Wikipèdia
ocwiki
https://oc.wikipedia.org/wiki/Acu%C3%A8lh
MediaWiki 1.39.0-wmf.25
first-letter
Mèdia
Especial
Discutir
Utilizaire
Discussion Utilizaire
Wikipèdia
Discussion Wikipèdia
Fichièr
Discussion Fichièr
MediaWiki
Discussion MediaWiki
Modèl
Discussion Modèl
Ajuda
Discussion Ajuda
Categoria
Discussion Categoria
Portal
Discussion Portal
Projècte
Discussion Projècte
TimedText
TimedText talk
Mòdul
Mòdul Discussió
Gadget
Discussion gadget
Définition de gadget
Discussion définition de gadget
Moldàvia (estat)
0
3337
2328753
2300532
2022-08-18T14:48:31Z
86.210.4.96
/* Moldàvia dempuei 1991 */
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dniestr]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dniestr]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
72u8zoqpagnrt6stkyxef2n5tjucgqf
2328754
2328753
2022-08-18T15:31:48Z
86.210.4.96
/* Lo periòde sovietic */
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dniestr]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
gem7dio9mp03d8ysv2qkebf0q6k13bz
2328755
2328754
2022-08-18T15:35:43Z
86.210.4.96
Dnièstre
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
pziiijag4j2j6qdj9z0f6ct62lrgkvz
2328757
2328755
2022-08-18T15:45:59Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=
|ligam_blason=
|imatge_mapa=
|devisa=
|lengas= [[]]
|capitala=[[]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=
|superfícia_totala={{formatnum:}}
|percentatge_aiga={{unitat|,|%}}
|populacion_reng=
|populacion_totala={{formatnum:}}
|populacion_annada=
|densitat=
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
ef29qkrcglyqoo3zo8ue9saddfj4iqq
2328758
2328757
2022-08-18T15:46:38Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[]]
|capitala=[[]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=
|superfícia_totala={{formatnum:}}
|percentatge_aiga={{unitat|,|%}}
|populacion_reng=
|populacion_totala={{formatnum:}}
|populacion_annada=
|densitat=
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
73f1aha5t5ql7t9ccq62xwtob1j2ji4
2328759
2328758
2022-08-18T15:47:30Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of Arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[]]
|capitala=[[]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=
|superfícia_totala={{formatnum:}}
|percentatge_aiga={{unitat|,|%}}
|populacion_reng=
|populacion_totala={{formatnum:}}
|populacion_annada=
|densitat=
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
huvg9gxb9s33z0uwhlr6nr5y41dfy0d
2328760
2328759
2022-08-18T15:47:53Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[]]
|capitala=[[]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=
|superfícia_totala={{formatnum:}}
|percentatge_aiga={{unitat|,|%}}
|populacion_reng=
|populacion_totala={{formatnum:}}
|populacion_annada=
|densitat=
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
qe5l4l31bpbc1uc2j4fco5oym6xwn2f
2328761
2328760
2022-08-18T15:48:40Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=
|superfícia_totala={{formatnum:}}
|percentatge_aiga={{unitat|,|%}}
|populacion_reng=
|populacion_totala={{formatnum:}}
|populacion_annada=
|densitat=
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
8v8zpfzgodzq4m8ce3famwjnmre3zxb
2328762
2328761
2022-08-18T15:49:23Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=
|superfícia_totala={{formatnum: 33 851}}
|percentatge_aiga={{unitat|,|%}}
|populacion_reng=
|populacion_totala={{formatnum:}}
|populacion_annada=
|densitat=
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
8fhmbrs3qd4f1588bip4sz9jgki2xo4
2328763
2328762
2022-08-18T15:53:08Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[moldau]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=140
|superfícia_totala={{formatnum: 33 851}}
|percentatge_aiga={{unitat|1,4|%}}
|populacion_reng=
|populacion_totala={{formatnum:}}
|populacion_annada=
|densitat=
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
mvdhvx0a4xahz392z4p1c15o45jic0y
2328764
2328763
2022-08-18T15:53:55Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[moldau]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=140
|superfícia_totala={{formatnum: 33 851}}
|percentatge_aiga={{unitat|1,4|%}}
|populacion_reng=
|populacion_totala={{formatnum:}}
|populacion_annada=
|densitat=
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[m.d]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
jsklfgnokr0b4vrbtsmw05b8rlv1n4w
2328765
2328764
2022-08-18T15:54:16Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[moldau]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=140
|superfícia_totala={{formatnum: 33 851}}
|percentatge_aiga={{unitat|1,4|%}}
|populacion_reng=
|populacion_totala={{formatnum:}}
|populacion_annada=
|densitat=
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.md]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
py0b9nd454n1bjikpves231bcy6euf4
2328766
2328765
2022-08-18T15:57:12Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[moldau]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=140
|superfícia_totala={{formatnum: 33 851}}
|percentatge_aiga={{unitat|1,4|%}}
|populacion_reng=138
|populacion_totala={{formatnum:2 681 735}}
|populacion_annada=
|densitat=79
|tipe_independéncia=
|país_independéncia=
|data_independéncia=
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.md]]
|indicatiu_telefonic=
| organizacions_internacionalas=
}}
{{Infobox
|tematica=país
|carta=
}}
{| class="infobox_v2"
|-
| align="center" colspan=2 | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Limba noastră-i o comoara''</font>
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:Europe location MDA.png|290px|Localizacion de Moldàvia]]
|-
| [[Aira|Superfícia]]
| 33 843 km²
|-
| [[Populacion]]<br />[[Densitat de populacion|Densitat]]
| 4 320 490 <small>([[2007]])</small><br />111 ab/km²
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de l'[[Union Sovietica]])<br />[[27 d'agost]] de [[1991]]
|-
| [[Ora]]<br />Ora d'estiu
| [[UTC]]+2<br />UTC+3
|-
| Còde telefonic
| +373
|}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
k7vs2rth6faghcntg83z9gq8kqgpcfw
2328767
2328766
2022-08-18T16:00:30Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[moldau]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents=
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=140
|superfícia_totala={{formatnum: 33 851}}
|percentatge_aiga={{unitat|1,4|%}}
|populacion_reng=138
|populacion_totala={{formatnum:2 681 735}}
|populacion_annada=2019
|densitat=79
|tipe_independéncia=
|país_independéncia= [[URSS]]
|data_independéncia=[[27 d'agost]] de [[1991]]
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.md]]
|indicatiu_telefonic=373
| organizacions_internacionalas=
}}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
f2199pet6g47eapfjpk24w22cvlecp2
2328768
2328767
2022-08-18T16:01:50Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[moldau]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents= [[Lista dels presidents de Moldàvia|President]]
| noms_dirigents=
|superfícia_reng=140
|superfícia_totala={{formatnum: 33 851}}
|percentatge_aiga={{unitat|1,4|%}}
|populacion_reng=138
|populacion_totala={{formatnum:2 681 735}}
|populacion_annada=2019
|densitat=79
|tipe_independéncia=
|país_independéncia= [[URSS]]
|data_independéncia=[[27 d'agost]] de [[1991]]
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.md]]
|indicatiu_telefonic=373
| organizacions_internacionalas=
}}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
idz9jj2fcttqpbfu709w4ge9eozcvt0
2328769
2328768
2022-08-18T16:02:19Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[moldau]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=
| títols_dirigents= [[Lista dels presidents de Moldàvia|President]]
| noms_dirigents=[[Maia Sandu]]
|superfícia_reng=140
|superfícia_totala={{formatnum: 33 851}}
|percentatge_aiga={{unitat|1,4|%}}
|populacion_reng=138
|populacion_totala={{formatnum:2 681 735}}
|populacion_annada=2019
|densitat=79
|tipe_independéncia=
|país_independéncia= [[URSS]]
|data_independéncia=[[27 d'agost]] de [[1991]]
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.md]]
|indicatiu_telefonic=373
| organizacions_internacionalas=
}}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
dyo7eayf71jggs0ktv39rrfi81qrop9
2328770
2328769
2022-08-18T16:04:04Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Moldàvia}}
{{Infobox_País
|carta=cap
|nom_local=<small>''Moldova''</small>
|lenga=
|nom_occitan=Moldàvia
|de=
|imatge_bandièra=Flag of Moldova.svg
|ligam_bandièra=
|imatge_blason=Coat of arms of Moldova.svg
|ligam_blason=
|imatge_mapa=Location Moldova Europe.png
|devisa=
|lengas= [[moldau]]
|capitala=[[Chişinău]]
|coordenadas_capitala={{coord|||||||type:country()|display=inline}} |
| ligam_vilas=
| títol_mai_granda_vila=Mai granda vila
| mai_granda_vila=[[Chişinău]]
|tipe_govèrn=[[Sistèma parlamentari|Republica parlamentària]]
| títols_dirigents= [[Lista dels presidents de Moldàvia|President]]
| noms_dirigents=[[Maia Sandu]]
|superfícia_reng=140
|superfícia_totala={{formatnum: 33 851}}
|percentatge_aiga={{unitat|1,4|%}}
|populacion_reng=138
|populacion_totala={{formatnum:2 681 735}}
|populacion_annada=2019
|densitat=79
|tipe_independéncia=
|país_independéncia= [[URSS]]
|data_independéncia=[[27 d'agost]] de [[1991]]
|païses frontalièrs=
|gentilici=
|PIB_annada=
|PIB=
|PIB_categoria=
|PIB_reng=
|IDH_annada=
|IDH=
|IDH_categoria=
|IDH_reng=
|còde_país=
| moneda =
| còde_moneda=
|fus_orari=
|imne_nacional=
|domeni_internet=[[.md]]
|indicatiu_telefonic=373
| organizacions_internacionalas=
}}
'''Moldàvia''' (en [[romanés]] ''Moldova'') es un estat dau sud-èst d'[[Euròpa]]. Confronta [[Romania]] a l'oèst e [[Ucraïna]] a l'èst. Forma la partida orientala de la region istorica romanesa de [[Moldàvia (region)|Moldàvia]]. A {{formatnum:33843}} km² e {{formatnum:4128047}} estatjants (2008).
Sa capitala es [[Chişinău]] (prononciar Quishinau {{IPA|[kiʃi'nəw]}}).
Lo gentilici es '''moldau -ava'''.
== Geografia ==
== Istòria ==
{{veire|Istòria de Romania}}
Avans l'annexion de [[Bessaràbia]] per [[Russia]] en [[1812]], l'[[istòria]] dei Moldaus èra aquela dau pòble [[Romania|romanés]]. Pasmens, l'avançada russa entraïnèt la division de [[Moldàvia]] que sa mitat orientala conoís dempuei aqueu periòde una istòria separada dau rèsta dei regions romanesas.
{{veire|Istòria de Moldàvia}}
=== Deis originas a la RSS de Moldàvia ===
Lo periòde rus durèt de [[1812]] a [[1917]]. [[Bessaràbia]] foguèt somesa a una politica de russificacion progressiva que comencèt en [[1828]] amb l'abolicion de l'autonòmia establida en [[1812]]. Puei, l'usatge dau [[Romanés|moldau]] foguèt enebit au sen de l'administracion en [[1829]], dei glèisas en [[1833]] e deis escòlas en [[1842]]. Lo brèu periòde de reünificacion dau sud de [[Bessaràbia]] amb l'ensems romanés, de [[1856]] a [[1878]], cambièt pas aquela evolucion. Au contrari, leis autoritats imperialas favorizèron l'implantacion de colons eslaus e segon un recensament de [[1897]], lei Moldaus formavan 56% de la populacion còntra 83% en [[1817]].
En [[1917]], aprofichant l'afondrament de l'[[Russia|Empèri Rus]], lei Moldaus assaièron de ragantar [[Romania]]. Lo 27 de març de [[1918]], una assemblada de captaus votèt l'union que foguèt oficialament reconegut per [[França]], lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] e [[Itàlia]] en [[1920]]. Pasmens, lei Bolchevics refusèron la pèrda de la region e organizèron en octòbre de [[1924]] una pichona [[Republica Autonòma Socialista Sovietica de Moldàvia]] a partir de territòris situats lòng de la riba senèstra de [[Dnièstre]]. Puei, gràcias ais acòrds germanosovietics de [[1939]], [[Moscòu]] poguèt tornar annexar [[Bessaràbia]] en aost de [[1940]]. Aquò entraïnèt la formacion d'una [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia]] que venguèt una republica constitutiva de l'[[URSS|Union Sovietica]].
=== Lo periòde sovietic ===
Ocupada de [[1941]] a [[1944]] per lei fòrças de l'Axe e integrada au sen de la « Granda Romania », Moldàvia foguèt sospichada de collaboracion amb leis [[Alemanha|Alemands]] e subiguèt una repression dura entre [[1946]] e [[1953]]. D'efèct, maugrat lo restabliment de la [[Republica Socialista Sovietica de Moldàvia|RSS de Moldàvia]], [[Estalin]] ordonèt la sovietizacion e la russificacion de la region per rompre. De mai, donèt leis extremitats nòrd e sud dau país a [[Ucraïna]] e Moldàvia perdiguèt son accès a la [[Mar Negra]]. Enfin, lo desvolopament industriau moldau se concentrèt sus la riba senèstra de [[Dnièstre]] qu'es sustot poblat per de populacions eslavas.
Après la [[mòrt]] d'[[Estalin]], la violéncia de la politica de sovietizacion demeniguèt mai lo govèrn sovietic ne cambièt pas leis objectius. Au contrari, l'industria demorèt concentrada dins lei vilas e dins lei regions septentrionalas non romanesas. Lei flux d'imigrants rus, ucraïnians e bielorus foguèron tanben mantenguts. De mai, lo rus demorèt l'unica lenga oficiala en vigor e son ensenhament foguèt favorizat au detriment dau [[romanés]]. Ansin, en [[1991]], lei russofòns formavan 52% de la man d'òbra obriera e 68% dei [[sciéncia|scientifics]] e deis [[engenhariá|engenhaires]] de la Republica ; la populacion moldava èra generalament relegada ai regions agricòlas gaire desvolopadas dau sud e de l'oèst.
A la fin deis annadas 1980, lei Moldaus s'agitèron rapidament. Un Frònt Popular Moldau, fondat en [[1989]], encoratjèt una union amb [[Romania]] e lo Soviet Suprèm de Moldàvia proclamèt la sobeiranetat dau país en [[1990]]. Aquò suscitèt de reaccions d'ostilitat au sen dei minoritats russa, que fondèt una Republica de [[Transnístria]] sus la riba senèstra de [[Dnièstre]], e [[Gagauz|gagauza]]. L'independéncia foguèt proclamada lo 27 d'aost de [[1991]] après la revirada dau còp d'estat conservator en [[URSS]]. [[Mircea Snegur]], president dau Soviet Suprèm, foguèt elegit a la presidéncia.
=== Moldàvia dempuei 1991 ===
Dempuei son [[independéncia]], Moldàvia dèu faciar una situacion economica fòrça malaisada qu'es agravada per lo conflicte de [[Transnístria]]. D'efèct, au començament de [[1992]], lei [[rus]]sofòns de la riba senèstra de [[Dnièstre]] se revoutèron e resistiguèron, gràcias a un sostèn militar [[Russia|rus]], ais atacas de l'armada moldava. En parallèl, lei relacions se desgradèron amb [[Romania]].
Ansin, en [[1994]], lo Frònt Popular perdiguèt largament leis eleccions e un referendum confirmèt l'independéncia a respèct de [[Romania]]. Una constitucion novèla donèt un estatut de cooficialitat au [[rus]], reconoguèt l'autonòmia dei [[Gagauz]]s e acceptèt lo principi d'una [[Transnístria]] autonòma. Puei, en [[1999]], un acòrd amb [[Russia]] permetèt lo retirament deis unitats estacionadas dins la region secessionista. Enfin, en [[2001]], un tractat d'amistat foguèt signat amb [[Moscòu]]. Pasmens, aquò a permés de trobar una solucion a la question de [[Transnístria]] que demòra ''[[de facto]]'' independenta.
Aqueleis acòrds diplomatics successius an tanben pas permés lo desvolopament economic que conoís de dificultats considerablas en causa de la manca d'[[industria]]. D'efèct, lo raprochament amb [[Russia]] limita leis oportunitats d'integracion au sen dau mond occidentau e una partida importanta de la populacion a quitat un país considerat coma lo pus paure d'[[Euròpa]].
== Cultura ==
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'Euròpa (COE)}}
[[Categoria:Moldàvia]]
[[Categoria:Comunautat dels Estats Independents]]
es95k9540vybc2x6cttwbdn3z5iiq33
Panamà (país)
0
9325
2328871
2312022
2022-08-19T07:07:48Z
86.210.4.96
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
{{omon|Panamà}}
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="290px" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|+<font size="+1">'''''República de Panamá'''''</font>
|-
| style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" |
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0"
|-
| align="center" width="140px" | [[Fichièr:Flag_of_Panama.svg|border|140px]]
| align="center" width="140px" | [[Fichièr:Coat of arms of Panama.svg|90px]]
|-
|}
|-
| align="center" colspan=2 style="border-bottom:3px solid gray;" | <font size="-1">''[[Devisa nacionala]]: Pro Mundi Beneficio''</font>
|-
| [[Lenga oficiala]]
| [[castelhan]]
|-
| [[Lengas nacionalas]]
| ngäbe, buglé, kuna, emberá, wounaan, naso tjerdi e bri bri.<ref name=go>[http://www.gacetaoficial.gob.pa/pdfTemp/26669_A/30623.pdf Jornal oficial panamenc del 28 de novembre de 2010]</ref>
|-
| [[Capitala]]<br /><small>populacion (an)</small>
| [[Panamà (ciutat)|Panamà]]<br /><small>463 093 abitants ([[2000]])
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichièr:LocationPanama.svg|290px]]
|-
| [[Lista dels presidents de Panamà|President]]
| [[Juan Carlos Varela]]
|-
| [[Aira|Superficia]]
| 75 517 km<sup>2
|-
| [[Populacion]]
| 3 300 463 <small>([[2004]])</small>
|-
| Independéncia<br /> - Jorn
| (de [[Colómbia]])<br /> [[3 de novembre]] de [[1903]]
|-
| [[Moneda]]<br />''de facto''
| [[balboa]]<br />[[dolar american]]
|-
| [[Ora]]
| [[UTC]]-5
|-
| [[Imne nacional]]
| ''Himno Istmeño''
|-
| ISO-3166 (Internet)
| .pa
|-
| Còde telefonic
| + 507
|}
'''Panamà''' es un [[estat]] d'[[America Centrala]] situat entre [[Còsta Rica]], a l'oèst, e [[Colómbia]], au nòrd. Anciana coloniala [[Espanha|espanhòla]], fèt partida de [[Colómbia]] fins a son independéncia en [[1903]] après una intervencion estatsunidenca. Poblat per 3,6 milions d'abitants (2014), es un istme montanhós e umid entre l'[[Ocean Atlantic]] e l'[[Ocean Pacific]] qu'assosta lo [[Canal de Panamà|Canau de Panamà]] permetent la comunicacion dirècta entre lei dos oceans. En causa de l'importància d'aquel axe per lo comèrci mondiau e de sa proximitat ambé leis [[Estats Units d'America]], Panamà foguèt plaçat tre sa creacion sota l'influéncia deis [[Estats Units d'America]] (ocupacion militara dau canau fins a 1999, intervencions militaras...). Son economia e seis institucions son donc basadas sus aquelei deis [[Estats Units d'America|Estats Units]].
Lo gentilici es '''panamenc -a'''.
== Geografia ==
=== Geografia fisica ===
[[File:Panama Topography.png|thumb|right|Topografia de Panamà.]]
Lo territòri panamenc es un istme, situat en [[America Centrala]] entre la [[Còsta Rica]] e [[Colómbia]], que separa l'[[Ocean Pacific]] de l'[[Ocean Atlantic]]. Es una faissa d'una longor d'aperaquí 725 km e d'una largor de 80 a 200 km que sa superficia es de {{formatnum:75420}} km². Lei regions interioras son [[montanha|montanhosas]] que la mitat oèst dau país es ocupada per una cadena [[volcan|volcanica]] onte se troba la cima pus auta de Panamà ([[Barú]], {{formatnum:3474}} m) e que la mitat èst per l'extremitat nòrd deis [[Andes]]. Aquelei montanhas son cubèrtas de seuvas eqüatorialas e son gaire pobladas. Lei regions centralas de l'istme an una altitud pus febla e li a de grands lacs interiors coma lo [[Lac Gatún]], lòng dau [[Canau de Panamà|canau]], ò lo [[Lac Bayano]].
Li a un nombre fòrça important de [[riu|rius]] (aperaquí 500) qu'an generalament de longors feblas en causa de l'estrechor dau territòri panamenc. Son pas navegables e semblan generalament a de torrents. Lo pus important es lo [[Río Chagres]] qu'aganta 193 km. Lo [[Canau de Panamà]], axe fòrça important per lo comèrci maritim mondiau, se troba dins lo centre dau país entre lei vilas de [[Colón]] e de [[Panamà (ciutat)|Panamà]] via lo [[Lac Gatún]]. La [[Rota panamericana]] que traversa Panamà d'èst en oèst es l'autre axe de comunicacion important dau territòri.
=== Clima ===
Panamà se situa dins la zòna tropicala entre lei latituds 7°N e 10°N. Lo clima li despend de l'umiditat de la [[Mar Cariba]] transportada per de vents de nòrd ò de nòrd-èst, dei montanhas autas de l'interior que blocan lei precipitacions au detriment dei regions bassas dau litorau [[Ocean Pacific|pacific]], de l'umiditat venguda de l'[[Ocean Pacific]] qu'es sovent blocada per la lenga d'Azuero. La màger part dau territòri panamenc a un clima tropicau caracterizat per una sason umida (abriu-decembre) e una sason seca (genier-març). Lei temperaturas son autas e varian gaire dins lei regions bassas (entre 24° e 32°C). Pòdon pasmens demenir fins a 0°C dins leis endrechs pus auts. Lei precipitacions mejanas varian de {{formatnum:1300}} a {{formatnum:3000}} mm anuaus. Son generalament pus importantas dins la mitat meridionala.
Au contrari de la màger part deis autrei país d'America Centrala, Panamà es pas situat dins lei corredors ciclonics classics e lo país es rarament tocat per aqueu tipe de fenomèn. En revènge, lei tempèstas ò lei chavanas fòrça violentas li son frequentas.
=== Demografia ===
En 2014, Panamà aviá 3,608 milions. Aperaquí 40%, siá 1,426 milion, vivián dins la capitala ela-mema. Conoisse una creissença regulara dempuei la fin de la [[Segonda Guèrra Mondiala]] (1,35%/an en 2014). La populacion li èra donc relativament jova amb un temps mejan de 28,3 ans mai l'aumentacion de l'esperança de vida (78,3 ans en 2014) permet de supausar un vielhiment futur. Lo taus d'urbanizacion es important (66% en 2014) mai en causa de l'importància demografica de la Ciutat de Panamà, se pòu devesir entre tres ensems que son la populacion urbana de la capitala (40%), la populacion urbana deis autrei vilas (26%) e la populacion dei zònas ruralas (34%). Aquò permet d'observar, qu'en fòra de la capitala, la populacion panamenca es subretot rurala.
Coma per leis autrei país de la region, la populacion de Panamà es principalament eissida dau mestissage dei colons europèus e deis esclaus africans dau periòde [[colonialisme|coloniau]]<ref>Lo mestissatge entre esclaus negres e amerindians es demorat fòrça rar car leis enfants èran bandits tant per leis Africans que per leis indigèns.</ref>. En 2010, 71,8% deis abitants se consideravan coma mestís, 9,2% coma negres e 6,7% coma blancs. La populacion indigèna formava 12,3% de la populacion e èra subretot presenta dins lei regions orientalas e nòrd-occidentalas. Es principalament formada per lei Ngabes (7,6% de la populacion panamenca totala), lei Kunas (2,4%), leis Emberas (0,9%), lei Bugles (0,8%) e divèrseis etnias fòrça minoritàrias (1,0%).
=== Lengas ===
L'[[espanhòu]] es la [[lenga oficiala]] de Panamà. Lenga de la [[colonialisme|colonizacion]], s'es impausat dins la màger part de la societat e èra la lenga mairala de 93% de la populacion en 2000. En mai de l'espanhòu, li aviá 14 lengas indigènas e divèrsei creòles eissits de l'[[anglés]], dau [[francés]] e dau [[chinés]]. Lei lengas indigènas son d'origina [[Lengas chibchanas|chibchana]] (oèst e nòrd-èst) e [[Lengas chocó|chocó]]. An ges d'estatut oficiau mai fan de còps partida de l'ensenhament oficiau, especialament lo [[ngäbere]] qu'es la pus importanta ({{formatnum:170000}} locutors en 2000). Son encara largament parladas au sen dei comunautats indigènas e solament l'[[emberó-catio]] es menaçat de disparicion (pasmens, demora viu en [[Colómbia]]). Lei creòles basats sus l'anglés e lo chinés son utilizats dins lei regions dau canau per de rasons professionalas e economicas. En revènge, lo creòle basat sus lo [[francés]] es quasi disparegut (3 locutors coneguts en 1999). Enfin, l'[[anglés]] èra mestrejat per 8% de la populacion en 2000, lo [[francés]] per 4% e l'[[arabi]] per 1%.
=== Religion ===
Panamà es un país [[cristianisme|crestian]] que respecta la libertat religiosa e qu'organiza ges de recensament sus lo subjècte. Leis estudis son donc menats per d'organismes privats e son mai ò mens precís. Dins aquò, lo [[catolicisme]] li es clarament la premiera religion dau país (75-85%) e lo [[protestantisme]] la segonda (15-25%). Coma dins leis autrei país d'[[America Centrala]], lo [[catolicisme]] foguèt impausat a tota la populacion per leis [[Espanha|Espanhòus]] mai dèu faciar la concuréncia dei glèisas protestantas, pus dinamicas, dempuei la fin dau sègle XX. Una autra caracteristicas dei cultes crestians panamencs, tipica de la region, es lo mantement de rites eissits dei cultes amerindians que foguèron integrats per lo catolicisme locau.
Lei religiosas minoritàrias principalas son lo [[bahaïsme]] (2%), lo [[Glèisa de Jesucrist des Sants des Darrèri Dies|mormonisme]] (1,1%), lo [[judaïsme]] (mens de 0,5%) e l'[[islam]] (mens de 0,5%). Quauquei cultes amerindians existisso totjorn au sen dei pòbles kunas e ngobe mai lo nombre de fidèus es fòrça limitat.
== Istòria ==
=== Periòde precolombian ===
Lei traças umanas pus ancians conegudas en Panamà datan de {{formatnum:10000}} av. JC. L'agricultura li apareguèt vèrs {{formatnum:3000}} av. JC e la sedentarizacion acomencèt {{formatnum:1500}} ans pus tard. A l'arribada deis [[Espanha|Espanhòus]] en 1501, lo territòri dau Panamà actuau èra relativament poblat (entre {{formatnum:600000}} e {{formatnum:1000000}} d'abitants). Leis indigèns li formavan de tribüs ierarquizadas amb un clergat, una noblesa militara e una aristocracia auta.
=== Periòde coloniau ===
[[File:Antilhas - Periòde coloniau vèrs 1790.png|thumb|Antilhas vèrs 1790.]]
En 1503, [[Cristòl Colomb]] fondèt lo premier establiment espanhòu en [[America]] ([[Santa María de Belen]]) sus lo territòri dau Panamà actuau. Foguèt rapidament destruch per leis Amerindians. Pasmens, leis Espanhòus contunièron de s'interessar a la region e una vila vertadiera foguèt fondada en 1510 per [[Vasco Núñez de Balboa]] a Santa María la Antigua del Darién. Capitèt de desvolopar de relacions pacificas ambé lei populacions localas e descurbiguèt l'Ocean Pacific en 1513. Pasmens, l'exploracion foguèt lenta e menaçada per de rivalitats entre conquistadors. Ansin, Balboa foguèt arrestat e executat en 1519 per [[Pedro Arias Dávila]] que fondèt la [[Ciutat de Panamà]]. En 1528 e 1532, l'endrech foguèt utilizat per preparar leis expedicions en [[Peró]]. Puei, foguèt integrat au sen de l'audiencia reiala de Panamà plaçada sota l'autoritat dau Vice-Rèi de Peró en 1614. En causa de la distància entre Lima e Panamà, lei governadors espanhòus locaus aguèron una autonòmia importanta que favorizèt la corupcion. Minada per lei dificultats financieras, l'audiencia foguèt dissòuta en 1751 e remplaçada per un govèrn militar.
L'esplecha de la region foguèt relativament similara ais autrei territòris de l'Empèri Espanhòu. Pasmens, en causa de l'importància dei trabalhs de menar per bastir d'axes de comunicacion entre lei dos oceans, un nombre important d'esclaus africans foguèt importat dins la region tre 1519. Après l'acabament d'aquelei construccions, foguèron utilizats per lo transpòrt dei marchandisas e, au contrari de la màger part dei colonias espanhòlas, l'esclavatge demorèt viu en Panamà e foguèt oficialament abolit en 1851 solament. Lei condicions de vida fòrça duras entraïnèron d'evasions e leis esclaus en fugida fondèron de comunautats escondudas dins la seuva. Dins leis annadas 1550, se fondèt dos « reiaumes » negres qu'ataquèron lei rotas espanhòlas e que necessitèron l'organizacion d'una tiera d'expedicions militaras de part deis autoritats colonialas per lei redurre. D'autrei participèron a la piratariá que fèt son aparicion dins la [[Mar Cariba]].
L'autre aspèct de l'esplecha coloniala foguèt l'instauracion dau regime de l'encomienda per leis Amerindians. Introduch per Balboa, fisava la gestion d'un ensems de comunautats indigènas a un colon que deviá se cargar de son evangelizacion, de sa seguretat e de son benèstre. En cambi, podiá demandar lo pagament d'impòsts, utilizar leis Indians coma man d'òbra e l'encomienda èra transmissible per eiretatge. Dins lei fachs, aqueu sistèma foguèt subretot una actualizacion dau [[servatge]] qu'aviá disparegut en [[Euròpa]] Occidentala. Foguèt tanben una fònt de tensions entre lei colons e la corona espanhòla qu'assaièt sensa succès d'annular la transmission deis encomiendas. Pasmens, après una revòuta importanta dei colons perovians, [[Madrid]] deguèt acceptar una premiera prolongacion dei transmissions per doas generacions. Puei, creèt un ensems de derogacion permetent de perseguir la transmission familiala.
=== Lo Panamà independent ===
=== La construccion dau canau ===
[[File:Roosevelt and the Canal.JPG|thumb|right|Visita dei trabalhs de construccion dau canau per lo president [[Theodore Roosevelt]] en 1906.]]
Après l'afondrament de l'Empèri Espanhòu, Panamà fèt partida de [[Colómbia]]. Pasmens, sa situacion periferica e sa prosperitat liada ais activitats de transpòrt terrèstre entre l'Ocean Pacific e l'Ocean Atlantic (camin de fèrre Colón-Panamà dubèrt en 1855) entraïnèt rapidament l'emergéncia de movements autonòmistas ò, pus rarament, independentistas. A partir de 1875, de [[França|Francés]], sota la direccion de [[Ferdinand de Lesseps]], acomencèron l'estudi de la construccion dau [[canau de Panamà]]. Obtenguèron una concession de part dau govèrn colombian e fondèron en 1880 la Companhiá universala dau canau interoceanic. Pasmens, lei trabalhs se turtèron a de dificultats importantas ([[malautiá|malautiás]], problemas geologics...) e la companhiá fèt falhida en 1889.
Maugrat aquela revirada, leis [[USA|Estatsunidencs]] èran convencuts de l'importància d'un canau interoceanic. La guèrra de 1898 còntra [[Espanha]] confirmèt aqueu besonh. [[Philippe Bunau-Varilla]], èx-director generau de la Companhiá universau, capitèt de lei convencre d'adoptar lo traçat panamenc. En 1902, [[Washington]] acomencèt de negociar ambé [[Bogota]] mai lo govèrn colombian, afeblit per la [[Guèrra dei Mil Jorns|guèrra civila dei Mil Jorns]] (1899-1902), esitèt. Aprofichant lei dificultats colombianas, leis [[Estats Units d'America]] suscitèron alora una revòuta independentista en Panamà, reconoguèron lo país e acceptèron de negociar la concession ambé Bunau-Varilla, vengut lo representant de Panamà. Obtenguèron ansin de condicions fòrça favorablas que transformavan Panamà en [[protectorat]] estatsunidenc ambé la cession a perpetuitat d'una faissa de dètz milas de largor entre lei dos oceans e lo drech d'intervenir dins lo país per restablir l'òrdre (drech abandonat en 1936).
Lei trabalhs acomencèron tornarmai en 1904 e foguèron d'ara endavant finançats per lo budget federau estatsunidenc e s'acabèron en 1914. Entraïnèron la migracion d'un grand nombre d'obriers negres venguts deis Antilhas Britanicas qu'una partida demorèt dins lo país après la fin dau chantier. Una autra evolucion demografica de remarca foguèt l'installacion de marchands originaris d'Orient Mejan, deis Índias e de China lòng dau canau entre Colón e la Ciutat de Panamà.
=== Leis acòrdis Torrijos-Carter ===
[[File:Jimmy Carter and General Omar Torrijos signing the Panama Canal Treaty.jpg|thumb|right|Signatura deis acòrdis Torrijos-Carter.]]
Plaçada sota autoritat estatsunidenca, la zòna dau canau formèt rapidament una enclava, rica e fòrça militarizat, copant lo país. Pasmens, leis inegalitats entre aquela zòna privilegiada e lo rèsta dau país, globablament paure, acomencèron de venir un problema important tant per leis [[Estats Units d'America|Estats Units]] que per Panamà. En particular, d'esmogudas grèvas aguèron luec en 1959, en 1964 e en 1966 còntra la preséncia estatsunidenca.
La restitucion de la zòna dau canau foguèt ansin un objectiu major dau coronèu [[Omar Torrijos]] que prenguèt lo poder en 1968 après un còp d'estat militar. Après d'annadas de negociacions, obtenguèt contentament en 1977 ambé la signatura deis acòrdis Torrijos-Carter. Reafirmèron la sobeiranetat plena de Panamà sus lo canau a partir dau 31 de decembre de 1999. Dins aquò, leis Estats Units gardan lo drech d'intervenir militarament per protegir lo canau. Après aqueu succès, Torrijos assaièt de legitimar d'un biais democratic son regime e fondèt lo Partit Revolucionari Democratica (PRD) en 1978 mai moriguèt dins un accident d'avion en 1981.
=== Panamà dempuei 1981 ===
[[File:Operation Just Cause Rangers 3rd sqd la comadancia small.jpg|thumb|right|Soudats estatsunidencs durant l'invasion de 1989.]]
Après la mòrt d'Omar Torrijos, lei militars gardèron la realitat dau poder mai installèron un regime democratic de façada. Lo periòde veguèt lo desvolopament deis activitats financieras e Panamà venguèt un paradís fiscau important. Lo generau [[Manuel Norieja]] venguèt l'òme fòrt d'aqueu regime a partir de 1983. Èx-agent de la CIA, perdiguèt lo sostèn de Washington en 1986-1987 en causa de sei simpatias supausadas per certanei movements [[comunisme|comunistas]], per sei liames ambé lei servicis secrets [[Cuba|cubans]] e per son ròtle dins lo trafec de [[cocaïna]] a destinacion dau territòri estatsunidenc. Après quauqueis annadas de pression diplomatica infructuosa per obtenir son retirament, leis Estats Units decidèron d'intervenir militarament per reversar Noriega en decembre de 1989. L'operacion s'acabèt per una victòria rapida après quauquei jorns de combats mai fèt de miliers de mòrts au sen de la populacion civila. Capturat, Noriega foguèt extradit ais Estats Units onte foguèt condamnat a quaranta ans de preson en 1992.
Leis Estatsunidencs installèron [[Guillermo Endara]], un opausant a Noriega, coma president. Restaurèt un regime democratic moderat dominat per l'oligarquia e ordonèt la dissolucion dei fòrças armadas panamencas. Dempuei aqueu periòde, Panamà conoisse d'alternàncias democraticas regularas entre lo PRD (centre-senèstre) e de partits de drecha. Lo retorn de la patz e la presa de contraròtle dau canau an favorizat lo desvolopament economic. Pasmens, lo país dèu totjorn faciar lei questions de la lucha còntra una corupcion endemica e còntra lo trafeg de dròga. En mai d'aquò, dèu modernizar lo canau per faciar l'aumentacion tant dau trafeg maritim internacionau que de la talha dei naviris e luchar còntra la concurréncia dau canau de Suèz ò còntra lei projèctes de construccion d'un segond canau interoceanic en [[Nicaragua]].
== Organizacions politica e territòriala ==
=== Organizacion politica ===
Panamà es una [[republica]] presidenciala multipartita que seis institucions son regidas per una [[constitucion]] adoptada en 1972. La ciutadanetat li es donada ai Panamencs de mai de 18 ans. Lo cap de l'Estat es lo president de la republica que tèn tanben lo ròtle de cap dau govèrn. Es elegit ambé dos vice-presidents au sufragi universau per un mandat de cinc ans, non renovelable, amb un escrutinh d'un torn unic. Noma lei ministres dau govèrn e es lo possessor dau [[poder executiu]] e d'una partida dau [[poder legislatiu]].
Lo rèsta dau [[poder legislatiu]] es tengut per un parlament monocamerau de 71 deputats dich Assemblada Nacionala. Lei parlamentaris son elegits per un mandat de cinc ans au sufragi universau amb un escrutinh proporcionau. Seis eleccions se debanan d'un biais simultanèu ambé l'eleccion presidenciala. Pasmens, coma en 2014 per exemple, aquò assegura pas necessariament la victòria dei meteissei partits ai doas eleccions.
Lo poder judiciari es organizat segon un sistèma piramidau de tribunaus mai ò mens especializats amb una Cort Suprèma (competenta per la màger part deis afaires) e un Tribunau Electorau (competent per leis afaires electoraus) a sa tèsta. Lei jutges de la Cort Suprèma son nomats per lo poder executiu per un periòde de dètz ans. La justícia es teoricament independenta dei dos autrei poders mai, dins lei fachs, son foncionament es fòrça politizat e manca d'eficacitat per luchar còntra la corrupcion que toca tant l'administracion que la vida politica.
=== Organizacion territòriala ===
Lo territòri panamenc es devesit entre dètz províncias e tres regions indigènas (dichas ''comarcas''. Doas regions situadas dins una província an tanben un estatut de sota-província indigèna. Aquelei províncias son subretot d'entitats administrativas que sei governadors son nomats per lo poder executiu. Dins cada província, li existisse un conseu format dau governador, dei premiers cònsols e de representants dei districtes mai son ròtle es unicament consultatiu. Dins la comarca de San Blas, leis Amerindians Cunas an lo sieu govèrn locau dirigit per lei caps de tribüs.
Lei províncias son devesidas en 77 districtes ò comunas e 655 ''corregimientos''. Lei comunas son dirigidas per un premier cònsol elegit per leis abitants e son competentas per menar certanei politicas localas, especialament regardant lei trabalhs publics, l'economia locala e lei despensas liadas au sistèma educatiu. Pòdon levar d'impòsts locaus. Lei ''corregimientos'' an tanben un poder locau elegit per leis abitants. An de poders locaus mai son subretot d'entitats destinadas a l'eleccion de representents au conseu comunau.
=== Simbòls nacionaus ===
Lo drapèu de Panamà foguèt oficialament adoptat lo 25 de març de 1925 mai èra utilizat dempuei l'independéncia. Lo [[roge]] e lo [[blau]] li representan lei dos partits tradicionaus de la region (partits liberau e conservador) que luchavan entre elei per lo poder e lo [[blanc]] simboliza la patz concluda entre elei per formar ensems una nacion novèla. Lo blason panamenc foguèt de son caire adoptat lo 4 de junh de 1904. Representa la capacitat de la nacion de se defendra (fusiu e sabre), sa capacitat de trabalhar (pala e picòla), l'independéncia dau país (païsatge centrau d'istme ambé la [[Luna]] e lo [[Solelh|Soleu]] indicant 18h, ora de l'independéncia), sa richessa (fònt de larguessa) e sa fe dins lo progrès (ròda alada). L'agla representa la sobeiranetat dau país e porta sa devisa « Pro Mundi Beneficio » (« Per lo benefici dau Mond » en [[occitan]]). Enfin, l'imne nacionau es dich ''Himno Istmeño'' (« Imne de l'Istme » en [[occitan]]). Compausat en 1903, foguèt oficialament adoptat en 1925.
<gallery>
File:Flag of Panama.svg|Drapèu de Panamà oficialament adoptat en 1925.
File:Coat of arms of Panama.svg|Blason de Panamà en 1904.
</gallery>
== Afaires estrangiers e defensa ==
=== Diplomacia ===
La diplomacia de Panamà es subretot caracterizat per son besonh de contentar leis [[Estats Units d'America]] e la necessitat de mantenir de relacions bònas amb elei. D'efèct, [[Washington]] n'es lo premier partenari diplomatic, estrategic e economic e leis Estatsunidencs ocupèron militarament la zòna dau canau fins a 1999 intervenent regularament dins leis afaires intèrnes dau país. Pasmens, dempuei la fin de la [[Guèrra Freja]], aquela tutèla es venguda pus leugiera permetent a Panamà de desvolopar una diplomacia pròpria que son objectiu es d'establir de relacions bònas amb un maximom d'estats siá per renfòrçar la cooperacion entre leis estats americans siá per formar de liames ambé de partenaris economics coma [[Republica Populara de China|China]] qu'es d'ara endavant lo segond utilizator dau canau.
=== Fòrças armadas ===
Dempuei la desfacha de 1989-1990 còntra leis [[Estats Units d'America|Estats Units]] e la casuda dau regime de [[Manuel Noriega]], Panamà a plus de fòrças armadas e la defensa militara es assegurada per [[Washington]]. Pasmens, lo país garda quauquei fòrças paramilitaras au sen de sa polícia, una pichona flòta aeriana (22 avions) destinada au transpòrt leugier ò a l'entraïnament e una pichona marina formada de 18 patrolhaires leugiers destinada a la susvelhança dau [[litorau]].
== Economia ==
Panamà es la premiera economia d'[[America Centrala]]. Es un país de servicis e de transit qu'aviá un [[PIB]] de 44,69 miliards de dolars estatsunidencs en 2014 ({{formatnum:12386}} $/ab) que presenta la particularitat d'aver pas de moneda pròpria<ref>Lo dolar estatsunidenc es la moneda utilizada per la quasi totalitat dau sector economic. La moneda nacionala, lo [[balboa]], a un ròtle marginau car sa valor es fixada sus aquela dau dolar e car li a ges de bilhet en circulacion, unicament de pèças.</ref> ni de banca centrala. L'[[agricultura]] ne'n formava 2,9% (mai emplegava 17% de la man d'òbra), l'industria 14,1% (18,6% de la populacion activa) e lei servicis 83% (64,4% de la populacion activa). L'economia panamenca es basada sus tres pielons que son lei servicis maritims (esplecha dirècta dau canau onte passa 5% dau comèrci maritim mondiau, infrastructuras portuàrias e pavalhon de complasença), la zòna franca de [[Colón]] qu'es una plataforma logistica liada au transferiment dei marchandisas desbarcadas ò embarcadas en Panamà e lei servicis financiers. D'efèct, la posicion estrategica dau país e son ròtle de paradís fiscau li donan una economica dinamica caracterizada per una creissença immportanta (mai de 6% anuaus sus lo periòde 2010-2014) que resistiguèt ben ai turbuléncias entraïnadas per la crisi de 2008. En particuar, lo caumatge li es fòrça feble (4,3% en 2014).
== Cultura ==
=== Literatura ===
La literatura panamenca apareguèt dins lo corrent dau sègle XVII. La poesia li a un ròtle dominant. Au sègle XIX, foguèt fòrça influenciada per lo [[romantisme]] [[França|francés]]. A partir de la fin dau sègle, lo [[romantisme]] foguèt remplaçat per lo [[modernisme]] que conoisse una granda longevitat ambé d'autors coma [[Darío Herrera]] (1870–1914) ò [[María Olimpia de Obaldía]] (1891-1985). Pasmens, dempuei leis annadas 1930, es pas l'unic movement corrent de la literatura panamenca que foguèt influenciada per lo [[subrerealisme]] puei per leis autrei movements literaris de la segonda mitat dau sègle XX après la [[Segonda Guèrra Mondiala]].
=== Musica ===
La musica panamenca es eissida de la mescla dei musicas indigènas, africanas (importadas per leis [[esclavatge|esclaus]]) e europèas (importadas per la colonizacion ò per l'influéncia estatsunidenca). De mai, en causa de son ròtle de crosiera dau comèrci mondiau, lo país es dubèrt ais influéncias estrangieras. Ansin, la musica panamenca presenta una gròssa riquessa e varietat d'estiles (reggae espanhòu, reggaeton, haitiano, azz, blues, salsa, reggae, rock...) e d'artistas internacionaus.
== Liames intèrnes ==
== Bibliografia ==
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
{{Païses d'America}}
[[Categoria:Panamà|*]]
ma9cntsoot80687tv43o97aq9j0zttg
Mustafa Kemal Atatürk
0
22116
2328778
2318537
2022-08-18T17:38:42Z
Nicolas Eynaud
6858
/* La Guèrra d'Independéncia */
wikitext
text/x-wiki
{{1000 fondamentals}}
{| border="1" cellpadding="2" width=255 cellspacing="0" align="right" style="margin: 0 0 1em 1em; text-align:left; border-collapse:collapse; border:1px gray solid; font-size:95%; background:#f9f9f9"
|+ <big><big>'''Mustafa Kemal Atatürk'''</big></big>
|-
| style="background:#efefef" align="center" colspan=2 |[[File:Ataturk1930s.jpg|thumb]]
|-
!align=center colspan=2 |Primièr ministre de [[Turquia]] entre:
|-
|align=center colspan=2 |[[3 de mai]] de [[1920]] - [[24 de genièr]] de [[1921]]
|-
!align=center colspan=2 |[[lista dels presidents de Turquia|President de Turquia]] entre:
|-
|align=center colspan=2 | [[29 d'octobre]] de [[1923]] - [[10 de novembre]] de [[1938]]
|-
!align=right|Predecessor:
| cap
|-
!align=right|Successor:
| [[İsmet İnönü]]
|-
!align=right|Data de naissença:
|[[19 de mai]] de [[1881]]<br />''(data oficiala)''
|-
!align=right|Luòc de naissença:
| Selânik, [[Tessalonica]], [[Grècia]]
|-
!align=right|Data de decès:
|[[10 de novembre]] de [[1938]]
|-
!align=right|Luòc de decès:
|[[Istambol]], [[Turquia]]
|-
!align=right|Profession:
| militar (general)
|-
!align=right|Partit politic:
| ''[[Cumhuriyet Halk Partisi]]'' (CHP)
|-
!align=right|Signatura:
| [[Fichièr:Signature of Mustafa Kemal Atatürk.svg|135px]]
|}
'''Mustafa Kemal Atatürk''' (vèrs [[1881]], [[Tessalonica]] - 10 de novembre de [[1938]]) es un [[generau]] e òme d'[[Estat]] [[Turquia|turc]] de la premiera partida dau sègle XX e de l'entre doas guèrras. [[Oficièr|Oficier]] partisan d'una modernizacion radicala de l'[[Empèri Otoman]], venguèt pauc a pauc famós gràcias a sei succès durant la [[Guèrra Italoturca]], lei [[Guèrras Balcanicas]] e la [[Premiera Guèrra Mondiala]]. Considerat coma lo sauvaire de [[Constantinòble]] a la [[batalha dei Dardànels]] ([[1915]]-[[1916]]), s'opausèt au desmembrament de l'[[Empèri Otoman|Empèri]] organizat per leis Aliats a la fin dau [[Premiera Guèrra Mondiala|premier conflicte mondiau]]. Estructurèt rapidament un movement [[nacionalisme|nacionalista]] e modernizator que reprimiguèt victoriosament leis insureccions dei minoritats etnicas [[anatolia]]nas ([[Curds]], [[Armenia|Armènis]]), rebutèt leis [[Guèrra d'Independéncia Turca|atacas grègas]] e reversèt lo sultanat otoman.
En [[1923]], Mustafa Kemal obtenguèt la proclamacion de la [[Turquia|Republica de Turquia]] e n'en venguèt lo premier president. Adoptèt una [[politica]] de modernizacion accelerada en rompedura totala amb lo passat otoman de la region, accusat dau declin dau [[pòble]] turc. Transformèt ansin leis institucions e lo [[drech]] segon lo modèl occidentau (laïcizacion de l'[[Estat]], adopcion de còdis juridics modèrnes...), ordonèt la construccion d'infrastructuras modèrnas ([[rota]]s, [[camin de fèrre|camins de fèrre]]...) per permetre lo desvolopament de l'[[agricultura]] e comencèt l'[[industria]]lizacion de la [[peninsula]] [[anatolia]]na. En despiech de quauquei revòutas a la fin deis ans 1920, sa [[politica]] foguèt globalament sostenguda per la populacion e Kemal prenguèt lo nom d'Atatürk, lo « Paire dei Turcs », en [[1934]]. Moriguèt quatre ans pus tard en causa de problemas de [[santat]] recurrents.
Après sa [[mòrt]], venguèt l'objècte d'un culte de la personalitat coma fondator de la [[Turquia]] modèrna. Uei, es totjorn considerat coma un eròi nacionau. Son retrach es ansin present dins totei leis institucions dau país e dins la màger part deis [[ostal|ostaus]]. Lo jorn de son decès es l'objècte de commemoracions particularas.
== Biografia ==
=== Jovença e formacion ===
Mustafa Kemal nasquèt dins una [[familha]] d'origina [[païsan]]a entre decembre de [[1880]] e mai de [[1881]] dins la vila de [[Tessalonica]]<ref>La vila fasiá alora partida de l'[[Empèri Otoman]].</ref>. L'istoriografia oficiala fixa sa data de naissença au 19 de mai de [[1881]] per establir un liame amb lo començament de la [[Guèrra d'Independéncia Turca]] lo 19 de mai de [[1919]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Erik Jan Zürcher, ''The Unionist factor : the rôle of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement, 1905–1926'', E. J. Brill, 1984, p. 106.</ref>. Son [[paire]], [[Ali Riza Efendi]] ([[1839]]-[[1888]]), èra un [[oficièr|oficier]] intrat dins lei [[doana]]s [[Empèri Otoman|otomanas]]. Puei, venguèt marchand de [[fusta]] mai moriguèt en [[1888]] en laissant sa esposa e seis [[enfant]]s dins una situacion precària. Sa [[maire]], [[Zübeyde Hanim]] ([[1857]]-[[1923]]), èra una [[femna]] fòrça [[religion|religiosa]] e relativament educada segon lei critèris de la [[societat]] turca dau periòde. En particular, sabiá legir e escriure. Lo pareu aguèt sièis enfants mai quatre moriguèron joves en causa de la [[difteria]] ò de la [[tuberculòsi]].
Per ajudar sa [[familha]], Mustafa Kemal deguèt rapidament arrestar l'[[escòla]] per trabalhar en cò d'un oncle, païsan dins la region de [[Tessalonica]]. Venguèt pastre mai après de conflictes amb un [[pòpe]] e un [[imam]] locau, sa [[maire]] acceptèt de lo tornar mandar dins una escòla de la vila. En despiech de son oposicion, Mustafa Kemal se dirigiguèt vèrs d'estudis militars e foguèt acceptat en [[1896]] a l'Escòla dei Cadets de [[Monastir]]. Ambiciós, realizèt d'estudis brilhants e descurbiguèt lei [[matematicas]], la [[literatura]], l'[[istòria]] e la [[filosofia]] dei [[Sègle dei Lutz|Lutz]]. Aprenguèt tanben lo [[francés]]. En [[1902]], poguèt ansin intrar a l'Acadèmia de Guèrra de [[Constantinòble]]. Ne'n sortiguèt tres ans pus tard amb lo [[grade]] de [[luòctenent]].
=== L'intrada en politica e l'ascension dins l'armada ===
==== L'estudiant modernista ====
[[Fichièr:Empèri Otoman - Declin de 1798 a 1920.png|thumb|right|Declin de l'Empèri Otoman de [[1798]] a [[1920]].]]
A la fin dau sègle XIX, l'[[Empèri Otoman]] èra dins un estat de declin avançat. A l'exterior, aviá perdut plusors territòris en [[Euròpa]] e sa subrevida èra unicament la consequéncia dei rivalitats entre leis autrei poissanças en [[Orient Mejan]]<ref>Durant lo sègle XIX, [[Constantinòble]] deguèt acceptar l'autonòmia de [[Serbia]] ([[1817]]), l'independéncia [[Grècia]] ([[1830]]), l'autonòmia de [[Romania]] ([[1859]]).</ref>. En particular, [[França]] e lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] protegissiá lo mantenement de l'Empèri per empedir una presa dei Destrechs per la [[marina militara]] [[Russia|russa]]. A l'interior, per agravar la situacion, lei possibilitats de reformar l'[[Estat]] èran totalament blocadas. D'efiech, lei finanças e lo [[comèrci]] èran largament passats sota contraròtle estrangier<ref>En [[1878]], en causa de deutes tròp importants, lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] aviá prés lo contraròtle de [[Chipre]].</ref> e, après divèrsei temptativas mancadas de modernizacion, lo sultan èra ostil ai projèctes de reformas. Un [[clergat]] fòrça [[conservatisme|conservator]], e de còps [[reaccion (politica)|reaccionari]], lo sosteniá.
Mustafa Kemal descurbiguèt aquela situacion durant son sejorn a [[Monastir]]. D'efiech, la vila èra un centre d'agitacion e fòrça organizacions secrètas i existián. Sei publicacions permetèron a Mustafa Kemal de legir lo trabalh de filosòfs coma [[Montesquieu]], [[Voltaire]] ò [[Jean-Jacques Rousseau|Rousseau]]. Adoptèt pauc a pauc un ponch de vista modernista e escriguèt dins un [[jornau]] clandestin plusors articles per denonciar la dominacion estrangiera e la corrupcion de l'administracion oficiala. Puei, venguèt lo cap d'un ceucle estudiant favorable a de reformas radicalas. Pasmens, lo grop foguèt denonciat per un [[espion]] e arrestat en [[1904]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Georges Daniel, ''Chronique de l'Histoire : Atatürk'', Chronique, 1998, p. 21.</ref>. Pasmens, après quauquei [[setmana]]s de preson, foguèron liberats en causa de l'abséncia de pròvas. Mustafa Kemal foguèt alora mandat dins un [[regiment]] de [[cavalariá]] basat en [[Siria]].
Dins aquò, aquel alunchament l'empachèt pas de perseguir seis activitats [[politica]]s. Amb d'autreis [[oficièr|oficiers]] desirós de fondar una [[nacion]] modèrna e independenta, fondèt lo movement [[Patriá e Libertat]]. Ne'n venguèt lo cap e donèt una orientacion [[revolucion|revolucionària]] au grop que son objectiu èra lo reversament dau sultan. L'organizacion se desvolopèt ben mai lo terren sirian èra pauc favorable a una accion còntra lo poder centrau<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Georges Daniel, ''Chronique de l'Histoire : Atatürk'', Chronique, 1998, p. 22.</ref>. Kemal demandèt donc son transferiment en [[Euròpa]] onte foguèt estacat a l'[[Estat major|Estat major]] de la III{{a}} Armada de [[Tessalonica]].
==== La rompedura amb lei Joves Turcs ====
{{veire|Joves Turcs}}
[[Fichièr:Ismail Enver.jpg|thumb|right|Retrach d'[[Enver Pacha]], una dei figuras centralas dau movement [[Union e Progrès]] a partir de [[1908]].]]
En [[Tessalonica]], Mustafa Kemal assaièt de crear una seccion de [[Patriá e Libertat]] mai se turtèt a l'influéncia dau movement « Union e Progrès ». Ben installat, son comitat èra en favor de l'institucion d'una [[monarquia constitucionala]], modèl fòrça frequent dins lei [[monarquia]]s [[Euròpa|europèas]] dau periòde. Kemal jonhèt lo movement mai intrèt rapidament en conflicte amb sei caps, especialament [[Enver Pacha]]. Ne'n foguèt donc excluch.
En [[1908]], leis oficiers d'Union e Progrès organizèron un [[còp d'Estat]] e prenguèron lo poder sota lo nom de [[Joves Turcs]]. Kemal participèt pas a l'insureccion. Pasmens, en [[1909]], sostenguèt lei revolucionaris còntra una temptativa dau sultat [[Abdulhamid II]], sostengut per lo [[clergat]], de tornar prendre lo poder. D'efiech, gràcias a sa posicion dins l'[[Estat major]] de l'armada, poguèt metre au servici dei modernistas la màger part dei fòrças de [[Tessalonica]].
Per lo remerciar, lo govèrn novèu lo nomèt cap de l'[[Estat major]] de la III{{a}} armada. En [[1910]], foguèt tanben encargat de reorganizar l'escòla de formacion deis oficiers de [[Tessalonica]]. Pasmens, lei relacions entre Kemal e Union e Progrès demorèron marridas. D'efiech, Kemal èra ostil au desvolopament de l'influéncia estrangiera dins l'[[Empèri Otoman|Empèri]]. Ansin, denoncièt lo raprochament amb [[Alemanha]] mai demorèt isolat. En [[1911]], decidèt donc d'arrestar son activitat [[politica]] per se concentrar a sa carriera [[militar]]a.
=== Lo generau victoriós ===
==== Lei succès militars en Libia e dins lei Balcans ====
{{veire|Guèrra Italoturca}}
En [[1911]], [[Itàlia]] ataquèt [[Tripolitània]], lo nòrd-oèst de la [[Libia]] actuala. Isolada e pauc desvolopada, la província [[Empèri Otoman|otomana]] aviá de mejans fòrça limitats per assegurar sa defensa. [[Trípol (Libia)|Trípol]] foguèt aisament conquistada per una pichona tropa de {{formatnum:1500}} marins [[Itàlia|italians]]. Mustafa Kemal foguèt volontari per combatre dins la region e obtenguèt un pòste dins la region de [[Tobrok]]. En decembre, organizèt la defensa de la vila e capitèt d'arrestar una ofensiva italiana dins lo sector. Puei, lo 22, repossèt leis [[Itàlia|Italians]]. Tres mes pus tard, après divèrsei desfachas otomanas en [[Cirenaïca]], Kemal recebèt lo comandament de la region de [[Derna]]. Gràcias a l'arribada de renfòrç e de pèças d'[[artilhariá]], leis [[Empèri Otoman|Otomans]] menacèron lei linhas italianas mai la situacion s'estabilizèt après lo mandadís d'unitats italianas suplementàrias. Finalament, en octòbre de [[1912]], [[Constantinòble]] foguèt obligat de cedir ai demandas de [[Roma]] après lo començament dei [[Guèrras Balcanicas]].
{{veire|Guèrras Balcanicas}}
Evacuat de [[Libia]] amb la signatura de la [[patz]] amb [[Itàlia]], Mustafa Kemal tornèt trobar un [[Empèri Otoman]] dins una situacion fòrça malaisada après lei premiers combats de la [[Premiera Guèrra Balcanica]]. D'efiech, leis armadas [[Empèri Otoman|otomanas]] desplegadas en [[Euròpa]] èran estadas duraments batudas per lei fòrças d'una coalicion de [[país]] [[Balcan|balcanics]] gropant [[Serbia]], [[Montenegro]], [[Grècia]] e [[Bulgaria]]. Kemal foguèt nomat cap d'[[Estat major]] d'una [[division (unitat militara)|division]] encargada de protegir [[Gallipoli]] per empachar la presa dei [[Dardanèls]] per lei [[Bulgaria|Bulgars]]. Gràcias a una bòna organizacion de sa defensa, la division arrestèt uech atacas. Dins aquò, l'operacion foguèt arrestada car lei tropas otomanas engatjadas èran menaçadas per doas armadas bulgaras. En consequéncia, [[Serbia]] e [[Bulgaria]] poguèron enceuclar sensa dificultat [[Andrinòple]] que capitulèt après [[Sètge d'Andrinòple (1912-1913)|cinc mes de sètge]] lo 26 de març de [[1913]].
Pasmens, lei venceires trobèron ges d'acòrdi per dessenhar lei [[frontiera]]s novèlas. Lo 18 de junh, [[Bulgaria]] ataquèt seis èx-aliats. En retorn, foguèt atacada per [[Serbia]], [[Montenegro]], [[Grècia]] e [[Romania]]. L'[[Empèri Otoman]] aprofichèt la situacion per reprendre lo combat e reconquistar [[Andrinòple]] lo 23 de julhet. La division de Kemal participèt amb succès ais operacions e [[Constantinòble]] poguèt ansin gardar lo contraròtle de la [[Tràcia]] Orientala.
==== La batalha dei Dardanèls ====
[[Fichièr:Tasviri Efkar Oct 29, 1915.jpg|thumb|right|Mustafa Kemal sus la premiera pagina d'un jornau turc publicat en octòbre de [[1915]] durant la [[batalha dei Dardanèls]].]]
{{veire|Batalha dei Dardanèls}}
Après la [[Segonda Guèrra Balcanica]], Kemal s'opausèt a la reorganizacion de l'armada otomana per [[Alemanha]]. Après una promoccion au grade de [[luòctenent-coronèu]], foguèt alunchat gràcias a una mission d'agent militar en [[Bulgaria]]. Pasmens, en novembre de [[1914]], l'[[Empèri Otoman]] jonhèt leis Empèris Centraus e declarèt la [[guèrra]] a l'Entenduda. Kemal foguèt afectat a l'armada dau [[generau]] [[Otto Liman von Sanders]] qu'èra cargada de protegir lei [[Dardanèls]]. Sa mission principala foguèt de crear la 19{{a}} division avans de la dirigir vèrs lo sud de la [[Peninsula de Gallipoli]].
L'ataca deis Aliats còntra lei Destrechs comencèt lo 25 d'abriu de [[1915]]. La division de Kemal ocupava un deis objectius principaus de la fòrça de desbarcament. Capitèt de resistir e de blocar l'avançada dei tropas [[Austràlia|australianas]]. Gràcias a son ròtle dins la còntra-ofensiva Kemal foguèt promòugut [[coronèu]]. Durant lei [[setmana]]s seguentas, Kemal enregistrèt una revirada importanta amb la pèrda d'un [[regiment]] d'elèit e un succès de remarca que permetèt que permetèt de blocar definitivament l'avançada australiana. Puei, lo [[coronèu]] participèt ai combats que menèron a la revirada de la darriera ofensiva britanica còntra lei defensas turcas (21-22 d'aost). Après aquela desfacha, leis Aliats decidèron d'adoptar una actitud defensiva dins lei [[Dardanèls]]. Puei, abandonèron la region en genier de [[1916]]. Per son ròtle decisiu dins la defensa otomana d'aost, Mustafa Kemal foguèt nomat [[generau]]. Venguèt tanben una personalitat famosa dins l'Empèri.
==== La fin de la Premiera Guèrra Mondiala ====
La participacion decisiva de Mustafa Kemal a la [[batalha dei Dardanèls|victòria otomana dei Dardànels]] melhorèt pas sei relacions amb lei [[Joves Turcs]]. Segon eu, faliá aprofichar la situacion per arrestar l'aliança amb [[Alemanha]] e signar una [[patz]] separada amb l'Entenduda. Per aquela rason, lo grand vizir [[Talaat Pacha]] li refusèt lo pòste de ministre de la Guèrra. Au contrari, foguèt mandat en [[Caucàs]] sus un frònt segondari per reorganizar lei tropas otomanas en dificultat còntra lei [[Russia|Rus]]. Durant aquelei combats, rescontrèt lo [[coronèu]] [[Ismet Inonu]] que venguèt, pus tard, un de sei collaborators principaus. Gràcias a la [[Revolucion Russa]], lei fòrças de Kemal infligiguèron plusors desfachas ai tropas russas desorganizadas. Pasmens, après la presa de [[Bitlis]], Kemal foguèt mandat sus lo frònt sud onte lei [[Reialme Unit|Britanics]] èran a menaçar [[Siria]]. I demorèt gaire car foguèt tocat per lo [[paludisme]].
Durant sa [[convalescéncia]] a [[Constantinòble]], recebèt d'[[oficièr|oficiers]] opausats a la preséncia alemanda. A la [[mòrt]] dau sultan [[Mehmed V]] ([[1909]]-[[1918]]), assaièt tanben de convéncer son successor, [[Mehmed VI]] ([[1918]]-[[1922]]), d'adoptar son ponch de vista. Pasmens, son projècte capitèt mau e Kemal deguèt s'entornar en [[Siria]]. Nomat cap d'una 7{{a}} armada reducha a quauqueis unitats mau armadas e demoralizadas, assaièt de lei reorganizar. Una crisi de [[colica nefretica]] l'empachèt de perseguir aquel esfòrç e lei fòrças britanicas, numericament ben superioras, passèron lei defensas de la 7{{a}} armada sensa dificultats lo 19 de setembre de [[1918]]. Amb lo rèsta de son armada, Kemal se retirèt a [[Alèp]]. Amb leis autrei caps otomans arribats dins la [[vila]], decidèt d'abandonar [[Siria]] per protegir [[Anatolia]]. Lo 26 d'octòbre, sei tropas i arrestèron una ataca de la [[cavalariá]] [[Índia|indiana]]. Dins aquò, quatre jorns pus tard, l'[[Empèri Otoman]] signèt un [[armistici]] amb leis Aliats.
Aqueu tractat marquèt la desfacha de l'[[Empèri Otoman|Empèri]]. Leis Aliats obtenguèron lo drech d'ocupar lei Destrechs e lei [[tunèu]]s dei [[Monts Taurus]]. Poguèron tanben ocupar sièis províncias [[Armenia|armènis]] dins lo nòrd-èst d'[[Anatolia]]. Enfin, [[Constantinòble]] deguèt desmobilizar son [[armada]]. Rapidament, de tropas aliadas, principalament [[Grècia|grègas]] e [[Itàlia|italianas]], assaièron d'ocupar mai de territòris.
=== L'eròi de la Guèrra d'Independéncia de Turquia ===
==== L'organizacion de la resisténcia turca en Anatolia ====
Tre la fin de [[1918]], Kemal refusèt lei pèrdas territòrialas anonciadas per l'[[armistici de Mudros]]. Decidèt donc d'aprofichar la situacion ([[Empèri Otoman|Empèri]] vencut, [[govèrn]] prisonier dei [[Reialme Unit|Britanics]], menaças estrangieras...) per organizar un movement de resisténcia populara en [[Anatolia]]. Lo desbarcament [[Grècia|grèc]] dins la region d'[[Esmirna]] favorizèt lo desvolopament de l'insureccion. En mai de [[1919]], Kemal foguèt encargat per lo [[govèrn]] de reprimir la resisténcia. Pasmens, son ròtle dins son organizacion foguèt rapidament denonciat e lo sultan [[Mehmed VI]] ordonèt son arrestacion.
Amb l'ajuda de plusors [[oficièr|oficiers]] coma [[Ali Fuat Cebesoy]], [[Rauf Orbay]] ò [[Refet Pacha]], Kemal organizèt militarament son movement sota la direccion d'un [[Estat major]] unic. Obtenguèt lo sostèn dei païsans [[anatolia]]ns e d'una partida de l'armada regulara. De mai, fòrça militars refusavan de seguir leis òrdres donats per lo sultan en causa de la pression exercida per la [[garnison]] britanica de [[Constantinòble]] sus lei decisions dau [[govèrn]]. Pauc a pauc, Mustafa Kemal capitèt donc de constituir un [[govèrn provisòri]] en [[Anatolia]], sostengut per lei partisans de l'[[independéncia]] de [[Turquia]].
==== Dau Congrès de Sivas a l'eleccion de la Granda Assemblada Nacionala ====
[[Fichièr:Turquia - Tractat de Sèvres (1920).png|thumb|Turquia après lo Tractat de Sèvres (1920).]]
Durant l'estiu de [[1919]], lei caps militars que sostenián Mustafa Kemal decidèron d'organizar un congrès popular dins la vila de [[Sivas]]. Inaugurat lo 4 de setembre, aqueu congrès reüniguèt tres delegats eissits de cada districte dau país e formèt pauc a pauc lo [[govèrn provisòri]] de l'insureccion. Pasmens, [[Mehmed VI]] gardava una certana legitimitat. Anoncièt la dissolucion dau [[govèrn]] e la convocacion d'[[eleccion]]s generalas. Aquò permetèt d'isolar Kemal e la populacion turca elegiguèt un parlament qu'acceptèt de se reünir a [[Constantinòble]].
Dins aquò, lei parlamentaris èran ostils a una partida importanta dei concessions promesas ais Aliats per lo sultan. En març de [[1920]], lei [[Reialme Unit|Britanics]] dispersèron lo parlament. Puei, lei venceires de la [[Premiera Guèrra Mondiala|guèrra]] impausèron la signatura dau [[Tractat de Sèvres]]. Aquela patz entraïnava la pèrda d'[[Esmirna]] e de la màger part de l'Anatolia Orientala. Kemal retrobèt alora rapidament de partisans. En abriu, s'alièt amb l'[[URSS|Union Sovietica]] per combatre leis Aliats. Obligats de desmobilizar sei fòrças per contentar son opinion publica, leis Aliats laissèron [[Grècia]] sometre [[Turquia]].
En parallèl, per legitimar son poder, Kemal ordonèt l'eleccion d'una Assemblada Nacionala que se reüniguèt a [[Ankara]] lo 23 d'abriu de [[1920]]. Lei deputats designèron un comitat executiu que declarèt assumir la direccion dau país. La [[guèrra civila]] comencèt còntra lo govèrn de [[Mehmed VI]] qu'utilizèt sei poders de [[califa]] per declarar [[eresia|eretics]] seis adversaris. Après quauquei victòrias inicialas, lo [[Tractat de Sèvres]] privèt lei fòrças dau sultan dau sostèn popular.
==== La Guèrra d'Independéncia ====
[[Fichièr:Turquia - Tractat de Laussana (1923).png|thumb|Turquia après lo Tractat de Laussana (1923).]]
[[Fichièr:Atatürk askerî birlikleri denetlerken, İzmit, 18 Haziran 1922.png|thumb|right|Mustafa Kemal durant una inspeccion de tropas turcas lo 18 de junh de [[1922]].]]
{{veire|Guèrra d'Independéncia Turca}}
Lo tèrme de [[Guèrra d'Independéncia Turca]] gropa plusors conflictes que se debanèron en [[Anatolia]] de [[1919]] a [[1922]]. Opausèron lei fòrças kemalistas ai tropas dau sultan, a l'armada grèga e ai movements populars formats a l'entorn dei minoritats [[curds|curdas]] e [[Armenia|armènis]]. Regardant l'armada dau sultan, lo descrèdit dau sobeiran e lei condicions impausadas per lo [[Tractat de Sèvres]] (limitacion de l'armada a {{formatnum:15000}} òmes...) reglèt lo problema. La màger part dei militars inicialament fidèus a [[Mehmed VI]] ralièt lei kemalistas. Lo sultan perdiguèt ansin pauc a pauc tota autoritat. Lo 1{{èr}} de novembre de [[1922]], poguèt opausar ges de resisténcia au vòte de l'abolicion dau sultanat per l'Assemblada Nacionala.
En [[1920]], l'armada dau [[generau]] [[Kazim Karabekir]] bateguèt lei [[Curdistan|Curds]] e leis [[Armenia|Armènis]]. Lei territòris laissats ai Curds per leis Aliats foguèron totalament reconquistats. [[Armenia]] deguèt restituir lei districtes d'[[Artvin]], d'[[Ardahan]] e de [[Kars]]. Lo rèsta de son territòri foguèt integrat dins l'[[URSS|Union Sovietica]] onte formèt la [[Republica Socialista Sovietica d'Armenia|RSS d'Armenia]]. Lo [[Tractat de Kars]], signat lo 13 d'octòbre de [[1921]], permetèt d'acabar aqueu conflicte. Lo meteis mes, Kemal obtenguèt la signatura d'un acòrdi amb [[França]] que permetèt la liberacion de [[Cilícia]]. [[París]] acceptèt de denonciar lo [[Tractat de Sèvres]] e de sostenir l'independéncia turca, çò que permetèt de liberar aperaquí {{formatnum:100000}} òmes.
D'efiech, la menaça pus importanta èra aquela representada per [[Grècia]]. D'efiech, lei Grècs dispauvan de {{formatnum:180000}} òmes e èran a menar d'ofensivas per agrandir lo territòri annexat a l'entorn d'[[Esmirne]]. En [[1920]], aqueleis atacas se turtèron a una resisténcia turca mai e mai dura. Pasmens, en octòbre, la mòrt dau rèi [[Alexandre Ièr (rèi de Grècia)|Alexandre I{{èr}}]] entraïnèt lo retorn de [[Constantin Ièr (rèi de Grècia)|Constantin I{{èr}}]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' John van der Kiste, ''Kings of the Hellenes: The Greek Kings, 1863-1974'', Sutton Publishing, 1994, p. 137.</ref>. Reversat durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]] en causa de sa simpatia per [[Alemanha]], perdiguèt rapidament lo sostèn deis Aliats. De mai, fòrça oficiers grècs ostils au rèi quitèron l'armada. Aquò aguèt de consequéncias rapidas sus l'eficacitat dei tropas grègas que [[Batalhas d'Inonu|foguèron batudas]] a proximitat dau vilatge d'[[Inonu]] entre decembre de [[1920]] e març de [[1921]]. Puei, una ofensiva grèga en direccion d'[[Ankara]] foguèt arrestada a la [[batalha de Sangari]] (14 d'aost - 13 de setembre de [[1921]]). Aquela desfacha afebliguèt lei Grècs e leis Aliats reconoguèron la necessitat de revisar lo [[Tractat de Sèvres]]. Pasmens, l'armada ellèna capitèt de restablir de linhas a l'entorn d'[[Esmirna]]. Finalament, lei Turcs, sota la direccion personala de Mustafa Kemal, rompèron lei defensas grègas a la [[batalha de Dumlupinar]] (26-30 d'aost de [[1922]]) e intrèron a [[Esmirna]] lo 9 de setembre.
{{veire|Tractat de Laussana}}
Après l'incendi dei quartiers grècs d'[[Esmirna]] e l'evacuacion malaisada dei fòrças grègas presentas en [[Anatolia]], leis Aliats impausèron la fin dei combats ai [[Grècia|Grècs]]. L'[[armistici de Mudanya]], conclut lo 11 d'octòbre de [[1922]], enterinèt aquela decision. La [[patz]] foguèt restablida amb lo [[Tractat de Laussana]] signat lo 24 de julhet de [[1923]]. Reconoguèt la reconquista dei territòris ocupats per lei tropas kemalistas e donèt au país sei [[frontiera]]s actualas. La region dei Destrechs foguèt desmilitazida mai [[Turquia]] obtenguèt la retirada de totei lei tropas estrangieras. La mesa en plaça de limitacions de circulacion dei [[naviri]]s èran tanben possibla en temps de guèrra. Aquò confiermèt la victòria dei fòrças de Mustafa Kemal que foguèt subrenomat lo ''Gazi'' (lo « Victoriós »).
Leis acòrdis de Laussana organizèron tanben lo transferiment fòrçat de populacions importantas entre [[Grècia]] e [[Turquia]]. Ansin, 1,5 milions de Grècs deguèron quitar [[Anatolia]] per anar en [[Grècia]], çò qu'entraïnèt la disparicion de la màger dau poblament grèc en [[Asia Menora]]. En retorn, {{formatnum:500000}} Turcs foguèron expulsats de [[Grècia]]. Per [[Turquia]], aquò foguèt una pèrda importanta mai permetèt au país de suprimir lei revendicacions grègas sus lei regions occidentalas d'[[Anatolia]].
=== Lo cap d'Estat ===
==== L'abolicion dau Sultanat ====
La victòria còntra [[Grècia]] foguèt un dei factors que permetèt a Mustafa Kemal d'obtenir l'abolicion dau Sultanat. Pasmens, lo [[clergat]] [[conservatisme|conservator]] demorava un obstacle important per son projècte de fondar una [[republica]] [[nacion]]ala, independenta, omogenèa e laïca segon lo modèl [[França|francés]]. Lo sostèn de la populacion, fòrça estacada a l'[[islam]] e a sei [[tradicion]]s, èra tanben pas assegurat. Per faciar aqueu problema, transformèt donc lei comitats de resisténcia de son movement en [[partit politic]]. Dich [[Partit Republica dau Pòble]] ([[Partit Republica dau Pòble|CHP]]<ref>''Cumhuriyet Halk Partisi'' en [[turc]].</ref>), aquela organizacion aviá per objectiu de federar a l'entorn de sa persona totei lei partisans de la modernizacion dau [[país]].
Pasmens, lo CHP obtenguèt pas la majoritat absoluda ais eleccions d'aost de 1923. Mai lei faccions de l'Assemblada arribèron pas a trobar un acòrdi per dirigir lo país. Deguèron donc demandar l'ajuda de Kemal que formèt un govèrn amb de membres de son [[partit politic|partit]]. Puei, lo 29 d'octòbre de [[1923]], proclamèt la republica e venguèt lo premier president de [[Turquia]]. Egalament cap suprèm dei fòrças armadas, podiá presidir l'Assemblada e chausir [[Ismet Inonu]] coma cap de son [[govèrn]]. Enfin, fixèt la [[capitala]] a [[Ankara]].
Tre [[1925]], aquela politica laïca suscitèt la revòuta dau cap curd [[Cheikh Saïd]] ([[Revòuta de Cheikh Saïd|13 de febrier - 27 d'abriu de 1925]]). Malaisada, la repression s'acabèt per la mòrt de {{formatnum:20000}} soudats turcs, de {{formatnum:40000}} insurgents e de {{formatnum:250000}} civius. Cinc ans pus tard, una segonda insureccion, la [[revòuta de Menemen]] aguèt luòc. Un còp de mai, lo govèrn mandèt l'armada per reprimir un grop d'insurgents islamistas mai lo movement se difusèt dins plusors [[vila]]s entraïnant d'arrestacions. La democratizacion dau regime, iniciada en [[1926]], foguèt tanben suspenduda per eliminar tota contestacion politica.
==== La laïcizacion e l'occidentalizacion ====
Après la proclamacion de la [[republica]], la laïcizacion e l'occidentalizacion deis institucions e de la [[societat]] foguèt lo premier aisse major dei reformas de Mustafa Kemal. Per aquò, quatre transformacions majoras aguèron luòc. La premiera foguèt l'abolicion dau [[Califat]] car lo [[califa]], gardian de la fe, podiá s'opausar ais innovacions kemalistas gràcias a son autoritat espirituala. En despiech de la resisténcia acarnada dei conservators, l'Assemblada Nacionala acceptèt de votar en favor de l'abolicion lo 3 de març de [[1924]]. La meteissa [[lei|lèi]] organizèt la secularizacion de l'[[Estat]], especialament aquela dei [[tribunau]]s. Decidèt tanben de remplaçar lo [[drech musulman]] per de còdis juridics modèrnes.
L'emancipacion de la [[femna]] turca foguèt un autre element important de la politica kemalista. Son estatut personau foguèt plus fixat per l'[[islam]], la [[poligamia]] foguèt enebida e divèrsei [[lei|lèis]] permetèron a la femna de refusar de tradicions ancianas coma la repudiacion, lo pòrt dau veu ò lo [[harèm]]. L'ensenhament conoguèt d'evolucions similaras. Leis [[escòla]]s religiosas, compres [[cristianisme|crestianas]], foguèron sarraduras ò laïcizadas. De programas e de metòdes europèus foguèron adoptats. Aquelei reformas de l'[[educacion]] devián permetre l'emergéncia d'un elèit intellectuau e [[sciéncia|scientific]] occidentalizat.
Pasmens, sensa esperar le resultat d'aquelei reformas, Mustafa Kemal introduguèt d'autrei transformacions coma l'adopcion dau Còdi civiu soís, dau Còdi comerciau alemand, dau Còdi penau italian, dau [[Sistèma Internacional d'Unitats|sistèma metric]] e dau [[calendièr gregorian|calendier gregorian]]. Ordonèt tanben de cambiaments radicaus en matèria vestimentària. En [[1926]], lo pòrt dau [[fès]], considerat coma lo « simbòl de l'ignorància e dau fanatisme », foguèt enebit e assimilat a un atemptat còntra la seguretat de l'[[Estat]]. Dos ans pus tard, l'[[escritura]] dau [[turc]] foguèt [[alfabet latin|latinizada]]. Au nivèu de la [[familha]], l'usatge dau [[patronim]], relativament rara, venguèt obligatòria. Per aquò, mostrèt l'exemple en adoptant « Atatürk » (''lo Paire dei Turcs'') coma nom d'ostau lo 24 de novembre de [[1934]].
==== Lei transformacions economicas ====
Per Mustafa Kemal, se la transformacion dei [[lei|lèis]] e dau [[educacion|sistèma educatiu]] èran de necessitats per ragantar l'Occident, lo desvolopament [[economia|economic]] èra tanben una obligacion. D'efiech, en causa de son declin e de sei blocatges intèrnes, l'[[Empèri Otoman]] aviá negligit la mesa en plaça d'infrastructuras modèrnas. L'[[industria]] èra quasi inexistenta e l'[[agricultura]] èra dominada per de mòdes de produccion arcaïcs. L'introduccion de metòdes modèrnes foguèt donc encoratjada dins l'[[agricultura]] ([[engrais]], [[maquina]]s, [[aigatge]]...). Aquò permetèt d'aumentar la superficia cultiva de 1,829 milions d'[[ectara]]s en [[1925]] a 6,338 milions en [[1938]]. En parallèl, la produccion de [[cereala]]s passèt de {{formatnum:849000}} [[tona]]s a 6,8 milions. Aquò permetèt de norir corrèctament la populacion que passèt de 13 a 18 milions d'abitants durant lo meteis periòde. Per sostenir aqueu desvolopament, de trabalhs importants foguèron organizats per bastir de [[rota]]s e de [[camin de fèrre|camins de fèrre]].
Pasmens, la politica [[economia|economica]] e [[industria]]la de Mustafa Kemal se turtèt a l'especializacion [[etnia|etnica]] que predominava dins l'espaci otoman. D'efiech, lei Turcs ocupavan principalament de posicions de païsans, de [[foncionari]]s e de [[militar|soudats]]. Lo [[comèrci]], lei [[banca]]s, l'[[industria]] e l'[[artesanat]] èran tengudas per lei [[Grècia|Grècs]] e leis [[Armenia|Armènis]] que quitèron lo país après la [[Guèrra d'Independéncia Turca|Guèrra d'Independéncia]]. De mai, per assegurar l'omogeneïtat etnica de [[Turquia]], Kemal adoptèt una politica de repression còntra leis aspiracions dei minoritats etnicas, en particular lei [[Curdistan|Curds]]. D'un biais generau, lei projèctes industriaus kemalistas foguèron donc alentits per la manca de personaus qualificats. En [[1925]]-[[1926]], aquò entraïnèt una [[crisi economica]] – agravada per la revòuta curda de [[1925]] – que favorizèt l'union dei maucontents dau movement kemalista. Probablament dirigit per [[Cavit Pacha]], un èx-ministre dei [[Turcs Joves]], un complòt se creèt per reversar Mustafa Kemal. Pasmens, lo projècte foguèt descubèrt per la [[polícia]]. Plusors caps dau CHP foguèron arrestats. Certanei foguèron executats e d'autrei condamnats a l'[[exili]] coma [[Rauf Orbay]].
Una autra particularitat de la pensada economica kemalista foguèt son estacament a l'[[independéncia]] financiera dau país. D'efiech, refusèt de remplaçar lei financiers grècs ò armènis per de financiers occidentaus. Refusèt tanben l'ajuda financiera de l'[[URSS]] en despiech de la collaboracion [[tecnologia|tecnica]] entre lei dos país. En plaça, amb de mejans limitats, metèt en plaça un sistèma [[banca]]ri tengut per l'[[Estat]]. Dins aquò, lei ressorsas financieras disponiblas per industralizar [[Turquia]] demorèron totjorn feblas.
==== Lo restabliment diplomatic ====
[[Fichièr:Atatürk ve Amanullah Han.jpg|thumb|right|[[Fotografia]] de Mustafa Kemal e dau rèi [[Afganistan|afgan]] [[Amanullah Khan]] en [[1928]].]]
En despiech de sa [[politica]] d'[[independéncia]] financiera e industriala quasi [[Autarquia|autarquic]]a, Mustafa Kemal se preocupèt de tornar integrar [[Turquia]] sus la scena [[diplomacia|diplomatica]] [[Euròpa|europèa]]. Per aquò, desvolopèt de politicas de cooperacion ò d'amistat amb lei [[país]] vesins. Ansin, en mai de sa politica de cooperacion amb l'[[URSS|Union Sovietica]], [[Ankara]] venguèt membre de la [[Societat dei Nacions]] (SDN) en [[1932]]. Puei, en [[1934]], formèt una aliança militara amb [[Romania]], [[Grècia]] e [[Iogoslavia]] – lo [[Pacte Balcanic]] – qu'èra destinada a empachar tot cambiament [[geopolitica|geopolitic]] dins la region<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''League of Nations Treaty Series'', vol. 153, pp. 154-159.</ref>. Enfin, en [[1937]], la signatura dau [[Tractat de Sadabad]] amb [[Iraq]], [[Iran]] e [[Afganistan]] li permetèt de restaurar de liames amb d'autreis [[Estat]]s [[islam|musulmans]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''League of Nations Treaty Series'', vol. 190, pp. 22–27.</ref>.
Pasmens, lo succès pus important de la [[diplomacia]] kemalista foguèt la revision dei clausas dau [[Tractat de Laussana]] sus lei Destrechs. D'efiech, segon aquela convencion, una comission internacionala dirigida per quatre poissanças navalas ([[França]], [[Reialme Unit|Reiaume Unit]], [[Japon]] e [[Itàlia]]) èra encargada de susvelhar e d'assegurar la circulacion liura dei [[naviri]]s dins la zòna. [[Turquia]] aviá tanben pas lo [[drech]] de militarizar la region. Signada en [[1936]], la [[convencion de Montreux]] restaurèt la [[sobeiranetat]] sus lo [[Bosfòr]] e lei [[Dardanèls]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Christos L. Rozakis e Petros N. Stagos, ''The Turkish Straits'', Martinus Nijhoff Publishers, 1987, p. 101.</ref>. De mai, se leis autoritats turcas dèvon totjorn assegurar la circulacion liura dau trafec maritim en temps de [[patz]], pòdon blocar lei Destrechs en temps de [[guèrra]].
=== Fin de vida ===
[[Fichièr:Ankara asv2021-10 img04 Anıtkabir.jpg|thumb|right|[[Fotografia]] dau mausolèu d'[[Anitkabir]] en [[2021]].]]
Tre la fin deis [[ans 1910]], Mustafa Kemal foguèt tocat per de problemas de [[santat]]. Son refús de seguir l'avejaire dei [[medecina|mètges]] agravèt pauc a pauc son estat fisic. Victimas de problemas [[ren (anatomia)|renaus]] e coronaris, refusèt d'arrestar de trabalh e moriguèt finalament d'una [[ciròsi]] lo 10 de novembre de [[1938]] dins lo [[palais de Dolmabahçe]] a [[Constantinòble]] (venguda oficialament [[Istambol]] en [[1930]]). Foguèt inicialament enterrat au musèu etnografic d'[[Ankara]]. Lo 10 de novembre de [[1953]], sei rèstas foguèron transferits dins lo mausolèu d'[[Anitkabir]], situat a la cima d'una còla de la [[capitala]] turca.
== Òbra politica ==
=== La liquidacion de l'Empèri Otoman e la fondacion de la Turquia modèrna ===
Mustafa Kemal Atatürk es considerat coma lo fondator de la [[Turquia]] modèrna amb sa politica de rompedura, radicala e rapida, amb lo passat [[Empèri Otoman|otoman]] d'[[Anatolia]]. Aquò entraïnèt la liquidacion complèta de l'[[Empèri Otoman]] e li permetèt de crear un [[Estat]] modèrne e independent basat sus lo modèl occidentau. De mai, introduguèt de reformas importantas coma la transformacion de l'educacion, l'emancipacion de la [[femna]] e la laïcizacion de l'[[Estat]]. Pasmens, son òbra laissèt tanben de problemas que venguèron de dificultats importantas durant la segonda mitat dau sègle XX, especialament la [[Curdistan|question curda]]. De mai, aguent concentrat la quasi totalitat dei poders entre sei mans, Mustafa Kemal laissèt un regim autoritari sostengut per lei [[militar]]s.
=== Lo kemalisme ===
[[Fichièr:Atatürk CHP'nin 4. Kurultay'ında (9 Mayıs 1935).jpg|thumb|right|Discors de Mustafa Kemal Atatürk en [[1935]] davant una representacion dei « Sièis Sagetas » de sa pensada.]]
{{veire|Kemalisme}}
La [[ideologia|doctrina politica]] desvolopada per Mustafa Kemal pòrta son nom. Es compausat de sièis elements principaus que forman lei « Sièis Sagetas » dau programa fondator de la [[Turquia|Republica de Turquia]] :
* lo [[republica]]nisme tradutz la volontat de crear un [[Estat-nacion]] turc en plaça de l'Estat multinacionau [[Empèri Otoman|otoman]].
* lo [[populisme]] que representa l'ambicion de melhorar la vida vidanta dau [[pòble]] (adopcion de [[lei|lèis]] modèrnas, emancipacion de la [[femna]]...).
* la [[laïcitat]] que marca la volontat de sortir l'Estat de l'influéncia dau [[clergat]] [[conservatisme|conservator]] qu'èra considerat coma un responsable major dau declin otoman. Se la [[libertat religiosa]] foguèt pas contestada, es enebida a l'interior deis institucions.
* lo [[revolucion]]arisme es un concèpte que mèscla lei principis revolucionaris e reformistas. Per Kemal, l'estat de revolucion permanenta èra necessari per empachar tot abandon dei reformas modernisatritz e per perseguir la supression dei tradicions jutjadas arcaïcas.
* lo [[nacionalisme]] tradutz l'importància de la defensa de l'[[independéncia]] [[nacion]]ala dins totei lei domenis ([[politica]], [[economia]], [[industria]]...).
* l'[[estatisme]] marca lo ròtle tengut per l'[[Estat]] dins lo desvolopament de l'[[economia]]. D'efiech, Kemal èra intervencionista e l'activitat economica èra gerida per lo [[govèrn]].
Lo [[kemalisme]] inspirèt fòrça caps politics en [[Magrèb]] e en [[Orient Mejan]] durant lo sègle XX. Pasmens, sa pensada pòu egalament considerada dins una perspectiva [[Charles de Gaulle|gaulliana]] a prepaus d'una « certana idèa de Turquia »<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Georges Daniel, ''Atatürk. Une certaine idée de la Turquie'', L'Harmattan, 2000.</ref>. D'efiech, coma l'indica son testament politic, Mustafa Kemal se preocupèt subretot de tornar plaçar [[Turquia]] dins lo concèrt dei [[Nacion]]s : ''« Laissi, coma eiretatge espirituau, ges de verset, ges de dògma, ges de règla petrificada e gelada. Mon eiretatge espirituau, es la sciéncia e la rason [...]. Tot dins aquest mond evoluís rapidament. La concepcion dau bonur e dau malastre se modifica, au fieu dau temps, en lei pòbles e leis individús. Afiermar, dins aquest contèxte, qu'avèm sauput inventar de recèptas eternalament valablas equivau a renegar l'evolucion incessanta deis idèas e de la sciéncia. [...] Degun ignòra çò qu'ai assaia de faire, çò qu'ai assaia de capitar per lo ben de la nacion turca. Aquelei que, après ieu, vourràn avançar dins mon selhatge, sensa jamai s'alunchar de la rason e de la sciéncia, vendràn meis eiretiers espirituaus »''.
=== Lo culte de la personalitat ===
Tre la fin de la guèrra còntra [[Grècia]], Mustafa Kemal foguèt l'objècte d'un culte de la personalitat. Pasmens, l'amplor d'aqueu movement demorèt limitat fins a sa [[mòrt]]. Prenguèt una importància novèla sota la direccion de son successor, [[Ismet Inonu]], qu'utilizèt l'imatge d'Atatürk per legitimar son poder. Ansin, lo retrach de Mustafa Kemal es present dins totei lei burèus de l'administracion publica, dins leis escòlas, sus lei bilhets de banca e dins leis [[ostal|ostaus]] de fòrça [[familha]]s turcas. De monuments en son onor son presents dins la màger part dei [[vila]]s dau país e plusors infrastructuras importantas pòrtan son nom. De mai, cada 10 de novembre, leis activitats s'arrèstan en [[Turquia]] per commemorar son decès. Enfin, una [[lei|lèi]] adoptada en [[1951]] enebís d'insultar publicament la memòria d'Atatürk.
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
* [[Empèri Otoman]].
* [[Guèrra d'Independéncia Turca]].
* [[Kemalisme]].
* [[Laïcitat]].
* [[Tractat de Laussana]].
* [[Turquia]].
</div>
=== Bibliografia ===
=== Nòtas e referéncias ===
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
<references/>
</div>
{{dinastia|color1=red | color2 = white|abans= - | aprèp=[[İsmet İnönü]]|nom = [[lista dels presidents de Turquia|President de Turquia]]<br />[[1923]] - [[1938]]}}
[[Categoria:President de Turquia|Atatürk, Mustafa Kemal]]
[[Categoria:Naissença en 1881|Atatürk, Mustafa Kemal]]
[[Categoria:Decès en 1938|Atatürk, Mustafa Kemal]]
lnrnw2tpxpe1vls49i1fmp5atpsjm4m
Punk rock
0
23987
2328774
2328719
2022-08-18T16:32:59Z
Raymond Trencavel
26125
/* Dins lo Mond */
wikitext
text/x-wiki
{{Veire|Punk}}
{{Infobox Musica (genre) | nom = | estils fonts = [[Musica Rock]] | fonts culturalas = | instruments = | popularitat = | sos genres = | genres filhs = | genres associats = | scènas regionalas = | véser tanben = }}
Lo '''punk rock''' o la '''musica punk''' o lo punk [ [[occitan]]: ˈpyⁿk, ˈpyŋk; [[anglés]]: ˈpʌŋk] es un movement musicau e una branca dau [[rock]] qu'apareguèt en [[1975]] a Nòva York puei en 1976 a [[Londres]].
==Originas==
Ais [[Estats Units d'America|Estats Units]] lei primiers precursors foguèron de grops de [[garage rock]] coma [[MC5]] e [[Iggy Pop|leis Stooges]] durant la fin deis ans 60.
Lei [[Ramones]] (de [[Nòva York (vila)|Nòva York]]) creèron un novèu genre pus amadurat en [[1975]] e d'unei considèran aquel eveniment coma la naissença dau punk. Foguèron ligats a un [[fanzine]] de Nòva York nommat ''Punk'', qu'exprimissiá en realitat un movement culturau un pauc pus larg que la musica, ligat a una estetica particulara dins leis arts.
En [[Anglatèrra]], lo punk rock appareguèt en [[1976]] amb lei [[Sex pistols]] (de [[Londres]]), que serián per fòrça mond lei creators dau punk (o aumens aquelei que lo difusèron mai) e [[The Clash]]. Lo '''punk''' apereguèt simultaneament en [[Anglatèrra]] coma una mòda e un concèpte comerciau. Coma aquò, especialament, [[Malcolm Mc Laren]] e [[Vivienne Westwood]] fondèron alora lor primiera botiga de mòda punk, que se sonava ''Sex'' ([[1977]]).
==Musicologia==
La musica punk se caracteriza per de melodias simplas, de bòn jogar e de bòn cantar. Es un estil especialament accessible per lei musicians amators. Aquela simplicitat es una revendicacion fondadoira dau movement punk, que sa tòca es de rendre tornarmai lo rock accessible a toteis aquelei qu'an enveja de ne faire. Tanben la simplicitat se fa au servici de l'energia pura que lei punks vòlon rendre au rock, un pauc coma dins lo rock iniciau deis ans 1950. Coma aquò lo punk rock emergent de [[1975]] foguèt ben una reaccion conscienta e radicala còntra lo rock dau mitan deis ans 1970, qu'èra tròp tecnic, tròp virtuós e tròp pretensiós.
==En Occitània==
En [[Occitània]], [[Arnapi]] es un grop que fa de punk rock en lenga [[occitan]]a. Dempuei leis [[ans 1990]], certanei grops que cantan en [[occitan]] an mesclat la musica punk amb l'[[ska]] ([[Goulamas'K]]) o amb lo [[trad]] ([[Lo Dalfin]]). Pasmens, la màger part dei grops de musica punk d'[[Occitània]] cantan en anglés ([[Drive Blind (rock anglés)|Drive Blind]]) o en francés ([[OTH (rock francés)|OTH]], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Les_Sheriff Les Shériff]) a causa de la [[diglossia]].
==Dins lo Mond==
Quauquei grands grops de musica punk dau mond entier:
*[[Estats Units]]:[[NOFX]], [[Dead Kennedys]], lei [[Ramones]], [[Bad Religion]], [[Dropkick Murphys]], [[The Stooges]], [[The New York Dolls]], [[Rancid]], [[Anti-Flag]], [[Rise Against]], [[The Offspring]], [[Green Day]], [[Blink-182]].
*[[Reialme Unit]]: [[Sex Pistols]], [[The Clash]], [[Peter and the Test Tube Babies]], [[Buzzcocks]], [[The Adicts]], [[The Toy Dolls]].
*[[França]]: [[Bérurier Noir]], [[Les Garçons Bouchers]], [[Metal Urbain|Métal Urbain]], [[Guerilla Poubelle]], [[Starshooter]], [[Les Wampas|Los Wampas]], [[Parabellum]], [[Les Porte-Mentaux|Les Porte Mentaux]], [[Ludwig von 88]], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Gogol_Premier Gogol Premier], [[Les Dogs]], [[Les Sales Majestés]], [[Happy Drivers]], [[Molodoï]] o encara al [[Quebèc]] [[Banlieue Rouge]] e en [[Belgica]] lo quite [[Plastic Bertrand]].
*[[Occitània]]: [[Arnapi]], [[Enlòc]], [[Oai Star]], [[Goulamas'K|Goulamas'K]], tanben per los que cantan en [[francés]] sonque, [[OTH]] e [[Les Sheriff (rock francés)|Les Sheriff]], o encara los que cantan pas qu'en anglés coma [[Drive Blind]] o [https://fr.wikipedia.org/wiki/Uncommonmenfrommars Uncommonmenfrommars].
*[[País Basc]]: [[Kortatu]], [[Negu Gorriak]]
*[[Alemanha]]: [[Nina Hagen]], [[Nena]], [[Die Ärzte]]
*[[Suècia]]: [[The Hives]], [[Millencolin]]
===Liames extèrnes===
* [http://www.arnapi.com/ Arnapi, grop de punk rock occitan]
{{clear}}
{{Multi bendèl|Portal musica|Portal rock}}
[[Categoria:Punk]]
m0y1lwyu8q1vtmndb80hd5da7cnqkd3
2328783
2328774
2022-08-18T18:11:19Z
Raymond Trencavel
26125
/* En Occitània */
wikitext
text/x-wiki
{{Veire|Punk}}
{{Infobox Musica (genre) | nom = | estils fonts = [[Musica Rock]] | fonts culturalas = | instruments = | popularitat = | sos genres = | genres filhs = | genres associats = | scènas regionalas = | véser tanben = }}
Lo '''punk rock''' o la '''musica punk''' o lo punk [ [[occitan]]: ˈpyⁿk, ˈpyŋk; [[anglés]]: ˈpʌŋk] es un movement musicau e una branca dau [[rock]] qu'apareguèt en [[1975]] a Nòva York puei en 1976 a [[Londres]].
==Originas==
Ais [[Estats Units d'America|Estats Units]] lei primiers precursors foguèron de grops de [[garage rock]] coma [[MC5]] e [[Iggy Pop|leis Stooges]] durant la fin deis ans 60.
Lei [[Ramones]] (de [[Nòva York (vila)|Nòva York]]) creèron un novèu genre pus amadurat en [[1975]] e d'unei considèran aquel eveniment coma la naissença dau punk. Foguèron ligats a un [[fanzine]] de Nòva York nommat ''Punk'', qu'exprimissiá en realitat un movement culturau un pauc pus larg que la musica, ligat a una estetica particulara dins leis arts.
En [[Anglatèrra]], lo punk rock appareguèt en [[1976]] amb lei [[Sex pistols]] (de [[Londres]]), que serián per fòrça mond lei creators dau punk (o aumens aquelei que lo difusèron mai) e [[The Clash]]. Lo '''punk''' apereguèt simultaneament en [[Anglatèrra]] coma una mòda e un concèpte comerciau. Coma aquò, especialament, [[Malcolm Mc Laren]] e [[Vivienne Westwood]] fondèron alora lor primiera botiga de mòda punk, que se sonava ''Sex'' ([[1977]]).
==Musicologia==
La musica punk se caracteriza per de melodias simplas, de bòn jogar e de bòn cantar. Es un estil especialament accessible per lei musicians amators. Aquela simplicitat es una revendicacion fondadoira dau movement punk, que sa tòca es de rendre tornarmai lo rock accessible a toteis aquelei qu'an enveja de ne faire. Tanben la simplicitat se fa au servici de l'energia pura que lei punks vòlon rendre au rock, un pauc coma dins lo rock iniciau deis ans 1950. Coma aquò lo punk rock emergent de [[1975]] foguèt ben una reaccion conscienta e radicala còntra lo rock dau mitan deis ans 1970, qu'èra tròp tecnic, tròp virtuós e tròp pretensiós.
==En Occitània==
En [[Occitània]], [[Arnapi]] es un grop que fa de punk rock en lenga [[occitan]]a. I a tanben [[Gojats of Hédas]] o [[Enlòc]]. Dempuei leis [[ans 1990]], certanei grops que cantan en [[occitan]] an mesclat la musica punk amb l'[[ska]] ([[Goulamas'K]]) o amb lo [[Musica tradicionala occitana|trad]] ([[Lo Dalfin]]). Pasmens, la màger part dei grops de musica punk d'[[Occitània]] cantan en anglés ([[Drive Blind (rock anglés)|Drive Blind]]) o en francés ([[OTH (rock francés)|OTH]], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Les_Sheriff Les Shériff]) a causa de la [[diglossia]].
==Dins lo Mond==
Quauquei grands grops de musica punk dau mond entier:
*[[Estats Units]]:[[NOFX]], [[Dead Kennedys]], lei [[Ramones]], [[Bad Religion]], [[Dropkick Murphys]], [[The Stooges]], [[The New York Dolls]], [[Rancid]], [[Anti-Flag]], [[Rise Against]], [[The Offspring]], [[Green Day]], [[Blink-182]].
*[[Reialme Unit]]: [[Sex Pistols]], [[The Clash]], [[Peter and the Test Tube Babies]], [[Buzzcocks]], [[The Adicts]], [[The Toy Dolls]].
*[[França]]: [[Bérurier Noir]], [[Les Garçons Bouchers]], [[Metal Urbain|Métal Urbain]], [[Guerilla Poubelle]], [[Starshooter]], [[Les Wampas|Los Wampas]], [[Parabellum]], [[Les Porte-Mentaux|Les Porte Mentaux]], [[Ludwig von 88]], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Gogol_Premier Gogol Premier], [[Les Dogs]], [[Les Sales Majestés]], [[Happy Drivers]], [[Molodoï]] o encara al [[Quebèc]] [[Banlieue Rouge]] e en [[Belgica]] lo quite [[Plastic Bertrand]].
*[[Occitània]]: [[Arnapi]], [[Enlòc]], [[Oai Star]], [[Goulamas'K|Goulamas'K]], tanben per los que cantan en [[francés]] sonque, [[OTH]] e [[Les Sheriff (rock francés)|Les Sheriff]], o encara los que cantan pas qu'en anglés coma [[Drive Blind]] o [https://fr.wikipedia.org/wiki/Uncommonmenfrommars Uncommonmenfrommars].
*[[País Basc]]: [[Kortatu]], [[Negu Gorriak]]
*[[Alemanha]]: [[Nina Hagen]], [[Nena]], [[Die Ärzte]]
*[[Suècia]]: [[The Hives]], [[Millencolin]]
===Liames extèrnes===
* [http://www.arnapi.com/ Arnapi, grop de punk rock occitan]
{{clear}}
{{Multi bendèl|Portal musica|Portal rock}}
[[Categoria:Punk]]
bb6dd4bwof9v6wx1bo9iipf691zruzc
2328784
2328783
2022-08-18T18:12:18Z
Raymond Trencavel
26125
/* Dins lo Mond */
wikitext
text/x-wiki
{{Veire|Punk}}
{{Infobox Musica (genre) | nom = | estils fonts = [[Musica Rock]] | fonts culturalas = | instruments = | popularitat = | sos genres = | genres filhs = | genres associats = | scènas regionalas = | véser tanben = }}
Lo '''punk rock''' o la '''musica punk''' o lo punk [ [[occitan]]: ˈpyⁿk, ˈpyŋk; [[anglés]]: ˈpʌŋk] es un movement musicau e una branca dau [[rock]] qu'apareguèt en [[1975]] a Nòva York puei en 1976 a [[Londres]].
==Originas==
Ais [[Estats Units d'America|Estats Units]] lei primiers precursors foguèron de grops de [[garage rock]] coma [[MC5]] e [[Iggy Pop|leis Stooges]] durant la fin deis ans 60.
Lei [[Ramones]] (de [[Nòva York (vila)|Nòva York]]) creèron un novèu genre pus amadurat en [[1975]] e d'unei considèran aquel eveniment coma la naissença dau punk. Foguèron ligats a un [[fanzine]] de Nòva York nommat ''Punk'', qu'exprimissiá en realitat un movement culturau un pauc pus larg que la musica, ligat a una estetica particulara dins leis arts.
En [[Anglatèrra]], lo punk rock appareguèt en [[1976]] amb lei [[Sex pistols]] (de [[Londres]]), que serián per fòrça mond lei creators dau punk (o aumens aquelei que lo difusèron mai) e [[The Clash]]. Lo '''punk''' apereguèt simultaneament en [[Anglatèrra]] coma una mòda e un concèpte comerciau. Coma aquò, especialament, [[Malcolm Mc Laren]] e [[Vivienne Westwood]] fondèron alora lor primiera botiga de mòda punk, que se sonava ''Sex'' ([[1977]]).
==Musicologia==
La musica punk se caracteriza per de melodias simplas, de bòn jogar e de bòn cantar. Es un estil especialament accessible per lei musicians amators. Aquela simplicitat es una revendicacion fondadoira dau movement punk, que sa tòca es de rendre tornarmai lo rock accessible a toteis aquelei qu'an enveja de ne faire. Tanben la simplicitat se fa au servici de l'energia pura que lei punks vòlon rendre au rock, un pauc coma dins lo rock iniciau deis ans 1950. Coma aquò lo punk rock emergent de [[1975]] foguèt ben una reaccion conscienta e radicala còntra lo rock dau mitan deis ans 1970, qu'èra tròp tecnic, tròp virtuós e tròp pretensiós.
==En Occitània==
En [[Occitània]], [[Arnapi]] es un grop que fa de punk rock en lenga [[occitan]]a. I a tanben [[Gojats of Hédas]] o [[Enlòc]]. Dempuei leis [[ans 1990]], certanei grops que cantan en [[occitan]] an mesclat la musica punk amb l'[[ska]] ([[Goulamas'K]]) o amb lo [[Musica tradicionala occitana|trad]] ([[Lo Dalfin]]). Pasmens, la màger part dei grops de musica punk d'[[Occitània]] cantan en anglés ([[Drive Blind (rock anglés)|Drive Blind]]) o en francés ([[OTH (rock francés)|OTH]], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Les_Sheriff Les Shériff]) a causa de la [[diglossia]].
==Dins lo Mond==
Quauquei grands grops de musica punk dau mond entier:
*[[Estats Units]]:[[NOFX]], [[Dead Kennedys]], lei [[Ramones]], [[Bad Religion]], [[Dropkick Murphys]], [[The Stooges]], [[The New York Dolls]], [[Rancid]], [[Anti-Flag]], [[Rise Against]], [[The Offspring]], [[Green Day]], [[Blink-182]].
*[[Reialme Unit]]: [[Sex Pistols]], [[The Clash]], [[Peter and the Test Tube Babies]], [[Buzzcocks]], [[The Adicts]], [[The Toy Dolls]].
*[[França]]: [[Bérurier Noir]], [[Les Garçons Bouchers]], [[Metal Urbain|Métal Urbain]], [[Guerilla Poubelle]], [[Starshooter]], [[Les Wampas|Los Wampas]], [[Parabellum]], [[Les Porte-Mentaux|Les Porte Mentaux]], [[Ludwig von 88]], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Gogol_Premier Gogol Premier], [[Les Dogs]], [[Les Sales Majestés]], [[Happy Drivers]], [[Molodoï]] o encara al [[Quebèc]] [[Banlieue Rouge]] e en [[Belgica]] lo quite [[Plastic Bertrand]].
*[[Occitània]]: [[Arnapi]], [[Enlòc]], [[Gojats of Hédas]], [[Oai Star]], [[Goulamas'K|Goulamas'K]], tanben per los que cantan en [[francés]] sonque, [[OTH]] e [[Les Sheriff (rock francés)|Les Sheriff]], o encara los que cantan pas qu'en anglés coma [[Drive Blind]] o [https://fr.wikipedia.org/wiki/Uncommonmenfrommars Uncommonmenfrommars].
*[[País Basc]]: [[Kortatu]], [[Negu Gorriak]]
*[[Alemanha]]: [[Nina Hagen]], [[Nena]], [[Die Ärzte]]
*[[Suècia]]: [[The Hives]], [[Millencolin]]
===Liames extèrnes===
* [http://www.arnapi.com/ Arnapi, grop de punk rock occitan]
{{clear}}
{{Multi bendèl|Portal musica|Portal rock}}
[[Categoria:Punk]]
9yzwdurw54y0e1ltr5c0vgpuueh3waj
Dolar estatsunidenc
0
26016
2328863
2328160
2022-08-19T06:46:10Z
Novaria85
38779
/* Economia */
wikitext
text/x-wiki
{{Omon|Dolar}}
{{1000 fondamentals}}
{{DataMoneda|
|nom= Dolar estatsunidenc
|país={{Estats Units}}<br />{{Eqüator}}<br />{{Micronesia}}<br />{{Marshall}}<br />{{Palaos}}<br />{{Salvador}}<br />{{Timòr Èst}}<br />{{Païses Basses Caribencs}}<br />{{Zimbabwe}}
|sosunitat=100 cents (¢)
|còdeISO= [[USD]]
|apelacion= Dolar
|cambi=1 EUR = 1,56 USD
}}
Lo '''dolar estatsunidenc''' o '''dolar dels Estats Units''' ($, [[unicode]] U+0024) es la [[moneda]] nacionala dels [[Estats Units]], d'[[Eqüator (país)|Eqüator]], de [[Micronesia]], de las [[Illas Marshall]], de [[Belau]], del [[Lo Salvador|Salvador]], de [[Timòr Èst]], de de [[Panamà (país)|Panamà]] e dels [[Païses Basses Caribencs]].
Lo còde ISO 4217 del dolar US es '''USD'''. Lo simbòl usual es '''$'''. Es devesit en 100 cents.
== Istòria ==
=== Deis originas a l'adopcion de l'escandau aur ===
==== Origina e etimologia ====
[[Fichièr:8 Reales, 1770, British Museum.jpg|thumb|left|[[Piastra espanhòla]] de 1770.]]
L'apellacion « dolar » es una deformacion dau mot « [[thaler]] », una [[moneda]] d'[[argent]] europèa intrada en circulacion en [[Boèmia]] au sègle XV. Utilizat dins divèrseis Estats alemands, lo [[thaler]] conoguèt mai d'una variacion fins au [[thaler de Maria Terèsa]]. Aquela moneda foguèt apreciada per sa qualitat e per son estabilitat. Inspirèt donc la creacion d'autrei monedas coma la [[piastra espanhòla]]. Fòrça utilizada en [[America]], totjorn gràcias a son estabilitat<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Ray Woodcock, ''Globalization from Genesis to Geneva : A Confluence of Humanity'', Trafford Publishing, 2009, pp. 104-105.</ref>,es aquela moneda, dicha « Spanish dollar » per leis Anglés, que serviguèt d'[[escandau]] per establir lo dolar estatsunidenc<ref>En causa d'aquela origina, lo dolar es encara dich « piastra » per lei francofòns d'America.</ref><ref>La moneda espanhòla foguèt legala ais Estats Units fins au ''[[Coinage Act of 1857]]''.</ref>.
Ais [[USA|Estats Units]], lo dolar es sovent dich « buck », un mot que designa lo cèrvi mascle dins lo lengatge familiar deis anglofòns d'[[America dau Nòrd]]. L'origina d'aqueu tèrme es l'objècte de doas ipotèsis diferentas, pas necessiàrament incompatiblas entre elei<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''Online Etymology Dicionnary'', recèrca « buck », consultat lo 3 de junh de 2022, [https://www.etymonline.com/search?q=buck].</ref>. La premiera es fondada sus l'usatge de balas de pèus de [[cèrvi]] coma moneda dins lo [[comèrci]] entre [[Amerindian]]s e [[Euròpa|Europèus]]. La segonda es establida sus l'apellacion d'un còp de [[poker]].
==== L'adopcion dau dolar per leis Estats Units ====
[[File:Continental Currency One-Third-Dollar 17-Feb-76 obv.jpg|thumb|right|« Dolar continentau » de 1776.]]
La fabricacion de [[moneda]] sus lo territòri dei Tretze Colonias comencèt en 1690 en [[Massachusetts]]. Aquela produccion se generalizèt ais autrei colonias durant la premiera mitat dau sègle XVIII. La liure èra l'unitat monetària d'aquelei pèças e bilhets. Durant la [[Guèrra d'Independéncia deis Estats Units d'America|Guèrra d'Independéncia]], la rompedura entre lei colons e lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] se materializèt tanben au nivèu monetari amb l'emission, tre 1776, de bilhets exprimits en « dolars continentaus » (''Continental dollar''). Pasmens, aquelei bilhets foguèron imprimits en quantitat excessiva, çò qu'entraïnèt una [[bancarrota]] en 1782.
Per empachar lo renovalement d'aqueu problema, foguèt creada la [[Banca d'America dau Nòrd]], la premiera [[banca]] modèrna deis [[USA|Estats Units]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Fohlen, ''Les Pères de la révolution américaine'', Albin Michel, 1989, p. 155.</ref>. Tenent lo ròtle d'una mena de [[banca centrala]] primitiva, participèt a l'adopcion dau dolar per lo [[Congrès de la Confederacion]] lo 6 de julhet de 1785. Puei, lo dolar venguèt la [[moneda]] oficiala deis Estats Units après l'adopcion dau ''[[Coinage Act of 1792]]'' (« lèi sus la moneda de 1792 »). Aqueu tèxte definiguèt tanben sei sosunitats en se basant sus lo [[sistèma metric]] : 1 dolar = 10 ''dimes'' = 100 ''cents'' = {{formatnum:1000}} ''mills''.
La valor dei pèças batudas en 1794 foguèt indexada sus l'[[argent (metal)|argent]], çò qu'èra frequent a aqueu periòde. Per exemple, la pèça d'una corona britanica pesava 28,275 g d'argent d'una puretat de 90 %. Per lo dolar, la [[piastra espanhòla]], d'un pes de 27,067 g d'argent d'una puretat de 89,6 %, demorèt lo modèl. Una massa de 26,96 g d'argent d'una puretat de 89,2 % foguèt chausida. Per lei pèças pus importantas, un [[aliatge]] d'[[aur]] (91,667 %) e d'argent (6%) foguèt adoptat e la lèi definiguèt l'equivaléncia entre lei dos metaus (1 unitat d'aur èra egala a 15 unitats d'argent<ref>Gràcias a aquela relacion, l'usatge de [[lingòt]]s d'[[aur]] e d'[[argent]] èra tanben possible.</ref>). De pèças de [[coire]] foguèron tanben fabricadas per lei valors facialas pus feblas (5 dimes e 1 cent).
==== Lo periòde bimetallic ====
[[File:1804 dollar obverse.PNG|thumb|left|Pèça d'argent d'un dolar de 1804.]]
Lo [[bimetallisme]] introduch dins leis ans 1790 foguèt un factor de l'expansion estatsunidenca durant lo sègle XIX. D'efiech, per acompanhar la [[conquista de l'Oèst]], lo govèrn s'engatjèt en 1836 a crompar l'[[argent]] [[metal]]lic amb de pèças de moneda dau meteis pes. Aquò favorizèt la difusion dau dolar sus tot lo territòri estatsunidenc e permetèt d'enebir l'usatge de monadas estrangieras en 1857<ref>David A. Martin, « The Changing Role of Foreign Money in the United States, 1782–1857 », ''Journal of Economic History'', n° 4, 1977, pp. 1009–1027.</ref><ref>Dins aquò, la circulacion de monedas d'aur e d'argent estrangieras demorèt una realitat dins lei zònas ruralas fins au començament dau sègle XX.</ref>. Gràcias a la descubèrta de minas nombrosas ais [[USA|Estats Units]] (e en [[Austràlia]]), lei produccions d'[[aur]] e d'[[argent]] s'equilibrèron per mantenir en plaça l'equilibri economic entre lei dos metaus (fixat a 1 g d'aur per 16 g d'argent).
