Wikipèdia ocwiki https://oc.wikipedia.org/wiki/Acu%C3%A8lh MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Mèdia Especial Discutir Utilizaire Discussion Utilizaire Wikipèdia Discussion Wikipèdia Fichièr Discussion Fichièr MediaWiki Discussion MediaWiki Modèl Discussion Modèl Ajuda Discussion Ajuda Categoria Discussion Categoria Portal Discussion Portal Projècte Discussion Projècte TimedText TimedText talk Mòdul Mòdul Discussió Gadget Discussion gadget Définition de gadget Discussion définition de gadget Aragonés 0 5282 2334134 2282543 2022-08-24T05:03:19Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Lenga |Lenga=''Aragonés'' |País= [[Espanha]] |Regions= [[Aragon]] |personas= 10 000-30 000 |n=? |familha=[[lengas indoeuropèas]] > [[lengas romanicas]] > [[iberoromanic]] > [[aragonés]] |tipologia=- |status= --- |academia= |iso-1= an |iso-2=arg |iso-3=arg |iso-6=arg |iso-6P=wctl |grop= [[Lengas indoeuropèas|indoeuropèu]] |mòstra=<small>Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'Òme <br />'''Articlo 1'''<br /> Totz es hombres naixen libres y iguals en dignidat y en dreitos. Son adotatos de razón y de conciencia y han de comportar-se fraternalment es uns con es atros.</small> }} [[Fichièr:Aragon languages.svg|vinheta|354x354px|Las tres lengas d'Aragon: [[aragonés]] (roge), [[castelhan]] (jaune) e [[catalan]] (violet). Una mapa pus precisa es [https://web.archive.org/web/20070927000802/http://www.mallorcaweb.net/catalarago/mapes/index.htm aquí].]] L''''aragonés''', sonat de còps la ''fabla'' (noms autoctòns: ''aragonés, luenga aragonesa''), es una [[lenga romanica]] (''ye una luenga romanz...'') parlada dins lo nòrd d'[[Aragon]] ([[Espanha]]), al pè dels [[Pirenèus]] (pendís sud). Coma lo catalan, lo castelhan o lo portugués, s'espandiguèt cap al sud mercé a la reconquista, mas recuolèt davant lo castelhan tre la fin de l'Edat Mejana. De còps se parla d'"aragonés" pel castelhan d'Aragon amb substrat aragonés. La classificacion de l'aragonés es un objècte de debat. La lingüistica romanica tradicionala lo considèra coma un dialècte de l'[[espanhòl]] mas d'estudis mai recents afirman qu'es una lenga independenta. Ça que la, totes los especialistas son consents per dire que l'aragonés ten d'afinitats a l'encòp amb l'[[espanhòl]], l'[[occitan]] ([[gascon]]) e lo [[catalan]]. La revendicacion culturala, en tot cas, presenta sempre l'aragonés coma una lenga a part entièra. == Dinamica == L'estimacion mai correnta considèra que 10&nbsp;000 personas parlan l'aragonés. Existisson tanben de neolocutors de la ''fabla'' dins las ciutats màgers d'Aragon. == Istòria == === Origina === L'aragonés es una lenga derivada del [[latin]]. Cal notar que sul territòri d'origina de la lenga, se parlèron fins a la fin del sègle X de parlars [[basco]]s que coexistissián amb de parlars romanics que passavan del latin a l'aragonés. Aquel fach pòt explicar en partida cèrtas afinitats que ten l'aragonés amb los parlars [[gascon]]s pirenencs, que tanben an un substrat basco important. L'''aragonés'' —o pus exactament lo ''[[navarroaragonés]]''— nasquèt a l'entorn del [[sègle VIII]] coma un dels dialèctes nombroses del [[latin]] desvolopats dins los Pirenèus centrals. Son domeni inicial èra al nòrd e a l'èst de la val d'[[Èbre]], dins certanas regions de la [[Rioja]], al sud e a l'èst de [[Navarra]] e en Aut [[Aragon]]. === Espandiment === [[File:Linguistic map Southwestern Europe.gif|thumb|right|300px]] Dins la lenta Reconquista crestiana contra los sarrasins, durant l'[[Edat Mejana]], la repopulacion crestiana del centre de la Val d'[[Èbre]] e d'una part de la [[Peninsula Iberica]], per los navarreses e aragoneses, faguèt que lor lenga lai s'estendèsse. Aquel fenomèn foguèt favorizat pel fach que se parlava dins aquelas zonas reconquistadas un idiòma [[lengas romanicas|romanic]] anterior, lo [[mossarabi]], qu'èra la lenga dels crestians e dels musulmans autoctòns: amb pauques cambiaments, foguèt facil de l'aragonesizar. Lo mossarabi a laissat de traças en aragonés. L'expansion de l'aragonés, probable, faguèt començar l'influéncia d'autras lengas romanicas parladas per certans reconquistaires crestians presents en Aragon: l'[[occitan]], lo [[castelhan]] e pus tard lo [[catalan]]. Lo navarroaragonés que se parlava dins la [[Rioja]] e dins la region de [[Soria]], a l'oèst d'Aragon, comencèt de desparéisser a aquela epòca per laissar la plaça al castelhan. Al [[sègle XII]], l'union del Reialme d'[[Aragon]] amb [[Catalonha]] (centrada sul comtat de Barcelona), sota lo meteis rei, signifiquèt l'union d'un grand territòri lingüisticament eterogenèu, que l'[[aragonés]] se i parlava a l'oèst e lo [[catalan]] a l'èst. A aquela epòca apareguèron los primièrs tèxtes amb de formas romanicas majoritàrias, en [[aragonés]] sovent, mas tanben en [[occitan]] e en [[catalan]] (abans s'escriviá sonque en latin amb de traças de las lengas romanicas). Dins la reconquista que se faguèt a partir de l'union dinastica, l'aragonés s'espandiguèt mens que lo catalan: nonmàs dins d'airals del [[Sistèma Iberic]] al sud del sector central de la Val d'[[Èbre]], en arribant al sud de manièra compacta fins a las [[comarcas churras]] actualas del nòrd-oèst del [[País Valencian]]. I aguèt tanben d'enclavas aragonesofònas encara mai luènh al sud, especialament dins lo reialme de [[Múrcia]], mas durèron pas gaire entre las zonas vesinas que parlavan catalan, arabi e castelhan. === Reculada === L'espandiment del [[castelhan]] o [[espanhòl]], coma lenga comuna de la Peninsula, signifiquèt la recession de l'aragonés e un procès de castelhanizacion. Un dels moments clau de l'istòria de l'aragonés se produguèt quand un rei d'origina castelhana foguèt coronat al [[sègle XV]]: [[Ferrand I d'Aragon]] (conegut tanben coma Ferrand d'Antequera). Amb sa dinastia castelhana dels [[Trastamara]]s implantada en Aragon, lo castelhan foguèt favorizat un periòde de [[diglossia]] comencèt, que dura fins a uei. Aquela union dinastica d'Aragon amb Castelha, puèi la suspension progressiva de tota capacitat d'autogovèrn al sègle XVIII, impliquèron la reduccion de l'aragonés, qu'encara se parlava largament, a un parlar rural e popular, mentre que la noblesa causiguèt de parlar lo castelhan coma simbòl de poder. Lo domeni geografic de l'aragonés reculèt entre los sègles XV e XIX per se restrénher ara al pè dels Pirenèus. La violéncia contra l'aragonés foguèt maximala sota lo regim del dictator [[Franco]] al [[sègle XX]]. Los magistres tustavan los escolans qu'emplegavan l'aragonés a l'escòla e la legislacion enebiguèt l'usatge public de tota lenga que foguèsse pas l'espanhòl. === Renaissentisme === Après la mòrt de Franco en [[1975]], la democracia constitucionala espanhòla, que lo pòble votèt en [[1978]], a permés una aumentacion del nombre d'òbras sus la literatura e la lenga aragonesas. La situacion actuala es critica, ja que poiriá semblar qu'es tròp tard per salvar una lenga que se parla pas que dins de grops escarses e freules. Pasmens lo movement de recuperacion e de revendicacion per l'aragonés a engenerat de locutors novèls que foncionan en ret, pas solament en Aut Aragon, mas tanben dins las zonas castelhanizadas de la rèsta d'Aragon (per exemple se'n tròba dins de grandas vilas castelhanizadas coma [[Saragossa]], [[Òsca]] e [[Teròl]]). == Estructura de la lenga == === Fonologia === ==== Evolucion diacronica de la fonologia ==== De caracteristicas pròprias de la [[fonetica aragonesa]] dins son evolucion dempuèi lo latin son: * Las O,E dobèrtas del protoromanic resultan sistematicament dins los diftongs [we],[je]: ** PONTE > ''p'''ue'''nt'' (esp. ''puente''; cat. ''pont''; occ. ''pont/pònt'') ** FERRU > ''f'''ie'''rro'' (esp. ''hierro''; cat. ''ferro''; occ. ''fèrre/hèr'') ** E tanben diftonga en [ja] dins bèls parlars centrals ''(puande, fiarro)'' o dins bèls mots generals ''(balluaca).'' Lo diftong [ue] tanben diftongava ocasionalament en [uo]: ''(luogo).'' * [[Diftongason davant iòd]] d'aquestas O, E dobèrtas: ** FOLIA > f'''ue'''lla (esp. ''hoja''; cat. ''fulla''; occ. ''fuèlha/huelha'') ** SPEC'LU > esp'''ie'''llo (esp. ''espejo''; cat. ''espill/mirall''; occ. ''espelh'') * Pèrda de l'-E finala non accentuada: ** GRANDE > ''gran'' (esp. ''grande''; cat. ''gran''; occ. ''grand/gran'') ** FRONTE > FRUENT > ''frent'' (esp. ''frente''; cat. ''front''; occ. ''front/frònt'') * A la diferéncia de las autras lengas romanicas subre substrat basco, l'[[espanhòl]] e l'[[occitan]] [[gascon]], l'aragonés presèrva l'F- romanica iniciala: ** FILIU > ''fillo'' (esp. ''hijo''; cat. ''fill''; occ. ''filh/hilh''; gal.-port. ''filho'') * Lo iòd romanic (GE-,GI-,I-) deven una africada palatala sorda ''ch'' [tʃ]: ** IUVEN > ''choven'' (esp. ''joven''; cat. ''jove''; occ. ''jove'') ** GELARE > ''chelar'' (esp. ''helar''; cat. ''gelar''; occ. ''gelar'') * Coma dins una part de l'[[occitan]] e coma en galègoportugués, los grops cultes romanics -ULT-, -CT- venon [jt]: ** FACTU > ''feito'' (esp. ''hecho''; cat. ''fet''; occ. ''fach/fait/hèit''; gal.-port. ''feito'') ** MULTU > ''muito'' (esp. ''mucho''; cat. ''molt''; occ. ''mo[l]t''; gal.-port. ''muito'') ** NOCTE > ''nueit'' (esp. ''noche''; cat. ''nit''; occ. ''nuèch/nuèit''; gal-port. ''noite'') ** ''Existís la reduccion dins bèlas varietats, coma la belsetana (feto, muto, nuet), e d'ibridacions amb la forma castelhana (fecho).'' * Los grops romanics -X-, -PS-, SCj- venon una fricativa palatala sorda ''ix'' [ʃ]: * COXU > coixo (esp. ''cojo''; cat. ''coix''; COXA > occ. ''cuèissa/cueisha'') * Coma dins la majoritat de las lengas romanicas occidentalas e a la diferéncia de l'[[espanhòl]], los grops romanics -Lj-, -C'L-, -T'L- venon una laterala palatala ''ll'' [ʎ]: ** MULIERE > ''muller'' (esp. ''mujer''; cat. ''muller''; occ. ''molhèr''; gal.-port. ''mulher'') ** ACUT'LA > ''agulla'' (esp. ''aguja''; cat. ''agulla''; occ. ''agulha''; gal.-port. ''agulha'') ** ''De còps que i a, mai que mai en aragonés ancian, las solucions èran -T- o -CH-: ''mandiata, vetiecho'' (en fàcia de la forma majoritària ''vetiello''), etc.'' * Coma en [[espanhòl]], en [[catalan]] (parcialament), en [[occitan]] (parcialament) e en [[galèc]], V evoluciona vèrs /b/: ** VALORE > ''valor'' [b-] (Esp. ''valor'' [b-]; Cat. ''valor'' [b-/v-]; Occ. ''valor'' [b-/v-]; Galèc ''valor'' [b]) === Morfosintaxi === ==== Determinants ==== ===== Possessius ===== Los possessius an la foncion determinanta quand son precedits de l'article definit. Lo substantiu determinat se pòt trobar dins la mitat de la combinason: * ''O mío campo; a mía casa; a casa mía;'' etc. (lo mieu camp; la miá casa; la casa miá). De còps, cal pas l'article: * ''Casa nuestra ye cerqueta d'aquí'' (la casa nòstra es pròcha d'aquí). Amb bèls substantius referents a de parents pròches, s'emplega tanben la forma corta del possessiu, que s'acompanha pas de l'article: * ''Mi pai; tu mai'' (mon paire; ta maire). ==== Pronoms ==== ===== Particulas pronominalas ===== L'aragonés, coma fòrça lengas romanicas (mas a la diferéncia de las iberorromanicas), sèrva las formas latinas INDE e IBI dins las particulas pronominalas: ''en/ne'' (en occitan: ne) e ''bi/i/ie'' (en occitan: i). ===== Combinasons de formas pronominalas ===== La combinason comuna en aragonés dels pronoms personals de la tresena persona del complement dirècte e indirècte distinguís pas solament lo nombre de l'indirècte (li/le; lis/les) mas los dos genres e nombres s'assòcian en una sola forma (en). * ''Li'n / Le'n'' * ''Lis ne / Les ne'' La forma es pro particulara se se compara amb las lengas vesinas, dins las qualas, o ben i a diferéncia de nombre e genre dins l'indirècte (en espanhòl), o ben i a diferéncia de nombre e genre dins lo dirècte (en catalan): * As mazanas, ta Chusepa, '''li'n''' daban siempre que en quereba. * (espanhòl: ''Las manzanas, a Josefa, '''se las''' daban siempre que quería.'') * (catalan: ''Les pomes, a Josepa, '''les hi/li les''' donaven sempre que en volia.'') Se cal avisar qu'existisson de formas en qualques variedats aragonesas que daissan clar lo genre e nombre del complement dirècte. Ansin aquò se passa dins las formas ribagorçanas aragonesas '''lo i''', '''la i''', '''los i''', '''las i'''; o dins las formas belsetanas '''le'l/le lo''', '''le la''', '''le's/le los''', '''le las''', comparablas amb las formas del catalan classic ''li'l'', ''li la'', etc., encara vivas dins una bona part del [[País Valencian]]. * Las mazanas, ta Chusepa, '''las i''' daban siempre que en queriba. * Las mazanas, ta Chusepa, '''le las''' daban siempre que en quereba. ==== Evolucion gramaticala diacronica ==== * A la diferéncia de l'[[espanhòl]], la -B- latina laissa una traça dins las terminasons de l'imperfach de l'indicatiu dins las conjugasons 2a e 3a: ''teniba'' (occ. ''teniá/tienèva'', esp. ''tenía'', cat. ''tenia'', gal.-port. ''tinha'') == Codificacion == === Ortografia === L'aragonés coneissiá tres [[ortografia]]s concurrentas: * La '''[[grafia d'Òsca]]''' ''(grafía de Uesca)'' o del 87. Foguèt majoritària dins l'usatge, mas pas completament generalizada. Se fixèt en [[1987]] amb una Convencion que se tenguèt a [[Òsca]]. Es sostenguda per lo ''[[Consello d'a Fabla Aragonesa]]'' (CFA, Conselh de la Lenga Aragonesa). Son principi es de notar los [[fonèma]]s de manièra quasi unifòrma, sens téner compte de l'etimologia. Per exemple, ''v'' e ''b'' son uniformizats en ''b''; tanben ''ch, j, g(+e), g(+i)'' son uniformizats en ''ch''... Certanas solucions calcan l'espanhòl (''ñ'', accents grafics). * La '''[[grafia SLA]]''' es apareguda en [[2004]] amb la fondacion de la ''[[Sociedat de Lingüistica Aragonesa]]'' (SLA, Societat de Lingüistica Aragonesa). Es minoritària dins l'usatge. Son ambicion es de remplaçar la grafia d'Òsca, que l'estiman tròp espanholizada, per fin de rendre a l'aragonés sas tradicions graficas medievalas e per lo sarrar del [[catalan]] e de l'[[occitan]]. Per exemple, coma en aragonés medieval, ''v'' e ''b'' son distints; tanben ''ch, j, g(+e), g(+i)'' son distints; s'escriu ''ny'' en luòc de ''ñ''. Los accents grafics foncionan un pauc coma en catalan e en occitan. La manca de generalizacion completa de la grafia d'Òsca e sa contestacion per l'SLA an engenerat la creacion de l'''Academia de l'Aragonés'' ([[Acadèmia de l'Aragonés]]) en [[2005]]. Aquel organisme novèl a recebut lo sosten d'institucions nombrosas per trobar una ortografia pus consensuala e per elaborar tanben una [[estandardizacion (lingüistica)|varietat estandard]] d'aragonés: son trabalh es en cors e publicà en 2010 la Propuesta Ortografica de l'Academia de l'Aragonés: una nòrma novèla<ref>[http://www.academiadelaragones.org/biblio/EDACAR7_2.pdf ''Propuesta ortografica de l'Academia de l'Aragonés'']</ref>. <center> {| class="wikitable" celpadding="4" align="center" |- ! colspan="4"| Comparason entre las ortografias de l'aragonés<ref>Se dona pas los detalhs ortografics permetent de notar certans parlars locals.</ref> |- ! [[fonèma]]s ! grafia de 1987 ! grafia de la SLA ! proposicion de l’ACAR |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/a/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''a''' |style="background: #f9f9f9; "|'''a''' |style="background: #f9f9f9; "|'''a''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/b/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''b'''<br />{{fach}} Ex: ''bien, serbizio, bal, autibo, cantaba'' |style="background: #f9f9f9; "|'''b, v''' segon l'etimologia, coma en catalan e occitan.<br />{{fach}} Ex: ''bien, servício, val, activo, cantava'' |style="background: #f9f9f9; "|'''b, v''' segon l'etimologia absoluta.<br />{{fach}} Ex: ''bien, servicio, val, activo, cantaba'' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/k/}} |style="background: #f9f9f9; "| * '''c''' * '''qu''' davant ''e, i'' |style="background: #f9f9f9; "| * '''c''' * '''qu''' davant ''e, i'' |style="background: #f9f9f9; "| * '''c''' * '''qu''' davant ''e, i'' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/kw/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''cu''' coma en espanhòl<br />{{fach}} Ex: ''cuan, cuestión'' |style="background: #f9f9f9; "|Coma en catalan e un pauc coma en occitan: * '''qu''' davant ''a, o''. * '''qü''' davant ''e, i''. <br />{{fach}} Ex: ''quan, qüestion''. |style="background: #f9f9f9; "|Coma en catalan e un pauc coma en occitan: * '''qu''' davant ''a, o''. * '''qü''' davant ''e, i''. <br />{{fach}} Ex: ''quan, qüestion''. |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/tʃ/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''ch'''<br />{{fach}} Ex: ''chaminera, minchar, chustizia, cheografía'' |style="background: #f9f9f9; "| * '''ch'''. * '''j''' ('''g''' davant ''e, i'') segon l'etimologia, coma en catalan e occitan. <br />{{fach}} Ex: ''chaminera, minjar, justícia, geografia'' |style="background: #f9f9f9; "|'''ch'''<br />{{fach}} Ex: ''chaminera, minchar, chusticia, cheografía'' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/d/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''d''' |style="background: #f9f9f9; "|'''d''' |style="background: #f9f9f9; "|'''d''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/e/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''e''' |style="background: #f9f9f9; "|'''e''' |style="background: #f9f9f9; "|'''e''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/f/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''f''' |style="background: #f9f9f9; "|'''f''' |style="background: #f9f9f9; "|'''f''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/g/}} |style="background: #f9f9f9; "| * '''g''' * '''gu''' davant ''e, i'' |style="background: #f9f9f9; "| * '''g''' * '''gu''' davant ''e, i'' |style="background: #f9f9f9; "| * '''g''' * '''gu''' davant ''e, i'' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/gw/}} |style="background: #f9f9f9; "| * '''gu''' davant ''a, o'' * '''gü''' davant ''e, i'' |style="background: #f9f9f9; "| * '''gu''' davant ''a, o'' * '''gü''' davant ''e, i'' |style="background: #f9f9f9; "| * '''gu''' davant ''a, o'' * '''gü''' davant ''e, i'' |- |style="background: #f9f9f9; "|''h'' etimologica, muda dempuèi lo latin |style="background: #f9f9f9; "|Pas notada.<br />{{fach}} Ex: ''istoria'' |style="background: #f9f9f9; "|Notada coma en aragonés medieval e en catalan.<br />{{fach}} Ex: ''história'' |style="background: #f9f9f9; "|Notada coma en aragonés medieval e en espanhòl.<br />{{fach}} Ex: ''historia'' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/i/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''i''' |style="background: #f9f9f9; "|'''i''' |style="background: #f9f9f9; "|'''i''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/l/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''l''' |style="background: #f9f9f9; "|'''l''' |style="background: #f9f9f9; "|'''l''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/ʎ/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''ll''' |style="background: #f9f9f9; "|'''ll''' |style="background: #f9f9f9; "|'''ll''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/m/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''m''' |style="background: #f9f9f9; "|'''m''' |style="background: #f9f9f9; "|'''m''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/n/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''n''' |style="background: #f9f9f9; "|'''n''' |style="background: #f9f9f9; "|'''n''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/ɲ/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''ñ''' coma en espanhòl<br />{{fach}} Ex: ''añada'' |style="background: #f9f9f9; "|'''ny''' coma en aragonés medieval e coma en catalan<br />{{fach}} Ex: ''anyada'' |style="background: #f9f9f9; "|'''ny''' coma en aragonés medieval e coma en catalan<br />{{fach}} Ex: ''anyada'' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/o/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''o''' |style="background: #f9f9f9; "|'''o''' |style="background: #f9f9f9; "|'''o''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/p/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''p''' |style="background: #f9f9f9; "|'''p''' |style="background: #f9f9f9; "|'''p''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/r/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''r''' |style="background: #f9f9f9; "|'''r''' |style="background: #f9f9f9; "|'''r''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/rr/}} |style="background: #f9f9f9; "| * '''rr''' * '''r-''' en començament de mot |style="background: #f9f9f9; "| * '''rr''' * '''r-''' en començament de mot |style="background: #f9f9f9; "| * '''rr''' * '''r-''' en començament de mot |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/s/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''s''' (tanben entre doas vocalas, jamai ''ss*'') |style="background: #f9f9f9; "|'''s''' (tanben entre doas vocalas, jamai ''ss*'') |style="background: #f9f9f9; "|'''s''' (tanben entre doas vocalas, jamai ''ss*'') |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/t/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''t''' |style="background: #f9f9f9; "|'''t''' |style="background: #f9f9f9; "|'''t''' |- |style="background: #f9f9f9; "|''-t'' finala etimologica, muda en aragonés contemporanèu |style="background: #f9f9f9; "|Pas notada.<br />{{fach}} Ex: ''soziedá, debán, chen'' |style="background: #f9f9f9; "|Notada coma en aragonés medieval, en catalan e en occitan.<br />{{fach}} Ex: ''sociedat, devant, gent'' |style="background: #f9f9f9; "|Notada coma en aragonés medieval, en catalan e en occitan.<br />{{fach}} Ex: ''sociedat, devant, chent'' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/u, w/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''u''' |style="background: #f9f9f9; "|'''u''' |style="background: #f9f9f9; "|'''u''' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/jʃ/}} (dialèctes orientals)<br />{{IPA|/ʃ/}} (dialèctes occidentals) |style="background: #f9f9f9; "|'''x'''<br />{{fach}} Ex: ''baxo'' |style="background: #f9f9f9; "| * '''ix''' (dialèctes orientals). * '''x''' (dialèctes occidentals). <br />{{fach}} Ex: ''baixo'' (oriental) = ''baxo'' (occidental) |style="background: #f9f9f9; "| * '''ix''' . <br />{{fach}} Ex: ''baixo'' |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/j/}} |style="background: #f9f9f9; "| * '''y''' en començament de mot e entre doas vocalas * '''i''' dins los autres cases |style="background: #f9f9f9; "| * '''y''' en començament de mot e entre doas vocalas * '''i''' dins los autres cases |style="background: #f9f9f9; "| * '''y''' en començament de mot e entre doas vocalas * '''i''' dins los autres cases |- |style="background: #f9f9f9; "|{{IPA|/θ/}} |style="background: #f9f9f9; "|'''z'''<br />{{fach}} Ex: ''zona, Probenza, fez, zentro, serbizio, realizar, mozez''. |style="background: #f9f9f9; "| * '''z''' davant ''a, o, u'', en començament de mot. * '''ç''' davant ''a, o, u'', a l'interior del mot. * '''z''' en fin de mot. * '''c''' davant ''e, i''. * '''z''' dins los mots internacionals (mots sabents grècs, manlèus, amb una ''z'' a l'origina). <br />{{fach}} Ex: ''zona, Provença, fez, centro, servício, realizar, mozez''. |style="background: #f9f9f9; "| * '''z''' davant ''a, o, u'', en començament e interior de mot. * '''z''' en fin de mot. * '''tz''' en fin de mot de plurals e verbals * '''c''' davant ''e, i''. * '''z''' dins los mots internacionals (mots sabents grècs, manlèus, amb una ''z'' a l'origina). <br />{{fach}} Ex: ''zona, Provenza, fetz, centro, servicio, realizar, mocetz''. |- |style="background: #f9f9f9; "|formas sabentas |style="background: #f9f9f9; "|Se nòta las tendéncias a l'assimilacion, coma dins la [[nòrma mistralenca]] de l'occitan.<br />{{fach}} Ex: ''dialeuto, estensión'' mas ''lecsico''. |style="background: #f9f9f9; "|Se nòta pas totas las tendéncias a l'assimilacion, coma dins la [[nòrma classica]] de l'occitan.<br />{{fach}} Ex: ''dialecto, extension'' e ''lexico''. |style="background: #f9f9f9; "|Se nòta pas totas las tendéncias a l'assimilacion, coma dins la [[nòrma classica]] de l'occitan.<br />{{fach}} Ex: ''dialecto, extension'' e ''lexico''. |- |style="background: #f9f9f9; "|notacion de l'accent tonic ('''en gras''' dins los exemples) |style="background: #f9f9f9; "|Modèl espanhòl.<br />{{fach}} Ex: * ''ist'''o'''ria, gr'''a'''zia, serb'''i'''zio'' * ''mitoloch'''í'''a, cheograf'''í'''a, Mar'''í'''a, r'''í'''o'' * ''atenzi'''ó'''n'' * ''ch'''o'''ben, cant'''a'''ban'' |style="background: #f9f9f9; "|Modèl catalan e occitan.<br />{{fach}} Ex: * ''hist'''ó'''ria, gr'''á'''cia, serv'''í'''cio'' * ''mitolog'''i'''a, geograf'''i'''a, Mar'''i'''a, r'''i'''o'' * ''atenci'''o'''n'' * ''j'''o'''ven, cant'''a'''van'' |style="background: #f9f9f9; "|Criteri de volontat (solament se se vòl concretar la pronóncia).<br />{{fach}} Ex: * ''hist'''o'''ria, gr'''a'''cia, serv'''i'''cio'' * ''mitoloch'''i'''a, cheograf'''i'''a, Mar'''i'''a, r'''i'''o'' * ''atenci'''o'''n'' * ''ch'''o'''ven, cant'''a'''ban'' ("jove, cantavan") |} </center> === Estandardizacion === Una varietat estandard de l'aragonés es en cors d'elaboracion mas acipa sus divèrsas concepcions divergentas. * Los partisans de la [[grafia d'Òsca]] (en particular lo [[Consello d'a Fabla Aragonesa]]) elabòran pichon a pichon una varietat estandard dicha ''aragonés comun'' o ''aragonés estandard'', que selecciona mai los traches occidentals qu'orientals. Mas certans ponches son pas encara completament fixats. Cal preferir los participis passats en ''-ato -ata'' o ben en ''-au -ada''? Cal admetre la forma ''ro/ra'' per l'article definit, al costat de las formas pus espandidas ''o/a'' e ''lo/la''? * Los partisans de la [[grafia SLA]] (en particular la [[Sociedat de Lingüistica Aragonesa]]) estiman que lo modèl precedent de l'''aragonés comun'', que lo sonan pejorativament "neoaragonés", s'es fixat amb fòrça imprudéncia, amb una desconeissença dels dialèctes reals e amb de causidas fòrça artificialas. Segon l'SLA, aquò provocariá una desconnexion grèva entre los locutors naturals e un estandard ineficaç. L'SLA preconiza de faire un estudi pus aprefondit dels dialèctes e de crear d'estandards dialectals, que servirián de basa, eventualament, a una varietat estandard pus generala e ulteriora, mas connectada amb la coneissença reala dels dialèctes. Tanben l'SLA insistís sus lo fach que lo [[benasqués]] es intermediari entre l'aragonés e lo catalan e doncas a de recebre un estandard adaptat. Finalament l'aparicion de l'Acadèmia de l'aragonés e de son ortografia en [[2010]] se fa amb de proposicions de normalizacion. == Dialèctes == L'aragonés es fòrça dialectalizat e lo territòri de la lenga manca de continuitat. Los dialectes orientals son mai vius que non pas los occidentals. * Dialèctes occidentals : l'[[ansotan]] e lo [[cheso]]. * Dialèctes centrals : lo [[tensin]], lo [[belsetan]] e lo [[semontanés]] * Dialèctes orientals : lo [[benasqués]], lo [[gistavin]] e lo [[ribagorçan]]. Se discutís l'atribucion del parlar benasqués a l'aragonés o al catalan. Tanben cal ben distinguir dos "ribagorçans": 1º un primièr "ribagorçan" coma varietat de l'aragonés e 2º un autre "ribagorçan", mai a l'èst, qu'es el una varietat del catalan. == Ligams == * [https://web.archive.org/web/20070927000802/http://www.mallorcaweb.net/catalarago/mapes/index.htm Mapa precisa de las lengas d'Aragon] * [http://www.consello.org/ Consello d'a Fabla Aragonesa] * [http://www.laragones.com/ Chuntos por l'Aragonés ] * [http://www.sociedat.es.tl/ Sociedat de Lingüistica Aragonesa] * [https://web.archive.org/web/20210311154144/http://fablans.org/ Ligallo de Fablans de l'Aragonés ] * [http://www.nogara-religada.org/ Asoziazión Cultural Nogará] * [http://www.finestrabatalera.tk/ Asoziazión Cultural Finestra Batalera] * [https://web.archive.org/web/20060211001527/http://www.consello.org/libros/abamproyeuto.PDF Lai de Luengas d'Aragón - borrador] * [http://www.rosettaproject.org:8080/live/search/detailedlanguagerecord?ethnocode=arg Rosetta Project] * [http://www.academiadelaragones.org/ Academia de l'Aragonés] * [https://web.archive.org/web/20220123234925/http://www.arredol.com/ Arredol] - Diario digital en aragonés == Nòtas == <references /> {{Portal Aragon}} [[Categoria:Aragonés|*]] 01xbzt3bbk01jdb3sltnto7xfdqqgfu Bella ciao 0 32176 2334130 2176185 2022-08-23T20:10:05Z ΟυώρντΑρτ 38747 /* LETRA */ la diferéncia es de grafia, mei que de dialècte wikitext text/x-wiki {{Infobox |tematica= |carta= }} '''Bella Ciao''' ei una cançon italiana dera [[Dusau Guèrra Mondiau]]. Era origina dera cançon ei incèrta. Era musica semble vier d'una cançon folk, mès er autor dera letra ei desconeishut. Eth recant dera cançon, bella ciao (''adishats polida''), juntament damb era tematica, hèr pensar qu'ei una cançon de despedida. ==LETRA == {| class="wikitable" ![[Italian]]!![[Grafia classica]]<ref>https://www.youtube.com/watch?v=iaUE3PE01mk</ref>!![[Nòrma mistralenca]] |- |<poem lang="fr"> :Una mattina, mi sono svegliato :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :una mattina mi sono svegliato :e ho trovato l'invasor. :O partigiano portami via :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :o partigiano portami via :ché mi sento di morir. :E se io muoio da partigiano :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :e se io muoio da partigiano :tu mi devi seppellir. :E seppellire lassù in montagna :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :e seppellire lassù in montagna :sotto l'ombra di un bel fior. :E le genti che passeranno :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :e le genti che passeranno :mi diranno che bel fior. :È questo il fiore del partigiano :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :è questo il fiore del partigiano :morto per la libertà. </poem> |<poem> :Un jorn à l'auda, T'èras levada :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Un jorn à l'auda, T'èras levada :Per veire naisser lo soleu :Et sus ta rota, Doça e polida :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Et sus ta rota, Doça e polida :Una música se levèt :Quatre companhas, mila companhas, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Quatre companhas, mila companhas, :Cantavan la tieu cançon. :L'aura es valenta, l'auba es naissenta, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :L'aura es valenta, l'auba es naissenta, :E lo camin mena a la mar. :Dins la montanha, dins la campanha, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Dins la montanha, dins la campanha, :Cercam d'òmes de volontat. :E tu que dobtas, ven amb nautras, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :E tu que dobtas, ven amb nautras, :L'aire sentís la libertat. </poem> |<poem> :Un jour à l'auda, T'éras levada :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Un jour à l'auda, T'éras levada :Per veire naisser lou solèu :Et sus ta routa, Doussa e poulida :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Et sus ta routa, Doussa e poulida :Una música se levat :Quatre coumpagna, mila coumpagna, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Quatre coumpagna, mila coumpagna, :Cantavan la tieu cansoun. :Lou vent es valenta, l'auba es naissenta, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Lou vent es valenta, l'auba es naissenta, :E lou camin mena a la mar. :Dintre la mountagna, dintre la campagna, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Dintre la mountagna, dintre la campagna, :Cercam d'òme de voulountà. :E tu que doutas, ven emb nautri, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :E tu que doutas, ven emb nautri, :L'aria sentís la libertà. </poem> |} [[Categoria:Cançon revolucionària]] [[Categoria:Cançon en italian]] ahi5ocvi29heakg6qd9z1i9jfo8f1ts 2334131 2334130 2022-08-23T20:11:56Z ΟυώρντΑρτ 38747 /* LETRA */ i a cases de paraulas de la colona de dreta que non corespondan au ritme de la musica wikitext text/x-wiki {{Infobox |tematica= |carta= }} '''Bella Ciao''' ei una cançon italiana dera [[Dusau Guèrra Mondiau]]. Era origina dera cançon ei incèrta. Era musica semble vier d'una cançon folk, mès er autor dera letra ei desconeishut. Eth recant dera cançon, bella ciao (''adishats polida''), juntament damb era tematica, hèr pensar qu'ei una cançon de despedida. ==LETRA == {| class="wikitable" ![[Italian]]!![[Grafia classica]]<ref>https://www.youtube.com/watch?v=iaUE3PE01mk</ref>!![[Nòrma mistralenca]] |- |<poem lang="fr"> :Una mattina, mi sono svegliato :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :una mattina mi sono svegliato :e ho trovato l'invasor. :O partigiano portami via :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :o partigiano portami via :ché mi sento di morir. :E se io muoio da partigiano :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :e se io muoio da partigiano :tu mi devi seppellir. :E seppellire lassù in montagna :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :e seppellire lassù in montagna :sotto l'ombra di un bel fior. :E le genti che passeranno :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :e le genti che passeranno :mi diranno che bel fior. :È questo il fiore del partigiano :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :è questo il fiore del partigiano :morto per la libertà. </poem> |<poem> :Un jorn à l'auda, T'èras levada :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Un jorn à l'auda, T'èras levada :Per veire naisser lo soleu :Et sus ta rota, Doça e polida :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Et sus ta rota, Doça e polida :Una música se levèt :Quatre companhas, mila companhas, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Quatre companhas, mila companhas, :Cantavan la tieu cançon. :L'aura es valenta, l'auba es naissenta, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :L'aura es valenta, l'auba es naissenta, :E lo camin mena a la mar. :Dins la montanha, dins la campanha, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Dins la montanha, dins la campanha, :Cercam d'òmes de volontat. :E tu que dobtas, ven amb nautri, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :E tu que dobtas, ven amb nautri, :L'ària sentís la libertat. </poem> |<poem> :Un jour à l'auda, T'éras levada :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Un jour à l'auda, T'éras levada :Per veire naisser lou solèu :Et sus ta routa, Doussa e poulida :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Et sus ta routa, Doussa e poulida :Una música se levat :Quatre coumpagna, mila coumpagna, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Quatre coumpagna, mila coumpagna, :Cantavan la tieu cansoun. :Lou vent es valenta, l'auba es naissenta, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Lou vent es valenta, l'auba es naissenta, :E lou camin mena a la mar. :Dintre la mountagna, dintre la campagna, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :Dintre la mountagna, dintre la campagna, :Cercam d'òme de voulountà. :E tu que doutas, ven emb nautri, :o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao :E tu que doutas, ven emb nautri, :L'aria sentís la libertà. </poem> |} [[Categoria:Cançon revolucionària]] [[Categoria:Cançon en italian]] dr5mz8sf3besyhop53i1frorbgbpl1x Província de Cosença 0 37647 2334061 2281264 2022-08-23T13:53:59Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em;" width="250" |+ style="font-size: larger; margin-left: inherit;"|'''''Provincia di Cosenza<br />Pruvincia 'e Cosenza''<br />Província de Cosença''' |- style="text-align: center;" | colspan="2" | |- | <!