Wikipedia nnwiki https://nn.wikipedia.org/wiki/Hovudside MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Filpeikar Spesial Diskusjon Brukar Brukardiskusjon Wikipedia Wikipedia-diskusjon Fil Fildiskusjon MediaWiki MediaWiki-diskusjon Mal Maldiskusjon Hjelp Hjelpdiskusjon Kategori Kategoridiskusjon Tema Temadiskusjon TimedText TimedText talk Modul Moduldiskusjon Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 1186 3399116 3398829 2022-08-17T08:28:27Z Ranveig 39 Rett., treng kjelder wikitext text/x-wiki {{Infoboks norsk kommune | namn = Bokn | våpen = Bokn_komm.svg | fylke = Rogaland | senter = [[Føresvik]] | areal = 47.17 | landareal = 44.57 | vassareal = 2.60 | målform = nynorsk | ordførar = [[Osmund Våga]] | ordførarparti = Senterpartiet | ordførarår = 2019 | kommunenummer = 1145 | url = [http://www.bokn.kommune.no www.bokn.kommune.no] }} '''Bokn kommune''' ligg i [[Rogaland fylke]] i regionen [[Haugalandet]] og grensar i sør til [[Kvitsøy kommune|Kvitsøy]] og [[Stavanger kommune]], i nord og aust til [[Tysvær kommune|Tysvær]] og i vest til [[Karmøy kommune|Karmøy]]. Kommunen vert utgjort av tre [[øy]]ar der det bur folk, og i tillegg 123 småøyar og holmar. På øya [[Vestre Bokn]] bur det mest folk, og nokre mindre på øyane [[Austre Bokn]] og [[Ognøy]]. Kommunesenteret er [[Føresvik]]. == Samfunn == [[Fil:Mot Foresvik.JPG|mini|venstre|Mot Føresvik]] I Bokn har næringslivet tidligare bestått hovudsakleg av jordbruk og fiske. Dei står framleis sterkt, men nå er det også to store bedrifter, HighComp som lagar komposittprodukt og Grieg seafood som har oppdrettsanlegg og smoltproduksjon i tillegg til mange mindre bedrifter. Bokn har eige [[bibliotek]] og [[matvarebutikk]]. Kommunen har éin skule, Bokn skule, som er både barne- og ungdomsskule med om lag 100 elevar. Tilknytt skulen finn ein òg Bokn [[barnehage]]. == Geografi == Bokn har [[bru]]samband mot resten av Haugalandet og nord-Rogaland og [[ferje]]samband mot sør over [[Boknafjorden]]. Sambandet er ein del av [[Europaveg 39]], ein del av hovudvegen mellom [[Bergen]] og [[Stavanger]]. Høgaste punkt er [[Boknafjellet]] 294 [[moh]] på Vestre Bokn. Fjelltoppen har vore lett å kjenna att og orientera seg etter på sjøen. Namnet Bokn skal tyda [[seglingsmerke]]. == Kommuneblom og -våpen == Kommuneblomen til Bokn er [[kusymra]], som lokalt gjerne blir kalla ''kusom''. Blomen vart kåra i ei avstemming. Kommunevåpenet vert skildra som «Varde i sølv på blå botn». Blåfargen symboliserer at kommunen er ein øykommune med hav kring. Sølvfargen symboliserer rikdomane i havet. Varden symboliserer øyane slik ein kan sjå dei på litt avstand. == Kjente folk frå Bokn == *[[Daniel Danielson Grønnestad]] *[[Asbjørn Kloster]] *[[Lars Elisæus Vatnaland]] ==Kjelder== {{manglar kjelder|dato=2022}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.bygdabladet.no/ Bokn Bygdablad] * [http://www.bokn.kommune.no Bokn kommune] {{Rogaland fylke}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kommunar i Rogaland]] [[Kategori:Bokn kommune| ]] [[Kategori:Haugalandet]] 2fpgz90on2ixsbfhval3t859eitn0nc 0 3640 3399094 3398793 2022-08-17T07:22:25Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Storbritannia |bilet_horisont = UK Londen 20040713 18891.JPG |bilettekst = London frå lufta |land = England |region = Stor-London |etablert_tittel = Grunnlagd |etablert_dato = Om lag [[50]] e.Kr. |areal = 609 |areal_omegn = 1577.3 |innbyggjarar_i_år = jul. 2010 |innbyggjarar = 7825200 |innbyggjarar_omegn =12-14 millionar |innbyggjarar_urbant = 8278251 |latd=51 |latm=30 |lats= |latNS=N |longd=00 |longm=07 |longs= |longEW=E |høgd = 24 |postnummer =E, EC, N, NW, SE, SW, W, WC, BR, CR, DA, EN, HA, IG, KT, RM, SM, TN, TW, UB |retningsnummer =020, 01322, 01689, 01708, 01737, 01895, 01923, 01959, 01992 |nettside = www.london.gov.uk }} '''London''' er hovudstaden i [[Storbritannia]] og er ein [[by|storby]] som ligg sør i [[England]] ved elva [[Themsen]]. London er ein av dei største byane i [[Europa]], har ei historie som strekkjer seg to tusenår attende, og har i løpet av den tida vore senter for fenomen som [[renessansen]] og [[den industrielle revolusjonen]]. Sentrumet [[City of London]] har stort sett hatt dei same grensene fram til i dag, men sidan 1900-talet har omgrepet London blitt nytta om heile metropolen rundt. Dette området er i dag ein region i England og har sin eigen administrasjon med vald borgarmeister og forsamling. Byen er i moderne tid eitt av dei viktigaste [[Politikk|politiske]], [[økonomi]]ske og [[kultur]]elle sentera i verda. Mykje av grunnen til dette er at London var hovudstad for [[det britiske imperiet]], og dermed maktsenter for store delar av kloden i nær tre hundre år. Sjølve byen har 7&nbsp;825&nbsp;000 innbyggjarar (2010),<ref>http://www.statistics.gov.uk/cci/nugget.asp?id=1155</ref> men om ein reknar heile storbyområdet, kjem ein opp i mellom 12 og 14 millionar innbyggjarar. Byen er med det den største i [[Den europeiske unionen|EU]] etter folketal.<ref>http://www.statistics.gov.uk/cci/nugget.asp?id=384</ref> == Definisjon == [[Fil:EnglandLondon.png|mini|venstre|Stor-London si plassering i England.]] Når ein skriv «London» reknar ein oftast området kjent som Stor-London, eit område som både er eit [[grevskap]] og ein [[Fylke|region]]. Midt inne i dette området ligg [[City of London]], som er eit eige grevskap, lokalt kjent som ''the City'' eller ''the Square Mile''. Det urbane området voks kraftig i [[viktoriansk tid]] og igjen i mellomkrigstida. I 1940-åra førte [[andre verdskrig]], og vidare lovgiving omkring [[det grøne beltet]], til at veksten stoppa opp. Det finst mange moglege definisjonar på området London, for eksempel postdistriktet, politidistriktet, området som har London sitt retningsnummer og London sitt pendlarbelte. Desse har sjeldan vore heilt overlappande. Omkring 40 prosent av Stor-London blir dekt av London sine postområde.<ref>[[Office of Public Sector Information|HMSO]], ''The Inner London Letter Post'', 1980</ref> Området med London-retningsnummer dekker eit omtrent like stort område som Stor-London, men grensene avviker noko. Ein definisjon som har blitt tatt i bruk i mange samanhengar er området innanfor ringvegen [[M25]], og grensa for Stor-London har nokre stader blitt flytta for å bli tilpassa til vegen. Byen sitt nominelle sentrum er ved [[Charing Cross]], ikkje langt ifrå [[Trafalgar Square]], på omkring 51°30′29″N, 00°07′29″W. == Status == [[fil:London Thames Sunset panorama - Feb 2008.jpg|mini|[[Tower Bridge]] med [[City of London]] til høgre.]] Heile det urbane området blir ofte kalla ein ''city'' ut frå ein geografisk definisjon. Administrativt og formelt er dette ikkje korrekt; Stor-London er ein [[Fylke|region]] som blant anna omfattar to ''cities'' ([[City of London]] og [[City of Westminster]]), fleire ''towns'' (byar av lågare status), og andre område. London sin status som [[hovudstad]]en i Storbritannia har aldri formelt blitt tildelt eller godkjent skriftleg. London vart kalla hovudstad etter at monarken flytta frå den tidlegare hovudstaden [[Winchester]] til London; i mellomalderen var hovudstaden ofte definert som den byen monarken budde i. == Administrasjon == London består av [[bydelane i London|32 bydelar]], som kvar er styrt av sitt eige valde bydelsstyre. I perioden 1986–2000 var det bydelane som styrte London, kvar på sitt område, utan eit felles bystyre. Det er ennå eit visst lokalt sjølvstyre i bydelane. Kvar bydel er til dømes ansvarleg for renovasjon og ein del andre offentlege tenester. Dei er delt i to grupper, indre London og ytre London. City of London er ikkje ein bydel på lik linje med dei andre, men ein sjølvstendig by som ligg midt i London. City of Westminster har også eigen bystatus, men blir administrert som ein vanleg bydel. Den sentrale administrasjonen, Greater London Authority, består av borgarmeisteren av London og London-forsamlinga. Han blei innført i 2000. == Geografi == [[Fil:Geological map of London Basin.jpg|mini|Geologisk kart over London-området.]] Stor-London dekkjer eit område på 579&nbsp;km², som gjer byen til ein av dei største byane i verda etter areal. Eit hovudelement i geografien til byen er [[Themsen]], som renn gjennom byen frå sørvest mot aust og er framkomeleg for båtar. ''Thames Valley'' er ein flat dal avgrensa av slake åsar. Sidan det ikkje finst naturlege grenser for veksten til byen, har han ein rundvoren form ut i frå det historiske bysentrumet. London består av 32 [[Bydelane i London|bydelar]], som kvar er styrt av sitt eige valde bydelsstyre. [[Fil:Thames.barrier.5.london.arp.jpg|mini|Thames Barrier. {{foto|Adrian Pingstone}}]] Themsen var ein gong breiare og grunnare enn i dag, og rann gjennom [[myr]]landskap. Gjennom omfattande bygging av [[dike]] har elva blitt smalare. Mange av dei mindre elvane som renn ut i Themsen i London er lagde i røyr. Themsen er ei elv med [[tidvatn]], og byen er derfor sårbar for oversymjingar.<ref>[http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20060215080725/http://www.environment-agency.gov.uk/yourenv/eff/1190084/natural_forces/flooding/?version=1&lang=_e "Flooding"] - [[Environment Agency]], henta 26. oktober 2006.</ref> På grunn av ei senking av landskapet, har denne faren auka over tid. I 1974 starta ein derfor bygginga av Thames Barrier ved [[Woolwich]] for å kontrollere vasstanden. Ein reknar med at ein kan få behov for endå ei demning lenger ned i elva i nær framtid. Themsen blir kryssa av ei rekke bruer og tunnelar, som til dømes [[London Bridge]]. [[Nullmeridianen]], som [[lengdegrad]]ane blir rekna ut frå, går gjennom [[Greenwich]] i London. Sidan 1884 har denne staden vore utgangspunktet for all fastsetting av lengdegradsposisjonar. === Klima === London har eit [[temperert klima]] med regelmessig, lett [[regn]] gjennom heile året. Juli er den varmaste månaden, med ein gjennomsnittstemperatur ved Greenwich på 13,6&nbsp;°C til 22,8&nbsp;°C. Den kaldaste månaden er januar, med gjennomsnittleg 2,4&nbsp;°C til 7,9&nbsp;°C. Den årlege nedbøren er 583,6&nbsp;mm, og februar er normalt den tørraste månaden. [[Snø]] er uvanleg i sjølve London, trass i at det jamt er snøfall i området omkring; dette grunna at den ekstra varmen storbyen genererer gjer byen omkring 5&nbsp;°C varmare om vinteren enn områda omkring. === Forureining === [[Fil:London, the Houses of Parliament, Sunlight Opening in Fog, by Claude Monet.jpg|mini|[[Smog]] gav atmosfære til [[Claude Monet]] sitt måleri av det engelske parlamentet frå 1904.]] Mot slutten av [[vikingtida]] vart det mangel på ved i London og folk fyrte med [[kol]] av dårleg kvalitet. Dette førte til mykje røyk, som blanda seg med skodde. Så tidleg som 1272 la kong [[Edvard I av England|Edward den 1.]] ned forbod mot å fyre med sjøkol.<ref name="Urbinato">Urbinato, D., ''London's Historic "Pea-Soupers"'', U.S. Environmental Protection Agency, 1994.</ref> Fleire kongar freista å koma problemet til livs, men så lenge det ikkje fanst noko alternativ heldt folk fram med å nytta kol og problemet auka. Om vinteren kunne røykskodda ligga tjukk fleire månadar i strekk. Når ho var på det verste var det så dårleg sikt at folk gjekk seg vill i sin eigen bydel. Det gjekk på helsa laus og luftvegsjukdommar som [[bronkitt]] førte til at folk døydde i hundrevis.<ref name="Urbinato"/> Vinteren [[1901]]-[[1902]] var sikten i gjennomsnitt rundt 800&nbsp;m.<ref name="Urbinato"/> I 1952] var det så ille at rundt 4000 menneskje døydde på ein dag.<ref name="Urbinato"/> I 1956 vedtok parlamentet ei lov som forbaud fyring med kol i London, og denne gongen vart lova handheva. Etter dette vart londonlufta mykje reinare enn før, men aukande trafikk har ført til at londonlufta framleis er sterkt forureina. Når ein nærmar seg London i bil om vinteren har lufta over byen ofte ein gul-brun farge. == Historie == [[Fil:Tower of london from swissre.jpg|mini|Med [[Tower of London]] sikra [[Vilhelm Erobraren]] seg kontroll over byen. {{byline|Adrian Pingstone}}]] {{detaljar|Historia til London}} Då romarane kom til Dei britiske øyane var det som skulle bli London ein liten landsby i trinovantane sitt område. Byen blir gjerne rekna som grunnlagt av romarane, ca. år 50, då under namnet ''Londinium''. I år 61 blei byen brend ned av [[icenarar|icenarane]], men han blei raskt bygd opp igjen. Den eldste delen av byen låg nord for Themsen, særleg i dagens City of London. Byen blei tidleg i det 2. århundret hovudstad for provinsen Britannia. Frå 800-talet og utover blei byen herja fleire gonger av [[Danmark|danske]] og [[Noreg|norske]] [[viking]]ar, og i 846-848 kontrollerte vikingar byen. Den siste invasjonen skjedde i [[1066]], då [[Vilhelm Erobraren]] vann slaget ved Hastings og overtok makta i England. I 1078 starta bygginga av [[Tower of London]]. På 1100-talet blei Westminster sete for regjeringa og seinare for parlamentet. Tower of London er Englands best bevarte mellomalderfestning. Den mest sentrale delen av festninga, ''The White Tower'', stod ferdig i [[1097]]. The White Tower har opp gjennom åra vore kongebustad, fengsel, våpenlager og opphaldstad for kronjuvelar. I [[1665]] blei byen ramma av pest og 70&nbsp;000 menneskje døydde. [[1666|Året etter]] ramma den store bybrannen London og berre ein femtedel av byen stod igjen etter at over 13&nbsp;000 hus og 84 kyrkjer blei brende ned. På slutten av 1800-talet var London den største byen i verda, og var som senter for [[det britiske imperiet]] den leiande handels-, industri-, finans- og hamnebyen i verda. [[Fil:Blitzaftermath.jpg|mini|Brann og ruinar under [[Blitzkrieg|Blitzen]].]] Under [[andre verdskrigen]] blei London hardt ramma av bombing. Store område blei lagde i grus; både industri, offentlege bygg og bustadområde blei ramma under «[[Blitzkrieg|Blitzen]]», då London og andre britiske byar blei bomba 57 netter på rad. Med skiftande intensitet varte bomberaida heilt til sluttfasen av krigen. Dette har bidrege sterkt til å forma London slik byen er i dag. [[Slum]]område med høg folketettleik i det austlege London blei hardt ramma, då dei låg tett inntil industri og hamner, og mange av dei evakuerte som hadde mista alt blei gjeve nye heimar i offentlege bustadområde i forstadane. I [[1965]] blei området til byen kraftig utvida, ved at Stor-London, som både er grevskap og region, blei oppretta. Brorparten av [[Middlesex]] og delar av [[Essex]] og [[Surrey]] blei då tekne opp i byen. I 2005 blei London utpeika til å halde [[Sommar-OL 2012|dei olympiske sommarleikane i 2012]], noko som førte til nye, store planar for utbygging i byen. London har tidlegare arrangert OL i [[1908]] og [[1948]]. Dagen etter OL-avgjerda, 7. juli 2005, blei London ramma av det største bombeangrepet sidan [[andre verdskrigen]]. 52 menneskje mista livet og meir enn 700 blei skada då islamistiske terroristar utløyste sjølvmordsbomber på t-banen og ein buss. == Byplanlegging og byutvikling == [[Fil:Londinium Archäologische Karte.png|mini|Kart over London rundt år 400.]] Det romerske Londinium var ein liten by samanlikna med London i dag. Den omfatta eit område som omtrent svarar til [[City of London]]. Rundt området var ein [[bymur]], og på romersk vis blei det laga eit tilnærma rettvinkla gatenett. Den mest dramatiske hendinga i denne perioden var då byen brann ned i [[61]]. Oppbygginga ser ut til å ha basert seg på omtrent same mønster som før. På denne tida var det berre éin kryssingsstad over [[Themsen]] i London, ei bru som blei bygd omkring år [[46]]. Då romarane trekte seg ut frå [[Storbritannia]] ved starten av 400-talet kom angelsaksarane til makta i området. Kor raskt forfallet av den romerske byen og framveksten av det angelsaksiske London skjedde er uklart, men det ser ut til at gatenettet blei stadig meir uregelmessig. Det kom etterkvart, særleg frå 800-talet og utover, mange kyrkjer i byen. Det er verdt å bite seg merkje ved at London endå ikkje hadde blitt hovudstaden i riket. Med erkebispesetet i [[Canterbury]] og [[Winchester]] som setet til kongen, var London først og fremst eit handelssentrum grunna Themsen, og ikkje byen med makta. Etter [[Den normanniske erobringa av England|normannarane si erobring av England]] i 1066 endra dette seg. Tower of London blei eit viktig kongeleg slott, og Westminsterpalasset blei sete for regjeringa. Med det starta ei ny fase i utviklinga av byen, med fleire slott, administrasjonssenter og kraftigare folkeauke. Denne utviklinga gjekk ikkje føre seg etter nokon plan. Dei sentrale områda av London blei sterkt fortetta, med smale gater og høg folketettleik. Utviklinga omfatta i lita grad dei ytre delane av London i dag; inntil jernbanen kom var det fortsett ei dagsreise til [[Watford Gap]], som i dag ligg rett utanfor grensene til byen. Områda utanfor sentrum var derfor framleis stort sett landsbygd, med nokre få, spreidde byar inntil 1800-talet. [[Fil:London Plan - John Evelyn.jpg|mini|John Evelyn sin plan for oppbygging av London etter brannen i 1666.]] Etter at store delar av byen brann ned i 1666, starta ein straks å legge planar for ein kontrollert oppbygging. Det skulle bli rette gater for å lette trafikkpresset – allereie i hestekjerrene si tid kunne London ha store trafikk-korkar – og husa skulle ha større avstand og vere bygd av mindre brennbart materiale for å hindre ein ny storbrann. Det skulle også bli gjort noko med sanitærforholda, det hadde pesten året før vist turvtest. Men planlegginga tok tid, og på ei tid kor reguleringslover var vage eller fråverande begynte folket å bygge opp byen. Gatenettet i City of London er derfor like uregelmessig som det hadde vore i mellomalderen, og det er ikkje få smug med kort avstand mellom husa som har overlevd. Det var naturleg at det blei slik; tomtegrensene var bestemde av det gamle vegnettet, og så lenge myndigheitene ikkje greip inn i tide med verkemiddel for å rette ut grensene, bygde folk på branntomtene sine. [[Fil:Old London Bridge, River Thames, 1745.jpg|mini|London Bridge i 1745, medan den framleis var den einaste brua over [[Themsen]] i London.]] Først i [[1750]] kom ei ny bru over Themsen på plass, etter at [[London Bridge]] hadde vore den einaste sidan romersk tid. På andre stader hadde ein blitt rodd over av ein av dei mange ferjene som låg langs elvebredda. Fleire bruer skulle følgje slik at byen blei knytt tettare saman. Den neste store utviklinga kom i det 19. hundreåret, då [[jernbane]]n kom. Avstandar tydde brått mindre, og ein starta å legge jernbanelinjer som kunne nyttast av [[pendling|pendlarar]]. Londons Underground opna som den første i verda i [[1863]], og sjølv om rutenettet var berre ein ørliten del av det som er i dag, tydde det at pendlarane si tid hadde kome. London starta å spreie seg utover, utanfor Middlesex og inn i [[Surrey]], [[Kent]], [[Essex]] og [[Hertfordshire]]. Etter første verdskrigen kom ei ny fase i utviklinga i byen. I dei ytre bydelane tok ein til å byggje store bustadområde. Dette blei gjort særleg for å fjerne slumområda på Londons austkant. Enkelte bustadområde blei også bygd spesifikt for å gi heim til veteranar frå krigen. Folk blei også trekte inn til byen frå andre område, og London voks med det både i areal og i folketal. Denne utviklinga blei fornya og forsterka etter andre verdskriget, då behovet for oppbygging var stort etter bomberaida. Det er i det 21. hundreåret få område innanfor grensene til Stor-London som kan minne om landsbygd; inntil 1930-talet hadde ein hatt fleire gardsbruk der det nå er moderne bustadområde og handlegater. I etterkrigstida kom også dei nye byane, byar som blei grunnlagt for å avlaste eksisterande, fortetta byar. I [[1965]] blei [[Milton Keynes]], omkring ein times køyring nord for London, grunnlagd, og ein merkbar del av folka der har flytta frå London. Ein har også fått vekst i andre byar i takt med utflytting frå London. London hadde i den siste halvdelen av 1900-talet eit fall i folketalet på omkring ein million som følgje av denne utviklinga. I sentrum har ein lenge vore tilbakehaldne med å byggje i høgda, fordi ein ønskte å bevare profilen til byen. Stort press på eigedomsmarknaden, spesielt i City, har ført til at det har blitt lempa på desse restriksjonane. Sidan 1970-talet er det blitt reist fleire [[skyskrapar]]ar, og planar om å reisa fleire er blitt både oppmuntra og kritiserte. Det har også blitt utført fornyingsprosjekt fleire stader, med det tidlegare hamneområdet Docklands som eit av dei mest kjende døma. == Demografi == [[Fil:7 Million Londoners 1 London.jpg|mini|Etter bombeåtaket i juli 2005 blei det hengd opp fleire banner som dette, der det står «7 million Londoners, 1 London». {{foto|Gerry Lynch}}]] :Hovudartikkel ''[[Demografien til London]]''. London var blant dei ti største byane i [[Europa]] då folketalet passerte 100&nbsp;000 på slutten av 1500-talet. I 1750 var talet nesten 700&nbsp;000 og London hadde passert [[Paris]]. Med 960&nbsp;000 menneskje i 1800 var London den største byen i verda, i eit Europa der berre 23 byar hadde meir enn 100&nbsp;000 innbyggjarar. Byen var den mest folkerike i verda heilt til [[1925]], då han blei passert av [[Byen New York|New York]]. * Folketalet i [[Indre London]] (dåverande London fylke) kulminerte tidleg på 1900-talet med 4&nbsp;536&nbsp;267 innbyggjarar i 1901. I 2001 var folketalet i Indre London 2&nbsp;765&nbsp;975. * Det høgaste registrerte folketalet i [[Stor-London]] var 8&nbsp;615&nbsp;245 i [[1939]].<ref>[http://www.cch.kcl.ac.uk/legacy/teaching/av1000/numerical/problems/london/london-pop-table.html Population of London-www.cch.kcl.ac.uk]</ref> Gjennom resten av 1900-talet sokk folketalet i Stor-London for kvar folketeljing. Etter tusenårsskiftet har folketalet stege litt att; i 2001 var folketalet i Stor-London 7&nbsp;172&nbsp;036. * Reknar ein med heile det urbane området, etter definisjonen til ein [[tettstad]], blir talet 8&nbsp;278&nbsp;251 ved folketeljinga i 2001. Reknar ein med heile pendlarbeltet til London, eit utvida storbyområde, blir talet mellom tolv og femten millionar avhengig av korleis det blir definert. London er rangert som den femtande største byen i verda, både etter folketal innanfor offisielle grenser og folketal innanfor det urbane området. Regionen dekkjer 1&nbsp;579&nbsp;km², noko som gir ein folketettleik på 4&nbsp;761/km². Dette er meir enn ti gonger så høgt som andre regionar i England. London er ein av dei dyraste byane i verda å leve i, ved sida av [[Moskva]] og [[Tokyo]].<ref>[http://money.cnn.com/2004/06/11/pf/costofliving CNN Money Worlds Most Expensive Cities 2004]</ref> London er ein av dei mest [[Fleirkulturelle London|fleirkulturelle]] byane i den industrialiserte verda, med meir enn 300 morsmål og meir enn 50 etniske grupper med meir enn 10&nbsp;000 personar. Ut ifrå tal frå [[Office for National Statistics]] inkluderte folketalet 2&nbsp;288&nbsp;000 menneskje fødde i utlandet i 2006, det vil seie 31 %. === Religion === {| class="wikitable" align="right" |+ !Religion ||Del av folketalet |- |[[Kristendommen|Kristne]] || 58,2 % |- |Ikkje-religiøse || 15,8 % |- |[[Islam|Muslimar]] || 4,1 % |- |[[Jødedommen|Jødar]] || 2,1 % |- |[[Sikhismen|Sikhar]] || 1,5 % |} [[Fil:St Pauls Cathedral from West adj.JPG|left|mini|St. Paulskatedralen er den eldste domkyrkja i London.]] [[Fil:Baitul Futuh.jpg|thumb|[[Baitul Futuh]] Moskeen. Den største moskeen i Vest-Europa.<ref>http://www.guardian.co.uk/uk/2003/oct/02/religion.world Den største moskeen i Vest-Europa.</ref>]] London har tradisjonelt vore dominert av [[kristendommen]], og har mange kyrkjer; det er spesielt tett mellom kyrkjene i City of London. [[Den anglikanske kyrkja]] har to katedralar, [[St. Pauls katedral]] og [[Southwark-katedralen]]. [[Erkebiskopen av Canterbury]] har setet sitt i [[Canterbury]] i [[Kent]], men den offisielle residensen er [[Lambeth Palace]] i London. [[Westminster Abbey]] er formelt sett eit kongeleg kapell, men fungerer som ein «tredje katedral» for den anglikanske kyrka. [[Den katolske kyrkja]] har også to katedralar i byen, [[Westminsterkatedralen]] og [[St. Georgs katedral]]. Dei fleste kristne i London er det først og fremst i namnet, då tala for deltaking i gudstenester er lågare enn i andre delar av landet. Dei fleste andre kristne samfunn er også representert i London. London har i tillegg til kristendomen tydelege innslag av [[islam]], [[hinduisme]], [[sikhisme]] og [[jødedom]]. Særleg bydelane [[Tower Hamlets]] og [[Newham]] har mange muslimar. Den største moskeen er [[Baitul Futuh]] i [[Merton]]. Hinduane er særleg synlege i [[Harrow]] og [[London Borough of Brent|Brent]]. I sistnemnde bydel finn ein [[Neasden Temple]], eit av dei største [[hindutempel|hindutempla]] i Europa. Sikhane er meir spreidde, men finst særleg i austlege og vestlege bydelar. Eit av dei største sikhtempela utanfor India, [[Sri Guru Singh Sabha Gurdwara]], ligg i London. Fleirtalet av jødane i Storbritannia bur i London, og det er større jødiske samfunn i [[Stamford Hill]] (som blir rekna som eit av de mest ortodokse jødiske områda utanfor [[New York]] og [[Israel]]), [[St. John's Wood]], [[Golders Green]] og [[Edgware]]. == Økonomi == London blir rekna som eit av dei økonomiske «kommandosentera» i verda, saman med [[New York City]] og [[Tokyo]].<ref>Saskia Sassen, ''The Global City: New York, London, Tokyo'', 2. utgåve, Princeton University Press 2001</ref> Byen har større omsetnad enn nokon annan europeisk by, og står for omkring 19 prosent av brutto nasjonalprodukt i Storbritannia. I [[2005]] var det 219 milliardar [[britisk pund|pund]].<ref>[http://www.cityoflondon.gov.uk/NR/rdonlyres/2CAE66FB-2DD5-41A5-B916-8FFC37276059/0/BC_RS_lpuk_0511_FR.pdf «London's Place in the UK Economy, 2005-6»], s. 8, ''Oxford Economic Forecasting'' for Corporation of London, november 2005. Henta 2006-06-19.</ref> Reknar ein med heile det urbane området, med omkringliggjande byar, var resultatet 345 milliardar pund i 2005, det vil seie omkring 30 prosent av [[BNP]] i Storbritannia.<ref>[http://www.iaurif.org/en/doc/studies/cahiers/cahier_135/pdf/073-85.pdf «The Economic Positioning of Metropolitan Areas in North Western Europe»], The Institute for Urban Planning and Development of the Paris Ile-de-France Region, desember 2002</ref> [[Fil:City of London.jpg|mini|[[City of London]] er det økonomiske sentrum i London.]] London gjekk over til ein hovudsakleg tenestebasert økonomi tidlegare enn mange andre europeiske byar; denne overgangen skjedde særleg i åra etter [[andre verdskrigen]]. Det er fleire faktorar som har gjort London til eit så viktig økonomisk senter. Som hovudstad for [[Det britiske imperiet]] hadde ein eit kontaktnett over heile verda som i stor grad er blitt halde vedlike og utvida. [[Engelsk]] er blitt eit [[lingua franca]] i [[internasjonal handel]], som også i stor grad tek i bruk engelsk [[kontraktrett]]. London er også ein multikulturell by der utanlandske næringsdrivande kan finne ein infrastruktur dei er fortrulege med, og som har eit skattenivå som er forholdsvis lågt, særleg for utanlandske organisasjonar og enkeltpersonar. Nære og gode tilhøve til [[USA]] og mange asiatiske land speler også ei rolle. Lokale og nasjonale styringsorgan er innstilt på å setje behova til næringslivet høgt (spesielt i City of London, der det er selskapa som vel medlemmar til City of London Corporation). Til slutt kan ein også nemne at kommunikasjonsstrukturen er svært godt utbygd. Meir enn 85 prosent av arbeidstakarane i Stor-London, ca. 3,2 millionar, arbeider innan tenesteytande næringar, medan dei resterande er fordelt mellom andre produksjons- og konstruksjonsnæringar. Det er fem spesielt viktige forretningsdistrikt i London: [[City of London|City]], [[City of Westminster|Westminster]], [[Canary Wharf]], [[Camden]] & [[Islington]] og [[Lambeth]] & [[Southwark]]. == Transport == All transport i London er underlagd borgarmeisteren. Hans forvalting har likevel avgrensa kontroll over økonomiske forhold, og ingen kontroll over jernbanenettverket, bortsett frå jernbanelinene som utgjer [[London Overground]]. [[Transport for London]] (TfL) har fått ansvaret for å administrere både undergrunnsbanen (London Underground), bussnettet, drosjeløyve, Docklands Light Railway, London Overground og all annan offentleg transport i byen. === Bane === [[Fil:London Underground Charing Cross station.jpg|mini|Charing Cross t-banestasjon]] London har eit stort [[tunnelbane|t-banenett]], nemleg [[London Underground]]. Dette er det eldste t-banenettet i verda; planlegginga starta allereie i [[1854]], og i [[1863]] kunne banen frakta dei første passasjerane. Nettet har tolv liner, og blir stadig utvida. Det er dagleg meir enn tre millionar reisande i nettverket, noko som gjev nesten ein milliard passasjerar i året.<ref>[http://www.thetravelinsider.info/britain/londonundergroundtravelinfo.htm «How to Best Use the London Underground»], ''The Travel Insider'', 4. juli 2004, vitja 18. mai 2008.</ref> Undergrunnsbanen er spesielt godt utbygt i sentrum og i dei nordlege bydelane, medan ein sørover er meir avhengig av jernbanenettet. På trass av namnet er 55 % av linene over bakken. [[Docklands Light Railway]] er eit eige metrosystem med små, lette, førarlause togsett som særleg dekker det austlege London. Jernbanetrafikken er fordelt på fjorten endestasjonar som er spreidd rundt i sentrum. Det har sidan starten av [[1990-åra]] blitt arbeidd med ei jernbanetilknyting som skal kryssa byen mellom aust og vest, slik at passasjerane slepp å reisa med andre transportmiddel mellom stasjonar for å kryssa byen. Attåt pendlar- og intercitytog har London også togsamband til [[Frankrike]] og [[Belgia]]. === Buss === [[Fil:Acton Depot March 2002 2.JPG|mini|London er kjent for dei raude toetasjebussane, her i den klassiske utforminga. {{byline|Michael Pead}}]] Bussnettet er svært omfattande, med meir enn 700 ruter. Det er over seks millionar passasjerar dagleg, og i rekneskapsåret som enda i mars [[2005]] var det blitt frakta 1,79 milliardar passasjerar på Londonbussane.<ref>[http://web.archive.org/web/20060925001302/www.tfl.gov.uk/buses/cib_about.asp Transport for London - Buses], henta 2007-02-07.</ref> === Luft === London har åtte lufthamner, der dei fem største er [[London City Airport]], [[Stansted]], [[London Luton Airport|Luton]], [[Gatwick]] og [[Heathrow]]. Sistnemnde er den største, og blir rekna som ei av verdas travlaste lufthamner. Dei tre mindre flyplassane Ashford, Biggin Hill og Northolt, har langt mindre trafikk. Ashford og Northolt har berre innanrikstrafikk, medan dei andre seks er internasjonale flyplassar. === Veg === [[Fil:London Congestion Charge, Old Street, England.jpg|mini|Rushtrafikkavgifta ''Congestion Charge'' blei innført for å minske personbiltrafikken i det sentrale London.]] Medan dei fleste vel kollektivtilbod i det sentrale London, er det i ytre bydelar bilar som dominerer. Byen har fleire [[ringveg]]ar — ein indre ring som går rundt sentrum, A406 og A205 i forstadane og [[M25]] rundt Stor-London. Det var i 1960-åra planar om å forlenge fleire motorvegar inn i sentrale område, men det blei gått bort frå det meste av dette i 1970-åra. I 2003 blei det innført ei rushtrafikkavgift, ''Congestion Charge'', som hadde som mål å minske personbiltrafikken i sentrum. == Kultur == === Underhaldning og uteliv === I City of Westminster kan ein finne West End. Dette området, som ligg rundt Leicester Square og Piccadilly Circus, er det viktigaste underhaldningsdistriktet i London, med mellom anna teatergata Shaftesbury Avenue og kultursenteret Covent Garden. London blir rekna som ein av dei viktigaste [[musikal]]- og [[teater]]byane i verda. På austkanten, særleg i Shoreditch og Hoxton, finn ein eit underhaldningsdistrikt med ein noko mindre eksklusiv karakter. Den to kilometer lange Upper Street i Islington har fleire barar og restaurantar enn noko anna gate i Storbritannia. [[Fil:Portobello.market.london.arp.jpg|mini|London er kjent for gatemarknadar, her Portobello Road Market. {{foto|Adrian Pingstone}}]] [[Oxford Street]] blir gjerne rekna som den travlaste handlegata i Europa. Med ei lengd på nesten to kilometer kan den også seiast å vere den lengste handlegata i verda. Meir eksklusive butikkar finn ein særleg i Knightsbridge, med Harrods som den mest kjende. Det er også ei rekkje gatemarknadar, som Camden Market, Portobello Road Market og Borough Market. Den store etniske spennvidda mellom folk i byen gir det resultatet at ein finn mat frå dei fleste av landa i verda. Nokre område er blitt gastronomiske senter, som Chinatown med sine mange kinesiske restaurantar, Brick Lane med mange bangladeshiske og Edgware Road med mange libanesiske og arabiske restaurantar. London har også svært mange indiske restaurantar, med mattradisjonar frå alle delar av landet representert. Mange stader avslørar restaurantar og butikkar kva etniske grupper som dominerer i området. Tradisjonelle engelske pubar finn ein alle stader i byen. Fleire av dei er kjende og tradisjonsrike stader, som Ye Olde Cheshire Cheese der [[Samuel Johnson]] var stamgjest og Pillars of Hercules som [[Charles Dickens]] nemner i ei av sine bøker. Det er mange årvisse festivalar og hendingar. [[Notting Hill]]-karnevalet i august er ein gatefest av karibisk opphav. I november held ein Lord Mayor's Show, ein fleire hundreår gamal seremoni i samband med utnemninga av ny overborgarmester i City of London. Trooping the Colour i juni er ein militær parade med mykje pomp og prakt, i samband med den offisielle fødselsdagen til monarken. === Litteratur og film === [[Fil:Sketches by Boz - The Streets, Morning.jpg|mini|[[Charles Dickens]] sette London på det litterære verdskartet med mange ulike skildringar av byen. Illustrasjonen er frå ''Sketches by Boz''.]] London har vore scene i mange litterære verk. Blant dei forfattarane som blir sterkast forbundne med byen er [[Samuel Pepys]], som i dagboka si blant anna gir ei augevitneskildring av bybrannen i 1666, og [[Charles Dickens]] som skreiv om skyggesidene i det viktorianske London. I den biografiske ''Life of Johnson'' (James Boswell) føregår handlinga i London, og boka er kjelda til eit kjent sitat om byen: [[Samuel Johnson]] sa at «Når ein mann er trøytt av London, er han trøytt av livet; for i London finst alt livet kan ønskje». [[Daniel Defoe]] var også frå London, og skreiv i sin ''Journal of the Plague Year'' ei skjønnlitterær forteljing om pesten i London i 1665. [[William Shakespeare]] levde store delar av livet sitt i byen, noko også hans samtidige kollega Ben Jonson gjorde. Romanar om [[Sherlock Holmes]], skrive av [[Arthur Conan Doyle]], har sett tydelege spor, blant anna er adressa 221b i Baker Street, der den fiktive hovudpersonen budde, innreidd som eit museum. Den britiske filmindustrien har vore sentrert omkring London, med større studio i Pinewood, Shepperton, Elstree og Leavesden, kort veg utanfor byen. Svært mange filmar har handling lagt til London. London Film Festival blir halden kvart år i oktober. Det er også ei rekkje skular innan teaterkunst, som Central School of Speech and Drama, London Academy of Music and Dramatic Art og Royal Academy of Dramatic Art. Mange av dei mest kjende britiske skodespelarane er utdanna ved ein av desse høgskulane. === Musikk === [[Fil:RoyalAlbertHall.jpg|mini|[[Royal Albert Hall]] er ein av dei mest kjente konsertsalane i verda.{{foto|A. Brady}}]] London er ein av musikkhovudstadane i verda, både innan [[klassisk musikk]] og moderne musikkformer. Eitt av dei fem største musikkforlaga i verda, [[EMI]], har hovudkvarteret sitt i byen. Innan klassisk musikk har byen fleire verdskjente konsertsalar og orkester: * [[Barbican Arts Centre]] ([[London Symphony Orchestra]]) * [[Cadogan Hall]] ([[Royal Philharmonic Orchestra]]) * [[Royal Albert Hall]] ([[BBC Promenade Concerts]]) * [[Royal Festival Hall]] ([[Philharmonia Orchestra]], [[London Philharmonic Orchestra]], [[London Sinfonietta]]) * [[Wigmore Hall]] * [[Fairfield Halls]] Det er to store [[opera]]hus i London: [[Royal Opera House]] og [[Coliseum Theatre]]. Ein finn også Royal Ballet og English National Ballet, som opptrer på Royal Opera House, Sadler's Wells Theatre og Royal Albert Hall. Dei største konsertarenaene innan moderne musikk er [[Earls Court Exhibition Centre]] og [[Wembley Arena]]. Det er også fleire kjente, meir intime salar, som Brixton Academy og Hammersmith Apollo. Området rundt Charing Cross Road er kjent for å ha mange butikkar som sel moderne instrument og lydutstyr. Byen har, som det største urbane området i landet, vore sentral i utviklinga av britiske musikkstilar som ''drum and bass'', ''UK garage'', ''grime'' og ''dubstep''. Ifølgje ei undersøking tatt blant 600 internasjonale DJ-ar av ''DJ Magazine'' i 2006, hadde London tre av dei beste nattklubbane i verda: Fabric, The End og Turnmills. I 2007 hadde Fabric falle til andreplass og The End til fjerdeplass. Seks andre klubbar i London var med blant dei femti beste. === Idrett === London har vore vertskap for sommar-OL to gonger, i [[1908]] og i [[1948]]. I juli 2005 blei byen tildelt [[sommar-OL 2012]], og London blir med det den første byen som har arrangert OL tre gonger. Den var også vertskap for British Empire Games i 1934. Den mest populære idretten i London er [[fotball]]. Byen har fleire klubbar i The Football League og i [[FA Premier League]] (som [[Arsenal FC|Arsenal]], [[Chelsea FC|Chelsea]], [[Fulham FC|Fulham]], [[Tottenham Hotspur FC|Tottenham Hotspur]], [[West Ham United FC|West Ham]]), og andre i dei lågare divisjonane (som Barnet, Brentford, Charlton Athletic, Crystal Palace, Leyton Orient, Millwall, Queens Park Rangers og [[Watford FC|Watford]]). Det er også mange klubber utanfor ligaen. Ein har spelt fotball i London sidan mellomalderen. Den første dokumentasjonen for dette er frå 1314, då spelet blei forbode. På 1500-talet skal Richard Mulcaster, rektoren på St Paul's School, ha organisert den tidlege mobbfotballen til eit regulert spel med lag og dommarar. Londonborgaren Ebenezer Cobb Morley var i 1863 blant grunnleggarane av [[Football Association]], og var ein av dei første som foreslo eit styrande organ innan idretten. Han skreiv dei første moderne fotballreglane i sin heim i Barnes. London har også fire [[rugby]]klubbar i Guinness Premiership (London Irish, Saracens, Wasps og NES Harlequins); rett nok er det nå berre Harlequins som har heimebane i Stor-London, medan dei andre har flytta ut. Byen har fleire rugbylag i lågare ligaer. [[Wembley Stadium]] er den nasjonale fotballarenaen, og er også finalebane for [[FA-cupen]] og Challenge Cup. Twickenham Stadium er den nasjonale rugbyarenaen, med ein kapasitet på 82&nbsp;000 tilskodarar. Dei viktigaste [[cricket]]banane er Lord's i St John's Wood og The Oval i Kennington. [[Wimbledon|Wimbledon Tennis Championships]] er eitt av dei mest kjende årlege idrettsarrangementa i London. Andre årvisse arrangement er London Marathon med rundt 35&nbsp;000 deltakarar og Oxford vs. Cambridge Boat Race på [[Themsen]] mellom Putney og Mortlake. ==== Sommar-OL 2012 ==== [[Sommar-OL 2012]] blei arrangert frå 27. juli til 12. august 2012, og var den tredje gongen London arrangerte [[sommar-OL]]. Olympiaparken blei bygd i [[Stratford]] i Aust-London. == Utdanning og forsking == [[Fil:RoyalHolloway FrontEntrance.jpg|mini|Royal Holloway, eit av kollegia i University of London.]] London har eit stort tilbod innan høgare studium, med ei rekkje universitet og høgskular. Det er omkring 390&nbsp;000 studentar i byen<ref>http://www.londonhigher.ac.uk/about_ls.htm</ref> og byen er også eit sentrum for forsking innan mange område. Grunnskulesystemet er praktisk talt det same som i resten av England, med ei blanding av offentlege og private skular. [[University of London]] er med 125&nbsp;000 studentar det største universitetet i Europa ut frå kor mange som studerer der. Det består av tjue kollegi og fleire mindre institutt som har ein høg grad av autonomi. Studentane blir knytt direkte til ei av desse mindre einingane. Nokre av dei, som [[Imperial College London]] og [[London School of Economics]], er blitt rekna med blant dei beste lærestadene i verda; mellom anna blei Imperial rangert som nummer 9 og LSE som nummer 17 i ''[[The Times|Times Higher Education Supplement]]''.<ref>http://education.guardian.co.uk/higher/worldwide/story/0,,1888151,00.html</ref> Det finst også andre universitet, som [[Brunel University]], [[City University]], [[London Metropolitan University]], Middlesex University, University of East London, University of Westminster og London South Bank University. Nokre av dei er svært gamle, medan andre er høgskular som fekk universitetsstatus i [[1992]]. Mange av musea i London er, i tillegg til å vere turistattraksjonar, også sentrale innan forsking. Dette gjeld ikkje minst [[Natural History Museum]], [[Science Museum]], [[Victoria and Albert Museum]] og [[British Museum]]. [[British Library]] er det største [[nasjonalbibliotek]]et i landet, med 150 millionar bind. == Galleri over kjende stader i London == <gallery> Buckingham Palace, London, England, 24Jan04.jpg|[[Buckingham Palace]], noverande residens for det britiske kongehuset. City of London.jpg|[[City of London]], med sine finansinstitusjonar. PalaceOfWestminsterAtNight.jpg|[[Palace of Westminster]], som husar parlamentet, og omfattar det kjende klokketårnet med klokka [[Big Ben]]. Tower bridge London Twilight - November 2006.jpg|[[Tower Bridge]], ei av dei mest karakteristiske bruene i verda. Tower of London - by Aaron Headly.jpg|[[Tower of London]], tidlegare kongeleg residens, også fengsel; mellom dei som har vorte døsdømde og avretta her var to av dronningane til Henrik VIII. Millennium Dome (zakgollop).jpg|[[Millennium Dome]] (seinare O2), eit bygg som blei reist i samband med med millenniumsskiftet i [[1999]]/[[2000]]. </gallery> === Høge bygg === <gallery> London Eye at night 2.jpg|[[London Eye]], parisarhjul som strekkjer seg heile 135 meter opp i lufta. 30-St-Mary-Axe.jpg|[[30 St Mary Axe]], «The Gherkin», karakteristisk bygg i City of London. </gallery> === Museum === <gallery> British Museum.jpg|[[British Museum]], eit av dei mest kjende musea i verda. Imperial War Museum Front.JPG|[[Imperial War Museum]], eit stort militærmuseum. Madame Tussauds London.jpg|[[Madame Tussauds]], vokskabinett med ei rekkje verdskjendisar. Tate Britain Gallery.JPG|[[Tate Gallery]], nasjonalgalleri for kunst. </gallery> === Parkar === London er kjend for parkane sine. Desse fire dannar ei nesten samanhengande rekkje med parkar, og blir ofte kalla den grøne lunga. <gallery> Green Park, London, England.jpg|[[Green Park]] Hyde Park-PA3.jpg|[[Hyde Park]] Victoria and Kensington Palace.jpg|[[Kensington Gardens]] Londonstjamespark1.jpg|[[St. James's Park]] </gallery> === Sakralbygg === <gallery> Fil:St. Pauls Cathedral with dome.jpg|[[St. Pauls katedral]], fullført i [[1708]], som er det anglikanske bispedømmet i London si domkyrkje. Fil:London Westminster Abbey.jpg|[[Westminster Abbey]], tradisjonell kroningskyrkje og siste kvilestad for monarkane i landet. </gallery> === Andre attraksjonar === <gallery> Fil:Primrose Hill -London Zoo -BT Tower -18n2006.jpg|[[London Zoo]], dyrehage. Fil:PiccadillyCircusLookingDown2005.JPG|[[Piccadilly Circus]], sentral plass og gatekryss med lang historie. Fil:Portobello.market.london.arp.jpg|[[Portobello Road Market]], eit av mange utandørs marknadar i byen. Fil:2005-07-12 - United Kingdom - England - London - The London Dungeon.jpg|[[The London Dungeon]], ein attraksjon som skremmar. Fil:London TrafalgarSquareColumn01.JPG|[[Trafalgar Square]], stor plass i midten av byen til minne om slaget ved Trafalgar i 1805. </gallery> == Litteratur == * [[Tor Åge Bringsværd]]. ''London''. 2003 ISBN 82-430-0250-2 * Richard Collier. ''Byen som ikke ville dø''. 1960 (''Om andre verdskrig'') * [[Richard Herrmann]]. ''Paradisveien''. 1968 ISBN 82-02-10702-4 * [[Richard Herrmann]]. ''Bak den svarte døren : Historie, mennesker og politikk i Downing Street''. 1970 * [[Richard Herrmann]]. ''Mine gleders by : historien om London gjennom to tusen år''. 1983 ISBN 82-02-16164-9 * Evy Hvitsten. ''100 gode puber i London : real ale, real people and real atmosphere''. 2002 ISBN 82-02-21442-4 * ''London på en annen måte''. Henry Notaker (red.). 1988 ISBN 82-02-10894-2 == Kjende personar frå London == * [[Daniel Defoe]] (fødd kring 1660), forfattar * [[Elizabeth II av Storbritannia|Dronning Elizabeth II av Storbritannia og det britiske samveldet]] * [[Hertuginne Camilla av Cornwall]] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:London|London]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 9. mai 2008.'' {{refslutt}} === Referansar === {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{commons|London}} {{wikivoyage}} * [http://www.london.gov.uk/ Myndigheitene, borgarmeisteren og London-forsamlinga - offisiell heimeside] * [http://www.toweroflondontour.com/crnjewel.html Kronjuvelane] * [http://www.toweroflondontour.com/armour.html Rustningkammeret] * [http://www.webarchive.org.uk/wayback/archive/20080801132013/http://www.parliament.uk/works/palace.cfm#paweshal Place of Westminister] * [http://www.westminster-abbey.org/ Westminister Abbey] * [http://www.stpauls.co.uk/page.aspx?theLang=001lngdef&pointerid=169345dwprEOVViTRLd8xXbHBDHGbzge St. Paul's Katedral] * [https://officiallondontheatre.com/ Teater] * [http://www.capital-calling.com/london-areas/london/trafalgar-square.htm Trafalgar Square] * [http://www.thebritishmuseum.ac.uk/index_f.html British Museum] * [http://www.londontransport.info/ London transport information] * [http://www.londonnet.co.uk/ln/guide/about/londoneye.html London Eye] * [http://www.londontown.no Norsk Londonguide] * [http://www.hotell1000.no/reiseguider/londonKart.htm Kart over det sentrale London] {{Temasideboks|London}} {{London}} {{Område i London}} {{god artikkel}} {{tidlegare utvald|år=2008}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:London| ]] [[Kategori:Hovudstader i Europa]] [[Kategori:Byar i England]] [[Kategori:Vertsbyar for sommar-OL]] [[Kategori:Gode geografiartiklar]] [[Kategori:Hamnebyar i England]] [[Kategori:Britiske hovudstader]] [[Kategori:Byar ved Themsen]] [[Kategori:Hansaen]] dmb4ofbom36dvj4pg2vuj2eplc7zvag 0 5406 3399096 3398183 2022-08-17T07:23:33Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{kjelder manglar}} {{Infoboks militære konfliktar |konflikt=Vietnamkrigen |del av=[[Den kalde krigen]] |bilete=VietnamMural.jpg |bilettekst= |dato=26. september 1959 - 15. mai 1975 |stad=[[Vietnam]]<br /> [[Kambodsja]]<br /> [[Laos]] |årsak=Amerikansk frykt for eitt spreidd [[kommunist]]isk [[Asia]] |landområde=[[Sør-Asia]] |resultat='''Nordvietnamesisk siger''' * Nord-Vietnamt vart ikkje erobra av [[Sambandsstatane]] (USA)<ref name="Tourison 1995">Tourison,Sedgwick: ''Secret Army, Secret War: Washington's Tragic Spy Operation in North Vietnam'' (Naval Institute Special Warfare Series) (1995)</ref><ref name="Moïse, Edwin E 1996">Moïse, Edwin E: ''Tonkin Gulf and the Escalation of the Vietnam War'', Chapel Hill: University of North Carolina Press. (1996)</ref>. * Tilbaketrekking av amerikanske troppar i 1973, i henhold til ei våpenkvile-avtale. * [[Nord-Vietnam]] erobra [[Sør-Vietnam]], og sameinte [[Vietnam]] under sosialistisk styre |part1='''[[Anti-kommunisme|Anti-kommunistiske]] styrkar:''' * {{Flaggikon|Sør-Vietnam}} [[Sør-Vietnam]] * {{Flaggikon|USA}} [[USA]] * {{Flaggikon|Sør-Korea}} [[Sør-Korea]] * {{Flaggikon|Kambodsja|1970}} [[Khmer Republikk (1970-1975)|Khmer Republikk]] ([[Kambodsja]]) * {{Flaggikon|Laos|1952}} [[Laos]] * {{Flaggikon|Thailand}} [[Thailand]] * {{Flaggikon|Filippinane}} [[Filippinane]] * {{Flaggikon|New Zealand}} [[New Zealand]] * {{Flaggikon|Australia}} [[Australia]] * {{Flaggikon|Taiwan}} [[Taiwan]] '''Støtta av:''' * {{Flaggikon|Frankrike}} [[Frankrike]] - finansiell og materiell støtte * {{Flaggikon|Spania}} [[Spania]] - medisinsk hjelp |part2='''[[Kommunist]]iske styrkar:''' * {{Flaggikon|Vietnam}} [[Nord-Vietnam]] * {{Flaggikon|Nord-Korea}} [[Nord-Korea]] * {{Flaggikon|Kina}} [[Kina]] * {{Flaggikon|Sovjetunionen|1955}} [[Sovjetunionen]] '''Paramilitære styrkar:''' * [[Fil:FNL Flag.svg|22px]] [[FNL|Front National de Liberté]] (Viet Cong) * {{Flaggikon|Laos}} [[Pathet Lao]] * [[Fil:CPKbanner.svg|22px]] [[Raude Khmer]] '''Støtta av:''' * {{Flaggikon|Cuba}} [[Cuba]] - finansiell og medisinsk støtte |kommandant1={{Flaggikon|Sør-Vietnam}} [[Ngo Dinh Diem]]<br /> {{Flaggikon|Sør-Vietnam}} [[Nguyen Van Thiệu]]<br /> {{Flaggikon|Sør-Vietnam}} [[Nguyen Cao Ky]]<br /> {{Flaggikon|Sør-Vietnam}} [[Cao Van Vien]]<br /> {{Flaggikon|Sør-Vietnam}} [[Ngo Dinh Nhu]]<br /> {{Flaggikon|Sør-Vietnam}} [[Duong Van Minh]]<br /> {{Flaggikon|Sør-Vietnam}} [[Nguyen Thanh]]<br /> {{Flaggikon|USA}} [[Lyndon B. Johnson|Lyndon Baines Johnson]]<br /> {{Flaggikon|USA}} [[Richard Nixon]]<br /> {{Flaggikon|USA}} [[Robert McNamara]]<br /> {{Flaggikon|USA}} [[Clark Clifford]]<br /> {{Flaggikon|USA}} [[Melvin R. Laid|Melvin Robert Laid]]<br /> {{Flaggikon|USA}} [[Henry Kissinger]]<br /> {{Flaggikon|Sør-Korea}} [[Park Chung-hee]]<br /> {{Flaggikon|Sør-Korea}} [[Chae Myung-shin]]<br /> {{Flaggikon|Sør-Vietnam}} [[Lee Se-hoo]]<br /> {{Flaggikon|Kambodsja|1970}} [[Lon Nol]]<br /> {{Flaggikon|Kambodsja|1970}} [[Sosthene Fernandez]]<br /> {{Flaggikon|Laos|1952}} [[Savang Vatthana]]<br /> {{Flaggikon|Thailand}} [[Thanom Kittikachorn]]<br /> {{Flaggikon|Filippinane}} [[Ferdinand Marcos]]<br /> {{Flaggikon|New Zealand}} [[Keith Holyoake]]<br /> {{Flaggikon|New Zealand}} [[Dean Eyre]]<br /> {{Flaggikon|New Zealand}} [[David Thompson]]<br /> {{Flaggikon|New Zealand}} [[Allan MacCready]]<br /> {{Flaggikon|Australia}} [[Robert Menzies]]<br /> {{Flaggikon|Australia}} [[Harold Holt]]<br /> {{Flaggikon|Australia}} [[John Gorton]]<br /> {{Flaggikon|Australia}} [[Paul Hasluck]]<br /> {{Flaggikon|Australia}} [[Ted Serong]]<br /> {{Flaggikon|Taiwan}} [[Chiang Kai-shek]] |kommandant2={{Flaggikon|Vietnam}} [[Ho Chi Minh]]<br /> {{Flaggikon|Vietnam}} [[Le Duan]]<br /> {{Flaggikon|Vietnam}} [[Ton Duc Thang]]<br /> {{Flaggikon|Vietnam}} [[Pham van Dong]]<br /> {{Flaggikon|Vietnam}} [[Le Duc Tho]]<br /> {{Flaggikon|Vietnam}} [[Vo Nguyen Giap]]<br /> {{Flaggikon|Vietnam}} [[Van Tien Dung]]<br /> {{Flaggikon|Nord-Korea}} [[Kim Il-sung]]<br /> {{Flaggikon|Kina}} [[Mao Zedong]]<br /> {{Flaggikon|Kina}} [[Xin Jiwei]]<br /> {{Flaggikon|Sovjetunionen|1955}} [[Nikita Khrusjtsjov]]<br /> {{Flaggikon|Sovjetunionen|1955}} [[Leonid Brezhnev]]<br /> {{Flaggikon|Sovjetunionen|1955}} [[Rodion Malinovski]]<br /> {{Flaggikon|Sovjetunionen|1955}} [[Andrei Grechko]]<br /> [[Fil:FNL Flag.svg|22px]] [[Nguyen Huu Tho]]<br /> [[Fil:FNL Flag.svg|22px]] [[Tran Van Tra]]<br /> [[Fil:FNL Flag.svg|22px]] [[Tran Do]]<br /> [[Fil:FNL Flag.svg|22px]] [[Nguyen Van Linh]]<br /> [[Fil:FNL Flag.svg|22px]] [[Vo Chi Chong]]<br /> [[Fil:FNL Flag.svg|22px]] [[Hu`yn Tãn Phát]]<br /> {{Flaggikon|Laos}} [[Kaysone Phomvihane]]<br /> {{Flaggikon|Laos}} [[Souphanouvong]]<br /> [[Fil:CPKbanner.svg|22px]] [[Pol Pot]]<br /> [[Fil:CPKbanner.svg|22px]] [[Nuon Chea]]<br /> [[Fil:CPKbanner.svg|22px]] [[Khieu Samphan]] |styrke1='''Sør-Vietnam:''' 850 000 '''USA:''' 536 100 '''Sør-Korea:'''50 000 '''Kambodsja (khmer republikk):''' 250 000 '''Laos:''' 35 000 '''Filippinane:''' 10 450 '''Thailand:''' 11 568 '''New Zealand:''' 552 '''Australia:''' 7672 '''Taiwan (republikken Kina):''' 31 '''Spania:''' 13 (legar) '''Totalt:''' Rundt 1 751 386 |styrke2='''Nord-Vietnam:''' 287 465 '''FNL (Viet Cong):''' 520 000 '''Nord-Korea:''' 300-600 '''Kina:''' 170 000 '''Sovjetunionen:''' 3 500 '''Pathet Lao:''' 2 500 '''Raude Khmer:''' 70 000<ref>http://books.google.com/books?id=jeECAAAAMBAJ&pg=PA12&dq=khmer+rouge+kissinger&lr=&as_drrb_is=b&as_minm_is=0&as_miny_is=1970&as_maxm_is=0&as_maxy_is=1979&as_brr=3&as_pt=ALLTYPES#v=onepage&q=khmer%20rouge%20kissinger&f=false</ref> '''Totalt:''' Rundt 1 053 915 |tap1='''Sør-Vietnam:''' 300 000 '''USA:''' 58 220 '''Sør-Korea:''' 5 099 '''Kambodsja (khmer republikk):''' 15 000 '''Laos:''' ? (fleire tusen) '''Thailand:''' 350 '''Filippinane:''' ? '''New Zealand:''' 37 '''Australia:''' 520 '''Taiwan:''' 0 '''Spania:''' 0 '''Totalt:''' Over 379 226 drepne |tap2='''Viet Cong:''' 172 000<ref>[http://www.hawaii.edu/powerkills/SOD.TAB6.1A.GIF Power Kills - Table 6.1A. Vietnam Democide : Estimates, Sources, and Calculations], sjå linje 83</ref> '''Nord-Vietnam:''' omstridd, fleire hundre tusen drepne. Ifølge australske styresmakter 920 000 drepne frå Nord-Vietnam og FNL '''Nord-Korea:''' ? '''Kina:''' 1 446 '''Sovjetunionen:''' 16 drepne i kamp '''Pathet Lao:''' 200 '''Raude Khmer:''' 5 000 '''Totalt:''' 1 098 662 |tap3='''Sivile tap:''' * ''[[Vietnamesarar]] (sør- og nord):'' 1 til 2 millionar drepne. * ''[[Laotar]]:'' 70 000 - 250 000 drepne. * ''[[Kambodsjanarar]]:'' 250 000 - 700 000 drepne. * '''Totalt:''' 1 320 000 - 2 950 000 drepne. |merknadar= }} '''Vietnamkrigen''' er ei nemning på [[krig]]shandlingar i [[Vietnam]] frå [[1956]] eller 1959;<ref name=1956start/><ref name=1959start/> Nokre av handlingane i den krigen, skjedde i Laos og Kambodsja. Sør-Vietnam vart erobra av Nord-Vietnam i 1975, og krigen vart slutt. Nasjonar som tok soldater til Vietnam for å støtta Sør-Vietnam, var [[Sambandsstatane]] (USA), Sør-Korea, Thailand, Filippinane, New Zealand, Australia, Taiwan og Noreg (som uoffisielt bidrog med tenestemenn fra sine væpna styrkar<ref name="Tourison 1995">Tourison,Sedgwick: ''Secret Army, Secret War: Washington's Tragic Spy Operation in North Vietnam'' (Naval Institute Special Warfare Series) (1995)</ref><ref name="Moïse, Edwin E 1996">Moïse, Edwin E: ''Tonkin Gulf and the Escalation of the Vietnam War'', Chapel Hill: University of North Carolina Press. (1996)</ref><ref>[http://www.nrk.no/programmer/tv/brennpunkt/1.908491 NRK Brennpunkt 10. desember 2000 – ''Vi som støtter Amerika''], regissør [[Arild Aspøy]]</ref>. Kina, Sovjetunionen og Nord-Korea gav militær støtte til Nord-Vietnam. Talet på drepne i Vietnamkrigen er omstridd. Dei sivile tapa er ofte anslått for å vere mellom 1 og 2 millionar i [[Vietnam]] og mellom 320 000 og 950 000 i [[Kambodsja]] og [[Laos]]. [[Borgarkrigen i Laos]] var i gang før Vietnamkrigen; under delar av borgarkrigstida der - fans òg ein ''stedfortreder-krig'' i Laos (blant anna mellom Vietnam og USA), som er rekna som ein del av Vietnamkrigen. Nokre kjelder skriv at Vietnamkrigen spreidde seg til Kambodsja. ==Namna == [[Fil:Charles DeGaulle and Ho Chi Minh are hanged in effigy during the National Shame Day celebration in Saigon, July 1964.jpg|mini|240px|Dokker av Charles de Gaulle og Ho Chi Minh blir hengde i [[Saigon]] i juli 1954]] I Vietnam er krigen kjend som ''den amerikanske krigen'', ''motstandskrigen mot amerikanarane'' (vietnamesisk: Kháng chiến chống Mỹ), ''den amerikanske krigen'', eller Vietnam-krigen (Chiến tranh Việt Nam), eller ''Chiến Tranh Chống Mỹ Cứu Nước''. Delar av [[Borgarkrigen i Laos]] er rekna som ein del av Vietnamkrigen. ==Bakgrunn== Vietnamkrigen hadde bakgrunn i den såkalla [[Indokinakrigen]] frå [[1946]] til [[1954]]. [[Ho Chi Minh]] erklærte landet sjølvstendig frå [[Frankrike]] den [[2. september]] [[1945]], men frigjeringskampane pågjekk fram til 1954. Vietnam fekk sjølvstende, men vart delt langs den 17. breiddegraden. Fredsforhandlingane gjekk føre seg i [[Geneve]]. I fylgje Geneve-avtala skulle det haldast fritt val innan to år. I samband med valet var det tenkt at landet skulle sameinast. Det vart rekna med at [[Ho Chi Minh]] og rørsla [[Viet Minh]] ville vinna eit slikt val. USA støtta opprusting av ein sør-vietnamesisk hær som skulle kunna ta herredømet i landet med makt. I [[1959]] oppretta den sør-vietnamesiske presidenten [[Ngo Dinh Diem]] ein komité som etter deira syn skulle syrgja for å frigjera Nord-Vietnam. For USA var det viktig under [[den kalde krigen]] å hindra at eit strategisk land i [[Asia]] vart kommunistisk og allierte seg med [[Sovjetunionen]]. Nord-Vietnam vart kommunistisk styrt under leiing av Ho Chi Minh. Sør-Vietnam orienterte seg mot USA. [[Ngo Dinh Diem]] vart i sør president for [[Republikken Vietnam]] i oktober [[1955]]. Regimet i sør var ført upopulært på grunn av mellom anna [[korrupsjon]]. Diem svara på protestane med [[terror]]. Tusental menneske vart drepne eller fengsla. Som ein reaksjon på utviklinga i sør vart privat eigedom konfiskert i nord. Ein byråkratisk styrt kommandoøkonomi vart oppretta. Nord-Vietnam stødde etter kvart opp om å oppretta ein nasjonal frigjeringsfront i sør. Frigjeringsfronten vart kalla FNL etter forkortinga av namnet på [[fransk språk]](Front National de Liberation). USA sende militære rådgjevarar som skulle hjelpa Sør-Vietnam. Rådgjevarane vart etter kvart mange, og dei vart med i kampar mot geriljastyrkar. Mot slutten av [[1961]] fanst det 1 500 amerikanske soldatar i Vietnam, eitt år seinare nær 10&nbsp;000. I 1963 vart Diem avsett, men regimet i sør vart stendig svakare. ;Borgarkrig i Laos (frå 1953) [[Borgarkrigen i Laos]] starta den 9. november 1953 (og nokre reknar dette som starten på den [[andre indokinesiske krig]]). Borgarkrigan vart (etterkvart) ein del av Vietnamkrigen; væpna styrker frå utlandet kjempa i Laos, til dels i ein ''[[stedfortrederkrig]]''. == Historie== Kva tid krigen starta, er omstridd. Hendingar nemnde som starten, er *desember 1956, då tyresmaktene i Nord-Vietnam autoriserte at Viet Cong-styrkar i Sør-Vietnam kunne gjere opprør mot styresmaktene i sør.<ref name=1956start>Olson & Roberts 1991. S. 67</ref> *26. september 1959, då det fyrste slaget mellom Viet Cong og hæren til Sør-Vietnam fann stad.<ref name=1959start>Origins of the Insurgency in South Vietnam, 1954–1960, The Pentagon Papers (Gravel Edition), Volume 1, Chapter 5, (Boston: Beacon Press, 1971), Section 3, pp. 314–46; International Relations Department, Mount Holyoke College.</ref> I [[1964]] vart krigshandlingane trappa kraftig opp. Den [[4. august]] [[1964]] skal nokre torpedobåtar frå Nord-Vietnam ha gått til åtak på amerikanske krigsfartøy i internasjonalt farvatn. I fylgje USA fann åtaket stad i [[Tonkinbukta]]. [[Den amerikanske kongressen]] godkjende [[7. august]] den såkalla Tonkinresolusjonen. Som følgje av vedtaket, fekk presidenten fullmakt til å gjera dei tiltaka han fann naudsynte. President [[Lyndon B. Johnson|Johnson]] lét Nord-Vietnam verta bomba, og andre krigshandlingar vart trappa opp. [[Fil:UH-1D helicopters in Vietnam 1966.jpg|mini|300px|Amerikanske styrkar i 1966. [[Helikopter]] vart mykje nytta til transport]] USA vart etter kvart med i ein utmattings- og [[gerilja]]krig mot den nord-vietnamesiske hæren. I tillegg kom den sør-vietnamesiske geriljarørsla til FNL, av motstandarane kalla [[Viet Cong]] (Viet Nam Cong San, «vietnamesiske kommunistar»). I byrjinga av 1968 var det nær ein halv million amerikanske soldatar i Vietnam. I tillegg kom meir enn 600 000 mann i hæren til Sør-Vietnam og fleire tusen soldatar frå [[Sør-Korea]], [[Thailand]], [[Australia]] og [[Filippinane]]. Massive bombetokt vart nytta for å utsletta fienden. I tillegg nytta ein stoff som [[napalm]]<ref name="ReferenceA">Tucker, Spencer E. ''The Encyclopedia of the Vietnam War: A Political, Social, and Military History'' ABC-CLIO. {{ISBN|1851099611}}</ref> og andre [[Rainbow Herbicides|kjemiske stoff]], som [[Agent Orange]], for å fjerna lauv i skogsområde.<ref name=fasagent>{{cite report |title=U.S. Agent Orange/Dioxin Assistance to Vietnam |author=Michael F. Martin |date=13. november 2015 |publisher=Congressional Research Service |url=https://www.fas.org/sgp/crs/row/R44268.pdf}}</ref> Skogane og landsbygda var område som for ein stor del var kontrollert av geriljaen. Trass i stort [[teknologi]]sk overtak klarte ikkje USA å setja geriljaen ut av spel. Nord-Vietnam og geriljaen klarte ved fleire høve å slå attende og organiserte mot-offensivar. Det synte seg at styresmaktene i sør i røynda hadde liten stønad i folket. I februar 1968 sa [[Walter Cronkite]] (som då var nyhetsanker på (ein av dei tre nasjonale tv-kanalane) på "''nasjonalt TV i beste sendetid at han ikke trodde USA kunne vinne ... [krigen]. Da kom han rett fra reportasjetur i Vietnam i forbindelse med FNLs store [[Tet-offensiven|Tet-offensiv]]''", skreiv media.<ref>Hanne Mauno. [https://www.dagsavisen.no/helg-nye-inntrykk/reportasjer/vi-trodde-vi-kunne-forandre-verden-1.1136713?paywall=true «Vi trodde vi kunne forandre verden»]. [[Dagsavisen]]. 2018-04-28. S. 28. Vitja 2018-05-01</ref> (Utsagnet hans, kom ikkje i ei [vanleg] nyheitsending, men på slutten av programmet ''CBS News Special Report''.)<ref>http://www.philly.com/philly/columnists/will_bunch/walter-cronkite-vietnam-special-50th-anniversary-lbj-trump-truth-20180222.html Vitja 2018-04-29</ref><ref>https://www.nytimes.com/2018/02/28/opinion/walter-cronkite-vietnam-war.html Vitja 2018-04-29</ref> Etter som dei amerikanske tapa voks, vart antikrigsrørsla i USA sterkare. Dei amerikanske presidentane fekk eit stendig sterkare press mot seg med krav om å få ein slutt på krigen. === Etter våpenkvile-avtala (i 1973) === I byrjinga av [[1973]], etter fleire år med forhandling, gjekk USA til slutt med på ei avtale om [[våpenkvile]]. Nokre månader etterpå reiste dei fleste amerikanske soldatane. Våpenkvila braut snart saman og krigen i Sør-Vietnam tok til att. Kampmoralen til Sør-Vietnam sine styrkar og styresmakter synte seg å vera låg. Tidleg i 1975 invaderte styrkar frå nord. Dei vann snøgt kontroll over heile Sør-Vietnam. Hovudstaden [[Saigon]] vart teken den [[30. april]] [[1975]]. Nord-Vietnam sameina både nord og sør den [[2. juli]] [[1976]] i [[den sosialistiske republikken Vietnam]]. Saigon fekk endra namn til [[Ho Chi Minh-byen]] til ære for den tidlegare presidenten i Nord-Vietnam. == Land som kriga == {| {{fin tabell liten}} !'''Land''' !'''Største tal soldatar''' !'''Tal døde''' |- |[[Sambandsstatane]] || 536&nbsp;100 || 58&nbsp;220</td></tr> |- |[[Sør-Korea]] || 50&nbsp;000 || 5&nbsp;099 |- |[[Thailand]] || 11&nbsp;568 || 350 |- |[[Sør-Vietnam]] || 850&nbsp;000 || 300&nbsp;000 |- |[[Nord-Vietnam]] || 287&nbsp;465<br /><small>([[Den vietnamesiske hæren]]</small> || 920&nbsp;000<br /><small>[[Nord-Vietnam]] og [[FNL]]</small> |- |[[Australia]] || 7&nbsp;672 || 520 |- |[[New Zealand]] || 552 || 37 |- |[[Spania]] || 13 || 0 |- |[[Republikken Kina]] (Taiwan) || 31 || 0 |- |colspan=3| <small>''Ifølgje australske styresmakter''</small> |} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Vietnam War}} ==Kjeldar== *Olson, James S.; Roberts, Randy (2008). Where the Domino Fell: America and Vietnam, Where the Domino Fell: America and Vietnam 1945–1995 (5th ed.). Malden, Massachusetts: Blackwell Publishing. ISBN 978-1405182225. == Referansar == <references/> x {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Vietnamkrigen| ]] [[Kategori:USA-amerikanske krigar]] [[Kategori:Vietnamesiske krigar]] [[Kategori:Sovjetiske krigar]] [[Kategori:Kinesiske krigar]] [[Kategori:Sørkoreanske krigar]] [[Kategori:Nordkoreanske krigar]] [[Kategori:Thailandske krigar]] [[Kategori:Filippinske krigar]] [[Kategori:Australske krigar]] [[Kategori:Kambodsjanske krigar]] [[Kategori:Asiatiske krigar]] [[Kategori:Konfliktar under den kalde krigen]] [[Kategori:Konfliktar i 1950-åra]] [[Kategori:Konfliktar i 1960-åra]] [[Kategori:Konfliktar i 1970-åra]] [[Kategori:Kolonialisme]] [[Kategori:Imperialisme]] [[Kategori:Krigføring etter 1945]] pzz2ejerf5bg045uxf8060db4irwok8 0 7045 3398945 3271637 2022-08-16T14:22:09Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Tyskland |offisielt_namn = Dresden |bilet_horisont = DD-canaletto-blick.jpg |bilet_byvåpen = Dresden Stadtwappen.svg |delstat = Sachsen |region = [[Regionen Dresden|Dresden]] |landkreis = [[Kreisfri by]] |totalareal = 328,8 |innbyggjarar_i_år = 2007 |innbyggjarar_kjelder =<ref>http://www.statistik.sachsen.de/21/02_02/02_02_05v_tabelle.asp</ref> |innbyggjarar_totalt = 504&nbsp;635 |folketettleik = 1&nbsp;535 |latd=51 |latm=2 |lats=0 |longd=13 |longm=44 |longs=0 |høgd = 113 |postnummer =01001 - 01462 |retningsnummer =0351 |bilnummer =DD |nettside = [http://www.dresden.de/ www.dresden.de] }} '''Dresden''' ([[sorbisk]] ''Drježdźany'') er ein by i [[Tyskland]] og hovudstaden i [[delstatar i Tyskland|delstaten]] [[Sachsen]] ved elva [[Elbe]]. Byen har like over 500&nbsp;000 innbyggjarar, men medrekna innbyggjarane som bur i storbyområdet er talet nærare ein million. Dresden er eit kulturelt, politisk og økonomisk hovudsenter i området sitt. Byen er blitt kjend som offer for eit øydeleggjande [[bombing|bombeåtak]] mot slutten av [[den andre verdskrigen]], som øydela størstedelen av bysentrum og drap svært mange menneske (estimert frå 20&nbsp;000 til 200&nbsp;000 avhengig av kjelde, i ein rapport frå 2010 fastsett til 20 - 25 000 menneske). Trass i bombinga har byen mange vakre bygningar, mange av dei attoppbygde etter krigen. [[Frauenkirche]], eit tidlegare landemerke for byen som gjekk med i åtaket, er i ferd med å bli restaurert i 2005. Før bombinga var Dresden kjend som ein av dei vakraste byane i Europa, med ei stor samling bygg frå [[barokken]]. På grunn av dette har han fått tilnamnet Elbflorenz, eller «[[Firenze]] ved Elbe». Nyare nemningar er «den tyske [[Silicon Valley]]», på grunn av den sterke satsinga på [[teknologi]]forsking. == Geografi == [[Fil:Babisnauer Pappel Blick auf Dresden.jpg|mini|venstre|Dresden sett frå søraust{{foto|Stefan Kühn}}]] Dresden ligg på begge sider av elva Elbe, midt i delen av Elbedalen som vert kalla [[Elbtalkessel]], der elva går i ein vid dalsenking. Sør- og austfrå strekkjer utløparar av [[Erzgebirge]] og [[Elbsandsteingebirge]] seg ned mot byen. Sentrum ligg på 113 m.o.h., medan høgaste punkt er Triebenberg på 384 moh. Etter byutvidingar på 1990-talet er Dresden vorte ein storkommune der berre [[Berlin]], [[Hamburg]] og [[Köln]] har større areal. Elbe er eit dominerande landskapselement. Sørfrå renn sideelvane [[Weißeritz]] og Lockwitzbach gjennom byen, og nordfrå renn Prießnitz i utkanten av [[Dresdner Heide]]. === Natur === Etter byutvidingane er Dresden ein av dei grønaste byene i Europa, der enger, parkar, jorde og skog dekker 63 % av arealet. På nordaustsida av byen utgjer Dresdner Heide eit stort, samanhengande skogområde. Byen har fire naturreservat på til saman 3,3&nbsp;km² og tolv landskapsvernområd på 110&nbsp;km², delvis overlappande med ni særskilde verneområde ([[Natura 2000-område]]) på til saman 18&nbsp;km². Viktige natur- og friluftsområde er engene langs Elbe (Elbwiesen), som strekkjer seg på begge sider av elv i ei lengd på 30&nbsp;km, berre avbrote av busetnadane i indre bykjerne. === Bydelar === [[Fil:Dresden-ortsaemter.png|mini|Administrative bydelar i Dresden]] Dresden er siden 1991 delt i ti ''Ortsamtsbereiche'' og ni ''Ortschaften''. Dei første utgjer byen slik han var fram til 1990, medan dei siste er område som er vorte innlemma i byen seinare. Heile sentrum av Dresden ligg i bydelane [[Altstadt i Dresden|Altstadt]] og [[Neustadt i Dresden|Neustadt]]. Den gamle sentrumsbydelen rommar mesteparten av Dresden sine kjende bygningar. Mest kjend er rekka av praktbygg som ligg langs den vakre ''[[Brühlsche Terrasse]]'' ved breidda av Elbe. Gjenoppbygginga etter [[den andre verdskrigen]] er enno ikkje heilt fullført, og sentrum er stadig prega av restaureringsprosjekt. Dei omfattande arbeida byrja allereie medan byen låg bak [[Jernteppet]]. Det austtyske kommunistregimet gjenreiste enkelte av byen sine landemerke, men valde samtidig å erstatte store delar av byen med utypisk arkitektur. Dette er årsaka til at den tidlegare så vakre handlegata ''Prager Strasse'' i dag er prega av modernistiske betongbygg. == Historie == Opphavet til det det som seinare skulle verte Dresden var ein vestslavisk landsby som vart erobra av Henrik I på 900-talet. På 1200-talet bygde markgreven av [[Meissen]] ei borg ved fiskerlandsbyen skildra som Drezdzany ved Elbe, og i [[1206]] vart området nemnd som Dresdene. Byen og den festningsverka rundt marknadsplassen nedanfor borga voks raskt, og Dresden endra karakter frå fiskelandsby til kjøpstad. På 1200-talet vart Frauenkirche bygd og den første faste brua over Elbe. Då [[kurfyrste]]n [[Fredrik den saktmodige]] døydde [[1464]], og Sachsen i [[1485]] vart delt mellom sønene hans Albert og Ernst, valde den ''Albertinske greina'' å flytte sin residens til Dresden, som først no fekk ei politisk rolle i historia. Ætten Wettin mista for nokre generasjonar kurfyrstetittelen, og først med Moritz av Sachsen vart Dresden i [[1547]] residensstad i kurfyrstedømet Sachsen. I [[1632]] døydde halve folkesetnaden av pest, og i [[1685]] vart Altdresden øydelagd av brann, berre 23 av 357 hus klarte seg, og desse vert kalla Neustadt i [[1732]]. Trass dette auka folketal frå 3&nbsp;745 i [[1396]] til 21&nbsp;298 i [[1699]]. Med kurfyrsten [[Fredrik August I av Sachsen]] («den sterke»), som òg var konge av [[Polen]], får Dresden si stordomsstid. Riket hans var på denne tida det nest største i Europa, og Dresden var hovudstad i denne sachsisk-polske unionen. Busetnaden voks enno meir, og August den sterke gjorde Dresden til ein strålende [[barokk]]by ved hjelp av dei største arkitektane i Europa. Ein byrja å samanlikne Dresden med [[Wien]], og byen vart kalla ''Elbflorenz'' (Firenze ved Elbe). Dresden vart òg ein viktig kulturby, og vidkjende kunstnarar som [[Canaletto]] (1720-1780) og Kuhl (1850-1915) har portrettert byen. Etter kvart kom Sachsen sin nabo i nord, [[Preussen]], til å utvikle seg til ein ekspansiv krigarstat, og i [[1745]] vart Sachsen erobra av Preussen i [[slaget ved Kesseldorf]]. Sachsen måtte betale ein million thaler i løysepengar, men vart snart åtaka på ny, og [[sjuårskrigen]] 1756-1763 fekk katastrofale følgjer der byen vart sterkt skada av prøyssiske og austerrikske styrkar. Frå [[1768]] vart Sachsen regjert av kurfyrste [[Fredrik August II av Sachsen|Fredrik August II]], som lét seg krone til konge av Sachsen, eit nytt kongerike som kom til å inngå i [[Rhinforbundet]], med Dresden som hovudstad i [[1806]]. Mellom [[1809]] og [[1829]] vart festningane i byen øydelagd på ordre frå [[Napoleon I]], og Dresden vart en open by. Etter Frankrike sitt nederlag i [[1813]] vart Sachsen langt mindre viktig. På grunn av truskapen mot Napoleon vart kurfyrsten fengsla i [[Berlin]]. Han måtte avstå tre femtedelar av riket sitt til Preussen under [[Wienerkongressen]] i [[1815]], og [[Sachsen]] si politiske rolle i Tyskland var snart historie. [[Fil:Dresden. Zwinger & Sophienkirche. - Detroit Publishing Co.jpg|mini|venstre|[[Zwinger]] i Dresden, rundt år 1900]] På 1800-talet blømde kultur og industri i byen og i [[1839]] vart den første toglinja opna mellom Dresden og [[Leipzig]]. Samtidig med den veksande industrien (mellom anna sigarettindustri), heldt byen på profilen sin som eit tysk kultursentrum. I [[1850]] hadde Dresden 100&nbsp;000 innbyggjarar, i [[1875]] var folkemengda dobla og i [[1905]] over ein halv million. Etter den tyske riksgrunnlegginga i [[1871]] gjennomgjekk Dresden omfattande utbyggingar: [[Semperoperaen]] vart bygd i [[1878]], [[Albertinum]] i [[1887]], politihovudkvarteret i [[1899]], brua [[Blaue Wunder]] i [[1893]], kunstakademiet i [[1895]], hovudbanegarden i [[1898]], parlamentsbygningen i [[1906]] og det nye rådhuset i [[1910]]. [[13. november]] [[1918]] gjekk den siste kongen av Sachsen, [[Fredrik August III av Sachsen|Fredrik August III]] av, og Dresden vart hovudstad i [[fristaten Sachsen]]. Denne fridomen kom til å vare i femten år, fram til alle tyske statar mista sjølvstende sitt til den nasjonalsosialistiske regjeringa. === Bombinga av Dresden === På slutten av [[den andre verdskrigen]] gjennomgjekk Dresden den største katastrofen i si historie, ei hending som framleis vekker sterke kjensler og er særs omstridt: Natta mellom den 13. og 14. februar 1945 bomba om lag 2&nbsp;500 britiske og amerikanske bombefly byen med 650&nbsp;000 sprengbomber og 200&nbsp;000 brannbomber. Titusevis av menneske mista livet då mesteparten av sentrum vart lagt i grus. Åtaka kom puljevis. 244 britiske [[Avro Lancaster|Lancastere]] byrja det første åtaket klokka 22.15. Brannbombene starta straks ein [[eldstorm]]. Klokka 01.30 kom den andre pulja. Denne var dobbelt så stor som den første. I dagane etter, 14. og 15. februar, vart byen bomba i ytterlegare to omgangar av 521 amerikanske [[Boeing B-17 Flying Fortress]] bombefly. Dei allierte flya møtte ingen motstand over Dresden fordi byen mangla antiluftskyts. [[Fil:B-17 Flying Fortress.jpg|mini|venstre|Boeing B-17 Flying Fortress]] Det som gjer bombinga så kontroversiell er at åtaket var retta mot dei sivile innbyggjarane. Dei allierte sin strategi baserte seg på tidlegare erfaring frå brannbombing av [[Hamburg]]. Overfor Dresden ville ein gjenta effekten, berre i større skala. [[Brannbombe]]ne som trefte Dresden starta straks eldstormar. Desse arta seg på den måten at temperaturen vart så høg at luft vart sogne inn i brannane og starta ein brennande pumpeverknad. Menneske vart fanga i dragsuget og dradd inn i flammane, dei som hadde søkt tilflukt i kjellarar og bomberom døydde av surstoffmangel. Det nøyaktige talet på omkomne vil ein truleg aldri kunne slå fast sikkert. Det som gjer utrekninga så vanskeleg er det store talet på flyktningar som fann seg i Dresden på dette tidspunktet. Desse hadde kome til byen frå tyske område lenger aust i håp om å redde seg frå [[den raude arméen]] som rykte stadig nærmare. Det var godt kjend i dette seine stadiet av krigen at Dresden enno var blant dei få tyske storbyane som var nærast var umerka av krigen, sidan plasseringa vart sett på som lite viktig. Derfor trudde ein at Dresden ville verte spart. Sovjetiske styresmakter, som kort etter okkuperte byen, anslo at bombeåtaka hadde kosta 200&nbsp;000 menneske livet. Sidan har talet på falne ved bombinga gitt grunnlag for mytar og spekulasjonar. Tyske styresmakter rapporterte om 18 375 falne, men ifølgje den amerikanske forfattaren [[William L. Shirer]] må talet ha vore på mellom 120&nbsp;000 og 150&nbsp;000. Ein historikarkommisjon som arbeidde med spørsmålet frå 2004-2010 dokumenterte 18 000 falne, men reknar med eit mørketal på 2 000 - 7 000 i tillegg til dette.<ref>''Dag og Tid'' 26. mars 2010: Sjur Haga Bringeland: «Det vanskelege temaet», jf. òg [http://www.dresden.de/de/02/110/03/c_015.php?shortcut=historikerkommission Dresden.de: Historikerkommission]</ref> Som forsøk på å forsvare det allierte bombeåtaket, har det vorte hevda at Dresden sin industri under krigen var vorte omgjort til krigsindustri. Dessutan at Dresden var eit trafikknutepunkt som ville vore viktig for tysk troppeforflytting til austfronten. Jernbaneanlegga var då òg eit av hovudmåla for operasjonen som påverka dødstala sidan området inneheldt mengder med flyktningar frå [[Schlesien]]. Spørsmålet om kvifor dei allierte ikkje bomba byen tidlegare i krigen visst det var slik at det berre var fordi han var militærstrategisk viktig er ikkje klart. Bombinga gjorde at eit område på 15 kvadratkilometer i den indre byen vart jamna med jorda, mellom anna 14&nbsp;000 heimar, 72 skular, 22 sjukehus, 19 kyrkjer, 5 teater, 50 bank- og forsikringsbygningar, 31 forretningar, 31 storhotell og 62 administrasjonsbygningar. Den aldrande forfattaren [[Gerhart Hauptmann]] som kalla Dresden «min ungdoms morgonstjerne» skreiv etter katastrofen som han sjølve hadde opplevd: «Den som har gløymd korleis ein gret, lærte seg det igjen under øydelegginga av Dresden». Den amerikanske forfattaren [[Kurt Vonnegut]] var i byen under bombinga. Hans augnevitneskildring i romanen ''[[Slaktehus 5]]'' skildrar åtaket som eit absurd døme på menneska sin vondskap mot kvarandre. [[Fil:Dresden-Panorama.Frauenkirche.JPG|mini|Dresden]] Britiske styresmakter har sett opp ein statue i [[London]] av mannen som var ansvarleg for den allierte bombinga av Dresden, [[Arthur Travers Harris]], sjefen for det britiske [[Bomber Command]]. Tyske styresmakter har protestert mot dette, og òg på heimebane har det vakt protestar. Statuen er vorte tilgrisa så mange gonger at han må ha politivakt. I ettertid har dei britiske handlingane vorte forklart med å «statuere eit eksempel» for den raude arméen om kva dei vest-allierte sine luftstyrker var istand til, akkurat som dei amerikanske [[atombombe]]ne i [[Japan]]. Dette var fordi dei vest-allierte allereie byrja å førebu seg på [[den kalde krigen]]. Ironisk nok var det dåverande britiske kongehuset ei grein av slekta Wettin, Sachsen sitt kongehus, og Dresden var heimbyen til den britiske kongen si slekt. Allereie i [[1945]] byrja arbeidet med å rydde opp, og i [[1946]] vart planane for den første gjenoppbygginga presentert. Mange av dei historiske bygningane er vorte restaurert. Våren 2004 stod Frauenkirche ferdig. Ein engelsk bombepilot som hadde vore med på åtaket, hadde saman med son sin laga den nye krossen på toppen av kuppelen. I 2006 vart det laga ein film om bombinga av [[Filmen Dresden|Dresden]] == Bakgrunnsstoff == {{commons|Dresden}} {{wikivoyage|Dresden}} == Kjelder == {{fotnoteliste}} {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Dresden|Dresden]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, og «[[:nb:|Dresden]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}} den 15. juni 2007.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Sachsen]] [[Kategori:Byar i Tyskland]] [[Kategori:Dresden|*]] [[Kategori:Delstatshovudstader i Tyskland]] tdb9sb99zs6hk6qhlvxujbdmfkbb584 0 12998 3398957 2857348 2022-08-16T14:27:23Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks kommune Sveits | namn = Basel | bilete= Mittlere Brücke.jpg | bilettekst= Mittlere Brücke over [[Rhinen]] | kommunevåpen = Wappen Basel-Stadt matt.svg | språk = tysk | kanton = Basel-Stadt | isokode = CH-BS | distrikt = ''ingen'' | latd=47|latm=34|longd=7|longm=36 | postnummer = 4000 | kommunenummer = 2701 | areal = 22.75 | høgd = 260 | nettside = www.basel.ch | borgarmeister = Guy Morin }} '''Basel''' ([[italiensk]] ''Basilea'' og [[fransk]] ''Bâle'') er den tredje største byen i [[Sveits]]. Byen har {{Sveitsisk folketal|CH-BS| 2701}} innbyggjarar ({{Sveitsisk folketal Y|CH-BS|2701}}) og eit areal på {{areal|23 }}. I storbyområdet kring Basel, som dels går inn i [[Frankrike]] (St.-Louis) og Tyskland (Lörrach, Weil, m.fl.), bur det i alt om lag 740&nbsp;000 innbyggjarar. Byen ligg nordvest i Sveits, ved grensene til [[Frankrike]] og [[Tyskland]], og ved breidda av [[Rhinen]]. Samferdselstiløva er gode, med blant anna eit [[jarnbane]]nett som forgreiner seg til Frankrike, Tyskland og det øvrige Sveits. Stasjonen i Basel er eit av dei viktigaste jernbaneknutepunkta i Europa. Den internasjonale flyplassen ligg i [[Saint-Louis i Frankrike|Saint-Louis]], på fransk side av grensa, 13&nbsp;km nordvest for sentrum. Industrien er viktig for Basel, byen er kjent for sin lækjemiddel- og kjemiindustri, som til dømes [[Hoffmann-La Roche]], [[Novartis]] og [[Sandoz]]. Her er òg produksjon av elektrisk utstyr, maskiner og silke. Elles kan nemnast at Basel, plasseringa si til trass, er ein viktig sjøfartsby der fleire reiarlag har kontora sine. Sambandet til havet ved hjelp av Rhinen tyder mykje for byen. Elva renn gjennom byen og deler han i to, noko som har gjeve Basel tilnamnet «byen med bruene». Hamna i Basel er endepunkt for skipstrafikken på Rhinen og den einaste hamna i Sveits. Vidare er Basel og kjent som ein viktig kulturby, der mange kulturfestivalar, arrangement og konsertar blir avvikla. I tillegg til dette er Basel ein internasjonal utdannings- og forskningsby. Universitetet, frå 1460, er det eldste i Sveits. Namnet Basel var òg nemninga på ein kanton, men denne vart 1833 delt i Basel-Landschaft og Basel-Stadt. == Skildring == Rhinen deler Basel i to: Grossbasel sør for elva, med det sentrale forretningsstrøket; Kleinbasel nord for elva, med hamna og industri- og messeområdet. Bykjernen blir dominert av den fem-skipa domkyrkja (1010–1019). Andre interessante bygningar er rådhuset (1508–27), med rikt dekorert fasade, og Spalentor (1370), ein av dei venaste byportane i landet. «Basler Fasnacht» er namnet på den kjende karnevalsfeiringa som finn stad kvart år seks veker før påske. == Historie == Basel vart kalla Basilia (kongeleg residens) av [[Romarriket|romarane]] og vert første gongen nemnd i 374. Byen vart bispesete på 600-talet og i 917 øydelagt av [[madjarane]]. Baselkonsilet (1431–1449) vart halde i domkyrkja. Byen vart tidleg på 1500-talet eit senter for [[reformasjonen]] i Sveits. I 1795 vart [[freden i Basel|fredsavtalen]] mellom Frankrike og [[Preussen]] underskriven her. == Sport == Den verdskjende tennisspelaren [[Roger Federer]] kjem frå Basel. Fotballaget [[FC Basel]], som held til i St. Jakop Park, er frå den sveitsiske byen. == Kjende personar tilknytte Basel == * [[Erasmus frå Rotterdam]], humanist * [[Paracelsus]], lege og naturforskar * [[Hans Holbein d.y.]], målar * [[Friedrich Nietzsche]], filosof * [[Roger Federer]], tennisspelar == Kjelder == {{refopning}} * ''Delar av denne artikkelen bygger på «[[:nb:Basel|Basel]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 31. mars 2012.'' {{refslutt}} {{snl}} == Bakgrunnsstoff == {{Wikisource1911Enc|Basel (city)|Basel}} * [http://www.basel.ch/en/basel.html Offisiell nettstad] * [http://www.bs.ch/pictures Bilete av Basel] * [http://www.basel.com/ Offisiell turistside] {{wikivoyage|Basel}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kommunar i Basel-Stadt]] [[Kategori:Byar i Sveits]] [[Kategori:Byar ved Rhinen]] [[Kategori:Frie riksbyar]] 1d9uiywf7aohicrhlktjqaezq722lzh 0 15262 3398940 3356677 2022-08-16T14:19:36Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks provins |offisielt_namn = Catalonia |offisielt_namn2 = Catalunya<br />Catalonha<br />Cataluña |type = [[Autonome regionar i Spania|Autonom region]] |bilet_flagg = Flag_of_Catalonia.svg |bilet_våpen = Coat of Arms of Catalonia.svg |kart = E.U-Catalonia.png |underinndeling_type1 = [[Provinsar i Spania|Provinsar]] |underinndeling_namn1 = 4 |hovudstad = [[Barcelona]] |leiar_tittel = President |areal = 32114 |innbyggjarar_i_år = 2016 |innbyggjarar_kjelder = |innbyggjarar = 7522596 | latd = 41 |latm = 49 |lats = |latNS = N | longd = 1 |longm = 28 |longs = |longEW = E |postnummer =CL |nettstad= www.gencat.cat }} '''Catalonia''' er eit historisk område i det nordaustlege [[Spania]], som i dag dannar ein [[Autonome regionar i Spania|autonom region]]. Catalonia grensar til [[Frankrike]] og [[Andorra]] i nord, [[Middelhavet]] i aust, [[Regionen Valencia|Valencia]]-regionen i sør og [[Aragón]] i vest. Kystlinja er 580&nbsp;km lang. Regionen har 7,3 millionar innbyggjarar, og regionshovudstaden er [[Barcelona]]. Catalonia er den regionen i [[Spania]] med størst industriell produksjon. Dei offisielle språka i regionen er [[katalansk]], [[spansk]], [[aranesisk]] (ein dialekt av [[oksitansk]]) og [[katalansk teiknspråk]].<ref name="estatut_langs">[[:en:Languages of Catalonia|Languages of Catalonia]], som oppgav Statute of Autonomy of Catalonia (2006)], Article 50, paragraph 6. Retrieved 2012-08-24. "The public authorities shall guarantee the use of Catalan sign language and conditions of equality for deaf people who chooses to use this language, which shall be the subject of education, protection and respect."</ref> Namnet til Catalonia på [[katalansk]] er ''Catalunya'', på [[oksitansk]] ''Catalonha'', på [[spansk]] (kastiljansk) ''Cataluña'', og på [[fransk]] ''Catalogne''. == Klima == Klimaet er i Catalonia er variert. Dei folkesette områda ved kysten har [[middelhavsklima]]. I dei indre områda finn ein hovudsakleg [[kontinentaltg middelhavsklima]]. I [[Pyreneane]] finn ein [[alpint klima]]. I middelhavsområdet er somrane tørre, varme og fuktige med [[solgangsbris]] og maksimumstemperaturar rundt 30&nbsp;°C. Somrane er den våtaste årstida i dalføra i Pyreneane med mange regnbyer. Vintrane er kjølige eller kalde, avhengig av kvar ein er i regionen. Det fell ein del snø i Pyreneane, og stundom òg i lågare høgder, sjølv ved kysten. Generelt er våren og hausten den våtaste tida. Dei indre områda av Catalonia er varm og tørr om sommaren. Temperaturen her kan nå 35&nbsp;°C, og stundom til og med 40&nbsp;°C. Nettene er kjøligare her enn ved kysten med temperaturar rundt 14 til 16&nbsp;°C. [[Tåke]] er ikkje uvanleg i dalane og på slettene og kan ofte ligge lenge. Om vintrane kan dette medføre periodar med [[frysande yr]]. [[Fil:Roman Aqueduct, Tarragona Spain.jpg|mini|venstre|[[Romersk akvedukt]] i Tarragona.]] == Historie == [[Fil:Marca Hispanica Longnon 806.png|mini|venstre|Kart over Marca Hispanica, Navarri og Wasconia i 806 av Auguste Longnon (1876).]] <!--[[Fil:Tarragone amphithéatre romain.JPG|mini|[[Romersk amfiteater]] i Tarragona.]]--> Som ein del av kysten av [[Middelhavet]] på [[Den iberiske halvøya]], vart Catalonia kolonisert av dei gamle grekarane, som slo seg ned rundt [[Roses i Girona|Roses]]. Både grekarar og [[Kartago|kartagenarar]] (som i løpet av [[den andre punarkrigen]] ei kort stund regjerte over området) hadde kontakt med [[iberararane]]. Etter kartagenarane vart slått vart Catalnoia og resten av [[Hispania]], ein del av [[Romarriket]]. [[Tarraco]] var ein av dei viktigaste romerske stadane på Den iberiske halvøya. Regionen kom under [[vestgotarane]] i fire hundreår etter at Romarriket kollapsa. På 700-talet erobra [[maurarane]] området og regionen vart lagt under [[al-Andalus]]. Etter nederlaget mot emir [[Abdul Rahman Al Ghafiqi]] sine troppar ved [[slaget ved Tours|Tours]] i 732, erobra [[frankarane]] dei tidlegare vestgotiske statane som hadde vorte erobra av muslimane eller hadde vorte allierte med dei i det som i dag er den nordlegaste delen av Catalonia. [[Karl den store]] oppretta i 795 det som vart kjend som [[Marca Hispanica]], ein [[buffersone]] bortanfor provinsen [[Septimania]] som bestod av lokalt styrte [[småkongedøme]]. Desse var ein forsvarsbarriere mellom [[Umayyad]]-maurarane i [[Al-Andalus]] og [[Det frankiske kongedømet]]. [[Fil:Cortes Catalanas.jpg|mini|Katalansk hoff.]] [[Fil:Barcelona - Carrer del Bisbe.jpg|mini|venstre|Carrer del Bisbe (Bispegata) i [[Barri Gòtic]] i Barcelona.]] [[Fil:Cathedral of the Holy Cross and Saint Eulalia edited.jpg|mini|[[Domkyrkja i Barcelona]].]] [[Fil:MontserratMonastery01.jpg|mini|Klosteret Vår frue av Montserrat [[Santa Maria de Montserrat]].]] [[Fil:Palau de musica 2.JPG|mini|[[Palau de la Música Catalana]], bygd mellom 1905–1908.]] Det katalanske kulturen byrja å utvikle seg i [[mellomalderen]] ut frå fleire av desse småkongedøma som var organiserte som små grevskap i den nordlege delen av Catalonia. Grevane av Barcelona var frankiske [[vasall]]ar utpeikt av kongen av Frankrike, som dei var underlagt då (801–987). I 987 anerkjende ikkje greven av Barcelona den franske kongen [[Hugo Capet]] og det nye dynastiet hans, som effektivt endra det frankiske styret. To år seinare, i 989, erklærte Catalonia seg sjølvstendige. I 1137 gifta [[Ramon Berenguer IV av Barcelona]] seg med dronning [[Petronila av Aragon]] og oppretta ein personalunion mellom grevskapet Barcelona og [[Kongedømet Aragón]] som skapte [[kongemakta Aragón]]. Det var først i 1258, med [[Corbeil-traktaten i 1258|Corbeil-traktaten]], at kongen av Frankrike formelt sa opp det føydale herredøme over grevskapa i [[Fyrstedømet Catalonia]] til kongen av Aragon [[Jakob I av Aragon|Jakob I]], arving av Ramon Berenguer IV. Som ein del av kongemakta Aragon vart Catalonia ei sjømakt og var med på å utvide kongemakta med handel og erobringar til [[kongedømet Valencia]], [[Balearane]], og til og med [[Sardinia]], [[Sicilia]], [[Korsika]], [[Napoli]], [[Aten]], [[Kanariøyane]] og [[Amerika]]. I 1410 døydde kong [[Martin av Aragon|Martin I]] utan arvingar. Som følgje av dette, etter [[Caspe-pakta]], tok [[Ferdinand av Antequera]] frå det kastiljanske dynastiet [[Trastamara]] over kongemakta Aragon som [[Ferdinand I av Aragon]]. Barnebarnet hans, kong [[Ferdinand II av Aragon]] gifta seg med dronning [[Isabella I av Castilla]] i 1469. I dag vert dette sett på som starten på [[kongedømet Spania]]. På den tida var både [[kongemakta Castilla|Castilla]] og [[kongemakta Aragon|Aragon]] to forskjellige område med sine eigne tradisjonelle institusjonar, styresett og lover. Den politiske makta glei gradvis frå Aragon mot Castilla, og etter kvart frå Castilla til [[Det spanske riket]]. I ein lengre periode heldt Catalonia, som ein del av den tidlegare kongemakta Aragon, på sin eigne vanar og lover, men desse vart gradvis underminert i overgangen frå [[føydalisme]] til den moderne staten. I løpet av dei neste hundreåra var Catalonia generelt på den tapande sida i ei rekkje lokale konfliktar som førte til stadig meir sentralisering av makta i Spania, som [[det katalanske opprøret]] (1640–1652). Den viktigaste konflikten var [[den spanske arvefølgjekrigen]], som starta då [[Karl II av Spania]] (den siste spanske [[Huset Habsburg|Habsburger]]) døydde utan arvingar i in 1700. Catalonia, og dei andre områda som tidlegare utgjorde kongemakta Aragon i mellomalderen, støtta det habsburgske kongesemne [[Karl VI av Det tysk-romerske riket|Karl av Austerrike]], medan resten av Spania hovudsakleg slutta seg til den franske kandidaten frå [[huset Bourbon|Bourbon]], [[Filip V av Spania|Filip V]]. Etter [[omleiringa av Barcelona|Barcelona fall]] den 11. september 1714, vart «den spesielle statusen» til dei tidlegare områda i Aragon og institusjonane deira avskaffa gjennom [[Nueva Planta-resolusjonen]], der alle områda vart innlemma i [[kongemakta Castilla]], som provinsar under ein samla spansk administrasjon. På siste halvdel av 1800-talet vart Catalonia eit industrisenter, og er i dag framleis eit av dei mest industrialiserte områda i Spania. På første tredjedelen av 1900-talet fekk og tapte Catalonia forskjellige grader av sjølvstyre fleire gonger, og fekk det første lovmessige sjølvstyre under [[Den andre spanske republikken]] (1931). Denne perioden var markert med politisk uro og mange [[anarkist]]ar under [[den spanske borgarkrigen]] (1936–1939). Dei var òg aktive gjennom det tidlege 1900-talet, og fekk til den første åttetimars arbeidsdagen i verda i 1919. Etter republikken tapte i krigen og general [[Francisco Franco]] kom til makta, undertrykte regimet hans alle former for offentleg aktivitetar som var knytt til katalansk nasjonalisme, [[anarkisme]], [[sosialisme]], [[demokrati]] eller [[kommunisme]], som å gje ut bøker om desse emna eller rett og slett diskutere dei i opne møte. Mellom anna vart bruken av katalansk språk bannlyst i offentlege institusjonar. I seinare periodar under Franco-regimet vart visse feiringar lov. Bruken av katalansk i massemedia vart heller ikkje godteke, men vart lov frå tidleg i 1950-åra.<ref>Marc Howard Ross, [http://books.google.com/books?id=Oe4popSDfW0C&printsec=frontcover&hl=en#PPA139,M1 «Cultural Contestation in Ethnic Conflict»], s. 139. Cambridge University Press, 2007</ref> i teater..<ref>The Resurgence of Catalan - Earl W. Thomas - Hispania, Vol. 45, No. 1 (Mar., 1962), s. 43-48 doi:10.2307/337523</ref> Etter Franco døydde i 1975 og den nye demokratiske grunnlova kom til i 1978, fekk Catalonia tilbake det politiske og kulturelle sjølvstendet sitt. I dag er Catalonia ein av dei mest økonomisk dynamiske regionane i Spania. Den katalanske hovudstaden og største by, [[Barcelona]], er eit stort internasjonalt kultursenter og ein stor turistdestinasjon. == Nasjonalisme == Catalonia er eit område med ein sterk eigenidentitet, og mange katalanske nasjonalistar ønskjer meir sjølvstyre eller fullstendig sjølvstende frå Spania. [[Katalansk språk]] er eit viktig symbol for mange innbyggjarar i regionen. Over halvparten har det som [[morsmål]] og bruker språket dagleg. [[spansk|Kastiljansk]], det ein vanlegvis reknar som spansk, har vore dominerande i lang tid, og under [[Francisco Franco|Francotida]] var bruk av katalansk forbode. Sidan diktaturet fall i 1975 er katalansk teke meir i bruk offentleg, mellom anna som [[administrasjonsspråk]]. Eit anna viktig symbol for Catalonia er det gul- og raudstripa flagget, ''Senyera''. Dei som kjempar for katalansk sjølvstyre nyttar ofte ein variant av flagget, Estelada, som har ein blå trekant med ei kvit stjerne inst ved stonga. == Politikk == La Generalitat er sjølvstyreinstitusjonen i Catalonia. Han omfattar eit parlament, ein president og ei regjering eller utøvande råd. Størsteparten av den juridiske makta er likevel underlagt [[Spania]]. Regionen har sidan 1979 kjempa for høgre grad av sjølvstyre, trass i at den har det tredje høgste nivået av sjølvstyre av alle dei [[autonome einingar i Spania|autonome einingane i Spania]], etter [[Navarra]] og [[Baskarland]]. La Generalitat avgjer sjølv i saker som gjeld kultur, miljø, kommunikasjon, transport og offentleg tryggleik, men når det gjeld ting som utdanning, trygd og domstolar, må Catalonia underordna seg resten av [[Spania]]. I eit ekstraordinært møte på ettermiddagen den 27. oktober 2017 erklærte det katalanske parlamentet at regionen er ein sjølvstendig republikk. Ein time etter tok senatet i Spania over styringa av regionen, i tråd med paragraf 155 i den spanske grunnlova. Regjeringa og president [[Carles Puigdemont]] blei avsett fordi dei har arbeidd for å skilja Catalonia frå Spania, noko som er ulovleg etter grunnlova. Senatet i Madrid utlyste samstundes nyval i regionen 21. desember. == Provinsar == [[Fil:Girona des de l aire.jpg|thumb|Frå Girona]] Catalonia er delt inn i fire provinsar: * [[provinsen Barcelona|Barcelona]] * [[Provinsen Girona|Girona]] (''Gerona'' på [[spansk]]) * [[provinsen Lleida|Lleida]] (''Lérida'' på [[spansk]]) * [[provinsen Tarragona|Tarragona]] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:|en:]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 30. september 2009.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{1911}} {{fotnoteliste}} {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Catalonia}} * [http://www.gencat.cat/index_eng.htm Generalitat de Catalunya] * [http://www.iberianature.com/material/wild_nature_sites/catalonia/catalonia_nature.htm Naturhistorie i Catalonia] {{Spanske autonome regionar}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Spanske autonome regionar]] [[Kategori:Catalonia| ]] [[Kategori:Delte område]] [[Kategori:Skipingar i 1932]] [[Kategori:Skipingar i 1979]] [[Kategori:Skipingar i 2006]] [[Kategori:Statslause nasjonar]] 9d9y0onwm7x4uw913k8lx6y27xb6fnh 0 23298 3398979 3073766 2022-08-16T17:15:12Z Ranveig 39 fjerna [[Kategori:Universitet i Frankrike]]; la til [[Kategori:Universitet og høgskular i Frankrike]] med [[WP:HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[Fil:College de france.jpg|mini|300px|Collège de France]] '''Collège de France''' er ein sentral læreinstitusjon i [[Paris]] i [[Frankrike]] oppretta i [[1530]] av kong [[Frans I av Frankrike|Frans I]] for å gje ei open og fri undervisning i tre felt som [[Universitetet i Paris]] ikkje brydde seg om: [[hebraisk]], [[gresk]] og [[matematikk]]. Professorane ved ''Collège de France'' omfattar i våre dagar leiande forskarar på mange ulike felt. Målet for institusjonen er både å vere framtredande innan forsking og å formidle ny kunnskap til ålmenta. Førelesingane er såleis opne for alle og kvar professor må alltid førelese i eit nytt tema. Dermed tryggar ein at det alltid er aktive forskarar som held stillingane. Alle lærestolane er personlege utnemningar og samansetjinga av tema vil såleis kunne variere frå tidsperiode til tidsperiode. ''Collège de France'' held verken eksamen eller gjev vitnemål. == Kjende tidlegare lærarar == * [[Émile Benveniste]], lingvist * [[Henri Bergson]], filosof * [[Claude Bernard]], fysiolog * [[Pierre Bourdieu]], sosiolog * [[Lucien Febvre]], historikar * [[Michel Foucault]], filosof * [[Frédéric Joliot-Curie]], fysikar * [[André Leroi-Gourhan]], arkeolog * [[Claude Lévi-Strauss]], sosialantropolog * [[Gabriel Tarde]], filosof og sosiolog == Kjende noverande lærarar == * [[Jacques Bouveresse]], språkfilosof * [[Jean-Pierre Changeaux]], nevrolog * [[Philippe Descola]], sosialantropolog * [[Ian Hacking]], vitskapshistorikar * [[Jon Elster]], filosof == Bakgrunnsstoff == * [http://www.college-de-france.fr/site/general/index.htm Collège de France si heimeside] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byggverk i Paris]] [[Kategori:Skipingar i 1530]] [[Kategori:Universitet og høgskular i Frankrike]] owr5zmbiwlmh6423sym7ykxp4v6olij 0 24746 3399117 3397944 2022-08-17T08:29:03Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua |taksonomi_WD=ja }} '''Asalslekta''' (''Sorbus'') er ei slekt i [[rosefamilien]]. Ho inneheld små [[tre]] og [[busk]]ar som har [[blad]] med grovtakka kant. [[Blom]]ane er femtalige og kvite eller rosa med mange [[støvberar]]ar. Vekstane har [[bær]] som ofte er [[raud]]e, men nokre artar kan òg ha kvite, gule eller grøne bær. [[Fil:Sorbus x ambigua IMG 3983.JPG|mini|venstre|''Sorbus x ambigua'' er ein hybrid mellom [[sølvasal]] (''S. aria''( og ''S. chamaemespilus''.]] [[Fil:Sorbus hybrida OB10.jpg|mini|[[Rognasal]] (''Sorbus hybrida'')]] [[Fil:Sorbus aria0.jpg|mini|[[Sølvasal]] (''Sorbus aria'')]] [[Fil:Sorbus milensis W.jpg|mini|''Sorbus millensis'']] [[Fil:Sorbus sibirica ÖBG 09-07-16 02.jpg|mini|''Sorbus sibirica'']] Planteslekta omfattar om lag 100–200 [[art]]ar. Enkelte forskarar plasserer desse i underslektene ''Sorbus, Aria, Micromeles, Cormus, Torminaria'' og ''Chamaemespilus''. Fleire av artane er [[apomikt]]ar (set frø som er [[klone|klonar]] av morplanten) og dannar lett [[hybrid]]ar. Det finst derfor ei rekkje typar tre som er [[endemisk]]e innanfor eit mindre område. Dette er ei svært utbreidd slekt i Europa. I [[Noreg]] finst artane [[rogn]] ''(Sorbus aucuparia)'' og [[rognasal]] ''(Sorbus hybrida)'', i tillegg til fleire lokale endemiske artart. I alt veks 16 asal-artar i [[Norden]], 12 av dei i Noreg. Tre i asalslekta kan ha lappete, finnete eller sagtakka blad som alltid er [[bladstilling|skruestilte]]. Greinene har ikkje tornar. Dei femtalige blomane har flate [[kronblad]] som er lengre enn begeret. Talet på [[støvberarar]] er høgt, normalt 15–25. Frukta er små, bær-liknende eple som er inntil 3 cm store, og har 2–3 fråskilde kammer eller rom. == Nokre artar == Lista under inneheld eit utval artar i asalslekta, med norske namn der desse finst, og elles nokre synonyme engelske namn. Utbredeiing for artane som finst i Noreg er også vist, og artar som veks i Noreg er sett i feite typar. <!--* '''[[Osloasal]]''' ''(Sorbus'' sp.'')'' – Oslofjorden (endemisk)--> * '''[[Rogn]]''' ''([[Sorbus aucuparia]])'' – Eurasia *''[[Sorbus americana]]'', «American mountain-ash» *'''[[Sølvasal]]''' ''([[Sorbus aria]])'' – Eurasia *''[[Sorbus austriaca]]'' *''[[Sorbus californica]]'' *''[[Sorbus cashmiriana]]'', «Kashmir rowan» *''[[Sorbus commixta]]'', «Japanese rowan» *''[[Sorbus decora]]'', «Showy mountain-ash» *''[[Sorbus esserteauiana]]'', «Esserteau's rowan» *''[[Sorbus fosteri]]'' *''[[Sorbus fruticosa]]'' *''[[Sorbus glabrescens]]'', «White-fruited rowan» *[[Balkanasal]] ''([[Sorbus graeca]])'' – Gotland, Europa *''[[Sorbus harrowiana]]'', «Harrow rowan» *''[[Sorbus hupehensis]]'', «Hubei rowan» *'''[[Rognasal]]''' ''([[Sorbus hybrida]])'' – Noreg, Sverige, Finland, Bornholm, Baltikum *''[[Sorbus insignis]]'' *[[Svensk asal]] ''([[Sorbus intermedia]])'' – Sør-Sverige, Åland, Bornholm, Finland *''[[Sorbus khumbuensis]]'' *[[Hvitrogn]] ''([[Sorbus koehneana]])'' – Kina *''[[Sorbus lanata]]'' *''[[Sorbus lancastriensis]]'' *'''[[Smalasal]]''' ''([[Sorbus lancifolia]])'' – Sogn og Fjordane, Nordland (endemisk) *[[Breiasal]] ''([[Sorbus latifolia]])'' – Sørvest-Europa *''[[Sorbus matsumurana]]'' *''[[Sorbus maderensis]]'', «Madeira rowan» *'''[[Fagerrogn]]''' ''([[Sorbus meinichii]])'' – Noreg, Gotland, Åland *''[[Sorbus microphylla]]'', «Small-leaf rowan» *[[Alpeasal]] ''([[Sorbus mougeotii]])'' – Sentral- og Sør-Europa *'''[[Nordlandsasal]]''' ''([[Sorbus neglecta]])'' – Nordland (endemisk) *'''[[Norsk asal]]''' ''([[Sorbus norvegica]])'' – Noreg, Sverige *''[[Sorbus oligodonta]]'', «Kite-leaf rowan» *''[[Sorbus pallescens]]'' *''[[Sorbus pekinensis]]'' *''[[Sorbus pinnatifida]]'' *''[[Sorbus pinnatifida]]'' *''[[Sorbus pluripinnata]]'' *''[[Sorbus pohuashanensis]]'' *''[[Sorbus pontica]]'' *''[[Sorbus porrigentiformis]]'' *''[[Sorbus poteriifolia]]'' *''[[Sorbus prattii]]'' *''[[Sorbus pseudofennica]]'' *''[[Sorbus pseudovilmorinii]]'' *''[[Sorbus pygmaea]]'' *''[[Sorbus randaiensis]]'' *''[[Sorbus redliana]]'' *''[[Sorbus reducta]]'', «Dwarf rowan» *''[[Sorbus rehderiana]]'' *''[[Sorbus retroflexis]]'' *''[[Sorbus rockii]]'' *''[[Sorbus rotundifolia]]'' *''[[Sorbus rufo-ferruginea]]'' *''[[Sorbus rufopilosa]]'', «Tsema rowan» *'''[[Bergasal]]''' ''([[Sorbus rupicola]])'' – Noreg, Sverige, Danmark, Europa *''[[Sorbus sargentiana]]'', «Sargent's rowan» *''[[Sorbus scalaris]]'', «Ladder rowan» *''[[Sorbus simonkaiana]]'' *''[[Sorbus sitchensis]]'', «Sitka mountain-ash» *''[[Sorbus stankovii]]'' *'''[[Småasal]]''' ''([[Sorbus subarranensis]])'' – Sør-Noreg (endemisk) *''[[Sorbus subcuneata]]'' *'''[[Grenmarasal]]''' ''([[Sorbus subpinnata]])'' – Sørlandet, Telemark (endemisk) *'''[[Sørlandsasal]]''' ''([[Sorbus subsimilis]])'' – Sørlandet (endemisk) *''[[Sorbus taurica]]'' *''[[Sorbus thibetica]]'' *''[[Sorbus thibetica]]'' *[[Tarmvriasal]] ''([[Sorbus torminalis]])'' – Danmark, Europa *''[[Sorbus umbellata]]'' *''[[Sorbus ursina]]'' *''[[Sorbus vertesensis]]'' *''[[Sorbus vestita]]'' *''[[Sorbus vexans]]'' *''[[Sorbus vilmorinii]]'', Vilmorin's rowan *''[[Sorbus wardii]]'' *''[[Sorbus wilfordii]]'' *''[[Sorbus wilmottiana]]'' ==Kjelder== {{refstart}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Asalslekta|Asalslekta]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 3. februar 2014.'' **''{{Wikipedia-utgåve|nb}} oppgav desse kjeldene:'' ** Lie, Johannes og Dagny Tande, ''Norsk flora'', versjon 2007, 7.utgaven. ISBN 978-82-521-6029-1. ** Stenberg, Lennart & Bo Mossberg, Steinar Moen (norsk red.), ''Gyldendals store nordiske flora'', Gyldendal, Oslo 2007. ISBN 978-82-05-32563-0. {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{Wikispecies|Sorbus}} {{biologispire}} [[Kategori:Rosefamilien]] [[Kategori:Planteslekter]] [[Kategori:Asalslekta| ]] 7b3vzsb6qojsp6udmjwb2h8z987ywnh 0 30727 3398954 3396163 2022-08-16T14:25:38Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |namn = Mekka | bilete = Makkahi mukarramah.jpg |lokalt namn = [[arabisk]] مكة |andre namn = Bakkah |kallenamn = Al-Mukarramah (مكة المكرمة, 'Den heilage byen Mekka') <br>Umm al-Qurā (أم القرى, 'Mor til alle busetnader') |land = Saudi-Arabia |regiontype = [[regionar i Saudi-Arabia|Region]] |region = [[Mekka-regionen]] |borgarmeister = Osama al-Bar |leiartype = Provinsguvernør |leiar = [[Mishaal bin Abdullah Al Saud]] |areal = 760 |areal storby = 1200 |areal by = 850 |høgdenivå = 277 |areal merknad=<ref>{{kjelde www|url=http://www.holymakkah.gov.sa/ |tittel= Mekka Municipality|utgjevar= Holymakkah.gov.sa|henta=2013-02-03}}</ref> |folketal_i_år = 2010 |folketal = 1675368 |folketettleik = auto |folketal merknad = <ref name=syb>{{cite web|title=Population|url=http://www.cdsi.gov.sa/yb47/Pages/MixChapter2.htm|work=Statistical Yearbook 47 (2011)|publisher=Central Department Of Statistics & Information|accessdate=15. november 2013}}</ref> |tidssone = [[Arabisk standardtid|AST]] |utc_skilnad = +3 |tidssone_sommartid = [[Arabisk standardtid|AST]] |utc_skilnad_sommartid = +3 |lat_d=21 |lat_m=25 |lat_NS=N |long_d=39 |long_m=49 |long_EW=E |retningsnummer = (+966) 12 |nettstad = www.holymakkah.gov.sa |kartposisjon = Saudi-Arabia | kart = {{posisjonskart|Saudi-Arabia}} }} '''Mekka''' er ein by i [[Hejaz]] i [[Saudi-Arabia]].<ref>{{cite book |title=Merriam-Webster's Geographical Dictionary |år=2001 |isbn=0 87779 546 0 |page=724 |pages= |url=https://books.google.com/books?id=Co_VIPIJerIC&pg=PA724}}</ref> Han er hovudstaden i [[Mekka-regionen]] og ligg 70&nbsp;km inn i landet frå [[Jidda]] i ein smal dal, kring 277 meter over havet. I 2012 hadde byen kring to millionar innbyggjarar, men under ''[[hajj]]'', den muslimske pilegrimsreisa til Mekka, vert dette talet meir enn tredobla. Byen er den heilagaste staden i [[islam]].<ref>Nasr, Seyyed (2005). ''Mekka, The Blessed, Medina, The Radiant: The Holiest Cities of islam''. Aperture ISBN 089381752X</ref> Det var her [[Muhammed]] vart fødd og seinare stod fram som Guds sendebod.<ref>{{cite book|author=Khan, A M |title=Historical Value Of The Qur An And The Hadith|url=https://books.google.com/books?id=ZcMHD5WWL7AC&pg=PA26|år=2003|publisher=Global Vision Publishing Ho|isbn=978-81-87746-47-8|pages=26–}}</ref><ref>{{cite book|author=Al-Laithy, Ahmed |title=What Everyone Should Know About the Qur'an|url=https://books.google.com/books?id=5ShMqiiJbNYC&pg=PA61|år=2005|publisher=Garant|isbn=978-90-441-1774-5|pages=61–}}</ref> Å vitja byen er ein viktig del av religionen og under [[hadj|hajj]] kjem millionar av pilegrimar til Mekka. I Mekka ligg [[Kaba]], heilagdomen som hyser den svarte steinen, på den opne plassen inni [[moské]]en [[Al-haram]], og muslimar vender seg mot Mekka og Kaba i [[bøn]]. Mekka vart lenge styrt av etterkomarane til Muhammed, [[sharifen av Mekka|sharif]]ane, som anten fungerte som sjølvstendige herskarar, eller som vasallar til større makter. Byen vart erobra av [[Ibn Saud]] i 1925. I moderne tid har Mekka gjennomgått ei enorm utviding, med bygg som hotellet [[Abraj Al Bait]], den tredje høgaste bygningen i verda og den bygningen i verda med størst golvareal. Under utvidinga har Mekka mist somme av dei historiske byggverka og arkeologiske stadene, som [[Ajyad-festninga]].<ref name="independent">{{cite news| url=http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/mecca-for-the-rich-islams-holiest-site-turning-into-vegas-2360114.html | location=London | work=The Independent | first=Jerome | last=Taylor | date=2011-09-24 | title=Mekka for the rich: islam's holiest site 'turning into Vegas'}}</ref> I dag vitjar meir enn 15 millionar muslimar Mekka i året, mellom anna sju millionar dei få dagane hajj varer.<ref>A Saudi tower: Mekka versus Las Vegas: Taller, holier and even more popular than (almost) anywhere else, [[The Economist]] (2010-06-24), Kairo.</ref> Mekka har slik vorte ein av dei mest kosmopolitiske og mangfaldige byane i den muslimske verda,<ref name= NYT>Fattah, Hassan M.[http://www.nytimes.com/2005/01/20/international/middleeast/20mecca.html islamic Pilgrims Bring Cosmopolitan Air to Unlikely City], ''[[The New York Times]]'' (2005-01-20).</ref> trass i at ikkje-muslimar er utestengde frå byen.<ref>{{cite book |title=What everyone needs to know about islam |last=Esposito |first=John L. |authorlink=John Esposito |publisher=[[Oxford University Press]] |år=2011 |page=25 |quote=Mekka, like Medina, is closed to non-Muslims |url=https://books.google.com/books?id=2wSVQI3Ya2EC&pg=PA25 |isbn=9780199794133}}</ref> == Historie == Mekka ligg i [[Hijaz]]-ørkenen ikkje langt frå [[Raudehavet]]. Byen var òg ein viktig by før Muhammed si tid. Han låg langs den arabiske handelsvegen for [[krydder]] og [[røykjelse]], ein veg som gjekk sørfrå til [[Egypt]], [[Jidda]], [[Persiabukta]] og [[Mesopotamia]]. [[Fil:Siyer-i_Nebi_298a.jpg|mini|venstre|Mohammed rir mot Mekka.]] Muslimsk tradisjon fortel at kjøpmannen Muhammed såg [[erkeengelen Gabriel]] i ørkenen utanfor Mekka for fyrste gong i [[609]]. Han tok til å preika den nye religionen [[islam]], men få av dei som budde i Mekka lét seg lokka. Til slutt måtte han fly derifrå til [[Medina]]. I [[630]] kom Muhammed attende som leiaren for ein stor muslimsk hær og erobra Mekka. Innbyggjarane måtte konvertera til den nye monoteistiske religionen. == Mekka og islam == Mekka er sidan denne tida vorte den viktigaste byen i islam. Sidan hendingane i Mekka stammar frå tida før skiljet mellom [[sjia]]- og [[sunni]]islam er han heilag for båe retningane. [[Al-haram]]-moskeen vert rekna som den heilagaste staden i verda. Ei av [[dei fem søylene i islam]] er å vitja Mekka minst éin gong i livet, under [[hadj|hajj]]. Muslimar som har råd kan vitja byen kvart år, men innreisa til landet er vorte avgrensa dei siste åra for å hindra for store folkemengder. Ei pilegrimsreise til Mekka utanfor hadj-månaden [[dhu al-hidja]] er òg ei heilag handling som vert kalla [[umra]]. I Mekka vitjar pilegrimane [[Kaba]], rekna som Guds hus, og den heilage [[zamzam]]kjelda. Dei dreg òg ofte til landsbyen [[Mina i Saudi-Arabia|Mina]] og [[Arafat]]åsen i nærleiken. == Mekka og ikkje-muslimar == Mekka vert rekna som så heilag at byen er forboden for ikkje-muslimar. Likevel har fleire slike lurt seg inn forkledde som muslimar. Ein av dei best kjende er den engelske eventyraren [[Richard Francis Burton|Richard Burton]], som tok seg inn i byen i 1835. Han fortalde seinare om opplevingane sine i ''Personal Narrative of a Pilgrimage to Al Madinah and Meccah''. Ettersom bilete og fjernsynsoverføringar frå byen er vortne vanlege, har fleire ikkje-muslimar fått innblikk i dei tidlegare så hemmelege rituala, slik at mykje av nyfikna dimed er stilla. Namnet på byen vert i dag brukt om ein kva for helst stad som er viktig eller verd å vitja for ei særskild gruppe, til dømes «handle-Mekka». == Tragediar == Det har vore fleire dødsulukker i samband med dei store menneskemengdene som samlar seg i Mekka under hajj. Den verste skjedde i 1990 då 1&nbsp;426 vart trampa i hel i ein tunnel. Liknande ulukker i 1994, 1998 og 2004 drap 270, 180 og 251 kvar. Styresmaktene i Saudi-Arabia prøver å hindra fleire slike hendingar ved å setja grenser for kor mange som får vitja landet og å overvaka folkemassane under hajj. Likevel kan det stadig skje ulukker, som i 2006, då eit blokkhus fall saman og drap 76. Mekka har òg vore utsett for terrorisme og religions-politiske demonstrasjonar. I 1989 drap bomber i [[Al-haram]]-moskeen éin pilegrim medan samanstøytar mellom antivestlege demonstrantar og saudiske tryggingsstyrkar førte til at kring 400 døydde. ==Geografi== Mekka ligg 277 meter over havet, og om lag 80&nbsp;km inn i landet frå Raudehavet.<ref name=world-13>[[#iw|''Islamic World'']], s. 13</ref> Det sentrale Mekka ligg i ein dal mellom fjella, som ofte vert kalla Mekkadalen. Området består av dalen Al Taneem, Bakkahdalen og Abqardalen. Fjella i området har styrt korleis byen utvidar seg. Sentrum av byen i Masjid al-Haram-området ligg lågare enn det meste av resten av byen. Området kring moskeen utgjer gamlebyen. Hovudavenyane er ''Al-Mudda'ah'' og ''Sūq al-Layl'' nord for mosken og ''As-Sūg Assaghīr'' i sør. Saudiarabarane utvida Stormoskeen i sentrum av byen, der det før sto hundrevis av hus, som no er erstatta av avenyar og torg. Tradisjonelle hus er bygde av lokal stein og er vanlegvis to til tre etasjar høge. Mekka dekkjer i dag i alt ei flatevidd på 1200&nbsp;km².<ref>{{cite web|url=http://www.holymakkah.gov.sa/ |title=Mekka Municipality |publisher=Holymakkah.gov.sa |accessdate=2010-04-06}}</ref> I førmoderne tid nytta byen eit par viktige vasskjelder. Dei fyrste var lokale brunnar, som Zamzambrunnen, som hovudsakleg inneheld brakkvatn. Den andre kjelda var Ayn Zubayda-kjelda. Utspringet til denne kjelda ligg i fjella J̲abal Saʿd (Jabal Sa'd) og Jabal Kabkāb, som ligg nokre få kilometer aust for Jabal Arafa eller kring 20&nbsp;km søraust for Mekka. Vatnet vart transportert frå kjelda i underjordiske kanalar. Ei særs sporadisk, tredje kjelde var regnfall som vart lagra i små [[cisterne]]r. Sjølv om det sjeldan kjem regn, utgjer det ein trugsel for flaum når det fyrst skjer. Ifylgje Al-Kurdī har det vore 89 historiske flaumar fram til 1965, inkludert fleire i saudiarabisk tid. Den mest alvorlege i førre hundreåret var i 1942. Sidan den gongen har ein bygd fleire dammar for å betra problemet.<ref name=EIModern>"Makka – The Modern City", ''Encyclopaedia of Islam''</ref> ===Bydelar=== {{columns-list| * [[Ajyad]] * [[Al Adl]] * [[Al Faisaliyyah]] * [[Al Gemmezah]] * [[Al Ghassalah]] * [[Al Hindawiyyah]] * [[Al Iskan]] * [[al-Khalidiya i Mekka|Al Khalediya]] * [[Al Maabda]] * [[Al Muaisem]] * [[Al Nuzha]] * [[Al Rasaifah]] * [[Al Shoqiyah]] * [[Al Shubaikah]] * [[Al Sulaimaniyyah]] * [[Al Tundobawi]] * [[Al Utaibiyyah]] * [[Al Zahir i Mekka|Al Zahir]] * [[Al Zahra]] * [[Aziziyah]] * [[Gazza i Mekka|Gazza]] * [[Jabal Al Nour]] * [[Jarwal i Mekka|Jarwal]] * [[Jurhum i Mekka|Jurhum]] * [[Mina i Mekka|Mina]] * [[Misfalah]] * [[Shar Mansur]] * [[Suq Al Lail]] }} ==Klima== Mekka har eit særs [[tørt klima|turt klima]]. I motsetnad til andre saudiarabiske byar er Mekka òg varm om vinteren, med temperaturar frå 18&nbsp;°C på natta til 30&nbsp;°C om dagen. Sumartemperaturane er særs høge og stig ofte til over 40&nbsp;°C på ettermiddagen og søkk ned mot 30&nbsp;°C på kvelden. Det vesle regnet som kjem, kjem mellom november og januar. {{Vêrboks |stad = Mekka |metric first = 1 |single line = 1 |Jan varmerekord C = 37.0 |Feb varmerekord C = 38.3 |Mar varmerekord C = 42.0 |Apr varmerekord C = 44.7 |Mai varmerekord C = 49.4 |Jun varmerekord C = 49.4 |Jul varmerekord C = 49.8 |Aug varmerekord C = 49.6 |Sep varmerekord C = 49.4 |Okt varmerekord C = 46.8 |Nov varmerekord C = 40.8 |Des varmerekord C = 37.8 |år varmerekord C = 49.8 |Jan maks C = 29.9 |Feb maks C = 30.8 |Mar maks C = 33.6 |Apr maks C = 36.8 |Mai maks C = 40.3 |Jun maks C = 41.9 |Jul maks C = 41.3 |Aug maks C = 40.9 |Sep maks C = 40.5 |Okt maks C = 38.3 |Nov maks C = 34.2 |Des maks C = 31.8 |Jan normal C = 23.7 |Feb normal C = 24.1 |Mar normal C = 27.2 |Apr normal C = 30.8 |Mai normal C = 34.3 |Jun normal C = 35.7 |Jul normal C = 35.8 |Aug normal C = 35.6 |Sep normal C = 35.0 |Okt normal C = 31.5 |Nov normal C = 27.3 |Des normal C = 24.9 |Jan min C = 17.6 |Feb min C = 17.4 |Mar min C = 20.4 |Apr min C = 22.3 |Mai min C = 27.5 |Jun min C = 28.3 |Jul min C = 29.1 |Aug min C = 29.0 |Sep min C = 28.0 |Okt min C = 24.8 |Nov min C = 21.2 |Des min C = 18.0 |Jan kulderekord C = 11.0 |Feb kulderekord C = 10.0 |Mar kulderekord C = 13.0 |Apr kulderekord C = 15.6 |Mai kulderekord C = 20.3 |Jun kulderekord C = 22.0 |Jul kulderekord C = 23.4 |Aug kulderekord C = 23.4 |Sep kulderekord C = 22.0 |Okt kulderekord C = 18.0 |Nov kulderekord C = 16.4 |Des kulderekord C = 12.4 |år kulderekord C = 10.0 |Jan nedbør mm = 20.6 |Feb nedbør mm = 1.4 |Mar nedbør mm = 6.2 |Apr nedbør mm = 11.6 |Mai nedbør mm = 0.6 |Jun nedbør mm = 0.0 |Jul nedbør mm = 1.5 |Aug nedbør mm = 5.6 |Sep nedbør mm = 5.3 |Okt nedbør mm = 14.2 |Nov nedbør mm = 21.7 |Des nedbør mm = 21.4 |Jan fukt = 58 |Feb fukt = 54 |Mar fukt = 48 |Apr fukt = 43 |Mai fukt = 36 |Jun fukt = 33 |Jul fukt = 34 |Aug fukt = 39 |Sep fukt = 45 |Okt fukt = 50 |Nov fukt = 58 |Des fukt = 59 |Jan nedbørsdagar = 4.1 |Feb nedbørsdagar = 0.9 |Mar nedbørsdagar = 2.0 |Apr nedbørsdagar = 1.9 |Mai nedbørsdagar = 0.7 |Jun nedbørsdagar = 0.0 |Jul nedbørsdagar = 0.2 |Aug nedbørsdagar = 1.6 |Sep nedbørsdagar = 2.3 |Okt nedbørsdagar = 1.9 |Nov nedbørsdagar = 3.9 |Des nedbørsdagar = 3.6 |Jan soldagar=7 |Feb soldagar=8 |Mar soldagar=9 |Apr soldagar=10 |Mai soldagar=11 |Jun soldagar=10 |Jul soldagar=9 |Aug soldagar=10 |Sep soldagar=10 |Okt soldagar=10 |Nov soldagar=8 |Des soldagar=7 |kjelde 1 =<ref>{{cite web | url = http://www.pme.gov.sa/Mekka.htm | title = Weather averages Mekka | accessdate = 17. august 2009 | publisher = PME }}</ref> |date=August 2010 |kjelde 2 = Weather2Travel (sunshine)<ref>{{Cite web |url=http://www.weather2travel.com/climate-guides/saudi-arabia/mecca.php |title=Mekka Climate and Weather Averages, Saudi-Arabia |publisher=Weather2Travel |accessdate=2014-10-14 }}</ref> }} ==Venskapsbyar== *{{flagicon|Saudi-Arabia}} [[Medina]] i [[Saudi-Arabia]] *{{flagicon|Turkmenistan}} [[Merv]] i [[Turkmenistan]] *{{flagicon|Tyrkia}} [[Istanbul]] i [[Tyrkia]] *{{flagicon|Pakistan}} [[Karachi]] i [[Pakistan]] ==Kjende folk frå Mekka== *[[Ahmed Zaki Yamani‎]], saudiarabisk oljeminister ==Kjelder== {{refstart}} * [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/4586678.stm BBC om husras i Mekka] * [http://archives.cnn.com/2001/WORLD/meast/03/05/saudi.tragedies/ CNN om tidlegare tragediar i Mekka] ---- *''Delar av denne artikkelen bygger på «[[:en:Mecca|Mecca]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 25. mai 2016. Andre delar byggjer på «[[:fr:La Mecque|La Mecque]]» frå {{Wikipedia-utgåve|fr}} og «[[:sv:Mekka|Mekka]]» frå {{Wikipedia-utgåve|sv}}.'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.holymakkah.gov.sa/ Offisiell nettstad] (arabisk) {{commonskat}} {{wikivoyage|Mekka}} {{Byar i Saudi-Arabia}} {{Mekka-regionen}} {{Autoritetsdata}} {{tidlegare utvald|år=2006}} [[Kategori:Heilage byar]] [[Kategori:Raudehavet]] [[Kategori:Islamske heilage stader]] [[Kategori:Mekka| ]] [[Kategori:Hajj]] [[Kategori:Busetnader i Makkah-provinsen]] [[Kategori:Provinshovudstader i Saudi-Arabia]] [[Kategori:Kalifathovudstader]] [[Kategori:Pilegrimsmål]] 1g8c16rc2a479fg1tl11oz78qiuje6p 0 34587 3399070 3234457 2022-08-17T05:37:11Z Materialscientist 22289 same image, better quality wikitext text/x-wiki {{infoboks biografi}} [[Fil:Sir R. Baden - Powell LCCN2014719329cr2.jpg|mini|Robert Baden-Powell]] '''Robert Stephenson Smyth Baden-Powell, 1st Baron Baden-Powell''' ({{levde|22. februar|1857|8. januar|1941|Baden-Powell, Robert}}) òg kjend som '''B-P''', var [[generalløyntnant]] i [[British Army]], forfattar, og grunnleggjaren av [[speiding|speidarrørsla]]. Baden-Powell var tildelt [[Order of Merit]], [[Order of St Michael and St George]], [[Royal Victorian Order]] og [[Order of the Bath]]. ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.pinetreeweb.com/B-P.htm Om Baden-Powell] ved pinetreeweb.com {{spire|historie|samfunn|Storbritannia}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Speiding]] [[kategori:Britiske forfattarar]] [[Kategori:Britiske offiserar]] 5z60tgvju79ouish5veg07qvbbzm9lg 0 34895 3399081 3287474 2022-08-17T07:14:43Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks bok}} [[File:Alighieri - Divina Commedia, Nel mille quatro cento septe et due nel quarto mese adi cinque et sei - 2384293 id00022000 Scan00006.jpg|thumb|''Comencia la Comedia'', 1472]] '''Den guddommelege komedie''' (italiensk ''La Divina commedia''), skriven av [[Firenze|florentinaren]] [[Dante Alighieri]] mellom [[1308]] og [[1321]], vert rekna som det viktigaste [[epos]]et i [[italiensk litteratur]], og eit viktig verk i verdslitteraturen. [[Fil:Michelino DanteAndHisPoem.jpg|mini|[[Domenico di Michelino|Michelino]] si freske viser [[Dante Alighieri|Dante]] med eit eksemplar av ''Divina commedia''. Bak han kan ein sjå portane inn til [[Helvetet]], dei sju terrassane av [[Skiringsheimen]] og byen Firenze. Over han kan ein sjå sfærane i [[Paradiset]].]] == Omsetjing til norsk == [[Henrik Rytter]] byrja ei attdikting til [[nynorsk]], som vart fullført av [[Sigmund Skard]]. Dette har lenge vore den rådande norske utgåva av Komedien. Ei nyare omsetjing av [[Magnus Ulleland]] er særs nær originalen, men kan vera tunglesen. Ulleland skriv i føreordet sitt at han freistar å ta vare på den munnlege stilen Dante sjølv sprang utor: :''Nokre lesarar vil kan hende meine at min ''hendekasyllabos'' har ein noko ujamn og "knudrete" gang, men eg har ikkje lagt så mykje vinn på å få ein jamn verserytme, fordi Dante sjølv ikkje har synderleg mange skruplar i så måte, men mest fordi eg har villa seie det Dante seier, korkje meir eller mindre.'' (Ulleland, 2000). == Oppbygging == Komedien er bygd opp i tre bolkar: Inferno ([[Helvete]]), Purgatorio ([[Skiringsheimen]]) og [[Paradiset]]. Kvar bolk har 33 songar, pluss ein opningssong, slik at talet på songar vert hundre i alt. Den første, vandringa, vert rekna til Inferno-delen. Handlinga byrjar med at Dante går einsam i ein forvillande skog, og råkar på diktaren [[Vergil]]. Vergil fekk bod frå Beatrice, [[St. Lucia]] og [[Maria møy]] om at Dante var i naud, og er beden om å syne han vegen gjennom helvete. === Helvete === Hjå Dante er Helvete delt inn i ni krinsar som smalnar nedetter til midten av jorda. Opninga til Helvete kan ein finne meir eller mindre beint under [[Jerusalem]], som vart rekna som midten av verda på Dante si tid. Innanfor porten til Helvete finn ein først ''dei likesæle'', som vert plaga av mengder med fluger og veps, og som er dømde til å renne utan mål og meining etter ei fane som støtt flytter på seg. Desse tykkjest vera uhorveleg mange, men er rekna som gløymde. For å kome vidare lyt Dante krysse elva [[Acheron]]. * ''Første krinsen'', [[Limbus]], er staden for borna som ikkje er døypte, og dei rettvise [[heidning]]ane. Desse er berre skulda for at dei ikkje vart rekna til kristenlyden, og er gjevne ein stad som liknar paradiset. Her møter Dante ei rekkje klassiske filosofar og diktarar, mellom dei [[Homer]], [[Platon]], [[Aristoteles]], [[Sokrates]], og dessutan [[Julius Cæsar]]. Vergil er og plassert her. *''Andre krinsen'' er for dei vellystige, dei som ikkje makta å stagge lekamlege lyster. Mellom andre finn ein her Francesca da Rimini, ei adelskvinne frå samtda. Dei som held til her, vert æveleg plaga med logar. *''Tredje krinsen'' er for fråtsarane. *''Fjerde krinsen'' er esla gnikarar og sløsarar. *''Femte krinsen'' er for dei vreide og sturne. Alle desse krinsane ligg ovanfor elva [[Styx]]. Dei som hamna her, låg under for [[dødssyndene]] på eit eller anna vis. * Etter Styx kjem dei farande til helvetesbyen Dis, som er ''sjette krinsen'' i Helvete. Her held kjettarane til. Her møter dei og dei tre [[furie]]ne. *''Sjuande krinsen'' er delt i tre ringar. Her finn ein valdsmenn og lovbrytarar, valdsmenn mot nesten, dei som gjorde vald mot seg sjølve, eller sjølvmordarane, og sistpå dei som gjorde vald mot naturen og Gud. Etter den sjuande krinsen kjem Dante til eit ovende stort stup, der dei farande treng hjelp frå udyret Geryon. Dei to siste krinsane ligg nedanfor: *''Åttande krinsen'' er delt opp i 10 "gøymsler": Forførarar, smækjarar, simonistar, sannseiarar, snuskarar, hyklarar, tjuvar, dårlege rådgjevarar, kivspreiarar og sistpå falsknarar. Her finn ein med andre ord ulike slag løgnarar. Nedanfor åttande krinsen ligg det nok eit stup, og nedanfor her finn ein siste krins i Helvete: *''Niande krinsen'' er esla svikarar av ulike slag. Krinsen er delt opp i fire ringar. Øvst finn ein dei som sveik slekt, deretter dei som sveik fedrelandet, så dei som sveik vener og bordfellar, og aller nedst dei som sveik velgjerarar. Desse er det fire av: [[Brutus]] og [[Cassius]], som drap Caesar, [[Judas Iskariot]], som sveik [[Jesus]], og endeleg [[Satan]] sjølv, som gjorde oppreist mot Gud. === Skiringsheimen === Skiringsheimen er på eit høgt berg, Skiringsfjellet. Hit kjem Dante etter å ha fare gjennom jorda og ut på andre sida. Nedanfor porten finn Dante dei sjelene som skal opp, først dei bannlyste, så dei forsømelege, dei som vart drepne ved vald, og så fyrstane, med og utan avlat. Ved porten til sjølve Skiringsheimen sit det ein [[engel]] med nøklar som har løyve til å opne for dei. Han set sju teikn på panna til Dante, som vert viska av etter som han fer oppetter berget. Berget er delt inn etter [[dei sju dødssyndene]]. *''Første ramma'': Dei hovmodige, bøygde til jorda under tunge bører. *''Andre ramma'': Dei avundssjuke, som sit med attsydde augelok. *''Tredje ramma'': Dei vreide, som vert plaga med logar og eld. *''Fjerde ramma'': Dei trege eller late, tvinga til å renne snøgt ikring. *''Femte ramma'': Gnikarar og sløsarar. *''Sjette ramma'': Fråtsarar, som er tvinga til å svelte. *''Sjuande ramma'': Dei vellystige. Ovanfor desse finn Dante det jordiske paradiset, og møter att Beatrice, ungdomskjærleiken han seinare gløymde. Før han får løyve til å fara opp til paradiset, lyt han vaske seg i elva [[Lethe]], og gløyme den tidlegare synda si. Han vert òg tilgjeven av Beatrice. Når han er komen hit, seier Vergil farvel til han, av di han ikkje har løyve til å følgje Dante lenger. === Paradiset === Paradiset er avdelt i himlar etter den ptolemeiske modellen. På kvar himmel er det fest ein [[planet]], og kvar planet syner ånder som på eit vis er knytt til den planeten, sjølv om dei alle er like sæle i same paradistilvære. *[[Månen]] er staden for dei som ikkje var faste i trua. *[[Merkur]] er staden for dei ærekjære. *[[Venus]] er staden for dei som ikkje synte full styrke i kjærleik. *[[Sola]] er staden for dei store lærarane, [[Thomas Aquinas]], [[Beda]], [[Isidor av Sevilla]], [[Boëthius]], [[Albertus Magnus]], [[Bonaventura]], [[Salomo]] og mange andre. *[[Mars]] er staden for truskjemparane. *[[Jupiter]] er for dei rettvise fyrstane og kongane: [[Konstantin]], kong [[David]], keisar [[Trajan]], mellom andre. *[[Saturn]] har sessa dei heilage einebuarane, slike som [[Dionysios]]. *''Stjernehimmelen'' har apostlane, og her er Dante spurt ut om [[Tru]], [[Von]] og [[Kjærleik]] av apostlane [[Peter]], [[Jakob]] og [[Johannes]]. Ovanfor her finn ein Primum Mobile, eller fiksstjernehimmelen, og så Himmelrosa. I Himmelrosa sit mange frå [[Bibelen]] og ei rekkje [[helgen]]ar. Først [[Maria møy]], [[St. Peter]], [[Adam]], [[Moses]] og evangelisten [[Johannes]]. Nedanfor Maria sit [[Eva]], [[Rakel]] og Beatrice, [[Sara]], [[Rebekka]], [[Judit]] og [[Rut]]. På hi sida sit [[Augustin]], [[Benedict av Nursia]], [[Frans av Assissi]], [[Lucia]] og [[døyparen Johannes]], dessutan [[Anna]], mor til [[Maria møy]]. Over Himmelrosa flyg englekora kring gudstrona i ni krinsar, og øvst finn Dante Gud, synt som tre ringar, [[Gud Faderen|Faderen]], [[Gud Sonen|Sonen]] og [[Den heilage anden]]. Øvst i paradiset stansar Beatrice, og siste luten av ferda er Dante synt vegen av [[Bernhard av Clairvaux]]. Ei vanleg tolking er at Vergil tyder [[fornuft]]en, og Beatrice [[teologi]]en. Bernhard, som syner Dante fram den siste vegbeten tyder [[mystikk]]en, sidan teologien ikkje gagnar meir når ein kjem for nær Gud. ==Kjelder== {{kjelder manglar}} == Bakgrunnsstoff == * [https://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2007060500024 ''Den guddomlege komedien'' (1965)] (omsetjinga til [[Henrik Rytter]] og [[Sigmund Skard]]) * [https://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2008011601096 ''Helvetet'' (1993)], [https://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2008021300077 ''Skiringsheimen'' (1995)], [https://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2008031404091 ''Paradiset'' (1996)] (omsetjinga til [[Magnus Ulleland]]) {{Commonskat}} {{litteraturspire}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Italiensk litteratur]] [[Kategori:Bøker frå 1300-talet]] o97u84cp1b930nrid58v1ds30c52n44 0 37013 3399090 3398870 2022-08-17T07:20:15Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Willie Hugh Nelson''' ({{fødd|30. april|1933|Nelson, Willie}}) er ein amerikansk [[artist]] og [[låtskrivar]] fødd i [[Abbott i Texas]]. == Utvalde verk == === Album === [[Fil:Willie UK2K7 1.JPG|mini|upright|Willie Nelson i Cardiff 2007]] * ''Yesterday's Wine'' (1971) * ''Shotgun Willie'' (1973) * ''Troublemaker'' (1973) * ''Phases and Stages'' (1974) * ''Red Headed Stranger'' (1975) * ''Sound in Your Mind'' (1976) * ''Wanted: The Outlaws!'' (1976), med [[Jessi Colter]], Tompall Glaser og [[Waylon Jennings]]* * ''Stardust'' (1978) * ''Willie and Family Live'' (1978) * ''Honeysuckle Rose'' ([[1980]]) * ''Somewhere Over the Rainbow'' ([[1981]]), med Freddie Powers * ''Greatest Hits and Some That Will Be'' (1981) * ''The Winning Hand]'' (med [[Dolly Parton]], [[Kris Kristofferson]] og [[Brenda Lee]]) ([[1982]]) * ''Always On My Mind'' ([[1982]])<sup>†</sup> * ''Pancho and Lefty'' (1982), med Merle Haggard * ''City of New Orleans'' ([[1984]]) * ''Music From «Songwriter»'' (1984), med Kris Kristofferson * ''Promised Land'' ([[1986]]) * ''The IRS Tapes: Who'll Buy My Memories?'' (1992) * ''Across The Borderline'' (1993) * ''Healing Hands of Time'' (1994) * ''Revolutions of Time 1975-1993'' (1995) * ''Teatro'' (1998) * ''The Great Divide'' (2002) * ''Crazy: The Demo Sessions'' (200) * ''Angels & Outlaws'' (2004) * ''Songs for Tsunami Relief: Austin to South Asia (2005) * ''Countryman'' (2005) * ''[[Brokeback Mountain]] The Soundtrack'' (2005) * ''You Don't Know Me: The Songs of Cindy Walker'' (2006) Album med The Highwaymen ([[Johnny Cash]], [[Waylon Jennings]] og [[Kris Kristofferson]]) * ''Highwaymen'' (Columbia, [[1985]]) * ''Live'' (Image, [[1986]]) * ''Highwaymen 2'' (Columbia, [[1990]]) * ''The Road Goes On Forever'' (Liberty, [[1995]]) * ''Highwaymen Ride Again'' (Sony, [[1995]]) * ''Super Hits'' (Columbia, [[1999]]) * ''The Road Goes On Forever'' [Bonus Tracks] (Capitol/EMI, [[2005]]) * ''The Road Goes On Forever'' [CD & DVD] (Capitol, [[2005]]) * ''Country Legends'' (DeLuxe Holland, [[2005]]) Album med [[Waylon Jennings]] * ''Waylon and Willie'' (RCA, [[1978]]) * ''WWII'' (RCA, [[1982]]) ===Singlar=== (utval) *«[[Blue Eyes Crying in the Rain]]» (1975) *«[[Georgia on My Mind]]» (1978) *«[[September Song]]» (1979) *«[[White Christmas]]» (1979) *«[[Help Me Make It Through the Night]]» (1980) *«[[Let It Be Me av The Everly Brothers]]» (1982) *«[[Take It to the Limit av Eagles|Take It to the Limit]]» (1983) *«[[Always on My Mind]]» (1982, førsteplass på [[Billboard]] si countryliste)<ref name=whitburn>{{cite book|last=Whitburn|first=Joel|title=Hot Country Songs 1944 to 2008|publisher=Record Research, Inc|year=2008|pages=294–296|isbn=978-0-89820-177-2}}</ref> === Filmar === [[Fil:Willie UK2K7 2.JPG|mini|Willie med gitaren sin "Trigger" i Cardiff, Wales, Januar 2007]] * ''The Electric Horseman'' ([[1979]]) * ''Honeysuckle Rose'' ([[1980]]) * ''Thief'' ([[1981]]) * ''Barbarosa '' ([[1982]]) * ''Songwriter '' ([[1984]]) * ''Red-Headed Stranger'' ([[1986]]) * ''Stagecoach'' ([[1986]]) * ''Wag the Dog'' ([[1997]]) * ''Austin Powers : The Spy Who Shagged Me'' ([[1997]]) * ''Half Baked'' ([[1998]]) * ''The Dukes of Hazzard'' ([[2005]]) * ''Angles In Montgomery'' ([[2006]]) == Kjelder == {{reflist}} Wikipedia en, Wikipedia no. {{refbetre|dato=2022}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.allmusic.com/artist/willie-nelson-p1743 allmusic.com] * [http://www.nashvillesongwritersfoundation.com/fame/nelson.html Nashville Songwriters Hall of Fame] * [http://www.imdb.com/name/nm0005268/ Filmografi på IMDB] {{spire|musikk}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske songarar]] [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar]] [[Kategori:USA-amerikanske gitaristar]] [[Kategori:USA-amerikanske låtskrivarar]] [[Kategori:USA-amerikanske skodespelarar]] [[Kategori:Folk frå Texas]] lyexlstt1mzw5f5m93kja5g5g5sfn54 3399091 3399090 2022-08-17T07:21:05Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Willie Hugh Nelson''' ({{fødd|30. april|1933|Nelson, Willie}}) er ein amerikansk [[artist]] og [[låtskrivar]] fødd i [[Abbott i Texas]]. == Utvalde verk == === Album === [[Fil:Willie UK2K7 1.JPG|mini|upright|Willie Nelson i Cardiff 2007]] * ''Yesterday's Wine'' (1971) * ''Shotgun Willie'' (1973) * ''Troublemaker'' (1973) * ''Phases and Stages'' (1974) * ''Red Headed Stranger'' (1975) * ''Sound in Your Mind'' (1976) * ''Wanted: The Outlaws!'' (1976), med [[Jessi Colter]], Tompall Glaser og [[Waylon Jennings]]* * ''Stardust'' (1978) * ''Willie and Family Live'' (1978) * ''Honeysuckle Rose'' (1980) * ''Somewhere Over the Rainbow'' (1981], med Freddie Powers * ''Greatest Hits and Some That Will Be'' (1981) * ''The Winning Hand]'' (1982), med [[Dolly Parton]], [[Kris Kristofferson]] og [[Brenda Lee]] * ''Always On My Mind'' (1982)<sup>†</sup> * ''Pancho and Lefty'' (1982), med Merle Haggard * ''City of New Orleans'' (1984) * ''Music From «Songwriter»'' (1984), med Kris Kristofferson * ''Promised Land'' (1986) * ''The IRS Tapes: Who'll Buy My Memories?'' (1992) * ''Across The Borderline'' (1993) * ''Healing Hands of Time'' (1994) * ''Revolutions of Time 1975-1993'' (1995) * ''Teatro'' (1998) * ''The Great Divide'' (2002) * ''Crazy: The Demo Sessions'' (200) * ''Angels & Outlaws'' (2004) * ''Songs for Tsunami Relief: Austin to South Asia'' (2005) * ''Countryman'' (2005) * ''[[Brokeback Mountain]] The Soundtrack'' (2005) * ''You Don't Know Me: The Songs of Cindy Walker'' (2006) Album med The Highwaymen ([[Johnny Cash]], [[Waylon Jennings]] og [[Kris Kristofferson]]) * ''Highwaymen'' (Columbia, [[1985]]) * ''Live'' (Image, [[1986]]) * ''Highwaymen 2'' (Columbia, [[1990]]) * ''The Road Goes On Forever'' (Liberty, [[1995]]) * ''Highwaymen Ride Again'' (Sony, [[1995]]) * ''Super Hits'' (Columbia, [[1999]]) * ''The Road Goes On Forever'' [Bonus Tracks] (Capitol/EMI, [[2005]]) * ''The Road Goes On Forever'' [CD & DVD] (Capitol, [[2005]]) * ''Country Legends'' (DeLuxe Holland, [[2005]]) Album med [[Waylon Jennings]] * ''Waylon and Willie'' (RCA, [[1978]]) * ''WWII'' (RCA, [[1982]]) ===Singlar=== (utval) *«[[Blue Eyes Crying in the Rain]]» (1975) *«[[Georgia on My Mind]]» (1978) *«[[September Song]]» (1979) *«[[White Christmas]]» (1979) *«[[Help Me Make It Through the Night]]» (1980) *«[[Let It Be Me av The Everly Brothers]]» (1982) *«[[Take It to the Limit av Eagles|Take It to the Limit]]» (1983) *«[[Always on My Mind]]» (1982, førsteplass på [[Billboard]] si countryliste)<ref name=whitburn>{{cite book|last=Whitburn|first=Joel|title=Hot Country Songs 1944 to 2008|publisher=Record Research, Inc|year=2008|pages=294–296|isbn=978-0-89820-177-2}}</ref> === Filmar === [[Fil:Willie UK2K7 2.JPG|mini|Willie med gitaren sin "Trigger" i Cardiff, Wales, Januar 2007]] * ''The Electric Horseman'' ([[1979]]) * ''Honeysuckle Rose'' ([[1980]]) * ''Thief'' ([[1981]]) * ''Barbarosa '' ([[1982]]) * ''Songwriter '' ([[1984]]) * ''Red-Headed Stranger'' ([[1986]]) * ''Stagecoach'' ([[1986]]) * ''Wag the Dog'' ([[1997]]) * ''Austin Powers : The Spy Who Shagged Me'' ([[1997]]) * ''Half Baked'' ([[1998]]) * ''The Dukes of Hazzard'' ([[2005]]) * ''Angles In Montgomery'' ([[2006]]) == Kjelder == {{reflist}} Wikipedia en, Wikipedia no. {{refbetre|dato=2022}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.allmusic.com/artist/willie-nelson-p1743 allmusic.com] * [http://www.nashvillesongwritersfoundation.com/fame/nelson.html Nashville Songwriters Hall of Fame] * [http://www.imdb.com/name/nm0005268/ Filmografi på IMDB] {{spire|musikk}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske songarar]] [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar]] [[Kategori:USA-amerikanske gitaristar]] [[Kategori:USA-amerikanske låtskrivarar]] [[Kategori:USA-amerikanske skodespelarar]] [[Kategori:Folk frå Texas]] rno6t52i7v5d3nt78kankludet22sh6 0 37029 3398952 2805894 2022-08-16T14:24:50Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki :''For [[periferi i Hellas|periferien]] med same namn, sjå [[periferien Kreta]]'' :''Candia vert omdirigert hit. Dette var òg det italienske namnet på byen [[Iráklio]]'' {{Infoboks øy |bilete =Agiospavlos DM 2004 IMG005 Blick aufs Krokodil.JPG |bilettekst =Ájos Pávlos sør på Kreta |kart = GR Kreta.PNG |lokalt namn = Κρήτη |lokalt namn språk =gresk |stad = [[Egearhavet]] |koordinatar={{koord|35|N|24|E|vising=pålinje,tittel|region:GR_type:isle}} |areal = 8&nbsp;336 |høgaste punkt =[[Psilorítis]] |høgd = 2&nbsp;456 |land = Hellas |land administrativ inndeling tittel= [[Periferiar i Hellas|Periferi]] <br /> [[Periferieiningar i Hellas|Periferieiningar]] |land administrativ inndeling = Kreta <br /> [[Periferieininga Khaniá|Khaniá]] <br /> [[Periferieininga Réthymno|Réthymno]] <br /> [[Periferieininga Iráklio|Iráklio]] <br /> [[Lasíthi]] |land største by =Iráklio |land største by folketal=140&nbsp;730 |folketal = 623&nbsp;065 |folketal år =2011 |folketettleik =74,7 }} '''Kreta''' ([[gresk]] Κρήτη, ''Kriti'') er den største øya i [[Hellas]] og den femte største i [[Middelhavet]] med eit areal på 8&nbsp;336&nbsp;km². Kreta er ein av dei [[Tradisjonelle regionar i Hellas|tradisjonelle regionane]] i landet. I dag høyrer øya administrativt til [[Periferiar i Hellas|periferien]] [[Periferien Kreta|Kreta]] og omfattar dei fire [[Periferieiningar i Hellas|periferieiningane]], tidlegare [[prefektur i Hellas|prefektura]], [[Periferieininga Khaniá|Khaniá]], [[Periferieininga Réthymno|Réthymno]], [[Periferieininga Iráklio|Iráklio]] og [[Lasíthi]]. Kreta er ein populær turiststad med attraksjonar som dei [[den minoiske sivilisasjonen|minoiske]] stadane [[Knossos]] og [[Festós|Faistos]], den antikke staden [[Górtyna|Gortyna]], den [[Venezia|venetianske]] borga [[Réthymno]] og [[Samariáravinen]], i tillegg til mange andre naturområde, monument og strender. Kreta var sentrum for [[den minoiske sivilisasjonen]] (om lag 2600–1400 fvt.), den eldste [[sivilisasjon]]en i [[Europa]]. == Historie == [[Fil:Crete typical landscape.jpg|mini|venstre|Typisk sommarlandskap på Kreta]] [[Fil:Crete location map.png|mini|venstre|Hellas og Kreta]] Kreta var sentrum for den eldste sivilisasjonen i [[Europa]], [[den minoiske sivilisasjonen]]. Ein veit lite om opphavet til denne kretiske høgkulturen sidan det finst svært få skrivne kjelder, og mange av dei som finst er skriv med eit skriftspråk som ikkje er tyda enno, kalla [[Linear A]]. Dette står i kontrast til dei flotte palassa, husa, vegane, måleria og skulpturane som finst. Sjølv om tidleg kretisk historie er basert på segner (som dei om [[Minos|kong Minos]], [[Thesevs]] og [[Minotauren]], og [[Daedalos]] og [[Ikaros]]) som antikke greske historikarar og diktarar (som [[Homer]]) har skrive ned, veit ein at dei første busetnadane på Kreta, i førkeramisk steinalder, innførte drift av [[kveg]], [[sau]], [[geit]], [[gris]] og [[hund]], i tillegg til at dei dyrka [[korn]] og [[belgfrukt]]. I [[antikkens Roma]] vart Kreta involvert i [[dei mithridatiske krigane]] då Roma mistenkte dei for å støtte [[Mithridates VI av Pontus]]. [[Marcus Antonius Creticus]] gjekk til åtak på Kreta i [[-71|71 fvt.]] og vart slått tilbake. Roma sende [[Quintus Caecilius Metellus]] med tre [[legion]]ar til øya. Etter eit blodig treårig langt felttog vart Kreta erobra av romarane i [[-69|69 fvt.]], og Metellus fekk tilnamnet Creticus. Resultat var at [[Gortyn]] vart hovudstaden i ein provins som stundom slo Cyrenaica saman med Kreta. Kreta vart ein del av [[Austromarriket]], ei roleg kulturell bakevje, fram til ho vart erobra av [[arabarar]] ([[Al-Hakam I]]) i [[824]], som oppretta eit [[emirat]] på øya. I [[960]] gjenerobra [[Nikeforos Fokas]] Kreta for austromarane, som heldt øya fram til [[1204]], då kom under [[Venezia]] etter [[det fjerde krosstoget]]. Venetianarane hadde øya fram til [[1669]] då [[Det osmanske riket|osmanske tyrkarar]] erobra øya. Under oppdelinga av Austromarriket etter erobringa av [[Konstantinopel]] under det fjerde krosstoget i 1204 vart Kreta til slutt overtatt av Venezia, som hadde øya i meir enn fire hundre år. Under det venetianske styre vart [[renessansen]] innført for den greske folkesetnaden på Kreta. På 1600-talet vart Venezia pressa bort frå Kreta av [[Det osmanske riket]], etter at det meste av øya gjekk tapt etter [[omleiringa av Kandia]] ([[1648]]–[[1669]]), sannsynlegvis den lengste omleiringa i historia. [[Den greske sjølvstendekrigen]] starta i [[1821]] og Kreta spelte ei stor rolle. Eit opprør blant kristne vart slått hardt ned på av dei osmanske styresmaktene og fleire biskopar, som vart rekna som ringleiarar, vart avretta. Mellom [[1821]] og [[1828]] var øya åstad for fleire kamphandlingar. Ein er ikkje heilt sikker, men ein reknar med at så mykje som 45 % av folkesetnaden på øya kan ha vore [[muslim]]ar på slutten av krigen. Somme av desse var [[kryptokristne]] som konverterte tilbake til [[kristendom]]. Mange andre flyta frå Kreta på grunn av uroa. I 1900 var berre 11 % av folkesetnaden muslimar, og dei vart vanlegvis kalla tyrkarar uansett språk, kultur og opphav. Dei som vart igjen vart tvunge bort [[1924]] under [[folkeutvekslinga mellom Hellas og Tyrkia]]. Under [[den andre verdskrigen]] var øya åstad for [[slaget om Kreta]] (mai [[1941]]), der tyske fallskjermstyrkar invaderte øya. Dei greske, britiske, australske og newzealandske soldatane som allereie var på øya, vart slått attende grunna mangel på luftstøtte og antiluftskyts. Dei tyske tapa var på 60–70 % berre under luftoverfallet. Tyskarane mista 6500 mann, medan dei allierte mista meir enn 15&nbsp;000. Tyskarane hadde rekna med å bli mottatt som befriarar av den greske lokalbefolkninga, men det vart dei ikkje. Lokalbefolkninga svarte i staden med partisanrørsler og generell motstand imot tyskarane, som på si side utførte grusomme represaliar mot sivilbefolkninga. == Geografi == Kreta er den største øya i Hellas og den nest største (etter [[Kypros]]) i den austlege delen av Middelhavet. Kreta har ei langstrakt form og er 260&nbsp;km frå aust til vest og 60&nbsp;km på det breiaste, sjølv om øya er smalare enn dette på enkelte punkt, slik som i Ierapetra der ho berre er 12&nbsp;km brei. Ho dekkjer eit areal på 8&nbsp;336&nbsp;km² og har ei kystlinje som er 1&nbsp;046&nbsp;km lang. I nord grenser Kreta til [[Kretahavet]] (gresk Κρητικό Πέλαγος), i sør til [[Libyahavet]] (gresk Λιβυκό Πέλαγος), i vest til [[Myrtoonhavet]], og i aust til [[Kárpathoshavet]]. Ho har om lag 620&nbsp;000 innbyggjarar. Øya ligg om lag 160&nbsp;km sør for det greske fastlandet. Kreta er svært kupert og har ei høg fjellkjede som går frå vest til aust. Fjellkjeda er delt inn i tre grupper. Desse er: * Dei kvite fjella eller ''Levká Óri'' (2&nbsp;452 moh); * Idikjeda ([[Psilorítis]] ({{koord|35.18|N|24.82|E|}}) 2&nbsp;456 moh); * Diktifjella (2&nbsp;148 moh); * Kedros (1&nbsp;777 moh); * Thripti (1&nbsp;489 moh) Desse fjella har gjeve Kreta frodige sletter som Lasíthi, Omalos og Nidha, grotter som Diktaion og Idaiongrotta, og raviner som [[Samariáravinen]], som er eit verna område og heimstad for [[kri-kri]]. Dei kretiske fjella og ravinane er tilfluktsstad for den utryddingstrua [[lammegribb]]en (Gypaetus barbatus). === Klima === Kreta ligg mellom to klimasoner, [[middelhavsklima]] og det nordafrikanske klimaet. Klimaet på Kreta er derfor temperert. Lufta kan verte nokså fuktig, avhengig av kor nær sjøen ein er. Vinteren er forholdsvis mild. Snøfall er vanleg i fjella mellom november og mai, men er sjeldan i lågareliggande område, særleg nær kysten der han berre ligg nokre minutt eller timar. I februar 2004 vart derimot øya råka av ei [[kuldebølgje]] der heile øya vart dekt av snø. Om sommaren er middeltemperaturen rundt 30&nbsp;°C, med maksimumstemperatur opp til 45&nbsp;°C. Sørkysten, inkludert Messarasletta og Asterousiafjella, høyrer til den nordafrikanske klimasonen og har derfor langt fleire dagar med sol og høge temperaturar gjennom året. I dette området ber dermed [[daddelpalme]]n frukt året rundt, medan [[svaler]] ikkje trekkjer sørover til [[Afrika]]. == Økonomi == Økonomien på Kreta, som hovudsakleg var basert på jordbruk, byrja å endre seg på [[1970-talet]]. Jordbruk og dyreavl er framleis ein vesentleg del av økonomien på grunn av klimaet og terrenget på øya, men det har vore eit fall i fabrikkindustri og ein kraftig auke i servicenæringa (hovudsakleg turisme). Alle tre sektorar i den kretiske økonomien (jordbruk, foredling, service) er avhengige av kvarandre. Kreta har ein gjennomsnittleg inntekt per innbyggjarar som er nær 100 % av det greske gjennomsnittet. Arbeidsløysa er om lag 4%, halvparten av arbeidsløysa for heile Hellas. Som i andre område av Hellas er dyrking av [[oliven]] ei vesentleg næring. Øya har tre store flyplassar, [[Iráklio internasjonale lufthamn, Níkos Kazantzákis]] ved [[Iráklio]], [[Khaniá internasjonale lufthamn, Ioánnis Daskalogiánnis]] ved [[Khaniá]] og ein mindre ein i [[Sitía]]. Dei fyrste to er internasjonale og tar imot tusenvis av turistar. == Kjende personar frå Kreta == [[Fil:Crete Nasa.jpg|mini|Satellittbilete av Kreta ([[NASA]])]] * [[Minos]], ein antikk, legendarisk konge av Kreta. * [[Epimenides]] av [[Knossos]] (500-talet fvt.), ein kjend [[profet]], [[filosof]] og diktar, assosiert med [[Epimenidesparadokset]]. * [[El Greco]] (1541–1614), målaren fødd i [[Iráklio]], som utførte sine mest kjende verk i [[Spania]]. * [[Vitsentzos Kornaros]] (1553–1613), diktaren frå gresk renessanse, som lagde det romantiske og episke diktet [[Erotokritos]]. * [[Eleftherios Venizelos]] (1864-1936), politikar, statsminister i Hellas ([[1910]]–[[1915]], [[1924]] og [[1928]]–[[1933]]). * [[Nikos Kazantzakis]] (1885–1957), verdskjend forfattar og diktar * [[Odysseas Elitis]] (1911-1996), diktar og representant for den greske modernismen. * [[Konstantinos Mitsotakis]] (f. 1918), politikar, statsminister i Hellas ([[1990]]–[[1993]]). * [[George Psykhoundakis]] (1920–2006), motstandsforkjempar under den andre verdskrigen, diktar og omsetjar av klassiske tekstar. * [[Mikis Theodorakis]] (f. 1926), komponist, har mellom anna laga [[Zorba, grekaren]]. * [[Nikos Xilouris]] (1936–1980) musikar og komponist. * [[Giannis Markopoulos]] (f. 1939), komponist * [[Psarantonis]] (fødd Antonis Xilouris), [[kretisk lyra|lyra]]spelar og bror til [[Nikos Xilouris]]. == Periferiane og periferieiningane == Periferiane på Kreta og periferieiningane deira er: {| class="wikitable" style="text-align:left; font-size:90%" |- style="font-size:90%; text-align:left" !width="40px" bgcolor="#6495ED"| !!width="220px" bgcolor="#6495ED"| [[Periferi i Hellas|Periferi]] !!width="90px" bgcolor="#6495ED"| [[Hovudstad]] !!width="80px" bgcolor="#6495ED" | [[Areal]] !!width="80px" bgcolor="#6495ED" | [[Folketal]] </tr> |- | width="32px" bgcolor="#CCCCFF" | || width="32px" bgcolor="#CCCCFF" | <big>'''[[Periferien Kreta|Kreta]]'''</big> <br /><small> består av: </small> || width="32px" bgcolor="#CCCCFF" | '''[[Iráklio]]''' ||style="text-align:right" width="32px" bgcolor="#CCCCFF" |'''8&nbsp;336&nbsp;km²'''|| style="text-align:right" width="32px" bgcolor="#CCCCFF" |'''623&nbsp;065''' |- | width="32px" bgcolor="#CCCCFF" | 1 || [[Periferieininga Khaniá]] || [[Khaniá]] || style="text-align:right"|2&nbsp;376&nbsp;km²|| style="text-align:right"|156&nbsp;585 |- | width="32px" bgcolor="#CCCCFF" | 2 || [[Periferieininga Réthymno]] || [[Réthymno]] ||style="text-align:right"|1&nbsp;496&nbsp;km²|| style="text-align:right"|85&nbsp;609 |- | width="32px" bgcolor="#CCCCFF" | 3 || [[Periferieininga Iráklio]] || [[Iráklio]] || style="text-align:right"|2&nbsp;641&nbsp;km²|| style="text-align:right"|305&nbsp;490 |- | width="32px" bgcolor="#CCCCFF" | 4 || [[Lasíthi|Periferieininga Lasíthi]] || [[Ájos Nikólaos]] || style="text-align:right"|1&nbsp;823&nbsp;km²|| style="text-align:right"|75&nbsp;381 |- | width="32px" bgcolor="#FFDB58" | <big>'''Totalt'''</big> || width="32px" bgcolor="#FFDB58" | <big><big>'''Kreta'''</big></big> || width="32px" bgcolor="#FFDB58" | || style="text-align:right" width="32px" bgcolor="#FFDB58" |<big>'''8&nbsp;336&nbsp;km²'''</big>|| style="text-align:right" width="32px" bgcolor="#FFDB58" |<big>'''623&nbsp;065'''</big><ref>[http://www.statistics.gr/ Folketeljing 2011]</ref> |} == Byar == Dei største byane på Kreta er * [[Iráklio]] (''Iraklion'' eller ''Kandia'') (140&nbsp;730 innbyggjarar) * [[Khaniá]] (''Haniá'') (53&nbsp;910 innbyggjarar) * [[Réthymno]] (32&nbsp;468 innbyggjarar) * [[Ierápetra]] (12&nbsp;355 innbyggjarar) * [[Ájos Nikólaos]] (11&nbsp;421 innbyggjarar) * [[Sitía]] (9&nbsp;348 innbyggjarar) == Turisme == [[Fil:Crete_topo.png|mini|Topografisk kart over Kreta]] Kreta er ein av dei største turistdestinasjonane i Hellas. 15 % av alle ankomstar til Hellas skjer via byen Iráklio (hamn og flyplass), medan charterturar til Iráklio består av om lag 20 % av dei totale charterturane til Hellas. Totalt vitja meir enn to millionar turistar Kreta i 2005. Auken av turisme ser ein igjen i talet på hotellsenger, som auka med 53 % frå 1986 til 1991, medan auken i resten av Hellas berre var 25 %. == Referansar == {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{Commons|Kreta}} {{wikivoyage|Crete|Kreta}} == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Crete|Crete]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 29. mars 2011.'' {{refslutt}} {{Tradisjonelle regionar i Hellas}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Hellas]] [[Kategori:Kreta| ]] [[Kategori:Tidlegare land i Europa]] [[Kategori:Øyar i Middelhavet]] [[Kategori:Tradisjonelle regionar i Hellas]] [[Kategori:Dei egeiske øyane]] idk63goj2owqd2kc1t8lews9uzmwsg5 0 38358 3398926 3281993 2022-08-16T13:57:05Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Bologna | bilet_horisont =Bologna-SanPetronioPiazzaMaggiore1.jpg | bilettekst =Utsyn over Bologna. | region = Emilia-Romagna | provins = Bologna | totalareal = 140.73 | innbyggjarar_i_år = 2016 | innbyggjarar_totalt = 387057 | folketettleik = 2750 | latd= 44 |latm= 30 |lats= | longd= 11 |longm= 21 |longs= | høgd = 54 | postnummer = 40100 | retningsnummer =0 51 | nettside = www.comune.bologna.it }} '''Bologna''' (uttale {{IPA| [boˈloɲɲa]}}, {{høyr liten|It-Bologna.ogg}}) er ein universitetsby nord i [[Italia]]. Han er hovudstad i [[provinsen Bologna]] og i [[regionar i Italia|regionen]] [[Emilia-Romagna]], og har rundt 387&nbsp;057 innbyggjarar (2016). Han ligg på [[Posletta]] mellom elva [[Po]] og fjella [[Appenninane]], om lag midt mellom [[Verona]] og [[Firenze]] og midt mellom elvane [[Reno]] og [[Sàvena]]. Byen har tilnamnet ''la grassa'' ('den feite'), noko som viser til dei lokale [[mattradisjon]]ane. ''La rossa'' ('den raude') er eit anna tilnamn som anten skal visa til fargen på fasadane i byen, i kontrast til 'den kvite' [[Firenze]], eller til den [[venstresida|venstreorienterte]] politikken mange innbyggjarar støtter. [[Universitetet i Bologna]], eit av dei eldste universiteta i verda, vart oppretta i [[1088]] og er rekna som vogga til den moderne [[rettsvitskap]]en. Nokre kjende professorar frå dette universitetet er [[Romano Prodi]], statsminister i Italia, og forfattaren og filosofen [[Umberto Eco]]. == Historie == Bologna vart grunnlagd av [[etruskarar]] under namnet ''Felsina'' (om lag 534 f.Kr.) i eit område som tidlegare hadde vore busett av [[villanovarar]], eit folk av bønder og gjetarar. Den etruskiske byen voks opp rundt ein heilagdom bygd på ein åstopp, og var omgjeve av ein gravplass. På [[300-talet fvt.]] vart byen erobra av boiarane, ei [[Gallia|gallisk]] stamme. Dei gav opphav til namnet på den romerske kolonien ''Bononia'' som vart grunnlagd her om lag 189 fvt. Bygginga av romarvegen [[Via Aemilia]] i 187&nbsp;fvt. gjorde Bologna til eit trafikknutepunkt og var forbunde til [[Arezzo]] med vegen ''Via Flaminia minor'' og til [[Aquileia]] med vegen ''Via Aemilia Altinate''. I romartida varierte folketalet mellom om lag 12&nbsp;000 og 30&nbsp;000 innbyggjarar. Då han var på topp var han den nest største byen i Italia og ein av dei viktigaste i heile Riket, med forskjellige tempel og bad, eit teater og ein arena. Ein bybrann øydela store delar av byen under regjeringstida til [[Claudius]], men keisar [[Nero]] bygde han opp att i det [[1. hundreåret]] evt. Etter ei lang nedgangstid vart Bologna vekka til live igjen på 400-talet under biskop[[St. Petronius|Petronius]], som i følgje segna bygde kyrkja S.&nbsp;Stefano. Etter Romarriket sitt fall vart Bologna ein skanse for [[Eksarkatet Ravenna]] på Posletta, og vart forsvart av fleire murar. I 728 vart byen erobra av [[langobardar]]-kongen [[Liutprand av langobardane|Liutprand]] og vart ein del av Det lombardiske kongedømet. Germanske erobrarar danna ein bydel kalla «addizione longobarda» nær S.&nbsp;Stefano, der [[Karl den store]] oppheldt seg i 786. [[Fil:Bologna Middleage.jpg|mini|venstre|Modell av Bologna, truleg av Dante mellom 1000- og 1200-talet.]] På [[1000-talet]] voks Bologna til å verte ein fri kommune og vart med i [[Det lombardiske forbundet]] mot [[Fredrik Barbarossa]] på 1164. I 1088 vart [[Universitetet i Bologna|''Studio'']] grunnlagd, i dag det eldste universitetet i Europa, som hadde mange kjende lærde som studentar i mellomalderen, som [[Irnerius]] [[Dante Alighieri|Dante]], [[Giovanni Boccaccio|Boccaccio]] og [[Francesco Petrarca|Petrarca]]. På [[1100-talet]] voks Bologna utanfor bymurane og nye bymurar stod ferdig på [[1300-talet]]. I 1256 kunngjorde Bologna ''Legge del Paradiso'' («Paradislova»), som avskaffa den føydale liveigenskapen og sette fri alle slavar med offentlege midlar. På denne tida var byen fylt av tårn (kanskje 180), bygd av førande familiar, kjende offentlege bygg, kyrkjer og kloster. I 1294 var Bologna kanskje den femte eller sjette største byen i Europa etter [[Córdoba i Spania|Cordoba]], [[Paris]], [[Venezia]], [[Firenze]] og truleg [[Milano]], med 60&nbsp;000 til 70&nbsp;000 innbyggjarar. Som dei fleste andre italienske byar på denne tida sleit Bolgona med indre stridar, som førte til at Lambertazzi-familien vart kasta ut av [[Ghibelline]]-familien i 1274. Etter at Bologna vart knust av [[Modena]] i [[slaget ved Zappolino]] i 1325 starta ei nedgangstid for byen og dei bad om vern hos [[pave]]n på byrjinga av [[1300-talet]]. Under [[Svartedauden]] i 1348 omkom om lag 30&nbsp;000 innbyggjarar. [[Fil:Grossone Bentivoglio.jpg|mini|venstre|[[Groschen]] frå [[Bentivoglio]]-perioden (1400-talet).]] [[Fil:2tours bologne 082005.jpg|mini|venstre|Dei kjende [[tårna i Bologna]].]] [[Fil:Torre degli Asinelli e Torre della Garisenda a Bologna.jpg|mini|Tårnet Asinelli.]] Etter dei lukkelege åra under styret til [[Taddeo Pepoli]] (1337-1347) vart Bologna underlagt [[Huset Visconti]] i [[Milano]], men kom tilbake til [[Kyrkjestaten]] under kardinal [[Albornoz|Gil de Albornoz]] i 1360. Dei neste åra veksla byen mellom forskjellige republikanske styre, som det i 1377 som bygde [[Basilica di San Petronio]] og Loggia dei Mercanti, i tillegg til å restaurere andre bygg. På midten av [[1400-talet]] fekk [[Bentivoglio]]-familien styret i Bologna. Denne perioden var ei ny blømande tid for byen med mange arkitektar og kunstnarar som gjorde Bologna til ein verkeleg kunstnarby. Under [[renessansen]] var Bologna den einaste byen i Italia som lét kvinner få utmerke seg i eit fag, og kvinnene her hadde mykje meir fridom enn i andre italienske byar. Enkelte av kvinnene kunne til og med få universitetsutdanning. Giovanni sitt styre enda i 1506 då pave [[pave Julius II|Julius II]] sine troppar omleira Blogna og plyndra kunstskattane i palasset sitt. Frå den tid og fram til 1700-talet var Bologna ein del av Kyrkjestaten, styrt av ein ''cardinal legato'' og av eit Senat som annan kvar månad valde ein ''gonfaloniere'' (domar), assisterte av åtte eldre konsular. Byen hald fram med å bløme, men ein pest på slutten av 1500-talet reduserte folketalet frå 72&nbsp;000 til 59&nbsp;000, og ein annan i 1630 til 47&nbsp;000. Folketalet stabiliserte seg seinare på omkring 60&nbsp;000. I 1564 vart Piazza del Nettuno og Palazzo dei Banchi bygd, i tillegg til Archiginnasio, setet til universitetet. I perioden under Kyrkjestaten vart det bygd mange kyrkjer og andre religiøse bygg og dei eldre kyrkjene vart renovert. Bolgona hadde 96 nonnekloster, meir enn nokon anna by i Italia. Av kunstnarar frå denne perioden, som arbeidde ved [[Den bolognesiske måleskulen|den bolognesiske skulen]], finn ein [[Annibale Carracci]], [[Domenichino]], [[Guercino]] og andre. [[Fil:BO-pal-reenzo.jpg|mini|Palasset til Kong Enzo.]] [[Fil:Piazza Maggiore.jpg|mini|Piazza Nettuno og [[Piazza Maggiore]] i bakgrunnen.]] Då [[Napoleon]] erobra området vart Bologna hovudstad i [[Repubblica Cispadana]] og seinare den nest viktigaste byen i [[Repubblica Cisalpina]] og [[Kongedømet Italia under Napoleon|Kongedømet Italia]] etter [[Milano]]. Etter Napoleon sitt fall, gjekk Bologna til bake til Kyrkjestaten, men gjorde opprør i 1831 og igjen i 1849, då han mellombels kasta ut den austerrikske garnisonen som kommanderte byen fram til 1860. Etter å ha vorte vitja av [[pave Pius IX]] i 1857, stemde innbyggjarane byen for ei samanslåing med [[Kongedømet Sardinia]] den 12. juni 1859 og vart ein del det [[samlinga av Italia|samla Italia]]. I den nyoppretta staten vart Bologna eit viktig kultursenter, og i tillegg eit senter for handel, industri og eit viktig trafikknutepunkt. Innbyggjartalet voks på byrjinga av 1900-talet og bymurane vart tatt ned (bortsett frå eit par gjenverande restar) for å byggje nye hus til alle innbyggjarane. Byen vart hardt råka av nærkampar under [[den andre verdskrigen]], men kom seg raskt på fote att og er i dag ein av dei rikaste og mest utvikla byane i Italia. 2. august 1980 førte ei stor bombe på den sentrale togstasjonen til at 86 menneske mista livet. Berre to månadar tidlegare hadde eit fly styrta ved byen under mistenkjelege omstende. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Bologna|Bologna]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 17. desember 2007.'' {{refslutt}} {{manglar kjelder}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Bologna}} {{wikivoyage|Bologna}} * [http://www.comune.bologna.it/girabologna Virtuell rundtur] * [http://www.virtus.it Virtus Bologna] * [http://www.fortitudo.it Fortitudo Bologna] * [http://www.worldphototour.org/italy/emilia_romagna/bologna/index.asp Bilete av Bologna] {{Europeiske kulturhovudstader}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Emilia-Romagna]] [[Kategori:Byar i Italia]] [[Kategori:Europeiske kulturhovudstader]] pxto1r1k9a5azi11adlqqyi12dxhncf 0 41249 3399130 3398113 2022-08-17T10:48:11Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{om||boka|Fyrste mosebok}} {{infoboks musikkartist | namn = Genesis | bilete = 2180 - Pittsburgh - Mellon Arena - Genesis - The Carpet Crawlers.JPG | bilettekst = <small>Genesis framfører «Carpet Crawlers» i [[Pittsburgh i Pennsylvania]] i USA, på ''Turn It On Again''-turneen deira i 2007. H til V: [[Daryl Stuermer]], [[Mike Rutherford]], [[Tony Banks]], [[Phil Collins]]; ikkje avbilda: [[Chester Thompson]]</small> | bakgrunn = gruppe | opphav = [[Godalming]] i [[Surrey]] i England | sjanger = [[Progressiv rock]], [[poprock]], [[rock]], [[symfonisk rock]] | aktive år = 1967–2000<br />2006 til i dag (pause) | label = [[Virgin Records|Virgin]], [[Charisma Records|Charisma]], [[Decca Records|Decca]], [[EMI Records|EMI]], [[London Records|London]], [[Atlantic Records|Atlantic]], [[Atco Records|Atco]] | tilknytta_artistar = [[Garden Wall]]<br />[[The Anon]] | nettstad = www.genesis-music.com | medlemmer = [[Tony Banks]]<br />[[Mike Rutherford]]<br />[[Phil Collins]] | tidlegare medlemmer = [[Peter Gabriel]]<br />[[Anthony Phillips]]<br />[[Chris Stewart]]<br />[[John Silver]]<br />[[John Mayhew]]<br />[[Mick Barnard]]<br />[[Steve Hackett]]<br />[[Ray Wilson]] }} '''Genesis''' er ei engelsk rockegruppe som vart danna i 1967. Bandet består i dag av dei tre lengstvarande medlemmane - [[Tony Banks]] (klaverinstrument) og [[Mike Rutherford]] (bass, gitar), som var med på å starte bandet, og [[Phil Collins]] (vokal, trommer), som kom med i bandet i 1970. Dei tidlegare medlemmane [[Peter Gabriel]] (vokal, fløyte), [[Steve Hackett]] (gitar) og [[Anthony Phillips]] (gitar), har òg spelt store roller i bandet i dei første åra av bandet. Genesis er av dei 30 mestseljande banda i verda og har seld kring 150 millionar album verda over.<ref name=albumssold>{{cite web |url=http://www.atlanticrecords.com/collinsphil/about/ |title=Phil Collins |publisher=atlanticrecords.com |accessdate=19. september 2012}}</ref> Seint i 1960-åra gav bandet ut [[From Genesis to Revelation|debutalbumet]] sitt og både tilhengjarane og bandet sjølv rekna det som eit popeksperiment.<ref>{{cite book |title=Peter Gabriel, From Genesis to Growing Up |first1=Michael |last1=Drewett |first2=Sarah |last2=Hill |first3=Kimi |last3=Kärki |publisher=Ashgate Publishing |year=2011 |isbn=0-7546-6521-6 |page=44 |url=http://books.google.com/books?id=G2pxDflDG1UC}}, [http://books.google.com/books?id=G2pxDflDG1UC&pg=PA44 Extract of page 44 ]</ref> Så, i løpet av eitt år, utvikla dei seg til eit [[progressiv rock|progressivt rockeband]], mellom anna med [[Trespass|det andre albumet]] deira i 1970. Bandet byrja då å spele komplekse songstrukturar og nytte utførleg instrumentering. Konsertane deira vart teatralske eksperiment med nyskapande scenedesign, pyroteknikk, ekstravagante kostyme og historier på scenen. Denne andre fasen var prega av lange songar, som den 23 minuttar lange «[[Supper's Ready]]» og [[konseptalbum]]et ''[[The Lamb Lies Down on Broadway]]'' i 1974. Seinare i 1970-åra og tidleg i 1980-åra endra bandet igjen musikalsk retning og vart eit meir kommersielt popband. Dette gav dei den første hitten i USA med «[[Follow You Follow Me]]», det første albumet deira på toppen av den britiske albumlista, ''[[Duke av Genesis|Duke]]'', og den einaste singelen deira på førsteplassen i USA, «[[songen Invisible Touch|Invisible Touch]]». Genesis har gått gjennom fleire endringar i besetninga. Sceneskrekk fekk den første gitaristen i bandet, [[Anthony Phillips]], til å forlate bandet i 1970. I 1975 tok den [[Phil Collins|Collins]] over for [[Peter Gabriel]] som songar i bandet etter at dei lenge hadde leita etter ein erstatning. For å hjelpe Collins på konsertane spelte [[Bill Bruford]] og [[Chester Thompson]] trommer for bandet, der Collins vart med på trommer under lengre instrumentale parti. I 1977 forlét gitarist [[Steve Hackett]] bandet. Etter at Phil Collins forlét bandet i 1996 tok Genesis inn [[Ray Wilson]] (tidlegare i [[Stiltskin]]). Wilson var med på albumet ''[[Calling All Stations]]'' i 1997, før bandet annonserte ein lengre pause. I 2007 vart Banks, Collins og Rutherford samla att for ein turné i Europa og Nord-Amerika, mellom anna ein gratiskonsert i Roma føre 500 000 fans. Genesis var eit av fem band som vart innlemma i [[Rock and Roll Hall of Fame]] i 2010. Framtida til bandet er usikker då Collins har trekt seg frå musikkindustrien og dei andre medlemmane driv med soloarbeid. == Historie == === 1967–1970: Byrjinga === Genesis vart starta i 1967 då Peter Gabriel og Tony Banks var studentar i [[Charterhouse School]] i [[Godalming]]. Bandet oppstod ut frå skulebanda [[Garden Wall]] og [[The Anon]], og den originale besetninga til Genesis bestod av [[Peter Gabriel]] (vokal), [[Anthony Phillips]] (gitar), [[Tony Banks]] (klaverinstrument), [[Mike Rutherford]] (bass & gitar) og [[Chris Stewart]] (trommer).<ref name=completeguide>Welch, Chris (1995). The Complete Guide to the Music of Genesis. London: Omnibus Press.</ref> Gruppa (utanom Stewart) vart opphavleg danna som eit låtskrivarpartnarskap utan at dei hadde planar om å spele i lag, men då fleire og fleire band skreiv sine eigne songar, vart det ikkje behov for eit ungt lag med uerfarne låtskrivarar.<ref name="Mike on Mike"/> Charterhouse School-elev [[Jonathan King]] var på ein konsert ved Charterhouse i 1968 medan bandet framleis var på skulen. Etter konserten gav ein student King eit lydband med songar bandet hadde spelt inn, og King syns det var bra nok til å gje dei ein platekontrakt. King var ein låtskrivar og plateprodusent som hadde hatt ein hit-singel med «Everyone's Gone to the Moon». King kalla bandet Genesis (etter først å ha foreslått namnet Gabriel's Angels<ref name=king>Tracy, John. [http://www.genesis-path.net/atww_G.html «And The Word Was ... GENESIS"] genesis-path.net. Henta 19. september 2012.</ref>), og har sidan fortalt at han «syns det var eit bra namn...det foreslo ein ny start med ein ny stil og ei ny kjensle». Det første albumet vart ''[[From Genesis to Revelation]]'' og vart gjeve ut på [[Decca Records]] i mars 1969. Under innspelingane vart Stewart erstatta av [[John Silver]] på trommer. Bandet spelte inn ei rekkje songar inspirert av den lette popstilen til [[Bee Gees]], eit av favorittbanda til King. King sette saman songane som eit [[konseptalbum]], og la til strykarar i produksjonen. Den første singelen deira, «[[The Silent Sun]]», kom ut i februar 1968. Albumet selde dårleg, men bandet fekk råd frå King om å halde fram musikkarrieren.<ref name=fromgenesisto>King, Jonathan. «In the Beginning». ''[[From Genesis to Revelation]]'' (sleeve notes). 1993 release</ref> King har rettane til songane på ''From Genesis to Revelation'' og har gjeve det ut fleire gonger sidan under forskjellige namn, som ''In the Beginning'', ''Where the Sour Turns to Sweet'', ''Rock Roots: Genesis'', ''...And the Word Was'' og mest nyleg ''The Genesis of Genesis''. Silver vart erstatta av [[John Mayhew]] før innspelinga av ''[[Trespass]]''. Genesis sikra seg så ein ny platekontrakt med [[Charisma Records]].<ref>Cromelin, Richard. «Genesis: Short on Hair, Long on Gimmicks». ''Rolling Stone'', 28. mars 1974.</ref> Bandet byrja å få mange tilhengjarar etter konsertane sine, der dei spelte hypnotiske, mørke og stemningsskapande melodiar, medan Gabriel nytta mange iaugefallande kostyme. Desse konsertane fanga interessa til Charisma-sjef [[Tony Stratton-Smith]].<ref name="Mike on Mike"/> ''Trespass'', som vart laga ut frå mange av songane bandet hadde skrive under dei [[The Early Gigs|tidlege konsertane]] sine, vart malen for albuma til bandet i 1970-åra - lange, stundom operaliknande stykke som minna om progressive rockeband som [[King Crimson]], [[Yes]] og [[Gentle Giant]], i lag med stundom kortare og meir tilgjengelege, og stundom humoristiske, nummer. ''Trespass'' hadde element av progressiv rock som utførlege arrangement og taktendringar, som i den ni minuttar lange songen «The Knife». Dårleg helse og [[sceneskrekk]] fekk Phillips til å forlate bandet sommaren 1970.<ref name=genesisfaq>Ostrich, Michael [http://home.att.net/~los.endos/genesis/faq/faq.htm «Genesis Frequently Asked Questions List Version 2.6"]. ProgScape Entertainment, 21. desember 1998. Henta 19. september 2012.</ref> Phillips spelte sidan inn mange soloalbum, stundom i samarbeid med andre Genesis-medlemmar. Det gjekk hardt inn på Banks og Rutherford at Phillips forlét bandet, og dei vurderte om det var vits i å halde fram.<ref name=autodiscography>Young, John. [http://www.genesis-path.net/art82-03.html «Genesis Look at Themselves"]. Trouser Press Magazine, March 1982. Henta 19. september 2012.</ref> Dei valde likevel å fortsette og Mayhew vart erstatta av [[Phil Collins]] på trommer, medan Phillips vart erstatta av [[Steve Hackett]], tidlegare i [[Quiet World]], på gitar i januar 1971. === 1971–1975: Den klassiske perioden === [[Fil:Peter Gabriel The Moonlight Knight (cropped).png|mini|venstre|[[Peter Gabriel]] i kostymet «[[Britannia]]», under «[[Dancing with the Moonlit Knight]]» 1974]] Collins og Hackett gjorde studiodebuten sin i 1971 på ''[[Nursery Cryme]]'', som inneheldt songen «The Musical Box» og den første songen Collins song på, «For Absent Friends». Songen var òg den første skriven av dei nye medlemmane Collins og Hackett i bandet. To lydteknikar vart hyrt inn og slutta før [[John Burns]] tok over under innspelinga av det neste albumet deira,<ref name="worldofgenesis.com">{{cite web|url=http://worldofgenesis.com/JohnBurns-interview2006.htm |title=World of Genesis website - John Burns interview |publisher=Worldofgenesis.com |date=2. juli 2006 |accessdate=19. september 2012}}</ref> og starta eit tre album langt og suksessrikt samarbeid mellom Burns og gruppa. Det neste albumet, ''[[Foxtrot av Genesis|Foxtrot]]'', kom ut i oktober 1972 og inneheld det som vert skildra som «eit av dei mest fullendte verka til bandet»,<ref name="completeguide21">Welch (1995), s. 21</ref> den 23 minuttar lange, episke «[[Supper's Ready]]». Songar som den [[Arthur C. Clarke]]-inspirerte «[[Watcher of the Skies]]» stadfesta ryktet deira som låtskrivarar og musikarar. Den overdrivne og teatralske framsyninga til Gabriel på scenen med mange kompliserte kostyme og surrealistiske introduksjonar av songane, gjorde Genesis til eit populært konsertband.<ref name=gabrielnyt>[http://www.genesis-path.net/art72-74.html «Some New York Times Reviews '72-'74"]. genesis-path.net. Henta 19. september 2012.</ref> Eit konsertalbum, ''[[Genesis Live]]'', vart spelt inn under ''Foxtrot''-turneen i 1973, kort tid før det komande studioalbumet deira kom ut.<ref name="worldofgenesis.com"/> ''[[Selling England by the Pound]]'' vart gjeve ut i november 1973 og vart godt teke i mot av både kritikarar og tilhengjarar.<ref name=sebtp>Malamut, Bruce. [http://www.genesis-path.net/artGM7403b.html «Selling England by the Pound"]. ''Crawdaddy'', mars 1974. Henta 19. september 2012.</ref> Gabriel insisterte på tittelen, som var ein referanse til eit slagord for [[Det britiske Arbeidarpartiet]] på den tida, i eit forsøk på å stoppe inntrykket at dei hadde vorte for USA-orientert.<ref name=genesisbio>Bowler, Dray. «Genesis: A Biography». London: Sidwick & Jackson, 1992</ref> Albumet inneheld «[[Firth of Fifth]]» og «[[I Know What I Like (In Your Wardrobe)]]». Desse songane vart faste på konsertane deira. Sistnemnde vart den første singelen deira som gjekk inn på singellistene med ein 17. plass i Storbritannia. I denne perioden starta Hackett å nytte [[tapping|tappeteknikk]] på gitaren sin, som sidan vart popularisert av [[Eddie Van Halen]], og «[[sweep-picking]]», som vart popularisert i 1980-åra av [[Yngwie J. Malmsteen|Yngwie Malmsteen]]. Desse gitarteknikkane vert nytta i songen «[[Dancing with the Moonlit Knight]]». Samstundes tilsette bandet [[manageren Tony Smith|Tony Smith]] som ny manager. Han publiserte alle Genesis-songane frå denne tida gjennom selskapet sitt [[Hit & Run Music Publishing]]. I 1974 spelte Genesis inn det doble [[konseptalbum]]et ''[[The Lamb Lies Down on Broadway]]'' som kom ut 18. november. I kontrast til dei lange songane på tidlegare album, bestod ''The Lamb Lies Down on Broadway'' av kortare songar, knytte saman av mange [[følgje i musikk|følgjer]]. Soga skildrar den andelege reisa til Rael, ein [[Puerto Rico|puertoricansk]] ungdom som bur i New York City, og søken hans etter fridom og identitet.<ref>Welch, Chris. «Genesis: The Lamb Lies Down On Broadway». ''Melody Maker'', 23. november. 1974.</ref> På reisa si møter Rael fleire bisarre karakterar som ''Slippermen'' og ''The [[Lamia i mytologien|Lamia]]'', sistnemnde lånt frå gresk mytologi og inspirert av eit dikt av [[Lamia and Other Poems|Keats]]. Bandet la ut på ein verdsturné og framførte stykket 102 gonger i sin heilskap, der Gabriel fortalte delar av handlinga munnleg. Bandet angra sidan på dette sidan dei ikkje fekk høve til å spele songar frå tidlegare i karrieren og vart tvungne til å spele songar som ikkje fungerte så godt på scenen.<ref name="Mike on Mike">Neer, Dan (1985). ''Mike on Mike'' [interview LP], Atlantic Recording Corporation.</ref> Under desse konsertane var Genesis av dei første som nytta [[laser]]lys og andre lyseffektar, som for det meste var bygd av den nederlandske teknikaren Theo Botschuijver. Ein spesialbygd handhalden laser gjorde at Gabriel kunne sveipe over publikum med forskjellige lyseffektar. Under skapinga av det ambisiøse ''The Lamb Lies Down on Broadway'' vart forholdet mellom bandmedlemmane dårlegare, særleg mellom Banks og Gabriel, som var gode vener i utgangspunktet.<ref name="completeguide" /> Gabriel skreiv tekstane til albumet, medan dei andre bandmedlemmane (hovudsakleg Banks og Rutherford) skreiv musikken, utanom «Counting Out Time» og «[[The Carpet Crawlers]]». «The Light Dies Down on Broadway» vart skriven av Banks og Rutherford i lag. Dei utanomjordlege, boblande synth-lydane på «The Waiting Room», og andre vokaleffektar på «The Grand Parade of Lifeless Packaging» kalla «Enossifications», vart laga av [[Brian Eno]]. Under ''Lamb Lies Down on Broadway''-turneen, gav Gabriel beskjed til resten av bandet at han kom til å slutte,<ref name="mojo07">[[Gered Mankowitz|Mankowitz, Gered]]. «Help!». ''[[magasinet Mojo|Mojo Magazine]]'', april 2007.</ref> mellom anna fordi han hadde vorte fråskild resten av medlemmane, og hadde problem i ekteskapet sitt, mellom anna på grunn av ein vanskeleg fødsel av det første barnet hans. Han valde likevel å bli i bandet til turneen var over. I eit brev til fansen, levert gjennom musikkpressa mot slutten av turneen, kalla ''Out, Angels Out'', forklarte Gabriel at «...reiskapen me bygde for å tene låtskrivinga vår vart meisteren vår og fanga oss inne i suksessen me ønskte. Det påverka haldninga og anda i heile bandet. Musikken har ikkje tørka inn og eg respekterer framleis dei andre musikarane».<ref name=gabrieldnote>"Gabriel, Peter. [http://genesis-path.net/peters_letter.html «Out, Angels Out - an investigation"] genesis-path.net, August 1975. Henta 19. september 2012.</ref> Collins sa seinare at bandet ikkje var sjokkerte fordi dei hadde visst om det ei stund. Bandet valde å halde fram utan Gabriel.<ref>Welch, Chris. «Peter Gabriel Quits Genesis». ''Melody Maker'', 23. august 1975.</ref> Det første soloalbumet til Gabriel, ''[[Peter Gabriel (I)|Peter Gabriel]]'' i 1977 har singelen «[[Solsbury Hill av Peter Gabriel|Solsbury Hill]]», ein [[allegori]] som referer til at han slutta i bandet. === 1976–1977: Firemannsperioden === Gruppa hadde visstnok over 400 songarar på prøvespel for å finne ein erstattar for Gabriel. [[Phil Collins]], som før hadde sunge korvokal, tok seg av dei som kom på prøvespel.<ref>{{cite web|url=http://www.mtv.com/music/artist/collins_phil/artist.jhtml |title=Phil Collins &#124; Music Videos, News, Photos, Tour Dates, Ringtones, and Lyrics |publisher=MTV |accessdate=19. september 2012}}</ref> Til slutt valde bandet å nytte Collins som den nye vokalisten<ref name=archive2>"Genesis Archive No.&nbsp;2». Gelring Limited. Atlantic Recording Corporation, 2000.</ref> for albumet ''[[A Trick of the Tail]]'' i 1976. Den nye produsenten [[David Hentschel]], som hadde vore lydteknikar på ''Nursery Cryme'', gav albumet ein klårare lyd. Mange historikarar har seinare sagt at «Collins høyrdest meir ut som Gabriel enn Gabriel sjølv gjorde».<ref name=goldenslumbers>[http://www.goldenslumbers.com/artist/collins.html «Phil Collins"]. Golden Slumbers, 2005. Henta 19. september 2012. {{Wayback|df=yes|url=http://www.goldenslumbers.com/artist/collins.html|date =20070124132047|bot=DASHBot}}</ref> Trass i suksessen med albumet, var gruppa uroa over konsertane deira, som no mangla dei rare kostyma og den dramatiske framferda til Gabriel. Sidan Collins måtte ha hjelp av ein ekstra trommeslagar medan han song, vart [[Bill Bruford]], trommeslagar for [[Yes]] og [[King Crimson]], hyrt inn<ref name=bruford>[http://www.worldofgenesis.com/BillBruford-interview2005.htm «An interview with Bill Bruford"]. World of Genesis.com. Henta 19. september 2012.</ref> for turneen i 1976. Den første konserten utan Peter Gabriel vart halden 26. mars 1976, i [[London i Ontario]] i Canada. Seinare det året spelte Genesis inn ''[[Wind & Wuthering]]'', det første av to album spelt inn i Relight Studios i [[Hilvarenbeek]] i Nederland.<ref name="completeguide" /> Albumet kom ut i desember 1976,<ref name="Gallo 1980 161">{{cite book |title= I Know What I Like|last= Gallo|first= Armando|authorlink= Armando Gallo|year= 1980|publisher=D.I.Y Books|location= Los Angeles|isbn= 0-283-98703-0|page=161 |url= }}</ref> og tok den andre delen av tittelen frå [[Emily Brontë]]-romanen ''[[Wuthering Heights]]'', der dei siste linjene «''how anyone could ever imagine unquiet slumbers for the sleepers in that quiet earth''» inspirerte til titlane på spor sju og åtte.<ref name=scottmcmahon>McMahan, s. 371</ref> For turneen i 1977 spelte [[Chester Thompson]], ein [[jazzfusion]]-trommis frå [[Weather Report]] og [[Frank Zappa]], trommer. Collins gjorde ikkje dei same teatralske framferdene som Gabriel gjorde på scenen og tolkingane hans av dei eldre songane var lettare og meir subtile. På gjenforeiningskonserten i [[Milton Keynes]] i 1982 innrømde Gabriel at Collins song songane «betre», men aldri «heilt som» han.<ref name=insidegenesis>Genesis. Inside Genesis 1975–1980. «Classic Rock Legends», 2004</ref> Gitarist Hackett hadde vorte stadig meir desillusjonert med bandet då ''Wind & Wuthering'' kom ut,<ref name="mojo07"/> og følte seg innesperra. Han var det første medlemmet som gav ut eit soloalbum, ''[[Voyage of the Acolyte]]'' i 1975, og likte særs god kjensla av kontroll over innspelingsprosessen når han ikkje arbeidde i gruppa. Hackett hadde bede om at ein fjerdedel av ''Wind & Wuthering'' vart sett av til songane hans, men Collins syns «det var ein dum måte å arbeide i eit band på».<ref name=hackettdepart>[http://www.g2online.co.uk/wind.htm «Wind & Wuthering 1977 - Genesis Remember"]. g2online.co.uk. Henta 19. september 2012.</ref> Sjølv om Hackett vart tilskriven instrumentalen «Unquiet Slumbers for the Sleepers..»./«...In That Quiet Earth» , vart songen «Blood on the Rooftops», skriven av Hackett og Collins, aldri framført på konsertane deira, og songen hans «Please Don't Touch» (som var tittelsporet på soloalbumet hans frå 1978) vart avvist av dei andre i bandet, som heller valde den kortare og meir fengande «Wot Gorilla?». Hackett forlét bandet etter at EPen ''[[Spot the Pigeon]]'' kom ut i 1977, medan bandet miksa konsertalbumet ''[[Seconds Out]]'', som vart spelt inn under turneane i 1976 og 1977. === 1978–1979: And Then There Were Three === [[Fil:MikeRutherfordGenesis.jpg|mini|venstre|Rutherford og Collins under ''Duke''-turneen i 1980.]] Etter at Hackett forsvann, spelte Rutherford gitar i studio og bandet vart meir balansert frå eit kreativt synspunkt. Gruppa valde å halde fram som ein trio, noko som tittelen på det neste albumet frå 1978 syner, ''[[...And Then There Were Three...]]''. Albumet var enno eit skritt bort frå dei lange, progressive songane, og gav bandet den første hitten deira i USA, «[[Follow You Follow Me]]», som førte til at ''...And Then There Were Three...'' selde til [[platinaplate]] i USA.<ref>[http://www.riaa.com/goldandplatinumdata.php RIAA Gold & Platinum database]. RIAA. Henta 19. september 2012</ref> For konsertane det året veksla Rutherford mellom gitar og bass med amerikanske [[Daryl Stuermer]], tidlegare gitarist for jazzfusionbandet til den franskfødde fiolinisten [[Jean-Luc Ponty]]. Generelt spelte Rutherford gitar på songane han sjølv hadde skrive på det siste albumet, men heldt seg til bass på alle songar spelte inn før 1978. Sidan bandet hadde vore i studio eller på turne kontinuerleg sidan vinteren 1977-1978, valde Banks, Collins og Rutherford å ta fri det meste av 1979. Collins hadde gjeve beskjed til dei andre om at han måtte prøve å redde ekteskapet sitt med å følgje kona til den nye heimen hennar i Vancouver. Om dei planla å dra i studio no, så måtte det bli utan han. Banks og Rutherford valde å ta ein pause, medan han ordna opp i famileproblema sine og spelte inn soloplater i mellomtida. === 1980–1984: Det store gjennombrotet === Etter forsøket på å redde ekteskapet (som enda med skilsmisse), reiste Collins attende til Storbritannnia i august 1979, og hadde lite å gjere på då Banks og Rutherford arbeidde med soloalbuma sine. Med tid til overs og nytt utstyr i heimen sin, byrja Collins å spele inn heimedemoar som kom til å bli det første soloalbumet hans, ''[[Face Value]]'' (1981), samt to songar for komande Genesis-prosjekt. I tillegg vart han med jazzfusionbandet [[Brand X]] for turneen deira i 1979, og deltok på albumet deira ''[[Product av Brand X|Product]]''.<ref>[http://www.allmusic.com/album/r2577 Brand X: Product] Allmusic. Henta 19. september 2012</ref> DÅ dei tre bandkollegaene kom saman for å spele inn det neste albumet deira, ''[[Duke av Genesis|Duke]]'' (1980), vart resultatet at dei skreiv mykje meir saman. ''Duke'' var den verkelege overgangen frå den progressive rockestilen i 1970-åra til popstilen i 1980-åra.<ref name="mojo07"/> Trommemaskinar vart nytta fast på dei komande Genesis-albuma og soloalbuma til Collins. Den første Genesis-songen der dei nytta trommemaskin var ''Duke''-songen «[[Duchess av Genesis|Duchess]]». Det meir kommersielle ''Duke'' vart godt teke imot av kritikarane og vart det første albumet deira som gjekk til topps i Storbritannia, medan songane «[[Misunderstanding av Genesis|Misunderstanding]]» og «[[Turn It On Again]]» vart konsertfavorittar. ''Duke'' vart etterfølgd av ''[[Abacab]]'' (1981), der dei samarbeidde med blåserekkja i [[Earth, Wind & Fire]] på «[[No Reply at All]]». Mykje av øvingane til albumet fann stad i [[The Farm]], det nybygde studioet til bandet i [[Surrey]], og der alle dei påfølgjande albuma deira vart spelte inn. På albumet vert det nytta ein kraftfull trommelyd som nytta ein effekt kalla ''[[portstyrt klang]]'' (gated reverb) der ein nyttar ein ekte eller kunstig klang gjennom ein [[støyport]], som raskt slår av når ein når eit visst volum. Den særeigne lyden vart først utvikla av Peter Gabriel, Phil Collins, og medprodusenten/lydteknikaren deira [[Hugh Padgham]], då Collins spelte inn musikken til «Intruder», den første songen på soloalbumet til Gabriel i 1980. Teknikken og produksjonen til Padgham hadde òg vorte nytta på det første soloalbumet til Phil Collins, ''Face Value'' (1981). Denne portstyrte trommelyden vart eit kjennemerke for framtidige Genesis- og Collins-album.<ref>Flans, Robyn. [http://mixonline.com/mag/audio_phil_collins_air/index.html Classic Tracks: Phil Collins' «In the Air Tonight"]. ''Mix'', 1 May 2005. Henta 25. mars 2007.</ref> Under Abacab-turneen nytta bandet som dei første nokon gong [[Vari-Lite]], som var eit automatisert rørleg lyssystem. I 1982 gav bandet ut det doble konsertalbumet ''[[Three Sides Live]]''. I USA inneheld plata tre sider med konsertopptak - derav tittelen - og ei side med studiomateriale. «[[Paperlate]]» var ein av studiosongane, der blåserekkja til Earth, Wind and Fire igjen spelar. I Storbritannia og resten av Europa vart denne studioplata erstatta med ei fjerde side med konsertopptak frå tidlegare turnear. I 1982 spelte Genesis ein enkelt konsert i lag med Gabriel og Hackett i [[National Bowl|Milton Keynes Bowl]], under namnet ''[[Six of the Best]]''. Konserten vart raskt sett i gang for å få inn pengar til prosjektet [[World of Music, Arts and Dance|WOMAD]] som Gabriel dreiv.<ref name=womad>[http://www.genesis-path.net/art-82RS.html «The 1982 Reunion Show Program Book"].genesis-path.net. Henta 19. september 2012.</ref> Hackett, som kom inn seint frå Sør-Afrika, spelte på dei to siste songane på konserten («I Know What I Like (in Your Wardrobe)» og «The Knife») med dei tidlegare kollegaene sine. I 1983 kom albumet ''[[Genesis av Genesis|Genesis]]'' og det vart det tredje albumet deira på rad som gjekk til topps i heimlandet. Albumet inneheld dei radiovennlege «[[Mama av Genesis|Mama]]» og «[[That's All av Genesis|That's All]]». Songen «[[Just a Job to Do]]» vart seinare nytta som kjenningsmelodi for [[American Broadcasting Company|ABC]]-serien ''[[The Insiders]]''. Den siste songen frå albumet som vart mykje spelt på radio var «[[Taking It All Too Hard]]». Albumet selde godt verda over. === 1985–1996: På høgda av karrieren og avgangen til Collins === Det bestseljande albumet til Genesis, ''[[Invisible Touch]]'', kom ut i 1986, medan Collins var på sitt mest populære som soloartist. Albumet gav bandet fem singlar som nådde Topp 5 i USA: «[[Throwing It All Away]]», «[[In Too Deep av Genesis|In Too Deep]]», «[[Tonight, Tonight, Tonight]]», «[[Land of Confusion]]» og «[[songen Invisible Touch|Invisible Touch]]». Tittelsporet gjekk heilt til topps i USA, den einaste Genesis-songen som klarte dette. Songen nådde berre 15. plass i Storbritannia. I september 1986 framførte Genesis «Throwing It All Away» på [[1986 MTV Video Music Awards]] i Los Angeles.<ref>[http://www.mtv.com/ontv/vma/performers.jhtml 1986 MTV Video Music Awards] MTV.com. Henta 19. september 2012</ref> I juli 1987 vart Genesis det første bandet som selde ut [[Wembley Stadium (1923)|Wembley Stadium]] fire kveldar på rad.<ref name=wembley>[http://www.twronline.net/vaults.htm «The Waiting Room Online"]. ''The Waiting Room'', 2005. Henta 19. september 2012.</ref> Genesis var det første bandet som nytta [[Vari-Lite|Vari*Lite-teknologi]],<ref name=varilite>[http://www.vari-lite.com/index.php?src=gendocs&link=Company «About Vari-Lite"]. vari-lite.com. Henta 19. september 2012.</ref> og Prism-lydsystem, som begge i dag er standard på alle store rockekonsertar. Tidlegare det året hadde Collins sett ein parodi på seg sjølv på ''[[Spitting Image]]'', eit satirisk britisk fjernsynsshow som nytta dokker til å etterlikne politikarar og kjendisar. Han var imponert over dette og fekk skaparane av showet, [[Peter Fluck]] og [[Roger Law]], til å arbeide med videoen til «Land of Confusion». Videoen vart skapt som ein ironisk kommentar til [[den kalde krigen]]. I tillegg til dokker av Banks, Collins og Rutherford, kunne ein sjå ei dokke av [[Ronald Reagan]] kledd som [[Supermann]]. Videoen vart nominert til årets video av MTV, men tapte for Gabriel sin «[[Sledgehammer]]». «Tonight, Tonight, Tonight» vart nytta i ein reklame for [[Michelob]], og det same vart Collins sin «[[In the Air Tonight]]» — medan «In Too Deep» vart nytta i filmen ''[[filmen Mona Lisa|Mona Lisa]]''.<ref>McMahan, s. 307</ref> Den instrumentale «The Brazilian», vart med i animasjonsfilmen ''[[filmen When the Wind Blows|When the Wind Blows]]'', i lag med musikk skriven av [[Roger Waters]]. Under [[The Prince's Trust|Prince's Trust]]-konserten i 1988 i [[Royal Albert Hall]] spelte Collins og Gabriel i lag for første gong sidan 1982. Collins spelte trommer for husbandet, medan Gabriel framførte hitsingelen sin «Sledgehammer». Sidan den gong har dei to frontmennene i Genesis ikkje spelt i lag offentleg, men dei spelte i bryllaupet til Gabriel i 2002. Etter ein pause på fem år kom Genesis saman att for albumet ''[[We Can't Dance]]'' i 1991, som vart det siste studioalbumet til Collins med gruppa. Albumet inneheldt fem hitsinglar: «[[Jesus He Knows Me]]», «[[I Can't Dance]]», «[[No Son of Mine]]», «[[Hold on My Heart]]», «[[Tell Me Why av Genesis|Tell Me Why]]» og «Never a Time» (berre i USA). Albumet vart produsert av [[Nick Davis]] og inneheld òg songen «Since I Lost You», som Collins skreiv til minne om sonen til [[Eric Clapton]], Conor. Collins forlet bandet i mars 1996. Årsaka han gav var at han «følte det var på tide å endre retning i det musikalske livet mitt. For meg no vil det vere musikk for filmar, nokre jazz-prosjekt og sjølvsagt min eigen solokarriere. Eg ønskar karane i Genesis alt godt for framtida. Vi vil framleis vere bestevener».<ref name=philquits>Darling, Linda; Silberstein, Scott. [http://genesis-path.net/philquits.html «Phil Quits Genesis!"]. Entertainment Wire, 28. mars 1996. Henta 19. september 2012.</ref> === 1996–1998: ''Calling All Stations'' og Ray Wilson === Rutherford og Banks valde å halde fram som Genesis. Dei måtte ikkje berre ha eitt nytt medlem, fordi bandet hadde ikkje berre mista Collins, men òg konsertmusikarane sine, som gitarist [[Daryl Stuermer]] og trommeslagar [[Chester Thompson]]. Stuermer vart spurt, men han turnerte med Collins på denne tida. Thompson bad sjølv om å få verte med i bandet som fulltidsmedlem, men då han ikkje fekk dette avslutta han det 19 år lange samarbeidet med bandet. Til slutt vart trommejobben delt mellom israelske [[Nir Zidkyahu]], som hadde spelt med [[Hidden Persuaders]] og [[Nick D'Virgilio]], frå det amerikanske progrockbandet [[Spock's Beard]].<ref name=genesisfaq /> Skilnaden i spelestilen deira var merkbar, der D'Virgilio spelte svakare medan Zidkyahu hadde ein meir bombastisk teknikk. Tidlegare [[Stiltskin]]-songar [[Ray Wilson]] vart den nye songaren i Genesis. Andre kandidatar hadde vore [[Nick Van Eede]] frå [[Cutting Crew]], [[Kevin Gilbert]], [[Paul Carrack]] frå Rutherford sitt [[Mike + The Mechanics]], [[Francis Dunnery]] (tidlegare [[It Bites]]), [[David Longdon]] (tidlegare [[Louis Philippe]] band) og tidlegare [[Marillion]]-songar [[Fish]].<ref name=carrack>Popke, Michael. [http://www.seaoftranquility.org/article.php?sid=274&mode=thread&order=0&thold=0 «Ray Wilson: 'I find George Bush quite frightening and capable of scary things'"]. SeaOfTranquility.org, 24 October 2004. Henta 25. mars 2007.