Pasmens, dins leis ans 1860, la produccion d'argent demeniguèt en causa de la [[Guèrra de Secession]]. Aquò aumentèt la valor d'aqueu metau e lei mesas en produccion de minas artesanalas se multipliquèron après lo conflicte. La quantitat d'argent disponibla aumentèt sobde, tendància renforçada per la dubertura de la mina de [[Comstock Lode]]. Pus importanta vena d'argent descubèrta ais Estats Units, aquela mina produguèt tanben d'[[aur]]. Aquel arribada massisa de metaus preciós trebolèt l'equilibri entre l'argent e l'aur. En 1873, lo govèrn federau decidèt donc d'abandonar lo [[bimetallisme]] amb l'adopcion dau ''[[Coinage Act of 1873]]'' (« lèi sus la moneda de 1873 »)<ref>Grant H. Smith, ''The History of the Comstock Lode 1850-1920'', Bureau of Mines & Geology, 1954, p. 153.</ref>.
En causa de trèbols interiors, especialament dins lei regions minieras e ruralas, lo govèrn aboliguèt pas oficialament lo bimetallisme e de lèis limitèron la portada de la decision de 1873 durant lo decenni seguent ([[Bland-Allison Act]] de 1878 e [[Sherman Silver Purchase Act]] de [[1890]]). Pasmens, la circulacion de pèças d'[[argent]] e la possibilitat de cambiar d'argent metallic còntra de pèças dau meteis pes foguèron pauc a pauc reduchas. L'[[aur]] foguèt desenant privilegiat per leis autoritats e l'[[escandau aur]] foguèt finalament adoptat per lo govèrn en 1900<ref>Michèle Saint-Marc, « La concurrence monétaire internationale : l'approche par la monétarisation », dins l'obratge collectiu ''Croissance, échange et monnaie en économie internationale : mélanges en l'honneur de Monsieur le professeur Jean Weiller'', Économica, 1985, p. 468.</ref>.
=== Lo periòde de l'escandau aur ===
==== Dau ''Gold Standard Act'' a la Segonda Guèrra Mondiala ====
[[File:NNC-US-1907-G$20-Saint Gaudens (Roman, high relief).jpg|thumb|Pèça d'aur de 20 dolars de 1907 (''[[double eagle]]'').]]
L'adopcion oficiala de l'[[escandau aur]] per leis Estats Units se debanèt en 1900 amb lo vòte dau ''[[Gold Standard Act]]'' que fixèt la valor dau dolar a 1,505 g d'[[aur]]. En 1914, lo començament de la [[Premiera Guèrra Mondiala]] e l'aumentacion considerabla de la massa monetària en [[Euròpa]] permetèt au dolar de venir una moneda de resèrva dins lo mond. D'efiech, gràcias a sa participacion tardiva dins lo conflicte, leis Estatsunidencs poguèron mantenir l'escandau aur e la plaça financiera de [[Nòva York]] foguèt desenant capabla de rivalizar amb aquela de [[Londres]].
En revènge, la [[crisi economica de 1929]] aguèt d'efiechs importants sus lo dolar. Per empachar lo cambi dei dolars còntre lei resèrvas d'aur federalas, lo president [[Franklin D. Roosevelt]] enebiguèt la possession d'aur per d'actors economics privats en 1933. Ignorada per la màger part dei proprietaris d'aur, aquela lèi permetèt de limitar l'amplor de la crisi<ref>Aquela lèi demorèt en vigor fins a 1974.</ref>. Pasmens, Roosevelt foguèt obligat de devaluar. La valor novèla dau dolar foguèt fixada a 0,888 g d'[[aur]].
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]], lo dolar conoguèt un renforçament novèu en causa de la destruccion dei país europèus e de l'anequeliment de l'economia britanica, incapable de restablir son escandau aur. En 1944, leis [[Acòrds de Bretton Woods]] restaurèron donc lo sistèma financier internacionau a l'entorn dau dolar que venguèt l'unica moneda que sa valor èra dirèctament liada a l'[[aur]]. Per leis autrei monedas, foguèt instaurat un sistèma de liura convertibilitat e de taus de cambi fixs<ref>Didier Marteau, ''Les marchés de capitaux'', Hachette Livre, 2012.</ref>. Acceptadas per 44 [[Estat]]s, aquelei règlas marcan lo començament de l'egemonia dau dolar dins l'economia mondiala.
==== Lo periòde de Bretton Woods ====
[[Fichièr:US Silvercert1.jpg|thumb|left|Bilhet d'un dolar de 1957.]]
Lo sistèma monetari decidit a la conferéncia de Bretton Woods foncionèt ben durant lei [[Trenta Gloriosas]] gràcias a una règla implicita : la conversion dei resèrvas de dolar èra jamai demandada. Coma aquela règla èra pas inscricha dins lei tractats, d'excepcions èran possiblas coma la venda de sei resèrvas de dollars per la [[França]] dau [[Charles de Gaulle|generau de Gaulle]] en 1965. De mai, la foncion de [[moneda de resèrva]] permetiá ais Estats Units de finançar sei deficits gràcias ai companhiás e ai bancas estrangieras. D'efiech, en causa de son ròtle dins l'economia mondiala, fòrça agents economics internacionaus avián de dollars. Òr, per far fructifiar aqueu capitau, èra aisat de crompar d'obligacions dau Tesaur Estatsunidenc.
Pasmens, a partir deis ans 1960, l'aumentacion dei deficits estatsunidencs causada per la [[Guèrra de Vietnam]], entraïnèt pauc a pauc de pressions fòrtas còntra lo dolar. En particular, dins un contèxte d'[[inflacion]] mai e mai importanta, lo risc de veire de demandas de conversion de sei resèrvas de dolars en aur per lei [[banca centrala|bancas centralas]] estrangieras venguèt una realitat. En 1971, per redurre aquela menaça, lo president [[Richard Nixon]] decidèt de susprendre la convertibilitat. Puei, après dos ans de negociacions, lo dolar foguèt devaluat en 1973 de 10%. Pasmens, aquò èra pas sufisent per resòuvre lei problemas economics dau periòde e lei taus de cambi fixs, basa dau sistèma de Bretton Woods, foguèron abandonats lo 19 de març de 1973.
=== Lo periòde dei taus de cambi variables ===
==== Un regim de variacions fòrtas ====
[[File:EuroDollarECB.png|thumb|Exemple dei variacions dau dolar dempuei 1971 amb la presentacion de son taus de cambi amb l'èuro sus lo periòde 1999-2009.]]
L'abandon dei taus de cambi fixs marquèt lo començament dau periòde economic actuau. Fins a 1987, lei país desvolopats assaièron de trobar d'acòrds novèus per estabilizar lei variacions monetàrias. En particular, lo dolar conoguèt una baissa importanta a respècte dau [[deutschemark]] de 1973 a 1979. Puei, après una intervencion de la resèrva federala (aumentacion dei [[taus d'interès]]), l'evolucion invèrsa se debanèt de 1979 a 1985. Aquela annada, lo dolar aviá tornat trobar sa valor de 1973 qu'èra considerada coma tròp auta. De 1985 a 1987, de negociacions assaièron tornarmai d'organizar una demenicion de la valor dau dolar<ref>[[Acòrds dau Plaza]] de 1985, [[acòrds de Lovre]] de 1987.</ref>. Pasmens, aquela temptativa capitèt mau. En 1987, entraïnèt un [[crac de 1987|crac borsier]] qu'aguèt de consequéncias negativas dins mai d'un país.
Dempuei aquela data, lei govèrns dau G7 refusan d'intervenir per organizar una variacion de la valor dau dolar. La resèrva federala, encargada de sostenir l'economia estatsunidenca, e lo mercat son donc d'ara endavant lei dos agents economics principaus que fixan la valor dau dolar. La valor de la moneda estatsunidenca seguís donc l'actualitat dei crisis economicas e deis intervencions federalas. Per exemple, en 2007-2008, baissèt fòrça en causa de la [[crisi economica de 2008|crisi dei ''subprimes'']]. Puei, au començament deis ans 2010, la crisi de la zòna [[èuro]] entraïnèt una aumentacion rapida de son cors.
==== Lo mantenement de l'egemonia dau dolar ====
La disparicion dau sistèma de Bretton Woods a gaire menaçat la posicion dau dolar dins l'economia mondiala. D'efiech, en causa de la poissança economica estatsunidenca, la màger part dei país contunian d'aver fisança dins aquela moneda. Lo desvolopament de blòts economics concurrents en [[Euròpa]] e en [[Asia]] a tanben pauc d'efiechs car lo dolar demòra largament la premiera [[devisa (moneda)|devisa]] utilizada dins lo [[comèrci]] mondiau. Per exemple, en abriu de 2019<ref>Bank for International Settlements, ''Triennial Central Bank Survey Foreign exchange turnover in April 2019'', 16 de setembre de 2019, p. 10.</ref>, lo dolar èra implicat dins 88,3% dei transaccions internacionalas còntra 32,3% per l'[[èuro]], 16,8% per lo [[yen]], 12,8% per la [[liura esterlina]] e 4,3% per lo [[renminbi]].
== Economia ==
=== Règlas de gestion ===
Lo dolar estatsunidenc es gerit per lo [[govèrn federau deis Estats Units d'America]], en particular per lo [[Secretariat au Tesaur]]. La [[Resèrva Federala deis Estats Units]] – la [[banca centrala]] deis [[USA|Estats Units]] – a ges de mandat per comunicar sus sa valor. Pasmens, coma aquela institucion es actualament encargada de la [[politica monetària]] dau país, a un ròtle important dins lei variacions de valor de la moneda sus lei mercats financiers internacionaus.
Uei, lo dolar estatsunidenc a un ròtle centrau dins l'[[economia]] mondiala. D'efiech, en [[moneda escripturala]], es :
* la principala [[moneda de resèrva]] utilizada dins lo monde per lei bancas centralas (61% en 2019)<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''World Currency Composition of Official Foreign Exchange Reserves'', [https://data.imf.org/regular.aspx?key=41175], consultat lo 28 de mai de 2022.</ref>.
* la devisa pus utilizada dins lo [[comèrci]] internacionau.
* la principala devisa tracta sus lo mercat dei cambis. En 2019, èra present dins 88% dei transaccions (còntra 32% per l'[[èuro]])<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''Triennial Central Bank Survey - Foreign exchange turnover in April 2019'', [https://www.bis.org/statistics/rpfx19_fx.pdf], consultat lo 28 de mai de 2022.</ref>.
* la devisa dei mercats financiers pus importants de la [[planeta]]. Pasmens, l'[[èuro]] èra a menaçar aquela posicion.
En [[moneda fiduciària]], l'usatge dau dolar es frequent dins fòrça [[Estat]]s. Mai de 50% de son en cors es tengut dins de depaus realizats en defòra deis Estats Units. En mai d'aqueu país, es tanben oficialament utilizat per 11 Estats e per un territòri neerlandés deis Antilhas.
=== Utilizacion dins lo monde ===
Lo dolar es la [[moneda]] oficiala deis [[Estats Units d'America]] dempuei la fin dau sègle XVIII. En 2022, sèt autreis [[Estat]]s sobeirans l'utilizavan tanben coma moneda oficiala. Tres èran d'Estats insularis de l'[[Ocean Pacific]] qu'èran estats plaçats sota tutèla estatsunidenca entre 1947 e 1990 ([[Palau]], [[Micronesia (país)|Micronesia]] e leis [[Illas Marshall]]). Un autre èra [[Panama (país)|Panama]] qu'es un país onte l'influéncia de [[Washington]] es istoricament fòrta<ref>Panama dispausa d'una moneda nacionala, lo [[balboa]], que conoís una circulacion fòrça limitada sus son territòri.</ref>. Leis autrei país aguent adoptat lo dolar son d'[[Estat]]s que fàcian de crisis economicas regularas ([[Timòr Orientau]], [[Salvador]] e [[Eqüator (país)|Eqüator]]).
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Acòrds de Bretton Woods]].
* [[Moneda]]
* [[Moneda de resèrva]]
* [[Piastra espanhòla]]
* [[Resèrva Federala deis Estats Units]]
* [[Secretariat au Tesaur]]
* [[Thaler]]
=== Liames extèrnes ===
* [http://www.bis-ans-ende-der-welt.net/USA-B-En.htm Bilhets del Dolar US] {{en}} {{de}}
=== Bibliografia ===
* '''[[francés|(fr)]]''' Philippe Flandrin, ''Les thalers d'argent. Histoire d'une monnaie commune'', Le Félin, 1997.
* '''[[espanhòu|(es)]]''' Manuel Vilaplana, ''Historia del real de a ocho'', Persiva EDITUM, 1997.
=== Nòtas e referéncias ===
<references/>
[[Categoria:Moneda]]
[[Categoria:Moneda nacionala]]
[[Categoria:Moneda d'America]]
[[Categoria:Forex]]
[[Categoria:Istòria economica]]
[[Categoria:Economia americana]]
69ouwu9u6xrp7khjwphcm2rq81k3bcy
2328864
2328863
2022-08-19T06:47:48Z
Novaria85
38779
/* Utilizacion dins lo monde */
wikitext
text/x-wiki
{{Omon|Dolar}}
{{1000 fondamentals}}
{{DataMoneda|
|nom= Dolar estatsunidenc
|país={{Estats Units}}<br />{{Eqüator}}<br />{{Micronesia}}<br />{{Marshall}}<br />{{Palaos}}<br />{{Salvador}}<br />{{Timòr Èst}}<br />{{Païses Basses Caribencs}}<br />{{Zimbabwe}}
|sosunitat=100 cents (¢)
|còdeISO= [[USD]]
|apelacion= Dolar
|cambi=1 EUR = 1,56 USD
}}
Lo '''dolar estatsunidenc''' o '''dolar dels Estats Units''' ($, [[unicode]] U+0024) es la [[moneda]] nacionala dels [[Estats Units]], d'[[Eqüator (país)|Eqüator]], de [[Micronesia]], de las [[Illas Marshall]], de [[Belau]], del [[Lo Salvador|Salvador]], de [[Timòr Èst]], de de [[Panamà (país)|Panamà]] e dels [[Païses Basses Caribencs]].
Lo còde ISO 4217 del dolar US es '''USD'''. Lo simbòl usual es '''$'''. Es devesit en 100 cents.
== Istòria ==
=== Deis originas a l'adopcion de l'escandau aur ===
==== Origina e etimologia ====
[[Fichièr:8 Reales, 1770, British Museum.jpg|thumb|left|[[Piastra espanhòla]] de 1770.]]
L'apellacion « dolar » es una deformacion dau mot « [[thaler]] », una [[moneda]] d'[[argent]] europèa intrada en circulacion en [[Boèmia]] au sègle XV. Utilizat dins divèrseis Estats alemands, lo [[thaler]] conoguèt mai d'una variacion fins au [[thaler de Maria Terèsa]]. Aquela moneda foguèt apreciada per sa qualitat e per son estabilitat. Inspirèt donc la creacion d'autrei monedas coma la [[piastra espanhòla]]. Fòrça utilizada en [[America]], totjorn gràcias a son estabilitat<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Ray Woodcock, ''Globalization from Genesis to Geneva : A Confluence of Humanity'', Trafford Publishing, 2009, pp. 104-105.</ref>,es aquela moneda, dicha « Spanish dollar » per leis Anglés, que serviguèt d'[[escandau]] per establir lo dolar estatsunidenc<ref>En causa d'aquela origina, lo dolar es encara dich « piastra » per lei francofòns d'America.</ref><ref>La moneda espanhòla foguèt legala ais Estats Units fins au ''[[Coinage Act of 1857]]''.</ref>.
Ais [[USA|Estats Units]], lo dolar es sovent dich « buck », un mot que designa lo cèrvi mascle dins lo lengatge familiar deis anglofòns d'[[America dau Nòrd]]. L'origina d'aqueu tèrme es l'objècte de doas ipotèsis diferentas, pas necessiàrament incompatiblas entre elei<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''Online Etymology Dicionnary'', recèrca « buck », consultat lo 3 de junh de 2022, [https://www.etymonline.com/search?q=buck].</ref>. La premiera es fondada sus l'usatge de balas de pèus de [[cèrvi]] coma moneda dins lo [[comèrci]] entre [[Amerindian]]s e [[Euròpa|Europèus]]. La segonda es establida sus l'apellacion d'un còp de [[poker]].
==== L'adopcion dau dolar per leis Estats Units ====
[[File:Continental Currency One-Third-Dollar 17-Feb-76 obv.jpg|thumb|right|« Dolar continentau » de 1776.]]
La fabricacion de [[moneda]] sus lo territòri dei Tretze Colonias comencèt en 1690 en [[Massachusetts]]. Aquela produccion se generalizèt ais autrei colonias durant la premiera mitat dau sègle XVIII. La liure èra l'unitat monetària d'aquelei pèças e bilhets. Durant la [[Guèrra d'Independéncia deis Estats Units d'America|Guèrra d'Independéncia]], la rompedura entre lei colons e lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] se materializèt tanben au nivèu monetari amb l'emission, tre 1776, de bilhets exprimits en « dolars continentaus » (''Continental dollar''). Pasmens, aquelei bilhets foguèron imprimits en quantitat excessiva, çò qu'entraïnèt una [[bancarrota]] en 1782.
Per empachar lo renovalement d'aqueu problema, foguèt creada la [[Banca d'America dau Nòrd]], la premiera [[banca]] modèrna deis [[USA|Estats Units]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Fohlen, ''Les Pères de la révolution américaine'', Albin Michel, 1989, p. 155.</ref>. Tenent lo ròtle d'una mena de [[banca centrala]] primitiva, participèt a l'adopcion dau dolar per lo [[Congrès de la Confederacion]] lo 6 de julhet de 1785. Puei, lo dolar venguèt la [[moneda]] oficiala deis Estats Units après l'adopcion dau ''[[Coinage Act of 1792]]'' (« lèi sus la moneda de 1792 »). Aqueu tèxte definiguèt tanben sei sosunitats en se basant sus lo [[sistèma metric]] : 1 dolar = 10 ''dimes'' = 100 ''cents'' = {{formatnum:1000}} ''mills''.
La valor dei pèças batudas en 1794 foguèt indexada sus l'[[argent (metal)|argent]], çò qu'èra frequent a aqueu periòde. Per exemple, la pèça d'una corona britanica pesava 28,275 g d'argent d'una puretat de 90 %. Per lo dolar, la [[piastra espanhòla]], d'un pes de 27,067 g d'argent d'una puretat de 89,6 %, demorèt lo modèl. Una massa de 26,96 g d'argent d'una puretat de 89,2 % foguèt chausida. Per lei pèças pus importantas, un [[aliatge]] d'[[aur]] (91,667 %) e d'argent (6%) foguèt adoptat e la lèi definiguèt l'equivaléncia entre lei dos metaus (1 unitat d'aur èra egala a 15 unitats d'argent<ref>Gràcias a aquela relacion, l'usatge de [[lingòt]]s d'[[aur]] e d'[[argent]] èra tanben possible.</ref>). De pèças de [[coire]] foguèron tanben fabricadas per lei valors facialas pus feblas (5 dimes e 1 cent).
==== Lo periòde bimetallic ====
[[File:1804 dollar obverse.PNG|thumb|left|Pèça d'argent d'un dolar de 1804.]]
Lo [[bimetallisme]] introduch dins leis ans 1790 foguèt un factor de l'expansion estatsunidenca durant lo sègle XIX. D'efiech, per acompanhar la [[conquista de l'Oèst]], lo govèrn s'engatjèt en 1836 a crompar l'[[argent]] [[metal]]lic amb de pèças de moneda dau meteis pes. Aquò favorizèt la difusion dau dolar sus tot lo territòri estatsunidenc e permetèt d'enebir l'usatge de monadas estrangieras en 1857<ref>David A. Martin, « The Changing Role of Foreign Money in the United States, 1782–1857 », ''Journal of Economic History'', n° 4, 1977, pp. 1009–1027.</ref><ref>Dins aquò, la circulacion de monedas d'aur e d'argent estrangieras demorèt una realitat dins lei zònas ruralas fins au començament dau sègle XX.</ref>. Gràcias a la descubèrta de minas nombrosas ais [[USA|Estats Units]] (e en [[Austràlia]]), lei produccions d'[[aur]] e d'[[argent]] s'equilibrèron per mantenir en plaça l'equilibri economic entre lei dos metaus (fixat a 1 g d'aur per 16 g d'argent).
Pasmens, dins leis ans 1860, la produccion d'argent demeniguèt en causa de la [[Guèrra de Secession]]. Aquò aumentèt la valor d'aqueu metau e lei mesas en produccion de minas artesanalas se multipliquèron après lo conflicte. La quantitat d'argent disponibla aumentèt sobde, tendància renforçada per la dubertura de la mina de [[Comstock Lode]]. Pus importanta vena d'argent descubèrta ais Estats Units, aquela mina produguèt tanben d'[[aur]]. Aquel arribada massisa de metaus preciós trebolèt l'equilibri entre l'argent e l'aur. En 1873, lo govèrn federau decidèt donc d'abandonar lo [[bimetallisme]] amb l'adopcion dau ''[[Coinage Act of 1873]]'' (« lèi sus la moneda de 1873 »)<ref>Grant H. Smith, ''The History of the Comstock Lode 1850-1920'', Bureau of Mines & Geology, 1954, p. 153.</ref>.
En causa de trèbols interiors, especialament dins lei regions minieras e ruralas, lo govèrn aboliguèt pas oficialament lo bimetallisme e de lèis limitèron la portada de la decision de 1873 durant lo decenni seguent ([[Bland-Allison Act]] de 1878 e [[Sherman Silver Purchase Act]] de [[1890]]). Pasmens, la circulacion de pèças d'[[argent]] e la possibilitat de cambiar d'argent metallic còntra de pèças dau meteis pes foguèron pauc a pauc reduchas. L'[[aur]] foguèt desenant privilegiat per leis autoritats e l'[[escandau aur]] foguèt finalament adoptat per lo govèrn en 1900<ref>Michèle Saint-Marc, « La concurrence monétaire internationale : l'approche par la monétarisation », dins l'obratge collectiu ''Croissance, échange et monnaie en économie internationale : mélanges en l'honneur de Monsieur le professeur Jean Weiller'', Économica, 1985, p. 468.</ref>.
=== Lo periòde de l'escandau aur ===
==== Dau ''Gold Standard Act'' a la Segonda Guèrra Mondiala ====
[[File:NNC-US-1907-G$20-Saint Gaudens (Roman, high relief).jpg|thumb|Pèça d'aur de 20 dolars de 1907 (''[[double eagle]]'').]]
L'adopcion oficiala de l'[[escandau aur]] per leis Estats Units se debanèt en 1900 amb lo vòte dau ''[[Gold Standard Act]]'' que fixèt la valor dau dolar a 1,505 g d'[[aur]]. En 1914, lo començament de la [[Premiera Guèrra Mondiala]] e l'aumentacion considerabla de la massa monetària en [[Euròpa]] permetèt au dolar de venir una moneda de resèrva dins lo mond. D'efiech, gràcias a sa participacion tardiva dins lo conflicte, leis Estatsunidencs poguèron mantenir l'escandau aur e la plaça financiera de [[Nòva York]] foguèt desenant capabla de rivalizar amb aquela de [[Londres]].
En revènge, la [[crisi economica de 1929]] aguèt d'efiechs importants sus lo dolar. Per empachar lo cambi dei dolars còntre lei resèrvas d'aur federalas, lo president [[Franklin D. Roosevelt]] enebiguèt la possession d'aur per d'actors economics privats en 1933. Ignorada per la màger part dei proprietaris d'aur, aquela lèi permetèt de limitar l'amplor de la crisi<ref>Aquela lèi demorèt en vigor fins a 1974.</ref>. Pasmens, Roosevelt foguèt obligat de devaluar. La valor novèla dau dolar foguèt fixada a 0,888 g d'[[aur]].
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]], lo dolar conoguèt un renforçament novèu en causa de la destruccion dei país europèus e de l'anequeliment de l'economia britanica, incapable de restablir son escandau aur. En 1944, leis [[Acòrds de Bretton Woods]] restaurèron donc lo sistèma financier internacionau a l'entorn dau dolar que venguèt l'unica moneda que sa valor èra dirèctament liada a l'[[aur]]. Per leis autrei monedas, foguèt instaurat un sistèma de liura convertibilitat e de taus de cambi fixs<ref>Didier Marteau, ''Les marchés de capitaux'', Hachette Livre, 2012.</ref>. Acceptadas per 44 [[Estat]]s, aquelei règlas marcan lo començament de l'egemonia dau dolar dins l'economia mondiala.
==== Lo periòde de Bretton Woods ====
[[Fichièr:US Silvercert1.jpg|thumb|left|Bilhet d'un dolar de 1957.]]
Lo sistèma monetari decidit a la conferéncia de Bretton Woods foncionèt ben durant lei [[Trenta Gloriosas]] gràcias a una règla implicita : la conversion dei resèrvas de dolar èra jamai demandada. Coma aquela règla èra pas inscricha dins lei tractats, d'excepcions èran possiblas coma la venda de sei resèrvas de dollars per la [[França]] dau [[Charles de Gaulle|generau de Gaulle]] en 1965. De mai, la foncion de [[moneda de resèrva]] permetiá ais Estats Units de finançar sei deficits gràcias ai companhiás e ai bancas estrangieras. D'efiech, en causa de son ròtle dins l'economia mondiala, fòrça agents economics internacionaus avián de dollars. Òr, per far fructifiar aqueu capitau, èra aisat de crompar d'obligacions dau Tesaur Estatsunidenc.
Pasmens, a partir deis ans 1960, l'aumentacion dei deficits estatsunidencs causada per la [[Guèrra de Vietnam]], entraïnèt pauc a pauc de pressions fòrtas còntra lo dolar. En particular, dins un contèxte d'[[inflacion]] mai e mai importanta, lo risc de veire de demandas de conversion de sei resèrvas de dolars en aur per lei [[banca centrala|bancas centralas]] estrangieras venguèt una realitat. En 1971, per redurre aquela menaça, lo president [[Richard Nixon]] decidèt de susprendre la convertibilitat. Puei, après dos ans de negociacions, lo dolar foguèt devaluat en 1973 de 10%. Pasmens, aquò èra pas sufisent per resòuvre lei problemas economics dau periòde e lei taus de cambi fixs, basa dau sistèma de Bretton Woods, foguèron abandonats lo 19 de març de 1973.
=== Lo periòde dei taus de cambi variables ===
==== Un regim de variacions fòrtas ====
[[File:EuroDollarECB.png|thumb|Exemple dei variacions dau dolar dempuei 1971 amb la presentacion de son taus de cambi amb l'èuro sus lo periòde 1999-2009.]]
L'abandon dei taus de cambi fixs marquèt lo començament dau periòde economic actuau. Fins a 1987, lei país desvolopats assaièron de trobar d'acòrds novèus per estabilizar lei variacions monetàrias. En particular, lo dolar conoguèt una baissa importanta a respècte dau [[deutschemark]] de 1973 a 1979. Puei, après una intervencion de la resèrva federala (aumentacion dei [[taus d'interès]]), l'evolucion invèrsa se debanèt de 1979 a 1985. Aquela annada, lo dolar aviá tornat trobar sa valor de 1973 qu'èra considerada coma tròp auta. De 1985 a 1987, de negociacions assaièron tornarmai d'organizar una demenicion de la valor dau dolar<ref>[[Acòrds dau Plaza]] de 1985, [[acòrds de Lovre]] de 1987.</ref>. Pasmens, aquela temptativa capitèt mau. En 1987, entraïnèt un [[crac de 1987|crac borsier]] qu'aguèt de consequéncias negativas dins mai d'un país.
Dempuei aquela data, lei govèrns dau G7 refusan d'intervenir per organizar una variacion de la valor dau dolar. La resèrva federala, encargada de sostenir l'economia estatsunidenca, e lo mercat son donc d'ara endavant lei dos agents economics principaus que fixan la valor dau dolar. La valor de la moneda estatsunidenca seguís donc l'actualitat dei crisis economicas e deis intervencions federalas. Per exemple, en 2007-2008, baissèt fòrça en causa de la [[crisi economica de 2008|crisi dei ''subprimes'']]. Puei, au començament deis ans 2010, la crisi de la zòna [[èuro]] entraïnèt una aumentacion rapida de son cors.
==== Lo mantenement de l'egemonia dau dolar ====
La disparicion dau sistèma de Bretton Woods a gaire menaçat la posicion dau dolar dins l'economia mondiala. D'efiech, en causa de la poissança economica estatsunidenca, la màger part dei país contunian d'aver fisança dins aquela moneda. Lo desvolopament de blòts economics concurrents en [[Euròpa]] e en [[Asia]] a tanben pauc d'efiechs car lo dolar demòra largament la premiera [[devisa (moneda)|devisa]] utilizada dins lo [[comèrci]] mondiau. Per exemple, en abriu de 2019<ref>Bank for International Settlements, ''Triennial Central Bank Survey Foreign exchange turnover in April 2019'', 16 de setembre de 2019, p. 10.</ref>, lo dolar èra implicat dins 88,3% dei transaccions internacionalas còntra 32,3% per l'[[èuro]], 16,8% per lo [[yen]], 12,8% per la [[liura esterlina]] e 4,3% per lo [[renminbi]].
== Economia ==
=== Règlas de gestion ===
Lo dolar estatsunidenc es gerit per lo [[govèrn federau deis Estats Units d'America]], en particular per lo [[Secretariat au Tesaur]]. La [[Resèrva Federala deis Estats Units]] – la [[banca centrala]] deis [[USA|Estats Units]] – a ges de mandat per comunicar sus sa valor. Pasmens, coma aquela institucion es actualament encargada de la [[politica monetària]] dau país, a un ròtle important dins lei variacions de valor de la moneda sus lei mercats financiers internacionaus.
Uei, lo dolar estatsunidenc a un ròtle centrau dins l'[[economia]] mondiala. D'efiech, en [[moneda escripturala]], es :
* la principala [[moneda de resèrva]] utilizada dins lo monde per lei bancas centralas (61% en 2019)<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''World Currency Composition of Official Foreign Exchange Reserves'', [https://data.imf.org/regular.aspx?key=41175], consultat lo 28 de mai de 2022.</ref>.
* la devisa pus utilizada dins lo [[comèrci]] internacionau.
* la principala devisa tracta sus lo mercat dei cambis. En 2019, èra present dins 88% dei transaccions (còntra 32% per l'[[èuro]])<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''Triennial Central Bank Survey - Foreign exchange turnover in April 2019'', [https://www.bis.org/statistics/rpfx19_fx.pdf], consultat lo 28 de mai de 2022.</ref>.
* la devisa dei mercats financiers pus importants de la [[planeta]]. Pasmens, l'[[èuro]] èra a menaçar aquela posicion.
En [[moneda fiduciària]], l'usatge dau dolar es frequent dins fòrça [[Estat]]s. Mai de 50% de son en cors es tengut dins de depaus realizats en defòra deis Estats Units. En mai d'aqueu país, es tanben oficialament utilizat per 11 Estats e per un territòri neerlandés deis Antilhas.
=== Utilizacion dins lo monde ===
Lo dolar es la [[moneda]] oficiala deis [[Estats Units d'America]] dempuei la fin dau sègle XVIII. En 2022, sèt autreis [[Estat]]s sobeirans l'utilizavan tanben coma moneda oficiala. Tres èran d'Estats insularis de l'[[Ocean Pacific]] qu'èran estats plaçats sota tutèla estatsunidenca entre 1947 e 1990 ([[Palau]], [[Micronesia (país)|Micronesia]] e leis [[Illas Marshall]]). Un autre èra [[Panama (país)|Panama]] qu'es un país onte l'influéncia de [[Washington]] es istoricament fòrta<ref>Panama dispausa d'una moneda nacionala, lo [[balboa]], que conoís una circulacion fòrça limitada sus son territòri.</ref>. Leis autrei país aguent adoptat lo dolar son d'[[Estat]]s que fàcian de crisis economicas regularas ([[Timòr Orientau]], [[Salvador]] e [[Eqüator (país)|Eqüator]]). Enfin, tres territòris d'otra mar europèus an lo dolar coma moneda oficiala ([[Illas Verges Britanicas]], [[Illas Turcas e Caïcas]] e lei [[Païses Basses Caribencs|País Bas Caribencs]]).
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Acòrds de Bretton Woods]].
* [[Moneda]]
* [[Moneda de resèrva]]
* [[Piastra espanhòla]]
* [[Resèrva Federala deis Estats Units]]
* [[Secretariat au Tesaur]]
* [[Thaler]]
=== Liames extèrnes ===
* [http://www.bis-ans-ende-der-welt.net/USA-B-En.htm Bilhets del Dolar US] {{en}} {{de}}
=== Bibliografia ===
* '''[[francés|(fr)]]''' Philippe Flandrin, ''Les thalers d'argent. Histoire d'une monnaie commune'', Le Félin, 1997.
* '''[[espanhòu|(es)]]''' Manuel Vilaplana, ''Historia del real de a ocho'', Persiva EDITUM, 1997.
=== Nòtas e referéncias ===
<references/>
[[Categoria:Moneda]]
[[Categoria:Moneda nacionala]]
[[Categoria:Moneda d'America]]
[[Categoria:Forex]]
[[Categoria:Istòria economica]]
[[Categoria:Economia americana]]
in0z904r17t8faeebzsneshggeqoxkg
2328869
2328864
2022-08-19T07:05:30Z
Novaria85
38779
/* Utilizacion dins lo monde */
wikitext
text/x-wiki
{{Omon|Dolar}}
{{1000 fondamentals}}
{{DataMoneda|
|nom= Dolar estatsunidenc
|país={{Estats Units}}<br />{{Eqüator}}<br />{{Micronesia}}<br />{{Marshall}}<br />{{Palaos}}<br />{{Salvador}}<br />{{Timòr Èst}}<br />{{Païses Basses Caribencs}}<br />{{Zimbabwe}}
|sosunitat=100 cents (¢)
|còdeISO= [[USD]]
|apelacion= Dolar
|cambi=1 EUR = 1,56 USD
}}
Lo '''dolar estatsunidenc''' o '''dolar dels Estats Units''' ($, [[unicode]] U+0024) es la [[moneda]] nacionala dels [[Estats Units]], d'[[Eqüator (país)|Eqüator]], de [[Micronesia]], de las [[Illas Marshall]], de [[Belau]], del [[Lo Salvador|Salvador]], de [[Timòr Èst]], de de [[Panamà (país)|Panamà]] e dels [[Païses Basses Caribencs]].
Lo còde ISO 4217 del dolar US es '''USD'''. Lo simbòl usual es '''$'''. Es devesit en 100 cents.
== Istòria ==
=== Deis originas a l'adopcion de l'escandau aur ===
==== Origina e etimologia ====
[[Fichièr:8 Reales, 1770, British Museum.jpg|thumb|left|[[Piastra espanhòla]] de 1770.]]
L'apellacion « dolar » es una deformacion dau mot « [[thaler]] », una [[moneda]] d'[[argent]] europèa intrada en circulacion en [[Boèmia]] au sègle XV. Utilizat dins divèrseis Estats alemands, lo [[thaler]] conoguèt mai d'una variacion fins au [[thaler de Maria Terèsa]]. Aquela moneda foguèt apreciada per sa qualitat e per son estabilitat. Inspirèt donc la creacion d'autrei monedas coma la [[piastra espanhòla]]. Fòrça utilizada en [[America]], totjorn gràcias a son estabilitat<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Ray Woodcock, ''Globalization from Genesis to Geneva : A Confluence of Humanity'', Trafford Publishing, 2009, pp. 104-105.</ref>,es aquela moneda, dicha « Spanish dollar » per leis Anglés, que serviguèt d'[[escandau]] per establir lo dolar estatsunidenc<ref>En causa d'aquela origina, lo dolar es encara dich « piastra » per lei francofòns d'America.</ref><ref>La moneda espanhòla foguèt legala ais Estats Units fins au ''[[Coinage Act of 1857]]''.</ref>.
Ais [[USA|Estats Units]], lo dolar es sovent dich « buck », un mot que designa lo cèrvi mascle dins lo lengatge familiar deis anglofòns d'[[America dau Nòrd]]. L'origina d'aqueu tèrme es l'objècte de doas ipotèsis diferentas, pas necessiàrament incompatiblas entre elei<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''Online Etymology Dicionnary'', recèrca « buck », consultat lo 3 de junh de 2022, [https://www.etymonline.com/search?q=buck].</ref>. La premiera es fondada sus l'usatge de balas de pèus de [[cèrvi]] coma moneda dins lo [[comèrci]] entre [[Amerindian]]s e [[Euròpa|Europèus]]. La segonda es establida sus l'apellacion d'un còp de [[poker]].
==== L'adopcion dau dolar per leis Estats Units ====
[[File:Continental Currency One-Third-Dollar 17-Feb-76 obv.jpg|thumb|right|« Dolar continentau » de 1776.]]
La fabricacion de [[moneda]] sus lo territòri dei Tretze Colonias comencèt en 1690 en [[Massachusetts]]. Aquela produccion se generalizèt ais autrei colonias durant la premiera mitat dau sègle XVIII. La liure èra l'unitat monetària d'aquelei pèças e bilhets. Durant la [[Guèrra d'Independéncia deis Estats Units d'America|Guèrra d'Independéncia]], la rompedura entre lei colons e lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] se materializèt tanben au nivèu monetari amb l'emission, tre 1776, de bilhets exprimits en « dolars continentaus » (''Continental dollar''). Pasmens, aquelei bilhets foguèron imprimits en quantitat excessiva, çò qu'entraïnèt una [[bancarrota]] en 1782.
Per empachar lo renovalement d'aqueu problema, foguèt creada la [[Banca d'America dau Nòrd]], la premiera [[banca]] modèrna deis [[USA|Estats Units]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Fohlen, ''Les Pères de la révolution américaine'', Albin Michel, 1989, p. 155.</ref>. Tenent lo ròtle d'una mena de [[banca centrala]] primitiva, participèt a l'adopcion dau dolar per lo [[Congrès de la Confederacion]] lo 6 de julhet de 1785. Puei, lo dolar venguèt la [[moneda]] oficiala deis Estats Units après l'adopcion dau ''[[Coinage Act of 1792]]'' (« lèi sus la moneda de 1792 »). Aqueu tèxte definiguèt tanben sei sosunitats en se basant sus lo [[sistèma metric]] : 1 dolar = 10 ''dimes'' = 100 ''cents'' = {{formatnum:1000}} ''mills''.
La valor dei pèças batudas en 1794 foguèt indexada sus l'[[argent (metal)|argent]], çò qu'èra frequent a aqueu periòde. Per exemple, la pèça d'una corona britanica pesava 28,275 g d'argent d'una puretat de 90 %. Per lo dolar, la [[piastra espanhòla]], d'un pes de 27,067 g d'argent d'una puretat de 89,6 %, demorèt lo modèl. Una massa de 26,96 g d'argent d'una puretat de 89,2 % foguèt chausida. Per lei pèças pus importantas, un [[aliatge]] d'[[aur]] (91,667 %) e d'argent (6%) foguèt adoptat e la lèi definiguèt l'equivaléncia entre lei dos metaus (1 unitat d'aur èra egala a 15 unitats d'argent<ref>Gràcias a aquela relacion, l'usatge de [[lingòt]]s d'[[aur]] e d'[[argent]] èra tanben possible.</ref>). De pèças de [[coire]] foguèron tanben fabricadas per lei valors facialas pus feblas (5 dimes e 1 cent).
==== Lo periòde bimetallic ====
[[File:1804 dollar obverse.PNG|thumb|left|Pèça d'argent d'un dolar de 1804.]]
Lo [[bimetallisme]] introduch dins leis ans 1790 foguèt un factor de l'expansion estatsunidenca durant lo sègle XIX. D'efiech, per acompanhar la [[conquista de l'Oèst]], lo govèrn s'engatjèt en 1836 a crompar l'[[argent]] [[metal]]lic amb de pèças de moneda dau meteis pes. Aquò favorizèt la difusion dau dolar sus tot lo territòri estatsunidenc e permetèt d'enebir l'usatge de monadas estrangieras en 1857<ref>David A. Martin, « The Changing Role of Foreign Money in the United States, 1782–1857 », ''Journal of Economic History'', n° 4, 1977, pp. 1009–1027.</ref><ref>Dins aquò, la circulacion de monedas d'aur e d'argent estrangieras demorèt una realitat dins lei zònas ruralas fins au començament dau sègle XX.</ref>. Gràcias a la descubèrta de minas nombrosas ais [[USA|Estats Units]] (e en [[Austràlia]]), lei produccions d'[[aur]] e d'[[argent]] s'equilibrèron per mantenir en plaça l'equilibri economic entre lei dos metaus (fixat a 1 g d'aur per 16 g d'argent).
Pasmens, dins leis ans 1860, la produccion d'argent demeniguèt en causa de la [[Guèrra de Secession]]. Aquò aumentèt la valor d'aqueu metau e lei mesas en produccion de minas artesanalas se multipliquèron après lo conflicte. La quantitat d'argent disponibla aumentèt sobde, tendància renforçada per la dubertura de la mina de [[Comstock Lode]]. Pus importanta vena d'argent descubèrta ais Estats Units, aquela mina produguèt tanben d'[[aur]]. Aquel arribada massisa de metaus preciós trebolèt l'equilibri entre l'argent e l'aur. En 1873, lo govèrn federau decidèt donc d'abandonar lo [[bimetallisme]] amb l'adopcion dau ''[[Coinage Act of 1873]]'' (« lèi sus la moneda de 1873 »)<ref>Grant H. Smith, ''The History of the Comstock Lode 1850-1920'', Bureau of Mines & Geology, 1954, p. 153.</ref>.
En causa de trèbols interiors, especialament dins lei regions minieras e ruralas, lo govèrn aboliguèt pas oficialament lo bimetallisme e de lèis limitèron la portada de la decision de 1873 durant lo decenni seguent ([[Bland-Allison Act]] de 1878 e [[Sherman Silver Purchase Act]] de [[1890]]). Pasmens, la circulacion de pèças d'[[argent]] e la possibilitat de cambiar d'argent metallic còntra de pèças dau meteis pes foguèron pauc a pauc reduchas. L'[[aur]] foguèt desenant privilegiat per leis autoritats e l'[[escandau aur]] foguèt finalament adoptat per lo govèrn en 1900<ref>Michèle Saint-Marc, « La concurrence monétaire internationale : l'approche par la monétarisation », dins l'obratge collectiu ''Croissance, échange et monnaie en économie internationale : mélanges en l'honneur de Monsieur le professeur Jean Weiller'', Économica, 1985, p. 468.</ref>.
=== Lo periòde de l'escandau aur ===
==== Dau ''Gold Standard Act'' a la Segonda Guèrra Mondiala ====
[[File:NNC-US-1907-G$20-Saint Gaudens (Roman, high relief).jpg|thumb|Pèça d'aur de 20 dolars de 1907 (''[[double eagle]]'').]]
L'adopcion oficiala de l'[[escandau aur]] per leis Estats Units se debanèt en 1900 amb lo vòte dau ''[[Gold Standard Act]]'' que fixèt la valor dau dolar a 1,505 g d'[[aur]]. En 1914, lo començament de la [[Premiera Guèrra Mondiala]] e l'aumentacion considerabla de la massa monetària en [[Euròpa]] permetèt au dolar de venir una moneda de resèrva dins lo mond. D'efiech, gràcias a sa participacion tardiva dins lo conflicte, leis Estatsunidencs poguèron mantenir l'escandau aur e la plaça financiera de [[Nòva York]] foguèt desenant capabla de rivalizar amb aquela de [[Londres]].
En revènge, la [[crisi economica de 1929]] aguèt d'efiechs importants sus lo dolar. Per empachar lo cambi dei dolars còntre lei resèrvas d'aur federalas, lo president [[Franklin D. Roosevelt]] enebiguèt la possession d'aur per d'actors economics privats en 1933. Ignorada per la màger part dei proprietaris d'aur, aquela lèi permetèt de limitar l'amplor de la crisi<ref>Aquela lèi demorèt en vigor fins a 1974.</ref>. Pasmens, Roosevelt foguèt obligat de devaluar. La valor novèla dau dolar foguèt fixada a 0,888 g d'[[aur]].
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]], lo dolar conoguèt un renforçament novèu en causa de la destruccion dei país europèus e de l'anequeliment de l'economia britanica, incapable de restablir son escandau aur. En 1944, leis [[Acòrds de Bretton Woods]] restaurèron donc lo sistèma financier internacionau a l'entorn dau dolar que venguèt l'unica moneda que sa valor èra dirèctament liada a l'[[aur]]. Per leis autrei monedas, foguèt instaurat un sistèma de liura convertibilitat e de taus de cambi fixs<ref>Didier Marteau, ''Les marchés de capitaux'', Hachette Livre, 2012.</ref>. Acceptadas per 44 [[Estat]]s, aquelei règlas marcan lo començament de l'egemonia dau dolar dins l'economia mondiala.
==== Lo periòde de Bretton Woods ====
[[Fichièr:US Silvercert1.jpg|thumb|left|Bilhet d'un dolar de 1957.]]
Lo sistèma monetari decidit a la conferéncia de Bretton Woods foncionèt ben durant lei [[Trenta Gloriosas]] gràcias a una règla implicita : la conversion dei resèrvas de dolar èra jamai demandada. Coma aquela règla èra pas inscricha dins lei tractats, d'excepcions èran possiblas coma la venda de sei resèrvas de dollars per la [[França]] dau [[Charles de Gaulle|generau de Gaulle]] en 1965. De mai, la foncion de [[moneda de resèrva]] permetiá ais Estats Units de finançar sei deficits gràcias ai companhiás e ai bancas estrangieras. D'efiech, en causa de son ròtle dins l'economia mondiala, fòrça agents economics internacionaus avián de dollars. Òr, per far fructifiar aqueu capitau, èra aisat de crompar d'obligacions dau Tesaur Estatsunidenc.
Pasmens, a partir deis ans 1960, l'aumentacion dei deficits estatsunidencs causada per la [[Guèrra de Vietnam]], entraïnèt pauc a pauc de pressions fòrtas còntra lo dolar. En particular, dins un contèxte d'[[inflacion]] mai e mai importanta, lo risc de veire de demandas de conversion de sei resèrvas de dolars en aur per lei [[banca centrala|bancas centralas]] estrangieras venguèt una realitat. En 1971, per redurre aquela menaça, lo president [[Richard Nixon]] decidèt de susprendre la convertibilitat. Puei, après dos ans de negociacions, lo dolar foguèt devaluat en 1973 de 10%. Pasmens, aquò èra pas sufisent per resòuvre lei problemas economics dau periòde e lei taus de cambi fixs, basa dau sistèma de Bretton Woods, foguèron abandonats lo 19 de març de 1973.
=== Lo periòde dei taus de cambi variables ===
==== Un regim de variacions fòrtas ====
[[File:EuroDollarECB.png|thumb|Exemple dei variacions dau dolar dempuei 1971 amb la presentacion de son taus de cambi amb l'èuro sus lo periòde 1999-2009.]]
L'abandon dei taus de cambi fixs marquèt lo començament dau periòde economic actuau. Fins a 1987, lei país desvolopats assaièron de trobar d'acòrds novèus per estabilizar lei variacions monetàrias. En particular, lo dolar conoguèt una baissa importanta a respècte dau [[deutschemark]] de 1973 a 1979. Puei, après una intervencion de la resèrva federala (aumentacion dei [[taus d'interès]]), l'evolucion invèrsa se debanèt de 1979 a 1985. Aquela annada, lo dolar aviá tornat trobar sa valor de 1973 qu'èra considerada coma tròp auta. De 1985 a 1987, de negociacions assaièron tornarmai d'organizar una demenicion de la valor dau dolar<ref>[[Acòrds dau Plaza]] de 1985, [[acòrds de Lovre]] de 1987.</ref>. Pasmens, aquela temptativa capitèt mau. En 1987, entraïnèt un [[crac de 1987|crac borsier]] qu'aguèt de consequéncias negativas dins mai d'un país.
Dempuei aquela data, lei govèrns dau G7 refusan d'intervenir per organizar una variacion de la valor dau dolar. La resèrva federala, encargada de sostenir l'economia estatsunidenca, e lo mercat son donc d'ara endavant lei dos agents economics principaus que fixan la valor dau dolar. La valor de la moneda estatsunidenca seguís donc l'actualitat dei crisis economicas e deis intervencions federalas. Per exemple, en 2007-2008, baissèt fòrça en causa de la [[crisi economica de 2008|crisi dei ''subprimes'']]. Puei, au començament deis ans 2010, la crisi de la zòna [[èuro]] entraïnèt una aumentacion rapida de son cors.
==== Lo mantenement de l'egemonia dau dolar ====
La disparicion dau sistèma de Bretton Woods a gaire menaçat la posicion dau dolar dins l'economia mondiala. D'efiech, en causa de la poissança economica estatsunidenca, la màger part dei país contunian d'aver fisança dins aquela moneda. Lo desvolopament de blòts economics concurrents en [[Euròpa]] e en [[Asia]] a tanben pauc d'efiechs car lo dolar demòra largament la premiera [[devisa (moneda)|devisa]] utilizada dins lo [[comèrci]] mondiau. Per exemple, en abriu de 2019<ref>Bank for International Settlements, ''Triennial Central Bank Survey Foreign exchange turnover in April 2019'', 16 de setembre de 2019, p. 10.</ref>, lo dolar èra implicat dins 88,3% dei transaccions internacionalas còntra 32,3% per l'[[èuro]], 16,8% per lo [[yen]], 12,8% per la [[liura esterlina]] e 4,3% per lo [[renminbi]].
== Economia ==
=== Règlas de gestion ===
Lo dolar estatsunidenc es gerit per lo [[govèrn federau deis Estats Units d'America]], en particular per lo [[Secretariat au Tesaur]]. La [[Resèrva Federala deis Estats Units]] – la [[banca centrala]] deis [[USA|Estats Units]] – a ges de mandat per comunicar sus sa valor. Pasmens, coma aquela institucion es actualament encargada de la [[politica monetària]] dau país, a un ròtle important dins lei variacions de valor de la moneda sus lei mercats financiers internacionaus.
Uei, lo dolar estatsunidenc a un ròtle centrau dins l'[[economia]] mondiala. D'efiech, en [[moneda escripturala]], es :
* la principala [[moneda de resèrva]] utilizada dins lo monde per lei bancas centralas (61% en 2019)<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''World Currency Composition of Official Foreign Exchange Reserves'', [https://data.imf.org/regular.aspx?key=41175], consultat lo 28 de mai de 2022.</ref>.
* la devisa pus utilizada dins lo [[comèrci]] internacionau.
* la principala devisa tracta sus lo mercat dei cambis. En 2019, èra present dins 88% dei transaccions (còntra 32% per l'[[èuro]])<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''Triennial Central Bank Survey - Foreign exchange turnover in April 2019'', [https://www.bis.org/statistics/rpfx19_fx.pdf], consultat lo 28 de mai de 2022.</ref>.
* la devisa dei mercats financiers pus importants de la [[planeta]]. Pasmens, l'[[èuro]] èra a menaçar aquela posicion.
En [[moneda fiduciària]], l'usatge dau dolar es frequent dins fòrça [[Estat]]s. Mai de 50% de son en cors es tengut dins de depaus realizats en defòra deis Estats Units. En mai d'aqueu país, es tanben oficialament utilizat per 11 Estats e per un territòri neerlandés deis Antilhas.
=== Utilizacion dins lo monde ===
Lo dolar es la [[moneda]] oficiala deis [[Estats Units d'America]] dempuei la fin dau sègle XVIII. En 2022, sèt autreis [[Estat]]s sobeirans l'utilizavan tanben coma moneda oficiala. Tres èran d'Estats insularis de l'[[Ocean Pacific]] qu'èran estats plaçats sota tutèla estatsunidenca entre 1947 e 1990 ([[Palau]], [[Micronesia (país)|Micronesia]] e leis [[Illas Marshall]]). Un autre èra [[Panama (país)|Panama]] qu'es un país onte l'influéncia de [[Washington]] es istoricament fòrta<ref>Panama dispausa d'una moneda nacionala, lo [[balboa]], que conoís una circulacion fòrça limitada sus son territòri.</ref>. Leis autrei país aguent adoptat lo dolar son d'[[Estat]]s que fàcian de crisis economicas regularas ([[Timòr Orientau]], [[Salvador]] e [[Eqüator (país)|Eqüator]]). Enfin, tres territòris d'otramar europèus an lo dolar coma moneda oficiala ([[Illas Verges Britanicas]], [[Illas Turcas e Caïcas]] e lei [[Païses Basses Caribencs|País Bas Caribencs]]).
Entre leis [[Estat]]s en dificultat economica, [[Cambòtja]] e [[Zimbabwe]] accèptan l'usatge dau dolar mai sa moneda nacionala es totjorn en circulacion. Enfin, mai d'un país de [[Cariba]] e d'[[Orient Mejan]] fixan la valor de sa moneda sus lo dolar. Dins la premiera zòna, es lo cas de [[Bahamas]], de [[Barbados]] e de la màger part dei territòris d'otramar angloneerlandés. Dins la segonda, es lo cas dei monarquias petrolieras ([[Arabia Saudita]], [[Emirats Arabis Units]], [[Oman]], [[Qatar]] e [[Bahrain]]) e de [[Liban]]. Se cau egalament nòtar que lo [[dolar hongkongués]] e la [[pataca macaneana]] son dins lo meteis cas en [[Asia]].
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Acòrds de Bretton Woods]].
* [[Moneda]]
* [[Moneda de resèrva]]
* [[Piastra espanhòla]]
* [[Resèrva Federala deis Estats Units]]
* [[Secretariat au Tesaur]]
* [[Thaler]]
=== Liames extèrnes ===
* [http://www.bis-ans-ende-der-welt.net/USA-B-En.htm Bilhets del Dolar US] {{en}} {{de}}
=== Bibliografia ===
* '''[[francés|(fr)]]''' Philippe Flandrin, ''Les thalers d'argent. Histoire d'une monnaie commune'', Le Félin, 1997.
* '''[[espanhòu|(es)]]''' Manuel Vilaplana, ''Historia del real de a ocho'', Persiva EDITUM, 1997.
=== Nòtas e referéncias ===
<references/>
[[Categoria:Moneda]]
[[Categoria:Moneda nacionala]]
[[Categoria:Moneda d'America]]
[[Categoria:Forex]]
[[Categoria:Istòria economica]]
[[Categoria:Economia americana]]
4im57oaq4kjr399h7chwhklt54ol5do
2328872
2328869
2022-08-19T07:08:39Z
Novaria85
38779
/* Règlas de gestion */
wikitext
text/x-wiki
{{Omon|Dolar}}
{{1000 fondamentals}}
{{DataMoneda|
|nom= Dolar estatsunidenc
|país={{Estats Units}}<br />{{Eqüator}}<br />{{Micronesia}}<br />{{Marshall}}<br />{{Palaos}}<br />{{Salvador}}<br />{{Timòr Èst}}<br />{{Païses Basses Caribencs}}<br />{{Zimbabwe}}
|sosunitat=100 cents (¢)
|còdeISO= [[USD]]
|apelacion= Dolar
|cambi=1 EUR = 1,56 USD
}}
Lo '''dolar estatsunidenc''' o '''dolar dels Estats Units''' ($, [[unicode]] U+0024) es la [[moneda]] nacionala dels [[Estats Units]], d'[[Eqüator (país)|Eqüator]], de [[Micronesia]], de las [[Illas Marshall]], de [[Belau]], del [[Lo Salvador|Salvador]], de [[Timòr Èst]], de de [[Panamà (país)|Panamà]] e dels [[Païses Basses Caribencs]].
Lo còde ISO 4217 del dolar US es '''USD'''. Lo simbòl usual es '''$'''. Es devesit en 100 cents.
== Istòria ==
=== Deis originas a l'adopcion de l'escandau aur ===
==== Origina e etimologia ====
[[Fichièr:8 Reales, 1770, British Museum.jpg|thumb|left|[[Piastra espanhòla]] de 1770.]]
L'apellacion « dolar » es una deformacion dau mot « [[thaler]] », una [[moneda]] d'[[argent]] europèa intrada en circulacion en [[Boèmia]] au sègle XV. Utilizat dins divèrseis Estats alemands, lo [[thaler]] conoguèt mai d'una variacion fins au [[thaler de Maria Terèsa]]. Aquela moneda foguèt apreciada per sa qualitat e per son estabilitat. Inspirèt donc la creacion d'autrei monedas coma la [[piastra espanhòla]]. Fòrça utilizada en [[America]], totjorn gràcias a son estabilitat<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Ray Woodcock, ''Globalization from Genesis to Geneva : A Confluence of Humanity'', Trafford Publishing, 2009, pp. 104-105.</ref>,es aquela moneda, dicha « Spanish dollar » per leis Anglés, que serviguèt d'[[escandau]] per establir lo dolar estatsunidenc<ref>En causa d'aquela origina, lo dolar es encara dich « piastra » per lei francofòns d'America.</ref><ref>La moneda espanhòla foguèt legala ais Estats Units fins au ''[[Coinage Act of 1857]]''.</ref>.
Ais [[USA|Estats Units]], lo dolar es sovent dich « buck », un mot que designa lo cèrvi mascle dins lo lengatge familiar deis anglofòns d'[[America dau Nòrd]]. L'origina d'aqueu tèrme es l'objècte de doas ipotèsis diferentas, pas necessiàrament incompatiblas entre elei<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''Online Etymology Dicionnary'', recèrca « buck », consultat lo 3 de junh de 2022, [https://www.etymonline.com/search?q=buck].</ref>. La premiera es fondada sus l'usatge de balas de pèus de [[cèrvi]] coma moneda dins lo [[comèrci]] entre [[Amerindian]]s e [[Euròpa|Europèus]]. La segonda es establida sus l'apellacion d'un còp de [[poker]].
==== L'adopcion dau dolar per leis Estats Units ====
[[File:Continental Currency One-Third-Dollar 17-Feb-76 obv.jpg|thumb|right|« Dolar continentau » de 1776.]]
La fabricacion de [[moneda]] sus lo territòri dei Tretze Colonias comencèt en 1690 en [[Massachusetts]]. Aquela produccion se generalizèt ais autrei colonias durant la premiera mitat dau sègle XVIII. La liure èra l'unitat monetària d'aquelei pèças e bilhets. Durant la [[Guèrra d'Independéncia deis Estats Units d'America|Guèrra d'Independéncia]], la rompedura entre lei colons e lo [[Reialme Unit|Reiaume Unit]] se materializèt tanben au nivèu monetari amb l'emission, tre 1776, de bilhets exprimits en « dolars continentaus » (''Continental dollar''). Pasmens, aquelei bilhets foguèron imprimits en quantitat excessiva, çò qu'entraïnèt una [[bancarrota]] en 1782.
Per empachar lo renovalement d'aqueu problema, foguèt creada la [[Banca d'America dau Nòrd]], la premiera [[banca]] modèrna deis [[USA|Estats Units]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Fohlen, ''Les Pères de la révolution américaine'', Albin Michel, 1989, p. 155.</ref>. Tenent lo ròtle d'una mena de [[banca centrala]] primitiva, participèt a l'adopcion dau dolar per lo [[Congrès de la Confederacion]] lo 6 de julhet de 1785. Puei, lo dolar venguèt la [[moneda]] oficiala deis Estats Units après l'adopcion dau ''[[Coinage Act of 1792]]'' (« lèi sus la moneda de 1792 »). Aqueu tèxte definiguèt tanben sei sosunitats en se basant sus lo [[sistèma metric]] : 1 dolar = 10 ''dimes'' = 100 ''cents'' = {{formatnum:1000}} ''mills''.
La valor dei pèças batudas en 1794 foguèt indexada sus l'[[argent (metal)|argent]], çò qu'èra frequent a aqueu periòde. Per exemple, la pèça d'una corona britanica pesava 28,275 g d'argent d'una puretat de 90 %. Per lo dolar, la [[piastra espanhòla]], d'un pes de 27,067 g d'argent d'una puretat de 89,6 %, demorèt lo modèl. Una massa de 26,96 g d'argent d'una puretat de 89,2 % foguèt chausida. Per lei pèças pus importantas, un [[aliatge]] d'[[aur]] (91,667 %) e d'argent (6%) foguèt adoptat e la lèi definiguèt l'equivaléncia entre lei dos metaus (1 unitat d'aur èra egala a 15 unitats d'argent<ref>Gràcias a aquela relacion, l'usatge de [[lingòt]]s d'[[aur]] e d'[[argent]] èra tanben possible.</ref>). De pèças de [[coire]] foguèron tanben fabricadas per lei valors facialas pus feblas (5 dimes e 1 cent).
==== Lo periòde bimetallic ====
[[File:1804 dollar obverse.PNG|thumb|left|Pèça d'argent d'un dolar de 1804.]]
Lo [[bimetallisme]] introduch dins leis ans 1790 foguèt un factor de l'expansion estatsunidenca durant lo sègle XIX. D'efiech, per acompanhar la [[conquista de l'Oèst]], lo govèrn s'engatjèt en 1836 a crompar l'[[argent]] [[metal]]lic amb de pèças de moneda dau meteis pes. Aquò favorizèt la difusion dau dolar sus tot lo territòri estatsunidenc e permetèt d'enebir l'usatge de monadas estrangieras en 1857<ref>David A. Martin, « The Changing Role of Foreign Money in the United States, 1782–1857 », ''Journal of Economic History'', n° 4, 1977, pp. 1009–1027.</ref><ref>Dins aquò, la circulacion de monedas d'aur e d'argent estrangieras demorèt una realitat dins lei zònas ruralas fins au començament dau sègle XX.</ref>. Gràcias a la descubèrta de minas nombrosas ais [[USA|Estats Units]] (e en [[Austràlia]]), lei produccions d'[[aur]] e d'[[argent]] s'equilibrèron per mantenir en plaça l'equilibri economic entre lei dos metaus (fixat a 1 g d'aur per 16 g d'argent).
Pasmens, dins leis ans 1860, la produccion d'argent demeniguèt en causa de la [[Guèrra de Secession]]. Aquò aumentèt la valor d'aqueu metau e lei mesas en produccion de minas artesanalas se multipliquèron après lo conflicte. La quantitat d'argent disponibla aumentèt sobde, tendància renforçada per la dubertura de la mina de [[Comstock Lode]]. Pus importanta vena d'argent descubèrta ais Estats Units, aquela mina produguèt tanben d'[[aur]]. Aquel arribada massisa de metaus preciós trebolèt l'equilibri entre l'argent e l'aur. En 1873, lo govèrn federau decidèt donc d'abandonar lo [[bimetallisme]] amb l'adopcion dau ''[[Coinage Act of 1873]]'' (« lèi sus la moneda de 1873 »)<ref>Grant H. Smith, ''The History of the Comstock Lode 1850-1920'', Bureau of Mines & Geology, 1954, p. 153.</ref>.
En causa de trèbols interiors, especialament dins lei regions minieras e ruralas, lo govèrn aboliguèt pas oficialament lo bimetallisme e de lèis limitèron la portada de la decision de 1873 durant lo decenni seguent ([[Bland-Allison Act]] de 1878 e [[Sherman Silver Purchase Act]] de [[1890]]). Pasmens, la circulacion de pèças d'[[argent]] e la possibilitat de cambiar d'argent metallic còntra de pèças dau meteis pes foguèron pauc a pauc reduchas. L'[[aur]] foguèt desenant privilegiat per leis autoritats e l'[[escandau aur]] foguèt finalament adoptat per lo govèrn en 1900<ref>Michèle Saint-Marc, « La concurrence monétaire internationale : l'approche par la monétarisation », dins l'obratge collectiu ''Croissance, échange et monnaie en économie internationale : mélanges en l'honneur de Monsieur le professeur Jean Weiller'', Économica, 1985, p. 468.</ref>.
=== Lo periòde de l'escandau aur ===
==== Dau ''Gold Standard Act'' a la Segonda Guèrra Mondiala ====
[[File:NNC-US-1907-G$20-Saint Gaudens (Roman, high relief).jpg|thumb|Pèça d'aur de 20 dolars de 1907 (''[[double eagle]]'').]]
L'adopcion oficiala de l'[[escandau aur]] per leis Estats Units se debanèt en 1900 amb lo vòte dau ''[[Gold Standard Act]]'' que fixèt la valor dau dolar a 1,505 g d'[[aur]]. En 1914, lo començament de la [[Premiera Guèrra Mondiala]] e l'aumentacion considerabla de la massa monetària en [[Euròpa]] permetèt au dolar de venir una moneda de resèrva dins lo mond. D'efiech, gràcias a sa participacion tardiva dins lo conflicte, leis Estatsunidencs poguèron mantenir l'escandau aur e la plaça financiera de [[Nòva York]] foguèt desenant capabla de rivalizar amb aquela de [[Londres]].
En revènge, la [[crisi economica de 1929]] aguèt d'efiechs importants sus lo dolar. Per empachar lo cambi dei dolars còntre lei resèrvas d'aur federalas, lo president [[Franklin D. Roosevelt]] enebiguèt la possession d'aur per d'actors economics privats en 1933. Ignorada per la màger part dei proprietaris d'aur, aquela lèi permetèt de limitar l'amplor de la crisi<ref>Aquela lèi demorèt en vigor fins a 1974.</ref>. Pasmens, Roosevelt foguèt obligat de devaluar. La valor novèla dau dolar foguèt fixada a 0,888 g d'[[aur]].
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]], lo dolar conoguèt un renforçament novèu en causa de la destruccion dei país europèus e de l'anequeliment de l'economia britanica, incapable de restablir son escandau aur. En 1944, leis [[Acòrds de Bretton Woods]] restaurèron donc lo sistèma financier internacionau a l'entorn dau dolar que venguèt l'unica moneda que sa valor èra dirèctament liada a l'[[aur]]. Per leis autrei monedas, foguèt instaurat un sistèma de liura convertibilitat e de taus de cambi fixs<ref>Didier Marteau, ''Les marchés de capitaux'', Hachette Livre, 2012.</ref>. Acceptadas per 44 [[Estat]]s, aquelei règlas marcan lo començament de l'egemonia dau dolar dins l'economia mondiala.
==== Lo periòde de Bretton Woods ====
[[Fichièr:US Silvercert1.jpg|thumb|left|Bilhet d'un dolar de 1957.]]
Lo sistèma monetari decidit a la conferéncia de Bretton Woods foncionèt ben durant lei [[Trenta Gloriosas]] gràcias a una règla implicita : la conversion dei resèrvas de dolar èra jamai demandada. Coma aquela règla èra pas inscricha dins lei tractats, d'excepcions èran possiblas coma la venda de sei resèrvas de dollars per la [[França]] dau [[Charles de Gaulle|generau de Gaulle]] en 1965. De mai, la foncion de [[moneda de resèrva]] permetiá ais Estats Units de finançar sei deficits gràcias ai companhiás e ai bancas estrangieras. D'efiech, en causa de son ròtle dins l'economia mondiala, fòrça agents economics internacionaus avián de dollars. Òr, per far fructifiar aqueu capitau, èra aisat de crompar d'obligacions dau Tesaur Estatsunidenc.
Pasmens, a partir deis ans 1960, l'aumentacion dei deficits estatsunidencs causada per la [[Guèrra de Vietnam]], entraïnèt pauc a pauc de pressions fòrtas còntra lo dolar. En particular, dins un contèxte d'[[inflacion]] mai e mai importanta, lo risc de veire de demandas de conversion de sei resèrvas de dolars en aur per lei [[banca centrala|bancas centralas]] estrangieras venguèt una realitat. En 1971, per redurre aquela menaça, lo president [[Richard Nixon]] decidèt de susprendre la convertibilitat. Puei, après dos ans de negociacions, lo dolar foguèt devaluat en 1973 de 10%. Pasmens, aquò èra pas sufisent per resòuvre lei problemas economics dau periòde e lei taus de cambi fixs, basa dau sistèma de Bretton Woods, foguèron abandonats lo 19 de març de 1973.
=== Lo periòde dei taus de cambi variables ===
==== Un regim de variacions fòrtas ====
[[File:EuroDollarECB.png|thumb|Exemple dei variacions dau dolar dempuei 1971 amb la presentacion de son taus de cambi amb l'èuro sus lo periòde 1999-2009.]]
L'abandon dei taus de cambi fixs marquèt lo començament dau periòde economic actuau. Fins a 1987, lei país desvolopats assaièron de trobar d'acòrds novèus per estabilizar lei variacions monetàrias. En particular, lo dolar conoguèt una baissa importanta a respècte dau [[deutschemark]] de 1973 a 1979. Puei, après una intervencion de la resèrva federala (aumentacion dei [[taus d'interès]]), l'evolucion invèrsa se debanèt de 1979 a 1985. Aquela annada, lo dolar aviá tornat trobar sa valor de 1973 qu'èra considerada coma tròp auta. De 1985 a 1987, de negociacions assaièron tornarmai d'organizar una demenicion de la valor dau dolar<ref>[[Acòrds dau Plaza]] de 1985, [[acòrds de Lovre]] de 1987.</ref>. Pasmens, aquela temptativa capitèt mau. En 1987, entraïnèt un [[crac de 1987|crac borsier]] qu'aguèt de consequéncias negativas dins mai d'un país.
Dempuei aquela data, lei govèrns dau G7 refusan d'intervenir per organizar una variacion de la valor dau dolar. La resèrva federala, encargada de sostenir l'economia estatsunidenca, e lo mercat son donc d'ara endavant lei dos agents economics principaus que fixan la valor dau dolar. La valor de la moneda estatsunidenca seguís donc l'actualitat dei crisis economicas e deis intervencions federalas. Per exemple, en 2007-2008, baissèt fòrça en causa de la [[crisi economica de 2008|crisi dei ''subprimes'']]. Puei, au començament deis ans 2010, la crisi de la zòna [[èuro]] entraïnèt una aumentacion rapida de son cors.
==== Lo mantenement de l'egemonia dau dolar ====
La disparicion dau sistèma de Bretton Woods a gaire menaçat la posicion dau dolar dins l'economia mondiala. D'efiech, en causa de la poissança economica estatsunidenca, la màger part dei país contunian d'aver fisança dins aquela moneda. Lo desvolopament de blòts economics concurrents en [[Euròpa]] e en [[Asia]] a tanben pauc d'efiechs car lo dolar demòra largament la premiera [[devisa (moneda)|devisa]] utilizada dins lo [[comèrci]] mondiau. Per exemple, en abriu de 2019<ref>Bank for International Settlements, ''Triennial Central Bank Survey Foreign exchange turnover in April 2019'', 16 de setembre de 2019, p. 10.</ref>, lo dolar èra implicat dins 88,3% dei transaccions internacionalas còntra 32,3% per l'[[èuro]], 16,8% per lo [[yen]], 12,8% per la [[liura esterlina]] e 4,3% per lo [[renminbi]].
== Economia ==
=== Règlas de gestion ===
[[File:Marriner S. Eccles Federal Reserve Board Building.jpg|thumb|[[Resèrva Federala deis Estats Units]]]]
Lo dolar estatsunidenc es gerit per lo [[govèrn federau deis Estats Units d'America]], en particular per lo [[Secretariat au Tesaur]]. La [[Resèrva Federala deis Estats Units]] – la [[banca centrala]] deis [[USA|Estats Units]] – a ges de mandat per comunicar sus sa valor. Pasmens, coma aquela institucion es actualament encargada de la [[politica monetària]] dau país, a un ròtle important dins lei variacions de valor de la moneda sus lei mercats financiers internacionaus.
Uei, lo dolar estatsunidenc a un ròtle centrau dins l'[[economia]] mondiala. D'efiech, en [[moneda escripturala]], es :
* la principala [[moneda de resèrva]] utilizada dins lo monde per lei bancas centralas (61% en 2019)<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''World Currency Composition of Official Foreign Exchange Reserves'', [https://data.imf.org/regular.aspx?key=41175], consultat lo 28 de mai de 2022.</ref>.
* la devisa pus utilizada dins lo [[comèrci]] internacionau.
* la principala devisa tracta sus lo mercat dei cambis. En 2019, èra present dins 88% dei transaccions (còntra 32% per l'[[èuro]])<ref>'''[[anglés|(en)]]''' ''Triennial Central Bank Survey - Foreign exchange turnover in April 2019'', [https://www.bis.org/statistics/rpfx19_fx.pdf], consultat lo 28 de mai de 2022.</ref>.
* la devisa dei mercats financiers pus importants de la [[planeta]]. Pasmens, l'[[èuro]] èra a menaçar aquela posicion.
En [[moneda fiduciària]], l'usatge dau dolar es frequent dins fòrça [[Estat]]s. Mai de 50% de son en cors es tengut dins de depaus realizats en defòra deis Estats Units. En mai d'aqueu país, es tanben oficialament utilizat per 11 Estats e per un territòri neerlandés deis Antilhas.
=== Utilizacion dins lo monde ===
Lo dolar es la [[moneda]] oficiala deis [[Estats Units d'America]] dempuei la fin dau sègle XVIII. En 2022, sèt autreis [[Estat]]s sobeirans l'utilizavan tanben coma moneda oficiala. Tres èran d'Estats insularis de l'[[Ocean Pacific]] qu'èran estats plaçats sota tutèla estatsunidenca entre 1947 e 1990 ([[Palau]], [[Micronesia (país)|Micronesia]] e leis [[Illas Marshall]]). Un autre èra [[Panama (país)|Panama]] qu'es un país onte l'influéncia de [[Washington]] es istoricament fòrta<ref>Panama dispausa d'una moneda nacionala, lo [[balboa]], que conoís una circulacion fòrça limitada sus son territòri.</ref>. Leis autrei país aguent adoptat lo dolar son d'[[Estat]]s que fàcian de crisis economicas regularas ([[Timòr Orientau]], [[Salvador]] e [[Eqüator (país)|Eqüator]]). Enfin, tres territòris d'otramar europèus an lo dolar coma moneda oficiala ([[Illas Verges Britanicas]], [[Illas Turcas e Caïcas]] e lei [[Païses Basses Caribencs|País Bas Caribencs]]).
Entre leis [[Estat]]s en dificultat economica, [[Cambòtja]] e [[Zimbabwe]] accèptan l'usatge dau dolar mai sa moneda nacionala es totjorn en circulacion. Enfin, mai d'un país de [[Cariba]] e d'[[Orient Mejan]] fixan la valor de sa moneda sus lo dolar. Dins la premiera zòna, es lo cas de [[Bahamas]], de [[Barbados]] e de la màger part dei territòris d'otramar angloneerlandés. Dins la segonda, es lo cas dei monarquias petrolieras ([[Arabia Saudita]], [[Emirats Arabis Units]], [[Oman]], [[Qatar]] e [[Bahrain]]) e de [[Liban]]. Se cau egalament nòtar que lo [[dolar hongkongués]] e la [[pataca macaneana]] son dins lo meteis cas en [[Asia]].
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Acòrds de Bretton Woods]].
* [[Moneda]]
* [[Moneda de resèrva]]
* [[Piastra espanhòla]]
* [[Resèrva Federala deis Estats Units]]
* [[Secretariat au Tesaur]]
* [[Thaler]]
=== Liames extèrnes ===
* [http://www.bis-ans-ende-der-welt.net/USA-B-En.htm Bilhets del Dolar US] {{en}} {{de}}
=== Bibliografia ===
* '''[[francés|(fr)]]''' Philippe Flandrin, ''Les thalers d'argent. Histoire d'une monnaie commune'', Le Félin, 1997.
* '''[[espanhòu|(es)]]''' Manuel Vilaplana, ''Historia del real de a ocho'', Persiva EDITUM, 1997.
=== Nòtas e referéncias ===
<references/>
[[Categoria:Moneda]]
[[Categoria:Moneda nacionala]]
[[Categoria:Moneda d'America]]
[[Categoria:Forex]]
[[Categoria:Istòria economica]]
[[Categoria:Economia americana]]
l4hvsqb7th7kv2ofya751cthy8g3t7k
Athies (Pas de Calais)
0
28519
2328828
2215474
2022-08-18T20:04:35Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Athies
| nomcomuna2= Athies
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut= Blason Athies.svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment d'Arras|Arras]]
| canton= [[Canton d'Arras-Nord|Arras-Nord]]
| insee = 62042
| sitweb=
| cp = 62223
| cònsol = Jean-Marc Parmentier
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Athésiens (en [[francés]])
|alt mej=
|longitud= 2.83694444444
|latitud= 50.3030555556
| alt mini = 47
| alt mej =
| alt maxi = 103
| km² = 4.34
}}
'''Athies''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] del [[Pas de Calais (departament)|Pas de Calais]] e la [[regions francesas|region]] del [[Nòrd-Pas de Calais]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Athies]]'''Athies'''}}
{{Image label|x=0.566966817309|y=0.613294908105|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1062 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Feuchy]] (1,1km)}}}}
{{Image label|x=0.789004325787|y=0.497836763152|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1090 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fampoux]] (2,4km)}}}}
{{Image label|x=0.221861326303|y=0.501383864305|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5531 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Laurent-Blangy]] (2,4km)}}}}
{{Image label|x=0.156589305552|y=0.44464166944|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5059 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Nicolas (Pas de Calais)|Saint-Nicolas]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.333267970776|y=0.840080690392|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1380 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Tilloy-lès-Mofflaines]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.052551981274|y=0.607738920518|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 42672 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Arras]] (4,0km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 62042
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean-Marc Parmentier|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 62042
|1793=308
|1800=335
|1806=351
|1821=381
|1831=438
|1836=453
|1841=458
|1846=439
|1851=442
|1856=461
|1861=469
|1866=482
|1872=493
|1876=460
|1881=487
|1886=529
|1891=564
|1896=505
|1901=502
|1906=484
|1911=447
|1921=380
|1926=474
|1931=464
|1936=465
|1946=509
|1954=566
|1962=669
|1968=695
|1975=697
|1982=719
|1990=969
|1999=930
|2004=
|2005=
|2006=985
|2007=993
|2008=1 001
|2009=1003
|cassini=1565
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 62042
}}
[[Categoria:Comuna del Pas de Calais]]
bq763ty9pei80lf2hx0qti84mfnj3zi
2328874
2328828
2022-08-19T08:03:29Z
86.210.4.96
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Athies
| nomcomuna2= Athies
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut= Blason Athies.svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment d'Arras|Arras]]
| canton= [[Canton d'Arras-Nord|Arras-Nord]]
| insee = 62042
| sitweb=
| cp = 62223
| cònsol = Jean-Marc Parmentier
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Athésiens (en [[francés]])
|alt mej=
|longitud= 2.83694444444
|latitud= 50.3030555556
| alt mini = 47
| alt mej =
| alt maxi = 103
| km² = 4.34
}}
'''Athies''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] del [[Pas de Calais (departament)|Pas de Calais]] e la [[regions francesas|region]] dels [[Nauts de França]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Athies]]'''Athies'''}}
{{Image label|x=0.566966817309|y=0.613294908105|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1062 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Feuchy]] (1,1km)}}}}
{{Image label|x=0.789004325787|y=0.497836763152|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1090 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fampoux]] (2,4km)}}}}
{{Image label|x=0.221861326303|y=0.501383864305|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5531 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Laurent-Blangy]] (2,4km)}}}}
{{Image label|x=0.156589305552|y=0.44464166944|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5059 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Nicolas (Pas de Calais)|Saint-Nicolas]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.333267970776|y=0.840080690392|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1380 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Tilloy-lès-Mofflaines]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.052551981274|y=0.607738920518|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 42672 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Arras]] (4,0km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 62042
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean-Marc Parmentier|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 62042
|1793=308
|1800=335
|1806=351
|1821=381
|1831=438
|1836=453
|1841=458
|1846=439
|1851=442
|1856=461
|1861=469
|1866=482
|1872=493
|1876=460
|1881=487
|1886=529
|1891=564
|1896=505
|1901=502
|1906=484
|1911=447
|1921=380
|1926=474
|1931=464
|1936=465
|1946=509
|1954=566
|1962=669
|1968=695
|1975=697
|1982=719
|1990=969
|1999=930
|2004=
|2005=
|2006=985
|2007=993
|2008=1 001
|2009=1003
|cassini=1565
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 62042
}}
[[Categoria:Comuna del Pas de Calais]]
auphx1rjry3dbber1ppqd4xm0ahd4gg
Aranhoet
0
55009
2328775
2268228
2022-08-18T16:42:12Z
77.152.53.218
toponimia, etc
wikitext
text/x-wiki
{{Dialècte Gascon}}
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Aranhoet
| nom2 = ''Aragnouet''
| imatge = Aragnouet village.JPG
| descripcion =
| lògo = cap
| escut = Blason de la ville d'Aragnouet (Hautes-Pyrénées).svg
| escais =
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| insee = 65017
| cp = 65170
| cònsol = Jean Mouniq
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| gentilici =
| latitud = 42.788889
| longitud = 0.236111
| alt mej =
| alt mini = 956
| alt maxi = 3194
| km² = 108.29
|}}
'''Aranhoet''' (''Aragnouet'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada dens eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
Autes vilatges o quartièrs : Eget, eth Plan, Fabian, Shaubèra, Miejavath.
[[Imatge:Map commune FR insee code 65017.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
Era prononciacion qu'ei [aragnou'wét] (grafia fonetica deths autors). I a pas de fòrmas ancianas<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=840&titre=aragnouet</ref>.
Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]], [[Ernèst Negre|Negre]], R. Aymard, ''Aranhoet'' que vien deth gascon ''aranhon'', « pruèth, agranhon (frut), agranhonèr », dab eth sufixe collectiu ''-et''<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 23</ref>{{,}}<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], que i a unanimitat peth sens; era origina qu'ei eth gascon ''aranhon'', dab eth sufixe collectiu vegetau ''-et'', dab tombada de ''-n-'' intervocalica, mes benlhèu que cau compréner en generau « lòc cobèrt de vegetacion espinosa »<ref name = glb/>.
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 65017
|Títol= Lista deths cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Jean Mouniq|Partit= shens |Qualitat= mètge, ancian cònsol de [[Vièla (d'Aura)]] (1977-1995), ancian conselhèr generau (1992-1995)}}
{{Elegit |Debuta= [[1974]] |Fin= 2001 |Identitat= Roger Castagné|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= mai de [[1953]] |Fin= 1974 |Identitat=Jean Pichon |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= mai de [[1935]] |Fin= 1953 |Identitat=Gabriel Fouga |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 1935 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 65017
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=460
|1846=510
|1851=520
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=422
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=287
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962=215
|1968=
|1975=
|1982=
|1990=
|1999=260
|2006=246
|2007=
|2008=
|2009=
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|017}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|017}}/108.29) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
te3ey7dpitvkqq278ax449qnodj5vga
2328776
2328775
2022-08-18T16:48:31Z
77.152.53.218
escaisses
wikitext
text/x-wiki
{{Dialècte Gascon}}
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Aranhoet
| nom2 = ''Aragnouet''
| imatge = Aragnouet village.JPG
| descripcion =
| lògo = cap
| escut = Blason de la ville d'Aragnouet (Hautes-Pyrénées).svg
| escais = Aranhoet : Eths esclopèrs, eths avarcats. Eth Plan : Eths Templièrs deth Plan de Shaubèra. Eget : Eths pirons, eths culherèrs.
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| insee = 65017
| cp = 65170
| cònsol = Jean Mouniq
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| gentilici =
| latitud = 42.788889
| longitud = 0.236111
| alt mej =
| alt mini = 956
| alt maxi = 3194
| km² = 108.29
|}}
'''Aranhoet''' (''Aragnouet'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada dens eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
Autes vilatges o quartièrs : Eget, eth Plan, Fabian, Shaubèra, Miejavath.
[[Imatge:Map commune FR insee code 65017.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
Era prononciacion qu'ei [aragnou'wét] (grafia fonetica deths autors). I a pas de fòrmas ancianas<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=840&titre=aragnouet</ref>.
Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]], [[Ernèst Negre|Negre]], R. Aymard, ''Aranhoet'' que vien deth gascon ''aranhon'', « pruèth, agranhon (frut), agranhonèr », dab eth sufixe collectiu ''-et''<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 23</ref>{{,}}<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], que i a unanimitat peth sens; era origina qu'ei eth gascon ''aranhon'', dab eth sufixe collectiu vegetau ''-et'', dab tombada de ''-n-'' intervocalica, mes benlhèu que cau compréner en generau « lòc cobèrt de vegetacion espinosa »<ref name = glb/>.
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 65017
|Títol= Lista deths cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Jean Mouniq|Partit= shens |Qualitat= mètge, ancian cònsol de [[Vièla (d'Aura)]] (1977-1995), ancian conselhèr generau (1992-1995)}}
{{Elegit |Debuta= [[1974]] |Fin= 2001 |Identitat= Roger Castagné|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= mai de [[1953]] |Fin= 1974 |Identitat=Jean Pichon |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= mai de [[1935]] |Fin= 1953 |Identitat=Gabriel Fouga |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 1935 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 65017
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=460
|1846=510
|1851=520
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=422
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=287
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962=215
|1968=
|1975=
|1982=
|1990=
|1999=260
|2006=246
|2007=
|2008=
|2009=
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|017}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|017}}/108.29) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
t6xjeh6nztt1ubx8xzyl7jiy7r6skap
Las Cabanas (Arièja)
0
63037
2329019
2285467
2022-08-19T10:35:04Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Las Cabanas (omonimia)}}
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Las Cabanas
| nomcomuna2 = ''Les Cabannes''
| lògo =
| imatge = Le_Quié_vue_depuis_Pech.JPG|290px
| descripcion = Lo massís de [[Quièr]] dominant las Cabanas vist dempuèi [[Puèg]].
| escut =
| region = {{Ocreg}}
| ist = {{Lengadòc}}
| parçan = [[País de Fois]] [[imatge:Blason du comté de Foix.svg|15px]]
| departament = {{Arièja}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Fois]]
| canton = de Nauta Arièja, <small>ancianament [[Canton de Las Cabanas]] [[Capluòc|Caplòc]]</small>
| insee = 09070
| cp = 09310
| cònsol = Daniel Géraud
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| intercom = [[Comunautat de comunas de Nauta Arièja]]
| latitud = 42.7864
| longitud = 1.6878
| alt mej =
| alt mini = 519
| alt maxi = 581
| ectaras = 87
| gentilici =
| km² = 0.87
|}}
'''Las Cabanas''' o ''Escabanas'' <ref>Patrici Pojada, ''Répertòri toponimic de las Comunas de la Region Miègjorn-Pirenèus'', ed. Loubatières, Portèth de Garona, 2009, p. 36</ref>, ''Les Cabannes'' en [[francés]]) es una [[comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] del [[País de Fois]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Arièja (departament)|Arièja]] e la [[regions francesas|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
;Situacion
La comuna de Las Cabanas es situada dins la nauta val d'[[Arièja (riu)|Arièja]], a la confluéncia d'[[Aston (riu)|Aston]], a {{unitat|10|km}} au sud èst de [[Tarascon d'Arièja]] e {{unitat|15|km}} al nòrd-oèst d'[[Ax]].
La comuna de Las Cabanas es minuscula (87 ha) e environada d'autres comunas pauc espandidas : Puèg, Castèlverdun (79 ha), Aulòs...
;Vias de comunicacion
La comuna es traversada par la Rota nacionala ([[París]]-[[La Guingueta d'Ix]]). I a tanben una gara SNCF, gara de Las Cabanas, sus la linha de [[Tolosa]]-[[La Tor de Querol]].
===Perimètre del territòri===
{{Communes limitrophes
| commune = Las Cabanas
| nord = [[Verdun (Arièja)|Verdun]]
| nord-est =
| est =
| sud-est = [[Alvièrs]]
| sud = [[Puèg]]
| sud-ouest = [[Castèlverdun]]
| ouest = [[Aulòs]]
| nord-ouest =
}}
==Toponimia==
;Determinacion del nom
Patrici Pojada presenta ''Las Cabanas'' coma la fòrma « classica », valent a dire « normala », e ''Escabanas'' coma una fòrma populara <ref>Patrici Pojada, ''Répertòri toponimic de las Comunas de la Region Miègjorn-Pirenèus'', ed. Loubatières, Portèth de Garona, 2009, p. 36 e 42</ref>, usitada pr'aquò. Lo site Toponimia occitana a una preferéncia per ''Escabanas'' o ''Es Cabanas'', pel motiu de la prononciacion locala <ref>http://toponimiaoc.webs.com/09arija.htm</ref> e Top'Oc recèrca selecciona ''Las Cabanas'' <ref>http://www.locongres.org/oc/aplicacions/top-oc/topoc-recerca/</ref>.
;Atestacions
Lo nom es atestat en 1385, ''Las Cabanas'', e l'origina es ''Las Cabanas de Castèlverdun'' <ref>Patrici Pojada, ''Répertòri toponimic de las Comunas de la Region Miègjorn-Pirenèus'', ed. Loubatières, Portèth de Garona, 2009, p. 42</ref>. ([[Castèlverdun]] es al sud-oèst, a pauca distància).
; Etimologia, origina
Lo nom ven del bas-latin ''capanna'', « cabana, cabanon », eventualament d'usatge pastoral <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 127</ref>{{,}}<ref>Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, ''Toponymie des Pays Occitans'', edicions Sud-Ouest, 2007, p. 284</ref>. La preséncia d'un article senhala normalament una formacion al segond millenari. L'origina del futur caplòc de canton es donc modèsta : de cabanas, probablament a foncion comerciala, sul camin grand de la ribièra d'[[Arièja (riu)|Arièja]], simplas dependéncias d'un castèl que las aparava e, probable, espleitava los comerciants.
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=09070
|Títol= Lista dels cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2020]] |Identitat=Daniel Géraud|Partit=divèrs esquèrra |Qualitat=retirat }}
{{Elegit |Debuta= [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat=Narcisse Rouja |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
* Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]]; es ara del canton de ''Haute-Ariège'' (en francés), donc de Nauta Arièja.
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 09070
|1793=
|1800=415
|1806=470
|1821=595
|1831=663
|1836=636
|1841=617
|1846=616
|1851=613
|1856=516
|1861=486
|1866=465
|1872=434
|1876=444
|1881=466
|1886=509
|1891=502
|1896=480
|1901=452
|1906=475
|1911=427
|1921=421
|1926=384
|1931=362
|1936=360
|1946=555
|1954=451
|1962= 437
|1968= 444
|1975= 470
|1982= 469
|1990= 332
|1999= 359
|2006= 334
|2007=
|2008=
|2009=
|2011=
|2014=
|cassini=6475
|senscomptesdobles= 1962}}
<ref>[http://www.recensement.insee.fr/searchResults.action?zoneSearchField= 09070</ref>
* En 1793, la municipalitat compreniá tanben [[Alvièrs]], [[Aston (Arièja)|Aston]], [[Aulòs]], [[Castèlverdun]] e [[Puèg]]. La populacion totala de '''1793, 1569 abitants''', empachariá lo grafic de foncionar.
== Economia ==
* Elevatge bovin
* Fusta
* Torisme
** Esquí: la comuna es sus la rota del [[Plan de Belha]].
** Albèrgament en lotjaments comunals ''Les Oustallous'', Camping ''Le Bois de Boulogne'', Vilatge de vacanças VVF ''Les Cigalières'', e mai, d'estiu coma d'ivèrn.
== Lòcs e monuments ==
[[imatge:Montée Beille.jpg|center|thumb|300px|La rota cap al [[Plan de Belha]]]]
[[imatge:LombrivesEntree.jpg||center|thumb|300px|Dintrada de la [[Cauna de Lombrives]]]]
* [[Gara de Las Cabanas]]
* [[Plan de Belha]]
* [[Cauna de Lombrives]]
== Ligams extèrnes ==
* [https://web.archive.org/web/20170518130949/http://www.mairie-lescabannes09.fr/ Site oficial de la comuna]
* [http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087&CommuneId=14204 Las Cabanas sul site de l'IGN]
==Nòtas==
<references/>
{{Comunas de| insee = 09070
}}
[[Categoria:Comuna d'Arièja]]
dexv7l98miplq5gvkng4z3s9zb1dnjk
Plan de Belha
0
63046
2329028
2281196
2022-08-19T10:38:41Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
[[Imatge:Plateau de Beille.JPG|thumb|300px|Plan de Belha cobèrt de nèu]]
Lo '''plan de Belha''' es un massís montanhós dels [[Pirenèus]] [[Lengadòc|lengadocians]] situat dins lo departament d'[[Arièja (departament)|Arièja]]. Es al sud de la valada d'[[Arièja (riu)|Arièja]] entre [[Tarascon]] e [[Ax]] en dessús dels vilatges de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]], d'[[Albiès]] e de [[Vèbre]]. L'accès rotièr al plan se fa per la rota (D 522) dempuèi Las Cabanas.
Longtemps, aquel plan foguèt pas mai qu'un luòc d'estiva per las vacas. Es recentament vengut lo site d'una importanta estacion d'espòrts d'ivèrn dels Pirenèus, principalament per la practica de l'esquí de fons.
Tanben, pel plan de Belha passa lo carrairon [[GR 10]] que travèrsa los Pirenèus d'èst cap a l'oèst.
Enfin, la montada de Las Cabanas fins al plan (16 km à 8 %) constituís sovent dempuèi 1998 l'arribada d'una estapa del Torn de França ciclista.
== Geografia ==
Lo plan de Belha es delimitat par las vals de dos [[afluent]]s d'[[Arièja (riu)|Arièja]] : [[Aston]] a l'oèst, [[Laball]] a l'èst. Se termina al sud pel [[pòrt de Fenestràs]] (1967 m), ont passa lo [[GR 10]] ; e al nòrd, per lo versant la val d'Arièja.
== L'estacion d'esquí==
Es una estacion de jorn, i a pas l'albergament sul plan; l'albergament se fa dins la val.
La gestion es intercomunala.
== Ciclisme ==
== Nòtas e referéncias ==
{{Referéncias}}
== Ligams extèrnes ==
* [http://www.beille.fr Site de l'estacion]
* [https://web.archive.org/web/20090729041551/http://www.salite.ch/beille.asp Perfil e declivitat dempuèi Las Cabanas]
<gallery>
Imatge:numérisation0001.jpg|Lo vilatge de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]] al pè de la montanha
Imatge:numérisation0010.jpg|Bovins et cavals sus la rota
Imatge:Départ des pistes et sentiers du Plateau de Beille.jpg|Despart de las pistas d'esquí
Imatge:Vue au Nord en direction de la Montagne de la Tabe.jpg|Vista al Nòrd vèrs la Montanha de la Taba
</gallery>
{{portal Lengadòc}}
[[Categoria:País de Fois]]
[[Categoria:Arièja]]
[[Categoria:Lengadòc]]
[[Categoria:Pirenèus]]
axcp9fxxuartb7sfoad3ixh5517v7a5
2329031
2329028
2022-08-19T10:45:42Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
[[Imatge:Plateau de Beille.JPG|thumb|300px|Plan de Belha cobèrt de nèu]]
Lo '''plan de Belha''' es un massís montanhós dels [[Pirenèus]] [[Lengadòc|lengadocians]] situat dins lo departament d'[[Arièja (departament)|Arièja]]. Es al sud de la valada d'[[Arièja (riu)|Arièja]] entre [[Tarascon]] e [[Ax]] en dessús dels vilatges de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]], d'[[Alvièrs]] e de [[Vèbre]]. L'accès rotièr al plan se fa per la rota (D 522) dempuèi Las Cabanas.
Longtemps, aquel plan foguèt pas mai qu'un luòc d'estiva per las vacas. Es recentament vengut lo site d'una importanta estacion d'espòrts d'ivèrn dels Pirenèus, principalament per la practica de l'esquí de fons.
Tanben, pel plan de Belha passa lo carrairon [[GR 10]] que travèrsa los Pirenèus d'èst cap a l'oèst.
Enfin, la montada de Las Cabanas fins al plan (16 km à 8 %) constituís sovent dempuèi 1998 l'arribada d'una estapa del Torn de França ciclista.
== Geografia ==
Lo plan de Belha es delimitat par las vals de dos [[afluent]]s d'[[Arièja (riu)|Arièja]] : [[Aston]] a l'oèst, [[Laball]] a l'èst. Se termina al sud pel [[pòrt de Fenestràs]] (1967 m), ont passa lo [[GR 10]] ; e al nòrd, per lo versant la val d'Arièja.
== L'estacion d'esquí==
Es una estacion de jorn, i a pas l'albergament sul plan; l'albergament se fa dins la val.
La gestion es intercomunala.
== Ciclisme ==
== Nòtas e referéncias ==
{{Referéncias}}
== Ligams extèrnes ==
* [http://www.beille.fr Site de l'estacion]
* [https://web.archive.org/web/20090729041551/http://www.salite.ch/beille.asp Perfil e declivitat dempuèi Las Cabanas]
<gallery>
Imatge:numérisation0001.jpg|Lo vilatge de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]] al pè de la montanha
Imatge:numérisation0010.jpg|Bovins et cavals sus la rota
Imatge:Départ des pistes et sentiers du Plateau de Beille.jpg|Despart de las pistas d'esquí
Imatge:Vue au Nord en direction de la Montagne de la Tabe.jpg|Vista al Nòrd vèrs la Montanha de la Taba
</gallery>
{{portal Lengadòc}}
[[Categoria:País de Fois]]
[[Categoria:Arièja]]
[[Categoria:Lengadòc]]
[[Categoria:Pirenèus]]
bxuwvjhvabrkt583ksk464nvdlj3i1i
2329032
2329031
2022-08-19T10:46:54Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
[[Imatge:Plateau de Beille.JPG|thumb|300px|Plan de Belha cobèrt de nèu]]
Lo '''plan de Belha''' es un massís montanhós dels [[Pirenèus]] [[Lengadòc|lengadocians]] situat dins lo departament d'[[Arièja (departament)|Arièja]]. Es al sud de la valada d'[[Arièja (riu)|Arièja]] entre [[Tarascon]] e [[Ax]] en dessús dels vilatges de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]], d'[[Alvièrs]] e de [[Brèbe]]. L'accès rotièr al plan se fa per la rota (D 522) dempuèi Las Cabanas.
Longtemps, aquel plan foguèt pas mai qu'un luòc d'estiva per las vacas. Es recentament vengut lo site d'una importanta estacion d'espòrts d'ivèrn dels Pirenèus, principalament per la practica de l'esquí de fons.
Tanben, pel plan de Belha passa lo carrairon [[GR 10]] que travèrsa los Pirenèus d'èst cap a l'oèst.
Enfin, la montada de Las Cabanas fins al plan (16 km à 8 %) constituís sovent dempuèi 1998 l'arribada d'una estapa del Torn de França ciclista.
== Geografia ==
Lo plan de Belha es delimitat par las vals de dos [[afluent]]s d'[[Arièja (riu)|Arièja]] : [[Aston]] a l'oèst, [[Laball]] a l'èst. Se termina al sud pel [[pòrt de Fenestràs]] (1967 m), ont passa lo [[GR 10]] ; e al nòrd, per lo versant la val d'Arièja.
== L'estacion d'esquí==
Es una estacion de jorn, i a pas l'albergament sul plan; l'albergament se fa dins la val.
La gestion es intercomunala.
== Ciclisme ==
== Nòtas e referéncias ==
{{Referéncias}}
== Ligams extèrnes ==
* [http://www.beille.fr Site de l'estacion]
* [https://web.archive.org/web/20090729041551/http://www.salite.ch/beille.asp Perfil e declivitat dempuèi Las Cabanas]
<gallery>
Imatge:numérisation0001.jpg|Lo vilatge de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]] al pè de la montanha
Imatge:numérisation0010.jpg|Bovins et cavals sus la rota
Imatge:Départ des pistes et sentiers du Plateau de Beille.jpg|Despart de las pistas d'esquí
Imatge:Vue au Nord en direction de la Montagne de la Tabe.jpg|Vista al Nòrd vèrs la Montanha de la Taba
</gallery>
{{portal Lengadòc}}
[[Categoria:País de Fois]]
[[Categoria:Arièja]]
[[Categoria:Lengadòc]]
[[Categoria:Pirenèus]]
dfl69ldli36lnsjdhiz9ew4h27004aj
2329038
2329032
2022-08-19T10:51:18Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
[[Imatge:Plateau de Beille.JPG|thumb|300px|Plan de Belha cobèrt de nèu]]
Lo '''plan de Belha''' es un massís montanhós dels [[Pirenèus]] [[Lengadòc|lengadocians]] situat dins lo departament d'[[Arièja (departament)|Arièja]]. Es al sud de la valada d'[[Arièja (riu)|Arièja]] entre [[Tarascon]] e [[Ax]] en dessús dels vilatges de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]], d'[[Alvièrs]] e de [[Brèbe]]. L'accès rotièr al plan se fa per la rota (D 522) dempuèi Las Cabanas.
Longtemps, aquel plan foguèt pas mai qu'un luòc d'estiva per las vacas. Es recentament vengut lo site d'una importanta estacion d'espòrts d'ivèrn dels Pirenèus, principalament per la practica de l'[[esquí de fons]].
Tanben, pel plan de Belha passa lo carrairon [[GR 10]] que travèrsa los Pirenèus d'èst cap a l'oèst.
Enfin, la montada de Las Cabanas fins al plan (16 km à 8 %) constituís sovent dempuèi 1998 l'arribada d'una estapa del Torn de França ciclista.
== Geografia ==
Lo plan de Belha es delimitat par las vals de dos [[afluent]]s d'[[Arièja (riu)|Arièja]] : [[Aston]] a l'oèst, [[Laball]] a l'èst. Se termina al sud pel [[pòrt de Fenestràs]] (1967 m), ont passa lo [[GR 10]] ; e al nòrd, per lo versant la val d'Arièja.
== L'estacion d'esquí==
Es una estacion de jorn, i a pas l'albergament sul plan; l'albergament se fa dins la val.
La gestion es intercomunala.
== Ciclisme ==
== Nòtas e referéncias ==
{{Referéncias}}
== Ligams extèrnes ==
* [http://www.beille.fr Site de l'estacion]
* [https://web.archive.org/web/20090729041551/http://www.salite.ch/beille.asp Perfil e declivitat dempuèi Las Cabanas]
<gallery>
Imatge:numérisation0001.jpg|Lo vilatge de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]] al pè de la montanha
Imatge:numérisation0010.jpg|Bovins et cavals sus la rota
Imatge:Départ des pistes et sentiers du Plateau de Beille.jpg|Despart de las pistas d'esquí
Imatge:Vue au Nord en direction de la Montagne de la Tabe.jpg|Vista al Nòrd vèrs la Montanha de la Taba
</gallery>
{{portal Lengadòc}}
[[Categoria:País de Fois]]
[[Categoria:Arièja]]
[[Categoria:Lengadòc]]
[[Categoria:Pirenèus]]
sqkon4if0zzo4qr46481xxz47c2dm72
Wikipèdia:Paginas de suprimir
4
67690
2329011
2328148
2022-08-19T10:31:06Z
Nikolai Kurbatov
47060
/* Aost de 2022 */
wikitext
text/x-wiki
<!---{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}--->
{|
| width="170" valign="top" | __TOC__
| width="*" valign="top" | {{/Entèsta}}
|}
==Vòtes==
<!-- Òrdre cronologic IMPERATIU, senon los debats ancians tot en bas demoraràn indefinidament dins l'oblit. Incitam la gent a votar pels debats ancians, que nos en desbarrassem enfin...-->
<!---------------------------------------------------------------------->
<!------------- Escriure pas res en dejós d'aqueste blòt.--------------->
<!----------------- RAMPÈL : los imatges es pas aquí ! ----------------->
<!---------------------------------------------------------------------->
==Setembre de 2009==
3 de setembre de 2009: de suprimir [[troyes]] (corregit en "tròias"). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 3 setembre de 2009 a 17.06 (UTC)
:{{fach}} fach ! [[Utilizaire:Mertyl|Mertyl]] ([[Discussion Utilizaire:Mertyl|d]]) 3 setembre de 2009 a 23.09 (UTC)
4 de setembre de 2009: de suprimir [[dictatura]] (gramatica e redaccion). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 4 setembre de 2009 a 12.03 (UTC)
9 de setembre de 2009: de suprimir las entradas [[alesbes]], [[artzentales]], [[karrantza]], [[turtzioz]], [[lapoblación]], [[uharte Garazi]], [[erriberri]] e [[ainhize-Monjolose]] (tornar nomenats "villafranca (navarra)", "arcentales", "carranza", "trucios", "la poblacion", "uhart de cisa", "olite" e "aniça-montgelós") e [[darrèr discors de Manuel Azaña]] e [[rapòrt del Comissari als dreches de l'òme del Conselh d'Euròpa sus la Comunautat Autonòma Basca (2001)]] (articles inconcluses). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 9 setembre de 2009 a 16.22 (UTC)
12 de seteme de 2009: de suprimir [[vergonha (psicologia)]] (esbós non enciclopedic). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 12 setembre de 2009 a 19.04 (UTC)
21 de setembre de 2009: de suprimir las entradas [[La Bastida-Clarença]] e [[Discutir:La Bastida-Clarença]] (corregit en "La Bastida de Clarença" segon lo nom ancian e un panèu a Baiona) e [[Urraul Ekialdekoa]], [[Doneztebe]] e [[Villafranca (Navarra)]], (corregits en "Vath Arromançada d'Urraul", "Sent Estève (Hauta Navarra)" e "Vilafranca (Navarra)"). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 21 setembre de 2009 a 18.17 (UTC)
:{{fach}} fach ! [[Utilizaire:Cedric31|Cedric31]] ([[Discussion Utilizaire:Cedric31|d]]) 21 setembre de 2009 a 19.00 (UTC)
25 de setembre de 2009: de suprimir las entradas [[Aguilar Kodes]], [[Allin]], [[Cascante]], [[Castejón]], [[Deikaztelu]], [[Elo]], [[Gazteluberri]], [[Lerin]], [[Luzaide]], [[Mues]], [[Murchante]], [[Murillo el Cuende]], [[Olite]], [[Piedramillera]], [[Pitillas]], [[Puiu]], [[Ribaforada]], [[San Adrián]], [[San Martin Unx]], [[Uharte]], [[Uharte-Arakil]], [[Urrotz]], [[Urrotz (Malerreka)]], [[Valtierra]], [[Villamayor de Monjardín]], [[Zangoza]], [[Zarrakaztelu]] (articles tornar nomenats) e [[Vila Màger de Mont Jardín]] e [[Villa Màger de Mont Jardín]] (èrrors). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 25 setembre de 2009 a 07.37 (UTC)
{{fach}} [[Utilizaire:Mertyl|Mertyl]] ([[Discussion Utilizaire:Mertyl|d]]) 25 setembre de 2009 a 18.31 (UTC)
30 de setembre de 2009: de suprimir [[Centre Nacionau d'Entresenha (Espanha)]] e las paginas de redireccion [[Centre Nacional d'Entresenha]] e [[Centre Nacionau d'Entresenha]] (non enciclopedic en l'estat, l'article fornissent d'entresenhas non confrontadas). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 30 setembre de 2009 a 22.32 (UTC)
:{{fach}} fach ! [[Utilizaire:Cedric31|Cedric31]] ([[Discussion Utilizaire:Cedric31|d]]) 1 octobre de 2009 a 10.21 (UTC)
==Octobre de 2009==
2 d'octobre de 2009: de suprimir [[Servici d'entresenha]] (gramatica e redaccion), las paginas de redireccion [[Rensenhament]] e [[Espionatge]] e la pagina de discussion [[Discutir:Servici d'entresenha]] e de suprimir [[Companhia deu Camin de Hèr de Tudèla a Bilbao]] (esbòs). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 2 octobre de 2009 a 08.30 (UTC)
:{{fach}} fach ! [[Utilizaire:Cedric31|Cedric31]] ([[Discussion Utilizaire:Cedric31|d]]) 2 octobre de 2009 a 09.12 (UTC)
8 d'octobre de 2009: de suprimir las entradas [[Sant Sebastian (Guipuscoa)]], [[Hondarribia]], [[Cautarès]], [[Discutir:Cautarès]], [[Andosilla]], [[Hiriberri (Aezkoa)]] e [[La Guarda de Navarra]] (èrrors divèrsas) e [[Còp d'Estat]] (esbòs non enciclopedic). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 8 octobre de 2009 a 19.07 (UTC)
17 d'octobre de 2009: de suprimir [[Lo comte Lucanor]] e [[carnaval]] (esbòsses), [[Erronkari]], [[Noain (Elortzibar)]] (tornar nomenats "Roncal" e "Noain (Vath d'Elortz)"), [[Sant Joan Pè de Pòrt]] ("Sent Joan Pè de Pòrt" forma tipica en gascon) e [[Labord]], [[Baisha Navarra]], [[Bassa Navarra]], [[Sola]], [[La Bastida de Clarença]] e [[Sent Sebastian (Guipuscoa)]] (redaccion: de refar per d'occitanofòns). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 17 octobre de 2009 a 19.00 (UTC)
:{{fach}} fach ! [[Utilizaire:Cedric31|Cedric31]] ([[Discussion Utilizaire:Cedric31|d]]) 18 octobre de 2009 a 09.16 (UTC)
20 d'octobre de 2009: de suprimir los esbòsses sus [[Patxi Zabaleta]], [[Patxi López]], [[Josu Jon Imaz]], [[Fernando Puras]], [[José Antonio Santano]], [[José Antonio Santano Clavero]] e [[Uxue Barkos]]. [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 20 octobre de 2009 a 07.20 (UTC)
:{{fach}} fach ! [[Utilizaire:Cedric31|Cedric31]] ([[Discussion Utilizaire:Cedric31|d]]) 20 octobre de 2009 a 18.24 (UTC)
::Demandi tamben la supression de las entradas [[Hont Arràbia]] e [[Irun]]. [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 20 octobre de 2009 a 18.54 (UTC)
21 d'octobre de 2009: de suprimir l'entrada [[Ziortza-Bolibar]]. [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 21 octobre de 2009 a 15.13 (UTC)
:{{fach}} fach !