--'''[[Geografia d’Itàlia|Zona]]''' || {{{zone}}}/--> |- | '''Estat''' || {{Itàlia}} |- | '''Region''' || [[Fichièr:Coat of arms of Calabria.svg|20px| ]] [[Calàbria]] |- | '''Capluòc''' || [[Cosença]] |- | '''[[Aira|Superfícia]]''' || 6649.96 [[km&sup2;]] |- | '''[[Populacion]]''' |||{{formatnum:{{popitp|78}}}} ({{popitp|0}}) |- | '''[[Densitat]]''' || {{formatnum:{{#expr:({{popitp|78}}/6649.96) round 2}}}} ab./km² |- | '''Comunas''' || 155 |- | ''' Còde ISTAT''' || 078 |- | ''' Còde mineralogic''' || CS |- | ''' Còde ISO 3166-2''' || IT-CS |- | ''' Còde NUTS-3''' || ITF61 |- style="text-align:center;" | colspan="2" class="toccolours" style="padding: 0;"| '''[[Fichièr:Cosenza in Italy.svg |150px|]] ''' |- style="text-align:center; font-size:smaller;" | colspan="2" | Localizacion en Itàlia |} La '''província de [[Cosença]]''' es la província mai septentrionala de la region de [[Calàbria]] en [[Itàlia]]. La capitala n'es [[Cosença]]. A {{formatnum:{{popitp|78}}}} abitants ({{popitp|0}}). Es dins aquela província que se tròba l'enclava occitana de [[La Gàrdia]]. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] == Ligams extèrnes == * [https://web.archive.org/web/20050206232946/http://www.provincia.cosenza.it/ Sit oficial] {{it}} {{OcDivDep}} [[Categoria:Província d'Itàlia|Cosença]] [[Categoria:Calàbria]] b07cfsw64ndbz5e8pgi4ywd4dkwz996 2334063 2334061 2022-08-23T13:55:30Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em;" width="250" |+ style="font-size: larger; margin-left: inherit;"|'''''Provincia di Cosenza<br />Pruvincia 'e Cosenza''<br />Província de Cosença''' |- style="text-align: center;" | colspan="2" | |- | <!--'''[[Geografia d’Itàlia|Zona]]''' || {{{zone}}}/--> |- | '''Estat''' || {{Itàlia}} |- | '''Region''' || [[Fichièr:Coat of arms of Calabria.svg|20px| ]] [[Calàbria]] |- | '''Capluòc''' || [[Cosença]] |- | '''[[Aira|Superfícia]]''' || 6649.96 [[km&sup2;]] |- | '''[[Populacion]]''' |||{{formatnum:{{popitp|78}}}} ({{popitp|0}}) |- | '''[[Densitat]]''' || {{formatnum:{{#expr:({{popitp|78}}/6649.96) round 2}}}} ab./km² |- | '''Comunas''' || 155 |- | ''' Còde ISTAT''' || 078 |- | ''' Còde mineralogic''' || CS |- | ''' Còde ISO 3166-2''' || IT-CS |- | ''' Còde NUTS-3''' || ITF61 |- style="text-align:center;" | colspan="2" class="toccolours" style="padding: 0;"| '''[[Fichièr:Cosenza in Italy.svg |150px|]] ''' |- style="text-align:center; font-size:smaller;" | colspan="2" | Localizacion en Itàlia |} La '''província de [[Cosença]]''' es la província mai septentrionala de la region de [[Calàbria]] en [[Itàlia]]. La capitala n'es [[Cosença]]. A {{formatnum:{{popitp|78}}}} abitants ({{popitp|0}}). La província foguèt una zona d'immigracion valdesa. S'i tròba l'enclava occitana de [[La Gàrdia]], e qualques comunas que lo parlar local a de traças d'occitan. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] == Ligams extèrnes == * [https://www.provincia.cs.it/portale/ Sit oficial] {{it}} {{OcDivDep}} [[Categoria:Província d'Itàlia|Cosença]] [[Categoria:Calàbria]] 3t1oov04vijv0stp0f0o4xxlz50r1ha Guèrra de Vietnam 0 50952 2334076 2287658 2022-08-23T14:27:09Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Infobox Conflicte militar |imatge = [[Fichièr:Bombing in Vietnam.jpg|300px]] |legenda = Bombardament aerian estatsunidenc en [[1966]]. |data = [[1959]] - 30 d'abriu de [[1975]]. |luòc = Indochina, principalament Vietnam. |casus = Insurreccion comunista de Vietcong. |eissida = Victòria de Vietnam dau Nord e reunificacion de Vietnam. |comandant1 = [[Fichièr:Flag of South Vietnam.svg|border|20px]] [[Nguyễn Văn Thiệu]]<br /> [[Fichièr:Flag of South Vietnam.svg|20px]] [[Lam Quang Thi]] <br />[[Fichièr:Flag of South Vietnam.svg|20px]] [[Nguyen Cao Ky]]<br />[[Fichièr:Flag of South Vietnam.svg|border|20px]] [[Ngo Dinh Diem|Ngô Đình Diệm]] <br />[[Fichièr:Flag of South Vietnam.svg|border|20px]] [[Ngo Quang Truong]] <br />[[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Dwight D. Eisenhower]] <br /> [[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[John F. Kennedy]] <br />[[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Lyndon B. Johnson]] <br /> [[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Robert McNamara]]<br />[[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[William Westmoreland]]<br />[[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Richard Nixon]]<br />[[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Gerald Ford]]<br />[[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Creighton Abrams]] <br /> [[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Frederick Weyand]] <br /> [[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Elmo Zumwalt]] <br /> [[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[John Paul Vann]]<br /> [[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Robin Olds]]<br />[[Fichièr:Flag of South Korea.svg|border|20px]] [[Park Chung Hee]]<br />[[Fichièr:Flag of Thailand.svg|border|20px]] [[Thanom Kittikachorn]]<br /> |combatents1 = [[Fichièr:Flag of South Vietnam.svg|20px]][[Republica de Vietnam|Vietnam dau Sud]] <br /> [[Fichièr:Flag of the United States.svg|20px]] [[Estats Units d'America]] <br /> [[Fichièr:Flag of South Korea.svg|20px]] [[Corèa del Sud]] <br /> [[Fichièr:Flag of Thailand.svg|20px]] [[Tailàndia]] <br /> [[Fichièr:Flag of Australia.svg|20px]] [[Austràlia]] <br /> [[Fichièr:Flag of New Zealand.svg|20px]] [[Nòva Zelanda]] <br /> |combatents2 = [[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|20px]] [[Republica democratica de Vietnam|Vietnam dau Nòrd]] <br /> [[Fichièr:FNL Flag.svg|20px]] Vietcong |combatents3 = |fòrças1 = |pèrdas1 = [[Fichièr:Flag of South Vietnam.svg|20px]] {{formatnum:224000}} tuats e {{formatnum:1170000}} bleçats <ref name="Casualties - US vs NVA/VC">''Casualties - US vs NVA/VC'', [http://www.rjsmith.com/kia_tbl.html]</ref> <br /> [[Fichièr:Flag of the United States.svg|border|20px]] {{formatnum:49700}} tuats e {{formatnum:304700}} bleçats <ref name="Casualties - US vs NVA/VC"/> <br /> [[Fichièr:Flag of South Korea.svg|20px]] {{formatnum:4400}} tuats e {{formatnum:17000}} bleçats <ref name="Casualties - US vs NVA/VC"/> <br /> [[Fichièr:Flag of Australia.svg|20px]] 475 tuats e {{formatnum:2940}} bleçats <ref name="Casualties - US vs NVA/VC"/> <br /> [[Fichièr:Flag of Thailand.svg|20px]] 351 tuats e {{formatnum:1358}} bleçats <ref name="Casualties - US vs NVA/VC"/> <br /> [[Fichièr:Flag of New Zealand.svg|20px]] 55 tuats e 212 bleçats <ref name="Casualties - US vs NVA/VC"/> <br /> |comandant2 = [[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Ho Chi Minh|Hồ Chí Minh]] <br /> [[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Lê Duẩn]] <br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Truong Chinh|Trường Chinh]] <br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Nguyen Chi Thanh|Nguyễn Chí Thanh]] <br /> [[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Võ Nguyên Giáp]] <br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Phạm Hùng]]<br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Văn Tiến Dũng]] <br />[[Fichièr:FNL Flag.svg|20px]] [[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Trần Văn Trà]] <br /> [[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|20px]] [[Lê Đức Thọ]]<br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Đồng Sỹ Nguyên]]<br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Le Duc Anh|Lê Đức Anh]]<br />[[Fichièr:FNL Flag.svg|border|20px]][[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|20px]] [[Tran Do]] <br /> [[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Nguyen Van Toan]] <br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Le Trong Tan]] <br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|20px]] [[Hoang Minh Thao]] <br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|20px]] [[Nguyen Minh Chau]] <br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Tran The Mon]] <br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Chu Phong Doi]]<br />[[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Truong Muc]] <br />[[Fichièr:FNL Flag.svg|border|20px]] [[Vo Minh Triet]]<br /> |fòrças2 = |pèrdas2 = [[Fichièr:Flag_of_Vietnam.svg|border|20px]] [[Fichièr:FNL Flag.svg|20px]] {{formatnum:1100000}} combatents tuats e {{formatnum:600000}} bleçats <ref name="Casualties - US vs NVA/VC"/> <br /> 2 milions de civils tuats <br /> [[Fichièr:Flag of the Soviet Union.svg|20px]] 16 tuats <ref>Dunnigan, James & Nofi, ''Albert: Dirty Little Secrets of the Vietnam War: Military Information You're Not Supposed to Know''. St. Martin's Press, 2000, p. 284.</ref> <br /> |comandant3 = |fòrças3 = |pèrdas3 = |batalhas = [[Batalha d'Ap Bac|Ap Bac]] — [[Incidents dau Gof dau Tonkin|Gof dau Tonkin]] — [[Batalha de Binh Gia|Binh Gia]] — [[Batalha de Ba Gia|Ba Gia]] — [[Batalha de Dong Xoai|Dong Xoai]] — [[Batalha d'la Drang|Ia Drang]] — [[Batalha de Khe Sanh|Khe Sanh]] — [[Batalha de Dak To|Dak To]] — [[Ofensiva dau Tet|Tet]] '''('''[[Batalha de Kham Duc|Kham Duc]] — [[Batalha de Hue|Hue]] — [[Batalha de Saigon (1968)|Saigon (1968)]]''')''' — [[Ofensiva Nguyên Huế (1972)]] — [[Batalha de Hue (1975)|Hue (1975)]] — [[Batalha de Xuan Loc|Xuan Loc]] — [[Batalha de Saigon (1975)|Saigon (1975)]] |nòtas = }} La '''Guèrra de Vietnam''', tanben sonada '''Segonda Guèrra d'[[Indochina]]''', foguèt un [[Guèrra|conflicte armat]] de la [[Guèrra Freja]] que se debanèt en Indochina de [[1959]] a [[1975]], principalament entre [[Republica democratica de Vietnam|Vietnam dau Nòrd]] comunista e una aliança gropant [[Republica de Vietnam|Vietnam dau Sud]] e [[Estats Units d'America]]. De son costat, Vietnam dau Nòrd foguèt massivament ajudat per lo camp comunista dirigit per l' [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|Union Sovietica]]. Aquela guèrra marquèt fòrtament la societat estatsunidenca, especialament après lo mandadís de conscrits au frònt. De manifestacions e un movement fòrça important còntra la guèrra se desvolopèron entraïnant lo retirament dei fòrças estatsunidencas en [[1973]] puei l'afondrament de Vietnam dau Sud, la victòria comunista e l'unificacion de Vietnam en [[1975]]. Pasmens, lei bombardaments e lei dispersions de produchs quimics realizats per leis Estatsunidencs pendent la guèrra devastèron lo país causant de degalhs a lòng tèrme. De mai, ambé 3,5 milions de mòrts, la Guèrra de Vietnam fa partida dei conflictes pus murtriers dempuèi la [[Dusau Guèrra Mondiau|Segonda Guèrra Mondiala]]. == Lei causas e lo començament de la guèrra == === Lo retirament francés === [[Fichièr:Ngo Dinh Diem at Washington - ARC 542189.jpg|thumb|250 px|right|... Rescòntre entre lei presidents [[Ngo Dinh Diem]] e [[Dwight D. Eisenhower]].]] En [[1956]], après la signatura deis acòrds de [[Genèva]] lo 20 de julhet de [[1954]], [[França]] se deguèt retirar d'[[Indochina]] après un sègle de preséncia e l'independéncia de [[Vietnam]] foguèt reconeguda. Pasmens, ambé lo sostèn deis Estats Units, la particion dau país de lòng dau 17{{e}} [[parallèl]] venguèt permanenta e dos Vietnam se formèron. Au sud, la Republica de Vietnam foguèt dirigida per [[Ngo Dinh Diem]]. Refusèt l'organizacion deis eleccions previstas per leis acòrds de patz e creèt un regim dictatoriau sostengut per leis Estatsunidencs. Au nòrd, lei caps de la Republica Democratica de Vietnam organizèron un estat comunista ajudat per lo blòt comunista, especialament [[China]] e [[Union Sovietica]]. === Lo desvolopament de l'insurreccion comunista === [[Fichièr:USS Maddox (DD-731) underway at sea, circa the early 1960s (NH 97900).jpg|thumb|left|Lo naviri de guèrra estatsunidenc USS Madoxx implicat dins l'incident dau gof de Tonkin en aost de [[1964]].]] La particion e la dictatura de [[Ngo Dinh Diem]] entraïnèt rapidament la formacion d'una guerrilha comunista. D'efèct, la politica de Diem, catolic fervorós, ordonèt divèrsei reformas inspiradas per sei valors mentre que la societat de Vietnam dau Sud èra prefondament [[Bodisme|bodista]]. Per exemple, lo jòc, qu'èra una tradicion fòrça ancorada, foguèt enebit. Ansin, tre la fin de 1955, de maquís se formèron tornarmai dins lo sud dau país. En [[1957]], lei premiers combats aguèron luòc dins lei regions centralas. Puei, en [[1958]], la presa d'un milier d'armas per la guerrilha novèla permetèt l'armament dei premiereis unitats. Aqueu movement foguèt tanben ajudat per la preséncia au sud de {{formatnum:10000}} a {{formatnum:15000}} quadres comunistas de l'insurreccion anciana còntra lei Francés. En decembre de [[1960]], l'insurreccion s'organizèt ambé la creaccion d'un Frònt Nacional de Liberacion (FNL o Vietcong) dirigit per Vietnam dau Nòrd. L'armada de Vietnam dau Sud, entraïnada per luchar dins un conflicte classic dau Guèrra de Corèa foguèt pas capabla d'arrestar lo desvolopament dei maquís. Ansin, en [[1961]], lo president estatsunidenc Kennedy mandèt de conselhiers militars per ajudar lei soudats dau sud. Aquelei conselhiers seràn {{formatnum:16000}} en [[1963]]<ref name="Kaspi p.518"/>. En mai d'aquò, Kennedy permetèt d'operacions d'inflitracions e de sabotatges còntra Vietnam dau Nòrd<ref name="Kaspi p.518">André Kaspi, ''Les Américains – 2. Les Etats-Units de 1945 à nos jours'', Editions du Seuil (2002), p.519.</ref>. Enfin, Diem, jujtat pas capables de faciar l'insurreccion, foguèt assassinat per un còp d'estat dei generaus de son armada ambé la complicitat de la CIA<ref name="Kaspi p.518"/>. Pasmens, la situacion se melhorèt pas. Lo successor de Kennedy, Lyndon B. Johnson, aprofichèt donc una tièra d'incidents navaus mau esclarzits dins lo gof de Tonkin lei 2 e 4 d'aost de 1964 per implicar mai leis Estats Units dins la guèrra. Ansin, lo 7 d'aost de 1964,lo Congrès votèt una resolucion que donèt au president la possibilitat d'utilizar la fòrça armada per luchar còntra leis « aggressions comunistas ». == L'intervencion estatsunidenca == === L'escalada de la guèrra === [[Fichièr:Checking house during patrol.jpg|thumb|left|Soudats estatsunidencs en cèrca de combatents comunistas dins un vilatge.]] [[File:Guèrra de Vietnam (1965).png|thumb|Esquèma de la Guèrra de Vietnam en 1965.]] [[Fichièr:HoChiMinhTrial001.jpg|thumb|left|Portaires sus la pista Ho Chi Minh.]] En març de 1965, lo govèrn estatsunidenc decidiguèt d'intervenir dirèctament au Vietnam dau Sud amb un contingent de {{formatnum:135000}} òmes au començament de l'annada que seriá portat a {{formatnum:536000}} en [[1968]]. Divèrsei basas aerianas foguèron installadas. De mai, leis effectius dei fòrças dau Sud se montèron a quasi {{formatnum:900000}} combatents. L'objectiu deis Estats Units èra d'impausar de negociacions ai Comunistas<ref name="Kaspi p.522">André Kaspi, ''Les Américains – 2. Les Etats-Units de 1945 à nos jours'', Editions du Seuil (2002), p.519.</ref>. Ansin, esitèron pas d'estendre lo conflicte. Dins lo cèu, l'armada estatsunidenca mandèron donc uneis ofensivas e campanha de bombardaments còntra la guerrilha e lo Vietnam dau Nòrd. En tres annadas, 3 milions de tonas de bombas foguèron largadas au nòrd dau 17{{e}} parrallèl, dins lei zonas pròchas dau parrallèl e au sud<ref name="Kaspi p.522"/>. Enterin, leis avions larguèron tanben de quantitats fòrça importantas d'erbicids, coma l'agent arange, per eliminar la jungla, protegir lei basas estatsunidencas e limitar lei movements de la guerrilha<ref name="Kaspi p.522"/>. Après la guèrra, d'efècts cancerigèns foguèron descubèrt dins la màger part d'aquelei produchs erbicids<ref name="Kaspi p.522"/>. En mai d'aquò, lei tropas terrèstras assaièron d'escagassar lei fòrças comunistas en practicant una guèrra de gausidura. Per exemple, un grop de soudats es mandat per elicoptèr dins una zona per esperar un contacte ambé l'enemic, temptar d'infligir de pèrdas e repartir<ref name="Kaspi p.523">André Kaspi, ''Les Américains – 2. Les Etats-Unis de 1945 à nos jours'', Editions du Seuil (2002), p.523.</ref>. D'estatisticas foguèron demandadas per lo comandament per mesurar lo dinamisme e l'eficacitat deis unitats. Aquò entraïnèt la comunicacion d'informacions faussas, especialament a prepaus dau nombre de mòrts dins lei rengs dau Vietcong. En fàcia, Vietnam dau Nòrd foguèt picat fortàment lei bombardaments estatsunidencs. Pasmens, lo país èra gaire industrializat e leis Estatsunidencs ausèron pas atacar lo pòrt d'[[Haiphong]] onte lei naviris sovietics desbarcavan d'avitalhaments. De mai, fins au chismo entre Union Sovietica e China, poguèt tanben se fissar de l'ajuda chinesa. Enfin, lei combatents comunistas èran ja entraïnats acostumats a la guèrra en causa de lor participacion a la lucha còntra lei Japonés e Francés dempuèi la mitat deis annadas 1940. Pauc a pauc, capitèron d'obtenir e d'utilizar un armament pus recent. La guerrilha foguèt egalament ben avitalhada gràcias ai pistas Ho Chi Minh traçadas de lòng de la frontiera entre [[Cambòtja]] e Vietnam. Lei bombardaments estatsunidencs poguèron pas empachar l'utilizacion d'aquelei pistas. Ansin, de combats importants aguèron luòc au Vietnam dau Sud vèrs Da Nang en [[1965]], a Pleiku totjorn en [[1965]], a Quang Tri en [[1966]] e [[1967]] e a l'entorn de la basa de Khe Sanh en [[1967]] e [[1968]]<ref name="Kaspi p.523"/>. === L'ofensiva dau Tet === [[Fichièr:ARVN Rangers defend Saigon, Tet Offensive.jpg|thumb|right|Soudats de l'armada de Vietnam dau Sud defendent Saigon durant l'ofensiva dau Tet.]] Lo 30 de genier de 1968, lo camp comunista mandèron una tièra d'atacas ambé {{formatnum:70000}} a {{formatnum:80000}} combatents, dicha ofensiva dau Tet, en direccion de 105 vilas de Vietnam dau Sud. Pasmens, lo solevament generau esperat per assegurar lo succès de l'ofensiva aguèt pas luòc. De mai, maugrat un efèct de sospressa, lei fòrças estatsunidencas e dau govèrn de Saigon capitèron de rebutar la màger part deis assauts fòrça rapidament, generalament en dos o tres jorns solament. De combats pus malaisats per leis autoritats de Saigon se debanèron a Kontum, Ban Me Thuot, Phan Thiet, Can Tho, et Ben Tre mai la situacion foguèt restablida a la perfin. Lei succès principaus de l'ofensiva foguèron Saigon onte la batalha durarà fins au 7 de març dins certanei borgadas e Hue ont una partida de la ciutat anciana foguèt presa e tenguda durant 28 jorns. L'ofensiva dau Tet foguèt donc una revirada militara importanta per la guerrilha e lo Vietnam dau Nòrd. Pasmens, la reaccion de la societat estatsunidenca transformèt la revirada dei combats en succès politic decisiu. D'efèct, aquela ofensiva demostrèt la capacitat de Vietnam dau Nòrd e de Vietcong de contuniar la guèrra mentre que la propaganda estatsunidenca anonciava son afondrament venent dempuei [[1964]]. De mai, leis Estats Units comprenguèron que lor armada èra encalada au Vietnam. Ansin, a partir de [[1968]], l'oposicion a la guèrra aumentèt pauc a pauc entre leis Estatsunidencs. === La revirada e lo retirament estatsunidencs === [[Fichièr:Vietnamdem.jpg|thumb|right|Imatge d'una manifestacion còntra la guèrra ais Estats Units en [[1967]].]] [[Fichièr:Vietnam peace agreement signing.jpg|thumb|right|Signatura deis acòrds de París en [[1973]] marcant lo retirament deis Estats Units.]] En [[1965]], l'oposicion estatsunidenca còntra la guèrra capitèt una tièra de manifestacions reünissent {{formatnum:70000}} personas dins 60 vilas<ref name="Kaspi p. 526">André Kaspi, ''Les Américains – 2. Les Etats-Units de 1945 à nos jours'', Editions du Seuil (2002), p.523.</ref>. Puei, dins leis annadas 1965-1968, leis inegalitats dau servici militar, leis atrocitats de la guèrra e leis imatges dei mèdias demeniguèron lo sostèn per la guèrra dins la societat estatsunidenca. Per exemple, lei soudats negres formavan 31% deis unitats de combat mentre que lor populacion se montava solament a 11% deis Estatsunidencs. D'autra part, lei mèdias mostrèron d'imatges de soudats mòrts o l'execucion somària d'un presonier comunista per un cap de la policia de Saigon durant l'ofensiva dau Tet. Aquela ofensiva foguèt l'element entraïnant lo desvolopament d'un movement poderós còntra lo conflicte. La guèrra dau Vietnam venguèt donc un enjòc fòrça important au nivèu politic. A partir de [[1966]], lo Senat puei lo Congrès acomencèron d'enquistar a prepaus de la guèrra e d'encoratjar lo president a la moderacion. En [[1968]], en causa de la contestacion, Johnson deguèt renonciar de se presentar tornarmai ais eleccions presidencialas. Anoncièt tanben la fin dei bombardaments au Vietnam dau Nòrd e lo començament de negociacions a París ambé lei Comunistas. Pasmens, aqueleis iniciativas permetèron pas ai Democrats de ganhar tornarmai leis eleccions de [[1968]] e lo Republican [[Richard Nixon]] foguèt elegit. Nixon decidiguèt de retirar lei soudats estatsunidencs de Vietnam e d'equipar l'armada dau Sud per contuniar la guèrra e rebutar lei Comunistas. Aquela politica foguèt dicha vietnamizacion. Foguèt marcada per una aumentacion deis ajudas per lo govèrn dau Sud e sei tropas, una diminucion dau nombre de soudats e una continuacion deis ofensivas aerianas per mantenir la pression sus lei Comunistas. Ansin, lei fòrças armadas dau Sud recebèron un milion de fusils, {{formatnum:2000}} canons, de naviris, d'avions e de veïculs. De mai, leis ajudas financièras se montèron de 4,4 miliards de dolars entre [[1966]] e [[1968]] a 9,6 miliards entre [[1969]] e [[1972]]. Enterin, l'armada estatsunidenca retirèt seis òmes, especialament seis unitats terrèstras. Lor nombre evolucionèt de {{formatnum:536000}} en [[1968]] a {{formatnum:156000}} en [[1971]]. Pasmens, per constrénher lei Comunistas de negociar e obtenir la fin de la guèrra, leis Estatsunidencs limitèron pas lor estrategia au retirament de sei soudats e a l'aumentacion deis ajudas a seis aliats. Ansin, l'aviacion mandèron tornarmai de campanhas de bombardaments importants còntra Vietnam, còntra lei pistas d'avitalhament au [[Cambòtja]] e còntra lei pòrts dau Nòrd que foguèron minats. Aperaquí 4,3 milions de bombas foguèron largadas durant la presidéncia Nixon còntra 3 pendent l'èra Johnson. Aqueu sostèn aerian permetèt a l'armada de Saigon de rebutar una tièra novèla d'ofensivas massissas dau Nòrd entre març e octòbre de [[1972]]. Lei Comunistas perdèron {{formatnum:100000}} òmes e deguèron acceptar un acòrd ambé leis Estats Units e lo Vietnam dau Sud. Aquel acòrd foguèt lo tractat de París signat lo 27 de genier de [[1973]]. Leis Estats Units deguèron retirar sei tropas en 60 jorns e lo Vietnam dau Nòrd liberar sei presoniers. La preséncia de soudats dau Nòrd au Sud foguèt tanben reconeguda. == Fin de la guèrra == [[Fichièr:Saigon T-54.jpg|thumb|right|Intrada d'un carri de combat dau Nòrd dins lei jardins dau palais presidenciau de Saigon.]] [[Fichièr:Saigon-hubert-van-es.jpg|thumb|right|Evacuacion de Saigon per de membres de la CIA en [[1975]].]] Se leis acòrds de París permetèron lo retirament estatsunidenc, l'alta-au-fuòc foguèt gaire respectat entre lei combatents dei dos Vietnam e de renfòrç foguèron mandats au Sud per lo Nòrd. Lo Sud, en revenge, aguèt de problèmas importants en causa de la corrupcion fòrça auta de seis autoritats, de la diminucion de l'ajuda de Washington e de difficultats de Nixon fàcia a l'escàndol de Watergate. Ansin, empachant per aqueu afaire, lo president estatsunidenca mandèt ges d'ajudas au govèrn dau Sud per contuniar la guèrra. En decembre de [[1974]], lei tropas comunistas ataquèron e prenguèron Phuoc Binh dempuei [[Cambòtja]] a 160 quilomètres de Saigon que sei aliats se limitèron ai protestacions diplomaticas. Lo president dau Sud, Nguyễn Văn Thiệu, decidiguèt de despartir sei fòrças per limitar leis infiltracions d'aqueu tipe per lei pistas Ho Chi Minh. En març de 1975, lo Nòrd poguèt donc mandar d'ofensivas novèlas concentradas sus certanei ponchs. Lo Sud, que sei tropas èran pas concentradas, mau capitèron de replicar. Lo Nòrd ataquèt lo centre de Vietnam dau Sud e capitèt de prendre Buôn Ma Thuột puei lei platèus centraus dau país. Après aquelei desfachas, l'armada dau Sud perdèt sa coesion e sa combativitat, ja entamenada per la duracion de la guèrra e la baissa deis ajudas estatsunidencas. Lei vilas principalas dau Sud foguèron donc presas d'un biais aisat, quasi sensa combats, per lei soudats dau Nòrd e de Vietcong : Hue lo 25 de març e Da Nang lo 2 d'abriu. Entre lo 9 e lo 21 d'abriu, la vila de [[Batalha de Xuan Loc|Xuan Loc]], darriera posicion defenduda per l'armada dau Sud, foguèt presa per lei Comunistas que poguèron adonc enceuclar Saigon. La capitala deguèt capitular lo 30 d'abriu après una batalha corta entraïnant la fin de la guèrra e la reünificacion de Vietnam. == Consequéncias de la guèrra == === Consequéncias politicas === La consequéncia principala de la guèrra foguèt la reünificacion de Vietnam devesits après la fin de la [[guèrra d'Indochina]] ([[1946]]-[[1954]]). Foguèt tanben una victòria dau camp comunista au nivèu de la [[Guèrra Freja]] acomençada dempuei la fin deis annadas 1940 entre Estats Units e Union Sovietica. En [[1975]], lei Comunistas capitèron de prendre lo poder en [[Laos]] e en [[Cambòtja]]. Pasmens, la division dau camp comunista entre China e Union Sovietica entraïnèt d'autrei guèrras dins la region. Ansin, en 1978, una guèrra començèt entre Cambòtja e Vietnam. S'acabèt per l'ocupacion de Cambòtja e una guèrra civila lònga. China assaièt de replicar en [[1979]] atacant la frontiera nòrd de Vietnam durant un mes avans de se retirar. === Pèrdas umanas === En causa de mejans utilizats durant la guèrra (bombardaments massius, produchs quimics...), lo nombre totau de pèrdas es malaisat d'estimar. Durant la guèrra, lei pèrdas de Vietnam foguèron de {{formatnum:255000}} militars e {{formatnum:430000}} civils tuats per lo Sud e de 1,5 milions de mòrts per lo Nòrd. Lo bilan anonciat per lo govèrn d'Hanoi lo 3 d'abriu de [[1995]] foguèt d'un milion de combatents e quatre milions de civils tuats. Pasmens, en despiech de son importància, aquelei chifras foguèron gaire contestats. Lei pèrdas deis Estats Units foguèron egalas a {{formatnum:58217}} soudats tuats e {{formatnum:303635}} bleçats. {{formatnum:8744000}} militars estatsunidencs particpèron a la guèrra. De mai, leis autreis aliats de Washington que participèron au conflicte perdèron aperaquí {{formatnum:5000}} òmes. == Referéncias == <references/> == Bibliografia == * Hall, Simon, “Scholarly Battles over the Vietnam War,” ''Historical Journal'' 52 (Sept. 2009), 813–29. * Henri Froment-Meurice, ''Journal d'Asie'', L'Harmattan, Paris, 2005, {{ISBN|2-7475-8270-1}} [http://www.geopolitis.net/geopol/geo/article/arti11523497004443E1C5B145B5FA65.html Extraits sur Géopolitis] * [[Hannah Arendt]], ''Du mensonge à la violence'' "Du mensonge en politique : réflexions sur les documents du Pentagone", Calmann-Levy, Paris, 2003 * Jacques Portes, ''Les Américains et la guerre du Vietnam'', Éditions Complexe, Paris, 1999, {{ISBN|2-87027-471-8}} * Jacques Danois, ''Frères dans la rizière'', Fayard, 1998, {{ISBN|2-213-60109-7}} * [[Robert McNamara]], ''Avec le recul'', Seuil, 1998, {{ISBN|2-02-025917-6}} * Philippe Franchini, ''Les guerres d'Indochine'', Pygmalion, Paris, 1997, {{ISBN| 2857042671}} * Gilles Férier, ''Les trois guerres d'Indochine'', Presses Universitaires de Lyon, 1994, {{ISBN|2-7297-0483-3}} * Michaël Flaks, "Chroniques de la Route Mandarine" préface de Jean Ziegler, Éditions de Magrie,1994,{{ISBN|2-909434-44-3}} * Jean-Claude Guillebaud / Raymond Depardon, ''La colline des Anges'', Seuil, 1993, {{ISBN|2-02-019828-2}} * Truong Nhu Tang, ''Mémoires d'un Vietcong'', Flammarion, 1992, {{ISBN|2-08-064803-9}} * [[Olivier Todd]], ''Cruel avril'', Robert Laffont, 1987, {{ISBN|2-221-04852-0}} * Stanley Karnow, ''Vietnam'', 1983, {{ISBN|2-7242-2475-2}} * [[Michael Herr]], ''Putain de mort'', Albin Michel, 1980 * Jacques Suant, ''Vietnam 45-72'', Arthaud, 1972 * Philip Jones Griffiths, ''Vietnam Inc.'', 1971, {{ISBN|0-7148-9309-9}} * [[Norman Mailer]], ''Les Armées de la nuit'', 1969, {{ISBN|2-246-13962-7}} * Jean Cazemajou, Jean-Michel Lacroix (sous la direction de), ''La guerre du Vietnam et l'opinion publique américaine 1961-1973'', Presses de la Sorbonne nouvelle, 1991. * Laurent Cesari, ''L'Indochine en guerres, 1945-1993'', Belin, 2000. * Christopher Gosha, Maurice Vaïsse, ''La guerre du Vietnam et l'Europe 1963-1973'', Bruylant, 2003. * Mangold Tom, Penycate John "Les tunnels de Cu Chi" Albin Michel 1986 * Vital Ferry, ''Les ailes du dragon tome 2: Aviation civile en Indochine (1955-1975)'', le trait d'union {{numéro}}168, 1996. * Neil Sheehan, ''L'innocence perdue. Un Américain au Vietnam'', Seuil, 1990, {{ISBN|2-02-012189-1}} * [[Noam Chomsky]], ''La fabrication du consentement'', Agone, 1988, 2002. * Carter, Jimmy. ''[http://www.usdoj.gov/pardon/carter_proclamation.htm By The President Of The United States Of America, A Proclamation Granting Pardon For Violations Of The Selective Service Act], 4 August 1964 To 28 March 1973'' (21 January 1977) * Central Intelligence Agency. "[https://web.archive.org/web/20101229000748/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/la.html#history Laos]", ''CIA World Factbook'' * Kolko, Gabriel [https://web.archive.org/web/20071012020407/http://counterpunch.org/kolko04292005.html The End of the Vietnam War, 30 Years Later] * Eisenhower, Dwight D. ''Mandate for Change.'' (1963) a presidential political memoir * Ho, Chi Minh. "Vietnam Declaration of Independence", ''Selected Works.'' (1960–1962) selected writings * LeMay, General Curtis E. and Kantor, MacKinlay. ''Mission with LeMay'' (1965) autobiography of controversial former Chief of Staff of the United States Air Force * Kissinger, United States Secretary of State Henry A. [https://web.archive.org/web/20070609093415/http://www.ford.utexas.edu/library/exhibits/vietnam/750512a.htm "Lessons on Vietnam", (1975) secret memoranda to U.S. President Ford] * Kim A. O'Connell, ed. ''Primary Source Accounts of the Vietnam War'' (2006) * McCain, John. ''[[Faith of My Fathers: A Family Memoir]]'' (1999) *Marshall, Kathryn. ''In the Combat Zone: An Oral History of American Women in Vietnam, 1966–1975'' (1987) * [[John Bartlow Martin|Martin, John Bartlow]]. ''Was Kennedy Planning to Pull out of Vietnam?'' (1964) oral history for the John F. Kennedy Library, tape V, reel 1. * Myers, Thomas. ''Walking Point: American Narratives of Vietnam'' (1988) * ''Public Papers of the Presidents, 1965'' (1966) official documents of U.S. presidents. * Schlesinger, Arthur M. Jr. ''Robert Kennedy and His Times.'' (1978) a first-hand account of the Kennedy administration by one of his principal advisors * Sinhanouk, Prince Norodom. "Cambodia Neutral: The Dictates of Necessity." ''Foreign Affairs.'' (1958) describes the geopolitical situation of Cambodia * Tang, Truong Nhu. ''A Vietcong Memoir'' (1985), revealing account by senior NLF official * Terry, Wallace, ed. ''Bloods: An Oral History of the Vietnam War by Black Veterans'' (1984) * {{Cite book|ref=harv| last =Truong|first= Như Tảng; David Chanoff, Van Toai Doan| authorlink = Trương Như Tạng| title = A Vietcong memoir|edition=1985|year=1985| publisher = [[Harcourt Brace Jovanovich]]| isbn= 9780151936366}}<small>- Total pages: 350 </small> * The landmark series Vietnam: A Television History, first broadcast in 1983, is a special presentation of the award-winning PBS history series, American Experience. * ''The Pentagon Papers'' (Gravel ed. 5 vol 1971); combination of narrative and secret documents compiled by Pentagon. [http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/pentagon/pent1.html excerpts] * U.S. Department of State. ''Foreign Relations of the United States'' (multivolume collection of official secret documents) [https://archive.is/20121214065042/www.state.gov/www/about_state/history/vol_i/index.html vol 1: 1964]; [https://archive.is/20121214072617/www.state.gov/www/about_state/history/vol_ii/index.html vol 2: 1965]; [https://archive.is/20121214072617/www.state.gov/www/about_state/history/vol_ii/index.html vol 3: 1965]; [https://archive.is/20121214024847/www.state.gov/www/about_state/history/vol_iv/index.html vol 4: 1966]; * U.S. Department of Defense and the House Committee on Armed Services. ''U.S.