</ref> Albumet ''[[Calling All Stations]]'' kom ut i 1997 og selde godt i Europa, og songen «Congo» nådde 29. plass i Storbritannia. Albumet gjorde det ikkje så godt i USA. I 1997 og 1998 turnerte Genesis i Europa og bandet fekk med seg Zidkyahu og gitarist [[Anthony Drennan]], som tidlegare hadde arbeidd med [[Paul Brady]] og [[The Corrs]]. Ein planlagt turné i Amerika vart derimot avlyst på grunn av dårleg platesal. Genesis sa så opp Wilson og tok ein lengre pause. Wilson mislikte sterkt måten han vart sagt opp på.<ref name=mmf>"[http://living.scotsman.com/features/Rocker-Rays-life-begins-after.3278292.jp Rocker Ray's life begins after Genesis] Scotsman.com Henta 14 April 2008</ref> Han sa òg at han ikkje likte seg i bandet og kjende seg ukomfortabel som ein arbeidarklassemann ved sidan av dei rike Banks og Rutherford, og hadde òg fått høyrt frå ein av assistentane til Phil Collins at Collins ikkje var nøgd med at bandet hadde halde fram utan han. === 1998–2005: Halvvegs gjenforeining og pause === I 1998 møttest Banks, Collins, Gabriel, Hackett, Phillips, Rutherford og Silver for ein fotosesjon og ein middag for å feire utgjevinga av plateboksen, ''[[Genesis Archive 1967–75]]''. I 1999 gav 1971–75-besetninga med Banks, Collins, Gabriel, Hackett og Rutherford ut ein ny versjonav «The Carpet Crawlers» for samlealbumet ''[[Turn It On Again: The Hits]]''. Fleire ''Archive''-samlingar følgde dei neste åra og det vart spelt akustiske versjonar av «Afterglow», «No Son of Mine» og «Follow You, Follow Me» for ein dokumentar film om bandhistoria. === 2006 til i dag: Gjenforeining === [[Fil:Genesis (Carpet Crawlers).jpg|mini|venstre|220px|Genesis spelar «[[The Carpet Crawlers]]» i [[Herning]] i [[Danmark]]. Juni 2007.]] I 2007 la Banks, Collins og Rutherford ut på ''Turn It on Again: The Tour'' i Europa og Nord-Amerika. Trioen ønskte å få med seg både Gabriel og Hackett for ei framføring av ''[[The Lamb Lies Down on Broadway]]''. Gabriel hadde lyst, men kunne ikkje. Hackett var òg med, men berre så lenge Gabriel deltok.<ref name="Hackett 2006">"[http://web.archive.org/web/20070321233226/http://www.stevehackett.com/]».</ref> Bandet tok derfor med seg Chester Thompson og Daryl Stuermer i staden. Alle albuma til bandet vart gjevne ut på ny i 5.1- og nye steroemiksar i 2007 og 2008 med hjelp frå [[Nick Davis]]. Albuma vart gjevne ut tre og tre i samleboksar. Kvart album kom i doble sett med ein multikanals hybrid [[Super Audio CD]], samt ein [[DVD-Video]] med [[Digital Theater System|DTS]] 24bit/96K og [[Dolby Digital]] 24bit/48K 5.1-spor. DVDane inneheld ekstraspor som videoar, konsertopptak, fjernsynsframferder, turnéprogram og nye intervju. Boksane som vart gjevne ut var ''[[Genesis 1976–1982]]'' i mai 2007, ''[[Genesis 1983–1998]]'' i oktober 2007 og ''[[Genesis 1970–1975]]'' i november 2008, i tillegg til at kvart album vart gjeve ut kvar for seg. I 2007 vart bandet æra på den andre årlege [[VH1 Rock Honors]], i lag med [[Ozzy Osbourne]], [[Heart]] og [[ZZ Top]]. Genesis framførte «Turn It on Again», «No Son of Mine» og «Los Endos».<ref>{{cite web |url=http://www.genesis-news.com/live-2007-blog/2007/05/13/genesis-in-las-vegas-last-night-vh-1-rock-honors|title=Genesis in Las Vegas last night (VH-1 Rock Honors)}}</ref> 7. juli 2007 spelte Genesis på [[Live Earth i London|Live Earth]] på nye [[Wembley Stadium]] i London, i lag med andre artistar som [[artisten Madonna|Madonna]], [[Duran Duran]] og [[Red Hot Chili Peppers]].<ref name="liveearth">[http://liveearth.msn.com/ «Genesis to participate in Live Earth"]. Liveearth.org. Henta 25. mars 2007.</ref> Konsertalbumet ''[[Live over Europe 2007]]'' kom ut i november det same året. Ein DVD frå konserten 14. juli 2007 i Circo Massimo i Roma ''[[When in Rome 2007]]''. 15. mars 2010 vart Genesis innlemma i [[Rock and Roll Hall of Fame]]. Bandet vart innlemma av [[Phish]]-gitarist [[Trey Anastasio]]. Collins, Banks, Rutherford og Steve Hackett var på seremonien, medan Peter Gabriel var oppteken i førebuingane for den komande turneen sin for soloalbumet ''[[Scratch My Back]]''. Genesis spelte ikkje på seremonien og Phish spelte i staden «[[Watcher of the Skies]]» og «[[No Reply at All]]». I seinare år har Collins fått problem med ryggen på grunn av sittestillinga han har hatt i alle år medan han spelte trommer. Dette gjer at han ikkje lenger kan spele trommer, noko som gjer det tvilsamt at det klassiske Genesis noko gong vert gjenforeing med Gabriel att. Med Gabriel i bandet hadde Collins spelt trommer. 4. mars 2011 annonserte Collins derfor at han hadde avslutta musikkarrieren sin.<ref>{{cite news |url=http://www.telegraph.co.uk/culture/music/rockandpopmusic/8360584/Phil-Collins-calls-time-on-music-career.html | title=Phil Collins calls time on music career | newspaper=The Daily Telegraph |date=3. mars 2011 | accessdate=4. mars 2011 | first=Murray | last=Wardrop}}</ref> == Inspirasjon og innverknad == Genesis har vore inspirert av mange forskjellige musikkformer, frå [[klassisk musikk]] til vanleg rock og [[jazz]]. Klassisk musikk inspirerte særleg Tony Banks, Anthony Phillips og Steve Hackett. Gabriel og Banks var store fans av [[Simon and Garfunkel]]. Banks var òg inspirert av [[Alan Price]] frå [[The Animals]], sidan han «var den første personen som gjorde meg klar over orgel i ein rockesamanheng».<ref name=banksinfl1>"[http://www.genesis-path.net/artMC7604.html Genesis' Banks — A Current Account]». Beat Instrumental, april 1976. Henta 19. september 2012.</ref> Collins har nemnd [[Buddy Rich]] og [[jazzrock]]banda [[The Mahavishnu Orchestra]] og [[Weather Report]]. Han var særs inspirert av [[The Beatles]], som var årsaka til at han starta med musikk, [[The Action]]<ref>{{cite news | url= http://www.guardian.co.uk/culture/2002/nov/15/artsfeatures6| title= Home entertainment| author=Will Hodgkinson| date=15. november 2002|work=The Guardian |location=UK}}</ref> og soulmusikk frå [[Motown]], [[Stax Records]] og [[Atlantic Records]].<ref>{{cite news | url= http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-1306498/Phil-Collins--singing-Motown-hits-grew-with.html#ixzz1opuyh67y | title= Take a look at me now! At 59, Phil Collins is back... singing the Motown hits he grew up with | work=Daily Mail | first=Adrian | last=Thrills}}</ref> Hackett var òg særs inspirert av The Beatles, og han har nemnd «[[I Feel Fine]]» som ein av platene han lærte å spele gitar frå.<ref>{{cite news | url= http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-entertainment/music/2009/10/30/ex-genesis-gitarist-steve-hackett-recalls-hearing-john-lennon-say-he-loved-them-100252-25047932/ | title= Ex-Genesis gitarist Steve Hackett recalls hearing John Lennon say he loved them | work=Liverpool Echo | date=30 October 2009 | accessdate=20. september 2012}}</ref> Tidleg i karrieren til Gabriel med Genesis var han inspirert av [[Nina Simone]] og [[King Crimson]].<ref name=genesisfile>[http://www.genesis-music.com/news/news.php?uid=28 «The Genesis File"]. Melody Maker, 16 December 1972. Henta 20. september 2012.</ref> == Ettermæle == Som eit av banda som var på å form sjangeren progressiv rock, er Genesis nemnd som inspirasjonskjelde for andre progrockgrupper, som [[Spock's Beard]],<ref>{{cite web|title=Genesis fan site|url=http://www.genesis-news.com/forum/other-bands-artists-interest/473-surprised-nobody-heres-mentioned-spocks-beard-yet.html}}</ref> [[Rush]],<ref>{{cite web|title=Rush: Beyond the Lighted Stage|url=http://www.imdb.com/title/tt1545103/|work=Rush: Beyond the Lighted Stage|accessdate=20. september 2012}}</ref> [[Marillion]],<ref>{{cite web|url=http://mstation.org/Marillion_interview.php |title=Interview: Steve Hogarth of Marillion |accessdate=20. september 2012|work=Mstation.org }}</ref> [[IQ (band)|IQ]],<ref>{{cite web | url= http://www.progvisions.net/interviews_uk/iq_uk.htm | title= IQ: Peter Nicholls}}</ref> [[Pendragon]],<ref>{{cite web | url= http://www.pendragon.mu/uk/files/bandmemberinfo.htm | title= Pendragon website}}</ref> [[musikkgruppa Pallas|Pallas]]<ref>Interview with Graeme Murray in ''Classic Rock'', mars 2011, Issue 155.</ref> og [[Dream Theater]].<ref>{{cite web|url=http://www.dreamtheater.net/news_rudess.php |title=Jordan Rudess News |accessdate=20. september 2012 |last=Bredius |first=Mark |work=Dream Theater - The Offici al Site |publisher=[[Dream Theater]] }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.auxportesdumetal.com/interviews/jordanrudess-uk.html |title=Interview of Jordan Rudess |accessdate=20. september 2012|work=Aux Portes Du Métal }}</ref> Den første konserten [[Simple Minds]]-songar [[Jim Kerr]] såg var frå ''[[Foxtrot av Genesis|Foxtrot]]''-turneen, som han skildra som eit vendepunkt i livet hans.<ref>{{cite news | url= http://www.express.co.uk/posts/view/174940/Jim-Kerr-My-six-favourite-albums | title= Jim Kerr: My Six Favourite Albums | work=The Express | first=Jim | last=Kerr | date=14 May 2010 | accessdate=20. september 2012}}</ref> Dei har òg inspirert [[alternativ rock]]-band som [[Elbow]]<ref>{{cite web | url= http://www.freewilliamsburg.com/march_2002/elbow.html | title= Elbow interview by Alexander Laurence}}</ref> og [[Coheed and Cambria]].<ref>{{cite web|last=Torreano |first=Bradley |url={{Allmusic|class=artist |id=p525029 |pure_url=yes}} |title=Coheed and Cambria |publisher=AllMusic |accessdate=19. september 2012}}</ref> Det finst fleire hyllestband for Genesis, som [[ReGenesis]] og [[musikkgruppa The Musical Box|The Musical Box]] som ofte spelar songar frå Peter Gabriel- og Phil Collins-tida. Collins var den første artisten som spelte ein Genesis-song på album - songen «Behind the Lines» på ''[[Face Value]]'' eitt år etter den originale utgjevinga. Andre tidlegare medlemmar har ofte spelt songar av bandet på solokonsertane sine. Genesis vart innlemma i [[Rock and Roll Hall of Fame]] i 2010.<ref>{{cite news | url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/8569584.stm | title= Abba receive Hall of Fame honour |work=BBC News | date=16. mars 2010}}</ref> == Diskografi == * ''[[From Genesis to Revelation]]'' (1969) * ''[[Trespass]]'' (1970) * ''[[Nursery Cryme]]'' (1971) * ''[[Foxtrot av Genesis|Foxtrot]]'' (1972) * ''[[Selling England by the Pound]]'' (1973) * ''[[The Lamb Lies Down on Broadway]]'' (1974) * ''[[A Trick of the Tail]]'' (1976) * ''[[Wind & Wuthering]]'' (1976) * ''[[...And Then There Were Three...]]'' (1978) * ''[[Duke av Genesis|Duke]]'' (1980) * ''[[Abacab]]'' (1981) * ''[[Genesis av Genesis|Genesis]]'' (1983) * ''[[Invisible Touch]]'' (1986) * ''[[We Can't Dance]]'' (1991) * ''[[Calling All Stations]]'' (1997) == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Genesis (band)|Genesis (band)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 19. september 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.genesis-music.com Offisiell nettstad] {{Genesis}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Genesis| ]] [[Kategori:Britiske progrockband]] [[Kategori:Britiske softrockgrupper]] [[Kategori:Kunstrockgrupper]] [[Kategori:Musikkgrupper skipa i 1967]] [[Kategori:Peter Gabriel]] [[Kategori:Phil Collins]] [[Kategori:Grammy-vinnarar]] [[Kategori:Rock and Roll Hall of Fame]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2014]] o0q08y2jeqto5pdsy0ri8hlzxzl54ni 0 44632 3398950 3364164 2022-08-16T14:23:53Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Romania |offisielt_namn = București |kallenamn = Vesle Paris, Austens Paris |motto = Patria si Dreptul Meu |motto_norsk =Mitt land og min rett |bilet_flagg = ROU Bucharest Flag.png |bilet_byvåpen =ROU Bucharest CoA.svg |fylke = București kommune |etablert_tittel =Grunnlagd |etablert_dato = 1459 |totalareal = 228 |areal_urbant = |areal_omland = 238 |innbyggjarar_i_år = 2011 |innbyggjarar_kjelder = <ref name="rpl2011"/> |innbyggjarar_totalt = 1883425 |innbyggjarar_omland = 2272163 |innbyggjarar_urbant = | latd = 44 | latm = 26 | lats = 7 | latNS = N | longd = 26 | longm = 6 | longs = 10 | longEW = E |høgd = 60 - 90 |postnummer =0xxxxx |retningsnummer =+40 x1 |bilnummer =B |nettside = www.pmb.ro }} '''București''' (eller '''Bukarest''') er hovudstaden i [[Romania]], samt det økonomiske og industrielle sentrumet i landet. Byen ligg søraust i landet ved breidda av elva [[Dâmbovița]]. Sjølve București by har knapt 1,9 millionar innbyggjarar, medrekna storbyområdet om lag 2,3 millionar. Dette som gjer byen til den største mellom [[Berlin]] og [[Istanbul]]. București er den mest velutvikla byen i landet og er eit industrielt kjerneområde søraust i [[Europa]]. Administrativt er București ein kommune ([[rumensk]] ''Municipiul București''), men blir rekna til same administrasjonsnivå som eit [[județ]] (fylke). Byen er inndelt i seks [[Sektor i București|sektorar]]. Saman med [[Ilfov fylke]] danner kommunen [[utviklingsregion București-Ilfov]] i&nbsp;[[Makroregionar i Romania|makroregion&nbsp;3]]. Som ein europeisk by er ikkje București særleg gammal. Han vart første gong nemnd i 1459.<ref name="fodors"/> Sidan den gong har byen endra karakter mange gonger og vart hovudstad i Romania i 1862 og heldt stø kurs som senter for rumensk massemedia, kultur og kunst. Byen har bygg som er ei blanding av historisk, mellomkrigstids, kommunistisk og moderne arkitektur. I mellomkrigstida førte den elegante arkitekturen og den sofistikerte eliten til at București fekk kallenamnet «Austens Paris» eller «Vesle Paris» (''Micul Paris'').<ref name="Micul"/> Sjølv om mange byggverk og bydelar i det historiske sentrumet vart øydelagd av krig, jordskjelv og systematiseringpolitikken til [[Nicolae Ceaușescu]], er det framleis mange som står att. Dei seinare åra har byen opplevd ein økonomisk og kulturell vekst.<ref name="Bucica"/> Økonomisk er byen den mest velståande i Romania<ref name="PWC"/> og er eit av dei viktigaste industrisentera og transportknutepunkta i [[Aust-Europa]]. Som den mest utvikla byen i Romania har București òg mange utdanningsinstitusjonar. == Historie == [[Fil:Curtea Veche Bucuresti.jpg|mini|venstre|Restane av [[Curtea Veche]], det kongelege hoffet i București i mellomalderen.]] [[Fil:Bucuresti punte 1837.jpg|mini|venstre|București i 1837]] [[Fil:CEC palace and royal guard.jpg|mini|venstre|CEC-palasset og den kongelege garden]] București har både utvikla seg og forfalle heilt sidan dei tidlege busetnadane i antikken og fram til han vart hovudstad i Romania på 1800-talet. Han vart først nemnd i 1459 og var residens for fyrst [[Vlad Tepes]] av [[Valakia]]. Det gamle fyrstepalasset (''[[Curtea Veche]]'') vart bygd av [[Mircea Ciobanul]] og under dei neste herskarane vart București sommarresidens for hoffet og kjempa med [[Târgoviște]] om status som hovudstad etter at [[Det osmanske riket]] hadde kome til sørlege område av [[Muntenia]] og kravde [[overhøgd]]. București vart brend ned av osmanarane og ein periode på byrjinga av 1600-talet vart han forlaten av fyrstane. Byen vart derimot bygd opp att og heldt fram å vekse og utvikle seg økonomisk. Sentrumet var rundt gata Uliţa Mare, som frå 1589 vart kalla [[Lipscani]]. Før 1700-talet var han det viktigaste handelssenteret i Valakia og vart permanent residens for hoffet i Valakia etter 1698 (frå og med regjeringstida til [[Constantin Brâncoveanu]]). Han vart delvis øydelagd av naturkatastrofar og bygd opp att fleire gonger dei neste 200 åra. Han vart råka av ''Carageapeste'' i 1813-1814 og byen vart rykt bort frå osmanarane fleire gonger av [[Habsburgmonarkiet]] (1716, 1737, 1789) og [[Det russiske riket]] (tre gonger mellom 1768 og 1806). Han kom under [[Regulamentul Organic|russisk administrasjon]] mellom 1828 og [[Krimkrigen]], bortsett frå periodar under [[den valakiske revolusjonen i 1848]] og då [[Det austerrikske riket|austerrikske]] troppar tok seg inn i byen etter at russarane reiste frå staden. Dei var i byen fram til mars 1857. I mars 1847 førte ein brann til tapet av 2000 bygningar og ein tredjedel av byen vart øydelagd. Det sosiale skiljet mellom rike og fattige i byen vart på denne tida skildra av [[Ferdinand Lassalle]] som ein «ukultivert lapskaus». I 1861 slo Valakia og [[Moldavia]] seg saman og dannar [[Dei donauske fyrstedøma]] eller Fyrstedømet Romania og București vart hovudstad i den nye nasjonen. I 1881 vart han det politiske senteret i det nyoppretta [[Kongedømet Romania]]. På andre halvdel av 1800-talet auka folketalet kraftig og byen utvikla seg urbant. Mellom 6. desember 1916 og november 1918 vart han okkupert av [[Det tyske riket|tyske]] troppar og hovudstaden vart flytta i eksil til [[Iași]]. Etter [[den første verdskrigen]] vart București hovudstad i [[Stor-Romania]]. Som hovudstad i eit land av [[Aksemaktene]] vart han kraftig bombardert under [[den andre verdskrigen]] av [[Dei allierte under den andre verdskrigen|dei allierte]] og 23. august 1944 vart det utført eit [[statskupp]] som førte Romania over på den andre sida i krigen. Som hemn vart byen kraftig bombardert av [[Luftwaffe]]. 8. november 1945, på kongen sin bursdag, slo den [[Sovjetunionen|sovjetstøtta]] regjeringa til [[Petru Groza]] tilbake eit opprør som støtta kongen av Romania. Under [[Nicolae Ceaușescu]] sitt styre (1965-1989) vart den mest historiske delen av byen øydelagd og byta ut med bygningar i kommuniststil, særleg høge leilegheitsblokker. Det beste dømet på dette er utviklinga som vart kalla [[Centrul Civic]], som inkluderte bygginga av [[Parlamentpalasset]], der ein heil historisk bydel vart jamna med jorda for å gje plass til Ceauşescu sine stormannsgale konstruksjonar. I 1977 råka eit særs kraftig (7,4 på [[Richterskalaen]]) [[Jordskjelvet i București i 1977|jordskjelv]] byen. 1500 menneske mista livet og mange gamle bygningar vart øydelagd. Nokre historiske nabolag har likevel overlevd fram til i dag. [[Den rumenske revolusjonen i 1989]] byrja med store anti-Ceaușescu-protestar i [[Timișoara]] i desember 1989 og heldt fram i București, noko som førte til at kommunistregimet vart styrta. Studentforbund og opposisjonsgrupper organiserte protestar på stor skala i 1990, sidan dei ikkje var nøgd med det nye styret til [[Nasjonal Frigjeringsfront]]. Opprøret vart hardt slått ned av gruvearbeidarane i [[Valea Jiului]]. Fleire andre opprør følgde og regjeringa vart til slutt byta ut. Etter 2000 har byen vorte modernisert i takt med den økonomiske oppsvingen i Romania. Det historiske senteret i byen vert kraftig restaurert, medan det er kraftig utbygging på både bustad- og handelssektoren. {| class=wikitable style="font-size:93%;breidd:75%;height:16px;border:0px;text-align:left;line-height:120%;" |- | colspan="14" style="text-align:left; background: #F4F4F4" height=24px |'''Avtalar signerte i București''' |- |28. mai 1812, etter [[den russisk-tyrkiske krigen 1806-1812]] |- |3. mars 1886, etter [[den serbisk-bulgarske krigen]] |- |10. august 1913, etter [[den andre balkankrigen]] |- |4. august 1916, allianseavtale mellom Romania og [[Ententemaktene]] |- |6. mai 1918, avtale mellom Romania og [[Sentralmaktene]] |} ==Demografi == București hadde 1&nbsp;883&nbsp;425 innbyggjarar ved folketeljinga i 2011, medan regionen som òg omfattar [[Ilfov fylke]], hadde 2&nbsp;272&nbsp;163.<ref name="rpl2011"/> {| class="wikitable" ! Folketeljing ! Folketal<ref name="rplhist"/> |- | 1948 (25.01.) | style="text-align:right" | 1 025 180 |- | 1956 (21.02.) |{{auke}} 1 177 661 |- | 1966 (15.03.) |{{auke}} 1 366 684 |- | 1977 (05.01.) |{{auke}} 1 807 239 |- | 1992 (07.01.) |{{auke}} 2 067 545 |- | 2002 (18.03.) |{{minske}} 1 926 334 |- | 2011 (20.10.) |{{minske}} 1 883 425 |} === Etnisitet === Den etniske samansetjinga av befolkninga i kommunen ut frå folketeljingane frå 1992 til 2011:<ref name="rpletno"/> {| class="wikitable"; style=text-align:right; |- ! År !! Rumenarar !! Ungararar !! Roma !! Tyskarar !! Jødar |- | 1930 || 620 943 || 24 445 || 9 450 || 14 406 || 69 972 |- | 1956 || 1 294 318 || 11 804 || 1 851 || 5 531 || 44 219 |- | 1966 || 1 556 290 || 9 357 || 1 127 || 4 769 || 14 494 |- | 1977 || 2 046 924 || 10 033 || 13 996 || 5 565 || 9 199 |- | 1992 || 2 018 107 || 8 301 || 24 990 || 4 295 || 3 877 |- | 2002 || 1 869 069 || 5 834 || 27 322 || 2 358 || 2 473 |- | 2011 || 1 618 883 || 3 359 || 23 973 || 1 209 || 1 333 |} === Språk === Morsmål ut frå folketeljinga i 2011:<ref name="rplspr"/> {| class="wikitable"; style=text-align:right; |- ! Morsmål !! !! |- | style=text-align:left; | Rumensk || 1 645 419 || 87,4 % |- | style=text-align:left; | Romani || 3 619 || 0,2 % |- | style=text-align:left; | Ungarsk || 3 308 || 0,2 % |- | style=text-align:left; | Ikkje oppgitt || || 11,5 % |} === Religion === Religiøs tilknytning ut frå folketeljinga i 2011:<ref name="rplrel"/> {| class="wikitable"; style=text-align:right; |- ! Religiøst samfunn !! !! |- | style=text-align:left; | Rumensk-ortodokse || 1 587 951 || 84,2 % |- | style=text-align:left; | Romersk-katolske || 22 249 || 1,2 % |- | style=text-align:left; | Muslimar || 9 037 || 0,5 % |- | style=text-align:left; | Ateistar || 8 067 || 0,4 % |- | style=text-align:left; | Pinsemenigheiter || 5 050 || 0,3 % |- | style=text-align:left; | Ikkje oppgitt || || 11,8 % |} == Galleri == <center><gallery> Fil:Bucharest university.jpg|[[Universitetet i București]]. Fil:Cantacuzino-Enescu 1.jpg|[[George Enescu]]-museumet - [[Cantacuzino]]-palasset Fil:Stavopoleos exterior cristi.jpg|[[Stavropoleos]]kyrkja frå 1724 Fil:Hanul Manuc Courtyard 4.jpg|Manuc sitt gjestgjevari Fil:Cladirea ASE Bucuresti.jpg|Økonomiakademiet i București Fil:Politehnica rectorat.jpg|Det polytekniske universitetet i București </gallery></center> == Kjelder == {{refopning}} <references> <ref name="fodors">{{Kjelde www |url = http://www.fodors.com/miniguides/mgresults.cfm?destination=bucharest@36 |tittel = București reiseguide |utgjevar = Fodors }}</ref> <ref name="Micul">{{Kjelde www |url = https://www.atlasobscura.com/places/muzeul-micul-paris-little-paris-museum |tittel = Muzeul Micul Paris (''Museum vesle Paris'') |utgjevar = Atlas Obscura }}</ref> <ref name="Bucica">{{Kjelde www |url=http://www.ksg.harvard.edu/kokkalis/GSW5/bucica.pdf |forfattar=Cristina Bucica |tittel=Legitimating Power in Capital Cities: Bucharest – Continuity Through Radical Change? |utgjevingsdato = 2005 |side = 6 |arkiv-url=https://web.archive.org/web/20051028180259/http://www.ksg.harvard.edu/kokkalis/GSW5/bucica.pdf |arkiv-dato=28. oktober 2005 }}</ref> <ref name="PWC">{{Kjelde www |url=http://www.pwcglobal.com/ro/eng/ins-sol/spec-int/Regional%20Attractiveness%20Index.pdf |tittel=Regional Attractiveness Report Romania |utgjevar = PriceWaterhouseCoopers Global |arkiv-url=https://web.archive.org/web/20060313160507/http://www.pwcglobal.com/ro/eng/ins-sol/spec-int/Regional%20Attractiveness%20Index.pdf |arkiv-dato=13. mars 2006 }}</ref> <ref name="rpl2011">{{Kjelde www |url = https://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2021/11/vol1_t3.xls |tittel = Populația pe sexe după grupa de vârstă – macroregiuni, regiuni de dezvoltare, județe și categorii de localități ''(Befolkning etter kjønn og aldersgrupper - makroregionar, utviklingsregionar, lokalitetskategoriar, fylke)'' |vitja = 16. mars 2022 |utgjevingsdato = 31. oktober 2011 |utgjevar = Institutul Național de Statistică ''(Det nasjonale instituttet for statistikk)'' |sitat = }}</ref> <ref name="rplhist">{{Kjelde www |url = https://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2021/11/vol1_t1.xls |tittel = Populația la recensămintele din anii 1948, 1956, 1966, 1977, 1992, 2002 și 2011 – județe și categorii de localități ''(Befolkning i folketeljingane 1948, 1956, 1966, 1977, 1992, 2002 og 2011 – fylke og lokalitetskategoriar)'' |vitja = 17. mars 2022 |utgjevar = Institutul Național de Statistică ''(Det nasjonale instituttet for statistikk)'' |sitat = }}</ref> <ref name="rpletno">{{Kjelde www |url = https://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2021/11/vol2_t1.xls |tittel = Populația după etnie la recensămintele din perioada 1930-2011 – județe ''(Befolkning etter etnisitet i folketeljingane 1903–2011 – fylke)'' |vitja = 17. mars 2022 |utgjevar = Institutul Național de Statistică ''(Det nasjonale instituttet for statistikk)'' |sitat = }}</ref> <ref name="rplspr">{{Kjelde www |url = https://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2021/11/vol2_t6.xls |tittel = Populația după limba maternă – macroregiuni, regiuni de dezvoltare, județe și categorii de localități ''(Befolkning etter morsmål – makroregionar, utviklingsregionar, lokalitetskategoriar og fylke)'' |vitja = 17. mars 2022 |utgjevar = Institutul Național de Statistică ''(Det nasjonale instituttet for statistikk)'' |sitat = }}</ref> <ref name="rplrel">{{Kjelde www |url = https://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2021/11/vol2_t12.xls |tittel = Populația pe sexe, după religie – categorii de localități și județe ''(Befolkning etter kjønn og religion – lokalitetskategoriar og fylke)'' |vitja = 17. mars 2022 |utgjevar = Institutul Național de Statistică ''(Det nasjonale instituttet for statistikk)'' |sitat = }}</ref> </references> * ''Artikkelen byggjer dels på «[[:en:Bucharest|Bucharest]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 8. juli 2008.'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == *{{offisiell nettstad}} * [http://www.bucuresti.ro/ Byen București] {{commons|București}} {{wikivoyage|Bucharest|București}} {{Romania}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:București| ]] [[Kategori:Hovudstader i Europa]] [[Kategori:Byar i Romania]] pukzyjnpxdjx9mdcje734j1wulsdlkm 4 46430 3399121 3398030 2022-08-17T08:38:01Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki Arkiv over kandidatar på [[Wikipedia:Administratorar/utnemningar]] ===[[Brukar:Megnorge|Megnorge]]=== <!--! --[[Brukar:Thesam|Thesam]] 8. januar 2011 kl. 19:31 (CET) viss du lanserer deg sjølv får du gjere det i eigen bolk --> {{mot}} [http://no.wikipedia.org/wiki/Brukerdiskusjon:Megnorge brukaren er blokkert på nb.wikipedia] som sokkedokkekonto og for forstyrring av Wikipedia, han driv med nett det same her. --[[Spesial:Bidrag/46.15.105.137|46.15.105.137]] 8. januar 2011 kl. 17:31 (CET)<br> {{mot}} pr. argument over. Brukaren er også den same som [[Brukar:TVNorge]]. Fleire brukarkontoar er ikkje eit pluss. Har heller ikkje vore aktiv her i lang nok tid. (Ikkje med denne kontoen i alle fall...) [[Brukar:3s|3s]] 8. januar 2011 kl. 18:49 (CET) :kontoane [[Brukar:MichaelJackson231]] ([http://toolserver.org/~luxo/contributions/contributions.php?user=MichaelJackson231&blocks=true&lang=] og [[Brukar:MEG.AMG]] ([http://toolserver.org/~luxo/contributions/contributions.php?user=MEG.AMG&blocks=true&lang=] kan også nemnast. --[[Spesial:Bidrag/178.232.46.118|178.232.46.118]] 8. januar 2011 kl. 22:42 (CET) ::Kontoen [[Brukar:MichaelJackson231]] er ikkje min!!! Eg kan seie at MEG.AMG er min men eg brukar han ikkje, eg brukar heller ikkje TVNorge. MVH [[Brukar:Megnorge|Megnorge]] 8. januar 2011 kl. 22:55 (CET) {{for}} Det er lett å bli tvunge til å ha fleire brukarar dersom ein opererer på fleire språk. Det eg har sett av Megnorge er at vedkommande er seriøs. nn treng aktive bidragsytarar dersom vi skal ha ein autoritativ nettstad. --[[Brukar:Thesam|Thesam]] 8. januar 2011 kl. 19:31 (CET) {{mot}}--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 8. januar 2011 kl. 20:09 (CET) {{mot}}--[[Brukar:Bep|Bep]] 8. januar 2011 kl. 22:14 (CET) :I tillegg til dei alvorlege ankepunkta som er nemnde, har brukaren vore aktiv i langt under 3 månader. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 8. januar 2011 kl. 22:55 (CET) {{mot}} Bør venta med å verta administrator --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 9. januar 2011 kl. 21:50 (CET) ===[[Brukar:Zanity|Zanity]]=== ==== Ny administrator ==== Heisann! Eg ynskjar å verta nominert til administrator her på Nynorsk Wikipedia. Eg likar godt å skriva, lesa, organisera og administrera, både for at brukarar skal få eit betre miljø, og ikkje minst fordi encyclopediaen skal verta overkommeleg og oversikteleg. Nynorsk er utan tvil ein favoritt! Eg håpar dykk vil gi ei stemme til meg, det er sjølvsagt heilt opp til dykk, men sjå gjerne på bidraga mine før du gjev di stemme. =====Diskusjon===== Eg har akkurat lagt inn manglande interwikilenkjer og kategoriar i ein av mange artiklar laga av Zanity, og det får meg til å lura på om han kan nok om korleis prosjeket verker til å ha særleg nytte av administratorverktøya? Kvifor vil du ha dei? Veit du kva tid til dømes korleis ein kategoriserer, korleis ein artikkel kan flyttast, og kva tid artiklar skal slettast? Bortsett frå desse spørsmåla har eg ikkje noko imot å utnemna Zanity. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 7. desember 2009 kl. 18:12 (CET) :Har brukt ein del tid på å venna meg til Wikipedia, men etter nokre spark i baken har eg no full forståing for kva som skal inn i artiklar og kva som ikkje skal inn. Både kategorisering, flytting av artiklar og kva tid artiklar skal slettast har eg full kontroll over no. Eg er sikker på at kjem til å få god nytte av dei ekstra verktya, og eg er klar for å verta del i ordensteamet her! --[[Brukar:Zanity|Zanity]] 7. desember 2009 kl. 18:35 (CET) ===== Ja til Zanity! ===== * [[Brukar:BGirlFreezinLegz|BGirlFreezinLegz]] 7. desember 2009 kl. 18:07 (CET) (har aldri skrive noko på nn: --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 7. desember 2009 kl. 18:12 (CET)) {{for}} Gjev guten ein [[hammar]]. Eg trur han kjem til å bruke hammaren til å byggje og reparere. [[Brukar:Hogne|Hogne]] 8. desember 2009 kl. 18:16 (CET) ===== Nei til Zanity! ===== {{mot}} Kan ikkje sjå at brukaren kjenner retningslinjene. Kan heller ikkje sjå at han har hatt bruk for administratorverktya. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 8. desember 2009 kl. 20:34 (CET) {{mot}} Alle brukarar har ein hammar. Eg kan ikkje sjå at denne er klar for slegga. Det er det solid arbeid over lag tid som viser.--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 8. desember 2009 kl. 22:01 (CET) {{mot}} Det er flott med nye brukarar som kjem til. Zanity har vore kjempeflittig med å skape nye artiklar. Det er bra, slikt likar me. På den andre sida er brukaren rimeleg fersk på nn, etter berre nokre månader som skribent. Lær deg korleis kategorisere artiklane dine og lenkje til andre språk, så dei vert lettare for andre å finne attende til. Skriving er gøy, rydde etter andre er eigentleg mindre gøy (Ein ting er at det tek tid frå skrivinga også). Når du etter litt tid har fått litt meir erfaring, kan du vurdere å søkje på nytt. [[Brukar:Anders|Anders]] 8. desember 2009 kl. 23:20 (CET) ===[[Brukar:Fleinn|Fleinn]]=== Fleinn har sagt seg viljug til å verte administrator etter at eg spurde på [[ Brukardiskusjon:Fleinn‎|diskusjonssida]] hans. Han gjer mykje godt oppryddingsarbeid og vil ha god nytte av administatorknappane.--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 5. mai 2010 kl. 11:42 (CEST) :{{for}} &ndash; Har tiltru og vil ha god nytte av verktya. --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 5. mai 2010 kl. 11:42 (CEST) :{{for}} ~ [[Brukar:Hogne|Hogne]] 5. mai 2010 kl. 12:24 (CEST) :{{for}} ~ Har gjort mykje godt arbeid - og skulle blitt spurt før :) --[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]] 5. mai 2010 kl. 13:22 (CEST) :{{for}} – einig med dykk. Dei formelle krava er også oppfylde og vel så det. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;" FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 5. mai 2010 kl. 13:25 (CEST) :{{for}} - Om ingen kjem med sterke motførestillingar treng ikkje utnemninga venta så veldig lenge. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 5. mai 2010 kl. 13:32 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 5. mai 2010 kl. 14:39 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 5. mai 2010 kl. 15:24 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 5. mai 2010 kl. 16:59 (CEST) ===[[Brukar:HallvardLid|HallvardLid]]=== HallvardLid har sagt seg viljug til å verte administrator etter at eg spurde på [[Brukardiskusjon:HallvardLid|diskusjonssida hans]]. Han har gjort ein stor innsats her og han kan trenge administratorverktya. --[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]] 16. september 2009 kl. 20:28 (CEST) :{{for}} &ndash; Treng verktya og har tillit. --[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]] 16. september 2009 kl. 20:28 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 16. september 2009 kl. 21:58 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 16. september 2009 kl. 23:10 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 18. september 2009 kl. 10:45 (CEST) :{{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 18. september 2009 kl. 15:00 (CEST) ===[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]]=== Egil Arne har sagt seg villig til å verte administrator etter at Andreasv spurde på [[Brukardiskusjon:Egil Arne|diskusjonssida hans]]. Han har gjort mykje godt arbeid her og han kan trengje administratorverktya. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 12. april 2009 kl. 13:44 (CEST) :{{for}} &ndash; Treng verktya og har tillit. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 12. april 2009 kl. 13:44 (CEST) :{{for}} &ndash; --[[Brukar:Knut|Knut]] 12. april 2009 kl. 15:15 (CEST) :{{for}} -- Eg er nesten alltid for seint ute med å røysta, men no rekk eg det vel. [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 12. april 2009 kl. 15:52 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 12. april 2009 kl. 15:57 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 12. april 2009 kl. 16:04 (CEST) :{{for}} Vil det seie me ikkje får nokon artikkel om folk frå Narva? :) [[Brukar:Anders|Anders]] 12. april 2009 kl. 16:14 (CEST) :{{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 12. april 2009 kl. 17:33 (CEST). :{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 12. april 2009 kl. 20:55 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 12. april 2009 kl. 22:18 (CEST) ===[[Brukar:Orland|Orland]]=== Eg vil få foreslå at [[Brukar:Orland|Orland]] får administratorstatus. Han har skrivi litt her, men er mest aktiv på bokmål. Framfor alt gjer han ein viktig jobb med det skandinaviske artikkelsamarbeide, og me bør gjere den jobben enklast mogeleg for han. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 13. januar 2009 kl. 19:14 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 13. januar 2009 kl. 19:15 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 13. januar 2009 kl. 19:22 (CET) *{{for}} Biblotekarar brukar å vera bra folk. --[[Brukar:Sigmundg|Sigmundg]] 13. januar 2009 kl. 19:30 (CET) *{{for}}, det er viktig at utvald artikkel-samarbeidet fungerer bra. [[Brukar:Martin NH|Martin NH]] 13. januar 2009 kl. 20:04 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 13. januar 2009 kl. 20:09 (CET) *{{for}} - Vonleg kan han kanskje òg dengja ein vandal i ny og ne. --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 13. januar 2009 kl. 20:32 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 13. januar 2009 kl. 21:00 (CET) *{{for}}--[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 13. januar 2009 kl. 22:39 (CET) *{{for}}--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 14. januar 2009 kl. 08:19 (CET) ===[[Brukar:Martin NH]]=== Aktiv brukar som gjer mykje bra og som kan ha god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 30. desember 2008 kl. 20:19 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 30. desember 2008 kl. 20:19 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 30. desember 2008 kl. 20:22 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 30. desember 2008 kl. 21:01 (CET) *{{for}} -- - vår første umyndige adminstrator ?: --[[Brukar:Knut|Knut]] 30. desember 2008 kl. 21:46 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Anders|Anders]] 30. desember 2008 kl. 22:06 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 30. desember 2008 kl. 22:23 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Sigmundg|Sigmundg]] 30. desember 2008 kl. 23:06 (CET) *{{for}} -- [[Brukar:Stykkjet|stykkjet]] 31. desember 2008 kl. 11:43 (CET) ===Jarle=== #'''[[Brukar:Jarle|Jarle]]''': Vil helst berre vera vanleg brukar, no som eg knappast hev stunder til å redigera her i det heile teke. Kan ein byråkrat degradera meg? [[Brukar:Jarle|Jarle]] 12. oktober 2008 kl. 16:49 (CEST) ::Det er heilt i orden. Men berre gje ein lyd om du vil ha administratorrettane tilbake, så skal dei nok raskt vere på plass att. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 12. oktober 2008 kl. 17:00 (CEST) ::Hm, ser ikkje ut til at byråkratar på Nynorsk Wikipedia har tilgang til å fjerne administratorrettar, berre opprette dei. Trudde dette gjekk an eg. Det må visst ein steward til ser det ut til. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 12. oktober 2008 kl. 17:05 (CEST) ::Takk for opplysingane, eg fekk hjelp frå ein Wikimedia-vert. [[Brukar:Jarle|Jarle]] 13. oktober 2008 kl. 07:04 (CEST) ===[[Brukar:Stykkjet]]=== [[Brukar:Stykkjet]] stolar eg på og han gjer [[Spesial:Bidrag/Stykkjet|godt arbeid]] her når han er innom. [[Brukar:Hogne|Hogne]] 15. september 2008 kl. 22:23 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 15. september 2008 kl. 22:23 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Knut|Knut]] 15. september 2008 kl. 22:30 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 15. september 2008 kl. 22:34 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 16. september 2008 kl. 08:10 (CEST) * {{for}} Ein treng ikkje «administrera» heile tida for å kunna vera ein god administrator. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 16. september 2008 kl. 08:44 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 16. september 2008 kl. 08:54 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 16. september 2008 kl. 09:18 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 16. september 2008 kl. 11:26 (CEST) * {{for}} Det var på tide nokon føreslo Stykkjet. --[[Brukar:Cato|Cato]] 6. oktober 2008 kl. 12:06 (CEST) ===[[Brukar:Erling]]=== Minst like aktiv som mange av administratorane me alt har, og har sikkert god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 7. september 2008 kl. 14:41 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 7. september 2008 kl. 14:41 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 7. september 2008 kl. 15:08 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 7. september 2008 kl. 16:02 (CEST) (med ein takk til Erling for mange språklege rettingar!) - [[Brukar:Knut|Knut]] 7. september 2008 kl. 16:02 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 7. september 2008 kl. 17:40 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 7. september 2008 kl. 18:56 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 7. september 2008 kl. 19:11 (CEST) * {{for}} Eg er veldig glad for den praksis me har her på nynorskwikipedia at alle me stolar på får dei verktøya dei treng. [[Brukar:Hogne|Hogne]] 7. september 2008 kl. 19:34 (CEST) *:Ja, heilt samd. Men om det er nokon me gløymer å spørje så håpar eg ikkje dei trur at me ikkje stolar på dei. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 7. september 2008 kl. 20:33 (CEST) * {{for}}--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 7. september 2008 kl. 20:24 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Cato|Cato]] 7. september 2008 kl. 22:04 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Olve Utne|Olve Utne]] 7. september 2008 kl. 23:18 (CEST) ===[[Brukar:Andreasv|Andreasv]]=== Andreasv gjer ein del ryddarbeid og har mange gode bidrag. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 2. september 2008 kl. 12:42 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 2. september 2008 kl. 12:42 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 2. september 2008 kl. 12:45 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 2. september 2008 kl. 14:59 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 2. september 2008 kl. 16:31 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Cato|Cato]] 2. september 2008 kl. 16:43 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 2. september 2008 kl. 17:01 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 2. september 2008 kl. 17:31 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 2. september 2008 kl. 19:10 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 2. september 2008 kl. 19:53 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Migne|Migne]] 2. september 2008 kl. (CEST) ===[[Brukar:Knut|Knut]]=== Aktiv brukar som heilt sikkert kan ha god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 28. august 2008 kl. 18:27 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 28. august 2008 kl. 18:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 28. august 2008 kl. 19:11 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 28. august 2008 kl. 19:33 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 28. august 2008 kl. 23:15 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 28. august 2008 kl. 23:20 (CEST) * {{for}} &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 28. august 2008 kl. 23:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 29. august 2008 kl. 08:07 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 29. august 2008 kl. 08:30 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 29. august 2008 kl. 16:06 (CEST) ===[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar Mikalsen Kvifte]]=== Aktiv brukar som heilt sikkert kan ha god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 28. august 2008 kl. 18:27 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 28. august 2008 kl. 18:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 28. august 2008 kl. 19:11 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 28. august 2008 kl. 19:33 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 28. august 2008 kl. 22:17 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 28. august 2008 kl. 23:15 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 28. august 2008 kl. 23:20 (CEST) * {{for}} &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 28. august 2008 kl. 23:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 29. august 2008 kl. 08:07 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 29. august 2008 kl. 08:30 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 29. august 2008 kl. 16:06 (CEST) === Kandidat [[Brukar:Bep|Bep]] === [[Brukar:Bep|Bep]] er ein stødig wikipedant, med kunnskapar om korleis ting verkar under wikipedia-panseret. Han bør snarast råd få dei verktøya han treng. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 20. juni 2008 kl. 10:21 (CEST) :Eg har no likt meg litt på sidelinja, fått tusla med mitt. Men eg seier ikkje nei til eit par nye knappar. Eg likar knappar. --[[Brukar:Bep|Bep]] 20. juni 2008 kl. 19:08 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 20. juni 2008 kl. 10:22 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 20. juni 2008 kl. 10:59 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Martin NH|Martin NH]] 20. juni 2008 kl. 11:28 (CEST) * {{for}} - So sant brukaren er for det sjølv. ;-) --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 20. juni 2008 kl. 13:21 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 20. juni 2008 kl. 16:18 (CEST) ===[[Brukar:Hogne|Hogne]]=== Jamt aktiv og har fleire gonger sørga for at framsida vår ikkje stod tom for ein vekesartikkel. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 12:21, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} (Frokor [http://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia%3ASamfunnshuset&diff=579814&oldid=579807 har førehandsstemt] i Samfunnshuset) *{{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 12:21, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 12:26, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} - har god fartstid og mange redigeringer --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 12:31, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 12:37, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 13:04, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} Gje mannen ein kost! --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 13:05, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 15:25, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 16:16, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} Noko anna hadde vore latterleg. --[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 19:58, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} – På tide. Etter to år, ti måneder og 28 dager er det merkelig at denne kandidat ikke har vært nominert tidligere! ;) &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 21:35, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Olve|Olve]] 00:41, 24 april 2008 (CEST) *{{for}} &mdash;[[Brukar:Helland|Helland]] 23:03, 24 april 2008 (CEST) === [[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] === Har vore med oss vel eit halvt år no og lagt ned mykje bra arbeid. No stiller han også med ein eigen bot og gjer mykje av det same gode oppryddingsarbeidet som administratorane gjer. Eg syns me skal gi han dei verktøya han treng til å gjere arbeidet skikkeleg. Det er ei lang administratorliste etter kvart, men med tanke på kor få på lista som faktisk er særleg aktive skadar det ikkje med fleire dyktige medarbeidarar. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 17:47, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 17:52, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} Eg har berre godt å seia om verket til denne stormannen. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 18:10, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} Angåande mange inaktive administratorar, sjå disk.sida. [[Brukar:Anders|Anders]] 18:37, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} (godt forslag, veldig god kandidat!) --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 17:21, 17 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 11:23, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} Ein god [[wikipedia|wiki]][[pedant]]. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 11:46, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 14:40, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Finnrind|Finn Rindahl]] 14:46, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:25, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Olve|Olve]] 16:00, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} (jeg vet ikke om jeg er stemmeberettiget, men jeg kan ikke se at det er noen slike krav) Virker som en bra kar, verktøyene vil nok komme til nytte. &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 16:02, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Sigmundg|Sigmundg]] 16:19, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 17:35, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Stykkjet|stykkjet]] 20:53, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- I stjerneklasse! --[[Brukar:Knut|Knut]] 23:28, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 03:08, 22 april 2008 (CEST) === [[Brukar:Jhs|Jhs]] === Etter å ha forhøyrd meg med kandidaten foreslår eg Jorunn ([[Brukar:Jhs|Jhs]]) som administrator. Ho har vore aktiv i lang tid, og gjer etter mitt syn ein god innsats med opprydding. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 10:55, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} -- --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 10:55, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 11:01, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} - lang fartstid og både ryddig og ryddande framferd -- [[Brukar:Olve|Olve]] 13:37, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} &ndash; ein god kandidat til administratorstillinga. [[Brukar:Kjetil r|Kjetil Ree]] 18:58, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 19:50, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 19:55, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} (dvs. '''veldig for''') --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 20:19, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Cato|Cato]] 20:59, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 23:29, 21 februar 2007 (CET) * {{for}}. Beste kandidaten i manns (eller iallfall mitt) minne. Alltid sakleg og kritisk. --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 23:28, 23 februar 2007 (CET) === [[Brukar:Barend|Barend]] === Etter å ha forhøyrd meg med kandidaten foreslår eg Barend til administrator. Sjå [[Brukardiskusjon:Barend]]. *{{For}}, ein [http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?user=Barend&dbname=nnwiki_p flittig maur] med [[Brukar:Barend|knallbra langsiktig mål]]. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 18:32, 16 februar 2007 (CET) *{{For}}. Soleklårt. --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 18:48, 16 februar 2007 (CET) *{{For}}, god kandidat!--[[Brukar:Frokor|Frokor]] 18:49, 16 februar 2007 (CET) *{{For}}!!! -- [[Brukar:Olve|Olve]] 18:55, 16 februar 2007 (CET) *{{For}} sjølvsagt! --[[Brukar:Cato|Cato]] 18:59, 16 februar 2007 (CET) *{{For}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 23:59, 16 februar 2007 (CET) *{{For}} -- [[Brukar:Roger|Roger]] 00:01, 17 februar 2007 (CET) *{{For}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 00:18, 17 februar 2007 (CET) *{{For}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 07:19, 17 februar 2007 (CET). *{{For}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 09:44, 19 februar 2007 (CET) === [[Brukar:Cato|Cato]] === Sjå grunngjeving her: [http://nn.wikipedia.org/wiki/Brukar:Cato/administrator-søknad]. * {{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 20:05, 5 februar 2007 (CET). * {{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 21:53, 5 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 22:24, 5 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 22:49, 5 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 09:09, 6 februar 2007 (CET) ====Kommentarar==== Eg er for deg. Du kan vere litt kvass mot andre brukarar av og til, men vi satsar på at det går bra. Elles tykkjer eg det er eit litt rart argument at du vil setje i gong med sportsprosjektet ditt straks, ''dersom'' du vert administrator. Eit par tips: Hugs formatering og interwikilenkjer. Dersom du er ueinig i ei slettemerking eller liknande, hugs å diskutere sak og ikkje person. Ta gjerne saka opp på diskusjonssida til artikkelen og ikkje brukaren si. Eg trur du vert ein god administrator. Helsing [[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 22:49, 5 februar 2007 (CET) === [[brukar:Tannkrem|Tannkrem]] === Vi får gje honom ein sjanse til då, sidan han har lengst fartstid av alle de som ikkje er administrator enda. Selv om brukarsia kanskje ikkje er heilt tillitsvekkande for nye brukarar... men Tannkrem er vel flink vel? Og som han sa; han kunne trenge å blokkere [[rodelero]] av og til... Men min stemme får han ikkje. :P * {{imot}} --[[Brukar:Kobolt-kavaleriet|Kobolt-kavaleriet]] 11:14, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:01, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} (skulle vore føreslått for lenge sidan) --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 15:09, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 15:18, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 18:46, 22 januar 2007 (CET) * <small><s>{{nøytral}} Flink til redigering, men skulle gjerne hatt ei forsikring om at han vil gå på sak heller enn på person. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 19:07, 22 januar 2007 (CET)</s></small> Eg trur eg kan gjera litt meir nytta for meg om eg har administratorrettar. Eg endrar sjølvsagt dei useriøse elementa på brukarsida i så fall. Og eg skal vera sakleg. --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 19:41, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} etter ovanståande innlegg. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 20:47, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 20:55, 22 januar 2007 (CET). Etter to fulle arbeidsdagar er resultatet seks for og éin mot. Eg ordnar opp med formalitetane no. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 21:34, 23 januar 2007 (CET) === [[Brukar:Frokor|Frokor]] === Eg tillet meg å føreslå [[Brukar:Frokor|Frokor]] som ein (kanskje betre?) kandidat. Han er visst for blyg til å føreslå seg sjølv, men eg les ut av [[Brukardiskusjon:Frokor#Administrator|svaret hans til Jorunn]] at han ikkje vil setja seg hardt til motverge dersom han får eit puff i den retninga!<br/> Eg håpar han vil skriva eit par ord her om han har nokon bestemt linje han vil leggja seg på dersom han blir admin, men eg er viss på at han kan gjera ein god jobb. * {{For}}. Eg trur Frokor vert ein bra administrator. [[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|ordskifte]]</font></sup> 22:02, 20 januar 2007 (CET) * {{For}}. Solid kandidat. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 22:31, 20 januar 2007 (CET) * {{For}}. Solid kandidat. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:01, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} (men eg måtte sjekka om dei tre månadane var ute. Jammen går tida fort!) --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 15:09, 22 januar 2007 (CET) * {{for}}. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 15:18, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} Kjempebra forslag! --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 19:41, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 20:57, 22 januar 2007 (CET). Takkar for tiltrua! Eg brukar jo ein del tid her inne, så eg kan jo gjerne gjere litt meir nytte for meg i same slengen. Eg likar jo mest å kverne ut artiklar, men ut i frå det eg har sett ser det ikkje ut til at administratoroppgåvene tar meir tid enn at eg skal få tid til begge delar. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 18:46, 22 januar 2007 (CET) ===[[brukar:Kobolt-kavaleriet|Kobolt-kavaleriet]]=== Eg veit ikkje kor store krav det er til utnemning her på nn wikki, men på no er dei veldig strenge. Eg tar sjansen på å foreslå meg sjølv (kontroversielt?) som administratorkandidat, fordi eg meiner eg kan gje mange gode bidrag til nn wikipedia, og bidra aktivt til opprensking av tor-nodar og annen vandalisme. Om dei synast dei har bruk for fleire administratorar, eller om dei tykkjar eg er erfaren nok til det enda, får deira avgjere. --[[Brukar:Kobolt-kavaleriet|Kobolt-kavaleriet]] 10:09, 19 januar 2007 (CET) :Kravet står i avsnittet over: «For å kunna bli vald bør ein ha vore aktiv brukar i minst tre månader og vist vilje til å følga retningslinene». Om ein tel saman tida frå alle kontoane dine får ein nok over tre månadar, men det spørs om alle desse kontane viser vilje til å følgje retningslinjene.--[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 10:46, 19 januar 2007 (CET) :Einig med Jorunn. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 10:52, 19 januar 2007 (CET) * {{Mot}}. Eg synest det burde vera eit tilleggskrav at kandidaten er i stand til å skriva meir eller mindre feilfri nynorsk, i det minste i val-tala si på denne sida. (Rettar han den siste setninga i den, endrar eg kanskje mi røyst.) [[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|ordskifte]]</font></sup> 22:02, 20 januar 2007 (CET) * {{Mot}}. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:01, 22 januar 2007 (CET) === [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] === * {{For}} Trondtr har mange gode prosjekt på gang --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:09, 11 desember 2006 (CET) * {{for}} Eg har òg nyleg tenkt på å nominere han. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 17:02, 11 desember 2006 (CET) * {{For}} Verkar ryddig, i fleire tydingar av ordet. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 17:33, 11 desember 2006 (CET) * {{For}} Ryddig, produktiv, held fatninga godt. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 17:46, 11 desember 2006 (CET) * {{For}} Har han blitt spurt, eller? --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 00:09, 12 desember 2006 (CET) * {{For}} Han har ikkje svara enno. --[[Brukar:Anders|Anders]] 02:26, 12 desember 2006 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 05:42, 12 desember 2006 (CET) === [[Brukar:Anders|Anders]] === Verkar som Anders er ein fyr som duger til å forbedre wikipedia og halde orden på ting, og eg synast måten han jobbar på verkar som han er administrator, bortsett frå at han ikkje er det. Men det fortjener han å bli. Så forfrem ham til sjef! --[[Brukar:Huleboeren|Huleboeren]] 14:51, 18 oktober 2006 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 07:45, 3 november 2006 (UTC) * {{for}}. Flittig fyr. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 09:06, 3 november 2006 (UTC) * {{for}}. Heilt einig. -- [[Brukar:Roger|Roger]] 09:20, 3 november 2006 (UTC) * {{for}}. [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 00:00, 6 november 2006 (CET). === [[Brukar:Roger|Roger]] === Roger gjer mykje godt arbeid med opprydding. Han kan trengja administrator- funksjonane. Eg vil med dette foreslå at han vert administrator. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 18. januar 2006 kl. 10:33 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 18. januar 2006 kl. 10:33 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 18. januar 2006 kl. 11:57 (UTC) * {{for}}. -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 18. januar 2006 kl. 15:31 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;" FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 18. januar 2006 kl. 15:53 (UTC) * {{for}}. <s>(Har nokon spurt om han er interessert, forresten?)</s> <small>(Det var gjort, ja. Fint! :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 18. januar 2006 kl. 17:29 (UTC))</small> -- [[Brukar:Olve|Olve]] 18. januar 2006 kl. 17:26 (UTC) Dette ser ukontroversielt ut. Har oppdatert statusen hans no. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 19. januar 2006 kl. 01:51 (UTC) :Takk for det! Skal prøve å ikkje gjere ugagn no då! [[Brukar:Roger|Roger]] 19. januar 2006 kl. 07:30 (UTC) ::Ai ai ai! Kven sletta alle kategoriane?! -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 19. januar 2006 kl. 09:13 (UTC) ;-) Hadde eg berre vore klar over avstemminga, hadde eg nok stemt for eg òg (heilt til det som hende med kategoriane, då...) :-) <br />'''/'''&nbsp;[[Brukar:Kurtber|Kurtber]]™<sup>'''|'''[[Brukardiskusjon:Kurtber|Ordskifte]]</sup> 26. januar 2006 kl. 16:31 (UTC) === [[Brukar:Kurtber|Kurtber]] (1618 redigeringar) === I fare for å framstå som blærete ønskjer eg å stille meg sjølv som kandidat til å vere administrator. Eg har ei ganske lang fartstid, og kan etterkvart påstå at eg er ein røynd wikipedant her på nynorsk. {{Brukar:Kurtber/sign}} 19. okt. 2005 kl. 13:46 (UTC) * {{for}} Røyster for, god innsats! --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 19. okt. 2005 kl. 14:05 (UTC) * {{for}} Det er slett ikkje blærete å be om litt ekstra redigeringsmakt. -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 19. okt. 2005 kl. 14:16 (UTC) * {{for}} --{{Brukar:Eirik/sign}} 19. okt. 2005 kl. 14:20 (UTC) * {{for}} :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 19. okt. 2005 kl. 15:28 (UTC) Ser ut som dette er grei skuring. Eg tek sjansen på at stemninga generelt er for og skrur på admin-funksjonen no. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 20. okt. 2005 kl. 02:11 (UTC) :Takkar for tillita :-D {{Brukar:Kurtber/sign}} 20. okt. 2005 kl. 07:54 (UTC) === [[Brukar:Eirik|Eirik]] === Eg ynskjer å bli administrator her på Nynorsk Wikipedia. [[Brukar:Eirik|Eirik]]\[[Brukardiskusjon:Eirik|Diskusjon]] 10. mai 2005 kl. 2025 (UTC) <!-- * {{for}} --> * {{imot}}. [[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|diskusjon]]</font></sup> 10. mai 2005 kl. 2008 (UTC) <small>(Hei, Eirik! Korleis klarte du å datera kandidaturet ditt to timar fram i tid?)</small> &mdash; Sjå kommentar nedanfor. * {{imot}}. Litt fersk foreløpig (éin dag som registrert brukar per statistikken den 22. april [http://en.wikipedia.org/wikistats/NN/TablesWikipediaNN.htm]), og som Verdlanco seier, så er det naturleg at vi legg lista litt høgare no enn da vi alle var heilt ferske. Men utviklinga lovar svært godt og det kan godt hende eg ombestemmer meg når eg ser meir av korleis det går med det så langt raskt arbeidet ditt! :-) Kan hende eg endrar stemma mi (som er på vippen allereie) om ei veke eller tre...? :) [[Brukar:Olve|Olve]] 11. mai 2005 kl. 0101 (UTC) * {{imot}}. [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 0721 (UTC) '''Kommentarar''' * Nynorsk wikipedia byrjar å bli vaksen, og vi kan etter kvart unna oss den luksusen det er å stilla krav. På engelsk wikipedia er det t.d. mange som krev [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Requests_for_adminship/Standards minst tre månader som aktiv brukar og over tusen bidrag] før ein kandidat kan bli godkjent som administrator. Eg synest Eirik er litt for fersk enno. Han har berre vore med her sidan 20. april i år, so på siste [http://en.wikipedia.org/wikistats/NN/TablesWikipediaNN.htm statistikk] hadde han berre 14 bidrag totalt. (Men om han held fram med den farten han held no, fortener han sikkert admin-rettar om eit par månader!) --[[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|diskusjon]]</font></sup> 10. mai 2005 kl. 2008 (UTC) * Samd i at Eirik er noko fersk. Ein annan ting Eirik, er at eg må seia det har vore litt vanskeleg å kommunisera med deg. Eg får ikkje respons etter å ha lagt att kommentarar om ymse både på brukarsidene dine og på andre kommentarar. Med tida trur eg nok du finn deg til rette her og vil få meir tillit. [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 0721 (UTC) '''Ny runde''' Synest du eg no er klar for å bli administrator? No har eg +- 1500 redigeringar. {{Brukar:Eirik/sign}} 14. juli 2005 kl. 20:37 (UTC) * Ja, du har no gjort fleire store jobbar som du fortener løn for! Ikkje har eg sett noko "villredigering" sidan me krangla om idrettsutøvarane, heller... -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 14. juli 2005 kl. 20:46 (UTC) (som er klar over at ho ikkje heiter Olve) * Ja, eg er no tilbøyeleg til å vera einig med Ranveig her. :) Eg vil òg stemme for administratorskap, samtidig som eg vil minne om at det hadde vore fint om du var enda meir aktiv i diskusjonane der vi finn fram til korleis vi skal gjera ting &mdash; slik som namngjevingskonvensjonar for stadnamn o.a. Om ingen kjem med innvendigar, så vil eg ordne administratorstatus for deg om nokre timar. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 14. juli 2005 kl. 20:53 (UTC) * Klart du kan vera administrator. Eg er likevel samd med Olve, det er viktig å vera med på diskusjonar. Eg vil òg oppfordra deg til å vera mindre anonym, men det er sjølvsagt opp til deg! :) [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 15. juli 2005 kl. 07:02 (UTC) *** Ja, da ser det ut til å vera stemning for dette. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 15. juli 2005 kl. 07:05 (UTC) ---- ===[[Brukar:Kristaga|Kristaga]]=== Foreslår meg sjølv som administrator på oppfordring frå [[Brukar:Olve|Olve]]. --{{Brukar:Kristaga/sign}} 11. mai 2005 kl. 0035 (UTC) * {{for}}. Grunnsolid kandidat med lang fartstid (116 dagar per 22. april); 6. mest aktive bidragsytar (632 artikkelredigeringar og 159 andre redigeringar per 22. april).[http://en.wikipedia.org/wikistats/NN/TablesWikipediaNN.htm] Har solid naturvitskapleg kompetanse og bidreg allereie mykje til arbeidet med administrative/strukturelle oppgåver på korrekt, konstruktivt og høfleg vis. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 11. mai 2005 kl. 0046 (UTC) * {{for}}. Ein ypparleg kandidat. --[[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|diskusjon]]</font></sup> 11. mai 2005 kl. 0533 (UTC) * {{for}}. Absolutt! [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 0716 (UTC) <!-- * {{imot}} --> *** Reknar ikkje med dette var noko kontroversielt, så Kristaga er no sysop (me treng ikkje stemme over alt! :) [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 2308 (UTC) ===[[Brukar:Gautehuus|Gaute]]=== Eg ynskjer å utnemna meg sjølv som administrator. Det siste året har eg putla mykje på engelsk Wikipedia, der eg i hovudsak har jobba med medisin- og anatomiartiklar (høvesvis [[:en:WP:MED|WP:MED]] og [[:en:WP:Anatomy|WP:Anatomy]]). Tidlegare har eg bidratt vekselvis på nynorsk og bokmål Wikipedia, og har ei total fartstid på kring <s>4 år</s> 5 år. Eg jobbar for tida med [[WP:MED|Wikiprosjekt Medisin]] her på nnWP, der eg håpar å kunne vekke nytt liv og engasjement ved å lage gode retningslinjer og gjeremål for dei som vil bidra. Verktøya trur eg vil koma godt med. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|chat]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 10. november 2014 kl. 17:24 (CET) :Hei! Sender «ping» til [[Brukar:Ranveig|Ranveig]], ho kan sjå på det. Mvh.--[[Brukar:Anne-Sophie Ofrim|Anne-Sophie Ofrim]] ([[Brukardiskusjon:Anne-Sophie Ofrim|diskusjon]]) 11. november 2014 kl. 11:50 (CET) ::Det er mogleg for alle brukarar å koma med innspel, men sjølv synest eg Gaute treng ein litt større profil her. Eg kikka på bidraga hans og sjølv om han har vore brukar her i fleire år, har han gjort færre enn 500 endringar. Litt fleire bidrag og ei lengre samanhengande bidragstid bør me nok ha før me kan seia noko. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 11. november 2014 kl. 13:40 (CET) :::Takk til begge for tilbakemeldingar. Kan leggje til at eg tidlegare opererte med [[Brukar:Zanity]] <sup>([[Spesial:Bidrag/Zanity|sjå bidrag]])</sup>, men eg mista tilgong til den kontoen for fleire år sidan. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|chat]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 11. november 2014 kl. 14:12 (CET) :::På den førre brukaren var eg forøvrig aktiv i ~2 år, med 1000+ endringar. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|chat]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 12. november 2014 kl. 14:17 (CET) * {{for}} Ein månad med god aktivitet, og det er tydeleg at verktøya kan bli nyttige.--[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 13. desember 2014 kl. 09:43 (CET) * {{for}} [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] ([[Brukardiskusjon:Trondtr|diskusjon]]) 14. desember 2014 kl. 16:27 (CET) * {{for}} Gaute skriv viktige artiklar, og med god godt språk. Nyttig med aktive administratorar. --[[Brukar:Knut|Knut]] ([[Brukardiskusjon:Knut|diskusjon]]) 14. desember 2014 kl. 17:22 (CET) * {{for}} [[Brukar:Stykkjet|stykkjet]] ([[Brukardiskusjon:Stykkjet|diskusjon]]) 16. desember 2014 kl. 10:25 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Njardarlogar|Njardarlogar]] ([[Brukardiskusjon:Njardarlogar|ordskifte]]) 16. desember 2014 kl. 13:00 (CET) Då er utneminga i orden. Takk til alle som engasjerte seg! --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 18. desember 2014 kl. 13:06 (CET) :Takk til alle for kommentarar, stemming og tiltru. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|snakk]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 18. desember 2014 kl. 13:18 (CET) [[Kategori:Administratorar]] 2fum8pn624l8dmzpn2boqyr62h3ay82 3399122 3399121 2022-08-17T08:39:03Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki Arkiv over kandidatar på [[Wikipedia:Administratorar/utnemningar]] ===[[Brukar:Megnorge|Megnorge]]=== <!--! --[[Brukar:Thesam|Thesam]] 8. januar 2011 kl. 19:31 (CET) viss du lanserer deg sjølv får du gjere det i eigen bolk --> {{mot}} [http://no.wikipedia.org/wiki/Brukerdiskusjon:Megnorge brukaren er blokkert på nb.wikipedia] som sokkedokkekonto og for forstyrring av Wikipedia, han driv med nett det same her. --[[Spesial:Bidrag/46.15.105.137|46.15.105.137]] 8. januar 2011 kl. 17:31 (CET)<br> {{mot}} pr. argument over. Brukaren er også den same som [[Brukar:TVNorge]]. Fleire brukarkontoar er ikkje eit pluss. Har heller ikkje vore aktiv her i lang nok tid. (Ikkje med denne kontoen i alle fall...) [[Brukar:3s|3s]] 8. januar 2011 kl. 18:49 (CET) :kontoane [[Brukar:MichaelJackson231]] ([http://toolserver.org/~luxo/contributions/contributions.php?user=MichaelJackson231&blocks=true&lang=] og [[Brukar:MEG.AMG]] ([http://toolserver.org/~luxo/contributions/contributions.php?user=MEG.AMG&blocks=true&lang=] kan også nemnast. --[[Spesial:Bidrag/178.232.46.118|178.232.46.118]] 8. januar 2011 kl. 22:42 (CET) ::Kontoen [[Brukar:MichaelJackson231]] er ikkje min!!! Eg kan seie at MEG.AMG er min men eg brukar han ikkje, eg brukar heller ikkje TVNorge. MVH [[Brukar:Megnorge|Megnorge]] 8. januar 2011 kl. 22:55 (CET) {{for}} Det er lett å bli tvunge til å ha fleire brukarar dersom ein opererer på fleire språk. Det eg har sett av Megnorge er at vedkommande er seriøs. nn treng aktive bidragsytarar dersom vi skal ha ein autoritativ nettstad. --[[Brukar:Thesam|Thesam]] 8. januar 2011 kl. 19:31 (CET) {{mot}}--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 8. januar 2011 kl. 20:09 (CET) {{mot}}--[[Brukar:Bep|Bep]] 8. januar 2011 kl. 22:14 (CET) :I tillegg til dei alvorlege ankepunkta som er nemnde, har brukaren vore aktiv i langt under 3 månader. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 8. januar 2011 kl. 22:55 (CET) {{mot}} Bør venta med å verta administrator --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 9. januar 2011 kl. 21:50 (CET) ===[[Brukar:Zanity|Zanity]]=== ==== Ny administrator ==== Heisann! Eg ynskjar å verta nominert til administrator her på Nynorsk Wikipedia. Eg likar godt å skriva, lesa, organisera og administrera, både for at brukarar skal få eit betre miljø, og ikkje minst fordi encyclopediaen skal verta overkommeleg og oversikteleg. Nynorsk er utan tvil ein favoritt! Eg håpar dykk vil gi ei stemme til meg, det er sjølvsagt heilt opp til dykk, men sjå gjerne på bidraga mine før du gjev di stemme. =====Diskusjon===== Eg har akkurat lagt inn manglande interwikilenkjer og kategoriar i ein av mange artiklar laga av Zanity, og det får meg til å lura på om han kan nok om korleis prosjeket verker til å ha særleg nytte av administratorverktøya? Kvifor vil du ha dei? Veit du kva tid til dømes korleis ein kategoriserer, korleis ein artikkel kan flyttast, og kva tid artiklar skal slettast? Bortsett frå desse spørsmåla har eg ikkje noko imot å utnemna Zanity. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 7. desember 2009 kl. 18:12 (CET) :Har brukt ein del tid på å venna meg til Wikipedia, men etter nokre spark i baken har eg no full forståing for kva som skal inn i artiklar og kva som ikkje skal inn. Både kategorisering, flytting av artiklar og kva tid artiklar skal slettast har eg full kontroll over no. Eg er sikker på at kjem til å få god nytte av dei ekstra verktya, og eg er klar for å verta del i ordensteamet her! --[[Brukar:Zanity|Zanity]] 7. desember 2009 kl. 18:35 (CET) ===== Ja til Zanity! ===== * [[Brukar:BGirlFreezinLegz|BGirlFreezinLegz]] 7. desember 2009 kl. 18:07 (CET) (har aldri skrive noko på nn: --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 7. desember 2009 kl. 18:12 (CET)) {{for}} Gjev guten ein [[hammar]]. Eg trur han kjem til å bruke hammaren til å byggje og reparere. [[Brukar:Hogne|Hogne]] 8. desember 2009 kl. 18:16 (CET) ===== Nei til Zanity! ===== {{mot}} Kan ikkje sjå at brukaren kjenner retningslinjene. Kan heller ikkje sjå at han har hatt bruk for administratorverktya. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 8. desember 2009 kl. 20:34 (CET) {{mot}} Alle brukarar har ein hammar. Eg kan ikkje sjå at denne er klar for slegga. Det er det solid arbeid over lag tid som viser.--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 8. desember 2009 kl. 22:01 (CET) {{mot}} Det er flott med nye brukarar som kjem til. Zanity har vore kjempeflittig med å skape nye artiklar. Det er bra, slikt likar me. På den andre sida er brukaren rimeleg fersk på nn, etter berre nokre månader som skribent. Lær deg korleis kategorisere artiklane dine og lenkje til andre språk, så dei vert lettare for andre å finne attende til. Skriving er gøy, rydde etter andre er eigentleg mindre gøy (Ein ting er at det tek tid frå skrivinga også). Når du etter litt tid har fått litt meir erfaring, kan du vurdere å søkje på nytt. [[Brukar:Anders|Anders]] 8. desember 2009 kl. 23:20 (CET) ===[[Brukar:Fleinn|Fleinn]]=== Fleinn har sagt seg viljug til å verte administrator etter at eg spurde på [[ Brukardiskusjon:Fleinn‎|diskusjonssida]] hans. Han gjer mykje godt oppryddingsarbeid og vil ha god nytte av administatorknappane.--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 5. mai 2010 kl. 11:42 (CEST) :{{for}} &ndash; Har tiltru og vil ha god nytte av verktya. --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 5. mai 2010 kl. 11:42 (CEST) :{{for}} ~ [[Brukar:Hogne|Hogne]] 5. mai 2010 kl. 12:24 (CEST) :{{for}} ~ Har gjort mykje godt arbeid - og skulle blitt spurt før :) --[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]] 5. mai 2010 kl. 13:22 (CEST) :{{for}} – einig med dykk. Dei formelle krava er også oppfylde og vel så det. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;" FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 5. mai 2010 kl. 13:25 (CEST) :{{for}} - Om ingen kjem med sterke motførestillingar treng ikkje utnemninga venta så veldig lenge. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 5. mai 2010 kl. 13:32 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 5. mai 2010 kl. 14:39 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 5. mai 2010 kl. 15:24 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 5. mai 2010 kl. 16:59 (CEST) ===[[Brukar:HallvardLid|HallvardLid]]=== HallvardLid har sagt seg viljug til å verte administrator etter at eg spurde på [[Brukardiskusjon:HallvardLid|diskusjonssida hans]]. Han har gjort ein stor innsats her og han kan trenge administratorverktya. --[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]] 16. september 2009 kl. 20:28 (CEST) :{{for}} &ndash; Treng verktya og har tillit. --[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]] 16. september 2009 kl. 20:28 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 16. september 2009 kl. 21:58 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 16. september 2009 kl. 23:10 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 18. september 2009 kl. 10:45 (CEST) :{{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 18. september 2009 kl. 15:00 (CEST) ===[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]]=== Egil Arne har sagt seg villig til å verte administrator etter at Andreasv spurde på [[Brukardiskusjon:Egil Arne|diskusjonssida hans]]. Han har gjort mykje godt arbeid her og han kan trengje administratorverktya. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 12. april 2009 kl. 13:44 (CEST) :{{for}} &ndash; Treng verktya og har tillit. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 12. april 2009 kl. 13:44 (CEST) :{{for}} &ndash; --[[Brukar:Knut|Knut]] 12. april 2009 kl. 15:15 (CEST) :{{for}} -- Eg er nesten alltid for seint ute med å røysta, men no rekk eg det vel. [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 12. april 2009 kl. 15:52 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 12. april 2009 kl. 15:57 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 12. april 2009 kl. 16:04 (CEST) :{{for}} Vil det seie me ikkje får nokon artikkel om folk frå Narva? :) [[Brukar:Anders|Anders]] 12. april 2009 kl. 16:14 (CEST) :{{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 12. april 2009 kl. 17:33 (CEST). :{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 12. april 2009 kl. 20:55 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 12. april 2009 kl. 22:18 (CEST) ===[[Brukar:Orland|Orland]]=== Eg vil få foreslå at [[Brukar:Orland|Orland]] får administratorstatus. Han har skrivi litt her, men er mest aktiv på bokmål. Framfor alt gjer han ein viktig jobb med det skandinaviske artikkelsamarbeide, og me bør gjere den jobben enklast mogeleg for han. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 13. januar 2009 kl. 19:14 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 13. januar 2009 kl. 19:15 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 13. januar 2009 kl. 19:22 (CET) *{{for}} Biblotekarar brukar å vera bra folk. --[[Brukar:Sigmundg|Sigmundg]] 13. januar 2009 kl. 19:30 (CET) *{{for}}, det er viktig at utvald artikkel-samarbeidet fungerer bra. [[Brukar:Martin NH|Martin NH]] 13. januar 2009 kl. 20:04 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 13. januar 2009 kl. 20:09 (CET) *{{for}} - Vonleg kan han kanskje òg dengja ein vandal i ny og ne. --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 13. januar 2009 kl. 20:32 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 13. januar 2009 kl. 21:00 (CET) *{{for}}--[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 13. januar 2009 kl. 22:39 (CET) *{{for}}--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 14. januar 2009 kl. 08:19 (CET) ===[[Brukar:Martin NH]]=== Aktiv brukar som gjer mykje bra og som kan ha god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 30. desember 2008 kl. 20:19 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 30. desember 2008 kl. 20:19 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 30. desember 2008 kl. 20:22 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 30. desember 2008 kl. 21:01 (CET) *{{for}} -- - vår første umyndige adminstrator ?: --[[Brukar:Knut|Knut]] 30. desember 2008 kl. 21:46 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Anders|Anders]] 30. desember 2008 kl. 22:06 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 30. desember 2008 kl. 22:23 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Sigmundg|Sigmundg]] 30. desember 2008 kl. 23:06 (CET) *{{for}} -- [[Brukar:Stykkjet|stykkjet]] 31. desember 2008 kl. 11:43 (CET) ===Jarle=== #'''[[Brukar:Jarle|Jarle]]''': Vil helst berre vera vanleg brukar, no som eg knappast hev stunder til å redigera her i det heile teke. Kan ein byråkrat degradera meg? [[Brukar:Jarle|Jarle]] 12. oktober 2008 kl. 16:49 (CEST) ::Det er heilt i orden. Men berre gje ein lyd om du vil ha administratorrettane tilbake, så skal dei nok raskt vere på plass att. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 12. oktober 2008 kl. 17:00 (CEST) ::Hm, ser ikkje ut til at byråkratar på Nynorsk Wikipedia har tilgang til å fjerne administratorrettar, berre opprette dei. Trudde dette gjekk an eg. Det må visst ein steward til ser det ut til. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 12. oktober 2008 kl. 17:05 (CEST) ::Takk for opplysingane, eg fekk hjelp frå ein Wikimedia-vert. [[Brukar:Jarle|Jarle]] 13. oktober 2008 kl. 07:04 (CEST) ===[[Brukar:Stykkjet]]=== [[Brukar:Stykkjet]] stolar eg på og han gjer [[Spesial:Bidrag/Stykkjet|godt arbeid]] her når han er innom. [[Brukar:Hogne|Hogne]] 15. september 2008 kl. 22:23 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 15. september 2008 kl. 22:23 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Knut|Knut]] 15. september 2008 kl. 22:30 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 15. september 2008 kl. 22:34 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 16. september 2008 kl. 08:10 (CEST) * {{for}} Ein treng ikkje «administrera» heile tida for å kunna vera ein god administrator. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 16. september 2008 kl. 08:44 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 16. september 2008 kl. 08:54 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 16. september 2008 kl. 09:18 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 16. september 2008 kl. 11:26 (CEST) * {{for}} Det var på tide nokon føreslo Stykkjet. --[[Brukar:Cato|Cato]] 6. oktober 2008 kl. 12:06 (CEST) ===[[Brukar:Erling]]=== Minst like aktiv som mange av administratorane me alt har, og har sikkert god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 7. september 2008 kl. 14:41 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 7. september 2008 kl. 14:41 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 7. september 2008 kl. 15:08 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 7. september 2008 kl. 16:02 (CEST) (med ein takk til Erling for mange språklege rettingar!) - [[Brukar:Knut|Knut]] 7. september 2008 kl. 16:02 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 7. september 2008 kl. 17:40 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 7. september 2008 kl. 18:56 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 7. september 2008 kl. 19:11 (CEST) * {{for}} Eg er veldig glad for den praksis me har her på nynorskwikipedia at alle me stolar på får dei verktøya dei treng. [[Brukar:Hogne|Hogne]] 7. september 2008 kl. 19:34 (CEST) *:Ja, heilt samd. Men om det er nokon me gløymer å spørje så håpar eg ikkje dei trur at me ikkje stolar på dei. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 7. september 2008 kl. 20:33 (CEST) * {{for}}--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 7. september 2008 kl. 20:24 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Cato|Cato]] 7. september 2008 kl. 22:04 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Olve Utne|Olve Utne]] 7. september 2008 kl. 23:18 (CEST) ===[[Brukar:Andreasv|Andreasv]]=== Andreasv gjer ein del ryddarbeid og har mange gode bidrag. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 2. september 2008 kl. 12:42 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 2. september 2008 kl. 12:42 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 2. september 2008 kl. 12:45 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 2. september 2008 kl. 14:59 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 2. september 2008 kl. 16:31 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Cato|Cato]] 2. september 2008 kl. 16:43 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 2. september 2008 kl. 17:01 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 2. september 2008 kl. 17:31 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 2. september 2008 kl. 19:10 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 2. september 2008 kl. 19:53 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Migne|Migne]] 2. september 2008 kl. (CEST) ===[[Brukar:Knut|Knut]]=== Aktiv brukar som heilt sikkert kan ha god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 28. august 2008 kl. 18:27 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 28. august 2008 kl. 18:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 28. august 2008 kl. 19:11 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 28. august 2008 kl. 19:33 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 28. august 2008 kl. 23:15 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 28. august 2008 kl. 23:20 (CEST) * {{for}} &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 28. august 2008 kl. 23:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 29. august 2008 kl. 08:07 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 29. august 2008 kl. 08:30 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 29. august 2008 kl. 16:06 (CEST) ===[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar Mikalsen Kvifte]]=== Aktiv brukar som heilt sikkert kan ha god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 28. august 2008 kl. 18:27 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 28. august 2008 kl. 18:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 28. august 2008 kl. 19:11 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 28. august 2008 kl. 19:33 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 28. august 2008 kl. 22:17 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 28. august 2008 kl. 23:15 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 28. august 2008 kl. 23:20 (CEST) * {{for}} &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 28. august 2008 kl. 23:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 29. august 2008 kl. 08:07 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 29. august 2008 kl. 08:30 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 29. august 2008 kl. 16:06 (CEST) === Kandidat [[Brukar:Bep|Bep]] === [[Brukar:Bep|Bep]] er ein stødig wikipedant, med kunnskapar om korleis ting verkar under wikipedia-panseret. Han bør snarast råd få dei verktøya han treng. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 20. juni 2008 kl. 10:21 (CEST) :Eg har no likt meg litt på sidelinja, fått tusla med mitt. Men eg seier ikkje nei til eit par nye knappar. Eg likar knappar. --[[Brukar:Bep|Bep]] 20. juni 2008 kl. 19:08 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 20. juni 2008 kl. 10:22 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 20. juni 2008 kl. 10:59 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Martin NH|Martin NH]] 20. juni 2008 kl. 11:28 (CEST) * {{for}} - So sant brukaren er for det sjølv. ;-) --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 20. juni 2008 kl. 13:21 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 20. juni 2008 kl. 16:18 (CEST) ===[[Brukar:Hogne|Hogne]]=== Jamt aktiv og har fleire gonger sørga for at framsida vår ikkje stod tom for ein vekesartikkel. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 12:21, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} (Frokor [http://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia%3ASamfunnshuset&diff=579814&oldid=579807 har førehandsstemt] i Samfunnshuset) *{{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 12:21, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 12:26, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} - har god fartstid og mange redigeringer --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 12:31, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 12:37, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 13:04, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} Gje mannen ein kost! --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 13:05, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 15:25, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 16:16, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} Noko anna hadde vore latterleg. --[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 19:58, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} – På tide. Etter to år, ti måneder og 28 dager er det merkelig at denne kandidat ikke har vært nominert tidligere! ;) &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 21:35, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Olve|Olve]] 00:41, 24 april 2008 (CEST) *{{for}} &mdash;[[Brukar:Helland|Helland]] 23:03, 24 april 2008 (CEST) === [[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] === Har vore med oss vel eit halvt år no og lagt ned mykje bra arbeid. No stiller han også med ein eigen bot og gjer mykje av det same gode oppryddingsarbeidet som administratorane gjer. Eg syns me skal gi han dei verktøya han treng til å gjere arbeidet skikkeleg. Det er ei lang administratorliste etter kvart, men med tanke på kor få på lista som faktisk er særleg aktive skadar det ikkje med fleire dyktige medarbeidarar. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 17:47, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 17:52, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} Eg har berre godt å seia om verket til denne stormannen. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 18:10, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} Angåande mange inaktive administratorar, sjå disk.sida. [[Brukar:Anders|Anders]] 18:37, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} (godt forslag, veldig god kandidat!) --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 17:21, 17 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 11:23, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} Ein god [[wikipedia|wiki]][[pedant]]. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 11:46, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 14:40, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Finnrind|Finn Rindahl]] 14:46, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:25, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Olve|Olve]] 16:00, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} (jeg vet ikke om jeg er stemmeberettiget, men jeg kan ikke se at det er noen slike krav) Virker som en bra kar, verktøyene vil nok komme til nytte. &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 16:02, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Sigmundg|Sigmundg]] 16:19, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 17:35, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Stykkjet|stykkjet]] 20:53, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- I stjerneklasse! --[[Brukar:Knut|Knut]] 23:28, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 03:08, 22 april 2008 (CEST) === [[Brukar:Jhs|Jhs]] === Etter å ha forhøyrd meg med kandidaten foreslår eg Jorunn ([[Brukar:Jhs|Jhs]]) som administrator. Ho har vore aktiv i lang tid, og gjer etter mitt syn ein god innsats med opprydding. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 10:55, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} -- --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 10:55, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 11:01, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} - lang fartstid og både ryddig og ryddande framferd -- [[Brukar:Olve|Olve]] 13:37, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} &ndash; ein god kandidat til administratorstillinga. [[Brukar:Kjetil r|Kjetil Ree]] 18:58, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 19:50, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 19:55, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} (dvs. '''veldig for''') --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 20:19, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Cato|Cato]] 20:59, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 23:29, 21 februar 2007 (CET) * {{for}}. Beste kandidaten i manns (eller iallfall mitt) minne. Alltid sakleg og kritisk. --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 23:28, 23 februar 2007 (CET) === [[Brukar:Barend|Barend]] === Etter å ha forhøyrd meg med kandidaten foreslår eg Barend til administrator. Sjå [[Brukardiskusjon:Barend]]. *{{For}}, ein [http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?user=Barend&dbname=nnwiki_p flittig maur] med [[Brukar:Barend|knallbra langsiktig mål]]. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 18:32, 16 februar 2007 (CET) *{{For}}. Soleklårt. --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 18:48, 16 februar 2007 (CET) *{{For}}, god kandidat!--[[Brukar:Frokor|Frokor]] 18:49, 16 februar 2007 (CET) *{{For}}!!! -- [[Brukar:Olve|Olve]] 18:55, 16 februar 2007 (CET) *{{For}} sjølvsagt! --[[Brukar:Cato|Cato]] 18:59, 16 februar 2007 (CET) *{{For}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 23:59, 16 februar 2007 (CET) *{{For}} -- [[Brukar:Roger|Roger]] 00:01, 17 februar 2007 (CET) *{{For}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 00:18, 17 februar 2007 (CET) *{{For}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 07:19, 17 februar 2007 (CET). *{{For}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 09:44, 19 februar 2007 (CET) === [[Brukar:Cato|Cato]] === Sjå grunngjeving her: [http://nn.wikipedia.org/wiki/Brukar:Cato/administrator-søknad]. * {{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 20:05, 5 februar 2007 (CET). * {{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 21:53, 5 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 22:24, 5 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 22:49, 5 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 09:09, 6 februar 2007 (CET) ====Kommentarar==== Eg er for deg. Du kan vere litt kvass mot andre brukarar av og til, men vi satsar på at det går bra. Elles tykkjer eg det er eit litt rart argument at du vil setje i gong med sportsprosjektet ditt straks, ''dersom'' du vert administrator. Eit par tips: Hugs formatering og interwikilenkjer. Dersom du er ueinig i ei slettemerking eller liknande, hugs å diskutere sak og ikkje person. Ta gjerne saka opp på diskusjonssida til artikkelen og ikkje brukaren si. Eg trur du vert ein god administrator. Helsing [[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 22:49, 5 februar 2007 (CET) === [[brukar:Tannkrem|Tannkrem]] === Vi får gje honom ein sjanse til då, sidan han har lengst fartstid av alle de som ikkje er administrator enda. Selv om brukarsia kanskje ikkje er heilt tillitsvekkande for nye brukarar... men Tannkrem er vel flink vel? Og som han sa; han kunne trenge å blokkere [[rodelero]] av og til... Men min stemme får han ikkje. :P * {{imot}} --[[Brukar:Kobolt-kavaleriet|Kobolt-kavaleriet]] 11:14, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:01, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} (skulle vore føreslått for lenge sidan) --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 15:09, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 15:18, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 18:46, 22 januar 2007 (CET) * <small><s>{{nøytral}} Flink til redigering, men skulle gjerne hatt ei forsikring om at han vil gå på sak heller enn på person. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 19:07, 22 januar 2007 (CET)</s></small> Eg trur eg kan gjera litt meir nytta for meg om eg har administratorrettar. Eg endrar sjølvsagt dei useriøse elementa på brukarsida i så fall. Og eg skal vera sakleg. --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 19:41, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} etter ovanståande innlegg. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 20:47, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 20:55, 22 januar 2007 (CET). Etter to fulle arbeidsdagar er resultatet seks for og éin mot. Eg ordnar opp med formalitetane no. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 21:34, 23 januar 2007 (CET) === [[Brukar:Frokor|Frokor]] === Eg tillet meg å føreslå [[Brukar:Frokor|Frokor]] som ein (kanskje betre?) kandidat. Han er visst for blyg til å føreslå seg sjølv, men eg les ut av [[Brukardiskusjon:Frokor#Administrator|svaret hans til Jorunn]] at han ikkje vil setja seg hardt til motverge dersom han får eit puff i den retninga!<br/> Eg håpar han vil skriva eit par ord her om han har nokon bestemt linje han vil leggja seg på dersom han blir admin, men eg er viss på at han kan gjera ein god jobb. * {{For}}. Eg trur Frokor vert ein bra administrator. [[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|ordskifte]]</font></sup> 22:02, 20 januar 2007 (CET) * {{For}}. Solid kandidat. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 22:31, 20 januar 2007 (CET) * {{For}}. Solid kandidat. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:01, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} (men eg måtte sjekka om dei tre månadane var ute. Jammen går tida fort!) --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 15:09, 22 januar 2007 (CET) * {{for}}. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 15:18, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} Kjempebra forslag! --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 19:41, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 20:57, 22 januar 2007 (CET). Takkar for tiltrua! Eg brukar jo ein del tid her inne, så eg kan jo gjerne gjere litt meir nytte for meg i same slengen. Eg likar jo mest å kverne ut artiklar, men ut i frå det eg har sett ser det ikkje ut til at administratoroppgåvene tar meir tid enn at eg skal få tid til begge delar. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 18:46, 22 januar 2007 (CET) ===[[brukar:Kobolt-kavaleriet|Kobolt-kavaleriet]]=== Eg veit ikkje kor store krav det er til utnemning her på nn wikki, men på no er dei veldig strenge. Eg tar sjansen på å foreslå meg sjølv (kontroversielt?) som administratorkandidat, fordi eg meiner eg kan gje mange gode bidrag til nn wikipedia, og bidra aktivt til opprensking av tor-nodar og annen vandalisme. Om dei synast dei har bruk for fleire administratorar, eller om dei tykkjar eg er erfaren nok til det enda, får deira avgjere. --[[Brukar:Kobolt-kavaleriet|Kobolt-kavaleriet]] 10:09, 19 januar 2007 (CET) :Kravet står i avsnittet over: «For å kunna bli vald bør ein ha vore aktiv brukar i minst tre månader og vist vilje til å følga retningslinene». Om ein tel saman tida frå alle kontoane dine får ein nok over tre månadar, men det spørs om alle desse kontane viser vilje til å følgje retningslinjene.--[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 10:46, 19 januar 2007 (CET) :Einig med Jorunn. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 10:52, 19 januar 2007 (CET) * {{Mot}}. Eg synest det burde vera eit tilleggskrav at kandidaten er i stand til å skriva meir eller mindre feilfri nynorsk, i det minste i val-tala si på denne sida. (Rettar han den siste setninga i den, endrar eg kanskje mi røyst.) [[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|ordskifte]]</font></sup> 22:02, 20 januar 2007 (CET) * {{Mot}}. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:01, 22 januar 2007 (CET) === [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] === * {{For}} Trondtr har mange gode prosjekt på gang --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:09, 11 desember 2006 (CET) * {{for}} Eg har òg nyleg tenkt på å nominere han. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 17:02, 11 desember 2006 (CET) * {{For}} Verkar ryddig, i fleire tydingar av ordet. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 17:33, 11 desember 2006 (CET) * {{For}} Ryddig, produktiv, held fatninga godt. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 17:46, 11 desember 2006 (CET) * {{For}} Har han blitt spurt, eller? --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 00:09, 12 desember 2006 (CET) * {{For}} Han har ikkje svara enno. --[[Brukar:Anders|Anders]] 02:26, 12 desember 2006 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 05:42, 12 desember 2006 (CET) === [[Brukar:Anders|Anders]] === Verkar som Anders er ein fyr som duger til å forbedre wikipedia og halde orden på ting, og eg synast måten han jobbar på verkar som han er administrator, bortsett frå at han ikkje er det. Men det fortjener han å bli. Så forfrem ham til sjef! --[[Brukar:Huleboeren|Huleboeren]] 14:51, 18 oktober 2006 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 07:45, 3 november 2006 (UTC) * {{for}}. Flittig fyr. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 09:06, 3 november 2006 (UTC) * {{for}}. Heilt einig. -- [[Brukar:Roger|Roger]] 09:20, 3 november 2006 (UTC) * {{for}}. [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 00:00, 6 november 2006 (CET). === [[Brukar:Roger|Roger]] === Roger gjer mykje godt arbeid med opprydding. Han kan trengja administrator- funksjonane. Eg vil med dette foreslå at han vert administrator. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 18. januar 2006 kl. 10:33 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 18. januar 2006 kl. 10:33 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 18. januar 2006 kl. 11:57 (UTC) * {{for}}. -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 18. januar 2006 kl. 15:31 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;" FACE="Georgia">EIRIK</b></FONT>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 18. januar 2006 kl. 15:53 (UTC) * {{for}}. <s>(Har nokon spurt om han er interessert, forresten?)</s> <small>(Det var gjort, ja. Fint! :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 18. januar 2006 kl. 17:29 (UTC))</small> -- [[Brukar:Olve|Olve]] 18. januar 2006 kl. 17:26 (UTC) Dette ser ukontroversielt ut. Har oppdatert statusen hans no. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 19. januar 2006 kl. 01:51 (UTC) :Takk for det! Skal prøve å ikkje gjere ugagn no då! [[Brukar:Roger|Roger]] 19. januar 2006 kl. 07:30 (UTC) ::Ai ai ai! Kven sletta alle kategoriane?! -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 19. januar 2006 kl. 09:13 (UTC) ;-) Hadde eg berre vore klar over avstemminga, hadde eg nok stemt for eg òg (heilt til det som hende med kategoriane, då...) :-) <br />'''/'''&nbsp;[[Brukar:Kurtber|Kurtber]]™<sup>'''|'''[[Brukardiskusjon:Kurtber|Ordskifte]]</sup> 26. januar 2006 kl. 16:31 (UTC) === [[Brukar:Kurtber|Kurtber]] (1618 redigeringar) === I fare for å framstå som blærete ønskjer eg å stille meg sjølv som kandidat til å vere administrator. Eg har ei ganske lang fartstid, og kan etterkvart påstå at eg er ein røynd wikipedant her på nynorsk. {{Brukar:Kurtber/sign}} 19. okt. 2005 kl. 13:46 (UTC) * {{for}} Røyster for, god innsats! --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 19. okt. 2005 kl. 14:05 (UTC) * {{for}} Det er slett ikkje blærete å be om litt ekstra redigeringsmakt. -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 19. okt. 2005 kl. 14:16 (UTC) * {{for}} --{{Brukar:Eirik/sign}} 19. okt. 2005 kl. 14:20 (UTC) * {{for}} :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 19. okt. 2005 kl. 15:28 (UTC) Ser ut som dette er grei skuring. Eg tek sjansen på at stemninga generelt er for og skrur på admin-funksjonen no. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 20. okt. 2005 kl. 02:11 (UTC) :Takkar for tillita :-D {{Brukar:Kurtber/sign}} 20. okt. 2005 kl. 07:54 (UTC) === [[Brukar:Eirik|Eirik]] === Eg ynskjer å bli administrator her på Nynorsk Wikipedia. [[Brukar:Eirik|Eirik]]\[[Brukardiskusjon:Eirik|Diskusjon]] 10. mai 2005 kl. 2025 (UTC) <!-- * {{for}} --> * {{imot}}. [[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|diskusjon]]</font></sup> 10. mai 2005 kl. 2008 (UTC) <small>(Hei, Eirik! Korleis klarte du å datera kandidaturet ditt to timar fram i tid?)</small> &mdash; Sjå kommentar nedanfor. * {{imot}}. Litt fersk foreløpig (éin dag som registrert brukar per statistikken den 22. april [http://en.wikipedia.org/wikistats/NN/TablesWikipediaNN.htm]), og som Verdlanco seier, så er det naturleg at vi legg lista litt høgare no enn da vi alle var heilt ferske. Men utviklinga lovar svært godt og det kan godt hende eg ombestemmer meg når eg ser meir av korleis det går med det så langt raskt arbeidet ditt! :-) Kan hende eg endrar stemma mi (som er på vippen allereie) om ei veke eller tre...? :) [[Brukar:Olve|Olve]] 11. mai 2005 kl. 0101 (UTC) * {{imot}}. [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 0721 (UTC) '''Kommentarar''' * Nynorsk wikipedia byrjar å bli vaksen, og vi kan etter kvart unna oss den luksusen det er å stilla krav. På engelsk wikipedia er det t.d. mange som krev [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Requests_for_adminship/Standards minst tre månader som aktiv brukar og over tusen bidrag] før ein kandidat kan bli godkjent som administrator. Eg synest Eirik er litt for fersk enno. Han har berre vore med her sidan 20. april i år, so på siste [http://en.wikipedia.org/wikistats/NN/TablesWikipediaNN.htm statistikk] hadde han berre 14 bidrag totalt. (Men om han held fram med den farten han held no, fortener han sikkert admin-rettar om eit par månader!) --[[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|diskusjon]]</font></sup> 10. mai 2005 kl. 2008 (UTC) * Samd i at Eirik er noko fersk. Ein annan ting Eirik, er at eg må seia det har vore litt vanskeleg å kommunisera med deg. Eg får ikkje respons etter å ha lagt att kommentarar om ymse både på brukarsidene dine og på andre kommentarar. Med tida trur eg nok du finn deg til rette her og vil få meir tillit. [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 0721 (UTC) '''Ny runde''' Synest du eg no er klar for å bli administrator? No har eg +- 1500 redigeringar. {{Brukar:Eirik/sign}} 14. juli 2005 kl. 20:37 (UTC) * Ja, du har no gjort fleire store jobbar som du fortener løn for! Ikkje har eg sett noko "villredigering" sidan me krangla om idrettsutøvarane, heller... -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 14. juli 2005 kl. 20:46 (UTC) (som er klar over at ho ikkje heiter Olve) * Ja, eg er no tilbøyeleg til å vera einig med Ranveig her. :) Eg vil òg stemme for administratorskap, samtidig som eg vil minne om at det hadde vore fint om du var enda meir aktiv i diskusjonane der vi finn fram til korleis vi skal gjera ting &mdash; slik som namngjevingskonvensjonar for stadnamn o.a. Om ingen kjem med innvendigar, så vil eg ordne administratorstatus for deg om nokre timar. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 14. juli 2005 kl. 20:53 (UTC) * Klart du kan vera administrator. Eg er likevel samd med Olve, det er viktig å vera med på diskusjonar. Eg vil òg oppfordra deg til å vera mindre anonym, men det er sjølvsagt opp til deg! :) [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 15. juli 2005 kl. 07:02 (UTC) *** Ja, da ser det ut til å vera stemning for dette. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 15. juli 2005 kl. 07:05 (UTC) ---- ===[[Brukar:Kristaga|Kristaga]]=== Foreslår meg sjølv som administrator på oppfordring frå [[Brukar:Olve|Olve]]. --{{Brukar:Kristaga/sign}} 11. mai 2005 kl. 0035 (UTC) * {{for}}. Grunnsolid kandidat med lang fartstid (116 dagar per 22. april); 6. mest aktive bidragsytar (632 artikkelredigeringar og 159 andre redigeringar per 22. april).[http://en.wikipedia.org/wikistats/NN/TablesWikipediaNN.htm] Har solid naturvitskapleg kompetanse og bidreg allereie mykje til arbeidet med administrative/strukturelle oppgåver på korrekt, konstruktivt og høfleg vis. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 11. mai 2005 kl. 0046 (UTC) * {{for}}. Ein ypparleg kandidat. --[[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|diskusjon]]</font></sup> 11. mai 2005 kl. 0533 (UTC) * {{for}}. Absolutt! [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 0716 (UTC) <!-- * {{imot}} --> *** Reknar ikkje med dette var noko kontroversielt, så Kristaga er no sysop (me treng ikkje stemme over alt! :) [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 2308 (UTC) ===[[Brukar:Gautehuus|Gaute]]=== Eg ynskjer å utnemna meg sjølv som administrator. Det siste året har eg putla mykje på engelsk Wikipedia, der eg i hovudsak har jobba med medisin- og anatomiartiklar (høvesvis [[:en:WP:MED|WP:MED]] og [[:en:WP:Anatomy|WP:Anatomy]]). Tidlegare har eg bidratt vekselvis på nynorsk og bokmål Wikipedia, og har ei total fartstid på kring <s>4 år</s> 5 år. Eg jobbar for tida med [[WP:MED|Wikiprosjekt Medisin]] her på nnWP, der eg håpar å kunne vekke nytt liv og engasjement ved å lage gode retningslinjer og gjeremål for dei som vil bidra. Verktøya trur eg vil koma godt med. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|chat]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 10. november 2014 kl. 17:24 (CET) :Hei! Sender «ping» til [[Brukar:Ranveig|Ranveig]], ho kan sjå på det. Mvh.--[[Brukar:Anne-Sophie Ofrim|Anne-Sophie Ofrim]] ([[Brukardiskusjon:Anne-Sophie Ofrim|diskusjon]]) 11. november 2014 kl. 11:50 (CET) ::Det er mogleg for alle brukarar å koma med innspel, men sjølv synest eg Gaute treng ein litt større profil her. Eg kikka på bidraga hans og sjølv om han har vore brukar her i fleire år, har han gjort færre enn 500 endringar. Litt fleire bidrag og ei lengre samanhengande bidragstid bør me nok ha før me kan seia noko. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 11. november 2014 kl. 13:40 (CET) :::Takk til begge for tilbakemeldingar. Kan leggje til at eg tidlegare opererte med [[Brukar:Zanity]] <sup>([[Spesial:Bidrag/Zanity|sjå bidrag]])</sup>, men eg mista tilgong til den kontoen for fleire år sidan. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|chat]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 11. november 2014 kl. 14:12 (CET) :::På den førre brukaren var eg forøvrig aktiv i ~2 år, med 1000+ endringar. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|chat]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 12. november 2014 kl. 14:17 (CET) * {{for}} Ein månad med god aktivitet, og det er tydeleg at verktøya kan bli nyttige.--[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 13. desember 2014 kl. 09:43 (CET) * {{for}} [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] ([[Brukardiskusjon:Trondtr|diskusjon]]) 14. desember 2014 kl. 16:27 (CET) * {{for}} Gaute skriv viktige artiklar, og med god godt språk. Nyttig med aktive administratorar. --[[Brukar:Knut|Knut]] ([[Brukardiskusjon:Knut|diskusjon]]) 14. desember 2014 kl. 17:22 (CET) * {{for}} [[Brukar:Stykkjet|stykkjet]] ([[Brukardiskusjon:Stykkjet|diskusjon]]) 16. desember 2014 kl. 10:25 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Njardarlogar|Njardarlogar]] ([[Brukardiskusjon:Njardarlogar|ordskifte]]) 16. desember 2014 kl. 13:00 (CET) Då er utneminga i orden. Takk til alle som engasjerte seg! --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 18. desember 2014 kl. 13:06 (CET) :Takk til alle for kommentarar, stemming og tiltru. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|snakk]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 18. desember 2014 kl. 13:18 (CET) [[Kategori:Administratorar]] 7q14xtcnm3uemquo8x071qmbxxzm2ne 3399123 3399122 2022-08-17T08:41:59Z Ranveig 39 /b etter /font wikitext text/x-wiki Arkiv over kandidatar på [[Wikipedia:Administratorar/utnemningar]] ===[[Brukar:Megnorge|Megnorge]]=== <!--! --[[Brukar:Thesam|Thesam]] 8. januar 2011 kl. 19:31 (CET) viss du lanserer deg sjølv får du gjere det i eigen bolk --> {{mot}} [http://no.wikipedia.org/wiki/Brukerdiskusjon:Megnorge brukaren er blokkert på nb.wikipedia] som sokkedokkekonto og for forstyrring av Wikipedia, han driv med nett det same her. --[[Spesial:Bidrag/46.15.105.137|46.15.105.137]] 8. januar 2011 kl. 17:31 (CET)<br> {{mot}} pr. argument over. Brukaren er også den same som [[Brukar:TVNorge]]. Fleire brukarkontoar er ikkje eit pluss. Har heller ikkje vore aktiv her i lang nok tid. (Ikkje med denne kontoen i alle fall...) [[Brukar:3s|3s]] 8. januar 2011 kl. 18:49 (CET) :kontoane [[Brukar:MichaelJackson231]] ([http://toolserver.org/~luxo/contributions/contributions.php?user=MichaelJackson231&blocks=true&lang=] og [[Brukar:MEG.AMG]] ([http://toolserver.org/~luxo/contributions/contributions.php?user=MEG.AMG&blocks=true&lang=] kan også nemnast. --[[Spesial:Bidrag/178.232.46.118|178.232.46.118]] 8. januar 2011 kl. 22:42 (CET) ::Kontoen [[Brukar:MichaelJackson231]] er ikkje min!!! Eg kan seie at MEG.AMG er min men eg brukar han ikkje, eg brukar heller ikkje TVNorge. MVH [[Brukar:Megnorge|Megnorge]] 8. januar 2011 kl. 22:55 (CET) {{for}} Det er lett å bli tvunge til å ha fleire brukarar dersom ein opererer på fleire språk. Det eg har sett av Megnorge er at vedkommande er seriøs. nn treng aktive bidragsytarar dersom vi skal ha ein autoritativ nettstad. --[[Brukar:Thesam|Thesam]] 8. januar 2011 kl. 19:31 (CET) {{mot}}--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 8. januar 2011 kl. 20:09 (CET) {{mot}}--[[Brukar:Bep|Bep]] 8. januar 2011 kl. 22:14 (CET) :I tillegg til dei alvorlege ankepunkta som er nemnde, har brukaren vore aktiv i langt under 3 månader. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 8. januar 2011 kl. 22:55 (CET) {{mot}} Bør venta med å verta administrator --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 9. januar 2011 kl. 21:50 (CET) ===[[Brukar:Zanity|Zanity]]=== ==== Ny administrator ==== Heisann! Eg ynskjar å verta nominert til administrator her på Nynorsk Wikipedia. Eg likar godt å skriva, lesa, organisera og administrera, både for at brukarar skal få eit betre miljø, og ikkje minst fordi encyclopediaen skal verta overkommeleg og oversikteleg. Nynorsk er utan tvil ein favoritt! Eg håpar dykk vil gi ei stemme til meg, det er sjølvsagt heilt opp til dykk, men sjå gjerne på bidraga mine før du gjev di stemme. =====Diskusjon===== Eg har akkurat lagt inn manglande interwikilenkjer og kategoriar i ein av mange artiklar laga av Zanity, og det får meg til å lura på om han kan nok om korleis prosjeket verker til å ha særleg nytte av administratorverktøya? Kvifor vil du ha dei? Veit du kva tid til dømes korleis ein kategoriserer, korleis ein artikkel kan flyttast, og kva tid artiklar skal slettast? Bortsett frå desse spørsmåla har eg ikkje noko imot å utnemna Zanity. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 7. desember 2009 kl. 18:12 (CET) :Har brukt ein del tid på å venna meg til Wikipedia, men etter nokre spark i baken har eg no full forståing for kva som skal inn i artiklar og kva som ikkje skal inn. Både kategorisering, flytting av artiklar og kva tid artiklar skal slettast har eg full kontroll over no. Eg er sikker på at kjem til å få god nytte av dei ekstra verktya, og eg er klar for å verta del i ordensteamet her! --[[Brukar:Zanity|Zanity]] 7. desember 2009 kl. 18:35 (CET) ===== Ja til Zanity! ===== * [[Brukar:BGirlFreezinLegz|BGirlFreezinLegz]] 7. desember 2009 kl. 18:07 (CET) (har aldri skrive noko på nn: --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 7. desember 2009 kl. 18:12 (CET)) {{for}} Gjev guten ein [[hammar]]. Eg trur han kjem til å bruke hammaren til å byggje og reparere. [[Brukar:Hogne|Hogne]] 8. desember 2009 kl. 18:16 (CET) ===== Nei til Zanity! ===== {{mot}} Kan ikkje sjå at brukaren kjenner retningslinjene. Kan heller ikkje sjå at han har hatt bruk for administratorverktya. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 8. desember 2009 kl. 20:34 (CET) {{mot}} Alle brukarar har ein hammar. Eg kan ikkje sjå at denne er klar for slegga. Det er det solid arbeid over lag tid som viser.--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 8. desember 2009 kl. 22:01 (CET) {{mot}} Det er flott med nye brukarar som kjem til. Zanity har vore kjempeflittig med å skape nye artiklar. Det er bra, slikt likar me. På den andre sida er brukaren rimeleg fersk på nn, etter berre nokre månader som skribent. Lær deg korleis kategorisere artiklane dine og lenkje til andre språk, så dei vert lettare for andre å finne attende til. Skriving er gøy, rydde etter andre er eigentleg mindre gøy (Ein ting er at det tek tid frå skrivinga også). Når du etter litt tid har fått litt meir erfaring, kan du vurdere å søkje på nytt. [[Brukar:Anders|Anders]] 8. desember 2009 kl. 23:20 (CET) ===[[Brukar:Fleinn|Fleinn]]=== Fleinn har sagt seg viljug til å verte administrator etter at eg spurde på [[ Brukardiskusjon:Fleinn‎|diskusjonssida]] hans. Han gjer mykje godt oppryddingsarbeid og vil ha god nytte av administatorknappane.--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 5. mai 2010 kl. 11:42 (CEST) :{{for}} &ndash; Har tiltru og vil ha god nytte av verktya. --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 5. mai 2010 kl. 11:42 (CEST) :{{for}} ~ [[Brukar:Hogne|Hogne]] 5. mai 2010 kl. 12:24 (CEST) :{{for}} ~ Har gjort mykje godt arbeid - og skulle blitt spurt før :) --[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]] 5. mai 2010 kl. 13:22 (CEST) :{{for}} – einig med dykk. Dei formelle krava er også oppfylde og vel så det. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;" FACE="Georgia">EIRIK</b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 5. mai 2010 kl. 13:25 (CEST) :{{for}} - Om ingen kjem med sterke motførestillingar treng ikkje utnemninga venta så veldig lenge. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 5. mai 2010 kl. 13:32 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 5. mai 2010 kl. 14:39 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 5. mai 2010 kl. 15:24 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 5. mai 2010 kl. 16:59 (CEST) ===[[Brukar:HallvardLid|HallvardLid]]=== HallvardLid har sagt seg viljug til å verte administrator etter at eg spurde på [[Brukardiskusjon:HallvardLid|diskusjonssida hans]]. Han har gjort ein stor innsats her og han kan trenge administratorverktya. --[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]] 16. september 2009 kl. 20:28 (CEST) :{{for}} &ndash; Treng verktya og har tillit. --[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]] 16. september 2009 kl. 20:28 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 16. september 2009 kl. 21:58 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 16. september 2009 kl. 23:10 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 18. september 2009 kl. 10:45 (CEST) :{{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 18. september 2009 kl. 15:00 (CEST) ===[[Brukar:Egil Arne|Egil Arne]]=== Egil Arne har sagt seg villig til å verte administrator etter at Andreasv spurde på [[Brukardiskusjon:Egil Arne|diskusjonssida hans]]. Han har gjort mykje godt arbeid her og han kan trengje administratorverktya. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 12. april 2009 kl. 13:44 (CEST) :{{for}} &ndash; Treng verktya og har tillit. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 12. april 2009 kl. 13:44 (CEST) :{{for}} &ndash; --[[Brukar:Knut|Knut]] 12. april 2009 kl. 15:15 (CEST) :{{for}} -- Eg er nesten alltid for seint ute med å røysta, men no rekk eg det vel. [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 12. april 2009 kl. 15:52 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 12. april 2009 kl. 15:57 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 12. april 2009 kl. 16:04 (CEST) :{{for}} Vil det seie me ikkje får nokon artikkel om folk frå Narva? :) [[Brukar:Anders|Anders]] 12. april 2009 kl. 16:14 (CEST) :{{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 12. april 2009 kl. 17:33 (CEST). :{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 12. april 2009 kl. 20:55 (CEST) :{{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 12. april 2009 kl. 22:18 (CEST) ===[[Brukar:Orland|Orland]]=== Eg vil få foreslå at [[Brukar:Orland|Orland]] får administratorstatus. Han har skrivi litt her, men er mest aktiv på bokmål. Framfor alt gjer han ein viktig jobb med det skandinaviske artikkelsamarbeide, og me bør gjere den jobben enklast mogeleg for han. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 13. januar 2009 kl. 19:14 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 13. januar 2009 kl. 19:15 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 13. januar 2009 kl. 19:22 (CET) *{{for}} Biblotekarar brukar å vera bra folk. --[[Brukar:Sigmundg|Sigmundg]] 13. januar 2009 kl. 19:30 (CET) *{{for}}, det er viktig at utvald artikkel-samarbeidet fungerer bra. [[Brukar:Martin NH|Martin NH]] 13. januar 2009 kl. 20:04 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 13. januar 2009 kl. 20:09 (CET) *{{for}} - Vonleg kan han kanskje òg dengja ein vandal i ny og ne. --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 13. januar 2009 kl. 20:32 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 13. januar 2009 kl. 21:00 (CET) *{{for}}--[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 13. januar 2009 kl. 22:39 (CET) *{{for}}--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 14. januar 2009 kl. 08:19 (CET) ===[[Brukar:Martin NH]]=== Aktiv brukar som gjer mykje bra og som kan ha god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 30. desember 2008 kl. 20:19 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 30. desember 2008 kl. 20:19 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 30. desember 2008 kl. 20:22 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 30. desember 2008 kl. 21:01 (CET) *{{for}} -- - vår første umyndige adminstrator ?: --[[Brukar:Knut|Knut]] 30. desember 2008 kl. 21:46 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Anders|Anders]] 30. desember 2008 kl. 22:06 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 30. desember 2008 kl. 22:23 (CET) *{{for}} --[[Brukar:Sigmundg|Sigmundg]] 30. desember 2008 kl. 23:06 (CET) *{{for}} -- [[Brukar:Stykkjet|stykkjet]] 31. desember 2008 kl. 11:43 (CET) ===Jarle=== #'''[[Brukar:Jarle|Jarle]]''': Vil helst berre vera vanleg brukar, no som eg knappast hev stunder til å redigera her i det heile teke. Kan ein byråkrat degradera meg? [[Brukar:Jarle|Jarle]] 12. oktober 2008 kl. 16:49 (CEST) ::Det er heilt i orden. Men berre gje ein lyd om du vil ha administratorrettane tilbake, så skal dei nok raskt vere på plass att. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 12. oktober 2008 kl. 17:00 (CEST) ::Hm, ser ikkje ut til at byråkratar på Nynorsk Wikipedia har tilgang til å fjerne administratorrettar, berre opprette dei. Trudde dette gjekk an eg. Det må visst ein steward til ser det ut til. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 12. oktober 2008 kl. 17:05 (CEST) ::Takk for opplysingane, eg fekk hjelp frå ein Wikimedia-vert. [[Brukar:Jarle|Jarle]] 13. oktober 2008 kl. 07:04 (CEST) ===[[Brukar:Stykkjet]]=== [[Brukar:Stykkjet]] stolar eg på og han gjer [[Spesial:Bidrag/Stykkjet|godt arbeid]] her når han er innom. [[Brukar:Hogne|Hogne]] 15. september 2008 kl. 22:23 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 15. september 2008 kl. 22:23 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Knut|Knut]] 15. september 2008 kl. 22:30 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 15. september 2008 kl. 22:34 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 16. september 2008 kl. 08:10 (CEST) * {{for}} Ein treng ikkje «administrera» heile tida for å kunna vera ein god administrator. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 16. september 2008 kl. 08:44 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 16. september 2008 kl. 08:54 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 16. september 2008 kl. 09:18 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 16. september 2008 kl. 11:26 (CEST) * {{for}} Det var på tide nokon føreslo Stykkjet. --[[Brukar:Cato|Cato]] 6. oktober 2008 kl. 12:06 (CEST) ===[[Brukar:Erling]]=== Minst like aktiv som mange av administratorane me alt har, og har sikkert god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 7. september 2008 kl. 14:41 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 7. september 2008 kl. 14:41 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 7. september 2008 kl. 15:08 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 7. september 2008 kl. 16:02 (CEST) (med ein takk til Erling for mange språklege rettingar!) - [[Brukar:Knut|Knut]] 7. september 2008 kl. 16:02 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 7. september 2008 kl. 17:40 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 7. september 2008 kl. 18:56 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 7. september 2008 kl. 19:11 (CEST) * {{for}} Eg er veldig glad for den praksis me har her på nynorskwikipedia at alle me stolar på får dei verktøya dei treng. [[Brukar:Hogne|Hogne]] 7. september 2008 kl. 19:34 (CEST) *:Ja, heilt samd. Men om det er nokon me gløymer å spørje så håpar eg ikkje dei trur at me ikkje stolar på dei. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 7. september 2008 kl. 20:33 (CEST) * {{for}}--[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 7. september 2008 kl. 20:24 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Cato|Cato]] 7. september 2008 kl. 22:04 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Olve Utne|Olve Utne]] 7. september 2008 kl. 23:18 (CEST) ===[[Brukar:Andreasv|Andreasv]]=== Andreasv gjer ein del ryddarbeid og har mange gode bidrag. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 2. september 2008 kl. 12:42 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 2. september 2008 kl. 12:42 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 2. september 2008 kl. 12:45 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 2. september 2008 kl. 14:59 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 2. september 2008 kl. 16:31 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Cato|Cato]] 2. september 2008 kl. 16:43 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 2. september 2008 kl. 17:01 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 2. september 2008 kl. 17:31 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 2. september 2008 kl. 19:10 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 2. september 2008 kl. 19:53 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Migne|Migne]] 2. september 2008 kl. (CEST) ===[[Brukar:Knut|Knut]]=== Aktiv brukar som heilt sikkert kan ha god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 28. august 2008 kl. 18:27 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 28. august 2008 kl. 18:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 28. august 2008 kl. 19:11 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 28. august 2008 kl. 19:33 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 28. august 2008 kl. 23:15 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 28. august 2008 kl. 23:20 (CEST) * {{for}} &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 28. august 2008 kl. 23:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 29. august 2008 kl. 08:07 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 29. august 2008 kl. 08:30 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 29. august 2008 kl. 16:06 (CEST) ===[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar Mikalsen Kvifte]]=== Aktiv brukar som heilt sikkert kan ha god bruk for dei ekstra verktøya. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 28. august 2008 kl. 17:58 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 28. august 2008 kl. 18:27 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 28. august 2008 kl. 18:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 28. august 2008 kl. 19:11 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 28. august 2008 kl. 19:33 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 28. august 2008 kl. 22:17 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 28. august 2008 kl. 23:15 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 28. august 2008 kl. 23:20 (CEST) * {{for}} &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 28. august 2008 kl. 23:57 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 29. august 2008 kl. 08:07 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 29. august 2008 kl. 08:30 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 29. august 2008 kl. 16:06 (CEST) === Kandidat [[Brukar:Bep|Bep]] === [[Brukar:Bep|Bep]] er ein stødig wikipedant, med kunnskapar om korleis ting verkar under wikipedia-panseret. Han bør snarast råd få dei verktøya han treng. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 20. juni 2008 kl. 10:21 (CEST) :Eg har no likt meg litt på sidelinja, fått tusla med mitt. Men eg seier ikkje nei til eit par nye knappar. Eg likar knappar. --[[Brukar:Bep|Bep]] 20. juni 2008 kl. 19:08 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 20. juni 2008 kl. 10:22 (CEST) * {{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 20. juni 2008 kl. 10:59 (CEST) * {{for}} [[Brukar:Martin NH|Martin NH]] 20. juni 2008 kl. 11:28 (CEST) * {{for}} - So sant brukaren er for det sjølv. ;-) --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 20. juni 2008 kl. 13:21 (CEST) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 20. juni 2008 kl. 16:18 (CEST) ===[[Brukar:Hogne|Hogne]]=== Jamt aktiv og har fleire gonger sørga for at framsida vår ikkje stod tom for ein vekesartikkel. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 12:21, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} (Frokor [http://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia%3ASamfunnshuset&diff=579814&oldid=579807 har førehandsstemt] i Samfunnshuset) *{{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 12:21, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 12:26, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} - har god fartstid og mange redigeringer --[[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] [[Brukardiskusjon:Harald Khan|<font>Ճ</font>]] 12:31, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 12:37, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 13:04, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} Gje mannen ein kost! --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 13:05, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} [[Brukar:Anders|Anders]] 15:25, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Knut|Knut]] 16:16, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} Noko anna hadde vore latterleg. --[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 19:58, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} – På tide. Etter to år, ti måneder og 28 dager er det merkelig at denne kandidat ikke har vært nominert tidligere! ;) &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 21:35, 23 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Olve|Olve]] 00:41, 24 april 2008 (CEST) *{{for}} &mdash;[[Brukar:Helland|Helland]] 23:03, 24 april 2008 (CEST) === [[Brukar:Harald Khan|Harald Khan]] === Har vore med oss vel eit halvt år no og lagt ned mykje bra arbeid. No stiller han også med ein eigen bot og gjer mykje av det same gode oppryddingsarbeidet som administratorane gjer. Eg syns me skal gi han dei verktøya han treng til å gjere arbeidet skikkeleg. Det er ei lang administratorliste etter kvart, men med tanke på kor få på lista som faktisk er særleg aktive skadar det ikkje med fleire dyktige medarbeidarar. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 17:47, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 17:52, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} Eg har berre godt å seia om verket til denne stormannen. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 18:10, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} Angåande mange inaktive administratorar, sjå disk.sida. [[Brukar:Anders|Anders]] 18:37, 16 april 2008 (CEST) *{{for}} (godt forslag, veldig god kandidat!) --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 17:21, 17 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Hogne|Hogne]] 11:23, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} Ein god [[wikipedia|wiki]][[pedant]]. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 11:46, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Andreasv|Andreasv]] 14:40, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Finnrind|Finn Rindahl]] 14:46, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:25, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Olve|Olve]] 16:00, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} (jeg vet ikke om jeg er stemmeberettiget, men jeg kan ikke se at det er noen slike krav) Virker som en bra kar, verktøyene vil nok komme til nytte. &mdash;&nbsp;[[Brukar:H92|H92]]&nbsp;<small>([[Brukardiskusjon:H92|d]]&nbsp;·&nbsp;[[Spesial:Contributions/H92|b]]&nbsp;·&nbsp;[[:no:Bruker:H92|no]])</small> 16:02, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Sigmundg|Sigmundg]] 16:19, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Bep|Bep]] 17:35, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- [[Brukar:Stykkjet|stykkjet]] 20:53, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} -- I stjerneklasse! --[[Brukar:Knut|Knut]] 23:28, 18 april 2008 (CEST) *{{for}} --[[Brukar:Gunnar Mikalsen Kvifte|Gunnar]] 03:08, 22 april 2008 (CEST) === [[Brukar:Jhs|Jhs]] === Etter å ha forhøyrd meg med kandidaten foreslår eg Jorunn ([[Brukar:Jhs|Jhs]]) som administrator. Ho har vore aktiv i lang tid, og gjer etter mitt syn ein god innsats med opprydding. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 10:55, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} -- --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 10:55, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 11:01, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} - lang fartstid og både ryddig og ryddande framferd -- [[Brukar:Olve|Olve]] 13:37, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} &ndash; ein god kandidat til administratorstillinga. [[Brukar:Kjetil r|Kjetil Ree]] 18:58, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 19:50, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 19:55, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} (dvs. '''veldig for''') --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 20:19, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Cato|Cato]] 20:59, 21 februar 2007 (CET) * {{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 23:29, 21 februar 2007 (CET) * {{for}}. Beste kandidaten i manns (eller iallfall mitt) minne. Alltid sakleg og kritisk. --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 23:28, 23 februar 2007 (CET) === [[Brukar:Barend|Barend]] === Etter å ha forhøyrd meg med kandidaten foreslår eg Barend til administrator. Sjå [[Brukardiskusjon:Barend]]. *{{For}}, ein [http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?user=Barend&dbname=nnwiki_p flittig maur] med [[Brukar:Barend|knallbra langsiktig mål]]. --[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 18:32, 16 februar 2007 (CET) *{{For}}. Soleklårt. --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 18:48, 16 februar 2007 (CET) *{{For}}, god kandidat!--[[Brukar:Frokor|Frokor]] 18:49, 16 februar 2007 (CET) *{{For}}!!! -- [[Brukar:Olve|Olve]] 18:55, 16 februar 2007 (CET) *{{For}} sjølvsagt! --[[Brukar:Cato|Cato]] 18:59, 16 februar 2007 (CET) *{{For}} --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 23:59, 16 februar 2007 (CET) *{{For}} -- [[Brukar:Roger|Roger]] 00:01, 17 februar 2007 (CET) *{{For}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 00:18, 17 februar 2007 (CET) *{{For}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 07:19, 17 februar 2007 (CET). *{{For}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 09:44, 19 februar 2007 (CET) === [[Brukar:Cato|Cato]] === Sjå grunngjeving her: [http://nn.wikipedia.org/wiki/Brukar:Cato/administrator-søknad]. * {{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 20:05, 5 februar 2007 (CET). * {{for}} --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 21:53, 5 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 22:24, 5 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 22:49, 5 februar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 09:09, 6 februar 2007 (CET) ====Kommentarar==== Eg er for deg. Du kan vere litt kvass mot andre brukarar av og til, men vi satsar på at det går bra. Elles tykkjer eg det er eit litt rart argument at du vil setje i gong med sportsprosjektet ditt straks, ''dersom'' du vert administrator. Eit par tips: Hugs formatering og interwikilenkjer. Dersom du er ueinig i ei slettemerking eller liknande, hugs å diskutere sak og ikkje person. Ta gjerne saka opp på diskusjonssida til artikkelen og ikkje brukaren si. Eg trur du vert ein god administrator. Helsing [[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 22:49, 5 februar 2007 (CET) === [[brukar:Tannkrem|Tannkrem]] === Vi får gje honom ein sjanse til då, sidan han har lengst fartstid av alle de som ikkje er administrator enda. Selv om brukarsia kanskje ikkje er heilt tillitsvekkande for nye brukarar... men Tannkrem er vel flink vel? Og som han sa; han kunne trenge å blokkere [[rodelero]] av og til... Men min stemme får han ikkje. :P * {{imot}} --[[Brukar:Kobolt-kavaleriet|Kobolt-kavaleriet]] 11:14, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:01, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} (skulle vore føreslått for lenge sidan) --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 15:09, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 15:18, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 18:46, 22 januar 2007 (CET) * <small><s>{{nøytral}} Flink til redigering, men skulle gjerne hatt ei forsikring om at han vil gå på sak heller enn på person. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 19:07, 22 januar 2007 (CET)</s></small> Eg trur eg kan gjera litt meir nytta for meg om eg har administratorrettar. Eg endrar sjølvsagt dei useriøse elementa på brukarsida i så fall. Og eg skal vera sakleg. --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 19:41, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} etter ovanståande innlegg. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 20:47, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} -- [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 20:55, 22 januar 2007 (CET). Etter to fulle arbeidsdagar er resultatet seks for og éin mot. Eg ordnar opp med formalitetane no. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 21:34, 23 januar 2007 (CET) === [[Brukar:Frokor|Frokor]] === Eg tillet meg å føreslå [[Brukar:Frokor|Frokor]] som ein (kanskje betre?) kandidat. Han er visst for blyg til å føreslå seg sjølv, men eg les ut av [[Brukardiskusjon:Frokor#Administrator|svaret hans til Jorunn]] at han ikkje vil setja seg hardt til motverge dersom han får eit puff i den retninga!<br/> Eg håpar han vil skriva eit par ord her om han har nokon bestemt linje han vil leggja seg på dersom han blir admin, men eg er viss på at han kan gjera ein god jobb. * {{For}}. Eg trur Frokor vert ein bra administrator. [[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|ordskifte]]</font></sup> 22:02, 20 januar 2007 (CET) * {{For}}. Solid kandidat. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 22:31, 20 januar 2007 (CET) * {{For}}. Solid kandidat. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:01, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} (men eg måtte sjekka om dei tre månadane var ute. Jammen går tida fort!) --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 15:09, 22 januar 2007 (CET) * {{for}}. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 15:18, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} Kjempebra forslag! --[[Brukar:Tannkrem|Tannkrem]] 19:41, 22 januar 2007 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 20:57, 22 januar 2007 (CET). Takkar for tiltrua! Eg brukar jo ein del tid her inne, så eg kan jo gjerne gjere litt meir nytte for meg i same slengen. Eg likar jo mest å kverne ut artiklar, men ut i frå det eg har sett ser det ikkje ut til at administratoroppgåvene tar meir tid enn at eg skal få tid til begge delar. --[[Brukar:Frokor|Frokor]] 18:46, 22 januar 2007 (CET) ===[[brukar:Kobolt-kavaleriet|Kobolt-kavaleriet]]=== Eg veit ikkje kor store krav det er til utnemning her på nn wikki, men på no er dei veldig strenge. Eg tar sjansen på å foreslå meg sjølv (kontroversielt?) som administratorkandidat, fordi eg meiner eg kan gje mange gode bidrag til nn wikipedia, og bidra aktivt til opprensking av tor-nodar og annen vandalisme. Om dei synast dei har bruk for fleire administratorar, eller om dei tykkjar eg er erfaren nok til det enda, får deira avgjere. --[[Brukar:Kobolt-kavaleriet|Kobolt-kavaleriet]] 10:09, 19 januar 2007 (CET) :Kravet står i avsnittet over: «For å kunna bli vald bør ein ha vore aktiv brukar i minst tre månader og vist vilje til å følga retningslinene». Om ein tel saman tida frå alle kontoane dine får ein nok over tre månadar, men det spørs om alle desse kontane viser vilje til å følgje retningslinjene.--[[Brukar:Jhs|Jorunn]] 10:46, 19 januar 2007 (CET) :Einig med Jorunn. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 10:52, 19 januar 2007 (CET) * {{Mot}}. Eg synest det burde vera eit tilleggskrav at kandidaten er i stand til å skriva meir eller mindre feilfri nynorsk, i det minste i val-tala si på denne sida. (Rettar han den siste setninga i den, endrar eg kanskje mi røyst.) [[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|ordskifte]]</font></sup> 22:02, 20 januar 2007 (CET) * {{Mot}}. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:01, 22 januar 2007 (CET) === [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] === * {{For}} Trondtr har mange gode prosjekt på gang --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 15:09, 11 desember 2006 (CET) * {{for}} Eg har òg nyleg tenkt på å nominere han. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;"><FONT FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 17:02, 11 desember 2006 (CET) * {{For}} Verkar ryddig, i fleire tydingar av ordet. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 17:33, 11 desember 2006 (CET) * {{For}} Ryddig, produktiv, held fatninga godt. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 17:46, 11 desember 2006 (CET) * {{For}} Har han blitt spurt, eller? --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 00:09, 12 desember 2006 (CET) * {{For}} Han har ikkje svara enno. --[[Brukar:Anders|Anders]] 02:26, 12 desember 2006 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Kristaga|<b style="font-size: 70%;">KRISTAGA</b>]]<sup>[[Brukardiskusjon:Kristaga|<tt>&alpha;-&omega;</tt>]]</sup> 05:42, 12 desember 2006 (CET) === [[Brukar:Anders|Anders]] === Verkar som Anders er ein fyr som duger til å forbedre wikipedia og halde orden på ting, og eg synast måten han jobbar på verkar som han er administrator, bortsett frå at han ikkje er det. Men det fortjener han å bli. Så forfrem ham til sjef! --[[Brukar:Huleboeren|Huleboeren]] 14:51, 18 oktober 2006 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 07:45, 3 november 2006 (UTC) * {{for}}. Flittig fyr. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 09:06, 3 november 2006 (UTC) * {{for}}. Heilt einig. -- [[Brukar:Roger|Roger]] 09:20, 3 november 2006 (UTC) * {{for}}. [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] 00:00, 6 november 2006 (CET). === [[Brukar:Roger|Roger]] === Roger gjer mykje godt arbeid med opprydding. Han kan trengja administrator- funksjonane. Eg vil med dette foreslå at han vert administrator. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 18. januar 2006 kl. 10:33 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 18. januar 2006 kl. 10:33 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Ekko|Ekko]] 18. januar 2006 kl. 11:57 (UTC) * {{for}}. -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 18. januar 2006 kl. 15:31 (UTC) * {{for}}. --[[Brukar:Eirik|<b style="font-size: 80%;" FACE="Georgia">EIRIK</FONT></b>]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Eirik|diskusjon]]</font></sup> 18. januar 2006 kl. 15:53 (UTC) * {{for}}. <s>(Har nokon spurt om han er interessert, forresten?)</s> <small>(Det var gjort, ja. Fint! :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 18. januar 2006 kl. 17:29 (UTC))</small> -- [[Brukar:Olve|Olve]] 18. januar 2006 kl. 17:26 (UTC) Dette ser ukontroversielt ut. Har oppdatert statusen hans no. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 19. januar 2006 kl. 01:51 (UTC) :Takk for det! Skal prøve å ikkje gjere ugagn no då! [[Brukar:Roger|Roger]] 19. januar 2006 kl. 07:30 (UTC) ::Ai ai ai! Kven sletta alle kategoriane?! -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 19. januar 2006 kl. 09:13 (UTC) ;-) Hadde eg berre vore klar over avstemminga, hadde eg nok stemt for eg òg (heilt til det som hende med kategoriane, då...) :-) <br />'''/'''&nbsp;[[Brukar:Kurtber|Kurtber]]™<sup>'''|'''[[Brukardiskusjon:Kurtber|Ordskifte]]</sup> 26. januar 2006 kl. 16:31 (UTC) === [[Brukar:Kurtber|Kurtber]] (1618 redigeringar) === I fare for å framstå som blærete ønskjer eg å stille meg sjølv som kandidat til å vere administrator. Eg har ei ganske lang fartstid, og kan etterkvart påstå at eg er ein røynd wikipedant her på nynorsk. {{Brukar:Kurtber/sign}} 19. okt. 2005 kl. 13:46 (UTC) * {{for}} Røyster for, god innsats! --[[Brukar:Gunnernett|Gunnernett]] 19. okt. 2005 kl. 14:05 (UTC) * {{for}} Det er slett ikkje blærete å be om litt ekstra redigeringsmakt. -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 19. okt. 2005 kl. 14:16 (UTC) * {{for}} --{{Brukar:Eirik/sign}} 19. okt. 2005 kl. 14:20 (UTC) * {{for}} :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 19. okt. 2005 kl. 15:28 (UTC) Ser ut som dette er grei skuring. Eg tek sjansen på at stemninga generelt er for og skrur på admin-funksjonen no. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 20. okt. 2005 kl. 02:11 (UTC) :Takkar for tillita :-D {{Brukar:Kurtber/sign}} 20. okt. 2005 kl. 07:54 (UTC) === [[Brukar:Eirik|Eirik]] === Eg ynskjer å bli administrator her på Nynorsk Wikipedia. [[Brukar:Eirik|Eirik]]\[[Brukardiskusjon:Eirik|Diskusjon]] 10. mai 2005 kl. 2025 (UTC) <!-- * {{for}} --> * {{imot}}. [[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|diskusjon]]</font></sup> 10. mai 2005 kl. 2008 (UTC) <small>(Hei, Eirik! Korleis klarte du å datera kandidaturet ditt to timar fram i tid?)</small> &mdash; Sjå kommentar nedanfor. * {{imot}}. Litt fersk foreløpig (éin dag som registrert brukar per statistikken den 22. april [http://en.wikipedia.org/wikistats/NN/TablesWikipediaNN.htm]), og som Verdlanco seier, så er det naturleg at vi legg lista litt høgare no enn da vi alle var heilt ferske. Men utviklinga lovar svært godt og det kan godt hende eg ombestemmer meg når eg ser meir av korleis det går med det så langt raskt arbeidet ditt! :-) Kan hende eg endrar stemma mi (som er på vippen allereie) om ei veke eller tre...? :) [[Brukar:Olve|Olve]] 11. mai 2005 kl. 0101 (UTC) * {{imot}}. [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 0721 (UTC) '''Kommentarar''' * Nynorsk wikipedia byrjar å bli vaksen, og vi kan etter kvart unna oss den luksusen det er å stilla krav. På engelsk wikipedia er det t.d. mange som krev [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Requests_for_adminship/Standards minst tre månader som aktiv brukar og over tusen bidrag] før ein kandidat kan bli godkjent som administrator. Eg synest Eirik er litt for fersk enno. Han har berre vore med her sidan 20. april i år, so på siste [http://en.wikipedia.org/wikistats/NN/TablesWikipediaNN.htm statistikk] hadde han berre 14 bidrag totalt. (Men om han held fram med den farten han held no, fortener han sikkert admin-rettar om eit par månader!) --[[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|diskusjon]]</font></sup> 10. mai 2005 kl. 2008 (UTC) * Samd i at Eirik er noko fersk. Ein annan ting Eirik, er at eg må seia det har vore litt vanskeleg å kommunisera med deg. Eg får ikkje respons etter å ha lagt att kommentarar om ymse både på brukarsidene dine og på andre kommentarar. Med tida trur eg nok du finn deg til rette her og vil få meir tillit. [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 0721 (UTC) '''Ny runde''' Synest du eg no er klar for å bli administrator? No har eg +- 1500 redigeringar. {{Brukar:Eirik/sign}} 14. juli 2005 kl. 20:37 (UTC) * Ja, du har no gjort fleire store jobbar som du fortener løn for! Ikkje har eg sett noko "villredigering" sidan me krangla om idrettsutøvarane, heller... -- [[Brukar:Ranveig|Ranveig]] 14. juli 2005 kl. 20:46 (UTC) (som er klar over at ho ikkje heiter Olve) * Ja, eg er no tilbøyeleg til å vera einig med Ranveig her. :) Eg vil òg stemme for administratorskap, samtidig som eg vil minne om at det hadde vore fint om du var enda meir aktiv i diskusjonane der vi finn fram til korleis vi skal gjera ting &mdash; slik som namngjevingskonvensjonar for stadnamn o.a. Om ingen kjem med innvendigar, så vil eg ordne administratorstatus for deg om nokre timar. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 14. juli 2005 kl. 20:53 (UTC) * Klart du kan vera administrator. Eg er likevel samd med Olve, det er viktig å vera med på diskusjonar. Eg vil òg oppfordra deg til å vera mindre anonym, men det er sjølvsagt opp til deg! :) [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 15. juli 2005 kl. 07:02 (UTC) *** Ja, da ser det ut til å vera stemning for dette. :-) [[Brukar:Olve|Olve]] 15. juli 2005 kl. 07:05 (UTC) ---- ===[[Brukar:Kristaga|Kristaga]]=== Foreslår meg sjølv som administrator på oppfordring frå [[Brukar:Olve|Olve]]. --{{Brukar:Kristaga/sign}} 11. mai 2005 kl. 0035 (UTC) * {{for}}. Grunnsolid kandidat med lang fartstid (116 dagar per 22. april); 6. mest aktive bidragsytar (632 artikkelredigeringar og 159 andre redigeringar per 22. april).[http://en.wikipedia.org/wikistats/NN/TablesWikipediaNN.htm] Har solid naturvitskapleg kompetanse og bidreg allereie mykje til arbeidet med administrative/strukturelle oppgåver på korrekt, konstruktivt og høfleg vis. -- [[Brukar:Olve|Olve]] 11. mai 2005 kl. 0046 (UTC) * {{for}}. Ein ypparleg kandidat. --[[Brukar:Verdlanco|Verdlanco]]\<sup><font >[[Brukardiskusjon:Verdlanco|diskusjon]]</font></sup> 11. mai 2005 kl. 0533 (UTC) * {{for}}. Absolutt! [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 0716 (UTC) <!-- * {{imot}} --> *** Reknar ikkje med dette var noko kontroversielt, så Kristaga er no sysop (me treng ikkje stemme over alt! :) [[Brukar:BjarteSorensen|Bjarte]] 11. mai 2005 kl. 2308 (UTC) ===[[Brukar:Gautehuus|Gaute]]=== Eg ynskjer å utnemna meg sjølv som administrator. Det siste året har eg putla mykje på engelsk Wikipedia, der eg i hovudsak har jobba med medisin- og anatomiartiklar (høvesvis [[:en:WP:MED|WP:MED]] og [[:en:WP:Anatomy|WP:Anatomy]]). Tidlegare har eg bidratt vekselvis på nynorsk og bokmål Wikipedia, og har ei total fartstid på kring <s>4 år</s> 5 år. Eg jobbar for tida med [[WP:MED|Wikiprosjekt Medisin]] her på nnWP, der eg håpar å kunne vekke nytt liv og engasjement ved å lage gode retningslinjer og gjeremål for dei som vil bidra. Verktøya trur eg vil koma godt med. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|chat]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 10. november 2014 kl. 17:24 (CET) :Hei! Sender «ping» til [[Brukar:Ranveig|Ranveig]], ho kan sjå på det. Mvh.--[[Brukar:Anne-Sophie Ofrim|Anne-Sophie Ofrim]] ([[Brukardiskusjon:Anne-Sophie Ofrim|diskusjon]]) 11. november 2014 kl. 11:50 (CET) ::Det er mogleg for alle brukarar å koma med innspel, men sjølv synest eg Gaute treng ein litt større profil her. Eg kikka på bidraga hans og sjølv om han har vore brukar her i fleire år, har han gjort færre enn 500 endringar. Litt fleire bidrag og ei lengre samanhengande bidragstid bør me nok ha før me kan seia noko. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 11. november 2014 kl. 13:40 (CET) :::Takk til begge for tilbakemeldingar. Kan leggje til at eg tidlegare opererte med [[Brukar:Zanity]] <sup>([[Spesial:Bidrag/Zanity|sjå bidrag]])</sup>, men eg mista tilgong til den kontoen for fleire år sidan. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|chat]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 11. november 2014 kl. 14:12 (CET) :::På den førre brukaren var eg forøvrig aktiv i ~2 år, med 1000+ endringar. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|chat]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 12. november 2014 kl. 14:17 (CET) * {{for}} Ein månad med god aktivitet, og det er tydeleg at verktøya kan bli nyttige.--[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 13. desember 2014 kl. 09:43 (CET) * {{for}} [[Brukar:Trondtr|Trondtr]] ([[Brukardiskusjon:Trondtr|diskusjon]]) 14. desember 2014 kl. 16:27 (CET) * {{for}} Gaute skriv viktige artiklar, og med god godt språk. Nyttig med aktive administratorar. --[[Brukar:Knut|Knut]] ([[Brukardiskusjon:Knut|diskusjon]]) 14. desember 2014 kl. 17:22 (CET) * {{for}} [[Brukar:Stykkjet|stykkjet]] ([[Brukardiskusjon:Stykkjet|diskusjon]]) 16. desember 2014 kl. 10:25 (CET) * {{for}} --[[Brukar:Njardarlogar|Njardarlogar]] ([[Brukardiskusjon:Njardarlogar|ordskifte]]) 16. desember 2014 kl. 13:00 (CET) Då er utneminga i orden. Takk til alle som engasjerte seg! --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 18. desember 2014 kl. 13:06 (CET) :Takk til alle for kommentarar, stemming og tiltru. — [[Brukar:Gautehuus|Gaute]] <sup>[[Brukardiskusjon:gautehuus|snakk]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[Spesial:E-post/Gautehuus|epost]]</sup> <sup>-</sup> <sup>[[User:Gautehuus/Gjestebok|signér]]</sup> 18. desember 2014 kl. 13:18 (CET) [[Kategori:Administratorar]] emaesojpu9xxi9nxx59yl1331u64v67 0 59310 3398919 3052627 2022-08-16T13:15:19Z TonjeR 25909 Oppdatering wikitext text/x-wiki [[Fil:X-bow ship south of Fedje.JPG|mini|X-bow-skip vest for Fedje.{{foto|Frode H. Korneliussen}}]] [[Fil:WulstbugXBow.jpg|mini|Konvensjonell baug versus X-BOW]] '''X-BOW''' er ein serie design på bakoverlente [[baug|baugtypar]] utvikla av Ulstein Design & Solutions AS, eit selskap i [[Ulstein Group]], der baugen er vendt innover, mot [[akter]], slik at eit skip med X-BOW vil vere lengst ved vasslinja. I prinsippet vil ein slik baug ha større oppdrift framme enn konvensjonelle [[skrog]]. [[Fil:Ulstein X-Bow.jpg|mini|venstre|Eit konstruksjonsskip med X-BOW under bygging i dokkhallen på Ulstein Verft.]] [[Fil:Bourbon Orca in Stavanger 2012.jpg|mini|Bourbon Orca - det første skipet med X-BOW]] Skroget handterer møtande sjø<ref>[http://www.marineinsight.com/marine/marine-news/headline/x-bow-hull-design-vs-conventional-hull-design/ «X Bow Hull Design vs Conventional Hull Design»], ''Marine Insight'' </ref> slik at den ekstra oppdrifta denne forma gir vil gjere at baugen flyt over møtande bølgjer, som dei konvensjonelle skroga må bryte i gjennom. Dette gir mindre akselerasjon i baugen og dermed ei meir komfortabel reise for mannskapet. I tillegg gjev mindre motstand eit redusert drivstoff-forbruk.<ref>[http://www.aftenposten.no/okonomi/Trosser-uvar-og-bedrer-miljoet-7020362.html «Trosser uvær og bedrer miljøet»], ''Aftenposten''</ref> Baugen vart lansert i 2005 samtidig som det vart offentleggjort skipsbyggingskontrakt på første skip med X-BOW. Baugen blei anerkjent som «Årets Ingeniørbragd» i 2005,<ref>[http://www.tu.no/nyheter/naturvitenskap/2005/12/16/skipsdesign-ble-arets-ingeniorbragd-2005 «Skipsdesign ble årets ingeniørbragd 2005»], ''Teknisk Ukeblad''</ref> og vart kåra til «Årets Skip» av både Skipsrevyen og Offshore Support Journal. X-BOW blei første gong tatt i bruk på eit skip i mai [[2006]], ved bygginga av [[AHTS]]-skipet (Ulstein AX104) med namn [[MS «Bourbon Orca»|MS «Bourbon Orca»,]] som i dag opererer i det karibiske havet. Ved årsskiftet 2015 var det bestilt 100 skipsdesign med X-BOW. Designet er selt til mange ulike reiarlag for bygging ved fleire ulike verft. Designa av X-BOW-fartøy omfattar i hovudsak offshore/oljesektoren (konstruksjon, seismikk, PSV, ankerhandtering), men det er også designa X-BOW-fartøy innan områda tungløft/drill (heavy offshore) og ei rekke ekspedisjonscruiseskip. Fleire av X-BOW-skipa har blitt nominerte eller blitt utnemnde til Ship of the Year. Designa av X-BOW-fartøy omfattar i hovudsak offshore/oljesektoren (konstruksjon, [[Refleksjonsseismikk|seismikk]], PSV, ankerhandtering), men det er også designa x-bow-fartøy innan områda tungløft/drill (heavy offshore). Fleire av X-BOW-skipa har blitt nominerte eller blitt utnemnde til Ship of the Year. To andre vinnarar er subseaskipa 'Island Constructor' <ref> http://www.offshore.no/sak/22081_island_constructor_ble_hedret Offshore.no </ref> og Seven Viking. <ref> http://www.shipoftheyear.com/ship-of-the-year-2013/ms-seven-viking-elected-ship-of-the-year-2013/ Skipsrevyen </ref> Ei vidareføring av X-Bow-designet er X-STERN,<ref> http://www.tu.no/industri/2014/08/26/ulstein-med-x-bow-i-begge-ender Teknisk Ukeblad </ref> som er ei liknande løysing for akterenden, og som gjer at skipa kan ligge med enden mot vêret og halde posisjon. X-STERN er tildelt utmerkinga Next Generation Ship Award 2015 <ref> http://www.offshoreenergytoday.com/ulsteins-x-stern-wins-next-generation-ship-award </ref> Det første skipet med X-STERN er offshore-vindservicefartøyet «Windea La Cour», som tilhøyrer BS Offshore og som opererer for Siemens på Gemini-vindfeltet utanfor Nederland. Ei anna vidareføring er TWIN X-STERN<ref>{{Citation|title=Two sterns provide fuel savings and maximum manoeuvrability|url=https://www.theexplorer.no/solutions/two-sterns-provide-fuel-savings-and-maximum-manoeuvrability/|website=www.theexplorer.no|accessdate=2022-08-16|language=en}}</ref>, der den første skipsbyggingskontrakten ved Ulstein Verft blei signert med Olympic i 2022<ref>{{Citation|title=Olympic kontraherer inntil fire havvindfartøy ved Ulstein Verft|url=https://www.skipsrevyen.no/olympic-ulstein-ulstein-design-solutions/olympic-kontraherer-inntil-fire-havvindfartoy-ved-ulstein-verft/1118565|website=www.skipsrevyen.no|date=2022-07-13|accessdate=2022-08-16|language=nb-no|first=Redaksjon|last=Skipsrevyen}}</ref>. ==Kjelder== {{refstart}} {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == * [https://www.ulstein.com/ Ulstein Group] [[Kategori:Skipskonstruksjon]] 7cj8w5d5qcff8hve8ju68t7c2zefaxo 0 59497 3399068 2570926 2022-08-17T00:21:07Z Kwamikagami 4260 /* Kjende namneberarar */ wikitext text/x-wiki [[Fil:Alexander the Great.jpg|mini|[[Aleksander den store]] spreidde namnet sitt til store delar av verda. Her er namnet skrive fonetisk i egyptiske [[hieroglyf]]ar, A-l-ka(k)-s-i(a)-n-d(t)-r-s.]] '''Aleksander''' eller '''Alexander''' er eit [[mannsnamn]] som stammar frå [[gresk språk|gresk]] ''aleksandros'' (Αλέξανδρος) av ''aleksis'' (αλέξις), 'verje, hjelpe' og ''[[Andreas|andros]]'' (ανδρος) 'mann, menneske'. Namnet er bruka over heile den vestlege verda i variantar som Alessandro på italiensk, Alejandro på spansk, Alexandre på fransk og Александр på russisk. I den muslimske verda er namnet blitt til [[Iskander]]. Kortformer av namnet er Alek, [[Alex]] og [[Sander]]. I Noreg var det ved [[folketeljing]]a i [[1801]] vel 120 som vart innskrivne som Aleksander i ei eller anna staveform. I 1900 var det vel 700. I dag er det om lag 13800 som heiter Aleksander eller Alexander - eit lite fleirtal av dei skriv namnet sitt med X. I Noreg har Aleksander [[namnedag]] [[18. mars]]. == Kjende namneberarar == === Pavar === [[Fil:Pope Alexander Vi.jpg|mini|[[Pave Alexander IV]].]] * [[Pave Alexander I]] (105–115) * [[Pave Alexander II]] (1061–1072) * [[Pave Alexander III]] (1159–1181) * [[Pave Alexander IV]] (1254–1261) ** Mot[[pave Alexander V]] (1409–1410) * [[Pave Alexander VI]] (1492–1503) * [[Pave Alexander VII]] (1655–1667) * [[e PavAlexander VIII]] (1689–1691) === Andre patriarkar === * [[Aleksander av Konstantinopel]] (314–337) * [[Aleksander I av Alexandria]] (313–328) * [[Aleksander II av Alexandria]] (702–729) === Keisarar === * [[Aleksander Severus]], romersk keisar (208–235) * [[Aleksander III]], austromersk keisar (870–913) * [[Russland]] ** [[Aleksander I av Russland]] (1801–1825) ** [[Aleksander II av Russland]] (1855–1881) ** [[Aleksander III av Russland]] (1881–1894) === Kongar === * [[Epirus]] ** [[Aleksander I av Epirus]] (ca. 342 f.Kr.) ** [[Aleksander II av Epirus]] (ca. 272 f.Kr.) * [[Makedonia i antikken|Makedonia]] ** [[Aleksander I av Makedonia]] (498–454 f.Kr.) ** [[Aleksander II av Makedonia]] (370–368 f.Kr.) ** [[Aleksander III av Makedonia]] (''Aleksander den store'') (336–323 f.Kr.) ** [[Aleksander IV av Makedonia]] (323–310 f.Kr.) * [[Aleksander Balas]], konge over Selevkidene i Syria (150–146 f.Kr.) * [[Skottland]] ** [[Aleksander I av Skottland]] (1078–1124) ** [[Aleksander II av Skottland]] (1198–1249) ** [[Aleksander III av Skottland]] (1241–1286) * [[Aleksander av Serbia]] (1889–1903) * [[Aleksander I av Jugoslavia]] (1921–1934) * [[Aleksander av Hellas]] (1917–1920) [[Fil:Alexander Graham Bell.jpg|mini|Oppfinnaren [[Alexander Graham Bell]] (1847&ndash;1922) ]] === Andre kjende personar med namnet === * [[Alexander Pope]] (1688–1744), engelsk diktar * [[Aleksandr Pusjkin]] (1799–1837), russisk forfattar * [[Alexandre Dumas den eldre|Alexandre Dumas]] (1802–1870), fransk forfattar * [[Alexander Graham Bell]] (1847–1922), amerikanar som oppfann [[telefon]]en * [[Alexander Kielland]] (1849–1906), norsk forfattar * [[Alexandre Alekhine]] (1892–1946) russisk-fransk verdsmeister i sjakk * [[Aleksandr Solzjenitsyn]] (f. 1918), russisk forfattar, historikar og nobelprisvinnar * [[Aleksandr Litvinenko]] (1962–2006), russisk spion * [[Alexandr Hleb]] (f. 1981), kviterussisk fotballspelar * [[Alexander Rybak]] (f. 1986), norsk songar og Eurovision-vinnar * [[Aleksander Denstad With]] (f. 1987), norsk songar og Idol-vinnar * [[Alejandro Fuentes]] (f. 1987), chilensk-norsk songar === Oppdikta personar === * Ole Aleksander i bokserien av same namn av [[Anne-Cath Vestly]] == Kjelder == {{namn ssb|Aleksander}} * [[Olav Veka]] [[1991]]: Namneboka ([[Det Norske Samlaget]]) * [http://digitalarkivet.uib.no/cgi-win/WebMeta.exe?slag=vismeny&katnr=1&emnenr=5 Folketeljingar på Digitalarkivet] [[Kategori:Mannsnamn]] [[Kategori:Førenamn av gresk opphav]] [[Kategori:Namn knytte til vern]] ezhhxt6szwth1rdd61hyx8elv1tgoe3 0 67742 3398948 3023905 2022-08-16T14:23:09Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |bilete =Paros naoussa.jpg |bilettekst =Landsbyen Náousa nord på Páros. |kart = 2011 Dimos Parou.png |lokalt namn = Πάρος |lokalt namn språk =gresk |stad = [[Egearhavet]] |koordinatar={{koord|37|05|N|25|09|E|vising=pålinje,tittel|region:GR_type:isle}} |øygruppe = [[Kykladane]] |areal = 196,3 |høgaste punkt = |høgd = |land = Hellas |land administrativ inndeling tittel= [[Periferi i Hellas|Periferi]] <br /> [[Periferieining i Hellas|Periferieining]] |land administrativ inndeling = [[Dei sørlege egeiske øyane]] <br /> [[Periferieininga Páros|Páros]] |land største by =Páros |land største by folketal=4&nbsp;326 |folketal = 13&nbsp;715 |folketal år =2011<ref name=Folketeljing_rev>[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/resident_population_census2011rev.xls Folketeljing 2011, revidert]</ref> |folketettleik =69,8 }} [[Fil:Cyclades map names de.PNG|mini|Plasseringa til Páros i Egearhavet.]] [[Fil:Paros windmill.jpg|mini|Vindmølle i Páros by (Parikía). Tradisjonell kykladisk utforming.]] [[Fil:ParosHuis.JPG|mini|Kvitvaska hus i Páros by (Parikía).]] [[Fil:Louvre Venus de Milo DSC00900.jpg|mini|[[Venus de Milo]]. Skulptur skjert ut i marmor frå Páros, om lag 100 fvt., [[Louvre]] i Paris.]] '''Páros''' ([[gresk]] Πάρος, [[italiensk]] ''Paro'') er ei øy i [[Hellas]] som høyrer til [[Kykladane]] i [[Egearhavet]]. Ho ligg vest for [[Náxos]] og mellom dei ligg eit 8&nbsp;km breitt sund. Ho ligg om lag 185&nbsp;km søraust for [[Pireus]]. I dag er Páros ein stor turistdestinasjon for europeiske turistar. Páros er eigen kommune, og frå 2011 høyrer øya administrativt til under [[periferieining i Hellas|periferieininga]] [[Periferieininga Páros|Páros]] i [[periferi i Hellas|periferien]] [[Dei&nbsp;sørlege&nbsp;egeiske&nbsp;øyane]]. Páros er hovudstad i periferieininga..<ref name="Kallikratis">[http://web.archive.org/web/20101122132403/www.delino.gr/N38522010_KALLIKRATIS_FEKA87_07062010.pdf Kallikratis-reforma]</ref> Ved folketeljinga i 2011 hadde kommunen Páros 13&nbsp;715&nbsp;innbyggjarar, medan tettstaden med same namn hadde 4&nbsp;326&nbsp;innbyggjarar.<ref name=Folketeljing_rev /> == Geografi == Páros er om lag 21&nbsp;km lang og på det breiaste 16&nbsp;km med eit areal på 165&nbsp;km². Øya har ei rund pæreform, og er danna rundt eit enkelt fjell som er om lag 800 meter høgt. Fjellet heller nedover frå alle sider mot ei kystslette, som er breiast i nordaust og sørvest. Øya består av [[marmor]], men ein finn òg [[gneis]] og [[glimmerskifer]] enkelte stader. Vest for Páros ligg den mindre naboøya [[Andíparos]]. På det smalaste er sundet mellom desse to øyane mindre enn 2&nbsp;km. Ei bilferje går dagen lang mellom dei to øyane (frå Poúnda, 4–5&nbsp;km sør for Páros by). I tillegg ligg det fleire andre småøyar rundt Páros. Øya er kjend for strendene sine. Den største av desse er Khrysí Aktí nær Drios på austkysten mot Naxos. Den vedvarande sterke vinden i sundet mellom Páros og Náxos gjer det til ein ynda stad for [[brettsegling]]. Andre fine sandstrender finn ein ved Poúnda, Logarás, Píso Livádi, Náousabukta, Páros by og Ajía Iríni. Hovudbyen Páros by (Parikía) (italiensk Parechia) ligg i ei bukt på nordvestsida av øya, på same stad som den antikke hovudstaden Páros. Hamna er eit transportsenter for ferjer og katamaranar mellom øyane i Egearhavet og frå her går det fleire avgangar dagleg til Pireus, [[Iráklio]] på [[Kreta]] og andre øyar som [[Náxos]], [[Íos]], [[Santoríni]] og [[Mýkonos]]. Innseglinga til hamna er frykta for dei mange skjera i området. Under ein storm den [[26. september]] [[2000]] rende ei bilferje på eit av desse skjera og sokk. 80 menneske mista livet i ulukka. På nordsida av øya ligg bukta Náousa, som dannar ei trygg og romsleg hamn. I antikken var ho stengd av ein kjetting eller ein bom. Ei anna god hamn er Dryós på søraustsida, der den tyrkiske flåten brukte å ankre opp under si årlege reise gjennom Egearhavet i perioden då [[Det osmanske riket]] styrte over Páros (1537-1832). Dei tre landsbyane Pródromos, Mármara og Márpissa ligg på ei open slette på austsida av øya og har rike spor frå antikken. Sannsynlegvis låg det ein by her på den tida. == Historie == I følgje greske segner skal Páros ha vorte kolonisert av ein Paros av Parrhasia, som føte med seg ein koloni frå [[Arkadía]] til øya.<ref>[[Heraklides]] ''De rebus publicis'' 8</ref>. I antikken skal øya ha vorte kalla Plateia (eller Pactia), Demetrias, Strongyli (som tyder rund på grunn av forma til øya), Hyria, Hyleessa, Minoa og Cabarnis<ref>Stefanos Byz.</ref>. Frå [[Athen]] kom det seinare ei koloni av [[Jonia|jonarar]]<ref>Schol. Dionys. Perieg. 525; [[Herodian]] I.171</ref>, som gjorde øya svært velståande. Dei sende vidare koloniar til [[Thásos]]<ref>[[Thukydides]] ''Peloponnesarkrigen'' IV.104; [[Strabo]] ''Geografi'' 487</ref> og [[Pariom]] ved [[Hellespont]] ([[Dardanellane]]). Diktaren [[Arkhilokhos av Paros|Arkhilokhos]] skal ha vore ein del av den tidlegare kolonien, som vart grunnlagd i den 15. eller 18. [[olympiade]]n. Så seint som i [[-385|385 fvt.]] skal innbyggjarane på Páros, i lag med [[Dionysios av Siracusa]], grunnlag ein koloni på den [[illyria|illyriske]] øya Pharos ([[Hvar]])<ref>[[Diodoros Sikulos]] XV.13</ref>. Kort tid før [[den gresk-persiske krigen]] ser Páros ut til å vore underlagd Náxos<ref>[[Herodotos]] ''Historier'' V.31</ref>. Under den første gresk-persiske krigen ([[-490|490 fvt.]]) skal Páros ha vald persarane si side og send ein [[triere]] til [[Marathónas]] for å hjelpe dei. Som følgje av dette vart hovudstaden omleira av ein [[athen]]sk flåte under [[Miltiades]], som kravde ei bot på 100 [[talent]]ar. Men byen gjorde kraftig motstand og athenarane vart tvungen til å segle bort etter ei omleiring på 26 dagar. I løpet av denne perioden hadde dei rasert heile øya. Det var ved eit tempel for [[Demeter]] Thesmoforos i Páros at Miltiades fekk såret han seinare skulle døy av.<ref>Herodotos ''op.cit.'' VI.133-136</ref>. Páros tok òg [[shahanshah]] [[Xerxes I|Xerxes I av Persia]] si side mot Hellas under den andre gresk-persiske krigen (480 - 479 fvt.), men etter [[slaget ved Artemisium]] var den pariske kontingenten passiv ved [[Kýthnos]] og avventa situasjonen.<ref>Herodotos ''op.cit.'' VIII.67</ref> På grunn av støtta dei gav persarane vart øybuarane seinare straffa av den athenske hærføraren [[Themistokles]], som gav dei ei kraftig bot<ref>Herodotos ''op.cit.'' VIII.112</ref>. Som ein del av [[Det athenske sjøforbundet]] betalte Páros den høgaste skatten av alle øymedlemmane, 30 talentar årleg i følgje eit estimat av Olympiodoros ([[-429|429 fvt.]])<ref>[[Olympiodoros]] 88.4</ref>. Dette tyder på at Páros på den tida var den rikaste øya i Egearhavet. Ein veit lite om styret på Páros, men inskripsjonar tyder på at det var basert på [[athensk demokrati]] med ein ''boule'' (senat) som styrte forretningane<ref>Corpus Inscriptionum Graecarum 2376-2383; Ross, Inscr. med. II.147, 148</ref>. I [[-410|410 fvt.]] fann den athenske generalen [[Theramenes]] eit [[oligarki]] som styrte Páros. Han avsette oligarkiet og gjeninnførte demokratiet<ref>Diodoros Sikulos XIII.47</ref>. Páros vart ein del av [[det andre athenske riket]] ([[-378|378]] - [[-355|355 fvt.]]). I [[-357|357 fvt.]] reiv det, i lag med [[Khíos]], seg ut av riket. Kykladane, og sannsynlegvis òg Páros, kom under [[Ptolemeardynastiet]], det [[hellenistisk]]e dynastiet styrt av [[Egypt]] ([[-305|305]] - [[-30|30 fvt.]]). Páros vart så ein del av [[Romarriket]] og seinare [[Austromarriket]]. I [[1204]] erobra soldatar under [[det fjerde krosstoget]] [[Konstantinopel]] og styrta det bysantiske riket. Páros vart då ein del av [[hertugdømet Naxos]], som vart styrt av ein [[venezia|venetiansk]] hertug som ein nominell [[vassall]] av fleire krossfararstatar. I praksis var derimot hertugdømet ein del av [[Republikken Venezia]]. I [[1537]] vart Páros erobra av [[Det osmanske riket]] og vart ein del av det fram til [[den greske sjølvstendekrigen]] (1821 - 29). Etter [[Konstantinopeltraktaten i 1832]] vart Páros ein del av Kongedømet Hellas. På denne tida var Páros heimstad for ei heltinne for nasjonalistrørsla, [[Manto Mavrogenous]], som hadde finansiert og kjempa i sjølvstendekrigen. Huset hennar nær kyrkja Ekatontapiliani er i dag eit historisk monument. == Ymse == Páros har skular, eit par [[latinskule|latinskular]], ei kyrkje, eit postkontor og eit par plassar (''[[plateia|plateies]]''). Ho har òg mange hotell og barar. I sommarmånadane er turistaktiviteten stor, særleg unge [[ryggsekkturist]]ar på [[øyhopping]] i Hellas. Páros er òg kjend for den fine kvite marmoren som har gjeve uttrykket parisk porselen. ==Byar og tettstader== Dei største byane og tettstadene i kommunen er: {| class="wikitable" ! Tettstad !! Folketal 2011<ref name=Folketeljing_rev /> |- | Páros by (Parikía) || 4&nbsp;326 |- | [[Náousa på Páros|Náousa]] || 2&nbsp;468 |- | [[Alykí]] || 657 |- | [[Márpissa]] || 582 |- | [[Mármara på Páros|Mármara]] || 552 |- | [[Lévkes]] || 545 |- |} Andre busetnader på øya: {{kolonnar |col1= * Pródromos (410) * Ambelás (296) * Ageriá (280) * Áspro Khóri (263) * Kakápetra (259) |col2= * Kóstos (253) * Poúnda (240) * Krotíri (231) * Kamáres (189) * Kalámi (173) |col3= * Dryós (171) * Maráthi (125) * Kámbos (110) * Píso Livádi (108) }} Småøyar i kommunen: * Ajía Kalí (0) * Ájos Artémios (0) * Gaidouronísi (0) * Galiátsos (0) * Evriókastro (0) * Mavronísi (0) * Tetartonísi (0) * Toúrlos (0) * Filídi (0) * Fínisses (0) * Ájos Spyrídonas (0) * Glarmbouta (0) * Mikronísi (0) * Panderonísi (0) * Tigáni (0) * Dryonísi (0) * Makronísi (0) == Referansar == {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Paros}} {{wikivoyage|Paros}} * [http://www.ekatontapyliani.org/index.html Kyrkja Ekatontapyliani] * [http://www.parosweb.com/ parosweb.com] * [http://www.paros.la/ Reiseguide for Paros] * [http://www.paros-greece.gr/ paros-greece.gr] == Kjelde == {{en|Paros|kjelde}} * J.P. de Tournefort ''Voyage du Levant'' I.232 seqq. (Lyon, 1717) * Clarke ''Travels'' III (London, 1814) * Leake ''Travels in Northern Greece'' III.84 seqq. (London, 1835) {{Kykladane}} {{Periferien Dei sørlege egeiske øyane}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kykladane|Paros]] [[Kategori:Periferieininga Páros|Paros]] [[Kategori:Kommunar i periferien Dei sørlege egeiske øyane|Paros]] [[Kategori:Byar og tettstader i periferieininga Páros|Paros]] 396l6dhy6sgh4vzbxf7vkm4frvbqj1z 0 70804 3398938 3142020 2022-08-16T14:18:58Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Ungarn |offisielt_namn = Miskolc |bilet_horisont = Megyeszékhely - Borsod-Abaúj-Zemplén megye - Miskolc.jpg |bilet_flagg = Flag of Miskolc.svg |bilet_byvåpen = HUN Miskolc Címer.svg |kallenamn = «Stålbyen», «Byen med dei opne portane» |region = [[Nord-Ungarn]] |fylke = [[Borsod-Abaúj-Zemplén]] |etablert_tittel = Byrettar i |etablert_dato = [[1365]] |totalareal = 236,68 |innbyggjarar_i_år = 2004 |innbyggjarar_totalt = 178&nbsp;950 |folketettleik = 756 |latd=48 |latm=06 |lats=00 |longd=20 |longm=47 |longs=00 |høgd = 130 |postnummer = 3500–3549 |nettside = [http://www.miskolc.hu www.miskolc.hu] }} '''Miskolc''' ([[polsk]] ''Miszkolc'', [[slovakisk]] ''Miškovec'') er ein by nordaust i [[Ungarn]]. Han har om lag 180&nbsp;000 innbyggjarar og er den tredje største byen i landet etter [[Budapest]] og [[Debrecen]]. Han er òg fylkessete i [[Borsod-Abaúj-Zemplén]] og [[regionar i Ungarn|regionssenter]] i [[Nord-Ungarn]]. Byen ligg aust for [[Bükk]]fjella i dalen til elvane [[Sajó]], [[Hejő]] og [[Szinva]]. Området er ein del av [[Den store ungarske sletta]]. == Historie == [[Fil:Miskolc old picture.jpg|mini|venstre|Historisk bilete av byen. Utsyn frå åsen [[Avas]] [[Den gotiske kyrkja i Avas|Den gotiske kyrkja]] i føregrunnen.]] Området har vore busett sidan antikken og arkeologiske funn viser at det har vore menneske i området i over 70&nbsp;000 år sidan. Dei første kjende busetjarane var [[cotinus]], ei [[keltisk]] stamme. Området har vore busett av ungararar sidan «erobringa» seint på [[800-talet]]. Byen er kalla opp etter Miskóc-klanen og vart først nemnd med dette namnet rundt år [[1210]]. Miskóc-klanen mista makta si då Kong [[Karl I av Ungarn|Karl I]] sentraliserte makta si ved å dempe makta til [[oligark]]ane. Miskolc fekk status som [[oppidum]] (markedsby) i [[1365]] av kong [[Ludvig I av Ungarn|Ludvig I]]. Han omgjorde òg [[Borga i Diósgyőr|borga]] i den nærliggande byen [[Diósgyőr]] (i dag ein bydel i Miskolc) til ein gotisk festning. Byen utvikla seg dynamisk, men under [[Det osmanske riket]] stoppa utviklinga. Tyrkarane brann ned Miskolc i [[1544]] og byen måtte betale høge skattar fram til [[1687]]. Det var i desse åra Miskolc vart eit viktig område for dyrking av vin. På slutten av 1600-talet var byen like stor som [[Košice]], og det hadde vorte grunnlagd 13 laug i byen. Under sjølvstendekrigen mot [[Habsburg]]-styret tidleg på [[1700-talet]], nytta prins [[Frans II Rákóczi]], leiaren for ungararane, Miskolc som hovudkvarter. Dei keisarlege styrkane plyndra og brende byen i [[1707]]. Fire år seinare vart halve folkesetnaden råka av ein [[kolera]]epidemi. Miskolc kom seg rask på fote att og byrja å bløme igjen. I [[1724]] vart Miskolc vald som byen der fylkesrådhuset i [[Borsod]] fylke skulle byggjast. Mange andre viktig bygg vart bygd på 1700- og 1800-talet, inkludert rådhuset, skular, kyrkjer, [[Miskolcsynagogen]] og [[Nasjonalteateret i Miskolc|Nasjonalteateret]]. I følgje ei folketeljing i [[1786]] hadde byen då 14&nbsp;719 innbyggjarar og 2&nbsp;414 hus. [[Fil:KossuthSquareMiskolc.jpg|mini|venstre|Elizabeth-plassen]] Desse åra førte til velstand, men koleraepidemien i [[1873]] og [[Flaumen i Miskolc i 1878|flaumen i 1878]] tok mange liv. Fleire bygningar vart øydelagd under flaumen, men større og vakrare bygningar vart bygd opp att i staden for dei gamle. [[Den første verdskrigen]] gjekk ikkje hardt utover byen direkte, men mange menneske døydde, anten i krigen eller av koleraepidemi. Med [[Trianontraktaten]] mista Ungarn byen [[Košice]] til [[Slovakia]] og Miskolc vart det einaste regionssenteret i Nord-Ungarn. Dette var ein av årsakene til den enorme veksten i byen i [[1930-åra|1930-]] og [[1940-åra]]. Førebuingane til [[Den andre verdskrigen]] etablerte Miskolc som eit nasjonalt senter for tungindustri, ei stilling han hadde fram til [[1990-åra]]. Sjølv om Miskolc leid mykje dei siste åra av krigen kom han seg raskt og absorberte mange av dei omliggande landsbyane. Han vart så den nest største byen i Ungarn med over 200&nbsp;000 innbyggjarar. I [[1949]] vart [[Universitetet i Miskolc]] grunnlagd. [[Fil:BorsodCountyHall-2.jpg|mini|Fylkeshuset for Borsod-Abaúj-Zemplén]] I 1990-åra kom jernindustrien ut for ei krise og dette medførte nedgang i folketalet i byen. I dag er derfor [[Debrecen]] den nest største byen i landet, medan [[Nyíregyháza]] har tatt opp konkurransen som den viktigaste byen i området. Miskolc prøver no å verte eit kultursenter i staden for eit industrisenter. Mange kulturelle hendingar, mellom anna ein internasjonal operafestival, vert halde her årleg. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Miskolc|Miskolc]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 25. september 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Miskolc}} * [http://panpic2.feratel.at/panpic2/index.jsp;jsessionid=tsggo6ukx1?&ID=7065 Webkamera frå Hotel Palace] * [http://media.boon.hu/pubs/bildserie/MIskolc/Bildseite1.shtml Luftfoto av Miskolc] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Ungarn]] [[Kategori:Fylkeshovudstadar i Ungarn]] [[Kategori:Borsod-Abaúj-Zemplén]] rx4zik39q208lbf7j25y5ixtx70fgx7 0 70819 3398947 3201301 2022-08-16T14:22:45Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Ungarn |offisielt_namn = Szeged |bilet_horisont = Megyeszékhely - Csongrád megye - Szeged.jpg |bilet_flagg = Flag of Szeged.svg |bilet_byvåpen = HUN Szeged Címer.svg |region = [[Den sørlege store sletta]] |langt namn = <br /> |fylke = [[Csongrád]] |etablert_tittel = Først nemnd i |etablert_dato = [[1183]] |totalareal = 280,84 |innbyggjarar_i_år = 2005 |innbyggjarar_totalt = 162&nbsp;889 |folketettleik = 581 |latd=46 |latm=15 |lats=18 |longd=20 |longm=08 |longs=42 |høgd = 75 |postnummer = 6700–6791 |retningsnummer = 062 |bilnummer = |nettside = [http://www.szegedvaros.hu www.szegedvaros.hu] }} '''Szeged''' ([[kroatisk]] og [[tyrkisk]] ''Segedin'', [[serbisk]] ''Сегедин, Segedin'', [[tysk]] ''Szegedin/Segedin'', [[polsk]] ''Segedyn'') er den fjerde største byen i [[Ungarn]], og hovudstad i [[Megye|fylket]] [[Csongrád fylke|Csongrád]] og regionssenter i [[Den sørlege store sletta]]. [[Fil:Hungary-szeged-dom1.jpg|mini|venstre|Votive-kyrkja.]] Szeged ligg nær den sørlege grensa til Ungarn på begge sider av elva [[Tisza]], like sør for munninga av elva [[Mureş|Maros]]. == Historie == Szeged og området rundt har vore busett sidan antikken. [[Klaudios Ptolemaios]] nemnde det eldste namnet på byen: ''Partiscum.'' Det er mogeleg at [[Attila]], kongen av [[hunarar|hunarane]] hadde setet sitt ein stad i området. Namnet Szeged vart fyrst nemnd i 1183, i eit dokument av kong [[Béla III]]. [[Fil:Szeged-domotor.jpg|mini|venstre|Dömötör-tårnet frå 1200-talet]] [[Fil:Klebelsberg1.JPG|mini|Statue av Kuno Klebelsberg.]] Under den mongolske invasjonen vart byen øydelagd og innbyggjarane måtte flykte til dei nærliggjande myrane, men dei kom snart attende og bygde opp att byen sin. På 1300-talet, under regjeringstida til [[Ludvig I av Ungarn|Ludvig den store]] vart Szeged den viktigaste byen i Sør-Ungarn, og då den tyrkiske hæren stadig kom nærare vart Szeged strategisk viktigare. Kong [[Sigismund av Luxembourg]] fekk bygd ein bymur rundt byen og Szeged fekk status som [[fri keisarby]] i [[1498]]. Szeged vart fyrst plyndra av [[Det osmanske riket|den osmanske hæren]] [[28. september]] [[1526]], men vart ikkje okkupert før i [[1543]], og vart det administrative senteret for osmanarane i området. Byen vart frigjort frå det tyrkiske styret [[23. oktober]] [[1686]] og fekk attende statusen sin som fri keisarby i [[1715]]. I [[1719]] fekk Szeged byvåpenet sitt, som framleis er i bruk i dag, av [[Karl VI av Det tysk-romerske riket|Karl III]]. Dei neste åra blømde Szeged. Piaristmunkar kom til byen i 1719 og opna ein gramatikkskule her i [[1721]]. Dei hadde òg førelesingar innan vitskap og førte opp teaterstykke. Samstundes, i åra mellom [[1728]] og [[1744]] var [[hekseforfølgingane|hekseforfølgjingane]] omfattande i byen. Szeged er kjend som heimstaden til [[paprika]]en. Paprikaen kom til Ungarn på andre halvdel av 1500-talet som ei dekorativ plante. Om lag 100 år seinare vart planta dyrka som ei urte.<ref name="paprika">[http://vickery.tv/acatalog/Paprika.html Paprika]</ref> Szeged er òg kjend for Szekelygulyas, ein [[gulasj]] laga av svinekjøt, [[surkål]] og [[rømme]].<ref name="szekelygulyas">[http://www.aopy00.dsl.pipex.com/recipes/szekelygulyas.shtml Gulasj frå Szeged]</ref> Innbyggjarane i Szeged spelte ei viktig rolle under [[den ungarske revolusjonen i 1848|revolusjonen og sjølvstendekrigen i 1848-49]]. [[Lajos Kossuth]] framførte sin vidkjende tale her. Szeged var det siste setet til revolusjonsregjeringa i juli [[1849]]. [[Habsburg]]-styret straffa leiarane av byen, men seinare fekk Szeged bløme igjen, byen fekk jarnbane i [[1854]], og han fekk tilbake statusen som fri keisarby i [[1860]]. Mark Pick sin butikk – forgjengaren til den i dag verdskjende Pick [[Salami]]-fabrikken – opna i 1869. I dag har sentrum av Szeged vakre bygg og breie avenyar. Dette kjem hovudsakleg av den store [[flaum]]en i [[1879]], som bokstavleg talt tok med seg heile byen (berre 276 av 5723 hus stod att og 165 menneske omkom). Keisar [[Frans Josef]] vitja byen og lovde at «Szeged skulle bli vakrare enn han brukte å vere». Dei neste åra stod det fram ein moderne by frå ruinane med palass og breie gater. Etter [[den første verdskrigen|den fyrste verdskrigen]] miste Ungarn dei sørlege områda sine til [[Romania]] og [[Serbia]], og Szeged hamna med det nær landegrensa og vart mindre viktig, men sidan han tok over rolla til byane Ungarn miste i området, kom han sakte tilbake. Universitet i Kolozsvár (i dag [[Cluj-Napoca]] i Romania) vart flytt til Szeged i [[1921]]. I [[1923]] fekk Szeged bispesete frå Temesvár (i dag [[Timişoara]] i Romania). Szeged vart hardt råka av [[den andre verdskrigen]] og 6&nbsp;000 innbyggjarar i byen omkom. Jødane vart fyrst plasserte i [[getto]]ar, så førte til [[dødsleir]]ane. [[Sovjetunionen|Sovjetiske]] styrkar frigjorde byen i [[1944]]. I [[kommunisme|kommunist]]-perioden vart Szeged senter for [[småindustri]] og [[næringsmiddelindustri]]. I [[1965]] vart det funne [[olje]] i nærleiken av byen. Området forsyner i dag 67 % av det totale oljeforbruket i landet. I 1962 vart Szeged fylkeshovudstad i Csongrád. Det vart bygd heilt nye bydelar og mange nærliggjande landsbyar vart ein del av byen i [[1973]]. I dag er Szeged ein viktig universitetsby og eit populært turistmål. == Kjelder == {{refstart}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Szeged|Szeged]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 25. september 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commonskat}} {{wikivoyage|Szeged}} * [http://www.civertan.hu/legifoto/legifoto.php?page_level=682 Luftfoto av Szeged] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Ungarn]] [[Kategori:Fylkeshovudstadar i Ungarn]] [[Kategori:Csongrád]] cx275av3wnqz6bqnm2uvgmkic4dqz3n 0 73922 3398980 3007592 2022-08-16T17:36:31Z Scip. 41778 + Quality image wikitext text/x-wiki [[Fil:Quirinale palazzo e obelisco con dioscuri Roma.jpg|mini|Palazzo del Quirinale]] '''Kvirinalhøgda''' ([[latin]] ''Mons Quirinalis'', [[italiensk]] ''Quirinale'') er ei av [[dei sju høgdene i Roma|dei sju høgdene]] i [[Roma]], og ligg mellom [[Trajanus]] forum og [[Diocletianus]] termer. Namnet Kvirinalen kjem av ''[[Quirinus]] tempel''. I [[antikken]] vart Kvirinalhøgda dominert av ulike domkyrkjer og andre offentlege bygg, men òg [[patrisier]]villaer. På byrjinga av [[300-talet]] oppførte [[keisar]] [[Konstantin den store|Konstantin]] det siste badeanlegget her. I [[mellomalderen]] vart høgda avfolka, men vart vekka til liv på midten av [[1500-talet]] av [[pave|pavane]] si interesse for området. Kvirinalhøgda er dominert av ''Palazzo del Quirinale'' med mektige hagar. Palasset var før 1870 pavane sin sommerresidens, og fram til 1947 den italienske kongen sin bustad. På Piazza del Quirinale står to statuar som framstiller [[Zevs]] sine to søner [[Castor]] og [[Pollux]]. På Kvirnalhøgda ligg to av [[barokken]] sine sakrale arkitektoniske mesterverk: Kyrkjene [[San Carlo alle Quattro Fontane]] av [[Francesco Borromini]] og Sant'Andrea al Quirinale av [[Giovanni Lorenzo Bernini]]. == Kjelder == <div class="references-small"> *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Quirinalhøyden|Quirinalhøyden]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 30. oktober 2007.'' </div> == Bakgrunnsstoff == {{Commons2|Quirinale}} {{Dei sju høgdene i Roma}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Roma]] [[Kategori:Åsar i Italia]] hzihtgj4r7ouhwij9b43uea8ofinr6r 3399040 3398980 2022-08-16T18:26:41Z Ranveig 39 Infoboks, flikk wikitext text/x-wiki {{geoboks|ås|zoom=12}} '''Kvirinalhøgda''' ([[latin]] ''Mons Quirinalis'', [[italiensk]] ''Quirinale'') er ei av [[dei sju høgdene i Roma|dei sju høgdene]] i [[Roma]], og ligg mellom [[Trajanus]] forum og [[Diocletianus]] termer. Namnet Kvirinalen kjem av ''[[Quirinus]] tempel''. [[Fil:Quirinale palazzo e obelisco con dioscuri Roma.jpg|mini|venstre|Palazzo del Quirinale]] I [[antikken]] var Kvirinalhøgda dominert av ulike domkyrkjer og andre offentlege bygg, men òg [[patrisier]]villaer. På byrjinga av 300-talet oppførte keisar [[Konstantin den store|Konstantin]] det siste badeanlegget her. I [[mellomalderen]] vart høgda avfolka, men vart vekka til liv på midten av 1500-talet av [[pave|pavane]] si interesse for området. Kvirinalhøgda er dominert av Palazzo del Quirinale med mektige hagar. Palasset var før 1870 pavane sin sommarresidens, og fram til 1947 den italienske kongen sin bustad. På Piazza del Quirinale står to statuar som framstiller [[Zevs]] sine to søner [[Castor]] og [[Pollux]]. På Kvironalhøgda ligg to sakrale arkitektoniske meisterverk frå [[barokken]]: Kyrkjene [[San Carlo alle Quattro Fontane]] av [[Francesco Borromini]] og Sant'Andrea al Quirinale av [[Giovanni Lorenzo Bernini]]. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Quirinalhøyden|Quirinalhøyden]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 30. oktober 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{Commons2|Quirinale}} {{Dei sju høgdene i Roma}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Roma]] [[Kategori:Åsar i Italia]] atmdtiuq6rt2m3wnyd79k1mve6dvzcb 0 77542 3398944 3052396 2022-08-16T14:20:52Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Modena | bilet_horisont =Modena Piazza Grande.jpg | bilettekst =Piazza Grande i Modena | region = Emilia-Romagna | provins = Modena | leiar_tittel = Borgarmeister | leiar_namn = Giorgio Pighi | totalareal = 182 | innbyggjarar_i_år = [[2005]] | innbyggjarar_totalt = 180638 | folketettleik = 989 | latd= 44 |latm= 39 |lats= | longd= 10 |longm= 56 |longs= | høgd = 34 | postnummer = 41100 | retningsnummer =059 | nettstad = www.comune.modena.it }} '''Modena ''' er ein by i [[Italia]]. Han er hovudstad i [[provinsen Modena]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Emilia-Romagna]] og har om lag 180&nbsp;000 innbyggjarar. Han ligg på sørsida av [[Posletta]]. Byen er kanskje mest kjend som «sportsbilhovudstaden» sidan fabrikkane til dei kjende [[sportsbil]]ane i Italia, [[Ferrari]], [[Bugatti]], [[De Tomaso]], [[Lamborghini]], [[Pagani]] og [[Maserati]] alle ligg her. Alle bortsett frå Lamborghini har hovudkvarter i eller nær byen. Lamborghini sitt hovudkvarter ligg ikkje langt unna i den vesle landsbyen Sant'Agata Bolognese i [[provinsen Bologna]]. [[Universitetet i Modena]], grunnlagd i [[1175]] og utvida av [[Francesco II d'Este]] i [[1686]], har tradisjonelt vore eit senter for utdanning innan medisin og jus. Italienske offiserar vert utdanna ved italienske militærakademiet i Modena, som delvis ligg i hertugpalasset frå barokken. Biblioteca Estense har mange historiske bøker og tre tusen manuskript. Modena er kjend for produksjonen av [[balsamicoeddik]]. Av kjende personar frå Modena finn ein [[Maria av Modena]], dronning Mary av England; operatenoren [[Luciano Pavarotti]] (1935-2007) og sopranen [[Mirella Freni]], vatikaneksorsiten [[Gabriele Amorth]] og musikaren [[Vasco Rossi]]. == Geografi == Modena ligg på [[Posletta]] og grensar til dei to elvane [[Secchia]] og [[Panaro]], som begge er sideelvar til [[Po]]. Fontena «Dei to elvane» av Giuseppe Graziosi i sentrum av byen symboliserer desse to elvane. Byen er forbunde til Panaro av Navigliokanalen. Foten av Appenninane ligg om lag 10&nbsp;km sør for byen. I følgje [[Köppen si klimaklassifisering]] har Modena vanlegvis eit [[fuktig subtropisk klima]] (Cfa) med varme og fuktige somrar med lite nedbør, og kalde, fuktige vintrar. == Historie == === Antikken === Området rundt Modena var busett av [[villanovarar]] i [[jernalderen]] og seinare av [[Liguria|liguriske]] stammer, [[etruskarar]] og dei [[gallia|galliske]] [[boiane]]. Ein veit ikkje heilt når byen vart grunnlagd, men han eksisterte på [[200-talet fvt.]], for i [[-218|218 fvt.]], under [[Hannibal]] sin invasjon av Italia, gjorde boiane opprør og la ei omleiring rundt byen. [[Livius]] skildrar byen som ei festning der romarane søkte tilflukt. Ein veit ikkje utfallet av omleiringa, men byen vart truleg forlaten etter Hannibal kom hit. Byen vart gjenoppretta som den romerske kolonien Mutina i [[-183|183 fvt.]] for å nyttast som militærbase av [[Marcus Aemilius Lepidus]]. Byen vart så plyndra av ligurane i [[-177|177]] fvt. Han vart igjen gjenoppbygd og raskt ein av dei viktigaste byane i [[Gallia Cisalpina]], både på grunn av den strategiske plasseringa og fordi han låg ved knutepunktet til [[Via Aemilia]] og vegen til [[Verona]]. I det [[1. hundreåret fvt.]] vart Mutina omleira to gonger. Den første omleiringa var av [[Pompeius]] i [[-78|78 fvt.]], då Mutina vart forsvart av Marcus Junius Brutus (far til personen med same namn som tok livet av Cæsar). Byen vart til slutt utsvelt og overgav seg. Brutus flykta men vart myrda i [[Reggio Emilia|Regium Lepidi]]. I borgarkrigen etter Cæsar døydde vart byen omleire på ny, denne gongen av [[Marcus Antonius]] i [[-44|44 fvt.]], og forsvart av [[Decimus Junius Brutus Albinus|Decimus Junius Brutus]]. [[Augustus]] frigav byen med hjelp av Senatet. Fram til [[200-talet]] evt. hadde byen status som den viktigaste byen i det nyoppretta [[Aemilia]], men då [[Romarriket]] fall, gjekk det òg nedover med Mutina, sidan han vart nytta som militærbase både mot barbarane og i borgarkrigane. Det vart sagt at Mutina aldri vart plyndra av [[Attila]] fordi ei tjukk [[tåke]] gøymde byen (eit mirakel som visstnok [[St. Geminianus]] var skuld i, han var biskop og i dag vernehelgen for Modena), men vart til slutt råka av flaum på [[600-talet]] og forlaten. [[Fil:Modena-Ghirlandina.jpg|mini|venstre|Austsida av den romanske Duomo med tårnet Ghirlandina]] === Mellomalderen === Innbyggjarnae frå Modena grunnla ein ny by nokre kilometer lenger nordvest, som i dag er landsbyen [[Cittanova]]. Mot slutten av [[800-talet]] vart Modena gjenoppretta og nye festningsverk vart bygd av biskopen [[Ludovicus]]. Seinare vart byen ein del av grevinne [[Matilda av Toscana]] sin eigedom og vart ein fri kommune frå byrjinga av [[1100-talet]]. I krigane mellom [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket|keisar Fredrik II]] og [[pave Gregorius IX]] tok Modena keisaren si side. [[Este]]-familien vart herrar over Modena frå [[1288]] ([[Obizzo d'Este]]). Etter Obizzo sin etterfølgjar ([[Azzo VIII]] i [[1308]]) tok byen igjen over styringa på eiga hand, men i [[1336]] hadde Este-familien styringa igjen. Under [[Borso d'Este]] vart Modena eit hertugdøme. === Moderne tider === Byen vart utbygd med fleire bustadar og festningsverk av Ercole II og han vart hertugen sin residens då [[Ferrara]], hovudsetet til Este, fall til paven i [[1598]]. Francesco I d'Este ([[1629]]-[[1658]]) bygde citadellet og starta bygginga av palasset, som stort sett vart gjort ferdig av Francesco II. På [[1700-talet]] vart [[Rinaldo d'Este]] to gonger driven bort frå byen av [[Frankrike|franske]] invasjonar, og [[Francesco III d'Este|Francesco III]] bygde mange av Modena sine offentlege bygg. Bileta til Este vart seld og mange av dei enda opp i [[Dresden]]. [[Ercole III d'Este|Ercole III]] døydde i [[eksil]] i [[Treviso]] etter å ha avslått [[Napoleon I|Napoleon]] sitt tilbod om kompensasjon for at Modena vart ein del av det napoleonske [[Den cispadanske republikken]]. Den einaste dottera hans, Maria Beatrice d'Este, gifta seg med [[Ferdinand av Austerrike]], som til [[Maria Theresa av Austerrike|Maria Theresa]], og i [[1814]] tok den eldste sonen deira, [[Frans IV, hertug av Modena|Frans IV]], tilbake eigedomane til Este. Alt i [[1816]] tok han ned forsvarsverka, som kunne ha vorte brukt mot han, og starta Modena sine år under [[Austerrike|austerrikske]] styre. Styret hans var reaksjonært og tyrannisk og han nytta den austerrikske hæren til å slå ned eit opprør i [[1830]]. Den like tyranniske sonen hans [[Frans V av Modena|Frans V]] vart mellombels kasta ut frå Modena under den europeiske [[revolusjonen i 1848]], men vart sett tilbake igjen av austerrikske troppar. Ti år seinare, [[20. august]] [[1859]], erklærte leiarane i Modena området deira som ein del av det [[samlinga av Italia|samla Kongedømet Italia]], ein avgjerd som vart stadfesta med ei folkeavstemming i [[1860]]. == Bakgrunnsstoff == {{commons|Modena}} {{wikivoyage|Modena}} * [http://turismo.comune.modena.it/index-en.php Offisiell turistside] * [http://www.colombinieditore.it/pdf2/ModenaPatUmGB.pdf Domkyrkja i Modena] * [http://www.traces-cl.com/archive/mar99/themiddl.html Skildring av domkyrkja] * [http://sabin.ro/gallery/modena Biletgalleri] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Modena|Modena]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. desember 2007.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Emilia-Romagna]] [[Kategori:Byar i Italia]] [[Kategori:Verdsarv i Italia]] [[Kategori:Tidlegare land i Italia]] ph2eszyugyug589ayke1ark181w0lnb 0 77547 3398956 3186906 2022-08-16T14:26:43Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Piacenza | bilet_horisont =Gotico facciata-500.jpg | bilettekst =Piazza Cavalli og fasaden til Il Gotico i Piacenza. | bilet_byvåpen = | region = Emilia-Romagna | provins = Piacenza | etablert_tittel = Grunnlagd | etablert_dato =[[-218|218 fvt.]] | totalareal = 118 | innbyggjarar_i_år = 2005 | innbyggjarar_totalt = 99150 | folketettleik = 806 | latd= 45 |latm= 3 |lats= | longd= 9 |longm= 42 |longs= | høgd = 61 | postnummer = 29100 | retningsnummer =0 523 | nettside = www.comune.piacenza.it }} '''Piacenza''' (''Placentia'' på [[latin]]) er ein by i [[Italia]]. Han er hovudstad i [[provinsen Piacenza]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Emilia-Romagna]] og har om lag 100&nbsp;000 innbyggjarar. == Historie == === Antikken === Før [[Antikkens Roma|romarane]] grunnla ein busetnad her var området busett av [[keltarar|keltiske]] og [[liguria|liguriske]] stammer. Piacenza vart grunnlagd i [[-218|218 fvt.]] og formelt kalla ''Placentia''. Same året vann [[Hannibal]] [[slaget ved Trebbia]] i Piacenza-området, men byen klarte å stå i mot dei [[kartago|kartagiske]] styrkane. Dei påfølgjande åra vart området rundt byen drenert og det vart bygd ei hamn ved elva [[Po]]. Placentia blømde som eit produksjonssenter for korn, [[hirse]] og ull. Sjølv om han vart plyndra og rasert mange gonger, kom byen seg alltid på fote att og så seint som på [[500-talet]] kalla [[Procopius]] byen ''Urbs Aemilia Princeps'' eller «Prinsessa av byane langs [[Via Aemilia]]». === Mellomalderen === Piacenza vart plyndra under [[den gotiske krigen 535–552|dei gotiske krigane]] (535–552). Etter ein kort periode under [[Austromarriket]] vart han erobra av [[langobardar]], som gjorde han til sete i eit grevskap. Etter at [[Frankarriket|frankarane]] erobra byen på [[800-talet]] vart det ei oppgangstid, hjelpt av plasseringa langs [[Via Francigena]] som gjekk frå [[Roma]] til [[Det tysk-romerske riket]]. I [[1095]] var byen åstad for [[rådet i Piacenza]] der [[det første krosstoget]] vart erklært. Frå [[1126]] var Piacenza ein fri kommune og eit viktig medlem i [[Det lombardiske forbundet]]. I denne rolla tok han del i krigen mot keisar [[Fredrik Barbarossa]] og i [[slaget ved Legnano]] ([[1176]]). Han kjempa òg mot nabokommunane [[Cremona]], [[Pavia]] og [[Parma]], og utvida områda sine. Piacenza tok kontroll over handelsrutene mot [[Genova]], der dei første bankmennene frå byen alt hadde slått seg ned, frå grevane i familien Malaspina og biskopen av [[Bobbio]]. På 1200-talet, trass i ein mislykka krig mot keisar [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket|Fredrik II]] var Piacenza framleis ein sterk by ved breidda av [[Po]]. Jordbruk og handel blømde i desse hundreåra og Piacenza vart ein av dei rikaste byane i Europa. Dette ser ein igjen i dei mange flotte byggverka som ført opp i denne perioden. Som i dei fleste andre italienske byar på denne tida var det harde indre stridar om å kontrollere byen. Familiane Scotti, [[Pallavicino]] og [[Alberto Scoto]] (1290-1313) hadde makte i denne rekkefølgja i denne perioden. Scoto sitt styre enda då [[Visconti]] av [[Milano]] erobra byen og dei heldt han fram til [[1447]]. Hertug [[Gian Galeazzo Visconti|Gian Galeazzo]] skreiv om lovene til Piacenza og flytta [[Universitetet i Pavia]] hit. Piacenza kom inn under [[Sforza]] fram til [[1499]]. === Den moderne perioden === Ein mynt frå [[1500-talet]] viser mottoet: ''Placentia floret'' («Piacenza blømer»). Byen hald fram å vekse, mykje på grunn av jordbruksprodukta frå landsbygda. I denne perioden vart det bygd nye bymurar. Piacenza vart under [[Frankrike]] fram til [[1521]], og seinare, under [[pave Leo X|Leo X]], ei kort stund under [[Kyrkjestaten]]. I [[1545]] vart han til slutt ein del av det nyoppretta [[Hertudømet Parma og Piacenza]], som vart styrt av familien [[Farnese]]. Piacenza var hovudstad i hertugdømet fram til [[Ottavio Farnese av Parma|Ottavio Farnese]] ([[1547]]-[[1586]]) flytta han til Parma. Under hertug [[Odoardo Farnese|Odoardo]] ([[1622]]-[[1646]]) døydde 6&nbsp;000 innbyggjarar ut av 30&nbsp;000 av svolt og så og 13&nbsp;000 Piacentini av [[pest]]. Byen og landsbygda vart òg plyndra av bandittar og franske soldatar. Frå [[1732]] til [[1859]] vart Parma og Piacenza styrt av [[Huset Bourbon]]. På [[1700-talet]] nudde hertugfamilien i Parma, men fleire bygg som høyrte til adelsfamiliane, som Scotti, Landi og Fogliani vart bygd i Piacenza. I [[1802]] annekterte [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] sin hær Piacenza til Det franske riket. Dei unge innbyggjarane i byen vart send for å kjempe i [[Russland]], [[Spania]] og [[Tyskland]], medan mange flotte kunstverk vart stole frå byen og flytta til franske museum. [[Habsburg]]-styret til [[Marie Louise av Parma|Maria Luisa]] [[1816]]-[[1847]] vert hugsa som ein av dei beste periodane til Piacenza. Hertuginna drenerte store landområde, bygde fleire bruer over elvane [[Trebbia]] og [[Nure]], og oppretta både utdanning- og kunstinstitusjonar. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Piacenza|Piacenza]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. desember 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Piacenza}} {{wikivoyage|Piacenza}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Emilia-Romagna]] [[Kategori:Byar i Italia]] h18l5moqap8m8l16tzuuk63dpe2znk1 3398959 3398956 2022-08-16T14:43:02Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Piacenza | bilet_byvåpen = | region = Emilia-Romagna | provins = Piacenza | etablert_tittel = Grunnlagd | etablert_dato =[[-218|218 fvt.]] | totalareal = 118 | innbyggjarar_i_år = 2005 | innbyggjarar_totalt = 99150 | folketettleik = 806 | latd= 45 |latm= 3 |lats= | longd= 9 |longm= 42 |longs= | høgd = 61 | postnummer = 29100 | retningsnummer =0 523 | nettside = www.comune.piacenza.it }} '''Piacenza''' (''Placentia'' på [[latin]]) er ein by i [[Italia]]. Han er hovudstad i [[provinsen Piacenza]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Emilia-Romagna]] og har om lag 100&nbsp;000 innbyggjarar. == Historie == === Antikken === Før [[Antikkens Roma|romarane]] grunnla ein busetnad her var området busett av [[keltarar|keltiske]] og [[liguria|liguriske]] stammer. Piacenza vart grunnlagd i [[-218|218 fvt.]] og formelt kalla ''Placentia''. Same året vann [[Hannibal]] [[slaget ved Trebbia]] i Piacenza-området, men byen klarte å stå i mot dei [[kartago|kartagiske]] styrkane. Dei påfølgjande åra vart området rundt byen drenert og det vart bygd ei hamn ved elva [[Po]]. Placentia blømde som eit produksjonssenter for korn, [[hirse]] og ull. Sjølv om han vart plyndra og rasert mange gonger, kom byen seg alltid på fote att og så seint som på [[500-talet]] kalla [[Procopius]] byen ''Urbs Aemilia Princeps'' eller «Prinsessa av byane langs [[Via Aemilia]]». === Mellomalderen === [[Fil:Gotico facciata-500.jpg|mini|venstre|Piazza Cavalli og fasaden til Il Gotico i Piacenza.]] Piacenza vart plyndra under [[den gotiske krigen 535–552|dei gotiske krigane]] (535–552). Etter ein kort periode under [[Austromarriket]] vart han erobra av [[langobardar]], som gjorde han til sete i eit grevskap. Etter at [[Frankarriket|frankarane]] erobra byen på 800-talet vart det ei oppgangstid, hjelpt av plasseringa langs [[Via Francigena]] som gjekk frå [[Roma]] til [[Det tysk-romerske riket]]. I [[1095]] var byen åstad for [[rådet i Piacenza]] der [[det første krosstoget]] vart erklært. Frå [[1126]] var Piacenza ein fri kommune og eit viktig medlem i [[Det lombardiske forbundet]]. I denne rolla tok han del i krigen mot keisar [[Fredrik Barbarossa]] og i [[slaget ved Legnano]] ([[1176]]). Han kjempa òg mot nabokommunane [[Cremona]], [[Pavia]] og [[Parma]], og utvida områda sine. Piacenza tok kontroll over handelsrutene mot [[Genova]], der dei første bankmennene frå byen alt hadde slått seg ned, frå grevane i familien Malaspina og biskopen av [[Bobbio]]. På 1200-talet, trass i ein mislykka krig mot keisar [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket|Fredrik II]] var Piacenza framleis ein sterk by ved breidda av [[Po]]. Jordbruk og handel blømde i desse hundreåra og Piacenza vart ein av dei rikaste byane i Europa. Dette ser ein igjen i dei mange flotte byggverka som ført opp i denne perioden. Som i dei fleste andre italienske byar på denne tida var det harde indre stridar om å kontrollere byen. Familiane Scotti, [[Pallavicino]] og [[Alberto Scoto]] (1290-1313) hadde makte i denne rekkefølgja i denne perioden. Scoto sitt styre enda då [[Visconti]] av [[Milano]] erobra byen og dei heldt han fram til [[1447]]. Hertug [[Gian Galeazzo Visconti|Gian Galeazzo]] skreiv om lovene til Piacenza og flytta [[Universitetet i Pavia]] hit. Piacenza kom inn under [[Sforza]] fram til [[1499]]. === Den moderne perioden === Ein mynt frå [[1500-talet]] viser mottoet: ''Placentia floret'' («Piacenza blømer»). Byen hald fram å vekse, mykje på grunn av jordbruksprodukta frå landsbygda. I denne perioden vart det bygd nye bymurar. Piacenza vart under [[Frankrike]] fram til [[1521]], og seinare, under [[pave Leo X|Leo X]], ei kort stund under [[Kyrkjestaten]]. I [[1545]] vart han til slutt ein del av det nyoppretta [[Hertudømet Parma og Piacenza]], som vart styrt av familien [[Farnese]]. Piacenza var hovudstad i hertugdømet fram til [[Ottavio Farnese av Parma|Ottavio Farnese]] ([[1547]]-[[1586]]) flytta han til Parma. Under hertug [[Odoardo Farnese|Odoardo]] ([[1622]]-[[1646]]) døydde 6&nbsp;000 innbyggjarar ut av 30&nbsp;000 av svolt og så og 13&nbsp;000 Piacentini av [[pest]]. Byen og landsbygda vart òg plyndra av bandittar og franske soldatar. Frå [[1732]] til [[1859]] vart Parma og Piacenza styrt av [[Huset Bourbon]]. På [[1700-talet]] nudde hertugfamilien i Parma, men fleire bygg som høyrte til adelsfamiliane, som Scotti, Landi og Fogliani vart bygd i Piacenza. I [[1802]] annekterte [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] sin hær Piacenza til Det franske riket. Dei unge innbyggjarane i byen vart send for å kjempe i [[Russland]], [[Spania]] og [[Tyskland]], medan mange flotte kunstverk vart stole frå byen og flytta til franske museum. [[Habsburg]]-styret til [[Marie Louise av Parma|Maria Luisa]] [[1816]]-[[1847]] vert hugsa som ein av dei beste periodane til Piacenza. Hertuginna drenerte store landområde, bygde fleire bruer over elvane [[Trebbia]] og [[Nure]], og oppretta både utdanning- og kunstinstitusjonar. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Piacenza|Piacenza]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. desember 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Piacenza}} {{wikivoyage|Piacenza}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Emilia-Romagna]] [[Kategori:Byar i Italia]] 13rqtz2vem7p388ozynh2sg20cb5wab 0 78851 3399093 3398787 2022-08-17T07:21:52Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Perugia | bilet_horisont =Toits Perouse.JPG | bilet_byvåpen = Perugia-Stemma.png | region = Umbria | provins = Perugia | leiar_tittel = Borgarmeister | leiar_namn = Renato Locchi | etablert_tittel = <!-- Grunnlagd --> | etablert_dato = | totalareal = 449 | innbyggjarar_i_år = 2006 | innbyggjarar_totalt = 161390 | folketettleik = 359 | latd= 43 |latm= 6 |lats= | longd= 12 |longm= 23 |longs= | høgd = 493 | postnummer = 06121-06135 | retningsnummer =075 | nettside = www.comune.perugia.it }} '''Perugia''' er ein by i [[Italia]] i nærleiken av [[Tiber]]. Han er hovudstad i [[provinsen Perugia]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Umbria]] og har om lag 160&nbsp;000 innbyggjarar. Perugia er eit kjent kunstnerisk senter i Italia. Den kjende målaren Pietro Vannucci, med kallenamnet [[Perugino]], kom frå Perugia. Han var læraren til [[Rafael Sanzio|Rafael]]. Ein annan kjend målar frå Perugia er [[Pinturicchio]] og det same gjorde arkitekten [[Galeazzo Alessi]]. == Historie == [[Fil:Perugiaarcoetrusco.jpg|mini|venstre|Ein boge etter etruskarane]] Perugia var ein [[umbrarar|umbrisk]] bustnead, men dukkar først opp i dei skriftlege kjeldene som Perusia, ein av dei tolv byane i [[Etruria]]. I 216 og 205 fvt. støtta han [[Roma]] i [[den andre punarkrigen]]. Han vart først ein romersk koloni i 251-253 evt. under keisar [[Trebonianus Gallus]]. Perugia var den einaste som gjorde motstand mot [[Totila]], som erobra han og la han aude i 547 etter ei lang omleiring. Under [[langobardane]] var Perugia ein av dei viktigaste byane i [[Tuscia]]. På 800-talet, etter samtykke frå [[Karl den store]] og [[Ludvig den fromme]], kom byen inn under paven. På 1000-talet vart han derimot meir eller mindre sjølvstyrt, noko han var dei neste hundreåra. Dei var i stadig strid [[Foligno]], [[Assisi]], [[Spoleto]], [[Todi]], [[Siena]], [[Arezzo]] med fleire. Pavane vitja ofte byen og han var møtestad for fem [[pavekonklave|pavekonklavar]], inkludert dei som valde [[pave Honorius III|Honorius III]] (1216), [[pave Clement IV|Clement IV]] (1285), [[pave Celestine V|Celestine V]] (1294) og [[pave Clement V|Clement V]] (1305) til pavar. Byen var derimot ikkje interessert i å la seg styre av pavane og styrte over prestestanden i byen. I 1282 vart Perugia bannlyst på grunn av ein militær konflikt mot [[ghibellinarane]] trass i at paven hadde gjeve forbod mot dette. Trass i dette var Perugia lojale mot [[guelfarane]] i kampane mellom [[guelfarar og ghibellinarar]]. På andre halvdel av 1300-talet erklærte [[Bartholus av Sassoferrato]] at Perugia verken av underlagt paven eller keisaren. I 1347, då [[Cola di Rienzi]] prøvde å gjenoppretta [[Den romerske republikken]], sende Perugia ti ambassadørar for å prise han. Paven sende då soldatane sine til byen for tvinge dei under seg, men møtte hard motstand. Det braut ut full strid med [[pave Urban V]] i 1369. I 1370 kom adelen til avtale i [[Bologna]] og Perugia vart tvungen til å godta paven sine krav. Generalvikaren til [[Kyrkjestaten]], [[Gérard du Puy]], abbed av Marmoutier og nevøen til [[pave Gregor IX|Gregor IX]], vart kasta ut av innbyggjarane i 1375, og festningsverka hans i Porta Sole vart rive ned. Det var stadig uro i byen på 1300-talet på grunn av indre stridar mellom partiet som representerte folket (''Raspanti'') og adelen (''Beccherini''). Etter at [[Biordo Michelotti]], som hadde gjort seg sjølv til herre av Perugia vart myrda i 1389 vart byen ei brikke i [[dei italienske krigane]]. Han gjekk då til [[Gian Galeazzo Visconti]] i 1400, til [[pave Boniface IX]] i 1403 og så til [[Ladislas av Napoli]] i 1408-14 før han kom inn under ''[[condottiero]]'' [[Braccio da Montone]] (1416-24), som kom til semje med pavedømet. Etter harde kampar mellom familiane Oddi og Baglioni hamna makta til slutt hos Baglioni, men den interne kranglinga deira enda med ein massakre 14. juli 1500. [[Gian Paolo Baglioni]] var lokka til Roma i 1520 og vart halshogd av [[pave Leo X|Leo X]]. I 1540 vart Rodolfo, som hadde drepe ein pavelegat, slått av [[Pier Luigi Farnese]] og byen vart fanga og plyndra av soldatane hans og fråtatt alle privilegia. Det vart bygd ei festning kalla [[Rocca Paolina]], etter [[pave Paul III]]. I [[1797]] vart byen erobra av [[Frankrike|franske]] troppar og ''Republikken Tiberina'' vart oppretta med Perugia som hovudstad. I [[1799]] vart denne republikken slått saman med [[Den romerske republikken på 1700-talet|Den romerske republikken]]. I [[1832]], [[1838]], [[1854]] og 1997 vart Perugia råka av [[jordskjelv]]. Då [[Den romerske republikken på 1800-talet|Den romerske republikken]] i 1848-1849 kollapsa vart Perugia tatt av [[Austerrike]] i mai 1849. I juni 1859 gjorde innbyggjarane opprør mot det midlertidige styret til paven og oppretta ei sjølvstyre. Dette vart hardt slått ned på av [[pave Pius IX|Pius IX]] sine troppar. I september 1860 vart byen i lag med resten av Umbria til slutt innlemma i [[Kongedømet Italia]]. == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Perugia}} {{wikivoyage|Perugia}} * [http://www.perugiaonline.com/ Turistguide] * [http://tourism.comune.perugia.it/ Offisiell turistside] * [http://www.perugia-italy.org/ Historie og arkitektur i Perugia] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Perugia|Perugia]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 9. januar 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * {{kjelde bok | forfattar=Giancarlo Conestabile della Staffa | tittel=I Monumenti di Perugia etrusca e romana | forlag= | stad=Perugia | utgjeve=1855 }} * {{kjelde bok|forfattar=Romeo Adriano Gallenga Stuart |tittel=Perugia| forlag= Istituto italiano d'arti grafiche Editore |stad=Bergamo|utgjeve=1905}} * {{kjelde bok|forfattar=William Heywood|tittel=A history of Perugia| forlag= Methuen & Co|stad=London|utgjeve=1910}} * {{kjelde bok|forfattar=Francesco Federico Mancini og =Giovanna Casagrande|tittel=Perugia - guida storico-artistica|stad=Perugia|forlag=Italcards|isbn= 88-7193-746-5}} * {{kjelde bok|forfattar=Sarah Rubin Blanshei|tittel=Perugia, 1260-1340: Conflict and Change in a Medieval Italian Urban Society| forlag= American Philosophical Society |stad=Philadelphia|utgjeve=1976}} * {{kjelde bok|forfattar=Raffaele Rossi og andre|tittel=Perugia| forlag= Elio Sellino Editore|stad=Milan|utgjeve= 1993|isbn= 88-236-0051-0}} * {{kjelde bok|forfattar=Margaret Symonds og Lina Duff Gordon|tittel=The Story of Perugia| forlag=J.M. Dent & Co | stad=London|utgjeve=1898}} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Umbria]] [[Kategori:Byar i Italia]] [[Kategori:Provinsen Perugia]] 8d5pq2fkbknnk0tsfk2s26dw759sjye 0 80735 3398968 3206107 2022-08-16T16:21:39Z 2A01:CB09:803C:560E:7C5C:B32F:C53A:3A3C /* Tidlegare vinnarar */ Institut des hautes études scientifiques wikitext text/x-wiki '''Abelprisen''' vert delt ut ein gong i året til internasjonale forskarar som har utmerkt seg innanfor fagfeltet [[matematikk]]. Prisen vart oppretta av [[Kunnskaps- og forskingsdepartementet]] i [[2002]] og vert delt ut av [[Det Norske Videnskapsakademi]]. Utdelinga skjer i ein seremoni på [[Universitetet i Oslo]]. Prisvinnarane vert kåra av ''Abelkomiteen'', som er samansett av internasjonalt anerkjende matematikarar. Abelprisen er kalla opp etter den norske matematikaren [[Niels Henrik Abel]]. I statuttane til Abelprisen står det at prisen «skal bidra til å heve matematikkfagets status i samfunnet og stimulere barn og unge til å bli interessert i matematikk». == Tidlegare vinnarar == * [[2003]]: [[Jean-Pierre Serre]] ([[Collège de France]]) ''«for å spille en viktig rolle i å gi mange deler av matematikken en moderne form, blant annet topologi, algebraisk geometri og tallteori»''. * [[2004]]: Sir [[Michael Francis Atiyah]] ([[University of Edinburgh]]) og [[Isadore M. Singer]] ([[Massachusetts Institute of Technology|MIT]]) ''«for å ha oppdaget og bevist indeksteoremet, som knyter topologi, geometri og analyse til hverandre, og den fremtredende rolle de har hatt når det gjelder å bygge nye broer mellom matematikk og teoretisk fysikk»''. * [[2005]]: [[Peter Lax|Peter D. Lax]] ([[Courant Institute of Mathematical Sciences]], [[New York University]]) ''«for hans banebrytende bidrag til teorien for partielle differensialligninger, til anvendelsen av slike ligninger og til å beregne løsningene for slike ligninger»''. * [[2006]]: [[Lennart Carleson]] ([[Kungliga Tekniska Högskolan]], [[Stockholm]]) ''«for hans dyptgående og nyskapende bidrag til harmonisk analyse og teorien om kontinuerlige dynamiske systemer»''. * [[2007]]: [[Srinivasa S. R. Varadhan]] ([[Courant Institute of Mathematical Sciences]], [[New York]]) ''«for sitt grunnleggende bidrag til sannsynlighetsteori og særlig for å ha skapt en enhetlig teori for store avvik»''. * [[2008]]: [[John Griggs Thompson]] ([[University of Florida]]) og [[Jacques Tits]] ([[Collège de France]])<br />''«for deres fremragende prestasjoner innenfor algebra, og særlig for utformingen av moderne gruppeteori»''. * [[2009]]: [[Mikhail Leonidovitsj Gromov]] ([[Institut des hautes études scientifiques]], [[Bures-sur-Yvette]])<br />''«for hans revolusjonerende bidrag til geometrien». * [[2010]]: [[John Torrence Tate]] ([[University of Texas at Austin]])<br />''«for hans store og varige innflytelse på tallteorien» * [[2011]]: [[John Milnor]] (State University of New York at Stony Brook)<br />''«for banebrytende oppdagelser innenfor topologi, geometri og algebra» * [[2012]]: [[Endre Szemerédi]] (Alfréd Rényi Institute of Mathematics)<br />«for hans fundamentale bidrag til diskret matematikk og teoretisk informatikk, og som anerkjennelse for disse bidragenes gjennomgripende og varige innflytelse på additiv tallteori og ergodeteori» * [[2013]]: [[Pierre Deligne]] (Institute for Advanced Study)<br />«for meget betydningsfulle bidrag til algebraisk geometri, og for disse bidragenes gjennomgripende innflytelse på tallteori, representasjonsteori og relaterte felt» * 2014: [[Jakov G. Sinaj]]<br />«for hans vesentlige bidrag til dynamiske systemer, ergodeteori og matematisk fysikk»<ref name="Abel 2014">{{Kjelde www |url= http://www.abelprisen.no/c61093/seksjon/vis.html?tid=61098|tittel= Abelprisvinneren 2014 / Yakov G. Sinai |vitja= 8. november 2016| utgjevar= Abelprisen}}</ref> * 2015: [[John Forbes Nash|John Forbes Nash jr.]] og [[Louis Nirenberg]]<br />«for slående og fruktbare bidrag til teorien for ikke-lineære partielle differensialligninger og deres anvendelser i geometrisk analyse».<ref name="Abel 2015">{{Kjelde www |url= http://www.abelprisen.no/c63475/seksjon/vis.html?tid=63479|tittel= Abelprisvinnerne 2015 / John F. Nash, Jr. og Louis Nirenberg |vitja= 8. november 2016| utgjevar= Abelprisen}}</ref> * 2016: [[Andrew Wiles]]<br>«for sitt oppsiktsvekkende bevis på Fermats siste teorem ved hjelp av modularitetsformodningen for semistabile elliptiske kurver, noe som innledet en et helt ny æra innen tallteori».<ref name="Abel 2016">{{Kjelde www |url= http://www.abelprisen.no/c67110/seksjon/vis.html?tid=67111&strukt_tid=67110|tittel= Abelprisvinneren 2016 / Sir Andrew J. Wiles |vitja= 8. november 2016| utgjevar= Abelprisen}}</ref> == Sjå òg == * [[Fieldsmedaljen]] * [[Wolfprisen]] * [[Schokprisen]] == Kjelder == {{refstart}} * <!--http://www.caplex.no/Web/ArticleView.aspx?id=9802304-->caplex.no {{refslutt}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Abelprisen|Abelprisen]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 24. januar 2008.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Prisar og utmerkingar skipa i 2002]] [[Kategori:Det Norske Videnskaps-Akademi]] [[Kategori:Niels Henrik Abel]] [[Kategori:2002 i Noreg]] eh2ap10ayqw1gsg2zazopj5xd3wmtu0 0 82254 3398958 2807270 2022-08-16T14:27:51Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[Fil:Whole Monaco.jpg|mini|Utsyn mot Monte Carlo]] [[Fil:Monte Carlo, evening.jpg|mini|Monte Carlo i solnedgang]] '''Monte Carlo''' ([[oksitansk]] ''Montcarles'', [[monegassisk]] ''Monte-Carlu'') er den mest velståande bydelen i [[Monaco]]<ref>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3397.htm state.gov]</ref> og vert stundom feilaktig rekna som hovudstaden i fyrstedømet, sjølv om det formelt ikkje finst ein hovudstad her. Monte Carlo er kjend for [[kasino]]a, [[gambling]], glamour og glimt av kjende personar. Det bur om lag 3000 innbyggjarar her permanent. Bydelen Monte Carlo inneheld sjølve Monte Carlo, der kasinoet ligg, men òg områda [[Saint Michel]], [[Saint Roman]]/Tenao og strandområdet [[Larvotto]]. Det grensar til den [[Frankrike|franske]] kommunen [[Beausoleil i Alpes-Maritimes|Beausoleil]] (tidlegare kalla Haut-Monte-Carlo). Monte Carlo vart grunnlagd i [[1866]] og er kalla opp etter den dåverande regjerande fyrsten, [[Karl III av Monaco]]. Sjølve fjellet er ein del av foten av [[Dei maritime Alpane]], som Monaco ligg nedanfor. [[Circuit de Monaco]] ligg i Monte Carlo, der [[Formel 1]]-løpet [[Monaco Grand Prix]] finn stad. Det er òg vertskap for verdsmeisterskapen i [[boksing]], moteshow og andre hendingar. Mange kjendisar og kongelege har vitja Monte Carlo i mange tiår. Monte Carlo er ein av dei største turiststadane i Europa, men dei største turistattraksjonane som [[St. Nicholas-katedralen i Monaco|St. Nicholas-katedralen]], Napleonsmusemuet, Det oseanografiske museumet og akvariumet og fyrstepalasset ligg alle i bydelen [[Monaco-Ville]]. == Kasinoet == [[Fil:Real Monte Carlo Casino.jpg|mini|Monte Carlo kasino]] Den mest kjende turistattraksjonen i Monte Carlo er [[Monte Carlo kasino|kasinoet]] og Grand Théâtre de Monte Carlo, eit opera- og baletthus. Innbyggjarane i Monaco har ikkje løyve til å kome inn i kasinoet. == Fotnotar == {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Monaco}} * [http://www.yourmonaco.com/ Reiseguide til Monte Carlo og Monaco] * [http://www.panoramas.dk/fullscreen5/f15_monaco.html Panoramabilete av Monte Carlo] * [http://www.monaco.net Monaco Portal] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Monte Carlo|Monte Carlo]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 5. februar 2008.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Monaco]] sj55epqbkx06nzq3q66ralg4cigllu2 0 82476 3398949 3184954 2022-08-16T14:23:35Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by |offisielt_namn = Podgorica |bilet_horisont = |bilettekst = Oppstodekyrkja i Podgorica |bilet_flagg = Flag of Podgorica, Montenegro.svg |bilet_byvåpen = |kart = Podgorica-Position.PNG |underinndeling_type = Land |underinndeling_namn = [[Montenegro]] |etablert_tittel = Grunnlagd |etablert_dato = Før 1000-talet |totalareal = 1&nbsp;441 |innbyggjarar_i_år = 2003 |innbyggjarar_totalt = 136&nbsp;473 |folketettleik = 117 |latd=42 |latm=28 |lats= |latNS=N |longd=19 |longm=17 |longs= |longEW=E |høgd = 44 |tidssone = CET |utc_skilnad =+1 |postnummer =81000 |retningsnummer =81 |bilnummer =PG |nettstad = www.podgorica.cg.yu }} '''Podgorica''' ([[kyrillisk]] Подгорица) er [[hovudstad]]en og den største byen i [[Montenegro]]. Byen vart tidlegare kalla ''Titograd''. Podgorica har om lag 135&nbsp;000 innbyggjarar og ligg der elvane [[Ribnica]] og [[Morača]] renn saman og der dei frodige [[Zetasletta|Zeta-]] og [[Bjelopavlićislettene]] møter kvarandre. Byen ligg berre nokre få titals kilometer frå både vinterskistadane i nord og feriestadane ved [[Adriahavet]]. Kommunen Podgorica utgjer om lag 10,4 % av det totale arealet til Montenegro og 27,3 % av folkesetnaden. I tillegg til å vere det administrative senteret i Montenegro er Podgorica òg det viktigaste senteret for økonomi, kultur og handel. == Geografi == Podgorica ligg sentralt i Montenegro i den nordlege delen av [[Zetasletta]]. Heile området der Podgorica ligg er kryssa av elvar og sjølve byen ligg berre 15&nbsp;km nord for [[Shkodërsjøen]]. Elvane [[Morača]] og [[Ribnica]] renn begge gjennom byen, medan elvane [[Zeta i Montenegro|Zeta]], [[Cijevna]], [[Sitnica]] og [[Mareza]] renn i nærleiken. I motsetnad til det meste av Montenegro ligg byen i eit relativt flatt område, og det einaste unntaket er åsane som ligg rundt byen. Den største av desse er Goricaåsen som stig 107 meter opp og som har gjeve namn til byen. Av andre åsar finn ein ''Malo brdo'' («Litleåsen»), ''Velje brdo'' («Storeåsen»), ''Ljubović'' og ''Čardak''. Desse er stort sett for bratte for busetnader. === Klima === Podgorica har eit typisk [[middelhavsklima]] med tørre og varme somrar og milde vintrar. [[Snø]] er særs sjeldan i byen. Han har ein årleg nedbørnormal på 1&nbsp;544&nbsp;mm og ein årleg middeltemperatur på 16,44&nbsp;°C. 135 dagar av året har temperaturar over 25&nbsp;°C. Podgorica er kjend for å få særs varme sommardagar og temperaturar over 40&nbsp;°C er ikkje uvanleg i juli og august. Den høgaste temperaturen som er målt i Podgorica er 44,8&nbsp;°C den [[16. august]] 2007. == Historie == Podgorica ligg ved kryssingspunktet til fleire viktige vegar som førte ned elvedalane i området og ligg òg i eit låglandsområde med god dyrkbar mark og gode klimatiske tilhøve. Området har derfor vore busett sidan førhistorisk tid. Dei eldste funna høyrer til [[steinalderen]]. Etter kvart vart området busett av to [[Illyria|illyriske]] stammer, kalla labeatearar og docleatar. Labeatarane hadde ei festning, Meteon (i dag [[Medun]]) og eit god utvikla levesett, særleg militært. Docleatane var busett litt lenger nord i Zetadalen og på grunn av den frodige jorda og plasseringa langs viktige vegar opplevde dei rask økonomisk vekst. Deira største busetnad var [[Duklja|''Doclea'']], som ligg om lag 3&nbsp;km nordvest for dagens Podgorica. På denne tida var dette ein storby med 8-10&nbsp;000 innbyggjarar. På byrjinga av 400-talet kom dei første [[slavarane]] og [[eurasiatiske avarar|avarane]] til området då [[Romarriket]] var i ferd med å bryte opp. Etter kvart vart den gamle byen forlaten og nye byar vart grunnlagd i området. Slaviske stammer i området var stadig i strid med austromarane og dei grunnla etter kvart ein eigen stat. Dei grunnla òg ein ny by ved elva Ribnica, som fekk same namn (må ikkje forvekslast med Ribnica i Slovenia). Ribnica vart først nemnd då den serbiske kongefamilien [[Huset Nemanjić|Nemanjići]] styrte her. Namnet Podgorica vart først nemnd i 1326. Podgorica dreiv handel med [[Dubrovnik]] på denne tida via vegen som førte gjennom [[Trebinje]] og [[Nikšić]]. Sidan han låg der fleire handelsvegar kryssa kvarandre var Podgorica eit handelssenter med mange varer, handelsmenn, meldingar og passasjerar som førte til utvikling av dei økonomiske tilhøva, den militær styrken og gjorde byen strategisk viktig. Då [[Det osmanske riket]] erobra Podgorica i 1474 stoppa denne utviklinga opp. Osmanarane bygde store festningsverk i Podgorica og busetnaden vart omvandla frå eit handelssenter til ein bastion for å forsvare stadige åtak frå opprørske stammer. Festningsbyen med alle tårna, portane og festningsvollane gjorde klarte å stå imot alle åtak. I 1864 vart Podgorica ein kommune (kaza) i [[Shkoder|İşkodra]] [[vilayet]] kalla Böğürtlen («Bjørnebær» på tyrkisk). Etter [[Berlinerkongressen]] i [[1878]] vart Podgorica innlemma i [[Montenegro]] og fire hundre år under tyrkarane tok slutt. Byen utvikla seg relativt raskt og voks til eit handelssenter igjen. Podgorica vart hardt råka under [[den andre verdskrigen]] og vart bombardert over 70 gonger. 4&nbsp;100 innbyggjarar mista livet. Byen vart frigjeve [[19. desember]] [[1944]]. Under namnet Titograd vart byen [[13. juli]] [[1946]] hovudstad i Sosialistrepublikken Montenegro. Titograd utvikla seg raskt og vart ein kommersiell, samfunnsøkonomisk og kulturelt senter i Montenegro. Då Jugoslavia braut saman vart byen omdøypt til Podgorica igjen den [[2. april]] [[1992]]. Den øydeleggjande [[jugoslaviakrigane]] råka ikkje Montenegro direkte, men Podgorica og landet leid stort økonomisk. Først tidleg på 2000-talet utvikla økonomien seg igjen og Podgorica utvikla seg til ein vestlegorientert by. Podgorica vart hovudstad i den sjølvstendige staten Montenegro frå [[3. juni]] [[2006]]. == Bakgrunnsstoff == {{Commons2|Podgorica}} {{wikivoyage|Podgorica}} * [http://www.podgorica.cg.yu Offisiell side] * [http://www.pgto.cg.yu/ Turisme i Podgorica] * [http://www.podgorica.cg.yu/cam.htm Webkamera i Podgorica] * [http://www.visit-montenegro.com/cities-podgorica.htm Visit-Montenegro.com] * [http://www.photo-montenegro.com/home.php?fKategorija=Podgorica&akcija=rezpret Photo-Montenegro.com] * [http://www.visit-montenegro.org/ visit-montenegro.org] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Podgorica|Podgorica]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. februar 2008.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Montenegro]] [[Kategori:Hovudstader i Europa]] jat6s0nnh1lb8io0y9n5o2pfctzz7cp 0 83445 3398929 3382546 2022-08-16T13:58:44Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Slovakia |offisielt_namn = Žilina |bilet_horisont = Zilina-namestie ahlinku.jpg |bilettekst = |bilet_byvåpen = Coat of Arms of Žilina.svg |kraj = Žilina kraj |etablert_tittel = Først nemnd i |etablert_dato = 1069 |totalareal = 80.03 |innbyggjarar_i_år = 2008 |innbyggjarar_totalt = 85558 |latd=49 |latm=13 |lats=22 |longd=18 |longm=44 |longs=24 |høgd = 342 |postnummer = 010 01 |retningsnummer = +421-2 |bilnummer = ZA |nettside = www.zilina.sk }} '''Žilina''' ([[tysk]] ''Sillein'', [[ungarsk]] ''Zsolna'', [[polsk]] ''Żylina'', [[latinsk]] ''Solna'') er ein by nordvest i [[Slovakia]], rundt 200 km frå hovudstaden [[Bratislava]]. Han er den fjerde største byen i Slovakia med rundt 85&nbsp;000 innbyggjarar. Byen er eit viktig industrisenter og den største byen ved elva [[Váh]]. Han er òg sete i [[Žilina kraj]] og ein [[Žilina okres]]. == Historie == Området rundt Žilina har vore busett sidan [[steinalderen]] (rundt 20&nbsp;000 f.Kr.). På 400-talet flytta [[slavarar]] til området. Dei første skriftlege kjeldene om Žilina er frå 1208 då han vart kalla ''terra de Selinan''. Frå andre halvdel av 900-talet til 1918 var han ein del av [[Kongedømet Ungarn]]. Byen starta å utvikle seg frå rundt år 1300 og hadde alt bystatus i 1312. I 1321 fekk han status som [[fri kongeleg by]] av kong [[Karl I av Ungarn|Karl I]]. 7. mai 1381 gav kong [[Ludvig I av Ungarn|Ludvig I]] ut [[Privilegium pro Slavis]] som gjorde dei slaviske innbyggjarar til likemenn av dei [[karpattyskarar|tyske]] innbyggjarar ved at halvparten av bystyret no skulle vere slavarar.<ref name='kirschbaum'>{{cite book | last = Kirschbaum | first = Stanislav J. | authorlink = | coauthors = | title = A history of Slovakia : the struggle for survival | publisher = St. Martin’s Press | year = 1995 | location = New York}}</ref> Byen vart brend ned av [[husittar]] i 1431. På 1600-talet vart Žilina eit senter for produksjon, handel og utdanning, og under [[barokken]] vart det bygd mange kloster og kyrkjer, i tillegg til [[Budatín-borga]]. I [[revolusjonane i 1848]], vann slovakiske frivillige, ein del av keisarhæren, eit slag i nærleiken mot ungarske honvedar og gardistar. Byen blømde på andre halvdel av 1800-talet då det vart lagt jernbane til byen. Denne stod ferdig i 1872 med linje til [[Košice]] og i 1883 fekk byen jernbanesamband med [[Bratislava]]. Nye fabrikkar sprang opp, som den manufakturfabrikken ''Slovena'' (1891) og Považie kjemiverk (1892). Han var ein av dei første kommunane som signerte [[Martin-erklæringa]] (30. oktober 1918) og fram til mars 1919 var han sete for dei slovakiske styresmaktene. 6. oktober 1938, kort tid etter [[München-avtalen]], vart sjølvstyret til Slovakia som ein del av [[Tsjekkoslovakia]] erklært i Žilina. Etter [[den andre verdskrigen]] vart det bygd mange bye fabrikkar, skular og bustadhus i byen. Han var sete for [[Žilina kraj]] frå 1949-1960 og igjen sidan 1996. [[Fil:Škoda 14Tr in Žilina, 2006.jpg|mini|venstre|Trolleybuss i Žilina]] I dag er Žilina den fjerde største byen i Slovakia, det tredje viktigaste industrisenteret og sete for eit universitet, [[Žilinská univerzita]] (grunnlagd i 1953). Sidan 1990 har det historiske senteret i byen vorte gjenoppbygd og byen har bygd ut [[trolleybuss]]-linjer == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Žilina|Žilina]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 9. april 2009.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.zilina.sk/en/ Offisiell nettside] * [http://www.zilina.net/ Kart og informasjon] * [http://www.360cities.net/area/zilina Panoramabilete] {{wikivoyage|Bratislava}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Zilina}} [[Kategori:Byar i Slovakia]] ce801tdu1s8kigyp5wp1vp3c3byvgiu 3398930 3398929 2022-08-16T14:00:23Z Ranveig 39 /* Historie */ wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Slovakia |offisielt_namn = Žilina |bilet_horisont = Zilina-namestie ahlinku.jpg |bilettekst = |bilet_byvåpen = Coat of Arms of Žilina.svg |kraj = Žilina kraj |etablert_tittel = Først nemnd i |etablert_dato = 1069 |totalareal = 80.03 |innbyggjarar_i_år = 2008 |innbyggjarar_totalt = 85558 |latd=49 |latm=13 |lats=22 |longd=18 |longm=44 |longs=24 |høgd = 342 |postnummer = 010 01 |retningsnummer = +421-2 |bilnummer = ZA |nettside = www.zilina.sk }} '''Žilina''' ([[tysk]] ''Sillein'', [[ungarsk]] ''Zsolna'', [[polsk]] ''Żylina'', [[latinsk]] ''Solna'') er ein by nordvest i [[Slovakia]], rundt 200 km frå hovudstaden [[Bratislava]]. Han er den fjerde største byen i Slovakia med rundt 85&nbsp;000 innbyggjarar. Byen er eit viktig industrisenter og den største byen ved elva [[Váh]]. Han er òg sete i [[Žilina kraj]] og ein [[Žilina okres]]. == Historie == Området rundt Žilina har vore busett sidan [[steinalderen]] (rundt 20&nbsp;000 f.Kr.). På 400-talet flytta [[slavarar]] til området. Dei første skriftlege kjeldene om Žilina er frå 1208 då han vart kalla ''terra de Selinan''. Frå andre halvdel av 900-talet til 1918 var han ein del av [[Kongedømet Ungarn]]. Byen starta å utvikle seg frå rundt år 1300 og hadde alt bystatus i 1312. I 1321 fekk han status som [[fri kongeleg by]] av kong [[Karl I av Ungarn|Karl I]]. 7. mai 1381 gav kong [[Ludvig I av Ungarn|Ludvig I]] ut [[Privilegium pro Slavis]] som gjorde dei slaviske innbyggjarane til likemenn av dei [[karpattyskarar|tyske]] innbyggjarane ved at halvparten av bystyret no skulle vere slavarar.<ref name='kirschbaum'>{{cite book | last = Kirschbaum | first = Stanislav J. | title = A history of Slovakia : the struggle for survival | publisher = St. Martin’s Press | year = 1995 | location = New York}}</ref> Byen vart brend ned av [[husittar]] i 1431. På 1600-talet vart Žilina eit senter for produksjon, handel og utdanning, og under [[barokken]] vart det bygd mange kloster og kyrkjer, i tillegg til [[Budatín-borga]]. I [[revolusjonane i 1848]], vann slovakiske frivillige, ein del av keisarhæren, eit slag i nærleiken mot ungarske honvedar og gardistar. Byen blømde på andre halvdel av 1800-talet då det vart lagt jernbane til byen. Denne stod ferdig i 1872 med linje til [[Košice]] og i 1883 fekk byen jernbanesamband med [[Bratislava]]. Nye fabrikkar sprang opp, som den manufakturfabrikken ''Slovena'' (1891) og Považie kjemiverk (1892). Han var ein av dei første kommunane som signerte [[Martin-erklæringa]] (30. oktober 1918) og fram til mars 1919 var han sete for dei slovakiske styresmaktene. 6. oktober 1938, kort tid etter [[München-avtalen]], vart sjølvstyret til Slovakia som ein del av [[Tsjekkoslovakia]] erklært i Žilina. Etter [[den andre verdskrigen]] vart det bygd mange bye fabrikkar, skular og bustadhus i byen. Han var sete for [[Žilina kraj]] frå 1949-1960 og igjen sidan 1996. [[Fil:Škoda 14Tr in Žilina, 2006.jpg|mini|venstre|Trolleybuss i Žilina]] I dag er Žilina den fjerde største byen i Slovakia, det tredje viktigaste industrisenteret og sete for eit universitet, [[Žilinská univerzita]] (grunnlagd i 1953). Sidan 1990 har det historiske senteret i byen vorte gjenoppbygd og byen har bygd ut [[trolleybuss]]-linjer == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Žilina|Žilina]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 9. april 2009.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.zilina.sk/en/ Offisiell nettside] * [http://www.zilina.net/ Kart og informasjon] * [http://www.360cities.net/area/zilina Panoramabilete] {{wikivoyage|Bratislava}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Zilina}} [[Kategori:Byar i Slovakia]] a7vt77arslfe6cuqslx95ol9wcn23h0 0 88651 3399063 3269986 2022-08-16T21:02:49Z 2A01:E0A:559:61E0:135:924B:1FED:A5B2 wikitext text/x-wiki {{Infoboks politikar}} '''Odd Reinsfelt''' ({{fødd|23. august|1941|Reinsfelt, Odd}} - dødd [[16. august]] [[2022]]) [https://www.baerum.kommune.no/aktuelt/tidligere-ordforer-odd-reinsfelt-er-dod/] var ordførar i [[Bærum kommune]] frå 1992 til 2011. Han representerer [[Høgre]]. {{spire|politikk|Viken}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Ordførarar i Bærum]] [[Kategori:Høgreordførarar i Akershus]] 4ny7cliy0iwyl4fyde7q9cf2i4k5s4y 3399074 3399063 2022-08-17T06:49:54Z Ranveig 39 Fmt. wikitext text/x-wiki {{Infoboks politikar}} '''Odd Reinsfelt''' ({{datoar}})<ref>{{Citation|title=Tidligere ordfører Odd Reinsfelt er død|url=https://www.baerum.kommune.no/aktuelt/tidligere-ordforer-odd-reinsfelt-er-dod/|website=Bærum kommune|accessdate=2022-08-17|language=no}}</ref> var ordførar i [[Bærum kommune]] frå 1992 til 2011. Han representerte [[Høgre]]. ==Kjelder== {{fotnoteliste}} {{spire|politikk|Viken}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Ordførarar i Bærum]] [[Kategori:Høgreordførarar i Akershus]] a6wos8cbthj0jhd8xn2jxw7jdz0e9nk 0 92044 3398937 3267844 2022-08-16T14:06:04Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks fjell | bilete = Skogshorn.jpg | bilettekst = Skogshorn sett frå sør | høgd = 1728 | land = Noreg | område = [[Hemsedal kommune|Hemsedal]] ([[Viken fylke|Viken]]) | koordinatar ={{koord|60|52|59|N|8|41|44|E|vising=pålinje,tittel|type:mountain}} }} '''Skogshorn''' på 1728 moh. er grensefjellet mellom [[Hemsedal]] og [[Valdres]]. Den frittliggande fjelltoppen avgrenser [[Hemsedalsfjella]] mot sør, og er lett synleg frå stor avstand. Fjellsida er særs bratt mot Hemsedal, men det er enkelt å nå toppen frå aust. == Geologi == Skogshorn består i likskap med [[Hallingskarvet]] og [[Reineskarvet]] av [[grunnfjell]] som vart pressa frå vest mot aust i samband med [[den kaledonske fjellkjeda|den kaledonske fjellkjedefoldinga]] for om lag 400 millionar år sidan. Fjellet består derfor av [[gneis]] og [[djupbergart]] av [[prekambrium|prekambrisk]] alder<ref>{{kjelde bok | forfattar= Øyvin Nygaard | utgjeve= 1977 | artikkel= Geologien i Buskerud | tittel= Bygd og by i Noreg | bind= Buskerud | stad= Oslo | forlag= Gyldendal | isbn= 82-05-09441-1}}</ref>. == Krossen på toppen == Det er reist ein [[kross]] øvst på Skogshorn, første gong reist i 1880-åra og fornya både i 1945 og 1980 der det er rissa inn «[[Gud signe konge og fedreland]]» ved sidan av [[monogram]]ma til [[Haakon VII av Noreg|Håkon 7.]] og [[Olav V|Olav 5.]]<ref>{{kjelde bok | forfattar= Sven Grotdal | utgjeve= 2004 | artikkel= Til topps på Skogshorn | tittel= Opplev Noreg &ndash; Buskerud | utgåve= 1 | stad= Oslo | forlag= Aschehoug | side= 148 | isbn= 82-03-22754-6}}</ref> == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Skogshorn|Skogshorn]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 22. april 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|nb}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fjell i Hemsedal]] 87e51menjfufvwcmro2wr1ik9cbebe3 0 102614 3399114 3397887 2022-08-17T08:16:07Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks musikkartist | namn = John Martyn | verkeleg namn = Iain David McGeachy | instrument = [[Vokal]], [[gitar]] | sjanger = [[Folkemusikk]] | yrke = [[Singer-songwriter]], [[gitarist]] | aktive år= 1965–2008 | selskap = [[Island Records|Island]] | internettside = [http://www.johnmartyn.com/ www.johnmartyn.com] }} '''John Martyn''', eigentleg '''Iain David McGeachy''', ({{levde|11. september|1948|29. januar|2009|Martyn, John}}) var ein [[Storbritannia|britisk]] visesongar og gitarist. I gjennom førti år som artist gav han ut over tjue album og arbeida med artistar som [[Eric Clapton]], [[David Gilmour]] og [[Phil Collins]]. == Biografi == === Tidlege år === Martyn vart fødd i [[New Malden]] i [[London]] i [[England]].<ref>''Some People Are Crazy - the John Martyn Story'' - John Neil Munro (Polygon 2007)</ref> Foreldra var begge operasongarar og dei skilde seg då Martyn var fem år gammal. Store delar av barndomen flytta han derfor fram og tilbake mellom [[England]] og [[Skottland]] og mykje av tida var han hos bestemora. I [[Glasgow]] gjekk han på [[Shawlands Academy]]. === 1960-åra === John Martyn lære å spele gitar hos [[Hamish Imlach]] og starta den profesjonelle karrieren sin då han var sytten. Han spelte ei blanding av [[blues]] og [[folkemusikk]] som førte til ein unik stil som gjorde han til ein viktig musikar i folkemusikkmiljøet i [[London]] på midten av 1960-talet. Han signerte for [[Chris Blackwell]] og [[Island Records]] i [[1967]] og gav ut det første albumet sitt, ''[[London Conversation]]'', året etter. Like etter det første albumet kom ''[[The Tumbler]]'' der han flytta lydbilete mot [[jazz]]. Ved inngangen til 1970 hadde Martyn utvikla ein original og særeigen lyd der han spelte akustisk gitar gjennom ein [[fuzzbox]], fasekompensator og [[Echoplex]]. Dette lydbilete synte seg først på albumet ''[[Stormbringer! av John Martyn|Stormbringer!]]'' i 1970, som han spelte inn med den dåverande kona si [[Beverley Martyn|Beverley Kutner]]. Ho medverkar òg på albumet ''[[The Road to Ruin av John og Beverley Martyn|The Road to Ruin]]'' i 1970. === 1970-åra === [[Fil:JohnMartyn1978_spliff.png|mini|''Solid Air'', 1978]] I [[1971]] kom albumet ''[[Bless the Weather]]'' og i 1973 gav Martyn ut ''[[Solid Air]]'', eit album som har vorte rangert som eit av dei beste britiske albuma i 1970-åra.<ref>[[Q Magazine]]</ref> Tittelsporet er ei hyllest til visesongaren [[Nick Drake]], ein nær ven som var på same plateselskap og som døydde i 1974 etter ein overdose på [[antidepressiva]]. På begge desse albuma samarbeidde Martyn med jazzbassisten [[Danny Thompson]], som han skulle arbeide mykje med i åra som kom. Han utvikla òg ein ny, utydeleg og nesten snøvlete vokalstil med klang som kan minne om ein [[tenorsaksofon]]. ''[[Solid Air]]'' vart ein kommersiell suksess og Martyn spelte raskt inn det meir eksperimentelle ''[[Inside Out]]''. Albumet var mindre tilgjengeleg og la meir vekt på kjensler og improvisasjon enn songstruktur. I 1974 kom albumet ''[[Sunday's Child]]'' og september året etter kom konsertalbumet ''Live at Leeds''. Martyn klarte ikkje overbevise Island Records om å gje ut dette albumet, så Martyn enda opp med å selje signerte eksemplar og sende dei med posten på eiga hand. ''Live at Leeds'' er med Danny Thompson på bass og [[trommeslager John Stevens|John Stevens]] på trommer og er kjend for både lydkvalitet og for det særs stillferdige publikummet til å vere ei konsertinnspeling. Etter ''Live at Leeds'' tok Martyn nokre år fri og reiste til [[Jamaica]], der han var mykje med den kjende [[reggae]]produsenten [[Lee «Scratch» Perry]]. I 1977 gav han ut ''[[One World av John Martyn|One World]]'', som gjorde at enkelte journalistar i seinare år har skildra Martyn som «far til triphoppen». Albumet inneheld songar som «Small Hours» og «Bigg Muff» og var eit samarbeid med Lee «Scratch» Perry. ''One World'' er mellom anna kjend for at delar av plata vart spelt inn utandørs på nattetid for å få den rette stemninga. === 1980-åra === John og Beverley Martyn gjekk frå kvarandre mot slutten av 1970-åra og Martyn gjekk inn i det han sjølv har kalla ein særs mørk periode av livet sitt.<ref name="bio1980">[http://www.johnmartyn.com/?location=/web/1980s ''John's Diary 1980s'' - John Martyn sin biografi på nettsida hans]</ref>. I oktober 1980 kom albumet ''[[Grace and Danger]]'' og det vart halde tilbake av Chris Blackwell på Island Records i eitt år. Han var ein nær ven av både John og Beverely Martyn og tykte det var for forstyrra til å at det kunne verte gjeve ut. Først etter langvarig press frå Martyn valde Blackweel å gje ut albumet. Seint på 1980-talet omtalte Martyn albumet som favorittalbumet sitt og sa at det var særs sjølvbiografisk.<ref name="bio1980" /> [[Phil Collins]] spelte [[trommer]] og kora på ''Grace and Danger'' og produserte det neste albumet til Martyn, ''[[Glorious Fool]]'' i 1981. Martyn forlet Island Records i 1981 og sidan den gong har mykje av innspelingane hans vore nyinnspelingar av både sine eigne og andre sine songar. === Nyare tid === I 2001 medverka Martyn på sporet «Deliver Me» av DJ [[Sister Bliss]] frå [[Faithless]]. [[Fil:John Martyn 2006.jpg|mini|John Martyn i [[Dublin]] i 2006]] I juli 2006 vart den intime dokumentaren ''Johnny Too Bad'' send på [[BBC]].<ref>[http://www.bbc.co.uk/bbcfour/music/features/john-martyn.shtml Johnny Too Bad]</ref> Programmet omhandla perioden då Martyn måtte amputere høgre foten under kneet (på grunn av ein [[svulst]]) og om innspelinga av albumet ''[[On the Cobbles]]'' (2004), eit album som av Peter Marsh i BBC Music skildra som «det sterkaste og mest gjennomførte han har laga på mange år». Martyn bur i dag i [[Irland]] og turnerer framleis. Han lagar framleis musikk og samarbeider med forskjellige artistar. Han spelte inn ein ballade kalla «Really Gone» med Ultan John i november 2006..<ref>[http://www.ultanjohn.com Ultan John heimeside]</ref> 4. februar 2008 fekk Martyn ein pris for medverknaden sin til britiske folkemusikk under ein prisutdeling på Radio BBC 2. Prisen vart presentert av venen Phil Collins og BBC grunnla avgjersla med at «hans hjartelege framføringar har anten antyda eller fullstendig synt eit særeiget geni»<ref>[http://www.bbc.co.uk/radio2/events/folkawards2008/winners.shtml Folkaward vinnerside]</ref> Martyn spelte «Over the Hill» og «May You Never» med [[John Paul Jones]] på [[mandolin]]. == Diskografi == === Studioalbum === * ''[[London Conversation]]'' (Oktober 1967) * ''[[The Tumbler]]'' (Desember 1968) * ''[[Stormbringer! av John Martyn|Stormbringer!]]'' (Februar 1970) (med [[Beverley Martyn]]) * ''[[The Road to Ruin av John Martyn|The Road to Ruin]]'' (November 1970) (med [[Beverley Martyn]]) * ''[[Bless the Weather]]'' (November 1971) * ''[[Solid Air]]'' (Februar 1973) * ''[[Inside Out av John Martyn|Inside Out]]'' (Oktober 1973) * ''[[Sunday's Child]]'' (Januar 1975) * ''[[One World av John Martyn|One World]]'' (November 1977) * ''[[Grace and Danger]]'' (Oktober 1980) * ''[[Glorious Fool]]'' (September 1981) * ''Well Kept Secret'' (August 1982) * ''Sapphire'' (November 1984) * ''Piece by Piece'' (Februar 1986) * ''The Apprentice'' (Mars 1990) * ''Cooltide'' (November 1991) * ''and'' (August 1996) * ''The Church with One Bell'' (coveralbum) (Mars 1998) * ''Glasgow Walker'' (Mai 2000) * ''On the Cobbles'' (April 2004) === Anna === * ''Live at Leeds'' (September 1975) * ''So Far So Good'' (1977) * ''Philentropy'' (November 1983) * ''Foundation]'' (Oktober 1987) * ''Couldn't Love You More'' (Oktober 1992) * ''No Little Boy'' (Juli 1993) * ''Sweet Little Mysteries: The Island Anthology'' (1994) * ''Late Night John'' (2004) * ''The Battle of Medway: July 17 1973'' (konsert) (2007) * ''Anthology'' (2007) * ''The Simmer Dim'' (2008) * ''The July Wakes'' (2008) * ''Ain't no saint'' (2008) 40-års-antologi == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:John Martyn (singer)|John Martyn (singer)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 10. august 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.johnmartyn.com John Martyn] - offisiell nettside * [http://www.allmusic.com/artist/john-martyn-p2063 John Martyn] på [[Allmusic]] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Engelske gitaristar]] [[Kategori:Engelske songarar]] [[Kategori:Engelske låtskrivarar]] [[Kategori:Engelske folkemusikarar]] [[Kategori:John Martyn]] lv0nw6w5tsn1qju7m8o9rmsslm41eum 0 104683 3398923 3280528 2022-08-16T13:55:26Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |bilete=Waiukubro.jpg |region=[[regionen Auckland|Auckland]] |distrikt=[[Franklin District|Franklin]] }} '''Waiuku''' er ein mindre, landleg by i [[Franklin District]], i [[Regionen Auckland]] på [[Nordøya på New Zealand|Nordøya]] på [[New Zealand]]. Byen ligg ved den sørlege enden til [[Waiuku-elva]], som er ein [[estuar]]arm i den [[naturleg hamn|naturlege hamna]] [[Manukau Harbour]]. Han ligg 40 [[kilometer|km]] sørvest for bysentrum i [[Auckland]], og tolv km nord for munningen til elva [[Waikatoelva]]. Ved [[folketeljing]]a i 2006 var folketalet i byen 6 087<ref>[http://www.stats.govt.nz/NR/rdonlyres/A2262863-B2F5-4710-BD1B-878E45782EE9/0/FranklinDistrict.xls Statistics New Zealand]</ref>. Waiuku yter tenester til det omliggjande [[landbruk]]sdistriktet, og er bustad for mange av dei tilsette i [[stålverk]]et [[New Zealand Steel]] ved [[Glenbrook på New Zealand|Glenbrook]], som ligg fire km mot nordaust. Den lokale maoristammen, [[iwi]]en (eller ''tangata whenua'') i Waiuku, er Ngaati Te Ata. == Historie == [[Maori]]namnet Waiuku kjem frå ei [[legende]] om to framståande brør, Tamakae og Tamakou, som tevla om handa til ei vakker og høgtståande høvdingdotter i [[Waikato]]. Tamakae var jorddyrkaren og forsørgjaren, Tamakou hadde talegåvene. Tamakou var den første som fekk møta henne, men ho bad om å få møta Tamakae også. Han arbeidde med å dyrka [[søtpotet]] (''kumara'') og måtte vaska seg i ''wai'' (vatn) og ''uku'' (eit spesielt slag mudder) ved elva som renn inn i Manukau Harbour like bak Waiuku Museum, før han kunne møta henne. Tamakae vann hjarta hennar og gifte seg med henne. Etter det fekk staden namnet Waiuku. == Framvokster == Waiuku vart nytta som hamn frå omkring 1843, på den gong så viktige handelsvegen mellom [[Auckland]] og [[jordbruk]]sområda of i [[Waikato]]. Han låg også på ei gammal transportrute som māoriane hadde mellom elva [[Waikato River]] og [[Manukau Harbour]]. I 1851 fekk Waiuku bystatus av regjeringa. Under [[Waikatokrigen]] (1863–64), vart Waiuku eit grensefort, og var vakta av eit [[blokkhus]]. Waikatokrigen gjorde slutt på trafikken som hadde starta den tidlege utviklinga til staden som handelsstasjon. Waiuku voks seinare til som eit sentrum i det omliggjande jordbruksdistriktet, og fekk status som bydistrikt i [[1914]]. Busetnaden fekk status som mindre by i [[1955]], og vart teken inn i [[Franklin District]] Council i 1988. Eit stort gode for utviklinga til byen har sidan midt på 1960-talet vore det statsstøtta stålverket, [[New Zealand Steel]], det første på New Zealand. Det ligg i Glenbrook, og omdannar jarnhaldig sand som vert henta i dei svarte sandførekomstane ved Waikato Heads til [[stål]]. Etter mange eigar- og namneskifte, har verket fått attende namnet New Zealand Steel og er ei avdeling av [[Bluescope Steel]] i [[Australia]]. Verket held fram med å vera ein viktig og stor arbeidsgjevar i byen. == Attraksjonar == Den lokale puben som ber namnet ''The Kentish Hotel'', er den skjenkestaden på New Zealand som har hatt lengst samanhengande lisens. Hotellet vart bygd av ein av dei første [[Europa|europeiske]] nybyggjarane i Waiuku, Edward Constable frå [[Kent]] i [[England]], som eit [[vertshus]] i 1851. Han er enno til stades i namnet på puben og i gata bak - Constable Road. Ved inngangen til māoriane sitt område står ein iaugefallande statue av Tamakae utskoren i [[Agathis australis|kauristokkar]] som er gravne opp frå myr under utgravingar ved New Zealand Steel, og som vart gjevne til den lokale iwien, Ngati Te Ata. Området har også ein historisk «landsby» med fleire restaurerte bygningar, mellom desse Hartmann House som skriv seg frå [[1886]], no i drift som eit lokalt kunsthandverkstudio, Pollock Cottage (frå 1890), Waiuku Jail ([[fengsel]]et frå 1865) og The Creamery ([[meieri]]et frå 1890-talet). Det nærliggjande Waiuku Museum har minne frå kolonitida, maorikunstverk, gamle seglbåtar og historiske fotografi. Ein historisk sti, ''Heritage Trail'', rundt i og omkring byen peikar ut andre stadar av historisk interesse i Waiuku. Av attraksjonar i nærleiken er den svarte sandstranda på vestkysten ved Kariotahi og Glenbrook Veteranjarnveg. == Kjelder== {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Waiuku|Waiuku]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 24. august 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * [http://ps.gen.nz/~hamgap/waiuku.htm Realtime Waiuku weather - Vêrside, vitja 24. august 2008.] * [http://www.waiuku.net.nz/ Attraksjonar i Waiuku - informasjonssider, vitja 24. august 2008.] * [http://www.historic.org.nz/magazinefeatures/2001august/2001_08b_single.htm New Zealand Historic Places Trust, vitja 24. august 2008.] {{refslutt}} {{reflist}} {{koord|37|15|S|174|45|E|vising=tittel}} {{spire|geografi|New Zealand}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Busetnader i regionen Auckland]] [[Kategori:Byar på New Zealand]] fsf932yezmf262imoipw4zwvzmjoygj 0 111905 3399124 3398096 2022-08-17T08:43:20Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki [[Fil:Siberia kolymagulf.png|mini|Plasseringa til Kolymabukta i Aust-Sibir-havet.]] '''Kolymabukta''' ([[russisk]] Колымский залив; ''Kolymskij Zaliv'') er den største bukta i [[Aust-Sibir-havet]]. I vest grenser bukta til den nordaustlegaste delen av [[Kolymalåglandet]], nær [[Medvezjiøyane]] i vest og [[Nutel'gyrgymhalvøya]] og [[Ajon]] i aust. Bukta er over 300 km brei. [[Kolymaelva]] munnar ut i havet på vestsida av Kolymabukta og dannar eit stort [[elvedelta|delta]] med mange øyar. Kysten av bukta er lågland med mange innsjøar og myrområde. Bukta er isdekt ni månader av året og er ofte tetta av isflak. Andre elvar som munnar ut i bukta er [[Rautsjua]] og [[Tsjukotsjaelva]]. Kolymabukta må ikkje forvekslast med den mindre Kolymavika lenger vest. Adminsitrativt høyrer Kolymabukta til republikken [[Sakha]] i vest og den austlege delen høyrer til [[Tsjukotka]] autonome okrug i [[Russland]]. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:|en:]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 30. oktober 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *** [http://worldmaps.web.infoseek.co.jp/Russland_guide.htm Plassering] *** [http://www.wetlands.org/Russland/Ru/getfilefromdb.aspx?ID=69106ae6-7c3e-47ac-8966-b55c11a4fb2f Våtmarksområde i Russland] *** [http://epic.awi.de/Publications/BerPolarforsch2004482.pdf Arctic Coastal Dynamics] {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{koord|70|000|N|162|000|E|vising=tittel|region:RU_type:bay_source:GNS-enwiki}} [[Kategori:Bukter i Russland]] [[Kategori:Aust-Sibir-havet]] [[Kategori:Sakha]] [[Kategori:Tsjukotka]] 47b4rs5hytccw3guvqk99s67jldhqjj 0 113766 3399095 3398863 2022-08-17T07:23:02Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Russland |offisielt_namn =Irkutsk |russisk namn =Иркутск |bilet_horisont = Orthodox Church Irkutsk.jpg |bilettekst = Ortodoks kyrkje i Irkutsk |bilet_byvåpen = Coat of Arms of Irkutsk.png |bilet_flagg = Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png |føderasjonssubjekt = Irkutsk oblast |kartposisjon2 = |borgarmeister =Viktor Kondrasjov |etablert_tittel = Grunnlagd<br />Bystatus |etablert_dato =[[1661]]<br />[[1686]] |totalareal = 301 |innbyggjarar_i_år = 2007 |innbyggjarar_totalt = 575900 |latd=52 |latm=17 |lats= |longd=104 |longm=18 |longs= |høgd = 440 |utc_skilnad =+8 |postnummer =664xxx |retningsnummer =+7 3952 |bilnummer =38, 85 |nettside = www1.irkutsk.ru/ }} '''Irkutsk''' ([[russisk]] Ирку́тск; [[burjatisk]] og [[mongolsk]] Эрхүү ''Erkhüü'') er ein av dei største byane i [[Sibir]] og administrativt senter i [[Irkutsk oblast]] i [[Russland]]. Han ligg 5185&nbsp;km med jernbane frå [[Moskva]]. Byen har om lag 575&nbsp;000 innbyggjarar. Delar av byen er [[ZATO]], stengd for ålmenn ferdsel fordi [[29. strategiske missildivisjon]] har sitt hovudkvarter der. == Geografi og klima == Sjølve byen ligg ved elva [[Angara]], ei sideelv til [[Jenisej]], om lag 72&nbsp;km nedanfor utspringet frå [[Bajkalsjøen]]. Elva er her om lag 580 meter brei og vert kryssa av ei flytebru og to andre bruer litt lenger nede. Elva [[Irkut]], som byen er kalla opp etter, munnar ut i Angara ovanfor byen. Som ein sibirsk by har Irkutsk eit [[subarktisk klima]] med særs store temperaturskilnader mellom årstidene. Det kan vere varmt om sommaren, og brutalt kaldt om vinteren. Bajkalsjøen gjer likevel sitt til at temperaturskilnadene ikkje vert så ekstreme som andre stader i Sibir. Den varmaste månaden er juli med ein middeltemperatur på 18&nbsp;°C, og varmerekorden i byen er 37&nbsp;°C. Den kaldaste månaden er januar då middeltemperaturen berre er -19&nbsp;°C. [[Nedbør]]mengdene varierer òg gjennom året og den våtaste månaden er juli med 119&nbsp;mm, medan februar er den tørraste med ein normal på berre 7,6&nbsp;mm. Irkutsk ligg i eit landskap med rullande åsar og tjukk [[taiga]], som er typisk for Aust-Sibir i motsetnad til den opne, flate sletta lenger vest i Sibir. == Historie == Irkutsk voks fram frå vinterforlegningane til [[Jakov Pokhabov]] i 1652 for [[gull]]handel og samling av pels-skatt frå [[burjatane]]. Staden fekk offisielle byrettar i 1686. Den første vegen mellom Moskva og Irkutsk, den sibirske vegen (russisk Сибирский Тракт}}, ''Sibirskij Trakt''), vart bygd i 1760. Byen nytte godt av denne nye vegen, og mange nye produkt, ofte importert frå [[Kina]], vart tilgjengeleg i Irkutsk for første gong, mellom anna [[gull]], [[diamant]]ar, [[pels]], [[tømmer]], [[silke]] og [[te]]. Tidleg på 1800-talet vart mange russiske kunstnarar, offiserar og adelsfolk sende i eksil til Sibir for deltakinga deira i [[dekabristopprøret]] mot [[tsar]] [[Nikolaj I av Russland|Nikolaj I]]. Irkutsk vart eit stort senter for intellektuelt og sosialt liv for desse eksile, og mykje av kulturarven i byen kjem frå dei. Mange trehus, med ornament og treutskjeringar, står framleis i dag i sterkt kontrast til dei sovjetiske bustadblokkene som ligg rundt dei. [[Fil:Irkutsk-club.jpg|mini|venstre|Irkutsk jernbanestasjon tidleg på 1900-talet.]] Mot slutten av 1800-talet var ein tredjedel av innbyggjarane folk i eksil. Forskjellige folk frå medlemmer av dekabristopprøret til bolsjevikar har halde seg i Irkutsk i lang tid. Desse har påverka kulturen og utviklinga av byen, og han vart til slutt eit velståande senter for kultur og utdanning i Aust-Sibir. 4.-6. juli 1879 vart generalguvernørpalasset, den viktigaste administrative byggverka og mange andre offentlege bygd øydelagd i ein brann. Arkivet til styresmakta, biblioteket og museet til den sibirske delen av [[det russiske geografiske forbundet]] forsvann i brannen. Tre fjerdedelar av byen vart lagd i oske, om lag fire tusen hus. Byen vart raskt bygd opp at og han fekk elektrisitet i 1896. Det første teateret vart bygd i 1897 og ein stor jernbanestasjon i 1898. Det første toget kom til Irkutsk den 16. august same året. I 1900 hadde byen fått kallenamnet «Sibirsk [[Paris]]» Under [[den russiske borgarkrigen]] som braut ut etter [[oktoberrevolusjonen]] vart Irkutsk åstad for mange blodige kampar mellom [[Den kvite rørsla|dei kvite]] og [[bolsjevikane|dei raude]]. I 1920 vart den frykta kommandøren [[Aleksandr Koltsjak|Koltsjak]] frå dei antibolsjevikiske styrkane avretta her. Under kommunisttida vart Irkutsk og Sibir industrialisert. Det store [[Irkutsreservoaret]] vart bygd i Angara mellom 1950 og 1959 for å tene industrien i området. == Transport == Viktige vegar og jernbaner, som [[Den transsibirske jernbanen]], knyter Irkutsk med andre regionar i Russland og [[Mongolia]]. Byen har to flyplassar: [[Irkutsk internasjonale lufthamn]] og den mindre [[Irkutsk nordvestre lufthamn]]. == Utdanning == Utdanningsinstitusjonar i Irkutsk er mellom anna [[Irkutsk universitet for Jernbanetransport]] (sidan 1975), [[Irkutsk Statlege Universitet]] (1918), [[Bajkalskij statlege universitet for økonomi og jus]] (1932), [[Irkutsk Tekniske Universitet]] (1939), [[Irkutsk Landbruksakademi]], [[Irkutsk universitet for lingvistikk]] (1948), [[Irkutsk medisinske universitet]], [[Irkutsk pedagogiske høgskule]]. Av private høgskular finst [[Det sibirske institutt for juss, økonomi og administrasjon]] (1993), [[Institute of Economics of ISTU]] (1996). == Bilete frå Irkutsk == <gallery> Fil:Kazansky Church Irkutsk.jpg|Kazankyrkja Fil:Irkutsk station.jpg|Irkutsk jernbanestasjon på [[Den transsibirske jernbanen]] Fil:Irkutsk pereprava.jpg|''Krysse Angara ved Irkutsk'' (1886) </gallery> == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Irkutsk|Irkutsk]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 15. november 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * {{1911}} * ''[[:de:Irkutsk|Den tyske utgåva]] av artikkelen frå 10. juli 2006'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commonskat}} * [http://www.flickr.com/photos/tags/irkutsk Flickr-bilete av Irkutsk] * [http://www.virtualtravel.ru/user/3778/index.phtml?wid=27&tips=12 Irkutsk på gamle og moderne bilete] * [http://www.geographicbureau.com/Siberia/Irkutsk/irkutsk.htm#KYZYL Kyzyl] * [http://baikalclub.blogspot.com Baikal Club] {{Byar i Irkutsk oblast}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Busetnader grunnlagde i 1686]] osrbdlggrj9v153apmgcvogbb3xib3x 0 118497 3398941 3384701 2022-08-16T14:19:58Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by | namn = Mosul | andre namn = [[arabisk]] الموصل | bilete = مدينة الموصل.jpg | bilettekst = [[Tigris]], ei bru og Stormoskeen i Mosul | kallenamn = Nīnwē | land = Irak | distrikttype = Guvernement | distrikt = [[Ninive guvernement]] | høgdenivå merknad =<ref>{{cite web |first=Philip |last=Gladstone |title=Synop Information for ORBM (40608) in Mosul, Iraq |url=http://weather.gladstonefamily.net/site/ORBM |website=Weather Quality Reporter |accessdate=16. juni 2014|date=10. februar 2014}}</ref> | høgdenivå = 223 | folketal = 664221 | folketal_i_år = 2015 | areal merknad = | retningsnummer = 60 | tidssone = [[Arabisk standardtid|AST]] | utc_skilnad = +3 }} '''Mosul''' ([[arabisk]] الموصل, ''al-Mawṣil'', [[kurdisk]] مووسڵ, [[gammalsyrisk]] ܡܘܨܠ, ''Māwṣil'', [[tyrkisk]] ''Musul'') er ein stor by nord i [[Irak]]. Han ligg kring 400&nbsp;km nord for [[Bagdad]] ved vestbreidda av [[Tigris]], ovanfor den [[Assyria|assyriske]] oldtidsbyen [[Ninive]] på austbreidda. Storbyområdet har vokse seg utover store område på begge sider av elva. På byrjinga av 2000-talet hadde Mosul og området rundt ein etnisk og religiøs variert folkesetnad. Majoriteten var [[arabarar]], med [[assyrarar]],<ref>Soane, E.B. ''To Mesopotamia and Kurdistan in Disguise.'' John Murray: London, 1912. s. 92.</ref><ref>Rev. W.A. Wigram (1929). ''The Assyrians and Their Neighbours.'' London.</ref><ref>Unrepresented Nations and People Organization (UNPO). ''Assyrians the Indigenous People i Irak'' [1]</ref> [[armenarar]], [[irakiske turkmenarar|turkmenarar]], [[Kurdarar i Irak|kurdarar]], [[jesidiar]], [[shabaki]]ar, [[mandearar]], [[romfolk i Irak|kawliya]], [[tsjerkassarar]] som mindre folkegrupper. [[Sunniislam]] var den største religionen, men det var òg mange følgjarar av [[salafirørsla]] og [[kristendommen]] (følgd av assyrarar og armenarar), i tillegg til [[sjiaislam]], [[sufisme]], jesidiarm, [[shabakisme]], [[yarsanismeisme]] og [[mandaeisme]]. Folketalet i Mosul voks raskt rundt tusenårsskiftet, og i 2004 var det estimert at byen hadde 1&nbsp;846&nbsp;500 innbyggjarar.<ref>{{cite web |url=http://www.encyclopedia.com/topic/Mosul.aspx |title=Mosul |publisher=''Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa'' |date=1. januar 2004}}</ref> Det er estimert at kring ein halv million menneske flykta frå Mosul i andre halvdel av 2014 då [[Den islamske staten|IS]] kjempa mot irakiske styrkar om kontroll over byen. 17. november 2014 gjekk IS til åtak mot Mosul og tok i åtaket livet av sju sivile, to soldatar og skadde 35 andre.<ref name="ohchr">{{cite web |format=PDF |url=http://www.ohchr.org/Documents/Countries/IQ/UNAMI_OHCHR_POC_Report_FINAL_6July_10September2014.pdf |title=Report in Protection of Civilians in Armed Conflict i Iraq: 6th July – 10. september 2014 |publisher=[[United Nations Assistance Mission for Iraq|UNAMI]] og [[Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights|OHCHR]] |accessdate=21. desember 2014}}</ref> Nokre innbyggjarar kom attende, fleire flykta i 2015 då kampane og valdshandlingane auka, og amerikanske bombefly gjekk til åtak på byen. Historisk har viktige varer frå området vore Mosul-[[marmor]] og [[olje]]. Byen har [[Universitet i Mosul|universitet]] og ein kjend medisinsk høgskule, som i lag danna eit av dei største utdannings- og forskingssentera i Irak og Midtausten. Universitetet er sidan stengt. Mosul og dei nærliggande [[Niniveslettene]] er eit av dei historiske sentera for assyrarane<ref>Dalley, Stephanie (1993). «Nineveh After 612 BC.» ''Alt-Orientanlische Forshchungen 20'', s. 134.</ref><ref>Robert D Biggs – «Especially in view of the very early establishment of Christianity in Assyria and its continuity to the present and the continuity of population, I think there is every likelihood that ancient Assyrians are among the ancestors of modern Assyrians of the area.»</ref> og kyrkjene deira: [[den assyriske kyrkja]] og avleggjaren [[den khaldeisk-katolske kyrkja]]; og [[den gammalsyriske ortodokse kyrkja]], med fleire graver knytte til profetar frå [[Gamletestamentet]], som [[Jona]]. Nokre av gravene vart øydelagde av IS i juli 2014.<ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2014/07/24/world/iraq-violence/|title=ISIS militants destroy the tomb of Jonah|date=25. juli 2014 |publisher=CNN |author1=Dana Ford |author2=Mohammed Tawfeeq |lastauthoramp=yes }}</ref> == Historie == Mosul var opphavleg eit kloster midt i mot [[Ninive]] på den andre breidda av Tigris. Klosteret vart skipa i 570. Staden vart utbygd av persarkongen [[Khusrov II]] til ei festning. Denne vart i 641 erobra av arabararne og danna etterkvart kjernen i ein by. Omkring 100 år seinare vart han hovudstaden i provinsen al-Djazira i [[Mesopotamia]]. På 900-talet herska [[hamdanidane]] i Mosul. Dei vart etterfølgde av [[ukailidane]], og seinare [[Seldsjukkar|seldsjukkane]]. Under [[Zangidane|zengidane]] 1127-1232 vart Mosul utvida og forskansa. [[Saladin]] kringsette byen utan hell. Men byen overgav seg i 1242 til [[Hülegü khan|Hülekü]] og unngjekk dermed plyndring til 1261, då eit opprør forårsaka tung [[brannskatting]]. Skåna av [[Timur Lenk]] vart Mosul så erobret av turkmenarar, [[Persarriket|persarane]] i 1514 og [[Det osmanske riket|osmanarane]] i 1637. Byen vart sterkt skadd i 1743 av eit jordskjelv. Deretter vart han hovustad i vilajaten med same namn. Under [[Den fyrste verdskrigen|første verdskrigen]] vart Mosul kringsett av britiske tropper i 1918 og vart etter langvarige forhandlingar (Mosul-spørsmålet) etter vedtak frå [[Folkeforbundet]] innlemma i Irak.<ref>{{Bokref|redaktör=[[Gunnar Carlquist|Carlquist, Gunnar]]|år=1937|titel=[[Svensk uppslagsbok]]. Bd 18|utgivningsort=Malmö|utgivare=Svensk Uppslagsbok AB|sid=200}}</ref> Namnet på byen er opphavet til namnet på kjolestoffet musselin.<ref>{{Cite web|title=Musselin im stofflexikon.com|url=http://www.stofflexikon.com/musselin/777/musselin.html|access-date=2016-10-17}}</ref> == Byen i moderne tid == Byen ligg ikkje langt frå [[Kurdistan i Irak|det kurdiske sjølvstyreområdet]]. Det bor mange turkmenarar i Mosul og områda rundt, og det har vore reist krav om å oppretta ein eigen turkmensk region med namnet [[Turkmeneli]].<ref>Ketene, Orhan: [http://folk.ntnu.no/hasan/ITHRS/Documenter/Turkmen%20of%20Iraq%20by%20OK.pdf ''Turkmen And Turkmeneli''] {{Wayback|url=http://folk.ntnu.no/hasan/ITHRS/Documenter/Turkmen%20of%20Iraq%20by%20OK.pdf|date=20140726145121}} (PDF), folk.ntnu.no</ref> Folkesetnaden består hovudsakleg av [[arabarar]], [[kurdarar]] og [[Irakiske turkmenarar|turkmenarar]], men byen har ein større del kristne ([[assyrarar]], [[armenarar]] og [[Kaldea|kalde]]<nowiki/>arar) enn dei fleste andre irakiske byar. Mosul har etter den amerikanske invasjonen i 2003 vore eit sentrum for sunniarabiske ekstremistar knytte til grupper som [[Al-Qaida|al Qaeda]] og [[Ansar al-Sunnah]]. Disse har systematisk fordrive det kristne mindretalet og har dessutan angripe turkmenarar og kurdarar anten dei måtte vera sunnimuslimar eller [[Jesidismen|jesidiar]]. Verst har det likevel gått utover jesidiane som forutan å vera kurdarar òg skuldastfor å vera djeveldyrkarar.<ref>Vindheim, Jan Bojer (18. mars 2012): [http://vindheim.wordpress.com/2012/03/18/verdt-a-lese-om-yezidiene «Verdt å lese om yezidiene»]. Omtale av boka Acikyildiz, Birgül: ''The Yezidis. The History of a Community, Culture and Religion'', ISBN 978-1-84885-274-7</ref> === ISIL === Kurdiske peshmerga-styrkar hadde kontrollen over austsida av byen, medan irakiske regjeringsstyrkar kontrollerte det urolige området vest for Tigris. I byrjinga av juni 2014 vart byen angripe av geriljastyrkar fra den islamistiske organisasjonen [[Den islamske staten|ISIL]]. Dei irakiske regjeringsstyrkane ytte lite motstand, og flykta snart. Mange sivile flykta òg frå byen, dei fleste til [[Kurdistan i Irak|den kurdiske regionen.]] ISIL hadde vore tilstade i Mosul sidan om lag 2008. Der fungerte dei som ei slag [[mafia]]gruppe, som kravde vernpengar av ein stadig aukande del av folkesetnaden. Sjølv politiet skal ha betalt. Personell frå ISIL var velorganisert i byen, og hadde store og godt væpna mannskap. 10. juni [[2014]] sette ISIL-styrkane i Mosul ut kontrollpunkt over heile byen, og tok kontroll over offentlege bygningar. Det skjedde nesten utan motstand. Styrkane til organisasjon tok kontroll over m.a. den lokale flyplassen, offentlege kontor og to TV-kanalar, og slapp òg fri 1400 fangar frå lokale fengsel. Gruppa tok òg kontroll over mengder med amerikansk produsert militært utstyr som pansra køyretøy og helikopter. ISIL-styrkane plyndra sentralbanken i Mosul, og tok kontroll over så mykje som 500 milliardar irakiske dinarar, ca. 429 millionar amerikanske dollar. Dei øydela sjia-moskear, kyrkjer og synagogar i byen, og inventaret vart selt. Store delar av folkesetnaden flykta til kurdiske område. Innbyggjarane som tidlegare var ei blanding av folkeslag og religiøse grupper, vart på kort tid berre folkesett av sunnimuslimske [[arabarar]]. Det var spesielt etniske og religiøse minoritetar som flykta, som kristne, [[Jesidismen|jesidiar]], [[shabak]]ar og sjia-muslimar, og dessutan kurdarar uansett religiøs tilhøyrsle. I 2017 atterobra kurdiske og irakiske troppar byen. == Utdanning == [[Universitetet i Mosul]] er eit av dei største i [[Midtausten]] når det gjeld mengder fakultet. Det er spreidd på tre [[campus]]ar og har om lag 17 000 studentar og 750 tilsette. ==Geografi== Terrenget rundt Mosul er flatt. Det høgaste punktet i nærleiken er 375 meter over havet, 8,9&nbsp;km sørvest for Mosul. Rundt Mosul er det ganske tett folkesetnad, med 58 personar per kvadratkilometer. Trakta rundt Mosul er ufruktbar med lite eller ingen jordbruk. == Klima == Mosul har eit heitt [[halvtørt klima]] med ekstremt varme, tørre somrar og moderat våte, og relativt kjølige vintrar. Årsmiddeltemperaturen er 23&nbsp;°C. Den varmaste månaden er juli, då middeltemperaturen er 37&nbsp;°C, og den kaldaste er januar, med 7 [[Celsius|°C]]. Gjennomsnittleg årsnedbør er 364 millimeter. Den våtaste månaden er november, med i gjennomsnitt 66&nbsp;mm nedbør, og den tørraste er august, med 1&nbsp;mm [[nedbør]]. {{vêrboks | stad = Mosul | Jan varmerekord C = 21.1 | Feb varmerekord C = 26.9 | Mar varmerekord C = 31.8 | Apr varmerekord C = 35.5 | Mai varmerekord C = 42.9 | Jun varmerekord C = 44.1 | Jul varmerekord C = 47.8 | Aug varmerekord C = 49.3 | Sep varmerekord C = 46.1 | Okt varmerekord C = 42.2 | Nov varmerekord C = 32.5 | Des varmerekord C = 25.0 | Jan maks C = 12.8 | Feb maks C = 15.3 | Mar maks C = 19.0 | Apr maks C = 25.4 | Mai maks C = 32.9 | Jun maks C = 39.6 | Jul maks C = 43.4 | Aug maks C = 43 | Sep maks C = 38.7 | Okt maks C = 31.2 | Nov maks C = 22.3 | Des maks C = 15 | Jan min C = 2.5 | Feb min C = 3.5 | Mar min C = 6.3 | Apr min C = 10.2 | Mai min C = 15 | Jun min C = 19.5 | Jul min C = 22.9 | Aug min C = 21.8 | Sep min C = 16.6 | Okt min C = 11.4 | Nov min C = 7 | Des min C = 3.3 | Jan kulderekord C = -17.6 | Feb kulderekord C = -12.3 | Mar kulderekord C = -5.8 | Apr kulderekord C = -4.0 | Mai kulderekord C = 2.5 | Jun kulderekord C = 9.7 | Jul kulderekord C = 11.6 | Aug kulderekord C = 14.5 | Sep kulderekord C = 8.9 | Okt kulderekord C = -2.6 | Nov kulderekord C = -6.1 | Des kulderekord C = -15.4 | nedbørsfarge = green | Jan nedbør mm = 62.1 | Feb nedbør mm = 62.7 | Mar nedbør mm = 63.2 | Apr nedbør mm = 44.1 | Mai nedbør mm = 15.2 | Jun nedbør mm = 1.1 | Jul nedbør mm = 0.2 | Aug nedbør mm = 0.0 | Sep nedbør mm = 0.3 | Okt nedbør mm = 11.8 | Nov nedbør mm = 45.0 | Des nedbør mm = 57.9 | Jan nedbørdagar = 11 | Feb nedbørdagar = 11 | Mar nedbørdagar = 12 | Apr nedbørdagar = 9 | Mai nedbørdagar = 6 | Jun nedbørdagar = 0 | Jul nedbørdagar = 0 | Aug nedbørdagar = 0 | Sep nedbørdagar = 0 | Okt nedbørdagar = 5 | Nov nedbørdagar = 7 | Des nedbørdagar = 10 | kjelde 1 = [[World Meteorological Organisation]] (UN)<ref name=WMO>{{cite web |url=http://worldweather.wmo.int/154/c01467.htm|title=World Weather Information Service – Mosul |accessdate=1. januar 2011 |publisher=United Nations}}</ref> | source 2 = ''Weatherbase'' (extremes only)<ref>{{cite web|url=http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=80604 |title=Mosul, Iraq Travel Weather Averages |publisher=Weatherbase |date= |accessdate=2012-12-19}}</ref> | date = Oktober 2014}} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Mosul|Mosul]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, og «[[:nb:|Mosul]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}} den 28. februar 2021.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonscat|Mosul}} {{wikivoyage|Mosul}} {{distrikt i Irak}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Levanten]] [[Kategori:Byar ved Tigris]] [[Kategori:Byar i Irak]] [[Kategori:Distriktshovudstader i Irak]] [[Kategori:Busetnader i Ninive guvernement]] 2pvatz9ee1fiej8dwvqsj8efray7g1m 0 119201 3398927 3284244 2022-08-16T13:57:28Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki [[fil:Cavalcada dels Reis - 5. January 2006 - 3.jpg|mini|''Cavalcada dels Reis'', kongeopptog i [[Valencia]] den 5. januar 2006. {{foto|Adelheid Bischoff}}]] '''Heilagetrekongarsaftan''' eller '''tolvte dag jul''' den [[5. januar]] er kvelden før [[heilagetrekongarsdag]], som er til minne om korleis [[Heilage tre kongar]] i følgje tradisjonen vitja [[Jesus]]barnet. Han er den siste av [[dei tolv juledagane]] i fleire kyrkjer. [[fil:12NightStreetcarFront.jpg|mini|upright|I [[New Orleans]] er heilagetrekongarsaftan byrjinga på [[karneval]]et.]] I spansk tradisjon er dette «julekvelden» då ein held selskap, set ut mat til dei tre kongane og gjev [[julegåver|gåver]]. I katolske område generelt markerer 5. og 6. januar overgangen frå [[jul]] til [[karneval]]stida. Også andre stader kan heilagetrekongarsaftan vera ei avsluttingfeiring av jula. ==Kyrkjeleg bakgrunn== Skildringa av korleis «nokre vismenn» vitja Jesusbarnet står i [[Matteus-evangeliet]].<ref>[http://www.bibel.no/nn-NO/sitecore/content/Home/Hovedmeny/Nettbibelen.aspx?book=MAT&chapter=2&verse=1 Matt. Kap 2:1-12]</ref> Tradisjonar om at dei er tre kongar kalla Kaspar, Baltasar og Melkior er komne til seinare. Vitjingsdagen deira er blitt minna den 6. januar frå om lag [[300-talet]] i den vestlege kyrkja. Austlege kristne feira sjølve fødselen til Jesus den 6. januar. Seinare blei tidsrommet mellom [[juledag]] 25. desember og [[heilagetrekongarsdag]] den 6. januar ei eiga høgtid, ''dodekahemeron''. I den austleg-ortodokse kyrkja er denne dagen innleiinga til den viktige høgtida ''theophania'', 'Gudsframsyninga'. Dagen er kjend som ''paramoun'' (gresk) eller ''navechérie'' (slavonisk) og observert som ein streng [[faste]]dag, der ein ikkje et før den første stjerna er synleg om kvelden. Han blir halden den 5. januar, men i kyrkjer som framleis følgjer [[den julianske kalenderen]] blir dette den 18. januar i den gregorianske. ==Feiring== [[fil:Jakob Jordaens 016b.jpg|mini|«Fest des Bohnenkönigs» av [[Jacob Jordaens]], 1640-talet.]] [[fil:Twelfth001.jpg|mini|Låvedans på heilagetrekongarsaftan i England på 1800-talet.]] Tolvte dag jul kan feirast med festar av ulike typar. [[Julepynt]] som inneheld mat, som julekransar og juletrepynt, kan etast som del av feiringa. Ein kan nytta dagen til å laga eller kjøpa særskilde «[[kongekake]]r» til feiringa. Kakene kan vera laga med [[nøtt]]er, [[sjokolade]] og [[nougat]], ofte vera fargerike, og inneheld gjerne ei eller to [[bønne]]r eller figurar som viser til soga om kongane. Den som finn ein slik skjult gåve kan bli konge eller dronning for feiringa, eller få æra av å skaffa neste års kake. Fleire stader held ein opptog eller vandringar frå hus til hus. Nokre få stader i Danmark held ein ''Hellig Tre Kongers løb'', til dømes på [[Agersø]], der utkledde barn og vaksne går [[julebukk]] denne dagen. Ein britisk tradisjon er å laga ''[[wassail]]'', ein slags [[punsj]], og utføra ''wassailing''&mdash;opptog der ein syng etter mat og drikke, eller ein signer frukttre med song og drikke. Ulike skikkar der ein skal skremma vekk vonde makter finst også. Frå aust i [[Alpane]] kjenner ein til dømes skikken ''Berchtenlaufen'', der hundretals unge menn med masker spring rundt i gata med piskar og bjøller for å driva ut vonde ånder.<ref name="Miles">Miles, Clement A. ''Christmas Customs and Traditions: Their History and Significance''. Courier Dover Publications, 1976. ISBN 0486233545 (etter Engelsk Wikipedia)</ref> I spansktalande land er det heilage tre kongar som gjev [[julegåver]], ikkje [[julenissen|nissen]]. Barn vil ofte setja ut høy og vatn til kongane sine ridedyr, og ein pussar [[sko]]r og set dei fram til å få gåver oppi. Kvelden kan også markerast med lys, som å tenna [[juletre]]lysa ein siste gong. Ein kan tenna tre [[stearinlys]], eitt for kvar konge, eller eit trearma ''helligtrekongarslys''. Når lyset er brunne ned, er jula over. ==I kulturen== Heilagetrekongarsaftan er kjend som ''Twelfth Night'' på engelsk. Tradisjonen har gjeve namn til [[William Shakespeare|Shakespeare]]-skodespelet ''[[Twelfth Night]]'', som truleg blei skrive for å framførast i julehøgtida. ==Kjelder== {{refstart}} *{{citation|first=Mette M.|last=Madsen|title=Helligtrekongersaften på spansk|url=http://www.kristendom.dk/artikel/274783:Helligtrekonger--Hellig-Tre-Kongers-aften-paa-spansk|date=10. jan 2006|journal=kristendom.dk}} *{{citation|first=Andrew|last=McGowan|title=How December 25 Became Christmas |url=http://www.bib-arch.org/e-features/christmas.asp|journal=Biblical Archaeology Review|accessdate=4. januar 2010}} *{{citation|first=Dort J.|last=Thorsen|title=Helligtrekonger markerer julens afslutning|url=http://www.kristendom.dk/artikel/266969:Jul--Hellig-Tre-Konger-markerer-julens-afslutning|date=02. jan 2008|journal=kristendom.dk}} *{{citation|first=Rolf|last=Slot-Henriksen|url=http://www.danskkultur.dk/txt/jan.htm|title=Mærkedage Januar|journal=Dansk Kultur}} *{{citation|title=Arrangements kalender|journal=agersoe.com|url=http://www.agersoe.com/default.asp?mainmenu=7&submenu=12|accessdate=4. januar 2010}} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{commons|Twelfth Night}} {{juleboks}} [[Kategori:Jul]] [[Kategori:Januar]] [[Kategori:Kristne høgtider]] ml0gstlvck9a9l1dxjjk9o7qdybotx3 0 122796 3399103 3356042 2022-08-17T07:32:55Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks song | tittel = When I'm Sixty-Four | artist = [[The Beatles]] | album = [[Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band]] | utgjeve = 26. mai 1967{{sfn|Everett|1999|p=123}} | innspeling = 6–21. desember 1966,<br/>[[Abbey Road Studios|EMI Studios]], London | sjanger = {{flatlist| * [[pop]]{{sfn|Prigozy and Raubicheck|2003|p=71}} * [[varieté]]{{sfn|Haugen|2004|p=169}} }} | lengd = 2:37 | låtskrivar = [[Lennon–McCartney]] | selskap = [[Parlophone]] | produsent = [[George Martin]] }} «'''When I’m Sixty-Four'''» er ein kjærleikssong av [[The Beatles]], skriven av [[Paul McCartney]]<ref name="miles319">{{kjelde bok |forfattar=[[Barry Miles]] |tittel=Paul McCartney: Many Years From Now |utgjeve=1997 |side =319 |forlag =Henry Holt & Company |stad=New York |isbn=0-8050-5249-6}}</ref><ref name="sheff183">{{kjelde bok |forfattar=David Sheff |tittel=All We Are Saying: The Last Major Interview with John Lennon and Yoko Ono |side =183 |forlag =St. Martin’s Press |stad=New York |utgjeve=2000 |isbn=0-312-25464-4}}</ref> (men tilskriven [[Lennon/McCartney]]). Han vart gjeve ut i 1967 på albumet deira ''[[Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band]]''. Songen vert sungen av ein ung mann til kjæraste sin og omhandlar planane hans om å eldast i lag med ho. Sjølv om songen omhandlar det å verte gamal, var det ein av dei første songane McCartney skreiv, då han var seksten.<ref name="miles319"/> The Beatles nytta han i dei tidlege dagane som ein song dei spelte om forsterkarane deira braut saman eller straumen for.<ref name="lewisohn89">{{kjelde bok |forfattar=Mark Lewisohn |tittel=The Beatles Recording Sessions |utgjeve=1988 |side =89 |forlag =Harmony Books |stad=New York |isbn=0-517-57066-1 }}</ref><ref name="martin-help34">{{kjelde bok |forfattar=[[George Martin]] med William Pearson |tittel=With a Little Help from My Friends: The Making of Sgt. Pepper |utgjeve=1994 |side =34 |forlag =Little, Brown |stad=Boston |isbn=0-316-54783-2}}</ref> Både produsent George Martin og forfattar Mark Lewisohn spekulerer i om McCartney har tenkt på songen under innspelinga av ''Sgt. Pepper'' fordi faren hans vart 64 tidlegare i 1966.<ref name="lewisohn89"/><ref name="martin-help34"/> Songen vart nesten gjeve ut på singel som [[B-side]] til anten «[[Strawberry Fields Forever]]» eller «[[Penny Lane]]». I staden valde Martin å gje ut ei dobbel A-side. Singelen nådde ikkje førsteplassen i Storbritannia, som den første Beatles-singelen sidan 1963.<ref name="martin-help">{{kjelde bok |forfattar=George Martin |tittel=With a Little Help from My Friends |utgjeve=1994 |side =26}}</ref> Ein [[klarinett]]rio er langt framme i songen, noko som er uvanleg i dei fleste musikksjangrar, men særleg i rock and roll. Instrumenteringa vart gjort av Martin etter ønske frå McCartney om å få inn ei kjensle av gamaldags musikk ved å nytte klarinettar «på ein klassisk måte»<ref name="martin-help34"/> Songen vart spelt inn 6. desember [[1966]], under ein av dei første innspelingsdagane til det kommande ''Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band''. Klarinettane vart spelt inn 21. desember.<ref name="lewisohn89-91">{{kjelde bok |forfattar=Mark Lewisohn |tittel=The Beatles Recording Sessions |utgjeve=1988 |side =89–91}}</ref> ==Medverkande== *[[Paul McCartney]] – solo- og korvokal, bassgitar, piano *[[John Lennon]] – korvokal, sologitar *[[George Harrison]] – korvokal, gitar *[[Ringo Starr]] – trommer, [[røyrbjeller]] *Robert Burns, Henry MacKenzie, Frank Reidy – to [[klarinett]]ar, [[bassklarinett]]{{sfn|Lewisohn|1988|p=90}} :Personell per MacDonald utanom der anna er nemnt{{sfn|MacDonald|2005|p=220}} == Andre versjonar == Andre artistar har spelt inn sine eigne utgåver av songen, mellom anna [[John Denver]] og [[Keith Moon]]. [[Ivar Medaas]] gav ut ein nynorsk versjon kalla "Når eg er 67" i 1968.<ref>[http://www.rockheim.no/Rockipedia/Vault.aspx?entity=121071 Vist på www.rockheim no]</ref> med tekst av [[Johannes Gjerdåker]]. Den nynorske teksten er i all hovudsak ei ordrett omsetjing av originalteksten til Paul McCartney, bortsett frå at alderen er auka frå 64 til 67. == Bakgrunnsstoff == * [http://www.stevesbeatles.com/songs/when_im_sixty_four.asp Tekst] * [http://www.bbc.co.uk/drama/64.shtml BBC-serie med same namn] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:When I’m Sixty-Four|When I’m Sixty-Four]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 8. februar 2009.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} *{{cite book |last=Everett |first=Walter |authorlink=Walter Everett (musicologist) |year=1999 |title=The Beatles as Musicians: Revolver Through the Anthology |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-512941-0 |url={{google books |plainurl=y |id=eTkHAldi4bEC}} |ref=harv }} * {{cite book | last=Haugen | first=David | year=2004 | title=''The Beatles'' | publisher=Greenhaven Press | isbn=0-7377-2595-8 | ref=harv }} * {{cite book | last=Lewisohn | first=Mark | year=1988 | authorlink=Mark Lewisohn | title=The Beatles Recording Sessions | publisher=[[Harmony Books]] | location=New York | isbn=0-517-57066-1 | ref=harv }} * {{cite book | last=MacDonald | first=Ian | year=2005 | authorlink=Ian MacDonald | title=Revolution in the Head: The Beatles' Records and the Sixties | edition=Second Revised | publisher=Pimlico (Rand) | location=London | isbn=1-84413-828-3 | ref=harv }} * {{cite book | last=Prigozy | first=Ruth | last2=Raubicheck | first2=Walter | year=2007 | title=Going my way: Bing Crosby and American culture | publisher=University Rochester Press | isbn=1-58046-261-8 | ref=harv }} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:The Beatles-songar]] [[Kategori:Songar produserte av George Martin]] [[Kategori:Songar frå 1967]] [[Kategori:Songar om alderdom]] [[Kategori:Songar skrivne av Lennon–McCartney]] [[Kategori:John Denver-songar]] [[Kategori:Pinky and Perky-songar]] [[Kategori:Georgie Fame-songar]] [[Kategori:Cliff Richard-songar]] [[Kategori:Keith Moon-songar]] [[Kategori:Tommy Steele-songar]] [[Kategori:Judy Collins-songar]] [[Kategori:Cheap Trick-songar]] mqlnbzpgqp4a3byanh9dk31dbd3vgz1 0 124457 3398939 3280272 2022-08-16T14:19:07Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by|land=New Zealand|region=Bay of Plenty}} '''Rotorua''' er ein by som ligg ved sørbreidda til [[Rotorua-sjøen]] i [[Bay of Plenty]] på [[Nordøya på New Zealand|Nordøya]] på [[New Zealand]]. '''Rotorua District''' omfattar byen og området kring han. Byen har eit folketal på 55&nbsp;600, distriktet 68&nbsp;000.<ref name="SNZ">[http://www.stats.govt.nz/NR/rdonlyres/A886F4B5-9477-4DE8-84E7-3CFEA89D673E/39402/snpeat30jun08alltablesprov1.xls Statistics New Zealand: "Subnational Population Estimates: At 30 June 2008". Vitja 1. mars 2009.]</ref> Han ligg 60 [[kilometer|km]] sør for [[Tauranga]], 105&nbsp;km søraust for [[Hamilton på New Zealand|Hamilton]] og 82&nbsp;km nordaust for [[Taupo]]. Distriktet er delt mellom regionane [[Bay of Plenty]] (61,52&nbsp;%) og [[Waikato]] (38,48&nbsp;%). [[Fil:city of Rotorua.jpg|mini|venstre|Byen Rotorua.]] Rotorua er kjend for [[geotermi]]sk aktivitet. Der finst ei rekkje [[geysir]]ar, den mest kjende er Pohutu geysir i [[Whakarewarewa]], og her er varme mudderdammar i byen som skuldast deira nærleik og samband med Rotorua-[[kaldera]]en. Rotorua vann prisen som ''«New Zealand's Most Beautiful City»'' ('den vakraste byen på New Zealand') i 2002 og 2006.<ref>[http://www.rdc.govt.nz/Our+Services/Engineering+Services/Keep+Rotorua+Beautiful+-+Litter+Control/default.htm Keep Rotorua Beautiful - Litter Control]</ref> Nordover har byen vegsamband via [[riksveg]]en ''State Highway 5'', mot aust via ''State Highway 33'', mot vest via ''State Highway 30'' og sørover via ''State Highway 5''. Ein aukande del av trafikken til Tauranga går no på den nye bomvegen ''State Highway 36'' via [[Ngongotaha]], [[Kaharoa]] og [[Pyes Pa]]. [[Flyplass]]en [[Rotorua Regional Airport]] har daglege flygingar til [[Auckland Airport]], [[Wellington International Airport]] og [[Christchurch International Airport]]. Der er i gang arbeid med å utvida [[rullebane]]n for å gjera flygingar over [[Tasmanhavet]] mogeleg. Rotorua har også [[jarnveg]]ssamband via ei sidelinje frå Putaruru og nordover, denne er for tida ikkje i drift. Byen hyser også ein av dei største høgare utdanningsinstitusjonane utanom universiteta, [[Waiariki Institute of Technology]].<ref>[http://www.waiariki.ac.nz/ Heimeside til Wairaki Institute of Technology.]</ref> == Historie == [[Fil:Rotorua museum.jpg|mini|Noverande Rotorua Museum..]] [[Fil:New Zealand before 1913.jpg|mini|… og det historiske badehuset.]] Namnet ''Rotorua'' er avleidd frå [[maori]], det fulle namnet er ''Te Rotorua-nui-a-Kahumatamomoe''. ''Roto'' tyder 'sjø' og ''rua'' 'to' &mdash; ''Rotorua'' kan såleis tyda 'den andre sjøen'. Kahumatamomoe var onkel til māorihøvdingen Ihenga, den historiske oppdagaren frå [[Te Arawa]]-iwien.<ref name=WisesRotorua>Wises New Zealand Guide, 7. utgåve, 1979, s. 383.</ref> Det var den andre større innsjøen høvdingen oppdaga, og han tileigna han til onkelen. Sjøen er den største av fleire innsjøar som ligg nordaust for byen, og som alle har samband med Rotorua-[[kaldera]]en og det nærliggjande [[Mount Tarawera]]. Namnet kan då også tyda det like høvelege '[[kratersjø]]'.<ref name=WisesRotorua/> Området var opphavleg busett av [[maoriar]] frå [[iwi]]en [[Te Arawa]]. Den første [[Europa|europearen]] i området var truleg [[Phillip Tapsell]], som dreiv handelsverksemd frå kysten til [[Bay of Plenty]] ved [[Maketu]] frå [[1828]]. Han gifta seg seinare inn i Te Arawa og vart høgt akta av stammen.<ref name=NZETapsell>[http://www.teara.govt.nz/1966/T/TapsellPhilipOrFelkalsoSpeltFalkHans/TapsellPhilipOrFelkalsoSpeltFalkHans/en New Zealand Encyclopaedia 1966: Tapsell Biography]</ref> [[Misjonær]]ane [[Henry Williams]] og [[Thomas Chapman]] kom hit i 1831,<ref name=WisesRotorua/> og Chapman og kona hans opna ein [[misjonsstasjon]] ved Te Kouto i [[1835]].<ref name=NZDBChapman>[http://www.dnzb.govt.nz/dnzb/default.asp?Find_Quick.asp?PersonEssay=1G23 New Zealand Dictionary of Biography: Thomas Chapman]</ref> Han vart nedlagt på mindre enn eit år, men Chapman vende attende i [[1838]] og bygde ein ny misjonsstasjon på [[øy]]a [[Mokoia Island|Mokoia]].<ref name=WisesRotorua/><ref name=NZDBChapman/> Fleire trefningar fann stad ved strandområda ved byen under [[New Zealand-krigane]] på [[1860-talet]]. Eit «spesialbydistrikt» ''(special town district)'' vart oppretta i [[1883]], for å fremja Rotorua som [[kurbad]]stad. Byen fekk samband med [[Auckland]] gjennom opninga av jarnvegen i [[1894]], dette førte med seg ein snøgg vokster av byen og [[turisme]]n framover frå den tid. Rotorua vart ein ''borough'' i 1922 og fekk bystatus i [[1962]] før han vart eit distrikt i [[1979]]. == Geografi == === Vêrlag === {| class="wikitable" style="width: 75%; margin: 0 auto 0 auto; font-size:80%;" |+ '''Klimatabell: [[Fil:Nuvola apps kweather.svg|25px]]Rotorua[[Fil:Weather-rain-thunderstorm.svg|20px]]''' |- ! ! Jan ! Feb ! Mar ! Apr ! Mai ! Jun ! Jul ! Aug ! Sep ! Okt ! Nov ! Des !År |- ! Gjennomsnittleg dagleg maksimumstemperatur |23[[Celsius|°C]]<br />73[[Fahrenheit|°F]] |23&nbsp;°C<br />73&nbsp;°F |21&nbsp;°C<br />70&nbsp;°F |18,3&nbsp;°C<br />65&nbsp;°F |15,1&nbsp;°C<br />59&nbsp;°F |12,6&nbsp;°C<br />55&nbsp;°F |12,1&nbsp;°C<br />54&nbsp;°F |13&nbsp;°C<br />55&nbsp;°F |14,7&nbsp;°C<br />58&nbsp;°F |16,7&nbsp;°C<br />62&nbsp;°F |19&nbsp;°C<br />66&nbsp;°F |20,9&nbsp;°C<br />70&nbsp;°F |17,5&nbsp;°C<br /> 64[[Fahrenheit|°F]] |- ! Gjennomsnittleg dagleg minimumstemperatur |12,7&nbsp;°C<br />55[[Fahrenheit|°F]] |12,9&nbsp;°C<br />55&nbsp;°F |11,6&nbsp;°C<br />53&nbsp;°F |8,8&nbsp;°C<br />48&nbsp;°F |5,9&nbsp;°C<br />43&nbsp;°F |4,2&nbsp;°C<br />40&nbsp;°F |3,1&nbsp;°C<br />38&nbsp;°F |4,4&nbsp;°C<br />40&nbsp;°F |6,0&nbsp;°C<br />43&nbsp;°F |7,9&nbsp;°C<br />46&nbsp;°F |9,6&nbsp;°C<br />49&nbsp;°F |11,3&nbsp;°C<br />52&nbsp;°F |8,2&nbsp;°C<br />47[[Fahrenheit|°F]] |- ! Gjennomsnittleg total nedbør |99&nbsp;[[Millimeter|mm]]<br />3,9&nbsp;[[tomme|"]] |101&nbsp;mm<br />3,98&nbsp;" |115&nbsp;mm<br />4,53&nbsp;" |112&nbsp;mm<br />4,41&nbsp;" |104&nbsp;mm<br />4,09&nbsp;" |134&nbsp;mm<br />5,28&nbsp;" |130&nbsp;mm<br />5,12&nbsp;" |148&nbsp;mm<br />5,83&nbsp;" |119&nbsp;mm<br />4,69&nbsp;" |122&nbsp;mm<br />4,8&nbsp;" |102&nbsp;mm<br />4,02&nbsp;" |115&nbsp;mm<br />4,53&nbsp;" |1401&nbsp;[[Millimeter|mm]]<br />55,16&nbsp;[[tomme|"]] |- | colspan="14" style="text-align: centre;" | <small>'''Kjelde:''' =NIWA Climate Data<ref name="niwa">{{kjelde www |url=http://www.niwascience.co.nz/edu/resources/climate/|tittel=Climate Data|vitja=3. mars 2009 |utgjevar=NIWA|language=}}</ref> Tidsrom =1971–2000 |} === Geotermiske område === [[Fil:Tikitere Mud Pool n.jpg|mini|Gjørmepøl i Tikitere ('Porten til Helvete') i Rotorua.]] [[Fil:RotoruaAerial2.jpg|mini|Nordlege del av Rotorua, Lake Rotorua og Mokoia Island.]] [[Fil:Lake Rotorua from air.JPG|mini|Byen og innsjøen sett frå lufta.]] [[Geotermi]]sk aktivitet ligg til grunn for mykje av tilstrøyminga av [[turist]]ar til Rotorua. [[Geysir]]ar og boblande gjørmepyttar, varme kjelder og «den gravlagde byen» (''the Buried Village'') ([[Te Wairoa]]) &mdash; som fekk namnet etter at han vart overfløymd under utbrotet frå [[Mount Tarawera]] i [[1886]] &mdash; ligg lett tilgjengelege frå byen. Kuirau Park, som ligg vest for bysenteret, er også karakteristisk, der varme, boblande gjørmedammar ligg tett i tett og skaper eit spesielt landskap der folk kan vaska føtene sine i varme kjelder. Rotorua har fått tilnamnet «Svovelbyen» (''Sulphur City'') på grunn av den før nemnde termiske aktiviteten. Svoveldampane sørgjer for ein karakteristisk lukt som kan kjennast langt frå byen. === Busetnad === Forstadar til, og mindre busetnadar kring Rotorua er Ngongotaha, Fairy Springs, Selwyn Heights, Kawaha Point, Western Heights, Pukehangi, Pleasant Heights, Mangakakahi, Sunnybrook, Pomare, Utuhina, Ohinemutu, Koutu, Hillcrest, Matipo Heights, Glenholme, Fordlands, Springfield, Rotorua West, Fenton Park, [[Whakarewarewa]], Waipa Village, Tihiotonga, Ngapuna, Lynmore, Te Ngae, Owhata, Hannahs Bay, Holdens Bay og Rotokawa. === Innsjøar === Med dei 17 innsjøane sine er Rotoruaområdet eit akvatisk paradis. Fiske, vass-ski, symjing og andre aktivitetar i tilknyting til vatn er populært om sommaren. Sjøane står også for store tilskipingar, Rotorua skipa i [[2007]] til verdsmeisterkapen i vass-skisport. Lake Rotorua vert også brukt som start- og landingsplass for [[sjøfly]]. === Andre aktivitetar === Rotorua byr på [[botanikk|botaniske]] hagar og interessant historisk arkitektur. Byen har vore kjend for sine spa og som ein viktig turistby sidan [[1800-talet]], og mange av bygningane der viser til denne historia. Government Gardens, nær stranda i austkanten av byen er det særleg verdt å nemna. Ein annan attraksjon i Rotorua er [[mountain biking]]. Whakarewarewa (også kjend som «Redwoods») Forest har vore omtala som «Disneyland for mountain biking», og har nokre av dei beste mountain bike-banane på New Zealand. Rotorua var tilskipar for verdsmeisterskapet i mountain bike ([[UCI Mountain Bike and Trials World Championships]]), i august [[2006]]. == Venskapsbyar == Rotorua har fire [[venskapsby]]ar: {| style="background: #ADD8E6; padding:1em 1em 1em 1em;" | style="vertical-align:top" | | width = "350" | * {{flagicon|United States}} [[Klamath Falls]] i [[Oregon]] i [[USA]]<ref>[http://www.sister-cities.org/icrc/directory/usa/OR Sister Cities International]</ref> * {{flagicon|Japan}} [[Beppu]] i [[Kyūshū]] i [[Japan]] * {{flagicon|Australia}} [[City of Lake Macquarie|Lake Macquarie]] i [[New South Wales]] i [[Australia]] * {{flagicon|China}} [[Wuzhong]] i [[Suzhou]] i [[Folkerepublikken Kina]] |} == Referansar == {{reflist}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.rotoruanz.com/ Offisiell heimeside for Rotorua] * [http://nz.youtube.com/user/DestinationRotorua Official Rotorua YouTube channel] * [http://itvlive.co.nz/ Visitor Information TV & Website] * [http://tvrotorua.co.nz/ TV Rotorua] * [http://www.kiwiherald.com/Rotorua.html Glorious Mud: A Tourist's Introduction to Rotorua] * [http://www.zoomin.co.nz/nz/rotorua/ Bykart over Rotorua] * [http://www.riderotorua.com/ Mountain Biking i Rotorua] {{wikivoyage|Rotorua}} {{koord|38|07|S|176|19|E|vising=tittel}} {{Distrikt på New Zealand}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Bay of Plenty]] [[Kategori:Busetnader i Waikato]] [[Kategori:Byar på New Zealand]] [[Kategori:Distrikt på New Zealand]] rqyc6ucnodjow5x3zxqppmm0yvdg29p 0 127352 3398943 3055214 2022-08-16T14:20:39Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Serbia |offisielt_namn = Novi Sad |kallenamn = Serbisk Aten |motto = ''Grad po meri građana'' |motto_norsk = 'Byen for innbyggjarane sitt behov' |bilet_horisont = Novi Sad von Petrovaradin.jpg |bilet_flagg = Flag of Novi Sad, Serbia.jpg |region = Vojvodina |distrikt = [[Sør-Bačka]] |etablert_tittel = Grunnlagd<br />Bystatus |etablert_dato = [[1694]]<br />[[1748]] |totalareal = 699 |areal_urbant = 129,4 |innbyggjarar_i_år = 2011 |innbyggjarar_kjelder =<ref name=Popis>{{cite book|title=Popis stanovništva, domaćinstava i Stanova 2002. Knjiga 1: Nacionalna ili etnička pripadnost po naseljima|publisher=Statistical Office of the Republic of Serbia|language=serbisk|year=2003|isbn=86-84443-00-09}}</ref> |innbyggjarar_totalt = 381388 |innbyggjarar_urbant = 299294 |latd = 45|latm= 15|lats =|latNS = N |longd = 19|longm = 51|longs =|longEW = E |høgd = 80 |postnummer =21000 |retningsnummer =+381(0)21 |bilnummer =NS |nettside = www.gradnovisad.org.yu }} '''Novi Sad''' ([[kyrillisk skrift]] Нови Сад; [[ungarsk]] ''Újvidék''; [[slovakisk]] ''Nový Sad'', [[tysk]] ''Neusatz'') er den nest største byen i [[Serbia]], etter [[Beograd]]. Han ligg nord i landet og er det administrative senteret i provinsen [[Vojvodina]] og distriktet [[Sør-Bačka]]. Byen ligg ved breidda av [[Donau]] og [[Donau-Tisa-Donau-kanalen]] på nordsida av fjellet [[Fruška Gora]]. Novi Sad har om lag 381&nbsp;388 innbyggjarar (2006).<ref name=Popis/><ref>{{cite web|url=http://webrzs.stat.gov.rs/axd/Zip/OG2006webE.zip|title=Municipalities of Serbia, 2006|publisher=Statistical Office of the Republic of Serbia}}</ref> Han vart grunnlagd i 1694 og har sidan den gong vore eit senter for [[serbisk kultur]]. Dette har gjeve han kallenamnet «Serbisk Aten». I dag er Novi Sad både eit økonomisk eit og kulturelt sentrum<ref name=SNL/> med ei viktig stilling i serbisk finans og industri. == Historie == [[Fil:Citadel Petrovaradin.jpg|mini|venstre|Utsyn over Novi Sad frå [[Petrovaradin festning]] over Donau {{foto|August 2005}}]] === Opphav === Det har vore menneskeleg busetnad i området der Novi Sad i dag ligg sidan [[steinalderen]] (om lag 4500 f.Kr.). Denne busetnaden låg på høgresida av Donau, der dagens [[Petrovaradin]] ligg. Regionen vart erobra av [[keltarar]] (på 300-talet f.Kr.) og av romarane i det første hundreåret f.Kr. Keltarane grunnla den første festninga i området, som låg på høgresida av Donau. Under Romarriket vart det bygd ei større festning i det første hundreåret e.Kr. kalla ''Cusum''. Dette vart ein del av det romerske [[Pannonia]]. På 400-talet vart Cusum øydelagd under invasjonen til [[hunarane]]. Mot slutten av 400-talet hadde [[Austromarriket|austromarane]] bygd opp att byen og kalla han ''Cusum'' og ''Petrikon''. Byen vart seinare erobra av [[austgotarar]], [[gepidar]], [[avarar]], [[frankarar]], [[bulgarar]], og igjen av austromarane. Regionen vart erobra av [[Kongedømet Ungarn]] mellom 900- og 1100-talet. Byen vart først nemnd som ''Petrovaradin'' (''Pétervárad'') i kjelder frå 1237. Same året vart fleire andre busetnader her nemnde. Mellom 1526 og 1687 var regionen under [[Det osmanske riket]]. Dei fleste landsbyane her vart då busett av etniske serbarar. === Grunnlegginga av Novi Sad === Då [[Habsburg]] tok over området mot slutten av 1600-talet hadde ikkje folk med ortodoks tru lov å busetje seg i [[Petrovaradin]], og serbarar fekk derfor ikkje byggje heimane sine her. På grunn av dette vart ein ny busetnad grunnlagd i 1694 på andre sida av Donau. Det første namnet på denne nye busetnaden var Den serbiske byen ([[Raci|Ratzen]] Stadt). Eit anna namn på busetnaden var Petrovaradinski Šanac. I 1718 flytta innbyggjarane i landsbyen [[Almaš]] til Petrovaradinski Šanac, der dei grunnla [[Almaški Kraj]] (Almaš-kvarteret). Etter ei folketeljing i 1720 hadde Ratzen Stadt 112 serbisk, 14 tyske og 5 ungarske hus. Busetnaden fekk offisielt namnet ''Novi Sad'' (''Neoplanta'' på [[latin]]) i 1748 då han vart ein «fri kongeleg by». [[Fil:Ratzen Stadt01.jpg|mini|venstre|Kart over Novi Sad ([[Raci|Ratzen]] Stadt) frå 1745]] Det meste av 1700- og 1800-talet var Novi Sad den største byen i verda busett av etniske serbarar. Han var eit kulturelt og politisk senter for serbarar, som ikkje hadde sin eigen nasjonalstat på denne tida. På grunn av den kulturelle og politiske påverknaden, vart Novi Sad kalla «Serbisk [[Aten]]» (''Srpska Atina'' på serbisk). Etter ei folketejling i 1843 hadde Novi Sad 17&nbsp;332 innbyggjarar. Den største etniske gruppa var serbarar, etterfølgd av tyskarar. Byen hadde også mange ungarsk innbyggjarar.<ref name=SNL/> Under [[revolusjonane i 1848]] var Novi Sad ein del av [[Serbisk Vojvodina]], ein serbisk sjølvstyrt region i [[Habsburgmonarkiet]]. I 1849 bombarderte den ungarske hæren byen frå [[Petrovaradin festning]] og øydela byen. I 1850 var det berre litt over 7000 innbyggjarar att. Mellom 1849 og 1860 vart byen ein del av det fråskilde austerrikske kronlandet [[Vojvodina av Serbia og Tamiš Banat]]. Etter at denne provinsen vart løyst opp, vart byen ein del av [[Bács-Bodrog|Bačka-Bodrog]] fylke. Etter 1867 vart Novi Sad ein del av [[Kongedømet Ungarn|den ungarske]] delen av [[Austerrike-Ungarn]]. I denne perioden førte ungarniseringa av området til at den demografiske strukturen endra seg drastisk frå å vere dominert av serbarar til å verte meir etnisk blanda. === Etter den første verdskrigen === [[Fil:Novi Sad 1920.jpg|mini|Novi Sad i 1920]] 25. november 1918 erklærte den serbiske forsamlinga [[Bunjevci]], og andre nasjonar i [[Vojvodina]] ein union mellom regionen Vojvodina og [[kongedømet Serbia]]. Dette vart gjort i Novi Sad. Sidan 1. desember 1918 var Novi Sad ein del av [[Kongedømet av serbarar, kroatar og slovenarar]], og i 1929 vart han hovudstad i [[Donau Banovina]], ein provins i [[Kongedømet Jugoslavia]]. I 1941 vart Kongedømet Jugoslavia invadert og delt mellom [[aksemaktene]], og dei nordlege delane med Novi Sad vart annektert av [[Ungarn]]. Under [[den andre verdskrigen]] vart om lag 5000 innbyggjarar myrda og mange andre vart flytta til andre stader. I løpet av det tre dagar lange [[Novi Sad-raidet i 1942]] (21.-23. januar 1942) tok det ungarske politiet livet av 1246 innbyggjarar, mellom andre 800 jødar. Lika deira vart kasta i isvatnet i Donau. Totalt mista rundt 2500 menneske livet i raidet.<ref name=Cesarani>{{cite book|title=Genocide and Rescue: The Holocaust in Hungary 1944|author=David Cesarani|url=http://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=HrK8B0VpFBkC&oi=fnd&pg=PR7|page=13|publisher=Berg Publishers|isbn=1859731260|year=1997}}</ref><ref name=Sajti>{{cite journal|title=The Former 'Southlands' in Serbia: 1918- 1947|author=Enikő A. Sajti|url=http://www.hungarianquarterly.com/no181/9.html|volume=XLVII|number=181|date=Spring 2006|journal=The Hugnarian Quarterly}}</ref> Innbyggjarar av alle folkeslag kjempa imot autoriteten frå aksemaktene.<ref name=Sajti/> I 1975 fekk heile byen tittelen heltestatus i Jugoslavia. Dei kommunistiske [[partisanar i Jugoslavia|partisanane]] frå [[Srem]] og [[Bačka]] gjekk inn i byen 23. oktober 1944 under leiing av Todor Gavrilovics Rilc, og tok livet av mange ungarar og tyskarar som vart skulda for å samarbeide med ungarske fascistar. [[Fil:Novi Sad Petroleum Refinery Serbia 1999 Kosovo War.jpg|mini|Petroleumsraffineriet i Novi Sad etter eit NATO-åtak 22. april 1999.]] Novi Sad vart ein del av det nye sosialistiske Jugoslavia. Sidan 1945 har Novi Sad vore hovudstad i [[Vojvodina]], ein provins Jugoslavia og Serbia. Byen opplevde ein rask industrialisering og folketalet meir enn dobla seg i perioden mellom den andre verdskrigen og oppdelinga av Jugoslavia. Etter 1992 vart Novi Sad ein del av [[den føderale republikken Jugoslavia]], som i 2003 vart gjort om til statsunionen [[Serbia og Montenegro]]. Sidan 2006 har Novi Sad vore ein del av det sjølvstendige Serbia. Byen vart øydelagd under [[NATO-bombinga av Jugoslavia i 1999|NATO-bombinga]] i [[Kosovokrigen]] i 1999. Dei tre bruene over Donau vart øydelagd,<ref name=SNL/> i lag med kommunikasjon, vatn og elektrisitet. Fleire bustadområde vart bombardert med klasebomber, medan oljeraffineriet vart bombardert dagleg, noko som førte til alvorleg forureining og omfattande økologiske skader. [[Fil:Novi Sad IMG 9194.JPG|mini|Luftfoto av Novi Sad.]] ==Næringsliv== Novi Sad er ein industriby med variert industri, mellom anna [[petroleumsraffineri]]ng, kjemisk, verkstads- og næringsmiddelindustri, framstilling av keramikk, elektriske apparat og anna. Det blir halde ei internasjonal landbruksmesse her kvart år. Byen har fleire byer over Doanu, elvehamn og jernbane.<ref name=SNL/> == Kjelder == {{refstart|liste= <ref name=SNL>[https://snl.no/Novi_Sad «Novi Sad»] (14. februar 2009). I ''Store norske leksikon''. Fri artikkel henta 10. mai 2015.</ref> }} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Novi Sad|Novi Sad]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 21. mars 2009.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commons|Novi Sad}} * [http://www.gradnovisad.org.yu/ Novi Sad] - Offisiell side * [http://skupstinans.org/index.php?option=com_frontpage&Itemid=1 Byrådet - offisiell side] * [http://www.novisadtourism.org.yu/ Turistinformasjon] * [http://www.novisad.cc/slike/ Novi Sad - biletgalleri] {{wikivoyage|Novi Sad}} {{Donau}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Busetnader grunnlagde i 1694]] [[Kategori:Byar i Serbia]] [[Kategori:Byar ved Donau]] 1ocvjnhvvcrarw5mcsbo07122viygkh 0 127407 3399045 3398868 2022-08-16T18:52:06Z 89.8.168.193 https://en.wikipedia.org/wiki/Top_Country_Albums wikitext text/x-wiki {{infoboks tidsskrift}} '''Billboard''' er eit [[USA|USA-amerikansk]] musikkmagasin grunnlagt i [[1894]]. Det er mest kjent for sine lister over dei mest selde platene i USA. Dei mest prestisjefylte listene er Billboard Hot 100 (for singlar) og Billboard 200 (for album). I tillegg har magasinet ei rekkje lister innan forskjellige musikksjangrar, både for singlar og album, og lister for songar som har fått mest speletid på [[radio]]. ==Lister== *''Billboard'' Hot 100. Sidan 5. desember 1998 har lista også hatt songar som ikkje er [[singelplate|singlar]]. *[[Hot Country Songs]]. Lista er mellom anna basert på tal på strøyming, tal på sal av digitale [[nedlasting]]ar, og tal på avspeling av songar på radiostasjonar i USA. Slik har det vore sidan lista frå 20. oktober 2012. :*[[Country Airplay]]. Lista har hatt namnet sidan 20. oktober 2012, men Billboard hadde tilsvarande liste berre for radioavspelingar i periodar av dei 23 føregåande åra. *[[Top Country Albums]] *''Billboard'' Global 200 == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Billboard|Billboard]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 22. mars 2009.'' {{refslutt}} {{refbetre|dato=2022}} == Bakgrunnsstoff == * [http://Billboard.com Billboard.com] [[Kategori:Musikktidsskrift]] [[Kategori:USA-amerikanske tidsskrift]] [[Kategori:Skipingar i 1894]] [[Kategori:USA-amerikanske musikklister]] [[Kategori:Engelskspråklege tidsskrift]] tp58m0bx7t68c647owqf6x65jvh36q7 0 135496 3398953 3389795 2022-08-16T14:25:06Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |namn =Ibiza |bilete =Ibiza flag.svg |bilettekst = Flagget til Ibiza og Formentera |kart = Localització d'Eivissa respecte les Illes Balears.svg |kartposisjon = |lokalt namn = Eivissa |lokalt namn språk =Katalansk |stad =[[Middelhavet]] |koordinatar={{koord|38.98|N|1.43|E|vising=pålinje,tittel|type:island}} |øygruppe = [[Balearane]] |total øyar = |store øyar = |areal =571,04 |lengd = |breidd = |kystlengd = |høgaste punkt =[[Sa Talaia]] |høgd =476 |land =Spania |land administrativ inndeling tittel=Provins |land administrativ inndeling =[[Balearane]] |land største by =[[Ibiza by]] |land største by folketal= 37&nbsp;408 |folketal =113&nbsp;908 |folketal år =2006 |folketettleik =199,5 }} '''Ibiza''' ([[katalansk]] ''Eivissa'') er ei øy i [[Middelhavet]], 79&nbsp;km frå kysten av [[Spania]]. Ho er den tredje største øya i [[Balearane]], ein autonom region i Spania. I lag med [[Formentera]] er ho ei av to øyar i [[Islas Pitiusas]]. Dei største byane på øya er [[Ibiza by]] (katalansk ''Vila d'Eivissa'' eller berre ''Vila''), [[Santa Eulària des Riu]] og [[Sant Antoni de Portmany]]. Øya er kjend for sommarfestane på som trekkjer til seg mange turistar kvart år. Dei spanske turiststyresmaktene har dei siste åra arbeidd for å unngå «sex og alkohol»-ryktet til øya og i staden reklamert for meir familieretta turisme.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/3583280.stm Ibiza: Still having it large? - BBC]</ref>. == Historie == I [[-654|654 f.Kr.]] grunnla [[Fønikia|fønikiske]] nybyggjarar ein hamneby på Balearane, ''Ibossim'' (frå det fønikiske ''iboshim'', tileigna guden for musikk og dans, [[Bes]]).<ref>[http://www.liveibiza.com/ibiza_literature/god_bes_ibiza.htm Litteratur om Ibiza]</ref> Ho vart seinare kalla Ebusus av [[Romarriket|romarane]]. [[Grekarane]], som kom til Ibiza medan fønikarane var her kalla dei to øyane Ibiza og Formentera ''Pityûssai'' («øyane med furutre»).<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3D%2383365 Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'']</ref> [[Assyria]] invaderte øya og fønikarane forsvann. Ibiza kom så under [[Karthago]], som òg var ein tidlegare fønikisk koloni. På øya vart det produsert [[farge]], [[salt]], fiskesaus ([[garum]]) og [[ull]]. Ein heilagdom tileigna gudinna [[Tanit]] vart bygd ved grotta ved [[Es Culleram]] og resten av Balearane vart ein del av handelsområdet til Ibiza etter 400 f.Kr. Ibizia var ein stor handelsstasjon langs handelsrutene i Middelhavet, og starta å opprette sine eigne handelsstasjonar på [[Mallorca]], som ''Na Guardis''. Under [[den andre punarkrigen]] vart øya angripe av to brør frå [[Scipio]]-familien i [[-209|209 f.Kr.]], men dei vart verande lojale til Karthago. Då det starta å gå dårleg for kartagarane på [[Den iberiske halvøya|fastlandet]], var Ibiza nytta som tilfluktsstad for general Mago. Her samla han forsyningar og menn før han segla til [[Menorca]] og så [[Liguria]]. Ibizia fekk forhandla fram ein gunstig avtale med romarane som gjorde at Ibizia ikkje vart øydelagd og kunne halde fram dei puniske institusjonane sine langt inn i tida under [[Romarriket]]. Derfor finn ein i dag gode døme på seinare punisk sivilisasjon på Ibizia. Under Romarriket vart øya ein roleg utpost og hamna etter kvart utanfor dei viktige handelsrutene. Etter Romarriket fall og ein kort periode under [[vandalane]] og så [[Austromarriket]], vart øya erobra av [[maurarar]]. Ibiza kom i nær kontakt med byen [[Denia]] (den næraste hamnebyen på fastlandet) og dei to områda vart styrt av den same [[taifa]]en. Øya vart gjenerobra for kristendomen av kong [[Jakob I av Aragon]] i 1235. Sidan då hadde øya forskjellige former for sjølvstyre, men i 1715 fjerna kong [[Filip V av Spania]] sjølvstyret. Heile Balearane fekk sjølvstyret då demokratiet kom til Spania i 1970-åra. I dag er øya ein del av den autonome regionen Balearane i lag med Mallorca, Menorca og Formentera. == Klima == Ibiza har [[middelhavsklima]] og noko mildare vintrar og noko kjøligare somrar enn [[Mallorca]]. Vintrane er generelt milde med temperaturar rundt 15&nbsp;°C på dagtid og 8&nbsp;°C om natta. Den varmaste tida på året er juli og august med temperaturar over 30&nbsp;°C på ettermiddagen dei fleste dagar. Den lågaste temperaturen som er registrert på Ibiza er -5&nbsp;°C, medan varmerekorden er 37&nbsp;°C.<ref>{{cite web|url=http://www.weather.com/outlook/travel/vacationplanner/vacationclimatology/monthly/SPXX0044|title=Monthly Weather Averages og Records for Ibiza, Spania|publisher=weather.com|accessdate=2008-04-09}}</ref> {{Weather box |location = Eivissa lufthamn {{convert|6|m|abbr=off}} (1981–2010) |metric first = yes |single line = yes |Jan record high C = 24.7 |Feb record high C = 23.5 |Mar record high C = 26.5 |Apr record high C = 27.8 |May record high C = 31.0 |Jun record high C = 36.5 |Jul record high C = 36.6 |Aug record high C = 36.6 |Sep record high C = 38.4 |Oct record high C = 32.0 |Nov record high C = 28.4 |Dec record high C = 23.8 |year record high C= 38.4 |Jan high C = 15.7 |Feb high C = 15.9 |Mar high C = 17.7 |Apr high C = 19.7 |May high C = 22.7 |Jun high C = 26.8 |Jul high C = 29.7 |Aug high C = 30.3 |Sep high C = 27.7 |Oct high C = 24.0 |Nov high C = 19.6 |Dec high C = 16.7 |year high C = 22.2 |Jan mean C = 11.9 |Feb mean C = 12.1 |Mar mean C = 13.7 |Apr mean C = 15.6 |May mean C = 18.6 |Jun mean C = 22.6 |Jul mean C = 25.6 |Aug mean C = 26.3 |Sep mean C = 23.8 |Oct mean C = 20.2 |Nov mean C = 15.9 |Dec mean C = 13.1 |year mean C = 18.3 |Jan low C = 8.1 |Feb low C = 8.3 |Mar low C = 9.6 |Apr low C = 11.4 |May low C = 14.6 |Jun low C = 18.4 |Jul low C = 21.4 |Aug low C = 22.2 |Sep low C = 19.9 |Oct low C = 16.5 |Nov low C = 12.3 |Dec low C = 9.5 |year low C = 14.3 |Jan record low C = -1.2 |Feb record low C = 0.2 |Mar record low C = 1.0 |Apr record low C = 3.4 |May record low C = 7.6 |Jun record low C = 10.0 |Jul record low C = 15.9 |Aug record low C = 16.5 |Sep record low C = 12.1 |Oct record low C = 8.5 |Nov record low C = 2.4 |Dec record low C = 1.1 |year record low C= -1.2 |Jan precipitation mm = 37 |Feb precipitation mm = 36 |Mar precipitation mm = 27 |Apr precipitation mm = 31 |May precipitation mm = 27 |Jun precipitation mm = 11 |Jul precipitation mm = 5 |Aug precipitation mm = 18 |Sep precipitation mm = 57 |Oct precipitation mm = 58 |Nov precipitation mm = 53 |Dec precipitation mm = 52 |year precipitation mm = 413 |Jan precipitation days = 5 |Feb precipitation days = 5 |Mar precipitation days = 3 |Apr precipitation days = 4 |May precipitation days = 3 |Jun precipitation days = 1 |Jul precipitation days = 1 |Aug precipitation days = 2 |Sep precipitation days = 4 |Oct precipitation days = 6 |Nov precipitation days = 6 |Dec precipitation days = 5 |year precipitation days = 45 |unit precipitation days = 1 mm |Jan snow days = 0.1 |Feb snow days = 0.0 |Mar snow days = 0.0 |Apr snow days = 0.0 |May snow days = 0.0 |Jun snow days = 0.0 |Jul snow days = 0.0 |Aug snow days = 0.0 |Sep snow days = 0.0 |Oct snow days = 0.0 |Nov snow days = 0.0 |Dec snow days = 0.0 |year snow days= 0.1 |Jan sun = 162 |Feb sun = 166 |Mar sun = 211 |Apr sun = 246 |May sun = 272 |Jun sun = 299 |Jul sun = 334 |Aug sun = 305 |Sep sun = 236 |Oct sun = 205 |Nov sun = 157 |Dec sun = 151 |year sun = 2744 |Jan percentsun = 52 |Feb percentsun = 54 |Mar percentsun = 57 |Apr percentsun = 63 |May percentsun = 63 |Jun percentsun = 67 |Jul percentsun = 72 |Aug percentsun = 70 |Sep percentsun = 66 |Oct percentsun = 60 |Nov percentsun = 52 |Dec percentsun = 54 |source 1 = [[Agencia Estatal de Meteorología]]<ref>{{cite web |url=http://www.aemet.es/es/serviciosclimaticos/datosclimatologicos/valoresclimatologicos?l=B954&k=bal |title=Valores climatológicos normales. Ibiza, Aeropuerto |date=March 2016}}</ref> |source 2 = [[Agencia Estatal de Meteorología]],<ref>{{cite web |url=http://www.aemet.es/es/serviciosclimaticos/datosclimatologicos/efemerides_extremos?w=0&k=bal&l=B954&datos=det |title=Valores extremos. Ibiza, Aeropuerto |date=mars 2016}}</ref> |date=oktober 2016}} == Turisme == [[Fil:West End Sant Antoni.jpg|mini|Sant Antoni]] Ibiza vert rekna som ein populær turistdestinasjon, og særleg har turistlivet vorte kjend for eit yrande og stundom tøyleslaust natteliv i dei to byane [[Ibiza by]] og [[Sant Antoni de Portmany|Sant Antoni]].<ref name="unplugged">{{cite web|url=http://www.guardian.co.uk/travel/2006/jul/01/balearicislands.filminspiredtravel.spain|title=Ibiza unplugged|publisher=[[The Guardian]]|date=1. juli 2007}}</ref> Om sommaren har kjende [[DJ]]-ar spelt på dei forskjellige klubbane her og sesongen varer frå starten av juni varer til første helga i oktober. Styresmaktene på øya har prøvd å oppfordre til meir danna og roleg turisme og har innført reglar om stengetid for nattklubbar (06:00) og krav om at alle nye hotell må minst vere fem stjerner.<ref>{{cite web|url=http://www.guardian.co.uk/travel/2007/nov/18/escape.balearicislands|title=Is the party over in Ibiza?|publisher=[[The Guardian]]|date=18. november 2007}}</ref>. === Verdsarvstad === Sjølv om øya i hovudsak er kjend for festinga, er store delar av øya ein del av ein [[verdsarvstad]] og slik verna mot utvikling og kommersialisering. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Ibiza|Ibiza]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 16. juli 2009.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{commons|Ibiza}} {{wikivoyage|Ibiza}} * [http://www.conselldeivissa.es Det lokale sty ret] * [http://www.ibiza.travel/en/ Offisiell turistside] * [http://www.eivissa.org/chkSpråk.php?chk_lang=3 Byrådet] * [http://www.ibiza-artists.com/ Bilete frå Ibiza] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Ibiza| ]] [[Kategori:Øyar i Balearane]] [[Kategori:Fønikiske koloniar]] [[Kategori:Verdsarv i Spania]] [[Kategori:Turisme i Spania]] jxs2r5636qha4l79y3dsfmbv4p3vrhl 0 135542 3398951 3044779 2022-08-16T14:24:24Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{infoboks øy | namn = Menorca | bilete = Bandera de Menorca.svg | bilettekst = Flagget til Menorca | kart = Localització de Menorca respecte les Illes Balears.svg | stad = [[Middelhavet]] | koordinatar = {{koord|39|58|N|4|05|E|type:isle|vising=tittel}} | øygruppe= [[Balearane]] | areal = 694,39 km² | høgaste punkt= [[Monte Toro]] | høgd = 358 m | land = Spania |land administrativ inndeling tittel=Provins |land administrativ inndeling =Balearane |land største by =[[Mahon]] |land største by folketal= 27&nbsp;468 |folketal =88&nbsp;434 |folketal år =2006 |folketettleik =127,4 }} '''Menorca''' ([[latinsk]] ''Balearis Minor'', seinare ''Minorica'' «den vesle øya») er ei øy i [[Balearane]] i [[Middelhavet]] høyrer i [[Spania]]. Ho har fått namnet sitt frå at ho er mindre enn naboøya [[Mallorca]]. Menorca har om lag 80&nbsp;000 innbyggjarar. Det høgaste punktet er El Toro eller Monte Toro og er 358 meter over havet. == Historie == Øya er kjend for fleire [[megalittisk]]e steinmonument som syner at det har vore menneske her særs lenge. Somme av dei tidlegaste kulturane på Menorca var påverka av andre kulturar i Middelhavet, som [[den minoiske kulturen]] på [[Kreta]]. Til dømes nytta dei gipsa tømmersøyler som i [[Knossos]].<ref>C. Michael Hogan (2007) [http://www.themodernantiquarian.com/site/10854/knossos.html#fieldnotes ''Knossos fieldnotes'', The Modern Antiquarian]</ref> Mot slutten av [[punarkrigane]] auka sjørøveriet i den vestlege delen av Middelhavet. [[Den romerske republikken]] erobra [[Hispania]] og handelen mellom [[Den iberiske halvøya]] og [[Den italienske halvøya]] auka. Sjørøvarar tok nytta av den strategiske plasseringa til Balearane og gjekk til åtak på romarane frå både Menorca og Mallorca. Som reaksjon på dette invaderte romarane Menorca. I 121 f.Kr. var begge øyane under romersk kontroll og vart seinare innlemma i provinsen [[Hispania Citerior]]. I 13 f.Kr. omorganiserte keisar [[Augustus]] provinssystemet og Balearane vart ein del av provinsen [[Tarraconensis]]. Den gamle byen [[Mago på Menorca|Mago]] vart gjort om frå ein [[Karthago|kartagisk]] by til ein romarby.<ref>Henry Christmas, ''The Shores og Islands of the Mediterranean'', Published 1851, R. Bentley</ref> [[Fil:Minorca by Piri Reis.jpg|mini|venstre|Historisk kart over Menorca av [[Piri Reis]]]] [[Vandalar]] erobra øya på 400-talet. [[Austromarriket]] erobra ho tilbake i 534. Etter at [[maurarane]] erobra Spania vart Menorca annektert til [[kalifatet Cordoba]] i 903 og fekk namnet ''Manûrqa''. I 1231, etter at kristne styrkar gjenerobra Mallorca, vart Menorca ein sjølvstendig islamsk stat, men underordna kong [[Jakob I av Aragon]]. Øya vart først styrt av [[Abû 'Uthmân Sa'îd Hakam al Qurashi]] (1234–1282) og så av sonen [[Abû 'Umar ibn Sa'îd]] (1282–1287). Aragon invaderte øya 17. januar 1287, ført av [[Alfonso III av Aragon|Alfonso III]], og dette vert i dag feire som ein nasjonaldag på Menorca. Dei fleste av dei muslimske innbyggjarane på øya vart gjort til slavar og seld på slavemarknadane på [[Ibiza]], [[Valencia i Spania|Valencia]] og [[Barcelona]]. Fram til 1344 var øya ein del av [[Kongedømet Mallorca]], som òg var ein vasallstat under Aragon. Dette vart annektert til Aragon og seinare ein del av det samle kongedømet Spania. På 1500-talet øydela den [[Tyrkia|tyrkiske]] marinen [[Maó]] og det som då var hovudstaden, [[Ciutadella]]. === Britisk hundreår === [[Royal Navy|Den britiske marinen]] [[erobringa av Menorca i 1708|erobra]] øya i 1708 under [[den spanske arvefølgjekrigen]] og Menorca vart så britisk. Overføringa til Storbritannia vart stadfesta med [[Utrecth-traktaten]]. Under guvernøren [[Richard Kane|General Richard Kane]] vart hovudstaden på øya flytta til Maó og det vart bygd ein marinebase her. Under [[sjuårskrigen]] klarte ikkje ein britisk skvadron å stoppe [[omleiringa av Menorca|ei fransk omleiring av Menorca]] og den 20. mai 1756 vart admiral [[John Byng]] dømd for krigsrett og avretta. Denne hendinga, [[slaget ved Menorca]], markerte starten på sjurårskrigen i Europa. Trass i nederlaget heldt britane ut lenge, men garnisonen måtte til slutt kapitulere og fekk vende fritt attande til Storbritannia den 29. juni same året. [[Paristraktaten av 1756]] gjorde likevel at britane fekk halde på Menorca. Under [[den amerikanske sjølvstendekrigen]] vart britane slått nok ein gong på Menorca av ein samle fransk-spansk styrke. Dei invaderte øya etter ei lang omleiring av [[St. Philip's Castle]] den 5. februar 1782. Meorca vart gjenerobra av britane i 1798 under [[dei franske revolusjonskrigane]], men med [[Amiens-traktaten]] vart øya endeleg og permanent avstått til Spania i 1802. Spor av britane er framleis synlege i den lokale arkitekturen. === Moderne tider === Under [[den spanske borgarkrigen]] var Menorca lojale til republikanarane, medan resten av Balearane støtta nasjonalistane. Det var ingen kamphandlingar på Menorca, bortsett frå nokre luftåtak av italienske luftstyrkar. Etter at nasjonalistane vann i 1939 deltok britane fredeleg i evakueringa av styresmaktene på Menorca. I oktober 1993 vart Menorca erklært eit [[biosfærereservat]] av [[UNESCO]]. == Kommunar == [[Fil:Mapa Menorca Municipis.jpg|mini]] Dei største byane er [[Maó]] og [[Ciutadella]]. Øya er administrativt delt inn i desse kommunane: * [[Ciutadella]] - tidlegare hovudstad på Menorca. * [[Ferreries]] * [[Es Mercadal]] * [[Es Migjorn Gran]] * [[Alaior]] ** [[Cala En Porter]] - turistområde * [[Maó]] (katalansk ''Maó'', spansk ''Mahón''), vart hovudstaden på grunn av den strategisk plasseringa til hamna * [[Es Castell]] - grunnlagd av britane og opphavleg kalla Georgetown. * [[Sant Lluís]] - grunnlagd av franskmennene == Galleri == <gallery> Fil:Cales Coves.jpg|Cales-grottene på Menorca. Fil:Minorcancountryside.JPG|Landsbygda på Menorca Fil:Alcaufar 2.jpg|Ruinar av eit fyr i Alcaufar på Menorca Fil:Cala Galdana (30097216346).jpg|Cala Galdana </gallery> == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Minorca|Minorca]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 17. juli 2009.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' ** Burns, Robert I. (1990) «Muslims in the Thirteenth Century Realms of Aragon: Interaction and Reaction»", s.67, I: Powell, J.M. (red.) ''Muslims under Latin Rule, 1100–1300'', s. 57–102, Princeton University Press. ISBN 0-691-05586-6. {{fotnoteliste}} {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Menorca}} * [http://www.dellimages.com Bilete av Menorca] * [http://www.emenorca.org Styresmaktene på Menorca] * [http://www2.unesco.org/mab/br/brdir/directory/biores.asp?mode=gen&code=SPA+13 Biosfærereservatet] * [http://www.islandofminorca.info ''Minorca'' av David Wilson Taylor] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Balearane]] [[Kategori:Biosfærereservat i Spania]] [[Kategori:Tidlegare britiske koloniar]] 7p8ly2a39843ler707sfgj92zeravlo 0 138104 3398921 3278379 2022-08-16T13:54:41Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{geoboks|fylke|namn=Xilin}} '''Xilin''' (西林县; [[pinyin]] '' Xīlín Xiàn'') er eit [[fylke i Kina|fylke]] i den autonome regionen [[Guangxi]] i [[Folkerepublikken Kina]]. Det ligg i [[byprefektur]]et [[Baise]]. Xilin hadde {{formatnum:127470}} innbyggarar i 1999.<ref>National Population Statistics Materials by County and City - 1999 Period, i [http://www.people.fas.harvard.edu/~chgis/work/downloads/faqs/1999_pop_faq.html China County & City Population 1999, Harvard China Historical GIS]</ref> == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Xilin (Baise)|Xilin (Baise)]]» frå Wikipedia på bokmål, den 12. september 2009.'' {{refslutt}} {{fotnotar}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.gx.xinhuanet.com/bswz/xlwz/index.htm Informasjonsside] {{spire|geografi|Kina}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fylke i Guangxi]] 8gi3tolztrd4chf32t1w4d8z1aiw657 0 140019 3398955 3382124 2022-08-16T14:26:09Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Spania |offisielt_namn = Málaga |bilet_horisont =Malaga.JPG |bilet_flagg = Flag of Málaga, Spain.svg |bilet_byvåpen = Escudo de Málaga.svg |region = Andalucía |provins = Provinsen Málaga{{!}}Málaga |etablert_tittel = Grunnlagd |etablert_dato = 600-talet fvt. |totalareal = 395 |areal_omegn = 561.71 |innbyggjarar_i_år = 2008 |innbyggjarar_totalt = 566447 |innbyggjarar_urbant = 824842 |innbyggjarar_omegn =1091228 |latd=36|latm=28|lats=0|latNS=N |longd=4|longm=29|longs=9|longEW=W |postnummer = 41001-41080 |høgd = 11 |retningsnummer = +34 95 |postnummer = 29001-29018 |nettside = www.ayto-malaga.es }} '''Málaga''' er ein by i den [[autonome regionar i Spania|autonome regionen]] [[Andalucía]] i [[Spania]]. Han er den nest største byen i Andalucía, den sjette største i Spania og den 43. største byen i [[Den europeiske unionen]] med kring 570&nbsp;000 innbyggjarar. Han er den åttande største europeiske byen ved Middelhavet og er den byen i Europa med meir enn 250&nbsp;000 innbyggjarar som har dei varmaste vintrane. Byen ligg sør i Spania på [[Costa del Sol]], om lag 100&nbsp;km aust for [[Gibraltarsundet]], og om lag 130&nbsp;km nordaust for [[Tarifa]] - det sørlegaste punktet på det europeiske fastlandet. Málaga dannar i lag med [[Rincón de la Victoria]], [[Torremolinos]], [[Benalmádena]], [[Fuengirola]] og [[Alhaurín de la Torre]] eit byområde kalla ''Stor-Málaga'' med over 800&nbsp;000 innbyggjarar. I storbyområde bur over ein million innbyggjarar, som er det femte største i Spania. Det gamle historiske senteret i Málaga ligg ved hamna i sør, ved sida av elva [[Guadalhorce]] og er omgjeve av fjell i nord, [[Montes de Málaga]] (ein del av [[Baetic Cordillera]]). Málaga er fødestaden til [[Pablo Picasso]] og den spanske militærleiaren [[Bernardo de Gálvez]] som var guvernør i [[Louisiana]]. Den heilage veka og ''Feria de Málaga'' er to kjende festivalar i Málaga. Dei viktigaste næringane i Málaga er turisme, konstruksjon, jordbruk og teknologi. == Historie == [[Fønikarar]] frå [[Tyre]] grunnla byen her om lag 1000 fvt. Namnet ''Malaka'' kjem truleg frå det [[fønikisk]]e ordet for «salt», sidan ein salta fisk nær hamna. [[Fil:Puerto de Málaga.jpg|mini|venstre|Hamna]] Byen vart styrt av [[vestgotarar]] (bortsett frå [[Austromarriket]] mellom 552 og 620) etter [[kartago|kartagarane]] og [[Romarriket]]. På 700-talet, då dei muslimske arabarane erobra det meste av Spania, vart byen eit viktig handelssenter. Málaga høyrde først til [[Kalifatet Córdoba]]. Etter at [[Umayyad]]-dynastiet fall, vart han hovudstad i eit eige kongedøme, som var underlagt [[Granada]]. I denne tida vart byen kalla ''Mālaqah'' ([[arabisk]] '''مالقة'''). Den reisande [[Ibn Battuta]], som kom gjennom byen i 1325, skildra han som «ein av dei største og vakraste byane i Andalucía som knytte saman nytten av både havet og landet og som var rik på mat og frukt.» Han lovpriste druene, fikenen og mandlane og moskeen i byen vart skildra som stor og vakker.<ref>[http://www.fordham.edu/halsall/source/1354-ibnbattuta.html]</ref>. Málaga var ein av dei iberiske byane der arabarane heldt ut lengst, sidan han var ein del av [[Emiratet Granada]], medan resten av halvøya alt hadde vorte tapt for arabarane i [[reconquista]], den spanske kampen om å drive dei muslimske arabarane ut av landet. Málaga vart erobra av kristne styrkar i 1487, fem år før [[Granada]] fall. 24. august [[1704]] fann [[slaget ved Vélez-Málaga]] stad i havet sør for Málaga. Det var det største sjøslaget i [[den spanske arvefølgjekrigen]]. Málaga vart utsett for kraftige bombeåtak av nasjonalistar eller [[den andre spanske republikken|republikanarar]], både frå fly og skip, under [[den spanske borgarkrigen]] i 1936. Den kjende britiske journalisten og forfattaren [[Arthur Koestler]] vart fanga av nasjonalistane då dei gjekk inn i Málaga. Dette danna grunnlaget for boka hans ''[[Spanish Testament]]''. I 1960-åra førte den kraftige auken i turisme på [[Costa del Sol]] til eit stort økonomisk oppsving i byen. == Turisme == [[Fil:Calle Larios, Málaga 01.jpg|mini|venstre|Calle Larios er hovudgata i Málaga.]] Málaga er ikkje ein turiststad om ein definerer det som ein stad med mange hotellsenger. Men mange turistar vitjar likevel byen sidan han ligg nær [[Costa del Sol]]. Mange av turistane som dreg til Málaga kjem hit for å vitje fødestaden til kunstnaren [[Pablo Picasso]]. Frå Málaga er det enkelt å kome seg til andre byar som [[Sevilla]], [[Córdoba i Spania|Córdoba]], [[Granada]] og [[Jaén]] med bil, båt eller tog. == Sport == * [[Málaga CF|Málaga Club de Fútbol]] * [[CB Málaga|Club Baloncesto Málaga]] == Kjende personar frå Málaga == * [[Pablo Picasso]] ([[1881]] – [[1973]]), kunstnar * [[Antonio Banderas]] ([[1960]] –), skodespelar * [[José Puyet]] ([[1922]] – [[2004]]), kunstnar<ref>http://josepuyet.galeon.com/Biografia.htm José Puyet</ref> * [[Amparo Muñoz]] ([[1954]] –), [[Miss Universe 1974]] * [[Juan García Postigo]] ([[1981]] –), [[Mister World 2007]] * [[Miguel Ángel Jiménez]] ([[1964]] –), profesjonell [[golf]]spelar == Venskapsbyar == Málaga har seks venskapsbyar: * {{Flagg|Vest-Sahara}} - [[El Aaiún]] * {{Flagg|Portugal}} - [[Faro]] * {{Flagg|USA}} - [[Mobile]] * {{Flagg|Tyskland}} - [[Passau]] * {{Flagg|Libanon}} - [[Tyr i Libanon|Tyr]] * {{Flagg|Mexico}} - [[Guadalajara]] == Bakgrunnsstoff == {{commons|Malaga}} {{wikivoyage|Malaga}} == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Málaga|Málaga]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, og «[[:nb:|Málaga]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}} den 6. oktober 2009.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Malaga}} [[Kategori:Byar i Andalucía]] [[Kategori:Spanske hamnebyar ved Middelhavet]] [[Kategori:Busetnader grunnlagde på 600-talet fvt.]] [[Kategori:Fønikiske koloniar i Spania]] l2z5yvj7dqn6dodkjunjhol7hxa2z0z 0 142220 3399083 3275851 2022-08-17T07:15:56Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki '''De Musikalske Dvergene''' er ei rockegruppe frå [[Bergen]] som vart starta i [[1980]] av Bo Grønningsæter og Helge Grønhaug. De Musikalske Dvergene har opp gjennom åra hatt ein fast kjerne, men musikarane har variert noko. Frå starten var Bo Grønningsæter (slagverk), Allert Bøkenes (gitar), Erling Hjertnes (bass), Helge Grønhaug (vokal og gitar), Arne Grønhaug (gitar) gruppa. Perkusjonisten Bo Grønningsæter vart erstatta av Per Helge Hansen. Det var denne besetninga, forsterka av Karsten Olsen (slagverk), som spelte inn gruppas første LP ''[[En klase bananer & en enkel seng]]''. Plata vart spelt inn i Sigma Lydstudio i 1988. Karsten Olsen overtok på slagverk for Per Helge Hansen, og denne besetninga vart uforandra inntil Allert Bøkenes slutta etter utgjevinga av bok/singel ''Ned Abels Allé'' i 1991. Etter enkelte førebelse løysingar blir han erstatta av pianist Yngve «Fluebinder» Jacobsen. Denne besetninga var uendra fram til 2008. Da overtok Thor Inge Stokke for Karsten Olsen på slagverk. == Bandmedlemmer == Besetninga i 2008: * Helge Grønhaug (gitar) * Arne Grønhaug (gitar) * Erling Hjertnes (bass) * Thor Inge Stokke (slagverk) * Yngve Jacobsen (tangentar) == Diskografi == * «Marianne (Tempo Corvette)» - 7" Singel - 1985 * ''[[En klase bananer & en enkel seng]]'' - LP, MC, CD - 1989 * ''[[Dvergenes andre]]'' - LP, MC, CD - 1990 * ''Ned Abels Alle'' - 7" Singel/Bok - 1991 * ''Arbeid for trygd'' - CD - 1993 * ''Veldig respektable menn'' - (i samarbeid med [[Frode Alnæs]]) - CD - 2004 * ''25 år med slark i strengene'' - CD-singel - 2005 * ''Om poteter får du snakke med min far'' - CD (Samleplate) - 2006 * ''(uten store ord...)'' - CD - 2008 * ''Tunge steiner'' - LP, CD - 2012 * ''«Go'e busser»'' - 2015 * ''Om poteter får du snakke med min far 2'' - (Samleplate) - 2016 * ''Rolig Rock’n Roll'' - 2017 * ''Bak neste blåne'' - 2020 == Bakgrunnsstoff == * [http://www.dvergene.no Offisiell heimeside] * [http://mic.no/nmi.nsf/doc/art2006050411303579490959 De Musikalske Dvergene] hjå [[Norsk Musikkinformasjon]] {{Wikiquote|De musikalske dvergene}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Norske rockegrupper]] [[Kategori:Musikkgrupper skipa i 1980]] rwj00f6miyf3uguhmurv6g9xr2u2u7q 0 148566 3399115 3397973 2022-08-17T08:16:21Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{koord|49|43.|4|N|2|22.|7|W|vising=tittel}} {{geoboks|øygruppe |bilete=Les Casquets.JPG |bilettekst=Casquets sett frå lufta. Fyret står på den midtre øya }} [[Fil:Guernsey-Les Casquets.png|mini|Plasseringa til Les Casquets]] '''Les Casquets''' eller the '''Casquets''' er ei lita øygruppe 13 km nordvest for [[Alderney]] og er ein del av ein undervassrygg av [[sandstein]]. Andre delar av ryggen stikk opp av havet som øyane [[Burhou]] og [[Ortac]]. Det er lite vegetasjon på øyane. Det har vore mange skipsforlis ved øyane og tidvasstraumen her når 6-7 [[knop]] på det verste. Det mest kjende forliset var SS «Stella» i 1899. Det største skipet som forliste her var vasstankaren «Constantia S» på 8000 tonn. ==Fyr== Det første [[fyr]]et på øya kom i drift 30. oktober 1724 og bestod av tre tårn fyrt med [[kol]]. Det vart bygd tre tårn for at det ikkje skulle forvekslast med andre franske fyr i nærleiken. Dei vart oppgraderte med oljelampar i 1790, og i 1818 med ei roterande lysstråle. Fyra vart hardt skadde under ein storm i 1823, og vart bygd 10 meter høgare i 1854 og utstyrt med nye lampar. I 1877 vart det eine fyret påbygd igjen, og lyset frå dei to andre vart sløkte. Fyret vart elektrifisert i 1954. Dagens tårn er 23 meter høgt og 37 meter over havet med fem blink kvart 30. sekund. Eit av dei andre tårna er utstyrt med [[tåkelur]]. Fyret vart automatisert i 1990. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Casquets|Casquets]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 4. februar 2010.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' **[http://www.jakesimpkin.org/ArticlesResearch/SSStellaDisaster/tabid/62/Default.aspx SS ''Stella'' Website] (requires JavaScript) **[http://www.trinityhouse.co.uk/interactive/gallery/casquets.html Trinity House website] **[http://www.judnick.com/Judnick/AlderneyLighthouses.htm The Lighthouses of Alderney] **[http://www.alderney.gov.gg/~aldpot/museum/geology.html Alderney society og museum - Geology] ** ''Channel Islets'' - Victor Coysh {{refslutt}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== * [http://www.cipostcard.co.nz/casquet.htm Bilete av Casquets] {{Kanaløyane}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fyr på Kanaløyane]] [[Kategori:Bailiwick of Guernsey]] [[Kategori:Øyar i Kanaløyane]] 4c6d7nbu2bv5ru663mj20ios4wb83im 0 148664 3399104 3356795 2022-08-17T07:33:29Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |namn =Isle of Arran |bilete =M.V. Caledonian Isles.jpg |bilettekst =Brodick på Isle of Arran, sett frå Goat Fell |kartposisjon = {{kartposisjon|Skottland|lat_grad=55.57351|lon_grad=-5.25333|flyt=center|karttekst=}} |lokalt namn = Eilean Arainn |lokalt namn språk =skotsk-gælisk språk |stad =[[Firth of Clyde]] |koordinatar={{koord|55.57351|N|5.25333|W|region:GB_source:enwiki-osgb36(NR950359)|vising=pålinje,tittel}} |øygruppe = [[Øyar i Firth of Clyde|Øyane i Firth of Clyde]] |areal =432 |høgaste punkt =[[Goat Fell]] |høgd =874 |land =Skottland |land administrativ inndeling tittel=[[Regionar i Skottland|Region]] |land administrativ inndeling =[[North Ayrshire]] |land største by =[[Brodick]] |land største by folketal= |folketal =5058 |folketal år =2001 |folketettleik =11,7 }} '''Arran''' eller '''Isle of Arran''' ([[skotsk-gælisk]] ''Eilean Arainn'') er den største øya i [[Firth of Clyde]] i [[Skottland]] med eit areal på {{areal|432}} og den sjuande største i Skottland. Ho høyrer til [[regionar i Skottland|regionen]] [[North Ayrshire]] og hadde i 2001 5058 innbyggjarar. Ho vert ofte knytt til [[Hebridane]], og deler mykje av kulturen her, men desse øyane ligg lenger nord og vest for [[Kintyre]]. Arran er fjellkledd og har vorte skildra som eit paradis for geologar.<ref name=HSmith>Haswell-Smith (2004) s. 11-17.</ref> Øya har vore kontinuerleg busett sidan tidleg i [[yngre steinalder]] og det er gjort mange førhistoriske funn. Frå 500-talet koloniserte [[Goidelske språk|goidelsktalande]] folk frå [[Irland]] øya og ho vart eit senter for religiøs aktivitet. Under den trøblete [[vikingtida]] vart Arran underlagt [[Noreg]] før ho vart formelt innlemma i kongedømet Skottland på 1200-talet. Mange av stadnamna har norrønt opphav. [[Håkon IV av Noreg|Håkon IV]] vitja øya i 1263 i samband med at den skotske kongen kravde suverenitet over dei norske øyane. Besøket enda i [[slaget ved Largs]]. På 1800-talet vart folketalet kraftig redusert og det gæliske språket og levemåten forsvann meir eller mindre. Økonomien og folketalet på øya har betra seg dei siste åra og hovudnæringa i dag er turisme. Her finst mangfaldig dyreliv med tre artar som er [[endemisk]]e for området. == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Isle of Arran}} * [http://earth.jsc.nasa.gov/sseop/efs/lores.pl?PHOTO=STS039-609-46 Satellittbilete av Arran] * [http://www.flickr.com/photos/72226765@N00/2056789179/ The Sleeping Warrior] * [http://www.arran.info Arran.info] - interaktiv guide == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Isle of Arran|Isle of Arran]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 6. februar 2010.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' ** Downie, R. Angus (1933) ''All About Arran''. Glasgow. Blackie and Son. ** Hall, Ken (2001) ''The Isle of Arran''. Catrine. Stenlake Publishing. ISBN 978-1-84033-135-6 ** Haswell-Smith, Hamish (2004) ''The Scottish Islands''. Edinburgh. Canongate. ISBN 1-84195-454-3 {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Øyar i Firth of Clyde}} {{Øyar i Skottland}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Arran}} [[Kategori:Øyar i Firth of Clyde]] [[Kategori:Vulkanar i Skottland]] [[Kategori:Utdøydde vulkanar]] ry68t9co7nvorvki3fnawzh8p05sll4 10 151878 3398994 3357238 2022-08-16T18:10:00Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2006 | bg = #FEDF00 | fg = #009B3A | bordercolor = #002776 | land = Brasil | meisterskapslenkje = VM i fotball 2006 | meisterskap = VM i fotball 2006 | p1 = [[Dida]] | p2 = [[Cafu]] (kaptein) | p3 = [[Lúcio]] | p4 = [[Juan Silveira dos Santos|Juan]] | p5 = [[Emerson Ferreira da Rosa|Emerson]] | p6 = [[Roberto&nbsp;Carlos]] | p7 = [[Adriano Leite Ribeiro|Adriano]] | p8 = [[Kaká]] | p9 = [[Ronaldo]] | p10 = [[Ronaldinho]] | p11 = [[Zé Roberto|Zé&nbsp;Roberto]] | p12 = [[Rogério Ceni|Rogério&nbsp;Ceni]] | p13 = [[Cicinho]] | p14 = [[Luisão]] | p15 = [[Cristiano Marques Gomes|Cris]] | p16 = [[Gilberto da Silva Melo|Gilberto]] | p17 = [[Gilberto Silva|Gilberto&nbsp;Silva]] | p18 = [[Mineiro]] | p19 = [[Juninho Pernambucano|Juninho]] | p20 = [[Ricardinho]] | p21 = [[Frederico Chaves Guedes|Fred]] | p22 = [[Júlio César Soares Espíndola|Júlio&nbsp;César]] | p23 = [[Robinho]] | coach = [[Carlos Alberto Parreira|Parreira]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2006|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> ap5gxa5r45ny5jdgxf7uw2kjc5zpu25 3399025 3398994 2022-08-16T18:23:19Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2006 | bg = #FFDF00 | fg = green | bordercolor = blue | land = Brasil | meisterskapslenkje = VM i fotball 2006 | meisterskap = VM i fotball 2006 | p1 = [[Dida]] | p2 = [[Cafu]] (kaptein) | p3 = [[Lúcio]] | p4 = [[Juan Silveira dos Santos|Juan]] | p5 = [[Emerson Ferreira da Rosa|Emerson]] | p6 = [[Roberto&nbsp;Carlos]] | p7 = [[Adriano Leite Ribeiro|Adriano]] | p8 = [[Kaká]] | p9 = [[Ronaldo]] | p10 = [[Ronaldinho]] | p11 = [[Zé Roberto|Zé&nbsp;Roberto]] | p12 = [[Rogério Ceni|Rogério&nbsp;Ceni]] | p13 = [[Cicinho]] | p14 = [[Luisão]] | p15 = [[Cristiano Marques Gomes|Cris]] | p16 = [[Gilberto da Silva Melo|Gilberto]] | p17 = [[Gilberto Silva|Gilberto&nbsp;Silva]] | p18 = [[Mineiro]] | p19 = [[Juninho Pernambucano|Juninho]] | p20 = [[Ricardinho]] | p21 = [[Frederico Chaves Guedes|Fred]] | p22 = [[Júlio César Soares Espíndola|Júlio&nbsp;César]] | p23 = [[Robinho]] | coach = [[Carlos Alberto Parreira|Parreira]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2006|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> sxb90nlilfilzwnxjpcmqgcqdmonjmi 10 151879 3398993 3357239 2022-08-16T18:09:56Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2002 | bg = #FEDF00 | fg = #009B3A | bordercolor = #002776 | land = Brasil | meisterskapslenkje = VM i fotball 2002 | meisterskap = VM i fotball 2002 (verdsmeistrar) | p1 = [[Marcos Roberto Silveira Reis|Marcos]] | p2 = [[Cafu]] (kaptein) | p3 = [[Lúcio]] | p4 = [[Roque Júnior|Roque&nbsp;Júnior]] | p5 = [[Edmílson]] | p6 = [[Roberto&nbsp;Carlos]] | p7 = [[Ricardinho]] | p8 = [[Gilberto Silva|Gilberto&nbsp;Silva]] | p9 = [[Ronaldo]] | p10 = [[Rivaldo]] | p11 = [[Ronaldinho]] | p12 = [[Dida]] | p13 = [[Juliano Belletti|Belletti]] | p14 = [[Ânderson Polga|Ânderson&nbsp;Polga]] | p15 = [[José Kléberson|Kléberson]] | p16 = [[Jenílson Ângelo de Souza|Júnior]] | p17 = [[Denílson de Oliveira Araújo|Denílson]] | p18 = [[Vampeta]] | p19 = [[Juninho Paulista]] | p20 = [[Edílson]] | p21 = [[Luiz Bombonato Goulart|Luizão]] | p22 = [[Rogério Ceni|Rogério&nbsp;Ceni]] | p23 = [[Kaká]] | coach = [[Luiz Felipe Scolari|Scolari]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2002|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 8upz5pbkq56qi2d0kivcr7l9hfl3vzq 3399026 3398993 2022-08-16T18:23:20Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2002 | bg = #FFDF00 | fg = green | bordercolor = blue | land = Brasil | meisterskapslenkje = VM i fotball 2002 | meisterskap = VM i fotball 2002 (verdsmeistrar) | p1 = [[Marcos Roberto Silveira Reis|Marcos]] | p2 = [[Cafu]] (kaptein) | p3 = [[Lúcio]] | p4 = [[Roque Júnior|Roque&nbsp;Júnior]] | p5 = [[Edmílson]] | p6 = [[Roberto&nbsp;Carlos]] | p7 = [[Ricardinho]] | p8 = [[Gilberto Silva|Gilberto&nbsp;Silva]] | p9 = [[Ronaldo]] | p10 = [[Rivaldo]] | p11 = [[Ronaldinho]] | p12 = [[Dida]] | p13 = [[Juliano Belletti|Belletti]] | p14 = [[Ânderson Polga|Ânderson&nbsp;Polga]] | p15 = [[José Kléberson|Kléberson]] | p16 = [[Jenílson Ângelo de Souza|Júnior]] | p17 = [[Denílson de Oliveira Araújo|Denílson]] | p18 = [[Vampeta]] | p19 = [[Juninho Paulista]] | p20 = [[Edílson]] | p21 = [[Luiz Bombonato Goulart|Luizão]] | p22 = [[Rogério Ceni|Rogério&nbsp;Ceni]] | p23 = [[Kaká]] | coach = [[Luiz Felipe Scolari|Scolari]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2002|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> bz0qpsj072en4h87pw4j3z19ei8ma6z 0 154183 3398928 3285629 2022-08-16T13:57:54Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks klassisk verk| |tittel= Erfreut euch, ihr Herzen |nummer=BWV 66 |format=[[Kantate]] |komponist=[[Johann Sebastian Bach]] |sjanger= [[Koral]] |periode = [[Barokkmusikk|Barokken]] |komponeringsdato=[[1724]] |første framføring= 10. april 1724 |publiseringsdato=[[1868]] |lengd= |satsar = 7 |tekst= }} '''''Erfreut euch, ihr Herzen''''', [[BWV]] 66, er ein kyrkjeleg [[kantate]] komponert av [[Johann Sebastian Bach]]. Han vart komponert i [[Leipzig]] i [[1724]] for andre påskedag, som dette året var 10. april. Kantaten er ei tilpassing av den verdslege kantaten BWV 66a '''''[[Der Himmel dacht auf Anhalts Ruhm und Glück]]''''', som vart komponert i 1718 til feiringa av 24-årsdagen til prins [[Leopold av Anhalt-Köthen]]. Bach framførte kantaten tre gonger, dei to siste var den 26. mars 1731 og truleg 11. april, 1735, begge i Leipzig. [[Koral]]temaet for den siste satsen er «Christ ist erstanden», som er ei hyllest til påskesekvensen ''Victimae paschali laudes immolent Christiani'', opphavleg nedskriven av [[Wipo av Burgund]] rundt 1040. Versa vart omskrive av [[Martin Luther]] med hjelp av [[Johann Walter]] og vart trykt av Joseph Klug i [[Wittenberg]] i [[1533]]. ==Instrumentering og struktur== Stykket er instrumentert for [[trompet]], to [[obo]]ar, to [[fiolin]]ar, [[bratsj]], [[fagott]], [[basso continuo]], samt tre songsolistar ([[alt]], [[tenor]], [[Basstemme|bass]]) og firedelt [[kor]]. Det består av sju satsar: # «Erfreut euch, ihr Herzen», [[Koral]] # «Ihr konnet verjagen das Trauren», Koral # «Es bricht das Grab und damit unsre Not», [[Resitativ]] for bass # «Lasset dem Höchsten ein Danklied erschallen», [[Arie]] for bass # «Bei Jesu Leben freudig sein», Resitativ for alt & tenor # «Ich furchte zwar/nicht des Grabes Finsternissen», [[Duett]] for alt & tenor # «Alleluja! Alleluja! Alleluja! Des soll'n wir alle froh sein», Koral ==Tekst== '''1. Dialog: Furcht (alt) & Hoffnung (tenor) - Koral <br />''' Erfreut euch, ihr Herzen,<br /> entweichet, ihr Schmerzen, <br /> es lebet der Heiland und herrschet in euch. <br /> :Ihr könnet verjagen <br /> :das Trauren, das Fürchten, das ängstliche Zagen, <br /> :der Heiland erquicket sein geistliches Reich. <br /> <br /> '''2. Resitativ (bassus) <br />''' Es bricht das Grab und damit unsre Not, <br /> der Mund verkündigt Gottes Taten; <br /> der Heiland lebt, so ist in Not und Tod <br /> den Gläubigen vollkommen wohl geraten. <br /> <br /> '''3. Arie (bassus) <br />''' Lasset dem Höchsten ein Danklied erschallen <br /> vor sein Erbarmen und ewige Treu. <br /> :Jesus erscheinet, uns Friede zu geben, <br /> :Jesus berufet uns, mit ihm zu leben, <br /> :täglich wird seine Barmherzigkeit neu. <br /> <br /> '''4. Resitativ - Dialogue & Arioso - Duet <br />''' Bei Jesu Leben freudig sein <br /> ist unsrer Brust ein heller Sonnenschein. <br /> Mit Trost erfüllt auf seinen Heiland schauen <br /> und in sich selbst ein Himmelreich erbauen, <br /> ist wahrer Christen Eigentum. Doch weil ich hier ein himmlisch Labsal habe, <br /> so sucht mein Geist hier seine Lust und Ruh, <br /> mein Heiland ruft mir kräftig zu: <br /> Mein Grab und Sterben bringt euch Leben, <br /> mein Auferstehn ist euer Trost. Mein Mund will zwar ein Opfer geben, <br /> mein Heiland, doch wie klein, <br /> Wie wenig, wie so gar geringe <br /> wird es vor dir, o großer Sieger, sein, <br /> wenn ich vor dich ein Sieg- und Danklied bringe. :Tenor, (<span style="color:green;">Alt</span>) :Mein (<span style="color:green;">Kein</span>) Auge sieht den Heiland auferweckt, :Es hält ihn nicht (<span style="color:green;">noch</span>) der Tod in Banden. :Wie, darf noch Furcht in einer Brust entstehn? :<span style="color:green;">Läßt wohl das Grab die Toten aus?</span> :Wenn Gott in einem Grabe lieget, :so halten Grab und Tod ihn nicht. :<span style="color:green;">Ach Gott! der du den Tod besieget,</span> :Dir weicht des Grabes Stein, das Siegel bricht, :Ich glaube, aber hilf mir Schwachen, :Du kannst mich stärker machen; :Besiege mich und meinen Zweifelmut, :Der Gott, der Wunder tut, :Hat meinen Geist durch Trostes Kraft gestärket, :Dass er den auferstandnen Jesum merket.<br /> <br /> '''5. Arie (Duett) <br />''' Ich fürchte zwar (<span style="color:green;">nicht</span>) des Grabes Finsternissen <br /> und klagete (<span style="color:green;">hoffete</span>) mein Heil sei nun (<span style="color:green;">nicht</span>) entrissen. : Nun ist mein Herze voller Trost, : und wenn sich auch ein Feind erbost, : will ich in Gott zu siegen wissen. <br /> <br /> '''6. Choral <br />''' Alleluja! Alleluja! Alleluja! <br /> Des solln wir alle froh sein, <br /> Christus will unser Trost sein. <br /> Kyrie eleis. ==Kjelder== *{{kjelde www|url=http://www.bach-cantatas.com/BWV66.htm|tittel= Erfreut euch, ihr Herzen |utgjevar=Bach Cantatas|vitja=10. april 2010}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.bach-cantatas.com/Scores/BWV066-V&P.pdf Piano- og songpartitur for BWV 66] på bach-cantatas.com {{Bach-kantater}} [[Kategori:Musikk i 1724]] 7xyb5388esqen1xyd20s7iclzruowy7 0 157239 3399109 3216005 2022-08-17T07:35:25Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki '''Gudmund Skjeldal''' ({{fødd|4. september|1970|Skjeldal, Gudmund}}) er ein norsk idéhistorikar, forfattar og tidlegare landslagsløpar i [[langrenn]] frå [[Bulken]] i [[Voss kommune]]. Den beste plasseringa hans i verdscupen er andreplass på femmila i [[Holmenkollen]] i 1993, då [[Aleksej Prokurorov]] vann. == Skiløpar == Gudmund Skjeldal var som storebroren [[Kristen Skjeldal|Kristen]] langrennsløpar og tevla for Bulken Idrettslag. I 1993 overraska han stort under femmila i [[Holmenkollen]], og kom etter ei sterk avslutning på andreplass, berre slått av [[Aleksej Prokurorov]]. Han vann sølvmedaljen på 50 km i tre etterfylgjande [[noregsmeisterskap]], 1991-93. ===Besteplasseringar i internasjonale renn=== *1991: Nr 8 på 50 km i Holmenkollen *1992: Nr 11 på 15 km i [[Cogne]] *1993: Nr 2 på 50 km i Holmenkollen *1993/94: Nr 11 på 15 km i [[Dobbiaco]] ===Medaljar og besteplasseringar i noregsmeisterskap=== *1991: Sølvmedalje på 50 km i [[Bodø]] *1992: Sølvmedalje på 50 km i [[Molde]] *1993: Sølvmedalje på 50 km på [[Dombås]] *1995: Nr 11 på 30 km i [[Oslo]] Skjeldal, som debuterte i verdscupen i langrenn 1991, fekk så plass på det norske landslaget. Han vart sterkt kritisk til utviklinga i langrennssporten i sær, og toppidrett i stort. I 1994 valde han å gå ut av landslaget, og gav i 1995 ut boka ''På villspor - takk og farvel til toppidretten'' der han reflekterer over valet sitt og kjem med kritikk mot ideologien rundt toppidretten. Han la opp som toppløpar i 1995. == Idéhistorikar == Skjeldal er utdanna [[cand.philol.]] med hovudfag i [[idéhistorie]]. I 2005 gav han ut ein [[biografi]] om broren Kristen, som då framleis var toppidrettsutøvar. Her filosoferer han rundt barndommen deira, rundt vintrane som vert stadig mildare, og om kjærleiken til snøen og det opphavlege langrennet. I 2007 - 2008 var Skjeldal leiar for klimakampanjen «''Hvit vinter''». I 2007 gav han også ut boka ''Fallande snø - den norske klimautfordringa'' der han mellom anna tek eit oppgjer med klimapolitikken til [[Jens Stoltenberg]]. I 2009 kom ''Feber - historia om norsk olje og gass'' ut, i samarbeid med statsvitaren og klimaaktivisten [[Unni Berge]]. I denne boka stiller Skjeldal spørsmålet om det norske oljeeventyret framleis kan kallast eit eventyr. Boka utgjer ein slags trilogi om menneskeskapte klimaendringar saman med ''Den siste langrennaren'' og ''Fallande snø''. Gudmund Skjeldal skriv på [[nynorsk]]. Han jobbar som [[lektor]] på vidaregåande skule i [[Oslo]] der han er busett og har to born. == Utgjevingar == * ''På villspor – takk og farvel til toppidretten'' (1995) * ''Den siste langrennaren – ei historie om Kristen Skjeldal og snø'' (2005) * ''Fallande snø – den norske klimautfordringa'' (2007) * ''Feber – historia om norsk olje og gass'' (2009) * ''Diktaren i bombeflyet - ein biografi om Nordahl Grieg'' (2012). ISBN 978-82-02-33511-3 == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:no:Gudmund Skjeldal|Gudmund Skjeldal]]» frå {{Wikipedia-utgåve|no}}, den 12. mai 2010.'' *[http://www.fis-ski.com/uk/604/613.html?sector=CC&competitorid=56949&type=result&rec_start=0&limit=100 Skjeldal si resultatliste hjå FIS] *[http://www.dagogtid.no/arkiv/1999/36/roald.html Dag og tid, 09.09.99: Idrettens pris] *[http://www.klassekampen.no/32607/article/item/null/herr-skjeldals-fornemmelse-for-snoe Klassekampen, 20.12.05: Herr Skjeldals fornemmelse for snø] *[http://www.samlaget.no/forfattar.cfm?id=2807 Kort biografi og bilete på Samlaget sine sider.] *[http://home.online.no/~hanswerp/artikler/2005/skjeldal.htm Anmelding av Den siste langrennaren.] *[http://www.samlaget.no/item.cfm?id=14375 Samlaget si anmelding av Fallande snø.] *[http://www.cappelendamm.no/main/Katalog.aspx?f=11169&isbn=9788202288570 Anmelding av Feber på Cappelen-Damm sine sider.] *''Sportsboken'', aktuelle årgangar {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{FISDB|CC|56949}} [[kategori:Folk frå Voss]] [[kategori:Norske langrennsløparar]] [[kategori:Nynorskforfattarar]] [[kategori:Norske sakprosaforfattarar]] b1y7i5psci761z0etwnabnhoorx1p3i 10 158735 3398991 3357237 2022-08-16T18:09:11Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2010 | bg = #FEDF00 | fg = #009B3A | bordercolor = #002776 |land = Brasil |meisterskap=VM i fotball 2010 |meisterskapslenkje=VM i fotball 2010 | p1 = [[Júlio César Soares Espíndola|Júlio César]] | p2 = [[Maicon Douglas Sisenando|Maicon]] | p3 = [[Lúcio]] | p4 = [[Juan Silveira dos Santos|Juan]] | p5 = [[Felipe Melo]] | p6 = [[Michel Bastos]] | p7 = [[Elano]] | p8 = [[Gilberto Silva]] | p9 = [[Luís Fabiano]] | p10 = [[Kaká]] | p11 = [[Robinho]] | p12 = [[Heurelho Gomes|Gomes]] | p13 = [[Dani Alves|Daniel Alves]] | p14 = [[Luisão]] | p15 = [[Thiago Silva]] | p16 = [[Gilberto da Silva Melo|Gilberto]] | p17 = [[Josué Anunciado de Oliveira|Josué]] | p18 = [[Ramires]] | p19 = [[Júlio Baptista]] | p20 = [[José Kléberson|Kléberson]] | p21 = [[Nilmar]] | p22 = [[Doniéber Alexander Marangon|Doni]] | p23 = [[Grafite]] | coach = [[Dunga]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2010|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 69j5xz8c44e5fgxry1i3mxda3zoenhj 3399028 3398991 2022-08-16T18:23:25Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2010 | bg = #FFDF00 | fg = green | bordercolor = blue |land = Brasil |meisterskap=VM i fotball 2010 |meisterskapslenkje=VM i fotball 2010 | p1 = [[Júlio César Soares Espíndola|Júlio César]] | p2 = [[Maicon Douglas Sisenando|Maicon]] | p3 = [[Lúcio]] | p4 = [[Juan Silveira dos Santos|Juan]] | p5 = [[Felipe Melo]] | p6 = [[Michel Bastos]] | p7 = [[Elano]] | p8 = [[Gilberto Silva]] | p9 = [[Luís Fabiano]] | p10 = [[Kaká]] | p11 = [[Robinho]] | p12 = [[Heurelho Gomes|Gomes]] | p13 = [[Dani Alves|Daniel Alves]] | p14 = [[Luisão]] | p15 = [[Thiago Silva]] | p16 = [[Gilberto da Silva Melo|Gilberto]] | p17 = [[Josué Anunciado de Oliveira|Josué]] | p18 = [[Ramires]] | p19 = [[Júlio Baptista]] | p20 = [[José Kléberson|Kléberson]] | p21 = [[Nilmar]] | p22 = [[Doniéber Alexander Marangon|Doni]] | p23 = [[Grafite]] | coach = [[Dunga]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2010|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 9jj2c4dyivbv08c5klqkgh6zvh0q9dv 0 162308 3398946 3325248 2022-08-16T14:22:24Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |namn = Umm al-Quwain |andre namn = إمارة أمّ القيوين |kategori = [[Emirat]] |flagg = Flag of Umm al-Qaiwain.svg |kart = Umm al-Quwain in United Arab Emirates.svg |styreform = [[Konstitusjonelt monarki]] |leiartype = [[Emir]] |leiar = [[Saud bin Rashid Al Mu'alla]] |areal = 755 |folketal_i_år = 2007 |folketal = 72000 |folketettleik =auto |utc_skilnad = +4 |tidssone = UAE standardtid |lat_d=25 |lat_m=59 |lat_s=11 |lat_NS=N |long_d=55 |long_m=56 |long_s=24 |long_EW=E |land = Dei sameinte arabiske emirata }} '''Umm al-Quwain''' ([[arabisk]] أمّ القيوين) er det minst folkerike av dei sju [[emirat]]a i [[Dei sameinte arabiske emirata]]. Namnet tyder ''to makters mor'' på [[arabisk]]. Emiratet ligg nord i landet og vert styrt av [[Saud bin Rashid Al Mu'alla]]. Emiratet har over 70&nbsp;000 innbyggjarar og eit areal på 770&nbsp;km².<ref name=":1">{{Cite book|title=From Trucial States to United Arab Emirates : a society in transition (1941-)|last=Heard-Bey|first=Frauke|date=2005|publisher=Motivate|isbn=978-1860631672|location=London|oclc=64689681}}</ref> Dei fleste innbyggjarane bur i kystbyen [[byen Umm al-Qaiwain|Umm al-Qaiwain]] eller i innlands-oasebyen [[Falaj Al Mualla]], rundt tre mil frå kysten.<ref name=":1" /> ==Historie== Umm al-Quwain har mange arkeologiske funn, mellom anna ved [[Tell Abraq]] og Al Dour.<ref>{{cite news|url=http://gulfnews.com/news/gulf/uae/heritage-culture/archaeologists-strike-gold-in-umm-al-quwain-1.69034|title=Archaeologists strike gold in Umm Al Quwain |date=May 17, 2009|publisher=Gulfnews |accessdate=September 2014}}</ref> Her har ein funne pilspissar og andre polerte flintreiskap, i tillegg til keramikk frå [[Ubaid-tida|Ubaid]]. Dette tyder på kontakt med [[Mesopotamia]] så tidleg som 4000-talet fvt. I [[bronsealderen]] (3000–1300 fvt.), budde halvnomadiske folk i regionen. Dei flytta seg i grupper få stad til stad og fann tømmer frå [[akasie]]tre til å smelte [[kopar]]. Metallet vart sendt til alle dei viktige hamnebyane i Persiabukta, og Umm Al Nar var ein av dei. Handelen med Mesopotamia førte etter kvart til velstand i regionen. I bronesalderen blømde jordbruket og dadlar var den viktigaste avlinga. Det vart òg dyrka kveite, hirse og anna korn når det var nok vatn til vatning. Ein trur at klimaet på den tida var meir temperert enn no. I [[Umm al-Nar]]-perioden (2500–2000 fvt.), vart det bygd bygningar og festningstårn i Umm Al Quwain. Dei vanlegaste bygningane frå denne tida er sirkelforma graver. Den moderne historia til Umm Al Quwain byrja kring 200 år sidan, då Al Ali-stamma flytta frå hovudstaden sin frå [[Al-Sinniyah-øya]] til den noverande staden midt på 1700-talet, då det vart mangel på vatn. I 1775 grunnla sjeik [[Majid Al Mualla]], som starta Al Mualla-linja til Al Ali-stamma, eit sjølvstendig [[sjeik]]døme i Umm al-Quwain. Den 8. januar 1820 signerte sjeik Abdullah I ein avtale med [[Storbritannia]], og aksepterte dermed britane sitt [[proktektorat]] for å halde [[Det osmanske riket|dei osmanske tyrkarane]] borte. Som [[Ajman]], [[Dubai]], [[Ras al-Khaimah]] og [[emiratet Sharjah|Sharjah]] var plasseringa deira ved handelsruta til [[India]] viktig nok til at dei vart rekna som ein [[saluttstat]] med tre saluttsalvar. I 1903 kartla Lorimer [[Traktatkysten]]. Umm Al Qawain hadde då 5&nbsp;000 innbyggjarar og vart rekna som eit viktig senter for båtbygging på kysten. Dei produserte kring 20 båtar i året, samanlikna med 10 båtar i Dubai og fem i Sharjah.<ref>{{cite book|title=Gazeteer of Gulf of Persia, Oman and Central Arabia|last=Lorimer|first=John|publisher=Government of India|year=1906|location=UK|pages=1441}}</ref> Den 2. desember 1971 vart sjeik Ahmad II med naboemirata [[Abu Dhabi]], [[Dubai]], [[emiratet Sharjah|Sharjah]], [[Ajman]] og [[Fujairah]] og danna Dei sameinte arabiske emirata, medan [[Ras Al Khaimah]] kom til tidleg i 1972. ==Emirar== Regentar i emiratet har vore: * 1775–17?? - sjeik Majid Al Mualla * 17??–1816 - sjeik Rashid I bin Majid Mualla * 1816–1853 - sjeik Abdullah I bin Rashid Al Mualla * 1853–1873 - sjeik Ali bin Abdullah Al Mualla * 1873–13. juni 1904 - sjeik Ahmad I bin Abdullah Al Mualla (d. 1904) * 13. juni 1904–august 1922 - sjeik Rashid II bin Ahmad Al Mualla (f. 1875, d. 1922) * August 1922–oktober 1923 - sjeik Abdallah II bin Rashid Al Muaalla * Oktober 1923–9. februar 1929 - sjeik Hamad bin Ibrahim Al Mualla * 9. februar 1929–21. februar 1981 - sjeik [[Ahmad bin Rashid Al Mualla]] (f. 1904, d. 1981) * 21. februar 1981–2. januar 2009 - sjeik [[Rashid bin Ahmad Al Mualla]] (f. 1930, d. 2009) * 2. januar 2009 - sjeik [[Saud bin Rashid Al Mualla]] ==Klima== Frå november til mars er middeltemperaturen 26&nbsp;°C om dagen og 15&nbsp;º om natta, men kan stige til over 40&nbsp;°C<ref>{{cite web|url=http://yagulf.com/uae/umm-al-quwain-weather/ |title=Umm Al Quwain Weather |publisher=yagulf.com }}</ref> om sommaren og når fukta er høg. Det kjem særs lite nedbør, i snitt 42&nbsp;mm i året. Kystlinja har ein avkjølande [[solgangsbris]] om dagen. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Umm al-Qaiwain|Umm al-Qaiwain]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. juni 2016.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonscat|Umm al-Quwain}} {{wikivoyage|Umm al Quwain}} {{Umm al-Quwain}} {{emirat i Dei sameinte arabiske emirata}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Umm Al-Quwain}} [[Kategori:Umm al-Quwain| ]] [[Kategori:Busetnader i Dei sameinte arabiske emirata]] [[Kategori:Statar og territorium skipa i 1775]] [[Kategori:Emirat i Dei sameinte arabiske emirata]] 3up9j1qusrm0cgmsqw4rtsjcv7xzyzq 0 162583 3398920 3292305 2022-08-16T13:54:10Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks biografi |bilete=Anne Johanne Kvale.jpg }} '''Anne Johanne Kvale''' ({{levde|11. juli|1924|fødestad = i [[Førde]]|6. desember|2015|dødsstad= i Oslo|Kvale, Anne Johanne}})<ref name=Aftenposten/> var ein norsk journalist og politikar. Anne Johanne Kvale debuterte som journalist i avisa ''[[Firda]]'' og arbeidde der frå 1946 til 1951. I perioden 1956—61 var ho landssekretær i [[Norges Bondekvinnelag]] og utdanna seg som sosionom. I ettertid har ho arbeidd som landssekretær i Kristeleg Folkepartis Kvinner og som informasjonssekretær i Landsforeningen mot Kreft, i tillegg til ei rad verv som styremedlem i Avholdfolkets landsnemnd, Det Hvite Bånd og Kriminalomsorg i Frihet og Norske Kvinners Nasjonalråd. Ho har også sete i bystyret i Oslo og vore medlem av tilsynsrådet til Ullersmo landfengsel. Kvale var den første kvinnelege leiaren i Sunnfjordlaget i Oslo og har gjeve mykje stønad til lokalhistoriske skrifter i Førde, særleg til ''[[Jul i Sunnfjord]]''. Kvale skreiv to bøker, begge om Kristeleg Folkepartis Kvinner, og bidrog til ei rad tidsskrift og meldingsblad for mellom anna Landsforeningen mot Kreft, Norges Bondekvinnelag, Kvinners Frivillige Beredskap og Norske Kvinners Nasjonalråd. Ho gav i 1994 ei større boksamling på 6000 bind til Førde bibliotek. Kvale fekk i 2009 [[Kongens fortenestmedalje i sølv]]. ==Bibliografi== ===Bøker=== *{{Bok | utgjeve=1979 | tittel=For kvinners rett og likeverd : Norske kvinners nasjonalråd, 1968-1978. Del 1 | stad=Oslo | forlag=[[Norske kvinners nasjonalråd]] | isbn= | id= | kommentar=Redaktør: [[Anna Louise Beer]] ; medarbeidarar: [[Birgit Wiig]], Anne Johanne Kvale. Undertittel på omslaget: [[Norske kvinners nasjonalråd]] ved 75-års jubileet : initiativ og uttalelser 1968-1979 | url=https://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2007062504044 }} *{{Bok | utgjeve=1979 | tittel=For kvinners rett og likeverd : Norske kvinners nasjonalråd, 1968-1978. Del 2 | stad=Oslo | forlag=Norske kvinners nasjonalråd | isbn= | id= | kommentar=Redaktør: Anna Louise Beer ; medarbeidarar: Birgit Wiig, Anne Johanne Kvale. Undertittel på omslaget: Norske kvinners nasjonalråd ved 75-års jubileet : initiativ og uttalelser 1968-1979 | url=https://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2012083108112 }} *{{Bok | utgjeve=1992 | tittel=Trodals-Mads : forteljinga om mordet i Trodalen den 19. juni 1839 | stad=Førde | forlag=Pedagogisk tenestekontor | isbn= | id= | kommentar=Av Anne Johanne Kvale og [[Jofrid Kristensen]] | url= }} ===I tidsskrift - eit utval=== *[https://vestland.bib.no/cgi-bin/websok-fjognedok?mode=vt&eccl=anne+kval*%2fFO&st=a Lokalhistoriske artiklar Sogn og Fjordane] ==Referanse== {{refstart|liste= <ref name=Aftenposten> {{citation|author=Mariam Rapp|title=Nekrolog: Anne Johanne Kvale|date= 10. des. 2015|url=http://www.aftenposten.no/dodsfall/Nekrolog-Anne-Johanne-Kvale-8278898.html}}</ref> }} {{refslutt}} == Kjelder == {{refopning}} * «[http://www.allkunne.no/default.aspx?menu=24&id=1271 Anne Johanne Kvale]» i [[Allkunne]], innhenta 13. august 2010. * {{Artikkelkjelde | forfattar= [[Atle Lyngstad Ness]] | utgjevingsår= 2004 | tittel= Aktiv dame på 80 år | publikasjon= Jul i Sunnfjord | side=33-34 | url=http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digitidsskrift_2015110381091_001 }} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== *[https://vestland.bib.no/cgi-bin/websok-fjognedok?avsok_txt_003=kvale%20anne%20johanne&avsok_kval_003=/EO&gammel,bestand,bibavd=fob:fyb:fvek:gas:gav:jbs:jbv:jvbu:nbi:nbus:kfnd&avskjema=1&hpid=15967&mode=vt&st=a Om Anne Johanne Kvale i Lokalhistoriske artiklar Sogn og Fjordane] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Norske journalistar]] [[Kategori:Folk frå Førde]] [[Kategori:Kongens fortenestmedalje i sølv]] [[Kategori:Forfattarar frå Førde]] [[Kategori:Lokalpolitikarar i Oslo]] [[Kategori:Norske sakprosaforfattarar]] 2vo7qfg0p0hvcx6x49f18fz4c4msfzc 0 162737 3398931 3272892 2022-08-16T14:01:13Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{koord|60|15|54.007|N|8|50|4.0020|E|type:landmark|vising=tittel}} {{Infoboks kyrkje | namn = Uvdal stavkyrkje | bilete =Uvdal_stave_church_2.jpg | kyrkjesamfunn = Den norske kyrkja | bispedøme = [[Tunsberg bispedømme|Tunsberg]] | prosti = [[Kongsberg prosti|Kongsberg]] | prestegjeld = [[Nore]] | fellesråd = Nore og Uvdal | sokn = [[Uvdal]] | innvigd = seint 1100-talet | endringar = bygd om til krosskyrkje, 1723 | periode = mellomalderen | arkitekt = | teknikk = [[stavverk]] | materiale = [[tre]] | mål = Skipet 6,3 m x 5,0 m | portal = tre portalar, to i våpenhuset | preikestol = 1656 | døypefont = i tre, frå ca. 1200 | altartavle = 1656 | sitjeplassar = 170 | diverse = Gotisk krusifiks frå 1200 over koropninga.<br />Museumskyrkje, ute av bruk sidan 1902. }} '''Uvdal stavkyrkje''', eldre dansk namn '''Opdals kirke''', er ei [[krosskyrkje]] av midtmasttypen, opphavleg bygd som ei eittskipa [[stavkyrkje]], i [[Uvdal]] i [[Nore og Uvdal kommune]] i [[Viken fylke|Viken]]. Det er vanleg å datera stavkyrkja til slutten av [[1100-talet]]. Tømmer i konstruksjonen har blitt [[årringsdatering|årringsdatert]] til 1168, og kyrkja må ha blitt bygd rett etter dette, då det ikkje var skikkeleg tørt då ho blei reist. Kyrkja har preg av [[mellomalderen|mellomalder]], med kraftige innslag av [[renessanse]] og [[rokokko]]. Bygget har 170 sitjeplassar. Tilkomst til staden er via fylkesveg 122 og [[fylkesveg 40]]. == Kyrkjebygget == [[Fil:Uvdal, Harriet Backer (1909).jpg|mini|venstre|Interiøret måla av [[Harriet Backer]] i 1909.]] [[Fil:Uvdal_Stave_Church_interior_01.jpg|mini|venstre|Interiøret, mot alteret.{{foto|Frode Inge Helland}}]] [[Fil:Uvdal_Stave_Rosepaint0.jpg|mini|venstre|Interiøret, rosemåling.{{foto|Frode Inge Helland}}]] [[Fil:Uvdal_Stave_Rosepaint02.jpg|mini|venstre|Interiøret, rosemåling.{{foto|Frode Inge Helland}}]] [[Tømmer]]et i kyrkja er årringdatert til 1168<ref>[http://www.riksantikvaren.no/Norsk/Fagemner/Bygninger/Kirker/Stavkirker/?module=Files;action=File.getFile;ID=4036 Riksantikvaren (Uvdal stavkirke)]</ref><ref>[http://www.stavkirke.org/stavkirker/uvdal.html Sivilarkitekt, Dr. ing. J. H. Jensenius (Stavkirke.org)]</ref>. Ho må difor vera bygd i tida like etter dette. Dette veit ein fordi tømmeret ikkje var skikkeleg tørt då kyrkja blei reist. Ho er sidan ombygd og utvida fleire gonger. Etter ei segn skal området ha vorte ubygd etter [[Svartedauden]], og kyrkja blitt gjenoppdaga av ein jeger. Ein [[jerv]] hadde då busett seg i kyrkja, og jervefella skulle endå vera oppbevart i kyrkja. Liknande segner finst om [[Hedalen stavkyrkje]] og [[Tuft stavkyrkje]].<ref>[[Lorentz Dietrichson]], ''De norske stavkirker'' (Kristiania og Kjøbenhavn, 1892), s. 410</ref> Ei [[arkeologi]]sk gransking gjort i 1978/1979<ref>Arkeologiske utgravingar utført av [[Riksantikvaren]] ved sivilarkitektane Dr. ing. ''H. Christie'' og Dr. ing. ''J. H. Jensenius''</ref> under golva i skip, kor og sakristi avdekte spor etter minst eitt eldre bygg på staden, truleg ei eldre stolpekyrkje. I eit av stolpehola blei det gjort eit myntfunn som er datert til perioden like etter 1100. I skriftleg materiale er ho nemnt første gongen i 1327<ref>Ola Storsletten, En arv i tre, 2. opl. 1997, s. 108, ISBN 82-03-22006-1</ref>. Kyrkjene på 1100-talet var små og blei difor gjerne utvida, både før og etter [[reformasjonen]]. Uvdal stavkyrkje fekk utvida skipet mot vest alt i mellomalderen, samstundes som apsiden blei fjerna og erstatta av ei rett avkutta forlenging av koret. Ei ekstra midtmast blei også tilført på denne tida. I 1684 blei også koret rive og eit nytt oppført i same breidd som skipet. I perioden 1721–1723 blei kyrkja utvida med krossarmar av stavverk, samstundes som det blei bygd ein ny takryttar over kryssingspuktet mellom skipet og krossarmane. Det lafta sakristiet på nordveggen av koret blei oppført i 1819. Vestportalen er pryda av utskjeringar med bladrankar og drakesymbol. Dekoren omfattar også ein norsk versjon av segna om Orfevs - heltefiguren ''Gunnar'' som spelar [[harpe]] i ormegarden. I våpenhuset står det også ein portal med utskorne bladrankar av mellomaldertypen. Han kan opphavleg ha stått i korskiljet. == Eksteriør == Kyrkja fekk utvendig panel i 1760. Ny spon blei lagt på takryttar og dei vêrutsette takflatene i 2003, samstundes som resten av taket blei punktutbetra. Dei vêrutsette flatene var sist restaurerte i 1960. == Interiør == Stavane som flankar koropninga, og som har oppteke korveggene, er dekorerte med utskorne [[masker]] som truleg er opphavlege. Også den sekundære midtmasta har eit utskore kapitél med rankedekor. I 1624 blei det dessutan installert benker med utskorne vangar i skipet. Kyrkja er omfattande dekorert innvendig, truleg utført i 1656 (i dei eldste delane av kyrkja) og under utvidinga i 1684. Tverrarmane blei truleg dekorerte med rokokko-ornament under utvidinga i 1721-1723. Innvendig er delar av det mellomalderske bordgolvet bevart. Kyrkja har flat takhimling i dag, men det er usikkert om ho hadde det frå byrjinga av (men det er mogleg). Vestgalleriet i skipet, som truleg er oppført tidleg på 1600-talet, består av utskorne delar som kan stamma frå eit [[lektorium]] som det er funne spor etter framfor koropninga (jfr. Lektoriehimlingen i [[Torpo stavkyrkje]]. Utvidinga vestover i mellomalderen kan ha samanheng med oppføringa av lektoriet. Også ein røft tilhoggen døypefont av tre (klebersteinskummen blei funne i delar under golvet i 1979), ei lita smijernslysekrone og øvste delen av eit seingotisk prosesjonskrusifiks, festa i koropninga, høyrer til mellomalderinteriøret til kyrkja. Eit [[røykjelsekar]] i bronse og eit alterkrusifiks av forgylt [[kopar]] og [[emalje]] frå kyrkja blir oppbevart i [[oldsakssamlinga]] i [[Oslo]]. Krusifikset er truleg gjort i [[Limoges]] i [[Frankrike]]; ein vakker kopi er utført av sølvsmeden Gro Kollandsrud. == Anna == Kyrkjegarden og kyrkja var i dagleg bruk fram til 1893. Ho er no museumskyrkje og høyrer til [[Fortidsminneforeningen]]. Fotografering og videoopptak inne i kyrkja er forbode, men sist på 1990-talet fekk nettportalen Numedalsnett løyve av Fortidsminneforeningen til å gjera eitt enkelt interiøropptak med videokamera. Klippet er gjort tilgjengeleg på Youtube. == Tilkomst == Uvdal stavkyrkje ligg eit stykke opp i den nordlege dalsida. Langs fylkesveg 40 gjennom Uvdal, ca. 6,5 kilometer vest for [[Rødberg]], er det skilta opp mot stavkyrkja. Etter rundt ein kilometer oppover ligg stavkyrkja på høgre side. Uvdal stavkyrkje må ikkje forvekslast med [[Uvdal kyrkje]], som ligg i dalbotnen, rett ved fylkesveg 40. Ho er bygd i [[drakestil]]. == Kjelder == :''Denne artikkelen begynte med ei omsetjing frå [[:no:Uvdal stavkirke|bokmålswikipediaen]] 16. august 2010.'' *[[Lorentz Dietrichson]], ''De norske stavkirker'' (Kristiania og Kjøbenhavn, 1892) === Referansar === {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.riksantikvaren.no/Norsk/Fagemner/Bygninger/Kirker/Stavkirker/?module=Files;action=File.getFile;ID=4036 Uvdal stavkirke, Riksantikvaren] * [http://www.stavkirke.org/stavkirker/uvdal.html Uvdal stavkirke i Stavkirke.org] * [http://www.fortidsminneforeningen.no/eiendommer/13/39 Uvdal stavkirke hjå Fortidsminneforeningen] * {{kulturminne|85738}} {{Kyrkjer i Kongsberg prosti}} {{mellomalderstavkyrkjer}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kyrkjer i Nore og Uvdal]] [[Kategori:Norske stavkyrkjer frå mellomalderen]] [[Kategori:Krosskyrkjer i Noreg]] [[Kategori:Freda bygg i Viken]] [[Kategori:Norske kyrkjer frå 1100-talet]] [[Kategori:Fortidsminneforeningens eigedommar]] [[Kategori:Kulturminne i Nore og Uvdal]] [[Kategori:Kyrkjer i Kongsberg prosti]] [[Kategori:Rosemåla kyrkjer]] 9xast3j0cnj0hhu1p1zx9gn59el5wo4 0 167868 3399064 3309379 2022-08-16T21:11:25Z 89.8.168.193 /* Samlealbum */ wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist | namn = Linda Ronstadt | bakgrunn = soloartist | bilete = Linda Ronstadt 1976.jpg | bilettekst = Ronstadt i 1976 | verkeleg namn = Linda Maria Ronstadt<ref name="allmusic1">{{Cite web |last=Erlewine |first=Stephen Thomas |title=Linda Ronstadt > Biography |url={{Allmusic|class=artist|id=p5302/biography|pure_url=yes}} |access-date=23. november 2020 |publisher=[[AllMusic]]}}</ref> | fødd = {{fødselsdato og alder|1946|7|15}} | fødestad = [[Tucson]] i [[Arizona]] i USA | sjanger = {{hlist|Rock|pop|[[folkemusikk|folk]]|[[countryrock]]|[[country]]|[[kunstrock]]|[[hardrock]]|[[softrock]]|[[mariachi]]|[[latinamerikansk musikk|latin]]}} | yrke = Songar, låtskrivar, musikar, plateprodusent, skodespelar | instrument = Vokal, gitar | aktive år = 1967{{ndash}}2011 | selskap = [[Capitol Records|Capitol]], [[Asylum Records|Asylum]], [[Elektra Records|Elektra]], [[Verve Records|Verve]], [[Rhino Records|Rhino]] | tilknytta artistar = [[The Stone Poneys]], [[Eagles]], [[Joseph Byrd]], [[Aaron Neville]], [[Dolly Parton]], [[Neil Young]], [[Swampwater]], [[Emmylou Harris]], [[Nelson Riddle]], [[Jackson Browne]], [[Little Feat]]}} '''Linda Maria Ronstadt''' ({{datoar}}) er ein pensjonert USA-amerikansk songar innan ei rekkje sjangrar, som rock, country, lett opera og latinamerikansk musikk. Ho har vunne ti [[Grammyprisen|Grammyprisar]],<ref>{{Cite web |title=Linda Ronstadt |url=https://www.grammy.com/grammys/artists/linda-ronstadt |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200102051512/https://www.grammy.com/grammys/artists/linda-ronstadt |archive-date=2. januar 2020 |access-date=23. november 2020 |publisher=Grammys.com}}</ref> tre [[American Music Awards]], to [[Academy of Country Music]]-prisar, ein [[Emmyprisen|Emmypris]] og ein [[ALMA Award]]. Mange av albuma hennar har selt til minst [[gullplate]] i USA og internasjonalt. Ho har òg blitt nominert til ein [[Tonyprisen|Tonypris]] og ein [[Golden Globe]]. Ho har vunne [[Latin Grammy-æresprisen]] av [[The Latin Recording Academy]] i 2011 og fekk [[Grammy-æresprisen]] av [[The Recording Academy]] i 2016. Ho vart innlemma i [[Rock and Roll Hall of Fame]] i april 2014.<ref>{{Cite web |date=16. oktober 2013 |title=2014 Induction Ceremony The Rock and Roll Hall of Fame and Museum |url=http://rockhall.com/inductees/ceremonies/2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017085255/http://rockhall.com/inductees/ceremonies/2014/ |archive-date=17. oktober 2013 |access-date=16. oktober 2013 |publisher=Rock and Roll Hall of Fame}}</ref> 28. juli 2014 fekk ho nasjonalmedaljen for kunst og humaniora i USA.<ref>{{Cite news |date=28. juli 2014 |title=President Obama Honors Linda Ronstadt, Jeffrey Katzenberg, Others in Art and Humanities Ceremony |work=[[Daily News (New York)|Daily News]] |agency=Associated Press |location=New York |url=http://www.nydailynews.com/news/politics/president-obama-honor-linda-ronstadt-jeffrey-katzenberg-art-humanities-ceremony-article-1.1882876 |url-status=live |access-date=23. november 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151125125224/http://www.nydailynews.com/news/politics/president-obama-honor-linda-ronstadt-jeffrey-katzenberg-art-humanities-ceremony-article-1.1882876 |archive-date=25. november 2015}}</ref> I 2019 fekk ho i lag med [[Dolly Parton]] og [[Emmylou Harris]] ei stjerne på [[Hollywood Walk of Fame]] for arbeidet deira som ein trio.<ref>{{Cite web |last=Hermanson|first=Wendy |date=26. juni 2018 |title=Faith Hill, Dolly Parton, Emmylou Harris, Linda Ronstadt Getting Stars on Hollywood Walk of Fame |url=http://tasteofcountry.com/faith-hill-dolly-parton-emmylou-harris-linda-ronstadt-getting-stars-hollywood-walk-of-fame/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180627173526/http://tasteofcountry.com/faith-hill-dolly-parton-emmylou-harris-linda-ronstadt-getting-stars-hollywood-walk-of-fame/ |archive-date=27. juni 2018 |access-date=9. oktober 2020|website=Taste of Country}}</ref><ref>{{Cite web |title=Powerful Country Women Getting Stars on Hollywood Walk of Fame |url=http://tasteofcountry.com/faith-hill-dolly-parton-emmylou-harris-linda-ronstadt-getting-stars-hollywood-walk-of-fame/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180904122952/http://tasteofcountry.com/faith-hill-dolly-parton-emmylou-harris-linda-ronstadt-getting-stars-hollywood-walk-of-fame/ |archive-date=4. september 2018 |access-date=24. august 2018 |website=Taste of Country}}</ref> Ronstadt var blant fem personar som fekk Kennedy Center Honors i 2019. Ronstadt har gjeve ut 24 studioalbum og 15 samlealbum. Ho har hatt 38 singlar inne på [[Billboard Hot 100|US ''Billboard'' Hot 100]]-lista i USA. 21 av desse singlane nådde topp 40, ti av dei har nådd topp 10 og ein har nådd toppen av lista («[[You're No Good]]»). Ho hadde ikkje same suksessen i Storbritannia, og berre singelen «[[Blue Bayou#Linda Ronstadt-versjonen|Blue Bayou]]» nådde topp 40 på den britiske singellista.<ref>{{Cite web |title=Linda Ronstadt |url=https://www.officialcharts.com/artists/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190508182655/https://www.officialcharts.com/artists/ |archive-date=8. mai 2019 |access-date=25. september 2009 |publisher=[[Official Charts Company]]}}</ref> Duetten til Ronstadt med [[Aaron Neville]], «[[Don't Know Much]]», nådde andreplassen på den amerikanske singellista i desember 1989.<ref>{{Cite web |title=Don't Know Much |url=https://www.officialcharts.com/search/singles/Bad%20Love |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150603015212/http://www.officialcharts.com/search/singles/BAD%20LOVE/ |archive-date=3. juni 2015 |access-date=25. september 2009 |publisher=[[Official Charts Company]]}}</ref> Ho har hatt 36 album på lista, ti topp 10-album og tre album på toppen av den amerikanske ''Billboard'' Pop Album-lista. Ronstadt har samarbeidd med artistar innan ei rekkje sjangrar, som [[Bette Midler]], [[Billy Eckstine]],<ref name="Eckstine">{{Cite web |title=Disc 2, October 1969: Featuring Linda Ronstadt, Joe Cocker, Billy Eckstine, Mort Sahl, and Sid Caesar, God Bless the Child Linda Ronstadt and Billy Eckstine Duet |url=http://www.audiofidelity.net/pc-dvd-playboy.