==Març de 2010==
1èr de març de 2010: de suprimir, se siatz consents, la pagina "Florença", qu'es venguda una pagina de redireccion. L'explicacion es [[Discutir:Florença|aicí]]. [[Utilizaire:Vivarés|Vivarés]] ([[Discussion Utilizaire:Vivarés|d]]) 1 març de 2010 a 14.48 (UTC)
:Fach. La pagina "Florença" correspònde ara a la vila de Toscana. Grandmercé Mertyl. [[Utilizaire:Vivarés|Vivarés]] ([[Discussion Utilizaire:Vivarés|d]]) 3 març de 2010 a 22.47 (UTC)
1èr de març de 2010: de suprimir lei categorias vuejas, qu'ai remplaçadas per de rasons de tipografia o de formulacion de son nom (cf. [[:Categoria:Pagina prepausada a la supression]]). [[Utilizaire:Vivarés|Vivarés]] ([[Discussion Utilizaire:Vivarés|d]]) 1 març de 2010 a 14.53 (UTC)
:{{fach}}--[[Utilizaire:Jfblanc|Jblanc (Joan Francés Blanc)]] ([[Discussion Utilizaire:Jfblanc|d]]) 8 març de 2010 a 08.41 (UTC)
30 de març de 2010: de suprimir los portaus e los modèus de Lemosin e de Perigòrd (paginas d'assag de refar en considerant d'autres punts de vista). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 30 març de 2010 a 14.00 (UTC)
:{{contra}} Sembla qu'as cambiat d'idèa. --[[Utilizaire:Jfblanc|Jfblanc (Joan Francés Blanc)]] ([[Discussion Utilizaire:Jfblanc|d]]) 31 març de 2010 a 06.58 (UTC)
==Agost de 2010==
16 d'agost de 2010, diluns: de suprimir ''[[Ertzaña]]'' (esbos non enciclopedic; entresenha mancanta). [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 16 agost de 2010 a 09.18 (UTC)
:{{fach}} Hèit ! --— [[User:Jfblanc|J. F. B.]] <sup><small>([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]])</small></sup> 16 agost de 2010 a 09.29 (UTC)
==Març de 2011==
De suprimir, se vos plai, lo [[modèl:utilizaire Wikipedian del Reialme de Juda]], lo [[modèl:utilizaire Wikipedian Adèpte d'Apollòni de Tiana]]. Coralament, [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 15 març de 2011 a 15.53 (UTC)
==Mai de 2011==
Demandi de suprimir l'istoric d'[[utilizaire:tuc negre]]. [[Utilizaire:Tuc negre|Tuc negre]] ([[Discussion Utilizaire:Tuc negre|d]]) 11 mai de 2011 a 09.48 (UTC)
==Octobre de 2011==
De suprimir, SVP, [[garda]] en mai de las redireccions [[guarda]], [[gardian]], [[guardian]] (infraesbòs). [[Utilizaire:ܒܘܪܓܐ|ܒܘܪܓܐ]] ([[Discussion Utilizaire:ܒܘܪܓܐ|d]]) 1 novembre de 2011 a 20.23 (UTC)
:Hèit --— [[User:Jfblanc|Joan Francés B.]] <sup>([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]])</sup> 2 novembre de 2011 a 05.16 (UTC)
==Febrièr de 2014==
De suprimir, SVP, [[Utilizaire:Izkilanttoa]], [[Modèl:Utilizaire Wikipedian apatrida]] e [[Modèl:Utilizaire demòra Republica Democratica Espanhòla]] (errors). [[Utilizaire:Izkilanttoa|Izkilanttoa]] ([[Discussion Utilizaire:Izkilanttoa|d]]) 27 febrièr de 2014 a 16.19 (UTC)
==Març de 2014==
De suprimir, SVP, [[protobasco]], [[protobasc]] (l'article es pas logicament estructurat). [[Utilizaire:Izkilanttoa|Izkilanttoa]] ([[Discussion Utilizaire:Izkilanttoa|d]]) 24 març de 2014 a 11.51 (UTC)
:Hèit! --— [[User:Jfblanc|Joan Francés B.]] <sup>([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]])</sup> 25 març de 2014 a 07.55 (UTC)
==Agost de 2014==
De suprimir, SVP, los esbòsses contenent pas gaire que lo títol e los articles contenent de nombrosas errors d'estil de mal resseguir, listats dins la categoria "pagina prepausada a la supression" e, pus particularament, aqueles senhalats concernissent la preïstòria, l'antiquitat e l'edat mejana: [[Silurian]], [[Cauna de l'Arago]], [[Cuneïfòrme]], [[Campanifòrme]], [[Cultura dau vas campanifòrme]], [[Cultura del vas campanifòrme]], [[Discutir:Cultura del vas campanifòrme]], [[Cultura deth vas campanifòrme]], [[Discutir:Cultura deth vas campanifòrme]], [[Cultura deu vas campanifòrme]], [[Vas campanifòrme]], [[Espelugas de Gargàs]], [[Fàcies]], [[Machaerus]], [[Peiregordian]], [[Peiregordian Superior]], [[Perigordian Superior]], [[Fonzier]], [[Fonzièr]]; la literatura: [[Cançon de mio Cid]], [[Cançon de Mio Cid]], [[Gonzalo de Berceo]], [[Hernando del Pulgar]], [[Pedro López de Ayala]]; la religion: [[Possession (antropologia)]], [[Ponç Pilat]], [[Apollòni de Tiana]], [[Barrabàs]], [[Discutir:Barrabàs]], [[Simon lo Mague]], [[Sant Torquat (Tricastin)]], [[Torquat (Tricastin)]], [[Domenge de Silòs]], [[Nestorius]], [[Pau de Tars]], [[Ovadia Yosef]], [[Gilgul haneshamot]]; lo país basc: [[Argantzun]], [[Auritz (omonimia)]], [[Comtat de Trebiñu]], [[Judimendi]], [[Comunitat Forala de Navarra]], [[Puiu]], [[Portal:Abando]], [[Modèl:Portal d'Abando/Introduccion]], [[Modèl:Portal d'Abando/Lutz sus...]], [[Modèl:Portal d'Abando/Arquitectura religiosa]], [[Modèl:Portal d'Abando/Geografia e natura]], [[Modèl:Portal d'Abando/Arquitectura civila]], [[Modèl:Portal d'Abando/Esculturas]], [[Modèl:Portal Abando]], [[Calada de Bilbao]]; la seguretat: [[KGB]], [[Veïcul militar]], [[Minhon]], [[Miquelet]], [[Polícia de la Generalitat de Catalonha]], [[Centre Nacional d'Entresenha d'Espanha]], [[Còs Nacionau de Polícia d'Espanha]], [[Ertzaintza]], [[Garda Civila (Espanha)]]; l'arquitectura: [[Torre de Don Borja]]; e la medecina: [[Moshe Prywes]], [[Òbra de Socors ais Enfants]], [[Memòria]], [[Neuropsicologia]], [[Càncer del palmons]], [[Narcotic]], [[Trebol bipolar]], [[Tresvirament bipolar]], [[Triscaidecafobia]]. Coralament, [[Utilizaire:Izkilanttoa|Izkilanttoa]] ([[Discussion Utilizaire:Izkilanttoa|d]]) 18 agost de 2014 a 10.02 (UTC)
:Hèit! --— [[User:Jfblanc|Joan Francés B.]] <sup>([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]])</sup> 18 agost de 2014 a 10.31 (UTC)
==Setembre de 2014==
Demandi la supression, SVP, d'[[Espeluga d'Antoliña]], [[Espeluga d'Arenaza]], [[Espeluga d'Atxuri]], [[Espeluga de Goikolau]], [[El Rincón]], [[Venta de Laperra]], [[Espeluga d'Altxerri]] (esbòsses non enciclopedics). [[Utilizaire:Izkilanttoa|Izkilanttoa]] ([[Discussion Utilizaire:Izkilanttoa|d]]) 18 setembre de 2014 a 11.57 (UTC)
: Fach. --[[Utilizaire:Nicolas Eynaud|Nicolas Eynaud]] ([[Discussion Utilizaire:Nicolas Eynaud|d]]) 18 setembre de 2014 a 21.41 (UTC)
Demandi la supression, SVP, de [[Malhs de Riglos]] (l'article presenta de dificultats). [[Utilizaire:Izkilanttoa|Izkilanttoa]] ([[Discussion Utilizaire:Izkilanttoa|d]]) 23 setembre de 2014 a 11.53 (UTC)
:Fach. --[[Utilizaire:Nicolas Eynaud|Nicolas Eynaud]] ([[Discussion Utilizaire:Nicolas Eynaud|d]]) 23 setembre de 2014 a 15.22 (UTC)
Prepausi la supression, SVP, de [[Senescauciá d'Angieus]], [[Senescauciá de Baugé]], [[Senescalciá de Beaufort]], [[Seneschauciá de Château-Gontier]], [[Seneschauciá de La Flèche]], [[Seneschauciá de Laudun]], [[Senescaucia de Saumur]], [[Generalitat de Tors]], [[Senescalciá de Besièrs]], [[Senescauciá de Bèucaire]], [[Senescalciá de Montpelhièr]], [[Seneschauciás de Bretanha]] (ne soi l'unic autor; las errors d'aqueles articles son de mal resseguir). [[Utilizaire:Izkilanttoa|Izkilanttoa]] ([[Discussion Utilizaire:Izkilanttoa|d]]) 26 setembre de 2014 a 16.34 (UTC)
:Fach. --[[Utilizaire:Nicolas Eynaud|Nicolas Eynaud]] ([[Discussion Utilizaire:Nicolas Eynaud|d]]) 26 setembre de 2014 a 17.04 (UTC)
== Octobre de 2014 ==
Prepausi la supression d'[[òdi]] (non enciclopedic). [[Utilizaire:Hegibeltz|Hegibeltz]] ([[Discussion Utilizaire:Hegibeltz|d]]) 4 octobre de 2014 a 22.17 (UTC)
:Soi pas segur que siá (enfin, las versions suprimidas) non enciclopedic. Ai fintat l'article en francés que fa d'allusions a de filosòfs coma Ortega y Gasset. Es un subjècte filosofic de melhorar la redaccion. Se pòdi far una propausicion, es de ne discutir sus la pagina de discussion de l'article (e de'n parlar dins la Tavèrna, se per cas n'i a d'interessats). Coralament, --— [[User:Jfblanc|Joan Francés Blanc]] <sup>([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]])</sup> 5 octobre de 2014 a 06.50 (UTC)
::Demandi la supression de l'article puèi que las primièras versions [https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%92di&direction=prev&oldid=252835] contenon una frasa malurosa restacada a un imatge odiós [http://img1.liveinternet.ru/images/attach/c/4/80/559/80559543_Antiruss.jpg] ara dessaparegut. [[Utilizaire:Hegibeltz|Hegibeltz]] ([[Discussion Utilizaire:Hegibeltz|d]]) 7 octobre de 2014 a 18.41 (UTC)
== Novembre de 2014 ==
Prepausi la supression de [[François Asselineau]]: cap de "''notorietat nacionala, regionala, provinciala o cantonala''" - [[Wikipèdia:Critèris d'admissibilitat dels articles#Personalitats politicas]] <small>("''Per evitar que Wikipèdia devenga un mejan d'autopromocion per de personas encara desconegudas dins lor domeni, se conselha de consagrar d’articles solament a las personas respondent almens a un dels critèris seguents : ...''" - [[Wikipèdia:Critèris d'admissibilitat dels articles#Personalitats politicas|#Biografias]]</small>). Vejatz tanben [http://archive.is/ImbUr la pagina escafada de wp en francés]: "''personnage pratiquement inexistant''" - LePlusNouvelObs, "''illustre inconnu''" - Causeur. [[Utilizaire:Oliv0|Oliv0]] ([[Discussion Utilizaire:Oliv0|d]]) 3 novembre de 2014 a 11.23 (UTC)
: Mercés per vòstre vejaire, mas sèm pas la wikipèdia en francés aicí! Per contra se volètz crear d'articles aicí sètz benvenguts! Bona setmana, Claudi/[[Utilizaire:Capsot|Capsot]] ([[Discussion Utilizaire:Capsot|d]]) 3 novembre de 2014 a 12.18 (UTC)
::[[Wikipèdia:Paginas de suprimir/Entèsta#Debanament del vòte e tractament]]: "''Los contributors de Wikipèdia vòtan e donan lors avises respectius sus la proposicion de supression''", "''S'un consensus clar se desgatja aprèp una setmana, ...''" = [//oc.wikipedia.org/w/index.php?title=François_Asselineau&diff=1945499&oldid=prev cal una setmana!] <small>(sorry, I understand a lot in Occitan but I am totally unable to write)</small> [[Utilizaire:Oliv0|Oliv0]] ([[Discussion Utilizaire:Oliv0|d]]) 3 novembre de 2014 a 13.24 (UTC)
::: Adieu, lei critèris citats son solament una recomandacion per [[Utilizaire:Oliv0|Oliv0]]. An donc una valor limitada. De mai, coma [[Utilizaire:Capsot|Capsot]], siáu d'acòrdi per pas importar aiçí lei practicas de la wikipèdia francesa e restrénher lei supressions d'articles au minimom. --[[Utilizaire:Nicolas Eynaud|Nicolas Eynaud]] ([[Discussion Utilizaire:Nicolas Eynaud|d]]) 3 novembre de 2014 a 21.32 (UTC)
::::Adieu, lei critèris citats son lei critèris balhats per la wikipèdia occitana, pas solament per io. <small>(I wanted to check "io" but I did not find an article about grammar?)</small> [[Utilizaire:Oliv0|Oliv0]] ([[Discussion Utilizaire:Oliv0|d]]) 4 novembre de 2014 a 06.20 (UTC)
:::::Adieu, se ditz ''ieu'' ([jew] o [ju]) o ''jo'' ([ju] o [ʒo]) segond lo dialècte. En provençal es ''ieu''. La fòrma escricha ''io'' se tròba dins la lenga vièlha. Coralament, --— [[User:Jfblanc|Joan Francés Blanc]] <sup>([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]])</sup> 4 novembre de 2014 a 17.34 (UTC)
::::::<small>[tuˈdʒu '''ju''' kanteˈʁaj ... ˈnisa la ˈbɛla] :) [[Utilizaire:Oliv0|Oliv0]] ([[Discussion Utilizaire:Oliv0|d]]) 4 novembre de 2014 a 19.47 (UTC)</small>
:::::::Aimi melhor la version de Mauris, "Nissa rebella"... Senon, per informacion i a pas que 7 aeropòrts sus la wikipèdia en occitan: Blanhac, O'Hare e cinc au Vietnam. Es un forcauquierenc qu’a espandit un cèrt nombre de sites faus d'aeropòrts africans (coma lo de Vagadogo, au Borquina) que ''Le Monde'' ne ditz: «Ajoutant à la confusion, les pages Wikipedia des aéroports renvoient vers ces sites, personne ne les ayant jusque-là identifiés comme étant des faux.» (http://bigbrowser.blog.lemonde.fr/2014/11/04/le-faux-site-web-de-laeroport-de-ouagadougou-en-cache-dautres/) M’espofidi. --— [[User:Jfblanc|Joan Francés Blanc]] <sup>([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]])</sup> 4 novembre de 2014 a 23.07 (UTC)
:::Alara lei [[Wikipèdia:Critèris d'admissibilitat dels articles]] comptan pas e cal restrénher lei supressions d'articles au minimom? Per ieu es pas important, va plan, vosautres decidètz. [[Utilizaire:Oliv0|Oliv0]] ([[Discussion Utilizaire:Oliv0|d]]) 12 novembre de 2014 a 15.33 (UTC)
::::Adieu, comptan e comptan pas. Pel moment son solament de reviradas del francés, e caldrà un jorn que la comunautat prenga una decision... Amai, i aguèt pas de votacion per la supression de la pagina. Davant lo comportament dels amics de l'Asselineau, me sembla mai fin d'insistir dins l'article sus sas pauras resultas electoralas... Amistats, --— [[User:Jfblanc|Joan Francés Blanc]] <sup>([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]])</sup> 12 novembre de 2014 a 18.13 (UTC)
:::::Comprene, siéu d'acòrd, mai pòde pas ajudar. [[Utilizaire:Oliv0|Oliv0]] ([[Discussion Utilizaire:Oliv0|d]]) 12 novembre de 2014 a 20.57 (UTC)
== Abril de 2015 ==
Demandi de suprimir [[ipocrisia]] (redaccion). [[Utilizaire:Hegibeltz|Hegibeltz]] ([[Discussion Utilizaire:Hegibeltz|d]]) 30 abril de 2015 a 18.32 (UTC)
: Fach. --[[Utilizaire:Nicolas Eynaud|Nicolas Eynaud]] ([[Discussion Utilizaire:Nicolas Eynaud|d]]) 30 abril de 2015 a 20.08 (UTC)
Demandi de suprimir [[Juda Haleví]] (estil). [[Utilizaire:Hegibeltz|Hegibeltz]] ([[Discussion Utilizaire:Hegibeltz|d]]) 3 mai de 2015 a 11.11 (UTC)
: {{Contra}} (contra), Sorry but I can't really understand the reason it has been [https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Juda_Halev%C3%AD&type=revision&diff=1960998&oldid=1960968 so] deleted.., --[[Utilizaire:Gloria sah|Glo]] ([[Discussion Utilizaire:Gloria sah|d]]) 3 mai de 2015 a 12.11 (UTC)
::{{fach}} All right; i am the main author of that article, whose grammar and style were terrible; i have just improved it. Thank you very much, [[Utilizaire:Hegibeltz|Hegibeltz]] ([[Discussion Utilizaire:Hegibeltz|d]]) 3 mai de 2015 a 16.17 (UTC)
::::Wonderful evidence! I think that my discontent when one article is suppressed, becomes from the [https://eml.wikipedia.org/wiki/Speciale:UltimeModifiche eml.wkp fragility], from where I come, and therefore its abolition is always for me the last solution... :-) (forgive my bad English.. :-° Next time I'll write in French ;-p ), --[[Utilizaire:Gloria sah|Glo]] ([[Discussion Utilizaire:Gloria sah|d]]) 3 mai de 2015 a 18.51 (UTC)
== Junh de 2015 ==
[[Soest (Alemanha)]] et [[Soest]] : Quelle différence? [[Soest (Alemanha)]] est inutile. Prepausi la supression de [[Soest (Alemanha)]]. --[[Utilizaire:Tremonist|Tremonist]] ([[Discussion Utilizaire:Tremonist|d]]) 9 de junh de de 2015 a 14.34 (UTC)
: Fach, qu'en mai de la semblança, [[Soest (Alemanha)]] èra vuege. --[[Utilizaire:Nicolas Eynaud|Nicolas Eynaud]] ([[Discussion Utilizaire:Nicolas Eynaud|d]]) 10 de junh de de 2015 a 13.40 (UTC)
:: Mercé, Nicolas! :) --[[Utilizaire:Tremonist|Tremonist]] ([[Discussion Utilizaire:Tremonist|d]]) 10 de junh de de 2015 a 14.22 (UTC)
== Julhet de 2015 ==
Demandi de suprimir: [[Abando]], [[Bakio]], [[Begoña]], [[Bilbao]], [[Deusto]] e [[Universitat de Deusto]] (esbòsses non enciclopedics / errors gramaticalas), [[Discutir:Bakio]] e [[Discutir:Chemtrail]]. [[Utilizaire:Hegibeltz|Hegibeltz]] ([[Discussion Utilizaire:Hegibeltz|d]]) 10 julhet de 2015 a 09.18 (UTC)
:Hèit! --— [[User:Jfblanc|Joan Francés Blanc]] ([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]]) 10 julhet de 2015 a 13.31 (UTC)
Demandi de suprimir: [[Jèsus]], [[Jèsus Crist]], [[Jèsus de Nazaret]] (esbòs non enciclopedic / errors gramaticalas). [[Utilizaire:Hegibeltz|Hegibeltz]] ([[Discussion Utilizaire:Hegibeltz|d]]) 17 julhet de 2015 a 15.13 (UTC)</br>
28 de julhet de 2015: Demandi de suprimir, svp, [[un marit sens vocacion]] e [[lo caufaire novèl]] (concernirián a Wikisource) e [[Enrique Jardiel Poncela]] (esbòs incomplet). [[Utilizaire:Hegibeltz|Hegibeltz]] ([[Discussion Utilizaire:Hegibeltz|d]]) 28 julhet de 2015 a 13.53 (UTC)
:Hèit! --— [[User:Jfblanc|Joan Francés Blanc]] ([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]]) 28 julhet de 2015 a 17.13 (UTC)</br>
Demandi de suprimir [[Pedro Bilbao]], [[Manchokuò]] (nauc de sabla) e [[Jèsus (omonimia)]] (pagina d'omonimia inutila). [[Utilizaire:Hegibeltz|Hegibeltz]] ([[Discussion Utilizaire:Hegibeltz|d]]) 31 julhet de 2015 a 18.23 (UTC)
:Fach!--[[Utilizaire:Cedric31|Cedric31]] ([[Discussion Utilizaire:Cedric31|d]]) 1 agost de 2015 a 14.02 (UTC)
== Octobre de 2015 ==
De suprimir, SVP, lei redireccions inutilas, leis esbòs contenent pas gaire que lo títol e leis articles comportant de nombroseis errors d'estil de mau resseguir listats dins la categoria "pagina prepausada a la supression" e, pus particularament, aquelei senhalats concernissent la Preïstòria: [[Forbes' Quarry]], [[Discutir:Forbes' Quarry]], [[Devil's Tower]], [[Discutir:Devil's Tower]]; la politica: [[Miguel Ángel Revilla]], lo País Basc: [[Deustua]], [[Govèrn Provisòri deu Bascoat]], [[Institut entà la promocion deus estudis sociaus]]; la literatura ispanica: [[cantiga]], [[estar çò qui soi]], [[las segondas de la mia vida]], [[Iker Anasagasti Cerrato]]; la literatura jusieva e lo judaïsme: [[Cesarèa]], [[Jardin de l'Edèn]], [[Amnon Yitzhak]], [[apocalipsi grèga de Baruc]], [[apocalipsi siriaca de Baruc]], [[criptojudaïsme]], [[Erodias]], [[Eròdes]], [[Eròdes eth Gran]], [[Eròdes lo Gran]], [[Eròdes lo Grand]], [[Gamaliel]], [[Gamaliel VI]], [[Gaon de Vilna]], [[Hillel Hazaken]], [[istòria dei judieus en Provença e en Lengadòc]], [[Discutir:istòria dei judieus en Provença e en Lengadòc]], [[Discutir:Jèsus Crist]], [[Khad Gadia]], [[Khanuca]], [[Martin Buber]], [[Neturei Karta]], [[Ovadia Yosèf]], [[Perèa]], [[Polsa diNora]], [[Porim]], [[Rabeinu Tam]], [[Revòuta de Bar Kobhka]], [[Simon bar Kokhba]], [[Sinagòga d'Uzhgorod]], [[Ròsh Hashanà]], [[Temple d'Eròdes]], [[Segond Temple de Jerusalèm]], [[Shabat]], [[Zohar]], [[Meretz]], [[Papir d'Oxyrhync 3522]], [[Papir d'Oxyrhync 5101]], [[Papir Oxyrhychus 5101]], [[Rashi]]; l'entresenha: [[collaboracion (sègle XXI)]]; e la psicologia: [[tarridament]], [[òdi]]. [[Utilizaire:Menqost|Menqost]] ([[Discussion Utilizaire:Menqost|d]]) 11 octobre de 2015 a 15.16 (UTC)
: Fach. --[[Utilizaire:Nicolas Eynaud|Nicolas Eynaud]] ([[Discussion Utilizaire:Nicolas Eynaud|d]]) 11 octobre de 2015 a 15.35 (UTC)
De suprimir, SVP, [[Cauna Cosquer]], [[Bauma Cosquer]], [[Bauma Chabòt]], [[Bauma Chauvet]] (corregits en "Bauma ''de''...") e [[farisèu]], [[farisèus]] (esbòs non enciclopedic). [[Utilizaire:Menqost|Menqost]] ([[Discussion Utilizaire:Menqost|d]]) 11 octobre de 2015 a 20.19 (UTC)
: Fach. --[[Utilizaire:Nicolas Eynaud|Nicolas Eynaud]] ([[Discussion Utilizaire:Nicolas Eynaud|d]]) 12 octobre de 2015 a 07.35 (UTC)
* Demandi de suprimir [[:Categoria:Vila de Pensilvània]], per fauta d'ortografia. Existís ja, amb títol ben ortografiat, [[:Categoria:Vila de Pennsilvània]]. Mercès [[Utilizaire:Vrac|Vrac]] ([[Discussion Utilizaire:Vrac|d]]) 15 octobre de 2015 a 19.36 (UTC)
: Hèit. --— [[User:Jfblanc|Joan Francés Blanc]] ([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]]) 15 octobre de 2015 a 21.30 (UTC)
== Octobre de 2016 ==
De suprimir svp [[Avicebron]] (redaccion calamitosa e catastrofica). [[Utilizaire:Bedek habait|Bedek habait]] ([[Discussion Utilizaire:Bedek habait|d]]) 16 octobre de 2016 a 11.45 (UTC))
== Aost de 2022 ==
Demandi la supression deis articles creats per [[Utilizaire:Nikolai Kurbatov|Nikolai Kurbatov]] per doas rasons :
* aqueleis articles son una basa de donadas que compren unicament una lista de de títols, de datas e de realizators sensa desvolopaments enciclopedics. Òr, [[Wikipèdia:Çò que Wikipèdia es pas]] precisa ben que Wikipèdia es pas ''« un catalòg de faches, o una lista d'informacions »''.
* serà impossible de gerir aquela massa d'articles coma o foguèt lo cas per lei creacions ''en massa'' precedentas sus aqueu wiki. A tèrme lòng, serà necessari de la suprimir.
Coralament, --[[Utilizaire:Toku|Toku]] ([[Discussion Utilizaire:Toku|d]]) 6 agost de 2022 a 14.29 (UTC)
: I understand you and I stop. You can get more information about these films from the English Wikipedia. I also want to note that all articles contain sources. [[Utilizaire:Nikolai Kurbatov|Nikolai Kurbatov]] ([[Discussion Utilizaire:Nikolai Kurbatov|d]]) 6 agost de 2022 a 14.52 (UTC)
Diguèm que la purmèra question es se l'article es valide com article. Après podèm discutir la quatiltat e botar lo bandèu besonh de traduction.--[[Utilizaire:Lembeye|Lembeye]] ([[Discussion Utilizaire:Lembeye|d]]) 9 agost de 2022 a 12.23 (UTC)
I deleted all synopses. Now there should be no claims for translation. The nominator was inattentive, only a few of my articles contained information only about directors and dates. All the rest have actors and screenwriters. I don't know how else I can improve my articles. [[Utilizaire:Nikolai Kurbatov|Nikolai Kurbatov]] ([[Discussion Utilizaire:Nikolai Kurbatov|d]]) 9 agost de 2022 a 17.34 (UTC)
Wait! I add information about production companies. [[Utilizaire:Nikolai Kurbatov|Nikolai Kurbatov]] ([[Discussion Utilizaire:Nikolai Kurbatov|d]]) 19 agost de 2022 a 10.30 (UTC)
=== Discussions ===
=== Per ===
# {{per}} --[[Utilizaire:Toku|Toku]] ([[Discussion Utilizaire:Toku|d]]) 6 agost de 2022 a 14.41 (UTC)
# {{per}} Aquesteis articles contènon de passatges en catalan. Per ieu, es un motiu de supression immediata ([[Ajuda:Cossí suprimir una pagina]]).--[[Utilizaire:Nicolas Eynaud|Nicolas Eynaud]] ([[Discussion Utilizaire:Nicolas Eynaud|d]]) 7 agost de 2022 a 08.42 (UTC)
: I'm translating now into Occitan. Give me time please. [[Utilizaire:Nikolai Kurbatov|Nikolai Kurbatov]] ([[Discussion Utilizaire:Nikolai Kurbatov|d]]) 7 agost de 2022 a 11.26 (UTC)
# {{per}} La traduccion en [[occitan]] es facha amb un traductor automatic. Per exemple : ''La jove Frosya Burlakova arriba a Moscòu dempuèi un remot pòble siberià per dintrar al Collègi Estatal de Musica de Gnessin e se convertir en cantaira. Se lòtja al luòc de l'escultor Nikolai Vasilievich, qu'estudièt dins una escòla de Zaporozhye, ont lo sieu conegut comun trabalhava un director de l'escòla, que se transportèt après a Siberia. Absoludament desconegut amb la vida de la granda vila, Frosya divertís Nikolai Vasilyevich, la siá gojata Natasha e la mestressa amb la siá provincialitat e espontaneïtat'' ([[Tòrna deman...]]). Après, siáu pas opausat a l'idèa d'esperar quauquei setmanas per decidir. --[[Utilizaire:Orchendor|Orchendor]] ([[Discussion Utilizaire:Orchendor|d]]) 8 agost de 2022 a 08.52 (UTC)
: Autre exemple : [[Pista de patinatge e violin]] es traduch en anglés per ''The Steamroller and the Violin'', en francés ''Le Rouleau compresseur et le Violon''... La traduccion es donc faussa. Dins d'autrei wikipèdias, la respònsa a aqueu problema seriá un blocatge per desorganizacion. --[[Utilizaire:Orchendor|Orchendor]] ([[Discussion Utilizaire:Orchendor|d]]) 8 agost de 2022 a 09.36 (UTC)
:: Autre exemple 2 : [[713 peticions d'aterratge]] es un film sus lo vòl 713 que demanda lo drech d'aterrir. --[[Utilizaire:Orchendor|Orchendor]] ([[Discussion Utilizaire:Orchendor|d]]) 8 agost de 2022 a 11.47 (UTC)
# {{per}} Far d'esfòrces per aprener una lenga en ensajant d'escriure quicòm de senat es pas far de la creacion compulsiva d'"articles" en fasent servir un traductor automatic catalan. Pausar un panèl, d'acòrdi , mas sabem totes que pas degun farà pas jamai aquelas correccions en massa. Avèm pas encara acabat de corregir las traduccions automaticas de Boulaur Bot que datan de 2012! L'istòria de la wiki en scòt es edificanta. Per aquelas rasons soi per la supression.[[Utilizaire:Jiròni|Jiròni]] ([[Discussion Utilizaire:Jiròni|d]]) 9 agost de 2022 a 11.08 (UTC)
What about these movie articles? They are less informative than mine.
[https://oc.wikipedia.org/wiki/A_Troll_in_Central_Park]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Aladdin_(filme,_1992)]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/All_Dogs_Go_to_Heaven]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/An_American_Tail]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Bambi]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Beauty_and_the_Beast_(filme,_1991)]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Big_Hero_6]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Charlotte%27s_Web_(filme,_1973)]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Charlotte%27s_Web_2:_Wilbur%27s_Great_Adventure]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Dumbo]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Fraire_dels_ors]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Fun_and_Fancy_Free]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Grizzly_Park]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Hannibal_the_Conqueror]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Lady_and_the_Tramp]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Lilo_%26_Stitch]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Lo_Libre_de_la_Jungle_(filme,_1967)]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Lo_Rei_leon]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Make_Mine_Music]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Melody_Time]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/One_Hundred_and_One_Dalmatians]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Robin_Hood]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Rock-a-Doodle]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Saludos_Amigos]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/Snow_White_and_the_Seven_Dwarfs]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Adventures_of_Ichabod_and_Mr._Toad]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Aristocats]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Great_Mouse_Detective]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Land_Before_Time]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Little_Mermaid]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Many_Adventures_of_Winnie_the_Pooh]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Rescuers]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Rescuers_Down_Under]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Secret_of_NIMH]
[https://oc.wikipedia.org/wiki/The_Three_Caballeros]
[[Utilizaire:Nikolai Kurbatov|Nikolai Kurbatov]] ([[Discussion Utilizaire:Nikolai Kurbatov|d]]) 9 agost de 2022 a 12.07 (UTC)
# {{per}} --[[Utilizaire:Argenç|Argenç]] ([[Discussion Utilizaire:Argenç|d]]) 10 agost de 2022 a 20.03 (UTC)
* {{per}} En acòrd amb lei vòtes precendents. --[[Utilizaire:Novaria85|Novaria85]] ([[Discussion Utilizaire:Novaria85|d]]) 13 agost de 2022 a 07.32 (UTC)
=== Còntra ===
*Lo dialòg cortès, l'interèst d'aver un contributor de dehòra interessat, se lo contengut es vertadier e relevant, vau mielh posat un bandèu e melhorar.--[[Utilizaire:Lembeye|Lembeye]] ([[Discussion Utilizaire:Lembeye|d]]) 7 agost de 2022 a 16.06 (UTC)
* {{contra}} l'autor fai d'esfòrces per escriure en occitan, mai que de milions d'occitans. --— [[User:Jfblanc|Joan Francés Blanc]] ([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]]) 8 agost de 2022 a 16.41 (UTC)
: Sus la Wikipèdia en scòts, i aviá tanben un autor que fasiá d'esfòrç, mai que de milions de Scòts. Pasmens, foguèt finalament necessari de suprimir un tèrç deis articles dau projècte : [https://www.numerama.com/politique/644110-sur-wikipedia-en-scots-un-contributeur-a-ecrit-des-dizaines-de-milliers-de-pages-sans-connaitre-la-langue.html]. --[[Utilizaire:Toku|Toku]] ([[Discussion Utilizaire:Toku|d]]) 9 agost de 2022 a 06.59 (UTC)
::Siam pas al meteis nivèl, me sembla. — [[User:Jfblanc|Joan Francés Blanc]] ([[User talk:Jfblanc|me´n parlar]]) 9 agost de 2022 a 14.44 (UTC)
=== Neutre ===
==<small>Avertiments</small>==
{|align="center" style="background-color:#FFFFDD; padding:1px; margin-top:1em; border:1px;border-style:solid; border-color:black"
|-style="background-color:#FFFFDD"
|
''<u>Avertiment</u> : Legissètz las instruccions en naut de la pagina abans d'ensajar qué que siá !''<br/>
''<u>Ajuda a la mantenença</u> : Aprèp un tractament, inscrivètz al costat del ligam un resumit de las operacions efectuadas e '''signatz'''.''
|-- align="center"
|}
{{De seguir}}
[[Categoria:Wikipèdia:Supression|*]]
[[Categoria:Mantenença dels articles]]
5o0e1uvi7jbge5rdko0tvqk98dmem2v
Taisnières-en-Thiérache
0
74533
2328858
2296040
2022-08-18T20:18:38Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Taisnières-en-Thiérache
| nomcomuna2=
| imatge= Taisnières-en-Thiérache (Nord, Fr) mairie et tour de l'eglise.jpg
| descripcion=
| lògo=
| escut= Blason ville fr Taisnières-en-Thiérache.svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment d'Avesnes-sur-Helpe|Avesnes-sur-Helpe]]
| canton= [[Canton d'Avesnes-sur-Helpe-Nord|Avesnes-sur-Helpe-Nord]]
| insee = 59583
| sitweb= <!-- facultatif -->
| cp = 59550
| cònsol = Claude Connart
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Taisniérois, Taisniérois (en [[francés]])
| longitud= 3.81416666667
| latitud= 50.1466666667
| alt mej=
| alt mini = 131
| alt mej =
| alt maxi = 191
| km² = 8.5
}}
'''Taisnières-en-Thiérache''' es una comuna [[França|francesa]] del departament del [[Nòrd (departament)|Nòrd]] e de la region dels [[Nauts de França]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 59583
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Claude Connart |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 59583
|1793=907
|1800=921
|1806=998
|1821=981
|1831=972
|1836=951
|1841=895
|1846=888
|1851=885
|1856=865
|1861=853
|1866=860
|1872=768
|1876=756
|1881=731
|1886=715
|1891=696
|1896=646
|1901=658
|1906=636
|1911=619
|1921=605
|1926=536
|1931=609
|1936=607
|1946=626
|1954=584
|1962=607
|1968=605
|1975=530
|1982=495
|1990=516
|1999=497
|2004=
|2005=
|2006=511
|2007=512
|2008=497
|2009=481
|cassini=37003
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{commonscat|Taisnières-en-Thiérache}}
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 59583
}}
{{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}
[[Categoria:Comuna del Nòrd]]
37w1sjoz7wwd2csl6y34em7fu407pvd
Margival
0
75631
2328849
2217436
2022-08-18T20:14:39Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Margival
| nomcomuna2=Margival
| imatge= Eglise de Margival.JPG
| descripcion= Glèisa de Margival
| lògo=
| escut= Blason Margival.svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Soissons|Soissons]]
| canton= [[Canton de Vailly-sur-Aisne|Vailly-sur-Aisne]]
| insee =02464
| cp =02880
| cònsol =Daniel Tant
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
|alt mej=81
|longitud=3.4025
|latitud=49.4352777778
| alt mini =66
| alt mej =81 m
| alt maxi =164
| km² =5.47
}}
'''{{PAGENAME}}''' es una comuna [[França|francesa]] del departament d'[[Aisne (departament)|Aisne]] e de la region de [[Picardia]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Margival]]'''Margival'''}}
{{Image label|x=0.38337928472|y=0.567267537054|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 31 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vuillery]] (1,3km)}}}}
{{Image label|x=0.493507810769|y=0.279116339947|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 110 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Neuville-sur-Margival]] (1,9km)}}}}
{{Image label|x=0.706766418903|y=0.329145493727|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 131 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Laffaux]] (2,2km)}}}}
{{Image label|x=0.245720735123|y=0.336594975872|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 310 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Terny-Sorny]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.168054870837|y=0.590975187252|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 232 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Clamecy (Aisne)|Clamecy]] (3,1km)}}}}
{{Image label|x=0.695433998796|y=0.853275374386|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 94 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vregny]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.930050508812|y=0.505345350375|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 139 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Nanteuil-la-Fosse]] (3,5km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=02464
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Daniel Tant |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=02464
|1793=243
|1800=325
|1806=314
|1821=312
|1831=295
|1836=286
|1841=324
|1846=329
|1851=312
|1856=276
|1861=296
|1866=313
|1872=273
|1876=256
|1881=305
|1886=275
|1891=292
|1896=274
|1901=307
|1906=315
|1911=286
|1921=284
|1926=329
|1931=288
|1936=269
|1946=248
|1954=363
|1962=296
|1968=258
|1975=264
|1982=321
|1990=321
|1999=325
|2004=
|2005=
|2006=323
|2007= 323
|2008=323
|2009=319
|cassini=21176
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas d'Aisne}}
{{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}
[[Categoria:Comuna d'Aisne]]
85zg63nljo8xkhv62q0wyevq2f56tmf
Villequier-Aumont
0
76341
2328824
2218708
2022-08-18T20:02:03Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Villequier-Aumont
| nomcomuna2=Villequier-Aumont
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Laon|Laon]]
| canton= [[Canton de Chauny|Chauny]]
| insee = 02807
| cp = 02300
| cònsol = Michel Lacaze
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])<br/> Genisiens , Genisiennes en [[francés]]
|alt mej=
|longitud= 3.20694444444
|latitud= 49.6580555556
| alt mini = 52
| alt mej =
| alt maxi = 121
| km² = 12.34
}}
'''{{PAGENAME}}''' es una comuna [[França|francesa]] del departament d'[[Aisne (departament)|Aisne]] e de la region de [[Picardia]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Villequier-Aumont]]'''Villequier-Aumont'''}}
{{Image label|x=0.25537066774|y=0.492824461274|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 157 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ugny-le-Gay]] (3,4km)}}}}
{{Image label|x=0.359273069227|y=0.731632249598|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 563 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Caumont (Aisne)|Caumont]] (3,5km)}}}}
{{Image label|x=0.717401438202|y=0.73137649837|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1913 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Viry-Noureuil]] (4,0km)}}}}
{{Image label|x=0.247536622255|y=0.664195299774|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 168 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Commenchon]] (4,0km)}}}}
{{Image label|x=0.702068516672|y=0.24338045449|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 888 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Frières-Faillouël]] (4,1km)}}}}
{{Image label|x=0.209407203729|y=0.353701104637|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 166 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Neuville-en-Beine]] (4,4km)}}}}
{{Image label|x=0.577773070388|y=0.878608263494|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|18px|Comuna amb 12518 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chauny]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.442314526737|y=0.891908140048|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1126 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ognes (Aisne)|Ognes]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.25608132758|y=0.838659317431|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 91 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Neuflieux]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.178166149483|y=0.77482655544|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 386 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Béthancourt-en-Vaux]] (5,6km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 02807
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Michel Lacaze|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 02807
|1793=614
|1800=682
|1806=682
|1821=774
|1831=941
|1836=972
|1841=967
|1846=1000
|1851=985
|1856=928
|1861=917
|1866=893
|1872=865
|1876=868
|1881=776
|1886=866
|1891=760
|1896=762
|1901=722
|1906=663
|1911=635
|1921=411
|1926=477
|1931=437
|1936=440
|1946=468
|1954=420
|1962=473
|1968=503
|1975=504
|1982=600
|1990=603
|1999=602
|2004=
|2005=591
|2006=591
|2007= 595
|2008=607
|2009=619
|cassini=15294
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas d'Aisne}}
{{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}
[[Categoria:Comuna d'Aisne]]
ka5loyybadjp3zwocnda89ef85md41w
Margny (Ardenas)
0
77281
2328852
2183767
2022-08-18T20:15:42Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Margny
| nomcomuna2= Margny
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut= Blason Margny 08.svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Sedan|Sedan]]
| canton= [[Canton de Carignan|Carignan]]
| insee = 08275
| sitweb=
| cp = 08370
| cònsol = Michel Protin
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
|alt mej=
|longitud= 5.3522
|latitud= 49.6156
| alt mini =
| alt mej =
| alt maxi =
| km² = 6.68
}}
{{omon|Margny}}
'''Margny''' es una comuna [[França|francesa]] del
departament de las [[Ardenas (departament)|Ardenas]] e de la region de [[Champanha e Ardena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Margny]]'''Margny'''}}
{{Image label|x=0.452641260072|y=0.605101768711|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 81 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Herbeuval]] (1,5km)}}}}
{{Image label|x=0.333256379523|y=0.635249147723|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 142 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sapogne-sur-Marche]] (2,9km)}}}}
{{Image label|x=0.737084867148|y=0.771757525467|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 248 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Breux (Mòsa)|Breux]] (4,4km)}}}}
{{Image label|x=0.165318884531|y=0.477533047287|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 90 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Auflance]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.517071906808|y=0.876663433939|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 267 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Thonne-le-Thil]] (4,7km)}}}}
{{Image label|x=0.251491514111|y=0.819609954813|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 79 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Signy-Montlibert]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.0982951058889|y=0.696816020586|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 185 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Moiry (Ardenas)|Moiry]] (5,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 08275
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Michel Protin|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 08275
|1793=354
|1800=389
|1806=409
|1821=408
|1831=343
|1836=490
|1841=484
|1846=518
|1851=515
|1856=
|1861=
|1866=535
|1872=538
|1876=542
|1881=532
|1886=502
|1891=487
|1896=465
|1901=435
|1906=437
|1911=429
|1921=308
|1926=329
|1931=317
|1936=307
|1946=245
|1954=214
|1962=211
|1968=212
|1975=185
|1982=164
|1990=143
|1999=172
|2004=
|2005=
|2006=176
|2007= 177
|2008=177
|2009=176
|cassini=21177
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de las Ardenas}}
{{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}
[[Categoria:Comuna de las Ardenas]]
t8vhut4id7txy0ucjiowr28hfq0gc02
Uttenheim
0
78815
2328811
2221999
2022-08-18T19:56:56Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=aus
| nomcomuna=Uttenheim
| nomcomuna2=Uttenheim
| imatge=Uttenheim rPrincipale 4.JPG
| descripcion=Una maison sus la rota principala.
| lògo=
| escut=Blason ville fr Uttenheim Bas-Rhin.svg
| escais=
| region ist ={{Alsàcia}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Sélestat-Erstein|Sélestat-Erstein]]
| canton= [[Canton d'Erstein|Erstein]]
| insee = 67501
| sitweb=
| cp = 67150
| cònsol = Christian Huck
| mandat = [[2014]]-[[2020]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 7.5981
| latitud= 48.4119
| alt mini = 153
| alt mej =
| alt maxi = 159
| km² = 4.77
}}
'''Uttenheim''' en [[alemannisch]] (''Uttenheim'' en [[francés]]) es una comuna [[França|francesa]] del departament del [[Bas Ren]] e de la region d'[[Alsàcia]].
==Geografia==
==Istòria==
{{Apertium|fr}}
L'origina del vilatge poiriá remontar a l'epòca romaine, se se'n crei l'inventari general dels monuments e de las riquesas artisticas de la França. Una populacion mai o mens importanta a la [[Mérovingiens|epòca mérovingienne]] (aperaquí [[460]]-[[750]]) es totun cèrta. N'efièch, en lo moment de trabalhs de adduction d'aigas al nòrd del vilatge l'an 1952, set sépultures en provenent d'un cementèri mérovingien an #èsser mesas a jorn.
Es tanben pendent aquel periòde, en l'an [[677]] mai justament, en lo moment de la fondacion de la abbaye de [[Ebersmunster]] pel pòrti de Alsace Aldaris, #que dels donations aguèron fach a aquela abbaye, donations situadas sul ban de Uttenheim. Mas aquel es pas #qu'aperaquí un sègle mai tard #qu'a mencionat per las primièras fes oficialament lo nom del pòble : en l'an [[788]], se #trucar Ottinghaim, #çò que demòra pro près, phonétiquement, del nom de Uttenheim en dialècte, Uadna. Se sonarà alavetz successivament Veratesheim ([[817]]), Ousenheim ([[1156]]), Outenheim ([[1183]]), Udenheim ([[1240]]), Uotenheim ([[1270]]), Utenheim ([[1339]]), abans de prene lo sieu nom definitiu en [[1422]].
Lo pòble a apertengut al [[lista dels avesques de contunh dels archevêques d'Estrasburg|avesque d'Estrasburg]] e d'autra part a las [[landgrave]]s de Werde fins en [[1232]]. A aquela data, Henri, comte de Werde, dona definitivament a títol de fief oblat a l'avesque d'Estrasburg, Monseigneur Mandrescheid, lo sieu tribunal sise Uttenheim e d'unes autres bens situats en un autre luòc. I i aguèt de contunh dels cambiaments frequents, e en 1790, la familha Reinach-Werd pèrd definitivament lo títol e la tèrra. Mas tornam qualques sègles en posteriors, per plan comprene los desparièrs e principals cambiaments patits per Uttenheim. En [[1147]], Uttenheim dona lo sieu nom a una familha de nòblas. Aqueles #crompar mai tard lo castèl de Ramstein, près de [[Scherwiller]], e vendràn dempuèi alavetz los ''Uttenheim de Ramstein''. Issus D'una familha de paysans #que se son pauc a pauc enriquits e conreats, los Uttenheim an #èsser ennoblits e nomenats chevalier de Uttenheim, e admeses al se del [[òrdre teutonique]]. Desparièrs documents fan estat de nombrosas possessions dins lo pòble. Lo linhatge se apagarà en [[1669]] a la mòrt de Bernard-Frédéric de Uttenheim-Ramstein. Las figuras los mai marquantes de la familha #èsser Berthold, [[Abbaye de Schuttern|abbé de Schuttern]] de [[1245]] a [[1252]], Jean III, abbé de Herrenalb, mòrt en [[1478]], Christophe ([[1457]]-[[1527]]) e Craton Hoffmann ([[1450]]-[[1501]]).
{{Original|fr}}
L'origine du village pourrait remonter à l'époque romaine, si l'on en croit l'inventaire général des monuments et des richesses artistiques de la France. Une population plus ou moins importante à l'[[Mérovingiens|époque mérovingienne]] (environ [[460]]-[[750]]) est néanmoins certaine. En effet, lors de travaux d'adduction d'eaux au nord du village en 1952, sept sépultures provenant d'un cimetière mérovingien ont été mises au jour.
C'est aussi durant cette période, en l'an [[677]] plus précisément, lors de la fondation de l'abbaye d'[[Ebersmunster]] par le duc d'Alsace Aldaris, que des donations furent faites à cette abbaye, donations situées sur le ban d'Uttenheim. Mais ce n'est qu'environ un siècle plus tard qu'est mentionné pour la première fois officiellement le nom du village : en l'an [[788]], il s'appela Ottinghaim, ce qui reste assez près, phonétiquement, du nom d'Uttenheim en dialecte, Uadna. Il s'appellera alors successivement Veratesheim ([[817]]), Ousenheim ([[1156]]), Outenheim ([[1183]]), Udenheim ([[1240]]), Uotenheim ([[1270]]), Utenheim ([[1339]]), avant de prendre son nom définitif en [[1422]].
Le village a appartenu à l'[[liste des évêques puis des archevêques de Strasbourg|évêque de Strasbourg]] et d'autre part aux [[landgrave]]s de Werde jusqu'en [[1232]]. À cette date, Henri, comte de Werde, donne définitivement à titre de fief oblat à l'évêque de Strasbourg, Monseigneur Mandrescheid, sa cour sise Uttenheim et d'autres biens situés ailleurs. Il y eut ensuite des changements fréquents, et en 1790, la famille Reinach-Werd perd définitivement le titre et la terre. Mais revenons quelques siècles en arrière, pour bien comprendre les différents et principaux changements subis par Uttenheim. En [[1147]], Uttenheim donne son nom à une famille de nobles. Ceux-ci achetèrent plus tard le château de Ramstein, près de [[Scherwiller]], et deviendront dès lors les ''Uttenheim de Ramstein''. Issus d'une famille de paysans qui se sont peu à peu enrichis et cultivés, les Uttenheim ont été anoblis et nommés chevalier d'Uttenheim, et admis au sein de l'[[ordre teutonique]]. Différents documents font état de nombreuses possessions dans le village. La lignée s'éteindra en [[1669]] à la mort de Bernard-Frédéric d'Uttenheim-Ramstein. Les figures les plus marquantes de la famille furent Berthold, [[Abbaye de Schuttern|abbé de Schuttern]] de [[1245]] à [[1252]], Jean III, abbé de Herrenalb, mort en [[1478]], Christophe ([[1457]]-[[1527]]) et Craton Hoffmann ([[1450]]-[[1501]]).
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 67501
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Pierre Grignon|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 67501
|1793=490
|1800=431
|1806=501
|1821=608
|1831=638
|1836=632
|1841=650
|1846=666
|1851=674
|1856=628
|1861=605
|1866=566
|1872=517
|1876=525
|1881=567
|1886=548
|1891=556
|1896=557
|1901=485
|1906=480
|1911=456
|1921=398
|1926=434
|1931=416
|1936=418
|1946=378
|1954=383
|1962=393
|1968=393
|1975=380
|1982=387
|1990=428
|1999=533
|2004=
|2005=
|2006= 572
|2007=578
|2008=576
|2009=574
|cassini=38502
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Alsàcia}}
{{Comunas del Bas Ren}}
{{commonscat|Uttenheim}}
{{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}
[[Categoria:Comuna d'Alsàcia]]
[[Categoria:Comuna del Bas Ren]]
7muw08m321nucr4lqmxvn4g71y6dvss
2328812
2328811
2022-08-18T19:57:13Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=aus
| nomcomuna=Uttenheim
| nomcomuna2=Uttenheim
| imatge=Uttenheim rPrincipale 4.JPG
| descripcion=Una maison sus la rota principala.
| lògo=
| escut=Blason ville fr Uttenheim Bas-Rhin.svg
| escais=
| region ist ={{Alsàcia}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Sélestat-Erstein|Sélestat-Erstein]]
| canton= [[Canton d'Erstein|Erstein]]
| insee = 67501
| sitweb=
| cp = 67150
| cònsol = Christian Huck
| mandat = [[2014]]-[[2020]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 7.5981
| latitud= 48.4119
| alt mini = 153
| alt mej =
| alt maxi = 159
| km² = 4.77
}}
'''Uttenheim''' en [[alemannisch]] (''Uttenheim'' en [[francés]]) es una comuna [[França|francesa]] del departament del [[Bas Ren]] e de la region d'[[Alsàcia]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 67501
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Pierre Grignon|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 67501
|1793=490
|1800=431
|1806=501
|1821=608
|1831=638
|1836=632
|1841=650
|1846=666
|1851=674
|1856=628
|1861=605
|1866=566
|1872=517
|1876=525
|1881=567
|1886=548
|1891=556
|1896=557
|1901=485
|1906=480
|1911=456
|1921=398
|1926=434
|1931=416
|1936=418
|1946=378
|1954=383
|1962=393
|1968=393
|1975=380
|1982=387
|1990=428
|1999=533
|2004=
|2005=
|2006= 572
|2007=578
|2008=576
|2009=574
|cassini=38502
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Alsàcia}}
{{Comunas del Bas Ren}}
{{commonscat|Uttenheim}}
{{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}
[[Categoria:Comuna d'Alsàcia]]
[[Categoria:Comuna del Bas Ren]]
0gouy35mte1mm3zyfr8kv89u22uiq37
Nœux-les-Mines
0
80132
2328959
2296035
2022-08-19T10:01:46Z
86.210.4.96
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nom2= Nœux-les-Mines
| nomcomuna = Nœux-les-Mines
| lògo=
| imatge=Nœux-les-Mines - Mairie.JPG
| descripcion=
| escut= Blason ville fr Noeux-les-Mines (Pas-de-Calais).svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Béthune|Béthune]]
| canton= [[Canton de Nœux-les-Mines|Nœux-les-Mines]]
| sitweb=
| cp= 62290
| insee = 62617
| cònsol = Jacques Villedary
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
|alt mej=
|longitud= 2.66555555556
|latitud= 50.4802777778
| alt mini = 23
| alt maxi = 76
| km² = 8.84
}}
'''{{PAGENAME}}''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] del [[Pas de Calais (departament)|Pas de Calais]] e la [[regions francesas|region]] dels [[Nauts de França]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Nœux-les-Mines]]'''Nœux-les-Mines'''}}
{{Image label|x=0.221179929941|y=0.48024492542|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 713 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Houchin]] (2,5km)}}}}
{{Image label|x=0.570873676914|y=0.203646594594|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1971 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Verquigneul]] (2,6km)}}}}
{{Image label|x=0.68771952504|y=0.248401179123|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2188 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Labourse]] (2,6km)}}}}
{{Image label|x=0.350223179613|y=0.230621092848|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3241 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Verquin]] (2,6km)}}}}
{{Image label|x=0.247294869695|y=0.332078016229|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 519 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Drouvin-le-Marais]] (2,7km)}}}}
{{Image label|x=0.251907271376|y=0.257099155081|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 890 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vaudricourt (Pas de Calais)|Vaudricourt]] (3,1km)}}}}
{{Image label|x=0.815538334432|y=0.254531772896|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2136 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sailly-Labourse]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.411109621291|y=0.910120886323|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 6310 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Hersin-Coupigny]] (3,6km)}}}}
{{Image label|x=0.690461090581|y=0.912408421313|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 6044 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sains-en-Gohelle]] (3,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta |insee= 62617
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jacques Villedary|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 62617
|1793=671
|1800=589
|1806=837
|1821=947
|1831=912
|1836=950
|1841=981
|1846=1036
|1851=1112
|1856=1746
|1861=2216
|1866=3130
|1872=3839
|1876=4219
|1881=4235
|1886=4905
|1891=4962
|1896=5997
|1901=7771
|1906=8280
|1911=8649
|1921=10667
|1926=12269
|1931=12168
|1936=12156
|1946=12938
|1954=13670
|1962=14113
|1968=13325
|1975=13567
|1982=13166
|1990=12351
|1999=11966
|2004=
|2005=
|2006=12111
|2007=12 190
|2008=12 113
|2009=12177
|cassini=25095
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Veire tanben==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas del Pas de Calais}}
[[Categoria:Comuna del Pas de Calais]]
8i9sk5vg0xu3aaqd3fkykums49uu85r
Biec
0
80638
2328785
2249701
2022-08-18T18:33:02Z
77.152.53.218
toponimia, etc
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
|carta=oc
| nom2= Vignec
|nom=Biec
| lògo=
| imatge= Vignec_-_Vue_d'ensemble.jpg
| descripcion= Vista d'ensemble.
|escut= Blason ville fr Vignec (65).svg
| escais= Eths engraverats. Eths buisholodis
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| cp= 65170
|insee= 65471
|cònsol= Jean-Michel Isoart
|mandat=[[2020]]-[[2026]]
|gentilici= (en [[francés]])
| alt mej=
| longitud= 0.3172
| latitud= 42.8258
|alt mini= 797
|alt maxi= 2530
|km²= 6.42
|}}
'''Biec''' (''Vignec'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada en eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
Era gendarmeria deth ancian [[canton de Vièla (d'Aura)]] qu'ei a Biec<ref>https://demarchesadministratives.fr/gendarmerie/vielle-aure-65170</ref>, près dera estacion d'esquí de Sent Lari.
[[Imatge:Map commune FR insee code 65471.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
Era prononciacion qu'ei [biék] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''Duran Baroi Biyecco'', ''Duran Baron Biiecco'', en latin, ath sègle XII, ''Assiu Griu de Binhec/Bignec'', ''Fortanerius de Bignec'', ''Fortaner de Bignech/Bignec'', cap a 1180, ''Fortane de Binec'' en 1249, ''Fortaner de Bineg'' ath miei deth sègle XIII, ''India de Binheto'', en latin, en 1281, ''De Vinheto'', en latin, en 1387<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=1282&titre=vignec</ref>.
Segon [[Ernèst Negre|Negre]], ''Biec'' que vien deth gascon ''bignèc'', « sòu favorable ara vinha »<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], dens ''Vignèc'', que i a un è obèrt, ath lòc qu'eth nom de Biec contién un ''é'' barrat, shens comptar qu'era vinha ei improbabla ara altitud deth lòc; [[Jacques Boisgontier| Boisgontier]] que disèva « un dérivat deth latin ''vinea'' ei ni versemblable, ni acceptable foneticament ». Eth nom que demòra escur<ref name = glb/>.
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 65471
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= març de [[2008]] |Fin= [[2026]] |Identitat=Jean-Michel Isoart |Partit=[[UMP|UMP, LR]] |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= junh de [[1995]] |Fin= 2008 |Identitat=Pierre Vidalon |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 1995 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 65471
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=361
|1846=361
|1851=345
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=301
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=218
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962=121
|1968=
|1975=
|1982=
|1990=
|1999=189
|2006=201
|2007=
|2008=
|2009=
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|471}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|471}}/6.42) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
qseglf04zbyclv17pwd5ty07vzqgbav
Tusaguèth
0
80652
2328771
2249893
2022-08-18T16:11:24Z
77.152.53.218
toponimia, etc
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Tusaguèth
| nom2 = ''Tuzaguet''
| imatge = Église Notre-Dame-de-l'Assomption de Tuzaguet (Hautes-Pyrénées) 1.jpg
| descripcion = La glèisa de Tusaguèth.
| lògo = cap
| escut = Blason ville fr Tuzaguet (65).svg
| escais = Eths peteguèrs
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Nestés]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| departament = {{Hauts Pirenèus}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = La Varossa ([[Canton de Sent Laurenç de Nestés|Sent Laurenç de Nestés]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas de Nestés e Varossa|CC de Nestés e Varossa]]
| cp = 65150
| insee = 65455
| cònsol = Alain Dupont
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| gentilici =
| latitud = 43.0781
| longitud = 0.4414
| alt mej =
| alt mini = 480
| alt maxi = 574
| km² = 7.72
|}}
'''Tusaguèth''' (''Tuzaguet'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]] situada en eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 65455.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
Era prononciacion qu'ei [tuza'gèt] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''Guillelmus Garsia de Tusagued'' en 1140-1141, ''Guilhem Guasie de Tusagued'', en 1272, ''Guillelmus Garsie de Tusagueto'', en latin, en 1283, ''En Guilhem Gaysia de Tusaguet'' en 1283, ''Guillelmus Garsias de Tussagello'', en latin, en 1300, ''De Tusagueto'', en latin, en 1387, ''Tusaguet'' en 1767, ''Tuzaguet'' (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII)<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=1268&titre=tuzaguet</ref>.
Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]] e Rostaing, ''Tusaguèth'' que vien d'un diminutiu deth resultat deth nom latin d'òme ''Thuisy'', dab eth sufixe ''-acum''<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 677, a ''Thuisy''</ref>.
Segon [[Ernèst Negre|Negre]], ''Tusaguèth'' que vien deth nom de lòc ''*Tuzac'' despareishut dab eth diminutiu ''-et''; ''Tusac'' que vieneré d'un nom de persona ''Tutius'' o ''Tutia''. Segon R. Aymard, ''Tusaguèth'' que vieneré de ''tujaguet'', « tèrra a tojas »<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], era proposicion d'Aymard qu'ei improbabla, pr'amor ''tusagar'' existeish enlòc. Ua localitat ''Tusac'' (de ''Tutius'' e ''-acum'') qu'a dispareishut, era auta, mei petita, qu'a suberviscut<ref name = glb/>.
== Istòria ==
{{...}}
== Administracion ==
{{ElegitDebuta |insee= 65455
|Títol= Lista deths cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta=[[2020]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Alain Dupont |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Thierry Hachet|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat=André Barrère |Partit=[[PS]] |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 65455
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=1175
|1846=1360
|1851=1304
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=1662
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=957
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962= 460
|1968= 471
|1975= 426
|1982= 444
|1990= 433
|1999=408
|2004=437
|2006=
|2007=
|2008=
|2009=459
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|455}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|455}}/7.72) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
97kwgchjvxjgotylvtdkqv6e8qgqvry
Tibiran e Jaunac
0
80659
2328756
2328722
2022-08-18T15:37:26Z
77.152.53.218
toponimia Jaunac
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Tibiran e Jaunac
| nom2 = ''Tibiran-Jaunac''
| imatge = Tibiran-Jaunac_villages.jpg
| descripcion = Vista despuish eth penent sud deth Picon de Jaunac ath prumèr plan, e Tibiran ath pè deths costalats, dab en haut a dreta eth Pic de Mieidia de Bigòrra.
| lògo = cap
| escut = Blason ville fr Tibiran-Jaunac (65).svg
| escais = Eths castanhaires. Eths graulhaires
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Nestés]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| departament = {{Hauts Pirenèus}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = La Varossa ([[Canton de Sent Laurenç de Nestés|Sent Laurenç de Nestés]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas de Nestés e Varossa|CC de Nestés e Varossa]]
| cp = 65660
| insee = 65444
| cònsol = Marie-Noëlle Taillebresse
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| gentilici =
| latitud = 43.0492
| longitud = 0.5447
| alt mej =
| alt mini = 415
| alt maxi = 783
| km² = 6.38
|}}
'''Tibiran e Jaunac''' (''Tibiran-Jaunac'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]] situada en eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 65444.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
===Tiviran===
Era prononciacion qu'ei [tibi'rã] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''Tebiran'' en 1767, ''Tybiran'' (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII), ''Tibiran'' en 1790, ''Tibiran-Jaunac'' en 1806. Tiviran es pas citat en 1387<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=1258&titre=tibiran-jaunac</ref>.
Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]], [[Gerhard Rohlfs|Rohlfs]], [[Ernèst Negre|Negre]], ''Tiviran'' que vien benlhèu deth nom latin d'òme ''Tiberius'', dab eth sufixe ''-anum''<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 676, a ''Thiviers''</ref>{{,}}<ref name = glb/>.
Segon R. Aymard, qui tira era informacion de Lejosne, era ''Via Tiberiana'' que passa a Tiviran<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], que i a un acòrd sus eth nom latin d'òme ''Tiberius'', dab eth sufixe ''-anum''. I a pas de rason que sia eth emperaire [[Tibèri]] ! Eth nom de ''Tiberius'' qu'èra pro espandit (cf. era vila de [[Tivier]], [[Tivièr]] dens eth [[Cantal (departament)|Cantal]]). Eth passatge dera ''Via Tiberiana'' es pas confirmat<ref name = glb/>.
Per ua rason incomprensibla, Grosclaude qu'escriu ''Tibiran''. Tot ''-b-'' intervocalic latin que passa a ''-v-'', prononciat segon eths usatges locaus. Que cau escríver '''Tiviran'''.
===Jaunac===
Era prononciacion qu'ei [jaw'nak] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''Jaunac'' (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII), ''Tibiran-Jaunac'' en 1806. Jaunac es pas citat en 1387<ref name = glb/>.
Segon [[Ernèst Negre|Negre]], per [[Jaunac]] ([[Ardecha (departament)|Ardecha]]), era explicacion qu'es ''Johannes'', dab eth sufixe ''-acum''. Segon R. Aymard, ''Johannes'' que sembla impossible dens aqueth cas<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], eth sufixe d'apertenéncia (proprietat de) ''-acum'' qu'es segur. Era dificultat qu'es eth nom deth proprietari qui precedeish aqueth sufixe :
* Per [[Jaunay-Clan]], ([[Viena (departament)|Viena]]), Dauzat que part dera atestacion deth sègle VI, ''vicum Gallinacum''<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 367, a ''Jaulnay''</ref>; mes en gascon qu'auré miat a ''*Gariac'';
* Per eth Jaunac d'Ardecha (''Jonac'' en 1600, [[Ernèst Negre|Negre]] que prepausa ''Johannes'' + ''-acum''. Per eth nòste ''Jaunac'' eth resultat que seré ''*Joanac'' e non pas ''Jaunac'';
* Grosclaude que prepausa shens certitud un nom basco ''Jauna'', « mèste, senhor ». Pr'aquò, que considèra eth nom de persona com mausegur<ref name = glb/>.
== Istòria ==
{{...}}
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 65444
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2020]] |Fin= [[2026]] |Identitat=Marie-Noëlle Taillebresse |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2020 |Identitat=Christian Rème |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[1989]] |Fin= 2001 |Identitat=Michel Noguès |Partit=[[PS]] |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[1983]] |Fin= 1989 |Identitat=Georges Dupouy |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta=abans [[1981]] |Fin= 1983 |Identitat=Alphonse Lassalle |Partit= divèrs esquèrra |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 65444
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=592
|1846=610
|1851=618
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=457
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=405
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962= 244
|1968= 240
|1975= 222
|1982= 229
|1990= 246
|1999= 246
|2005=
|2006=247
|2007=
|2008=
|2009=
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|444}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|444}}/6.38) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
* [[Espeluga de Tibiran]]
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
l2aztlos0htosy7zi51wr9en7hsgel6
Chavannes-sur-Suran
0
80814
2328808
2263593
2022-08-18T19:55:31Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=frp
| nom2= Chavannes-sur-Suran
| nomcomuna = Chavannes-sur-Suran
| lògo=
| imatge=cap
| descripcion=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Arpitània}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Bourg-en-Bresse|Bourg-en-Bresse]]
| canton= [[Canton de Treffort-Cuisiat|Treffort-Cuisiat]]
| cp= 01250
| insee = 01095
| cònsol = Bernard Prin
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Chavannais (en [[francés]])
| alt mej=
| longitud= 5.4275
| latitud= 46.2641666667
| alt mini = 306
| alt maxi = 770
| km² = 21.5
}}
''' Chavannes-sur-Suran''' en [[arpitan]] ('' Chavannes-sur-Suran'' en [[francés]]) es una comuna francesa situada dins la region d'[[Auvèrnhe Ròse Aups]] e lo departament d'[[Ain (departament)|Ain]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Chavannes-sur-Suran]]'''Chavannes-sur-Suran'''}}
{{Image label|x=0.474733971125|y=0.747406886988|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 654 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Simandre-sur-Suran]] (4,2km)}}}}
{{Image label|x=0.259595378355|y=0.435443469784|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2003 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Treffort-Cuisiat]] (4,4km)}}}}
{{Image label|x=0.765754861404|y=0.632225893451|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 530 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Corveissiat]] (4,8km)}}}}
{{Image label|x=0.758804667378|y=0.315510816304|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 526 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Aromas]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.614874180003|y=0.190407404112|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 140 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Germagnat]] (5,6km)}}}}
{{Image label|x=0.178682672146|y=0.618597469359|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1295 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Meillonnas]] (6,1km)}}}}
{{Image label|x=0.838823761331|y=0.666683532479|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 647 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Matafelon-Granges]] (6,2km)}}}}
{{Image label|x=0.599172387697|y=0.889853065475|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 150 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Cize (Ain)|Cize]] (6,7km)}}}}
{{Image label|x=0.250833681953|y=0.802193772254|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 179 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Drom (Ain)|Drom]] (6,8km)}}}}
{{Image label|x=0.541446791667|y=0.910530261299|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 135 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Grand-Corent]] (6,9km)}}}}
{{Image label|x=0.526591928226|y=0.086668750146|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 79 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Pouillat]] (7,1km)}}}}
{{Image label|x=0.333994030588|y=0.113184674038|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 207 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Pressiat]] (7,4km)}}}}
{{Image label|x=0.55966248394|y=0.0718368134074|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 159 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Montfleur]] (7,4km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 01095
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Bernard Prin|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 01095
|1793=1196
|1800=1275
|1806=1063
|1821=1232
|1831=1259
|1836=1094
|1841=1217
|1846=1061
|1851=1133
|1856=1159
|1861=1049
|1866=1102
|1872=1011
|1876=956
|1881=985
|1886=960
|1891=930
|1896=915
|1901=978
|1906=915
|1911=780
|1921=610
|1926=612
|1931=581
|1936=530
|1946=522
|1954=484
|1962=440
|1968=386
|1975=336
|1982=393
|1990=419
|1999=485
|2004=
|2005=
|2006=617
|2007= 639
|2008=655
|2009=650
|cassini=9012
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Veire tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Arpitània}}
{{Comunas d'Ain}}
[[Categoria:Comuna d'Arpitània]]
[[Categoria:Comuna d'Ain]]
dfmj32qk5ehjfdvwh30aqau40mspfrt
Pizay
0
81009
2328827
2210337
2022-08-18T20:04:21Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=frp
| nom2= Pizay
| nomcomuna =Pesê
| lògo=
| imatge=cap
| descripcion=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Arpitània}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Bourg-en-Bresse|Bourg-en-Bresse]]
| canton= [[Canton de Montluel|Montluel]]
| cp= 01120
| insee = 01297
| cònsol = Roland Amat
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Pizolands (en [[francés]])
| alt mej=
| longitud= 5.0903
| latitud= 45.8881
| alt mini = 217
| alt maxi = 294
| km² = 11.18
}}
'''Pesê''' en [[arpitan]] ('' Pizay'' en [[francés]]) es una comuna francesa situada dins la region de [[Ròse-Alps]] e lo departament d'[[Ain (departament)|Ain]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta |insee= 01297
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Roland Amat|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 01297
|1793=114
|1800=123
|1806=184
|1821=308
|1831=225
|1836=226
|1841=240
|1846=262
|1851=267
|1856=274
|1861=300
|1866=297
|1872=294
|1876=311
|1881=300
|1886=299
|1891=288
|1896=289
|1901=265
|1906=280
|1911=284
|1921=276
|1926=275
|1931=262
|1936=249
|1946=261
|1954=221
|1962=222
|1968=237
|1975=319
|1982=379
|1990=433
|1999=637
|2004=
|2005=
|2006=738
|2007= 750
|2008=762
|2009=774
|cassini=26936
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Veire tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Arpitània}}
{{Comunas d'Ain}}
[[Categoria:Comuna d'Arpitània]]
[[Categoria:Comuna d'Ain]]
jmodjdcu4ke1lpm0mq063r6wvdpvche
Arma (guèrra)
0
81559
2328779
2328701
2022-08-18T17:39:07Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Armas de defensa passiva */
wikitext
text/x-wiki
{{1000 fondamentals}}
{{Dialècte Provençau}}
{{Article en construccion}}
Una '''arma''' es un objècte qu'es utilizat per causar de daumatges, mentaus o fisics, a un individú o una estructura.
== Istòria ==
=== Lo periòde deis armas blancas ===
==== Lei armas preïstoricas ====
Segon lei conoissenças actualas, leis armas pus ancianas identificadas per leis [[arqueologia|arqueològs]] foguèron fabricadas durant lo [[Paleolitic Inferior]]. Èran de [[javelina]]s ò d'[[espieut]]s destinats a la [[caça]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Cattelain et Claire Bellier, ''La Chasse dans la Préhistoire'', Cedarc, coll. « Guides archéologiques du Malgré-Tout », 2002, pp. 12-13.</ref>. Datan d'au mens [[-400000|{{formatnum:400000}} ans]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' R. Dennell, « The world's oldest spears », ''Nature'', vol. 385, n+ 27, 1997, pp. 767-768.</ref>. La [[fusta]], la [[pèira]] e l'[[òs]] foguèron lei materiaus principaus per la fabricacion dei premiereis armas e la [[caça]] e la [[pesca]] foguèron probablament lei motors de l'innovacion. En particular, la [[domesticacion]] dau [[can]] aguèt un ròtle important car modifiquèt lei [[tactica]]s de caça<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Pat Shipman, « Do the eyes have it? Dog domestication may have helped humans thrive while Neandertals declined », ''American scientist'', vol. 100, n° 3, 2012, p. 198.</ref>. Lei progrès en matèria de talha de la pèira permetèron tanben d'aumentar l'eficacitat de l'armament. Puei, vèrs [[-12800|12800 avC]], se debanèt una autra evolucion importanta amb l'[[invencion]] de l'[[arc]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' E. Ghesquière e G. Marchand, ''Le Mésolithique en France - Archéologie des derniers chasseurs-cueilleurs'', La Découverte, Inrap, 2010.</ref>. Remplacèt lo [[propulsor]], aparegut vèrs [[-35000|35000 avC]], que permetiá d'aumentar la portada dei [[javelina]]s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Gwenn Rigal, ''Le temps sacré des cavernes'', José Corti, 2016, pp. 80-81.</ref>.
Au [[Neolitic]], lo desvolopament de l'[[agricultura]] e l'aparicion dei resèrvas de [[gran]] entraïnèron probablament l'aparicion de la [[guèrra]]. D'efiech, dins mai d'una region, aquò menèt a la formacion d'una classa de guerriers mai ò mens especializats dins lo combat. Pauc a pauc, leis armas utilizadas per la [[caça]] ò per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]] evolucionèron per donar naissença a d'armas dedicadas a la guèrra. Per exemple, es lo cas de la [[lança]] que foguèt concebuda a partir de l'[[espieut]] e de la [[javelina]]. La « fàcia de la guèrra » de l'[[Estendard d'Ur]], data de [[-2500|2500 avC]], illustra aquela transformacion.
==== La diversificacion deis armas ====
[[Fichièr:Roman legion at attack.jpg|thumb|right|Reconstitucion modèrna de soudats [[Empèri Roman|romans]].]]
Tre l'[[Antiquitat|Antiquitat Auta]], l'armament de contacte, utilizat per l'[[infantariá]] ò la [[cavalariá]], conoguèt una diversificacion importanta. En particular, au nivèu ofensiu, se fau nòtar l'invencion de l'[[espasa]] ([[-3100|3100 avC]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Syed Ramsey, ''Tools of War. History of Weapons in Ancient Times'', Alpha Editions, 2016, p. 121.</ref>) e de la [[pica (arma)|pica]] ([[milleni III avC]]). Au nivèu defensiu, se desvolopèt l'usatge dei [[bloquier]]s, dei [[cuirassa]]s e dei [[casco]]s tre lo [[milleni III avC]]. De mai, plusors pòbles menèron de recèrcas per crear d'armas adaptadas a sei besonhs. Ansin, lei [[legion romana|legionaris romans]] adoptèron lo [[gladi]], una espasa corta destinada au combat en formacion compacta. En revènge, la cavalariá [[Reiaume de Macedònia|macedoniana]] utilizèt lo [[kopis]], una espasa espessa e pesuca permetent de portar de còps violents a la tèsta d'un fantassin enemic.
Leis armas de git conoguront una evolucion similara amb l'aparicion d'arcs unicament destinats a la [[guèrra]]. A partir dau [[sègle VI avC]] en [[Republica Populara de China|China]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Mike Loades, ''The Crossbow'', Osprey, 2018.</ref> e dau sègle V avC en [[Grècia antica|Grècia]], foguèron concurrenciats per l'[[aubaresta]]. Fòrça modèls d'aqueleis armas foguèron concebuts durant lei sègles seguents amb de variacions importantas de poissança e de cadéncia de tir. Per exemple, se pòu citar lo [[chu ko nu]] chinés, un aubaresta de repeticion que podiá tirar 10 trachs en 15 s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Loïc Leymerégie, « La Chu Ko Nu, arbalète chinoise à répétition, peu puissante mais mortelle », ''Guerres & Histoire'', n °59, febrier de 2021, pp. 70-71.</ref>.
Aqueu fenomèn de diversificacion continuèt durant l'[[Edat Mejana]] en causa de l'evolucion de l'art de la [[guèrra]]. En [[Euròpa]], la guèrra venguèt lo pretzfach d'un elèit reduch, principalament constituit de chivaliers e de [[mercenari]]s. Plusors armas de guèrra foguèron melhoradas durant aqueu periòde mai son còst aumentèt tanben en proporcion. Per exemple, la fabricacion d'una armadura complèta de la fin de l'[[Edat Mejana]] èra una causa reservada a l'[[aristocracia]] auta. En parallèl, lo menejament de certaneis armas, coma leis [[aubaresta]]s e leis [[arc]]s de guèrra, necessitèt egalament un entraïnament regular per permetre d'obtenir de resultats eficaç sus lo [[batalha|prat batalhier]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Gaier, « Quand l'arbalète était une nouveauté : Réflexions sur son rôle militaire du Xe au XIIIe siècle », ''Le Moyen Âge'', t. XCIX, n° 2, 1993, pp. 201-230.</ref>. Lor usatge foguèt donc limitat a de tropas especializadas coma leis arquiers anglés de la [[Guèrra de Cent Ans]] ([[1337]]-[[1453]])<ref>Pasmens, en parallèl deis armas destinadas a la guèrra, existiá d'arcs e d'aubarestas pus simples qu'èran utilizats per de populacions civilas ò per de [[milícia|milicians]] pauc entraïnats. Aquelei modèls èran ben mens poderós e sovent pus fragils.</ref>.
==== L'aparicion de l'artilhariá ====
Segon lei conoissenças actualas, l'[[artilhariá]] apareguèt en [[Republica Populara de China|China]] au [[sègle IV avC]] durant lo [[Periòde dei Reiaumes Combatents]] e en [[Grècia antica|Grècia]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Tracey Elizabeth Rihll, ''The Catapult: A History'', Westholme Publishing, 2007.</ref>. Pasmens, d'autors chinés e grècs, coma [[Eron d'Alexàndria]] († [[sègle I apC]]), mencionan de maquinas de sètge pus vièlhas. Aqueleis armas utilizavan la [[fòrça]] de torsion d'un [[ressòrt]] o d'una [[còrda]] per propulsar un projectil. Puei, durant l'[[Edat Mejana]], se desvolopèt l'usatge de còntrapés. Aquò permetèt de facilitar la fabricacion dei [[maquina]]s e d'aumentar lei performàncias. Per exemple, un [[trabuc]] medievau èra capable de tirar un projectil de 20 a 120 [[quilograma|kg]] a una distància de 200 a 450 [[mètre|m]]. Pasmens, la construccion d'una tala arma èra un pretzfach complèx que necessitava d'assemblar plusors esséncias de [[fusta]]<ref>Aguèt un ròtle major dins l'emergéncia de l'[[engenhariá]].</ref>.
=== La revolucion de la pouvera ===
==== Lo declin deis armas blancas ====
[[Fichièr:Wheellock pistol or 'Puffer'.jpg|thumb|right|[[Pistolet]] de la fin dau sègle XVI.]]
Probablament inventada au [[sègle VII]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Michel Rival, ''Grandes Inventions de l'humanité'', 2005, Larousse.</ref>, la [[pouvera]] aguèt pas d'aplicacions militaras avans lei [[Sègle XI|sègles XI]] ò [[Sègle XII|XII]]. Per exemple, en [[1132]], foguèt utilizada una mena de [[lança-flamas]] constituida de tubes de [[bambó]] emplits de pouvera<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Joseph Needham, ''Science & Civilisation in China, V:7: The Gunpowder Epic'', Cambridge University Press, 1986, p. 222.</ref><ref>En [[Euròpa]], de [[lança-flamas]] eficaç foguèron tanben utilizats per la marina [[Empèri Bizantin|bizantina]] durant l'[[Edat Mejana]] ([[fuòc grèc]]).</ref>. L'[[arma de fuòc]] pus anciana sembla datar dau [[sègle XIII]]. A partir de la segonda mitat dau sègle XV, èran vengudas frequentas sus lei [[batalha|prats batalhiers]] d'[[Euròpa]] e d'[[Asia]]. I prenguèron lo ròtle tengut per leis [[arma blanca|armas blancas]] e [[arma de git|armas de git]].
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] se devesiguèron rapidament en dos grops distints. Lo premier recampa leis armas leugieras destinadas a l'equipament personau dau combatent. Lo [[pistolet]], l'[[arcabusa]], lo [[mosquet]] e lo [[fusiu]] son d'exemples d'armas d'aqueu tipe. Dins la segonda categoria, se tròban leis armas collectivas que remplacèron l'[[artilhariá nevrobalistica]]. Lo [[canon]] es la pus coneguda mai d'armas de fuòc pesucas, coma la [[roqueta]], son pus vièlhas<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Peter Lorge, Warfare in China to 1600, Routledge, 2005, p. 379.</ref>. Au sègle XVIII, l'eficacitat e la produccion deis armas de fuòc aumentèron fòrça amb l'adopcion de règlas d'estandardizacion dau materiau ([[sistèma Gribeauval]]).
==== Lo perfeccionament deis armas de fuòc ====
[[Fichièr:44henryammo.jpg|thumb|right|Cartocha metallica de percussion centrala permetent de tirar de [[bala Minié|balas Minié]] ([[.44 Henry]]).]]
Durant lo sègle XIX, plusors invencions menèron a l'aparicion d'armas de fuòc que prefiguran leis armas modèrnas. La premiera es aquela de la [[percussion centrala]] qu'autorizèt lo recargament per la [[culassa]]. L'aparicion dau [[canon raiat]] foguèt la segonda transformacion majora dau periòde. Capable d'estabilizar la trajectòria d'un projectil cilindric, aquelei [[canon]]s entraïnèron l'abandon dei balas esfericas. Ansin, en [[1848]], la [[bala Minié]] marquèt una revolucion dins lo combat terrèstre en permetent de tirs precís e letau fins a 450 [[mètre|m]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' John Keegan, ''la guerre de Sécession'', Place des éditeurs, 2011.</ref>. Entre [[1845]] e [[1860]], l'invencion de plusors modèls de cartocha metallica de percussion centrala permetèt de resòuvre lo problema de l'estocatge dei municions qu'èran encara sovent fachas de [[papièr|papier]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' T. J. Treadwell, ''Metallic Cartridges, (Regulation and Experimental,) as Manufactured and Tested at the Frankford Arsenal'', United States Government Printing Office, 1873, p. 9.</ref>. Enfin, a la fin dau sègle, la descubèrta de la [[pouvera sens fumada]] donèt la possibilitat de crear de municions pus pichonas mai pus poderosas. Sus lo prat batalhier, l'abséncia de fumada après un tir facilitèt lo [[camoflatge]] dei tropas.
L'[[artilhariá]] integrèt tanben aqueleis evolucions. De mai, l'[[acièr|acier]] remplacèt lo [[bronze]] dins la fabricacion dei [[canon]]s. Aquò permetèt d'aumentar la portada dei tirs e de concebre d'[[obús]] portaires de cargas [[explosiu|explosivas]]. Ansin, a partir de la [[Guèrra de Crimèa]] ([[1853]]-[[1856]]), la poissança de l'[[artilhariá]] venguèt mai e mai visibla durant lei combats. Per exemple, en [[1870]], a la [[batalha de Sedan (1870)|batalha de Sedan]], lei [[canon]]s [[Prússia|prussians]] arrestèron una carga de la [[cavalariá]] [[França|francesa]].
Lo desvolopament de l'[[automatisme]] foguèt un autre aspècte de la transformacion deis armas de fuòc durant lo sègle XIX. Premier, favorizèt l'aparicion de la [[mitralhièra]]. Pasmens, aquela invencion aguèt de dificultats per s'impausar en causa de problemas conceptualas quant a sa plaça dins lei combats. Après d'observacions durant lei guèrras [[colonialisme|colonialas]] e la [[Guèrra Russojaponesa]] ([[1904]]-[[1905]]), d'idèas per l'utilizar en sostèn de l'[[infantariá]] foguèron pauc a pauc validadas per cada armada. Dins aquò, aqueu procès s'acabèt pas avans [[1914]]. Ansin, l'evolucion pus importanta regardèt la cadéncia de tir dei [[fusiu]]s e dei [[canon]]s. Venguèt impossible per l'[[infantariá]] ò per la [[cavalariá]] de « passar lo fuòc ». En plaça, lei tropas deguèron desenant s'escondre sus lo prat batalhier per defugir una destruccion quasi instantanèa per l'enemic<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Quentin Censier, ''Observer, théoriser, évoluer : De 1870 à 1914 - Sur le champ'', 13 de junh de 2020, [https://www.youtube.com/watch?v=zsj-ZSR09Qo].</ref>.
=== L'industrializacion de l'armament ===
==== La Premiera Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:NiD.29 du 33e RAM.jpg|thumb|right|[[Avion]] de la [[Premiera Guèrra Mondiala]].]]
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] conoguèron de progrès [[tecnologia|tecnics]] limitats pendent la [[Premiera Guèrra Mondiala]] ([[1914]]-[[1918]]). Lo besonh d'una cadéncia de tir auta i validèt l'usatge creissent d'armas semiautomaticas ò automaticas coma lei [[fusiu|fusiu de guèrra]], lei [[fusiu mitralhaire|fusius mitralhaires]], lei [[mitralhièra]]s e lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei [[calibre]]s pichons aguèron tanben un interès en facilitant lo transpòrt dei [[municion]]s vèrs lo frònt. La [[granada (arma)|granada]] faguèt egalament son retorn dins l'armament de basa dau fantassin<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Anthony Saunders, ''Reinventing Warfare 1914–18: Novel Munitions and Tactics of Trench Warfare'', A&C Black, 2012, pp. 25-40.</ref>.
La novetat principala foguèt l'utilizacion de veïculs [[motor]]izats. L'exemple pus famós es aqueu dau [[carri de combat]], constituit d'un armament poderós montat sus un quadre [[blindatge|blindat]], que tenguèt un ròtle important dins la victòria deis armadas aliadas en [[1918]]. Pasmens, se fau tanben nòtar lo desvolopament de l'[[avion|aviacion]], amb l'aparicion dau [[avion de caça|caçaire]] e dau [[bombardièr|bombardier]] que remplacèron lo [[dirigible militar]], e la generalizacion dau [[sosmarin]] e dei naviris d'escòrta dins leis operacions maritimas. Aquel usatge dau [[motor]] remplacèt a cha pauc lo [[cavau]] dins la guèrra terrèstra, çò qu'entraïnèt lo declin definitiu de la [[cavalariá]]<ref>Pasmens, lo cavau demorèt fòrça utilizat per la [[logistica]] militara fins a [[1945]].</ref>.
Lei [[Premiera Guèrra Mondiala|combats de 1914-1918]] revelèron egalament un aspècte novèu de la guèrra amb l'utilizacion massisa de l'[[arma quimica]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Daniel Iagolnitzer e Vincent Rivasseau, ''La science et la guerre : la responsabilité des scientifiques'', Éditions L'Harmattan, 2006.</ref>. En despiech de la mesa en plaça rapida de mejans de proteccion coma lei [[masca de gas|mascas de gas]], lei gas de combat infligiguèron de bleçaduras grèvas a de centenaus de miliers de combatents. La remembrança d'aqueleis armas empachèt sa reutilizacion durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].
==== La Segonda Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:Beach in Northern France - DPLA - 5832b216b183a1f528697b92310f39e3.jpg|thumb|right|Lo [[desbarcament de Normandia]] es una bòna illustracion de l'evolucion de l'armament durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].]]
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]] ([[1939]]-[[1945]]), leis armas novèlas de la [[Premiera Guèrra Mondiala]], es a dire lei [[blindatge|blindats]] e leis [[avion]]s, conoguèron de perfeccionaments fòrça importants. En particular, lo [[Panzer V]] prefigurèt lo [[carri de combat|carri de combat principau]] modèrne e lo [[Messerschmitt Me 262]] foguèt lo premier [[avion de reaccion]] operacionau. Consequéncia dau desvolopament dau [[bombardier]], lo [[missil]] foguèt tanben inventat durant aqueu conflicte.
En revènge, d'autrei domenis veguèron d'innovacions radicalas que transformèron lo combat. Per exemple, en matèria de deteccion dei fòrças enemigas, lo [[radar]] e lo [[sonar]] permetèron de facilitar la recèrca deis [[avion]]s e dei [[sosmarin]]s. La lucha anticarri, unicament d'armas primitivas en [[1918]], descurbiguèt l'interès de la [[roqueta]] e de la [[carga vueja]]. En particular, la combinason d'aquelei dos elements donèt naissença au [[lança-roquetas]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Grumberg, « Le bazooka, l'arme antichar en tube », ''Guerres & Histoire'', n° 19, junh de 2014, p. 67.</ref>. Enfin, dins leis operacions terrèstres, l'usatge novèu dei tropas aeroportadas entraïnèt la concepcion d'armas leugieras adaptadas a aqueu tipe de combat.
Dins leis operacions navalas, lo [[pòrta-avions]] venguèt lo naviri de superficia dominant e leis imperatius de la [[lucha antisosmarina]] e de la [[defensa antiaeriana]] dei flòtas confiermèron l'importància deis unitats d'escòrta coma lo [[destroièr]]. Coma lei [[carri de combat|carris]], lei [[sosmarin]]s gardèron un ròtle similar au conflicte de [[1914]]-[[1918]] mai sei performàncias aumentèron. L'invencion dau [[schnòrchel]] marquèt una evolucion importanta en permetent ai submergibles de navegar en immersion durant de periòdes lòngs. Pasmens, sa mesa en òbra foguèt tròp tardiva per aver una influéncia sus l'eissida de la [[Batalha de l'Atlantic (1939-1945)|batalha de l'Atlantic]].
=== La revolucion nucleara ===
{{veire|Arma nucleara}}
Utilizada per lo premier còp en [[1945]], l'[[arma nucleara]] marquèt una revolucion novèla en matèria d'armament. D'efiech, gràcias a una bomba unica, venguèt possible de destrurre una [[vila]] importanta e de tuar una part significativa de seis abitants. Durant la [[Guèrra Freja]] qu'opausèt [[USA|Estatsunidencs]] e [[URSS|Sovietics]], d'ogivas nuclearas foguèron plaçadas dins de [[missil]]s de portada lònga. Aquò entraïnèt una transformacion de la nocion de conflicte car una confrontacion dirècta entre poissanças nuclearas venguèt quasi impossibla. Ben protegits dins de [[sosmarin]]s ò de [[silo]]s enterrats, lei missils nuclears son fòrça malaisats de tocar, compres per una ataca nucleara. Ansin, una poissança nucleara garda la capacitat de repòstar a tota ofensiva d'aqueu tipe. Dich [[equilibri de la terror]], aqueu principi desplacèt lo combat dins d'autrei domenis coma l'[[economia]], la [[cultura]] ò l'[[ideologia]].
=== Lei desvolopaments recents ===
==== La generalizacion dei tecnologias de l'informacion ====
{{veire|Tecnologias de l'informacion}}
[[Fichièr:FELIN-openphotonet PICT6047.jpg|thumb|right|Soudat assostat, equipat d'una tenguda [[FELIN]], que realiza un tir sensa quitar sa proteccion.]]
Lo desvolopament dei [[tecnologias de l'informacion]] durant la darriera partida dau sègle XX aguèt d'efiechs sus la [[guèrra]] e sus la concepcion deis armas e dei sistèmas de combat. Lo melhorament dei comunicacions èra l'objectiu premier d'aquela integracion. Pasmens, aquelei tecnicas pòdon tenir d'autrei ròtles. En particular, son capablas de facilitar la deteccion de l'enemic ò una presa de decision. En revènge, es necessari de lei protegir còntra lei mejans de [[guèrra electronica]] de l'adversari. La tenguda de combat [[FELIN]] de l'armada francesa es un exemple d'aqueu tipe de sistèmas. Basada sus d'equipaments capables de comunicar amb totei leis autreis armas dei fòrças francesas, intègra un ordinator capable de tractar d'informacions e una alimentacion. Permet de melhorar la comunicacion, l'observacion, la proteccion, la mobilitat e la letalitat dau fantassin.
==== Vèrs la robotizacion dau prat batalhier ====
{{veire|Robòt militar}}
[[Fichièr:Twuav 13 02.jpeg|thumb|[[Dròne]] militar [[General Atomics MQ-1 Predator|MQ-1 Predator]].]]
Dempuei lo començament dau sègle XXI, la [[robòt|robotizacion]] dau [[batalha|prat batalhier]] sembla èsser venguda una prioritat majora de la màger part deis [[armada]]s pus importantas de la [[planeta]]. D'efiech, un robòt podriá permetre de missions dins d'endrechs perilhós sensa expausar d'èssers umans ai tirs de l'adversari. A tèrme lòng, certanei teoricians pensan que serà egalament possible d'aver de robòts militars autonòms dirigits per una [[intelligéncia artificiala]]. Pasmens, aquò pausa de questions importantas quant au drech de la guèrra.
A l'ora d'ara, aquela [[robòt|robotizacion]] es encara limitada. Lo domeni pus avançat es aqueu de la [[guèrra aeriana]] amb lo [[dròne]]. Pauc costós e capable de volar plusors [[ora]]s, lei drònes son desenant utilizats per de missions de reconoissença, de susvelhança e d'ataca au sòu. Pasmens, son encara fòrça vulnerables ai defensas antiaerianas.
== Classificacion deis armas ==
=== Armas d'abatatge ===
Leis [[arma d'abatatge|armas d'abatatge]] son destinadas a la mesa a mòrt d'un [[animau]], magerament dins lei [[tuador]]s. Lo [[pistolet d'abatatge]] es un exemple d'arma d'aquela categoria.
=== Armas de caça ===
[[Fichièr:Bockdoppelflinte JB.jpg|thumb|right|[[Fusiu de caça]] de dos canons superpausats.]]
Leis [[arma de caça|armas de caça]] son destinadas a capturar ò a tuar un [[animau]] fèr. Aquela categoria es probablament la pus anciana. Per de rasons de seguretat, la màger part deis [[arma de caça|armas de caça]] son d'[[arma de git|armas de git]] ([[javelina]], [[arc]], [[sarbacana]], [[aubaresta]], [[fusiu]]...). Pasmens, existís quauqueis [[arma blanca|armas blancas]] destinadas a un usatge particular ([[espieut]], [[lança]]...). Uei, leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] son vengudas predominantas car permèton de combinar ataca a distància e poissança de fuòc.
=== Armas civilas ===
[[Fichièr:Chicago Police helmet & billy-club.jpg|thumb|right|Armas civilas d'un [[polícia|policier]] de [[Chicago]] en [[1968]].]]
Leis armas tengudas per de civius aguèron d'usatge variats. A temps passat, la màger part deis individús èran mai ò mens armats car fòrça [[otís]], especialament aqueleis utilizadas per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]], podián servir d'armas per faciar de pilhaires ò de [[bregandatge|bregands]]. La demenicion de la violéncia e lo melhorament dei fòrças de seguretat entraïnèron una reduccion de la quantitat d'armas en circulacion dins la populacion. De mai, dins fòrça [[país]], la possession d'armas es desenant enquadrada per la [[lei|lèi]]. D'un biais generau, leis armas civilas modèrnas son destinadas a agarrir una persona, a s'aparar còntra una ataca ò a mantenir l'òrdre public. Per aquò, dèvon èsser discrètas, dissuasivas e relativament pauc letalas. Lei [[cotèu]]s, lei [[tonfa]]s e lei [[calòssa]]s son d'armas d'aqueu tipe.
Existís un cas particular d'arma civila que son leis [[arma d'aparat|armas d'aparat]]. Destinadas a onorar un individú, son sovent d'armas [[tradicion]]alas ornadas de decoracions mai ò mens importantas. Rarament afiladas, aqueleis armas son normalament pas concebudas per lo combat.
=== Armas de guèrra ===
==== Armas de contacte ====
Leis armas de contacte son destinadas au combat au còrs a còrs. Avans l'adopcion de la [[pouvera]], èran leis armas predominantas sus lo [[batalha|prat batalhier]]. N'existiá plusors categorias diferentas coma leis [[espasa]]s, lei [[sabre]]s, lei [[destrau]]s ò leis [[arma d'asta|armas d'asta]]. La màger part d'aqueleis armas son desenant obsolètas e reduchas a un ròtle ceremoniau ([[arma d'aparat|armas d'aparat]]). Pasmens, l'equipament dau [[infantariá|fantassin]] intègra totjorn quauqueis armas de contacte coma lo [[cotèu de combat]] e la [[baioneta]].
<gallery>
Fichièr:Black-Sword-14226124129-v06.jpg|[[Espasa]]
Fichièr:Hellebaard met ronde stok en ijzeren punt, NG-NM-3534.jpg|[[Alabarda]]
Fichièr:FAMAS F1 with bayonet.jpg|[[Fusiu d'assaut]] amb una [[baioneta]]
Fichièr:KA-BAR.jpg|[[Cotèu de combat]]
</gallery>
==== Armas de git ====
Leis [[arma de git|armas de git]] permèton de tirar un projectil vèrs una buta sensa utilizar l'[[energia]] provesida per una [[explosion]]. Coma leis armas de contacte, èran fòrça importanta dins l'art de la [[guèrra]] avans l'arribada de la [[pouvera]]. Dempuei aquela data, lor usatge a declinat per venir rar dins lei combats modèrnes. Dins aquò, en causa de l'abséncia de bruch durant lo tir, son encara utilizadas dins certanei situacions per lei fòrças militaras de quauqueis [[Estat]]s. L'[[engèni militar|engèni]] de quauqueis armadas utilizan tanben d'aubarestas per tirar de cables.
<gallery>
Fichièr:Bow scheme (no numbers).png|[[Arc]]
Fichièr:Compound Bow full.jpg|[[Arc]] modèrne
Fichièr:Arbalette-p1000546.jpg|[[Aubaresta]] [[Edat Mejana|medievala]]
Fichièr:PistolCrossbow122.jpg|[[Aubaresta]] modèrna
</gallery>
==== Armas de fuòc leugieras ====
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] leugieras (ò individualas) son destinadas a l'equipament dau combatent. An generalament un [[calibre]] inferior a 15 mm e son principalament concebudas per combatre l'[[infantariá]] advèrsa. Lei pus leugieras son leis [[arma de ponh|armas de ponh]] ([[pistolet]], [[revòuver]]...) que son principalament utilizadas per l'autodefensa en causa de sa portada eficaça corta (rarament superiora a 40 m). Per de rasons de pes e de letalitat febla, son tanben fòrça utilizadas per lei fòrças de [[polícia]]. Lei [[fusiu]]s son desenant rars sus lo prat batalhier en defòra d'aplicacion particulara necessitant una poissança de fuòc, una precision e una portada autas ([[fusiu de precision]], [[fusiu antimateriau]]...). En plaça, la màger part deis unitats de combat son dotadas de [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] e, pus rarament, de [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei dos tipes d'armas permèton un tir automatic que sa cadéncia pòu èsser reglada per un selector. Lei [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] son pus poderós e donc privilegiats per leis unitats de mesclada. En revènge, lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]], mens poderós e pus simples d'utilizacion, son preferits per leis unitats de sostèn (e lei fòrças de polícia).
<gallery>
Fichièr:M9-pistolet.jpg|[[Pistolet]]
Fichièr:Taurus-605-left.jpg|[[Revòuver]]
Fichièr:Simonow SKS 45 noBG.jpg|[[Fusiu|Fusiu de guèrra]]
Fichièr:SVD Dragunov.jpg|[[Fusiu|Fusiu de precision]]
Fichièr:Hkmp5count-terr-wiki.jpg|[[Pistolet mitralhaire]]
Fichièr:Sturmgewehr 44.jpg|[[Fusiu d'assaut]]
Fichièr:Defensive fragmentation grenade 16 type WWI.png|[[Granada (arma)|Granada]]
</gallery>
==== Armas de fuòc pesucas ====
Leis armas de fuòc pesucas son d'armas collectivas que necessitan una còla per plusors combatents per èsser utilizadas. Pasmens, i a d'excepcions coma lei [[mitralhièra]]s leugieras e certanei [[lança-roquetas]]. Aqueleis armas son generalament fòrça poderosas car son destinadas a la mesa en òbra de cargas [[explosion|explosivas]] poderosas ò de sistèmas permetent de tirar rapidament una gròssa quantitat de projectils. Per exemple, una pèça d'[[artilhariá]] modèrna pòu tirar, en una minuta, plusors [[obús]] d'un desenau de [[quilograma]]s a una distància de plusors desenaus de [[quilomètre]]s.
<gallery>
Fichièr:MG34.jpg|[[Mitralhièra]]
Fichièr:Bundesarchiv Bild 104-0669, Übung deutscher Soldaten mit Flammenwerfer.jpg|[[Lança-flamas]]
Fichièr:British soldiers firing flares to illuminate enemy positions, Basra. MOD 45147840.jpg|[[Mortièr (arma)|Mortier]]
Fichièr:ParkPatriot2015part6-42.jpg|[[Canon]]
Fichièr:French TRF1 155 mm, live-fire exercise for Combined Endeavor 2013 .jpg|[[Obusièr|Obusier]]
Fichièr:Army mlrs 1982 02.jpg|[[Lança-roquetas multiple]]
Fichièr:GBU-10 shortly before it impacts a small boat during a training exercise.jpg|Tir d'una [[bomba]]
Fichièr:Exocet-mil.jpg|Tir de [[missil]]
</gallery>
==== Armas de defensa passiva ====
Leis armas de defensa passiva son destinadas a atacar un adversari sensa intervencion dirècta d'un combatent. Son principalament utilizadas per renforçar una posicion ò per empachar l'enemic de l'ocupar. Per exemple, es lo cas dei barbelats installats per protegir una [[trencada]]. Pasmens, dins lo combat modèrne, leis armas passivas pus conegudas son lei [[mina terrèstra|minas terrèstras]] e [[mina marina|marinas]]. Compausadas d'una carga qu'explosa au passatge d'un individú, d'un veïcul ò d'un naviri, son d'armas que permèton d'enebir una zòna. Pòdon èsser especializadas per destrurre un tipe donat de buta.
<gallery>
Fichièr:Anti personnel mine.JPG|<center>[[Mina terrèstra]] antipersonala en [[Cambòtja]].</center>
Fichièr:VS-2.2 mine - DM-SD-07-17327.jpg|<center>[[Mina terrèstra]] anticarri.</center>
Fichièr:Mine (AWM 304925).jpg|<center>[[Mina marina]].</center>
Fichièr:US soldiers laying concertina wire.JPG|<center>Mesa en plaça de barbelats militars.</center>
</gallery>
==== Blindats ====
{{veire|Guèrra blindada}}
<gallery>
Fichièr:Challenger 2 Main Battle Tank patrolling outside Basra, Iraq MOD 45148325.jpg|[[Carri de combat|Carri de combat principau]]
Fichièr:PT 76 7 DOW TBiU 12.jpg|[[Carri leugier]]
Fichièr:VCBI-openphotonet PICT6027.JPG|[[Veïcul de combat d'infantariá]]
Fichièr:Allied Spirit I 150126-A-LO967-001.jpg|[[Veïcul de transpòrt de tropas]]
Fichièr:M109A6 Paladin UTARNG 2004 firing.jpg|[[Canon automotor]]
Fichièr:Centauro Tank Iraq.jpg|[[Caçaire de carris]]
</gallery>
==== Aviacion ====
<gallery>
Fichièr:Ejercito del Aire Mirage F.1M.jpg|[[Avion de caça]] ([[Dassault Mirage F1|Mirage F1]])
Fichièr:MiG-31 Pichugin-1.jpg|[[Interceptor]] ([[Mig-31]])
Fichièr:Thunderbolt - Closeup.jpg|[[Avion d'ataca au sòu]] ([[Fairchild A-10 Thunderbolt II|A-10 Thunderbolt]])
Fichièr:F-4 Phantom in flight Apr 1982.jpg|[[Caçaire-bombardier]] ([[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|F-4 Phantom]])
Fichièr:Tu-16badger 2.jpg|[[Bombardier|Bombardier estrategic]] ([[Tupolev TU-16]])
</gallery>
==== Marina ====
<gallery>
Fichièr:USS Enterprise FS Charles de Gaulle.jpg|[[Pòrta-avions]]
Fichièr:Slava-Cruiser-DN-SC-86-03642.JPEG|[[Crosaire]]
Fichièr:USS John Paul Jones DDG-53.jpg|[[Destroièr]]
Fichièr:FS Surcouf.jpg|[[Fregata (naviri)|Fregata]]
Fichièr:MAGDEBURG 130-02 2008-03-04 03.jpg|[[Corveta]]
Fichièr:Tapageuse-01.jpg|[[Patrolhaire]]
Fichièr:Defense.gov News Photo 960703-N-00000-001.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear d'ataca]]
Fichièr:Typhoon3.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear lançaire d'engenhs]]
</gallery>
==== Armas de destruccion massisa ====
<gallery>
Fichièr:Castle Bravo 007.jpg|[[Explosion]] d'una [[arma nucleara]]
Fichièr:Minuteman3launch.jpg|Tir d'un [[missil]] [[arma nucleara|nuclear]]
Fichièr:Poison gas attack.jpg|Utilizacion de [[gas]] [[arma quimica|toxic]] durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]
Fichièr:B-w-scientists.jpg|[[Laboratòri]] de recèrca militara sus d'[[arma biologica|agents patogèns]]
</gallery>
== Reglementacion ==
=== Reglementacion internacionala ===
{{veire|Tractat sus lo comèrci deis armas}}
=== Legislacions nacionalas ===
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Tractat sus lo comèrci deis armas]].
=== Bibliografia ===
=== Nòtas e referéncias ===
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
<references/>
</div>
j59pc7ksw8reeznto5m5am5j30sibsf
2328780
2328779
2022-08-18T17:51:45Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Blindats */
wikitext
text/x-wiki
{{1000 fondamentals}}
{{Dialècte Provençau}}
{{Article en construccion}}
Una '''arma''' es un objècte qu'es utilizat per causar de daumatges, mentaus o fisics, a un individú o una estructura.
== Istòria ==
=== Lo periòde deis armas blancas ===
==== Lei armas preïstoricas ====
Segon lei conoissenças actualas, leis armas pus ancianas identificadas per leis [[arqueologia|arqueològs]] foguèron fabricadas durant lo [[Paleolitic Inferior]]. Èran de [[javelina]]s ò d'[[espieut]]s destinats a la [[caça]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Cattelain et Claire Bellier, ''La Chasse dans la Préhistoire'', Cedarc, coll. « Guides archéologiques du Malgré-Tout », 2002, pp. 12-13.</ref>. Datan d'au mens [[-400000|{{formatnum:400000}} ans]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' R. Dennell, « The world's oldest spears », ''Nature'', vol. 385, n+ 27, 1997, pp. 767-768.</ref>. La [[fusta]], la [[pèira]] e l'[[òs]] foguèron lei materiaus principaus per la fabricacion dei premiereis armas e la [[caça]] e la [[pesca]] foguèron probablament lei motors de l'innovacion. En particular, la [[domesticacion]] dau [[can]] aguèt un ròtle important car modifiquèt lei [[tactica]]s de caça<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Pat Shipman, « Do the eyes have it? Dog domestication may have helped humans thrive while Neandertals declined », ''American scientist'', vol. 100, n° 3, 2012, p. 198.</ref>. Lei progrès en matèria de talha de la pèira permetèron tanben d'aumentar l'eficacitat de l'armament. Puei, vèrs [[-12800|12800 avC]], se debanèt una autra evolucion importanta amb l'[[invencion]] de l'[[arc]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' E. Ghesquière e G. Marchand, ''Le Mésolithique en France - Archéologie des derniers chasseurs-cueilleurs'', La Découverte, Inrap, 2010.</ref>. Remplacèt lo [[propulsor]], aparegut vèrs [[-35000|35000 avC]], que permetiá d'aumentar la portada dei [[javelina]]s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Gwenn Rigal, ''Le temps sacré des cavernes'', José Corti, 2016, pp. 80-81.</ref>.
Au [[Neolitic]], lo desvolopament de l'[[agricultura]] e l'aparicion dei resèrvas de [[gran]] entraïnèron probablament l'aparicion de la [[guèrra]]. D'efiech, dins mai d'una region, aquò menèt a la formacion d'una classa de guerriers mai ò mens especializats dins lo combat. Pauc a pauc, leis armas utilizadas per la [[caça]] ò per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]] evolucionèron per donar naissença a d'armas dedicadas a la guèrra. Per exemple, es lo cas de la [[lança]] que foguèt concebuda a partir de l'[[espieut]] e de la [[javelina]]. La « fàcia de la guèrra » de l'[[Estendard d'Ur]], data de [[-2500|2500 avC]], illustra aquela transformacion.
==== La diversificacion deis armas ====
[[Fichièr:Roman legion at attack.jpg|thumb|right|Reconstitucion modèrna de soudats [[Empèri Roman|romans]].]]
Tre l'[[Antiquitat|Antiquitat Auta]], l'armament de contacte, utilizat per l'[[infantariá]] ò la [[cavalariá]], conoguèt una diversificacion importanta. En particular, au nivèu ofensiu, se fau nòtar l'invencion de l'[[espasa]] ([[-3100|3100 avC]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Syed Ramsey, ''Tools of War. History of Weapons in Ancient Times'', Alpha Editions, 2016, p. 121.</ref>) e de la [[pica (arma)|pica]] ([[milleni III avC]]). Au nivèu defensiu, se desvolopèt l'usatge dei [[bloquier]]s, dei [[cuirassa]]s e dei [[casco]]s tre lo [[milleni III avC]]. De mai, plusors pòbles menèron de recèrcas per crear d'armas adaptadas a sei besonhs. Ansin, lei [[legion romana|legionaris romans]] adoptèron lo [[gladi]], una espasa corta destinada au combat en formacion compacta. En revènge, la cavalariá [[Reiaume de Macedònia|macedoniana]] utilizèt lo [[kopis]], una espasa espessa e pesuca permetent de portar de còps violents a la tèsta d'un fantassin enemic.
Leis armas de git conoguront una evolucion similara amb l'aparicion d'arcs unicament destinats a la [[guèrra]]. A partir dau [[sègle VI avC]] en [[Republica Populara de China|China]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Mike Loades, ''The Crossbow'', Osprey, 2018.</ref> e dau sègle V avC en [[Grècia antica|Grècia]], foguèron concurrenciats per l'[[aubaresta]]. Fòrça modèls d'aqueleis armas foguèron concebuts durant lei sègles seguents amb de variacions importantas de poissança e de cadéncia de tir. Per exemple, se pòu citar lo [[chu ko nu]] chinés, un aubaresta de repeticion que podiá tirar 10 trachs en 15 s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Loïc Leymerégie, « La Chu Ko Nu, arbalète chinoise à répétition, peu puissante mais mortelle », ''Guerres & Histoire'', n °59, febrier de 2021, pp. 70-71.</ref>.
Aqueu fenomèn de diversificacion continuèt durant l'[[Edat Mejana]] en causa de l'evolucion de l'art de la [[guèrra]]. En [[Euròpa]], la guèrra venguèt lo pretzfach d'un elèit reduch, principalament constituit de chivaliers e de [[mercenari]]s. Plusors armas de guèrra foguèron melhoradas durant aqueu periòde mai son còst aumentèt tanben en proporcion. Per exemple, la fabricacion d'una armadura complèta de la fin de l'[[Edat Mejana]] èra una causa reservada a l'[[aristocracia]] auta. En parallèl, lo menejament de certaneis armas, coma leis [[aubaresta]]s e leis [[arc]]s de guèrra, necessitèt egalament un entraïnament regular per permetre d'obtenir de resultats eficaç sus lo [[batalha|prat batalhier]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Gaier, « Quand l'arbalète était une nouveauté : Réflexions sur son rôle militaire du Xe au XIIIe siècle », ''Le Moyen Âge'', t. XCIX, n° 2, 1993, pp. 201-230.</ref>. Lor usatge foguèt donc limitat a de tropas especializadas coma leis arquiers anglés de la [[Guèrra de Cent Ans]] ([[1337]]-[[1453]])<ref>Pasmens, en parallèl deis armas destinadas a la guèrra, existiá d'arcs e d'aubarestas pus simples qu'èran utilizats per de populacions civilas ò per de [[milícia|milicians]] pauc entraïnats. Aquelei modèls èran ben mens poderós e sovent pus fragils.</ref>.
==== L'aparicion de l'artilhariá ====
Segon lei conoissenças actualas, l'[[artilhariá]] apareguèt en [[Republica Populara de China|China]] au [[sègle IV avC]] durant lo [[Periòde dei Reiaumes Combatents]] e en [[Grècia antica|Grècia]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Tracey Elizabeth Rihll, ''The Catapult: A History'', Westholme Publishing, 2007.</ref>. Pasmens, d'autors chinés e grècs, coma [[Eron d'Alexàndria]] († [[sègle I apC]]), mencionan de maquinas de sètge pus vièlhas. Aqueleis armas utilizavan la [[fòrça]] de torsion d'un [[ressòrt]] o d'una [[còrda]] per propulsar un projectil. Puei, durant l'[[Edat Mejana]], se desvolopèt l'usatge de còntrapés. Aquò permetèt de facilitar la fabricacion dei [[maquina]]s e d'aumentar lei performàncias. Per exemple, un [[trabuc]] medievau èra capable de tirar un projectil de 20 a 120 [[quilograma|kg]] a una distància de 200 a 450 [[mètre|m]]. Pasmens, la construccion d'una tala arma èra un pretzfach complèx que necessitava d'assemblar plusors esséncias de [[fusta]]<ref>Aguèt un ròtle major dins l'emergéncia de l'[[engenhariá]].</ref>.
=== La revolucion de la pouvera ===
==== Lo declin deis armas blancas ====
[[Fichièr:Wheellock pistol or 'Puffer'.jpg|thumb|right|[[Pistolet]] de la fin dau sègle XVI.]]
Probablament inventada au [[sègle VII]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Michel Rival, ''Grandes Inventions de l'humanité'', 2005, Larousse.</ref>, la [[pouvera]] aguèt pas d'aplicacions militaras avans lei [[Sègle XI|sègles XI]] ò [[Sègle XII|XII]]. Per exemple, en [[1132]], foguèt utilizada una mena de [[lança-flamas]] constituida de tubes de [[bambó]] emplits de pouvera<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Joseph Needham, ''Science & Civilisation in China, V:7: The Gunpowder Epic'', Cambridge University Press, 1986, p. 222.</ref><ref>En [[Euròpa]], de [[lança-flamas]] eficaç foguèron tanben utilizats per la marina [[Empèri Bizantin|bizantina]] durant l'[[Edat Mejana]] ([[fuòc grèc]]).</ref>. L'[[arma de fuòc]] pus anciana sembla datar dau [[sègle XIII]]. A partir de la segonda mitat dau sègle XV, èran vengudas frequentas sus lei [[batalha|prats batalhiers]] d'[[Euròpa]] e d'[[Asia]]. I prenguèron lo ròtle tengut per leis [[arma blanca|armas blancas]] e [[arma de git|armas de git]].
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] se devesiguèron rapidament en dos grops distints. Lo premier recampa leis armas leugieras destinadas a l'equipament personau dau combatent. Lo [[pistolet]], l'[[arcabusa]], lo [[mosquet]] e lo [[fusiu]] son d'exemples d'armas d'aqueu tipe. Dins la segonda categoria, se tròban leis armas collectivas que remplacèron l'[[artilhariá nevrobalistica]]. Lo [[canon]] es la pus coneguda mai d'armas de fuòc pesucas, coma la [[roqueta]], son pus vièlhas<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Peter Lorge, Warfare in China to 1600, Routledge, 2005, p. 379.</ref>. Au sègle XVIII, l'eficacitat e la produccion deis armas de fuòc aumentèron fòrça amb l'adopcion de règlas d'estandardizacion dau materiau ([[sistèma Gribeauval]]).
==== Lo perfeccionament deis armas de fuòc ====
[[Fichièr:44henryammo.jpg|thumb|right|Cartocha metallica de percussion centrala permetent de tirar de [[bala Minié|balas Minié]] ([[.44 Henry]]).]]
Durant lo sègle XIX, plusors invencions menèron a l'aparicion d'armas de fuòc que prefiguran leis armas modèrnas. La premiera es aquela de la [[percussion centrala]] qu'autorizèt lo recargament per la [[culassa]]. L'aparicion dau [[canon raiat]] foguèt la segonda transformacion majora dau periòde. Capable d'estabilizar la trajectòria d'un projectil cilindric, aquelei [[canon]]s entraïnèron l'abandon dei balas esfericas. Ansin, en [[1848]], la [[bala Minié]] marquèt una revolucion dins lo combat terrèstre en permetent de tirs precís e letau fins a 450 [[mètre|m]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' John Keegan, ''la guerre de Sécession'', Place des éditeurs, 2011.</ref>. Entre [[1845]] e [[1860]], l'invencion de plusors modèls de cartocha metallica de percussion centrala permetèt de resòuvre lo problema de l'estocatge dei municions qu'èran encara sovent fachas de [[papièr|papier]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' T. J. Treadwell, ''Metallic Cartridges, (Regulation and Experimental,) as Manufactured and Tested at the Frankford Arsenal'', United States Government Printing Office, 1873, p. 9.</ref>. Enfin, a la fin dau sègle, la descubèrta de la [[pouvera sens fumada]] donèt la possibilitat de crear de municions pus pichonas mai pus poderosas. Sus lo prat batalhier, l'abséncia de fumada après un tir facilitèt lo [[camoflatge]] dei tropas.
L'[[artilhariá]] integrèt tanben aqueleis evolucions. De mai, l'[[acièr|acier]] remplacèt lo [[bronze]] dins la fabricacion dei [[canon]]s. Aquò permetèt d'aumentar la portada dei tirs e de concebre d'[[obús]] portaires de cargas [[explosiu|explosivas]]. Ansin, a partir de la [[Guèrra de Crimèa]] ([[1853]]-[[1856]]), la poissança de l'[[artilhariá]] venguèt mai e mai visibla durant lei combats. Per exemple, en [[1870]], a la [[batalha de Sedan (1870)|batalha de Sedan]], lei [[canon]]s [[Prússia|prussians]] arrestèron una carga de la [[cavalariá]] [[França|francesa]].
Lo desvolopament de l'[[automatisme]] foguèt un autre aspècte de la transformacion deis armas de fuòc durant lo sègle XIX. Premier, favorizèt l'aparicion de la [[mitralhièra]]. Pasmens, aquela invencion aguèt de dificultats per s'impausar en causa de problemas conceptualas quant a sa plaça dins lei combats. Après d'observacions durant lei guèrras [[colonialisme|colonialas]] e la [[Guèrra Russojaponesa]] ([[1904]]-[[1905]]), d'idèas per l'utilizar en sostèn de l'[[infantariá]] foguèron pauc a pauc validadas per cada armada. Dins aquò, aqueu procès s'acabèt pas avans [[1914]]. Ansin, l'evolucion pus importanta regardèt la cadéncia de tir dei [[fusiu]]s e dei [[canon]]s. Venguèt impossible per l'[[infantariá]] ò per la [[cavalariá]] de « passar lo fuòc ». En plaça, lei tropas deguèron desenant s'escondre sus lo prat batalhier per defugir una destruccion quasi instantanèa per l'enemic<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Quentin Censier, ''Observer, théoriser, évoluer : De 1870 à 1914 - Sur le champ'', 13 de junh de 2020, [https://www.youtube.com/watch?v=zsj-ZSR09Qo].</ref>.
=== L'industrializacion de l'armament ===
==== La Premiera Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:NiD.29 du 33e RAM.jpg|thumb|right|[[Avion]] de la [[Premiera Guèrra Mondiala]].]]
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] conoguèron de progrès [[tecnologia|tecnics]] limitats pendent la [[Premiera Guèrra Mondiala]] ([[1914]]-[[1918]]). Lo besonh d'una cadéncia de tir auta i validèt l'usatge creissent d'armas semiautomaticas ò automaticas coma lei [[fusiu|fusiu de guèrra]], lei [[fusiu mitralhaire|fusius mitralhaires]], lei [[mitralhièra]]s e lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei [[calibre]]s pichons aguèron tanben un interès en facilitant lo transpòrt dei [[municion]]s vèrs lo frònt. La [[granada (arma)|granada]] faguèt egalament son retorn dins l'armament de basa dau fantassin<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Anthony Saunders, ''Reinventing Warfare 1914–18: Novel Munitions and Tactics of Trench Warfare'', A&C Black, 2012, pp. 25-40.</ref>.
La novetat principala foguèt l'utilizacion de veïculs [[motor]]izats. L'exemple pus famós es aqueu dau [[carri de combat]], constituit d'un armament poderós montat sus un quadre [[blindatge|blindat]], que tenguèt un ròtle important dins la victòria deis armadas aliadas en [[1918]]. Pasmens, se fau tanben nòtar lo desvolopament de l'[[avion|aviacion]], amb l'aparicion dau [[avion de caça|caçaire]] e dau [[bombardièr|bombardier]] que remplacèron lo [[dirigible militar]], e la generalizacion dau [[sosmarin]] e dei naviris d'escòrta dins leis operacions maritimas. Aquel usatge dau [[motor]] remplacèt a cha pauc lo [[cavau]] dins la guèrra terrèstra, çò qu'entraïnèt lo declin definitiu de la [[cavalariá]]<ref>Pasmens, lo cavau demorèt fòrça utilizat per la [[logistica]] militara fins a [[1945]].</ref>.
Lei [[Premiera Guèrra Mondiala|combats de 1914-1918]] revelèron egalament un aspècte novèu de la guèrra amb l'utilizacion massisa de l'[[arma quimica]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Daniel Iagolnitzer e Vincent Rivasseau, ''La science et la guerre : la responsabilité des scientifiques'', Éditions L'Harmattan, 2006.</ref>. En despiech de la mesa en plaça rapida de mejans de proteccion coma lei [[masca de gas|mascas de gas]], lei gas de combat infligiguèron de bleçaduras grèvas a de centenaus de miliers de combatents. La remembrança d'aqueleis armas empachèt sa reutilizacion durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].
==== La Segonda Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:Beach in Northern France - DPLA - 5832b216b183a1f528697b92310f39e3.jpg|thumb|right|Lo [[desbarcament de Normandia]] es una bòna illustracion de l'evolucion de l'armament durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].]]
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]] ([[1939]]-[[1945]]), leis armas novèlas de la [[Premiera Guèrra Mondiala]], es a dire lei [[blindatge|blindats]] e leis [[avion]]s, conoguèron de perfeccionaments fòrça importants. En particular, lo [[Panzer V]] prefigurèt lo [[carri de combat|carri de combat principau]] modèrne e lo [[Messerschmitt Me 262]] foguèt lo premier [[avion de reaccion]] operacionau. Consequéncia dau desvolopament dau [[bombardier]], lo [[missil]] foguèt tanben inventat durant aqueu conflicte.
En revènge, d'autrei domenis veguèron d'innovacions radicalas que transformèron lo combat. Per exemple, en matèria de deteccion dei fòrças enemigas, lo [[radar]] e lo [[sonar]] permetèron de facilitar la recèrca deis [[avion]]s e dei [[sosmarin]]s. La lucha anticarri, unicament d'armas primitivas en [[1918]], descurbiguèt l'interès de la [[roqueta]] e de la [[carga vueja]]. En particular, la combinason d'aquelei dos elements donèt naissença au [[lança-roquetas]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Grumberg, « Le bazooka, l'arme antichar en tube », ''Guerres & Histoire'', n° 19, junh de 2014, p. 67.</ref>. Enfin, dins leis operacions terrèstres, l'usatge novèu dei tropas aeroportadas entraïnèt la concepcion d'armas leugieras adaptadas a aqueu tipe de combat.
Dins leis operacions navalas, lo [[pòrta-avions]] venguèt lo naviri de superficia dominant e leis imperatius de la [[lucha antisosmarina]] e de la [[defensa antiaeriana]] dei flòtas confiermèron l'importància deis unitats d'escòrta coma lo [[destroièr]]. Coma lei [[carri de combat|carris]], lei [[sosmarin]]s gardèron un ròtle similar au conflicte de [[1914]]-[[1918]] mai sei performàncias aumentèron. L'invencion dau [[schnòrchel]] marquèt una evolucion importanta en permetent ai submergibles de navegar en immersion durant de periòdes lòngs. Pasmens, sa mesa en òbra foguèt tròp tardiva per aver una influéncia sus l'eissida de la [[Batalha de l'Atlantic (1939-1945)|batalha de l'Atlantic]].