-Vietnam Relations, 1945–1967.'' Washington, D.C. Department of Defense and the House Committee on Armed Services, 1971, 12 volumes. * Vann, John Paul [http://www.answers.com/topix/john-paul-vann-44k ''Quotes from Answers.com''] Lt. Colonel, U.S. Army, DFC, DSC, advisor to the ARVN 7th Division, early critic of the conduct of the war. * Anderson, David L. ''Columbia Guide to the Vietnam War'' (2004). * Baker, Kevin. "Stabbed in the Back! The past and future of a right-wing myth", ''Harper's Magazine'' (June 2006) {{cite web|url = http://www.harpers.org/archive/2006/06/0081080 |title = Stabbed in the back! The past and future of a right-wing myth (Harper's Magazine) |accessdate = 11 June 2008}} * Angio, Joe. ''Nixon a Presidency Revealed'' (2007) The History Channel television documentary * Berman, Larry. ''Lyndon Johnson's War: The Road to Stalemate'' (1991). * Blaufarb, Douglas. ''The Counterinsurgency Era'' (1977) a history of the Kennedy Administration's involvement in South Vietnam. * Brigham, Robert K. ''Battlefield Vietnam: A Brief History'' a PBS interactive website * {{Cite book|last=Brocheux|first=Pierre |title=Ho Chi Minh: a biography|year=2007|publisher=Cambridge University Press|isbn=9780521850629|pages=[http://books.google.com.ph/books?id=fJtqjYiVbUAC&pg=PA198 198]|ref=harv}} * Buckley, Kevin. [http://chss.montclair.edu/english/furr/Vietnam/buckley.html "Pacification’s Deadly Price"], ''Newsweek'', 19 June 1972. <!--accessed 7, 5 August 2008--> * Buzzanco, Bob. "25 Years After End of Vietnam War: Myths Keep Us From Coming To Terms With Vietnam", ''The Baltimore Sun'' (17 April 2000) {{cite web|url = http://www.commondreams.org/views/041700-106.htm |title = 25 Years After End Of Vietnam War Myths Keep Us From Coming To Terms With Vietnam |accessdate =11 June 2008}} * Church, Peter ed. ''A Short History of South-East Asia'' (2006). * Cooper, Chester L. ''The Lost Crusade: America in Vietnam'' (1970) a Washington insider's memoir of events. * {{Cite book|ref=harv|last=Courtwright|first=David T.| title = Sky as frontier: adventure, aviation, and empire|edition=2005|year=2005| publisher = [[Texas A&M University Press]]| isbn= 1585444197}} * Demma, Vincent H. "The U.S. Army in Vietnam." ''American Military History'' (1989) the official history of the United States Army. Available [http://www.ibiblio.org/pub/academic/history/marshall/military/vietnam/short.history/chap_28.txt online] * {{cite book |last=Dennis |first=Peter |coauthors=et al |title=The Oxford Companion to Australian Military History |publisher=Oxford University Press Australia & New Zealand |location=Melbourne |year=2008 |edition=Second |isbn=9780195517842}} * {{cite web|ref=harv|last=DoD|date= 6 November 1998|url = http://www.defense.gov/releases/release.aspx?releaseid=1902|title = Name of Technical Sergeant Richard B. Fitzgibbon to be added to the Vietnam Veterans Memorial|publisher = [[United States Department of Defense|Department of Defense (DoD)]]| accessdate = 31 March 2010 |quote=}} * Duiker, William J. ''The Communist Road to Power in Vietnam'' (1996). * Duncanson, Dennis J. ''Government and Revolution in Vietnam'' (1968). * Fincher, Ernest Barksdale, ''The Vietnam War'' (1980). * Ford, Harold P. ''CIA and the Vietnam Policymakers: Three Episodes, 1962–1968.'' (1998). * Gerdes, Louise I. ed. ''Examining Issues Through Political Cartoons: The Vietnam War'' (2005). * Gettleman, Marvin E.; Franklin, Jane; Young, Marilyn ''Vietnam and America: A Documented History.'' (1995). * Hammond, William. ''Public Affairs: The Military and the Media, 1962–1968'' (1987); ''Public Affairs: The Military and the Media, 1068–1973'' (1995). full-scale history of the war by U.S. Army; much broader than title suggests. * Herring, George C''. America's Longest War: The United States and Vietnam, 1950–1975'' (4th ed 2001), most widely used short history. * Hitchens, Christopher. ''The Vietnam Syndrome''. * {{Cite book|ref=harv|last=Karnow|first=Stanley|authorlink = Stanley Karnow| title = Vietnam: A History|edition=1991|year=1991| publisher = [[Penguin Books|Viking Press]]| isbn= 0670842184}}; popular history by a former foreign correspondent; strong on Saigon's plans. * Kutler, Stanley ed. ''Encyclopedia of the Vietnam War'' (1996). * {{Cite book|ref=harv|last=Lawrence|first=A. T.|title = Crucible Vietnam: Memoir of an Infantry Lieutenant|edition=2009|year=2009| publisher = McFarland| isbn= 0786445173}} * Leepson, Marc ed. ''Dictionary of the Vietnam War'' (1999) New York: Webster's New World. * Lewy, Guenter. ''America in Vietnam'' (1978), defends U.S. actions. * Logevall, Fredrik. ''The Origins of the Vietnam War'' (Longman [Seminar Studies in History] 2001). * McMahon, Robert J. ''Major Problems in the History of the Vietnam War: Documents and Essays'' (1995) textbook. * McNamara, Robert, James Blight, Robert Brigham, Thomas Biersteker, Herbert Schandler, ''Argument Without End: In Search of Answers to the Vietnam Tragedy'', (Public Affairs, 1999). * {{cite book |last=McGibbon|first=Ian|coauthors=ed |title=The Oxford Companion to New Zealand Military History |publisher=Oxford University Press |location=Auckland |year=2000 |edition= |isbn=0195583760}} * {{Cite book|last=McNeill |first=Ian |title=To Long Tan: The Australian Army and the Vietnam War 1950–1966 |publisher=Allen & Unwin |location=St Leonards |year=1993 |isbn=1863732829|ref=harv}} * Milne, David. ''America's Rasputin: Walt Rostow and the Vietnam War'' (Hill & Wang, 2008). * Moise, Edwin E. ''Historical Dictionary of the Vietnam War'' (2002). * {{Cite book|ref=harv|last=Moïse|first=Edwin E.| title = Tonkin Gulf and the escalation of the Vietnam War|edition=1996|year=1996| publisher = UNC Press| isbn= 0807823007}} * Moss, George D. ''Vietnam'' (4th ed 2002) textbook. * Moyar, Mark. ''Triumph Forsaken: The Vietnam War, 1954–1965'', (Cambridge University Press; 412 pages; 2006). A revisionist history that challenges the notion that U.S. involvement in Vietnam was misguided; defends the validity of the domino theory and disputes the notion that Ho Chi Minh was, at heart, a nationalist who would eventually turn against his Communist Chinese allies. * Major General [[Spurgeon Neel]]. ''Medical Support of the U.S. Army in Vietnam 1965–1970'' (Department of the Army 1991) official medical history * Nulty, Bernard.''The Vietnam War'' (1998) New York: Barnes and Noble. * {{Cite book|ref=harv|last=Osborn|first=Terry A.| title = The future of foreign language education in the United States|edition=2002|year=2002| publisher = [[Greenwood Publishing Group]]| isbn= 9780897897198}} * Palmer, Bruce, Jr. ''The Twenty-Five Year War'' (1984), narrative military history by a senior U.S. general. * Schell, Jonathan. ''The Time of Illusion'' (1976). * Schulzinger, Robert D. ''A Time for War: The United States and Vietnam, 1941–1975'' (1997). * Sorley, Lewis, ''A Better War: The Unexamined Victories and Final Tragedy of America's Last Years in Vietnam'' (1999), based upon still classified tape-recorded meetings of top level US commanders in Vietnam, ISBN 0-15-601309-6 * Spector, Ronald. ''After Tet: The Bloodiest Year in Vietnam'' (1992), very broad coverage of 1968. * {{Cite book|ref=harv|last=Stanton|first=Shelby L.| title = Vietnam order of battle|edition=2003|year=2003| publisher = Stackpole Books| isbn= 0811700712}} * Summers, Harry G. [http://books.google.com/books?id=-Z4l-ZySVWwC ''On Strategy: A Critical Analysis of the Vietnam War''], Presidio press (1982), ISBN 0-89141-563-7 (225 pages) * Tucker, Spencer. ed. ''Encyclopedia of the Vietnam War'' (1998) 3 vol. reference set; also one-volume abridgement (2001). * {{cite book|last=Willbanks|first=James H. |title=Vietnam War almanac|url=http://books.google.com/books?id=X5WWklFB5O4C|year=2009|publisher=Infobase Publishing|isbn=9780816071029|ref=harv}} * Witz, James J. ''The Tet Offensive: Intelligence Failure in War'' (1991). * Young, Marilyn, B. ''The Vietnam Wars: 1945–1990.'' (1991). * Xiaoming, Zhang. "China's 1979 War With Vietnam: A Reassessment", ''China Quarterly.'' Issue no. 184, (December 2005) {{Portal istòria}} [[Categoria:Guèrra]] [[Categoria:Vietnam]] 46pc5vs7i3lscba6fsr9e8opchi7csr Montaut (omonimia) 0 58314 2334093 2239233 2022-08-23T16:32:24Z Jfblanc 104 /* Toponim */ wikitext text/x-wiki {{Omonimia}} == Toponim == * [[Montaut (Arièja)|Montaut]], comuna occitana d'[[Arièja]] * [[Montaut (Erau)|Montaut]], comuna occitana d'[[Erau]] * [[Montaut (Nauta Garona)|Montaut]], comuna occitana de la [[Nauta Garona]] * Montaut, anciana comuna occitana de la [[Nauta Garona]], uei dens [[Casanava de Montaut]] * [[Montaut (Gers, canton de Mielan)|Montaut]], comuna occitana de [[Gers]], canton de Mielan * [[Montaut (Gers)|Montaut]], comuna occitana de [[Gers]], canton d'Aush Nòrd-Oèst * [[Mont Aut (Lanas)|Mont Aut]], comuna de las [[Lanas]] * [[Montaut (Òlt e Garona)|Montaut]], comuna occitana d'[[Òlt e Garona]] * [[Mont Aut (Perigòrd)]], comuna occitana de [[Dordonha]] * [[Montaut (Bearn)|Montaut]], comuna deus [[Pirenèus Atlantics]] * [[Montaut (Calàbria)|Montaut]], en italian ''Montalto Uffugo'', comuna de [[Calàbria]] de la memòria valdesa == Patronim== * [[Bernard de Montaut]] * [[Louis Bon de Montaut]] * [[Philippe de Montaut-Bénac de Navailles]] ===Véser tanben=== *[[Montaud]], [[comuna francesa]] d'{{Isèra}} *[[Montot (Còsta d'Aur)|Montot]], [[comuna francesa]] de la {{Còsta d'Aur}} *[[Montot (Nauta Sòna)|Montot]], [[comuna francesa]] de la {{Nauta Sòna}} *[[Montot-sur-Rognon]], [[comuna francesa]] de la {{Nauta Marna}} k1ecrmsrjsuhvofqgi8zyjixrx9p775 Joan Francés Blanc 0 64994 2334108 2320462 2022-08-23T18:00:00Z Jfblanc 104 /* Bibliografia */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Escrivan | carta =oc | nom = Joan Francés Blanc | imatge = File:Joan Francés Blanc (2016).jpg | talha imatge = 250px | legenda = | nom de naissença = Jean-François Blanc | nom aliàs = | data de naissença =[[8 de decembre]] de [[1961]] | luòc de naissença =[[Agen]] | data de decès = | luòc de decès = | activitat = consultant, [[linguista]], [[istorian]], [[Categoria:Ostal d'edicion occitan|editor]] e [[Pròsa occitana|prosator]] | lenga = occitan | genre = novèla, sciéncia ficcion | movement = descobertista | distincions = <!-- Listar las donadas de las seccions çaiaprèp entre las balisas <div></div> E levetz pas las balisas <!- -> que quand las seccions son completadas --> <!-- | òbra = <div> * </div> --> <!-- | complement = <div> * </div> --> }} '''Joan Francés Blanc''' (''Jean-François'' en [[francés]], [[Agen]], 8 de decembre de [[1961]])<ref name=ieo>[http://pagesperso-orange.fr/ostal.sirventes/bescrivans.htm#BLANC Institut d’Estudis Occitans, ''Aicí Occitània. Catalòg de la creacion occitana'', Puèglaurenç, 1999. ISBN 2-859102-48-5. Ficha actualizada sul site wèb de l'IEO d'Aude]</ref> es un [[escrivan]] e lexicograf occitan, autor de romans, novèlas e articles d'opinion e de vulgarizacion. == Biografia == Es de paire lengadocian e de maire mitat gascona e mitat chèca.<ref>"Autoretrait literari", in ''Escrituras descobertistas : presentacion d’una jove literatura occitana'', Lo Gai Saber, Tolosa, 1996, ISSN 0047-4916</ref> Fa d'estudis d'istòria e de chèc a l'Universitat de Bordèu, e de lingüistica (tractament automatic de las lengas) a París. Trabalha dins la revirada tecnica,<ref>Joan Francés Blanc. "E la revirada tecnica ?", in ''Occitans !'', 39, Tolosa, 1990, ISSN 0293-0994</ref> puèi dins de societats de servicis informatics. Dempuèi las annadas 1990 es actiu dins l’occitanisme parisenc<ref>Citat coma director de l'IEO París a la pagina 234 de Paul A. Silverstein. ''Algeria in France: Transpolitics, Race, and Nation''. Indiana University Press, 2004. ISBN 9780253003041.</ref><ref>"Je n’étais en train de faire cette classification que dans le but d’étudier ensuite la toponymie, et j’assistais chaque semaine aux cours d’occitan et de gascon à l’Institut d’Etudes Occitanes de Paris, quand son président d’alors, Jean-François Blanc, me fit savoir que l’éditeur L’Harmattan cherchait désespérément quelqu’un pour éditer dans sa collection "Parlons" les volumes sur le francoprovençal, le romanche et le schwytzertütsch.", [http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf Dominique Stich, ''Francoprovençal. Proposition d’une orthographe supradialectale standardisée'', 2001], p.75</ref> <ref>[http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb14439152q/PUBLIC Ficha BNF]</ref> <ref>Peter V. Davies, "III. Occitan Studies. Language", ''The Year's Work in Modern Language Studies'', Vol. 57 (1995), pp. 242-291.</ref> e nacional,<ref>Kathryn Klingebiel, "III. Occitan Studies. Language", ''The Year's Work in Modern Language Studies'', Vol. 59 (1997), pp. 257-279.</ref> emai dins de projèctes de lexicografia: sosten lo [[Gidilòc]],<ref>Sauzet, Patrick i Ubaud, Josiane, ''Le verbe occitan. Lo vèrb occitan'', Edisud, Aix-en-Provence, 1995, ISBN 2-85744-815-5</ref> encoratja la creacion del projècte [[DiGaM]],<ref>Lafita, Jan, "DIGAM - DIccionari deu GAscon Moderne: Presentacion", ''Estudis Occitans'', ISSN 0980-7845, 12 (1992), 44-52</ref><ref>Lafita, Jan, "DIGAM - DIccionari deu GAscon Moderne: Presentacion", ''Ligam-DiGaM'', ISSN 1246-1512, 1 (1993), 16-20.</ref> publica lexics sul wèb<ref>[http://eprints-phd.biblio.unitn.it/1500/1/Giovannini_Tesi_Dottorato_XXVII_ciclo_2015_ok.pdf Michela Giovannini, ''Lessico nuovo in lingue di minoranza: ladino fassano e aranese a confronto''], 2015</ref>, participa a l’edicion del diccionari de Pierre Moureau<ref>Moureau, Pierre, ''Dictionnaire gascon-français français-gascon'', Princi Negre, Belin-Beliet, 1997, ISBN 2-905007-37-0. ISBN 978-2846184533</ref>, al lexic informatic publicat per l’[[Institut d'Estudis Occitans|IEO]] en 2009.<ref>''Lexique thématique français-occitan. L’informatique. L’informatica'', Institut d’Estudis Occitans, 2009, ISBN 978-2-859104-30-6</ref>, e a la [[Wikipèdia en occitan]] e dins d'autras lengas. Redactor del bulletin ''Forra Borra'' de l'IEO París, i publica criticas e punts de vista. En [[1996]], es demèst los signataris de la crida "escrituras descobertistas"<ref>''Escrituras descobertistas'', número especial de la revista ''Lo Gai Saber'', 1996, ISSN 0047-4916.</ref> En 1997, crèa la revista de vexillologia ''[[Vexil'Òc]]''.<ref>[https://vexiloc.tripod.com/vexiloc1.html ''Vexil'Òc'' n°1, 1997].</ref> Après doas novèlas publicadas dins l’encastre del concors literari Condó Sambeat ([[Val d'Aran]]), una en [[gascon]],<ref>"Nueit de junh", in ''De quan panèren un peishic de pais'', Editorial Pagès, Lhèida, 1994, ISBN 84-7935-231-0</ref> l’autra en [[lengadocian]],<ref>"Onzadas", in ''Paraules dera tèrra'', Editorial Pagès, Lhèida, 1997, ISBN 84-7935-415-1</ref> publica en [[1998]] un roman de [[sciéncia-ficcion]] en gascon, ''Heisei'',<ref>Joan Francés Blanc, ''Heisei'', Princi Negre, Pau, 1999, ISBN 2-905007-42-7</ref><ref>''Lo Gai Saber'', 470, Estiu de 1998, p. 133, ISSN 0047-4916</ref><ref>Jaume Figueras, ''A cau d’orella. Antologia de narrativa breu occitana del segle XX (edició bilingüe)'', Llibres de l'Índex, Barcelona, 2005, ISBN 84-95317-95-8</ref> reeditat en [[2010]].<ref>Joan Francés Blanc, ''Heisei (Édition 2010)'', Éditions des Régionalismes, Cressé, 2010, ISBN 978-2-84618-740-4</ref><ref>Christian Andreu. "Viatgèrs der espaci". ''Diu negre''. 30 Octobris 2016. https://diunegre.com/2016/12/30/viatgers-der-espaci/</ref> Publica tanben d’articles dins qualques revistas occitanas.<ref name=ieo/> En 2011 crea las [[Edicions Talvera]]. == Bibliografia == * F. Delèris. ''L'aucon'', 1992, ISBN 2-85910-139-8 * J. Lafita. "Digam", ''Ligam-Digam'' 1:1993, ISSN 1246-1512 * P. Sauzet/J. Ubaud. ''Lo Vèrb Occitan, guide de conjugaison'', Edisud, Aix-en-Provence, 1995, ISBN 2-85744-815-5, [https://books.google.fr/books?id=QypKAAAAYAAJ&pg=PA4&dq=%22Joan+Franc%C3%A9s+Blanc%22&hl=ca&sa=X&ved=2ahUKEwj5iJHT-535AhVf7rsIHXJLBmY4ChDoAXoECAQQAg p. 4] * [http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1995bib.html#occitan Kathryn Klingebiel. "Occitan" in ''Comparative Romance Linguistics Bibliographies'' 44:2, 1995], ISSN 0010-4167 * [http://aune.lpl.univ-aix.fr/guests/felibrige/biblio95_Cb.html Jean Fourié. "Bibliographie du Félibrige", ''Lou Felibrige'', supplément au n°220, 1995], ISSN 0767-7677 * Raimond Guiraud. ''22, carrièra del Taur'', I.E.O., Crimis, 1995, ISBN 2-85910-184-5 * Pierre Moureau. ''Dictionnaire gascon-français français-gascon'' Princi Negre, Belin-Beliet, 1997 ISBN 2-905007-37-0 * [http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1997bib.html#occitan Kathryn Klingebiel. "Occitan" in ''Comparative Romance Linguistics Bibliographies'' 46:2, 1997], ISSN 0010-4167 * [http://www.cieldoc.com/presso/integral/pres0031.pdf Ives Gourgaud. "Un païs virtuau", ''Prouvènço d'aro'' 116:4, 10/1997], ISSN 1144-8482 * [http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1998bib.html#occitan Kathryn Klingebiel. "Occitan" in ''Comparative Romance Linguistics Bibliographies'' 47:2, 1998], ISSN 0010-4167 * [https://books.google.fr/books?id=bPzfAAAAMAAJ&q=%22Livres+de+France%22+1998+heisei&dq=%22Livres+de+France%22+1998+heisei&hl=fr&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwi4wu3ilpv5AhXwgP0HHagWAMQQ6AF6BAgCEAI ''Livres de France''], 203-208, Éditions professionelles du livre, 1998, ISSN 0294-0019 * Institut d’Estudis Occitans. ''Aicí Occitània. Catalòg de la creacion occitana'', Puèglaurenç, 1999, ISBN: 2-859102-48-5 * [http://web.archive.org/web/20030219135158/www.chez.com/digam/ldsa03.html ''Ligam-Digam'' n°3 - Somari analitic, 1999], ISSN 1246-1512 * [https://web.archive.org/web/20111111065524/http://www.ctv.es/USERS/jolle/news21.htm Jaume Ollé. ''Flag report'', 11, 1999] ("Joan Francesc Blanch") * J. Lafita. "10 ans au service du Gascon : DiGaM", ''Ligam-Digam'', HS8:2000, ISSN 1246-1512 * [http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf Dominique Stich. ''Francoprovençal. Proposition d'une orthographe supradialectale standardisée'', 2001] * [http://bibliographienationale.bnf.fr/livres/CuM_02.H/cadre803-17.html ''Bibliographie nationale française'', 2002] * [http://www.udc.es/grupos/lexicografia/bibliografia/bi_by.html Félix Córdoba Rodríguez. ''Bibliografía temática de la lexicografía'', 2003], ISBN 978-84-695-6804-0 * Paul A. Silverstein. ''Algeria in France: Transpolitics, Race, and Nation''. Indiana University Press, 2004, ISBN 978-0-253-34451-9, p. 234. * Paul A. Silverstein. [http://www.c3.hu/scripta/scripta0/replika/honlap/english/02/02silver.htm "French Alterity. Articulating Intra-National Difference in the New Europe."] * Jaume Figueres i Trull. ''Antologia de narrativa breu occitana del segle XX'' (edició bilingüe). Edició i introducció de Jaume Figueras. Llibres de l'Índex. Narrativa contemporània, 11. Barcelona, 2005, ISBN 84-95317-95-8 (978-84-95317-95-7) * [https://web.archive.org/web/20160304032608/http://www.termcat.cat/ca/Diccionaris_En_Linia/38/docs/DL/SI_Introduccio.pdf Jusèp Loís Sans Socasau. "Introduccion", in Termcat, ''Diccionari de la societat de l'informacion. Nòvas tecnologias e Internet'', 2009] * [http://www.termcat.cat/ca/Diccionaris_En_Linia/38/docs/DL/SI_Criteris.pdf Claudi Balanguer. "Critèris", in Termcat, ''Diccionari de la societat de l'informacion. Nòvas tecnologias e Internet'', 2009] * [https://www.raco.cat/index.php/LlenguaUs/article/view/234234/316457 Claudi Balaguer. "La llengua occitana i les noves tecnologies", in ''Llengua i ús'', 47, 2010], ISSN 2013-052X * [https://occitanica.eu/items/show/11222 Miquèl Pedussaud. ''Edicion critica de la correspondéncia de Joan Bodon a Robèrt Lafont (1951-1974)''] sens data (après 2010) p. 41 * [http://eprints-phd.biblio.unitn.it/1500/1/Giovannini_Tesi_Dottorato_XXVII_ciclo_2015_ok.pdf Michela Giovannini. ''Lessico nuovo in lingue di minoranza: ladino fassano e aranese a confronto''], 2015, pp.76, 78, 97. ==Òbras== ; Biografia, jornal : * "Autoretrach literari" dins ''Escrituras descobertistas : presentacion d'una jove literatura occitana'', Tolosa : 1996, lo Gai Saber. * "Extrach de cronica negra e blava dels jorns de Praga" dins ''Escrituras descobertistas : presentacion d'una jove literatura occitana'', Tolosa : 1996, lo Gai Saber.<ref>''Prouvènço aro'' n°116, octobre de 1997</ref> ; Novèlas : * "Nueit de junh" dins ''De quan panèren un peishic de pais'' : Editorial Pagès, Lleida, 1994, ISBN 84-7935-231-0. * "Onzadas" dins ''Paraules dera tèrra'' : Editorial Pagès, Lleida, 1997, ISBN 84-7935-415-1. ;Roman : * ''Heisei'' : Princi Negre, 1999, ISBN 2-905007-42-7<ref>[https://web.archive.org/web/20080516052401/http://bibliographienationale.bnf.fr/livres/CuM_02.H/cadre803-17.html Bibliografia nacionala francesa]</ref><ref>''Livres de France'', 203-208, Éditions professionelles du livre, 1998</ref>, dusau edicion ISBN 2-84618-740-1, 2010<ref>[https://web.archive.org/web/20110909035827/http://www.princi-negue.oxatis.com/PBSCProduct.asp?ItmID=119525 Fica deu libe]</ref> ; Lexicografia, lingüistica * "Les mots noveus en lenga d'oc". ''La Clau Lemosina'' 90:8-13, 1992.<ref>Comparative Romance Linguistics Bibliographies, http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1995bib.html#occitan</ref> * "Lengatges de comanda e recèrcs dens lexics: l'exemple de SC/REXX." ''Ligam-DiGaM'' 3:31-37, 1993.<ref>Comparative Romance Linguistics Bibliographies, http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1997bib.html#occitan</ref> <ref>[https://web.archive.org/web/20060506010248/http://www.chez.com/digam/ldsa02.html Somari analitic deu n°3 de ''Ligam-DiGaM'']</ref> * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/en-oc.html ''Lexic anglés-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/eu-oc.html ''Lexic basco-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/es-oc.html ''Lexic espanhòl-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/fr-oc.html ''Lexic francés-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/infoenoc.html ''Pichon lexic d'informatica anglés-occitan (little english-occitan lexic of computer science) '', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aragones.pdf ''Lexic aragonés-occitan'', 2007 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-en.pdf ''Lexic d'informatica anglés-occitan'', 2008 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-ca.pdf ''Lexic d'informatica catalan-occitan'', 2008 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-es.pdf ''Lexic d'informatica espanhòl-occitan'', 2008 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-fr.pdf ''Lexic d'informatica francés-occitan'', 2008 (en linha)] * (edicion) [http://issuu.com/jfblanc/docs/las_lengas_de_libor_sztemon_-__jazyky_libora_sztem ''Las lengas de Libor Sztemon. 2. Sorgas'', 2009 (en linha)]. * (collaboracion) ''Lexique thématique français-occitan. L'informatique. L'informatica'', Institut d'Estudis Occitans, 2009, ISBN 978-2-859104-30-6<ref>[http://www.ideco-dif.com/detail.php?article_id=9782859104306]</ref>. * ''[http://edicions.talvera.free.fr/lengas/Joan%20Franc%e9s%20BLANC.%20Lexic%20oromo-occitan%20e%20occitan-oromo.pdf Lexic oromo-occitan e occitan-oromo]'', Edicions Talvera, 2010, ISBN 979-10-90696-04-4 (en linha) * [http://edicions.talvera.online.fr/bastidas/Joan%20Franc%e9s%20BLANC.%20Las%20lengas%20de%20Libor%20Sztemon%201%20-%20Lo%20mrezisk.pdf ''Las lengas de Libor Sztemon 1: lo mrezisk'']* , Edicions Talvera, 2010, ISBN 979-10-90696-01-3 (en linha) * [http://edicions.talvera.online.fr/bastidas/Joan%20Franc%e9s%20BLANC.%20Lexic%20mrezisk-ch%e8c-occitan.pdf ''Lexic mrezisk-chèc-occitan''], Edicions Talvera, 2010, ISBN 979-10-90696-03-7 (en linha) ;Editorials, opinions, critica * "Aquí los jorns càmbian de nom". ''Parlem. Vai-i qu'as paur'' 25:15-16. 1990. ([https://web.archive.org/web/20200114174923/https://www.macarel.net/files/parlem/Parlem_2-025.pdf En linha]) * "En occitan, tota la setmana!" ''Forra Borra'' 108:1 París: IEO París. 1995.<ref>''Comparative romance linguistics newsletter'', Volume 47, Issue 2, Texas A & M University. Dept. of Hispanic Studies, 1998</ref> * "Un estiu en Ciberia" ''Occitans!'' 69:8-9. París: IEO París. 1995.<ref>Peter V. Davies, "Language", ''The Year's Work in Modern Language Studies'', Vol. 57 (1995), pp. 242-291 Stable URL: http://www.jstor.org/stable/25832673 "R. Marti, 'Los camins de l'imaginari', Occitans!, 66:3, and J.-F. Blanc, 'Un estiu en CIberia', ib, 68, 8-9, note the possibility of promoting Occitan on the Internet"</ref> * "Colèra après una repotegada" ''lo Gai Saber'' ???:241<ref>Somari dels n° 457 a 467, ''lo Gai Saber'', n°467, tardor de 1997</ref> * "Discors, paraula, lenga?" ''Forra Borra'' 114:3-5. París: IEO París. 1996 * "L'Institut d'Estudis Occitans de París e lo projècte de ''Diccionari deu Gascon Modèrn'' (DiGaM)". ''Forra Borra'' 123:3-6. París: IEO París. 1996 * "En seguida de l'article ''L'IEO París e lo projècte DiGaM''". ''Forra Borra'' 124:3-6. París: IEO París. 1996 * "Sus Internet se charro en lengo nostro". ''[[Prouvènço d'aro]]'' 99:13.<ref>Comparative Romance Linguistics Bibliographies, http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1998bib.html#occitan</ref> Marselha: 1996 * "Manciet romancier" in ''Bernard Manciet: la voix d'une œuvre (Auteurs en scène n°2'', Editions Théâtre des treize vents, Centre dramatique national Languedoc Roussillon Montpellier, 1997 * Blanc, Joan-Francés e Bonafé, Maria Elena. 2009. "Andrieu Benedetto, l'òme teatre", ''[[Anem! Occitans!]]'', n°130, setembre-octobre-novembre de 2009. ==== Sciéncias umanas ==== * ''[http://edicions.talvera.free.fr/esbrigalhs/Joan%20Franc%e9s%20Blanc.%20Bandi%e8ras%20del%20mond.pdf Bandièras del mond.]'' Lion: Edicions Talvera. 2013. ISBN 979-10-90696-18-1. * ''[http://edicions.talvera.free.fr/esbrigalhs/Joan%20Franc%E9s%20Blanc.%20Las%20comunas%20d%27Occit%E0nia.pdf Las comunas d'Occitània]''. Estrasborg: Edicions Talvera. 2017. <nowiki>ISBN 979-10-90696-36-5</nowiki>. [http://edicions.talvera.free.fr/esbrigalhs/Joan%20Franc%E9s%20Blanc.%20Las%20comunas%20d%27Occit%E0nia%20%282a%20edicion%202022%29.pdf Segonda edicion: 2022.] <nowiki>ISBN 979-10-90696-37-2</nowiki>. {{Rf}} {{Multibendèl|LitOc|portal Lengadòc|portal Gasconha}} {{O|Blanc, Joan Francés}} {{nais|1961}} [[Categoria:Escrivan de sciéncia-ficcion‎]] [[Categoria:Escrivan occitan contemporanèu]] [[Categoria:Escrivan occitan del sègle XX]] [[Categoria:Literatura occitana]] 97lea67oibp7dw1xq1683bmo4fql8t9 2334109 2334108 2022-08-23T18:06:08Z Jfblanc 104 /* Bibliografia */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Escrivan | carta =oc | nom = Joan Francés Blanc | imatge = File:Joan Francés Blanc (2016).jpg | talha imatge = 250px | legenda = | nom de naissença = Jean-François Blanc | nom aliàs = | data de naissença =[[8 de decembre]] de [[1961]] | luòc de naissença =[[Agen]] | data de decès = | luòc de decès = | activitat = consultant, [[linguista]], [[istorian]], [[Categoria:Ostal d'edicion occitan|editor]] e [[Pròsa occitana|prosator]] | lenga = occitan | genre = novèla, sciéncia ficcion | movement = descobertista | distincions = <!-- Listar las donadas de las seccions çaiaprèp entre las balisas <div></div> E levetz pas las balisas <!- -> que quand las seccions son completadas --> <!-- | òbra = <div> * </div> --> <!-- | complement = <div> * </div> --> }} '''Joan Francés Blanc''' (''Jean-François'' en [[francés]], [[Agen]], 8 de decembre de [[1961]])<ref name=ieo>[http://pagesperso-orange.fr/ostal.sirventes/bescrivans.htm#BLANC Institut d’Estudis Occitans, ''Aicí Occitània. Catalòg de la creacion occitana'', Puèglaurenç, 1999. ISBN 2-859102-48-5. Ficha actualizada sul site wèb de l'IEO d'Aude]</ref> es un [[escrivan]] e lexicograf occitan, autor de romans, novèlas e articles d'opinion e de vulgarizacion. == Biografia == Es de paire lengadocian e de maire mitat gascona e mitat chèca.<ref>"Autoretrait literari", in ''Escrituras descobertistas : presentacion d’una jove literatura occitana'', Lo Gai Saber, Tolosa, 1996, ISSN 0047-4916</ref> Fa d'estudis d'istòria e de chèc a l'Universitat de Bordèu, e de lingüistica (tractament automatic de las lengas) a París. Trabalha dins la revirada tecnica,<ref>Joan Francés Blanc. "E la revirada tecnica ?", in ''Occitans !'', 39, Tolosa, 1990, ISSN 0293-0994</ref> puèi dins de societats de servicis informatics. Dempuèi las annadas 1990 es actiu dins l’occitanisme parisenc<ref>Citat coma director de l'IEO París a la pagina 234 de Paul A. Silverstein. ''Algeria in France: Transpolitics, Race, and Nation''. Indiana University Press, 2004. ISBN 9780253003041.</ref><ref>"Je n’étais en train de faire cette classification que dans le but d’étudier ensuite la toponymie, et j’assistais chaque semaine aux cours d’occitan et de gascon à l’Institut d’Etudes Occitanes de Paris, quand son président d’alors, Jean-François Blanc, me fit savoir que l’éditeur L’Harmattan cherchait désespérément quelqu’un pour éditer dans sa collection "Parlons" les volumes sur le francoprovençal, le romanche et le schwytzertütsch.", [http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf Dominique Stich, ''Francoprovençal. Proposition d’une orthographe supradialectale standardisée'', 2001], p.75</ref> <ref>[http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb14439152q/PUBLIC Ficha BNF]</ref> <ref>Peter V. Davies, "III. Occitan Studies. Language", ''The Year's Work in Modern Language Studies'', Vol. 57 (1995), pp. 242-291.</ref> e nacional,<ref>Kathryn Klingebiel, "III. Occitan Studies. Language", ''The Year's Work in Modern Language Studies'', Vol. 59 (1997), pp. 257-279.</ref> emai dins de projèctes de lexicografia: sosten lo [[Gidilòc]],<ref>Sauzet, Patrick i Ubaud, Josiane, ''Le verbe occitan. Lo vèrb occitan'', Edisud, Aix-en-Provence, 1995, ISBN 2-85744-815-5</ref> encoratja la creacion del projècte [[DiGaM]],<ref>Lafita, Jan, "DIGAM - DIccionari deu GAscon Moderne: Presentacion", ''Estudis Occitans'', ISSN 0980-7845, 12 (1992), 44-52</ref><ref>Lafita, Jan, "DIGAM - DIccionari deu GAscon Moderne: Presentacion", ''Ligam-DiGaM'', ISSN 1246-1512, 1 (1993), 16-20.</ref> publica lexics sul wèb<ref>[http://eprints-phd.biblio.unitn.it/1500/1/Giovannini_Tesi_Dottorato_XXVII_ciclo_2015_ok.pdf Michela Giovannini, ''Lessico nuovo in lingue di minoranza: ladino fassano e aranese a confronto''], 2015</ref>, participa a l’edicion del diccionari de Pierre Moureau<ref>Moureau, Pierre, ''Dictionnaire gascon-français français-gascon'', Princi Negre, Belin-Beliet, 1997, ISBN 2-905007-37-0. ISBN 978-2846184533</ref>, al lexic informatic publicat per l’[[Institut d'Estudis Occitans|IEO]] en 2009.<ref>''Lexique thématique français-occitan. L’informatique. L’informatica'', Institut d’Estudis Occitans, 2009, ISBN 978-2-859104-30-6</ref>, e a la [[Wikipèdia en occitan]] e dins d'autras lengas. Redactor del bulletin ''Forra Borra'' de l'IEO París, i publica criticas e punts de vista. En [[1996]], es demèst los signataris de la crida "escrituras descobertistas"<ref>''Escrituras descobertistas'', número especial de la revista ''Lo Gai Saber'', 1996, ISSN 0047-4916.