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20060821235734/http://www.audiofidelity.net/pc-dvd-playboy.html |archive-date=21. august 2006 |access-date=13. desember 2012 |website=Playboy After Dark DVD Collection}}</ref> [[Frank Zappa]], [[Carla Bley]] ([[Escalator Over the Hill]]), [[Rosemary Clooney]], [[Flaco Jiménez]], [[Philip Glass]], [[Warren Zevon]], [[Emmylou Harris]], [[Gram Parsons]], [[Dolly Parton]], [[Neil Young]], [[Paul Simon]], [[Earl Scruggs]], [[Johnny Cash]] og [[Nelson Riddle]]. Ho har sunge på over 120 album og selt meir enn 100&nbsp;millionar plater, som gjer ho til ein av dei bestseljande artistane nokon gong.<ref name=Guest>{{Cite web |last=Partridge, Tony <!--site owner--> |date=12. september 2006 |title=Linda Ronstadt Guest Appearances and Unique Recordings |url=http://www.ronstadt-linda.com/GuestAppearances.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20080509070218/http://www.ronstadt-linda.com/GuestAppearances.pdf |archive-date=9. mai 2008 |access-date=24. november 2020 }}http://lyricswww.ronstadt-linda.com/guestapp.doc {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151124153259/http://lyricswww.ronstadt-linda.com/guestapp.doc |date=24. november 2015 }}</ref><ref>{{Cite news |last=Ward |first=Bruce |date=27. desember 2013 |title=Musical memoirs hit some high notes |work=[[Ottawa Citizen]] |url=https://ottawacitizen.com/entertainment/musical-memoirs-hit-some-high-notes |url-status=live |access-date=14. februar 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221153553/http://www.ottawacitizen.com/entertainment/Musical%2Bmemoirs%2Bsome%2Bhigh%2Bnotes/9328315/story.html |archive-date=21. februar 2014}}</ref> Christopher Loudon i ''[[Jazz Times]]'' skreiv i 2004 at Ronstadt er «velsigna med den mest utrulege røysta i hennar generasjon.»<ref name="JazzTimes2">{{Cite web |last=Loudon |first=Christopher |date=December 2004 |title=Linda Ronstadt: ''Hummin' to Myself'' (Verve) |url=http://jazztimes.com/reviews/cd_reviews/detail.cfm?article_id=15185&section=CD%20Reviews&issue=200412 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070413113105/http://www.jazztimes.com/reviews/cd_reviews/detail.cfm?article_id=15185&section=CD%20Reviews&issue=200412 |archive-date=13. april 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[JazzTimes]]}}</ref> Ronstadt trappa ned etter 2000 då ho meinte at røysta hennar vart dårlegare,<ref name="mccarthy1" /> og gav ut det siste albumet sitt i 2004 og heldt den siste konserten sin i 2009. Ho annonserte at ho pensjonerte seg i 2011 og avslørte kort tid etter at ho ikkje lenger kunne syngje på grunn av ein degenerativ tilstand som seinare viste seg å vere [[progressiv supranukleær parese]].<ref name="mccarthy1">{{Cite news |last=McCarthy |first=Ellen |date=3. desember 2019 |title=Linda Ronstadt never stopped singing |work=The Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/entertainment/music/linda-ronstadt-never-stopped-singing/2019/12/02/57d6ad7c-0f9d-11ea-b0fc-62cc38411ebb_story.html |url-status=live |access-date=4. desember 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191204034249/https://www.washingtonpost.com/entertainment/music/linda-ronstadt-never-stopped-singing/2019/12/02/57d6ad7c-0f9d-11ea-b0fc-62cc38411ebb_story.html |archive-date=4. desember 2019}}</ref> Sidan den gongen har Ronstadt opptredd offentleg fleire gonger, og har hatt fleire turnéar der ho heldt offentlege talar i 2010-åra. Ho publiserte sjølvbiografien sin, ''Simple Dreams: A Musical Memoir'',<ref name="Memoir">{{Cite book |last=Ronstadt, Linda |title=Simple Dreams: A Musical Memoir |publisher=[[Simon & Schuster]] |year=2013 |isbn=978-1-4516-6872-8 |oclc=829743967}}</ref> i september 2013. Ein dokumentar basert på memoara hennar, ''[[Linda Ronstadt: The Sound of My Voice]]'', kom ut i 2019. == Tidleg liv == Linda Maria Ronstadt vart fødd i [[Tucson i Arizona]] 15. juli 1946, som det tredje av dei fire barna til Gilbert Ronstadt (1911{{ndash}}1995), ein velståande maskinhandlar som styrte F. Ronstadt Co.,<ref name="fredronstadt">{{Cite web |year=2003 |title=Borderman: Memoirs of Federico José María Ronstadt |url=http://www.uapress.arizona.edu/BOOKS/bid1482.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070210024613/http://www.uapress.arizona.edu/BOOKS/bid1482.htm |archive-date=10. februar 2007 |access-date=26. november 2020 |publisher=University of Arizona Press}}</ref> og Ruth Mary (fødd Copeman) Ronstadt (1914{{ndash}}1982), som var heimeverande.<ref>{{Cite book |last=Bego |first=Mark |title=Linda Ronstadt: It's So Easy |publisher=Eakin Press |year=1990 |isbn=0-89015-775-8 |pages=9–11}}</ref> Ronstadt voks opp på ranchen til familien med syskena Peter (som var [[politimeister]] i Tucson i ti år frå 1981 til 1991), Michael J. og Gretchen (Suzy). Familien vart omtalt i magasinet ''[[Family Circle]]'' i 1953.<ref name="family">{{Cite web |last=Ronstadt |first=Deborah J. |year=1953 |title=Gilbert Ronstadt Was Born in 1911 |url=http://www.ronstadt.com/GilbertRonstadt.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929101949/http://www.ronstadt.com/GilbertRonstadt.htm |archive-date=28. november 2020 |access-date=24. november 2020 |website=[[Family Circle]]}}</ref> Faren til Linda kom frå ein nybyggjar-familien i Arizona<ref name="tiptheirhat">{{Cite web |last=Vallely |first=Jean |date=April 1980 |title=Playboy Interview: Linda Ronstadt |url=http://www.ronstadt-linda.com/playboy80.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20071205083824/http://www.ronstadt-linda.com/playboy80.htm |archive-date=5. desember 2007 |access-date=7. mai 2007 |website=Playboy}}</ref><ref>{{Cite web |last=Connelly |first=Christopher |date=October 13, 1983 |title=What's New – Album Reviews |url=https://www.rollingstone.com/music/albumreviews/whats-new-19831013 |access-date=28. november 2020 |website=Rolling Stone}}<!-- lowercase by 1983 --></ref> og var av tysk, engelsk og mexicansk opphav.<ref name="tucsonsronstadtfamilyhistory">{{Cite web |title=Tucson's Ronstadt Family |url=http://parentseyes.arizona.edu/ronstadtfamily/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070223110825/http://parentseyes.arizona.edu/ronstadtfamily/ |archive-date=23. februar 2007 |access-date=24. november 2020 |website=Through Our Parents' Eyes: History and Culture of Southern Arizona |publisher=Arizona Library}}</ref> Familien hadde viktige bidrag i historia til Arizona, inkludert vognproduksjon, handel, apotek og musikk, og er skrive om i biblioteket i [[University of Arizona]].<ref name="tucsonsronstadtfamily">{{Cite web |title=The Ronstadt Family |url=http://www.library.arizona.edu/exhibits/ronstadt/index.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20060904230839/http://www.library.arizona.edu/exhibits/ronstadt/index.html |archive-date=4. september 2006 |access-date=3. oktober 2007 |publisher=The University of Arizona Archives}}</ref> Mor hennar Ruth Mary, var av tysk, engelsk og nederlandsk opphav, og voks opp i [[Flint i Michigan]].<ref name="LloydCopeman">{{Cite web |title=LloydCopeman.com Prolific U.S. Inventor |url=http://www.lloydcopeman.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070413010355/http://www.lloydcopeman.com/ |archive-date=13. april 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=LloydCopeman.com}}</ref> == Karriere == === Tidlege år === Ronstadt hadde ein familie som var glad i musikk og tradisjonar, som påverka musikkstilen og musikkvala hennar seinare i karrieren. Då ho voks opp høyrde ho på mange typar musikk, mellom anna [[mexicansk musikk]], som vart sunge av heile familien hennar og som var fast i barndommen.<ref name="AARP-07">{{Cite web |last=Leach |first=Anita Mabante |date=August 2007 |title=Linda Ronstadt : The music legend opens up to AARP Segunda Juventud Online |url=http://www.aarpsegundajuventud.org/english/entertainment/2007-AS/07AS_ronstadt.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20081222084100/http://www.aarpsegundajuventud.org/english/entertainment/2007-AS/07AS_ronstadt.html |archive-date=22. desember 2008 |access-date=24. november 2020}}</ref> Ronstadt har sagt at alt ho har spelt inn på sine eigne plater{{snds}}rock and roll, rhythm and blues, gospel, opera, country, kormusikk og mariachi{{snds}}er musikk ho høyrde familien syngje i stova heime, eller ho høyrde på radio, som barn. Ho har sagt at det var mora som fekk ho til å like [[Gilbert and Sullivan]] og faren som introduserte ho til [[tradisjonell pop]] og [[Great American Songbook]]-repertoaret ho seinare skulle vere med å introdusere for ein heilt ny generasjon.<ref name="Asheralbumsales">{{Cite web |last=Kruger |first=Debbie |date=17. juni 1998 |title=Linda Ronstadt Interview 17. juni 1998 at Linda's home in Tucson, Arizona |url=http://www.debbiekruger.com/writer/freelance/ronstadt_transcript.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928113552/http://www.debbiekruger.com/writer/freelance/ronstadt_transcript.html |archive-date=28. september 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=debbiekruger.com}}</ref><ref name="starbulletin">{{Cite news |last=Burlingame |first=Burl |title=Silver threads golden moments: After 35 years, Linda Ronstadt returns to sing in Diamond Head Crater |work=Honolulu Star-Bulletin |url=http://archives.starbulletin.com/2006/03/28/features/story01.html |url-status=live |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100808101920/http://archives.starbulletin.com/2006/03/28/features/story01.html |archive-date=August 8, 2010}}</ref> Frå tidleg av var syngjestilen hennar inspirert av songarar som [[Lola Beltrán]] og [[Édith Piaf]]. Ho har kalla synginga og rytmane deira «meir som gresk musikk. Det er ein slags 6/7-takt, særs drivande og særs intens.»<ref name="influences">{{Cite web |date=February 1971 |title=Sanity on the Line Every Show |url=http://www.ronstadt-linda.com/arthitp1.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160331054553/http://www.ronstadt-linda.com/arthitp1.htm |archive-date=31. mars 2016 |access-date=26. november 2020 |website=Hit Parader}}</ref> Ho var òg inspirert av countrysongaren [[Hank Williams]]. Ho har sagt at «alle jentesongarar» har til sjuande og sist «noko å takke [[Ella Fitzgerald]] og [[Billie Holiday]] for».<ref name="tiptheirhat" /> Ronstadt sa om [[Maria Callas]] at «det finst ingen i hennar liga. Sånn er det. Punktum. Eg lærte meir om å syngje rock n roll frå å lytte til Maria Callas-plater enn eg gjorde av å lytte til popmusikk kvar søndag i ein månad.&nbsp;... Ho er den største kvinnelege songaren nokon gong.»<ref name="NYTGarden">{{Cite news |last=[[Stephen Holden|Holden, Stephen]] |date=19. april 1995 |title=At Lunch With: Linda Ronstadt; And This Is What 48 Looks Like |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/1995/04/19/garden/at-lunch-with-linda-ronstadt-and-this-is-what-48-looks-like.html?scp=1&sq=%22And+This+Is+What+48+Looks+Like%22&st=nyt |url-status=live |access-date=5. september 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130518104422/http://www.nytimes.com/1995/04/19/garden/at-lunch-with-linda-ronstadt-and-this-is-what-48-looks-like.html?scp=1&sq=%22And+This+Is+What+48+Looks+Like%22&st=nyt |archive-date=18. mai 2013}}</ref> === Starten av karrieren === 14 år gammal skipa Ronstadt ein visetrio med broren Peter og systera Gretchen. Gruppa spelte på kafear, brorskapshus og andre små stader, og kalla seg sjølv «The Union City Ramblers» og «The Three Ronstadts», og dei spelte til og med inn msuikk i eit studio i Tucson under namnet «The New Union Ramblers».<ref name=MIXMag2000 /> Repertoaret deira bestod av musikk dei voks opp med{{snds}}folk, country, bluegrass og mexicansk.<ref name="ramblers">{{Cite web |last=Barnard |first=Russ |date=October 1978 |title=Linda Ronstadt: The Queen of Rock & Roll is also a Queen of Country Music |url=http://www.ronstadt-linda.com/artcm78.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808092706/http://www.ronstadt-linda.com/artcm78.htm |archive-date=8. august 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[Country Music (magazine)|Country Music]]}}</ref> Men Ronstadt ønskte stadig å lage ei blanding av folkemusikk og rock 'n' roll,<ref name="hamill">{{Cite book |last=[[Pete Hamill|Hamill, Pete]] |url=https://books.google.com/books?id=buUCAAAAMBAJ&pg=PA23 |title=Linda Ronstadt, Pirate Queen |date=July 21, 1980 |page=23 |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160103033249/https://books.google.com/books?id=buUCAAAAMBAJ&pg=PA23#v=onepage&q=&f=false |archive-date=January 3, 2016 |url-status=live}}</ref> og i 1964, etter eit semester på Arizona State University,<ref name=ramblers /> valde 18-åring å flytte til Los Angeles.<ref name="LATimes">{{Cite journal |last=Lewis |first=Randy |date=20. august 2010 |title=Linda Ronstadt remembers Kenny Edwards: 'A beacon to me' |url=http://latimesblogs.latimes.com/music_blog/2010/08/linda-ronstadt-kenny-edwards.html |url-status=live |journal=Los Angeles Times |archive-url=https://web.archive.org/web/20100823080906/http://latimesblogs.latimes.com/music_blog/2010/08/linda-ronstadt-kenny-edwards.html |archive-date=23. august 2010 |access-date=24. november 2020}}</ref><ref name="Soulful" /><ref name="Claire">{{Cite book |last=Claire |first=Vivian |title=Linda Ronstadt |publisher=Flash Books |year=1978 |isbn=0-8256-3918-2 |location=New York |page=10}}</ref> === The Stone Poneys === {{detaljar|Stone Poneys}} Ronstadt vitja ein ven frå Tucson, [[Bobby Kimmel]], i Los Angeles under ein påskeferie i 1964, og seinare det året, kort tid før ho fylte 18,<ref name=LATimes /> valde ho å flytte der permanent for å skipe eit band i lag med han.<ref name="Soulful" /> Kimmel hadde alt byrja å skrive folkrocksongar med gitarist-låtskrivar [[Kenny Edwards]], og dei tre fekk etter kvart signert ein platekontrakt av [[Nik Venet]] hos [[Capitol Records|Capitol]] sommaren 1966 som «[[The Stone Poneys]]». Trioen gav ut tre album i løpet av 15 månader i 1967 og 1968: ''[[The Stone Poneys av The Stone Poneys|The Stone Poneys]]'', ''[[Evergreen, Volume 2]]'' og ''[[Linda Ronstadt, Stone Poneys and Friends, Vol. III]]''. Bandet er kjent for hitsingelen «[[Different Drum]]» (skriven av [[Michael Nesmith]] før han vart med i [[The Monkees]]), som nådde 13. plassen på [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]]-lista som nådde 12. plassen på ''[[magasinet Cashbox|Cashbox]]''-lista. 50 år seinare er songen framleis ein av dei mest populære Ronstadt-songane.<ref>{{Cite web |title=Linda Ronstadt |url=http://www.rhapsody.com/artist/linda-ronstadt |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110704220240/http://www.rhapsody.com/artist/linda-ronstadt |archive-date=4. juli 2011 |access-date=24. november 2020 |publisher=Rhapsody}}</ref> === Solokarriere === Ronstadt var framleis kontraktmessig forplikta til Capitol Records, og Ronstadt gav ut det første soloalbumet sitt, ''[[Hand Sown ... Home Grown]]'', i 1969. Det er blitt kalla det første [[alternativ country]]-albumet av ei kvinne.<ref name="Linen106">{{Cite web |last=McGrath |first=T. J. |date=June–July 2003 |title=Linda Ronstadt Silver Threads & Golden Needles |url=http://www.dirtylinen.com/106/ronstexc.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20040717164311/http://www.dirtylinen.com/106/ronstexc.html |archive-date=July 17, 2004 |access-date=28. november 2020 |website=Dirty Linen Issue No. 106}}</ref> I same perioden bidrog ho til prosjektet ''[[Music from Free Creek]]''. Ronstadt song på nokre reklamar på denne tida, mellom anna for elektriske barbermaskinar frå [[Remington Products|Remington]], der lydspor frå både Ronstadt og [[Frank Zappa]] sa at barbermaskinen «cleans you, thrills you ... may even keep you from getting busted».<ref name="Remington">{{Cite web |title=Remington Electric Razor |url=http://home.comcast.net/~westhamptonpg/razor.html |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121219221429/http://home.comcast.net/~westhamptonpg/razor.html |archive-date=19. desember 2012 |access-date=24. november 2020 |website=The Linda Ronstadt Download Center |publisher=westhamptonpg personal webpage}}</ref> Det andre soloalbumet til Ronstadt, ''[[Silk Purse]]'', kom ut i mars 1970. Det vart spelt inn i [[Nashville]], og vart produsert av [[Elliot Mazer]], som Ronstadt valde å samarbeide med etter råd frå [[Janis Joplin]], etter at han hadde arbeidd med ho på ''[[Cheap Thrills av Big Brother and the Holding Company|Cheap Thrills]]''.<ref name="Capitol">{{Cite web |date=8. november 2005 |title=Linda Ronstadt's 1969–1974 Capitol Records Solo Output Presented in New 2-CD Collection, 'The Best Of Linda Ronstadt: The Capitol Years' |url=http://www.prnewswire.com/cgi-bin/stories.pl?ACCT=104&STORY=/www/story/11-08-2005/0004211041&EDATE= |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20071011225100/http://prnewswire.com/cgi-bin/stories.pl?ACCT=104&STORY=%2Fwww%2Fstory%2F11-08-2005%2F0004211041&EDATE= |archive-date=11. oktober 2007 |access-date=24. november 2020 |agency=PR Newswire}}</ref> På plateomslaget til ''Silk Purse'' ser einRonstadt i ein gjørmete grisehage. Ronstadt har sagt at ho ikkje var nøgd med albumet, sjølv om det gav ho den første solohitten hennar, «[[Long, Long Time]]», og den første Grammynominasjonen hennar for beste kvinnelege song. ==== Turnering ==== I 1975 spelte Ronstadt konsertar med [[Jackson Browne]], [[Eagles]] og [[Toots and the Maytals]].<ref name="Eliot2004">{{Cite book |last=Eliot |first=Marc |url=https://books.google.com/books?id=o_EjE6-iyQoC&pg=PA119 |title=To the Limit: The Untold Story of the Eagles |date=29. desember 2004 |publisher=Da Capo Press |isbn=978-0-306-81398-6 |pages=119– |access-date=24. november 2020}}</ref> I eit intervju med ''[[Rolling Stone]]'' i 1976 og [[Cameron Crowe]] sa Ronstadt «dei har ikkje funne opp eit ord for den einsemda ein kjenner når ein er ute på turné. Verda rasar forbi deg, verkeleg raskt, og alle desse folka ser på deg.&nbsp;... Folk ser meg i 'jentesongar'-drakta.»<ref>{{Cite web |last=Crowe |first=Cameron |date=2. desember 1976 |title=Linda Ronstadt: The Million-Dollar Woman |url=http://www.ronstadt-linda.com/artrs76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080706155746/http://www.ronstadt-linda.com/artrs76.htm |archive-date=6. juli 2008 |access-date=31. juli 2008 |website=Rolling Stone}}</ref> I 1974 sa ho til [[Peter Knobler]] i ''[[Crawdaddy!|Crawdaddy]]'', «Folk utnyttar deg alltid. Alle som er interesserte i deg har ein baktanke.»<ref>Knobler, Peter. [http://www.ronstadt-linda.com/artcrw74.htm «Linda Ronstadt: It's Not That Easy Being the Pretty Girl on the Block»] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160305010004/http://www.ronstadt-linda.com/artcrw74.htm |date=5. mars 2016 }} ''[[Crawdaddy]],'' June 1974.</ref> Fleire år før Ronstadt vart det forfattaren Gerri Hirshey kalla den første «arenarock-divaen» med «enormt forventa turnear»<ref name="doubleplatinum">{{Cite book |last=Hirshey |first=Gerri |url=https://books.google.com/books?id=-SiL4_ay5zoC&q=%22highest+paid+woman+in+rock%22&pg=PA86 |title=We Gotta Get Out of This Place: The True, Tough Story of Women in Rock |date=June 2002 |publisher=Grove Press |page=86 |isbn=9780802138996 |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160103033249/https://books.google.com/books?id=-SiL4_ay5zoC&pg=PA86&lpg=PA86&dq=%22highest+paid+woman+in+rock%22#PPA86,M1 |archive-date=January 3, 2016 |url-status=live}}</ref>, byrja ho soloturneane sine i Nord-Amerika. Men ho sleit både kjenslemessig og profesjonelt på desse turneane. Det var få andre «jentesongarar» i rockemiljøet på denne tida, og dei vart forviste til eit «groupie-nivå når me var ei ein flokk med berre rock and roll-karar», ein status Ronstadt klarte å unngå.<ref name="groupie">{{Cite web |last=Senoff |first=Pete |date=26. desember 1969 |title=Female Rocker Roundup: Linda Ronstadt, Lynn Carey, Lydia Pense, Nansi Nevins – Part 1 |url=http://www.ronstadt-linda.com/intfus1.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120314091408/http://www.ronstadt-linda.com/intfus1.htm |archive-date=14. mars 2012 |access-date=24. november 2020 |website=Fusion Magazine}}</ref> Forholdet til menn på profesjonelt nivå som medmusikarar førte til konkurranse, utryggleik, dårlige romansar og ei rekkje kjæraste-managerar. På den tida hadde ho ovundring for songarar som [[Maria Muldaur]] som ikkje ofra kvinnelegheita si, men sa at ho kjende eit enormt sjølvpålagt press for å konkurrere med «gutane» på alle nivå.<ref name="Soulful">{{Cite book |last=Orloff |first=Katherine |url=http://www.ronstadt-linda.com/intwom2.htm |title=Rock 'n' Roll Woman |publisher=Nash Pub |year=1974 |access-date=24. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927184415/http://www.ronstadt-linda.com/intwom2.htm |archive-date=27. september 2007 |url-status=live}}</ref> Ho sa i eit intervju i 1969 i ''Fusion Magazine'' at det var vanskeleg å vere ein einsleg jentesongar akkompagnert berre av menn.<ref name=groupie /> Det var vanskeleg for ho å få tak i musikarar til å spele for seg på grunn av egoproblemet deira med å spele bak ei kvinne.<ref name="backupband2">{{Cite web |last=Senoff |first=Pete |date=26. desember 1969 |title=Female Rocker Roundup: Linda Ronstadt, Lynn Carey, Lydia Pense, Nansi Nevins – Part 2 |url=http://www.ronstadt-linda.com/intfus2.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120314090835/http://www.ronstadt-linda.com/intfus2.htm |archive-date=14. mars 2012 |access-date=24. november 2020 |website=Fusion Magazine}} ([http://www.ronstadt-linda.com/intfus1.htm Part 1] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120314091408/http://www.ronstadt-linda.com/intfus1.htm |date=14. mars 2012 }})</ref> Kort tid etter ho gjekk solo seint i 1960-åra, var eit av dei første banda hennar det tidlege countryrockbandet [[Swampwater]], som kombinerte [[Cajun-musikk|cajun]]- og swamp-rock-element i musikken sin. Medlemmane her var mellom andre cajun-felespelaren [[Gib Guilbeau]] og [[John Beland]], som seinare vart med i [[The Flying Burrito Brothers]],<ref name="swamprock">{{Cite web |last=jason |date=20. mai 2007 |title=Swampwater «Swampwater» |url=http://therisingstorm.net/swampwater-swampwater/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070609171143/http://therisingstorm.net/swampwater-swampwater/ |archive-date=9. juni 2007 |access-date=24. november 2020 |website=The Rising Storm}}</ref> i tillegg til Stan Pratt, Thad Maxwell og Eric White, bror av [[Clarence White]] i [[The Byrds]]. Swampwater akkompagnerte Ronstadt då ho spelte på ''[[TV-serien The Johnny Cash Show|The Johnny Cash Show]]''<ref name=swampwater>{{Cite web |last=Roberts |first=John |date=May 2003 |title=John Beland |url=http://www.barkingspider.abelgratis.com/artists/beland.shtml?functions |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070803012815/http://www.barkingspider.abelgratis.com/artists/beland.shtml?functions |archive-date=3. august 2007 |access-date=24. november 2020 |website=The Barking Spider}}</ref> ''[[The Mike Douglas Show]]'' og [[Big Sur Folk Festival]].<ref name="BigSur">{{Cite web |title=Gib Guilbeau, 1970–1972 |url=http://members.chello.at/thomas.aubrunner/gib4.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070609103002/http://members.chello.at/thomas.aubrunner/gib4.htm |archive-date=9. juni 2007 |access-date=24. november 2020 |website=Swampwater}}</ref> Eit anna band med [[Don Henley]], [[Glenn Frey]], [[Bernie Leadon]] og [[Randy Meisner]], starta seinare [[Eagles]]. Dei turnerte med ho ein kort periode i 1971 og spelte på ''[[Linda Ronstadt av Linda Ronstadt|Linda Ronstadt]]'', det sjølvoppkalla tredjealbumet hennar. Ein singel frå albumet, Jackson Browne sin «[[Rock Me on the Water]]», selde dårleg. På dette stadiet byrja Ronstadt å arbeide med produsenten og kjærasten [[John Boylan]]. Ho sa «Så snart et byrja å arbeide med John Boylan, byrja eg å vere med å produsere meg sjølv. Eg var alltid ein del av min eigen produksjon. Men eg trengde alltid ein produsent som kunne utføre innfalla mine.»<ref name=MIXMag2000 /> I 1971 byrja Ronstadt å snakke med [[David Geffen]] om å flytte frå Capitol Records til Geffen sitt [[Asylum Records]].<ref>See generally Tom King, ''The Operator: David Geffen Builds, Buys, and Sells the New Hollywood'', s. 159, 173, Broadway Books (New York 2001).</ref> ==== Samarbeid med Peter Asher ==== Ronstadt byrja på det fjerde soloalbumet sitt, ''[[Don't Cry Now]]'', i 1973, med Boylan (som hadde forhandla kontrakten hennar med [[Asylum Records]]) og [[J.D. Souther|John David «J.D.» Souther]] som produsent på det meste av albumet. Men ho trengde nokon som kunne arbeidde med ho som ein likemann, så Ronstadt spurte [[Peter Asher]], som var blitt sterkt tilrådd til ho av syster til [[James Taylor]], [[Kate Taylor]]. Han hjelpte til å produsere to av songane: «Sail Away» og «I Believe in You».<ref name="producer3" /> Den første countryhitten til Ronstadt var på albumet, «[[Silver Threads and Golden Needles]]», som ho først hadde spelt inn på ''Hand Sown ... Home Grown''{{snds}}og denne gongen nådde songen topp 20 på countrylista. ''Don't Cry Now'' vart følgd av den største mogelegheita hennar til då, då ho varma opp for [[Neil Young]] på ''Time Fades Away''-turneen hans, og spelte for eit større publikum enn ho hadde gjort før. Bak scenen på ein konsert i Texas, introduserte [[Chris Hillman]] ho for [[Emmylou Harris]] og sa til dei «De to kan bli gode vener»,<ref name="goldmine">{{Cite web |date=2. august 1996 |title=And then there were two ... Linda Ronstadt talks about her friend Emmylou Harris, and about the unhappy end of the ''Trio'' project |url=http://www.ronstadt-linda.com/intgm.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927184553/http://www.ronstadt-linda.com/intgm.htm |archive-date=27. september 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[Goldmine (magazine)|Goldmine]]}}</ref> noko han fekk rett i og som førte til mange samarbeid dei neste åra. Samstundes vart albumet det mest suksessrike ho hadde hatt til då og selde 300&nbsp;000 eksemplar i løpet av 1974.<ref name="producer3">{{Cite book |last=Fong-Torres |first=Ben |chapter-url=https://books.google.com/books?id=igEvYlgm4HIC&pg=PA209 |title=Not Fade Away: A Backstage Pass to 20 Years of Rock & Roll |year=1999 |isbn=978-0-87930-590-1 |pages=209–220 |chapter=Linda Ronstadt, Heartbreak on Wheels (Rolling Stone, 27. mars 1975) |access-date=24. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140111143202/http://books.google.com/books?id=igEvYlgm4HIC&pg=PA209#v=onepage&q&f=false |archive-date=11. januar 2014 |url-status=live}}</ref> Asher var meir samarbeidsvillig og meir på same side musikalsk som Ronstadt enn tidlegare produsentar ho hadde arbeidd med.<ref name="MIXMag2000">{{Cite web |last=Daley |first=Dan |date=1. desember 2000 |title=Linda Ronstadt |url=http://mixonline.com/mag/audio_linda_ronstadt/index.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20051113092247/http://mixonline.com/mag/audio_linda_ronstadt/index.html |archive-date=13. november 2005 |access-date=26. november 2020 |website=[[Mix (magazine)|Mix]]}}http://www.mixonline.com/news/profiles/linda-ronstadt/365380 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304234527/http://www.mixonline.com/news/profiles/linda-ronstadt/365380 |date=4. mars 2016 }}</ref> RonstadtDet profesjonelle samarbeidet hennar med Asher gjorde at ho kunne ta meir ansvar sjølv og delegere ansvar til andre i platestudioet.<ref name="producer3" /> Asher var først noko motvillig til å arbeide med ho, sidan ho hadde rykte på seg for å vere «ei sterk og sta kvinne», gjekk han med på å bli produsenten hennar på fulltid,<ref name="negativequalities">{{Cite web |last=Ryder |first=Caroline |date=October 2007 |title=Peter Asher Interview |url=http://swindlemagazine.com/issueicons/peter-asher/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20071025181433/http://swindlemagazine.com/issueicons/peter-asher/ |archive-date=25. oktober 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[Swindle (magazine)|Swindle]]}}</ref> og hadde denne rolla til seint i 1980-åra. Asher meinte suksessen deira kom av at han var den første produsenten hennar som hadde eit reint profesjonelt forhold til ho. Han sa «Det må vere mykje vanskelegare å ha ein objektiv diskusjon om karrireren til ein person du ligg med».<ref name="producer3" /> ==== Vokalstil ==== Stilen til Ronstadt var innan [[country]] med rytmar frå [[ranchera]]-musikk{{snds}}som ho i 1968 samanlikna med «mexicansk bluegrass»{{snds}}og blanda dei med rock and roll og til ein viss grad pop. Mange av desse rytmane og lydane var ein del av dei sørvestlege røtene hennar.<ref name="Soulful2">{{Cite web |title=Gypsy Eyes, Interview 1968 |url=http://www.ronstadt-linda.com/artdis.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808092638/http://www.ronstadt-linda.com/artdis.htm |archive-date=8. august 2007 |access-date=24. november 2020 |website=Cleveland Scene}}</ref> Resultatet vart ein [[countryrock]], som seint i 1960-åra byrja å breie seg inn i populærmusikken, og var ei retning innan rocken som Ronstadt var med på å forme og kommersialisere. Men så tidleg som i 1970 vart Ronstadt kritisert av musikk-«puristar» for «musikktypen» hennar som kryssa mange sjangrar. Magasinet ''Country Western Stars'' skreiv i 1970 at «Rockefolk syntest ho var for lett, visefolk syntest ho var for pop, og popfolk forstod ikkje heilt kvar ho var, men countryfolket elska verkeleg Linda.» Ho har aldri kategorisert seg sjølv og valde å halde på med sjangerkryssande musikk.<ref name="CWS">{{Cite web |date=March 1970 |title=Sexy new sweetheart for country western |url=http://www.ronstadt-linda.com/cws70-3.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080109092922/http://www.ronstadt-linda.com/cws70-3.html |archive-date=9. januar 2008 |access-date=8. april 2008 |website=Country Western Stars}}</ref> ==== Tolkande songar ==== Ronstadt vert rekna som «ein tolkar av tida si»,<ref name="interpreter4">{{Cite news |last=Varga |first=George |date=21. november 2004 |title=A 'song interpreter' for her times: Linda Ronstadt is ready to give jazz another whirl |work=U-T San Diego |url=http://www.signonsandiego.com/news/features/20041121-9999-1a21linda.html |url-status=live |access-date=26. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081225022959/http://www.signonsandiego.com/news/features/20041121-9999-1a21linda.html |archive-date=25. desember 2008}}</ref> og har fått ros for å ha mot til å setje sitt preg på mange av songane ho spelte inn.<ref name="DeanofRock">{{Cite web |title='Courageous' singer plunges back into pop-music mainstream |url=http://www.highbeam.com/doc/1P2-3975133.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121106074443/http://www.highbeam.com/doc/1P2-3975133.html |archive-date=6. november 2012 |access-date=26. november 2020 |website=Chicago Sun-Times}}</ref> Likevel er hittane hennar blitt kritisert av enkelte for å vere coversongar. Ronstadt sjølv har indikert at somme av hittane hennar i 1970-åra vart spelte inn under mykje press om å skape ein salssuksess, og at mange av songane ho likte best sjølv var songar som ikkje var hittar frå albuma hennar.<ref name=MIXMag2000 /> Rontadt skreiv få songar sjølv, og var berre medlåtskrivar på tre av songane ho spelte inn. Den naturlege vokalrekkjevidda til Ronstadt dekkjer fleire oktavar frå [[kontraalt]] til [[sopran]] og ho har stundom synt heile rekkjevidda i ein enkel song. Ronstadt var den førte kvinnelege artisten i pophistoria som oppnådde å selje til fire platinaplater på rad. ''[[Rolling Stone]]'' skreiv om singlane hennar at «ein heil generasjon kanskje ikkje hadde høyrd om artistar som [[Buddy Holly]], [[Elvis Costello]] og [[Chuck Berry]] utan tolkingane hennar.»<ref name="interpreter6">{{Cite web |title=Artists: Linda Ronstadt Bio, Pictures, Video |url=https://www.rollingstone.com/music/artists/linda-ronstadt/biography |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20171202022453/http://www.rollingstone.com/music/artists/linda-ronstadt/biography |archive-date=2. desember 2017 |access-date=24. november 2012 |website=Rolling Stone}}</ref> Andre har hevda at Ronstad hadde same effekt på generasjonen sin med hennar musikk frå [[Great American Songbook]] med musikk frå 1920- og 1930-åra. ==== Mest suksessrike kvinnelege songar i 1970-åra==== [[Fil:Zangeres Linda Ronstadt op Schiphol, Bestanddeelnr 928-8976.jpg|mini|Ronstadt med produsenten Peter Asher og bandet hennar, 1976.]] Forfattaren [[Andrew Greeley]] skildra Ronstadt i boka si ''God in Popular Culture'', som «den mest suksessrike og utan tvil den mest haldbare og dugande kvinnelege rockesongaren i si tid.»<ref name="Greeley">{{Cite book |last=Greeley, Andrew |chapter-url=https://archive.org/details/godinpopularcult0000gree/page/214 |title=''God in Popular Culture'' |publisher=Thomas More Press |year=1989 |isbn=978-0-88347-234-7 |page=[https://archive.org/details/godinpopularcult0000gree/page/214 214-] |chapter=14:Ronstadt and Mellencamp: The Search for Roots |access-date=24. november 2020}}</ref> Magasinet ''[[Dirty Linen]]'' skildra ho som «den første verkelege kvinnelege superstjerna i rocken... med utselde stadion og ei rekkje mega-suksessrike album.»<ref name="Linen106" /> Plateomslaga, plakatane og magasinframsidene som synte rock and roll-imaget hennar, var like kjende som musikken hennar.<ref name="Goldmine589">{{Cite journal |last=DeYoung |first=Bill |date=21. februar 2003 |title=Home at Last: The Journey of Linda Ronstadt |url=http://www.ronstadt-linda.com/gold03.htm |url-status=live |issue=589 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924092043/http://www.ronstadt-linda.com/gold03.htm |archive-date=24. september 2015 |access-date=26. november 2020 |journal=Goldmine}}</ref> Mot slutten av tiåret skildra ''[[Chicago Sun Times]]'' ho som «70-talets dekan på skulen for kvinnelege rockesongarar»<ref name="DeanofRock" /> og vart det ''[[Redbook]]'' kalla «den mest suksessrike kvinnelege rockestjerna i verda.»<ref name="Redbook">{{Cite web |last=Kaye |first=Elizabeth |title=Linda Ronstadt: Why Is She the Queen of Lonely? |url=http://www.ronstadt-linda.com/intrb.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808110908/http://www.ronstadt-linda.com/intrb.htm |archive-date=8. august 2007 |access-date=26. november 2020 |website=Redbook}}</ref> Sjølv om Ronstadt hadde vore ein kultfavoritt i musikkmiljøet i fleire år, slo ho gjennom for fullt i 1975, 29 år gammal.<ref name="people75">{{Cite web |last=Windeler |first=Robert |date=17. november 1975 |title=When Will She Be Loved? Linda Ronstadt Finds the Time, at Last, Is Now |url=http://www.ronstadt-linda.com/artpeo75.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070107041451/http://www.ronstadt-linda.com/artpeo75.htm |archive-date=7. januar 2007 |access-date=26. november 2020 |website=[[People (magazine)|People]]}}</ref> Med utgjevinga av ''Heart Like a Wheel'', kalla opp etter eit av albumspora som var skrive av [[Anna McGarrigle]], nådde Ronstadt toppen av [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-lista.<ref name="BillboardWheelno1on200">{{Cite web |last=Caulfield |first=Keith |date=18. april 2014 |title=Linda Ronstadt Rocks Highest-Charting Album in 24 Years |url=https://www.billboard.com/articles/columns/chart-beat/6062513/linda-ronstadt-rocks-highest-charting-album-in-24-years |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140827134919/http://www.billboard.com/articles/columns/chart-beat/6062513/linda-ronstadt-rocks-highest-charting-album-in-24-years |archive-date=27. august 2014 |access-date=26. november 2020 |website=[[magasinet Billboard|Billboard]]}}</ref> Det var òg det første av fire album som nådde toppen av countrylista i USA, og selde til dobbel platinaplate<ref name="RIAAsearch">{{Cite web |last=RIAA |title=RIAA – Gold & Platinum |url=https://www.riaa.com/gold-platinum/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180212231947/https://www.riaa.com/gold-platinum/ |archive-date=12. februar 2018 |access-date=26. november 2020}}</ref> (over to millionar eksemplar i USA). I mange tilfelle var tokingane hennar meir suksessrike enn originalsongane, og mange gonger vart nye låtskrivarar oppdaga av eit større publikum gjennom tolkingane og innspelingane hennar. Den første singelen frå ''Heart Like a Wheel'', «[[You're No Good]]»{{snds}}ein rocka versjon av ein R&B-song skriven av [[Clint Ballard jr.]] som Ronstadt først ikkje ønskte å ha med fordi gitarspelinga til [[Andrew Gold]] minna ho for mykje om ein «Beatles-song»<ref name="producer3" />{{snds}}nådde toppen av ''[[magasinet Billboard|Billboard]]'' og ''Cash Box'' Pop-singellistene.<ref name="bronson">Bronson, Fred. ''The Billboard Book of Number 1 Hits''. {{ISBN|0-8230-7677-6}}.</ref> Den andre singelen frå albumet, «[[When Will I Be Loved]]»{{snds}}ein livleg countryrockversjon av [[Everly Brothers]]-songen{{snds}}gjekk til topps på ''Cashbox''-lista og nådde andreplassen på ''Billboard''-lista.<ref name=bronson /> Songen vart òg den første Ronstadt-songen som gjekk til topps på countrylista.<ref name=bronson /> Albumet fekk òg god kritikk og vart den første store suksessen hennar. Ronstadt vann den første [[Grammyprisen]] sin<ref name="1stgrammy">{{Cite web |title=The GRAMMYs: Past Winners Search |url=http://www.grammy.com/nominees/search |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20101225154149/http://www.grammy.com/nominees/search |archive-date=25. desember 2010 |access-date=26. november 2020}}</ref> for beste kvinnelege countrysong for «[[I Can't Help It (If I'm Still in Love with You)]]», originalt frå 1940-åra av [[Hank Williams]]. Versjonen til Ronstadt nådde andreplassen på countrylista. Sjølve albumet vart nominert til årets album. ''[[Rolling Stone]]'' sette Ronstadt på framsida av magasinet i mars 1975. Det var det første av seks ''Rolling Stone''-framsider fotografert av [[Annie Leibovitz]]. I september 1975 kom Ronstadt-albumet ''[[Prisoner in Disguise]]''. Det klatra raskt til topp 5 på ''Billboard'' Album-lista og selde over ein million eksemplar.<ref name = RIAAsearch /> Det vart det andre albumet hennar på rad som selde til platina, begge to i same året. Den første singelen frå albumet var «[[Love Is A Rose]]». Songen klatra på pop- og countrylista, men det var versjonen hennar av «[[Heat Wave av Martha and the Vandellas|Heat Wave]]» som vart mest spelt på radio. Asylum trekte ut «Love Is a Rose» og gav ut «Heat Wave» i staden med «Love Is a Rose» som B-side. «Heat Wave» nådde topp 5 på ''Billboard'' Hot 100, medan «Love Is A Rose» nådde topp 5 på Billboard si countryliste. I 1976 nådde Ronstadt topp 3 på ''Billboard''-lista og vann den andre Grammyprisen sin for beste kvinnelege popsong for albumet ''[[Hasten Down the Wind]]''. Albumet selde til platinaplate. Det hadde eit sexy, avslørande plateomslag og synte Ronstart som songar og låtskrivar, og ho komponerte to av songane her, «Try Me Again» (i lag med Andrew Gold) og «Lo Siento Mi Vida». Albumet hadde òg ei tolking av [[Willie Nelson]]-balladen «[[Crazy av Willie Nelson|Crazy]]», som nådde topp 10 på countrylista tidleg i 1977. Mot slutten av 1977 overgjekk Ronstadt suksessen til ''Heart Like a Wheel'' med albumet ''[[Simple Dreams]]'', som låg fem veker på toppen av ''Billboard'' 200-lista.<ref name="Billboardsimpledreams5weeks">{{Cite journal |date=17. januar 2009 |title=Billboard Jan 17, 2009 |url=https://books.google.com/books?id=aKAOa7WLRrYC&q=%22simple+dreams%22+Ronstadt+billboard+five+weeks&pg=PT36 |url-status=live |journal=[[magasinet Billboard|Billboard]] |publisher=[[Nielsen Business Media, Inc.]] |volume=121 |issue=2 |page=37 |issn=0006-2510|access-date=26. november 2020}}</ref> Det selde over 3,5 millionar eksemplar det året i USA aleine - ny rekord for ein kvinneleg artist. ''Simple Dreams'' hadde ei rekkje hitsinglar på fleire singellister. Blant dei var platina-singelen «[[Blue Bayou]]», ein countryrock-versjon av ein [[Roy Orbison]]-song; «[[It's So Easy! av The Crickets|It's So Easy]]»{{snds}}tidlegare av Buddy Holly{{spaced ndash}}, ein cover av [[The Rolling Stones]] sin «[[Tumbling Dice]]», og «[[Poor Poor Pitiful Me]]», ein song skriven av [[Warren Zevon]]. Albumet fekk fleire Grammy-nominasjonar, mellom anna for årets singel og beste kvinnelege popsong for «Blue Bayou». Det vann Grammyprisen for beste plateomslag. Seint i 1977 vart Ronstadt den første kvinna som fekk to songar på topp 10 av Billboard Hot 100-lista samstundes. «Blue Bayou» låg på tredjeplassen, medan «It's So Easy» låg på femte. ''Simple Dreams'' vart ein av dei bestseljande albuma hennar internasjonalt òg, og nådde toppen av albumlistene i Australia og Canada.<ref name="international">{{Cite web |title=Ronstadt Facts, Investigative International Sales |url=http://lindaronstadt.de/facts.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20101108092354/http://lindaronstadt.de/facts.htm |archive-date=8. november 2010 |access-date=17. april 2007 |website=Linda Ronstadt Record Sales Information Page (German Site)}}</ref> ''Simple Dreams'' gjorde òg Ronstadt til den mest suksessrike kvinnelege turnéartisten. Same året fullførte ho ein turné i Europa. Som magasinet ''[[Country Music]]'' skreiv i oktober 1978, fastsette ''Simple Dreams'' rolla Ronstadt hadde som «den mest suksessrike rock and roll-kvinna ''og'' countrystjerna på denne tida.»<ref name=ramblers /> I 1977 vart ho spurt av [[Los Angeles Dodgers]] om å syngje [[den amerikanske nasjonalsongen]] på kamp 3 i [[World Series]] mot [[New York Yankees]].<ref name="nationalanthem">{{Cite web |title=Linda Ronstadt Singing the National Anthem at Game three of World Series |url=https://www.youtube.com/watch?v=2DxYYwE_ezE |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130722180424/http://www.youtube.com/watch?v=2DxYYwE_ezE |archive-date=22. juli 2013 |access-date= 26. november 2020 |via=YouTube}}</ref> Ho fekk den tredje førsteplassen på Billboard Album-lista - som på den tida var tangering av rekorden [[Carole King]] sette i 1974 - med ''[[Living in the USA]]''. Ho fekk ein stor hitsingel med «[[Ooo Baby Baby]]», frå plata, og songen gjekk inn på alle die fire store singellistene i USA (Pop, adult contemporary, country og R&B). ''Living in the USA'' var det første albumet av nokon artist som hadde eit førehandssal på over to millionar eksemplar.<ref name="doubleplatinum" /> Albumet selde etter kvart over tre millionar i USA. Mot slutten av året krona ''Billboard'' Ronstadt med tre prisar som årets kvinnelge popartist, årets kvinnelege popalbum og årets kvinnelege artist.<ref name="TopFemale">{{Cite web |date=23. desember 1978 |title=Congratulations |url=http://www.lindaronstadt.com/files/pwoi/BB_23Dec1978_Congrats.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808224414/http://www.lindaronstadt.com/files/pwoi/BB_23Dec1978_Congrats.html |archive-date=8. august 2007 |access-date=24. juni 2007 |website=Billboard}}</ref> ''Living in the USA'' synte songaren på rulleskeiser med ny kort, permanent på plateomslaget. I 1978 var Ronstadt òg med i filmen ''[[filmen FM|FM]]'', der plottet omhandlar ein radioprogramleiar som prøver å sende ein Ronstadt-konsert på direkten utan at ein konkurrerande radiostasjon får vite om det. I filmen speler Ronstadt songane «Poor, Poor Pitiful Me», «[[Love Me Tender]]» og «[[Tumbling Dice]]». Ronstadt vart overtydd om å spele inn «Tumbling Dice» etter at [[Mick Jagger]] kom bak scenen på ein konsert og sa «Du gjer for mange balladar, du burde gjere meir rock and roll.»<ref name="MickJagger">{{Cite web |date=March 1978 |title=Tour Reflections and Simple Dreams |url=http://www.ronstadt-linda.com/arthp78.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20151003011350/http://www.ronstadt-linda.com/arthp78.htm |archive-date=3. oktober 2015 |access-date=26. november 2020 |website=The Hit Parader Interview}}</ref> Etter suksessen med ''Living in the USA'', drog Ronstadt ut på turné. Ho var gjesteartist på scenen med [[The Rolling Stones]] i Tucson Community Center den 21. juli 1978, i heimbyen hennar der ho og Jagger song «Tumbling Dice».<ref>{{Cite web |title=Ronstadt and Rolling Stones, 21. juli 1978 |url=http://www.iorr.org/talk/read.php?1,1222215,1222980 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110613231122/http://www.iorr.org/talk/read.php?1,1222215,1222980 |archive-date=13. juni 2011 |access-date=9. desember 2010 |website=Photos |publisher=iorr.org forum}}</ref><ref>{{Cite web |date=12. september 2013 |title=Why Linda Ronstadt Still Matters to Tucson |url=http://www.tucsonweekly.com/tucson/why-linda-ronstadt-still-matters-to-tucson/Content?oid=3872523 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150529030503/http://www.tucsonweekly.com/tucson/why-linda-ronstadt-still-matters-to-tucson/Content?oid=3872523 |archive-date=29. mai 2015 |access-date=26. november 2020}}</ref><ref>{{Cite web |date=21. juli 1978 |title=Rolling Stones U.S. Tour 1978 |url=http://www.myetymology.com/encyclopedia/Rolling_Stones_U.S._Tour_1978.html0 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110714143020/http://www.myetymology.com/encyclopedia/Rolling_Stones_U.S._Tour_1978.html0 |archive-date=14. juli 2011 |access-date=9. desember 2010 |publisher=MyEtymology.com/SpeedyLook}}</ref> ==== Best betalte kvinne i rocken ==== [[Fil:LindaRonstadtPerforming.jpg|mini|venstre|Ronstadt på [[New Haven Veterans Memorial Coliseum]], 16. august 1978<ref name="NEWHAVEN1978">[http://www.wolfgangsvault.com/linda-ronstadt/fotografi/fine-art-print/NHC780816-02-16.html «Linda Ronstadt: Black & White Photo Aug 16, 1978 New Haven Veterans Memorial Coliseum (New Haven, CT)»] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160304192801/http://www.wolfgangsvault.com/linda-ronstadt/fotografi/fine-art-print/NHC780816-02-16.html |date=4. mars 2016 }}, ''wolfgangsvault.com''</ref><ref name="SETLISTNH1978">[http://www.setlist.fm/setlists/linda-ronstadt-4bd6bb36.html?page=4 «Artist: Linda Ronstadt, Venue: New Haven Veterans Memorial Coliseum, New Haven, CT, USA 16. august 1978»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131017202114/http://www.setlist.fm/setlists/linda-ronstadt-4bd6bb36.html?page=4 |date=17. oktober 2013 }}. ''setlist.fm''</ref>]] Mot slutten av 1978 var Ronstadt blitt den best betalte kvinna i rockeindustrien.<ref name="doubleplatinum" /> Ho hadde seks platinaplater, tre av dei på toppen av ''Billboard''-litsa og fleire pophittar. I 1978 aleine tente ho over 12&nbsp;millionar amerikanske dollar<ref name="tiptheirhat" /> (rundt 46 millionar dollar i 2020)<ref name="CPI1">{{Cite web |title=The Inflation Calculator |url=http://data.bls.gov/cgi-bin/cpicalc.pl |access-date=26. november 2020 |website=The following form adjusts any given amount of money for inflation, according to the Consumer Price Index}}</ref> og same året selde ho 17 millionar album totalt, til ein verdi av over 60 millionar dollar<ref name="Ward1978">{{Cite web |last=Ward |first=Ed |date=21. februar 1978 |title=The Queens of Rock: Ronstadt, Mitchell, Simon and Nicks talk of their men, music and life on the road |url=https://news.google.com/newspapers?id=DHJkAAAAIBAJ&pg=1859,3122645&dq=none+of+the+beatles+are+female+neither+are+any+of+the+rolling+stones+nor+were&hl=en |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20151016215805/https://news.google.com/newspapers?id=DHJkAAAAIBAJ&sjid=7X0NAAAAIBAJ&pg=1859,3122645&dq=none+of+the+beatles+are+female+neither+are+any+of+the+rolling+stones+nor+were&hl=en |archive-date=16. oktober 2015 |access-date=24. november 2020 |website=[[The New York Times]] }}</ref> (tilsvarande 230&nbsp;millionar i 2020).<ref name=CPI1 /> I 1979 drog Ronstadt på ein internasjonal turné og spelte i Australia og Japan. Ho deltok òg på ein veldedig konsert for venen [[Lowell George]] i [[The Forum i Inglewood i California|The Forum]] i Los Angeles. ==== Frå rock til operette ==== [[Fil:19810800-05-LindaRonstadt.jpg|mini|Linda Ronstadt på Six Flags Over Texas, August 1981.]] I februar 1980 gav Ronstadt ut ''[[Mad Love av Linda Ronstadt|Mad Love]]'', det sjuande albumet hennar på rad som selde til platinaplate. Det er eit streit rockealbum inspirert av post-punk og new wave, inkludert songar av låtskrivarar som Elvis Costello, [[The Cretones]] og [[Mark Goldenberg]], som sjølv spelte på plata. Som ein del av marknadsføringa av albumet, vart det spelt inn ein konsert for HBO i april. Delar av denne konserten vart gjeven ut som det første offisielle konsertalbumet hennar i februar 2019.<ref>{{Cite web |date=9. februar 2019 |title=Years after giving up singing, Linda Ronstadt is back on the charts with 'Live in Hollywood' |url=https://www.latimes.com/entertainment/music/la-et-ms-linda-ronstadt-live-hollywood-parkinsons-20190209-story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190715225124/https://www.latimes.com/entertainment/music/la-et-ms-linda-ronstadt-live-hollywood-parkinsons-20190209-story.html |archive-date=26. november 2020 |access-date=26. november 2020 |website=Los Angeles Times}}</ref> Ho var òg på framsida av ''Rolling Stone'' for sjette gongen. ''Mad Love'' gjekk inn på ''Billboard'' Album-lista på topp 5 den første veka og klatra til tredjeplassen. Ho fekk topp 10-hittar med «[[How Do I Make You]]», opphavleg av [[Billy Thermal]], og «[[Hurt So Bad]]» opphavleg av [[Little Anthony & the Imperials]]. Albumet vart nominert til Grammyprisen for beste kvinnelege rockesong. Sommaren 1980 byrja Ronstadt å øve for den første av fleire hovudroller i [[Broadway-musikal]]ar. [[Joseph Papp]] hadde tilsett ho i rolla i [[Gilbert and Sullivan]] sin ''[[The Pirates of Penzance]]'', i lag med [[Kevin Kline]].<ref name="Pirates">{{Cite web |date=September 1981 |title=Rock Queen Conquers Broadway and Lives Happily Ever After |url=http://www.ronstadt-linda.com/arthp81.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927184223/http://www.ronstadt-linda.com/arthp81.htm |archive-date=27. september 2007 |access-date=24. november 2020 |website=Hit Parader}}</ref> Ho sa det var eit naturleg val for ho å syngje Gilbert and Sullivan, sidan bestefaren Fred Ronstadt hadde skipa det første orkesteret i [[Tucson]], ''Club Filarmonico Tucsonense'', som ein gong framført ''The Pirates of Penzance''.<ref name=AARP-07 /> ''The Pirates of Penzance'' hadde premiere i [[Central Park]] i New York City, før det flytta til Broadway, der det vart ein hit. Det gjekk frå 8. januar 1981 til 28. november 1982.<ref name="imbd">{{Cite web |title=Linda Ronstadt |url=http://www.ibdb.com/person.asp?id=58306 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071015170003/http://ibdb.com/person.asp?id=58306 |archive-date=15. oktober 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=[[Internet Broadway Database]]}}http://www.ibdb.com/Person/View/58306 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160321105056/http://www.ibdb.com/Person/View/58306 |date=21. mars 2016 }}</ref> Ronstadt spelte òg i filmversjonen av musikalen i lag med Kline og [[Angela Lansbury]] i 1983. Dette var den einaste filmrolla hennar som andre enn seg sjølv. Ronstadt vart nominert til ein [[Golden Globe]] for filmrolla si. Ho vart òg nominert til [[Tonyprisen]] for beste framføring av ei kvinneleg hovudrolle i ein musikal. Som barn hadde Ronstadt oppdaga operaen ''[[La bohème]]'' gjennom ein stumfilm med [[Lillian Gish]] og hadde ein draum om ein dag å spele rolla som Mimi. I 1984 fekk Ronstadt denne rolla av Joseph Papp på [[Public Theater]]. Produksjonen fekk dårleg kritikk og selde særs dårleg, og vart lagt ned etter berre nokre få kveldar.<ref name="Mimi">{{Cite web |last=Kroll |first=Jack |date=10. desember 1984 |title=A Pop Star Goes Puccini |url=http://www.ronstadt-linda.com/artnw84.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927184423/http://www.ronstadt-linda.com/artnw84.htm |archive-date=27. september 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[Newsweek]]}}</ref> I 1982 gav Ronstadt ut albumet ''[[Get Closer av Linda Ronstadt|Get Closer]]'', hovudsakleg eit rock- og popalbum. Det var det einaste albumet hennar mellom 1975 og 1990 som ikkje selde til platina. Det nådde 31. plassen på ''Billboard'' Album-lista. Det gav ho to topp 40-hittar med «Get Closer» og «[[I Knew You When (song)|I Knew You When]]»{{snds}}ein song av [[Billy Joe Royal]]{{snds}}medan [[Jimmy Webb]]-songen «Easy For You To Say» vart ein overraskande topp 10-hit på Adult Contemporary-lista våren 1983. «Sometimes You Just Can't Win» vart plukka opp av countryradio og nådde 27. plassen på countrylista. Ronstadt filma òg fleire musikkvideoar for albumet, som vart vist på den nye TV-kanalen MTV. Albuemt gav Ronstadt to Grammy-nominasjonar: ein for beste kvinnelege rockesong for tittelsporet og ein annan for beste kvinnelege popsong for albumet. Plata vann prisen for beste plateomslag. Etter ''Get Closer'' la Ronstadt ut på turné i Nord-Amerika og ho var ein av hovudattraksjonane den sommaren og hausten. 25. november 1982 spelte ho ein «Happy Thanksgiving Day»-konsert på [[Reunion Arena]] i Dallas som vart sendt på direkten via satellitt på [[National Broadcasting Company|NBC]]-stasjonar i USA.<ref name="dallas">{{Cite web |year=1982 |title=Linda Ronstadt Live. On Radio [advertisement] |url=http://www.lindaronstadt.com/files/scans/1982_dallas_radio_concert.jpg |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071128102836/http://www.lindaronstadt.com/files/scans/1982_dallas_radio_concert.jpg |archive-date=28. november 2007 |access-date=4. november 2007 |website=Billboard |publisher=The Source (NBC)}}</ref> I 1988 kom Ronstadt attende til Broadway for ein kortare periode for ei musikalsk utgåve av albumet hennar som feira den mexicanske arva hennar, ''Canciones De Mi Padre{{snds}}A Romantic Evening in Old Mexico''.<ref name="imbd2">{{Cite web |title=Linda Ronstadt's Canciones |url=http://www.ibdb.com/production.asp?ID=4514 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070713233420/http://www.ibdb.com/production.asp?ID=4514 |archive-date=13. juli 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=[[Internet Broadway Database]]}}http://www.ibdb.com/Person/View/58306 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160321105056/http://www.ibdb.com/Person/View/58306 |date=21. mars 2016 }}</ref> === Kunstnariske aspirasjonar === Ronstadt har sagt at byrjinga av karrieren hennar var «så fokusert på folk, rock og country» og at ho «gjekk litt lei og prøvde å gjere noko anna, og det har eg gjort heilt sidan den gongen.»<ref name="bored12">{{Cite news |last=Saitowitz |first=Paul |date=31. mai 2007 |title=Linda Ronstadt to Play at Fantasy Springs |work=[[The Press-Enterprise|Press-Enterprise]] |location=Riverside, California |url=http://www.pe.com/entertainment/stories/PE_Ent_Guide_D_ronstadt01.19591ed.html |url-status=dead |access-date=6. juni 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929095508/http://www.pe.com/entertainment/stories/PE_Ent_Guide_D_ronstadt01.19591ed.html |archive-date=28. november 2020}}</ref> Innan 1983 er det estimert at ho var verdt over 40&nbsp;millionar dollar<ref name="Reported worth">{{Cite web |date=26. mars 1984 |title=What's New with Linda Ronstadt? She's Singing Her Love Songs to ''Star Wars'' Czar George Lucas |url=http://www.people.com/people/archive/article/0,,20087434,00.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120227172203/http://www.people.com/people/archive/article/0,,20087434,00.html |archive-date=27. februar 2012 |access-date=24. november 2012 |website=[[People (magazine)|People]] |volume=21 |issue=12}}</ref> hovudsakleg frå plater, konsertar og varer. Tidleg i 1980-åra vart Ronstadt kritisert for å ha akseptert 500&nbsp;000 dollar for å spele på den sørafrikanske feriestaden [[Sun City i Sør-Afrika|Sun City]], som braut den kulturelle boikotten av Sør-Afrika og [[apartheid]]regimet.<ref>Latham, Aaron (18. august 1983). «Linda Ronstadt: Snow White in South Africa». ''[[Rolling Stone]]''. Henta 28. november 2020. {{subscription required}}</ref><ref>[[Robert Christgau|Christgau, Robert]] (1990) [http://www.robertchristgau.com/xg/bk-cg80/further.php «Subjects for Further Research»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160327014939/http://www.robertchristgau.com/xg/bk-cg80/further.php|date=27. mars 2016}}. ''Christgau's Record Guide: The '80s'' Pantheon Books, {{ISBN|0-679-73015-X}} (via robertchristgau.com). Henta 28. november 2020.</ref><ref>Santoro, Gene (12. mars 1988). [https://www.questia.com/read/1G1-6441785 «Miriam Makeba. (Music) (column)»] . ''The Nation'' (via [[Questia Online Library]]). Henta 28. november 2020 (krev registrating).</ref> På den tida sa ho, «den siste staden for ein boikott er i kunsten» og «eg likar ikkje å bli fortalt kvar eg ikkje kan gå».<ref>Wilson, John M. (19. mai 1985). [http://articles.chicagotribune.com/1985-05-19/entertainment/8501310597_1_south-africa-cultural-boycott-apartheid «UN`s `Register` Of Performers Raises Blacklist Spectre In S. Africa Boycott»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160426032448/http://articles.chicagotribune.com/1985-05-19/entertainment/8501310597_1_south-africa-cultural-boycott-apartheid|date=26. april 2016}}. ''[[Chicago Tribune]]''. Henta 28. november 2020.</ref> [[Paul Simon]] vart kritisert for å ha teke ho med i 1986 på albumet hans ''[[Graceland av Paul Simon|Graceland]],'' spelt inn i Sør-Afrika, men forsvarte ho: «Eg trur aldri ho meinte å støtte styresmaktene der. Ho gjorde ein feil. Ho er ekstremt liberal i den politiske tankegangen sin og er utan tvil mot apartheid.»<ref name="Odyssey">{{Cite web |last1=Fricke |first1=David |author-link=David Fricke |date=23. oktober 1986 |title=Paul Simon: African Odyssey |url=https://www.rollingstone.com/music/music-news/paul-simon-african-odyssey-104029/ |url-status=live |website=[[Rolling Stone]]}}</ref> Ronstadt vart etter kvart lei av å spele på arenaer.<ref name="identitycrisis">{{Cite web |date=April 28, 2007 |title=Not My Job: Linda Ronstadt |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=9888452 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20081221105626/http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=9888452 |archive-date=December 21, 2008 |access-date=28. november 2020 |publisher=NPR}}</ref> Ho syntes ikkje lenger at arenaer, der folk samla seg for å røyke marihuana og drikke øl, var «ein høvande stad for musikk». Ho ønskte «vinklar i arkitekturen»{{snds}}ein referanse til ein tekst i Paul Simon-songen «[[You Can Call Me Al]]» frå ''Graceland''. (Ronstadt song harmonivokal med Simon på eit anna spor på albumet, «[[Under African Skies]]». Det andre verset der nemner Ronstadt: «Take this child, Lord, from Tucson, Arizona.&nbsp;...»). Ronstadt sa at ho ønskte å syngje på stader som minna om [[greske oldtidsteater]], der merksemda vart fokusert mot scenen og artisten.<ref name="angels">{{Cite web |last=Boone |first=M. |date=18. juli 2007 |title=Great Musikars and Their Legions of Paying Fans Deserve a Great Venue |url=http://www.canada.com/montrealgazette/news/story.html?id=3d66e8e0-b5c8-4106-a56b-95d023c067c3 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071015160703/http://canada.com/montrealgazette/news/story.html?id=3d66e8e0-b5c8-4106-a56b-95d023c067c3 |archive-date=15. oktober 2007 |access-date=28. november 2020 |website=Gazette (Montreal)}}</ref> Platene til Ronstadt i 1980-åra vart like store suksessar som dei ho gav ut i 1970-åra. Mellom 1983 og 1990 fekk Ronstadt seks album som selde til platinaplate, to av dei tredoble platina (kvar for over 3 millionar selde eksemplar i USA).<ref name=certifications>{{Cite web |title=Linda Ronstadt Top Pop Albums |url=http://www.ronstadt-linda.com/toppopa.htm |access-date=28. november 2020 |website=Joel Whitburn presents the Billboard Albums 6th ed. (2007) |publisher=ronstadt-linda.com}}</ref> === Jazz/pop-trilogi === I 1981 produserte og spelte Ronstadt inn eit album med popstandardar kalla ''Keeping Out of Mischief'' med produsenten [[Jerry Wexler]]. Ronstadt var ikkje nøgd med det endelege resultatet og skrinla heile prosjektet. «Det var ei vanskeleg avgjersle» sa ho i magasinet ''Time''.<ref name="Time interview">{{Cite news |last1=Cocks |first1=Jay |last2=Worrell |first2=Denise |date=26. september 1983 |title=Linda Leads the Band |work=[[Time (magazine)|Time]] |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,949833-2,00.html |url-status=live |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121107142714/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,949833-2,00.html |archive-date=7. november 2012}}</ref> Men Ronstadt likte ideen bak albumet, og gav Wexler æra for å ha oppfordra ho til å gjere det.<ref name="Jerry Wexler">{{Cite web |last=Bloom |first=Steve |date=July 1985 |title=An Intimate Conversation with Linda Ronstadt |url=http://www.ronstadt-linda.com/artdb85.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080509164217/http://www.ronstadt-linda.com/artdb85.htm |archive-date=9. mai 2008 |access-date=28. november 2020 |website=[[Down Beat]]}}</ref> Likevel måtte Ronstadt overtyde eit motvillig plateselskap, [[Elektra Records|Elektra]], om at ho skulle spele inn denne typen album under kontrakten sin.<ref name="lindaronstadtwithnelsonrddle">{{Cite web |title=The Peter Levinson Interview |url=http://www.jerryjazzmusician.com/mainHTML.cfm?page=levinson.html |access-date=28. november 2020 |website=Jerry Jazz Musician}}</ref> I 1983 hadde Ronstadt fått henta inn den 62 år gamle dirigenten [[Nelson Riddle]]. I lag sette dei i gang med å rehabilitere [[Great American Songbook|den store amerikanske songboka]], og spelte inn ein albumtrilogi med [[tradisjonell pop]]: ''[[What's New av Linda Ronstadt|What's New]]'' (1983-sal på 3,7&nbsp;millionar i USA i 2010); ''[[Lush Life av Linda Ronstadt|Lush Life]]'' (1984-sal på 1,7 millionar i USA i 2010) og ''[[For Sentimental Reasons av Linda Ronstadt|For Sentimental Reasons]]'' (1986-sal på 1,3 millionar i USA i 2010). Dei tre albuma selde totalt sett nesten sju millionar plater i USA aleine. ''What's New'' synte Ronstadt i ein klassisk kjole med eit øyretelefonar frå [[Walkman]] på hovudet. Då albumet kom ut var det somme kritikarar som kalla musikken «heismusikk», men ho var fast bestemt på å spele inn meir musikk med Riddle, og ''What's New'' vart ein hit. Albumet kom ut i september 1983 og låg 81 veker inne på den amerikanske albumlista, med ein tredjeplass som høgaste plassering. Det selde til tredobbel platinaplate i USA<ref name = RIAAsearch /> (over tre millionar i USA aleine). Albumet vart nominert til Grammyprisen for beste kvinnelege popvokal, og fekk generelt god kritikk. Magasinet ''[[magasinet Time|Time]]'' kalla det «eit av dei mest vågale, uortodokse og uventa albuma i år.»<ref name="TimeWhatsNewReview">{{Cite magazine |date=26. september 1983 |title=Music: Linda Leads the Band |magazine=[[Time (magazine)|Time]] {{subscription required}}|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,949833,00.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080307090521/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,949833,00.html|archivedate=7. mars 2008|url-status=live|accessdate=28. november 2020}}</ref> ''What's New'' førte Riddle til eit yngre publikum. I følgje Levinson «hata det yngre publikummet det Riddle hadde gjort med [[Frank Sinatra]],<ref name="nelsonriddle">{{Cite web |title=Peter Levinson (Interview) |url=http://www.jerryjazzmusician.com/mainHTML.cfm?page=levinson.html |access-date=24. november 2020 |publisher=jerryjazzmusician.com}}</ref> som i 1983 vart rekna som 'gammalpop'». Då Riddle arbeidde med Ronstadt kom karrieren hans i fokus att dei siste tre leveåra sine.<ref name=nelsonriddle /> [[Stephen Holden]] i ''[[The New York Times]]'' skreiv at ''What's New'' «er ikkje det første albumet av ein rockesongar som hyllar den gyldne popæraen, men det er det beste og mest seriøse forsøket på å gjenopprette popideane som [[Beatlemania]] og massemarknaden innan rock for tenåringa reiv ned i midten av 1960-åra.&nbsp;... I tiåret før Beatlemania, kodifiserte somme av dei største songarane i 1940- og 1950-åra eit halvt hundreår med amerikanske popstandardar på dusinvis av album, og mange av dei er ikkje lenger mogeleg å få tak i.»<ref name="nytimes">{{Cite news |last=[[Stephen Holden|Holden, Stephen]] |date=4. september 1983 |title=Linda Ronstadt Celebrate the Golden Age of Pop |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/1983/09/04/arts/linda-ronstadt-celebrates-the-golden-age-of-pop.html |url-status=live |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305070632/http://www.nytimes.com/1983/09/04/arts/linda-ronstadt-celebrates-the-golden-age-of-pop.html |archive-date=5. mars 2016}}</ref> ''What's New'' er det første albumet av ein rockesongar som fekk stor suksess med nyinnspelingar av [[Great American Songbook]].<ref name=nytimes /> I 1984 framførte Ronstadt og Riddle desse songane på scenen, i konserthallar gjennom Australia, Japan og USA, inkludert fleire konsertar i [[Carnegie Hall]], [[Radio City Music Hall]] og [[Pine Knob]]. I 2004 gav Ronstadt ut ''[[Hummin' to Myself av Linda Ronstadt|Hummin' to Myself]]'' for [[Verve Records]]. Det var det første albumet hennar med [[tradisjonell jazz]] sidan innspelinga med Jerry Wexler og Nelson Riddle Orchestra, men denne gongen var det med ein meir intim jazzcombo. === «Trio»-innspelingane === Ronstadt, [[Dolly Parton]] og [[Emmylou Harris]] var vener og fans av kvar andre sin musikk. Ronstadt hadde til dømes spelt inn Parton sin «[[I Will Always Love You]]» på ''Prisoner in Disguise''. I 1978 kom dei saman i eit forsøk på å spele inn eit ''Trio''-album. Det vart derimot ikkje noko av den gongen. I januar 1986 kom dei tre saman att i platestudio, og arbeidde i lag i fleire månader. Resultatet vart ''[[Trio av Dolly Parton, Linda Ronstadt og Emmylou Harris|Trio]]'' i mars 1987. Det vart ein stor hit og låg på toppen av den amerikanske countryalbum-lista i fem veker og nådde òg topp 10 på poplista. Albumet selde over tre millionar eksemplar i USA og dei van Grammyprisen for beste countrysong av ein duo eller ei gruppe. Det gav dei òg fire singlar på topp 10 på countrylista, der «[[To Know Him Is to Love Him]]» gjekk heilt til topps. Albumet var òg nominert til Grammyprisen for årets album. I 1994 spelte dei tre ein oppfølgjar til ''Trio'', men igjen vart det ikkje noko av på den tida fordi dei var for opptekne med sine eigne karriere. Ronstadt, som alt hadde betalt for studiotida og skulda plateselskapet sitt eit ferdig album, fjerna lydspora til Parton, etter hennar ynskje, og heldt vokalen til Harris, og nytta fleire av songane på albumet ''[[Feels Like Home av Linda Ronstadt|Feels Like Home]]'' i 1995. Det var det første countryrockalbumet hennar på fleire år. I 1999 vart derimot Ronstadt, Parton og Harris samde om å gje ut ''[[Trio II]]'', slik dei opphavleg hadde spelt det inn i 1994. Det inneheld ein versjon av [[Neil Young]]-songen «[[songen After the Gold Rush|After the Gold Rush]]», som dei laga ein musikkvideo til. Plata selde til gullplate (500&nbsp;000 selde eksemplar) og vann dei ein Grammypris for beste countrysamarbeid med vokal for denne songen. Ronstadt produserte albumet i lag med [[George Massenburg]] og dei tre kvinnene vart òg nominert til Grammyprisen for beste countryalbum. ===''Canciones de Mi Padre''=== Mot slutten av 1987 gav Ronstadt ut ''[[Canciones de Mi Padre]]'', eit album med tradisjonell mexicansk folkemusikk, eller det ho skildra som «verdsklassesongar». Musikken var arrangert av [[mariachi]]-musikaren [[Rubén Fuentes]]. Desse songane var ein stor del av familietradisjonen og dei musikalske røtene til Ronstadt.<ref name="MexAm">{{Cite web |title=American Way |url=http://www.ronstadt-linda.com/artamway.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808111245/http://www.ronstadt-linda.com/artamway.htm |archive-date=8. august 2007 |access-date=26. november 2020 |website=Linda Ronstadt's New Old Flame- Mexican Music}}</ref> ''Canciones de Mi Padre'' vann Ronstadt ein Grammypris for beste mexicansk-amerikanske album. I 2001 hadde albumet selde til dobbel platina i USA for eit sal på over to millionar eksemplar. Ronstadt produserte og spelte i ei musikal-utgåve av albumet, kalla ''Canciones de mi Padre'', i konserthallar i både USA og Latin-Amerika. Desse konertane vart sidan gjeven ut på DVD. Ronstadt valde så å dra attende til Broadway-scenen, fire år etter ho hadde spelt i ''La bohème''. [[Public Broadcasting Service|PBS]] sende showet som ein del av programmet ''Great Performances'' og det vart ein hit hos publikum. For dette fekk Ronstadt ein Emmypris for beste individuelle framføring i eit varieté- eller musikkprogram. Ronstadt spelte inn to album til med latinamerikansk musikk tidleg i 1990-åra. I 1991 kom ''[[Mas Canciones]]'', som var ein oppfølgjar til det første ''Canciones''-albumet. For dette vann ho Grammyprisen for beste mexicansk/mexicansk-amerikanske album. Året etter gjekk ho bort frå mariachi-stilen og spelte inn kjende afrokubanske songar. Dette albumet heitte ''[[Frenesí av Linda Ronstadt|Frenesí]]''. Som dei to tidlegare latinamerikanske albuma, fekk Ronstadt Grammyprisen for «Best Traditional Tropical Latin Album». I 1991 spelte Ronstadt hovudrolla som erkeengelen San Miguel i ''La Pastorela'', eller ''A Shephard's Tale'', ein musikal filma i ''[[San Juan Bautista i California|San Juan Bautista]]''. Stykket vart skriven og regissert av [[Luis Valdez]]. Produksjonen var ein del av ''Great Performances''-serien til PBS. ===Attende til moderne musikk=== Seint i 1980-åra valde Rontadt å gå attende til moderne popmusikk igjen, etter å ha hatt suksess med storbandjazz i lag med Riddle og dei populære mariachi-innspelingane. I 1987 kom ho inn att på ''Billboard'' Hot 100-lista med «[[Somewhere Out There av James Horner|Somewhere Out There]]», som nådde andreplassen i mars.<ref name=bronson /> Songen vart nytta i animasjonefilmen ''[[An American Tail]]'', og var ein sentimentla duett med [[James Ingram]] som vart nominrt til fleire Grammyprisar. Dei vann til slutt prisen for årets song. Songen vart òg nominer til [[Oscarprisen]] for beste originale song, og selde over ein million eksemplar i USA aleine. Det var tòg laga ein populær musikkvideo til songen. [[Steven Spielberg]] spurte så Ronstadt om å spele inn temasongen for den animerte oppfølgjaren ''[[An American Tail: Fievel Goes West]]'', som fekk namnet «[[Dreams to Dream]]». Sjølv om «Dreams to Dream» ikkje vart like populær som «Somewhere Out There», vart songen ein hit på Adult Contemporary-lista i 1991. I 1989 gav Ronstadt ut eit popalbum med fleire hitsinglar. ''[[Cry Like A Rainstorm, Howl Like The Wind]]'' vart eit av dei mest suksessrike albuma hennar. Det vart det tiande albumet hennar som gjekk inn på topp 10 på ''Billboard''-lista og nådde sjuandeplassen der. Det selde i tillegg til tredobbel platinaplate<ref name=RIAAsearch /> (over tre millionar selde eksemplar i USA). Albumet vart òg nominert til fleire Grammyprisar.<ref>{{Cite web |title=Artist Linda Ronstadt |url=https://www.grammy.com/grammys/artists/linda-ronstadt |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200102051512/https://www.grammy.com/grammys/artists/linda-ronstadt |archive-date=2. januar 2020 |access-date=23. oktober 2018 |website=Recording Academy Grammy Awards}}</ref> Ronstadt hadde med seg soulsongaren [[Aaron Neville]] frå New Orleans på fleire av songane. Dei song mellom anna duett på «[[Don't Know Much]]» (andreplassen på ''Billboard'' Hot 100 <ref name=bronson />) og «[[All My Life av Linda Ronstadt|All My Life]]» (11. plassen på ''Billboard'' Hot 100), og begge låg lenge på toppen av Adult Contemporary-lista. Duettane førte til fleire Grammynominasjonar. Duoen vann Grammyprisen for beste popsong av ein duo eller ei gruppe i både 1989 og 1990. Seremonien i 1990 var siste gongen Ronstadt stod på scenen og song under Grammprisutdelinga, då ho og Neville framførte «Don't Know Much».<ref name="kqed">{{Cite web |date=July 19, 2006 |title=Linda Ronstadt: Forum with Michael Krasny |url=http://www.kqed.org/epArchive/R607191000 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929082927/http://www.kqed.org/epArchive/R607191000/ |archive-date=September 29, 2007 |access-date=28. november 2020 |publisher=[[KQED-FM]] radio |format=MP3, transcript}}</ref> I desember 1990 deltok ho på ein konsert i [[Tokyo Dome]] til minne om 50-årsdagen til [[John Lennon]]. Andre artistar var [[Miles Davis]], [[Lenny Kravitz]], [[Hall & Oates]], [[Natalie Cole]], [[Yoko Ono]] og [[Sean Lennon]]. Konerten vart gjeve ut på albumet ''Happy Birthday, John''.<ref name="Lennon">{{Cite web |last1=Suzuki |first1=Hisataka |last2=MacKenzie |first2=Shiona |date=9. november 2001 |title=John Lennon Super Live – Japan |url=http://www.jeclique.com/onoweb/dreampower2001.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070528170756/http://www.jeclique.com/onoweb/dreampower2001.html |archive-date=28. november 2020 |access-date=12. mai 2007 |website=Dream Power}}</ref> === Attende til roots-musikk === [[Fil:Linda Ronstadt as honorary doctor at Hardly Strictly 2009.jpg|mini|Linda Ronstadt i klede for æresdoktorgraden sin frå Berklee College of Music ved Hardly Strictly Bluegrass Festival i San Francisco i 2009.]] Ronstadt gav ut det kritikarroste ''[[Winter Light av Linda Ronstadt|Winter Light]]'' seint i 1993. Det hadde eit New Age-arrangement på singelen «[[Heartbeats Accelerating]]» og det sjølvskrivne tittelsporet, som vart spelt inn med [[glasharmonika]]. Det var det første kommersielt mislukka albumet hennar sidan 1972, og nådde berre 92. plassen på Billboard-lista. ''[[Feels Like Home av Linda Ronstadt|Feels Like Home]]'' i 1995 var eit steg attende til countryrocken og inneheld ein versjon av [[Tom Petty]]-songen «[[The Waiting]]». B-sida til singelen, «Walk On», tok Ronstadt attende til countrysingellista for første gongen sidan 1983. Eit albumspor, «The Blue Train», låg ti veker inne på ''Billboard'' Adult Contemporary-lista. Albumet gjorde det litt betre enn føregangaren og nådde 75. plassen på albumlista. Begge albuma vart sidan sletta frå katalogen til Elektra/Asylum. I 1996 gav Ronstadt ut ''[[Dedicated to the One I Love av Linda Ronstadt|Dedicated to the One I Love]]'', eit album med klassiske rock and roll-songar, spelt inn som voggesongar. Albumet nådde 78. plassen på ''Billboard''-lista og vann Grammyprisen for beste barnemusikkalbum. I 1998 gav Ronstadt ut ''[[We Ran]]'' i countryrock- og folkrockstil. Ho gjekk attende rockerøtene sine med tolkingar av songar av [[Bruce Springsteen]], [[Doc Pomus]], [[Bob Dylan]] og [[John Hiatt]]. Innspelinga vart produsert av [[Glyn Johns]]. Det selde dårleg og hadde berre selt opp under 60&nbsp;000 eksemplar i 2008, som er det dårlegaste salstalet hennar i Elektra/Asylum-katalogen. ''We Ran'' hadde ingen hitsinglar, men fekk god kritikk. Sommaren 1999 gav Ronstadt ut albumet ''[[Western Wall: The Tucson Sessions]]'' i lag med Emmylou Harris. Det vart nominert til Grammyprisen for beste moderne folkealbum, og nådde topp 10 på countryalbum-lista. I 2016 hadde albumet selt kring 225&nbsp;000 eksemplar. På nyårsaftan 1999 stod Ronstadt på scenen med [[Eagles]] og [[Jackson Browne]] i [[Staples Center]].<ref name="NewYearsEve">{{Cite web |date=6. mai 1999 |title=The Eagles to Perform at Staples Center |url=http://www.staplescenter.com/news/fullstory.sps?iNewsid=103445&itype=&iCategoryID=0 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928135754/http://www.staplescenter.com/news/fullstory.sps?iNewsid=103445&itype=&iCategoryID=0 |archive-date=28. september 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=Staples Center}}</ref> I 2000 avslutta Ronstadt det langvarige samarbeide med [[Elektra Records|Elektra/Asylum]] og gav ut eit album med julemusikk, ''[[A Merry Little Christmas av Linda Ronstadt|A Merry Little Christmas]]''. Sidan den gongen har Ronstadt gjeve ut eitt album til. I 2006 spelte Ronstadt i lag med ZoZo Sisters og den nye venen [[Ann Savoy]] på ''[[Adieu False Heart]]''. Det var eit album med roots-musikk og kom ut på Vanguard Records. Det selde dårleg og nådde berre 146. plassen i USA. Det vart det siste albumet til Ronstadt sidan røysta hennar byrja å svikte som følgje av [[progressiv supranukleær parese]]. Innspelinga gav ho to Grammynominasjonar for beste tradisjonelle folkealbum og beste lydteknikar. I 2007 bidrog Ronstadt med songen «[[Miss Otis Regrets]]» til albumet ''[[We All Love Ella: Celebrating the First Lady of Song]]''{{snds}}ein hyllest til [[Ella Fitzgerald]].<ref>[http://www.rockonthenet.com/artists-r/lindaronstadt.htm Linda Ronstadt] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20161024115915/http://www.rockonthenet.com/artists-r/lindaronstadt.htm |date=24. oktober 2016 }} Rock on the Net.</ref> I august 2007 spelte Ronstadt på [[Newport Folk Festival]] for første gongen. Det var ein av dei siste konsertane hennar. I 2010 bidrog Ronstadt med arrangement og solovokal til «A La Orilla de un Palmar» på [[The Chieftains]]-albumet ''[[San Patricio av The Chieftains|San Patricio]]'' (med [[Ry Cooder]]). Dette er den siste utgjevinga med Ronstadt som solovokalist. === Pensjonisttilvære === I 2011 annonserte Ronstadt at ho kom til å pensjonere seg frå musikkindustrien.<ref name="retirement">{{Cite web |last=Burch, Cathalena E. |date=22. april 2011 |title=Ronstadt: Legacy 'Belongs 100 Percent to Nelson' |url=http://azstarnet.com/entertainment/blogs/caliente-tuned-in/ronstadt-legacy-belongs-percent-to-nelson/article_17e2d7b2-6ca0-11e0-b37e-001cc4c002e0.html |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20130722141521/http://azstarnet.com/entertainment/blogs/caliente-tuned-in/ronstadt-legacy-belongs-percent-to-nelson/article_17e2d7b2-6ca0-11e0-b37e-001cc4c002e0.html |archive-date=22. juli 2013 |access-date=4. september 2013 |website=[[Arizona Daily Star]]}}</ref> I 2013 avslørte ho at ho hadde fått [[Parkinsons sjukdom]] og «ikkje lenger kan syngje ein einaste tone.»<ref>[[Brian Mansfield|Mansfield, Brian]] (23. august 2013). [https://www.usatoday.com/story/life/music/2013/08/23/linda-ronstadt-parkinsons-disease/2694053 «Linda Ronstadt has Parkinson's Disease{{snds}}The Grammy-Winning Singer Revealed Her Condition to AARP Friday»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170818215454/https://www.usatoday.com/story/life/music/2013/08/23/linda-ronstadt-parkinsons-disease/2694053/ |date=18. august 2017 }}. ''[[USA Today]]''. Henta 4. september 2013.</ref> Diagnosen hennar vart sidan endra til [[progressiv supranukleær parese]].<ref name="mccarthy1" /> == Prisar == === Grammy === {{div col|colwidth=30em}} * [[Grammyprisen 1974|1975]]{{snds}}Beste kvinnelege countrysong, «I Can't Help It (If I'm Still in Love With You)» frå ''Heart Like a Wheel'' * [[Grammyprisen 1976|1976]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, ''Hasten Down the Wind'' * [[Grammyprisen 1987|1987]]{{snds}}Beste countrysong av duo eller gruppe med vokal, ''Trio'' (med Dolly Parton og Emmylou Harris) * [[Grammyprisen 1988|1988]]{{snds}}Beste mexicansk-amerikanske album, ''Canciones de Mi Padre'' * [[Grammyprisen 1989|1989]]{{snds}}Beste popsong av ein duo eller ei gruppe med vokal, «Don't Know Much» frå ''Cry Like a Rainstorm, Howl Like the Wind'' med Aaron Neville * [[Grammyprisen 1990|1990]]{{snds}}Beste popsong av ein duo eller ei gruppe med vokal, «All My Life» frå ''Cry Like a Rainstorm, Howl Like the Wind'' med Aaron Neville * [[Grammyprisen 1992|1992]]{{snds}}Beste tropisk-latinske album, ''Frenesi'' * [[Grammyprisen 1992|1992]]{{snds}}Beste mexicansk-amerikanske album, ''Mas Canciones'' * [[Grammyprisen 1996|1996]]{{snds}}Beste barnemusikkalbum, ''Dedicated to the One I Love'' * [[Grammyprisen 1999|1999]]{{snds}}Beste countrysamarbeid med vokal, «After the Gold Rush» frå ''Trio II'' med Dolly Parton og Emmylou Harris * [[Grammyprisen 2011|2011]]{{snds}}Æresprisen (Latin Grammy) * [[Grammyprisen 2016|2016]]{{snds}}Æresprisen {{div col end}} * I [[Grammyprisen 1981|1981]] vann albumet ''[[In Harmony: A Sesame Street Record]]'' prisen for beste barnemusikkalbum. Ronstadt var ein av fleire artistar på albumet. === Grammynominasjonar === {{div col|colwidth=30em}} * [[Grammyprisen 1970|1970]]{{snds}}Beste moderne, kvinnelege song, «Long, Long Time» frå ''Silk Purse'' * [[Grammyprisen 1975|1975]]{{snds}}Årets album, ''Heart Like a Wheel'' * [[Grammyprisen 1975|1975]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''Heart Like a Wheel'' * [[Grammyprisen 1977|1977]]{{snds}}Årets singel, «Blue Bayou» frå ''Simple Dreams'' * [[Grammyprisen 1977|1977]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, «Blue Bayou» frå ''Simple Dreams'' * [[Grammyprisen 1980|1980]]{{snds}}Beste kvinnelege rockesong, «How Do I Make You» frå ''Mad Love'' * [[Grammyprisen 1982|1982]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''Get Closer'' * [[Grammyprisen 1982|1982]]{{snds}}Beste kvinnelege rockesong, «Get Closer» from the album ''Get Closer'' * [[Grammyprisen 1983|1983]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''What's New'' * [[Grammyprisen 1985|1985]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''Lush Life'' * [[Grammyprisen 1987|1987]]{{snds}}Årets album, ''Trio'' med [[Dolly Parton]] og [[Emmylou Harris]] * [[Grammyprisen 1987|1987]]{{snds}}Beste popsong av ein duo eller ei gruppe med vokal, «Somewhere Out There» frå filmmusikkalbumet ''An American Tail'' med [[James Ingram]] * [[Grammyprisen 1989|1989]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''Cry Like a Rainstorm, Howl Like the Wind'' med [[Aaron Neville]] * [[Grammyprisen 1999|1999]]{{snds}}Beste countryalbum, ''Trio II'' med Dolly Parton og Emmylou Harris * [[Grammyprisen 1999|1999]]{{snds}}Beste moderne folkealbum, ''Western Wall: The Tucson Sessions'' med Emmylou Harris * [[Grammyprisen 2002|2002]]{{snds}}Beste tradisjonelle folkealbum, ''[[Evangeline Made: A Tribute to Cajun Music]]'', fleire artistar, med vokalisten [[Ann Savoy]] * [[Grammyprisen 2006|2006]]{{snds}}Beste tradisjonelle folkealbum, ''Adieu False Heart'' med Ann Savoy {{div col end}} === Latin Grammy === * 2011{{snds}}Æresprisen<ref>{{Cite news |last=Morris |first=Christopher |date=26. juli 2011 |title=Ronstadt Draws Lifetime Award – Latin Recording Academy Also Honors Feliciano |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |url=https://www.variety.com/article/VR1118040434 |url-status=live |access-date=4. september 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121108195008/http://www.variety.com/article/VR1118040434 |archive-date=8. november 2012}}</ref> === Arizona Music and Entertainment Hall of Fame === * 2007{{snds}}Innlemma i æresgalleriet for den viktige innverknaden hennar i utviklinga av underhaldningskulturen i Arizona. === Academy of Country Music === * 1974{{snds}}Beste kvinnelege nykommar * 1987{{snds}}Årets album/ ''Trio'', Dolly Parton, Linda Ronstadt og Emmylou Harris === Country Music Association === * 1988{{snds}}Årets vokalhending / ''Trio'', Dolly Parton, Linda Ronstadt og Emmylou Harris === Primetime Emmy === * 1989{{snds}}Eineståande individuell framføring i eit varieté eller musikkprogram, Linda Ronstadt, Flott framføring: ''Canciones de Mi Padre'' === American Latino Media Arts === * 2008{{snds}}Trailblazer Award for bidrag til amerikansk musikk<ref>{{Cite web |title=ALMA Award |url=https://www.youtube.com/watch?v=xVJHUdmCcPU&feature=PlayList&p=D46B9D0623515D35&index=0&playnext=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707135427/https://www.youtube.com/watch?v=xVJHUdmCcPU&feature=PlayList&p=D46B9D0623515D35&index=0&playnext=1 |archive-date=7. juli 2015 |access-date=28. november 2020 |via=YouTube}}</ref> === Tony-nominasjon === * 1981{{snds}}Tony-prisen for beste framføring av kvinneleg hovudrolle i ein musikal, i ''The Pirates of Penzance'' som «Mabel» === Golden Globe-nominasjon === * 1983{{snds}}Beste framføring av kvinneleg hovudrolle i ein musikal eller komedie, for ''The Pirates of Penzance'' === Lo Nuestro-nominasjonar === * [[Premio Lo Nuestro 1989|1989]]{{snds}}Regional mexicansk kvinneleg artist, årets album (''Canciones de Mi Padre''), og Crossover-artist<ref name="Nominees-1989">{{Cite news |last=Coto |first=Juan Carlos |date=28. mai 1989 |title=Univision Launches Latin Music Awards |work=[[The Miami Herald]]}}</ref> * [[Premio Lo Nuestro 1992|1992]]{{snds}}Regional mexicansk kvinneleg artist<ref>{{Cite journal |date=28. mars 1992 |title=Ana Gabriel leads nominees for Latin Music Awards |journal=[[magasinet Billboard|Billboard]] |volume=104 |issue=13}}</ref> * [[Premio Lo Nuestro 1993|1993]]{{snds}}Tropisk kvinneleg artist, regional mexicansk kvinneleg artist og tropisk song («Perfidia»).<ref name="billboardmag-lonuestro-1993">{{Cite journal |last=Lannert |first=John |date=30. mars 1993 |title=Secada Lead Latin Noms Following Grammy Win |url=https://books.google.com/books?id=0w8EAAAAMBAJ&q=no+se+tu+luis+miguel&pg=PA10 |journal=[[magasinet Billboard|Billboard]] |volume=105 |issue=10 |page=10 |access-date=3. januar 2013}}</ref> ===Kennedy Center=== * 2019 [[Kennedy Center Honors]] == Diskografi== {{detaljar|Diskografien til Linda Ronstadt}} {{div col|colwidth=30em}}{{div col end}} === Studioalbum === {{div col}} * ''[[Hand Sown ... Home Grown]]'' (1969) * ''[[Silk Purse]]'' (1970) * ''[[Linda Ronstadt av Linda Ronstadt|Linda Ronstadt]]'' (1972) * ''[[Don't Cry Now]]'' (1973) * ''[[Heart Like a Wheel]]'' (1974) * ''[[Prisoner in Disguise]]'' (1975) * ''[[Hasten Down the Wind]]'' (1976) * ''[[Simple Dreams]]'' (1977) * ''[[Living in the USA]]'' (1978) * ''[[Mad Love av Linda Ronstadt|Mad Love]]'' (1980) * ''[[Get Closer av Linda Ronstadt|Get Closer]]'' (1982) * ''[[What's New av Linda Ronstadt|What's New]]'' (1983) * ''[[Lush Life av Linda Ronstadt|Lush Life]]'' (1984) * ''[[For Sentimental Reasons av Linda Ronstadt|For Sentimental Reasons]]'' (1986) * ''[[Canciones de Mi Padre]]'' (1987) * ''[[Cry Like a Rainstorm, Howl Like the Wind]]'' (1989) * ''[[Mas Canciones]]'' (1991) * ''[[Frenesí av Linda Ronstadt|Frenesí]]'' (1992) * ''[[Winter Light av Linda Ronstadt|Winter Light]]'' (1993) * ''[[Feels Like Home av Linda Ronstadt|Feels Like Home]]'' (1995) * ''[[Dedicated to the One I Love av Linda Ronstadt|Dedicated to the One I Love]]'' (1996) * ''[[We Ran]]'' (1998) * ''[[A Merry Little Christmas av Linda Ronstadt|A Merry Little Christmas]]'' (2000) * ''[[Hummin' to Myself av Linda Ronstadt|Hummin' to Myself]]'' (2004) {{div col end}} === Konsertalbum === * ''[[Live in Hollywood av Linda Ronstadt|Live in Hollywood]]'' (2019) === Duettar og trioar === * ''[[Trio av Dolly Parton, Linda Ronstadt og Emmylou Harris|Trio]]'' (1987) (Emmylou Harris, Dolly Parton og Linda Ronstadt) * ''[[Trio II]]'' (1999) (Emmylou Harris, Dolly Parton og Linda Ronstadt) * ''[[Western Wall: The Tucson Sessions]]'' (1999) (med Emmylou Harris) * ''[[Adieu False Heart]]'' (2006) (med Ann Savoy) * ''[[The Complete Trio Collection]]'' (2016) (Emmylou Harris, Dolly Parton og Linda Ronstadt) === Samlealbum=== * ''[[Different Drum av Linda Ronstadt|Different Drum]]'' (1974) – Det første samlealbumet av Ronstadt * ''[[Greatest Hits av Linda Ronstadt|Greatest Hits]]'' (1976) * ''A Retrospective'' (1977) * ''[[Greatest Hits, Volume 2 av Linda Ronstadt|Greatest Hits, Volume 2]]'' (1980) * '''Round Midnight'' (1986) – 2-CD set * ''The Linda Ronstadt Box Set'' (1999) – 4-CD set * ''The Very Best of Linda Ronstadt'' (2002) – Billboard No. 19 Country Album * ''The Best of Linda Ronstadt: The Capitol Years'' (2006) – 2-CD set * ''Standards'' with Nelson Riddle Orchestra (2008) * ''The Collection'' (2011) – British 2-CD set * ''[[Duets av Linda Ronstadt|Duets]]'' (2014) * ''Just One Look: Classic Linda Ronstadt'' (2015) ===Songar=== *«[[I Can't Help It (If I'm Still in Love with You)]]» (1974, andreplass på [[Hot Country Songs-lista]])<ref name="LindaRonstadtSHistory">[{{AllMusic|class=artist|id=p5302|pure_url=yes}} allmusic ((( LindaRonstadt > Charts & Awards > Billboard Singles)))]</ref> *«[[You're No Good]]» (1975, førsteplass på [[Billboard Hot 100-lista]]) == Filmar == {| class="wikitable sortable" |+ Film, fjernsyn og teater ! År ! Tittel ! Rolle ! class="unsortable"| Merknad |- | 1968{{ndash}}1969 | ''It's Happening'' | seg sjølv | 2 episodar |- | 1969{{ndash}}1971 | ''[[The Johnny Cash Show]]'' | seg sjølv | 4 episodar |- | 1970 | ''[[Hee Haw]]'' | seg sjølv | episode: «1.28» |- | 1970 | ''[[Playboy After Dark]]'' | seg sjølv; songar | 2 episodar |- | 1970 | ''The Darin Invasion'' | seg sjølv | fjernsynsfilm |- | 1975 | ''[[TV-serien Cher|Cher]]'' | seg sjølv | episode: «1.10» |- | 1977{{ndash}}1989 | ''[[Saturday Night Live]]'' | seg sjølv; musikalsk gjest | 4 episodar |- | 1978 | ''[[filmen FM|FM]]'' | seg sjølv{{snds}}konsertframføring | film |- | 1980 | ''[[The Pirates of Penzance]]'' | Mabel Stanley | fjernsynsfilm |- | 1980 | ''[[The Muppet Show]]'' | seg sjølv | episode: «5.23» |- | 1981{{ndash}}1982 | ''[[The Pirates of Penzance]]'' | Mabel Stanley | nominert til Tonyprisen |- | 1983 | ''[[filmen The Pirates of Penzance|The Pirates of Penzance]]'' | Mabel Stanley | nominert til Golden Globe |- | 1984 | ''[[La bohème]]'' | Mimi | |- | 1988 | ''[[Canciones de Mi Padre]]'' | vokalist | Primetime Emmy Award-vinnar |- | 1989 | ''[[Sesame Street]]'' | seg sjølv, musikalsk gjest | 1 episode |- | 1991 | ''[[Great Performances]]'' | San Miguel | episode: «La Pastorela» |- | 1992 | ''[[The Simpsons]]'' | seg sjølv | Episode: «[[Mr. Plow]]» |- | 1993 | ''[[The Young Indiana Jones Chronicles]]'' | Peggy (syngjande stemme) | episode: «Young Indiana Jones and the Scandal of 1920» |- | 2019 | ''[[Linda Ronstadt: The Sound of My Voice]]'' | seg sjølv, både nye opptak og arkivopptak |} == Bøker == * {{Cite book |last=Ronstadt |first=Linda |year=2013 |title=Simple Dreams: A Musical Memoir |edition=First Simon & Schuster hardcover |location=New York |publisher=[[Simon & Schuster]] |isbn=978-1-4516-6872-8 |oclc=829743967}} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Linda Ronstadt|Linda Ronstadt]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 28. november 2020.'' {{refslutt}} {{fotnoteliste|3}} == Bakgrunnsstoff == {{commonscat|}} * [http://www.lindaronstadt.com Offisiell nettstad] * {{Imdb namn|0740168}} {{Linda Ronstadt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Linda Ronstadt| ]] [[Kategori:Grammy Lifetime Achievement Award]] [[Kategori:United States National Medal of Arts]] [[Kategori:Folk frå Tucson]] [[Kategori:USA-amerikanske skodespelarar]] [[Kategori:USA-amerikanske alternativ country-songarar]] [[Kategori:USA-amerikanske countryrocksongarar]] [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] [[Kategori:USA-amerikanske låtskrivarar]] [[Kategori:USA-amerikanske rockesongarar]] [[Kategori:USA-amerikanske sakprosaforfattarar]] [[Kategori:USA-amerikanske multiinstrumentalistar]] [[Kategori:USA-amerikanske utøvarar av latinamerikansk musikk]] [[Kategori:USA-amerikanske poprock-songarar]] [[Kategori:USA-amerikanske plateprodusentar]] [[Kategori:Kunstrockmusikarar]] [[Kategori:Storbandsongarar]] [[Kategori:Broadway-skodespelarar]] [[Kategori:Cajun-musikarar]] [[Kategori:Grammy-vinnarar]] [[Kategori:Latin Grammy Lifetime Achievement Award]] [[Kategori:Primetime Emmy Award-vinnarar]] [[Kategori:Countrymusikarar frå Arizona]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2021]] 183um4vusoilgjenqvoq6gvny9uk7fv 3399073 3399064 2022-08-17T06:48:21Z Ranveig 39 /* Diskografi */ wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist | namn = Linda Ronstadt | bakgrunn = soloartist | bilete = Linda Ronstadt 1976.jpg | bilettekst = Ronstadt i 1976 | verkeleg namn = Linda Maria Ronstadt<ref name="allmusic1">{{Cite web |last=Erlewine |first=Stephen Thomas |title=Linda Ronstadt > Biography |url={{Allmusic|class=artist|id=p5302/biography|pure_url=yes}} |access-date=23. november 2020 |publisher=[[AllMusic]]}}</ref> | fødd = {{fødselsdato og alder|1946|7|15}} | fødestad = [[Tucson]] i [[Arizona]] i USA | sjanger = {{hlist|Rock|pop|[[folkemusikk|folk]]|[[countryrock]]|[[country]]|[[kunstrock]]|[[hardrock]]|[[softrock]]|[[mariachi]]|[[latinamerikansk musikk|latin]]}} | yrke = Songar, låtskrivar, musikar, plateprodusent, skodespelar | instrument = Vokal, gitar | aktive år = 1967{{ndash}}2011 | selskap = [[Capitol Records|Capitol]], [[Asylum Records|Asylum]], [[Elektra Records|Elektra]], [[Verve Records|Verve]], [[Rhino Records|Rhino]] | tilknytta artistar = [[The Stone Poneys]], [[Eagles]], [[Joseph Byrd]], [[Aaron Neville]], [[Dolly Parton]], [[Neil Young]], [[Swampwater]], [[Emmylou Harris]], [[Nelson Riddle]], [[Jackson Browne]], [[Little Feat]]}} '''Linda Maria Ronstadt''' ({{datoar}}) er ein pensjonert USA-amerikansk songar innan ei rekkje sjangrar, som rock, country, lett opera og latinamerikansk musikk. Ho har vunne ti [[Grammyprisen|Grammyprisar]],<ref>{{Cite web |title=Linda Ronstadt |url=https://www.grammy.com/grammys/artists/linda-ronstadt |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200102051512/https://www.grammy.com/grammys/artists/linda-ronstadt |archive-date=2. januar 2020 |access-date=23. november 2020 |publisher=Grammys.com}}</ref> tre [[American Music Awards]], to [[Academy of Country Music]]-prisar, ein [[Emmyprisen|Emmypris]] og ein [[ALMA Award]]. Mange av albuma hennar har selt til minst [[gullplate]] i USA og internasjonalt. Ho har òg blitt nominert til ein [[Tonyprisen|Tonypris]] og ein [[Golden Globe]]. Ho har vunne [[Latin Grammy-æresprisen]] av [[The Latin Recording Academy]] i 2011 og fekk [[Grammy-æresprisen]] av [[The Recording Academy]] i 2016. Ho vart innlemma i [[Rock and Roll Hall of Fame]] i april 2014.<ref>{{Cite web |date=16. oktober 2013 |title=2014 Induction Ceremony The Rock and Roll Hall of Fame and Museum |url=http://rockhall.com/inductees/ceremonies/2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017085255/http://rockhall.com/inductees/ceremonies/2014/ |archive-date=17. oktober 2013 |access-date=16. oktober 2013 |publisher=Rock and Roll Hall of Fame}}</ref> 28. juli 2014 fekk ho nasjonalmedaljen for kunst og humaniora i USA.<ref>{{Cite news |date=28. juli 2014 |title=President Obama Honors Linda Ronstadt, Jeffrey Katzenberg, Others in Art and Humanities Ceremony |work=[[Daily News (New York)|Daily News]] |agency=Associated Press |location=New York |url=http://www.nydailynews.com/news/politics/president-obama-honor-linda-ronstadt-jeffrey-katzenberg-art-humanities-ceremony-article-1.1882876 |url-status=live |access-date=23. november 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151125125224/http://www.nydailynews.com/news/politics/president-obama-honor-linda-ronstadt-jeffrey-katzenberg-art-humanities-ceremony-article-1.1882876 |archive-date=25. november 2015}}</ref> I 2019 fekk ho i lag med [[Dolly Parton]] og [[Emmylou Harris]] ei stjerne på [[Hollywood Walk of Fame]] for arbeidet deira som ein trio.<ref>{{Cite web |last=Hermanson|first=Wendy |date=26. juni 2018 |title=Faith Hill, Dolly Parton, Emmylou Harris, Linda Ronstadt Getting Stars on Hollywood Walk of Fame |url=http://tasteofcountry.com/faith-hill-dolly-parton-emmylou-harris-linda-ronstadt-getting-stars-hollywood-walk-of-fame/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180627173526/http://tasteofcountry.com/faith-hill-dolly-parton-emmylou-harris-linda-ronstadt-getting-stars-hollywood-walk-of-fame/ |archive-date=27. juni 2018 |access-date=9. oktober 2020|website=Taste of Country}}</ref><ref>{{Cite web |title=Powerful Country Women Getting Stars on Hollywood Walk of Fame |url=http://tasteofcountry.com/faith-hill-dolly-parton-emmylou-harris-linda-ronstadt-getting-stars-hollywood-walk-of-fame/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180904122952/http://tasteofcountry.com/faith-hill-dolly-parton-emmylou-harris-linda-ronstadt-getting-stars-hollywood-walk-of-fame/ |archive-date=4. september 2018 |access-date=24. august 2018 |website=Taste of Country}}</ref> Ronstadt var blant fem personar som fekk Kennedy Center Honors i 2019. Ronstadt har gjeve ut 24 studioalbum og 15 samlealbum. Ho har hatt 38 singlar inne på [[Billboard Hot 100|US ''Billboard'' Hot 100]]-lista i USA. 21 av desse singlane nådde topp 40, ti av dei har nådd topp 10 og ein har nådd toppen av lista («[[You're No Good]]»). Ho hadde ikkje same suksessen i Storbritannia, og berre singelen «[[Blue Bayou#Linda Ronstadt-versjonen|Blue Bayou]]» nådde topp 40 på den britiske singellista.<ref>{{Cite web |title=Linda Ronstadt |url=https://www.officialcharts.com/artists/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190508182655/https://www.officialcharts.com/artists/ |archive-date=8. mai 2019 |access-date=25. september 2009 |publisher=[[Official Charts Company]]}}</ref> Duetten til Ronstadt med [[Aaron Neville]], «[[Don't Know Much]]», nådde andreplassen på den amerikanske singellista i desember 1989.<ref>{{Cite web |title=Don't Know Much |url=https://www.officialcharts.com/search/singles/Bad%20Love |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150603015212/http://www.officialcharts.com/search/singles/BAD%20LOVE/ |archive-date=3. juni 2015 |access-date=25. september 2009 |publisher=[[Official Charts Company]]}}</ref> Ho har hatt 36 album på lista, ti topp 10-album og tre album på toppen av den amerikanske ''Billboard'' Pop Album-lista. Ronstadt har samarbeidd med artistar innan ei rekkje sjangrar, som [[Bette Midler]], [[Billy Eckstine]],<ref name="Eckstine">{{Cite web |title=Disc 2, October 1969: Featuring Linda Ronstadt, Joe Cocker, Billy Eckstine, Mort Sahl, and Sid Caesar, God Bless the Child Linda Ronstadt and Billy Eckstine Duet |url=http://www.audiofidelity.net/pc-dvd-playboy.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20060821235734/http://www.audiofidelity.net/pc-dvd-playboy.html |archive-date=21. august 2006 |access-date=13. desember 2012 |website=Playboy After Dark DVD Collection}}</ref> [[Frank Zappa]], [[Carla Bley]] ([[Escalator Over the Hill]]), [[Rosemary Clooney]], [[Flaco Jiménez]], [[Philip Glass]], [[Warren Zevon]], [[Emmylou Harris]], [[Gram Parsons]], [[Dolly Parton]], [[Neil Young]], [[Paul Simon]], [[Earl Scruggs]], [[Johnny Cash]] og [[Nelson Riddle]]. Ho har sunge på over 120 album og selt meir enn 100&nbsp;millionar plater, som gjer ho til ein av dei bestseljande artistane nokon gong.<ref name=Guest>{{Cite web |last=Partridge, Tony <!--site owner--> |date=12. september 2006 |title=Linda Ronstadt Guest Appearances and Unique Recordings |url=http://www.ronstadt-linda.com/GuestAppearances.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20080509070218/http://www.ronstadt-linda.com/GuestAppearances.pdf |archive-date=9. mai 2008 |access-date=24. november 2020 }}http://lyricswww.ronstadt-linda.com/guestapp.doc {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151124153259/http://lyricswww.ronstadt-linda.com/guestapp.doc |date=24. november 2015 }}</ref><ref>{{Cite news |last=Ward |first=Bruce |date=27. desember 2013 |title=Musical memoirs hit some high notes |work=[[Ottawa Citizen]] |url=https://ottawacitizen.com/entertainment/musical-memoirs-hit-some-high-notes |url-status=live |access-date=14. februar 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221153553/http://www.ottawacitizen.com/entertainment/Musical%2Bmemoirs%2Bsome%2Bhigh%2Bnotes/9328315/story.html |archive-date=21. februar 2014}}</ref> Christopher Loudon i ''[[Jazz Times]]'' skreiv i 2004 at Ronstadt er «velsigna med den mest utrulege røysta i hennar generasjon.»<ref name="JazzTimes2">{{Cite web |last=Loudon |first=Christopher |date=December 2004 |title=Linda Ronstadt: ''Hummin' to Myself'' (Verve) |url=http://jazztimes.com/reviews/cd_reviews/detail.cfm?article_id=15185&section=CD%20Reviews&issue=200412 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070413113105/http://www.jazztimes.com/reviews/cd_reviews/detail.cfm?article_id=15185&section=CD%20Reviews&issue=200412 |archive-date=13. april 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[JazzTimes]]}}</ref> Ronstadt trappa ned etter 2000 då ho meinte at røysta hennar vart dårlegare,<ref name="mccarthy1" /> og gav ut det siste albumet sitt i 2004 og heldt den siste konserten sin i 2009. Ho annonserte at ho pensjonerte seg i 2011 og avslørte kort tid etter at ho ikkje lenger kunne syngje på grunn av ein degenerativ tilstand som seinare viste seg å vere [[progressiv supranukleær parese]].<ref name="mccarthy1">{{Cite news |last=McCarthy |first=Ellen |date=3. desember 2019 |title=Linda Ronstadt never stopped singing |work=The Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/entertainment/music/linda-ronstadt-never-stopped-singing/2019/12/02/57d6ad7c-0f9d-11ea-b0fc-62cc38411ebb_story.html |url-status=live |access-date=4. desember 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191204034249/https://www.washingtonpost.com/entertainment/music/linda-ronstadt-never-stopped-singing/2019/12/02/57d6ad7c-0f9d-11ea-b0fc-62cc38411ebb_story.html |archive-date=4. desember 2019}}</ref> Sidan den gongen har Ronstadt opptredd offentleg fleire gonger, og har hatt fleire turnéar der ho heldt offentlege talar i 2010-åra. Ho publiserte sjølvbiografien sin, ''Simple Dreams: A Musical Memoir'',<ref name="Memoir">{{Cite book |last=Ronstadt, Linda |title=Simple Dreams: A Musical Memoir |publisher=[[Simon & Schuster]] |year=2013 |isbn=978-1-4516-6872-8 |oclc=829743967}}</ref> i september 2013. Ein dokumentar basert på memoara hennar, ''[[Linda Ronstadt: The Sound of My Voice]]'', kom ut i 2019. == Tidleg liv == Linda Maria Ronstadt vart fødd i [[Tucson i Arizona]] 15. juli 1946, som det tredje av dei fire barna til Gilbert Ronstadt (1911{{ndash}}1995), ein velståande maskinhandlar som styrte F. Ronstadt Co.,<ref name="fredronstadt">{{Cite web |year=2003 |title=Borderman: Memoirs of Federico José María Ronstadt |url=http://www.uapress.arizona.edu/BOOKS/bid1482.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070210024613/http://www.uapress.arizona.edu/BOOKS/bid1482.htm |archive-date=10. februar 2007 |access-date=26. november 2020 |publisher=University of Arizona Press}}</ref> og Ruth Mary (fødd Copeman) Ronstadt (1914{{ndash}}1982), som var heimeverande.<ref>{{Cite book |last=Bego |first=Mark |title=Linda Ronstadt: It's So Easy |publisher=Eakin Press |year=1990 |isbn=0-89015-775-8 |pages=9–11}}</ref> Ronstadt voks opp på ranchen til familien med syskena Peter (som var [[politimeister]] i Tucson i ti år frå 1981 til 1991), Michael J. og Gretchen (Suzy). Familien vart omtalt i magasinet ''[[Family Circle]]'' i 1953.<ref name="family">{{Cite web |last=Ronstadt |first=Deborah J. |year=1953 |title=Gilbert Ronstadt Was Born in 1911 |url=http://www.ronstadt.com/GilbertRonstadt.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929101949/http://www.ronstadt.com/GilbertRonstadt.htm |archive-date=28. november 2020 |access-date=24. november 2020 |website=[[Family Circle]]}}</ref> Faren til Linda kom frå ein nybyggjar-familien i Arizona<ref name="tiptheirhat">{{Cite web |last=Vallely |first=Jean |date=April 1980 |title=Playboy Interview: Linda Ronstadt |url=http://www.ronstadt-linda.com/playboy80.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20071205083824/http://www.ronstadt-linda.com/playboy80.htm |archive-date=5. desember 2007 |access-date=7. mai 2007 |website=Playboy}}</ref><ref>{{Cite web |last=Connelly |first=Christopher |date=October 13, 1983 |title=What's New – Album Reviews |url=https://www.rollingstone.com/music/albumreviews/whats-new-19831013 |access-date=28. november 2020 |website=Rolling Stone}}<!-- lowercase by 1983 --></ref> og var av tysk, engelsk og mexicansk opphav.<ref name="tucsonsronstadtfamilyhistory">{{Cite web |title=Tucson's Ronstadt Family |url=http://parentseyes.arizona.edu/ronstadtfamily/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070223110825/http://parentseyes.arizona.edu/ronstadtfamily/ |archive-date=23. februar 2007 |access-date=24. november 2020 |website=Through Our Parents' Eyes: History and Culture of Southern Arizona |publisher=Arizona Library}}</ref> Familien hadde viktige bidrag i historia til Arizona, inkludert vognproduksjon, handel, apotek og musikk, og er skrive om i biblioteket i [[University of Arizona]].<ref name="tucsonsronstadtfamily">{{Cite web |title=The Ronstadt Family |url=http://www.library.arizona.edu/exhibits/ronstadt/index.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20060904230839/http://www.library.arizona.edu/exhibits/ronstadt/index.html |archive-date=4. september 2006 |access-date=3. oktober 2007 |publisher=The University of Arizona Archives}}</ref> Mor hennar Ruth Mary, var av tysk, engelsk og nederlandsk opphav, og voks opp i [[Flint i Michigan]].<ref name="LloydCopeman">{{Cite web |title=LloydCopeman.com Prolific U.S. Inventor |url=http://www.lloydcopeman.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070413010355/http://www.lloydcopeman.com/ |archive-date=13. april 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=LloydCopeman.com}}</ref> == Karriere == === Tidlege år === Ronstadt hadde ein familie som var glad i musikk og tradisjonar, som påverka musikkstilen og musikkvala hennar seinare i karrieren. Då ho voks opp høyrde ho på mange typar musikk, mellom anna [[mexicansk musikk]], som vart sunge av heile familien hennar og som var fast i barndommen.<ref name="AARP-07">{{Cite web |last=Leach |first=Anita Mabante |date=August 2007 |title=Linda Ronstadt : The music legend opens up to AARP Segunda Juventud Online |url=http://www.aarpsegundajuventud.org/english/entertainment/2007-AS/07AS_ronstadt.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20081222084100/http://www.aarpsegundajuventud.org/english/entertainment/2007-AS/07AS_ronstadt.html |archive-date=22. desember 2008 |access-date=24. november 2020}}</ref> Ronstadt har sagt at alt ho har spelt inn på sine eigne plater{{snds}}rock and roll, rhythm and blues, gospel, opera, country, kormusikk og mariachi{{snds}}er musikk ho høyrde familien syngje i stova heime, eller ho høyrde på radio, som barn. Ho har sagt at det var mora som fekk ho til å like [[Gilbert and Sullivan]] og faren som introduserte ho til [[tradisjonell pop]] og [[Great American Songbook]]-repertoaret ho seinare skulle vere med å introdusere for ein heilt ny generasjon.<ref name="Asheralbumsales">{{Cite web |last=Kruger |first=Debbie |date=17. juni 1998 |title=Linda Ronstadt Interview 17. juni 1998 at Linda's home in Tucson, Arizona |url=http://www.debbiekruger.com/writer/freelance/ronstadt_transcript.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928113552/http://www.debbiekruger.com/writer/freelance/ronstadt_transcript.html |archive-date=28. september 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=debbiekruger.com}}</ref><ref name="starbulletin">{{Cite news |last=Burlingame |first=Burl |title=Silver threads golden moments: After 35 years, Linda Ronstadt returns to sing in Diamond Head Crater |work=Honolulu Star-Bulletin |url=http://archives.starbulletin.com/2006/03/28/features/story01.html |url-status=live |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100808101920/http://archives.starbulletin.com/2006/03/28/features/story01.html |archive-date=August 8, 2010}}</ref> Frå tidleg av var syngjestilen hennar inspirert av songarar som [[Lola Beltrán]] og [[Édith Piaf]]. Ho har kalla synginga og rytmane deira «meir som gresk musikk. Det er ein slags 6/7-takt, særs drivande og særs intens.»<ref name="influences">{{Cite web |date=February 1971 |title=Sanity on the Line Every Show |url=http://www.ronstadt-linda.com/arthitp1.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160331054553/http://www.ronstadt-linda.com/arthitp1.htm |archive-date=31. mars 2016 |access-date=26. november 2020 |website=Hit Parader}}</ref> Ho var òg inspirert av countrysongaren [[Hank Williams]]. Ho har sagt at «alle jentesongarar» har til sjuande og sist «noko å takke [[Ella Fitzgerald]] og [[Billie Holiday]] for».<ref name="tiptheirhat" /> Ronstadt sa om [[Maria Callas]] at «det finst ingen i hennar liga. Sånn er det. Punktum. Eg lærte meir om å syngje rock n roll frå å lytte til Maria Callas-plater enn eg gjorde av å lytte til popmusikk kvar søndag i ein månad.&nbsp;... Ho er den største kvinnelege songaren nokon gong.»<ref name="NYTGarden">{{Cite news |last=[[Stephen Holden|Holden, Stephen]] |date=19. april 1995 |title=At Lunch With: Linda Ronstadt; And This Is What 48 Looks Like |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/1995/04/19/garden/at-lunch-with-linda-ronstadt-and-this-is-what-48-looks-like.html?scp=1&sq=%22And+This+Is+What+48+Looks+Like%22&st=nyt |url-status=live |access-date=5. september 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130518104422/http://www.nytimes.com/1995/04/19/garden/at-lunch-with-linda-ronstadt-and-this-is-what-48-looks-like.html?scp=1&sq=%22And+This+Is+What+48+Looks+Like%22&st=nyt |archive-date=18. mai 2013}}</ref> === Starten av karrieren === 14 år gammal skipa Ronstadt ein visetrio med broren Peter og systera Gretchen. Gruppa spelte på kafear, brorskapshus og andre små stader, og kalla seg sjølv «The Union City Ramblers» og «The Three Ronstadts», og dei spelte til og med inn msuikk i eit studio i Tucson under namnet «The New Union Ramblers».<ref name=MIXMag2000 /> Repertoaret deira bestod av musikk dei voks opp med{{snds}}folk, country, bluegrass og mexicansk.<ref name="ramblers">{{Cite web |last=Barnard |first=Russ |date=October 1978 |title=Linda Ronstadt: The Queen of Rock & Roll is also a Queen of Country Music |url=http://www.ronstadt-linda.com/artcm78.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808092706/http://www.ronstadt-linda.com/artcm78.htm |archive-date=8. august 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[Country Music (magazine)|Country Music]]}}</ref> Men Ronstadt ønskte stadig å lage ei blanding av folkemusikk og rock 'n' roll,<ref name="hamill">{{Cite book |last=[[Pete Hamill|Hamill, Pete]] |url=https://books.google.com/books?id=buUCAAAAMBAJ&pg=PA23 |title=Linda Ronstadt, Pirate Queen |date=July 21, 1980 |page=23 |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160103033249/https://books.google.com/books?id=buUCAAAAMBAJ&pg=PA23#v=onepage&q=&f=false |archive-date=January 3, 2016 |url-status=live}}</ref> og i 1964, etter eit semester på Arizona State University,<ref name=ramblers /> valde 18-åring å flytte til Los Angeles.<ref name="LATimes">{{Cite journal |last=Lewis |first=Randy |date=20. august 2010 |title=Linda Ronstadt remembers Kenny Edwards: 'A beacon to me' |url=http://latimesblogs.latimes.com/music_blog/2010/08/linda-ronstadt-kenny-edwards.html |url-status=live |journal=Los Angeles Times |archive-url=https://web.archive.org/web/20100823080906/http://latimesblogs.latimes.com/music_blog/2010/08/linda-ronstadt-kenny-edwards.html |archive-date=23. august 2010 |access-date=24. november 2020}}</ref><ref name="Soulful" /><ref name="Claire">{{Cite book |last=Claire |first=Vivian |title=Linda Ronstadt |publisher=Flash Books |year=1978 |isbn=0-8256-3918-2 |location=New York |page=10}}</ref> === The Stone Poneys === {{detaljar|Stone Poneys}} Ronstadt vitja ein ven frå Tucson, [[Bobby Kimmel]], i Los Angeles under ein påskeferie i 1964, og seinare det året, kort tid før ho fylte 18,<ref name=LATimes /> valde ho å flytte der permanent for å skipe eit band i lag med han.<ref name="Soulful" /> Kimmel hadde alt byrja å skrive folkrocksongar med gitarist-låtskrivar [[Kenny Edwards]], og dei tre fekk etter kvart signert ein platekontrakt av [[Nik Venet]] hos [[Capitol Records|Capitol]] sommaren 1966 som «[[The Stone Poneys]]». Trioen gav ut tre album i løpet av 15 månader i 1967 og 1968: ''[[The Stone Poneys av The Stone Poneys|The Stone Poneys]]'', ''[[Evergreen, Volume 2]]'' og ''[[Linda Ronstadt, Stone Poneys and Friends, Vol. III]]''. Bandet er kjent for hitsingelen «[[Different Drum]]» (skriven av [[Michael Nesmith]] før han vart med i [[The Monkees]]), som nådde 13. plassen på [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]]-lista som nådde 12. plassen på ''[[magasinet Cashbox|Cashbox]]''-lista. 50 år seinare er songen framleis ein av dei mest populære Ronstadt-songane.<ref>{{Cite web |title=Linda Ronstadt |url=http://www.rhapsody.com/artist/linda-ronstadt |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110704220240/http://www.rhapsody.com/artist/linda-ronstadt |archive-date=4. juli 2011 |access-date=24. november 2020 |publisher=Rhapsody}}</ref> === Solokarriere === Ronstadt var framleis kontraktmessig forplikta til Capitol Records, og Ronstadt gav ut det første soloalbumet sitt, ''[[Hand Sown ... Home Grown]]'', i 1969. Det er blitt kalla det første [[alternativ country]]-albumet av ei kvinne.<ref name="Linen106">{{Cite web |last=McGrath |first=T. J. |date=June–July 2003 |title=Linda Ronstadt Silver Threads & Golden Needles |url=http://www.dirtylinen.com/106/ronstexc.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20040717164311/http://www.dirtylinen.com/106/ronstexc.html |archive-date=July 17, 2004 |access-date=28. november 2020 |website=Dirty Linen Issue No. 106}}</ref> I same perioden bidrog ho til prosjektet ''[[Music from Free Creek]]''. Ronstadt song på nokre reklamar på denne tida, mellom anna for elektriske barbermaskinar frå [[Remington Products|Remington]], der lydspor frå både Ronstadt og [[Frank Zappa]] sa at barbermaskinen «cleans you, thrills you ... may even keep you from getting busted».<ref name="Remington">{{Cite web |title=Remington Electric Razor |url=http://home.comcast.net/~westhamptonpg/razor.html |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121219221429/http://home.comcast.net/~westhamptonpg/razor.html |archive-date=19. desember 2012 |access-date=24. november 2020 |website=The Linda Ronstadt Download Center |publisher=westhamptonpg personal webpage}}</ref> Det andre soloalbumet til Ronstadt, ''[[Silk Purse]]'', kom ut i mars 1970. Det vart spelt inn i [[Nashville]], og vart produsert av [[Elliot Mazer]], som Ronstadt valde å samarbeide med etter råd frå [[Janis Joplin]], etter at han hadde arbeidd med ho på ''[[Cheap Thrills av Big Brother and the Holding Company|Cheap Thrills]]''.<ref name="Capitol">{{Cite web |date=8. november 2005 |title=Linda Ronstadt's 1969–1974 Capitol Records Solo Output Presented in New 2-CD Collection, 'The Best Of Linda Ronstadt: The Capitol Years' |url=http://www.prnewswire.com/cgi-bin/stories.pl?ACCT=104&STORY=/www/story/11-08-2005/0004211041&EDATE= |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20071011225100/http://prnewswire.com/cgi-bin/stories.pl?ACCT=104&STORY=%2Fwww%2Fstory%2F11-08-2005%2F0004211041&EDATE= |archive-date=11. oktober 2007 |access-date=24. november 2020 |agency=PR Newswire}}</ref> På plateomslaget til ''Silk Purse'' ser einRonstadt i ein gjørmete grisehage. Ronstadt har sagt at ho ikkje var nøgd med albumet, sjølv om det gav ho den første solohitten hennar, «[[Long, Long Time]]», og den første Grammynominasjonen hennar for beste kvinnelege song. ==== Turnering ==== I 1975 spelte Ronstadt konsertar med [[Jackson Browne]], [[Eagles]] og [[Toots and the Maytals]].<ref name="Eliot2004">{{Cite book |last=Eliot |first=Marc |url=https://books.google.com/books?id=o_EjE6-iyQoC&pg=PA119 |title=To the Limit: The Untold Story of the Eagles |date=29. desember 2004 |publisher=Da Capo Press |isbn=978-0-306-81398-6 |pages=119– |access-date=24. november 2020}}</ref> I eit intervju med ''[[Rolling Stone]]'' i 1976 og [[Cameron Crowe]] sa Ronstadt «dei har ikkje funne opp eit ord for den einsemda ein kjenner når ein er ute på turné. Verda rasar forbi deg, verkeleg raskt, og alle desse folka ser på deg.&nbsp;... Folk ser meg i 'jentesongar'-drakta.»<ref>{{Cite web |last=Crowe |first=Cameron |date=2. desember 1976 |title=Linda Ronstadt: The Million-Dollar Woman |url=http://www.ronstadt-linda.com/artrs76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080706155746/http://www.ronstadt-linda.com/artrs76.htm |archive-date=6. juli 2008 |access-date=31. juli 2008 |website=Rolling Stone}}</ref> I 1974 sa ho til [[Peter Knobler]] i ''[[Crawdaddy!|Crawdaddy]]'', «Folk utnyttar deg alltid. Alle som er interesserte i deg har ein baktanke.»<ref>Knobler, Peter. [http://www.ronstadt-linda.com/artcrw74.htm «Linda Ronstadt: It's Not That Easy Being the Pretty Girl on the Block»] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160305010004/http://www.ronstadt-linda.com/artcrw74.htm |date=5. mars 2016 }} ''[[Crawdaddy]],'' June 1974.</ref> Fleire år før Ronstadt vart det forfattaren Gerri Hirshey kalla den første «arenarock-divaen» med «enormt forventa turnear»<ref name="doubleplatinum">{{Cite book |last=Hirshey |first=Gerri |url=https://books.google.com/books?id=-SiL4_ay5zoC&q=%22highest+paid+woman+in+rock%22&pg=PA86 |title=We Gotta Get Out of This Place: The True, Tough Story of Women in Rock |date=June 2002 |publisher=Grove Press |page=86 |isbn=9780802138996 |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160103033249/https://books.google.com/books?id=-SiL4_ay5zoC&pg=PA86&lpg=PA86&dq=%22highest+paid+woman+in+rock%22#PPA86,M1 |archive-date=January 3, 2016 |url-status=live}}</ref>, byrja ho soloturneane sine i Nord-Amerika. Men ho sleit både kjenslemessig og profesjonelt på desse turneane. Det var få andre «jentesongarar» i rockemiljøet på denne tida, og dei vart forviste til eit «groupie-nivå når me var ei ein flokk med berre rock and roll-karar», ein status Ronstadt klarte å unngå.<ref name="groupie">{{Cite web |last=Senoff |first=Pete |date=26. desember 1969 |title=Female Rocker Roundup: Linda Ronstadt, Lynn Carey, Lydia Pense, Nansi Nevins – Part 1 |url=http://www.ronstadt-linda.com/intfus1.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120314091408/http://www.ronstadt-linda.com/intfus1.htm |archive-date=14. mars 2012 |access-date=24. november 2020 |website=Fusion Magazine}}</ref> Forholdet til menn på profesjonelt nivå som medmusikarar førte til konkurranse, utryggleik, dårlige romansar og ei rekkje kjæraste-managerar. På den tida hadde ho ovundring for songarar som [[Maria Muldaur]] som ikkje ofra kvinnelegheita si, men sa at ho kjende eit enormt sjølvpålagt press for å konkurrere med «gutane» på alle nivå.<ref name="Soulful">{{Cite book |last=Orloff |first=Katherine |url=http://www.ronstadt-linda.com/intwom2.htm |title=Rock 'n' Roll Woman |publisher=Nash Pub |year=1974 |access-date=24. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927184415/http://www.ronstadt-linda.com/intwom2.htm |archive-date=27. september 2007 |url-status=live}}</ref> Ho sa i eit intervju i 1969 i ''Fusion Magazine'' at det var vanskeleg å vere ein einsleg jentesongar akkompagnert berre av menn.<ref name=groupie /> Det var vanskeleg for ho å få tak i musikarar til å spele for seg på grunn av egoproblemet deira med å spele bak ei kvinne.<ref name="backupband2">{{Cite web |last=Senoff |first=Pete |date=26. desember 1969 |title=Female Rocker Roundup: Linda Ronstadt, Lynn Carey, Lydia Pense, Nansi Nevins – Part 2 |url=http://www.ronstadt-linda.com/intfus2.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120314090835/http://www.ronstadt-linda.com/intfus2.htm |archive-date=14. mars 2012 |access-date=24. november 2020 |website=Fusion Magazine}} ([http://www.ronstadt-linda.com/intfus1.htm Part 1] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120314091408/http://www.ronstadt-linda.com/intfus1.htm |date=14. mars 2012 }})</ref> Kort tid etter ho gjekk solo seint i 1960-åra, var eit av dei første banda hennar det tidlege countryrockbandet [[Swampwater]], som kombinerte [[Cajun-musikk|cajun]]- og swamp-rock-element i musikken sin. Medlemmane her var mellom andre cajun-felespelaren [[Gib Guilbeau]] og [[John Beland]], som seinare vart med i [[The Flying Burrito Brothers]],<ref name="swamprock">{{Cite web |last=jason |date=20. mai 2007 |title=Swampwater «Swampwater» |url=http://therisingstorm.net/swampwater-swampwater/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070609171143/http://therisingstorm.net/swampwater-swampwater/ |archive-date=9. juni 2007 |access-date=24. november 2020 |website=The Rising Storm}}</ref> i tillegg til Stan Pratt, Thad Maxwell og Eric White, bror av [[Clarence White]] i [[The Byrds]]. Swampwater akkompagnerte Ronstadt då ho spelte på ''[[TV-serien The Johnny Cash Show|The Johnny Cash Show]]''<ref name=swampwater>{{Cite web |last=Roberts |first=John |date=May 2003 |title=John Beland |url=http://www.barkingspider.abelgratis.com/artists/beland.shtml?functions |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070803012815/http://www.barkingspider.abelgratis.com/artists/beland.shtml?functions |archive-date=3. august 2007 |access-date=24. november 2020 |website=The Barking Spider}}</ref> ''[[The Mike Douglas Show]]'' og [[Big Sur Folk Festival]].<ref name="BigSur">{{Cite web |title=Gib Guilbeau, 1970–1972 |url=http://members.chello.at/thomas.aubrunner/gib4.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070609103002/http://members.chello.at/thomas.aubrunner/gib4.htm |archive-date=9. juni 2007 |access-date=24. november 2020 |website=Swampwater}}</ref> Eit anna band med [[Don Henley]], [[Glenn Frey]], [[Bernie Leadon]] og [[Randy Meisner]], starta seinare [[Eagles]]. Dei turnerte med ho ein kort periode i 1971 og spelte på ''[[Linda Ronstadt av Linda Ronstadt|Linda Ronstadt]]'', det sjølvoppkalla tredjealbumet hennar. Ein singel frå albumet, Jackson Browne sin «[[Rock Me on the Water]]», selde dårleg. På dette stadiet byrja Ronstadt å arbeide med produsenten og kjærasten [[John Boylan]]. Ho sa «Så snart et byrja å arbeide med John Boylan, byrja eg å vere med å produsere meg sjølv. Eg var alltid ein del av min eigen produksjon. Men eg trengde alltid ein produsent som kunne utføre innfalla mine.»<ref name=MIXMag2000 /> I 1971 byrja Ronstadt å snakke med [[David Geffen]] om å flytte frå Capitol Records til Geffen sitt [[Asylum Records]].<ref>See generally Tom King, ''The Operator: David Geffen Builds, Buys, and Sells the New Hollywood'', s. 159, 173, Broadway Books (New York 2001).</ref> ==== Samarbeid med Peter Asher ==== Ronstadt byrja på det fjerde soloalbumet sitt, ''[[Don't Cry Now]]'', i 1973, med Boylan (som hadde forhandla kontrakten hennar med [[Asylum Records]]) og [[J.D. Souther|John David «J.D.» Souther]] som produsent på det meste av albumet. Men ho trengde nokon som kunne arbeidde med ho som ein likemann, så Ronstadt spurte [[Peter Asher]], som var blitt sterkt tilrådd til ho av syster til [[James Taylor]], [[Kate Taylor]]. Han hjelpte til å produsere to av songane: «Sail Away» og «I Believe in You».<ref name="producer3" /> Den første countryhitten til Ronstadt var på albumet, «[[Silver Threads and Golden Needles]]», som ho først hadde spelt inn på ''Hand Sown ... Home Grown''{{snds}}og denne gongen nådde songen topp 20 på countrylista. ''Don't Cry Now'' vart følgd av den største mogelegheita hennar til då, då ho varma opp for [[Neil Young]] på ''Time Fades Away''-turneen hans, og spelte for eit større publikum enn ho hadde gjort før. Bak scenen på ein konsert i Texas, introduserte [[Chris Hillman]] ho for [[Emmylou Harris]] og sa til dei «De to kan bli gode vener»,<ref name="goldmine">{{Cite web |date=2. august 1996 |title=And then there were two ... Linda Ronstadt talks about her friend Emmylou Harris, and about the unhappy end of the ''Trio'' project |url=http://www.ronstadt-linda.com/intgm.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927184553/http://www.ronstadt-linda.com/intgm.htm |archive-date=27. september 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[Goldmine (magazine)|Goldmine]]}}</ref> noko han fekk rett i og som førte til mange samarbeid dei neste åra. Samstundes vart albumet det mest suksessrike ho hadde hatt til då og selde 300&nbsp;000 eksemplar i løpet av 1974.<ref name="producer3">{{Cite book |last=Fong-Torres |first=Ben |chapter-url=https://books.google.com/books?id=igEvYlgm4HIC&pg=PA209 |title=Not Fade Away: A Backstage Pass to 20 Years of Rock & Roll |year=1999 |isbn=978-0-87930-590-1 |pages=209–220 |chapter=Linda Ronstadt, Heartbreak on Wheels (Rolling Stone, 27. mars 1975) |access-date=24. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140111143202/http://books.google.com/books?id=igEvYlgm4HIC&pg=PA209#v=onepage&q&f=false |archive-date=11. januar 2014 |url-status=live}}</ref> Asher var meir samarbeidsvillig og meir på same side musikalsk som Ronstadt enn tidlegare produsentar ho hadde arbeidd med.<ref name="MIXMag2000">{{Cite web |last=Daley |first=Dan |date=1. desember 2000 |title=Linda Ronstadt |url=http://mixonline.com/mag/audio_linda_ronstadt/index.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20051113092247/http://mixonline.com/mag/audio_linda_ronstadt/index.html |archive-date=13. november 2005 |access-date=26. november 2020 |website=[[Mix (magazine)|Mix]]}}http://www.mixonline.com/news/profiles/linda-ronstadt/365380 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304234527/http://www.mixonline.com/news/profiles/linda-ronstadt/365380 |date=4. mars 2016 }}</ref> RonstadtDet profesjonelle samarbeidet hennar med Asher gjorde at ho kunne ta meir ansvar sjølv og delegere ansvar til andre i platestudioet.<ref name="producer3" /> Asher var først noko motvillig til å arbeide med ho, sidan ho hadde rykte på seg for å vere «ei sterk og sta kvinne», gjekk han med på å bli produsenten hennar på fulltid,<ref name="negativequalities">{{Cite web |last=Ryder |first=Caroline |date=October 2007 |title=Peter Asher Interview |url=http://swindlemagazine.com/issueicons/peter-asher/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20071025181433/http://swindlemagazine.com/issueicons/peter-asher/ |archive-date=25. oktober 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[Swindle (magazine)|Swindle]]}}</ref> og hadde denne rolla til seint i 1980-åra. Asher meinte suksessen deira kom av at han var den første produsenten hennar som hadde eit reint profesjonelt forhold til ho. Han sa «Det må vere mykje vanskelegare å ha ein objektiv diskusjon om karrireren til ein person du ligg med».<ref name="producer3" /> ==== Vokalstil ==== Stilen til Ronstadt var innan [[country]] med rytmar frå [[ranchera]]-musikk{{snds}}som ho i 1968 samanlikna med «mexicansk bluegrass»{{snds}}og blanda dei med rock and roll og til ein viss grad pop. Mange av desse rytmane og lydane var ein del av dei sørvestlege røtene hennar.<ref name="Soulful2">{{Cite web |title=Gypsy Eyes, Interview 1968 |url=http://www.ronstadt-linda.com/artdis.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808092638/http://www.ronstadt-linda.com/artdis.htm |archive-date=8. august 2007 |access-date=24. november 2020 |website=Cleveland Scene}}</ref> Resultatet vart ein [[countryrock]], som seint i 1960-åra byrja å breie seg inn i populærmusikken, og var ei retning innan rocken som Ronstadt var med på å forme og kommersialisere. Men så tidleg som i 1970 vart Ronstadt kritisert av musikk-«puristar» for «musikktypen» hennar som kryssa mange sjangrar. Magasinet ''Country Western Stars'' skreiv i 1970 at «Rockefolk syntest ho var for lett, visefolk syntest ho var for pop, og popfolk forstod ikkje heilt kvar ho var, men countryfolket elska verkeleg Linda.» Ho har aldri kategorisert seg sjølv og valde å halde på med sjangerkryssande musikk.<ref name="CWS">{{Cite web |date=March 1970 |title=Sexy new sweetheart for country western |url=http://www.ronstadt-linda.com/cws70-3.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080109092922/http://www.ronstadt-linda.com/cws70-3.html |archive-date=9. januar 2008 |access-date=8. april 2008 |website=Country Western Stars}}</ref> ==== Tolkande songar ==== Ronstadt vert rekna som «ein tolkar av tida si»,<ref name="interpreter4">{{Cite news |last=Varga |first=George |date=21. november 2004 |title=A 'song interpreter' for her times: Linda Ronstadt is ready to give jazz another whirl |work=U-T San Diego |url=http://www.signonsandiego.com/news/features/20041121-9999-1a21linda.html |url-status=live |access-date=26. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081225022959/http://www.signonsandiego.com/news/features/20041121-9999-1a21linda.html |archive-date=25. desember 2008}}</ref> og har fått ros for å ha mot til å setje sitt preg på mange av songane ho spelte inn.<ref name="DeanofRock">{{Cite web |title='Courageous' singer plunges back into pop-music mainstream |url=http://www.highbeam.com/doc/1P2-3975133.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121106074443/http://www.highbeam.com/doc/1P2-3975133.html |archive-date=6. november 2012 |access-date=26. november 2020 |website=Chicago Sun-Times}}</ref> Likevel er hittane hennar blitt kritisert av enkelte for å vere coversongar. Ronstadt sjølv har indikert at somme av hittane hennar i 1970-åra vart spelte inn under mykje press om å skape ein salssuksess, og at mange av songane ho likte best sjølv var songar som ikkje var hittar frå albuma hennar.<ref name=MIXMag2000 /> Rontadt skreiv få songar sjølv, og var berre medlåtskrivar på tre av songane ho spelte inn. Den naturlege vokalrekkjevidda til Ronstadt dekkjer fleire oktavar frå [[kontraalt]] til [[sopran]] og ho har stundom synt heile rekkjevidda i ein enkel song. Ronstadt var den førte kvinnelege artisten i pophistoria som oppnådde å selje til fire platinaplater på rad. ''[[Rolling Stone]]'' skreiv om singlane hennar at «ein heil generasjon kanskje ikkje hadde høyrd om artistar som [[Buddy Holly]], [[Elvis Costello]] og [[Chuck Berry]] utan tolkingane hennar.»<ref name="interpreter6">{{Cite web |title=Artists: Linda Ronstadt Bio, Pictures, Video |url=https://www.rollingstone.com/music/artists/linda-ronstadt/biography |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20171202022453/http://www.rollingstone.com/music/artists/linda-ronstadt/biography |archive-date=2. desember 2017 |access-date=24. november 2012 |website=Rolling Stone}}</ref> Andre har hevda at Ronstad hadde same effekt på generasjonen sin med hennar musikk frå [[Great American Songbook]] med musikk frå 1920- og 1930-åra. ==== Mest suksessrike kvinnelege songar i 1970-åra==== [[Fil:Zangeres Linda Ronstadt op Schiphol, Bestanddeelnr 928-8976.jpg|mini|Ronstadt med produsenten Peter Asher og bandet hennar, 1976.]] Forfattaren [[Andrew Greeley]] skildra Ronstadt i boka si ''God in Popular Culture'', som «den mest suksessrike og utan tvil den mest haldbare og dugande kvinnelege rockesongaren i si tid.»<ref name="Greeley">{{Cite book |last=Greeley, Andrew |chapter-url=https://archive.org/details/godinpopularcult0000gree/page/214 |title=''God in Popular Culture'' |publisher=Thomas More Press |year=1989 |isbn=978-0-88347-234-7 |page=[https://archive.org/details/godinpopularcult0000gree/page/214 214-] |chapter=14:Ronstadt and Mellencamp: The Search for Roots |access-date=24. november 2020}}</ref> Magasinet ''[[Dirty Linen]]'' skildra ho som «den første verkelege kvinnelege superstjerna i rocken... med utselde stadion og ei rekkje mega-suksessrike album.»<ref name="Linen106" /> Plateomslaga, plakatane og magasinframsidene som synte rock and roll-imaget hennar, var like kjende som musikken hennar.<ref name="Goldmine589">{{Cite journal |last=DeYoung |first=Bill |date=21. februar 2003 |title=Home at Last: The Journey of Linda Ronstadt |url=http://www.ronstadt-linda.com/gold03.htm |url-status=live |issue=589 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924092043/http://www.ronstadt-linda.com/gold03.htm |archive-date=24. september 2015 |access-date=26. november 2020 |journal=Goldmine}}</ref> Mot slutten av tiåret skildra ''[[Chicago Sun Times]]'' ho som «70-talets dekan på skulen for kvinnelege rockesongarar»<ref name="DeanofRock" /> og vart det ''[[Redbook]]'' kalla «den mest suksessrike kvinnelege rockestjerna i verda.»<ref name="Redbook">{{Cite web |last=Kaye |first=Elizabeth |title=Linda Ronstadt: Why Is She the Queen of Lonely? |url=http://www.ronstadt-linda.com/intrb.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808110908/http://www.ronstadt-linda.com/intrb.htm |archive-date=8. august 2007 |access-date=26. november 2020 |website=Redbook}}</ref> Sjølv om Ronstadt hadde vore ein kultfavoritt i musikkmiljøet i fleire år, slo ho gjennom for fullt i 1975, 29 år gammal.<ref name="people75">{{Cite web |last=Windeler |first=Robert |date=17. november 1975 |title=When Will She Be Loved? Linda Ronstadt Finds the Time, at Last, Is Now |url=http://www.ronstadt-linda.com/artpeo75.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070107041451/http://www.ronstadt-linda.com/artpeo75.htm |archive-date=7. januar 2007 |access-date=26. november 2020 |website=[[People (magazine)|People]]}}</ref> Med utgjevinga av ''Heart Like a Wheel'', kalla opp etter eit av albumspora som var skrive av [[Anna McGarrigle]], nådde Ronstadt toppen av [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-lista.<ref name="BillboardWheelno1on200">{{Cite web |last=Caulfield |first=Keith |date=18. april 2014 |title=Linda Ronstadt Rocks Highest-Charting Album in 24 Years |url=https://www.billboard.com/articles/columns/chart-beat/6062513/linda-ronstadt-rocks-highest-charting-album-in-24-years |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140827134919/http://www.billboard.com/articles/columns/chart-beat/6062513/linda-ronstadt-rocks-highest-charting-album-in-24-years |archive-date=27. august 2014 |access-date=26. november 2020 |website=[[magasinet Billboard|Billboard]]}}</ref> Det var òg det første av fire album som nådde toppen av countrylista i USA, og selde til dobbel platinaplate<ref name="RIAAsearch">{{Cite web |last=RIAA |title=RIAA – Gold & Platinum |url=https://www.riaa.com/gold-platinum/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180212231947/https://www.riaa.com/gold-platinum/ |archive-date=12. februar 2018 |access-date=26. november 2020}}</ref> (over to millionar eksemplar i USA). I mange tilfelle var tokingane hennar meir suksessrike enn originalsongane, og mange gonger vart nye låtskrivarar oppdaga av eit større publikum gjennom tolkingane og innspelingane hennar. Den første singelen frå ''Heart Like a Wheel'', «[[You're No Good]]»{{snds}}ein rocka versjon av ein R&B-song skriven av [[Clint Ballard jr.]] som Ronstadt først ikkje ønskte å ha med fordi gitarspelinga til [[Andrew Gold]] minna ho for mykje om ein «Beatles-song»<ref name="producer3" />{{snds}}nådde toppen av ''[[magasinet Billboard|Billboard]]'' og ''Cash Box'' Pop-singellistene.<ref name="bronson">Bronson, Fred. ''The Billboard Book of Number 1 Hits''. {{ISBN|0-8230-7677-6}}.</ref> Den andre singelen frå albumet, «[[When Will I Be Loved]]»{{snds}}ein livleg countryrockversjon av [[Everly Brothers]]-songen{{snds}}gjekk til topps på ''Cashbox''-lista og nådde andreplassen på ''Billboard''-lista.<ref name=bronson /> Songen vart òg den første Ronstadt-songen som gjekk til topps på countrylista.<ref name=bronson /> Albumet fekk òg god kritikk og vart den første store suksessen hennar. Ronstadt vann den første [[Grammyprisen]] sin<ref name="1stgrammy">{{Cite web |title=The GRAMMYs: Past Winners Search |url=http://www.grammy.com/nominees/search |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20101225154149/http://www.grammy.com/nominees/search |archive-date=25. desember 2010 |access-date=26. november 2020}}</ref> for beste kvinnelege countrysong for «[[I Can't Help It (If I'm Still in Love with You)]]», originalt frå 1940-åra av [[Hank Williams]]. Versjonen til Ronstadt nådde andreplassen på countrylista. Sjølve albumet vart nominert til årets album. ''[[Rolling Stone]]'' sette Ronstadt på framsida av magasinet i mars 1975. Det var det første av seks ''Rolling Stone''-framsider fotografert av [[Annie Leibovitz]]. I september 1975 kom Ronstadt-albumet ''[[Prisoner in Disguise]]''. Det klatra raskt til topp 5 på ''Billboard'' Album-lista og selde over ein million eksemplar.<ref name = RIAAsearch /> Det vart det andre albumet hennar på rad som selde til platina, begge to i same året. Den første singelen frå albumet var «[[Love Is A Rose]]». Songen klatra på pop- og countrylista, men det var versjonen hennar av «[[Heat Wave av Martha and the Vandellas|Heat Wave]]» som vart mest spelt på radio. Asylum trekte ut «Love Is a Rose» og gav ut «Heat Wave» i staden med «Love Is a Rose» som B-side. «Heat Wave» nådde topp 5 på ''Billboard'' Hot 100, medan «Love Is A Rose» nådde topp 5 på Billboard si countryliste. I 1976 nådde Ronstadt topp 3 på ''Billboard''-lista og vann den andre Grammyprisen sin for beste kvinnelege popsong for albumet ''[[Hasten Down the Wind]]''. Albumet selde til platinaplate. Det hadde eit sexy, avslørande plateomslag og synte Ronstart som songar og låtskrivar, og ho komponerte to av songane her, «Try Me Again» (i lag med Andrew Gold) og «Lo Siento Mi Vida». Albumet hadde òg ei tolking av [[Willie Nelson]]-balladen «[[Crazy av Willie Nelson|Crazy]]», som nådde topp 10 på countrylista tidleg i 1977. Mot slutten av 1977 overgjekk Ronstadt suksessen til ''Heart Like a Wheel'' med albumet ''[[Simple Dreams]]'', som låg fem veker på toppen av ''Billboard'' 200-lista.<ref name="Billboardsimpledreams5weeks">{{Cite journal |date=17. januar 2009 |title=Billboard Jan 17, 2009 |url=https://books.google.com/books?id=aKAOa7WLRrYC&q=%22simple+dreams%22+Ronstadt+billboard+five+weeks&pg=PT36 |url-status=live |journal=[[magasinet Billboard|Billboard]] |publisher=[[Nielsen Business Media, Inc.]] |volume=121 |issue=2 |page=37 |issn=0006-2510|access-date=26. november 2020}}</ref> Det selde over 3,5 millionar eksemplar det året i USA aleine - ny rekord for ein kvinneleg artist. ''Simple Dreams'' hadde ei rekkje hitsinglar på fleire singellister. Blant dei var platina-singelen «[[Blue Bayou]]», ein countryrock-versjon av ein [[Roy Orbison]]-song; «[[It's So Easy! av The Crickets|It's So Easy]]»{{snds}}tidlegare av Buddy Holly{{spaced ndash}}, ein cover av [[The Rolling Stones]] sin «[[Tumbling Dice]]», og «[[Poor Poor Pitiful Me]]», ein song skriven av [[Warren Zevon]]. Albumet fekk fleire Grammy-nominasjonar, mellom anna for årets singel og beste kvinnelege popsong for «Blue Bayou». Det vann Grammyprisen for beste plateomslag. Seint i 1977 vart Ronstadt den første kvinna som fekk to songar på topp 10 av Billboard Hot 100-lista samstundes. «Blue Bayou» låg på tredjeplassen, medan «It's So Easy» låg på femte. ''Simple Dreams'' vart ein av dei bestseljande albuma hennar internasjonalt òg, og nådde toppen av albumlistene i Australia og Canada.<ref name="international">{{Cite web |title=Ronstadt Facts, Investigative International Sales |url=http://lindaronstadt.de/facts.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20101108092354/http://lindaronstadt.de/facts.htm |archive-date=8. november 2010 |access-date=17. april 2007 |website=Linda Ronstadt Record Sales Information Page (German Site)}}</ref> ''Simple Dreams'' gjorde òg Ronstadt til den mest suksessrike kvinnelege turnéartisten. Same året fullførte ho ein turné i Europa. Som magasinet ''[[Country Music]]'' skreiv i oktober 1978, fastsette ''Simple Dreams'' rolla Ronstadt hadde som «den mest suksessrike rock and roll-kvinna ''og'' countrystjerna på denne tida.»<ref name=ramblers /> I 1977 vart ho spurt av [[Los Angeles Dodgers]] om å syngje [[den amerikanske nasjonalsongen]] på kamp 3 i [[World Series]] mot [[New York Yankees]].<ref name="nationalanthem">{{Cite web |title=Linda Ronstadt Singing the National Anthem at Game three of World Series |url=https://www.youtube.com/watch?v=2DxYYwE_ezE |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130722180424/http://www.youtube.com/watch?v=2DxYYwE_ezE |archive-date=22. juli 2013 |access-date= 26. november 2020 |via=YouTube}}</ref> Ho fekk den tredje førsteplassen på Billboard Album-lista - som på den tida var tangering av rekorden [[Carole King]] sette i 1974 - med ''[[Living in the USA]]''. Ho fekk ein stor hitsingel med «[[Ooo Baby Baby]]», frå plata, og songen gjekk inn på alle die fire store singellistene i USA (Pop, adult contemporary, country og R&B). ''Living in the USA'' var det første albumet av nokon artist som hadde eit førehandssal på over to millionar eksemplar.<ref name="doubleplatinum" /> Albumet selde etter kvart over tre millionar i USA. Mot slutten av året krona ''Billboard'' Ronstadt med tre prisar som årets kvinnelge popartist, årets kvinnelege popalbum og årets kvinnelege artist.<ref name="TopFemale">{{Cite web |date=23. desember 1978 |title=Congratulations |url=http://www.lindaronstadt.com/files/pwoi/BB_23Dec1978_Congrats.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808224414/http://www.lindaronstadt.com/files/pwoi/BB_23Dec1978_Congrats.html |archive-date=8. august 2007 |access-date=24. juni 2007 |website=Billboard}}</ref> ''Living in the USA'' synte songaren på rulleskeiser med ny kort, permanent på plateomslaget. I 1978 var Ronstadt òg med i filmen ''[[filmen FM|FM]]'', der plottet omhandlar ein radioprogramleiar som prøver å sende ein Ronstadt-konsert på direkten utan at ein konkurrerande radiostasjon får vite om det. I filmen speler Ronstadt songane «Poor, Poor Pitiful Me», «[[Love Me Tender]]» og «[[Tumbling Dice]]». Ronstadt vart overtydd om å spele inn «Tumbling Dice» etter at [[Mick Jagger]] kom bak scenen på ein konsert og sa «Du gjer for mange balladar, du burde gjere meir rock and roll.»<ref name="MickJagger">{{Cite web |date=March 1978 |title=Tour Reflections and Simple Dreams |url=http://www.ronstadt-linda.com/arthp78.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20151003011350/http://www.ronstadt-linda.com/arthp78.htm |archive-date=3. oktober 2015 |access-date=26. november 2020 |website=The Hit Parader Interview}}</ref> Etter suksessen med ''Living in the USA'', drog Ronstadt ut på turné. Ho var gjesteartist på scenen med [[The Rolling Stones]] i Tucson Community Center den 21. juli 1978, i heimbyen hennar der ho og Jagger song «Tumbling Dice».<ref>{{Cite web |title=Ronstadt and Rolling Stones, 21. juli 1978 |url=http://www.iorr.org/talk/read.php?1,1222215,1222980 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110613231122/http://www.iorr.org/talk/read.php?1,1222215,1222980 |archive-date=13. juni 2011 |access-date=9. desember 2010 |website=Photos |publisher=iorr.org forum}}</ref><ref>{{Cite web |date=12. september 2013 |title=Why Linda Ronstadt Still Matters to Tucson |url=http://www.tucsonweekly.com/tucson/why-linda-ronstadt-still-matters-to-tucson/Content?oid=3872523 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150529030503/http://www.tucsonweekly.com/tucson/why-linda-ronstadt-still-matters-to-tucson/Content?oid=3872523 |archive-date=29. mai 2015 |access-date=26. november 2020}}</ref><ref>{{Cite web |date=21. juli 1978 |title=Rolling Stones U.S. Tour 1978 |url=http://www.myetymology.com/encyclopedia/Rolling_Stones_U.S._Tour_1978.html0 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110714143020/http://www.myetymology.com/encyclopedia/Rolling_Stones_U.S._Tour_1978.html0 |archive-date=14. juli 2011 |access-date=9. desember 2010 |publisher=MyEtymology.com/SpeedyLook}}</ref> ==== Best betalte kvinne i rocken ==== [[Fil:LindaRonstadtPerforming.jpg|mini|venstre|Ronstadt på [[New Haven Veterans Memorial Coliseum]], 16. august 1978<ref name="NEWHAVEN1978">[http://www.wolfgangsvault.com/linda-ronstadt/fotografi/fine-art-print/NHC780816-02-16.html «Linda Ronstadt: Black & White Photo Aug 16, 1978 New Haven Veterans Memorial Coliseum (New Haven, CT)»] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20160304192801/http://www.wolfgangsvault.com/linda-ronstadt/fotografi/fine-art-print/NHC780816-02-16.html |date=4. mars 2016 }}, ''wolfgangsvault.com''</ref><ref name="SETLISTNH1978">[http://www.setlist.fm/setlists/linda-ronstadt-4bd6bb36.html?page=4 «Artist: Linda Ronstadt, Venue: New Haven Veterans Memorial Coliseum, New Haven, CT, USA 16. august 1978»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131017202114/http://www.setlist.fm/setlists/linda-ronstadt-4bd6bb36.html?page=4 |date=17. oktober 2013 }}. ''setlist.fm''</ref>]] Mot slutten av 1978 var Ronstadt blitt den best betalte kvinna i rockeindustrien.<ref name="doubleplatinum" /> Ho hadde seks platinaplater, tre av dei på toppen av ''Billboard''-litsa og fleire pophittar. I 1978 aleine tente ho over 12&nbsp;millionar amerikanske dollar<ref name="tiptheirhat" /> (rundt 46 millionar dollar i 2020)<ref name="CPI1">{{Cite web |title=The Inflation Calculator |url=http://data.bls.gov/cgi-bin/cpicalc.pl |access-date=26. november 2020 |website=The following form adjusts any given amount of money for inflation, according to the Consumer Price Index}}</ref> og same året selde ho 17 millionar album totalt, til ein verdi av over 60 millionar dollar<ref name="Ward1978">{{Cite web |last=Ward |first=Ed |date=21. februar 1978 |title=The Queens of Rock: Ronstadt, Mitchell, Simon and Nicks talk of their men, music and life on the road |url=https://news.google.com/newspapers?id=DHJkAAAAIBAJ&pg=1859,3122645&dq=none+of+the+beatles+are+female+neither+are+any+of+the+rolling+stones+nor+were&hl=en |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20151016215805/https://news.google.com/newspapers?id=DHJkAAAAIBAJ&sjid=7X0NAAAAIBAJ&pg=1859,3122645&dq=none+of+the+beatles+are+female+neither+are+any+of+the+rolling+stones+nor+were&hl=en |archive-date=16. oktober 2015 |access-date=24. november 2020 |website=[[The New York Times]] }}</ref> (tilsvarande 230&nbsp;millionar i 2020).<ref name=CPI1 /> I 1979 drog Ronstadt på ein internasjonal turné og spelte i Australia og Japan. Ho deltok òg på ein veldedig konsert for venen [[Lowell George]] i [[The Forum i Inglewood i California|The Forum]] i Los Angeles. ==== Frå rock til operette ==== [[Fil:19810800-05-LindaRonstadt.jpg|mini|Linda Ronstadt på Six Flags Over Texas, August 1981.]] I februar 1980 gav Ronstadt ut ''[[Mad Love av Linda Ronstadt|Mad Love]]'', det sjuande albumet hennar på rad som selde til platinaplate. Det er eit streit rockealbum inspirert av post-punk og new wave, inkludert songar av låtskrivarar som Elvis Costello, [[The Cretones]] og [[Mark Goldenberg]], som sjølv spelte på plata. Som ein del av marknadsføringa av albumet, vart det spelt inn ein konsert for HBO i april. Delar av denne konserten vart gjeven ut som det første offisielle konsertalbumet hennar i februar 2019.<ref>{{Cite web |date=9. februar 2019 |title=Years after giving up singing, Linda Ronstadt is back on the charts with 'Live in Hollywood' |url=https://www.latimes.com/entertainment/music/la-et-ms-linda-ronstadt-live-hollywood-parkinsons-20190209-story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190715225124/https://www.latimes.com/entertainment/music/la-et-ms-linda-ronstadt-live-hollywood-parkinsons-20190209-story.html |archive-date=26. november 2020 |access-date=26. november 2020 |website=Los Angeles Times}}</ref> Ho var òg på framsida av ''Rolling Stone'' for sjette gongen. ''Mad Love'' gjekk inn på ''Billboard'' Album-lista på topp 5 den første veka og klatra til tredjeplassen. Ho fekk topp 10-hittar med «[[How Do I Make You]]», opphavleg av [[Billy Thermal]], og «[[Hurt So Bad]]» opphavleg av [[Little Anthony & the Imperials]]. Albumet vart nominert til Grammyprisen for beste kvinnelege rockesong. Sommaren 1980 byrja Ronstadt å øve for den første av fleire hovudroller i [[Broadway-musikal]]ar. [[Joseph Papp]] hadde tilsett ho i rolla i [[Gilbert and Sullivan]] sin ''[[The Pirates of Penzance]]'', i lag med [[Kevin Kline]].<ref name="Pirates">{{Cite web |date=September 1981 |title=Rock Queen Conquers Broadway and Lives Happily Ever After |url=http://www.ronstadt-linda.com/arthp81.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927184223/http://www.ronstadt-linda.com/arthp81.htm |archive-date=27. september 2007 |access-date=24. november 2020 |website=Hit Parader}}</ref> Ho sa det var eit naturleg val for ho å syngje Gilbert and Sullivan, sidan bestefaren Fred Ronstadt hadde skipa det første orkesteret i [[Tucson]], ''Club Filarmonico Tucsonense'', som ein gong framført ''The Pirates of Penzance''.<ref name=AARP-07 /> ''The Pirates of Penzance'' hadde premiere i [[Central Park]] i New York City, før det flytta til Broadway, der det vart ein hit. Det gjekk frå 8. januar 1981 til 28. november 1982.<ref name="imbd">{{Cite web |title=Linda Ronstadt |url=http://www.ibdb.com/person.asp?id=58306 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071015170003/http://ibdb.com/person.asp?id=58306 |archive-date=15. oktober 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=[[Internet Broadway Database]]}}http://www.ibdb.com/Person/View/58306 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160321105056/http://www.ibdb.com/Person/View/58306 |date=21. mars 2016 }}</ref> Ronstadt spelte òg i filmversjonen av musikalen i lag med Kline og [[Angela Lansbury]] i 1983. Dette var den einaste filmrolla hennar som andre enn seg sjølv. Ronstadt vart nominert til ein [[Golden Globe]] for filmrolla si. Ho vart òg nominert til [[Tonyprisen]] for beste framføring av ei kvinneleg hovudrolle i ein musikal. Som barn hadde Ronstadt oppdaga operaen ''[[La bohème]]'' gjennom ein stumfilm med [[Lillian Gish]] og hadde ein draum om ein dag å spele rolla som Mimi. I 1984 fekk Ronstadt denne rolla av Joseph Papp på [[Public Theater]]. Produksjonen fekk dårleg kritikk og selde særs dårleg, og vart lagt ned etter berre nokre få kveldar.<ref name="Mimi">{{Cite web |last=Kroll |first=Jack |date=10. desember 1984 |title=A Pop Star Goes Puccini |url=http://www.ronstadt-linda.com/artnw84.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927184423/http://www.ronstadt-linda.com/artnw84.htm |archive-date=27. september 2007 |access-date=24. november 2020 |website=[[Newsweek]]}}</ref> I 1982 gav Ronstadt ut albumet ''[[Get Closer av Linda Ronstadt|Get Closer]]'', hovudsakleg eit rock- og popalbum. Det var det einaste albumet hennar mellom 1975 og 1990 som ikkje selde til platina. Det nådde 31. plassen på ''Billboard'' Album-lista. Det gav ho to topp 40-hittar med «Get Closer» og «[[I Knew You When (song)|I Knew You When]]»{{snds}}ein song av [[Billy Joe Royal]]{{snds}}medan [[Jimmy Webb]]-songen «Easy For You To Say» vart ein overraskande topp 10-hit på Adult Contemporary-lista våren 1983. «Sometimes You Just Can't Win» vart plukka opp av countryradio og nådde 27. plassen på countrylista. Ronstadt filma òg fleire musikkvideoar for albumet, som vart vist på den nye TV-kanalen MTV. Albuemt gav Ronstadt to Grammy-nominasjonar: ein for beste kvinnelege rockesong for tittelsporet og ein annan for beste kvinnelege popsong for albumet. Plata vann prisen for beste plateomslag. Etter ''Get Closer'' la Ronstadt ut på turné i Nord-Amerika og ho var ein av hovudattraksjonane den sommaren og hausten. 25. november 1982 spelte ho ein «Happy Thanksgiving Day»-konsert på [[Reunion Arena]] i Dallas som vart sendt på direkten via satellitt på [[National Broadcasting Company|NBC]]-stasjonar i USA.<ref name="dallas">{{Cite web |year=1982 |title=Linda Ronstadt Live. On Radio [advertisement] |url=http://www.lindaronstadt.com/files/scans/1982_dallas_radio_concert.jpg |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071128102836/http://www.lindaronstadt.com/files/scans/1982_dallas_radio_concert.jpg |archive-date=28. november 2007 |access-date=4. november 2007 |website=Billboard |publisher=The Source (NBC)}}</ref> I 1988 kom Ronstadt attende til Broadway for ein kortare periode for ei musikalsk utgåve av albumet hennar som feira den mexicanske arva hennar, ''Canciones De Mi Padre{{snds}}A Romantic Evening in Old Mexico''.<ref name="imbd2">{{Cite web |title=Linda Ronstadt's Canciones |url=http://www.ibdb.com/production.asp?ID=4514 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070713233420/http://www.ibdb.com/production.asp?ID=4514 |archive-date=13. juli 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=[[Internet Broadway Database]]}}http://www.ibdb.com/Person/View/58306 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160321105056/http://www.ibdb.com/Person/View/58306 |date=21. mars 2016 }}</ref> === Kunstnariske aspirasjonar === Ronstadt har sagt at byrjinga av karrieren hennar var «så fokusert på folk, rock og country» og at ho «gjekk litt lei og prøvde å gjere noko anna, og det har eg gjort heilt sidan den gongen.»<ref name="bored12">{{Cite news |last=Saitowitz |first=Paul |date=31. mai 2007 |title=Linda Ronstadt to Play at Fantasy Springs |work=[[The Press-Enterprise|Press-Enterprise]] |location=Riverside, California |url=http://www.pe.com/entertainment/stories/PE_Ent_Guide_D_ronstadt01.19591ed.html |url-status=dead |access-date=6. juni 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929095508/http://www.pe.com/entertainment/stories/PE_Ent_Guide_D_ronstadt01.19591ed.html |archive-date=28. november 2020}}</ref> Innan 1983 er det estimert at ho var verdt over 40&nbsp;millionar dollar<ref name="Reported worth">{{Cite web |date=26. mars 1984 |title=What's New with Linda Ronstadt? She's Singing Her Love Songs to ''Star Wars'' Czar George Lucas |url=http://www.people.com/people/archive/article/0,,20087434,00.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120227172203/http://www.people.com/people/archive/article/0,,20087434,00.html |archive-date=27. februar 2012 |access-date=24. november 2012 |website=[[People (magazine)|People]] |volume=21 |issue=12}}</ref> hovudsakleg frå plater, konsertar og varer. Tidleg i 1980-åra vart Ronstadt kritisert for å ha akseptert 500&nbsp;000 dollar for å spele på den sørafrikanske feriestaden [[Sun City i Sør-Afrika|Sun City]], som braut den kulturelle boikotten av Sør-Afrika og [[apartheid]]regimet.<ref>Latham, Aaron (18. august 1983). «Linda Ronstadt: Snow White in South Africa». ''[[Rolling Stone]]''. Henta 28. november 2020. {{subscription required}}</ref><ref>[[Robert Christgau|Christgau, Robert]] (1990) [http://www.robertchristgau.com/xg/bk-cg80/further.php «Subjects for Further Research»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160327014939/http://www.robertchristgau.com/xg/bk-cg80/further.php|date=27. mars 2016}}. ''Christgau's Record Guide: The '80s'' Pantheon Books, {{ISBN|0-679-73015-X}} (via robertchristgau.com). Henta 28. november 2020.</ref><ref>Santoro, Gene (12. mars 1988). [https://www.questia.com/read/1G1-6441785 «Miriam Makeba. (Music) (column)»] . ''The Nation'' (via [[Questia Online Library]]). Henta 28. november 2020 (krev registrating).</ref> På den tida sa ho, «den siste staden for ein boikott er i kunsten» og «eg likar ikkje å bli fortalt kvar eg ikkje kan gå».<ref>Wilson, John M. (19. mai 1985). [http://articles.chicagotribune.com/1985-05-19/entertainment/8501310597_1_south-africa-cultural-boycott-apartheid «UN`s `Register` Of Performers Raises Blacklist Spectre In S. Africa Boycott»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160426032448/http://articles.chicagotribune.com/1985-05-19/entertainment/8501310597_1_south-africa-cultural-boycott-apartheid|date=26. april 2016}}. ''[[Chicago Tribune]]''. Henta 28. november 2020.</ref> [[Paul Simon]] vart kritisert for å ha teke ho med i 1986 på albumet hans ''[[Graceland av Paul Simon|Graceland]],'' spelt inn i Sør-Afrika, men forsvarte ho: «Eg trur aldri ho meinte å støtte styresmaktene der. Ho gjorde ein feil. Ho er ekstremt liberal i den politiske tankegangen sin og er utan tvil mot apartheid.»<ref name="Odyssey">{{Cite web |last1=Fricke |first1=David |author-link=David Fricke |date=23. oktober 1986 |title=Paul Simon: African Odyssey |url=https://www.rollingstone.com/music/music-news/paul-simon-african-odyssey-104029/ |url-status=live |website=[[Rolling Stone]]}}</ref> Ronstadt vart etter kvart lei av å spele på arenaer.<ref name="identitycrisis">{{Cite web |date=April 28, 2007 |title=Not My Job: Linda Ronstadt |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=9888452 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20081221105626/http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=9888452 |archive-date=December 21, 2008 |access-date=28. november 2020 |publisher=NPR}}</ref> Ho syntes ikkje lenger at arenaer, der folk samla seg for å røyke marihuana og drikke øl, var «ein høvande stad for musikk». Ho ønskte «vinklar i arkitekturen»{{snds}}ein referanse til ein tekst i Paul Simon-songen «[[You Can Call Me Al]]» frå ''Graceland''. (Ronstadt song harmonivokal med Simon på eit anna spor på albumet, «[[Under African Skies]]». Det andre verset der nemner Ronstadt: «Take this child, Lord, from Tucson, Arizona.&nbsp;...»). Ronstadt sa at ho ønskte å syngje på stader som minna om [[greske oldtidsteater]], der merksemda vart fokusert mot scenen og artisten.<ref name="angels">{{Cite web |last=Boone |first=M. |date=18. juli 2007 |title=Great Musikars and Their Legions of Paying Fans Deserve a Great Venue |url=http://www.canada.com/montrealgazette/news/story.html?id=3d66e8e0-b5c8-4106-a56b-95d023c067c3 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071015160703/http://canada.com/montrealgazette/news/story.html?id=3d66e8e0-b5c8-4106-a56b-95d023c067c3 |archive-date=15. oktober 2007 |access-date=28. november 2020 |website=Gazette (Montreal)}}</ref> Platene til Ronstadt i 1980-åra vart like store suksessar som dei ho gav ut i 1970-åra. Mellom 1983 og 1990 fekk Ronstadt seks album som selde til platinaplate, to av dei tredoble platina (kvar for over 3 millionar selde eksemplar i USA).<ref name=certifications>{{Cite web |title=Linda Ronstadt Top Pop Albums |url=http://www.ronstadt-linda.com/toppopa.htm |access-date=28. november 2020 |website=Joel Whitburn presents the Billboard Albums 6th ed. (2007) |publisher=ronstadt-linda.com}}</ref> === Jazz/pop-trilogi === I 1981 produserte og spelte Ronstadt inn eit album med popstandardar kalla ''Keeping Out of Mischief'' med produsenten [[Jerry Wexler]]. Ronstadt var ikkje nøgd med det endelege resultatet og skrinla heile prosjektet. «Det var ei vanskeleg avgjersle» sa ho i magasinet ''Time''.<ref name="Time interview">{{Cite news |last1=Cocks |first1=Jay |last2=Worrell |first2=Denise |date=26. september 1983 |title=Linda Leads the Band |work=[[Time (magazine)|Time]] |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,949833-2,00.html |url-status=live |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121107142714/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,949833-2,00.html |archive-date=7. november 2012}}</ref> Men Ronstadt likte ideen bak albumet, og gav Wexler æra for å ha oppfordra ho til å gjere det.<ref name="Jerry Wexler">{{Cite web |last=Bloom |first=Steve |date=July 1985 |title=An Intimate Conversation with Linda Ronstadt |url=http://www.ronstadt-linda.com/artdb85.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080509164217/http://www.ronstadt-linda.com/artdb85.htm |archive-date=9. mai 2008 |access-date=28. november 2020 |website=[[Down Beat]]}}</ref> Likevel måtte Ronstadt overtyde eit motvillig plateselskap, [[Elektra Records|Elektra]], om at ho skulle spele inn denne typen album under kontrakten sin.<ref name="lindaronstadtwithnelsonrddle">{{Cite web |title=The Peter Levinson Interview |url=http://www.jerryjazzmusician.com/mainHTML.cfm?page=levinson.html |access-date=28. november 2020 |website=Jerry Jazz Musician}}</ref> I 1983 hadde Ronstadt fått henta inn den 62 år gamle dirigenten [[Nelson Riddle]]. I lag sette dei i gang med å rehabilitere [[Great American Songbook|den store amerikanske songboka]], og spelte inn ein albumtrilogi med [[tradisjonell pop]]: ''[[What's New av Linda Ronstadt|What's New]]'' (1983-sal på 3,7&nbsp;millionar i USA i 2010); ''[[Lush Life av Linda Ronstadt|Lush Life]]'' (1984-sal på 1,7 millionar i USA i 2010) og ''[[For Sentimental Reasons av Linda Ronstadt|For Sentimental Reasons]]'' (1986-sal på 1,3 millionar i USA i 2010). Dei tre albuma selde totalt sett nesten sju millionar plater i USA aleine. ''What's New'' synte Ronstadt i ein klassisk kjole med eit øyretelefonar frå [[Walkman]] på hovudet. Då albumet kom ut var det somme kritikarar som kalla musikken «heismusikk», men ho var fast bestemt på å spele inn meir musikk med Riddle, og ''What's New'' vart ein hit. Albumet kom ut i september 1983 og låg 81 veker inne på den amerikanske albumlista, med ein tredjeplass som høgaste plassering. Det selde til tredobbel platinaplate i USA<ref name = RIAAsearch /> (over tre millionar i USA aleine). Albumet vart nominert til Grammyprisen for beste kvinnelege popvokal, og fekk generelt god kritikk. Magasinet ''[[magasinet Time|Time]]'' kalla det «eit av dei mest vågale, uortodokse og uventa albuma i år.»<ref name="TimeWhatsNewReview">{{Cite magazine |date=26. september 1983 |title=Music: Linda Leads the Band |magazine=[[Time (magazine)|Time]] {{subscription required}}|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,949833,00.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080307090521/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,949833,00.html|archivedate=7. mars 2008|url-status=live|accessdate=28. november 2020}}</ref> ''What's New'' førte Riddle til eit yngre publikum. I følgje Levinson «hata det yngre publikummet det Riddle hadde gjort med [[Frank Sinatra]],<ref name="nelsonriddle">{{Cite web |title=Peter Levinson (Interview) |url=http://www.jerryjazzmusician.com/mainHTML.cfm?page=levinson.html |access-date=24. november 2020 |publisher=jerryjazzmusician.com}}</ref> som i 1983 vart rekna som 'gammalpop'». Då Riddle arbeidde med Ronstadt kom karrieren hans i fokus att dei siste tre leveåra sine.<ref name=nelsonriddle /> [[Stephen Holden]] i ''[[The New York Times]]'' skreiv at ''What's New'' «er ikkje det første albumet av ein rockesongar som hyllar den gyldne popæraen, men det er det beste og mest seriøse forsøket på å gjenopprette popideane som [[Beatlemania]] og massemarknaden innan rock for tenåringa reiv ned i midten av 1960-åra.&nbsp;... I tiåret før Beatlemania, kodifiserte somme av dei største songarane i 1940- og 1950-åra eit halvt hundreår med amerikanske popstandardar på dusinvis av album, og mange av dei er ikkje lenger mogeleg å få tak i.»<ref name="nytimes">{{Cite news |last=[[Stephen Holden|Holden, Stephen]] |date=4. september 1983 |title=Linda Ronstadt Celebrate the Golden Age of Pop |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/1983/09/04/arts/linda-ronstadt-celebrates-the-golden-age-of-pop.html |url-status=live |access-date=28. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305070632/http://www.nytimes.com/1983/09/04/arts/linda-ronstadt-celebrates-the-golden-age-of-pop.html |archive-date=5. mars 2016}}</ref> ''What's New'' er det første albumet av ein rockesongar som fekk stor suksess med nyinnspelingar av [[Great American Songbook]].<ref name=nytimes /> I 1984 framførte Ronstadt og Riddle desse songane på scenen, i konserthallar gjennom Australia, Japan og USA, inkludert fleire konsertar i [[Carnegie Hall]], [[Radio City Music Hall]] og [[Pine Knob]]. I 2004 gav Ronstadt ut ''[[Hummin' to Myself av Linda Ronstadt|Hummin' to Myself]]'' for [[Verve Records]]. Det var det første albumet hennar med [[tradisjonell jazz]] sidan innspelinga med Jerry Wexler og Nelson Riddle Orchestra, men denne gongen var det med ein meir intim jazzcombo. === «Trio»-innspelingane === Ronstadt, [[Dolly Parton]] og [[Emmylou Harris]] var vener og fans av kvar andre sin musikk. Ronstadt hadde til dømes spelt inn Parton sin «[[I Will Always Love You]]» på ''Prisoner in Disguise''. I 1978 kom dei saman i eit forsøk på å spele inn eit ''Trio''-album. Det vart derimot ikkje noko av den gongen. I januar 1986 kom dei tre saman att i platestudio, og arbeidde i lag i fleire månader. Resultatet vart ''[[Trio av Dolly Parton, Linda Ronstadt og Emmylou Harris|Trio]]'' i mars 1987. Det vart ein stor hit og låg på toppen av den amerikanske countryalbum-lista i fem veker og nådde òg topp 10 på poplista. Albumet selde over tre millionar eksemplar i USA og dei van Grammyprisen for beste countrysong av ein duo eller ei gruppe. Det gav dei òg fire singlar på topp 10 på countrylista, der «[[To Know Him Is to Love Him]]» gjekk heilt til topps. Albumet var òg nominert til Grammyprisen for årets album. I 1994 spelte dei tre ein oppfølgjar til ''Trio'', men igjen vart det ikkje noko av på den tida fordi dei var for opptekne med sine eigne karriere. Ronstadt, som alt hadde betalt for studiotida og skulda plateselskapet sitt eit ferdig album, fjerna lydspora til Parton, etter hennar ynskje, og heldt vokalen til Harris, og nytta fleire av songane på albumet ''[[Feels Like Home av Linda Ronstadt|Feels Like Home]]'' i 1995. Det var det første countryrockalbumet hennar på fleire år. I 1999 vart derimot Ronstadt, Parton og Harris samde om å gje ut ''[[Trio II]]'', slik dei opphavleg hadde spelt det inn i 1994. Det inneheld ein versjon av [[Neil Young]]-songen «[[songen After the Gold Rush|After the Gold Rush]]», som dei laga ein musikkvideo til. Plata selde til gullplate (500&nbsp;000 selde eksemplar) og vann dei ein Grammypris for beste countrysamarbeid med vokal for denne songen. Ronstadt produserte albumet i lag med [[George Massenburg]] og dei tre kvinnene vart òg nominert til Grammyprisen for beste countryalbum. ===''Canciones de Mi Padre''=== Mot slutten av 1987 gav Ronstadt ut ''[[Canciones de Mi Padre]]'', eit album med tradisjonell mexicansk folkemusikk, eller det ho skildra som «verdsklassesongar». Musikken var arrangert av [[mariachi]]-musikaren [[Rubén Fuentes]]. Desse songane var ein stor del av familietradisjonen og dei musikalske røtene til Ronstadt.<ref name="MexAm">{{Cite web |title=American Way |url=http://www.ronstadt-linda.com/artamway.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808111245/http://www.ronstadt-linda.com/artamway.htm |archive-date=8. august 2007 |access-date=26. november 2020 |website=Linda Ronstadt's New Old Flame- Mexican Music}}</ref> ''Canciones de Mi Padre'' vann Ronstadt ein Grammypris for beste mexicansk-amerikanske album. I 2001 hadde albumet selde til dobbel platina i USA for eit sal på over to millionar eksemplar. Ronstadt produserte og spelte i ei musikal-utgåve av albumet, kalla ''Canciones de mi Padre'', i konserthallar i både USA og Latin-Amerika. Desse konertane vart sidan gjeven ut på DVD. Ronstadt valde så å dra attende til Broadway-scenen, fire år etter ho hadde spelt i ''La bohème''. [[Public Broadcasting Service|PBS]] sende showet som ein del av programmet ''Great Performances'' og det vart ein hit hos publikum. For dette fekk Ronstadt ein Emmypris for beste individuelle framføring i eit varieté- eller musikkprogram. Ronstadt spelte inn to album til med latinamerikansk musikk tidleg i 1990-åra. I 1991 kom ''[[Mas Canciones]]'', som var ein oppfølgjar til det første ''Canciones''-albumet. For dette vann ho Grammyprisen for beste mexicansk/mexicansk-amerikanske album. Året etter gjekk ho bort frå mariachi-stilen og spelte inn kjende afrokubanske songar. Dette albumet heitte ''[[Frenesí av Linda Ronstadt|Frenesí]]''. Som dei to tidlegare latinamerikanske albuma, fekk Ronstadt Grammyprisen for «Best Traditional Tropical Latin Album». I 1991 spelte Ronstadt hovudrolla som erkeengelen San Miguel i ''La Pastorela'', eller ''A Shephard's Tale'', ein musikal filma i ''[[San Juan Bautista i California|San Juan Bautista]]''. Stykket vart skriven og regissert av [[Luis Valdez]]. Produksjonen var ein del av ''Great Performances''-serien til PBS. ===Attende til moderne musikk=== Seint i 1980-åra valde Rontadt å gå attende til moderne popmusikk igjen, etter å ha hatt suksess med storbandjazz i lag med Riddle og dei populære mariachi-innspelingane. I 1987 kom ho inn att på ''Billboard'' Hot 100-lista med «[[Somewhere Out There av James Horner|Somewhere Out There]]», som nådde andreplassen i mars.<ref name=bronson /> Songen vart nytta i animasjonefilmen ''[[An American Tail]]'', og var ein sentimentla duett med [[James Ingram]] som vart nominrt til fleire Grammyprisar. Dei vann til slutt prisen for årets song. Songen vart òg nominer til [[Oscarprisen]] for beste originale song, og selde over ein million eksemplar i USA aleine. Det var tòg laga ein populær musikkvideo til songen. [[Steven Spielberg]] spurte så Ronstadt om å spele inn temasongen for den animerte oppfølgjaren ''[[An American Tail: Fievel Goes West]]'', som fekk namnet «[[Dreams to Dream]]». Sjølv om «Dreams to Dream» ikkje vart like populær som «Somewhere Out There», vart songen ein hit på Adult Contemporary-lista i 1991. I 1989 gav Ronstadt ut eit popalbum med fleire hitsinglar. ''[[Cry Like A Rainstorm, Howl Like The Wind]]'' vart eit av dei mest suksessrike albuma hennar. Det vart det tiande albumet hennar som gjekk inn på topp 10 på ''Billboard''-lista og nådde sjuandeplassen der. Det selde i tillegg til tredobbel platinaplate<ref name=RIAAsearch /> (over tre millionar selde eksemplar i USA). Albumet vart òg nominert til fleire Grammyprisar.<ref>{{Cite web |title=Artist Linda Ronstadt |url=https://www.grammy.com/grammys/artists/linda-ronstadt |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200102051512/https://www.grammy.com/grammys/artists/linda-ronstadt |archive-date=2. januar 2020 |access-date=23. oktober 2018 |website=Recording Academy Grammy Awards}}</ref> Ronstadt hadde med seg soulsongaren [[Aaron Neville]] frå New Orleans på fleire av songane. Dei song mellom anna duett på «[[Don't Know Much]]» (andreplassen på ''Billboard'' Hot 100 <ref name=bronson />) og «[[All My Life av Linda Ronstadt|All My Life]]» (11. plassen på ''Billboard'' Hot 100), og begge låg lenge på toppen av Adult Contemporary-lista. Duettane førte til fleire Grammynominasjonar. Duoen vann Grammyprisen for beste popsong av ein duo eller ei gruppe i både 1989 og 1990. Seremonien i 1990 var siste gongen Ronstadt stod på scenen og song under Grammprisutdelinga, då ho og Neville framførte «Don't Know Much».<ref name="kqed">{{Cite web |date=July 19, 2006 |title=Linda Ronstadt: Forum with Michael Krasny |url=http://www.kqed.org/epArchive/R607191000 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929082927/http://www.kqed.org/epArchive/R607191000/ |archive-date=September 29, 2007 |access-date=28. november 2020 |publisher=[[KQED-FM]] radio |format=MP3, transcript}}</ref> I desember 1990 deltok ho på ein konsert i [[Tokyo Dome]] til minne om 50-årsdagen til [[John Lennon]]. Andre artistar var [[Miles Davis]], [[Lenny Kravitz]], [[Hall & Oates]], [[Natalie Cole]], [[Yoko Ono]] og [[Sean Lennon]]. Konerten vart gjeve ut på albumet ''Happy Birthday, John''.<ref name="Lennon">{{Cite web |last1=Suzuki |first1=Hisataka |last2=MacKenzie |first2=Shiona |date=9. november 2001 |title=John Lennon Super Live – Japan |url=http://www.jeclique.com/onoweb/dreampower2001.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070528170756/http://www.jeclique.com/onoweb/dreampower2001.html |archive-date=28. november 2020 |access-date=12. mai 2007 |website=Dream Power}}</ref> === Attende til roots-musikk === [[Fil:Linda Ronstadt as honorary doctor at Hardly Strictly 2009.jpg|mini|Linda Ronstadt i klede for æresdoktorgraden sin frå Berklee College of Music ved Hardly Strictly Bluegrass Festival i San Francisco i 2009.]] Ronstadt gav ut det kritikarroste ''[[Winter Light av Linda Ronstadt|Winter Light]]'' seint i 1993. Det hadde eit New Age-arrangement på singelen «[[Heartbeats Accelerating]]» og det sjølvskrivne tittelsporet, som vart spelt inn med [[glasharmonika]]. Det var det første kommersielt mislukka albumet hennar sidan 1972, og nådde berre 92. plassen på Billboard-lista. ''[[Feels Like Home av Linda Ronstadt|Feels Like Home]]'' i 1995 var eit steg attende til countryrocken og inneheld ein versjon av [[Tom Petty]]-songen «[[The Waiting]]». B-sida til singelen, «Walk On», tok Ronstadt attende til countrysingellista for første gongen sidan 1983. Eit albumspor, «The Blue Train», låg ti veker inne på ''Billboard'' Adult Contemporary-lista. Albumet gjorde det litt betre enn føregangaren og nådde 75. plassen på albumlista. Begge albuma vart sidan sletta frå katalogen til Elektra/Asylum. I 1996 gav Ronstadt ut ''[[Dedicated to the One I Love av Linda Ronstadt|Dedicated to the One I Love]]'', eit album med klassiske rock and roll-songar, spelt inn som voggesongar. Albumet nådde 78. plassen på ''Billboard''-lista og vann Grammyprisen for beste barnemusikkalbum. I 1998 gav Ronstadt ut ''[[We Ran]]'' i countryrock- og folkrockstil. Ho gjekk attende rockerøtene sine med tolkingar av songar av [[Bruce Springsteen]], [[Doc Pomus]], [[Bob Dylan]] og [[John Hiatt]]. Innspelinga vart produsert av [[Glyn Johns]]. Det selde dårleg og hadde berre selt opp under 60&nbsp;000 eksemplar i 2008, som er det dårlegaste salstalet hennar i Elektra/Asylum-katalogen. ''We Ran'' hadde ingen hitsinglar, men fekk god kritikk. Sommaren 1999 gav Ronstadt ut albumet ''[[Western Wall: The Tucson Sessions]]'' i lag med Emmylou Harris. Det vart nominert til Grammyprisen for beste moderne folkealbum, og nådde topp 10 på countryalbum-lista. I 2016 hadde albumet selt kring 225&nbsp;000 eksemplar. På nyårsaftan 1999 stod Ronstadt på scenen med [[Eagles]] og [[Jackson Browne]] i [[Staples Center]].<ref name="NewYearsEve">{{Cite web |date=6. mai 1999 |title=The Eagles to Perform at Staples Center |url=http://www.staplescenter.com/news/fullstory.sps?iNewsid=103445&itype=&iCategoryID=0 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928135754/http://www.staplescenter.com/news/fullstory.sps?iNewsid=103445&itype=&iCategoryID=0 |archive-date=28. september 2007 |access-date=24. november 2020 |publisher=Staples Center}}</ref> I 2000 avslutta Ronstadt det langvarige samarbeide med [[Elektra Records|Elektra/Asylum]] og gav ut eit album med julemusikk, ''[[A Merry Little Christmas av Linda Ronstadt|A Merry Little Christmas]]''. Sidan den gongen har Ronstadt gjeve ut eitt album til. I 2006 spelte Ronstadt i lag med ZoZo Sisters og den nye venen [[Ann Savoy]] på ''[[Adieu False Heart]]''. Det var eit album med roots-musikk og kom ut på Vanguard Records. Det selde dårleg og nådde berre 146. plassen i USA. Det vart det siste albumet til Ronstadt sidan røysta hennar byrja å svikte som følgje av [[progressiv supranukleær parese]]. Innspelinga gav ho to Grammynominasjonar for beste tradisjonelle folkealbum og beste lydteknikar. I 2007 bidrog Ronstadt med songen «[[Miss Otis Regrets]]» til albumet ''[[We All Love Ella: Celebrating the First Lady of Song]]''{{snds}}ein hyllest til [[Ella Fitzgerald]].<ref>[http://www.rockonthenet.com/artists-r/lindaronstadt.htm Linda Ronstadt] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20161024115915/http://www.rockonthenet.com/artists-r/lindaronstadt.htm |date=24. oktober 2016 }} Rock on the Net.</ref> I august 2007 spelte Ronstadt på [[Newport Folk Festival]] for første gongen. Det var ein av dei siste konsertane hennar. I 2010 bidrog Ronstadt med arrangement og solovokal til «A La Orilla de un Palmar» på [[The Chieftains]]-albumet ''[[San Patricio av The Chieftains|San Patricio]]'' (med [[Ry Cooder]]). Dette er den siste utgjevinga med Ronstadt som solovokalist. === Pensjonisttilvære === I 2011 annonserte Ronstadt at ho kom til å pensjonere seg frå musikkindustrien.<ref name="retirement">{{Cite web |last=Burch, Cathalena E. |date=22. april 2011 |title=Ronstadt: Legacy 'Belongs 100 Percent to Nelson' |url=http://azstarnet.com/entertainment/blogs/caliente-tuned-in/ronstadt-legacy-belongs-percent-to-nelson/article_17e2d7b2-6ca0-11e0-b37e-001cc4c002e0.html |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20130722141521/http://azstarnet.com/entertainment/blogs/caliente-tuned-in/ronstadt-legacy-belongs-percent-to-nelson/article_17e2d7b2-6ca0-11e0-b37e-001cc4c002e0.html |archive-date=22. juli 2013 |access-date=4. september 2013 |website=[[Arizona Daily Star]]}}</ref> I 2013 avslørte ho at ho hadde fått [[Parkinsons sjukdom]] og «ikkje lenger kan syngje ein einaste tone.»<ref>[[Brian Mansfield|Mansfield, Brian]] (23. august 2013). [https://www.usatoday.com/story/life/music/2013/08/23/linda-ronstadt-parkinsons-disease/2694053 «Linda Ronstadt has Parkinson's Disease{{snds}}The Grammy-Winning Singer Revealed Her Condition to AARP Friday»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170818215454/https://www.usatoday.com/story/life/music/2013/08/23/linda-ronstadt-parkinsons-disease/2694053/ |date=18. august 2017 }}. ''[[USA Today]]''. Henta 4. september 2013.</ref> Diagnosen hennar vart sidan endra til [[progressiv supranukleær parese]].<ref name="mccarthy1" /> == Prisar == === Grammy === {{div col|colwidth=30em}} * [[Grammyprisen 1974|1975]]{{snds}}Beste kvinnelege countrysong, «I Can't Help It (If I'm Still in Love With You)» frå ''Heart Like a Wheel'' * [[Grammyprisen 1976|1976]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, ''Hasten Down the Wind'' * [[Grammyprisen 1987|1987]]{{snds}}Beste countrysong av duo eller gruppe med vokal, ''Trio'' (med Dolly Parton og Emmylou Harris) * [[Grammyprisen 1988|1988]]{{snds}}Beste mexicansk-amerikanske album, ''Canciones de Mi Padre'' * [[Grammyprisen 1989|1989]]{{snds}}Beste popsong av ein duo eller ei gruppe med vokal, «Don't Know Much» frå ''Cry Like a Rainstorm, Howl Like the Wind'' med Aaron Neville * [[Grammyprisen 1990|1990]]{{snds}}Beste popsong av ein duo eller ei gruppe med vokal, «All My Life» frå ''Cry Like a Rainstorm, Howl Like the Wind'' med Aaron Neville * [[Grammyprisen 1992|1992]]{{snds}}Beste tropisk-latinske album, ''Frenesi'' * [[Grammyprisen 1992|1992]]{{snds}}Beste mexicansk-amerikanske album, ''Mas Canciones'' * [[Grammyprisen 1996|1996]]{{snds}}Beste barnemusikkalbum, ''Dedicated to the One I Love'' * [[Grammyprisen 1999|1999]]{{snds}}Beste countrysamarbeid med vokal, «After the Gold Rush» frå ''Trio II'' med Dolly Parton og Emmylou Harris * [[Grammyprisen 2011|2011]]{{snds}}Æresprisen (Latin Grammy) * [[Grammyprisen 2016|2016]]{{snds}}Æresprisen {{div col end}} * I [[Grammyprisen 1981|1981]] vann albumet ''[[In Harmony: A Sesame Street Record]]'' prisen for beste barnemusikkalbum. Ronstadt var ein av fleire artistar på albumet. === Grammynominasjonar === {{div col|colwidth=30em}} * [[Grammyprisen 1970|1970]]{{snds}}Beste moderne, kvinnelege song, «Long, Long Time» frå ''Silk Purse'' * [[Grammyprisen 1975|1975]]{{snds}}Årets album, ''Heart Like a Wheel'' * [[Grammyprisen 1975|1975]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''Heart Like a Wheel'' * [[Grammyprisen 1977|1977]]{{snds}}Årets singel, «Blue Bayou» frå ''Simple Dreams'' * [[Grammyprisen 1977|1977]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, «Blue Bayou» frå ''Simple Dreams'' * [[Grammyprisen 1980|1980]]{{snds}}Beste kvinnelege rockesong, «How Do I Make You» frå ''Mad Love'' * [[Grammyprisen 1982|1982]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''Get Closer'' * [[Grammyprisen 1982|1982]]{{snds}}Beste kvinnelege rockesong, «Get Closer» from the album ''Get Closer'' * [[Grammyprisen 1983|1983]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''What's New'' * [[Grammyprisen 1985|1985]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''Lush Life'' * [[Grammyprisen 1987|1987]]{{snds}}Årets album, ''Trio'' med [[Dolly Parton]] og [[Emmylou Harris]] * [[Grammyprisen 1987|1987]]{{snds}}Beste popsong av ein duo eller ei gruppe med vokal, «Somewhere Out There» frå filmmusikkalbumet ''An American Tail'' med [[James Ingram]] * [[Grammyprisen 1989|1989]]{{snds}}Beste kvinnelege popsong, for albumet ''Cry Like a Rainstorm, Howl Like the Wind'' med [[Aaron Neville]] * [[Grammyprisen 1999|1999]]{{snds}}Beste countryalbum, ''Trio II'' med Dolly Parton og Emmylou Harris * [[Grammyprisen 1999|1999]]{{snds}}Beste moderne folkealbum, ''Western Wall: The Tucson Sessions'' med Emmylou Harris * [[Grammyprisen 2002|2002]]{{snds}}Beste tradisjonelle folkealbum, ''[[Evangeline Made: A Tribute to Cajun Music]]'', fleire artistar, med vokalisten [[Ann Savoy]] * [[Grammyprisen 2006|2006]]{{snds}}Beste tradisjonelle folkealbum, ''Adieu False Heart'' med Ann Savoy {{div col end}} === Latin Grammy === * 2011{{snds}}Æresprisen<ref>{{Cite news |last=Morris |first=Christopher |date=26. juli 2011 |title=Ronstadt Draws Lifetime Award – Latin Recording Academy Also Honors Feliciano |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |url=https://www.variety.com/article/VR1118040434 |url-status=live |access-date=4. september 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121108195008/http://www.variety.com/article/VR1118040434 |archive-date=8. november 2012}}</ref> === Arizona Music and Entertainment Hall of Fame === * 2007{{snds}}Innlemma i æresgalleriet for den viktige innverknaden hennar i utviklinga av underhaldningskulturen i Arizona. === Academy of Country Music === * 1974{{snds}}Beste kvinnelege nykommar * 1987{{snds}}Årets album/ ''Trio'', Dolly Parton, Linda Ronstadt og Emmylou Harris === Country Music Association === * 1988{{snds}}Årets vokalhending / ''Trio'', Dolly Parton, Linda Ronstadt og Emmylou Harris === Primetime Emmy === * 1989{{snds}}Eineståande individuell framføring i eit varieté eller musikkprogram, Linda Ronstadt, Flott framføring: ''Canciones de Mi Padre'' === American Latino Media Arts === * 2008{{snds}}Trailblazer Award for bidrag til amerikansk musikk<ref>{{Cite web |title=ALMA Award |url=https://www.youtube.com/watch?v=xVJHUdmCcPU&feature=PlayList&p=D46B9D0623515D35&index=0&playnext=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707135427/https://www.youtube.com/watch?v=xVJHUdmCcPU&feature=PlayList&p=D46B9D0623515D35&index=0&playnext=1 |archive-date=7. juli 2015 |access-date=28. november 2020 |via=YouTube}}</ref> === Tony-nominasjon === * 1981{{snds}}Tony-prisen for beste framføring av kvinneleg hovudrolle i ein musikal, i ''The Pirates of Penzance'' som «Mabel» === Golden Globe-nominasjon === * 1983{{snds}}Beste framføring av kvinneleg hovudrolle i ein musikal eller komedie, for ''The Pirates of Penzance'' === Lo Nuestro-nominasjonar === * [[Premio Lo Nuestro 1989|1989]]{{snds}}Regional mexicansk kvinneleg artist, årets album (''Canciones de Mi Padre''), og Crossover-artist<ref name="Nominees-1989">{{Cite news |last=Coto |first=Juan Carlos |date=28. mai 1989 |title=Univision Launches Latin Music Awards |work=[[The Miami Herald]]}}</ref> * [[Premio Lo Nuestro 1992|1992]]{{snds}}Regional mexicansk kvinneleg artist<ref>{{Cite journal |date=28. mars 1992 |title=Ana Gabriel leads nominees for Latin Music Awards |journal=[[magasinet Billboard|Billboard]] |volume=104 |issue=13}}</ref> * [[Premio Lo Nuestro 1993|1993]]{{snds}}Tropisk kvinneleg artist, regional mexicansk kvinneleg artist og tropisk song («Perfidia»).