=== La revolucion nucleara ===
{{veire|Arma nucleara}}
Utilizada per lo premier còp en [[1945]], l'[[arma nucleara]] marquèt una revolucion novèla en matèria d'armament. D'efiech, gràcias a una bomba unica, venguèt possible de destrurre una [[vila]] importanta e de tuar una part significativa de seis abitants. Durant la [[Guèrra Freja]] qu'opausèt [[USA|Estatsunidencs]] e [[URSS|Sovietics]], d'ogivas nuclearas foguèron plaçadas dins de [[missil]]s de portada lònga. Aquò entraïnèt una transformacion de la nocion de conflicte car una confrontacion dirècta entre poissanças nuclearas venguèt quasi impossibla. Ben protegits dins de [[sosmarin]]s ò de [[silo]]s enterrats, lei missils nuclears son fòrça malaisats de tocar, compres per una ataca nucleara. Ansin, una poissança nucleara garda la capacitat de repòstar a tota ofensiva d'aqueu tipe. Dich [[equilibri de la terror]], aqueu principi desplacèt lo combat dins d'autrei domenis coma l'[[economia]], la [[cultura]] ò l'[[ideologia]].
=== Lei desvolopaments recents ===
==== La generalizacion dei tecnologias de l'informacion ====
{{veire|Tecnologias de l'informacion}}
[[Fichièr:FELIN-openphotonet PICT6047.jpg|thumb|right|Soudat assostat, equipat d'una tenguda [[FELIN]], que realiza un tir sensa quitar sa proteccion.]]
Lo desvolopament dei [[tecnologias de l'informacion]] durant la darriera partida dau sègle XX aguèt d'efiechs sus la [[guèrra]] e sus la concepcion deis armas e dei sistèmas de combat. Lo melhorament dei comunicacions èra l'objectiu premier d'aquela integracion. Pasmens, aquelei tecnicas pòdon tenir d'autrei ròtles. En particular, son capablas de facilitar la deteccion de l'enemic ò una presa de decision. En revènge, es necessari de lei protegir còntra lei mejans de [[guèrra electronica]] de l'adversari. La tenguda de combat [[FELIN]] de l'armada francesa es un exemple d'aqueu tipe de sistèmas. Basada sus d'equipaments capables de comunicar amb totei leis autreis armas dei fòrças francesas, intègra un ordinator capable de tractar d'informacions e una alimentacion. Permet de melhorar la comunicacion, l'observacion, la proteccion, la mobilitat e la letalitat dau fantassin.
==== Vèrs la robotizacion dau prat batalhier ====
{{veire|Robòt militar}}
[[Fichièr:Twuav 13 02.jpeg|thumb|[[Dròne]] militar [[General Atomics MQ-1 Predator|MQ-1 Predator]].]]
Dempuei lo començament dau sègle XXI, la [[robòt|robotizacion]] dau [[batalha|prat batalhier]] sembla èsser venguda una prioritat majora de la màger part deis [[armada]]s pus importantas de la [[planeta]]. D'efiech, un robòt podriá permetre de missions dins d'endrechs perilhós sensa expausar d'èssers umans ai tirs de l'adversari. A tèrme lòng, certanei teoricians pensan que serà egalament possible d'aver de robòts militars autonòms dirigits per una [[intelligéncia artificiala]]. Pasmens, aquò pausa de questions importantas quant au drech de la guèrra.
A l'ora d'ara, aquela [[robòt|robotizacion]] es encara limitada. Lo domeni pus avançat es aqueu de la [[guèrra aeriana]] amb lo [[dròne]]. Pauc costós e capable de volar plusors [[ora]]s, lei drònes son desenant utilizats per de missions de reconoissença, de susvelhança e d'ataca au sòu. Pasmens, son encara fòrça vulnerables ai defensas antiaerianas.
== Classificacion deis armas ==
=== Armas d'abatatge ===
Leis [[arma d'abatatge|armas d'abatatge]] son destinadas a la mesa a mòrt d'un [[animau]], magerament dins lei [[tuador]]s. Lo [[pistolet d'abatatge]] es un exemple d'arma d'aquela categoria.
=== Armas de caça ===
[[Fichièr:Bockdoppelflinte JB.jpg|thumb|right|[[Fusiu de caça]] de dos canons superpausats.]]
Leis [[arma de caça|armas de caça]] son destinadas a capturar ò a tuar un [[animau]] fèr. Aquela categoria es probablament la pus anciana. Per de rasons de seguretat, la màger part deis [[arma de caça|armas de caça]] son d'[[arma de git|armas de git]] ([[javelina]], [[arc]], [[sarbacana]], [[aubaresta]], [[fusiu]]...). Pasmens, existís quauqueis [[arma blanca|armas blancas]] destinadas a un usatge particular ([[espieut]], [[lança]]...). Uei, leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] son vengudas predominantas car permèton de combinar ataca a distància e poissança de fuòc.
=== Armas civilas ===
[[Fichièr:Chicago Police helmet & billy-club.jpg|thumb|right|Armas civilas d'un [[polícia|policier]] de [[Chicago]] en [[1968]].]]
Leis armas tengudas per de civius aguèron d'usatge variats. A temps passat, la màger part deis individús èran mai ò mens armats car fòrça [[otís]], especialament aqueleis utilizadas per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]], podián servir d'armas per faciar de pilhaires ò de [[bregandatge|bregands]]. La demenicion de la violéncia e lo melhorament dei fòrças de seguretat entraïnèron una reduccion de la quantitat d'armas en circulacion dins la populacion. De mai, dins fòrça [[país]], la possession d'armas es desenant enquadrada per la [[lei|lèi]]. D'un biais generau, leis armas civilas modèrnas son destinadas a agarrir una persona, a s'aparar còntra una ataca ò a mantenir l'òrdre public. Per aquò, dèvon èsser discrètas, dissuasivas e relativament pauc letalas. Lei [[cotèu]]s, lei [[tonfa]]s e lei [[calòssa]]s son d'armas d'aqueu tipe.
Existís un cas particular d'arma civila que son leis [[arma d'aparat|armas d'aparat]]. Destinadas a onorar un individú, son sovent d'armas [[tradicion]]alas ornadas de decoracions mai ò mens importantas. Rarament afiladas, aqueleis armas son normalament pas concebudas per lo combat.
=== Armas de guèrra ===
==== Armas de contacte ====
Leis armas de contacte son destinadas au combat au còrs a còrs. Avans l'adopcion de la [[pouvera]], èran leis armas predominantas sus lo [[batalha|prat batalhier]]. N'existiá plusors categorias diferentas coma leis [[espasa]]s, lei [[sabre]]s, lei [[destrau]]s ò leis [[arma d'asta|armas d'asta]]. La màger part d'aqueleis armas son desenant obsolètas e reduchas a un ròtle ceremoniau ([[arma d'aparat|armas d'aparat]]). Pasmens, l'equipament dau [[infantariá|fantassin]] intègra totjorn quauqueis armas de contacte coma lo [[cotèu de combat]] e la [[baioneta]].
<gallery>
Fichièr:Black-Sword-14226124129-v06.jpg|[[Espasa]]
Fichièr:Hellebaard met ronde stok en ijzeren punt, NG-NM-3534.jpg|[[Alabarda]]
Fichièr:FAMAS F1 with bayonet.jpg|[[Fusiu d'assaut]] amb una [[baioneta]]
Fichièr:KA-BAR.jpg|[[Cotèu de combat]]
</gallery>
==== Armas de git ====
Leis [[arma de git|armas de git]] permèton de tirar un projectil vèrs una buta sensa utilizar l'[[energia]] provesida per una [[explosion]]. Coma leis armas de contacte, èran fòrça importanta dins l'art de la [[guèrra]] avans l'arribada de la [[pouvera]]. Dempuei aquela data, lor usatge a declinat per venir rar dins lei combats modèrnes. Dins aquò, en causa de l'abséncia de bruch durant lo tir, son encara utilizadas dins certanei situacions per lei fòrças militaras de quauqueis [[Estat]]s. L'[[engèni militar|engèni]] de quauqueis armadas utilizan tanben d'aubarestas per tirar de cables.
<gallery>
Fichièr:Bow scheme (no numbers).png|[[Arc]]
Fichièr:Compound Bow full.jpg|[[Arc]] modèrne
Fichièr:Arbalette-p1000546.jpg|[[Aubaresta]] [[Edat Mejana|medievala]]
Fichièr:PistolCrossbow122.jpg|[[Aubaresta]] modèrna
</gallery>
==== Armas de fuòc leugieras ====
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] leugieras (ò individualas) son destinadas a l'equipament dau combatent. An generalament un [[calibre]] inferior a 15 mm e son principalament concebudas per combatre l'[[infantariá]] advèrsa. Lei pus leugieras son leis [[arma de ponh|armas de ponh]] ([[pistolet]], [[revòuver]]...) que son principalament utilizadas per l'autodefensa en causa de sa portada eficaça corta (rarament superiora a 40 m). Per de rasons de pes e de letalitat febla, son tanben fòrça utilizadas per lei fòrças de [[polícia]]. Lei [[fusiu]]s son desenant rars sus lo prat batalhier en defòra d'aplicacion particulara necessitant una poissança de fuòc, una precision e una portada autas ([[fusiu de precision]], [[fusiu antimateriau]]...). En plaça, la màger part deis unitats de combat son dotadas de [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] e, pus rarament, de [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei dos tipes d'armas permèton un tir automatic que sa cadéncia pòu èsser reglada per un selector. Lei [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] son pus poderós e donc privilegiats per leis unitats de mesclada. En revènge, lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]], mens poderós e pus simples d'utilizacion, son preferits per leis unitats de sostèn (e lei fòrças de polícia).
<gallery>
Fichièr:M9-pistolet.jpg|[[Pistolet]]
Fichièr:Taurus-605-left.jpg|[[Revòuver]]
Fichièr:Simonow SKS 45 noBG.jpg|[[Fusiu|Fusiu de guèrra]]
Fichièr:SVD Dragunov.jpg|[[Fusiu|Fusiu de precision]]
Fichièr:Hkmp5count-terr-wiki.jpg|[[Pistolet mitralhaire]]
Fichièr:Sturmgewehr 44.jpg|[[Fusiu d'assaut]]
Fichièr:Defensive fragmentation grenade 16 type WWI.png|[[Granada (arma)|Granada]]
</gallery>
==== Armas de fuòc pesucas ====
Leis armas de fuòc pesucas son d'armas collectivas que necessitan una còla per plusors combatents per èsser utilizadas. Pasmens, i a d'excepcions coma lei [[mitralhièra]]s leugieras e certanei [[lança-roquetas]]. Aqueleis armas son generalament fòrça poderosas car son destinadas a la mesa en òbra de cargas [[explosion|explosivas]] poderosas ò de sistèmas permetent de tirar rapidament una gròssa quantitat de projectils. Per exemple, una pèça d'[[artilhariá]] modèrna pòu tirar, en una minuta, plusors [[obús]] d'un desenau de [[quilograma]]s a una distància de plusors desenaus de [[quilomètre]]s.
<gallery>
Fichièr:MG34.jpg|[[Mitralhièra]]
Fichièr:Bundesarchiv Bild 104-0669, Übung deutscher Soldaten mit Flammenwerfer.jpg|[[Lança-flamas]]
Fichièr:British soldiers firing flares to illuminate enemy positions, Basra. MOD 45147840.jpg|[[Mortièr (arma)|Mortier]]
Fichièr:ParkPatriot2015part6-42.jpg|[[Canon]]
Fichièr:French TRF1 155 mm, live-fire exercise for Combined Endeavor 2013 .jpg|[[Obusièr|Obusier]]
Fichièr:Army mlrs 1982 02.jpg|[[Lança-roquetas multiple]]
Fichièr:GBU-10 shortly before it impacts a small boat during a training exercise.jpg|Tir d'una [[bomba]]
Fichièr:Exocet-mil.jpg|Tir de [[missil]]
</gallery>
==== Armas de defensa passiva ====
Leis armas de defensa passiva son destinadas a atacar un adversari sensa intervencion dirècta d'un combatent. Son principalament utilizadas per renforçar una posicion ò per empachar l'enemic de l'ocupar. Per exemple, es lo cas dei barbelats installats per protegir una [[trencada]]. Pasmens, dins lo combat modèrne, leis armas passivas pus conegudas son lei [[mina terrèstra|minas terrèstras]] e [[mina marina|marinas]]. Compausadas d'una carga qu'explosa au passatge d'un individú, d'un veïcul ò d'un naviri, son d'armas que permèton d'enebir una zòna. Pòdon èsser especializadas per destrurre un tipe donat de buta.
<gallery>
Fichièr:Anti personnel mine.JPG|<center>[[Mina terrèstra]] antipersonala en [[Cambòtja]].</center>
Fichièr:VS-2.2 mine - DM-SD-07-17327.jpg|<center>[[Mina terrèstra]] anticarri.</center>
Fichièr:Mine (AWM 304925).jpg|<center>[[Mina marina]].</center>
Fichièr:US soldiers laying concertina wire.JPG|<center>Mesa en plaça de barbelats militars.</center>
</gallery>
==== Blindats ====
{{veire|Guèrra blindada}}
Apareguts au començament dau sègle XX, lei [[blindatge|blindats]] an conegut un desvolopament considerable per venir un element centrau dau combat modèrne. Lo pus conegut es lo [[carri de combat]] que conjuga un [[blindatge]] espés, un [[canon]] poderós e una [[velocitat]] auta. Pasmens, existís plusors tipes de blindats coma lei [[veïcul de combat d'infantariá|veïculs de combat d'infantariá]] concebuts per sostenir l'[[infantariá]], lei [[veïcul de transpòrt de tropas|veïculs de transpòrt de tropas]] utilizats per transportar de fantassins sus lo [[batalha|prat batalhier]], lei [[canon automotor|canons automotors]] que son de pèças d'[[artilhariá]] mobilas e lei veïculs de [[defensa antiaeriana]]. En retorn, aquela multiplicacion dei blindats entraïnèt una multiplicacion deis armas destinadas a lei contrar.
<gallery>
Fichièr:Challenger 2 Main Battle Tank patrolling outside Basra, Iraq MOD 45148325.jpg|[[Carri de combat|Carri de combat principau]]
Fichièr:PT 76 7 DOW TBiU 12.jpg|[[Carri leugier]]
Fichièr:VCBI-openphotonet PICT6027.JPG|[[Veïcul de combat d'infantariá]]
Fichièr:Allied Spirit I 150126-A-LO967-001.jpg|[[Veïcul de transpòrt de tropas]]
Fichièr:M109A6 Paladin UTARNG 2004 firing.jpg|[[Canon automotor]]
Fichièr:Centauro Tank Iraq.jpg|[[Caçaire de carris]]
</gallery>
==== Aviacion ====
<gallery>
Fichièr:Ejercito del Aire Mirage F.1M.jpg|[[Avion de caça]] ([[Dassault Mirage F1|Mirage F1]])
Fichièr:MiG-31 Pichugin-1.jpg|[[Interceptor]] ([[Mig-31]])
Fichièr:Thunderbolt - Closeup.jpg|[[Avion d'ataca au sòu]] ([[Fairchild A-10 Thunderbolt II|A-10 Thunderbolt]])
Fichièr:F-4 Phantom in flight Apr 1982.jpg|[[Caçaire-bombardier]] ([[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|F-4 Phantom]])
Fichièr:Tu-16badger 2.jpg|[[Bombardier|Bombardier estrategic]] ([[Tupolev TU-16]])
</gallery>
==== Marina ====
<gallery>
Fichièr:USS Enterprise FS Charles de Gaulle.jpg|[[Pòrta-avions]]
Fichièr:Slava-Cruiser-DN-SC-86-03642.JPEG|[[Crosaire]]
Fichièr:USS John Paul Jones DDG-53.jpg|[[Destroièr]]
Fichièr:FS Surcouf.jpg|[[Fregata (naviri)|Fregata]]
Fichièr:MAGDEBURG 130-02 2008-03-04 03.jpg|[[Corveta]]
Fichièr:Tapageuse-01.jpg|[[Patrolhaire]]
Fichièr:Defense.gov News Photo 960703-N-00000-001.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear d'ataca]]
Fichièr:Typhoon3.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear lançaire d'engenhs]]
</gallery>
==== Armas de destruccion massisa ====
<gallery>
Fichièr:Castle Bravo 007.jpg|[[Explosion]] d'una [[arma nucleara]]
Fichièr:Minuteman3launch.jpg|Tir d'un [[missil]] [[arma nucleara|nuclear]]
Fichièr:Poison gas attack.jpg|Utilizacion de [[gas]] [[arma quimica|toxic]] durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]
Fichièr:B-w-scientists.jpg|[[Laboratòri]] de recèrca militara sus d'[[arma biologica|agents patogèns]]
</gallery>
== Reglementacion ==
=== Reglementacion internacionala ===
{{veire|Tractat sus lo comèrci deis armas}}
=== Legislacions nacionalas ===
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Tractat sus lo comèrci deis armas]].
=== Bibliografia ===
=== Nòtas e referéncias ===
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
<references/>
</div>
rrhdmhug67r62fxojzzqg8evl7dpc8g
2328781
2328780
2022-08-18T18:05:34Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Aviacion */
wikitext
text/x-wiki
{{1000 fondamentals}}
{{Dialècte Provençau}}
{{Article en construccion}}
Una '''arma''' es un objècte qu'es utilizat per causar de daumatges, mentaus o fisics, a un individú o una estructura.
== Istòria ==
=== Lo periòde deis armas blancas ===
==== Lei armas preïstoricas ====
Segon lei conoissenças actualas, leis armas pus ancianas identificadas per leis [[arqueologia|arqueològs]] foguèron fabricadas durant lo [[Paleolitic Inferior]]. Èran de [[javelina]]s ò d'[[espieut]]s destinats a la [[caça]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Cattelain et Claire Bellier, ''La Chasse dans la Préhistoire'', Cedarc, coll. « Guides archéologiques du Malgré-Tout », 2002, pp. 12-13.</ref>. Datan d'au mens [[-400000|{{formatnum:400000}} ans]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' R. Dennell, « The world's oldest spears », ''Nature'', vol. 385, n+ 27, 1997, pp. 767-768.</ref>. La [[fusta]], la [[pèira]] e l'[[òs]] foguèron lei materiaus principaus per la fabricacion dei premiereis armas e la [[caça]] e la [[pesca]] foguèron probablament lei motors de l'innovacion. En particular, la [[domesticacion]] dau [[can]] aguèt un ròtle important car modifiquèt lei [[tactica]]s de caça<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Pat Shipman, « Do the eyes have it? Dog domestication may have helped humans thrive while Neandertals declined », ''American scientist'', vol. 100, n° 3, 2012, p. 198.</ref>. Lei progrès en matèria de talha de la pèira permetèron tanben d'aumentar l'eficacitat de l'armament. Puei, vèrs [[-12800|12800 avC]], se debanèt una autra evolucion importanta amb l'[[invencion]] de l'[[arc]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' E. Ghesquière e G. Marchand, ''Le Mésolithique en France - Archéologie des derniers chasseurs-cueilleurs'', La Découverte, Inrap, 2010.</ref>. Remplacèt lo [[propulsor]], aparegut vèrs [[-35000|35000 avC]], que permetiá d'aumentar la portada dei [[javelina]]s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Gwenn Rigal, ''Le temps sacré des cavernes'', José Corti, 2016, pp. 80-81.</ref>.
Au [[Neolitic]], lo desvolopament de l'[[agricultura]] e l'aparicion dei resèrvas de [[gran]] entraïnèron probablament l'aparicion de la [[guèrra]]. D'efiech, dins mai d'una region, aquò menèt a la formacion d'una classa de guerriers mai ò mens especializats dins lo combat. Pauc a pauc, leis armas utilizadas per la [[caça]] ò per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]] evolucionèron per donar naissença a d'armas dedicadas a la guèrra. Per exemple, es lo cas de la [[lança]] que foguèt concebuda a partir de l'[[espieut]] e de la [[javelina]]. La « fàcia de la guèrra » de l'[[Estendard d'Ur]], data de [[-2500|2500 avC]], illustra aquela transformacion.
==== La diversificacion deis armas ====
[[Fichièr:Roman legion at attack.jpg|thumb|right|Reconstitucion modèrna de soudats [[Empèri Roman|romans]].]]
Tre l'[[Antiquitat|Antiquitat Auta]], l'armament de contacte, utilizat per l'[[infantariá]] ò la [[cavalariá]], conoguèt una diversificacion importanta. En particular, au nivèu ofensiu, se fau nòtar l'invencion de l'[[espasa]] ([[-3100|3100 avC]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Syed Ramsey, ''Tools of War. History of Weapons in Ancient Times'', Alpha Editions, 2016, p. 121.</ref>) e de la [[pica (arma)|pica]] ([[milleni III avC]]). Au nivèu defensiu, se desvolopèt l'usatge dei [[bloquier]]s, dei [[cuirassa]]s e dei [[casco]]s tre lo [[milleni III avC]]. De mai, plusors pòbles menèron de recèrcas per crear d'armas adaptadas a sei besonhs. Ansin, lei [[legion romana|legionaris romans]] adoptèron lo [[gladi]], una espasa corta destinada au combat en formacion compacta. En revènge, la cavalariá [[Reiaume de Macedònia|macedoniana]] utilizèt lo [[kopis]], una espasa espessa e pesuca permetent de portar de còps violents a la tèsta d'un fantassin enemic.
Leis armas de git conoguront una evolucion similara amb l'aparicion d'arcs unicament destinats a la [[guèrra]]. A partir dau [[sègle VI avC]] en [[Republica Populara de China|China]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Mike Loades, ''The Crossbow'', Osprey, 2018.</ref> e dau sègle V avC en [[Grècia antica|Grècia]], foguèron concurrenciats per l'[[aubaresta]]. Fòrça modèls d'aqueleis armas foguèron concebuts durant lei sègles seguents amb de variacions importantas de poissança e de cadéncia de tir. Per exemple, se pòu citar lo [[chu ko nu]] chinés, un aubaresta de repeticion que podiá tirar 10 trachs en 15 s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Loïc Leymerégie, « La Chu Ko Nu, arbalète chinoise à répétition, peu puissante mais mortelle », ''Guerres & Histoire'', n °59, febrier de 2021, pp. 70-71.</ref>.
Aqueu fenomèn de diversificacion continuèt durant l'[[Edat Mejana]] en causa de l'evolucion de l'art de la [[guèrra]]. En [[Euròpa]], la guèrra venguèt lo pretzfach d'un elèit reduch, principalament constituit de chivaliers e de [[mercenari]]s. Plusors armas de guèrra foguèron melhoradas durant aqueu periòde mai son còst aumentèt tanben en proporcion. Per exemple, la fabricacion d'una armadura complèta de la fin de l'[[Edat Mejana]] èra una causa reservada a l'[[aristocracia]] auta. En parallèl, lo menejament de certaneis armas, coma leis [[aubaresta]]s e leis [[arc]]s de guèrra, necessitèt egalament un entraïnament regular per permetre d'obtenir de resultats eficaç sus lo [[batalha|prat batalhier]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Gaier, « Quand l'arbalète était une nouveauté : Réflexions sur son rôle militaire du Xe au XIIIe siècle », ''Le Moyen Âge'', t. XCIX, n° 2, 1993, pp. 201-230.</ref>. Lor usatge foguèt donc limitat a de tropas especializadas coma leis arquiers anglés de la [[Guèrra de Cent Ans]] ([[1337]]-[[1453]])<ref>Pasmens, en parallèl deis armas destinadas a la guèrra, existiá d'arcs e d'aubarestas pus simples qu'èran utilizats per de populacions civilas ò per de [[milícia|milicians]] pauc entraïnats. Aquelei modèls èran ben mens poderós e sovent pus fragils.</ref>.
==== L'aparicion de l'artilhariá ====
Segon lei conoissenças actualas, l'[[artilhariá]] apareguèt en [[Republica Populara de China|China]] au [[sègle IV avC]] durant lo [[Periòde dei Reiaumes Combatents]] e en [[Grècia antica|Grècia]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Tracey Elizabeth Rihll, ''The Catapult: A History'', Westholme Publishing, 2007.</ref>. Pasmens, d'autors chinés e grècs, coma [[Eron d'Alexàndria]] († [[sègle I apC]]), mencionan de maquinas de sètge pus vièlhas. Aqueleis armas utilizavan la [[fòrça]] de torsion d'un [[ressòrt]] o d'una [[còrda]] per propulsar un projectil. Puei, durant l'[[Edat Mejana]], se desvolopèt l'usatge de còntrapés. Aquò permetèt de facilitar la fabricacion dei [[maquina]]s e d'aumentar lei performàncias. Per exemple, un [[trabuc]] medievau èra capable de tirar un projectil de 20 a 120 [[quilograma|kg]] a una distància de 200 a 450 [[mètre|m]]. Pasmens, la construccion d'una tala arma èra un pretzfach complèx que necessitava d'assemblar plusors esséncias de [[fusta]]<ref>Aguèt un ròtle major dins l'emergéncia de l'[[engenhariá]].</ref>.
=== La revolucion de la pouvera ===
==== Lo declin deis armas blancas ====
[[Fichièr:Wheellock pistol or 'Puffer'.jpg|thumb|right|[[Pistolet]] de la fin dau sègle XVI.]]
Probablament inventada au [[sègle VII]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Michel Rival, ''Grandes Inventions de l'humanité'', 2005, Larousse.</ref>, la [[pouvera]] aguèt pas d'aplicacions militaras avans lei [[Sègle XI|sègles XI]] ò [[Sègle XII|XII]]. Per exemple, en [[1132]], foguèt utilizada una mena de [[lança-flamas]] constituida de tubes de [[bambó]] emplits de pouvera<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Joseph Needham, ''Science & Civilisation in China, V:7: The Gunpowder Epic'', Cambridge University Press, 1986, p. 222.</ref><ref>En [[Euròpa]], de [[lança-flamas]] eficaç foguèron tanben utilizats per la marina [[Empèri Bizantin|bizantina]] durant l'[[Edat Mejana]] ([[fuòc grèc]]).</ref>. L'[[arma de fuòc]] pus anciana sembla datar dau [[sègle XIII]]. A partir de la segonda mitat dau sègle XV, èran vengudas frequentas sus lei [[batalha|prats batalhiers]] d'[[Euròpa]] e d'[[Asia]]. I prenguèron lo ròtle tengut per leis [[arma blanca|armas blancas]] e [[arma de git|armas de git]].
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] se devesiguèron rapidament en dos grops distints. Lo premier recampa leis armas leugieras destinadas a l'equipament personau dau combatent. Lo [[pistolet]], l'[[arcabusa]], lo [[mosquet]] e lo [[fusiu]] son d'exemples d'armas d'aqueu tipe. Dins la segonda categoria, se tròban leis armas collectivas que remplacèron l'[[artilhariá nevrobalistica]]. Lo [[canon]] es la pus coneguda mai d'armas de fuòc pesucas, coma la [[roqueta]], son pus vièlhas<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Peter Lorge, Warfare in China to 1600, Routledge, 2005, p. 379.</ref>. Au sègle XVIII, l'eficacitat e la produccion deis armas de fuòc aumentèron fòrça amb l'adopcion de règlas d'estandardizacion dau materiau ([[sistèma Gribeauval]]).
==== Lo perfeccionament deis armas de fuòc ====
[[Fichièr:44henryammo.jpg|thumb|right|Cartocha metallica de percussion centrala permetent de tirar de [[bala Minié|balas Minié]] ([[.44 Henry]]).]]
Durant lo sègle XIX, plusors invencions menèron a l'aparicion d'armas de fuòc que prefiguran leis armas modèrnas. La premiera es aquela de la [[percussion centrala]] qu'autorizèt lo recargament per la [[culassa]]. L'aparicion dau [[canon raiat]] foguèt la segonda transformacion majora dau periòde. Capable d'estabilizar la trajectòria d'un projectil cilindric, aquelei [[canon]]s entraïnèron l'abandon dei balas esfericas. Ansin, en [[1848]], la [[bala Minié]] marquèt una revolucion dins lo combat terrèstre en permetent de tirs precís e letau fins a 450 [[mètre|m]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' John Keegan, ''la guerre de Sécession'', Place des éditeurs, 2011.</ref>. Entre [[1845]] e [[1860]], l'invencion de plusors modèls de cartocha metallica de percussion centrala permetèt de resòuvre lo problema de l'estocatge dei municions qu'èran encara sovent fachas de [[papièr|papier]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' T. J. Treadwell, ''Metallic Cartridges, (Regulation and Experimental,) as Manufactured and Tested at the Frankford Arsenal'', United States Government Printing Office, 1873, p. 9.</ref>. Enfin, a la fin dau sègle, la descubèrta de la [[pouvera sens fumada]] donèt la possibilitat de crear de municions pus pichonas mai pus poderosas. Sus lo prat batalhier, l'abséncia de fumada après un tir facilitèt lo [[camoflatge]] dei tropas.
L'[[artilhariá]] integrèt tanben aqueleis evolucions. De mai, l'[[acièr|acier]] remplacèt lo [[bronze]] dins la fabricacion dei [[canon]]s. Aquò permetèt d'aumentar la portada dei tirs e de concebre d'[[obús]] portaires de cargas [[explosiu|explosivas]]. Ansin, a partir de la [[Guèrra de Crimèa]] ([[1853]]-[[1856]]), la poissança de l'[[artilhariá]] venguèt mai e mai visibla durant lei combats. Per exemple, en [[1870]], a la [[batalha de Sedan (1870)|batalha de Sedan]], lei [[canon]]s [[Prússia|prussians]] arrestèron una carga de la [[cavalariá]] [[França|francesa]].
Lo desvolopament de l'[[automatisme]] foguèt un autre aspècte de la transformacion deis armas de fuòc durant lo sègle XIX. Premier, favorizèt l'aparicion de la [[mitralhièra]]. Pasmens, aquela invencion aguèt de dificultats per s'impausar en causa de problemas conceptualas quant a sa plaça dins lei combats. Après d'observacions durant lei guèrras [[colonialisme|colonialas]] e la [[Guèrra Russojaponesa]] ([[1904]]-[[1905]]), d'idèas per l'utilizar en sostèn de l'[[infantariá]] foguèron pauc a pauc validadas per cada armada. Dins aquò, aqueu procès s'acabèt pas avans [[1914]]. Ansin, l'evolucion pus importanta regardèt la cadéncia de tir dei [[fusiu]]s e dei [[canon]]s. Venguèt impossible per l'[[infantariá]] ò per la [[cavalariá]] de « passar lo fuòc ». En plaça, lei tropas deguèron desenant s'escondre sus lo prat batalhier per defugir una destruccion quasi instantanèa per l'enemic<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Quentin Censier, ''Observer, théoriser, évoluer : De 1870 à 1914 - Sur le champ'', 13 de junh de 2020, [https://www.youtube.com/watch?v=zsj-ZSR09Qo].</ref>.
=== L'industrializacion de l'armament ===
==== La Premiera Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:NiD.29 du 33e RAM.jpg|thumb|right|[[Avion]] de la [[Premiera Guèrra Mondiala]].]]
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] conoguèron de progrès [[tecnologia|tecnics]] limitats pendent la [[Premiera Guèrra Mondiala]] ([[1914]]-[[1918]]). Lo besonh d'una cadéncia de tir auta i validèt l'usatge creissent d'armas semiautomaticas ò automaticas coma lei [[fusiu|fusiu de guèrra]], lei [[fusiu mitralhaire|fusius mitralhaires]], lei [[mitralhièra]]s e lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei [[calibre]]s pichons aguèron tanben un interès en facilitant lo transpòrt dei [[municion]]s vèrs lo frònt. La [[granada (arma)|granada]] faguèt egalament son retorn dins l'armament de basa dau fantassin<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Anthony Saunders, ''Reinventing Warfare 1914–18: Novel Munitions and Tactics of Trench Warfare'', A&C Black, 2012, pp. 25-40.</ref>.
La novetat principala foguèt l'utilizacion de veïculs [[motor]]izats. L'exemple pus famós es aqueu dau [[carri de combat]], constituit d'un armament poderós montat sus un quadre [[blindatge|blindat]], que tenguèt un ròtle important dins la victòria deis armadas aliadas en [[1918]]. Pasmens, se fau tanben nòtar lo desvolopament de l'[[avion|aviacion]], amb l'aparicion dau [[avion de caça|caçaire]] e dau [[bombardièr|bombardier]] que remplacèron lo [[dirigible militar]], e la generalizacion dau [[sosmarin]] e dei naviris d'escòrta dins leis operacions maritimas. Aquel usatge dau [[motor]] remplacèt a cha pauc lo [[cavau]] dins la guèrra terrèstra, çò qu'entraïnèt lo declin definitiu de la [[cavalariá]]<ref>Pasmens, lo cavau demorèt fòrça utilizat per la [[logistica]] militara fins a [[1945]].</ref>.
Lei [[Premiera Guèrra Mondiala|combats de 1914-1918]] revelèron egalament un aspècte novèu de la guèrra amb l'utilizacion massisa de l'[[arma quimica]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Daniel Iagolnitzer e Vincent Rivasseau, ''La science et la guerre : la responsabilité des scientifiques'', Éditions L'Harmattan, 2006.</ref>. En despiech de la mesa en plaça rapida de mejans de proteccion coma lei [[masca de gas|mascas de gas]], lei gas de combat infligiguèron de bleçaduras grèvas a de centenaus de miliers de combatents. La remembrança d'aqueleis armas empachèt sa reutilizacion durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].
==== La Segonda Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:Beach in Northern France - DPLA - 5832b216b183a1f528697b92310f39e3.jpg|thumb|right|Lo [[desbarcament de Normandia]] es una bòna illustracion de l'evolucion de l'armament durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].]]
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]] ([[1939]]-[[1945]]), leis armas novèlas de la [[Premiera Guèrra Mondiala]], es a dire lei [[blindatge|blindats]] e leis [[avion]]s, conoguèron de perfeccionaments fòrça importants. En particular, lo [[Panzer V]] prefigurèt lo [[carri de combat|carri de combat principau]] modèrne e lo [[Messerschmitt Me 262]] foguèt lo premier [[avion de reaccion]] operacionau. Consequéncia dau desvolopament dau [[bombardier]], lo [[missil]] foguèt tanben inventat durant aqueu conflicte.
En revènge, d'autrei domenis veguèron d'innovacions radicalas que transformèron lo combat. Per exemple, en matèria de deteccion dei fòrças enemigas, lo [[radar]] e lo [[sonar]] permetèron de facilitar la recèrca deis [[avion]]s e dei [[sosmarin]]s. La lucha anticarri, unicament d'armas primitivas en [[1918]], descurbiguèt l'interès de la [[roqueta]] e de la [[carga vueja]]. En particular, la combinason d'aquelei dos elements donèt naissença au [[lança-roquetas]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Grumberg, « Le bazooka, l'arme antichar en tube », ''Guerres & Histoire'', n° 19, junh de 2014, p. 67.</ref>. Enfin, dins leis operacions terrèstres, l'usatge novèu dei tropas aeroportadas entraïnèt la concepcion d'armas leugieras adaptadas a aqueu tipe de combat.
Dins leis operacions navalas, lo [[pòrta-avions]] venguèt lo naviri de superficia dominant e leis imperatius de la [[lucha antisosmarina]] e de la [[defensa antiaeriana]] dei flòtas confiermèron l'importància deis unitats d'escòrta coma lo [[destroièr]]. Coma lei [[carri de combat|carris]], lei [[sosmarin]]s gardèron un ròtle similar au conflicte de [[1914]]-[[1918]] mai sei performàncias aumentèron. L'invencion dau [[schnòrchel]] marquèt una evolucion importanta en permetent ai submergibles de navegar en immersion durant de periòdes lòngs. Pasmens, sa mesa en òbra foguèt tròp tardiva per aver una influéncia sus l'eissida de la [[Batalha de l'Atlantic (1939-1945)|batalha de l'Atlantic]].
=== La revolucion nucleara ===
{{veire|Arma nucleara}}
Utilizada per lo premier còp en [[1945]], l'[[arma nucleara]] marquèt una revolucion novèla en matèria d'armament. D'efiech, gràcias a una bomba unica, venguèt possible de destrurre una [[vila]] importanta e de tuar una part significativa de seis abitants. Durant la [[Guèrra Freja]] qu'opausèt [[USA|Estatsunidencs]] e [[URSS|Sovietics]], d'ogivas nuclearas foguèron plaçadas dins de [[missil]]s de portada lònga. Aquò entraïnèt una transformacion de la nocion de conflicte car una confrontacion dirècta entre poissanças nuclearas venguèt quasi impossibla. Ben protegits dins de [[sosmarin]]s ò de [[silo]]s enterrats, lei missils nuclears son fòrça malaisats de tocar, compres per una ataca nucleara. Ansin, una poissança nucleara garda la capacitat de repòstar a tota ofensiva d'aqueu tipe. Dich [[equilibri de la terror]], aqueu principi desplacèt lo combat dins d'autrei domenis coma l'[[economia]], la [[cultura]] ò l'[[ideologia]].
=== Lei desvolopaments recents ===
==== La generalizacion dei tecnologias de l'informacion ====
{{veire|Tecnologias de l'informacion}}
[[Fichièr:FELIN-openphotonet PICT6047.jpg|thumb|right|Soudat assostat, equipat d'una tenguda [[FELIN]], que realiza un tir sensa quitar sa proteccion.]]
Lo desvolopament dei [[tecnologias de l'informacion]] durant la darriera partida dau sègle XX aguèt d'efiechs sus la [[guèrra]] e sus la concepcion deis armas e dei sistèmas de combat. Lo melhorament dei comunicacions èra l'objectiu premier d'aquela integracion. Pasmens, aquelei tecnicas pòdon tenir d'autrei ròtles. En particular, son capablas de facilitar la deteccion de l'enemic ò una presa de decision. En revènge, es necessari de lei protegir còntra lei mejans de [[guèrra electronica]] de l'adversari. La tenguda de combat [[FELIN]] de l'armada francesa es un exemple d'aqueu tipe de sistèmas. Basada sus d'equipaments capables de comunicar amb totei leis autreis armas dei fòrças francesas, intègra un ordinator capable de tractar d'informacions e una alimentacion. Permet de melhorar la comunicacion, l'observacion, la proteccion, la mobilitat e la letalitat dau fantassin.
==== Vèrs la robotizacion dau prat batalhier ====
{{veire|Robòt militar}}
[[Fichièr:Twuav 13 02.jpeg|thumb|[[Dròne]] militar [[General Atomics MQ-1 Predator|MQ-1 Predator]].]]
Dempuei lo començament dau sègle XXI, la [[robòt|robotizacion]] dau [[batalha|prat batalhier]] sembla èsser venguda una prioritat majora de la màger part deis [[armada]]s pus importantas de la [[planeta]]. D'efiech, un robòt podriá permetre de missions dins d'endrechs perilhós sensa expausar d'èssers umans ai tirs de l'adversari. A tèrme lòng, certanei teoricians pensan que serà egalament possible d'aver de robòts militars autonòms dirigits per una [[intelligéncia artificiala]]. Pasmens, aquò pausa de questions importantas quant au drech de la guèrra.
A l'ora d'ara, aquela [[robòt|robotizacion]] es encara limitada. Lo domeni pus avançat es aqueu de la [[guèrra aeriana]] amb lo [[dròne]]. Pauc costós e capable de volar plusors [[ora]]s, lei drònes son desenant utilizats per de missions de reconoissença, de susvelhança e d'ataca au sòu. Pasmens, son encara fòrça vulnerables ai defensas antiaerianas.
== Classificacion deis armas ==
=== Armas d'abatatge ===
Leis [[arma d'abatatge|armas d'abatatge]] son destinadas a la mesa a mòrt d'un [[animau]], magerament dins lei [[tuador]]s. Lo [[pistolet d'abatatge]] es un exemple d'arma d'aquela categoria.
=== Armas de caça ===
[[Fichièr:Bockdoppelflinte JB.jpg|thumb|right|[[Fusiu de caça]] de dos canons superpausats.]]
Leis [[arma de caça|armas de caça]] son destinadas a capturar ò a tuar un [[animau]] fèr. Aquela categoria es probablament la pus anciana. Per de rasons de seguretat, la màger part deis [[arma de caça|armas de caça]] son d'[[arma de git|armas de git]] ([[javelina]], [[arc]], [[sarbacana]], [[aubaresta]], [[fusiu]]...). Pasmens, existís quauqueis [[arma blanca|armas blancas]] destinadas a un usatge particular ([[espieut]], [[lança]]...). Uei, leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] son vengudas predominantas car permèton de combinar ataca a distància e poissança de fuòc.
=== Armas civilas ===
[[Fichièr:Chicago Police helmet & billy-club.jpg|thumb|right|Armas civilas d'un [[polícia|policier]] de [[Chicago]] en [[1968]].]]
Leis armas tengudas per de civius aguèron d'usatge variats. A temps passat, la màger part deis individús èran mai ò mens armats car fòrça [[otís]], especialament aqueleis utilizadas per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]], podián servir d'armas per faciar de pilhaires ò de [[bregandatge|bregands]]. La demenicion de la violéncia e lo melhorament dei fòrças de seguretat entraïnèron una reduccion de la quantitat d'armas en circulacion dins la populacion. De mai, dins fòrça [[país]], la possession d'armas es desenant enquadrada per la [[lei|lèi]]. D'un biais generau, leis armas civilas modèrnas son destinadas a agarrir una persona, a s'aparar còntra una ataca ò a mantenir l'òrdre public. Per aquò, dèvon èsser discrètas, dissuasivas e relativament pauc letalas. Lei [[cotèu]]s, lei [[tonfa]]s e lei [[calòssa]]s son d'armas d'aqueu tipe.
Existís un cas particular d'arma civila que son leis [[arma d'aparat|armas d'aparat]]. Destinadas a onorar un individú, son sovent d'armas [[tradicion]]alas ornadas de decoracions mai ò mens importantas. Rarament afiladas, aqueleis armas son normalament pas concebudas per lo combat.
=== Armas de guèrra ===
==== Armas de contacte ====
Leis armas de contacte son destinadas au combat au còrs a còrs. Avans l'adopcion de la [[pouvera]], èran leis armas predominantas sus lo [[batalha|prat batalhier]]. N'existiá plusors categorias diferentas coma leis [[espasa]]s, lei [[sabre]]s, lei [[destrau]]s ò leis [[arma d'asta|armas d'asta]]. La màger part d'aqueleis armas son desenant obsolètas e reduchas a un ròtle ceremoniau ([[arma d'aparat|armas d'aparat]]). Pasmens, l'equipament dau [[infantariá|fantassin]] intègra totjorn quauqueis armas de contacte coma lo [[cotèu de combat]] e la [[baioneta]].
<gallery>
Fichièr:Black-Sword-14226124129-v06.jpg|[[Espasa]]
Fichièr:Hellebaard met ronde stok en ijzeren punt, NG-NM-3534.jpg|[[Alabarda]]
Fichièr:FAMAS F1 with bayonet.jpg|[[Fusiu d'assaut]] amb una [[baioneta]]
Fichièr:KA-BAR.jpg|[[Cotèu de combat]]
</gallery>
==== Armas de git ====
Leis [[arma de git|armas de git]] permèton de tirar un projectil vèrs una buta sensa utilizar l'[[energia]] provesida per una [[explosion]]. Coma leis armas de contacte, èran fòrça importanta dins l'art de la [[guèrra]] avans l'arribada de la [[pouvera]]. Dempuei aquela data, lor usatge a declinat per venir rar dins lei combats modèrnes. Dins aquò, en causa de l'abséncia de bruch durant lo tir, son encara utilizadas dins certanei situacions per lei fòrças militaras de quauqueis [[Estat]]s. L'[[engèni militar|engèni]] de quauqueis armadas utilizan tanben d'aubarestas per tirar de cables.
<gallery>
Fichièr:Bow scheme (no numbers).png|[[Arc]]
Fichièr:Compound Bow full.jpg|[[Arc]] modèrne
Fichièr:Arbalette-p1000546.jpg|[[Aubaresta]] [[Edat Mejana|medievala]]
Fichièr:PistolCrossbow122.jpg|[[Aubaresta]] modèrna
</gallery>
==== Armas de fuòc leugieras ====
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] leugieras (ò individualas) son destinadas a l'equipament dau combatent. An generalament un [[calibre]] inferior a 15 mm e son principalament concebudas per combatre l'[[infantariá]] advèrsa. Lei pus leugieras son leis [[arma de ponh|armas de ponh]] ([[pistolet]], [[revòuver]]...) que son principalament utilizadas per l'autodefensa en causa de sa portada eficaça corta (rarament superiora a 40 m). Per de rasons de pes e de letalitat febla, son tanben fòrça utilizadas per lei fòrças de [[polícia]]. Lei [[fusiu]]s son desenant rars sus lo prat batalhier en defòra d'aplicacion particulara necessitant una poissança de fuòc, una precision e una portada autas ([[fusiu de precision]], [[fusiu antimateriau]]...). En plaça, la màger part deis unitats de combat son dotadas de [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] e, pus rarament, de [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei dos tipes d'armas permèton un tir automatic que sa cadéncia pòu èsser reglada per un selector. Lei [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] son pus poderós e donc privilegiats per leis unitats de mesclada. En revènge, lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]], mens poderós e pus simples d'utilizacion, son preferits per leis unitats de sostèn (e lei fòrças de polícia).
<gallery>
Fichièr:M9-pistolet.jpg|[[Pistolet]]
Fichièr:Taurus-605-left.jpg|[[Revòuver]]
Fichièr:Simonow SKS 45 noBG.jpg|[[Fusiu|Fusiu de guèrra]]
Fichièr:SVD Dragunov.jpg|[[Fusiu|Fusiu de precision]]
Fichièr:Hkmp5count-terr-wiki.jpg|[[Pistolet mitralhaire]]
Fichièr:Sturmgewehr 44.jpg|[[Fusiu d'assaut]]
Fichièr:Defensive fragmentation grenade 16 type WWI.png|[[Granada (arma)|Granada]]
</gallery>
==== Armas de fuòc pesucas ====
Leis armas de fuòc pesucas son d'armas collectivas que necessitan una còla per plusors combatents per èsser utilizadas. Pasmens, i a d'excepcions coma lei [[mitralhièra]]s leugieras e certanei [[lança-roquetas]]. Aqueleis armas son generalament fòrça poderosas car son destinadas a la mesa en òbra de cargas [[explosion|explosivas]] poderosas ò de sistèmas permetent de tirar rapidament una gròssa quantitat de projectils. Per exemple, una pèça d'[[artilhariá]] modèrna pòu tirar, en una minuta, plusors [[obús]] d'un desenau de [[quilograma]]s a una distància de plusors desenaus de [[quilomètre]]s.
<gallery>
Fichièr:MG34.jpg|[[Mitralhièra]]
Fichièr:Bundesarchiv Bild 104-0669, Übung deutscher Soldaten mit Flammenwerfer.jpg|[[Lança-flamas]]
Fichièr:British soldiers firing flares to illuminate enemy positions, Basra. MOD 45147840.jpg|[[Mortièr (arma)|Mortier]]
Fichièr:ParkPatriot2015part6-42.jpg|[[Canon]]
Fichièr:French TRF1 155 mm, live-fire exercise for Combined Endeavor 2013 .jpg|[[Obusièr|Obusier]]
Fichièr:Army mlrs 1982 02.jpg|[[Lança-roquetas multiple]]
Fichièr:GBU-10 shortly before it impacts a small boat during a training exercise.jpg|Tir d'una [[bomba]]
Fichièr:Exocet-mil.jpg|Tir de [[missil]]
</gallery>
==== Armas de defensa passiva ====
Leis armas de defensa passiva son destinadas a atacar un adversari sensa intervencion dirècta d'un combatent. Son principalament utilizadas per renforçar una posicion ò per empachar l'enemic de l'ocupar. Per exemple, es lo cas dei barbelats installats per protegir una [[trencada]]. Pasmens, dins lo combat modèrne, leis armas passivas pus conegudas son lei [[mina terrèstra|minas terrèstras]] e [[mina marina|marinas]]. Compausadas d'una carga qu'explosa au passatge d'un individú, d'un veïcul ò d'un naviri, son d'armas que permèton d'enebir una zòna. Pòdon èsser especializadas per destrurre un tipe donat de buta.
<gallery>
Fichièr:Anti personnel mine.JPG|<center>[[Mina terrèstra]] antipersonala en [[Cambòtja]].</center>
Fichièr:VS-2.2 mine - DM-SD-07-17327.jpg|<center>[[Mina terrèstra]] anticarri.</center>
Fichièr:Mine (AWM 304925).jpg|<center>[[Mina marina]].</center>
Fichièr:US soldiers laying concertina wire.JPG|<center>Mesa en plaça de barbelats militars.</center>
</gallery>
==== Blindats ====
{{veire|Guèrra blindada}}
Apareguts au començament dau sègle XX, lei [[blindatge|blindats]] an conegut un desvolopament considerable per venir un element centrau dau combat modèrne. Lo pus conegut es lo [[carri de combat]] que conjuga un [[blindatge]] espés, un [[canon]] poderós e una [[velocitat]] auta. Pasmens, existís plusors tipes de blindats coma lei [[veïcul de combat d'infantariá|veïculs de combat d'infantariá]] concebuts per sostenir l'[[infantariá]], lei [[veïcul de transpòrt de tropas|veïculs de transpòrt de tropas]] utilizats per transportar de fantassins sus lo [[batalha|prat batalhier]], lei [[canon automotor|canons automotors]] que son de pèças d'[[artilhariá]] mobilas e lei veïculs de [[defensa antiaeriana]]. En retorn, aquela multiplicacion dei blindats entraïnèt una multiplicacion deis armas destinadas a lei contrar.
<gallery>
Fichièr:Challenger 2 Main Battle Tank patrolling outside Basra, Iraq MOD 45148325.jpg|[[Carri de combat|Carri de combat principau]]
Fichièr:PT 76 7 DOW TBiU 12.jpg|[[Carri leugier]]
Fichièr:VCBI-openphotonet PICT6027.JPG|[[Veïcul de combat d'infantariá]]
Fichièr:Allied Spirit I 150126-A-LO967-001.jpg|[[Veïcul de transpòrt de tropas]]
Fichièr:M109A6 Paladin UTARNG 2004 firing.jpg|[[Canon automotor]]
Fichièr:Centauro Tank Iraq.jpg|[[Caçaire de carris]]
</gallery>
==== Aviacion ====
Coma lei [[blindatge|blindats]], l'[[aviacion militara]] apareguèt durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]. Durant lo sègle XX, conoguèt una importanta diversificacion de sei missions e lo mestritge dau cèu es considerat coma un avantatge major dins la [[guèrra]] modèrna. Lo [[avion de caça|caçaire]] e l'[[interceptor]] son principalament destinats au combat còntra leis autreis [[aeronau]]s. A l'opausat, lei [[bombardier]]s son concebuts per atacar d'objectius terrèstres. Entre lei doas categorias, existís d'[[caçaire-bombardier|aparelhs polivalents]] que pòdon assegurar de missions de caça ò de bombardament. Dempuei leis [[ans 1960]], fòrça armadas utilizan tanben d'[[elicoptèr]]s.
<gallery>
Fichièr:Ejercito del Aire Mirage F.1M.jpg|[[Avion de caça]] ([[Dassault Mirage F1|Mirage F1]])
Fichièr:MiG-31 Pichugin-1.jpg|[[Interceptor]] ([[Mig-31]])
Fichièr:Thunderbolt - Closeup.jpg|[[Avion d'ataca au sòu]] ([[Fairchild A-10 Thunderbolt II|A-10 Thunderbolt]])
Fichièr:F-4 Phantom in flight Apr 1982.jpg|[[Caçaire-bombardier]] ([[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|F-4 Phantom]])
Fichièr:Tu-16badger 2.jpg|[[Bombardier|Bombardier estrategic]] ([[Tupolev TU-16]])
Fichièr:Masada cobra1.jpg|[[Elicoptèr]] de combat
</gallery>
==== Marina ====
<gallery>
Fichièr:USS Enterprise FS Charles de Gaulle.jpg|[[Pòrta-avions]]
Fichièr:Slava-Cruiser-DN-SC-86-03642.JPEG|[[Crosaire]]
Fichièr:USS John Paul Jones DDG-53.jpg|[[Destroièr]]
Fichièr:FS Surcouf.jpg|[[Fregata (naviri)|Fregata]]
Fichièr:MAGDEBURG 130-02 2008-03-04 03.jpg|[[Corveta]]
Fichièr:Tapageuse-01.jpg|[[Patrolhaire]]
Fichièr:Defense.gov News Photo 960703-N-00000-001.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear d'ataca]]
Fichièr:Typhoon3.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear lançaire d'engenhs]]
</gallery>
==== Armas de destruccion massisa ====
<gallery>
Fichièr:Castle Bravo 007.jpg|[[Explosion]] d'una [[arma nucleara]]
Fichièr:Minuteman3launch.jpg|Tir d'un [[missil]] [[arma nucleara|nuclear]]
Fichièr:Poison gas attack.jpg|Utilizacion de [[gas]] [[arma quimica|toxic]] durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]
Fichièr:B-w-scientists.jpg|[[Laboratòri]] de recèrca militara sus d'[[arma biologica|agents patogèns]]
</gallery>
== Reglementacion ==
=== Reglementacion internacionala ===
{{veire|Tractat sus lo comèrci deis armas}}
=== Legislacions nacionalas ===
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Tractat sus lo comèrci deis armas]].
=== Bibliografia ===
=== Nòtas e referéncias ===
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
<references/>
</div>
m09n6b050uwb2ugofbvegfg7wu6b4uf
2328782
2328781
2022-08-18T18:05:51Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Aviacion */
wikitext
text/x-wiki
{{1000 fondamentals}}
{{Dialècte Provençau}}
{{Article en construccion}}
Una '''arma''' es un objècte qu'es utilizat per causar de daumatges, mentaus o fisics, a un individú o una estructura.
== Istòria ==
=== Lo periòde deis armas blancas ===
==== Lei armas preïstoricas ====
Segon lei conoissenças actualas, leis armas pus ancianas identificadas per leis [[arqueologia|arqueològs]] foguèron fabricadas durant lo [[Paleolitic Inferior]]. Èran de [[javelina]]s ò d'[[espieut]]s destinats a la [[caça]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Cattelain et Claire Bellier, ''La Chasse dans la Préhistoire'', Cedarc, coll. « Guides archéologiques du Malgré-Tout », 2002, pp. 12-13.</ref>. Datan d'au mens [[-400000|{{formatnum:400000}} ans]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' R. Dennell, « The world's oldest spears », ''Nature'', vol. 385, n+ 27, 1997, pp. 767-768.</ref>. La [[fusta]], la [[pèira]] e l'[[òs]] foguèron lei materiaus principaus per la fabricacion dei premiereis armas e la [[caça]] e la [[pesca]] foguèron probablament lei motors de l'innovacion. En particular, la [[domesticacion]] dau [[can]] aguèt un ròtle important car modifiquèt lei [[tactica]]s de caça<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Pat Shipman, « Do the eyes have it? Dog domestication may have helped humans thrive while Neandertals declined », ''American scientist'', vol. 100, n° 3, 2012, p. 198.</ref>. Lei progrès en matèria de talha de la pèira permetèron tanben d'aumentar l'eficacitat de l'armament. Puei, vèrs [[-12800|12800 avC]], se debanèt una autra evolucion importanta amb l'[[invencion]] de l'[[arc]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' E. Ghesquière e G. Marchand, ''Le Mésolithique en France - Archéologie des derniers chasseurs-cueilleurs'', La Découverte, Inrap, 2010.</ref>. Remplacèt lo [[propulsor]], aparegut vèrs [[-35000|35000 avC]], que permetiá d'aumentar la portada dei [[javelina]]s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Gwenn Rigal, ''Le temps sacré des cavernes'', José Corti, 2016, pp. 80-81.</ref>.
Au [[Neolitic]], lo desvolopament de l'[[agricultura]] e l'aparicion dei resèrvas de [[gran]] entraïnèron probablament l'aparicion de la [[guèrra]]. D'efiech, dins mai d'una region, aquò menèt a la formacion d'una classa de guerriers mai ò mens especializats dins lo combat. Pauc a pauc, leis armas utilizadas per la [[caça]] ò per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]] evolucionèron per donar naissença a d'armas dedicadas a la guèrra. Per exemple, es lo cas de la [[lança]] que foguèt concebuda a partir de l'[[espieut]] e de la [[javelina]]. La « fàcia de la guèrra » de l'[[Estendard d'Ur]], data de [[-2500|2500 avC]], illustra aquela transformacion.
==== La diversificacion deis armas ====
[[Fichièr:Roman legion at attack.jpg|thumb|right|Reconstitucion modèrna de soudats [[Empèri Roman|romans]].]]
Tre l'[[Antiquitat|Antiquitat Auta]], l'armament de contacte, utilizat per l'[[infantariá]] ò la [[cavalariá]], conoguèt una diversificacion importanta. En particular, au nivèu ofensiu, se fau nòtar l'invencion de l'[[espasa]] ([[-3100|3100 avC]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Syed Ramsey, ''Tools of War. History of Weapons in Ancient Times'', Alpha Editions, 2016, p. 121.</ref>) e de la [[pica (arma)|pica]] ([[milleni III avC]]). Au nivèu defensiu, se desvolopèt l'usatge dei [[bloquier]]s, dei [[cuirassa]]s e dei [[casco]]s tre lo [[milleni III avC]]. De mai, plusors pòbles menèron de recèrcas per crear d'armas adaptadas a sei besonhs. Ansin, lei [[legion romana|legionaris romans]] adoptèron lo [[gladi]], una espasa corta destinada au combat en formacion compacta. En revènge, la cavalariá [[Reiaume de Macedònia|macedoniana]] utilizèt lo [[kopis]], una espasa espessa e pesuca permetent de portar de còps violents a la tèsta d'un fantassin enemic.
Leis armas de git conoguront una evolucion similara amb l'aparicion d'arcs unicament destinats a la [[guèrra]]. A partir dau [[sègle VI avC]] en [[Republica Populara de China|China]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Mike Loades, ''The Crossbow'', Osprey, 2018.</ref> e dau sègle V avC en [[Grècia antica|Grècia]], foguèron concurrenciats per l'[[aubaresta]]. Fòrça modèls d'aqueleis armas foguèron concebuts durant lei sègles seguents amb de variacions importantas de poissança e de cadéncia de tir. Per exemple, se pòu citar lo [[chu ko nu]] chinés, un aubaresta de repeticion que podiá tirar 10 trachs en 15 s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Loïc Leymerégie, « La Chu Ko Nu, arbalète chinoise à répétition, peu puissante mais mortelle », ''Guerres & Histoire'', n °59, febrier de 2021, pp. 70-71.</ref>.
Aqueu fenomèn de diversificacion continuèt durant l'[[Edat Mejana]] en causa de l'evolucion de l'art de la [[guèrra]]. En [[Euròpa]], la guèrra venguèt lo pretzfach d'un elèit reduch, principalament constituit de chivaliers e de [[mercenari]]s. Plusors armas de guèrra foguèron melhoradas durant aqueu periòde mai son còst aumentèt tanben en proporcion. Per exemple, la fabricacion d'una armadura complèta de la fin de l'[[Edat Mejana]] èra una causa reservada a l'[[aristocracia]] auta. En parallèl, lo menejament de certaneis armas, coma leis [[aubaresta]]s e leis [[arc]]s de guèrra, necessitèt egalament un entraïnament regular per permetre d'obtenir de resultats eficaç sus lo [[batalha|prat batalhier]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Gaier, « Quand l'arbalète était une nouveauté : Réflexions sur son rôle militaire du Xe au XIIIe siècle », ''Le Moyen Âge'', t. XCIX, n° 2, 1993, pp. 201-230.</ref>. Lor usatge foguèt donc limitat a de tropas especializadas coma leis arquiers anglés de la [[Guèrra de Cent Ans]] ([[1337]]-[[1453]])<ref>Pasmens, en parallèl deis armas destinadas a la guèrra, existiá d'arcs e d'aubarestas pus simples qu'èran utilizats per de populacions civilas ò per de [[milícia|milicians]] pauc entraïnats. Aquelei modèls èran ben mens poderós e sovent pus fragils.</ref>.
==== L'aparicion de l'artilhariá ====
Segon lei conoissenças actualas, l'[[artilhariá]] apareguèt en [[Republica Populara de China|China]] au [[sègle IV avC]] durant lo [[Periòde dei Reiaumes Combatents]] e en [[Grècia antica|Grècia]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Tracey Elizabeth Rihll, ''The Catapult: A History'', Westholme Publishing, 2007.</ref>. Pasmens, d'autors chinés e grècs, coma [[Eron d'Alexàndria]] († [[sègle I apC]]), mencionan de maquinas de sètge pus vièlhas. Aqueleis armas utilizavan la [[fòrça]] de torsion d'un [[ressòrt]] o d'una [[còrda]] per propulsar un projectil. Puei, durant l'[[Edat Mejana]], se desvolopèt l'usatge de còntrapés. Aquò permetèt de facilitar la fabricacion dei [[maquina]]s e d'aumentar lei performàncias. Per exemple, un [[trabuc]] medievau èra capable de tirar un projectil de 20 a 120 [[quilograma|kg]] a una distància de 200 a 450 [[mètre|m]]. Pasmens, la construccion d'una tala arma èra un pretzfach complèx que necessitava d'assemblar plusors esséncias de [[fusta]]<ref>Aguèt un ròtle major dins l'emergéncia de l'[[engenhariá]].</ref>.
=== La revolucion de la pouvera ===
==== Lo declin deis armas blancas ====
[[Fichièr:Wheellock pistol or 'Puffer'.jpg|thumb|right|[[Pistolet]] de la fin dau sègle XVI.]]
Probablament inventada au [[sègle VII]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Michel Rival, ''Grandes Inventions de l'humanité'', 2005, Larousse.</ref>, la [[pouvera]] aguèt pas d'aplicacions militaras avans lei [[Sègle XI|sègles XI]] ò [[Sègle XII|XII]]. Per exemple, en [[1132]], foguèt utilizada una mena de [[lança-flamas]] constituida de tubes de [[bambó]] emplits de pouvera<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Joseph Needham, ''Science & Civilisation in China, V:7: The Gunpowder Epic'', Cambridge University Press, 1986, p. 222.</ref><ref>En [[Euròpa]], de [[lança-flamas]] eficaç foguèron tanben utilizats per la marina [[Empèri Bizantin|bizantina]] durant l'[[Edat Mejana]] ([[fuòc grèc]]).</ref>. L'[[arma de fuòc]] pus anciana sembla datar dau [[sègle XIII]]. A partir de la segonda mitat dau sègle XV, èran vengudas frequentas sus lei [[batalha|prats batalhiers]] d'[[Euròpa]] e d'[[Asia]]. I prenguèron lo ròtle tengut per leis [[arma blanca|armas blancas]] e [[arma de git|armas de git]].
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] se devesiguèron rapidament en dos grops distints. Lo premier recampa leis armas leugieras destinadas a l'equipament personau dau combatent. Lo [[pistolet]], l'[[arcabusa]], lo [[mosquet]] e lo [[fusiu]] son d'exemples d'armas d'aqueu tipe. Dins la segonda categoria, se tròban leis armas collectivas que remplacèron l'[[artilhariá nevrobalistica]]. Lo [[canon]] es la pus coneguda mai d'armas de fuòc pesucas, coma la [[roqueta]], son pus vièlhas<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Peter Lorge, Warfare in China to 1600, Routledge, 2005, p. 379.</ref>. Au sègle XVIII, l'eficacitat e la produccion deis armas de fuòc aumentèron fòrça amb l'adopcion de règlas d'estandardizacion dau materiau ([[sistèma Gribeauval]]).
==== Lo perfeccionament deis armas de fuòc ====
[[Fichièr:44henryammo.jpg|thumb|right|Cartocha metallica de percussion centrala permetent de tirar de [[bala Minié|balas Minié]] ([[.44 Henry]]).]]
Durant lo sègle XIX, plusors invencions menèron a l'aparicion d'armas de fuòc que prefiguran leis armas modèrnas. La premiera es aquela de la [[percussion centrala]] qu'autorizèt lo recargament per la [[culassa]]. L'aparicion dau [[canon raiat]] foguèt la segonda transformacion majora dau periòde. Capable d'estabilizar la trajectòria d'un projectil cilindric, aquelei [[canon]]s entraïnèron l'abandon dei balas esfericas. Ansin, en [[1848]], la [[bala Minié]] marquèt una revolucion dins lo combat terrèstre en permetent de tirs precís e letau fins a 450 [[mètre|m]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' John Keegan, ''la guerre de Sécession'', Place des éditeurs, 2011.</ref>. Entre [[1845]] e [[1860]], l'invencion de plusors modèls de cartocha metallica de percussion centrala permetèt de resòuvre lo problema de l'estocatge dei municions qu'èran encara sovent fachas de [[papièr|papier]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' T. J. Treadwell, ''Metallic Cartridges, (Regulation and Experimental,) as Manufactured and Tested at the Frankford Arsenal'', United States Government Printing Office, 1873, p. 9.</ref>. Enfin, a la fin dau sègle, la descubèrta de la [[pouvera sens fumada]] donèt la possibilitat de crear de municions pus pichonas mai pus poderosas. Sus lo prat batalhier, l'abséncia de fumada après un tir facilitèt lo [[camoflatge]] dei tropas.
L'[[artilhariá]] integrèt tanben aqueleis evolucions. De mai, l'[[acièr|acier]] remplacèt lo [[bronze]] dins la fabricacion dei [[canon]]s. Aquò permetèt d'aumentar la portada dei tirs e de concebre d'[[obús]] portaires de cargas [[explosiu|explosivas]]. Ansin, a partir de la [[Guèrra de Crimèa]] ([[1853]]-[[1856]]), la poissança de l'[[artilhariá]] venguèt mai e mai visibla durant lei combats. Per exemple, en [[1870]], a la [[batalha de Sedan (1870)|batalha de Sedan]], lei [[canon]]s [[Prússia|prussians]] arrestèron una carga de la [[cavalariá]] [[França|francesa]].
Lo desvolopament de l'[[automatisme]] foguèt un autre aspècte de la transformacion deis armas de fuòc durant lo sègle XIX. Premier, favorizèt l'aparicion de la [[mitralhièra]]. Pasmens, aquela invencion aguèt de dificultats per s'impausar en causa de problemas conceptualas quant a sa plaça dins lei combats. Après d'observacions durant lei guèrras [[colonialisme|colonialas]] e la [[Guèrra Russojaponesa]] ([[1904]]-[[1905]]), d'idèas per l'utilizar en sostèn de l'[[infantariá]] foguèron pauc a pauc validadas per cada armada. Dins aquò, aqueu procès s'acabèt pas avans [[1914]]. Ansin, l'evolucion pus importanta regardèt la cadéncia de tir dei [[fusiu]]s e dei [[canon]]s. Venguèt impossible per l'[[infantariá]] ò per la [[cavalariá]] de « passar lo fuòc ». En plaça, lei tropas deguèron desenant s'escondre sus lo prat batalhier per defugir una destruccion quasi instantanèa per l'enemic<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Quentin Censier, ''Observer, théoriser, évoluer : De 1870 à 1914 - Sur le champ'', 13 de junh de 2020, [https://www.youtube.com/watch?v=zsj-ZSR09Qo].</ref>.
=== L'industrializacion de l'armament ===
==== La Premiera Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:NiD.29 du 33e RAM.jpg|thumb|right|[[Avion]] de la [[Premiera Guèrra Mondiala]].]]
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] conoguèron de progrès [[tecnologia|tecnics]] limitats pendent la [[Premiera Guèrra Mondiala]] ([[1914]]-[[1918]]). Lo besonh d'una cadéncia de tir auta i validèt l'usatge creissent d'armas semiautomaticas ò automaticas coma lei [[fusiu|fusiu de guèrra]], lei [[fusiu mitralhaire|fusius mitralhaires]], lei [[mitralhièra]]s e lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei [[calibre]]s pichons aguèron tanben un interès en facilitant lo transpòrt dei [[municion]]s vèrs lo frònt. La [[granada (arma)|granada]] faguèt egalament son retorn dins l'armament de basa dau fantassin<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Anthony Saunders, ''Reinventing Warfare 1914–18: Novel Munitions and Tactics of Trench Warfare'', A&C Black, 2012, pp. 25-40.</ref>.
La novetat principala foguèt l'utilizacion de veïculs [[motor]]izats. L'exemple pus famós es aqueu dau [[carri de combat]], constituit d'un armament poderós montat sus un quadre [[blindatge|blindat]], que tenguèt un ròtle important dins la victòria deis armadas aliadas en [[1918]]. Pasmens, se fau tanben nòtar lo desvolopament de l'[[avion|aviacion]], amb l'aparicion dau [[avion de caça|caçaire]] e dau [[bombardièr|bombardier]] que remplacèron lo [[dirigible militar]], e la generalizacion dau [[sosmarin]] e dei naviris d'escòrta dins leis operacions maritimas. Aquel usatge dau [[motor]] remplacèt a cha pauc lo [[cavau]] dins la guèrra terrèstra, çò qu'entraïnèt lo declin definitiu de la [[cavalariá]]<ref>Pasmens, lo cavau demorèt fòrça utilizat per la [[logistica]] militara fins a [[1945]].</ref>.
Lei [[Premiera Guèrra Mondiala|combats de 1914-1918]] revelèron egalament un aspècte novèu de la guèrra amb l'utilizacion massisa de l'[[arma quimica]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Daniel Iagolnitzer e Vincent Rivasseau, ''La science et la guerre : la responsabilité des scientifiques'', Éditions L'Harmattan, 2006.</ref>. En despiech de la mesa en plaça rapida de mejans de proteccion coma lei [[masca de gas|mascas de gas]], lei gas de combat infligiguèron de bleçaduras grèvas a de centenaus de miliers de combatents. La remembrança d'aqueleis armas empachèt sa reutilizacion durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].
==== La Segonda Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:Beach in Northern France - DPLA - 5832b216b183a1f528697b92310f39e3.jpg|thumb|right|Lo [[desbarcament de Normandia]] es una bòna illustracion de l'evolucion de l'armament durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].]]
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]] ([[1939]]-[[1945]]), leis armas novèlas de la [[Premiera Guèrra Mondiala]], es a dire lei [[blindatge|blindats]] e leis [[avion]]s, conoguèron de perfeccionaments fòrça importants. En particular, lo [[Panzer V]] prefigurèt lo [[carri de combat|carri de combat principau]] modèrne e lo [[Messerschmitt Me 262]] foguèt lo premier [[avion de reaccion]] operacionau. Consequéncia dau desvolopament dau [[bombardier]], lo [[missil]] foguèt tanben inventat durant aqueu conflicte.
En revènge, d'autrei domenis veguèron d'innovacions radicalas que transformèron lo combat. Per exemple, en matèria de deteccion dei fòrças enemigas, lo [[radar]] e lo [[sonar]] permetèron de facilitar la recèrca deis [[avion]]s e dei [[sosmarin]]s. La lucha anticarri, unicament d'armas primitivas en [[1918]], descurbiguèt l'interès de la [[roqueta]] e de la [[carga vueja]]. En particular, la combinason d'aquelei dos elements donèt naissença au [[lança-roquetas]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Grumberg, « Le bazooka, l'arme antichar en tube », ''Guerres & Histoire'', n° 19, junh de 2014, p. 67.</ref>. Enfin, dins leis operacions terrèstres, l'usatge novèu dei tropas aeroportadas entraïnèt la concepcion d'armas leugieras adaptadas a aqueu tipe de combat.
Dins leis operacions navalas, lo [[pòrta-avions]] venguèt lo naviri de superficia dominant e leis imperatius de la [[lucha antisosmarina]] e de la [[defensa antiaeriana]] dei flòtas confiermèron l'importància deis unitats d'escòrta coma lo [[destroièr]]. Coma lei [[carri de combat|carris]], lei [[sosmarin]]s gardèron un ròtle similar au conflicte de [[1914]]-[[1918]] mai sei performàncias aumentèron. L'invencion dau [[schnòrchel]] marquèt una evolucion importanta en permetent ai submergibles de navegar en immersion durant de periòdes lòngs. Pasmens, sa mesa en òbra foguèt tròp tardiva per aver una influéncia sus l'eissida de la [[Batalha de l'Atlantic (1939-1945)|batalha de l'Atlantic]].
=== La revolucion nucleara ===
{{veire|Arma nucleara}}
Utilizada per lo premier còp en [[1945]], l'[[arma nucleara]] marquèt una revolucion novèla en matèria d'armament. D'efiech, gràcias a una bomba unica, venguèt possible de destrurre una [[vila]] importanta e de tuar una part significativa de seis abitants. Durant la [[Guèrra Freja]] qu'opausèt [[USA|Estatsunidencs]] e [[URSS|Sovietics]], d'ogivas nuclearas foguèron plaçadas dins de [[missil]]s de portada lònga. Aquò entraïnèt una transformacion de la nocion de conflicte car una confrontacion dirècta entre poissanças nuclearas venguèt quasi impossibla. Ben protegits dins de [[sosmarin]]s ò de [[silo]]s enterrats, lei missils nuclears son fòrça malaisats de tocar, compres per una ataca nucleara. Ansin, una poissança nucleara garda la capacitat de repòstar a tota ofensiva d'aqueu tipe. Dich [[equilibri de la terror]], aqueu principi desplacèt lo combat dins d'autrei domenis coma l'[[economia]], la [[cultura]] ò l'[[ideologia]].
=== Lei desvolopaments recents ===
==== La generalizacion dei tecnologias de l'informacion ====
{{veire|Tecnologias de l'informacion}}
[[Fichièr:FELIN-openphotonet PICT6047.jpg|thumb|right|Soudat assostat, equipat d'una tenguda [[FELIN]], que realiza un tir sensa quitar sa proteccion.]]
Lo desvolopament dei [[tecnologias de l'informacion]] durant la darriera partida dau sègle XX aguèt d'efiechs sus la [[guèrra]] e sus la concepcion deis armas e dei sistèmas de combat. Lo melhorament dei comunicacions èra l'objectiu premier d'aquela integracion. Pasmens, aquelei tecnicas pòdon tenir d'autrei ròtles. En particular, son capablas de facilitar la deteccion de l'enemic ò una presa de decision. En revènge, es necessari de lei protegir còntra lei mejans de [[guèrra electronica]] de l'adversari. La tenguda de combat [[FELIN]] de l'armada francesa es un exemple d'aqueu tipe de sistèmas. Basada sus d'equipaments capables de comunicar amb totei leis autreis armas dei fòrças francesas, intègra un ordinator capable de tractar d'informacions e una alimentacion. Permet de melhorar la comunicacion, l'observacion, la proteccion, la mobilitat e la letalitat dau fantassin.
==== Vèrs la robotizacion dau prat batalhier ====
{{veire|Robòt militar}}
[[Fichièr:Twuav 13 02.jpeg|thumb|[[Dròne]] militar [[General Atomics MQ-1 Predator|MQ-1 Predator]].]]
Dempuei lo començament dau sègle XXI, la [[robòt|robotizacion]] dau [[batalha|prat batalhier]] sembla èsser venguda una prioritat majora de la màger part deis [[armada]]s pus importantas de la [[planeta]]. D'efiech, un robòt podriá permetre de missions dins d'endrechs perilhós sensa expausar d'èssers umans ai tirs de l'adversari. A tèrme lòng, certanei teoricians pensan que serà egalament possible d'aver de robòts militars autonòms dirigits per una [[intelligéncia artificiala]]. Pasmens, aquò pausa de questions importantas quant au drech de la guèrra.
A l'ora d'ara, aquela [[robòt|robotizacion]] es encara limitada. Lo domeni pus avançat es aqueu de la [[guèrra aeriana]] amb lo [[dròne]]. Pauc costós e capable de volar plusors [[ora]]s, lei drònes son desenant utilizats per de missions de reconoissença, de susvelhança e d'ataca au sòu. Pasmens, son encara fòrça vulnerables ai defensas antiaerianas.
== Classificacion deis armas ==
=== Armas d'abatatge ===
Leis [[arma d'abatatge|armas d'abatatge]] son destinadas a la mesa a mòrt d'un [[animau]], magerament dins lei [[tuador]]s. Lo [[pistolet d'abatatge]] es un exemple d'arma d'aquela categoria.
=== Armas de caça ===
[[Fichièr:Bockdoppelflinte JB.jpg|thumb|right|[[Fusiu de caça]] de dos canons superpausats.]]
Leis [[arma de caça|armas de caça]] son destinadas a capturar ò a tuar un [[animau]] fèr. Aquela categoria es probablament la pus anciana. Per de rasons de seguretat, la màger part deis [[arma de caça|armas de caça]] son d'[[arma de git|armas de git]] ([[javelina]], [[arc]], [[sarbacana]], [[aubaresta]], [[fusiu]]...). Pasmens, existís quauqueis [[arma blanca|armas blancas]] destinadas a un usatge particular ([[espieut]], [[lança]]...). Uei, leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] son vengudas predominantas car permèton de combinar ataca a distància e poissança de fuòc.
=== Armas civilas ===
[[Fichièr:Chicago Police helmet & billy-club.jpg|thumb|right|Armas civilas d'un [[polícia|policier]] de [[Chicago]] en [[1968]].]]
Leis armas tengudas per de civius aguèron d'usatge variats. A temps passat, la màger part deis individús èran mai ò mens armats car fòrça [[otís]], especialament aqueleis utilizadas per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]], podián servir d'armas per faciar de pilhaires ò de [[bregandatge|bregands]]. La demenicion de la violéncia e lo melhorament dei fòrças de seguretat entraïnèron una reduccion de la quantitat d'armas en circulacion dins la populacion. De mai, dins fòrça [[país]], la possession d'armas es desenant enquadrada per la [[lei|lèi]]. D'un biais generau, leis armas civilas modèrnas son destinadas a agarrir una persona, a s'aparar còntra una ataca ò a mantenir l'òrdre public. Per aquò, dèvon èsser discrètas, dissuasivas e relativament pauc letalas. Lei [[cotèu]]s, lei [[tonfa]]s e lei [[calòssa]]s son d'armas d'aqueu tipe.
Existís un cas particular d'arma civila que son leis [[arma d'aparat|armas d'aparat]]. Destinadas a onorar un individú, son sovent d'armas [[tradicion]]alas ornadas de decoracions mai ò mens importantas. Rarament afiladas, aqueleis armas son normalament pas concebudas per lo combat.
=== Armas de guèrra ===
==== Armas de contacte ====
Leis armas de contacte son destinadas au combat au còrs a còrs. Avans l'adopcion de la [[pouvera]], èran leis armas predominantas sus lo [[batalha|prat batalhier]]. N'existiá plusors categorias diferentas coma leis [[espasa]]s, lei [[sabre]]s, lei [[destrau]]s ò leis [[arma d'asta|armas d'asta]]. La màger part d'aqueleis armas son desenant obsolètas e reduchas a un ròtle ceremoniau ([[arma d'aparat|armas d'aparat]]). Pasmens, l'equipament dau [[infantariá|fantassin]] intègra totjorn quauqueis armas de contacte coma lo [[cotèu de combat]] e la [[baioneta]].
<gallery>
Fichièr:Black-Sword-14226124129-v06.jpg|[[Espasa]]
Fichièr:Hellebaard met ronde stok en ijzeren punt, NG-NM-3534.jpg|[[Alabarda]]
Fichièr:FAMAS F1 with bayonet.jpg|[[Fusiu d'assaut]] amb una [[baioneta]]
Fichièr:KA-BAR.jpg|[[Cotèu de combat]]
</gallery>
==== Armas de git ====
Leis [[arma de git|armas de git]] permèton de tirar un projectil vèrs una buta sensa utilizar l'[[energia]] provesida per una [[explosion]]. Coma leis armas de contacte, èran fòrça importanta dins l'art de la [[guèrra]] avans l'arribada de la [[pouvera]]. Dempuei aquela data, lor usatge a declinat per venir rar dins lei combats modèrnes. Dins aquò, en causa de l'abséncia de bruch durant lo tir, son encara utilizadas dins certanei situacions per lei fòrças militaras de quauqueis [[Estat]]s. L'[[engèni militar|engèni]] de quauqueis armadas utilizan tanben d'aubarestas per tirar de cables.
<gallery>
Fichièr:Bow scheme (no numbers).png|[[Arc]]
Fichièr:Compound Bow full.jpg|[[Arc]] modèrne
Fichièr:Arbalette-p1000546.jpg|[[Aubaresta]] [[Edat Mejana|medievala]]
Fichièr:PistolCrossbow122.jpg|[[Aubaresta]] modèrna
</gallery>
==== Armas de fuòc leugieras ====
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] leugieras (ò individualas) son destinadas a l'equipament dau combatent. An generalament un [[calibre]] inferior a 15 mm e son principalament concebudas per combatre l'[[infantariá]] advèrsa. Lei pus leugieras son leis [[arma de ponh|armas de ponh]] ([[pistolet]], [[revòuver]]...) que son principalament utilizadas per l'autodefensa en causa de sa portada eficaça corta (rarament superiora a 40 m). Per de rasons de pes e de letalitat febla, son tanben fòrça utilizadas per lei fòrças de [[polícia]]. Lei [[fusiu]]s son desenant rars sus lo prat batalhier en defòra d'aplicacion particulara necessitant una poissança de fuòc, una precision e una portada autas ([[fusiu de precision]], [[fusiu antimateriau]]...). En plaça, la màger part deis unitats de combat son dotadas de [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] e, pus rarament, de [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei dos tipes d'armas permèton un tir automatic que sa cadéncia pòu èsser reglada per un selector. Lei [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] son pus poderós e donc privilegiats per leis unitats de mesclada. En revènge, lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]], mens poderós e pus simples d'utilizacion, son preferits per leis unitats de sostèn (e lei fòrças de polícia).
<gallery>
Fichièr:M9-pistolet.jpg|[[Pistolet]]
Fichièr:Taurus-605-left.jpg|[[Revòuver]]
Fichièr:Simonow SKS 45 noBG.jpg|[[Fusiu|Fusiu de guèrra]]
Fichièr:SVD Dragunov.jpg|[[Fusiu|Fusiu de precision]]
Fichièr:Hkmp5count-terr-wiki.jpg|[[Pistolet mitralhaire]]
Fichièr:Sturmgewehr 44.jpg|[[Fusiu d'assaut]]
Fichièr:Defensive fragmentation grenade 16 type WWI.png|[[Granada (arma)|Granada]]
</gallery>
==== Armas de fuòc pesucas ====
Leis armas de fuòc pesucas son d'armas collectivas que necessitan una còla per plusors combatents per èsser utilizadas. Pasmens, i a d'excepcions coma lei [[mitralhièra]]s leugieras e certanei [[lança-roquetas]]. Aqueleis armas son generalament fòrça poderosas car son destinadas a la mesa en òbra de cargas [[explosion|explosivas]] poderosas ò de sistèmas permetent de tirar rapidament una gròssa quantitat de projectils. Per exemple, una pèça d'[[artilhariá]] modèrna pòu tirar, en una minuta, plusors [[obús]] d'un desenau de [[quilograma]]s a una distància de plusors desenaus de [[quilomètre]]s.
<gallery>
Fichièr:MG34.jpg|[[Mitralhièra]]
Fichièr:Bundesarchiv Bild 104-0669, Übung deutscher Soldaten mit Flammenwerfer.jpg|[[Lança-flamas]]
Fichièr:British soldiers firing flares to illuminate enemy positions, Basra. MOD 45147840.jpg|[[Mortièr (arma)|Mortier]]
Fichièr:ParkPatriot2015part6-42.jpg|[[Canon]]
Fichièr:French TRF1 155 mm, live-fire exercise for Combined Endeavor 2013 .jpg|[[Obusièr|Obusier]]
Fichièr:Army mlrs 1982 02.jpg|[[Lança-roquetas multiple]]
Fichièr:GBU-10 shortly before it impacts a small boat during a training exercise.jpg|Tir d'una [[bomba]]
Fichièr:Exocet-mil.jpg|Tir de [[missil]]
</gallery>
==== Armas de defensa passiva ====
Leis armas de defensa passiva son destinadas a atacar un adversari sensa intervencion dirècta d'un combatent. Son principalament utilizadas per renforçar una posicion ò per empachar l'enemic de l'ocupar. Per exemple, es lo cas dei barbelats installats per protegir una [[trencada]]. Pasmens, dins lo combat modèrne, leis armas passivas pus conegudas son lei [[mina terrèstra|minas terrèstras]] e [[mina marina|marinas]]. Compausadas d'una carga qu'explosa au passatge d'un individú, d'un veïcul ò d'un naviri, son d'armas que permèton d'enebir una zòna. Pòdon èsser especializadas per destrurre un tipe donat de buta.
<gallery>
Fichièr:Anti personnel mine.JPG|<center>[[Mina terrèstra]] antipersonala en [[Cambòtja]].</center>
Fichièr:VS-2.2 mine - DM-SD-07-17327.jpg|<center>[[Mina terrèstra]] anticarri.</center>
Fichièr:Mine (AWM 304925).jpg|<center>[[Mina marina]].</center>
Fichièr:US soldiers laying concertina wire.JPG|<center>Mesa en plaça de barbelats militars.</center>
</gallery>
==== Blindats ====
{{veire|Guèrra blindada}}
Apareguts au començament dau sègle XX, lei [[blindatge|blindats]] an conegut un desvolopament considerable per venir un element centrau dau combat modèrne. Lo pus conegut es lo [[carri de combat]] que conjuga un [[blindatge]] espés, un [[canon]] poderós e una [[velocitat]] auta. Pasmens, existís plusors tipes de blindats coma lei [[veïcul de combat d'infantariá|veïculs de combat d'infantariá]] concebuts per sostenir l'[[infantariá]], lei [[veïcul de transpòrt de tropas|veïculs de transpòrt de tropas]] utilizats per transportar de fantassins sus lo [[batalha|prat batalhier]], lei [[canon automotor|canons automotors]] que son de pèças d'[[artilhariá]] mobilas e lei veïculs de [[defensa antiaeriana]]. En retorn, aquela multiplicacion dei blindats entraïnèt una multiplicacion deis armas destinadas a lei contrar.
<gallery>
Fichièr:Challenger 2 Main Battle Tank patrolling outside Basra, Iraq MOD 45148325.jpg|[[Carri de combat|Carri de combat principau]]
Fichièr:PT 76 7 DOW TBiU 12.jpg|[[Carri leugier]]
Fichièr:VCBI-openphotonet PICT6027.JPG|[[Veïcul de combat d'infantariá]]
Fichièr:Allied Spirit I 150126-A-LO967-001.jpg|[[Veïcul de transpòrt de tropas]]
Fichièr:M109A6 Paladin UTARNG 2004 firing.jpg|[[Canon automotor]]
Fichièr:Centauro Tank Iraq.jpg|[[Caçaire de carris]]
</gallery>
==== Aviacion ====
Coma lei [[blindatge|blindats]], l'[[aviacion militara]] apareguèt durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]. Durant lo sègle XX, conoguèt una importanta diversificacion de sei missions e lo mestritge dau cèu es considerat coma un avantatge major dins la [[guèrra]] modèrna. Lo [[avion de caça|caçaire]] e l'[[interceptor]] son principalament destinats au combat còntra leis autreis [[aeronau]]s. A l'opausat, lei [[bombardier]]s son concebuts per atacar d'objectius terrèstres. Entre lei doas categorias, existís d'[[caçaire-bombardier|aparelhs polivalents]] que pòdon assegurar de missions de caça ò de bombardament. Dempuei leis [[ans 1960]], fòrça armadas utilizan tanben d'[[elicoptèr]]s.
<gallery>
Fichièr:Ejercito del Aire Mirage F.1M.jpg|[[Avion de caça]] ([[Dassault Mirage F1|Mirage F1]])
Fichièr:MiG-31 Pichugin-1.jpg|[[Interceptor]] ([[Mig-31]])
Fichièr:Thunderbolt - Closeup.jpg|[[Avion d'ataca au sòu]] ([[Fairchild A-10 Thunderbolt II|A-10 Thunderbolt]])
Fichièr:F-4 Phantom in flight Apr 1982.jpg|[[Caçaire-bombardier]] ([[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|F-4 Phantom]])
Fichièr:Tu-16badger 2.jpg|[[Bombardier|Bombardier estrategic]] ([[Tupolev TU-16]])
Fichièr:Masada cobra1.jpg|[[Elicoptèr]]s de combat
</gallery>
==== Marina ====
<gallery>
Fichièr:USS Enterprise FS Charles de Gaulle.jpg|[[Pòrta-avions]]
Fichièr:Slava-Cruiser-DN-SC-86-03642.JPEG|[[Crosaire]]
Fichièr:USS John Paul Jones DDG-53.jpg|[[Destroièr]]
Fichièr:FS Surcouf.jpg|[[Fregata (naviri)|Fregata]]
Fichièr:MAGDEBURG 130-02 2008-03-04 03.jpg|[[Corveta]]
Fichièr:Tapageuse-01.jpg|[[Patrolhaire]]
Fichièr:Defense.gov News Photo 960703-N-00000-001.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear d'ataca]]
Fichièr:Typhoon3.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear lançaire d'engenhs]]
</gallery>
==== Armas de destruccion massisa ====
<gallery>
Fichièr:Castle Bravo 007.jpg|[[Explosion]] d'una [[arma nucleara]]
Fichièr:Minuteman3launch.jpg|Tir d'un [[missil]] [[arma nucleara|nuclear]]
Fichièr:Poison gas attack.jpg|Utilizacion de [[gas]] [[arma quimica|toxic]] durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]
Fichièr:B-w-scientists.jpg|[[Laboratòri]] de recèrca militara sus d'[[arma biologica|agents patogèns]]
</gallery>
== Reglementacion ==
=== Reglementacion internacionala ===
{{veire|Tractat sus lo comèrci deis armas}}
=== Legislacions nacionalas ===
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Tractat sus lo comèrci deis armas]].
=== Bibliografia ===
=== Nòtas e referéncias ===
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
<references/>
</div>
o1bmxj8f0syi67uhd2mt0u9cofs381b
2328789
2328782
2022-08-18T19:45:09Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Aviacion */
wikitext
text/x-wiki
{{1000 fondamentals}}
{{Dialècte Provençau}}
{{Article en construccion}}
Una '''arma''' es un objècte qu'es utilizat per causar de daumatges, mentaus o fisics, a un individú o una estructura.
== Istòria ==
=== Lo periòde deis armas blancas ===
==== Lei armas preïstoricas ====
Segon lei conoissenças actualas, leis armas pus ancianas identificadas per leis [[arqueologia|arqueològs]] foguèron fabricadas durant lo [[Paleolitic Inferior]]. Èran de [[javelina]]s ò d'[[espieut]]s destinats a la [[caça]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Cattelain et Claire Bellier, ''La Chasse dans la Préhistoire'', Cedarc, coll. « Guides archéologiques du Malgré-Tout », 2002, pp. 12-13.</ref>. Datan d'au mens [[-400000|{{formatnum:400000}} ans]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' R. Dennell, « The world's oldest spears », ''Nature'', vol. 385, n+ 27, 1997, pp. 767-768.</ref>. La [[fusta]], la [[pèira]] e l'[[òs]] foguèron lei materiaus principaus per la fabricacion dei premiereis armas e la [[caça]] e la [[pesca]] foguèron probablament lei motors de l'innovacion. En particular, la [[domesticacion]] dau [[can]] aguèt un ròtle important car modifiquèt lei [[tactica]]s de caça<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Pat Shipman, « Do the eyes have it? Dog domestication may have helped humans thrive while Neandertals declined », ''American scientist'', vol. 100, n° 3, 2012, p. 198.</ref>. Lei progrès en matèria de talha de la pèira permetèron tanben d'aumentar l'eficacitat de l'armament. Puei, vèrs [[-12800|12800 avC]], se debanèt una autra evolucion importanta amb l'[[invencion]] de l'[[arc]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' E. Ghesquière e G. Marchand, ''Le Mésolithique en France - Archéologie des derniers chasseurs-cueilleurs'', La Découverte, Inrap, 2010.</ref>. Remplacèt lo [[propulsor]], aparegut vèrs [[-35000|35000 avC]], que permetiá d'aumentar la portada dei [[javelina]]s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Gwenn Rigal, ''Le temps sacré des cavernes'', José Corti, 2016, pp. 80-81.</ref>.
Au [[Neolitic]], lo desvolopament de l'[[agricultura]] e l'aparicion dei resèrvas de [[gran]] entraïnèron probablament l'aparicion de la [[guèrra]]. D'efiech, dins mai d'una region, aquò menèt a la formacion d'una classa de guerriers mai ò mens especializats dins lo combat. Pauc a pauc, leis armas utilizadas per la [[caça]] ò per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]] evolucionèron per donar naissença a d'armas dedicadas a la guèrra. Per exemple, es lo cas de la [[lança]] que foguèt concebuda a partir de l'[[espieut]] e de la [[javelina]]. La « fàcia de la guèrra » de l'[[Estendard d'Ur]], data de [[-2500|2500 avC]], illustra aquela transformacion.
==== La diversificacion deis armas ====
[[Fichièr:Roman legion at attack.jpg|thumb|right|Reconstitucion modèrna de soudats [[Empèri Roman|romans]].]]
Tre l'[[Antiquitat|Antiquitat Auta]], l'armament de contacte, utilizat per l'[[infantariá]] ò la [[cavalariá]], conoguèt una diversificacion importanta. En particular, au nivèu ofensiu, se fau nòtar l'invencion de l'[[espasa]] ([[-3100|3100 avC]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Syed Ramsey, ''Tools of War. History of Weapons in Ancient Times'', Alpha Editions, 2016, p. 121.</ref>) e de la [[pica (arma)|pica]] ([[milleni III avC]]). Au nivèu defensiu, se desvolopèt l'usatge dei [[bloquier]]s, dei [[cuirassa]]s e dei [[casco]]s tre lo [[milleni III avC]]. De mai, plusors pòbles menèron de recèrcas per crear d'armas adaptadas a sei besonhs. Ansin, lei [[legion romana|legionaris romans]] adoptèron lo [[gladi]], una espasa corta destinada au combat en formacion compacta. En revènge, la cavalariá [[Reiaume de Macedònia|macedoniana]] utilizèt lo [[kopis]], una espasa espessa e pesuca permetent de portar de còps violents a la tèsta d'un fantassin enemic.
Leis armas de git conoguront una evolucion similara amb l'aparicion d'arcs unicament destinats a la [[guèrra]]. A partir dau [[sègle VI avC]] en [[Republica Populara de China|China]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Mike Loades, ''The Crossbow'', Osprey, 2018.</ref> e dau sègle V avC en [[Grècia antica|Grècia]], foguèron concurrenciats per l'[[aubaresta]]. Fòrça modèls d'aqueleis armas foguèron concebuts durant lei sègles seguents amb de variacions importantas de poissança e de cadéncia de tir. Per exemple, se pòu citar lo [[chu ko nu]] chinés, un aubaresta de repeticion que podiá tirar 10 trachs en 15 s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Loïc Leymerégie, « La Chu Ko Nu, arbalète chinoise à répétition, peu puissante mais mortelle », ''Guerres & Histoire'', n °59, febrier de 2021, pp. 70-71.</ref>.
Aqueu fenomèn de diversificacion continuèt durant l'[[Edat Mejana]] en causa de l'evolucion de l'art de la [[guèrra]]. En [[Euròpa]], la guèrra venguèt lo pretzfach d'un elèit reduch, principalament constituit de chivaliers e de [[mercenari]]s. Plusors armas de guèrra foguèron melhoradas durant aqueu periòde mai son còst aumentèt tanben en proporcion. Per exemple, la fabricacion d'una armadura complèta de la fin de l'[[Edat Mejana]] èra una causa reservada a l'[[aristocracia]] auta. En parallèl, lo menejament de certaneis armas, coma leis [[aubaresta]]s e leis [[arc]]s de guèrra, necessitèt egalament un entraïnament regular per permetre d'obtenir de resultats eficaç sus lo [[batalha|prat batalhier]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Gaier, « Quand l'arbalète était une nouveauté : Réflexions sur son rôle militaire du Xe au XIIIe siècle », ''Le Moyen Âge'', t. XCIX, n° 2, 1993, pp. 201-230.</ref>. Lor usatge foguèt donc limitat a de tropas especializadas coma leis arquiers anglés de la [[Guèrra de Cent Ans]] ([[1337]]-[[1453]])<ref>Pasmens, en parallèl deis armas destinadas a la guèrra, existiá d'arcs e d'aubarestas pus simples qu'èran utilizats per de populacions civilas ò per de [[milícia|milicians]] pauc entraïnats. Aquelei modèls èran ben mens poderós e sovent pus fragils.</ref>.
==== L'aparicion de l'artilhariá ====
Segon lei conoissenças actualas, l'[[artilhariá]] apareguèt en [[Republica Populara de China|China]] au [[sègle IV avC]] durant lo [[Periòde dei Reiaumes Combatents]] e en [[Grècia antica|Grècia]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Tracey Elizabeth Rihll, ''The Catapult: A History'', Westholme Publishing, 2007.</ref>. Pasmens, d'autors chinés e grècs, coma [[Eron d'Alexàndria]] († [[sègle I apC]]), mencionan de maquinas de sètge pus vièlhas. Aqueleis armas utilizavan la [[fòrça]] de torsion d'un [[ressòrt]] o d'una [[còrda]] per propulsar un projectil. Puei, durant l'[[Edat Mejana]], se desvolopèt l'usatge de còntrapés. Aquò permetèt de facilitar la fabricacion dei [[maquina]]s e d'aumentar lei performàncias. Per exemple, un [[trabuc]] medievau èra capable de tirar un projectil de 20 a 120 [[quilograma|kg]] a una distància de 200 a 450 [[mètre|m]]. Pasmens, la construccion d'una tala arma èra un pretzfach complèx que necessitava d'assemblar plusors esséncias de [[fusta]]<ref>Aguèt un ròtle major dins l'emergéncia de l'[[engenhariá]].</ref>.
=== La revolucion de la pouvera ===
==== Lo declin deis armas blancas ====
[[Fichièr:Wheellock pistol or 'Puffer'.jpg|thumb|right|[[Pistolet]] de la fin dau sègle XVI.]]
Probablament inventada au [[sègle VII]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Michel Rival, ''Grandes Inventions de l'humanité'', 2005, Larousse.</ref>, la [[pouvera]] aguèt pas d'aplicacions militaras avans lei [[Sègle XI|sègles XI]] ò [[Sègle XII|XII]]. Per exemple, en [[1132]], foguèt utilizada una mena de [[lança-flamas]] constituida de tubes de [[bambó]] emplits de pouvera<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Joseph Needham, ''Science & Civilisation in China, V:7: The Gunpowder Epic'', Cambridge University Press, 1986, p. 222.</ref><ref>En [[Euròpa]], de [[lança-flamas]] eficaç foguèron tanben utilizats per la marina [[Empèri Bizantin|bizantina]] durant l'[[Edat Mejana]] ([[fuòc grèc]]).</ref>. L'[[arma de fuòc]] pus anciana sembla datar dau [[sègle XIII]]. A partir de la segonda mitat dau sègle XV, èran vengudas frequentas sus lei [[batalha|prats batalhiers]] d'[[Euròpa]] e d'[[Asia]]. I prenguèron lo ròtle tengut per leis [[arma blanca|armas blancas]] e [[arma de git|armas de git]].
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] se devesiguèron rapidament en dos grops distints. Lo premier recampa leis armas leugieras destinadas a l'equipament personau dau combatent. Lo [[pistolet]], l'[[arcabusa]], lo [[mosquet]] e lo [[fusiu]] son d'exemples d'armas d'aqueu tipe. Dins la segonda categoria, se tròban leis armas collectivas que remplacèron l'[[artilhariá nevrobalistica]]. Lo [[canon]] es la pus coneguda mai d'armas de fuòc pesucas, coma la [[roqueta]], son pus vièlhas<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Peter Lorge, Warfare in China to 1600, Routledge, 2005, p. 379.</ref>. Au sègle XVIII, l'eficacitat e la produccion deis armas de fuòc aumentèron fòrça amb l'adopcion de règlas d'estandardizacion dau materiau ([[sistèma Gribeauval]]).
==== Lo perfeccionament deis armas de fuòc ====
[[Fichièr:44henryammo.jpg|thumb|right|Cartocha metallica de percussion centrala permetent de tirar de [[bala Minié|balas Minié]] ([[.44 Henry]]).]]
Durant lo sègle XIX, plusors invencions menèron a l'aparicion d'armas de fuòc que prefiguran leis armas modèrnas. La premiera es aquela de la [[percussion centrala]] qu'autorizèt lo recargament per la [[culassa]]. L'aparicion dau [[canon raiat]] foguèt la segonda transformacion majora dau periòde. Capable d'estabilizar la trajectòria d'un projectil cilindric, aquelei [[canon]]s entraïnèron l'abandon dei balas esfericas. Ansin, en [[1848]], la [[bala Minié]] marquèt una revolucion dins lo combat terrèstre en permetent de tirs precís e letau fins a 450 [[mètre|m]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' John Keegan, ''la guerre de Sécession'', Place des éditeurs, 2011.</ref>. Entre [[1845]] e [[1860]], l'invencion de plusors modèls de cartocha metallica de percussion centrala permetèt de resòuvre lo problema de l'estocatge dei municions qu'èran encara sovent fachas de [[papièr|papier]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' T. J. Treadwell, ''Metallic Cartridges, (Regulation and Experimental,) as Manufactured and Tested at the Frankford Arsenal'', United States Government Printing Office, 1873, p. 9.</ref>. Enfin, a la fin dau sègle, la descubèrta de la [[pouvera sens fumada]] donèt la possibilitat de crear de municions pus pichonas mai pus poderosas. Sus lo prat batalhier, l'abséncia de fumada après un tir facilitèt lo [[camoflatge]] dei tropas.
L'[[artilhariá]] integrèt tanben aqueleis evolucions. De mai, l'[[acièr|acier]] remplacèt lo [[bronze]] dins la fabricacion dei [[canon]]s. Aquò permetèt d'aumentar la portada dei tirs e de concebre d'[[obús]] portaires de cargas [[explosiu|explosivas]]. Ansin, a partir de la [[Guèrra de Crimèa]] ([[1853]]-[[1856]]), la poissança de l'[[artilhariá]] venguèt mai e mai visibla durant lei combats. Per exemple, en [[1870]], a la [[batalha de Sedan (1870)|batalha de Sedan]], lei [[canon]]s [[Prússia|prussians]] arrestèron una carga de la [[cavalariá]] [[França|francesa]].
Lo desvolopament de l'[[automatisme]] foguèt un autre aspècte de la transformacion deis armas de fuòc durant lo sègle XIX. Premier, favorizèt l'aparicion de la [[mitralhièra]]. Pasmens, aquela invencion aguèt de dificultats per s'impausar en causa de problemas conceptualas quant a sa plaça dins lei combats. Après d'observacions durant lei guèrras [[colonialisme|colonialas]] e la [[Guèrra Russojaponesa]] ([[1904]]-[[1905]]), d'idèas per l'utilizar en sostèn de l'[[infantariá]] foguèron pauc a pauc validadas per cada armada. Dins aquò, aqueu procès s'acabèt pas avans [[1914]]. Ansin, l'evolucion pus importanta regardèt la cadéncia de tir dei [[fusiu]]s e dei [[canon]]s. Venguèt impossible per l'[[infantariá]] ò per la [[cavalariá]] de « passar lo fuòc ». En plaça, lei tropas deguèron desenant s'escondre sus lo prat batalhier per defugir una destruccion quasi instantanèa per l'enemic<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Quentin Censier, ''Observer, théoriser, évoluer : De 1870 à 1914 - Sur le champ'', 13 de junh de 2020, [https://www.youtube.com/watch?v=zsj-ZSR09Qo].</ref>.
=== L'industrializacion de l'armament ===
==== La Premiera Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:NiD.29 du 33e RAM.jpg|thumb|right|[[Avion]] de la [[Premiera Guèrra Mondiala]].]]
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] conoguèron de progrès [[tecnologia|tecnics]] limitats pendent la [[Premiera Guèrra Mondiala]] ([[1914]]-[[1918]]). Lo besonh d'una cadéncia de tir auta i validèt l'usatge creissent d'armas semiautomaticas ò automaticas coma lei [[fusiu|fusiu de guèrra]], lei [[fusiu mitralhaire|fusius mitralhaires]], lei [[mitralhièra]]s e lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei [[calibre]]s pichons aguèron tanben un interès en facilitant lo transpòrt dei [[municion]]s vèrs lo frònt. La [[granada (arma)|granada]] faguèt egalament son retorn dins l'armament de basa dau fantassin<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Anthony Saunders, ''Reinventing Warfare 1914–18: Novel Munitions and Tactics of Trench Warfare'', A&C Black, 2012, pp. 25-40.</ref>.
La novetat principala foguèt l'utilizacion de veïculs [[motor]]izats. L'exemple pus famós es aqueu dau [[carri de combat]], constituit d'un armament poderós montat sus un quadre [[blindatge|blindat]], que tenguèt un ròtle important dins la victòria deis armadas aliadas en [[1918]]. Pasmens, se fau tanben nòtar lo desvolopament de l'[[avion|aviacion]], amb l'aparicion dau [[avion de caça|caçaire]] e dau [[bombardièr|bombardier]] que remplacèron lo [[dirigible militar]], e la generalizacion dau [[sosmarin]] e dei naviris d'escòrta dins leis operacions maritimas. Aquel usatge dau [[motor]] remplacèt a cha pauc lo [[cavau]] dins la guèrra terrèstra, çò qu'entraïnèt lo declin definitiu de la [[cavalariá]]<ref>Pasmens, lo cavau demorèt fòrça utilizat per la [[logistica]] militara fins a [[1945]].</ref>.
Lei [[Premiera Guèrra Mondiala|combats de 1914-1918]] revelèron egalament un aspècte novèu de la guèrra amb l'utilizacion massisa de l'[[arma quimica]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Daniel Iagolnitzer e Vincent Rivasseau, ''La science et la guerre : la responsabilité des scientifiques'', Éditions L'Harmattan, 2006.</ref>. En despiech de la mesa en plaça rapida de mejans de proteccion coma lei [[masca de gas|mascas de gas]], lei gas de combat infligiguèron de bleçaduras grèvas a de centenaus de miliers de combatents. La remembrança d'aqueleis armas empachèt sa reutilizacion durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].
==== La Segonda Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:Beach in Northern France - DPLA - 5832b216b183a1f528697b92310f39e3.jpg|thumb|right|Lo [[desbarcament de Normandia]] es una bòna illustracion de l'evolucion de l'armament durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].]]
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]] ([[1939]]-[[1945]]), leis armas novèlas de la [[Premiera Guèrra Mondiala]], es a dire lei [[blindatge|blindats]] e leis [[avion]]s, conoguèron de perfeccionaments fòrça importants. En particular, lo [[Panzer V]] prefigurèt lo [[carri de combat|carri de combat principau]] modèrne e lo [[Messerschmitt Me 262]] foguèt lo premier [[avion de reaccion]] operacionau. Consequéncia dau desvolopament dau [[bombardier]], lo [[missil]] foguèt tanben inventat durant aqueu conflicte.
En revènge, d'autrei domenis veguèron d'innovacions radicalas que transformèron lo combat. Per exemple, en matèria de deteccion dei fòrças enemigas, lo [[radar]] e lo [[sonar]] permetèron de facilitar la recèrca deis [[avion]]s e dei [[sosmarin]]s. La lucha anticarri, unicament d'armas primitivas en [[1918]], descurbiguèt l'interès de la [[roqueta]] e de la [[carga vueja]]. En particular, la combinason d'aquelei dos elements donèt naissença au [[lança-roquetas]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Grumberg, « Le bazooka, l'arme antichar en tube », ''Guerres & Histoire'', n° 19, junh de 2014, p. 67.</ref>. Enfin, dins leis operacions terrèstres, l'usatge novèu dei tropas aeroportadas entraïnèt la concepcion d'armas leugieras adaptadas a aqueu tipe de combat.
Dins leis operacions navalas, lo [[pòrta-avions]] venguèt lo naviri de superficia dominant e leis imperatius de la [[lucha antisosmarina]] e de la [[defensa antiaeriana]] dei flòtas confiermèron l'importància deis unitats d'escòrta coma lo [[destroièr]]. Coma lei [[carri de combat|carris]], lei [[sosmarin]]s gardèron un ròtle similar au conflicte de [[1914]]-[[1918]] mai sei performàncias aumentèron. L'invencion dau [[schnòrchel]] marquèt una evolucion importanta en permetent ai submergibles de navegar en immersion durant de periòdes lòngs. Pasmens, sa mesa en òbra foguèt tròp tardiva per aver una influéncia sus l'eissida de la [[Batalha de l'Atlantic (1939-1945)|batalha de l'Atlantic]].
=== La revolucion nucleara ===
{{veire|Arma nucleara}}
Utilizada per lo premier còp en [[1945]], l'[[arma nucleara]] marquèt una revolucion novèla en matèria d'armament. D'efiech, gràcias a una bomba unica, venguèt possible de destrurre una [[vila]] importanta e de tuar una part significativa de seis abitants. Durant la [[Guèrra Freja]] qu'opausèt [[USA|Estatsunidencs]] e [[URSS|Sovietics]], d'ogivas nuclearas foguèron plaçadas dins de [[missil]]s de portada lònga. Aquò entraïnèt una transformacion de la nocion de conflicte car una confrontacion dirècta entre poissanças nuclearas venguèt quasi impossibla. Ben protegits dins de [[sosmarin]]s ò de [[silo]]s enterrats, lei missils nuclears son fòrça malaisats de tocar, compres per una ataca nucleara. Ansin, una poissança nucleara garda la capacitat de repòstar a tota ofensiva d'aqueu tipe. Dich [[equilibri de la terror]], aqueu principi desplacèt lo combat dins d'autrei domenis coma l'[[economia]], la [[cultura]] ò l'[[ideologia]].
=== Lei desvolopaments recents ===
==== La generalizacion dei tecnologias de l'informacion ====
{{veire|Tecnologias de l'informacion}}
[[Fichièr:FELIN-openphotonet PICT6047.jpg|thumb|right|Soudat assostat, equipat d'una tenguda [[FELIN]], que realiza un tir sensa quitar sa proteccion.]]
Lo desvolopament dei [[tecnologias de l'informacion]] durant la darriera partida dau sègle XX aguèt d'efiechs sus la [[guèrra]] e sus la concepcion deis armas e dei sistèmas de combat. Lo melhorament dei comunicacions èra l'objectiu premier d'aquela integracion. Pasmens, aquelei tecnicas pòdon tenir d'autrei ròtles. En particular, son capablas de facilitar la deteccion de l'enemic ò una presa de decision. En revènge, es necessari de lei protegir còntra lei mejans de [[guèrra electronica]] de l'adversari. La tenguda de combat [[FELIN]] de l'armada francesa es un exemple d'aqueu tipe de sistèmas. Basada sus d'equipaments capables de comunicar amb totei leis autreis armas dei fòrças francesas, intègra un ordinator capable de tractar d'informacions e una alimentacion. Permet de melhorar la comunicacion, l'observacion, la proteccion, la mobilitat e la letalitat dau fantassin.
==== Vèrs la robotizacion dau prat batalhier ====
{{veire|Robòt militar}}
[[Fichièr:Twuav 13 02.jpeg|thumb|[[Dròne]] militar [[General Atomics MQ-1 Predator|MQ-1 Predator]].]]
Dempuei lo començament dau sègle XXI, la [[robòt|robotizacion]] dau [[batalha|prat batalhier]] sembla èsser venguda una prioritat majora de la màger part deis [[armada]]s pus importantas de la [[planeta]]. D'efiech, un robòt podriá permetre de missions dins d'endrechs perilhós sensa expausar d'èssers umans ai tirs de l'adversari. A tèrme lòng, certanei teoricians pensan que serà egalament possible d'aver de robòts militars autonòms dirigits per una [[intelligéncia artificiala]]. Pasmens, aquò pausa de questions importantas quant au drech de la guèrra.
A l'ora d'ara, aquela [[robòt|robotizacion]] es encara limitada. Lo domeni pus avançat es aqueu de la [[guèrra aeriana]] amb lo [[dròne]]. Pauc costós e capable de volar plusors [[ora]]s, lei drònes son desenant utilizats per de missions de reconoissença, de susvelhança e d'ataca au sòu. Pasmens, son encara fòrça vulnerables ai defensas antiaerianas.
== Classificacion deis armas ==
=== Armas d'abatatge ===
Leis [[arma d'abatatge|armas d'abatatge]] son destinadas a la mesa a mòrt d'un [[animau]], magerament dins lei [[tuador]]s. Lo [[pistolet d'abatatge]] es un exemple d'arma d'aquela categoria.
=== Armas de caça ===
[[Fichièr:Bockdoppelflinte JB.jpg|thumb|right|[[Fusiu de caça]] de dos canons superpausats.]]
Leis [[arma de caça|armas de caça]] son destinadas a capturar ò a tuar un [[animau]] fèr. Aquela categoria es probablament la pus anciana. Per de rasons de seguretat, la màger part deis [[arma de caça|armas de caça]] son d'[[arma de git|armas de git]] ([[javelina]], [[arc]], [[sarbacana]], [[aubaresta]], [[fusiu]]...). Pasmens, existís quauqueis [[arma blanca|armas blancas]] destinadas a un usatge particular ([[espieut]], [[lança]]...). Uei, leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] son vengudas predominantas car permèton de combinar ataca a distància e poissança de fuòc.
=== Armas civilas ===
[[Fichièr:Chicago Police helmet & billy-club.jpg|thumb|right|Armas civilas d'un [[polícia|policier]] de [[Chicago]] en [[1968]].]]
Leis armas tengudas per de civius aguèron d'usatge variats. A temps passat, la màger part deis individús èran mai ò mens armats car fòrça [[otís]], especialament aqueleis utilizadas per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]], podián servir d'armas per faciar de pilhaires ò de [[bregandatge|bregands]]. La demenicion de la violéncia e lo melhorament dei fòrças de seguretat entraïnèron una reduccion de la quantitat d'armas en circulacion dins la populacion. De mai, dins fòrça [[país]], la possession d'armas es desenant enquadrada per la [[lei|lèi]]. D'un biais generau, leis armas civilas modèrnas son destinadas a agarrir una persona, a s'aparar còntra una ataca ò a mantenir l'òrdre public. Per aquò, dèvon èsser discrètas, dissuasivas e relativament pauc letalas. Lei [[cotèu]]s, lei [[tonfa]]s e lei [[calòssa]]s son d'armas d'aqueu tipe.
Existís un cas particular d'arma civila que son leis [[arma d'aparat|armas d'aparat]]. Destinadas a onorar un individú, son sovent d'armas [[tradicion]]alas ornadas de decoracions mai ò mens importantas. Rarament afiladas, aqueleis armas son normalament pas concebudas per lo combat.
=== Armas de guèrra ===
==== Armas de contacte ====
Leis armas de contacte son destinadas au combat au còrs a còrs. Avans l'adopcion de la [[pouvera]], èran leis armas predominantas sus lo [[batalha|prat batalhier]]. N'existiá plusors categorias diferentas coma leis [[espasa]]s, lei [[sabre]]s, lei [[destrau]]s ò leis [[arma d'asta|armas d'asta]]. La màger part d'aqueleis armas son desenant obsolètas e reduchas a un ròtle ceremoniau ([[arma d'aparat|armas d'aparat]]). Pasmens, l'equipament dau [[infantariá|fantassin]] intègra totjorn quauqueis armas de contacte coma lo [[cotèu de combat]] e la [[baioneta]].
<gallery>
Fichièr:Black-Sword-14226124129-v06.jpg|[[Espasa]]
Fichièr:Hellebaard met ronde stok en ijzeren punt, NG-NM-3534.jpg|[[Alabarda]]
Fichièr:FAMAS F1 with bayonet.jpg|[[Fusiu d'assaut]] amb una [[baioneta]]
Fichièr:KA-BAR.jpg|[[Cotèu de combat]]
</gallery>
==== Armas de git ====
Leis [[arma de git|armas de git]] permèton de tirar un projectil vèrs una buta sensa utilizar l'[[energia]] provesida per una [[explosion]]. Coma leis armas de contacte, èran fòrça importanta dins l'art de la [[guèrra]] avans l'arribada de la [[pouvera]]. Dempuei aquela data, lor usatge a declinat per venir rar dins lei combats modèrnes. Dins aquò, en causa de l'abséncia de bruch durant lo tir, son encara utilizadas dins certanei situacions per lei fòrças militaras de quauqueis [[Estat]]s. L'[[engèni militar|engèni]] de quauqueis armadas utilizan tanben d'aubarestas per tirar de cables.