</ref> En 1997, crèa la revista de vexillologia ''[[Vexil'Òc]]''.<ref>[https://vexiloc.tripod.com/vexiloc1.html ''Vexil'Òc'' n°1, 1997].</ref> Après doas novèlas publicadas dins l’encastre del concors literari Condó Sambeat ([[Val d'Aran]]), una en [[gascon]],<ref>"Nueit de junh", in ''De quan panèren un peishic de pais'', Editorial Pagès, Lhèida, 1994, ISBN 84-7935-231-0</ref> l’autra en [[lengadocian]],<ref>"Onzadas", in ''Paraules dera tèrra'', Editorial Pagès, Lhèida, 1997, ISBN 84-7935-415-1</ref> publica en [[1998]] un roman de [[sciéncia-ficcion]] en gascon, ''Heisei'',<ref>Joan Francés Blanc, ''Heisei'', Princi Negre, Pau, 1999, ISBN 2-905007-42-7</ref><ref>''Lo Gai Saber'', 470, Estiu de 1998, p. 133, ISSN 0047-4916</ref><ref>Jaume Figueras, ''A cau d’orella. Antologia de narrativa breu occitana del segle XX (edició bilingüe)'', Llibres de l'Índex, Barcelona, 2005, ISBN 84-95317-95-8</ref> reeditat en [[2010]].<ref>Joan Francés Blanc, ''Heisei (Édition 2010)'', Éditions des Régionalismes, Cressé, 2010, ISBN 978-2-84618-740-4</ref><ref>Christian Andreu. "Viatgèrs der espaci". ''Diu negre''. 30 Octobris 2016. https://diunegre.com/2016/12/30/viatgers-der-espaci/</ref> Publica tanben d’articles dins qualques revistas occitanas.<ref name=ieo/> En 2011 crea las [[Edicions Talvera]]. == Bibliografia == * F. Delèris. ''L'aucon'', 1992, ISBN 2-85910-139-8 * J. Lafita. "Digam", ''Ligam-Digam'' 1:1993, ISSN 1246-1512 * P. Sauzet/J. Ubaud. ''Lo Vèrb Occitan, guide de conjugaison'', Edisud, Aix-en-Provence, 1995, ISBN 2-85744-815-5, [https://books.google.fr/books?id=QypKAAAAYAAJ&pg=PA4&dq=%22Joan+Franc%C3%A9s+Blanc%22&hl=ca&sa=X&ved=2ahUKEwj5iJHT-535AhVf7rsIHXJLBmY4ChDoAXoECAQQAg p. 4] * [http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1995bib.html#occitan Kathryn Klingebiel. "Occitan" in ''Comparative Romance Linguistics Bibliographies'' 44:2, 1995], ISSN 0010-4167 * [http://aune.lpl.univ-aix.fr/guests/felibrige/biblio95_Cb.html Jean Fourié. "Bibliographie du Félibrige", ''Lou Felibrige'', supplément au n°220, 1995], ISSN 0767-7677 * Raimond Guiraud. ''22, carrièra del Taur'', I.E.O., Crimis, 1995, ISBN 2-85910-184-5 * Pierre Moureau. ''Dictionnaire gascon-français français-gascon'' Princi Negre, Belin-Beliet, 1997 ISBN 2-905007-37-0 * [http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1997bib.html#occitan Kathryn Klingebiel. "Occitan" in ''Comparative Romance Linguistics Bibliographies'' 46:2, 1997], ISSN 0010-4167 * [http://www.cieldoc.com/presso/integral/pres0031.pdf Ives Gourgaud. "Un païs virtuau", ''Prouvènço d'aro'' 116:4, 10/1997], ISSN 1144-8482 * [http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1998bib.html#occitan Kathryn Klingebiel. "Occitan" in ''Comparative Romance Linguistics Bibliographies'' 47:2, 1998], ISSN 0010-4167 * [https://books.google.fr/books?id=bPzfAAAAMAAJ&q=%22Livres+de+France%22+1998+heisei&dq=%22Livres+de+France%22+1998+heisei&hl=fr&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwi4wu3ilpv5AhXwgP0HHagWAMQQ6AF6BAgCEAI ''Livres de France''], 203-208, Éditions professionelles du livre, 1998, ISSN 0294-0019 * Institut d’Estudis Occitans. ''Aicí Occitània. Catalòg de la creacion occitana'', Puèglaurenç, 1999, ISBN: 2-859102-48-5 * [http://web.archive.org/web/20030219135158/www.chez.com/digam/ldsa03.html ''Ligam-Digam'' n°3 - Somari analitic, 1999], ISSN 1246-1512 * [https://web.archive.org/web/20111111065524/http://www.ctv.es/USERS/jolle/news21.htm Jaume Ollé. ''Flag report'', 11, 1999] ("Joan Francesc Blanch") * J. Lafita. "10 ans au service du Gascon : DiGaM", ''Ligam-Digam'', HS8:2000, ISSN 1246-1512 * [http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf Dominique Stich. ''Francoprovençal. Proposition d'une orthographe supradialectale standardisée'', 2001] * [http://bibliographienationale.bnf.fr/livres/CuM_02.H/cadre803-17.html ''Bibliographie nationale française'', 2002] * [http://www.udc.es/grupos/lexicografia/bibliografia/bi_by.html Félix Córdoba Rodríguez. ''Bibliografía temática de la lexicografía'', 2003], ISBN 978-84-695-6804-0 * Paul A. Silverstein. ''Algeria in France: Transpolitics, Race, and Nation''. Indiana University Press, 2004, ISBN 978-0-253-34451-9, p. 234. * Paul A. Silverstein. [http://www.c3.hu/scripta/scripta0/replika/honlap/english/02/02silver.htm "French Alterity. Articulating Intra-National Difference in the New Europe."] ''Replika''. N°38. 01.12.1999 pp. 137–160 * Jaume Figueres i Trull. ''Antologia de narrativa breu occitana del segle XX'' (edició bilingüe). Edició i introducció de Jaume Figueras. Llibres de l'Índex. Narrativa contemporània, 11. Barcelona, 2005, ISBN 84-95317-95-8 (978-84-95317-95-7) * [https://web.archive.org/web/20160304032608/http://www.termcat.cat/ca/Diccionaris_En_Linia/38/docs/DL/SI_Introduccio.pdf Jusèp Loís Sans Socasau. "Introduccion", in Termcat, ''Diccionari de la societat de l'informacion. Nòvas tecnologias e Internet'', 2009] * [http://www.termcat.cat/ca/Diccionaris_En_Linia/38/docs/DL/SI_Criteris.pdf Claudi Balanguer. "Critèris", in Termcat, ''Diccionari de la societat de l'informacion. Nòvas tecnologias e Internet'', 2009] * [https://www.raco.cat/index.php/LlenguaUs/article/view/234234/316457 Claudi Balaguer. "La llengua occitana i les noves tecnologies", in ''Llengua i ús'', 47, 2010], ISSN 2013-052X * [https://occitanica.eu/items/show/11222 Miquèl Pedussaud. ''Edicion critica de la correspondéncia de Joan Bodon a Robèrt Lafont (1951-1974)''] sens data (après 2010) p. 41 * [http://eprints-phd.biblio.unitn.it/1500/1/Giovannini_Tesi_Dottorato_XXVII_ciclo_2015_ok.pdf Michela Giovannini. ''Lessico nuovo in lingue di minoranza: ladino fassano e aranese a confronto''], 2015, pp.76, 78, 97. ==Òbras== ; Biografia, jornal : * "Autoretrach literari" dins ''Escrituras descobertistas : presentacion d'una jove literatura occitana'', Tolosa : 1996, lo Gai Saber. * "Extrach de cronica negra e blava dels jorns de Praga" dins ''Escrituras descobertistas : presentacion d'una jove literatura occitana'', Tolosa : 1996, lo Gai Saber.<ref>''Prouvènço aro'' n°116, octobre de 1997</ref> ; Novèlas : * "Nueit de junh" dins ''De quan panèren un peishic de pais'' : Editorial Pagès, Lleida, 1994, ISBN 84-7935-231-0. * "Onzadas" dins ''Paraules dera tèrra'' : Editorial Pagès, Lleida, 1997, ISBN 84-7935-415-1. ;Roman : * ''Heisei'' : Princi Negre, 1999, ISBN 2-905007-42-7<ref>[https://web.archive.org/web/20080516052401/http://bibliographienationale.bnf.fr/livres/CuM_02.H/cadre803-17.html Bibliografia nacionala francesa]</ref><ref>''Livres de France'', 203-208, Éditions professionelles du livre, 1998</ref>, dusau edicion ISBN 2-84618-740-1, 2010<ref>[https://web.archive.org/web/20110909035827/http://www.princi-negue.oxatis.com/PBSCProduct.asp?ItmID=119525 Fica deu libe]</ref> ; Lexicografia, lingüistica * "Les mots noveus en lenga d'oc". ''La Clau Lemosina'' 90:8-13, 1992.<ref>Comparative Romance Linguistics Bibliographies, http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1995bib.html#occitan</ref> * "Lengatges de comanda e recèrcs dens lexics: l'exemple de SC/REXX." ''Ligam-DiGaM'' 3:31-37, 1993.<ref>Comparative Romance Linguistics Bibliographies, http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1997bib.html#occitan</ref> <ref>[https://web.archive.org/web/20060506010248/http://www.chez.com/digam/ldsa02.html Somari analitic deu n°3 de ''Ligam-DiGaM'']</ref> * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/en-oc.html ''Lexic anglés-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/eu-oc.html ''Lexic basco-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/es-oc.html ''Lexic espanhòl-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/fr-oc.html ''Lexic francés-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/infoenoc.html ''Pichon lexic d'informatica anglés-occitan (little english-occitan lexic of computer science) '', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aragones.pdf ''Lexic aragonés-occitan'', 2007 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-en.pdf ''Lexic d'informatica anglés-occitan'', 2008 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-ca.pdf ''Lexic d'informatica catalan-occitan'', 2008 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-es.pdf ''Lexic d'informatica espanhòl-occitan'', 2008 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-fr.pdf ''Lexic d'informatica francés-occitan'', 2008 (en linha)] * (edicion) [http://issuu.com/jfblanc/docs/las_lengas_de_libor_sztemon_-__jazyky_libora_sztem ''Las lengas de Libor Sztemon. 2. Sorgas'', 2009 (en linha)]. * (collaboracion) ''Lexique thématique français-occitan. L'informatique. L'informatica'', Institut d'Estudis Occitans, 2009, ISBN 978-2-859104-30-6<ref>[http://www.ideco-dif.com/detail.php?article_id=9782859104306]</ref>. * ''[http://edicions.talvera.free.fr/lengas/Joan%20Franc%e9s%20BLANC.%20Lexic%20oromo-occitan%20e%20occitan-oromo.pdf Lexic oromo-occitan e occitan-oromo]'', Edicions Talvera, 2010, ISBN 979-10-90696-04-4 (en linha) * [http://edicions.talvera.online.fr/bastidas/Joan%20Franc%e9s%20BLANC.%20Las%20lengas%20de%20Libor%20Sztemon%201%20-%20Lo%20mrezisk.pdf ''Las lengas de Libor Sztemon 1: lo mrezisk'']* , Edicions Talvera, 2010, ISBN 979-10-90696-01-3 (en linha) * [http://edicions.talvera.online.fr/bastidas/Joan%20Franc%e9s%20BLANC.%20Lexic%20mrezisk-ch%e8c-occitan.pdf ''Lexic mrezisk-chèc-occitan''], Edicions Talvera, 2010, ISBN 979-10-90696-03-7 (en linha) ;Editorials, opinions, critica * "Aquí los jorns càmbian de nom". ''Parlem. Vai-i qu'as paur'' 25:15-16. 1990. ([https://web.archive.org/web/20200114174923/https://www.macarel.net/files/parlem/Parlem_2-025.pdf En linha]) * "En occitan, tota la setmana!" ''Forra Borra'' 108:1 París: IEO París. 1995.<ref>''Comparative romance linguistics newsletter'', Volume 47, Issue 2, Texas A & M University. Dept. of Hispanic Studies, 1998</ref> * "Un estiu en Ciberia" ''Occitans!'' 69:8-9. París: IEO París. 1995.<ref>Peter V. Davies, "Language", ''The Year's Work in Modern Language Studies'', Vol. 57 (1995), pp. 242-291 Stable URL: http://www.jstor.org/stable/25832673 "R. Marti, 'Los camins de l'imaginari', Occitans!, 66:3, and J.-F. Blanc, 'Un estiu en CIberia', ib, 68, 8-9, note the possibility of promoting Occitan on the Internet"</ref> * "Colèra après una repotegada" ''lo Gai Saber'' ???:241<ref>Somari dels n° 457 a 467, ''lo Gai Saber'', n°467, tardor de 1997</ref> * "Discors, paraula, lenga?" ''Forra Borra'' 114:3-5. París: IEO París. 1996 * "L'Institut d'Estudis Occitans de París e lo projècte de ''Diccionari deu Gascon Modèrn'' (DiGaM)". ''Forra Borra'' 123:3-6. París: IEO París. 1996 * "En seguida de l'article ''L'IEO París e lo projècte DiGaM''". ''Forra Borra'' 124:3-6. París: IEO París. 1996 * "Sus Internet se charro en lengo nostro". ''[[Prouvènço d'aro]]'' 99:13.<ref>Comparative Romance Linguistics Bibliographies, http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1998bib.html#occitan</ref> Marselha: 1996 * "Manciet romancier" in ''Bernard Manciet: la voix d'une œuvre (Auteurs en scène n°2'', Editions Théâtre des treize vents, Centre dramatique national Languedoc Roussillon Montpellier, 1997 * Blanc, Joan-Francés e Bonafé, Maria Elena. 2009. "Andrieu Benedetto, l'òme teatre", ''[[Anem! Occitans!]]'', n°130, setembre-octobre-novembre de 2009. ==== Sciéncias umanas ==== * ''[http://edicions.talvera.free.fr/esbrigalhs/Joan%20Franc%e9s%20Blanc.%20Bandi%e8ras%20del%20mond.pdf Bandièras del mond.]'' Lion: Edicions Talvera. 2013. ISBN 979-10-90696-18-1. * ''[http://edicions.talvera.free.fr/esbrigalhs/Joan%20Franc%E9s%20Blanc.%20Las%20comunas%20d%27Occit%E0nia.pdf Las comunas d'Occitània]''. Estrasborg: Edicions Talvera. 2017. <nowiki>ISBN 979-10-90696-36-5</nowiki>. [http://edicions.talvera.free.fr/esbrigalhs/Joan%20Franc%E9s%20Blanc.%20Las%20comunas%20d%27Occit%E0nia%20%282a%20edicion%202022%29.pdf Segonda edicion: 2022.] <nowiki>ISBN 979-10-90696-37-2</nowiki>. {{Rf}} {{Multibendèl|LitOc|portal Lengadòc|portal Gasconha}} {{O|Blanc, Joan Francés}} {{nais|1961}} [[Categoria:Escrivan de sciéncia-ficcion‎]] [[Categoria:Escrivan occitan contemporanèu]] [[Categoria:Escrivan occitan del sègle XX]] [[Categoria:Literatura occitana]] q9ufdc1elwuotv7a7ur1ovq2d0r3es5 2334113 2334109 2022-08-23T18:33:16Z Jfblanc 104 /* Biografia */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Escrivan | carta =oc | nom = Joan Francés Blanc | imatge = File:Joan Francés Blanc (2016).jpg | talha imatge = 250px | legenda = | nom de naissença = Jean-François Blanc | nom aliàs = | data de naissença =[[8 de decembre]] de [[1961]] | luòc de naissença =[[Agen]] | data de decès = | luòc de decès = | activitat = consultant, [[linguista]], [[istorian]], [[Categoria:Ostal d'edicion occitan|editor]] e [[Pròsa occitana|prosator]] | lenga = occitan | genre = novèla, sciéncia ficcion | movement = descobertista | distincions = <!-- Listar las donadas de las seccions çaiaprèp entre las balisas <div></div> E levetz pas las balisas <!- -> que quand las seccions son completadas --> <!-- | òbra = <div> * </div> --> <!-- | complement = <div> * </div> --> }} '''Joan Francés Blanc''' (''Jean-François'' en [[francés]], [[Agen]], 8 de decembre de [[1961]])<ref name=ieo>[http://pagesperso-orange.fr/ostal.sirventes/bescrivans.htm#BLANC Institut d’Estudis Occitans, ''Aicí Occitània. Catalòg de la creacion occitana'', Puèglaurenç, 1999. ISBN 2-859102-48-5. Ficha actualizada sul site wèb de l'IEO d'Aude]</ref> es un [[escrivan]] e lexicograf occitan, autor de romans, novèlas e articles d'opinion e de vulgarizacion. == Biografia == Es de paire lengadocian e de maire mitat gascona e mitat chèca.<ref>"Autoretrait literari", in ''Escrituras descobertistas : presentacion d’una jove literatura occitana'', Lo Gai Saber, Tolosa, 1996, ISSN 0047-4916</ref> Fa d'estudis d'istòria e de chèc a l'Universitat de Bordèu, e de lingüistica (tractament automatic de las lengas) a París. Trabalha dins la revirada tecnica,<ref>Joan Francés Blanc. "E la revirada tecnica ?", in ''Occitans !'', 39, Tolosa, 1990, ISSN 0293-0994</ref> puèi dins de societats de servicis informatics. Dempuèi las annadas 1990 es actiu dins l’occitanisme parisenc<ref>Citat coma director de l'IEO París a la pagina 234 de Paul A. Silverstein. ''Algeria in France: Transpolitics, Race, and Nation''. Indiana University Press, 2004. ISBN 9780253003041.</ref><ref>"Je n’étais en train de faire cette classification que dans le but d’étudier ensuite la toponymie, et j’assistais chaque semaine aux cours d’occitan et de gascon à l’Institut d’Etudes Occitanes de Paris, quand son président d’alors, Jean-François Blanc, me fit savoir que l’éditeur L’Harmattan cherchait désespérément quelqu’un pour éditer dans sa collection "Parlons" les volumes sur le francoprovençal, le romanche et le schwytzertütsch.", [http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf Dominique Stich, ''Francoprovençal. Proposition d’une orthographe supradialectale standardisée'', 2001], p.75</ref> <ref>[http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb14439152q/PUBLIC Ficha BNF]</ref> <ref>Peter V. Davies, "III. Occitan Studies. Language", ''The Year's Work in Modern Language Studies'', Vol. 57 (1995), pp. 242-291.</ref> e nacional,<ref>Kathryn Klingebiel, "III. Occitan Studies. Language", ''The Year's Work in Modern Language Studies'', Vol. 59 (1997), pp. 257-279.</ref> emai dins de projèctes de lexicografia: sosten lo [[Gidilòc]],<ref>Sauzet, Patrick i Ubaud, Josiane, ''Le verbe occitan. Lo vèrb occitan'', Edisud, Aix-en-Provence, 1995, ISBN 2-85744-815-5</ref> encoratja la creacion del projècte [[DiGaM]],<ref>Lafita, Jan, "DIGAM - DIccionari deu GAscon Moderne: Presentacion", ''Estudis Occitans'', ISSN 0980-7845, 12 (1992), 44-52</ref><ref>Lafita, Jan, "DIGAM - DIccionari deu GAscon Moderne: Presentacion", ''Ligam-DiGaM'', ISSN 1246-1512, 1 (1993), 16-20.</ref> publica lexics sul wèb<ref>[http://eprints-phd.biblio.unitn.it/1500/1/Giovannini_Tesi_Dottorato_XXVII_ciclo_2015_ok.pdf Michela Giovannini, ''Lessico nuovo in lingue di minoranza: ladino fassano e aranese a confronto''], 2015</ref>, participa a l’edicion del diccionari de Pierre Moureau<ref>Moureau, Pierre, ''Dictionnaire gascon-français français-gascon'', Princi Negre, Belin-Beliet, 1997, ISBN 2-905007-37-0. ISBN 978-2846184533</ref>, al lexic informatic publicat per l’[[Institut d'Estudis Occitans|IEO]] en 2009.<ref>''Lexique thématique français-occitan. L’informatique. L’informatica'', Institut d’Estudis Occitans, 2009, ISBN 978-2-859104-30-6</ref>, e a la [[Wikipèdia en occitan]] e dins d'autras lengas. Redactor del bulletin ''Forra Borra'' de l'IEO París, i publica criticas e punts de vista. En [[1996]], es demèst los signataris de la crida "escrituras descobertistas"<ref>''Escrituras descobertistas'', número especial de la revista ''Lo Gai Saber'', 1996, ISSN 0047-4916.</ref> En 1997, crèa la revista de vexillologia ''[[Vexil'Òc]]''.<ref>[https://vexiloc.tripod.com/vexiloc1.html ''Vexil'Òc'' n°1, 1997].</ref> Après doas novèlas publicadas dins l’encastre del concors literari Condó Sambeat ([[Val d'Aran]]), una en [[gascon]],<ref>"Nueit de junh", in ''De quan panèren un peishic de pais'', Editorial Pagès, Lhèida, 1994, ISBN 84-7935-231-0</ref> l’autra en [[lengadocian]],<ref>"Onzadas", in ''Paraules dera tèrra'', Editorial Pagès, Lhèida, 1997, ISBN 84-7935-415-1</ref> publica en [[1998]] un roman de [[sciéncia-ficcion]] en gascon, ''[[Heisei (roman)|Heisei]]'',<ref>Joan Francés Blanc, ''Heisei'', Princi Negre, Pau, 1999, ISBN 2-905007-42-7</ref><ref>''Lo Gai Saber'', 470, Estiu de 1998, p. 133, ISSN 0047-4916</ref><ref>Jaume Figueras, ''A cau d’orella. Antologia de narrativa breu occitana del segle XX (edició bilingüe)'', Llibres de l'Índex, Barcelona, 2005, ISBN 84-95317-95-8</ref> reeditat en [[2010]].<ref>Joan Francés Blanc, ''Heisei (Édition 2010)'', Éditions des Régionalismes, Cressé, 2010, ISBN 978-2-84618-740-4</ref><ref>Christian Andreu. "Viatgèrs der espaci". ''Diu negre''. 30 Octobris 2016. https://diunegre.com/2016/12/30/viatgers-der-espaci/</ref> Publica tanben d’articles dins qualques revistas occitanas.<ref name=ieo/> En 2011 crea las [[Edicions Talvera]]. == Bibliografia == * F. Delèris. ''L'aucon'', 1992, ISBN 2-85910-139-8 * J. Lafita. "Digam", ''Ligam-Digam'' 1:1993, ISSN 1246-1512 * P. Sauzet/J. Ubaud. ''Lo Vèrb Occitan, guide de conjugaison'', Edisud, Aix-en-Provence, 1995, ISBN 2-85744-815-5, [https://books.google.fr/books?id=QypKAAAAYAAJ&pg=PA4&dq=%22Joan+Franc%C3%A9s+Blanc%22&hl=ca&sa=X&ved=2ahUKEwj5iJHT-535AhVf7rsIHXJLBmY4ChDoAXoECAQQAg p. 4] * [http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1995bib.html#occitan Kathryn Klingebiel. "Occitan" in ''Comparative Romance Linguistics Bibliographies'' 44:2, 1995], ISSN 0010-4167 * [http://aune.lpl.univ-aix.fr/guests/felibrige/biblio95_Cb.html Jean Fourié. "Bibliographie du Félibrige", ''Lou Felibrige'', supplément au n°220, 1995], ISSN 0767-7677 * Raimond Guiraud. ''22, carrièra del Taur'', I.E.O., Crimis, 1995, ISBN 2-85910-184-5 * Pierre Moureau. ''Dictionnaire gascon-français français-gascon'' Princi Negre, Belin-Beliet, 1997 ISBN 2-905007-37-0 * [http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1997bib.html#occitan Kathryn Klingebiel. "Occitan" in ''Comparative Romance Linguistics Bibliographies'' 46:2, 1997], ISSN 0010-4167 * [http://www.cieldoc.com/presso/integral/pres0031.pdf Ives Gourgaud. "Un païs virtuau", ''Prouvènço d'aro'' 116:4, 10/1997], ISSN 1144-8482 * [http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1998bib.html#occitan Kathryn Klingebiel. "Occitan" in ''Comparative Romance Linguistics Bibliographies'' 47:2, 1998], ISSN 0010-4167 * [https://books.google.fr/books?id=bPzfAAAAMAAJ&q=%22Livres+de+France%22+1998+heisei&dq=%22Livres+de+France%22+1998+heisei&hl=fr&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwi4wu3ilpv5AhXwgP0HHagWAMQQ6AF6BAgCEAI ''Livres de France''], 203-208, Éditions professionelles du livre, 1998, ISSN 0294-0019 * Institut d’Estudis Occitans. ''Aicí Occitània. Catalòg de la creacion occitana'', Puèglaurenç, 1999, ISBN: 2-859102-48-5 * [http://web.archive.org/web/20030219135158/www.chez.com/digam/ldsa03.html ''Ligam-Digam'' n°3 - Somari analitic, 1999], ISSN 1246-1512 * [https://web.archive.org/web/20111111065524/http://www.ctv.es/USERS/jolle/news21.htm Jaume Ollé. ''Flag report'', 11, 1999] ("Joan Francesc Blanch") * J. Lafita. "10 ans au service du Gascon : DiGaM", ''Ligam-Digam'', HS8:2000, ISSN 1246-1512 * [http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf Dominique Stich. ''Francoprovençal. Proposition d'une orthographe supradialectale standardisée'', 2001] * [http://bibliographienationale.bnf.fr/livres/CuM_02.H/cadre803-17.html ''Bibliographie nationale française'', 2002] * [http://www.udc.es/grupos/lexicografia/bibliografia/bi_by.html Félix Córdoba Rodríguez. ''Bibliografía temática de la lexicografía'', 2003], ISBN 978-84-695-6804-0 * Paul A. Silverstein. ''Algeria in France: Transpolitics, Race, and Nation''. Indiana University Press, 2004, ISBN 978-0-253-34451-9, p. 234. * Paul A. Silverstein. [http://www.c3.hu/scripta/scripta0/replika/honlap/english/02/02silver.htm "French Alterity. Articulating Intra-National Difference in the New Europe."] ''Replika''. N°38. 01.12.1999 pp. 137–160 * Jaume Figueres i Trull. ''Antologia de narrativa breu occitana del segle XX'' (edició bilingüe). Edició i introducció de Jaume Figueras. Llibres de l'Índex. Narrativa contemporània, 11. Barcelona, 2005, ISBN 84-95317-95-8 (978-84-95317-95-7) * [https://web.archive.org/web/20160304032608/http://www.termcat.cat/ca/Diccionaris_En_Linia/38/docs/DL/SI_Introduccio.pdf Jusèp Loís Sans Socasau. "Introduccion", in Termcat, ''Diccionari de la societat de l'informacion. Nòvas tecnologias e Internet'', 2009] * [http://www.termcat.cat/ca/Diccionaris_En_Linia/38/docs/DL/SI_Criteris.pdf Claudi Balanguer. "Critèris", in Termcat, ''Diccionari de la societat de l'informacion. Nòvas tecnologias e Internet'', 2009] * [https://www.raco.cat/index.php/LlenguaUs/article/view/234234/316457 Claudi Balaguer. "La llengua occitana i les noves tecnologies", in ''Llengua i ús'', 47, 2010], ISSN 2013-052X * [https://occitanica.eu/items/show/11222 Miquèl Pedussaud. ''Edicion critica de la correspondéncia de Joan Bodon a Robèrt Lafont (1951-1974)''] sens data (après 2010) p. 41 * [http://eprints-phd.biblio.unitn.it/1500/1/Giovannini_Tesi_Dottorato_XXVII_ciclo_2015_ok.pdf Michela Giovannini. ''Lessico nuovo in lingue di minoranza: ladino fassano e aranese a confronto''], 2015, pp.76, 78, 97. ==Òbras== ; Biografia, jornal : * "Autoretrach literari" dins ''Escrituras descobertistas : presentacion d'una jove literatura occitana'', Tolosa : 1996, lo Gai Saber. * "Extrach de cronica negra e blava dels jorns de Praga" dins ''Escrituras descobertistas : presentacion d'una jove literatura occitana'', Tolosa : 1996, lo Gai Saber.<ref>''Prouvènço aro'' n°116, octobre de 1997</ref> ; Novèlas : * "Nueit de junh" dins ''De quan panèren un peishic de pais'' : Editorial Pagès, Lleida, 1994, ISBN 84-7935-231-0. * "Onzadas" dins ''Paraules dera tèrra'' : Editorial Pagès, Lleida, 1997, ISBN 84-7935-415-1. ;Roman : * ''Heisei'' : Princi Negre, 1999, ISBN 2-905007-42-7<ref>[https://web.archive.org/web/20080516052401/http://bibliographienationale.bnf.fr/livres/CuM_02.H/cadre803-17.html Bibliografia nacionala francesa]</ref><ref>''Livres de France'', 203-208, Éditions professionelles du livre, 1998</ref>, dusau edicion ISBN 2-84618-740-1, 2010<ref>[https://web.archive.org/web/20110909035827/http://www.princi-negue.oxatis.com/PBSCProduct.asp?ItmID=119525 Fica deu libe]</ref> ; Lexicografia, lingüistica * "Les mots noveus en lenga d'oc". ''La Clau Lemosina'' 90:8-13, 1992.<ref>Comparative Romance Linguistics Bibliographies, http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1995bib.html#occitan</ref> * "Lengatges de comanda e recèrcs dens lexics: l'exemple de SC/REXX." ''Ligam-DiGaM'' 3:31-37, 1993.<ref>Comparative Romance Linguistics Bibliographies, http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1997bib.html#occitan</ref> <ref>[https://web.archive.org/web/20060506010248/http://www.chez.com/digam/ldsa02.html Somari analitic deu n°3 de ''Ligam-DiGaM'']</ref> * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/en-oc.html ''Lexic anglés-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/eu-oc.html ''Lexic basco-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/es-oc.html ''Lexic espanhòl-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/fr-oc.html ''Lexic francés-occitan'', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aqui.comenca.occitania/infoenoc.html ''Pichon lexic d'informatica anglés-occitan (little english-occitan lexic of computer science) '', 1996 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/aragones.pdf ''Lexic aragonés-occitan'', 2007 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-en.pdf ''Lexic d'informatica anglés-occitan'', 2008 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-ca.pdf ''Lexic d'informatica catalan-occitan'', 2008 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-es.pdf ''Lexic d'informatica espanhòl-occitan'', 2008 (en linha)] * [http://www.occitania.online.fr/info-fr.pdf ''Lexic d'informatica francés-occitan'', 2008 (en linha)] * (edicion) [http://issuu.com/jfblanc/docs/las_lengas_de_libor_sztemon_-__jazyky_libora_sztem ''Las lengas de Libor Sztemon. 2. Sorgas'', 2009 (en linha)]. * (collaboracion) ''Lexique thématique français-occitan. L'informatique. L'informatica'', Institut d'Estudis Occitans, 2009, ISBN 978-2-859104-30-6<ref>[http://www.ideco-dif.com/detail.php?article_id=9782859104306]</ref>. * ''[http://edicions.talvera.free.fr/lengas/Joan%20Franc%e9s%20BLANC.%20Lexic%20oromo-occitan%20e%20occitan-oromo.pdf Lexic oromo-occitan e occitan-oromo]'', Edicions Talvera, 2010, ISBN 979-10-90696-04-4 (en linha) * [http://edicions.talvera.online.fr/bastidas/Joan%20Franc%e9s%20BLANC.%20Las%20lengas%20de%20Libor%20Sztemon%201%20-%20Lo%20mrezisk.pdf ''Las lengas de Libor Sztemon 1: lo mrezisk'']* , Edicions Talvera, 2010, ISBN 979-10-90696-01-3 (en linha) * [http://edicions.talvera.online.fr/bastidas/Joan%20Franc%e9s%20BLANC.%20Lexic%20mrezisk-ch%e8c-occitan.pdf ''Lexic mrezisk-chèc-occitan''], Edicions Talvera, 2010, ISBN 979-10-90696-03-7 (en linha) ;Editorials, opinions, critica * "Aquí los jorns càmbian de nom". ''Parlem. Vai-i qu'as paur'' 25:15-16. 1990. ([https://web.archive.org/web/20200114174923/https://www.macarel.net/files/parlem/Parlem_2-025.pdf En linha]) * "En occitan, tota la setmana!" ''Forra Borra'' 108:1 París: IEO París. 1995.<ref>''Comparative romance linguistics newsletter'', Volume 47, Issue 2, Texas A & M University. Dept. of Hispanic Studies, 1998</ref> * "Un estiu en Ciberia" ''Occitans!'' 69:8-9. París: IEO París. 1995.<ref>Peter V. Davies, "Language", ''The Year's Work in Modern Language Studies'', Vol. 57 (1995), pp. 242-291 Stable URL: http://www.jstor.org/stable/25832673 "R. Marti, 'Los camins de l'imaginari', Occitans!, 66:3, and J.-F. Blanc, 'Un estiu en CIberia', ib, 68, 8-9, note the possibility of promoting Occitan on the Internet"</ref> * "Colèra après una repotegada" ''lo Gai Saber'' ???:241<ref>Somari dels n° 457 a 467, ''lo Gai Saber'', n°467, tardor de 1997</ref> * "Discors, paraula, lenga?" ''Forra Borra'' 114:3-5. París: IEO París. 1996 * "L'Institut d'Estudis Occitans de París e lo projècte de ''Diccionari deu Gascon Modèrn'' (DiGaM)". ''Forra Borra'' 123:3-6. París: IEO París. 1996 * "En seguida de l'article ''L'IEO París e lo projècte DiGaM''". ''Forra Borra'' 124:3-6. París: IEO París. 1996 * "Sus Internet se charro en lengo nostro". ''[[Prouvènço d'aro]]'' 99:13.<ref>Comparative Romance Linguistics Bibliographies, http://www.csdl.tamu.edu/~crln/1998bib.html#occitan</ref> Marselha: 1996 * "Manciet romancier" in ''Bernard Manciet: la voix d'une œuvre (Auteurs en scène n°2'', Editions Théâtre des treize vents, Centre dramatique national Languedoc Roussillon Montpellier, 1997 * Blanc, Joan-Francés e Bonafé, Maria Elena. 2009. "Andrieu Benedetto, l'òme teatre", ''[[Anem! Occitans!]]'', n°130, setembre-octobre-novembre de 2009. ==== Sciéncias umanas ==== * ''[http://edicions.talvera.free.fr/esbrigalhs/Joan%20Franc%e9s%20Blanc.%20Bandi%e8ras%20del%20mond.pdf Bandièras del mond.]'' Lion: Edicions Talvera. 2013. ISBN 979-10-90696-18-1. * ''[http://edicions.talvera.free.fr/esbrigalhs/Joan%20Franc%E9s%20Blanc.%20Las%20comunas%20d%27Occit%E0nia.pdf Las comunas d'Occitània]''. Estrasborg: Edicions Talvera. 2017. <nowiki>ISBN 979-10-90696-36-5</nowiki>. [http://edicions.talvera.free.fr/esbrigalhs/Joan%20Franc%E9s%20Blanc.%20Las%20comunas%20d%27Occit%E0nia%20%282a%20edicion%202022%29.pdf Segonda edicion: 2022.] <nowiki>ISBN 979-10-90696-37-2</nowiki>. {{Rf}} {{Multibendèl|LitOc|portal Lengadòc|portal Gasconha}} {{O|Blanc, Joan Francés}} {{nais|1961}} [[Categoria:Escrivan de sciéncia-ficcion‎]] [[Categoria:Escrivan occitan contemporanèu]] [[Categoria:Escrivan occitan del sègle XX]] [[Categoria:Literatura occitana]] 5i3tzx83vfutk5lwxugrbt1ee77flem Fraucelhas 0 71946 2334053 2275966 2022-08-23T12:47:31Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana | carta = oc | nom = Fraucelhas | nom2 = ''Frausseilles'' | imatge = Eglise de Frausseilles (Tarn) 01.jpg | descripcion = La glèisa | lògo = cap|150px | escut = cap|60px | region = {{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small> | ist = {{Lengadòc}} | parçan = | departament = {{Tarn}} | arrondiment = [[Arrondiment d'Albi|Albi]] | canton = ancianament de [[Canton de Còrdas|Còrdas]] | insee = 81095 | cp = 81170 | cònsol = Alain Laporte | mandat = [[2014]]-[[2020]] | intercom = [[Galhac Graulhet Agló]] SIREN 200066124 | latitud = 44.0292 | longitud = 1.9308 | alt mej = | alt mini = 205 | alt maxi = 301 | ectaras = 587 | gentilici = | km² = 5.87 |}} '''Fraucelhas'''{{RepTopMP}} (''Frausseilles'' en [[francés]]) es una [[comuna]] [[Lengadòc|lengadociana]] en [[País d'Albi]] situada dins lo [[departament francés|departament]] de [[Tarn (departament)|Tarn]] e la [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. == Geografia == == Istòria == == Administracion == {{ElegitDebuta|insee= 81095 |Títol= Lista dels cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2001]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Alain Laporte |Partit= CNI (Independents-Paisans) |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} == Demografia == {{Demografia |insee= 81095 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841=274 |1846= |1851= |1856= |1861= |1866= |1872= |1876=230 |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911=179 |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=151 |1968=147 |1975=121 |1982=116 |1990=100 |1999=85 |2004= |2005= |2006=92 |2007=93 |2008=94 |2009= |2011=94 |2015=89 |cassini= |senscomptesdobles=1962}} == Vejatz tanben == == Nòtas e referéncias == <references/> == Ligams extèrnes == * [http://archive.wikiwix.com/cache/20110223221321/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087 Fraucelhas sul site de l'IGN] {{Portal Lengadòc}} {{Comunas de Tarn}} [[Categoria:Comuna d'Occitània]] [[Categoria:Comuna de Tarn]] [[Categoria:Comuna del País d'Albi]] [[Categoria:Airal de l'AOC del galhac]] owjq0kafodll2tjgbgpmwhty6rt8hzg Banana 0 72549 2334142 2312113 2022-08-24T06:42:04Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Taxobox debuta | vegetal |Banana|Bananas on countertop.JPG|Manat de bananas}} {{Taxobox | règne | Plantae }} {{Taxobox | division | Magnoliophyta }} {{Taxobox | classa | Liliopsida }} {{Taxobox | sosclassa | Dilleniidae }} {{Taxobox | òrdre | Zingiberales }} {{Taxobox | familha | Musaceae }} {{Taxobox | genre | Musa }} {{Taxobox fin}} La '''banana''' es lo [[fruch]] del [[bananièr]], un [[arbre]] de l'espécia ''Musa'', membre de la familha ''Musaceae''. {| class="wikitable" style="width:30em;" == Valor nutricionala == ! colspan=2|Valor nutricionala dins 100 g de pulpa de banana<br /><ref>[https://web.archive.org/web/20150303184216/http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/search/ USDA National Nutrient Database for Standard Reference] (en anglés)</ref> |- | [[Aiga]] || align="right"|69,9% |- | [[Idrats de carbòni]] || align="right"|20,2% |- | [[Cellulòsa]] || align="right"|8,1% |- | [[Proteïnas]] || align="right"|1,3% |- | [[Lipids]] || align="right"|0,4% |- | [[Acid malic]] || align="right"|500 mg |- | [[Acid citric]] || align="right"|150 mg |- | [[Acid oxalic]] || align="right"|6 mg |- | [[Potassi]] || align="right"|400 mg |- | [[Fosfòr]]|| align="right"|28 mg |- | [[Sòdi]]|| align="right" |2 mg |- | [[Fèrre]]|| align="right" |0,6 mg |- | [[Vitamina B1]]|| align="right" |0,1 mg |- | [[Vitamina B2]]|| align="right" |0,6 mg |- | [[Vitamina B3]]|| align="right" |0.665 mg |- | [[Vitamina B5]]|| align="right" |0.334 mg |- | [[Vitamina B6]]|| align="right" |0.367 mg |- | [[Vitamina B9]]|| align="right" |20 μg |- | [[Vitamina C]]|| align="right" |8 mg |- | [[Calci]]|| align="right" |5 mg |- | [[Magnèsi]]|| align="right" |27 mg |- | [[Zinc]]|| align="right" |0.15 mg |} [[Categoria:Musaceae]] [[Categoria:Planta utila]] [[Categoria:fruch alimentari]] trhv7kqgj2d66m25en8dlbrfugwho3g Grepiac 0 73589 2334069 2129862 2022-08-23T14:07:40Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana |carta=oc | nom2= Grépiac |nom=Grepiac | lògo=cap | imatge=Gpvillage.JPG | descripcion=La glèisa parroquiala Sant Martin. | escut=cap |ist={{Lengadòc}} |parçan={{Comenge}} | region = {{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small> | departament = {{Nauta Garona}} | arrondiment = [[Arrondiment de Murèth|Murèth]] | canton = [[Canton d'Autariba|Autariba]] | intercom = CC du Bassin Auterivain Haut-Garonnais SIREN 200068807 |insee= 31233 |cp= 31190 |cònsol= Céline Gabriel |mandat=[[2017]]-[[2020]] |longitud= 1.44916666667 |latitud= 43.4058333333 |alt mini= 163 |alt mej=185 |alt maxi= 243 |ectars=818 |km²= 8.18 | gentilici = }} '''Grepiac'''{{RepTopMP}} (''Grépiac'' en [[francés]]) es una [[comuna]] [[Lengadòc|lengadociana]], situada dins lo [[departament francés|departament]] de la [[Nauta Garona]] e la [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. == Geografia == Comuna de l'[[airal urban de Tolosa]] situada a 15&nbsp;km al Sud-Èst de [[Murèth]] e a 25&nbsp;km de [[Tolosa]]. Accès pel nòrd-oèst de la comuna (1,5&nbsp;km) per l'[[A64]] per un camin que passa per la comuna de [[Vernet (Comenge)|Vernet]]. Comuna traversada per [[Arièja (riu)|Arièja]], important [[afluent]] de [[Garona]]. [[Imatge :Map commune FR insee code 31233.png|vignette|upright=1.8|centre|Mapa de la comuna de Grepiac e de las comunas prèpas.]] ===Perimètre del territòri=== {{Communes limitrophes | comuna = Grepiac | nòrd = [[Venèrca]] | nòrd-èst = [[Aissús]] | èst = [[La Bruguièra Dorçan]] | sud-èst = | sud = [[Autariba (Nauta Garona)|Autariba]] | sud-oèst = [[Miramont (Nauta Garona)|Miramont]] | oèst = | nòrd-oèst = [[Vernet (Comenge)|Le Vernet]] }} ==Toponimia== ''Grepiac'' vendriá d'un nom germanic d'òme ''Grippo'' damb le sufixe ''-acum'' <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 332</ref>, latinizacion del sufixe gallés ''-ācon''. Grepiac èra doncas probablament una anciana granda proprietat antica qu'aviá per mèstre ''Grippo''. La fòrma del nom supausa de segur una latinisacion en ''Grippius''. ==Istòria== Preséncia d'un "talhièr [[paleolitic]]" sus las ribas d'[[Aisa]] (-5000 a - 1800 ab. C.). Rèstas de preséncia romana. La vila visquèt un sègle d'aur al sègle XV, coma l'agricultura de [[Lauragués]] amb la cultura del [[pastèl]]. Lo 9 d'abril de [[1944]], passèron a Grepiac la tropas alemandas que de signes se veson encara sul balcon del campanar. Arièja foguèt longtemps utilizada coma via de navegacion, que serviá al transpòrt de merças. Pendent l'Ancian Regime, Grepiac èra de la diocèsi civila de [[Tolosa]], doncas de la província de [[Lengadòc]], de la generalitat de [[Tolosa]], de l'[[archidiocèsi de Tolosa]], de la senescauciá de [[Tolosa]]. Èra del [[canton d'Autariba]] tanlèu 1790. Le vocable de la glèisa es Sent Martin <ref>''Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne'', p. 20 e 1</ref>. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 31233 |Títol= Lista dels cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2017]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Céline Gabriel |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= 2017 |Identitat= Alain Rivella|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[1995]] |Fin= 2008 |Identitat= Charles-Noël Tournié |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[1983]] |Fin= 1995 |Identitat= Roger Vidal |Partit= [[PS]] |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[1977]] |Fin= 1983 |Identitat= Jean-Robert Rouanne |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[1945]] |Fin= 1977 |Identitat= Joseph Gorgues |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 1945 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} * A la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna, qu'èra del canton d'[[Autariba]], i demorèt. ==Demografia== {{Demografia |insee= 31233 |1793=467 |1800=414 |1806=473 |1821=524 |1831=499 |1836=582 |1841=584 |1846=603 |1851=598 |1856=605 |1861=616 |1866=565 |1872=576 |1876=541 |1881=468 |1886=449 |1891=459 |1896=413 |1901=409 |1906=385 |1911=336 |1921=317 |1926=321 |1931=281 |1936=285 |1946=298 |1954=285 |1962=350 |1968=432 |1975=588 |1982=647 |1990=681 |1999=791 |2005=968 |2006=967 |2007= |2008= |2009=984 |2010=990 |2016=988 |cassini=16156 |senscomptesdobles=1962}} * 2016 :988 ==Lòcs e monuments== [[Fichièr:Blason jean de mansencal a grepiac.jpg|thumb|Escut de [[Joan de Mansencal]] posat sus l'entrada de la glèisa de Grepiac. Las alas son abaissadas sus aquela version.]] * [[Teulariá]] capèla: ([[musèu]] de l'entrepresa familiala). * Zona verda naturala aparada: "L'illòt" o "Lo Ramièr" – Site de lesir. * Glèisa de Sant Martin, de la fin del sègle XIX ([[1872]]) amb de [[vitratge]] remarcables, d'un [[relòtge]] mecanic monumental ([[1893]]) e [[campanar]] original. * En [[1727]], lo senhor Estève de Polastron de Lailhièra faguèt construire un [[molin]] sus un canal de derivat alimentat per Arièja. * [[Font]] de [[brica (material)|bricas]]. * Rèstas de 3 pilars d'un ancian [[pont]] de bricas de peatge (Epòca de [[Loís Felipe I]]), emportat per l'ariejada del 23 de junh de 1875. * Construccion d'un mercat en [[1906]] (Actuala sala de las fèstas). ==Personas ligadas a la comuna== [[Fichièr:Blason jean de mansencal.png|thumb|Escut de Joan de Mansencal]] * [[Familha de Polastron]] * [[Joan de Mansencal]] * [[Germièr de Tolosa]] (Sant Germièr) ==Véser tanben== * [[Comunas de la Nauta Garona]] == Nòtas e referéncias == <references/> == Ligams extèrnes == * [http://mairiedegrepiac.unblog.fr Site de la vila] * [http://archive.wikiwix.com/cache/20110223221321/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087 Grépiac sul site de l'IGN] {{Portal Lengadòc}} {{Comunas de la Nauta Garona}} [[Categoria:Comuna de la Nauta Garona]] [[Categoria:Comuna de Comenge]] jrz4jz4z5y9rgwftd3xj8copm4f984c Bièvres (Aisne) 0 75009 2334060 2334010 2022-08-23T13:43:12Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Infobox Comuna de França |carta=fr | nomcomuna=Bièvres | nomcomuna2=Bièvres | imatge=Bièvres_(Aisne)_mairie-école.JPG | descripcion=Ostal de la comuna e escòla | lògo= | escut= | escais= | region ist = | parçan= | arrondiment=[[Arrondiment de Laon|Laon]] | canton=[[Canton de Laon-Sud|Laon-Sud]] | insee =02088 | cp =02860 | cònsol =Gilbert Rousseau | mandat = [[2008]]-[[2014]] | gentilici = |alt mej=115 |longitud=3.71194444444 |latitud=49.4941666667 | alt mini =82 | alt mej =115 m | alt maxi =184 | km² =2.64 }} {{omon|Bièvres}} '''Bièvres''' (los Vibres) es una comuna [[França|francesa]] del departament d'[[Aisne (departament)|Aisne]] e de la region dels [[Nauts de França]]. ==Geografia== ===Comunas vesinas=== <div style="position: relative; float:left; width:450px;"> [[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]] {{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Bièvres]]'''Bièvres'''}} {{Image label|x=0.438929045755|y=0.310153868695|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 69 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Orgeval (Aisne)|Orgeval]] (1,8km)}}}} {{Image label|x=0.773235776002|y=0.572286797681|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 18 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ployart-et-Vaurseine]] (2,3km)}}}} {{Image label|x=0.627267662923|y=0.240428626828|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 67 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Montchâlons]] (2,5km)}}}} {{Image label|x=0.228078729633|y=0.549167031446|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 112 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Martigny-Courpierre]] (2,5km)}}}} {{Image label|x=0.611653487892|y=0.815835041767|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 83 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chermizy-Ailles]] (2,8km)}}}} {{Image label|x=0.856039750602|y=0.520649603563|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 47 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Arrancy]] (2,9km)}}}} {{Image label|x=0.374905874994|y=0.856546218602|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 77 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Neuville-sur-Ailette]] (3,2km)}}}} {{Image label|x=0.265960368949|y=0.219948879123|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 120 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chérêt]] (3,3km)}}}} {{Image label|x=0.117389893366|y=0.577710598126|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 112 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Monthenault]] (3,5km)}}}} {{Image label|x=0.497722225849|y=0.0544380144538|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 347 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Parfondru]] (3,9km)}}}} </div>{{clear|left}} ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee=02088 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Gilbert Rousseau |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee=02088 |1793=235 |1800=256 |1806=234 |1821=293 |1831=308 |1836=287 |1841=300 |1846=296 |1851=287 |1856=272 |1861=253 |1866=251 |1872=222 |1876=217 |1881=210 |1886=201 |1891=200 |1896=164 |1901=166 |1906=190 |1911=154 |1921=89 |1926=103 |1931=95 |1936=100 |1946=69 |1954=81 |1962=91 |1968=61 |1975=64 |1982=65 |1990=84 |1999=76 |2004= |2005= |2006=75 |2007= 77 |2008=78 |2009=76 |cassini=4234 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats ligadas amb la comuna== ==Véser tanben== ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Comunas}} {{Comunas de| insee =02088 }} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Categoria:Comuna d'Aisne]] mx7r3o5nuw90wx6ls96wcth8czez3gk Fòlcarda 0 75808 2334054 2134615 2022-08-23T13:04:13Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana | carta = oc | nom = Fòlcarda | nom2 = ''Folcarde'' | imatge = Folcarde_vue.JPG | descripcion = Vista de Fòlcarda, amb lo castèl e la glèisa. | lògo = cap | escut = Blason ville fr Folcarde 31.svg | escais = | ist = {{Lengadòc}} | parçan = {{Lauragués}} | region = {{Occitània (Region)}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small> |departament={{Nauta Garona}} |arrondiment=[[Arrondiment de Tolosa|Tolosa]] |canton = [[Canton de Revèl|Revèl]], <small>ancianament de [[Canton de Vilafranca de Lauragués|Vilafranca de Lauragués]]</small> |intercom=[[Comunautat de comunas de las Tèrras de Lauragués]] (SIREN 200071298] | insee = 31185 | cp = 31290 | cònsol = Évelyne Daban | mandat = [[2014]]-[[2020]] | gentilici = Haute-Garonne<br/> Folcardois, Folcardoises en [[francés]] | longitud = 1.795 | latitud = 43.4047222222 | alt mini = 205 | alt mej = 230 | alt maxi = 271 | km² = 2.33 |}} '''Fòlcarda'''{{RepTopMP}} (''Folcarde'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Lengadòc|lengadociana]] en [[Lauragués]], situada dins lo [[departament francés|departament]] de la [[Nauta Garona]] e de la [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. == Geografia == Comuna de l'[[airal urban de Tolosa]] situada en [[Lauragués]] a 42 km au sud-èst de [[Tolosa]]. == Istòria == Pendent l'Ancian Regime, Fòlcarda èra de la diocèsi civila de [[Sant Pàpol]], doncas de la província de [[Lengadòc]], de la generalitat de Tolosa, de la [[diocèsi de Sant Pàpol]] e de la senescauciá de Lauragués. En 1790, Fòlcarda èra del canton d'[[Avinhonet de Lauragués|Avinhonet]], en l'an IX, del [[canton de Vilafranca de Lauragués|canton de Vilafranca]]. Le vocable de la glèisa es Nòstra Dòna (d'après l'''Ordo'') <ref>''Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne'', p. 16 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html</ref>. == Administracion == {{ElegitDebuta|insee= 31185 |Títol= Lista dels cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= ? |Fin= [[2020]] |Identitat= Évelyne Daban |Partit= sense etiqueta |Qualitat= retirada foncion publica }} {{Elegit |Debuta= [[1989]] |Fin= ?|Identitat= Vénérand Fauré|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} * Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del [[canton de Vilafranca de Lauragués]]; es ara del [[canton de Revèl]]. == Demografia == {{Demografia |insee= 31185 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841= |1846= |1851= |1856= |1861= |1866= |1872= |1876= |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911= |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=74 |1968=76 |1975=93 |1982=88 |1990=94 |1999=86 |2004= |2005= |2006=117 |2007=121 |2008= |2009=124 |cassini= |senscomptesdobles=1962}} ==Lòcs e monuments== == Personalitats ligadas amb la comuna == ==Véser tanben== * [[Comunas de la Nauta Garona]] == Ligams extèrnes == * [http://archive.wikiwix.com/cache/20110223221321/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087 Fòlcarda sul site de l'IGN] == Nòtas e referéncias == <references/> {{Multibendèl | Portal Lengadòc | Portal Occitània}} {{Comunas de la Nauta Garona}} [[Categoria:Comuna de Lauragués]] [[Categoria:Comuna de la Nauta Garona]] [[Categoria:Comuna de Lengadòc]] [[Categoria:Comuna d'Occitània]] q8a0fu4u50ifokuyb87rwomuvuh54d3 Francarvila 0 75952 2334051 2139919 2022-08-23T12:39:47Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana|nom=Francarvila |carta=oc |nom2= Francarville | lògo= | imatge=Francarville vue1.JPG | descripcion= Francarvila vist del sud. | escut= |ist= {{Lengadòc}} |parçan={{Lauragués}} | region = {{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small> | departament = {{Nauta Garona}} | arrondiment = [[Arrondiment de Tolosa|Tolosa]] | canton = [[canton de Revèl|Revèl]], <small>ancianament de [[Canton de Caramanh|Caramanh]]</small> | intercom = [[Comunautat de comunas de las Tèrras de Lauragués]] (SIREN 200071298) |insee= 31194 |cp= 31460 |cònsol=Jean-Claude Fignes |mandat=[[2014]]-[[2020]] |longitud= 1.75111111111 |latitud= 43.5861111111 |alt mini= 161 |alt mej=238 |alt maxi= 256 |km²= 7 |gentilici= }} '''Francarvila'''{{RepTopMP}} (''Francarville'' en [[francés]]) es una [[comuna francesa|comuna]] [[Lengadòc|lengadociana]] en [[Lauragués]], situada dins le [[departament francés|departament]] de la [[Nauta Garona]] e la [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. ==Geografia== Comuna de l'[[airal urban de Tolosa]] situada en [[Lauragués]] a 29 km a l'Èst de [[Tolosa]]. ==Istòria== La glèisa foguèt bastida en 1861. [[Imatge :Francarville eg.JPG|vignette|upright=1.8|centre|La glèisa]]. Pendent l'Ancian Regime, Francarvila èra del comtat de Caramanh [incorporat a la província de [[Lengadòc]] en 1779], de l'[[archidiocèsi de Tolosa]], de la senescauciá de [[Lauragués]]. Le vocable de la glèisa es Sent Sarnin. Tanlèu 1790, Francarvila èra del [[canton de Caramanh]]. La comunautat de ''Laclastre'' (nom francés, en occitan probablament ''La Clastra'') foguèc annexada a Francarvila per ordenança del 30 de mai 1847. [[Vendina]] foguèc annexada a Francarvila temporàriament en l'an VIII <ref>''Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne'', p. 17 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html</ref>. En 2015, suprimiguèron le canton de Caramanh e Francarvila passèc al [[canton de Revèl]], largament espandit. Pendent l'Ancian Regime, la comunautat de ''Laclastre'' (nom francés, en occitan probablament ''La Clastra'') èra del comtat de Caramanh [incorporat a la província de [[Lengadòc]] en 1779], de l'[[archidiocèsi de Tolosa]] (lo nom de la parròquia èra ''Magradous'', en francés), de la senescauciá de [[Lauragués]]. Le vocable de la glèisa èra Sent Pèire. Tanlèu 1790, La Clastra èra del [[canton de Caramanh]]. La Clastra foguèc incorporada temporàriament a [[Prunet (Lauragués)|Prunet]], restablida en l'an X, puèi annexada definitivament a Francarvila per ordenança del 30 de mai 1847 <ref>''Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne'', p. 22 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html</ref>. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 31194 |Títol= Lista dels cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= març [[2001]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Jean-Claude Fignes |Partit= divèrs dreta |Qualitat= agricultor }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 31194 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841= |1846= |1851= |1856= |1861= |1866= |1872= |1876= |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911= |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=125 |1968=100 |1975=67 |1982=103 |1990=108 |1999=154 |2004= |2005= |2006=169 |2007=171 |2008= |2009=170 |cassini= |senscomptesdobles=1962}} ==Véser tanben== * [[Comunas de la Nauta Garona]] ==Nòtas e referéncias== <references /> == Ligams extèrnes == * [http://archive.wikiwix.com/cache/20110223221321/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087 Francarvila sur le site de l'IGN] {{Portal Lengadòc}} {{Comunas de la Nauta Garona}} [[Categoria:Comuna de la Nauta Garona]] [[Categoria:Comuna de Lauragués]] hatvu8l7jim55c8n0fpdg9unvxry8mm Gençac de Garona 0 75998 2334055 2136738 2022-08-23T13:28:25Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{omon|Gençac (omonimia)}} {{Infobox vila occitana | carta = oc | nom = Gençac de Garona | nom2 = ''Gensac-sur-Garonne'' | imatge = Gensac.jpg | descripcion = La plaça, damb la maison comuna | lògo = cap | escut = cap | escais = | ist = {{Gasconha}} | parçan = {{Volvèstre}} | region = {{Occitània (Region)}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small> | departament = {{Nauta Garona}} | arrondiment = [[Arrondiment de Murèth]] | canton = [[Canton d'Autariba]], <small>ancianament de [[Canton de Rius|Rius]]</small> |insee= 31219 | cp = 31310 | cònsol = Henri Devic | mandat = [[2014]]-[[2020]] | intercom = [[Comunautat de comunas de Volvèstre]] | latitud = 43.2183333333 | longitud = 1.13166666667 | alt mej = 230 | alt mini = 215 | alt maxi = 380 | km² = 10.14 | gentilici = |}} '''Gençac de Garona'''{{RepTopMP}} (''Gensac-sur-Garonne'' en [[francés]]) es una [[comuna]] [[Gasconha|gascona]] en [[Volvèstre]], situada dins lo [[departament francés|departament]] de la [[Hauta Garona]] e de la [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. ==Geografia== Comuna de l'[[airal urban de Tolosa]] situada en [[Volvèstre]] e sus [[Garona]], a 60 km au sud de [[Tolosa]]. ==Toponimia== Lo nom de Gençac ven del nom d'òme latin ''Gentius'', ambe lo sufixe ''-acu(m)'' <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 315, a ''Gençay''</ref>, latinizacion d'un sufixe celtic ''-*ako-''. Se tracta donc d'una anciana propietat d'epòca romana qu'aviá per mèstre ''Gentius''. ==Istòria== Pendent l'Ancian Regime, ''Gensac'' o ''Gensac-Saint-Julien'') qu'èra de l'eleccion de Comenge, doncas de la província de [[Gasconha]], de la generalitat d'[[Aush]], de la [[diocèsi de Rius]], de la senescauciá de [[Pàmias]]. En 1790, Gençac qu'èra deu [[canton de Rius]], en l'an X, deu [[canton de Casèras]], puish que tornè au canton de Rius en l'an XII, d'aquí a sa supression en 2015. [[Gotavernissa]] qu'estó temporàriament incorporat a Gençac en l'an VIII. La glèisa qu'es devath lo patronatge de Nòsta Dauna. Lo nom oficiau que passè de ''Gensac'' a ''Gensac-sur-Garona'' per decret deu 22 de març 1929 <ref>''Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne'', p. 18-19 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html</ref>. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 31219 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2004]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Henri Devic |Partit=[[PS]] |Qualitat= agricultor retirat }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 2004 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} * Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del [[canton de Rius]]; es ara del [[canton d'Autariba]]. ==Demografia== {{Demografia |insee= 31219 |1793=330 |1800=355 |1806=407 |1821=476 |1831=489 |1836=502 |1841=459 |1846=488 |1851=505 |1856=525 |1861=556 |1866=529 |1872=533 |1876=510 |1881=507 |1886=504 |1891=457 |1896=459 |1901=435 |1906=434 |1911=416 |1921=322 |1926=344 |1931=343 |1936=321 |1946=284 |1954=261 |1962=247 |1968=238 |1975=189 |1982=205 |1990=249 |1999=264 |2004= |2005=306 |2006=312 |2007= |2008= |2009=335 |2010=346 |cassini= |senscomptesdobles=1962}} == Lòcs e monuments == * [[Castèl]] del sègle XVIII. * Glèisa e son [[estatua]] del Crist sus la cròtz del sègle XIV. == Nòtas e referéncias == <references/> == Véser tanben == === Articles connexes === * [[Comunas de la Nauta Garona]] === Ligams extèrnes === * [http://archive.wikiwix.com/cache/20110223221321/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087 Gençac de Garona sul site de l'IGN] {{Portal Gasconha}} {{Comunas de la Nauta Garona}} [[Categoria:Comuna de la Nauta Garona]] [[Categoria:Comuna de Volvèstre]] rl8185dlo1i3nezmq4kxzowzsu4y3mj Gibèl 0 76001 2334056 2134004 2022-08-23T13:36:00Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana | carta = oc | nom = Gibèl | nom2 = ''Gibel'' | imatge = Gibel_eg.JPG | descripcion = La glèisa de Gibèl. | lògo = cap|150px | escut = cap|60px | region = {{Occitània (Region)}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small> | ist = {{Lengadòc}} | parçan = {{Lauragués}} | departament = {{Nauta Garona}} | arrondiment = [[Arrondiment de Tolosa|Tolosa]] | canton = [[Escalquens]], <small>ancianament de [[Canton de Nalhós|Nalhós]]</small> | intercom = [[Comunautat de comunas de las Tèrras de Lauragués]] SIREN 200071298 | insee = 31220 | cp = 31560 | cònsol = Rachel Cahuzac-Lautré | mandat = [[2014]]-[[2020]] | longitud = 1.67972222222 | latitud = 43.2944444444 | alt mej = 301 | alt mini = 215 | alt maxi = 343 | km² = 19.4 | gentilici = Gibelains, Gibelines (en [[francés]]) |}} '''Gibèl'''{{RepTopMP}} (''Gibel'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Lengadòc|lengadociana]] en [[Lauragués]] e al tèrme del [[Tolosan]], situada dins lo [[departament francés|departament]] de la [[Nauta Garona]] e la [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. ==Geografia== Comuna de l'[[airal urban de Tolosa]] situada en [[Lauragués]] a 47 km al Sud-Èst de [[Tolosa]]. ==Istòria== Pendent l'Ancian Regime, Gibèl èra de la diocèsi civila de [[Mirapeis]], doncas de la província de [[Lengadòc]], de la generalitat de Tolosa, de la [[diocèsi de Mirapeis]] e de la senescauciá de Lauragués. En 1790, Gibèl èra del canton de [[Senta Gabèla]]; ambe [[Calmont (Lauragués)|Calmont]], per decret del 16 de julhet 1810, passèron al [[canton de Nalhós]], arrondiment de [[Vilafranca de Lauragués]] (dempuèi 2015, son del canton d'[[Escalquens]]). Le vocable de la glèisa es Sent Antòni <ref>''Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne'', p. 19 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html</ref>. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 31220 |Títol= Lista dels cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= març [[2014]] |Fin= 2020 |Identitat=Rachel Cahuzac-Lautré |Partit= sense etiqueta |Qualitat= agenta d'afars }} {{Elegit |Debuta= [[1995]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jeanine Fontez|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[1982]] |Fin= 1995 |Identitat= Yves Lafore |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[1945]] |Fin= 1982 |Identitat= Marius Lautré |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 1945 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 31220 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841= |1846= |1851= |1856= |1861= |1866= |1872= |1876= |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911= |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=354 |1968=288 |1975=223 |1982=246 |1990=207 |1999=261 |2004= |2005=264 |2006=268 |2007= |2008= |2009=294 |cassini= |senscomptesdobles=1962}} == Lòcs e monuments == * Ostal de Coulom del sègle XVIII 18 (monument istoric) == Personalitats ligadas a la comuna == * [[Fabien Pelous]] ==Véser tanben== * [[Comunas de la Nauta Garona]] == Nòtas e referéncias == <references /> == Ligams extèrnes == * [http://archive.wikiwix.com/cache/20110223221321/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087 Gibèl sul site de l'IGN] {{Portal Lengadòc}} {{Comunas de la Nauta Garona}} [[Categoria:Comuna de la Nauta Garona]] [[Categoria:Comuna de Lauragués]] ccoz89gtxvuk8pm1w8lqunk720f0emk Gotavernissa 0 76002 2334062 2136741 2022-08-23T13:54:07Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana | carta = oc | nom = Gotavernissa | nom2 = ''Goutevernisse'' | imatge = Goutevernisse.jpg | descripcion = La comuna e la glèisa de Gotavernissa. | lògo = cap | escut = cap | ist = {{Gasconha}} | parçan = {{Volvèstre}} | region = {{Occitània (Region)}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small> | departament = {{Nauta Garona}} | arrondiment = [[Arrondiment de Murèth]] | canton = [[Canton d'Autariba]], <small>ancianament de [[Canton de Rius|Rius]]</small> | intercom = [[Comunautat de comunas de Volvèstre]] | insee = 31225 | cp = 31310 | cònsol = Marie-Christine Bernard | mandat = [[2014]]-[[2020]] | longitud = 1.17138888889 | latitud = 43.2127777778 | alt mej = 250 | alt mini = 223 | alt maxi = 326 | km² = 4.69 | gentilici = |}} '''Gotavernissa'''{{RepTopMP}} (''Goutevernisse'' en [[francés]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]], al mens istoricament, en [[Volvèstre]], situada dins lo [[departament francés|departament]] de la [[Nauta Garona]] e de la [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]. == Geografia == Comuna de l'[[airal urban de Tolosa]] situada en [[Volvèstre]] a {{unitat|34|km}} al Sud de [[Murèth]] e {{unitat|52|km}} al sud de [[Tolosa]]. ==Istòria== Pendent l'Ancian Regime, Gotavernissa èra de l'eleccion de Comenge, doncas de la província de [[Gasconha]], de la generalitat d'[[Aush]], de la [[diocèsi de Rius]], de la senescauciá de [[Pàmias]]. En 1790, Gotavernissa èra del [[canton de Montesquiu de Volvèstre]], en l'an VIII, del [[canton de Rius]], en l'an X de Montesquiu, puèi tornèc al canton de Rius en l'an XII, d'aquí a sa supression en 2015. La glèisa qu'es devath lo patronatge de [[Joan Batista|Sent Joan Baptista]] <ref>''Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne'', p. 19 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html</ref>. [[Gotavernissa]] qu'estó temporàriament incorporat a [[Gençac de Garona|Gençac]] en l'an VIII <ref>''Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne'', p. 18-19 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html</ref> ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 31225 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2014]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Marie-Christine Bernard|Partit= sense etiqueta |Qualitat= agricultritz }} {{Elegit |Debuta= març [[2001]] |Fin= 2014 |Identitat= Valérie Malet|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} * Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del [[canton de Rius]]; es ara del [[canton d'Autariba]]. ==Demografia== {{Demografia |insee= 31225 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841= |1846= |1851= |1856= |1861= |1866= |1872= |1876= |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911= |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=72 |1968=88 |1975=82 |1982=67 |1990=82 |1999=77 |2004= |2005=131 |2006=134 |2007= |2008= |2009=155 |cassini= |senscomptesdobles=1962}} ==Véser tanben== * [[Comunas de la Nauta Garona]] == Ligams extèrnes == * [http://archive.wikiwix.com/cache/20110223221321/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087 Goutevernisse sul site de l'IGN] == Nòtas e referéncias == <references /> {{Portal Gasconha}} {{Comunas de la Nauta Garona}} [[Categoria:Comuna de la Nauta Garona]] [[Categoria:Comuna de Volvèstre]] ch6glrpszb2d7dtym4x8nbroiy1cdwb Grasac (Tarn) 0 77521 2334067 2180001 2022-08-23T14:04:59Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{omon|Grasac}} {{Infobox vila occitana | carta = oc | nom = Grasac | nom2 = ''Grazac'' | imatge = Grazac-2014-81800.JPG | descripcion = | lògo = cap | escut = Blason_ville_fr_Grazac_(Tarn).svg | escais = | region = {{Ocreg}} | ist = [[Lengadòc]] | parçan = {{País d'Albi}} | departament = {{Tarn}} | arrondiment = [[Arrondiment d'Albi|Albi]] | canton = [[Canton de Rabastens|Rabastens]] | insee = 81106 | cp = 81800 | cònsol = Jean Noblet | mandat = [[2001]]-[[2008]] | intercom = [[Comunauté de comunas du País Rabastenés]] | gentilici = | latitud = 43.8436 | longitud = 1.6586 | alt mini = 117 | alt mej = | alt maxi = 235 | km² = 32.02 |}} '''Grasac '''{{RepTopMP}} (''Grazac'' en [[francés]]) es una [[comuna francesa|comuna]] [[Lengadòc|lengadociana]] en [[País d'Albi]] situada dins lo [[departament francés|departament]] de [[Tarn (departament)|de Tarn]] e la [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. ==Geografia== [[Imatge:Map commune FR insee code 81106.