<ref name="billboardmag-lonuestro-1993">{{Cite journal |last=Lannert |first=John |date=30. mars 1993 |title=Secada Lead Latin Noms Following Grammy Win |url=https://books.google.com/books?id=0w8EAAAAMBAJ&q=no+se+tu+luis+miguel&pg=PA10 |journal=[[magasinet Billboard|Billboard]] |volume=105 |issue=10 |page=10 |access-date=3. januar 2013}}</ref> ===Kennedy Center=== * 2019 [[Kennedy Center Honors]] == Diskografi== {{detaljar|Diskografien til Linda Ronstadt}} {{div col|colwidth=30em}}{{div col end}} === Studioalbum === {{div col}} * ''[[Hand Sown ... Home Grown]]'' (1969) * ''[[Silk Purse]]'' (1970) * ''[[Linda Ronstadt av Linda Ronstadt|Linda Ronstadt]]'' (1972) * ''[[Don't Cry Now]]'' (1973) * ''[[Heart Like a Wheel]]'' (1974) * ''[[Prisoner in Disguise]]'' (1975) * ''[[Hasten Down the Wind]]'' (1976) * ''[[Simple Dreams]]'' (1977) * ''[[Living in the USA]]'' (1978) * ''[[Mad Love av Linda Ronstadt|Mad Love]]'' (1980) * ''[[Get Closer av Linda Ronstadt|Get Closer]]'' (1982) * ''[[What's New av Linda Ronstadt|What's New]]'' (1983) * ''[[Lush Life av Linda Ronstadt|Lush Life]]'' (1984) * ''[[For Sentimental Reasons av Linda Ronstadt|For Sentimental Reasons]]'' (1986) * ''[[Canciones de Mi Padre]]'' (1987) * ''[[Cry Like a Rainstorm, Howl Like the Wind]]'' (1989) * ''[[Mas Canciones]]'' (1991) * ''[[Frenesí av Linda Ronstadt|Frenesí]]'' (1992) * ''[[Winter Light av Linda Ronstadt|Winter Light]]'' (1993) * ''[[Feels Like Home av Linda Ronstadt|Feels Like Home]]'' (1995) * ''[[Dedicated to the One I Love av Linda Ronstadt|Dedicated to the One I Love]]'' (1996) * ''[[We Ran]]'' (1998) * ''[[A Merry Little Christmas av Linda Ronstadt|A Merry Little Christmas]]'' (2000) * ''[[Hummin' to Myself av Linda Ronstadt|Hummin' to Myself]]'' (2004) {{div col end}} === Konsertalbum === * ''[[Live in Hollywood av Linda Ronstadt|Live in Hollywood]]'' (2019) === Duettar og trioar === * ''[[Trio av Dolly Parton, Linda Ronstadt og Emmylou Harris|Trio]]'' (1987) (Emmylou Harris, Dolly Parton og Linda Ronstadt) * ''[[Trio II]]'' (1999) (Emmylou Harris, Dolly Parton og Linda Ronstadt) * ''[[Western Wall: The Tucson Sessions]]'' (1999) (med Emmylou Harris) * ''[[Adieu False Heart]]'' (2006) (med Ann Savoy) * ''[[The Complete Trio Collection]]'' (2016) (Emmylou Harris, Dolly Parton og Linda Ronstadt) === Samlealbum=== * ''[[Different Drum av Linda Ronstadt|Different Drum]]'' (1974) – Det første samlealbumet av Ronstadt * ''[[Greatest Hits av Linda Ronstadt|Greatest Hits]]'' (1976) * ''A Retrospective'' (1977) * ''[[Greatest Hits, Volume 2 av Linda Ronstadt|Greatest Hits, Volume 2]]'' (1980) * '''Round Midnight'' (1986) – 2-CD set * ''The Linda Ronstadt Box Set'' (1999) – 4-CD set * ''The Very Best of Linda Ronstadt'' (2002) – Billboard No. 19 Country Album * ''The Best of Linda Ronstadt: The Capitol Years'' (2006) – 2-CD set * ''Standards'' with Nelson Riddle Orchestra (2008) * ''The Collection'' (2011) – British 2-CD set * ''[[Duets av Linda Ronstadt|Duets]]'' (2014) * ''Just One Look: Classic Linda Ronstadt'' (2015) ===Singlar i utval=== *«[[I Can't Help It (If I'm Still in Love with You)]]» (1974, andreplass på [[Hot Country Songs-lista]])<ref name="LindaRonstadtSHistory">[{{AllMusic|class=artist|id=p5302|pure_url=yes}} allmusic ((( LindaRonstadt > Charts & Awards > Billboard Singles)))]</ref> *«[[You're No Good]]» (1975, førsteplass på [[Billboard Hot 100-lista]]) == Filmar == {| class="wikitable sortable" |+ Film, fjernsyn og teater ! År ! Tittel ! Rolle ! class="unsortable"| Merknad |- | 1968{{ndash}}1969 | ''It's Happening'' | seg sjølv | 2 episodar |- | 1969{{ndash}}1971 | ''[[The Johnny Cash Show]]'' | seg sjølv | 4 episodar |- | 1970 | ''[[Hee Haw]]'' | seg sjølv | episode: «1.28» |- | 1970 | ''[[Playboy After Dark]]'' | seg sjølv; songar | 2 episodar |- | 1970 | ''The Darin Invasion'' | seg sjølv | fjernsynsfilm |- | 1975 | ''[[TV-serien Cher|Cher]]'' | seg sjølv | episode: «1.10» |- | 1977{{ndash}}1989 | ''[[Saturday Night Live]]'' | seg sjølv; musikalsk gjest | 4 episodar |- | 1978 | ''[[filmen FM|FM]]'' | seg sjølv{{snds}}konsertframføring | film |- | 1980 | ''[[The Pirates of Penzance]]'' | Mabel Stanley | fjernsynsfilm |- | 1980 | ''[[The Muppet Show]]'' | seg sjølv | episode: «5.23» |- | 1981{{ndash}}1982 | ''[[The Pirates of Penzance]]'' | Mabel Stanley | nominert til Tonyprisen |- | 1983 | ''[[filmen The Pirates of Penzance|The Pirates of Penzance]]'' | Mabel Stanley | nominert til Golden Globe |- | 1984 | ''[[La bohème]]'' | Mimi | |- | 1988 | ''[[Canciones de Mi Padre]]'' | vokalist | Primetime Emmy Award-vinnar |- | 1989 | ''[[Sesame Street]]'' | seg sjølv, musikalsk gjest | 1 episode |- | 1991 | ''[[Great Performances]]'' | San Miguel | episode: «La Pastorela» |- | 1992 | ''[[The Simpsons]]'' | seg sjølv | Episode: «[[Mr. Plow]]» |- | 1993 | ''[[The Young Indiana Jones Chronicles]]'' | Peggy (syngjande stemme) | episode: «Young Indiana Jones and the Scandal of 1920» |- | 2019 | ''[[Linda Ronstadt: The Sound of My Voice]]'' | seg sjølv, både nye opptak og arkivopptak |} == Bøker == * {{Cite book |last=Ronstadt |first=Linda |year=2013 |title=Simple Dreams: A Musical Memoir |edition=First Simon & Schuster hardcover |location=New York |publisher=[[Simon & Schuster]] |isbn=978-1-4516-6872-8 |oclc=829743967}} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Linda Ronstadt|Linda Ronstadt]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 28. november 2020.'' {{refslutt}} {{fotnoteliste|3}} == Bakgrunnsstoff == {{commonscat|}} * [http://www.lindaronstadt.com Offisiell nettstad] * {{Imdb namn|0740168}} {{Linda Ronstadt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Linda Ronstadt| ]] [[Kategori:Grammy Lifetime Achievement Award]] [[Kategori:United States National Medal of Arts]] [[Kategori:Folk frå Tucson]] [[Kategori:USA-amerikanske skodespelarar]] [[Kategori:USA-amerikanske alternativ country-songarar]] [[Kategori:USA-amerikanske countryrocksongarar]] [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] [[Kategori:USA-amerikanske låtskrivarar]] [[Kategori:USA-amerikanske rockesongarar]] [[Kategori:USA-amerikanske sakprosaforfattarar]] [[Kategori:USA-amerikanske multiinstrumentalistar]] [[Kategori:USA-amerikanske utøvarar av latinamerikansk musikk]] [[Kategori:USA-amerikanske poprock-songarar]] [[Kategori:USA-amerikanske plateprodusentar]] [[Kategori:Kunstrockmusikarar]] [[Kategori:Storbandsongarar]] [[Kategori:Broadway-skodespelarar]] [[Kategori:Cajun-musikarar]] [[Kategori:Grammy-vinnarar]] [[Kategori:Latin Grammy Lifetime Achievement Award]] [[Kategori:Primetime Emmy Award-vinnarar]] [[Kategori:Countrymusikarar frå Arizona]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2021]] pnynxg8dm6ki31qykt09yj0ksgs0m8l 0 168039 3399085 3264936 2022-08-17T07:16:56Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks sjukdom| |bilete =Obesity-waist circumference.PNG |bilettekst= Silhuettar med omkrinsar rundt midja som illustrerer normal, overvektig og sjukleg overvektig tilstand. |DiseasesDB = 19942 |ICD10 = {{ICD10|E|66| |e|65}} |ICD9 = {{ICD9|278}} |OMIM = 601665 |eMedicineSubj = med |eMedicineTopic =1653 |MedlinePlus = 003101 |MeshNamn = Obesity |MeshNummer = C23.888.144.699.500 }} '''Overvekt''' er ein tilstand der [[kroppen]] har for store energilager i form av [[feittvev]]. Den lagra energien er lik skiljet mellom inntak av energi og det samla energiforbruket til individet. Dei siste tiåra har ein sett ei monaleg auke av overvekt i [[industriland]], noko som kan koma av endra livsstils- og kosthaldsvaner. Overvekt aukar risikoen for ei rekkje sjukdommar som [[diabetes]] type 2, [[høgt blodtrykk]], [[angina pectoris]], [[hjarteinfarkt]], [[hjerneslag]], [[gallestein]] og [[kreft]] i tjukktarmen. I tillegg aukar faren for sjukdommar i skjelettet, musklane og ledda som fylgje av unaturleg høg tyngd på lekamen. Overvektige personar lir ofte av psykiske problem, som depresjonar, og kan også oftare bli plaga av sjukleg snorking. Dei alvorlege komplikasjonane som fylgjer av overvekt gjer det viktig å finna verksame former for læking. Erfaringar har vist av vektreduksjon sjeldan lukkast dersom fysisk aktivitet ikkje går inn i opplegget for behandlinga. Fysisk aktivitet vil ofte redusera trongen for feit mat, slik at det blir lettare å leggja om kosthaldet til å ha meir karbohydrat og grønsaker. Ved sida av aktivitetar som stimulerer kondisjon, kan gruppebehandling hjå psykolog vera til hjelp for mange. Ein kjenner ikkje til medikamentell behandling som fører til varig vektreduksjon. == Klassifisering == {| class="wikitable" style = "float: left; margin-left:15px; text-align:center" ! KMI !! Definisjon |- |width=50%| < 18.5 ||Undervekt |- |18.5–24.9 || Normal vekt |- |25.0–29.9 || Overvekt |- |30.0–34.9 || Sjukleg overvekt grad I |- |35.0–39.9 || Sjukleg overvekt grad II |- |≥ 40.0 || &nbsp;&nbsp;Sjukleg overvekt grad III&nbsp;&nbsp; |} For å vurdera graden av overvekt kan ein rekna ut [[kroppsmasseindeks]] (KMI eller BMI). Denne er definert som ein brøk der teljar er vekt i kg, og nemnar er høgda oppgitt i meter i 2. potens (kg/m<sup>2</sup>). Systemet vart skapt på 1900-talet av den belgiske statistikaren Adolphe Quetelet for å rekna ut under- og overvekt. KMI på over 25 blir sett på av det amerikanske kreftforskningsinstituttet som overvekt. Ein BMI på over 30 blir sett på som feitleik grad I, og ved 40 har ein ei ny grense - feitleik grad III. KMI på mellom 18,5 og 25 reknar ein som det ideelle helsemålet, mens ein person med BMI på under 20 blir av mange andre kjelder rekna for å vera undervektig. I Noreg i dag er personar med ein KMI på over 40 definert som kronisk sjuke. Desse personane har då krav på hjelp til behandling frå det offentlege via fastlegen. == Kjelder == {{refopning}} * {{snl|overvekt|overvekt}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Fedme|Fedme]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 30. oktober 2010.'' {{refslutt}} {{spire|medisin}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Ernæring]] [[Kategori:Livsstilssjukdommar]] 6puxsuxc4putn0aj1nttw4hfmfobtrg 0 175880 3399131 3233217 2022-08-17T10:49:28Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{infoboks biografi}} '''Norman «Hurricane» Smith''' ({{levde|22. februar|1923|3. mars|2008|Smith, Norman}}) var ein [[England|engelsk]] musikar og [[plateprodusent]]. ==Biografi== Smith vart fødd i [[Edmonton i London|Edmonton]] i [[Middlesex]] og tente som [[Royal Air Force|RAF]]-glidepilot under [[den andre verdskrigen]]. Etter ei mislukka karriere som [[jazz]]musikar, starta Smith hos [[EMI]] som lydteknikar i 1959. Han var lydteknikar på alle innspelingane til [[The Beatles]] i EMI Studios fram til 1965 då EMI forfremma han frå lydteknikar til produsent. Det siste Beatles-albumet han spelte inn var ''[[Rubber Soul]]'',<ref>{{cite web|url=http://www.earcandymag.com/normansmith-book.htm|title=Norman Hurricane Smith - "The Sound of The Beatles"|publisher=Ear Candy|date=2006-03-01|accessdate=15. februar 2011}}</ref> og Smith var lydteknikar på nesten 100 Beatles-songar i alt.<ref>{{cite web|url=http://www.seth.com/bio_story18.html|title=A Ticket To Rye: My Afternoon with Beatles Engineer Norman Smith|author=Swirsky, Seth|date=2006-03-01|accessdate=15. februar 2011}}</ref> [[John Lennon]] gav Smith kallenamnet «Hurricane» og dette vart raskt fanga opp av dei andre Beatles-medlemmane. Dette var eit ironisk kallenamn, fordi Smith var særs roleg og aldri let seg vippe av pinnen. Medan han arbeidde med The Beatles den 17. juni 1965, fekk han tilbodet om £15&nbsp;000 av distribusjonsselskapet til bandet, [[Dick James]] Music, for å kjøpe ein song han hadde skrive.<ref>Lewisohn, Mark. ''The Beatles Recording Sessions''. Harmony Books, 1989, s. 60.</ref> Tidleg i 1967 starta han å arbeide med eit nytt band, [[Pink Floyd]], og produserte det første, andre og fjerde albumet deira, ''[[The Piper at the Gates of Dawn]]'', ''[[A Saucerful of Secrets]]'' og ''[[Ummagumma]]''.<ref>{{cite web|url=http://www.pinkfloyd-co.com/band/interviews/nbm/nbm73.html|title=Nick Mason interview|publisher=Ear Candy|date=1973-03-01|accessdate=15. februar 2011}}</ref> Under innspelinga av songen «[[Remember a Day]]», vart trommeslagaren [[Nick Mason]] opphissa av at han ikkje klarte å kome fram til det riktige trommemønsteret for songen. Smith visste derimot kva han ønskte og spelte mønsteret sjølv.<ref>Blake, Mark. ''Comfortably Numb: The Inside Story of Pink Floyd.'' Thunder's Mouth Press, 2008, s. 117.</ref> I 1968 produserte Smith eit av dei første [[konseptalbum]]a i rockehistoria, [[The Pretty Things]] sitt ''[[S.F. Sorrow]]''. Han produserte tidlege innspelingar av [[Barclay James Harvest]], mellom anna det kritikarroste albumet ''[[Once Again av Barclay James Harvest|Once Again]]'' og mange år seinare vart han nemnd med namn i [[John Lees frå Barclay James Harvest|John Lees]]-songen «John Lennon's Guitar». I 1971, med artistnamnet «'''Hurricane Smith'''», fekk han ein hit i Storbritannia med «Don't Let It Die». Dette var ein demo av ein song han hadde skrive i håp om at John Lennon skulle spele han inn. Då han spelte han for plateprodusenten [[Mickie Most]], var Most imponert nok til at han bad han gje han ut som songen var. I 1972 fekk han ein ny hitt med «Oh Babe What Would You Say?», som gjekk til topps på den amerikanske ''[[Cash Box]]''-lista og tredjeplass på Billboardlista.<ref>{{cite web|url=http://musicseek.info/no1hits/1973.htm|title=1973 UK, Eurochart, Billboard & Cashbox No.1 Hits|accessdate=2008-02-13}}</ref> På det første albumet til Smith, kalla opp etter han sjølv, var singelen «Who Was It?» av [[Gilbert O'Sullivan]], som vart ein tredje hit. I 2004 gav Smith ut eit nytt album, ''From Me To You'' med nyinnspelingar av nokre av dei tidlegare songane hans. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Norman Smith (record producer)|Norman Smith (record producer)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 15. februar 2011.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:' *[[George Martin|Martin, George]], with Hornsby, Jeremy (1980). ''[[All You Need Is Ears]]''. New York: St. Martin's Press. ISBN 0-312-11482-6 {{fotnoteliste}} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.soundonsound.com/sos/may08/articles/normansmith.htm Norman Smith: Den første lydteknikaren til The Beatles] *[http://www.independent.co.uk/news/obituaries/norman-smith-engineer-for-the-beatles-produsent-for-pink-floyd-and-briefly-a-pop-star-792727.html Minneord: ''The Independent''] *[http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/obituaries/article3506322.ece Minneord: ''The Times''] {{The Beatles}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Musikarar frå London]] [[Kategori:The Beatles]] [[Kategori:Folk tilknytte Pink Floyd]] [[Kategori:Engelske plateprodusentar]] 59ekyqbptowy36bdbkd35rt85a1om8u 0 175983 3399132 3260582 2022-08-17T10:49:57Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Clare Torry''' ({{fødd-lua}}) er ein britisk songar som er mest kjend for den ordlause vokalen på [[Pink Floyd]]-songen «[[The Great Gig in the Sky]]» på albumet ''[[The Dark Side of the Moon]]'' frå 1973. Clare Torry starta karrieren sin mot slutten av 1960-åra og song stort sett coverversjonar av kjende songar. [[Alan Parsons]] bad ho om å ta del i innspelinga av ''[[The Dark Side of the Moon]]'', på den instrumentale songen skriven av [[Richard Wright]], «The Great Gig in the Sky».<ref name=parsons>{{cite news |title='Dark Side' at 30: Alan Parsons |url=http://www.rollingstone.com/artists/pinkfloyd/articles/story/5937469/dark_side_at_30_alan_parsons|work=[[Rolling Stone]] |date=12. mars 2003 |accessdate=16. februar 2011}}</ref><ref name=darkside30>{{cite news |first= |last= |authorlink= |title='Dark Side' at 30: Roger Waters |url=http://www.rollingstone.com/artists/pinkfloyd/articles/story/5937470/dark_side_at_30_roger_waters|work=[[Rolling Stone]] |date=12. mars 2003 |accessdate=16. februar 2011}}</ref> Sidan den gong har Torry sunge som studiomusikar, mellom anna på fleire reklamar i Storbritannia i 1970-åra og som korvokalist for [[Kevin Ayers]], [[Olivia Newton-John]], [[Shriekback]], [[The Alan Parsons Project]], [[Gary Brooker]], [[Matthew Fisher]], [[Cerrone]], [[Culture Club]], [[Meat Loaf]] og [[Johnny Mercer]]. Ho song med [[Roger Waters]] på ''[[albumet When the Wind Blows|When the Wind Blows]]'' og ''[[Radio K.A.O.S.]]'', og igjen med Pink Floyd i 1990 på [[Knebworth]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Clare Torry|Clare Torry]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 16. februar 2011.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{Fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Pink Floyd}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Engelske songarar]] [[Kategori:Folk tilknytte Pink Floyd]] [[Kategori:Musikarar frå London]] numq9qvw3fw87p4skc55oz854rb6zio 14 177162 3398976 2786641 2022-08-16T17:12:56Z Ranveig 39 fjerna [[Kategori:Utdanning i Frankrike]]; la til [[Kategori:Universitet og høgskular i Frankrike]] med [[WP:HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Commonskat|Universities and colleges in France}} [[Kategori:Universitet etter land|Frankrike]] [[Kategori:Universitet og høgskular i Frankrike]] 8ksoslqsdjqv2y1yrqbflznjtnkpu96 0 181496 3399111 3397976 2022-08-17T08:15:23Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkalbum <!-- See Wikipedia:WikiProject_Songs --> | tittel =You've Got a Habit of Leaving | gruppe =[[David Bowie|Davy Jones]] and The Lower Third | B-side =«Baby Loves That Way» | utgjeve =20. august 1965 | format =Singel | innspeling = [[IBC Studios]] i [[London]] | sjanger = [[Rock]] | lengd = 2:35 | selskap = [[Parlophone]] <small>R5315</small> | låtskrivar = Davy Jones ([[David Bowie]]) | produsent = [[Shel Talmy]] | artist kronologi= [[David Bowie]] | førre = «[[I Pity the Fool]]»<br>The Manish Boys <br /><small>(1964)</small> | kronologi = ja | neste = «[[Can't Help Thinking About Me]]»<br />David Bowie & The Lower Third <br /><small>(1966)</small> }} «'''You've Got a Habit of Leaving'''» er ein song skriven av [[David Bowie]] i 1965 og gjeven ut som singel under namnet Davy Jones (& The Lower Third). Det var den siste songen Bowie, fødd David Jones, gav ut før han endra namn for å ikkje forvekslast med [[Davy Jones]] frå [[The Monkees]], og den første av to singlar som han spelte inn med The Lower Third etter å ha gått frå det førre bandet sitt, The Manish Boys. B-sida til singelen var «Baby Loves That Way». Begge singlane var produserte av [[Shel Talmy]]. Med The Lower Third gjekk Bowie bort frå amerikanisert [[Rhythm and Blues|R&B]], som hadde dominert dei to tidlegare singlane hans, og flytta seg mot [[The Who|Who]]-aktig [[Mod-rørsla|mod-musikk]]. Ein typisk konsert på denne tida inneheld derimot «Mars» frå [[Gustav Holst]] sin ''[[Planetar av Gustav Holst|Planetar]]'' og «Chim Chim Cheree» frå ''[[Mary Poppins]]''. Den framtidige manageren til Bowie, Ken Pitt, såg ein av desse konsertane på midten av 1960-åra, der bandet avslutta med [[Rodgers and Hammerstein]]-songen «[[You'll Never Walk Alone]]». ==Medverkande== * Davy Jones: [[Songar|Vokal]], [[Saksofon]] * Dennis Taylor: [[Gitar]] * Graham Rivens: [[Bassgitar|Bass]] * Phil Lancaster: [[Trommer]] ==Andre utgjevingar== * Begge songane på singelen vart gjevne ut att på ny av [[EMI]] i Storbritannia den 2. mars 1979 på B-sida av ein 10" vinyl. På A-sida var to songar Bowie tidlegare gav ut med The Manish Boys, «[[I Pity the Fool]]» og «[[Take My Tip]]». På omslaget var det eit bilete av Bowie med The Lower Third. Denne minisamlinga vart gjeven ut att på ny av [[See For Miles Records]] i oktober 1982, og som ein 12" biletdisk i juni 1985. * Songen finst òg på samlinga ''[[Early On (1964-1966)]]'' frå 1991. * Bowie spelte inn ein ny versjon av songen, nesten dobbelt så lang, i 2000 for albumet ''Toy'', som aldri kom ut. Denne finst på den europeiske utgåva av singelen «[[Slow Burn]]» og den britiske utgåva av singelen «[[Everyone Says 'Hi']]». ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:You&#39;ve Got a Habit of Leaving|You&#39;ve Got a Habit of Leaving]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 27. april 2011.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' ** [[Roy Carr]] & [[Charles Shaar Murray]] (1981). ''Bowie: An Illustrated Record'': s.&nbsp;19,101 ** David Buckley (1999). ''Strange Fascination - David Bowie: The Definitive Story'', s.&nbsp;30,50-51 {{refslutt}} {{David Bowie-singlar}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:David Bowie-songar]] [[Kategori:Songar frå 1965]] [[Kategori:Singlar frå 1965]] [[Kategori:Songar produsert av Shel Talmy]] [[Kategori:Songar skrivne av David Bowie]] [[Kategori:Parlophone-singlar]] intpeoqifjh6ibwww5kcw6in2o8a017 0 196769 3398936 3277634 2022-08-16T14:04:58Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks politikar}} '''Alf Daniel Moen''' ({{fødd|2. februar|1950|Moen, Alf Daniel|fødestad=i [[Forradal]]}}) er ein norsk politikar frå [[Arbeidarpartiet]]. Moen har fagbrev som skogsarbeidar, og var lenge tilsett som dette i Meraker Brug.<ref name="AA 2000 2" /> Han var også formann i Stjørdal faglige samorganisasjon i fleire år, og hadde ei rekkje tillitsverv i fagrørsla gjennom Norsk Skog- og Landarbeiderforbund og som medlem av representantskapet i [[Fellesforbundet]].<ref name="AA 2000 2" /> Frå 2011 var han attende ved Meraker Brug i halv stilling. Moen var medlem av Stjørdal kommunestyre frå 1984 og fyrste gong ordførar frå 1. januar 1986. Moen vart vald på nytt som ordførar i 1987 og 1991, medan [[Einar Wollebæk Andersen]] frå [[Høgre]] tok over som ordførar frå 1994. Moen heldt fram som varaordførar fram til 1995, då han på nytt vart ordførar. [[Johan Arnt Elverum]] frå [[Senterpartiet]] tok over som ordførar i 1999, då Arbeidarpartiet tapte valet mot dei borgarlege partia. Moen var leiar i Nord-Trøndelag Arbeidarparti frå 1994 til 1995. Som fylkesrådsleiar frå innføringa av parlamentarisk styreform i [[Nord-Trøndelag fylke]] i 2003, har Moen leidd eit fylkesråd som utgjorde Arbeiderpartiet og Senterpartiet fram til 2007, og eit som utgjorde Arbeidarpartiet, Høgre, [[Venstre]] og [[Kristeleg Folkeparti]] sidan dengong. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Alf Daniel Moen|Alf Daniel Moen]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 1. oktober 2011.'' **''{{Wikipedia-utgåve|nb}} oppgav desse kjeldene:'' {{reflist|refs= <ref name="AA 2000 2">{{Kilde www|url=https://web.retriever-info.com/services/archive.html?method=displayDocument&documentId=055002200007100148&serviceId=2|tittel=Politisk ringrev|utgiver=Adresseavisen|dato=10. juli 2000}}</ref> }} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.ntfk.no/Politikk/fylkesradet/Sider/AlfDanielMoen.aspx Alf Daniel Moen] hos Nord-Trøndelag fylkeskommune {{autoritetsdata}} [[Kategori:Ordførarar i Stjørdal]] [[Kategori:Ap-ordførarar i Nord-Trøndelag]] [[Kategori:Folk frå Stjørdal]] 0gxhtbtkit8wylelt7s4re39un6ajgh 0 197495 3398967 3214675 2022-08-16T16:21:12Z 2A01:CB09:803C:560E:7C5C:B32F:C53A:3A3C Institut des hautes études scientifiques wikitext text/x-wiki {{infoboks vitskapsfolk}} '''Alain Connes''' ({{fødd|1. april|1947|Connes, Alain}}) er ein fransk matematikar og ein av dei viktigaste matematikarane i vår tid. Han er professor ved [[Collège de France]] og [[Institut des hautes études scientifiques]] i [[Paris]]. Hovudverket hans er ''Géométrie non commutative'' (1990), der han lanserte ei omfattande utviding av [[geometri]]en. I lag med nevrobiologen J.-P. Changeux gav han ut boka ''Matière à pensée'' (1989). Connes har mellom anna løyst fleire vanskelege problem innan teorien for operatoralgebraer og har oppretta samband mellom felt som [[algebraisk geometri]], [[algebra]] og [[matematisk analyse]]. I 1982 fekk Connes [[Fields-medaljen]] og er medlem av [[Det franske vitskapsakademiet]]. ==Kjelder== * Alain Connes. (2011-10-18) i [[Store norske leksikon]]. Henta frå http://snl.no/Alain_Connes {{autoritetsdata}} [[Kategori:Franske matematikarar]] [[Kategori:Fieldsmedaljen]] [[Kategori:Medlemmar av Det russiske vitskapsakademiet]] [[Kategori:Medlemmar av Det franske vitskapsakademiet]] [[Kategori:Medlemmar av Det Norske Videnskaps-Akademi]] [[Kategori:Medlemmar av Det kongelege danske vitskapsakademiet]] [[Kategori:Medlemmar av United States National Academy of Sciences]] [[Kategori:Differensialgeometerar]] [[Kategori:Matematikarar på 1900-talet]] [[Kategori:Matematikarar på 2000-talet]] 1pxrqvlnci6i9y58eag8ths3wa3xh1j 0 197770 3398964 3214746 2022-08-16T16:20:31Z 2A01:CB09:803C:560E:7C5C:B32F:C53A:3A3C Institut des hautes études scientifiques wikitext text/x-wiki {{Infoboks vitskapsfolk |namn = Alexander Grothendieck |bilete = Alexander Grothendieck.jpg |bilettekst = Alexander Grothendieck in Montreal, 1970 |fødd = {{fødselsdato og alder|1928|03|28|df=yes}} |fødestad = [[Berlin]] i [[Tyskland]] |nasjonalitet = Ingen (statslaus) |bustad = Frankrike |arbeidsstad = [[Institut des hautes études scientifiques]] |alma_mater = [[University of Montpellier]]<br>[[University of Nancy]] |doktorgradsrettleiar = [[Laurent Schwartz]] |doktorgradsstudentar = [[Pierre Berthelot]]<br>[[Pierre Deligne]]<br>[[Michel Demazure]]<br>[[Jean Giraud (matematikar)|Jean Giraud]]<br>[[Luc Illusie]]<br>[[Michel Raynaud]]<br>[[Jean-Louis Verdier]] |felt = [[Matematikk]] |prisar = [[Fields-medaljen]] (1966) <br> [[Crafoord-prisen]] (1988, avslått) }} '''Alexander Grothendieck''' ({{fødd|28. mars|1928|Grothendieck, Alexandre}}) er ein tysk-fransk matematikar. Frå 1959 til 1970 var han professor i matematikk ved [[Institut des hautes études scientifiques|IHES]] (Institut des hautes études scientifiques) i [[Paris]]. Han gjorde banebrytande arbeid innanfor [[algebraisk geometri]], og medverka til teorien for [[topologi]]ske [[vektor]]rom, særskild dei såkalla nukleære romma. Han fekk tildelt Fields-medaljen i 1966 for den samle forskingsinnsatsen sin. I 1986 vart han saman med [[Pierre Deligne]] tildelt [[Crafoord-prisen]], som vert delt ut av [[Det svenske vitskapsakademiet]], men denne avslo han. Han trekte seg tilbake i 1988 og eit par år seinare busette han seg i Pyreneane der han lever i isolasjon frå omverda. ==Kjelder== * Alexandre Grothendieck. (2011-10-23) I ''[[Store norske leksikon]]''. Henta frå http://snl.no/Alexandre_Grothendieck {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Franske matematikarar]] [[Kategori:Tyske matematikarar]] [[Kategori:Fieldsmedaljen]] [[Kategori:Folk frå Berlin]] [[Kategori:Statslause folk]] [[Kategori:Matematikarar på 1900-talet]] 17zckytngf73aiqiznxrtjgnsl261t0 0 202987 3398970 3224914 2022-08-16T16:22:34Z 2A01:CB09:803C:560E:7C5C:B32F:C53A:3A3C Institut des hautes études scientifiques wikitext text/x-wiki {{infoboks vitskapsfolk}} '''Mikhail Leonidovitsj Gromov''' ([[russisk]] ''Михаил Леонидович Громов''), òg kjent som '''Mikhael Gromov''', '''Michael Gromov''' eller '''Misha Gromov''', ({{fødd|23. desember|1943|Gromov, Mikhail|fødestad=i [[Boksitogorsk]]}}) er ein [[Frankrike|fransk]]-[[Russland|russisk]] [[matematikar]] kjent for viktige bidrag innan ei rekkje område innan [[matematikk]]en. Han er ein [[geometer]], det vil seie at spesialiteten hans ligg innan [[geometri]]. I geometrisk gruppeteori har han undersøkt grupper av [[polynom]]ial vekstordning og innførte omgrepet ''[[hyperbolsk gruppe|hyperbolske grupper]]''. I den symplektiske [[topologi]]en innførte han dei [[pseudoholomorf kurve|pseudoholomorfe kurvane]]. Hans ''<math>h</math>-prinsipp'' (<math>h</math> for homotopi) for differensialrelasjonet er viktig i teori for partielle [[differensiallikning]]ar (og vidareførte her eldre ansatsar, blant andre utvikla av [[John Nash]]). Gromov studerte til doktorgraden (1973) i [[Leningrad]] under V. A. Rokhlin. Han er no permanent medlem av [[Institut des hautes études scientifiques|IHÉS]], og Jay Gould-professor i matematikk ved [[New York University]]. Han har motteke ei lang rekkje utmerkingar for virket sitt: 1971 Moskvas matematiske selskaps pris, 1981 Oswald-Veblen-prisen, 1984 Elie-Cartan-prisen, 1993 [[Wolfprisen]], 1997 Leroy P. Steele-prisen, 1997 Lobatsjevski-medaljen, 1999 [[Balzanprisen]], 2002 [[Kyotoprisen]], 2004 Nemmersprisen, og 2005 Bolyaimedaljen. Den siste prisen han mottok, var [[Abelprisen]] (2009). ==Kjelder== <div class="references-small"> *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Mikhail Gromov|Mikhail Gromov]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 15. januar 2012.'' </div> {{Abelprisen}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Russiske matematikarar]] [[Kategori:Franske matematikarar]] [[Kategori:Geometerar]] [[Kategori:Abelprisen]] [[Kategori:Wolfprisen i matematikk]] [[Kategori:Matematikarar på 1900-talet]] [[Kategori:Matematikarar på 2000-talet]] [[Kategori:Medlemmar av United States National Academy of Sciences]] [[Kategori:Medlemmar av Det franske vitskapsakademiet]] [[Kategori:Medlemmar av Det Norske Videnskaps-Akademi]] [[Kategori:Folk frå Leningrad oblast]] hdc4c4mnacbdyfh8q6bzx3xxbvlrtm5 0 203161 3398962 3225256 2022-08-16T16:19:28Z 2A01:CB09:803C:560E:7C5C:B32F:C53A:3A3C Institut des hautes études scientifiques wikitext text/x-wiki {{infoboks vitskapsmann}} '''Pierre René Deligne''' ({{fødd|3. oktober|1944|Deligne, Pierre}}) er ein belgisk matematikar. Han arbeidde ved [[Institut des hautes études scientifiques]] i [[Paris]] frå 1968, og vart professor ved [[Institute for Advanced Studies]] i [[Princeton]] i [[USA]] i 1984. Deligne vart tidleg kjend då han fann løysinga til tre kjende formodningar sett fram av [[André Weil]]. Dette omfatta ei blanding av [[algebraisk geometri]] og algebraisk [[talteori]] og gjorde at Deligne fekk [[Fieldsmedaljen]] i 1978. Løysingane til Deligne kravde innføring av ein ny type algebraisk [[topologi]]. Deligne har òg arbeidd med andre problem innan mange område av matematikken. ==Kjelder== *Pierre René Deligne. (2012-01-17) I ''[[Store norske leksikon]]''. Henta frå http://snl.no/Pierre_René_Deligne {{Abelprisen}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Belgiske matematikarar]] [[Kategori:Matematikarar på 1900-talet]] [[Kategori:Matematikarar på 2000-talet]] [[Kategori:Fieldsmedaljen]] [[Kategori:Folk frå Brussel]] [[Kategori:Medlemmar av Det franske vitskapsakademiet]] [[Kategori:Medlemmar av Det kongelege svenske vitskapsakademiet]] [[Kategori:Medlemmar av United States National Academy of Sciences]] [[Kategori:Wolfprisen i matematikk]] [[Kategori:Talteoretikarar]] [[Kategori:Belgiske vicomtar]] [[Kategori:Abelprisen]] 68my510fpkekdvh7igox2tn2hsu4ea6 0 204463 3398924 3324994 2022-08-16T13:56:07Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = Long_Tail.jpg | bilettekst = [[Halsbandstare]], ''Streptocitta albicollis''{{foto|[http://flickr.com/photos/49296659@N00 Charles Lam]}} }} '''''Streptocitta''''' er ei [[biologisk slekt]] av [[starar]]. Begge artane har svart-kvit [[fjørdrakt]] og ein lang hale, som kan gje dei ein tilsynelatande likskap med ei [[skjor]]. Sjølv om dei ikkje nært relaterte til verklege skjorer har dei derfor tidlegare blitt refererte til som skjorer. Dei to artane er avgrensa til skog i [[Wallacea]] i [[Asia]]. ==Artslista== ''Streptocitta''-starar i rekkjefølgje etter [[Clementslista]] versjon 6.6 frå august 2011 <ref name="clements">{{Referanse:Clements6.6|lestdato=25. januar 2012}}</ref> med norske namn etter ''Norske navn på verdens fugler''.<ref name="nof2008">{{Referanse:NorskeFuglenamn‎}}</ref> *[[Halsbandstare]], ''Streptocitta albicollis'', White-necked Myna *[[Sulastare]], ''Streptocitta albertinae'', Bare-eyed Myna == Kjelder == {{refopning}} * ''Første utgåve av denne artikkelen byggjer på «[[:en:Streptocitta|Streptocitta]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 30. januar 2011, artikkelen gav følgjande referansar:'' :* Coates, B., & Bishop, K. (1997). ''A Guide to the Birds of Wallacea.'' Dove Publishing, Alderley, Queensland. ISBN 0 9590257 3 1 {{refslutt}} === Fotnotar=== {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{commons|Streptocitta}} {{Autoritetsdata}} [[kategori:Starefamilien]] [[Kategori:Fugleslekter]] cyuqorg1gfd13intvfcf1ghltacq64p 0 205903 3398961 3240900 2022-08-16T16:19:14Z 2A01:CB09:803C:560E:7C5C:B32F:C53A:3A3C Institut des hautes études scientifiques wikitext text/x-wiki {{infoboks vitskapsfolk}} '''René Thom''' ({{levde|2. september|1923|25. oktober|2002|Thom, Rene}}) var ein fransk [[matematikar]]. Han var professor ved [[Institut des hautes études scientifiques]] i [[Paris]]. I 1958 fekk han [[Fieldsmedaljen]] for det banebrytande arbeidet sitt innan [[topologi]]. Han var oppteken av å bruke matematikken på studiet av [[singulær]]e og [[diskontinuerleg]]e naturfenomen innan mellom anna [[fysikk]], [[kjemi]] og [[biologi]] ([[katastrofeteori]]). ==Kjelder== *René Thom. (2012-02-08) I ''[[Store norske leksikon]]''. Henta frå http://snl.no/René_Thom {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Franske matematikarar]] [[Kategori:Fieldsmedaljen]] [[Kategori:Folk frå Montbéliard]] [[Kategori:Matematikarar på 1900-talet]] [[Kategori:Medlemmar av Det franske vitskapsakademiet]] [[Kategori:Topologar]] sstao9v6fmk8oxmrntcc0529c7d9v64 0 209277 3399092 3398749 2022-08-17T07:21:29Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Geoboks|elv | namn = Diveria | kjelde = [[Simplonpasset]] | munning = [[Toce]] | land = Sveits |land1 = Italia | lengd = | kjelde høgd = 2005 | vassføring = 0.78 | vassføring_stad = [[Klussmatten]]<ref>[http://web.archive.org/web/20110930091337/http://www.hydrodaten.admin.ch/lhg/moni/07/2244Q_07.pdf?product_file=http://www.hydrodaten.admin.ch/lhg/moni/07/2244Q_07.pdf Débit annuel moyen - 2007] from the [[OFEV]] website.</ref> }} '''Diveria''' ([[tysk|Wallis-tysk]]: ''Churumm Bach'', tysk ''KrummBach'') er ei [[Alpane|alpin]] [[elv]] som renn gjennom [[Sveits]] ([[Valais]]) og [[Italia]] ([[provinsen Verbano Cusio Ossola]]). Ho er ei [[sideelv]] til [[Toce]] og dermed via [[Maggioresjøen]] og [[Ticinoelva|Ticino]], ein del av [[Po]]vassdraget. Dalen som Diveria renn gjennom er den einaste i Valais som er ein del av nedslagsfeltet til Po og ikkje [[Rhône]]. ==Løp== Frå kjelda i ei høgd på 2005 meter ovr havet nær [[Simplonpasset]] i Sveits, renn ho gjennom grensa Egga til landsbyen [[Simplon]]. Frå der renn ho søraustover gjennom Gondo-kløfta til grenda [[Gondo i Valais|Gondo]] i kommunen [[Zwischbergen]]. Ho svingar austover og går inn i Italia og passerer landsbyane Paglino, [[Trasquera|Iselle di Trasquera]], Bertonio og [[Varzo]]; ho snur sørover og passerer Ricegno, Mognata, Campeglia og [[Crevoladossola]] der ho munnar ut i [[Toce]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Diveria|Diveria]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. mars 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' **''Omsetjing frå [[:it:Diveria|Diveria]] på Italiensk Wikipedia og [[:fr:Diveria|Diveria]] på Fransk Wikipedia'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{koord|46|15|3|N|8|2|20|E|vising=tittel}} [[Kategori:Po]] [[Kategori:Elvar i Sveits]] [[Kategori:Elvar i Italia]] [[Kategori:Geografi i Valais]] ljc603t9ztkh2g5olnknlm2ri1xedbu 0 212899 3399042 2861136 2022-08-16T18:42:36Z D’Azur 17794 wikitext text/x-wiki {{Infoboks kommune Sveits | namn= Beurnevésin | bilete= Beurnevésin, Eglise Saint-Jacques.jpg | bilettekst= Landsbykyrkja Saint Jacques | kommunevåpen= Beurnevésin-blazon.svg | språk= fransk | kanton= kantonen Jura | isokode = CH-JU | distrikt= [[distriktet Porrentruy|Porrentruy]] | latd=47|latm=29|longd=07|longm=08 | postnummer= 2935 | kommunenummer= 6773 | areal= 5.1 | høgd= 422 | innbyggjarar= 154|innbyggjarar_i_år=2003 | nettside= | borgarmeister= |}} '''Beurnevésin''' er ein [[kommunar i Sveits|kommune]] i distriktet [[distriktet Porrentruy|Porrentruy]] i [[kantonar i Sveits|kantonen]] [[kantonen Jura|Jura]] i [[Sveits]]. Kommunen har {{Sveitsisk folketal|CH-JU| 6773}} innbyggjarar ({{Sveitsisk folketal Y|CH-JU| 6773}}) og eit areal på {{areal|5}}. Kommunesenteret ligg 422 meter over havet. [[Fil:2011-02-13-borne-3-puiss-1.jpg|mini|venstre|Steinmerker nær Beurnevésin. Til venstre grensa mellom Sveits, Frankrike og Tyskland frå 1871 til 1914. I midten mellom Frankrike og Tyskland før 1871. Til høgre ein strin rfå Habsburgtida.]] Kommunen ligg nordaust i regionen [[Ajoie]]. ==Kjelder== <div class="references-small"> *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Beurnevésin|Beurnevésin]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 31. mars 2012.'' </div> ==Bakgrunnsstoff== *{{HDS|2976|Beurnevésin}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kommunar i Jura]] mka4lr0ru3p3wu80xyzxhkpiw923og9 0 215823 3398922 3280744 2022-08-16T13:55:06Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki [[Fil:Erbprinzchristiandenmark.jpg|mini|Måleri av [[Karel van Mander (1609–1670)|Karel van Mander]]]] '''Kristian''' eller '''Christian''' ({{levde|10. april|1603|2. juni|1647|Kristian}})<ref name=dbl>[http://runeberg.org/dbl/3/0528.html Christian udvalgt Prins] frå [[Dansk biografisk leksikon]]</ref> var nesteldste son av kong [[Kristian IV av Danmark-Noreg|Kristian IV]] og [[Anna Kathrine av Brandenburg|Anna Kathrine]] og kronprins av [[Danmark-Noreg]]. Han vart kalla ''Den utvalde prinsen'', skulle ha overtatt trona etter faren, men døydde nokre månader før han. [[Fil:Det store bilager 2.jpg|mini|venstre|Utsnitt av stikk som viser opptoga på Amagertorv i København under ''Det store bilager''. Etter år med krigar og tilbakeslag ville Kristian IV vise omverda at Danmark framleis var ein maktfaktor. ''Det store bilager'' skulle bli ein politisk manifestasjon og var sannsynlegvis det flottaste kongelege bryllaup Danmark har sett.<ref>[http://www.historie-online.dk/special/bryllup/bilager.htm Det store bilager] frå Historisk Fællesråd</ref>]] Kristian vart fødd på [[Københavns slott]]. Kristian IV ville sikre tronfylgja og fekk stendene og [[Riksrådet]] til å velja han som tronfylgjar i 1608 og Kristian vart utropt og hylla som tronfylgjar allereie i 1610, 7 år gamal.<ref name=dbl/> Presten og diktaren [[Claus Christoffersen Lyschander]] skreiv eit hyllingsdikt til hendinga og dette er den einaste augnevitneskildringa ein kjenner.<ref>Carl Bruun: Kjøbenhavn - kap. IX., side 456, Kjøbenhavn under Christian den Fjerde til Freden i Lybæk 1629. På nett hos [http://www.eremit.dk/ Eremit.dk]</ref> Hyllinga gjekk føre seg først i København og deretter i Oslo. Til Oslo kom arveprinsen saman med begge foreldra og hyllinga gjekk føre seg på Hovedtangen 17. juni 1610.<ref>Hans Petter Thuesen, side 102</ref> Som vaksen leia han Riksrådet eit par gonger under fråværet til faren og han vart også [[statthaldar]] ein kort periode, men det synte seg at han ikkje hadde format til å leia. Riksrådet pressa på kongen for å få Kristian gift, dei var misnøgd med måten han levde på med stort forbruk av alkohol, historier med ymse kvinner og stor gjeld. Han gifta seg i 1634 med [[Magdalena Sibylla av Sachsen]], dotter av kurfyrste [[Johann Georg I av Sachsen]]. Bryllaupet er kjend som «Det store bilager» (Det store bryllaupet), praktfullt og dyrt. Paret busette seg på [[Nykøbing slott]] på [[Nykøbing Falster]], slottet var på denne tida eit velhalde renessanseslott.<ref>[http://www.kulturarv.dk/1001fortaellinger/da_DK/nykoebing-slot Nykøbing Slot-Enkedronningens hjem] frå Kulturavrv.dk</ref> På slottet hadde Kristian ei stor samling av kunst og gjenstandar frå oldtida, mellom anna det store [[Gallehus-hornet]].<ref>[http://dkks.dk/den-udvalgte-prins-christian Den udvalgte prins Christian] frå De Danske Kongers Kronologiske Samling</ref><ref>[http://oldtiden.natmus.dk/udstillingen/yngre_jernalder/guldhornene/magdalena_sibyllas_horn/ Magdalena Sibyllas guldhorn] frå Nationalmuseet</ref> Ekteparet fekk ingen born. Kristian døydde under eit kuropphald i Tyskland 44 år gamal og vart gravlagd i [[Vor Frue kyrkje i København]]. I 1655 vart kista flytta til [[Roskilde domkyrkje]].<ref name=dbl/> ==Referansar== {{fotnoteliste}} == Litteratur == * Nils Petter Thuesen: Historien om Oslo. [[Forlaget Historie & Kultur]] AS, Oslo, 2010. ISBN 978-82-92870-40-2 == Bakgrunnsstoff == {{Commonskat}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Danske kongelege]] [[Kategori:Huset Oldenburg]] <!--interwiki (nb/no, sv, da first; then other languages alphabetically by name)--> mijl92ehxje14xjb3i8cn3lsepjfvc0 0 216503 3398942 2813116 2022-08-16T14:20:12Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{usjølvstendig område| namn=Dei franske sørterritoria| flagg_bilete=[[Fil:Flag of the French Southern and Antarctic Lands.svg|right|150px|Dei franske sørterritoria sitt flagg.]]| symbol_bilete=[[Fil:Armoiries des Terres australes et antarctiques françaises.svg|right|100px|Dei franske sørterritoria sitt våpen.]]| flagg_skildring=Flagget til dei franske sørterritoria.| symbol_skildring=Våpenet til dei franske sørterritoria.| bilete_plassering=| status=[[Frankrike|Fransk]] oversjøisk territorium (''Territoire d'outre-mer'')| tittel_leiar=Prefekt (''Préfet'')| namn_leiar=Cécile Pozzo di Borgo| hovudstad=[[Saint-Pierre på Réunion]] (administrasjonssete)| offisielle_språk=[[Fransk]]| flatevidd=439 781| flatevidd_andel_vatn=| folketal=140| folketal_år=| folketettleik=| verdsdel=[[Afrika]] og [[Antarktis]]| domene=.tf| UTC-tid=| Telefon=| nasjonalsong=| }} '''Dei franske sørterritoria''' ([[fransk]] ''Territoire des Terres australes et antarctiques françaises'', forkorta ''TAAF'') er eit fransk oversjøisk territorium som vart oppretta som ei eining i 1955. Sørterritoria omfattar ei rekkje øyar i [[Indiahavet]] sør for [[Afrika]] og eit landområde i [[Antarktis]]. Det er ingen fastbuande i sørterritoria, men om lag 150 forskarar og arbeidsfolk held til her året rundt. Dette talet aukar til rundt 300 sommarstid. Sørterritoria blir administrert av ein prefekt som er stasjonert på [[Réunion]] nord i Indiahavet. == Inndeling == Dei franske sørterritoria er delt inn i fem distrikt, med kvar sin «distriktssjef». Distrikta er: # [[Kerguelen]]-øyane # [[Île Saint-Paul]] og [[Île Amsterdam]] # [[Crozetøyane]] # [[Adélie Land]] i [[Antarktis]] # [[Îles éparses]] Øyane blir administrert frå [[Saint-Pierre på Réunion]]. Det som blir rekna som hovudstaden i sjølve sørterritoria er busetnaden [[Port-aux-Français]] på [[Kerguelen]]. Her bur om lag 60 menneske heile året, og opp mot 120 sommarstid. [[Îles éparses]] («dei spreidde øyane») har vorte rekna som det femte distriktet i sørterritoria sidan 2007. Øyane ligg i [[Indiahavet]] rundt [[Madagaskar]]. Øyane er utan busetnad, men kvar einskild øy blir gjort krav på av anten [[Madagaskar]], [[Komorane]], [[Seychellane]] eller [[Mauritius]] i tillegg til [[Frankrike]]. ==Historie== Medan fleire av [[Îles éparses]] og [[Île Saint-Paul]] var kjende frå før eller tidleg i [[oppdagartida]], blei områda lengre sør i territoriet blei først oppdaga av menneske på 1700- og 1800-talet. [[Crozet-øyane]] blei oppdaga den 24. januar 1772 av Julian Crozet, som siglde med stillehavsutforskaren [[Marc-Jospeh Marion-Dufresne]]. [[Den franske antarktisekspedisjonen]] leidd av [[Yves-Joseph de Kerguelen de Trémarec]] kom til [[Kerguelen]] , som dei kalla ''Îles de la Fortune'' ('Lukkeøyane'), den 12. februar 1772. [[Adelie Land]] vart oppdaga i 1840 av den franske polfararen [[Jules Dumont d'Urville]]. == Geografi == [[Fil:TAAF-CIA WFB Map.png|mini|Kart over Dei franske sørterritoria. {{smaller|[[Adélie Land]] i Antarktis), Banc du Geyser (i [[Îles Éparses]]), og Bassas da India (i distriktet Îles Éparses) er ikkje med}}]] [[Fil:Pringlea antiscorbutica Mayes fake.jpg|mini|venstre|Kerguelen-kål på Mayes i [[Kerguelen]].]] Territoriet omfattar [[Île Amsterdam]], [[Île Saint-Paul]], [[Îles Crozet]] og [[Îles Kerguelen]] sør i Indiahvet nær 43 °S, 67 °E, langs det franske [[Kravområde i Antarktis|kravområdet]] i Antarktis, [[Adélie Land]], kalla opp etter kona til den franske polfararen [[Jules Dumont d'Urville]]. Adélie Land dekkjer kring 432&nbsp;000&nbsp;km² og øyane i alt 7&nbsp;781&nbsp;km². Ingen av områda har fast busetnad, men i 1997 var det kring 100 forskarar som budde her frå vinteren (juli) til sommaren (januar). Île Amsterdam og Île Saint-Paul er utdøydde [[vulkan]]ar. Det høgaste punktet i territoriet er Mont Ross på Îles Kerguelen på 1850 meter over havet. Det er ikkje flystripe på nokre av øyane og langs den i alt 1232&nbsp;km lange kyststripa finst det ingen hamner, berre ankarplassar til sjøs. [[Fil:Kerguelen VolcanDuDiable.jpg|mini|200px|venstre|[[Kerguelen]] - Volcan du Diable.]] Øyane i Indishavet får forsyningar frå spesialskipet «Marion Dufresne», som seglar ut frå [[Le Port på Réunion|Le Port]] på [[Réunion]]. Terre Adélie får forsyningar frå «Astrolabe», som seglar ut frå [[Hobart]] på [[Tasmania]]. Territoriet inneheld den einaste landmassen som ligg direkte på andre sida av jordkloden for USA. ==Sjå òg== * [[Franske oversjøiske departement og territorium]] * [[Det franske koloniriket]] == Kjelder == {{refopning}} *[http://www.taaf.fr/Qu-est-ce-que-les-TAAF «Qu’est-ce que les TAAF ?»] ved www.taaf.fr *[http://www.taaf.fr/L-archipel-de-Kerguelen «L’archipel de Kerguelen»] ved www.taaf.fr *[http://www.taaf.fr/L-archipel-de-Crozet «L’archipel de Crozet»] ved www.taaf.fr *[http://www.kerguelen-voyages.com/c/95/p/b0ef218cd2b18874c9a7d4b61925146f/Kerguelen-yves-tremarec-james-cook-asia-hillsborough-rhodes.html «Chronologie - Dix-huitième siècle»] ved kerguelen-voyages.com *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Dei franske sørterritoria|Dei franske sørterritoria]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 10. juni 2012 og 12. oktober 2012.'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== * [http://www.taaf.fr/ Offisiell nettside for sørterritoria (fransk)] * [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fs.html Sørterritoria i CIA World Factbook (engelsk)] *{{wikiatlas|the French Southern and Antarctic Lands}} {{wikivoyage|French Southern and Antarctic Lands}} *[http://www.discoverfrance.net/Colonies/Antarctic.shtml Dei sørlege og antarktiske territoria] *[http://www.discoverfrance.net/Colonies/Crozet.shtml Crozet] *[http://www.discoverfrance.net/Colonies/Kerguelen.shtml Kerguelen] *[http://www.discoverfrance.net/Colonies/Terre_Adelie.shtml Terre Adélie] {{Dei franske sørterritoria}} {{Kravområde i Antarktis}} {{koord|49.250|S|69.167|E|vising=tittel|source:cswiki}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Dei franske sørterritoria| ]] [[Kategori:Kravområde i Antarktis]] [[Kategori:Skipingar i 1955]] [[Kategori:Franske oversjøiske territorium]] bq6phbizhgzceialewfryrtcj631zoj 0 220676 3398932 3274313 2022-08-16T14:02:15Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = TeTuatahianui.jpg | bilettekst = Nordbrunkivi på fjellet Maungatautari {{foto|Maungatautari Ecological Island Trust}} }} '''Nordbrunkivi''', ''Apteryx mantelli'', er ein [[Kiviar|kiviart]] som er utbreidd i dei nordlege to tredjedelar av [[Nordøya på New Zealand]], og med ca. 35&nbsp;000 gjenlevande individ,<ref name="bli"/> er dette den mest vanlege av alle kiviar. Arten er ein del av brunkivikomplekset, tidlegare éin art brunkivi, ''Apteryx australis'', og er morfologisk svært lik dei to andre medlemmene, [[sørbrunkivi]] og [[okaritokivi]]. Nordbrunkivi finst på isolerte, fragmenterte stader over store delar av Nordøya. Nordbrunkivi har vist uvanlege tilpassingsevner til å leve på krattaktig åkerland, i plantasjar og i urskog, men dei føretrekk framleis tett, subtropisk og temperert skog.<ref name="bli">BirdLife International 2012</ref> Hofuglar er ca. 40 cm høge og veg ca. 2,8 kg, hannane er noko mindre ca. 2,2 kg. [[Fjørdrakt]]a er stripa i raudbrunt og er busta. Paret har 2-3 kull i året med to egg i kvart kull, nokre gonger eitt egg. Ungane har utvikla fjørdrakt ved klekking, forlèt reiret og kan klare seg sjølv innan ei veke.<ref name="bli"/> Populasjonen er estimert til totalt over 35&nbsp;000 individ (2008) og er minkande.<ref name="bli">BirdLife International 2012</ref> Nordbrunkivi har status «sterkt truga», i følgje [[Global raudliste|IUCN raudliste]], den største trusselen kjem frå rovdyr, slik som hundar, kattar og røyskatt. 94 % av ungane døyr i områda der tiltak mot pattedyr ikkje er utført.<ref name="bli"/> Men i område under aktiv forvaltning, kan overlevingsraten for nordbrunkivi vere langt høgare. Til dømes, takka vere pågåande skadedyrskamp i eit område av [[Tongariro-reservatet]], blei overlevingsraten nesten dobla i eit år med tiltak.<ref>Department of Conservation, New Zealand (2012) [http://www.doc.govt.nz/conservation/native-animals/birds/land-birds/kiwi/kiwi/docs-work/tongariro-kiwi-sanctuary/ Tongariro Kiwi Sanctuary] Henta frå http://doc.govt.nz/ den 7. juli 2012.</ref> == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen byggjer på «[[:en:North Island Brown Kiwi|North Island Brown Kiwi]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. juli 2012'' * Barrie Heather og Hugh Robertson, ''The Field Guide to the Birds of New Zealand'' (revised edition)'', Viking, 2005 * [[BirdLife International]] (2014) Species factsheet: [http://www.birdlife.org/datazone/species/factsheet/45353580 Apteryx mantelli]. Henta frå http://www.birdlife.org den 11. januar 2015 * Department of Conservation, New Zealand (2012) ''[http://www.doc.govt.nz/conservation/native-animals/birds/land-birds/kiwi/northland-brown-kiwi/facts/ Facts about Northland brown kiwi]''. Henta frå http://doc.govt.nz/ den 7. juli 2012. {{refslutt}} === Referansar === {{fotnoteliste}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kivifamilien]] fcaqngumi2n87ak9lo4cvo0dtlb8dly 3399089 3398932 2022-08-17T07:19:02Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = TeTuatahianui.jpg | bilettekst = Nordbrunkivi på fjellet Maungatautari {{foto|Maungatautari Ecological Island Trust}} }} '''Nordbrunkivi''', ''Apteryx mantelli'', er ein [[Kiviar|kiviart]] som er utbreidd i dei nordlege to tredjedelar av [[Nordøya på New Zealand]], og med ca. 35&nbsp;000 gjenlevande individ,<ref name="bli"/> er dette den mest vanlege av alle kiviar. Arten er ein del av brunkivikomplekset, tidlegare éin art brunkivi, ''Apteryx australis'', og er morfologisk svært lik dei to andre medlemmene, [[sørbrunkivi]] og [[okaritokivi]]. Nordbrunkivi finst på isolerte, fragmenterte stader over store delar av Nordøya. Nordbrunkivi har vist uvanlege tilpassingsevner til å leve på krattaktig åkerland, i plantasjar og i urskog, men dei føretrekk framleis tett, subtropisk og temperert skog.<ref name="bli">BirdLife International 2012</ref> Hofuglar er ca. 40 cm høge og veg ca. 2,8 kg, hannane er noko mindre ca. 2,2 kg. [[Fjørdrakt]]a er stripa i raudbrunt og er busta. Paret har 2-3 kull i året med to egg i kvart kull, nokre gonger eitt egg. Ungane har utvikla fjørdrakt ved klekking, forlèt reiret og kan klare seg sjølv innan ei veke.<ref name="bli"/> Populasjonen er estimert til totalt over 35&nbsp;000 individ (2008) og er minkande.<ref name="bli">BirdLife International 2012</ref> Nordbrunkivi har status «sterkt truga», i følgje [[Global raudliste|IUCN raudliste]], den største trusselen kjem frå rovdyr, slik som hundar, kattar og røyskatt. 94 % av ungane døyr i områda der tiltak mot pattedyr ikkje er utført.<ref name="bli"/> Men i område under aktiv forvaltning, kan overlevingsraten for nordbrunkivi vere langt høgare. Til dømes, takka vere pågåande skadedyrskamp i eit område av [[Tongariro-reservatet]], blei overlevingsraten nesten dobla i eit år med tiltak.<ref>Department of Conservation, New Zealand (2012) [http://www.doc.govt.nz/conservation/native-animals/birds/land-birds/kiwi/kiwi/docs-work/tongariro-kiwi-sanctuary/ Tongariro Kiwi Sanctuary] Henta frå http://doc.govt.nz/ den 7. juli 2012.</ref> == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen byggjer på «[[:en:North Island Brown Kiwi|North Island Brown Kiwi]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. juli 2012'' * Barrie Heather og Hugh Robertson, ''The Field Guide to the Birds of New Zealand'' (revised edition), Viking, 2005 * [[BirdLife International]] (2014) Species factsheet: [http://www.birdlife.org/datazone/species/factsheet/45353580 Apteryx mantelli]. Henta frå http://www.birdlife.org den 11. januar 2015 * Department of Conservation, New Zealand (2012) ''[http://www.doc.govt.nz/conservation/native-animals/birds/land-birds/kiwi/northland-brown-kiwi/facts/ Facts about Northland brown kiwi]''. Henta frå http://doc.govt.nz/ den 7. juli 2012. {{refslutt}} === Referansar === {{fotnoteliste}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kivifamilien]] pxygx248sadbepa42o9skb0g8dae6mb 0 231027 3399105 3354959 2022-08-17T07:33:45Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{geoboks|busetnad |region= [[West Coast på New Zealand|West Coast]] |bilete=00 1272 Pancake Rocks with Blowholes.jpg }} '''Punakaiki''' er ein liten busetnad i [[Regionar på New Zealand|regionen]] [[West Coast på New Zealand|West Coast]] på [[Sørøya på New Zealand|Sørøya]] på [[New Zealand]], mellom [[Westport på New Zealand|Westport]] og [[Greymouth]]. Busetnaden ligg ved grensa til [[Paparoa National Park]]. ''Pancake Rocks'' («pannekakeklippene») er eit svært populært turistmål ved Dolomite Point sør for busetnaden. Pancake Rocks er eit sterkt [[erosjon|erodert]] [[sandstein]]sområde der havet har trengt seg gjennom eit utal av vertikale [[Blåsehòl i geologi|blåsehòl]] ved høgvatn. Saman med den «pannekake»-aktige lagdelinga av [[sandstein]] (danna ved høgt trykk på vekselvis harde og blaute lag av marine dyr- og plantesediment),<ref name="DOC">[http://www.doc.govt.nz/templates/PlaceProfile.aspx?id=35270 Punakaiki Pancake Rocks & Blowholes] (frå vevsida til [[Department of Conservation|New Zealand Department of Conservation]])</ref> utgjer desse hovudattraksjonen i området. Pancake Rocks er no tilgjengelege gjennom fleire gangvegar som snor seg gjennom klippeformasjonane, somme av desse er farbare med [[rullestol]], og andre er utskorne som [[trapp]]er opp til og ned frå klippene.<ref name="DOC"/> Riksvegen New Zealand State Highway 6, den einaste gjennomgangsvegen i West Coast, går gjennom busetnaden. ==Galleri== <gallery> Fil:Punakaiki - looking south.jpg|Utsikt sørover frå Pancake Rocks. Fil:Pancake Rocks Walk Punakaiki.jpg|Gangvegar kring Pancake Rocks. Fil:Pancake Rocks Punakaiki New Zealand Blowhole.jpg|Gangveg og blåsehòl. </gallery> {{wide image|Punakaiki-community-new-zealand.jpg|800px|Panorama av Punakaiki.}} == Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Punakaiki|Punakaiki]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 30. september 2012.'' ;Referansar {{refslutt}} {{Reflist}} == Bakgrunnsstoff == {{commonskat|Pancake Rocks}} {{wikivoyage}} * [http://www.punakaiki.co.nz/ Punakaiki - West Coast, New Zealand] (turistinformasjon frå Punakaiki Promotions Group) * [http://www.teara.govt.nz/en/west-coast-places/7 Coast road] (oppslag i [[Te Ara Encyclopedia of New Zealand]]) {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Blåsehòl]] [[Kategori:Tettstader på New Zealand]] [[Kategori:Kystgeografi]] [[Kategori:Buller District]] fhtvg0n5qi5v33uqhye4diyzxcnrm3z 0 231969 3399084 3274638 2022-08-17T07:16:32Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = Nz boobook.JPG | bilettekst = Nattsvermarugle i Warkworth, New Zealand{{foto|Mediawiki-brukar:Aviced}} }} '''Nattsvermarugle''' (''Ninox novaeseelandiae'') er funnen over heile [[New Zealand]], [[Tasmania]], over det meste av fastlandet av [[Australia]] og i [[Timor]], sørlege [[Ny-Guinea]] og nærliggjande øyar. Denne fuglearten er den minste [[Uglefamilien|ugla]] i Australia og er kontinentet sin mest utbreidde og vanlege ugleart. == Skildring == Nattsvermarugla er litt større enn ei [[perleugle]], om lag 29 centimeter og 175 gram. Ho er mørkebrun med gulbrune flekker.<ref name="heather">Barrie Heather og Hugh Robertson, ''The Field Guide to the Birds of New Zealand'' (revised edition), Viking, 2005</ref> Denne arten lever i dei fleste habitat med tre, alt frå djupe tropiske skogar til i utkanten av tørre soner, landbruksområde, alpine grassletter og tettstader, men er mest vanleg i temperert skog. Dei er vanlegvis sett einskildvis, i par eller i små familiegrupper av eit vakse par og opp til tre ungfuglar. Hovudsakleg er dei nattaktive, nokre gonger òg aktive i grålysninga og skumringa. Den viktigaste jakttida er kveldar og morgonar, med korte innslag av aktivitet gjennom heile natta. På mørke netter kviler dei ofte nokre midnattstimar, og særleg viss vêret er dårleg, då jaktar dei i dagslys i staden. Sjølv om den viktigaste jaktteknikken deira er å sitje stille i eit tre, lokalisere byttet og så åtake, er dei òg smidige fuglar som med ei snøgg, hønsehaukliknande flukt har evna til å manøvrere snøgt og forfølgje byttet i lufta. Nattsvermarugler tek nesten alle byttedyr i passande storleik, spesielt store [[insekt]] som [[møll]], [[grashopper]] og på New Zealand, [[wetaer]]. Dei tek òg [[småfuglar]] og små [[pattedyr]]. Storleiken av bestanden er ikkje kjend, han blir ikkje rekna som trua, og er stabil.<ref>[[BirdLife International]] (2012) Species factsheet: ''[http://www.birdlife.org/datazone/speciesfactsheet.php?id=32126 Ninox novaeseelandiae]''. Henta frå http://www.birdlife.org den 7. oktober 2012</ref> To [[underart]]ar, på [[Lord Howe-øya]] og [[Norfolkøya]] høvesvis, er begge utrydda.<ref>The Action Plan for Australian Birds 2000 [http://www.environment.gov.au/biodiversity/threatened/publications/action/birds2000/ts-list.html List of Extinct, Threatened and Near Threatened Australian birds] Department of Sustainability, Environment, Water, Population and Communities. Henta 7. oktober 2012</ref> == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Southern Boobook|Southern Boobook]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. oktober 2012.'' {{refslutt}} === Referansar === {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{Commonskat}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Uglefamilien]] [[Kategori:Fuglar i den australske regionen]] 7cb8r7sdjnd67ltj0fadqec3jcfnl9l 0 245280 3399080 3325317 2022-08-17T07:14:23Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''Scytalopus''}}__NOTOC__{{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = Planalto tapaculo Scytalopus pachecoi.jpg | bilettekst = [[Planaltotapakulo]], ''Scytalopus pachecoi'', Rio Grande do Sul, Brasil, januar 2011{{foto|Cláudio Dias Timm}} }} '''''Scytalopus''''' er ei [[biologisk slekt]] av små [[sporvefuglar]] i [[tapakulofamilien]]. Ein kan finne desse tapakuloane i [[Sør-Amerika]] og [[Mellom-Amerika]] frå [[Tierra del Fuego]] i sør til [[Costa Rica]] i nord, men dei er fråverande i [[Amazonasbassenget]]. Dei lever i tett vegetasjon på eller nær bakkenivå og finst hovudsakleg i fjellområda, spesielt i [[Andes]]. Dei kan vere særs krevjande å observere ettersom dei spring i underskogen på ein musaktig måte. == Skildring == Dette er korte, tettvaksne fuglar med stutte halar som ofte blir heldt oppreiste. Den totale kroppslengda varierer i området 10-14 cm avhengig av art. [[Fjørdrakt]]a er gråsvart eller grå. Fleire artar har brun buk, undergump eller kroppssider, ofte med noko tverrstriping. Nokre har kvite kroner eller augebryn. Ungane av dei fleste artane er brunare og har striper på flankane. Mange artar er eigentleg umoglege å identifisere berre ut frå fjørdrakta, [[Fuglelæte|lætet]] er ofte særeige og viktig for å fastsetje arten. === Åtferd === Føda består hovudsakleg av [[insekt]]. [[Hekking|Hekkeåtferda]] er dårleg kjent for dei fleste artane, men [[Fugleegg|egga]] er som regel kvite, og [[Fuglereir|reiret]] er vanlegvis ballforma og laga av plantematerialar som rotfibrar og mosar. Reiret er bygd i eit holrom i til dømes jordbankar, mellom røter eller i trebork. === Taksonomi === [[Fil:Scytalopus latrans -NBII Image Gallery-a00273.jpg|mini|høgre|[[Bektapakulo]], ''Scytalopus latrans''{{foto|[[USGS]], i public domain}}]] Artsgrensene innanfor denne slekta er blant dei mest komplekse innanfor [[neotropisk]] [[ornitologi]]. Dei er svært krevjande å observere, og identifisering ved hjelp av visuelle funksjonar er ofte umogleg. Informasjon om vokalisering og biokjemiske data er vanlegvis naudsynt for å avklare taksonomisk status for dei ulike bestandane. Fleire nye artar har blitt skildra i dei seinare åra, til dømes [[magdalenatapakulo]] ''Scytalopus rodriguezi'' og [[antioquiatapakulo]] ''Scytalopus stilesi'' i [[Colombia]]. Den taksonomiske statusen for mange av artane i Andes vart løyst av [[Niels Krabbe|Krabbe]] & Schulenberg (1997) som delte opp ei rekkje artar og skildra tre nye. Den forvirrande situasjonen er kanskje best illustrert ved det faktumet at berre 10 artar var anerkjente i denne slekta i 1970 (Krabbe & Schulenberg, 2003), medan talet no er fire gonger så høgt eller meir. I tillegg er det kjente artar som framleis ikkje er skildra, medan andre artar som i dag er definerte faktisk kan omfatte fleire artar, til dømes kan den sørlege bestanden av [[storfottapakulo]], ''Scytalopus macropus'', representere ein ikkje-skildra art. == Artslista == ''[[Scytalopus]]'' i rekkjefølgje etter [[EBird/Clements Checklist]] v2018<ref name="ebird">{{Referanse:eBird v2018|lestdato=24. februar 2019}}</ref> med norske namn etter ''Norske navn på verdens fugler'':<ref name="nof2008">{{Referanse:NorskeFuglenamn‎2017}}</ref> <div class="references-small" style="-moz-column-count:2; column-count:2;"> * [[Bektapakulo]], ''Scytalopus latrans'', Blackish Tapaculo, <small>Hellmayr, 1924, (LC)</small> * [[Junintapakulo]], ''Scytalopus gettyae'', Junin Tapaculo, <small>Hosner, Robbins, Valqui & Peterson, 2013, (NT)</small> * [[Gråtapakulo]], ''Scytalopus unicolor'', Unicolored Tapaculo, <small>Salvin, 1895, (LC)</small> * [[Trilletapakulo]], ''Scytalopus parvirostris'', Trilling Tapaculo, <small>Zimmer, 1939, (LC)</small> * [[Boanovatapakulo]], ''Scytalopus gonzagai'', Boa Nova Tapaculo, <small>Maurício et al, 2014, (EN)</small> * [[Blytapakulo]], ''Scytalopus speluncae'', Mouse-colored Tapaculo, <small>Ménétries, 1835, (LC)</small> * [[Bergtapakulo]], ''Scytalopus petrophilus'', Rock Tapaculo, <small>Whitney, Vasconcelos, Silveira & Pacheco, 2010, (LC)</small> * [[Diamantinatapakulo]], ''Scytalopus diamantinensis'', Diamantina Tapaculo, <small>Bornschein, Mauricio, Belmonte-Lopes, Mata & Bonatto, 2007, (EN)</small> * [[Planaltotapakulo]], ''Scytalopus pachecoi'', Planalto Tapaculo, <small>Mauricio, 2005, (LC)</small> * [[Sumptapakulo]], ''Scytalopus iraiensis'', Marsh Tapaculo, <small>Bornschein, Reinert & Pichorim, 1998, (EN)</small> * [[Storfottapakulo]], ''Scytalopus macropus'', Large-footed Tapaculo, <small>von Berlepsch & Stolzmann, 1896, (LC)</small> * [[Santamartatapakulo]], ''Scytalopus sanctaemartae'', Santa Marta Tapaculo, <small>Chapman, 1915, (LC)</small> * [[Langhaletapakulo]], ''Scytalopus micropterus'', Long-tailed Tapaculo, <small>Sclater, 1858, (LC)</small> * [[Perutapakulo]], ''Scytalopus femoralis'', Rufous-vented Tapaculo, <small>Tschudi, 1844, (LC)</small> * [[Kvitkronetapakulo]], ''Scytalopus atratus'', White-crowned Tapaculo, <small>Hellmayr, 1922, (LC)</small> * [[Boliviatapakulo]], ''Scytalopus bolivianus'', Bolivian Tapaculo, <small>Allen, JA, 1889, (LC)</small> * [[Tacarcunatapakulo]], ''Scytalopus panamensis'', Tacarcuna Tapaculo, <small>Chapman, 1915, (VU)</small> * [[Chocotapakulo]], ''Scytalopus chocoensis'', Choco Tapaculo, <small>Krabbe & Schulenberg, 1997, (LC)</small> * [[Magdalenatapakulo]], ''Scytalopus rodriguezi'', Magdalena Tapaculo, <small>Krabbe, Salaman, Cortés, Quevedo, Ortega & Cadena, 2005, (EN)</small> * [[Antioquiatapakulo]], ''Scytalopus stilesi'', Stiles's Tapaculo, <small>Cuervo, Cadena, Krabbe & Renjifo, 2005, (LC)</small> * [[Ecuadortapakulo]], ''Scytalopus robbinsi'', Ecuadorian Tapaculo, <small>Krabbe & Schulenberg, 1997, (EN)</small> * [[Tatamatapakulo]], ''Scytalopus alvarezlopezi'', Tatama Tapaculo, <small>Stiles, Laverde-R. & Cadena, 2017</small> * [[Nariñotapakulo]], ''Scytalopus vicinior'', Nariño Tapaculo, <small>Zimmer, 1939, (LC)</small> * [[Brungumptapakulo]], ''Scytalopus latebricola'', Brown-rumped Tapaculo, <small>Bangs, 1899, (LC)</small> * [[Perijatapakulo]], ''Scytalopus perijanus'', Perija Tapaculo, <small>Avendaño et al, 2015, (VU)</small> * [[Meridatapakulo]], ''Scytalopus meridanus'', Merida Tapaculo, <small>Hellmayr, 1922, (LC)</small> * [[Sølvbryntapakulo]], ''Scytalopus argentifrons'', Silvery-fronted Tapaculo, <small>Ridgway, 1891, (LC)</small> * [[Caracastapakulo]], ''Scytalopus caracae'', Caracas Tapaculo, <small>Hellmayr, 1922, (LC)</small> * [[Sottapakulo]], ''Scytalopus spillmanni'', Spillmann's Tapaculo, <small>Stresemann, 1937, (LC)</small> * [[Bambustapakulo]], ''Scytalopus parkeri'', Chusquea Tapaculo, <small>Krabbe & Schulenberg, 1997, (LC)</small> * [[Brasiliatapakulo]], ''Scytalopus novacapitalis'', Brasilia Tapaculo, <small>Sick, 1958, (NT)</small> * [[Magellantapakulo]], ''Scytalopus magellanicus'', Magellanic Tapaculo, <small>Gmelin, 1789, (LC)</small> * [[Matorraltapakulo]], ''Scytalopus griseicollis'', Pale-bellied Tapaculo, <small>Lafresnaye, 1840, (LC)</small> * [[Neblinatapakulo]], ''Scytalopus altirostris'', Neblina Tapaculo, <small>Zimmer, 1939, (LC)</small> * [[Ancashtapakulo]], ''Scytalopus affinis'', Ancash Tapaculo, <small>Zimmer, 1939, (LC)</small> * [[Skifertapakulo]], ''Scytalopus acutirostris'', Tschudi's Tapaculo, <small>Tschudi, 1844, (LC)</small> * [[Vilcabambatapakulo]], ''Scytalopus urubambae'', Vilcabamba Tapaculo, <small>Zimmer, 1939, (LC)</small> * [[Punatapakulo]], ''Scytalopus simonsi'', Puna Tapaculo, <small>Chubb, C, 1917, (LC)</small> * [[Tarijatapakulo]], ''Scytalopus zimmeri'', Zimmer's Tapaculo, <small>Bond & Meyer de Schauensee, 1940, (LC)</small> * [[Kvitbryntapakulo]], ''Scytalopus superciliaris'', White-browed Tapaculo, <small>Cabanis, 1883, (LC)</small> * [[Kokstapakulo]], ''Scytalopus fuscus'', Dusky Tapaculo, <small>Gould, 1837, (LC)</small> * [[Paramillotapakulo]], ''Scytalopus canus'', Paramillo Tapaculo, <small>Chapman, 1915, (EN)</small> * [[Paramotapakulo]], ''Scytalopus opacus'', Paramo Tapaculo, <small>Zimmer, 1941, (LC)</small> * [[Diademtapakulo]], ''Scytalopus schulenbergi'', Diademed Tapaculo, <small>Whitney, 1994, (LC)</small> </div> == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Scytalopus|Scytalopus]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 22. februar 2013.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' :* Donegan, Thomas & Avendano, Jorge E. (2008): Notes on Tapaculos (Passeriformes: Rhinocryptidae) of the Eastern Andes of Colombia and Venezuelan Andes, with a new subspecies of Scytalopus griseicollis from Colombia. ''Ornitologia Colombiana'' '''6'''. 24-65 [http://web.archive.org/web/20080820181456/http://www.ornitologiacolombiana.org/oc6/doneganyavendano.pdf PDF fulltext] :* Greeney, Harold F. & Gelis, Rudolphe A. (2005) ''[http://web.archive.org/web/20071008113730/http://www.ornitologiacolombiana.org/oc3/Tapaculo88.pdf The nest and nestlings of the Long-tailed Tapaculo (''Scytalopus micropterus'') in Ecuador]'', Ornitología Colombiana 3:88-91. Henta 22. februar 2013 :* Maurício, Giovanni Nachtigall (2005) ''[http://web.archive.org/web/20070927121044/http://www.ararajuba.org.br/sbo/ararajuba/artigos/Volume131/ara131art1.pdf Taxonomy of new populations in the ''Scytalopus speluncae'' group, with description of a new species and remarks on the systematics and biogeography of the complex (Passeriformes: Rhinocryptidae)]'', Ararajuba 13 (1):7-28. Henta 22. februar 2013 :* Maurício, N. M, Matta, H., Bornschein, M. R., Cadena, C. D., Alvarenga, H., & Bonatto, S. L. (2008) ''Hidden generic diversity in Neotropical birds: Molecular and anatomical data support a new genus for the “Scytalopus” indigoticus species-group (Aves: Rhinocryptidae).'' Molecular Phylogenetics and Evolution. 49(1): 125-135. {{refslutt}} === Referansar === {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Category:Scytalopus}} [[Kategori:Tapakulofamilien]] [[Kategori:Fuglar i den neotropiske regionen]] [[Kategori:Fugleslekter]] 1wnbjqzf6w8dk21uxfetf246ucjnbp4 0 254856 3399106 3347323 2022-08-17T07:34:35Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{geoboks|nunatak | land = Antarktis | stad = [[Graham Land]] | kartlokasjon = Antarktis | høgdenivå = 368 | fritype = Administrert under |fri = [[Antarktistraktaten]] | lat_d=-63.391522 | long_d=-59.589844 }} '''Seal Nunataks''' er ei gruppe på 16 [[nunatak]]ar som stikk opp av [[Larsen isbrem]] aust for [[Graham Land]] på [[Den antarktiske halvøya]]. Seal Nunataks har vorte skildra som separate [[vulkanventil]]ar eller restane av ein stor [[skjoldvulkan]]. Den høgaste av dei er 368&nbsp;moh. ==Sjå òg== *[[Vulkanar i Antarktis]] ==Kjelder== {{refstart]} * {{cite gvp|vnum=1900-05=|name=Seal Nunataks Group}} * {{cite book | editor-last = LeMasurier | editor-first = W. E. | editor2 = Thomson, J. W. | title = Volcanos of the Antarctic Plate and Southern Oceans | publisher = [[American Geophysical Union]] | year = 1990 | isbn = 0-87590-172-7 | page = 512 }} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Vulkanar i Antarktis]] [[Kategori:Pyroklastiske kjegler]] [[Kategori:VEI-1-vulkanar]] [[Kategori:Geografi i Graham Land]]<!--vulkan--> [[Kategori:Nunatakar i Graham Land]] [[Kategori:Oscar II Coast]] s8psngrjfbyt2g2lc3e5dayn7gqeaae 3399107 3399106 2022-08-17T07:34:44Z Ranveig 39 /* Kjelder */ wikitext text/x-wiki {{geoboks|nunatak | land = Antarktis | stad = [[Graham Land]] | kartlokasjon = Antarktis | høgdenivå = 368 | fritype = Administrert under |fri = [[Antarktistraktaten]] | lat_d=-63.391522 | long_d=-59.589844 }} '''Seal Nunataks''' er ei gruppe på 16 [[nunatak]]ar som stikk opp av [[Larsen isbrem]] aust for [[Graham Land]] på [[Den antarktiske halvøya]]. Seal Nunataks har vorte skildra som separate [[vulkanventil]]ar eller restane av ein stor [[skjoldvulkan]]. Den høgaste av dei er 368&nbsp;moh. ==Sjå òg== *[[Vulkanar i Antarktis]] ==Kjelder== {{refstart}} * {{cite gvp|vnum=1900-05=|name=Seal Nunataks Group}} * {{cite book | editor-last = LeMasurier | editor-first = W. E. | editor2 = Thomson, J. W. | title = Volcanos of the Antarctic Plate and Southern Oceans | publisher = [[American Geophysical Union]] | year = 1990 | isbn = 0-87590-172-7 | page = 512 }} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Vulkanar i Antarktis]] [[Kategori:Pyroklastiske kjegler]] [[Kategori:VEI-1-vulkanar]] [[Kategori:Geografi i Graham Land]]<!--vulkan--> [[Kategori:Nunatakar i Graham Land]] [[Kategori:Oscar II Coast]] ted33b46ruplst0h4b6b4e0t5x4c7og 0 259076 3399046 3397637 2022-08-16T19:13:49Z Ranveig 39 Rett. wikitext text/x-wiki [[Fil:A Piper at the Lairg 2008 Crofters Show - geograph.org.uk - 943968.jpg|mini|[[Sekkepipe]]spelar kledd i tradisjonelt [[kilt]]utstyr.]] '''Skotsk musikk''' er kjend for ein sterk [[folkemusikk]]tradisjon med song på [[skotsk gælisk]] og [[engelsk]] og musikkinstrument som [[fele]], [[trekkspel]] og [[sekkepipe]]. Nokre kjende skotske melodiar er «[[Auld Lang Syne]]», «[[Flower of Scotland]]», «[[Scotland the Brave]]», «[[Scots Wha Hae]]», «[[The Skye Boat Song]]» og «[[The Bonnie Banks o' Loch Lomond|Loch Lomond]]». Tonesette dikt av forfattarar som [[Robert Burns]] og [[Robert Louis Stevenson]] er utbreidde. Musikklivet i nyare tid omfattar fleire kjende [[folk-rock]]-, [[pop]]- og [[rock]]eutøvarar som [[Cocteau Twins]], [[Runrig]], [[The Proclaimers]], [[Eurythmics]], [[Belle & Sebastian]] og [[Mogwai]]. Nokre kjende kunstmusikk-komponistar med skotsk tilknyting er [[Alexander Campbell Mackenzie|Alexander Mackenzie]], [[Judith Weir]] og [[Peter Maxwell Davies]]. ==Historie== ===Førhistorisk og tidlegmusikk=== [[Fil:Monifeithpictishharper.jpg|mini|Harpespelar på Monifeith-steinen laga av [[piktarar]] rundt år 700-900.]] [[Strengeinstrument]] er kjende i Skottland frå [[jernalderen]]. Eit utskore trestykke frå øya [[Skye]] som er rundt 2300 år gammalt er truleg det eldste dømet på ei [[lyre]] utanfor den gresk-romerske verda, og det eldste overlevande strengeinstrumentet i Vest-Europa.<ref name="lyre"/> Som i andre [[keltarar|keltiske]] område var [[skald]]ar viktige formidlarar av dikting og andre tradisjonar,<ref>M. J. Green, ''The Celtic World'' (London: Routledge, 1996), ISBN 0-415-14627-5, s. 428. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.</ref> og finst dokumentert frå skotske hoff gjennom heile mellomalderen. Dei nytta ofte [[harpe]] til å akkompagnera seg sjølv.<ref>W. McLeod, ''Divided Gaels: Gaelic Cultural Identities in Scotland and Ireland, C.1200-c.1650'' (Oxford: Oxford University Press, 2004), ISBN 0-19-924722-6, s. 102. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.</ref> Skotsk [[kyrkjemusikk]] frå seinare i mellomalderen blei stadig sterkare påverka av utviklinga i Kontinental-Europa. Musikkteoretikaren Simon Tailler studerte til dømes i Paris på 1200-talet, før han vende tilbake til Skottland og reformerte kyrkjemusikken på fleire område.<ref name="Elliott1973">K. Elliott and F. Rimmer, ''A History of Scottish Music'' (London: British Broadcasting Corporation, 1973), ISBN 0-563-12192-0, pp. 8–12. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.</ref> Skotske musikksamlingar som ''Wolfenbüttel 677'' frå 1200-talet, som er knytt til [[St Andrews]], inneheld for det meste franske komposisjonar, men med nokre særmerkte lokale kjenneteikn.<ref name="Elliott1973"/> Den engelske fangenskapen til [[Jakob I av Skottland|Jakob I]] frå 1406 til 1423, der han blei velkjend som diktar og komponist, kan ha ført til ein vidare påverknad frå England og Kontinentet.<ref name="Elliott1973"/> Seint på 1400-talet gjekk ei rekkje skotske musikarar i lære i Nederlanda, til dømes John Broune, Thomas Inglis og John Fety. Sistnemnde blei styrar av songskulen i [[Aberdeen]] og deretter [[Edinburgh]], og innførte den nye femfingra spelemåten for [[orgel]].<ref name="Wormald1991">J. Wormald, ''Court, Kirk, and Community: Scotland, 1470–1625'' (Edinburgh: Edinburgh University Press, 1991), ISBN 0-7486-0276-3, s. 58 og 118. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.</ref> [[Jakob V av Skottland|Jakob V]] (1512–42) var både ein dyktig [[lutt]]spelar og ein viktig støttespelar for skotsk musikk. Han introduserte fransk [[chanson]] og [[consort]]musikk (strengeensemble) ved hoffet og støtta komponistar som [[David Peebles]] (ca. 1510–1579).<ref>J. Patrick, ''Renaissance and Reformation'' (London: Marshall Cavendish, 2007), ISBN 0-7614-7650-4, s. 1264. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.</ref> [[Fil:Scottish Metrical Psalter (24970711791).jpg|mini|venstre|''Scottish Metrical Psalter'' frå andre halvdel av 1500-talet.]] [[Den skotske reformasjonen]], som var direkte inspirert av [[kalvinisme]]n, var stort sett imot kyrkjemusikk med instrument, og fekk [[orgel]] fjerna. I staden la ein vekt på [[salme|salmar]] med bibeltekstar i metrisk form.<ref name="Wormald1991"/> Det viktigaste i skotsk reformasjonsmusikk er truleg ''A forme of Prayers'' som kom ut i Edinburgh i 1564.<ref name="Wilson1996">R. M. Wilson, ''Anglican Chant and Chanting in England, Scotland, and America, 1660 to 1820'' (Oxford: Oxford University Press, 1996), ISBN 0-19-816424-6, s. 146–7 og 196–7. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.</ref> Då den katolske dronninga [[Maria Stuart]] kom tilbake frå Frankrike i 1561 blei det skotske hoffet musikalsk fornya. Maria Stuart spelte [[lutt]], [[virginal]] og var ein god songar.<ref name="Frazer1969">A. Frazer, ''Mary Queen of Scots'' (London: Book Club Associates, 1969), s. 206–7. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.</ref> Ho støtta mange musikarar, og fornya det kongelege kapellkoret i [[Stirling Castle]]. På grunn av orgeløydelegginga måtte akkompagnementet skje med trompet, tromme, [[sekkepipe]] og [[marsjfløyte]].<ref name="Frazer1969"/> Den viktigaste skotske komponisten frå denne tida var [[Robert Carver]] (ca. 1485–ca. 1570), som mellom anna skreiv motetten «O Bone Jesu» med nitten stemmer.<ref name="Gosman2003">M. Gosman, A. A. MacDonald, A. J. Vanderjagt and A. Vanderjagt, ''Princes and Princely Culture, 1450–1650'' (Brill, 2003), ISBN 90-04-13690-8, p. 163. Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.</ref> Også kong [[Jakob VI av Skottland]] var ein støttespelar for kunst og kultur, men etter at han også blei konge av England flytta det kongelege kulturelle tyngdepunktet til Westminster i London.<ref name="Carter2005">T. Carter and J. Butt, ''The Cambridge History of Seventeenth-Century Music'' (Cambridge: Cambridge University Press, 2005), ISBN 0-521-79273-8, s. 280, 300, 433 og 541; P. Le Huray, ''Music and the Reformation in England, 1549–1660'' (Cambridge: Cambridge University Press, 1978), ISBN 0-521-21958-2, s. 83–5. Oppgjevne av Engelsk Wikipedia.</ref> ===Sekulær musikk=== [[Fil:Bagpiper carving, c.1600.JPG|mini|upright|Sekkepipespelar. Utskjering i tre frå rundt 1600.]] Medan harpa tapte popularitet fekk [[sekkepipe]] ei stadig viktigare rolle i skotsk kultur. Ei nedteikning frå 1396 fortel av «krigspiper» (''warpipes'') blei brukt i slaget ved North Inch of Perth. Fleire sekkepiper, mellom anna ein eigen type frå [[dei skotske høglanda]] blir omtalt i eit dikt frå 1598 gjeve ut i ''[[The Complaynt of Scotland]]''.<ref>''The bagpipe: the history of a musical instrument''. Francis M. Collinson. Routledge, 1975 ISBN 0-7100-7913-3, ISBN 978-0-7100-7913-8. S. 132. Oppgjeve i [[:en:Great Highland Bagpipe]] på Engelsk Wikipedia.</ref> Ei primitiv skotsk [[fele]], ''fydill'', blei erstatta av den italienske fiolinen på 1600-talet, og har hatt ein viktig plass i dansemusikk over heile Skottland.<ref>Liz More, [http://www.allcelticmusic.com/artists/About%20Scottish%20Fiddle.html About Scottish Fiddle - Biography], allcelticmusic.com (November 2001)</ref> I tillegg til instrument har vokalmusikk alltid vore viktig i skotsk musikk. Ein særeigen type der stemmen erstattar instrument er [[puirt à beul]], 'munnmusikk'. Den eldste trykte samlinga av sekulær skotsk folkemusikk var ''Songs and Fancies: to Thre, Foure, or Five Partes, both Apt for Voices and Viols'' frå 1662, gjeve ut av John Forbes i [[Aberdeen]]. Verket inneheldt 77 songar, av dei var 25 av skotsk opphav. Dei fleste songane er av ukjend opphav, men nokre av dei er av engelske [[John Dowland]]. ===1700-talet=== [[Fil:Allan-highlandwedding1780.jpg|mini|''The Highland Wedding'' (1780) med musikk og dans, måla av [[David Allan]].]] [[Fil:Cam ye o'er frae France.webm|mini|Framføring av «Cam ye o'er frae France» frå 1700-talet på fele.]] Den italienske stilen i klassisk musikk kom truleg til Skottland gjennom Lorenzo Bocchi, ein cellist og komponist som reiste til landet i 1720-åra. Han innførte [[cello]]en til landet og komponerte arrangment for [[låglandsskotsk]]e songar. Bocchi kan ha vore med i skapinga av den første skotske operaen, ''[[The Gentle Shepherd]]'', som [[diktaren Allan Ramsay]] skreiv [[libretto]] til.<ref>R. Cowgill and P. Holman, "Introduction: centres and peripheries", in R. Cowgill and P. Holman, eds, ''Music in the British Provinces, 1690-1914'' (Aldershot: Ashgate, 2007), ISBN 0-7546-3160-5, p. 4.</ref> [[Thomas Alexander Erskine]] var ein kjend komponist i si samtid på midten av 1700-talet, men blei gløymd kort tid etter at han døydde.<ref>A. S. Garlington, ''Society, Culture and Opera in Florence, 1814-1830: Dilettantes in an "Earthly Paradise"'' (Aldershot: Ashgate, 2005), ISBN 0-7546-3451-5, pp. 19-20.</ref> Ein hadde byrja trykka skotske [[ballade|balladar]] på 1600-talet, men på 1700-talet kom fleire samlingar songar og melodiar. Døme på dette er ''Original Scotch Tunes'' (1700) av Playford, ''MS'' (1710) av Sinkler, ''Choice Collection of Comic and Serious Scots Poems both Ancient and Modern'' (1706-1711) av James Watson,<ref>Tittelblada i dei tre utgjevingane til Watson er datert 1706, 1709 og 1711.</ref> ''Orpheus Caledonius or a Collection of the best Scotch Songs set to Musick'' (1725) av William Thomson.<ref>Thomson gav ut ei utvida utgåve i to band i 1733 med tittelen ''Orpheus caledonius: or, A collection of Scots songs''.</ref> Komponisten [[James Oswald]] gav ut ''The Caledonian Pocket Companion'' i 1751, og folkemusikksamlaren [[David Herd]] gav ut ''The ancient and Modern Scots Songs, Heroic Ballads, &c.'' i 1769. Musikkforskaren [[James Johnson]] og diktaren [[Robert Burns]] brukte desse til den vektige samlinga ''[[The Scots Musical Museum]]'' (1787-1803) i seks band med over hundre songar i kvart. I denne samlinga bidrog også Burns med nyskrivne tekstar. ''Select Scottish Airs'' samla av [[George Thomson]] og gjeve ut mellom 1799 og 1818 inneheldt også stoff frå Burns og frå [[Walter Scott]]. Skotsk felespel hadde eit høgdepunkt på 1700-talet, med legendariske felsepelarar som [[William Marshall]] og [[Niel Gow]], og frå midten av hundreåret blei det gjeve ut notesamlingar med felemusikk, mellom anna av [[Nathaniel Gow]], ein son av Niel som også spelte fele. Barokke komponistar som [[Charles McLean]], [[James Oswald]] og [[William McGibbon]] brukte skotsk felespel i sine komposisjonar. ===1800-talet=== [[Den gæliske gjenfødinga]] seint på 1800-talet førte til ei sterkare skotsk nasjonalkjensle og gjenoppliving av folkemusikkskikkar. I 1891 blei Scottish Orchestra (1891), no [[Royal Scottish National Orchestra]], grunnlagd.<ref>C. Harvie, ''No Gods and Precious Few Heroes: Twentieth-century Scotland'' (Edinburgh: Edinburgh University Press, 3rd edn., 1998), ISBN 0-7486-0999-7, p. 137.</ref> Harpespel, som hadde døydd ut i Skottland i føre hundreåret, blei gjenoppliva med ei rekonstruert harpe. Denne blei kalla ''[[clàrsach]]'' (gælisk for 'harpe') sjølv om ho bygde meir på den franske konsertharpa enn det eldre folkeinstrumentet. <ref>[http://www.clarsachsociety.co.uk/clarsach-in-modern-scotland «Clarsach in modern Scotland»], clarsachsociety.co.uk</ref> Nye instrument blei også innført i dette hundreåret, som [[trekkspel]], som raskt blei ein del av folkemusikken.<ref>[http://www.educationscotland.gov.uk/scotlandssongs/about/instruments/accordion/index.asp «The accordion»], educationscotland.gov.uk</ref> Ein lang fløytetradisjon blei fornya med masseproduserte [[blekkfløyte]]r, som etterkvart fekk ein minst like sjølvsagt plass. Komponisten [[Alexander Campbell Mackenzie]] brukte skotsk musikk i ''Scottish Rhapsodies'' for orkester (1879–80, 1911), ''Pibroch'' for fiolin og orkester (1889) og ''Scottish Concerto'' for piano (1897).<ref>J. N. Moore, ''Edward Elgar: a Creative Life'' (Oxford: Oxford University Press, 1999), ISBN 0-19-816366-5, p. 91.</ref> [[John Blackwood McEwen|John McEwen]] brukte også skotske folkemelodiar i ''Border Ballads'' (1908) og ''Solway Symphony'' (1911).<ref>M. Gardiner, ''Modern Scottish Culture'' (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2005), ISBN 0-7486-2027-3, p. 196.</ref> Andre skotske komponistar frå denne [[romantisk musikk|nasjonalromantiske perioden]] er mellom anna [[Hamish MacCunn]] og [[William Wallace (1860–1940)|William Wallace]].<ref>P. H. Scott, ''Scotland: a Concise Cultural History'' (Mainstream, 1993), ISBN 1-85158-581-8, p. 187.</ref> Skottland inspirerte også tyske [[Felix Mendelssohn]] til å skriva to kjende verk: Overtyren ''Die Hebriden'' ('Hebridane') eller ''Die Fingalshöhle'' ('Fingal's Cave', 'Fingal-hola') og sin Symfoni nr. 3 eller «Den skotske symfonien». ===1900-talet=== [[Fil:Bodegaband.jpg|mini|Den skotske [[musikkgruppa Bodega]] med kjende skotske folkemusikkinstrument: Harpe, gitar, trekkspel, fele og sekkepipe (''border pipes''). ]] På 1900-talet fekk skotsk folkemusikk merksemd frå fleire kantar. Felespelaren James Scott Skinner, eller «Strathspey King», blei den første internasjonalt kjende [[keltisk musikk|keltiske musikaren]] med nokre svært tidlege innspelingar. Musikksamlarar som [[Gavin Greig]], [[Hamish Henderson]] og [[Calum McLean]] gav ut folkemusikksamlingar og samarbeidde med den amerikanske musikkforskaren [[Alan Lomax]]. Frå 1950-talet blei folkemusikk framført på [[Edinburgh Folk Festival|People's Festival]] i Edinburgh av songarar som [[John Strachan]], [[Flora MacNeil]], [[Jimmy MacBeath]] og [[Jeannie Robertson]]. Inspirert av gjenopplivinga av folkemusikk i amerikansk populærkultur fekk ein ny generasjon skottar augo opp for sine musikalske tradisjonar. [[Ewan MacColl]] oppretta ein av dei første folkemusikklubbane i Storbritannia, og musikarar som [[Alex Campbell]], [[Jean Redpath]], [[Hamish Imlach]], [[Dick Gaughan]], [[The Gaugers]], [[The Corries]], [[The McCalmans]] og [[Ian Campbell Folk Group]] gjorde seg gjeldande. [[Andy Stewart]], [[Glen Daly]] og [[The Alexander Brothers]] hadde meir folkeleg tilnærming med bakgrunn i [[varieté]]underhaldning. To skotske rockemusikarar frå 1960-talet som hadde internasjonal innflytnad var [[Donovan]] (Donovan Phillips Leitch), ein songar-låtskrivar og gitarist innan folkrock og psychedelia, [[Jack Bruce]] (John Symon Asher Bruce), ein bassist og komponist innan blues-rock og jazz-rock som mellom anna var med i [[Cream]], [[Manfred Mann]] og [[ Ringo Starr & His All-Starr Band]]. Begge var inspirerte av skotsk musikk og litteratur.<ref name="Donovan-Bruce">''The Autobiography of Donovan: The Hurdy Gurdy Man''; Harry Shapiro: ''Jack Bruce: Composing Himself''. Oppgjevne av Engelsk Wikipedia.</ref> På 1970-talet byrja folk-rockgrupper som [[The Clutha]] eksperimentera med ulike instrument, og kom fram til ei typisk samansetjing av [[fele]] eller [[sekkepipe]] som melodiberande instrument med [[gitar]] eller [[bouzouki]] som akkompagnement. [[Bert Jansch]], grunnleggjaren av [[Pentangle]], og [[Davy Graham]] brukte [[blues]]gitar og austleg musikk i samband med folkrock, [[Fil:Runrig concert.jpg|mini|[[Runrig]] frå Skye er ei populær skotsk folkrockgruppe som har hatt internasjonal suksess.]] [[Bert Jansch]], grunnleggjaren av [[Pentangle]], og [[Davy Graham]] brukte [[blues]]gitar og austleg musikk i samband med folkrock, medan [[Incredible String Band]] bevegde seg i retning [[verdsmusikk]] med eit variert utval instrument. Ei rekkje nye grupper, som [[Silly Wizard]], [[The Tannahill Weavers]], [[Battlefield Band]], [[musikkgruppa Ossian|Ossian]] og [[musikkgruppa Alba|Alba]], hadde alle tydeleg sekkepipebruk, ein tendens som kulminerte i 1980-åra med ''A Controversy of Pipers'' av [[Robin Morton]]. På slutten av 1970-talet byrja også fleire større grupper framføra songar på [[skotsk gælisk]] , som ''Play Gaelic'' av [[Runrig]] i 1978. I tillegg til tradisjonelle folkesongar blei det også skrivne mange nye songar i same stilen, av musikarar som [[Matt McGinn]], [[Archie Fisher]], [[The Corries]], [[Rab Noakes]] og [[Gerry Rafferty]] og [[Billy Connolly]] i «Humblebums». Låtskrivarane [[Bennie Gallagher]] og [[Graham Lyle]] opptrådde som ein duo og skreiv ei rekkje songar som blei framførte av fleire popartistar. [[Dougie MacLean]] starta i tradisjonelle grupper som [[Puddocks Well]] og [[Tannahill Weavers]] før han blei solomusikar og låtskrivar av kjende songar. [[Fil:Eurythmics 06101986 02 270.jpg|mini|[[Annie Lennox]] under ein [[Eurythmics]]-konsert i 1980-åra]] «Rein» pop og rock tok ikkje av så tidleg i Skottland som i England. Frå 1970-åra byrja grupper som [[Average White Band]], [[musikkgruppa Nazareth|Nazareth]], [[Sensational Alex Harvey Band]] og [[Bay City Rollers]] å få internasjonal suksess. Fleire av medlemmene i [[AC/DC]] var fødde i Skottland, sjølv om dei hadde utvandra til Australia då gruppa blei danna. Den skostke songaren [[Fish]] var med på å grunnleggja den verdskjene prog-rockgruppa [[Marillion]]. På 1980-talet hadde fleire skotske musikkartistar suksess, og grupper som [[Cocteau Twins]], [[Orange Juice]], [[The Associates]], [[Simple Minds]], [[Maggie Reilly]], [[Annie Lennox]] ([[Eurythmics]]), [[Hue and Cry]], [[Goodbye Mr. Mackenzie]], [[Big Country]], [[The Proclaimers]] og [[Josef K]] var omtykte av lyttarar og kritikarar. Alternative og [[indie]]band frå denne tida er mellom anna [[Primal Scream]], [[The Soup Dragons]], [[The Jesus and Mary Chain]], [[The Blue Nile]], [[Teenage Fanclub]], [[18 Wheeler]], [[The Pastels]] og [[BMX Bandits]]. 1990-talet såg fleire suksessfulle Glasgow-band som [[The Almighty]], [[Arab Strap]], [[Belle & Sebastian]], [[Camera Obscura]], [[The Delgados]], [[musikkgruppa Bis|Bis]] og [[Mogwai]] . Lengre fram i tid kom grupper som [[musikkgruppa Franz Ferdinand|Franz Ferdinand]], [[Biffy Clyro]], [[muikkgruppa Travis|Travis]], [[Calvin Harris]], [[KT Tunstall]], [[Amy Macdonald]], [[Paolo Nutini]], [[The View]], [[Idlewild]], [[Shirley Manson]] frå [[musikkgruppa Garbage|Garbage]], [[Glasvegas]], [[The Fratellis]] og [[Twin Atlantic]]. På 2000-talet hadde ulike skotske artistar som [[Susan Boyle]], [[Chvrches]], [[Lewis Capaldi]], [[Nina Nesbitt]] og [[Emeli Sandé]] suksess. ==Jazz== Scotland har ein sterk [[jazz]]tradisjon, og har produsert fleire jazzmusikarar i verdsklasse sidan 1950-talet, som [[Jimmy Deuchar]], [[Bobby Wellins]] og [[Joe Temperley]]. Kanskje den beste kjende noverande skotske jazzmusikaren er [[saksofonisten Tommy Smith|Tommy Smith]]. Jazzscener er mellom anna JazzBar i Edinburgh, [[Edinburgh Jazz and Blues Festival]], [[Glasgow International Jazz Festival]] og frivillige organisasjonar som ''Platform'' og ''Assembly Direct''. Edinburgh Jazz and Blues Festival henter nokre av dei beste jazzmusikarane i verda til Skottland kvart år. Det blir også halde internasjonale jazzfestivalar i andre byar, som [[Glasgow International Jazz Festival|Glasgow]] og [[Dundee]]. == Klassisk og kunstmusikk == [[Fil:Lost at Sea (premiere).jpg|mini|''Lost at Sea'' ved East Neuk-festivalen i 2018.]] Skottland har inspirert internasjonale komponistar som [[Malcolm Arnold]] og [[Benjamin Britten]]. Britten arrangerte fleire skotske folkesongar og brukte den gamle salmen «Dundee» i orkesterverket ''Scottish Ballad''. Den engelske komponisten [[Peter Maxwell Davies]] slo seg ned på [[Orknøyane]], der han var ein musikalsk påverknad gjennom ei årrekkje. Av heimfødde skotske komponistar kan nemnast modernistane [[Francis George Scott]] og [[J. Murdoch Henderson]], som skreiv mange kortare komposisjonar, og etterkrigskomponistane [[Robin Orr]], [[Thomas Wilson]], [[Thea Musgrave]], [[Edward McGuire]], [[James MacMillan]], [[James Dillon]], [[Gordon McPherson]] og [[John McLeod]]. [[Judith Weir]], fødd i England med skotske foreldre, har funne inspirasjon i skotske tradisjonar. Filmkomponistane [[Muir Mathieson]], [[Patrick Doyle]] og [[Craig Armstrong]] er også blitt internasjonalt kjende. Kjende skotske utøvarar av klassisk musikk er mellom anna perkusjonisten [[Evelyn Glennie]], pianisten [[Murray McLachlan]], fiolinisten [[Nicola Benedetti]], bratsjisten [[William Primrose]], klarinettisten [[Alison Turriff]], songarane [[Isobel Baillie]], [[Henry Herford]], [[Margaret Anne Marshall|Margaret Marshall]] og [[Kenneth McKellar]] og dirigentane [[Bryden Thomson]], [[James Loughran]], [[Donald Runnicles]], [[Garry Walker]] og [[Alexander Gibson]]. Skottland har tre internasjonalt kjende orkester: [[Royal Scottish National Orchestra]] (RSNO), [[BBC Scottish Symphony Orchestra]] (BBC SSO) frå Glasgow og [[Scottish Chamber Orchestra]] (SCO) frå Edinburgh. Det finst også fleire kammermusikkgrupper, som [[Hebrides Ensemble]], som speler mykje samtidsmusikk, [[Edinburgh Quartet]], [[Auricle Ensemble]], [[Concerto Caledonia]] og [[Scottish Ensemble]]. Dei sjølvstendige klassiske plateselskapa [[Linn Records]] og [[Delphian Records]] held til i Skottland. Klassisk og kunstmusikk i Skottland blir mellom anna framført på den årlege tre veker lange [[Edinburgh International Festival]], [[East Neuk Festival]] i Fife, [[Sound Festival|Sound]] i Nordaust-Skottland,<ref>[http://www.eastneukfestival.com/ East Neuk Festival]; [http://www.sound-scotland.co.uk/ Sound – North-East Scotland's Festival of New Music]</ref> og [[St Magnus Festival]] som blir halden på Orknøyane.<ref>[http://www.stmagnusfestival.com/ Nettstaden til St Magnus Festival]</ref> ==Døme== <gallery> Auld Lang Syne - U.S. Navy Band.ogg|«Auld Lang Syne» spelt av US Navy Band Loch_Lomond_-_Southern_Aire_-_United_States_Air_Force_Reserve_Band.mp3|«Loch Lomond» spelt av United States Air Force Reserve Band Scotland the Brave (1995) - Pipe Band - United States Air Force Reserve Band.mp3|«Scotland the Brave» spelt av United States Air Force Reserve Band </gallery> ==Kjelder== {{refstart|3|liste= <ref name="lyre">[http://news.stv.tv/scotland/highlands-islands/301843-europes-oldest-stringed-instrument-discovered-on-scots-isle/ 'Europe's oldest stringed instrument' discovered on Scots island], news.stv.tv (28. mars 2012); [http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-highlands-islands-17537147 Skye cave find western Europe's 'earliest string instrument'], bbc.co.uk (28. mars 2012)</ref> }} {{refslutt}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Music of Scotland|Music of Scotland]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 10. juni 2013.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene: '' *Emmerson, George S. ''Rantin' Pipe and Tremblin' String – history of Scottish dance music''. Second edition 1988. Galt House, London, Ontario, Canada. ISBN 0-9690653-3-7 *Eydmann, Stuart "The concertina as an emblem of the folk music revival in the British Isles." 1995. ''British Journal of Ethnomusicology'' 4: 41–49. *Eydmann, Stuart "As Common as Blackberries: The First Hundred Years of the Accordion in Scotland." 1999. ''Folk Music Journal'' 7 No. 5 pp.&nbsp;565–608. *Eydmann, Stuart "From the "Wee Melodeon" to the "Big Box": The Accordion in Scotland since 1945." The Accordion in all its Guises, 2001. ''Musical Performance'' Volume 3 Parts 2 – 4 pp.&nbsp;107–125. *Eydmann, Stuart ''The Life and Times of the Concertina: the adoption and usage of a novel musical instrument with particular reference to Scotland''. PhD Thesis, The Open University 1995 published online at www.concertina.com/eydmann [http://www.concertina.com/eydmann] *Hardie, Alastair J. ''The Caledonian Companion – A Collection of Scottish Fiddle Music and Guide to its Performance''. 1992. The Hardie Press, Edinburgh. ISBN 0-946868-08-5 *Heywood, Pete and Colin Irwin. "From Strathspeys to Acid Croft". 2000. In Broughton, Simon and Ellingham, Mark with McConnachie, James and Duane, Orla (red.), ''World Music, Vol. 1: Africa, Europe and the Middle East'', pp 261–272. Rough Guides Ltd, Penguin Books. ISBN 1-85828-636-0 *Gilchrist, Jim. "Scotland". 2001. In Mathieson, Kenny (red.), ''Celtic music'', pp.&nbsp;54–87. Backbeat Books. ISBN 0-87930-623-8 {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.ahds.ac.uk/performingarts/collections/five-centuries.htm Five Centuries of Scottish Music]. Digital ressurskjelde ved [http://www.ahds.ac.uk/performingarts/index.htm AHDS Performing Arts]. *[http://www.bbc.co.uk/scotland/radioscotland/ BBC Radio Scotland] *[http://www.scottishmusiccentre.com/ Scottish Music Centre] *[http://www.calumcille.com/ Gaelic Modes]. Artiklar om gælisk harpe. [[Kategori:Skotsk musikk| ]] [[Kategori:Britisk musikk]] [[Kategori:Skotsk kultur|Musikk]] 3113bmir262poynvzgw2wstdi04ftni 0 263470 3399110 3352211 2022-08-17T07:35:55Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks biografi}} '''Oskar Kokoschka''' ({{levde|1. mars|1886|22. februar|1980|Kokoschka}}) var ein [[Austerrike|austerriksk]] målar og poet, mest kjend for sine intense [[Ekspresjonisme|ekspresjonistiske]] [[portrett]] og landskapsmåleri. ===Liv og gjerning=== Kokoschka var fødd i Pöchlarn i [[Niederösterreich]]. Etter å ha gått kunsthandverks-skulen i [[Wien]] 1904-08, reiste han i 1910 til [[Berlin]]. Der kom han i kontakt med gruppa ''Der Sturm'' og byrja lage inntrengande, psykologiske portrett. Desse utførte han på sin eigen måte, men utan å nå ut til publikum. Sidan Kokoscha ikkje likte [[jugendstil]]en, den rådande kunststilen i samtida, gav han avkall på ein stor, potensiell kundekrins. I 1914 måla han meisterstykket ''Brura til vinden'', ei hyllest til Alma Mahler som han var sterkt forelska i. Han deltok som soldat for Austerrike i den [[fyrste verdskrigen]]. Då han vart såra, vart han innlagd på sjukehus, der legane diagnostiserte han som mentalt ustabil. I 1919 fekk han ei professor-stilling i [[Dresden]] og underviste der i fem år. Han sa opp stillinga og reiste dei neste åra rundt i Europa, Nord-Afrika og i den nære [[Orienten]]. På desse turane måla han landskap og bybilete i ekspressive fargar og med kraftig pensel. I 1931 sette han bu i Wien. I 1933 kom Kokoschkas verk på lista over [[entartete kunst]], og han søkte året etter tilflukt i Praha. Der starta han ei eksil-kunstnarforening ''Oskar-Kokoschka-Bund''. Vinteren 1938 mobiliserte [[Tsjekkoslovakia]] i fall Tyskland skulle angripe. Kokoschka flykta då til England, frå 1946 var han britisk statsborgar, fyrst i 1978 tok han tilbake sitt austerrikske borgarskap. Han var ein tur til [[USA]] i 1947 før han slo seg ned for godt i [[Sveits]], i byen [[Villeneuve i Vaud|Villenueve]]. I tida etter andre verdskrigen fekk Kokoschka ei rad med utsmykkingsoppdrag under gjenoppbygginga av Austerrike og Tyskland. Både Kokoschka og den samtidige landsmannen [[Max Beckmann]] heldt seg uavhengige av den tyske ekspresjonismen. I dag vert desse rekna som meistrane som fordjupa seg i verka til dei historiske, gamle meistrane, for slik å skape sin eigen stil. Deira individualisme hindra at dei vart påverka av [[modernismen]]. Begge skreiv om behovet for å utvikle det «å sjå» til ein del av kunsten. Kokoschka snakka om djupne-persepsjon, medan Beckmann var meir opptatt av det mystiske og visjonære. Begge var meistrar i innovativ oljemåling forankra i europeiske, tradisjonelle teknikkar. Kokoschka sine litterære verk er likså sære og ekspressive som bileta. Det mest kjende er dramaet ''Hiob'' frå 1917. Memoararboka ''A Sea Ringed with Visions'' er like psykedelisk som bøker skrivne under påverknad av [[hallusinogen]]. Kokoschka vart i 1955 tildelt den tyske ordenen ''Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste''. Ein minnepris for biletkunstnarar som vart oppkalla etter han, vart innstifta etter han var død. == Galleri == <gallery> PoechlarnKokoschkaHaus.jpg|thumb|Kokoschkas barndomshjem i Pöchlarn. File:Oskar Kokoschka by Hugo Erfurth 1919.jpg|thumb|Oskar Kokoschka 1919. File:Kokoschka autograph.png|Autograf </gallery> ==Kjelder== {{refstart}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Oskar Kokoschka|Oskar Kokoschka]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 24. september 2013.'' ---- *''Store Norske leksikon''. {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Austerrikske målarar]] [[Kategori:Austerrikske forfattarar]] [[Kategori:Britiske målarar]] [[Kategori:Britiske forfattarar]] [[Kategori:Ekspresjonistiske målarar]] irnvzy271icu9oq8889gqswnrez4hw9 0 265224 3398966 3232580 2022-08-16T16:20:51Z Phidus 52385 /* Kjelder */ Fiksa lenke wikitext text/x-wiki {{Infoboks vitskapsfolk | namn = Paul Drude | bilete = Paul Drude.jpg | biletstorleik = 250px | bilettekst = Paul Karl Ludwig Drude | fødestad = [[Braunschweig]] i [[Hertugdømet Braunschweig]] | død = {{dødsdato og alder|1906|7|5|1863|7|12|mf=y}} | dødsstad = [[Berlin]] i [[Provinsen Brandenburg]] | dødsårsak = [[Sjølvmord]] | bustad = [[Tyskland]] | nasjonalitet = [[Tyskland|tysk]] | felt = [[Fysikar]] | arbeidsinstitutsjon = [[Humboldt-universitetet i Berlin]]<br>[[Universitetet i Giessen]] | alma mater = [[Universitetet i Göttingen]] | doktorgradsrettleiar = [[Woldemar Voigt]] | doktorgradsstudentar = [[Paul Cermak]]<br>[[Markus Lange]] | kjend for = [[Drude-modellen]] }} '''Paul Karl Ludwig Drude''' ({{levde-lua|fødd 12. juli 1863, død 5. juli 1906}}) var ein tysk fysikar. Han var professor i [[Leipzig]], [[Giessen]] og [[Berlin]]. Drude er kjent for undersøkingane sine av dei optiske konstantane til [[metall]], for dugande arbeid over elektromagnetisk lysteori, elektriske svingningar og spesielt for [[elektron]]teorien sin for forklaringa av metall sine elektriske og termiske leiingsevne. ==Kjelder== *[https://snl.no/Paul_Drude Paul Drude]. (14. februar 2009). i Store norske leksikon. Henta 4. november 2013. == Bakgrunnsstoff == * [http://www.pdi-berlin.de/paul-drude Kort biografi] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Tyske fysikarar]] [[Kategori:Medlemmar av Det prøyssiske vitskapsakademiet]] [[Kategori:Folk frå Braunschweig]] [[Kategori:Døde ved sjølvmord]] [[Kategori:Elevar ved Universitetet i Göttingen]] clwbrg7b1oo0ekk7dsrwttfauytztq5 3398971 3398966 2022-08-16T16:56:08Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks vitskapsfolk | namn = Paul Drude | bilete = Paul Drude.jpg | bilettekst = Paul Karl Ludwig Drude | fødestad = [[Braunschweig]] i [[Hertugdømet Braunschweig]] | død = {{dødsdato og alder|1906|7|5|1863|7|12|mf=y}} | dødsstad = [[Berlin]] i [[Provinsen Brandenburg]] | dødsårsak = [[Sjølvmord]] | bustad = [[Tyskland]] | nasjonalitet = [[Tyskland|tysk]] | felt = [[Fysikar]] | arbeidsinstitutsjon = [[Humboldt-universitetet i Berlin]]<br>[[Universitetet i Giessen]] | alma mater = [[Universitetet i Göttingen]] | doktorgradsrettleiar = [[Woldemar Voigt]] | doktorgradsstudentar = [[Paul Cermak]]<br>[[Markus Lange]] | kjend for = [[Drude-modellen]] }} '''Paul Karl Ludwig Drude''' ({{levde-lua|fødd 12. juli 1863, død 5. juli 1906}}) var ein tysk fysikar. Han var professor i [[Leipzig]], [[Giessen]] og [[Berlin]]. Drude er kjent for undersøkingane sine av dei optiske konstantane til [[metall]], for dugande arbeid over elektromagnetisk lysteori, elektriske svingningar og spesielt for [[elektron]]teorien sin for forklaringa av metall sine elektriske og termiske leiingsevne. ==Kjelder== *[https://snl.no/Paul_Drude Paul Drude]. (14. februar 2009). Store norske leksikon. Henta 4. november 2013. == Bakgrunnsstoff == * [http://www.pdi-berlin.de/paul-drude Kort biografi] ved pdi-berlin.de {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Tyske fysikarar]] [[Kategori:Medlemmar av Det prøyssiske vitskapsakademiet]] [[Kategori:Folk frå Braunschweig]] [[Kategori:Døde ved sjølvmord]] [[Kategori:Elevar ved Universitetet i Göttingen]] gbsb70puzym69yqzchs3859e2wok5qm 0 279539 3399112 3397928 2022-08-17T08:15:40Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{koord|66|34|27.156|N|12|58|46.776|E|type:landmark|vising=tittel}} [[Fil:Selsøyvika.jpg|mini|Selsøyvik handelsstad{{foto|M rten}}]] [[Fil:Selsøyvik handelssted, Nordland - Riksantikvaren-T406 01 0042.jpg|mini|Handelsstaden fotografert i 1939.{{foto|Halvor Vreim / [[Riksantikvaren]]}}]] '''Selsøyvik handelsstad''' er ein [[handelsstad]] på øya [[Selsøyvik]] i [[Rødøy kommune]] i [[Nordland]]. Det er ein av dei få handelsstadene langs kysten som framleis er i drift, med landhandel, båtekspedisjon og oppdrett av laks. Frå 1777 har det vore samanhengande drift på handelsstaden, men allereie på 1600-talet vart Selsøyvik nytta av utliggjarar frå [[Trondheim]]. Dei eldste bygningane er over 200 år gamle og den yngste frå 1980-talet. Handelsstaden vart freda av Riksantikvaren i 1942. I 2000 blei Selsøyvik handelsstad valt til [[tusenårsstad]] i Rødøy kommune. ==Kjelder== {{refopning}} *{{offisiell|http://www.selsøyvik.no/Forside.html}} *{{kulturminne|87507}} *[http://www.ub.uit.no/baser/arkinord/categories.php?cat_id=158&l=norwegian Selsøyvik handelsstad] frå Arkitektur i Nord *''Denne artikkelen bygger på «[[:no:Selsøyvik gamle handelssted|Selsøyvik gamle handelssted]]» frå {{Wikipedia-utgåve|no}}, den 26. mai 2014, [https://no.wikipedia.org/w/index.php?title=Sels%C3%B8yvik_gamle_handelssted&oldid=13174502 revisjon]'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{Commonskat|Selsøyvik gamle handelssted}} [[Kategori:Rødøy kommune]] [[Kategori:Kulturminne i Rødøy]] [[Kategori:Handelsstader i Noreg]] [[Kategori:Tusenårsstader]] [[Kategori:Freda bygg i Nordland]] nx5t86erml5sstfvo5iiucktu3jdudk 10 279767 3398990 3356339 2022-08-16T18:08:39Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2014 | bg = #FEDF00 | fg = #009B3A | bordercolor = #002776 | land = Brasil | meisterskapslenkje = VM i fotball 2014 | meisterskap = VM i fotball 2014 | p1 = [[Jefferson de Oliveira Galvão|Jefferson]] | p2 = [[Dani Alves|Daniel Alves]] | p3 = [[Thiago Silva]] [[Fil:Captain sports.svg|12px|Lagkaptein]] | p4 = [[David Luiz]] | p5 = [[Fernando Luiz Roza|Fernandinho]] | p6 = [[Marcelo Vieira|Marcelo]] | p7 = [[Hulk]] | p8 = [[Paulinho]] | p9 = [[Frederico Chaves Guedes|Fred]] | p10 = [[Neymar]] | p11 = [[Oscar dos Santos Emboaba Júnior|Oscar]] | p12 = [[Júlio César Soares Espíndola|Júlio César]] | p13 = [[Dante Bonfim Costa Santos|Dante]] | p14 = [[Maxwell Cabelino Andrade|Maxwell]] | p15 = [[Henrique Adriano Buss|Henrique]] | p16 = [[Ramires]] | p17 = [[Luiz Gustavo]] | p18 = [[Hernanes]] | p19 = [[Willian Borges da Silva|Willian]] | p20 = [[Bernard Anício Caldeira Duarte|Bernard]] | p21 = [[Jô]] | p22 = [[Victor Leandro Bagy|Victor]] | p23 = [[Maicon Douglas Sisenando|Maicon]] | coach = [[Luiz Felipe Scolari|Scolari]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2014|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> drqvmsa3g7x6rmhtvvzizgd7wz23zek 3399029 3398990 2022-08-16T18:23:27Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2014 | bg = #FFDF00 | fg = green | bordercolor = blue | land = Brasil | meisterskapslenkje = VM i fotball 2014 | meisterskap = VM i fotball 2014 | p1 = [[Jefferson de Oliveira Galvão|Jefferson]] | p2 = [[Dani Alves|Daniel Alves]] | p3 = [[Thiago Silva]] [[Fil:Captain sports.svg|12px|Lagkaptein]] | p4 = [[David Luiz]] | p5 = [[Fernando Luiz Roza|Fernandinho]] | p6 = [[Marcelo Vieira|Marcelo]] | p7 = [[Hulk]] | p8 = [[Paulinho]] | p9 = [[Frederico Chaves Guedes|Fred]] | p10 = [[Neymar]] | p11 = [[Oscar dos Santos Emboaba Júnior|Oscar]] | p12 = [[Júlio César Soares Espíndola|Júlio César]] | p13 = [[Dante Bonfim Costa Santos|Dante]] | p14 = [[Maxwell Cabelino Andrade|Maxwell]] | p15 = [[Henrique Adriano Buss|Henrique]] | p16 = [[Ramires]] | p17 = [[Luiz Gustavo]] | p18 = [[Hernanes]] | p19 = [[Willian Borges da Silva|Willian]] | p20 = [[Bernard Anício Caldeira Duarte|Bernard]] | p21 = [[Jô]] | p22 = [[Victor Leandro Bagy|Victor]] | p23 = [[Maicon Douglas Sisenando|Maicon]] | coach = [[Luiz Felipe Scolari|Scolari]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2014|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> axo9s34p4fph5zzft79xa14180cve4r 0 289447 3399120 3397883 2022-08-17T08:37:11Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkalbum | tittel = Money for Nothing | artist = [[Dire Straits]] | album = [[Brothers in Arms av Dire Straits|Brothers in Arms]] | B-side = «Love over Gold» (live) | utgjeve = 24. juni 1985 | format = Singel | innspeling = Desember 1984 | sjanger = [[Bluesrock]], [[new wave]] | lengd = 8:25 <small>(album)</small><br /> 7:04 <small>(vinyl LP)</small><br /> 4:38 <small>(singel)</small><br /> 4:06 <small>(promosingel)</small> | selskap = [[Vertigo Records|Vertigo]] (UK)<br />[[Warner Bros. Records|Warner Bros]] (US) | låtskrivar = [[Mark Knopfler]], [[Sting]] | produsent = Mark Knopfler, Neil Dorfsman | førre = «[[So Far Away av Dire Straits|So Far Away]]»<br />(1984) | kronologi = ja | neste = «[[songen Brothers in Arms|Brothers in Arms]]»<br />(1985) }} «'''Money for Nothing'''» er ein song av det britiske rockebandet [[Dire Straits]] frå albumet deira ''[[Brothers in Arms av Dire Straits|Brothers in Arms]]'' frå 1985. Teksten er skriven frå synspunktet til ein arbeidarklassemann som ser på musikkvideoar og kommenterer det han ser. Innspelinga var kjend for den kontroversielle teksten, den banebrytande musikkvideoen og gjesteframferda til [[Sting]] som syng [[falsett]]stemma i introen og på refrenga, «I want my [[MTV]]». Videoen var òg den første som vart send på [[MTV Europe]] då nettverket starta opp den 1. august 1987.<ref>{{cite news|title= MTV ready to rock Russia |url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/178641.stm |date= 25 September 1998 |publisher= [[BBC News Online]] |quote= But the channel's continental incarnation- MTV Europe- (...) was launched in 1987 with the first video- beamed into 1.6 million paying households- being Dire Straits' Money for Nothing. |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> Han var ein av dei mest suksessrike singlane til Dire Straits, og låg på toppen av singellista i USA i tre veker. I heimlandet til Dire Straits, Storbritannia, nådde singelen fjerdeplassen. «Money for Nothing» vann ein [[Grammy]] for beste rockesong av duo eller gruppe i 1986.<ref>{{cite web|title= Past Winners Search |accessdate= 22. oktober 2014 |publisher= [[Grammy Award|Grammy.com]] |url= http://www.grammy.com/nominees/search?artist=&field_nominee_work_value=%22Money+for+Nothing%22&year=All&genre=All}}</ref> ==Medverkande== * [[Mark Knopfler]] – [[gitar]], [[synging|solovokal]] * [[John Illsley]] – [[bassgitar|bass]], korvokal * [[Alan Clark]] – [[klaverinstrument]] * [[Guy Fletcher]] – [[synthesizer]]ar, korvokal * [[Terry Williams]] – [[trommer]] * [[Omar Hakim]] – trommer * [[Sting]] – korvokal ==Musikk== I innspelinga prøvde Knopfler å etterlikne gitarstilen til [[ZZ Top]]-gitaristen [[Billy Gibbons]]. Gibbons sa seinare til magasinet ''Musician'' i 1986 at Knopfler hadde spurt Gibbons om korleis han kunne få til denne lyden, og la til: «Han gjorde ikkje ein dårleg jobb, når du tenkjer på at eg ikkje fortalte han noko som helst!» Knopfler brukte ein [[Gibson Les Paul]]-gitar (i staden for ein [[Fender Stratocaster]]), som han plugga i ein [[Marshall Amplification|Marshall]]-forsterkar. Ein annan faktor i forsøket på å gjenskape lyden var ein [[wah-wah-pedal]] som var skrudd på, men sett til ein fast posisjon.<ref>{{cite web|title= Mark Knopfler: On '58 Les Paul and hearing 'voicings' |url= http://www.gibson.com/whatsnew/pressrelease/2002/aug12a.html |publisher= Gibson.com |date= August 2002}}</ref> «Money for Nothing» har eit særs gjenkjenneleg gitarriff som opnar sjølve songen. Songen er òg kjend for den lengre introduksjonen, som vart korta ned for radio og musikkvideo. Gitarriffet kjem att fleire gonger gjennom songen. ===Tekst=== [[Mark Knopfler]] skildra låta i eit intervju i 1984 med journalisten [[Bill Flanagan]]: {{quote|Frontmannen i «Money for Nothing» er ein fyr som arbeider i ein elektronikkbutikk. Han syng songen. Eg skreiv songen då eg var i ein slik butikk. Eg lånte litt papir og starta å skrive ned teksten i butikken. Eg ønskte bruke språket som ein verkeleg fyr som arbeidde der brukte, fordi det var meir ekte ...<ref>{{cite web|url= http://www.cbsc.ca/english/decisions/2011/110831.php |title= Review of the Atlantic Regional Panel decision in CHOZ-FM re the song “Money for Nothing” by Dire Straits |publisher= [[Canadian Broadcast Standards Council]] |date= 17 May 2011 |accessdate= 16 August 2014}}</ref>}} Forteljaren i songen referer til ein musikar som "slår på bongotrommene som ein sjimpanse" («banging on the bongos like a chimpanzee») og skildrar ei kvinne slik: «stickin' in the camera, man we could have some fun». Han skildrar ein songar som "den vesle homsen med øyrering og sminke" («that little faggot with the earring and the make-up»), og klagar over artistar som får "pengar for ingenting og damene gratis" («money for nothing and chicks for free»).<ref>{{cite news|url= http://arstechnica.com/business/2011/01/canadas-much-ado-about-money-for-nothing/ |title= Canada wants unedited “Money for Nothing” back on the radio |first= Matthew |last= Lasar |date= 24. januar 2011 |accessdate= 27 November 2012 |publisher= [[Ars Technica]]}}</ref> {{sitat|tekst=We got to install microwave ovens<br /> Custom kitchen deliveries<br /> We got to move these refrigerators<br /> We got to move these color TV's|opphav=Mark Knopfler (1985)}} Read more: Dire Straits - Money For Nothing Lyrics | MetroLyrics I 2000 vart Knopfler intervjua av [[Michael Parkinson]] og forklarte igjen opphavet til teksten. I følgje Knopfler var han i New York og stoppa i ein elektronikkbutikk. Bak i butikken hadde dei ein vegg med fjernsyn, som alle synte MTV. Knopfler sa det var ein mann som arbeidde der, kledd i baseball-caps, arbeidsstøvlar og ei rutete skjorte, som leverte boksar. Mannen stod ved sidan av han og medan dei stod der og såg på MTV, hugsar Knopfler at mannen sa ting som «what are those, Hawaiian noises?...that ain't workin'», etc. Knopfler bad om ein penn for å skrive ned somme av desse linjene og nytta dei etter kvart i teksten til musikken. [[Mötley Crüe]]-bassisten [[Nikki Sixx]] hevda i eit intervju med ''[[magasinet Blender|Blender]]'' at songen handla om livsstilen til bandet, og at Knopfler høyrde nokre arbeidarar i ein butikk som kommenterte ein video av Mötley Crüe.<ref>{{cite web|url= http://www.blender.com/guide/articles.aspx?ID=2810 |first= A. |last= Higginbotham |title= Dear Superstar: Nikki Sixx |work= [[magasinet Blender|Blender]] |date= September 2007}}</ref> Forfattarskapen for låtskrivinga er delt mellom Mark Knopfler og [[Sting]].<ref>{{cite web|first= |last= |title= Money for Nothing – Composed by Mark Knopfler/Sting |url= http://www.allmusic.com/song/money-for-nothing-mt0011279271/lyrics |publisher= AllMusic. All Media Network |quote=Lyrics written by Sumner, Gordon Mathew/ Knopfler Mark |accessdate= September 2014}}</ref> Sting vitja [[Montserrat]] under innspelinga av songen og vart invitert til å synge korvokal. Sting har sagt at det einaste han bidrog med var linja «I want my MTV», som følgde melodien frå songen hans «[[Don't Stand So Close to Me]]». ==Musikkvideo== [[Musikkvideo]]en for songen nyttar tidleg [[dataanimasjon]] for å illustrere teksten. Videoen var ein av dei første som nytta dataanimerte menneske og vart rekna som banebrytande då han kom ut. Opphavleg var ikkje Mark Knopfler så entusiastisk kring musikkvideokonseptet. MTV var pågåande og regissøren [[Steve Barron]] frå [[Rushes Postproduction]] i London vart kontakta av [[Warner Bros.]] for å overtyde Knopfler om å gå med på å lage ein video. Barron sa: {{quote|Problemet var at Mark Knopfler var sterkt i mot videoar. Alt han ønskte var å spele, og han trudde at videoane ville øydeleggje reinleiken til låtskrivarane og musikarane. Dei sa: «Kan du overtyde han om at dette er det rette å gjere, for me har spelt denne songen for MTV og dei synest han er fantastisk, men dei ville ikkje spele han om det er han som står der med ein gitar. Dei treng eit konsept».<ref name="rushes">{{cite journal|url= http://www.rushes.co.uk/googlef91418d7fca59928.html |first= D. |last= Knight |title= Money For Nothing: The Beginnings of CGI |magazine= Promo Magazine |date= September 2006}}</ref>}} Barron flaug så til [[Budapest]] for å overtyde Knopfler om konseptet deira. Dei møttest etter ein konsert og Knopfler var framleis vanskeleg å få med, men denne gongen var kjærasten hans der: {{quote|Heldigvis sa kjærasten hans: «Han har heilt rett. Det finst ikkje nok interessante videoar på MTV og dette høyres ut som ein glimrande idé». Mark sa ingenting, men han fekk meg heller ikkje ut av Budapest. Me berre fortsette og gjorde det.}} Ian Pearson og Gavin Blair laga animasjonen ved hjelp av eit [[Robert Bosch GmbH|Bosch]] FGS-4000 CGI-system.<ref name="mvdbase">{{cite web|title= Dire Straits – Money for nothing [version 2] |url= http://www.mvdbase.com/video.php?id=8683%20mvdbase.com |publisher= Mvdbase |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> og eit [[Quantel Paintbox]]-system.<ref>{{cite news|url= http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-11499628 |title= Adam Ant to Michael Jackson: Shaping the MTV landscape |first= Liam |last= Allen |publisher= BBC News Online |date= 29. november 2010}}</ref> Animatørane grunnla sidan dataanimasjonsstudioet Mainframe Entertainment (i dag [[Rainmaker Entertainment]]). Videoen omfatta òg scenebiletet av Dire Straits som spelar, med delvis [[Rotoscoping|rotoscope]]-animasjon i lyse neonfargar, slik ein kan sjå på plateomslaget. Videoen vart nominert til Årets video (blant mange andre) på den tredje årlege [[MTV Video Music Award]] i 1986.<ref name="mvdbase"/><ref>{{cite web|url= http://www.mtv.com/ontv/vma/1986/ |title= 1986 Video Music Awards |publisher= [[MTV]]. [[Viacom International]] |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> ==Mottaking== Magasinet ''[[Rolling Stone]]'' førte opp songen som den 94. beste gitarsongen gjennom tidene, og skreiv korleis Mark Knopfler «bytte ut den opphavlege, tradisjonelle tonen med ein tørr, overprosessesert lyd som han fekk ved å køyre ein Les Paul gjennom ein wah-wah-pedal på eit spor som vart ein av dei første hittane på MTV».<ref>{{Wayback|date= 20080530224823 |url= www.rollingstone.com/news/coverstory/20947527/page/38 |title= The 100 Greatest gitar Songs of All Time}}. ''[[Rolling Stone]]''. [[RealNetworks]]. Henta 24. januar 2011.</ref> ===Kontrovers=== Teksten har støtt nokre lyttarar, særleg gjennom bruken av ordet «faggot», ei nedsetjande nemning for homsar.<ref name=Facts>[http://www.songfacts.com/detail.php?id=1091 Money for Nothing], Songfacts.com</ref> I eit intervju seint i 1984 i ''[[Rolling Stone]]'' snakka Knopfler om kontroversen: {{quote|Eg fekk ein protest frå redaktøren i ei homofil avis i London – han sa faktisk det var under beltestaden. Bortsett frå det faktumet at det finst dumme homofile, i tillegg til andre dumme menneske, syner det at kanskje du ikkje kan la det ha så mange tydingar - du må vere direkte. Faktisk er eg framleis delt over om det var ein god ide å skrive songar som ikkje er i førsteperson, å ta andre karakterar. Songaren i «Money for Nothing» er ein ekte ignorant, hjelm-mentalitet - nokon som ser alt på økonomiske måtar. Eg meiner, denne fyren har ein motvillig respekt for rockestjerner. Han ser det i form av, vel, det der fungerer ikkje og likevel er fyren rik: det er ein god svindel. Han er ikkje hånande.<ref>[[Ken Tucker|Tucker, Ken]]; [[David Fricke|Fricke, David]] (21 November 1984). {{Wayback|url= http://www.btinternet.com/~john_bennett/memorabilia.htm |title= Fearless Leader |date= 20121010134909 |df= yes}}. ''[[Rolling Stone]]''. Henta 22. oktober 2014.</ref>}} Dire Straits spelte ofte songen på konsertane sine, der det andre verset var med, men ofte endra noko.<ref>{{cite web|url= http://explore.bfi.org.uk/4ce2b70c3c419 |title= Dire Straits Live in '85 at Wembley Arena (1986) |publisher= [[British Film Institute]] |year= 1986 |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> I januar 2011 avgjorde [[Canadian Broadcast Standards Council]] (CBSC) at ein uredigert versjon av songen ikkje var akseptabel for kanadisk radio, sidan det braut [[Canadian Association of Broadcasters]] (CAB) sine retningslinjer for etikk og likeverd.<ref name="CBSC_ruling">{{cite web|url= http://www.cbsc.ca/english/decisions/2011/110112.php |title= CHOZ-FM re the song «Money for Nothing» by Dire Straits |date= 14 October 2010 |work= CBSC Decision 09/10-0818 |publisher= [[Canadian Broadcast Standards Council]] |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref><ref>{{cite news|first= Pamela |last= Roth |title= Edmonton radio fights Dire Straits ban |url= http://www.torontosun.com/entertainment/music/2011/01/13/16881901.html |newspaper= [[Toronto Sun]] |date= 22. oktober 2014 |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> CBSC konkluderte med at «som andre rasistiske ord i engelsk språk, er 'faggot' eit som kan ha vore heilt og marginalt akseptabelt tidlgeare, men som ikkje lenger er det».<ref name="CBSC_ruling"/> Etter mange klagar gjekk CBSC attende på forbodet og let det vere opp til kvar radiostasjon om dei skulle spele songen uredigert eller ikkje.<ref>{{cite web|title= 'Money for Nothing' slur inappropriate, council says |url= http://www.ctvnews.ca/money-for-nothing-slur-inappropriate-council-says-1.690514 |date= 31 August 2011 |publisher= CTV News |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> ==Parodiar== [[«Weird Al» Yankovic]] skreiv ein parodi kalla «[[Money for Nothing/Beverly Hillbillies*]]» for filmen ''[[filmen UHF|UHF]]'' frå 1989. Som tittelen indikerer vart teksten til songen ei blanding av kjenningsmelodien frå ''[[The Beverly Hillbillies]]'' («[[The Ballad of Jed Clampett]]») med melodien frå «Money For Nothing». Mark Knopfler og Guy Fletcher spelar gitar og klaverinstrument på innspelinga.<ref>{{cite web|url= http://www.com-www.com/weirdal/pix/uhf-inside.jpg |title= Liner notes for Yankovic's album ''UHF - Original Motion Picture Filmmusikk and Other Stuff'' |publisher= Com-www.com |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> [[Reel Big Fish]] sitt album ''Monkeys For Nothin' And The Chimps For Free'' frå 2007 speler på teksten i songen.<ref name=Facts/> ==Lister og salstrofé== {{col-begin}} {{col-2}} ===Vekeslister=== {|class="wikitable sortable" !Liste (1985) !Plassering |- |Australia ([[Kent Music Report]])<ref>{{cite web|url= http://australian-charts.com/forum.asp?todo=viewthread&id=21533&pages= |title= Forum – ARIA Charts: Special Occasion Charts – CHART POSITIONS PRE 1989 |publisher= Australian-charts.com. Hung Medien |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> |align="center"|4 |- {{singlechart|Austria|7|artist=Dire Straits|song=Money For Nothing|accessdate=22. oktober 2014}} |- {{singlechart|Flanders|38|artist=Dire Straits|song=Money For Nothing|accessdate=22. oktober 2014}} |- |Canada ([[CHUM Chart|''CHUM'']])<ref>{{Wayback|title= CHART NUMBER 1503 – Saturday, October 12, 1985 |date= 20070729173636 |url= http://www.1050chum.com/index_chumcharts.aspx?chart=1503 |df= yes}}. [[CHUM (AM)|CHUM]]. Henta 22. oktober 2014.</ref> |align="center"|3 |- {{singlechart|Canadatopsingles|1|chartid=0591|accessdate=22. oktober 2014}} |- {{singlechart|France|34|artist=Dire Straits|song=Money For Nothing|accessdate=22. oktober 2014}} |- {{singlechart|Germany|19|artist=Dire Straits|song=Money For Nothing|accessdate=22. oktober 2014}} |- |Ireland ([[Irish Recorded Music Association|IRMA]])<ref>{{cite web|url= http://www.irishcharts.ie/search/placement |title= The Irish Charts – All there is to know |publisher= Irishcharts.ie |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> |align="center"|6 |- {{singlechart|Dutch100|35|artist=Dire Straits|song=Money For Nothing|accessdate=22. oktober 2014}} |- {{singlechart|New Zealand|4|artist=Dire Straits|song=Money For Nothing|accessdate=22. oktober 2014}} |- |Polen ([[Lista Przebojów Programu Trzeciego|LP3]])<ref>{{språkikon|pl}} {{cite web|title= MONEY FOR NOTHING – Dire Straits |publisher= LP3 |url= http://lp3.polskieradio.pl/utwor/artykul2570,1097_money_for_nothing.aspx |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> |align="center"|2 |- |Spania ([[Productores de Música de España|AFYVE]])<ref>{{språkikon|es}} {{cite book|first= Fernando |last= Salaverri |title= Sólo éxitos: año a año, 1959–2002 |edition= 1st |date= September 2005 |publisher= Fundación Autor-SGAE |location= Spain |isbn= 84-8048-639-2}}</ref> |align="center"|25 |- {{singlechart|Switzerland|22|artist=Dire Straits|song=Money For Nothing|accessdate=22. oktober 2014}} |- {{singlechart|UK|4|date=1985-08-10|accessdate=22. oktober 2014}} |- |US [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]]<ref name="awards">{{cite web|url= http://www.allmusic.com/album/brothers-in-arms-mw0000650079/awards |title= Brothers in Arms – Awards |publisher= [[AllMusic]]. [[All Media Network]] |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> |align="center"|1 |- |US ''Billboard'' [[Mainstream Rock (chart)|Top Rock Tracks]]<ref name="awards"/> |align="center"|1 |- |US [[Cashbox (magazine)|''Cash Box'']]<ref>{{Wayback|title= CASH BOX Top 100 Singlar – Week ending SEPTEMBER 21, 1985 |df= yes |date= 20121001214405 |url= http://cashboxmagazine.com/archives/80s_files/19850921.html}}. [[Cashbox (magazine)|''Cash Box'' magazine]]. Henta 22. oktober 2014.</ref> |align="center"|1 |} {{col-2}} ===Årslister=== {|class="wikitable sortable" !Liste (1985) !Plassering |- |Australia ([[Kent Music Report]])<ref>{{cite web|url= http://australian-charts.com/forum.asp?todo=viewthread&id=40275 |title= Forum – ARIA Charts: Special Occasion Charts – Top 100 End of Year AMR Charts – 1980s |publisher= Australian-charts.com. Hung Medien |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> |align="center"|7 |- |Canada ([[magasinet RPM|''RPM'' Top 100 Singlar]])<ref>{{cite web|url= http://www.collectionscanada.gc.ca/rpm/028020-119.01-e.php?&file_num=nlc008388.0619&type=1&interval=20&PHPSESSID=u9874ano8k0c5b6bkp4r8qrbp3 |title= Top Singlar – Volume 43, No. 16, December 28 1985 |work= [[magasinet RPM|RPM]] |publisher= [[Library and Archives Canada]] |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> |align="center"|34 |- |US [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]]<ref>{{cite web|url= http://longboredsurfer.com/charts/1985.php |title= Top 100 Hits for 1985 |publisher= The Longbored Surfer |accessdate= 22. oktober 2014}}</ref> |align="center"|8 |- |US [[Cashbox (magazine)|''Cash Box'']]<ref>{{Wayback|url= http://cashboxmagazine.com/archives/80s_files/1985YESP.html |title= The CASH BOX Year-End Charts: 1985 |date= 20121001214739 |df= yes}}. [[Cashbox (magazine)|''Cash Box'' magazine]]. Henta 22. oktober 2014.</ref> |align="center"|2 |} ===Salstrofé and sales=== {{salstrofétabell topp}} {{salstrofétabell|type=single|region=Canada|artist=Dire Straits|title=Money For Nothing|award=Gull|certyear=1985|salesamount=50&nbsp;000|autocat=yes}} {{salstrofétabell|type=single|region=United Kingdom|artist=Dire Straits|title=Money For Nothing|award=Sølv|relyear=1985|certyear=1985|autocat=yes}} {{salstrofétabell botn}} {{col-end}} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Money for Nothing|Money for Nothing]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 23. oktober 2014.'' {{refslutt}} {{fotnoteliste|3}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://mixonline.com/mag/audio_classic_spor_dire/index.html Mix Online Classic Tracks: Dire Straits' «Money for Nothing"] *[http://www.mtv.com/videos/dire-straits/18177/money-for-nothing.jhtml «Money for Nothing»] ved MTV.com *{{MetroLyrics song|dire-straits|money-for-nothing}}<!-- Licensed lyrics provider --> {{Dire Straits}} {{DEFAULTSORT:Money For Nothing (song)}} [[Kategori:Singlar frå 1985]] [[Kategori:Dire Straits-songar]] [[Kategori:New Wave-songar]] [[Kategori:Songar på toppen av Billboard-lista]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i Canada]] [[Kategori:Årets musikkvideo på MTV|Money for Nothing]] [[Kategori:Musikkvideoar regisserte av Steve Barron]] [[Kategori:Songar produserte av Mark Knopfler]] [[Kategori:Songar skrivne av Mark Knopfler]] [[Kategori:Songar skrivne av Sting]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2015]] lnnl05k6e64ga5iinaxhbqc0qdez03o 0 293992 3399119 3397854 2022-08-17T08:36:51Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki [[Fil:Wintertenen.jpg|mini|Betente tær som følgje av [[frostknute|frostknutar]]]] '''Betennelse''' eller '''inflammasjon''' (av [[latin]] ''īnflammō'', «eg tenner», «setje fyr på») er ein del av dei komplekse biologiske responsane som blir sett i verk av [[blodåre|vaskulære]] vev for å verne kroppen mot skadeleg stimuli, til dømes frå [[patogen]], øydelagde celler eller irritasjonsmiddel.<ref name="snl1">{{cite web |url=https://snl.no/betennelse |title=betennelse |last=H. Iversen |first=Olav |publisher=Store norske leksikon |date=14. februar 2009 |accessdate=2. februar 2015 }}</ref><ref name="pmid17223962">{{cite journal |author=Ferrero-Miliani L, Nielsen OH, Andersen PS, Girardin SE |title=Chronic inflammation: importance of NOD2 and NALP3 in interleukin-1beta generation |journal=Clin. Exp. Immunol. |volume=147 |issue=2 |pages=061127015327006–– |date=Februar 2007|url=|last2=Nielsen |last3=Andersen |last4=Girardin }}</ref> Betennelse er ein vernande immunrespons som omfattar immunceller, blodårer og molekylære [[mediator]]ar. Betennelsen si oppgåve er å eliminere årsakene til celleskade og fjerne [[nekrose|nekrotiske]] celler og øydelagde vev, etterfylgd av vevsreparasjon. Dei klassiske teikna på akutt betennelse er [[smerte]], [[menneskeleg kroppstemperatur|varme]], [[erytem|raudne]], [[hevelse]] og funksjonstap.<ref name="snl1"/> Betennelse er ein generisk respons og er difor rekna som ein mekanisme i det [[medfødd immunsystem|medfødde immunforsvaret]], til skilnad frå det [[adaptivt immunsystem|tileigna immunforsvaret]], som er spesifikt for kvart enkelt patogen.<ref name="ABBAS">{{cite book | author = Abbas A.B. |author2=Lichtman A.H. | title = Basic Immunology. Functions and disorders of the immune system | edition = 3rd | year = 2009| location = | isbn =978-1-4160-4688-2 | chapter = Ch.2 Innate Immunity | editor = Saunders (Elsevier) }}</ref> Betennelse er strengt regulert av kroppen. For lite betennelse kan føre til at vev blir øydelagde, til dømes av bakteriar, og trugar dimed overlevinga til organismen. Kronisk betennelse kan føre til ulike sjukdommar, som til dømes [[allergisk rhinitt|høysnue]], [[periodontitt|tannfestebetennelse]], [[aterosklerose|åreforkalking]], [[revmatisk feber]] og attpåtil [[kreft]] (t.d. [[galleblærekreft]]). Av desse grunnane er kroppen særskilt grannsam i reguleringa av betennelsesreaksjonar. Betennelse kan klassifiserast som anten ''akutt'' eller ''kronisk''. ''Akutt betennelse'' er den tidlege responsen på skadeleg stimuli og skuldast framdrifta av [[blodplasma|plasma]] og [[kvit blodlekam|kvite blodlekamar]] (særleg [[granulocytt]]ar) frå [[blod]]et mot dei skadde veva. Ein kaskade av biokjemiske skipnadar fremjar og modnar betennelsesreaksjonen, og omfattar mellom anna [[immunsystem]]et og ulike celler i det skadde vevet. Vedvarande eller ''kronisk betennelse'' fører til ei progressiv forskyving av cellene i betennelsesområdet, og er kjenneteikna av samstundes øydelegging og [[læking]] av dei betente veva. Betennelse er ikkje synonymt med [[infeksjon]]. Infeksjon skildrar samhandlinga mellom mikrobiell invasjon og dei følgjande betennelsesreaksjonane i kroppen. Desse komponentane plar å reknast som samanhengande når ein snakkar om infeksjonar, og ordet blir bruka for å implisera at mikrobar har skuld i ein betennelsesreaksjon. Til skilnad blir betennelse spesifikt bruka for å skildre ein vaskulær immunrespons, uavhengig av årsak. Sidan desse orda ofte [[korrelasjon|korrelerar]] så blir etterstavinga ''-itt'', som visar til betennelse, stundom bruka uformelt for å visa til infeksjon. ''[[Uretritt]]'' tydar til dømes «urinrøyrsbetennelse», men helsepersonell plar å diskutere uretritt som urinrøyrsinfeksjon fordi mikrobiell invasjon er den vanlegaste årsaka. Det er likevel viktig å skilje mellom betennelse og infeksjon fordi det finst mange patologiar med betennelse som ikkje skuldast mikrobar. Dømer på dette er [[aterosklerose]], [[type III hypersensitivitet]], [[traume]] og [[iskemi]]. Det finst òg patologiar der mikrobane ikkje fører til den klassiske betennelsesreaksjonen, som til dømes ved [[parasittsjukdom|parasittose]] og [[eosinofili]]. == Årsaker == {{Kolonnar |width=30% |col1 = '''Fysiske:''' * [[brannskade]] * [[frostknute]] * [[skade|fysisk skade]], stump eller kvass * framandlekamar som splintar, skit og rusk * fysisk traume * [[ioniserande stråling]] |col2 = '''Biologiske:''' * [[infeksjon]] frå [[patogen]] * immunreaksjonar som følgje av [[hypersensitivitet]] * stress |col3 = '''Kjemiske:''' * kjemisk [[irritasjon]] * [[toksin]] * [[alkohol]] }} == Typar == {{Kolonnar |width = 30% |col1 = * [[Blindtarmbetennelse]] * [[Bursitt|Slimposebetennelse]] * [[Kolitt]] * [[Blærebetennelse]] * [[Dermatitt|Hudbetennelse]] |col2 = * [[Årebetennelse]] * [[Komplekst regionalt smertesyndrom]] * [[Rhinitt]] * [[Senebetennelse]] * [[Halsbetennelse]] * [[Blodårebetennelse]] }} {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ Samanlikning mellom akutt og kronisk betennelse: !width="150" | || Akutt || Kronisk |- | ''Utløysande agens'' || {{small|Bakterielle patogen, vevsskade}} || {{small|Vedvarande akutt betennelse som følgje av ikkje-nedbrytbare patogen, virusinfeksjon, vedvarande framandlekamar eller autoimmune reaksjonar}} |- | ''Viktigaste cellene som er involvert'' || {{small|Nøytrofilar (i hovudsak), basofilar (betennelsesrespons), eosinofilar (i respons til helmintar og parasittar) og mononukleære celler (monocyttar, makrofagar)}} || {{small|Mononukleære celler (monocyttar, makrofagar, lymfocyttar, plasmaceller) og fibroblastar}} |- | ''Primære mediatorar'' || {{small|Vasoaktive aminar, eikosanoidar}} || {{small|IFN-γ og andre cytokin, vekstfaktorar, reaktive oksygenartar og hydrolytiske enzym}} |- | ''Utbrot'' || {{small|Beinveges}} || {{small|Forseinka}} |- | ''Varigskap'' || {{small|Få dagar}} || {{small|Opptil fleire månadar eller år}} |- | ''Utfall'' || {{small|Oppløysing, abscessdanning, kronisk betennelse}} || {{small|Vevsdestruksjon, fibrose, nekrose}} |} === Hovudsymptom === {| class="wikitable" width="230px" style="text-align:center; margin-left:0.67em" align="right" |+ Dei klassiske teikna og symptoma på akutt betennelse: !Norsk || Latin |- | Raudne || ''[[Rødming|Rubor]]''* |- | Hevelse || ''[[Hevelse|Tumor]]''* |- | Varme || ''[[Menneskeleg kroppstemperatur|Calor]]''* |- | Smerte || ''[[Smerte|Dolor]]''* |- | style="border-bottom:2px solid grey;" | Funksjonstap|| style="border-bottom:2px solid grey;" | ''[[Functio laesa]]''** |- | colspan=3 align="center"|Alle teikna over kan sjåast i spesifikke omstende, men dei treng ikkje naudsynleg å vere tilstades.<ref name="Stedman">{{cite book |title=Stedman's Medical Dictionary |edition=25. |publisher=Williams & Wilkins |year=1990 }}</ref> Dette er dei originale hovudsymptoma ved betennelse.<ref name="Stedman"/>* ''Functio laesa'' er ei oppdikta førestilling sidan det ikkje er unikt for betennelse, men er karakteristisk for mange ulike sjukdomstilstandar.<ref name="Rather">{{cite journal |last=Rather |first=L. J. |title=Disturbance of function (functio laesa): the legendary fifth cardinal sign of inflammation, added by Galen to the four cardinal signs of Celsus |journal=Bull N Y Acad Med |year=1971 |volume=47 |issue=3 |pages=303–322}}</ref>** |} [[Fil:Toe.JPG|mini|høgre|230px|Infisert [[inngrodd nagl|inngrodd tånagl]] som visar den karakteristiske raudna og hevelsen som følgjer av akutt betennelse]] Akutt betennelse er ein kortvarig prosess som vanlegvis oppstår innan få minutt eller timar, og som forsvinn ved fjerning av skadeleg stimuli.<ref name="robspath" /> Det er kjenneteikna ved fem hovudsymptom eller ''kardinalteikn'': smerte, raudne, immobilitet (funksjonstap), hevelse og varme.<ref name="ConcisePathology-Signs">{{cite book|author=Parakrama Chandrasoma, Clive R. Taylor |publisher=McGraw-Hill |location=New York, N.Y. |year=c. 2005 |title=Concise Pathology |edition=3rd edition (Computer file) |isbn=0-8385-1499-5 |chapter=Part A. ''General Pathology'', Section II. ''The Host Response to Injury'', Chapter 3. ''The Acute Inflammatory Response'', sub-section '''''Cardinal Clinical Signs''''' |url=http://www.accessmedicine.com/resourceTOC.aspx?resourceID=7 |chapterurl=http://www.accessmedicine.com/content.aspx?aID=183351 |accessdate=2008-11-05 }}</ref> Dei tradisjonelle namna for betennelsesteikn kjem frå [[latin]]: * [[Smerte|Dolor]] (smerte) * [[Menneskeleg kroppstemperatur|Calor]] (varme) * [[Rødme|Rubor]] (rødming/raudne) * [[Hevelse|Tumor]] (hevelse) * [[Functio laesa]] (funksjonstap)<ref name="Ruth Werner: A massage Therapist Guide to Pathology 4th edition">[http://thepoint.lww.com/Book/ShowWithResource/2931?resourceId=16419 A Massage Therapist Guide to Pathology] {{cite book|author= Ruth Werner |publisher=Wolters Kluwer |location=Philadelphia, PA and Baltimore, MD |year= 2009 |title=A massage Therapist Guide to Pathology |edition=4th}}</ref> Dei fyrste fire blei skildra av [[Aulus Cornelius Celsus|Celsus]] (c. 30 BC—38 AD),<ref>{{cite book |first=Wolfgang H. |last=Vogel |first2=Andreas |last2=Berke |year=2009 |url=http://books.google.com/books?id=t_5pzrF1QocC&pg=PA97&dq#v=onepage&q=&f=false |title=Brief History of Vision and Ocular Medicine |publisher=Kugler Publications |page=97 |isbn=90-6299-220-X }}</ref> medan funksjonstap blei lagd til seinare av [[Galenos]].<ref name="isbn0-7817-7087-4">{{cite book |author=Porth, Carol |title=Essentials of pahtophysiology: concepts of altered health states |publisher=Lippincott Williams & Wilkins |location=Hagerstown, MD |year=2007 |pages=270 |isbn=0-7817-7087-4 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref> Den siste attribusjonen er omstridd, og opphavet til det femte teiknet er òg tilskrive [[Thomas Sydenham]]<ref name="isbn0-300-11322-6">{{cite book |author=Dormandy, Thomas |title=The worst of evils: man's fight against pain |publisher=Yale University Press |location=New Haven, Conn |year=2006 |pages=22 |isbn=0-300-11322-6 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref> og [[Rudolf Virchow]].<ref name="robspath">{{cite book | title=Robbins Pathologic Basis of Disease| last=Cotran|author2=Kumar, Collins| publisher=W.B Saunders Company| location=Philadelphia| isbn=0-7216-7335-X | year=1998}}</ref><ref name="ConcisePathology-Signs"/> Raudne og varme skuldast auka blodstraum til det betente området; hevelse skuldast opphoping av væske; og [[smerte]] skuldast utsleppet av kjemikaliar som til dømes [[bradykinin]] og [[histamin]] som stimulerar nerveendar. Funksjonstap har fleire årsaker.<ref name="ConcisePathology-Signs" /> Desse teikna oppstår ved akutt betennelse på kroppsoverflata, men ikkje alltid ved akutt betennelse i indre organ. Smerte oppstår berre viss det er finst sensoriske nerveendar i det betente området; akutt [[lungebetennelse|betennelse i lunga]] fører ikkje til smerte med mindre betennelsen òg rammar den [[ytre lungehinne|ytre lungehinna]], som har [[nociseptor|smertesensitive nerveendar]].<ref name="ConcisePathology-Signs" /> === Framdrifta av akutt betennelse === [[Fil:Granulation tissue low power.jpg|mini|[[Mikroskopi]]bilete som visar granulasjonsvev ved [[Hematoksylin-eosin-farging|H&E-farging]].]] Framdrifta av akutt betennelse blir starta av immunceller som allereie er busette i det aktuelle vevet, i hovudsak [[makrofag]]ar, [[dendrittisk celle|dendrittiske celler]], [[histiocytt]]ar, [[kupfercelle]]r og [[mastocytt]]ar. På overflata av desse cellene finst det visse reseptorar kalla ''[[mønsterattkjennande reseptor]]ar'' (PRC), som kan kjenne att generiske molekyl som ofte blir delte av [[patogen]], men som er åtskilde frå vertsmolekyla. Desse molekylmønstra blir kalla [[patogenassosiert molekylmønster|patogenassosierte molekylmønster]] (PAMP). I startfasen av infeksjon, brannskade eller andre skadar vil desse cellene gjennomgå aktivering ved at ein av deira PRR-reseptorar kjennar att eit PAMP. Cellene byrjar då å skilje ut ''inflammatoriske mediatorar'' som dannar dei kliniske teikna på betennelse. [[Vasodilatasjon]] og den auka blodstraumen fører til raudne (''rubor'') og auka varme (''calor''). Auka gjennomtrengingsevne i blodårene fører til eksudasjon (lekkasje) av [[blodplasma|plasmaprotein]] og væske ut i veva (ødem), som manifesterar seg som hevelse (''tumor''). Nokre av dei frigjevne mediatorane, som til dømes [[bradykinin]], [[hyperalgesi|aukar følsemda for smerte]] (''dolor''). Mediatormolekyla verkar òg på blodårene for å fremje tilstrøyminga av [[kvit blodlekam|leukocyttar]], i hovudsak [[nøytrofil]]ar og [[makrofag]]ar, frå utsida av blodårene (ekstravasasjon) og inn i vevet. Nøytrofilane flyttar seg langs ein [[kjemotaksis|kjemotaktisk]] gradient som blir laga av dei lokale cellene for å rekkje fram til det skadde området.<ref name="robspath"/> Funksjonstapet (''functio laesa'') skuldast truleg ein nevrologisk refleks i respons til smerte. I tillegg til dei cellederiverte mediatorane finst det ulike ''acellulære''{{mrk|som ikkje har relasjon til eller er samansett av celler, og som i dette høvet omfattar protein}} biokjemiske system som er samansett av førehandsdanna plasmaprotein. Desse verkar samstundes med å iverksetje og fremje betennelsesresponsen. Desse omfattar mellom anna [[komplementsystem]]et, som blir iverksett av bakteriar, og [[koagulasjon]]s- og [[fibrinolyse]]system, som blir iverksett av [[nekrose]], til dømes brannskade eller traume.<ref name="robspath"/> Den akutt betennelsesresponen er avhengig av jamn stimulering for å halda ved lag. Inflammatoriske mediatorar har kort halveringstid og blir snøgt brotne ned i vevet. Den akutte betennelsen vil difor stogge så snart stimulien blir fjerna.<ref name="robspath"/> == Sjå òg == * [[anafylatoksin]] * [[antiinflammatorisk]] * [[interleukin]] * [[lipoksin]] * [[læking]] * [[substans P]] == Merknadar == {{merknadar}} == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Inflammation|Inflammation]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 2. februar 2015.'' {{refslutt}} {{reflist}} == Bakgrunnsstoff == {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Immunologi]] [[Kategori:Dyrefysiologi]] [[Kategori:Betennelsar| ]] [[Kategori:Humanfysiologi]] me5do5nnd9i5f4c7thr804ftjheb4xs 0 294645 3399101 3357259 2022-08-17T07:32:08Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikar | namn = T-Bone Walker | verkeleg namn = Aaron Thibeaux Walker<ref name="allaboutjazz"/> | tidlegare namn = Oak Cliff T-Bone | fødd = [[28. mai]] [[1910]] | fødestad=Linden i [[Cass County i Texas|Cass County]] i [[Texas]] i [[USA]] | død = [[16. mars]] [[1975]] | dødsstad=[[Los Angeles]] i [[California]] i [[USA]] | nasjonalitet = USA-amerikansk | yrke = [[musikar]], [[songar]], [[låtskrivar]], bandleiar | instrument = [[vokalist|vokal]], [[gitar]], [[piano]], [[banjo]], [[ukulele]], [[violin]], [[mandolin]] | sjanger = [[blues]], [[Texas-blues]], [[Chicago-blues]], [[jump blues]], [[West Coast-blues]] | aktive_år = [[1928]]&ndash;[[1975]] }} '''Aaron Thibeaux «T-Bone» Walker''' ({{levde-lua|fødd 28. mai 1910, død 16. mars 1975}}) var ein USA-amerikansk [[Blues|bluesartist]] (gitarist, songar, pianist og komponist). Han er rekna som ein av dei sentrale pionerane innan bruk av [[elektrisk gitar]]. == Liv == Walker var av [[afroamerikanarar|afro-amerikansk]] og [[cherokee]]-avstamming. Foreldra Rance Walker og Movelia Jimerson var begge musikarar. Bluesartisten [[Blind Lemon Jefferson]] var ein ven av familien,<ref name="russell"/> og Walker var ofte med som hjelpemann når Jefferson var rundt på speling.<ref name="allaboutjazz"/> Walker lærte å spela [[gitar]], [[ukulele]], [[banjo]], [[fiolin]], [[mandolin]] og [[piano]] av stefaren Marco Washington.<ref name="allaboutjazz"/> I 1929 platedebuterte Walker med ein single på [[Columbia Records|Columbia]], «Wichita Falls Blues»/«Trinity River Blues». Han opptredde då under namnet «Oak Cliff T-Bone». På midten av 1930-talet spelte han på klubbar i [[Los Angeles]], tidvis som songar og gitarist i jazzorkestret til [[Les Hite]].<ref name="russell"/> Walker gifta seg med Vida Lee i 1935. Dei hadde tre born saman. På 1940-talet og byrjinga av 50-talet kom ei rekkje plater med den etter kvart veldefinerte låten til Walker, blant anna «Mean Old World», «Call It Stormy Monday (But Tuesday Is Just as Bad)», «T-Bone Shuffle» og «Let Your Hair Down, Baby, Let's Have a Natural Ball». Det kom ingen nye plater i siste halvdel av 50-åra. I 1960 kom likevel «T-Bone Blues», spelt inn i fleire omgangar i 1955, 1956 og 1959. Mot slutten av karrieren gav Walker så ut nokre kritikarroste plater, som «I Want a Little Girl», «Good Feelin'» (Grammy-pris 1971) og «Fly Walker Airlines». Walker arbeidde heile tida med toppmusikarar, blant anna Teddy Buckner (trompet), Lloyd Glenn (piano), Billy Hadnott (bass) og Jack McVea (tenorsax). I 1974 og 1975 hadde Walker fleire [[slag]], og han døydde av [[lungebetennelse]] i mars 1975. Han er gravlagt i Inglewood i [[California]]. == Innverknad og omtale == [[Chuck Berry]] har omtalt Walker og [[Louis Jordan]] som dei som har påverka han mest. Walker var òg ein tidleg helt for [[Jimi Hendrix]], og fleire av Hendrix sine spesialitetar – som speling med tennene – hadde Walker utført før han.<ref name="russell"/> [[The Allman Brothers Band]] hadde «Stormy Monday» som eit av sina favoritt live-nummer. I 1980 blei Walker vald inn posthumt i Blues Hall of Fame, og i 1987 i [[Rock and Roll Hall of Fame|Rockens æresgalleri]] (kategorien «tidleg innverknad»).<ref>[http://www.blues.org/halloffame/inductees.php?YearId=25 Innvalgte i Blues Hall of Fame 1980] (besøkt 27. august 2012)</ref> Bladet ''[[Rolling Stone]]'' rangerte han som nr. 47 på ei liste over toppgitaristane gjennom tidene. == Utgjevingar == (utval) * ''T-Bona Blues'', Atlantic (1960) * ''Good Feelin''', Polydor (1970) * ''Fly Walker Airlines'', Polydor (1973) * ''Very Rare'', Reprise (1975) * ''The Complete Imperial Recordings 1950–1954'', Imperial/EMI (1991) * ''T-Bona Shuffle'' (1998) – samlealbum == Kjelder == {{refstart|liste= <ref name="allaboutjazz">[http://www.allaboutjazz.com/php/musician.php?id=11136 Allaboutjazz.com; accessed June 2009]</ref> <ref name="russell">{{cite book | first= Tony | last= Russell | year= 1997 | title= The Blues: From Robert Johnson to Robert Cray | edition= | publisher= Carlton Books Limited | location= Dubai | pages= 58–59 | isbn= 1-85868-255-X}}</ref> }} ---- *''Denne artikkelen bygger på «[[:no:T-Bone Walker|T-Bone Walker]]» frå {{Wikipedia-utgåve|no}}, den 15. februar 2015.'' **''{{Wikipedia-utgåve|no}} oppgav desse kjeldene:'' * [[:en:T-Bone_Walker|Engelsk Wikipedia]] (per 3. august 2009) * [http://www.allmusic.com/artist/t-bone-walker-p27828 Biografi på allmusic.com] * [http://www.allmusic.com/artist/t-bone-walker-p27828 Diskografi på allmusic.com] * [http://www.allaboutjazz.com/php/musician.php?id=11136 Biografi på All about Jazz] * [http://blues.about.com/od/artistprofile1/p/T-BoneWalker.htm Biografi på blues.about.com] * Tony Russell (1997): The Blues: From Robert Johnson to Robert Cray (Dubai: Carlton Books Limited; ISBN 1-85868-255-X) * Johnny Harpar: T-Bona Walker – Blues Guitar Godfather * Rolling Stone: The 100 Greatest Guitarists of All Time * [http://www.rockhall.com/inductee/t-bone-walker Innvotering i Rocken sin æresgalleri] {{refslutt}} [[Kategori:USA-amerikanske bluesartistar]] [[Kategori:USA-amerikanske gitaristar]] [[Kategori:USA-amerikanske songarar]] fjsb0cwfrta8yt9d087iurqbl5y8wlw 0 295120 3399067 3343615 2022-08-17T00:14:35Z Aqşin Abbaslı 113123 wikitext text/x-wiki {{Infoboks organisasjon | namn = {{lang|az|Türk Şurası}}<br />{{lang|tr|Türk Keneşi}}<br />{{lang|kk|Түрік кеңесі}}<br />{{lang|ky|Түрк кеңеш}} | logo= | bilete = Flag of the Turkic Council.svg | bilettekst = Flagg | hovudkotor =[[Istanbul]] i [[Tyrkia]] | medlemmer = [[Aserbajdsjan]], [[Kasakhstan]], [[Kirgisistan]], [[Tyrkia]]<ref name="Members">{{cite web |title=TURKSOY Official Web Site |url=http://www.turkkon.org/|publisher=Turkkon.org|accessdate=2013-07-07}}</ref> |skipa = 3. oktober 2009 |nettstad = [http://www.turkkon.org turkkon.org/] }} '''Det tyrkiske rådet''' eller '''Samarbeidsrådet for tyrkisk-talande statar''' (tyrkisk ''Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi'') er ein internasjonal organisasjon for [[tyrkiske folk|tyrkiske]] [[land]]. Han blei skipa 3. oktober 2009 i [[byen Nakhitsjevan]] i Aserbajdsjan. Generalsekretariatet ligg i [[Istanbul]] i Tyrkia. [[Fil:Organization of Turkic States (orthographic projection).svg|venstre|mini|<div style="margin-left:4.0em;text-align:left;">{{legend|#346733|Medlemmer}}{{legend|#419ffe|Moglege medlemmer}}</div>]] [[Aserbajdsjan]], [[Kasakhstan]], [[Kirgisistan]] og [[Tyrkia]] er medlemmer i organisasjonen. To andre tyrkiske statar, [[Turkmenistan]] og [[Usbekistan]], er ikkje medlemmer av rådet på grunn av sin [[nøytralitet]], men er moglege medlemmer i framtida.<ref>{{cite web|url=http://turkkon.org/docs/02_a_NahcivanAnlasmasi_Turkce.pdf |title=Turk Dili Konusan Ulkeler Isbirligi Konseyi'nin Kurulmasina Dair Nahcivan Anlasmasi |publisher=Turkkon.org |accessdate=2014-03-05}}</ref> Det tyrkiske rådet har som mål å byggja på den felles kulturarva og identiteten til folka i medlemslanda sine. Moglege samarbeidsområde femner vidt, og omfattar mellom anna utdanning, vitskap, transport, toll, økonomi og turisme. Fred og stabilitet i regionen er eit anna mål med samarbeidet. ==Kjelder== {{refstart}} *[http://www.turkkon.org/en-US/general_information/299/308 «General Information«], turkkon.org {{refslutt}} <div class="references-small"> *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Turkic Council|Turkic Council]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 22. februar 2015.'' </div> ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.turkkon.org/tr-TR/AnaSayfa Offisiell nettstad] [[Kategori:Tyrkiske folk]] [[Kategori:Internasjonale organisasjonar]] [[Kategori:Asiatiske organisasjonar]] [[Kategori:Europeiske organisasjonar]] [[Kategori:Skipingar i 2009]] e9nnlrgvex6vo02sn1rq4193j00waec 0 295208 3398934 3272122 2022-08-16T14:02:53Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{geoboks|landsby|land=Israel | namn = Heftziba | grunnlagd = 1922 | grunnlagd1type = Grunnlagd av | grunnlagd1 = Immigrantar frå [[Tsjekkoslovakia]] og [[Tyskland]] | kommune = [[Gilboa regionale kommune|Gilboa]] | region = Gilboa |fritype = Tilhøyrsle |fri = [[Kibbutzrørsla]] |folketal=365 |folketal merknad = <ref name="cbs-loc" /> | folketal_i_år = 2008 |kartposisjon = Israel | kart = {{posisjonskart|Israel}} |lat_d=32 |lat_m=31 |lat_s=4.8 |lat_NS = N |long_d=35 |long_m=25 |long_s = 31.44 | long_EW = E | nettstad = |distrikttype = [[Distrikt i Israel|Distrikt]] |distrikt = [[Det nordlege distriktet i Israel|Nord distrikt]] }} '''Heftziba''' ([[hebraisk]] חֶפְצִיבָּהּ) er ein [[kibbutz]] nord i [[Israel]]. Han ligg mellom [[Jezreeldalen|Jezreel-]] og [[Beit She'an-dalen]] og byane [[Afula]] og [[Beit She'an]] og høyrer til [[Gilboa regionale kommune]]. Heftziba har eit folketal på 374. ==Historie== Kibbutzen vart grunnlagd i 1922 av [[aliyah|emigrantar]] frå [[Tsjekkoslovakia]] og [[Tyskland]]. Han er kalla opp etter ein gard som ligg nær [[Hadera]], der dei første nybyggjarane arbeidde før dei vart flytta og slo seg ned her. Dette namnet kjem igjen i frå Bibelen, der Gud talar om kjærleiken sin til Israel: « Den eg har kjær.» (Jesaja 62:4) ==Arkeologi== [[Beit Alfa-synagoga]] nasjonalpark ligg her, og ikkje, som ein kunne tru, i den nærliggande kibbutzen [[Beit Alfa]]. Dette er ei gammal [[Austromarriket|bysantinsk]] synagoge, med eit [[mosaikk]]golv som syner hebraiske månadar som svarar til teikna i [[dyrekrinsen]].<ref>{{cite web| title=Beit Alfa Synagogue nasjonalpark (on kibbutz Hefzibah)| url=http://www.parks.org.il/ParksENG/company_card.php3?NewNameMade=0&from=116&CNumber=334516| publisher=Israelsk naturverns- og nasjonalparkstilsyn| accessdate=22. februar 2015| archiveurl= http://web.archive.org/web/20071020105339/http://www.parks.org.il/ParksENG/company_card.php3?NewNameMade=0&from=116&CNumber=334516| archivedate= 20. oktober 2007 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref><ref>Goldman, Bernard, ''The Sacred Portal: a primær symbol in ancient Judaic art'', Detroit : Wayne State University Press, 1966. It has a detailed account and treatment of the mosaikk at the Beit Alfei synagoge.</ref> Synagoga og den nærliggande kibbutzen har fått namn frå ein arabisk landsby som låg her tidlegare, Khirbet Bait Ilfa, som ein trur kjem frå namnet på den eldre jødiske busetnaden som synagoga låg i. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Heftziba|Heftziba]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 22. februar 2015.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste|refs= <ref name="cbs-loc">{{cite web|title=Locality File|år=2008|url=http://www.cbs.gov.il/ishuvim/ishuv2008/bycode.xls|publisher=[[Israelsk statistisk sentralbyrå]]|format=XLS|accessdate=10. oktober 2014}}</ref> }} {{refslutt}} {{Gilboa regionale kommune}} [[Kategori:Tsjekkisk diaspora i Israel]] [[Kategori:Tysk diaspora i Israel]] [[Kategori:Kibbutzar]] [[Kategori:Busetnader grunnlagde i 1922]] [[Kategori:Busetnader i Det nordlege distriktet i Israel]] [[Kategori:Slovakisk diaspora i Israel]] [[Kategori:1922 i Palestina]] 1tu5h9ojqowfglmw341npm45sfdhhqn 0 295209 3398935 3286698 2022-08-16T14:04:09Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{geoboks|landsby|land=Israel | commons = Tel Yosef | namn = Tel Yosef | bilete= PikiWiki Israel 8901 palm avenue and old dining house in tel-yosef.jpg | grunnlagd = 1921 | grunnlagd1type = Grunnlagd av | grunnlagd1 = [[Gdud HaAvoda]]-medlemmar | region = [[Jezreeldalen]] | kommune = [[Gilboa regionale kommune]] |fritype = Tilhøyrsle |fri = [[Kibbutzrørsla]] |folketal=401 |folketal merknad = <ref name="cbs-loc" /> | folketal_i_år = 2008 |kartposisjon = Israel | kart = {{posisjonskart|Israel}} |lat_d=32 |lat_m=33 |lat_s = 23.39 | lat_NS = N |long_d=35 |long_m=24 |long_s=3.6 |long_EW = E |distrikttype = [[Distrikt i Israel|Distrikt]] |distrikt = [[Det nordlege distriktet i Israel|Nord distrikt]] }} '''Tel Yosef''' ([[hebraisk]] תֵּל יוֹסֵף, tyder 'Josefhaugen') er ein [[kibbutz]] nordaust i [[Israel]]. Han ligg i [[Jezreeldalen]] og høyrer til [[Gilboa regionale kommune]]. I 2006 hadde han eit folketal på 371. ==Historie== Kibbutzen vart grunnlagd i 1921 av medlemmar av [[Gdud HaAvoda]], og vart kalla opp etter [[Joseph Trumpeldor]]. I folketeljinga i 1931 hadde Tel Yosef 72 busette hus og eit folketal på 261, alle jødar.<ref name="Census1931">{{cite book | editor = E. Mills | title = Census of Palestine 1931. Population of Villages, Towns and Administrative Areas | publisher = Government of Palestine | location = Jerusalem | year = 1932 | page = 81}}</ref> På det meste hadde han 600 innbyggjarar. Tidleg i 1950-åra oppstod det ei ideologisk usemje, og 250 av innbyggjarane flytta og slo seg ned i den nærliggande kibbutzen [[Beit Hashita]]. Støttespelarane til [[David Ben-Gurion]] vart verande att i Tel Yosef.<ref name="haaretz" /> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Tel Yosef|Tel Yosef]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 22. februar 2015.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste|refs= <ref name="cbs-loc">{{cite web|title=Locality File|år=2008|url=http://www.cbs.gov.il/ishuvim/ishuv2008/bycode.xls|publisher=[[Israelsk statistisk sentralbyrå]]|format=XLS|accessdate=10. oktober 2014}}</ref> <ref name="haaretz">Laughing All the Way to Middle Class, Amiram Cohen, [[TheMarker]] [[Haaretz]], end of the year magazine, desember 2008, s. 28–31</ref> }} {{Gilboa regionale kommune}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kibbutzar]] [[Kategori:Busetnader grunnlagde i 1921]] [[Kategori:Busetnader i Det nordlege distriktet i Israel]] [[Kategori:1921 i Palestina]] 7xh6g0wh19eu1zcc8sdume430bch242 0 298740 3399097 3398514 2022-08-17T07:24:46Z Ranveig 39 Fmt. wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua |taksonomi_WD=ja }} '''Graskarordenen''' (''Cucurbitales'') er ein [[orden i biologi|orden]] av [[tofrøbladingar|tofrøblada plantar]] i underklassen [[Rosidae]]. Ordenen omfattar rundt 2&nbsp;900 artar fordelt på åtte familiar. Den største familien er [[begoniafamilien]] (''Begoniaceae'') med 1&nbsp;825 artar, deretter følgjer [[graskarfamilien]] (''Cucurbitaceae'') med 965. Mange av artane i graskarordenen er kjente og økonomisk viktige plantar. Dei fleste finst i [[tropane|tropiske område]], men enkelte veks også i subtropiske og tempererte regionar. ==Familiar== Dei åtte familiane og nokre av slektene deira er mellom anna: * [[Anisophylleaceae]] – 4 slekter, 71 artar <small>(usikker taksonomi)</small> ** ''[[Anisophyllea]]'' ** ''[[Combretocarpus]]'' ** ''[[Poga]]'' ** ''[[Polygonanthus]]'' * [[Apodanthaceae]] – 2 slekter, 10 artar ** ''[[Apodanthes]]'' ** [[Pilostyles]] * [[Begoniafamilien]] (Begoniaceae) – 2 slekter, 1&nbsp;825 artar ** ''[[Begonia]]'' ** ''[[Hillebrandia]]'' * ''[[Coriariaceae]]'' – 1 slekt, 14 artar ** ''[[Coriaria]]'' * ''[[Corynocarpaceae]]'' – 1 slekt, 5 artar ** ''[[Corynocarpus]]'' * [[Graskarfamilien]] (Cucurbitaceae) – 95 slekter, 965 artar ** [[Graskarslekta]] (''Cucurbita'') * ''[[Datiscaceae]]'' – 1 slekt, 3 artar ** ''[[Datisca]]'' * [[Tetramelaceae]] – 2 slekter, 2 artar ** ''[[Tetrameles]]'' ** ''[[Octomeles]]'' ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Cucurbitales|Cucurbitales]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 21. mars 2015.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commonskat}} {{Wikispecies|Cucurbitales}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Cucurbitales| ]] [[Kategori:Ekte tofrøbladingar]] 1gxoszcwea1wlggrlkjjtg1t647ju8a 3 333889 3398925 3286403 2022-08-16T13:56:26Z Ranveig 39 Tok ut </div> wikitext text/x-wiki Dette er brukardiskusjonen min. Her kan du spørja meg om ting du lurar på eller gje meg beskjedar. __TOC__ == Forsinka velkomst == Hei og takk for små og store bidrag! Her set me pris på all slag innsats, så lenge han er godt meint. --[[Brukar:Ranveig|Ranveig]] ([[Brukardiskusjon:Ranveig|diskusjon]]) 4. mai 2017 kl. 18:10 (CEST) :Hei Ranveig! Takk for velkomst. [[Brukar:Eiliv|Eiliv]] ([[Brukardiskusjon:Eiliv|diskusjon]]) 4. mai 2017 kl. 18:51 (CEST) == ''Bajonett'' på høgnorsk == Hei Eiliv, Det kan se ut som du mener at ordet "byrsekniv" er høgnorsk for [[bajonett]]. Jeg har ikke finni ordet i ordliste [http://www.sambandet.no/ordlista/]. Hvis du veit i hvilken bok, og helst på hvilken side (eller i hvilket kapittel), at ordet fins skrevet,<br> så hadde det vært hyggelig å høre om det. Hvis du ikke har slikt tilgjengelig, så hadde det vært interessant å vite hvilken dialekt ordet tilhører (òg hvis du ikke har navn på bok og sidetall hvor ordet er brukt, på dialekt.) Mvh [[Brukar:Sju hav|Sju hav]] ([[Brukardiskusjon:Sju hav|diskusjon]]) 11. juni 2018 kl. 00:00 (CEST) :: Hei Sju hav :: «Byrsekniv» hev eg frå ulike ordbøker på Nasjonalbiblioteket. Ei av deim er [https://www.nb.no/nbsok/nb/399a48cc2768421389c55a79010a7a93?index=6#13 ''Framandordbok'' av Severin Eskeland]. Ein bajonett er for det meste berre ein kniv på ei byrsa, so eit lett ord som «byrsekniv» verkar greidt og skildrande. Venleg helsing [[Brukar:Eiliv|Eiliv] ([[Brukardiskusjon:Eiliv|diskusjon]]) 11. juni 2018 kl. 00:50 (CEST) :::Takk. [https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Bajonett&oldid=3051290]. :::(Jeg synes ordet er minst like bra som bajonett. Hvis ordet "børsekniv" finnes, så er det "enda bedre", kan man kanskje si.) Mvh [[Brukar:Sju hav|Sju hav]] ([[Brukardiskusjon:Sju hav|diskusjon]]) 11. juni 2018 kl. 07:36 (CEST) == ''Pølse'' og synonymer på nynorsk og høgnorsk == Artikkelen om [[Pølse]], mangler informasjon om synonym på høgnorsk, mener jeg. Finnes et eller flere ord?<br> "Pysje", finnes det referanser på, som dialektord. Mvh [[Brukar:Sju hav|Sju hav]] ([[Brukardiskusjon:Sju hav|diskusjon]]) 11. juni 2018 kl. 07:43 (CEST) :: Hei, ''pylsa'' og ''kurv'' er einaste ordi eg hev høyrt um. Venleg helsing [[Brukar:Eiliv|Eiliv]] ([[Brukardiskusjon:Eiliv|diskusjon]]) 11. juni 2018 kl. 22:24 (CEST) :::Takk [https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Pølse&oldid=3051821]. Mvh [[Brukar:Sju hav|Sju hav]] ([[Brukardiskusjon:Sju hav|diskusjon]]) 11. juni 2018 kl. 23:20 (CEST) == Dei viktigste media (historisk sett) på høgnorsk == Hei!<br> Hva tipper du er de fem viktigste mediene, historisk sett, vedr. høgnorsk?<br> Jeg antar at "[[Vestmannen]]" og "[[Målmannen]]" ligger i toppen. Mvh [[Brukar:Sju hav|Sju hav]] ([[Brukardiskusjon:Sju hav|diskusjon]]) 11. november 2018 kl. 00:44 (CET) ::Hei<br> ::No er ikkje eg so god på høgnorsk media. Målsaki i dat heile hev eg ikkje mykje greida på. Um eg skal tippa, so vil eg segja eit stort norskt medium som nytta høgnorsk var '''Gula tidend'''. Dei heldt seg til klassisk nynorsk og ''ritstjoren'' deira var, etter kva eg hev lesi, aktiv i målsaki. ::Eg veit ikkje noko um '''Vestmannen'''. ::'''Målmannen''' er ikkje so stort og endå mindre i målsaki. Dei hev slagordet "høgnorsk: meir en berre målsak" (som eg ikkje er samd i) og hovudfyremålet deira synest å vera nasjonalisme som dei òg set høgt. --[[Brukar:Eiliv|Eiliv]] ([[Brukardiskusjon:Eiliv|diskusjon]]) 11. november 2018 kl. 01:46 (CET) Takk.<br> (Til opplysning - ovenstående har blitt videreformidlet:<br> [https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia%3ASamfunnshuset&type=revision&diff=3093858&oldid=3090994].)<br> <br> Selvfølgelig så er du invitert til den diskusjonen.)<br> Mvh [[Brukar:Sju hav|Sju hav]] ([[Brukardiskusjon:Sju hav|diskusjon]]) 11. november 2018 kl. 09:32 (CET) == ''ritstjor''/ ''ritstjoren'' == Eg ser at du har skrive ordet (frammandordet) på denne siden.<br> Høyrer ordet til etymologi/ ordsoga til eit ord på høgnorsk eller nynorsk? Mvh [[Brukar:Sju hav|Sju hav]] ([[Brukardiskusjon:Sju hav|diskusjon]]) 1. februar 2019 kl. 17:49 (CET) : ''Ritstjore'', ja. Det er redaktør. Redaktøren i Gula Tidend nytta sjølv ordet ''ritstjore'', i lag med ei rad andre nyord. --[[Brukar:Eiliv|Eiliv]] ([[Brukardiskusjon:Eiliv|diskusjon]]) 9. desember 2020 kl. 02:28 (CET) : Ordsogeleg høyrer ''ritstjore'' til ''rita'' og ''stjorn''. ''Stjóri'' var eit ord for stjornar, eller styrar, på gamalnorsk, men det hev ikkje heldt seg til i dag. --[[Brukar:Eiliv|Eiliv]] ([[Brukardiskusjon:Eiliv|diskusjon]]) 9. desember 2020 kl. 02:30 (CET) sgrppg96c2h3xer26zkzeq8n5833l92 0 336867 3399098 3398032 2022-08-17T07:28:12Z Ranveig 39 Fmt. wikitext text/x-wiki [[Fil:Qa-map.PNG|mini|Dei største byane i Qatar]] Dette er ei '''liste over byar''' i [[Qatar]].<ref>{{cite web|url=http://www.qsa.gov.qa/eng/publication/annabs/2014/1_Population2013.pdf|title=2010 population census|publisher=Qatar Statistics Authority|accessdate=23. januar 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://geoportal.gisqatar.org.qa/qmape/index.html|title=District map|publisher=The Centre for Geographic Information Systems of Qatar|accessdate=31. mars 2017}}</ref> Over 60 prosent av alle innbyggjarane i Qatar bur i [[Doha]], hovudstaden. ==Alfabetisk liste== {|class="wikitable" |- ! By !! Folketal (2010) !! Areal (km) !! Skildring |- | [[Abu Dhalouf]] || <sup>[[#notes_qr16|16]]</sup> || <sup>[[#notes_qr16|16]]</sup> || Ligg i kommunen [[Madinat ash Shamal]]. |- | [[Abu Hamour]] || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Abu Samra]] || 1,065 || 824.9 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Ain Khaled]] || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Ain Sinan]] || <sup>[[#notes_qr17|17]]</sup> || <sup>[[#notes_qr17|17]]</sup> || Ligg i kommunen [[Madinat ash Shamal]]. |- | [[Al Aziziya]] || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''B''' |- | [[Baaya]] || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Bani Hajer]] || <sup>[[#notes_qr3|3]]</sup> || <sup>[[#notes_qr3|3]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Brahat Al Jufairy]] || <sup>[[#notes_qr9|9]]</sup> || <sup>[[#notes_qr9|9]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Bu Fasseela]] || <sup>[[#notes_qr18|18]]</sup> || <sup>[[#notes_qr18|18]]</sup> || Ligg i kommunen [[Umm Salal]]. |- | [[Bu Samra]] || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Bu Sidra]] || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Bidda]] || 1,102 || 1.2 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''D''' |- | [[Dahl Al Hammam]] || <sup>[[#notes_qr25|25]]</sup> || <sup>[[#notes_qr25|25]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Doha internasjonale lufthamn]] || 1,354 || 34.4 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Doha hamn]] || 6 || 1.5 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Duhail]]|| 7,059 || 6.8 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Dukhan]] || 11,520 || 365.0 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Daayen]] || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Al Dafna]]|| 19; <sup>[[#notes_qr10|10]]</sup> || 1.1; <sup>[[#notes_qr10|10]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Doha Al Jadeeda]]|| 13,059|| 0.5 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''E''' |- | [[Al Ebb]]|| <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Al Egla]]|| <sup>[[#notes_qr6|6]]</sup> || <sup>[[#notes_qr6|6]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''F''' |- | [[Fuwayrit]]|| <sup>[[#notes_qr17|17]]</sup> || <sup>[[#notes_qr17|17]]</sup> || Ligg i kommunen [[Madinat ash Shamal]]. |- | [[Fereej Abdel Aziz]] || 10,808 || 0.5 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Fereej Bin Dirham]] || <sup>[[#notes_qr24|24]]</sup> || <sup>[[#notes_qr24|24]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Bin Mahmoud|Fereej Bin Mahmoud]] || 24,172 || 1.8 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Fereej Bin Omran]] || <sup>[[#notes_qr26|26]]</sup> || <sup>[[#notes_qr26|26]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Fereej Kulaib]] || 7,702 || 1.1 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Fereej Muhammed Bin Jassim]] || <sup>[[#notes_qr21|21]]</sup> || <sup>[[#notes_qr21|21]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Fereej Al Amir]] || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Fereej Al Asiri]] || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Fereej Al Asmakh]] || <sup>[[#notes_qr9|9]]</sup> || <sup>[[#notes_qr9|9]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Fereej Al Murra]] || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Fereej Al Manaseer]] || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Fereej Al Nasr]] || <sup>[[#notes_qr13|13]]</sup> || <sup>[[#notes_qr13|13]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Fereej Al Soudan]] || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup>; <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup>; <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Fereej Al Zaeem]] || <sup>[[#notes_qr19|19]]</sup> || <sup>[[#notes_qr19|19]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''G''' |- | [[Gharafat Al Rayyan]]|| <sup>[[#notes_qr3|3]]</sup> || <sup>[[#notes_qr3|3]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Gharafa]]|| <sup>[[#notes_qr3|3]]</sup> || <sup>[[#notes_qr3|3]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Ghuwariyah]] || 4,834 || 628.6 || Ligg i kommunen [[Al Khor kommune|Al Khor]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''H''' |- | [[Hamad Medical City]] || <sup>[[#notes_qr26|26]]</sup> || <sup>[[#notes_qr26|26]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Hazm Al Markhiya]] || 5,586 || 4.2 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Hilal (district)|Al Hilal]] || 11,257 || 1.8 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''I''' |- | [[Industrial Area (Doha)|Industrial Area]]|| 261,401 || 32.1 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Izghawa (Al Rayyan)]]|| <sup>[[#notes_qr3|3]]</sup> || <sup>[[#notes_qr3|3]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Izghawa (Umm Salal)]] || <sup>[[#notes_qr18|18]]</sup> || <sup>[[#notes_qr18|18]]</sup> || Ligg i kommunen [[Umm Salal]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''J''' |- | [[Jabal Thuaileb]] || <sup>[[#notes_qr6|6]]</sup> || <sup>[[#notes_qr6|6]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Jelaiah]] || <sup>[[#notes_qr13|13]]</sup> || <sup>[[#notes_qr13|13]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Jeryan Jenaihat]] || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Jeryan Nejaima]] || <sup>[[#notes_qr13|13]]</sup> || <sup>[[#notes_qr13|13]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Jasrah]] || 240 || 0.4 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Jeryan]] || <sup>[[#notes_qr4|4]]</sup> || <sup>[[#notes_qr4|4]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Khor kommune|Al Khor]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''K''' |- | [[Khawr al Udayd]] || 42 || 686.3 || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- | [[Al Karaana]] || 1,567 || 551.7 || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- | [[Al Kharrara]] || 117 || 832.3 || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- | [[Al Kharaitiyat]] || <sup>[[#notes_qr18|18]]</sup> || <sup>[[#notes_qr18|18]]</sup> || Ligg i kommunen [[Umm Salal]]. |- | [[Al Kharayej]] || <sup>[[#notes_qr6|6]]</sup> || <sup>[[#notes_qr6|6]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Kheesa]] || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Al Khor]] || <sup>[[#notes_qr4|4]]</sup> || <sup>[[#notes_qr4|4]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Khor kommune|Al Khor]]. |- | [[Al Khulaifat]] || <sup>[[#notes_qr5|5]]</sup> || <sup>[[#notes_qr5|5]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''L''' |- | [[Leabaib]] || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Lebday]] || <sup>[[#notes_qr19|19]]</sup> || <sup>[[#notes_qr19|19]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Lejbailat]] || 4,024 || 1.4 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Lekhwair]] || 3 || 0.7 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Qutaifiya|Leqtaifiya]] (Al Qutaifiya) || <sup>[[#notes_qr11|11]]</sup> || <sup>[[#notes_qr11|11]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Lijmiliya]] || 1,706 || 626.2 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Luaib]] || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Lusail]] || <sup>[[#notes_qr6|6]]</sup> || <sup>[[#notes_qr6|6]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Al Luqta]] || <sup>[[#notes_qr19|19]]</sup> || <sup>[[#notes_qr19|19]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''M''' |- | [[Madinat ash Shamal]] || <sup>[[#notes_qr12|12]]</sup> || <sup>[[#notes_qr12|12]]</sup> || Ligg i kommunen [[Madinat ash Shamal]]. |- | [[Madinat Al Kaaban]] || <sup>[[#notes_qr17|17]]</sup> || <sup>[[#notes_qr17|17]]</sup> || Ligg i kommunen [[Madinat ash Shamal]]. |- | [[Madinat Khalifa North]] || <sup>[[#notes_qr25|25]]</sup> || <sup>[[#notes_qr25|25]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Madinat Khalifa South]] || 35,125 || 2.6 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Mebaireek]] || 11,333 || 198.6 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Mehairja]] || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Mesaieed]] || 35,150 || 154.7 || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- | [[Mesaieed Industrial Area]] || 123 || 60.9 || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- | [[Mesaimeer]] || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Messila]] || 4,716 || 2.1 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Muaither]] || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup>; <sup>[[#notes_qr15|15]]</sup> || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup>; <sup>[[#notes_qr15|15]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Muraikh]] || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || <sup>[[#notes_qr20|20]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Mushayrib]] || 22,711; <sup>[[#notes_qr21|21]]</sup> || 1.0; <sup>[[#notes_qr21|21]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Mamoura]] || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Mansoura]] || <sup>[[#notes_qr24|24]]</sup> || <sup>[[#notes_qr24|24]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Markhiyah]] || 5,197 || 2.7 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Mashaf]] || <sup>[[#notes_qr8|8]]</sup> || <sup>[[#notes_qr8|8]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- | [[Al Masrouhiya]] || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || <sup>[[#notes_qr2|2]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Al Mearad]] || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Murqab, Qatar|Al Mirqab]] || <sup>[[#notes_qr23|23]]</sup> || <sup>[[#notes_qr23|23]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''N''' |- | [[An Najma|Najma]] || 24,763 || 1.1 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[New Al Hitmi]] || <sup>[[#notes_qr26|26]]</sup> || <sup>[[#notes_qr26|26]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[New Al Mirqab]] || <sup>[[#notes_qr13|13]]</sup> || <sup>[[#notes_qr13|13]]</sup> || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[New Al Rayyan]] || <sup>[[#notes_qr15|15]]</sup> || <sup>[[#notes_qr15|15]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[As Salatah al Jadidah|New Salata]] || 15,114 || 3.5 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[New Fereej Al Ghanim]] || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || <sup>[[#notes_qr1|1]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[New Fereej Al Khulaifat]] || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || <sup>[[#notes_qr7|7]]</sup> || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Nu`ayjah]] || 29,703 || 6.3 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Najada]] || ^{[[#notes_qr9|9]]} || ^{[[#notes_qr9|9]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Nasraniya]] || 1,043 || 423.2 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''O''' |- | [[Old Airport (Doha)|Old Airport]] || 44,275 || 4.7 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Old Al Ghanim]] || 3,462 || 0.3 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Old Al Hitmi]] || ^{[[#notes_qr22|22]]} || ^{[[#notes_qr22|22]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Old Al Rayyan]] || ^{[[#notes_qr19|19]]} || ^{[[#notes_qr19|19]]} || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Onaiza]] || 12,880; ^{[[#notes_qr11|11]]} || 4.1; ^{[[#notes_qr11|11]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''P''' |- | [[The Pearl-Qatar|The Pearl]] || 12&nbsp;000 <br> <small>(2015)</small>|| 32.0 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''Q''' |- | [[Al Qassar]] || ^{[[#notes_qr10|10]]}; ^{[[#notes_qr11|11]]} || ^{[[#notes_qr10|10]]}; ^{[[#notes_qr11|11]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''R''' |- | [[Ras Abu Aboud]] || 0; ^{[[#notes_qr5|5]]} || 3.2; ^{[[#notes_qr5|5]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Ras Laffan Industrial City|Ras Lafan]] || ^{[[#notes_qr14|14]]} || ^{[[#notes_qr14|14]]} || Ligg i kommunen [[Al Khor kommune|Al Khor]]. |- | [[Rawdat Al Hamama]] || ^{[[#notes_qr2|2]]} || ^{[[#notes_qr2|2]]} || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Rawdat Al Khail]] || 17,219 || 1.7 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Rawdat Egdaim]] || ^{[[#notes_qr3|3]]} || ^{[[#notes_qr3|3]]} || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Rawdat Rashed]] || 6,046 || 454.1 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Rumaila]] || 1,595 || 1.7 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Ar Ru'ays]] || ^{[[#notes_qr12|12]]} || ^{[[#notes_qr12|12]]} || Ligg i kommunen [[Madinat ash Shamal]]. |- | [[Al Rufaa]] || ^{[[#notes_qr22|22]]} || ^{[[#notes_qr22|22]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''S''' |- | [[Sawda Natheel]] || 15 || 569.8 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Shagra i Qatar|Shagra]] || 3,874 || 497.6 || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- | [[Simaisma]] || ^{[[#notes_qr4|4]]} || ^{[[#notes_qr4|4]]} || Ligg i kommunen [[Al Khor kommune|Al Khor]]. |- | [[Al Sadd (Qatar)|Al Sadd]] || 14,113; ^{[[#notes_qr13|13]]} || 3.5; ^{[[#notes_qr13|13]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[As Salatah]] || ^{[[#notes_qr23|23]]} || ^{[[#notes_qr23|23]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Sailiya]] || ^{[[#notes_qr1|1]]} || ^{[[#notes_qr1|1]]} || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Sakhama]] || ^{[[#notes_qr2|2]]} || ^{[[#notes_qr2|2]]} || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Al Shagub]] || ^{[[#notes_qr19|19]]} || ^{[[#notes_qr19|19]]} || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al-Shahaniya]] || 35,393 || 287.2 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Souq (Doha)|Al Souq]] || 679 || 0.3 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Seej]] || ^{[[#notes_qr3|3]]} || ^{[[#notes_qr3|3]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''T''' |- | [[Al Tarfa]] || ^{[[#notes_qr13|13]]} || ^{[[#notes_qr13|13]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Thakhira]] || ^{[[#notes_qr14|14]]} || ^{[[#notes_qr14|14]]} || Ligg i kommunen [[Al Khor kommune|Al Khor]]. |- | [[Al Themaid]] || ^{[[#notes_qr3|3]]} || ^{[[#notes_qr3|3]]} || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Thumama (Doha)]] || 16,696 || 7.0 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Al Thumama (Al Wakrah)]] || ^{[[#notes_qr8|8]]} || ^{[[#notes_qr8|8]]} || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''U''' |- | [[Umm Bab]] || 6,194 || 495.2 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Umm Birka]] || ^{[[#notes_qr14|14]]} || ^{[[#notes_qr14|14]]} || Ligg i kommunen [[Al Khor kommune|Al Khor]]. |- | [[Umm Ghuwailina]] || 26,069 || 1.4 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Umm Lekhba]] || 9,871 || 3.1 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Umm Qarn]] || ^{[[#notes_qr2|2]]} || ^{[[#notes_qr2|2]]} || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Umm Salal Ali]] || ^{[[#notes_qr18|18]]} || ^{[[#notes_qr18|18]]} || Ligg i kommunen [[Umm Salal]]. |- | [[Umm Salal Muhammed]] || ^{[[#notes_qr18|18]]} || ^{[[#notes_qr18|18]]} || Ligg i kommunen [[Umm Salal]]. |- | [[Al Utouriya]] || 1,060 || 648.5 || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''W''' |- | [[Wadi Al Banat]] || ^{[[#notes_qr6|6]]} || ^{[[#notes_qr6|6]]} || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Wadi Al Sail]] || 547 || 2.2 || Ligg i kommunen [[Doha]]. |- | [[Wadi Al Wasaah]] || ^{[[#notes_qr2|2]]} || ^{[[#notes_qr2|2]]} || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Wadi Lusail]] || ^{[[#notes_qr2|2]]} || ^{[[#notes_qr2|2]]} || Ligg i kommunen [[Al Daayen]]. |- | [[Al Waab]] || ^{[[#notes_qr1|1]]} || ^{[[#notes_qr1|1]]} || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Wajba]] || ^{[[#notes_qr15|15]]} || ^{[[#notes_qr15|15]]} || Ligg i kommunen [[Al Rayyan]]. |- | [[Al Wakrah]] || 79,457 || 66.3 || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- | [[Al Wukair]] || ^{[[#notes_qr8|8]]} || ^{[[#notes_qr8|8]]} || Ligg i kommunen [[Al Wakrah]]. |- ! colspan=4 style="background: #6688AA; color: white;" |'''Z''' |- | [[Al Zubarah]]|| ^{[[#notes_qr16|16]]} || ^{[[#notes_qr16|16]]} || Ligg i kommunen [[Madinat ash Shamal]]. |- |} ===Fotnotar=== <div id="notes_qr1"><small>1. Folketal: 138&nbsp;573; areal: 1&nbsp;541,1 km; omfattar [[Fereej Al Soudan]], [[Al Waab]], [[Al Aziziya]], [[Nye Fereej Al Ghanim]], [[Fereej Al Mura]], [[Fereej Al Manaseer]], [[Bu Sidra]], [[Muaither]], [[Al Sailiya]] og [[Al Meared]].</small></div> <div id="notes_qr2"><small>2, Folketal: 24&nbsp;722; areal: 167,1 km; omfattar [[Leabib]], [[Al Ebb]], [[Jeryan Jenaihat]], [[Al Kheesa]], [[Rawdat Al Hamama]], [[Wadi Al Wasaah]], [[Al Sakhama]], [[Al Masrouhiya]], [[Wadi Lusail]], [[Umm Qarn]] og [[Al Daayen]].</small></div> <div id="notes_qr3"><small>3, Folketal 46&nbsp;976; areal: 80,6 km; omfattar [[Al Gharafa]], [[Gharafat Al Rayyan]], [[Izghawa]], [[Bani Hajer]], [[Al Seej]], [[Rawdat Egdaim]], og [[Al Themaid]].</small></div> <div id="notes_qr4"><small>4, Folketal 80&nbsp;220; areal: 459,0 km; omfattar [[Simaisma]], [[Al Jeryan]], [[Al Khor]].</small></div> <div id="notes_qr5"><small>5, Folketal 1&nbsp;868; areal: 0,9 km; omfattar [[Al Khulaifat]] og [[Ras Abu Aboud]].</small></div> <div id="notes_qr6"><small>6, Folketal 1&nbsp;213; areal: 36,0 km; omfattar [[Jabal Thuaileb]], [[Al Kharayej]], [[Lusail]], [[Al Egla]], og [[Wadi Al Banat]].</small></div> <div id="notes_qr7"><small>7, Folketal 85&nbsp;906 ; areal: 64,9 km; omfattar [[Fereej Al Asiri]], [[New Fereej Al Khulaifat]], [[Bu Samra]], [[Al Mamoura]], [[Abu Hamour]], [[Mesaimeer]] og [[Ain Khaled]].</small></div> <div id="notes_qr8"><small>8, Folketal 22&nbsp;459; areal: 219,8 km; omfattar [[Al Thumama]], [[Al Wukair]], og [[Al Mashaf]].</small></div> <div id="notes_qr9"><small>9, Folketal 4&nbsp;138; areal: 0,2 km; omfattar [[Al Najada]], [[Brahat Al Jufairy]], og [[Fereej Al Asmakh]].</small></div> <div id="notes_qr10"><small>10, Folketal 2&nbsp;782; areal: 4,1 km; omfattar [[Al Qassar]] og [[Al Dafna]].</small></div> <div id="notes_qr11"><small>11. Folketal 22&nbsp;168; areal: 25,4 km; omfattar [[Al Qutaifiya|Leqtaifiya]], [[Onaiza]] og [[Al Qassar]].</small></div> <div id="notes_qr12"><small>12, Folketal 4&nbsp;996; areal: 166,6 km; omfattar [[Madinat ash Shamal]] og [[Ar Ru'ays]].</small></div> <div id="notes_qr13"><small>13, Folketal 15&nbsp;184; areal: 2,7 km; omfattar [[Al Sadd (Qatar)|Al Sadd]], [[New Al Mirqab]] og [[Fereej Al Nasr]].</small></div> <div id="notes_qr13"><small>13, Folketal 5&nbsp;558; areal: 9,7 km; omfattar [[Jelaiah]], [[Al Tarfa]] og [[Jeryan Nejaima]].</small></div> <div id="notes_qr14"><small>14, Folketal 128&nbsp;574; areal: 550,5 km; omfattar [[Al Thakhira]], [[Ras Laffan Industrial City|Ras Lafan]], og [[Umm Birka]].</small></div> <div id="notes_qr15"><small>15, Folketal 76&nbsp;291; areal: 103,3 km; omfattar [[New Al Rayyan]], [[Al Wajba]], og [[Muaither]].</small></div> <div id="notes_qr16"><small>16, Folketal 1&nbsp;009; areal: 427,2 km; omfattar [[Al Zubarah]] og [[Abu Dhalouf]].</small></div> <div id="notes_qr17"><small>17, Folketal 1&nbsp;970; areal: 307,3 km; omfattar [[Fuwayrit]], [[Ain Sinan]] og [[Madinat Al Kaaban]].</small></div> <div id="notes_qr18"><small>18, Folketal 60&nbsp;509; areal: 317,9 km; omfattar [[Al Kharaitiyat]], [[Izghawa]], [[Umm Salal Ali]], [[Umm Salal Muhammed]] og [[Bu Fesseela]].</small></div> <div id="notes_qr19"><small>19, Folketal 20&nbsp;416; areal: 13,4 km; omfattar [[Al Luqta]], [[Lebday]], [[Old Al Rayyan]], [[Al Shagub]] og [[Fereej Al Zaeem]].</small></div> <div id="notes_qr20"><small>20, Folketal 23&nbsp;591; areal: 18,1 km; omfattar [[Fereej Al Amir]], [[Luaib]], [[Muraikh]], [[Baaya]], [[Mehairja]] og [[Fereej Al Soudan]].</small></div> <div id="notes_qr21"><small>21. Folketal 4&nbsp;886; areal: 0,4 km; omfattar [[Fereej Muhammed bin Jassim]] og [[Mushayrib]].</small></div> <div id="notes_qr22"><small>22, Folketal 7&nbsp;125; areal: 0,5 km; omfattar [[Al Rufaa]] og [[Old Al Hitmi]].</small></div> <div id="notes_qr23"><small>23, Folketal 741; areal: 0,5 km; omfattar [[As Salatah]] og [[Al Murqab, Qatar|Al Mirqab]].</small></div> <div id="notes_qr24"><small>24, Folketal 31&nbsp;573; areal: 1.5 km; omfattar [[Al Mansoura]] og [[Fereej Bin Dirham]].</small></div> <div id="notes_qr25"><small>25, Folketal 14&nbsp;725; areal: 2,4 km; omfattar [[Madinat Khalifa North]] og [[Dahl Al Hammam]].</small></div> <div id="notes_qr26"><small>26, Folketal 21&nbsp;066; areal: 2,5 km; omfattar [[Feerej Bin Omran]], [[New Al Hitmi]] og [[Hamad Medical City]].</small></div> ==Sjå òg== *[[kommunar i Qatar]] ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Byar i Qatar|Byar i Qatar]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 1. april 2017.