<gallery>
Fichièr:Bow scheme (no numbers).png|[[Arc]]
Fichièr:Compound Bow full.jpg|[[Arc]] modèrne
Fichièr:Arbalette-p1000546.jpg|[[Aubaresta]] [[Edat Mejana|medievala]]
Fichièr:PistolCrossbow122.jpg|[[Aubaresta]] modèrna
</gallery>
==== Armas de fuòc leugieras ====
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] leugieras (ò individualas) son destinadas a l'equipament dau combatent. An generalament un [[calibre]] inferior a 15 mm e son principalament concebudas per combatre l'[[infantariá]] advèrsa. Lei pus leugieras son leis [[arma de ponh|armas de ponh]] ([[pistolet]], [[revòuver]]...) que son principalament utilizadas per l'autodefensa en causa de sa portada eficaça corta (rarament superiora a 40 m). Per de rasons de pes e de letalitat febla, son tanben fòrça utilizadas per lei fòrças de [[polícia]]. Lei [[fusiu]]s son desenant rars sus lo prat batalhier en defòra d'aplicacion particulara necessitant una poissança de fuòc, una precision e una portada autas ([[fusiu de precision]], [[fusiu antimateriau]]...). En plaça, la màger part deis unitats de combat son dotadas de [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] e, pus rarament, de [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei dos tipes d'armas permèton un tir automatic que sa cadéncia pòu èsser reglada per un selector. Lei [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] son pus poderós e donc privilegiats per leis unitats de mesclada. En revènge, lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]], mens poderós e pus simples d'utilizacion, son preferits per leis unitats de sostèn (e lei fòrças de polícia).
<gallery>
Fichièr:M9-pistolet.jpg|[[Pistolet]]
Fichièr:Taurus-605-left.jpg|[[Revòuver]]
Fichièr:Simonow SKS 45 noBG.jpg|[[Fusiu|Fusiu de guèrra]]
Fichièr:SVD Dragunov.jpg|[[Fusiu|Fusiu de precision]]
Fichièr:Hkmp5count-terr-wiki.jpg|[[Pistolet mitralhaire]]
Fichièr:Sturmgewehr 44.jpg|[[Fusiu d'assaut]]
Fichièr:Defensive fragmentation grenade 16 type WWI.png|[[Granada (arma)|Granada]]
</gallery>
==== Armas de fuòc pesucas ====
Leis armas de fuòc pesucas son d'armas collectivas que necessitan una còla per plusors combatents per èsser utilizadas. Pasmens, i a d'excepcions coma lei [[mitralhièra]]s leugieras e certanei [[lança-roquetas]]. Aqueleis armas son generalament fòrça poderosas car son destinadas a la mesa en òbra de cargas [[explosion|explosivas]] poderosas ò de sistèmas permetent de tirar rapidament una gròssa quantitat de projectils. Per exemple, una pèça d'[[artilhariá]] modèrna pòu tirar, en una minuta, plusors [[obús]] d'un desenau de [[quilograma]]s a una distància de plusors desenaus de [[quilomètre]]s.
<gallery>
Fichièr:MG34.jpg|[[Mitralhièra]]
Fichièr:Bundesarchiv Bild 104-0669, Übung deutscher Soldaten mit Flammenwerfer.jpg|[[Lança-flamas]]
Fichièr:British soldiers firing flares to illuminate enemy positions, Basra. MOD 45147840.jpg|[[Mortièr (arma)|Mortier]]
Fichièr:ParkPatriot2015part6-42.jpg|[[Canon]]
Fichièr:French TRF1 155 mm, live-fire exercise for Combined Endeavor 2013 .jpg|[[Obusièr|Obusier]]
Fichièr:Army mlrs 1982 02.jpg|[[Lança-roquetas multiple]]
Fichièr:GBU-10 shortly before it impacts a small boat during a training exercise.jpg|Tir d'una [[bomba]]
Fichièr:Exocet-mil.jpg|Tir de [[missil]]
</gallery>
==== Armas de defensa passiva ====
Leis armas de defensa passiva son destinadas a atacar un adversari sensa intervencion dirècta d'un combatent. Son principalament utilizadas per renforçar una posicion ò per empachar l'enemic de l'ocupar. Per exemple, es lo cas dei barbelats installats per protegir una [[trencada]]. Pasmens, dins lo combat modèrne, leis armas passivas pus conegudas son lei [[mina terrèstra|minas terrèstras]] e [[mina marina|marinas]]. Compausadas d'una carga qu'explosa au passatge d'un individú, d'un veïcul ò d'un naviri, son d'armas que permèton d'enebir una zòna. Pòdon èsser especializadas per destrurre un tipe donat de buta.
<gallery>
Fichièr:Anti personnel mine.JPG|<center>[[Mina terrèstra]] antipersonala en [[Cambòtja]].</center>
Fichièr:VS-2.2 mine - DM-SD-07-17327.jpg|<center>[[Mina terrèstra]] anticarri.</center>
Fichièr:Mine (AWM 304925).jpg|<center>[[Mina marina]].</center>
Fichièr:US soldiers laying concertina wire.JPG|<center>Mesa en plaça de barbelats militars.</center>
</gallery>
==== Blindats ====
{{veire|Guèrra blindada}}
Apareguts au començament dau sègle XX, lei [[blindatge|blindats]] an conegut un desvolopament considerable per venir un element centrau dau combat modèrne. Lo pus conegut es lo [[carri de combat]] que conjuga un [[blindatge]] espés, un [[canon]] poderós e una [[velocitat]] auta. Pasmens, existís plusors tipes de blindats coma lei [[veïcul de combat d'infantariá|veïculs de combat d'infantariá]] concebuts per sostenir l'[[infantariá]], lei [[veïcul de transpòrt de tropas|veïculs de transpòrt de tropas]] utilizats per transportar de fantassins sus lo [[batalha|prat batalhier]], lei [[canon automotor|canons automotors]] que son de pèças d'[[artilhariá]] mobilas e lei veïculs de [[defensa antiaeriana]]. En retorn, aquela multiplicacion dei blindats entraïnèt una multiplicacion deis armas destinadas a lei contrar.
<gallery>
Fichièr:Challenger 2 Main Battle Tank patrolling outside Basra, Iraq MOD 45148325.jpg|[[Carri de combat|Carri de combat principau]]
Fichièr:PT 76 7 DOW TBiU 12.jpg|[[Carri leugier]]
Fichièr:VCBI-openphotonet PICT6027.JPG|[[Veïcul de combat d'infantariá]]
Fichièr:Allied Spirit I 150126-A-LO967-001.jpg|[[Veïcul de transpòrt de tropas]]
Fichièr:M109A6 Paladin UTARNG 2004 firing.jpg|[[Canon automotor]]
Fichièr:Centauro Tank Iraq.jpg|[[Caçaire de carris]]
</gallery>
==== Aviacion ====
Coma lei [[blindatge|blindats]], l'[[aviacion militara]] apareguèt durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]. Durant lo sègle XX, conoguèt una importanta diversificacion de sei missions e lo mestritge dau cèu es considerat coma un avantatge major dins la [[guèrra]] modèrna. Lo [[avion de caça|caçaire]] e l'[[interceptor]] son principalament destinats au combat còntra leis autreis [[aeronau]]s. A l'opausat, lei [[bombardier]]s son concebuts per atacar d'objectius terrèstres. Entre lei doas categorias, existís d'[[caçaire-bombardier|aparelhs polivalents]] que pòdon assegurar de missions de caça ò de bombardament. Dempuei leis [[ans 1960]], fòrça armadas utilizan tanben d'[[elicoptèr]]s. Pus recentament, l'usatge de [[dròne]]s transformèt la guèrra aeriana en permetent de susvelhar de zònas permanentas durant de periòdes lòngs ò de menar d'atacas discrètas sensa expausar la vida d'un pilòt.
<gallery>
Fichièr:Ejercito del Aire Mirage F.1M.jpg|[[Avion de caça]] ([[Dassault Mirage F1|Mirage F1]])
Fichièr:MiG-31 Pichugin-1.jpg|[[Interceptor]] ([[Mig-31]])
Fichièr:Thunderbolt - Closeup.jpg|[[Avion d'ataca au sòu]] ([[Fairchild A-10 Thunderbolt II|A-10 Thunderbolt]])
Fichièr:F-4 Phantom in flight Apr 1982.jpg|[[Caçaire-bombardier]] ([[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|F-4 Phantom]])
Fichièr:Tu-16badger 2.jpg|[[Bombardier|Bombardier estrategic]] ([[Tupolev TU-16]])
Fichièr:Masada cobra1.jpg|[[Elicoptèr]]s de combat
Fichièr:US Navy 110930-N-JQ696-401 An MQ-8B Fire Scout unmanned aerial vehicle (cropped).jpg|[[Dròne]]
</gallery>
==== Marina ====
<gallery>
Fichièr:USS Enterprise FS Charles de Gaulle.jpg|[[Pòrta-avions]]
Fichièr:Slava-Cruiser-DN-SC-86-03642.JPEG|[[Crosaire]]
Fichièr:USS John Paul Jones DDG-53.jpg|[[Destroièr]]
Fichièr:FS Surcouf.jpg|[[Fregata (naviri)|Fregata]]
Fichièr:MAGDEBURG 130-02 2008-03-04 03.jpg|[[Corveta]]
Fichièr:Tapageuse-01.jpg|[[Patrolhaire]]
Fichièr:Defense.gov News Photo 960703-N-00000-001.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear d'ataca]]
Fichièr:Typhoon3.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear lançaire d'engenhs]]
</gallery>
==== Armas de destruccion massisa ====
<gallery>
Fichièr:Castle Bravo 007.jpg|[[Explosion]] d'una [[arma nucleara]]
Fichièr:Minuteman3launch.jpg|Tir d'un [[missil]] [[arma nucleara|nuclear]]
Fichièr:Poison gas attack.jpg|Utilizacion de [[gas]] [[arma quimica|toxic]] durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]
Fichièr:B-w-scientists.jpg|[[Laboratòri]] de recèrca militara sus d'[[arma biologica|agents patogèns]]
</gallery>
== Reglementacion ==
=== Reglementacion internacionala ===
{{veire|Tractat sus lo comèrci deis armas}}
=== Legislacions nacionalas ===
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Tractat sus lo comèrci deis armas]].
=== Bibliografia ===
=== Nòtas e referéncias ===
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
<references/>
</div>
6oufltx0vprb466cgg37nlduyxs4m01
2328790
2328789
2022-08-18T19:45:26Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Aviacion */
wikitext
text/x-wiki
{{1000 fondamentals}}
{{Dialècte Provençau}}
{{Article en construccion}}
Una '''arma''' es un objècte qu'es utilizat per causar de daumatges, mentaus o fisics, a un individú o una estructura.
== Istòria ==
=== Lo periòde deis armas blancas ===
==== Lei armas preïstoricas ====
Segon lei conoissenças actualas, leis armas pus ancianas identificadas per leis [[arqueologia|arqueològs]] foguèron fabricadas durant lo [[Paleolitic Inferior]]. Èran de [[javelina]]s ò d'[[espieut]]s destinats a la [[caça]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Cattelain et Claire Bellier, ''La Chasse dans la Préhistoire'', Cedarc, coll. « Guides archéologiques du Malgré-Tout », 2002, pp. 12-13.</ref>. Datan d'au mens [[-400000|{{formatnum:400000}} ans]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' R. Dennell, « The world's oldest spears », ''Nature'', vol. 385, n+ 27, 1997, pp. 767-768.</ref>. La [[fusta]], la [[pèira]] e l'[[òs]] foguèron lei materiaus principaus per la fabricacion dei premiereis armas e la [[caça]] e la [[pesca]] foguèron probablament lei motors de l'innovacion. En particular, la [[domesticacion]] dau [[can]] aguèt un ròtle important car modifiquèt lei [[tactica]]s de caça<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Pat Shipman, « Do the eyes have it? Dog domestication may have helped humans thrive while Neandertals declined », ''American scientist'', vol. 100, n° 3, 2012, p. 198.</ref>. Lei progrès en matèria de talha de la pèira permetèron tanben d'aumentar l'eficacitat de l'armament. Puei, vèrs [[-12800|12800 avC]], se debanèt una autra evolucion importanta amb l'[[invencion]] de l'[[arc]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' E. Ghesquière e G. Marchand, ''Le Mésolithique en France - Archéologie des derniers chasseurs-cueilleurs'', La Découverte, Inrap, 2010.</ref>. Remplacèt lo [[propulsor]], aparegut vèrs [[-35000|35000 avC]], que permetiá d'aumentar la portada dei [[javelina]]s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Gwenn Rigal, ''Le temps sacré des cavernes'', José Corti, 2016, pp. 80-81.</ref>.
Au [[Neolitic]], lo desvolopament de l'[[agricultura]] e l'aparicion dei resèrvas de [[gran]] entraïnèron probablament l'aparicion de la [[guèrra]]. D'efiech, dins mai d'una region, aquò menèt a la formacion d'una classa de guerriers mai ò mens especializats dins lo combat. Pauc a pauc, leis armas utilizadas per la [[caça]] ò per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]] evolucionèron per donar naissença a d'armas dedicadas a la guèrra. Per exemple, es lo cas de la [[lança]] que foguèt concebuda a partir de l'[[espieut]] e de la [[javelina]]. La « fàcia de la guèrra » de l'[[Estendard d'Ur]], data de [[-2500|2500 avC]], illustra aquela transformacion.
==== La diversificacion deis armas ====
[[Fichièr:Roman legion at attack.jpg|thumb|right|Reconstitucion modèrna de soudats [[Empèri Roman|romans]].]]
Tre l'[[Antiquitat|Antiquitat Auta]], l'armament de contacte, utilizat per l'[[infantariá]] ò la [[cavalariá]], conoguèt una diversificacion importanta. En particular, au nivèu ofensiu, se fau nòtar l'invencion de l'[[espasa]] ([[-3100|3100 avC]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Syed Ramsey, ''Tools of War. History of Weapons in Ancient Times'', Alpha Editions, 2016, p. 121.</ref>) e de la [[pica (arma)|pica]] ([[milleni III avC]]). Au nivèu defensiu, se desvolopèt l'usatge dei [[bloquier]]s, dei [[cuirassa]]s e dei [[casco]]s tre lo [[milleni III avC]]. De mai, plusors pòbles menèron de recèrcas per crear d'armas adaptadas a sei besonhs. Ansin, lei [[legion romana|legionaris romans]] adoptèron lo [[gladi]], una espasa corta destinada au combat en formacion compacta. En revènge, la cavalariá [[Reiaume de Macedònia|macedoniana]] utilizèt lo [[kopis]], una espasa espessa e pesuca permetent de portar de còps violents a la tèsta d'un fantassin enemic.
Leis armas de git conoguront una evolucion similara amb l'aparicion d'arcs unicament destinats a la [[guèrra]]. A partir dau [[sègle VI avC]] en [[Republica Populara de China|China]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Mike Loades, ''The Crossbow'', Osprey, 2018.</ref> e dau sègle V avC en [[Grècia antica|Grècia]], foguèron concurrenciats per l'[[aubaresta]]. Fòrça modèls d'aqueleis armas foguèron concebuts durant lei sègles seguents amb de variacions importantas de poissança e de cadéncia de tir. Per exemple, se pòu citar lo [[chu ko nu]] chinés, un aubaresta de repeticion que podiá tirar 10 trachs en 15 s<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Loïc Leymerégie, « La Chu Ko Nu, arbalète chinoise à répétition, peu puissante mais mortelle », ''Guerres & Histoire'', n °59, febrier de 2021, pp. 70-71.</ref>.
Aqueu fenomèn de diversificacion continuèt durant l'[[Edat Mejana]] en causa de l'evolucion de l'art de la [[guèrra]]. En [[Euròpa]], la guèrra venguèt lo pretzfach d'un elèit reduch, principalament constituit de chivaliers e de [[mercenari]]s. Plusors armas de guèrra foguèron melhoradas durant aqueu periòde mai son còst aumentèt tanben en proporcion. Per exemple, la fabricacion d'una armadura complèta de la fin de l'[[Edat Mejana]] èra una causa reservada a l'[[aristocracia]] auta. En parallèl, lo menejament de certaneis armas, coma leis [[aubaresta]]s e leis [[arc]]s de guèrra, necessitèt egalament un entraïnament regular per permetre d'obtenir de resultats eficaç sus lo [[batalha|prat batalhier]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Claude Gaier, « Quand l'arbalète était une nouveauté : Réflexions sur son rôle militaire du Xe au XIIIe siècle », ''Le Moyen Âge'', t. XCIX, n° 2, 1993, pp. 201-230.</ref>. Lor usatge foguèt donc limitat a de tropas especializadas coma leis arquiers anglés de la [[Guèrra de Cent Ans]] ([[1337]]-[[1453]])<ref>Pasmens, en parallèl deis armas destinadas a la guèrra, existiá d'arcs e d'aubarestas pus simples qu'èran utilizats per de populacions civilas ò per de [[milícia|milicians]] pauc entraïnats. Aquelei modèls èran ben mens poderós e sovent pus fragils.</ref>.
==== L'aparicion de l'artilhariá ====
Segon lei conoissenças actualas, l'[[artilhariá]] apareguèt en [[Republica Populara de China|China]] au [[sègle IV avC]] durant lo [[Periòde dei Reiaumes Combatents]] e en [[Grècia antica|Grècia]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Tracey Elizabeth Rihll, ''The Catapult: A History'', Westholme Publishing, 2007.</ref>. Pasmens, d'autors chinés e grècs, coma [[Eron d'Alexàndria]] († [[sègle I apC]]), mencionan de maquinas de sètge pus vièlhas. Aqueleis armas utilizavan la [[fòrça]] de torsion d'un [[ressòrt]] o d'una [[còrda]] per propulsar un projectil. Puei, durant l'[[Edat Mejana]], se desvolopèt l'usatge de còntrapés. Aquò permetèt de facilitar la fabricacion dei [[maquina]]s e d'aumentar lei performàncias. Per exemple, un [[trabuc]] medievau èra capable de tirar un projectil de 20 a 120 [[quilograma|kg]] a una distància de 200 a 450 [[mètre|m]]. Pasmens, la construccion d'una tala arma èra un pretzfach complèx que necessitava d'assemblar plusors esséncias de [[fusta]]<ref>Aguèt un ròtle major dins l'emergéncia de l'[[engenhariá]].</ref>.
=== La revolucion de la pouvera ===
==== Lo declin deis armas blancas ====
[[Fichièr:Wheellock pistol or 'Puffer'.jpg|thumb|right|[[Pistolet]] de la fin dau sègle XVI.]]
Probablament inventada au [[sègle VII]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Michel Rival, ''Grandes Inventions de l'humanité'', 2005, Larousse.</ref>, la [[pouvera]] aguèt pas d'aplicacions militaras avans lei [[Sègle XI|sègles XI]] ò [[Sègle XII|XII]]. Per exemple, en [[1132]], foguèt utilizada una mena de [[lança-flamas]] constituida de tubes de [[bambó]] emplits de pouvera<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Joseph Needham, ''Science & Civilisation in China, V:7: The Gunpowder Epic'', Cambridge University Press, 1986, p. 222.</ref><ref>En [[Euròpa]], de [[lança-flamas]] eficaç foguèron tanben utilizats per la marina [[Empèri Bizantin|bizantina]] durant l'[[Edat Mejana]] ([[fuòc grèc]]).</ref>. L'[[arma de fuòc]] pus anciana sembla datar dau [[sègle XIII]]. A partir de la segonda mitat dau sègle XV, èran vengudas frequentas sus lei [[batalha|prats batalhiers]] d'[[Euròpa]] e d'[[Asia]]. I prenguèron lo ròtle tengut per leis [[arma blanca|armas blancas]] e [[arma de git|armas de git]].
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] se devesiguèron rapidament en dos grops distints. Lo premier recampa leis armas leugieras destinadas a l'equipament personau dau combatent. Lo [[pistolet]], l'[[arcabusa]], lo [[mosquet]] e lo [[fusiu]] son d'exemples d'armas d'aqueu tipe. Dins la segonda categoria, se tròban leis armas collectivas que remplacèron l'[[artilhariá nevrobalistica]]. Lo [[canon]] es la pus coneguda mai d'armas de fuòc pesucas, coma la [[roqueta]], son pus vièlhas<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Peter Lorge, Warfare in China to 1600, Routledge, 2005, p. 379.</ref>. Au sègle XVIII, l'eficacitat e la produccion deis armas de fuòc aumentèron fòrça amb l'adopcion de règlas d'estandardizacion dau materiau ([[sistèma Gribeauval]]).
==== Lo perfeccionament deis armas de fuòc ====
[[Fichièr:44henryammo.jpg|thumb|right|Cartocha metallica de percussion centrala permetent de tirar de [[bala Minié|balas Minié]] ([[.44 Henry]]).]]
Durant lo sègle XIX, plusors invencions menèron a l'aparicion d'armas de fuòc que prefiguran leis armas modèrnas. La premiera es aquela de la [[percussion centrala]] qu'autorizèt lo recargament per la [[culassa]]. L'aparicion dau [[canon raiat]] foguèt la segonda transformacion majora dau periòde. Capable d'estabilizar la trajectòria d'un projectil cilindric, aquelei [[canon]]s entraïnèron l'abandon dei balas esfericas. Ansin, en [[1848]], la [[bala Minié]] marquèt una revolucion dins lo combat terrèstre en permetent de tirs precís e letau fins a 450 [[mètre|m]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' John Keegan, ''la guerre de Sécession'', Place des éditeurs, 2011.</ref>. Entre [[1845]] e [[1860]], l'invencion de plusors modèls de cartocha metallica de percussion centrala permetèt de resòuvre lo problema de l'estocatge dei municions qu'èran encara sovent fachas de [[papièr|papier]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' T. J. Treadwell, ''Metallic Cartridges, (Regulation and Experimental,) as Manufactured and Tested at the Frankford Arsenal'', United States Government Printing Office, 1873, p. 9.</ref>. Enfin, a la fin dau sègle, la descubèrta de la [[pouvera sens fumada]] donèt la possibilitat de crear de municions pus pichonas mai pus poderosas. Sus lo prat batalhier, l'abséncia de fumada après un tir facilitèt lo [[camoflatge]] dei tropas.
L'[[artilhariá]] integrèt tanben aqueleis evolucions. De mai, l'[[acièr|acier]] remplacèt lo [[bronze]] dins la fabricacion dei [[canon]]s. Aquò permetèt d'aumentar la portada dei tirs e de concebre d'[[obús]] portaires de cargas [[explosiu|explosivas]]. Ansin, a partir de la [[Guèrra de Crimèa]] ([[1853]]-[[1856]]), la poissança de l'[[artilhariá]] venguèt mai e mai visibla durant lei combats. Per exemple, en [[1870]], a la [[batalha de Sedan (1870)|batalha de Sedan]], lei [[canon]]s [[Prússia|prussians]] arrestèron una carga de la [[cavalariá]] [[França|francesa]].
Lo desvolopament de l'[[automatisme]] foguèt un autre aspècte de la transformacion deis armas de fuòc durant lo sègle XIX. Premier, favorizèt l'aparicion de la [[mitralhièra]]. Pasmens, aquela invencion aguèt de dificultats per s'impausar en causa de problemas conceptualas quant a sa plaça dins lei combats. Après d'observacions durant lei guèrras [[colonialisme|colonialas]] e la [[Guèrra Russojaponesa]] ([[1904]]-[[1905]]), d'idèas per l'utilizar en sostèn de l'[[infantariá]] foguèron pauc a pauc validadas per cada armada. Dins aquò, aqueu procès s'acabèt pas avans [[1914]]. Ansin, l'evolucion pus importanta regardèt la cadéncia de tir dei [[fusiu]]s e dei [[canon]]s. Venguèt impossible per l'[[infantariá]] ò per la [[cavalariá]] de « passar lo fuòc ». En plaça, lei tropas deguèron desenant s'escondre sus lo prat batalhier per defugir una destruccion quasi instantanèa per l'enemic<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Quentin Censier, ''Observer, théoriser, évoluer : De 1870 à 1914 - Sur le champ'', 13 de junh de 2020, [https://www.youtube.com/watch?v=zsj-ZSR09Qo].</ref>.
=== L'industrializacion de l'armament ===
==== La Premiera Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:NiD.29 du 33e RAM.jpg|thumb|right|[[Avion]] de la [[Premiera Guèrra Mondiala]].]]
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] conoguèron de progrès [[tecnologia|tecnics]] limitats pendent la [[Premiera Guèrra Mondiala]] ([[1914]]-[[1918]]). Lo besonh d'una cadéncia de tir auta i validèt l'usatge creissent d'armas semiautomaticas ò automaticas coma lei [[fusiu|fusiu de guèrra]], lei [[fusiu mitralhaire|fusius mitralhaires]], lei [[mitralhièra]]s e lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei [[calibre]]s pichons aguèron tanben un interès en facilitant lo transpòrt dei [[municion]]s vèrs lo frònt. La [[granada (arma)|granada]] faguèt egalament son retorn dins l'armament de basa dau fantassin<ref>'''[[anglés|(en)]]''' Anthony Saunders, ''Reinventing Warfare 1914–18: Novel Munitions and Tactics of Trench Warfare'', A&C Black, 2012, pp. 25-40.</ref>.
La novetat principala foguèt l'utilizacion de veïculs [[motor]]izats. L'exemple pus famós es aqueu dau [[carri de combat]], constituit d'un armament poderós montat sus un quadre [[blindatge|blindat]], que tenguèt un ròtle important dins la victòria deis armadas aliadas en [[1918]]. Pasmens, se fau tanben nòtar lo desvolopament de l'[[avion|aviacion]], amb l'aparicion dau [[avion de caça|caçaire]] e dau [[bombardièr|bombardier]] que remplacèron lo [[dirigible militar]], e la generalizacion dau [[sosmarin]] e dei naviris d'escòrta dins leis operacions maritimas. Aquel usatge dau [[motor]] remplacèt a cha pauc lo [[cavau]] dins la guèrra terrèstra, çò qu'entraïnèt lo declin definitiu de la [[cavalariá]]<ref>Pasmens, lo cavau demorèt fòrça utilizat per la [[logistica]] militara fins a [[1945]].</ref>.
Lei [[Premiera Guèrra Mondiala|combats de 1914-1918]] revelèron egalament un aspècte novèu de la guèrra amb l'utilizacion massisa de l'[[arma quimica]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Daniel Iagolnitzer e Vincent Rivasseau, ''La science et la guerre : la responsabilité des scientifiques'', Éditions L'Harmattan, 2006.</ref>. En despiech de la mesa en plaça rapida de mejans de proteccion coma lei [[masca de gas|mascas de gas]], lei gas de combat infligiguèron de bleçaduras grèvas a de centenaus de miliers de combatents. La remembrança d'aqueleis armas empachèt sa reutilizacion durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].
==== La Segonda Guèrra Mondiala ====
[[Fichièr:Beach in Northern France - DPLA - 5832b216b183a1f528697b92310f39e3.jpg|thumb|right|Lo [[desbarcament de Normandia]] es una bòna illustracion de l'evolucion de l'armament durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]].]]
Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]] ([[1939]]-[[1945]]), leis armas novèlas de la [[Premiera Guèrra Mondiala]], es a dire lei [[blindatge|blindats]] e leis [[avion]]s, conoguèron de perfeccionaments fòrça importants. En particular, lo [[Panzer V]] prefigurèt lo [[carri de combat|carri de combat principau]] modèrne e lo [[Messerschmitt Me 262]] foguèt lo premier [[avion de reaccion]] operacionau. Consequéncia dau desvolopament dau [[bombardier]], lo [[missil]] foguèt tanben inventat durant aqueu conflicte.
En revènge, d'autrei domenis veguèron d'innovacions radicalas que transformèron lo combat. Per exemple, en matèria de deteccion dei fòrças enemigas, lo [[radar]] e lo [[sonar]] permetèron de facilitar la recèrca deis [[avion]]s e dei [[sosmarin]]s. La lucha anticarri, unicament d'armas primitivas en [[1918]], descurbiguèt l'interès de la [[roqueta]] e de la [[carga vueja]]. En particular, la combinason d'aquelei dos elements donèt naissença au [[lança-roquetas]]<ref>'''[[francés|(fr)]]''' Pierre Grumberg, « Le bazooka, l'arme antichar en tube », ''Guerres & Histoire'', n° 19, junh de 2014, p. 67.</ref>. Enfin, dins leis operacions terrèstres, l'usatge novèu dei tropas aeroportadas entraïnèt la concepcion d'armas leugieras adaptadas a aqueu tipe de combat.
Dins leis operacions navalas, lo [[pòrta-avions]] venguèt lo naviri de superficia dominant e leis imperatius de la [[lucha antisosmarina]] e de la [[defensa antiaeriana]] dei flòtas confiermèron l'importància deis unitats d'escòrta coma lo [[destroièr]]. Coma lei [[carri de combat|carris]], lei [[sosmarin]]s gardèron un ròtle similar au conflicte de [[1914]]-[[1918]] mai sei performàncias aumentèron. L'invencion dau [[schnòrchel]] marquèt una evolucion importanta en permetent ai submergibles de navegar en immersion durant de periòdes lòngs. Pasmens, sa mesa en òbra foguèt tròp tardiva per aver una influéncia sus l'eissida de la [[Batalha de l'Atlantic (1939-1945)|batalha de l'Atlantic]].
=== La revolucion nucleara ===
{{veire|Arma nucleara}}
Utilizada per lo premier còp en [[1945]], l'[[arma nucleara]] marquèt una revolucion novèla en matèria d'armament. D'efiech, gràcias a una bomba unica, venguèt possible de destrurre una [[vila]] importanta e de tuar una part significativa de seis abitants. Durant la [[Guèrra Freja]] qu'opausèt [[USA|Estatsunidencs]] e [[URSS|Sovietics]], d'ogivas nuclearas foguèron plaçadas dins de [[missil]]s de portada lònga. Aquò entraïnèt una transformacion de la nocion de conflicte car una confrontacion dirècta entre poissanças nuclearas venguèt quasi impossibla. Ben protegits dins de [[sosmarin]]s ò de [[silo]]s enterrats, lei missils nuclears son fòrça malaisats de tocar, compres per una ataca nucleara. Ansin, una poissança nucleara garda la capacitat de repòstar a tota ofensiva d'aqueu tipe. Dich [[equilibri de la terror]], aqueu principi desplacèt lo combat dins d'autrei domenis coma l'[[economia]], la [[cultura]] ò l'[[ideologia]].
=== Lei desvolopaments recents ===
==== La generalizacion dei tecnologias de l'informacion ====
{{veire|Tecnologias de l'informacion}}
[[Fichièr:FELIN-openphotonet PICT6047.jpg|thumb|right|Soudat assostat, equipat d'una tenguda [[FELIN]], que realiza un tir sensa quitar sa proteccion.]]
Lo desvolopament dei [[tecnologias de l'informacion]] durant la darriera partida dau sègle XX aguèt d'efiechs sus la [[guèrra]] e sus la concepcion deis armas e dei sistèmas de combat. Lo melhorament dei comunicacions èra l'objectiu premier d'aquela integracion. Pasmens, aquelei tecnicas pòdon tenir d'autrei ròtles. En particular, son capablas de facilitar la deteccion de l'enemic ò una presa de decision. En revènge, es necessari de lei protegir còntra lei mejans de [[guèrra electronica]] de l'adversari. La tenguda de combat [[FELIN]] de l'armada francesa es un exemple d'aqueu tipe de sistèmas. Basada sus d'equipaments capables de comunicar amb totei leis autreis armas dei fòrças francesas, intègra un ordinator capable de tractar d'informacions e una alimentacion. Permet de melhorar la comunicacion, l'observacion, la proteccion, la mobilitat e la letalitat dau fantassin.
==== Vèrs la robotizacion dau prat batalhier ====
{{veire|Robòt militar}}
[[Fichièr:Twuav 13 02.jpeg|thumb|[[Dròne]] militar [[General Atomics MQ-1 Predator|MQ-1 Predator]].]]
Dempuei lo començament dau sègle XXI, la [[robòt|robotizacion]] dau [[batalha|prat batalhier]] sembla èsser venguda una prioritat majora de la màger part deis [[armada]]s pus importantas de la [[planeta]]. D'efiech, un robòt podriá permetre de missions dins d'endrechs perilhós sensa expausar d'èssers umans ai tirs de l'adversari. A tèrme lòng, certanei teoricians pensan que serà egalament possible d'aver de robòts militars autonòms dirigits per una [[intelligéncia artificiala]]. Pasmens, aquò pausa de questions importantas quant au drech de la guèrra.
A l'ora d'ara, aquela [[robòt|robotizacion]] es encara limitada. Lo domeni pus avançat es aqueu de la [[guèrra aeriana]] amb lo [[dròne]]. Pauc costós e capable de volar plusors [[ora]]s, lei drònes son desenant utilizats per de missions de reconoissença, de susvelhança e d'ataca au sòu. Pasmens, son encara fòrça vulnerables ai defensas antiaerianas.
== Classificacion deis armas ==
=== Armas d'abatatge ===
Leis [[arma d'abatatge|armas d'abatatge]] son destinadas a la mesa a mòrt d'un [[animau]], magerament dins lei [[tuador]]s. Lo [[pistolet d'abatatge]] es un exemple d'arma d'aquela categoria.
=== Armas de caça ===
[[Fichièr:Bockdoppelflinte JB.jpg|thumb|right|[[Fusiu de caça]] de dos canons superpausats.]]
Leis [[arma de caça|armas de caça]] son destinadas a capturar ò a tuar un [[animau]] fèr. Aquela categoria es probablament la pus anciana. Per de rasons de seguretat, la màger part deis [[arma de caça|armas de caça]] son d'[[arma de git|armas de git]] ([[javelina]], [[arc]], [[sarbacana]], [[aubaresta]], [[fusiu]]...). Pasmens, existís quauqueis [[arma blanca|armas blancas]] destinadas a un usatge particular ([[espieut]], [[lança]]...). Uei, leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] son vengudas predominantas car permèton de combinar ataca a distància e poissança de fuòc.
=== Armas civilas ===
[[Fichièr:Chicago Police helmet & billy-club.jpg|thumb|right|Armas civilas d'un [[polícia|policier]] de [[Chicago]] en [[1968]].]]
Leis armas tengudas per de civius aguèron d'usatge variats. A temps passat, la màger part deis individús èran mai ò mens armats car fòrça [[otís]], especialament aqueleis utilizadas per lei trabalhs [[agricultura|agricòlas]], podián servir d'armas per faciar de pilhaires ò de [[bregandatge|bregands]]. La demenicion de la violéncia e lo melhorament dei fòrças de seguretat entraïnèron una reduccion de la quantitat d'armas en circulacion dins la populacion. De mai, dins fòrça [[país]], la possession d'armas es desenant enquadrada per la [[lei|lèi]]. D'un biais generau, leis armas civilas modèrnas son destinadas a agarrir una persona, a s'aparar còntra una ataca ò a mantenir l'òrdre public. Per aquò, dèvon èsser discrètas, dissuasivas e relativament pauc letalas. Lei [[cotèu]]s, lei [[tonfa]]s e lei [[calòssa]]s son d'armas d'aqueu tipe.
Existís un cas particular d'arma civila que son leis [[arma d'aparat|armas d'aparat]]. Destinadas a onorar un individú, son sovent d'armas [[tradicion]]alas ornadas de decoracions mai ò mens importantas. Rarament afiladas, aqueleis armas son normalament pas concebudas per lo combat.
=== Armas de guèrra ===
==== Armas de contacte ====
Leis armas de contacte son destinadas au combat au còrs a còrs. Avans l'adopcion de la [[pouvera]], èran leis armas predominantas sus lo [[batalha|prat batalhier]]. N'existiá plusors categorias diferentas coma leis [[espasa]]s, lei [[sabre]]s, lei [[destrau]]s ò leis [[arma d'asta|armas d'asta]]. La màger part d'aqueleis armas son desenant obsolètas e reduchas a un ròtle ceremoniau ([[arma d'aparat|armas d'aparat]]). Pasmens, l'equipament dau [[infantariá|fantassin]] intègra totjorn quauqueis armas de contacte coma lo [[cotèu de combat]] e la [[baioneta]].
<gallery>
Fichièr:Black-Sword-14226124129-v06.jpg|[[Espasa]]
Fichièr:Hellebaard met ronde stok en ijzeren punt, NG-NM-3534.jpg|[[Alabarda]]
Fichièr:FAMAS F1 with bayonet.jpg|[[Fusiu d'assaut]] amb una [[baioneta]]
Fichièr:KA-BAR.jpg|[[Cotèu de combat]]
</gallery>
==== Armas de git ====
Leis [[arma de git|armas de git]] permèton de tirar un projectil vèrs una buta sensa utilizar l'[[energia]] provesida per una [[explosion]]. Coma leis armas de contacte, èran fòrça importanta dins l'art de la [[guèrra]] avans l'arribada de la [[pouvera]]. Dempuei aquela data, lor usatge a declinat per venir rar dins lei combats modèrnes. Dins aquò, en causa de l'abséncia de bruch durant lo tir, son encara utilizadas dins certanei situacions per lei fòrças militaras de quauqueis [[Estat]]s. L'[[engèni militar|engèni]] de quauqueis armadas utilizan tanben d'aubarestas per tirar de cables.
<gallery>
Fichièr:Bow scheme (no numbers).png|[[Arc]]
Fichièr:Compound Bow full.jpg|[[Arc]] modèrne
Fichièr:Arbalette-p1000546.jpg|[[Aubaresta]] [[Edat Mejana|medievala]]
Fichièr:PistolCrossbow122.jpg|[[Aubaresta]] modèrna
</gallery>
==== Armas de fuòc leugieras ====
Leis [[arma de fuòc|armas de fuòc]] leugieras (ò individualas) son destinadas a l'equipament dau combatent. An generalament un [[calibre]] inferior a 15 mm e son principalament concebudas per combatre l'[[infantariá]] advèrsa. Lei pus leugieras son leis [[arma de ponh|armas de ponh]] ([[pistolet]], [[revòuver]]...) que son principalament utilizadas per l'autodefensa en causa de sa portada eficaça corta (rarament superiora a 40 m). Per de rasons de pes e de letalitat febla, son tanben fòrça utilizadas per lei fòrças de [[polícia]]. Lei [[fusiu]]s son desenant rars sus lo prat batalhier en defòra d'aplicacion particulara necessitant una poissança de fuòc, una precision e una portada autas ([[fusiu de precision]], [[fusiu antimateriau]]...). En plaça, la màger part deis unitats de combat son dotadas de [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] e, pus rarament, de [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]]. Lei dos tipes d'armas permèton un tir automatic que sa cadéncia pòu èsser reglada per un selector. Lei [[fusiu d'assaut|fusius d'assaut]] son pus poderós e donc privilegiats per leis unitats de mesclada. En revènge, lei [[pistolet mitralhaire|pistolets mitralhaires]], mens poderós e pus simples d'utilizacion, son preferits per leis unitats de sostèn (e lei fòrças de polícia).
<gallery>
Fichièr:M9-pistolet.jpg|[[Pistolet]]
Fichièr:Taurus-605-left.jpg|[[Revòuver]]
Fichièr:Simonow SKS 45 noBG.jpg|[[Fusiu|Fusiu de guèrra]]
Fichièr:SVD Dragunov.jpg|[[Fusiu|Fusiu de precision]]
Fichièr:Hkmp5count-terr-wiki.jpg|[[Pistolet mitralhaire]]
Fichièr:Sturmgewehr 44.jpg|[[Fusiu d'assaut]]
Fichièr:Defensive fragmentation grenade 16 type WWI.png|[[Granada (arma)|Granada]]
</gallery>
==== Armas de fuòc pesucas ====
Leis armas de fuòc pesucas son d'armas collectivas que necessitan una còla per plusors combatents per èsser utilizadas. Pasmens, i a d'excepcions coma lei [[mitralhièra]]s leugieras e certanei [[lança-roquetas]]. Aqueleis armas son generalament fòrça poderosas car son destinadas a la mesa en òbra de cargas [[explosion|explosivas]] poderosas ò de sistèmas permetent de tirar rapidament una gròssa quantitat de projectils. Per exemple, una pèça d'[[artilhariá]] modèrna pòu tirar, en una minuta, plusors [[obús]] d'un desenau de [[quilograma]]s a una distància de plusors desenaus de [[quilomètre]]s.
<gallery>
Fichièr:MG34.jpg|[[Mitralhièra]]
Fichièr:Bundesarchiv Bild 104-0669, Übung deutscher Soldaten mit Flammenwerfer.jpg|[[Lança-flamas]]
Fichièr:British soldiers firing flares to illuminate enemy positions, Basra. MOD 45147840.jpg|[[Mortièr (arma)|Mortier]]
Fichièr:ParkPatriot2015part6-42.jpg|[[Canon]]
Fichièr:French TRF1 155 mm, live-fire exercise for Combined Endeavor 2013 .jpg|[[Obusièr|Obusier]]
Fichièr:Army mlrs 1982 02.jpg|[[Lança-roquetas multiple]]
Fichièr:GBU-10 shortly before it impacts a small boat during a training exercise.jpg|Tir d'una [[bomba]]
Fichièr:Exocet-mil.jpg|Tir de [[missil]]
</gallery>
==== Armas de defensa passiva ====
Leis armas de defensa passiva son destinadas a atacar un adversari sensa intervencion dirècta d'un combatent. Son principalament utilizadas per renforçar una posicion ò per empachar l'enemic de l'ocupar. Per exemple, es lo cas dei barbelats installats per protegir una [[trencada]]. Pasmens, dins lo combat modèrne, leis armas passivas pus conegudas son lei [[mina terrèstra|minas terrèstras]] e [[mina marina|marinas]]. Compausadas d'una carga qu'explosa au passatge d'un individú, d'un veïcul ò d'un naviri, son d'armas que permèton d'enebir una zòna. Pòdon èsser especializadas per destrurre un tipe donat de buta.
<gallery>
Fichièr:Anti personnel mine.JPG|<center>[[Mina terrèstra]] antipersonala en [[Cambòtja]].</center>
Fichièr:VS-2.2 mine - DM-SD-07-17327.jpg|<center>[[Mina terrèstra]] anticarri.</center>
Fichièr:Mine (AWM 304925).jpg|<center>[[Mina marina]].</center>
Fichièr:US soldiers laying concertina wire.JPG|<center>Mesa en plaça de barbelats militars.</center>
</gallery>
==== Blindats ====
{{veire|Guèrra blindada}}
Apareguts au començament dau sègle XX, lei [[blindatge|blindats]] an conegut un desvolopament considerable per venir un element centrau dau combat modèrne. Lo pus conegut es lo [[carri de combat]] que conjuga un [[blindatge]] espés, un [[canon]] poderós e una [[velocitat]] auta. Pasmens, existís plusors tipes de blindats coma lei [[veïcul de combat d'infantariá|veïculs de combat d'infantariá]] concebuts per sostenir l'[[infantariá]], lei [[veïcul de transpòrt de tropas|veïculs de transpòrt de tropas]] utilizats per transportar de fantassins sus lo [[batalha|prat batalhier]], lei [[canon automotor|canons automotors]] que son de pèças d'[[artilhariá]] mobilas e lei veïculs de [[defensa antiaeriana]]. En retorn, aquela multiplicacion dei blindats entraïnèt una multiplicacion deis armas destinadas a lei contrar.
<gallery>
Fichièr:Challenger 2 Main Battle Tank patrolling outside Basra, Iraq MOD 45148325.jpg|[[Carri de combat|Carri de combat principau]]
Fichièr:PT 76 7 DOW TBiU 12.jpg|[[Carri leugier]]
Fichièr:VCBI-openphotonet PICT6027.JPG|[[Veïcul de combat d'infantariá]]
Fichièr:Allied Spirit I 150126-A-LO967-001.jpg|[[Veïcul de transpòrt de tropas]]
Fichièr:M109A6 Paladin UTARNG 2004 firing.jpg|[[Canon automotor]]
Fichièr:Centauro Tank Iraq.jpg|[[Caçaire de carris]]
</gallery>
==== Aviacion ====
{{veire|Aviacion militara}}
Coma lei [[blindatge|blindats]], l'[[aviacion militara]] apareguèt durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]. Durant lo sègle XX, conoguèt una importanta diversificacion de sei missions e lo mestritge dau cèu es considerat coma un avantatge major dins la [[guèrra]] modèrna. Lo [[avion de caça|caçaire]] e l'[[interceptor]] son principalament destinats au combat còntra leis autreis [[aeronau]]s. A l'opausat, lei [[bombardier]]s son concebuts per atacar d'objectius terrèstres. Entre lei doas categorias, existís d'[[caçaire-bombardier|aparelhs polivalents]] que pòdon assegurar de missions de caça ò de bombardament. Dempuei leis [[ans 1960]], fòrça armadas utilizan tanben d'[[elicoptèr]]s. Pus recentament, l'usatge de [[dròne]]s transformèt la guèrra aeriana en permetent de susvelhar de zònas permanentas durant de periòdes lòngs ò de menar d'atacas discrètas sensa expausar la vida d'un pilòt.
<gallery>
Fichièr:Ejercito del Aire Mirage F.1M.jpg|[[Avion de caça]] ([[Dassault Mirage F1|Mirage F1]])
Fichièr:MiG-31 Pichugin-1.jpg|[[Interceptor]] ([[Mig-31]])
Fichièr:Thunderbolt - Closeup.jpg|[[Avion d'ataca au sòu]] ([[Fairchild A-10 Thunderbolt II|A-10 Thunderbolt]])
Fichièr:F-4 Phantom in flight Apr 1982.jpg|[[Caçaire-bombardier]] ([[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|F-4 Phantom]])
Fichièr:Tu-16badger 2.jpg|[[Bombardier|Bombardier estrategic]] ([[Tupolev TU-16]])
Fichièr:Masada cobra1.jpg|[[Elicoptèr]]s de combat
Fichièr:US Navy 110930-N-JQ696-401 An MQ-8B Fire Scout unmanned aerial vehicle (cropped).jpg|[[Dròne]]
</gallery>
==== Marina ====
<gallery>
Fichièr:USS Enterprise FS Charles de Gaulle.jpg|[[Pòrta-avions]]
Fichièr:Slava-Cruiser-DN-SC-86-03642.JPEG|[[Crosaire]]
Fichièr:USS John Paul Jones DDG-53.jpg|[[Destroièr]]
Fichièr:FS Surcouf.jpg|[[Fregata (naviri)|Fregata]]
Fichièr:MAGDEBURG 130-02 2008-03-04 03.jpg|[[Corveta]]
Fichièr:Tapageuse-01.jpg|[[Patrolhaire]]
Fichièr:Defense.gov News Photo 960703-N-00000-001.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear d'ataca]]
Fichièr:Typhoon3.jpg|[[Sosmarin|Sosmarin nuclear lançaire d'engenhs]]
</gallery>
==== Armas de destruccion massisa ====
<gallery>
Fichièr:Castle Bravo 007.jpg|[[Explosion]] d'una [[arma nucleara]]
Fichièr:Minuteman3launch.jpg|Tir d'un [[missil]] [[arma nucleara|nuclear]]
Fichièr:Poison gas attack.jpg|Utilizacion de [[gas]] [[arma quimica|toxic]] durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]]
Fichièr:B-w-scientists.jpg|[[Laboratòri]] de recèrca militara sus d'[[arma biologica|agents patogèns]]
</gallery>
== Reglementacion ==
=== Reglementacion internacionala ===
{{veire|Tractat sus lo comèrci deis armas}}
=== Legislacions nacionalas ===
== Annèxas ==
=== Liames intèrnes ===
* [[Tractat sus lo comèrci deis armas]].
=== Bibliografia ===
=== Nòtas e referéncias ===
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;">
<references/>
</div>
nndu325r3699y5vdjfw8rg5gf8u26fn
Rigny-Saint-Martin
0
84181
2328822
2221260
2022-08-18T20:01:32Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna=Rigny-Saint-Martin
| nomcomuna2=Rigny-Saint-Martin
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Commercy|Commercy]]
| canton=[[Canton de Vaucouleurs|Vaucouleurs]]
| insee =55434
| sitweb=
| cp =55140
| cònsol =Éliane Poirson
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud=5.71472222222
| latitud=48.6113888889
| alt mini =247
| alt mej =
| alt maxi =421
| km² =16.11
}}
'''Rigny-Saint-Martin''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Mòsa (departament)|Mòsa]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Rigny-Saint-Martin]]'''Rigny-Saint-Martin'''}}
{{Image label|x=0.408128620233|y=0.437909045176|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 361 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Rigny-la-Salle]] (1,7km)}}}}
{{Image label|x=0.326425128152|y=0.585439967173|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 321 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chalaines]] (2,7km)}}}}
{{Image label|x=0.457452453216|y=0.258807289915|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 106 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ugny-sur-Meuse]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.634763375003|y=0.764149700497|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 147 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Gibeaumeix]] (3,6km)}}}}
{{Image label|x=0.231138282874|y=0.577623644278|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2083 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vaucouleurs (Mòsa)|Vaucouleurs]] (3,7km)}}}}
{{Image label|x=0.370645707415|y=0.18318190262|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 253 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Germain-sur-Meuse]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.281044458738|y=0.801818652768|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 176 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Neuville-lès-Vaucouleurs]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.682561375127|y=0.882862654383|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 352 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Uruffe]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.44114832907|y=0.0817963183148|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 189 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ourches-sur-Meuse]] (5,5km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=55434
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Éliane Poirson|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=55434
|1793=70
|1800=98
|1806=108
|1821=144
|1831=196
|1836=135
|1841=138
|1846=150
|1851=175
|1856=151
|1861=159
|1866=149
|1872=141
|1876=143
|1881=116
|1886=132
|1891=113
|1896=118
|1901=109
|1906=97
|1911=89
|1921=81
|1926=97
|1931=88
|1936=75
|1946=72
|1954=65
|1962=57
|1968=58
|1975=51
|1982=53
|1990=45
|1999=60
|2004=
|2005=
|2006=59
|2007= 52
|2008=54
|2009=56
|cassini=29173
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee =55434
}}
[[Categoria:Comuna de Mòsa]]
r7uoxm7azzrqm758hvcfzvnglmtl3t9
Altviller
0
84579
2328810
2184029
2022-08-18T19:55:59Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Altviller
| nomcomuna2=Altviller
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Forbach|Forbach]]
| canton= [[Canton de Saint-Avold-1|Saint-Avold-1]]
| insee = 57015
| sitweb=
| cp = 57730
| cònsol = Jean-Jacques Ballèvre
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud= 6.73333333333
| latitud= 49.0733333333
| alt mini = 246
| alt mej =
| alt maxi = 310
| km² = 4.85
}}
'''Altviller''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Mosèla (departament)|Mosèla]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Altviller]]'''Altviller'''}}
{{Image label|x=0.631850362039|y=0.377767916977|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 710 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lachambre]] (1,5km)}}}}
{{Image label|x=0.220148860115|y=0.340682680329|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3282 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Valmont (Mosèla)|Valmont]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.696955542566|y=0.79910765036|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 552 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vahl-Ebersing]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.101405164907|y=0.55071872744|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 4309 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Folschviller]] (3,5km)}}}}
{{Image label|x=0.307846631275|y=0.11095884957|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|18px|Comuna amb 16611 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Avold]] (3,6km)}}}}
{{Image label|x=0.315689397176|y=0.923117477199|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 467 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lelling]] (3,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 57015
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean-Jacques Ballèvre|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[1977]] |Fin= 2008 |Identitat= François Hardy |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 57015
|1793=328
|1800=291
|1806=357
|1821=394
|1831=
|1836=410
|1841=372
|1846=
|1851=
|1856=
|1861=336
|1866=370
|1872=330
|1876=333
|1881=323
|1886=307
|1891=308
|1896=278
|1901=302
|1906=206
|1911=326
|1921=293
|1926=315
|1931=312
|1936=281
|1946=267
|1954=273
|1962=314
|1968=346
|1975=311
|1982=464
|1990=506
|1999=534
|2004=
|2005=
|2006=571
|2007= 571
|2008=564
|2009=565
|cassini=1583
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de|insee= 57015
}}
[[Categoria:Comuna de Mosèla]]
289eu6xbwt5gvk483ugv14xtlfmmjz1
Bambiderstroff
0
84608
2328807
2184277
2022-08-18T19:55:21Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Bambiderstroff
| nomcomuna2=Bambiderstroff
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut= Blason de la ville de Bambiderstroff (Moselle).svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Boulay-Moselle|Boulay-Moselle]]
| canton= [[Canton de Faulquemont|Faulquemont]]
| insee = 57047
| sitweb=
| cp = 57690
| cònsol = Gilles Danrosey
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 6.5939
| latitud= 49.1036
| alt mini = 269
| alt mej =
| alt maxi = 405
| km² = 11.05
}}
'''Bambiderstroff''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Mosèla (departament)|Mosèla]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
== Geografia ==
=== Comunas vesinas ===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Bambiderstroff]]'''Bambiderstroff'''}}
{{Image label|x=0.302074901357|y=0.512994857939|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 438 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Haute-Vigneulles]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.583447345005|y=0.721228508617|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 491 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Tritteling-Redlach]] (2,9km)}}}}
{{Image label|x=0.469537406558|y=0.283534607069|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 628 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Zimming]] (2,9km)}}}}
{{Image label|x=0.286042235115|y=0.351851407751|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 115 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Hallering]] (3,6km)}}}}
{{Image label|x=0.763200320569|y=0.369288871028|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3760 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Longeville-lès-Saint-Avold]] (3,7km)}}}}
{{Image label|x=0.782222978279|y=0.671812113209|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 376 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Laudrefang]] (4,0km)}}}}
{{Image label|x=0.199110436268|y=0.418866731002|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 296 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Marange-Zondrange]] (4,3km)}}}}
{{Image label|x=0.605868832522|y=0.16372250029|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 566 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Boucheporn]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.436027535271|y=0.865369540021|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3974 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Créhange]] (4,8km)}}}}
{{Image label|x=0.32863330346|y=0.843494156728|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 857 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Flétrange]] (5,0km)}}}}
{{Image label|x=0.250145587756|y=0.154847963998|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 134 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Narbéfontaine]] (5,7km)}}}}
{{Image label|x=0.477228808936|y=0.059813753647|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 149 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Obervisse]] (5,7km)}}}}
{{Image label|x=0.261373547453|y=0.873398248074|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 374 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Elvange (Mosèla)|Elvange]] (5,7km)}}}}
{{Image label|x=0.132053937047|y=0.745283280782|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 288 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Guinglange]] (5,8km)}}}}
</div>{{clear|left}}
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 57047
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Gilles Danrosey|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 57047
|1793=822
|1800=832
|1806=971
|1821=908
|1831=
|1836=951
|1841=950
|1846=
|1851=
|1856=
|1861=998
|1866=981
|1872=924
|1876=849
|1881=803
|1886=757
|1891=713
|1896=678
|1901=632
|1906=658
|1911=590
|1921=514
|1926=564
|1931=556
|1936=604
|1946=590
|1954=712
|1962=762
|1968=786
|1975=808
|1982=833
|1990=885
|1999=901
|2004=
|2005=
|2006=1 009
|2007=1 012
|2008=1 017
|2009=1 024
|cassini=2984
|senscomptesdobles=1962}}
== Luòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Véser tanben ==
== Ligams extèrnes ==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 57047
}}
[[Categoria:Comuna de Mosèla]]
idbi89zfazm487yah4lxo4bm6eqosrj
Chambrey
0
84684
2328806
2184860
2022-08-18T19:55:05Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Chambrey
| nomcomuna2=Chambrey
| imatge= Gare Imperial de Chambrey 2.jpg
| descripcion= Estacion imperiala de Chambrey.
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Château-Salins|Château-Salins]]
| canton= [[Canton de Château-Salins|Château-Salins]]
| insee = 57126
| sitweb=
| cp = 57170
| cònsol = Jean-Claude Nierderlender
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 6.4603
| latitud= 48.7878
| alt mini = 195
| alt mej =
| alt maxi = 313
| km² = 14.40
}}
'''Chambrey''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Mosèla (departament)|Mosèla]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Chambrey]]'''Chambrey'''}}
{{Image label|x=0.732066159323|y=0.458083628278|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 169 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Salonnes]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.296933413326|y=0.696910673419|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 492 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Moncel-sur-Seille]] (3,7km)}}}}
{{Image label|x=0.1978301892|y=0.554994405623|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 290 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Pettoncourt]] (4,2km)}}}}
{{Image label|x=0.20640106337|y=0.391263629874|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 103 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Grémecey]] (4,3km)}}}}
{{Image label|x=0.594556307021|y=0.863960669428|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 175 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bezange-la-Grande]] (4,7km)}}}}
{{Image label|x=0.775084078547|y=0.204984786666|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2552 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Château-Salins]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.910802460159|y=0.545378236228|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1357 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vic-sur-Seille]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.274409953298|y=0.844254432611|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 325 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sornéville]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.0574273109322|y=0.510093457544|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 98 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Attilloncourt]] (5,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 57126
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean-Claude Nierderlender|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 57126
|1793=610
|1800=620
|1806=733
|1821=761
|1831=829
|1836=882
|1841=886
|1846=792
|1851=766
|1856=693
|1861=676
|1866=
|1872=648
|1876=670
|1881=746
|1886=837
|1891=781
|1896=834
|1901=759
|1906=754
|1911=754
|1921=448
|1926=507
|1931=504
|1936=503
|1946=355
|1954=385
|1962=387
|1968=366
|1975=345
|1982=364
|1990=342
|1999=341
|2004=
|2005=
|2006=322
|2007= 335
|2008=347
|2009=359
|cassini=7811
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 57126
}}
[[Categoria:Comuna de Mosèla]]
9dutvicxl3iasdb3ashhiudeu88u78y
Cheminot (Mosèla)
0
84695
2328804
2185018
2022-08-18T19:53:56Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Cheminot
| nomcomuna2=Cheminot
| imatge= Eglise Cheminot.JPG
| descripcion= [[Glèisa Sant Maurici de Cheminot]]
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Metz-Campèstre|Metz-Campèstre]]
| canton= [[Canton de Verny|Verny]]
| insee = 57137
| sitweb=
| cp = 57420
| cònsol = Claude Leroy
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 6.14
| latitud= 48.9475
| alt mini = 172
| alt mej =
| alt maxi = 255
| km² = 11.5
}}
'''Cheminot''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Mosèla (departament)|Mosèla]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Cheminot]]'''Cheminot'''}}
{{Image label|x=0.31312416591|y=0.64548841139|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 480 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lesménils]] (3,2km)}}}}
{{Image label|x=0.618250392019|y=0.772476084481|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 129 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Morville-sur-Seille]] (3,6km)}}}}
{{Image label|x=0.244497729678|y=0.432791028648|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 262 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bouxières-sous-Froidmont]] (3,6km)}}}}
{{Image label|x=0.77934695831|y=0.376254752054|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 757 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Louvigny (Mosèla)|Louvigny]] (3,8km)}}}}
{{Image label|x=0.756831627958|y=0.753971569|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 297 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Éply]] (4,4km)}}}}
{{Image label|x=0.652526711149|y=0.151999816811|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 457 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sillegny]] (4,8km)}}}}
{{Image label|x=0.666678891273|y=0.896728155943|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 225 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Port-sur-Seille]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.974722975619|y=0.535846543535|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 306 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Jure]] (5,9km)}}}}
{{Image label|x=0.0644590643567|y=0.418764536217|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 319 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Champey-sur-Moselle]] (6,0km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 57137
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Claude Leroy|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 57137
|1793=349
|1800=307
|1806=300
|1821=590
|1831=
|1836=644
|1841=620
|1846=
|1851=
|1856=
|1861=624
|1866=580
|1872=561
|1876=579
|1881=594
|1886=556
|1891=514
|1896=507
|1901=501
|1906=470
|1911=468
|1921=366
|1926=361
|1931=356
|1936=364
|1946=187
|1954=365
|1962=306
|1968=344
|1975=386
|1982=490
|1990=507
|1999=535
|2004=
|2005=
|2006=614
|2007= 625
|2008=644
|2009=654
|cassini=9118
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 57137
}}
[[Categoria:Comuna de Mosèla]]
10rc1amru4ca1x0642ft5s52jdmg9lx
Ham-sous-Varsberg
0
84837
2328793
2219656
2022-08-18T19:51:16Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Ham-sous-Varsberg
| nomcomuna2=Ham-sous-Varsberg
| imatge= Ham sous varsberg - église et chateau.JPG
| descripcion= La glèisa Sant-Lambert e lo castèl
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Boulay-Moselle|Boulay-Moselle]]
| canton= [[Canton de Boulay-Moselle|Boulay-Moselle]]
| insee = 57288
| sitweb=
| cp = 57880
| cònsol = Valentin Beck
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud= 6.64833333333
| latitud= 49.1816666667
| alt mini = 213
| alt mej =
| alt maxi = 332
| km² = 6.53
}}
'''Ham-sous-Varsberg''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Mosèla (departament)|Mosèla]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Ham-sous-Varsberg]]'''Ham-sous-Varsberg'''}}
{{Image label|x=0.426209260562|y=0.57362164589|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 960 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Varsberg]] (1,5km)}}}}
{{Image label|x=0.373186397155|y=0.412266906448|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 859 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Guerting]] (2,2km)}}}}
{{Image label|x=0.693409953723|y=0.519818911296|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1108 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Diesen]] (2,3km)}}}}
{{Image label|x=0.511763971639|y=0.721343498197|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2468 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Porcelette]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.248182355796|y=0.651157118619|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 271 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bisten-en-Lorraine]] (3,9km)}}}}
{{Image label|x=0.784210983122|y=0.25222866981|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|18px|Comuna amb 13468 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Creutzwald]] (4,7km)}}}}
{{Image label|x=0.461656687678|y=0.1042313195|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2591 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Falck]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.309732991777|y=0.845729163292|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 566 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Boucheporn]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.181299189327|y=0.741818966278|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 149 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Obervisse]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.907329265278|y=0.628264998731|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3724 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Carling]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.108043828379|y=0.344039640542|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 647 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Coume]] (5,6km)}}}}
{{Image label|x=0.0906280587748|y=0.609868775735|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 226 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Niedervisse]] (5,7km)}}}}
{{Image label|x=0.288296970164|y=0.118296528901|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1134 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Hargarten-aux-Mines]] (5,7km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 57288
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Valentin Beck|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 57288
|1793=
|1800=467
|1806=530
|1821=992
|1831=
|1836=851
|1841=900
|1846=
|1851=
|1856=
|1861=872
|1866=871
|1872=772
|1876=841
|1881=833
|1886=796
|1891=775
|1896=775
|1901=805
|1906=871
|1911=955
|1921=898
|1926=1005
|1931=1603
|1936=1545
|1946=1649
|1954=2523
|1962=2115
|1968=2303
|1975=2549
|1982=2762
|1990=2801
|1999=2707
|2004=
|2005=
|2006=2 732
|2007= 2763
|2008=2 767
|2009=2 773
|cassini=16597
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 57288
}}
[[Categoria:Comuna de Mosèla]]
b94w113s67cr090ibavgggmdg5aun6q
Saint-Privat-la-Montagne
0
85170
2328823
2221543
2022-08-18T20:01:49Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Saint-Privat-la-Montagne
| nomcomuna2=Saint-Privat-la-Montagne
| imatge= Eglise Saint Privat la Montagne.jpg
| descripcion= Glèisa Santa-Privada.
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Metz-Campèstre|Metz-Campèstre]]
| canton= [[Canton de Marange-Silvange|Marange-Silvange]]
| insee = 57622
| sitweb=
| cp = 57855
| cònsol = Jean-Claude Walter
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 6.0369
| latitud= 49.1897
| alt mini = 280
| alt mej =
| alt maxi = 342
| km² = 5.84
}}
'''Saint-Privat-la-Montagne''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Mosèla (departament)|Mosèla]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Saint-Privat-la-Montagne]]'''Saint-Privat-la-Montagne'''}}
{{Image label|x=0.558927675897|y=0.386094487566|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 685 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Roncourt (Mosèla)|Roncourt]] (1,6km)}}}}
{{Image label|x=0.557669772301|y=0.687190967854|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2143 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Amanvillers]] (2,5km)}}}}
{{Image label|x=0.309164688227|y=0.470377777076|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3589 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sainte-Marie-aux-Chênes]] (2,6km)}}}}
{{Image label|x=0.288162557099|y=0.571917411304|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 326 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Ail]] (3,1km)}}}}
{{Image label|x=0.458982560068|y=0.24107749201|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2392 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Montois-la-Montagne]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.820065484898|y=0.430571663064|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 553 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bronvaux]] (4,0km)}}}}
{{Image label|x=0.362494801494|y=0.160036186891|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 6993 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Jœuf]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.17236651378|y=0.303650474268|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2679 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Auboué]] (5,0km)}}}}
{{Image label|x=0.264671928576|y=0.180980972375|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 6512 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Homécourt]] (5,0km)}}}}
{{Image label|x=0.140351120975|y=0.643475073637|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1305 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Batilly (Meurthe e Mosèla)|Batilly]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.908189492501|y=0.570865322295|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1015 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Norroy-le-Veneur]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.332357790169|y=0.870185633929|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 599 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vernéville]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.918199068028|y=0.648906240532|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 758 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Plesnois]] (5,5km)}}}}
{{Image label|x=0.912005581794|y=0.297963349536|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5795 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Marange-Silvange]] (5,8km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 57622
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean-Claude Walter|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 57622
|1793=319
|1800=318
|1806=317
|1821=361
|1831=
|1836=405
|1841=426
|1846=
|1851=
|1856=
|1861=472
|1866=480
|1872=424
|1876=448
|1881=474
|1886=491
|1891=506
|1896=455
|1901=555
|1906=589
|1911=830
|1921=1041
|1926=1188
|1931=1019
|1936=959
|1946=859
|1954=930
|1962=1109
|1968=1105
|1975=1195
|1982=1297
|1990=1398
|1999=1374
|2004=
|2005=
|2006=1 532
|2007= 1529
|2008=1 538
|2009=1 603
|cassini=34309
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 57622
}}
[[Categoria:Comuna de Mosèla]]
7olvvs02kkjj8hwe14mokcvni0m2m5v
Montambert
0
85476
2328825
2208089
2022-08-18T20:02:19Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Montambert
| nomcomuna2=Montambert
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Château-Chinon (Ville)|Château-Chinon (Ville)]]
| canton= [[Canton de Fours|Fours]]
| insee = 58172
| sitweb= <!-- facultatif -->
| cp = 58250
| cònsol = Martine De Beaumesnil
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = <!-- facultatif --> (en [[francés]])
| longitud= 3.67777777778
| latitud= 46.7711111111
| alt mini = 198
| alt mej =
| alt maxi = 252
| km² = 25.97
}}
'''Montambert''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Nièvre (departament)|Nièvre]] e la [[regions francesas|region]] de [[Borgonha]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Montambert]]'''Montambert'''}}
{{Image label|x=0.321539216041|y=0.533545011025|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 192 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Hilaire-Fontaine]] (3,8km)}}}}
{{Image label|x=0.548423209205|y=0.784664437265|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 573 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Cronat]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.691151508357|y=0.228369850673|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 758 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fours (Nièvre)|Fours]] (6,3km)}}}}
{{Image label|x=0.207792436917|y=0.398255213225|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 643 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Charrin]] (6,3km)}}}}
{{Image label|x=0.264644425517|y=0.730474084276|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 409 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Gannay-sur-Loire]] (6,5km)}}}}
{{Image label|x=0.932342302545|y=0.54317113218|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 295 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Nocle-Maulaix]] (8,1km)}}}}
{{Image label|x=0.0682573577756|y=0.55094518298|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 62 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lamenay-sur-Loire]] (8,7km)}}}}
{{Image label|x=0.653085448703|y=0.0658014496756|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 62 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Thaix]] (8,8km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 58172
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Martine De Beaumesnil|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 58172
|1793=300
|1800=445
|1806=425
|1821=503
|1831=653
|1836=654
|1841=602
|1846=655
|1851=565
|1856=506
|1861=556
|1866=600
|1872=571
|1876=554
|1881=574
|1886=595
|1891=583
|1896=582
|1901=527
|1906=527
|1911=521
|1921=464
|1926=439
|1931=395
|1936=374
|1946=361
|1954=340
|1962=261
|1968=210
|1975=178
|1982=164
|1990=155
|1999=132
|2004=
|2005=
|2006=134
|2007= 134
|2008=135
|2009=134
|cassini=23157
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 58172
}}
[[Categoria:Comuna de la Nièvre]]
ng6zstzyao4terkd0ontovyxxnu968v
Villers-Saint-Barthélemy
0
86274
2328839
2218724
2022-08-18T20:09:03Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Villers-Saint-Barthélemy
| nomcomuna2= Villers-Saint-Barthélemy
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Beauvais|Beauvais]]
| canton= [[Canton d'Auneuil|Auneuil]]
| insee = 60681
| sitweb=
| cp = 60650
| cònsol = Claude Maillard
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 1.9483
| latitud= 49.3989
| alt mini = 79
| alt mej =
| alt maxi = 185
| km² = 9.9
}}
'''Villers-Saint-Barthélemy''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Oise (departament)|Oise]] e la [[regions francesas|region]] de [[Picardia (region)|Picardia]].
== Geografia ==
== Istòria ==
{{Apertium|fr}}
La municipalitat a cambiat de divèrsas fes de nom al cors de l'istòria. S'es telefonada : Villare sandi Bartholomaci, Villers-sus-Ons, Villers-jos-Hodencq, Villers Oudan, Villers-Unitat e Villers-l'Unitat.
I aguèt donat l'an 1037 al [[Capítol (religion)|Capítol]] St-Barthélémy de [[Beauvais]] per Hilon, châtelain de Beauvais (fondator de la collégiale del [[Capítol (religion)|Capítol]] St-Barthélémy.
En 1901, Villers comptava 431 abitants, 161 ostals per 137 paraments. L'activitat principala èra l'agricultura, voici qualques chifras per vos donar una idèa de la vida de lo nòstre pòble. Demòra, en 2004, 11 granjas, 1 maçons, 1 menuisier, 1 cantonnier. Per contra, l'escòla compti 3 instituteurs.
Qualques chifras en datant de 1901:
'''Grangers 44;
d'Entrepresas de battages 3;
Embussar 1;
Maréchaux de Ferrièrs 2;
Charron 1;
Forner 1;
Maçon 1;
Brossières 3;
Menuisier 1;
Coquetier 1;
Vendeira de fruchas 1;
Modistes 3;
en Fabricant de carreaux 1;
Curé 1;
Instituteur 1;
Garda champêtre 1;
Cantonnier 1;
de Fustièrs 2.'''
{{Original|fr}}
La commune a changé plusieurs fois de nom au cours de l'histoire. Elle s'est appelée : Villare sandi Bartholomaci, Villers-sur-Ons, Villers-sous-Hodencq, Villers Oudan, Villers-Unité et Villers-l'Unité.
Elle fut donnée en 1037 au [[Chapitre (religion)|Chapitre]] St-Barthélémy de [[Beauvais]] par Hilon, châtelain de Beauvais (fondateur de la collégiale du [[Chapitre (religion)|Chapitre]] St-Barthélémy.
En 1901, Villers comptait 431 habitants, 161 maisons pour 137 ménages. L'activité principale était l'agriculture, voici quelques chiffres pour vous donner une idée de la vie de notre village. Il reste, en 2004, 11 fermes, 1 maçons, 1 menuisier, 1 cantonnier. Par contre, l'école compte 3 instituteurs.
Quelques chiffres datant de 1901:
'''Fermiers 44;
Entreprises de battages 3;
Boucher 1;
Maréchaux Forgerons 2;
Charron 1;
Boulanger 1;
Maçon 1;
Brossières 3;
Menuisier 1;
Coquetier 1;
Marchande de fruits 1;
Couturières 3;
Fabricant de carreaux 1;
Curé 1;
Instituteur 1;
Garde champêtre 1;
Cantonnier 1;
Charpentiers 2.'''
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 60681
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Claude Maillard|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 60681
|1793=797
|1800=806
|1806=887
|1821=861
|1831=880
|1836=642
|1841=659
|1846=654
|1851=626
|1856=586
|1861=550
|1866=514
|1872=519
|1876=456
|1881=448
|1886=457
|1891=444
|1896=433
|1901=430
|1906=436
|1911=369
|1921=315
|1926=350
|1931=315
|1936=299
|1946=265
|1954=261
|1962=288
|1968=262
|1975=299
|1982=384
|1990=467
|1999=485
|2004=
|2005=
|2006=467
|2007=465
|2008=456
|2009=465
|cassini=40515
|senscomptesdobles=1962}}
== Luòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Véser tanben ==
== Ligams extèrnes ==
== Nòtas ==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 60681
}}
[[Categoria:Comuna d'Oise]]
290i69dtv2ttc6xtiaydbfn76qnvddg
2328844
2328839
2022-08-18T20:09:51Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Villers-Saint-Barthélemy
| nomcomuna2= Villers-Saint-Barthélemy
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Beauvais|Beauvais]]
| canton= [[Canton d'Auneuil|Auneuil]]
| insee = 60681
| sitweb=
| cp = 60650
| cònsol = Claude Maillard
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 1.9483
| latitud= 49.3989
| alt mini = 79
| alt mej =
| alt maxi = 185
| km² = 9.9
}}
'''Villers-Saint-Barthélemy''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Oise (departament)|Oise]] e la [[regions francesas|region]] de [[Picardia (region)|Picardia]].
== Geografia ==
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 60681
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Claude Maillard|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 60681
|1793=797
|1800=806
|1806=887
|1821=861
|1831=880
|1836=642
|1841=659
|1846=654
|1851=626
|1856=586
|1861=550
|1866=514
|1872=519
|1876=456
|1881=448
|1886=457
|1891=444
|1896=433
|1901=430
|1906=436
|1911=369
|1921=315
|1926=350
|1931=315
|1936=299
|1946=265
|1954=261
|1962=288
|1968=262
|1975=299
|1982=384
|1990=467
|1999=485
|2004=
|2005=
|2006=467
|2007=465
|2008=456
|2009=465
|cassini=40515
|senscomptesdobles=1962}}
== Luòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Véser tanben ==
== Ligams extèrnes ==
== Nòtas ==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 60681
}}
[[Categoria:Comuna d'Oise]]
7mi3lobu311ue0g24w7mhi8bnyadd4d
Beaubec-la-Rosière
0
86849
2328843
2212423
2022-08-18T20:09:29Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Beaubec-la-Rosière
| nomcomuna2=Beaubec-la-Rosière
| imatge = cap
| descripcion =
| lògo =
| escut =
| escais =
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Dieppe|Dieppe]]
| canton= [[Canton de Forges-les-Eaux|Forges-les-Eaux]]
| insee = 76060
| sitweb=
| cp = 76440
| cònsol = Roger Decarnelle
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud= 1.53111111111
| latitud= 49.6463888889
| alt mini = 108
| alt mej =
| alt maxi = 201
| km² = 12.97
}}
'''Beaubec-la-Rosière''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Sèina Maritima]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Nauta Normandia]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Beaubec-la-Rosière]]'''Beaubec-la-Rosière'''}}
{{Image label|x=0.674295729997|y=0.39677903389|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 236 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Mesnil-Mauger]] (2,5km)}}}}
{{Image label|x=0.546460776502|y=0.206000810876|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 582 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Saire]] (3,8km)}}}}
{{Image label|x=0.220543165033|y=0.552283221621|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 280 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sainte-Geneviève (Sèina Maritima)|Sainte-Geneviève]] (3,9km)}}}}
{{Image label|x=0.250569250392|y=0.738811988093|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 706 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sommery]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.157420012498|y=0.385643585247|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 160 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fontaine-en-Bray]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.788730838353|y=0.768947822106|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1061 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Serqueux (Sèina Maritima)|Serqueux]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.918926623151|y=0.471224474579|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 130 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Compainville]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.37942818553|y=0.890171768495|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 439 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Roncherolles-en-Bray]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.613063865961|y=0.0977164331433|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 299 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Nesle-Hodeng]] (5,4km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 76060
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Roger Decarnelle|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 76060
|1793=580
|1800=615
|1806=572
|1821=614
|1831=602
|1836=619
|1841=630
|1846=637
|1851=647
|1856=624
|1861=585
|1866=635
|1872=651
|1876=663
|1881=631
|1886=640
|1891=620
|1896=563
|1901=571
|1906=576
|1911=536
|1921=540
|1926=572
|1931=556
|1936=539
|1946=560
|1954=491
|1962=519
|1968=466
|1975=361
|1982=328
|1990=312
|1999=394
|2004=
|2005=
|2006=449
|2007= 454
|2008=460
|2009=466
|cassini=3111
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 76060
}}
[[Categoria:Comuna de la Sèina Maritima]]
pnsqy34007isux8nsg6og1v14q5v4rr
Villiers-sur-Marne
0
88630
2328803
1799479
2022-08-18T19:53:41Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Villiers-sur-Marne
| nomcomuna2= Villiers-sur-Marne
| imatge=[[Imatge:cap|290px]]
| descripcion=
| lògo=[[Imatge:cap|150px]]
| escut=[[Imatge: Blason ville fr Villiers-sur-Marne (Val-de-Marne).svg|60px]]
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Nogent-sur-Marne| Nogent-sur-Marne]]
| canton= [[Canton de Villiers-sur-Marne| Villiers-sur-Marne]] <br /> [[Capluòc]]
| insee = 94079
| sitweb= {{officiel|http://www.mairie-villiers94.com}}
| cp = 94350
| cònsol = [[Jacques-Alain Bénisti]]
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Villiérains, Villiéraines (en [[francés]])
| longitud= 2.54472222222
| latitud= 48.8275
| alt mini = 66
| alt mej =
| alt maxi = 103
| km² = 4.33
}}
'''Villiers-sur-Marne''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Val de Marna]] e la [[regions francesas|region]] d'[[Illa de França (region)|Illa de França]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 94079
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= [[Jacques-Alain Bénisti]]|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 94079
|1793=600
|1800=718
|1806=671
|1821=704
|1831=744
|1836=700
|1841=721
|1846=765
|1851=719
|1856=853
|1861=824
|1866=919
|1872=990
|1876=1109
|1881=1287
|1886=1493
|1891=1750
|1896=2055
|1901=1935
|1906=2552
|1911=3011
|1921=3827
|1926=5613
|1931=6145
|1936=7020
|1946=7172
|1954=9205
|1962=13068
|1968=15789
|1975=22293
|1982=22022
|1990=22740
|1999=26632
|2004=
|2005=
|2006=29369
|2007=28158
|2008=27457
|2009=27322
|cassini=40645
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 94079
}}
[[Categoria:Comuna de la Val de Marna]]
t3asrvfu1takxi1pqqfzjjijxh5h72p
Champ-du-Boult
0
89681
2328842
2212777
2022-08-18T20:09:24Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Champ-du-Boult
| nomcomuna2=Champ-du-Boult
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Normandia}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Vire|Vire]]
| canton= [[Canton de Saint-Sever-Calvados|Saint-Sever-Calvados]]
| insee = 14151
| sitweb= [http://www.champduboult.com www.champduboult.com]
| cp = 14380
| cònsol = Patrick Madeleine
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Chambourins (en [[francés]])
| longitud= -1.00694
| latitud= 48.79389
| alt mini = 170
| alt mej =
| alt maxi = 351
| km² = 13.85
}}
''' Champ-du-Boult''' en [[normand]] (''Champ-du-Boult'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Normandia|normanda]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Calvadòs (departament)|Calvadòs]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Bassa Normandia]].
==Geografia==
==Istòria==
{{Apertium|fr}}
A la fin del {{XIVe sègle}}, lo fief aperten a Guillaume de [[Vali-sus-Aure#Solar de Argouges|Argouges]]<ref name="Flohic14">{{Labor|títol= Lo patrimòni de las municipalitats del Calvados |volum= 2 |éditeur= Flohic Editàvem |en març= |an= 2001 |luòc= París |isbn= 2-84234-111-2 |passatge= 1389 }}</ref>.
Dempuèi la Mièja Edat, lo [[granite]] blau de Vire a extrach e fa viure una parròquia #que la tèrra n'es paura<ref name="Flohic14"/>.
A partir del {{XVIIe sègle}}, Camp-de detlo-Boult aperten als Lo Chappelain, de contunh als Bilheust fins a la [[Revolucion francesa|Revolucion]]<ref name="Flohic14"/>.
{{Original|fr}}
À la fin du {{XIVe siècle}}, le fief appartient à Guillaume d'[[Vaux-sur-Aure#Manoir d'Argouges|Argouges]]<ref name="Flohic14">{{Ouvrage|titre= Le patrimoine des communes du Calvados |volume= 2 |éditeur= Flohic Éditions |mois= mars |année= 2001 |lieu= Paris |isbn= 2-84234-111-2 |passage= 1389 }}</ref>.
Dès le Moyen Âge, le [[granite]] bleu de Vire est extrait et fait vivre une paroisse dont la terre est pauvre<ref name="Flohic14"/>.
À partir du {{XVIIe siècle}}, Champ-du-Boult appartient aux Le Chappelain, puis aux Bilheust jusqu'à la [[Révolution française|Révolution]]<ref name="Flohic14"/>.
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 14151
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Patrick Madeleine|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 14151
|1793=1394
|1800=1368
|1806=1432
|1821=1436
|1831=1719
|1836=1463
|1841=1440
|1846=1489
|1851=1450
|1856=1389
|1861=1260
|1866=1166
|1872=1180
|1876=1111
|1881=989
|1886=946
|1891=914
|1896=900
|1901=852
|1906=835
|1911=779
|1921=642
|1926=706
|1931=732
|1936=722
|1946=703
|1954=697
|1962=663
|1968=636
|1975=503
|1982=503
|1990=432
|1999=435
|2004=
|2005=
|2006=370
|2007= 376
|2008=382
|2009=388
|cassini=7911
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Normandia}}
{{Comunas de| insee = 14151
}}
[[Categoria:Comuna de Normandia]]
[[Categoria:Comuna de Calvadòs]]
p3fhq35gyxxstm52dgl6q48kk69i1dl
2328847
2328842
2022-08-18T20:10:03Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Champ-du-Boult
| nomcomuna2=Champ-du-Boult
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Normandia}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Vire|Vire]]
| canton= [[Canton de Saint-Sever-Calvados|Saint-Sever-Calvados]]
| insee = 14151
| sitweb= [http://www.champduboult.com www.champduboult.com]
| cp = 14380
| cònsol = Patrick Madeleine
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Chambourins (en [[francés]])
| longitud= -1.00694
| latitud= 48.79389
| alt mini = 170
| alt mej =
| alt maxi = 351
| km² = 13.85
}}
''' Champ-du-Boult''' en [[normand]] (''Champ-du-Boult'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Normandia|normanda]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Calvadòs (departament)|Calvadòs]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Bassa Normandia]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 14151
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Patrick Madeleine|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 14151
|1793=1394
|1800=1368
|1806=1432
|1821=1436
|1831=1719
|1836=1463
|1841=1440
|1846=1489
|1851=1450
|1856=1389
|1861=1260
|1866=1166
|1872=1180
|1876=1111
|1881=989
|1886=946
|1891=914
|1896=900
|1901=852
|1906=835
|1911=779
|1921=642
|1926=706
|1931=732
|1936=722
|1946=703
|1954=697
|1962=663
|1968=636
|1975=503
|1982=503
|1990=432
|1999=435
|2004=
|2005=
|2006=370
|2007= 376
|2008=382
|2009=388
|cassini=7911
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Normandia}}
{{Comunas de| insee = 14151
}}
[[Categoria:Comuna de Normandia]]
[[Categoria:Comuna de Calvadòs]]
3mdn1maqvxjhhexdu4ukh1eaa5td67x
La Grande-Fosse
0
89765
2328799
2220007
2022-08-18T19:52:28Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= La Grande-Fosse
| nomcomuna2= La Grande-Fosse
| imatge=La Grande-Fosse.jpg
| descripcion= Lo Centre e la glèisa
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Saint-Dié-des-Vosges|Saint-Dié-des-Vosges]]
| canton= [[Canton de Provenchères-sur-Fave|Provenchères-sur-Fave]]
| insee = 88213
| sitweb= [http://www.lagrandefosse.fr/ www.lagrandefosse.fr]
| cp = 88490
| cònsol = Bernard Maetz
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = <!-- facultatif --> (en [[francés]])
|alt mej= 630
|longitud= 7.07027777778
|latitud= 48.3397222222
| alt mini = 449
| alt mej = 630
| alt maxi = 820
| km² = 6.79
}}
'''La Grande-Fosse''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] dels [[Vòges (departament)|Vòges]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
== Geografia ==
=== Comunas vesinas ===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|La Grande-Fosse]]'''La Grande-Fosse'''}}
{{Image label|x=0.391897381196|y=0.737594485065|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 91 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Petite-Fosse]] (2,2km)}}}}
{{Image label|x=0.8406663864|y=0.384212856244|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 940 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saales]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.237210126427|y=0.213237787974|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 57 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Châtas]] (3,5km)}}}}
{{Image label|x=0.621980716459|y=0.89869106987|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 857 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Provenchères-sur-Fave]] (3,5km)}}}}
{{Image label|x=0.511672492164|y=0.0496940061503|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 75 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Stail]] (3,9km)}}}}
{{Image label|x=0.87500111385|y=0.795960068536|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 585 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Colroy-la-Grande]] (4,0km)}}}}
</div>{{clear|left}}
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 88213
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Bernard Maetz|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 88213
|1793=367
|1800=429
|1806=496
|1821=622
|1831=664
|1836=723
|1841=701
|1846=724
|1851=
|1856=638
|1861=638
|1866=652
|1872=
|1876=699
|1881=574
|1886=540
|1891=492
|1896=472
|1901=448
|1906=414
|1911=363
|1921=330
|1926=325
|1931=302
|1936=296
|1946=234
|1954=237
|1962=180
|1968=121
|1975=92
|1982=75
|1990=69
|1999=90
|2004=
|2005=
|2006=112
|2007= 115
|2008=115
|2009=115
|cassini=15965
|senscomptesdobles=1962}}
== Luòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Véser tanben ==
== Ligams extèrnes ==
== Nòtas ==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 88213
}}
[[Categoria:Comuna dels Vòges]]
k9ot9zpvt46p5r1g717o2kfor6jtxs5
Farinole
0
90163
2328819
2206046
2022-08-18T19:59:31Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=cos
| nomcomuna=Ferringule
| nomcomuna2=Farinole
| imatge = Farinole-pano-1.jpg
| descripcion = Vista de Farinole.
| lògo = cap
| escut = cap
| escais =
| region ist = {{Corsega}}
| parçan =
| arrondiment = [[Arrondiment de Bastia|Bastia]]
| canton= [[Canton de la Conca-d'Oro|la Conca-d'Oro]]
| insee =2B109
| sitweb=
| cp =20253
| cònsol = Ange Cherubini
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =Farinolais (en [[francés]])
| longitud=9.36611111111
| latitud=42.7327777778
| alt mini =0
| alt mej =200
| alt maxi =1120
| km² =14.76
}}
'''Ferringule''' en [[còrs (lenga)|còrs]] (''Farinole'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Corsega|corsa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Nauta Corsega]] e la [[regions francesas|region]] de [[Corsega]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=2B109
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Ange Cherubini|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=2B109
|1793=
|1800=461
|1806=479
|1821=505
|1831=538
|1836=522
|1841=550
|1846=568
|1851=583
|1856=611
|1861=601
|1866=572
|1872=601
|1876=566
|1881=590
|1886=544
|1891=558
|1896=523
|1901=508
|1906=529
|1911=513
|1921=397
|1926=510
|1931=534
|1936=516
|1946=253
|1954=206
|1962=127
|1968=121
|1975=131
|1982=148
|1990=176
|1999=179
|2004=
|2005=
|2006=206
|2007=210
|2008=216
|2009=224
|cassini=13495
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Corsega}}
{{Comunas de Corsega}}
[[Categoria:Comuna de Corsega]]
[[Categoria:Comuna de Nauta Corsega]]
ooxiravmlhgko2785niyo29929bdf9j
Maxey-sur-Meuse
0
90345
2328809
2220505
2022-08-18T19:55:43Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Maxey-sur-Meuse
| nomcomuna2= Maxey-sur-Meuse
| imatge= cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Neufchâteau|Neufchâteau]]
| canton= [[Canton de Coussey|Coussey]]
| insee = 88293
| sitweb= <!-- facultatif -->
| cp = 88630
| cònsol = Claude Fauvet
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = <!-- facultatif --> (en [[francés]])
| longitud= 5.69833333333
| latitud= 48.4516666667
| alt mej= 269
| alt mini = 265
| alt maxi = 428
| km² = 10.77
|}}
'''Maxey-sur-Meuse''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] dels [[Vòges (departament)|Vòges]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Maxey-sur-Meuse]]'''Maxey-sur-Meuse'''}}
{{Image label|x=0.330652627753|y=0.496603721201|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 164 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Greux]] (1,6km)}}}}
{{Image label|x=0.317418248031|y=0.605817967216|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 155 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Domrémy-la-Pucelle]] (1,9km)}}}}
{{Image label|x=0.666835110436|y=0.201328019215|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 82 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Brixey-aux-Chanoines]] (2,9km)}}}}
{{Image label|x=0.536761538198|y=0.89317504835|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 223 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Moncel-sur-Vair]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.91479699431|y=0.383181891169|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 89 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Jubainville]] (3,6km)}}}}
{{Image label|x=0.443854300696|y=0.049123240849|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 116 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Goussaincourt]] (3,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 88293
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Claude Fauvet|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 88293
|1793=518
|1800=507
|1806=515
|1821=510
|1831=626
|1836=612
|1841=582
|1846=567
|1851=
|1856=528
|1861=532
|1866=506
|1872=
|1876=481
|1881=458
|1886=444
|1891=469
|1896=434
|1901=375
|1906=364
|1911=335
|1921=338
|1926=301
|1931=304
|1936=304
|1946=280
|1954=266
|1962=286
|1968=252
|1975=220
|1982=205
|1990=225
|1999=267
|2004=
|2005=
|2006=262
|2007= 262
|2008=262
|2009=262
|cassini=21712
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 88293}}
[[Categoria:Comuna dels Vòges]]
1jd73xxp76fhg1xcoie24qhtjt4g6n7
Tendon
0
91295
2328835
2221856
2022-08-18T20:07:31Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Tendon
| nomcomuna2= Tendon
| imatge= Tendon 88460.jpg
| descripcion= La glèisa Sant-Claude e la comuna
| lògo=
| escut= Blason tendon vosges.svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment d'Épinal|Épinal]]
| canton= [[Canton de Remiremont|Remiremont]]
| insee = 88464
| sitweb=
| cp = 88460
| cònsol = Gérard Clément
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Todas (en [[francés]])
|alt mej=
|longitud= 6.67972222222
|latitud= 48.1225
| alt mini = 409
| alt mej =
| alt maxi = 807
| km² = 21.85
}}
'''Tendon''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] dels [[Vòges (departament)|Vòges]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Tendon]]'''Tendon'''}}
{{Image label|x=0.469078429423|y=0.344412637398|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 213 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Faucompierre]] (2,2km)}}}}
{{Image label|x=0.36214946851|y=0.402270119669|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 152 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Xamontarupt]] (2,4km)}}}}
{{Image label|x=0.623546118424|y=0.345667000157|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 221 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Laveline-du-Houx]] (2,5km)}}}}
{{Image label|x=0.822834882775|y=0.513046030846|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 188 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Rehaupal]] (3,9km)}}}}
{{Image label|x=0.429900378236|y=0.161981253598|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 432 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Neuveville-devant-Lépanges]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.167142626482|y=0.267653683368|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1003 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Docelles]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.93987858945|y=0.377592274551|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 163 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Champdray]] (5,7km)}}}}
{{Image label|x=0.342670072221|y=0.0851515345938|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 270 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Deycimont]] (5,8km)}}}}
{{Image label|x=0.451572665357|y=0.0485969811762|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 922 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lépanges-sur-Vologne]] (5,9km)}}}}
{{Image label|x=0.110141768001|y=0.734756804854|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3286 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Éloyes]] (6,0km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
{{Apertium|fr}}
Lo ban de Tendon (''Tandon''), compausat dels pòbles de Tendon, Houx, [[Laveline-de detlo-Houx|Laveline]], Dehiex, [[Xamontarupt|Chamontaruz]] e La Poirie, aperteniá jos l'Ancian Regim al bailliage de Remiremont e dépendait del domeni de las aigas e bòsques de Épinal. Seguissiá la costum de Lorraine.
A l'esperital, los abitants de l'actuala parròquia de Tendon fasián partida d'aquela de [[Docelles]]. Aquela dependéncia #durar fins al 3 de setembre [[1707]], quand l'avesque de Toul #erigir en parròquia la pichona capèla de Tendon #que i aviá #èsser bastida 25 ans per endavant. La causida de l'avesque de Toul a #èsser confirmat pel pape l'an 1715, contra l'oposicion de l'avesque de Mètz #que preteniá èsser proprietari del domeni. Tendon Fasiá partida de la prévôté d'Arcs.
Erigit En municipalitat l'an 1790, Tendon #far partida del costat de [[Éloyes]], district de contunh arrondissement de Remiremont. A partir del [[an IX]], la municipalitat i aguèt ligat al costat de Remiremont, arrondissement de Remiremont.
{{Blasonnement
| Image=Blason tendon vosges.svg
| descript=De sinople als dos pals ondés de sòus, al franc-costat d'aur cargat d'un tau de caras.
| Tèxt=Los dos pals ondés simbolizan la Pichona e la Granda Cascade, curiositats naturalas de la localité. Lo [[tau]] es l'iniciala de la municipalitat, es de caras sus fons d'aur, als [[Blason de la Lorraine|colors de la Lorraine]]<ref>[http://www.genealogie-lorraine.fr/info/blasons_88.php?blason=TENDON Luòc dels généalogistes lorrains]</ref>.
}}
{{Original|fr}}
Le ban de Tendon (''Tandon''), composé des villages de Tendon, Houx, [[Laveline-du-Houx|Laveline]], Dehiex, [[Xamontarupt|Chamontaruz]] et La Poirie, appartenait sous l'Ancien Régime au bailliage de Remiremont et dépendait de la maîtrise des eaux et forêts d'Épinal. Il suivait la coutume de Lorraine.
Au spirituel, les habitants de l’actuelle paroisse de Tendon faisaient partie de celle de [[Docelles]]. Cette dépendance dura jusqu'au 3 septembre [[1707]], quand l'évêque de Toul érigea en paroisse la petite chapelle de Tendon qui avait été bâtie 25 ans auparavant. Le choix de l'évêque de Toul a été confirmé par le pape en 1715, contre l'opposition de l'évêque de Metz qui prétendait être propriétaire du domaine. Tendon faisait partie de la prévôté d'Arches.
Érigé en commune en 1790, Tendon fit partie du canton d’[[Éloyes]], district puis arrondissement de Remiremont. À partir de l'[[an IX]], la commune fut rattachée au canton de Remiremont, arrondissement de Remiremont.
{{Blasonnement
| image=Blason tendon vosges.svg
| descript=De sinople aux deux pals ondés d’argent, au franc-canton d’or chargé d’un tau de gueules.
| texte=Les deux pals ondés symbolisent la Petite et la Grande Cascade, curiosités naturelles de la localité. Le [[tau]] est l’initiale de la commune, il est de gueules sur fond d’or, aux [[Blason de la Lorraine|couleurs de la Lorraine]]<ref>[http://www.genealogie-lorraine.fr/info/blasons_88.php?blason=TENDON Site des généalogistes lorrains]</ref>.
}}
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 88464
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Gérard Clément|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 88464
|1793=937
|1800=892
|1806=967
|1821=1018
|1831=1291
|1836=1254
|1841=1290
|1846=1291
|1851=
|1856=1210
|1861=1190
|1866=1150
|1872=
|1876=1064
|1881=1044
|1886=978
|1891=907
|1896=886
|1901=805
|1906=822
|1911=724
|1921=744
|1926=729
|1931=707
|1936=755
|1946=657
|1954=607
|1962=528
|1968=423
|1975=380
|1982=386
|1990=434
|1999=448
|2004=
|2005=
|2006= 457
|2007= 477
|2008=496
|2009=515
|cassini=37213
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 88464
}}
[[Categoria:Comuna dels Vòges]]
1wh77ryeq0u8dli6ev77f72iunksuf5
2328838
2328835
2022-08-18T20:08:28Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Tendon
| nomcomuna2= Tendon
| imatge= Tendon 88460.jpg
| descripcion= La glèisa Sant-Claude e la comuna
| lògo=
| escut= Blason tendon vosges.svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment d'Épinal|Épinal]]
| canton= [[Canton de Remiremont|Remiremont]]
| insee = 88464
| sitweb=
| cp = 88460
| cònsol = Gérard Clément
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Todas (en [[francés]])
|alt mej=
|longitud= 6.67972222222
|latitud= 48.1225
| alt mini = 409
| alt mej =
| alt maxi = 807
| km² = 21.85
}}
'''Tendon''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] dels [[Vòges (departament)|Vòges]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Tendon]]'''Tendon'''}}
{{Image label|x=0.469078429423|y=0.344412637398|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 213 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Faucompierre]] (2,2km)}}}}
{{Image label|x=0.36214946851|y=0.402270119669|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 152 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Xamontarupt]] (2,4km)}}}}
{{Image label|x=0.623546118424|y=0.345667000157|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 221 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Laveline-du-Houx]] (2,5km)}}}}
{{Image label|x=0.822834882775|y=0.513046030846|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 188 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Rehaupal]] (3,9km)}}}}
{{Image label|x=0.429900378236|y=0.161981253598|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 432 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Neuveville-devant-Lépanges]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.167142626482|y=0.267653683368|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1003 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Docelles]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.93987858945|y=0.377592274551|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 163 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Champdray]] (5,7km)}}}}
{{Image label|x=0.342670072221|y=0.0851515345938|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 270 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Deycimont]] (5,8km)}}}}
{{Image label|x=0.451572665357|y=0.0485969811762|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 922 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lépanges-sur-Vologne]] (5,9km)}}}}
{{Image label|x=0.110141768001|y=0.734756804854|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3286 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Éloyes]] (6,0km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 88464
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Gérard Clément|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 88464
|1793=937
|1800=892
|1806=967
|1821=1018
|1831=1291
|1836=1254
|1841=1290
|1846=1291
|1851=
|1856=1210
|1861=1190
|1866=1150
|1872=
|1876=1064
|1881=1044
|1886=978
|1891=907
|1896=886
|1901=805
|1906=822
|1911=724
|1921=744
|1926=729
|1931=707
|1936=755
|1946=657
|1954=607
|1962=528
|1968=423
|1975=380
|1982=386
|1990=434
|1999=448
|2004=
|2005=
|2006= 457
|2007= 477
|2008=496
|2009=515
|cassini=37213
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 88464
}}
[[Categoria:Comuna dels Vòges]]
i33yxzqjzgff7gdiqf1zb4trwou7egz
Pontécoulant
0
91804
2328820
2214320
2022-08-18T19:59:41Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Pontécoulant
| nomcomuna2=Pontécoulant
| imatge= Ch-Pontecoulant-avt.JPG
| descripcion= [[Castell de Pontécoulant]].
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Normandia}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Vire|Vire]]
| canton= [[Canton de Condé-sur-Noireau|Condé-sur-Noireau]]
| insee = 14512
| sitweb=
| cp = 14110
| cònsol = Jean-Pierre Mourice
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud= -0.586666666667
| latitud= 48.8791666667
| alt mini = 98
| alt mej =
| alt maxi = 245
| km² = 2.38
}}
''' Pontécoulant''' en [[normand]] (''Pontécoulant'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Normandia|normanda]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Calvadòs (departament)|Calvadòs]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Bassa Normandia]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Pontécoulant]]'''Pontécoulant'''}}
{{Image label|x=0.392780538237|y=0.394197728983|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 107 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Chapelle-Engerbold]] (2,2km)}}}}
{{Image label|x=0.410299066588|y=0.693869783504|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 827 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Germain-du-Crioult]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.800172425026|y=0.465557750833|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 407 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Proussy]] (3,7km)}}}}
{{Image label|x=0.733419210108|y=0.729618771142|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5621 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Condé-sur-Noireau]] (4,2km)}}}}
{{Image label|x=0.579164301811|y=0.154547932741|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 362 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Pierre-la-Vieille]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.765042143859|y=0.214808861947|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 173 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Villette (Calvados)|La Villette]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.893709925874|y=0.575517213998|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 824 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Denis-de-Méré]] (5,0km)}}}}
{{Image label|x=0.414910341568|y=0.131025522902|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 54 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Périgny (Calvados)|Périgny]] (5,0km)}}}}
{{Image label|x=0.739664212173|y=0.819780925342|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1252 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Pierre-du-Regard]] (5,0km)}}}}
{{Image label|x=0.210933014854|y=0.248445908017|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 247 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Vigor-des-Mézerets]] (5,2km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 14512
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean-Pierre Mourice|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 14512
|1793=177
|1800=174
|1806=171
|1821=160
|1831=154
|1836=175
|1841=183
|1846=160
|1851=139
|1856=134
|1861=137
|1866=142
|1872=186
|1876=179
|1881=170
|1886=164
|1891=167
|1896=167
|1901=163
|1906=160
|1911=158
|1921=134
|1926=136
|1931=121
|1936=130
|1946=99
|1954=84
|1962=108
|1968=125
|1975=109
|1982=106
|1990=105
|1999=108
|2004=
|2005=
|2006=93
|2007= 94
|2008=93
|2009=93
|cassini=27545
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Normandia}}
{{Comunas de| insee = 14512
}}
[[Categoria:Comuna de Normandia]]
[[Categoria:Comuna de Calvadòs]]
fgssapv3nbd30ushtaht2qs2hixq98b
Saint-Gatien-des-Bois
0
92195
2328818
2214572
2022-08-18T19:59:01Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna=Saint-Gatien-des-Bois
| nomcomuna2=Saint-Gatien-des-Bois
| imatge=Saint-Gatien-des-Bois église.JPG
| descripcion=Campanal de la glèisa
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Normandia}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Lisieux|Lisieux]]
| canton=[[Canton de Honfleur|Honfleur]]
| insee =14578
| sitweb= [http://www.saintgatiendesbois.fr/ www.saintgatiendesbois.fr]
| cp =14130
| cònsol =Philippe Langlois
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Saint-Gatiennais (en [[francés]])
| longitud=0.186111111111
| latitud=49.3486111111
| alt mini =30
| alt mej =
| alt maxi =153
| km² =49.11
}}
'''Saint-Gatien-des-Bois''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Normandia|normanda]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Calvadòs (departament)|Calvadòs]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Bassa Normandia]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Saint-Gatien-des-Bois]]'''Saint-Gatien-des-Bois'''}}
{{Image label|x=0.554689726644|y=0.749972223679|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 231 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Tourville-en-Auge]] (3,1km)}}}}
{{Image label|x=0.282057133838|y=0.642614169042|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 110 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Englesqueville-en-Auge]] (3,5km)}}}}
{{Image label|x=0.798006502489|y=0.430720978913|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 470 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fourneville]] (3,7km)}}}}
{{Image label|x=0.403566296031|y=0.827428245893|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 387 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Martin-aux-Chartrains]] (4,4km)}}}}
{{Image label|x=0.529450869245|y=0.161959908358|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 143 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Barneville-la-Bertran]] (4,4km)}}}}
{{Image label|x=0.873773755122|y=0.504901020885|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 166 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Le Theil-en-Auge]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.516076865158|y=0.88894871528|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 331 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Coudray-Rabut]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.145186168213|y=0.595853036171|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 379 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bonneville-sur-Touques]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.241400161411|y=0.783402905032|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 239 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Canapville (Calvados)|Canapville]] (5,0km)}}}}
{{Image label|x=0.637735816653|y=0.116647360636|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1261 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Équemauville]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.667267869686|y=0.919225394379|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 433 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Surville (Calvados)|Surville]] (5,6km)}}}}
{{Image label|x=0.837051837263|y=0.182344438742|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 770 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Gonneville-sur-Honfleur]] (5,8km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=14578
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Philippe Langlois|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=14578
|1793=1043
|1800=1037
|1806=1214
|1821=1025
|1831=1052
|1836=1081
|1841=1126
|1846=1123
|1851=1076
|1856=1016
|1861=999
|1866=1050
|1872=973
|1876=976
|1881=973
|1886=961
|1891=1032
|1896=1020
|1901=1039
|1906=990
|1911=936
|1921=871
|1926=881
|1931=888
|1936=843
|1946=845
|1954=890
|1962=850
|1968=807
|1975=983
|1982=1054
|1990=1182
|1999=1163
|2004=
|2005=
|2006=1 312
|2007= 1333
|2008=1 354
|2009=1 359
|cassini=31833
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Normandia}}
{{Comunas de| insee =14578
}}
[[Categoria:Comuna de Normandia]]
[[Categoria:Comuna de Calvadòs]]
cnchfrvud0oxzcb15j4v7cjaqkv80tn
Plouagat
0
92786
2328853
2174302
2022-08-18T20:16:00Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=bre
| nomcomuna=Plagad
| nomcomuna2=Plouagat
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=cap
| escut= Blason de la ville de Plouagat (Côtes-d'Armor).svg
| escais=
| region ist ={{Bretanha}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Guingamp|Guingamp]]
| canton= [[Canton de Plouagat|Plouagat]]
| insee =22206
| sitweb=
| cp =22170
| cònsol =Paul Kervarec
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Plouagatin, Plouagatine (en [[francés]])
| longitud= -2.9975000000000
| latitud= 48.5375000000000
| alt mini =68
| alt mej = 144
| alt maxi =262
| km² =31.98
}}
'''Plagad''' en [[breton]] ('' Plouagat'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Bretanha|bretona]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de las [[Còstas d'Arvòr (departament)|Còstas d'Arvòr]] e la [[regions francesas|region]] de [[Bretanha (region)|Bretanha]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=22206
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Paul Kervarec|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=22206
|1793=1765
|1800=2034
|1806=2153
|1821=2125
|1831=2241
|1836=2218
|1841=2338
|1846=2282
|1851=2438
|1856=2476
|1861=2397
|1866=2480
|1872=2290
|1876=2259
|1881=2136
|1886=2170
|1891=2126
|1896=2173
|1901=2104
|1906=2007
|1911=1965
|1921=1729
|1926=1763
|1931=1767
|1936=1724
|1946=1719
|1954=1627
|1962=1522
|1968=1472
|1975=1727
|1982=1978
|1990=2154
|1999=2221
|2004=
|2005=
|2006=2 361
|2007=2 399
|2008=2 436
|2009=2 474
|cassini=27189
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Bretanha}}
{{Comunas de| insee =22206
}}
[[Categoria:Comuna de Bretanha]]
[[Categoria:Comuna de las Còstas d'Arvòr]]
bekrqxstscosw3w68ylk04zrowb67z2
Plougoñ
0
92823
2328796
2174321
2022-08-18T19:52:01Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=bre
| nom2=Plogoff
| nomcomuna =Plougoñ
| lògo=:A_storm_at_Pors-Loubous.jpg
| escut= Blason ville fr Plogoff (Finistère).svg
| imatge=A_storm_at_Pors-Loubous.jpg
| escais=
| region ist ={{Bretanha}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Quimper|Quimper]]
| canton= [[Canton de Pont-Croix|Pont-Croix]]
| sitweb= [http://www.plogoff-pointeduraz.com/ Site de la commune]
| alt min=
| alt mej=
| alt max=
| cp=29770
| insee =29168
| cònsol =Maurice Lemaitre
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Plogoffiste (en [[francés]])
}}
'''{{PAGENAME}}''' en [[breton]] (''Plogoff'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Bretanha|bretona]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Finistèrra]] e la [[regions francesas|region]] de [[Bretanha (region)|Bretanha]].
==Geografia==
==Istòria==
{{Apertium|fr}}
{{Article detalhat|Question de Plogoff}}
A la fin dels ans 1970, l'Estat francés a volgut implantar una [[centrala nucleara]] sul territòri de la comuna. Lo projècte i aguèt refusat massivement pels Plogoffistes<ref>{{Ligam web
| url = http://www.ina.fr/frescas/ouest-en-memoire/ficha-mesurava/Region00078/lo-nucleaire-respondi-a-plogoff.html
| títol = Lo nuclear contesté a Plogoff
| autor = ORTF
| an = 14 Fevrier 1980
| éditeur = L'Oèst en memòria (INA)
| consultat lo = 23 de Junh de 2011
}}</ref> e d'unes autres partidaris anti-nucleares venguts de tota la Bretanha quitament de la França entièra. Lo conflicte, sovent violent, #conéisser lo sieu apogée l'an 1980. L'oposicion al bastiment, répertoriée jol vocable « los eveniments de Plogoff », a suscitat l'an 1980 de las manifestacions importantas contra la politica nucleara francesa dels ans 70, après aquelas de Fessenheim e sustot aquela de Creys-Malville en 1977. En lo moment de lo sieu accession en podent l'an 1981, François Mitterrand a preses una mesura emblématique en favor dels ecologistas, en renonciant a la centrala de Plogoff<ref>{{Ligam web
| url = http://www.ina.fr/frescas/ouest-en-memoire/ficha-mesurava/Region00554/anullacion-de detlo-projècte-de-central-nucleaire-a-plogoff.html
| títol = Anullacion del projècte de central nuclear a Plogoff
| autora = ORTF
| an = 28 de Mai 1981
| éditeur = L'Oèst en memòria (INA)
| consultat lo = 23 de Junh de 2011
}}</ref>.
Aquel combat anti-nuclear atengut d'anautita lucha pels oponents al projècte de central a #èsser a l'origina de divèrses libres, de doas pelliculas (''[[Plogoff, de las pèiras contra fusells]]'' - ''[[La question Plogoff (pellicula)|La question Plogoff]]''), de nombroses articles de premsa e de desenas d'afichas.
Sul promontori de la punta del Raz un centre comercial bastit en los ans 1970 i aguèt mes en causa e destruissi perque adulterava lo luòc. En contrapartida, un nòu espaci de accueil i aguèt creat en retrach e la siá gestion confiada a un sindicat mixte. Sembla n'informi mai amb las aspiracions de ponduda en valor d'aquel patrimòni e permet de melhor aculhir los visitants. Los recorses financièrs generats pel parking en pagant d'aquel luòc aleugerisson sens respondètz las finanças locales.
{{Original|fr}}
{{Article détaillé|Affaire de Plogoff}}
À la fin des années 1970, l’État français a voulu implanter une [[centrale nucléaire]] sur le territoire de la commune. Le projet fut rejeté massivement par les Plogoffistes<ref>{{Lien web
| url = http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/fiche-media/Region00078/le-nucleaire-conteste-a-plogoff.html
| titre = Le nucléaire contesté à Plogoff
| auteur = ORTF
| année = 14 Fevrier 1980
| éditeur = L'Ouest en mémoire (INA)
| consulté le = 23 Juin 2011
}}</ref> et d'autres partisans anti-nucléaires venus de toute la Bretagne voire de la France entière. Le conflit, souvent violent, connut son apogée en 1980. L'opposition à la construction, répertoriée sous le vocable « les événements de Plogoff », a suscité en 1980 des manifestations importantes contre la politique nucléaire française des années 70, après celles de Fessenheim et surtout celle de Creys-Malville en 1977. Lors de son accession au pouvoir en 1981, François Mitterrand a pris une mesure emblématique en faveur des écologistes, en renonçant à la centrale de Plogoff<ref>{{Lien web
| url = http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/fiche-media/Region00554/annulation-du-projet-de-centrale-nucleaire-a-plogoff.html
| titre = Annulation du projet de centrale nucléaire à Plogoff
| auteur = ORTF
| année = 28 Mai 1981
| éditeur = L'Ouest en mémoire (INA)
| consulté le = 23 Juin 2011
}}</ref>.
Ce combat anti-nucléaire remporté de haute lutte par les opposants au projet de centrale a été à l'origine de plusieurs livres, de deux films (''[[Plogoff, des pierres contre des fusils]]'' - ''[[L'affaire Plogoff (film)|L'affaire Plogoff]]''), de nombreux articles de presse et de dizaines d'affiches.
Sur le promontoire de la pointe du Raz un centre commercial construit dans les années 1970 fut remis en cause et détruit car il dénaturait le site. En contrepartie, un nouvel espace d'accueil fut créé en retrait et sa gestion confiée à un syndicat mixte. Il semble plus en rapport avec les aspirations de mise en valeur de ce patrimoine et permet de mieux accueillir les visiteurs. Les ressources financières générées par le parking payant de ce site soulagent sans conteste les finances locales.
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=29168
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Maurice Lemaitre|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=29168
|1793=1380
|1800=1687
|1806=1093
|1821=1197
|1831=1264
|1836=1435
|1841=1507
|1846=1533
|1851=1621
|1856=1606
|1861=1596
|1866=1690
|1872=1740
|1876=1843
|1881=1690
|1886=1969
|1891=2081
|1896=2177
|1901=2278
|1906=2416
|1911=2535
|1921=2682
|1926=2841
|1931=2923
|1936=2970
|1946=2643
|1954=2648
|1962=2569
|1968=2547
|1975=2359
|1982=2131
|1990=1902
|1999=1563
|2004=
|2005=
|2006=1 410
|2007=1 388
|2008=1 374
|2009=1 371
|cassini=27171
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Vejatz tanben==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Bretanha}}
{{Comunas de Finistèrra}}
[[Categoria:Comuna de Finistèrra]]
[[Categoria:Comuna de Bretanha]]
6btorh98eik36yoipn9kofbhi5ggyzt
2328798
2328796
2022-08-18T19:52:13Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=bre
| nom2=Plogoff
| nomcomuna =Plougoñ
| lògo=:A_storm_at_Pors-Loubous.jpg
| escut= Blason ville fr Plogoff (Finistère).svg
| imatge=A_storm_at_Pors-Loubous.jpg
| escais=
| region ist ={{Bretanha}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Quimper|Quimper]]
| canton= [[Canton de Pont-Croix|Pont-Croix]]
| sitweb= [http://www.plogoff-pointeduraz.com/ Site de la commune]
| alt min=
| alt mej=
| alt max=
| cp=29770
| insee =29168
| cònsol =Maurice Lemaitre
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Plogoffiste (en [[francés]])
}}
'''{{PAGENAME}}''' en [[breton]] (''Plogoff'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Bretanha|bretona]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Finistèrra]] e la [[regions francesas|region]] de [[Bretanha (region)|Bretanha]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=29168
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Maurice Lemaitre|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=29168
|1793=1380
|1800=1687
|1806=1093
|1821=1197
|1831=1264
|1836=1435
|1841=1507
|1846=1533
|1851=1621
|1856=1606
|1861=1596
|1866=1690
|1872=1740
|1876=1843
|1881=1690
|1886=1969
|1891=2081
|1896=2177
|1901=2278
|1906=2416
|1911=2535
|1921=2682
|1926=2841
|1931=2923
|1936=2970
|1946=2643
|1954=2648
|1962=2569
|1968=2547
|1975=2359
|1982=2131
|1990=1902
|1999=1563
|2004=
|2005=
|2006=1 410
|2007=1 388
|2008=1 374
|2009=1 371
|cassini=27171
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Vejatz tanben==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Bretanha}}
{{Comunas de Finistèrra}}
[[Categoria:Comuna de Finistèrra]]
[[Categoria:Comuna de Bretanha]]
q1nfpem9frkwlko28ellsrhy0sm93gc
Pordic
0
93095
2328821
2174400
2022-08-18T20:00:10Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=bre
| nomcomuna=Porzhig
| nomcomuna2=Pordic
| imatge= Petithavre.jpg
| descripcion= Plaja del Pichon Havre a Pordic
| lògo=cap
| escut=cap
| escais=
| region ist ={{Bretanha}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Saint-Brieuc|Saint-Brieuc]]
| canton= [[Canton de Plérin|Plérin]]
| insee =22251
| sitweb= [http://www.pordic.fr Site officiel de la commune]
| cp =22590
| cònsol =Gilbert Gaspaillard
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Pordicais, Pordicaise (en [[francés]])
| longitud=-2.81638888889
| latitud=48.5711111111
| alt mini =0
| alt mej =100
| alt maxi =143
| km² =28.94
}}
'''Porzhig''' en [[breton]] ('' Pordic'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Bretanha|bretona]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de las [[Còstas d'Arvòr (departament)|Còstas d'Arvòr]] e la [[regions francesas|region]] de [[Bretanha (region)|Bretanha]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=22251
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Gilbert Gaspaillard|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=22251
|1793=3999
|1800=3999
|1806=3962
|1821=4030
|1831=4450
|1836=4290
|1841=4394
|1846=4669
|1851=4980
|1856=4709
|1861=4992
|1866=4917
|1872=4028
|1876=3815
|1881=4610
|1886=4447
|1891=4410
|1896=4442
|1901=3661
|1906=3701
|1911=3779
|1921=3440
|1926=3205
|1931=3023
|1936=2905
|1946=2854
|1954=2974
|1962=3043
|1968=2957
|1975=3343
|1982=4288
|1990=4635
|1999=5176
|2004=
|2005=
|2006=5 612
|2007=5 674
|2008=5 737
|2009=5 923
|cassini=27639
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Bretanha}}
{{Comunas de| insee =22251
}}
[[Categoria:Comuna de Bretanha]]
[[Categoria:Comuna de las Còstas d'Arvòr]]
62hs5pju6q6i94am9sjegtbl4hvcyvh
Roskañvel
0
93271
2328850
2174440
2022-08-18T20:14:55Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=bre
| nom2=Roscanvel
| nomcomuna =Roskañvel
| lògo=cap
| escut= Blason ville fr Roscanvel (29).svg
| imatge= 005. Rade de Brest. Roscanvel vu du bateau.JPG
| escais=
| region ist ={{Bretanha}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Châteaulin|Châteaulin]]
| canton= [[Canton de Crozon|Crozon]]
| sitweb= [http://roscanvel.presquile-crozon.com Site de la commune de Roscanvel]
| alt min=0
| alt mej=
| alt max=78
| cp=29570
| insee =29238
| cònsol =Patrick Le Guillou
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Roscanveliste (en [[francés]])
}}
'''Roskañvel''' en [[breton]] (''Roscanvel'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Bretanha|bretona]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Finistèrra]] e la [[regions francesas|region]] de [[Bretanha (region)|Bretanha]].