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]] ==Istòria== La comuna de Grasac foguèt creada en en 1832: le vilatge èra alara ligat a la comuna de [[Rabastens]] ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 81106 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean Noblet|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 81106 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841= |1846= |1851= |1856= |1861= |1866= |1872= |1876= |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911= |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=344 |1968=391 |1975=310 |1982=312 |1990=386 |1999=412 |2004= |2005= |2006= |2007= |2008= |2009=501 |cassini= |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== * La glèisa del borg * La glèisa de "Montlonga" (escart ligat al vilatge) * La glèisa de "Condèl" (escart ligat al vilatge) * La glèisa de "Nòstra Dòna de Gràcia" ==Personalitats ligadas a la comuna== * Michel Lafon, editor == Referéncias == <references /> ==Véser tanben== * [[Comunas de Tarn]] == Ligams extèrnes == * [http://archive.wikiwix.com/cache/20110223221321/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087 Grasac sul site de l'IGN] {{Portal Lengadòc}} {{Comunas de Tarn}} [[Categoria:Comuna de Tarn]] [[Categoria:Comuna del País d'Albi]] 5h282y8ooize1bt85xpmpn7mcrkdmk3 Arredol 0 82340 2334135 1908848 2022-08-24T05:24:21Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox |tematica= |carta= }} '''Arredol''' (qu'en [[occitan]] significa "a l'entorn") es un jornal electronic [[aragonés]] qu'espeliguèt lo [[19 de setembre]] de [[2011]]. == Istòria == Lo jornal internetian '''Arredol''' sortiguèt per primèr còp lo 19 de setembre de 2011, precisament un an aprèp la mòrt de [[José Antonio Labordeta]], un dels aparaires mai importants de l'aragonés. La tòca dels creaires del projècte, qu'un d'eles n'es Chorche Romance l'autor del blòg ''Purnas'', es de far de l'aragonés una lenga d'emplec normal (en emplegar las nòrmas de 2010 de l'[[Acadèmia de l'Aragonés]] e de li donar un mejan d'informacion modèrne, de granda qualitat e diversitat d'opinions. Comptèt tre son primièr jorn demest sos pairins l'escrivan catalan [[Quim Monzó]] e lo jornalista e escrivan d'origina galèga [[Antón Castro]]. == Ligams extèrnes == * [https://web.archive.org/web/20220123234925/http://www.arredol.com/ Sit del jornal Arredol] [[Categoria:Jornal]] [[Categoria:Aragonés]] qwgzyvntftumdl44bvw4zgnkl612xw6 Guèrra dels Segaires 0 82470 2334078 2279948 2022-08-23T14:27:46Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Conflicte militar |carta = pt |legenda = "[[Corpus de Sang]]" d'[[Antoni Estruch i Bros]] ([[1907]]) |data = [[1640]] - [[1659]]. |luòc = [[Catalonha]]. |casus = Revòlta de [[Corpus de Sang]] del 7 de junh de [[1640]]. |eissida = [[Tractat dels Pirenèus]] |comandant1 = [[Fichièr:Banner of arms crown of Castille Habsbourg style.svg|20px]] Pedro Fajardo de Zúñiga y Requesens<br /> [[Fichièr:Banner of arms crown of Castille Habsbourg style.svg|20px]] Joan Josep d'Àustria |combatents1 = [[Fichièr:Banner of arms crown of Castille Habsbourg style.svg|20px]] [[Reialme d'Espanha]] <br /> |combatents2 = [[Fichièr:Flag of Catalonia.svg|20px]] [[Principat de Catalonha]] <br /> [[Fichièr:Royal Standard of the King of France.svg|20px]] [[Reialme de França]] <br /> |comandant2 = [[Fichièr:Flag of Catalonia.svg|20px]] Francesc de Tamarit i de Rifà<br />[[Fichièr:Flag of Catalonia.svg|20px]] Josep Margarit i de Biure <br /> [[Fichièr:Royal Standard of the King of France.svg|20px]] Philippe de La Mothe-Houdancourt <br /> [[Fichièr:Royal Standard of the King of France.svg|20px]] Jean Armand de Maillé-Brézé |combatents3 = |fòrças1 = |pèrdas1 = |fòrças2 = |pèrdas2 = |comandant3 = |fòrças3 = |pèrdas3 = |batalhas = * [[1640]]. Revolucion ppopulara contra los soldats de renda. [[Corpus de Sang]] ([[7 de junh]]). Revolucion politica. Començament de la '''Guèrra dels Segadors'''. [[Pacte de Ceret]]. * [[1640]]. Revòlta e independéncia de [[Portugal]]. * [[1640]] -[[1641]]. Campanha espanhòla. Ocupacion de [[Tortosa]], [[Batalha de Cambrils]], ocupacion de [[Tarragona]] e [[Batalha de Martorell]]. * [[1641]]. [[Pacte de la Péronne]]. [[Loís XIII]] se proclamat [[comte de Barcelona]]. * [[1641]]. [[Batalha de Montjuïc (1641)|Batalha de Montjuïc]]. Retirada espanhòla de [[Tarragona]] * [[1641]]. Fracàs del [[Sètge de Tarragona (1641)|Sètge de Tarragona]]. Batalhas de [[Batalha de Constantí|Constantí]], [[Batalha del Catllar|El Catllar]], [[Batalha navala de Tarragona|Navala de Tarragona]] e [[Segonda batalha navala de Tarragona|2a Navala de Tarragona]] * [[1642]]. Ocupacion francesa de [[Colliure]], [[Perpinhan]] e [[Salses]]. Atacas infructuosas espanhòlas dins la [[Batalha de Lhèida (1642)|Lhèida]] e francés al [[Sètge de Tortosa (1642)|Tortosa]]. * [[1643]]. Loís XIV es proclamat comte de Barcelona. * [[1644]]. [[Sètge de Lhèida (1644)|Sètge de Lhèida]] e ocupacion castelhana de Lhèida. * [[1644]]. [[Assalt de Tarragona (1644)|Assalt de Tarragona]] e fracàs de l'ataca francesa. * [[1645]]. [[Sètge de Roses (1645)|Sètge de Roses]] e ocupacion francesa. * [[1646]]. [[Sètge de Lhèida (1646)|Sètge de Lhèida]] e victòria espanhòla aprèp la [[Batalha de Santa Cecilia (1646)|Santa Cecilia]] que lèva lo sètge. * [[1647]]. [[Sètge de Lhèida (1647)|Sètge de Lhèida]] e fracàs francés. Presa d'Àger per Condé. * [[1648]]. [[Sètge de Tortosa (1648)|Sètge de Tortosa]] e ocupacion francesa. * [[1649]]. Campanha espanhòla: [[Lhèida]], [[Vimbodí]], [[monestir de Poblet|Poblet]], [[Cabra del Camp]], [[Montblanc]], [[Valls]], [[Constantí]], [[Tarragona]], [[Torredembarra]], [[Vilanova i la Geltrú]], [[Sitges]], [[batalha de Vilafranca]], [[batalha de Montblanc]]. * [[1648]]-[[1653]]. [[Guèrra de la Fronda]]. Retirada de bona part de las tropas francesas per lutar dins la guèrra civila francesa. * [[1650]]. Reconquesta castelhana de Tortosa i Flix. * [[1651]]. Las tropas castelhanas debutan lo [[Sètge de Barcelona (1652)|sètge de Barcelona]]. * [[1652]]. Las tropas castelhanas [[Sètge de Barcelona (1652)|ocupan Barcelona]]. * [[1653]]. Reconquesta francesa de Castelló d'Empúries. Sètge e batalha de Girona. * [[1654]]. Reconquesta francesa de Puigcerdà, La Seu d'Urgèl e Berga. * [[1655]]. Reconquesta francesa d'Hostalric. Victòrias castelhanas de Solsona e Berga. * [[1656]]. Començament de las negociacions de Pau entre França e Castelha. * [[1657]]. Batalha de Castellfollit. victòria espanhòla. * [[1658]]. [[Batalha de Camprodon]]. * [[1659]]. Fin de las ostilitats (9 de mai). [[Tractat dels Pirenèus]] (7 de novembre). |nòtas = }} La '''Guèrra dels Segaires''' (var. '''Guèrra deus Segadors / Guerra dei Meissonaires''') es un afrontament que se debanèt dins una bona part del [[Principat de Catalonha]] entre los ans [[1640]] e [[1652]], e que aguèt coma consequéncia la signatura del [[Tractat dels Pirenèus]] en [[1659]] entre [[Espanha]] e [[França]]. == Las causas == Dins los estats monarquics absolutistas e lo regim senhoral sus que se basavan, esclatèt un ensemble de revòltas païsanas dins l'Euròpa del [[sègle XVII]]. Catalonha patiguèt dins los seus diferents païses de la preséncia de las tropas castelhanas pendent las guèrras entre [[França]] e [[Espanha]] nomenadas la [[Guèrra de Trenta Ans]] ([[1618]] - [[1648]]). Las tropas castelhanas e italianas qu'èran dintrada en Catalonha per combatre los franceses dins lo [[Rosselhon]] causèron fòrça mals dins lo campèstre, se comportant dins unas ocasions coma una armada d'ocupacion. Un autre fach provocant foguèt la crisi de las relacions politicas entre las institucions catalanas del Principat ([[Generalitat]] e [[Consell de Cent]]) e la monarquia ispanica, a causa de las seunas pretensions fiscalas per finançar las guèrras ont èra implicat. Lo [[Comte-duc d'Olivares]], primièr ministre e favorit de [[Felip IV d'Espanha|Felip IV de Castelha e III d'Aragon]], essent obligat de cercar nòus recorses financièrs per la corona per persègre la politica expansionista de l'[[Ostal d'Àustria]] en Euròpa, prepausèt en [[1626]] un programa destinat a obtenir dels reialmes non castelhans de la monarquia la meteissa contribucion, en òmes e argent. Aquo se nomenèt l'[[Union d'armas]], que portèt atempta al regim constitucional catalan e entraïnant los catalans dins las guèrras exterioras ispanicas. En [[1638]], lo canonge de [[La Seu d'Urgèl]] [[Pau Claris]], conegut per la seuna lucha contra los evesques non catalans que totjorn collaboravan amb la corona, foguèt elegit deputat pel [[braç]] eclesiestic e [[Presidents de la Generalitat de Catalonha|president de la Generalitat]], alara que [[Francesc de Tamarit]] foguèt elegit deputat pel braç militar e [[Josep Miquel Quintana]] pel braç popular. Vèrs [[1639]], Ambedoas causas provoquèron una identificacion e solidaritat entre los païsans amb una actitud de desfisança politica contra las autoritats e formant pauc a pauc una doctrina politica d'insurreccion e una ideologia populara de revòlta. Mas la granda aristocracia catalana e una partida de la borgesiá urbana cada còp mai importanta prenguèron de posicions mai moderadas envèrs la monarquia. Lo meteis an, la casuda d'[[Òpol]] e [[Salses]] dins las mans dels franceses e capitadas per de cònsols non catalans, que se rendièron, benlèu, per corrupcion, accentuèt la tension entre la cort e lo Principat. pasmens que la campanha de Rosselhon acabèt mai tard amb [[Sètge de Salses (1639)|retorn de Salses]] en [[28 de gener]] de [[1640]]. Lo rei, cretant de novèlas atacas franceses, ordonèt que l'armada mercenària demorèsse dins lo país, fach que produguèt grèus incidents dins de pichons vilatges campèstres coma [[Sant Esteve de Palautordera]], [[Riudarenes]], [[Santa Coloma de Farners]], [[Palafrugell]], etc. == Debanament del conflicte == A la prima de [[1640]], [[Francesc de Tamarit]] foguèt empresonat per l'autoritat reiala, acusat de balhar pas, pasmens son emplec, las fruchadas e las rendas. Los païsans revoltats dintrèron dins [[Barcelona]] lo [[22 de mai]], benlèu amb la complicitat de las autoritats catalanas, e relarguèron<ref>{{ca}}Josep Massot i Muntaner, Salvador Pueyo, Oriol Martorell, in Els segadors: himne nacional de Catalunya [http://books.google.es/books?id=cwZVweeoDBQC&pg=PA19&dq=22+de+maig+Francesc+de+Tamarit&hl=ca&ei=MTahTZ_JNc7j4waN4YSwAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDgQ6AEwBA#v=onepage&q=22%20de%20maig%20Francesc%20de%20Tamarit&f=false] ed: L'Abadia de Montserrat, 1993 p.19</ref> [[Francesc Joan de Vergós i de Sorribes]] e [[Lleonard Serra]]. === Lo Corpus de Sang === Lo [[7 de junh]] (jorn de la fèsta de [[Corpus Christi]]) del meteis an, dempuèi alara nomenat [[Còrpus de Sang]], '''La Revòlta dels Segadors''' debutèt a [[Sant Andreu de Palomar]] en 1640, quand, mobilizats per las campanas, las gents de Sant Celoni de Blanes e los païsans de la Catalunha interiòra que debalavan per la sèga, decidiguèron totes de marchar contra las fòrças del Conde-Duque de Olivares, per que Catalonha demòre astrada e que se termine la guèrra contra los franceses e perque saquejavan las populacions e violavan los dreches fondamentals dels seus abitants. Prenguèron per bandera aquela del Sant Crist de la Parròquia de Sant Andreu del Palomar e gandiguèron Barcelona, de gropes de segadors tornèron dintrar dins la vila e emana una mutinariá, ont foguèt assassinat (aquò es pas fòrça clar) lo [[comte de Santa Coloma]], [[baron de Queralt]] e vicerei de Catalunha [[Dalmau III de Queralt]]. Aquo foguèt la debuta del conflicte que venguèt una vetadièra revòlta sociala. Succediguèt lo precedent vicerei [[Enric III d'Empúries]] qu'èra de fòrça mala santat, e pel tresen còp prestèt lo jurament per venir vicerei de Catalonha lo matin del [[19 de junh]] de [[1640]]. Aprèp aver arrestat los dos comandants mai impopulars de l'armada castelhana, sa malautiá s'agravèt e moriguèt lo [[22 de julhet]]. Catalonha se trobèt encara sens vicerei, e los deputats venguèron los sols possedent l'autoritat dins un territòri agitat per la revolucion. Fòrças reünions se debanèron entre los conselhièrs de Barcelona e los segadors revoltats dins la parròquia de Sant Andreu de Palomar. Lo 7 de setembre de 1640, los representants de la [[Generalitat de Catalonha]] [[Francesc de Tamarit]], [[Ramon de Guimerà]]<ref>{{ca}}"GEC" Gran Enciclopèdia Catalana, vol. 9 (entrada "Du Plessis-Besançon, Bernard")</ref> e [[Francesc de Vilaplana]]<ref> id "GEC"</ref> signèron lo [[Pacte de Ceret]] amb [[Bernard Du Plessis-Besançon]], delegat pel [[Armand Jean du Plessis de Richelieu|Cardenal Richelieu]] representant [[Loís XIII de França]], de quin Catalonha recebèt l'ajuda militara, se separant de la Monarquia Ispanica e constituent la republica liura jos l'aparament del rei de França. === L'invasion castelhana === Lo governador general del [[Rosselhon]], [[Juan de Garay Otañez]] fracassèt dins sa temptativa d'ocupar militarament la lista entre [[Illa (Rosselhon)|Illa]] e [[Millars (Rosselhon)|Millars]]<ref>{{ca}}Manel Güell, ''[http://www.raco.cat/index.php/Aplec/article/view/76919/176657 Juan de Garay, capità general de l’exèrcit de Catalunya (1649-1650)]''</ref>, e retenir los representants franceses<ref>{{ca}}Josep Sanabre Sanromá, ''La acción de Francia en Cataluña en la pugna por la hegemonia de Europa (1640-1659)'' p.101 i 108. Barcelona, 1956</ref> per evitar l'arribada de prodèls al Principat. En setembre, l'armada de [[Felip IV d'Espanha]] capitada per [[Pedro Fajardo de Zúñiga y Requesens|Pedro Fajardo]], lo marqués de Los Vélez, ocupèt [[Tortosa]], qu'aviá una guarnison castelhana al [[Castèl de la Suda]], amb una armada de {{formatnum:23000}} enfants, 3000 cavalièrs e 24 canons<ref>{{ca}}"FXH HMC" F. Xavier Hernández, ''Història militar de Catalunya''</ref> e que venguèt lo pòrt de despart de tropa e las municions per Itàlia e Rosselhon.<ref> id IDR</ref> Avançant cap a [[Barcelona]] e aprèp las batalhas del pas de Balaguer ([[10 de decembre]]) e de Cambrils, lo [[24 de decembre]] prenguèt la vila de [[Tarragona]], que [[Roger de Bossost]], baron d'Espenan, se rendèt sens combatre, fugissent cap a [[França]] alara que deviá defendre Martorell. L'ocupacion seguenta foguèt una repression fòrça dura contra lo pòble revoltat. === Proclamacion de la Republica === Lo [[16 de genièr]] de [[1641]], davant l'alarmanta penetracion de l'armada castelhana aprèp la derrota de la [[batalha de Martorell]], [[Pau Claris]] capitant la [[Generalitat de Catalonha]], fin finala proclamèt la [[Republica Catalana]], ara amb l'adesion de la borgesia urbana patissent de la pression fiscala, convenent una aligança politicomilitara amb França. === Catalonha francesa === [[Fichièr:Secessió de Catalunya.jpg|thumb|right|300px|Imatge allegoric de la secession de Catalonha e integracion en França]] Amb las tropas castelhanas ja a [[Sants]], per obtenir ajuda necessària, en vertut de las disposicions del Conselh de Guèrra que s'èra constituit dins la vila de Barcelona e que entre autres [[Francesc de Tamarit]] e [[Joan Pere Fontanella]] èran partits, Catalonha se placèt fin finala sota l'obediéncia de [[Loís XIII de França]] lo [[23 de genièr]] de [[1641]] e la Generalitat obtinguèt una important victòria militara a la [[batalha de Montjuïc]] ([[26 de genièr]] de [[1641]]) obligant l'armada castelhana del [[Pedro Fajardo de Zúñiga y Requesens|marqués de Los Vélez]] de se retirar a [[Tarragona]] e foguèt remplaçat coma vicerei per [[Federico Colonna]].<ref>{{es}} Asasve [Relación de Virreyes y Capitanes Generales de Cataluña (siglos XV al XXI]</ref> Qualques jorns aprèp la victòria de Barcelona, lo [[14 de febrièr]] arribèt l'ajuda de l'armada francesa de tèrra de [[Philippe de La Mothe-Houdancourt]] e l'armada de [[Jean Armand de Maillé-Brézé]]. Lo [[25 de febrièr]] se formèt lo Batalhon del Principat<ref>L'impòst del batalhon [https://web.archive.org/web/20091019235926/http://geocities.com/Athens/Crete/3806/impost.htm]</ref>, armada regulara que lutèt al costat de l'armada francesa, amb 5000 soldats d'[[infanteria]] dirigits per [[Josep Sacosta]] e 500 de cavalleria comandats per [[Josep d'Ardena]], que se paguèron amb l'impòst del batalhon.<ref>{{ca}}Carles Millàs i Castellví, Materials n.9 cap:Una aplicació de la fiscalitat en la Guerra dels Segadors: el tribut del batalló al Papiol i a Sant Andreu de la Barca[https://web.archive.org/web/20151024123151/http://www.llobregat.info/centre/recerca/materials9.pdf] ed: Centre d’Estudis Comarcals del Baix Llobregat, 2003 p.85-96</ref> Lo [[27 de febrièr]] moriguèt [[Pau Claris]]. Per assegurar que l'adesion amb la corona francesa se faga en preservant los dreches e leis catalanas, se preparèt un document amb de condicions, lo [[Pacte de la Péronne]], signat pel rei de França quand èran president [[Bernat de Cardona i de Raset|Bernat de Cardona]], en 1641. === Lo sètge de Tarragona === La [[Sètge de Tarragona (1641)|campanha de Tarragona]] comencèt en abril de 1641 e s'establiguèt lo sètge lo 4 de mai, e lo blocatge de la vila per la mar venguèt efectiu lo [[5 de mai]]. Se tapèt l'interior per [[Constantí]] e [[Salou]], mas lo sètge foguèt levat quand pendent la [[Segonda batalha navala de Tarragona]], una granda flòta espanhòla capitanejada per [[García Álvarez de Toledo y Mendoza]] provesiguèt la vila, derrotant la flòta francesa d'[[Henri d'Escoubleau de Sourdis]]. === Las campanhas militaras === Los castelhans envièron doas colomnas en [[1642]], la primièra de {{formatnum:20000}} òmes dempuèi [[Fraga]] [[Batalha de Lhèida (1642)|atacant Lhèida]] e la segonda de 4500 òmes dempuèi [[Tarragona]] cap al [[Rosselhon]],<ref>{{ar}}Gran enciclopedia aragonesa [http://www.enciclopedia-aragonesa.com/voz.asp?voz_id=6629]</ref> essent interceptadas e derrotadas a la [[batalha de Montmeló]] e la [[batalha de la Granada]]. Los espanhòls retirèran bona part de l'armada que se trobava a [[Roses]] per via maritima<ref>{{es}} id: IDR ingenierosdelrey.com</ref> e França capitèt, pendent l'estiu de 1642, l'ocupacion de [[Sètge de Cotlliure|Cotlliure]], [[Sètge de Perpinhan (1642)|Perpinhan]] e de [[Sètge de Salses (1642)|Salses]] e coma aquo aguèron lo contraròtle dels comtats de [[Rosselhon]] e de [[Cerdanha]], e las tropas situadas al sud ataquèron [[setge de Montsó (1643)|Montsó]] e [[Tamarit de Llitera]]. L'an seguent, demorèron dins las mans espanhòlas solament Tarragona, [[Tortosa]] e [[Roses]]. Lo [[Rosselhon]] caiguèt completament dins las mans francocatalanas, e d'aqueste biais los objectius de [[Armand Jean du Plessis de Richelieu|Richelieu]] e [[Loís XIII de França]] de contrarotlar los comtats nòrdcatalans èran satisfaches. L'atencion donada pel [[Jules Mazarin|Cardenal Mazarin]] a las campanhas d'Itàlia provoquèt un certan desinterès francés, e en perdent la batalha de Lhèida, que se rendèt lo 31 de julhet e lo seguent jurament a las Constitucions per Felip IV a Lhèida en agost, las posicions pro-espanhòlas prevalguèron. E mai, lo [[4 de decembre]] de [[1642]], moriguèt Richelieu, e lo [[14 de mai]] de [[1643]], Loís XIII, li succediguèt lo sèu filh [[Loís XIV de França]], conegut coma lo ''rei solelh'', fins a [[1652]]. En [[1644]] Felip IV capitèt a recuperar Lhèida e mantenir Tarragona de l'assaut francocatalan provocant la substitucion de La Mothe per [[Henri Harcourt de Lorena]], que fin finala en 1648 contrataquèt e obtenguèt de resultats notables, doncas a partir de [[1645]] los franceses ocupèron Roses, e recupèron tèrras al sud, liberant [[Agramunt]], [[Cervera]] e [[Mollerussa]], sense poder traversar [[Segre]], envadiguèron [[Empordan]], e assetgèron [[Girona]], prenguèron [[Valés]], e ocupèron temporariament [[Cadaqués]], [[Castelló d'Empúries]], [[Solsona]] e [[Berga]]. Lo [[6 de genièr]] de [[1647]] se creèt divèrses regiments catalans regulars, dins l'infanteria o la cavalariá. Tortosa se mantinguèt sota sobeiranetat castelhana fins a 1648, quand foguèt conquistada pels franceses, que s'i mantinguèron fins a 1650. La [[Guèrra de la Fronda]] aflaquèt las possibilitats militaras francesas en Catalonha, amb la retirada de una granda partida de la tropa francesa e provoquèt l'avançada de las tropas castelhanas. L'armada espanhòla faguèt sètge a Barcelona, e ja a la mitat de 1653 se faguèt la primièra contra-ataca seriosa francesa amb lo sètge a Girona. L'an seguent l'iniciativa passèt de nòu als franceses quand s'acabèt la Fronda en 1653 en Guiana francesa. Pendent la majòra partida de la guèrra, lo tèrme entre las doas sobeiranitats seguissiá mai o mens [[Llobregat]] amont, copant cap a Igualada e Cervera e la Seu d'Urgèl, totas tres del costat francés. Qualques incursions faguèron oscillar aquel tèrme. Amb lo [[Tractat dels Pirenèus]], França renoncièt al Principat de [[Catalonha]] mas gardant [[Rosselhon]], [[Conflent]] e una partida de [[Cerdanha]]. Catalonha conservèt las seunas institucions e las seunas constitucions, mas França los aboliguèt dins totes los seus territòris. === La fin de la guèrra === [[Fichièr:Tratado_Pirineos_1659.jpg|300px|right|thumb|'''Tractat dels Pirenèus''']] Lo conflicte s'espandiguèt mas enlà de la [[Tractats de Vestfàlia|Patz de Vestfàlia]] ([[1648]]). Mas pendent la guèrra, los meteisses conflictes que se debanèron amb los castelhans se repetiguèron amb los franceses. Las tropas francesas tanben provoquèron mals e dintrèron en luta amb la poblacion rurala. Del meteis biais, l'administracion politica francesa en Catalonha, aguèt afontaments greus amb los organismes politics e eclesiastics catalans perque respectèron pas las constitucions. La campanha espanhòla de [[1649]] partiguèt de [[Lhèida]] amb 6000 òmes e 3000 cavalièrs capitat per [[Juan de Garay Otañez]], avancèron dempuèi [[Lhèida]], passant per [[Vimbodí]], [[monestir de Poblet|Poblet]], [[Cabra del Camp]], [[Montblanc (Catalonha)|Montblanc]], [[Valls]], [[Constantí]], [[Tarragona]], ont recebèron renfòrç, [[Torredembarra]], [[Vilanova i la Geltrú]] e [[Sitges]], alà daissant tropas, e tornèron cap a Lhèida, abandonèt la còsta e ganhèt la [[batalha de Vilafranca]] lo [[17 d'octobre]] e [[batalha de Montblanc|Montblanc]] lo [[14 de novembre]]. En [[1650]] l'ajuda que en primièr avián donat los franceses se fracasssèt davant l'armada espanhòla, [[Francisco de Orozco]], lo marqués de Mortara, avançava encara dempuèi Lhèida e faguèt lo sètge de [[Barcelona]] en agost de [[1651]]. En [[1652]] Barcelona, aprèp un an e alara que patiguèt de la [[pèsta]], tombèt dins las mans de l'armada de Felip IV capitada per [[Joan Josep d'Àustria]]. D'aquela mena èra la fin de conflicte e les autoritats catalanas demorèron sota l'obediéncia del rei castelhan. === Las temptativas per recuperar lo territòri === Las tropas francesas se mantenguèron encara en [[Catalonha]] pendent sèt ans fins a la signatura del [[Tractat dels Pirenèus]] en [[1659]], e en [[1653]] lo general francés [[Philippe de La Mothe-Houdancourt]]<ref> id "FXH HMC"</ref> amb los catalans ligats per [[Josep Margarit i de Biure]], un total de catòrze mila òmes e quatre mila cavals<ref>{{es}}"ML HGE" Modesto Lafuente, ''Historia general de España'' [http://books.google.es/books?id=7rQLAAAAYAAJ&pg=PA441&lpg=PA441&dq=castellfollit+mortara&source=web&ots=-JsMo6AxCk&sig=ePdJDf2WCbv_mNAuYF5ZOzpHWJ8&hl=ca#PPA438,M1] </ref> entrèron per [[El Pertús]]. La [[conferéncia de Ceret]] e lo [[tractat de Llívia]] ([[1660]]) formèron la frontièra entre las duas coronas. == Consequéncias == Lo resultat final foguèt marrit pels interèsses de Catalonha, que foguèt envasida, e mai de la pèrda del territòri en favor de França. Mai tard, lo rei de França, violant lo tractat dels Pirenèus, enebiguèt lo [[catalan]] e las cartas precedentas dins la zona del Rosselhon. Felip IV de son costat signèt obediéncia a las leis catalanas. == Cronologia == * [[1618]]. Començament de la [[Guèrra de Trenta Ans]] . * [[1626]]. Dissolucion de las [[Corts de Barcelona]]. Oposicion a la [[Union d'armas]]. * [[1635]]. Començament de las ostilitats entre França e Castelha. * [[1637]]. Fracàs castelhan a la [[Batalha de Leucata|Leucata]]. * [[1639]]. Los franceses ocupan [[Salses]] e [[Òpol]] * [[1640]]. Reconquesta castelhano-catalana de [[Salses]]. * [[1640]]. Revolucion ppopulara contra los soldats de renda. [[Corpus de Sang]] ([[7 de junh]]). Revolucion politica. Començament de la '''Guèrra dels Segadors'''. [[Pacte de Ceret]]. * [[1640]]. Revòlta e independéncia de [[Portugal]]. * [[1640]] -[[1641]]. Campanha espanhòla. Ocupacion de [[Tortosa]], [[Batalha de Cambrils]], ocupacion de [[Tarragona]] e [[Batalha de Martorell]]. * [[1641]]. [[Pacte de la Péronne]]. [[Loís XIII]] se proclamat [[comte de Barcelona]]. * [[1641]]. [[Batalha de Montjuïc (1641)|Batalha de Montjuïc]]. Retirada espanhòla de [[Tarragona]] * [[1641]]. Fracàs del [[Sètge de Tarragona (1641)|Sètge de Tarragona]]. Batalhas de [[Batalha de Constantí|Constantí]], [[Batalha del Catllar|El Catllar]], [[Batalha navala de Tarragona|Navala de Tarragona]] e [[Segonda batalha navala de Tarragona|2a Navala de Tarragona]] * [[1642]]. Ocupacion francesa de [[Montsó]], [[Perpinhan]] e [[Salses]]. Atacas infructuosas espanhòlas dins la [[Batalha de Lhèida (1642)|Lhèida]] e francés al [[Sètge de Tortosa (1642)|Tortosa]]. * [[1643]]. Loís XIV es proclamat comte de Barcelona. * [[1644]]. [[Sètge de Lhèida (1644)|Sètge de Lhèida]] e ocupacion castelhana de Lhèida. * [[1644]]. [[Assaut de Tarragona (1644)|Assaut de Tarragona]] e fracàs de l'ataca francesa. * [[1645]]. [[Sètge de Roses (1645)|Sètge de Roses]] e ocupacion francesa. * [[1646]]. [[Sètge de Lhèida (1646)|Sètge de Lhèida]] e victòria espanhòla aprèp la [[Batalha de Santa Cecília (1646)|Santa Cecilia]] que lèva lo sètge. * [[1647]]. [[Sètge de Lhèida (1647)|Sètge de Lhèida]] e fracàs francés. Presa d'Àger per Condé. * [[1648]]. [[Sètge de Tortosa (1648)|Sètge de Tortosa]] e ocupacion francesa. * [[1649]]. Campanha espanhòla: [[Lhèida]], [[Vimbodí]], [[monestir de Poblet|Poblet]], [[Cabra del Camp]], [[Montblanc]], [[Valls]], [[Constantí]], [[Tarragona]], [[Torredembarra]], [[Vilanova i la Geltrú]], [[Sitges]], [[batalha de Vilafranca]], [[batalha de Montblanc]]. * [[1648]]-[[1653]]. [[Guèrra de la Fronda]]. Retirada de bona part de las tropas francesas per lutar dins la guèrra civila francesa. * [[1650]]. Reconquesta castelhana de Tortosa i Flix. * [[1651]]. Las tropas castelhanas debutan lo [[Sètge de Barcelona (1652)|sètge de Barcelona]]. * [[1652]]. Las tropas castelhanas [[Sètge de Barcelona (1652)|ocupan Barcelona]]. * [[1653]]. Reconquesta francesa de Castelló d'Empúries. Sètge e batalha de Girona. * [[1654]]. Reconquesta francesa de Puigcerdà, La Seu d'Urgèl e Berga. * [[1655]]. Reconquesta francesa d'Hostalric. Victòrias castelhanas de Solsona e Berga. * [[1656]]. Començament de las negociacions de Pau entre França e Castelha. * [[1657]]. Batalha de Castellfollit. victòria espanhòla. * [[1658]]. [[Batalha de Camprodon]]. * [[1659]]. Fin de las ostilitats (9 de mai). [[Tractat dels Pirenèus]] (7 de novembre). == Referéncias == <References/> == Bibliografia == * {{ca}}[[Ferran Valls i Taberner]] i [[Ferran Soldevila]], ''Història de Catalunya'' * {{ca}}Joan-F. Cabestany i [[Enric Bagué i Garriga|Enric Bagué]], ''Història de Catalunya'' ISBN 84-390-0125-8 * {{ca}}Francesc Xavier Hernàndez Cardona, Història militar de Catalunya. Vol III: La defensa de la terra, ed: Rafael Dalmau * {{ca}}J.H. Elliott, ''La Revolta catalana 1598-1640'': ''un estudi sobre la decadència d'Espanya'' traducció catalana de Josep Vallverdú. Barcelona: Vicens-Vives, 1966. * {{ca}}J.H. Elliott, ''La revolta catalana 1598-1640: un estudi sobre la decadència d'Espanya'', Publ. Universitat de Valencia, 2006 ISBN 84-370-6344-2 [http://books.google.es/books?id=rz7uMbdTVxoC&pg=PA3&hl=ca&source=gbs_selected_pages&cad=0_1&sig=hLeRq2Ra8MM51ZJbn3dICakihnM#PPP1,M1] * {{es}} Francisco Manuel de Melo, Historia de los movimientos, separación y guerra de Cataluña en tiempos de Felipe IV [http://books.google.com/books?id=ozNfqGuujHUC&printsec=frontcover&dq=Historia+de+los+movimientos,+separaci%C3%B3n+y+guerra+de+Catalu%C3%B1a&hl=ca&ei=NxQoTZPuHseAswaYkrnEAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCQQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false], ed: Editorial MAXTOR * {{es}} Fernando Sánchez Marcos, ''Cataluña y el gobierno central tras la guerra de los segadores, 1652-1679'' [http://books.google.es/books?id=F1seTBCjUvIC&pg=PA9&lpg=PA9&dq=espona+1655&source=web&ots=tdVetVwa6f&sig=GX-14UTh0TD7OSi3VzhuhwI7QYc&hl=ca&sa=X&oi=book_result&resnum=2&ct=result#PPA40,M1] * {{fr}} Bussy-Rabutin ''Mémoires de Bussy-Rabutin'' . * {{es}} Rubí de Marimón, Ramón (2003). Relación del lebantamiento de Cataluña 1640–1642. Barcelona: Fundació Pere Coromines. ISBN 84-7256-808-3. == Vejatz tanben == * [[Els Segadors]] - Imne nacional de Catalonha * [[Guèrra de Trenta Ans]] * [[Tractat dels Pirenèus]] == Ligams extèrnes == * {{ca}}[https://web.archive.org/web/20081121095215/http://www.tvcatalunya.com/historiesdecatalunya/cronologia/cron103448347.htm Istòrias de Catalonhaa: La Guèrra dels Segadors] * [https://web.archive.org/web/20040211024114/http://www.geocities.com/versioantiga/guerra.html Els segadors en mp3] * {{ca}}[http://www.mhcat.net/oferta_museal/exposici_permanent/a_la_perif_ria_de_l_imperi/la_guerra_dels_segadors La Guèrra dels Segadors] al [[Musèu d'istòria de Catalonha]] * {{es}} [http://www.cervantesvirtual.com/FichaObra.html?Ref=1193 ''Historia de los movimientos, separación y guerra de Cataluña en tiempo de Felipe IV''] Francisco Manuel de Melo (1608-1666) * {{es}} [http://es.wikisource.org/wiki/La_rebeli%C3%B3n_de_Barcelona_ni_es_por_el_g%C3%BCevo_ni_es_por_el_fuero «''La rebelión de Barcelona ni es por el güevo ni es por el fuero''»] panflet citat a Wikisource. * {{es}} [http://www.cervantesvirtual.com/FichaObra.html?Ref=26158 ''Armas de papel. Quevedo y sus contemporáneos ante la guerra de Cataluña''] Estudi detallat * {{ca}} Àngela Serrano, ''Josep Margarit, un patriota català a la revolta dels Segadors'' [http://www.raco.cat/index.php/Manuscrits/article/viewFile/23150/92397] [[Categoria:Guèrra]] fw9cdt511bryss73ybou5x8970oti85 Fitor 0 82475 2334049 2146330 2022-08-23T12:18:58Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana | carta = oc | nom = Fitor | nom2 = ''Fitou'' | ist = {{Lengadòc}} | imatge = 110524 Fitou-03.jpg|290px | descripcion = Fitor vist de l'oèst. | lògo = [[Imatge:cap|150px]] | escut = Blason ville fr Fitou (Aude).svg|60px | region ist ={{Lengadòc}} | parçan = {{Corbièras}} | region = d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Lengadòc-Rosselhon]]</small> | departament = {{Aude}} | arrondiment = [[Arrondiment de Narbona|Narbona]] | canton = [[canton de las Corbièras Mediterranèa]], <small>ancianament de [[Canton de Sijan]]</small> | intercom = [[Comunautat de comunas Corbièras Salanca Mediterranèa]] SIREN 200070365 | insee = 11144 | cp = 11510 | cònsol = Alexis Armangau | mandat = [[2014]]-[[2020]] | latitud = 42.8944 | longitud = 2.9794 | alt mini = 0 | alt mej = | alt maxi = 318 | km² = 30.25 | gentilici = | sitweb = }} '''Fitor''' (oficialament en [[francés]] ''Fitou'') es una comuna [[Occitània|occitana]] de [[Lengadòc]], situada administrativament dins lo departament d'[[Aude (departament)|Aude]] e la region d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Lengadòc-Rosselhon]]</small>. Se tròba a la termièra amb [[Catalonha]]. == Geografia == Comuna situada dins las [[Corbièras (region)|Corbièras]] prèp de la mar, sus la linha Narbona - Port-Bou. === Perimètre del territòri === {{Communes limitrophes | commune = Fitor | nord = [[Trelhas]] | nord-est = [[Las Cavas]] | est = [[Leucata]] | sud-est = | sud = [[Salses]] <br /><small>([[Pirenèus Orientals]])</small> | sud-ouest = [[Òpol e Perelhós]] <br /><small>([[Pirenèus Orientals]])</small> | ouest = | nord-ouest = [[Fulhan]] }} == Toponomia == Entre las formas mai ancianas, trobam en latin medieval ''villa Fictorio'' en [[990]] e ''Castrum de Fitorio'' en [[1271]]; tanben trobam en lenga occitana ''Fitor'' en [[1280]]<ref>[Abat SAVARTÉS] Abbé SABARTHÈS (1912) ''Dictionnaire topographique du département de l’Aude comprenant les noms de lieux anciens et modernes'', París: Imprimerie Nationale; article "Fitou".</ref>. Aqueles toponims son ligats al [[latin]] ''fictorium'', diminutiu de ''ficta'' (« bòrna »). Ça que la, existís tanben una autra ipotèsi: que lo nom modèrne venga d'una autra forma diminutiva de ''ficta'': ''fictonem''. Dauzat e Rostaing mençonan las doas ipotèsis e mai se preferisson la segonda <ref>Albert Dauzat et Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France'', 2eme édition revue et complétée, Éd. Librairie Guénégaud, 1989, p. 289.</ref>. En tot cas, l'ipotèsi de la forma en ''-n'' es contradicha per las atestacions ancianas que semblan de donar sonque de formas en ''-r'', e non pas en ''-n''<ref>[Abat SAVARTÉS] Abbé SABARTHÈS (1912) ''Dictionnaire topographique du département de l’Aude comprenant les noms de lieux anciens et modernes'', París: Imprimerie Nationale; article "Fitou".</ref>. Los Féniés causisson ''Fictorius'', mas coma nom latin d'òme <ref>Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, ''Toponymie des Pays Occitans'', edicions Sud-Ouest, 2007, p. 128</ref>. == Istòria == A l'[[Empèri Roman|epòca romana]], fòrça masatges foguèron bastits sus la [[Via Domícia]] anant d'[[Espanha]] a [[Itàlia]] seguent las fonts. Per causa de sa posicion prèp de la frontièra entre [[Espanha]] e [[França]], lo vilatge patiguèt mai d'un còp de las [[invasion]]s. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 11144 |Títol= Lista dels cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2014]] |Fin= [[2020]] |Identitat=Alexis Armangau |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[1983]] |Fin= 2014 |Identitat= Patrick Tarrius|Partit= [[PS]] |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 1983 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} * Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Sijan; i es demorada, mas lo canton es vengut ''canton de las Corbièras Mediterranèa'', sense cambiar de composicion e [[Sijan]] n'es lo burèu centralizator. ==Demografia== {{Demografia |insee= 11144 |1793=627 |1800=598 |1806=654 |1821=802 |1831=970 |1836=1033 |1841=1064 |1846=1150 |1851=1147 |1856=1151 |1861=1162 |1866=1334 |1872=1240 |1876=1323 |1881=1747 |1886=1450 |1891=1252 |1896=1072 |1901=931 |1906=867 |1911=785 |1921=745 |1926=645 |1931=623 |1936=597 |1946=463 |1954=513 |1962= 544 |1968= 555 |1975= 537 |1982= 542 |1990= 579 |1999= 676 |2006= 808 |2007= 840 |2008= |2009= |2011= 1012 |2015= 1042 |cassini=13890 |senscomptesdobles=1962}} == Economia == La principala activitat economica es la [[viticultura]] que las appellacions son: [[Fitor (vin)|Fitor]], [[Vin de país de las Costièras del Litoral Audés]], [[Ribesaltes (Vin)|Ribesaltes]] == Luòcs e monuments == [[File:Château de Fitou 02.jpg|thumb|Lo castèl de Fitor]] * [[Estanh de Leucata]] * [[Castèl de Fitor]] == Personas ligadas a la comuna == * [[Armand Gauthier]] == Nòtas e referéncias == <references /> == Ligams extèrnes == * [http://www.fitou.fr site de la vila] * [http://archive.wikiwix.com/cache/20110223221321/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087 Fitor sul site de l'IGN] . {{Portal Lengadòc}} {{Comunas d'Aude}} [[categoria:Comuna d'Aude]] [[Categoria:Comuna de las Corbièras]] {{Portal Lengadòc}} [[Categoria:Comuna d'Aude]] [[Categoria:Comuna de Lengadòc]] ptvrlwpzl2ajedfhx78e9nb8561sr80 Epping 0 84749 2334143 2219164 2022-08-24T06:44:16Z 86.210.4.96 wikitext text/x-wiki {{Infobox Comuna de França | carta=fr | nomcomuna= Epping | nomcomuna2= Epping | imatge=cap | descripcion= | lògo= | escut= | escais= | region ist = | parçan= | arrondiment= [[Arrondiment de Sarreguemines|Sarreguemines]] | canton= [[Canton de Volmunster|Volmunster]] | insee = 57195 | sitweb= | cp = 57720 | cònsol = Jean-Louis Chudz | mandat = [[2008]]-[[2014]] | gentilici = (en [[francés]]) | longitud= 7.3178 | latitud= 49.1128 | alt mini = 252 | alt mej = | alt maxi = 378 | km² = 10.65 }} '''Epping''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Mosèla (departament)|Mosèla]] e la [[regions francesas|region]] del [[Grand Èst]]. ==Geografia== {{Apertium|fr}} Çò [[Pòble]], situat en [[geografia del País de Bitche|país descobèrt]], se tròba en bordure de la ''K&ouml;ngistrasse'' (la [[expedís]] [[rei]]al), #que connectava [[Sarre-Union|Bouquenom]] a [[Dos-Ponts]]. {{Original|fr}} Le [[village]], situé en [[géographie du Pays de Bitche|pays découvert]], se trouve en bordure de la ''Köngistrasse'' (la [[route]] [[roi|royale]]), qui reliait [[Sarre-Union|Bouquenom]] à [[Deux-Ponts]]. ===Comunas vesinas=== <div style="position: relative; float:left; width:450px;"> [[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]] {{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Epping]]'''Epping'''}} {{Image label|x=0.565541775628|y=0.317838054281|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 331 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Ormersviller]] (2,5km)}}}} {{Image label|x=0.740558089728|y=0.43143515549|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 864 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Volmunster]] (3,0km)}}}} {{Image label|x=0.220310687278|y=0.522979232805|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 440 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Erching]] (3,8km)}}}} {{Image label|x=0.836880046996|y=0.57974024436|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 153 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Nousseviller-lès-Bitche]] (4,2km)}}}} {{Image label|x=0.217367524151|y=0.659725068888|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 509 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Rimling]] (4,3km)}}}} {{Image label|x=0.333231008545|y=0.797397748029|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 845 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Bettviller]] (4,4km)}}}} {{Image label|x=0.769300471831|y=0.8053869802|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 621 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Hottviller]] (5,1km)}}}} </div>{{clear|left}} ==Istòria== {{Apertium|fr}} Divèrses vestigis d'abitat [[gaule romaine|gallo-romains]] e una [[stèle]] en figurant [[Mercuri (mythologie)|Mercuri]] descobèrta sul ban de [[Urbach (Epping)|Urbach]], testifiquen de l'antiquitat del vilatge e de la siá separacion, mencionats jos la forma ''Eppingen'' en [[1380]], del nom d'òme ''Eppo''. Dépendait De la distincion de Bitche. Del punt d'enguarda esperital, Epping a #èsser succursale de la [[parròquia]] de [[Volmunster]] fins en [[1802]], data #que li a a el #èsser erigit en [[parròquia]] amb [[Urbach (Epping)|Urbach]] cossí annèxa. Es passat a la meteissa epòca en lo nòu archiprêtré d'aquel nom. Los [[bombardement]]s de [[en febrièr]] e [[en març (mes)|en març]] [[1944]] an entièrament destruit lo vilatge e lo [[Glèisa (bastissa)|glèisa]], dédiée a [[sant Donat]], a #èsser solament reconstruite de [[1955]] a [[1957]], suls plànols de Roger Sarrailh, [[architecte]] a [[Bitche]]. Del punt d'enguarda administratiu, Epping fa partida dempuèi [[1790]] del [[costat de Volmunster]], [[Urbach (Epping)|Urbach]] lududes en avent estiu adjunt en [[1811]]. {{Original|fr}} Plusieurs vestiges d'habitat [[gaule romaine|gallo-romains]] et une [[stèle]] figurant [[Mercure (mythologie)|Mercure]] découverte sur le ban d'[[Urbach (Epping)|Urbach]], témoignent de l'antiquité du village et de son écart, mentionnés sous la forme ''Eppingen'' en [[1380]], du nom d'homme ''Eppo''. Dépendait de la seigneurie de Bitche. Du point de vue spirituel, Epping a été succursale de la [[paroisse]] de [[Volmunster]] jusqu'en [[1802]], date à laquelle il a été érigé en [[paroisse]] avec [[Urbach (Epping)|Urbach]] comme annexe. Elle est passée à la même époque dans le nouvel archiprêtré de ce nom. Les [[bombardement]]s de [[février]] et [[mars (mois)|mars]] [[1944]] ont complètement détruit le village et l'[[Église (édifice)|église]], dédiée à [[saint Donat]], a été seulement reconstruite de [[1955]] à [[1957]], sur les plans de Roger Sarrailh, [[architecte]] à [[Bitche]]. Du point de vue administratif, Epping fait partie depuis [[1790]] du [[canton de Volmunster]], [[Urbach (Epping)|Urbach]] lui ayant été adjoint en [[1811]]. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 57195 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Jean-Louis Chudz|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 57195 |1793=264 |1800=244 |1806=282 |1821=690 |1831= |1836=803 |1841=695 |1846= |1851= |1856= |1861=708 |1866=708 |1872=622 |1876=611 |1881=611 |1886=580 |1891=547 |1896=512 |1901=540 |1906=571 |1911=602 |1921=611 |1926=546 |1931=577 |1936=579 |1946=237 |1954=464 |1962=496 |1968=502 |1975=489 |1982=477 |1990=473 |1999=511 |2004= |2005= |2006=554 |2007= 561 |2008=568 |2009=577 |cassini=12781 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats ligadas amb la comuna== ==Véser tanben== ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Comunas}} {{Comunas de| insee = 57195 }} [[Categoria:Comuna de Mosèla]] 2e22jclg0lh2m5x2t70iub58gj184ai Theillay 0 96698 2334071 2204704 2022-08-23T14:11:22Z 86.210.4.96 wikitext text/x-wiki {{Infobox Comuna de França | carta=fr | nomcomuna=Theillay | nomcomuna2=Theillay | imatge=Eglisetheillay.jpg | descripcion= La gl&egrave;isa | lògo= | escut= | escais= | region ist = | parçan= | arrondiment=[[Arrondiment de Romorantin-Lanthenay|Romorantin-Lanthenay]] | canton=[[Canton de Salbris|Salbris]] | insee =41256 | sitweb= | cp =41300 | cònsol =Gérard Chopin | mandat = [[2008]]-[[2014]] | gentilici = | longitud=2.04111111111 | latitud=47.3144444444 | alt mini =96 | alt mej = | alt maxi =168 | km² =96.38 }} '''Theillay''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de [[Loir e Char]] e la [[regions francesas|region]] dau [[Centre e Vau de Léger]]. ==Geografia== ===Comunas vesinas=== <div style="position: relative; float:left; width:450px;"> [[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]] {{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Theillay]]'''Theillay'''}} {{Image label|x=0.725991681376|y=0.608811801878|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 236 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Orçay]] (6,0km)}}}} {{Image label|x=0.366402857395|y=0.798916926832|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 680 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Méry-sur-Cher]] (8,5km)}}}} {{Image label|x=0.27393995653|y=0.191098340691|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 974 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Ferté-Imbault]] (10,1km)}}}} {{Image label|x=0.578230649475|y=0.883013575364|scale=400|text=[[Fichièr:Dot-yellow.svg|20px|Comuna amb 27723 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vierzon]] (10,3km)}}}} {{Image label|x=0.183270119303|y=0.755508156813|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 589 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Thénioux]] (10,7km)}}}} {{Image label|x=0.120321993276|y=0.714629677173|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1075 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Châtres-sur-Cher]] (11,5km)}}}} {{Image label|x=0.171837414738|y=0.183991431225|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1213 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Selles-Saint-Denis]] (12,0km)}}}} {{Image label|x=0.469421980948|y=0.971397981622|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 734 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Hilaire-de-Court]] (12,0km)}}}} </div>{{clear|left}} ==Istòria== {{Apertium|fr}} Lo sieu nom poiri&aacute; provenir d'una d&eacute;formation de la paraula tilleul. Aquela ipot&egrave;si es de tant mai probabla que lo lu&ograve;c de la gl&egrave;isa d'aquel vilatge a cob&egrave;rt d'aquel arbre. Una autra ipot&egrave;si seri&aacute; #que venga de ''teillage'', en significant lo broyage del canab&agrave;s<ref>''Theillay : un pauc d'ist&ograve;ria'', Lo Pichon Solognot, 2008, n°44 p 10-11</ref>. Un cast&egrave;l-f&ograve;rt i a #&egrave;sser bastit, destruit dempu&egrave;i. Pel continuament, la parr&ograve;quia d&eacute;pendait del dioc&egrave;se de [[Borges]]. La gl&egrave;isa Santa-Sulpice data de la XII{{e}} s&egrave;gle. {{Original|fr}} Son nom pourrait provenir d'une déformation du mot tilleul. Cette hypothèse est d'autant plus probable que la place de l'église de ce village est couverte de cet arbre. Une autre hypothèse serait qu'il vienne de ''teillage'', signifiant le broyage du chanvre<ref>''Theillay : un peu d'histoire'', Le Petit Solognot, 2008, n°44 p 10-11</ref>. Un château-fort y a été construit, détruit depuis. Par la suite, la paroisse dépendait du diocèse de [[Bourges]]. La glèisa Saint-Sulpice date du XII{{e}} siècle. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee=41256 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat=Gérard Chopin|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee=41256 |1793=1227 |1800=1066 |1806=1201 |1821=1381 |1831=1374 |1836=1480 |1841=1374 |1846=1483 |1851=1403 |1856=1382 |1861=1362 |1866=1477 |1872=1480 |1876=1567 |1881=1720 |1886=1803 |1891=1803 |1896=1870 |1901=1850 |1906=1833 |1911=1832 |1921=1572 |1926=1507 |1931=1440 |1936=1324 |1946=1330 |1954=1221 |1962=1332 |1968=1288 |1975=1198 |1982=1245 |1990=1354 |1999=1293 |2004= |2005= |2006=1 267 |2007=1 263 |2008=1 260 |2009=1 256 |cassini=37331 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats ligadas amb la comuna== ==Véser tanben== ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Comunas}} {{Comunas de| insee =41256 }} [[Categoria:Comuna de Loir e Char]] mzywxqqldmed85rgx9oztzot8xrqy9j Clans (Nauta Sòna) 0 97643 2334148 2207015 2022-08-24T06:58:41Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Clans]] cap a [[Clans (Nauta Sòna)]] wikitext text/x-wiki {{Infobox Comuna de França | carta=fr | nomcomuna= Clans | nomcomuna2=Clans | imatge=cap | descripcion= | lògo= | escut= | escais= | region ist = | parçan= | arrondiment= [[Arrondiment de Vesoul|Vesoul]] | canton= [[Canton de Scey-sur-Saône-et-Saint-Albin|Scey-sur-Saône-et-Saint-Albin]] | insee = 70158 | sitweb= | cp = 70000 | cònsol = Pierre Aupiais | mandat = [[2008]]-[[2014]] | gentilici = (en [[francés]]) | longitud= 6.04 | latitud= 47.6031 | alt mini = 214 | alt mej = | alt maxi = 257 | km² = 4.37 }} '''Clans''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Nauta Sòna]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Franca Comtat]]. ==Geografia== ===Comunas vesinas=== <div style="position: relative; float:left; width:450px;"> [[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]] {{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Clans]]'''Clans'''}} {{Image label|x=0.57926149259|y=0.54234610738|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 139 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Velle-le-Châtel]] (0,6km)}}}} {{Image label|x=0.551384846328|y=0.429319946948|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 93 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Boursières]] (0,7km)}}}} {{Image label|x=0.700820803635|y=0.501347830714|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 145 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Mont-le-Vernois]] (1,6km)}}}} {{Image label|x=0.609113718048|y=0.733436226728|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 97 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Baignes]] (2,1km)}}}} {{Image label|x=0.187012865724|y=0.387655350298|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 150 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Aroz]] (3,0km)}}}} {{Image label|x=0.434266217723|y=0.161198011404|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 250 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Pontcey]] (3,0km)}}}} {{Image label|x=0.264034229855|y=0.755725283449|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 320 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Raze]] (3,0km)}}}} {{Image label|x=0.92159614951|y=0.281945644593|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 213 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chariez]] (4,0km)}}}} </div>{{clear|left}} ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 70158 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Pierre Aupiais|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 70158 |1793=213 |1800=207 |1806=253 |1821=250 |1831=246 |1836=263 |1841=264 |1846=259 |1851=283 |1856=274 |1861=256 |1866=255 |1872=232 |1876=232 |1881=196 |1886=180 |1891=175 |1896=160 |1901=159 |1906=150 |1911=168 |1921=141 |1926=132 |1931=142 |1936=122 |1946=102 |1954=98 |1962=114 |1968=92 |1975=90 |1982=100 |1990=120 |1999=119 |2004= |2005= |2006=124 |2007= 125 |2008=125 |2009=122 |cassini=9594 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats ligadas amb la comuna== ==Véser tanben== ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Comunas}} {{Comunas de| insee = 70158 }} [[Categoria:Comuna de la Nauta Sòna]] n3my7ja67yw3qnovnadeb8mcjlep68r 2334150 2334148 2022-08-24T06:59:03Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{omon|Clans}}{{Infobox Comuna de França | carta=fr | nomcomuna= Clans | nomcomuna2=Clans | imatge=cap | descripcion= | lògo= | escut= | escais= | region ist = | parçan= | arrondiment= [[Arrondiment de Vesoul|Vesoul]] | canton= [[Canton de Scey-sur-Saône-et-Saint-Albin|Scey-sur-Saône-et-Saint-Albin]] | insee = 70158 | sitweb= | cp = 70000 | cònsol = Pierre Aupiais | mandat = [[2008]]-[[2014]] | gentilici = (en [[francés]]) | longitud= 6.04 | latitud= 47.6031 | alt mini = 214 | alt mej = | alt maxi = 257 | km² = 4.37 }} '''Clans''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] de la [[Nauta Sòna]] e la [[regions francesas|region]] de la [[Franca Comtat]]. ==Geografia== ===Comunas vesinas=== <div style="position: relative; float:left; width:450px;"> [[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]] {{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Clans]]'''Clans'''}} {{Image label|x=0.57926149259|y=0.54234610738|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 139 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Velle-le-Châtel]] (0,6km)}}}} {{Image label|x=0.551384846328|y=0.429319946948|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 93 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Boursières]] (0,7km)}}}} {{Image label|x=0.700820803635|y=0.501347830714|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 145 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Mont-le-Vernois]] (1,6km)}}}} {{Image label|x=0.609113718048|y=0.733436226728|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 97 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Baignes]] (2,1km)}}}} {{Image label|x=0.187012865724|y=0.387655350298|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 150 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Aroz]] (3,0km)}}}} {{Image label|x=0.434266217723|y=0.161198011404|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 250 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Pontcey]] (3,0km)}}}} {{Image label|x=0.264034229855|y=0.755725283449|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 320 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Raze]] (3,0km)}}}} {{Image label|x=0.92159614951|y=0.281945644593|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 213 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chariez]] (4,0km)}}}} </div>{{clear|left}} ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 70158 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Pierre Aupiais|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 70158 |1793=213 |1800=207 |1806=253 |1821=250 |1831=246 |1836=263 |1841=264 |1846=259 |1851=283 |1856=274 |1861=256 |1866=255 |1872=232 |1876=232 |1881=196 |1886=180 |1891=175 |1896=160 |1901=159 |1906=150 |1911=168 |1921=141 |1926=132 |1931=142 |1936=122 |1946=102 |1954=98 |1962=114 |1968=92 |1975=90 |1982=100 |1990=120 |1999=119 |2004= |2005= |2006=124 |2007= 125 |2008=125 |2009=122 |cassini=9594 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats ligadas amb la comuna== ==Véser tanben== ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Comunas}} {{Comunas de| insee = 70158 }} [[Categoria:Comuna de la Nauta Sòna]] oq4xmsisbop9oxmpvanurlwsb2njtvj La Narsa 0 100142 2334146 2126523 2022-08-24T06:54:58Z 86.210.4.96 /* Toponimia */ wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana |carta=oc | nomcomuna=La Narsa | nomcomuna2=Lanarce | imatge=Aubergepeyrebeille1.JPG | descripcion= L'aubèrja de Pèirabelha. | lògo= | escut= | escais= | region ist ={{Vivarés}} {{Lengadòc}} | parçan= | region = [[Auvèrnhe Ròse Aups|Auvèrnhe-Ròse-Aups]] | departament = {{Ardecha}} | arrondiment= [[Arrondiment de L'Argentièira|L'Argentièira]] | canton= de Nauta Ardecha (burèu centralizator : [[Tuèis]]), <small>ancianament de [[Canton de Cocoron|Cocoron]]</small> | intercom = Comunautat de comunas de la Montanha d'Ardecha (SIREN 200072007) | insee = 07130 | sitweb= | cp = 07660 | cònsol = Bernard Jacquemin | mandat = [[2014]]-[[2020]] | gentilici = |longitud= 4.0039 |latitud= 44.7292 | alt mini = 1 094 | alt mej = | alt maxi = 1 412 | km² = 22.37 }} '''La Narsa''' (''Lanarce'' en francés) es una [[comuna]] [[Occitània|occitana]] de [[Vivarés]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] d'[[Ardecha (departament)|Ardecha]] e la [[regions francesas|region]] d'[[Auvèrnhe Ròse Aups|Auvèrnhe-Ròse-Aups]], <small>ancianament de [[Ròse-Aups]]</small>. == Geografia == === Comunas vesinas === <div style="position: relative; float:left; 450px; line-height:80%; width:35em;"> [[Fichièr:Blank map.svg|400px|left|Distanças e posicion relativa]] {{Image label|x=0.490|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|La Narsa]] '''La Narsa'''}} {{Image label|x=0.563236731937|y=0.271612095381|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 127 abitants (2000)]]{{mida|80%|''[[Issanlas]]'' <br/>(4,1 km)}}}} {{Image label|x=0.28796878044|y=0.411057404605|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 78 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Vilata]] <br/>(4,3 km)}}}} {{Image label|x=0.253007176712|y=0.701472158968|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 72 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Lo Planhau]] <br/>(5,6 km)}}}} {{Image label|x=0.915205644174|y=0.513233723565|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 139 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Masan de l'Abadiá]] <br/>(6,8 km)}}}} {{Image label|x=0.785415352339|y=0.803602773139|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 44 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Astet]] <br/>(6,8 km)}}}} {{Image label|x=0.926716774073|y=0.336486777801|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 251 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sant Cirgue de Montanha]] <br/>(7,6 km)}}}} {{Image label|x=0.0926387194136|y=0.676432464213|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 70 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Sant Alban en Montagne]] <br/>(7,9 km)}}}} </div><br clear=left> ===Perimètre delh territòri=== {{Communes limitrophes | commune = La Narsa | nord = ''[[Issanlas]]'' | nord-est = | est = [[Masan de l'Abadiá]] | sud-est = | sud = [[Astet]] | sud-ouest = | ouest = [[La Vilata]] | nord-ouest = }} ʑ==Toponimia== Lo sens de ''narsa'' es lo d'un terren sanhós, palunós, aigassós <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 383</ref>{{,}}<ref>Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, ''Toponymie des Pays Occitans'', edicions Sud-Ouest, 2007, p. 72</ref>. I a de torbièras a La Narsa. Mas i a benlèu una diferéncia de sens entre ''narsa'' e ''sanha''. La prononciacion es [la'narsɔ], amb ''s'' fòrtament chotat, d'un locutor de competéncia lingüistica excellenta nascut a [[Issarlés]] <ref>enquèsta Sivadon junh 2019</ref>. == Istòria == La Narsa es nascuda {{refnec}} de la creacion de l'aubèrja e delh relais de chavals alh moment de la construccion de la rota entre [[Velai]] e [[Vivarés]] alh segle XIX. A la fin delh sègle XVIII, La Narsa èra parròquia annèxa <ref>https://www.geoportail.gouv.fr/donnees/carte-de-cassini cherchar a ''07660 Lanarce''</ref>. Es tanben lo vilatge d'una legendària curiositat, l'albèrga de [[Pèirabelha]], mai coneguda jol nom d'Aubèrja roja]], teatre d'una cinquantena d'omicidis de viatjaires e que se destaquèt dins la cronica judiciària en la primièra mitat del s.XIX. L'istòria morbida d'aquela abitarèla maudita es illustrada dins lo filme de [[Claude Autant-Lara]] en 1951, ''L'Aubèrja Roja'' amb [[Fernandel]]. == Administracion == {{ElegitDebuta|insee= 07130 |Títol= Lista delhs cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= març [[2014]] |Fin= [[2020]] |Identitat= Bernard Jacquemin |Partit= divèrs dreita |Qualitat= retirat foncion publica }} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Gislaine Fracchia|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= Cyrille Belin <ref>https://www.annuaire-mairie.fr/ancien-maire-lanarce.html</ref> |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} * Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra delh canton de [[Cocoron]]; es ara delh canton de ''Nauta Ardecha'' ([[Tuèis]] burèu centralizator). == Demografia == {{Demografia |insee= 07130 |1793=400 |1800=504 |1806=613 |1821=678 |1831=791 |1836=750 |1841=773 |1846=800 |1851=788 |1856=778 |1861=891 |1866=877 |1872=840 |1876=880 |1881=964 |1886=977 |1891=884 |1896=826 |1901=817 |1906=783 |1911=756 |1921=639 |1926=614 |1931=534 |1936=524 |1946=446 |1954=382 |1962=376 |1968=377 |1975=310 |1982=280 |1990=248 |1999=199 |2005=172 |2006=173 |2007=173 |2008=170 |2009=167 |2010=164 |2016=198 |cassini=24589 |senscomptesdobles=1962}} * 2016 : 198 == Luòcs e monuments == == Personalitats ligadas amb la comuna == == Veire tanben == == Ligams extèrnes == == Nòtas == <references/> {{Portal|Vivarés|Lengadòc}} {{Comunas de| insee = 07130 }} [[Categoria:Comuna de Vivarés]] [[Categoria:Comuna d'Ardecha]] p86c4vzc1hez7m3nrs0ypm5xhpiig5q Arnèr 0 104586 2334138 2189229 2022-08-24T06:06:38Z 77.152.53.218 toponimia, etc wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana |carta=oc | nom2= ''Arné'' |nom=Arnèr | lògo= | imatge= Arné_(Hautes-Pyrénées)_07.jpg | descripcion= La maison comuna |escut= Blason de la ville d'Arné.svg |escais= |region= {{Occitània (Region)}} |ist={{Gasconha}} |parçan= [[Manhoac]] | arrondiment= [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]] despuish 2017 | canton= La Vath de Varossa ([[Canton de Castèthnau de Manhoac|Castèthnau de Manhoac]] avant 2015) | intercom = [[Comunautat de comunas deth Plan de Lanamesa|CC deth Plan de Lanamesa Nèsta-Baronias-Baïsa]] | cp= 65670 |insee= 65028 |cònsol= Lionel Cazaux |mandat=[[2020]]-[[2026]] |gentilici= (en [[francés]]) | longitud= 0.5061 | latitud= 43.1864 |alt mini= 414 | alt mej= |alt maxi= 564 |km²= 8.34 |}} '''Arnèr''' (''Arné'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Comenge]] situada dens eth [[departaments franceses|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] dera [[region francesa|region]] administrativa d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. ==Geografia== Aute vilatge o quartièr : Eth Bòsc. [[Imatge:Map commune FR insee code 65028.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]] ==Toponimia== Era prononciacion qu'ei [ar'nè] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''De Arnerio'', en latin, en 1387, ''Arné'' (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII)<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=884&titre=arne</ref>. [[Miquèu Grosclaude]] que's basa sus era atestacion de 1387, ''De Arnerio'', qui mia a un nom latinizat ''Arnerius'', donc probablament eth nom germanic d'òme ''Arnèr''. L'etime qu'es shens sufixe<ref name = glb/>. Cf. [[La Ileta e Arnès]]. ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 65028 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2020]] |Fin= [[2026]] |Identitat=Lionel Cazaux |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= [[2014]] |Fin= [[2020]] |Identitat=Monique Castex |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2014 |Identitat= Armand Touzanne|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 65028 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841=504 |1846=508 |1851=516 |1856= |1861= |1866= |1872= |1876=499 |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911=417 |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962= 263 |1968= 257 |1975= 234 |1982= 199 |1990= 188 |1999= 187 |2005= |2006= |2007= 191 |2008= |2009= |cassini= |senscomptesdobles=1962}} * En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|028}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|028}}/8.34) round 2}}}} ab/km². ==Lòcs e monuments== ==Personalitats ligadas dab era comuna== ==Véder tanben== * [[Comunas deths Hauts Pirenèus]] ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Gasconha}} {{Comunas deths Hauts Pirenèus}} [[Categoria:Comuna de Gasconha]] [[Categoria:Comuna de Bigòrra]] [[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]] gznz2p8dmz79eqgmtgb787dbycdlbi5 Bajordan 0 104599 2334152 2188755 2022-08-24T07:00:46Z 77.152.53.218 toponimia, etc wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana |carta=oc | nom2=''Bazordan'' |nom=Bajordan | lògo= | imatge=Bazordan_(Hautes-Pyrénées)_1.jpg | descripcion= Paisatge a Bajordan |escut=Blason ville fr Bazordan (65).svg |escais= | region = {{Occitània (Region)}} | ist = {{Gasconha}} | parçan = [[Manhoac]] | departament = {{Hauts Pirenèus}} | arrondiment = [[Arrondiment de Tarba|Tarba]] | canton = Los Costalats ([[Canton de Castèthnau de Manhoac|Castèthnau de Manhoac]] avant 2015) | intercom = [[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] | cp= 65670 |insee= 65074 |cònsol= Josiane Lagarde |mandat=[[2020]]-[[2026]] |gentilici= (en [[francés]]) | longitud= 0.5525 | latitud= 43.2236 |alt mini= 350 | alt mej= |alt maxi= 494 |km²= 9.22 |}} '''Bajordan''' (''Bazordan'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] de [[Comenge]] situada dens eth [[departaments franceses|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] dera [[region francesa|region]] administrativa d'{{Ocreg}}, <small>ancianament de [[Miègjorn-Pirenèus]]</small>. ==Geografia== [[Imatge:Map commune FR insee code 65074.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]] ==Toponimia== Era prononciacion qu'ei [bajour'dã] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''de Basordano'', en latin, en 1387, ''Bajordan'' en 1767, ''Bajourdan '' en 1790, ''Bajourdan '' (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII)<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=933&titre=bazordan</ref>. Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]], eth radicau qu'es escur e eth sufixe qu'es ''-itanum''<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 61</ref>. Segon [[Ernèst Negre|Negre]], ''Bajordan'' que vien probablament de ''* Be(g)orr(i)tanum (castellum)'' : « castèth bigordan » > ''*Beordan'', dab ua ''z'' ajustada per tau d'evitar l'iatus<ref name = glb/>. Segon [[Miquèu Grosclaude]], era proposicion de Negre qu'es foneticament dobtosa e Bajordan es pas en [[Bigòrra]], mes en [[Comenge]]; eth nom que demòra escur. Robert Aymard que senhala ''Bazourda'' es eth nom d'un arriu ath limit deras comunas de [[Salas (Hauts Pirenèus)|Salas]] et [[Ausons (Occitània)|Ausons]] ([[canton d'Argelèrs de Gasòst]]), mes aquò explica pas eth nom<ref name = glb/>. ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 65074 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2020]] |Fin= [[2026]]|Identitat=Josiane Lagarde |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2008]] |Fin= 2020 |Identitat=Daniel Guillemaud |Partit=shens |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 65074 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841=550 |1846=614 |1851=543 |1856= |1861= |1866= |1872= |1876=558 |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911=407 |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962= 193 |1968= 191 |1975= 176 |1982= 179 |1990= 162 |1999= 157 |2005= |2006= |2007= 137 |2008= |2009= |cassini= |senscomptesdobles=1962}} * En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|074}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|074}}/9.22) round 2}}}} ab/km². ==Lòcs e monuments== ==Personalitats ligadas dab la comuna== ==Véder tanben== ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Gasconha}} {{Comunas deths Hauts Pirenèus}} [[Categoria:Comuna de Gasconha]] [[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]] [[Categoria:Comuna de Manhoac]] 9f0vswrol301mq4qg89odssu8rb6ltq Clans (Aups Maritims) 0 107509 2334144 2229270 2022-08-24T06:51:48Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Infobox Comuna de França |carta=oc | nom2=Clans |nom=Clans, Clanzo | lògo=[[Imatge:cap|150px]] | imatge=[[Imatge: Clans -1.JPG|290px]] | descripcion= Vista dau vilatge amb la collegiala de Santa Maria |escut=[[Imatge:cap|60px]] |escais= |ist={{Comtat de Niça}} |parçan= | arrondiment= [[Arrondiment de Niça|Niça]] | canton= [[Canton de Sant Salvaur de Tinèa|Sant Salvaur de Tinèa]] | sitweb= | cp= 06420 |insee= 06042 |cònsol= Roger Maria |mandat=[[2008]]-[[2014]] |gentilici= Clansois (en [[francés]]) | alt mej= | longitud= 7.14833333333 | latitud= 43.9955555556 |alt mini= 264 |alt maxi= 2&nbsp;082 |km²= 37.79 |}} '''Clans'''{{Ref Comunas Aups Maritims}} (''Clans'' en [[francés]], ''Clanzo'' en [[italian]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] dau [[Comtat de Niça]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] dei [[Aups Maritims]] e la [[regions francesas|region]] de [[Provença-Aups-Còsta d'Azur]]. ==Geografia== {{Apertium|fr}} {{A completar}} {{Original|fr}} {{à compléter}} ==Istòria== {{Apertium|fr}} Lo 25 d'oct&ograve;bre [[1943]], un deslligament de la [[Waffen-SS]] condusit per [[Alois Brunner]] invest&iacute;s lo p&ograve;ble. I ven per arturar los Josieus #que s'i &egrave;ran refugiats. 27 de dintratz eles ser&agrave;n appr&eacute;hend&eacute;s suls 70 presents a Clans. Los autres an pogudas &egrave;sser salvats merc&eacute;s a la devocion dels abitants del p&ograve;ble. #&Ccedil;&ograve; qu'an #&egrave;sser arturats an #&egrave;sser d&eacute;port&eacute;s. Henry Bily es lo solelh a &egrave;sser intrada en vivent de camps de la m&ograve;rt apr&egrave;s dos ans de d&eacute;portation. {{Original|fr}} Le 25 octobre [[1943]], un détachement de la [[Waffen-SS]] conduit par [[Alois Brunner]] investit le village. Il y vient pour arrêter les Juifs qui s'y étaient réfugiés. 27 d'entre eux seront appréhendés sur les 70 présents à Clans. Les autres ont pu être sauvés grâce au dévouement des habitants du village. Ceux qui ont été arrêtés ont été déportés. Henry Bily est le seul à être revenu vivant des camps de la mort après deux ans de déportation. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 06042 |Títol= Lista dei cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Roger Maria|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 06042 |1793=681 |1800=634 |1806=648 |1821=666 |1831= |1836=766 |1841= |1846=760 |1851= |1856=858 |1861=814 |1866=855 |1872=814 |1876=749 |1881=771 |1886=702 |1891=736 |1896=706 |1901=692 |1906=605 |1911=528 |1921=505 |1926=793 |1931=641 |1936=623 |1946=471 |1954=530 |1962=446 |1968=472 |1975=400 |1982=367 |1990=496 |1999=532 |2004= |2005= |2006=551 |2007=554 |2008=557 |2009=556 |cassini=9595 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats liadas ambé la comuna== ==Veire tanben== ==Liames extèrnes== ==Nòtas== {{reflist}} {{Portal|Comtat de Niça}} {{Comunas dei Aups Maritims}} [[Categoria:Comuna dei Aups Maritims]] [[Categoria:Comuna dau Comtat de Niça]] nmtnabdq0cwtpowr72ozg7frc0vz483 2334145 2334144 2022-08-24T06:52:23Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Infobox Comuna de França |carta=oc | nom2=Clans |nom=Clans, Clanzo | lògo=cap | imatge=Clans -1.JPG|290px | descripcion= Vista dau vilatge amb la collegiala de Santa Maria |escut=cap |escais= |ist={{Comtat de Niça}} |parçan= | arrondiment= [[Arrondiment de Niça|Niça]] | canton= [[Canton de Sant Salvaur de Tinèa|Sant Salvaur de Tinèa]] | sitweb= | cp= 06420 |insee= 06042 |cònsol= Roger Maria |mandat=[[2008]]-[[2014]] |gentilici= Clansois (en [[francés]]) | alt mej= | longitud= 7.14833333333 | latitud= 43.9955555556 |alt mini= 264 |alt maxi= 2&nbsp;082 |km²= 37.79 |}} '''Clans'''{{Ref Comunas Aups Maritims}} (''Clans'' en [[francés]], ''Clanzo'' en [[italian]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] dau [[Comtat de Niça]], situada dins lo [[departaments franceses|departament]] dei [[Aups Maritims]] e la [[regions francesas|region]] de [[Provença-Aups-Còsta d'Azur]]. ==Geografia== {{Apertium|fr}} {{A completar}} {{Original|fr}} {{à compléter}} ==Istòria== {{Apertium|fr}} Lo 25 d'oct&ograve;bre [[1943]], un deslligament de la [[Waffen-SS]] condusit per [[Alois Brunner]] invest&iacute;s lo p&ograve;ble. I ven per arturar los Josieus #que s'i &egrave;ran refugiats. 