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Qatar}} [[Kategori:Busetnader i Qatar| ]] rgz1ibjxjnt6k31d2h8jc03350jbok7 10 339208 3398998 3357242 2022-08-16T18:12:00Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1930 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 | land = Brasil | variant = 1889 | meisterskapslenkje = VM i fotball 1930 | meisterskap = VM i fotball 1930 |p1=[[Araken Patusca|Araken]] |p2=[[Benedicto de Moraes Menezes|Benedicto]] |p3=[[Humberto de Araújo Benevenuto|Benevenuto]] |p4=[[Alfredo Brilhante da Costa|Brilhante]] |p5=[[Carvalho Leite]] |p6=[[Doca]] |p7=[[Fausto dos Santos|Fausto]] |p8=[[Fernando Giudicelli|Fernando]] |p9=[[Agostinho Fortes Filho|Fortes]] |p10=[[Hermógenes Fonseca|Hermógenes]] |p11=[[Luiz Gervazoni|Itália]] |p12=[[Ivan Mariz]] |p13=[[Joel de Oliveira Monteiro|Joel]] |p14=[[Manoel de Aguiar Fagundes|Manoelzinho]] |p15=[[Moderato Wisintainer|Moderato]] |p16=[[Nilo Murtinho Braga|Nilo]] |p17=[[Oscarino Costa Silva|Oscarino]] |p18=[[Estanislau de Figueiredo Pamplona|Pamplona]] |p19=[[Policarpo Ribeiro de Oliveira|Poly]] |p20=[[Preguinho]] |p21=[[Russinho]] |p22=[[Teóphilo Bettencourt Pereira|Teóphilo]] |p23=[[Osvaldo Velloso de Barros|Velloso]] |p24=[[José Luiz de Oliveira|Zé Luiz]] |coach=[[Píndaro de Carvalho Rodrigues|Píndaro]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1930|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 20rq4ipagled8nop3syytentb7glldi 3399021 3398998 2022-08-16T18:23:07Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1930 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue | land = Brasil | variant = 1889 | meisterskapslenkje = VM i fotball 1930 | meisterskap = VM i fotball 1930 |p1=[[Araken Patusca|Araken]] |p2=[[Benedicto de Moraes Menezes|Benedicto]] |p3=[[Humberto de Araújo Benevenuto|Benevenuto]] |p4=[[Alfredo Brilhante da Costa|Brilhante]] |p5=[[Carvalho Leite]] |p6=[[Doca]] |p7=[[Fausto dos Santos|Fausto]] |p8=[[Fernando Giudicelli|Fernando]] |p9=[[Agostinho Fortes Filho|Fortes]] |p10=[[Hermógenes Fonseca|Hermógenes]] |p11=[[Luiz Gervazoni|Itália]] |p12=[[Ivan Mariz]] |p13=[[Joel de Oliveira Monteiro|Joel]] |p14=[[Manoel de Aguiar Fagundes|Manoelzinho]] |p15=[[Moderato Wisintainer|Moderato]] |p16=[[Nilo Murtinho Braga|Nilo]] |p17=[[Oscarino Costa Silva|Oscarino]] |p18=[[Estanislau de Figueiredo Pamplona|Pamplona]] |p19=[[Policarpo Ribeiro de Oliveira|Poly]] |p20=[[Preguinho]] |p21=[[Russinho]] |p22=[[Teóphilo Bettencourt Pereira|Teóphilo]] |p23=[[Osvaldo Velloso de Barros|Velloso]] |p24=[[José Luiz de Oliveira|Zé Luiz]] |coach=[[Píndaro de Carvalho Rodrigues|Píndaro]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1930|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 4stdpl9ylzoqhnd47jdziocq31gs15y 10 339209 3399003 3357235 2022-08-16T18:13:35Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1934 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 | land = Brasil | variant = 1889 | meisterskapslenkje = VM i fotball 1934 | meisterskap = VM i fotball 1934 |p1=[[Ariel Nogueira|Ariel]] |p2=[[Armandinho]] |p3=[[Áttila de Carvalho|Áttila]] |p4=[[Heitor Canalli|Canalli]] |p5=[[Carvalho Leite]] |p6=[[Germano Boettcher Sobrinho|Germano]] |p7=[[Leônidas]] |p8=[[Luís Mesquita de Oliveira|Luisinho]] |p9=[[Luiz Luz]] |p10=[[Martim Mércio da Silveira|Martim]] |p11=[[Octacílio Pinheiro Guerra|Octacílio]] |p12=[[Rodolpho Barteczko|Patesko]] |p13=[[Roberto Gomes Pedrosa|Pedrosa]] |p14=[[Sylvio Hoffmann]] |p15=[[Alfredo Alves Tinoco|Tinoco]] |p16=[[Waldemar de Brito]] |p17=[[Wálter Guimarães|Waldyr]] |coach=[[Luiz Vinhaes|Vinhaes]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1934|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> nctk7u4ao89snn76kjivww56tr3aiys 3399016 3399003 2022-08-16T18:23:01Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1934 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue | land = Brasil | variant = 1889 | meisterskapslenkje = VM i fotball 1934 | meisterskap = VM i fotball 1934 |p1=[[Ariel Nogueira|Ariel]] |p2=[[Armandinho]] |p3=[[Áttila de Carvalho|Áttila]] |p4=[[Heitor Canalli|Canalli]] |p5=[[Carvalho Leite]] |p6=[[Germano Boettcher Sobrinho|Germano]] |p7=[[Leônidas]] |p8=[[Luís Mesquita de Oliveira|Luisinho]] |p9=[[Luiz Luz]] |p10=[[Martim Mércio da Silveira|Martim]] |p11=[[Octacílio Pinheiro Guerra|Octacílio]] |p12=[[Rodolpho Barteczko|Patesko]] |p13=[[Roberto Gomes Pedrosa|Pedrosa]] |p14=[[Sylvio Hoffmann]] |p15=[[Alfredo Alves Tinoco|Tinoco]] |p16=[[Waldemar de Brito]] |p17=[[Wálter Guimarães|Waldyr]] |coach=[[Luiz Vinhaes|Vinhaes]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1934|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> lfddyszsj1h51g168a8zsou61gd3dh8 10 339210 3399009 3357234 2022-08-16T18:18:50Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1938 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1889 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1938 |meisterskap=VM i fotball 1938 (bronsemedalje) |p1=[[Afonso Guimarães da Silva|Afonsinho]] |p2=[[Argemiro]] |p3=[[Algisto Lorenzato|Batatais]] |p4=[[José Augusto Brandão|Brandão]] |p5=[[Hermínio de Brito|Britto]] |p6=[[Domingos da Guia]] |p7=[[Hércules de Miranda|Hércules]] |p8=[[Euclydes Barbosa|Jaú]] |p9=[[Leônidas]] |p10=[[José dos Santos Lopes|Lopes]] |p11=[[Luís Mesquita de Oliveira|Luisinho]] |p12=[[Arthur Machado|Machado]] |p13=[[Martim Mércio da Silveira|Martim]] |p14=[[Álvaro Lopes Cançado|Nariz]] |p15=[[Niginho]] |p16=[[Rodolpho Barteczko|Patesko]] |p17=[[José Perácio|Perácio]] |p18=[[Roberto Emílio da Cunha|Roberto]] |p19=[[Romeu Pellicciari|Romeu]] |p20=[[Elba de Pádua Lima|Tim]] |p21=[[Walter de Souza Goulart|Walter]] |p22=[[Zezé Procópio]] |coach=[[Adhemar Pimenta|Pimenta]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1938|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> thpwz5dpcb5bhgtizoe8ac85uqn574s 3399010 3399009 2022-08-16T18:22:53Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1938 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1889 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1938 |meisterskap=VM i fotball 1938 (bronsemedalje) |p1=[[Afonso Guimarães da Silva|Afonsinho]] |p2=[[Argemiro]] |p3=[[Algisto Lorenzato|Batatais]] |p4=[[José Augusto Brandão|Brandão]] |p5=[[Hermínio de Brito|Britto]] |p6=[[Domingos da Guia]] |p7=[[Hércules de Miranda|Hércules]] |p8=[[Euclydes Barbosa|Jaú]] |p9=[[Leônidas]] |p10=[[José dos Santos Lopes|Lopes]] |p11=[[Luís Mesquita de Oliveira|Luisinho]] |p12=[[Arthur Machado|Machado]] |p13=[[Martim Mércio da Silveira|Martim]] |p14=[[Álvaro Lopes Cançado|Nariz]] |p15=[[Niginho]] |p16=[[Rodolpho Barteczko|Patesko]] |p17=[[José Perácio|Perácio]] |p18=[[Roberto Emílio da Cunha|Roberto]] |p19=[[Romeu Pellicciari|Romeu]] |p20=[[Elba de Pádua Lima|Tim]] |p21=[[Walter de Souza Goulart|Walter]] |p22=[[Zezé Procópio]] |coach=[[Adhemar Pimenta|Pimenta]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1938|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> k6hpdviv4kkqu6yvm47rmaygotgtji9 10 339211 3399007 3357233 2022-08-16T18:18:41Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1950 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1889 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1950 |meisterskap=VM i fotball 1950 (sølvmedalje) |p1=[[Adão Nunes Dornelles|Adãozinho]] |p2=[[Ademir Marques de Menezes|Ademir]] |p3=[[Alfredo dos Santos|Alfredo]] |p4=[[Augusto da Costa|Augusto]] (kaptein) |p5=[[Baltazar]] |p6=[[Moacir Barbosa Nascimento|Barbosa]] |p7=[[José Carlos Bauer|Bauer]] |p8=[[Bigode]] |p9=[[Carlos José Castilho|Castilho]] |p10=[[Francisco Aramburu|Chico]] |p11=[[Danilo Alvim|Danilo]] |p12=[[Ely do Amparo|Ely]] |p13=[[Friaça]] |p14=[[Jair da Rosa Pinto|Jair]] |p15=[[Juvenal Amarijo|Juvenal]] |p16=[[Maneca]] |p17=[[Olavo Rodrigues Barbosa|Nena]] |p18=[[Nílton Santos]] |p19=[[Alfredo Eduardo Barreto de Freitas Noronha|Noronha]] |p20=[[Francisco Rodrigues|Rodrigues]] |p21=[[Rui Campos|Rui]] |p22=[[Zizinho]] |coach=[[Flávio Costa|Costa]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1950|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> j5ek8tyhn13jrxxr3dmyy6058lo5h6u 3399012 3399007 2022-08-16T18:22:56Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1950 |bg=#FFDF00 |fg=#008000 |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1889 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1950 |meisterskap=VM i fotball 1950 (sølvmedalje) |p1=[[Adão Nunes Dornelles|Adãozinho]] |p2=[[Ademir Marques de Menezes|Ademir]] |p3=[[Alfredo dos Santos|Alfredo]] |p4=[[Augusto da Costa|Augusto]] (kaptein) |p5=[[Baltazar]] |p6=[[Moacir Barbosa Nascimento|Barbosa]] |p7=[[José Carlos Bauer|Bauer]] |p8=[[Bigode]] |p9=[[Carlos José Castilho|Castilho]] |p10=[[Francisco Aramburu|Chico]] |p11=[[Danilo Alvim|Danilo]] |p12=[[Ely do Amparo|Ely]] |p13=[[Friaça]] |p14=[[Jair da Rosa Pinto|Jair]] |p15=[[Juvenal Amarijo|Juvenal]] |p16=[[Maneca]] |p17=[[Olavo Rodrigues Barbosa|Nena]] |p18=[[Nílton Santos]] |p19=[[Alfredo Eduardo Barreto de Freitas Noronha|Noronha]] |p20=[[Francisco Rodrigues|Rodrigues]] |p21=[[Rui Campos|Rui]] |p22=[[Zizinho]] |coach=[[Flávio Costa|Costa]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1950|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> noyfc14o7b1k5msri3xle81mb9zaurp 10 339212 3399008 3357231 2022-08-16T18:18:47Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1954 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1889 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1954 |meisterskap=VM i fotball 1954 |p1=[[Carlos José Castilho|Castilho]] |p2=[[Djalma Santos]] |p3=[[Nílton Santos]] |p4=[[Brandãozinho]] |p5=[[João Carlos Batista Pinheiro|Pinheiro]] |p6=[[José Carlos Bauer|Bauer]] |p7=[[Júlio Botelho|Julinho]] |p8=[[Valdir Pereira|Didi]] |p9=[[Baltazar]] |p10=[[José Lázaro Robles|Pinga]] |p11=[[Francisco Rodrigues|Rodrigues]] |p12=[[Paulinho de Almeida|Paulinho]] |p13=[[Alfredo Ramos]] |p14=[[Ely do Amparo|Ely]] |p15=[[Mauro Ramos|Mauro]] |p16=[[Dequinha]] |p17=[[Maurinho]] |p18=[[Humberto Tozzi|Humberto]] |p19=[[Índio]] |p20=[[Rubens Josué da Costa|Rubens]] |p21=[[Caetano Silva|Veludo]] |p22=[[Luís Morais|Cabeção]] |coach=[[Zezé Moreira|Moreira]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1954|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> g7anu7pkclgm4y2axt5t83orf341a5s 3399011 3399008 2022-08-16T18:22:55Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1954 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1889 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1954 |meisterskap=VM i fotball 1954 |p1=[[Carlos José Castilho|Castilho]] |p2=[[Djalma Santos]] |p3=[[Nílton Santos]] |p4=[[Brandãozinho]] |p5=[[João Carlos Batista Pinheiro|Pinheiro]] |p6=[[José Carlos Bauer|Bauer]] |p7=[[Júlio Botelho|Julinho]] |p8=[[Valdir Pereira|Didi]] |p9=[[Baltazar]] |p10=[[José Lázaro Robles|Pinga]] |p11=[[Francisco Rodrigues|Rodrigues]] |p12=[[Paulinho de Almeida|Paulinho]] |p13=[[Alfredo Ramos]] |p14=[[Ely do Amparo|Ely]] |p15=[[Mauro Ramos|Mauro]] |p16=[[Dequinha]] |p17=[[Maurinho]] |p18=[[Humberto Tozzi|Humberto]] |p19=[[Índio]] |p20=[[Rubens Josué da Costa|Rubens]] |p21=[[Caetano Silva|Veludo]] |p22=[[Luís Morais|Cabeção]] |coach=[[Zezé Moreira|Moreira]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1954|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> bdih7iwrem036qjtl0yl55ostyicac0 10 339213 3399006 3357232 2022-08-16T18:18:39Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1958 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1889 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1958 |meisterskap=VM i fotball 1958 (verdsmeistrar) |p1=[[Carlos José Castilho|Castilho]] |p2=[[Hilderaldo Bellini|Bellini]] (kaptein) |p3=[[Gylmar dos Santos Neves|Gilmar]] |p4=[[Djalma Santos]] |p5=[[Dino Sani]] |p6=[[Valdir Pereira|Didi]] |p7=[[Mário Zagallo|Zagallo]] |p8=[[Oreco]] |p9=[[Zózimo]] |p10=[[Pelé]] |p11=[[Garrincha]] |p12=[[Nílton Santos]] |p13=[[Moacir Claudino Pinto|Moacir]] |p14=[[Nílton de Sordi|De Sordi]] |p15=[[Orlando Peçanha|Orlando]] |p16=[[Mauro Ramos|Mauro]] |p17=[[Joel Antônio Martins|Joel]] |p18=[[José Altafini|Mazzola]] |p19=[[Zito]] |p20=[[Edvaldo Izídio Neto|Vavá]] |p21=[[Edvaldo Alves de Santa Rosa|Dida]] |p22=[[Pepe (fotballspelar, fødd 1935)|Pepe]] |coach=[[Vicente Feola|Feola]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1958|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> kz1rc2kkog9ggwlqmeo4h8pbfr2pxk9 3399013 3399006 2022-08-16T18:22:57Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1958 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1889 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1958 |meisterskap=VM i fotball 1958 (verdsmeistrar) |p1=[[Carlos José Castilho|Castilho]] |p2=[[Hilderaldo Bellini|Bellini]] (kaptein) |p3=[[Gylmar dos Santos Neves|Gilmar]] |p4=[[Djalma Santos]] |p5=[[Dino Sani]] |p6=[[Valdir Pereira|Didi]] |p7=[[Mário Zagallo|Zagallo]] |p8=[[Oreco]] |p9=[[Zózimo]] |p10=[[Pelé]] |p11=[[Garrincha]] |p12=[[Nílton Santos]] |p13=[[Moacir Claudino Pinto|Moacir]] |p14=[[Nílton de Sordi|De Sordi]] |p15=[[Orlando Peçanha|Orlando]] |p16=[[Mauro Ramos|Mauro]] |p17=[[Joel Antônio Martins|Joel]] |p18=[[José Altafini|Mazzola]] |p19=[[Zito]] |p20=[[Edvaldo Izídio Neto|Vavá]] |p21=[[Edvaldo Alves de Santa Rosa|Dida]] |p22=[[Pepe (fotballspelar, fødd 1935)|Pepe]] |coach=[[Vicente Feola|Feola]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1958|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 9uujc5i0laijryoxtm0m5on5lfy6mho 10 339214 3398999 3357230 2022-08-16T18:12:12Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1962 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1960 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1962 |meisterskap=VM i fotball 1962 (verdsmeistrar) |p1=[[Gylmar dos Santos Neves|Gilmar]] |p2=[[Djalma Santos|Djalma Santos]] |p3=[[Mauro Ramos|Mauro]] |p4=[[Zito]] |p5=[[Zózimo]] |p6=[[Nílton Santos]] |p7=[[Garrincha]] |p8=[[Valdir Pereira|Didi]] |p9=[[Antônio Wilson Vieira Honório|Coutinho]] |p10=[[Pelé]] |p11=[[Pepe (fotballspelar, fødd 1935)|Pepe]] |p12=[[Jair Marinho de Oliveira|Jair Marinho]] |p13=[[Hilderaldo Bellini|Bellini]] |p14=[[Jurandir de Freitas|Jurandir]] |p15=[[Altair Gomes de Figueiredo|Altair]] |p16=[[Zequinha]] |p17=[[Mengálvio Pedro Figueiró|Mengálvio]] |p18=[[Jair da Costa|Jair]] |p19=[[Edvaldo Izídio Neto|Vavá]] |p20=[[Amarildo Tavares da Silveira|Amarildo]] |p21=[[Mário Zagallo|Zagallo]] |p22=[[Carlos José Castilho|Castilho]] |coach=[[Aymoré Moreira|Moreira]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1962|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar|VM 1962]] </noinclude> 9w4mpcfsdsqcfovfv6h26cu9fcad6lo 3399020 3398999 2022-08-16T18:23:07Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1962 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1960 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1962 |meisterskap=VM i fotball 1962 (verdsmeistrar) |p1=[[Gylmar dos Santos Neves|Gilmar]] |p2=[[Djalma Santos|Djalma Santos]] |p3=[[Mauro Ramos|Mauro]] |p4=[[Zito]] |p5=[[Zózimo]] |p6=[[Nílton Santos]] |p7=[[Garrincha]] |p8=[[Valdir Pereira|Didi]] |p9=[[Antônio Wilson Vieira Honório|Coutinho]] |p10=[[Pelé]] |p11=[[Pepe (fotballspelar, fødd 1935)|Pepe]] |p12=[[Jair Marinho de Oliveira|Jair Marinho]] |p13=[[Hilderaldo Bellini|Bellini]] |p14=[[Jurandir de Freitas|Jurandir]] |p15=[[Altair Gomes de Figueiredo|Altair]] |p16=[[Zequinha]] |p17=[[Mengálvio Pedro Figueiró|Mengálvio]] |p18=[[Jair da Costa|Jair]] |p19=[[Edvaldo Izídio Neto|Vavá]] |p20=[[Amarildo Tavares da Silveira|Amarildo]] |p21=[[Mário Zagallo|Zagallo]] |p22=[[Carlos José Castilho|Castilho]] |coach=[[Aymoré Moreira|Moreira]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1962|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar|VM 1962]] </noinclude> 0irzqbokwyza3aijx1ysm2ydouilvgo 10 339215 3399000 3357229 2022-08-16T18:13:12Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1966 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1960 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1966 |meisterskap=VM i fotball 1966 |p1=[[Gylmar dos Santos Neves|Gilmar]] |p2=[[Djalma Santos|Djalma Santos]] |p3=[[José Maria Fidélis dos Santos|Fidélis]] |p4=[[Hilderaldo Bellini|Bellini]] (kaptein) |p5=[[Hércules Brito Ruas|Brito]] |p6=[[Altair Gomes de Figueiredo|Altair]] |p7=[[Orlando Peçanha|Orlando]] |p8=[[Paulo Henrique Souza de Oliveira|Paulo Henrique]] |p9=[[Rildo da Costa Menezes|Rildo]] |p10=[[Pelé]] |p11=[[Gérson]] |p12=[[Manga]] |p13=[[Denílson Custódio Machado|Denílson]] |p14=[[Antônio Lima dos Santos|Lima]] |p15=[[Zito]] |p16=[[Garrincha]] |p17=[[Jair Ventura Filho|Jairzinho]] |p18=[[Alcindo]] |p19=[[Silva Batuta|Silva]] |p20=[[Tostão]] |p21=[[Adhemir de Barros|Paraná]] |p22=[[Jonas Eduardo Américo|Edu]] |coach=[[Vicente Feola|Feola]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1966|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar|VM 1966]] </noinclude> epi4cokc5rloe6zqadiyxd4o9kiergh 3399019 3399000 2022-08-16T18:23:05Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1966 |bg=#FFDF00 |fg=#008000 |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1960 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1966 |meisterskap=VM i fotball 1966 |p1=[[Gylmar dos Santos Neves|Gilmar]] |p2=[[Djalma Santos|Djalma Santos]] |p3=[[José Maria Fidélis dos Santos|Fidélis]] |p4=[[Hilderaldo Bellini|Bellini]] (kaptein) |p5=[[Hércules Brito Ruas|Brito]] |p6=[[Altair Gomes de Figueiredo|Altair]] |p7=[[Orlando Peçanha|Orlando]] |p8=[[Paulo Henrique Souza de Oliveira|Paulo Henrique]] |p9=[[Rildo da Costa Menezes|Rildo]] |p10=[[Pelé]] |p11=[[Gérson]] |p12=[[Manga]] |p13=[[Denílson Custódio Machado|Denílson]] |p14=[[Antônio Lima dos Santos|Lima]] |p15=[[Zito]] |p16=[[Garrincha]] |p17=[[Jair Ventura Filho|Jairzinho]] |p18=[[Alcindo]] |p19=[[Silva Batuta|Silva]] |p20=[[Tostão]] |p21=[[Adhemir de Barros|Paraná]] |p22=[[Jonas Eduardo Américo|Edu]] |coach=[[Vicente Feola|Feola]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1966|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar|VM 1966]] </noinclude> gqngkgj81c6i71k5o291buufh9jtgp9 10 339216 3399001 3357228 2022-08-16T18:13:14Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1970 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1970 |meisterskap=VM i fotball 1970 (Verdsmeistrar) |p1=[[Félix Miélli Venerando|Félix]] |p2=[[Hércules Brito Ruas|Brito]] |p3=[[Wilson da Silva Piazza|Piazza]] |p4=[[Carlos Alberto Torres|Carlos Alberto]] (kaptein) |p5=[[Clodoaldo]] |p6=[[Marco Antônio]] |p7=[[Jair Ventura Filho|Jairzinho]] |p8=[[Gérson]] |p9=[[Tostão]] |p10=[[Pelé]] |p11=[[Roberto Rivellino|Rivelino]] |p12=[[Ado]] |p13=[[Roberto Miranda|Roberto]] |p14=[[José Guilherme Baldocchi|Baldocchi]] |p15=[[José de Anchieta Fontana|Fontana]] |p16=[[Everaldo]] |p17=[[Joel Camargo|Joel]] |p18=[[Paulo Cézar Caju]] |p19=[[Jonas Eduardo Américo|Edu]] |p20=[[Dadá Maravilha|Dario]] |p21=[[Zé Maria]] |p22=[[Émerson Leão|Leão]] |coach=[[Mário Zagallo|Zagallo]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1970|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar|VM 1970]] </noinclude> i6hd5ta7f1xkobcxqtd9n7z0mo2hozx 3399018 3399001 2022-08-16T18:23:03Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1970 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1970 |meisterskap=VM i fotball 1970 (Verdsmeistrar) |p1=[[Félix Miélli Venerando|Félix]] |p2=[[Hércules Brito Ruas|Brito]] |p3=[[Wilson da Silva Piazza|Piazza]] |p4=[[Carlos Alberto Torres|Carlos Alberto]] (kaptein) |p5=[[Clodoaldo]] |p6=[[Marco Antônio]] |p7=[[Jair Ventura Filho|Jairzinho]] |p8=[[Gérson]] |p9=[[Tostão]] |p10=[[Pelé]] |p11=[[Roberto Rivellino|Rivelino]] |p12=[[Ado]] |p13=[[Roberto Miranda|Roberto]] |p14=[[José Guilherme Baldocchi|Baldocchi]] |p15=[[José de Anchieta Fontana|Fontana]] |p16=[[Everaldo]] |p17=[[Joel Camargo|Joel]] |p18=[[Paulo Cézar Caju]] |p19=[[Jonas Eduardo Américo|Edu]] |p20=[[Dadá Maravilha|Dario]] |p21=[[Zé Maria]] |p22=[[Émerson Leão|Leão]] |coach=[[Mário Zagallo|Zagallo]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1970|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar|VM 1970]] </noinclude> n6y1395jbl43s0a6v1yyo0ky6satp9p 10 339217 3399005 3357226 2022-08-16T18:15:53Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1974 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1974 |meisterskap=VM i fotball 1974 (4. plass) |p1=[[Émerson Leão|Leão]] |p2=[[Luís Pereira]] |p3=[[Marinho Peres]] |p4=[[Zé Maria]] |p5=[[Wilson da Silva Piazza|Piazza]] (kaptein) |p6=[[Marinho Chagas]] |p7=[[Jair Ventura Filho|Jairzinho]] |p8=[[Leivinha]] |p9=[[César Maluco]] |p10=[[Roberto Rivellino]] |p11=[[Paulo Cézar Caju]] |p12=[[Renato Cunha Valle|Renato]] |p13=[[Valdomiro Vaz Franco|Valdomiro]] |p14=[[Nelinho]] |p15=[[Alfredo Mostarda Filho|Alfredo]] |p16=[[Marco Antônio]] |p17=[[Paulo César Carpegiani|Carpegiani]] |p18=[[Ademir da Guia]] |p19=[[Sebastião Miranda da Silva Filho|Mirandinha]] |p20=[[Jonas Eduardo Américo|Edu]] |p21=[[Dirceu]] |p22=[[Waldir Peres]] |coach=[[Mário Zagallo|Zagallo]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1974|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> a7radf405ugigfa6my0rk5c4l983euf 3399014 3399005 2022-08-16T18:22:58Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1974 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1974 |meisterskap=VM i fotball 1974 (4. plass) |p1=[[Émerson Leão|Leão]] |p2=[[Luís Pereira]] |p3=[[Marinho Peres]] |p4=[[Zé Maria]] |p5=[[Wilson da Silva Piazza|Piazza]] (kaptein) |p6=[[Marinho Chagas]] |p7=[[Jair Ventura Filho|Jairzinho]] |p8=[[Leivinha]] |p9=[[César Maluco]] |p10=[[Roberto Rivellino]] |p11=[[Paulo Cézar Caju]] |p12=[[Renato Cunha Valle|Renato]] |p13=[[Valdomiro Vaz Franco|Valdomiro]] |p14=[[Nelinho]] |p15=[[Alfredo Mostarda Filho|Alfredo]] |p16=[[Marco Antônio]] |p17=[[Paulo César Carpegiani|Carpegiani]] |p18=[[Ademir da Guia]] |p19=[[Sebastião Miranda da Silva Filho|Mirandinha]] |p20=[[Jonas Eduardo Américo|Edu]] |p21=[[Dirceu]] |p22=[[Waldir Peres]] |coach=[[Mário Zagallo|Zagallo]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1974|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 0paygloc26f7lzmlwb49luubqz5quy9 10 339218 3399004 3357225 2022-08-16T18:15:52Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1978 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1978 |meisterskap=VM i fotball 1978 (bronsemedalje) |p1=[[Émerson Leão|Leão]] |p2=[[Antônio Dias dos Santos|Toninho]] |p3=[[José Oscar Bernardi|Oscar]] |p4=[[João Justino Amaral dos Santos|Amaral]] |p5=[[Toninho Cerezo|Cerezo]] |p6=[[Edinho]] |p7=[[Zé Sérgio]] |p8=[[Zico]] |p9=[[José Reinaldo de Lima|Reinaldo]] |p10=[[Roberto Rivellino]] (kaptein) |p11=[[Dirceu]] |p12=[[Carlos Roberto Gallo|Carlos]] |p13=[[Nelinho]] |p14=[[Abel Braga|Abel]] |p15=[[Polozzi]] |p16=[[José Rodrigues Neto|Rodrigues Neto]] |p17=[[João Batista da Silva|Batista]] |p18=[[Gilberto Alves|Gil]] |p19=[[Jorge Mendonça]] |p20=[[Roberto Dinamite]] |p21=[[Chicão]] |p22=[[Waldir Peres]] |coach=[[Cláudio Coutinho|Coutinho]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1978|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> okkyeo0ie2ax4krnjjmsunb2znbcesh 3399015 3399004 2022-08-16T18:23:00Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1978 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1978 |meisterskap=VM i fotball 1978 (bronsemedalje) |p1=[[Émerson Leão|Leão]] |p2=[[Antônio Dias dos Santos|Toninho]] |p3=[[José Oscar Bernardi|Oscar]] |p4=[[João Justino Amaral dos Santos|Amaral]] |p5=[[Toninho Cerezo|Cerezo]] |p6=[[Edinho]] |p7=[[Zé Sérgio]] |p8=[[Zico]] |p9=[[José Reinaldo de Lima|Reinaldo]] |p10=[[Roberto Rivellino]] (kaptein) |p11=[[Dirceu]] |p12=[[Carlos Roberto Gallo|Carlos]] |p13=[[Nelinho]] |p14=[[Abel Braga|Abel]] |p15=[[Polozzi]] |p16=[[José Rodrigues Neto|Rodrigues Neto]] |p17=[[João Batista da Silva|Batista]] |p18=[[Gilberto Alves|Gil]] |p19=[[Jorge Mendonça]] |p20=[[Roberto Dinamite]] |p21=[[Chicão]] |p22=[[Waldir Peres]] |coach=[[Cláudio Coutinho|Coutinho]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1978|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 32yh2c4clc7lfzsel376o3skzb6wnzz 10 339219 3398992 3357227 2022-08-16T18:09:14Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1982 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1982 |meisterskap=VM i fotball 1982 |p1=[[Waldir Peres]] |p2=[[José Leandro Ferreira|Leandro]] |p3=[[José Oscar Bernardi|Oscar]] |p4=[[Luiz Carlos Ferreira|Luizinho]] |p5=[[Toninho Cerezo|Cerezo]] |p6=[[Leovegildo Lins da Gama Júnior|Júnior]] |p7=[[Paulo Isidoro]] |p8=[[Sócrates]] (kaptein) |p9=[[Serginho Chulapa|Serginho]] |p10=[[Zico]] |p11=[[Éder Aleixo de Assis|Éder]] |p12=[[Paulo Sérgio de Oliveira Lima|Paulo Sérgio]] |p13=[[Edevaldo de Freitas|Edevaldo]] |p14=[[Juninho Fonseca|Juninho]] |p15=[[Paulo Roberto Falcão|Falcão]] |p16=[[Edinho]] |p17=[[Pedro Luís Vicençote|Pedrinho]] |p18=[[João Batista da Silva|Batista]] |p19=[[Carlos Renato Frederico|Renato]] |p20=[[Roberto Dinamite]] |p21=[[Dirceu]] |p22=[[Carlos Roberto Gallo|Carlos]] |coach=[[Telê Santana]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1982|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> p6omxp53teyshfr7cwj24n3wol65neg 3399027 3398992 2022-08-16T18:23:24Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1982 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1982 |meisterskap=VM i fotball 1982 |p1=[[Waldir Peres]] |p2=[[José Leandro Ferreira|Leandro]] |p3=[[José Oscar Bernardi|Oscar]] |p4=[[Luiz Carlos Ferreira|Luizinho]] |p5=[[Toninho Cerezo|Cerezo]] |p6=[[Leovegildo Lins da Gama Júnior|Júnior]] |p7=[[Paulo Isidoro]] |p8=[[Sócrates]] (kaptein) |p9=[[Serginho Chulapa|Serginho]] |p10=[[Zico]] |p11=[[Éder Aleixo de Assis|Éder]] |p12=[[Paulo Sérgio de Oliveira Lima|Paulo Sérgio]] |p13=[[Edevaldo de Freitas|Edevaldo]] |p14=[[Juninho Fonseca|Juninho]] |p15=[[Paulo Roberto Falcão|Falcão]] |p16=[[Edinho]] |p17=[[Pedro Luís Vicençote|Pedrinho]] |p18=[[João Batista da Silva|Batista]] |p19=[[Carlos Renato Frederico|Renato]] |p20=[[Roberto Dinamite]] |p21=[[Dirceu]] |p22=[[Carlos Roberto Gallo|Carlos]] |coach=[[Telê Santana]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1982|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> b67iiityemkc3fs5lqjreokvr08y6cu 10 339220 3398997 3357236 2022-08-16T18:10:41Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1986 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1986 |meisterskap=VM i fotball 1986 |p1=[[Carlos Roberto Gallo|Carlos]] |p2=[[Édson Boaro|Édson]] |p3=[[José Oscar Bernardi|Oscar]] |p4=[[Edino Nazareth Filho|Edinho]] (kaptein) |p5=[[Paulo Roberto Falcão|Falcão]] |p6=[[Leovegildo Lins da Gama Júnior|Júnior]] |p7=[[Fotballspelaren Müller|Müller]] |p8=[[Walter Casagrande|Casagrande]] |p9=[[Careca]] |p10=[[Zico]] |p11=[[Edivaldo Martins Fonseca|Edivaldo]] |p12=[[Paulo Vitor]] |p13=[[Josimar]] |p14=[[Júlio César da Silva|Júlio César]] |p15=[[Alemão]] |p16=[[Mauro Galvão]] |p17=[[Branco]] |p18=[[Sócrates]] |p19=[[Elzo Coelho|Elzo]] |p20=[[Silas Pereira|Silas]] |p21=[[Valdo Filho|Valdo]] |p22=[[Émerson Leão|Leão]] |coach=[[Telê Santana]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1986|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> hh6zby2z7dvvgfxir5lq7aoppo6ymjp 3399022 3398997 2022-08-16T18:23:11Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1986 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1986 |meisterskap=VM i fotball 1986 |p1=[[Carlos Roberto Gallo|Carlos]] |p2=[[Édson Boaro|Édson]] |p3=[[José Oscar Bernardi|Oscar]] |p4=[[Edino Nazareth Filho|Edinho]] (kaptein) |p5=[[Paulo Roberto Falcão|Falcão]] |p6=[[Leovegildo Lins da Gama Júnior|Júnior]] |p7=[[Fotballspelaren Müller|Müller]] |p8=[[Walter Casagrande|Casagrande]] |p9=[[Careca]] |p10=[[Zico]] |p11=[[Edivaldo Martins Fonseca|Edivaldo]] |p12=[[Paulo Vitor]] |p13=[[Josimar]] |p14=[[Júlio César da Silva|Júlio César]] |p15=[[Alemão]] |p16=[[Mauro Galvão]] |p17=[[Branco]] |p18=[[Sócrates]] |p19=[[Elzo Coelho|Elzo]] |p20=[[Silas Pereira|Silas]] |p21=[[Valdo Filho|Valdo]] |p22=[[Émerson Leão|Leão]] |coach=[[Telê Santana]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1986|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> pseloasvtb2wx1lmx1vkzdtav30s8sf 10 339221 3398996 3357240 2022-08-16T18:10:39Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1990 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1990 |meisterskap=VM i fotball 1990 |p1=[[Cláudio Taffarel|Taffarel]] |p2=[[Jorge Amorim Campos|Jorginho]] |p3=[[Ricardo Gomes]] (kaptein) |p4=[[Carlos Dunga|Dunga]] |p5=[[Alemão]] |p6=[[Branco]] |p7=[[Bismarck Barreto Faria|Bismarck]] |p8=[[Valdo Filho|Valdo]] |p9=[[Careca]] |p10=[[Silas Pereira|Silas]] |p11=[[Romário de Souza|Romário]] |p12=[[Acácio Cordeiro Barreto|Acácio]] |p13=[[Carlos Mozer|Mozer]] |p14=[[Aldair]] |p15=[[Müller]] |p16=[[Bebeto]] |p17=[[Renato Gaúcho|Renato]] |p18=[[Mazinho]] |p19=[[Ricardo Rocha]] |p20=[[Tita]] |p21=[[Mauro Galvão]] |p22=[[José Carlos da Costa Araújo|Zé Carlos]] |coach=[[Sebastião Lazaroni|Lazaroni]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1990|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 08ejr0nrf5v8ubkkgkblupiawuqcgqz 3399023 3398996 2022-08-16T18:23:12Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1990 |bg=#FFDF00 |fg=#008000 |bordercolor=blue |land=Brasil |variant=1968 |meisterskapslenkje=VM i fotball 1990 |meisterskap=VM i fotball 1990 |p1=[[Cláudio Taffarel|Taffarel]] |p2=[[Jorge Amorim Campos|Jorginho]] |p3=[[Ricardo Gomes]] (kaptein) |p4=[[Carlos Dunga|Dunga]] |p5=[[Alemão]] |p6=[[Branco]] |p7=[[Bismarck Barreto Faria|Bismarck]] |p8=[[Valdo Filho|Valdo]] |p9=[[Careca]] |p10=[[Silas Pereira|Silas]] |p11=[[Romário de Souza|Romário]] |p12=[[Acácio Cordeiro Barreto|Acácio]] |p13=[[Carlos Mozer|Mozer]] |p14=[[Aldair]] |p15=[[Müller]] |p16=[[Bebeto]] |p17=[[Renato Gaúcho|Renato]] |p18=[[Mazinho]] |p19=[[Ricardo Rocha]] |p20=[[Tita]] |p21=[[Mauro Galvão]] |p22=[[José Carlos da Costa Araújo|Zé Carlos]] |coach=[[Sebastião Lazaroni|Lazaroni]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1990|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 26acvn3gh4fyj3hqu5yvchkyx1glht4 10 339222 3399002 3356417 2022-08-16T18:13:20Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1994 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |meisterskapslenkje=VM i fotball 1994 |meisterskap=VM i fotball 1994 (Verdsmeistrar) |p1=[[Cláudio Taffarel|Taffarel]] |p2=[[Jorge Amorim Campos|Jorginho]] |p3=[[Ricardo Rocha]] |p4=[[Ronaldo Rodrigues de Jesus|Ronaldão]] |p5=[[Mauro Silva]] |p6=[[Branco]] |p7=[[Bebeto]] |p8=[[Carlos Dunga|Dunga]] (kaptein) |p9=[[Zinho]] |p10=[[Raí Oliveira|Raí]] |p11=[[Romário de Souza|Romário]] |p12=[[Zetti]] |p13=[[Aldair]] |p14=[[Cafu]] |p15=[[Márcio Santos]] |p16=[[Leonardo Araújo|Leonardo]] |p17=[[Mazinho]] |p18=[[Paulo Sérgio]] |p19=[[Müller]] |p20=[[Ronaldo]] |p21=[[Viola]] |p22=[[Gilmar Rinaldi|Gilmar]] |coach=[[Carlos Alberto Parreira|Parreira]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1994|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar|VM 1994]] </noinclude> sgpe02mrtikif4q82podti4mlyzlb4j 3399017 3399002 2022-08-16T18:23:02Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1994 |bg=#FFDF00 |fg=#008000 |bordercolor=blue |land=Brasil |meisterskapslenkje=VM i fotball 1994 |meisterskap=VM i fotball 1994 (Verdsmeistrar) |p1=[[Cláudio Taffarel|Taffarel]] |p2=[[Jorge Amorim Campos|Jorginho]] |p3=[[Ricardo Rocha]] |p4=[[Ronaldo Rodrigues de Jesus|Ronaldão]] |p5=[[Mauro Silva]] |p6=[[Branco]] |p7=[[Bebeto]] |p8=[[Carlos Dunga|Dunga]] (kaptein) |p9=[[Zinho]] |p10=[[Raí Oliveira|Raí]] |p11=[[Romário de Souza|Romário]] |p12=[[Zetti]] |p13=[[Aldair]] |p14=[[Cafu]] |p15=[[Márcio Santos]] |p16=[[Leonardo Araújo|Leonardo]] |p17=[[Mazinho]] |p18=[[Paulo Sérgio]] |p19=[[Müller]] |p20=[[Ronaldo]] |p21=[[Viola]] |p22=[[Gilmar Rinaldi|Gilmar]] |coach=[[Carlos Alberto Parreira|Parreira]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1994|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar|VM 1994]] </noinclude> 03jx4yni39kvnwwa2ojd82tzeqqcfun 10 339223 3398995 3357241 2022-08-16T18:10:16Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1998 |bg=#FEDF00 |fg=#009B3A |bordercolor=#002776 |land=Brasil |meisterskapslenkje=VM i fotball 1998 |meisterskap=VM i fotball 1998 (sølvmedalje) |p1=[[Cláudio Taffarel|Taffarel]] |p2=[[Cafu]] |p3=[[Aldair]] |p4=[[Júnior Baiano]] |p5=[[César Sampaio]] |p6=[[Roberto Carlos]] |p7=[[Giovanni Silva de Oliveira|Giovanni]] |p8=[[Carlos Dunga|Dunga]] (kaptein) |p9=[[Ronaldo]] |p10=[[Rivaldo]] |p11=[[Emerson]] |p12=[[Carlos Germano]] |p13=[[José Carlos de Almeida|Zé Carlos]] |p14=[[Marcelo Gonçalves Costa Lopes|Gonçalves]] |p15=[[André Cruz]] |p16=[[Zé Roberto]] |p17=[[Doriva]] |p18=[[Leonardo Araújo|Leonardo]] |p19=[[Denílson de Oliveira Araújo|Denílson]] |p20=[[Bebeto]] |p21=[[Edmundo]] |p22=[[Dida]] |coach=[[Mário Zagallo|Zagallo]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1998|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> jhn9lxvbrhkdg5u2fo7cpp9c4pabm7c 3399024 3398995 2022-08-16T18:23:13Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag |namn=Brasil i fotball-VM 1998 |bg=#FFDF00 |fg=green |bordercolor=blue |land=Brasil |meisterskapslenkje=VM i fotball 1998 |meisterskap=VM i fotball 1998 (sølvmedalje) |p1=[[Cláudio Taffarel|Taffarel]] |p2=[[Cafu]] |p3=[[Aldair]] |p4=[[Júnior Baiano]] |p5=[[César Sampaio]] |p6=[[Roberto Carlos]] |p7=[[Giovanni Silva de Oliveira|Giovanni]] |p8=[[Carlos Dunga|Dunga]] (kaptein) |p9=[[Ronaldo]] |p10=[[Rivaldo]] |p11=[[Emerson]] |p12=[[Carlos Germano]] |p13=[[José Carlos de Almeida|Zé Carlos]] |p14=[[Marcelo Gonçalves Costa Lopes|Gonçalves]] |p15=[[André Cruz]] |p16=[[Zé Roberto]] |p17=[[Doriva]] |p18=[[Leonardo Araújo|Leonardo]] |p19=[[Denílson de Oliveira Araújo|Denílson]] |p20=[[Bebeto]] |p21=[[Edmundo]] |p22=[[Dida]] |coach=[[Mário Zagallo|Zagallo]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 1998|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 27fxwz5fw8dzudv3s1o8672ntxpmn09 0 341209 3399099 3371358 2022-08-17T07:30:33Z Ranveig 39 La inn igjen meritttar og kjeldebolk wikitext text/x-wiki {{infoboks biografi}} '''Lise Klaveness''' ({{fødd|19. april|1981|Klaveness}}) er ein norsk tidlegare fotballspelar frå [[Meland]]. Ho vann sølv med Noreg under [[Fotball-EM 2005]]. Klaveness spelte 73 landskampar og skåra ni mål i åra 2002-11. Midtbanespelar Klaveness spelte 1997-99 på [[IL Sandviken]] og der etter ein sesong kvar i [[Bjørnar IL]] og [[Athene Moss]]. Frå 2002 til 2011 var ho aktiv i [[Asker Skiklubb|Asker SK]]/[[Stabæk IF]], med unnatak for sesongane 2006-07 då ho hjelpte svenske [[Umeå]] IK til to seriemeistertitlar. I 2010 vart ho toppskårar i den norske [[Toppserien]] frå sin offensive midtbaneposisjon og sentral bak Stabæks triumf i serien. Etter å ha vunne NM-finalen 2011 la ho opp. Klaveness debuterte på Noregs landslag i 2002 og var med i VM-troppane 2003 og 2007. I 2005 hadde ho ei viktig rolle då Noreg tok seg til finalen i [[Fotball-EM 2005]], der det vart norsk tap 1-3 mot [[Tyskland]]. Hausten 2007 vraka landslagssjef [[Bjarne Berntsen]] henne frå landslaget på ein måte som vekte mishag hos landslagskollegaer. Klaveness fekk ny tillit då [[Eli Landsem]] tok over som landslagssjef frå 2010. Ho la opp etter 2011-sesongen. Lise Klavenes er utdanna jurist. No har arbeidd som ekspertkomentator innan fotball for NRK. I 2018 vart ho direktør for elitefotball i toppleiinga i [[Noregs Fotballforbund]] etter [[Nils Johan Semb]]. I 2022 vart Lise Klavenes valt til fotballpresident. I 2022 mottok ho [[Fritt Ords Honnør]] for talen på det internasjonale fotballforbundet [[FIFA|Fifa]] sin kongress i [[Qatar]] torsdag 31. mars 2022.<ref>{{Kilde www|url=https://frittord.no/nb/aktuelt/fritt-ords-honnor-til-lise-klaveness|tittel=Fritt Ords Honnør til Lise Klaveness|besøksdato=2022-04-11|språk=nb|verk=Fritt Ord}}</ref> ===Merittar=== *EM-sølv: 2005 *Noregsmeister: 2005 med Asker SK og 2011 med Stabæk IF *Svensk seriemeister: 2006 og 2007 med Umeå IK *Svensk cupmeister: 2007 med Umeå IK *Norsk seriemeister: 2010 med Stabæk IF ==Kjelder== {{refstart}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Lise Klaveness|Lise Klaveness]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 23. juli 2017.'' {{refslutt}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Norske fotballspelarar]] [[Kategori:Folk frå Meland]] qbxquddpsh544h2rv9nch2j6mxavq41 3399100 3399099 2022-08-17T07:30:49Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks idrettsutøvar}} '''Lise Klaveness''' ({{fødd|19. april|1981|Klaveness, Lise}}) er ein norsk tidlegare fotballspelar frå [[Meland]]. Ho vann sølv med Noreg under [[Fotball-EM 2005]]. Klaveness spelte 73 landskampar og skåra ni mål i åra 2002-11. Midtbanespelar Klaveness spelte 1997-99 på [[IL Sandviken]] og der etter ein sesong kvar i [[Bjørnar IL]] og [[Athene Moss]]. Frå 2002 til 2011 var ho aktiv i [[Asker Skiklubb|Asker SK]]/[[Stabæk IF]], med unnatak for sesongane 2006-07 då ho hjelpte svenske [[Umeå]] IK til to seriemeistertitlar. I 2010 vart ho toppskårar i den norske [[Toppserien]] frå sin offensive midtbaneposisjon og sentral bak Stabæks triumf i serien. Etter å ha vunne NM-finalen 2011 la ho opp. Klaveness debuterte på Noregs landslag i 2002 og var med i VM-troppane 2003 og 2007. I 2005 hadde ho ei viktig rolle då Noreg tok seg til finalen i [[Fotball-EM 2005]], der det vart norsk tap 1-3 mot [[Tyskland]]. Hausten 2007 vraka landslagssjef [[Bjarne Berntsen]] henne frå landslaget på ein måte som vekte mishag hos landslagskollegaer. Klaveness fekk ny tillit då [[Eli Landsem]] tok over som landslagssjef frå 2010. Ho la opp etter 2011-sesongen. Lise Klavenes er utdanna jurist. No har arbeidd som ekspertkomentator innan fotball for NRK. I 2018 vart ho direktør for elitefotball i toppleiinga i [[Noregs Fotballforbund]] etter [[Nils Johan Semb]]. I 2022 vart Lise Klavenes valt til fotballpresident. I 2022 mottok ho [[Fritt Ords Honnør]] for talen på det internasjonale fotballforbundet [[FIFA|Fifa]] sin kongress i [[Qatar]] torsdag 31. mars 2022.<ref>{{Kilde www|url=https://frittord.no/nb/aktuelt/fritt-ords-honnor-til-lise-klaveness|tittel=Fritt Ords Honnør til Lise Klaveness|besøksdato=2022-04-11|språk=nb|verk=Fritt Ord}}</ref> ===Merittar=== *EM-sølv: 2005 *Noregsmeister: 2005 med Asker SK og 2011 med Stabæk IF *Svensk seriemeister: 2006 og 2007 med Umeå IK *Svensk cupmeister: 2007 med Umeå IK *Norsk seriemeister: 2010 med Stabæk IF ==Kjelder== {{refstart}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Lise Klaveness|Lise Klaveness]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 23. juli 2017.'' {{refslutt}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Norske fotballspelarar]] [[Kategori:Folk frå Meland]] qv0jcdifii5gatsetaieoxjf00hywd6 10 343838 3398988 3356402 2022-08-16T18:04:58Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Spania i fotball-EM 1996 | bg = #C60B1E | fg = #FFC400 | bordercolor = #000033 | land = Spania | meisterskap = EM i fotball 1996 | meisterskapslenkje = EM i fotball 1996 | p1 = [[Andoni Zubizarreta|Zubizarreta]] (lagkaptein) | p2 = [[Juan Manuel López|López]] | p3 = [[Alberto Belsué|Belsué]] | p4 = [[Rafael Alkorta|Alkorta]] | p5 = [[Abelardo Fernández|Abelardo]] | p6 = [[Fernando Hierro|Hierro]] | p7 = [[José Emilio Amavisca|Amavisca]] | p8 = [[Julen Guerrero|Guerrero]] | p9 = [[Juan Antonio Pizzi|Pizzi]] | p10 = [[Donato Gama da Silva|Donato]] | p11 = [[Alfonso Pérez|Alfonso]] | p12 = [[Sergi Barjuán|Sergi]] | p13 = [[Santiago Cañizares|Cañizares]] | p14 = [[Fernando Kiko|Kiko]] | p15 = [[José Luis Caminero|Caminero]] | p16 = [[Jorge Otero|Otero]] | p17 = [[Javier Manjarín|Manjarín]] | p18 = [[Guillermo Amor|Amor]] | p19 = [[Julio Salinas|Salinas]] | p20 = [[Miguel Ángel Nadal|Nadal]] | p21 = [[Luis Enrique]] | p22 = [[Juan Antonio Molina|Molina]] | coach = [[Javier Clemente|Clemente]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 1996|Spania]] [[Kategori:Spanske fotballandslagsmalar|EM 1996]] </noinclude> guxukqq0l8yxth5ir3zzqbm8z74z6we 3399031 3398988 2022-08-16T18:23:30Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Spania i fotball-EM 1996 | bordercolor = #000033 | bg = #C60B1E | fg = #FBEA0E | land = Spania | meisterskap = EM i fotball 1996 | meisterskapslenkje = EM i fotball 1996 | p1 = [[Andoni Zubizarreta|Zubizarreta]] (lagkaptein) | p2 = [[Juan Manuel López|López]] | p3 = [[Alberto Belsué|Belsué]] | p4 = [[Rafael Alkorta|Alkorta]] | p5 = [[Abelardo Fernández|Abelardo]] | p6 = [[Fernando Hierro|Hierro]] | p7 = [[José Emilio Amavisca|Amavisca]] | p8 = [[Julen Guerrero|Guerrero]] | p9 = [[Juan Antonio Pizzi|Pizzi]] | p10 = [[Donato Gama da Silva|Donato]] | p11 = [[Alfonso Pérez|Alfonso]] | p12 = [[Sergi Barjuán|Sergi]] | p13 = [[Santiago Cañizares|Cañizares]] | p14 = [[Fernando Kiko|Kiko]] | p15 = [[José Luis Caminero|Caminero]] | p16 = [[Jorge Otero|Otero]] | p17 = [[Javier Manjarín|Manjarín]] | p18 = [[Guillermo Amor|Amor]] | p19 = [[Julio Salinas|Salinas]] | p20 = [[Miguel Ángel Nadal|Nadal]] | p21 = [[Luis Enrique]] | p22 = [[Juan Antonio Molina|Molina]] | coach = [[Javier Clemente|Clemente]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 1996|Spania]] [[Kategori:Spanske fotballandslagsmalar|EM 1996]] </noinclude> c6lpfjnrb70ap3t0avjuoi09gmdcg01 10 343866 3398987 3356406 2022-08-16T18:04:54Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Spania i fotball-EM 1980 | bg = #C60B1E | fg = #FFC400 | bordercolor = #000033 | variant = 1977 | land = Spania |meisterskapslenkje = EM i fotball 1980 |meisterskap = EM i fotball 1980 | p1 = [[Luis Arconada|Arconada]] | p2 = [[José Ramon Alexanko|Alexanko]] | p3 = [[Migueli]] | p4 = [[José Diego Álvarez|Diego]] | p5 = [[Francisco Javier Uría|Uría]] | p6 = [[Juan Manuel Asensi|Asensi]] (lagkaptein) | p7 = [[Daniel Ruiz|Dani]] | p8 = [[Julio Cardeñosa|Cardeñosa]] | p9 = [[Francisco Carrasco|Carrasco]] | p10 = [[Enrique Castro|Quini]] | p11 = [[Vicente del Bosque|del Bosque]] | p12 = [[Juanito]] | p13 = [[Javier Urruticoechea|Urruti]] | p14 = [[Rafael Gordillo|Gordillo]] | p15 = [[Antonio Olmo|Olmo]] | p16 = [[Santillana]] | p17 = [[Jesús María Satrústegui|Satrústegui]] | p18 = [[Enrique Saura|Saura]] | p19 = [[Cundi]] | p20 = [[Miguel Tendillo|Tendillo]] | p21 = [[Jesús María Zamora|Zamora]] | p22 = [[Pedro Artola|Artola]] | coach = [[László Kubala|Kubala]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 1980|Spania]] [[Kategori:Spanske fotballandslagsmalar|EM 1980]] </noinclude> g64qjrzp29eiz42yamke4lrbvy03bjc 3399032 3398987 2022-08-16T18:23:32Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Spania i fotball-EM 1980 | bordercolor = #000033 | variant = 1977 | bg = #C60B1E | fg = #FBEA0E | land = Spania |meisterskapslenkje = EM i fotball 1980 |meisterskap = EM i fotball 1980 | p1 = [[Luis Arconada|Arconada]] | p2 = [[José Ramon Alexanko|Alexanko]] | p3 = [[Migueli]] | p4 = [[José Diego Álvarez|Diego]] | p5 = [[Francisco Javier Uría|Uría]] | p6 = [[Juan Manuel Asensi|Asensi]] (lagkaptein) | p7 = [[Daniel Ruiz|Dani]] | p8 = [[Julio Cardeñosa|Cardeñosa]] | p9 = [[Francisco Carrasco|Carrasco]] | p10 = [[Enrique Castro|Quini]] | p11 = [[Vicente del Bosque|del Bosque]] | p12 = [[Juanito]] | p13 = [[Javier Urruticoechea|Urruti]] | p14 = [[Rafael Gordillo|Gordillo]] | p15 = [[Antonio Olmo|Olmo]] | p16 = [[Santillana]] | p17 = [[Jesús María Satrústegui|Satrústegui]] | p18 = [[Enrique Saura|Saura]] | p19 = [[Cundi]] | p20 = [[Miguel Tendillo|Tendillo]] | p21 = [[Jesús María Zamora|Zamora]] | p22 = [[Pedro Artola|Artola]] | coach = [[László Kubala|Kubala]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 1980|Spania]] [[Kategori:Spanske fotballandslagsmalar|EM 1980]] </noinclude> aknsw4ywzoih9kwmjkvwy6dqo4p1xxt 0 348575 3399113 3397926 2022-08-17T08:15:54Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkalbum | tittel = I'll Get You | A-side = «[[She Loves You]]» | artist = [[The Beatles]] | utgjeve = 23. august 1963 (UK)<br/> 16. september 1963 (US) | innspeling = 1. juli 1963<br/>[[Abbey Road Studios|EMI Studios]], London | sjanger = [[Merseybeat]] | lengd = 2:04<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/song/ill-get-you-mt0010256621|title=The Beatles - I'll Get You - AllMusic|work=AllMusic|accessdate=23. november 2014}}</ref> | låtskrivar = [[Lennon–McCartney]] | selskap = {{plainlist| * [[Parlophone]] R5055 <small>(UK)</small> * [[Capitol Records|Capitol]] 72125 <small>(Canada)</small> * [[Swan Records|Swan]] 4152 <small>(US)</small> }} | produsent = [[George Martin]] | førre = «[[From Me to You]]»<br />(1963) | kronologi = ja | neste = «[[I Want to Hold Your Hand]]»<br />(1963) }} «'''I'll Get You'''» er ein song by [[The Beatles]], skriven av [[Lennon–McCartney]],{{Sfn|Miles|1997|p=150}} og gjeven ut av The Beatles som [[A- og B-side|B-side]] til singelen deira «[[She Loves You]]» i 1963.{{Sfn|Lewisohn|1988|p=35}} Songen heitte opphavleg «Get You in the End».{{Sfn|Lewisohn|1988|p=32}} ==Struktur== [[John Lennon]] og [[Paul McCartney]] song i harmoni gjennom heil songen, som var vanleg for Beatles på denne tida. I motsetnad til dei fleste andre Beatles-songar, så var det ingen gitarsolo og sologitaren fungerer her i røynda som ein andre rytmegitar. Det mest markante instrumentet på sporet er den fyldige bassen til McCartney{{Sfn|MacDonald|1998|pp=76}} og munnspelet til Lennon, som vart overdubba i all hast sidan studiotida dei var oppbrukt. Beatles-skribenten [[Bill Harry]] meiner Lennon skreiv det meste av songen,{{Sfn|Harry|1992|p=322}} medan McCartney hevdar det var eit 50/50-samarbeid.{{Sfn|Miles|1997|p=150}} McCartney hugsar at dei skreiv songen heime hos Lennon i [[Menlove Avenue]]. Dette var sjeldan sidan Lennon si [[Mimi Smith|tante Mimi]], som han budde med på denne tida, mislikte The Beatles.{{Sfn|Harry|1992|p=322}} ==Utgjeving== Songen vart gjeven ut som B-side ved to forskjellige høve. Første gongen var han B-side til «[[She Loves You]]» (den 28. august 1963 i Storbritannia og 16. september i USA) og vart òg seinare gjeven ut i USA den 21. mai 1964 som B-sida til «Sie Liebt Dich», ein tyskspråkleg versjon av den førre A-sida. Begge kom ut på [[Swan Records]] i USA som dei einaste utgjevingane til Beatles på det selskapet (i Storbritannia var det [[Parlophone]]). Songen kom òg ut i USA den 10. april 1964 på [[Capitol Records]]-albumet ''[[The Beatles' Second Album]]''. Han kom ikkje ut på eit album i Storbritannia før ''[[Rarities av Beatles|Rarities]]''. Eit konsertopptak av sonegn, spelt inn i [[London Palladium]] den 13. oktober 1963, finst på ''[[Anthology 1]]''. Ein versjon spelt inn for [[BBC]] Paris studios i London den 16. juli 1963 for «Pop Go The Beatles» har enn så lenge ikkje blitt utgjeve. Eit anna opptak for BBC, spelt inn 7. september 1963, vart offisielt gjeve ut i 2013 på ''[[On Air – Live at the BBC Volume 2]]''. ==Medverkande== *[[John Lennon]] – [[solovokal]], [[akustisk gitar]], [[munnspel]] *[[Paul McCartney]] – solovokal, [[bassgitar|bass]] *[[George Harrison]] – [[korvokalist|harmonivokal]], [[elektrisk gitar]] *[[Ringo Starr]] – [[trommer]] :Personnel per [[Ian MacDonald]]{{Sfn|MacDonald|2005|pp=85–86}} ==Andre versjonar== Songen vart spelt inn av [[The Smithereens]] på albumet deira ''B-Sides The Beatles'',<ref>{{AllMusic |class=album |id=mw0000795509 |tab= |selskap=B-Sides the Beatles |first=Mark |last=Deming |accessdate=11. mars 2018 }}</ref> og av [[The Inmates]] på albumet deira ''Meet The Beatles – Live In Paris''.<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/meet-the-beatles-live-in-paris-mw0000217337 |title=Meet the Beatles Live in Paris - Inmates &#124; Songs, Reviews, Credits |publisher=[[AllMusic]] |date=1987-06-20 |accessdate=11. mars 2018}}</ref> [[Andy Fairweather Low]] and The Low Riders spelte ein lågmeldt, countryversjon av songen på konsertane sine. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:I&#39;ll Get You|I&#39;ll Get You]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 11. mars 2018.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * {{Cite book |last=Lewisohn |first=Mark |year=1988 |authorlink=Mark Lewisohn |title=The Beatles Recording Sessions |publisher=[[Harmony Books]] |location=New York |isbn=0-517-57066-1 |ref=harv}} * {{Cite book |last=MacDonald |first=Ian |year=2005 |authorlink=Ian MacDonald |title=Revolution in the Head: The Beatles' Records and the Sixties |edition=Second Revised |publisher=Pimlico (Rand) |location=London |isbn=1-84413-828-3 |ref=harv}} * {{Cite book |last=Miles |first=Barry |year=1997 |authorlink=Barry Miles |title=Paul McCartney: Many Years From Now |publisher=[[Henry Holt and Company]] |location=New York |isbn=0-8050-5249-6 |ref=harv}} *{{Cite book |last=Harry |first=Bill |year=1992 |authorlink=Bill Harry |title=The Ultimate Beatles Encyclopedia |publisher=Virgin |location=London |isbn=0-86369-681-3 |ref=harv}} * {{Cite book |last=MacDonald |first=Ian |year=1998 |authorlink=Ian MacDonald |title=Revolution in the Head: The Beatles' Records and the Sixties |publisher=Pimlico (Rand) |location=London |isbn=0-7126-6697-4 |ref=harv}} *{{cite book |author=The Beatles |year=2000 |title=The Beatles Anthology |publisher=Cassell & Co |location=London |isbn=0-304-35605-0 | ref=harv}} {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Beatles-singlar}} [[Kategori:The Beatles-songar]] [[Kategori:Singlar frå 1963]] [[Kategori:Songar frå 1963]] [[Kategori:Songar produserte av George Martin]] [[Kategori:Songar skrivne av Lennon–McCartney]] [[Kategori:Parlophone-singlar]] [[Kategori:Capitol Records-singlar]] [[Kategori:Swan Records-singlar]] gbt2vuxxljcbkkw90qpimyqzoicx1h0 10 353434 3398989 3356416 2022-08-16T18:07:57Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2018 | bg = #FEDF00 | fg = #009B3A | bordercolor = #002776 | land = Brasil | meisterskapslenkje = VM i fotball 2018 | meisterskap = VM i fotball 2018 | p1 = [[Alisson Becker]] | p2 = [[Thiago Silva]] | p3 = [[João Miranda de Souza Filho|Miranda]] | p4 = [[Pedro Geromel]] | p5 = [[Carlos Casemiro|Casemiro]] | p6 = [[Filipe Luís]] | p7 = [[Douglas Costa]] | p8 = [[Renato Augusto]] | p9 = [[Gabriel Jesus]] | p10 = [[Neymar]]&nbsp;(c) | p11 = [[Philippe Coutinho|Coutinho]] | p12 = [[Marcelo Vieira]] | p13 = [[Marquinhos]] | p14 = [[Danilo Luiz da Silva]] | p15 = [[José Paulo Bezerra Maciel Júnior|Paulinho]] | p16 = [[Cássio Ramos|Cássio]] | p17 = [[Fernando Luiz Roza|Fernandinho]] | p18 = [[Frederico Rodrigues Santos|Fred]] | p19 = [[Willian Borges da Silva|Willian]] | p20 = [[Roberto Firmino|Firmino]] | p21 = [[Taison]] | p22 = [[Fagner Conserva Lemos|Fagner]] | p23 = [[Ederson Moraes|Ederson]] | coach = [[Tite]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2018|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> r343dntqpbdwyghheifzvitm5ruel37 3399030 3398989 2022-08-16T18:23:29Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Brasil i fotball-VM 2018 | bg = #FFDF00 | fg = green | bordercolor = blue | land = Brasil | meisterskapslenkje = VM i fotball 2018 | meisterskap = VM i fotball 2018 | p1 = [[Alisson Becker]] | p2 = [[Thiago Silva]] | p3 = [[João Miranda de Souza Filho|Miranda]] | p4 = [[Pedro Geromel]] | p5 = [[Carlos Casemiro|Casemiro]] | p6 = [[Filipe Luís]] | p7 = [[Douglas Costa]] | p8 = [[Renato Augusto]] | p9 = [[Gabriel Jesus]] | p10 = [[Neymar]]&nbsp;(c) | p11 = [[Philippe Coutinho|Coutinho]] | p12 = [[Marcelo Vieira]] | p13 = [[Marquinhos]] | p14 = [[Danilo Luiz da Silva]] | p15 = [[José Paulo Bezerra Maciel Júnior|Paulinho]] | p16 = [[Cássio Ramos|Cássio]] | p17 = [[Fernando Luiz Roza|Fernandinho]] | p18 = [[Frederico Rodrigues Santos|Fred]] | p19 = [[Willian Borges da Silva|Willian]] | p20 = [[Roberto Firmino|Firmino]] | p21 = [[Taison]] | p22 = [[Fagner Conserva Lemos|Fagner]] | p23 = [[Ederson Moraes|Ederson]] | coach = [[Tite]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2018|Brasil]] [[Kategori:Brasilianske fotballandslagsmalar]] </noinclude> 2ioxrb0l9v0qq0pfdil18u97la3kbbn 10 353806 3398985 3356389 2022-08-16T18:02:18Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Spania i fotball-VM 2018 | bg = #C60B1E | fg = #FFC400 | bordercolor = #000033 | land = Spania | meisterskapslenkje = VM i fotball 2018 | meisterskap = VM i fotball 2018 | p1 = [[David de Gea|De Gea]] | p2 = [[Dani Carvajal|Carvajal]] | p3 = [[Gerard Piqué|Piqué]] | p4 = [[Nacho Fernández|Nacho]] | p5 = [[Sergio Busquets|Busquets]] | p6 = [[Andrés Iniesta|Iniesta]] | p7 = [[Saúl Ñíguez|Saúl]] | p8 = [[Koke Resurrección|Koke]] | p9 = [[Rodrigo Moreno Machado|Rodrigo]] | p10 = [[Thiago Alcântara|Thiago]] | p11 = [[Lucas Vázquez|Vázquez]] | p12 = [[Álvaro Odriozola|Odriozola]] | p13 = [[Kepa Arrizabalaga|Arrizabalaga]] | p14 = [[César Azpilicueta|Azpilicueta]] | p15 = [[Sergio Ramos|Ramos]] (k) | p16 = [[Nacho Monreal|Monreal]] | p17 = [[Iago Aspas|Aspas]] | p18 = [[Jordi Alba|Alba]] | p19 = [[Diego Costa|Costa]] | p20 = [[Marco Asensio|Asensio]] | p21 = [[David Silva|Silva]] | p22 = [[Isco Alarcón|Isco]] | p23 = [[José Manuel Reina|Reina]] | coach = [[Fernando Hierro|Hierro]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2018|Spania]] [[Kategori:Spanske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 39n43h9dcxgexrhryi9rknpve06f4su 3399034 3398985 2022-08-16T18:23:36Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Spania i fotball-VM 2018 | bg = #C60B1E | fg = #FBEA0E | bordercolor = #000033 | land = Spania | meisterskapslenkje = VM i fotball 2018 | meisterskap = VM i fotball 2018 | p1 = [[David de Gea|De Gea]] | p2 = [[Dani Carvajal|Carvajal]] | p3 = [[Gerard Piqué|Piqué]] | p4 = [[Nacho Fernández|Nacho]] | p5 = [[Sergio Busquets|Busquets]] | p6 = [[Andrés Iniesta|Iniesta]] | p7 = [[Saúl Ñíguez|Saúl]] | p8 = [[Koke Resurrección|Koke]] | p9 = [[Rodrigo Moreno Machado|Rodrigo]] | p10 = [[Thiago Alcântara|Thiago]] | p11 = [[Lucas Vázquez|Vázquez]] | p12 = [[Álvaro Odriozola|Odriozola]] | p13 = [[Kepa Arrizabalaga|Arrizabalaga]] | p14 = [[César Azpilicueta|Azpilicueta]] | p15 = [[Sergio Ramos|Ramos]] (k) | p16 = [[Nacho Monreal|Monreal]] | p17 = [[Iago Aspas|Aspas]] | p18 = [[Jordi Alba|Alba]] | p19 = [[Diego Costa|Costa]] | p20 = [[Marco Asensio|Asensio]] | p21 = [[David Silva|Silva]] | p22 = [[Isco Alarcón|Isco]] | p23 = [[José Manuel Reina|Reina]] | coach = [[Fernando Hierro|Hierro]] }} <noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-VM 2018|Spania]] [[Kategori:Spanske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]] </noinclude> ajz66su5gqv7wucncazwb3es7xmoah1 0 356162 3399082 3324950 2022-08-17T07:15:16Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''Bangsia''}}__NOTOC__{{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = Bangsia aureocincta by Franscesco Veronesi.jpg | bilettekst = [[Gullringtanagar]], ''Bangsia aureocincta''{{foto|Franscesco Veronesi}} }} '''''Bangsia''''' er ei [[biologisk slekt]] av [[sporvefuglar]] i [[tanagarfamilien]], Thraupidae. Leveområdet er nær [[Andes]] i [[Ecuador]] og i [[Colombia]], og i [[Panama]] og [[Costa Rica]]. Det er fem eller seks artar i denne slekta avhengig av taksonomisk standpunkt.<ref group="note" name="n1">Arten gursetanagarsporv, ''C/B flavovirens'', eng: Yellow-green clorospingus/Yellow-green tanager, Lawrence, 1867, er klassifisert som ein [[amerikasporvar|amerikasporv]] i ''[[Chlorospingus]]'' i EBird/Clements Checklist. I ''Handbook of the Birds of the World Alive'' skildra som ein tanagar i slekta ''Bangsia''.</ref> == Skildring == ''Bangsia''-tanagarar har likeins rund eller lubben kroppsbygging med nokså kort hale, og storleik på rundt 15 centimeter i lengd og om lag 35-45 gram i masse. Den einsfarga gulgrøne [[gursetanagarsporv]] er noko mindre, ca. 14 cm. Fjørdraktene til dei fem andre artane har fleire farger, grønt, gult blått og svart i varierande mønster. [[Gullbrysttanagar]] er ein mørk art med djup mørk marineblå til svart fjørdrakt som har ein eit gult eller orange felt over brøstet og gul undergump. [[Gullringtanagar]] og [[blåkinntanagar]] har lysare drakt i grønt og blått. [[Solbuktanagar]] har mørk blå overside og gul underside. Kjønna hos desse artane har lik eller nesten lik utsjånad, gullringtanagar og solbuktanagar syner marginal kjønnsdimorfisme. Nebbet er kraftig. Føda er i stor grad [[frukt]] med innslag av [[leddyr]]. Leveområdet for desse tanagarane ligg typisk i høgder mellom 250 og 2200 moh. i fuktige habitat langs vestsida av [[Andes]] frå nordlegaste [[Ecuador]] og nordover i [[Colombia]] til sørlege [[Antioquia-departementet]]. Solbuktanagar skil seg i utbreiing frå dei andre artane, arten lever i høgder mellom 300 og 1200 moh. i ei stripe vendt mot [[Karibia]] langs Panama og Costa Rica. Kvar art har eit lite, lokalt utbreiingsområde. Arten gullringtanagar er klassifisert som sterkt truga, [[caldastanagar]] og gursetanagarsporv som sårbare. ==Artslista== '''''Bangsia''''' i rekkjefølgje etter [[EBird/Clements Checklist]] v2018<ref name="ebird"/> med norske namn etter ''Norske navn på verdens fugler'':<ref name="nof2008"/> * [[Gursetanagarsporv]], ''Bangsia flavovirens'', Yellow-green tanager, <small>Lawrence, 1867, (VU)</small><ref name="hilty"/><ref group="note" name="n1"/> * [[Solbuktanagar]], ''Bangsia arcaei'', Blue-and-gold tanagar, <small>Sclater, PL & Salvin, 1869, (NT)</small> * [[Caldastanagar]], ''Bangsia melanochlamys'', Black-and-gold tanagar, <small>Hellmayr, 1910, (VU)</small> * [[Gullbrysttanagar]], ''Bangsia rothschildi'', Golden-chested tanagar, <small>von Berlepsch, 1897, (LC)</small> * [[Blåkinntanagar]], ''Bangsia edwardsi'', Moss-backed tanagar, <small>Elliot, DG, 1865, (LC)</small> * [[Gullringtanagar]], ''Bangsia aureocincta'', Gold-ringed tanagar, <small>Hellmayr, 1910, (EN)</small> == Kjelder == {{refopning}} * Del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive. Oppslag på artar i [https://www.hbw.com/species/search?genus=Bangsia Bangsia], Lynx Edicions, Barcelona. Henta 16. september 2018 ;Referansar {{reflist|refs= <ref name="nof2008">{{Referanse:NorskeFuglenamn‎2017}}</ref> <ref name="ebird">{{Referanse:eBird v2018|lestdato=18. august 2018}}</ref> <ref name="hilty">Hilty, S. (2018). [https://www.hbw.com/node/61819 Yellow-green Tanager (''Bangsia flavovirens'')]]. In: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions, Barcelona. Henta 16. september 2018</ref>}} ;Notar <references group="note" /> {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commonskat}} {{Autoritetsdata}} [[kategori:tanagarfamilien]] [[Kategori:Fugleslekter]] bjbo1o5ocsdnvxvxbkmtibjsgac7mh2 0 357817 3399062 3381015 2022-08-16T20:41:26Z 89.8.168.193 https://naob.no/ordbok/haleskytter wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist | namn = Tommy Jackson | bakgrunn = instrumentalist | verkeleg namn = Thomas Lee Jackson Jr. | fødd = {{fdato|1926|3|31}} | fødestad = [[Birmingham i Alabama]] i USA | død = {{dødsdato og alder|1979|12|9|1926|3|31}} | dødsstad = [[Nashville i Tennessee]] i USA | sjanger = [[Country]] | instrument = [[Fele]] | aktive år = Frå 1930- til 1970-åra. }} '''Thomas Lee «Tommy» Jackson jr.''' ({{levde-lua|fødd 31. mars 1926, død 9. desember 1979}}) var ein USA-amerikansk [[fele]]spelar og vert rekna som ein av dei beste felespelarane gjennom tidene.<ref name=stubbs>{{cite book |last=Stubbs |first=Eddie |editor=Paul Kingsbury |title=The Encyclopedia of Country Music |publisher=Oxford University Press |date=2012 |pages=243–244 |chapter=Tommy Jackson |isbn=978-0-199-92083-9}}</ref> Han spelte på hundrevis av [[country]]plater frå 1940- til 1970-åra, og det er blitt sagt at han «truleg er å høyre på fleire countryplater enn nokon annan musikar».<ref name=wolfe>[http://nativeground.com/tommy-jackson-king-50s-felers-charles-wolfe/ Charles Wolfe, «Tommy Jackson – King of the 50’s Fiddlers», ''Native Ground'']. Henta 18. oktober 2018</ref> Alt som barn spelte han fele med [[Johnnie Wright]] og [[Kitty Wells]], og spelte som tenåring med [[Curley Williams]] og Paul Howard på [[Grand Ole Opry]], før han var [[haleskyttar]] (eit av mannskapa i fly) i [[United States Army Air Corps|Army Air Corps]] i [[andre verdskrigen]].<ref name=stubbs/><ref name=wolfe/><ref name=allmusic>[http://www.allmusic.com/artist/tommy-jackson-mn0000621315/biography Biography by Bruce Eder, ''Allmusic.com'']. Henta 18. oktober 2018</ref> Attende i det sivile i 1946, turnerte han med [[The Duke of Paducah|Whitey Ford]] og andre før han vart med i orkesteret til [[Red Foley]] på The Opry. Han byrja òg å spele som studiomusikar, stundom i lag med ei gruppe som bestod av [[Jerry Byrd]], Louis Innis og Zeke Turner, og vart kjend som det første [[The Nashville A-Team|Nashville studio A-team]].<ref name=grave/> Jackson spelte på mange av [[Hank Williams]] sine klassiske innspelingar frå seint i 1940-åra, inkludert «[[Lovesick Blues]]».<ref name=wolfe/> I 1950-åra spelte han med [[Webb Pierce]], [[Faron Young]], [[Ray Price]] og i 1960-åra med artistar som [[George Jones]] og [[Bill Monroe]],<ref name=grave>[https://www.findagrave.com/memorial/12164285 Tommy Jackson, ''FindaGrave.com'']. Henta 18. oktober 2018</ref> då han vart ein av dei mest etterspurde studiomusikarane i Nashville.<ref name=allmusic/> ==Kjelder== <div class="references-small"> *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Tommy Jackson (musician)|Tommy Jackson (musician)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. oktober 2018.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' </div> {{fotnoteliste}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Musikarar frå Birmingham i Alabama]] [[Kategori:USA-amerikanske studiomusikarar]] [[Kategori:USA-amerikanske countryfelespelarar]] t8lrw4lxlovpcd6ry1fzt7hpgrpx0v3 3399072 3399062 2022-08-17T06:46:21Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist | namn = Tommy Jackson | bakgrunn = instrumentalist | verkeleg namn = Thomas Lee Jackson Jr. | fødd = {{fdato|1926|3|31}} | fødestad = [[Birmingham i Alabama]] i USA | død = {{dødsdato og alder|1979|12|9|1926|3|31}} | dødsstad = [[Nashville i Tennessee]] i USA | sjanger = [[Country]] | instrument = [[Fele]] | aktive år = Frå 1930- til 1970-åra. }} '''Thomas Lee «Tommy» Jackson jr.''' ({{levde-lua|fødd 31. mars 1926, død 9. desember 1979}}) var ein USA-amerikansk [[fele]]spelar og vert rekna som ein av dei beste felespelarane gjennom tidene.<ref name=stubbs>{{cite book |last=Stubbs |first=Eddie |editor=Paul Kingsbury |title=The Encyclopedia of Country Music |publisher=Oxford University Press |date=2012 |pages=243–244 |chapter=Tommy Jackson |isbn=978-0-199-92083-9}}</ref> Han spelte på hundrevis av [[country]]plater frå 1940- til 1970-åra, og det er blitt sagt at han «truleg er å høyre på fleire countryplater enn nokon annan musikar».<ref name=wolfe>[http://nativeground.com/tommy-jackson-king-50s-felers-charles-wolfe/ Charles Wolfe, «Tommy Jackson – King of the 50’s Fiddlers», ''Native Ground'']. Henta 18. oktober 2018</ref> Alt som barn spelte han fele med [[Johnnie Wright]] og [[Kitty Wells]], og spelte som tenåring med [[Curley Williams]] og Paul Howard på [[Grand Ole Opry]], før han var [[haleskyttar]] i [[United States Army Air Corps|Army Air Corps]] i [[andre verdskrigen]].<ref name=stubbs/><ref name=wolfe/><ref name=allmusic>[http://www.allmusic.com/artist/tommy-jackson-mn0000621315/biography Biography by Bruce Eder, ''Allmusic.com'']. Henta 18. oktober 2018</ref> Attende i det sivile i 1946, turnerte han med [[The Duke of Paducah|Whitey Ford]] og andre før han vart med i orkesteret til [[Red Foley]] på The Opry. Han byrja òg å spele som studiomusikar, stundom i lag med ei gruppe som bestod av [[Jerry Byrd]], Louis Innis og Zeke Turner, og vart kjend som det første [[The Nashville A-Team|Nashville studio A-team]].<ref name=grave/> Jackson spelte på mange av [[Hank Williams]] sine klassiske innspelingar frå seint i 1940-åra, inkludert «[[Lovesick Blues]]».<ref name=wolfe/> I 1950-åra spelte han med [[Webb Pierce]], [[Faron Young]], [[Ray Price]] og i 1960-åra med artistar som [[George Jones]] og [[Bill Monroe]],<ref name=grave>[https://www.findagrave.com/memorial/12164285 Tommy Jackson, ''FindaGrave.com'']. Henta 18. oktober 2018</ref> då han vart ein av dei mest etterspurde studiomusikarane i Nashville.<ref name=allmusic/> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Tommy Jackson (musician)|Tommy Jackson (musician)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. oktober 2018.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Musikarar frå Birmingham i Alabama]] [[Kategori:USA-amerikanske studiomusikarar]] [[Kategori:USA-amerikanske countryfelespelarar]] jzk94uqgcv7gnj3z9c374oraoi8w02k 0 370238 3399047 3153928 2022-08-16T19:14:22Z Ranveig 39 Ranveig flytte sida [[Blikkfløyte]] til [[Blekkfløyte]]: Jf. Nynorskordboka wikitext text/x-wiki {{infoboks instrument}} '''Blikkfløyte''' er eit [[musikkinstrument]] som ofte blir brukt i [[folkemusikk]], særleg i [[skotsk folkemusikk|skotsk]] og [[irsk folkemusikk]]. Av utsjånad kan blikkfløyte minna om ei tynn [[blokkfløyte]] i [[metall]], men ei vanleg blikkfløyta har berre seks fingerhpl, som ein dekker med peikefinger, langfinger og ringfinger på kvar hand. == Register == Blikkfløyter har vanlegvis eit omfang på kring to [[oktav]]ar. De er [[diatonisk skala|diatone]] og normalt lageat for å spela i ein [[dur]]skala. Ei D-fløyte, som er den vanlegaste tradisjonelle fløyta, kan såleis spela to durskalaer frå D1 til D3. Det øvste registeret speler ein normalt med dei same grepa som det nedste, men med sterkare luftstraum. På dei fleste fløyter finst det i tillegg til dei ordinære grepa med stor [[ters]] og [[septim]] også eit [[gaffelgrep]] for [[liten septim]], ofte med hola 2-3-4-6 dekka. Dette gjer at ein i tillegg til grunntonearten også kan spela den [[subdominant]]e durtonearten, altså G-dur på ei D-fløyte. I subdominanttonearten vil fløyta ikkje dekka to heile oktavar, men ein heil pluss to halve. Ein kan også spela [[parallelltoneart]]ane h-[[moll]] og e-moll, og eventuelt a-moll. Andre toneartar må ein spela ved å bruk halvdekka fingerhol, ettersom det normalt ikkje finst andre stabile gaffelgrep på tradisjonelle fløyter. Nokre fløytemakarar lagar også tenorfløyter, kalla ''low whistles'' på engelsk. Desse kling ein oktav under dei vanlege fløytene og har gjerne ein varm, rund tone. == Produksjon == Tidlegare var blikkfløyter som regel svært billige instrument, jf. den engelske nemninga ''penny whistle''. Billige fløyter er framleis utbreidde, t.d. Generation, som består av eit messingrøyr med støypt plastmunnstykke, og Clarke, som er laga av ei blikkplate som er rulla sammen til ein konus, med treblokk. Det har også kom til stadig meir forseggjorte og akustisk nøyaktige fløyter av ulike materiale, som plast, aluminium og tre. == Utøvarar == I Norge er særleg [[Steinar Ofsdal]] og [[Hans Fredrik Jacobsen]] kjende for å spela blikkfløyte, men også folkemusikkinspirerte band som [[Vamp]] og [[Hellbillies]] har brukt instrumentet. ==Kjelder== <div class="references-small"> *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Blikkfløyte|Blikkfløyte]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 13. juli 2019.'' </div> == Bakgrunnsstoff== * [http://www.abellflute.com/ Abell Flute Company] * [http://www.burkewhistles.com/ Michael Burke Pennywhistle Company] * [http://www.clarketinwhistle.com/ Clarke Tinwhistle Company] * [http://www.feadog.ie Feadóg] * [http://www.colingoldie.de/ Colin Goldie (fløytemaker), tidligere Overton] * [http://www.reyburnwhistles.com/ Reyburn Whistles] * [http://www.daveshaw.co.uk Dave Shaw (fløytemaker)] * [https://web.archive.org/web/20111214014247/http://www.susato.com/konakart/SelectCat.do?catId=138&prodsFound=-1&category=Pennywhistles Susato Pennywhistles] * [https://web.archive.org/web/20110526203210/http://www.sweetheartflute.com/index.html Sweetheart Flute Co.] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fløyter]] [[Kategori:Folkemusikkinstrument]] o52cvbsb21hj8r8cal20tmabpx40090 3399049 3399047 2022-08-16T19:15:13Z Ranveig 39 blikk > blekk wikitext text/x-wiki {{infoboks instrument}} '''Blekkfløyte''' er eit [[musikkinstrument]] som ofte blir brukt i [[folkemusikk]], særleg i [[skotsk folkemusikk|skotsk]] og [[irsk folkemusikk]]. Av utsjånad kan blekkfløyte minna om ei tynn [[blokkfløyte]] i [[metall]], men ei vanleg blikkfløyta har berre seks fingerhpl, som ein dekker med peikefinger, langfinger og ringfinger på kvar hand. == Register == Blekkfløyter har vanlegvis eit omfang på kring to [[oktav]]ar. De er [[diatonisk skala|diatone]] og normalt lageat for å spela i ein [[dur]]skala. Ei D-fløyte, som er den vanlegaste tradisjonelle fløyta, kan såleis spela to durskalaer frå D1 til D3. Det øvste registeret speler ein normalt med dei same grepa som det nedste, men med sterkare luftstraum. På dei fleste fløyter finst det i tillegg til dei ordinære grepa med stor [[ters]] og [[septim]] også eit [[gaffelgrep]] for [[liten septim]], ofte med hola 2-3-4-6 dekka. Dette gjer at ein i tillegg til grunntonearten også kan spela den [[subdominant]]e durtonearten, altså G-dur på ei D-fløyte. I subdominanttonearten vil fløyta ikkje dekka to heile oktavar, men ein heil pluss to halve. Ein kan også spela [[parallelltoneart]]ane h-[[moll]] og e-moll, og eventuelt a-moll. Andre toneartar må ein spela ved å bruk halvdekka fingerhol, ettersom det normalt ikkje finst andre stabile gaffelgrep på tradisjonelle fløyter. Nokre fløytemakarar lagar også tenorfløyter, kalla ''low whistles'' på engelsk. Desse kling ein oktav under dei vanlege fløytene og har gjerne ein varm, rund tone. == Produksjon == Tidlegare var blekkfløyter som regel svært billige instrument, jf. den engelske nemninga ''penny whistle''. Billige fløyter er framleis utbreidde, t.d. Generation, som består av eit messingrøyr med støypt plastmunnstykke, og Clarke, som er laga av ei blikkplate som er rulla sammen til ein konus, med treblokk. Det har også kom til stadig meir forseggjorte og akustisk nøyaktige fløyter av ulike materiale, som plast, aluminium og tre. == Utøvarar == I Norge er særleg [[Steinar Ofsdal]] og [[Hans Fredrik Jacobsen]] kjende for å spela blekkfløyte, men også folkemusikkinspirerte band som [[Vamp]] og [[Hellbillies]] har brukt instrumentet. ==Kjelder== <div class="references-small"> *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Blikkfløyte|Blekkfløyte]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 13. juli 2019.'' </div> == Bakgrunnsstoff== * [http://www.abellflute.com/ Abell Flute Company] * [http://www.burkewhistles.com/ Michael Burke Pennywhistle Company] * [http://www.clarketinwhistle.com/ Clarke Tinwhistle Company] * [http://www.feadog.ie Feadóg] * [http://www.colingoldie.de/ Colin Goldie (fløytemaker), tidligere Overton] * [http://www.reyburnwhistles.com/ Reyburn Whistles] * [http://www.daveshaw.co.uk Dave Shaw (fløytemaker)] * [https://web.archive.org/web/20111214014247/http://www.susato.com/konakart/SelectCat.do?catId=138&prodsFound=-1&category=Pennywhistles Susato Pennywhistles] * [https://web.archive.org/web/20110526203210/http://www.sweetheartflute.com/index.html Sweetheart Flute Co.] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fløyter]] [[Kategori:Folkemusikkinstrument]] 3lxleacm8t2x5v20pmq3jtxs0fb53k2 3399052 3399049 2022-08-16T19:26:52Z Ranveig 39 Døme wikitext text/x-wiki {{infoboks instrument}} '''Blekkfløyte''' er eit [[musikkinstrument]] som ofte blir brukt i [[folkemusikk]], særleg i [[skotsk folkemusikk|skotsk]] og [[irsk folkemusikk]]. Av utsjånad kan blekkfløyte minna om ei tynn [[blokkfløyte]] i [[metall]], men ei vanleg blikkfløyta har berre seks fingerhpl, som ein dekker med peikefinger, langfinger og ringfinger på kvar hand. == Register == Blekkfløyter har vanlegvis eit omfang på kring to [[oktav]]ar. De er [[diatonisk skala|diatone]] og normalt lageat for å spela i ein [[dur]]skala. Ei D-fløyte, som er den vanlegaste tradisjonelle fløyta, kan såleis spela to durskalaer frå D1 til D3. Det øvste registeret speler ein normalt med dei same grepa som det nedste, men med sterkare luftstraum. På dei fleste fløyter finst det i tillegg til dei ordinære grepa med stor [[ters]] og [[septim]] også eit [[gaffelgrep]] for [[liten septim]], ofte med hola 2-3-4-6 dekka. Dette gjer at ein i tillegg til grunntonearten også kan spela den [[subdominant]]e durtonearten, altså G-dur på ei D-fløyte. I subdominanttonearten vil fløyta ikkje dekka to heile oktavar, men ein heil pluss to halve. Ein kan også spela [[parallelltoneart]]ane h-[[moll]] og e-moll, og eventuelt a-moll. Andre toneartar må ein spela ved å bruk halvdekka fingerhol, ettersom det normalt ikkje finst andre stabile gaffelgrep på tradisjonelle fløyter. Nokre fløytemakarar lagar også tenorfløyter, kalla ''low whistles'' på engelsk. Desse kling ein oktav under dei vanlege fløytene og har gjerne ein varm, rund tone. == Produksjon == Tidlegare var blekkfløyter som regel svært billige instrument, jf. den engelske nemninga ''penny whistle''. Billige fløyter er framleis utbreidde, t.d. Generation, som består av eit messingrøyr med støypt plastmunnstykke, og Clarke, som er laga av ei blikkplate som er rulla sammen til ein konus, med treblokk. Det har også kom til stadig meir forseggjorte og akustisk nøyaktige fløyter av ulike materiale, som plast, aluminium og tre. == Utøvarar == I Norge er særleg [[Steinar Ofsdal]] og [[Hans Fredrik Jacobsen]] kjende for å spela blekkfløyte, men også folkemusikkinspirerte band som [[Vamp]] og [[Hellbillies]] har brukt instrumentet. ==Døme== <gallery> Dancing Willow - Demo-CD 2007 02 - The foggy dew.ogg|Den irske balladen [[The Foggy Dew]] spelt av Dancing Willow på blekkfløyte og [[viola da gamba]] Buachaill on Eirne D tin whistle.ogg|«Buachaill on Eirne» på blekkfløyte </gallery> ==Kjelder== {{refstart}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Blikkfløyte|Blikkfløyte]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 13. juli 2019.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff== * [http://www.abellflute.com/ Abell Flute Company] * [http://www.burkewhistles.com/ Michael Burke Pennywhistle Company] * [http://www.clarketinwhistle.com/ Clarke Tinwhistle Company] * [http://www.feadog.ie Feadóg] * [http://www.colingoldie.de/ Colin Goldie (fløytemaker), tidligere Overton] * [http://www.reyburnwhistles.com/ Reyburn Whistles] * [http://www.daveshaw.co.uk Dave Shaw (fløytemaker)] * [https://web.archive.org/web/20111214014247/http://www.susato.com/konakart/SelectCat.do?catId=138&prodsFound=-1&category=Pennywhistles Susato Pennywhistles] * [https://web.archive.org/web/20110526203210/http://www.sweetheartflute.com/index.html Sweetheart Flute Co.] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fløyter]] [[Kategori:Folkemusikkinstrument]] 13na6je7rpc0vz253rp3s2e6bcwqro3 3399053 3399052 2022-08-16T19:27:19Z Ranveig 39 /* Register */ wikitext text/x-wiki {{infoboks instrument}} '''Blekkfløyte''' er eit [[musikkinstrument]] som ofte blir brukt i [[folkemusikk]], særleg i [[skotsk folkemusikk|skotsk]] og [[irsk folkemusikk]]. Av utsjånad kan blekkfløyte minna om ei tynn [[blokkfløyte]] i [[metall]], men ei vanleg blikkfløyta har berre seks fingerhpl, som ein dekker med peikefinger, langfinger og ringfinger på kvar hand. == Register == Blekkfløyter har vanlegvis eit omfang på kring to [[oktav]]ar. Dei er [[diatonisk skala|diatone]] og normalt laga for å spela i ein [[dur]]skala. Ei D-fløyte, som er den vanlegaste tradisjonelle fløyta, kan såleis spela to durskalaer frå D1 til D3. Det øvste registeret speler ein normalt med dei same grepa som det nedste, men med sterkare luftstraum. På dei fleste fløyter finst det i tillegg til dei ordinære grepa med stor [[ters]] og [[septim]] også eit [[gaffelgrep]] for [[liten septim]], ofte med hola 2-3-4-6 dekka. Dette gjer at ein i tillegg til grunntonearten også kan spela den [[subdominant]]e durtonearten, altså G-dur på ei D-fløyte. I subdominanttonearten vil fløyta ikkje dekka to heile oktavar, men ein heil pluss to halve. Ein kan også spela [[parallelltoneart]]ane h-[[moll]] og e-moll, og eventuelt a-moll. Andre toneartar må ein spela ved å bruk halvdekka fingerhol, ettersom det normalt ikkje finst andre stabile gaffelgrep på tradisjonelle fløyter. Nokre fløytemakarar lagar også tenorfløyter, kalla ''low whistles'' på engelsk. Desse kling ein oktav under dei vanlege fløytene og har gjerne ein varm, rund tone. == Produksjon == Tidlegare var blekkfløyter som regel svært billige instrument, jf. den engelske nemninga ''penny whistle''. Billige fløyter er framleis utbreidde, t.d. Generation, som består av eit messingrøyr med støypt plastmunnstykke, og Clarke, som er laga av ei blikkplate som er rulla sammen til ein konus, med treblokk. Det har også kom til stadig meir forseggjorte og akustisk nøyaktige fløyter av ulike materiale, som plast, aluminium og tre. == Utøvarar == I Norge er særleg [[Steinar Ofsdal]] og [[Hans Fredrik Jacobsen]] kjende for å spela blekkfløyte, men også folkemusikkinspirerte band som [[Vamp]] og [[Hellbillies]] har brukt instrumentet. ==Døme== <gallery> Dancing Willow - Demo-CD 2007 02 - The foggy dew.ogg|Den irske balladen [[The Foggy Dew]] spelt av Dancing Willow på blekkfløyte og [[viola da gamba]] Buachaill on Eirne D tin whistle.ogg|«Buachaill on Eirne» på blekkfløyte </gallery> ==Kjelder== {{refstart}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Blikkfløyte|Blikkfløyte]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 13. juli 2019.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff== * [http://www.abellflute.com/ Abell Flute Company] * [http://www.burkewhistles.com/ Michael Burke Pennywhistle Company] * [http://www.clarketinwhistle.com/ Clarke Tinwhistle Company] * [http://www.feadog.ie Feadóg] * [http://www.colingoldie.de/ Colin Goldie (fløytemaker), tidligere Overton] * [http://www.reyburnwhistles.com/ Reyburn Whistles] * [http://www.daveshaw.co.uk Dave Shaw (fløytemaker)] * [https://web.archive.org/web/20111214014247/http://www.susato.com/konakart/SelectCat.do?catId=138&prodsFound=-1&category=Pennywhistles Susato Pennywhistles] * [https://web.archive.org/web/20110526203210/http://www.sweetheartflute.com/index.html Sweetheart Flute Co.] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fløyter]] [[Kategori:Folkemusikkinstrument]] a0kgk5jdfhbwp4zlwt3bjf0ufpshf8z 0 373108 3399127 3384703 2022-08-17T10:46:42Z Ranveig 39 /* Studioalbum */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist | namn = Camel | bilete = Camel In Concert.jpg | bilettekst = Camel på scenen i 2003. | bakgrunn = gruppe | opphav = [[Guildford]], [[Surrey]], England | sjanger = {{hlist|[[Progressiv rock]]}} | aktive år = Sidan 1971 | selskap = {{hlist|[[Music Corporation of America|MCA]]|[[Deram Records|Deram]]|Gama|[[Janus]]|[[Decca Records|Decca]]|Camel Productions}} | nettstad = camelproductions.com | medlemmer = {{unbulleted list|[[Andrew Latimer]]|[[Colin Bass]]|Denis Clement|[[Peter Jones (British musician)|Pete Jones]]}} | tidlegare medlemmer = {{unbulleted list|[[Andy Ward]]|[[Peter Bardens]]|Doug Ferguson|[[Mel Collins]]|[[Richard Sinclair]]|[[Jan Schelhaas]]|[[Dave Sinclair]]|[[Kit Watkins]]|[[Chris Rainbow]]|[[David Paton]]|[[Paul Burgess]]|[[Mickey Simmonds]]|[[Guy LeBlanc]]| [[Ton Scherpenzeel]]}} }} '''Camel''' er eit engelsk [[progressiv rock|progressivt rockeband]] skipa i Guildford i Surrey i 1971. Det vart leia av gitaristen [[Andrew Latimer]], og har gjeve ut fjorten originale studioalbum og fjorten singlar, i tillegg til mange konsertalbum og DVD-ar. Musikken deira har ofte vore instrumental med hovudvekt på melodiar og i ein kombinasjon av [[rock]], [[pop]], [[jazz]], [[blues]], [[folkemusikk|folk]], [[klassisk musikk|klassisk]] og [[electronica]]. Bandet slo aldri gjennom hos dei store massane, men har hatt ein fast fanskare gjennom åra med album som ''[[Mirage av Camel|Mirage]]'', ''[[The Snow Goose]]'' og ''[[Moonmadness]]''. Dei overlevde [[punkrock]]en og gjeekk mot ei meir jazzaktig og kommersiell retning, men tok ein sju år lang pause i midten av 1980-åra. Sidan 1991 har bandet vore sjølvstendig og gjeve ut mellom anna ''[[Dust and Dreams]]'', ''[[Harbour of Tears]]'' og ''[[Rajaz]]'' på sitt eige selskap. Dei har ikkje gjeve ut studioalbum sidan 2002, men har halde fram å turnere. Musikken deira har påverka fleire seinare artistar, som [[Marillion]] og [[Opeth]].<ref name="blake">{{cite web | url= https://www.loudersound.com/features/steve-rothery-people-still-think-marillion-are-a-scottish-heavy-metal-band | tittel= Steve Rothery: «People still think Marillion are a Scottish heavy metal band» | work=Louder | first=Mark | last=Blake | date=22. mars 2017 | accessdate=7. november 2019}}</ref><ref>{{cite web | url= https://www.guitarworld.com/news/mikael-akerfeldt-opeth-discusses-camels-moon-madness-record-changed-my-life | tittel= Mikael Akerfeldt of Opeth Discusses Camel's 'Moon Madness'—The Record That Changed My Life | work=Guitar World | first=Mikael | last=Akerfeldt | date=28. juli 2014 | accessdate=7. november 2019}}</ref> Musikkjournalisten [[Mark Blake]] skildra Camel som «dei store usungne heltane frå 70-tals progrock».<ref name="blake"/> ==Historie== ===1970-åra=== [[Andrew Latimer]] (gitar), [[Andy Ward]] (trommer) og Doug Ferguson (bass) hadde spelt som ein trio kalla The Brew kring [[Guildford]] i [[Surrey]] i England. Den 20. februar 1971, prøvespelte dei som bandet til songaren og låtskrivaren [[Phillip Goodhand-Tait]] og gav ut eit album med han i august 1971 kalla ''I Think I'll Write a Song'' for [[DJM Records]]. Dette vart det einaste albumet deira med Goodhand-Tait.<ref>{{cite web|url=http://www.pg-t.com/1970sdiary.html |title=Phillip Goodhand-Tait singer/låtskrivar |publisher=Pg-t.com |date=1979-03-25 |accessdate=7. november 2019}}</ref> Dei henta inn [[Peter Bardens]] (klaverinstrument) og etter ein første konsert for å fullføre ein avtale Bardens hadde 8. oktober 1971 i [[Belfast]] i Nord-Irland under namnet 'Peter Bardens' On', endra dei namn til Camel. Den første konserten deira var i [[Waltham Forest College|Waltham Forest Technical College i London]] som oppvarming for [[Wishbone Ash]] den 4. desember 1971. I august 1972 signerte Camel kontrakt med [[MCA Records]] og gav ut det sjølvoppkalla debutalbumet ''[[Camel av Camel|Camel]]'' (1973) eit halvt år seinare. Plata vart ikkje ein suksess og bandet gjekk vidare til [[Deram Records]]-avdelinga [[Decca Records]] (Storbritannia).<ref name=ALLMUSIC>{{cite web|last=Thomas |first=Stephen |url={{AllMusic|class=artist |id=p3821/biography |pure_url=yes}} |title=AllMusic Biography |publisher=AllMusic.com |date= |accessdate=7. november 2019}}</ref> I 1974 gav dei ut et andre albumet sitt, det kritikarroste ''[[Mirage av Camel|Mirage]]'', der Latimer òg spelte fløyte. Sjølv om det ikkje gjorde det godt i heimlandet, vart det ein suksess på den amerikanske vestkysten, og bandet turnerte i tre månader der.<ref name="ALLMUSIC" /> I 1976 kom det instrumentale og orkestrerte [[konseptalbum]]et ''[[The Snow Goose]]'' ut, inspirert av [[Paul Gallico]] si [[The Snow Goose: A Story of Dunkirk|novelle med same namn]]. Det vart gjennombrotet deira, men ikkje utan vanskar, i form av eit søksmål mot dei av Gallico. Fleire nettstader<ref name="wrongcopy2">{{cite web|url=http://www.magenta.co.il/camel/albums/tsg.htm|title=The Snow Goose|accessdate=7. november 2019}}</ref> skriv feilaktig at årsaka til dette var at Gallico «hata røyking» og meinte at bandet var knytt til [[sigarrettmerket Camel|sigarettmerket]].<ref name="rockdet">{{cite web|url=http://www.rockdetector.com/artist/uk/london/camel|title=CAMEL|accessdate=7. november 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20130519023613/http://www.rockdetector.com/artist/uk/london/camel#|archive-date=19. mai 2013|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> I røynda har Gallico sjølv skildra seg som ein «storrrøykar»<ref name="charlsmail">{{cite journal|journal=Charleston Daily Mail|title=It's Cheaper To Chop Up Pound Notes|page=6|authorlink=Paul Gallico|date=1947-07-17|url=https://newspaperarchive.com/charleston-daily-mail/1947-07-17/page-6#13753330789545&iipUpdate=39896689%7C%7C6|accessdate=7. november 2019}}</ref> og han protesterte berre på bakgrunn av brot på opphavsretten.<ref name="rockdet" /> Camel la så til 'Musikk inspirert av...' på framsida av plateomslaget og fjerna notata frå historia på baksida av omslaget.<ref name="wrongcopy2" /> Suksessen til albumet førte til at dei spelte i eit utseld [[Royal Albert Hall]] i London, med [[London Symphony Orchestra]] den 17. oktober 1975. Det fjerde albumet deira, ''[[Moonmadness]]'' frå 1976, heldt fram suksessen, men var det siste med den originale besetninga. [[Mel Collins]] på [[saksofon]] og [[fløyte]] kom med på den påfølgjande turneen, og skulle spele med bandet dei neste åtte åra. Trommeslagaren Ward pressa bandet i ei meir jazzaktig retning, og dette kravet førte til at Ferguson slutta tidleg i 1977.<ref name="ALLMUSIC" /><ref>{{cite web |url=http://www.magenta.co.il/camel/faq/faq-body.htm#4a |title=Frequently Asked Questions |last=Zwebner |first=Ofir |author2=Lasse Ødegård |work=Skylines – Camel Web Site}}</ref> Ferguson vart med i bandet [[Headwaiter]] og vart seinare ein [[eigedomsutviklar]].<ref>{{cite web |url=http://www.magenta.co.il/camel/members/members-body.htm#ferguson |title=Camel's members careers |last=Zwebner |first=Ofir |work=Skylines – Camel Web Site}}</ref> Både ''Snow Goose'' og ''Moonmadness'' har selt til sølvplate i [[Storbritania]].<ref>{{cite web|url=http://www.bpi.co.uk/certified-awards.aspx |title=Certified Awards |publisher=Bpi.co.uk |accessdate=7. november 2019}}</ref> [[Richard Sinclair]] (tidlegare i [[musikkgruppa Caravan|Caravan]]) erstatta Ferguson og Mel Collins vart medlem av bandet offisielt. Denne besetninga gav ut ''[[Rain Dances]]'' (1977) og ''[[Breathless av Camel|Breathless]]'' (1978). Sistnemnde vart det siste albumet med Bardens, som annonserte at han slutta før den påfølgjande turneen. Han vart erstatta av to klaverspelarar: [[Dave Sinclair]] (syskenbarnet til Richard som òg hadde spelt i Caravan) og [[Jan Schelhaas]] (òg frå Caravan). Sinclair-slektningane slutta begge i bandet etter turneen og vart erstatta av klaverspelaren [[Kit Watkins]] og bassisten [[Colin Bass]]. Collins slutta òg som offisielt medlem av bandet på denne tida. Denne besetninga spelte inn det meir kommersielle ''[[I Can See Your House from Here]]'' (1979), eit album som skapte problem for marknadsføringa på grunn av det uærbødige omslaget, som synte ein krossfesta astronaut som ser ned på jorda. Albumet var det mest varierte Camel hadde gjeve ut til då, og varierte frå den kjappe «Wait», til frodig orkestrering («Who We Are», «Survival») og lett, sequencer-driven electronica («Remote Romance») til den ti minuttar lange instrumentalen «Ice», med Latimer på emosjonell sologitar. ===1980-åra=== Camel vende attende til konseptalbumet for den neste innspelinga si: ''[[Nude av Camel|Nude]]'' (1981) og er basert på ei sann soge om ein japansk soldat ([[Hiroo Onoda]]) som vart funnen på ei øy mange år etter andre verdskrigen var over, utan at han var klar over at krigen var over. [[Duncan Mackay]] spelte det meste av klaverinstrumenta i staden for Watkins og Schelhaas, som var involverte i andre prosjekt, men dei kom attende for turneen. Dette var det første albumet med tekstar av den framtidige kona til Latimer, Susan Hoover. I midten av 1981 slutta Ward å spele trommer på grunn av alkohol- og narkotikamisbruk og Camel vart oppløyst i det stille. Fleire år seinare vart det avslørt at Ward hadde prøvd å ta sjølvmord.<ref>{{cite web|url=http://www.camelproductions.com/CamelTimeline1964_1981_v2.html |title=Camel Timeline 1964–1981 |publisher=Camelproductions.com |accessdate=7. november 2019}}</ref> Utan eit band, men med ein kontrakt å oppfylle og etter press frå Decca om ein «hitsong», fekk Latimer med seg ei rekkje gjeste- og studiomusikarar, inkludert bassisten [[David Paton]], songaren [[Chris Rainbow]] og gitaristen og klaverspelaren [[Anthony Phillips]] i [[Abbey Road studio]] tidleg i 1982. Resultatet vart albumet ''[[The Single Factor]]'', langt unna den tidlegare progressive hardrockstilen deira, men det gjekk inn på nedre del av albumlistene og vart etterfølgd av ein suksessrik tiårsjubileumsturné med David Paton, Chris Rainbow, Kit Watkins, [[Stuart Tosh]] (trommer) and [[Andy Dalby]] (gitar) i tillegg til Latimer. Dette vart følgd av ein fem år lang rettsstrid med den tidlegare manageren deira om honorar. [[Ton Scherpenzeel]] (frå det nederlandske progrockbandet [[Kayak]]) vart med Latimer som den nye klaverspelaren til Camel, i lag med [[Paul Burgess]] (frå [[10cc]]) på trommer for ''[[Stationary Traveller]]'' i 1984. Colin Bass kom attende (for godt) for å fylle stillinga som bassist for turneen, der òg Chris Rainbow var med på kor- og stundom solovokal og noko klaverinstrument. Konsertane i [[Hammersmith Odeon]] vart filma og her hadde dei òg med seg ein ekstra klaverspelar, [[Richie Close]] (som døydde få år seinare av [[legionærsjukdom]]) i tillegg til gjesteframferder frå Peter Bardens og Mel Collins. Etter det følgjande konsertalbumet ''[[Pressure Points]]'' seint i 1984, var kontrakt med Decca over. Latimer klarte ikkje å få kontrakt med andre britiske plateselskap og Camel forsvann raskt frå rampelyset. Latimet valde å flytte til [[Mountain View i California]] då søksmålet enda i hans favør.<ref>{{cite web|url=http://www.magenta.co.il/camel/faq/faq-body.htm |title=Magenta Camel faq |publisher=Magenta.co.il |accessdate=7. november 2019}}</ref> ===1990-åra=== Etter ein sju år lang pause henta Latimet fram att namnet Camel og gav ut eit nytt album, ''[[Dust and Dreams]]'', i 1991. Delar av det hadde alt blitt spelt inn attende i 1988, før Latimer flytta til USA og med alle medlemmane i den førre inkarnasjonen. Albumet, som var inspirert av den klassiske romanen til [[John Steinbeck]], ''[[The Grapes of Wrath]]'' (1939), er hovudsakleg instrumentalt. Det kom ut på Latimer sitt eige Camel Productions og, medan noko av det var ein triumferande tilbakeblikk til dei progressive røtene deira, var det delar som var skuffande midt på treet.<ref>{{cite web|url=http://www.last.fm/music/Andrew+Latimer |title=last FM bio |publisher=Last.fm |date=2009-02-11 |accessdate=7. november 2019}}</ref> Fylskkrrekken til Scherpenzeel hindra han i stor grad å delta på turnear, så den tidlegare [[Mike Oldfield]]- og [[Fish]]-klaverspelaren [[Mickey Simmonds]] vart med Latimer, Bass og Burgess for comebackturneen deira i 1992. I 1993 kom det ut eit dobbelt konsertalbum frå turneen, spelt inn i Nederland, ''[[Never Let Go av Camel|Never Let Go]]''. I 1994 skipa dei tidlegare medlemmane Bardens og Ward bandet [[Mirage frå Storbritannia|Mirage]] med medlemmar frå [[musikkgruppa Caravan|Caravan]]. I denne inkarnasjonen spelte dei ein kort europeisk turné med dei setlisste som bestod av fleire Camel-songar, men det vart etter korrt tid eit band leia av Barden utan andre frå Camel eller Caravan. Inspirert av dødsfallet til faren, skreiv Latimer og Hoover ''[[Harbour of Tears]]'' (kallenamnet til [[Cobh]]), ei hamn i Irland der mange segla ut frå til USA under [[den store svelta i Irland]] mellom 1845 og 1852). Plata vart spelt inn som Camel og gjeve ut i 1996. I 1997 turnerte Camel igjen vestkysten av USA, Japan og Europa (slik dei hadde gjort i 1992) med ei besetning som bestod av Latimer, Bass og ein ny trommeslagar, [[trommeslagaren Dave Stewart|Dave Stewart]], i lag med [[Foss Patterson]] på klaverinstrument. Turneen resulterte i konsertalbumet ''[[Coming of Age av Camel|Coming of Age]]''. I 1999 spelte Latimer, Stewart, Bass og Scherpenzeel inn ''[[Rajaz]]''. Det var ein spontan komposisjon inspirert av rytmen frå fotstega til [[kamel]]en som hjelper trøytte reisande å nå fram til destinasjonen sin. Latimer vart gripen av dette temaet og tok Camel attende til progrockrøtene.<ref>{{cite web|url=http://www.camelproductions.com/CamelTimeline1982_2K_v2.html |title=Camel timeline 1982–2000 |publisher=Camelproductions.com |accessdate=7. november 2019}}</ref> ===2000-åra=== Trommeslagaren Stewart slutta i bandet då han fekk tilbode om å drive ein trommeforretning i Skottland, og vart erstatta av fransk-kanadiske [[Denis Clement]] på trommer, og Scherpenzeel slutta og vart erstatta av [[Guy LeBlanc]] på klaverinstrument. Latimer, Bass, LeBlanc og Clement turnerte så i Sør-Amerika i 2001. I 2002 gav denne kvartetten ut ''[[A Nod and a Wink]]'', der fløyta til Latimer dominerte. Albumet var dedisert til [[Peter Bardens]], som døydde i januar 2002. Etter nokre noko trøblete konsertturnear dei siste åra, annonserte Camel Productions at 2003-turneen kom til å bli den siste. Klaverspelaren Guy LeBlanc måtte slutta kort tid før konserten kom i gang fordi kona vart sjuk, og vart erstatta av [[Tom Brislin]] (i USA) og ein togreisande Ton Scherpenzeel (i Europa). Den amerikanske turneen inkluderte ein konsert på [[NEARfest]], ein prestisjefylt progrockfestival. Latimer byrja å arbeide med akustiske versjonar av gamle Camel-songar, men dette vart skrinlagd.<ref>{{cite web|author= |url=https://www.youtube.com/watch?v=xCyat45-EgI |title=interview with Guy LeBlanc |publisher=YouTube.com |date=2008-04-20 |accessdate=7. november 2019}}</ref> I 2006 prøvespelte Latimer som gitarist og vokalist for ein turné med [[Roger Waters]], men [[Dave Kilminster]] fekk til slutt denne rolla. I oktober 2006 flytta Latimer attende til Storbritannia med føremålet å spele inn og gje ut nye Camel-album frå heimlandet og fullføre eit prosjekt han starta i 2003 med [[Andy Ward]] og Doug Ferguson.<ref>{{cite web|url=http://www.camelproductions.com/CamelTimeline2000_.html |title=Camel timeline 2000 |publisher=Camelproductions.com |accessdate=7. november 2019}}</ref><ref>{{cite web|author= |url=https://www.youtube.com/watch?v=QsBvo-nV3es |title=YouTube Left Luggage |publisher=YouTube.com |accessdate=7. november 2019}}</ref> I mai 2007 annonserte Susan Hoover via heimesida til Camel Productions og nyhendebrev at Andrew Latimer leid av den progressive blodsjukdomen [[polycytemia vera]] sidan 1992 som hadde utvikla seg til [[myelofibrose]]. Dette var dels årsaka til at Camel slutta å turnere. Latimer gjekk gjennom [[cellegiftbehandling]] og ein [[beinmargstransplantasjon]] i november 2007.<ref>{{cite web|url=http://www.camelproductions.com/news.html |title=Camel News |publisher=Camelproductions.com |accessdate=7. november 2019}}</ref> ===2010-åra=== Latimer svara godt på behandlinga og han medverka med gitarsoloar og vokal til [[David Minasian]]-albumet ''Random Acts of Beauty'' (august 2010).<ref>{{cite web|author=David Minasian |url=http://davidminasian.blogspot.com/ |title=David Minasian blog 26. oktober 2009 |publisher=Davidminasian.blogspot.com |date=2010-07-08 |accessdate=7. november 2019}}</ref> I september 2010 annonserte Camel Productions at Latimer og Denis Clement hadde byrja å skrive songar til eit nytt Camel-album. 28. oktober 2013 framførte Camel heile ''The Snow Goose'' for første gongen sidan 1975 i Barbican Arts Centre i London.<ref>{{cite web |url=http://www.barbican.org.uk/music/event-detail.asp?ID=14826 |title=Barbican Arts Centre site |accessdate=7. november 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130324223007/http://www.barbican.org.uk/music/event-detail.asp?ID=14826# |archive-date=24. mars 2013 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> Dei la så ut på ein turné i Europa. I tillegg gav bandet ut ei nyinnspeling av ''The Snow Goose'' den 4. november 2013.<ref name="camelproductions1">{{cite web|title=Camel have re-recorded The Snow Goose|url=http://www.camelproductions.com/news.html|publisher=Camel Productions|accessdate=27. september 2013}}</ref> Camel la ut på ny turné i juli 2015 i Europa og heldt nokre konsertar i Japan i mai 2016. Nye konsertar vart halde i 2017. ==Medverkande== ===Medlemmar=== {{col-begin}} {{col-2}} ;Medlemmar * [[Andrew Latimer]] – [[gitar]], [[synging|vokal]], [[fløyte]], [[blokkfløyte]], [[klaverinstrument]], [[bassgitar]] <small>(sidan 1971)</small> * [[Colin Bass]] – bassgitar, vokal, keyboard, akustisk gitar <small>(1979–1981, sidan 1984)</small> * Denis Clement – [[trommer]], [[perkusjon]], [[bassgitar|bandlaus bass]], [[blokkfløyte]]<small> (sidan 2000)</small> * [[Peter Jones frå Storbritannia|Pete Jones]] – [[klaverinstrument]], [[singing|vokal]], [[saksofon]] <small>(sidan 2016)</small> {{col-2}} ;Tidlegare medlemmar * [[Andy Ward]] – trommer, perkusjon <small>(1971–1981)</small> * [[Peter Bardens]] – klaverinstrument, vokal <small>(1971–1978; død 2002)</small> * Doug Ferguson – bass, vokal <small>(1971–1977)</small> * [[Mel Collins]] – [[saksofon]], fløyte <small>(1977–1979; turnerte 1976–1977)</small> * [[Richard Sinclair]] – bass, vokal <small>(1977–1979)</small> * [[Jan Schelhaas]] – klaverinstrument <small>(1978–1981)</small> * [[Dave Sinclair]] – klaverinstrument <small>(1978–1979)</small> * [[Kit Watkins]] – klaverinstrument, fløyte <small>(1979–1981; turnerte 1982)</small> * [[Chris Rainbow]] – vokal, klaverinstrument <small>(1982–1984; død 2015)</small> * [[David Paton]] – bass, vokal <small>(1982–1984)</small> * [[Paul Burgess]] – trommer, perkusjon <small>(1984–1992)</small> * Richie Close - klaverinstrument <small>(turnerte 1984; død 1991)</small> * [[Mickey Simmonds]] – klaverinstrument <small>(1991–1992)</small> * Foss Patterson - klaverinstrument <small>(turnerte 1997)</small> * Dave Stewart – trommer, perkusjon <small>(1997–2000)</small> * [[Guy LeBlanc]] – klaverinstrument, vokal <small>(2000–2015; død 2015)</small> * [[Ton Scherpenzeel]] – [[klaverinstrument]] <small>(1984, 1991, 1999; turnerte 2003, 2014–2016)</small> * Jason Hart – klaverinstrument, akustisk gitar, vokal <small>(turnerte 2013–2016)</small> {{col-end}} === Tidslinje === <timeline> ImageSize = width:1000 height:470 PlotArea = left:100 bottom:120 top:0 right:05 Alignbars = justify DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:10/10/1971 till:01/06/2018 TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy Legend = orientation:vertical position:bottom columns:4 ScaleMajor = increment:2 start:1972 ScaleMinor = increment:1 start:1972 Colors = id:voc value:red legend:Vokal id:ww value:gray(0.6) legend:Blåseinstrument id:g value:green legend:Gitar id:key value:purple legend:Klaverinstrument id:b value:blue legend:Bass id:dr value:orange legend:Trommer id:albums value:black legend:Studioutgåve id:bars value:gray(0.9) BackgroundColors = bars:bars LineData = at:01/02/1973 color:black layer:back at:01/03/1974 color:black layer:back at:01/04/1975 color:black layer:back at:26/03/1976 color:black layer:back at:17/09/1977 color:black layer:back at:22/09/1978 color:black layer:back at:29/10/1979 color:black layer:back at:01/01/1981 color:black layer:back at:06/05/1982 color:black layer:back at:01/08/1984 color:black layer:back at:10/09/1991 color:black layer:back at:15/01/1996 color:black layer:back at:21/10/1999 color:black layer:back at:19/07/2002 color:black layer:back PlotData= width:11 textcolor:black align:left anchor:from shift:(10,-4) bar:Andrew&nbsp;Latimer from:start till:end color:g bar:Andrew&nbsp;Latimer from:01/11/1973 till:end color:ww width:7 bar:Andrew&nbsp;Latimer from:start till:end color:voc width:3 bar:Chris&nbsp;Rainbow from:01/01/1982 till:01/10/1984 color:voc bar:Chris&nbsp;Rainbow from:01/01/1982 till:01/10/1984 color:key width:3 bar:Mel&nbsp;Collins from:01/07/1976 till:01/10/1978 color:ww bar:Andy&nbsp;Dalby from:01/01/1982 till:01/01/1984 color:g bar:Peter&nbsp;Bardens from:start till:01/07/1978 color:key bar:Peter&nbsp;Bardens from:start till:01/07/1978 color:voc width:3 bar:Jan&nbsp;Schelhaas from:01/07/1978 till:01/01/1982 color:key bar:David&nbsp;Sinclair from:01/07/1978 till:01/07/1979 color:key bar:Kit&nbsp;Watkins from:01/07/1979 till:01/01/1984 color:key bar:Kit&nbsp;Watkins from:01/07/1979 till:01/01/1984 color:ww width:3 bar:Ton&nbsp;Scherpenzeel from:01/01/1984 till:01/01/1992 color:key bar:Ton&nbsp;Scherpenzeel from:01/01/2003 till:01/01/2013 color:key bar:Ton&nbsp;Scherpenzeel from:01/01/2014 till:01/01/2016 color:key bar:Richie&nbsp;Close from:01/01/1984 till:01/10/1984 color:key bar:Mickey&nbsp;Simmonds from:01/01/1992 till:01/01/1997 color:key bar:Foss&nbsp;Patterson from:01/01/1997 till:01/01/2000 color:key bar:Guy&nbsp;LeBlanc from:01/01/2000 till:01/01/2003 color:key bar:Guy&nbsp;LeBlanc from:01/01/2013 till:01/01/2014 color:key bar:Tom&nbsp;Brislin from:01/01/2003 till:01/01/2004 color:key bar:Jason&nbsp;Hart from:01/01/2013 till:01/01/2016 color:key bar:Jason&nbsp;Hart from:01/01/2013 till:01/01/2016 color:g width:3 bar:Pete&nbsp;Jones from:01/01/2016 till:end color:key bar:Pete&nbsp;Jones from:01/01/2016 till:end color:ww width:7 bar:Pete&nbsp;Jones from:01/01/2016 till:end color:voc width:3 bar:Doug&nbsp;Ferguson from:start till:01/01/1977 color:b bar:Doug&nbsp;Ferguson from:start till:01/01/1977 color:voc width:3 bar:Richard&nbsp;Sinclair from:01/01/1977 till:01/07/1979 color:b bar:Richard&nbsp;Sinclair from:01/01/1977 till:01/07/1979 color:voc width:3 bar:Colin&nbsp;Bass from:01/07/1979 till:01/01/1982 color:b bar:Colin&nbsp;Bass from:01/07/1979 till:01/01/1982 color:voc width:3 bar:Colin&nbsp;Bass from:01/01/1984 till:end color:b bar:Colin&nbsp;Bass from:01/01/1984 till:end color:voc width:3 bar:David&nbsp;Paton from:01/01/1982 till:01/01/1984 color:b bar:David&nbsp;Paton from:01/01/1982 till:01/01/1984 color:voc width:3 bar:Andy&nbsp;Ward from:start till:01/01/1982 color:dr bar:Stuart&nbsp;Tosh from:01/01/1982 till:01/01/1984 color:dr bar:Paul&nbsp;Burgess from:01/01/1984 till:01/01/1997 color:dr bar:Dave&nbsp;Stewart from:01/01/1997 till:01/09/2000 color:dr bar:Denis&nbsp;Clement from:01/09/2000 till:end color:dr </timeline> ==Diskografi== ===Studioalbum=== {| class="wikitable" |- ! År !! Album !! Storbritannia<ref>{{Cite web|url=https://www.officialcharts.com/artist/2923/camel/|title=CAMEL &#124; full Official Chart History &#124; Official Charts Company|website=Officialcharts.com|accessdate=16. oktober 2019}}</ref> !! USA<ref>{{Cite web|url=https://www.billboard.com/music/camel|title=Camel Chart History|website=Billboard.com|accessdate=16. oktober 2019}}</ref> !! Nederland<ref>{{Cite web|url=https://dutchcharts.nl/|title=Dutch Charts|website=Dutchcharts.nl|accessdate=16. oktober 2019}}</ref> !! Noreg<ref>{{Cite web|url=https://www.vglista.no/artister/camel/|title=Camel|website=VG-lista 2019|accessdate=16. oktober 2019}}</ref> !! Sverige<ref>{{Cite web|url=https://dutchcharts.nl/showinterpret.asp?interpret=Camel|title=Discografie Camel |website=Dutchcharts.nl|accessdate=16. oktober 2019}}</ref> !! Spania !! Tyskland<ref>{{Cite web|url=https://www.offiziellecharts.de/album-details-34449|title=Offizielle Deutsche Charts - Offizielle Deutsche Charts|website=Offiziellecharts.de|accessdate=16. oktober 2019}}</ref>!! |- | 1973 || ''[[Camel av Camel|Camel]]'' || || || || || || || || |- | 1974 || ''[[Mirage av Camel|Mirage]]'' || || 149;&nbsp; 13 veker på lista || || || || || || |- | 1975 || ''[[The Snow Goose]]'' || 22;&nbsp; 13 veker på lista || 162;&nbsp; 5 veker på lista || || || || || || |- | 1976 || ''[[Moonmadness]]'' || 15;&nbsp; 6 veker på lista || 118;&nbsp; 13 veker på lista|| 26;&nbsp; 3 veker på lista|| || 48;&nbsp; 2 veker på lista || 21;&nbsp; 24 veker på lista || || |- | 1977 || ''[[Rain Dances]]'' || 20;&nbsp; 8 veker på lista || 136; 5 veker på lista || || 17;&nbsp; 1 veke på lista || 30;&nbsp; 2 veker på lista || 18;&nbsp; 4 veker på lista || 49;&nbsp; 1 veke på lista || |- | 1978 || ''[[Breathless av Camel|Breathless]]'' || 26;&nbsp; 1 veke på lista || 134; 10 veker på lista || || || || 26;&nbsp; 1 veke på lista || 40;&nbsp; 2 veker på lista || |- | 1979 || ''[[I Can See Your House from Here]]'' || 45;&nbsp; 3 veker på lista || 208 || || 18;&nbsp; 5 veker på lista || 36;&nbsp; 1 veke på lista || || || |- | 1981 || ''[[Nude av Camel|Nude]]'' || 34;&nbsp; 7 veker på lista || || 11;&nbsp; 9 veker på lista ||12;&nbsp; 10 veker på lista ||24;&nbsp; 3 veker på lista || 33;&nbsp; 2 veker på lista || 65;&nbsp; 1 veke på lista || |- | 1982 || ''[[The Single Factor]]'' || 57;&nbsp; 5 veker på lista || || 10;&nbsp; 10 veker på lista || 32;&nbsp; 5 veker på lista || || 30;&nbsp; 4 veker på lista || || |- | 1984 || ''[[Stationary Traveller]]'' || 57;&nbsp; 5 veker på lista|| || 16;&nbsp; 7 veker på lista || || 48;&nbsp; 1 veke på lista || 33;&nbsp; 2 veker på lista |||| |- | 1991 || ''[[Dust and Dreams]]'' || || ||39;&nbsp; 9 veker på lista || || || || || |- | 1996 || ''[[Harbour of Tears]]''|| || || 58;&nbsp; 8 veker på lista || || || || || |- | 1999 || ''[[Rajaz]]'' || || || || || || || || |- | 2002 || ''[[A Nod and a Wink]]'' || || || || || || || || |- |2013 || ''[[The Snow Goose Re-recorded]]'' || || || || || || || || |} ===Konsertalbum=== *''[[Greasy Truckers Live at Dingwalls Dance Hall]]'' (1974) (''Camel + ymse artistar. Inkludert ein 19 minuttar lang versjon av Camel sin 'God of Light Revisited''') *''[[A Live Record]]'' (1978) (''live, forskjellige stader 1974, 1975, 1977'') *''[[Pressure Points: Live in Concert]]'' (1984) (''live, 11. mai 1984, Hammersmith Odeon, London, UK'') *''[[On the Road 1972]]'' (1992) (''live, stader ikkje spesifisert'') *''[[Never Let Go (live)|Never Let Go]]'' (1993) (''live, 5. september 1992, Enschede, NL'') *''[[On the Road 1982]]'' (1994) (''live, nederlandsk radio, 13. juni 1982, Congresgebouw, Den Haag, NL'') *''[[On the Road 1981]]'' (1997) (''live, BBC radio, 2. april 1981, Hammersmith Odeon, London, UK'') *''[[Coming of Age av Camel|Coming of Age]]'' (1998) (''live, 13. mars 1997, Billboard, Los Angeles, USA'') *''[[Gods of Light '73-'75]]'' (2000) (''live, forskjellige stader'') *''[[The Paris Collection av Camel|The Paris Collection]]'' (2001) (''live, 30. september 2000, Bataclan-Club, Paris, Frankrike''). ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Camel (band)|Camel (band)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. november 2019.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonscat}} * [http://www.camelproductions.com/ Camel Productions], offisiell heimeside {{Camel}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Camel}} [[Kategori:Britiske progrockband]] [[Kategori:Camel| ]] [[Kategori:Symfoniske rockegrupper]] pvnvzsxwajtj1s401rm9scqi4e2zulz 0 373487 3399129 3385124 2022-08-17T10:47:19Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist | namn = Egg | bakgrunn = gruppe | opphav = [[London]] i [[England]] | sjanger = [[Progressiv rock]], [[Canterbury scene]], [[kunstrock]], [[jazzfusion]] | aktive år = 1968&ndash;1972, 1974 | selskap = [[Deram Records|Deram]], [[Caroline Records (Storbritannia)|Caroline]] | tilknytta artistar = [[musikkgruppa Uriel|Uriel]] | nettstad = www.egg-archive.com | tidlegare medlemmer = [[klaverspelaren Dave Stewart|Dave Stewart]]<br />[[Mont Campbell]]<br />[[Clive Brooks]] }} '''Egg''' var eit [[England|engelsk]] [[progressiv rock|progressivt rockeband]] skipa i juli 1968.<ref name="Larkin">{{cite book|title=[[Encyclopedia of Popular Music|The Virgin Encyclopedia of Popular Music]]|editor=[[Colin Larkin (writer)|Colin Larkin]]|publisher=[[Virgin Books]]|date=1997|edition=Concise|isbn=1-85227-745-9|page=419}}</ref> ==Karriere== Dei grunnleggjande medlemmane i Egg var [[klaverspelaren Dave Stewart|Dave Stewart]] på orgel, [[Mont Campbell]] på bass og vokal, og trommeslagaren [[Clive Brooks]].<ref name="Larkin"/> Bandet vart skipa av tidlegare medlemmar frå [[musikkgruppa Uriel|Uriel]], dei andre medlemmane var gitaristen [[Steve Hillage]].<ref name="Larkin"/> Etter Hillage slutta i Uriel i august 1968 fortsette dei tre andre som ein trio. Dei fekk ein avtale med styret for klubben [[klubben Middle Earth|Middle Earth]] og vart tilrådd å skifte namn til Egg, sidan Uriel «høyrdest for likt ut 'urinal'». I midten av 1969 sikra bandet seg ein avtale med den progressive etiketten til [[Decca Records|Decca]], [[Deram Records|Deram]] og gav ut debutalbumet sitt i mars 1970.<ref name="Larkin"/> Det selde dårleg, men vart godt nok motteke til at selskapet finansierte ein oppfølgjar, men då albumet skulle ut, skrinla selskapet det fram til produsenten Neil Slaven klarte å overtale selskapet om å gje det ut. ''[[The Polite Force]]'' kom ut i februar 1971.<ref name="Larkin"/> Dei hadde no same managerar som [[The Groundhogs]] og runda av året med stadig fleire konsertar, men trass i at dei hadde nok songar til eit tredje album, fekk dei ikkje ny platekontrakt, og vart oppløyst i juli 1972. I 1974 fekk Stewart, som hadde signert kontrakt med Virgin som medlem av [[Hatfield and the North]], ein avtale for Egg om å spele inn dei nye songane deira, og det førte til eit siste album, ''[[The Civil Surface]]''.<ref name="Larkin"/> I desember 2007 vart utvalde konsertopptak mellom 1969 og 1972, kalla ''The Metronomical Society'', gjevne ut. == Bakgrunn og songstruktur == Egg vert ofte rekna som ein del av [[Canterbury scene]], ei omtrentleg samling av progressive og psykedeliske musikarar. Som regel kjem det av at Stewart var medlem i banda [[Hatfield and the North]] og [[National Health]], sjølv om Egg ikkje hadde noko geografisk tilknyting til [[Canterbury]]. Musikken deira kan skildrast som progressiv rock med element av psykedelia og kammerrock. Dei brukte uvnlege taktarrtar, på songar som «Seven Is A Jolly Good Time». Dei hadde òg eit element av humor i musikken sin. Mont Campbell, som var den fremste komponisten i bandet, har sagt han var sterkt inspirert av [[Igor Stravinsky]], som gjorde at han skapte verk i fleire suitar, som «Symphony n°2» og «Long Piece n°3». ==Arzachel== I midten av 1969, for å utnytte den psykdeliske rockemarknaden, bidrog Stewart, Campbell og Brooks til eit enkelt studioprosjekt kalla [[musikkgruppa Arzachel|Arzachel]]. Med i dette prosjektet var òg [[Steve Hillage]], som i lag med dei andre medlemmane i Egg hadde vore medlem av Uriel. Egg var på den tida under kontrakt med Decca, og dei brukte derfor [[pseudonym]]. Boka ''Copious Notes'' vart skriven av Dave Stewart, Mont Campbell og den nære venen deira Antony Vinall, og fortel soga om Uriel, Egg, Arzachel og Ottawa Company, frå skipinga av Uriel tidleg i 1968 til innspelinga av det siste albumet til Egg, ''The Civil Surface'' i 1974. ==Diskografi== ===Album=== {| class="wikitable" |- ! År ! Album |- |1970||''[[Egg av Egg|Egg]]'' |- |1971||''[[The Polite Force]]'' |- |1974||''[[The Civil Surface]]'' |- |1985||''[[Seven Is a Jolly Good Time]]'' (samlealbum) |- |2007||''The Metronomical Society'' (konsertopptak) |- |2015||''BBC Sessions And More 1968-1972'' (konsertopptak)<ref name=Amazon.com>{{cite web|last1=Egg|title=BBC Sessions And More 1968-1972|url=https://www.amazon.com/BBC-Sessions-More-November-1968/dp/B019DOOXII/ref=sr_1_1?s=music&ie=UTF8&qid=1452191122&sr=1-1&keywords=egg+on+air|website=Amazon.com|publisher=On The Air recordings|accessdate=17. november 2019}}</ref> |- |} ===Singlar=== * «Seven Is a Jolly Good Time» / «You Are All Princes» <small>(UK 1969)</small> ==Filmar== * 2015: ''[[Romantic Warriors III: Canterbury Tales]]'' (DVD) ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Egg (band)|Egg (band)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 17. november 2019.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== * [http://www.calyx-canterbury.fr/bands/egg.html Calyx om Egg] * [http://www.egg-archive.com/ Egg Archive] {{Egg}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Egg}} [[Kategori:Britiske progrockband]] [[Kategori:Canterbury scene]] [[Kategori:Musikkgrupper skipa i 1968]] [[Kategori:Musikkgrupper oppløyste i 1974]] 72a6xbc0fd8bjwbnhly6o1gr0gqniic 0 377064 3398933 3385560 2022-08-16T14:02:34Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkalbum | tittel = Mother Russia | format = Singel | artist = [[Renaissance]] | album = [[Turn of the Cards]] | B-side = «I Think of You» | utgjeve = 1974 | sjanger = [[Progressiv rock]]<ref>{{cite web|url=https://www.popmatters.com/the-100-best-classic-progressive-rock-songs-part-3-60-41-2495397028.html|title=The 100 Best Classic Progressive Rock Songs: Part 3, 60-41|last=Murphy|first=Sean|date=Mars 28, 2017|website=[[PopMatters]]|access-date=8. juni 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.mcall.com/entertainment/lehigh-valley-music/mc-ent-renaissance-artsquest-center-mingo-fishtrap-bethlehem-20180314-story.html|title=Prog-rockers Renaissance, funk band Mingo Fishtrap, tributes to Queen, Everly Brothers and Cream set at ArtsQuest Center|last=Moser|first=John J.|date=Mars 14, 2018|website=[[The Morning Call]]|access-date=8. juni 2019}}</ref> | lengd = 9:30 (album)<br>3:07 (singel) | låtskrivar = [[Michael Dunford]] (musikk)<br>[[Betty Thatcher]] (tekst) | produsent = [[Richard Gottehrer]]<br>Dick Plant | førre = «Carpet of the Sun» | førre år = 1973 | neste = «Carpet of the Sun» (live) | neste år = 1976 }} «'''Mother Russia'''» er avslutningssongen på albumet ''[[Turn of the Cards]]'' frå 1974 av [[Renaissance]]. Det finst òg på konsertalbumet ''[[Live at Carnegie Hall av Renaissance|Live at Carnegie Hall]]'' frå 1976. Songen er ei hyllest til den russiske forfattaren [[Aleksandr Solzjenitsyn]], som vart tvungen til å forlate [[Sovjetunionen]] tidlegare i 1974 av kommunistregimet. Teksten, var som vanleg, skriven av diktaren [[Betty Thatcher]], og er basert på den kjende romanen til Solzjenitsyn om undertrykkinga i Sovjetunionen, ''[[En dag i Ivan Denisovitsj' liv]]''.<ref name="rom133">Romano, Will (2010). ''Mountains come out of the sky: an illustrated history of prog rock'' (1st Ed.). Montclair, NJ: Blackbeat Books. p. 133. {{ISBN|978-0-87930-991-6}}</ref> Fordi fans av bandet var overraska over ein slik type høvessong, har songaren [[Annie Haslam]] i intervju ofte peikt på at «Mother Russia» i røynda refererer til Solzjenitsyn. Musikalsk byrjar «Mother Russia» med ein enkel, strykarbasert introduksjon markert med somme [[piano]]-crescendo. Etter kring to minutt kjem røysta til Haslam inn, og dei neste tre minutta av songen inneheld seks vers i tre par som skildar Solzjenitsyn. Dei siste fem minutta av songen består av tre minuttar med instrumental med ordlaus vokal av Haslam, etterfølgd av ein repetisjon av dei to siste versa til slutt. Lydteknikaren og produsenten på innspelinga, Dick Plant sa: «Eg trur den verkelege drivkrafta i musikken kom frå pianoet til John Tout. Eg trur ikkje Renaissance nokon gong ønskte å lage noko dei ikkje kunne gjenskape på scenen.»<ref name="rom133" /> Musikken til «Mother Russia» er tilskriven Michael Dunford, men songen er av Jon Camp omtalt som ein av songane han bidrog mykje til, utan å bli tilskriven for det.<ref>{{cite web|url=http://renaissance-fanfare.net/forum/topics/jon-camp-interview-2012 |title=Jon Camp Interview 2012}}</ref> ==Medverkande== ;Renaissance *[[Annie Haslam]] – solovokal *Michael Dunford – akustisk gitar *Jon Camp – bass, korvokal *John Tout – klaverinstrument *Terence Sullivan – trommer, perkusjon ;Andre medverkande *Jimmy Horowitz – orkesterarrangement ==Singel== Ein versjon av «Mother Russia» vart korta ned til like over tre minutt og gjeven ut på singel i USA. Sjølv om albumet, ''Turn of the Cards'', nådde 94. plassen på Billboard-lista,<ref>Whitburn, Joel (1996). ''Joel Whitburn's top pop albums, 1955-1996'' Menomonee Falls, Wisconsin: Record Research Inc. p. 649. {{ISBN|0-89820-117-9}}</ref> klarta aldri singelen å kome inn på [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Mother Russia (Renaissance song)|Mother Russia (Renaissance song)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 8. april 2020.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== * {{MetroLyrics song|renaissance|mother-russia}} {{Renaissance}} [[Kategori:Songar frå 1974]] [[Kategori:Protestsongar]] [[Kategori:Songar baserte på faktiske hendingar]] [[Kategori:Songar produserte av Richard Gottehrer]] [[Kategori:Songar om Russland]] [[Kategori:Songar om forfattarar]] 0cw0cnerziysetlqallrpkn9sad5is9 0 381933 3399086 3264478 2022-08-17T07:17:32Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Diskografi |artist = [[Simple Minds]] |bilete = Simple Minds.jpg |bilettekst = Simple Minds i [[Oslo]] i februar 2006 |studioalbum = 18 |konsertalbum = 8 |samlealbum = 12 |singlar = 52 |videoalbum = 5 |plateboksar = 9 }} '''Diskografien''' til det skotske bandet [[Simple Minds]] består av 18 studioalbum, åtte konertalbum, 12 samlealbum, ni plateboksar, 52 singlar og fem videoalbum. ==Album== ===Studioalbum=== {| class="wikitable" style=text-align:center; !rowspan="2"| År !rowspan="2" width="250"| Informasjon !colspan="8"| Listeplassering !rowspan="2"| [[Salstrofé i musikk|Salstrofé]]<br /><small>(salsterskel)</small> |-style="font-size:smaller;" !width="35"| [[UK Albums Chart|UK]] <br /><ref name="Chart Stats - Simple Minds">UK chart peaks: *Topp 100-plasseringar: {{cite web|url=https://www.officialcharts.com/artist/28243/simple-minds/|title=Official Charts > Simple Minds|publisher=[[Official Charts Company]]|accessdate=6. september 2020}} *Topp 200 plasseringar mellom 1994 og 2010: {{cite web|url=http://www.zobbel.de/cluk/CLUK_S.HTM|title=Chart Log UK 1994-2010 > DJ S – The System Of Life|publisher=Dipl.-Bibl.(FH) Tobias Zywietz|accessdate=5. november 2015}}</ref> !width="35"| [[ARIA Charts|AUS]] <br /><ref name="Auscharts">Australian chart peaks: *Top 100 ([[Kent Music Report]]) peaks to 12. juni 1988: {{cite book|last=Kent|first=David|authorlink=David Kent (historian)|title=Australian Chart Book 1970–1992|edition=illustrated|publisher=Australian Chart Book|location=St Ives, N.S.W.|year=1993|isbn=0-646-11917-6|page=275}} N.B. The Kent Report chart was licensed by [[Australian Recording Industry Association|ARIA]] between mid–1983 and 19. juni 1988. *Top 50 ([[ARIA Charts|ARIA]]) peaks from 13. juni 1988:{{cite web|url=https://australian-charts.com/showinterpret.asp?interpret=Simple+Minds|title=australian-charts.com > Simple Minds in Australian Charts|publisher=Hung Medien|accessdate=6. september 2020}} *«Kick It In» (ARIA) peak: {{cite web|first=Gavin|last=Scott|url=http://www.chartbeats.com.au/2014/07/25-years-ago-this-week-july-30-1989.html|title=This Week in 1989: 30. juli 1989|publisher=chartbeats.com.au|accessdate=6. september 2020}} *''The Amsterdam EP'' (ARIA) peak: {{cite web|url=https://i.imgur.com/drO2vfy.png|title=The ARIA Australian Top 100 Singles Chart – Week Ending 28 Jan 1990 (61–100) (from The ARIA Report Issue No. 3)|publisher=Imgur.com (original document published by [[Australian Recording Industry Association|ARIA]])|accessdate=9. januar 2017}} N.B. The HP column displays the highest peak reached. *Top 100 (ARIA) peaks between January 1990 and December 2010: {{cite book|last=Ryan|first=Gavin|title=Australia's Music Charts 1988–2010|year=2011|publisher=Moonlight Publishing|location=Mt. Martha, VIC, Australia|edition=pdf|page=253}} *«Hypnotised» (ARIA) peak: {{cite web|url=https://i.imgur.com/DaLtrDE.jpg|title=The ARIA Australian Top 100 Singles Chart – Week Ending 11 Jun 1995|publisher=Imgur.com (original document published by ARIA)|accessdate=25. april 2017}} *''Walk Between Worlds'': {{cite web|url=https://www.auspop.com.au/2018/2/aria-chart-watch-459/|title=ARIA Chart Watch #459|publisher=auspOp|date=10. februar 2018|accessdate=10. februar 2018}}</ref> !width="35"| [[Syndicat National de l'Édition Phonographique|FRA]] <br /><ref name="lescharts">{{cite web|url=https://lescharts.com/showinterpret.asp?interpret=Simple+Minds|title=lescharts.com > Simple Minds dans les Charts Français|language=fransk|publisher=Hung Medien|accessdate=6. september 2020}}</ref><ref name="infodisc">[http://infodisc.fr/Album_S.php InfoDisc : Tout les Titres par Artiste - S (Sélection Autres Artistes (Simple Minds)] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130506001015/http://www.infodisc.fr/Album_S.php |date=6. mai 2013 }}</ref> !width="35"| [[MegaCharts|NLD]] <br /><ref name="NLD"/> !width="35"| [[Official New Zealand Music Chart|NZ]] <br /><ref name="Nzcharts">{{cite web|url=https://charts.nz/showinterpret.asp?interpret=Simple+Minds|title=charts.nz > Simple Minds in New Zealand Charts|publisher=Hung Medien|accessdate=6. september 2020}}</ref> !width="35"| [[Sverigetopplistan|SWE]] <br /><ref name="SWE"/> !width="35"| [[Swiss Hitparade|SWI]] <br /><ref name="Swisscharts">Swiss chart peaks: *Albums: {{cite web|url=https://hitparade.ch/search.asp?search=simple%20minds&cat=a|title=hitparade.ch > Suchen nach: Simple Minds (alben)|language=tysk|publisher=Hung Medien|accessdate=6. september 2020}} *Singles: {{cite web|url=https://hitparade.ch/search.asp?search=simple%20minds&cat=s|title=hitparade.ch > Suchen nach: Simple Minds (songs)|language=tysk|publisher=Hung Medien|accessdate=6. september 2020}}</ref> !width="35"| [[Billboard 200|US]] <br /><ref name="US1">{{cite web|url={{BillboardURLbyName|artist=simple minds|chart=Billboard 200}}|title=Simple Minds Chart History > Billboard 200|work=[[magasinet Billboard|Billboard]]|publisher=[[Nielsen Company]]|accessdate=6. september 2020}}</ref> |- |rowspan="2"| 1979 |align="left"| ''[[Life in a Day]]'' *Utgjeving: 10. mars 1979 *Selskap: Zoom / [[Arista Records|Arista]] | 30 | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- |align="left"| ''[[Real to Real Cacophony]]'' *Utgjeving: 1. november 1979 *Selskap: Zoom / Arista | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 1980 |align="left"| ''[[Empires and Dance]]'' *Utgjeving: 1. september 1980 *Selskap: Zoom / Arista | 41 | – | – | – | 47 | – | – | – |align="left"| |- |rowspan="2"| 1981 |align="left"| ''[[Sons and Fascination/Sister Feelings Call|Sons and Fascination]]'' *Utgjeving: 12. september 1981 *Selskap: [[Virgin Records|Virgin]] | 11 | 31 | – | – | 7 | 4 | – | – |align="left"| *[[British Phonographic Industry|UK]]: Gull<ref name="UKX">{{cite web | url = http://www.bpi.co.uk/certified-awards.aspx | tittel = Certified Awards Search (Certifications Database)| work = [[British Phonographic Industry]] | accessdate = 6. september 2020}}</ref> |- |align="left"| ''[[Sons and Fascination/Sister Feelings Call|Sister Feelings Call]]'' *Utgjeving: 12. september 1981 <small>(Initially coupled with ''Sons and Fascination'')</small> *Selskap: Virgin | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| *UK: Gull<ref name="UKX"/> |- | 1982 |align="left"| ''[[New Gold Dream (81–82–83–84)|New Gold Dream (81/82/83/84)]]'' *Utgjeving: 13. september 1982 *Selskap: Virgin | 3 | 8 | 30 | 31 | 2 | 9 | – | 69 |align="left"| *UK: Platina<ref name="UKX"/> *[[Canadian Recording Industry Association|CAN]]: Gull<ref name="can">{{certification Cite|region=Canada|type=album|artist=Simple Minds}}</ref> *[[Syndicat National de l'Édition Phonographique|FRA]]: Gull<ref name="id">{{cite web |title=Les Certifications depuis 1973: Albums |url=http://www.infodisc.fr/Album_Certifications.php |publisher=Infodisc.fr |accessdate=6. september 2020}} (select «Simple Minds» from drop-down list)</ref> * NVPI: Platina<ref name="NVPI"/> * NZ: Platina<ref>{{cite certification|region = New Zealand|artist=Simple Minds|type=album|id=3043|recent=website|accessdate = 16. juli 2019}}</ref> *SWE: Gull<ref name="SWE"/> |- | 1984 |align="left"| ''[[Sparkle in the Rain]]'' *Utgjeving: 6. februar 1984 *Selskap: Virgin | 1 | 15 | 17 | 2 | 1 | 2 | 19 | 64 |align="left"| *UK: Platina<ref name="UKX"/> *CAN: Gull<ref name="can"/> *FRA: Gull<ref name="id"/> * NZ: Gull<ref>{{cite certification|region = New Zealand|artist=Simple Minds|type=album|id=3084|recent=website|accessdate = 16. juli 2019}}</ref> |- | 1985 |align="left"| ''[[Once Upon a Time av Simple Minds|Once Upon a Time]]'' *Utgjeving: 21. oktober 1985 *Selskap: Virgin | 1 | 7 | 7 | 1 | 3 | 4 | 7 | 10 |align="left"| *UK: 3× Platina<ref name="UKX"/> *[[Belgian Entertainment Association|BEL]]: Platina<ref>{{cite web|url=https://americanradiohistory.com/Archive-Music-and-Media/80s/1986/M&M-1986-12-27.pdf|title=European Gold & Platinum Awards 1986|publisher=Music & Media|page=33|date=27. desember 1986|accessdate=6. september 2020}}</ref> *CAN: 2× Platina<ref name="can"/> *FRA: Gull<ref name="id"/> *GER: 2x Gull<ref name="ger">{{certification Cite|region=Germany|type=album|artist=Simple Minds}}</ref> *GRE: Gull<ref>{{cite web|url=https://americanradiohistory.com/Archive-Music-and-Media/80s/1987/M&M-1987-12-26.pdf|title=Gold & Platinum Awards 1987|publisher=Music & Media|page=44|date=26. desember 1987|accessdate=6. september 2020}}</ref> * [[NVPI]]: Platina<ref name="NVPI">{{cite certification|region=Netherlands|artist=Simple Minds|type=album|accessdate=6. september 2020}}</ref> * NZ: Platina<ref>{{cite certification|region = New Zealand|artist=Simple Minds|type=album|id=3177|recent=website|accessdate = 16. juli 2019}}</ref> *[[Productores de Música de España|SPA]]: Gull<ref>{{cite web|url=http://www.mediafire.com/view/x263f6daopkswo8|title=Sólo Éxitos 1959–2002 Año A Año: Certificados 1979–1990|publisher=Iberautor Promociones Culturales|language=spansk|isbn=8480486392|accessdate=6. september 2020}}</ref> *[[Recording Industry Association of America|US]]: Gull<ref>{{cite web|url=https://www.riaa.com/gold-platinum/?tab_active=default-award&ar=SIMPLE+MINDS&ti=ONCE+UPON+A+TIME|title=Gold/Platinum|publisher=RIAA|accessdate=6. september 2020}}</ref> |- | 1989 |align="left"| ''[[Street Fighting Years]]'' *Utgjeving: 8. mai 1989 *Selskap: Virgin | 1 | 11 | 1 | 1 | 4 | 4 | 1 | 70 |align="left"| *UK: 2× Platina<ref name="UKX"/> *[[Australian Recording Industry Association|AUS]]: Gull<ref>{{cite web|url=https://i.imgur.com/aaFG1cy.png|title=The ARIA Australian Top 100 Albums Chart – 1989 (61–100) (from The ARIA Report Issue No. 1 – 14. januar 1990)|publisher=imgur.com|accessdate=1. september 2019}} N.B. The black circle symbol indicates gold certification.</ref> *CAN: Gull<ref name="can"/> *FRA: 2× Platina<ref name="id"/> *GER: Platina<ref name="ger"/> * NVPI: Platina<ref name="NVPI"/> *[[Productores de Música de España|SPA]]: Gull<ref>{{cite web|url=http://www.mediafire.com/view/x263f6daopkswo8|title=Sólo Éxitos 1959–2002 Año A Año: Certificados 1979–1990|publisher=Iberautor Promociones Culturales|language=spansk|isbn=8480486392|accessdate=6. september 2020}}</ref> *SWE: Gull<ref name="SWE"/> *[[International Federation of the Phonographic Industry|SWI]]: Platina<ref name="hp"/> |- | 1991 |align="left"| ''[[Real Life av Simple Minds|Real Life]]'' *Utgjeving: 8. april 1991 *Selskap: Virgin | 2 | 13 | 10 | 6 | 11 | 5 | 2 | 74 |align="left"| *UK: Platina<ref name="UKX"/> *AUS: Gull<ref name=ryan>{{cite book|last=Ryan|first=Gavin|title=Australia's Music Charts 1988-2010|year=2011|publisher=Moonlight Publishing|location=Mt. Martha, VIC, Australia|edition=pdf|page=253}}</ref> *FRA: 2× Gull<ref name="id"/> *GER: Gull<ref name="ger"/> *[[Federazione Industria Musicale Italiana|ITA]]: 3x Gull<ref>{{cite web|url=https://www.americanradiohistory.com/Archive-Music-and-Media/90s/1991/MM-1991-10-26.pdf|title=Simply Gilded|publisher=Music & Media|page=7|date=26. oktober 1991|accessdate=6. september 2020}}</ref> * NVPI: Gull<ref name="NVPI"/> *[[Productores de Música de España|SPA]]: Gull<ref>{{cite web|url=http://www.mediafire.com/view/x263f6daopkswo8|title=Sólo Éxitos 1959–2002 Año A Año: Certificados 1979–1990|publisher=Iberautor Promociones Culturales|language=spansk|isbn=8480486392|accessdate=6. september 2020}}</ref> *SWE: Gull<ref name="SWE"/> *SWI: Platina<ref name="hp">{{cite web|url=http://www.swisscharts.com/search_certifications.asp?search=simple+minds|title=Gold/Platinum|publisher=Hit Parade|accessdate=6. september 2020}}</ref> |- | 1995 |align="left"| ''[[Good News from the Next World]]'' *Utgjeving: 7. februar 1995 *Selskap: Virgin | 2 | 20 | 3 | 5 | 8 | 2 | 1 | 87 |align="left"| *UK: Gull<ref name="UKX"/> *[[Belgian Entertainment Association|BEL]]: Gull<ref>{{cite web |title=Ultratop - Goud en Platina - albums 1995|url=https://www.ultratop.be/nl/goud-platina/1995/albums|publisher=Ultartop belgian charts|accessdate=6. september 2020}}</ref> *FRA: Gull<ref name="id"/> *GER: Gull<ref name="ger"/> *[[Federazione Industria Musicale Italiana|ITA]]: 3x Gull<ref>{{cite web|url=http://www.archibratsjstampa.it/component/option,com_lastampa/task,search/mod,libera/action,viewer/Itemid,3/page,16/articleid,0699_01_1995_0077_0016_10326744/|title=Simple Minds, sacerdoti dell'antico rito rock|publisher=La Stampa|date=20. mars 1995|accessdate=6. september 2020}}</ref> *[[IFPI|NOR]]: Gull<ref>{{cite web |title=IFPI Norway - Gull og platina - albums 1993-2011|url=http://www.ifpi.no/sok/lst_trofeer_sok.asp?type=artist|archive-url=https://web.archive.org/web/20121105012246/http://www.ifpi.no/sok/lst_trofeer_sok.asp?type=artist|url-status=dead|archive-date=5. november 2012|publisher=IFPI Norway|access-date=6. september 2020}}</ref> *SWI: Gull<ref name="hp"/> |- | 1998 |align="left"| ''[[Néapolis av Simple Minds|Néapolis]]'' *Utgjeving: 16. mars 1998 *Selskap: [[Chrysalis Records|Chrysalis]] | 19 | – | 26 | 22 | – | 23 | 7 | NR |align="left"| |- | 2000 |align="left"| ''[[Silver Box#Track listing|Our Secrets Are the Same]]'' *Utgjeving: 18. oktober 2004 <small>(as part of ''[[Silver Box#CD .235: Our Secrets Are the Same|Silver Box]]'')</small> *Selskap: Virgin | NR | NR | NR | NR | NR | NR | NR | NR |align="left"| |- | 2001 |align="left"| ''[[Neon Lights av Simple Minds|Neon Lights]]'' *Utgjeving: 8. oktober 2001 *Selskap: [[Eagle Records|Eagle]] | 141 | – | – | – | – | – | 65 | – |align="left"| |- | 2002 |align="left"| ''[[Cry av Simple Minds|Cry]]'' *Utgjeving: 1. april 2002 *Selskap: Eagle | 80 | – | 94 | 56 | – | – | 35 | – |align="left"| |- | 2005 |align="left"| ''[[Black & White 050505]]'' *Utgjeving: 12. september 2005 *Selskap: [[Sanctuary Records|Sanctuary]] | 37 | – | 46 | 25 | – | 46 | 20 | – |align="left"| *[[Federazione Industria Musicale Italiana|ITA]]: Gull<ref>{{cite web|url=https://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/2006/03/18/mitici-del-pop-anni-80.rm_020i.html?ref=search|title=I mitici del pop anni ' 80 che piacciono ai giovani|publisher=Ricerca Repubblica|date=18. mars 2006|accessdate=4. september 2019}}</ref> |- | 2009 |align="left"| ''[[Graffiti Soul]]'' *Utgjeving: 25. mai 2009 *Selskap: [[Universal Records|Universal]] | 10 | – | 41 | 29 | – | – | 8 | – |align="left"| |- | 2014 |align="left"| ''[[Big Music]]'' *Utgjeving: 328. august 2020 *Selskap: [[Sony Music|Sony]] | 12 | – | 69 | 22 | – | – | 20 | – |align="left"| |- | 2016 |align="left"| ''[[Acoustic av Simple Minds|Acoustic]]'' *Utgjeving: 11. november 2016 *Selskap: Caroline International | 16 | – | 122 | 27 | – | – | 33 | – |align="left"| *UK: Sølv<ref name="UKX"/> |- | 2018 |align="left"| ''[[Walk Between Worlds]]'' *Utgjeving: 2. februar 2018 *Selskap: BMG Rights Management | 4 | 82 | 36 | 23 | – | 41<br /><ref>{{cite web|url=http://www.sverigetopplistan.se/|title=Sverigetopplistan – Sveriges Officiella Topplista|publisher=[[Sverigetopplistan]]|accessdate=10. februar 2018}} Click på «Veckans albumlista».</ref> | 5 | – |align="left"| |- |colspan="12" style="font-size: 8pt"| «–» syner til at utgjevinga ikkje gjekk inn på lista eller vart gjeven ut i det området. |} ===Konsertalbum=== {| class="wikitable" style=text-align:center; !rowspan="2"| År !rowspan="2" width="295"| Informasjon !colspan="8"| Listeplassering !rowspan="2"| [[Salstrofé i musikk|Salstrofé]]<br /><small>(salsterskel)</small> |-style="font-size:smaller;" !width="35"| [[UK Albums Chart|UK]] <br /><ref name="Chart Stats - Simple Minds"/> !width="35"| [[ARIA Charts|AUS]] <br /><ref name="Auscharts"/> !width="35"| [[Syndicat National de l'Édition Phonographique|FRA]] <br /><ref name="infodisc"/> !width="35"| [[MegaCharts|NLD]] <br /><ref name="NLD"/> !width="35"| [[Official New Zealand Music Chart|NZ]] <br /><ref name="Nzcharts"/> !width="35"| [[Sverigetopplistan|SWE]] <br /><ref name="SWE"/> !width="35"| [[Swiss Hitparade|SWI]] <br /><ref name="Swisscharts"/> !width="35"| [[Billboard 200|US]] <br /><ref name="US1"/> |- | 1987 |align="left"| ''[[Live in the City of Light]]'' *Utgjeving: 11. mai 1987 *Selskap: Virgin | 1 | 13 | 4 | 1 | 14 | 5 | 5 | 96 |align="left"| *[[British Phonographic Industry|UK]]: 2× Platina<ref name="UKX"/> *[[Syndicat National de l'Édition Phonographique|FRA]]: Gull<ref name="id"/> *[[Bundesverband Musikindustrie|GER]]: Gull<ref name="ger"/> * NVPI: Gull<ref name="NVPI"/> |- | 1998 |align="left"| ''[[Real Live 91]]'' *Utgjeving: 1. mai 1998 <small>(Fanclub-utgjeving)</small> *Selskap: Mindmood | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2007 |align="left"| ''[[Sunday Express – Live (Volumes 1 & 2)|Sunday Express – Live (Vol. 1 & 2)]]'' *Utgjeving: 15 & 22. april 2007 *Selskap: ''[[Sunday Express]]'' <small>(gratis avisutgjeving med løyve frå [[Sanctuary Records]])</small> | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- |- | 2011 |align="left"| ''Live 2011'' (2 konsertar / 5 CD-ar) *Utgjeving: Juli 2011 *Selskap: [[Concert Live]] **<small>10/06/2011 Bedgebury Pinetum & Forest (''Greatest Hits Forest Tour'') 2CD</small> **<small>16/06/2011 London (Hampton Court Palace) (''Greatest Hits+ 2011'') 3CD</small> | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2012 |align="left"| ''[[5X5 Live]]'' *Utgjeving: 19. november 2012 *Selskap: Virgin | 129 | – | – | 49 | – | – | – | – |align="left"| |- | 2014 |align="left"| ''Celebrate – Live at the SSE Hydro Glasgow'' <small>(limited edition Deluxe DVD book set including 2 fully mixed audio CD-ar of the entire concert on 27. november 2013 at the SSE Hydro, Glasgow, UK{{refn|gruppe=nb|This limited edition Deluxe DVD book set includes 4 discs: 1 21-track DVD of the entire concert filmed and recorded on 27. november 2013 at the SSE Hydro, Glasgow, UK; 1 DVD of exclusive interview footage and photo gallery; 2 fully mixed audio CD-ar of the entire concert + a bound book featuring specially-written notes and exclusive live photos from the Celebrate tour + photographic print individually autographed by the band.}}<ref name="www.discogs.com Simple Minds Celebrate Live At The SSE Hydro Glasgow">{{cite web |url=https://www.discogs.com/fr/Simple-Minds-Celebrate-Live-At-The-SSE-Hydro-Glasgow/release/5763815 |title=Simple Minds – Celebrate (Live At The SSE Hydro Glasgow) |date= January 2020 |website=www.discogs.com |accessdate= 17. januar 2020}}</ref>)</small> *Utgjeving: Juni 2014 *Selskap: Virgin | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2015 |align="left"| ''Celebrate – The Greatest Hits+ Tour 2013'' <br /> (6 konsertar / 12 CD-ar) *Utgjeving: Januar 2015<ref name="www.discogs.com Simple Minds Celebrate The Greatest Hits Tour 2013">{{cite web |url=https://www.discogs.com/Simple-Minds-Celebrate-The-Greatest-Hits-Tour-2013/release/6679575 |title=Simple Minds – Celebrate - The Greatest Hits+ Tour 2013 |date= January 2020 |website=www.discogs.com |accessdate= 17. januar 2020}}</ref> *Selskap: ningen («Concert Live») **<small>29/03/2013 Carlisle (Sands Centre)</small> **<small>06/04/2013 Wolverhampton (Civic Hall)</small> **<small>15/04/2013 Bournemouth (O2 Academy)</small> **<small>20/11/2013 Amsterdam (Heineken Music Hall)</small> **<small>28/11/2013 Manchester (Arena)</small> **<small>30/11/2013 London (O2 Arena)</small> | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2015 |align="left"| ''[[Live – Big Music Tour 2015]]'' *Utgjeving: 14. november 2015 *Selskap: Simple Minds Ltd.<ref name="www.discogs.com Simple Minds Big Music Tour 2015">{{cite web |url=https://www.discogs.com/fr/Simple-Minds-Big-Music-Tour-2015-Simple-Minds-Live/release/7743874 |title=Simple Minds – Big Music Tour 2015 (Simple Minds Live) |date= January 2020 |website=www.discogs.com |accessdate= 17. januar 2020}}</ref> | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2017 |align="left"| ''[[Acoustic in Concert]]'' *Utgjeving: Juni 2017 *Selskap: Eagle Rock Entertainment (EAGDV085) | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2019 |align="left"| ''[[Live in the City of Angels]]'' *Utgjeving: 4. oktober 2019 *Selskap: [[Bertelsmann Music Group|BMG]] | 9 | – | 191<br /><ref>{{cite web|url=http://www.snepmusique.com/tops-semaine/top-album-megafusion/?ye=2019&we=42|title=Le Top de la semaine : Top Albums Fusionnes – SNEP (Week 42, 2019)|publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique|language=fransk|accessdate=22. oktober 2019}}</ref> | 56 | – | – | 44 | – |align="left"| |- |colspan="12" style="font-size: 8pt"| «–» syner til at utgjevinga ikkje gjekk inn på lista eller vart gjeven ut i det området. |} ===Compilation albums=== {| class="wikitable" style=text-align:center; !rowspan="2"| År !rowspan="2" width="295"| Informasjon !colspan="7"| Listeplassering !rowspan="2"| [[Salstrofé i musikk|Salstrofé]]<br /><small>(salsterskel)</small> |-style="font-size:smaller;" !width="35"| [[UK Albums Chart|UK]] <br /><ref name="Chart Stats - Simple Minds"/> !width="35"| [[ARIA Charts|AUS]] <br /><ref name="Auscharts"/> !width="35"| [[Syndicat National de l'Édition Phonographique|FRA]] <br />{{ref|france|[!]}}<ref name="infodisc"/> !width="35"| [[MegaCharts|NLD]] <br /><ref name="NLD"/> !width="35"| [[Official New Zealand Music Chart|NZ]] <br /><ref name="Nzcharts"/> !width="35"| [[Sverigetopplistan|SWE]] <br /><ref name="SWE"/> !width="35"| [[Swiss Hitparade|SWI]] <br /><ref name="Swisscharts"/> |- | 1981 |align="left"| ''Themes for Great Cities 79/81'' *Utgjeving: 1. november 1981 <small>(berre i USA)</small> *Selskap: Stiff | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 1982 |align="left"| ''[[Celebration av Simple Minds|Celebration]]'' *Utgjeving: 1. februar 1982 *Selskap: Arista | 45 | – | 162 | – | – | – | – |align="left"| |- | 1986 |align="left"| ''Alive and Kicking (84,85,86)''<ref>[http://www.simpleminds.org/sm/discog/ouat/aaklp1.htm dream giver redux | discography | albums | alive and kicking (84,85,86)]</ref> *Utgjeving: October 1986 <small>(berre i Australia)</small> *Selskap: Virgin | – | 26 | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 1992 |align="left"| ''[[Glittering Prize 81/92]]'' *Utgjeving: 8. oktober 1992 *Selskap: Virgin | 1 | 1 | 2 | 7 | 1 | 17 | 14 |align="left"| *[[British Phonographic Industry|UK]]: 3× Platina<ref name="UKX"/> *[[Australian Recording Industry Association|AUS]]: Platina<ref>{{cite web|url=https://www.ariacharts.com.au/annual-charts/1992/albums-chart|title=The ARIA Den australske Topp 50-lista Chart – 1992 (32)|publisher=ARIA|accessdate=1. september 2019}}</ref> *[[Canadian Recording Industry Association|CAN]]: Gull<ref name="can"/> *[[Syndicat National de l'Édition Phonographique|FRA]]: Platina<ref name="id"/> *[[Bundesverband Musikindustrie|GER]]: Gull<ref name="ger"/> * NVPI: Platina<ref name="NVPI"/> * NZ: Platina<ref>{{cite certification|region = New Zealand|artist=Simple Minds|type=album|id=3536|recent=website|accessdate = 16. juli 2019}}</ref> *SWE: Gull<ref name="SWE"/> |- | 1997 |align="left"| ''[[The Promised]]'' *Utgjeving: 29. september 1997 <small>(berre i EU)</small> *Selskap: Virgin | – | – | – | 45 | – | – | – |align="left"| *[[Belgian Entertainment Association|BEL]]: Gull<ref>{{cite web |title=Ultratop - Goud en Platina - albums 1998|url=https://www.ultratop.be/nl/goud-platina/1998/albums|publisher=Ultartop belgian charts|accessdate=6. september 2020}}</ref> |- | 1998 |align="left"| ''[[The Early Years 1977–1978]]'' *Utgjeving: 25. mars 1998 <small>(trekt attende)</small> *Selskap: Mindmood | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2001 |align="left"| ''[[The Best of Simple Minds]]'' *Utgjeving: 5. november 2001 *Selskap: Virgin | 34 | – | 22 | 11 | 39 | – | 64 |align="left"| *UK: Gull<ref name="UKX"/> *[[Belgian Entertainment Association|BEL]]: Platina<ref>{{cite web |title=Ultratop - Goud en Platina - albums 2006|url=https://www.ultratop.be/nl/goud-platina/2006/albums|publisher=Ultartop belgian charts|accessdate=6. september 2020}}</ref> *[[Federazione Industria Musicale Italiana|ITA]]: Gull<ref>{{cite web |title=Italian album certifications - Simple Minds- Best Of |url=https://www.fimi.it/top-of-the-music/certificazioni/certificazioni.kl#/certifications|publisher=Federazione Industria Musicale Italiana|accessdate=6. september 2020}}</ref> * NVPI: Gull<ref name="NVPI"/> |- | 2003 |align="left"| ''[[Early Gold]]'' *Utgjeving: 30. juni 2003 *Selskap: Virgin | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2003 |align="left"| ''Live and Rare'' *Utgjeving: 10. desember 2003 *Selskap: Vodafone (VODRM004) | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2006 |align="left"| ''The Platinum Collection''<ref>[http://www.simpleminds.org/sm/discog/tpc/tpccd1.htm dream giver redux | discography | albums | the platinum collection]</ref> *Utgjeving: 2006 <small>(trekt attende)</small> *Selskap: Virgin | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- |rowspan="2"| 2013 |align="left"| ''[[Celebrate: The Greatest Hits]]''<ref>{{cite web|url=http://simpleminds.org/sm/discog/gh2/ghlpf1.htm |title=Celebrate: The Greatest Hits + |website=Dream Giver Redux |accessdate=2014-09-13}}</ref> *Utgjeving: 25. mars 2013 *Selskap: Virgin | 19 | – | – | 86 | – | – | 55 |align="left"| *UK: Sølv<ref name="UKX"/> |- |align="left"| ''Icon – The Best Of'' *Lavbudsjetts amerikansk samlealbum | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- | 2015 |align="left"| ''Sparkle in the Rain - deluxe box edition'' *Utgjeving: 16. mars 2015 *Selskap: UMC/Virgin | 80 | – | – | 45 | – | – | – |align="left"| |- | 2019 |align="left"| ''40: The Best of 1979–2019'' *Utgjeving: 1. november 2019 *Selskap: UMC/Virgin | 27 | – | 179<br /><ref>{{cite web|url=http://www.snepmusique.com/tops-semaine/top-album-megafusion/?ye=2019&we=45|title=Le Top de la semaine : Top Albums Fusionnes – SNEP (Week 45, 2019)|publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique|language=fransk|accessdate=13. november 2019}}</ref> | 68 | – | – | 72 |align="left"| |} Merk: I Frankrike er ikkje samlealbuma med på Topp 200-lista for album, men i staden på eiga liste for samlealbum. Den franske listeplasseringa her er for samlealbumslista. ===Plateboksar=== {| class="wikitable" ! År ! width="250"| Informasjon |- |rowspan="4"| 1990 | ''[[Themes – Volume 1: March 79–April 82]]'' *Utgjeving: 24. september 1990 *Selskap: Virgin |- | ''[[Themes – Volume 2: August 82–April 85]]'' *Utgjeving: 25. september 1990 *Selskap: Virgin |- | ''[[Themes – Volume 3: September 85–June 87]]'' *Utgjeving: 8. oktober 1990 *Selskap: Virgin |- | ''[[Themes – Volume 4: February 89–May 90]]'' *Utgjeving: 9. oktober 1990 *Selskap: Virgin |- | 2004 | ''[[Silver Box]]'' *Utgjeving: 18. oktober 2004 *Selskap: Virgin |- |rowspan="2"| 2008 | ''[[Themes – Volume 5: March 91–September 92]]'' *Utgjeving: 2008 *Selskap: Virgin |- | ''Themes – Volumes 1–5: March 79–September 92'' *Utgjeving: 2008 *Selskap: Virgin |- | 2012 | ''X5'' *Utgjeving: 21. februar 2012 *Selskap: Virgin |- | 2013 | ''Classic Album Selection'' *Utgjeving: 25. november 2013 *Selskap: Virgin |- |} ===Nettutgjevingar=== {| class="wikitable" ! År ! width="250"| Informasjon |- |rowspan="5"| 2006 | ''Black & White Live Bundle 01'' |- | ''Black & White Live Bundle 02'' |- | ''Black & White Live Bundle 03'' |- | ''Black & White Live Bundle 04'' |- | ''Black & White Live Bundle 05'' |- |rowspan="2"| 2008 | ''Black & White Live Bundle 06'' |- | ''Black & White Live Bundle 07'' |- |} ==Singlar== ===1970- og 1980-åra=== {| class="wikitable" style=text-align:center; !rowspan="2"| År !rowspan="2" width="295"| Tittel !colspan="10"| Listeplassering !rowspan="2"| [[Salstrofé i musikk|Salstrofé]]<br /><small>(salsterskel) !rowspan="2"| Album |-style="font-size:smaller;" !width="30"| [[UK Singles Chart|UK]] <br /><ref name="Chart Stats - Simple Minds"/> !width="30"| [[ARIA Charts|AUS]] <br /><ref name="Auscharts"/> !width="30"| [[Canadian Singles Chart|CAN]] !width="30"| [[GfK Entertainment Charts|GER]] <br /><ref name="GER2">{{cite web|url=https://www.offiziellecharts.de/suche?artist_search=Simple+Minds&do_search=do|title=Offizielle Deutsche Charts > Suchen nach «Simple Minds»|language=tysk|publisher=GfK Entertainment|accessdate=6. september 2020}} N.B. Select Album tab to display albums chart peaks.</ref> !width="30"| [[Irish Singles Chart|IRE]] <br /><ref name="IRE">{{cite web | url=http://www.irishcharts.ie/search/placement | tittel=The Irish Charts - search the charts > Simple Minds | publisher=Irish Recorded Music Association | accessdate=6. september 2020}}</ref> !width="30"| [[Federazione Industria Musicale Italiana|ITA]] <br /><ref name="ITA1">{{cite web | url=http://italiancharts.com/showitem.asp?interpret=Simple+Minds&titel=Home&cat=s | tittel=Italian Charts - Simple Minds | publisher=Hung Medien | accessdate=6. september 2020}}</ref><ref name="ITA2">{{cite web | url=http://www.hitparadeitalia.it/indici/per_interprete/as.htm | tittel=Hit Parade Italia - Indice per Interprete: S > Simple Minds | publisher=Hit Parade Italia | accessdate=6. september 2020}}</ref> !width="30"| [[Single Top 100|NLD]] <br /><ref name="NLD">{{cite web|url=https://dutchcharts.nl/showinterpret.asp?interpret=Simple+Minds|title=dutchcharts.nl > Simple Minds in Dutch Charts|publisher=Hung Medien|accessdate=6. september 2020}}</ref> !width="30"| [[Official New Zealand Music Chart|NZ]] <br /><ref name="Nzcharts"/> !width="30"| [[Sverigetopplistan|SWE]] <br /><ref name="SWE">{{cite web|url=https://swedishcharts.com/showinterpret.asp?interpret=Simple+Minds|title=swedishcharts.com > Simple Minds in Swedish Charts|publisher=Hung Medien|accessdate=6. september 2020}}</ref> !width="30"| [[Billboard Hot 100|US]]<br /><ref name="US2">{{cite web|url={{BillboardURLbyName|artist=simple minds|chart=Hot 100}}|title=Simple Minds Chart History > Hot 100|work=Billboard|publisher=[[Nielsen Company]]|accessdate=6. september 2020}}</ref> |- |rowspan=2| 1979 |align=left| «Life in a Day» | 62 | – | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |rowspan=2| ''Life in a Day'' |- |align=left| «Chelsea Girl» | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- |rowspan=2| 1980 |align=left| «Changeling» | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |''Real to Real Cacophony'' |- |align=left| «I Travel» | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |rowspan=2| ''Empires and Dance'' |- |rowspan=5| 1981 |align=left| «Celebrate» | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- |align=left| «The American» | 59 | – | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |''Sister Feelings Call'' |- |align=left| «[[Love Song av Simple Minds|Love Song]]» | 47 | 17 | 38 | – | – | – | – | – | 16 | – |align="left"| |rowspan=2| ''Sons and Fascination'' |- |align=left| «Sweat in Bullet» | 52 | – | – | – | – | – | – | 47 | 17 | – |align="left"| |- |align=left| «I Travel» <small>''(nyutgjeving)''</small> | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |''Celebration'' |- |rowspan=3| 1982 |align=left| «[[Promised You a Miracle]]» | 13 | 10 | – | – | 25 | – | 25 | 9 | 17 | – |align="left"| |rowspan=3| ''New Gold Dream (81/82/83/84)'' |- |align=left| «[[Glittering Prize]]» | 16 | 9 | – | – | 11 | – | – | 4 | 11 | – |align="left"| |- |align=left| «[[Someone Somewhere in Summertime|Someone, Somewhere in Summertime]]» | 36 | 51 | – | – | 19 | – | – | – | – | – |- |rowspan=2| 1983 |align=left| «I Travel» <small>''(andre nyutgjeving)''</small> | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |align=left| |''Celebration'' |- |align=left| «[[Waterfront av Simple Minds|Waterfront]]» | 13 | 19 | – | – | 5 | – | – | 1 | 16 | – |align="left"| |rowspan=3| ''Sparkle in the Rain'' |- |rowspan=2| 1984 |align=left| «[[Speed Your Love to Me]]» | 20 | 76 | – | – | 9 | – | – | 46 | 18 | – |align="left"| |- |align=left| «[[Up on the Catwalk]]» | 27 | – | – | – | 16 | – | – | 44 | – | – |- |rowspan=2| 1985 |align=left| «[[Don't You (Forget About Me)]]» | 7 | 6 | 1 | 4 | 3 | 2 | 2 | 3 | 13 | 1 |align="left"| *[[British Phonographic Industry|UK]]: Platina<ref name="UKX"/> *[[Canadian Recording Industry Association|CAN]]: Platina<ref name="can"/> *[[Federazione Industria Musicale Italiana|ITA]]: Gull<ref>{{cite web |title=Italian single certifications - Don't You (Forget About Me |url=https://www.fimi.it/top-of-the-music/certificazioni/certificazioni.kl#/certifications|publisher=Federazione Industria Musicale Italiana|accessdate=25. august 2019}}</ref> |''[[The Breakfast Club#Soundtrack|The Breakfast Club (Soundtrack)]]'' |- |align=left| «[[Alive and Kicking av Simple Minds|Alive and Kicking]]» | 7 | 21 | 3 | 17 | 2 | 1 | 2 | 5 | 11 | 3 |align="left"| *[[British Phonographic Industry|UK]]: Sølv<ref name="UKX"/> *[[Canadian Recording Industry Association|CAN]]: Gull<ref name="can"/> |rowspan=4| ''Once Upon a Time'' |- |rowspan=3| 1986 |align=left| «[[Sanctify Yourself]]» | 10 | 46 | 17 | 38 | 4 | 27 | 3 | 22 | 16 | 14 |align="left"| |- |align=left| «[[All the Things She Said av Simple Minds|All the Things She Said]]» | 9 | 46 | 65 | 51 | 4 | – | 6 | 20 | – | 28 |align="left"| |- |align=left| «[[Ghost Dancing]]» | 13 | 72 | – | – | 3 | 46 | 18 | – | – | – |- | 1987 |align=left| «[[Promised You a Miracle]]» <small>''(live)''</small> | 19 | – | – | – | 8 | – | 55 | – | – | – |align="left"| |''Live in the City of Light'' |- |rowspan=5| 1989 |align=left| ''[[Belfast Child|Ballad of the Streets EP]]'':<br />«[[Belfast Child]]» / «[[Mandela Day av Simple Minds|Mandela Day]]» / «[[Biko av Peter Gabriel|Biko]]» | 1 | 12 | – | 3 | 1 | 2 | 1 | 8 | 11 | – |align="left"| *[[British Phonographic Industry|UK]]: Sølv<ref name="UKX"/> |rowspan=5| ''Street Fighting Years'' |- |align=left| «[[This Is Your Land]]» | 13 | 38 | 40 | 25 | 6 | 5 | 7 | 26 | 18 | – |align="left"| |- |align=left| «Take a Step Back» | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |align="left"| |- |align=left| «[[Kick It In]]» | 15 | 94 | – | 65 | 6 | – | 34 | 27 | – | – |align="left"| |- |align=left| ''The Amsterdam EP'':<br />«Let It All Come Down» / «[[Sign o' the Times (song)|Sign o' the Times]]» | 18 | 77 | – | 40 | 11 | 11 | 16 | – | – | – |align="left"| |} ===1990-åra=== {| class="wikitable" style=text-align:center; !rowspan="2"| År !rowspan="2" width="295"| Tittel !colspan="10"| Listeplassering !rowspan="2"| album |-style="font-size:smaller;" !width="30"| [[UK Singles Chart|UK]] <br /><ref name="Chart Stats - Simple Minds"/> !width="30"| [[ARIA Charts|AUS]] <br /><ref name="Auscharts"/> !width="30"| [[Canadian Singles Chart|CAN]] !width="30"| [[GfK Entertainment Charts|GER]] <br /><ref name="GER2"/> !width="30"| [[Irish Singles Chart|IRE]] <br /><ref name="IRE"/> !width="30"| [[Federazione Industria Musicale Italiana|ITA]] <br /><ref name="ITA1"/><ref name="ITA2"/> !width="30"| [[MegaCharts|NLD]] <br /><ref name="NLD"/> !width="30"| [[Official New Zealand Music Chart|NZ]] <br /><ref name="Nzcharts"/> !width="30"| [[Sverigetopplistan|SWE]] <br /><ref name="SWE"/> !width="30"| [[Billboard Hot 100|US]]<br /><ref name="US2"/> |- |rowspan=4| 1991 |align=left| «[[Let There Be Love av Simple Minds|Let There Be Love]]» | 6 | 15 | – | 16 | 5 | 1 | 7 | 48 | 9 | – |align=left rowspan=4| ''Real Life'' |- |align=left| «See the Lights» | 20 | 100 | 10 | 48 | 16 | 24 | 42 | – | 27 | 40 |- |align=left| «[[Stand By Love]]» | 13 | 70 | – | – | 14 | – | 25 | – | 39 | – |- |align=left| «Real Life» | 34 | – | – | – | – | – | – | – | – | – |- | 1992 |align=left| «Love Song» / «Alive and Kicking» | 6 | – | – | – | 24 | – | 50 | – | – | – |align=left| ''Glittering Prize 81/92'' |- |rowspan=3| 1995 |align=left| «[[She's a River]]» | 9 | 29 | 3 | 39 | 17 | 2 | 18 | 21 | 26 | 52 |align=left rowspan=3| ''Good News from the Next World'' |- |align=left| «[[Hypnotised av Simple Minds|Hypnotised]]» | 18 | 85 | 34 | 62 | 28 | 22 | – | – | – | – |- |align=left| «And the Band Played On» | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |- |rowspan=2| 1998 |align=left| «Glitterball» | 18 | – | – | – | – | 10 | 72 | – | – | – |align=left rowspan=2| ''Neapolis'' |- |align=left| «War Babies» | 43 | – | – | – | – | – | – | – | – | – |- |} ===Etter 2000=== {| class="wikitable" style=text-align:center; !rowspan="2"| År !rowspan="2" width="295"| Tittel !colspan="5"| Listeplassering !rowspan="2"| Album |-style="font-size:smaller;" !width="30"| [[UK Singles Chart|UK]] <br /><ref name="Chart Stats - Simple Minds"/> !width="30"| [[ARIA Charts|AUS]] <br /><ref name="Auscharts"/> !width="30"| [[GfK Entertainment Charts|GER]] <br /><ref name="GER2"/> !width="30"| [[Federazione Industria Musicale Italiana|ITA]] <br /><ref name="ITA1"/><ref name="ITA2"/> !width="30"| [[MegaCharts|NLD]] <br /><ref name="NLD"/> |- |rowspan=2| 2001 |align=left| «[[Dancing Barefoot]]» | – | – | – | – | – |align=left rowspan=2| ''Neon Lights'' |- |align=left| «Homosapien» | 134 | – | – | – | – |- |rowspan="6"| 2002 |align=left| «Belfast Trance» <small>([[John 00 Fleming]]/Simple Minds)</small> | 74 | – | – | – | – |align=left| singel only |- |align=left| «Cry» | 47 | – | 92 | 42 | 65 |align=left rowspan=4| ''Cry'' |- |align=left| «Spaceface» | – | – | – | – | – |- |align=left| «New Sunshine Morning» | – | – | – | – | – |- |align=left| «One Step Closer» | – | – | – | 33 | – |- |align=left| «Monster» <small>(Liquid People vs Simple Minds)</small> | 67 | – | – | – | – |align=left| berre singel |- | 2003 |align=left| «Don't You (Forget About Me)» ''(Remixes)'' ^{<span id=«ref_*"></span>[[#endnote *|'''[*]''']]} | – | 92 | – | 16 | – |align=left rowspan=2| ''Live & Rare'' |- | 2004 |align=left| «[[Dirty Old Town]]» <small>(The Bhoys from Paradise – Simple Minds & [[Jimmy Johnstone]])</small> | 46 | – | – | – | – |- |rowspan=2| 2005 |align=left| «Too Much Television» | – | – | – | – | – |align=left| iTunes |- |align=left| «Home» | 41 | – | 53 | 18 | 77 |align=left rowspan=4| ''Black & White 050505'' |- |rowspan=3| 2006 |align=left| «Stranger» | – | – | 97 | – | – |- |align=left| «Different World (Taormina.me)» | – | – | – | – | – |- |align=left| «The Jeweller (Pt II)» | – | – | – | – | – |- |rowspan=2| 2009 |align=left| «Rockets» | 146 | – | – | – | – |align=left rowspan=2| ''Graffiti Soul'' |- |align=left| «Stars Will Lead the Way» | – | – | 88 | – | – |- | 2012 |align=left| «Theme for Great Cities» (Moby Remix) /<br />«I Travel» (John Leckie 2012 Remix) | – | – | – | – | – |align=left| *Avgrensa 12"-singel *Eksklusivt for [[Record Store Day 2012]] |- |- | 2013 |align=left| «Broken Glass Park» | – | – | – | – | – |align=left|''Celebrate'' |- | 2014 |align=left| «Honest Town» | – | – | – | – | – |align=left|''Big Music'' |- |colspan="14" style="font-size: 8pt"| «–» syner til at utgjevinga ikkje gjekk inn på lista eller vart gjeven ut i det området. |} ==Videoar (VHS, DVD)== * 1990: ''Forget About Me'' <small>(TV) regissert av [[Michael Winterbottom]] (ikkje tilgjengeleg)</small><ref>[https://www.imdb.com/title/tt0099600/ Forget About Me (1990)]</ref> * 1990: ''Verona'' <small>(VHS; mai 1990; Virgin Music Video VVD 610) (i 2003 tilgjengeleg på DVD som ein del av ''Seen The Lights – A Visual History'')</small> * 1992: ''Glittering Prize 81/92'' <small>(VHS; oktober 1992; Virgin Music Video VVD 1103)</small> * 2003: ''Seen The Lights – A Visual History'' <small>(DVD; 28. oktober 2003) </small> * 2014: ''Celebrate – Live at the SSE Hydro Glasgow'' <small>(avgrens DVD-bok) </small> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Simple Minds discography|Simple Minds discography]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 6. september 2020.'' {{refslutt}} {{fotnoteliste|3}} {{Simple Minds}} {{DEFAULTSORT:Simple Minds}} [[Kategori:Diskografiar]] ovy3919go2vzznbgam6ky5z7vnennyj 0 384235 3399058 3398867 2022-08-16T19:38:57Z 89.8.168.193 /* Singlelåtar */ wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist | namn = Brad Paisley | bakgrunn = soloartist | bilete = Brad Paisley at the White House.jpg | bilettekst = Paisley i Det kvite huset i 2009 | verkeleg namn = Brad Douglas Paisley | fødd = {{fødselsdato og alder|1972|10|28}} | fødestad = [[Glen Dale i West Virginia]] i USA | sjanger = [[Country]] | yrke = {{hlist|Songar|låtskrivar}} | instrument = {{hlist|Vokal|gitar|bass|mandolin|banjo|dobro}} | aktive år = Sidan 1998 | selskap = [[Arista Nashville]] | nettstad = www.bradpaisley.com }} '''Brad Douglas Paisley''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk [[country]]songar og låtskrivar. Han byrja med debutalbumet sitt ''[[Who Needs Pictures]]'' i 1999, han har gjeve ut elleve studioalbum og eit album med julemusikk på [[Arista Nashville]], som alle har selt til minst gullplate eller meir i USA.<ref name="Arista Nashville">[http://www.aristanashville.com/artists/more_details.cfm?artistid=1000009&moreid=1000003] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131212054324/http://www.aristanashville.com/artists/more_details.cfm?artistid=1000009&moreid=1000003|date=12. desember 2013}}</ref> Han har hatt 32 topp 10-singlar på den amerikanske ''[[magasinet Billboard|Billboard]]'' [[Country Airplay]]-lista, der 19 av dei har nådd toppen av lista. han sette ny rekord i 2009 for flest singlar på rad som nådde toppen av denne lista, ti i alt. Paisley har seld over 11 millionar album og vunne tre [[Grammyprisen|Grammyprisar]], 14 [[Academy of Country Music Awards]], 14 [[Country Music Association Awards]], og to [[American Music Awards]]. Han har òg blitt medlem av [[Grand Ole Opry]].<ref>{{cite web |url=http://www.ellentv.com/artists/brad-paisley/ |title=Brad Paisley Biography |publisher=[[The Ellen DeGeneres Show]] |access-date=8. november 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141027105051/http://www.ellentv.com/artists/brad-paisley/ |archive-date=2014-10-27 |url-status=dead }}</ref> ==Diskografi== ;Studioalbum * ''[[Who Needs Pictures]]'' (1999) * ''[[Part II av Brad Paisley|Part II]]'' (2001) * ''[[Mud on the Tires]]'' (2003) * ''[[Time Well Wasted]]'' (2005) * ''[[Brad Paisley Christmas]]'' (2006) * ''[[5th Gear av Brad Paisley|5th Gear]]'' (2007) * ''[[Play av Brad Paisley|Play]]'' (2008) * ''[[American Saturday Night]]'' (2009) * ''[[This Is Country Music]]'' (2011) * ''[[Wheelhouse av Brad Paisley|Wheelhouse]]'' (2013) * ''[[Moonshine in the Trunk]]'' (2014) * ''[[Love and War av Brad Paisley|Love and War]]'' (2017) ===Singlelåtar=== *«We Danced» (2000) *«I'm Gonna Miss Her (The Fishin' Song)» (2002, førsteplass på [[Billboard]] si countrysong-liste)<ref name="Country Songs">{{cite magazine|url=https://www.billboard.com/artist/brad-paisley/chart-history/csi/|title=Brad Paisley Chart History - Country Songs|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|accessdate= 23. november 2021}}</ref> *«Whiskey Lullaby» (med [[Alison Krauss]], 2004) ==Fjernsyn== {| class="wikitable" |- style="background:#B0C4DE;" ! År ! Serie ! Rolle ! Merknad |- |2002 |rowspan=2|''[[According to Jim]]'' |Eddie |Sesong 2, episode 11: «The Brother-in-Law» |- |rowspan=2|2003 |Chad |Sesong 2, episode 13-14: «You Gotta Love Somebody (Two-part episode)» |- |''[[King of the Hill]]'' |Chip (røyst) |«Livin' on Reds, Vitamin C and Propane» |- |2008–2018 |''[[Country Music Association Awards]]'' |Seg sjølv / programleiar |Alongside [[Carrie Underwood]] |- |rowspan=2|2012 |''[[South Park]]'' <ref>Lewis, Randy (25. april 2012). [http://latimesblogs.latimes.com/music_blog/2012/04/brad-paisley-south-park-stagecoach.html Brad Paisley guest stars on 'South Park' tonight]. ''[[Los Angeles Times]]''. 25. april 2012</ref> |Gjestestjerne |«[[Cartman Finds Love]]» |- |''[[TV-serien Nashville (2012)|Nashville]]'' |Seg sjølv |3 episodar |- |2013 |''[[Late Night with Jimmy Fallon]]'' |Seg sjølv | |- |rowspan=4|2014 |''[[Two and a Half Men]]'' |Derek |Gjesterolle: «Oh WALD-E Good Times Ahead» |- |''[[Annoying Orange]]'' |Lime with Cowboy Hat |Gjesterolle: «Limes»<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=ejE4jaN-rHw}}</ref> |- |''[[The Crazy Ones]]'' |Seg sjølv |Danny Chase Hates Brad Paisley |- |''[[TV-serien Rising Star|Rising Star]]'' |Expert |I lag med songarane [[Kesha]] og [[Ludacris]], og programleiaren [[Josh Groban]]. |- |rowspan=2|2015 |''[[TV-serien Repeat After Me|Repeat After Me]]'' |Seg sjølv |Episode 6 |- |''[[TV-serien The Voice (USA)|The Voice]]'' |Seg sjølv/Rådgjevar |[[Blake Shelton|Team Blake]] i utslagsrunden i sesong 9. |- |rowspan=2|2018 |''[[The Gong Show]]'' |Meddommar |I lag med [[Jason Sudeikis]] og [[Sharon Osbourne]] |- |[[TV-serien Hard Knocks|''Hard Knocks'']] |Seg sjølv |Kjendisgjest. Langvarig fan av Cleveland Browns |- |2019 |''[[Americas Got Talent]]'' |Seg sjølv/Gjestedomar | |} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Brad Paisley|Brad Paisley]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 8. november 2020.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== {{wikiquote|språk=en}} {{Commonscat|Brad Paisley}} * {{Offisiell nettstad|http://www.bradpaisley.com/}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske countrygitaristar]] [[Kategori:USA-amerikanske gitaristar]] [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] [[Kategori:USA-amerikanske låtskrivarar]] [[Kategori:Countrymusikarar frå West Virginia]] [[Kategori:Grammy-vinnarar]] [[Kategori:Grand Ole Opry-medlemmar]] [[Kategori:Sologitaristar]] [[Kategori:Medlemmar av Country Music Association]] [[Kategori:Folk frå Glen Dale i West Virginia]] ku50kn4607dy5lx5e2emikizzgwno06 0 386638 3399128 3386860 2022-08-17T10:46:57Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist | namn = Colosseum | bilete = Colosseum2010.jpg | bilettekst = Colosseum i 2010 | bakgrunn = gruppe | opphav = London, England | sjanger = {{flatlist| *[[Jazzrock]] *[[progressiv rock]]<ref>{{cite web | url=http://www.allmusic.com/artist/colosseum-mn0000090945/biography | title=Colosseum | publisher=[[Allmusic]] | access-date=20. november 2015 | author=Deming, Mark}}</ref> }} | aktive år = 1968–1971, 1994–2015, sidan 2020 | selskap = {{flatlist| *[[Fontana Records|Fontana]] *[[Vertigo Records|Vertigo]] *[[Dunhill Records|Dunhill]] }} | tilknytta artistar = {{flatlist| * [[Colosseum II]] * [[musikkgruppa Tempest|Tempest]] * [[Greenslade]] }} | medlemmer = [[Clem Clempson|Dave «Clem» Clempson]]<br />[[Mark Clarke]]<br />[[Chris Farlowe]]<br />[[Adrian Askew]]<br />[[Kim Nishikawara]]<br />[[Malcolm Mortimore]] | tidlegare medlemmer = [[Dave Greenslade]]<br />[[Dick Heckstall-Smith]]<br />[[Jon Hiseman]]<br />[[James Litherland]]<br />[[Tony Reeves]]<br />Jim Roche<br />[[Louis Cennamo]]<br />[[Barbara Thompson]] }} [[File:Colosseum (2014).jpg|thumb|275px|Colosseum live på ''Steinegg Live Festival'' 2014.]] '''Colosseum''' var eit banebrytande engelsk [[progressiv rock|progressivt]] [[jazzrock]]band,<ref name="Larkin">Larkin C 'Virgin Encyclopedia of Sixties Music' (Muze UK Ltd, 1997) {{ISBN|0-7535-0149-X}} s. 69.</ref> som blandablues, rock og jazzbaserte improvisasjonar.<ref>{{cite web|url=http://www.progarchives.com/artist.asp?id=784 |title=COLOSSEUM discography (top albums), MP3, videos and reviews |publisher=Progarchives.com |access-date=2. januar 2021}}</ref> ==Historie== === 1968&ndash;1971=== Colosseum var eit av dei førstebanda som blanda jazz, rock og blues og vart skipa våren 1968 av trommeslagaren [[Jon Hiseman]] med [[saksofon|tenorsaksofonisten]] [[Dick Heckstall-Smith]], som tidlegare hadde arbeidd i lag i 1966, då Hiseman erstatta [[Ginger Baker]] i [[The Graham Bond Organisation]]. Dei møttest igjen tidleg i 1968 då dei begge spelte i [[John Mayall's Bluesbreakers]] på albumet ''[[Bare Wires]]''. Barndomsvenen [[Dave Greenslade]] vart raskt henta inn på [[orgel]], og det same vart [[bassgitar|bassisten]] [[Tony Reeves]], som òg hadde kjend både Hiseman og Greenslade sidan dei var tenåringsmusikarar i Søraust-London. Besetninga vart utfyllt, etter mange prøvespelingar, med Jim Roche på [[gitar]] og James Litherland (gitar & vokal), sjølv om Roche berre spelte inn eitt spor med dei før han slutta. Bandet heldt den første konserten sin på The Scene Club i [[Scarborough]]og vart så raskt spelt inn av den viktige [[BBC Radio 1]]-DJ-en [[John Peel]] for radioprogrammet hans ''Top Gear''. Dette gav dei verdifull eksponering og god kritikk. Det første albumet deira, ''[[Those Who Are About to Die Salute You]]'', som opna med Bond-komposisjonen «Walkin' in the Park», kom ut på Philips-etiketten Fontana tidleg i 1969. I mars same året vart dei invitert med på ''[[Supershow]]'', ein to dagar lang filma jam i lag med [[Modern Jazz Quartet]], [[Led Zeppelin]], [[Jack Bruce]], [[Rahsaan Roland Kirk|Roland Kirk Quartet]], [[Eric Clapton]], [[Stephen Stills]] og [[Juicy Lucy]].<ref>{{cite web|url=http://www.ledzeppelin.com/show/march-25-1969|title=25. mars 1969|work=Led Zeppelin Timeline|accessdate=2. januar 2021}}</ref> Det andre albumet til Colosseum kom seinare i 1969 og heitte ''[[Valentyne Suite]]'',<ref>Ben Miler, ''[http://www.hippy.com/modules.php;name=Reviews&rop=showcontent&id=298 Colosseum: Valentyne Suite (1969)]'', [http://www.hippy.com/ Hippy.com], 14. oktober 2002.</ref> og vart den første utgjevinga på den nylanserte etiketten til Philips, Vertigo, som vart oppretta for artistar som ikkje passa inn på hovudetiketten til Philips, og var det første selskapet til [[heavymetal]]-pionerane [[Black Sabbath]]. For det tredje albumet, ''[[The Grass Is Greener]]'', kom ut berre i USA i 1970, og [[Clem Clempson|Dave «Clem» Clempson]] erstatta James Litherland. [[Louis Cennamo]] erstatta så Tony Reeves på bass for ein kort periode, men vart sjølv erstatta av [[Mark Clarke]] før det var gått ein månad. Hiseman henta så inn vokalisten [[Chris Farlowe]] slik at Clempson kunne konsentrere seg om gitarspelinga. Denne besetninga hadde alt delvis spelt inn albumet ''[[Daughter of Time]]'' i 1970. I mars 1971 spelte bandet inn fleire konsertar på Big Apple Club i [[Brighton]] og på [[Manchester University]]. Hiseman var imponert over atmosfæren på [[Manchester]]-konserten og bandet kom attende fem dagar seinare for ein gratiskonsert som òg vart spelt inn. Innspelingane kom ut som det doble konsertalbumet ''[[Colosseum Live]]'' i 1971. I oktober 1971 vart det opphavlege bandet oppløyst. ==Mellomtida 1971-1994== Etter bandet vart oppløyst, skipa Jon Hiseman gruppa [[Musikkgruppa Tempest|Tempest]] med bassisten Mark Clarke. Dave Greenslade skipa [[Greenslade]] i lag med Tony Reeves. Chris Farlowe vart med i gruppa [[Atomic Rooster]] og Dick Heckstall-Smith satsa på ein solokarriere. Clem Clempson vart med i gruppa [[Humble Pie]]. Hiseman skipa så gruppa [[Colosseum II]] i 1975, med eit sterkare fokus på [[jazzfusion]]-rock, og med den kjende gitaristen [[Gary Moore]] og [[Don Airey]] på [[klaverinstrument]]. Dei gav ut tre album før dei vart oppløyst i 1978. ==Sameining 1994-2015 == 23 år etter dei vart oppløyst, kom Colosseum saman att i 1994 med nøyaktig den same besetninga dei hadde hatt i 1971. 24. juni 1994 spelte dei på Freiburg Zelt Musik Festival, og så nokre månader seinare ein konsert i Köln den 28. oktober på E-Werk, som vart spelt inn for eit TV-program og så i 1995 gjeve ut på CD og video. Dette vart gjeve ut i 2004 på ein DVD. Bandet la så ut på ein lengre turné, hovudsakleg i Tyskland. Ein ny turné følgde i 1997 for å marknadsføre det nye studioalbumet deira, ''[[Bread and Circuses]]''. Dei spelte òg på store festivalar i 1998-2000. I 2003 gav dei ut albumet ''Tomorrow's Blues'', og la igjen ut på turné, mellom anna i England i 2004. Kona til Hiseman, saksofonisten [[Barbara Thompson]], spelte stundom med bande før [[Dick Heckstall-Smith]] døydde i desember 2004 og ho vart fast medlem av bandet.<ref>{{cite web|author= |url=http://www.hit-channel.com/interviewjon-hiseman-colosseumtempestgraham-bondjack-bruce/78725 |title=Interview:Jon Hiseman (Colosseum,Tempest,Graham Bond,Jack Bruce) |publisher=Hit-channel.com |date= |accessdate=2. januar 2021}}</ref> I 2005 var det tre minnekonsertar for Dick Heckstall-Smith, ein i Hamburg i Tyskland og to i England. 24. september 2005 spelte dei i Moskva, etterfølgd av fleire konsertar i 2006. I 2007 spelte dei for første gongen i Japan og drog attende til Tyskland for fleire konsertar der. Ein ny turné i Europa følgde i 2010. Colosseum skal ha vore blant dei mange hundre artistane som fekk originalinnspelingane sine øydelagde i [[Universal-brannen i 2008]]..<ref name="Rosen2">{{cite web |last1=Rosen |first1=Jody |title=Here Are Hundreds More Artists Whose Tapes Were Destroyed in the UMG Fire |url=https://www.nytimes.com/2019/06/25/magazine/universal-music-fire-bands-list-umg.html |website=The New York Times |access-date=2. januar 2021 |date=25 June 2019}} </ref> I oktober 2010 gav Jon Hiseman ut biografien ''Playing the Band - The Musical Life of Jon Hiseman''. Colosseum spelte 22 konsertar sommaren 2011 i Tyskland, Italia, Austerrike, Finland og Polen. Hiseman annonserte at dette kom til å bli dei siste konsertane til bandet. Dette kom av at Thompson hadde fått Parkinsons, som hindra ho i å spele. Men med ny medisinering kunne ho spele likevel, så bandet fortsette å spele i lag fram til 2015. Fleire studioplater følgde,<ref>{{cite web|url=http://personal.inet.fi/private/tapani.taka/colosseum1.htm |title=Colosseum2011update |publisher=Personal.inet.fi |date= |accessdate=2. januar 2021}}</ref> som utvida utgåver av ''[[The Valentyne Suite|Valentyne Suite]]'' og ''[[Colosseum Live]]'', og fleire samleplater av tidlegare innspelingar. Frå 2011 til 2014 spelte Colosseum inn det siste albumet sitt, ''[[Time on our Side]]'', som kom ut seint i 2014, samstundes med ei rekkje konsertar i Tyskland og England. Den siste konserten var i Shepherd's Bush Empire i London den 28. februar 2015, og Hiseman annonserte igjen dette som den siste turneen deira..<ref>{{cite web|last1=Hiseman|first1=Jon|title=Jon Hiseman’s Message to Fans on Facebook|url=http://www.temple-music.com/jon-hisemans-message-fans-facebook/|website=Temple0music.com|accessdate=2015-03-07}}</ref> Jon Hiseman døydde i 2018. Colosseum kom saman att i 2020 for utvalde konsertar. Besetninga no var Chris Farlowe, Clem Clempson og Mark Clarke, som fekk med seg Kim Nishikawara (saksofon), Adrian Askew (klaverinstrument og orgel) og Malcolm Mortimore (trommer).<ref>{{cite web |url=https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10159365860038032&set=gm.3062129957139792&type=3&theater&ifg=1 |title=BREAKING NEWS... |last=Gracey |first=Ana}}</ref> ==Medlemmar== {{col-begin}} {{col-2}} '''Noverande medlemmar''' * [[Clem Clempson|Dave «Clem» Clempson]] &ndash; gitar, vokal <small>(1969–1971, 1994–2015, sidan 2020)</small> * [[Mark Clarke]] &ndash; bass, vokal <small>(1970–1971, 1994–2015, sidan 2020)</small> * [[Chris Farlowe]] &ndash; vokal <small>(1970–1971, 1994–2015, sidan 2020)</small> * Kim Nishikawara &ndash; saksofon <small>(sidan 2020)</small> * Adrian Askew &ndash; orgel <small>(sidan 2020)</small> * [[Malcolm Mortimore]] &ndash; trommer <small>(sidan 2020)</small> {{col-2}} '''Tidlegare medlemmar''' * [[Jon Hiseman]] &ndash; trommer <small>(1968–1971, 1994–2015; død 2018)</small> * [[Dave Greenslade]] &ndash; orgel, vokal <small>(1968–1971, 1994–2015)</small> * [[Dick Heckstall-Smith]] &ndash; saksofon <small>(1968–1971, 1994–2004, då han døydde)</small> * [[James Litherland]] &ndash; gitar, vokal <small>(1968–1969)</small> * [[Tony Reeves]] &ndash; bass <small>(1968–1970, 1999 live - vikar for Mark Clarke)</small> * Jim Roche &ndash; gitar <small>(1968)</small> * [[Louis Cennamo]] &ndash; bass <small>(1970)</small> * [[Barbara Thompson]] &ndash; saksofon <small>(2004–2015)</small> '''Turnémusikarar''' * Paul Williams &ndash; vokal <small>(1999 - vikar for Chris Farlowe)</small> {{col-end}} '''Tidslinje''' <timeline> ImageSize = width:800 height:550 PlotArea = left:120 bottom:80 top:0 right:15 Alignbars = justify DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:01/09/1968 till:01/07/2020 TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy Legend = orientation:vertical position:bottom columns:4 ScaleMajor = increment:5 start:1970 ScaleMinor = increment:1 start:1969 Colors = id:band value:yelloworange legend:Band id:voc value:red legend:Vokal id:ww value:gray(0.5) legend:Saksofon id:g value:green legend:Gitar id:key value:purple legend:Klaverinstrument id:b value:blue legend:Bass id:dr value:orange legend:Trommer id:alb value:black legend:Studioalbum LineData = layer:back color:alb at:01/03/1969 at:01/11/1969 at:01/04/1970 at:01/12/1970 at:01/01/1995 at:01/09/1997 at:01/01/2003 at:01/07/2014 at:01/04/1976 at:01/07/1977 at:01/11/1977 PlotData = width:11 textcolor:black align:left anchor:from shift:(10,–4) bar:BAND from:start till:02/09/1968 color:white bar:Colosseum from:start till:01/10/1971 color:band bar:Colosseum from:24/07/1994 till:28/02/2015 color:band bar:Colosseum from:18/02/2020 till:end color:band bar:Colosseum&nbsp;II from:01/09/1974 till:01/12/1978 color:band bar:PERSONELL from:start till:02/09/1968 color:white bar:Dick&nbsp;Heckstall-Smith from:start till:01/10/1971 color:ww bar:Dick&nbsp;Heckstall-Smith from:24/07/1994 till:17/12/2004 color:ww bar:Barbara&nbsp;Thompson from:17/12/2004 till:28/02/2015 color:ww bar:Kim&nbsp;Nishikawara from:18/02/2020 till:end color:ww bar:Chris&nbsp;Farlowe from:01/12/1969 till:01/10/1971 color:voc bar:Chris&nbsp;Farlowe from:24/07/1994 till:28/02/2015 color:voc bar:Chris&nbsp;Farlowe from:18/02/2020 till:end color:voc bar:Mike&nbsp;Starrs from:01/05/1975 till:01/07/1976 color:voc bar:Jim&nbsp;Roche from:start till:01/12/1968 color:g bar:James&nbsp;Litherland from:start till:01/01/1970 color:g bar:James&nbsp;Litherland from:start till:01/01/1970 color:voc width:3 bar:Dave&nbsp;"Clem"&nbsp;Clempson from:01/02/1970 till:01/10/1971 color:g bar:Dave&nbsp;"Clem"&nbsp;Clempson from:01/02/1970 till:01/10/1971 color:voc width:3 bar:Dave&nbsp;"Clem"&nbsp;Clempson from:24/07/1994 till:28/02/2015 color:g bar:Dave&nbsp;"Clem"&nbsp;Clempson from:24/07/1994 till:28/02/2015 color:voc width:3 bar:Dave&nbsp;"Clem"&nbsp;Clempson from:18/02/2020 till:end color:g bar:Dave&nbsp;"Clem"&nbsp;Clempson from:18/02/2020 till:end color:voc width:3 bar:Gary&nbsp;Moore from:01/09/1974 till:01/08/1978 color:g bar:Gary&nbsp;Moore from:01/09/1974 till:01/08/1978 color:voc width:3 bar:Keith&nbsp;Airey from:01/08/1978 till:01/12/1978 color:g bar:Dave&nbsp;Greenslade from:start till:01/10/1971 color:key bar:Dave&nbsp;Greenslade from:start till:01/10/1971 color:voc width:3 bar:Dave&nbsp;Greenslade from:24/07/1994 till:28/02/2015 color:key bar:Don&nbsp;Airey from:01/05/1975 till:01/12/1978 color:key bar:Adrian&nbsp;Askew from:18/02/2020 till:end color:key bar:Tony&nbsp;Reeves from:start till:01/05/1970 color:b bar:Louis&nbsp;Cennamo from:01/05/1970 till:01/06/1970 color:b bar:Mark&nbsp;Clarke from:01/06/1970 till:01/10/1971 color:b bar:Mark&nbsp;Clarke from:01/06/1970 till:01/10/1971 color:voc width:3 bar:Mark&nbsp;Clarke from:24/07/1994 till:28/02/2015 color:b bar:Mark&nbsp;Clarke from:24/07/1994 till:28/02/2015 color:voc width:3 bar:Mark&nbsp;Clarke from:18/02/2020 till:end color:b bar:Mark&nbsp;Clarke from:18/02/2020 till:end color:voc width:3 bar:Neil&nbsp;Murray from:01/05/1975 till:01/07/1976 color:b bar:John&nbsp;Mole from:01/07/1976 till:01/12/1978 color:b bar:Jon&nbsp;Hiseman from:start till:01/10/1971 color:dr bar:Jon&nbsp;Hiseman from:01/09/1974 till:01/12/1978 color:dr bar:Jon&nbsp;Hiseman from:24/07/1994 till:28/02/2015 color:dr bar:Malcolm&nbsp;Mortimore from:18/02/2020 till:end color:dr </timeline> ==Diskografi== ===Studioalbum=== * ''[[Those Who Are About to Die Salute You]]'' (1969) * ''[[Valentyne Suite]]'' (1969) * ''[[The Grass Is Greener]]'' (1970) (berre USA) * ''[[Daughter of Time]]'' (1970) * ''[[Bread and Circuses av Colosseum|Bread and Circuses]]'' (1997) * ''[[Tomorrow's Blues]]'' (2003) * ''[[Time on Our Side]]'' (2014) ===Singlar=== * «Walking in the Park» / «Those About to Die, Salute You» &ndash; (1969) * «Walking in the Park» / «The Road She Walked Before» &ndash; (1969) * «The Kettle» / «Plenty Hard Luck» &ndash; (1969) * «The Daughter of Time» / «Bring Out Your Dead» &ndash; (1971) ===EP-ar=== * ''Bread & Circuses'' &ndash; (1997) * ''The Kettle'' &ndash; (2001) ===Konsertalbum=== * ''[[Colosseum Live]]'' &ndash; (1971) * ''[[Colosseum LiveS – The Reunion Concerts|LiveS&nbsp; The Reunion Concerts 1994]]'' &ndash; (1995) * ''[[Colosseum LiveS – The Reunion Concerts|Live Cologne 1994]]'' &ndash; (2003) * ''The Complete Reunion Concert'' &ndash; (2003) * ''Live05'' &ndash; (2007) * ''Theme for a Reunion'' &ndash; (2009) * ''Live At The Boston Tea Party, August 1969'' &ndash; (2020) * ''Live At The Montreux Jazz Festival 1969'' &ndash; (2020) * ''Live At Ruisrock, Turku, Finland, 1970'' &ndash; (2020) * ''Live At Piper Club, Rome, Italy 1971'' &ndash; (2020) * ''Live '71, Canterbury, Brighton & Manchester'' &ndash; (2020) ===Samlealbum=== * ''[[The Collectors Colosseum av Colosseum|The Collectors Colosseum]]'' &ndash; (1971) * ''Epitaph'' &ndash; (1986) * ''Milestones'' &ndash; (1989) * ''Night Riding'' &ndash; (1990) * ''Daughter of Time'' &ndash; (1991) * ''The Time Machine'' &ndash; (1991) * ''The Ides of March'' &ndash; (1995) * ''[[Anthology av Colosseum|Anthology]]'' &ndash; (2000) * ''Best - Walking in the Park'' &ndash; (2000) * ''The Best Of'' &ndash; (2002) * ''An Introduction To...Colosseum'' &ndash; (2004) * ''Morituri Te Salutant'' &ndash; (2009) (4-CD-boks) ===DVD=== * ''Colosseum LiveS : The Complete Reunion Concert Cologne 1994'' &ndash; (2002) ==Sjå òg== *[[Musikkgruppa Tempest]] *[[Greenslade]] *[[Colosseum II]] ==Litteratur== * Hanson, Martyn: ''Playing The Band - The Musical Life of Jon Hiseman'', 2010, London, Temple Music Books, ISBN 978-0-9566863-0-5 ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Colosseum (band)|Colosseum (band)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 3. januar 2021.