==Geografia==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=29238
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Patrick Le Guillou|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=29238
|1793=630
|1800=662
|1806=671
|1821=875
|1831=865
|1836=918
|1841=788
|1846=852
|1851=894
|1856=1090
|1861=1046
|1866=1057
|1872=1942
|1876=967
|1881=1000
|1886=1101
|1891=1170
|1896=1068
|1901=1469
|1906=1263
|1911=1383
|1921=999
|1926=968
|1931=938
|1936=840
|1946=879
|1954=681
|1962=629
|1968=613
|1975=574
|1982=697
|1990=740
|1999=787
|2004=
|2005=
|2006=1 036
|2007=997
|2008=958
|2009=919
|cassini=29676
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Vejatz tanben==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Bretanha}}
{{Comunas de Finistèrra}}
[[Categoria:Comuna de Finistèrra]]
[[Categoria:Comuna de Bretanha]]
8qtgh70ag4km3bdvs3t7txy9q2v6bj6
Longechaux
0
93591
2328791
2263262
2022-08-18T19:50:24Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Longechaux
| nomcomuna2=Longechaux
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Pontarlier]]
| canton= [[Vercel-Villedieu-le-Camp]]
| insee = 25342
| sitweb=
| cp = 25690
| cònsol = Samuel Vergey
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud= 6.43027777778
| latitud= 47.165
| alt mini = 699
| alt mej =
| alt maxi = 820
| km² = 5.13
}}
'''Longechaux''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Dobs (departament)|Dobs]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Borgonha Franca Comtat]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Longechaux]]'''Longechaux'''}}
{{Image label|x=0.310141761605|y=0.470551805776|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 90 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Adam-lès-Vercel]] (2,7km)}}}}
{{Image label|x=0.553066298087|y=0.73452063619|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 760 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Avoudrey]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.349906692135|y=0.329999699107|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1414 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vercel-Villedieu-le-Camp]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.667959841081|y=0.25758963009|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 87 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Grandfontaine-sur-Creuse]] (3,7km)}}}}
{{Image label|x=0.523746691679|y=0.202868488676|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 85 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Eysson]] (3,9km)}}}}
{{Image label|x=0.764920127252|y=0.715952201764|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 629 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Flangebouche]] (4,2km)}}}}
{{Image label|x=0.180154838049|y=0.511067920666|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 126 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chevigney-lès-Vercel]] (4,4km)}}}}
{{Image label|x=0.759880886476|y=0.187853488231|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 126 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Domprel]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.922357195698|y=0.606871287775|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 450 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Loray]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.172483906788|y=0.80302875307|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 544 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Épenoy]] (5,8km)}}}}
{{Image label|x=0.360582869683|y=0.0713130468415|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 126 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Épenouse]] (5,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
{{Apertium|fr}}
L'istòria de Longechaux al Mejan Age e fins a la Revolucion es tot entièra ligada a la distincion de Vercel. Jean de Vercel se declara vassal de Gauthier, sire de Montfaucon, per tot aquel #qu'a a Longechaux e Avoudrey en 1305.
Al XVIe sègle, lo senhor de Vercel i a vint afars #que dotze o tretze mainmortables. En 1678, lo vilatge n'es morcelé ; n'efièch un procès a compromés a aquela data contra los abitants de la comunitat de Longechaux, en çò que tanh a las #dire de graines #que pagavan pas als bancs de tres distincions, a saber la abbaye de la Gràcia-Dieu, la commanderie de Villedieu e la madama de Mongenet, de Goux-lez-Vercel.
En 1688, una part de Longechaux lèva de Ferdinand François de Rye, comte de Peitieus, senhor de Cicon.
Longechaux, Sens senhor en residint, sens glèisa, sens poder comerciala, #èsser l'objècte de convoitises e de luchas d'influéncias de la part de los sieus vesins melhor provesits.
Lo scenari de Vercel #èsser fòrça experimentat pendent la guèrra dels Suedeses. Lo vilatge de Longechaux al tèrme d'aquela malajadilha "''vesiá encara cap a 1665, divèrses de los sieus fils rescapés obligats dempuèi expatrier cap als païses de la plana per ganhar quelqu'de sòus amb la fin de réédifier los sieus ostals. Las espinas #qu'avián avançat dins las tèrras aurián #aver totun plan agut de besonh de totes aqueles braces''". Es la region de Baume-las-Madamas, e sustot la parròquia de Verne, #que #recebre e viu s'establir qualques ressortissants de Longechaux.
{{Original|fr}}
L'histoire de Longechaux au Moyen Age et jusqu'à la Révolution est tout entière liée à la seigneurie de Vercel. Jean de Vercel se déclare vassal de Gauthier, sire de Montfaucon, pour tout ce qu'il tient à Longechaux et Avoudrey en 1305.
Au XVIe siècle, le seigneur de Vercel y a vingt sujets dont douze ou treize mainmortables. En 1678, le village est morcelé ; en effet un procès est engagé à cette date contre les habitants de la communauté de Longechaux, au sujet des dîmes de graines qu'ils ne payaient pas aux sièges de trois seigneuries, à savoir l'abbaye de la Grâce-Dieu, la commanderie de Villedieu et la dame de Mongenet, de Goux-lez-Vercel.
En 1688, une partie de Longechaux relève de Ferdinand François de Rye, comte de Poitiers, seigneur de Cicon.
Longechaux, sans seigneur résidant, sans église, sans pouvoir commercial, fut l'objet de convoitises et de luttes d'influences de la part de ses voisins mieux pourvus.
Le plateau de Vercel fut très éprouvé pendant la guerre des Suédois. Le village de Longechaux au terme de ce cauchemar "''voyait encore vers 1665, plusieurs de ses fils rescapés obligés de s'expatrier vers les pays de la plaine pour gagner quelqu'argent afin de réédifier leurs maisons. Les épines qui avaient avancé dans les terres auraient eu pourtant bien besoin de tous ces bras''". C'est la région de Baume-les-Dames, et surtout la paroisse de Verne, qui reçut et vit s'établir quelques ressortissants de Longechaux.
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 25342
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Samuel Vergey|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 25342
|1793=132
|1800=153
|1806=129
|1821=132
|1831=156
|1836=150
|1841=133
|1846=145
|1851=151
|1856=161
|1861=165
|1866=154
|1872=142
|1876=112
|1881=112
|1886=101
|1891=100
|1896=105
|1901=103
|1906=108
|1911=103
|1921=107
|1926=105
|1931=107
|1936=111
|1946=107
|1954=83
|1962=82
|1968=82
|1975=74
|1982=58
|1990=51
|1999=53
|2004=
|2005=
|2006=
|2007= 55
|2008=55
|2009=59
|cassini=19913
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 25342
}}
[[Categoria:Comuna de Dobs]]
mso7z52oyucqye389f29dhhiwbj24ni
2328792
2328791
2022-08-18T19:50:42Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Longechaux
| nomcomuna2=Longechaux
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Pontarlier]]
| canton= [[Vercel-Villedieu-le-Camp]]
| insee = 25342
| sitweb=
| cp = 25690
| cònsol = Samuel Vergey
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud= 6.43027777778
| latitud= 47.165
| alt mini = 699
| alt mej =
| alt maxi = 820
| km² = 5.13
}}
'''Longechaux''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Dobs (departament)|Dobs]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Borgonha Franca Comtat]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Longechaux]]'''Longechaux'''}}
{{Image label|x=0.310141761605|y=0.470551805776|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 90 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Adam-lès-Vercel]] (2,7km)}}}}
{{Image label|x=0.553066298087|y=0.73452063619|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 760 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Avoudrey]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.349906692135|y=0.329999699107|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1414 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vercel-Villedieu-le-Camp]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.667959841081|y=0.25758963009|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 87 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Grandfontaine-sur-Creuse]] (3,7km)}}}}
{{Image label|x=0.523746691679|y=0.202868488676|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 85 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Eysson]] (3,9km)}}}}
{{Image label|x=0.764920127252|y=0.715952201764|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 629 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Flangebouche]] (4,2km)}}}}
{{Image label|x=0.180154838049|y=0.511067920666|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 126 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chevigney-lès-Vercel]] (4,4km)}}}}
{{Image label|x=0.759880886476|y=0.187853488231|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 126 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Domprel]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.922357195698|y=0.606871287775|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 450 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Loray]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.172483906788|y=0.80302875307|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 544 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Épenoy]] (5,8km)}}}}
{{Image label|x=0.360582869683|y=0.0713130468415|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 126 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Épenouse]] (5,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 25342
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Samuel Vergey|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 25342
|1793=132
|1800=153
|1806=129
|1821=132
|1831=156
|1836=150
|1841=133
|1846=145
|1851=151
|1856=161
|1861=165
|1866=154
|1872=142
|1876=112
|1881=112
|1886=101
|1891=100
|1896=105
|1901=103
|1906=108
|1911=103
|1921=107
|1926=105
|1931=107
|1936=111
|1946=107
|1954=83
|1962=82
|1968=82
|1975=74
|1982=58
|1990=51
|1999=53
|2004=
|2005=
|2006=
|2007= 55
|2008=55
|2009=59
|cassini=19913
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 25342
}}
[[Categoria:Comuna de Dobs]]
4kh7rdxopw8sq38zfnehlpba9eqdwvq
Lyons-la-Forêt
0
93777
2328801
2213937
2022-08-18T19:53:18Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Lyons-la-Forêt
| nomcomuna2=Lyons-la-Forêt
| imatge= Halles de Lyons-la-Forêt.JPG
| descripcion= Las lòtjas de la {{s|XVII|e}}
| lògo=
| escut= Blason Lyons-la-Forêt.svg
| escais=
| region ist ={{Normandia}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment des Andelys|Les Andelys]]
| canton= [[Canton de Lyons-la-Forêt|Lyons-la-Forêt]] ([[Capluòc]])
| insee = 27377
| sitweb=
| cp = 27480
| cònsol = Thierry Plouvier
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =Lyonsais (en [[francés]])
| longitud= 1.47694444444
| latitud= 49.4002777778
| alt mini = 67
| alt mej =
| alt maxi = 178
| km² = 26.99
}}
''' Lyons-la-Forêt''' en [[normand]] (''Lyons-la-Forêt'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Normandia|normanda]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Eure (departament)|Eure]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Nauta Normandia]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Lyons-la-Forêt]]'''Lyons-la-Forêt'''}}
{{Image label|x=0.613048797232|y=0.408443886139|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 157 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lorleau]] (2,3km)}}}}
{{Image label|x=0.526668398821|y=0.327715530461|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 474 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Le Tronquay (Eure)|Le Tronquay]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.715292744439|y=0.451970806745|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 171 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Beauficel-en-Lyons]] (3,5km)}}}}
{{Image label|x=0.339263980029|y=0.699197384773|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 539 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Rosay-sur-Lieure]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.489891123596|y=0.80189823483|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 364 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lisors]] (5,0km)}}}}
{{Image label|x=0.374450053882|y=0.82901025909|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 312 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Touffreville (Eure)|Touffreville]] (6,0km)}}}}
{{Image label|x=0.852309928126|y=0.373078671558|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 268 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fleury-la-Forêt]] (6,2km)}}}}
{{Image label|x=0.243141216343|y=0.753947395105|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 404 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ménesqueville]] (6,3km)}}}}
{{Image label|x=0.894728045037|y=0.449219743305|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 73 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lilly (Eure)|Lilly]] (6,6km)}}}}
{{Image label|x=0.176565567216|y=0.314159591215|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 621 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Les Hogues]] (6,7km)}}}}
{{Image label|x=0.841749698702|y=0.741368304553|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 299 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Neuve-Grange]] (6,9km)}}}}
{{Image label|x=0.637046633814|y=0.910202570836|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 225 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Coudray (Eure)|Coudray]] (7,2km)}}}}
{{Image label|x=0.749927380429|y=0.859216485781|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 541 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Puchay]] (7,3km)}}}}
{{Image label|x=0.106167477873|y=0.689542597246|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1832 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Charleval (Eure)|Charleval]] (7,7km)}}}}
{{Image label|x=0.671323279808|y=0.0752386260151|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1207 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Feuillie (Sèina Maritima)|La Feuillie]] (7,7km)}}}}
{{Image label|x=0.07350375586|y=0.396400777939|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1780 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Perriers-sur-Andelle]] (7,8km)}}}}
{{Image label|x=0.222037633611|y=0.85950066767|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 357 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Gaillardbois-Cressenville]] (7,9km)}}}}
{{Image label|x=0.344385253692|y=0.0738596812309|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 248 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Haye (Sèina Maritima)|La Haye]] (7,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 27377
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Thierry Plouvier|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 27377
|1793=1650
|1800=1674
|1806=1754
|1821=1660
|1831=1650
|1836=1608
|1841=1524
|1846=1538
|1851=1609
|1856=1441
|1861=1443
|1866=1391
|1872=1370
|1876=1323
|1881=1269
|1886=1260
|1891=1223
|1896=1185
|1901=1157
|1906=1042
|1911=1000
|1921=931
|1926=856
|1931=818
|1936=792
|1946=878
|1954=781
|1962=749
|1968=880
|1975=772
|1982=734
|1990=701
|1999=795
|2004=
|2005=
|2006=764
|2007=759
|2008=754
|2009=751
|cassini=19673
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Normandia}}
{{Comunas de| insee = 27377
}}
[[Categoria:Comuna de Normandia]]
[[Categoria:Comuna d'Eure]]
h7tp2una9udym9w6g8z8ioffubz8snb
Béhuard
0
95057
2328840
2283056
2022-08-18T20:09:10Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Béhuard
| nomcomuna2= Béhuard
| imatge=[[Imatge: Béhuard.JPG|290px]]
| descripcion= Un carreró dins lo vilatge de Béhuard.
| lògo=[[Imatge:cap|150px]]
| escut=[[Imatge: Blason Béhuard.svg|60px]]
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment d’Angers|Angers]]
| canton= [[Canton de Saint-Georges-sur-Loire|Saint-Georges-sur-Loire]]
| insee = 49028
| sitweb=
| cp = 49170
| cònsol = Bruno Richou
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Béhuardais (en [[francés]])
| longitud= -0.642777777778
| latitud= 47.38
| alt mini = 12
| alt mej =
| alt maxi = 16
| km² = 2.21
}}
'''Béhuard''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Maine e Léger]] e la [[regions francesas|region]] dels [[Païses de Léger]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Béhuard|]]'''Béhuard'''}}
{{Image label|x=0.422890108844|y=0.476638899796|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1417 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Savennières]] (1,2km)}}}}
{{Image label|x=0.443624771424|y=0.689996849333|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2127 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Rochefort-sur-Loire]] (2,6km)}}}}
{{Image label|x=0.723488559155|y=0.508673267529|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1402 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Denée (Maine e Léger)|Denée]] (2,7km)}}}}
{{Image label|x=0.211751426773|y=0.575882035294|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2310 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Possonnière]] (4,0km)}}}}
{{Image label|x=0.817397684487|y=0.237277890419|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 237 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Jean-de-la-Croix]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.70560787127|y=0.121017011803|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5886 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bouchemaine]] (5,4km)}}}}
</div><br clear=left>
==Istòria==
{{Apertium|fr}}
Béhuard Èra en principi consagrada a una deessa-maire gauloise, abans d'èsser évangélisée al {{Ven sègle}} per Sant [[Maurille]], [[avesque d'Angieus]], de contunh ofrida al {{XIe sègle}} al [[abbaye Sant-Nicolas d'Angieus]].
Al XIe sègle, lo chevalier Buhard recep las tèrras del [[Comte d'Anjau]], [[Geoffroy Martel]], en remerciement de los sieus servicis. Lo nom Buhard se #transformar en Béhuard a causa de la dificultat de prononciation pels abitants.
Dintratz [[1469]] e [[1482]], lo rei [[Louis XI de França|Louis XI]], neveu del rei [[Renascut d'Anjau]] i ordonne lo bastiment d'un santuari dédié a la Vèrge après aver-i escapat a la noyade continuament al naufragi de lo sieu embarcació en la Loire, una glèisa a dobla nef en équerre a bastit<ref>[https://web.archive.org/web/20160303180010/http://www.angersloiremetropole.fr/index.php?id=6475 Presentacion de Béhuard sul luòc de la comunitat d'aglomeracion '''Angieus Loire Metròpoli''] ; [https://web.archive.org/web/20090604235257/http://catholique-angers.cef.fr/site/500.html Santuari La nòstra-Madama de Béhuard sul luòc del diocèse d'Angieus]; [https://web.archive.org/web/20041211185640/http://www.villagesdefrance.free.fr/dept/page49_paysangevin.htm Los mai polits pòbles de França]</ref>.
Béhuard, #Qu'èra un luòc de pelegrinatge dels bateliers abans lo {{XVe sègle}}, deu la siá reputacion a la vèrge protectrice de las mariniers e dels viatgèrs.
En [[1948]], un pelegrinatge i amassa totas las [[Vèrge al Mainat|Madones]] del [[Anjau]].
{{Original|fr}}
Béhuard était d'abord vouée à une déesse-mère gauloise, avant d'être évangélisée au {{Ve siècle}} par Saint [[Maurille]], [[évêque d'Angers]], puis offerte au {{XIe siècle}} à l'[[abbaye Saint-Nicolas d'Angers]].
Au XIe siècle, le chevalier Buhard reçoit les terres du [[Comte d'Anjou]], [[Geoffroy Martel]], en remerciement de ses services. Le nom Buhard se transforma en Béhuard à cause de la difficulté de prononciation pour les habitants.
Entre [[1469]] et [[1482]], le roi [[Louis XI de France|Louis XI]], neveu du roi [[René d'Anjou]] y ordonne la construction d'un sanctuaire dédié à la Vierge après avoir échappé à la noyade suite au naufrage de son embarcation dans la Loire, une église à double nef en équerre est construite<ref>[https://web.archive.org/web/20160303180010/http://www.angersloiremetropole.fr/index.php?id=6475 Présentation de Béhuard sur le site de la communauté d'agglomération '''Angers Loire Métropole''] ; [https://web.archive.org/web/20090604235257/http://catholique-angers.cef.fr/site/500.html Sanctuaire Notre-Dame de Béhuard sur le site du diocèse d'Angers]; [https://web.archive.org/web/20041211185640/http://www.villagesdefrance.free.fr/dept/page49_paysangevin.htm Les plus beaux villages de France]</ref>.
Béhuard, qui était un lieu de pèlerinage des bateliers avant le {{XVe siècle}}, doit sa renommée à la vierge protectrice des mariniers et des voyageurs.
En [[1948]], un pèlerinage y réunit toutes les [[Vierge à l'Enfant|Madones]] de l'[[Anjou]].
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 49028
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Bruno Richou|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 49028
|1793=315
|1800=287
|1806=280
|1821=270
|1831=280
|1836=263
|1841=257
|1846=245
|1851=239
|1856=241
|1861=235
|1866=237
|1872=233
|1876=226
|1881=216
|1886=209
|1891=195
|1896=176
|1901=153
|1906=151
|1911=134
|1921=137
|1926=147
|1931=131
|1936=130
|1946=130
|1954=119
|1962=110
|1968=85
|1975=100
|1982=93
|1990=94
|1999=110
|2004=
|2005=
|2006= 127
|2007= 130
|2008= 127
|2009=128
|cassini=3433
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 49028
}}
[[Categoria:Comuna de Maine e Léger]]
q97gs83m2ztd04h7accvdnev4m2qrwv
2328845
2328840
2022-08-18T20:09:55Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Béhuard
| nomcomuna2= Béhuard
| imatge=[[Imatge: Béhuard.JPG|290px]]
| descripcion= Un carreró dins lo vilatge de Béhuard.
| lògo=[[Imatge:cap|150px]]
| escut=[[Imatge: Blason Béhuard.svg|60px]]
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment d’Angers|Angers]]
| canton= [[Canton de Saint-Georges-sur-Loire|Saint-Georges-sur-Loire]]
| insee = 49028
| sitweb=
| cp = 49170
| cònsol = Bruno Richou
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Béhuardais (en [[francés]])
| longitud= -0.642777777778
| latitud= 47.38
| alt mini = 12
| alt mej =
| alt maxi = 16
| km² = 2.21
}}
'''Béhuard''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Maine e Léger]] e la [[regions francesas|region]] dels [[Païses de Léger]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Béhuard|]]'''Béhuard'''}}
{{Image label|x=0.422890108844|y=0.476638899796|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1417 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Savennières]] (1,2km)}}}}
{{Image label|x=0.443624771424|y=0.689996849333|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2127 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Rochefort-sur-Loire]] (2,6km)}}}}
{{Image label|x=0.723488559155|y=0.508673267529|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1402 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Denée (Maine e Léger)|Denée]] (2,7km)}}}}
{{Image label|x=0.211751426773|y=0.575882035294|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2310 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Possonnière]] (4,0km)}}}}
{{Image label|x=0.817397684487|y=0.237277890419|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 237 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Jean-de-la-Croix]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.70560787127|y=0.121017011803|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5886 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bouchemaine]] (5,4km)}}}}
</div><br clear=left>
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 49028
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Bruno Richou|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 49028
|1793=315
|1800=287
|1806=280
|1821=270
|1831=280
|1836=263
|1841=257
|1846=245
|1851=239
|1856=241
|1861=235
|1866=237
|1872=233
|1876=226
|1881=216
|1886=209
|1891=195
|1896=176
|1901=153
|1906=151
|1911=134
|1921=137
|1926=147
|1931=131
|1936=130
|1946=130
|1954=119
|1962=110
|1968=85
|1975=100
|1982=93
|1990=94
|1999=110
|2004=
|2005=
|2006= 127
|2007= 130
|2008= 127
|2009=128
|cassini=3433
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 49028
}}
[[Categoria:Comuna de Maine e Léger]]
l1ug41ov3riqew2yhylhw6gut8r0po5
Châtillon-Coligny
0
95468
2328851
2298598
2022-08-18T20:15:08Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna=Châtillon-Coligny
| nomcomuna2=Châtillon-Coligny
| imatge=Châtillon-Coligny - 02.jpg
| descripcion=Comuna de Châtillon-Coligny
| lògo=
| escut=Blason de Coligny (ville).svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Montargis|Montargis]]
| canton=[[Canton de Châtillon-Coligny|Châtillon-Coligny]]
| insee =45085
| sitweb=[http://www.chatillon-coligny.fr www.chatillon-coligny.fr]
| cp =45230
| cònsol = Nicole Vignier
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =Châtillonnais (en [[francés]])
| longitud=2.84722222222
| latitud=47.8236111111
| alt mini =115
| alt mej =
| alt maxi =179
| km² =25.53
}}
'''Châtillon-Coligny''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Loiret (departament)|Loiret]] e la [[regions francesas|region]] dau [[Centre e Vau de Léger]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Châtillon-Coligny]]'''Châtillon-Coligny'''}}
{{Image label|x=0.396667743073|y=0.536721358818|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1069 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sainte-Geneviève-des-Bois (Loiret)|Sainte-Geneviève-des-Bois]] (2,1km)}}}}
{{Image label|x=0.396491189663|y=0.26230845829|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 738 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Montbouy]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.580742762531|y=0.225166909677|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 482 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Chapelle-sur-Aveyron]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.659064614049|y=0.7673136157|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 511 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Dammarie-sur-Loing]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.857406999199|y=0.340310108672|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 861 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Maurice-sur-Aveyron]] (6,5km)}}}}
{{Image label|x=0.875679786846|y=0.711449057875|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 370 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Aillant-sur-Milleron]] (7,1km)}}}}
{{Image label|x=0.296364384454|y=0.902298322051|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 169 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Adon]] (7,7km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=45085
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Nicole Vignier|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=45085
|1793=1970
|1800=1996
|1806=1895
|1821=2014
|1831=2126
|1836=2160
|1841=2067
|1846=2538
|1851=2613
|1856=2525
|1861=2594
|1866=2557
|1872=2474
|1876=2394
|1881=2317
|1886=2470
|1891=2351
|1896=2257
|1901=2167
|1906=2175
|1911=2096
|1921=1796
|1926=1895
|1931=1880
|1936=1886
|1946=1813
|1954=1711
|1962=1777
|1968=1815
|1975=1749
|1982=1767
|1990=1903
|1999=1946
|2004=
|2005=
|2006=1888
|2007=1912
|2008=1 937
|2009=1 962
|cassini=8833
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee =45085
}}
[[Categoria:Comuna de Loiret]]
gs731hiwul0cdkxrzg6lvus8s7vxs6p
Auxon (Nauta Sòna)
0
96419
2328841
2249168
2022-08-18T20:09:15Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Auxon}}
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Auxon
| nomcomuna2=
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Vesoul|Vesoul]]
| canton= [[Canton de Port-sur-Saône|Port-sur-Saône]]
| insee = 70044
| sitweb=
| cp = 70000
| cònsol = Isabelle Franck Grandidier
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 6.1658
| latitud= 47.6828
| alt mini = 229
| alt mej =
| alt maxi = 339
| km² = 12.51
}}
'''Auxon''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Nauta Sòna]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Franca Comtat]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Auxon]]'''Auxon'''}}
{{Image label|x=0.427355114911|y=0.61645754704|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 528 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Pusy-et-Épenoux]] (1,8km)}}}}
{{Image label|x=0.654257643263|y=0.356749958305|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 146 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Flagy (Nauta Sòna)|Flagy]] (2,6km)}}}}
{{Image label|x=0.599956217869|y=0.725129859107|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 195 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Villeparois]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.780258829022|y=0.66597898529|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 374 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Colombier (Nauta Sòna)|Colombier]] (4,0km)}}}}
{{Image label|x=0.598920464148|y=0.829207872837|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 193 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Coulevon]] (4,2km)}}}}
{{Image label|x=0.287042761366|y=0.76537156856|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1433 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Pusey (France)|Pusey]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.179911533452|y=0.419472008424|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 487 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bougnon]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.744886093813|y=0.224816769422|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 138 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Varogne]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.716344678086|y=0.810759698673|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 176 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Comberjon]] (4,7km)}}}}
{{Image label|x=0.83348958765|y=0.301954177539|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 117 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vellefrie]] (4,8km)}}}}
{{Image label|x=0.176111830196|y=0.677824838388|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 426 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Charmoille (Nauta Sòna)|Charmoille]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.278552528233|y=0.162495387864|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 269 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Provenchère (Nauta Sòna)|Provenchère]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.939759083147|y=0.456612241962|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 129 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Villeneuve-Bellenoye-et-la-Maize]] (5,5km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
{{Apertium|fr}}
* [[1211]] : lo archevêque Amédée de Tramelay dona la glèisa de Auxon e las siás dependéncias al prieuré Sant-Nicolas del Marteroy.
* [[1253]] : Thiébaud de Marteroy (dicha de Coulevon) e la siá femna Béatrix de Pusey donan al prieuré tot aquel #qu'an a Auxon e Coulevon « ne de òmes, femnas, justícias, dreches seigneuriaux ».
*: Qualques senhors a aquela epòca pòrtan lo nom de Auxon : Willelmus de Assum ; Reschez de Auson (los sieus fils).
*: Establisson a Auxon un ostal fòrt (1749 es pas mai #qu'un ostal ruineuse e de las mai caduques).
* {{S-|XV|e}} : Auxon a agut per l'ostal de Neufchatel
* {{s-|XVI|e}} : lo vilatge a dividit en tres distincions :
** fief de Citey Sarambolz ;
** fief de Gressoux
** fief de Auxon.
* {{Data|20|de julhet|1511}} : Antoine Sonnet crompa a Isabeau de Chatenoy la pichona distincion de Sauvigney
* [[1513]] : Antoine aquerís una part de la distincion de Auxon a Marguerite de Neufchatel
* [[1517]] : aquerís una autra part de Auxon al senhor de Igny
* [[1660]] : Philippe de Sonnet aquerís la distincion de Ronchamp (darrièra part de Auxon)
* [[1776]] : Joachim de Sonnet aquerís la distincion de Citey
* [[1636]] : pòble practicament destruit continuament a la [[guèrra de Dètz Ans (Franca-Comtat)|guèrra de Dètz Ans]] (demòra pas mai que tres familhas)
* [[1790]] : Gressoux ven un pòble (134 hab.)
* {{Data|18|de setembre|1807}} : Gressoux a amassat a Auxon per decrèt
* [[1865]] : reconstruction de la glèisa (se nomenarà Sant-André) a la localizacion d'una glèisa de la {{s-|XI|e}} #que quège en ruïnes
{{Original|fr}}
* [[1211]] : l'archevêque Amédée de Tramelay donne l’église d’Auxon et ses dépendances au prieuré Saint-Nicolas du Marteroy.
* [[1253]] : Thiébaud de Marteroy (dit de Coulevon) et sa femme Béatrix de Pusey donnent au prieuré tout ce qu’ils ont à Auxon et Coulevon « en hommes, femmes, justices, droits seigneuriaux ».
*: Des seigneurs à cette époque portent le nom d’Auxon : Willelmus de Assum ; Reschez d’Auson (son fils).
*: Ils établissent à Auxon une maison forte (1749 n’est plus qu’une maison ruineuse et des plus caduques).
* {{s-|XV|e}} : Auxon est tenu par la maison de Neufchatel
* {{s-|XVI|e}} : le village est divisé en trois seigneuries :
** fief de Citey Sarambolz ;
** fief de Gressoux
** fief d’Auxon.
* {{date|20|juillet|1511}} : Antoine Sonnet achète à Isabeau de Chatenoy la petite seigneurie de Sauvigney
* [[1513]] : Antoine acquiert une partie de la seigneurie d’Auxon à Marguerite de Neufchatel
* [[1517]] : acquiert une autre partie d’Auxon au seigneur d’Igny
* [[1660]] : Philippe de Sonnet acquiert la seigneurie de Ronchamp (dernière partie d’Auxon)
* [[1776]] : Joachim de Sonnet acquiert la seigneurie de Citey
* [[1636]] : village pratiquement détruit suite à la [[guerre de Dix Ans (Franche-Comté)|guerre de Dix Ans]] (il ne reste plus que trois familles)
* [[1790]] : Gressoux devient un village (134 hab.)
* {{date|18|septembre|1807}} : Gressoux est réuni à Auxon par décret
* [[1865]] : reconstruction de l’église (se nommera Saint-André) à l’emplacement d’une église du {{s-|XI|e}} qui tombait en ruines
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 70044
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Isabelle Franck Grandidier|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 70044
|1793=539
|1800=528
|1806=556
|1821=668
|1831=693
|1836=702
|1841=711
|1846=705
|1851=676
|1856=552
|1861=545
|1866=535
|1872=508
|1876=500
|1881=436
|1886=449
|1891=415
|1896=392
|1901=376
|1906=384
|1911=370
|1921=301
|1926=283
|1931=287
|1936=277
|1946=262
|1954=275
|1962=262
|1968=261
|1975=332
|1982=390
|1990=369
|1999=399
|2004=
|2005=
|2006=414
|2007= 415
|2008=421
|2009=426
|cassini=2073
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 70044
}}
[[Categoria:Comuna de la Nauta Sòna]]
dy99rrsbgbuq9iujr3ledqk6t3fhkld
2328846
2328841
2022-08-18T20:09:59Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Auxon}}
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Auxon
| nomcomuna2=
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Vesoul|Vesoul]]
| canton= [[Canton de Port-sur-Saône|Port-sur-Saône]]
| insee = 70044
| sitweb=
| cp = 70000
| cònsol = Isabelle Franck Grandidier
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 6.1658
| latitud= 47.6828
| alt mini = 229
| alt mej =
| alt maxi = 339
| km² = 12.51
}}
'''Auxon''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Nauta Sòna]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Franca Comtat]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Auxon]]'''Auxon'''}}
{{Image label|x=0.427355114911|y=0.61645754704|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 528 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Pusy-et-Épenoux]] (1,8km)}}}}
{{Image label|x=0.654257643263|y=0.356749958305|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 146 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Flagy (Nauta Sòna)|Flagy]] (2,6km)}}}}
{{Image label|x=0.599956217869|y=0.725129859107|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 195 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Villeparois]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.780258829022|y=0.66597898529|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 374 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Colombier (Nauta Sòna)|Colombier]] (4,0km)}}}}
{{Image label|x=0.598920464148|y=0.829207872837|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 193 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Coulevon]] (4,2km)}}}}
{{Image label|x=0.287042761366|y=0.76537156856|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1433 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Pusey (France)|Pusey]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.179911533452|y=0.419472008424|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 487 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bougnon]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.744886093813|y=0.224816769422|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 138 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Varogne]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.716344678086|y=0.810759698673|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 176 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Comberjon]] (4,7km)}}}}
{{Image label|x=0.83348958765|y=0.301954177539|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 117 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vellefrie]] (4,8km)}}}}
{{Image label|x=0.176111830196|y=0.677824838388|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 426 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Charmoille (Nauta Sòna)|Charmoille]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.278552528233|y=0.162495387864|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 269 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Provenchère (Nauta Sòna)|Provenchère]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.939759083147|y=0.456612241962|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 129 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Villeneuve-Bellenoye-et-la-Maize]] (5,5km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 70044
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Isabelle Franck Grandidier|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 70044
|1793=539
|1800=528
|1806=556
|1821=668
|1831=693
|1836=702
|1841=711
|1846=705
|1851=676
|1856=552
|1861=545
|1866=535
|1872=508
|1876=500
|1881=436
|1886=449
|1891=415
|1896=392
|1901=376
|1906=384
|1911=370
|1921=301
|1926=283
|1931=287
|1936=277
|1946=262
|1954=275
|1962=262
|1968=261
|1975=332
|1982=390
|1990=369
|1999=399
|2004=
|2005=
|2006=414
|2007= 415
|2008=421
|2009=426
|cassini=2073
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 70044
}}
[[Categoria:Comuna de la Nauta Sòna]]
r787sx8tur1yf5nhcfsjgey1q9c8eq1
Saint-Sauveur-de-Landemont
0
97902
2328831
2140179
2022-08-18T20:06:12Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna= Saint-Sauveur-de-Landemont
| nomcomuna2=Saint-Sauveur-de-Landemont
| imatge=[[Imatge:cap|290px]]
| descripcion=
| lògo=[[Imatge:cap|150px]]
| escut=[[Imatge:cap|60px]]
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Cholet|Cholet]]
| canton=[[Canton de Champtoceaux|Champtoceaux]]
| insee =49320
| sitweb=
| cp =49270
| cònsol =André Martin
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Saint Salvatorien, Saint Salvatorienne (en [[francés]])
| longitud=-1.25472222222
| latitud=47.285
| alt mini =13
| alt mej =77
| alt maxi =91
| km² =11.69
}}
'''Saint-Sauveur-de-Landemont''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Maine e Léger]] e la [[regions francesas|region]] dels [[Païses de Léger]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Saint-Sauveur-de-Landemont|]]'''Saint-Sauveur-de-Landemont'''}}
{{Image label|x=0.570836749233|y=0.625732064876|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1603 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Landemont]] (2,3km)}}}}
{{Image label|x=0.377411452703|y=0.543720487263|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1246 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Barbechat]] (2,4km)}}}}
{{Image label|x=0.801647284262|y=0.485838799551|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1958 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Laurent-des-Autels]] (5,0km)}}}}
{{Image label|x=0.566826476649|y=0.805445527504|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1070 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Remaudière]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.463435324848|y=0.152327357784|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2221 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Champtoceaux]] (5,9km)}}}}
{{Image label|x=0.221191108295|y=0.306112272554|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1633 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Varenne]] (6,0km)}}}}
{{Image label|x=0.148216474363|y=0.573211382917|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 4864 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Chapelle-Basse-Mer]] (6,3km)}}}}
{{Image label|x=0.67263610424|y=0.842474174791|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 845 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Boissière-du-Doré]] (6,4km)}}}}
{{Image label|x=0.84641458289|y=0.699053529783|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 686 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Christophe-la-Couperie]] (6,6km)}}}}
{{Image label|x=0.730882682619|y=0.141769040283|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1690 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Drain (Maine e Léger)|Drain]] (7,2km)}}}}
{{Image label|x=0.375328940046|y=0.0883665134036|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3126 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Oudon]] (7,3km)}}}}
{{Image label|x=0.108711771626|y=0.271568162606|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3589 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Le Cellier]] (7,9km)}}}}
</div><br clear=left>
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=49320
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=André Martin|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=49320
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=752
|1836=754
|1841=753
|1846=784
|1851=853
|1856=896
|1861=895
|1866=935
|1872=876
|1876=938
|1881=932
|1886=944
|1891=888
|1896=851
|1901=763
|1906=742
|1911=701
|1921=606
|1926=639
|1931=629
|1936=611
|1946=641
|1954=641
|1962=643
|1968=597
|1975=590
|1982=612
|1990=587
|1999=653
|2004=
|2005=
|2006=806
|2007= 857
|2008=851
|2009=854
|cassini=34584
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee =49320
}}
[[Categoria:Comuna de Maine e Léger]]
h5jxp9dycnstxpw9dt51kcxn3tr0j7p
Sainte-Paule
0
98633
2328832
2209512
2022-08-18T20:06:20Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=frp
| nomcomuna=Sainte-Paule
| nomcomuna2=Sainte-Paule
| imatge=Sainte-Paule, July 2012.jpg
| descripcion=
| lògo=
| escut=Blason ville fr Sainte-Paule (Rhône).svg
| escais=
| region ist ={{Arpitània}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Villefranche-sur-Saône|Villefranche-sur-Saône]]
| canton= [[Canton de Le Bois-d'Oingt|Le Bois-d'Oingt]]
| insee =69230
| sitweb=
| cp =69620
| cònsol =Olivier Leccia
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud=4.56583333333
| latitud=45.9619444444
| alt mini =299
| alt mej =
| alt maxi =773
| km² =7.5
}}
'''Sainte-Paule''' en [[arpitan]] (''Sainte-Paule'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Arpitània|arpitana]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Ròse (departament)|Ròse]] e la [[regions francesas|region]] de [[Ròse-Aups]].
== Geografia ==
=== Comunas vesinas ===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Sainte-Paule]]'''Sainte-Paule'''}}
{{Image label|x=0.592205755742|y=0.732844177527|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 585 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Oingt]] (3,1km)}}}}
{{Image label|x=0.481363542556|y=0.765715291052|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 803 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Laurent-d'Oingt]] (3,4km)}}}}
{{Image label|x=0.754297852706|y=0.614351432401|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 753 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ville-sur-Jarnioux]] (3,4km)}}}}
{{Image label|x=0.248111405396|y=0.610119548647|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 820 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Létra]] (3,7km)}}}}
{{Image label|x=0.719540665618|y=0.237321937164|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 542 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Rivolet]] (4,3km)}}}}
{{Image label|x=0.849308038042|y=0.394667903097|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 990 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Cogny (Ròse)|Cogny]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.167677977112|y=0.423333255607|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 680 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chamelet]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.270496066927|y=0.766037471502|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 727 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ternand]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.872533550824|y=0.598433976633|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 534 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Jarnioux]] (4,8km)}}}}
{{Image label|x=0.795814312354|y=0.808516886159|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1043 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Theizé]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.762679908752|y=0.156921012732|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 356 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Montmelas-Saint-Sorlin]] (5,5km)}}}}
{{Image label|x=0.44282609877|y=0.0572018095293|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 124 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Cyr-le-Chatoux]] (5,8km)}}}}
{{Image label|x=0.723856605255|y=0.918094095855|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 200 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Moiré (Ròse)|Moiré]] (5,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee=69230
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Olivier Leccia|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=69230
|1793=260
|1800=249
|1806=311
|1821=276
|1831=328
|1836=359
|1841=344
|1846=330
|1851=346
|1856=333
|1861=359
|1866=361
|1872=373
|1876=407
|1881=471
|1886=445
|1891=440
|1896=420
|1901=402
|1906=413
|1911=373
|1921=269
|1926=232
|1931=217
|1936=229
|1946=224
|1954=191
|1962=176
|1968=178
|1975=180
|1982=177
|1990=205
|1999=245
|2004=
|2005=
|2006=280
|2007= 284
|2008=291
|2009=297
|cassini=31551
|senscomptesdobles=1962}}
== Luòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Véser tanben ==
== Ligams extèrnes ==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Arpitània}}
{{Comunas de| insee =69230
}}
[[Categoria:Comuna d'Arpitània]]
[[Categoria:Comuna de Ròse]]
9p49rquqrkuz8cn8ufcu5fpyaim0ufw
Villy-le-Bouveret
0
99573
2328817
2210797
2022-08-18T19:58:43Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=frp
| nomcomuna=Villy-le-Bouveret
| nomcomuna2=Villy-le-Bouveret
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=Logo Villy-le-Bouveret.JPG
| escut=
| escais=
| region ist ={{Savòia}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Saint-Julien-en-Genevois|Saint-Julien-en-Genevois]]
| canton= [[Canton de Cruseilles|Cruseilles]]
| insee =74306
| sitweb=
| cp =74350
| cònsol =Jean-Marc Bouchet
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud=6.16277777778
| latitud=46.0447222222
| alt mini =626
| alt mej =
| alt maxi =802
| km² =3.49
}}
'''Villy-le-Bouveret''' en [[arpitan]] (''Villy-le-Bouveret'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Arpitània|arpitana]] de [[Savòia]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Nauta Savòia]] e la [[regions francesas|region]] de [[Ròse-Aups]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Villy-le-Bouveret]]'''Villy-le-Bouveret'''}}
{{Image label|x=0.585075829362|y=0.411785914204|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 843 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Menthonnex-en-Bornes]] (1,5km)}}}}
{{Image label|x=0.566922545147|y=0.708960758266|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2906 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Groisy]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.402767395277|y=0.316363250461|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 334 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vovray-en-Bornes]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.178866979596|y=0.56816139878|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3615 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Cruseilles]] (4,4km)}}}}
{{Image label|x=0.892422833161|y=0.546097090029|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1289 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Évires]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.541423195526|y=0.105384800121|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 377 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Le Sappey]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.334836722875|y=0.871664774157|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 535 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Villy-le-Pelloux]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.242359042831|y=0.844526800295|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1418 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Allonzier-la-Caille]] (5,6km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=74306
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Jean-Marc Bouchet|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=74306
|1793=259
|1800=192
|1806=196
|1821=313
|1831=
|1836=352
|1841=
|1846=368
|1851=
|1856=338
|1861=324
|1866=328
|1872=343
|1876=345
|1881=346
|1886=330
|1891=324
|1896=307
|1901=308
|1906=324
|1911=334
|1921=285
|1926=259
|1931=243
|1936=272
|1946=254
|1954=214
|1962=225
|1968=204
|1975=180
|1982=202
|1990=261
|1999=396
|2004=
|2005=
|2006=507
|2007=516
|2008=528
|2009=547
|cassini=40718
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Savòia}}
{{Comunas de| insee =74306
}}
[[Categoria:Comuna de Savòia]]
[[Categoria:Comuna de la Nauta Savòia]]
90ybkjycsnrsyodabq8u4q14mup6ikp
Courteron
0
99714
2328795
2185197
2022-08-18T19:51:49Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Courteron
| nomcomuna2= Courteron
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Troyes|Troyes]]
| canton= [[Canton de Mussy-sur-Seine|Mussy-sur-Seine]]
| insee = 10111
| sitweb=
| cp = 10250
| cònsol = Gérard Gillot
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 4.4464
| latitud= 48.0203
| alt mini =
| alt mej =
| alt maxi =
| km² = 10.33
}}
'''Courteron''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Auba (departament)|Auba]] e la [[regions francesas|region]] de [[Champanha-Ardena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Courteron]]'''Courteron'''}}
{{Image label|x=0.444781387538|y=0.448484877195|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 519 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Gyé-sur-Seine]] (1,5km)}}}}
{{Image label|x=0.373653394038|y=0.367159114073|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 366 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Neuville-sur-Seine]] (3,4km)}}}}
{{Image label|x=0.658438872341|y=0.700670041105|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 322 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Plaines-Saint-Lange]] (4,1km)}}}}
{{Image label|x=0.30600486505|y=0.279583913743|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 142 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Buxeuil (Auba)|Buxeuil]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.177207303609|y=0.437532859538|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 159 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Balnot-sur-Laignes]] (6,0km)}}}}
{{Image label|x=0.738908451311|y=0.770676739607|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1170 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Mussy-sur-Seine]] (6,0km)}}}}
{{Image label|x=0.191233730533|y=0.672472307577|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1363 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Les Riceys]] (6,3km)}}}}
{{Image label|x=0.641431264716|y=0.151238772023|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 528 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Landreville]] (6,4km)}}}}
{{Image label|x=0.239886904625|y=0.255254928586|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 185 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Polisy]] (6,4km)}}}}
{{Image label|x=0.773209835187|y=0.218134280449|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 358 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Loches-sur-Ource]] (6,6km)}}}}
{{Image label|x=0.31809765747|y=0.132100874022|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 445 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Celles-sur-Ource]] (7,2km)}}}}
{{Image label|x=0.740083648707|y=0.885378257363|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 145 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Gomméville]] (7,5km)}}}}
{{Image label|x=0.893792970441|y=0.26069307313|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 685 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Essoyes]] (7,7km)}}}}
{{Image label|x=0.212852641182|y=0.163844842571|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 334 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Polisot]] (7,8km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 10111
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Gérard Gillot|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 10111
|1793=538
|1800=558
|1806=545
|1821=504
|1831=525
|1836=492
|1841=498
|1846=522
|1851=529
|1856=467
|1861=504
|1866=503
|1872=475
|1876=435
|1881=400
|1886=391
|1891=382
|1896=349
|1901=349
|1906=312
|1911=290
|1921=250
|1926=234
|1931=219
|1936=195
|1946=179
|1954=170
|1962=165
|1968=154
|1975=130
|1982=149
|1990=149
|1999=136
|2004=
|2005=
|2006=122
|2007= 120
|2008=121
|2009=120
|cassini=10790
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 10111
}}
[[Categoria:Comuna d'Auba]]
nggo6txhuh22d3knz2xxrkeni1qt10d
Trémilly
0
100480
2328857
2221963
2022-08-18T20:18:14Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna=Trémilly
| nomcomuna2=Trémilly
| imatge=Mairie de Trémilly.JPG
| descripcion=Comuna de Trémilly
| lògo=
| escut=Blason_ville_fr_Nully-Trémilly_(Haute-Marne).svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Saint-Dizier|Saint-Dizier]]
| canton=[[Canton de Doulevant-le-Château|Doulevant-le-Château]]
| insee =52495
| sitweb=
| cp =52110
| cònsol =Gérard Boussel
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud=4.80694444444
| latitud=48.3666666667
| alt mini =154
| alt mej =
| alt maxi =206
| km² =28.53
}}
'''Trémilly''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Nauta Marna]] e la [[regions francesas|region]] de [[Champanha-Ardena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Trémilly]]'''Trémilly'''}}
{{Image label|x=0.622337434255|y=0.513002751749|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 174 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Nully (Nauta Marna)|Nully]] (1,8km)}}}}
{{Image label|x=0.521017132756|y=0.627951745903|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 159 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Thil (Auba)|Thil]] (2,1km)}}}}
{{Image label|x=0.31208007984|y=0.441357266362|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 297 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Soulaines-Dhuys]] (3,7km)}}}}
{{Image label|x=0.3789680167|y=0.732218598109|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 137 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ville-sur-Terre]] (4,5km)}}}}
{{Image label|x=0.840986179761|y=0.508958564675|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 97 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Blumeray]] (5,6km)}}}}
{{Image label|x=0.378576103607|y=0.847265593566|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 47 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fresnay (Auba)|Fresnay]] (6,3km)}}}}
{{Image label|x=0.735690759743|y=0.814637693327|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 106 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Beurville]] (6,4km)}}}}
{{Image label|x=0.767516400992|y=0.213415607924|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 741 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sommevoire]] (6,6km)}}}}
{{Image label|x=0.190238175152|y=0.736458787788|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 51 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fuligny]] (6,9km)}}}}
{{Image label|x=0.643789292699|y=0.902989134043|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 79 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Thors (Auba)|Thors]] (7,1km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=52495
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Gérard Boussel|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=52495
|1793=272
|1800=276
|1806=308
|1821=225
|1831=290
|1836=282
|1841=278
|1846=297
|1851=297
|1856=275
|1861=250
|1866=221
|1872=202
|1876=192
|1881=215
|1886=210
|1891=189
|1896=223
|1901=172
|1906=157
|1911=134
|1921=118
|1926=109
|1931=131
|1936=119
|1946=116
|1954=114
|1962=119
|1968=133
|1975=
|1982=
|1990=
|1999=
|2004=
|2005=
|2006= 90
|2007= 89
|2008=88
|2009=88
|cassini=38121
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee =52495
}}
[[Categoria:Comuna de la Nauta Marna]]
60nys0oyzf3821fuzecc8huez9iwmqw
Ponthion
0
100601
2328794
2221083
2022-08-18T19:51:38Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Ponthion
| nomcomuna2=Ponthion
| imatge= Ponthion -1.jpg
| descripcion= Aficha indicateur del palai de Pépin lo Brèu
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Vitry-le-François|Vitry-le-François]]
| canton= [[Canton de Thiéblemont-Farémont|Thiéblemont-Farémont]]
| insee = 51441
| sitweb=
| cp = 51300
| cònsol = Jean-Marie Chretien
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 4.7122
| latitud= 48.7592
| alt mini =
| alt mej =
| alt maxi =
| km² = 7.26
}}
'''Ponthion''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Marna (departament)|Marna]] e la [[regions francesas|region]] de [[Champanha-Ardena]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Ponthion]]'''Ponthion'''}}
{{Image label|x=0.434815890226|y=0.632011032542|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 211 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Brusson]] (1,3km)}}}}
{{Image label|x=0.269950250774|y=0.392976062525|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 102 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Outrepont]] (2,3km)}}}}
{{Image label|x=0.841061099576|y=0.480386127823|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 91 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Le Buisson (Marna)|Le Buisson]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.251967083922|y=0.296052687682|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 119 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Changy (Marna)|Changy]] (2,9km)}}}}
{{Image label|x=0.212564802939|y=0.669319409942|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 186 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Plichancourt]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.140683418327|y=0.44699807029|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 267 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Merlaut]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.793932210782|y=0.229747011|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 277 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Heiltz-l'Évêque]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.768051493468|y=0.899507524793|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 105 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Dompremy]] (4,0km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 51441
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean-Marie Chretien|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 51441
|1793=361
|1800=290
|1806=303
|1821=306
|1831=335
|1836=306
|1841=285
|1846=296
|1851=272
|1856=296
|1861=270
|1866=257
|1872=248
|1876=261
|1881=268
|1886=252
|1891=224
|1896=228
|1901=232
|1906=222
|1911=210
|1921=170
|1926=168
|1931=154
|1936=147
|1946=150
|1954=177
|1962=132
|1968=122
|1975=118
|1982=109
|1990=117
|1999=114
|2004=
|2005=
|2006=110
|2007=110
|2008=110
|2009=111
|cassini=27562
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 51441
}}
[[Categoria:Comuna de Marna]]
pf3t068rnvdvverk2i9mtpum4vwlaea
Sant Pau lo Jove
0
101340
2328814
2287404
2022-08-18T19:57:36Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Sant Pau lo Jove
| nom2 = ''Saint-Paul-le-Jeune''
| imatge = cap
| descripcion =
| lògo =
| escut =
| escais =
| region ist = {{Vivarés}}<br/>{{Lengadòc}}
| parçan =
| arrondiment = [[Arrondiment de L'Argentièira|L'Argentièira]]
| canton = [[Canton de Los Vans|Los Vans]]
| insee = 07280
| sitweb = [http://www.saint-paul-le-jeune.fr saint-paul-le-jeune.fr]
| cp = 07460
| cònsol = Raymonde Gauthier
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| latitud = 44.3411111111
| longitud = 4.15416666667
| alt mej = 255
| alt mini = 196
| alt maxi = 451
| km² = 14.38
|}}
'''Sant Pau lo Jove''' (''Saint-Paul-le-Jeune'' en [[francés]]) es una [[comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] de [[Vivarés]] situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Ardecha (departament)|Ardecha]] e la [[regions francesas|region]] d'[[Auvèrnhe Ròse Aups|Auvèrnhe-Ròse-Aups]], <small>ancianament de [[Ròse-Aups]]</small>.
==Geografia==
== Istòria ==
{{Apertium|fr}}
Lo vilatge èra desservi, fins en 1971, per la via ferrée [[Companhiá dels Camins de fèrre de París a Lion e a la Mediterrani|PLM]] de contunh [[Societat nacionala dels camins de fèrre francés|SNCF]] de la linha [[Vogüé]]-[[Robiac-Rochessadoule]]. L'anciana estacion, totjorn visibla, es vengut una proprietat de la municipalitat, la anciana mesa de las maquinas es vengut una farmacia.
La linha possedissiá doas [[tunèl]]s sus Sant-Paul-lo-Jove, #que #èsser, un temps utilizat per la cultura de [[champignon]]s de París. A la sortida del tunèl sud, cap a [[Gagnières]], existissiá un embrancament per desservir las minas de [[Houille|carbon]] de [[Bana (Vivarés)|Bana]].
{{Original|fr}}
Le village était desservi, jusqu'en 1971, par la voie ferrée [[Compagnie des Chemins de fer de Paris à Lyon et à la Méditerranée|PLM]] puis [[Société nationale des chemins de fer français|SNCF]] de la ligne [[Vogüé]]-[[Robiac-Rochessadoule]]. L'ancienne gare, toujours visible, est devenue une propriété de la commune, l'ancienne remise des machines est devenue une pharmacie.
La ligne possédait deux [[tunnel]]s sur Sant Pau lo Jove, qui furent, un temps utilisé pour la culture de [[champignon]]s de Paris. À la sortie du tunnel sud, vers [[Gagnières]], il existait un embranchement pour desservir les mines de [[Houille|charbon]] de [[Bana (Vivarés)|Bana]].
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee=07280
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Raymonde Gauthier|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee=07280
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=1305
|1841=1319
|1846=1437
|1851=1387
|1856=1429
|1861=1452
|1866=1451
|1872=1519
|1876=1340
|1881=1285
|1886=1386
|1891=1178
|1896=1172
|1901=1249
|1906=1230
|1911=1197
|1921=1086
|1926=1012
|1931=1019
|1936=993
|1946=884
|1954=956
|1962=987
|1968=847
|1975=854
|1982=819
|1990=862
|1999=762
|2004=
|2005=
|2006=832
|2007=842
|2008=852
|2009=865
|cassini=34016
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Veire tanben==
* [[Comunas d'Ardecha]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Multibendèl | Portal Vivarés | Portal Lengadòc}}
{{Comunas d'Ardecha}}
[[Categoria:Comuna de Vivarés]]
[[Categoria:Comuna de Lengadòc]]
[[Categoria:Comuna d'Ardecha]]
1rd3ci84ddfj6i5liez94gl6vjp2qqr
2328815
2328814
2022-08-18T19:57:46Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Sant Pau lo Jove
| nom2 = ''Saint-Paul-le-Jeune''
| imatge = cap
| descripcion =
| lògo =
| escut =
| escais =
| region ist = {{Vivarés}}<br/>{{Lengadòc}}
| parçan =
| arrondiment = [[Arrondiment de L'Argentièira|L'Argentièira]]
| canton = [[Canton de Los Vans|Los Vans]]
| insee = 07280
| sitweb = [http://www.saint-paul-le-jeune.fr saint-paul-le-jeune.fr]
| cp = 07460
| cònsol = Raymonde Gauthier
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| latitud = 44.3411111111
| longitud = 4.15416666667
| alt mej = 255
| alt mini = 196
| alt maxi = 451
| km² = 14.38
|}}
'''Sant Pau lo Jove''' (''Saint-Paul-le-Jeune'' en [[francés]]) es una [[comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] de [[Vivarés]] situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Ardecha (departament)|Ardecha]] e la [[regions francesas|region]] d'[[Auvèrnhe Ròse Aups|Auvèrnhe-Ròse-Aups]], <small>ancianament de [[Ròse-Aups]]</small>.
==Geografia==
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee=07280
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Raymonde Gauthier|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee=07280
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=1305
|1841=1319
|1846=1437
|1851=1387
|1856=1429
|1861=1452
|1866=1451
|1872=1519
|1876=1340
|1881=1285
|1886=1386
|1891=1178
|1896=1172
|1901=1249
|1906=1230
|1911=1197
|1921=1086
|1926=1012
|1931=1019
|1936=993
|1946=884
|1954=956
|1962=987
|1968=847
|1975=854
|1982=819
|1990=862
|1999=762
|2004=
|2005=
|2006=832
|2007=842
|2008=852
|2009=865
|cassini=34016
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Veire tanben==
* [[Comunas d'Ardecha]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Multibendèl | Portal Vivarés | Portal Lengadòc}}
{{Comunas d'Ardecha}}
[[Categoria:Comuna de Vivarés]]
[[Categoria:Comuna de Lengadòc]]
[[Categoria:Comuna d'Ardecha]]
nuc0tfudmybqgjm8lhjfgjq4e6avdbc
Seyssinet e Pariset
0
102738
2328854
2233088
2022-08-18T20:16:53Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=frp
| nomcomuna=
| nomcomuna2=Seyssinet-Pariset
| imatge= Hotel de ville Seyssinet.JPG
| descripcion= Otèl De vila de Seyssinet-Pariset
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Daufinat}}<br/>{{Arpitània}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Grenoble|Grenoble]]
| canton= [[Canton de Fontaine-Seyssinet|Fontaine-Seyssinet]]
| insee = 38485
| cp = 38170
| cònsol = [[Marcel Repellin]]
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud= 5.6970402
| latitud= 45.1808652
| alt mini = 209
| alt mej = 262
| alt maxi = 1 565
| sitweb =
| km² = 10.65
}}
'''Seyssinet e Pariset''' (nom [[arpitan]] desconegut, ''Seyssinet-Pariset'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Arpitània|arpitana]] dau [[Daufinat]], situaa dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Isèra (departament)|Isèra]] e la [[regions francesas|region]] de [[Ròse-Aups]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Seyssinet-Pariset]]'''Seyssinet-Pariset'''}}
{{Image label|x=0.480691487041|y=0.414223496574|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 22394 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fontaine (Isèra)|Fontaine]] (1,0km)}}}}
{{Image label|x=0.436736436735|y=0.650063313908|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 6908 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Seyssins]] (2,2km)}}}}
{{Image label|x=0.623046028023|y=0.298221699308|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5348 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Martin-le-Vinoux]] (2,9km)}}}}
{{Image label|x=0.711723664456|y=0.370238941567|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 156793 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Grenoble]] (3,1km)}}}}
{{Image label|x=0.265904915492|y=0.252917226318|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|18px|Comuna amb 10631 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sassenage]] (4,3km)}}}}
{{Image label|x=0.799451107593|y=0.264745726623|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 6079 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Tronche]] (4,8km)}}}}
{{Image label|x=0.636209376768|y=0.844552989914|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 35383 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Échirolles]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.108242944455|y=0.582322704199|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 987 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Nizier-du-Moucherotte]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.829195099428|y=0.761792093483|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 9262 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Eybens]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.889511532273|y=0.691019861392|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2079 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Poisat]] (5,5km)}}}}
{{Image label|x=0.07726851659|y=0.41838711177|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 481 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Engins]] (5,8km)}}}}
{{Image label|x=0.934636091488|y=0.629244588225|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 35502 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Martin-d'Hères]] (5,9km)}}}}
{{Image label|x=0.878595845076|y=0.222507701474|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3773 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Corenc]] (5,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
{{Apertium|fr}}
A l'origina, la pichona municipalitat de Pariset se compausava de tres parts plan desparièras mas connectadas per un tramvia : Seyssinet, Pariset e Sant-Nizier. Aqueles « bourgs » en essent fòrça aluenhadas las unas dels autres, e los mestièrs fòrça divergents, lo conselh municipal #estudiar lo projècte de division d'aquela granda municipalitat en doas nòvas.
En 1926, lo projècte a adoptat a la majoritat : doas comunas lor cal veire lo jorn : Seyssinet e Pariset-Sant-Nizier mas al continuament d'una nòva enquèsta, los nòus conselhs municipales obsèrvan que Pariset desira èsser ligada a Seyssinet. Per acabar las doas notícias comunas seràn Seyssinet-Pariset e St Nizier del Moucherotte. En lo periòde de [[dintratz-doas-guèrras]],la municipalitat se #trucar : Seyssinet-Pariset-lo Torn Sens Venin, mas lo darrièr luòc dicha i aguèt trach, pel continuament, amb la fin d'aleugerir lo nom de la comuna. L'estacion del camin de fèrre de Grenòble a Villard de Lans, implantada a Pariset, i aviá @dénommer "Pariset-lo Torn Sens Venin".
Aquela mesura de cambiament còp après còp demòra pro excepcional en l'istòria de l'III{{e}} Republica.
Uèi fòrça prèp de Grenòble, lo centre de la municipalitat se'n sarra encara dempuèi la dubertura de la tresena linha de tramvia de l'aglomeracion grenobloise.
{{Original|fr}}
À l’origine, la petite commune de Pariset se composait de trois parties bien distinctes mais reliées par un tramway : Seyssinet, Pariset et Saint-Nizier. Ces « bourgs » étant très éloignées les unes des autres, et les métiers très divergents, le conseil municipal étudia le projet de division de cette grande commune en deux nouvelles.
En 1926, le projet est adopté à la majorité : deux communes doivent voir le jour : Seyssinet et Pariset-Saint-Nizier mais à la suite d’une nouvelle enquête, les nouveaux conseils municipaux remarquent que Pariset désire être rattachée à Seyssinet. Pour finir les deux nouvelles communes seront Seyssinet-Pariset et St Nizier du Moucherotte. Dans la période d'[[entre-deux-guerres]],la commune s'appela : Seyssinet-Pariset-la Tour Sans Venin, mais le dernier lieu dit fut enlevé, par la suite, afin d'alléger le nom de la commune. La gare du chemin de fer de Grenoble à Villard de Lans, implantée à Pariset, était dénommée "Pariset-la Tour Sans Venin".
Cette mesure de changement coup après coup reste assez exceptionnelle dans l’histoire de la III{{e}} République.
Aujourd’hui très proche de Grenoble, le centre de la commune s’en rapproche encore depuis l’ouverture de la troisième ligne de tramway de l’agglomération grenobloise.
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 38485
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= [[Marcel Repellin]]|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 38485
|1793=571
|1800=673
|1806=730
|1821=734
|1831=914
|1836=957
|1841=973
|1846=1006
|1851=936
|1856=944
|1861=932
|1866=930
|1872=914
|1876=904
|1881=886
|1886=903
|1891=992
|1896=904
|1901=861
|1906=846
|1911=970
|1921=951
|1926=1342
|1931=1319
|1936=1358
|1946=1612
|1954=2072
|1962=4539
|1968=10869
|1975=12157
|1982=12893
|1990=13241
|1999=13074
|2004=
|2005=
|2006=12 826
|2007=12 582
|2008=12 245
|2009=12 221
|cassini=26210
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal|Daufinat|Arpitània}}
{{Comunas de| insee = 38485
}}
[[Categoria:Comuna arpitana dau Daufinat]]
[[Categoria:Comuna d'Isèra]]
lrofl02n7pyzj9nrsswn37rjc4vq54r
2328855
2328854
2022-08-18T20:17:04Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=frp
| nomcomuna=
| nomcomuna2=Seyssinet-Pariset
| imatge= Hotel de ville Seyssinet.JPG
| descripcion= Otèl De vila de Seyssinet-Pariset
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Daufinat}}<br/>{{Arpitània}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Grenoble|Grenoble]]
| canton= [[Canton de Fontaine-Seyssinet|Fontaine-Seyssinet]]
| insee = 38485
| cp = 38170
| cònsol = [[Marcel Repellin]]
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud= 5.6970402
| latitud= 45.1808652
| alt mini = 209
| alt mej = 262
| alt maxi = 1 565
| sitweb =
| km² = 10.65
}}
'''Seyssinet e Pariset''' (nom [[arpitan]] desconegut, ''Seyssinet-Pariset'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Arpitània|arpitana]] dau [[Daufinat]], situaa dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Isèra (departament)|Isèra]] e la [[regions francesas|region]] de [[Ròse-Aups]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Seyssinet-Pariset]]'''Seyssinet-Pariset'''}}
{{Image label|x=0.480691487041|y=0.414223496574|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 22394 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fontaine (Isèra)|Fontaine]] (1,0km)}}}}
{{Image label|x=0.436736436735|y=0.650063313908|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 6908 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Seyssins]] (2,2km)}}}}
{{Image label|x=0.623046028023|y=0.298221699308|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5348 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Martin-le-Vinoux]] (2,9km)}}}}
{{Image label|x=0.711723664456|y=0.370238941567|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 156793 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Grenoble]] (3,1km)}}}}
{{Image label|x=0.265904915492|y=0.252917226318|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|18px|Comuna amb 10631 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sassenage]] (4,3km)}}}}
{{Image label|x=0.799451107593|y=0.264745726623|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 6079 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Tronche]] (4,8km)}}}}
{{Image label|x=0.636209376768|y=0.844552989914|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 35383 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Échirolles]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.108242944455|y=0.582322704199|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 987 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Nizier-du-Moucherotte]] (5,3km)}}}}
{{Image label|x=0.829195099428|y=0.761792093483|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 9262 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Eybens]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.889511532273|y=0.691019861392|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2079 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Poisat]] (5,5km)}}}}
{{Image label|x=0.07726851659|y=0.41838711177|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 481 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Engins]] (5,8km)}}}}
{{Image label|x=0.934636091488|y=0.629244588225|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 35502 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Martin-d'Hères]] (5,9km)}}}}
{{Image label|x=0.878595845076|y=0.222507701474|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3773 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Corenc]] (5,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 38485
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= [[Marcel Repellin]]|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 38485
|1793=571
|1800=673
|1806=730
|1821=734
|1831=914
|1836=957
|1841=973
|1846=1006
|1851=936
|1856=944
|1861=932
|1866=930
|1872=914
|1876=904
|1881=886
|1886=903
|1891=992
|1896=904
|1901=861
|1906=846
|1911=970
|1921=951
|1926=1342
|1931=1319
|1936=1358
|1946=1612
|1954=2072
|1962=4539
|1968=10869
|1975=12157
|1982=12893
|1990=13241
|1999=13074
|2004=
|2005=
|2006=12 826
|2007=12 582
|2008=12 245
|2009=12 221
|cassini=26210
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal|Daufinat|Arpitània}}
{{Comunas de| insee = 38485
}}
[[Categoria:Comuna arpitana dau Daufinat]]
[[Categoria:Comuna d'Isèra]]
fww93m932fque2c24gccsodu8ih9ztl
Relhac (Cantal)
0
102744
2328829
2291183
2022-08-18T20:04:58Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Dialècte Lengadocian}}
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Relhac
| nom2 = ''Reilhac''
| imatge = 01018 Reilhac vue de Gabre.jpg
| descripcion = Relhac vist de Gabre (comuna de Naucèla).
| lògo =
| escut =
| escais =
| region ist = {{Auvèrnhe}}
| parçan =
| region = [[Auvèrnhe Ròse Aups|Auvèrnhe-Ròse-Aups]], <small>ancianament d'{{Auvèrnhe (region)}}</small>
| departament = {{Cantal}}
| arrondiment = [[Arrondiment d'Orlhac|Orlhac]]
| canton = de [[Naucèla (Cantal)|Naucèla]], <small>ancianament de [[Canton de Jussac|Jussac]] </small>
| intercom = Comunautat d'Aglomeracion de la Conca d'Orlhac 241500230
| insee = 15160
| cp = 15250
| cònsol = Jean-Pierre Picard
| mandat = [[2014]]-[[2020]]
| gentilici =
| latitud = 44.9744
| longitud = 2.4219
| alt mej =
| alt mini = 582
| alt maxi = 867
| km² = 8.89
|}}
'''Relhac''' (''Reilhac'' en [[francés]]) es una [[comuna]] [[Auvèrnhe|auvernhata]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] del [[Cantal (departament)|Cantal]] e la [[regions francesas|region]] d'[[Auvèrnhe Ròse Aups|Auvèrnhe-Ròse-Aups]], <small>ancianament d'[[Auvèrnhe (region)|Auvèrnhe]]</small>.
== Geografia ==
=== Comunas vesinas ===
<div style="position: relative; float:left; 450px; line-height:80%; width:35em;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.490|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Relhac]] '''Relhac'''}}
{{Image label|x=0.478856619849|y=0.620063904174|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1925 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Naucèla (Cantal)|Naucèla]] <br/>(1,6 km)}}}}
{{Image label|x=0.50628747871|y=0.376999766953|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1820 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Jussac]] <br/>(1,6 km)}}}}
{{Image label|x=0.114119484672|y=0.538020125049|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 194 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Teissièras de Cornet]] <br/>(5,2 km)}}}}
{{Image label|x=0.632450485228|y=0.885179783658|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 28943 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Orlhac]] <br/>(5,4 km)}}}}
{{Image label|x=0.931652249972|y=0.591560305003|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1079 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sant Simon (Cantal)|Sant Simon]] <br/>(5,5 km)}}}}
{{Image label|x=0.885151104435|y=0.237969548841|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 725 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Marmanhac]] <br/>(5,9 km)}}}}
</div>{{clear|left}}
===Perimètre del territòri===
{{Communes limitrophes
| commune = Relhac
| nord = [[Jussac]]
| nord-est =
| est = [[Sant Simon (Cantal)|Sant Simon]]
| sud-est = [[Naucèla (Cantal)|Naucèla]]
| sud =
| sud-ouest = [[Crandèlas|Crandèla]]
| ouest =
| nord-ouest =
}}
==Toponimia==
Las fòrmas ancianas son ''Rillacum'', en latin, en 999, ''Ralhacum'', en latin, en 1402, ''Relhacum'', en latin, en 1466, ''Reilhact'', en 1522, ''Rillac'', en 1525, ''Relhac'', en 1566, ''Relhiac'', ''Relliac'', en 1624, ''Relihac'', en 1626, ''Rellihac'', ''Rilhac'', en 1628, ''Reliac'', en 1656, ''Reilhac'', en 1679,<ref>http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a01135149686120X5ue</ref>. ''Relhac'' ven d'un nom d'òme latin, ''Regilius'' o ''Regulius'', amb lo sufixe ''-acum'' <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 561</ref>{{,}}<ref>Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, ''Toponymie des Pays Occitans'', edicions Sud-Ouest, 2007, p. 138, per ''Reillane'', amb un sufixe diferent</ref>, latinizacion del sufixe gallés ''-āco(n)''. Relhac èra donc probablament una anciana granda proprietat antica qu'aviá per mèstre ''Regilius'' o ''Regulius''. D'unas atestacions en ''Ri-'' correspondon probablament a una realitat fonetica. Los noms de meteissa origina an sovent un tal vocalisme ([[Rilhac de Las Tors]], [[Rilhac de Sentria]], [[Rilhac de Trainhac]], [[Rillé]], [[Rillieux-la-Pape]], etc).
* '''Relhaguet''' (fòrmas ancianas ''Mansus de Ralhaguet'', en 1402, ''Relhaguie'', en 1517, ''Relaguet'', en 1583, ''Relliaguet'', en 1622, ''Relhagué'', en 1623, ''Reillaguet'', en 1626, ''Reilhaguetz'', en 1629, ''Reilliaguet'', en 1632, ''Reliaget'', en 1635, ''Reilhaguet'', en 1679, ''Riliaguet'', en 1690, ''Relhaguet'', en 1773, etc <ref>http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a0113514968613Vc5nF</ref>) es un diminutiu de ''Relhac''.
* ''Messac''. Las fòrmas ancianas son tròp tardivas e tròp francesas : ''Missac-lez-Reilhac'', en 1628, ''Chasteau de Messac'', en 1629, ''Meissac'', en 1867 <ref>http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a0113514968602CJ4U3</ref>. ''Messac'' es benlèu format del nom d'òme gallés ''Mascios'' o ''Mastios'', citats per Delamarre <ref>Xavier Delamarre, ''Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne'', ed. Errance, 2012, p. 192</ref> amb lo sufixe gallés ''-āco(n)''. Anciana proprietat antica ?
* ''Onsac''. Las fòrmas ancianas son ''Onsac'', en 1531, ''Onsat'' (mapa de Cassini, a la fin del sègle XVIII), ''Ouzac'', en 1857 <ref>http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a0113514968601eGE0o</ref>. La prononciacion es ''ns-'' o ''-nz-'' ? Sufixe gallés ''-āco(n)'' o atraccion grafica ? S'es una anciana proprietat gallo-romana, lo nom del mèstre poiriá èsser ''Onicius'' o ''*Unitius'', citats per Dauzat e Rostaing <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 508, a ''Ontex'' e ''Onzain''</ref>.
== Istòria ==
{{...}}
* De 1972 a 1982, Relhac fusionèt amb [[Naucèla (Cantal)|Naucèla]] (comuna de Naucèla e Relhac, oficialament en francés ''Naucelles-Reilhac''), puèi tornèt venir comuna en 1982 <ref name="cassini.ehess.fr">http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=28822</ref>. La comba de Vaurelhas (amb ''La Reginie'', ''Tourtoulou''), siá quicòm coma 200 ectaras, siaguèt conservada per Naucèla quand las doás comunas siaguèron separadas tornamai.
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 15160
|Títol= Lista dels cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[1989]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Jean-Pierre Picard|Partit= [[PS]] |Qualitat= retirat foncion publica }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 1989 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
* Relhac siaguèt successivament dels cantons d'[[Orlhac]], en 1793, d'Orlhac-sud, en 1801, d'Orlhac-1, en 1973, de [[Jussac]], en 1985 <ref name="cassini.ehess.fr"/> e, dempuèi la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna es del canton de [[Naucèla (Cantal)|Naucèla]].
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 15160
|1793=813
|1800=724
|1806=794
|1821=855
|1831=737
|1836=745
|1841=679
|1846=720
|1851=664
|1856=660
|1861=652
|1866=632
|1872=657
|1876=618
|1881=566
|1886=566
|1891=531
|1896=554
|1901=503
|1906=458
|1911=445
|1921=415
|1926=424
|1931=397
|1936=352
|1946=407
|1954=411
|1962=463
|1968=538
|1975=
|1982= 768
|1990= 901
|1999= 957
|2005=983
|2006=983
|2007= 987
|2008=
|2009=
|2010=1064
|2015=1093
|cassini=28822
|senscomptesdobles=1962}}
* 1968-1982 : veire Istòria.
== Luòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Veire tanben ==
== Ligams extèrnes ==
==Nòtas e referéncias==
===Nòtas===
<references group="N"/>
===Referéncias===
{{reflist}}
{{Portal Auvèrnhe}}
{{Comunas de Cantal}}
[[Categoria:Comuna d'Auvèrnhe (Occitània)]]
[[Categoria:Comuna de Cantal]]
[[Categoria:Comuna d'Occitània]]
2kbhau7nqespk98wnzgv81330oofynv
Estença
0
104543
2328877
2249637
2022-08-19T09:18:27Z
77.152.53.218
toponimia, etc
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Estença
| nom2 = ''Estensan''
| imatge = Estensan village.JPG
| descripcion = Lo vilatge d'Estença.
| lògo = cap
| escut = Blason de la ville d'Estensan (Hautes-Pyrénées).svg
| escais = Eths sauta-sègas
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| cp = 65170
| insee = 65172
| cònsol = Louis Ricard
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| gentilici =
| latitud = 42.8183
| longitud = 0.3447
| alt mej =
| alt mini = 880
| alt maxi = 1255
| km² = 1.54
|}}
'''Estença''' (''Estensan'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada en eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 65172.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
Era prononciacion qu'ei [és'ténso] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''De Stensano et de Stensanheto'', en latin, en 1387, ''Estansan'' en 1767<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=998&titre=estensan</ref>.
Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]], ''Estença'' que vien d'un radicau prelatin ''est-'', oronime o probable (e a còps nom d'aigas), damb un sufixe prelatin e un sufixe latin ''-ianum''<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 273, a ''Estavar''</ref>.
Segon [[Gerhard Rohlfs|Rohlfs]], ''Estença'' que vien deth nom latin ''Stentius'', damb eth sufixe ''-anum''<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], ''Estença'' que vien deth nom latin ''Stentius'', damb eth sufixe ''-anum''; que i a un arreculament deth accent. ''Estença'' qu'èra era proprietat antica de ''Stentius''<ref name = glb/>.
== Istòria ==
{{...}}
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 65172
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[1997]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Louis Ricard|Partit= [[PS]]|Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[1959]] |Fin= 1997 |Identitat=Gaston Anglade |Partit=[[PCF]] |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 1959 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 65172
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=100
|1846=120
|1851=146
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=130
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=98
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962=67
|1968=
|1975=
|1982=
|1990=
|1999=35
|2006=39
|2007=
|2008=
|2009=
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|172}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|172}}/1.54) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
aoa38n3t3tupqjs6z72sjivuv6lc2il
Ens (Hauts Pirenèus)
0
104561
2328876
2249636
2022-08-19T08:33:25Z
77.152.53.218
toponimia, etc
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Ens
| nom2 = ''Ens''
| imatge = Ens (Hautes-Pyrénées) 1.jpg
| descripcion = Vista d'Ens.
| lògo = cap
| escut = Blason ville fr Ens (65).svg
| escais = Eths aubaguèrs
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| cp = 65170
| insee = 65157
| cònsol = Luce Constantin
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| gentilici =
| latitud = 42.8072
| longitud = 0.3406
| alt mej =
| alt mini = 1126
| alt maxi = 2204
| km² = 3.49
|}}
'''Ens''' (''Ens'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada en eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 65157.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
Era prononciacion qu'ei [éns] (grafia fonetica deths autors). Eth nom qu'e atestat : ''de Heus'' (error de copista ?), en 1379<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=841&titre=ens</ref>.
Segon R. Aymard, ''Ens'' que vien deth gascon ''hens'', « hen »<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], era proposicion d'Aymard qu'es impossibla, pr'amor ''H-'' se consèrva. Grosclaude que pensa eth ''H-'' dera atestacion es probablament ua letra muda; eth nom que demòra escur<ref name = glb/>.
== Istòria ==
{{...}}
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 65157
|Títol= Lista deths cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2020]] |Fin= [[2026]] |Identitat=Luce Constantin |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2008]] |Fin= 2020 |Identitat=Christophe Cantony |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= junh de [[1995]] |Fin= 2008 |Identitat= Cyr Arnaly |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 1995 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 65157
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=79
|1846=87
|1851=92
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=73
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=74
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962= 28
|1968= 25
|1975= 21
|1982= 19
|1990= 18
|1999= 16
|2005=
|2006=24
|2007=
|2008=
|2009=
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|157}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|157}}/3.49) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
sikxtqzkw8lvmu0zdpcebg3wm9d3h5b
Àdet
0
104588
2328777
2249621
2022-08-18T17:15:05Z
77.152.53.218
toponimia, etc
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
|carta=oc
| nom2= ''Azet''
|nom=Àdet
| lògo=
| imatge= Col d Azet.jpg
| descripcion=
|escut= Blason de la ville d'Azet (Hautes-Pyrénées).svg
| escais= Eths truca-saumes
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| cp= 65170
|insee= 65058
|cònsol= Maryse Puyau
|mandat=[[2020]]-[[2026]]
|gentilici= (en [[francés]])
| alt mej=
| longitud= 0.3525
| latitud= 42.8114
|alt mini= 1055
|alt maxi= 3020
|km²= 26.63
|}}
'''Àdet''', error probabla de Patrici Pojada per '''Adet''' [a'dét]<ref name = glb/>. (''Azet'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada dens eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 65058.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
Era prononciacion qu'ei [a'dét] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''Bernat Wlm. d-Azet'', ''Bernard W. de Aset'', en latin, cap a 1180, ''Odo d'Aset'' en 1190, ''De Aseto'', en latin, en 1387<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=914&titre=azet</ref>.
Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]], ''Adet'' que vien benlhèu deth nom latin d'òme ''Asellus''<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 43</ref>.
Segon R. Aymard, que caleré tanben envisatjar era ipotèsi de Lemoine ''asinum'' dab eth sufixe ''-etum'' qu'ei tanben a considerar<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], eth mot prepausat per Lemoine existeish pas. ''Asellus'' convién pas tanpauc pr'amor era finala es pas en ''-ellum''; eth nom qu'ei escur. Era fòrma occitana qu'es '''Adet'''<ref name = glb/>.
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 65058
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2020]] |Fin=[[2026]] |Identitat=Maryse Puyau |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta=març de [[2001]] |Fin= 2020 |Identitat= Jean-Michel Carrot|Partit=[[PS]] |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 65058
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=471
|1846=500
|1851=505
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=413
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=415
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962=185
|1968=
|1975=
|1982=
|1990=
|1999=146
|2006=159
|2007=
|2008=
|2009=
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|058}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|058}}/26.63) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
8lxejv168xcti96w3wgzs95xtsefiqm
Borisp
0
104638
2328787
2249624
2022-08-18T19:23:04Z
77.152.53.218
toponimia, etc
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
|carta=oc
| nom2='' Bourisp''
|nom=Borisp
| lògo=
| imatge=Bourisp village.JPG
| descripcion=
|escut= Blason ville fr Bourisp (65).svg
|escais= Eths ahumats. Eths gargolhèrs
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| cp= 65170
|insee= 65106
|cònsol= Jean Paucis
|mandat=[[2020]]-[[2026]]
|gentilici= (en [[francés]])
| alt mej=
| longitud= 0.3383
| latitud= 42.8283
|alt mini= 772
|alt maxi= 1285
|km²= 1.90
|}}
'''Borisp''' (''Bourisp'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada en eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 65106.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
Era prononciacion qu'ei [bou'risp] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''Assi Sans Barispo'', ''Assi Sanz Borispo'', en latin, ath sègle XII, ''a Borisp'', cap a 1180, ''De Borispo'', en latin, en 1387<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=967&titre=bourisp</ref>.
Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]] e [[Ernèst Negre|Negre]], ''Borisp'' qu'ei aparentat probablament ath [[basco]] ''buru'', « cap, som », e ''-pe'', « en devath, ath pè »<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 105</ref>{{,}}<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], ''buru'' + ''pe'' explicarén pas qu'ua partida deth nom e R. Aymard que hè remarcar aquera descripcion correspón pas briga ath site; eth nom que demòra escur<ref name = glb/>
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 65106
|Títol= Lista deths cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta=març de [[2001]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Jean Paucis|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= ? |Fin= ? |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[1959]] |Fin= 1983 |Identitat= Henri Caillavet|Partit= MRG |Qualitat=deputat (1946-1958) e senator (1967-1983) d'Òut e Garona, secretari d'estat, deputat europèu (1979-1984)}}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 1959 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 65106
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=239
|1846=260
|1851=271
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=260
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=157
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962=96
|1968=
|1975=
|1982=
|1990=
|1999=110
|2006=145
|2007=
|2008=
|2009=
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|106}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|106}}/1.90) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
dxq5e8pxnnhbr7kl4w12n1gzp16unr1
Cadelha e Trashèrra
0
104640
2328797
2249632
2022-08-18T19:52:10Z
77.152.53.218
apondi toponimia Cadelha
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Cadelha e Trashèrra
| nom2 = ''Cadeilhan-Trachère''
| imatge = Église Saint-Missolin de Trachère (Hautes-Pyrénées) 1.jpg
| descripcion = La glèisa de Sent Missolin de Trashèrra.
| lògo = cap
| escut = Blason ville fr Cadeilhan-Trachère (65).svg
| escais = Eths pelats. Eths caps pelats de Trashèrra.
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| cp = 65170
| insee = 65117
| cònsol = Michel Bessone
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| gentilici =
| longitud = 0.3153
| latitud = 42.8172
| alt mej =
| alt mini = 834
| alt maxi = 1924
| km² = 4.86
|}}
'''Cadelha e Trashèrra''' (''Cadeilhan-Trachère'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada en eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 65117.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
===Cadelha===
Era prononciacion qu'ei [ka'délyo] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''De Cadelhano'', en latin, en 1387, ''Cadeilhan et Trascherre'' en 1738, ''Cadeillan'', ''Trechere'' en 1767, ''Cadeilhan'' en 1790, ''Cadeilhan-Trachère'' en 1806<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=978&titre=cadeilhan-trachere</ref>.
'''Cadelha''' que sembla venir d'un nom galloroman (o gallic) ''Catilios'', dab eth sufixe latin ''-anum'' (o son equivalent celtic ''-anon'' <ref>Xavier Delamarre, ''Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne'', ed. Errance, 2012, p. 19</ref>. Pr'aquò, Xavier Delamarre qu'utiliza aqueth nom de persona sonque peths toponimes deth tipe ''Cadilhac'' <ref>Xavier Delamarre, ''Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne'', ed. Errance, 2012, p. 109</ref>. Los Féniés, en seguida d'[[Ernèst Negre|Negre]], que considèran ''Catilius'' (fòrma latina deth medish nom) com latin <ref>Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, ''Toponymie des Pays Occitans'', edicions Sud-Ouest, 2007, p. 117</ref> e [[Albèrt Dauzat|Dauzat]] que destria ''Catĭlius'' ( > ''Cadelhan'') de ''Catīlius'' ( > ''Cadilhac''), separacion qui es benlèu un pauc per arren (''castrum Cadelionense'', au sègle XI, qu'es vengut [[Cadilhon]] a las epòcas recentas, çò qui eth-medish constata implicitament <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 129</ref>). Cadelha qu'èra donc probablament una anciana grana propietat antica qui avè per mèste ''Catilios'' (o ''Catilius''). Un reculament d'accent tonic qu'a marcat era seguida d'era evolucion deth nom.
[[Miquèu Grosclaude]] que hè tanben de ''Catilius'' un nom latin<ref name = glb/>...
===Trashèrra===
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 65117
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2020]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Michel Bessone|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta=març de [[2001]] |Fin= 2020 |Identitat=Jean Brun |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 65117
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=163
|1846=181
|1851=167
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=146
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=127
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962= 75
|1968= 68
|1975= 42
|1982= 39
|1990= 47
|1999= 55
|2004=52
|2006=
|2007=
|2008=
|2009=43
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|117}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|117}}/4.86) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
d3d3epg5y3xmc0d4v0ibofsckclpgu7
2328826
2328797
2022-08-18T20:03:51Z
77.152.53.218
/* Toponimia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Cadelha e Trashèrra
| nom2 = ''Cadeilhan-Trachère''
| imatge = Église Saint-Missolin de Trachère (Hautes-Pyrénées) 1.jpg
| descripcion = La glèisa de Sent Missolin de Trashèrra.
| lògo = cap
| escut = Blason ville fr Cadeilhan-Trachère (65).svg
| escais = Eths pelats. Eths caps pelats de Trashèrra.
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| cp = 65170
| insee = 65117
| cònsol = Michel Bessone
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| gentilici =
| longitud = 0.3153
| latitud = 42.8172
| alt mej =
| alt mini = 834
| alt maxi = 1924
| km² = 4.86
|}}
'''Cadelha e Trashèrra''' (''Cadeilhan-Trachère'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada en eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 65117.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
===Cadelha===
Era prononciacion qu'ei [ka'délyo] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''De Cadelhano'', en latin, en 1387, ''Cadeilhan et Trascherre'' en 1738, ''Cadeillan'', ''Trechere'' en 1767, ''Cadeilhan'' en 1790, ''Cadeilhan-Trachère'' en 1806<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=978&titre=cadeilhan-trachere</ref>.
'''Cadelha''' que sembla venir d'un nom galloroman (o gallic) ''Catilios'', dab eth sufixe latin ''-anum'' (o son equivalent celtic ''-anon'' <ref>Xavier Delamarre, ''Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne'', ed. Errance, 2012, p. 19</ref>. Pr'aquò, Xavier Delamarre qu'utiliza aqueth nom de persona sonque peths toponimes deth tipe ''Cadilhac'', en ''-i-''<ref>Xavier Delamarre, ''Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne'', ed. Errance, 2012, p. 109</ref>. Los Féniés, en seguida d'[[Ernèst Negre|Negre]], que considèran ''Catilius'' (fòrma latina deth medish nom) com latin <ref>Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, ''Toponymie des Pays Occitans'', edicions Sud-Ouest, 2007, p. 117</ref> e [[Albèrt Dauzat|Dauzat]] que destria ''Catĭlius'' ( > ''Cadelhan'') de ''Catīlius'' ( > ''Cadilhac''), separacion qui es benlèu un pauc per arren (''castrum Cadelionense'', au sègle XI, qu'es vengut [[Cadilhon]] a las epòcas recentas, çò qui eth-medish constata implicitament <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 129</ref>). Cadelha qu'èra donc probablament una anciana grana propietat antica qui avè per mèste ''Catilios'' (o ''Catilius''). Un reculament d'accent tonic qu'a marcat era seguida d'era evolucion deth nom.
[[Miquèu Grosclaude]] que hè tanben de ''Catilius'' un nom latin<ref name = glb/>...
===Trashèrra===
Era prononciacion qu'ei [tra'chèrro] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''Per de Traseras'', ''P. de Traseres'', cap a 1180, ''de Transserra'', ''de Transera'', en latin, en 1387, ''Transcherre'' (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII), ''Tranchere'' en 1790, ''Tracherre'' en 1790<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], après R. Aymard, eth sens qu'ei ''trans'', « delà », (era) ''sèrra''<ref name = glb/>.
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 65117
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2020]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Michel Bessone|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta=març de [[2001]] |Fin= 2020 |Identitat=Jean Brun |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 65117
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=163
|1846=181
|1851=167
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=146
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=127
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962= 75
|1968= 68
|1975= 42
|1982= 39
|1990= 47
|1999= 55
|2004=52
|2006=
|2007=
|2008=
|2009=43
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|117}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|117}}/4.86) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
jnb9gu73hkskhkpcokvuhtionb2fmf3
Camparan
0
104648
2328875
2249635
2022-08-19T08:21:29Z
77.152.53.218
toponimia, etc
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Camparan
| nom2 = ''Camparan''
| imatge = Église de Camparan.jpg
| descripcion =
| lògo =
| escut = Blason ville fr Camparan (65).svg
| escais = Eths avocats
| ist = {{Gasconha}} {{Comenge}}
| parçan = [[Vath d'Aura]]
| region = {{Occitània (Region)}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]]
| canton = Nestés, Aura e Loron ([[Canton de Vièla (d'Aura)|Vièla (d'Aura)]] avant 2015)
| intercom = [[Comunautat de comunas d'Aura e Loron|CC d'Aura e Loron]]
| cp = 65170
| insee = 65124
| cònsol = Frédéric Fines
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
| gentilici =
| latitud = 42.8389
| longitud = 0.3558
| alt mini = 790
| alt mej =
| alt maxi = 1620
| km² = 2.35
|}}
'''Camparan''' (''Camparan'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Diocèsi de Comenge|Comenge]], ena [[Vath d'Aura]], situada en eth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]</small>.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 65124.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Toponimia==
Era prononciacion qu'ei [kampa'ro] (grafia fonetica deths autors). Eth nom qu'es atestat en latin, en 1387 : ''De Camparano''<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=985&titre=camparan</ref>.
Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]], ''Camparan'' qu'èra ''*Camparianum''; que vien deth nom latin d'òme ''*Camparius'', dab eth sufixe ''-anum''<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 137</ref>.
Segon [[Gerhard Rohlfs|Rohlfs]], ''Camparan'' que vien deth nom latin d'òme ''Camparius''. Segon [[Ernèst Negre|Negre]], ''Camparan'' que vien deth latin ''camparius'', « garda », vienut nom de persona, dab eth sufixe ''-anum''<ref name = glb/>.
Segon [[Miquèu Grosclaude]], ''Camparan'' qu'èra ua proprietat antica, dab un nom vienut d'un nom latin d'òme ''Camparius'' e deth sufixe ''-anum''. Demòra ua dificultat : eth resultat regular d'aquera combinason qu'es ''*Campairan'' e non pas ''Camparan''<ref name = glb/>.
== Istòria ==
{{...}}
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 65124
|Títol= Lista deths cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2014]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Fréderic Fines |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2014 |Identitat= Didier Moreilhon|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= Jean Vidal |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= |Identitat=Jean Rumeau |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= |Identitat=Bertrand Soulans |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 65124
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=111
|1846=110
|1851=115
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=92
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=76
|1921=
|1926=
|1931=
|1936=
|1946=
|1954=
|1962= 48
|1968= 43
|1975= 42
|1982= 42
|1990= 50
|1999= 54
|2005=
|2006=58
|2007=
|2008=
|2009=
|cassini=
|senscomptesdobles=1962}}
* En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|124}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|124}}/2.35) round 2}}}} ab/km².
==Lòcs e monuments==
==Personalitats ligadas dab era comuna==
==Véder tanben==
* [[Comunas deths Hauts Pirenèus]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Gasconha}}
{{Comunas deths Hauts Pirenèus}}
[[Categoria:Comuna de Comenge]]
[[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna dera Vath d'Aura]]
ncn8it3hwka93vd962eetmpsdnpmpr1
Brèbe
0
105159
2329033
2317949
2022-08-19T10:48:19Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=oc
| nomcomuna=Brèbe
| nomcomuna2= Vèbre
| imatge=Vèbre Eglise.jpg
| descripcion= La glèisa.
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Occitània}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Fois|Fois]]
| canton= de Nauta Arièja, <small>ancianament [[Canton de Las Cabanas]]</small>
| insee = 09326
| cp = 09310
| cònsol = Jean Rouzoul
| mandat = [[2014]]-[[2020]]
|intercom = [[Comunautat de comunas de Nauta Arièja]]
| gentilici = Vebrois (en [[francés]])
|alt mej=
|longitud= 1.7228
|latitud= 42.7764
| alt mini = 552
| alt mej =
| alt maxi = 1485
| km² = 5.19
}}
'''Brèbe'''{{RepTopMP}} (''Vèbre'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Arièja (departament)|Arièja]] e la [[regions francesas|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>.
== Geografia ==
===Perimètre del territòri===
{{Communes limitrophes
| commune = Brèbe
| nord = [[Caissacs]] <br> [[Api (Arièja)|Api]]
| nord-est =
| est = [[Urs (Arièja)|Urs]]
| sud-est = [[Lhassur]]
| sud =
| sud-ouest =
| ouest = [[Alvièrs]]
| nord-ouest = [[Senconac]] <small>per un quadripunt</small>
}}
==Toponimia==
Las fòrmas ancianas son ''Borbori'', en 970, ''Burbre'', en 1074 e 1272, ''Barbre'', en 1145, ''Bobrio'', en 1375, ''Bebre'', ''Bobre'', en 1401, ''Bebre'' (Cronica d'[[Arnaut Esquerrièr|Esquerrier]], al sègle XV)<ref>Patrici Pojada, ''Répertòri toponimic de las Comunas de la Region Miègjorn-Pirenèus'', ed. Loubatières, Portèth de Garona, 2009, p. 44</ref>.
Lo nom de '''Brèbe''' vendriá del gallés ''beber'', o puslèu ''bebros'', ''bebrus'', segon Delamarre, « vibre ». Es sovent un nom de riu <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 702</ref>{{,}}<ref>Xavier Delamarre, ''Dictionnaire de la Langue gauloise'', ed. Errance, 2na edicion, 2003, p. 69</ref>, mès fòra d'[[Arièja (riu)|Arièja]], i a pas de riu sus la riba dreta ont Brèbe se situa. Las fòrmas ancianas fan çaquelà pensar a un crosament entre lo gallés ''beber/bebros'' e un autre mot. Lo nom a conegut una metatèsi, de tipe gascon e de l'oèst occitan (reculament de ''-r-'') : ''Bèbre'' > ''Brèbe''.
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 09326
|Títol= Lista dels cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2001]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Jean Rouzoul <ref>http://www.annuaire-mairie.fr/mairie-vebre.html</ref>|Partit=divèrs esquèrra |Qualitat= retirat de l'ensenhament }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
* Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]]; es ara del canton de ''Haute-Ariège'' (en francés), donc de Nauta Arièja.
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 09326
|1793=366
|1800=273
|1806=444
|1821=492
|1831=525
|1836=501
|1841=482
|1846=498
|1851=450
|1856=399
|1861=389
|1866=414
|1872=368
|1876=352
|1881=365
|1886=417
|1891=407
|1896=410
|1901=408
|1906=332
|1911=331
|1921=295
|1926=304
|1931=272
|1936=264
|1946=186
|1954=207
|1962= 179
|1968= 149
|1975= 129
|1982= 130
|1990= 128
|1999= 124
|2004=
|2005=
|2006= 138
|2007=
|2008=
|2009=
|2011=130
|2014=128
|cassini=39174
|senscomptesdobles=1962}}
== Lòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Véser tanben ==
== Ligams extèrnes ==
== Nòtas ==
<references/>
{{Portal Occitània}}
{{Comunas d'Arièja}}
[[Categoria:Comuna d'Occitània]]
[[Categoria:Comuna d'Arièja]]
1p6u3tg7iibo3hpwp4t5i617sem2vxs
2329035
2329033
2022-08-19T10:48:57Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=oc
| nomcomuna=Brèbe
| nomcomuna2= Vèbre
| imatge=Vèbre Eglise.jpg
| descripcion= La glèisa.
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Occitània}}
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Fois|Fois]]
| canton= de Nauta Arièja, <small>ancianament [[Canton de Las Cabanas]]</small>
| insee = 09326
| cp = 09310
| cònsol = Jean Rouzoul
| mandat = [[2020]]-[[2026]]
|intercom = [[Comunautat de comunas de Nauta Arièja]]
| gentilici = Vebrois (en [[francés]])
|alt mej=
|longitud= 1.7228
|latitud= 42.7764
| alt mini = 552
| alt mej =
| alt maxi = 1485
| km² = 5.19
}}
'''Brèbe'''{{RepTopMP}} (''Vèbre'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Arièja (departament)|Arièja]] e la [[regions francesas|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>.
== Geografia ==
===Perimètre del territòri===
{{Communes limitrophes
| commune = Brèbe
| nord = [[Caissacs]] <br> [[Api (Arièja)|Api]]
| nord-est =
| est = [[Urs (Arièja)|Urs]]
| sud-est = [[Lhassur]]
| sud =
| sud-ouest =
| ouest = [[Alvièrs]]
| nord-ouest = [[Senconac]] <small>per un quadripunt</small>
}}
==Toponimia==
Las fòrmas ancianas son ''Borbori'', en 970, ''Burbre'', en 1074 e 1272, ''Barbre'', en 1145, ''Bobrio'', en 1375, ''Bebre'', ''Bobre'', en 1401, ''Bebre'' (Cronica d'[[Arnaut Esquerrièr|Esquerrier]], al sègle XV)<ref>Patrici Pojada, ''Répertòri toponimic de las Comunas de la Region Miègjorn-Pirenèus'', ed. Loubatières, Portèth de Garona, 2009, p. 44</ref>.
Lo nom de '''Brèbe''' vendriá del gallés ''beber'', o puslèu ''bebros'', ''bebrus'', segon Delamarre, « vibre ». Es sovent un nom de riu <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 702</ref>{{,}}<ref>Xavier Delamarre, ''Dictionnaire de la Langue gauloise'', ed. Errance, 2na edicion, 2003, p. 69</ref>, mès fòra d'[[Arièja (riu)|Arièja]], i a pas de riu sus la riba dreta ont Brèbe se situa. Las fòrmas ancianas fan çaquelà pensar a un crosament entre lo gallés ''beber/bebros'' e un autre mot. Lo nom a conegut una metatèsi, de tipe gascon e de l'oèst occitan (reculament de ''-r-'') : ''Bèbre'' > ''Brèbe''.
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 09326
|Títol= Lista dels cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2001]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Jean Rouzoul <ref>http://www.annuaire-mairie.fr/mairie-vebre.html</ref>|Partit=divèrs esquèrra |Qualitat= retirat de l'ensenhament }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
* Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de [[Las Cabanas (Arièja)|Las Cabanas]]; es ara del canton de ''Haute-Ariège'' (en francés), donc de Nauta Arièja.
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 09326
|1793=366
|1800=273
|1806=444
|1821=492
|1831=525
|1836=501
|1841=482
|1846=498
|1851=450
|1856=399
|1861=389
|1866=414
|1872=368
|1876=352
|1881=365
|1886=417
|1891=407
|1896=410
|1901=408
|1906=332
|1911=331
|1921=295
|1926=304
|1931=272
|1936=264
|1946=186
|1954=207
|1962= 179
|1968= 149
|1975= 129
|1982= 130
|1990= 128
|1999= 124
|2004=
|2005=
|2006= 138
|2007=
|2008=
|2009=
|2011=130
|2014=128
|cassini=39174
|senscomptesdobles=1962}}
== Lòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Véser tanben ==
== Ligams extèrnes ==
== Nòtas ==
<references/>
{{Portal Occitània}}
{{Comunas d'Arièja}}
[[Categoria:Comuna d'Occitània]]
[[Categoria:Comuna d'Arièja]]
igvivus0tr1v3b0ggy4mbuylrwsxk47
Fort-Mahon-Plage
0
106148
2328805
2259975
2022-08-18T19:54:49Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nomcomuna=Fort-Mahon-Plage
| nomcomuna2= Fort-Mahon-Plage
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut= Blason Fort-Mahon-Plage.svg
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment d'Abbeville|Abbeville]]
| canton= [[Canton de Rue|Rue]]
| insee = 80333
| sitweb=
| cp = 80120
| cònsol = Alain Baillet
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Fort-Mahonnais (en [[francés]])
| longitud= 1.56972222222
| latitud= 50.3419444444
| alt mini = 1
| alt mej =
| alt maxi = 30
| km² = 13.04
}}
'''Fort-Mahon-Plage''' en [[picard]] ('' Fort-Mahon-Plage'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Somme (departament)|Somme]] e la [[regions francesas|region]] dels [[Nauts de França]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Fort-Mahon-Plage]]'''Fort-Mahon-Plage'''}}
{{Image label|x=0.78367769073|y=0.620884825602|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1387 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Quend]] (6,4km)}}}}
{{Image label|x=0.734744640829|y=0.272539646096|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1473 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Groffliers]] (6,8km)}}}}
{{Image label|x=0.642486257449|y=0.810612524952|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 309 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Quentin-en-Tourmont]] (7,0km)}}}}
{{Image label|x=0.536910300647|y=0.14709116931|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|18px|Comuna amb 15341 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Berck (Pas de Calais)|Berck]] (7,3km)}}}}
{{Image label|x=0.842859516179|y=0.299864163099|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 386 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Waben]] (8,3km)}}}}
{{Image label|x=0.877048408113|y=0.340026944379|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 966 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Conchil-le-Temple]] (8,5km)}}}}
{{Image label|x=0.950484419333|y=0.492064703425|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 141 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Colline-Beaumont]] (9,3km)}}}}
{{Image label|x=0.825314787392|y=0.160897463072|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2272 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Verton]] (9,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 80333
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Alain Baillet|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 80333
|1793=
|1800=
|1806=
|1821=
|1831=
|1836=
|1841=
|1846=
|1851=
|1856=
|1861=
|1866=
|1872=
|1876=
|1881=
|1886=
|1891=
|1896=
|1901=
|1906=
|1911=
|1921=
|1926=619
|1931=837
|1936=953
|1946=860
|1954=955
|1962=942
|1968=976
|1975=978
|1982=962
|1990=1042
|1999=1140
|2004=
|2005=
|2006=1 278
|2007=1 298
|2008=1 317
|2009=1 311
|cassini=14402
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de Somme}}
[[Categoria:Comuna de Somme]]
3gv5z3p0w27j66io4m3b9znwtxe7ffy
Relhaneta
0
106877
2328833
2211506
2022-08-18T20:07:05Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
|carta=oc
| nom2=Reilhanette
|nom=Reilhanette
| lògo=
| imatge=Reilhanette.jpg
| descripcion=
|escut=
|escais=
|ist={{Daufinat}}<br/>{{Occitània}}
|parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Niom|Niom]]
| canton=[[Canton de Séderon|Séderon]]
| sitweb=
| cp=26570
|insee=26263
|cònsol=Jean-François Pierre
|mandat=[[2008]]-[[2014]]
|gentilici=
| alt mej=
| longitud=5.42083333333
| latitud=44.1697222222
|alt mini=512m
|alt maxi=1 313
|km²=14.78
|}}
'''Relhaneta'''<ref>IEO_BdTopoc : http://bdtopoc.org</ref> (''Reilhanette'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] dau [[Daufinat]], situaa dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Droma (departament)|Droma]] e la [[regions francesas|region]] de [[Ròse-Aups]].
==Geografia==
==Istòria==
{{Apertium|fr}}
Al {{XIIe sègle}}, lo [[abbaye Sant-André de Villeneuve-lès-Avignon]] i possedissiá lo prieuré Sant-Hippolyte e tres glèisas, #que la glèisa [[castèl|castrale]] e la glèisa [[parròquia|paroissiale]], e ne requectava las intradas ligadas dins aquelas tres glèisas<ref>Guy Barruol, Michèle Bòsques, Yann Codou, Ostal-Pierre Estienne, Élizabeth Sauze, « Lista dels establiments religioses en levant del abbaye Sant-André del {{Xe}} al {{XIIIe}} sègle », ''in'' Guy Barruol, Roseline Bacon e Alain Gérard (directors de publicacion), ''La abbaye de Sant-André de Villeneuve-lès-Avignon, istòria, arqueologia, rayonnement'', Actes del colloque interrégional agut l'an 1999 a l'escasença del millenari de la fondacion de la abbaye Sant-André de Villeneuve-lès-Avignon, Éd. Alpes De Lums, Quasèrns de Salagon pas 4, Comandi, 2001, 448 pàg. {{ISSN|1254-9371}}, {{ISBN|2-906162-54-X}}, p 225-226</ref>.
{{Original|fr}}
Au {{XIIe siècle}}, l’[[abbaye Saint-André de Villeneuve-lès-Avignon]] y possédait le prieuré Saint-Hippolyte et trois églises, dont l’église [[château|castrale]] et l’église [[paroisse|paroissiale]], et percevait les revenus attachés à ces trois églises<ref>Guy Barruol, Michèle Bois, Yann Codou, Marie-Pierre Estienne, Élizabeth Sauze, « Liste des établissements religieux relevant de l’abbaye Saint-André du {{Xe}} au {{XIIIe}} siècle », ''in'' Guy Barruol, Roseline Bacon et Alain Gérard (directeurs de publication), ''L’abbaye de Saint-André de Villeneuve-lès-Avignon, histoire, archéologie, rayonnement'', Actes du colloque interrégional tenu en 1999 à l'occasion du millénaire de la fondation de l'abbaye Saint-André de Villeneuve-lès-Avignon, Éd. Alpes de Lumières, Cahiers de Salagon no 4, Mane, 2001, 448 p. {{ISSN|1254-9371}}, {{ISBN|2-906162-54-X}}, p 225-226</ref>.
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=26263
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Jean-François Pierre|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=26263
|1793=384
|1800=371
|1806=394
|1821=462
|1831=513
|1836=498
|1841=463
|1846=470
|1851=462
|1856=471
|1861=470
|1866=468
|1872=448
|1876=453
|1881=395
|1886=371
|1891=338
|1896=337
|1901=322
|1906=335
|1911=296
|1921=235
|1926=223
|1931=171
|1936=159
|1946=132
|1954=122
|1962=105
|1968=101
|1975=103
|1982=114
|1990=130
|1999=119
|2004=
|2005=
|2006=144
|2007= 147
|2008= 149
|2009=150
|cassini=28821
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal|Daufinat|Occitània}}
{{Comunas de Droma}}
[[Categoria:Comuna occitana dau Daufinat]]
[[Categoria:Comuna de Droma]]
e16cka1bh8drp8okgj8v293kznz1a4f
2328834
2328833
2022-08-18T20:07:15Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
|carta=oc
| nom2=Reilhanette
|nom=Reilhanette
| lògo=
| imatge=Reilhanette.jpg
| descripcion=
|escut=
|escais=
|ist={{Daufinat}}<br/>{{Occitània}}
|parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Niom|Niom]]
| canton=[[Canton de Séderon|Séderon]]
| sitweb=
| cp=26570
|insee=26263
|cònsol=Jean-François Pierre
|mandat=[[2008]]-[[2014]]
|gentilici=
| alt mej=
| longitud=5.42083333333
| latitud=44.1697222222
|alt mini=512m
|alt maxi=1 313
|km²=14.78
|}}
'''Relhaneta'''<ref>IEO_BdTopoc : http://bdtopoc.org</ref> (''Reilhanette'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] dau [[Daufinat]], situaa dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Droma (departament)|Droma]] e la [[regions francesas|region]] de [[Ròse-Aups]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=26263
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Jean-François Pierre|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=26263
|1793=384
|1800=371
|1806=394
|1821=462
|1831=513
|1836=498
|1841=463
|1846=470
|1851=462
|1856=471
|1861=470
|1866=468
|1872=448
|1876=453
|1881=395
|1886=371
|1891=338
|1896=337
|1901=322
|1906=335
|1911=296
|1921=235
|1926=223
|1931=171
|1936=159
|1946=132
|1954=122
|1962=105
|1968=101
|1975=103
|1982=114
|1990=130
|1999=119
|2004=
|2005=
|2006=144
|2007= 147
|2008= 149
|2009=150
|cassini=28821
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal|Daufinat|Occitània}}
{{Comunas de Droma}}
[[Categoria:Comuna occitana dau Daufinat]]
[[Categoria:Comuna de Droma]]
01jjfabwuwycaq3lx867l5wvgovfeyk
2328836
2328834
2022-08-18T20:07:57Z
Nicolas Eynaud
6858
Nicolas Eynaud a desplaçat la pagina [[Reilhanette]] cap a [[Relhaneta]]
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
|carta=oc
| nom2=Reilhanette
|nom=Reilhanette
| lògo=
| imatge=Reilhanette.jpg
| descripcion=
|escut=
|escais=
|ist={{Daufinat}}<br/>{{Occitània}}
|parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Niom|Niom]]
| canton=[[Canton de Séderon|Séderon]]
| sitweb=
| cp=26570
|insee=26263
|cònsol=Jean-François Pierre
|mandat=[[2008]]-[[2014]]
|gentilici=
| alt mej=
| longitud=5.42083333333
| latitud=44.1697222222
|alt mini=512m
|alt maxi=1 313
|km²=14.78
|}}
'''Relhaneta'''<ref>IEO_BdTopoc : http://bdtopoc.org</ref> (''Reilhanette'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] dau [[Daufinat]], situaa dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Droma (departament)|Droma]] e la [[regions francesas|region]] de [[Ròse-Aups]].
==Geografia==
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=26263
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Jean-François Pierre|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=26263
|1793=384
|1800=371
|1806=394
|1821=462
|1831=513
|1836=498
|1841=463
|1846=470
|1851=462
|1856=471
|1861=470
|1866=468
|1872=448
|1876=453
|1881=395
|1886=371
|1891=338
|1896=337
|1901=322
|1906=335
|1911=296
|1921=235
|1926=223
|1931=171
|1936=159
|1946=132
|1954=122
|1962=105
|1968=101
|1975=103
|1982=114
|1990=130
|1999=119
|2004=
|2005=
|2006=144
|2007= 147
|2008= 149
|2009=150
|cassini=28821
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal|Daufinat|Occitània}}
{{Comunas de Droma}}
[[Categoria:Comuna occitana dau Daufinat]]
[[Categoria:Comuna de Droma]]
01jjfabwuwycaq3lx867l5wvgovfeyk
Sant Julian d'Assa
0
107921
2328813
2229085
2022-08-18T19:57:18Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| nom = Sant Julian d'Assa
| nom2 = ''Saint-Julien-d'Asse''
| imatge = Saint Julien d'Asse.jpg
| descripcion =
| lògo = cap
| escut = Blason Saint Julien d'Asse.svg
| escais =
| ist = {{Provença}}
| parçan =
| arrondiment = [[Arrondiment de Dinha|Dinha]]
| canton = [[Canton de Riés|Riés]], <small>ancianament de [[Canton de Mesèu|Mesèu]]</small>
| intercom = Provença-Aups Aglomeracion (2017---->)
| sitweb =
| cp = 04270
| insee = 04182
| cònsol = Jean-Pierre Aillaud
| mandat = [[2014]]-[[2020]]
| gentilici =
| latitud = 43.9183333333
| longitud = 6.09472222222
| alt mini = 407
| alt mej =
| alt maxi = 886
| km² = 25.6
|}}
'''Sant Julian d'Assa''' (''Saint-Julien-d'Asse'' en [[francés]]) es una [[comuna]] [[Provença|provençala]] situada dins lo [[departaments franceses|departament]] deis [[Aups d'Auta Provença]] e la [[regions francesas|region]] de [[Provença-Aups-Còsta d'Azur]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; 450px; line-height:80%; width:35em;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left|Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.490|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Sant Julian d'Assa]] '''Sant Julian d'Assa'''}}
{{Image label|x=0.688008249395|y=0.442152394862|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 487 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Brasc d'Assa]] <br/>(2,7 km)}}}}
{{Image label|x=0.678900811563|y=0.2480112588|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 52 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sant Joanet (Aups d'Auta Provença)|Sant Joanet]] <br/>(4,6 km)}}}}
{{Image label|x=0.178045084275|y=0.690676327156|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 254 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Brunet]] <br/>(5,8 km)}}}}
{{Image label|x=0.148257840329|y=0.353023998128|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 163 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Entrevenas]] <br/>(6,0 km)}}}}
{{Image label|x=0.69321111929|y=0.905586574659|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 677 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Puegmeisson]] <br/>(6,6 km)}}}}
{{Image label|x=0.93063316762|y=0.308549331049|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 408 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Estoblon]] <br/>(6,9 km)}}}}
</div><br clear=left>
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 04182
|Títol= Lista dei cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[1977]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Jean-Pierre Aillaud|Partit= RPR puèi divèrs drecha |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 1977 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 04182
|1793=264
|1800=266
|1806=243
|1821=321
|1831=280
|1836=354
|1841=333
|1846=356
|1851=330
|1856=327
|1861=297
|1866=300
|1872=271
|1876=267
|1881=248
|1886=229
|1891=219
|1896=226
|1901=213
|1906=213
|1911=180
|1921=158
|1926=136
|1931=114
|1936=126
|1946=127
|1954=118
|1962=86
|1968=69
|1975=68
|1982=76
|1990=114
|1999=124
|2006= 149
|2007=153
|2008=155
|2009= 154
|2012=186
|2016=204
|cassini=32634
|senscomptesdobles=1962}}
* 2016 : 204
==Luòcs e monuments==
== Personalitats liadas ambé la comuna ==
==Veire tanben==
* [[Comunas deis Aups d'Auta Provença]]
== Liames extèrnes ==
==Nòtas e referéncias==
{{reflist}}
{{Portal Provença }}
{{Comunas dels Aups d'Auta Provença}}
[[Categoria:Comuna dels Aups d'Auta Provença]]
[[Categoria:Comuna de Provença]]
bvwbkmlcuqudynb2t2veyyz9gg1q7sm
Montceaux-lès-Meaux
0
112193
2328816
1822550
2022-08-18T19:58:25Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
|carta=fr
| nom2=Montceaux-lès-Meaux
| nomcomuna = Montceaux-lès-Meaux
| lògo=[[Imatge:cap|150px]]
| imatge=[[Imatge: Entrée Montceaux-lès-Meaux.jpg|290px]]
| descripcion= Intrada de Montceaux-lès-Meaux.
| escut=[[Imatge:cap|60px]]
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Meaux|Meaux]]
| canton= [[Canton de Dammartin-en-Goële|Dammartin-en-Goële]]
| sitweb= [http://www.montceaux-les-meaux.fr/ Montceaux-lès-Meaux.fr]
| cp= 77470
| insee = 77300
| cònsol = Monique Lambinet
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = ''Monticellois'', ''Monticelloises'' (en [[francés]])
|alt mej=
|longitud= 2.9855347
|latitud= 48.9412197
| alt mini = 90
| alt maxi = 171
| km² = 4.50
}}
'''Montceaux-lès-Meaux''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Sèina e Marna]] e la [[regions francesas|region]] d'[[Illa de França (region)|Illa de França]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Montceaux-lès-Meaux|]]'''Montceaux-lès-Meaux'''}}
{{Image label|x=0.389631792391|y=0.769831688517|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 377 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Villemareuil]] (2,5km)}}}}
{{Image label|x=0.760675480524|y=0.29183123634|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1044 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Changis-sur-Marne]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.857461638629|y=0.456437618138|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1213 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Jean-les-Deux-Jumeaux]] (3,0km)}}}}
{{Image label|x=0.249592057779|y=0.748622085655|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 369 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Fiacre (Sèina e Marna)|Saint-Fiacre]] (3,1km)}}}}
{{Image label|x=0.179970162282|y=0.27883466504|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 4817 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Trilport]] (3,4km)}}}}
{{Image label|x=0.0945840281571|y=0.551900433241|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1170 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Fublaines]] (3,6km)}}}}
</div><br clear=left>
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee= 77300
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Monique Lambinet|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee= 77300
|1793=512
|1800=532
|1806=493
|1821=503
|1831=537
|1836=518
|1841=480
|1846=472
|1851=482
|1856=456
|1861=453
|1866=424
|1872=402
|1876=396
|1881=372
|1886=347
|1891=346
|1896=319
|1901=361
|1906=339
|1911=334
|1921=304
|1926=317
|1931=323
|1936=319
|1946=345
|1954=366
|1962=324
|1968=361
|1975=408
|1982=435
|1990=532
|1999=574
|2004=
|2005=
|2006=613
|2007=618
|2008=610
|2009=610
|cassini=23776
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de Sèina e Marna}}
[[Categoria:Comuna de Sèina e Marna]]
9qx53frn8yot9keq2ap0f8yl2hq1ser
Missy (Calvados)
0
115013
2328800
2301725
2022-08-18T19:52:41Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna=Missy
| nomcomuna2=Missy
| imatge=Missy - Église Saint-Jean-Baptiste.JPG
| descripcion=
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist ={{Normandia}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Caen|Caen]]
| canton=[[Canton de Villers-Bocage (Calvados)|Villers-Bocage]]
| insee =14432
| sitweb=
| cp =14210
| cònsol =Christian Vengeons
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud=-0.550277777778
| latitud=49.1225
| alt mini =47
| alt mej =
| alt maxi =120
| km² =5.06
}}
'''Missy ''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Normandia|normanda]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Calvadòs (departament)|Calvadòs]] e la [[regions francesas|region]] de [[Normandia]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Missy]]'''Missy'''}}
{{Image label|x=0.367837786115|y=0.485200116814|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1135 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Noyers-Bocage]] (1,3km)}}}}
{{Image label|x=0.502856955711|y=0.747963145218|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 278 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Le Locheur]] (2,1km)}}}}
{{Image label|x=0.733731657025|y=0.618545243485|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 414 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bougy]] (2,1km)}}}}
{{Image label|x=0.701922168115|y=0.260734613416|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1003 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Grainville-sur-Odon]] (2,6km)}}}}
{{Image label|x=0.843738259048|y=0.551059224648|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 442 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Gavrus]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.825579193302|y=0.267458509159|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 445 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Mondrainville]] (3,3km)}}}}
{{Image label|x=0.244310892996|y=0.792722946635|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 369 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Tournay-sur-Odon]] (3,4km)}}}}
{{Image label|x=0.0778075340875|y=0.598890136527|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 392 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Monts-en-Bessin]] (3,9km)}}}}
{{Image label|x=0.317167780143|y=0.0843549828372|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 237 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Tessel]] (4,0km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=14432
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Christian Vengeons|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=14432
|1793=499
|1800=474
|1806=559
|1821=557
|1831=562
|1836=626
|1841=632
|1846=614
|1851=604
|1856=564
|1861=561
|1866=581
|1872=521
|1876=480
|1881=456
|1886=450
|1891=462
|1896=371
|1901=356
|1906=320
|1911=293
|1921=252
|1926=278
|1931=260
|1936=272
|1946=214
|1954=248
|1962=311
|1968=326
|1975=297
|1982=319
|1990=439
|1999=463
|2004=
|2005=
|2006=555
|2007= 548
|2008=540
|2009=533
|cassini=22623
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Normandia}}
{{Comunas de|insee=14432
}}
[[Categoria:Comuna de Normandia]]
[[Categoria:Comuna de Calvadòs]]
lv3feqjvu6hbauyk12a2xkl16vdjbgi
Vincelles (Marna)
0
116467
2328802
2222263
2022-08-18T19:53:26Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{omon|Vincelles}}
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Vincelles
| nomcomuna2=
| imatge = VincellesMarne1.jpg
| descripcion =
| lògo =
| escut =
| escais =
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment d'Épernay|Épernay]]
| canton= [[Canton de Dormans|Dormans]]
| insee = 51644
| sitweb=
| cp = 51700
| cònsol = Jean Le Follezou
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = (en [[francés]])
| longitud= 3.6422
| latitud= 49.0919
| alt mini = n.c.
| alt mej =
| alt maxi = n.c.
| km² = 3.55
}}
'''Vincelles''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]] administrada per lo [[departaments franceses|departament]] de [[Marna (departament)|Marna]] de la [[regions francesas|region]] del [[Grand Èst]].
== Geografia ==
{{...}}
=== Comunas vesinas ===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Vincelles]]'''Vincelles'''}}
{{Image label|x=0.494841742203|y=0.640681390484|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2979 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Dormans]] (1,8km)}}}}
{{Image label|x=0.687138972635|y=0.477471348781|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 819 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Verneuil (Marna)|Verneuil]] (2,2km)}}}}
{{Image label|x=0.33777998216|y=0.642535090012|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 945 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Trélou-sur-Marne]] (2,9km)}}}}
{{Image label|x=0.490172106212|y=0.181778324483|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 198 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Champvoisy]] (4,2km)}}}}
{{Image label|x=0.724395061541|y=0.210860070933|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 385 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Passy-Grigny]] (4,6km)}}}}
{{Image label|x=0.900673554313|y=0.586087925469|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 830 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Troissy]] (5,1km)}}}}
{{Image label|x=0.245336100103|y=0.832606551945|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 341 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Courthiézy]] (5,4km)}}}}
{{Image label|x=0.676571239657|y=0.0783281575151|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 135 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sainte-Gemme (Marna)|Sainte-Gemme]] (5,8km)}}}}
</div>{{clear|left}}
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 51644
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean Le Follezou|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 51644
|1793=154
|1800=439
|1806=469
|1821=501
|1831=532
|1836=552
|1841=559
|1846=583
|1851=604
|1856=566
|1861=556
|1866=583
|1872=531
|1876=527
|1881=559
|1886=612
|1891=628
|1896=619
|1901=557
|1906=468
|1911=434
|1921=347
|1926=353
|1931=364
|1936=338
|1946=329
|1954=350
|1962=332
|1968=382
|1975=397
|1982=358
|1990=309
|1999=319
|2004=
|2005=
|2006=301
|2007=290
|2008=306
|2009=323
|cassini=40744
|senscomptesdobles=1962}}
== Luòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Véser tanben ==
== Ligams extèrnes ==
== Nòtas ==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 51644}}
[[Categoria:Comuna de Marna]]
7idpo3o14nddvf7l4o2sv5nt0agvp57
L'Hôpital (Mosèla)
0
118371
2328848
2219985
2022-08-18T20:11:02Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Geografia */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=fr
| nomcomuna= Spittel
| nomcomuna2= L'Hôpital
| imatge=L'Hôpital (Moselle). Rue du maréchal Foch..jpg
| descripcion= Spittel, carrièra del marescal Foch
| lògo=
| escut=
| escais=
| region ist =
| parçan=
| arrondiment= [[Arrondiment de Forbach|Forbach]]
| canton= [[2e canton de Saint-Avold|Saint-Avold-2]]
| insee = 57336
| sitweb= [http://www.ville-lhopital.fr/ ville-lhopital.fr]
| cp = 57490
| cònsol = Gilbert Weber
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici = Spittellois (en [[francés]])
| longitud= 6.7333
| latitud= 49.1667
| alt mini = 220
| alt mej =
| alt maxi = 300
| km² = 3.99
}}
'''Spittel''' (''L'Hôpital'' en francés) es una [[Comuna francesa|comuna]] lorena, situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Mosèla (departament)|Mosèla]] e la [[regions francesas|region]] de [[Lorena (region)|Lorena]].
== Geografia ==
== Istòria ==
== Administracion ==
{{ElegitDebuta|insee= 57336
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Gilbert Weber|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
== Demografia ==
{{Demografia
|insee= 57336
|1793=
|1800=384
|1806=326
|1821=871
|1831=
|1836=1203
|1841=781
|1846=
|1851=
|1856=
|1861=1410
|1866=1447
|1872=1567
|1876=1653
|1881=1726
|1886=1632
|1891=1736
|1896=1240
|1901=1789
|1906=3957
|1911=5742
|1921=6188
|1926=6287
|1931=5531
|1936=5050
|1946=5060
|1954=7906
|1962=5922
|1968=7181
|1975=6395
|1982=6567
|1990=6385
|1999=5990
|2004=
|2005=
|2006=5 537
|2007= 5518
|2008=5 499
|2009=5 480
|cassini=17243
|senscomptesdobles=1962}}
== Luòcs e monuments ==
== Personalitats ligadas amb la comuna ==
== Véser tanben ==
== Ligams extèrnes ==
== Nòtas ==
<references/>
{{Portal Comunas}}
{{Comunas de| insee = 57336
}}
[[Categoria:Comuna de Mosèla]]
px6ifxcre9k1xrwcyeldy7u3t6706l6
Beaumont (Nauta Savòia)
0
119036
2328856
2209610
2022-08-18T20:17:46Z
Nicolas Eynaud
6858
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=frp
| nomcomuna=Beaumont
| nomcomuna2=Beaumont
| imatge=cap
| descripcion=
| lògo=
| escut=Blason_ville _fr_Beaumont.svg
| escais=
| region ist ={{Savòia}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Saint-Julien-en-Genevois|Saint-Julien-en-Genevois]]
| canton= [[Canton de Saint-Julien-en-Genevois|Saint-Julien-en-Genevois]]
| insee =74031
| sitweb=
| cp =74160
| cònsol =Christian Etchart
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud=6.10194444444
| latitud=46.0955555556
| alt mini =596
| alt mej =
| alt maxi =1380
| km² =9.74
}}
'''Beaumont''' en [[arpitan]] (''Beaumont'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Arpitània|arpitana]] de [[Savòia]] administrada per lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Nauta Savòia]] de la [[regions francesas|region]] de [[Ròse-Aups]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Beaumont]]'''Beaumont'''}}
{{Image label|x=0.420827853987|y=0.346288948097|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1431 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Neydens]] (2,3km)}}}}
{{Image label|x=0.280430416652|y=0.408105448208|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1375 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Feigères (Nauta Savòia)|Feigères]] (3,2km)}}}}
{{Image label|x=0.260012087955|y=0.586384545294|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 660 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Présilly (Nauta Savòia)|Présilly]] (3,5km)}}}}
{{Image label|x=0.595302979163|y=0.218632955477|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1693 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Archamps]] (3,8km)}}}}
{{Image label|x=0.79372320943|y=0.633855434936|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 377 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Le Sappey]] (3,9km)}}}}
{{Image label|x=0.655219309876|y=0.84483613379|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 334 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vovray-en-Bornes]] (4,7km)}}}}
{{Image label|x=0.661840217382|y=0.163372510325|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3569 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Collonges-sous-Salève]] (4,7km)}}}}
{{Image label|x=0.332598822206|y=0.83719941445|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 259 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Blaise (Nauta Savòia)|Saint-Blaise]] (4,9km)}}}}
{{Image label|x=0.241196554313|y=0.803251700562|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 747 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Andilly (Nauta Savòia)|Andilly]] (5,2km)}}}}
{{Image label|x=0.269410263317|y=0.135271617765|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|18px|Comuna amb 11154 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Julien-en-Genevois]] (5,4km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=74031
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Christian Etchart|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=74031
|1793=396
|1800=473
|1806=481
|1821=533
|1831=
|1836=755
|1841=
|1846=743
|1851=
|1856=771
|1861=671
|1866=693
|1872=624
|1876=618
|1881=703
|1886=684
|1891=675
|1896=621
|1901=625
|1906=662
|1911=689
|1921=652
|1926=639
|1931=543
|1936=570
|1946=561
|1954=572
|1962=675
|1968=711
|1975=757
|1982=843
|1990=1018
|1999=1293
|2004=
|2005=
|2006=1 843
|2007=1 968
|2008=2 027
|2009=2 076
|cassini=3254
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Savòia}}
{{Comunas de| insee =74031
}}
[[Categoria:Comuna de Savòia]]
[[Categoria:Comuna de la Nauta Savòia]]
bpk3gwkwturkgrezf107duzfdf52uea
Ternay (Ròse)
0
119268
2328830
2209521
2022-08-18T20:05:57Z
Nicolas Eynaud
6858
/* Istòria */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Comuna de França
| carta=frp
| nomcomuna=Ternay
| nomcomuna2=Ternay
| imatge=Ternay 1.JPG
| descripcion= Grand'luòc e ranquejar de la glèisa
| lògo=
| escut=Blason ville fr Ternay (Rhône).svg
| escais=
| region ist ={{Arpitània}}
| parçan=
| arrondiment=[[Arrondiment de Lyon|Lyon]]
| canton= [[Canton de Saint-Symphorien-d'Ozon|Saint-Symphorien-d'Ozon]]
| insee =69297
| sitweb=
| cp =69360
| cònsol =Jean-Jacques Brun
| mandat = [[2008]]-[[2014]]
| gentilici =
| longitud=4.81138888889
| latitud=45.6030555556
| alt mini =153
| alt mej =
| alt maxi =281
| km² =8.06
}}
'''Ternay''' en [[arpitan]] (''Ternay'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Arpitània|arpitana]] administrada per lo [[departaments franceses|departament]] de [[Ròse (departament)|Ròse]] de la [[regions francesas|region]] de [[Ròse-Aups]].
==Geografia==
===Comunas vesinas===
<div style="position: relative; float:left; width:450px;">
[[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]]
{{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Ternay]]'''Ternay'''}}
{{Image label|x=0.34004358976|y=0.462221219149|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 8563 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Grigny (Ròse)|Grigny]] (1,4km)}}}}
{{Image label|x=0.714765243049|y=0.500389120501|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3918 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Communay]] (1,8km)}}}}
{{Image label|x=0.671649791523|y=0.2058140297|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|12px|Comuna amb 2461 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sérézin-du-Rhône]] (2,8km)}}}}
{{Image label|x=0.452621556535|y=0.827811431354|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5003 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chasse-sur-Rhône]] (2,9km)}}}}
{{Image label|x=0.152072224034|y=0.760583862162|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|18px|Comuna amb 19345 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Givors]] (3,8km)}}}}
{{Image label|x=0.224633023755|y=0.133545097908|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|14px|Comuna amb 3475 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Millery (Ròse)|Millery]] (3,9km)}}}}
</div>{{clear|left}}
==Istòria==
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=69297
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Jean-Jacques Brun|Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
{{Demografia
|insee=69297
|1793=1113
|1800=1050
|1806=1047
|1821=1070
|1831=1157
|1836=1102
|1841=1125
|1846=1118
|1851=1119
|1856=1167
|1861=1178
|1866=1154
|1872=1104
|1876=1055
|1881=1027
|1886=1042
|1891=1002
|1896=960
|1901=961
|1906=1002
|1911=1177
|1921=1004
|1926=1164
|1931=1191
|1936=1153
|1946=956
|1954=1300
|1962=1470
|1968=2004
|1975=2708
|1982=3859
|1990=4085
|1999=4618
|2004=
|2005= 5023
|2006=5 031
|2007= 5018
|2008=5 125
|2009=5 230
|cassini=37246
|senscomptesdobles=1962}}
==Luòcs e monuments==
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Véser tanben==
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Arpitània}}
{{Comunas de| insee =69297
}}
[[Categoria:Comuna d'Arpitània]]
[[Categoria:Comuna de Ròse]]
jbgmyeq3b2q9qlehpcs64kf5lhmy0ib
Maionesa
0
122013
2328786
2125588
2022-08-18T18:34:49Z
Mohammedfndu
48483
Saussa
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
[[File:Ingredients maonesa.jpg|thumb|Los ingredients d'una maionesa]]
La '''maionesa''' es una [[saussa]] freja amb basa de rosset e d'òli emulsionat. Son equivalent occitan es la [[remolada]].
== Origina e etimologia ==
L'origina del mòt ''maionesa'' es controversada.
Poiriá venir de ''[[Maon]]'', capitala de [[Menòrca]], dins las [[illas Balearas]], ocupada pels [[Anglatèrra|Angleses]] e conquerida per [[Armand Jean du Plessis de Richelieu|marescal de Richelieu]] en 1756. Son cosinièr li auriá presentat aquela salsa, batejada ''la mahonnaise'', fabricada amb los dos unics ingredients que dispausava: uòu e òli. Pasmens, aquela salsa començava a èsser descricha un pauc avant l'eveniment<ref>{{fr}}Jean Vitaux, « Le duc de Richelieu : un gastronome et libertin, emblématique du siècle XVIII », [[Canal Académie]], 25 mars 2012</ref>.
Joseph Fabre afirma, el, que maionesa es una alteration del mot ''magnonaise'', derivat de Manhon en Òlt e Garona qu'un cosinièr del luòc la vulgarizèt d’en primièr en Occitània<ref>{{fr}}Joseph Favre, Dictionnaire universel de cuisine. Encyclopédie illustrée d'Hygiène alimentaire'', Librairie-imprimerie de la Bourse de commerce, París, 1883, {{p.|1329}} et 1330</ref>.
La vila de [[Baiona]] mas tanben de la region francesa de [[Mayenne]]<ref>Nicolas Lepreux</ref> auriá tanben podut donar lo seu nom a aquel tipe de salsa.
Existís d'autras ipotèsis basadas sus d'etimologias venent del francés ancian.
== Preparacion ==
La recèpta originala de la maionesa se compausa de [[rossèl]], d'[[òli]], de [[Sal alimentari|sal]] e de [[pebre]]. Se pòt i apondre diferents ingredients per melhorar lo gost coma lo [[citron]], la [[mostarda]], Aquela darrièra melhora la fermetat de l'emulsion. Pòt èsser leugièrament sucrada, coma en [[Alemanha]] e als [[Païses Basses]].
Favre, qu'utiliza d'òli d’oliva, a donat tres recèptas a freg diferentas (maionesa de blancs d’uòu, d’uòu entièr, de rossèls) e una a caud (amb de rossèls).
La salsa podent « virar » (s’alterar), divèrsas astúcias foguèron prepausadas als cosinièrs; per exemple, se pòt apondre una mica de farina a l’uòu crud<ref>{{fr}}''Les économies de Popote'', Dépôt général des produits Liebig, Anvers, s.d. (1950), 64 p., {{p.|33}}.</ref>.
== Usatge ==
[[Fichièr:Mayonnaise.ogg|thumb|Realizacion d'una maionesa en video.]]
Accompanha de preferéncia las preparacions fredas e constituís un element indispensable per qualques plats e servís de basa per d'autras salsas, coma l'[[Aiòli]].
== Aspèctes fisicoquimics ==
La maionesa deu ''montar'', es a dire s'[[emulsion|emulsificar]]; se transformant en una [[massa]] ontuosa e omogenèa. Lo principi es lo seguent: lo rossèl es un element [[tensioactiu]] que permet de realizar una [[emulsion]] d'[[òli]] dins l'[[aiga]]. L’aiga pòt doncas èsser remplaçada per tot element que ne conten, per exemple de la [[Mostarda]], del [[vinagre]] o del [[citron]] que ne modifican tanben lo gost. L'apond d'[[òli]] fa mai epessa la maionesa alara que l'apond d'[[aiga]] provòca lo contrari.
La salsa maionesa es l'exemple mai corrent dels fluids [[antitixotropia|antitixotròps]] o reoespessissents. Aqueles [[fluid]]s an la proprietat de venir totjorn mai [[viscositat|viscoses]] quand son someses a un esfòrt. Quand una maionesa « tomba », es a causa de l'inversion de l'emulsion (passant de « òli dins aiga » a « aiga dins òli »). La causa n'es, gaireben tostemps, un apond tròp aviat d'òli.
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
== Ligams extèrnes ==
[[Categoria:Salça]]
pi4n5lmunf2nlrs1eida8o3n8uhy2av
Balboa (Castelha e Leon)
0
125665
2328865
2140426
2022-08-19T06:49:20Z
Novaria85
38779
Novaria85 a desplaçat la pagina [[Balboa]] cap a [[Balboa (Castelha e Leon)]] : I a una pagina d'omonimia de far (lo balboa es tanben lo nom de la moneda de Panama)
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
|tematica=
|carta=
}}
'''Balboa''' es un [[municipi]] de la [[Província d'Espanha|província]] [[Espanha|espanhòla]] de [[Leon (província)|Leon]] e de la [[Comunautat autonòma d'Espanha|Comunautat Autonòma]] de [[Castelha e Leon]].
{{Portal Espanha}}
{{Municipis de|24}}
qq5mz9ehb4fvt3wqbpvj1rx5t4lbum5
Perm
0
135200
2328743
2328742
2022-08-18T13:27:48Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox|tematica=|carta=}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Volga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Moscòu]]
rov5ho19wv9nzqvb5lz4ldn940br9xg
2328744
2328743
2022-08-18T13:28:02Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox|tematica=|carta=}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Volga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Perm]]
9x76aof2h3c68tpmcolt90br8vihyzq
2328745
2328744
2022-08-18T13:30:00Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Vila
|carta=
|nom=
|nom2=
|imatge=
|legenda=
|blason=
|bandièra=
|nom de division1=País
|division1={{Russia}}
|títol autoritat=
|autoritat=
|nom de division2=
|division2=
|títol autoritat2=
|cp=
|mapa=
|imatge de mapa=
|latitud=
|longitud=
|estatut=
|altitud=
|altmax =
|populacion= {{formatnum:}}
|annada-pop=[[]]
|superfícia=
|sits-toristics=
|divèrs=
|url= http:
|imatgeloc=
}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Volga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Perm]]
ikn2zcjyq0spllhues308zg82x53nqq
2328746
2328745
2022-08-18T13:30:43Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Vila
|carta=
|nom= Пермь
|nom2= Perm
|imatge= Perm Russia.jpg
|legenda=
|blason=
|bandièra=
|nom de division1=País
|division1={{Russia}}
|títol autoritat=
|autoritat=
|nom de division2=
|division2=
|títol autoritat2=
|cp=
|mapa=
|imatge de mapa=
|latitud=
|longitud=
|estatut=
|altitud=
|altmax =
|populacion= {{formatnum:}}
|annada-pop=[[]]
|superfícia=
|sits-toristics=
|divèrs=
|url= http:
|imatgeloc=
}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Volga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Perm]]
ni551qlh4qqs7h1z1mgpfpjy4fvwncv
2328747
2328746
2022-08-18T13:31:57Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Vila
|carta=
|nom= Пермь
|nom2= Perm
|imatge= Perm Russia.jpg
|legenda=
|blason=
|bandièra=
|nom de division1=País
|division1={{Russia}}
|títol autoritat=
|autoritat=
|nom de division2=krai
|division2=Krai de Perm
|títol autoritat2=
|cp=
|mapa=
|imatge de mapa=
|latitud=
|longitud=
|estatut=
|altitud=
|altmax =
|populacion= {{formatnum:}}
|annada-pop=[[]]
|superfícia=
|sits-toristics=
|divèrs=
|url= http:
|imatgeloc=
}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Volga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Perm]]
frkk2x1utnj8jyw129cpbj1g7fdrsb4
2328748
2328747
2022-08-18T13:35:15Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Vila
|carta=
|nom= Пермь
|nom2= Perm
|imatge= Perm Russia.jpg
|legenda=
|blason= Coat of Arms of Perm.svg
|bandièra= Flag of Perm.svg
|nom de division1=País
|division1={{Russia}}
|títol autoritat=
|autoritat=
|nom de division2=krai
|division2=Krai de Perm
|títol autoritat2=
|cp=
|mapa=
|imatge de mapa=
|latitud=
|longitud=
|estatut=
|altitud=
|altmax =
|populacion= {{formatnum:}}
|annada-pop=[[]]
|superfícia=
|sits-toristics=
|divèrs=
|url= http:
|imatgeloc=
}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Volga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Perm]]
hrubt6lgoqupmdnoe0hwr5jj9p85oab
2328749
2328748
2022-08-18T13:35:54Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Vila
|carta=
|nom= Пермь
|nom2= Perm
|imatge= Perm Russia.jpg
|legenda=
|blason= Coat of Arms of Perm.svg
|bandièra= Flag of Perm.svg
|nom de division1=País
|division1={{Russia}}
|títol autoritat=
|autoritat=
|nom de division2=krai
|division2=Krai de Perm
|títol autoritat2=
|cp=
|mapa=
|imatge de mapa=
|latitud=
|longitud=
|estatut=
|altitud=
|altmax =
|populacion= {{formatnum:1,051,583}}
|annada-pop=[[2018]]
|superfícia=
|sits-toristics=
|divèrs=
|url= http:
|imatgeloc=
}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Volga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Perm]]
lsrfw3fyjn00c1jdm34cuhma03d8dur
2328750
2328749
2022-08-18T13:37:05Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Vila
|carta=
|nom= Пермь
|nom2= Perm
|imatge= Perm Russia.jpg
|legenda=
|blason= Coat of Arms of Perm.svg
|bandièra= Flag of Perm.svg
|nom de division1=País
|division1={{Russia}}
|títol autoritat=
|autoritat=
|nom de division2=krai
|division2=Krai de Perm
|títol autoritat2=
|cp=
|mapa=
|imatge de mapa=
|latitud=
|longitud=
|estatut=
|altitud=
|altmax =
|populacion= {{formatnum:1,051,583}}
|annada-pop=[[2018]]
|superfícia= 799.68
|sits-toristics=
|divèrs=
|url= http:
|imatgeloc=
}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Volga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Perm]]
h5anae893b8malb3coinxfok87dduz4
2328751
2328750
2022-08-18T13:37:50Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Vila
|carta=
|nom= Пермь
|nom2= Perm
|imatge= Perm Russia.jpg
|legenda=
|blason= Coat of Arms of Perm.svg
|bandièra= Flag of Perm.svg
|nom de division1=País
|division1={{Russia}}
|títol autoritat=
|autoritat=
|nom de division2=krai
|division2=Krai de Perm
|títol autoritat2=
|cp=
|mapa=
|imatge de mapa=
|latitud=
|longitud=
|estatut=
|altitud=
|altmax =
|populacion= {{formatnum:1,051,583}}
|annada-pop=[[2018]]
|superfícia= 799.68
|sits-toristics=
|divèrs=
|url= http:
|imatgeloc=
}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Vòlga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Perm]]
r1c3mxxzn90vwpvfmtbhgenaec0iu5y
2328752
2328751
2022-08-18T13:40:50Z
Jiròni
239
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Vila
|carta=
|nom= Пермь
|nom2= Perm
|imatge= Perm Russia.jpg
|legenda=
|blason= Coat of Arms of Perm.svg
|bandièra= Flag of Perm.svg
|nom de division1=País
|division1={{Russia}}
|títol autoritat=
|autoritat=
|nom de division2=krai
|division2=Krai de Perm
|títol autoritat2=
|cp=
|mapa=
|imatge de mapa=
|latitud=
|longitud=
|estatut=
|altitud=
|altmax =
|populacion= {{formatnum:1,051,583}}
|annada-pop=[[2018]]
|superfícia= 799.68
|sits-toristics=
|divèrs=
|url= http:
|imatgeloc=Location of Perm (ru).png
}}
'''Perm''' (en [[rus]]: Пермь), nomenada autrecòps '''Yagoshikha''' (Ягошиха) (1723–1781), puèi '''Molotov''' (Молотов) (1940–1957) es una vila [[Russia|russa]] stuada prèp del monts [[Orals]] en riba de la ribièra [[Kama (ribièra|Kama]], qu'es la capitala administrativa del [[krai de Perm]]. Sa populacion comptava 1 041 876 abitants en 2016.
En 1723, una fondariá de [[coire]] es estat fondada dins lo vilatge de Yagoshikha. En 1781, la colonia de Yagoshikha venguèt la vila de Perm. La posicion de Perm sus la ribièra navigabla Kama, menant a [[Vòlga]], e sus la rota siberiana a travèrs los monts Orals, o ajudèt a venir un centre important de comèrci e de fabricacion. Se trobava tanben long del camin de fèrre transsiberian. Perm s'es considerablament desvolopada a mesura que l'industrializacion progressava en Oral pendent lo periòde sovietic e, en 1940,foguèt nomenada Molotov en onor de [[Vyacheslav Molotov]]. En 1957, la vila retrobèt son nom istoric.
Perm modèrna es sempre un centre màger e un dels principals centres industrials de la region dels Orals. Las industrias metalurgicas e mecanicas diversificadas de la vila produson d'equipaments e de maquinas-otís per las industrias del [[petròli]] e del [[carbon]], e de maquinas agricòlas. Una rafinariá de petròli utiliza de petròli transportat per pipeline dels camps petrolifèrs de Siberia occidentala, e la granda industria quimica de la vila fabrica d'engraises e de colorants. Los establiments d'ensenhament superior de la vila comprenon la Perm A.M. Universitat d'Estat de Gorki, fondada en 1916.
[[Categoria:Vila de Russia|Perm]]
lbutkh8tbe6rz7n9hoxqpkw7euyy65c
Lendon de Carcin
0
180837
2328788
2238925
2022-08-18T19:36:44Z
CommonsDelinker
245
Bòt: A remplaçat [[:Imatge:Vallée_du_Landou.JPG]] per [[:Imatge:Vallée_du_Lendou.jpg]] ([[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error))
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Vila
|carta=oc
|nom= Lendon de Carcin ?
|nom2 = <i>''''Lendou-en-Quercy''''</i>
|imatge = Vallée du Lendou.jpg
|legenda = La val de Lendon (nom supausat).
|blason =
|bandièra=
|nom de division1 = Region ist
|division1 = {{Carcin}}
|nom de division2 = Parçan
|division2 = [[Carcin Blanc]]
|nom de division3 = Estat
|division3 = {{França}}
|nom de division4 = Region
|division4 = {{Occitània (Region)}}
|nom de division5 = Departament
|division5 = {{Òlt}}
|nom de division6 = Arrondiment
|division6 = [[Arrondiment de Caors|Caors]]
|nom de division7 = Intercom
|division7 = [[Comunautat de comunas del Carcin Blanc|CC del Carcin Blanc]]
|nom de division8 = Canton
|division8 = [[canton de Lusèg|Lusèg]]
|nom de division9 = Cònsol
|division9 = Bernard Vignals ([[2020]]-[[2026]])
|còda = 46262
|ehess =
|cp = 46800
|mapa =
|imatge de mapa =
|longitud = 1.2647
| latitud = 44.3086
|estatut =
|altitud =
|altmax = 308
| altmin = 127
|populacion = {{popfr46|262}}
|annada-pop = {{popfr46|0}}
|superfícia = 42.46
|densitat = {{formatnum:{{#expr:({{popfr46|262}}/42.46) round 2}}}}
|sits-toristics =
|divèrs = comuna novèla
|gentilici =
|url=
|imatgeloc=
}}
'''Lendon de Carcin''', nom supausat (''Lendou-en-Quercy'' en [[francés]]) es una [[comuna francesa|comuna]] novèla de [[Carcin]], creada lo 1èr de genièr de 2018, situada dins lo departament francés d'[[Òut (departament)|Òut]] e la region d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. Recampa las comunas de [[Las Cabanas (Carcin)|Las Cabanas]], [[Sent Çabrian]], lo [[capluòc]] e [[Sent Laurenç de l'Òrmia]], vengudas comunas delegadas.
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 46262.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]]
==Istòria==
La comuna se creèt lo 1èr de genièr de 2018 per un arrestat prefectoral del 6 de decembre de 2017 <ref>''Arrêté du 6 décembre 2017 portant création de la commune nouvelle de Lendou-en-Quercy'' https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000036259053&dateTexte=&categorieLien=id|site=legifrance.gouv.fr , 27 de decembre de 2017</ref>.
La municipalitat de [[Montliausut]], un moment interessada, votèt contra e se retirèt del projècte <ref>https://www.ladepeche.fr/article/2017/10/05/2658990-lendou-en-quercy-commune-nouvelle.html</ref>.
==Administracion==
{{ElegitDebuta|insee=46263
|Títol= Lista dels cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2018]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Bernard Vignals |Partit= |Qualitat= cònsol de [[Las Cabanas (Carcin)|Las Cabanas]], president de la [[Comunautat de comunas del Carcin Blanc|CC del Carcin Blanc]]}}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
==Demografia==
Per la demografia de cada comuna abans 2018, veire a [[Las Cabanas (Carcin)|Las Cabanas]], [[Sent Çabrian]] e [[Sent Laurenç de l'Òrmia]].
{|class= "wikitable"
!Nom
!Width="135"|Còdi INSEE
!Intercomunalitat
!Superficia
(<small>km²</small>)
!Populacion <small>
(darrèra populacion legala)</small>
!Densitat
(<small>ab/km²</small>)
|-
|[[Las Cabanas (Carcin)|Las Cabanas]]
|46158
|[[Comunautat de comunas del Carcin Blanc|CC del Carcin Blanc]]
|16,58
|{{popfrs46|158}} ({{popfrs46|0}})
|{{formatnum:{{#expr:({{popfrs46|158}}/16.58) round 2}}}}
|-
|'''[[Sent Çabrian]]''' <small>(capluòc)</small>
|46262
|[[Comunautat de comunas del Carcin Blanc|CC del Carcin Blanc]]
|15,07
|{{popfrs46|262}} ({{popfrs46|0}})
|{{formatnum:{{#expr:({{popfrs46|262}}/15.07) round 2}}}}
|-
|[[Sent Laurenç de l'Òrmia]]
|46274
|[[Comunautat de comunas del Carcin Blanc|CC del Carcin Blanc]]
|10,81
|{{popfrs46|274}} ({{popfrs46|0}})
|{{formatnum:{{#expr:({{popfrs46|274}}/10.81) round 2}}}}
|-
|''total''
|46262
|[[Comunautat de comunas del Carcin Blanc|CC del Carcin Blanc]]
|42,46
|{{popfr46|262}} ({{popfr46|0}})
|{{formatnum:{{#expr:({{popfr46|262}}/42.46) round 2}}}}
|-
|}
==Luòcs e monuments==
Veire a [[Las Cabanas (Carcin)|Las Cabanas]], [[Sent Çabrian]] e [[Sent Laurenç de l'Òrmia]].
==Personalitats ligadas amb la comuna==
==Veire tanben==
* [[Comunas d'Òlt]]
* [[Portal:Carcin|Lo Portal de Carcin]]
* [[Carcinòl (parlar)|L'occitan de Carcin]]
==Ligams extèrnes==
==Nòtas==
<references/>
{{Portal Carcin}}
{{Comunas d'Òlt}}
[[Categoria:Comuna d'Òlt]]
[[Categoria:Comuna de Carcin]]
[[Categoria:Comuna de Guiana]]
hn6gg0f76sqautgw0tivw0cavp457uq
Memento
0
185662
2328906
2319636
2022-08-19T09:44:58Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Memento
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Christopher Nolan
| actor = Guy Pearce<br />Carrie-Anne Moss<br />Joe Pantoliano
| produccion = Summit Entertainment<br />Team Todd
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Memento''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/2000/film/awards/memento-1200464278/ Memento]</ref> sortit en [[2000]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
k2obdwq2c3ltb1cnbtcrld6410rvoah
Insomnia (filme, 2002)
0
185663
2328905
2319649
2022-08-19T09:44:40Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Insomnia
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Hillary Seitz
| actor = Al Pacino<br />Robin Williams<br />Hilary Swank
| produccion = Alcon Entertainment<br />Witt/Thomas Productions<br />Section Eight Productions
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Insomnia''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/2002/film/reviews/insomnia-5-1200549473/ Insomnia]</ref> sortit en [[2002]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
k5pg0sfphmhe25lr42hwtzxzg157epc
Batman Begins
0
185664
2328904
2319648
2022-08-19T09:44:17Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Batman Begins
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Christopher Nolan e David S. Goyer
| actor = Christian Bale<br />Michael Caine<br />Liam Neeson
| produccion = Warner Bros. Pictures<br />DC Comics<br />Legendary Pictures<br />Syncopy
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Batman Begins''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/lists/best-movie-reboots/ ‘Top Gun: Maverick’ and 17 More Sequels/Reboots That Revived Film Franchises]</ref> sortit en [[2005]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
[[Categoria:filme anglés]]
6583sbmcxm6qpbyitdip2mzpenjn5jl
The Prestige (filme)
0
185666
2328903
2319647
2022-08-19T09:43:33Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Prestige
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Jonathan Nolan e Christopher Nolan
| actor = Hugh Jackman<br />Christian Bale<br />Michael Caine
| produccion = Touchstone Pictures<br />Warner Bros. Pictures<br />Newmarket Films<br />Syncopy
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Prestige''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/2006/film/awards/the-prestige-christopher-nolan-jonathan-nolan-1117955896/ ‘The Prestige,’ Christopher Nolan, Jonathan Nolan]</ref> sortit en [[2006]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
[[Categoria:filme anglés]]
h6yyridfp9semn5n63801wpjvpeewfw
The Dark Knight (filme)
0
185667
2328902
2319646
2022-08-19T09:43:07Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Dark Knight
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Jonathan Nolan e Christopher Nolan
| actor = Christian Bale<br />Michael Caine<br />Heath Ledger
| produccion = Warner Bros. Pictures<br />Legendary Pictures<br />Syncopy
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Dark Knight''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/2018/film/news/christopher-nolan-on-how-villains-defined-the-dark-knight-trilogy-more-than-batman-1202808441/ Christopher Nolan: Villains Defined The Dark Knight Trilogy More Than Batman]</ref> sortit en [[2008]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
[[Categoria:filme anglés]]
m3o8xtc8aowmznx1ihh54yl92y15j7a
Inception
0
185668
2328901
2319644
2022-08-19T09:42:40Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Inception
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Christopher Nolan
| actor = Leonardo DiCaprio<br />Ken Watanabe<br />Joseph Gordon-Levitt
| produccion = Warner Bros. Pictures<br />Legendary Pictures<br />Syncopy
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Inception''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/2010/film/markets-festivals/inception-1117943114/ Inception]</ref> sortit en [[2010]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
[[Categoria:filme anglés]]
1ucjhibgypomgla636nx34rexx8gufq
The Dark Knight Rises
0
185669
2328900
2319650
2022-08-19T09:42:16Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Dark Knight Rises
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Jonathan Nolan e Christopher Nolan
| actor = Christian Bale<br />Michael Caine<br />Gary Oldman
| produccion = Warner Bros. Pictures<br />Legendary Pictures<br />DC Entertainment<br />Syncopy
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Dark Knight Rises''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/2012/film/reviews/the-dark-knight-rises-1117947904/ Film Review: ‘The Dark Knight Rises’]</ref> sortit en [[2012]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
[[Categoria:filme anglés]]
h87djjigid12yfafihftxdf4mofzspb
Interstellar (filme)
0
185670
2328899
2319651
2022-08-19T09:41:51Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Interstellar
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Jonathan Nolan e Christopher Nolan
| actor = Matthew McConaughey<br />Anne Hathaway<br />Jessica Chastain
| produccion = Paramount Pictures<br />Warner Bros. Pictures<br />Legendary Pictures<br />Syncopy<br />Lynda Obst Productions
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Interstellar''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/2014/film/reviews/film-review-interstellar-1201338475/ Film Review: ‘Interstellar’]</ref> sortit en [[2014]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
[[Categoria:filme anglés]]
qhqm8g0jmzdrnx46spdgnf95jv5uq4c
Dunkirk (filme, 2017)
0
185671
2328898
2319652
2022-08-19T09:41:18Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Dunkirk
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Christopher Nolan
| actor = Fionn Whitehead<br />Tom Glynn-Carney<br />Jack Lowden
| produccion = Warner Bros. Pictures<br />Syncopy Inc.<br />RatPac-Dune Entertainment<br />Canal+<br />Ciné+<br />StudioCanal
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Dunkirk''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/2017/film/reviews/dunkirk-review-christopher-nolan-1202495701/ Film Review: ‘Dunkirk’]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
dflkikjp4wd9bomchcxhehr6c5ewinn
Tenet (filme)
0
185672
2328897
2319653
2022-08-19T09:40:36Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Tenet
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Christopher Nolan
| actor = John David Washington<br />Robert Pattinson<br />Elizabeth Debicki
| produccion = Syncopy
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Tenet''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://variety.com/2020/film/reviews/tenet-review-christopher-nolan-1234742936/ ‘Tenet’ Review: Christopher Nolan’s Grandly Entertaining, Time-Slipping Spectacle Is a Futuristic Throwback]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
[[Categoria:filme anglés]]
8is4i6hl9dyjd17dn3f359cc9ipb48l
Oppenheimer (filme)
0
185673
2328896
2319654
2022-08-19T09:40:21Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Oppenheimer
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Christopher Nolan
| scenari = Christopher Nolan
| actor = Cillian Murphy<br />Emily Blunt<br />Matt Damon
| produccion = Universal Pictures<br />Syncopy Inc.<br />Atlas Entertainment
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Oppenheimer''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Christopher Nolan,<ref>[https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/christopher-nolan-oppenheimer-cillian-murphy-1235097497/ Christopher Nolan’s ‘Oppenheimer’ Unveils First Look at Cillian Murphy as Atomic Scientist]</ref><ref>[https://variety.com/2022/film/news/christopher-nolan-oppenheimer-first-look-kenneth-branagh-joins-cast-1235187501/ Christopher Nolan’s ‘Oppenheimer’ Releases Moody First Look, Kenneth Branagh Joins Cast]</ref> sortit en [[2023]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
f1uyup0xglsneyrqg1b65itx983ipna
V for Vendetta (filme)
0
185674
2328895
2319655
2022-08-19T09:39:47Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = V for Vendetta
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = James McTeigue
| scenari = Lana Wachowski e Lilly Wachowski
| actor = Natalie Portman<br />Hugo Weaving<br />Stephen Rea
| produccion = Silver Pictures<br />Virtual Studios<br />Studio Babelsberg<br />DC Vertigo Comics<br />Anarchos Productions, Inc.
| país =
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''V for Vendetta''''' es un filme realizat per James McTeigue,<ref>[https://variety.com/2006/film/markets-festivals/v-for-vendetta-2-1200518521/ V for Vendetta]</ref> sortit en [[2005]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
[[Categoria:filme anglés]]
[[Categoria:filme alemand]]
8y29b36r6f0qivale28my25uamatrkj
The Godfather
0
185675
2328894
2319656
2022-08-19T09:39:24Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Godfather
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Francis Ford Coppola
| scenari = Mario Puzo e Francis Ford Coppola
| actor = Marlon Brando<br />Al Pacino<br />James Caan
| produccion = Paramount Pictures<br />Alfran Productions
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Godfather''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Francis Ford Coppola, sortit en [[1972]].<ref>[https://variety.com/2022/tv/news/the-offer-paramount-godfather-miles-teller-1235242207/ Why Paramount Did Not Refuse ‘The Offer’ of Series About Making of ‘The Godfather’]</ref><ref>[https://catalog.afi.com/Film/54023-THE-GODFATHER?sid=8c42a5ab-15ed-4fbd-83a1-5485d0d15ae1&sr=35.905212&cp=1&pos=0 THE GODFATHER]</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
klze9agr19s7egd08t7etjlhkn8lgrs
The Godfather Part II
0
185676
2328893
2319657
2022-08-19T09:39:01Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Godfather Part II
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Francis Ford Coppola
| scenari = Mario Puzo e Francis Ford Coppola
| actor = Al Pacino<br />Diane Keaton<br />Diane Keaton
| produccion = Paramount Pictures<br />The Coppola Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Godfather Part II''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Francis Ford Coppola, sortit en [[1974]].<ref>[https://catalog.afi.com/Film/54026-THE-GODFATHERPARTII?sid=1c8c1d90-f1f8-4785-9772-a179b7c00aa2&sr=0.35263038&cp=1&pos=1 THE GODFATHER PART II]</ref><ref>[https://variety.com/1973/film/reviews/the-godfather-part-ii-2-1200423161/ The Godfather Part II]</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
j33xnc2m0hshg7276w233pesw9o45f9
The Godfather Part III
0
185677
2328892
2319658
2022-08-19T09:38:42Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Godfather Part III
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Francis Ford Coppola
| scenari = Mario Puzo e Francis Ford Coppola
| actor = Al Pacino<br />Diane Keaton<br />Talia Shire
| produccion = Paramount Pictures<br />Zoetrope Studios
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Godfather Part III''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Francis Ford Coppola,<ref>[https://variety.com/2020/film/columns/godfather-3-coda-review-death-of-michael-corleone-francis-ford-coppola-1234846553/ ‘The Godfather, Coda: The Death of Michael Corleone’ Is a Chance to Revisit a Film That Didn’t Deserve Its Brickbats]</ref> sortit en [[1990]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
898w5s2nen3evt60jlb7a9ruoijfxls
A Beautiful Mind (filme)
0
185678
2328891
2319659
2022-08-19T09:38:20Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = A Beautiful Mind
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Ron Howard
| scenari = Akiva Goldsman
| actor = Russell Crowe<br />Ed Harris<br />Jennifer Connelly
| produccion = Universal Pictures<br />DreamWorks Pictures<br />Imagine Entertainment
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''A Beautiful Mind''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Ron Howard,<ref>[https://variety.com/2001/film/awards/a-beautiful-mind-3-1200552261/ A Beautiful Mind]</ref> sortit en [[2001]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
ckjcj4hn0jy9fskq6mfo0wkq53x3o7e
Gladiator (filme, 2000)
0
185679
2328890
2319660
2022-08-19T09:37:55Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Gladiator
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Ridley Scott
| scenari = David Franzoni, John Logan e William Nicholson
| actor = Russell Crowe<br />Joaquin Phoenix<br />Connie Nielsen
| produccion = DreamWorks Pictures<br />Universal Pictures<br />Scott Free Productions<br />Red Wagon Entertainment
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Gladiator''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Ridley Scott,<ref>[https://variety.com/2020/film/news/gladiator-20th-anniversary-russell-crowe-ridley-scott-joaquin-phoenix-1234590906/ ‘Gladiator’ at 20: Russell Crowe and Ridley Scott Look Back on the Groundbreaking Historical Epic]</ref> sortit en [[2000]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
[[Categoria:filme anglés]]
t92lum0mb7lgjuqx5tk3ddn3vfiw34r
The Shawshank Redemption
0
185680
2328889
2319661
2022-08-19T09:37:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Shawshank Redemption
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Frank Darabont
| scenari = Frank Darabont
| actor = Tim Robbins<br />Morgan Freeman<br />Bob Gunton
| produccion = Castle Rock Entertainment
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Shawshank Redemption''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Frank Darabont,<ref>[https://variety.com/1994/film/reviews/the-shawshank-redemption-1200438677/ The Shawshank Redemption]</ref> sortit en [[1994]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
sbiiho7rxrr7yg0hng2mfsx1c7smx1q
The Green Mile (filme)
0
185681
2328888
2319662
2022-08-19T09:37:14Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Green Mile
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Frank Darabont
| scenari = Frank Darabont
| actor = Tom Hanks<br />David Morse<br />Bonnie Hunt
| produccion = Castle Rock Entertainment<br />Darkwoods Productions
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Green Mile''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Frank Darabont,<ref>[https://variety.com/1998/film/news/castle-rock-nabs-duncan-for-green-mile-1117477946/ Castle Rock nabs Duncan for ‘Green Mile’]</ref> sortit en [[1999]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
4i9g8ijekedtznfl60b8tksyjz0m2sh
The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring
0
185682
2328887
2319663
2022-08-19T09:36:48Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Peter Jackson
| scenari = Fran Walsh, Philippa Boyens e Peter Jackson
| actor = Elijah Wood<br />Ian McKellen<br />Liv Tyler
| produccion = New Line Cinema<br />WingNut Films
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Peter Jackson,<ref>[https://variety.com/2021/film/news/lord-of-the-rings-peter-jackson-risky-trilogy-1235123548/ ‘Lord of the Rings’ at 20: Why Peter Jackson’s Trilogy Was One of Hollywood’s Riskiest Projects Ever]</ref> sortit en [[2001]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
ga30400ymqp43t7m917akidwynqaid6
The Lord of the Rings: The Two Towers
0
185683
2328886
2319664
2022-08-19T09:36:45Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Lord of the Rings: The Two Towers
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Peter Jackson
| scenari = Fran Walsh, Philippa Boyens, Stephen Sinclair e Peter Jackson
| actor = Elijah Wood<br />Ian McKellen<br />Liv Tyler
| produccion = New Line Cinema<br />WingNut Films
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Lord of the Rings: The Two Towers''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Peter Jackson,<ref>[https://variety.com/2021/film/news/lord-of-the-rings-peter-jackson-risky-trilogy-1235123548/ ‘Lord of the Rings’ at 20: Why Peter Jackson’s Trilogy Was One of Hollywood’s Riskiest Projects Ever]</ref> sortit en [[2002]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
n7yjs59qqgrbb68w6a7q74b3qvku21g
The Lord of the Rings: The Return of the King
0
185684
2328885
2319698
2022-08-19T09:36:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Lord of the Rings: The Return of the King
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Peter Jackson
| scenari = Fran Walsh, Philippa Boyens e Peter Jackson
| actor = Elijah Wood<br />Ian McKellen<br />Liv Tyler
| produccion = New Line Cinema<br />WingNut Films
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Lord of the Rings: The Return of the King''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per [[Peter Jackson]],<ref>[https://variety.com/2021/film/news/lord-of-the-rings-peter-jackson-risky-trilogy-1235123548/ ‘Lord of the Rings’ at 20: Why Peter Jackson’s Trilogy Was One of Hollywood’s Riskiest Projects Ever]</ref> sortit en [[2003]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
m5kyc4ew4p9przywo2an1crqdcc0kq4
Schindler's List
0
185685
2328884
2319666
2022-08-19T09:36:02Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Schindler's List
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Steven Spielberg
| scenari = Steven Zaillian
| actor = Liam Neeson<br />Ben Kingsley<br />Ralph Fiennes
| produccion = Amblin Entertainment<br />Universal Pictures
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Schindler's List''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Steven Spielberg,<ref>[https://variety.com/2018/film/vpage/steven-spielberg-liam-neeson-schindlers-list-25-anniversary-1202789948/ Steven Spielberg, Liam Neeson Reflect on ‘Schindler’s List’ 25 Years Later]</ref> sortit en [[1993]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
pxv337n0mbig4f12vf2g9lkztqouz6q
Forrest Gump
0
185686
2328883
2319699
2022-08-19T09:35:39Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Forrest Gump
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion =[[ Robert Zemeckis]]
| scenari = Eric Roth
| actor = [[Tom Hanks]]<br />Robin Wright<br />Gary Sinise
| produccion = The Tisch Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Forrest Gump''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per [[Robert Zemeckis]],<ref>[https://variety.com/1994/film/reviews/forrest-gump-1200438040/ Forrest Gump]</ref> sortit en [[1994]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
dv0ebedv7lxj6lg8c1y3ybepwvdb712
Coco (filme, 2017)
0
185687
2328882
2319668
2022-08-19T09:35:19Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Coco
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Lee Unkrich
| scenari = Adrian Molina e Matthew Aldrich
| actor = Anthony Gonzalez<br />Gael García Bernal<br />Benjamin Bratt
| produccion = Walt Disney Pictures<br />Pixar Animation Studios
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Coco''''' es un filme d'animacion [[Estats Units|american]] realizat per Lee Unkrich,<ref>[https://deadline.com/2017/12/coco-lee-unkrich-pixar-oscars-interview-1202218403/ ‘Coco’ Director Lee Unkrich On His Journey Into The Heart Of Mexico, Firsthand & On Screen]</ref><ref>[https://collider.com/coco-lee-unkrich-interview/ Lee Unkrich Reveals How 'Coco' Went from an American Tale to Pixar's First All-Latino Cast]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
9g2q7jy275u1cwdi1lfmrtc7jzsvq40
The Avengers (filme, 2012)
0
185688
2328881
2319669
2022-08-19T09:34:43Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Avengers
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Joss Whedon
| scenari = Joss Whedon
| actor = Robert Downey Jr.<br />Chris Evans<br />Mark Ruffalo
| produccion = [[Marvel Studios]]
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Avengers''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Joss Whedon,<ref>[https://variety.com/2012/film/reviews/marvel-s-the-avengers-1117947410/ Marvel’s The Avengers]</ref> sortit en [[2012]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
swplbcorvj67k39jxcxpp1bpjdlt8a2
Avengers: Age of Ultron
0
185689
2328880
2319670
2022-08-19T09:34:38Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Avengers: Age of Ultron
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Joss Whedon
| scenari = Joss Whedon
| actor = Robert Downey Jr.<br />Chris Evans<br />Mark Ruffalo
| produccion = [[Marvel Studios]]
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Avengers: Age of Ultron''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Joss Whedon,<ref>[https://variety.com/2016/film/news/joss-whedon-avengers-age-of-ultron-tribeca-1201756155/ Joss Whedon Was ‘Beaten Down’ by ‘Avengers: Age of Ultron’]</ref> sortit en [[2015]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
oxxdlpewacik00qbnv74zhnxw4sn4i5
Avengers: Infinity War
0
185690
2328879
2319672
2022-08-19T09:34:30Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Avengers: Infinity War
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Anthony Russo e Joseph Russo
| scenari = Christopher Markus e Stephen McFeely
| actor = Robert Downey Jr.<br />Chris Evans<br />Mark Ruffalo
| produccion = [[Marvel Studios]]
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Avengers: Infinity War''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Anthony Russo e Joseph Russo,<ref>[https://variety.com/2018/film/news/avengers-infinity-war-joe-russo-netflix-marvel-storytelling-1202797754/ ‘Avengers: Infinity War’ Director on How Netflix, Marvel Are Changing What Viewers Want]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
qjsuvlun58mdmppub0ky8cnccfqz33m
Avengers: Endgame
0
185691
2328878
2319673
2022-08-19T09:34:13Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Avengers: Endgame
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Anthony Russo e Joseph Russo
| scenari = Christopher Markus e Stephen McFeely
| actor = Robert Downey Jr.<br />Chris Evans<br />Mark Ruffalo
| produccion = [[Marvel Studios]]
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Avengers: Endgame''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per Anthony Russo e Joseph Russo,<ref>[https://variety.com/2020/film/news/avengers-endgame-behind-the-scenes-russo-brothers-1234591504/ The Russo Brothers Share ‘Avengers: Endgame’ Behind-The-Scenes Videos and Secrets]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
hzskcgeig3hoxyj5quln3nse81i4eh3
Duelyant
0
187649
2329144
2322336
2022-08-19T11:55:24Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Duelyant
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Дуэлянт
| realizacion = Aleksei Mizgirev
| scenari = Aleksei Mizgirev
| actor = Pyotr Fyodorov<br />Vladimir Mashkov
| produccion = Non-stop prodakshn<br />Columbia Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Duelyant''''' (en [[rus]]: Дуэлянт) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Mizgirev,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/840234/ Дуэлянт (2016)]</ref><ref>[https://regnum.ru/news/2448194.html В Китае открылся фестиваль российского кино]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
teqirj5u9dhrs5dzkle6ymstdqryb9k
Kollektor
0
187650
2329143
2322337
2022-08-19T11:54:59Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kollektor
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Коллектор
| realizacion = Alexei Krasovskii
| scenari = Alexei Krasovskii
| actor = Konstantin Khabenskii<br />Polina Agureeva
| produccion = Paprika Prodakshn
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kollektor''''' (en [[rus]]: Коллектор) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Alexei Krasovskii,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/932512/ Коллектор (2016)]</ref><ref>[https://aif.ru/culture/movie/v_chetyreh_stenah_filmy_gde_deystvie_zaperto_v_odnoy_komnate В четырех стенах. Фильмы, где действие происходит в одной комнате]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
djvaljo3af2dx6y3emzirjrxh7834gn
Uchenìk
0
187651
2329142
2322338
2022-08-19T11:54:43Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Uchenìk
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Учени́к
| realizacion = Kirill Serebrennikov
| scenari = Kirill Serebrennikov
| actor = Pyotr Skvortsov<br />Viktoriya Isakova
| produccion = Hype Film
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Uchenìk''''' (en [[rus]]: Учени́к) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Kirill Serebrennikov,<ref>[https://tass.ru/kultura/13045899 В Лондоне стартует неделя российского кино в очном формате]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/922150/ Ученик (2016)]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
felxumo9y8nwn2nku5rrhqyq05e3tp8
Ledokol
0
187652
2329141
2322339
2022-08-19T11:54:21Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Ledokol
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Ледокол
| realizacion = Nikolai Khomeriki
| scenari = Aleksei Onishchenko
| actor = Pyotr Fyodorov<br />Sergei Puskepalis
| produccion = PROFIT<br />NTV<br />Mosfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Ledokol''''' (en [[rus]]: Ледокол) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Nikolai Khomeriki,<ref>[https://rg.ru/2021/12/03/kak-kino-podgotovilo-zhitelej-i-gostej-dubaia-ko-dniu-rossii-na-ekspo-2020.html Как кино подготовило жителей и гостей Дубая ко Дню России на "ЭКСПО-2020"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/893880/ Ледокол (2016)]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
jm2va3xco2snx4p56y36r4gc8dk7i8p
Molot
0
187653
2329140
2322341
2022-08-19T11:53:49Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Molot
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Молот
| realizacion = Nurbek Egen
| scenari = Oleg Malovichko
| actor = Aleksei Chadov<br />Oksana Akinshina
| produccion = Vsemirnye Russkiye Studii
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Molot''''' (en [[rus]]: Молот) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Nurbek Egen,<ref>[https://iz.ru/641299/kirill-razlogov/varnenskaia-sinergiia Варненская синергия]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/765098/ Молот (2016)]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
hfam0mjcju8m5w27rwu8lx1x6v6xniv
Khoroshii malchik
0
187654
2329139
2322342
2022-08-19T11:53:20Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Khoroshii malchik
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Хороший мальчик
| realizacion = Oksana Karas
| scenari = Mikhail Mestetskii e Roman Kantor
| actor = Semyon Treskunov<br />Mikhail Yefremov
| produccion = 2D films<br />Art Pictures Studios<br />Walt Disney Studios Motion Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Khoroshii malchik''''' (en [[rus]]: Хороший мальчик) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Oksana Karas,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/915270/ Хороший мальчик (2016)]</ref><ref>[https://rg.ru/2020/10/06/vyshel-trejler-doktora-lizy-s-chulpan-hamatovoj-i-habenskim.html Вышел трейлер "Доктора Лизы" с Чулпан Хаматовой и Хабенским]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
lqnmting5mv3djihociep32inzjpzjp
Dama pik
0
187655
2329138
2322343
2022-08-19T11:52:45Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Dama pik
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Дама пик
| realizacion = Pavel Lungin
| scenari = Pavel Lungin, Valerii Pecheikin, Steven Walsh e Aleksandr Lungin
| actor = Ksenia Rappoport<br />Ivan Yankovskii
| produccion = Art Pictures Studio<br />Masterskaya Pavla Lungina
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Dama pik''''' (en [[rus]]: Дама пик) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Pavel Lungin,<ref>[https://rg.ru/2020/04/27/chto-ne-propustit-po-tv-i-v-seti-na-nedele-s-27-aprelia-po-3-maia.html Что не пропустить по ТВ и в Сети на неделе с 27 апреля по 3 мая]</ref><ref>[https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/102381/annot/ ДАМА ПИК (2016)]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
lm362ofwcxly3y7e79zygwtj5it3mii
28 panfilovtsev
0
187656
2329137
2322344
2022-08-19T11:52:24Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = 28 panfilovtsev
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = 28 панфиловцев
| realizacion = Kim Druzhinin e Andrei Shalopa
| scenari = Andrei Shalopa
| actor = Aleksandr Ustyugov<br />Yakov Kucherevskii
| produccion = 28 panfilovtsev<br />Gaijin Entertainment
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''28 panfilovtsev''''' (en [[rus]]: 28 панфиловцев) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Kim Druzhinin e Andrei Shalopa,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/764465/ 28 панфиловцев (2016)]</ref><ref>[https://rg.ru/2016/11/23/28-panfilovcev-narodnyj-film-o-velikom-podvige.html В жизни всегда есть подвигу место]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
fvti0a9w05siavuqpa44bsxhmo57jif
Zoologiya
0
187657
2329136
2322345
2022-08-19T11:52:00Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Zoologiya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Зоология
| realizacion = Ivan I. Tverdovskii
| scenari =
| actor = Natalya Pavlenkova<br />Masha Tokareva
| produccion = New People Film Company<br />Arizona Films<br />MovieBrats Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Zoologiya''''' (en [[rus]]: Зоология) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Ivan I. Tverdovskii,<ref>[https://regnum.ru/news/2339201.html «Спутник над Польшей»: Российский кинематограф – для польских зрителей]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/934182/ Зоология (2016)]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
2ebxomwfhgid6cxs1kz8j4vi0g05axz
Yolki 5
0
187658
2329135
2322346
2022-08-19T11:51:20Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Yolki 5
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Ёлки 5
| realizacion = Timur Bekmambetov<br />Alexander Kott<br />Vadim Perelman
| scenari = Roman Nepomnyaschii<br />Dmitrii Pinchukov<br />Vadim Seleznev
| actor = Ivan Urgant<br />Sergei Svetlakov
| produccion = Bazelevs
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Yolki 5''''' (en [[rus]]: Ёлки 5) es un filme [[Russia|rus]] sortit en [[2016]].<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/3164009 "Елки" из космоса]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/893500/ Ёлки 5 (2016)]</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
fa3ic06wa0a7bpx050jlu1er0zwqgf2
Ded Moroz. Bitva magov
0
187659
2329134
2322347
2022-08-19T11:50:56Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Ded Moroz. Bitva magov
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Дед Мороз. Битва магов
| realizacion = Aleksandr Voytinskii
| scenari = Aleksandr Voytinskii, Lev Karasev, Lev Murzenko e Anna Ovsyannikova
| actor = Taisiya Vilkova<br />Nikita Volkov
| produccion = Enjoy Movies<br />Renovatio Entertainment<br />Angel
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Ded Moroz. Bitva magov''''' (en [[rus]]: Дед Мороз. Битва магов) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksandr Voytinskii,<ref>[https://regnum.ru/news/cultura/2223724.html Авторитарная секта Деда Мороза]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/797705/ Дед Мороз. Битва Магов (2016)]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
fai9vke2a9lelxu1uu34m460985m09w
Snezhnaya koroleva 3: Ogon i lyod
0
187660
2329133
2322349
2022-08-19T11:50:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Snezhnaya koroleva 3: Ogon i lyod
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Снежная королева 3: Огонь и лёд
| realizacion = Aleksei Tsitsilin
| scenari = Aleksei Tsitsilin, Vladimir Nikolaev, Alexei Zamyslov e Andrei Korenkov
| actor =
| produccion = Wizart Animation
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Snezhnaya koroleva 3: Ogon i lyod''''' (en [[rus]]: Снежная королева 3: Огонь и лёд) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Tsitsilin,<ref>[https://rg.ru/2019/10/24/kak-prodat-svoj-film-za-rubezh-piat-voprosov-specialistu.html Как продать свой фильм за рубеж: пять вопросов специалисту]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/905034/ Снежная королева 3. Огонь и лед (2016)]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
oedflp5ixdcrgmkbr1xpq7q50sps4pj
Viking (filme, 2016)
0
187661
2329132
2322351
2022-08-19T11:50:17Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Viking
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Викинг
| realizacion = Andrei Kravchuk
| scenari = Andrei Rubanov, Viktor Smirnov e Andrei Kravchuk
| actor = Danila Kozlovskii<br />Aleksandr Ustyugov
| produccion = Pervyi kanal<br />Direktsiya kino<br />Tsentral Partnership<br />TriTe<br />Dago Productions<br />KIT
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Viking''''' (en [[rus]]: Викинг) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Kravchuk,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4207294 «Союз спасения» поставил вопрос о протестах]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/707407/ Викинг (2016)]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
8qwgno5e0001a4d2sqh1q8vl4le5j93
Rai (filme, 2016)
0
187662
2329131
2322353
2022-08-19T11:49:29Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Rai
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Рай
| realizacion = Andrei Konchalovskii
| scenari = Elena Kiseleva e Andrei Konchalovskii
| actor = Yuliya Vysotskaya<br />Christian Clauß
| produccion = DRIFE Productions<br />Prodyuserskii tsentr Andreya Konchalovskogo
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Rai''''' (en [[rus]]: Рай) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Konchalovskii,<ref>[https://tass.ru/opinions/10665725 Расстрел в Новочеркасске и жизнеописание свиньи: фильмы российских режиссеров на "Оскаре"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/897166/ Рай (2016)]</ref> sortit en [[2016]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
13qeviffz47eelaukma0m2ttqi0r875
Prityazhenie
0
187663
2329130
2322354
2022-08-19T11:49:04Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Prityazhenie
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Притяжение
| realizacion = Fyodor Bondarchuk
| scenari = Andrei Zolotaryov e Oleg Malovichko
| actor = Irina Starshenbaum<br />Alexander Petrov
| produccion = Art Pictures Studio<br />Vodorod<br />Columbia Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Prityazhenie''''' (en [[rus]]: Притяжение) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Fyodor Bondarchuk,<ref>[https://rg.ru/2019/09/23/vyshel-trejler-vtorzheniia-prodolzheniia-pritiazheniia-bondarchuka.html Вышел трейлер "Вторжения" - продолжения "Притяжения" Бондарчука]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/840250/ Притяжение (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
bmmbsp6dgq97by9ljjdfeerp1esfmr4
Gulyai, Vasya!
0
187664
2329129
2322355
2022-08-19T11:48:38Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Gulyai, Vasya!
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Гуляй, Вася!
| realizacion = Roman Karimov
| scenari = Roman Karimov e Yana Lebedeva
| actor = Efim Petrunin<br />Lyubov Aksyonova
| produccion = STS<br />Yellow, Black and White<br />Filmy navsegda<br />Invada film
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Gulyai, Vasya!''''' (en [[rus]]: Гуляй, Вася!) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Roman Karimov,<ref>[https://rg.ru/2021/02/02/vyshel-trejler-prodolzheniia-komedii-guliaj-vasia.html Вышел трейлер продолжения комедии "Гуляй, Вася!"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/946883/ Гуляй, Вася! (2016)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
58f8deh8fs3feckwnsyq64t0rpl58wz
Mayor Grom
0
187665
2329128
2322356
2022-08-19T11:48:07Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Mayor Grom
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Майор Гром
| realizacion = Vladimir Besedin
| scenari = Artyom Gabrelyanov e Vladimir Besedin
| actor = Aleksander Gorbatov<br />Ivan Fominov
| produccion = Bubble Studios
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Mayor Grom''''' (en [[rus]]: Майор Гром) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Vladimir Besedin,<ref>[https://rzn.aif.ru/culture/details/rezhisser_yuriy_bykov_ne_priedet_v_ryazan_na_kinofestival Режиссер Юрий Быков не приедет в Рязань на кинофестиваль]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1005008/ Майор Гром (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
9yiyo9klsckgd5m4vnqnvpi8sljf0ce
Posle tebya
0
187666
2329127
2322357
2022-08-19T11:47:49Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Posle tebya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = После тебя
| realizacion = Anna Matison
| scenari = Anna Matison e Timur Ezugbaya
| actor = Sergei Bezrukov<br />Aliza Rajan
| produccion = Kinokompaniya Sergeya Bezrukova<br />Production Value<br />Tsentral Partnership
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Posle tebya''''' (en [[rus]]: После тебя) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Anna Matison,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/933778/ После тебя (2016)]</ref><ref>[https://rg.ru/2019/04/11/gran-pri-festivalia-dubl-dv-poluchil-film-romana-zhigalova-les.html Зрительный залп]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
kx9gyd5rrqgcveyatop8dwyc54babjc
Vremya pervykh
0
187667
2329126
2322358
2022-08-19T11:47:10Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Vremya pervykh
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Время первых
| realizacion = Dmitrii Kiselyov
| scenari = Yurii Korotkov<br />Irina Pivovarova<br />Sergei Kaluzhanov
| actor = Yevgenii Mironov<br />Konstantin Khabenskii
| produccion = Bazelevs<br />Tretii Rim<br />CGF<br />Pervyi kanal<br />Mosfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Vremya pervykh''''' (en [[rus]]: Время первых) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dmitrii Kiselyov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/885316/ Время первых (2017)]</ref><ref>[https://regnum.ru/news/2960246.html Международный кинофестиваль в Ульяновской области пройдёт в онлайн-режиме]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
o3iqbr210kigd02rqa2fx5ncfenveao
Tantsy nasmert
0
187668
2329125
2322359
2022-08-19T11:46:40Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Tantsy nasmert
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Танцы насмерть
| realizacion = Andrei Volgin
| scenari = Andrei Zolotaryov
| actor = Ivan Zhvakin<br />Lukerya Ilyashenko
| produccion = KINODANZ
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Tantsy nasmert''''' (en [[rus]]: Танцы насмерть) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Volgin,<ref>[https://rg.ru/2019/02/23/vyshel-moshchnyj-trejler-voennogo-boevika-balkanskij-rubezh.html Вышел мощный трейлер военного боевика "Балканский рубеж"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/930535/ Танцы насмерть (2016)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
cg7zvf9aqokwg1k3vh4h1r8b1h67dun
Kukhnya. Poslednyaya bitva
0
187669
2329124
2322360
2022-08-19T11:46:29Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kukhnya. Poslednyaya bitva
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Кухня. Последняя битва
| realizacion = Anton Fedotov
| scenari = Pavel Danilov<br />Vasilii Kutsenko
| actor = Dmitrii Nazarov<br />Dmitrii Nagiev
| produccion = Yellow, Black and White<br />STS<br />Forever Films<br />Aurora Production
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kukhnya. Poslednyaya bitva''''' (en [[rus]]: Кухня. Последняя битва) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Anton Fedotov,<ref>[https://www.kazan.kp.ru/online/news/2847370/ В Чебоксарах всероссийская «Ночь кино» пройдет Нацбиблиотеке]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/840261/ Кухня. Последняя битва (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
6kimmimpfx89pnugifwk26ozemvlx0p
Urfin Jus i ego derevyannye soldaty
0
187670
2329123
2322361
2022-08-19T11:45:53Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Urfin Jus i ego derevyannye soldaty
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Урфин Джюс и его деревянные солдаты
| realizacion = Vladimir Toropchin, Fyodor Dmitriev e Darina Schmidt
| scenari = Aleksandr Boyarskii e Darina Schimdt
| actor =
| produccion = Melnitsa<br />STV
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Urfin Jus i ego derevyannye soldaty''''' (en [[rus]]: Урфин Джюс и его деревянные солдаты) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] sortit en [[2017]].<ref>[https://www.proficinema.ru/questions-problems/analyses/detail.php?ID=220392 Итоги уикенда с 20 по 23 апреля 2017: «Форсаж 8» не уступает]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/839111/ Урфин Джюс и его деревянные солдаты (2017)]</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
h0uy5oolcipp5y19o586v1m0f5qowja
Bolshoi
0
187671
2329121
2322362
2022-08-19T11:45:23Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Bolshoi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Большой
| realizacion = Valerii Todorovskii
| scenari = Anastasiya Palchikova, Ilya Tilkin e Valerii Todorovskii
| actor = Margarita Simonova<br />Alisa Freindlikh
| produccion = Marmot-film<br />Valery Todorovsky Production Company<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Bolshoi''''' (en [[rus]]: Большой) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Valerii Todorovskii,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/841472/ Большой (2016)]</ref><ref>[https://www.vesti.ru/article/2208903 Домогаров покинул МХАТ имени Горького из-за некрасивой ситуации]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5oz2o0n6a2egfilthxqj3chj9iqo50h
2329122
2329121
2022-08-19T11:45:33Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Bolshoi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Большой
| realizacion = Valerii Todorovskii
| scenari = Anastasiya Palchikova, Ilya Tilkin e Valerii Todorovskii
| actor = Margarita Simonova<br />Alisa Freindlikh
| produccion = Marmot-film<br />Valerii Todorovskii Production Company<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Bolshoi''''' (en [[rus]]: Большой) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Valerii Todorovskii,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/841472/ Большой (2016)]</ref><ref>[https://www.vesti.ru/article/2208903 Домогаров покинул МХАТ имени Горького из-за некрасивой ситуации]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
su0b187rejq1ej3ep4eucvpoq986ctk
Ptitsa
0
187672
2329120
2322365
2022-08-19T11:44:44Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Ptitsa
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Птица
| realizacion = Kseniya Baskakova
| scenari = Yaroslava Pulinovich, Andrei Rumyantsev e Kseniya Baskakova
| actor = Ivan Okhlobystin<br />Evdokiya Malevskaya
| produccion = Lenfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Ptitsa''''' (en [[rus]]: Птица) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Kseniya Baskakova,<ref>[https://www.ul.kp.ru/daily/26828/3872235/ В Ульяновск на фестиваль «От всей души» едут звезды российского кино]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/909701/ Птица (2016)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5du2bd1uhtq5onudupkjye9lyjzgnvi
Tesnota
0
187673
2329119
2322366
2022-08-19T11:44:32Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Tesnota
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Теснота
| realizacion = Kantemir Balagov
| scenari = Kantemir Balagov e Anton Yarush
| actor = Darya Zhovner<br />Olga Dragunova
| produccion = Primer intonatsii<br />Lenfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Tesnota''''' (en [[rus]]: Теснота) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Kantemir Balagov,<ref>[https://tass.ru/kultura/6470084 Кантемир Балагов получил приз за лучшую режиссуру на Каннском кинофестивале]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1044101/ Теснота (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
83laggp0nwxvfb5k5eq3s1x1q91xo02
Nelyubov (filme, 2017)
0
187674
2329118
2322367
2022-08-19T11:44:09Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Nelyubov
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Нелюбовь
| realizacion = Andrei Zvyagintsev
| scenari = Oleg Negin e Andrei Zvyagintsev
| actor = Maryana Spivak<br />Aleksei Rozin
| produccion = Non-stop prodakshn<br />Fetisov Illyuzion<br />Why Not Productions<br />Senator Film<br />Les Films du Fleuve
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Nelyubov''''' (en [[rus]]: Нелюбовь) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Zvyagintsev,<ref>[https://tass.ru/kultura/13549737 В Словении открылся фестиваль российского кино]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/963346/ Нелюбовь (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
51ss8tzvnj7vapxkfrcxllej1f0jrtr
Anna Karenina. Istoriya Vronskogo
0
187675
2329117
2322368
2022-08-19T11:43:24Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Anna Karenina. Istoriya Vronskogo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Анна Каренина. История Вронского
| realizacion = Karen Shakhnazarov
| scenari = Aleksei Buzin e Karen Shakhnazarov
| actor = Elizaveta Boyarskaya<br />Maksim Matveyev
| produccion = Mosfilm<br />Kuryer<br />VGTRK
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Anna Karenina. Istoriya Vronskogo''''' (en [[rus]]: Анна Каренина. История Вронского) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Karen Shakhnazarov,<ref>[https://tass.ru/interviews/13637585 Павел Басинский: Анна Каренина — это тайфун, Толстой боялся таких женщин]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/953411/ Анна Каренина. История Вронского (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
r3lm5rqmwkie12hnmmfchmbk76rt3xp
Kholodnoe tango
0
187676
2329116
2322369
2022-08-19T11:42:58Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kholodnoe tango
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Холодное танго
| realizacion = Pavel Chukhrai
| scenari = Pavel Chukhrai
| actor = Rinal Mukhametov<br />Elisey Nikandrov
| produccion = Slon
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kholodnoe tango''''' (en [[rus]]: Холодное танго) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Pavel Chukhrai,<ref>[https://tass.ru/moskva/10122653 В Москве назовут победителей Московского еврейского кинофестиваля]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/905032/ Холодное танго (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
k058a0dialc1lntycl4fv3s5e52qajg
Babushka lyogkogo povedeniya
0
187677
2329115
2322370
2022-08-19T11:42:45Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Babushka lyogkogo povedeniya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Babushka lyogkogo povedeniya
| realizacion = Maryus Vaysberg
| scenari = Saeed Davdiyev, Evgenii Shelyakin, Maryus Vaysberg e Aleksandr Revva
| actor = Aleksandr Revva<br />Glukoza
| produccion = Voice Films
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Babushka lyogkogo povedeniya''''' (en [[rus]]: Babushka lyogkogo povedeniya) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Maryus Vaysberg,<ref>[https://spb.aif.ru/society/amerikanskaya_ironiya_sudby_banya_v_bostone_i_ippolit-kitaec Американская «Ирония судьбы»: баня в Бостоне и Ипполит-китаец]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/981105/ Бабушка лёгкого поведения (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
bihmjfwjoj7wp8fbmg53jcqowjn7l24
Gogol. Nachalo
0
187678
2329114
2322371
2022-08-19T11:42:30Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Gogol. Nachalo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Гоголь. Начало
| realizacion = Egor Baranov
| scenari = Tikhon Kornev<br />Kim Belov
| actor = Alexander Petrov<br />Oleg Menshikov
| produccion = Sreda<br />Lenfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Gogol. Nachalo''''' (en [[rus]]: Гоголь. Начало) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Egor Baranov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/945391/ Гоголь. Начало (2017)]</ref><ref>[https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/118018/annot/ ГОГОЛЬ. НАЧАЛО (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
h26ro7f8yefiupvog4usr5puxarwh6f
Zalozhniki
0
187679
2329113
2322372
2022-08-19T11:42:15Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Zalozhniki
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Заложники
| realizacion = Rezo Gigineishvili
| scenari = Rezo Gigineishvili e Lasha Bugadze
| actor = Merab Ninidze<br />Darejan Kharshiladze
| produccion = 20 Steps Productions<br />Extreme Emotions<br />Nebo
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Zalozhniki''''' (en [[rus]]: Заложники) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Rezo Gigineishvili,<ref>[https://www.mk.ru/culture/2019/10/02/dashkevich-vspominaet-kompozitora-giyu-kancheli-nash-nezrimyy-i-absolyutnyy-ideal.html Дашкевич вспоминает композитора Гию Канчели: «Наш незримый и абсолютный идеал»]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1007058/ Заложники (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
mz3kuguszou4unjjespcodapit6vplc
Pro lyubov. Tolko dlya vzroslykh
0
187680
2329112
2322373
2022-08-19T11:41:53Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Pro lyubov. Tolko dlya vzroslykh
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Про любовь. Только для взрослых
| realizacion = Rezo Gigineishvili<br />Anna Melikian
| scenari = Aleksei Chupov<br />Roman Kantor
| actor = Anna Banshchikova<br />Maksim Matveyev
| produccion = Magnum
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Pro lyubov. Tolko dlya vzroslykh''''' (en [[rus]]: Про любовь. Только для взрослых) es un filme [[Russia|rus]] sortit en [[2017]].<ref>[https://www.mos.ru/news/item/41955073/ Столица в кино: какие фильмы претендуют на приз Мэра «За создание образа Москвы в киноискусстве»]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/980823/ Про любовь. Только для взрослых (2017)]</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
9bfyu9w37c5sa5n7bjjc66ltn263nf5
Aritmiya
0
187681
2329111
2322374
2022-08-19T11:41:41Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Aritmiya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Аритми́я
| realizacion = Boris Khlebnikov
| scenari = Boris Khlebnikov e Natalya Meshchaninova
| actor = Aleksandr Yatsenko<br />Irina Gorbacheva
| produccion = Mars Media<br />STV
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Aritmiya''''' (en [[rus]]: Аритми́я) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Boris Khlebnikov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/992605/ Аритмия (2017)]</ref><ref>[https://rg.ru/2022/03/24/kinotavr-v-2022-godu-ne-sostoitsia.html "Кинотавр" в 2022 году не состоится]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
r80fa0djtsihbu8y3untxnauz4lgg9c
Kak Vitka Chesnok vyoz Lyokhu Shtyrya v dom invalidov
0
187682
2329110
2322375
2022-08-19T11:41:25Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kak Vitka Chesnok vyoz Lyokhu Shtyrya v dom invalidov
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Как Витька Чеснок вёз Лёху Штыря в дом инвалидов
| realizacion = Aleksandr Khant
| scenari = Aleksei Borodachyov
| actor = Aleksei Serebryakov<br />Yevgenii Tkachuk
| produccion = VGIK-Debyut
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kak Vitka Chesnok vyoz Lyokhu Shtyrya v dom invalidov''''' (en [[rus]]: Как Витька Чеснок вёз Лёху Штыря в дом инвалидов) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksandr Khant,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/909700/ Как Витька Чеснок вёз Лёху Штыря в дом инвалидов (2017)]</ref><ref>[https://rg.ru/2022/02/21/reg-urfo/v-programme-festivalia-kinodebiutov-duh-ognia-budut-filmy-za-dva-goda.html В программе фестиваля кинодебютов "Дух огня" будут фильмы за два года]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5dz7og2zgxld7d7usjx1sjy9s1wsxn8
Salyut 7 (filme)
0
187683
2329109
2322376
2022-08-19T11:41:12Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Salyut 7
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Салют-7
| realizacion = Klim Shipenko
| scenari = Aleksei Samolyotov<br />Klim Shipenko
| actor = Vladimir Vdovichenkov<br />Pavel Derevyanko
| produccion = Rossiya-1<br />STV<br />Melnitsa<br />Mosfilm<br />Lenfilm<br />Lemon Films Studio<br />Vita Aktiva
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Salyut 7''''' (en [[rus]]: Салют-7) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Klim Shipenko,<ref>[https://www.mk.ru/science/2022/05/12/kosmonavt-vladimir-dzhanibekov-atmosfera-na-stancii-salyut7-napomnila-dedushkin-pogreb.html Космонавт Владимир Джанибеков: «Атмосфера на станции «Салют-7» напомнила дедушкин погреб»]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/893506/ Салют-7 (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
qfgck76b6pidhia4vjp0sr02dmrirao
Poslednii bogatyr
0
187684
2329108
2322377
2022-08-19T11:40:26Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Poslednii bogatyr
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Последний богатырь
| realizacion = Dmitrii Dyachenko
| scenari = Vitalii Shlyappo<br />Dimitrii Yan
| actor = Viktor Khorinyak<br />Mila Sivatskaya
| produccion = Walt Disney Pictures<br />Yellow, Black and White<br />Rossiya-1<br />Kinoslovo
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Poslednii bogatyr''''' (en [[rus]]: Последний богатырь) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dmitrii Dyachenko,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/976642/ Последний богатырь (2017)]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/5490898 Мединский дал старт Всероссийской акции "Ночь кино"]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
i5xo4qja19hk11ae83xw7sl58grt3qj
Matilda (filme, 2017)
0
187685
2329107
2322378
2022-08-19T11:39:50Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Matilda
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Матильда
| realizacion = Alexei Uchitel
| scenari = Alexandr Terehov
| actor = Michalina Olszańska<br />Lars Eidinger
| produccion = TPO Rok
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Matilda''''' (en [[rus]]: Матильда) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Alexei Uchitel,<ref>[https://tass.ru/kultura/11827201 Алексей Учитель надеется в 2022 году приступить к съемкам картины о Шостаковиче]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/705382/ Матильда (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
71zmsvznvr8jz74um7d1cyb2byba1cr
Legenda o Kolovrate
0
187686
2329106
2322379
2022-08-19T11:39:34Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Legenda o Kolovrate
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Легенда о Коловрате
| realizacion = Dzhanik Fayziev e Ivan Shurkhovetskii
| scenari = Sergei Yudakov<br />Dmitrii Raevskii
| actor = Ilya Malakov<br />Polina Chernyshova
| produccion = Tsentral Partnership<br />IVAN
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Legenda o Kolovrate''''' (en [[rus]]: Легенда о Коловрате) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dzhanik Fayziev e Ivan Shurkhovetskii,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/3235989 "Нелюбовь" шагает по планете]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/844118/ Легенда о Коловрате (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
ngzl4m1okrmcgw28tihy233zzc0hr3e
Yolki novye
0
187687
2329105
2322380
2022-08-19T11:39:14Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Yolki novye
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Ёлки новые
| realizacion = Zhora Kryzhovnikov<br />Dmitrii Kiselev
| scenari = Zhora Kryzhovnikov<br />Yulia Gulyan
| actor = Ivan Urgant<br />Sergei Svetlakov
| produccion = Bazelevs
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Yolki novye''''' (en [[rus]]: Ёлки новые) es un filme [[Russia|rus]] sortit en [[2017]].<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1045310/ Ёлки новые (2017)]</ref><ref>[https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/125525/annot/ ЁЛКИ НОВЫЕ (2017)]</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
61nhtuiszmp94f0ovid7izzjrexfn7b
Dvizhenie vverkh
0
187688
2329104
2322381
2022-08-19T11:38:58Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Dvizhenie vverkh
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Движение вверх
| realizacion = Anton Megerdichev
| scenari = Nikolai Kulikov e Andrei Kureychik
| actor = Vladimir Mashkov<br />Viktoriya Tolstoganova
| produccion = TriTe<br />Rossiya-1<br />Tsentral Partnership<br />Mosfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Dvizhenie vverkh''''' (en [[rus]]: Движение вверх) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Anton Megerdichev,<ref>[https://tass.ru/kultura/13325007 "Топ Ган", "Бэтмен" и продолжение "Аватара": самые ожидаемые фильмы 2022 года]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/840817/ Движение вверх (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
phuvrvxi9nv9v1dohj6kyt050hwgolj
Meshok bez dna
0
187689
2329103
2322383
2022-08-19T11:38:20Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Meshok bez dna
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Мешок без дна
| realizacion = Rustam Khamdamov
| scenari = Rustam Khamdamov
| actor = Svetlana Nemolyaeva<br />Sergei Koltakov
| produccion = Studiya Rustama Khamdamova<br />Prodyuserskii tsentr Andreya Konchalovskogo<br />Kristel<br />Kosmosfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Meshok bez dna''''' (en [[rus]]: Мешок без дна) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Rustam Khamdamov,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/5306163 Москва мобильная]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1046009/ Мешок без дна (2017)]</ref> sortit en [[2017]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
891x9mgmwa6e9ydgwxbuzakf5zt605u
Skif
0
187690
2329102
2322384
2022-08-19T11:37:28Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Skif
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Скиф
| realizacion = Rustam Mosafir
| scenari = Vadim Golovanov e Rustam Mosafir
| actor = Aleksei Faddeev<br />Aleksandr Kuznetsov
| produccion = STV
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Skif''''' (en [[rus]]: Скиф) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Rustam Mosafir,<ref>[https://iz.ru/708198/2018-02-13/roskomnadzor-zashchitit-film-skif-ot-internet-piratov Роскомнадзор защитит фильм «Скиф» от интернет-пиратов]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/972741/ Скиф (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
anerfi7k8wqd3ayhlv3qyk6s7oiwa6c
Selfi
0
187691
2329101
2322385
2022-08-19T11:37:17Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Selfi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Селфи
| realizacion = Nikolai Khomeriki
| scenari = Sergei Minaev
| actor = Konstantin Khabenskii<br />Feodor Bondarchuk
| produccion = Art Pictures Studio<br />Kinoslovo
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Selfi''''' (en [[rus]]: Селфи) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Nikolai Khomeriki,<ref>[https://ria.ru/20190420/1552873897.html Оператор фильмов "Лето" и "Селфи" Опельянц получил премию "Белый квадрат"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/897888/ Селфи (2017)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
j7zr3chlx3cak3zqd7u68mbn7wi4gde
Lyod
0
187692
2329100
2322386
2022-08-19T11:36:59Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Lyod
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Лёд
| realizacion = Oleg Trofim
| scenari = Andrei Zolotarev e Oleg Malovichko
| actor = Aglaya Tarasova<br />Alexander Petrov
| produccion = Columbia Pictures<br />Vodorod<br />Art Pictures Studio<br />Rossiya-1<br />STS
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Lyod''''' (en [[rus]]: Лёд) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Oleg Trofim,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/900052/ Лёд (2017)]</ref><ref>[https://www.spb.kp.ru/daily/27265/4398393/ Режиссер фильма «Лед» Олег Трофим рассказал, почему трижды отказывался снимать «Майор Гром: Чумной Доктор»]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
pca8jmw63indoyixyv5k4a0ttccobjo
O chyom govoryat muzhchiny. Prodolzhenie
0
187693
2329099
2322387
2022-08-19T11:36:24Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = O chyom govoryat muzhchiny. Prodolzhenie
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = О чём говорят мужчины. Продолжение
| realizacion = Flyuza Farkhshatova
| scenari =
| actor = Leonid Barats<br />Aleksandr Demidov
| produccion = Kedr Pro<br />STV<br />Strela
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''O chyom govoryat muzhchiny. Prodolzhenie''''' (en [[rus]]: О чём говорят мужчины. Продолжение) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Flyuza Farkhshatova,<ref>[https://www.kp.ru/daily/26840.7/3881042/ Кинотавр 2018 в Сочи. День шестой. Онлайн-трансляция]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1038513/ О чём говорят мужчины. Продолжение (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
k1t73fjs6qd1r69qqgpf9a1f9bhstk6
Za granyu realnosti
0
187694
2329098
2322388
2022-08-19T11:36:02Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Za granyu realnosti
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = За гранью реальности
| realizacion = Aleksandr Boguslavskii e Francesco Cinquemani
| scenari = Aleksandr Boguslavskii<br />Francesco Cinquemani
| actor = Miloš Biković<br />Antonio Banderas
| produccion = KINODANZ
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Za granyu realnosti''''' (en [[rus]]: За гранью реальности) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksandr Boguslavskii e Francesco Cinquemani,<ref>[https://rg.ru/2019/10/24/kak-prodat-svoj-film-za-rubezh-piat-voprosov-specialistu.html Как продать свой фильм за рубеж: пять вопросов специалисту]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/961712/ За гранью реальности (2017)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
0pv3os3dzezzq412syink2ufkma391n
Kupi menya
0
187695
2329097
2322389
2022-08-19T11:35:50Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kupi menya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Купи меня
| realizacion = Vadim Perelman
| scenari = Darya Gratsevich
| actor = Yulia Khlynina<br />Anna Adamovich
| produccion = Kinotrest<br />Art Pictures Studio»<br />Look Film<br />Mem Cinema production<br />R-media
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kupi menya''''' (en [[rus]]: Купи меня) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Vadim Perelman,<ref>[https://rg.ru/2021/08/05/stali-izvestny-vremia-i-ploshchadka-vyhoda-trillera-propavshaia-perelmana.html Стали известны время и площадка выхода триллера "Пропавшая" Перельмана]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/980839/ Купи меня (2017)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
nkm6j6hyxpvx3htnbif1fy9n9vwhw4t
Dovlatov (filme)
0
187696
2329096
2322390
2022-08-19T11:35:11Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Dovlatov
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Довлатов
| realizacion = Aleksei German
| scenari = Aleksei German e Yuliya Tupikina
| actor = Milan Marić<br />Danila Kozlovskii
| produccion = Art and Pop Corn<br />Metrafilms<br />SAGa
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Dovlatov''''' (en [[rus]]: Довлатов) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei German,<ref>[https://tass.ru/kultura/12846029 В Италии в прокат вышел фильм "Довлатов" Алексея Германа - младшего]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/893988/ Довлатов (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
3o7ke1f55hp52pofwldthe4l9h5l3mm
Ya khudeyu
0
187697
2329095
2322391
2022-08-19T11:34:42Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Ya khudeyu
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Я худею
| realizacion = Aleksei Nuzhnyi
| scenari = Nikolai Kulikov, Aleksei Nuzhnyi e Konstantin Mayer
| actor = Aleksandra Bortich<br />Irina Gorbacheva
| produccion = Droog Drooga Films<br />Peak Media<br />Versus Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Ya khudeyu''''' (en [[rus]]: Я худею) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Nuzhnyi,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/842037/ Я худею (2018)]</ref><ref>[https://rg.ru/2020/09/22/vyshel-trejler-filma-katastrofy-s-habenskim-i-iankovskim-ogon.html Вышел трейлер фильма-катастрофы с Хабенским и Янковским "Огонь"]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5hhavfpsx6s8u8ffyvm2jh5tpy8565i
Zhili-byli
0
187698
2329094
2322392
2022-08-19T11:34:11Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Zhili-byli
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Жили-были
| realizacion = Eduard Parri
| scenari = Anastasiya Palchikova, Ilya Tilkin e Valerii Todorovskii
| actor = Fyodor Dobronravov<br />Roman Madyanov
| produccion = Fyodor Dobronravov
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Zhili-byli''''' (en [[rus]]: Жили-были) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Eduard Parri,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/997480/ Жили-были (2017)]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/7175643 Международный фестиваль "Свидание с Россией" открылся в Вологде]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
rktpv58c6oj07zadxfm94ngzxuafoxa
Gogol. Vii
0
187699
2329093
2322393
2022-08-19T11:33:58Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Gogol. Vii
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Гоголь. Вий
| realizacion = Egor Baranov
| scenari = Alexei Chupov e Natalya Merkulova
| actor = Alexander Petrov<br />Yevgenii Stychkin
| produccion = Sreda<br />Lenfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Gogol. Vii''''' (en [[rus]]: Гоголь. Вий) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Egor Baranov,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/3592656 Опираясь на панночку]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1100779/ Гоголь. Вий (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
n7r88na7a79dddektjfatjcw69mngil
Trener
0
187700
2329092
2322394
2022-08-19T11:33:42Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Trener
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Тренер
| realizacion = Danila Kozlovskii
| scenari = Danila Kozlovskii, Andrei Zolotarev e Sergei Chetverukhin
| actor = Danila Kozlovskii<br />Olga Zueva
| produccion = Kinoslovo<br />TriTe<br />DK Entertaiment<br />Tsentral Partnership<br />Rossiya-1<br />Mosfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Trener''''' (en [[rus]]: Тренер) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Danila Kozlovskii,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/981230/ Тренер (2018)]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/6241092 В Бейруте открылась неделя российского кино]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
me5ty760dmc1d4ptton42turthqctvq
Sobibor (filme)
0
187701
2329091
2322395
2022-08-19T11:32:54Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Sobibor
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Собибор
| realizacion = Konstantin Khabenskii
| scenari = Konstantin Khabenskii<br />Aleksandr Adabashyan
| actor = Aleksandr Ilyin<br />Konstantin Khabenskii
| produccion = Sinema Prodakshn<br />Fetisov Illyuzion
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Sobibor''''' (en [[rus]]: Собибор) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Konstantin Khabenskii,<ref>[https://rg.ru/2020/09/22/kinofestival-v-toronto-podvel-itogi.html Кинофестиваль в Торонто подвел итоги]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/905031/ Собибор (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
bbacn0lo1d2jzuscd7wzp1p68te46pu
Chernovik
0
187702
2329090
2322396
2022-08-19T11:32:26Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Chernovik
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Черновик
| realizacion = Sergei Mokritskii
| scenari = Sergei Lukyanenko<br />Maхim Budarin
| actor = Nikita Volkov<br />Yevgenii Tkachuk
| produccion = Novye lyudi
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Chernovik''''' (en [[rus]]: Черновик) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Sergei Mokritskii,<ref>[https://tass.ru/kultura/7035706 В Болгарии открывается "Неделя российского кино"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/893681/ Черновик (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
e42t074gb9hqzpejnae33eoin3lkoj3
Leto
0
187703
2329089
2322397
2022-08-19T11:32:04Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Leto
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Лето
| realizacion = Kirill Serebrennikov
| scenari = Mikhail Idov, Lily Idova e Kirill Serebrennikov
| actor = Teo Yoo<br />Roman Bilyk
| produccion = Hype Film<br />Kinovista
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Leto''''' (en [[rus]]: Лето) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Kirill Serebrennikov,<ref>[https://www.mk.ru/culture/2021/06/08/elena-koreneva-sygrala-pudelya-cesarevicha-alekseya.html Елена Коренева сыграла пуделя цесаревича Алексея]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1009413/ Лето (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
a1cfgikcs4po7gj68zl2qevjedmzj6s
Nochnaya smena
0
187704
2329088
2322398
2022-08-19T11:31:40Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Nochnaya smena
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Ночная смена
| realizacion = Maryus Vaysberg
| scenari = Zinaida Itkina, Timur Levchenko e Andrei Smiyan
| actor = Vladimir Yaglych<br />Pavel Derevyanko
| produccion = Vice Films<br />Non-stop prodakshn
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Nochnaya smena''''' (en [[rus]]: Ночная смена) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Maryus Vaysberg,<ref>[https://tass.ru/kultura/5776728 Главную награду фестиваля "Улыбнись, Россия!" присудили комедии "Ночная смена"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1045170/ Ночная смена (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
dn4odrgcbxvo85iu2upqz2ut8wowz1k
Neproshchennyi
0
187705
2329087
2322399
2022-08-19T11:31:21Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Neproshchennyi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Непрощённый
| realizacion = Sarik Andreasyan
| scenari = Aleksei Gravitskii, Sergei Volkov e Sarik Andreasyan
| actor = Dmitrii Nagiev<br />Roza Khairullina
| produccion = Big Cinema House
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Neproshchennyi''''' (en [[rus]]: Непрощённый) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Sarik Andreasyan,<ref>[https://tass.ru/kultura/7149185 В Пекине открылась Неделя российского кино]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1045777/ Непрощенный (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
hk881i89autsneo7yuvdu7vki5u2fj1
Gogol. Strashnaya mest
0
187706
2329086
2322400
2022-08-19T11:31:09Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Gogol. Strashnaya mest
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Гоголь. Страшная месть
| realizacion = Egor Baranov
| scenari = Alexander Tsekalo, Alexei Chupov e Natalya Merkulova
| actor = Alexander Petrov<br />Oleg Menshikov
| produccion = Sreda<br />Lenfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Gogol. Strashnaya mest''''' (en [[rus]]: Гоголь. Страшная месть) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Egor Baranov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1114917/ Гоголь. Страшная месть (2018)]</ref><ref>[https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/125708/titr/ ГОГОЛЬ. СТРАШНАЯ МЕСТЬ (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
00zp3xlfyxe4x6jkuepgwpesqt09z05
Istoriya odnogo naznacheniya
0
187707
2329085
2322401
2022-08-19T11:27:46Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Istoriya odnogo naznacheniya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = История одного назначения
| realizacion = Avdotya Smirnova
| scenari = Pavel Basinskii, Anna Parmas e Avdotya Smirnova
| actor = Aleksei Smirnov<br />Filipp Gurevich
| produccion = STV<br />Algous studio<br />Globus
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Istoriya odnogo naznacheniya''''' (en [[rus]]: История одного назначения) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Avdotya Smirnova,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1046035/ История одного назначения (2018)]</ref><ref>[https://aif.ru/culture/person/kto_takaya_irina_gorbacheva Кто такая Ирина Горбачева?]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5doutyyo52xo993cbk8hezjkxu42etw
Serdtse mira
0
187708
2329084
2322402
2022-08-19T11:27:25Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Serdtse mira
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Сердце мира
| realizacion = Nataliya Meshchaninova
| scenari = Stepan Devonin, Boris Khlebnikov e Nataliya Meshchaninova
| actor = Stepan Devonin<br />Dmitrii Podnozov
| produccion = Just a moment
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Serdtse mira''''' (en [[rus]]: Сердце мира) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Nataliya Meshchaninova,<ref>[https://rg.ru/2022/03/24/kinotavr-v-2022-godu-ne-sostoitsia.html "Кинотавр" в 2022 году не состоится]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1049653/ Сердце мира (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
l7ht6t18y8bdh3377fxuaj8c76g5f5x
Kislota
0
187709
2329083
2322403
2022-08-19T11:27:08Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kislota
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Кислота
| realizacion = Alexander Gorchilin
| scenari =
| actor = Filipp Avdeyev<br />Aleksandr Kuznetsov
| produccion = Slon<br />TRUEMEN Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kislota''''' (en [[rus]]: Кислота) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Alexander Gorchilin,<ref>[https://rg.ru/2020/03/19/v-rossii-snimut-serial-o-elcine-i-prezidentskih-vyborah-1996-goda.html В России снимут сериал о Ельцине и президентских выборах 1996 года]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1042556/ Кислота (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
da69r81swakqi4rzab1ck3g9n2iuh8y
Gofmaniada
0
187710
2329082
2322405
2022-08-19T11:26:50Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Gofmaniada
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Гофманиа́да
| realizacion = Stanislav Sokolov
| scenari = Stanislav Sokolov e Viktor Slavkin
| actor = Vladimir Koshevoi<br />Aleksei Petrenko
| produccion = Soyuzmultfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Gofmaniada''''' (en [[rus]]: Гофманиа́да) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] realizat per Stanislav Sokolov,<ref>[https://tass.ru/kultura/12858905 Организаторы Балканского фестиваля мультфильмов планируют расширить географию смотра]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/465181/ Гофманиада (2016)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
rxc76zchnx9qpqxqgpa1v0nq7gz35zb
Bez menya
0
187711
2329081
2322406
2022-08-19T11:26:37Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Bez menya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Без меня
| realizacion = Kirill Pletnyov
| scenari = Darya Gratsevich
| actor = Lyubov Aksyonova<br />Polina Maksimova
| produccion = Sinetrein<br />Mars Media Enterteiment
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Bez menya''''' (en [[rus]]: Без меня) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Kirill Pletnyov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1049103/ Без меня (2018)]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/7149185 В Пекине открылась Неделя российского кино]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
slsne5x202q4cor1xkfdpb1pmimz96a
Nesokrushimyi
0
187712
2329080
2322407
2022-08-19T11:26:09Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Nesokrushimyi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Несокрушимый
| realizacion = Konstantin Maksimov
| scenari = Valeriya Baikeyeva e Konstantin Maksimov
| actor = Andrei Chernyshov<br />Vladimir Epifantsev
| produccion = Oda Film Prodakshn<br />Pimanov i partnyory<br />Mosfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Nesokrushimyi''''' (en [[rus]]: Несокрушимый) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Konstantin Maksimov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1007496/ Несокрушимый (2018)]</ref><ref>[https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/122791/annot/ НЕСОКРУШИМЫЙ (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
bbyz0l6cqmuz4fuvqb1u2quulq1x7ir
Prishelets
0
187713
2329079
2322408
2022-08-19T11:25:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Prishelets
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Пришелец
| realizacion = Aleksandr Kulikov
| scenari = Mikhail Raskhodnikov, Olga Rashodnikova e Aleksey Petrukhin
| actor = Andrei Smolyakov<br />Anna Banshchikova
| produccion = Soyuz Marins Grupp
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Prishelets''''' (en [[rus]]: Пришелец) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksandr Kulikov,<ref>[https://www.nnov.kp.ru/daily/26905/3951030/ В прокат вышел фильм «Пришелец» Александра Куликова, который погиб в авиакатастрофе]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1118067/ Пришелец (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
a5t8fpewtosqvosrizakr7c6e80ut0q
Pust budet Liza
0
187714
2329078
2322410
2022-08-19T11:25:15Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Pust budet Liza
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Пусть будет Лиза
| realizacion = Igor Kagramanov
| scenari = Igor Kagramanov e Yurii Glushenkov
| actor = Yelena Makhova<br />Natalia Pavlenkova
| produccion = MetronomFilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Pust budet Liza''''' (en [[rus]]: Пусть будет Лиза) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Igor Kagramanov,<ref>[https://regnum.ru/news/2624546.html На кинофестиваль в Чебоксарах ждут Сухорукова, Грачевского, Вовк]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1127133/ Пусть будет Лиза (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
48m5iiopmbl79xaw9zkda2033sfwpgd
Provodnik
0
187715
2329077
2322411
2022-08-19T11:24:54Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Provodnik
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Проводник
| realizacion = Ilya Maksimov
| scenari = Anna Kurbatova e Aleksandr Topuriya
| actor = Aleksandra Bortich<br />Yevgenii Tsyganov
| produccion = Real-Dakota<br />Motor Film Studiya<br />Propeller Prodakshn
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Provodnik''''' (en [[rus]]: Проводник) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Ilya Maksimov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/980840/ Проводник (2018)]</ref><ref>[https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/122576/annot/ ПРОВОДНИК (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
pltd57ntoqcgoiza1hxorciema5i73q
T-34 (filme)
0
187716
2329076
2322412
2022-08-19T11:24:19Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = T-34
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Aleksei Sidorov
| scenari = Aleksei Sidorov
| actor = Alexander Petrov<br />Vinzenz Kiefer
| produccion = Mars Media Enterteiment<br />Amedia Prodakshn<br />Rossiya-1<br />TriTe<br />Mosfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''T-34''''' es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Sidorov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/930878/ Т-34 (2018)]</ref><ref>[https://www.mk.ru/culture/2020/08/25/stali-izvestny-obladateli-tefi.html Стали известны обладатели ТЭФИ]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
i4a12zhl2su39vktbggpi5e15hqke4t
Snezhnaya Koroleva: Zazerkalye
0
187717
2329075
2322414
2022-08-19T11:23:37Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Snezhnaya Koroleva: Zazerkalye
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Снежная Королева: Зазеркалье
| realizacion = Robert Lence e Aleksei Tsitsilin
| scenari = Andrei Korenkov e Robert Lence
| actor = Lina Ivanova<br />Nikolai Bystrov
| produccion = Tsentral Partnership<br />Soyuzmultfilm<br />Wizart Animation<br />Wizart Distributions
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Snezhnaya Koroleva: Zazerkalye''''' (en [[rus]]: Снежная Королева: Зазеркалье) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] realizat per Robert Lence e Aleksei Tsitsilin,<ref>[https://regnum.ru/news/2723880.html Российский мультфильм вошел в конкурсную программу кинофестиваля в США]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1115081/ Снежная Королева: Зазеркалье (2018)]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
conajh0vomd1d8aalsxi4xua0gh183u
Volki i ovtsy: Khod svinyoi
0
187718
2329074
2322417
2022-08-19T11:23:00Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Volki i ovtsy: Khod svinyoi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Волки и овцы: Ход свиньей
| realizacion = Vladimir Nikolaev
| scenari = Anton Timofeev<br />Vladimir Nikolaev
| actor = Maxim Matveev<br />Elizaveta Boyarskaya
| produccion = Wizart Animation<br />STV
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Volki i ovtsy: Khod svinyoi''''' (en [[rus]]: Волки и овцы: Ход свиньей) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] realizat per Vladimir Nikolaev,<ref>[https://tass.ru/kultura/9052081 Открылся 23-й Шанхайский международный кинофестиваль]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/984361/ Волки и Овцы: Ход свиньёй (2018)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
2lnhq5vehwlkfa1qatkhj21gvmdaovt
Spasti Leningrad
0
187719
2329073
2322416
2022-08-19T11:22:43Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Spasti Leningrad
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Спасти Ленинград
| realizacion = Aleksei Kozlov
| scenari = Aleksei Kozlov
| actor = Maria Melnikova<br />Andrei Mironov-Udalov
| produccion = AVK prodakshn
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Spasti Leningrad''''' (en [[rus]]: Спасти Ленинград) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Kozlov,<ref>[https://tass.ru/kultura/11844837 Депутаты Петербурга поддержали предоставление субсидий частным студиям на кинопроизводство]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1101223/ Спасти Ленинград (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
nhc2jlq8xoijh8rdt1j0ch3dczacby2
Rassvet
0
187720
2329072
2322418
2022-08-19T11:22:25Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Rassvet
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Рассвет
| realizacion = Pavel Sidorov
| scenari = Yevgenii Kolyadintsev
| actor = Aleksandra Drozdova<br />Kuzma Kotrelev
| produccion = Karoprokat
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Rassvet''''' (en [[rus]]: Рассвет) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Pavel Sidorov,<ref>[https://rg.ru/2020/09/22/kinofestival-v-toronto-podvel-itogi.html Кинофестиваль в Торонто подвел итоги]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1158743/ Рассвет (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
53am770zcptmi0fop96zys7yg2rfz6v
Zavod
0
187721
2329071
2322419
2022-08-19T11:22:11Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Zavod
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Завод
| realizacion = Yurii Bykov
| scenari = Yurii Bykov
| actor = Denis Shvedov<br />Andrei Smolyakov
| produccion = START<br />Invada film<br />KinoVista<br />KODA<br />Sharm Kholding<br />Wild Bunch<br />Forever Films Media
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Zavod''''' (en [[rus]]: Завод) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Yurii Bykov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/993591/ Завод (2018)]</ref><ref>[https://regnum.ru/news/2926858.html Фонд «Дом с маяком» проводит онлайн-встречи с режиссерами и актерами]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
b8k0zhe6fr4zg9eec5ojl9aszpaozm7
Gromkaya svyaz
0
187722
2329070
2322420
2022-08-19T11:21:28Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Gromkaya svyaz
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Громкая связь
| realizacion = Aleksei Nuzhnyi
| scenari = Leonid Barats
| actor = Kamil Larin<br />Maria Mironova
| produccion = Mars Media Enterteiment<br />Strela
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Gromkaya svyaz''''' (en [[rus]]: Громкая связь) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Nuzhnyi,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1142619/ Громкая связь (2018)]</ref><ref>[https://rg.ru/2019/10/25/reg-szfo/sergej-selianov-podelitsia-opytom-s-molodymi-kinematografistami.html Сергей Сельянов поделится опытом с молодыми кинематографистами]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
db2r4oz5cgr1xz7h8surh1xvte4uims
Van Gogi
0
187723
2329069
2322421
2022-08-19T11:21:04Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Van Gogi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Ван Гоги
| realizacion = Sergei Livnev
| scenari = Sergei Livnev
| actor = Aleksei Serebryakov<br />Daniel Olbrychski
| produccion = Leopolis
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Van Gogi''''' (en [[rus]]: Ван Гоги) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Sergei Livnev,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1049526/ Ван Гоги (2018)]</ref><ref>[https://ria.ru/20180605/1522132133.html Режиссер Ливнев представил на "Кинотавре" фильм "Ван Гоги"]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
i7e704atevxnr7ipyfxt70coz2bb1cj
VMayakovskii
0
187724
2329068
2322422
2022-08-19T11:20:50Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = VMayakovskii
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = ВМаяковский
| realizacion = Alexander Shein
| scenari = Vladimir Gromov<br />Vladimir Mayakovskii
| actor = Chulpan Khamatova<br />Yurii Kolokolnikov
| produccion = Cinemagroup
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''VMayakovskii''''' (en [[rus]]: ВМаяковский) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Alexander Shein,<ref>[https://rg.ru/2018/07/19/v-iiule-ispolniaetsia-125-let-so-dnia-rozhdeniia-vladimira-maiakovskogo.html Ноктюрн с поэтом]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/682395/ ВМаяковский (2018)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
rehs5ege3gs3dbk1qdy23rogys2f4iu
Pikovaya dama. Zazerkalye
0
187725
2329067
2322423
2022-08-19T11:20:32Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Pikovaya dama. Zazerkalye
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Пиковая дама: Зазеркалье
| realizacion = Aleksandr Domogarov
| scenari = Maria Ogneva e Nikolai Mitropolskii
| actor = Angelina Strechina<br />Daniil Muravyev-Izotov
| produccion = RB Productions<br />FMP Group
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Pikovaya dama. Zazerkalye''''' (en [[rus]]: Пиковая дама: Зазеркалье) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksandr Domogarov,<ref>[https://iz.ru/855650/zoia-igumnova/kulturnyi-uikend-vybor-izvestii Культурный уикенд: выбор «Известий»]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1140394/ Пиковая дама: Зазеркалье (2018)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
4vte5ks1hwtt5yhbczcg5xhewggd8s4
Balkanskii rubezh
0
187726
2329066
2322424
2022-08-19T11:19:56Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Balkanskii rubezh
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Балканский рубеж
| realizacion = Andrei Volgin
| scenari = Ivan Naumov, Natalya Nazarova e Andrei Anaykin
| actor = Anton Pampushnyi<br />Gosha Kutsenko
| produccion = Bless-Film<br />Rossiya-1<br />Apgreit Vizhn<br />ARCHANGEL STUDIOS
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Balkanskii rubezh''''' (en [[rus]]: Балканский рубеж) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Volgin,<ref>[https://tass.ru/kultura/4491914 Гоша Куценко 15 сентября начнет сниматься на Балканах в новом фильме]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1000443/ Балканский рубеж (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
pgg8dt5glshzlrg3uenjrtnlap1h67b
Trezvyi voditel
0
187727
2329065
2322425
2022-08-19T11:15:11Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Trezvyi voditel
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Трезвый водитель
| realizacion = Rezo Gigineishvili
| scenari = Ivan Baranov, Veta Geraskina e Rezo Gigineishvili
| actor = Viktor Khorinyak<br />Andrei Burkovskii
| produccion = Super<br />Yellow, Black and White<br />Nebo
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Trezvyi voditel''''' (en [[rus]]: Трезвый водитель) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Rezo Gigineishvili,<ref>[https://aif.ru/culture/movie/kakie_filmy_voshli_v_programmu_3-go_festivalya_novogo_kino_gorkiy_fest Какие фильмы вошли в программу 3-го фестиваля нового кино «Горький fest»?]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1045580/ Трезвый водитель (2018)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
2vcsxk4k47f2k6vh4yw6by240cwfr8e
Domovoi (filme, 2019)
0
187728
2329064
2322426
2022-08-19T11:14:48Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Domovoi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Домовой
| realizacion = Yevgenii Bedarev
| scenari = Dmitrii Bedarev e Yevgenii Bedarev
| actor = Sergei Chirkov<br />Yekaterina Guseva
| produccion = Trio Film<br />Sputnik<br />Media-Trest
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Domovoi''''' (en [[rus]]: Домовой) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Yevgenii Bedarev,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1111102/ Домовой (2019)]</ref><ref>[https://iz.ru/993275/natalia-vasileva/smotri-v-oba-kakie-filmy-vybrat-v-period-samoizoliatcii Смотри в оба: какие фильмы выбрать в период самоизоляции]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
kyvmwu0l2c9oj3ucshu5sw291w0me78
Voina Anny
0
187729
2329063
2322427
2022-08-19T11:14:23Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Voina Anny
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Война Анны
| realizacion = Aleksei Fedorchenko
| scenari = Aleksei Fedorchenko e Natalia Meshchaninova
| actor = Marta Kozlova
| produccion = SAGa<br />29th February Film Company<br />Metrafilms
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Voina Anny''''' (en [[rus]]: Война Анны) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Fedorchenko,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/963379/ Война Анны (2018)]</ref><ref>[https://tass.ru/ural-news/8925395 Театральный вуз на Урале будет готовить актеров кино при участии режиссера Федорченко]</ref> sortit en [[2018]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
91qq9xu4drni357bh3gzaztglyk93ys
Bratstvo
0
187730
2329062
2322428
2022-08-19T11:13:58Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Bratstvo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Братство
| realizacion = Pavel Lungin
| scenari = Aleksandr Lungin e Pavel Lungin
| actor = Mikhail Kremer<br />Aleksandr Kuznetsov
| produccion = Masterskaya Pavla Lungina
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Bratstvo''''' (en [[rus]]: Братство) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Pavel Lungin,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1114965/ Братство (2019)]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/9052081 Открылся 23-й Шанхайский международный кинофестиваль]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
hqtb591jncrxh5ffe0poum7bmzwilhf
Dylda
0
187731
2329061
2322429
2022-08-19T11:13:38Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Dylda
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Дылда
| realizacion = Kantemir Balagov
| scenari = Kantemir Balagov e Alexander Terekhov
| actor = Viktoria Miroshnichenko<br />Vasilisa Perelygina
| produccion = Non-stop prodakshn
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Dylda''''' (en [[rus]]: Дылда) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Kantemir Balagov,<ref>[https://rg.ru/2019/12/28/kinokritik-valerij-kichin-podvel-itogi-kinogoda.html Кинокритик Валерий Кичин подвел итоги киногода]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1221042/ Дылда (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
g2r38endrr9vp884prifsv1imn2cc9u
Abigail
0
187732
2329060
2322430
2022-08-19T11:13:24Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Abigail
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Эбигейл
| realizacion = Aleksandr Boguslavskii
| scenari = Dmitrii Zhigalov e Aleksandr Boguslavskii
| actor = Tinatin Dalakishvili<br />Eddie Marsan
| produccion = KINODANZ
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Abigail''''' (en [[rus]]: Эбигейл) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksandr Boguslavskii,<ref>[https://iz.ru/944542/2019-11-18/rossiia-primet-uchastie-v-50-m-kinofestivale-iffi Россия примет участие в 50-м кинофестивале IFFI]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/991656/ Эбигейл (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
2zrxryqsc6sye2twe0y9j23l5acbj1g
Byk
0
187733
2329059
2322431
2022-08-19T11:13:10Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Byk
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Бык
| realizacion = Boris Akopov
| scenari = Boris Akopov
| actor = Yurii Borisov<br />Stasya Miloslavskaya
| produccion = VGIK
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Byk''''' (en [[rus]]: Бык) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Boris Akopov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1142654/ Бык (2019)]</ref><ref>[https://iz.ru/1059742/2020-09-11/kinotavr-otkrylsia-v-sochi-s-sobliudeniem-predostorzhnostei «Кинотавр» открылся в Сочи с соблюдением предосторожностей]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
ov7tmuf3byxvasz6yzr78l6vbgb5j72
Elephant
0
187734
2329058
2322432
2022-08-19T11:12:42Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Elephant
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Элефант
| realizacion = Aleksei Krasovskii
| scenari = Aleksei Krasovskii
| actor = Aleksei Guskov<br />Ingrid Olerinskaya
| produccion = 58,5 Prodakshn<br />STV
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Elephant''''' (en [[rus]]: Элефант) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Krasovskii,<ref>[https://regnum.ru/news/2787623.html Победителем фестиваля во французском Онфлере стал фильм «Простой карандаш»]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1138865/ Элефант (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
qgv2500e0ucjnwcz3lsgjrvn6ekagpv
Odnazhdy v Trubchevske
0
187735
2329057
2322433
2022-08-19T11:12:19Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Odnazhdy v Trubchevske
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Однажды в Трубчевске
| realizacion = Larisa Sadilova
| scenari = Larisa Sadilova
| actor = Kristii Schneider<br />Egor Barinov
| produccion = Shim Film<br />Arsi Film
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Odnazhdy v Trubchevske''''' (en [[rus]]: Однажды в Трубчевске) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Larisa Sadilova,<ref>[https://rg.ru/2021/08/26/reg-szfo/na-beregah-baltiki-snova-prorubiat-okno-v-evropu.html На берегах Балтики снова прорубят "Окно в Европу"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1261584/ Однажды в Трубчевске (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
k15vxlv9xkcrbhcwwa5ed2uuj4n1jrq
Geroi (filme, 2019)
0
187736
2329056
2322434
2022-08-19T11:11:52Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Geroi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Герой
| realizacion = Karen Oganesyan
| scenari = Nikolai Kulikov
| actor = Alexander Petrov<br />Svetlana Khodchenkova
| produccion = KARGO<br />Rossiya-1<br />Tsentral Partnership
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Geroi''''' (en [[rus]]: Герой) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Karen Oganesyan,<ref>[https://www.mknews.de/culture/2019/09/27/sasha-petrov-pokazal-geroya-v-myunkhene.html Саша Петров показал «Героя» в Мюнхене]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1115467/ Герой (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
qawn09sc4eb97t7afpcllyrfmyi88y0
Storozh
0
187737
2329055
2322435
2022-08-19T11:09:21Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Storozh
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Сторож
| realizacion = Yurii Bykov
| scenari = Yurii Bykov
| actor = Yurii Bykov<br />Vladislav Abashin
| produccion = Invada film<br />Yellow, Black and White<br />Yandex Studiya
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Storozh''''' (en [[rus]]: Сторож) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Yurii Bykov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1046033/ Сторож (2019)]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/8840847 Компании из России на Каннском онлайн-кинорынке показали зарубежным партнерам 19 картин]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
4zcn3jiwf10ft3agqfna55n0vo8k06b
Text (filme)
0
187738
2329054
2322436
2022-08-19T11:08:51Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Text
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Текст
| realizacion = Klim Shipenko
| scenari = Dmitrii Glukhovskii
| actor = Alexander Petrov<br />Ivan Yankovskii
| produccion = Start<br />Tsentral Patnership<br />Kinopraim
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Text''''' (en [[rus]]: Текст) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Klim Shipenko,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1234848/ Текст (2019)]</ref><ref>[https://rg.ru/2020/09/24/fond-kinoprajm-rasskazal-o-svoih-uspehah-v-sfere-kino.html Фонд "Кинопрайм" рассказал о своих успехах в сфере кино]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
lj14q2kx8j06bcsufjs99vtjsge5342
Dikaya liga
0
187739
2329053
2322437
2022-08-19T11:08:18Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Dikaya liga
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Дикая лига
| realizacion = Andrei Bogatyrev e Art Camacho
| scenari = Roman Vladykin, Igor Dobrovolskii e Dmitrii Minchyonok
| actor = Vladimir Yaglych<br />Adelina Gizatullina
| produccion = Soyuz Marins Grupp<br />Novoye Vremya
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Dikaya liga''''' (en [[rus]]: Дикая лига) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Bogatyrev e Art Camacho,<ref>[https://iz.ru/961596/2020-01-06/parazity-poluchili-zolotoi-globus-kak-luchshii-film-na-inostrannom-iazyke «Паразиты» получили «Золотой глобус» как лучший фильм на иностранном языке]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1111734/ Дикая лига (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
gxbwgxd3wf924yt9s4a162sjgq7umoj
Frantsuz (filme, 2019)
0
187740
2329052
2322438
2022-08-19T11:07:54Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Frantsuz
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Француз
| realizacion = Andrei Smirnov
| scenari = Elena Prudnikova, Andrei Smirnov e Valeriy Todorovskii
| actor = Anton Rival<br />Evgenia Obraztsova
| produccion = Marmot-film
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Frantsuz''''' (en [[rus]]: Француз) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Smirnov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/981110/ Француз (2019)]</ref><ref>[https://www.smol.kp.ru/online/news/4010222/ В Смоленске подвели итоги фестиваля «Золотой Феникс»]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
83weg3vfb2z484omktqvtl4igz0ni9r
Robo
0
187741
2329051
2322439
2022-08-19T11:07:36Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Robo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Робо
| realizacion = Sarik Andreasyan
| scenari = Aleksei Gravitskii e Sergei Volkov
| actor = Daniil Muravyev-Izotov<br />Sergei Bezrukov
| produccion = Big Cinema House
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Robo''''' (en [[rus]]: Робо) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Sarik Andreasyan,<ref>[https://iz.ru/822225/natalia-vasileva/obiazatelno-mechtaite-vse-pridet «Обязательно мечтайте — всё придет»]</ref><ref>[https://aif.ru/culture/movie/takoe_kino_5_izvestnyh_filmov_snyatyh_pri_gosudarstvennoy_podderzhke Такое кино. 5 известных фильмов, снятых при государственной поддержке]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
jzvy3givnz8ijhrtiw2aw9exc9grj6d
Avanpost
0
187742
2329050
2322440
2022-08-19T11:07:16Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Avanpost
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Аванпост
| realizacion = Egor Baranov
| scenari = Natalya Dubovaya, Ivan Kapitonov e Svyatoslav Podgaevskii
| actor = Elena Lyadova<br />Svetlana Ivanova
| produccion = TV-3<br />Premier<br />1-2-3 Production
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Avanpost''''' (en [[rus]]: Аванпост) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Egor Baranov,<ref>[https://rg.ru/2020/10/21/film-avanpost-egora-baranova-vyjdet-v-formate-seriala-na-tv.html Фильм "Аванпост" Егора Баранова выйдет в формате сериала на ТВ]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1108683/ Аванпост (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
arx33i2a4nhct2pli151zis1nildj0k
Lev Yashin. Vratar moei mechty
0
187743
2329049
2322441
2022-08-19T11:06:49Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Lev Yashin. Vratar moei mechty
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Лев Яшин. Вратарь моей мечты
| realizacion = Vasilii Chiginskii
| scenari = Oleg Kapanets, Aleksandr Polozov e Vladimir Valutskii
| actor = Aleksandr Fokin<br />Yulia Khlynina
| produccion = Kremlin-filmz<br />Dinamo
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Lev Yashin. Vratar moei mechty''''' (en [[rus]]: Лев Яшин. Вратарь моей мечты) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Vasilii Chiginskii,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1007986/ Лев Яшин. Вратарь моей мечты (2019)]</ref><ref>[https://www.mos.ru/mayor/themes/3299/7606050/ Сергей Собянин пообещал оказать поддержку начинающим кинорежиссерам]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
23lnpqhclj364axspaaoakyvs7ze851
Kholop
0
187744
2329048
2322442
2022-08-19T11:06:23Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kholop
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Холоп
| realizacion = Klim Shipenko
| scenari = Daria Gracevich, Anton Morozenko e Dmitrii Permyakov
| actor = Miloš Biković<br />Aleksandra Bortich
| produccion = Yellow, Black and White<br />Mem Cinema Production<br />Super<br />Rossiya-1<br />KIT
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kholop''''' (en [[rus]]: Холоп) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Klim Shipenko,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1183582/ Холоп (2019)]</ref><ref>[https://ria.ru/20200927/bikovich-1577557165.html Милош Бикович: ощущал себя русским до того, как начал сниматься в России]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
gej4o2l5kwxuq9yvyl603udktn1vbau
Soyuz spaseniya
0
187745
2329047
2322444
2022-08-19T11:02:13Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Soyuz spaseniya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Союз спасения
| realizacion = Andrei Kravchuk
| scenari = Nikita Vysotskii e Oleg Malovichko
| actor = Leonid Bichevin<br />Maksim Matveyev
| produccion = Direktsiya kino<br />Pervyi kanal<br />20th Century Fox CIS
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Soyuz spaseniya''''' (en [[rus]]: Союз спасения) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Kravchuk,<ref>[https://tass.ru/kultura/14360757 Режиссер Андрей Кравчук отмечает 60-летие]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/972740/ Союз Спасения (2019)]</ref> sortit en [[2019]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
6t7ge79u8nzorbcukq2j0bha08i2kcp
Vtorzhenie
0
187746
2329046
2322445
2022-08-19T11:01:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Vtorzhenie
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Вторжение
| realizacion = Fyodor Bondarchuk
| scenari = Oleg Malovichko e Andrei Zolotarev
| actor = Irina Starshenbaum<br />Rinal Mukhametov
| produccion = Art Pictures Group
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Vtorzhenie''''' (en [[rus]]: Вторжение) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Fyodor Bondarchuk,<ref>[https://rg.ru/2021/12/30/natalia-sergunina-v-nachale-2022-goda-v-moskve-startuet-priem-zaiavok-na-granty-dlia-kinematografistov.html Наталья Сергунина: В начале 2022 года в Москве стартует прием заявок на гранты для кинематографистов]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1045582/ Вторжение (2019)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
fc8ae63vtoxt1k24ebxtb5fydvm3st9
Koma
0
187747
2329045
2322446
2022-08-19T11:01:17Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Koma
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Кома
| realizacion = Nikita Argunov
| scenari = Nikita Argunov, Aleksei Gravitskii e Timofei Dekin
| actor = Rinal Mukhametov<br />Lyubov Aksyonova
| produccion = Bolshoye kino<br />Fresh Film<br />GPM KIT<br />Mars Media Enterteiment
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Koma''''' (en [[rus]]: Кома) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Nikita Argunov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/933208/ Кома (2020)]</ref><ref>[https://www.kinometro.ru/production/show/name/Koma_start_shooting_6973 НИКИТА АРГУНОВ ЗАПУСКАЕТСЯ С «КОМОЙ»]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
bgx1z2tmvr5igmn454x5dn38kxewcdb
Lyod 2
0
187748
2329044
2322448
2022-08-19T11:00:39Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Lyod 2
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Лёд 2
| realizacion = Zhora Kryzhovnikov
| scenari = Andrei Zolotarev
| actor = Aglaya Tarasova<br />Alexander Petrov
| produccion = Columbia Pictures<br />Vodorod<br />Art Pictures Studio<br />NMG Studiya<br />STS Media<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Lyod 2''''' (en [[rus]]: Лёд 2) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Zhora Kryzhovnikov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1227963/ Лёд 2 (2020)]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4241886 «Готовы ли мы плакать в кино?»]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
6xemtdizc4x39zmaq7jntrn9hiib2tf
Kalashnikov
0
187749
2329043
2322449
2022-08-19T10:59:44Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kalashnikov
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Калашников
| realizacion = Konstantin Buslov
| scenari = Anatolii Usov, Sergei Bodrov e Aleksei Borodachyov
| actor = Yurii Borisov<br />Olga Lerman
| produccion = Etalon-film<br />RB Production
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kalashnikov''''' (en [[rus]]: Калашников) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Konstantin Buslov,<ref>[https://rg.ru/2020/03/04/berlinskij-kinofestival-proshel-pod-flagom-rossijskogo-i-belorusskogo-kino.html Берлинский кинофестиваль прошел под флагом российского и белорусского кино]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1188248/ Калашников (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
j1r9erieaeexvnh86qncloibsdrhocr
Yaga. Koshmar tyomnogo lesa
0
187750
2329042
2322451
2022-08-19T10:59:23Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Yaga. Koshmar tyomnogo lesa
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Яга. Кошмар тёмного леса
| realizacion = Svyatoslav Podgayevskii
| scenari = Natalya Dubovaya, Svyatoslav Podgayevskii e Ivan Kapitonov
| actor = Oleg Chugunov<br />Glafira Golubeva
| produccion = QS Films<br />Non-stop prodakshn<br />Tsentral Partnership
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Yaga. Koshmar tyomnogo lesa''''' (en [[rus]]: Яга. Кошмар тёмного леса) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Svyatoslav Podgayevskii,<ref>[https://rg.ru/2020/11/10/rossiia-predstavit-na-amerikanskom-kinorynke-bolee-sta-proektov.html Россия представит на Американском кинорынке более ста проектов]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1124682/ Яга. Кошмар тёмного леса (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
kfsadcu1e6nyqlc8bagrnwlnkg3e045
Na Lune
0
187751
2329041
2322453
2022-08-19T10:57:34Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Na Lune
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = На Луне
| realizacion = Egor Konchalovskii
| scenari = Milena Fadeyeva e Alexei Poyarkov
| actor = Ivan Arkhangelskii<br />Vitalii Kishchenko
| produccion = Vertikal
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Na Lune''''' (en [[rus]]: На Луне) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Egor Konchalovskii,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1311137/ На Луне (2019)]</ref><ref>[https://rg.ru/2020/03/01/egor-konchalovskij-o-prirode-cheloveka-i-glavnom-prokliate-interneta.html Чем мы хуже дельфинов]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
gjjlinrks6k61clnp354ul8hin0ej6g
Otel "Belgrad"
0
187752
2329040
2322454
2022-08-19T10:57:20Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Otel "Belgrad"
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Отель «Белград»
| realizacion = Konstantin Statskii
| scenari = Vyacheslav Zub, Anatolii Molchanov e Vasilii Kutsenko
| actor = Miloš Biković<br />Diana Pozharskaya
| produccion = Super<br />START<br />Yellow, Black & White<br />ARCHANGEL STUDIOS
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Otel "Belgrad"''''' (en [[rus]]: Отель «Белград») es un filme [[Russia|rus]] realizat per Konstantin Statskii,<ref>[https://aif.ru/culture/movie/o_chem_film_otel_belgrad_s_miloshem_bikovichem О чем фильм «Отель „Белград“» с Милошем Биковичем?]</ref><ref>[https://rg.ru/2020/03/06/otel-belgrad-sumasshedshaia-balkansko-rossijskaia-komediia-s-bikovichem.html Бремя Балкан]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
e4lnm11nxtfkt0k8r33isqpcy2dxnos
Odin vdokh
0
187753
2329039
2322455
2022-08-19T10:56:48Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Odin vdokh
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Один вдох
| realizacion = Elena Hazanova
| scenari = Alena Alova e Andrei Ivanov
| actor = Viktoriya Isakova<br />Maksim Sukhanov
| produccion = Obshchestvennoye mneniye
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Odin vdokh''''' (en [[rus]]: Один вдох) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Elena Hazanova,<ref>[https://iz.ru/983533/natalia-vasileva/kulturnaia-nedelia-vybor-izvestii Культурная неделя: выбор «Известий»]</ref><ref>[https://rg.ru/2018/03/05/v-rossii-startovali-semki-sportivnoj-dramy-odin-vdoh.html В России стартовали съемки спортивной драмы "Один вдох"]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
j2z2dvc2e6xl0rx11mn35hnqlvl3cxg
Sputnik (filme)
0
187754
2329037
2322456
2022-08-19T10:49:37Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Sputnik
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Спутник
| realizacion = Egor Abramenko
| scenari = Oleg Malovichko e Andrei Zolotarev
| actor = Oksana Akinshina<br />Fyodor Bondarchuk
| produccion = Vodorod<br />Art Pictures Studio<br />Hype Film<br />NMG Studiya<br />STS
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Sputnik''''' (en [[rus]]: Спутник) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Egor Abramenko,<ref>[https://rg.ru/2021/11/28/v-velikobritanii-otkryvaetsia-shestaia-ezhegodnaia-nedelia-rossijskogo-kino.html В Великобритании открывается Шестая ежегодная Неделя российского кино]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1162604/ Спутник (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
c84cg6ln3ao4luxyvooyfzd2tbdtlow
Feya
0
187755
2329036
2322457
2022-08-19T10:48:57Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Feya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Фея
| realizacion = Anna Melikyan
| scenari = Anna Melikyan
| actor = Konstantin Khabenskii<br />Ingeborga Dapkunaite
| produccion = Magnum<br />Kinopraim
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Feya''''' (en [[rus]]: Фея) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Anna Melikyan,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1254046/ Фея (2019)]</ref><ref>[https://iz.ru/1087155/sergei-sychev/uidem-na-server-rossiiskoe-kino-mozhet-perebratsia-v-onlain Уйдем на сервер: российское кино может перебраться в онлайн]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
jgr48koglgheoc5o6cdta6fyr747hhw
Kheppi-end
0
187756
2329034
2322458
2022-08-19T10:48:38Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kheppi-end
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Хэппи-энд
| realizacion = Evgenii Shelyakin
| scenari = Konstantin Charmadov, Evgenii Shelyakin e Pavel Usachev
| actor = Alina Astrovskaya<br />Evgeniya Dmitrieva
| produccion = 2D films<br />Vita Aktiva
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kheppi-end''''' (en [[rus]]: Хэппи-энд) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Evgenii Shelyakin,<ref>[https://www.kp.ru/online/news/3967251/ Сборы российских кинотеатров упали в 26 раз]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/994530/ Хэппи-энд (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
26rtvl6u01ras7i1va6ylr00jhj8tzv
Vratar Galaktiki
0
187757
2329029
2322460
2022-08-19T10:38:44Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Vratar Galaktiki
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Вратарь Галактики
| realizacion = Dzhanik Fayziev
| scenari = Andrei Rubanov<br />Dzhanik Fayziev
| actor = Yevgenii Romantsov<br />Viktoriya Agalakova
| produccion = STV<br />Bonanza Studio<br />Main Road Post<br />KIT<br />Rossiya-1<br />Pervyi kanal
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Vratar Galaktiki''''' (en [[rus]]: Вратарь Галактики) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dzhanik Fayziev,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4799036 С продюсера «Вратаря галактики» требуют 191 млн рублей]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/841471/ Вратарь Галактики (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5s0b29qa7gxvmdzm4uqlzc2isimixb3
2329030
2329029
2022-08-19T10:38:53Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Vratar Galaktiki
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Вратарь Галактики
| realizacion = Dzhanik Fayziev
| scenari = Andrei Rubanov<br />Dzhanik Fayziev
| actor = Yevgenii Romantsov<br />Viktoriya Agalakova
| produccion = STV<br />Bonanza Studio<br />Main Road Post<br />KIT<br />Rossiya-1<br />Pervyi kanal<br />STS
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Vratar Galaktiki''''' (en [[rus]]: Вратарь Галактики) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dzhanik Fayziev,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4799036 С продюсера «Вратаря галактики» требуют 191 млн рублей]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/841471/ Вратарь Галактики (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
qremsmt836iqdxshxs86bkoup78lkgp
Belka i Strelka: Karibskaya taina
0
187758
2329027
2322462
2022-08-19T10:37:59Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Belka i Strelka: Karibskaya taina
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Белка и Стрелка: Карибская тайна
| realizacion = Inna Evlannikova
| scenari = Danil Trotsenko<br />Artem Milovanov
| actor = Yulia Peresild<br />Irina Pegova
| produccion = KinoAtis<br />Gorky Film Studio
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Belka i Strelka: Karibskaya taina''''' (en [[rus]]: Белка и Стрелка: Карибская тайна) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] realizat per Inna Evlannikova,<ref>[https://iz.ru/1064378/natalia-vasileva/kulturnaia-nedelia-vybor-izvestii Культурная неделя: выбор «Известий»]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/984359/ Белка и Стрелка: Карибская тайна (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
flnojh2c6wp4qxdqadl9kyf2dgk4sup
Streltsov (filme)
0
187759
2329026
2322463
2022-08-19T10:37:32Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Streltsov
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Стрельцов
| realizacion = Ilya Uchitel
| scenari = Konstantin Chelidze
| actor = Alexander Petrov<br />Stasya Miloslavskaya
| produccion = Rock Films<br />TriTe<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Streltsov''''' (en [[rus]]: Стрельцов) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Ilya Uchitel,<ref>[https://tass.ru/kultura/9101913 Кинодрама "Стрельцов" о известном советском футболисте выйдет на экраны 24 сентября]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1167867/ Стрельцов (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
mku8vfsbudlubf6coeukomf20d0ksek
Russkii reid
0
187760
2329025
2322464
2022-08-19T10:37:10Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Russkii reid
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Русский рейд
| realizacion = Denis Kryuchkov
| scenari = Denis Kryuchkov, Olga Loyanich e Robert Orr
| actor = Ivan Kotik<br />Alexandr Krasovskii
| produccion = Radragon<br />SSB Kino
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Russkii reid''''' (en [[rus]]: Русский рейд) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Denis Kryuchkov,<ref>[https://rg.ru/2019/11/30/vyshel-trejler-boevika-russkij-rejd.html Вышел трейлер боевика "Русский рейд"]</ref><ref>[https://www.kinometro.ru/news/show/name/russian_raid_us_9893 Отечественный боевик «Русский рейд» получил американского дистрибьютора]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
96u3x2y9b3ms7xvhs3g079403reidvo
Doctor Lisa
0
187761
2329024
2322465
2022-08-19T10:36:42Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Doctor Lisa
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Доктор Лиза
| realizacion = Oksana Karas
| scenari = Aleksei Ilyushkin
| actor = Chulpan Khamatova<br />Konstantin Khabenskii
| produccion = KIT<br />IVAN NTV
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Doctor Lisa''''' (en [[rus]]: Доктор Лиза) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Oksana Karas,<ref>[https://tass.ru/kultura/9556207 Фильм о создании драмы "Доктор Лиза" представили на Patriki Film Festival в Москве]</ref><ref>[https://www.intermedia.ru/news/351094 «Доктор Лиза» Оксаны Карас и «Эсав» Павла Лунгина откроют фестиваль «Меридианы Тихого»]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
qleqtynok8w13ynt5fn7r71z21ni60t
Podolskie kursanty
0
187762
2329023
2322466
2022-08-19T10:36:20Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Podolskie kursanty
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Подольские курсанты
| realizacion = Vadim Shmelyov
| scenari = Vadim Shmelyov, Igor Ugolnikov e Viacheslav Fetisov
| actor = Aleksei Bardukov<br />Evgenii Dyatlov
| produccion = Tsentral Partnership
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Podolskie kursanty''''' (en [[rus]]: Подольские курсанты) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Vadim Shmelyov,<ref>[https://ria.ru/20201103/podolskie-kursanty-1582790020.html Премьера фильма "Подольские курсанты" прошла в Москве]</ref><ref>[https://www.mk.ru/mosobl/2020/10/28/film-podolskie-kursanty-stal-narodnym-kinoproektom.html Фильм «Подольские курсанты» стал народным кинопроектом]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
jqoxesb1ltdn5qbs08sd5bbxrq4nm6t
Dorogie tovarishchi!