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Colosseum}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Colosseum}} [[Kategori:Musikkgrupper skipa i 1968]] [[Kategori:Jazzrockgrupper]] [[Kategori:Britiske progrockband]] [[Kategori:Engelske jazzensemble]] [[Kategori:Musikkgrupper frå London]] thr9faj8c1t9xmaz8k761etyyk9sdy9 828 386663 3399075 3396416 2022-08-17T06:54:12Z Ranveig 39 kasakhisk Scribunto text/plain -- file-date: 2020-12-18 local active = { ["aa"] = {"afar"}, ["ab"] = {"abkhasisk"}, ["ae"] = {"avestisk"}, ["af"] = {"afrikaans"}, ["ak"] = {"akan"}, ["am"] = {"amharisk"}, ["an"] = {"aragonesisk"}, ["ar"] = {"arabisk"}, ["as"] = {"assamesisk"}, ["av"] = {"avarisk"}, ["ay"] = {"aymara"}, ["az"] = {"aserbajdsjansk"}, ["ba"] = {"basjkirsk"}, ["be"] = {"belarusisk"}, ["bg"] = {"bulgarsk"}, ["bh"] = {"bihari"}, ["bi"] = {"bislama"}, ["bm"] = {"bambara"}, ["bn"] = {"bengali", "bangla"}, ["bo"] = {"tibetansk"}, ["br"] = {"bretonsk"}, ["bs"] = {"bosnisk"}, ["ca"] = {"katalansk", "valenciansk"}, ["ce"] = {"tsjetsjensk"}, ["ch"] = {"chamorro"}, ["co"] = {"korsikansk"}, ["cr"] = {"cree"}, ["cs"] = {"tsjekkisk"}, ["cu"] = {"kyrkjeslavisk", "church slavonic", "old bulgarian", "old church slavonic", "old slavonic"}, ["cv"] = {"chuvash"}, ["cy"] = {"walisisk"}, ["da"] = {"dansk"}, ["de"] = {"tysk"}, ["dv"] = {"dhivehi", "divehi", "maldivian"}, ["dz"] = {"dzongkha"}, ["ee"] = {"ewe"}, ["el"] = {"moderne gresk (1453-)"}, ["en"] = {"engelsk"}, ["eo"] = {"esperanto"}, ["es"] = {"spansk", "kastiljansk"}, ["et"] = {"estisk"}, ["eu"] = {"baskisk"}, ["fa"] = {"persisk"}, ["ff"] = {"fulfulde"}, ["fi"] = {"finsk"}, ["fj"] = {"fijiansk"}, ["fo"] = {"færøysk"}, ["fr"] = {"fransk"}, ["fy"] = {"vestfrisisk"}, ["ga"] = {"irsk"}, ["gd"] = {"skotsk gælisk", "gaelic"}, ["gl"] = {"galisisk"}, ["gn"] = {"guarani"}, ["gu"] = {"gujarati"}, ["gv"] = {"manx"}, ["ha"] = {"hausa"}, ["he"] = {"hebraisk"}, ["hi"] = {"hindi"}, ["ho"] = {"hiri motu"}, ["hr"] = {"kroatisk"}, ["ht"] = {"haitian", "haitian creole"}, ["hu"] = {"ungarsk"}, ["hy"] = {"armensk"}, ["hz"] = {"herero"}, ["ia"] = {"interlingua (international auxiliary language association)"}, ["id"] = {"indonesisk"}, ["ie"] = {"interlingue", "occidental"}, ["ig"] = {"igbo"}, ["ii"] = {"sichuan yi", "nuosu"}, ["ik"] = {"inupiaq"}, ["io"] = {"ido"}, ["is"] = {"islandsk"}, ["it"] = {"italiensk"}, ["iu"] = {"inuktitut"}, ["ja"] = {"japansk"}, ["jv"] = {"javanesisk"}, ["ka"] = {"georgisk"}, ["kg"] = {"kongo"}, ["ki"] = {"kikuyu", "gikuyu"}, ["kj"] = {"kuanyama", "kwanyama"}, ["kk"] = {"kasakhisk"}, ["kl"] = {"grønlandsk"}, ["km"] = {"khmer", "central khmer"}, ["kn"] = {"kannada"}, ["ko"] = {"koreansk"}, ["kr"] = {"kanuri"}, ["ks"] = {"kashmiri"}, ["ku"] = {"kurdisk"}, ["kv"] = {"komi"}, ["kw"] = {"kornisk"}, ["ky"] = {"kirghiz", "kyrgyz"}, ["la"] = {"latin"}, ["lb"] = {"luxembourgish", "letzeburgesch"}, ["lg"] = {"ganda", "luganda"}, ["li"] = {"limburgan", "limburger", "limburgish"}, ["ln"] = {"lingala"}, ["lo"] = {"lao"}, ["lt"] = {"lithuanian"}, ["lu"] = {"luba-katanga"}, ["lv"] = {"latvisk"}, ["mg"] = {"madagassisk"}, ["mh"] = {"marshallesisk"}, ["mi"] = {"maori"}, ["mk"] = {"makedonsk"}, ["ml"] = {"malayalam"}, ["mn"] = {"mongolsk"}, ["mr"] = {"marathi"}, ["ms"] = {"malay (macrolanguage)"}, ["mt"] = {"maltesisk"}, ["my"] = {"burmesisk"}, ["na"] = {"nauru"}, ["nb"] = {"norsk bokmål"}, ["nd"] = {"nord-ndebele"}, ["ne"] = {"nepali (macrolanguage)"}, ["ng"] = {"ndonga"}, ["nl"] = {"nederlandsk", "flemish"}, ["nn"] = {"norsk nynorsk"}, ["no"] = {"norsk"}, ["nr"] = {"sør-ndebele"}, ["nv"] = {"navajo", "navaho"}, ["ny"] = {"nyanja", "chewa", "chichewa"}, ["oc"] = {"occitan (post 1500)"}, ["oj"] = {"ojibwa"}, ["om"] = {"oromo"}, ["or"] = {"oriya (macrolanguage)", "odia (macrolanguage)"}, ["os"] = {"ossetian", "ossetic"}, ["pa"] = {"panjabi", "punjabi"}, ["pi"] = {"pali"}, ["pl"] = {"polsk"}, ["ps"] = {"pashto"}, ["pt"] = {"portugisisk"}, ["qu"] = {"quechua"}, ["rm"] = {"romansh"}, ["rn"] = {"rundi"}, ["ro"] = {"rumensk", "moldavian", "moldovan"}, ["ru"] = {"russisk"}, ["rw"] = {"kinyarwanda"}, ["sa"] = {"sanskrit"}, ["sc"] = {"sardisk"}, ["sd"] = {"sindhi"}, ["se"] = {"nordsamisk"}, ["sg"] = {"sango"}, ["sh"] = {"serbokroatisk"}, ["si"] = {"singalesisk"}, ["sk"] = {"slovakisk"}, ["sl"] = {"slovensk"}, ["sm"] = {"samoansk"}, ["sn"] = {"shona"}, ["so"] = {"somali"}, ["sq"] = {"albansk"}, ["sr"] = {"serbisk"}, ["ss"] = {"swati"}, ["st"] = {"southern sotho"}, ["su"] = {"sundanese"}, ["sv"] = {"svensk"}, ["sw"] = {"swahili (macrolanguage)"}, ["ta"] = {"tamil"}, ["te"] = {"telugu"}, ["tg"] = {"tajik"}, ["th"] = {"thai"}, ["ti"] = {"tigrinya"}, ["tk"] = {"turkmen"}, ["tl"] = {"tagalog"}, ["tn"] = {"tswana"}, ["to"] = {"tonga (tonga islands)"}, ["tr"] = {"tyrkisk"}, ["ts"] = {"tsonga"}, ["tt"] = {"tatar"}, ["tw"] = {"twi"}, ["ty"] = {"tahitisk"}, ["ug"] = {"uigurisk"}, ["uk"] = {"ukrainsk"}, ["ur"] = {"urdu"}, ["uz"] = {"usbekisk"}, ["ve"] = {"venda"}, ["vi"] = {"vietnamesisk"}, ["vo"] = {"volapük"}, ["wa"] = {"walloon"}, ["wo"] = {"wolof"}, ["xh"] = {"xhosa"}, ["yi"] = {"jiddisk"}, ["yo"] = {"yoruba"}, ["za"] = {"zhuang", "chuang"}, ["zh"] = {"kinesisk"}, ["zu"] = {"zulu"}, ["aaa"] = {"ghotuo"}, ["aab"] = {"alumu-tesu"}, ["aac"] = {"ari"}, ["aad"] = {"amal"}, ["aae"] = {"arbëreshë-albansk"}, ["aaf"] = {"aranadan"}, ["aag"] = {"ambrak"}, ["aah"] = {"abu' arapesh"}, ["aai"] = {"arifama-miniafia"}, ["aak"] = {"ankave"}, ["aal"] = {"afade"}, ["aan"] = {"anambé"}, ["aao"] = {"algerian saharan arabic"}, ["aap"] = {"pará arára"}, ["aaq"] = {"aust-abnaki"}, ["aas"] = {"aasáx"}, ["aat"] = {"arvanitika albanian"}, ["aau"] = {"abau"}, ["aav"] = {"austro-asiatic languages"}, ["aaw"] = {"solong"}, ["aax"] = {"mandobo atas"}, ["aaz"] = {"amarasi"}, ["aba"] = {"abé"}, ["abb"] = {"bankon"}, ["abc"] = {"ambala ayta"}, ["abd"] = {"manide"}, ["abe"] = {"vest-abnaki"}, ["abf"] = {"abai sungai"}, ["abg"] = {"abaga"}, ["abh"] = {"tajiki arabic"}, ["abi"] = {"abidji"}, ["abj"] = {"aka-bea"}, ["abl"] = {"lampung nyo"}, ["abm"] = {"abanyom"}, ["abn"] = {"abua"}, ["abo"] = {"abon"}, ["abp"] = {"abellen ayta"}, ["abq"] = {"abaza"}, ["abr"] = {"abron"}, ["abs"] = {"ambonese malay"}, ["abt"] = {"ambulas"}, ["abu"] = {"abure"}, ["abv"] = {"baharna arabic"}, ["abw"] = {"pal"}, ["abx"] = {"inabaknon"}, ["aby"] = {"aneme wake"}, ["abz"] = {"abui"}, ["aca"] = {"achagua"}, ["acb"] = {"áncá"}, ["acd"] = {"gikyode"}, ["ace"] = {"achinese"}, ["acf"] = {"saint lucian creole french"}, ["ach"] = {"acoli"}, ["aci"] = {"aka-cari"}, ["ack"] = {"aka-kora"}, ["acl"] = {"akar-bale"}, ["acm"] = {"mesopotamian arabic"}, ["acn"] = {"achang"}, ["acp"] = {"eastern acipa"}, ["acq"] = {"ta'izzi-adeni arabic"}, ["acr"] = {"achi"}, ["acs"] = {"acroá"}, ["act"] = {"achterhoeks"}, ["acu"] = {"achuar-shiwiar"}, ["acv"] = {"achumawi"}, ["acw"] = {"hijazi arabic"}, ["acx"] = {"omani arabic"}, ["acy"] = {"cypriot arabic"}, ["acz"] = {"acheron"}, ["ada"] = {"adangme"}, ["adb"] = {"atauran"}, ["add"] = {"lidzonka", "dzodinka"}, ["ade"] = {"adele"}, ["adf"] = {"dhofari arabic"}, ["adg"] = {"andegerebinha"}, ["adh"] = {"adhola"}, ["adi"] = {"adi"}, ["adj"] = {"adioukrou"}, ["adl"] = {"galo"}, ["adn"] = {"adang"}, ["ado"] = {"abu"}, ["adq"] = {"adangbe"}, ["adr"] = {"adonara"}, ["ads"] = {"adamorobe sign language"}, ["adt"] = {"adnyamathanha"}, ["adu"] = {"aduge"}, ["adw"] = {"amundava"}, ["adx"] = {"amdo tibetan"}, ["ady"] = {"adyghe", "adygei"}, ["adz"] = {"adzera"}, ["aea"] = {"areba"}, ["aeb"] = {"tunisian arabic"}, ["aec"] = {"saidi arabic"}, ["aed"] = {"argentine sign language"}, ["aee"] = {"northeast pashai", "northeast pashayi"}, ["aek"] = {"haeke"}, ["ael"] = {"ambele"}, ["aem"] = {"arem"}, ["aen"] = {"armenian sign language"}, ["aeq"] = {"aer"}, ["aer"] = {"aust-arrernte"}, ["aes"] = {"alsea"}, ["aeu"] = {"akeu"}, ["aew"] = {"ambakich"}, ["aey"] = {"amele"}, ["aez"] = {"aeka"}, ["afa"] = {"afro-asiatic languages"}, ["afb"] = {"gulf arabic"}, ["afd"] = {"andai"}, ["afe"] = {"putukwam"}, ["afg"] = {"afghan sign language"}, ["afh"] = {"afrihili"}, ["afi"] = {"akrukay", "chini"}, ["afk"] = {"nanubae"}, ["afn"] = {"defaka"}, ["afo"] = {"eloyi"}, ["afp"] = {"tapei"}, ["afs"] = {"afro-seminole creole"}, ["aft"] = {"afitti"}, ["afu"] = {"awutu"}, ["afz"] = {"obokuitai"}, ["aga"] = {"aguano"}, ["agb"] = {"legbo"}, ["agc"] = {"agatu"}, ["agd"] = {"agarabi"}, ["age"] = {"angal"}, ["agf"] = {"arguni"}, ["agg"] = {"angor"}, ["agh"] = {"ngelima"}, ["agi"] = {"agariya"}, ["agj"] = {"argobba"}, ["agk"] = {"isarog agta"}, ["agl"] = {"fembe"}, ["agm"] = {"angaataha"}, ["agn"] = {"agutaynen"}, ["ago"] = {"tainae"}, ["agq"] = {"aghem"}, ["agr"] = {"aguaruna"}, ["ags"] = {"esimbi"}, ["agt"] = {"central cagayan agta"}, ["agu"] = {"aguacateco"}, ["agv"] = {"remontado dumagat"}, ["agw"] = {"kahua"}, ["agx"] = {"aghul"}, ["agy"] = {"southern alta"}, ["agz"] = {"mt. iriga agta"}, ["aha"] = {"ahanta"}, ["ahb"] = {"axamb"}, ["ahg"] = {"qimant"}, ["ahh"] = {"aghu"}, ["ahi"] = {"tiagbamrin aizi"}, ["ahk"] = {"akha"}, ["ahl"] = {"igo"}, ["ahm"] = {"mobumrin aizi"}, ["ahn"] = {"àhàn"}, ["aho"] = {"ahom"}, ["ahp"] = {"aproumu aizi"}, ["ahr"] = {"ahirani"}, ["ahs"] = {"ashe"}, ["aht"] = {"ahtena"}, ["aia"] = {"arosi"}, ["aib"] = {"ainu (china)"}, ["aic"] = {"ainbai"}, ["aid"] = {"alngith"}, ["aie"] = {"amara"}, ["aif"] = {"agi"}, ["aig"] = {"antigua and barbuda creole english"}, ["aih"] = {"ai-cham"}, ["aii"] = {"assyrian neo-aramaic"}, ["aij"] = {"lishanid noshan"}, ["aik"] = {"ake"}, ["ail"] = {"aimele"}, ["aim"] = {"aimol"}, ["ain"] = {"ainu (japan)"}, ["aio"] = {"aiton"}, ["aip"] = {"burumakok"}, ["aiq"] = {"aimaq"}, ["air"] = {"airoran"}, ["ait"] = {"arikem"}, ["aiw"] = {"aari"}, ["aix"] = {"aighon"}, ["aiy"] = {"ali"}, ["aja"] = {"aja (south sudan)"}, ["ajg"] = {"aja (benin)"}, ["aji"] = {"ajië"}, ["ajn"] = {"andajin"}, ["ajp"] = {"south levantine arabic"}, ["ajt"] = {"judeo-tunisian arabic"}, ["aju"] = {"judeo-moroccan arabic"}, ["ajw"] = {"ajawa"}, ["ajz"] = {"amri karbi"}, ["akb"] = {"batak angkola"}, ["akc"] = {"mpur"}, ["akd"] = {"ukpet-ehom"}, ["ake"] = {"akawaio"}, ["akf"] = {"akpa"}, ["akg"] = {"anakalangu"}, ["akh"] = {"angal heneng"}, ["aki"] = {"aiome"}, ["akj"] = {"aka-jeru"}, ["akk"] = {"akkadian"}, ["akl"] = {"aklanon"}, ["akm"] = {"aka-bo"}, ["ako"] = {"akurio"}, ["akp"] = {"siwu"}, ["akq"] = {"ak"}, ["akr"] = {"araki"}, ["aks"] = {"akaselem"}, ["akt"] = {"akolet"}, ["aku"] = {"akum"}, ["akv"] = {"akhvakh"}, ["akw"] = {"akwa"}, ["akx"] = {"aka-kede"}, ["aky"] = {"aka-kol"}, ["akz"] = {"alabama"}, ["ala"] = {"alago"}, ["alc"] = {"qawasqar"}, ["ald"] = {"alladian"}, ["ale"] = {"aleut"}, ["alf"] = {"alege"}, ["alg"] = {"algonquian languages"}, ["alh"] = {"alawa"}, ["ali"] = {"amaimon"}, ["alj"] = {"alangan"}, ["alk"] = {"alak"}, ["all"] = {"allar"}, ["alm"] = {"amblong"}, ["aln"] = {"gheg albanian"}, ["alo"] = {"larike-wakasihu"}, ["alp"] = {"alune"}, ["alq"] = {"algonquin"}, ["alr"] = {"alutor"}, ["als"] = {"tosk albanian"}, ["alt"] = {"southern altai"}, ["alu"] = {"'are'are"}, ["alv"] = {"atlantic-congo languages"}, ["alw"] = {"alaba-k’abeena", "wanbasana"}, ["alx"] = {"amol"}, ["aly"] = {"alyawarr"}, ["alz"] = {"alur"}, ["ama"] = {"amanayé"}, ["amb"] = {"ambo"}, ["amc"] = {"amahuaca"}, ["ame"] = {"yanesha'"}, ["amf"] = {"hamer-banna"}, ["amg"] = {"amurdak"}, ["ami"] = {"amis"}, ["amj"] = {"amdang"}, ["amk"] = {"ambai"}, ["aml"] = {"war-jaintia"}, ["amm"] = {"ama (papua new guinea)"}, ["amn"] = {"amanab"}, ["amo"] = {"amo"}, ["amp"] = {"alamblak"}, ["amq"] = {"amahai"}, ["amr"] = {"amarakaeri"}, ["ams"] = {"southern amami-oshima"}, ["amt"] = {"amto"}, ["amu"] = {"guerrero amuzgo"}, ["amv"] = {"ambelau"}, ["amw"] = {"western neo-aramaic"}, ["amx"] = {"anmatyerre"}, ["amy"] = {"ami"}, ["amz"] = {"atampaya"}, ["ana"] = {"andaqui"}, ["anb"] = {"andoa"}, ["anc"] = {"ngas"}, ["and"] = {"ansus"}, ["ane"] = {"xârâcùù"}, ["anf"] = {"animere"}, ["ang"] = {"old english (ca. 450-1100)"}, ["anh"] = {"nend"}, ["ani"] = {"andi"}, ["anj"] = {"anor"}, ["ank"] = {"goemai"}, ["anl"] = {"anu-hkongso chin"}, ["anm"] = {"anal"}, ["ann"] = {"obolo"}, ["ano"] = {"andoque"}, ["anp"] = {"angika"}, ["anq"] = {"jarawa (india)"}, ["anr"] = {"andh"}, ["ans"] = {"anserma"}, ["ant"] = {"antakarinya", "antikarinya"}, ["anu"] = {"anuak"}, ["anv"] = {"denya"}, ["anw"] = {"anaang"}, ["anx"] = {"andra-hus"}, ["any"] = {"anyin"}, ["anz"] = {"anem"}, ["aoa"] = {"angolar"}, ["aob"] = {"abom"}, ["aoc"] = {"pemon"}, ["aod"] = {"andarum"}, ["aoe"] = {"angal enen"}, ["aof"] = {"bragat"}, ["aog"] = {"angoram"}, ["aoi"] = {"anindilyakwa"}, ["aoj"] = {"mufian"}, ["aok"] = {"arhö"}, ["aol"] = {"alor"}, ["aom"] = {"ömie"}, ["aon"] = {"bumbita arapesh"}, ["aor"] = {"aore"}, ["aos"] = {"taikat"}, ["aot"] = {"atong (india)", "a'tong"}, ["aou"] = {"a'ou"}, ["aox"] = {"atorada"}, ["aoz"] = {"uab meto"}, ["apa"] = {"apache languages"}, ["apb"] = {"sa'a"}, ["apc"] = {"north levantine arabic"}, ["apd"] = {"sudanese arabic"}, ["ape"] = {"bukiyip"}, ["apf"] = {"pahanan agta"}, ["apg"] = {"ampanang"}, ["aph"] = {"athpariya"}, ["api"] = {"apiaká"}, ["apj"] = {"jicarilla apache"}, ["apk"] = {"kiowa apache"}, ["apl"] = {"lipan apache"}, ["apm"] = {"mescalero-chiricahua apache"}, ["apn"] = {"apinayé"}, ["apo"] = {"ambul"}, ["app"] = {"apma"}, ["apq"] = {"a-pucikwar"}, ["apr"] = {"arop-lokep"}, ["aps"] = {"arop-sissano"}, ["apt"] = {"apatani"}, ["apu"] = {"apurinã"}, ["apv"] = {"alapmunte"}, ["apw"] = {"western apache"}, ["apx"] = {"aputai"}, ["apy"] = {"apalaí"}, ["apz"] = {"safeyoka"}, ["aqa"] = {"alacalufan languages"}, ["aqc"] = {"archi"}, ["aqd"] = {"ampari dogon"}, ["aqg"] = {"arigidi"}, ["aql"] = {"algic languages"}, ["aqm"] = {"atohwaim"}, ["aqn"] = {"northern alta"}, ["aqp"] = {"atakapa"}, ["aqr"] = {"arhâ"}, ["aqt"] = {"angaité"}, ["aqz"] = {"akuntsu"}, ["arb"] = {"standard arabic"}, ["arc"] = {"official aramaic (700-300 bce)", "imperial aramaic (700-300 bce)"}, ["ard"] = {"arabana"}, ["are"] = {"western arrarnta"}, ["arh"] = {"arhuaco"}, ["ari"] = {"arikara"}, ["arj"] = {"arapaso"}, ["ark"] = {"arikapú"}, ["arl"] = {"arabela"}, ["arn"] = {"mapudungun", "mapuche"}, ["aro"] = {"araona"}, ["arp"] = {"arapaho"}, ["arq"] = {"algerian arabic"}, ["arr"] = {"karo (brazil)"}, ["ars"] = {"najdi arabic"}, ["art"] = {"artificial languages"}, ["aru"] = {"aruá (amazonas state)", "arawá"}, ["arv"] = {"arbore"}, ["arw"] = {"arawak"}, ["arx"] = {"aruá (rodonia state)"}, ["ary"] = {"marokkansk arabisk"}, ["arz"] = {"egyptisk arabisk"}, ["asa"] = {"asu (tanzania)"}, ["asb"] = {"assiniboine"}, ["asc"] = {"casuarina coast asmat"}, ["ase"] = {"american sign language"}, ["asf"] = {"auslan", "australian sign language"}, ["asg"] = {"cishingini"}, ["ash"] = {"abishira"}, ["asi"] = {"buruwai"}, ["asj"] = {"sari"}, ["ask"] = {"ashkun"}, ["asl"] = {"asilulu"}, ["asn"] = {"xingú asuriní"}, ["aso"] = {"dano"}, ["asp"] = {"algerian sign language"}, ["asq"] = {"austrian sign language"}, ["asr"] = {"asuri"}, ["ass"] = {"ipulo"}, ["ast"] = {"asturian", "asturleonese", "bable", "leonese"}, ["asu"] = {"tocantins asurini"}, ["asv"] = {"asoa"}, ["asw"] = {"australian aborigines sign language"}, ["asx"] = {"muratayak"}, ["asy"] = {"yaosakor asmat"}, ["asz"] = {"as"}, ["ata"] = {"pele-ata"}, ["atb"] = {"zaiwa"}, ["atc"] = {"atsahuaca"}, ["atd"] = {"ata manobo"}, ["ate"] = {"atemble"}, ["atg"] = {"ivbie north-okpela-arhe"}, ["ath"] = {"athapascan languages"}, ["ati"] = {"attié"}, ["atj"] = {"atikamekw"}, ["atk"] = {"ati"}, ["atl"] = {"mt. iraya agta"}, ["atm"] = {"ata"}, ["atn"] = {"ashtiani"}, ["ato"] = {"atong (cameroon)"}, ["atp"] = {"pudtol atta"}, ["atq"] = {"aralle-tabulahan"}, ["atr"] = {"waimiri-atroari"}, ["ats"] = {"gros ventre"}, ["att"] = {"pamplona atta"}, ["atu"] = {"reel"}, ["atv"] = {"northern altai"}, ["atw"] = {"atsugewi"}, ["atx"] = {"arutani"}, ["aty"] = {"aneityum"}, ["atz"] = {"arta"}, ["aua"] = {"asumboa"}, ["aub"] = {"alugu"}, ["auc"] = {"waorani"}, ["aud"] = {"anuta"}, ["auf"] = {"arauan languages"}, ["aug"] = {"aguna"}, ["auh"] = {"aushi"}, ["aui"] = {"anuki"}, ["auj"] = {"awjilah"}, ["auk"] = {"heyo"}, ["aul"] = {"aulua"}, ["aum"] = {"asu (nigeria)"}, ["aun"] = {"molmo one"}, ["auo"] = {"auyokawa"}, ["aup"] = {"makayam"}, ["auq"] = {"anus", "korur"}, ["aur"] = {"aruek"}, ["aus"] = {"australian languages"}, ["aut"] = {"austral"}, ["auu"] = {"auye"}, ["auw"] = {"awyi"}, ["aux"] = {"aurá"}, ["auy"] = {"awiyaana"}, ["auz"] = {"uzbeki arabic"}, ["avb"] = {"avau"}, ["avd"] = {"alviri-vidari"}, ["avi"] = {"avikam"}, ["avk"] = {"kotava"}, ["avl"] = {"eastern egyptian bedawi arabic"}, ["avm"] = {"angkamuthi"}, ["avn"] = {"avatime"}, ["avo"] = {"agavotaguerra"}, ["avs"] = {"aushiri"}, ["avt"] = {"au"}, ["avu"] = {"avokaya"}, ["avv"] = {"avá-canoeiro"}, ["awa"] = {"awadhi"}, ["awb"] = {"awa (papua new guinea)"}, ["awc"] = {"cicipu"}, ["awd"] = {"arawakan languages"}, ["awe"] = {"awetí"}, ["awg"] = {"anguthimri"}, ["awh"] = {"awbono"}, ["awi"] = {"aekyom"}, ["awk"] = {"awabakal"}, ["awm"] = {"arawum"}, ["awn"] = {"awngi"}, ["awo"] = {"awak"}, ["awr"] = {"awera"}, ["aws"] = {"south awyu"}, ["awt"] = {"araweté"}, ["awu"] = {"central awyu"}, ["awv"] = {"jair awyu"}, ["aww"] = {"awun"}, ["awx"] = {"awara"}, ["awy"] = {"edera awyu"}, ["axb"] = {"abipon"}, ["axe"] = {"ayerrerenge"}, ["axg"] = {"mato grosso arára"}, ["axk"] = {"yaka (central african republic)"}, ["axl"] = {"lower southern aranda"}, ["axm"] = {"middle armenian"}, ["axx"] = {"xârâgurè"}, ["aya"] = {"awar"}, ["ayb"] = {"ayizo gbe"}, ["ayc"] = {"southern aymara"}, ["ayd"] = {"ayabadhu"}, ["aye"] = {"ayere"}, ["ayg"] = {"ginyanga"}, ["ayh"] = {"hadrami arabic"}, ["ayi"] = {"leyigha"}, ["ayk"] = {"akuku"}, ["ayl"] = {"libyan arabic"}, ["ayn"] = {"sanaani arabic"}, ["ayo"] = {"ayoreo"}, ["ayp"] = {"north mesopotamian arabic"}, ["ayq"] = {"ayi (papua new guinea)"}, ["ayr"] = {"central aymara"}, ["ays"] = {"sorsogon ayta"}, ["ayt"] = {"magbukun ayta"}, ["ayu"] = {"ayu"}, ["ayz"] = {"mai brat"}, ["aza"] = {"azha"}, ["azb"] = {"south azerbaijani"}, ["azc"] = {"uto-aztecan languages"}, ["azd"] = {"eastern durango nahuatl"}, ["azg"] = {"san pedro amuzgos amuzgo"}, ["azj"] = {"north azerbaijani"}, ["azm"] = {"ipalapa amuzgo"}, ["azn"] = {"western durango nahuatl"}, ["azo"] = {"awing"}, ["azt"] = {"faire atta"}, ["azz"] = {"highland puebla nahuatl"}, ["baa"] = {"babatana"}, ["bab"] = {"bainouk-gunyuño"}, ["bac"] = {"badui"}, ["bad"] = {"banda languages"}, ["bae"] = {"baré"}, ["baf"] = {"nubaca"}, ["bag"] = {"tuki"}, ["bah"] = {"bahamas creole english"}, ["bai"] = {"bamileke languages"}, ["baj"] = {"barakai"}, ["bal"] = {"baluchi"}, ["ban"] = {"balinese"}, ["bao"] = {"waimaha"}, ["bap"] = {"bantawa"}, ["bar"] = {"bavarian"}, ["bas"] = {"basa (cameroon)"}, ["bat"] = {"baltic languages"}, ["bau"] = {"bada (nigeria)"}, ["bav"] = {"vengo"}, ["baw"] = {"bambili-bambui"}, ["bax"] = {"bamun"}, ["bay"] = {"batuley"}, ["bba"] = {"baatonum"}, ["bbb"] = {"barai"}, ["bbc"] = {"batak toba"}, ["bbd"] = {"bau"}, ["bbe"] = {"bangba"}, ["bbf"] = {"baibai"}, ["bbg"] = {"barama"}, ["bbh"] = {"bugan"}, ["bbi"] = {"barombi"}, ["bbj"] = {"ghomálá'"}, ["bbk"] = {"babanki"}, ["bbl"] = {"bats"}, ["bbm"] = {"babango"}, ["bbn"] = {"uneapa"}, ["bbo"] = {"northern bobo madaré", "konabéré"}, ["bbp"] = {"west central banda"}, ["bbq"] = {"bamali"}, ["bbr"] = {"girawa"}, ["bbs"] = {"bakpinka"}, ["bbt"] = {"mburku"}, ["bbu"] = {"kulung (nigeria)"}, ["bbv"] = {"karnai"}, ["bbw"] = {"baba"}, ["bbx"] = {"bubia"}, ["bby"] = {"befang"}, ["bca"] = {"central bai"}, ["bcb"] = {"bainouk-samik"}, ["bcc"] = {"southern balochi"}, ["bcd"] = {"north babar"}, ["bce"] = {"bamenyam"}, ["bcf"] = {"bamu"}, ["bcg"] = {"baga pokur"}, ["bch"] = {"bariai"}, ["bci"] = {"baoulé"}, ["bcj"] = {"bardi"}, ["bck"] = {"bunuba"}, ["bcl"] = {"central bikol"}, ["bcm"] = {"bannoni"}, ["bcn"] = {"bali (nigeria)"}, ["bco"] = {"kaluli"}, ["bcp"] = {"bali (democratic republic of congo)"}, ["bcq"] = {"bench"}, ["bcr"] = {"babine"}, ["bcs"] = {"kohumono"}, ["bct"] = {"bendi"}, ["bcu"] = {"awad bing"}, ["bcv"] = {"shoo-minda-nye"}, ["bcw"] = {"bana"}, ["bcy"] = {"bacama"}, ["bcz"] = {"bainouk-gunyaamolo"}, ["bda"] = {"bayot"}, ["bdb"] = {"basap"}, ["bdc"] = {"emberá-baudó"}, ["bdd"] = {"bunama"}, ["bde"] = {"bade"}, ["bdf"] = {"biage"}, ["bdg"] = {"bonggi"}, ["bdh"] = {"baka (south sudan)"}, ["bdi"] = {"burun"}, ["bdj"] = {"bai (south sudan)", "bai"}, ["bdk"] = {"budukh"}, ["bdl"] = {"indonesian bajau"}, ["bdm"] = {"buduma"}, ["bdn"] = {"baldemu"}, ["bdo"] = {"morom"}, ["bdp"] = {"bende"}, ["bdq"] = {"bahnar"}, ["bdr"] = {"west coast bajau"}, ["bds"] = {"burunge"}, ["bdt"] = {"bokoto"}, ["bdu"] = {"oroko"}, ["bdv"] = {"bodo parja"}, ["bdw"] = {"baham"}, ["bdx"] = {"budong-budong"}, ["bdy"] = {"bandjalang"}, ["bdz"] = {"badeshi"}, ["bea"] = {"beaver"}, ["beb"] = {"bebele"}, ["bec"] = {"iceve-maci"}, ["bed"] = {"bedoanas"}, ["bee"] = {"byangsi"}, ["bef"] = {"benabena"}, ["beg"] = {"belait"}, ["beh"] = {"biali"}, ["bei"] = {"bekati'"}, ["bej"] = {"beja", "bedawiyet"}, ["bek"] = {"bebeli"}, ["bem"] = {"bemba (zambia)"}, ["beo"] = {"beami"}, ["bep"] = {"besoa"}, ["beq"] = {"beembe"}, ["ber"] = {"berber languages"}, ["bes"] = {"besme"}, ["bet"] = {"guiberoua béte"}, ["beu"] = {"blagar"}, ["bev"] = {"daloa bété"}, ["bew"] = {"betawi"}, ["bex"] = {"jur modo"}, ["bey"] = {"beli (papua new guinea)"}, ["bez"] = {"bena (tanzania)"}, ["bfa"] = {"bari"}, ["bfb"] = {"pauri bareli"}, ["bfc"] = {"panyi bai", "northern bai"}, ["bfd"] = {"bafut"}, ["bfe"] = {"betaf", "tena"}, ["bff"] = {"bofi"}, ["bfg"] = {"busang kayan"}, ["bfh"] = {"blafe"}, ["bfi"] = {"british sign language"}, ["bfj"] = {"bafanji"}, ["bfk"] = {"ban khor sign language"}, ["bfl"] = {"banda-ndélé"}, ["bfm"] = {"mmen"}, ["bfn"] = {"bunak"}, ["bfo"] = {"malba birifor"}, ["bfp"] = {"beba"}, ["bfq"] = {"badaga"}, ["bfr"] = {"bazigar"}, ["bfs"] = {"southern bai"}, ["bft"] = {"balti"}, ["bfu"] = {"gahri"}, ["bfw"] = {"bondo"}, ["bfx"] = {"bantayanon"}, ["bfy"] = {"bagheli"}, ["bfz"] = {"mahasu pahari"}, ["bga"] = {"gwamhi-wuri"}, ["bgb"] = {"bobongko"}, ["bgc"] = {"haryanvi"}, ["bgd"] = {"rathwi bareli"}, ["bge"] = {"bauria"}, ["bgf"] = {"bangandu"}, ["bgg"] = {"bugun"}, ["bgi"] = {"giangan"}, ["bgj"] = {"bangolan"}, ["bgk"] = {"bit", "buxinhua"}, ["bgl"] = {"bo (laos)"}, ["bgn"] = {"western balochi"}, ["bgo"] = {"baga koga"}, ["bgp"] = {"eastern balochi"}, ["bgq"] = {"bagri"}, ["bgr"] = {"bawm chin"}, ["bgs"] = {"tagabawa"}, ["bgt"] = {"bughotu"}, ["bgu"] = {"mbongno"}, ["bgv"] = {"warkay-bipim"}, ["bgw"] = {"bhatri"}, ["bgx"] = {"balkan gagauz turkish"}, ["bgy"] = {"benggoi"}, ["bgz"] = {"banggai"}, ["bha"] = {"bharia"}, ["bhb"] = {"bhili"}, ["bhc"] = {"biga"}, ["bhd"] = {"bhadrawahi"}, ["bhe"] = {"bhaya"}, ["bhf"] = {"odiai"}, ["bhg"] = {"binandere"}, ["bhh"] = {"bukharic"}, ["bhi"] = {"bhilali"}, ["bhj"] = {"bahing"}, ["bhl"] = {"bimin"}, ["bhm"] = {"bathari"}, ["bhn"] = {"bohtan neo-aramaic"}, ["bho"] = {"bhojpuri"}, ["bhp"] = {"bima"}, ["bhq"] = {"tukang besi south"}, ["bhr"] = {"bara malagasy"}, ["bhs"] = {"buwal"}, ["bht"] = {"bhattiyali"}, ["bhu"] = {"bhunjia"}, ["bhv"] = {"bahau"}, ["bhw"] = {"biak"}, ["bhx"] = {"bhalay"}, ["bhy"] = {"bhele"}, ["bhz"] = {"bada (indonesia)"}, ["bia"] = {"badimaya"}, ["bib"] = {"bissa", "bisa"}, ["bic"] = {"bikaru"}, ["bid"] = {"bidiyo"}, ["bie"] = {"bepour"}, ["bif"] = {"biafada"}, ["big"] = {"biangai"}, ["bij"] = {"vaghat-ya-bijim-legeri"}, ["bik"] = {"bikol"}, ["bil"] = {"bile"}, ["bim"] = {"bimoba"}, ["bin"] = {"bini", "edo"}, ["bio"] = {"nai"}, ["bip"] = {"bila"}, ["biq"] = {"bipi"}, ["bir"] = {"bisorio"}, ["bit"] = {"berinomo"}, ["biu"] = {"biete"}, ["biv"] = {"southern birifor"}, ["biw"] = {"kol (cameroon)"}, ["bix"] = {"bijori"}, ["biy"] = {"birhor"}, ["biz"] = {"baloi"}, ["bja"] = {"budza"}, ["bjb"] = {"banggarla"}, ["bjc"] = {"bariji"}, ["bje"] = {"biao-jiao mien"}, ["bjf"] = {"barzani jewish neo-aramaic"}, ["bjg"] = {"bidyogo"}, ["bjh"] = {"bahinemo"}, ["bji"] = {"burji"}, ["bjj"] = {"kanauji"}, ["bjk"] = {"barok"}, ["bjl"] = {"bulu (papua new guinea)"}, ["bjm"] = {"bajelani"}, ["bjn"] = {"banjar"}, ["bjo"] = {"mid-southern banda"}, ["bjp"] = {"fanamaket"}, ["bjr"] = {"binumarien"}, ["bjs"] = {"bajan"}, ["bjt"] = {"balanta-ganja"}, ["bju"] = {"busuu"}, ["bjv"] = {"bedjond"}, ["bjw"] = {"bakwé"}, ["bjx"] = {"banao itneg"}, ["bjy"] = {"bayali"}, ["bjz"] = {"baruga"}, ["bka"] = {"kyak"}, ["bkc"] = {"baka (cameroon)"}, ["bkd"] = {"binukid", "talaandig"}, ["bkf"] = {"beeke"}, ["bkg"] = {"buraka"}, ["bkh"] = {"bakoko"}, ["bki"] = {"baki"}, ["bkj"] = {"pande"}, ["bkk"] = {"brokskat"}, ["bkl"] = {"berik"}, ["bkm"] = {"kom (cameroon)"}, ["bkn"] = {"bukitan"}, ["bko"] = {"kwa'"}, ["bkp"] = {"boko (democratic republic of congo)"}, ["bkq"] = {"bakairí"}, ["bkr"] = {"bakumpai"}, ["bks"] = {"northern sorsoganon"}, ["bkt"] = {"boloki"}, ["bku"] = {"buhid"}, ["bkv"] = {"bekwarra"}, ["bkw"] = {"bekwel"}, ["bkx"] = {"baikeno"}, ["bky"] = {"bokyi"}, ["bkz"] = {"bungku"}, ["bla"] = {"siksika"}, ["blb"] = {"bilua"}, ["blc"] = {"bella coola"}, ["bld"] = {"bolango"}, ["ble"] = {"balanta-kentohe"}, ["blf"] = {"buol"}, ["blg"] = {"balau"}, ["blh"] = {"kuwaa"}, ["bli"] = {"bolia"}, ["blj"] = {"bolongan"}, ["blk"] = {"pa'o karen", "pa'o"}, ["bll"] = {"biloxi"}, ["blm"] = {"beli (south sudan)"}, ["bln"] = {"southern catanduanes bikol"}, ["blo"] = {"anii"}, ["blp"] = {"blablanga"}, ["blq"] = {"baluan-pam"}, ["blr"] = {"blang"}, ["bls"] = {"balaesang"}, ["blt"] = {"tai dam"}, ["blv"] = {"kibala", "bolo"}, ["blw"] = {"balangao"}, ["blx"] = {"mag-indi ayta"}, ["bly"] = {"notre"}, ["blz"] = {"balantak"}, ["bma"] = {"lame"}, ["bmb"] = {"bembe"}, ["bmc"] = {"biem"}, ["bmd"] = {"baga manduri"}, ["bme"] = {"limassa"}, ["bmf"] = {"bom-kim"}, ["bmg"] = {"bamwe"}, ["bmh"] = {"kein"}, ["bmi"] = {"bagirmi"}, ["bmj"] = {"bote-majhi"}, ["bmk"] = {"ghayavi"}, ["bml"] = {"bomboli"}, ["bmm"] = {"northern betsimisaraka malagasy"}, ["bmn"] = {"bina (papua new guinea)"}, ["bmo"] = {"bambalang"}, ["bmp"] = {"bulgebi"}, ["bmq"] = {"bomu"}, ["bmr"] = {"muinane"}, ["bms"] = {"bilma kanuri"}, ["bmt"] = {"biao mon"}, ["bmu"] = {"somba-siawari"}, ["bmv"] = {"bum"}, ["bmw"] = {"bomwali"}, ["bmx"] = {"baimak"}, ["bmz"] = {"baramu"}, ["bna"] = {"bonerate"}, ["bnb"] = {"bookan"}, ["bnc"] = {"bontok"}, ["bnd"] = {"banda (indonesia)"}, ["bne"] = {"bintauna"}, ["bnf"] = {"masiwang"}, ["bng"] = {"benga"}, ["bni"] = {"bangi"}, ["bnj"] = {"eastern tawbuid"}, ["bnk"] = {"bierebo"}, ["bnl"] = {"boon"}, ["bnm"] = {"batanga"}, ["bnn"] = {"bunun"}, ["bno"] = {"bantoanon"}, ["bnp"] = {"bola"}, ["bnq"] = {"bantik"}, ["bnr"] = {"butmas-tur"}, ["bns"] = {"bundeli"}, ["bnt"] = {"bantu languages"}, ["bnu"] = {"bentong"}, ["bnv"] = {"bonerif", "beneraf", "edwas"}, ["bnw"] = {"bisis"}, ["bnx"] = {"bangubangu"}, ["bny"] = {"bintulu"}, ["bnz"] = {"beezen"}, ["boa"] = {"bora"}, ["bob"] = {"aweer"}, ["boe"] = {"mundabli"}, ["bof"] = {"bolon"}, ["bog"] = {"bamako sign language"}, ["boh"] = {"boma"}, ["boi"] = {"barbareño"}, ["boj"] = {"anjam"}, ["bok"] = {"bonjo"}, ["bol"] = {"bole"}, ["bom"] = {"berom"}, ["bon"] = {"bine"}, ["boo"] = {"tiemacèwè bozo"}, ["bop"] = {"bonkiman"}, ["boq"] = {"bogaya"}, ["bor"] = {"borôro"}, ["bot"] = {"bongo"}, ["bou"] = {"bondei"}, ["bov"] = {"tuwuli"}, ["bow"] = {"rema"}, ["box"] = {"buamu"}, ["boy"] = {"bodo (central african republic)"}, ["boz"] = {"tiéyaxo bozo"}, ["bpa"] = {"daakaka"}, ["bpd"] = {"banda-banda"}, ["bpg"] = {"bonggo"}, ["bph"] = {"botlikh"}, ["bpi"] = {"bagupi"}, ["bpj"] = {"binji"}, ["bpk"] = {"orowe", "'ôrôê"}, ["bpl"] = {"broome pearling lugger pidgin"}, ["bpm"] = {"biyom"}, ["bpn"] = {"dzao min"}, ["bpo"] = {"anasi"}, ["bpp"] = {"kaure"}, ["bpq"] = {"banda malay"}, ["bpr"] = {"koronadal blaan"}, ["bps"] = {"sarangani blaan"}, ["bpt"] = {"barrow point"}, ["bpu"] = {"bongu"}, ["bpv"] = {"bian marind"}, ["bpw"] = {"bo (papua new guinea)"}, ["bpx"] = {"palya bareli"}, ["bpy"] = {"bishnupriya"}, ["bpz"] = {"bilba"}, ["bqa"] = {"tchumbuli"}, ["bqb"] = {"bagusa"}, ["bqc"] = {"boko (benin)", "boo"}, ["bqd"] = {"bung"}, ["bqf"] = {"baga kaloum"}, ["bqg"] = {"bago-kusuntu"}, ["bqh"] = {"baima"}, ["bqi"] = {"bakhtiari"}, ["bqj"] = {"bandial"}, ["bqk"] = {"banda-mbrès"}, ["bql"] = {"bilakura"}, ["bqm"] = {"wumboko"}, ["bqn"] = {"bulgarian sign language"}, ["bqo"] = {"balo"}, ["bqp"] = {"busa"}, ["bqq"] = {"biritai"}, ["bqr"] = {"burusu"}, ["bqs"] = {"bosngun"}, ["bqt"] = {"bamukumbit"}, ["bqu"] = {"boguru"}, ["bqv"] = {"koro wachi", "begbere-ejar"}, ["bqw"] = {"buru (nigeria)"}, ["bqx"] = {"baangi"}, ["bqy"] = {"bengkala sign language"}, ["bqz"] = {"bakaka"}, ["bra"] = {"braj"}, ["brb"] = {"lave"}, ["brc"] = {"berbice creole dutch"}, ["brd"] = {"baraamu"}, ["brf"] = {"bira"}, ["brg"] = {"baure"}, ["brh"] = {"brahui"}, ["bri"] = {"mokpwe"}, ["brj"] = {"bieria"}, ["brk"] = {"birked"}, ["brl"] = {"birwa"}, ["brm"] = {"barambu"}, ["brn"] = {"boruca"}, ["bro"] = {"brokkat"}, ["brp"] = {"barapasi"}, ["brq"] = {"breri"}, ["brr"] = {"birao"}, ["brs"] = {"baras"}, ["brt"] = {"bitare"}, ["bru"] = {"eastern bru"}, ["brv"] = {"western bru"}, ["brw"] = {"bellari"}, ["brx"] = {"bodo (india)"}, ["bry"] = {"burui"}, ["brz"] = {"bilbil"}, ["bsa"] = {"abinomn"}, ["bsb"] = {"brunei bisaya"}, ["bsc"] = {"bassari", "oniyan"}, ["bse"] = {"wushi"}, ["bsf"] = {"bauchi"}, ["bsg"] = {"bashkardi"}, ["bsh"] = {"kati"}, ["bsi"] = {"bassossi"}, ["bsj"] = {"bangwinji"}, ["bsk"] = {"burushaski"}, ["bsl"] = {"basa-gumna"}, ["bsm"] = {"busami"}, ["bsn"] = {"barasana-eduria"}, ["bso"] = {"buso"}, ["bsp"] = {"baga sitemu"}, ["bsq"] = {"bassa"}, ["bsr"] = {"bassa-kontagora"}, ["bss"] = {"akoose"}, ["bst"] = {"basketo"}, ["bsu"] = {"bahonsuai"}, ["bsv"] = {"baga sobané"}, ["bsw"] = {"baiso"}, ["bsx"] = {"yangkam"}, ["bsy"] = {"sabah bisaya"}, ["bta"] = {"bata"}, ["btc"] = {"bati (cameroon)"}, ["btd"] = {"batak dairi"}, ["bte"] = {"gamo-ningi"}, ["btf"] = {"birgit"}, ["btg"] = {"gagnoa bété"}, ["bth"] = {"biatah bidayuh"}, ["bti"] = {"burate"}, ["btj"] = {"bacanese malay"}, ["btk"] = {"batak languages"}, ["btm"] = {"batak mandailing"}, ["btn"] = {"ratagnon"}, ["bto"] = {"rinconada bikol"}, ["btp"] = {"budibud"}, ["btq"] = {"batek"}, ["btr"] = {"baetora"}, ["bts"] = {"batak simalungun"}, ["btt"] = {"bete-bendi"}, ["btu"] = {"batu"}, ["btv"] = {"bateri"}, ["btw"] = {"butuanon"}, ["btx"] = {"batak karo"}, ["bty"] = {"bobot"}, ["btz"] = {"batak alas-kluet"}, ["bua"] = {"buriat"}, ["bub"] = {"bua"}, ["buc"] = {"bushi"}, ["bud"] = {"ntcham"}, ["bue"] = {"beothuk"}, ["buf"] = {"bushoong"}, ["bug"] = {"buginese"}, ["buh"] = {"younuo bunu"}, ["bui"] = {"bongili"}, ["buj"] = {"basa-gurmana"}, ["buk"] = {"bugawac"}, ["bum"] = {"bulu (cameroon)"}, ["bun"] = {"sherbro"}, ["buo"] = {"terei"}, ["bup"] = {"busoa"}, ["buq"] = {"brem"}, ["bus"] = {"bokobaru"}, ["but"] = {"bungain"}, ["buu"] = {"budu"}, ["buv"] = {"bun"}, ["buw"] = {"bubi"}, ["bux"] = {"boghom"}, ["buy"] = {"bullom so"}, ["buz"] = {"bukwen"}, ["bva"] = {"barein"}, ["bvb"] = {"bube"}, ["bvc"] = {"baelelea"}, ["bvd"] = {"baeggu"}, ["bve"] = {"berau malay"}, ["bvf"] = {"boor"}, ["bvg"] = {"bonkeng"}, ["bvh"] = {"bure"}, ["bvi"] = {"belanda viri"}, ["bvj"] = {"baan"}, ["bvk"] = {"bukat"}, ["bvl"] = {"bolivian sign language"}, ["bvm"] = {"bamunka"}, ["bvn"] = {"buna"}, ["bvo"] = {"bolgo"}, ["bvp"] = {"bumang"}, ["bvq"] = {"birri"}, ["bvr"] = {"burarra"}, ["bvt"] = {"bati (indonesia)"}, ["bvu"] = {"bukit malay"}, ["bvv"] = {"baniva"}, ["bvw"] = {"boga"}, ["bvx"] = {"dibole"}, ["bvy"] = {"baybayanon"}, ["bvz"] = {"bauzi"}, ["bwa"] = {"bwatoo"}, ["bwb"] = {"namosi-naitasiri-serua"}, ["bwc"] = {"bwile"}, ["bwd"] = {"bwaidoka"}, ["bwe"] = {"bwe karen"}, ["bwf"] = {"boselewa"}, ["bwg"] = {"barwe"}, ["bwh"] = {"bishuo"}, ["bwi"] = {"baniwa"}, ["bwj"] = {"láá láá bwamu"}, ["bwk"] = {"bauwaki"}, ["bwl"] = {"bwela"}, ["bwm"] = {"biwat"}, ["bwn"] = {"wunai bunu"}, ["bwo"] = {"boro (ethiopia)", "borna (ethiopia)"}, ["bwp"] = {"mandobo bawah"}, ["bwq"] = {"southern bobo madaré"}, ["bwr"] = {"bura-pabir"}, ["bws"] = {"bomboma"}, ["bwt"] = {"bafaw-balong"}, ["bwu"] = {"buli (ghana)"}, ["bww"] = {"bwa"}, ["bwx"] = {"bu-nao bunu"}, ["bwy"] = {"cwi bwamu"}, ["bwz"] = {"bwisi"}, ["bxa"] = {"tairaha"}, ["bxb"] = {"belanda bor"}, ["bxc"] = {"molengue"}, ["bxd"] = {"pela"}, ["bxe"] = {"birale"}, ["bxf"] = {"bilur", "minigir"}, ["bxg"] = {"bangala"}, ["bxh"] = {"buhutu"}, ["bxi"] = {"pirlatapa"}, ["bxj"] = {"bayungu"}, ["bxk"] = {"bukusu", "lubukusu"}, ["bxl"] = {"jalkunan"}, ["bxm"] = {"mongolia buriat"}, ["bxn"] = {"burduna"}, ["bxo"] = {"barikanchi"}, ["bxp"] = {"bebil"}, ["bxq"] = {"beele"}, ["bxr"] = {"russia buriat"}, ["bxs"] = {"busam"}, ["bxu"] = {"china buriat"}, ["bxv"] = {"berakou"}, ["bxw"] = {"bankagooma"}, ["bxz"] = {"binahari"}, ["bya"] = {"batak"}, ["byb"] = {"bikya"}, ["byc"] = {"ubaghara"}, ["byd"] = {"benyadu'"}, ["bye"] = {"pouye"}, ["byf"] = {"bete"}, ["byg"] = {"baygo"}, ["byh"] = {"bhujel"}, ["byi"] = {"buyu"}, ["byj"] = {"bina (nigeria)"}, ["byk"] = {"biao"}, ["byl"] = {"bayono"}, ["bym"] = {"bidjara"}, ["byn"] = {"bilin", "blin"}, ["byo"] = {"biyo"}, ["byp"] = {"bumaji"}, ["byq"] = {"basay"}, ["byr"] = {"baruya", "yipma"}, ["bys"] = {"burak"}, ["byt"] = {"berti"}, ["byv"] = {"medumba"}, ["byw"] = {"belhariya"}, ["byx"] = {"qaqet"}, ["byz"] = {"banaro"}, ["bza"] = {"bandi"}, ["bzb"] = {"andio"}, ["bzc"] = {"southern betsimisaraka malagasy"}, ["bzd"] = {"bribri"}, ["bze"] = {"jenaama bozo"}, ["bzf"] = {"boikin"}, ["bzg"] = {"babuza"}, ["bzh"] = {"mapos buang"}, ["bzi"] = {"bisu"}, ["bzj"] = {"belize kriol english"}, ["bzk"] = {"nicaragua creole english"}, ["bzl"] = {"boano (sulawesi)"}, ["bzm"] = {"bolondo"}, ["bzn"] = {"boano (maluku)"}, ["bzo"] = {"bozaba"}, ["bzp"] = {"kemberano"}, ["bzq"] = {"buli (indonesia)"}, ["bzr"] = {"biri"}, ["bzs"] = {"brazilian sign language"}, ["bzt"] = {"brithenig"}, ["bzu"] = {"burmeso"}, ["bzv"] = {"naami"}, ["bzw"] = {"basa (nigeria)"}, ["bzx"] = {"kɛlɛngaxo bozo"}, ["bzy"] = {"obanliku"}, ["bzz"] = {"evant"}, ["caa"] = {"chortí"}, ["cab"] = {"garifuna"}, ["cac"] = {"chuj"}, ["cad"] = {"caddo"}, ["cae"] = {"lehar", "laalaa"}, ["caf"] = {"southern carrier"}, ["cag"] = {"nivaclé"}, ["cah"] = {"cahuarano"}, ["cai"] = {"central american indian languages"}, ["caj"] = {"chané"}, ["cak"] = {"kaqchikel", "cakchiquel"}, ["cal"] = {"carolinian"}, ["cam"] = {"cemuhî"}, ["can"] = {"chambri"}, ["cao"] = {"chácobo"}, ["cap"] = {"chipaya"}, ["caq"] = {"car nicobarese"}, ["car"] = {"galibi carib"}, ["cas"] = {"tsimané"}, ["cau"] = {"caucasian languages"}, ["cav"] = {"cavineña"}, ["caw"] = {"callawalla"}, ["cax"] = {"chiquitano"}, ["cay"] = {"cayuga"}, ["caz"] = {"canichana"}, ["cba"] = {"chibchan languages"}, ["cbb"] = {"cabiyarí"}, ["cbc"] = {"carapana"}, ["cbd"] = {"carijona"}, ["cbg"] = {"chimila"}, ["cbi"] = {"chachi"}, ["cbj"] = {"ede cabe"}, ["cbk"] = {"chavacano"}, ["cbl"] = {"bualkhaw chin"}, ["cbn"] = {"nyahkur"}, ["cbo"] = {"izora"}, ["cbq"] = {"tsucuba", "cuba"}, ["cbr"] = {"cashibo-cacataibo"}, ["cbs"] = {"cashinahua"}, ["cbt"] = {"chayahuita"}, ["cbu"] = {"candoshi-shapra"}, ["cbv"] = {"cacua"}, ["cbw"] = {"kinabalian"}, ["cby"] = {"carabayo"}, ["ccc"] = {"chamicuro"}, ["ccd"] = {"cafundo creole"}, ["cce"] = {"chopi"}, ["ccg"] = {"samba daka"}, ["cch"] = {"atsam"}, ["ccj"] = {"kasanga"}, ["ccl"] = {"cutchi-swahili"}, ["ccm"] = {"malaccan creole malay"}, ["ccn"] = {"north caucasian languages"}, ["cco"] = {"comaltepec chinantec"}, ["ccp"] = {"chakma"}, ["ccr"] = {"cacaopera"}, ["ccs"] = {"south caucasian languages"}, ["cda"] = {"choni"}, ["cdc"] = {"chadic languages"}, ["cdd"] = {"caddoan languages"}, ["cde"] = {"chenchu"}, ["cdf"] = {"chiru"}, ["cdh"] = {"chambeali"}, ["cdi"] = {"chodri"}, ["cdj"] = {"churahi"}, ["cdm"] = {"chepang"}, ["cdn"] = {"chaudangsi"}, ["cdo"] = {"min dong chinese"}, ["cdr"] = {"cinda-regi-tiyal"}, ["cds"] = {"chadian sign language"}, ["cdy"] = {"chadong"}, ["cdz"] = {"koda"}, ["cea"] = {"lower chehalis"}, ["ceb"] = {"cebuano"}, ["ceg"] = {"chamacoco"}, ["cek"] = {"eastern khumi chin"}, ["cel"] = {"celtic languages"}, ["cen"] = {"cen"}, ["cet"] = {"centúúm"}, ["cey"] = {"ekai chin"}, ["cfa"] = {"dijim-bwilim"}, ["cfd"] = {"cara"}, ["cfg"] = {"como karim"}, ["cfm"] = {"falam chin"}, ["cga"] = {"changriwa"}, ["cgc"] = {"kagayanen"}, ["cgg"] = {"chiga"}, ["cgk"] = {"chocangacakha"}, ["chb"] = {"chibcha"}, ["chc"] = {"catawba"}, ["chd"] = {"highland oaxaca chontal"}, ["chf"] = {"tabasco chontal"}, ["chg"] = {"chagatai"}, ["chh"] = {"chinook"}, ["chj"] = {"ojitlán chinantec"}, ["chk"] = {"chuukese"}, ["chl"] = {"cahuilla"}, ["chm"] = {"mari (russia)"}, ["chn"] = {"chinook jargon"}, ["cho"] = {"choctaw"}, ["chp"] = {"chipewyan", "dene suline"}, ["chq"] = {"quiotepec chinantec"}, ["chr"] = {"cherokee"}, ["cht"] = {"cholón"}, ["chw"] = {"chuwabu"}, ["chx"] = {"chantyal"}, ["chy"] = {"cheyenne"}, ["chz"] = {"ozumacín chinantec"}, ["cia"] = {"cia-cia"}, ["cib"] = {"ci gbe"}, ["cic"] = {"chickasaw"}, ["cid"] = {"chimariko"}, ["cie"] = {"cineni"}, ["cih"] = {"chinali"}, ["cik"] = {"chitkuli kinnauri"}, ["cim"] = {"cimbrian"}, ["cin"] = {"cinta larga"}, ["cip"] = {"chiapanec"}, ["cir"] = {"tiri", "haméa", "méa"}, ["ciw"] = {"chippewa"}, ["ciy"] = {"chaima"}, ["cja"] = {"western cham"}, ["cje"] = {"chru"}, ["cjh"] = {"upper chehalis"}, ["cji"] = {"chamalal"}, ["cjk"] = {"chokwe"}, ["cjm"] = {"eastern cham"}, ["cjn"] = {"chenapian"}, ["cjo"] = {"ashéninka pajonal"}, ["cjp"] = {"cabécar"}, ["cjs"] = {"shor"}, ["cjv"] = {"chuave"}, ["cjy"] = {"jinyu chinese"}, ["ckb"] = {"central kurdish"}, ["ckh"] = {"chak"}, ["ckl"] = {"cibak"}, ["ckm"] = {"chakavian"}, ["ckn"] = {"kaang chin"}, ["cko"] = {"anufo"}, ["ckq"] = {"kajakse"}, ["ckr"] = {"kairak"}, ["cks"] = {"tayo"}, ["ckt"] = {"chukot"}, ["cku"] = {"koasati"}, ["ckv"] = {"kavalan"}, ["ckx"] = {"caka"}, ["cky"] = {"cakfem-mushere"}, ["ckz"] = {"cakchiquel-quiché mixed language"}, ["cla"] = {"ron"}, ["clc"] = {"chilcotin"}, ["cld"] = {"chaldean neo-aramaic"}, ["cle"] = {"lealao chinantec"}, ["clh"] = {"chilisso"}, ["cli"] = {"chakali"}, ["clj"] = {"laitu chin"}, ["clk"] = {"idu-mishmi"}, ["cll"] = {"chala"}, ["clm"] = {"clallam"}, ["clo"] = {"lowland oaxaca chontal"}, ["clt"] = {"lautu chin"}, ["clu"] = {"caluyanun"}, ["clw"] = {"chulym"}, ["cly"] = {"eastern highland chatino"}, ["cma"] = {"maa"}, ["cmc"] = {"chamic languages"}, ["cme"] = {"cerma"}, ["cmg"] = {"klassisk mongolsk"}, ["cmi"] = {"emberá-chamí"}, ["cml"] = {"campalagian"}, ["cmm"] = {"michigamea"}, ["cmn"] = {"mandarin chinese"}, ["cmo"] = {"central mnong"}, ["cmr"] = {"mro-khimi chin"}, ["cms"] = {"messapic"}, ["cmt"] = {"camtho"}, ["cna"] = {"changthang"}, ["cnb"] = {"chinbon chin"}, ["cnc"] = {"côông"}, ["cng"] = {"northern qiang"}, ["cnh"] = {"hakha chin", "haka chin"}, ["cni"] = {"asháninka"}, ["cnk"] = {"khumi chin"}, ["cnl"] = {"lalana chinantec"}, ["cno"] = {"con"}, ["cnp"] = {"northern ping chinese", "northern pinghua"}, ["cnr"] = {"montenegrin"}, ["cns"] = {"central asmat"}, ["cnt"] = {"tepetotutla chinantec"}, ["cnu"] = {"chenoua"}, ["cnw"] = {"ngawn chin"}, ["cnx"] = {"middle cornish"}, ["coa"] = {"cocos islands malay"}, ["cob"] = {"chicomuceltec"}, ["coc"] = {"cocopa"}, ["cod"] = {"cocama-cocamilla"}, ["coe"] = {"koreguaje"}, ["cof"] = {"colorado"}, ["cog"] = {"chong"}, ["coh"] = {"chonyi-dzihana-kauma", "chichonyi-chidzihana-chikauma"}, ["coj"] = {"cochimi"}, ["cok"] = {"santa teresa cora"}, ["col"] = {"columbia-wenatchi"}, ["com"] = {"comanche"}, ["con"] = {"cofán"}, ["coo"] = {"comox"}, ["cop"] = {"koptisk"}, ["coq"] = {"coquille"}, ["cot"] = {"caquinte"}, ["cou"] = {"wamey"}, ["cov"] = {"cao miao"}, ["cow"] = {"cowlitz"}, ["cox"] = {"nanti"}, ["coz"] = {"chochotec"}, ["cpa"] = {"palantla chinantec"}, ["cpb"] = {"ucayali-yurúa ashéninka"}, ["cpc"] = {"ajyíninka apurucayali"}, ["cpe"] = {"english-based creoles and pidgins"}, ["cpf"] = {"french-based creoles and pidgins"}, ["cpg"] = {"cappadocian greek"}, ["cpi"] = {"chinese pidgin english"}, ["cpn"] = {"cherepon"}, ["cpo"] = {"kpeego"}, ["cpp"] = {"portuguese-based creoles and pidgins"}, ["cps"] = {"capiznon"}, ["cpu"] = {"pichis ashéninka"}, ["cpx"] = {"pu-xian chinese"}, ["cpy"] = {"south ucayali ashéninka"}, ["cqd"] = {"chuanqiandian cluster miao"}, ["cra"] = {"chara"}, ["crb"] = {"island carib"}, ["crc"] = {"lonwolwol"}, ["crd"] = {"coeur d'alene"}, ["crf"] = {"caramanta"}, ["crg"] = {"michif"}, ["crh"] = {"crimean tatar", "crimean turkish"}, ["cri"] = {"sãotomense"}, ["crj"] = {"southern east cree"}, ["crk"] = {"plains cree"}, ["crl"] = {"northern east cree"}, ["crm"] = {"moose cree"}, ["crn"] = {"el nayar cora"}, ["cro"] = {"crow"}, ["crp"] = {"creoles and pidgins"}, ["crq"] = {"iyo'wujwa chorote"}, ["crr"] = {"carolina algonquian"}, ["crs"] = {"seselwa creole french"}, ["crt"] = {"iyojwa'ja chorote"}, ["crv"] = {"chaura"}, ["crw"] = {"chrau"}, ["crx"] = {"carrier"}, ["cry"] = {"cori"}, ["crz"] = {"cruzeño"}, ["csa"] = {"chiltepec chinantec"}, ["csb"] = {"kashubian"}, ["csc"] = {"catalan sign language", "lengua de señas catalana", "llengua de signes catalana"}, ["csd"] = {"chiangmai sign language"}, ["cse"] = {"czech sign language"}, ["csf"] = {"cuba sign language"}, ["csg"] = {"chilean sign language"}, ["csh"] = {"asho chin"}, ["csi"] = {"coast miwok"}, ["csj"] = {"songlai chin"}, ["csk"] = {"jola-kasa"}, ["csl"] = {"chinese sign language"}, ["csm"] = {"central sierra miwok"}, ["csn"] = {"colombian sign language"}, ["cso"] = {"sochiapam chinantec", "sochiapan chinantec"}, ["csp"] = {"southern ping chinese", "southern pinghua"}, ["csq"] = {"croatia sign language"}, ["csr"] = {"costa rican sign language"}, ["css"] = {"southern ohlone"}, ["cst"] = {"northern ohlone"}, ["csu"] = {"central sudanic languages"}, ["csv"] = {"sumtu chin"}, ["csw"] = {"swampy cree"}, ["csy"] = {"siyin chin"}, ["csz"] = {"coos"}, ["cta"] = {"tataltepec chatino"}, ["ctc"] = {"chetco"}, ["ctd"] = {"tedim chin"}, ["cte"] = {"tepinapa chinantec"}, ["ctg"] = {"chittagonian"}, ["cth"] = {"thaiphum chin"}, ["ctl"] = {"tlacoatzintepec chinantec"}, ["ctm"] = {"chitimacha"}, ["ctn"] = {"chhintange"}, ["cto"] = {"emberá-catío"}, ["ctp"] = {"western highland chatino"}, ["cts"] = {"northern catanduanes bikol"}, ["ctt"] = {"wayanad chetti"}, ["ctu"] = {"chol"}, ["ctz"] = {"zacatepec chatino"}, ["cua"] = {"cua"}, ["cub"] = {"cubeo"}, ["cuc"] = {"usila chinantec"}, ["cug"] = {"chungmboko", "cung"}, ["cuh"] = {"chuka", "gichuka"}, ["cui"] = {"cuiba"}, ["cuj"] = {"mashco piro"}, ["cuk"] = {"san blas kuna"}, ["cul"] = {"culina", "kulina"}, ["cuo"] = {"cumanagoto"}, ["cup"] = {"cupeño"}, ["cuq"] = {"cun"}, ["cur"] = {"chhulung"}, ["cus"] = {"cushitic languages"}, ["cut"] = {"teutila cuicatec"}, ["cuu"] = {"tai ya"}, ["cuv"] = {"cuvok"}, ["cuw"] = {"chukwa"}, ["cux"] = {"tepeuxila cuicatec"}, ["cuy"] = {"cuitlatec"}, ["cvg"] = {"chug"}, ["cvn"] = {"valle nacional chinantec"}, ["cwa"] = {"kabwa"}, ["cwb"] = {"maindo"}, ["cwd"] = {"woods cree"}, ["cwe"] = {"kwere"}, ["cwg"] = {"chewong", "cheq wong"}, ["cwt"] = {"kuwaataay"}, ["cya"] = {"nopala chatino"}, ["cyb"] = {"cayubaba"}, ["cyo"] = {"cuyonon"}, ["czh"] = {"huizhou chinese"}, ["czk"] = {"knaanic"}, ["czn"] = {"zenzontepec chatino"}, ["czo"] = {"min zhong chinese"}, ["czt"] = {"zotung chin"}, ["daa"] = {"dangaléat"}, ["dac"] = {"dambi"}, ["dad"] = {"marik"}, ["dae"] = {"duupa"}, ["dag"] = {"dagbani"}, ["dah"] = {"gwahatike"}, ["dai"] = {"day"}, ["daj"] = {"dar fur daju"}, ["dak"] = {"dakota"}, ["dal"] = {"dahalo"}, ["dam"] = {"damakawa"}, ["dao"] = {"daai chin"}, ["daq"] = {"dandami maria"}, ["dar"] = {"dargwa"}, ["das"] = {"daho-doo"}, ["dau"] = {"dar sila daju"}, ["dav"] = {"taita", "dawida"}, ["daw"] = {"davawenyo"}, ["dax"] = {"dayi"}, ["day"] = {"land dayak languages"}, ["daz"] = {"dao"}, ["dba"] = {"bangime"}, ["dbb"] = {"deno"}, ["dbd"] = {"dadiya"}, ["dbe"] = {"dabe"}, ["dbf"] = {"edopi"}, ["dbg"] = {"dogul dom dogon"}, ["dbi"] = {"doka"}, ["dbj"] = {"ida'an"}, ["dbl"] = {"dyirbal"}, ["dbm"] = {"duguri"}, ["dbn"] = {"duriankere"}, ["dbo"] = {"dulbu"}, ["dbp"] = {"duwai"}, ["dbq"] = {"daba"}, ["dbr"] = {"dabarre"}, ["dbt"] = {"ben tey dogon"}, ["dbu"] = {"bondum dom dogon"}, ["dbv"] = {"dungu"}, ["dbw"] = {"bankan tey dogon"}, ["dby"] = {"dibiyaso"}, ["dcc"] = {"deccan"}, ["dcr"] = {"negerhollands"}, ["dda"] = {"dadi dadi"}, ["ddd"] = {"dongotono"}, ["dde"] = {"doondo"}, ["ddg"] = {"fataluku"}, ["ddi"] = {"west goodenough"}, ["ddj"] = {"jaru"}, ["ddn"] = {"dendi (benin)"}, ["ddo"] = {"dido"}, ["ddr"] = {"dhudhuroa"}, ["dds"] = {"donno so dogon"}, ["ddw"] = {"dawera-daweloor"}, ["dec"] = {"dagik"}, ["ded"] = {"dedua"}, ["dee"] = {"dewoin"}, ["def"] = {"dezfuli"}, ["deg"] = {"degema"}, ["deh"] = {"dehwari"}, ["dei"] = {"demisa"}, ["dek"] = {"dek"}, ["del"] = {"delaware"}, ["dem"] = {"dem"}, ["den"] = {"slave (athapascan)"}, ["dep"] = {"pidgin delaware"}, ["deq"] = {"dendi (central african republic)"}, ["der"] = {"deori"}, ["des"] = {"desano"}, ["dev"] = {"domung"}, ["dez"] = {"dengese"}, ["dga"] = {"southern dagaare"}, ["dgb"] = {"bunoge dogon"}, ["dgc"] = {"casiguran dumagat agta"}, ["dgd"] = {"dagaari dioula"}, ["dge"] = {"degenan"}, ["dgg"] = {"doga"}, ["dgh"] = {"dghwede"}, ["dgi"] = {"northern dagara"}, ["dgk"] = {"dagba"}, ["dgl"] = {"andaandi", "dongolawi"}, ["dgn"] = {"dagoman"}, ["dgo"] = {"dogri (individual language)"}, ["dgr"] = {"dogrib", "tłı̨chǫ"}, ["dgs"] = {"dogoso"}, ["dgt"] = {"ndra'ngith"}, ["dgw"] = {"daungwurrung"}, ["dgx"] = {"doghoro"}, ["dgz"] = {"daga"}, ["dhd"] = {"dhundari"}, ["dhg"] = {"dhangu-djangu", "dhangu", "djangu"}, ["dhi"] = {"dhimal"}, ["dhl"] = {"dhalandji"}, ["dhm"] = {"zemba"}, ["dhn"] = {"dhanki"}, ["dho"] = {"dhodia"}, ["dhr"] = {"dhargari"}, ["dhs"] = {"dhaiso"}, ["dhu"] = {"dhurga"}, ["dhv"] = {"dehu", "drehu"}, ["dhw"] = {"dhanwar (nepal)"}, ["dhx"] = {"dhungaloo"}, ["dia"] = {"dia"}, ["dib"] = {"south central dinka"}, ["dic"] = {"lakota dida"}, ["did"] = {"didinga"}, ["dif"] = {"dieri", "diyari"}, ["dig"] = {"digo", "chidigo"}, ["dih"] = {"kumiai"}, ["dii"] = {"dimbong"}, ["dij"] = {"dai"}, ["dik"] = {"southwestern dinka"}, ["dil"] = {"dilling"}, ["dim"] = {"dime"}, ["din"] = {"dinka"}, ["dio"] = {"dibo"}, ["dip"] = {"northeastern dinka"}, ["diq"] = {"dimli (individual language)"}, ["dir"] = {"dirim"}, ["dis"] = {"dimasa"}, ["diu"] = {"diriku"}, ["diw"] = {"northwestern dinka"}, ["dix"] = {"dixon reef"}, ["diy"] = {"diuwe"}, ["diz"] = {"ding"}, ["dja"] = {"djadjawurrung"}, ["djb"] = {"djinba"}, ["djc"] = {"dar daju daju"}, ["djd"] = {"djamindjung", "ngaliwurru"}, ["dje"] = {"zarma"}, ["djf"] = {"djangun"}, ["dji"] = {"djinang"}, ["djj"] = {"djeebbana"}, ["djk"] = {"eastern maroon creole", "businenge tongo", "nenge"}, ["djm"] = {"jamsay dogon"}, ["djn"] = {"jawoyn", "djauan"}, ["djo"] = {"jangkang"}, ["djr"] = {"djambarrpuyngu"}, ["dju"] = {"kapriman"}, ["djw"] = {"djawi"}, ["dka"] = {"dakpakha"}, ["dkk"] = {"dakka"}, ["dkr"] = {"kuijau"}, ["dks"] = {"southeastern dinka"}, ["dkx"] = {"mazagway"}, ["dlg"] = {"dolgan"}, ["dlk"] = {"dahalik"}, ["dlm"] = {"dalmatian"}, ["dln"] = {"darlong"}, ["dma"] = {"duma"}, ["dmb"] = {"mombo dogon"}, ["dmc"] = {"gavak"}, ["dmd"] = {"madhi madhi"}, ["dme"] = {"dugwor"}, ["dmf"] = {"medefaidrin"}, ["dmg"] = {"upper kinabatangan"}, ["dmk"] = {"domaaki"}, ["dml"] = {"dameli"}, ["dmm"] = {"dama"}, ["dmn"] = {"mande languages"}, ["dmo"] = {"kemedzung"}, ["dmr"] = {"east damar"}, ["dms"] = {"dampelas"}, ["dmu"] = {"dubu", "tebi"}, ["dmv"] = {"dumpas"}, ["dmw"] = {"mudburra"}, ["dmx"] = {"dema"}, ["dmy"] = {"demta", "sowari"}, ["dna"] = {"upper grand valley dani"}, ["dnd"] = {"daonda"}, ["dne"] = {"ndendeule"}, ["dng"] = {"dungan"}, ["dni"] = {"lower grand valley dani"}, ["dnj"] = {"dan"}, ["dnk"] = {"dengka"}, ["dnn"] = {"dzùùngoo"}, ["dno"] = {"ndrulo", "northern lendu"}, ["dnr"] = {"danaru"}, ["dnt"] = {"mid grand valley dani"}, ["dnu"] = {"danau"}, ["dnv"] = {"danu"}, ["dnw"] = {"western dani"}, ["dny"] = {"dení"}, ["doa"] = {"dom"}, ["dob"] = {"dobu"}, ["doc"] = {"northern dong"}, ["doe"] = {"doe"}, ["dof"] = {"domu"}, ["doh"] = {"dong"}, ["doi"] = {"dogri (macrolanguage)"}, ["dok"] = {"dondo"}, ["dol"] = {"doso"}, ["don"] = {"toura (papua new guinea)"}, ["doo"] = {"dongo"}, ["dop"] = {"lukpa"}, ["doq"] = {"dominican sign language"}, ["dor"] = {"dori'o"}, ["dos"] = {"dogosé"}, ["dot"] = {"dass"}, ["dov"] = {"dombe"}, ["dow"] = {"doyayo"}, ["dox"] = {"bussa"}, ["doy"] = {"dompo"}, ["doz"] = {"dorze"}, ["dpp"] = {"papar"}, ["dra"] = {"dravidian languages"}, ["drb"] = {"dair"}, ["drc"] = {"minderico"}, ["drd"] = {"darmiya"}, ["dre"] = {"dolpo"}, ["drg"] = {"rungus"}, ["dri"] = {"c'lela"}, ["drl"] = {"paakantyi"}, ["drn"] = {"west damar"}, ["dro"] = {"daro-matu melanau"}, ["drq"] = {"dura"}, ["drs"] = {"gedeo"}, ["drt"] = {"drents"}, ["dru"] = {"rukai"}, ["dry"] = {"darai"}, ["dsb"] = {"lower sorbian"}, ["dse"] = {"dutch sign language"}, ["dsh"] = {"daasanach"}, ["dsi"] = {"disa"}, ["dsl"] = {"danish sign language"}, ["dsn"] = {"dusner"}, ["dso"] = {"desiya"}, ["dsq"] = {"tadaksahak"}, ["dta"] = {"daur"}, ["dtb"] = {"labuk-kinabatangan kadazan"}, ["dtd"] = {"ditidaht"}, ["dth"] = {"adithinngithigh"}, ["dti"] = {"ana tinga dogon"}, ["dtk"] = {"tene kan dogon"}, ["dtm"] = {"tomo kan dogon"}, ["dtn"] = {"daatsʼíin"}, ["dto"] = {"tommo so dogon"}, ["dtp"] = {"kadazan dusun", "central dusun"}, ["dtr"] = {"lotud"}, ["dts"] = {"toro so dogon"}, ["dtt"] = {"toro tegu dogon"}, ["dtu"] = {"tebul ure dogon"}, ["dty"] = {"dotyali"}, ["dua"] = {"duala"}, ["dub"] = {"dubli"}, ["duc"] = {"duna"}, ["due"] = {"umiray dumaget agta"}, ["duf"] = {"dumbea", "drubea"}, ["dug"] = {"duruma", "chiduruma"}, ["duh"] = {"dungra bhil"}, ["dui"] = {"dumun"}, ["duk"] = {"uyajitaya"}, ["dul"] = {"alabat island agta"}, ["dum"] = {"middle dutch (ca. 1050-1350)"}, ["dun"] = {"dusun deyah"}, ["duo"] = {"dupaninan agta"}, ["dup"] = {"duano"}, ["duq"] = {"dusun malang"}, ["dur"] = {"dii"}, ["dus"] = {"dumi"}, ["duu"] = {"drung"}, ["duv"] = {"duvle"}, ["duw"] = {"dusun witu"}, ["dux"] = {"duungooma"}, ["duy"] = {"dicamay agta"}, ["duz"] = {"duli-gey"}, ["dva"] = {"duau"}, ["dwa"] = {"diri"}, ["dwk"] = {"dawik kui"}, ["dwr"] = {"dawro"}, ["dws"] = {"dutton world speedwords"}, ["dwu"] = {"dhuwal"}, ["dww"] = {"dawawa"}, ["dwy"] = {"dhuwaya"}, ["dwz"] = {"dewas rai"}, ["dya"] = {"dyan"}, ["dyb"] = {"dyaberdyaber"}, ["dyd"] = {"dyugun"}, ["dyg"] = {"villa viciosa agta"}, ["dyi"] = {"djimini senoufo"}, ["dym"] = {"yanda dom dogon"}, ["dyn"] = {"dyangadi", "dhanggatti"}, ["dyo"] = {"jola-fonyi"}, ["dyu"] = {"dyula"}, ["dyy"] = {"djabugay", "dyaabugay"}, ["dza"] = {"tunzu"}, ["dze"] = {"djiwarli"}, ["dzg"] = {"dazaga"}, ["dzl"] = {"dzalakha"}, ["dzn"] = {"dzando"}, ["eaa"] = {"karenggapa"}, ["ebc"] = {"beginci"}, ["ebg"] = {"ebughu"}, ["ebk"] = {"eastern bontok"}, ["ebo"] = {"teke-ebo"}, ["ebr"] = {"ebrié"}, ["ebu"] = {"embu", "kiembu"}, ["ecr"] = {"eteocretan"}, ["ecs"] = {"ecuadorian sign language"}, ["ecy"] = {"eteocypriot"}, ["eee"] = {"e"}, ["efa"] = {"efai"}, ["efe"] = {"efe"}, ["efi"] = {"efik"}, ["ega"] = {"ega"}, ["egl"] = {"emilian"}, ["ego"] = {"eggon"}, ["egx"] = {"egyptian languages"}, ["egy"] = {"egyptian (ancient)"}, ["ehu"] = {"ehueun"}, ["eip"] = {"eipomek"}, ["eit"] = {"eitiep"}, ["eiv"] = {"askopan"}, ["eja"] = {"ejamat"}, ["eka"] = {"ekajuk"}, ["eke"] = {"ekit"}, ["ekg"] = {"ekari"}, ["eki"] = {"eki"}, ["ekk"] = {"standard estonian"}, ["ekl"] = {"kol (bangladesh)", "kol"}, ["ekm"] = {"elip"}, ["eko"] = {"koti"}, ["ekp"] = {"ekpeye"}, ["ekr"] = {"yace"}, ["eky"] = {"eastern kayah"}, ["ele"] = {"elepi"}, ["elh"] = {"el hugeirat"}, ["eli"] = {"nding"}, ["elk"] = {"elkei"}, ["elm"] = {"eleme"}, ["elo"] = {"el molo"}, ["elu"] = {"elu"}, ["elx"] = {"elamite"}, ["ema"] = {"emai-iuleha-ora"}, ["emb"] = {"embaloh"}, ["eme"] = {"emerillon"}, ["emg"] = {"eastern meohang"}, ["emi"] = {"mussau-emira"}, ["emk"] = {"eastern maninkakan"}, ["emm"] = {"mamulique"}, ["emn"] = {"eman"}, ["emp"] = {"northern emberá"}, ["ems"] = {"pacific gulf yupik"}, ["emu"] = {"eastern muria"}, ["emw"] = {"emplawas"}, ["emx"] = {"erromintxela"}, ["emy"] = {"epigraphic mayan"}, ["ena"] = {"apali"}, ["enb"] = {"markweeta"}, ["enc"] = {"en"}, ["end"] = {"ende"}, ["enf"] = {"forest enets"}, ["enh"] = {"tundra enets"}, ["enl"] = {"enlhet"}, ["enm"] = {"middle english (1100-1500)"}, ["enn"] = {"engenni"}, ["eno"] = {"enggano"}, ["enq"] = {"enga"}, ["enr"] = {"emumu", "emem"}, ["enu"] = {"enu"}, ["env"] = {"enwan (edu state)"}, ["enw"] = {"enwan (akwa ibom state)"}, ["enx"] = {"enxet"}, ["eot"] = {"beti (côte d'ivoire)"}, ["epi"] = {"epie"}, ["era"] = {"eravallan"}, ["erg"] = {"sie"}, ["erh"] = {"eruwa"}, ["eri"] = {"ogea"}, ["erk"] = {"south efate"}, ["ero"] = {"horpa"}, ["err"] = {"erre"}, ["ers"] = {"ersu"}, ["ert"] = {"eritai"}, ["erw"] = {"erokwanas"}, ["ese"] = {"ese ejja"}, ["esg"] = {"aheri gondi"}, ["esh"] = {"eshtehardi"}, ["esi"] = {"north alaskan inupiatun"}, ["esk"] = {"northwest alaska inupiatun"}, ["esl"] = {"egypt sign language"}, ["esm"] = {"esuma"}, ["esn"] = {"salvadoran sign language"}, ["eso"] = {"estonian sign language"}, ["esq"] = {"esselen"}, ["ess"] = {"central siberian yupik"}, ["esu"] = {"central yupik"}, ["esx"] = {"eskimo-aleut languages"}, ["esy"] = {"eskayan"}, ["etb"] = {"etebi"}, ["etc"] = {"etchemin"}, ["eth"] = {"ethiopian sign language"}, ["etn"] = {"eton (vanuatu)"}, ["eto"] = {"eton (cameroon)"}, ["etr"] = {"edolo"}, ["ets"] = {"yekhee"}, ["ett"] = {"etruscan"}, ["etu"] = {"ejagham"}, ["etx"] = {"eten"}, ["etz"] = {"semimi"}, ["euq"] = {"basque (family)"}, ["eve"] = {"even"}, ["evh"] = {"uvbie"}, ["evn"] = {"evenki"}, ["ewo"] = {"ewondo"}, ["ext"] = {"extremaduran"}, ["eya"] = {"eyak"}, ["eyo"] = {"keiyo"}, ["eza"] = {"ezaa"}, ["eze"] = {"uzekwe"}, ["faa"] = {"fasu"}, ["fab"] = {"fa d'ambu"}, ["fad"] = {"wagi"}, ["faf"] = {"fagani"}, ["fag"] = {"finongan"}, ["fah"] = {"baissa fali"}, ["fai"] = {"faiwol"}, ["faj"] = {"faita"}, ["fak"] = {"fang (cameroon)"}, ["fal"] = {"south fali"}, ["fam"] = {"fam"}, ["fan"] = {"fang (equatorial guinea)"}, ["fap"] = {"paloor"}, ["far"] = {"fataleka"}, ["fat"] = {"fanti"}, ["fau"] = {"fayu"}, ["fax"] = {"fala"}, ["fay"] = {"southwestern fars"}, ["faz"] = {"northwestern fars"}, ["fbl"] = {"west albay bikol"}, ["fcs"] = {"quebec sign language"}, ["fer"] = {"feroge"}, ["ffi"] = {"foia foia"}, ["ffm"] = {"maasina fulfulde"}, ["fgr"] = {"fongoro"}, ["fia"] = {"nobiin"}, ["fie"] = {"fyer"}, ["fif"] = {"faifi"}, ["fil"] = {"filipino", "pilipino"}, ["fip"] = {"fipa"}, ["fir"] = {"firan"}, ["fit"] = {"tornedalen finnish"}, ["fiu"] = {"finno-ugrian languages"}, ["fiw"] = {"fiwaga"}, ["fkk"] = {"kirya-konzəl"}, ["fkv"] = {"kven finnish"}, ["fla"] = {"kalispel-pend d'oreille"}, ["flh"] = {"foau"}, ["fli"] = {"fali"}, ["fll"] = {"north fali"}, ["fln"] = {"flinders island"}, ["flr"] = {"fuliiru"}, ["fly"] = {"flaaitaal", "tsotsitaal"}, ["fmp"] = {"fe'fe'"}, ["fmu"] = {"far western muria"}, ["fnb"] = {"fanbak"}, ["fng"] = {"fanagalo"}, ["fni"] = {"fania"}, ["fod"] = {"foodo"}, ["foi"] = {"foi"}, ["fom"] = {"foma"}, ["fon"] = {"fon"}, ["for"] = {"fore"}, ["fos"] = {"siraya"}, ["fox"] = {"formosan languages"}, ["fpe"] = {"fernando po creole english"}, ["fqs"] = {"fas"}, ["frc"] = {"cajun french"}, ["frd"] = {"fordata"}, ["frk"] = {"frankish"}, ["frm"] = {"middle french (ca. 1400-1600)"}, ["fro"] = {"old french (842-ca. 1400)"}, ["frp"] = {"arpitan", "francoprovençal"}, ["frq"] = {"forak"}, ["frr"] = {"northern frisian"}, ["frs"] = {"eastern frisian"}, ["frt"] = {"fortsenal"}, ["fse"] = {"finnish sign language"}, ["fsl"] = {"french sign language"}, ["fss"] = {"finland-swedish sign language", "finlandssvenskt teckenspråk", "suomenruotsalainen viittomakieli"}, ["fub"] = {"adamawa fulfulde"}, ["fuc"] = {"pulaar"}, ["fud"] = {"east futuna"}, ["fue"] = {"borgu fulfulde"}, ["fuf"] = {"pular"}, ["fuh"] = {"western niger fulfulde"}, ["fui"] = {"bagirmi fulfulde"}, ["fuj"] = {"ko"}, ["fum"] = {"fum"}, ["fun"] = {"fulniô"}, ["fuq"] = {"central-eastern niger fulfulde"}, ["fur"] = {"friulian"}, ["fut"] = {"futuna-aniwa"}, ["fuu"] = {"furu"}, ["fuv"] = {"nigerian fulfulde"}, ["fuy"] = {"fuyug"}, ["fvr"] = {"fur"}, ["fwa"] = {"fwâi"}, ["fwe"] = {"fwe"}, ["gaa"] = {"ga"}, ["gab"] = {"gabri"}, ["gac"] = {"mixed great andamanese"}, ["gad"] = {"gaddang"}, ["gae"] = {"guarequena"}, ["gaf"] = {"gende"}, ["gag"] = {"gagauz"}, ["gah"] = {"alekano"}, ["gai"] = {"borei"}, ["gaj"] = {"gadsup"}, ["gak"] = {"gamkonora"}, ["gal"] = {"galolen"}, ["gam"] = {"kandawo"}, ["gan"] = {"gan chinese"}, ["gao"] = {"gants"}, ["gap"] = {"gal"}, ["gaq"] = {"gata'"}, ["gar"] = {"galeya"}, ["gas"] = {"adiwasi garasia"}, ["gat"] = {"kenati"}, ["gau"] = {"mudhili gadaba"}, ["gaw"] = {"nobonob"}, ["gax"] = {"borana-arsi-guji oromo"}, ["gay"] = {"gayo"}, ["gaz"] = {"west central oromo"}, ["gba"] = {"gbaya (central african republic)"}, ["gbb"] = {"kaytetye"}, ["gbd"] = {"karajarri"}, ["gbe"] = {"niksek"}, ["gbf"] = {"gaikundi"}, ["gbg"] = {"gbanziri"}, ["gbh"] = {"defi gbe"}, ["gbi"] = {"galela"}, ["gbj"] = {"bodo gadaba"}, ["gbk"] = {"gaddi"}, ["gbl"] = {"gamit"}, ["gbm"] = {"garhwali"}, ["gbn"] = {"mo'da"}, ["gbo"] = {"northern grebo"}, ["gbp"] = {"gbaya-bossangoa"}, ["gbq"] = {"gbaya-bozoum"}, ["gbr"] = {"gbagyi"}, ["gbs"] = {"gbesi gbe"}, ["gbu"] = {"gagadu"}, ["gbv"] = {"gbanu"}, ["gbw"] = {"gabi-gabi"}, ["gbx"] = {"eastern xwla gbe"}, ["gby"] = {"gbari"}, ["gbz"] = {"zoroastrian dari"}, ["gcc"] = {"mali"}, ["gcd"] = {"ganggalida"}, ["gce"] = {"galice"}, ["gcf"] = {"guadeloupean creole french"}, ["gcl"] = {"grenadian creole english"}, ["gcn"] = {"gaina"}, ["gcr"] = {"guianese creole french"}, ["gct"] = {"colonia tovar german"}, ["gda"] = {"gade lohar"}, ["gdb"] = {"pottangi ollar gadaba"}, ["gdc"] = {"gugu badhun"}, ["gdd"] = {"gedaged"}, ["gde"] = {"gude"}, ["gdf"] = {"guduf-gava"}, ["gdg"] = {"ga'dang"}, ["gdh"] = {"gadjerawang", "gajirrabeng"}, ["gdi"] = {"gundi"}, ["gdj"] = {"gurdjar"}, ["gdk"] = {"gadang"}, ["gdl"] = {"dirasha"}, ["gdm"] = {"laal"}, ["gdn"] = {"umanakaina"}, ["gdo"] = {"ghodoberi"}, ["gdq"] = {"mehri"}, ["gdr"] = {"wipi"}, ["gds"] = {"ghandruk sign language"}, ["gdt"] = {"kungardutyi"}, ["gdu"] = {"gudu"}, ["gdx"] = {"godwari"}, ["gea"] = {"geruma"}, ["geb"] = {"kire"}, ["gec"] = {"gboloo grebo"}, ["ged"] = {"gade"}, ["gef"] = {"gerai"}, ["geg"] = {"gengle"}, ["geh"] = {"hutterite german", "hutterisch"}, ["gei"] = {"gebe"}, ["gej"] = {"gen"}, ["gek"] = {"ywom"}, ["gel"] = {"ut-ma'in"}, ["gem"] = {"germanic languages"}, ["geq"] = {"geme"}, ["ges"] = {"geser-gorom"}, ["gev"] = {"eviya"}, ["gew"] = {"gera"}, ["gex"] = {"garre"}, ["gey"] = {"enya"}, ["gez"] = {"geez"}, ["gfk"] = {"patpatar"}, ["gft"] = {"gafat"}, ["gga"] = {"gao"}, ["ggb"] = {"gbii"}, ["ggd"] = {"gugadj"}, ["gge"] = {"gurr-goni"}, ["ggg"] = {"gurgula"}, ["ggk"] = {"kungarakany"}, ["ggl"] = {"ganglau"}, ["ggt"] = {"gitua"}, ["ggu"] = {"gagu", "gban"}, ["ggw"] = {"gogodala"}, ["gha"] = {"ghadamès"}, ["ghc"] = {"hiberno-scottish gaelic"}, ["ghe"] = {"southern ghale"}, ["ghh"] = {"northern ghale"}, ["ghk"] = {"geko karen"}, ["ghl"] = {"ghulfan"}, ["ghn"] = {"ghanongga"}, ["gho"] = {"ghomara"}, ["ghr"] = {"ghera"}, ["ghs"] = {"guhu-samane"}, ["ght"] = {"kuke", "kutang ghale"}, ["gia"] = {"kija"}, ["gib"] = {"gibanawa"}, ["gic"] = {"gail"}, ["gid"] = {"gidar"}, ["gie"] = {"gaɓogbo", "guébie"}, ["gig"] = {"goaria"}, ["gih"] = {"githabul"}, ["gil"] = {"gilbertese"}, ["gim"] = {"gimi (eastern highlands)"}, ["gin"] = {"hinukh"}, ["gip"] = {"gimi (west new britain)"}, ["giq"] = {"green gelao"}, ["gir"] = {"red gelao"}, ["gis"] = {"north giziga"}, ["git"] = {"gitxsan"}, ["giu"] = {"mulao"}, ["giw"] = {"white gelao"}, ["gix"] = {"gilima"}, ["giy"] = {"giyug"}, ["giz"] = {"south giziga"}, ["gji"] = {"geji"}, ["gjk"] = {"kachi koli"}, ["gjm"] = {"gunditjmara"}, ["gjn"] = {"gonja"}, ["gjr"] = {"gurindji kriol"}, ["gju"] = {"gujari"}, ["gka"] = {"guya"}, ["gkd"] = {"magɨ (madang province)"}, ["gke"] = {"ndai"}, ["gkn"] = {"gokana"}, ["gko"] = {"kok-nar"}, ["gkp"] = {"guinea kpelle"}, ["gku"] = {"ǂungkue"}, ["glc"] = {"bon gula"}, ["gld"] = {"nanai"}, ["glh"] = {"northwest pashai", "northwest pashayi"}, ["glj"] = {"gula iro"}, ["glk"] = {"gilaki"}, ["gll"] = {"garlali"}, ["glo"] = {"galambu"}, ["glr"] = {"glaro-twabo"}, ["glu"] = {"gula (chad)"}, ["glw"] = {"glavda"}, ["gly"] = {"gule"}, ["gma"] = {"gambera"}, ["gmb"] = {"gula'alaa"}, ["gmd"] = {"mághdì"}, ["gme"] = {"east germanic languages"}, ["gmg"] = {"magɨyi"}, ["gmh"] = {"middle high german (ca. 1050-1500)"}, ["gml"] = {"middle low german"}, ["gmm"] = {"gbaya-mbodomo"}, ["gmn"] = {"gimnime"}, ["gmq"] = {"north germanic languages"}, ["gmr"] = {"mirning", "mirniny"}, ["gmu"] = {"gumalu"}, ["gmv"] = {"gamo"}, ["gmw"] = {"west germanic languages"}, ["gmx"] = {"magoma"}, ["gmy"] = {"mycenaean greek"}, ["gmz"] = {"mgbolizhia"}, ["gna"] = {"kaansa"}, ["gnb"] = {"gangte"}, ["gnc"] = {"guanche"}, ["gnd"] = {"zulgo-gemzek"}, ["gne"] = {"ganang"}, ["gng"] = {"ngangam"}, ["gnh"] = {"lere"}, ["gni"] = {"gooniyandi"}, ["gnj"] = {"ngen"}, ["gnk"] = {"ǁgana"}, ["gnl"] = {"gangulu"}, ["gnm"] = {"ginuman"}, ["gnn"] = {"gumatj"}, ["gno"] = {"northern gondi"}, ["gnq"] = {"gana"}, ["gnr"] = {"gureng gureng"}, ["gnt"] = {"guntai"}, ["gnu"] = {"gnau"}, ["gnw"] = {"western bolivian guaraní"}, ["gnz"] = {"ganzi"}, ["goa"] = {"guro"}, ["gob"] = {"playero"}, ["goc"] = {"gorakor"}, ["god"] = {"godié"}, ["goe"] = {"gongduk"}, ["gof"] = {"gofa"}, ["gog"] = {"gogo"}, ["goh"] = {"old high german (ca. 750-1050)"}, ["goi"] = {"gobasi"}, ["goj"] = {"gowlan"}, ["gok"] = {"gowli"}, ["gol"] = {"gola"}, ["gom"] = {"goan konkani"}, ["gon"] = {"gondi"}, ["goo"] = {"gone dau"}, ["gop"] = {"yeretuar"}, ["goq"] = {"gorap"}, ["gor"] = {"gorontalo"}, ["gos"] = {"gronings"}, ["got"] = {"gothic"}, ["gou"] = {"gavar"}, ["gow"] = {"gorowa"}, ["gox"] = {"gobu"}, ["goy"] = {"goundo"}, ["goz"] = {"gozarkhani"}, ["gpa"] = {"gupa-abawa"}, ["gpe"] = {"ghanaian pidgin english"}, ["gpn"] = {"taiap"}, ["gqa"] = {"ga'anda"}, ["gqi"] = {"guiqiong"}, ["gqn"] = {"guana (brazil)"}, ["gqr"] = {"gor"}, ["gqu"] = {"qau"}, ["gra"] = {"rajput garasia"}, ["grb"] = {"grebo"}, ["grc"] = {"gammalgresk (til 1453)"}, ["grd"] = {"guruntum-mbaaru"}, ["grg"] = {"madi"}, ["grh"] = {"gbiri-niragu"}, ["gri"] = {"ghari"}, ["grj"] = {"southern grebo"}, ["grk"] = {"greek languages"}, ["grm"] = {"kota marudu talantang"}, ["gro"] = {"groma"}, ["grq"] = {"gorovu"}, ["grr"] = {"taznatit"}, ["grs"] = {"gresi"}, ["grt"] = {"garo"}, ["gru"] = {"kistane"}, ["grv"] = {"central grebo"}, ["grw"] = {"gweda"}, ["grx"] = {"guriaso"}, ["gry"] = {"barclayville grebo"}, ["grz"] = {"guramalum"}, ["gse"] = {"ghanaian sign language"}, ["gsg"] = {"german sign language"}, ["gsl"] = {"gusilay"}, ["gsm"] = {"guatemalan sign language"}, ["gsn"] = {"nema", "gusan"}, ["gso"] = {"southwest gbaya"}, ["gsp"] = {"wasembo"}, ["gss"] = {"greek sign language"}, ["gsw"] = {"swiss german", "alemannic", "alsatian"}, ["gta"] = {"guató"}, ["gtu"] = {"aghu-tharnggala"}, ["gua"] = {"shiki"}, ["gub"] = {"guajajára"}, ["guc"] = {"wayuu"}, ["gud"] = {"yocoboué dida"}, ["gue"] = {"gurindji"}, ["guf"] = {"gupapuyngu"}, ["gug"] = {"paraguayan guaraní"}, ["guh"] = {"guahibo"}, ["gui"] = {"eastern bolivian guaraní"}, ["guk"] = {"gumuz"}, ["gul"] = {"sea island creole english"}, ["gum"] = {"guambiano"}, ["gun"] = {"mbyá guaraní"}, ["guo"] = {"guayabero"}, ["gup"] = {"gunwinggu"}, ["guq"] = {"aché"}, ["gur"] = {"farefare"}, ["gus"] = {"guinean sign language"}, ["gut"] = {"maléku jaíka"}, ["guu"] = {"yanomamö"}, ["guw"] = {"gun"}, ["gux"] = {"gourmanchéma"}, ["guz"] = {"gusii", "ekegusii"}, ["gva"] = {"guana (paraguay)"}, ["gvc"] = {"guanano"}, ["gve"] = {"duwet"}, ["gvf"] = {"golin"}, ["gvj"] = {"guajá"}, ["gvl"] = {"gulay"}, ["gvm"] = {"gurmana"}, ["gvn"] = {"kuku-yalanji"}, ["gvo"] = {"gavião do jiparaná"}, ["gvp"] = {"pará gavião"}, ["gvr"] = {"gurung"}, ["gvs"] = {"gumawana"}, ["gvy"] = {"guyani"}, ["gwa"] = {"mbato"}, ["gwb"] = {"gwa"}, ["gwc"] = {"gawri", "kalami"}, ["gwd"] = {"gawwada"}, ["gwe"] = {"gweno"}, ["gwf"] = {"gowro"}, ["gwg"] = {"moo"}, ["gwi"] = {"gwichʼin"}, ["gwj"] = {"ǀgwi"}, ["gwm"] = {"awngthim"}, ["gwn"] = {"gwandara"}, ["gwr"] = {"gwere"}, ["gwt"] = {"gawar-bati"}, ["gwu"] = {"guwamu"}, ["gww"] = {"kwini"}, ["gwx"] = {"gua"}, ["gxx"] = {"wè southern"}, ["gya"] = {"northwest gbaya"}, ["gyb"] = {"garus"}, ["gyd"] = {"kayardild"}, ["gye"] = {"gyem"}, ["gyf"] = {"gungabula"}, ["gyg"] = {"gbayi"}, ["gyi"] = {"gyele"}, ["gyl"] = {"gayil"}, ["gym"] = {"ngäbere"}, ["gyn"] = {"guyanese creole english"}, ["gyo"] = {"gyalsumdo"}, ["gyr"] = {"guarayu"}, ["gyy"] = {"gunya"}, ["gza"] = {"ganza"}, ["gzi"] = {"gazi"}, ["gzn"] = {"gane"}, ["haa"] = {"han"}, ["hab"] = {"hanoi sign language"}, ["hac"] = {"gurani"}, ["had"] = {"hatam"}, ["hae"] = {"eastern oromo"}, ["haf"] = {"haiphong sign language"}, ["hag"] = {"hanga"}, ["hah"] = {"hahon"}, ["hai"] = {"haida"}, ["haj"] = {"hajong"}, ["hak"] = {"hakka chinese"}, ["hal"] = {"halang"}, ["ham"] = {"hewa"}, ["han"] = {"hangaza"}, ["hao"] = {"hakö"}, ["hap"] = {"hupla"}, ["haq"] = {"ha"}, ["har"] = {"harari"}, ["has"] = {"haisla"}, ["hav"] = {"havu"}, ["haw"] = {"hawaiisk"}, ["hax"] = {"southern haida"}, ["hay"] = {"haya"}, ["haz"] = {"hazaragi"}, ["hba"] = {"hamba"}, ["hbb"] = {"huba"}, ["hbn"] = {"heiban"}, ["hbo"] = {"ancient hebrew"}, ["hbu"] = {"habu"}, ["hca"] = {"andaman creole hindi"}, ["hch"] = {"huichol"}, ["hdn"] = {"northern haida"}, ["hds"] = {"honduras sign language"}, ["hdy"] = {"hadiyya"}, ["hea"] = {"northern qiandong miao"}, ["hed"] = {"herdé"}, ["heg"] = {"helong"}, ["heh"] = {"hehe"}, ["hei"] = {"heiltsuk"}, ["hem"] = {"hemba"}, ["hgm"] = {"haiǁom"}, ["hgw"] = {"haigwai"}, ["hhi"] = {"hoia hoia"}, ["hhr"] = {"kerak"}, ["hhy"] = {"hoyahoya"}, ["hia"] = {"lamang"}, ["hib"] = {"hibito"}, ["hid"] = {"hidatsa"}, ["hif"] = {"fiji hindi"}, ["hig"] = {"kamwe"}, ["hih"] = {"pamosu"}, ["hii"] = {"hinduri"}, ["hij"] = {"hijuk"}, ["hik"] = {"seit-kaitetu"}, ["hil"] = {"hiligaynon"}, ["him"] = {"himachali languages", "western pahari languages"}, ["hio"] = {"tsoa"}, ["hir"] = {"himarimã"}, ["hit"] = {"hittite"}, ["hiw"] = {"hiw"}, ["hix"] = {"hixkaryána"}, ["hji"] = {"haji"}, ["hka"] = {"kahe"}, ["hke"] = {"hunde"}, ["hkk"] = {"hunjara-kaina ke"}, ["hkn"] = {"mel-khaonh"}, ["hks"] = {"hong kong sign language", "heung kong sau yue"}, ["hla"] = {"halia"}, ["hlb"] = {"halbi"}, ["hld"] = {"halang doan"}, ["hle"] = {"hlersu"}, ["hlt"] = {"matu chin"}, ["hlu"] = {"hieroglyphic luwian"}, ["hma"] = {"southern mashan hmong", "southern mashan miao"}, ["hmb"] = {"humburi senni songhay"}, ["hmc"] = {"central huishui hmong", "central huishui miao"}, ["hmd"] = {"large flowery miao", "a-hmaos", "da-hua miao"}, ["hme"] = {"eastern huishui hmong", "eastern huishui miao"}, ["hmf"] = {"hmong don"}, ["hmg"] = {"southwestern guiyang hmong"}, ["hmh"] = {"southwestern huishui hmong", "southwestern huishui miao"}, ["hmi"] = {"northern huishui hmong", "northern huishui miao"}, ["hmj"] = {"ge", "gejia"}, ["hmk"] = {"maek"}, ["hml"] = {"luopohe hmong", "luopohe miao"}, ["hmm"] = {"central mashan hmong", "central mashan miao"}, ["hmn"] = {"hmong", "mong"}, ["hmp"] = {"northern mashan hmong", "northern mashan miao"}, ["hmq"] = {"eastern qiandong miao"}, ["hmr"] = {"hmar"}, ["hms"] = {"southern qiandong miao"}, ["hmt"] = {"hamtai"}, ["hmu"] = {"hamap"}, ["hmv"] = {"hmong dô"}, ["hmw"] = {"western mashan hmong", "western mashan miao"}, ["hmx"] = {"hmong-mien languages"}, ["hmy"] = {"southern guiyang hmong", "southern guiyang miao"}, ["hmz"] = {"hmong shua", "sinicized miao"}, ["hna"] = {"mina (cameroon)"}, ["hnd"] = {"southern hindko"}, ["hne"] = {"chhattisgarhi"}, ["hng"] = {"hungu"}, ["hnh"] = {"ǁani"}, ["hni"] = {"hani"}, ["hnj"] = {"hmong njua", "mong leng", "mong njua"}, ["hnn"] = {"hanunoo"}, ["hno"] = {"northern hindko"}, ["hns"] = {"caribbean hindustani"}, ["hnu"] = {"hung"}, ["hoa"] = {"hoava"}, ["hob"] = {"mari (madang province)"}, ["hoc"] = {"ho"}, ["hod"] = {"holma"}, ["hoe"] = {"horom"}, ["hoh"] = {"hobyót"}, ["hoi"] = {"holikachuk"}, ["hoj"] = {"hadothi", "haroti"}, ["hok"] = {"hokan languages"}, ["hol"] = {"holu"}, ["hom"] = {"homa"}, ["hoo"] = {"holoholo"}, ["hop"] = {"hopi"}, ["hor"] = {"horo"}, ["hos"] = {"ho chi minh city sign language"}, ["hot"] = {"hote", "malê"}, ["hov"] = {"hovongan"}, ["how"] = {"honi"}, ["hoy"] = {"holiya"}, ["hoz"] = {"hozo"}, ["hpo"] = {"hpon"}, ["hps"] = {"hawai'i sign language (hsl)", "hawai'i pidgin sign language"}, ["hra"] = {"hrangkhol"}, ["hrc"] = {"niwer mil"}, ["hre"] = {"hre"}, ["hrk"] = {"haruku"}, ["hrm"] = {"horned miao"}, ["hro"] = {"haroi"}, ["hrp"] = {"nhirrpi"}, ["hrt"] = {"hértevin"}, ["hru"] = {"hruso"}, ["hrw"] = {"warwar feni"}, ["hrx"] = {"hunsrik"}, ["hrz"] = {"harzani"}, ["hsb"] = {"upper sorbian"}, ["hsh"] = {"hungarian sign language"}, ["hsl"] = {"hausa sign language"}, ["hsn"] = {"xiang chinese"}, ["hss"] = {"harsusi"}, ["hti"] = {"hoti"}, ["hto"] = {"minica huitoto"}, ["hts"] = {"hadza"}, ["htu"] = {"hitu"}, ["htx"] = {"middle hittite"}, ["hub"] = {"huambisa"}, ["huc"] = {"ǂhua", "ǂʼamkhoe"}, ["hud"] = {"huaulu"}, ["hue"] = {"san francisco del mar huave"}, ["huf"] = {"humene"}, ["hug"] = {"huachipaeri"}, ["huh"] = {"huilliche"}, ["hui"] = {"huli"}, ["huj"] = {"northern guiyang hmong", "northern guiyang miao"}, ["huk"] = {"hulung"}, ["hul"] = {"hula"}, ["hum"] = {"hungana"}, ["huo"] = {"hu"}, ["hup"] = {"hupa"}, ["huq"] = {"tsat"}, ["hur"] = {"halkomelem"}, ["hus"] = {"huastec"}, ["hut"] = {"humla"}, ["huu"] = {"murui huitoto"}, ["huv"] = {"san mateo del mar huave"}, ["huw"] = {"hukumina"}, ["hux"] = {"nüpode huitoto"}, ["huy"] = {"hulaulá"}, ["huz"] = {"hunzib"}, ["hvc"] = {"haitian vodoun culture language"}, ["hve"] = {"san dionisio del mar huave"}, ["hvk"] = {"haveke"}, ["hvn"] = {"sabu"}, ["hvv"] = {"santa maría del mar huave"}, ["hwa"] = {"wané"}, ["hwc"] = {"hawai'i creole english", "hawai'i pidgin"}, ["hwo"] = {"hwana"}, ["hya"] = {"hya"}, ["hyw"] = {"western armenian"}, ["hyx"] = {"armenian (family)"}, ["iai"] = {"iaai"}, ["ian"] = {"iatmul"}, ["iar"] = {"purari"}, ["iba"] = {"iban"}, ["ibb"] = {"ibibio"}, ["ibd"] = {"iwaidja"}, ["ibe"] = {"akpes"}, ["ibg"] = {"ibanag"}, ["ibh"] = {"bih"}, ["ibl"] = {"ibaloi"}, ["ibm"] = {"agoi"}, ["ibn"] = {"ibino"}, ["ibr"] = {"ibuoro"}, ["ibu"] = {"ibu"}, ["iby"] = {"ibani"}, ["ica"] = {"ede ica"}, ["ich"] = {"etkywan"}, ["icl"] = {"icelandic sign language"}, ["icr"] = {"islander creole english"}, ["ida"] = {"idakho-isukha-tiriki", "luidakho-luisukha-lutirichi"}, ["idb"] = {"indo-portuguese"}, ["idc"] = {"idon", "ajiya"}, ["idd"] = {"ede idaca"}, ["ide"] = {"idere"}, ["idi"] = {"idi"}, ["idr"] = {"indri"}, ["ids"] = {"idesa"}, ["idt"] = {"idaté"}, ["idu"] = {"idoma"}, ["ifa"] = {"amganad ifugao"}, ["ifb"] = {"batad ifugao", "ayangan ifugao"}, ["ife"] = {"ifè"}, ["iff"] = {"ifo"}, ["ifk"] = {"tuwali ifugao"}, ["ifm"] = {"teke-fuumu"}, ["ifu"] = {"mayoyao ifugao"}, ["ify"] = {"keley-i kallahan"}, ["igb"] = {"ebira"}, ["ige"] = {"igede"}, ["igg"] = {"igana"}, ["igl"] = {"igala"}, ["igm"] = {"kanggape"}, ["ign"] = {"ignaciano"}, ["igo"] = {"isebe"}, ["igs"] = {"interglossa"}, ["igw"] = {"igwe"}, ["ihb"] = {"iha based pidgin"}, ["ihi"] = {"ihievbe"}, ["ihp"] = {"iha"}, ["ihw"] = {"bidhawal"}, ["iin"] = {"thiin"}, ["iir"] = {"indo-iranian languages"}, ["ijc"] = {"izon"}, ["ije"] = {"biseni"}, ["ijj"] = {"ede ije"}, ["ijn"] = {"kalabari"}, ["ijo"] = {"ijo languages"}, ["ijs"] = {"southeast ijo"}, ["ike"] = {"eastern canadian inuktitut"}, ["iki"] = {"iko"}, ["ikk"] = {"ika"}, ["ikl"] = {"ikulu"}, ["iko"] = {"olulumo-ikom"}, ["ikp"] = {"ikpeshi"}, ["ikr"] = {"ikaranggal"}, ["iks"] = {"inuit sign language"}, ["ikt"] = {"inuinnaqtun", "western canadian inuktitut"}, ["ikv"] = {"iku-gora-ankwa"}, ["ikw"] = {"ikwere"}, ["ikx"] = {"ik"}, ["ikz"] = {"ikizu"}, ["ila"] = {"ile ape"}, ["ilb"] = {"ila"}, ["ilg"] = {"garig-ilgar"}, ["ili"] = {"ili turki"}, ["ilk"] = {"ilongot"}, ["ilm"] = {"iranun (malaysia)"}, ["ilo"] = {"iloko"}, ["ilp"] = {"iranun (philippines)"}, ["ils"] = {"international sign"}, ["ilu"] = {"ili'uun"}, ["ilv"] = {"ilue"}, ["ima"] = {"mala malasar"}, ["imi"] = {"anamgura"}, ["iml"] = {"miluk"}, ["imn"] = {"imonda"}, ["imo"] = {"imbongu"}, ["imr"] = {"imroing"}, ["ims"] = {"marsian"}, ["imy"] = {"milyan"}, ["inb"] = {"inga"}, ["inc"] = {"indic languages"}, ["ine"] = {"indo-european languages"}, ["ing"] = {"degexit'an"}, ["inh"] = {"ingush"}, ["inj"] = {"jungle inga"}, ["inl"] = {"indonesian sign language"}, ["inm"] = {"minaean"}, ["inn"] = {"isinai"}, ["ino"] = {"inoke-yate"}, ["inp"] = {"iñapari"}, ["ins"] = {"indian sign language"}, ["int"] = {"intha"}, ["inz"] = {"ineseño"}, ["ior"] = {"inor"}, ["iou"] = {"tuma-irumu"}, ["iow"] = {"iowa-oto"}, ["ipi"] = {"ipili"}, ["ipo"] = {"ipiko"}, ["iqu"] = {"iquito"}, ["iqw"] = {"ikwo"}, ["ira"] = {"iranian languages"}, ["ire"] = {"iresim"}, ["irh"] = {"irarutu"}, ["iri"] = {"rigwe", "irigwe"}, ["irk"] = {"iraqw"}, ["irn"] = {"irántxe"}, ["iro"] = {"iroquoian languages"}, ["irr"] = {"ir"}, ["iru"] = {"irula"}, ["irx"] = {"kamberau"}, ["iry"] = {"iraya"}, ["isa"] = {"isabi"}, ["isc"] = {"isconahua"}, ["isd"] = {"isnag"}, ["ise"] = {"italian sign language"}, ["isg"] = {"irish sign language"}, ["ish"] = {"esan"}, ["isi"] = {"nkem-nkum"}, ["isk"] = {"ishkashimi"}, ["ism"] = {"masimasi"}, ["isn"] = {"isanzu"}, ["iso"] = {"isoko"}, ["isr"] = {"israeli sign language"}, ["ist"] = {"istriot"}, ["isu"] = {"isu (menchum division)"}, ["itb"] = {"binongan itneg"}, ["itc"] = {"italic languages"}, ["itd"] = {"southern tidung"}, ["ite"] = {"itene"}, ["iti"] = {"inlaod itneg"}, ["itk"] = {"judeo-italian"}, ["itl"] = {"itelmen"}, ["itm"] = {"itu mbon uzo"}, ["ito"] = {"itonama"}, ["itr"] = {"iteri"}, ["its"] = {"isekiri"}, ["itt"] = {"maeng itneg"}, ["itv"] = {"itawit"}, ["itw"] = {"ito"}, ["itx"] = {"itik"}, ["ity"] = {"moyadan itneg"}, ["itz"] = {"itzá"}, ["ium"] = {"iu mien"}, ["ivb"] = {"ibatan"}, ["ivv"] = {"ivatan"}, ["iwk"] = {"i-wak"}, ["iwm"] = {"iwam"}, ["iwo"] = {"iwur"}, ["iws"] = {"sepik iwam"}, ["ixc"] = {"ixcatec"}, ["ixl"] = {"ixil"}, ["iya"] = {"iyayu"}, ["iyo"] = {"mesaka"}, ["iyx"] = {"yaka (congo)"}, ["izh"] = {"ingrian"}, ["izr"] = {"izere"}, ["izz"] = {"izii"}, ["jaa"] = {"jamamadí"}, ["jab"] = {"hyam"}, ["jac"] = {"popti'", "jakalteko"}, ["jad"] = {"jahanka"}, ["jae"] = {"yabem"}, ["jaf"] = {"jara"}, ["jah"] = {"jah hut"}, ["jaj"] = {"zazao"}, ["jak"] = {"jakun"}, ["jal"] = {"yalahatan"}, ["jam"] = {"jamaican creole english"}, ["jan"] = {"jandai"}, ["jao"] = {"yanyuwa"}, ["jaq"] = {"yaqay"}, ["jas"] = {"new caledonian javanese"}, ["jat"] = {"jakati"}, ["jau"] = {"yaur"}, ["jax"] = {"jambi malay"}, ["jay"] = {"yan-nhangu", "nhangu"}, ["jaz"] = {"jawe"}, ["jbe"] = {"judeo-berber"}, ["jbi"] = {"badjiri"}, ["jbj"] = {"arandai"}, ["jbk"] = {"barikewa"}, ["jbn"] = {"nafusi"}, ["jbo"] = {"lojban"}, ["jbr"] = {"jofotek-bromnya"}, ["jbt"] = {"jabutí"}, ["jbu"] = {"jukun takum"}, ["jbw"] = {"yawijibaya"}, ["jcs"] = {"jamaican country sign language"}, ["jct"] = {"krymchak"}, ["jda"] = {"jad"}, ["jdg"] = {"jadgali"}, ["jdt"] = {"judeo-tat"}, ["jeb"] = {"jebero"}, ["jee"] = {"jerung"}, ["jeh"] = {"jeh"}, ["jei"] = {"yei"}, ["jek"] = {"jeri kuo"}, ["jel"] = {"yelmek"}, ["jen"] = {"dza"}, ["jer"] = {"jere"}, ["jet"] = {"manem"}, ["jeu"] = {"jonkor bourmataguil"}, ["jgb"] = {"ngbee"}, ["jge"] = {"judeo-georgian"}, ["jgk"] = {"gwak"}, ["jgo"] = {"ngomba"}, ["jhi"] = {"jehai"}, ["jhs"] = {"jhankot sign language"}, ["jia"] = {"jina"}, ["jib"] = {"jibu"}, ["jic"] = {"tol"}, ["jid"] = {"bu"}, ["jie"] = {"jilbe"}, ["jig"] = {"jingulu", "djingili"}, ["jih"] = {"stodsde", "shangzhai"}, ["jii"] = {"jiiddu"}, ["jil"] = {"jilim"}, ["jim"] = {"jimi (cameroon)"}, ["jio"] = {"jiamao"}, ["jiq"] = {"guanyinqiao", "lavrung"}, ["jit"] = {"jita"}, ["jiu"] = {"youle jinuo"}, ["jiv"] = {"shuar"}, ["jiy"] = {"buyuan jinuo"}, ["jje"] = {"jejueo"}, ["jjr"] = {"bankal"}, ["jka"] = {"kaera"}, ["jkm"] = {"mobwa karen"}, ["jko"] = {"kubo"}, ["jkp"] = {"paku karen"}, ["jkr"] = {"koro (india)"}, ["jku"] = {"labir"}, ["jle"] = {"ngile"}, ["jls"] = {"jamaican sign language"}, ["jma"] = {"dima"}, ["jmb"] = {"zumbun"}, ["jmc"] = {"machame"}, ["jmd"] = {"yamdena"}, ["jmi"] = {"jimi (nigeria)"}, ["jml"] = {"jumli"}, ["jmn"] = {"makuri naga"}, ["jmr"] = {"kamara"}, ["jms"] = {"mashi (nigeria)"}, ["jmw"] = {"mouwase"}, ["jmx"] = {"western juxtlahuaca mixtec"}, ["jna"] = {"jangshung"}, ["jnd"] = {"jandavra"}, ["jng"] = {"yangman"}, ["jni"] = {"janji"}, ["jnj"] = {"yemsa"}, ["jnl"] = {"rawat"}, ["jns"] = {"jaunsari"}, ["job"] = {"joba"}, ["jod"] = {"wojenaka"}, ["jog"] = {"jogi"}, ["jor"] = {"jorá"}, ["jos"] = {"jordanian sign language"}, ["jow"] = {"jowulu"}, ["jpa"] = {"jewish palestinian aramaic"}, ["jpr"] = {"judeo-persian"}, ["jpx"] = {"japanese (family)"}, ["jqr"] = {"jaqaru"}, ["jra"] = {"jarai"}, ["jrb"] = {"judeo-arabic"}, ["jrr"] = {"jiru"}, ["jrt"] = {"jorto"}, ["jru"] = {"japrería"}, ["jsl"] = {"japanese sign language"}, ["jua"] = {"júma"}, ["jub"] = {"wannu"}, ["juc"] = {"jurchen"}, ["jud"] = {"worodougou"}, ["juh"] = {"hõne"}, ["jui"] = {"ngadjuri"}, ["juk"] = {"wapan"}, ["jul"] = {"jirel"}, ["jum"] = {"jumjum"}, ["jun"] = {"juang"}, ["juo"] = {"jiba"}, ["jup"] = {"hupdë"}, ["jur"] = {"jurúna"}, ["jus"] = {"jumla sign language"}, ["jut"] = {"jutish"}, ["juu"] = {"ju"}, ["juw"] = {"wãpha"}, ["juy"] = {"juray"}, ["jvd"] = {"javindo"}, ["jvn"] = {"caribbean javanese"}, ["jwi"] = {"jwira-pepesa"}, ["jya"] = {"jiarong"}, ["jye"] = {"judeo-yemeni arabic"}, ["jyy"] = {"jaya"}, ["kaa"] = {"kara-kalpak", "karakalpak"}, ["kab"] = {"kabyle"}, ["kac"] = {"kachin", "jingpho"}, ["kad"] = {"adara"}, ["kae"] = {"ketangalan"}, ["kaf"] = {"katso"}, ["kag"] = {"kajaman"}, ["kah"] = {"kara (central african republic)"}, ["kai"] = {"karekare"}, ["kaj"] = {"jju"}, ["kak"] = {"kalanguya", "kayapa kallahan"}, ["kam"] = {"kamba (kenya)"}, ["kao"] = {"xaasongaxango"}, ["kap"] = {"bezhta"}, ["kaq"] = {"capanahua"}, ["kar"] = {"karen languages"}, ["kav"] = {"katukína"}, ["kaw"] = {"kawi"}, ["kax"] = {"kao"}, ["kay"] = {"kamayurá"}, ["kba"] = {"kalarko"}, ["kbb"] = {"kaxuiâna"}, ["kbc"] = {"kadiwéu"}, ["kbd"] = {"kabardian"}, ["kbe"] = {"kanju"}, ["kbg"] = {"khamba"}, ["kbh"] = {"camsá"}, ["kbi"] = {"kaptiau"}, ["kbj"] = {"kari"}, ["kbk"] = {"grass koiari"}, ["kbl"] = {"kanembu"}, ["kbm"] = {"iwal"}, ["kbn"] = {"kare (central african republic)"}, ["kbo"] = {"keliko"}, ["kbp"] = {"kabiyè"}, ["kbq"] = {"kamano"}, ["kbr"] = {"kafa"}, ["kbs"] = {"kande"}, ["kbt"] = {"abadi"}, ["kbu"] = {"kabutra"}, ["kbv"] = {"dera (indonesia)"}, ["kbw"] = {"kaiep"}, ["kbx"] = {"ap ma"}, ["kby"] = {"manga kanuri"}, ["kbz"] = {"duhwa"}, ["kca"] = {"khanty"}, ["kcb"] = {"kawacha"}, ["kcc"] = {"lubila"}, ["kcd"] = {"ngkâlmpw kanum"}, ["kce"] = {"kaivi"}, ["kcf"] = {"ukaan"}, ["kcg"] = {"tyap"}, ["kch"] = {"vono"}, ["kci"] = {"kamantan"}, ["kcj"] = {"kobiana"}, ["kck"] = {"kalanga"}, ["kcl"] = {"kela (papua new guinea)", "kala"}, ["kcm"] = {"gula (central african republic)"}, ["kcn"] = {"nubi"}, ["kco"] = {"kinalakna"}, ["kcp"] = {"kanga"}, ["kcq"] = {"kamo"}, ["kcr"] = {"katla"}, ["kcs"] = {"koenoem"}, ["kct"] = {"kaian"}, ["kcu"] = {"kami (tanzania)"}, ["kcv"] = {"kete"}, ["kcw"] = {"kabwari"}, ["kcx"] = {"kachama-ganjule"}, ["kcy"] = {"korandje"}, ["kcz"] = {"konongo"}, ["kda"] = {"worimi"}, ["kdc"] = {"kutu"}, ["kdd"] = {"yankunytjatjara"}, ["kde"] = {"makonde"}, ["kdf"] = {"mamusi"}, ["kdg"] = {"seba"}, ["kdh"] = {"tem"}, ["kdi"] = {"kumam"}, ["kdj"] = {"karamojong"}, ["kdk"] = {"numèè", "kwényi"}, ["kdl"] = {"tsikimba"}, ["kdm"] = {"kagoma"}, ["kdn"] = {"kunda"}, ["kdo"] = {"kordofanian languages"}, ["kdp"] = {"kaningdon-nindem"}, ["kdq"] = {"koch"}, ["kdr"] = {"karaim"}, ["kdt"] = {"kuy"}, ["kdu"] = {"kadaru"}, ["kdw"] = {"koneraw"}, ["kdx"] = {"kam"}, ["kdy"] = {"keder", "keijar"}, ["kdz"] = {"kwaja"}, ["kea"] = {"kabuverdianu"}, ["keb"] = {"kélé"}, ["kec"] = {"keiga"}, ["ked"] = {"kerewe"}, ["kee"] = {"eastern keres"}, ["kef"] = {"kpessi"}, ["keg"] = {"tese"}, ["keh"] = {"keak"}, ["kei"] = {"kei"}, ["kej"] = {"kadar"}, ["kek"] = {"kekchí"}, ["kel"] = {"kela (democratic republic of congo)"}, ["kem"] = {"kemak"}, ["ken"] = {"kenyang"}, ["keo"] = {"kakwa"}, ["kep"] = {"kaikadi"}, ["keq"] = {"kamar"}, ["ker"] = {"kera"}, ["kes"] = {"kugbo"}, ["ket"] = {"ket"}, ["keu"] = {"akebu"}, ["kev"] = {"kanikkaran"}, ["kew"] = {"west kewa"}, ["kex"] = {"kukna"}, ["key"] = {"kupia"}, ["kez"] = {"kukele"}, ["kfa"] = {"kodava"}, ["kfb"] = {"northwestern kolami"}, ["kfc"] = {"konda-dora"}, ["kfd"] = {"korra koraga"}, ["kfe"] = {"kota (india)"}, ["kff"] = {"koya"}, ["kfg"] = {"kudiya"}, ["kfh"] = {"kurichiya"}, ["kfi"] = {"kannada kurumba"}, ["kfj"] = {"kemiehua"}, ["kfk"] = {"kinnauri"}, ["kfl"] = {"kung"}, ["kfm"] = {"khunsari"}, ["kfn"] = {"kuk"}, ["kfo"] = {"koro (côte d'ivoire)"}, ["kfp"] = {"korwa"}, ["kfq"] = {"korku"}, ["kfr"] = {"kachhi", "kutchi"}, ["kfs"] = {"bilaspuri"}, ["kft"] = {"kanjari"}, ["kfu"] = {"katkari"}, ["kfv"] = {"kurmukar"}, ["kfw"] = {"kharam naga"}, ["kfx"] = {"kullu pahari"}, ["kfy"] = {"kumaoni"}, ["kfz"] = {"koromfé"}, ["kga"] = {"koyaga"}, ["kgb"] = {"kawe"}, ["kge"] = {"komering"}, ["kgf"] = {"kube"}, ["kgg"] = {"kusunda"}, ["kgi"] = {"selangor sign language"}, ["kgj"] = {"gamale kham"}, ["kgk"] = {"kaiwá"}, ["kgl"] = {"kunggari"}, ["kgm"] = {"karipúna"}, ["kgn"] = {"karingani"}, ["kgo"] = {"krongo"}, ["kgp"] = {"kaingang"}, ["kgq"] = {"kamoro"}, ["kgr"] = {"abun"}, ["kgs"] = {"kumbainggar"}, ["kgt"] = {"somyev"}, ["kgu"] = {"kobol"}, ["kgv"] = {"karas"}, ["kgw"] = {"karon dori"}, ["kgx"] = {"kamaru"}, ["kgy"] = {"kyerung"}, ["kha"] = {"khasi"}, ["khb"] = {"lü"}, ["khc"] = {"tukang besi north"}, ["khd"] = {"bädi kanum"}, ["khe"] = {"korowai"}, ["khf"] = {"khuen"}, ["khg"] = {"khams tibetan"}, ["khh"] = {"kehu"}, ["khi"] = {"khoisan languages"}, ["khj"] = {"kuturmi"}, ["khk"] = {"halh mongolian"}, ["khl"] = {"lusi"}, ["khn"] = {"khandesi"}, ["kho"] = {"khotanese", "sakan"}, ["khp"] = {"kapori", "kapauri"}, ["khq"] = {"koyra chiini songhay"}, ["khr"] = {"kharia"}, ["khs"] = {"kasua"}, ["kht"] = {"khamti"}, ["khu"] = {"nkhumbi"}, ["khv"] = {"khvarshi"}, ["khw"] = {"khowar"}, ["khx"] = {"kanu"}, ["khy"] = {"kele (democratic republic of congo)"}, ["khz"] = {"keapara"}, ["kia"] = {"kim"}, ["kib"] = {"koalib"}, ["kic"] = {"kickapoo"}, ["kid"] = {"koshin"}, ["kie"] = {"kibet"}, ["kif"] = {"eastern parbate kham"}, ["kig"] = {"kimaama", "kimaghima"}, ["kih"] = {"kilmeri"}, ["kii"] = {"kitsai"}, ["kij"] = {"kilivila"}, ["kil"] = {"kariya"}, ["kim"] = {"karagas"}, ["kio"] = {"kiowa"}, ["kip"] = {"sheshi kham"}, ["kiq"] = {"kosadle", "kosare"}, ["kis"] = {"kis"}, ["kit"] = {"agob"}, ["kiu"] = {"kirmanjki (individual language)"}, ["kiv"] = {"kimbu"}, ["kiw"] = {"northeast kiwai"}, ["kix"] = {"khiamniungan naga"}, ["kiy"] = {"kirikiri"}, ["kiz"] = {"kisi"}, ["kja"] = {"mlap"}, ["kjb"] = {"q'anjob'al", "kanjobal"}, ["kjc"] = {"coastal konjo"}, ["kjd"] = {"southern kiwai"}, ["kje"] = {"kisar"}, ["kjg"] = {"khmu"}, ["kjh"] = {"khakas"}, ["kji"] = {"zabana"}, ["kjj"] = {"khinalugh"}, ["kjk"] = {"highland konjo"}, ["kjl"] = {"western parbate kham"}, ["kjm"] = {"kháng"}, ["kjn"] = {"kunjen"}, ["kjo"] = {"harijan kinnauri"}, ["kjp"] = {"pwo eastern karen"}, ["kjq"] = {"western keres"}, ["kjr"] = {"kurudu"}, ["kjs"] = {"east kewa"}, ["kjt"] = {"phrae pwo karen"}, ["kju"] = {"kashaya"}, ["kjv"] = {"kaikavian literary language"}, ["kjx"] = {"ramopa"}, ["kjy"] = {"erave"}, ["kjz"] = {"bumthangkha"}, ["kka"] = {"kakanda"}, ["kkb"] = {"kwerisa"}, ["kkc"] = {"odoodee"}, ["kkd"] = {"kinuku"}, ["kke"] = {"kakabe"}, ["kkf"] = {"kalaktang monpa"}, ["kkg"] = {"mabaka valley kalinga"}, ["kkh"] = {"khün"}, ["kki"] = {"kagulu"}, ["kkj"] = {"kako"}, ["kkk"] = {"kokota"}, ["kkl"] = {"kosarek yale"}, ["kkm"] = {"kiong"}, ["kkn"] = {"kon keu"}, ["kko"] = {"karko"}, ["kkp"] = {"gugubera", "koko-bera"}, ["kkq"] = {"kaeku"}, ["kkr"] = {"kir-balar"}, ["kks"] = {"giiwo"}, ["kkt"] = {"koi"}, ["kku"] = {"tumi"}, ["kkv"] = {"kangean"}, ["kkw"] = {"teke-kukuya"}, ["kkx"] = {"kohin"}, ["kky"] = {"guugu yimidhirr", "guguyimidjir"}, ["kkz"] = {"kaska"}, ["kla"] = {"klamath-modoc"}, ["klb"] = {"kiliwa"}, ["klc"] = {"kolbila"}, ["kld"] = {"gamilaraay"}, ["kle"] = {"kulung (nepal)"}, ["klf"] = {"kendeje"}, ["klg"] = {"tagakaulo"}, ["klh"] = {"weliki"}, ["kli"] = {"kalumpang"}, ["klj"] = {"khalaj"}, ["klk"] = {"kono (nigeria)"}, ["kll"] = {"kagan kalagan"}, ["klm"] = {"migum"}, ["kln"] = {"kalenjin"}, ["klo"] = {"kapya"}, ["klp"] = {"kamasa"}, ["klq"] = {"rumu"}, ["klr"] = {"khaling"}, ["kls"] = {"kalasha"}, ["klt"] = {"nukna"}, ["klu"] = {"klao"}, ["klv"] = {"maskelynes"}, ["klw"] = {"tado", "lindu"}, ["klx"] = {"koluwawa"}, ["kly"] = {"kalao"}, ["klz"] = {"kabola"}, ["kma"] = {"konni"}, ["kmb"] = {"kimbundu"}, ["kmc"] = {"southern dong"}, ["kmd"] = {"majukayang kalinga"}, ["kme"] = {"bakole"}, ["kmf"] = {"kare (papua new guinea)"}, ["kmg"] = {"kâte"}, ["kmh"] = {"kalam"}, ["kmi"] = {"kami (nigeria)"}, ["kmj"] = {"kumarbhag paharia"}, ["kmk"] = {"limos kalinga"}, ["kml"] = {"tanudan kalinga"}, ["kmm"] = {"kom (india)"}, ["kmn"] = {"awtuw"}, ["kmo"] = {"kwoma"}, ["kmp"] = {"gimme"}, ["kmq"] = {"kwama"}, ["kmr"] = {"northern kurdish"}, ["kms"] = {"kamasau"}, ["kmt"] = {"kemtuik"}, ["kmu"] = {"kanite"}, ["kmv"] = {"karipúna creole french"}, ["kmw"] = {"komo (democratic republic of congo)"}, ["kmx"] = {"waboda"}, ["kmy"] = {"koma"}, ["kmz"] = {"khorasani turkish"}, ["kna"] = {"dera (nigeria)"}, ["knb"] = {"lubuagan kalinga"}, ["knc"] = {"central kanuri"}, ["knd"] = {"konda"}, ["kne"] = {"kankanaey"}, ["knf"] = {"mankanya"}, ["kng"] = {"koongo"}, ["kni"] = {"kanufi"}, ["knj"] = {"western kanjobal"}, ["knk"] = {"kuranko"}, ["knl"] = {"keninjal"}, ["knm"] = {"kanamarí"}, ["knn"] = {"konkani (individual language)"}, ["kno"] = {"kono (sierra leone)"}, ["knp"] = {"kwanja"}, ["knq"] = {"kintaq"}, ["knr"] = {"kaningra"}, ["kns"] = {"kensiu"}, ["knt"] = {"panoan katukína"}, ["knu"] = {"kono (guinea)"}, ["knv"] = {"tabo"}, ["knw"] = {"kung-ekoka"}, ["knx"] = {"kendayan", "salako"}, ["kny"] = {"kanyok"}, ["knz"] = {"kalamsé"}, ["koa"] = {"konomala"}, ["koc"] = {"kpati"}, ["kod"] = {"kodi"}, ["koe"] = {"kacipo-balesi"}, ["kof"] = {"kubi"}, ["kog"] = {"cogui", "kogi"}, ["koh"] = {"koyo"}, ["koi"] = {"komi-permyak"}, ["kok"] = {"konkani (macrolanguage)"}, ["kol"] = {"kol (papua new guinea)"}, ["koo"] = {"konzo"}, ["kop"] = {"waube"}, ["koq"] = {"kota (gabon)"}, ["kos"] = {"kosraean"}, ["kot"] = {"lagwan"}, ["kou"] = {"koke"}, ["kov"] = {"kudu-camo"}, ["kow"] = {"kugama"}, ["koy"] = {"koyukon"}, ["koz"] = {"korak"}, ["kpa"] = {"kutto"}, ["kpb"] = {"mullu kurumba"}, ["kpc"] = {"curripaco"}, ["kpd"] = {"koba"}, ["kpe"] = {"kpelle"}, ["kpf"] = {"komba"}, ["kpg"] = {"kapingamarangi"}, ["kph"] = {"kplang"}, ["kpi"] = {"kofei"}, ["kpj"] = {"karajá"}, ["kpk"] = {"kpan"}, ["kpl"] = {"kpala"}, ["kpm"] = {"koho"}, ["kpn"] = {"kepkiriwát"}, ["kpo"] = {"ikposo"}, ["kpq"] = {"korupun-sela"}, ["kpr"] = {"korafe-yegha"}, ["kps"] = {"tehit"}, ["kpt"] = {"karata"}, ["kpu"] = {"kafoa"}, ["kpv"] = {"komi-zyrian"}, ["kpw"] = {"kobon"}, ["kpx"] = {"mountain koiali"}, ["kpy"] = {"koryak"}, ["kpz"] = {"kupsabiny"}, ["kqa"] = {"mum"}, ["kqb"] = {"kovai"}, ["kqc"] = {"doromu-koki"}, ["kqd"] = {"koy sanjaq surat"}, ["kqe"] = {"kalagan"}, ["kqf"] = {"kakabai"}, ["kqg"] = {"khe"}, ["kqh"] = {"kisankasa"}, ["kqi"] = {"koitabu"}, ["kqj"] = {"koromira"}, ["kqk"] = {"kotafon gbe"}, ["kql"] = {"kyenele"}, ["kqm"] = {"khisa"}, ["kqn"] = {"kaonde"}, ["kqo"] = {"eastern krahn"}, ["kqp"] = {"kimré"}, ["kqq"] = {"krenak"}, ["kqr"] = {"kimaragang"}, ["kqs"] = {"northern kissi"}, ["kqt"] = {"klias river kadazan"}, ["kqu"] = {"seroa"}, ["kqv"] = {"okolod"}, ["kqw"] = {"kandas"}, ["kqx"] = {"mser"}, ["kqy"] = {"koorete"}, ["kqz"] = {"korana"}, ["kra"] = {"kumhali"}, ["krb"] = {"karkin"}, ["krc"] = {"karachay-balkar"}, ["krd"] = {"kairui-midiki"}, ["kre"] = {"panará"}, ["krf"] = {"koro (vanuatu)"}, ["krh"] = {"kurama"}, ["kri"] = {"krio"}, ["krj"] = {"kinaray-a"}, ["krk"] = {"kerek"}, ["krl"] = {"karelian"}, ["krn"] = {"sapo"}, ["kro"] = {"kru languages"}, ["krp"] = {"korop"}, ["krr"] = {"krung"}, ["krs"] = {"gbaya (sudan)"}, ["krt"] = {"tumari kanuri"}, ["kru"] = {"kurukh"}, ["krv"] = {"kavet"}, ["krw"] = {"western krahn"}, ["krx"] = {"karon"}, ["kry"] = {"kryts"}, ["krz"] = {"sota kanum"}, ["ksa"] = {"shuwa-zamani"}, ["ksb"] = {"shambala"}, ["ksc"] = {"southern kalinga"}, ["ksd"] = {"kuanua"}, ["kse"] = {"kuni"}, ["ksf"] = {"bafia"}, ["ksg"] = {"kusaghe"}, ["ksh"] = {"kölsch"}, ["ksi"] = {"krisa", "i'saka"}, ["ksj"] = {"uare"}, ["ksk"] = {"kansa"}, ["ksl"] = {"kumalu"}, ["ksm"] = {"kumba"}, ["ksn"] = {"kasiguranin"}, ["kso"] = {"kofa"}, ["ksp"] = {"kaba"}, ["ksq"] = {"kwaami"}, ["ksr"] = {"borong"}, ["kss"] = {"southern kisi"}, ["kst"] = {"winyé"}, ["ksu"] = {"khamyang"}, ["ksv"] = {"kusu"}, ["ksw"] = {"s'gaw karen"}, ["ksx"] = {"kedang"}, ["ksy"] = {"kharia thar"}, ["ksz"] = {"kodaku"}, ["kta"] = {"katua"}, ["ktb"] = {"kambaata"}, ["ktc"] = {"kholok"}, ["ktd"] = {"kokata", "kukatha"}, ["kte"] = {"nubri"}, ["ktf"] = {"kwami"}, ["ktg"] = {"kalkutung"}, ["kth"] = {"karanga"}, ["kti"] = {"north muyu"}, ["ktj"] = {"plapo krumen"}, ["ktk"] = {"kaniet"}, ["ktl"] = {"koroshi"}, ["ktm"] = {"kurti"}, ["ktn"] = {"karitiâna"}, ["kto"] = {"kuot"}, ["ktp"] = {"kaduo"}, ["ktq"] = {"katabaga"}, ["kts"] = {"south muyu"}, ["ktt"] = {"ketum"}, ["ktu"] = {"kituba (democratic republic of congo)"}, ["ktv"] = {"eastern katu"}, ["ktw"] = {"kato"}, ["ktx"] = {"kaxararí"}, ["kty"] = {"kango (bas-uélé district)"}, ["ktz"] = {"juǀʼhoan", "juǀʼhoansi"}, ["kub"] = {"kutep"}, ["kuc"] = {"kwinsu"}, ["kud"] = {"'auhelawa"}, ["kue"] = {"kuman (papua new guinea)"}, ["kuf"] = {"western katu"}, ["kug"] = {"kupa"}, ["kuh"] = {"kushi"}, ["kui"] = {"kuikúro-kalapálo", "kalapalo"}, ["kuj"] = {"kuria"}, ["kuk"] = {"kepo'"}, ["kul"] = {"kulere"}, ["kum"] = {"kumyk"}, ["kun"] = {"kunama"}, ["kuo"] = {"kumukio"}, ["kup"] = {"kunimaipa"}, ["kuq"] = {"karipuna"}, ["kus"] = {"kusaal"}, ["kut"] = {"kutenai"}, ["kuu"] = {"upper kuskokwim"}, ["kuv"] = {"kur"}, ["kuw"] = {"kpagua"}, ["kux"] = {"kukatja"}, ["kuy"] = {"kuuku-ya'u"}, ["kuz"] = {"kunza"}, ["kva"] = {"bagvalal"}, ["kvb"] = {"kubu"}, ["kvc"] = {"kove"}, ["kvd"] = {"kui (indonesia)"}, ["kve"] = {"kalabakan"}, ["kvf"] = {"kabalai"}, ["kvg"] = {"kuni-boazi"}, ["kvh"] = {"komodo"}, ["kvi"] = {"kwang"}, ["kvj"] = {"psikye"}, ["kvk"] = {"korean sign language"}, ["kvl"] = {"kayaw"}, ["kvm"] = {"kendem"}, ["kvn"] = {"border kuna"}, ["kvo"] = {"dobel"}, ["kvp"] = {"kompane"}, ["kvq"] = {"geba karen"}, ["kvr"] = {"kerinci"}, ["kvt"] = {"lahta karen", "lahta"}, ["kvu"] = {"yinbaw karen"}, ["kvv"] = {"kola"}, ["kvw"] = {"wersing"}, ["kvx"] = {"parkari koli"}, ["kvy"] = {"yintale karen", "yintale"}, ["kvz"] = {"tsakwambo", "tsaukambo"}, ["kwa"] = {"dâw"}, ["kwb"] = {"kwa"}, ["kwc"] = {"likwala"}, ["kwd"] = {"kwaio"}, ["kwe"] = {"kwerba"}, ["kwf"] = {"kwara'ae"}, ["kwg"] = {"sara kaba deme"}, ["kwh"] = {"kowiai"}, ["kwi"] = {"awa-cuaiquer"}, ["kwj"] = {"kwanga"}, ["kwk"] = {"kwakiutl"}, ["kwl"] = {"kofyar"}, ["kwm"] = {"kwambi"}, ["kwn"] = {"kwangali"}, ["kwo"] = {"kwomtari"}, ["kwp"] = {"kodia"}, ["kwr"] = {"kwer"}, ["kws"] = {"kwese"}, ["kwt"] = {"kwesten"}, ["kwu"] = {"kwakum"}, ["kwv"] = {"sara kaba náà"}, ["kww"] = {"kwinti"}, ["kwx"] = {"khirwar"}, ["kwy"] = {"san salvador kongo"}, ["kwz"] = {"kwadi"}, ["kxa"] = {"kairiru"}, ["kxb"] = {"krobu"}, ["kxc"] = {"konso", "khonso"}, ["kxd"] = {"brunei"}, ["kxf"] = {"manumanaw karen", "manumanaw"}, ["kxh"] = {"karo (ethiopia)"}, ["kxi"] = {"keningau murut"}, ["kxj"] = {"kulfa"}, ["kxk"] = {"zayein karen"}, ["kxm"] = {"northern khmer"}, ["kxn"] = {"kanowit-tanjong melanau"}, ["kxo"] = {"kanoé"}, ["kxp"] = {"wadiyara koli"}, ["kxq"] = {"smärky kanum"}, ["kxr"] = {"koro (papua new guinea)"}, ["kxs"] = {"kangjia"}, ["kxt"] = {"koiwat"}, ["kxv"] = {"kuvi"}, ["kxw"] = {"konai"}, ["kxx"] = {"likuba"}, ["kxy"] = {"kayong"}, ["kxz"] = {"kerewo"}, ["kya"] = {"kwaya"}, ["kyb"] = {"butbut kalinga"}, ["kyc"] = {"kyaka"}, ["kyd"] = {"karey"}, ["kye"] = {"krache"}, ["kyf"] = {"kouya"}, ["kyg"] = {"keyagana"}, ["kyh"] = {"karok"}, ["kyi"] = {"kiput"}, ["kyj"] = {"karao"}, ["kyk"] = {"kamayo"}, ["kyl"] = {"kalapuya"}, ["kym"] = {"kpatili"}, ["kyn"] = {"northern binukidnon"}, ["kyo"] = {"kelon"}, ["kyp"] = {"kang"}, ["kyq"] = {"kenga"}, ["kyr"] = {"kuruáya"}, ["kys"] = {"baram kayan"}, ["kyt"] = {"kayagar"}, ["kyu"] = {"western kayah"}, ["kyv"] = {"kayort"}, ["kyw"] = {"kudmali"}, ["kyx"] = {"rapoisi"}, ["kyy"] = {"kambaira"}, ["kyz"] = {"kayabí"}, ["kza"] = {"western karaboro"}, ["kzb"] = {"kaibobo"}, ["kzc"] = {"bondoukou kulango"}, ["kzd"] = {"kadai"}, ["kze"] = {"kosena"}, ["kzf"] = {"da'a kaili"}, ["kzg"] = {"kikai"}, ["kzi"] = {"kelabit"}, ["kzk"] = {"kazukuru"}, ["kzl"] = {"kayeli"}, ["kzm"] = {"kais"}, ["kzn"] = {"kokola"}, ["kzo"] = {"kaningi"}, ["kzp"] = {"kaidipang"}, ["kzq"] = {"kaike"}, ["kzr"] = {"karang"}, ["kzs"] = {"sugut dusun"}, ["kzu"] = {"kayupulau"}, ["kzv"] = {"komyandaret"}, ["kzw"] = {"karirí-xocó"}, ["kzx"] = {"kamarian"}, ["kzy"] = {"kango (tshopo district)"}, ["kzz"] = {"kalabra"}, ["laa"] = {"southern subanen"}, ["lab"] = {"linear a"}, ["lac"] = {"lacandon"}, ["lad"] = {"ladino"}, ["lae"] = {"pattani"}, ["laf"] = {"lafofa"}, ["lag"] = {"langi"}, ["lah"] = {"lahnda"}, ["lai"] = {"lambya"}, ["laj"] = {"lango (uganda)"}, ["lak"] = {"laka (nigeria)"}, ["lal"] = {"lalia"}, ["lam"] = {"lamba"}, ["lan"] = {"laru"}, ["lap"] = {"laka (chad)"}, ["laq"] = {"qabiao"}, ["lar"] = {"larteh"}, ["las"] = {"lama (togo)"}, ["lau"] = {"laba"}, ["law"] = {"lauje"}, ["lax"] = {"tiwa"}, ["lay"] = {"lama bai"}, ["laz"] = {"aribwatsa"}, ["lbb"] = {"label"}, ["lbc"] = {"lakkia"}, ["lbe"] = {"lak"}, ["lbf"] = {"tinani"}, ["lbg"] = {"laopang"}, ["lbi"] = {"la'bi"}, ["lbj"] = {"ladakhi"}, ["lbk"] = {"central bontok"}, ["lbl"] = {"libon bikol"}, ["lbm"] = {"lodhi"}, ["lbn"] = {"rmeet"}, ["lbo"] = {"laven"}, ["lbq"] = {"wampar"}, ["lbr"] = {"lohorung"}, ["lbs"] = {"libyan sign language"}, ["lbt"] = {"lachi"}, ["lbu"] = {"labu"}, ["lbv"] = {"lavatbura-lamusong"}, ["lbw"] = {"tolaki"}, ["lbx"] = {"lawangan"}, ["lby"] = {"lamalama", "lamu-lamu"}, ["lbz"] = {"lardil"}, ["lcc"] = {"legenyem"}, ["lcd"] = {"lola"}, ["lce"] = {"loncong", "sekak"}, ["lcf"] = {"lubu"}, ["lch"] = {"luchazi"}, ["lcl"] = {"lisela"}, ["lcm"] = {"tungag"}, ["lcp"] = {"western lawa"}, ["lcq"] = {"luhu"}, ["lcs"] = {"lisabata-nuniali"}, ["lda"] = {"kla-dan"}, ["ldb"] = {"dũya"}, ["ldd"] = {"luri"}, ["ldg"] = {"lenyima"}, ["ldh"] = {"lamja-dengsa-tola"}, ["ldi"] = {"laari"}, ["ldj"] = {"lemoro"}, ["ldk"] = {"leelau"}, ["ldl"] = {"kaan"}, ["ldm"] = {"landoma"}, ["ldn"] = {"láadan"}, ["ldo"] = {"loo"}, ["ldp"] = {"tso"}, ["ldq"] = {"lufu"}, ["lea"] = {"lega-shabunda"}, ["leb"] = {"lala-bisa"}, ["lec"] = {"leco"}, ["led"] = {"lendu"}, ["lee"] = {"lyélé"}, ["lef"] = {"lelemi"}, ["leh"] = {"lenje"}, ["lei"] = {"lemio"}, ["lej"] = {"lengola"}, ["lek"] = {"leipon"}, ["lel"] = {"lele (democratic republic of congo)"}, ["lem"] = {"nomaande"}, ["len"] = {"lenca"}, ["leo"] = {"leti (cameroon)"}, ["lep"] = {"lepcha"}, ["leq"] = {"lembena"}, ["ler"] = {"lenkau"}, ["les"] = {"lese"}, ["let"] = {"lesing-gelimi", "amio-gelimi"}, ["leu"] = {"kara (papua new guinea)"}, ["lev"] = {"lamma"}, ["lew"] = {"ledo kaili"}, ["lex"] = {"luang"}, ["ley"] = {"lemolang"}, ["lez"] = {"lezghian"}, ["lfa"] = {"lefa"}, ["lfn"] = {"lingua franca nova"}, ["lga"] = {"lungga"}, ["lgb"] = {"laghu"}, ["lgg"] = {"lugbara"}, ["lgh"] = {"laghuu"}, ["lgi"] = {"lengilu"}, ["lgk"] = {"lingarak", "neverver"}, ["lgl"] = {"wala"}, ["lgm"] = {"lega-mwenga"}, ["lgn"] = {"t'apo", "opuuo"}, ["lgq"] = {"logba"}, ["lgr"] = {"lengo"}, ["lgt"] = {"pahi"}, ["lgu"] = {"longgu"}, ["lgz"] = {"ligenza"}, ["lha"] = {"laha (viet nam)"}, ["lhh"] = {"laha (indonesia)"}, ["lhi"] = {"lahu shi"}, ["lhl"] = {"lahul lohar"}, ["lhm"] = {"lhomi"}, ["lhn"] = {"lahanan"}, ["lhp"] = {"lhokpu"}, ["lhs"] = {"mlahsö"}, ["lht"] = {"lo-toga"}, ["lhu"] = {"lahu"}, ["lia"] = {"west-central limba"}, ["lib"] = {"likum"}, ["lic"] = {"hlai"}, ["lid"] = {"nyindrou"}, ["lie"] = {"likila"}, ["lif"] = {"limbu"}, ["lig"] = {"ligbi"}, ["lih"] = {"lihir"}, ["lij"] = {"ligurian"}, ["lik"] = {"lika"}, ["lil"] = {"lillooet"}, ["lio"] = {"liki"}, ["lip"] = {"sekpele"}, ["liq"] = {"libido"}, ["lir"] = {"liberian english"}, ["lis"] = {"lisu"}, ["liu"] = {"logorik"}, ["liv"] = {"liv"}, ["liw"] = {"col"}, ["lix"] = {"liabuku"}, ["liy"] = {"banda-bambari"}, ["liz"] = {"libinza"}, ["lja"] = {"golpa"}, ["lje"] = {"rampi"}, ["lji"] = {"laiyolo"}, ["ljl"] = {"li'o"}, ["ljp"] = {"lampung api"}, ["ljw"] = {"yirandali"}, ["ljx"] = {"yuru"}, ["lka"] = {"lakalei"}, ["lkb"] = {"kabras", "lukabaras"}, ["lkc"] = {"kucong"}, ["lkd"] = {"lakondê"}, ["lke"] = {"kenyi"}, ["lkh"] = {"lakha"}, ["lki"] = {"laki"}, ["lkj"] = {"remun"}, ["lkl"] = {"laeko-libuat"}, ["lkm"] = {"kalaamaya"}, ["lkn"] = {"lakon", "vure"}, ["lko"] = {"khayo", "olukhayo"}, ["lkr"] = {"päri"}, ["lks"] = {"kisa", "olushisa"}, ["lkt"] = {"lakota"}, ["lku"] = {"kungkari"}, ["lky"] = {"lokoya"}, ["lla"] = {"lala-roba"}, ["llb"] = {"lolo"}, ["llc"] = {"lele (guinea)"}, ["lld"] = {"ladin"}, ["lle"] = {"lele (papua new guinea)"}, ["llf"] = {"hermit"}, ["llg"] = {"lole"}, ["llh"] = {"lamu"}, ["lli"] = {"teke-laali"}, ["llj"] = {"ladji ladji"}, ["llk"] = {"lelak"}, ["lll"] = {"lilau"}, ["llm"] = {"lasalimu"}, ["lln"] = {"lele (chad)"}, ["llp"] = {"north efate"}, ["llq"] = {"lolak"}, ["lls"] = {"lithuanian sign language"}, ["llu"] = {"lau"}, ["llx"] = {"lauan"}, ["lma"] = {"east limba"}, ["lmb"] = {"merei"}, ["lmc"] = {"limilngan"}, ["lmd"] = {"lumun"}, ["lme"] = {"pévé"}, ["lmf"] = {"south lembata"}, ["lmg"] = {"lamogai"}, ["lmh"] = {"lambichhong"}, ["lmi"] = {"lombi"}, ["lmj"] = {"west lembata"}, ["lmk"] = {"lamkang"}, ["lml"] = {"hano"}, ["lmn"] = {"lambadi"}, ["lmo"] = {"lombard"}, ["lmp"] = {"limbum"}, ["lmq"] = {"lamatuka"}, ["lmr"] = {"lamalera"}, ["lmu"] = {"lamenu"}, ["lmv"] = {"lomaiviti"}, ["lmw"] = {"lake miwok"}, ["lmx"] = {"laimbue"}, ["lmy"] = {"lamboya"}, ["lna"] = {"langbashe"}, ["lnb"] = {"mbalanhu"}, ["lnd"] = {"lundayeh", "lun bawang"}, ["lng"] = {"langobardic"}, ["lnh"] = {"lanoh"}, ["lni"] = {"daantanai'"}, ["lnj"] = {"leningitij"}, ["lnl"] = {"south central banda"}, ["lnm"] = {"langam"}, ["lnn"] = {"lorediakarkar"}, ["lno"] = {"lango (south sudan)"}, ["lns"] = {"lamnso'"}, ["lnu"] = {"longuda"}, ["lnw"] = {"lanima"}, ["lnz"] = {"lonzo"}, ["loa"] = {"loloda"}, ["lob"] = {"lobi"}, ["loc"] = {"inonhan"}, ["loe"] = {"saluan"}, ["lof"] = {"logol"}, ["log"] = {"logo"}, ["loh"] = {"narim"}, ["loi"] = {"loma (côte d'ivoire)"}, ["loj"] = {"lou"}, ["lok"] = {"loko"}, ["lol"] = {"mongo"}, ["lom"] = {"loma (liberia)"}, ["lon"] = {"malawi lomwe"}, ["loo"] = {"lombo"}, ["lop"] = {"lopa"}, ["loq"] = {"lobala"}, ["lor"] = {"téén"}, ["los"] = {"loniu"}, ["lot"] = {"otuho"}, ["lou"] = {"louisiana creole"}, ["lov"] = {"lopi"}, ["low"] = {"tampias lobu"}, ["lox"] = {"loun"}, ["loy"] = {"loke"}, ["loz"] = {"lozi"}, ["lpa"] = {"lelepa"}, ["lpe"] = {"lepki"}, ["lpn"] = {"long phuri naga"}, ["lpo"] = {"lipo"}, ["lpx"] = {"lopit"}, ["lra"] = {"rara bakati'"}, ["lrc"] = {"northern luri"}, ["lre"] = {"laurentian"}, ["lrg"] = {"laragia"}, ["lri"] = {"marachi", "olumarachi"}, ["lrk"] = {"loarki"}, ["lrl"] = {"lari"}, ["lrm"] = {"marama", "olumarama"}, ["lrn"] = {"lorang"}, ["lro"] = {"laro"}, ["lrr"] = {"southern yamphu"}, ["lrt"] = {"larantuka malay"}, ["lrv"] = {"larevat"}, ["lrz"] = {"lemerig"}, ["lsa"] = {"lasgerdi"}, ["lsd"] = {"lishana deni"}, ["lse"] = {"lusengo"}, ["lsh"] = {"lish"}, ["lsi"] = {"lashi"}, ["lsl"] = {"latvian sign language"}, ["lsm"] = {"saamia", "olusamia"}, ["lsn"] = {"tibetan sign language"}, ["lso"] = {"laos sign language"}, ["lsp"] = {"panamanian sign language", "lengua de señas panameñas"}, ["lsr"] = {"aruop"}, ["lss"] = {"lasi"}, ["lst"] = {"trinidad and tobago sign language"}, ["lsv"] = {"sivia sign language"}, ["lsy"] = {"mauritian sign language"}, ["ltc"] = {"late middle chinese"}, ["ltg"] = {"latgalian"}, ["lth"] = {"thur"}, ["lti"] = {"leti (indonesia)"}, ["ltn"] = {"latundê"}, ["lto"] = {"tsotso", "olutsotso"}, ["lts"] = {"tachoni", "lutachoni"}, ["ltu"] = {"latu"}, ["lua"] = {"luba-lulua"}, ["luc"] = {"aringa"}, ["lud"] = {"ludian"}, ["lue"] = {"luvale"}, ["luf"] = {"laua"}, ["lui"] = {"luiseno"}, ["luj"] = {"luna"}, ["luk"] = {"lunanakha"}, ["lul"] = {"olu'bo"}, ["lum"] = {"luimbi"}, ["lun"] = {"lunda"}, ["luo"] = {"luo (kenya and tanzania)", "dholuo"}, ["lup"] = {"lumbu"}, ["luq"] = {"lucumi"}, ["lur"] = {"laura"}, ["lus"] = {"lushai"}, ["lut"] = {"lushootseed"}, ["luu"] = {"lumba-yakkha"}, ["luv"] = {"luwati"}, ["luw"] = {"luo (cameroon)"}, ["luy"] = {"luyia", "oluluyia"}, ["luz"] = {"southern luri"}, ["lva"] = {"maku'a"}, ["lvi"] = {"lavi"}, ["lvk"] = {"lavukaleve"}, ["lvs"] = {"standard latvian"}, ["lvu"] = {"levuka"}, ["lwa"] = {"lwalu"}, ["lwe"] = {"lewo eleng"}, ["lwg"] = {"wanga", "oluwanga"}, ["lwh"] = {"white lachi"}, ["lwl"] = {"eastern lawa"}, ["lwm"] = {"laomian"}, ["lwo"] = {"luwo"}, ["lws"] = {"malawian sign language"}, ["lwt"] = {"lewotobi"}, ["lwu"] = {"lawu"}, ["lww"] = {"lewo"}, ["lya"] = {"layakha"}, ["lyg"] = {"lyngngam"}, ["lyn"] = {"luyana"}, ["lzh"] = {"literary chinese"}, ["lzl"] = {"litzlitz"}, ["lzn"] = {"leinong naga"}, ["lzz"] = {"laz"}, ["maa"] = {"san jerónimo tecóatl mazatec"}, ["mab"] = {"yutanduchi mixtec"}, ["mad"] = {"madurese"}, ["mae"] = {"bo-rukul"}, ["maf"] = {"mafa"}, ["mag"] = {"magahi"}, ["mai"] = {"maithili"}, ["maj"] = {"jalapa de díaz mazatec"}, ["mak"] = {"makasar"}, ["mam"] = {"mam"}, ["man"] = {"mandingo", "manding"}, ["map"] = {"austronesian languages"}, ["maq"] = {"chiquihuitlán mazatec"}, ["mas"] = {"masai"}, ["mat"] = {"san francisco matlatzinca"}, ["mau"] = {"huautla mazatec"}, ["mav"] = {"sateré-mawé"}, ["maw"] = {"mampruli"}, ["max"] = {"north moluccan malay"}, ["maz"] = {"central mazahua"}, ["mba"] = {"higaonon"}, ["mbb"] = {"western bukidnon manobo"}, ["mbc"] = {"macushi"}, ["mbd"] = {"dibabawon manobo"}, ["mbe"] = {"molale"}, ["mbf"] = {"baba malay"}, ["mbh"] = {"mangseng"}, ["mbi"] = {"ilianen manobo"}, ["mbj"] = {"nadëb"}, ["mbk"] = {"malol"}, ["mbl"] = {"maxakalí"}, ["mbm"] = {"ombamba"}, ["mbn"] = {"macaguán"}, ["mbo"] = {"mbo (cameroon)"}, ["mbp"] = {"malayo"}, ["mbq"] = {"maisin"}, ["mbr"] = {"nukak makú"}, ["mbs"] = {"sarangani manobo"}, ["mbt"] = {"matigsalug manobo"}, ["mbu"] = {"mbula-bwazza"}, ["mbv"] = {"mbulungish"}, ["mbw"] = {"maring"}, ["mbx"] = {"mari (east sepik province)"}, ["mby"] = {"memoni"}, ["mbz"] = {"amoltepec mixtec"}, ["mca"] = {"maca"}, ["mcb"] = {"machiguenga"}, ["mcc"] = {"bitur"}, ["mcd"] = {"sharanahua"}, ["mce"] = {"itundujia mixtec"}, ["mcf"] = {"matsés"}, ["mcg"] = {"mapoyo"}, ["mch"] = {"maquiritari"}, ["mci"] = {"mese"}, ["mcj"] = {"mvanip"}, ["mck"] = {"mbunda"}, ["mcl"] = {"macaguaje"}, ["mcm"] = {"malaccan creole portuguese"}, ["mcn"] = {"masana"}, ["mco"] = {"coatlán mixe"}, ["mcp"] = {"makaa"}, ["mcq"] = {"ese"}, ["mcr"] = {"menya"}, ["mcs"] = {"mambai"}, ["mct"] = {"mengisa"}, ["mcu"] = {"cameroon mambila"}, ["mcv"] = {"minanibai"}, ["mcw"] = {"mawa (chad)"}, ["mcx"] = {"mpiemo"}, ["mcy"] = {"south watut"}, ["mcz"] = {"mawan"}, ["mda"] = {"mada (nigeria)"}, ["mdb"] = {"morigi"}, ["mdc"] = {"male (papua new guinea)"}, ["mdd"] = {"mbum"}, ["mde"] = {"maba (chad)"}, ["mdf"] = {"moksha"}, ["mdg"] = {"massalat"}, ["mdh"] = {"maguindanaon"}, ["mdi"] = {"mamvu"}, ["mdj"] = {"mangbetu"}, ["mdk"] = {"mangbutu"}, ["mdl"] = {"maltese sign language"}, ["mdm"] = {"mayogo"}, ["mdn"] = {"mbati"}, ["mdp"] = {"mbala"}, ["mdq"] = {"mbole"}, ["mdr"] = {"mandar"}, ["mds"] = {"maria (papua new guinea)"}, ["mdt"] = {"mbere"}, ["mdu"] = {"mboko"}, ["mdv"] = {"santa lucía monteverde mixtec"}, ["mdw"] = {"mbosi"}, ["mdx"] = {"dizin"}, ["mdy"] = {"male (ethiopia)"}, ["mdz"] = {"suruí do pará"}, ["mea"] = {"menka"}, ["meb"] = {"ikobi"}, ["mec"] = {"marra"}, ["med"] = {"melpa"}, ["mee"] = {"mengen"}, ["mef"] = {"megam"}, ["meh"] = {"southwestern tlaxiaco mixtec"}, ["mei"] = {"midob"}, ["mej"] = {"meyah"}, ["mek"] = {"mekeo"}, ["mel"] = {"central melanau"}, ["mem"] = {"mangala"}, ["men"] = {"mende (sierra leone)"}, ["meo"] = {"kedah malay"}, ["mep"] = {"miriwoong"}, ["meq"] = {"merey"}, ["mer"] = {"meru"}, ["mes"] = {"masmaje"}, ["met"] = {"mato"}, ["meu"] = {"motu"}, ["mev"] = {"mano"}, ["mew"] = {"maaka"}, ["mey"] = {"hassaniyya"}, ["mez"] = {"menominee"}, ["mfa"] = {"pattani malay"}, ["mfb"] = {"bangka"}, ["mfc"] = {"mba"}, ["mfd"] = {"mendankwe-nkwen"}, ["mfe"] = {"morisyen"}, ["mff"] = {"naki"}, ["mfg"] = {"mogofin"}, ["mfh"] = {"matal"}, ["mfi"] = {"wandala"}, ["mfj"] = {"mefele"}, ["mfk"] = {"north mofu"}, ["mfl"] = {"putai"}, ["mfm"] = {"marghi south"}, ["mfn"] = {"cross river mbembe"}, ["mfo"] = {"mbe"}, ["mfp"] = {"makassar malay"}, ["mfq"] = {"moba"}, ["mfr"] = {"marrithiyel"}, ["mfs"] = {"mexican sign language"}, ["mft"] = {"mokerang"}, ["mfu"] = {"mbwela"}, ["mfv"] = {"mandjak"}, ["mfw"] = {"mulaha"}, ["mfx"] = {"melo"}, ["mfy"] = {"mayo"}, ["mfz"] = {"mabaan"}, ["mga"] = {"middle irish (900-1200)"}, ["mgb"] = {"mararit"}, ["mgc"] = {"morokodo"}, ["mgd"] = {"moru"}, ["mge"] = {"mango"}, ["mgf"] = {"maklew"}, ["mgg"] = {"mpumpong"}, ["mgh"] = {"makhuwa-meetto"}, ["mgi"] = {"lijili"}, ["mgj"] = {"abureni"}, ["mgk"] = {"mawes"}, ["mgl"] = {"maleu-kilenge"}, ["mgm"] = {"mambae"}, ["mgn"] = {"mbangi"}, ["mgo"] = {"meta'"}, ["mgp"] = {"eastern magar"}, ["mgq"] = {"malila"}, ["mgr"] = {"mambwe-lungu"}, ["mgs"] = {"manda (tanzania)"}, ["mgt"] = {"mongol"}, ["mgu"] = {"mailu"}, ["mgv"] = {"matengo"}, ["mgw"] = {"matumbi"}, ["mgy"] = {"mbunga"}, ["mgz"] = {"mbugwe"}, ["mha"] = {"manda (india)"}, ["mhb"] = {"mahongwe"}, ["mhc"] = {"mocho"}, ["mhd"] = {"mbugu"}, ["mhe"] = {"besisi", "mah meri"}, ["mhf"] = {"mamaa"}, ["mhg"] = {"margu"}, ["mhi"] = {"ma'di"}, ["mhj"] = {"mogholi"}, ["mhk"] = {"mungaka"}, ["mhl"] = {"mauwake"}, ["mhm"] = {"makhuwa-moniga"}, ["mhn"] = {"mócheno"}, ["mho"] = {"mashi (zambia)"}, ["mhp"] = {"balinese malay"}, ["mhq"] = {"mandan"}, ["mhr"] = {"eastern mari"}, ["mhs"] = {"buru (indonesia)"}, ["mht"] = {"mandahuaca"}, ["mhu"] = {"digaro-mishmi", "darang deng"}, ["mhw"] = {"mbukushu"}, ["mhx"] = {"maru", "lhaovo"}, ["mhy"] = {"ma'anyan"}, ["mhz"] = {"mor (mor islands)"}, ["mia"] = {"miami"}, ["mib"] = {"atatláhuca mixtec"}, ["mic"] = {"mi'kmaq", "micmac"}, ["mid"] = {"mandaic"}, ["mie"] = {"ocotepec mixtec"}, ["mif"] = {"mofu-gudur"}, ["mig"] = {"san miguel el grande mixtec"}, ["mih"] = {"chayuco mixtec"}, ["mii"] = {"chigmecatitlán mixtec"}, ["mij"] = {"abar", "mungbam"}, ["mik"] = {"mikasuki"}, ["mil"] = {"peñoles mixtec"}, ["mim"] = {"alacatlatzala mixtec"}, ["min"] = {"minangkabau"}, ["mio"] = {"pinotepa nacional mixtec"}, ["mip"] = {"apasco-apoala mixtec"}, ["miq"] = {"mískito"}, ["mir"] = {"isthmus mixe"}, ["mis"] = {"uncoded languages"}, ["mit"] = {"southern puebla mixtec"}, ["miu"] = {"cacaloxtepec mixtec"}, ["miw"] = {"akoye"}, ["mix"] = {"mixtepec mixtec"}, ["miy"] = {"ayutla mixtec"}, ["miz"] = {"coatzospan mixtec"}, ["mjb"] = {"makalero"}, ["mjc"] = {"san juan colorado mixtec"}, ["mjd"] = {"northwest maidu"}, ["mje"] = {"muskum"}, ["mjg"] = {"tu"}, ["mjh"] = {"mwera (nyasa)"}, ["mji"] = {"kim mun"}, ["mjj"] = {"mawak"}, ["mjk"] = {"matukar"}, ["mjl"] = {"mandeali"}, ["mjm"] = {"medebur"}, ["mjn"] = {"ma (papua new guinea)"}, ["mjo"] = {"malankuravan"}, ["mjp"] = {"malapandaram"}, ["mjq"] = {"malaryan"}, ["mjr"] = {"malavedan"}, ["mjs"] = {"miship"}, ["mjt"] = {"sauria paharia"}, ["mju"] = {"manna-dora"}, ["mjv"] = {"mannan"}, ["mjw"] = {"karbi"}, ["mjx"] = {"mahali"}, ["mjy"] = {"mahican"}, ["mjz"] = {"majhi"}, ["mka"] = {"mbre"}, ["mkb"] = {"mal paharia"}, ["mkc"] = {"siliput"}, ["mke"] = {"mawchi"}, ["mkf"] = {"miya"}, ["mkg"] = {"mak (china)"}, ["mkh"] = {"mon-khmer languages"}, ["mki"] = {"dhatki"}, ["mkj"] = {"mokilese"}, ["mkk"] = {"byep"}, ["mkl"] = {"mokole"}, ["mkm"] = {"moklen"}, ["mkn"] = {"kupang malay"}, ["mko"] = {"mingang doso"}, ["mkp"] = {"moikodi"}, ["mkq"] = {"bay miwok"}, ["mkr"] = {"malas"}, ["mks"] = {"silacayoapan mixtec"}, ["mkt"] = {"vamale"}, ["mku"] = {"konyanka maninka"}, ["mkv"] = {"mafea"}, ["mkw"] = {"kituba (congo)"}, ["mkx"] = {"kinamiging manobo"}, ["mky"] = {"east makian"}, ["mkz"] = {"makasae"}, ["mla"] = {"malo"}, ["mlb"] = {"mbule"}, ["mlc"] = {"cao lan"}, ["mle"] = {"manambu"}, ["mlf"] = {"mal"}, ["mlh"] = {"mape"}, ["mli"] = {"malimpung"}, ["mlj"] = {"miltu"}, ["mlk"] = {"ilwana", "kiwilwana"}, ["mll"] = {"malua bay"}, ["mlm"] = {"mulam"}, ["mln"] = {"malango"}, ["mlo"] = {"mlomp"}, ["mlp"] = {"bargam"}, ["mlq"] = {"western maninkakan"}, ["mlr"] = {"vame"}, ["mls"] = {"masalit"}, ["mlu"] = {"to'abaita"}, ["mlv"] = {"motlav", "mwotlap"}, ["mlw"] = {"moloko"}, ["mlx"] = {"malfaxal", "naha'ai"}, ["mlz"] = {"malaynon"}, ["mma"] = {"mama"}, ["mmb"] = {"momina"}, ["mmc"] = {"michoacán mazahua"}, ["mmd"] = {"maonan"}, ["mme"] = {"mae"}, ["mmf"] = {"mundat"}, ["mmg"] = {"north ambrym"}, ["mmh"] = {"mehináku"}, ["mmi"] = {"musar"}, ["mmj"] = {"majhwar"}, ["mmk"] = {"mukha-dora"}, ["mml"] = {"man met"}, ["mmm"] = {"maii"}, ["mmn"] = {"mamanwa"}, ["mmo"] = {"mangga buang"}, ["mmp"] = {"siawi"}, ["mmq"] = {"musak"}, ["mmr"] = {"western xiangxi miao"}, ["mmt"] = {"malalamai"}, ["mmu"] = {"mmaala"}, ["mmv"] = {"miriti"}, ["mmw"] = {"emae"}, ["mmx"] = {"madak"}, ["mmy"] = {"migaama"}, ["mmz"] = {"mabaale"}, ["mna"] = {"mbula"}, ["mnb"] = {"muna"}, ["mnc"] = {"manchu"}, ["mnd"] = {"mondé"}, ["mne"] = {"naba"}, ["mnf"] = {"mundani"}, ["mng"] = {"eastern mnong"}, ["mnh"] = {"mono (democratic republic of congo)"}, ["mni"] = {"manipuri"}, ["mnj"] = {"munji"}, ["mnk"] = {"mandinka"}, ["mnl"] = {"tiale"}, ["mnm"] = {"mapena"}, ["mnn"] = {"southern mnong"}, ["mno"] = {"manobo languages"}, ["mnp"] = {"min bei chinese"}, ["mnq"] = {"minriq"}, ["mnr"] = {"mono (usa)"}, ["mns"] = {"mansi"}, ["mnu"] = {"mer"}, ["mnv"] = {"rennell-bellona"}, ["mnw"] = {"mon"}, ["mnx"] = {"manikion"}, ["mny"] = {"manyawa"}, ["mnz"] = {"moni"}, ["moa"] = {"mwan"}, ["moc"] = {"mocoví"}, ["mod"] = {"mobilian"}, ["moe"] = {"innu", "montagnais"}, ["mog"] = {"mongondow"}, ["moh"] = {"mohawk"}, ["moi"] = {"mboi"}, ["moj"] = {"monzombo"}, ["mok"] = {"morori"}, ["mom"] = {"mangue"}, ["moo"] = {"monom"}, ["mop"] = {"mopán maya"}, ["moq"] = {"mor (bomberai peninsula)"}, ["mor"] = {"moro"}, ["mos"] = {"mossi"}, ["mot"] = {"barí"}, ["mou"] = {"mogum"}, ["mov"] = {"mohave"}, ["mow"] = {"moi (congo)"}, ["mox"] = {"molima"}, ["moy"] = {"shekkacho"}, ["moz"] = {"mukulu", "gergiko"}, ["mpa"] = {"mpoto"}, ["mpb"] = {"malak malak", "mullukmulluk"}, ["mpc"] = {"mangarrayi"}, ["mpd"] = {"machinere"}, ["mpe"] = {"majang"}, ["mpg"] = {"marba"}, ["mph"] = {"maung"}, ["mpi"] = {"mpade"}, ["mpj"] = {"martu wangka", "wangkajunga"}, ["mpk"] = {"mbara (chad)"}, ["mpl"] = {"middle watut"}, ["mpm"] = {"yosondúa mixtec"}, ["mpn"] = {"mindiri"}, ["mpo"] = {"miu"}, ["mpp"] = {"migabac"}, ["mpq"] = {"matís"}, ["mpr"] = {"vangunu"}, ["mps"] = {"dadibi"}, ["mpt"] = {"mian"}, ["mpu"] = {"makuráp"}, ["mpv"] = {"mungkip"}, ["mpw"] = {"mapidian"}, ["mpx"] = {"misima-panaeati"}, ["mpy"] = {"mapia"}, ["mpz"] = {"mpi"}, ["mqa"] = {"maba (indonesia)"}, ["mqb"] = {"mbuko"}, ["mqc"] = {"mangole"}, ["mqe"] = {"matepi"}, ["mqf"] = {"momuna"}, ["mqg"] = {"kota bangun kutai malay"}, ["mqh"] = {"tlazoyaltepec mixtec"}, ["mqi"] = {"mariri"}, ["mqj"] = {"mamasa"}, ["mqk"] = {"rajah kabunsuwan manobo"}, ["mql"] = {"mbelime"}, ["mqm"] = {"south marquesan"}, ["mqn"] = {"moronene"}, ["mqo"] = {"modole"}, ["mqp"] = {"manipa"}, ["mqq"] = {"minokok"}, ["mqr"] = {"mander"}, ["mqs"] = {"west makian"}, ["mqt"] = {"mok"}, ["mqu"] = {"mandari"}, ["mqv"] = {"mosimo"}, ["mqw"] = {"murupi"}, ["mqx"] = {"mamuju"}, ["mqy"] = {"manggarai"}, ["mqz"] = {"pano"}, ["mra"] = {"mlabri"}, ["mrb"] = {"marino"}, ["mrc"] = {"maricopa"}, ["mrd"] = {"western magar"}, ["mre"] = {"martha's vineyard sign language"}, ["mrf"] = {"elseng"}, ["mrg"] = {"mising"}, ["mrh"] = {"mara chin"}, ["mrj"] = {"western mari"}, ["mrk"] = {"hmwaveke"}, ["mrl"] = {"mortlockese"}, ["mrm"] = {"merlav", "mwerlap"}, ["mrn"] = {"cheke holo"}, ["mro"] = {"mru"}, ["mrp"] = {"morouas"}, ["mrq"] = {"north marquesan"}, ["mrr"] = {"maria (india)"}, ["mrs"] = {"maragus"}, ["mrt"] = {"marghi central"}, ["mru"] = {"mono (cameroon)"}, ["mrv"] = {"mangareva"}, ["mrw"] = {"maranao"}, ["mrx"] = {"maremgi", "dineor"}, ["mry"] = {"mandaya"}, ["mrz"] = {"marind"}, ["msb"] = {"masbatenyo"}, ["msc"] = {"sankaran maninka"}, ["msd"] = {"yucatec maya sign language"}, ["mse"] = {"musey"}, ["msf"] = {"mekwei"}, ["msg"] = {"moraid"}, ["msh"] = {"masikoro malagasy"}, ["msi"] = {"sabah malay"}, ["msj"] = {"ma (democratic republic of congo)"}, ["msk"] = {"mansaka"}, ["msl"] = {"molof", "poule"}, ["msm"] = {"agusan manobo"}, ["msn"] = {"vurës"}, ["mso"] = {"mombum"}, ["msp"] = {"maritsauá"}, ["msq"] = {"caac"}, ["msr"] = {"mongolian sign language"}, ["mss"] = {"west masela"}, ["msu"] = {"musom"}, ["msv"] = {"maslam"}, ["msw"] = {"mansoanka"}, ["msx"] = {"moresada"}, ["msy"] = {"aruamu"}, ["msz"] = {"momare"}, ["mta"] = {"cotabato manobo"}, ["mtb"] = {"anyin morofo"}, ["mtc"] = {"munit"}, ["mtd"] = {"mualang"}, ["mte"] = {"mono (solomon islands)"}, ["mtf"] = {"murik (papua new guinea)"}, ["mtg"] = {"una"}, ["mth"] = {"munggui"}, ["mti"] = {"maiwa (papua new guinea)"}, ["mtj"] = {"moskona"}, ["mtk"] = {"mbe'"}, ["mtl"] = {"montol"}, ["mtm"] = {"mator"}, ["mtn"] = {"matagalpa"}, ["mto"] = {"totontepec mixe"}, ["mtp"] = {"wichí lhamtés nocten"}, ["mtq"] = {"muong"}, ["mtr"] = {"mewari"}, ["mts"] = {"yora"}, ["mtt"] = {"mota"}, ["mtu"] = {"tututepec mixtec"}, ["mtv"] = {"asaro'o"}, ["mtw"] = {"southern binukidnon"}, ["mtx"] = {"tidaá mixtec"}, ["mty"] = {"nabi"}, ["mua"] = {"mundang"}, ["mub"] = {"mubi"}, ["muc"] = {"ajumbu"}, ["mud"] = {"mednyj aleut"}, ["mue"] = {"media lengua"}, ["mug"] = {"musgu"}, ["muh"] = {"mündü"}, ["mui"] = {"musi"}, ["muj"] = {"mabire"}, ["muk"] = {"mugom"}, ["mul"] = {"multiple languages"}, ["mum"] = {"maiwala"}, ["mun"] = {"munda languages"}, ["muo"] = {"nyong"}, ["mup"] = {"malvi"}, ["muq"] = {"eastern xiangxi miao"}, ["mur"] = {"murle"}, ["mus"] = {"creek"}, ["mut"] = {"western muria"}, ["muu"] = {"yaaku"}, ["muv"] = {"muthuvan"}, ["mux"] = {"bo-ung"}, ["muy"] = {"muyang"}, ["muz"] = {"mursi"}, ["mva"] = {"manam"}, ["mvb"] = {"mattole"}, ["mvd"] = {"mamboru"}, ["mve"] = {"marwari (pakistan)"}, ["mvf"] = {"peripheral mongolian"}, ["mvg"] = {"yucuañe mixtec"}, ["mvh"] = {"mulgi"}, ["mvi"] = {"miyako"}, ["mvk"] = {"mekmek"}, ["mvl"] = {"mbara (australia)"}, ["mvm"] = {"muya"}, ["mvn"] = {"minaveha"}, ["mvo"] = {"marovo"}, ["mvp"] = {"duri"}, ["mvq"] = {"moere"}, ["mvr"] = {"marau"}, ["mvs"] = {"massep"}, ["mvt"] = {"mpotovoro"}, ["mvu"] = {"marfa"}, ["mvv"] = {"tagal murut"}, ["mvw"] = {"machinga"}, ["mvx"] = {"meoswar"}, ["mvy"] = {"indus kohistani"}, ["mvz"] = {"mesqan"}, ["mwa"] = {"mwatebu"}, ["mwb"] = {"juwal"}, ["mwc"] = {"are"}, ["mwe"] = {"mwera (chimwera)"}, ["mwf"] = {"murrinh-patha"}, ["mwg"] = {"aiklep"}, ["mwh"] = {"mouk-aria"}, ["mwi"] = {"labo", "ninde"}, ["mwk"] = {"kita maninkakan"}, ["mwl"] = {"mirandese"}, ["mwm"] = {"sar"}, ["mwn"] = {"nyamwanga"}, ["mwo"] = {"central maewo"}, ["mwp"] = {"kala lagaw ya"}, ["mwq"] = {"mün chin"}, ["mwr"] = {"marwari"}, ["mws"] = {"mwimbi-muthambi"}, ["mwt"] = {"moken"}, ["mwu"] = {"mittu"}, ["mwv"] = {"mentawai"}, ["mww"] = {"hmong daw"}, ["mwz"] = {"moingi"}, ["mxa"] = {"northwest oaxaca mixtec"}, ["mxb"] = {"tezoatlán mixtec"}, ["mxc"] = {"manyika"}, ["mxd"] = {"modang"}, ["mxe"] = {"mele-fila"}, ["mxf"] = {"malgbe"}, ["mxg"] = {"mbangala"}, ["mxh"] = {"mvuba"}, ["mxi"] = {"mozarabic"}, ["mxj"] = {"miju-mishmi", "geman deng"}, ["mxk"] = {"monumbo"}, ["mxl"] = {"maxi gbe"}, ["mxm"] = {"meramera"}, ["mxn"] = {"moi (indonesia)"}, ["mxo"] = {"mbowe"}, ["mxp"] = {"tlahuitoltepec mixe"}, ["mxq"] = {"juquila mixe"}, ["mxr"] = {"murik (malaysia)"}, ["mxs"] = {"huitepec mixtec"}, ["mxt"] = {"jamiltepec mixtec"}, ["mxu"] = {"mada (cameroon)"}, ["mxv"] = {"metlatónoc mixtec"}, ["mxw"] = {"namo"}, ["mxx"] = {"mahou", "mawukakan"}, ["mxy"] = {"southeastern nochixtlán mixtec"}, ["mxz"] = {"central masela"}, ["myb"] = {"mbay"}, ["myc"] = {"mayeka"}, ["mye"] = {"myene"}, ["myf"] = {"bambassi"}, ["myg"] = {"manta"}, ["myh"] = {"makah"}, ["myj"] = {"mangayat"}, ["myk"] = {"mamara senoufo"}, ["myl"] = {"moma"}, ["mym"] = {"me'en"}, ["myn"] = {"mayan languages"}, ["myo"] = {"anfillo"}, ["myp"] = {"pirahã"}, ["myr"] = {"muniche"}, ["mys"] = {"mesmes"}, ["myu"] = {"mundurukú"}, ["myv"] = {"erzya"}, ["myw"] = {"muyuw"}, ["myx"] = {"masaaba"}, ["myy"] = {"macuna"}, ["myz"] = {"classical mandaic"}, ["mza"] = {"santa maría zacatepec mixtec"}, ["mzb"] = {"tumzabt"}, ["mzc"] = {"madagascar sign language"}, ["mzd"] = {"malimba"}, ["mze"] = {"morawa"}, ["mzg"] = {"monastic sign language"}, ["mzh"] = {"wichí lhamtés güisnay"}, ["mzi"] = {"ixcatlán mazatec"}, ["mzj"] = {"manya"}, ["mzk"] = {"nigeria mambila"}, ["mzl"] = {"mazatlán mixe"}, ["mzm"] = {"mumuye"}, ["mzn"] = {"mazanderani"}, ["mzo"] = {"matipuhy"}, ["mzp"] = {"movima"}, ["mzq"] = {"mori atas"}, ["mzr"] = {"marúbo"}, ["mzs"] = {"macanese"}, ["mzt"] = {"mintil"}, ["mzu"] = {"inapang"}, ["mzv"] = {"manza"}, ["mzw"] = {"deg"}, ["mzx"] = {"mawayana"}, ["mzy"] = {"mozambican sign language"}, ["mzz"] = {"maiadomu"}, ["naa"] = {"namla"}, ["nab"] = {"southern nambikuára"}, ["nac"] = {"narak"}, ["nae"] = {"naka'ela"}, ["naf"] = {"nabak"}, ["nag"] = {"naga pidgin"}, ["nah"] = {"nahuatl languages"}, ["nai"] = {"north american indian languages"}, ["naj"] = {"nalu"}, ["nak"] = {"nakanai"}, ["nal"] = {"nalik"}, ["nam"] = {"ngan'gityemerri"}, ["nan"] = {"min nan chinese"}, ["nao"] = {"naaba"}, ["nap"] = {"neapolitan"}, ["naq"] = {"khoekhoe", "nama (namibia)"}, ["nar"] = {"iguta"}, ["nas"] = {"naasioi"}, ["nat"] = {"ca̱hungwa̱rya̱", "hungworo"}, ["naw"] = {"nawuri"}, ["nax"] = {"nakwi"}, ["nay"] = {"ngarrindjeri"}, ["naz"] = {"coatepec nahuatl"}, ["nba"] = {"nyemba"}, ["nbb"] = {"ndoe"}, ["nbc"] = {"chang naga"}, ["nbd"] = {"ngbinda"}, ["nbe"] = {"konyak naga"}, ["nbg"] = {"nagarchal"}, ["nbh"] = {"ngamo"}, ["nbi"] = {"mao naga"}, ["nbj"] = {"ngarinyman"}, ["nbk"] = {"nake"}, ["nbm"] = {"ngbaka ma'bo"}, ["nbn"] = {"kuri"}, ["nbo"] = {"nkukoli"}, ["nbp"] = {"nnam"}, ["nbq"] = {"nggem"}, ["nbr"] = {"numana"}, ["nbs"] = {"namibian sign language"}, ["nbt"] = {"na"}, ["nbu"] = {"rongmei naga"}, ["nbv"] = {"ngamambo"}, ["nbw"] = {"southern ngbandi"}, ["nby"] = {"ningera"}, ["nca"] = {"iyo"}, ["ncb"] = {"central nicobarese"}, ["ncc"] = {"ponam"}, ["ncd"] = {"nachering"}, ["nce"] = {"yale"}, ["ncf"] = {"notsi"}, ["ncg"] = {"nisga'a"}, ["nch"] = {"central huasteca nahuatl"}, ["nci"] = {"klassisk nahuatl"}, ["ncj"] = {"northern puebla nahuatl"}, ["nck"] = {"na-kara"}, ["ncl"] = {"michoacán nahuatl"}, ["ncm"] = {"nambo"}, ["ncn"] = {"nauna"}, ["nco"] = {"sibe"}, ["ncq"] = {"northern katang"}, ["ncr"] = {"ncane"}, ["ncs"] = {"nicaraguan sign language"}, ["nct"] = {"chothe naga"}, ["ncu"] = {"chumburung"}, ["ncx"] = {"central puebla nahuatl"}, ["ncz"] = {"natchez"}, ["nda"] = {"ndasa"}, ["ndb"] = {"kenswei nsei"}, ["ndc"] = {"ndau"}, ["ndd"] = {"nde-nsele-nta"}, ["ndf"] = {"nadruvian"}, ["ndg"] = {"ndengereko"}, ["ndh"] = {"ndali"}, ["ndi"] = {"samba leko"}, ["ndj"] = {"ndamba"}, ["ndk"] = {"ndaka"}, ["ndl"] = {"ndolo"}, ["ndm"] = {"ndam"}, ["ndn"] = {"ngundi"}, ["ndp"] = {"ndo"}, ["ndq"] = {"ndombe"}, ["ndr"] = {"ndoola"}, ["nds"] = {"low german", "low saxon"}, ["ndt"] = {"ndunga"}, ["ndu"] = {"dugun"}, ["ndv"] = {"ndut"}, ["ndw"] = {"ndobo"}, ["ndx"] = {"nduga"}, ["ndy"] = {"lutos"}, ["ndz"] = {"ndogo"}, ["nea"] = {"eastern ngad'a"}, ["neb"] = {"toura (côte d'ivoire)"}, ["nec"] = {"nedebang"}, ["ned"] = {"nde-gbite"}, ["nee"] = {"nêlêmwa-nixumwak"}, ["nef"] = {"nefamese"}, ["neg"] = {"negidal"}, ["neh"] = {"nyenkha"}, ["nei"] = {"neo-hittite"}, ["nej"] = {"neko"}, ["nek"] = {"neku"}, ["nem"] = {"nemi"}, ["nen"] = {"nengone"}, ["neo"] = {"ná-meo"}, ["neq"] = {"north central mixe"}, ["ner"] = {"yahadian"}, ["nes"] = {"bhoti kinnauri"}, ["net"] = {"nete"}, ["neu"] = {"neo"}, ["nev"] = {"nyaheun"}, ["new"] = {"newari", "nepal bhasa"}, ["nex"] = {"neme"}, ["ney"] = {"neyo"}, ["nez"] = {"nez perce"}, ["nfa"] = {"dhao"}, ["nfd"] = {"ahwai"}, ["nfl"] = {"ayiwo", "äiwoo"}, ["nfr"] = {"nafaanra"}, ["nfu"] = {"mfumte"}, ["nga"] = {"ngbaka"}, ["ngb"] = {"northern ngbandi"}, ["ngc"] = {"ngombe (democratic republic of congo)"}, ["ngd"] = {"ngando (central african republic)"}, ["nge"] = {"ngemba"}, ["ngf"] = {"trans-new guinea languages"}, ["ngg"] = {"ngbaka manza"}, ["ngh"] = {"nǁng"}, ["ngi"] = {"ngizim"}, ["ngj"] = {"ngie"}, ["ngk"] = {"dalabon"}, ["ngl"] = {"lomwe"}, ["ngm"] = {"ngatik men's creole"}, ["ngn"] = {"ngwo"}, ["ngo"] = {"ngoni"}, ["ngp"] = {"ngulu"}, ["ngq"] = {"ngurimi", "ngoreme"}, ["ngr"] = {"engdewu"}, ["ngs"] = {"gvoko"}, ["ngt"] = {"kriang", "ngeq"}, ["ngu"] = {"guerrero nahuatl"}, ["ngv"] = {"nagumi"}, ["ngw"] = {"ngwaba"}, ["ngx"] = {"nggwahyi"}, ["ngy"] = {"tibea"}, ["ngz"] = {"ngungwel"}, ["nha"] = {"nhanda"}, ["nhb"] = {"beng"}, ["nhc"] = {"tabasco nahuatl"}, ["nhd"] = {"chiripá", "ava guaraní"}, ["nhe"] = {"eastern huasteca nahuatl"}, ["nhf"] = {"nhuwala"}, ["nhg"] = {"tetelcingo nahuatl"}, ["nhh"] = {"nahari"}, ["nhi"] = {"zacatlán-ahuacatlán-tepetzintla nahuatl"}, ["nhk"] = {"isthmus-cosoleacaque nahuatl"}, ["nhm"] = {"morelos nahuatl"}, ["nhn"] = {"central nahuatl"}, ["nho"] = {"takuu"}, ["nhp"] = {"isthmus-pajapan nahuatl"}, ["nhq"] = {"huaxcaleca nahuatl"}, ["nhr"] = {"naro"}, ["nht"] = {"ometepec nahuatl"}, ["nhu"] = {"noone"}, ["nhv"] = {"temascaltepec nahuatl"}, ["nhw"] = {"western huasteca nahuatl"}, ["nhx"] = {"isthmus-mecayapan nahuatl"}, ["nhy"] = {"northern oaxaca nahuatl"}, ["nhz"] = {"santa maría la alta nahuatl"}, ["nia"] = {"nias"}, ["nib"] = {"nakame"}, ["nic"] = {"niger-kordofanian languages"}, ["nid"] = {"ngandi"}, ["nie"] = {"niellim"}, ["nif"] = {"nek"}, ["nig"] = {"ngalakgan"}, ["nih"] = {"nyiha (tanzania)"}, ["nii"] = {"nii"}, ["nij"] = {"ngaju"}, ["nik"] = {"southern nicobarese"}, ["nil"] = {"nila"}, ["nim"] = {"nilamba"}, ["nin"] = {"ninzo"}, ["nio"] = {"nganasan"}, ["niq"] = {"nandi"}, ["nir"] = {"nimboran"}, ["nis"] = {"nimi"}, ["nit"] = {"southeastern kolami"}, ["niu"] = {"niuean"}, ["niv"] = {"gilyak"}, ["niw"] = {"nimo"}, ["nix"] = {"hema"}, ["niy"] = {"ngiti"}, ["niz"] = {"ningil"}, ["nja"] = {"nzanyi"}, ["njb"] = {"nocte naga"}, ["njd"] = {"ndonde hamba"}, ["njh"] = {"lotha naga"}, ["nji"] = {"gudanji"}, ["njj"] = {"njen"}, ["njl"] = {"njalgulgule"}, ["njm"] = {"angami naga"}, ["njn"] = {"liangmai naga"}, ["njo"] = {"ao naga"}, ["njr"] = {"njerep"}, ["njs"] = {"nisa"}, ["njt"] = {"ndyuka-trio pidgin"}, ["nju"] = {"ngadjunmaya"}, ["njx"] = {"kunyi"}, ["njy"] = {"njyem"}, ["njz"] = {"nyishi"}, ["nka"] = {"nkoya"}, ["nkb"] = {"khoibu naga"}, ["nkc"] = {"nkongho"}, ["nkd"] = {"koireng"}, ["nke"] = {"duke"}, ["nkf"] = {"inpui naga"}, ["nkg"] = {"nekgini"}, ["nkh"] = {"khezha naga"}, ["nki"] = {"thangal naga"}, ["nkj"] = {"nakai"}, ["nkk"] = {"nokuku"}, ["nkm"] = {"namat"}, ["nkn"] = {"nkangala"}, ["nko"] = {"nkonya"}, ["nkp"] = {"niuatoputapu"}, ["nkq"] = {"nkami"}, ["nkr"] = {"nukuoro"}, ["nks"] = {"north asmat"}, ["nkt"] = {"nyika (tanzania)"}, ["nku"] = {"bouna kulango"}, ["nkv"] = {"nyika (malawi and zambia)"}, ["nkw"] = {"nkutu"}, ["nkx"] = {"nkoroo"}, ["nkz"] = {"nkari"}, ["nla"] = {"ngombale"}, ["nlc"] = {"nalca"}, ["nle"] = {"east nyala"}, ["nlg"] = {"gela"}, ["nli"] = {"grangali"}, ["nlj"] = {"nyali"}, ["nlk"] = {"ninia yali"}, ["nll"] = {"nihali"}, ["nlm"] = {"mankiyali"}, ["nlo"] = {"ngul"}, ["nlq"] = {"lao naga"}, ["nlu"] = {"nchumbulu"}, ["nlv"] = {"orizaba nahuatl"}, ["nlw"] = {"walangama"}, ["nlx"] = {"nahali"}, ["nly"] = {"nyamal"}, ["nlz"] = {"nalögo"}, ["nma"] = {"maram naga"}, ["nmb"] = {"big nambas", "v'ënen taut"}, ["nmc"] = {"ngam"}, ["nmd"] = {"ndumu"}, ["nme"] = {"mzieme naga"}, ["nmf"] = {"tangkhul naga (india)"}, ["nmg"] = {"kwasio"}, ["nmh"] = {"monsang naga"}, ["nmi"] = {"nyam"}, ["nmj"] = {"ngombe (central african republic)"}, ["nmk"] = {"namakura"}, ["nml"] = {"ndemli"}, ["nmm"] = {"manangba"}, ["nmn"] = {"ǃxóõ"}, ["nmo"] = {"moyon naga"}, ["nmp"] = {"nimanbur"}, ["nmq"] = {"nambya"}, ["nmr"] = {"nimbari"}, ["nms"] = {"letemboi"}, ["nmt"] = {"namonuito"}, ["nmu"] = {"northeast maidu"}, ["nmv"] = {"ngamini"}, ["nmw"] = {"nimoa", "rifao"}, ["nmx"] = {"nama (papua new guinea)"}, ["nmy"] = {"namuyi"}, ["nmz"] = {"nawdm"}, ["nna"] = {"nyangumarta"}, ["nnb"] = {"nande"}, ["nnc"] = {"nancere"}, ["nnd"] = {"west ambae"}, ["nne"] = {"ngandyera"}, ["nnf"] = {"ngaing"}, ["nng"] = {"maring naga"}, ["nnh"] = {"ngiemboon"}, ["nni"] = {"north nuaulu"}, ["nnj"] = {"nyangatom"}, ["nnk"] = {"nankina"}, ["nnl"] = {"northern rengma naga"}, ["nnm"] = {"namia"}, ["nnn"] = {"ngete"}, ["nnp"] = {"wancho naga"}, ["nnq"] = {"ngindo"}, ["nnr"] = {"narungga"}, ["nnt"] = {"nanticoke"}, ["nnu"] = {"dwang"}, ["nnv"] = {"nugunu (australia)"}, ["nnw"] = {"southern nuni"}, ["nny"] = {"nyangga"}, ["nnz"] = {"nda'nda'"}, ["noa"] = {"woun meu"}, ["noc"] = {"nuk"}, ["nod"] = {"northern thai"}, ["noe"] = {"nimadi"}, ["nof"] = {"nomane"}, ["nog"] = {"nogai"}, ["noh"] = {"nomu"}, ["noi"] = {"noiri"}, ["noj"] = {"nonuya"}, ["nok"] = {"nooksack"}, ["nol"] = {"nomlaki"}, ["nom"] = {"nocamán"}, ["non"] = {"norrønt"}, ["nop"] = {"numanggang"}, ["noq"] = {"ngongo"}, ["nos"] = {"eastern nisu"}, ["not"] = {"nomatsiguenga"}, ["nou"] = {"ewage-notu"}, ["nov"] = {"novial"}, ["now"] = {"nyambo"}, ["noy"] = {"noy"}, ["noz"] = {"nayi"}, ["npa"] = {"nar phu"}, ["npb"] = {"nupbikha"}, ["npg"] = {"ponyo-gongwang naga"}, ["nph"] = {"phom naga"}, ["npi"] = {"nepali (individual language)"}, ["npl"] = {"southeastern puebla nahuatl"}, ["npn"] = {"mondropolon"}, ["npo"] = {"pochuri naga"}, ["nps"] = {"nipsan"}, ["npu"] = {"puimei naga"}, ["npx"] = {"noipx"}, ["npy"] = {"napu"}, ["nqg"] = {"southern nago"}, ["nqk"] = {"kura ede nago"}, ["nql"] = {"ngendelengo"}, ["nqm"] = {"ndom"}, ["nqn"] = {"nen"}, ["nqo"] = {"n'ko", "n’ko"}, ["nqq"] = {"kyan-karyaw naga"}, ["nqy"] = {"akyaung ari naga"}, ["nra"] = {"ngom"}, ["nrb"] = {"nara"}, ["nrc"] = {"noric"}, ["nre"] = {"southern rengma naga"}, ["nrf"] = {"jèrriais", "guernésiais"}, ["nrg"] = {"narango"}, ["nri"] = {"chokri naga"}, ["nrk"] = {"ngarla"}, ["nrl"] = {"ngarluma"}, ["nrm"] = {"narom"}, ["nrn"] = {"norn"}, ["nrp"] = {"north picene"}, ["nrr"] = {"norra", "nora"}, ["nrt"] = {"northern kalapuya"}, ["nru"] = {"narua"}, ["nrx"] = {"ngurmbur"}, ["nrz"] = {"lala"}, ["nsa"] = {"sangtam naga"}, ["nsb"] = {"lower nossob"}, ["nsc"] = {"nshi"}, ["nsd"] = {"southern nisu"}, ["nse"] = {"nsenga"}, ["nsf"] = {"northwestern nisu"}, ["nsg"] = {"ngasa"}, ["nsh"] = {"ngoshie"}, ["nsi"] = {"nigerian sign language"}, ["nsk"] = {"naskapi"}, ["nsl"] = {"norwegian sign language"}, ["nsm"] = {"sumi naga"}, ["nsn"] = {"nehan"}, ["nso"] = {"pedi", "northern sotho", "sepedi"}, ["nsp"] = {"nepalese sign language"}, ["nsq"] = {"northern sierra miwok"}, ["nsr"] = {"maritime sign language"}, ["nss"] = {"nali"}, ["nst"] = {"tase naga"}, ["nsu"] = {"sierra negra nahuatl"}, ["nsv"] = {"southwestern nisu"}, ["nsw"] = {"navut"}, ["nsx"] = {"nsongo"}, ["nsy"] = {"nasal"}, ["nsz"] = {"nisenan"}, ["ntd"] = {"northern tidung"}, ["nte"] = {"nathembo"}, ["ntg"] = {"ngantangarra"}, ["nti"] = {"natioro"}, ["ntj"] = {"ngaanyatjarra"}, ["ntk"] = {"ikoma-nata-isenye"}, ["ntm"] = {"nateni"}, ["nto"] = {"ntomba"}, ["ntp"] = {"northern tepehuan"}, ["ntr"] = {"delo"}, ["ntu"] = {"natügu"}, ["ntw"] = {"nottoway"}, ["ntx"] = {"tangkhul naga (myanmar)"}, ["nty"] = {"mantsi"}, ["ntz"] = {"natanzi"}, ["nua"] = {"yuanga"}, ["nub"] = {"nubian languages"}, ["nuc"] = {"nukuini"}, ["nud"] = {"ngala"}, ["nue"] = {"ngundu"}, ["nuf"] = {"nusu"}, ["nug"] = {"nungali"}, ["nuh"] = {"ndunda"}, ["nui"] = {"ngumbi"}, ["nuj"] = {"nyole"}, ["nuk"] = {"nuu-chah-nulth", "nuuchahnulth"}, ["nul"] = {"nusa laut"}, ["num"] = {"niuafo'ou"}, ["nun"] = {"anong"}, ["nuo"] = {"nguôn"}, ["nup"] = {"nupe-nupe-tako"}, ["nuq"] = {"nukumanu"}, ["nur"] = {"nukuria"}, ["nus"] = {"nuer"}, ["nut"] = {"nung (viet nam)"}, ["nuu"] = {"ngbundu"}, ["nuv"] = {"northern nuni"}, ["nuw"] = {"nguluwan"}, ["nux"] = {"mehek"}, ["nuy"] = {"nunggubuyu"}, ["nuz"] = {"tlamacazapa nahuatl"}, ["nvh"] = {"nasarian"}, ["nvm"] = {"namiae"}, ["nvo"] = {"nyokon"}, ["nwa"] = {"nawathinehena"}, ["nwb"] = {"nyabwa"}, ["nwc"] = {"klassisk newari", "classical nepal bhasa", "old newari"}, ["nwe"] = {"ngwe"}, ["nwg"] = {"ngayawung"}, ["nwi"] = {"southwest tanna"}, ["nwm"] = {"nyamusa-molo"}, ["nwo"] = {"nauo"}, ["nwr"] = {"nawaru"}, ["nwx"] = {"middle newar"}, ["nwy"] = {"nottoway-meherrin"}, ["nxa"] = {"nauete"}, ["nxd"] = {"ngando (democratic republic of congo)"}, ["nxe"] = {"nage"}, ["nxg"] = {"ngad'a"}, ["nxi"] = {"nindi"}, ["nxk"] = {"koki naga"}, ["nxl"] = {"south nuaulu"}, ["nxm"] = {"numidian"}, ["nxn"] = {"ngawun"}, ["nxo"] = {"ndambomo"}, ["nxq"] = {"naxi"}, ["nxr"] = {"ninggerum"}, ["nxx"] = {"nafri"}, ["nyb"] = {"nyangbo"}, ["nyc"] = {"nyanga-li"}, ["nyd"] = {"nyore", "olunyole"}, ["nye"] = {"nyengo"}, ["nyf"] = {"giryama", "kigiryama"}, ["nyg"] = {"nyindu"}, ["nyh"] = {"nyikina"}, ["nyi"] = {"ama (sudan)"}, ["nyj"] = {"nyanga"}, ["nyk"] = {"nyaneka"}, ["nyl"] = {"nyeu"}, ["nym"] = {"nyamwezi"}, ["nyn"] = {"nyankole"}, ["nyo"] = {"nyoro"}, ["nyp"] = {"nyang'i"}, ["nyq"] = {"nayini"}, ["nyr"] = {"nyiha (malawi)"}, ["nys"] = {"nyungar"}, ["nyt"] = {"nyawaygi"}, ["nyu"] = {"nyungwe"}, ["nyv"] = {"nyulnyul"}, ["nyw"] = {"nyaw"}, ["nyx"] = {"nganyaywana"}, ["nyy"] = {"nyakyusa-ngonde"}, ["nza"] = {"tigon mbembe"}, ["nzb"] = {"njebi"}, ["nzd"] = {"nzadi"}, ["nzi"] = {"nzima"}, ["nzk"] = {"nzakara"}, ["nzm"] = {"zeme naga"}, ["nzs"] = {"new zealand sign language"}, ["nzu"] = {"teke-nzikou"}, ["nzy"] = {"nzakambay"}, ["nzz"] = {"nanga dama dogon"}, ["oaa"] = {"orok"}, ["oac"] = {"oroch"}, ["oar"] = {"old aramaic (up to 700 bce)", "ancient aramaic (up to 700 bce)"}, ["oav"] = {"old avar"}, ["obi"] = {"obispeño"}, ["obk"] = {"southern bontok"}, ["obl"] = {"oblo"}, ["obm"] = {"moabite"}, ["obo"] = {"obo manobo"}, ["obr"] = {"old burmese"}, ["obt"] = {"old breton"}, ["obu"] = {"obulom"}, ["oca"] = {"ocaina"}, ["och"] = {"old chinese"}, ["oco"] = {"old cornish"}, ["ocu"] = {"atzingo matlatzinca"}, ["oda"] = {"odut"}, ["odk"] = {"od"}, ["odt"] = {"old dutch"}, ["odu"] = {"odual"}, ["ofo"] = {"ofo"}, ["ofs"] = {"old frisian"}, ["ofu"] = {"efutop"}, ["ogb"] = {"ogbia"}, ["ogc"] = {"ogbah"}, ["oge"] = {"old georgian"}, ["ogg"] = {"ogbogolo"}, ["ogo"] = {"khana"}, ["ogu"] = {"ogbronuagum"}, ["oht"] = {"old hittite"}, ["ohu"] = {"old hungarian"}, ["oia"] = {"oirata"}, ["oin"] = {"inebu one"}, ["ojb"] = {"northwestern ojibwa"}, ["ojc"] = {"central ojibwa"}, ["ojg"] = {"eastern ojibwa"}, ["ojp"] = {"old japanese"}, ["ojs"] = {"severn ojibwa"}, ["ojv"] = {"ontong java"}, ["ojw"] = {"western ojibwa"}, ["oka"] = {"okanagan"}, ["okb"] = {"okobo"}, ["okd"] = {"okodia"}, ["oke"] = {"okpe (southwestern edo)"}, ["okg"] = {"koko babangk"}, ["okh"] = {"koresh-e rostam"}, ["oki"] = {"okiek"}, ["okj"] = {"oko-juwoi"}, ["okk"] = {"kwamtim one"}, ["okl"] = {"old kentish sign language"}, ["okm"] = {"middle korean (10th-16th cent.)"}, ["okn"] = {"oki-no-erabu"}, ["oko"] = {"old korean (3rd-9th cent.)"}, ["okr"] = {"kirike"}, ["oks"] = {"oko-eni-osayen"}, ["oku"] = {"oku"}, ["okv"] = {"orokaiva"}, ["okx"] = {"okpe (northwestern edo)"}, ["ola"] = {"walungge"}, ["old"] = {"mochi"}, ["ole"] = {"olekha"}, ["olk"] = {"olkol"}, ["olm"] = {"oloma"}, ["olo"] = {"livvi"}, ["olr"] = {"olrat"}, ["olt"] = {"old lithuanian"}, ["olu"] = {"kuvale"}, ["oma"] = {"omaha-ponca"}, ["omb"] = {"east ambae"}, ["omc"] = {"mochica"}, ["omg"] = {"omagua"}, ["omi"] = {"omi"}, ["omk"] = {"omok"}, ["oml"] = {"ombo"}, ["omn"] = {"minoan"}, ["omo"] = {"utarmbung"}, ["omp"] = {"old manipuri"}, ["omq"] = {"oto-manguean languages"}, ["omr"] = {"old marathi"}, ["omt"] = {"omotik"}, ["omu"] = {"omurano"}, ["omv"] = {"omotic languages"}, ["omw"] = {"south tairora"}, ["omx"] = {"old mon"}, ["ona"] = {"ona"}, ["onb"] = {"lingao"}, ["one"] = {"oneida"}, ["ong"] = {"olo"}, ["oni"] = {"onin"}, ["onj"] = {"onjob"}, ["onk"] = {"kabore one"}, ["onn"] = {"onobasulu"}, ["ono"] = {"onondaga"}, ["onp"] = {"sartang"}, ["onr"] = {"northern one"}, ["ons"] = {"ono"}, ["ont"] = {"ontenu"}, ["onu"] = {"unua"}, ["onw"] = {"old nubian"}, ["onx"] = {"onin based pidgin"}, ["ood"] = {"tohono o'odham"}, ["oog"] = {"ong"}, ["oon"] = {"önge"}, ["oor"] = {"oorlams"}, ["oos"] = {"old ossetic"}, ["opa"] = {"okpamheri"}, ["opk"] = {"kopkaka"}, ["opm"] = {"oksapmin"}, ["opo"] = {"opao"}, ["opt"] = {"opata"}, ["opy"] = {"ofayé"}, ["ora"] = {"oroha"}, ["orc"] = {"orma"}, ["ore"] = {"orejón"}, ["org"] = {"oring"}, ["orh"] = {"oroqen"}, ["orn"] = {"orang kanaq"}, ["oro"] = {"orokolo"}, ["orr"] = {"oruma"}, ["ors"] = {"orang seletar"}, ["ort"] = {"adivasi oriya"}, ["oru"] = {"ormuri"}, ["orv"] = {"gammalrussisk"}, ["orw"] = {"oro win"}, ["orx"] = {"oro"}, ["ory"] = {"odia (individual language)", "oriya (individual language)"}, ["orz"] = {"ormu"}, ["osa"] = {"osage"}, ["osc"] = {"oscan"}, ["osi"] = {"osing"}, ["oso"] = {"ososo"}, ["osp"] = {"old spanish"}, ["ost"] = {"osatu"}, ["osu"] = {"southern one"}, ["osx"] = {"old saxon"}, ["ota"] = {"ottoman turkish (1500-1928)"}, ["otb"] = {"old tibetan"}, ["otd"] = {"ot danum"}, ["ote"] = {"mezquital otomi"}, ["oti"] = {"oti"}, ["otk"] = {"old turkish"}, ["otl"] = {"tilapa otomi"}, ["otm"] = {"eastern highland otomi"}, ["otn"] = {"tenango otomi"}, ["oto"] = {"otomian languages"}, ["otq"] = {"querétaro otomi"}, ["otr"] = {"otoro"}, ["ots"] = {"estado de méxico otomi"}, ["ott"] = {"temoaya otomi"}, ["otu"] = {"otuke"}, ["otw"] = {"ottawa"}, ["otx"] = {"texcatepec otomi"}, ["oty"] = {"old tamil"}, ["otz"] = {"ixtenco otomi"}, ["oua"] = {"tagargrent"}, ["oub"] = {"glio-oubi"}, ["oue"] = {"oune"}, ["oui"] = {"old uighur"}, ["oum"] = {"ouma"}, ["ovd"] = {"elfdalian", "övdalian"}, ["owi"] = {"owiniga"}, ["owl"] = {"old welsh"}, ["oyb"] = {"oy"}, ["oyd"] = {"oyda"}, ["oym"] = {"wayampi"}, ["oyy"] = {"oya'oya"}, ["ozm"] = {"koonzime"}, ["paa"] = {"papuan languages"}, ["pab"] = {"parecís"}, ["pac"] = {"pacoh"}, ["pad"] = {"paumarí"}, ["pae"] = {"pagibete"}, ["paf"] = {"paranawát"}, ["pag"] = {"pangasinan"}, ["pah"] = {"tenharim"}, ["pai"] = {"pe"}, ["pak"] = {"parakanã"}, ["pal"] = {"pahlavi"}, ["pam"] = {"pampanga", "kapampangan"}, ["pao"] = {"northern paiute"}, ["pap"] = {"papiamento"}, ["paq"] = {"parya"}, ["par"] = {"panamint", "timbisha"}, ["pas"] = {"papasena"}, ["pat"] = {"papitalai"}, ["pau"] = {"palauan"}, ["pav"] = {"pakaásnovos"}, ["paw"] = {"pawnee"}, ["pax"] = {"pankararé"}, ["pay"] = {"pech"}, ["paz"] = {"pankararú"}, ["pbb"] = {"páez"}, ["pbc"] = {"patamona"}, ["pbe"] = {"mezontla popoloca"}, ["pbf"] = {"coyotepec popoloca"}, ["pbg"] = {"paraujano"}, ["pbh"] = {"e'ñapa woromaipu"}, ["pbi"] = {"parkwa"}, ["pbl"] = {"mak (nigeria)"}, ["pbm"] = {"puebla mazatec"}, ["pbn"] = {"kpasam"}, ["pbo"] = {"papel"}, ["pbp"] = {"badyara"}, ["pbr"] = {"pangwa"}, ["pbs"] = {"central pame"}, ["pbt"] = {"southern pashto"}, ["pbu"] = {"northern pashto"}, ["pbv"] = {"pnar"}, ["pby"] = {"pyu (papua new guinea)"}, ["pca"] = {"santa inés ahuatempan popoloca"}, ["pcb"] = {"pear"}, ["pcc"] = {"bouyei"}, ["pcd"] = {"picard"}, ["pce"] = {"ruching palaung"}, ["pcf"] = {"paliyan"}, ["pcg"] = {"paniya"}, ["pch"] = {"pardhan"}, ["pci"] = {"duruwa"}, ["pcj"] = {"parenga"}, ["pck"] = {"paite chin"}, ["pcl"] = {"pardhi"}, ["pcm"] = {"nigerian pidgin"}, ["pcn"] = {"piti"}, ["pcp"] = {"pacahuara"}, ["pcw"] = {"pyapun"}, ["pda"] = {"anam"}, ["pdc"] = {"pennsylvania german"}, ["pdi"] = {"pa di"}, ["pdn"] = {"podena", "fedan"}, ["pdo"] = {"padoe"}, ["pdt"] = {"plautdietsch"}, ["pdu"] = {"kayan"}, ["pea"] = {"peranakan indonesian"}, ["peb"] = {"eastern pomo"}, ["ped"] = {"mala (papua new guinea)"}, ["pee"] = {"taje"}, ["pef"] = {"northeastern pomo"}, ["peg"] = {"pengo"}, ["peh"] = {"bonan"}, ["pei"] = {"chichimeca-jonaz"}, ["pej"] = {"northern pomo"}, ["pek"] = {"penchal"}, ["pel"] = {"pekal"}, ["pem"] = {"phende"}, ["peo"] = {"old persian (ca. 600-400 b.c.)"}, ["pep"] = {"kunja"}, ["peq"] = {"southern pomo"}, ["pes"] = {"iranian persian"}, ["pev"] = {"pémono"}, ["pex"] = {"petats"}, ["pey"] = {"petjo"}, ["pez"] = {"eastern penan"}, ["pfa"] = {"pááfang"}, ["pfe"] = {"pere"}, ["pfl"] = {"pfaelzisch"}, ["pga"] = {"sudanese creole arabic"}, ["pgd"] = {"gāndhārī"}, ["pgg"] = {"pangwali"}, ["pgi"] = {"pagi"}, ["pgk"] = {"rerep"}, ["pgl"] = {"primitive irish"}, ["pgn"] = {"paelignian"}, ["pgs"] = {"pangseng"}, ["pgu"] = {"pagu"}, ["pgz"] = {"papua new guinean sign language"}, ["pha"] = {"pa-hng"}, ["phd"] = {"phudagi"}, ["phg"] = {"phuong"}, ["phh"] = {"phukha"}, ["phi"] = {"philippine languages"}, ["phk"] = {"phake"}, ["phl"] = {"phalura", "palula"}, ["phm"] = {"phimbi"}, ["phn"] = {"phoenician"}, ["pho"] = {"phunoi"}, ["phq"] = {"phana'"}, ["phr"] = {"pahari-potwari"}, ["pht"] = {"phu thai"}, ["phu"] = {"phuan"}, ["phv"] = {"pahlavani"}, ["phw"] = {"phangduwali"}, ["pia"] = {"pima bajo"}, ["pib"] = {"yine"}, ["pic"] = {"pinji"}, ["pid"] = {"piaroa"}, ["pie"] = {"piro"}, ["pif"] = {"pingelapese"}, ["pig"] = {"pisabo"}, ["pih"] = {"pitcairn-norfolk"}, ["pii"] = {"pini"}, ["pij"] = {"pijao"}, ["pil"] = {"yom"}, ["pim"] = {"powhatan"}, ["pin"] = {"piame"}, ["pio"] = {"piapoco"}, ["pip"] = {"pero"}, ["pir"] = {"piratapuyo"}, ["pis"] = {"pijin"}, ["pit"] = {"pitta pitta"}, ["piu"] = {"pintupi-luritja"}, ["piv"] = {"pileni", "vaeakau-taumako"}, ["piw"] = {"pimbwe"}, ["pix"] = {"piu"}, ["piy"] = {"piya-kwonci"}, ["piz"] = {"pije"}, ["pjt"] = {"pitjantjatjara"}, ["pka"] = {"ardhamāgadhī prākrit"}, ["pkb"] = {"pokomo", "kipfokomo"}, ["pkc"] = {"paekche"}, ["pkg"] = {"pak-tong"}, ["pkh"] = {"pankhu"}, ["pkn"] = {"pakanha"}, ["pko"] = {"pökoot"}, ["pkp"] = {"pukapuka"}, ["pkr"] = {"attapady kurumba"}, ["pks"] = {"pakistan sign language"}, ["pkt"] = {"maleng"}, ["pku"] = {"paku"}, ["pla"] = {"miani"}, ["plb"] = {"polonombauk"}, ["plc"] = {"central palawano"}, ["pld"] = {"polari"}, ["ple"] = {"palu'e"}, ["plf"] = {"central malayo-polynesian languages"}, ["plg"] = {"pilagá"}, ["plh"] = {"paulohi"}, ["plj"] = {"polci"}, ["plk"] = {"kohistani shina"}, ["pll"] = {"shwe palaung"}, ["pln"] = {"palenquero"}, ["plo"] = {"oluta popoluca"}, ["plq"] = {"palaic"}, ["plr"] = {"palaka senoufo"}, ["pls"] = {"san marcos tlacoyalco popoloca", "san marcos tlalcoyalco popoloca"}, ["plt"] = {"plateau malagasy"}, ["plu"] = {"palikúr"}, ["plv"] = {"southwest palawano"}, ["plw"] = {"brooke's point palawano"}, ["ply"] = {"bolyu"}, ["plz"] = {"paluan"}, ["pma"] = {"paama"}, ["pmb"] = {"pambia"}, ["pmd"] = {"pallanganmiddang"}, ["pme"] = {"pwaamei"}, ["pmf"] = {"pamona"}, ["pmh"] = {"māhārāṣṭri prākrit"}, ["pmi"] = {"northern pumi"}, ["pmj"] = {"southern pumi"}, ["pmk"] = {"pamlico"}, ["pml"] = {"lingua franca"}, ["pmm"] = {"pomo"}, ["pmn"] = {"pam"}, ["pmo"] = {"pom"}, ["pmq"] = {"northern pame"}, ["pmr"] = {"paynamar"}, ["pms"] = {"piemontese"}, ["pmt"] = {"tuamotuan"}, ["pmw"] = {"plains miwok"}, ["pmx"] = {"poumei naga"}, ["pmy"] = {"papuan malay"}, ["pmz"] = {"southern pame"}, ["pna"] = {"punan bah-biau"}, ["pnb"] = {"western panjabi"}, ["pnc"] = {"pannei"}, ["pnd"] = {"mpinda"}, ["pne"] = {"western penan"}, ["png"] = {"pongu"}, ["pnh"] = {"penrhyn"}, ["pni"] = {"aoheng"}, ["pnj"] = {"pinjarup"}, ["pnk"] = {"paunaka"}, ["pnl"] = {"paleni"}, ["pnm"] = {"punan batu 1"}, ["pnn"] = {"pinai-hagahai"}, ["pno"] = {"panobo"}, ["pnp"] = {"pancana"}, ["pnq"] = {"pana (burkina faso)"}, ["pnr"] = {"panim"}, ["pns"] = {"ponosakan"}, ["pnt"] = {"pontic"}, ["pnu"] = {"jiongnai bunu"}, ["pnv"] = {"pinigura"}, ["pnw"] = {"banyjima", "panytyima"}, ["pnx"] = {"phong-kniang"}, ["pny"] = {"pinyin"}, ["pnz"] = {"pana (central african republic)"}, ["poc"] = {"poqomam"}, ["poe"] = {"san juan atzingo popoloca"}, ["pof"] = {"poke"}, ["pog"] = {"potiguára"}, ["poh"] = {"poqomchi'"}, ["poi"] = {"highland popoluca"}, ["pok"] = {"pokangá"}, ["pom"] = {"southeastern pomo"}, ["pon"] = {"pohnpeian"}, ["poo"] = {"central pomo"}, ["pop"] = {"pwapwâ"}, ["poq"] = {"texistepec popoluca"}, ["pos"] = {"sayula popoluca"}, ["pot"] = {"potawatomi"}, ["pov"] = {"upper guinea crioulo"}, ["pow"] = {"san felipe otlaltepec popoloca"}, ["pox"] = {"polabian"}, ["poy"] = {"pogolo"}, ["poz"] = {"malayo-polynesian languages"}, ["ppe"] = {"papi"}, ["ppi"] = {"paipai"}, ["ppk"] = {"uma"}, ["ppl"] = {"pipil", "nicarao"}, ["ppm"] = {"papuma"}, ["ppn"] = {"papapana"}, ["ppo"] = {"folopa"}, ["ppp"] = {"pelende"}, ["ppq"] = {"pei"}, ["pps"] = {"san luís temalacayuca popoloca"}, ["ppt"] = {"pare"}, ["ppu"] = {"papora"}, ["pqa"] = {"pa'a"}, ["pqe"] = {"eastern malayo-polynesian languages"}, ["pqm"] = {"malecite-passamaquoddy"}, ["pqw"] = {"western malayo-polynesian languages"}, ["pra"] = {"prakrit languages"}, ["prc"] = {"parachi"}, ["prd"] = {"parsi-dari"}, ["pre"] = {"principense"}, ["prf"] = {"paranan"}, ["prg"] = {"prussian"}, ["prh"] = {"porohanon"}, ["pri"] = {"paicî"}, ["prk"] = {"parauk"}, ["prl"] = {"peruvian sign language"}, ["prm"] = {"kibiri"}, ["prn"] = {"prasuni"}, ["pro"] = {"old provençal (to 1500)", "old occitan (to 1500)"}, ["prp"] = {"parsi"}, ["prq"] = {"ashéninka perené"}, ["prr"] = {"puri"}, ["prs"] = {"dari", "afghan persian"}, ["prt"] = {"phai"}, ["pru"] = {"puragi"}, ["prw"] = {"parawen"}, ["prx"] = {"purik"}, ["prz"] = {"providencia sign language"}, ["psa"] = {"asue awyu"}, ["psc"] = {"persian sign language"}, ["psd"] = {"plains indian sign language"}, ["pse"] = {"central malay"}, ["psg"] = {"penang sign language"}, ["psh"] = {"southwest pashai", "southwest pashayi"}, ["psi"] = {"southeast pashai", "southeast pashayi"}, ["psl"] = {"puerto rican sign language"}, ["psm"] = {"pauserna"}, ["psn"] = {"panasuan"}, ["pso"] = {"polish sign language"}, ["psp"] = {"philippine sign language"}, ["psq"] = {"pasi"}, ["psr"] = {"portuguese sign language"}, ["pss"] = {"kaulong"}, ["pst"] = {"central pashto"}, ["psu"] = {"sauraseni prākrit"}, ["psw"] = {"port sandwich"}, ["psy"] = {"piscataway"}, ["pta"] = {"pai tavytera"}, ["pth"] = {"pataxó hã-ha-hãe"}, ["pti"] = {"pindiini", "wangkatha"}, ["ptn"] = {"patani"}, ["pto"] = {"zo'é"}, ["ptp"] = {"patep"}, ["ptq"] = {"pattapu"}, ["ptr"] = {"piamatsina"}, ["ptt"] = {"enrekang"}, ["ptu"] = {"bambam"}, ["ptv"] = {"port vato"}, ["ptw"] = {"pentlatch"}, ["pty"] = {"pathiya"}, ["pua"] = {"western highland purepecha"}, ["pub"] = {"purum"}, ["puc"] = {"punan merap"}, ["pud"] = {"punan aput"}, ["pue"] = {"puelche"}, ["puf"] = {"punan merah"}, ["pug"] = {"phuie"}, ["pui"] = {"puinave"}, ["puj"] = {"punan tubu"}, ["pum"] = {"puma"}, ["puo"] = {"puoc"}, ["pup"] = {"pulabu"}, ["puq"] = {"puquina"}, ["pur"] = {"puruborá"}, ["put"] = {"putoh"}, ["puu"] = {"punu"}, ["puw"] = {"puluwatese"}, ["pux"] = {"puare"}, ["puy"] = {"purisimeño"}, ["pwa"] = {"pawaia"}, ["pwb"] = {"panawa"}, ["pwg"] = {"gapapaiwa"}, ["pwi"] = {"patwin"}, ["pwm"] = {"molbog"}, ["pwn"] = {"paiwan"}, ["pwo"] = {"pwo western karen"}, ["pwr"] = {"powari"}, ["pww"] = {"pwo northern karen"}, ["pxm"] = {"quetzaltepec mixe"}, ["pye"] = {"pye krumen"}, ["pym"] = {"fyam"}, ["pyn"] = {"poyanáwa"}, ["pys"] = {"paraguayan sign language", "lengua de señas del paraguay"}, ["pyu"] = {"puyuma"}, ["pyx"] = {"pyu (myanmar)"}, ["pyy"] = {"pyen"}, ["pzn"] = {"para naga"}, ["qua"] = {"quapaw"}, ["qub"] = {"huallaga huánuco quechua"}, ["quc"] = {"k'iche'", "quiché"}, ["qud"] = {"calderón highland quichua"}, ["quf"] = {"lambayeque quechua"}, ["qug"] = {"chimborazo highland quichua"}, ["quh"] = {"south bolivian quechua"}, ["qui"] = {"quileute"}, ["quk"] = {"chachapoyas quechua"}, ["qul"] = {"north bolivian quechua"}, ["qum"] = {"sipacapense"}, ["qun"] = {"quinault"}, ["qup"] = {"southern pastaza quechua"}, ["quq"] = {"quinqui"}, ["qur"] = {"yanahuanca pasco quechua"}, ["qus"] = {"santiago del estero quichua"}, ["quv"] = {"sacapulteco"}, ["quw"] = {"tena lowland quichua"}, ["qux"] = {"yauyos quechua"}, ["quy"] = {"ayacucho quechua"}, ["quz"] = {"cusco quechua"}, ["qva"] = {"ambo-pasco quechua"}, ["qvc"] = {"cajamarca quechua"}, ["qve"] = {"eastern apurímac quechua"}, ["qvh"] = {"huamalíes-dos de mayo huánuco quechua"}, ["qvi"] = {"imbabura highland quichua"}, ["qvj"] = {"loja highland quichua"}, ["qvl"] = {"cajatambo north lima quechua"}, ["qvm"] = {"margos-yarowilca-lauricocha quechua"}, ["qvn"] = {"north junín quechua"}, ["qvo"] = {"napo lowland quechua"}, ["qvp"] = {"pacaraos quechua"}, ["qvs"] = {"san martín quechua"}, ["qvw"] = {"huaylla wanca quechua"}, ["qvy"] = {"queyu"}, ["qvz"] = {"northern pastaza quichua"}, ["qwa"] = {"corongo ancash quechua"}, ["qwc"] = {"classical quechua"}, ["qwe"] = {"quechuan (family)"}, ["qwh"] = {"huaylas ancash quechua"}, ["qwm"] = {"kuman (russia)"}, ["qws"] = {"sihuas ancash quechua"}, ["qwt"] = {"kwalhioqua-tlatskanai"}, ["qxa"] = {"chiquián ancash quechua"}, ["qxc"] = {"chincha quechua"}, ["qxh"] = {"panao huánuco quechua"}, ["qxl"] = {"salasaca highland quichua"}, ["qxn"] = {"northern conchucos ancash quechua"}, ["qxo"] = {"southern conchucos ancash quechua"}, ["qxp"] = {"puno quechua"}, ["qxq"] = {"qashqa'i"}, ["qxr"] = {"cañar highland quichua"}, ["qxs"] = {"southern qiang"}, ["qxt"] = {"santa ana de tusi pasco quechua"}, ["qxu"] = {"arequipa-la unión quechua"}, ["qxw"] = {"jauja wanca quechua"}, ["qya"] = {"quenya"}, ["qyp"] = {"quiripi"}, ["raa"] = {"dungmali"}, ["rab"] = {"camling"}, ["rac"] = {"rasawa"}, ["rad"] = {"rade"}, ["raf"] = {"western meohang"}, ["rag"] = {"logooli", "lulogooli"}, ["rah"] = {"rabha"}, ["rai"] = {"ramoaaina"}, ["raj"] = {"rajasthani"}, ["rak"] = {"tulu-bohuai"}, ["ral"] = {"ralte"}, ["ram"] = {"canela"}, ["ran"] = {"riantana"}, ["rao"] = {"rao"}, ["rap"] = {"rapanui"}, ["raq"] = {"saam"}, ["rar"] = {"rarotongan", "cook islands maori"}, ["ras"] = {"tegali"}, ["rat"] = {"razajerdi"}, ["rau"] = {"raute"}, ["rav"] = {"sampang"}, ["raw"] = {"rawang"}, ["rax"] = {"rang"}, ["ray"] = {"rapa"}, ["raz"] = {"rahambuu"}, ["rbb"] = {"rumai palaung"}, ["rbk"] = {"northern bontok"}, ["rbl"] = {"miraya bikol"}, ["rbp"] = {"barababaraba"}, ["rcf"] = {"réunion creole french"}, ["rdb"] = {"rudbari"}, ["rea"] = {"rerau"}, ["reb"] = {"rembong"}, ["ree"] = {"rejang kayan"}, ["reg"] = {"kara (tanzania)"}, ["rei"] = {"reli"}, ["rej"] = {"rejang"}, ["rel"] = {"rendille"}, ["rem"] = {"remo"}, ["ren"] = {"rengao"}, ["rer"] = {"rer bare"}, ["res"] = {"reshe"}, ["ret"] = {"retta"}, ["rey"] = {"reyesano"}, ["rga"] = {"roria"}, ["rge"] = {"romano-greek"}, ["rgk"] = {"rangkas"}, ["rgn"] = {"romagnol"}, ["rgr"] = {"resígaro"}, ["rgs"] = {"southern roglai"}, ["rgu"] = {"ringgou"}, ["rhg"] = {"rohingya"}, ["rhp"] = {"yahang"}, ["ria"] = {"riang (india)"}, ["rif"] = {"tarifit"}, ["ril"] = {"riang lang", "riang (myanmar)"}, ["rim"] = {"nyaturu"}, ["rin"] = {"nungu"}, ["rir"] = {"ribun"}, ["rit"] = {"ritharrngu"}, ["riu"] = {"riung"}, ["rjg"] = {"rajong"}, ["rji"] = {"raji"}, ["rjs"] = {"rajbanshi"}, ["rka"] = {"kraol"}, ["rkb"] = {"rikbaktsa"}, ["rkh"] = {"rakahanga-manihiki"}, ["rki"] = {"rakhine"}, ["rkm"] = {"marka"}, ["rkt"] = {"rangpuri", "kamta"}, ["rkw"] = {"arakwal"}, ["rma"] = {"rama"}, ["rmb"] = {"rembarrnga"}, ["rmc"] = {"carpathian romani"}, ["rmd"] = {"traveller danish"}, ["rme"] = {"angloromani"}, ["rmf"] = {"kalo finnish romani"}, ["rmg"] = {"traveller norwegian"}, ["rmh"] = {"murkim"}, ["rmi"] = {"lomavren"}, ["rmk"] = {"romkun"}, ["rml"] = {"baltic romani"}, ["rmm"] = {"roma"}, ["rmn"] = {"balkan romani"}, ["rmo"] = {"sinte romani"}, ["rmp"] = {"rempi"}, ["rmq"] = {"caló"}, ["rms"] = {"romanian sign language"}, ["rmt"] = {"domari"}, ["rmu"] = {"tavringer romani"}, ["rmv"] = {"romanova"}, ["rmw"] = {"welsh romani"}, ["rmx"] = {"romam"}, ["rmy"] = {"vlax romani"}, ["rmz"] = {"marma"}, ["rnd"] = {"ruund"}, ["rng"] = {"ronga"}, ["rnl"] = {"ranglong"}, ["rnn"] = {"roon"}, ["rnp"] = {"rongpo"}, ["rnr"] = {"nari nari"}, ["rnw"] = {"rungwa"}, ["roa"] = {"romance languages"}, ["rob"] = {"tae'"}, ["roc"] = {"cacgia roglai"}, ["rod"] = {"rogo"}, ["roe"] = {"ronji"}, ["rof"] = {"rombo"}, ["rog"] = {"northern roglai"}, ["rol"] = {"romblomanon"}, ["rom"] = {"romany"}, ["roo"] = {"rotokas"}, ["rop"] = {"kriol"}, ["ror"] = {"rongga"}, ["rou"] = {"runga"}, ["row"] = {"dela-oenale"}, ["rpn"] = {"repanbitip"}, ["rpt"] = {"rapting"}, ["rri"] = {"ririo"}, ["rro"] = {"waima"}, ["rrt"] = {"arritinngithigh"}, ["rsb"] = {"romano-serbian"}, ["rsl"] = {"russian sign language"}, ["rsm"] = {"miriwoong sign language"}, ["rtc"] = {"rungtu chin"}, ["rth"] = {"ratahan"}, ["rtm"] = {"rotuman"}, ["rts"] = {"yurats"}, ["rtw"] = {"rathawi"}, ["rub"] = {"gungu"}, ["ruc"] = {"ruuli"}, ["rue"] = {"rusyn"}, ["ruf"] = {"luguru"}, ["rug"] = {"roviana"}, ["ruh"] = {"ruga"}, ["rui"] = {"rufiji"}, ["ruk"] = {"che"}, ["ruo"] = {"istro romanian"}, ["rup"] = {"macedo-romanian", "aromanian", "arumanian"}, ["ruq"] = {"megleno romanian"}, ["rut"] = {"rutul"}, ["ruu"] = {"lanas lobu"}, ["ruy"] = {"mala (nigeria)"}, ["ruz"] = {"ruma"}, ["rwa"] = {"rawo"}, ["rwk"] = {"rwa"}, ["rwm"] = {"amba (uganda)"}, ["rwo"] = {"rawa"}, ["rwr"] = {"marwari (india)"}, ["rxd"] = {"ngardi"}, ["rxw"] = {"karuwali", "garuwali"}, ["ryn"] = {"northern amami-oshima"}, ["rys"] = {"yaeyama"}, ["ryu"] = {"central okinawan"}, ["rzh"] = {"rāziḥī"}, ["saa"] = {"saba"}, ["sab"] = {"buglere"}, ["sac"] = {"meskwaki"}, ["sad"] = {"sandawe"}, ["sae"] = {"sabanê"}, ["saf"] = {"safaliba"}, ["sah"] = {"yakut"}, ["sai"] = {"south american indian languages"}, ["saj"] = {"sahu"}, ["sak"] = {"sake"}, ["sal"] = {"salishan languages"}, ["sam"] = {"samaritan aramaic"}, ["sao"] = {"sause"}, ["saq"] = {"samburu"}, ["sar"] = {"saraveca"}, ["sas"] = {"sasak"}, ["sat"] = {"santali"}, ["sau"] = {"saleman"}, ["sav"] = {"saafi-saafi"}, ["saw"] = {"sawi"}, ["sax"] = {"sa"}, ["say"] = {"saya"}, ["saz"] = {"saurashtra"}, ["sba"] = {"ngambay"}, ["sbb"] = {"simbo"}, ["sbc"] = {"kele (papua new guinea)"}, ["sbd"] = {"southern samo"}, ["sbe"] = {"saliba"}, ["sbf"] = {"chabu", "shabo"}, ["sbg"] = {"seget"}, ["sbh"] = {"sori-harengan"}, ["sbi"] = {"seti"}, ["sbj"] = {"surbakhal"}, ["sbk"] = {"safwa"}, ["sbl"] = {"botolan sambal"}, ["sbm"] = {"sagala"}, ["sbn"] = {"sindhi bhil"}, ["sbo"] = {"sabüm"}, ["sbp"] = {"sangu (tanzania)"}, ["sbq"] = {"sileibi"}, ["sbr"] = {"sembakung murut"}, ["sbs"] = {"subiya"}, ["sbt"] = {"kimki"}, ["sbu"] = {"stod bhoti"}, ["sbv"] = {"sabine"}, ["sbw"] = {"simba"}, ["sbx"] = {"seberuang"}, ["sby"] = {"soli"}, ["sbz"] = {"sara kaba"}, ["scb"] = {"chut"}, ["sce"] = {"dongxiang"}, ["scf"] = {"san miguel creole french"}, ["scg"] = {"sanggau"}, ["sch"] = {"sakachep"}, ["sci"] = {"sri lankan creole malay"}, ["sck"] = {"sadri"}, ["scl"] = {"shina"}, ["scn"] = {"sicilian"}, ["sco"] = {"scots"}, ["scp"] = {"hyolmo", "helambu sherpa"}, ["scq"] = {"sa'och"}, ["scs"] = {"north slavey"}, ["sct"] = {"southern katang"}, ["scu"] = {"shumcho"}, ["scv"] = {"sheni"}, ["scw"] = {"sha"}, ["scx"] = {"sicel"}, ["sda"] = {"toraja-sa'dan"}, ["sdb"] = {"shabak"}, ["sdc"] = {"sassarese sardinian"}, ["sde"] = {"surubu"}, ["sdf"] = {"sarli"}, ["sdg"] = {"savi"}, ["sdh"] = {"southern kurdish"}, ["sdj"] = {"suundi"}, ["sdk"] = {"sos kundi"}, ["sdl"] = {"saudi arabian sign language"}, ["sdn"] = {"gallurese sardinian"}, ["sdo"] = {"bukar-sadung bidayuh"}, ["sdp"] = {"sherdukpen"}, ["sdq"] = {"semandang"}, ["sdr"] = {"oraon sadri"}, ["sds"] = {"sened"}, ["sdt"] = {"shuadit"}, ["sdu"] = {"sarudu"}, ["sdv"] = {"eastern sudanic languages"}, ["sdx"] = {"sibu melanau"}, ["sdz"] = {"sallands"}, ["sea"] = {"semai"}, ["seb"] = {"shempire senoufo"}, ["sec"] = {"sechelt"}, ["sed"] = {"sedang"}, ["see"] = {"seneca"}, ["sef"] = {"cebaara senoufo"}, ["seg"] = {"segeju"}, ["seh"] = {"sena"}, ["sei"] = {"seri"}, ["sej"] = {"sene"}, ["sek"] = {"sekani"}, ["sel"] = {"selkup"}, ["sem"] = {"semittiske språk"}, ["sen"] = {"nanerigé sénoufo"}, ["seo"] = {"suarmin"}, ["sep"] = {"sìcìté sénoufo"}, ["seq"] = {"senara sénoufo"}, ["ser"] = {"serrano"}, ["ses"] = {"koyraboro senni songhai"}, ["set"] = {"sentani"}, ["seu"] = {"serui-laut"}, ["sev"] = {"nyarafolo senoufo"}, ["sew"] = {"sewa bay"}, ["sey"] = {"secoya"}, ["sez"] = {"senthang chin"}, ["sfb"] = {"langue des signes de belgique francophone", "french belgian sign language"}, ["sfe"] = {"eastern subanen"}, ["sfm"] = {"small flowery miao"}, ["sfs"] = {"south african sign language"}, ["sfw"] = {"sehwi"}, ["sga"] = {"old irish (to 900)"}, ["sgb"] = {"mag-antsi ayta"}, ["sgc"] = {"kipsigis"}, ["sgd"] = {"surigaonon"}, ["sge"] = {"segai"}, ["sgg"] = {"swiss-german sign language"}, ["sgh"] = {"shughni"}, ["sgi"] = {"suga"}, ["sgj"] = {"surgujia"}, ["sgk"] = {"sangkong"}, ["sgm"] = {"singa"}, ["sgn"] = {"sign languages"}, ["sgp"] = {"singpho"}, ["sgr"] = {"sangisari"}, ["sgs"] = {"samogitian"}, ["sgt"] = {"brokpake"}, ["sgu"] = {"salas"}, ["sgw"] = {"sebat bet gurage"}, ["sgx"] = {"sierra leone sign language"}, ["sgy"] = {"sanglechi"}, ["sgz"] = {"sursurunga"}, ["sha"] = {"shall-zwall"}, ["shb"] = {"ninam"}, ["shc"] = {"sonde"}, ["shd"] = {"kundal shahi"}, ["she"] = {"sheko"}, ["shg"] = {"shua"}, ["shh"] = {"shoshoni"}, ["shi"] = {"tachelhit"}, ["shj"] = {"shatt"}, ["shk"] = {"shilluk"}, ["shl"] = {"shendu"}, ["shm"] = {"shahrudi"}, ["shn"] = {"shan"}, ["sho"] = {"shanga"}, ["shp"] = {"shipibo-conibo"}, ["shq"] = {"sala"}, ["shr"] = {"shi"}, ["shs"] = {"shuswap"}, ["sht"] = {"shasta"}, ["shu"] = {"chadian arabic"}, ["shv"] = {"shehri"}, ["shw"] = {"shwai"}, ["shx"] = {"she"}, ["shy"] = {"tachawit"}, ["shz"] = {"syenara senoufo"}, ["sia"] = {"akkalasamisk"}, ["sib"] = {"sebop"}, ["sid"] = {"sidamo"}, ["sie"] = {"simaa"}, ["sif"] = {"siamou"}, ["sig"] = {"paasaal"}, ["sih"] = {"zire", "sîshëë"}, ["sii"] = {"shom peng"}, ["sij"] = {"numbami"}, ["sik"] = {"sikiana"}, ["sil"] = {"tumulung sisaala"}, ["sim"] = {"mende (papua new guinea)"}, ["sio"] = {"siouan languages"}, ["sip"] = {"sikkimese"}, ["siq"] = {"sonia"}, ["sir"] = {"siri"}, ["sis"] = {"siuslaw"}, ["sit"] = {"sino-tibetan languages"}, ["siu"] = {"sinagen"}, ["siv"] = {"sumariup"}, ["siw"] = {"siwai"}, ["six"] = {"sumau"}, ["siy"] = {"sivandi"}, ["siz"] = {"siwi"}, ["sja"] = {"epena"}, ["sjb"] = {"sajau basap"}, ["sjd"] = {"kildinsamisk"}, ["sje"] = {"pitesamisk"}, ["sjg"] = {"assangori"}, ["sjk"] = {"kemisamisk"}, ["sjl"] = {"sajalong", "miji"}, ["sjm"] = {"mapun"}, ["sjn"] = {"sindarin"}, ["sjo"] = {"xibe"}, ["sjp"] = {"surjapuri"}, ["sjr"] = {"siar-lak"}, ["sjs"] = {"senhaja de srair"}, ["sjt"] = {"tersamisk"}, ["sju"] = {"umesamisk"}, ["sjw"] = {"shawnee"}, ["ska"] = {"skagit"}, ["skb"] = {"saek"}, ["skc"] = {"ma manda"}, ["skd"] = {"southern sierra miwok"}, ["ske"] = {"seke (vanuatu)"}, ["skf"] = {"sakirabiá"}, ["skg"] = {"sakalava malagasy"}, ["skh"] = {"sikule"}, ["ski"] = {"sika"}, ["skj"] = {"seke (nepal)"}, ["skm"] = {"kutong"}, ["skn"] = {"kolibugan subanon"}, ["sko"] = {"seko tengah"}, ["skp"] = {"sekapan"}, ["skq"] = {"sininkere"}, ["skr"] = {"saraiki", "seraiki"}, ["sks"] = {"maia"}, ["skt"] = {"sakata"}, ["sku"] = {"sakao"}, ["skv"] = {"skou"}, ["skw"] = {"skepi creole dutch"}, ["skx"] = {"seko padang"}, ["sky"] = {"sikaiana"}, ["skz"] = {"sekar"}, ["sla"] = {"slavic languages"}, ["slc"] = {"sáliba"}, ["sld"] = {"sissala"}, ["sle"] = {"sholaga"}, ["slf"] = {"swiss-italian sign language"}, ["slg"] = {"selungai murut"}, ["slh"] = {"southern puget sound salish"}, ["sli"] = {"lower silesian"}, ["slj"] = {"salumá"}, ["sll"] = {"salt-yui"}, ["slm"] = {"pangutaran sama"}, ["sln"] = {"salinan"}, ["slp"] = {"lamaholot"}, ["slq"] = {"salchuq"}, ["slr"] = {"salar"}, ["sls"] = {"singapore sign language"}, ["slt"] = {"sila"}, ["slu"] = {"selaru"}, ["slw"] = {"sialum"}, ["slx"] = {"salampasu"}, ["sly"] = {"selayar"}, ["slz"] = {"ma'ya"}, ["sma"] = {"sørsamisk"}, ["smb"] = {"simbari"}, ["smc"] = {"som"}, ["smd"] = {"sama"}, ["smf"] = {"auwe"}, ["smg"] = {"simbali"}, ["smh"] = {"samei"}, ["smi"] = {"samiske språk"}, ["smj"] = {"lulesamisk"}, ["smk"] = {"bolinao"}, ["sml"] = {"central sama"}, ["smm"] = {"musasa"}, ["smn"] = {"enaresamisk"}, ["smp"] = {"samaritan"}, ["smq"] = {"samo"}, ["smr"] = {"simeulue"}, ["sms"] = {"skoltesamisk"}, ["smt"] = {"simte"}, ["smu"] = {"somray"}, ["smv"] = {"samvedi"}, ["smw"] = {"sumbawa"}, ["smx"] = {"samba"}, ["smy"] = {"semnani"}, ["smz"] = {"simeku"}, ["snb"] = {"sebuyau"}, ["snc"] = {"sinaugoro"}, ["sne"] = {"bau bidayuh"}, ["snf"] = {"noon"}, ["sng"] = {"sanga (democratic republic of congo)"}, ["sni"] = {"sensi"}, ["snj"] = {"riverain sango"}, ["snk"] = {"soninke"}, ["snl"] = {"sangil"}, ["snm"] = {"southern ma'di"}, ["snn"] = {"siona"}, ["sno"] = {"snohomish"}, ["snp"] = {"siane"}, ["snq"] = {"sangu (gabon)"}, ["snr"] = {"sihan"}, ["sns"] = {"south west bay", "nahavaq"}, ["snu"] = {"senggi", "viid"}, ["snv"] = {"sa'ban"}, ["snw"] = {"selee"}, ["snx"] = {"sam"}, ["sny"] = {"saniyo-hiyewe"}, ["snz"] = {"kou"}, ["soa"] = {"thai song"}, ["sob"] = {"sobei"}, ["soc"] = {"so (democratic republic of congo)"}, ["sod"] = {"songoora"}, ["soe"] = {"songomeno"}, ["sog"] = {"sogdian"}, ["soh"] = {"aka"}, ["soi"] = {"sonha"}, ["soj"] = {"soi"}, ["sok"] = {"sokoro"}, ["sol"] = {"solos"}, ["son"] = {"songhai languages"}, ["soo"] = {"songo"}, ["sop"] = {"songe"}, ["soq"] = {"kanasi"}, ["sor"] = {"somrai"}, ["sos"] = {"seeku"}, ["sou"] = {"southern thai"}, ["sov"] = {"sonsorol"}, ["sow"] = {"sowanda"}, ["sox"] = {"swo"}, ["soy"] = {"miyobe"}, ["soz"] = {"temi"}, ["spb"] = {"sepa (indonesia)"}, ["spc"] = {"sapé"}, ["spd"] = {"saep"}, ["spe"] = {"sepa (papua new guinea)"}, ["spg"] = {"sian"}, ["spi"] = {"saponi"}, ["spk"] = {"sengo"}, ["spl"] = {"selepet"}, ["spm"] = {"akukem"}, ["spn"] = {"sanapaná"}, ["spo"] = {"spokane"}, ["spp"] = {"supyire senoufo"}, ["spq"] = {"loreto-ucayali spanish"}, ["spr"] = {"saparua"}, ["sps"] = {"saposa"}, ["spt"] = {"spiti bhoti"}, ["spu"] = {"sapuan"}, ["spv"] = {"sambalpuri", "kosli"}, ["spx"] = {"south picene"}, ["spy"] = {"sabaot"}, ["sqa"] = {"shama-sambuga"}, ["sqh"] = {"shau"}, ["sqj"] = {"albanian languages"}, ["sqk"] = {"albanian sign language"}, ["sqm"] = {"suma"}, ["sqn"] = {"susquehannock"}, ["sqo"] = {"sorkhei"}, ["sqq"] = {"sou"}, ["sqr"] = {"siculo arabic"}, ["sqs"] = {"sri lankan sign language"}, ["sqt"] = {"soqotri"}, ["squ"] = {"squamish"}, ["sra"] = {"saruga"}, ["srb"] = {"sora"}, ["src"] = {"logudorese sardinian"}, ["sre"] = {"sara"}, ["srf"] = {"nafi"}, ["srg"] = {"sulod"}, ["srh"] = {"sarikoli"}, ["sri"] = {"siriano"}, ["srk"] = {"serudung murut"}, ["srl"] = {"isirawa"}, ["srm"] = {"saramaccan"}, ["srn"] = {"sranan tongo"}, ["sro"] = {"campidanese sardinian"}, ["srq"] = {"sirionó"}, ["srr"] = {"serer"}, ["srs"] = {"sarsi"}, ["srt"] = {"sauri"}, ["sru"] = {"suruí"}, ["srv"] = {"southern sorsoganon"}, ["srw"] = {"serua"}, ["srx"] = {"sirmauri"}, ["sry"] = {"sera"}, ["srz"] = {"shahmirzadi"}, ["ssa"] = {"nilo-saharan languages"}, ["ssb"] = {"southern sama"}, ["ssc"] = {"suba-simbiti"}, ["ssd"] = {"siroi"}, ["sse"] = {"balangingi", "bangingih sama"}, ["ssf"] = {"thao"}, ["ssg"] = {"seimat"}, ["ssh"] = {"shihhi arabic"}, ["ssi"] = {"sansi"}, ["ssj"] = {"sausi"}, ["ssk"] = {"sunam"}, ["ssl"] = {"western sisaala"}, ["ssm"] = {"semnam"}, ["ssn"] = {"waata"}, ["sso"] = {"sissano"}, ["ssp"] = {"spanish sign language"}, ["ssq"] = {"so'a"}, ["ssr"] = {"swiss-french sign language"}, ["sss"] = {"sô"}, ["sst"] = {"sinasina"}, ["ssu"] = {"susuami"}, ["ssv"] = {"shark bay"}, ["ssx"] = {"samberigi"}, ["ssy"] = {"saho"}, ["ssz"] = {"sengseng"}, ["sta"] = {"settla"}, ["stb"] = {"northern subanen"}, ["std"] = {"sentinel"}, ["ste"] = {"liana-seti"}, ["stf"] = {"seta"}, ["stg"] = {"trieng"}, ["sth"] = {"shelta"}, ["sti"] = {"bulo stieng"}, ["stj"] = {"matya samo"}, ["stk"] = {"arammba"}, ["stl"] = {"stellingwerfs"}, ["stm"] = {"setaman"}, ["stn"] = {"owa"}, ["sto"] = {"stoney"}, ["stp"] = {"southeastern tepehuan"}, ["stq"] = {"saterfriesisch"}, ["str"] = {"straits salish"}, ["sts"] = {"shumashti"}, ["stt"] = {"budeh stieng"}, ["stu"] = {"samtao"}, ["stv"] = {"silt'e"}, ["stw"] = {"satawalese"}, ["sty"] = {"sibirtatarsk"}, ["sua"] = {"sulka"}, ["sub"] = {"suku"}, ["suc"] = {"western subanon"}, ["sue"] = {"suena"}, ["sug"] = {"suganga"}, ["sui"] = {"suki"}, ["suj"] = {"shubi"}, ["suk"] = {"sukuma"}, ["suq"] = {"suri"}, ["sur"] = {"mwaghavul"}, ["sus"] = {"susu"}, ["sut"] = {"subtiaba"}, ["suv"] = {"puroik"}, ["suw"] = {"sumbwa"}, ["sux"] = {"sumerian"}, ["suy"] = {"suyá"}, ["suz"] = {"sunwar"}, ["sva"] = {"svan"}, ["svb"] = {"ulau-suain"}, ["svc"] = {"vincentian creole english"}, ["sve"] = {"serili"}, ["svk"] = {"slovakian sign language"}, ["svm"] = {"slavomolisano"}, ["svs"] = {"savosavo"}, ["svx"] = {"skalvian"}, ["swb"] = {"maore comorian"}, ["swc"] = {"congo swahili"}, ["swf"] = {"sere"}, ["swg"] = {"swabian"}, ["swh"] = {"swahili", "kiswahili"}, ["swi"] = {"sui"}, ["swj"] = {"sira"}, ["swk"] = {"malawi sena"}, ["swl"] = {"swedish sign language"}, ["swm"] = {"samosa"}, ["swn"] = {"sawknah"}, ["swo"] = {"shanenawa"}, ["swp"] = {"suau"}, ["swq"] = {"sharwa"}, ["swr"] = {"saweru"}, ["sws"] = {"seluwasan"}, ["swt"] = {"sawila"}, ["swu"] = {"suwawa"}, ["swv"] = {"shekhawati"}, ["sww"] = {"sowa"}, ["swx"] = {"suruahá"}, ["swy"] = {"sarua"}, ["sxb"] = {"suba"}, ["sxc"] = {"sicanian"}, ["sxe"] = {"sighu"}, ["sxg"] = {"shuhi", "shixing"}, ["sxk"] = {"southern kalapuya"}, ["sxl"] = {"selian"}, ["sxm"] = {"samre"}, ["sxn"] = {"sangir"}, ["sxo"] = {"sorothaptic"}, ["sxr"] = {"saaroa"}, ["sxs"] = {"sasaru"}, ["sxu"] = {"upper saxon"}, ["sxw"] = {"saxwe gbe"}, ["sya"] = {"siang"}, ["syb"] = {"central subanen"}, ["syc"] = {"klassisk gammalsyrisk"}, ["syd"] = {"samoyediske språk"}, ["syi"] = {"seki"}, ["syk"] = {"sukur"}, ["syl"] = {"sylheti"}, ["sym"] = {"maya samo"}, ["syn"] = {"senaya"}, ["syo"] = {"suoy"}, ["syr"] = {"gammalsyrisk"}, ["sys"] = {"sinyar"}, ["syw"] = {"kagate"}, ["syx"] = {"samay"}, ["syy"] = {"al-sayyid bedouin sign language"}, ["sza"] = {"semelai"}, ["szb"] = {"ngalum"}, ["szc"] = {"semaq beri"}, ["szd"] = {"seru"}, ["sze"] = {"seze"}, ["szg"] = {"sengele"}, ["szl"] = {"silesian"}, ["szn"] = {"sula"}, ["szp"] = {"suabo"}, ["szs"] = {"solomon islands sign language"}, ["szv"] = {"isu (fako division)"}, ["szw"] = {"sawai"}, ["szy"] = {"sakizaya"}, ["taa"] = {"lower tanana"}, ["tab"] = {"tabassaran"}, ["tac"] = {"lowland tarahumara"}, ["tad"] = {"tause"}, ["tae"] = {"tariana"}, ["taf"] = {"tapirapé"}, ["tag"] = {"tagoi"}, ["tai"] = {"tai languages"}, ["taj"] = {"eastern tamang"}, ["tak"] = {"tala"}, ["tal"] = {"tal"}, ["tan"] = {"tangale"}, ["tao"] = {"yami"}, ["tap"] = {"taabwa"}, ["taq"] = {"tamasheq"}, ["tar"] = {"central tarahumara"}, ["tas"] = {"tay boi"}, ["tau"] = {"upper tanana"}, ["tav"] = {"tatuyo"}, ["taw"] = {"tai"}, ["tax"] = {"tamki"}, ["tay"] = {"atayal"}, ["taz"] = {"tocho"}, ["tba"] = {"aikanã"}, ["tbc"] = {"takia"}, ["tbd"] = {"kaki ae"}, ["tbe"] = {"tanimbili"}, ["tbf"] = {"mandara"}, ["tbg"] = {"north tairora"}, ["tbh"] = {"dharawal", "thurawal"}, ["tbi"] = {"gaam"}, ["tbj"] = {"tiang"}, ["tbk"] = {"calamian tagbanwa"}, ["tbl"] = {"tboli"}, ["tbm"] = {"tagbu"}, ["tbn"] = {"barro negro tunebo"}, ["tbo"] = {"tawala"}, ["tbp"] = {"taworta", "diebroud"}, ["tbq"] = {"tibeto-burman languages"}, ["tbr"] = {"tumtum"}, ["tbs"] = {"tanguat"}, ["tbt"] = {"tembo (kitembo)"}, ["tbu"] = {"tubar"}, ["tbv"] = {"tobo"}, ["tbw"] = {"tagbanwa"}, ["tbx"] = {"kapin"}, ["tby"] = {"tabaru"}, ["tbz"] = {"ditammari"}, ["tca"] = {"ticuna"}, ["tcb"] = {"tanacross"}, ["tcc"] = {"datooga"}, ["tcd"] = {"tafi"}, ["tce"] = {"southern tutchone"}, ["tcf"] = {"malinaltepec me'phaa", "malinaltepec tlapanec"}, ["tcg"] = {"tamagario"}, ["tch"] = {"turks and caicos creole english"}, ["tci"] = {"wára"}, ["tck"] = {"tchitchege"}, ["tcl"] = {"taman (myanmar)"}, ["tcm"] = {"tanahmerah"}, ["tcn"] = {"tichurong"}, ["tco"] = {"taungyo"}, ["tcp"] = {"tawr chin"}, ["tcq"] = {"kaiy"}, ["tcs"] = {"torres strait creole", "yumplatok"}, ["tct"] = {"t'en"}, ["tcu"] = {"southeastern tarahumara"}, ["tcw"] = {"tecpatlán totonac"}, ["tcx"] = {"toda"}, ["tcy"] = {"tulu"}, ["tcz"] = {"thado chin"}, ["tda"] = {"tagdal"}, ["tdb"] = {"panchpargania"}, ["tdc"] = {"emberá-tadó"}, ["tdd"] = {"tai nüa"}, ["tde"] = {"tiranige diga dogon"}, ["tdf"] = {"talieng"}, ["tdg"] = {"western tamang"}, ["tdh"] = {"thulung"}, ["tdi"] = {"tomadino"}, ["tdj"] = {"tajio"}, ["tdk"] = {"tambas"}, ["tdl"] = {"sur"}, ["tdm"] = {"taruma"}, ["tdn"] = {"tondano"}, ["tdo"] = {"teme"}, ["tdq"] = {"tita"}, ["tdr"] = {"todrah"}, ["tds"] = {"doutai"}, ["tdt"] = {"tetun dili"}, ["tdv"] = {"toro"}, ["tdx"] = {"tandroy-mahafaly malagasy"}, ["tdy"] = {"tadyawan"}, ["tea"] = {"temiar"}, ["teb"] = {"tetete"}, ["tec"] = {"terik"}, ["ted"] = {"tepo krumen"}, ["tee"] = {"huehuetla tepehua"}, ["tef"] = {"teressa"}, ["teg"] = {"teke-tege"}, ["teh"] = {"tehuelche"}, ["tei"] = {"torricelli"}, ["tek"] = {"ibali teke"}, ["tem"] = {"timne"}, ["ten"] = {"tama (colombia)"}, ["teo"] = {"teso"}, ["tep"] = {"tepecano"}, ["teq"] = {"temein"}, ["ter"] = {"tereno"}, ["tes"] = {"tengger"}, ["tet"] = {"tetum"}, ["teu"] = {"soo"}, ["tev"] = {"teor"}, ["tew"] = {"tewa (usa)"}, ["tex"] = {"tennet"}, ["tey"] = {"tulishi"}, ["tez"] = {"tetserret"}, ["tfi"] = {"tofin gbe"}, ["tfn"] = {"tanaina"}, ["tfo"] = {"tefaro"}, ["tfr"] = {"teribe"}, ["tft"] = {"ternate"}, ["tga"] = {"sagalla"}, ["tgb"] = {"tobilung"}, ["tgc"] = {"tigak"}, ["tgd"] = {"ciwogai"}, ["tge"] = {"eastern gorkha tamang"}, ["tgf"] = {"chalikha"}, ["tgh"] = {"tobagonian creole english"}, ["tgi"] = {"lawunuia"}, ["tgj"] = {"tagin"}, ["tgn"] = {"tandaganon"}, ["tgo"] = {"sudest"}, ["tgp"] = {"tangoa"}, ["tgq"] = {"tring"}, ["tgr"] = {"tareng"}, ["tgs"] = {"nume"}, ["tgt"] = {"central tagbanwa"}, ["tgu"] = {"tanggu"}, ["tgv"] = {"tingui-boto"}, ["tgw"] = {"tagwana senoufo"}, ["tgx"] = {"tagish"}, ["tgy"] = {"togoyo"}, ["tgz"] = {"tagalaka"}, ["thd"] = {"kuuk thaayorre", "thayore"}, ["the"] = {"chitwania tharu"}, ["thf"] = {"thangmi"}, ["thh"] = {"northern tarahumara"}, ["thi"] = {"tai long"}, ["thk"] = {"tharaka", "kitharaka"}, ["thl"] = {"dangaura tharu"}, ["thm"] = {"aheu"}, ["thn"] = {"thachanadan"}, ["thp"] = {"thompson"}, ["thq"] = {"kochila tharu"}, ["thr"] = {"rana tharu"}, ["ths"] = {"thakali"}, ["tht"] = {"tahltan"}, ["thu"] = {"thuri"}, ["thv"] = {"tahaggart tamahaq"}, ["thy"] = {"tha"}, ["thz"] = {"tayart tamajeq"}, ["tia"] = {"tidikelt tamazight"}, ["tic"] = {"tira"}, ["tif"] = {"tifal"}, ["tig"] = {"tigre"}, ["tih"] = {"timugon murut"}, ["tii"] = {"tiene"}, ["tij"] = {"tilung"}, ["tik"] = {"tikar"}, ["til"] = {"tillamook"}, ["tim"] = {"timbe"}, ["tin"] = {"tindi"}, ["tio"] = {"teop"}, ["tip"] = {"trimuris"}, ["tiq"] = {"tiéfo"}, ["tis"] = {"masadiit itneg"}, ["tit"] = {"tinigua"}, ["tiu"] = {"adasen"}, ["tiv"] = {"tiv"}, ["tiw"] = {"tiwi"}, ["tix"] = {"southern tiwa"}, ["tiy"] = {"tiruray"}, ["tiz"] = {"tai hongjin"}, ["tja"] = {"tajuasohn"}, ["tjg"] = {"tunjung"}, ["tji"] = {"northern tujia"}, ["tjj"] = {"tjungundji"}, ["tjl"] = {"tai laing"}, ["tjm"] = {"timucua"}, ["tjn"] = {"tonjon"}, ["tjo"] = {"temacine tamazight"}, ["tjp"] = {"tjupany"}, ["tjs"] = {"southern tujia"}, ["tju"] = {"tjurruru"}, ["tjw"] = {"djabwurrung"}, ["tka"] = {"truká"}, ["tkb"] = {"buksa"}, ["tkd"] = {"tukudede"}, ["tke"] = {"takwane"}, ["tkf"] = {"tukumanféd"}, ["tkg"] = {"tesaka malagasy"}, ["tkl"] = {"tokelau"}, ["tkm"] = {"takelma"}, ["tkn"] = {"toku-no-shima"}, ["tkp"] = {"tikopia"}, ["tkq"] = {"tee"}, ["tkr"] = {"tsakhur"}, ["tks"] = {"takestani"}, ["tkt"] = {"kathoriya tharu"}, ["tku"] = {"upper necaxa totonac"}, ["tkv"] = {"mur pano"}, ["tkw"] = {"teanu"}, ["tkx"] = {"tangko"}, ["tkz"] = {"takua"}, ["tla"] = {"southwestern tepehuan"}, ["tlb"] = {"tobelo"}, ["tlc"] = {"yecuatla totonac"}, ["tld"] = {"talaud"}, ["tlf"] = {"telefol"}, ["tlg"] = {"tofanma"}, ["tlh"] = {"klingon", "tlhingan hol"}, ["tli"] = {"tlingit"}, ["tlj"] = {"talinga-bwisi"}, ["tlk"] = {"taloki"}, ["tll"] = {"tetela"}, ["tlm"] = {"tolomako"}, ["tln"] = {"talondo'"}, ["tlo"] = {"talodi"}, ["tlp"] = {"filomena mata-coahuitlán totonac"}, ["tlq"] = {"tai loi"}, ["tlr"] = {"talise"}, ["tls"] = {"tambotalo"}, ["tlt"] = {"sou nama", "teluti"}, ["tlu"] = {"tulehu"}, ["tlv"] = {"taliabu"}, ["tlx"] = {"khehek"}, ["tly"] = {"talysh"}, ["tma"] = {"tama (chad)"}, ["tmb"] = {"katbol", "avava"}, ["tmc"] = {"tumak"}, ["tmd"] = {"haruai"}, ["tme"] = {"tremembé"}, ["tmf"] = {"toba-maskoy"}, ["tmg"] = {"ternateño"}, ["tmh"] = {"tamashek"}, ["tmi"] = {"tutuba"}, ["tmj"] = {"samarokena"}, ["tmk"] = {"northwestern tamang"}, ["tml"] = {"tamnim citak"}, ["tmm"] = {"tai thanh"}, ["tmn"] = {"taman (indonesia)"}, ["tmo"] = {"temoq"}, ["tmq"] = {"tumleo"}, ["tmr"] = {"jewish babylonian aramaic (ca. 200-1200 ce)"}, ["tms"] = {"tima"}, ["tmt"] = {"tasmate"}, ["tmu"] = {"iau"}, ["tmv"] = {"tembo (motembo)"}, ["tmw"] = {"temuan"}, ["tmy"] = {"tami"}, ["tmz"] = {"tamanaku"}, ["tna"] = {"tacana"}, ["tnb"] = {"western tunebo"}, ["tnc"] = {"tanimuca-retuarã"}, ["tnd"] = {"angosturas tunebo"}, ["tng"] = {"tobanga"}, ["tnh"] = {"maiani"}, ["tni"] = {"tandia"}, ["tnk"] = {"kwamera"}, ["tnl"] = {"lenakel"}, ["tnm"] = {"tabla"}, ["tnn"] = {"north tanna"}, ["tno"] = {"toromono"}, ["tnp"] = {"whitesands"}, ["tnq"] = {"taino"}, ["tnr"] = {"ménik"}, ["tns"] = {"tenis"}, ["tnt"] = {"tontemboan"}, ["tnu"] = {"tay khang"}, ["tnv"] = {"tangchangya"}, ["tnw"] = {"tonsawang"}, ["tnx"] = {"tanema"}, ["tny"] = {"tongwe"}, ["tnz"] = {"ten'edn"}, ["tob"] = {"toba"}, ["toc"] = {"coyutla totonac"}, ["tod"] = {"toma"}, ["tof"] = {"gizrra"}, ["tog"] = {"tonga (nyasa)"}, ["toh"] = {"gitonga"}, ["toi"] = {"tonga (zambia)"}, ["toj"] = {"tojolabal"}, ["tol"] = {"tolowa"}, ["tom"] = {"tombulu"}, ["too"] = {"xicotepec de juárez totonac"}, ["top"] = {"papantla totonac"}, ["toq"] = {"toposa"}, ["tor"] = {"togbo-vara banda"}, ["tos"] = {"highland totonac"}, ["tou"] = {"tho"}, ["tov"] = {"upper taromi"}, ["tow"] = {"jemez"}, ["tox"] = {"tobian"}, ["toy"] = {"topoiyo"}, ["toz"] = {"to"}, ["tpa"] = {"taupota"}, ["tpc"] = {"azoyú me'phaa", "azoyú tlapanec"}, ["tpe"] = {"tippera"}, ["tpf"] = {"tarpia"}, ["tpg"] = {"kula"}, ["tpi"] = {"tok pisin"}, ["tpj"] = {"tapieté"}, ["tpk"] = {"tupinikin"}, ["tpl"] = {"tlacoapa me'phaa", "tlacoapa tlapanec"}, ["tpm"] = {"tampulma"}, ["tpn"] = {"tupinambá"}, ["tpo"] = {"tai pao"}, ["tpp"] = {"pisaflores tepehua"}, ["tpq"] = {"tukpa"}, ["tpr"] = {"tuparí"}, ["tpt"] = {"tlachichilco tepehua"}, ["tpu"] = {"tampuan"}, ["tpv"] = {"tanapag"}, ["tpw"] = {"tupí"}, ["tpx"] = {"acatepec me'phaa", "acatepec tlapanec"}, ["tpy"] = {"trumai"}, ["tpz"] = {"tinputz"}, ["tqb"] = {"tembé"}, ["tql"] = {"lehali"}, ["tqm"] = {"turumsa"}, ["tqn"] = {"tenino"}, ["tqo"] = {"toaripi"}, ["tqp"] = {"tomoip"}, ["tqq"] = {"tunni"}, ["tqr"] = {"torona"}, ["tqt"] = {"western totonac"}, ["tqu"] = {"touo"}, ["tqw"] = {"tonkawa"}, ["tra"] = {"tirahi"}, ["trb"] = {"terebu"}, ["trc"] = {"copala triqui"}, ["trd"] = {"turi"}, ["tre"] = {"east tarangan"}, ["trf"] = {"trinidadian creole english"}, ["trg"] = {"lishán didán"}, ["trh"] = {"turaka"}, ["tri"] = {"trió"}, ["trj"] = {"toram"}, ["trk"] = {"turkic languages"}, ["trl"] = {"traveller scottish"}, ["trm"] = {"tregami"}, ["trn"] = {"trinitario"}, ["tro"] = {"tarao naga"}, ["trp"] = {"kok borok"}, ["trq"] = {"san martín itunyoso triqui"}, ["trr"] = {"taushiro"}, ["trs"] = {"chicahuaxtla triqui"}, ["trt"] = {"tunggare"}, ["tru"] = {"turoyo", "surayt"}, ["trv"] = {"taroko"}, ["trw"] = {"torwali"}, ["trx"] = {"tringgus-sembaan bidayuh"}, ["try"] = {"turung"}, ["trz"] = {"torá"}, ["tsa"] = {"tsaangi"}, ["tsb"] = {"tsamai"}, ["tsc"] = {"tswa"}, ["tsd"] = {"tsakonian"}, ["tse"] = {"tunisian sign language"}, ["tsg"] = {"tausug"}, ["tsh"] = {"tsuvan"}, ["tsi"] = {"tsimshian"}, ["tsj"] = {"tshangla"}, ["tsk"] = {"tseku"}, ["tsl"] = {"ts'ün-lao"}, ["tsm"] = {"turkish sign language", "türk İşaret dili"}, ["tsp"] = {"northern toussian"}, ["tsq"] = {"thai sign language"}, ["tsr"] = {"akei"}, ["tss"] = {"taiwan sign language"}, ["tst"] = {"tondi songway kiini"}, ["tsu"] = {"tsou"}, ["tsv"] = {"tsogo"}, ["tsw"] = {"tsishingini"}, ["tsx"] = {"mubami"}, ["tsy"] = {"tebul sign language"}, ["tsz"] = {"purepecha"}, ["tta"] = {"tutelo"}, ["ttb"] = {"gaa"}, ["ttc"] = {"tektiteko"}, ["ttd"] = {"tauade"}, ["tte"] = {"bwanabwana"}, ["ttf"] = {"tuotomb"}, ["ttg"] = {"tutong"}, ["tth"] = {"upper ta'oih"}, ["tti"] = {"tobati"}, ["ttj"] = {"tooro"}, ["ttk"] = {"totoro"}, ["ttl"] = {"totela"}, ["ttm"] = {"northern tutchone"}, ["ttn"] = {"towei"}, ["tto"] = {"lower ta'oih"}, ["ttp"] = {"tombelala"}, ["ttq"] = {"tawallammat tamajaq"}, ["ttr"] = {"tera"}, ["tts"] = {"northeastern thai"}, ["ttt"] = {"muslim tat"}, ["ttu"] = {"torau"}, ["ttv"] = {"titan"}, ["ttw"] = {"long wat"}, ["tty"] = {"sikaritai"}, ["ttz"] = {"tsum"}, ["tua"] = {"wiarumus"}, ["tub"] = {"tübatulabal"}, ["tuc"] = {"mutu"}, ["tud"] = {"tuxá"}, ["tue"] = {"tuyuca"}, ["tuf"] = {"central tunebo"}, ["tug"] = {"tunia"}, ["tuh"] = {"taulil"}, ["tui"] = {"tupuri"}, ["tuj"] = {"tugutil"}, ["tul"] = {"tula"}, ["tum"] = {"tumbuka"}, ["tun"] = {"tunica"}, ["tuo"] = {"tucano"}, ["tup"] = {"tupi languages"}, ["tuq"] = {"tedaga"}, ["tus"] = {"tuscarora"}, ["tut"] = {"altaic languages"}, ["tuu"] = {"tututni"}, ["tuv"] = {"turkana"}, ["tuw"] = {"tungus languages"}, ["tux"] = {"tuxináwa"}, ["tuy"] = {"tugen"}, ["tuz"] = {"turka"}, ["tva"] = {"vaghua"}, ["tvd"] = {"tsuvadi"}, ["tve"] = {"te'un"}, ["tvk"] = {"southeast ambrym"}, ["tvl"] = {"tuvalu"}, ["tvm"] = {"tela-masbuar"}, ["tvn"] = {"tavoyan"}, ["tvo"] = {"tidore"}, ["tvs"] = {"taveta"}, ["tvt"] = {"tutsa naga"}, ["tvu"] = {"tunen"}, ["tvw"] = {"sedoa"}, ["tvx"] = {"taivoan"}, ["tvy"] = {"timor pidgin"}, ["twa"] = {"twana"}, ["twb"] = {"western tawbuid"}, ["twc"] = {"teshenawa"}, ["twd"] = {"twents"}, ["twe"] = {"tewa (indonesia)"}, ["twf"] = {"northern tiwa"}, ["twg"] = {"tereweng"}, ["twh"] = {"tai dón"}, ["twl"] = {"tawara"}, ["twm"] = {"tawang monpa"}, ["twn"] = {"twendi"}, ["two"] = {"tswapong"}, ["twp"] = {"ere"}, ["twq"] = {"tasawaq"}, ["twr"] = {"southwestern tarahumara"}, ["twt"] = {"turiwára"}, ["twu"] = {"termanu"}, ["tww"] = {"tuwari"}, ["twx"] = {"tewe"}, ["twy"] = {"tawoyan"}, ["txa"] = {"tombonuo"}, ["txb"] = {"tokharian b"}, ["txc"] = {"tsetsaut"}, ["txe"] = {"totoli"}, ["txg"] = {"tangut"}, ["txh"] = {"thracian"}, ["txi"] = {"ikpeng"}, ["txj"] = {"tarjumo"}, ["txm"] = {"tomini"}, ["txn"] = {"west tarangan"}, ["txo"] = {"toto"}, ["txq"] = {"tii"}, ["txr"] = {"tartessian"}, ["txs"] = {"tonsea"}, ["txt"] = {"citak"}, ["txu"] = {"kayapó"}, ["txx"] = {"tatana"}, ["txy"] = {"tanosy malagasy"}, ["tya"] = {"tauya"}, ["tye"] = {"kyanga"}, ["tyh"] = {"o'du"}, ["tyi"] = {"teke-tsaayi"}, ["tyj"] = {"tai do", "tai yo"}, ["tyl"] = {"thu lao"}, ["tyn"] = {"kombai"}, ["typ"] = {"thaypan"}, ["tyr"] = {"tai daeng"}, ["tys"] = {"tày sa pa"}, ["tyt"] = {"tày tac"}, ["tyu"] = {"kua"}, ["tyv"] = {"tuvinian"}, ["tyx"] = {"teke-tyee"}, ["tyz"] = {"tày"}, ["tza"] = {"tanzanian sign language"}, ["tzh"] = {"tzeltal"}, ["tzj"] = {"tz'utujil"}, ["tzl"] = {"talossan"}, ["tzm"] = {"central atlas tamazight"}, ["tzn"] = {"tugun"}, ["tzo"] = {"tzotzil"}, ["tzx"] = {"tabriak"}, ["uam"] = {"uamué"}, ["uan"] = {"kuan"}, ["uar"] = {"tairuma"}, ["uba"] = {"ubang"}, ["ubi"] = {"ubi"}, ["ubl"] = {"buhi'non bikol"}, ["ubr"] = {"ubir"}, ["ubu"] = {"umbu-ungu"}, ["uby"] = {"ubykh"}, ["uda"] = {"uda"}, ["ude"] = {"udihe"}, ["udg"] = {"muduga"}, ["udi"] = {"udi"}, ["udj"] = {"ujir"}, ["udl"] = {"wuzlam"}, ["udm"] = {"udmurt"}, ["udu"] = {"uduk"}, ["ues"] = {"kioko"}, ["ufi"] = {"ufim"}, ["uga"] = {"ugaritic"}, ["ugb"] = {"kuku-ugbanh"}, ["uge"] = {"ughele"}, ["ugn"] = {"ugandan sign language"}, ["ugo"] = {"ugong"}, ["ugy"] = {"uruguayan sign language"}, ["uha"] = {"uhami"}, ["uhn"] = {"damal"}, ["uis"] = {"uisai"}, ["uiv"] = {"iyive"}, ["uji"] = {"tanjijili"}, ["uka"] = {"kaburi"}, ["ukg"] = {"ukuriguma"}, ["ukh"] = {"ukhwejo"}, ["uki"] = {"kui (india)"}, ["ukk"] = {"muak sa-aak"}, ["ukl"] = {"ukrainian sign language"}, ["ukp"] = {"ukpe-bayobiri"}, ["ukq"] = {"ukwa"}, ["uks"] = {"urubú-kaapor sign language", "kaapor sign language"}, ["uku"] = {"ukue"}, ["ukv"] = {"kuku"}, ["ukw"] = {"ukwuani-aboh-ndoni"}, ["uky"] = {"kuuk-yak"}, ["ula"] = {"fungwa"}, ["ulb"] = {"ulukwumi"}, ["ulc"] = {"ulch"}, ["ule"] = {"lule"}, ["ulf"] = {"usku", "afra"}, ["uli"] = {"ulithian"}, ["ulk"] = {"meriam mir"}, ["ull"] = {"ullatan"}, ["ulm"] = {"ulumanda'"}, ["uln"] = {"unserdeutsch"}, ["ulu"] = {"uma' lung"}, ["ulw"] = {"ulwa"}, ["uma"] = {"umatilla"}, ["umb"] = {"umbundu"}, ["umc"] = {"marrucinian"}, ["umd"] = {"umbindhamu"}, ["umg"] = {"morrobalama", "umbuygamu"}, ["umi"] = {"ukit"}, ["umm"] = {"umon"}, ["umn"] = {"makyan naga"}, ["umo"] = {"umotína"}, ["ump"] = {"umpila"}, ["umr"] = {"umbugarla"}, ["ums"] = {"pendau"}, ["umu"] = {"munsee"}, ["una"] = {"north watut"}, ["und"] = {"undetermined"}, ["une"] = {"uneme"}, ["ung"] = {"ngarinyin"}, ["unk"] = {"enawené-nawé"}, ["unm"] = {"unami"}, ["unn"] = {"kurnai"}, ["unr"] = {"mundari"}, ["unu"] = {"unubahe"}, ["unx"] = {"munda"}, ["unz"] = {"unde kaili"}, ["upi"] = {"umeda"}, ["upv"] = {"uripiv-wala-rano-atchin"}, ["ura"] = {"urarina"}, ["urb"] = {"urubú-kaapor", "kaapor"}, ["urc"] = {"urningangg"}, ["ure"] = {"uru"}, ["urf"] = {"uradhi"}, ["urg"] = {"urigina"}, ["urh"] = {"urhobo"}, ["uri"] = {"urim"}, ["urj"] = {"uralic languages"}, ["urk"] = {"urak lawoi'"}, ["url"] = {"urali"}, ["urm"] = {"urapmin"}, ["urn"] = {"uruangnirin"}, ["uro"] = {"ura (papua new guinea)"}, ["urp"] = {"uru-pa-in"}, ["urr"] = {"lehalurup", "löyöp"}, ["urt"] = {"urat"}, ["uru"] = {"urumi"}, ["urv"] = {"uruava"}, ["urw"] = {"sop"}, ["urx"] = {"urimo"}, ["ury"] = {"orya"}, ["urz"] = {"uru-eu-wau-wau"}, ["usa"] = {"usarufa"}, ["ush"] = {"ushojo"}, ["usi"] = {"usui"}, ["usk"] = {"usaghade"}, ["usp"] = {"uspanteco"}, ["uss"] = {"us-saare"}, ["usu"] = {"uya"}, ["uta"] = {"otank"}, ["ute"] = {"ute-southern paiute"}, ["uth"] = {"ut-hun"}, ["utp"] = {"amba (solomon islands)"}, ["utr"] = {"etulo"}, ["utu"] = {"utu"}, ["uum"] = {"urum"}, ["uun"] = {"kulon-pazeh"}, ["uur"] = {"ura (vanuatu)"}, ["uuu"] = {"u"}, ["uve"] = {"west uvean", "fagauvea"}, ["uvh"] = {"uri"}, ["uvl"] = {"lote"}, ["uwa"] = {"kuku-uwanh"}, ["uya"] = {"doko-uyanga"}, ["uzn"] = {"northern uzbek"}, ["uzs"] = {"southern uzbek"}, ["vaa"] = {"vaagri booli"}, ["vae"] = {"vale"}, ["vaf"] = {"vafsi"}, ["vag"] = {"vagla"}, ["vah"] = {"varhadi-nagpuri"}, ["vai"] = {"vai"}, ["vaj"] = {"sekele", "northwestern ǃkung", "vasekele"}, ["val"] = {"vehes"}, ["vam"] = {"vanimo"}, ["van"] = {"valman"}, ["vao"] = {"vao"}, ["vap"] = {"vaiphei"}, ["var"] = {"huarijio"}, ["vas"] = {"vasavi"}, ["vau"] = {"vanuma"}, ["vav"] = {"varli"}, ["vay"] = {"wayu"}, ["vbb"] = {"southeast babar"}, ["vbk"] = {"southwestern bontok"}, ["vec"] = {"venetian"}, ["ved"] = {"veddah"}, ["vel"] = {"veluws"}, ["vem"] = {"vemgo-mabas"}, ["veo"] = {"ventureño"}, ["vep"] = {"veps"}, ["ver"] = {"mom jango"}, ["vgr"] = {"vaghri"}, ["vgt"] = {"vlaamse gebarentaal", "flemish sign language"}, ["vic"] = {"virgin islands creole english"}, ["vid"] = {"vidunda"}, ["vif"] = {"vili"}, ["vig"] = {"viemo"}, ["vil"] = {"vilela"}, ["vin"] = {"vinza"}, ["vis"] = {"vishavan"}, ["vit"] = {"viti"}, ["viv"] = {"iduna"}, ["vka"] = {"kariyarra"}, ["vki"] = {"ija-zuba"}, ["vkj"] = {"kujarge"}, ["vkk"] = {"kaur"}, ["vkl"] = {"kulisusu"}, ["vkm"] = {"kamakan"}, ["vko"] = {"kodeoha"}, ["vkp"] = {"korlai creole portuguese"}, ["vkt"] = {"tenggarong kutai malay"}, ["vku"] = {"kurrama"}, ["vlp"] = {"valpei"}, ["vls"] = {"vlaams"}, ["vma"] = {"martuyhunira"}, ["vmb"] = {"barbaram"}, ["vmc"] = {"juxtlahuaca mixtec"}, ["vmd"] = {"mudu koraga"}, ["vme"] = {"east masela"}, ["vmf"] = {"mainfränkisch"}, ["vmg"] = {"lungalunga"}, ["vmh"] = {"maraghei"}, ["vmi"] = {"miwa"}, ["vmj"] = {"ixtayutla mixtec"}, ["vmk"] = {"makhuwa-shirima"}, ["vml"] = {"malgana"}, ["vmm"] = {"mitlatongo mixtec"}, ["vmp"] = {"soyaltepec mazatec"}, ["vmq"] = {"soyaltepec mixtec"}, ["vmr"] = {"marenje"}, ["vms"] = {"moksela"}, ["vmu"] = {"muluridyi"}, ["vmv"] = {"valley maidu"}, ["vmw"] = {"makhuwa"}, ["vmx"] = {"tamazola mixtec"}, ["vmy"] = {"ayautla mazatec"}, ["vmz"] = {"mazatlán mazatec"}, ["vnk"] = {"vano", "lovono"}, ["vnm"] = {"vinmavis", "neve'ei"}, ["vnp"] = {"vunapu"}, ["vor"] = {"voro"}, ["vot"] = {"votic"}, ["vra"] = {"vera'a"}, ["vro"] = {"võro"}, ["vrs"] = {"varisi"}, ["vrt"] = {"burmbar", "banam bay"}, ["vsi"] = {"moldova sign language"}, ["vsl"] = {"venezuelan sign language"}, ["vsv"] = {"valencian sign language", "llengua de signes valenciana"}, ["vto"] = {"vitou"}, ["vum"] = {"vumbu"}, ["vun"] = {"vunjo"}, ["vut"] = {"vute"}, ["vwa"] = {"awa (china)"}, ["waa"] = {"walla walla"}, ["wab"] = {"wab"}, ["wac"] = {"wasco-wishram"}, ["wad"] = {"wandamen"}, ["wae"] = {"walser"}, ["waf"] = {"wakoná"}, ["wag"] = {"wa'ema"}, ["wah"] = {"watubela"}, ["wai"] = {"wares"}, ["waj"] = {"waffa"}, ["wak"] = {"wakashan languages"}, ["wal"] = {"wolaytta", "wolaitta"}, ["wam"] = {"wampanoag"}, ["wan"] = {"wan"}, ["wao"] = {"wappo"}, ["wap"] = {"wapishana"}, ["waq"] = {"wagiman"}, ["war"] = {"waray (philippines)"}, ["was"] = {"washo"}, ["wat"] = {"kaninuwa"}, ["wau"] = {"waurá"}, ["wav"] = {"waka"}, ["waw"] = {"waiwai"}, ["wax"] = {"watam", "marangis"}, ["way"] = {"wayana"}, ["waz"] = {"wampur"}, ["wba"] = {"warao"}, ["wbb"] = {"wabo"}, ["wbe"] = {"waritai"}, ["wbf"] = {"wara"}, ["wbh"] = {"wanda"}, ["wbi"] = {"vwanji"}, ["wbj"] = {"alagwa"}, ["wbk"] = {"waigali"}, ["wbl"] = {"wakhi"}, ["wbm"] = {"wa"}, ["wbp"] = {"warlpiri"}, ["wbq"] = {"waddar"}, ["wbr"] = {"wagdi"}, ["wbs"] = {"west bengal sign language"}, ["wbt"] = {"warnman"}, ["wbv"] = {"wajarri"}, ["wbw"] = {"woi"}, ["wca"] = {"yanomámi"}, ["wci"] = {"waci gbe"}, ["wdd"] = {"wandji"}, ["wdg"] = {"wadaginam"}, ["wdj"] = {"wadjiginy"}, ["wdk"] = {"wadikali"}, ["wdu"] = {"wadjigu"}, ["wdy"] = {"wadjabangayi"}, ["wea"] = {"wewaw"}, ["wec"] = {"wè western"}, ["wed"] = {"wedau"}, ["weg"] = {"wergaia"}, ["weh"] = {"weh"}, ["wei"] = {"kiunum"}, ["wem"] = {"weme gbe"}, ["wen"] = {"sorbian languages"}, ["weo"] = {"wemale"}, ["wep"] = {"westphalien"}, ["wer"] = {"weri"}, ["wes"] = {"cameroon pidgin"}, ["wet"] = {"perai"}, ["weu"] = {"rawngtu chin"}, ["wew"] = {"wejewa"}, ["wfg"] = {"yafi", "zorop"}, ["wga"] = {"wagaya"}, ["wgb"] = {"wagawaga"}, ["wgg"] = {"wangkangurru", "wangganguru"}, ["wgi"] = {"wahgi"}, ["wgo"] = {"waigeo"}, ["wgu"] = {"wirangu"}, ["wgy"] = {"warrgamay"}, ["wha"] = {"sou upaa", "manusela"}, ["whg"] = {"north wahgi"}, ["whk"] = {"wahau kenyah"}, ["whu"] = {"wahau kayan"}, ["wib"] = {"southern toussian"}, ["wic"] = {"wichita"}, ["wie"] = {"wik-epa"}, ["wif"] = {"wik-keyangan"}, ["wig"] = {"wik ngathan"}, ["wih"] = {"wik-me'anha"}, ["wii"] = {"minidien"}, ["wij"] = {"wik-iiyanh"}, ["wik"] = {"wikalkan"}, ["wil"] = {"wilawila"}, ["wim"] = {"wik-mungkan"}, ["win"] = {"ho-chunk"}, ["wir"] = {"wiraféd"}, ["wiu"] = {"wiru"}, ["wiv"] = {"vitu"}, ["wiy"] = {"wiyot"}, ["wja"] = {"waja"}, ["wji"] = {"warji"}, ["wka"] = {"kw'adza"}, ["wkb"] = {"kumbaran"}, ["wkd"] = {"wakde", "mo"}, ["wkl"] = {"kalanadi"}, ["wkr"] = {"keerray-woorroong"}, ["wku"] = {"kunduvadi"}, ["wkw"] = {"wakawaka"}, ["wky"] = {"wangkayutyuru"}, ["wla"] = {"walio"}, ["wlc"] = {"mwali comorian"}, ["wle"] = {"wolane"}, ["wlg"] = {"kunbarlang"}, ["wlh"] = {"welaun"}, ["wli"] = {"waioli"}, ["wlk"] = {"wailaki"}, ["wll"] = {"wali (sudan)"}, ["wlm"] = {"middle welsh"}, ["wlo"] = {"wolio"}, ["wlr"] = {"wailapa"}, ["wls"] = {"wallisian"}, ["wlu"] = {"wuliwuli"}, ["wlv"] = {"wichí lhamtés vejoz"}, ["wlw"] = {"walak"}, ["wlx"] = {"wali (ghana)"}, ["wly"] = {"waling"}, ["wma"] = {"mawa (nigeria)"}, ["wmb"] = {"wambaya"}, ["wmc"] = {"wamas"}, ["wmd"] = {"mamaindé"}, ["wme"] = {"wambule"}, ["wmh"] = {"waima'a"}, ["wmi"] = {"wamin"}, ["wmm"] = {"maiwa (indonesia)"}, ["wmn"] = {"waamwang"}, ["wmo"] = {"wom (papua new guinea)"}, ["wms"] = {"wambon"}, ["wmt"] = {"walmajarri"}, ["wmw"] = {"mwani"}, ["wmx"] = {"womo"}, ["wnb"] = {"wanambre"}, ["wnc"] = {"wantoat"}, ["wnd"] = {"wandarang"}, ["wne"] = {"waneci"}, ["wng"] = {"wanggom"}, ["wni"] = {"ndzwani comorian"}, ["wnk"] = {"wanukaka"}, ["wnm"] = {"wanggamala"}, ["wnn"] = {"wunumara"}, ["wno"] = {"wano"}, ["wnp"] = {"wanap"}, ["wnu"] = {"usan"}, ["wnw"] = {"wintu"}, ["wny"] = {"wanyi", "waanyi"}, ["woa"] = {"kuwema", "tyaraity"}, ["wob"] = {"wè northern"}, ["woc"] = {"wogeo"}, ["wod"] = {"wolani"}, ["woe"] = {"woleaian"}, ["wof"] = {"gambian wolof"}, ["wog"] = {"wogamusin"}, ["woi"] = {"kamang"}, ["wok"] = {"longto"}, ["wom"] = {"wom (nigeria)"}, ["won"] = {"wongo"}, ["woo"] = {"manombai"}, ["wor"] = {"woria"}, ["wos"] = {"hanga hundi"}, ["wow"] = {"wawonii"}, ["woy"] = {"weyto"}, ["wpc"] = {"maco"}, ["wra"] = {"warapu"}, ["wrb"] = {"waluwarra", "warluwara"}, ["wrd"] = {"warduji"}, ["wrg"] = {"warungu", "gudjal"}, ["wrh"] = {"wiradjuri"}, ["wri"] = {"wariyangga"}, ["wrk"] = {"garrwa"}, ["wrl"] = {"warlmanpa"}, ["wrm"] = {"warumungu"}, ["wrn"] = {"warnang"}, ["wro"] = {"worrorra"}, ["wrp"] = {"waropen"}, ["wrr"] = {"wardaman"}, ["wrs"] = {"waris"}, ["wru"] = {"waru"}, ["wrv"] = {"waruna"}, ["wrw"] = {"gugu warra"}, ["wrx"] = {"wae rana"}, ["wry"] = {"merwari"}, ["wrz"] = {"waray (australia)"}, ["wsa"] = {"warembori"}, ["wsg"] = {"adilabad gondi"}, ["wsi"] = {"wusi"}, ["wsk"] = {"waskia"}, ["wsr"] = {"owenia"}, ["wss"] = {"wasa"}, ["wsu"] = {"wasu"}, ["wsv"] = {"wotapuri-katarqalai"}, ["wtf"] = {"watiwa"}, ["wth"] = {"wathawurrung"}, ["wti"] = {"berta"}, ["wtk"] = {"watakataui"}, ["wtm"] = {"mewati"}, ["wtw"] = {"wotu"}, ["wua"] = {"wikngenchera"}, ["wub"] = {"wunambal"}, ["wud"] = {"wudu"}, ["wuh"] = {"wutunhua"}, ["wul"] = {"silimo"}, ["wum"] = {"wumbvu"}, ["wun"] = {"bungu"}, ["wur"] = {"wurrugu"}, ["wut"] = {"wutung"}, ["wuu"] = {"wu chinese"}, ["wuv"] = {"wuvulu-aua"}, ["wux"] = {"wulna"}, ["wuy"] = {"wauyai"}, ["wwa"] = {"waama"}, ["wwb"] = {"wakabunga"}, ["wwo"] = {"wetamut", "dorig"}, ["wwr"] = {"warrwa"}, ["www"] = {"wawa"}, ["wxa"] = {"waxianghua"}, ["wxw"] = {"wardandi"}, ["wya"] = {"wyandot"}, ["wyb"] = {"wangaaybuwan-ngiyambaa"}, ["wyi"] = {"woiwurrung"}, ["wym"] = {"wymysorys"}, ["wyr"] = {"wayoró"}, ["wyy"] = {"western fijian"}, ["xaa"] = {"andalusian arabic"}, ["xab"] = {"sambe"}, ["xac"] = {"kachari"}, ["xad"] = {"adai"}, ["xae"] = {"aequian"}, ["xag"] = {"aghwan"}, ["xai"] = {"kaimbé"}, ["xaj"] = {"ararandewára"}, ["xak"] = {"máku"}, ["xal"] = {"kalmyk", "oirat"}, ["xam"] = {"ǀxam"}, ["xan"] = {"xamtanga"}, ["xao"] = {"khao"}, ["xap"] = {"apalachee"}, ["xaq"] = {"aquitanian"}, ["xar"] = {"karami"}, ["xas"] = {"kamas"}, ["xat"] = {"katawixi"}, ["xau"] = {"kauwera"}, ["xav"] = {"xavánte"}, ["xaw"] = {"kawaiisu"}, ["xay"] = {"kayan mahakam"}, ["xbb"] = {"lower burdekin"}, ["xbc"] = {"bactrian"}, ["xbd"] = {"bindal"}, ["xbe"] = {"bigambal"}, ["xbg"] = {"bunganditj"}, ["xbi"] = {"kombio"}, ["xbj"] = {"birrpayi"}, ["xbm"] = {"middle breton"}, ["xbn"] = {"kenaboi"}, ["xbo"] = {"bolgarian"}, ["xbp"] = {"bibbulman"}, ["xbr"] = {"kambera"}, ["xbw"] = {"kambiwá"}, ["xby"] = {"batjala", "batyala"}, ["xcb"] = {"cumbric"}, ["xcc"] = {"camunic"}, ["xce"] = {"celtiberian"}, ["xcg"] = {"cisalpine gaulish"}, ["xch"] = {"chemakum", "chimakum"}, ["xcl"] = {"klassisk armensk"}, ["xcm"] = {"comecrudo"}, ["xcn"] = {"cotoname"}, ["xco"] = {"chorasmian"}, ["xcr"] = {"carian"}, ["xct"] = {"klassisk tibetansk"}, ["xcu"] = {"curonian"}, ["xcv"] = {"chuvantsy"}, ["xcw"] = {"coahuilteco"}, ["xcy"] = {"cayuse"}, ["xda"] = {"darkinyung"}, ["xdc"] = {"dacian"}, ["xdk"] = {"dharuk"}, ["xdm"] = {"edomite"}, ["xdo"] = {"kwandu"}, ["xdy"] = {"malayic dayak"}, ["xeb"] = {"eblan"}, ["xed"] = {"hdi"}, ["xeg"] = {"ǁxegwi"}, ["xel"] = {"kelo"}, ["xem"] = {"kembayan"}, ["xep"] = {"epi-olmec"}, ["xer"] = {"xerénte"}, ["xes"] = {"kesawai"}, ["xet"] = {"xetá"}, ["xeu"] = {"keoru-ahia"}, ["xfa"] = {"faliscan"}, ["xga"] = {"galatian"}, ["xgb"] = {"gbin"}, ["xgd"] = {"gudang"}, ["xgf"] = {"gabrielino-fernandeño"}, ["xgg"] = {"goreng"}, ["xgi"] = {"garingbal"}, ["xgl"] = {"galindan"}, ["xgm"] = {"dharumbal", "guwinmal"}, ["xgn"] = {"mongolian languages"}, ["xgr"] = {"garza"}, ["xgu"] = {"unggumi"}, ["xgw"] = {"guwa"}, ["xha"] = {"harami"}, ["xhc"] = {"hunnic"}, ["xhd"] = {"hadrami"}, ["xhe"] = {"khetrani"}, ["xhr"] = {"hernican"}, ["xht"] = {"hattic"}, ["xhu"] = {"hurrian"}, ["xhv"] = {"khua"}, ["xib"] = {"iberian"}, ["xii"] = {"xiri"}, ["xil"] = {"illyrian"}, ["xin"] = {"xinca"}, ["xir"] = {"xiriâna"}, ["xis"] = {"kisan"}, ["xiv"] = {"indus valley language"}, ["xiy"] = {"xipaya"}, ["xjb"] = {"minjungbal"}, ["xjt"] = {"jaitmatang"}, ["xka"] = {"kalkoti"}, ["xkb"] = {"northern nago"}, ["xkc"] = {"kho'ini"}, ["xkd"] = {"mendalam kayan"}, ["xke"] = {"kereho"}, ["xkf"] = {"khengkha"}, ["xkg"] = {"kagoro"}, ["xki"] = {"kenyan sign language"}, ["xkj"] = {"kajali"}, ["xkk"] = {"kaco'"}, ["xkl"] = {"mainstream kenyah"}, ["xkn"] = {"kayan river kayan"}, ["xko"] = {"kiorr"}, ["xkp"] = {"kabatei"}, ["xkq"] = {"koroni"}, ["xkr"] = {"xakriabá"}, ["xks"] = {"kumbewaha"}, ["xkt"] = {"kantosi"}, ["xku"] = {"kaamba"}, ["xkv"] = {"kgalagadi"}, ["xkw"] = {"kembra"}, ["xkx"] = {"karore"}, ["xky"] = {"uma' lasan"}, ["xkz"] = {"kurtokha"}, ["xla"] = {"kamula"}, ["xlb"] = {"loup b"}, ["xlc"] = {"lycian"}, ["xld"] = {"lydian"}, ["xle"] = {"lemnian"}, ["xlg"] = {"ligurian (ancient)"}, ["xli"] = {"liburnian"}, ["xln"] = {"alanic"}, ["xlo"] = {"loup a"}, ["xlp"] = {"lepontic"}, ["xls"] = {"lusitanian"}, ["xlu"] = {"cuneiform luwian"}, ["xly"] = {"elymian"}, ["xma"] = {"mushungulu"}, ["xmb"] = {"mbonga"}, ["xmc"] = {"makhuwa-marrevone"}, ["xmd"] = {"mbudum"}, ["xme"] = {"median"}, ["xmf"] = {"mingrelian"}, ["xmg"] = {"mengaka"}, ["xmh"] = {"kugu-muminh"}, ["xmj"] = {"majera"}, ["xmk"] = {"ancient macedonian"}, ["xml"] = {"malaysian sign language"}, ["xmm"] = {"manado malay"}, ["xmn"] = {"manichaean middle persian"}, ["xmo"] = {"morerebi"}, ["xmp"] = {"kuku-mu'inh"}, ["xmq"] = {"kuku-mangk"}, ["xmr"] = {"meroitic"}, ["xms"] = {"moroccan sign language"}, ["xmt"] = {"matbat"}, ["xmu"] = {"kamu"}, ["xmv"] = {"antankarana malagasy", "tankarana malagasy"}, ["xmw"] = {"tsimihety malagasy"}, ["xmx"] = {"maden"}, ["xmy"] = {"mayaguduna"}, ["xmz"] = {"mori bawah"}, ["xna"] = {"ancient north arabian"}, ["xnb"] = {"kanakanabu"}, ["xnd"] = {"na-dene languages"}, ["xng"] = {"middle mongolian"}, ["xnh"] = {"kuanhua"}, ["xni"] = {"ngarigu"}, ["xnk"] = {"nganakarti"}, ["xnm"] = {"ngumbarl"}, ["xnn"] = {"northern kankanay"}, ["xno"] = {"anglo-norman"}, ["xnr"] = {"kangri"}, ["xns"] = {"kanashi"}, ["xnt"] = {"narragansett"}, ["xnu"] = {"nukunul"}, ["xny"] = {"nyiyaparli"}, ["xnz"] = {"kenzi", "mattoki"}, ["xoc"] = {"o'chi'chi'"}, ["xod"] = {"kokoda"}, ["xog"] = {"soga"}, ["xoi"] = {"kominimung"}, ["xok"] = {"xokleng"}, ["xom"] = {"komo (sudan)"}, ["xon"] = {"konkomba"}, ["xoo"] = {"xukurú"}, ["xop"] = {"kopar"}, ["xor"] = {"korubo"}, ["xow"] = {"kowaki"}, ["xpa"] = {"pirriya"}, ["xpb"] = {"northeastern tasmanian", "pyemmairrener"}, ["xpc"] = {"pecheneg"}, ["xpd"] = {"oyster bay tasmanian"}, ["xpe"] = {"liberia kpelle"}, ["xpf"] = {"southeast tasmanian", "nuenonne"}, ["xpg"] = {"phrygian"}, ["xph"] = {"north midlands tasmanian", "tyerrenoterpanner"}, ["xpi"] = {"pictish"}, ["xpj"] = {"mpalitjanh"}, ["xpk"] = {"kulina pano"}, ["xpl"] = {"port sorell tasmanian"}, ["xpm"] = {"pumpokol"}, ["xpn"] = {"kapinawá"}, ["xpo"] = {"pochutec"}, ["xpp"] = {"puyo-paekche"}, ["xpq"] = {"mohegan-pequot"}, ["xpr"] = {"parthian"}, ["xps"] = {"pisidian"}, ["xpt"] = {"punthamara"}, ["xpu"] = {"punic"}, ["xpv"] = {"northern tasmanian", "tommeginne"}, ["xpw"] = {"northwestern tasmanian", "peerapper"}, ["xpx"] = {"southwestern tasmanian", "toogee"}, ["xpy"] = {"puyo"}, ["xpz"] = {"bruny island tasmanian"}, ["xqa"] = {"karakhanid"}, ["xqt"] = {"qatabanian"}, ["xra"] = {"krahô"}, ["xrb"] = {"eastern karaboro"}, ["xrd"] = {"gundungurra"}, ["xre"] = {"kreye"}, ["xrg"] = {"minang"}, ["xri"] = {"krikati-timbira"}, ["xrm"] = {"armazic"}, ["xrn"] = {"arin"}, ["xrr"] = {"raetic"}, ["xrt"] = {"aranama-tamique"}, ["xru"] = {"marriammu"}, ["xrw"] = {"karawa"}, ["xsa"] = {"sabaean"}, ["xsb"] = {"sambal"}, ["xsc"] = {"scythian"}, ["xsd"] = {"sidetic"}, ["xse"] = {"sempan"}, ["xsh"] = {"shamang"}, ["xsi"] = {"sio"}, ["xsj"] = {"subi"}, ["xsl"] = {"south slavey"}, ["xsm"] = {"kasem"}, ["xsn"] = {"sanga (nigeria)"}, ["xso"] = {"solano"}, ["xsp"] = {"silopi"}, ["xsq"] = {"makhuwa-saka"}, ["xsr"] = {"sherpa"}, ["xss"] = {"assan"}, ["xsu"] = {"sanumá"}, ["xsv"] = {"sudovian"}, ["xsy"] = {"saisiyat"}, ["xta"] = {"alcozauca mixtec"}, ["xtb"] = {"chazumba mixtec"}, ["xtc"] = {"katcha-kadugli-miri"}, ["xtd"] = {"diuxi-tilantongo mixtec"}, ["xte"] = {"ketengban"}, ["xtg"] = {"transalpine gaulish"}, ["xth"] = {"yitha yitha"}, ["xti"] = {"sinicahua mixtec"}, ["xtj"] = {"san juan teita mixtec"}, ["xtl"] = {"tijaltepec mixtec"}, ["xtm"] = {"magdalena peñasco mixtec"}, ["xtn"] = {"northern tlaxiaco mixtec"}, ["xto"] = {"tokharian a"}, ["xtp"] = {"san miguel piedras mixtec"}, ["xtq"] = {"tumshuqese"}, ["xtr"] = {"early tripuri"}, ["xts"] = {"sindihui mixtec"}, ["xtt"] = {"tacahua mixtec"}, ["xtu"] = {"cuyamecalco mixtec"}, ["xtv"] = {"thawa"}, ["xtw"] = {"tawandê"}, ["xty"] = {"yoloxochitl mixtec"}, ["xua"] = {"alu kurumba"}, ["xub"] = {"betta kurumba"}, ["xud"] = {"umiida"}, ["xug"] = {"kunigami"}, ["xuj"] = {"jennu kurumba"}, ["xul"] = {"ngunawal", "nunukul"}, ["xum"] = {"umbrian"}, ["xun"] = {"unggaranggu"}, ["xuo"] = {"kuo"}, ["xup"] = {"upper umpqua"}, ["xur"] = {"urartian"}, ["xut"] = {"kuthant"}, ["xuu"] = {"kxoe", "khwedam"}, ["xve"] = {"venetic"}, ["xvi"] = {"kamviri"}, ["xvn"] = {"vandalic"}, ["xvo"] = {"volscian"}, ["xvs"] = {"vestinian"}, ["xwa"] = {"kwaza"}, ["xwc"] = {"woccon"}, ["xwd"] = {"wadi wadi"}, ["xwe"] = {"xwela gbe"}, ["xwg"] = {"kwegu"}, ["xwj"] = {"wajuk"}, ["xwk"] = {"wangkumara"}, ["xwl"] = {"western xwla gbe"}, ["xwo"] = {"written oirat"}, ["xwr"] = {"kwerba mamberamo"}, ["xwt"] = {"wotjobaluk"}, ["xww"] = {"wemba wemba"}, ["xxb"] = {"boro (ghana)"}, ["xxk"] = {"ke'o"}, ["xxm"] = {"minkin"}, ["xxr"] = {"koropó"}, ["xxt"] = {"tambora"}, ["xya"] = {"yaygir"}, ["xyb"] = {"yandjibara"}, ["xyj"] = {"mayi-yapi"}, ["xyk"] = {"mayi-kulan"}, ["xyl"] = {"yalakalore"}, ["xyt"] = {"mayi-thakurti"}, ["xyy"] = {"yorta yorta"}, ["xzh"] = {"zhang-zhung"}, ["xzm"] = {"zemgalian"}, ["xzp"] = {"ancient zapotec"}, ["yaa"] = {"yaminahua"}, ["yab"] = {"yuhup"}, ["yac"] = {"pass valley yali"}, ["yad"] = {"yagua"}, ["yae"] = {"pumé"}, ["yaf"] = {"yaka (democratic republic of congo)"}, ["yag"] = {"yámana"}, ["yah"] = {"yazgulyam"}, ["yai"] = {"yagnobi"}, ["yaj"] = {"banda-yangere"}, ["yak"] = {"yakama"}, ["yal"] = {"yalunka"}, ["yam"] = {"yamba"}, ["yan"] = {"mayangna"}, ["yao"] = {"yao"}, ["yap"] = {"yapese"}, ["yaq"] = {"yaqui"}, ["yar"] = {"yabarana"}, ["yas"] = {"nugunu (cameroon)"}, ["yat"] = {"yambeta"}, ["yau"] = {"yuwana"}, ["yav"] = {"yangben"}, ["yaw"] = {"yawalapití"}, ["yax"] = {"yauma"}, ["yay"] = {"agwagwune"}, ["yaz"] = {"lokaa"}, ["yba"] = {"yala"}, ["ybb"] = {"yemba"}, ["ybe"] = {"west yugur"}, ["ybh"] = {"yakha"}, ["ybi"] = {"yamphu"}, ["ybj"] = {"hasha"}, ["ybk"] = {"bokha"}, ["ybl"] = {"yukuben"}, ["ybm"] = {"yaben"}, ["ybn"] = {"yabaâna"}, ["ybo"] = {"yabong"}, ["ybx"] = {"yawiyo"}, ["yby"] = {"yaweyuha"}, ["ych"] = {"chesu"}, ["ycl"] = {"lolopo"}, ["ycn"] = {"yucuna"}, ["ycp"] = {"chepya"}, ["yda"] = {"yanda"}, ["ydd"] = {"eastern yiddish"}, ["yde"] = {"yangum dey"}, ["ydg"] = {"yidgha"}, ["ydk"] = {"yoidik"}, ["yea"] = {"ravula"}, ["yec"] = {"yeniche"}, ["yee"] = {"yimas"}, ["yei"] = {"yeni"}, ["yej"] = {"yevanic"}, ["yel"] = {"yela"}, ["yer"] = {"tarok"}, ["yes"] = {"nyankpa"}, ["yet"] = {"yetfa"}, ["yeu"] = {"yerukula"}, ["yev"] = {"yapunda"}, ["yey"] = {"yeyi"}, ["yga"] = {"malyangapa"}, ["ygi"] = {"yiningayi"}, ["ygl"] = {"yangum gel"}, ["ygm"] = {"yagomi"}, ["ygp"] = {"gepo"}, ["ygr"] = {"yagaria"}, ["ygs"] = {"yolŋu sign language"}, ["ygu"] = {"yugul"}, ["ygw"] = {"yagwoia"}, ["yha"] = {"baha buyang"}, ["yhd"] = {"judeo-iraqi arabic"}, ["yhl"] = {"hlepho phowa"}, ["yhs"] = {"yan-nhaŋu sign language"}, ["yia"] = {"yinggarda"}, ["yif"] = {"ache"}, ["yig"] = {"wusa nasu"}, ["yih"] = {"western yiddish"}, ["yii"] = {"yidiny"}, ["yij"] = {"yindjibarndi"}, ["yik"] = {"dongshanba lalo"}, ["yil"] = {"yindjilandji"}, ["yim"] = {"yimchungru naga"}, ["yin"] = {"riang lai", "yinchia"}, ["yip"] = {"pholo"}, ["yiq"] = {"miqie"}, ["yir"] = {"north awyu"}, ["yis"] = {"yis"}, ["yit"] = {"eastern lalu"}, ["yiu"] = {"awu"}, ["yiv"] = {"northern nisu"}, ["yix"] = {"axi yi"}, ["yiz"] = {"azhe"}, ["yka"] = {"yakan"}, ["ykg"] = {"northern yukaghir"}, ["yki"] = {"yoke"}, ["ykk"] = {"yakaikeke"}, ["ykl"] = {"khlula"}, ["ykm"] = {"kap"}, ["ykn"] = {"kua-nsi"}, ["yko"] = {"yasa"}, ["ykr"] = {"yekora"}, ["ykt"] = {"kathu"}, ["yku"] = {"kuamasi"}, ["yky"] = {"yakoma"}, ["yla"] = {"yaul"}, ["ylb"] = {"yaleba"}, ["yle"] = {"yele"}, ["ylg"] = {"yelogu"}, ["yli"] = {"angguruk yali"}, ["yll"] = {"yil"}, ["ylm"] = {"limi"}, ["yln"] = {"langnian buyang"}, ["ylo"] = {"naluo yi"}, ["ylr"] = {"yalarnnga"}, ["ylu"] = {"aribwaung"}, ["yly"] = {"nyâlayu", "nyelâyu"}, ["ymb"] = {"yambes"}, ["ymc"] = {"southern muji"}, ["ymd"] = {"muda"}, ["yme"] = {"yameo"}, ["ymg"] = {"yamongeri"}, ["ymh"] = {"mili"}, ["ymi"] = {"moji"}, ["ymk"] = {"makwe"}, ["yml"] = {"iamalele"}, ["ymm"] = {"maay"}, ["ymn"] = {"yamna", "sunum"}, ["ymo"] = {"yangum mon"}, ["ymp"] = {"yamap"}, ["ymq"] = {"qila muji"}, ["ymr"] = {"malasar"}, ["yms"] = {"mysian"}, ["ymx"] = {"northern muji"}, ["ymz"] = {"muzi"}, ["yna"] = {"aluo"}, ["ynd"] = {"yandruwandha"}, ["yne"] = {"lang'e"}, ["yng"] = {"yango"}, ["ynk"] = {"naukan yupik"}, ["ynl"] = {"yangulam"}, ["ynn"] = {"yana"}, ["yno"] = {"yong"}, ["ynq"] = {"yendang"}, ["yns"] = {"yansi"}, ["ynu"] = {"yahuna"}, ["yob"] = {"yoba"}, ["yog"] = {"yogad"}, ["yoi"] = {"yonaguni"}, ["yok"] = {"yokuts"}, ["yol"] = {"yola"}, ["yom"] = {"yombe"}, ["yon"] = {"yongkom"}, ["yot"] = {"yotti"}, ["yox"] = {"yoron"}, ["yoy"] = {"yoy"}, ["ypa"] = {"phala"}, ["ypb"] = {"labo phowa"}, ["ypg"] = {"phola"}, ["yph"] = {"phupha"}, ["ypk"] = {"yupik languages"}, ["ypm"] = {"phuma"}, ["ypn"] = {"ani phowa"}, ["ypo"] = {"alo phola"}, ["ypp"] = {"phupa"}, ["ypz"] = {"phuza"}, ["yra"] = {"yerakai"}, ["yrb"] = {"yareba"}, ["yre"] = {"yaouré"}, ["yrk"] = {"nenets"}, ["yrl"] = {"nhengatu"}, ["yrm"] = {"yirrk-mel"}, ["yrn"] = {"yerong"}, ["yro"] = {"yaroamë"}, ["yrs"] = {"yarsun"}, ["yrw"] = {"yarawata"}, ["yry"] = {"yarluyandi"}, ["ysc"] = {"yassic"}, ["ysd"] = {"samatao"}, ["ysg"] = {"sonaga"}, ["ysl"] = {"yugoslavian sign language"}, ["ysn"] = {"sani"}, ["yso"] = {"nisi (china)"}, ["ysp"] = {"southern lolopo"}, ["ysr"] = {"sirenik yupik"}, ["yss"] = {"yessan-mayo"}, ["ysy"] = {"sanie"}, ["yta"] = {"talu"}, ["ytl"] = {"tanglang"}, ["ytp"] = {"thopho"}, ["ytw"] = {"yout wam"}, ["yty"] = {"yatay"}, ["yua"] = {"yucateco", "yucatec maya"}, ["yub"] = {"yugambal"}, ["yuc"] = {"yuchi"}, ["yud"] = {"judeo-tripolitanian arabic"}, ["yue"] = {"yue chinese", "cantonese"}, ["yuf"] = {"havasupai-walapai-yavapai"}, ["yug"] = {"yug"}, ["yui"] = {"yurutí"}, ["yuj"] = {"karkar-yuri"}, ["yuk"] = {"yuki"}, ["yul"] = {"yulu"}, ["yum"] = {"quechan"}, ["yun"] = {"bena (nigeria)"}, ["yup"] = {"yukpa"}, ["yuq"] = {"yuqui"}, ["yur"] = {"yurok"}, ["yut"] = {"yopno"}, ["yuw"] = {"yau (morobe province)"}, ["yux"] = {"southern yukaghir"}, ["yuy"] = {"east yugur"}, ["yuz"] = {"yuracare"}, ["yva"] = {"yawa"}, ["yvt"] = {"yavitero"}, ["ywa"] = {"kalou"}, ["ywg"] = {"yinhawangka"}, ["ywl"] = {"western lalu"}, ["ywn"] = {"yawanawa"}, ["ywq"] = {"wuding-luquan yi"}, ["ywr"] = {"yawuru"}, ["ywt"] = {"xishanba lalo", "central lalo"}, ["ywu"] = {"wumeng nasu"}, ["yww"] = {"yawarawarga"}, ["yxa"] = {"mayawali"}, ["yxg"] = {"yagara"}, ["yxl"] = {"yardliyawarra"}, ["yxm"] = {"yinwum"}, ["yxu"] = {"yuyu"}, ["yxy"] = {"yabula yabula"}, ["yyr"] = {"yir yoront"}, ["yyu"] = {"yau (sandaun province)"}, ["yyz"] = {"ayizi"}, ["yzg"] = {"e'ma buyang"}, ["yzk"] = {"zokhuo"}, ["zaa"] = {"sierra de juárez zapotec"}, ["zab"] = {"western tlacolula valley zapotec", "san juan guelavía zapotec"}, ["zac"] = {"ocotlán zapotec"}, ["zad"] = {"cajonos zapotec"}, ["zae"] = {"yareni zapotec"}, ["zaf"] = {"ayoquesco zapotec"}, ["zag"] = {"zaghawa"}, ["zah"] = {"zangwal"}, ["zai"] = {"isthmus zapotec"}, ["zaj"] = {"zaramo"}, ["zak"] = {"zanaki"}, ["zal"] = {"zauzou"}, ["zam"] = {"miahuatlán zapotec"}, ["zao"] = {"ozolotepec zapotec"}, ["zap"] = {"zapotec"}, ["zaq"] = {"aloápam zapotec"}, ["zar"] = {"rincón zapotec"}, ["zas"] = {"santo domingo albarradas zapotec"}, ["zat"] = {"tabaa zapotec"}, ["zau"] = {"zangskari"}, ["zav"] = {"yatzachi zapotec"}, ["zaw"] = {"mitla zapotec"}, ["zax"] = {"xadani zapotec"}, ["zay"] = {"zayse-zergulla", "zaysete"}, ["zaz"] = {"zari"}, ["zba"] = {"balaibalan"}, ["zbc"] = {"central berawan"}, ["zbe"] = {"east berawan"}, ["zbl"] = {"blissymbols", "bliss", "blissymbolics"}, ["zbt"] = {"batui"}, ["zbw"] = {"west berawan"}, ["zca"] = {"coatecas altas zapotec"}, ["zch"] = {"central hongshuihe zhuang"}, ["zdj"] = {"ngazidja comorian"}, ["zea"] = {"zeeuws"}, ["zeg"] = {"zenag"}, ["zeh"] = {"eastern hongshuihe zhuang"}, ["zen"] = {"zenaga"}, ["zga"] = {"kinga"}, ["zgb"] = {"guibei zhuang"}, ["zgh"] = {"standard moroccan tamazight"}, ["zgm"] = {"minz zhuang"}, ["zgn"] = {"guibian zhuang"}, ["zgr"] = {"magori"}, ["zhb"] = {"zhaba"}, ["zhd"] = {"dai zhuang"}, ["zhi"] = {"zhire"}, ["zhn"] = {"nong zhuang"}, ["zhw"] = {"zhoa"}, ["zhx"] = {"chinese (family)"}, ["zia"] = {"zia"}, ["zib"] = {"zimbabwe sign language"}, ["zik"] = {"zimakani"}, ["zil"] = {"zialo"}, ["zim"] = {"mesme"}, ["zin"] = {"zinza"}, ["ziw"] = {"zigula"}, ["ziz"] = {"zizilivakan"}, ["zka"] = {"kaimbulawa"}, ["zkb"] = {"koibal"}, ["zkd"] = {"kadu"}, ["zkg"] = {"koguryo"}, ["zkh"] = {"khorezmian"}, ["zkk"] = {"karankawa"}, ["zkn"] = {"kanan"}, ["zko"] = {"kott"}, ["zkp"] = {"são paulo kaingáng"}, ["zkr"] = {"zakhring"}, ["zkt"] = {"kitan"}, ["zku"] = {"kaurna"}, ["zkv"] = {"krevinian"}, ["zkz"] = {"khazar"}, ["zle"] = {"east slavic languages"}, ["zlj"] = {"liujiang zhuang"}, ["zlm"] = {"malay (individual language)"}, ["zln"] = {"lianshan zhuang"}, ["zlq"] = {"liuqian zhuang"}, ["zls"] = {"south slavic languages"}, ["zlw"] = {"west slavic languages"}, ["zma"] = {"manda (australia)"}, ["zmb"] = {"zimba"}, ["zmc"] = {"margany"}, ["zmd"] = {"maridan"}, ["zme"] = {"mangerr"}, ["zmf"] = {"mfinu"}, ["zmg"] = {"marti ke"}, ["zmh"] = {"makolkol"}, ["zmi"] = {"negeri sembilan malay"}, ["zmj"] = {"maridjabin"}, ["zmk"] = {"mandandanyi"}, ["zml"] = {"matngala"}, ["zmm"] = {"marimanindji", "marramaninyshi"}, ["zmn"] = {"mbangwe"}, ["zmo"] = {"molo"}, ["zmp"] = {"mpuono"}, ["zmq"] = {"mituku"}, ["zmr"] = {"maranunggu"}, ["zms"] = {"mbesa"}, ["zmt"] = {"maringarr"}, ["zmu"] = {"muruwari"}, ["zmv"] = {"mbariman-gudhinma"}, ["zmw"] = {"mbo (democratic republic of congo)"}, ["zmx"] = {"bomitaba"}, ["zmy"] = {"mariyedi"}, ["zmz"] = {"mbandja"}, ["zna"] = {"zan gula"}, ["znd"] = {"zande languages"}, ["zne"] = {"zande (individual language)"}, ["zng"] = {"mang"}, ["znk"] = {"manangkari"}, ["zns"] = {"mangas"}, ["zoc"] = {"copainalá zoque"}, ["zoh"] = {"chimalapa zoque"}, ["zom"] = {"zou"}, ["zoo"] = {"asunción mixtepec zapotec"}, ["zoq"] = {"tabasco zoque"}, ["zor"] = {"rayón zoque"}, ["zos"] = {"francisco león zoque"}, ["zpa"] = {"lachiguiri zapotec"}, ["zpb"] = {"yautepec zapotec"}, ["zpc"] = {"choapan zapotec"}, ["zpd"] = {"southeastern ixtlán zapotec"}, ["zpe"] = {"petapa zapotec"}, ["zpf"] = {"san pedro quiatoni zapotec"}, ["zpg"] = {"guevea de humboldt zapotec"}, ["zph"] = {"totomachapan zapotec"}, ["zpi"] = {"santa maría quiegolani zapotec"}, ["zpj"] = {"quiavicuzas zapotec"}, ["zpk"] = {"tlacolulita zapotec"}, ["zpl"] = {"lachixío zapotec"}, ["zpm"] = {"mixtepec zapotec"}, ["zpn"] = {"santa inés yatzechi zapotec"}, ["zpo"] = {"amatlán zapotec"}, ["zpp"] = {"el alto zapotec"}, ["zpq"] = {"zoogocho zapotec"}, ["zpr"] = {"santiago xanica zapotec"}, ["zps"] = {"coatlán zapotec"}, ["zpt"] = {"san vicente coatlán zapotec"}, ["zpu"] = {"yalálag zapotec"}, ["zpv"] = {"chichicapan zapotec"}, ["zpw"] = {"zaniza zapotec"}, ["zpx"] = {"san baltazar loxicha zapotec"}, ["zpy"] = {"mazaltepec zapotec"}, ["zpz"] = {"texmelucan zapotec"}, ["zqe"] = {"qiubei zhuang"}, ["zra"] = {"kara (korea)"}, ["zrg"] = {"mirgan"}, ["zrn"] = {"zerenkel"}, ["zro"] = {"záparo"}, ["zrp"] = {"zarphatic"}, ["zrs"] = {"mairasi"}, ["zsa"] = {"sarasira"}, ["zsk"] = {"kaskean"}, ["zsl"] = {"zambian sign language"}, ["zsm"] = {"standard malay"}, ["zsr"] = {"southern rincon zapotec"}, ["zsu"] = {"sukurum"}, ["zte"] = {"elotepec zapotec"}, ["ztg"] = {"xanaguía zapotec"}, ["ztl"] = {"lapaguía-guivini zapotec"}, ["ztm"] = {"san agustín mixtepec zapotec"}, ["ztn"] = {"santa catarina albarradas zapotec"}, ["ztp"] = {"loxicha zapotec"}, ["ztq"] = {"quioquitani-quierí zapotec"}, ["zts"] = {"tilquiapan zapotec"}, ["ztt"] = {"tejalapan zapotec"}, ["ztu"] = {"güilá zapotec"}, ["ztx"] = {"zaachila zapotec"}, ["zty"] = {"yatee zapotec"}, ["zua"] = {"zeem"}, ["zuh"] = {"tokano"}, ["zum"] = {"kumzari"}, ["zun"] = {"zuni"}, ["zuy"] = {"zumaya"}, ["zwa"] = {"zay"}, ["zxx"] = {"no linguistic content", "not applicable"}, ["zyb"] = {"yongbei zhuang"}, ["zyg"] = {"yang zhuang"}, ["zyj"] = {"youjiang zhuang"}, ["zyn"] = {"yongnan zhuang"}, ["zyp"] = {"zyphe chin"}, ["zza"] = {"zaza", "dimili", "dimli (macrolanguage)", "kirdki", "kirmanjki (macrolanguage)", "zazaki"}, ["zzj"] = {"zuojiang zhuang"} } local deprecated = { ["in"] = {"indonesian"}, ["iw"] = {"hebrew"}, ["ji"] = {"yiddish"}, ["jw"] = {"javanese"}, ["mo"] = {"moldavian", "moldovan"}, ["aam"] = {"aramanik"}, ["adp"] = {"adap"}, ["agp"] = {"paranan"}, ["ais"] = {"nataoran amis"}, ["aoh"] = {"arma"}, ["asd"] = {"asas"}, ["aue"] = {"ǂkxʼauǁʼein"}, ["ayx"] = {"ayi (china)"}, ["ayy"] = {"tayabas ayta"}, ["baz"] = {"tunen"}, ["bbz"] = {"babalia creole arabic"}, ["bgm"] = {"baga mboteni"}, ["bhk"] = {"albay bicolano"}, ["bjd"] = {"bandjigali"}, ["bjq"] = {"southern betsimisaraka malagasy"}, ["bkb"] = {"finallig"}, ["bmy"] = {"bemba (democratic republic of congo)"}, ["bpb"] = {"barbacoas"}, ["btb"] = {"beti (cameroon)"}, ["btl"] = {"bhatola"}, ["bxx"] = {"borna (democratic republic of congo)"}, ["byy"] = {"buya"}, ["cbe"] = {"chipiajes"}, ["cbh"] = {"cagua"}, ["cca"] = {"cauca"}, ["ccq"] = {"chaungtha"}, ["cdg"] = {"chamari"}, ["cjr"] = {"chorotega"}, ["cka"] = {"khumi awa chin"}, ["cmk"] = {"chimakum"}, ["coy"] = {"coyaima"}, ["cqu"] = {"chilean quechua"}, ["cum"] = {"cumeral"}, ["daf"] = {"dan"}, ["dap"] = {"nisi (india)"}, ["dgu"] = {"degaru"}, ["dha"] = {"dhanwar (india)"}, ["dit"] = {"dirari"}, ["djl"] = {"djiwarli"}, ["dkl"] = {"kolum so dogon"}, ["drh"] = {"darkhat"}, ["drr"] = {"dororo"}, ["drw"] = {"darwazi"}, ["dud"] = {"hun-saare"}, ["duj"] = {"dhuwal"}, ["dwl"] = {"walo kumbe dogon"}, ["dzd"] = {"daza"}, ["ekc"] = {"eastern karnic"}, ["elp"] = {"elpaputih"}, ["emo"] = {"emok"}, ["gav"] = {"gabutamon"}, ["gbc"] = {"garawa"}, ["gfx"] = {"mangetti dune ǃxung"}, ["ggn"] = {"eastern gurung"}, ["ggo"] = {"southern gondi"}, ["ggr"] = {"aghu tharnggalu"}, ["gio"] = {"gelao"}, ["gli"] = {"guliguli"}, ["gti"] = {"gbati-ri"}, ["guv"] = {"gey"}, ["hrr"] = {"horuru"}, ["iap"] = {"iapama"}, ["ibi"] = {"ibilo"}, ["ill"] = {"iranun"}, ["ilw"] = {"talur"}, ["ime"] = {"imeraguen"}, ["izi"] = {"izi-ezaa-ikwo-mgbo"}, ["jar"] = {"jarawa (nigeria)"}, ["jeg"] = {"jeng"}, ["kbf"] = {"kakauhua"}, ["kdv"] = {"kado"}, ["kgc"] = {"kasseng"}, ["kgd"] = {"kataang"}, ["kgh"] = {"upper tanudan kalinga"}, ["kjf"] = {"khalaj [indo-iranian]"}, ["koj"] = {"sara dunjo"}, ["kox"] = {"coxima"}, ["kpp"] = {"paku karen"}, ["krm"] = {"krim"}, ["ktr"] = {"kota marudu tinagas"}, ["kvs"] = {"kunggara"}, ["kwq"] = {"kwak"}, ["kxe"] = {"kakihum"}, ["kxl"] = {"nepali kurux"}, ["kxu"] = {"kui (india)"}, ["kzh"] = {"kenuzi-dongola"}, ["kzj"] = {"coastal kadazan"}, ["kzt"] = {"tambunan dusun"}, ["lba"] = {"lui"}, ["leg"] = {"lengua"}, ["lii"] = {"lingkhim"}, ["llo"] = {"khlor"}, ["lmm"] = {"lamam"}, ["lmz"] = {"lumbee"}, ["lsg"] = {"lyons sign language"}, ["meg"] = {"mea"}, ["mgx"] = {"omati"}, ["mhh"] = {"maskoy pidgin"}, ["mja"] = {"mahei"}, ["mld"] = {"malakhel"}, ["mnt"] = {"maykulan"}, ["mof"] = {"mohegan-montauk-narragansett"}, ["mst"] = {"cataelano mandaya"}, ["mwd"] = {"mudbura"}, ["mwj"] = {"maligo"}, ["mwx"] = {"mediak"}, ["mwy"] = {"mosiro"}, ["myd"] = {"maramba"}, ["myi"] = {"mina (india)"}, ["myq"] = {"forest maninka"}, ["myt"] = {"sangab mandaya"}, ["nad"] = {"nijadali"}, ["nbf"] = {"naxi"}, ["nbx"] = {"ngura"}, ["ncp"] = {"ndaktup"}, ["nln"] = {"durango nahuatl"}, ["nlr"] = {"ngarla"}, ["nns"] = {"ningye"}, ["nnx"] = {"ngong"}, ["noo"] = {"nootka"}, ["nts"] = {"natagaimas"}, ["nxu"] = {"narau"}, ["ome"] = {"omejes"}, ["oun"] = {"ǃoǃung"}, ["pbz"] = {"palu"}, ["pcr"] = {"panang"}, ["pgy"] = {"pongyong"}, ["plp"] = {"palpa"}, ["pmc"] = {"palumata"}, ["pmu"] = {"mirpur panjabi"}, ["pod"] = {"ponares"}, ["ppa"] = {"pao"}, ["ppr"] = {"piru"}, ["prb"] = {"lua'"}, ["pry"] = {"pray 3"}, ["puk"] = {"pu ko"}, ["puz"] = {"purum naga"}, ["rie"] = {"rien"}, ["rmr"] = {"caló"}, ["rna"] = {"runa"}, ["rsi"] = {"rennellese sign language"}, ["sap"] = {"sanapaná"}, ["sca"] = {"sansu"}, ["sdm"] = {"semandang"}, ["sgl"] = {"sanglechi-ishkashimi"}, ["sgo"] = {"songa"}, ["skk"] = {"sok"}, ["snh"] = {"shinabo"}, ["sul"] = {"surigaonon"}, ["sum"] = {"sumo-mayangna"}, ["svr"] = {"savara"}, ["tbb"] = {"tapeba"}, ["tdu"] = {"tempasuk dusun"}, ["tgg"] = {"tangga"}, ["thc"] = {"tai hang tong"}, ["thw"] = {"thudam"}, ["thx"] = {"the"}, ["tid"] = {"tidong"}, ["tie"] = {"tingal"}, ["tkk"] = {"takpa"}, ["tlw"] = {"south wemale"}, ["tmp"] = {"tai mène"}, ["tne"] = {"tinoc kallahan"}, ["tnf"] = {"tangshewi"}, ["toe"] = {"tomedes"}, ["tsf"] = {"southwestern tamang"}, ["unp"] = {"worora"}, ["uok"] = {"uokha"}, ["wgw"] = {"wagawaga"}, ["wit"] = {"wintu"}, ["wiw"] = {"wirangu"}, ["xba"] = {"kamba (brazil)"}, ["xbx"] = {"kabixí"}, ["xia"] = {"xiandao"}, ["xip"] = {"xipináwa"}, ["xkh"] = {"karahawyana"}, ["xrq"] = {"karranga"}, ["xtz"] = {"tasmanian"}, ["ybd"] = {"yangbye"}, ["yds"] = {"yiddish sign language"}, ["yen"] = {"yendang"}, ["yiy"] = {"yir yoront"}, ["yma"] = {"yamphe"}, ["ymt"] = {"mator-taygi-karagas"}, ["ynh"] = {"yangho"}, ["yos"] = {"yos"}, ["yri"] = {"yarí"}, ["yuu"] = {"yugh"}, ["zir"] = {"ziriya"} } return { active = active, deprecated = deprecated, } hkm825khjdu4ig81l3qonu2lzw4k6dh 0 387171 3399088 3398913 2022-08-17T07:18:39Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikar}} '''Hank Williams''' ({{datoar}}) var ein amerikansk [[country]]musikar og [[låtskrivar]].