0
187763
2329022
2322467
2022-08-19T10:36:02Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Dorogie tovarishchi!
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Дорогие товарищи!
| realizacion = Andrei Konchalovskii
| scenari = Andrei Konchalovskii e Elena Kiseleva
| actor = Julia Vysotskaya<br />Sergei Erlish
| produccion = Andrei Konchalovsky Studios
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Dorogie tovarishchi!''''' (en [[rus]]: Дорогие товарищи!) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Konchalovskii,<ref>[https://aif.ru/culture/rezhisser_konchalovskiy_obyavil_nabor_akterov_dlya_novogo_proekta Кончаловский объявил набор актеров для сериала об Октябрьской революции]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1234850/ Дорогие товарищи! (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
ci9gm511gyu7khvccm9cvvcvtkf3w3v
Smertelnye illyuzii
0
187764
2329021
2322468
2022-08-19T10:35:39Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Smertelnye illyuzii
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Смертельные иллюзии
| realizacion = Oleg Asadulin
| scenari = Mikhail Zubko e Sergei Chetverukhin
| actor = Andrei Burkovskii<br />Pavel Chinaryov
| produccion = MEGOGO Studios<br>M-Prodakshn
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Smertelnye illyuzii''''' (en [[rus]]: Смертельные иллюзии) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Oleg Asadulin,<ref>[https://chel.aif.ru/culture/movie/kino_v_pandemiyu_asmus_stala_bulochnicey_a_tarasova_-_fokusnicey Кино в пандемию. Асмус стала булочницей, а Тарасова - фокусницей]</ref><ref>[https://www.kinometro.ru/photo/show/album/Smertel_illuz_premier_9300 В МОСКВЕ ПРОШЕЛ ЗАКРЫТЫЙ ПОКАЗ ФИЛЬМА «СМЕРТЕЛЬНЫЕ ИЛЛЮЗИИ»]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
scru1g9wsw6a81z0q4skxe3yeclkust
Chelovek iz Podolska
0
187765
2329020
2322469
2022-08-19T10:35:15Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Chelovek iz Podolska
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Человек из Подольска
| realizacion = Semyon Serzin
| scenari = Yulia Lukshina e Dmitrii Danilov
| actor = Vadik Korolyov<br />Viktoriya Isakova
| produccion = Novye lyudi
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Chelovek iz Podolska''''' (en [[rus]]: Человек из Подольска) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Semyon Serzin,<ref>[https://iz.ru/1092032/natalia-vasileva/kulturnaia-nedelia-vybor-izvestii Культурная неделя: выбор «Известий»]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4566762 Маленький человек 2.0]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
bbh2na4q8tq8ob3zu0nb5er3o3dzpyi
Na ostrie
0
187766
2329018
2322470
2022-08-19T10:35:00Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Na ostrie
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = На острие
| realizacion = Eduard Bordukov
| scenari = Eduard Bordukov<br />Aleksandr Yegorov
| actor = Svetlana Khodchenkova<br />Stasya Miloslavskaya
| produccion = Telesto
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Na ostrie''''' (en [[rus]]: На острие) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Eduard Bordukov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1311064/ На острие (2020)]</ref><ref>[https://rg.ru/2020/11/27/chto-v-kino-chernaia-alisa-rossijskie-sablistki-margo-robbi-s-pistoletom.html Что в кино: черная Алиса, российские саблистки, Марго Робби с пистолетом]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
osa6to0cpqt5zq74iwvtw21qyq9pder
Troe
0
187767
2329017
2322471
2022-08-19T10:34:45Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Troe
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Трое
| realizacion = Anna Melikian
| scenari = Mikhail Idov
| actor = Konstantin Khabenskii<br />Viktoriya Isakova
| produccion = Metrafilms
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Troe''''' (en [[rus]]: Трое) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Anna Melikian,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4602534 Вообразили на «Троих»]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/9560091 Московская премьера фильма "Трое" Анны Меликян состоялась на Patriki Film Festival]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
brrmhm5j81g6cp71g2h1nd492hnjj3y
Neadekvatnye lyudi 2
0
187768
2329016
2322472
2022-08-19T10:34:30Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Neadekvatnye lyudi 2
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Неадекватные люди 2
| realizacion = Roman Karimov
| scenari = Roman Karimov e Yana Lebedeva
| actor = Ilya Lyubimov<br />Ingrid Olerinskaya
| produccion = PLAN 9<br />Trio Film<br />Russian World Vision
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Neadekvatnye lyudi 2''''' (en [[rus]]: Неадекватные люди 2) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Roman Karimov,<ref>[https://iz.ru/1097238/sergei-sychev/zhdi-i-smotri-10-festivalnykh-khitov-dekabria Жди и смотри: 10 фестивальных хитов декабря]</ref><ref>[https://aif.ru/culture/movie/lyubov_s_kriminalom_pervye_filmy_festivalya_okno_v_evropu Любовь с криминалом. Первые фильмы фестиваля «Окно в Европу»]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
os38nexrebconz1lc80pt9688yuvuhn
Serebryanye konki
0
187769
2329015
2322473
2022-08-19T10:34:06Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Serebryanye konki
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Сере́бряные коньки́
| realizacion = Michael Lockshin
| scenari = Roman Kantor
| actor = Fyodor Fedotov<br />Sofya Priss
| produccion = Tsentral Partnership<br />KIT<br />TrITe
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Serebryanye konki''''' (en [[rus]]: Сере́бряные коньки́) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Michael Lockshin,<ref>[https://rg.ru/2022/01/31/glavnyj-redaktor-zhurnala-kinoreporter-zolotoj-orel-otkryl-novogo-rezhissera-dlia-nashego-kino.html Главный редактор журнала "КиноРепортер": "Золотой орел" открыл нового режиссера для нашего кино]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1225587/ Серебряные коньки (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
703vg4tzif43fsd0pudg30zmqdvho1f
Obratnaya svyaz (filme, 2020)
0
187770
2329014
2322474
2022-08-19T10:33:38Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Obratnaya svyaz
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Обратная связь
| realizacion = Aleksei Nuzhnyi
| scenari = Leonid Barats, Rostislav Khait e Sergei Petreykov
| actor = Leonid Barats<br />Irina Gorbacheva
| produccion = Columbia Pictures<br />Mars Media Enterteiment<br />Amedia<br />Strela
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Obratnaya svyaz''''' (en [[rus]]: Обратная связь) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Nuzhnyi,<ref>[https://www.murmansk.kp.ru/online/news/4118940/ В прокат выходит фильм "Обратная связь", снятый в Кировске]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4615413 Апатия — наш рулевой]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
sh12ej7ient4gha3tyjpkjbctmkgr5e
Ogon
0
187771
2329013
2322475
2022-08-19T10:33:03Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Ogon
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Огонь
| realizacion = Aleksei Nuzhnyi
| scenari = Nikolai Kulikov, Aleksei Nuzhnyi e Konstantin Mayer
| actor = Konstantin Khabenskii<br />Ivan Yankovskii
| produccion = TriTe<br />Tsentral Patnership<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Ogon''''' (en [[rus]]: Огонь) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Nuzhnyi,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1183599/ Огонь (2020)]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4626272 Горит экран пожаром новым]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
bawsektnmxc3a94ofbceoriwlay39di
Kon Julii i bolshie skachki
0
187772
2329012
2322476
2022-08-19T10:32:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kon Julii i bolshie skachki
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Конь Юлий и большие скачки
| realizacion = Darina Schmidt e Konstantin Feoktistov
| scenari = Vadim Sveshnikov, Maxim Sveshnikov e Aleksandr Boyarskii
| actor = Dmitrii Vysotskii<br />Sergei Makovetskii
| produccion = Melnitsa<br />STV<br />Columbia Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kon Julii i bolshie skachki''''' (en [[rus]]: Конь Юлий и большие скачки) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] realizat per Darina Schmidt e Konstantin Feoktistov,<ref>[https://rg.ru/2022/01/31/glavnyj-redaktor-zhurnala-kinoreporter-zolotoj-orel-otkryl-novogo-rezhissera-dlia-nashego-kino.html Главный редактор журнала "КиноРепортер": "Золотой орел" открыл нового режиссера для нашего кино]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1113011/ Конь Юлий и большие скачки (2020)]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
0mcilgleg2288ffpcyxo0mah4o509r3
Poslednii bogatyr. Koren zla
0
187773
2329010
2322477
2022-08-19T10:28:01Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Poslednii bogatyr. Koren zla
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Последний богатырь: Корень зла
| realizacion = Dmitrii Dyachenko
| scenari = Vitalii Shlyappo<br />Dimitrii Yan
| actor = Viktor Khorinyak<br />Mila Sivatskaya
| produccion = Walt Disney Pictures<br />Yellow, Black and White<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Poslednii bogatyr. Koren zla''''' (en [[rus]]: Последний богатырь: Корень зла) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dmitrii Dyachenko,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1249172/ Последний богатырь: Корень зла (2020)]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/10317263 Картину "Последний богатырь: Корень зла" представили зрителям в Москве]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
3rmuc1891sfk2nl973a0zxou7w11gz2
Ne lechi menya
0
187774
2329009
2322478
2022-08-19T10:27:30Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Ne lechi menya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Не лечи меня
| realizacion = Mikhail Marales
| scenari = Mikhail Marales<br />Mariya Mkrtychyova
| actor = Ivan Yankovskii<br />Lukerya Ilyashenko
| produccion = Russkii Sever<br />Columbia Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Ne lechi menya''''' (en [[rus]]: Не лечи меня) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Mikhail Marales,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1207408/ Не лечи меня (2020)]</ref><ref>[https://rg.ru/2021/01/14/na-ekrany-soiuznogo-gosudarstva-vyshla-komediia-ne-lechi-menia.html На экраны Союзного государства вышла комедия "Не лечи меня"]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
gsz6a3cg6yxw5281bihoapy3yxbai3z
Blokadnyi dnevnik
0
187775
2329008
2322479
2022-08-19T10:27:08Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Blokadnyi dnevnik
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Блокадный дневник
| realizacion = Andrei Zaitsev
| scenari = Andrei Zaitsev
| actor = Olga Ozollapinya<br />Sergei Dreyden
| produccion = Sentyabr
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Blokadnyi dnevnik''''' (en [[rus]]: Блокадный дневник) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Zaitsev,<ref>[https://www.vesti.ru/article/2610912 Андрей Зайцев: если мы забудем о блокадниках, значит их жертвы были впустую]</ref><ref>[https://rg.ru/2020/05/15/film-blokadnyj-dnevnik-glazami-olgi-berggolc.html Дорога в вечность]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
mdbzxmfik1samn41ks5hawosq8p8fko
Kto-nibud videl moyu devchonku?
0
187776
2329007
2322480
2022-08-19T10:26:51Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Kto-nibud videl moyu devchonku?
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Кто-нибудь видел мою девчонку?
| realizacion = Angelina Nikonova
| scenari = Angelina Nikonova
| actor = Anna Chipovskaya<br />Alexander Gorchilin
| produccion = Slon<br />TrueMen Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Kto-nibud videl moyu devchonku?''''' (en [[rus]]: Кто-нибудь видел мою девчонку?) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Angelina Nikonova,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4654170 Критика чистого вымысла]</ref><ref>[https://iz.ru/1149128/natalia-vasileva/protiv-nashego-filma-byla-opredelennaia-kampaniia «Против нашего фильма была определенная кампания»]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
7wzauc4f90hmsh87mqrwdyszbmig297
Severnyi veter
0
187777
2329006
2322481
2022-08-19T10:26:27Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Severnyi veter
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Северный ветер
| realizacion = Renata Litvinova
| scenari = Renata Litvinova
| actor = Renata Litvinova<br />Anton Shagin
| produccion = Zapredelye
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Severnyi veter''''' (en [[rus]]: Северный ветер) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Renata Litvinova,<ref>[https://tass.ru/opinions/10627927 Фантасмагория о любви, занесенная снегом: "Северный ветер" Ренаты Литвиновой]</ref><ref>[https://rg.ru/2021/02/06/avtorskaia-imperiia-renaty-litvinovoj-v-prokat-vyhodit-severnyj-veter.html Маргарита и декаданс]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
27ij9viamwyy34uzbn4fc0anw6n0yeb
Rodnye
0
187778
2329005
2322482
2022-08-19T10:26:12Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Rodnye
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Родные
| realizacion = Ilya Aksyonov
| scenari = Zhora Kryzhovnikov e Aleksei Kazakov
| actor = Sergei Burunov<br />Irina Pegova
| produccion = Columbia Pictures<br />Hype Film<br />TNT
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Rodnye''''' (en [[rus]]: Родные) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Ilya Aksyonov,<ref>[https://www.kp.ru/daily/27237/4364789/ Звезды на кинопремьере: Собчак в цепях и коже, постройневшая Пегова с красавицей-дочкой и одинокий Гарик Харламов]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/10653031 Премьера комедии "Родные" состоялась в Москве]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
9gszwq21iibevfschwqkow0md4mq49y
Konyok-Gorbunok (filme, 2021)
0
187779
2329003
2322483
2022-08-19T10:25:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Konyok-Gorbunok
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Конёк-Горбунок
| realizacion = Oleg Pogodin
| scenari = Aleksei Borodachyov e Oleg Pogodin
| actor = Anton Shagin<br />Pavel Derevyanko
| produccion = Columbia Pictures<br />STV<br />Rossiya-1<br />CGF
CGF,
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Konyok-Gorbunok''''' (en [[rus]]: Конёк-Горбунок) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] realizat per Oleg Pogodin,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1045583/ Конёк-Горбунок (2021)]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4673201 Ход коньком]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
0ctkx3no9762ppsept0pahaeo3dmf0v
2329004
2329003
2022-08-19T10:25:42Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Konyok-Gorbunok
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Конёк-Горбунок
| realizacion = Oleg Pogodin
| scenari = Aleksei Borodachyov e Oleg Pogodin
| actor = Anton Shagin<br />Pavel Derevyanko
| produccion = Columbia Pictures<br />STV<br />Rossiya-1<br />CGF
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Konyok-Gorbunok''''' (en [[rus]]: Конёк-Горбунок) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] realizat per Oleg Pogodin,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1045583/ Конёк-Горбунок (2021)]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4673201 Ход коньком]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5oo5w04v8glq4q2na7dxm7n0o0rourk
Batya (filme)
0
187780
2329002
2322484
2022-08-19T10:24:57Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Batya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Батя
| realizacion = Dmitrii Yefimovich
| scenari = Aleksei Litvinenko, Pavel Tikhomirov e Aleksandr Kagarmanov
| actor = Vladimir Vdovichenkov<br />Elena Lyadova
| produccion = Good Story Media<br />TNT<br />TNT4
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Batya''''' (en [[rus]]: Батя) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dmitrii Yefimovich,<ref>[https://kino.mail.ru/news/54076_vdovichenkov_lyadova_i_mihalkova_vmeste_snyalis_v_komedii_batya/ Вдовиченков и Лядова снова снимаются вместе: первые фото]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1326397/ Батя (2020)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
ig93n7nuaf5ak2d54u1z2ymg7et0l8m
Pugalo
0
187781
2329001
2322485
2022-08-19T10:24:35Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Pugalo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Пугало
| realizacion = Dmitrii Davydov
| scenari = Dmitrii Davydov
| actor = Valentina Romanova-Chyskyyray<br />Anatolii Struchkov
| produccion = Bonfire Productions
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Pugalo''''' (en [[rus]]: Пугало) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dmitrii Davydov,<ref>[https://tass.ru/kultura/10596973 Фильм-победитель "Кинотавра"-2020 "Пугало" Дмитрия Давыдова выйдет в прокат 25 февраля]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1395840/ Пугало (2020)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
ngdw87mx9eu5q34zefltfocfc9rx7ql
Para iz budushchego
0
187782
2329000
2322486
2022-08-19T10:24:21Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Para iz budushchego
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Пара из будущего
| realizacion = Aleksei Nuzhnyi
| scenari = Yevgenii Kulik, Dmitrii Baluev e Aleksei Nuzhnyi
| actor = Sergei Burunov<br />Mariya Aronova
| produccion = TriTe<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Para iz budushchego''''' (en [[rus]]: Пара из будущего) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Nuzhnyi,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1405926/ Пара из будущего (2021)]</ref><ref>[https://www.vesti.ru/television/article/2534087 "Без драмы внутри нет комедии": Алексей Нужный о "Паре из будущего"]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
jtftng5lxk82brclf5f72rgq5d4947m
Rashn Yug
0
187783
2328999
2322487
2022-08-19T10:24:04Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Rashn Yug
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Рашн Юг
| realizacion = Anton Fedotov
| scenari = Zhora Kryzhovnikov<br />Dmitrii Litvinenko
| actor = Stasya Miloslavskaya<br />Semyon Treskunov
| produccion = Columbia Pictures<br />Vodorod<br />Art Pictures Studio<br />NMG Studiya<br />STS
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Rashn Yug''''' (en [[rus]]: Рашн Юг) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Anton Fedotov,<ref>[https://rg.ru/2021/02/18/vyshel-trejler-komedii-bondarchuka-i-kryzhovnikova-rashn-iug.html Вышел трейлер комедии Бондарчука и Крыжовникова "Рашн Юг"]</ref><ref>[https://iz.ru/1125477/2021-02-16/zriteliam-predstavili-treiler-romanticheskoi-komedii-rashn-iug Зрителям представили трейлер романтической комедии «РАШН ЮГ»]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
89wmgae4wqeo9kni7zz5sb3nfrusqb4
Belyi sneg
0
187784
2328997
2322488
2022-08-19T10:23:21Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Belyi sneg
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Белый снег
| realizacion = Nikolai Khomeriki
| scenari = Timur Khvan<br />Marat Kim
| actor = Olga Lerman<br />Fyodor Dobronravov
| produccion = EGO Prodakshn
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Belyi sneg''''' (en [[rus]]: Белый снег) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Nikolai Khomeriki,<ref>[https://aif.ru/sport/person/elena_vyalbe_ya_by_skoree_upala_sama_chem_brosila_flag Елена Вяльбе: я бы скорее упала сама, чем бросила флаг]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1345722/ Белый снег (2021)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
1imjompbfe87mt1gq68gby94ljj2axt
2328998
2328997
2022-08-19T10:23:30Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Belyi sneg
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Белый снег
| realizacion = Nikolai Khomeriki
| scenari = Timur Khvan<br />Marat Kim
| actor = Olga Lerman<br />Fyodor Dobronravov
| produccion = EGO prodakshn
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Belyi sneg''''' (en [[rus]]: Белый снег) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Nikolai Khomeriki,<ref>[https://aif.ru/sport/person/elena_vyalbe_ya_by_skoree_upala_sama_chem_brosila_flag Елена Вяльбе: я бы скорее упала сама, чем бросила флаг]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1345722/ Белый снег (2021)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
sdzuqmqx9jy9oeeam9mj6ru82rcn38e
Palma (filme, 2021)
0
187785
2328996
2322489
2022-08-19T10:23:01Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Palma
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Пальма
| realizacion = Aleksandr Domogarov
| scenari = Yekaterina Mavromatis, Aleksandr Domogarov e Yevgenii Kazachkov
| actor = Viktor Dobronravov<br />Leonid Basov
| produccion = Mars Media Enterteiment<br />Amedia Prodakshn<br />Rossiya-1<br>OKKO Studios
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Palma''''' (en [[rus]]: Пальма) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksandr Domogarov,<ref>[https://rg.ru/2022/01/24/rezhisser-palmy-snimet-fantasticheskij-retro-serial-uzhasnoe-daleko.html Режиссер "Пальмы" снимет фантастический ретро-сериал "Ужасное далеко"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1142206/ Пальма (2020)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
qdiqwzma806youppyx2kyqbc1v6pczu
Mayor Grom: Chumnoi Doktor
0
187786
2328995
2322490
2022-08-19T10:22:06Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Mayor Grom: Chumnoi Doktor
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Майор Гром: Чумной Доктор
| realizacion = Oleg Trofim
| scenari = Artyom Gabrelyanov<br />Roman Kotkov
| actor = Tikhon Zhiznevskii<br />Lyubov Aksyonova
| produccion = Bubble Studios<br />KinoPoisk HD
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Mayor Grom: Chumnoi Doktor''''' (en [[rus]]: Майор Гром: Чумной Доктор) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Oleg Trofim,<ref>[https://rg.ru/2021/12/29/major-grom-voshel-v-top-21-prosmatrivaemyh-filmov-na-netflix-za-god.html "Майор Гром" вошел в топ-21 просматриваемых фильмов на Netflix за год]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1109271/ Майор Гром: Чумной Доктор (2021)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
lopxeaztses3gpbzuj30e4e2enk5ojb
Masha (filme, 2020)
0
187787
2328994
2322491
2022-08-19T10:21:42Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Masha
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Маша
| realizacion = Anastasiya Palchikova
| scenari = Anastasiya Palchikova
| actor = Anna Chipovskaya<br />Maksim Sukhanov
| produccion = 1-2-3 Production<br />Mars Media
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Masha''''' (en [[rus]]: Маша) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Anastasiya Palchikova,<ref>[https://rg.ru/2021/02/18/vyshel-trejler-rossijskogo-trillera-pro-lihie-90-e-masha.html Вышел трейлер российского триллера про "лихие 90-е" "Маша"]</ref><ref>[https://ria.ru/20200919/kinotavr-1577469013.html Итоги "Кинотавра": почему фестиваль в Сочи всех удивил]</ref> sortit en [[2020]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
nv93r4x0c1dhc375m72sud9tlieefn4
Uroki farsi
0
187788
2328993
2322492
2022-08-19T10:21:18Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Uroki farsi
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Vadim Perelman
| scenari = Ilya Tsofin
| actor = Nahuel Pérez Biscayart<br />Lars Eidinger
| produccion = Belarusfilm<br />Hype Film<br />LM Media<br />ONE TWO Films
| país = {{RUS}}<br />{{GER}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Uroki farsi''''' es un filme realizat per Vadim Perelman,<ref>[https://rg.ru/2020/03/03/vadim-perelman-vkladyvaesh-v-glavnogo-geroia-chast-sebia.html Между ними говоря]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1209777/ Уроки фарси (2020)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
0ypb2wr1bh78k6o3co3mkn1sd10gre0
Chernobyl (filme, 2021)
0
187789
2328992
2322493
2022-08-19T10:20:25Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Chernobyl
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Чернобыль
| realizacion = Danila Kozlovskii
| scenari = Aleksei Kazakov e Elena Ivanova
| actor = Danila Kozlovskii<br />Oksana Akinshina
| produccion = Tsentral Partnership<br />KIT<br />Non-stop prodakshn<br />DK Interteiment<br />Kinopraim
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Chernobyl''''' (en [[rus]]: Чернобыль) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Danila Kozlovskii,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1249198/ Чернобыль (2020)]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4752506 «У этой катастрофы человеческое лицо»]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
ox9aphc4vgq332lk3lvwladw0dz9jzq
Sheena 667
0
187790
2328991
2322494
2022-08-19T10:19:20Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Sheena 667
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Grigorii Dobrygin
| scenari = Grigorii Dobrygin, Ilya Nosochenko e Aleksandr Rodionov
| actor = Vladimir Svirskii<br />Yuliya Peresild
| produccion = Mind the Gap Films
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Sheena 667''''' es un filme [[Russia|rus]] realizat per Grigorii Dobrygin,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4284433 Шоссе не туда]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1227958/ Sheena667 (2019)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
dlz9j0dbue17zdse0wfi9s6szn28imz
Malenkii voin
0
187791
2328990
2322495
2022-08-19T10:19:03Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Malenkii voin
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Маленький воин
| realizacion = Ilya Ermolov
| scenari = Pavel Ruminov<br />Roman Melnikov
| actor = Ilya Sigalov<br />Mariya Lobanova
| produccion = Leopolis
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Malenkii voin''''' (en [[rus]]: Маленький воин) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Ilya Ermolov,<ref>[https://tass.ru/kultura/12685657 Российский фильм получил спецпремию на кинофестивале детских фильмов в Хемнице]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1320548/ Маленький воин (2021)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
qp28zrzck21wb3i59uq9ntqe9bkm0y5
Devyatayev
0
187792
2328989
2322496
2022-08-19T10:18:38Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Devyatayev
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Девятаев
| realizacion = Timur Bekmambetov e Sergei Trofimov
| scenari = Maxim Budarin<br />George Selegey
| actor = Thure Riefenstein<br />Pavel Priluchnyi
| produccion = Columbia Pictures<br />Bazelevs<br />Rossiya-1<br />Voyenfilm<br />KION<br />PANDORA film
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Devyatayev''''' (en [[rus]]: Девятаев) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Timur Bekmambetov e Sergei Trofimov,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4792891 В прокат выходит фильм Тимура Бекмамбетова и Сергея Трофимова — «Девятаев»]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1249213/ Девятаев (2021)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
k8c3j8w5fhw1b428e8vsw01vvm5siy5
Skazhi ei
0
187793
2328988
2322497
2022-08-19T10:17:54Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Skazhi ei
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Скажи ей
| realizacion = Aleksandr Molochnikov
| scenari = Aleksandr Molochnikov, Ilya Tilkin e Aleksandr Talal
| actor = Kay Aleks Getts<br />Artyom Bystrov
| produccion = Sreda
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Skazhi ei''''' (en [[rus]]: Скажи ей) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksandr Molochnikov,<ref>[https://tass.ru/kultura/11234105 Фильм Молочникова "Скажи ей" открыл российские программы Московского кинофестиваля]</ref><ref>[https://rg.ru/2021/05/12/skazhi-ej-kak-dovesti-svoego-rebenka-do-nervnogo-sryva.html Вот скажи ей, американец]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
8fbkz223yazj8m1nncg1aygvld21o4f
Krasnyi prizrak
0
187794
2328987
2322498
2022-08-19T10:17:43Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Krasnyi prizrak
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Красный призрак
| realizacion = Andrei Bogatyryov
| scenari = Andrei Bogatyryov, Vyacheslav Shikhaleyev e Pavel Abramenkov
| actor = Aleksei Shevchenkov<br />Vladimir Gostyukhin
| produccion = ABS<br />Russkaya Film Gruppa
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Krasnyi prizrak''''' (en [[rus]]: Красный призрак) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Andrei Bogatyryov,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4848219 Дранг нах вестерн]</ref><ref>[https://regnum.ru/news/cultura/3295549.html «Красный призрак»: чуть большее, чем просто «комикс»]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
ibd2w69w07tfarjzlasst3pblzegus2
Bender: Nachalo
0
187795
2328986
2322499
2022-08-19T10:17:22Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Bender: Nachalo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Бендер: Начало
| realizacion = Igor Zaitsev
| scenari = Oleg Malovichko
| actor = Sergei Bezrukov<br />Aram Vardevanyan
| produccion = Sreda
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Bender: Nachalo''''' (en [[rus]]: Бендер: Начало) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Igor Zaitsev,<ref>[https://aif.ru/culture/movie/kogda_zlodei_byli_nebolshimi_glavnye_blokbastery_leta-2021 Когда злодеи были небольшими. Главные блокбастеры лета-2021]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1305913/ Бендер: Начало (2021)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
ind6cr3q8uqllaqxg1q3qxngmxbi7y9
Bender: Zoloto imperii
0
187796
2328985
2322500
2022-08-19T10:17:12Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Bender: Zoloto imperii
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Бендер: Золото империи
| realizacion = Igor Zaitsev
| scenari = Oleg Malovichko
| actor = Sergei Bezrukov<br />Aram Vardevanyan
| produccion = Sreda
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Bender: Zoloto imperii''''' (en [[rus]]: Бендер: Золото империи) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Igor Zaitsev,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/4450231/ Бендер: Золото империи (2021)]</ref> sortit en [[2021]].<ref>[https://www.vesti.ru/television/article/2585266 Гонка за сокровищем: фильм "Бендер: Золото империи" – в прокате с 15 июля]</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
6cwo4skqh9eazs9x98p56xilio9ey2c
Nefutbol
0
187797
2328984
2322501
2022-08-19T10:16:57Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Nefutbol
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Нефутбол
| realizacion = Maksim Sveshnikov
| scenari = Maksim Sveshnikov, Vadim Sveshnikov e Eduard Bordukov
| actor = Lyubov Aksyonova<br />Egor Koreshkov
| produccion = Revolyutsiya film<br />Russian World Vision
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Nefutbol''''' (en [[rus]]: Нефутбол) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Maksim Sveshnikov,<ref>[https://iz.ru/1215811/daria-efremova/snova-futbol-mama-marvelovskii-ekshen-protiv-russkikh-sportsmenok Снова футбол, мама: марвеловский экшен против русских спортсменок]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1198735/ Нефутбол (2021)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
j6bxypesvxrtskp2rilrdof8yvoaspy
Mama, ya doma
0
187798
2328983
2322502
2022-08-19T10:16:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Mama, ya doma
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Мама, я дома
| realizacion = Vladimir Bitokov
| scenari = Mariya Izyumova
| actor = Kseniya Rappoport<br />Yura Borisov
| produccion = Non-Stop Production<br />AR CONTENT
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Mama, ya doma''''' (en [[rus]]: Мама, я дома) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Vladimir Bitokov,<ref>[https://tass.ru/kultura/13599481 Премьера фильма "Мама, я дома" состоялась в Москве]</ref><ref>[https://ria.ru/20220203/premiere-1770827038.html В Москве прошла премьера фильма "Мама, я дома" с Раппопорт и Борисовым]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
904pw49tdy48e141pn6id2gylr34bsp
Petrovy v grippe
0
187799
2328982
2322503
2022-08-19T10:16:03Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Petrovy v grippe
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Петровы в гриппе
| realizacion = Kirill Serebrennikov
| scenari = Kirill Serebrennikov
| actor = Semyon Serzin<br />Chulpan Khamatova
| produccion = Hype Film<br />«Kinopraim»<br />Arte France Cinéma<br />Bord Cadre Films<br />Razor Film Produktion GmbH<br />Sovereign Films<br />Logical Pictures<br />Charades
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Petrovy v grippe''''' (en [[rus]]: Петровы в гриппе) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Kirill Serebrennikov,<ref>[https://tass.ru/kultura/7051994 В Москве начались съемки фильма Кирилла Серебренникова "Петровы в гриппе"]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4957779 «Братская могила детства»]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
j258eml5tfis53k72nhy2nd66o27yj9
Dunai
0
187800
2328981
2322504
2022-08-19T10:15:23Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Dunai
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Дунай
| realizacion = Lyubov Mulmenko
| scenari = Lyubov Mulmenko
| actor = Nadezhda Lumpova<br />Nenad Vasich
| produccion = Marmot-film<br />All media<br />Art&Popcorn
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Dunai''''' (en [[rus]]: Дунай) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Lyubov Mulmenko,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/5053113 Свободное плавание]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/4539790/ Дунай (2021)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
9vtnar4rkutdowakpd62yxnwthjkp92
Ivan Denisovich (filme)
0
187801
2328980
2322505
2022-08-19T10:14:51Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Ivan Denisovich
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Иван Денисович
| realizacion = Gleb Panfilov
| scenari = Gleb Panfilov e Aleksandr Solzhenitsyn
| actor = Filipp Yankovskii<br />Artur Beschastnyi
| produccion = Tsentral Partnership<br />Vera<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Ivan Denisovich''''' (en [[rus]]: Иван Денисович) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Gleb Panfilov,<ref>[https://www.mk.ru/culture/2021/07/21/v-lokarno-pokazhut-film-panfilova-i-churikovoy-po-solzhenicynu.html В Локарно покажут фильм Панфилова и Чуриковой по Солженицыну]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/13315835 "Иван Денисович" и "Серебряные коньки" вошли в шорт-лист "Золотого орла"]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5bzbzlta8e6vhfykfgvlvwqduiwpu6n
Delo
0
187802
2328979
2322506
2022-08-19T10:14:21Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Delo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Дело
| realizacion = Aleksei German
| scenari =
| actor = Merab Ninidze<br />Svetlana Khodchenkova
| produccion = LM Media<br />Metrafilms<br />Outrageous Films
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Delo''''' (en [[rus]]: Дело) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei German,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1451342/ Дело (2021)]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/13719879 Мировая премьера российского фильма "Хочу замуж" пройдет на Белградском кинофестивале]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5prj493zs27udvk5sl7vy1gqx2cezcj
Moloko (filme, 2021)
0
187803
2328978
2322507
2022-08-19T10:13:45Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Moloko
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Молоко
| realizacion = Karen Oganesyan
| scenari = Yekaterina Mavromatis
| actor = Yulia Peresild<br />Andrei Burkovskii
| produccion = KARGO<br />IRSNA media
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Moloko''''' (en [[rus]]: Молоко) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Karen Oganesyan,<ref>[https://ria.ru/20200703/1573843104.html Начались съемки фильма "Молоко" с Юлией Пересильд и Гошей Куценко]</ref><ref>[https://rg.ru/2021/08/20/vyshel-trejler-komedii-s-goshej-kucenko-i-iuliej-peresild-moloko.html Вышел трейлер комедии с Гошей Куценко и Юлией Пересильд "Молоко"]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
3c9otw6k6e1ambrx0816vycycbcwom7
Razzhimaya kulaki
0
187804
2328977
2322508
2022-08-19T10:13:23Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Razzhimaya kulaki
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Разжимая кулаки
| realizacion = Kira Kovalenko
| scenari = Kira Kovalenko
| actor = Milana Aguzarova<br />Alik Karayev
| produccion = Non-Stop Productions
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Razzhimaya kulaki''''' (en [[rus]]: Разжимая кулаки) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Kira Kovalenko,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1421574/ Разжимая кулаки (2020)]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4987455 Северокавказская пленница]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
rl5eh8xxfgq9lb189856hwbte1wcgb2
Obschaga
0
187805
2328976
2322509
2022-08-19T10:13:06Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Obschaga
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Общага
| realizacion = Roman Vasyanov
| scenari = Roman Vasyanov<br />Ekaterina Bogomolova
| actor = Gennadii Vyrypaev<br />Irina Starshenbaum
| produccion = Kinopraym<br />Metrafilms<br />Columbia Pictures
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Obschaga''''' (en [[rus]]: Общага) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Roman Vasyanov,<ref>[https://rg.ru/2021/05/24/film-romana-vasianova-obshchaga-voshel-v-programmu-shanhajskogo-kinofestivalia.html Фильм Романа Васьянова "Общага" вошел в программу Шанхайского кинофестиваля]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/6595028 Роман Алексея Иванова "Общага-на-Крови" в киноверсии будет называться "Тенерифе"]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
kzhvfygk92i107cjtvt4pxwojs6y1mn
Gerda (filme)
0
187806
2328975
2322510
2022-08-19T10:12:33Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Gerda
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Герда
| realizacion = Natalya Kudryashova
| scenari = Natalya Kudryashova
| actor = Anastasiya Krasovskaya<br />Yurii Borisov
| produccion = Tsentral Partnership<br />Russkoye vozrozhdeniye
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Gerda''''' (en [[rus]]: Герда) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Natalya Kudryashova,<ref>[https://www.mk.ru/culture/2021/08/07/natalya-kudryashova-predstavit-svoy-film-gerda-na-festivale-v-lokarno.html Наталья Кудряшова представит свой фильм «Герда» на фестивале в Локарно]</ref><ref>[https://rg.ru/2021/07/01/filmy-gerda-i-medeia-voshli-v-konkurs-prestizhnogo-festivalia-v-lokarno.html Фильмы "Герда" и "Медея" вошли в конкурс престижного фестиваля в Локарно]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
75buuc7vsv7exmxadswv54rcs6zjn0w
Uchyonosti plody
0
187807
2328974
2322511
2022-08-19T10:12:05Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Uchyonosti plody
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Учёности плоды
| realizacion = Igor Ugolnikov
| scenari = Yevgenii Ayzikovich, Igor Ugolnikov e Natalya Nazarova
| actor = Sergei Bezrukov<br />Nastassja Kerbengen
| produccion = VoenFilm<br />Corner Work<br />Lenfilm
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Uchyonosti plody''''' (en [[rus]]: Учёности плоды) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Igor Ugolnikov,<ref>[https://tass.ru/kultura/8872575 Создатели драмы "Учености плоды" о жизни в Михайловском в войну создадут версию для ТВ]</ref><ref>[https://rg.ru/2021/09/23/vyshel-trejler-uchyonosti-plodov-ugolnikova-s-bezrukovym-i-bondarchukom.html?kkr Вышел трейлер "Учёности плодов" Угольникова с Безруковым и Бондарчуком]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
qxoa4o7ch4r55es2oe1jf94xdg9lqyr
Koshchei. Nachalo
0
187808
2328973
2322512
2022-08-19T10:11:39Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Koshchei. Nachalo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Кощей. Начало
| realizacion = Andrei Kolpin
| scenari = Yevgenii Golovin, Maria Parfyonova e Anton Lanshakov
| actor = Nikita Volkov<br />Irina Starshenbaum
| produccion = Parovoz<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Koshchei. Nachalo''''' (en [[rus]]: Кощей. Начало) es un filme d'animacion [[Russia|rus]] realizat per Andrei Kolpin,<ref>[https://ria.ru/20210908/rodrigez-1749023610.html Тимур Родригез озвучил Меч Кладенец в мультфильме "Кощей. Начало"]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1243139/ Кощей. Начало (2021)]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
4ecmc2uhjj772knrqria7gglju6d07b
Nebo
0
187809
2328968
2322513
2022-08-19T10:10:24Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Nebo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Небо
| realizacion = Igor Kopylov
| scenari = Igor Kopylov
| actor = Igor Petrenko<br />Ivan Batarev
| produccion = Triiks Media
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Nebo''''' (en [[rus]]: Небо) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Igor Kopylov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1421591/ Небо (2021)]</ref><ref>[https://tass.ru/armiya-i-opk/10203231 "Небо" летчика Пешкова. В России снимают фильм о сбитом турками бомбардировщике Су-24]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
cjwiti61wsugsqsl40gewgvwpzu5y5u
2328969
2328968
2022-08-19T10:10:37Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Nebo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Небо
| realizacion = Igor Kopylov
| scenari = Igor Kopylov
| actor = Igor Petrenko<br />Ivan Batarev
| produccion = Triiks Media<br />Rossiya 1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Nebo''''' (en [[rus]]: Небо) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Igor Kopylov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1421591/ Небо (2021)]</ref><ref>[https://tass.ru/armiya-i-opk/10203231 "Небо" летчика Пешкова. В России снимают фильм о сбитом турками бомбардировщике Су-24]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
trhuzli7rxq5tq6udhv8zcogwj1gvkg
2328970
2328969
2022-08-19T10:10:44Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Nebo
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Небо
| realizacion = Igor Kopylov
| scenari = Igor Kopylov
| actor = Igor Petrenko<br />Ivan Batarev
| produccion = Triiks Media<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Nebo''''' (en [[rus]]: Небо) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Igor Kopylov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1421591/ Небо (2021)]</ref><ref>[https://tass.ru/armiya-i-opk/10203231 "Небо" летчика Пешкова. В России снимают фильм о сбитом турками бомбардировщике Су-24]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
geri1987c5xj4mztnmm2pruifj6e0uc
Na blizkom rasstoyanii
0
187810
2328967
2322514
2022-08-19T10:10:03Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Na blizkom rasstoyanii
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = На близком расстоянии
| realizacion = Grigorii Dobrygin
| scenari = Anton Yarush e Grigorii Dobrygin
| actor = Kseniya Rappoport<br />Nurbol Uulu Kayratbek
| produccion = Mind The Gap<br />A-one Films Baltic
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Na blizkom rasstoyanii''''' (en [[rus]]: На близком расстоянии) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Grigorii Dobrygin,<ref>[https://tass.ru/opinions/12513653 За свободу художника и нейтралитет: почему Гран-при "Кинотавра" вручили Хомерики]</ref><ref>[https://kuban.aif.ru/society/shik_blesk_i_kino_v_sochi_prohodit_festival_kinotavr Шик, блеск и кино. Как в Сочи проходит фестиваль «Кинотавр»]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
5dipimtu7advqe5dzhsnl9g5tfijwxi
Normalnyi tolko ya
0
187811
2328966
2322515
2022-08-19T10:09:40Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Normalnyi tolko ya
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Нормальный только я
| realizacion = Anton Bogdanov
| scenari = Anton Bogdanov
| actor = Anton Bogdanov<br />Olga Lerman
| produccion = Prospekt Mira
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Normalnyi tolko ya''''' (en [[rus]]: Нормальный только я) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Anton Bogdanov,<ref>[https://www.vesti.ru/television/article/2646717 На экраны выходит жизнеутверждающая комедия "Нормальный только я"]</ref><ref>[https://perm.aif.ru/culture/realnyy_pacan_snyal_realnoe_kino_v_filme_habenskiy_i_osobennye_deti Кино «реального пацана». Хабенский и особенные дети в дебютной комедии]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
hht4dffrytp1y9v1zdr80b1knc5vazp
Lyotchik
0
187812
2328965
2322516
2022-08-19T10:09:19Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Lyotchik
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Лётчик
| realizacion = Renat Davletyarov
| scenari = Renat Davletyarov, Aleksei Timoshkin e Sergei Ashkenazi
| actor = Pyotr Fyodorov<br />Anna Peskova
| produccion = DAProdakshn<br />Interfest<br />Star Media
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Lyotchik''''' (en [[rus]]: Лётчик) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Renat Davletyarov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1405968/ Летчик (2021)]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/10954867 Премьеры фильмов о летчиках Маресьеве и Девятаеве намечены к маю]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
bjpmhdly8qirch7bx9m6eu42tx2k6xz
Poslednii bogatyr: Poslannik tmy
0
187813
2328964
2322517
2022-08-19T10:08:46Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Poslednii bogatyr: Poslannik tmy
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Последний богатырь: Посланник тьмы
| realizacion = Dmitrii Dyachenko
| scenari = Vitalii Shlyappo<br />Dimitrii Yan
| actor = Viktor Khorinyak<br />Mila Sivatskaya
| produccion = Walt Disney Pictures<br />Yellow, Black and White<br />Rossiya 1<br />Kinoslovo
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Poslednii bogatyr: Poslannik tmy''''' (en [[rus]]: Последний богатырь: Посланник тьмы) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dmitrii Dyachenko,<ref>[https://www.vesti.ru/television/article/2504491 "Последний богатырь 3": что известно о новом фильме]</ref> sortit en [[2021]].<ref>[https://rg.ru/2020/08/17/zavershaetsia-rabota-nad-filmom-skazkoj-poslednij-bogatyr-3.html Завершается работа над фильмом-сказкой "Последний богатырь-3"]</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
agthezghyc6f74u2inc661irejitbva
2328971
2328964
2022-08-19T10:11:09Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Poslednii bogatyr: Poslannik tmy
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Последний богатырь: Посланник тьмы
| realizacion = Dmitrii Dyachenko
| scenari = Vitalii Shlyappo<br />Dimitrii Yan
| actor = Viktor Khorinyak<br />Mila Sivatskaya
| produccion = Walt Disney Pictures<br />Yellow, Black and White<br />Rossiya-1<br />Kinoslovo
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Poslednii bogatyr: Poslannik tmy''''' (en [[rus]]: Последний богатырь: Посланник тьмы) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Dmitrii Dyachenko,<ref>[https://www.vesti.ru/television/article/2504491 "Последний богатырь 3": что известно о новом фильме]</ref> sortit en [[2021]].<ref>[https://rg.ru/2020/08/17/zavershaetsia-rabota-nad-filmom-skazkoj-poslednij-bogatyr-3.html Завершается работа над фильмом-сказкой "Последний богатырь-3"]</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
m9cooqrzript7kwdv0nr0wzmlscwf8f
Chempion mira (filme, 2021)
0
187814
2328963
2322518
2022-08-19T10:07:32Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Chempion mira
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Чемпион мира
| realizacion = Aleksei Sidorov
| scenari = Aleksei Sidorov
| actor = Ivan Yankovskii<br />Konstantin Khabenskii
| produccion = TriTe<br />Tsentral Partnership<br />Rossiya 1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Chempion mira''''' (en [[rus]]: Чемпион мира) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Sidorov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1249233/ Чемпион мира (2021)]</ref><ref>[https://www.vesti.ru/article/2434706 Режиссер "Бригады" и "Т-34" снимет фильм о легендарных шахматистах]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
13b41ks1ed4u3mqzngoenmi8s3wxc0l
2328972
2328963
2022-08-19T10:11:14Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Chempion mira
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original = Чемпион мира
| realizacion = Aleksei Sidorov
| scenari = Aleksei Sidorov
| actor = Ivan Yankovskii<br />Konstantin Khabenskii
| produccion = TriTe<br />Tsentral Partnership<br />Rossiya-1
| país = {{RUS}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Chempion mira''''' (en [[rus]]: Чемпион мира) es un filme [[Russia|rus]] realizat per Aleksei Sidorov,<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/1249233/ Чемпион мира (2021)]</ref><ref>[https://www.vesti.ru/article/2434706 Режиссер "Бригады" и "Т-34" снимет фильм о легендарных шахматистах]</ref> sortit en [[2021]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme rus]]
mut7qxl4rks633wdv2oew601mj9v0yj
Dickson Greeting
0
187819
2328962
2322525
2022-08-19T10:02:45Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Dickson Greeting
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K. L. Dickson
| scenari =
| actor = William K. L. Dickson
| produccion = William K. L. Dickson<br />William Heise
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Dickson Greeting''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K. L. Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/dickson-greeting/ Dickson Greeting]</ref><ref>[https://mubi.com/films/dickson-greeting DICKSON GREETING]</ref> sortit en [[1891]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
ll241evhcb21ter7t2msvxgg8gg0369
Men Boxing
0
187820
2328961
2322526
2022-08-19T10:02:26Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Men Boxing
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K. L. Dickson e William Heise
| scenari =
| actor =
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Men Boxing''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K. L. Dickson e William Heise,<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/M/MenBoxing1891.html Men Boxing]</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/men-boxing/ Men Boxing]</ref> sortit en [[1891]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
ikno40onqrwl4eosrwmlqi7bu0ij1ji
Newark Athlete
0
187821
2328960
2322527
2022-08-19T10:02:13Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Newark Athlete
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson
| scenari =
| actor =
| produccion = Edison's Black Maria
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Newark Athlete''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson,<ref>Paolo Cherchi Usai. ''Silent Cinema: A Guide to Study, Research and Curatorship''</ref><ref>[https://mubi.com/films/newark-athlete NEWARK ATHLETE]</ref> sortit en [[1891]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
0i8a7oil142k4ipxgxzieo2uijoixh7
Blacksmith Scene
0
187825
2328958
2322532
2022-08-19T10:01:16Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Blacksmith Scene
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson
| scenari =
| actor = Charles Kayser<br />John Ott
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Blacksmith Scene''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/blacksmith-scene/ Blacksmith Scene]</ref><ref>[https://mubi.com/films/blacksmithing-scene BLACKSMITHING SCENE]</ref> sortit en [[1892]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
doyyg8p5x0apvvshibb3afjt83pk6py
Annabelle Butterfly Dance
0
187826
2328957
2322533
2022-08-19T10:00:58Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Annabelle Butterfly Dance
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William Kennedy Dickson
| scenari =
| actor = Annabelle Moore
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Annabelle Butterfly Dance''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William Kennedy Dickson e William Heise,<ref>Scott MacKenzie, Janine Marchessault. ''Process Cinema: Handmade Film in the Digital Age''</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/annabelle-butterfly-dance/ Annabelle Butterfly Dance]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
3vlg26u01eyyv4enf53ppta8txkddhc
Annie Oakley (filme, 1894)
0
187827
2328956
2322534
2022-08-19T10:00:43Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Annie Oakley
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William Kennedy Dickson
| scenari =
| actor = Annie Oakley<br />Frank E. Butler
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Annie Oakley''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William Kennedy Dickson,<ref>[https://mubi.com/films/annie-oakley ANNIE OAKLEY]</ref> sortit en [[1894]].<ref>Nancy Mowll Mathews, Professor Nancy Mowll Mathews, Charles Musser, Marta Braun. ''Moving Pictures: American Art and Early Film, 1880-1910''</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
l29yqhajfuysuquu2kdtsql5rnamrhh
The Barbershop
0
187829
2328955
2322536
2022-08-19T10:00:14Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Barbershop
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson e William Heise
| scenari =
| actor =
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Barbershop''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson e William Heise,<ref>[https://letterboxd.com/film/the-barbershop/crew/ The Barbershop]</ref><ref>[https://mubi.com/films/the-barbershop THE BARBERSHOP]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
hfbuhcjxfrwiaqs60d98w55gwdwl635
The Boxing Cats (Prof. Welton's)
0
187830
2328954
2322537
2022-08-19T10:00:02Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Boxing Cats (Prof. Welton's)
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson e William Heise
| scenari =
| actor = Henry Welton
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Boxing Cats (Prof. Welton's)''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson e William Heise,<ref>[https://letterboxd.com/film/the-boxing-cats/ The Boxing Cats]</ref><ref>[https://mubi.com/films/the-boxing-cats-prof-weltons THE BOXING CATS (PROF. WELTON'S)]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
sngb7gipbex38xbdjm4ara7sd1v66q5
Bucking Broncho
0
187831
2328953
2322538
2022-08-19T09:59:51Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Bucking Broncho
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William Kennedy Dickson
| scenari =
| actor = Lee Martin<br />Frank Hammitt
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Bucking Broncho''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William Kennedy Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/bucking-broncho/ Bucking Broncho]</ref> sortit en [[1894]].<ref>Charles Musser. ''The Emergence of Cinema: The American Screen to 1907''</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
5gh1z6azdqsgoxx7twxl8muel6ctqzm
Buffalo Bill (filme, 1894)
0
187832
2328952
2322539
2022-08-19T09:59:29Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Buffalo Bill
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William Kennedy Dickson
| scenari =
| actor = William F. Cody
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Buffalo Bill''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William Kennedy Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/buffalo-bill-1894/ Buffalo Bill]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
3ahtpaopduouar7bq8o5hcbkira63bc
Buffalo Dance (filme)
0
187833
2328951
2322540
2022-08-19T09:59:17Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Buffalo Dance
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William Kennedy Dickson
| scenari =
| actor =
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Buffalo Dance''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William Kennedy Dickson,<ref>Marina Warner. ''Stranger Magic''</ref><ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/B/BuffaloDance1894.html Buffalo Dance]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
7twy9lutgrylo0kekbpcgjyjkniovb9
Carmencita (filme)
0
187834
2328950
2322541
2022-08-19T09:59:04Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Carmencita
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson
| scenari =
| actor = Carmencita
| produccion = William K.L. Dickson
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Carmencita''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/carmencita/ Carmencita]</ref><ref>[https://mubi.com/films/carmencita CARMENCITA]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
egbgp329wv6ktqyldg2edu28piwui9m
Chinese Opium Den
0
187835
2328949
2322542
2022-08-19T09:58:39Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Chinese Opium Den
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson
| scenari =
| actor =
| produccion = Thomas Edison
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Chinese Opium Den''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/chinese-opium-den/ Chinese Opium Den]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
mfti96e7ap4kxk7exzrp1civj9qep54
Corbett and Courtney Before the Kinetograph
0
187836
2328948
2322543
2022-08-19T09:58:17Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Corbett and Courtney Before the Kinetograph
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson e William Heise
| scenari =
| actor = James J. Corbett<br />Peter Courtney
| produccion = Edison Manufacturing Company<br />F.M. Prescott
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Corbett and Courtney Before the Kinetograph''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson e William Heise,<ref>[https://letterboxd.com/film/corbett-and-courtney-before-the-kinetograph/ Corbett and Courtney Before the Kinetograph]</ref> sortit en [[1894]].<ref>Katherine Groo, Paul Flaig. ''New Silent Cinema''</ref>
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
sf19gl7rlokf5vtn4fo861s7fedks9d
Falling Cat
0
187837
2328947
2322544
2022-08-19T09:57:56Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Falling Cat
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Étienne-Jules Marey
| scenari =
| actor =
| produccion = Étienne-Jules Marey
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Falling Cat''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Étienne-Jules Marey,<ref>[https://letterboxd.com/film/falling-cat/ Falling Cat]</ref><ref>[https://mubi.com/films/falling-cat FALLING CAT]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
kcqn1nygmqj6cc796vaycxwiwi7k1hg
Fred Ott's Sneeze
0
187838
2328946
2322545
2022-08-19T09:57:38Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Fred Ott's Sneeze
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson
| scenari =
| actor = Fred Ott
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Fred Ott's Sneeze''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson,<ref>Paul Spehr. ''The Man Who Made Movies: W.K.L. Dickson''</ref><ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/E/EdisonKinetoscopicReco1894.html Edison Kinetoscopic Record of a Sneeze]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
79eyaoba0se9ys60v9n3cc2pr4zm02a
Glenroy Bros., (no. 2)
0
187839
2328945
2322546
2022-08-19T09:57:14Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Glenroy Bros., (no. 2)
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson
| scenari =
| actor =
| produccion = Edison Studios
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Glenroy Bros., (no. 2)''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson,<ref>[http://wwww.silentera.com/PSFL/data/G/GlenroyBrothers1894-2.html Glenroy Bros.]</ref><ref>Paul Spehr. ''The Man Who Made Movies: W.K.L. Dickson''</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
l8p5pqak7dl3oto9hnllc1spadn30kz
Lasso Thrower
0
187840
2328944
2322547
2022-08-19T09:57:02Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Lasso Thrower
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William Kennedy Dickson
| scenari =
| actor = Vicente Oropeza
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Lasso Thrower''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William Kennedy Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/lasso-thrower/ Lasso Thrower]</ref><ref>[https://mubi.com/films/lasso-thrower LASSO THROWER]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
jqybpeaow18efoju0mjodiwharmaxuu
Leonard-Cushing Fight
0
187841
2328943
2322548
2022-08-19T09:56:48Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Leonard-Cushing Fight
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson
| scenari =
| actor = Mike Leonard<br />Jack Cushing
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Leonard-Cushing Fight''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/leonard-cushing-fight/details/ Leonard-Cushing Fight]</ref><ref>Ian Christie. Robert Paul and the Origins of British Cinema</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
2vlis2gwa25b040bf4cmpryg99hnjye
Luis Martinetti, Contortionist
0
187842
2328942
2322549
2022-08-19T09:56:35Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Luis Martinetti, Contortionist
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson
| scenari =
| actor = Luis Martinetti
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Luis Martinetti, Contortionist''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson,<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/L/LuisMartinetti1894.html Luis Martinetti]</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/luis-martinetti-contortionist/ Luis Martinetti, Contortionist]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
6ijahqwn51j8k1z3iu53grazsh1v21e
Mexican Knife Duel
0
187843
2328941
2322550
2022-08-19T09:56:21Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Mexican Knife Duel
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William Kennedy Dickson
| scenari =
| actor = Pedro Esquivel<br />Dionecio Gonzales
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Mexican Knife Duel''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William Kennedy Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/mexican-knife-duel/ Mexican Knife Duel]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
enrxdawpunkpeo671bdgq1vj89abrip
Miss Jerry
0
187844
2328940
2322551
2022-08-19T09:56:08Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Miss Jerry
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Alexander Black
| scenari = Alexander Black
| actor = Blanche Bayliss<br />William Courtenay
| produccion = Alexander Black Photoplays
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Miss Jerry''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Alexander Black,<ref>Alexander Black. ''Miss Jerry''</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
it3pwj6plip3hu6o1d0wz09zeqmzfm6
Sandow (filme)
0
187845
2328939
2322552
2022-08-19T09:55:55Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Sandow
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson
| scenari =
| actor =
| produccion = Edison Studios
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Sandow''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson,<ref>Ethan Mordden. ''Ziegfeld: The Man Who Invented Show Business''</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/sandow/ Sandow]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
8gha7bmsqnh3xkecmuockli2dcirez3
Sioux Ghost Dance
0
187846
2328938
2322553
2022-08-19T09:55:39Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Sioux Ghost Dance
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William Kennedy Dickson
| scenari =
| actor =
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Sioux Ghost Dance''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William Kennedy Dickson,<ref>Michael Gaudio. ''Sound, Image, Silence: Art and the Aural Imagination in the Atlantic World''</ref><ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/S/SiouxGhostDance1894.html Sioux Ghost Dance]</ref> sortit en [[1894]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
rqiv2fzapy8d2d1dcwmyrnddph25cki
Akrobatisches Potpourri
0
187847
2328937
2322555
2022-08-19T09:55:27Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Akrobatisches Potpourri
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Max Skladanowsky
| scenari =
| actor =
| produccion = Grunato GmbH
| país = {{GER}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Akrobatisches Potpourri''''' es un filme [[Alemanha|alemand]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Max Skladanowsky,<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/A/AkrobatischesPotpourri1895.html Akrobatisches Potpourri]</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/akrobatisches-potpourri/ Akrobatisches Potpourri]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme alemand]]
qavens9xkauujashegkido0ls3spfph
Annabelle Serpentine Dance
0
187848
2328936
2322556
2022-08-19T09:55:14Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Annabelle Serpentine Dance
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William K.L. Dickson e William Heise
| scenari =
| actor = Annabelle Moore
| produccion = Edison Manufacturing Company
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Annabelle Serpentine Dance''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per William K.L. Dickson e William Heise,<ref>Kamila Kuc. ''Visions of Avant-Garde Film: Polish Cinematic Experiments from Expressionism to Constructivism''</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/annabelle-serpentine-dance/ Annabelle Serpentine Dance]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
82odf0a56395h0zbbyncysxhfx2ynj3
The Arrest of a Pickpocket
0
187849
2328935
2322557
2022-08-19T09:54:58Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Arrest of a Pickpocket
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Birt Acres
| scenari =
| actor =
| produccion = Robert W. Paul
| país =
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Arrest of a Pickpocket''''' es un filme [[Reialme Unit|anglés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Birt Acres,<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/A/ArrestOfAPickpocket1896.html The Arrest of a Pickpocket]</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/the-arrest-of-a-pickpocket/ The Arrest of a Pickpocket]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme anglés]]
5frypnknloacokrg46axx8na6tg4d4d
L'Arrivée d'un train en gare de La Ciotat
0
187850
2328934
2322558
2022-08-19T09:54:45Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = L'Arrivée d'un train en gare de La Ciotat
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Auguste Lumière e Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Auguste Lumière<br />Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''L'Arrivée d'un train en gare de La Ciotat''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Auguste Lumière e Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/the-arrival-of-a-train-at-la-ciotat/ The Arrival of a Train at La Ciotat]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
61s3w1bwe9endjaqirykydo0y7krcxq
L'Arroseur Arrosé
0
187851
2328933
2322560
2022-08-19T09:54:28Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = L'Arroseur Arrosé
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor = François Clerc<br />Benoît Duval
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''L'Arroseur Arrosé''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/the-sprinkler-sprinkled/ The Sprinkler Sprinkled]</ref><ref>Donna Kornhaber. ''Silent Film: A Very Short Introduction''</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme francés]]
btanokv5yfadysiyt6aesv93ys43pw4
Barque sortant du port
0
187852
2328932
2322561
2022-08-19T09:54:17Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Barque sortant du port
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Barque sortant du port''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/boat-leaving-the-port/ Boat Leaving the Port]</ref><ref>[https://mubi.com/films/boat-leaving-the-port BOAT LEAVING THE PORT]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
gdtk1htntqfc8ymqkx7587yyguqm9f2
Bauerntanz zweier Kinder
0
187853
2328931
2322562
2022-08-19T09:54:03Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Bauerntanz zweier Kinder
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Max Skladanowsky e Emil Skladanowsky
| scenari =
| actor =
| produccion = Grunato GmbH
| país = {{GER}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Bauerntanz zweier Kinder''''' es un filme [[Alemanha|alemand]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Max Skladanowsky e Emil Skladanowsky,<ref>[https://letterboxd.com/film/italienischer-bauerntanz/ Italienischer Bauerntanz]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme alemand]]
8hrqshbnu6wo3ey3qoubfx7e33sl68q
Das Boxende Känguruh
0
187854
2328929
2322563
2022-08-19T09:53:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Das Boxende Känguruh
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Max Skladanowsky
| scenari =
| actor =
| produccion = Max Skladanowsky
| país = {{GER}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Das Boxende Känguruh''''' es un filme [[Alemanha|alemand]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Max Skladanowsky,<ref>[https://letterboxd.com/film/the-boxing-kangaroo-1895/ The Boxing Kangaroo]</ref><ref>Stephen Barber. ''MUYBRIDGE: THE EYE IN MOTION''</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme alemand]]
7oofoz6i0rdczgywhspmnq139cfcaz9
2328930
2328929
2022-08-19T09:53:40Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Das Boxende Känguruh
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Max Skladanowsky
| scenari =
| actor = Mr. Delaware
| produccion = Max Skladanowsky
| país = {{GER}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Das Boxende Känguruh''''' es un filme [[Alemanha|alemand]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Max Skladanowsky,<ref>[https://letterboxd.com/film/the-boxing-kangaroo-1895/ The Boxing Kangaroo]</ref><ref>Stephen Barber. ''MUYBRIDGE: THE EYE IN MOTION''</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme alemand]]
ibc3x08p10e7uta9e2oqgjtejgqlx1z
La Charcuterie mécanique
0
187855
2328928
2322564
2022-08-19T09:53:18Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = La Charcuterie mécanique
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Auguste e Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Auguste e Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''La Charcuterie mécanique''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Auguste e Louis Lumière,<ref>Noam M. Elcott. ''Artificial Darkness: An Obscure History of Modern Art and Media''</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/the-mechanical-butcher/ The Mechanical Butcher]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
2dv4boqaj9qmub5dju8jjtiwqbbsjcq
Crude Set Drama
0
187856
2328927
2322565
2022-08-19T09:52:51Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Crude Set Drama
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Birt Acres
| scenari =
| actor =
| produccion = Birt Acres<br />Robert W. Paul
| país =
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Crude Set Drama''''' es un filme [[Reialme Unit|anglés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Birt Acres,<ref>Richard Brown, Barry Anthony. ''The Kinetoscope: A British History''</ref><ref>[https://mubi.com/es/films/crude-set-drama CRUDE SET DRAMA]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme anglés]]
bodqv1cobxte1pmf2wgw5bkry1v2mi7
Démolition d'un mur
0
187857
2328926
2322566
2022-08-19T09:52:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Démolition d'un mur
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor = Auguste Lumière
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Démolition d'un mur''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/demolition-of-a-wall/ Demolition of a Wall]</ref><ref>Bruce Kawin. ''How Movies Work''</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
9j68ahq4iqctx9hc3bhnjzmz1kjux50
The Dickson Experimental Sound Film
0
187858
2328925
2322567
2022-08-19T09:52:15Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Dickson Experimental Sound Film
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = William Dickson
| scenari =
| actor = William Dickson
| produccion = Thomas A. Edison, Inc.
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Dickson Experimental Sound Film''''' es un filme [[Estats Units|american]] realizat per William Dickson,<ref>[https://letterboxd.com/film/dickson-experimental-sound-film/ Dickson Experimental Sound Film]</ref><ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/D/DicksonExperimentalSou1895.html Dickson Experimental Sound Film]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
bhjpvg32nyurrl8i9qhkrajpal4secm
The Execution of Mary Stuart
0
187859
2328924
2322568
2022-08-19T09:52:00Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Execution of Mary Stuart
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Alfred Clark
| scenari =
| actor = Robert Thomae
| produccion = Thomas Edison
| país = {{USA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Execution of Mary Stuart''''' es un filme [[Estats Units|american]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Alfred Clark,<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/E/ExecutionOfMaryQueenOf1895.html The Execution of Mary, Queen of Scots]</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/the-execution-of-mary-queen-of-scots/ The Execution of Mary, Queen of Scots]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:filme american]]
r4l0rsyqyvj020umgrcai1l7qjl3c64
Footpads
0
187860
2328923
2322569
2022-08-19T09:51:43Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Footpads
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Robert W. Paul
| scenari =
| actor =
| produccion = Robert W. Paul
| país =
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Footpads''''' es un filme [[Reialme Unit|anglés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Robert W. Paul,<ref>[https://letterboxd.com/film/footpads/ Footpads]</ref><ref>[https://mubi.com/films/footpads FOOTPADS]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme anglés]]
sm9nhod70huarc19pslnq3543h2rwed
Les Forgerons
0
187861
2328922
2322570
2022-08-19T09:51:32Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Les Forgerons
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Les Forgerons''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://mubi.com/films/blacksmith-scene BLACKSMITH SCENE]</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/the-blacksmiths/ The Blacksmiths]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
5th7mqplyckq3wab1fspnfr0b0f2blt
La Mer (filme)
0
187862
2328921
2322571
2022-08-19T09:51:19Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = La Mer
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''La Mer''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/the-sea-1895/ The Sea]</ref><ref>Donna Kornhaber. ''Silent Film: A Very Short Introduction''</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
40n1gzl1rjsurzj5jsqnwndz4q21h0i
Opening of the Kiel Canal
0
187863
2328920
2322572
2022-08-19T09:51:07Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Opening of the Kiel Canal
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Birt Acres
| scenari =
| actor =
| produccion = Birt Acres<br />Robert W. Paul
| país =
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Opening of the Kiel Canal''''' es un filme [[Reialme Unit|anglés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Birt Acres,<ref>[https://letterboxd.com/film/opening-of-the-kiel-canal/ Opening of the Kiel Canal]</ref><ref>Denis Gifford. ''The British Film Catalogue: The Non-Fiction Film''</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme anglés]]
sh7we5yd4kdzr70lig62n3ruupqv7qt
The Oxford and Cambridge University Boat Race (filme)
0
187864
2328919
2322573
2022-08-19T09:50:46Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = The Oxford and Cambridge University Boat Race
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Birt Acres
| scenari =
| actor =
| produccion = Birt Acres<br />Robert W. Paul
| país =
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''The Oxford and Cambridge University Boat Race''''' es un filme [[Reialme Unit|anglés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Birt Acres,<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/O/OxfordAndCambridgeUniv1896.html The Oxford and Cambridge University Boat Race]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme anglés]]
g143bhvmq2lnif2wecu1fbveas4la02
Partie de cartes
0
187865
2328918
2322574
2022-08-19T09:50:27Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Partie de cartes
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor = Antoine Féraud
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Partie de cartes''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/partie-decarte/ Partie d’écarté]</ref><ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/P/PartieDeCarte1895.html Partie d’écarté]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
8btnbsvh4zu4d6dffduusigxaewywvj
La Pêche aux poissons rouges
0
187866
2328917
2322576
2022-08-19T09:50:12Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = La Pêche aux poissons rouges
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''La Pêche aux poissons rouges''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/fishing-for-goldfish/ Fishing for Goldfish]</ref><ref>[https://mubi.com/films/fishing-for-goldfish FISHING FOR GOLDFISH]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
kzfhpbrrdmh9ak46s6ytf6q6grqlmog
Performing Animals; or, Skipping Dogs
0
187867
2328916
2322577
2022-08-19T09:49:55Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Performing Animals; or, Skipping Dogs
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Birt Acres
| scenari =
| actor =
| produccion = Birt Acres<br />Robert W. Paul
| país =
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Performing Animals; or, Skipping Dogs''''' es un filme [[Reialme Unit|anglés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Birt Acres,<ref>[https://letterboxd.com/film/performing-animals-or-skipping-dogs/genres/ Performing Animals; or, Skipping Dogs]</ref><ref>[https://mubi.com/films/performing-animals-or-skipping-dogs PERFORMING ANIMALS; OR, SKIPPING DOGS]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme anglés]]
d7faqyelj69bijeyc2ligvcywtt0pnp
Neuville-sur-Saône: Débarquement du congrès des photographie à Lyon
0
187868
2328915
2322578
2022-08-19T09:49:30Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Neuville-sur-Saône: Débarquement du congrès des photographie à Lyon
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor = P.J.C. Janssen
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Neuville-sur-Saône: Débarquement du congrès des photographie à Lyon''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://mubi.com/films/the-photographical-congress-arrives-in-lyon THE PHOTOGRAPHICAL CONGRESS ARRIVES IN LYON]</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/the-photographical-congress-arrives-in-lyon/ The Photographical Congress Arrives in Lyon]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
p2i2xj14hqfnjschk13ph84uqfjnbd2
Place des Cordeliers à Lyon
0
187869
2328914
2322579
2022-08-19T09:49:19Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Place des Cordeliers à Lyon
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Place des Cordeliers à Lyon''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/cordeliers-square-in-lyon/ Cordeliers’ Square in Lyon]</ref><ref>[https://mubi.com/films/place-des-cordeliers-lyon PLACE DES CORDELIERS, LYON]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
aey9ovjdnm64y98kazszhhg5cd47y6t
Le Repas de Bébé
0
187870
2328913
2322580
2022-08-19T09:49:06Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Le Repas de Bébé
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor = Andrée Lumière
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Le Repas de Bébé''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>Michael Temple, Michael Witt. ''The French Cinema Book''</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/babys-meal/ Baby’s Meal]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
3dvx1jsqbvckf5k3upoza6zivc2oc7o
Le Saut à la couverture
0
187872
2328910
2322582
2022-08-19T09:47:52Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Le Saut à la couverture
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Le Saut à la couverture''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/S/SautALaCouverture1895.html Le Saut à la couverture]</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/jumping-the-blanket/ Jumping the Blanket]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
6ayg6wnscnh5vwmodyu2k1velt4ep8n
2328912
2328910
2022-08-19T09:48:39Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Le Saut à la couverture
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Le Saut à la couverture''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/S/SautALaCouverture1895.html Le Saut à la couverture]</ref><ref>[https://letterboxd.com/film/jumping-the-blanket/ Jumping the Blanket]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
etk3od3hrb1rn2fj3k35jkqfump78zr
La Voltige
0
187874
2328909
2322584
2022-08-19T09:47:10Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = La Voltige
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''La Voltige''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/voltige/ Voltige]</ref><ref>[https://mubi.com/films/voltige VOLTIGE]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
oq5c10mrx9ld3yv19w79qb91zndqs32
2328911
2328909
2022-08-19T09:48:31Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = La Voltige
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Louis Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''La Voltige''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/voltige/ Voltige]</ref><ref>[https://mubi.com/films/voltige VOLTIGE]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
9v24pd04ev56r617bfpo3jitkbmqiv3
La Sortie de l'Usine Lumière à Lyon
0
187875
2328908
2322585
2022-08-19T09:46:39Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = La Sortie de l'Usine Lumière à Lyon
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Louis Lumière
| scenari =
| actor =
| produccion = Lumière
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''La Sortie de l'Usine Lumière à Lyon''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Louis Lumière,<ref>[https://letterboxd.com/film/workers-leaving-the-lumiere-factory/ Workers Leaving the Lumière Factory]</ref><ref>[https://www.silentera.com/PSFL/data/S/SortieDesOuvriersDel1895-3.html La Sortie des ouvriers de l’usine Lumière]</ref> sortit en [[1895]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
pvzkltimmmxyd0nm19okuasxsjybzvd
Arrivée d'un train (gare de Joinville)
0
187876
2328907
2322586
2022-08-19T09:46:05Z
Nikolai Kurbatov
47060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cinèma (filme)
| títol = Arrivée d'un train (gare de Joinville)
| imatge =
| legenda =
| titre québécois =
| títol original =
| realizacion = Georges Méliès
| scenari =
| actor =
| produccion = Star Film
| país = {{FRA}}
| genre =
| durada =
| annada de sortida =
}}
'''''Arrivée d'un train (gare de Joinville)''''' es un filme [[França|francés]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Georges Méliès,<ref>[https://letterboxd.com/film/arrival-of-a-train-joinville-station/ Arrival of a Train (Joinville Station)]</ref><ref>Philippe Rège. ''Encyclopedia of French Film Directors, Volume 1'']</ref> sortit en [[1896]].
== Referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Filme francés]]
gway74t3otolfucmza4g39gqjujnevi
Plastic Bertrand
0
188667
2328772
2328718
2022-08-18T16:21:45Z
Raymond Trencavel
26125
/* Biografia */
wikitext
text/x-wiki
[[Fichièr:Plastic-bertrand.jpg|thumb|Roger Jouret incarna « Plastic Bertrand »]]
'''Plastic Bertrand''' es un cantaire [[francés]] de [[Belgica]] aparegut au moment de la [[punk|mòda punk]] e devengut celèbre capvath lo Monde entièr d'èstre lo primièr a aver un tube [[Punk rock|punk]] en [[francés]] : ''Ça plane pour moi'' en 1978<ref>https://hit-parade.net/titre/319/plastic-bertrand-ca-plane-pour-moi</ref>.
== Biografia ==
Se '''PLastic Bertrand''' es presentat de'n primièr coma l'escais de scèna del cantaire [[francés]] ''Roger Jouret'' (nascut en [[Belgica]] en 1954), en realitat, ''Plastic Bertrand'' es mai objectivament un projècte musical que lo ''Roger Jouret'' n'aviá puslèu lo ròtle de n'assegurar la promocion comerciala.
En efèit, se als [[Estats Units d'America|Estats Units]] e dins los païses pas francofòns ont la cançon foguèt un tube, ''Ça plane pour moi'' es creditat coma lo primièr (e sovent lo sol) imne [[Punk rock|punk]] [[francés]], quitament repres per de grops rock americans plan coneguts ([https://fr.wikipedia.org/wiki/The_Presidents_of_the_United_States_of_America The President Of The United States], [[Red Hot Chili Peppers]], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Vampire%20Weekend Vampire Weekend]), es pas brica lo cas en [[França]] ont aquesta cançon es percebuda pel mitan [[punk]] coma una marrida galejada !
Cal saber que ''Ça plane pour moi'' es en realitat eissit d'una soscadissa de ''Bert Bertrand'' (un journaliste rock bèlga) en 1977 pendent la mòda punk venguda d'[[Anglatèrra]] ([[The Clash]], [[Sex Pistols]]), que sentiguèt lo potencial qu'i aviá d'obrir aquesta moda al mercat francés. Aital, demandèt a un amic productor, ''Lou Deprijck'', d'enregistrar lèu-lèu la primièra cançon punk francesa de l'istòria. Tre lo lendoman, ''Lou Deprijck'' n'aviá fait una maqueta, còp-sèc enregistrada. Las paraulas foguèron escriutas per ''Yvan Lacomblez'', que pel títol s'èra directament inspirat de ''Tu me fais planer'', una cançon de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Michel_Delpech_(album,_1975) Michel Delpech]. E aital, per n'assegurar la promocion, lo ''Roger Jouret'' foguèt causit per son perfil ''punk''.
Lo succès de ''Ça plane pour moi'' foguèt colosal : n°1 en França, classat dins fòrça païses quitament pas francofòns (Estats Units tanben)... Es aital que ''Roger Jouret'' « Plastic Bertrand » es còp-sèc devengut « lo primièr cantaire punk francés de l'istòria » ! en seguida de la capitada de la cançon, ''Roger Jouret'' continuèt fin finala de sortir disques, tostemps ambe l'escais de ''PLastic Bertrand'', çaquelà en cambiar d'estili, de'n primièr en se virar cap a la [https://fr.wikipedia.org/wiki/Synthpop new wave] (''Tout petit la planète'', ''Major Tom'') puèi cap a una pop francesa mai commerciala (''Hula Hoop'', ''Sentimentale moi'').
Pr'quò sa carrièra artistica patissèt lèu-lèu del fait que s'es sabut qu'èra pas lo cantaire vertadièr de ''Ça plane pour moi''. En mai d'aquò, s'es sabut que la finalitat del projècte ''Plastic Bertrand'' èra mai de capitalisar sus la mòda punk qu'una emanacion eissida d'una motivacion artistica vertadièra, piri qu'aquò, en contradiccion complèta ambe lo [[Niilisme|niilisme]] de l'esperit punk. Aital, lo succès de ''Plastic Bertrand'' foguèt autan espectacular qu'efemèr pr'amor del discredit artistic de ''Roger Jouret'', vist coma una paura palhassa pel mitan rock, un impostor malonèst per d'autres.
Çaquelà, abstraccion faita de la galejada ''Plastic Bertrand'', demòra çampar la qualitat artistica de las composicions, que s'agisca de ''Ça plane pour moi'', que l'originalitat es indeniabla (una cagada auriá pas avut una tala capitada), o dels títols new wave ''Tout petit la planète'' e ''Major Tom'' (adaptacion francesa de la version [[alemand|alemanda]] de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Peter%20Schilling Peter Schilling]), de plan bona factura tanben.
== Discografia ==
* 1978: ''AN1''
* 1979: ''J'te fais un plan''
* 1980: ''L'Album''
* 1981: ''Plastiquez vos baffles''
* 1983: ''Chat va...Et toi?''
* 1988: ''Pix''
* 1994: Suite diagonale
* 2002: ''Ultraterrestre''
* 2009: ''Dandy Bandit''
* 2020: ''L'expérience humaine''
==Cançons mai conegudas==
* ''Ça plane pour moi'' (1977)
* ''Bambino'' (1978, represa de [[Dalida]])
* ''Tout petit la planète'' (1978)
* ''Major Tom'' (1983, represa de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Peter%20Schilling Peter Schilling])
* ''Les Joueurs de Tchick-Tchick'' (1994)
== Referéncias ==
[[Categoria:Cantaire francés]]
r8paebfjp4oibukd3oj83wk5guijjhu
2328773
2328772
2022-08-18T16:29:50Z
Raymond Trencavel
26125
wikitext
text/x-wiki
[[Fichièr:Plastic-bertrand.jpg|thumb|Roger Jouret incarna « Plastic Bertrand »]]
'''Plastic Bertrand''' es un cantaire [[francés]] de [[Belgica]] aparegut en 1977 au moment de la [[punk|mòda punk]] e devengut celèbre capvath lo Monde entièr d'èstre lo primièr a aver un tube [[Punk rock|punk]] en [[francés]] : ''Ça plane pour moi'' (n°1 en França au debut de l'annada de 1978)<ref>https://hit-parade.net/titre/319/plastic-bertrand-ca-plane-pour-moi</ref>.
== Biografia ==
Se '''PLastic Bertrand''' es presentat de'n primièr coma l'escais de scèna del cantaire [[francés]] ''Roger Jouret'' (nascut en [[Belgica]] en 1954), en realitat, ''Plastic Bertrand'' es mai objectivament un projècte musical que lo ''Roger Jouret'' n'aviá puslèu lo ròtle de n'assegurar la promocion comerciala.
En efèit, se als [[Estats Units d'America|Estats Units]] e dins los païses pas francofòns ont la cançon foguèt un tube, ''Ça plane pour moi'' es creditat coma lo primièr (e sovent lo sol) imne [[Punk rock|punk]] [[francés]], quitament repres per de grops rock americans plan coneguts ([https://fr.wikipedia.org/wiki/The_Presidents_of_the_United_States_of_America The President Of The United States], [[Red Hot Chili Peppers]], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Vampire%20Weekend Vampire Weekend]), es pas brica lo cas en [[França]] ont aquesta cançon es percebuda pel mitan [[punk]] coma una marrida galejada !
Cal saber que ''Ça plane pour moi'' es en realitat eissit d'una soscadissa de ''Bert Bertrand'' (un journaliste rock bèlga) en 1977 pendent la mòda punk venguda d'[[Anglatèrra]] ([[The Clash]], [[Sex Pistols]]), que sentiguèt lo potencial qu'i aviá d'obrir aquesta moda al mercat francés. Aital, demandèt a un amic productor, ''Lou Deprijck'', d'enregistrar lèu-lèu la primièra cançon punk francesa de l'istòria. Tre lo lendoman, ''Lou Deprijck'' n'aviá fait una maqueta, còp-sèc enregistrada. Las paraulas foguèron escriutas per ''Yvan Lacomblez'', que pel títol s'èra directament inspirat de ''Tu me fais planer'', una cançon de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Michel_Delpech_(album,_1975) Michel Delpech]. E aital, per n'assegurar la promocion, lo ''Roger Jouret'' foguèt causit per son perfil ''punk''.
Lo succès de ''Ça plane pour moi'' foguèt colosal : n°1 en França, classat dins fòrça païses quitament pas francofòns (Estats Units tanben)... Es aital que ''Roger Jouret'' « Plastic Bertrand » es còp-sèc devengut « lo primièr cantaire punk francés de l'istòria » ! en seguida de la capitada de la cançon, ''Roger Jouret'' continuèt fin finala de sortir disques, tostemps ambe l'escais de ''PLastic Bertrand'', çaquelà en cambiar d'estili, de'n primièr en se virar cap a la [https://fr.wikipedia.org/wiki/Synthpop new wave] (''Tout petit la planète'', ''Major Tom'') puèi cap a una pop francesa mai commerciala (''Hula Hoop'', ''Sentimentale moi'').
Pr'quò sa carrièra artistica patissèt lèu-lèu del fait que s'es sabut qu'èra pas lo cantaire vertadièr de ''Ça plane pour moi''. En mai d'aquò, s'es sabut que la finalitat del projècte ''Plastic Bertrand'' èra mai de capitalisar sus la mòda punk qu'una emanacion eissida d'una motivacion artistica vertadièra, piri qu'aquò, en contradiccion complèta ambe lo [[Niilisme|niilisme]] de l'esperit punk. Aital, lo succès de ''Plastic Bertrand'' foguèt autan espectacular qu'efemèr pr'amor del discredit artistic de ''Roger Jouret'', vist coma una paura palhassa pel mitan rock, un impostor malonèst per d'autres.
Çaquelà, abstraccion faita de la galejada ''Plastic Bertrand'', demòra çampar la qualitat artistica de las composicions, que s'agisca de ''Ça plane pour moi'', que l'originalitat es indeniabla (una cagada auriá pas avut una tala capitada), o dels títols new wave ''Tout petit la planète'' e ''Major Tom'' (adaptacion francesa de la version [[alemand|alemanda]] de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Peter%20Schilling Peter Schilling]), de plan bona factura tanben.
== Discografia ==
* 1978: ''AN1''
* 1979: ''J'te fais un plan''
* 1980: ''L'Album''
* 1981: ''Plastiquez vos baffles''
* 1983: ''Chat va...Et toi?''
* 1988: ''Pix''
* 1994: Suite diagonale
* 2002: ''Ultraterrestre''
* 2009: ''Dandy Bandit''
* 2020: ''L'expérience humaine''
==Cançons mai conegudas==
* ''Ça plane pour moi'' (1977)
* ''Bambino'' (1978, represa de [[Dalida]])
* ''Tout petit la planète'' (1978)
* ''Major Tom'' (1983, represa de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Peter%20Schilling Peter Schilling])
* ''Les Joueurs de Tchick-Tchick'' (1994)
== Referéncias ==
[[Categoria:Cantaire francés]]
73y2x2y20u9rtd6lpta7l7vgkg7kfez
Reilhanette
0
188669
2328837
2022-08-18T20:07:58Z
Nicolas Eynaud
6858
Nicolas Eynaud a desplaçat la pagina [[Reilhanette]] cap a [[Relhaneta]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCION [[Relhaneta]]
r1tc1ustgqvgtidbkiqmfpvo4gux0jq
La Souris Déglinguée
0
188670
2328859
2022-08-18T20:54:24Z
Raymond Trencavel
26125
Creacion de la pagina amb « [[Image:Tai Luc en concert à Saint-Jean-de-Vedas.JPG|right|250px|thumb|Taï-Luc, cantaire de LSD]] '''La Souris Déglinguée''', o simplament '''LSD''', es un grop de [[Musica Rock|rock]] ''alternatiu'' [[francés]] fondat a [[Versalhas]] per ''Taï-Luc'' en 1976. L'orientacion musicala del grop es eclectica, segon las periòdas, faguèron de [[Punk rock|punk]] (''Rock'n'roll vengeance'') o de [[ska]] (''Jeunesse de France'', ''Beaucoup de libertés''), mè... »
wikitext
text/x-wiki
[[Image:Tai Luc en concert à Saint-Jean-de-Vedas.JPG|right|250px|thumb|Taï-Luc, cantaire de LSD]]
'''La Souris Déglinguée''', o simplament '''LSD''', es un grop de [[Musica Rock|rock]] ''alternatiu'' [[francés]] fondat a [[Versalhas]] per ''Taï-Luc'' en 1976. L'orientacion musicala del grop es eclectica, segon las periòdas, faguèron de [[Punk rock|punk]] (''Rock'n'roll vengeance'') o de [[ska]] (''Jeunesse de France'', ''Beaucoup de libertés''), mès de còps se son tanben sarrats de la pop (''Vénales fiançailles''), del [[rap]] o quitament del [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dub reggae dub] (''Princesses de la rue de Sabailand'').
Lo cantaire de '''LSD''', ''Taï-Luc'', a son paire de soca [[Vietnam|vietnamiana]]. Fa referéncia a sas originas familialas [[Asia Orientala|orientalas]] e mai especiificament [[indochina|indochinesas]] dins mantunas cançons (''Brigitte B. Cambodgienne'', ''En Indochine'', ''Hong-kong'')<ref>https://lepetitjournal.com/cambodge/communaute/entretien-tai-luc-le-plus-samourai-des-rockers-8330</ref>.
==Discografia==
* 1981: ''La Souris déglinguée''
* 1983: ''Aujourd'hui et demain''
* 1986: ''Eddy Jones''
* 1988: ''Quartier Libre ''
* 1991: ''Banzaï !''
* 1995: ''Tambour et Soleil ''
* 1997: ''Granadaamok''
* 2005: ''Mekong''
* 2014: ''Les Toits du Palace''
== Referéncias ==
[[Categoria:grop de rock francés]]
[[Categoria:Grop de rock]]
[[Categoria:Grop de musica punk|Wampas, Les]]
jgw7ovgs8muos7qv0z8q1lrs73zzsy1
2328860
2328859
2022-08-18T20:56:43Z
Raymond Trencavel
26125
wikitext
text/x-wiki
[[Image:Tai Luc en concert à Saint-Jean-de-Vedas.JPG|right|250px|thumb|Taï-Luc, cantaire de LSD]]
'''La Souris Déglinguée''', o simplament '''LSD''', es un grop de [[Musica Rock|rock]] ''alternatiu'' [[francés]] fondat a [[Versalhas]] per ''Taï-Luc'' en 1976. L'orientacion musicala del grop es eclectica, segon las periòdas, faguèron de [[Punk rock|punk]] (''Rock'n'roll vengeance'') o de [[ska]] (''Jeunesse de France'', ''Beaucoup de libertés''), mès de còps se son tanben sarrats de la pop (''Vénales fiançailles''), del [[rap]] o quitament del [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dub reggae dub] (''Princesses de la rue de Sabailand'').
Lo cantaire de '''LSD''', ''Taï-Luc'', a son paire de soca [[Vietnam|vietnamiana]]. Fa referéncia a sas originas familialas [[Asia|orientalas]] e mai especiificament [[indochina|indochinesas]] dins mantunas cançons (''Brigitte B. Cambodgienne'', ''En Indochine'', ''Hong-kong'')<ref>https://lepetitjournal.com/cambodge/communaute/entretien-tai-luc-le-plus-samourai-des-rockers-8330</ref>.
==Discografia==
* 1981: ''La Souris déglinguée''
* 1983: ''Aujourd'hui et demain''
* 1986: ''Eddy Jones''
* 1988: ''Quartier Libre ''
* 1991: ''Banzaï !''
* 1995: ''Tambour et Soleil ''
* 1997: ''Granadaamok''
* 2005: ''Mekong''
* 2014: ''Les Toits du Palace''
== Referéncias ==
[[Categoria:grop de rock francés]]
[[Categoria:Grop de rock]]
[[Categoria:Grop de musica punk|Wampas, Les]]
ahzpko5qajjqh2thabya0o9tmslgfm6
2328861
2328860
2022-08-18T20:56:56Z
Raymond Trencavel
26125
wikitext
text/x-wiki
[[Image:Tai Luc en concert à Saint-Jean-de-Vedas.JPG|right|250px|thumb|Taï-Luc, cantaire de LSD]]
'''La Souris Déglinguée''', o simplament '''LSD''', es un grop de [[Musica Rock|rock]] ''alternatiu'' [[francés]] fondat a [[Versalhas]] per ''Taï-Luc'' en 1976. L'orientacion musicala del grop es eclectica, segon las periòdas, faguèron de [[Punk rock|punk]] (''Rock'n'roll vengeance'') o de [[ska]] (''Jeunesse de France'', ''Beaucoup de libertés''), mès de còps se son tanben sarrats de la pop (''Vénales fiançailles''), del [[rap]] o quitament del [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dub reggae dub] (''Princesses de la rue de Sabailand'').
Lo cantaire de '''LSD''', ''Taï-Luc'', a son paire de soca [[Vietnam|vietnamiana]]. Fa referéncia a sas originas familialas [[Asia|orientalas]] e mai especiificament [[indochina|indochinesas]] dins mantunas cançons (''Brigitte B. Cambodgienne'', ''En Indochine'', ''Hong-kong'')<ref>https://lepetitjournal.com/cambodge/communaute/entretien-tai-luc-le-plus-samourai-des-rockers-8330</ref>.
==Discografia==
* 1981: ''La Souris déglinguée''
* 1983: ''Aujourd'hui et demain''
* 1986: ''Eddy Jones''
* 1988: ''Quartier Libre ''
* 1991: ''Banzaï !''
* 1995: ''Tambour et Soleil ''
* 1997: ''Granadaamok''
* 2005: ''Mekong''
* 2014: ''Les Toits du Palace''
== Referéncias ==
[[Categoria:grop de rock francés]]
[[Categoria:Grop de rock]]
[[Categoria:Grop de musica punk]]
qws68b398fwlg75fdjd9ali7wmkc5eb
2328862
2328861
2022-08-18T22:04:49Z
Raymond Trencavel
26125
wikitext
text/x-wiki
[[Image:Tai Luc en concert à Saint-Jean-de-Vedas.JPG|right|250px|thumb|Taï-Luc, cantaire de LSD]]
'''La Souris Déglinguée''', o simplament '''LSD''', es un grop de [[Musica Rock|rock]] ''alternatiu'' [[francés]] fondat a [[Versalhas]] per ''Taï-Luc'' en 1976. L'orientacion musicala del grop es eclectica, segon las periòdas, faguèron de [[Punk rock|punk]] (''Rock'n'roll vengeance'') o de [[ska]] (''Jeunesse de France'', ''Beaucoup de libertés''), mès de còps se son tanben sarrats de la pop (''Vénales fiançailles''), del [[rap]] o quitament del [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dub reggae dub] (''Princesses de la rue de Sabailand'').
Lo cantaire de '''LSD''', ''Taï-Luc'', a son paire de soca [[Vietnam|vietnamiana]]. Fa referéncia a sas originas familialas [[Asia|orientalas]] e mai especificament [[indochina|indochinesas]] dins mantunas cançons (''Brigitte B. Cambodgienne'', ''En Indochine'', ''Hong-kong'')<ref>https://lepetitjournal.com/cambodge/communaute/entretien-tai-luc-le-plus-samourai-des-rockers-8330</ref>.
==Discografia==
* 1981: ''La Souris déglinguée''
* 1983: ''Aujourd'hui et demain''
* 1986: ''Eddy Jones''
* 1988: ''Quartier Libre ''
* 1991: ''Banzaï !''
* 1995: ''Tambour et Soleil ''
* 1997: ''Granadaamok''
* 2005: ''Mekong''
* 2014: ''Les Toits du Palace''
== Referéncias ==
[[Categoria:grop de rock francés]]
[[Categoria:Grop de rock]]
[[Categoria:Grop de musica punk]]
jvujecw9uu87drru3winjxjq0qpl2p9
Balboa
0
188671
2328866
2022-08-19T06:49:21Z
Novaria85
38779
Novaria85 a desplaçat la pagina [[Balboa]] cap a [[Balboa (Castelha e Leon)]] : I a una pagina d'omonimia de far (lo balboa es tanben lo nom de la moneda de Panama)
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCION [[Balboa (Castelha e Leon)]]
bqitw8mhs5tkej3s1w0ifaplcozjfqi
2328867
2328866
2022-08-19T06:55:07Z
Novaria85
38779
S'ha suprimit la redirecció a [[Balboa (Castelha e Leon)]]
wikitext
text/x-wiki
Lo '''balboa''' es la [[moneda]] oficiala de [[Panama (país)|Panama]]. Creat en 1904 per remplaçar lo [[peso]] [[Colómbia|colombian]], es en circulacion limitada sus lo territòri panamenc dempuei aquela data sota forma de pèças anant de 0,01 a 1 balboa. D'efiech, Panama utiliza principalament lo [[dolar estatsunidenc]] coma moneda e lo balboa, que sa valor es egala au dolar, a mai que mai un ròtle simbolic.
== Liames intèrnes ==
* [[Dolar estatsunidenc]]
* [[Vasco Núñez de Balboa]]
== Bibliografia ==
* '''[[espanhòu|(es)]]''' ''Guía Didácticapara el uso de los programas de estudio: Matemática Primer Grado'', Republica de Panama, Ministèri de l'Educacion, 2014.
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
9aby65cbbmwr9811iu2incwrzbo5box
2328868
2328867
2022-08-19T06:55:42Z
Novaria85
38779
wikitext
text/x-wiki
[[Fichièr:1-balboa-panamc3a1-2011.jpg|thumb|right|Pèça d'un balboa.]]
Lo '''balboa''' es la [[moneda]] oficiala de [[Panama (país)|Panama]]. Creat en 1904 per remplaçar lo [[peso]] [[Colómbia|colombian]], es en circulacion limitada sus lo territòri panamenc dempuei aquela data sota forma de pèças anant de 0,01 a 1 balboa. D'efiech, Panama utiliza principalament lo [[dolar estatsunidenc]] coma moneda e lo balboa, que sa valor es egala au dolar, a mai que mai un ròtle simbolic.
== Liames intèrnes ==
* [[Dolar estatsunidenc]]
* [[Vasco Núñez de Balboa]]
== Bibliografia ==
* '''[[espanhòu|(es)]]''' ''Guía Didácticapara el uso de los programas de estudio: Matemática Primer Grado'', Republica de Panama, Ministèri de l'Educacion, 2014.
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
q135knsepuo9bsga9diyujlv4za3ybj
2328870
2328868
2022-08-19T07:07:03Z
86.210.4.96
wikitext
text/x-wiki
[[Fichièr:1-balboa-panamc3a1-2011.jpg|thumb|right|Pèça d'un balboa.]]
Lo '''balboa''' es la [[moneda]] oficiala de [[Panamà (país)|Panamà]]. Creat en 1904 per remplaçar lo [[peso]] [[Colómbia|colombian]], es en circulacion limitada sus lo territòri panamenc dempuei aquela data sota forma de pèças anant de 0,01 a 1 balboa. D'efiech, Panama utiliza principalament lo [[dolar estatsunidenc]] coma moneda e lo balboa, que sa valor es egala au dolar, a mai que mai un ròtle simbolic.
== Liames intèrnes ==
* [[Dolar estatsunidenc]]
* [[Vasco Núñez de Balboa]]
== Bibliografia ==
* '''[[espanhòu|(es)]]''' ''Guía Didácticapara el uso de los programas de estudio: Matemática Primer Grado'', Republica de Panama, Ministèri de l'Educacion, 2014.
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
nuu52dkctyak1uy7q7gh0l6fxq0rvzf
2328873
2328870
2022-08-19T07:08:56Z
86.210.4.96
wikitext
text/x-wiki
[[Fichièr:1-balboa-panamc3a1-2011.jpg|thumb|right|Pèça d'un balboa.]]
Lo '''balboa''' es la [[moneda]] oficiala de [[Panamà (país)|Panamà]]. Creat en 1904 per remplaçar lo [[peso]] [[Colómbia|colombian]], es en circulacion limitada sus lo territòri panamenc dempuei aquela data sota forma de pèças anant de 0,01 a 1 balboa. D'efiech, Panama utiliza principalament lo [[dolar estatsunidenc]] coma moneda e lo balboa, que sa valor es egala au dolar, a mai que mai un ròtle simbolic.
== Liames intèrnes ==
* [[Dolar estatsunidenc]]
* [[Vasco Núñez de Balboa]]
== Bibliografia ==
* '''[[espanhòu|(es)]]''' ''Guía Didácticapara el uso de los programas de estudio: Matemática Primer Grado'', Republica de Panama, Ministèri de l'Educacion, 2014.
== Nòtas e referéncias ==
<references/>
[[Categoria:Moneda nacionala]]
f00c4a0rgigth860n5lgu25iokj2i2f