<ref>Sputnik music: [http://www.sputnikmusic.com/bands/Hank-Williams/9523/ Hank Williams]</ref> Mellom dei mest kjende songane hans er «Hey, Good Lookin'», «Jambalaya (On the Bayou)» og «You Win Again». Han har fått ei stjerne på [[Hollywood Walk of Fame]]. == Barndom == Williams vart fødd i Georgiana [[Butler County i Alabama|Butler County]] i [[Alabama]] i 1923.<ref>{{cite web |title=Hank's Bio |url=https://thehankwilliamsmuseum.net/bio |website=The Hank Williams Museum |access-date=September 25, 2019 |quote=Hank Williams was born on September 17, 1923, in the rural community of Mount Olive, AL. His birth certificate says "near Garland", Butler County. This is located 50 miles south of Montgomery.}}</ref> Foreldra var Elonzo Williams og Jessie Lillybelle. Han hadde ein udiagnostisert fødselssjukdom spina bifida occulta som gav smerter heile livet. Denne sjukdommen vart ein faktor i alkohol- og [[narkotika]]misbruket hans.{{sfn|Koon, George William|1983|p=10}} Williams lærte seg å spele gitar av bluessongaren [[Rufus Payne]]. Han stod på scena allereie som tenåring og starat eit band som kalte seg for «Drifting Cowboys». Han forlet skulen utan å fullføre. I 1941 begynte Williams å jobbe for et lokalt radioselskap som het WSFA. Williams var kalla opp etter [[Hiram I]], men på fødselsattesten var namnet stava feil. Førenamnet var endra til «Hiriam».{{sfn|Flippo, Chet|1985|p=12}} == Ekteskap og kommersiell suksess == I 1943 møtte Williams [[Audrey Sheppard]], som han gifta seg med etter nokre få år. Audrey vart også manager for han då karrieren tok av og han vart ein lokal kjendis. I 1946 spelte Williams inn to singleplater for Sterling Records, «Never Again» og «Honky Tonkin'», som gav stor suksess.{{sfn|Young|Young|2010|p=234}} Det tok ikke lang tid før Williams signerte med [[MGM Records]] og gav ut «Move It On Over», som kom på 4.-plass på countrysonglista til [[Billboard]].{{tr}} Williams vart med i Louisiana Hayride, som hadde sendingar i [[Shreveport]] i [[Louisiana]]. Etter fleire moderate hittar ga Williams ut sin eigen versjon av Rex Griffins «Lovesick Blues» i 1949 og same år sang Williams denne songen på [[Grand Ole Opry]]. Han hadde med seg Bob Mcnett på gitar, Hillous Butrum på bassgitar, Jerry Rivers på fele og Don Helms på steelgitar. Han starta også på «Drifting Cowboys» i 1949. Dette året fekk ekteparet Williams ein son som dei døypte [[Hank Williams jr.|Randall Hank Williams]]. I 1949 gav han også ut sju hits etter «Lovesick Blues», mellom andre «Wedding Bells», «Mind Your Own Business», «You're Gonna Change» og «My Bucket's Got a Hole in It». I 1950 byrja Williams å spele inn songar som ''[[Luke the Drifter]]'', eit namn som vart gitt til Williams for å bruke i meir religiøse og moralistiske songar.{{sfn|Ching, Barbara|p=[https://archive.org/details/wrongswhatidobes00chin/page/55 <!-- quote=Luke the drifter. --> p. 55]|2003}} Av frykt for at [[DJ]]-ar og dei som valde ut singelplater til [[jukebox]]ar ikkje skulle akseptere denne nye stilen frå Williams, og at det skulle skade Williams-namnet, vart namnet etter kvart kutta ut.{{tr}} Williams gav ut fleire songar som «My Son Calls Another Man Daddy», «They’ll Never Take Her Love from Me», «Why should We Try Anymore?», «Nobody’s Lonesome for Me», «Long Gone Lonesome Blues», «Why Don’t You Love Me?», «Moanin' the Blues» og «I Just Don’t Like This Kind of Livin'». I 1951 utkom «Dear John», som vart ein hit, men på B-sida. «[[Cold, Cold Heart]]» kom ut i 1951 og var den første av mange songar utafor countrygenren frå Williams. == Gospelsongar == Williams var òg ein stor bidragsytar til amerikansk [[gospelmusikk]], både ved songar han skreiv sjølv og songar han spelte inn. Mest kjend er kanskje «[[I Saw the Light av Hank Williams|I saw the Light]]», som vart sleppt på plate i 1948. Denne har seinare vorte spelt inn av ei rad artistar, m.a. [[Johnny Cash]] og [[Willie Nelson]]. Songaren [[Sondre Bratland]] har og sunge songen, som heiter «No ser eg ljos» i norsk versjon. Andre kjende gospelsongar frå Hank Williams er «[[Calling You]]», «[[Jesus Remembered Me]]», «[[When God comes and Gathers His Jewels]]» og «[[How can you refuse Him now]]». == Død == Williams førte eit turbulent liv med alkohol og [[narkotika]]. Han hadde problem med ryggen store deler av livet, og dette kan ha vore ein av årsakene til at han byrja med alkohol og smertestillande medikament. Nyttårshelga 1952–3 vart Williams hyrt inn på to spelejobbar, ein i Charleston i Vest-Virginia, og den andre i Canton i Ohio. Vêret var så dårleg at han ikkje kunne reise med fly. Han leigde ein Cadillac og fekk 17–åringen Charles Carr til å vere sjåfør. På vegen stoppa dei på eit motell i Knoxville der Williams vart dårleg og fekk to dosar morfin. Ein dryg time før midnatt sette Charles Carr kursen mot Canton. På ein trafikkontroll bemerka konstabelen at han meinte personen i baksetet såg død ut, men Carr sa det kom av smertestillande medisinar. Seinare fann Carr ut at Williams var død. Dødsårsaka var eit hjarteinfarkt etter overdose med alkohol og narkotika.{{tr}} Nokre månader før hadde han skilt seg frå Audrey og gifta seg med [[Billy Jean Jones]], og like etter at han døde vart Hank si dotter [[Jett Williams]] fødd. == Singlelåtar == * 1947 «Never Again (Will I Knock on Your Door)» * 1947 «Wealth Won't Save Your Soul» * 1947 «My Love for You (Has Turned to Hate)» * 1947 «Pan American» * 1947 «Move It On Over» * 1947 «On the Banks of the Old Pontchartrain» * 1948 «My Sweet Love Ain't Around» * 1948 «Honky Tonkin'» * 1948 «I'm a Long Gone Daddy» * 1948 «[[I Saw the Light av Hank Williams|I Saw the Light]]» * 1948 «A Mansion on the Hill» * 1949 «[[Lovesick Blues]]» #1 * 1949 «Never Again (Will I Knock on Your Door)» (b-sida til [[singleplate|singelen]] «Lovesick Blues»), 6.-plass på [[Billboard]] si countrysongliste) * 1949 «Wedding Bells» #5 * 1949 «Mind Your Own Business» #5 * 1949 «[[You're Gonna Change (Or I'm Gonna Leave)]]» #4 «Lost Highway» * 1949 «[[I'm So Lonesome I Could Cry]]» #1 * 1949 «My Bucket's Got a Hole In It» #2 * 1950 «I Just Don't Like This Kind of Living» #5 * 1950 «Long Gone Lonesome Blues» #1 * 1950 «My Son Calls Another Man Daddy» #9 * 1950 «Why Don't You Love Me?» #1 * 1950 «Why Should We Try Anymore?» #9 * 1950 «They'll Never Take Her Love from Me» #4 * 1950 «[[Moanin' the Blues]]» #1 * 1950 «Nobody's Lonesome for Me» #9 * 1951 «[[Cold, Cold Heart]]» #1 * 1951 «Dear John» #6 * 1951 «[[I Can't Help It (If I'm Still in Love with You)]]» #2 * 1951 «Howlin' at the Moon» #3 * 1951 «[[Hey Good Lookin']]» #1 * 1951 «(I Heard That) Lonesome Whistle» #9 * 1951 «Crazy Heart» #2 * 1951 «Baby, We're Really in Love» #4 * 1952 «Honky Tonk Blues» #2 * 1952 «[[Half as Much]]» #2 * 1952 «[[Jambalaya (On the Bayou)]]» #1 * 1952 «Settin' the Woods on Fire» #3 * 1952 «[[You Win Again av Hank Williams|You Win Again]]» #7 * 1952 «I'll Never Get Out of This World Alive» #1 ;Posthume utgjevingar * 1953 «[[Kaw-Liga]]» #1 * 1953 «[[Your Cheatin' Heart]]» #1 * 1953 «I Won't Be Home No More» #4 * 1953 «Take These Chains from My Heart» (b-side til «I Won't Be Home No More») #1 * 1953 «Weary Blues from Waitin'» #7 * 1955 «Please Don't Let Me Love You» #9 * 1966 «I'm So Lonesome I Could Cry» #43 re-release * 1976 «Why Don't You Love Me» #61 re-release * 1989 «There's a Tear in My Beer» (Hank Williams Jr. vart dubba inn i opptaket) == Kjelder == {{reflist}} {{refopning}} ;Bibliografi * {{cite book |url=https://books.google.com/books?id=HSXOKxKHU0EC&q=Luke%20the%20drifter&pg=PA55 |title=Wrong's What I Do Best: Hard Country Music and Contemporary Culture |author=Ching, Barbara |publisher=Oxford University Press |year=2003|isbn=978-0-19-516942-3 |access-date= 7. mars 2011}} * {{cite book |title=Your Cheatin' Heart:A Biography of Hank Williams |url=https://books.google.com/books?id=RIufAAAAMAAJ&q=%22Hiriam%22 |author=Flippo, Chet |publisher=Doubleday |year=1985|isbn=978-0-385-19737-3}} * {{cite book |url=https://books.google.com/books?id=fPMlrotQFbcC&q=Hank+Williams |title=Hank Williams, So Lonesome |author=Koon, George William |year=1983 |publisher=University of Mississippi press|isbn=978-1-57806-283-6 |access-date=6. mars 2011}} * {{cite book |title=World War II and the Postwar Years in America: A Historical and Cultural Encyclopedia |last1=Young |first1=William H. |last2=Young |first2=Nancy K. |publisher=ABC-CLIO |year=2010|isbn=978-0-313-35652-0}} ---- * ''Denne artikkelen bygger på «[[:no:Hank Williams|Hank Williams]]» frå {{Wikipedia-utgåve|no}}, den 25. januar 2021.'' {{refslutt}} bn5s2dgk0a1nljx5l36khi8bhskixqm 0 390682 3399125 3334054 2022-08-17T09:14:59Z Kjetilrydland 80261 /* Kjelder */ La til at ho gjer seg som partileiar wikitext text/x-wiki {{infoboks politikar2}} '''Une Aina Bastholm''' ({{fødd|14. januar|1986|Bastholm, Une}}) er ein norsk statsvitar og politikar, fødd i Trondheim, som frå 2020 er partileiar i [[Miljøpartiet De Grønne]]. Ho vart vald til stortingsrepresentant frå [[Oslo]] i 2017. Bastholm var frå 2016 til 2020 den eine av MDG sine to talspersonar. I 2017 var ho partiet sin fyrstekandidat i Oslo ved stortingsvalet, og fekk den einaste tingplassen MDG sikra seg ved valet. På Stortinget var ho medlem i fleire ulike komitear. 25. april 2020 vart ho vald til MDG sin fyrste partileiar. 17. august 2022 annonserte ho at ho sluttar som partileiar 22. august 2022<ref>{{Citation|title=Une Bastholm går av som leder for MDG|url=https://www.nrk.no/norge/une-bastholm-gar-av-som-leder-for-mdg-1.16070545|website=NRK|date=2022-08-17|accessdate=2022-08-17|language=nb-NO|first=Ingrid Emilie|last=Waaler}}</ref>. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Une Aina Bastholm|Une Aina Bastholm]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 2. juni 2021.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == * {{stortingetbio|UAB}} {{Stortingsrep 2017-2021}} {{Stortingsrep 2021-2025}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Stortingsrepresentantar for Oslo]] [[Kategori:Stortingsrepresentantar for Akershus]] [[Kategori:Stortingsrepresentantar frå MDG]] [[Kategori:Stortingsrepresentantar 2017-2021]] [[Kategori:Stortingsrepresentantar 2021-2025]] [[Kategori:Folk frå Trondheim]] 703k8bcx0xejnm4n40pbt92oxyivvfr 3399126 3399125 2022-08-17T10:45:44Z Ranveig 39 Omform. så setn. ikkje går ut på dato så lett. wikitext text/x-wiki {{infoboks politikar2}} '''Une Aina Bastholm''' ({{fødd|14. januar|1986|Bastholm, Une}}) er ein norsk statsvitar og politikar, fødd i Trondheim, som frå 2020 er partileiar i [[Miljøpartiet De Grønne]]. Ho vart vald til stortingsrepresentant frå [[Oslo]] i 2017. Bastholm var frå 2016 til 2020 den eine av MDG sine to talspersonar. I 2017 var ho partiet sin fyrstekandidat i Oslo ved stortingsvalet, og fekk den einaste tingplassen MDG sikra seg ved valet. På Stortinget var ho medlem i fleire ulike komitear. 25. april 2020 vart ho vald til den fyrste partileiaren for MDG. 17. august 2022 annonserte ho at ho kom til å gå av som partileiar 22. august 2022.<ref>{{Citation|title=Une Bastholm går av som leder for MDG|url=https://www.nrk.no/norge/une-bastholm-gar-av-som-leder-for-mdg-1.16070545|website=NRK|date=2022-08-17|accessdate=2022-08-17|language=nb-NO|first=Ingrid Emilie|last=Waaler}}</ref> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Une Aina Bastholm|Une Aina Bastholm]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 2. juni 2021.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == * {{stortingetbio|UAB}} {{Stortingsrep 2017-2021}} {{Stortingsrep 2021-2025}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Stortingsrepresentantar for Oslo]] [[Kategori:Stortingsrepresentantar for Akershus]] [[Kategori:Stortingsrepresentantar frå MDG]] [[Kategori:Stortingsrepresentantar 2017-2021]] [[Kategori:Stortingsrepresentantar 2021-2025]] [[Kategori:Folk frå Trondheim]] rdipxgn2xq5u5m1vwecyyc661depyn7 0 392226 3399102 3356694 2022-08-17T07:32:37Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki [[Fil:Rembrandt_Christ_in_the_Storm_on_the_Lake_of_Galilee.jpg|mini|'Storm på Genesaretsjøen' av [[Rembrandt]] (1633).]] '''Maritim''' '''kunst''' er ei form for [[biletkunst]] som skildrar eller er sterkt inspirert av [[Hav|havet]]. Maritime måleri er ein sjanger som skildrar skip og sjø, og var særleg viktig som sjanger frå 1600- til 1800-talet.<ref>''Contemporary American Marine Art'' by American Society of Marine Artists, Richard V. West, American Society of Marine Artists, Cummer Museum of Art and Gardens, Charles and Emma Frye Art Museum, Published by University of Washington Press, 1997 {{ISBN|0-295-97656-X}}, 9780295976563 (accessed Jan. 15, 2009 on Google Book Search)</ref> I røynda dekker omgrepet ofte kunst som viser skipsfart på elvar og elvemunningar, strandscener og all kunst som viser [[Båt|båtar]], utan noka skarp avgrensing - av praktiske årsaker kan emne som kan teiknast eller malast frå tørt land vera særs passande innan sjangeren.<ref name="Grove2">Cordingley, D., ''Marine art'' i [[Grove Art Online]]. Henta 2. april 2010</ref> [[Fil:Boten_in_de_sneeuw-Rijksmuseum_RP-P-1994-8.jpeg|mini|[[Ukiyo-e]]-trykk av ''Båtar i snø'']] Skip og båtar har blitt avbilda i kunst frå dei tidlegaste tidene, men marin kunst byrja berre å bli ein distinkt sjanger, med spesialiserte kunstnarar, mot slutten av mellomalderen. Han fanst då mest i form av «skipsportrettet», ein type arbeid som framleis er populært og konsentrerer seg om å visa eit enkelt fartøy. Då [[Landskapsmåleri|landskapsmåleriet]] utvikla seg under renessansen, bøeo det som kunne kallast det marine landskapet eit viktigare element i verk, men reine landskap var ikkje vanlege før seinare. [[Fil:Willem_van_de_Velde_the_Elder_-_The_Capture_of_the_Royal_Prince_during_the_Four_Days'_Battle_1666.jpg|mini|Willem van de Velde den eldre ''Royal Prince blir teken under Firedagersslaget'', 1666.]] Maritim kunst, særleg maritime måleri, som ein eigen sjanger skild frå landskapskunst, byrja for fullt med [[Den nederlandske gullalderen|nederlandsk gullaldermåleri]] på 1600-talet.<ref>Russell, Margarita: ''Visions of the Sea: Hendrick C. Vroom and the Origins of Dutch Marine Painting''. (Leiden: Brill Academic Publishers, 1983)</ref><ref>Keyes, George S.: ''Mirror of Empire: Dutch Marine Art of the Seventeenth Century'' [exh. cat.]. (Minneapolis: Minneapolis Institute of Arts; Cambridge: Cambridge University Press, 1990)</ref><ref>Giltaij, Jeroen; Kelch, Jan; et al. (eds.): ''Praise of Ships and the Sea: The Dutch Marine Painters of the 17th Century'' [exh. cat.]. (Rotterdam: Museum Boijmans Van Beuningen, 1997)</ref> Maritime måleri var ein viktig sjanger innan nederlandsk gullaldermåleri, noko som gjenspeglar kor viktig utanlandsk handel og sjømakt var for [[Dei sameinte Nederlanda|den nederlandske republikken]]. Denne perioden hadde dei første spesialiserte maritime kunstnarane, som måla lite anna. I dette, som i mykje anna, har spesialist- og tradisjonelt marinemåleri i stor grad vidareført nederlandske konvensjonar til i dag. Med [[Romantikken|romantisk kunst]] blei havet og kysten teken tilbake frå spesialistane av mange landskapsmalarar, og verk utan nokre fartøy blei vanlege for første gong. == Maritim kunst fram til 1400 == [[Fil:8-pointed_star_on_the_boat_in_Qobustan.jpg|venstre|mini|Sivbåtpetroglyf ved Gobustan.]] Fartøy på vatnet har vore skildra i kunst frå dei eldste tidene. Dei tidlegaste kjente verka er helleristingar frå 12 000 f.Kr. som viser sivbåtar i det som no er [[Gobustan]] petroglyf-reservat i Aserbajdsjan, som då var på breidden av det mykje større [[Kaspihavet]]. Helleristingar og utskorne gjenstandar som viser skip er funne på fleire øyar i Egearhavet (Andros, Naxos, Syros, Astypalaia, Santorini) og dessutan Fastlands-Hellas (Avlis), frå 4000 f.Kr. og seinare. Både menn og gudar blir viste på elvebåtar i gammal egyptisk kunst; desse båtane var som regel laga av [[papyrus]], men frakostane brukte av [[Farao|faraoane]] var av kostbar importert sedertre, som det 43,6 m (143 fot) lange og 5,9 m (19,5 fot) breie Khufu-skipet frå ca. 2500 f.Kr. [[Freskomåleri|Fresker]] av [[Nilen|Nil]]-landskap i egyptiske graver graver viser ofte scener der ein driv jakt på fuglar frå båtar i Nildeltaet, og gravgods omfattar mellom anna detaljerte [[Modell|modellar]] av båtar og mannskapa deira for bruk i etterlivet. Det sentrale kultbildet i egyptiske tempel var vanlegvis ein liten skikkelse av guden som sat i ein slags lekter eller bark. [[Fil:Odysseus_Sirens_BM_E440_n2.jpg|mini|[[Odyssevs|Odysseus]] og [[Sirener|sirenene]]. Bilde på eiattisk raud-figur-krukke frå ca. 480-470 f.Kr.]] Skip opptrer ein del i antikke greske vasemåleri, særleg når det er relevant i ein forteljande samanheng, og også på myntar og andre samanhengar, men med lite forsøk på å visa eit havlandskap. Som i egyptisk måleri kan vassoverflata vera indikert med ein serie parallelle bølgja linjer. Det romerske måleriet i antikken, truleg med utgangspunkt i greske tradisjonar, viser ofte landskapet frå land over ein innsjø eller bukt med fjernt land i horisonten, som i dei berømte Ulysses-måleria i [[Vatikanmusea]]. Vatnet er vanlegvis roleg, og gjenstandar som er heilt eller delvis nedsenka kan visast gjennom vatnet.<ref>Russell, 4</ref> Den store [[Nil-mosaikken i Palestrina]] (1. hundreåret f.Kr.) er ein versjon av slike komposisjonar, med sikte på å visa heile elveløpet. Frå [[seinantikken]] til slutten av [[mellomalderen]] har ein avbilda maritime motiv når ein trengde dei for å framstilla ei viss forteljing, men danna ikkje ein eigen sjanger i vesten, eller i asiatiske [[tusjmåleri]] der båtar likevel var vanlege motiv. Som maritime høgdepunkt frå mellomalderen Marikan ein nemna [[Bayeuxteppet]] frå 1000-talet, som viser skip brukte under [[den normanniske erobringa av England]]. Frå 1100-talet av hadde hamner ofte segl med «skipsportrett» på.<ref>Russell, 51</ref> Skip kunne også vera bilde på [[kyrkja]], som i den tapte ''Navicella''-mosaikken til [[Giotto di Bondone|Giotto]] over inngangspartiet til den gamle Peterkyrkja i Roma, men slike framstillingar har vanlegvis relativt lite interesse frå eit reint maritimt synspunkt.<ref>Hall, 84-85</ref> Ei elv med ein liten båt eller to i var ein standardkomponent i kinesiske [[tusjmåleri]], og mange viste innsjøar og sjeldnare kystutsyn. Likevel blei vatn ofte etterlate som eit kvitt mellomrom, med vekt på landelementa i scenen. Den meir realistiske hoffskulen for kinesisk måleri inkluderte ofte nøye skildringar av skipsfarten på dei store elvene i Kina i dei store horisontale rullane som viser panorama av byscenar med keisarane som dreg gjennom riket, eller av høgtider. <gallery mode="nolines" widths="200" heights="200"> Fil:Dynasty 12 Egyptian model boat (Amenemhet I).jpg|Egyptisk modellbåt frå det 12. dynastiet, [[Amenemhet I]] Fil:Nile Mosaic.jpg|Nil-mosaikken i Palestrina (1. hundreåret f.Kr.) Fil:Flotte normande.jpg|Normannisk skip frå Bayeuxteppet frå 1000-talet Fil:Shipwreck Hugh de Boves.jpg|Skipbrotet til Hugh de Boves av [[Matthew Paris]], frå 1200-talet </gallery> {{Panoramabilete|Along the River During the Qingming Festival (Qing Court Version).jpg|6000px|Panorama i hoffstil, ''Langs elva under qingming-høgtida'', ein kopi frå 1700-talet av ein original frå 1100-talet av [[Zhang Zeduan]]. Bildet byrja på høgre side, og kulminerer over med at keisaren går ombord i lystbåten sin for å koma saman med dei feirande på elva.}} == 1400-talet == [[Fil:Accademia_-_Arrivo_a_Colonia_Cat.579_-_Vittore_Carpaccio.jpg|venstre|mini|[[Vittore Carpaccio]], 'Pilgrimar kjem til Köln', 1490.]] Det byrja veksa fram ein tydeleg tradisjon i det tidlege nederlandske måleriet, med to tapte miniatyrar i Torino-Milano-[[Tidebok|tideboka]], truleg av [[Jan van Eyck]] i rundt 1420, viser eit stort sprang i skildringa av havet og vêret. Han hadde også reine havlandskap, som''Reisa til heilage Julian og Marta'',<ref>Kren, 84, note 1. Châtelet, 34–35 and 194–196 – both are illustrated there.</ref> men begge sidene blei øydelagsw i ein brann i 1904, og overlever berre på svart-kvitt-fotografiar. I resten av 1400-talet var illuminert manuskriptmåleri det viktigaste mediet for marinemåleri, og i Frankrike og Bourgogne spesielt blei mange kunstnarar dyktige i stadig meir realistiske skildringar av både hav og skip, brukt i illustrasjonar av krigar, romansar og hoffliv, så vel som religiøse scener. Scener med små lystbåtar på elvar finst nokre gongar i kalenderminiatyrar frå tidebøker av kunstnarar som [[Simon Bening]]. I [[gotisk kunst]] fanst metallarbeidet nef, eit stort gullsmedarbeid med form som eit skip, som rikfolk kunne bruka til å halda bestikk, salt eller krydder. Opphavleg bestod det berre av eit [[Skipsskrog|skrog]], men frå 1400-talet kunne skipa ha master, segl og tilmed mannskap. Då eksotiske [[Slekta Nautilus|Nautilus-skjel]] byrja bli innførte til Europa kunne desse bukast til skrog, som i Burghley Nef frå rundt 1528. Lengre nede i samfunnet kunne ein uttrykka interesse for skipsfart gjennom tidlege trykksaker av skip. Dei eldste er laga av [[Meister W med nykkel|Meister W]] [[Meister W med nykkel|med nykkel]], som stod bak fleire graveringar av skip. Ei tid fanst slike «skipsportrett» berre som trykk og teikningar, og viste typisk eit skip utan mannskap, sjølv med fulle segl. Dei hadde også vanlegvis den låge horisonten som ein fyrst ville få i måleri på 1600-talet.<ref name="russel532">Russel, 53</ref> Det fyrste trykket av eit marineslag er eit enormt (548 x 800&nbsp;mm) [[tresnitt]] av [[slaget ved Zonchio]] i 1499 mellom venetianarane og Det osmanske riket. Den einaste avbildinga av dette som er att er farga med [[Stensil|stensilar]]; dei fleste blei truleg limt opp på veggar.<ref>McDonald, 104-105,[https://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/pd/t/the_battle_of_zonchio_navarin.aspx British Museum highlights] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151018221608/http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/pd/t/the_battle_of_zonchio_navarin.aspx|date=2015-10-18}}</ref> Det eldste samanliknbare måleriet som overlever blei laga fleire tiår seinare.<ref>The Greenwich Portuguese carracks - see next section.</ref> På same tid var kunstnarar ofte involverte i utviklinga av vestleg [[kartografi]], og meir bevisste enn det som alltid kan verka tydeleg av tids vitskaplege og nautiske framsteg. I følgje Margarita Russell viser eit av [[Erhard Reuwich]] sine tresnitt frå den første trykte reiseboka (1486) eit forsøk på å visa forståinga si av krumminga til jorda med eit skip halvt synleg i horisonten. Dei mange kystutsiktene i tresnitta av boka er viktige i utviklinga av slike framstillingar.<ref>Russell, 24-32</ref> Fugleperspektivplanar for byar, ofte ved kysten, som ein i dag vanlegvis vurderte som kartografi, blei ofte laga av kunstnarar og rekna like mykje som kunstverk som kart av samtidige.<ref>Russell; this is the main theme of here chapter 2, especially pp. 45-46</ref> Italiensk renessansekunst viste maritime scener når det var nødvendig, men bortsett frå den venetianske kunstnaren [[Vittore Carpaccio]] det var få kunstnarar i dette eller det neste hundreåret som ofte kom tilbake til slike scener, eller gjorde det med spesiell følsamheit. Carpaccio sine scenar viser venetianske kanalar eller kaianlegg; hans ''Soga om heilage Ursula'' viser fleire avreiser og kome. I dei tysktalende landa er ''Det'' ''vidunderlege kastet'' (1444) av [[Konrad Witz]] både det fyrste [[Landskapsmåleri|landskapsmåleriet]] til å visa ein gjenkjenneleg landleg stad, og eit stemningsfullt utsyn over [[Genfersjøen]]. <gallery mode="nolines" widths="200" heights="200"> Fil:Retour d Isabelle de France en Angleterre.jpg|[[Isabel of France|Isabella av Frankrike]] går i land ved [[Harwich]]; miniatyr frå 1455-60 av [[Jean Fouquet]] Fil:Gentile da Fabriano 064.jpg|[[Gentile da Fabriano]], eit mirakel av heilage [[Nicholas of Bari|Nikolas av Bari]] Fil:Master W with the Key ship.jpg|Gravering av Meister W med nykkel Fil:Battle of Zonchio 1499.jpg|Tresnitt med farge av slaget ved [[Battle of Zonchio|Zonchio]] i 1499 </gallery> == 1500-talet == [[Fil:Pieter_Bruegel_d._Ä._031.jpg|venstre|mini|[[Pieter Bruegel den eldre|Peter Brueghel]], 'Marineslag i Napolibukta', ca. 1558]] Den nederlandske tradisjonen med «verdslandskap», ei panoramautsikt frå eit svært høgt synspunkt, blei innført av [[Joachim Patinir]] i 1520-åra, byrja nok ein gang å inkludera eit breitt vassområde på ein ganske liknande måte som dei klassiske måleria, som desse kunstnarane ikkje kan ha kjende. Desse måleria var i det vesentlege landskap i form av [[historiemåleri]], med små figurar som vanlegvis representerte eit religiøst emne. Eit sterkt marint element var derfor til stades då landskapsmåleriet byrja opptre som ein eigen sjanger. Den protestantiske [[reformasjonen]] avgrensa kraftig bruken av religiøs kunst, og akselererte utviklinga av andre sekulære typar kunst i protestantiske land, inkludert landskapskunst og sekulære former for historiemåleri, som begge kunne omfatta marin kunst. [[Fil:Bruegel,_Pieter_de_Oude_-_De_val_van_icarus_-_hi_res.jpg|mini|''Landskap med fallet til Ikaros'', no rekna som ein god tidleg kopi av originalen til [[Pieter Bruegel den eldre|Bruegel]].]] Eit viktig verk av ein flamsk "læresvein av Patenir" er 'Dei portugisiske brakkene ved ein steinete kyst' frå rundt 1540 (787 x 1447 mm), ved [[National Maritime Museum]] i [[Greenwich]] i London, er blitt kalla det eldste reine maritime måleriet.<ref>Russell, 40-41, og Grove</ref> Dette viser truleg møtet mellom to små flåtar som er med på å eskortera ei portugisisk prinsesse som skal gifta seg; ein type seremonielt maritimt motiv som blei verande vanleg innan hoffkunst til slutten av 1600-talet, sjølv om det oftare synte ombordstigning eller framkome.<ref>[http://www.nmm.ac.uk/collections/explore/object.cfm?ID=BHC0705 National Maritime Museum] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100617185001/http://www.nmm.ac.uk/collections/explore/object.cfm?ID=BHC0705|date=2010-06-17}}; sjå òg Grove.</ref> Eit anna døme er eit måleri i britiske [[Royal Collection]] som viser [[Henrik VIII av England|Henrik VIII]] som legg ut mot [[Gullbrokadeleiren]] og som er typisk i at det viser skipa tydeleg frå sida, utan forsøk på å tilpassa det til det høge synspunktet.<ref name="russel533">Russel, 53</ref> [[Fil:Embarkation-Dover.jpg|venstre|mini|'Henrik VIII legg ut ved Dover']] Ein flott fargelagt teikning av [[Hans Holbein den yngre]] av eit skip overfylt med fulle landsknektar blei kanskje gjort som ei førebuing til eit veggmåleri i London. Dette nytter det låge synspunktet som er typisk for skipsportrettet.<ref>[http://www.staedelmuseum.de/sm/index.php?StoryID=337&ObjectID=332 Stadel, Frankfurt], Holbein drawing, see also Russell, 53, and illus. p.54</ref> [[Pieter Bruegel den eldre]] er kjend for utviklinga si av [[sjangermåleri]] som viser fram [[Allmugen|bondeliv]], men måla også fleire maritime motiv, mellom anna 'Landskap med fallet til Ikaros' (ca. 1568); originalen av dette bildet er no rekna som tapt, medan måleriet i Det kongelege kunstmuseet i Belgia er rekna som ein god tidleg kopi av han. Bruegel måla også eit stort 'Marineslag i Napolibukta', frå 1560, no ved Galleria Doria-Pamphilj i Roma, og ein liten men dramatisk scene av eit forlis seint i karrieren. Ein stor stormscene i Wien som ein gong blei rekna som han er no tillagd [[Joos de Momper]].<ref name="Grove2"/> Slike motiv blei teken opp av etterfølgarane til Bruegel, medrekna sønene hans. [[Fil:Pieter_Bruegel_d._Ä._038b.jpg|høgre|mini|''Storm'' ca. 1568, no tillagd Joos de Momper.]] Den pittoreske og historisk nyttige [[Anthony Roll]] var eit luksuriøst illuminert manuskript med inventar av skipa i [[Royal Navy]] laga for [[Henrik VIII av England|Henrik VIII]] på 1540-talet. Det er likevel verken særs visuelt nøyaktig eller kunstnarisk utført, og kan ha blitt illustrert av tenestemannen som laga det.<ref>The conventional view, although Russell seems unpersuaded of this, see p. 43</ref> Som i Frankrike er engelske måleri frå 1500-talet med forseggjorde kongelege ombordstigning og liknande høve formelle, men ofte imponerande. Dei fleste blei laga av nederlandske kunstnarar, det same galdt representasjonar i trykk av nederlaget til [[den spanske armadaen]] i 1588. 'Jomfrua til navigatørane' er eit spansk verk frå 1530 -åra med ei gruppe skip for anker, truleg i [[den nye verda]], verna av jomfru Maria. Under [[manierismen]] i både Italia og Nord-Europa byrja ein å mala fantastiske stormar med gigantiske bølgjer og himlar fylte av lyn. Dette hadde ein ikkje freista før, men motivet skulle koma tilbake på moten med ulike mellomrom i dei følgjande århundra. Etter kvart som marinekrigføring blei meir framtredande frå slutten av 1500-talet, blei det aukande etterspurnad etter verk som skildra det, og dette skulle bli verande eit vanleg emnet i maritimt måleri fram til 1900-talet. Dette trekte sjangeren i retning av historiemåleri, med vekt på presis og detaljert skildring av fartøy, akkurat som andre trendar trekte i retning av stadig meir illusjonistiske og subtile effektar i handsaminga av havet og vêret, parallelt med landskapsmåleriet. Mange kunstnarar kunne måla begge typar motiv, men andre spesialiserte seg på det eine eller det andre. På denne tida var likevel sjølandskap som viste ein stor del av sjøen og utan fartøy i det heile svært sjeldne. == Maritime måleri i den nederlandske gullalderen == [[Fil:Vroom_Hendrick_Cornelisz_Dutch_Ships_Ramming_Spanish_Galleys_off_the_Flemish_Coast_in_October_1602.jpg|venstre|mini|Hendrick Cornelisz Vroom, 1617, 'Nederlandske skip renn spanske galeiar i senk ved den flamske kysten i oktober 1602']] [[Dei sameinte Nederlanda]] hadde fiske og handel til sjøs som grunnlag for den eksepsjonelle rikdommen sin, dreiv sjøkrig med Storbritannia og andre nasjonar i perioden og blei kryssa på langs og tvers av elvar og kanalar. I 1650 var 95 % av skipa som passerte frå Nordsjøen til Austersjøen nederlandske.<ref>Slive, 213</ref> Bilde av sjøslag fortalde historiene om ein nederlandsk marine på toppen av makta si, sjølv om det i dag vanlegvis er [[Kalme|kalmane]] eller meir rolege scener som er mest vektlagde. Det er derfor inga overrasking at sjangeren maritimt måleri var enormt populær i nederlandsk gullaldermåleri, og blei ført til nye høgder av nederlandske kunstnarar i denne perioden.<ref>Slive, 213, the start of his chapter 9, which is devoted to Marine painting</ref> Som med landskap var flyttinga av synspunktet frå den kunstige forhøgde utsikta som var typisk for tidlegare marinemåleri til eit lågare utsiktspunkt eit avgjerande steg, og blei teke av den første store nederlandske marinespesialisten [[Hendrick Cornelisz Vroom]].<ref>Slive, 213-216</ref> Som regel flaggar tilmed små skip på bilda med [[Det nederlandske flagget|det nedelandske flagget]], og mange fartøy kan identifiserast som marine eller eit av dei mange andre skipa til styresmaktene. Mange bilde inkluderte noko land, med utsikt over stranda eller hamna, eller utsikt over ein elvemunning. Andre kunstnarar spesialiserte seg på elvescenar, frå dei små bilda av [[Salomon van Ruysdael]] med små båtar og sivbankar til dei store italienske landskapa til [[Aelbert Cuyp]], der sola vanlegvis går ned over ei brei elv. Sjangeren har naturlegvis mykje til felles med landskapsmåleri, og i utviklinga av himmelskildringar gjekk dei to saman; mange landskapskunstnarar måla òg strand- og elvescenar. Artistar hadde sannsynlegvis ofte presise modellar av skip tilgjengelege for å hjelpa dei med å oppnå nøyaktige skildringar.<ref>Russell, 57-61</ref> Kunstnarar innan denne tradisjonen var mellom anna [[Jan Porcellis]], [[Simon de Vlieger]], [[Jan van de Cappelle]] og [[Hendrick Dubbels]].<ref>Described in Slive, 216-220</ref> [[Fil:Salomon_van_Ruisdael_Deventer.jpg|høgre|mini|Salomon van Ruysdael, typisk 'Utsyn over Deventer sett frå nordvest' (1657)]] Den produktive verkstaden som [[Willem van de Velde den eldre]] og [[Willem van de Velde den yngre|sonen hans]] leia dei siste tiåra hadde ein tendens til å gjera skipet til motivet, som i byrjinga av hundretår, men tok med framstega i verka frå tidlegare tiår der vekta hadde vore på havet og vêret. Den yngre van de Velde var sterkt påverka av Simon de Vlieger, som han hadde studert under. Den eldre van de Velde hadde først vitja England på 1660-talet, men både far og son forlét Holland permanent til fordel for London i 1672, og etterlét meisteren for hard sjø, den tyskfødde [[Ludolf Bakhuizen]], som den leiande kunstnaren i Amsterdam.<ref>Slive, 220-224</ref> [[Reinier Nooms]], som hadde vore ein sjømann og signerte verka sine ''Zeeman'' ('sjømannen'), spesialiserte seg på svært nøyaktige slagcenar og skipsportrett, med ei viss interesse for effektar av lys og vêr, og det var stilen hans som skulle følgjast av mange seinare spesialiserte kunstnarar. [[Abraham Storck]] og [[Jan Abrahamsz Beerstraaten]] var andre slagpesialistar. Nooms måla òg fleire scener med vedlikehalds- og reparasjonsoperasjonar på verftet, som er uvanlege og av historisk interesse.<ref>Slive, 223</ref> Tradisjonen med maritimt måleri fortsette i den flamske delen av Nederland, men var mykje mindre framtredande, og det tok lengre tid å rista av seg den manististiske stilen med forliset blant fantastiske bølgjer. Dei fleste måleria var små ''zeekens'', medan nederlendarane måla både store og små verk. Den leiande kunstnaren var [[Bonaventura Peeters]].<ref>Vlieghe, 198-200</ref> [[Fil:Schepen_aan_lager_wal_-_Ships_running_aground_-_The_'Ridderschap'_and_'Hollandia'_in_trouble_in_the_Street_of_Gibraltar_1-3_March_1694_(Ludolf_Backhuysen,_1708).jpg|venstre|mini|[[Ludolf Bakhuizen]], nederlandske krigsskip i vanskar ved [[Gibraltar]], ei ekte hending frå 1690]] Den nederlandske stilen blei eksportert til andre land av ulike kunstnarar som emigrerte, og blei også etterlikna av utanlandske kunstnarar. Dei viktigaste utvandrarane var dei leiande marinekunstnarane i Amsterdam, far og son Willem van de Velde. Etter at dei hadde skildra nederlandske maritime sigrar over engelskmennene i fleire tiår, braut kunstmarknaden saman i det såkalla katastrofeåret ([[rampjaar]]) 1672, og dei tok imot ein invitasjon frå det engelske hoffet om å flytta til London, der dei brukte resten av livet på å mala krigane frå den andre sida. Artistar som laust blir sagt å ha følgt stilen deira inkluderer [[Isaac Sailmaker]], sjølv om han komen frå Nederlanda til England minst 20 år tidlegare, og hadde ein svært forskjellig stil frå deira; [[Peter Monamy]], med ein stil avleidd frå mange maritime malarar i tillegg til van de Veldes, som Nooms, Peeters og Bakhuizen; og fleire andre, som Thomas Baston og brørne Vale, som måla i den opphavlege engelske tradisjonen. Maritim marin var i aukande grad stort sett blitt overlaten til spesialistar, med sjeldne unntak som [[Rembrandt]] sin ''Storm på Genesaretsjøen'' frå 1633, det einaste verkelege havlandskapet hans.<ref>Slive, 214</ref> [[Anthonis van Dyck|Van Dyck]] utførte fine teikningar av den engelske kysten frå båtar frå [[Rye i East Sussex|Rye]], visstnok medan han venta på skipet sitt til kontinentet, men laga aldri måleri av motivet. Nokre av [[Peter Paul Rubens|Rubens]] sine måleri viser hav og skip, men er ikkje så ekstravagante og stiliserte at dei kan kallast maritim kunst. [[Claude Lorrain]] utvikla derimot ein innverkandsrik type hamnescene, vanlegvis med utsyn mot havet ved soloppgang eller solnedgang, og ekstravagante klassiske bygningar reiser seg på begge sider. Dette vidareutvikla ein tradisjon med italienske hamnescener av nordlege kunstnarar (italienske kunstnarar interesserte seg lite for slike scenar) som går tilbake minst så langt som [[Paul Bril]] og var særleg populær i Flandern, med [[Bonaventura Peeters]] og [[Hendrik van Minderhout]], ein utvandrar frå Rotterdam, som dei leiande eksponentane der, og [[Jan Baptist Weenix]] i den nederlandske republikken.<ref>Vlieghe, 178 and 199-200</ref> == 1700-talet == [[Fil:Hodges,_Resolution_and_Adventure_in_Matavai_Bay.jpg|venstre|mini|William Hodges, ''The Resolution and Adventure in Matavai Bay'' ([[Tahiti]]), 1776.]] Hundreåret gav ein overflod av militære handlingar å skildra, og før [[Annus Mirabilis i 1759]] hadde engelskmennene og franskmennene omtrent like mange sigrar å feira. Det fanst betydelege tal av særs dyktige spesialistartistar i fleire land. Dei fortsette å utvikla den nederlandske stilen frå det førre hundreåret, nokre gangar på ein ganske formell måte, med svært nøyaktige avbildingar av skip. Dette var eit krav for dei mange måleria som blei bestilte av [[Kaptein|kapteinar]], [[Reiar|reiarar]] og andre med nautisk kunnskap, og mange av kunstnarane hadde nautisk erfaring sjølv.<ref>Grove; Slive, 213</ref> Til dømes hadde [[Nicholas Pocock]] stige i gradene til å blir meister for eit handelsskip, og lært å teikna medan han var til sjøs. Som offisiell marinemålar for kongen var han til stades ved eit større sjøslag, «Glorious First of June» i 1794, ombord i fregatten HMS «Pegasus». [[Thomas Buttersworth]] hadde vore i marinen og var med i fleire trefningar fram til 1800. Franskmannen [[Ambroise Louis Garneray]], som hovudsakleg var aktiv som målar det neste hundreåret, var ein erfaren sjømann, og presisjonen i måleria hans av [[kvalfangst]] blei rosa av forteljaren i [[Moby Dick|''Moby Dick'']] av [[Herman Melville]], som berre kjente dei frå trykk.<ref>"But, taken for all in all, by far the finest, though in some details not the most correct, presentations of whales and whaling scenes to be anywhere found, are two large French engravings, well executed, and taken from paintings by one Garnery. Respectively, they represent attacks on the Sperm and Right Whale... " and "Who Garneray the painter is, or was, I know not. But my life for it he was either practically conversant with his subject, or else marvelously tutored by some experienced whaleman.'' (CHAPTER 56: Of the Less Erroneous Pictures of Whales and the True Pictures of Whaling Scenes), [[Moby Dick]].''</ref> I den nedre enden av marknaden hadde hamner i mange europeiske land no fått seg faste kunstnarar" som kunne måla billege skipsportrett som vanlegvis var ganske nøyaktige med omsyn til funksjonane og rigginga av skipet. Desse var etterspurde av sjøfolk, men var kunstnarisk sett svært formulaiske.<ref>Harold Osborne, Anthony Langdon. "Marine painting", in ''The Oxford Companion to Western Art'', Ed. Hugh Brigstocke. Oxford University Press, 2001. Oxford Reference Online. Oxford University Press. accessed 5 October 2010</ref> Dei venetianske kunstnarane [[Canaletto]] og [[Francesco Guardi]] laga [[Veduta|vedutamåleri]] der kanalane, gondolane og andre små fartøy og lagunen i Venezia er dei mest framtredande trekka. Mange av Guardi sine seinare verk viser knapt land i det heile, og Canaletto sine verk frå perioden hans i England har òg stort sett ei elv og båtar. Begge produserte eit stort tal verk, ikkje alle av same kvalitet, men dei beste måleria deira handterer vatn og lys framifrå, men i veldig forskjellige stemningar, sidan Canaletto si verd alltid er lys og solrik der Guardi si ofte er overskya, om ikkje tåkete og dyster. [[Fil:Vernet,_Claude_Joseph_-_The_Shipwreck_-_1772.jpg|mini|'Forliset', 1772, av Claude Joseph Vernet]] Sjøkadettar blei no oppfordra til å læra å teikna, sidan nye sjøkart som blei laga til sjøs blei forventa å også ha ein «kystprofil», eller skisser av landet bak. Ein utpeikte kunstnarar til å undervisa i emnet ved marineskular, mellom anna [[John Thomas Serres]], som gav ut ''Liber Nauticus, and Instructor in the Art of Marine Drawings'' i 1805/06. Profesjonelle kunstnarar blei no ofte sende på ekspedisjonarr, som [[William Hodges]] (1744–1797) på [[James Cook]]<nowiki/>si andre reise til [[Stillehavet]], og eksotisk kystscenar var populære både som måleri og trykk. Trykka var blitt like viktige som inntektskjelde som det opphavlege måleriet for nokre kunstnarar, til dømes den mykje graverte franske målaren [[Claude Joseph Vernet]] (1714–1789), som både gjenoppliva noko av ånda av stormen frå manierismen, og såg framover til [[romantikken]], i store og ekstrem dramatiske scener med stormar og forlis. Han fekk òg i oppdrag av dei franske styresmaktene å laga ein serie utsyn frå franske hamner,<ref name="Grove2" /> med det underlege resultatet at mange av verka hans som viser handelsskip er svært valdsame, og at dei fleste som viser marinefartøy er veldig rolege. Han utvikla òg ein type Claude-aktig stor hamnescene, ved solnedgang og med eit generalisert middelhavsmiljø, som blei etterlikna av mange kunstnarar. Ein annan tidleg romantisk fransk, eller i det minste alsassisk-sveitsisk, kunstnar var [[Philip James de Loutherbourg]] (1740–1812), som hadde mesteparten av karrieren sin i England, der han fekk i oppdrag av styresmaktene å produsera ei rekke verk som skildra marinesigrar. ''Watson and the Shark'' er eit berømt marinehistorisk bilde frå 1778 av [[John Singleton Copley]]. [[Fil:Tsunami_by_hokusai_19th_century.jpg|mini|''Den store bølgja ved Kanagawa'', av [[Hokusai]], ca. 1830]] I Aust-Asia hadde nok det at ein vende seg vekk frå omfattande maritim aktivitet både på kinesisk og japansk hald på same tid som den vestlege renessansen fann stad bidratt til å hemma utviklinga av maritime tema i kunsten til desse landa, men den populære japanske tradisjonen [[ukiyo-e]] som utvikla seg frå 1600-talet av inneheldt veldig ofte kyst- og elvescenar med fartøy. 'Den store bølgja ved Kanagawa' (1832) av [[Hokusai]] er det best kjende av alle ukiyo-e-bilde. == Romantikken og seinare == [[Fil:Slave-ship.jpg|mini|J.M.W. Turner, ''The Slave Ship'', 1840]] I den romantiske perioden blei det marine måleriet teke opp att som vanleg kunst, sjølv om mange spesialiserte malarar fortsette å utvikla skipsportrett-sjangeren. [[Antoine Roux]] og sønene hans dominerte maritim kunst i [[Marseille]] gjennom 1800-åra med detaljerte avbildingar av skip og maritimt liv. Eit av dei største kunstverka frå romantikken er [[Théodore Géricault]] sitt måleri ''[[Medusas flåte]]'' (1819), og for [[William Turner|J.M.W. Turner]] var det å måla havet eit livslangt prosjekt. ''Medusa'' er ei radikal form for historiemåleri, medan verka til Turner, sjølv når dei viser historiske emne, mest blir oppfatta som landskap. Det offentlege bestillingsverket hans ''The Battle of Trafalgar'' (1824) blei kritisert for unøyaktigheit, og dei mest personlege seine verka hans gjer ikkje noko forsøk på nøyaktige detaljar, og har ofte lange titlar for å forklara det som elles kan verka som ein uleseleg masse «såpeskum og kalkmåling», som ''The Athenaeum'' kalla Turner sitt verk ''Snow Storm - Steam-Boat off a Harbour's Mouth making Signals in Shallow Water, and going by the Lead. The Author was in this Storm on the Night the Ariel left Harwich of 1842.<ref>Andrews 177-178; [[:File:William Turner - Snowstorm.JPG|Snowstorm]].</ref>'' [[Fil:Hovhannes_Aivazovsky_-_The_Ninth_Wave_-_Google_Art_Project.jpg|venstre|mini|Ivan Ajvazovskij, 'Den niande bølgja', 1850]] [[Dansk kunst]] på denne tida avbilda mange kystscener, med vekt på rolege farvatn og stille, gylt lys. Desse påverka tyskaren [[Caspar David Friedrich]], som la til element av romantisk mystisisme, som i 'Livets stadium' (1835); hans 'Hav av is' er mindre typisk, med eit bilde av eit forlis i eit polart miljø. [[Ivan Ajvazovskij]] fortsette dei gamle motiva med slag, forlis og stormar innan den russiske romantikken, som i 'Den niande bølgja' (1850). Elve-, hamne- og kystscenar, typisk med berre små båtar til stades, var populære hjå [[Camille Corot|Corot]] og i [[Barbizon-skulen]], særleg [[Charles-François Daubigny]]. Mange av dei mest kjende verka til den innverknadsrike russiske landskapsmålaren [[Isaak Levitan]] viste rolege sjøar og dei store elvene i Russland, som han og mange andre kunstnarar såg på med nasjonal byrgskap. [[Gustave Courbet]] måla ei rekkje scenar av strender med klipper og utsyn over havet med bølgjer som braut mot ein strand, vanlegvis utan menneske eller fartøy. På 1860-talet måla [[Édouard Manet]] fleire måleri som skildra viktige hendingar i nytheitene, som 'Slaget til Kearsarge og Alabama' frå 1864, til minne om eit sjøslag som gjekk føre seg under [[Borgarkrigen i USA|Borgrarkrigen i USA]] same året.<ref>[http://www.philamuseum.org/collections/permanent/101707.html Philadelphia Museum of Art] Retrieved April 8, 2010</ref> [[Fil:HMS_Pomone_(retouched).jpg|høgre|mini|HMS Pomone, fargelitografi av T. G. Dutton, etter eit måleri av G.F. St.John]] Skipportrettsjangeren blei ført til Amerika av ei rekkje emigrantar, dei fleste engelske som [[James E. Buttersworth]] (1817–1894) og [[Robert Salmon]]. Luministen [[Fitz Henry Lane]] (1804–1865) var den tidlegaste av ei rekke artistar som utvikla amerikanske stilar basert på landskapskunst; han måla små båtar for anker i rolege små bukter. [[Martin Johnson Heade]] var medlem av [[Hudson River-skulen]], og måla rolege scener, men òg trugande stormar med alarmerande mørkre. [[Winslow Homer]] spesialiserte seg i aukande grad i maritime scenar med små båtar mot slutten av hundreåret, ofte med båtar blant store bølgjer på ope hav, som i måleriet ''The Gulf Stream''.[[Thomas Eakins]] måla ofte elvescenar, mellom anna ''Max Schmitt in a Single Scull'' (1871).<ref name="Grove2"/> [[Thomas Goldsworthy Dutton]] (1820-1891) har rykte som ein av dei beste litografane på 1800-talet i høve nautiske scenar og skipsportrett.<ref>[http://blueworldwebmuseum.org/showall.php?id=64 T.G.Dutton]</ref> [[Fil:Eugène_Poittevin,_Les_Bains_de_Mer,_Plage_d’Etretat,_1864.tif|venstre|mini|''Sjøbading, stranda ved at Étretat'' av Eugène Lepoittevin, 1864. Identifiserte personar er mellom anna [[Guy de Maupassant]], i blå lue til venstre.<ref name="sothebys">{{Cite web|title=Lot 123: Eugène Moodeste Edmond Le Poittevin, Bathing in Étretat|url=https://www.sothebys.com/en/buy/auction/2020/tableaux-dessins-sculptures-1300-1900-2/eugene-modeste-edmond-le-poittevin-bathing-in|website=www.sothebys.com}}</ref>]] Seinare på hundreåret, då kysten i aukande grad blei sett på som ein stad for nyting i staden for arbeid, blei strandscenar og kystlandskap utan sjøfart framtredande for første gong, ofte med klipper og fjellformasjonar, som tidlegare hovudsakleg hadde opptredd i scenar av forlis. Mange seinare strandscener blei stadig meir overfylte, etterkvart som ferierande tok over strendene i Europa. [[Eugène Lepoittevin]] måla maritime motiv som spente frå sjøslag og skipsvrak til scenar med fiskarar i arbeid og badarar som slappar av på stranda ved [[Étretat]] i [[Normandie]]. [[Eugène Boudin]] sine scenar av strender i Nord-Frankrike kan sjå kjende ut for moderne skodarar, trass i dei omfattande kleda til kvinnene som sit i strandstolar. [[Impresjonisme|Impresjonistar]] måla mange scenar av strender, klipper og elver, særleg [[Claude Monet]], som ofte vende tilbake til Courbet sine motiv, som i 'Stormfull sjø i Étretat'. Det var hans ''Impression, solei levant'' (1872), eit utsyn over havet ved hamna i [[Le Havre]], som gav namn til impresjonismen. Elvescenar var særleg vanlege blant impresjonistane, særleg hjå Monet og [[Alfred Sisley]].<ref name="Grove2"/> [[Fil:Dazzle-ships_in_Drydock_at_Liverpool.jpg|mini|''Painting of Dazzle-ships in Drydock at [[Liverpool]]'', av Edward Wadsworth, 1919]] Dne spanske målaren [[Joaquín Sorolla]] måla mange strandscenar, typisk med nokre få figurar sett nære, i kontrast til dei mindre figurane på dei fleste strandmåleri. Amerikanske kunstnarar som måla strender og kystar, typisk med færre folk på, var mellom anna [[John Frederick Kensett]], [[William Merritt Chase]], [[Målaren Jonas Lie|Jonas Lie]] og [[James Whistler|James Abbott McNeill Whistler]], som hovudsakleg målar elver og kanalane i [[Venezia]]. Mot slutten av 1800-talet skapte den amerikanske målaren [[Albert Pinkham Ryder]] stemningsfulle og mørkt visjonære tidlege modernistiske havlandskap. [[Fauvisme|Fauvist-]] og [[Pointillisme|pointillist]]-grupper hadde med roleg vatn i mange av sine arbeid, det hadde også [[Edvard Munch]] i dei tidlege måleria sine. I England kan ein merka seg Newlyn-skulen og den naive fiskarkunstnaren [[Alfred Wallis]]. Den nokså tradisjonelle britiske marinekunstnaren [[Norman Wilkinson]] fann opp blendingsmåling under [[Den fyrste verdskrigen|fyrste verdskrigen]]. Dette var ei form for [[kamuflasje]] der skip blei måla i sterke mønster med resultat som ikkje var ulike [[vorticisme]]. Då den amerikanske marinen innførte ideen i 1918 fekk [[Frederick Judd Waugh]] ansvar for designet. Spesialiserte marine malarar som konsentrerer seg om skipsportrett har halde fram, med kunstnarar som [[Montague Dawson]] (1895–1973), med verk som var svært populære i reproduksjon. Som mange andre fann han at verk som viser tradisjonelle seglskip var meir etterspurde enn moderne fartøy. Sjølv i 1838 viste Turner sitt måleri ''The Fighting Temeraire tugged to her last Berth to be broken up'', eit av hans mest kjente verk, [[nostalgi]] for seglskiptida. Maritime emne trekk framleis til seg mange kunstnarar, og meir populære former for maritim kunst er framleis populære, som vist av den parodiske måleriserien av [[Vitaly Komar]] og [[Alexander Melamid]] kalla ''America's Most Wanted Painting'', med variantar for fleire land, nesten alle med utsyn over ein innsjø.<ref>Andrews, 21, and [http://awp.diaart.org/km/painting.html Most Wanted and Least Wanted Paintings]</ref> Maritim kunst var òg ein spesialitet for [[Contemporary realism|samtidsrealisten]] [[Ann Mikolowski]] (1940–1999), som mellom anna laga studiar av kystane til [[Dei store sjøane]] og [[Atlanterhavet]]. === Galleri frå 1800-talet === <gallery mode="nolines" widths="200" heights="200"> Fil:Joseph Mallord William Turner 024.jpg|[[J.M.W. Turner]]. ''The Jetty of Calais'', 1803 Fil:The Monk by the Sea (Friedrich).jpg|[[Caspar David Friedrich]], ''Munken ved havet,'' 1809 Fil:Indsejlingen til København )J. C. Dahl).jpg|[[J. C. Dahl]], ''Indsejlingen til København'', 1830 Fil:Caspar David Friedrich 013.jpg|[[Caspar David Friedrich]], ''Livsstadia'', 1835 Fil:Udsigt fra Dosseringen ved Sortedamssøen mod Nørrebro.jpg|[[Christen Købke]], ''Udsigt fra Dosseringen ved Sortedamssøen mod Nørrebro,'' 1838 Fil:Lepoittevin--Shipwreck on Dover Coast, n.d., private collection.jpg|[[Eugène Lepoittevin]], ''Forlis ved Dover-klippene om natta med Dover Castle i det fjerne'', ca. 1840 Fil:Salem Harbor Fitz Hugh Lane.jpeg|[[Fitz Henry Lane]], ''Salem Harbor'', 1853 Fil:Афонское сражение 19 июня 1807 года. 1853.jpg|[[Alexey Bogolyubov|Aleksej Bogoljubov]], ''Slaget ved Athos'', 1853 Fil:Christ sur la mer de Galilée (Delacroix) Walters Art Museum 37.186.jpg|[[Eugène Delacroix]], ''Kristus på Genesaretsjøen'', 1854 Fil:Édouard Manet-Kearsarge-Alabama2.jpg|[[Édouard Manet]], ''Slaget mellom Kearsarge og Alabama,'' 1864 Fil:James Abbot McNeill Whistler 007.jpg|[[James Abbott McNeill Whistler]], ''Harmony in Blue and Silver:Trouville,'' 1865 Fil:Gustave Courbet - Autumn Sea - Google Art Project.jpg|[[Gustave Courbet]], ''Hausthav'', 1867 Fil:Gustave Courbet 019.jpg|[[Gustave Courbet]], ''Bølgjene,'' 1869 Fil:AlbertBierstadt-San Francisco Bay.jpg|[[Albert Bierstadt]], ''San Francisco Bay,'' 1871-1873 Fil:Max Schmitt in a Single Scull.jpg|[[Thomas Eakins]], ''[[Max Schmitt in a single scull]]'', 1871 Fil:Hans Gude Innseilingen.JPG|[[Hans Gude]], ''Innseilingen'', 1872 Fil:Archip Iwanowitsch Kuindshi 008.jpg|[[Arkhip Kuindzhi|Arkhip Kuindzji]], ''Ladoga''sjøen, 1873 Fil:Starting out after rail thomas eakins.jpeg|[[Thomas Eakins]], ''Starting Out After [[Rail (bird)|Rail]]'', 1874 Fil:Vague-renoir.jpg|[[Pierre-Auguste Renoir]], ''Bølgja'', 1879 Fil:Mesdag, Pinks in the breakers.jpg|[[Hendrik Willem Mesdag]], ''Pinken in der Brandung'', ca. 1880 Fil:Claude Monet The Cliffs at Etretat.jpg|[[Claude Monet]], ''Klippene ved Étretat'', 1885 Fil:Ships at Le Havre.jpeg|[[Eugène Boudin]], ''Skip ved Le Havre'', 1887 Fil:Enrique Simonet - Marina veneciana 6MB.jpg|[[Enrique Simonet]], ''Veneziansk marine'', 1887-1890 Fil:Winslow Homer - Sunlight on the Coast - Google Art Project.jpg|[[Winslow Homer]], ''Sunlight on the Coast'', 1890 Fil:Monet-seine-rouen.jpg|[[Claude Monet]], ''[[The Seine|Seinen]] ved Port-Villez, '' 1894 </gallery> === Galleri frå 1900-talet === <gallery mode="nolines" widths="200" heights="200"> Fil:Levitan ozero28.JPG|[[Isaac Levitan]], ''Sjø. Russland'' 1900 Fil:Dabo - The Seashore.jpg|[[Leon Dabo]], ''The Seashore'', ca. 1900 Fil:August Afternoon Appledore Childe Hassam.jpg|[[Childe Hassam]], ''August Afternoon, Appledore'', 1900 Fil:Camille Pissarro (1830-1903) - 'Morning, Winter Sunshine, Frost, the Pont-Neuf, the Seine, the Louvre, Soleil D'hiver Gella Blanc', ca. 1901.jpg|[[Camille Pissarro]], ''Morgon, vintersol, frost, Pont-Neuf, Seinen, Louvre, Soleil D'hiver Gella Blanc'', ca. 1901 Fil:Winslow Homer Summer Squall.jpg|[[Winslow Homer]], ''Summer Squall'', 1904 Fil:Robert Antoine Pinchon, before 1909, Péniche dans la brume, oil on canvas, 54 x 73 cm, Musée des Beaux-Arts de Rouen, donation François Depeaux, 1909.jpg|[[Robert Antoine Pinchon]], ''Péniche dans la brume'', before 1909, [[Musée des Beaux-Arts de Rouen]] Fil:Paul Signac - Antibes, die Türme.jpeg|[[Paul Signac]], ''[[Antibes]], the towers'', 1911 Fil:George Bellows West Wind.jpg|[[George Bellows]], ''West Wind'', 1913 Fil:H. S. Tuke Four Masted Barque 1914.jpg|[[Henry Scott Tuke]], ''Four Masted Barque'', 1914 Fil:Track of Lusitania.jpg|[[William Lionel Wyllie]], ''The Track of [[RMS Lusitania|Lusitania]]. View of Casualties and Survivors in the Water and in Lifeboats,'' 1915 Fil:Peter benois.jpg|[[Alexander Benois]], ''[[The Bronze Horseman (poem)|On a deserted, wave-swept shore...]]'', 1916 Fil:US Navy 030204-N-0000X-001 This 1922 artwork depicts the sinking of the Confederate ship CSS Alabama.jpg|[[Xanthus Russell Smith]], ''[[Battle of Cherbourg (1864)|The Kearsarge and the Alabama]],'' 1922 </gallery> == Kjelder ==   {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Marine art|Marine art]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 5. august 2021.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{reflist}} ; Bibliografi * Andrews, Malcolm. ''[https://books.google.co.uk/books?id=6TfydJri1NkC&printsec=frontcover&dq=%22Landscape+art%22&hl=en&ei=SU-6S9nYGpGNOPehwaEL&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CE0Q6AEwAw#v=onepage&q=&f=false Landscape and Western Art]'', Oxford History of Art, Vol 10, Oxford University Press, 1999, {{ISBN|0-19-284233-1}}, {{ISBN|978-0-19-284233-6}} * Châtelet, Albert. ''Early Dutch Painting, Painting in the Northern Netherlands in the Fifteenth Century'', 1980, Montreux, Lausanne, {{ISBN|2-88260-009-7}} * Clark, Sir Kenneth. ''Landscape into Art'', 1949 * Hall, James. ''A History of Ideas and Images in Italian Art'', 1983, John Murray, London. {{ISBN|0-7195-3971-4}} * T Kren & S McKendrick (red.). ''Illuminating the Renaissance: The Triumph of Flemish Manuscript Painting in Europe'', Getty Museum/Royal Academy of Arts, 2003, {{ISBN|1-903973-28-7}} * McDonald, Mark. ''Ferdinand Columbus, Renaissance Collector'', 2005, British Museum Press, {{ISBN|978-0-7141-2644-9}} * Royalton-Kisch, Martin. ''The Light of Nature, Landscape Drawings and Watercolours by Van Dyck and his Contemporaries'', British Museum Press, 1999, {{ISBN|0-7141-2621-7}} * Russel, Margarita. [https://books.google.co.uk/books?id=AsoUAAAAIAAJ&pg=PA85&dq=Marine+Painting:+An+Historical+Survey&cd=7#v=onepage&q=Marine%20Painting%3A%20An%20Historical%20Survey&f=false ''Visions of the Sea: Hendrick C. Vroom and the Origins of Dutch Marine Painting''], Brill Archive, Leiden, 1983, {{ISBN|90-04-06938-0}}, {{ISBN|978-90-04-06938-1}} * Seymour Slive. ''Dutch Painting, 1600-1800'', Yale UP, 1995,{{ISBN|0-300-07451-4}} * Taylor, James. ''[https://books.google.co.uk/books?id=sWsmhHm8GJsC&pg=PA135&dq=%22Marine+art%22&hl=en&ei=mEC6S7bPJo_p-QaK46TeCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CEcQ6AEwAzgU#v=onepage&q=%22Marine%20art%22&f=false The Voyage of the Beagle: Darwin's Extraordinary Adventure in Fitzroy's Famous Survey Ship]'', Anova Books, 2008, {{ISBN|1-84486-066-3}}, {{ISBN|978-1-84486-066-1}} * Vlieghe, Hans (1998). ''[https://books.google.com/books?id=AS_NXFoY0M4C&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Flemish Art and Architecture, 1585-1700]''. Yale University Press Pelican history of art. New Haven: Yale University Press. {{ISBN|0-300-07038-1}} {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commonskat}} * D. Cordingly: ''Marine Painting in England: 1700–1900''(London, 1974). * W. Gaunt: ''Marine Painting: An Historical Survey''(London, 1975). * J. Taylor: ''Marine Painting: Images of Sail, Sea and Shore''(London, 1995) . * E. H. H. Archibald: ''Dictionary of Sea Painters''(Woodbridge, 1981) . * J. Wilmerding: ''A History of American Marine Painting''(Boston, MA, 1968) . [[Kategori:Sjøkultur]] [[Kategori:Kunstsjangrar]] iry8sx0hvlf7mhakf6of9w6afwceic8 0 393473 3398978 3334029 2022-08-16T17:13:38Z Ranveig 39 fjerna [[Kategori:Universitet i Frankrike]]; la til [[Kategori:Universitet og høgskular i Frankrike]] med [[WP:HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[Fil:Chateau, HEC Paris, Jouy-en-Josas, South view 20160501 1.jpg|mini|HEC Paris]] '''HEC Paris''' (''HEC School of Management'') er den største handelshøgskulen i [[Europa]]. HEC Paris held til i [[Jouy-en-Josas]] og [[Paris]], men har òg regionale studiestader i [[Doha]] og [[Abidjan]]. ==Kjelder== {{manglar kjelder|dato=2021}} ==Bakgrunnsstoff== *{{offisiell nettstad}} {{Commonskat}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Universitet og høgskular i Frankrike]] [[Kategori:Paris]] [[Kategori:Skipingar i 1881]] l8z8o9jaox0dlm4gzghmi4pge0eo6zx 0 394980 3399108 3347796 2022-08-17T07:35:02Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks forfattar}} '''Julie Bergan''' ({{Datoar}}) er ein norsk [[Vokalist|songar]] og låtskriver. Ho er kjend for låten «Arigato». Fleire kjenner ho òg gjennom venskapen med norske [[Astrid S]].<ref>{{Cite web|title=Undressed - Single by Julie Bergan & Astrid Smeplass on Apple Music|url=https://itunes.apple.com/no/album/undressed-single/id734196000?l=no|access-date=2017-01-24|language=en}}</ref> == Karriere == === Oppstart === Julie Bergan starta si karriere i 2012 med låten «Supernova», som ho spelte inn saman med norske [[Cir.Cuz]]. Låten låg på norske topplister i totalt 16 veker i 2012 og 2013, og oppnådde femteplass som beste plassering.<ref name="vg2">{{Cite web|date=|title=«Supernova»-Julie om kontrakten: - Absurd følelse|url=http://www.vg.no/musikk/artikkel.php?artid=10134974|access-date=2014-01-08|publisher=vg.no|ref=}}</ref><ref>{{Cite web|last=Hung|first=Steffen|title=norwegiancharts.com - Cir.Cuz feat. Julie Bergan - Supernova|url=http://www.norwegiancharts.com/showitem.asp?interpret=Cir.Cuz+feat.+Julie+Bergan&titel=Supernova&cat=s|access-date=2017-01-24}}</ref> Ho deltok deretter i [[Melodi Grand Prix 2013]] med låten «Give A Little Something Back», som ho skreiv saman med [[Ben Adams]] og Sara Skjoldnes. Ho gjekk ikkje vidare frå semifinalen i Steinkjer det året.<ref>{{Cite web|date=|title=Julie er yngst i MGP-delfinalen - men høyest på listene|url=http://www.vg.no/musikk/grand-prix/artikkel.php?artid=10074313|access-date=2014-01-08|publisher=vg.no|ref=}}</ref> I september 2013 inngjekk ho kontrakt med Warner Music Norway, og mot slutten av same år gav ho ut «Undressed» saman med Idol-deltakaren [[Astrid S]].<ref name="vg2">{{Cite web|date=|title=«Supernova»-Julie om kontrakten: - Absurd følelse|url=http://www.vg.no/musikk/artikkel.php?artid=10134974|access-date=2014-01-08|publisher=vg.no|ref=}}</ref> [[Fil:046A5718_Julie_Bergan.jpg|venstre|mini|Julie Bergan under by:Larm 2017]] ==== 2014-2018 ==== Frå perioden 2014–2016 gav ho ut fleire singlar og hadde fleire konsertar. Ho var òg på fleire turnear, blant anna på VG-lista-turneen 2016.<ref>{{Cite news|title=Julie Bergan|language=nb-NO|work=VG-lista 2016|url=http://vglista.no/artist/julie-bergan-pa-alle-vg-lista-konsertene-i-sommer/}}</ref> Fleire av låtene selde til både gull og platinum i Noreg, men det var ikkje før singelen «Arigato» vart gjeven ut våren 2016 at ho vart kjend utanlands.{{treng referanse}} Låten toppa norske lister, og låg på [[VG-lista]] i 20 veker.<ref>{{Cite news|title=Arigato, Mother****** – Julie Bergan er tilbake!|language=no|work=Mynewsdesk|url=http://www.mynewsdesk.com/no/wmgno/pressreleases/arigato-mother-julie-bergan-er-tilbake-1436524}}</ref><ref>{{Cite news|title=Arigato, Mother****** – Julie Bergan er tilbake!|language=no|work=Mynewsdesk|url=http://www.mynewsdesk.com/no/wmgno/pressreleases/arigato-mother-julie-bergan-er-tilbake-1436524}}</ref><ref>{{Cite web|title=VG-lista - Julie Bergan|url=http://lista.vg.no/artist/julie-bergan/6332|access-date=2017-01-24}}</ref> Den kom òg på femteplass på den offisielle svensken hitlista. Ho hadde skrive «Arigato» saman med blant anna norske Kid Joki, og låten vart nominert til fleire prisar, blant anna til årets lét under Spellemannprisen 2016. Sjølv om songaren sjølv utgjev popmusikk, var ho òg med på [[NRK P3]] sitt remix-prosjekt våren 2016.<ref>{{Cite news|title=Ny single og video fra Julie Bergan - "Younger"|language=da|work=Mynewsdesk|url=http://www.mynewsdesk.com/no/wmgno/pressreleases/ny-single-og-video-fra-julie-bergan-younger-950011}}</ref> Remixen av «Attitudeproblem» av [[Karpe Diem]] vart laga saman med fleire andre kvinnelege artistar, og set kjønnsrollene i musikken på spissen.<ref>{{Cite web|date=2016-04-29|title=Karpe Diem om P3-remiks: – Kan forandre norsk rap|url=https://p3.no/musikk/karpe-diem-om-p3-remix-forandrer-norsk-rap/|access-date=2020-09-24|language=no}}</ref> For musikkåret 2017 vart ho blant anna booka til bransjefestivalen [[by:Larm]], og dessutan til ei rekkje andre norske festivalar.<ref>{{Cite news|title=Artists - by:Larm|language=en-GB|work=by:Larm|url=http://bylarm.no/music/artists/#!programmation=artist$julie-bergan/34}}</ref><ref>{{Cite web|title=Østfold kulturutvikling » Julie Bergan klar for Ufestival|url=http://www.kulturutvikling.no/2017/01/julie-bergan-klar-for-ufestival/|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202063629/http://www.kulturutvikling.no/2017/01/julie-bergan-klar-for-ufestival/|archive-date=2017-02-02|access-date=2017-01-25|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=ARTISTER|url=http://www.slottsfjell.no/artister/|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202043221/http://www.slottsfjell.no/artister/|archive-date=2017-02-02|access-date=2017-01-25|language=nb-NO}}</ref> I 2018 bidrog ho saman med [[Artisten Alan Walker|Alan Walker]] og Senguri på K-391-låten «Ignite». For låten vart dei nominerte til Spellemannprisen 2018 i klassa årets låt, ei utdeling ho sjølv leidde saman med Tarjei Strøm.<ref>{{Cite web|date=2019-02-08|title=Spellemann-glipp – nominert artist falt ut av listen|url=https://www.vg.no/rampelys/musikk/i/WLp2Ma/spellemann-glipp-nominert-artist-falt-ut-av-listen|access-date=2019-02-11}}</ref>. == Diskografi == === Solo === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" ! rowspan="2" scope="col" |År ! rowspan="2" scope="col" |Tittel ! colspan="2" scope="col" |Listeplassering ! rowspan="2" scope="col" |Album |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:85%;" |[[VG-lista|NOR]]<ref name="NOR">{{Cite web nb|url=http://norwegiancharts.com/showinterpret.asp?interpret=Julie+Bergan|title=Discography Julie Bergan|publisher=Norwegian Charts Portal. Hung Medien}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:85%;" |[[Sverigetopplistan|SWE]]<ref>{{Cite web nb|url=http://www.sverigetopplistan.se/|title=Sverigetopplistan - Sveriges Officiella Topplista|publisher=[[Sverigetopplistan]]|accessdate=2. september 2016}}</ref> |- |2013 | scope="row" style="text-align:center;" |«Give a Little Something Back» |— |— | rowspan="6" {{N/A}} |- | rowspan="3" |2014 | scope="row" style="text-align:center;" |«Younger» |— |— |- | scope="row" style="text-align:center;" |«Fire» |— |— |- | scope="row" style="text-align:center;" |«Rude» |— |— |- |2015 | scope="row" style="text-align:center;" |«All Hours» |6 |— |- | rowspan="2" |2016 | scope="row" style="text-align:center;" |«I Kinda Like It» |35 |— |- | scope="row" style="text-align:center;" |«Arigato» |1 |5 | rowspan="2" |''Turn On The Lights'' |- | rowspan="4" |2017 | scope="row" style="text-align:center;" |«Blackout» |17 |— |- |«Blackout (acoustic)» |— |— |{{N/A}} |- |«If You Love Me»(featuring Tunji Ige) |— |— | rowspan="3" | ''Turn On The Lights'' |- |«Incapable» |19 |— |- | rowspan="2" |2018 |«Guilt Trip» |18 |— |- |«U Got Me» |20 |— | rowspan="8" {{N/A}} |- | rowspan="4" |2019 |«STFU» |20 |— |- |«Outlaw» |— |— |- |«Crazy Enough» |35 |— |- |«Bored» |— |— |- | rowspan="3" |2020 |«Kis sin Somebody»(featuring Seeb) |12 |— |- |«Commando» |— |— |- |«One Touch» |39 |— |- |} === Featuring === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" ! rowspan="2" scope="col" |År ! rowspan="2" scope="col" |Tittel ! colspan="1" scope="col" |Listeplassering ! rowspan="2" scope="col" |Album |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:85%;" |[[VG-lista|NOR]]<ref name="NOR">{{Cite web nb|url=http://norwegiancharts.com/showinterpret.asp?interpret=Julie+Bergan|title=Discography Julie Bergan|publisher=Norwegian Charts Portal. Hung Medien}}</ref> |- |2012 | scope="row" |«Suparnova»(Cir. Cuz featuring Julie Bergan) |5 |''Vi Er Cir.Cuz'' |- |2017 |«Can't Help Myself»(Clairmont featuring <span style="font-size:85%;">Mugisho</span> & Julie Bergan) | - | rowspan="6" {{N/A}} |- |2018 |«Ignite»(K391 <span style="font-size:85%;">featuring</span> <span style="font-size:85%;">[[Artisten Alan Walker|Alan Walker]]</span>, Julie Bergan & SEUNGRI) |1 |- |2019 |«Don't Give Up On Me Now»(R3HAB featuring Julie Bergan) |30 |- | rowspan="3" |2020 |«My Bad»(Shaun & Advanced featuring Julie Bergan) |— |- |«Outline»(Crazy Cousinz featuring Julie Bergan) |— |- |«Don't You Wanna Play?»(Seeb featuring Julie Bergan) |— |} === Cover === * ''Undressed'' ''- cover med'' ''Astrid S'' (2013) == Utmerkingar == {| class="wikitable" !år !organisasjon !pris !arbeid !resultat |- | rowspan="3" |2016 |MTV-Music Awards |Beste norske artist |Julie Bergan | {{Nom}} |- | rowspan="2" |P3 Gull |Årets lét |«Arigato» | {{Nom}} |- |Årets nykommer |Julie Bergan | {{Nom}} |- | rowspan="2" |2017 |Spellemannprisen 2016 |Årets lét |«Arigato» | {{Nom}} |- |Musikkforleggerprisen 2016 |Årets Gjennombrot |«Arigato» | {{Vinnar}} |- |2019 |Spellemannprisen 2018 |Årets lét |«Ignite» (med K-391, [[Artisten Alan Walker|Alan Walker]], og Senguri) | {{Nom}} |- |2020 |P3 Gull<ref>{{Cite web|date=2020-11-02|title=Nominerte årets låt 2020|url=https://p3.no/musikk/p3-gull-2020-disse-er-nominert-til-arets-lat/|access-date=2020-11-21}}</ref> |Årets lét |«Kis sin somebody» (med Seeb) | {{Nom}} |- |2021 |Spellemannprisen 2020<ref>{{Cite web|date=2021-02-12|title=Cezinando er nominert i fire kategoriar under Spellemannprisen 2020|url=https://www.nrk.no/kultur/dette-er-dei-nominerte-til-spellemannprisen-2020-1.15370952|access-date=2021-04-18}}</ref> |Årets lét |«Kis sin somebody» (med Seeb) | {{Nom}} |} <ref>{{Cite news|title=MTV EMA 2016 {{!}} 6.11.2016 {{!}} Rotterdam {{!}} Julie Bergan|language=en|work=EMA.MTV|url=http://no.mtvema.com/_/julie-bergan}}</ref><ref>{{Cite news|date=2016-11-08|title=Stem på Arigato som årets låt – P3 Gull 2016|language=no|work=NRK P3|url=http://p3.no/p3gull/laat-2016-julie-bergan/}}</ref><ref>{{Cite news|date=2016-11-08|title=Her er de nominerte til P3 Gull 2016|language=no|work=NRK P3|url=http://p3.no/musikk/p3gull-nominerte-2016/}}</ref><ref>{{Cite web|last=Design|first=Defy|title=Spellemannprisen|url=http://www.spellemann.no/p/nyheter/artikkel/?art=arets-nominerte-2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170106010904/http://www.spellemann.no/p/nyheter/artikkel/?art=arets-nominerte-2016|archive-date=2017-01-06|access-date=2017-01-25}}</ref><ref>{{Cite news|date=2017-03-22|title=Her er vinnerne av Musikkforleggerprisen|language=nb-NO|work=ballade.no|url=http://www.ballade.no/sak/her-er-vinnerne-av-musikkforleggerprisen/}}</ref> == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Julie Bergan|Julie Bergan]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 19. november 2021.'' <references /> {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{Commonskat}} * {{Imdb namn}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Melodi Grand Prix-deltakarar]] [[Kategori:Norske låtskrivarar]] [[Kategori:Norske songarar]] nfqxcb9autdwivj0zzfm2e16an1gjwy 10 399731 3398981 3393525 2022-08-16T18:00:28Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Finland i fotball-EM 2022 | bg = white | fg = #002F6C | bordercolor = #002F6C | land = Finland | meisterskapslenkje = EM i fotball 2022 for kvinner | meisterskap = EM i fotball 2022 | laglenkje = Det finske kvinnelandslaget i fotball | kjønn = kvinner | p1 = [[Katriina Talaslahti|Talaslahti]] | p2 = [[Elli Pikkujämsä|Pikkujämsä]] | p3 = [[Tuija Hyyrynen|Hyyrynen]] | p4 = [[Ria Öling|Öling]] | p5 = [[Emma Koivisto|Koivisto]] | p6 = [[Anna Auvinen|Auvinen]] | p7 = [[Adelina Engman|Engman]] | p8 = [[Olga Ahtinen|Ahtinen]] | p9 = [[Juliette Kemppi|Kemppi]] | p10 = [[Emmi Alanen|Alanen]] | p11 = [[Nora Heroum|Heroum]] | p12 = [[Anna Tamminen|Tamminen]] | p13 = [[Jenny Danielsson|Danielsson]] | p14 = [[Heidi Kollanen|Kollanen]] | p15 = [[Natalia Kuikka|Kuikka]] | p16 = [[Anna Westerlund|Westerlund]] | p17 = [[Sanni Franssi|Franssi]] | p18 = [[Linda Sällström|Sällström]] | p19 = [[Essi Sainio|Sainio]] | p20 = [[Eveliina Summanen|Summanen]] | p21 = [[Amanda Rantanen|Rantanen]] | p22 = [[Jutta Rantala|Rantala]] | p23 = [[Tinja-Riikka Korpela|Korpela]] ([[Kaptein (fotball)|k]]) | coach = [[Anna Signeul|Signeul]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2022|Finland]] [[Kategori:Finske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]]</noinclude> io36mnct423iwtltkkp69x6yrelwn8u 3399038 3398981 2022-08-16T18:23:42Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:90sveped|90sveped]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Finland i fotball-EM 2022 | bg = white | fg = #003580 | bordercolor = #003580 | land = Finland | meisterskapslenkje = EM i fotball 2022 for kvinner | meisterskap = EM i fotball 2022 | laglenkje = Det finske kvinnelandslaget i fotball | kjønn = kvinner | p1 = [[Katriina Talaslahti|Talaslahti]] | p2 = [[Elli Pikkujämsä|Pikkujämsä]] | p3 = [[Tuija Hyyrynen|Hyyrynen]] | p4 = [[Ria Öling|Öling]] | p5 = [[Emma Koivisto|Koivisto]] | p6 = [[Anna Auvinen|Auvinen]] | p7 = [[Adelina Engman|Engman]] | p8 = [[Olga Ahtinen|Ahtinen]] | p9 = [[Juliette Kemppi|Kemppi]] | p10 = [[Emmi Alanen|Alanen]] | p11 = [[Nora Heroum|Heroum]] | p12 = [[Anna Tamminen|Tamminen]] | p13 = [[Jenny Danielsson|Danielsson]] | p14 = [[Heidi Kollanen|Kollanen]] | p15 = [[Natalia Kuikka|Kuikka]] | p16 = [[Anna Westerlund|Westerlund]] | p17 = [[Sanni Franssi|Franssi]] | p18 = [[Linda Sällström|Sällström]] | p19 = [[Essi Sainio|Sainio]] | p20 = [[Eveliina Summanen|Summanen]] | p21 = [[Amanda Rantanen|Rantanen]] | p22 = [[Jutta Rantala|Rantala]] | p23 = [[Tinja-Riikka Korpela|Korpela]] ([[Kaptein (fotball)|k]]) | coach = [[Anna Signeul|Signeul]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2022|Finland]] [[Kategori:Finske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]]</noinclude> 1sbjfhwwstq41h6i5h2hyxffhpb24da 10 399789 3398984 3393869 2022-08-16T18:01:17Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Finland i fotball-EM 2013 | bg = white | fg = #002F6C | bordercolor = #002F6C | land = Finland | meisterskapslenkje = EM i fotball 2013 for kvinner | meisterskap = EM i fotball 2013 | laglenkje = Det finske kvinnelandslaget i fotball | kjønn = kvinner | p1 = [[Minna Meriluoto|Meriluoto]] | p2 = [[Nea-Stina Liljedahl|Liljedahl]] | p3 = [[Tuija Hyyrynen|Hyyrynen]] | p4 = [[Susanna Lehtinen|Lehtinen]] | p5 = [[Tiina Saario|Saario]] | p6 = [[Laura Kivistö|Kivistö]] | p7 = [[Annika Kukkonen|Kukkonen]] | p8 = [[Katri Mattsson|Nokso-Koivisto]] | p9 = [[Marianna Tolvanen|Tolvanen]] | p10 = [[Emmi Alanen|Alanen]] | p11 = [[Nora Heroum|Heroum]] | p12 = [[Siiri Välimaa|Välimaa]] | p13 = [[Heidi Kivelä|Kivelä]] | p14 = [[Sanna Talonen|Talonen]] | p15 = [[Leena Puranen|Puranen]] | p16 = [[Anna Westerlund|Westerlund]] | p17 = [[Jaana Lyytikäinen|Lyytikäinen]] | p18 = [[Natalia Kuikka|Kuikka]] | p19 = [[Henni Malinen|Malinen]] | p20 = [[Annica Sjölund|Sjölund]] | p21 = [[Ella Vanhanen|Vanhanen]] | p22 = [[Pirjo Leppikangas|Leppikangas]] | p23 = [[Tinja-Riikka Korpela|Korpela]] ([[Kaptein (fotball)|k]]) | coach = [[Andrée Jeglertz|Jeglertz]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2013|Finland]] [[Kategori:Finske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]]</noinclude> gevmgx1s5bincu4186v8oe4djte4ne4 3399035 3398984 2022-08-16T18:23:38Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:90sveped|90sveped]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Finland i fotball-EM 2013 | bg = white | fg = #003580 | bordercolor = #003580 | land = Finland | meisterskapslenkje = EM i fotball 2013 for kvinner | meisterskap = EM i fotball 2013 | laglenkje = Det finske kvinnelandslaget i fotball | kjønn = kvinner | p1 = [[Minna Meriluoto|Meriluoto]] | p2 = [[Nea-Stina Liljedahl|Liljedahl]] | p3 = [[Tuija Hyyrynen|Hyyrynen]] | p4 = [[Susanna Lehtinen|Lehtinen]] | p5 = [[Tiina Saario|Saario]] | p6 = [[Laura Kivistö|Kivistö]] | p7 = [[Annika Kukkonen|Kukkonen]] | p8 = [[Katri Mattsson|Nokso-Koivisto]] | p9 = [[Marianna Tolvanen|Tolvanen]] | p10 = [[Emmi Alanen|Alanen]] | p11 = [[Nora Heroum|Heroum]] | p12 = [[Siiri Välimaa|Välimaa]] | p13 = [[Heidi Kivelä|Kivelä]] | p14 = [[Sanna Talonen|Talonen]] | p15 = [[Leena Puranen|Puranen]] | p16 = [[Anna Westerlund|Westerlund]] | p17 = [[Jaana Lyytikäinen|Lyytikäinen]] | p18 = [[Natalia Kuikka|Kuikka]] | p19 = [[Henni Malinen|Malinen]] | p20 = [[Annica Sjölund|Sjölund]] | p21 = [[Ella Vanhanen|Vanhanen]] | p22 = [[Pirjo Leppikangas|Leppikangas]] | p23 = [[Tinja-Riikka Korpela|Korpela]] ([[Kaptein (fotball)|k]]) | coach = [[Andrée Jeglertz|Jeglertz]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2013|Finland]] [[Kategori:Finske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]]</noinclude> 8gm7ygq5chjj7splnpv19obwtr1stsn 10 399920 3398986 3394504 2022-08-16T18:04:17Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Spania i fotball-EM 2021 | bg = #C6081E | fg = #FFC400 | bordercolor = #000033 | land = Spania | meisterskapslenkje = EM i fotball 2021 | meisterskap = EM i fotball 2021 | p1 = [[David de Gea|De Gea]] | p2 = [[César Azpilicueta|Azpilicueta]] | p3 = [[Diego Llorente|D.&nbsp;Llorente]] | p4 = [[Pau Torres|P. Torres]] | p5 = [[Sergio Busquets|Busquets]]&nbsp;[[Fil:Kaptan logo.svg|11px|lenke=Lagkaptein]] | p6 = [[Marcos Llorente|M.&nbsp;Llorente]] | p7 = [[Álvaro Morata|Morata]] | p8 = [[Jorge Resurrección Merodio|Koke]] | p9 = [[Gerard Moreno|Gerard]] | p10 = [[Thiago Alcântara|Thiago]] | p11 = [[Ferrán Torres|F.&nbsp;Torres]] | p12 = [[Eric García Martret|García]] | p13 = [[Robert Sánchez|Sánchez]] | p14 = [[José Luis Gayà|Gayà]] | p16 = [[Rodrigo Hernández Cascante|Rodri]] | p17 = [[Fabián Ruiz Peña|Fabián]] | p18 = [[Jordi Alba|Alba]] | p19 = [[Dani Olmo|Olmo]] | p20 = [[Adama Traoré|Traoré]] | p21 = [[Mikel Oyarzabal|Oyarzabal]] | p22 = [[Pablo Sarabia|Sarabia]] | p23 = [[Unai Simón|Simón]] | p24 = [[Aymeric Laporte|Laporte]] | p26 = [[Pedro González López|Pedri]] | coach = [[Luis Enrique Martínez García|Luis Enrique]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2021|Spania]] [[Kategori:Spanske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]] </noinclude> nkahtfhk7eddk00xpr52cjc9c9fkinm 3399033 3398986 2022-08-16T18:23:33Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:90sveped|90sveped]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Spania i fotball-EM 2021 | bg = #C6081E | fg = #FBEA0E | bordercolor = #000033 | land = Spania | meisterskapslenkje = EM i fotball 2021 | meisterskap = EM i fotball 2021 | p1 = [[David de Gea|De Gea]] | p2 = [[César Azpilicueta|Azpilicueta]] | p3 = [[Diego Llorente|D.&nbsp;Llorente]] | p4 = [[Pau Torres|P. Torres]] | p5 = [[Sergio Busquets|Busquets]]&nbsp;[[Fil:Kaptan logo.svg|11px|lenke=Lagkaptein]] | p6 = [[Marcos Llorente|M.&nbsp;Llorente]] | p7 = [[Álvaro Morata|Morata]] | p8 = [[Jorge Resurrección Merodio|Koke]] | p9 = [[Gerard Moreno|Gerard]] | p10 = [[Thiago Alcântara|Thiago]] | p11 = [[Ferrán Torres|F.&nbsp;Torres]] | p12 = [[Eric García Martret|García]] | p13 = [[Robert Sánchez|Sánchez]] | p14 = [[José Luis Gayà|Gayà]] | p16 = [[Rodrigo Hernández Cascante|Rodri]] | p17 = [[Fabián Ruiz Peña|Fabián]] | p18 = [[Jordi Alba|Alba]] | p19 = [[Dani Olmo|Olmo]] | p20 = [[Adama Traoré|Traoré]] | p21 = [[Mikel Oyarzabal|Oyarzabal]] | p22 = [[Pablo Sarabia|Sarabia]] | p23 = [[Unai Simón|Simón]] | p24 = [[Aymeric Laporte|Laporte]] | p26 = [[Pedro González López|Pedri]] | coach = [[Luis Enrique Martínez García|Luis Enrique]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2021|Spania]] [[Kategori:Spanske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]] </noinclude> gzha8ib0qzzsheb37sa7y4wakc2liff 10 399954 3398982 3394690 2022-08-16T18:01:13Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Finland i fotball-EM 2009 | bg = white | fg = #002F6C | bordercolor = #002F6C | land = Finland | meisterskapslenkje = EM i fotball 2009 for kvinner | meisterskap = EM i fotball 2009 | laglenkje = Det finske kvinnelandslaget i fotball | kjønn = kvinner | p1 = [[Minna Meriluoto|Meriluoto]] | p2 = [[Petra Vaelma|Vaelma]] | p3 = [[Jessica Julin|Julin]] | p4 = [[Sanna Valkonen|Valkonen]] ([[Kaptein (fotball)|k]]) | p5 = [[Miia Niemi|Niemi]] | p6 = [[Tiina Salmén|Salmén]] | p7 = [[Anne Mäkinen|Mäkinen]] | p8 = [[Katri Mattsson|Nokso-Koivisto]] | p9 = [[Laura Österberg Kalmari|Kalmari]] | p10 = [[Anna-Kaisa Rantanen|Rantanen]] | p11 = [[Susanna Lehtinen|Lehtinen]] | p12 = [[Petra Häkkinen|Häkkinen]] | p13 = [[Tuija Hyyrynen|Hyyrynen]] | p14 = [[Tinja-Riikka Korpela|Korpela]] | p15 = [[Sanna Malaska|Malaska]] | p16 = [[Anna Westerlund|Westerlund]] | p17 = [[Maiju Hirvonen|Hirvonen]] | p18 = [[Linda Sällström|Sällström]] | p19 = [[Essi Sainio|Sainio]] | p20 = [[Annica Sjölund|Sjölund]] | p21 = [[Sanna Talonen|Talonen]] | p22 = [[Maija Saari|Saari]] | coach = [[Michael Käld|Käld]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2009|Finland]] [[Kategori:Finske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]]</noinclude> qjh09neyvuk8ajsk8h5xnnoyz6hi6ua 3399037 3398982 2022-08-16T18:23:41Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:90sveped|90sveped]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Finland i fotball-EM 2009 | bg = white | fg = #003580 | bordercolor = #003580 | land = Finland | meisterskapslenkje = EM i fotball 2009 for kvinner | meisterskap = EM i fotball 2009 | laglenkje = Det finske kvinnelandslaget i fotball | kjønn = kvinner | p1 = [[Minna Meriluoto|Meriluoto]] | p2 = [[Petra Vaelma|Vaelma]] | p3 = [[Jessica Julin|Julin]] | p4 = [[Sanna Valkonen|Valkonen]] ([[Kaptein (fotball)|k]]) | p5 = [[Miia Niemi|Niemi]] | p6 = [[Tiina Salmén|Salmén]] | p7 = [[Anne Mäkinen|Mäkinen]] | p8 = [[Katri Mattsson|Nokso-Koivisto]] | p9 = [[Laura Österberg Kalmari|Kalmari]] | p10 = [[Anna-Kaisa Rantanen|Rantanen]] | p11 = [[Susanna Lehtinen|Lehtinen]] | p12 = [[Petra Häkkinen|Häkkinen]] | p13 = [[Tuija Hyyrynen|Hyyrynen]] | p14 = [[Tinja-Riikka Korpela|Korpela]] | p15 = [[Sanna Malaska|Malaska]] | p16 = [[Anna Westerlund|Westerlund]] | p17 = [[Maiju Hirvonen|Hirvonen]] | p18 = [[Linda Sällström|Sällström]] | p19 = [[Essi Sainio|Sainio]] | p20 = [[Annica Sjölund|Sjölund]] | p21 = [[Sanna Talonen|Talonen]] | p22 = [[Maija Saari|Saari]] | coach = [[Michael Käld|Käld]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2009|Finland]] [[Kategori:Finske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]]</noinclude> s4xlj6uou4mqhld8y1e778cntlmsuwa 10 399965 3398983 3394702 2022-08-16T18:01:16Z 103.205.69.14 wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Finland i fotball-EM 2005 | bg = white | fg = #002F6C | bordercolor = #002F6C | land = Finland | meisterskapslenkje = EM i fotball 2005 for kvinner | meisterskap = EM i fotball 2005 | laglenkje = Det finske kvinnelandslaget i fotball | kjønn = kvinner | p1 = [[Satu Kunnas|Kunnas]] | p2 = [[Petra Vaelma|Vaelma]] | p3 = [[Jessica Julin|Julin]] | p4 = [[Sanna Valkonen|Valkonen]] ([[Kaptein (fotball)|k]]) | p5 = [[Tiina Salmén|Salmén]] | p6 = [[Eveliina Sarapää|Sarapää]] | p7 = [[Anne Mäkinen|Mäkinen]] | p8 = [[Minna Mustonen|Mustonen]] | p9 = [[Laura Österberg Kalmari|Kalmari]] | p10 = [[Anna-Kaisa Rantanen|Rantanen]] | p11 = [[Heidi Kackur|Kackur]] | p12 = [[Virva Junkkari|Junkkari]] | p13 = [[Jessica Thorn|Thorn]] | p14 = [[Heidi Ahonen|Ahonen]] | p15 = [[Sanna Malaska|Malaska]] | p16 = [[Terhi Uusi-Luomalahti|Uusi-Luomalahti]] | p17 = [[Linda Lindqvist|Lindqvist]] | p18 = [[Sanna Talonen|Talonen]] | p19 = [[Heidi Lindström|Lindström]] | p20 = [[Noora Matikainen|Matikainen]] | coach = [[Michael Käld|Käld]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2005|Finland]] [[Kategori:Finske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]]</noinclude> avdpsu4cumg8sptkml7nt12uzcxs6q0 3399036 3398983 2022-08-16T18:23:39Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/103.205.69.14|103.205.69.14]] ([[User talk:103.205.69.14|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:90sveped|90sveped]] wikitext text/x-wiki {{Landslag | namn = Finland i fotball-EM 2005 | bg = white | fg = #003580 | bordercolor = #003580 | land = Finland | meisterskapslenkje = EM i fotball 2005 for kvinner | meisterskap = EM i fotball 2005 | laglenkje = Det finske kvinnelandslaget i fotball | kjønn = kvinner | p1 = [[Satu Kunnas|Kunnas]] | p2 = [[Petra Vaelma|Vaelma]] | p3 = [[Jessica Julin|Julin]] | p4 = [[Sanna Valkonen|Valkonen]] ([[Kaptein (fotball)|k]]) | p5 = [[Tiina Salmén|Salmén]] | p6 = [[Eveliina Sarapää|Sarapää]] | p7 = [[Anne Mäkinen|Mäkinen]] | p8 = [[Minna Mustonen|Mustonen]] | p9 = [[Laura Österberg Kalmari|Kalmari]] | p10 = [[Anna-Kaisa Rantanen|Rantanen]] | p11 = [[Heidi Kackur|Kackur]] | p12 = [[Virva Junkkari|Junkkari]] | p13 = [[Jessica Thorn|Thorn]] | p14 = [[Heidi Ahonen|Ahonen]] | p15 = [[Sanna Malaska|Malaska]] | p16 = [[Terhi Uusi-Luomalahti|Uusi-Luomalahti]] | p17 = [[Linda Lindqvist|Lindqvist]] | p18 = [[Sanna Talonen|Talonen]] | p19 = [[Heidi Lindström|Lindström]] | p20 = [[Noora Matikainen|Matikainen]] | coach = [[Michael Käld|Käld]] }}<noinclude> [[Kategori:Lagmalar for fotball-EM 2005|Finland]] [[Kategori:Finske fotballandslagsmalar|{{PAGENAME}}]]</noinclude> ksts0uh5xe0y9nfb9qft4v314dxrvtp 0 400206 3398918 3398915 2022-08-16T13:10:38Z 89.8.168.193 wikitext text/x-wiki Dette er ei liste over '''USA-amerikanske countrymusikarar.''' {| class="wikitable sortable" |- ! Namn ! Fødestad (delstat) ! Leveår ! Instrument |- | {{Sorterbart namn|Roy|Acuff}} | Tennessee | 1903–1992 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Chet|Atkins}} | Tennessee | 1924–2002 | gitarist, songar |- | {{Sorterbart namn|Hoyt|Axton}} | Oklahoma | 1938–1999 | songar |- | {{Sorterbart namn|Bobby|Bare}} | Ohio | 1935- | songar |- | {{Sorterbart namn|Byron|Berline}} | Kansas | 1944-2021 | songar |- | {{Sorterbart namn|Garth|Brooks}} | Oklahoma | 1962- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Karen|Brooks}} | Texas | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Norton|Buffalo}} | California | 1951–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Buffett}} | Mississippi | 1946– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Sam|Bush}} | Kentucky | 1952– | mandolin, fele, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Buttrey}} | Tennessee | 1945–2004 | trommer |- | {{Sorterbart namn|Glen|Campbell}} | Arkansas | 1935–2017 | vokal, gitar, [[banjo]], bass, [[sekkepipe]]<ref>{{cite web|last=Planer|first=Lindsay|title=Old Hometown review|url=http://www.allmusic.com/album/old-home-town-r91861|publisher=allmusic|accessdate=12. november 2011}}</ref> |- | {{Sorterbart namn|Maybelle|Carter}} | Virginia | 1909–1978 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Johnny|Cash}} | Arkansas | 1932–2003 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ray|Charles}} | Georgia | 1930–2004 | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Mark|Chesnutt}} | Texas | 1963– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Patsy|Cline}} | Virginia | 1932–1963<ref>[https://snl.no/Patsy_Cline Patsy Cline]. [[Store norske leksikon]]. Vitja 13. august 2022</ref> | vokal |- | {{Sorterbart namn|Luke|Combs}} | Nord-Carolina | 1990– | songar |- | {{Sorterbart namn|Rita|Coolidge}} | Florida | 1945– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Cowan}} | Ohio | 1952– | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Floyd|Cramer}} | Louisiana | 1933–1997 | piano |- | {{Sorterbart namn|Sheryl|Crow}} | Missouri | 1962– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rodney|Crowell}} | Texas | 1950– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Billy Ray|Cyrus}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Daniels}} | Nord-Carolina | 1936–2020 | vokal, fele, gitar |- | {{Sorterbart namn|Iris|DeMent}} | Arkansas | 1961– | vokal, gitar, piano |- | {{Sorterbart namn|Doug|Dillard}} | Illinois | 1937–2012 | banjo |- | {{Sorterbart namn|Bob|Dylan}} | Minnesota | 1941– | |- | {{Sorterbart namn|Sara|Evans}} | Missouri | 1971– | |- | {{Sorterbart namn|Tyler|Farr}} | Missouri | 1984– | |- | {{Sorterbart namn|Vince|Gill}} | Oklahoma | 1957– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Haggard}} | California | 1937–2016 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Emmylou|Harris}} | Nord-Carolina | 1947– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Hunter|Hayes}} | Louisiana | 1991– | |- | {{Sorterbart namn|Mike|Henderson}} | Missouri | 1953– | vokal, gitar, mandolin, fele, munnspel |- | {{Sorterbart namn|John|Herald}} | New York | 1939–2005 | gitarist |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Holly}} | Texas | 1936–1959 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Jackson}} | Mississippi | 1953– | vokal, gitar, mandolin, banjo |- | {{Sorterbart namn|Casey|James}} | Texas | 1982– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Waylon|Jennings}} | Texas | 1937–2002 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Flaco|Jiménez}} | Texas | 1939– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Jorgenson}} | California | 1956– | vokalist, gitar, saksofon, klarinett |- | {{Sorterbart namn|Kieran|Kane}} | New York | 1949– | |- | {{Sorterbart namn|Toby|Keith}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Alison|Krauss}} | Illinois | 1971– | vokal, fiolin, fele |- | {{Sorterbart namn|Kris|Kristofferson}} | Texas | 1936– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Nicolette|Larson}} | Montana | 1952–1997 | |- | {{Sorterbart namn|Jerry Lee|Lewis}} | Louisiana | 1935– | |- | {{Sorterbart namn|Billy|Livsey}} | Missouri | | |- | {{Sorterbart namn|Hank|Locklin}} | Florida | 1918–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Claire|Lynch}} | New York | 1954– | |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Martin}} | Tennessee | 1927-2005 | vokal, gitar, mandolin |- | {{Sorterbart namn|Delbert|McClinton}} | Texas | 1940– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|McCoy}} | Vest-Virginia | 1941– | vokal, munnspel, gitar, bassgitar, trommer |- | {{Sorterbart namn|John|McEuen}} | California | 1945– | vokal, banjo, gitar, mandolin, fele, piano, trekkspel |- | {{Sorterbart namn|Jim|Messina}} | California | 1947– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Julie|Miller}} | Texas | 1956– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ronnie|Milsap}} | Nord-Carolina | 1943– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Greg|Morrow}} | Tennessee | | trommer, vokal |- | {{Sorterbart namn|Willie|Nelson}} | Texas | 1933– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Michael|Nesmith}} | Texas | 1942–2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bashful Brother|Oswald}} | Tennessee | 1911–2002 | vokal, resonatorgitar, dobro, steelgitar, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Patti|Page}} | Oklahoma | 1927–2013 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Brad|Paisley}} | Vest-Virginia | 1972– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Gram|Parsons}} | Florida | 1946–1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dolly|Parton}} | Tennessee | 1946- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Henry|Paul}} | New York | 1949- | |- | {{Sorterbart namn|Carl|Perkins}} | Tennessee | 1932–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dave|Pomeroy}} | Tennessee | 1956- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Elvis|Presley}} | Mississippi | 1935-1977 | |- | {{Sorterbart namn|Charley|Pride}} | Mississippi | 1934-2020 | |- | {{Sorterbart namn|Bonnie|Raitt}} | California | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jon|Randall}} | Texas | 1969- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry|Reed}} | Georgia | 1937–2008 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jim|Reeves}} | Texas | 1923–1964 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Rogers}} | Texas | 1938–2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Linda|Ronstadt}} | Arizona | 1946 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Pam|Rose}} | Tennessee | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Earl|Scruggs}} | Nord-Carolina | 1924–2012 | 5-strengers banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Randy|Scruggs}} | Tennessee | 1953–2018 | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Elvie|Shane}} | Kentucky | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Maia|Sharp}} | California | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Blake|Shelton}} | Oklahoma | 1976- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ricky|Skaggs}} | Kentucky | 1954- | vokal, mandolin, gitar, banjo, fele |- | {{Sorterbart namn|Jimmie Lee|Sloas}} | Kentucky | 1970- | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Spicher}} | Pennsylvania | 1938- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Fayssoux Starling|McClean}} | Sør-Carolina | | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|George|Strait}} | Texas | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Marty|Stuart}} | Mississippi | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bryan|Sutton}} | Nord-Carolina | 1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tanya|Tucker}} | Texas | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Travis}} | Kentucky | 1917–1983 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carrie|Underwood}} | Oklahoma | 1983- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Vaughan}} | Oklahoma | | gitar |- | {{Sorterbart namn|Morgan|Wallen}} | Tennessee | 1993- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Doc|Watson}} | Nord-Carolina | 1923–2012 | vokal, gitar, banjo, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Hank|Williams}} | Alabama | 1923–1953 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bob|Wills}} | Texas | 1905–1975 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Paul|Worley}} | Tennessee | 1950- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Worsham}} | Mississippi | 1985- | |- | {{Sorterbart namn|Tammy|Wynette}} | Mississippi | 1942–1998 | |- | {{Sorterbart namn|Trisha|Yearwood}} | Georgia | 1964- | vokal |- | [[Chris Young]] | Tennessee | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Reggie|Young}} | [[Missouri]] | 1936–2019 | |} ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar| ]] oygnyarf60jyz330381cthjljp5l96r 3399039 3398918 2022-08-16T18:24:25Z 89.8.168.193 wikitext text/x-wiki Dette er ei liste over '''USA-amerikanske countrymusikarar.''' {| class="wikitable sortable" |- ! Namn ! Fødestad (delstat) ! Leveår ! Instrument |- | {{Sorterbart namn|Roy|Acuff}} | Tennessee | 1903–1992 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Chet|Atkins}} | Tennessee | 1924–2002 | gitarist, songar |- | {{Sorterbart namn|Hoyt|Axton}} | Oklahoma | 1938–1999 | songar |- | {{Sorterbart namn|Bobby|Bare}} | Ohio | 1935- | songar |- | {{Sorterbart namn|Byron|Berline}} | Kansas | 1944-2021 | songar |- | {{Sorterbart namn|Garth|Brooks}} | Oklahoma | 1962- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Karen|Brooks}} | Texas | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Norton|Buffalo}} | California | 1951–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Buffett}} | Mississippi | 1946– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Sam|Bush}} | Kentucky | 1952– | mandolin, fele, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Buttrey}} | Tennessee | 1945–2004 | trommer |- | {{Sorterbart namn|Glen|Campbell}} | Arkansas | 1935–2017 | vokal, gitar, [[banjo]], bass, [[sekkepipe]]<ref>{{cite web|last=Planer|first=Lindsay|title=Old Hometown review|url=http://www.allmusic.com/album/old-home-town-r91861|publisher=allmusic|accessdate=12. november 2011}}</ref> |- | {{Sorterbart namn|Maybelle|Carter}} | Virginia | 1909–1978 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Johnny|Cash}} | Arkansas | 1932–2003 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ray|Charles}} | Georgia | 1930–2004 | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Mark|Chesnutt}} | Texas | 1963– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Patsy|Cline}} | Virginia | 1932–1963<ref>[https://snl.no/Patsy_Cline Patsy Cline]. [[Store norske leksikon]]. Vitja 13. august 2022</ref> | vokal |- | {{Sorterbart namn|Luke|Combs}} | Nord-Carolina | 1990– | songar |- | {{Sorterbart namn|Rita|Coolidge}} | Florida | 1945– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Cowan}} | Ohio | 1952– | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Floyd|Cramer}} | Louisiana | 1933–1997 | piano |- | {{Sorterbart namn|Sheryl|Crow}} | Missouri | 1962– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rodney|Crowell}} | Texas | 1950– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Billy Ray|Cyrus}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Daniels}} | Nord-Carolina | 1936–2020 | vokal, fele, gitar |- | {{Sorterbart namn|Iris|DeMent}} | Arkansas | 1961– | vokal, gitar, piano |- | {{Sorterbart namn|Doug|Dillard}} | Illinois | 1937–2012 | banjo |- | {{Sorterbart namn|Bob|Dylan}} | Minnesota | 1941– | vokal, gitar, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Sara|Evans}} | Missouri | 1971– | |- | {{Sorterbart namn|Tyler|Farr}} | Missouri | 1984– | |- | {{Sorterbart namn|Vince|Gill}} | Oklahoma | 1957– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Haggard}} | California | 1937–2016 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Emmylou|Harris}} | Nord-Carolina | 1947– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Hunter|Hayes}} | Louisiana | 1991– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Mike|Henderson}} | Missouri | 1953– | vokal, gitar, mandolin, fele, munnspel |- | {{Sorterbart namn|John|Herald}} | New York | 1939–2005 | gitarist |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Holly}} | Texas | 1936–1959 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Jackson}} | Mississippi | 1953– | vokal, gitar, mandolin, banjo |- | {{Sorterbart namn|Casey|James}} | Texas | 1982– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Waylon|Jennings}} | Texas | 1937–2002 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Flaco|Jiménez}} | Texas | 1939– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Jorgenson}} | California | 1956– | vokalist, gitar, saksofon, klarinett |- | {{Sorterbart namn|Kieran|Kane}} | New York | 1949– | |- | {{Sorterbart namn|Toby|Keith}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Alison|Krauss}} | Illinois | 1971– | vokal, fiolin, fele |- | {{Sorterbart namn|Kris|Kristofferson}} | Texas | 1936– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Nicolette|Larson}} | Montana | 1952–1997 | |- | {{Sorterbart namn|Jerry Lee|Lewis}} | Louisiana | 1935– | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Billy|Livsey}} | Missouri | | |- | {{Sorterbart namn|Hank|Locklin}} | Florida | 1918–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Claire|Lynch}} | New York | 1954– | |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Martin}} | Tennessee | 1927-2005 | vokal, gitar, mandolin |- | {{Sorterbart namn|Delbert|McClinton}} | Texas | 1940– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|McCoy}} | Vest-Virginia | 1941– | vokal, munnspel, gitar, bassgitar, trommer |- | {{Sorterbart namn|John|McEuen}} | California | 1945– | vokal, banjo, gitar, mandolin, fele, piano, trekkspel |- | {{Sorterbart namn|Jim|Messina}} | California | 1947– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Julie|Miller}} | Texas | 1956– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ronnie|Milsap}} | Nord-Carolina | 1943– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Greg|Morrow}} | Tennessee | | trommer, vokal |- | {{Sorterbart namn|Willie|Nelson}} | Texas | 1933– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Michael|Nesmith}} | Texas | 1942–2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bashful Brother|Oswald}} | Tennessee | 1911–2002 | vokal, resonatorgitar, dobro, steelgitar, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Patti|Page}} | Oklahoma | 1927–2013 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Brad|Paisley}} | Vest-Virginia | 1972– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Gram|Parsons}} | Florida | 1946–1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dolly|Parton}} | Tennessee | 1946- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Henry|Paul}} | New York | 1949- | |- | {{Sorterbart namn|Carl|Perkins}} | Tennessee | 1932–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dave|Pomeroy}} | Tennessee | 1956- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Elvis|Presley}} | Mississippi | 1935-1977 | |- | {{Sorterbart namn|Charley|Pride}} | Mississippi | 1934-2020 | |- | {{Sorterbart namn|Bonnie|Raitt}} | California | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jon|Randall}} | Texas | 1969- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry|Reed}} | Georgia | 1937–2008 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jim|Reeves}} | Texas | 1923–1964 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Rogers}} | Texas | 1938–2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Linda|Ronstadt}} | Arizona | 1946 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Pam|Rose}} | Tennessee | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Earl|Scruggs}} | Nord-Carolina | 1924–2012 | 5-strengers banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Randy|Scruggs}} | Tennessee | 1953–2018 | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Elvie|Shane}} | Kentucky | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Maia|Sharp}} | California | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Blake|Shelton}} | Oklahoma | 1976- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ricky|Skaggs}} | Kentucky | 1954- | vokal, mandolin, gitar, banjo, fele |- | {{Sorterbart namn|Jimmie Lee|Sloas}} | Kentucky | 1970- | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Spicher}} | Pennsylvania | 1938- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Fayssoux Starling|McClean}} | Sør-Carolina | | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|George|Strait}} | Texas | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Marty|Stuart}} | Mississippi | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bryan|Sutton}} | Nord-Carolina | 1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tanya|Tucker}} | Texas | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Travis}} | Kentucky | 1917–1983 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carrie|Underwood}} | Oklahoma | 1983- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Vaughan}} | Oklahoma | | gitar |- | {{Sorterbart namn|Morgan|Wallen}} | Tennessee | 1993- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Doc|Watson}} | Nord-Carolina | 1923–2012 | vokal, gitar, banjo, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Hank|Williams}} | Alabama | 1923–1953 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bob|Wills}} | Texas | 1905–1975 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Paul|Worley}} | Tennessee | 1950- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Worsham}} | Mississippi | 1985- | |- | {{Sorterbart namn|Tammy|Wynette}} | Mississippi | 1942–1998 | |- | {{Sorterbart namn|Trisha|Yearwood}} | Georgia | 1964- | vokal |- | [[Chris Young]] | Tennessee | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Reggie|Young}} | [[Missouri]] | 1936–2019 | |} ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar| ]] 3hihwm8ehrrogroiu25k944dgje4czq 3399055 3399039 2022-08-16T19:33:33Z 89.8.168.193 wikitext text/x-wiki Dette er ei liste over '''USA-amerikanske countrymusikarar.''' {| class="wikitable sortable" |- ! Namn ! Fødestad (delstat) ! Leveår ! Instrument |- | {{Sorterbart namn|Roy|Acuff}} | Tennessee | 1903–1992 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Chet|Atkins}} | Tennessee | 1924–2002 | gitarist, songar |- | {{Sorterbart namn|Hoyt|Axton}} | Oklahoma | 1938–1999 | songar |- | {{Sorterbart namn|Bobby|Bare}} | Ohio | 1935- | songar |- | {{Sorterbart namn|Byron|Berline}} | Kansas | 1944-2021 | songar |- | {{Sorterbart namn|Garth|Brooks}} | Oklahoma | 1962- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Karen|Brooks}} | Texas | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Norton|Buffalo}} | California | 1951–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Buffett}} | Mississippi | 1946– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Sam|Bush}} | Kentucky | 1952– | mandolin, fele, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Buttrey}} | Tennessee | 1945–2004 | trommer |- | {{Sorterbart namn|Glen|Campbell}} | Arkansas | 1935–2017 | vokal, gitar, [[banjo]], bass, [[sekkepipe]]<ref>{{cite web|last=Planer|first=Lindsay|title=Old Hometown review|url=http://www.allmusic.com/album/old-home-town-r91861|publisher=allmusic|accessdate=12. november 2011}}</ref> |- | {{Sorterbart namn|Maybelle|Carter}} | Virginia | 1909–1978 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Johnny|Cash}} | Arkansas | 1932–2003 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ray|Charles}} | Georgia | 1930–2004 | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Mark|Chesnutt}} | Texas | 1963– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Patsy|Cline}} | Virginia | 1932–1963<ref>[https://snl.no/Patsy_Cline Patsy Cline]. [[Store norske leksikon]]. Vitja 13. august 2022</ref> | vokal |- | {{Sorterbart namn|Luke|Combs}} | Nord-Carolina | 1990– | songar |- | {{Sorterbart namn|Rita|Coolidge}} | Florida | 1945– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Cowan}} | Ohio | 1952– | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Floyd|Cramer}} | Louisiana | 1933–1997 | piano |- | {{Sorterbart namn|Sheryl|Crow}} | Missouri | 1962– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rodney|Crowell}} | Texas | 1950– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Billy Ray|Cyrus}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Daniels}} | Nord-Carolina | 1936–2020 | vokal, fele, gitar |- | {{Sorterbart namn|Iris|DeMent}} | Arkansas | 1961– | vokal, gitar, piano |- | {{Sorterbart namn|Doug|Dillard}} | Illinois | 1937–2012 | banjo |- | {{Sorterbart namn|Bob|Dylan}} | Minnesota | 1941– | vokal, gitar, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Sara|Evans}} | Missouri | 1971– | |- | {{Sorterbart namn|Tyler|Farr}} | Missouri | 1984– | |- | {{Sorterbart namn|Vince|Gill}} | Oklahoma | 1957– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Haggard}} | California | 1937–2016 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Emmylou|Harris}} | Nord-Carolina | 1947– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Hunter|Hayes}} | Louisiana | 1991– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Mike|Henderson}} | Missouri | 1953– | vokal, gitar, mandolin, fele, munnspel |- | {{Sorterbart namn|John|Herald}} | New York | 1939–2005 | gitarist |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Holly}} | Texas | 1936–1959 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Jackson}} | Mississippi | 1953– | vokal, gitar, mandolin, banjo |- | {{Sorterbart namn|Casey|James}} | Texas | 1982– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Waylon|Jennings}} | Texas | 1937–2002 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Flaco|Jiménez}} | Texas | 1939– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Jorgenson}} | California | 1956– | vokalist, gitar, saksofon, klarinett |- | {{Sorterbart namn|Kieran|Kane}} | New York | 1949– | |- | {{Sorterbart namn|Toby|Keith}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Alison|Krauss}} | Illinois | 1971– | vokal, fiolin, fele |- | {{Sorterbart namn|Kris|Kristofferson}} | Texas | 1936– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Nicolette|Larson}} | Montana | 1952–1997 | |- | {{Sorterbart namn|Jerry Lee|Lewis}} | Louisiana | 1935– | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Billy|Livsey}} | Missouri | | |- | {{Sorterbart namn|Hank|Locklin}} | Florida | 1918–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Claire|Lynch}} | New York | 1954– | |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Martin}} | Tennessee | 1927-2005 | vokal, gitar, mandolin |- | {{Sorterbart namn|Delbert|McClinton}} | Texas | 1940– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|McCoy}} | Vest-Virginia | 1941– | vokal, munnspel, gitar, bassgitar, trommer |- | {{Sorterbart namn|John|McEuen}} | California | 1945– | vokal, banjo, gitar, mandolin, fele, piano, trekkspel |- | {{Sorterbart namn|Jim|Messina}} | California | 1947– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Julie|Miller}} | Texas | 1956– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ronnie|Milsap}} | Nord-Carolina | 1943– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Greg|Morrow}} | Tennessee | | trommer, vokal |- | {{Sorterbart namn|Willie|Nelson}} | Texas | 1933– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Michael|Nesmith}} | Texas | 1942–2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bashful Brother|Oswald}} | Tennessee | 1911–2002 | vokal, resonatorgitar, dobro, steelgitar, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Patti|Page}} | Oklahoma | 1927–2013 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Brad|Paisley}} | Vest-Virginia | 1972– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Gram|Parsons}} | Florida | 1946–1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dolly|Parton}} | Tennessee | 1946- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Henry|Paul}} | New York | 1949- | |- | {{Sorterbart namn|Carl|Perkins}} | Tennessee | 1932–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dave|Pomeroy}} | Tennessee | 1956- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Elvis|Presley}} | Mississippi | 1935-1977 | |- | {{Sorterbart namn|Charley|Pride}} | Mississippi | 1934-2020 | |- | {{Sorterbart namn|Bonnie|Raitt}} | California | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jon|Randall}} | Texas | 1969- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry|Reed}} | Georgia | 1937–2008 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jim|Reeves}} | Texas | 1923–1964 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bebe|Rexha}} | New York | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Rogers}} | Texas | 1938–2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Linda|Ronstadt}} | Arizona | 1946 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Pam|Rose}} | Tennessee | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Earl|Scruggs}} | Nord-Carolina | 1924–2012 | 5-strengers banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Randy|Scruggs}} | Tennessee | 1953–2018 | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Elvie|Shane}} | Kentucky | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Maia|Sharp}} | California | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Blake|Shelton}} | Oklahoma | 1976- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ricky|Skaggs}} | Kentucky | 1954- | vokal, mandolin, gitar, banjo, fele |- | {{Sorterbart namn|Jimmie Lee|Sloas}} | Kentucky | 1970- | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Spicher}} | Pennsylvania | 1938- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Fayssoux Starling|McClean}} | Sør-Carolina | | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|George|Strait}} | Texas | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Marty|Stuart}} | Mississippi | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bryan|Sutton}} | Nord-Carolina | 1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tanya|Tucker}} | Texas | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Travis}} | Kentucky | 1917–1983 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carrie|Underwood}} | Oklahoma | 1983- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Vaughan}} | Oklahoma | | gitar |- | {{Sorterbart namn|Morgan|Wallen}} | Tennessee | 1993- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Doc|Watson}} | Nord-Carolina | 1923–2012 | vokal, gitar, banjo, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Hank|Williams}} | Alabama | 1923–1953 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bob|Wills}} | Texas | 1905–1975 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Paul|Worley}} | Tennessee | 1950- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Worsham}} | Mississippi | 1985- | |- | {{Sorterbart namn|Tammy|Wynette}} | Mississippi | 1942–1998 | |- | {{Sorterbart namn|Trisha|Yearwood}} | Georgia | 1964- | vokal |- | [[Chris Young]] | Tennessee | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Reggie|Young}} | [[Missouri]] | 1936–2019 | |} ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar| ]] hgm2isugiryef9se3hibuy5k5ifzwr8 3399056 3399055 2022-08-16T19:35:32Z 89.8.168.193 wikitext text/x-wiki Dette er ei liste over '''USA-amerikanske countrymusikarar.''' {| class="wikitable sortable" |- ! Namn ! Fødestad (delstat) ! Leveår ! Instrument |- | {{Sorterbart namn|Roy|Acuff}} | Tennessee | 1903–1992 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Chet|Atkins}} | Tennessee | 1924–2002 | gitarist, songar |- | {{Sorterbart namn|Hoyt|Axton}} | Oklahoma | 1938–1999 | songar |- | {{Sorterbart namn|Bobby|Bare}} | Ohio | 1935- | songar |- | {{Sorterbart namn|Byron|Berline}} | Kansas | 1944-2021 | songar |- | {{Sorterbart namn|Garth|Brooks}} | Oklahoma | 1962- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Karen|Brooks}} | Texas | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Norton|Buffalo}} | California | 1951–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Buffett}} | Mississippi | 1946– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Sam|Bush}} | Kentucky | 1952– | mandolin, fele, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Buttrey}} | Tennessee | 1945–2004 | trommer |- | {{Sorterbart namn|Glen|Campbell}} | Arkansas | 1935–2017 | vokal, gitar, [[banjo]], bass, [[sekkepipe]]<ref>{{cite web|last=Planer|first=Lindsay|title=Old Hometown review|url=http://www.allmusic.com/album/old-home-town-r91861|publisher=allmusic|accessdate=12. november 2011}}</ref> |- | {{Sorterbart namn|Maybelle|Carter}} | Virginia | 1909–1978 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Johnny|Cash}} | Arkansas | 1932–2003 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ray|Charles}} | Georgia | 1930–2004 | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Mark|Chesnutt}} | Texas | 1963– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Patsy|Cline}} | Virginia | 1932–1963<ref>[https://snl.no/Patsy_Cline Patsy Cline]. [[Store norske leksikon]]. Vitja 13. august 2022</ref> | vokal |- | {{Sorterbart namn|Luke|Combs}} | Nord-Carolina | 1990– | songar |- | {{Sorterbart namn|Rita|Coolidge}} | Florida | 1945– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Cowan}} | Ohio | 1952– | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Floyd|Cramer}} | Louisiana | 1933–1997 | piano |- | {{Sorterbart namn|Sheryl|Crow}} | Missouri | 1962– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rodney|Crowell}} | Texas | 1950– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Billy Ray|Cyrus}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Daniels}} | Nord-Carolina | 1936–2020 | vokal, fele, gitar |- | {{Sorterbart namn|Iris|DeMent}} | Arkansas | 1961– | vokal, gitar, piano |- | {{Sorterbart namn|Doug|Dillard}} | Illinois | 1937–2012 | banjo |- | {{Sorterbart namn|Bob|Dylan}} | Minnesota | 1941– | vokal, gitar, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Sara|Evans}} | Missouri | 1971– | |- | {{Sorterbart namn|Tyler|Farr}} | Missouri | 1984– | |- | {{Sorterbart namn|Vince|Gill}} | Oklahoma | 1957– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Haggard}} | California | 1937–2016 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Emmylou|Harris}} | Nord-Carolina | 1947– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Hunter|Hayes}} | Louisiana | 1991– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Mike|Henderson}} | Missouri | 1953– | vokal, gitar, mandolin, fele, munnspel |- | {{Sorterbart namn|John|Herald}} | New York | 1939–2005 | gitarist |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Holly}} | Texas | 1936–1959 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Jackson}} | Mississippi | 1953– | vokal, gitar, mandolin, banjo |- | {{Sorterbart namn|Casey|James}} | Texas | 1982– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Waylon|Jennings}} | Texas | 1937–2002 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Flaco|Jiménez}} | Texas | 1939– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Jorgenson}} | California | 1956– | vokalist, gitar, saksofon, klarinett |- | {{Sorterbart namn|Kieran|Kane}} | New York | 1949– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Toby|Keith}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Alison|Krauss}} | Illinois | 1971– | vokal, fiolin, fele |- | {{Sorterbart namn|Kris|Kristofferson}} | Texas | 1936– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Nicolette|Larson}} | Montana | 1952–1997 | |- | {{Sorterbart namn|Jerry Lee|Lewis}} | Louisiana | 1935– | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Billy|Livsey}} | Missouri | | |- | {{Sorterbart namn|Hank|Locklin}} | Florida | 1918–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Claire|Lynch}} | New York | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Martin}} | Tennessee | 1927-2005 | vokal, gitar, mandolin |- | {{Sorterbart namn|Delbert|McClinton}} | Texas | 1940– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|McCoy}} | Vest-Virginia | 1941– | vokal, munnspel, gitar, bassgitar, trommer |- | {{Sorterbart namn|John|McEuen}} | California | 1945– | vokal, banjo, gitar, mandolin, fele, piano, trekkspel |- | {{Sorterbart namn|Jim|Messina}} | California | 1947– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Julie|Miller}} | Texas | 1956– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ronnie|Milsap}} | Nord-Carolina | 1943– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Greg|Morrow}} | Tennessee | | trommer, vokal |- | {{Sorterbart namn|Willie|Nelson}} | Texas | 1933– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Michael|Nesmith}} | Texas | 1942–2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bashful Brother|Oswald}} | Tennessee | 1911–2002 | vokal, resonatorgitar, dobro, steelgitar, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Patti|Page}} | Oklahoma | 1927–2013 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Brad|Paisley}} | Vest-Virginia | 1972– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Gram|Parsons}} | Florida | 1946–1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dolly|Parton}} | Tennessee | 1946- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Henry|Paul}} | New York | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Perkins}} | Tennessee | 1932–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dave|Pomeroy}} | Tennessee | 1956- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Elvis|Presley}} | Mississippi | 1935-1977 | |- | {{Sorterbart namn|Charley|Pride}} | Mississippi | 1934-2020 | |- | {{Sorterbart namn|Bonnie|Raitt}} | California | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jon|Randall}} | Texas | 1969- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry|Reed}} | Georgia | 1937–2008 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jim|Reeves}} | Texas | 1923–1964 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bebe|Rexha}} | New York | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Rogers}} | Texas | 1938–2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Linda|Ronstadt}} | Arizona | 1946 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Pam|Rose}} | Tennessee | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Earl|Scruggs}} | Nord-Carolina | 1924–2012 | 5-strengers banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Randy|Scruggs}} | Tennessee | 1953–2018 | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Elvie|Shane}} | Kentucky | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Maia|Sharp}} | California | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Blake|Shelton}} | Oklahoma | 1976- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ricky|Skaggs}} | Kentucky | 1954- | vokal, mandolin, gitar, banjo, fele |- | {{Sorterbart namn|Jimmie Lee|Sloas}} | Kentucky | 1970- | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Spicher}} | Pennsylvania | 1938- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Fayssoux Starling|McClean}} | Sør-Carolina | | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|George|Strait}} | Texas | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Marty|Stuart}} | Mississippi | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bryan|Sutton}} | Nord-Carolina | 1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tanya|Tucker}} | Texas | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Travis}} | Kentucky | 1917–1983 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carrie|Underwood}} | Oklahoma | 1983- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Vaughan}} | Oklahoma | | gitar |- | {{Sorterbart namn|Morgan|Wallen}} | Tennessee | 1993- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Doc|Watson}} | Nord-Carolina | 1923–2012 | vokal, gitar, banjo, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Hank|Williams}} | Alabama | 1923–1953 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bob|Wills}} | Texas | 1905–1975 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Paul|Worley}} | Tennessee | 1950- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Worsham}} | Mississippi | 1985- | |- | {{Sorterbart namn|Tammy|Wynette}} | Mississippi | 1942–1998 | |- | {{Sorterbart namn|Trisha|Yearwood}} | Georgia | 1964- | vokal |- | [[Chris Young]] | Tennessee | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Reggie|Young}} | [[Missouri]] | 1936–2019 | |} ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar| ]] omwly2q406eahisfroyzytok8x30mqo 3399059 3399056 2022-08-16T20:06:49Z 89.8.168.193 wikitext text/x-wiki Dette er ei liste over '''USA-amerikanske countrymusikarar.''' {| class="wikitable sortable" |- ! Namn ! Fødestad (delstat) ! Leveår ! Instrument |- | {{Sorterbart namn|Roy|Acuff}} | Tennessee | 1903–1992 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Chet|Atkins}} | Tennessee | 1924–2002 | gitarist, songar |- | {{Sorterbart namn|Hoyt|Axton}} | Oklahoma | 1938–1999 | songar |- | {{Sorterbart namn|Bobby|Bare}} | Ohio | 1935- | songar |- | {{Sorterbart namn|Byron|Berline}} | Kansas | 1944-2021 | songar |- | {{Sorterbart namn|Garth|Brooks}} | Oklahoma | 1962- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Karen|Brooks}} | Texas | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Norton|Buffalo}} | California | 1951–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Buffett}} | Mississippi | 1946– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Sam|Bush}} | Kentucky | 1952– | mandolin, fele, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Buttrey}} | Tennessee | 1945–2004 | trommer |- | {{Sorterbart namn|Glen|Campbell}} | Arkansas | 1935–2017 | vokal, gitar, [[banjo]], bass, [[sekkepipe]]<ref>{{cite web|last=Planer|first=Lindsay|title=Old Hometown review|url=http://www.allmusic.com/album/old-home-town-r91861|publisher=allmusic|accessdate=12. november 2011}}</ref> |- | {{Sorterbart namn|Maybelle|Carter}} | Virginia | 1909–1978 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Johnny|Cash}} | Arkansas | 1932–2003 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ray|Charles}} | Georgia | 1930–2004 | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Mark|Chesnutt}} | Texas | 1963– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Patsy|Cline}} | Virginia | 1932–1963<ref>[https://snl.no/Patsy_Cline Patsy Cline]. [[Store norske leksikon]]. Vitja 13. august 2022</ref> | vokal |- | {{Sorterbart namn|Luke|Combs}} | Nord-Carolina | 1990– | songar |- | {{Sorterbart namn|Rita|Coolidge}} | Florida | 1945– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Cowan}} | Ohio | 1952– | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Floyd|Cramer}} | Louisiana | 1933–1997 | piano |- | {{Sorterbart namn|Sheryl|Crow}} | Missouri | 1962– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rodney|Crowell}} | Texas | 1950– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Billy Ray|Cyrus}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Daniels}} | Nord-Carolina | 1936–2020 | vokal, fele, gitar |- | {{Sorterbart namn|Iris|DeMent}} | Arkansas | 1961– | vokal, gitar, piano |- | {{Sorterbart namn|Doug|Dillard}} | Illinois | 1937–2012 | banjo |- | {{Sorterbart namn|Bob|Dylan}} | Minnesota | 1941– | vokal, gitar, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Sara|Evans}} | Missouri | 1971– | |- | {{Sorterbart namn|Tyler|Farr}} | Missouri | 1984– | |- | {{Sorterbart namn|Vince|Gill}} | Oklahoma | 1957– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Haggard}} | California | 1937–2016 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Emmylou|Harris}} | Nord-Carolina | 1947– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Hunter|Hayes}} | Louisiana | 1991– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Mike|Henderson}} | Missouri | 1953– | vokal, gitar, mandolin, fele, munnspel |- | {{Sorterbart namn|John|Herald}} | New York | 1939–2005 | gitarist |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Holly}} | Texas | 1936–1959 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Jackson}} | Mississippi | 1953– | vokal, gitar, mandolin, banjo |- | {{Sorterbart namn|Casey|James}} | Texas | 1982– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Waylon|Jennings}} | Texas | 1937–2002 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Flaco|Jiménez}} | Texas | 1939– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Jorgenson}} | California | 1956– | vokalist, gitar, saksofon, klarinett |- | {{Sorterbart namn|Kieran|Kane}} | New York | 1949– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Toby|Keith}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Alison|Krauss}} | Illinois | 1971– | vokal, fiolin, fele |- | {{Sorterbart namn|Kris|Kristofferson}} | Texas | 1936– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Nicolette|Larson}} | Montana | 1952–1997 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry Lee|Lewis}} | Louisiana | 1935– | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Billy|Livsey}} | Missouri | | |- | {{Sorterbart namn|Hank|Locklin}} | Florida | 1918–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Claire|Lynch}} | New York | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Martin}} | Tennessee | 1927-2005 | vokal, gitar, mandolin |- | {{Sorterbart namn|Delbert|McClinton}} | Texas | 1940– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|McCoy}} | Vest-Virginia | 1941– | vokal, munnspel, gitar, bassgitar, trommer |- | {{Sorterbart namn|John|McEuen}} | California | 1945– | vokal, banjo, gitar, mandolin, fele, piano, trekkspel |- | {{Sorterbart namn|Jim|Messina}} | California | 1947– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Julie|Miller}} | Texas | 1956– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ronnie|Milsap}} | Nord-Carolina | 1943– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Greg|Morrow}} | Tennessee | | trommer, vokal |- | {{Sorterbart namn|Willie|Nelson}} | Texas | 1933– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Michael|Nesmith}} | Texas | 1942–2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bashful Brother|Oswald}} | Tennessee | 1911–2002 | vokal, resonatorgitar, dobro, steelgitar, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Patti|Page}} | Oklahoma | 1927–2013 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Brad|Paisley}} | Vest-Virginia | 1972– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Gram|Parsons}} | Florida | 1946–1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dolly|Parton}} | Tennessee | 1946- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Henry|Paul}} | New York | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Perkins}} | Tennessee | 1932–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dave|Pomeroy}} | Tennessee | 1956- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Elvis|Presley}} | Mississippi | 1935-1977 | |- | {{Sorterbart namn|Charley|Pride}} | Mississippi | 1934-2020 | |- | {{Sorterbart namn|Bonnie|Raitt}} | California | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jon|Randall}} | Texas | 1969- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry|Reed}} | Georgia | 1937–2008 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jim|Reeves}} | Texas | 1923–1964 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bebe|Rexha}} | New York | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Rogers}} | Texas | 1938–2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Linda|Ronstadt}} | Arizona | 1946 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Pam|Rose}} | Tennessee | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Earl|Scruggs}} | Nord-Carolina | 1924–2012 | 5-strengers banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Randy|Scruggs}} | Tennessee | 1953–2018 | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Elvie|Shane}} | Kentucky | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Maia|Sharp}} | California | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Blake|Shelton}} | Oklahoma | 1976- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ricky|Skaggs}} | Kentucky | 1954- | vokal, mandolin, gitar, banjo, fele |- | {{Sorterbart namn|Jimmie Lee|Sloas}} | Kentucky | 1970- | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Spicher}} | Pennsylvania | 1938- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Fayssoux Starling|McClean}} | Sør-Carolina | | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|George|Strait}} | Texas | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Marty|Stuart}} | Mississippi | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bryan|Sutton}} | Nord-Carolina | 1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tanya|Tucker}} | Texas | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Travis}} | Kentucky | 1917–1983 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carrie|Underwood}} | Oklahoma | 1983- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Vaughan}} | Oklahoma | | gitar |- | {{Sorterbart namn|Morgan|Wallen}} | Tennessee | 1993- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Doc|Watson}} | Nord-Carolina | 1923–2012 | vokal, gitar, banjo, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Hank|Williams}} | Alabama | 1923–1953 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bob|Wills}} | Texas | 1905–1975 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Paul|Worley}} | Tennessee | 1950- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Worsham}} | Mississippi | 1985- | |- | {{Sorterbart namn|Tammy|Wynette}} | Mississippi | 1942–1998 | |- | {{Sorterbart namn|Trisha|Yearwood}} | Georgia | 1964- | vokal |- | [[Chris Young]] | Tennessee | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Reggie|Young}} | [[Missouri]] | 1936–2019 | |} ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar| ]] fsv8n45lex9tzciw0xwhx6x81vmdw3x 3399060 3399059 2022-08-16T20:20:43Z 89.8.168.193 wikitext text/x-wiki Dette er ei liste over '''USA-amerikanske countrymusikarar.''' {| class="wikitable sortable" |- ! Namn ! Fødestad (delstat) ! Leveår ! Instrument |- | {{Sorterbart namn|Roy|Acuff}} | Tennessee | 1903–1992 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Chet|Atkins}} | Tennessee | 1924–2002 | gitarist, songar |- | {{Sorterbart namn|Hoyt|Axton}} | Oklahoma | 1938–1999 | songar |- | {{Sorterbart namn|Bobby|Bare}} | Ohio | 1935- | songar |- | {{Sorterbart namn|Byron|Berline}} | Kansas | 1944-2021 | songar |- | {{Sorterbart namn|Garth|Brooks}} | Oklahoma | 1962- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Karen|Brooks}} | Texas | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Norton|Buffalo}} | California | 1951–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Buffett}} | Mississippi | 1946– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Sam|Bush}} | Kentucky | 1952– | mandolin, fele, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Buttrey}} | Tennessee | 1945–2004 | trommer |- | {{Sorterbart namn|Glen|Campbell}} | Arkansas | 1935–2017 | vokal, gitar, [[banjo]], bass, [[sekkepipe]]<ref>{{cite web|last=Planer|first=Lindsay|title=Old Hometown review|url=http://www.allmusic.com/album/old-home-town-r91861|publisher=allmusic|accessdate=12. november 2011}}</ref> |- | {{Sorterbart namn|Maybelle|Carter}} | Virginia | 1909–1978 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Johnny|Cash}} | Arkansas | 1932–2003 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ray|Charles}} | Georgia | 1930–2004 | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Mark|Chesnutt}} | Texas | 1963– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Patsy|Cline}} | Virginia | 1932–1963<ref>[https://snl.no/Patsy_Cline Patsy Cline]. [[Store norske leksikon]]. Vitja 13. august 2022</ref> | vokal |- | {{Sorterbart namn|Luke|Combs}} | Nord-Carolina | 1990– | songar |- | {{Sorterbart namn|Rita|Coolidge}} | Florida | 1945– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Cowan}} | Ohio | 1952– | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Floyd|Cramer}} | Louisiana | 1933–1997 | piano |- | {{Sorterbart namn|Sheryl|Crow}} | Missouri | 1962– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rodney|Crowell}} | Texas | 1950– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Billy Ray|Cyrus}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Daniels}} | Nord-Carolina | 1936–2020 | vokal, fele, gitar |- | {{Sorterbart namn|Iris|DeMent}} | Arkansas | 1961– | vokal, gitar, piano |- | {{Sorterbart namn|Doug|Dillard}} | Illinois | 1937–2012 | banjo |- | {{Sorterbart namn|Bob|Dylan}} | Minnesota | 1941– | vokal, gitar, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Sara|Evans}} | Missouri | 1971– | |- | {{Sorterbart namn|Tyler|Farr}} | Missouri | 1984– | |- | {{Sorterbart namn|Vince|Gill}} | Oklahoma | 1957– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Haggard}} | California | 1937–2016 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Emmylou|Harris}} | Nord-Carolina | 1947– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Hunter|Hayes}} | Louisiana | 1991– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Mike|Henderson}} | Missouri | 1953– | vokal, gitar, mandolin, fele, munnspel |- | {{Sorterbart namn|John|Herald}} | New York | 1939–2005 | gitarist |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Holly}} | Texas | 1936–1959 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Jackson}} | Mississippi | 1953– | vokal, gitar, mandolin, banjo |- | {{Sorterbart namn|Tommy|Jackson}} | Alabama | d. 1979 | fele |- | {{Sorterbart namn|Casey|James}} | Texas | 1982– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Waylon|Jennings}} | Texas | 1937–2002 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Flaco|Jiménez}} | Texas | 1939– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Jorgenson}} | California | 1956– | vokalist, gitar, saksofon, klarinett |- | {{Sorterbart namn|Kieran|Kane}} | New York | 1949– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Toby|Keith}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Alison|Krauss}} | Illinois | 1971– | vokal, fiolin, fele |- | {{Sorterbart namn|Kris|Kristofferson}} | Texas | 1936– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Nicolette|Larson}} | Montana | 1952–1997 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry Lee|Lewis}} | Louisiana | 1935– | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Billy|Livsey}} | Missouri | | |- | {{Sorterbart namn|Hank|Locklin}} | Florida | 1918–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Claire|Lynch}} | New York | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Martin}} | Tennessee | 1927-2005 | vokal, gitar, mandolin |- | {{Sorterbart namn|Delbert|McClinton}} | Texas | 1940– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|McCoy}} | Vest-Virginia | 1941– | vokal, munnspel, gitar, bassgitar, trommer |- | {{Sorterbart namn|John|McEuen}} | California | 1945– | vokal, banjo, gitar, mandolin, fele, piano, trekkspel |- | {{Sorterbart namn|Jim|Messina}} | California | 1947– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Julie|Miller}} | Texas | 1956– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ronnie|Milsap}} | Nord-Carolina | 1943– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Greg|Morrow}} | Tennessee | | trommer, vokal |- | {{Sorterbart namn|Willie|Nelson}} | Texas | 1933– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Michael|Nesmith}} | Texas | 1942–2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bashful Brother|Oswald}} | Tennessee | 1911–2002 | vokal, resonatorgitar, dobro, steelgitar, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Patti|Page}} | Oklahoma | 1927–2013 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Brad|Paisley}} | Vest-Virginia | 1972– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Gram|Parsons}} | Florida | 1946–1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dolly|Parton}} | Tennessee | 1946- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Henry|Paul}} | New York | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Perkins}} | Tennessee | 1932–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dave|Pomeroy}} | Tennessee | 1956- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Elvis|Presley}} | Mississippi | 1935-1977 | |- | {{Sorterbart namn|Charley|Pride}} | Mississippi | 1934-2020 | |- | {{Sorterbart namn|Bonnie|Raitt}} | California | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jon|Randall}} | Texas | 1969- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry|Reed}} | Georgia | 1937–2008 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jim|Reeves}} | Texas | 1923–1964 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bebe|Rexha}} | New York | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Rogers}} | Texas | 1938–2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Linda|Ronstadt}} | Arizona | 1946 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Pam|Rose}} | Tennessee | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Earl|Scruggs}} | Nord-Carolina | 1924–2012 | 5-strengers banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Randy|Scruggs}} | Tennessee | 1953–2018 | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Elvie|Shane}} | Kentucky | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Maia|Sharp}} | California | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Blake|Shelton}} | Oklahoma | 1976- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ricky|Skaggs}} | Kentucky | 1954- | vokal, mandolin, gitar, banjo, fele |- | {{Sorterbart namn|Jimmie Lee|Sloas}} | Kentucky | 1970- | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Spicher}} | Pennsylvania | 1938- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Fayssoux Starling|McClean}} | Sør-Carolina | | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|George|Strait}} | Texas | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Marty|Stuart}} | Mississippi | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bryan|Sutton}} | Nord-Carolina | 1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tanya|Tucker}} | Texas | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Travis}} | Kentucky | 1917–1983 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carrie|Underwood}} | Oklahoma | 1983- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Vaughan}} | Oklahoma | | gitar |- | {{Sorterbart namn|Morgan|Wallen}} | Tennessee | 1993- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Doc|Watson}} | Nord-Carolina | 1923–2012 | vokal, gitar, banjo, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Hank|Williams}} | Alabama | 1923–1953 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bob|Wills}} | Texas | 1905–1975 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Paul|Worley}} | Tennessee | 1950- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Worsham}} | Mississippi | 1985- | |- | {{Sorterbart namn|Tammy|Wynette}} | Mississippi | 1942–1998 | |- | {{Sorterbart namn|Trisha|Yearwood}} | Georgia | 1964- | vokal |- | [[Chris Young]] | Tennessee | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Reggie|Young}} | [[Missouri]] | 1936–2019 | |} ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar| ]] 5yj6vb8vrygpy90n0lj858nesd88rtg 3399066 3399060 2022-08-16T21:25:07Z 89.8.168.193 wikitext text/x-wiki Dette er ei liste over '''USA-amerikanske countrymusikarar.''' {| class="wikitable sortable" |- ! Namn ! Fødestad (delstat) ! Leveår ! Instrument |- | {{Sorterbart namn|Roy|Acuff}} | Tennessee | 1903–1992 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Chet|Atkins}} | Tennessee | 1924–2002 | gitarist, songar |- | {{Sorterbart namn|Hoyt|Axton}} | Oklahoma | 1938–1999 | songar |- | {{Sorterbart namn|Bobby|Bare}} | Ohio | 1935- | songar |- | {{Sorterbart namn|Byron|Berline}} | Kansas | 1944-2021 | songar |- | {{Sorterbart namn|Garth|Brooks}} | Oklahoma | 1962- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Karen|Brooks}} | Texas | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Norton|Buffalo}} | California | 1951–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Buffett}} | Mississippi | 1946– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Sam|Bush}} | Kentucky | 1952– | mandolin, fele, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Buttrey}} | Tennessee | 1945–2004 | trommer |- | {{Sorterbart namn|Glen|Campbell}} | Arkansas | 1935–2017 | vokal, gitar, [[banjo]], bass, [[sekkepipe]]<ref>{{cite web|last=Planer|first=Lindsay|title=Old Hometown review|url=http://www.allmusic.com/album/old-home-town-r91861|publisher=allmusic|accessdate=12. november 2011}}</ref> |- | {{Sorterbart namn|Maybelle|Carter}} | Virginia | 1909–1978 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Johnny|Cash}} | Arkansas | 1932–2003 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ray|Charles}} | Georgia | 1930–2004 | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Mark|Chesnutt}} | Texas | 1963– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Patsy|Cline}} | Virginia | 1932–1963<ref>[https://snl.no/Patsy_Cline Patsy Cline]. [[Store norske leksikon]]. Vitja 13. august 2022</ref> | vokal |- | {{Sorterbart namn|Luke|Combs}} | Nord-Carolina | 1990– | songar |- | {{Sorterbart namn|Rita|Coolidge}} | Florida | 1945– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Cowan}} | Ohio | 1952– | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Floyd|Cramer}} | Louisiana | 1933–1997 | piano |- | {{Sorterbart namn|Sheryl|Crow}} | Missouri | 1962– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rodney|Crowell}} | Texas | 1950– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Billy Ray|Cyrus}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Daniels}} | Nord-Carolina | 1936–2020 | vokal, fele, gitar |- | {{Sorterbart namn|Iris|DeMent}} | Arkansas | 1961– | vokal, gitar, piano |- | {{Sorterbart namn|Doug|Dillard}} | Illinois | 1937–2012 | banjo |- | {{Sorterbart namn|Bob|Dylan}} | Minnesota | 1941– | vokal, gitar, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Sara|Evans}} | Missouri | 1971– | |- | {{Sorterbart namn|Tyler|Farr}} | Missouri | 1984– | |- | {{Sorterbart namn|Vince|Gill}} | Oklahoma | 1957– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Haggard}} | California | 1937–2016 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Emmylou|Harris}} | Nord-Carolina | 1947– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Hunter|Hayes}} | Louisiana | 1991– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Mike|Henderson}} | Missouri | 1953– | vokal, gitar, mandolin, fele, munnspel |- | {{Sorterbart namn|John|Herald}} | New York | 1939–2005 | gitarist |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Holly}} | Texas | 1936–1959 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Jackson}} | Mississippi | 1953– | vokal, gitar, mandolin, banjo |- | {{Sorterbart namn|Tommy|Jackson}} | Alabama | d. 1979 | fele |- | {{Sorterbart namn|Casey|James}} | Texas | 1982– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Waylon|Jennings}} | Texas | 1937–2002 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Flaco|Jiménez}} | Texas | 1939– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Jorgenson}} | California | 1956– | vokalist, gitar, saksofon, klarinett |- | {{Sorterbart namn|Kieran|Kane}} | New York | 1949– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Toby|Keith}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Alison|Krauss}} | Illinois | 1971– | vokal, fiolin, fele |- | {{Sorterbart namn|Kris|Kristofferson}} | Texas | 1936– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Nicolette|Larson}} | Montana | 1952–1997 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry Lee|Lewis}} | Louisiana | 1935– | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Billy|Livsey}} | Missouri | | |- | {{Sorterbart namn|Hank|Locklin}} | Florida | 1918–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Claire|Lynch}} | New York | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Martin}} | Tennessee | 1927-2005 | vokal, gitar, mandolin |- | {{Sorterbart namn|Delbert|McClinton}} | Texas | 1940– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|McCoy}} | Vest-Virginia | 1941– | vokal, munnspel, gitar, bassgitar, trommer |- | {{Sorterbart namn|John|McEuen}} | California | 1945– | vokal, banjo, gitar, mandolin, fele, piano, trekkspel |- | {{Sorterbart namn|Jim|Messina}} | California | 1947– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Julie|Miller}} | Texas | 1956– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ronnie|Milsap}} | Nord-Carolina | 1943– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Greg|Morrow}} | Tennessee | | trommer, vokal |- | {{Sorterbart namn|Willie|Nelson}} | Texas | 1933– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Michael|Nesmith}} | Texas | 1942–2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bashful Brother|Oswald}} | Tennessee | 1911–2002 | vokal, resonatorgitar, dobro, steelgitar, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Patti|Page}} | Oklahoma | 1927–2013 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Brad|Paisley}} | Vest-Virginia | 1972– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Gram|Parsons}} | Florida | 1946–1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dolly|Parton}} | Tennessee | 1946- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Henry|Paul}} | New York | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Perkins}} | Tennessee | 1932–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dave|Pomeroy}} | Tennessee | 1956- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Elvis|Presley}} | Mississippi | 1935-1977 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charley|Pride}} | Mississippi | 1934-2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bonnie|Raitt}} | California | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jon|Randall}} | Texas | 1969- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry|Reed}} | Georgia | 1937–2008 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jim|Reeves}} | Texas | 1923–1964 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bebe|Rexha}} | New York | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Rogers}} | Texas | 1938–2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Linda|Ronstadt}} | Arizona | 1946 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Pam|Rose}} | Tennessee | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Earl|Scruggs}} | Nord-Carolina | 1924–2012 | 5-strengers banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Randy|Scruggs}} | Tennessee | 1953–2018 | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Elvie|Shane}} | Kentucky | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Maia|Sharp}} | California | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Blake|Shelton}} | Oklahoma | 1976- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ricky|Skaggs}} | Kentucky | 1954- | vokal, mandolin, gitar, banjo, fele |- | {{Sorterbart namn|Jimmie Lee|Sloas}} | Kentucky | 1970- | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Spicher}} | Pennsylvania | 1938- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Fayssoux Starling|McClean}} | Sør-Carolina | | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|George|Strait}} | Texas | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Marty|Stuart}} | Mississippi | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bryan|Sutton}} | Nord-Carolina | 1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tanya|Tucker}} | Texas | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Travis}} | Kentucky | 1917–1983 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carrie|Underwood}} | Oklahoma | 1983- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Vaughan}} | Oklahoma | | gitar |- | {{Sorterbart namn|Morgan|Wallen}} | Tennessee | 1993- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Doc|Watson}} | Nord-Carolina | 1923–2012 | vokal, gitar, banjo, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Hank|Williams}} | Alabama | 1923–1953 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bob|Wills}} | Texas | 1905–1975 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Paul|Worley}} | Tennessee | 1950- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Worsham}} | Mississippi | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tammy|Wynette}} | Mississippi | 1942–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Trisha|Yearwood}} | Georgia | 1964- | vokal |- | [[Chris Young]] | Tennessee | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Reggie|Young}} | [[Missouri]] | 1936–2019 | |} ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar| ]] j6do7pw9ii47vs1jj50p3vlk4uk24m5 3399077 3399066 2022-08-17T06:58:02Z Ranveig 39 La inn manglande årstal wikitext text/x-wiki Dette er ei liste over '''USA-amerikanske countrymusikarar.''' {| class="wikitable sortable" |- ! Namn ! Fødestad (delstat) ! Leveår ! Instrument |- | {{Sorterbart namn|Roy|Acuff}} | Tennessee | 1903–1992 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Chet|Atkins}} | Tennessee | 1924–2002 | gitarist, songar |- | {{Sorterbart namn|Hoyt|Axton}} | Oklahoma | 1938–1999 | songar |- | {{Sorterbart namn|Bobby|Bare}} | Ohio | 1935- | songar |- | {{Sorterbart namn|Byron|Berline}} | Kansas | 1944-2021 | songar |- | {{Sorterbart namn|Garth|Brooks}} | Oklahoma | 1962- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Karen|Brooks}} | Texas | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Norton|Buffalo}} | California | 1951–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Buffett}} | Mississippi | 1946– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Sam|Bush}} | Kentucky | 1952– | mandolin, fele, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Buttrey}} | Tennessee | 1945–2004 | trommer |- | {{Sorterbart namn|Glen|Campbell}} | Arkansas | 1935–2017 | vokal, gitar, [[banjo]], bass, [[sekkepipe]]<ref>{{cite web|last=Planer|first=Lindsay|title=Old Hometown review|url=http://www.allmusic.com/album/old-home-town-r91861|publisher=allmusic|accessdate=12. november 2011}}</ref> |- | {{Sorterbart namn|Maybelle|Carter}} | Virginia | 1909–1978 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Johnny|Cash}} | Arkansas | 1932–2003 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ray|Charles}} | Georgia | 1930–2004 | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Mark|Chesnutt}} | Texas | 1963– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Patsy|Cline}} | Virginia | 1932–1963<ref>[https://snl.no/Patsy_Cline Patsy Cline]. [[Store norske leksikon]]. Vitja 13. august 2022</ref> | vokal |- | {{Sorterbart namn|Luke|Combs}} | Nord-Carolina | 1990– | songar |- | {{Sorterbart namn|Rita|Coolidge}} | Florida | 1945– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Cowan}} | Ohio | 1952– | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Floyd|Cramer}} | Louisiana | 1933–1997 | piano |- | {{Sorterbart namn|Sheryl|Crow}} | Missouri | 1962– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rodney|Crowell}} | Texas | 1950– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Billy Ray|Cyrus}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Daniels}} | Nord-Carolina | 1936–2020 | vokal, fele, gitar |- | {{Sorterbart namn|Iris|DeMent}} | Arkansas | 1961– | vokal, gitar, piano |- | {{Sorterbart namn|Doug|Dillard}} | Illinois | 1937–2012 | banjo |- | {{Sorterbart namn|Bob|Dylan}} | Minnesota | 1941– | vokal, gitar, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Sara|Evans}} | Missouri | 1971– | |- | {{Sorterbart namn|Tyler|Farr}} | Missouri | 1984– | |- | {{Sorterbart namn|Vince|Gill}} | Oklahoma | 1957– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Haggard}} | California | 1937–2016 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Emmylou|Harris}} | Nord-Carolina | 1947– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Hunter|Hayes}} | Louisiana | 1991– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Mike|Henderson}} | Missouri | 1953– | vokal, gitar, mandolin, fele, munnspel |- | {{Sorterbart namn|John|Herald}} | New York | 1939–2005 | gitarist |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Holly}} | Texas | 1936–1959 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Jackson}} | Mississippi | 1953– | vokal, gitar, mandolin, banjo |- | {{Sorterbart namn|Tommy|Jackson}} | Alabama | 1926–1979 | fele |- | {{Sorterbart namn|Casey|James}} | Texas | 1982– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Waylon|Jennings}} | Texas | 1937–2002 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Flaco|Jiménez}} | Texas | 1939– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Jorgenson}} | California | 1956– | vokalist, gitar, saksofon, klarinett |- | {{Sorterbart namn|Kieran|Kane}} | New York | 1949– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Toby|Keith}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Alison|Krauss}} | Illinois | 1971– | vokal, fiolin, fele |- | {{Sorterbart namn|Kris|Kristofferson}} | Texas | 1936– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Nicolette|Larson}} | Montana | 1952–1997 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry Lee|Lewis}} | Louisiana | 1935– | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Billy|Livsey}} | Missouri | | |- | {{Sorterbart namn|Hank|Locklin}} | Florida | 1918–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Claire|Lynch}} | New York | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Martin}} | Tennessee | 1927-2005 | vokal, gitar, mandolin |- | {{Sorterbart namn|Delbert|McClinton}} | Texas | 1940– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|McCoy}} | Vest-Virginia | 1941– | vokal, munnspel, gitar, bassgitar, trommer |- | {{Sorterbart namn|John|McEuen}} | California | 1945– | vokal, banjo, gitar, mandolin, fele, piano, trekkspel |- | {{Sorterbart namn|Jim|Messina}} | California | 1947– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Julie|Miller}} | Texas | 1956– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ronnie|Milsap}} | Nord-Carolina | 1943– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Greg|Morrow}} | Tennessee | | trommer, vokal |- | {{Sorterbart namn|Willie|Nelson}} | Texas | 1933– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Michael|Nesmith}} | Texas | 1942–2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bashful Brother|Oswald}} | Tennessee | 1911–2002 | vokal, resonatorgitar, dobro, steelgitar, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Patti|Page}} | Oklahoma | 1927–2013 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Brad|Paisley}} | Vest-Virginia | 1972– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Gram|Parsons}} | Florida | 1946–1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dolly|Parton}} | Tennessee | 1946- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Henry|Paul}} | New York | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Perkins}} | Tennessee | 1932–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dave|Pomeroy}} | Tennessee | 1956- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Elvis|Presley}} | Mississippi | 1935-1977 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charley|Pride}} | Mississippi | 1934-2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bonnie|Raitt}} | California | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jon|Randall}} | Texas | 1969- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry|Reed}} | Georgia | 1937–2008 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jim|Reeves}} | Texas | 1923–1964 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bebe|Rexha}} | New York | 1989– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Rogers}} | Texas | 1938–2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Linda|Ronstadt}} | Arizona | 1946 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Pam|Rose}} | Tennessee | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Earl|Scruggs}} | Nord-Carolina | 1924–2012 | 5-strengers banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Randy|Scruggs}} | Tennessee | 1953–2018 | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Elvie|Shane}} | Kentucky | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Maia|Sharp}} | California | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Blake|Shelton}} | Oklahoma | 1976- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ricky|Skaggs}} | Kentucky | 1954- | vokal, mandolin, gitar, banjo, fele |- | {{Sorterbart namn|Jimmie Lee|Sloas}} | Kentucky | 1970- | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Spicher}} | Pennsylvania | 1938- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Fayssoux Starling|McClean}} | Sør-Carolina | | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|George|Strait}} | Texas | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Marty|Stuart}} | Mississippi | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bryan|Sutton}} | Nord-Carolina | 1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tanya|Tucker}} | Texas | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Travis}} | Kentucky | 1917–1983 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carrie|Underwood}} | Oklahoma | 1983- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Vaughan}} | Oklahoma | | gitar |- | {{Sorterbart namn|Morgan|Wallen}} | Tennessee | 1993- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Doc|Watson}} | Nord-Carolina | 1923–2012 | vokal, gitar, banjo, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Hank|Williams}} | Alabama | 1923–1953 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bob|Wills}} | Texas | 1905–1975 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Paul|Worley}} | Tennessee | 1950- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Worsham}} | Mississippi | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tammy|Wynette}} | Mississippi | 1942–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Trisha|Yearwood}} | Georgia | 1964- | vokal |- | [[Chris Young]] | Tennessee | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Reggie|Young}} | [[Missouri]] | 1936–2019 | |} ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar| ]] kz85wil9xqbi0bfe7k3um8w7xird9kh 3399078 3399077 2022-08-17T06:58:38Z Ranveig 39 Konsekvent bruk av "vokal" wikitext text/x-wiki Dette er ei liste over '''USA-amerikanske countrymusikarar.''' {| class="wikitable sortable" |- ! Namn ! Fødestad (delstat) ! Leveår ! Instrument |- | {{Sorterbart namn|Roy|Acuff}} | Tennessee | 1903–1992 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Chet|Atkins}} | Tennessee | 1924–2002 | gitarist, vokal |- | {{Sorterbart namn|Hoyt|Axton}} | Oklahoma | 1938–1999 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bobby|Bare}} | Ohio | 1935- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Byron|Berline}} | Kansas | 1944-2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Garth|Brooks}} | Oklahoma | 1962- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Karen|Brooks}} | Texas | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Norton|Buffalo}} | California | 1951–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Buffett}} | Mississippi | 1946– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Sam|Bush}} | Kentucky | 1952– | mandolin, fele, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Buttrey}} | Tennessee | 1945–2004 | trommer |- | {{Sorterbart namn|Glen|Campbell}} | Arkansas | 1935–2017 | vokal, gitar, [[banjo]], bass, [[sekkepipe]]<ref>{{cite web|last=Planer|first=Lindsay|title=Old Hometown review|url=http://www.allmusic.com/album/old-home-town-r91861|publisher=allmusic|accessdate=12. november 2011}}</ref> |- | {{Sorterbart namn|Maybelle|Carter}} | Virginia | 1909–1978 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Johnny|Cash}} | Arkansas | 1932–2003 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ray|Charles}} | Georgia | 1930–2004 | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Mark|Chesnutt}} | Texas | 1963– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Patsy|Cline}} | Virginia | 1932–1963<ref>[https://snl.no/Patsy_Cline Patsy Cline]. [[Store norske leksikon]]. Vitja 13. august 2022</ref> | vokal |- | {{Sorterbart namn|Luke|Combs}} | Nord-Carolina | 1990– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rita|Coolidge}} | Florida | 1945– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Cowan}} | Ohio | 1952– | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Floyd|Cramer}} | Louisiana | 1933–1997 | piano |- | {{Sorterbart namn|Sheryl|Crow}} | Missouri | 1962– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Rodney|Crowell}} | Texas | 1950– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Billy Ray|Cyrus}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Daniels}} | Nord-Carolina | 1936–2020 | vokal, fele, gitar |- | {{Sorterbart namn|Iris|DeMent}} | Arkansas | 1961– | vokal, gitar, piano |- | {{Sorterbart namn|Doug|Dillard}} | Illinois | 1937–2012 | banjo |- | {{Sorterbart namn|Bob|Dylan}} | Minnesota | 1941– | vokal, gitar, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Sara|Evans}} | Missouri | 1971– | |- | {{Sorterbart namn|Tyler|Farr}} | Missouri | 1984– | |- | {{Sorterbart namn|Vince|Gill}} | Oklahoma | 1957– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Haggard}} | California | 1937–2016 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Emmylou|Harris}} | Nord-Carolina | 1947– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Hunter|Hayes}} | Louisiana | 1991– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Mike|Henderson}} | Missouri | 1953– | vokal, gitar, mandolin, fele, munnspel |- | {{Sorterbart namn|John|Herald}} | New York | 1939–2005 | gitarist |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Holly}} | Texas | 1936–1959 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Jackson}} | Mississippi | 1953– | vokal, gitar, mandolin, banjo |- | {{Sorterbart namn|Tommy|Jackson}} | Alabama | 1926–1979 | fele |- | {{Sorterbart namn|Casey|James}} | Texas | 1982– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Waylon|Jennings}} | Texas | 1937–2002 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Flaco|Jiménez}} | Texas | 1939– | vokal |- | {{Sorterbart namn|John|Jorgenson}} | California | 1956– | vokal, gitar, saksofon, klarinett |- | {{Sorterbart namn|Kieran|Kane}} | New York | 1949– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Toby|Keith}} | Kentucky | 1961– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Alison|Krauss}} | Illinois | 1971– | vokal, fiolin, fele |- | {{Sorterbart namn|Kris|Kristofferson}} | Texas | 1936– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Nicolette|Larson}} | Montana | 1952–1997 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry Lee|Lewis}} | Louisiana | 1935– | vokal, piano |- | {{Sorterbart namn|Billy|Livsey}} | Missouri | | |- | {{Sorterbart namn|Hank|Locklin}} | Florida | 1918–2009 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Claire|Lynch}} | New York | 1954– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jimmy|Martin}} | Tennessee | 1927-2005 | vokal, gitar, mandolin |- | {{Sorterbart namn|Delbert|McClinton}} | Texas | 1940– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|McCoy}} | Vest-Virginia | 1941– | vokal, munnspel, gitar, bassgitar, trommer |- | {{Sorterbart namn|John|McEuen}} | California | 1945– | vokal, banjo, gitar, mandolin, fele, piano, trekkspel |- | {{Sorterbart namn|Jim|Messina}} | California | 1947– | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Julie|Miller}} | Texas | 1956– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ronnie|Milsap}} | Nord-Carolina | 1943– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Greg|Morrow}} | Tennessee | | trommer, vokal |- | {{Sorterbart namn|Willie|Nelson}} | Texas | 1933– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Michael|Nesmith}} | Texas | 1942–2021 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bashful Brother|Oswald}} | Tennessee | 1911–2002 | vokal, resonatorgitar, dobro, steelgitar, banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Patti|Page}} | Oklahoma | 1927–2013 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Brad|Paisley}} | Vest-Virginia | 1972– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Gram|Parsons}} | Florida | 1946–1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dolly|Parton}} | Tennessee | 1946- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Henry|Paul}} | New York | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carl|Perkins}} | Tennessee | 1932–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Dave|Pomeroy}} | Tennessee | 1956- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Elvis|Presley}} | Mississippi | 1935-1977 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charley|Pride}} | Mississippi | 1934-2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bonnie|Raitt}} | California | 1949- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jon|Randall}} | Texas | 1969- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jerry|Reed}} | Georgia | 1937–2008 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Jim|Reeves}} | Texas | 1923–1964 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bebe|Rexha}} | New York | 1989– | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Rogers}} | Texas | 1938–2020 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Linda|Ronstadt}} | Arizona | 1946 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Pam|Rose}} | Tennessee | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Earl|Scruggs}} | Nord-Carolina | 1924–2012 | 5-strengers banjo, gitar |- | {{Sorterbart namn|Randy|Scruggs}} | Tennessee | 1953–2018 | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|Elvie|Shane}} | Kentucky | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Maia|Sharp}} | California | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Blake|Shelton}} | Oklahoma | 1976- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Ricky|Skaggs}} | Kentucky | 1954- | vokal, mandolin, gitar, banjo, fele |- | {{Sorterbart namn|Jimmie Lee|Sloas}} | Kentucky | 1970- | bassgitar |- | {{Sorterbart namn|Buddy|Spicher}} | Pennsylvania | 1938- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Fayssoux Starling|McClean}} | Sør-Carolina | | vokal, gitar |- | {{Sorterbart namn|George|Strait}} | Texas | | vokal |- | {{Sorterbart namn|Marty|Stuart}} | Mississippi | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bryan|Sutton}} | Nord-Carolina | 1973 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tanya|Tucker}} | Texas | 1958- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Merle|Travis}} | Kentucky | 1917–1983 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Carrie|Underwood}} | Oklahoma | 1983- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Kenny|Vaughan}} | Oklahoma | | gitar |- | {{Sorterbart namn|Morgan|Wallen}} | Tennessee | 1993- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Doc|Watson}} | Nord-Carolina | 1923–2012 | vokal, gitar, banjo, munnspel |- | {{Sorterbart namn|Hank|Williams}} | Alabama | 1923–1953 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Bob|Wills}} | Texas | 1905–1975 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Paul|Worley}} | Tennessee | 1950- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Charlie|Worsham}} | Mississippi | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Tammy|Wynette}} | Mississippi | 1942–1998 | vokal |- | {{Sorterbart namn|Trisha|Yearwood}} | Georgia | 1964- | vokal |- | [[Chris Young]] | Tennessee | 1985- | vokal |- | {{Sorterbart namn|Reggie|Young}} | [[Missouri]] | 1936–2019 | |} ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar| ]] ghmp10w3thykqku2xfh7j1v9gdgu7wx 0 400214 3399041 3398882 2022-08-16T18:42:08Z 89.8.168.193 /* Songar og album, https://en.wikipedia.org/wiki/Luke_Combs_discography wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Luke Combs''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk countrysongar. ==Songar og album== Singlane hans er mellom anna *«Doin' This» (2021, førsteplassen på [[Billboard|Country Airplay-lista]])<ref name="USCountry">{{cite magazine|title=Luke Combs Chart History – Country Songs|url=https://www.billboard.com/artist/luke-combs/chart-history/csi/|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=November 23, 2021}}</ref><ref name="USCountryAirplay">{{cite magazine|title=Luke Combs Chart History – Country Airplay|url=https://www.billboard.com/artist/luke-combs/chart-history/csa/|access-date=November 23, 2021|magazine=Billboard}}</ref> *«The Kind of Love We Make» (2022, førsteplass på [[Billboard|Hot Country Songs-lista]]) ;Album *''This One's for You'' *''[[What You See Is What You Get]]'' *''[[Growin' Up (album)|Growin' Up]]'' ==Kjelder== {{reflist}} {{frø}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] 7stq70m8iw7rzr42rahw266uuesrcpf 3399043 3399041 2022-08-16T18:47:22Z 89.8.168.193 /* Songar og album */ wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Luke Combs''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk countrysongar. ==Songar og album== Singlane hans er mellom anna *«One Number Away» (2017) *«Doin' This» (2021, førsteplassen på [[Billboard|Country Airplay-lista]])<ref name="USCountry">{{cite magazine|title=Luke Combs Chart History – Country Songs|url=https://www.billboard.com/artist/luke-combs/chart-history/csi/|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=November 23, 2021}}</ref><ref name="USCountryAirplay">{{cite magazine|title=Luke Combs Chart History – Country Airplay|url=https://www.billboard.com/artist/luke-combs/chart-history/csa/|access-date=November 23, 2021|magazine=Billboard}}</ref> *«The Kind of Love We Make» (2022, førsteplass på [[Billboard|Hot Country Songs-lista]]) ;Album *''This One's for You'' *''[[What You See Is What You Get]]'' *''[[Growin' Up (album)|Growin' Up]]'' ==Kjelder== {{reflist}} {{frø}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] 07230d8jjtxpkpz51bwpoolxfph4aw1 3399044 3399043 2022-08-16T18:49:10Z 89.8.168.193 /* Songar og album */ wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Luke Combs''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk countrysongar. ==Songar og album== Singlane hans er mellom anna *«One Number Away» (2017) *«Doin' This» (2021, førsteplassen på [[Billboard|Country Airplay-lista]])<ref name="USCountry">{{cite magazine|title=Luke Combs Chart History – Country Songs|url=https://www.billboard.com/artist/luke-combs/chart-history/csi/|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=November 23, 2021}}</ref><ref name="USCountryAirplay">{{cite magazine|title=Luke Combs Chart History – Country Airplay|url=https://www.billboard.com/artist/luke-combs/chart-history/csa/|access-date=November 23, 2021|magazine=Billboard}}</ref> *«The Kind of Love We Make» (2022, førsteplass på [[Billboard|Hot Country Songs-lista]]) ;Album *''This One's for You'' (2017) *''[[What You See Is What You Get]]'' *''[[Growin' Up (album)|Growin' Up]]'' (2022) ==Kjelder== {{reflist}} {{frø}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] 5jbosd17ui71n106atw5639935sgw8i 3399079 3399044 2022-08-17T07:10:51Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Luke Combs''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk countrysongar. ==Utgjevingar== ;Album *''This One's for You'' (2017) *''[[What You See Is What You Get]]'' *''[[Growin' Up (album)|Growin' Up]]'' (2022) ;Singlar i utval *«One Number Away» (2017) *«Doin' This» (2021, førsteplassen på [[Billboard|Country Airplay-lista]])<ref name="USCountry">{{cite magazine|title=Luke Combs Chart History – Country Songs|url=https://www.billboard.com/artist/luke-combs/chart-history/csi/|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date= 23. november 2021}}</ref><ref name="USCountryAirplay">{{cite magazine|title=Luke Combs Chart History – Country Airplay|url=https://www.billboard.com/artist/luke-combs/chart-history/csa/|access-date=23. november 2021|magazine=Billboard}}</ref> *«The Kind of Love We Make» (2022, førsteplass på [[Billboard|Hot Country Songs-lista]]) ==Kjelder== {{reflist}} {{frø}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] oi1ywyw6qk7l2henw5gbizsg28v4ku9 0 400219 3399069 3398697 2022-08-17T04:42:11Z 89.8.168.193 /* Songar */ wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Morgan Wallen''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk countrysongar. ==Songar== Singlane hans er mellom anna *«Sand in My Boots» (2021, førsteplassen på [[Country Airplay-lista]])<ref name="Country Airplay">{{cite magazine|title=Morgan Wallen Chart History (Country Airplay)|url=https://www.billboard.com/artist/morgan-wallen/chart-history/csa|magazine=Billboard |access-date=November 20, 2021}}</ref> *«Wasted on You» (2021, førsteplassen på [[Hot Country Songs-lista]])<ref name="Country Songs">{{cite magazine|title=Morgan Wallen Chart History (Hot Country Songs)|url=https://www.billboard.com/artist/morgan-wallen/chart-history/csi|magazine=Billboard|access-date=November 20, 2021}}</ref> ==Kjelder== {{reflist}} {{frø}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] 0sdbltth6ugrg6bqvbpd1tmt3m2pn5a 0 400223 3399118 3398826 2022-08-17T08:34:14Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki '''Skolastikk''' (frå [[gresk]] σχολαστικός scholastikós) var ei [[filosofi]]sk og [[vitskap]]leg hovudstrøyming i [[seinmellomalderen]]. Skolastikken femna om all kjend kunnskap på denne tida og freista å utvikla ein [[teologi]]sk vitskap. {{spire}} [[Kategori:Filosofi]] amtwhi3835ej4hxdsay0hdvqhppy3lb 0 400233 3398972 2022-08-16T17:02:23Z Ranveig 39 Spire frå fr: wikitext text/x-wiki {{infoboks universitet}} '''Institut des hautes études scientifiques''' ('''IHÉS''') er eit privat institutt i Frankrike som driv med avansert forsking innan [[matematikk]] og [[teoretisk fysikk]]. Det ligg i [[Bures-sur-Yvette]], i campusen til [[Paris-Saclay]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:fr:Institut des hautes études scientifiques|Institut des hautes études scientifiques]]» frå {{Wikipedia-utgåve|fr}}, den 16. august 2022.'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonskat}} *{{offisiell nettstad}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Universitet og høgskular i Frankrike]] [[Kategori:Utdannning i Île-de-France]] c6s3qhydnzyufj6g4ccp3k9wj92ieos 3398973 3398972 2022-08-16T17:04:38Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks universitet}} '''Institut des hautes études scientifiques''' ('''IHÉS''') er eit privat institutt i Frankrike som driv med avansert forsking innan [[matematikk]] og [[teoretisk fysikk]]. Det ligg i [[Bures-sur-Yvette]], i campusen til [[Université Paris-Saclay]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:fr:Institut des hautes études scientifiques|Institut des hautes études scientifiques]]» frå {{Wikipedia-utgåve|fr}}, den 16. august 2022.'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonskat}} *{{offisiell nettstad}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Universitet og høgskular i Frankrike]] [[Kategori:Utdannning i Île-de-France]] js2w0i9b7hs2j6gvic6m9khl3le78gu 3398974 3398973 2022-08-16T17:11:06Z Ranveig 39 la til [[Kategori:Skipingar i 1958]] med [[WP:HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{infoboks universitet}} '''Institut des hautes études scientifiques''' ('''IHÉS''') er eit privat institutt i Frankrike som driv med avansert forsking innan [[matematikk]] og [[teoretisk fysikk]]. Det ligg i [[Bures-sur-Yvette]], i campusen til [[Université Paris-Saclay]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:fr:Institut des hautes études scientifiques|Institut des hautes études scientifiques]]» frå {{Wikipedia-utgåve|fr}}, den 16. august 2022.'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonskat}} *{{offisiell nettstad}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Universitet og høgskular i Frankrike]] [[Kategori:Utdannning i Île-de-France]] [[Kategori:Skipingar i 1958]] j4c2ef8xr176hs2sa87h5jy6v9emip9 14 400234 3398975 2022-08-16T17:12:16Z Ranveig 39 Oppretta sida med «[[Kategori:Universitet og høgskular etter land|Frankrike]] [[Kategori:Utdanning i Frankrike]]» wikitext text/x-wiki [[Kategori:Universitet og høgskular etter land|Frankrike]] [[Kategori:Utdanning i Frankrike]] mtzzhrzskeuc2poyevmegzkji609nz2 3398977 3398975 2022-08-16T17:13:08Z Ranveig 39 la til [[Kategori:Universitet og høgskular i Europa]] med [[WP:HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[Kategori:Universitet og høgskular etter land|Frankrike]] [[Kategori:Utdanning i Frankrike]] [[Kategori:Universitet og høgskular i Europa|Frankrike]] ry3d7izcmtve0jrzdv3refumo2m1fcv 0 400235 3399048 2022-08-16T19:14:22Z Ranveig 39 Ranveig flytte sida [[Blikkfløyte]] til [[Blekkfløyte]]: Jf. Nynorskordboka wikitext text/x-wiki #OMDIRIGER [[Blekkfløyte]] rj3t6tyctd1ezvz529sk4yfjxcd77gp 0 400236 3399050 2022-08-16T19:21:09Z 89.8.168.193 Oppretta sida med «{{infoboks musikar}} '''Bebe Rexha''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk songar som mellom anna har gjeve ut songar innan sjangrane pop og country. ==Songar== Singlane hennar er mellom anna *«[[Meant to Be]]» (med [[Florida Georgia Line]]) (2017, førsteplass på [[Hot Country Song-lista]])<ref>{{cite magazine|title=Hot Country Songs – Year-End 2018|url=https://www.billboard.com/charts/year-end/2018/hot-country-songs|magazine=Billboard|access-date=December 6, 20…» wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Bebe Rexha''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk songar som mellom anna har gjeve ut songar innan sjangrane pop og country. ==Songar== Singlane hennar er mellom anna *«[[Meant to Be]]» (med [[Florida Georgia Line]]) (2017, førsteplass på [[Hot Country Song-lista]])<ref>{{cite magazine|title=Hot Country Songs – Year-End 2018|url=https://www.billboard.com/charts/year-end/2018/hot-country-songs|magazine=Billboard|access-date=December 6, 2018}}</ref> ==Kjelder== {{reflist}} {{frø}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] 3o7w0cchuewp65paiqcs332jpp2grmk 3399051 3399050 2022-08-16T19:24:50Z 89.8.168.193 https://en.wikipedia.org/wiki/Bebe_Rexha#Discography wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Bebe Rexha''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk songar som mellom anna har gjeve ut songar innan sjangrane pop og country. ==Songar og album== Singlane hennar er mellom anna *«[[Meant to Be]]» (med [[Florida Georgia Line]]) (2017, førsteplass på [[Hot Country Songs-lista]])<ref>{{cite magazine|title=Hot Country Songs – Year-End 2018|url=https://www.billboard.com/charts/year-end/2018/hot-country-songs|magazine=Billboard|access-date=December 6, 2018}}</ref> ===Album=== *''Expectations'' (2018) *''Better Mistakes'' (2021) ==Kjelder== {{reflist}} {{frø}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] t1h1mhymjy270d83v8r2lhtt7a6fipz 3399071 3399051 2022-08-17T06:45:09Z Ranveig 39 +Ref. wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Bebe Rexha''' ({{datoar}}) er ein USA-amerikansk songar og låtskrivar.<ref>{{Cite web|last=Halperin|first=Shirley|date=September 30, 2020|title=Bebe Rexha Signs With SAL&CO Management, Home to The Weeknd, French Montana|url=https://variety.com/2020/music/news/bebe-rexha-signs-with-weeknd-manager-sal-slaiby-1203489714/|access-date=10. oktober 2020|website=Variety|language=en}}</ref> Ho som mellom anna har gjeve ut songar innan sjangrane pop og country. ==Utgjevingar== ===Album=== *''Expectations'' (2018) *''Better Mistakes'' (2021) ===Songar=== Singlane hennar er mellom anna *«[[Meant to Be]]» med [[Florida Georgia Line]] (2017, førsteplass på [[Hot Country Songs-lista]])<ref>{{cite magazine|title=Hot Country Songs – Year-End 2018|url=https://www.billboard.com/charts/year-end/2018/hot-country-songs|magazine=Billboard|access-date= 6. desember 2018}}</ref> ==Kjelder== {{reflist}} {{frø}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske countrysongarar]] 0dt0bbyq85dzap2py6xsk37ch62dmkt 0 400237 3399054 2022-08-16T19:33:02Z Ranveig 39 Laga gjennom omsetjing av sida «[[:da:Special:Redirect/revision/8244071|Marchfløjte]]» wikitext text/x-wiki [[Fil:Manet,_Edouard_-_Young_Flautist,_or_The_Fifer,_1866_(2).jpg|lenkje=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Manet%2C_Edouard_-_Young_Flautist%2C_or_The_Fifer%2C_1866_%282%29.jpg/220px-Manet%2C_Edouard_-_Young_Flautist%2C_or_The_Fifer%2C_1866_%282%29.jpg|mini|[[Édouard Manet|Edouard Mant]]: ''Ung fløytist'', 1866]] '''Marsjfløyte''' er ein fløyte som liknar [[pikkolofløyte]] og [[tverrfløyte]]. Ein bruker henne mykje i [[Tambourkorps|tamburkorps]] i gardeorkester. [[Kategori:Fløyter]] ois9qhbabqtzl9x7qeat9aqncwljt01 3399057 3399054 2022-08-16T19:36:53Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks instrument|bilete=Schweizerpfeife Fehr ganz 2.jpg}} [[Fil:Manet,_Edouard_-_Young_Flautist,_or_The_Fifer,_1866_(2).jpg|mini|[[Édouard Manet|Edouard Mant]]: ''Ung fløytist'', 1866]] '''Marsjfløyte''' er ein fløyte som liknar [[pikkolofløyte]] og [[tverrfløyte]]. Ein bruker henne mykje i [[Tambourkorps|tamburkorps]] i gardeorkester. Fløyta blir også brukt ein del i folkemusikk, særleg innan [[keltisk musikk]]. Marsjfløyter, gjerne laga av bambus, blir også brukte i ein del [[karibisk musikk]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:da:Marchfløjte|Marchfløjte]]» frå {{Wikipedia-utgåve|da}}, og «[[:en:Fife (instrument)|Fife (instrument)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}} den 16. august 2022.'' {{refslutt}} {{spire|musikk}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fløyter]] 6b2ymiyccdq8yo6z4txoxd7g2daqef6 1 400238 3399061 2022-08-16T20:31:51Z 89.8.168.193 Oppretta sida med «==Frå luftig engelsk til jordnært norsk?== "sette dei i gang med å '''rehabilitere''' den store amerikanske songboka". Kommentar: kanskje man berre skal seie at dei sette i gang med å jobba med kanonen [[den store amerikanske sangboka]]. ~~~~» wikitext text/x-wiki ==Frå luftig engelsk til jordnært norsk?== "sette dei i gang med å '''rehabilitere''' den store amerikanske songboka". Kommentar: kanskje man berre skal seie at dei sette i gang med å jobba med kanonen [[den store amerikanske sangboka]]. [[Spesial:Bidrag/89.8.168.193|89.8.168.193]] 16. august 2022 kl. 22:31 (CEST) m6tfmgfu3v0w1doriz1dsey4iuzvi9w 0 400239 3399065 2022-08-16T21:12:02Z 89.8.168.193 Omdirigerer til [[Billboard]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Billboard]] 9tpaneg1hyeirnt365xw3b5v9ta9jif 14 400240 3399076 2022-08-17T06:54:51Z Ranveig 39 Oppretta sida med «__LØYNDKAT__ [[Kategori:Artiklar med tekst på andre språk|Kirgisisk]]» wikitext text/x-wiki __LØYNDKAT__ [[Kategori:Artiklar med tekst på andre språk|Kirgisisk]] 5gxqc99k86rinak0pj6nd0gikkaoqtc