27 de dintratz eles ser&agrave;n appr&eacute;hend&eacute;s suls 70 presents a Clans. Los autres an pogudas &egrave;sser salvats merc&eacute;s a la devocion dels abitants del p&ograve;ble. #&Ccedil;&ograve; qu'an #&egrave;sser arturats an #&egrave;sser d&eacute;port&eacute;s. Henry Bily es lo solelh a &egrave;sser intrada en vivent de camps de la m&ograve;rt apr&egrave;s dos ans de d&eacute;portation. {{Original|fr}} Le 25 octobre [[1943]], un détachement de la [[Waffen-SS]] conduit par [[Alois Brunner]] investit le village. Il y vient pour arrêter les Juifs qui s'y étaient réfugiés. 27 d'entre eux seront appréhendés sur les 70 présents à Clans. Les autres ont pu être sauvés grâce au dévouement des habitants du village. Ceux qui ont été arrêtés ont été déportés. Henry Bily est le seul à être revenu vivant des camps de la mort après deux ans de déportation. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 06042 |Títol= Lista dei cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Roger Maria|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 06042 |1793=681 |1800=634 |1806=648 |1821=666 |1831= |1836=766 |1841= |1846=760 |1851= |1856=858 |1861=814 |1866=855 |1872=814 |1876=749 |1881=771 |1886=702 |1891=736 |1896=706 |1901=692 |1906=605 |1911=528 |1921=505 |1926=793 |1931=641 |1936=623 |1946=471 |1954=530 |1962=446 |1968=472 |1975=400 |1982=367 |1990=496 |1999=532 |2004= |2005= |2006=551 |2007=554 |2008=557 |2009=556 |cassini=9595 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats liadas ambé la comuna== ==Veire tanben== ==Liames extèrnes== ==Nòtas== {{reflist}} {{Portal|Comtat de Niça}} {{Comunas dei Aups Maritims}} [[Categoria:Comuna dei Aups Maritims]] [[Categoria:Comuna dau Comtat de Niça]] q15aexcgvd51vauixs555pb7dnvbuai 2334147 2334145 2022-08-24T06:57:49Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Infobox Comuna de França |carta=oc | nom2=Clans |nom=Clans, Clanzo | lògo=cap | imatge=Clans -1.JPG|290px | descripcion= Vista dau vilatge amb la collegiala de Santa Maria |escut=Blason_ville_fr_Clans_06.svg |escais= |ist={{Comtat de Niça}} |parçan= | arrondiment= [[Arrondiment de Niça|Niça]] | canton= [[Canton de Sant Salvaur de Tinèa|Sant Salvaur de Tinèa]] | sitweb= | cp= 06420 |insee= 06042 |cònsol= Roger Maria |mandat=[[2020]]-[[2026]] |gentilici= Clansois (en [[francés]]) | alt mej= | longitud= 7.14833333333 | latitud= 43.9955555556 |alt mini= 264 |alt maxi= 2&nbsp;082 |km²= 37.79 |}} '''Clans'''{{Ref Comunas Aups Maritims}} (''Clans'' en [[francés]], ''Clanzo'' en [[italian]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] dau [[Comtat de Niça]]. Administrativament, es dins lo [[departaments franceses|departament]] dei [[Aups Maritims]] e la [[regions francesas|region]] de [[Provença-Aups-Còsta d'Azur]] de l'[[França|estat francés]]. ==Istòria== Abans 1860, Clans (Clanzo) èra de l'arrondiment e de la província de Niça. En 1860 es annexat a l'estat francés. Lo 25 d'octobre de [[1943]], de [[Waffen-SS]] menats per [[Alois Brunner]] dintrèron dins Clans per i arrèstar los josieus que s'i èran acessats. 27 de 70 foguèron arrestats, los autres se podèron escapar mercés al mond de Clans. Un sol dels arrestats tornèt viu dels camps d'exterminacion. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 06042 |Títol= Lista dei cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Roger Maria|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 06042 |1793=681 |1800=634 |1806=648 |1821=666 |1831= |1836=766 |1841= |1846=760 |1851= |1856=858 |1861=814 |1866=855 |1872=814 |1876=749 |1881=771 |1886=702 |1891=736 |1896=706 |1901=692 |1906=605 |1911=528 |1921=505 |1926=793 |1931=641 |1936=623 |1946=471 |1954=530 |1962=446 |1968=472 |1975=400 |1982=367 |1990=496 |1999=532 |2004= |2005= |2006=551 |2007=554 |2008=557 |2009=556 |cassini=9595 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats liadas ambé la comuna== ==Veire tanben== ==Liames extèrnes== ==Nòtas== {{reflist}} {{Portal|Comtat de Niça}} {{Comunas dei Aups Maritims}} [[Categoria:Comuna dei Aups Maritims]] [[Categoria:Comuna dau Comtat de Niça]] ry61aizmgkjqcj47h6rr1c8c0hmmuxm 2334151 2334147 2022-08-24T06:59:41Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{omon|Clans}}{{Infobox Comuna de França |carta=oc | nom2=Clans |nom=Clans, Clanzo | lògo=cap | imatge=Clans -1.JPG|290px | descripcion= Vista dau vilatge amb la collegiala de Santa Maria |escut=Blason_ville_fr_Clans_06.svg |escais= |ist={{Comtat de Niça}} |parçan= | arrondiment= [[Arrondiment de Niça|Niça]] | canton= [[Canton de Sant Salvaur de Tinèa|Sant Salvaur de Tinèa]] | sitweb= | cp= 06420 |insee= 06042 |cònsol= Roger Maria |mandat=[[2020]]-[[2026]] |gentilici= Clansois (en [[francés]]) | alt mej= | longitud= 7.14833333333 | latitud= 43.9955555556 |alt mini= 264 |alt maxi= 2&nbsp;082 |km²= 37.79 |}} '''Clans'''{{Ref Comunas Aups Maritims}} (''Clans'' en [[francés]], ''Clanzo'' en [[italian]]) es una [[Comuna francesa|comuna]] [[Occitània|occitana]] dau [[Comtat de Niça]]. Administrativament, es dins lo [[departaments franceses|departament]] dei [[Aups Maritims]] e la [[regions francesas|region]] de [[Provença-Aups-Còsta d'Azur]] de l'[[França|estat francés]]. ==Istòria== Abans 1860, Clans (Clanzo) èra de l'arrondiment e de la província de Niça. En 1860 es annexat a l'estat francés. Lo 25 d'octobre de [[1943]], de [[Waffen-SS]] menats per [[Alois Brunner]] dintrèron dins Clans per i arrèstar los josieus que s'i èran acessats. 27 de 70 foguèron arrestats, los autres se podèron escapar mercés al mond de Clans. Un sol dels arrestats tornèt viu dels camps d'exterminacion. ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 06042 |Títol= Lista dei cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Roger Maria|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 06042 |1793=681 |1800=634 |1806=648 |1821=666 |1831= |1836=766 |1841= |1846=760 |1851= |1856=858 |1861=814 |1866=855 |1872=814 |1876=749 |1881=771 |1886=702 |1891=736 |1896=706 |1901=692 |1906=605 |1911=528 |1921=505 |1926=793 |1931=641 |1936=623 |1946=471 |1954=530 |1962=446 |1968=472 |1975=400 |1982=367 |1990=496 |1999=532 |2004= |2005= |2006=551 |2007=554 |2008=557 |2009=556 |cassini=9595 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats liadas ambé la comuna== ==Veire tanben== ==Liames extèrnes== ==Nòtas== {{reflist}} {{Portal|Comtat de Niça}} {{Comunas dei Aups Maritims}} [[Categoria:Comuna dei Aups Maritims]] [[Categoria:Comuna dau Comtat de Niça]] 3src2jgysjron9luf2ffswiiloj5w7s Saint-Aubin (Còsta d'Aur) 0 117097 2334073 2208620 2022-08-23T14:14:50Z 86.210.4.96 wikitext text/x-wiki {{Infobox Comuna de França | carta=fr | nomcomuna= Saint-Aubin | nomcomuna2= Saint-Aubin | imatge=ST-Aubin 025.JPG | descripcion= | lògo= | escut= | escais= | region ist = | parçan= | arrondiment= [[Arrondiment de Beaune|Beaune]] | canton= [[Canton de Nolay|Nolay]] | insee = 21541 | sitweb= | cp = 21190 | cònsol = Gérard Prudhon | mandat = [[2008]]-[[2014]] | gentilici = | longitud= 4.71027777778 | latitud= 46.9511111111 | alt mini = 240 | alt mej = | alt maxi = 485 | km² = 9.42 }} '''Saint-Aubin ''' es una [[Comuna francesa|comuna]] [[frança|francesa]] administrada per lo [[departaments franceses|departament]] de [[Còsta d'Aur]] de la [[regions francesas|region]] de [[Borgonha Franca Comtat]]. ==Geografia== ===Comunas vesinas=== <div style="position: relative; float:left; width:450px;"> [[Fichièr:Blank map.svg|400px|left||Distanças e posicion relativa]] {{Image label|x=0.506|y=0.495|scale=400|text=[[Fichièr:Map pointer black.svg|20px|Saint-Aubin]]'''Saint-Aubin'''}} {{Image label|x=0.640557340583|y=0.620305610795|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 394 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chassagne-Montrachet]] (2,1km)}}}} {{Image label|x=0.325737594784|y=0.459936805864|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 281 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[La Rochepot]] (2,5km)}}}} {{Image label|x=0.379154471875|y=0.330868396551|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 268 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Baubigny (Còsta d'Aur)|Baubigny]] (2,9km)}}}} {{Image label|x=0.783651325227|y=0.531142157722|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 426 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Puligny-Montrachet]] (3,4km)}}}} {{Image label|x=0.776220010098|y=0.677306402033|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1038 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Corpeau]] (4,1km)}}}} {{Image label|x=0.44844895944|y=0.824607282419|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|8px|Comuna amb 839 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Santenay (Còsta d'Aur)|Santenay]] (4,2km)}}}} {{Image label|x=0.604255811453|y=0.878599192671|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 432 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Remigny (Sòna e Léger)|Remigny]] (4,9km)}}}} {{Image label|x=0.750860182873|y=0.185383391317|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 337 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Auxey-Duresses]] (5,1km)}}}} {{Image label|x=0.13786995427|y=0.387451220796|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 140 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Cormot-le-Grand]] (5,1km)}}}} {{Image label|x=0.524289790678|y=0.085507782815|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 243 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Saint-Romain (Còsta d'Aur)|Saint-Romain]] (5,4km)}}}} {{Image label|x=0.768199936548|y=0.834796756998|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|16px|Comuna amb 5391 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Chagny (Sòna e Léger)|Chagny]] (5,5km)}}}} {{Image label|x=0.0777179395943|y=0.482876426466|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1482 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Nolay (Còsta d'Aur)|Nolay]] (5,6km)}}}} {{Image label|x=0.143327278249|y=0.272343449818|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 39 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Vauchignon]] (5,7km)}}}} {{Image label|x=0.214319688459|y=0.845252165731|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|6px|Comuna amb 199 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Dezize-lès-Maranges]] (5,8km)}}}} {{Image label|x=0.900080615096|y=0.251938031746|scale=400|text=[[Fichièr:Small-city-symbol.svg|10px|Comuna amb 1563 abitants (2000)]]{{mida|80%|[[Meursault]] (5,9km)}}}} </div>{{clear|left}} ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 21541 |Títol= Lista deus cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= Gérard Prudhon|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 21541 |1793=547 |1800= |1806=627 |1821=722 |1831= |1836=806 |1841=784 |1846=770 |1851=790 |1856=717 |1861=715 |1866=759 |1872=744 |1876=814 |1881=821 |1886=743 |1891=659 |1896=648 |1901=641 |1906=631 |1911=572 |1921=467 |1926=464 |1931=444 |1936=404 |1946=378 |1954=342 |1962=318 |1968=308 |1975=288 |1982=281 |1990=239 |1999=248 |2004= |2005= |2006=266 |2007= 269 |2008=270 |2009=263 |cassini=30514 |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats ligadas amb la comuna== ==Véser tanben== ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Comunas}} {{Comunas de| insee = 21541 }} [[Categoria:Comuna de Còsta d'Aur]] 9dxfuhrm4yf63wgcroda76643ulztc0 Heisei (omonimia) 0 136638 2334110 1886139 2022-08-23T18:08:22Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{omonimia}} '''Heisei''' pòt èster : * l'era [[Heisei|Heisei]] de l'istòria de [[Japon]] (dempuish [[1989]]) * [[Heisei (roman)|un roman]] de [[Joan Francés Blanc]]. s0n4ds1jbk1084mj50q7zqhoyhxkzb8 Nadja Becker 0 140275 2334155 1983610 2022-08-24T10:36:57Z FMSky 44637 wikitext text/x-wiki {{Infobox|tematica=actritz alemanda|carta=}} [[Fichièr:2018-01-26-DFP 2018-6448 (cropped).jpg|thumb|Nadja Becker en 2018]] '''Nadja Becker''' ([[Siegen]], [[Alemanha]], [[25 d'octobre]] de [[1978]]) es una actritz [[Alemanha|alemanda]]. == Filmografia == * ''Kein Science Fiction'' (2003) * ''Freunde für immer'' (2005) * ''Stromberg – Der Protest'' (2007) * ''Warum Männer nicht zuhören und Frauen schlecht einparken'' (2007) * ''Und Jimmy ging zum Regenbogen'' (2007) * ''Das Gelübde'' (2007) * ''SOKO Wismar – Genug ist genug'' (2008) * ''Polizeiruf 110 – Eine Maria aus Stettin'' (2008) * ''Zwillingsküsse schmecken besser'' (2008) * ''Liebesticket nach Hause'' (2008) * ''Wilsberg: Filmriss|Filmriss'' (2008) * ''Tatort: Schwarzer Peter'' (2009) * ''Ein Fall für Zwei – Die Senkrechtstarter'' (2009) * ''Die Wanderhure]] (2009) * ''Danni Lowinski (2009-2014) * ''Ihr mich auch'' (2010) * ''Unter Frauen'' (2011) * ''Kissenschlacht'' (2011) * ''Der Staatsanwalt – Die Toten im Weinberg'' (2011) * ''Stromberg – Cheyenne'' (2012) * ''Wilsberg: Aus Mangel an Beweisen'' (2012) * ''Die Rache der Wanderhure'' (2012) * ''Unter Frauen'' (2012) * ''Das Vermächtnis der Wanderhure'' (2012) * ''Drei in einem Bett'' (2012) * ''Wilsberg: Treuetest'' (2013) * ''Robin Hood und ich'' (2013) * ''Alarm für Cobra 11 – Die Autobahnpolizei'' (2015) [[Categoria:Actritz alemanda]] dams72bbez8u8rxtzuizr3e1mepmyut Frank Ocean 0 152347 2334052 2279756 2022-08-23T12:44:54Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Musica (artista) |carta = vocal |NomArtista =Frank Ocean |nom naissença =Christopher Breaux |imatge =Frank Ocean Coachella 2012 3.jpg |legenda = concèrt a Coachella en 2012 |naissença = [[28 d'octobre]] de [[1987]]<br />[[Long Beach (califòrnia)|Long Beach]], {{USA}} |decès = |país origina ={{USA}} |profession =autor, compositor, interprèta |annadas activas = depuèi 2007 |genre =[[R&B]], [[soul]] |instrument =cant, clavièr |labèl =Odd Future Records, Def Jam, Island Def Jam Music Group |Grop associats = |entoratge = |site oficial=[http/www.franckocean.com] }} '''Christopher Francis Ocean''' (nascut '''Christopher Breaux'''<ref name=lemonde>{{Ligam web|autor=Aureliano Tonet|url=http://www.lemonde.fr/culture/article/2012/08/27/l-ete-tumultueux-de-frank-ocean_1751367_3246.html|títol =L'été tumultueux de Frank Ocean |jorn=27|mes= agost|an=2012|site=[[Le Monde]]}}</ref> lo 28 d'octobre de 1987 à [[Long Beach (Califòrnia)|Long Beach]], [[Califòrnia]]), mai conegut jos son nom d'artista '''Frank Ocean''', es un autor compositor e interprèta [[Estats Units d'America|estatsunian]]. Ocean comencèt sa carrièra en escrivant de títols per d'artistas coma [[Brandy]] o [[John Legend]]. En 2010, rejonguèt lo collectiu hip-hop californian [[Odd Future]]. En febrièr de 2011, Ocean sortiguèt sa [[mixtape]] ''[[Nostalgia, Ultra]]'', que recebèt un acuèlh favorable que las criticas li permetèron d'aquerir una importanta notorietat. Son primièr album studio, ''[[Channel Orange]]'', sortiguèt en julhet de 2012, recebèt un excellent acuèlh critica e comercial. L'estile d'Ocean se caracteriza per d'estructuras musicalas complèxas, de melodias inconvencionalas e un estile d'escritura novator tractant diferents tèmas coma l'amor, lo desir o encara l'esperitalitat. == Biografia == Nascut a Long Beach, Frank Ocean quitèt sa vila natala per La [[Nòva Orleans]] vèrs l'edat de cinc ans<ref name=lemonde/><ref>{{en}}[http://www.complex.com/music/2011/03/who-is-frank-ocean/ Who is Frank Ocean?]</ref>. En 2005, l'[[auragan Katrina]] toquèt la vila e l'estudio d'Ocean se trapa submergit, destrusant los seus enregistraments. Per contunhar a enregistrar, s'anèt a Los Angeles amb l'intencion d'i demorar sonque sièis setmanas, mas decidiguèt fin finala d'i demorar per desvelopar sa carrièra musicala<ref>{{en}}[http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-16390456 Sound of 2012: Frank Ocean, BBC Online]</ref>. Après aver obtengut un contrat d'escritur, Ocean commencèt sa carrièra en escrivant de títols per d'artistas coma [[Brandy]], [[John Legend]] o [[Beyoncé]]<ref name=lefigaro/>. A començament de 2010, integrèt le collectiu [[Odd Future]] amb entre autre [[Hodgy Beats]] e [[Tyler, The Creator]]<ref name=lefigaro>{{Ligam web|autor=Esther Degbe|url=http://www.lefigaro.fr/musique/2012/07/13/03006-20120713ARTFIG00508-franck-ocean-qui-est-le-nouveau-chouchou-du-r-n-b.php|títol=Frank Ocean : qui est le nouveau chouchou du R'n'B ?|jorn=13|mes=julhet|an=2012|site=[[Le Figaro]]}}</ref>, qu'encontre fin de 2009, periòde ont faguèt la coneissença del productor [[Christopher Stewart|Tricky Stewart]] li permetent de signar jol labèl [[Def Jam]]. Lo 18 de febrèr de 2011, Ocean sortiguèt sa mixtape ''[[Nostalgia, Ultra]]'' via son blòg, amb un acuèlh favorable de las criticas<ref>{{en}}[http://www.metacritic.com/music/nostalgia-ultra/frank-ocean/critic-reviews Nostlgia Ultra, frank Ocean Critic Reviews] sus ''[[Metacritic]]''Consultat lo 28 d'agost de 2012.</ref>. La mixtape se concentra sus diferents tèmas coma las relacions interpersonalas e la reflexion personala. Lo labèl d'Ocean, [[Def Jam]], comercializa la mixtape jos forma d'EP en julhet de 2011, après la sortida del single "Novacane" sortiguèt sus [[iTunes]] en mai de 2011. En junh de 2011, Ocean revèla que trabalharà sus l'album comun dels rapaires [[Jay Z]] [[Kanye West]], ''[[Watch the Throne]]''. Coecriguèt e apareguèt sus dos títols de l'album. En abril de 2012, sortiguèt títol novèl, "Thinkin Bout You", d'en primièr escrich per [[Bridget Kelly]]. Pendent l'estiu de 2012, Ocean sortiguèt son primièr album d'estudio ''[[Channel Orange]]'', que recebèt un excellent acuèlh critica e comercial. L'album apareguèt en cap de lista dins gaireben totas las listas dels melhors albums de l'an de 2012, e foguèt sacrat melhor album de l'an per ''HMV's Poll of Polls''. Foguèt nomenat als [[Grammy Awards 2013]] dins sièis categorias que lo Melhor Album de l'An e enregistrament de l'an per "Thinkin Bout You"<ref>{{en}} 5 de decembre de 2012 [https://web.archive.org/web/20121206143220/http://www.latimes.com/entertainment/envelope/grammys/la-en-grammys-2013-nominees-complete-list,0,7075586.htmlstory Grammys 2013: Complete list of nominees]Los Angeles Times </ref>. L'album foguèt acclamat per fòrça criticas per son estile innovador e son vejaire original. ''Channel Orange'' conten de musicas inconvencionalas, remarcadas per lor biais de contar una istòria, lor comentari social e la mèscla dels genres ([[hip-hop]], [[soul]] e [[R&B]]). Aquelas tractant lo tèma de l'amor non partetjat atirant l'attencion, en partida en rason d'una anoncia d'Ocean sus son blòg qualques jorns abans la sortida de l'album, que conta cossí foguèt tombat amoros d'un gojat pel primièr còp fois quand aviá 19 ans, e l'importéncia qu'aquela persona aguèt sul rèsta de sa vida<ref name=lemonde/>. Aquela anoncia foguèt plan remarcada e qualques criticas comparèron son impacte culturel l'anoncia de [[David Bowie]] en 1972, qu'aviá revelat èsser gai <ref>{{en}}Johnson, Andrew (17 de decembre de 2012). [https://web.archive.org/web/20131214144802/http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/music/news/frank-ocean-records-another-first-as-channel-orange-is-named-album-of-the-year-8421123.html ]</ref>. La promocion de l'album s'accompanha d'un virada, ''2012 Summer Tour'', ont apareguèt dins los festenals [[Coachella]] e [[Lollapalooza]]<ref>{{en}}[http://www.bet.com/news/music/2012/07/09/frank-ocean-s-summer-tour-sold-out.html Frank Ocean's Summer Tour Sold Out, BET], 11 de julhet de 2012</ref>. En febrièr de 2013, Ocean confirmèt qu'aviá començat a trabalhar sus son segond album estudio. Revèla aver trabalhat amb [[Tyler, the Creator]], [[Pharrell Williams]] e [[Danger Mouse]], e revèla sas intencions de collaborar amb [[Tame Impala]] e [[King Krule]]. L'album es inspirat entre autre dels [[The Beatles|Beatles]] e dels [[The Beach Boys|Beach Boys]], e serà en partida enregistrada a [[Bora Bora]]<ref>{{ligam web|url=http://perezhilton.com/2013-02-21-frank-ocean-new-album-details-collaborations#.UYla07VJNF4 |títol=Frank Ocean's Next Album Is On Its Way! |editor=PerezHilton.com |data=2013-02-21 |consultat lo=2013-06-16}}</ref>. Lo 28 de mai de 2013, Ocean annoncièt ''You're Not Dead... 2013 Tour'', una virada de catòrze datas europèas e canadianas, començant lo 16 de junh de 2013 a [[Munic]], en [[Alemanha]]. == Discografia == * 2011: ''[[Nostalgia, Ultra]]'' * 2012: ''[[Channel Orange]]'' ==Vejatz tanben== === Ligam extèrne === * {{en}} [http://www.frankocean.com/ Site oficial] {{commons|Frank_Ocean}} == Notas e referéncias == <references/> ip63kb9ux25esgtgvmcaga0b6o2ll77 Giorgio Demetrio Gallaro 0 155528 2334057 2293136 2022-08-23T13:39:16Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox |tematica=eclesiastic italian |carta= }} '''Giorgio Demetrio Gallaro''' ([[Pozzallo]]<ref>[https://web.archive.org/web/20150402203243/http://www.corrierediragusa.it/articoli/attualit%C3%A0/pozzallo/30032-don-giorgio-gallaro-e-vescovo-pozzallo-in-festa.html Don Giorgio Gallaro è vescovo, Pozzallo in festa]</ref>, [[16 de genièr]] de [[1948]]) es un [[avesque]] particulier <ref name=ben>{{it}}[https://web.archive.org/web/20150402114248/http://www.chiesacattolica.it/vescovicei/chiesa_cattolica_italiana/cei/00070063_S_E__Mons_GIORGIO_DEMETRIO_GALLARO.html S.E. Mons. GIORGIO DEMETRIO GALLARO]</ref> [[Itàlia|italian]], de l'éparchie de Piana degli Albanesi, un diocèse de l'Église grecque-catholique italo-albanaise. Foguèt consagrat prèire en [[1972]] en l'[[Estats Units d'America]]. Comencèt coma pretre al dans plusieurs paroisses de rite oriental aux États-Unis. En 1987, il est incardiné à l'éparchie de Newton des Melkites. Lo [[31 de març]] [[2015]] foguèt fach avesque de [[Piana degli Albanesi]]<ref>[http://www.magaze.it/wps/2015/03/31/nominato-vescovo-delleparchia-di-piana-degli-albanesi-il-rev-do-giorgio-demetrio-gallaro/ Nominato Vescovo dell'Eparchia di Piana degli Albanesi il Rev.do Giorgio Demetrio Gallaro]</ref>; <ref>[http://www.sicilydistrict.eu/eventi/don-giorgio-gallaro-nuovo-vescovo-di-piana-degli-albanesi/11816 Don Giorgio Gallaro Nuovo vescovo di Piana degli Albanesi]</ref> il serà consacrè le [[28 de junh]] suivant par mgeur [[Ercole Lupinacci]], eparque de [[Lungro]]. ==Referéncias== {{reflist}} ==Ligams extèrnes== * [http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bgallaro.html Giorgio Demetrio Gallaro - Catholic-Hierarchy] * [http://www.eparchiapiana.it/ Site de l'éparchie de Piana degli Albanesi] {{DEFAULTSORT:Gallaro, Giorgio Demetrio}} {{commons|Giorgio Demetrio Gallaro}} [[Categoria:Naissença en Sicília]] [[Categoria:Personalitat italiana del sègle XXI]] [[Categoria:Evesque italian]] [[Categoria:Naissença en 1948]] 8g2772i8g324mywf14tccbu461yx3nu Trequina 0 160668 2334132 2239585 2022-08-23T20:28:53Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Trequina |nomItalian =Trecchina |imatge=Trecchina.jpg |blason = |reg =BAS |prov=PZ |latitudgrad =40 |latitudminuta =02 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =46 |longitudsegonda =0 |mej =500 |km² =38.19 |pop ={{popit076|92}} |data-pop ={{popit076|0}} |dens ={{#expr:({{popit076|92}}/38.19) round 2}} |cp =85049 |tel = |istat =076092 |còde_cadastre =L357 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Trequina''' ('''Trcchina''' oficialament en italian) es una comuna de la [[Província de Potenza|província de Potença]], dins la region [[Itàlia|italiana]] de [[Basilicata]]. Una part de sa populacion es d’origina occitana.<ref>"In Calabria gli Occitani si stanziarono anche a Montalto e Mormanno (patria del celebre archittecto rinascimentale G. Donadio). In Lucania, a Nemoli (che nel 1650 accolse i valdesi banditi di Calabria) e a Trecchina, isola glottologica gallo-italica, secondo gli studi di Rohlfs." Domenico Rotundo, ''Le origini italiane di Shakespeare, J. Florio e la rosacroce: scienza ed esoterismo nella Calabria del Seicento'' Arkos, 2005. p. 74</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Potença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Basilicata]] njoyxns26rwsvwv7gll4rhoeorivruj Némoli 0 160669 2334116 2021325 2022-08-23T19:30:07Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Némoli |nomItalian =Nemoli |imatge=Lago_Sirino_2008.jpg |blason = |reg =BAS |prov=PZ |latitudgrad =40 |latitudminuta =04 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =48 |longitudsegonda =0 |mej =421 |km² =19.49 |pop ={{popit76|54}} |data-pop ={{popit76|0}} |dens ={{#expr:({{popit76|54}}/19.49) round 2}} |cp =85040 |tel = |istat =076054 |còde_cadastre =F866 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Némoli''' ('''Nemoli''' oficialament en italian) es una comuna de la [[Província de Potenza|província de Potença]], dins la region [[Itàlia|italiana]] de [[Basilicata]]. Una part de sa populacion es d’origina occitana.<ref>"In Calabria gli Occitani si stanziarono anche a Montalto e Mormanno (patria del celebre archittecto rinascimentale G. Donadio). In Lucania, a Nemoli (che nel 1650 accolse i valdesi banditi di Calabria) e a Trecchina, isola glottologica gallo-italica, secondo gli studi di Rohlfs." Domenico Rotundo, ''Le origini italiane di Shakespeare, J. Florio e la rosacroce: scienza ed esoterismo nella Calabria del Seicento'' Arkos, 2005. p. 74</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Potença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 3159g2huk42qr9e6a7kbo02dmyb8p3p 2334117 2334116 2022-08-23T19:30:33Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Némoli |nomItalian =Nemoli |imatge=Lago_Sirino_2008.jpg |blason = |reg =BAS |prov=PZ |latitudgrad =40 |latitudminuta =04 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =48 |longitudsegonda =0 |mej =421 |km² =19.49 |pop ={{popit076|54}} |data-pop ={{popit076|0}} |dens ={{#expr:({{popit076|54}}/19.49) round 2}} |cp =85040 |tel = |istat =076054 |còde_cadastre =F866 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Némoli''' ('''Nemoli''' oficialament en italian) es una comuna de la [[Província de Potenza|província de Potença]], dins la region [[Itàlia|italiana]] de [[Basilicata]]. Una part de sa populacion es d’origina occitana.<ref>"In Calabria gli Occitani si stanziarono anche a Montalto e Mormanno (patria del celebre archittecto rinascimentale G. Donadio). In Lucania, a Nemoli (che nel 1650 accolse i valdesi banditi di Calabria) e a Trecchina, isola glottologica gallo-italica, secondo gli studi di Rohlfs." Domenico Rotundo, ''Le origini italiane di Shakespeare, J. Florio e la rosacroce: scienza ed esoterismo nella Calabria del Seicento'' Arkos, 2005. p. 74</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Potença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] pj1e8zyao4ncmp4tv50u30gczfn4nhh 2334118 2334117 2022-08-23T19:31:06Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Némoli |nomItalian =Nemoli |imatge=Lago_Sirino_2008.jpg |blason = |reg =BAS |prov=PZ |latitudgrad =40 |latitudminuta =04 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =48 |longitudsegonda =0 |mej =421 |km² =19.49 |pop ={{popit076|54}} |data-pop ={{popit076|0}} |dens ={{#expr:({{popit076|54}}/19.49) round 2}} |cp =85040 |tel = |istat =076054 |còde_cadastre =F866 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Némoli''' ('''Nemoli''' oficialament en italian) es una comuna de la [[Província de Potenza|província de Potença]], dins la region [[Itàlia|italiana]] de [[Basilicata]]. Una part de sa populacion es d’origina occitana.<ref>"In Calabria gli Occitani si stanziarono anche a Montalto e Mormanno (patria del celebre archittecto rinascimentale G. Donadio). In Lucania, a Nemoli (che nel 1650 accolse i valdesi banditi di Calabria) e a Trecchina, isola glottologica gallo-italica, secondo gli studi di Rohlfs." Domenico Rotundo, ''Le origini italiane di Shakespeare, J. Florio e la rosacroce: scienza ed esoterismo nella Calabria del Seicento'' Arkos, 2005. p. 74</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Potença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Basilicata]] emfgtxpjbao9hjvuyguv2o8sh9srm0u Mormanno 0 161517 2334064 2024532 2022-08-23T14:01:04Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Murmànnu |nomItalian =Mormanno |imatge=Map_of_comune_of_Mormanno_(province_of_Cosenza,_region_Calabria,_Italy).svg |blason = |reg =CAL |prov =CS |latitudgrad =39 |latitudminuta =53 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =59 |longitudsegonda =0 |mej =840 |km² =78.88 |pop ={{popit78|}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|0}}/78.88) round 2}} |cp =87026 |tel = |istat =078084 |còde_cadastre =F735 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Mormanno''', '''Murmànnu''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>Domenico CREA. ''Valdesi a Mormanno in Calabria Citra. Tracce provenzali ed occitaniche attraverso alcune testimonianze storico-linguistiche''. Viva Liber, 2013, ISBN 9788897126140</ref> <ref>Domenico CREA. [http://www.creadomenico.com/index.php?option=com_content&view=article&id=92:libro-valdesi-normanno-citra&catid=2:pubblicazioni&Itemid=5 "Valdesi a Mormanno, in Calabria citra"], 21 d'octobre de 2013</ref> <ref>Domenico CREA. [http://www.creadomenico.com/index.php?option=com_content&view=article&id=93:-aggiunte-a-valdesi-a-mormanno&catid=3:interventi&Itemid=4 "Aggiunte a "Valdesi a Mormanno"-Nuovi termini (39) di derivazione Provenzale"], 10 de novembre de 2013.</ref> {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] i67h9xrar8cgxgsb1lrpjyi0rfwoe03 2334065 2334064 2022-08-23T14:02:32Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Murmànnu |nomItalian =Mormanno |imatge=Map_of_comune_of_Mormanno_(province_of_Cosenza,_region_Calabria,_Italy).svg |blason = |reg =CAL |prov =CS |latitudgrad =39 |latitudminuta =53 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =59 |longitudsegonda =0 |mej =840 |km² =78.88 |pop ={{popit78|}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|0}}/78.88) round 2}} |cp =87026 |tel = |istat =078084 |còde_cadastre =F735 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Mormanno''', '''Murmànnu''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>Domenico CREA. ''Valdesi a Mormanno in Calabria Citra. Tracce provenzali ed occitaniche attraverso alcune testimonianze storico-linguistiche''. Viva Liber, 2013, ISBN 9788897126140</ref> <ref>Domenico CREA. [http://www.creadomenico.com/index.php?option=com_content&view=article&id=92:libro-valdesi-normanno-citra&catid=2:pubblicazioni&Itemid=5 "Valdesi a Mormanno, in Calabria citra"], 21 d'octobre de 2013</ref> <ref>Domenico CREA. [http://www.creadomenico.com/index.php?option=com_content&view=article&id=93:-aggiunte-a-valdesi-a-mormanno&catid=3:interventi&Itemid=4 "Aggiunte a "Valdesi a Mormanno"-Nuovi termini (39) di derivazione Provenzale"], 10 de novembre de 2013.</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] i5hmnhln53dq71jgo7alcyad2fpk35p 2334066 2334065 2022-08-23T14:04:59Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Murmànnu |nomItalian =Mormanno |imatge=Map_of_comune_of_Mormanno_(province_of_Cosenza,_region_Calabria,_Italy).svg |blason = |reg =CAL |prov=CS |latitudgrad =39 |latitudminuta =53 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =59 |longitudsegonda =0 |mej =840 |km² =78.88 |pop ={{popit78|}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|0}}/78.88) round 2}} |cp =87026 |tel = |istat =078084 |còde_cadastre =F735 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Mormanno''', '''Murmànnu''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>Domenico CREA. ''Valdesi a Mormanno in Calabria Citra. Tracce provenzali ed occitaniche attraverso alcune testimonianze storico-linguistiche''. Viva Liber, 2013, ISBN 9788897126140</ref> <ref>Domenico CREA. [http://www.creadomenico.com/index.php?option=com_content&view=article&id=92:libro-valdesi-normanno-citra&catid=2:pubblicazioni&Itemid=5 "Valdesi a Mormanno, in Calabria citra"], 21 d'octobre de 2013</ref> <ref>Domenico CREA. [http://www.creadomenico.com/index.php?option=com_content&view=article&id=93:-aggiunte-a-valdesi-a-mormanno&catid=3:interventi&Itemid=4 "Aggiunte a "Valdesi a Mormanno"-Nuovi termini (39) di derivazione Provenzale"], 10 de novembre de 2013.</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] tdhxykqvqvy49kzav3a1ofydhcz0e2n 2334072 2334066 2022-08-23T14:13:39Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Murmànnu |nomItalian =Mormanno |imatge=Map_of_comune_of_Mormanno_(province_of_Cosenza,_region_Calabria,_Italy).svg |blason = |reg =CAL |prov=CS |latitudgrad =39 |latitudminuta =53 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =59 |longitudsegonda =0 |mej =840 |km² =78.88 |pop ={{popit78|84}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|84}}/78.88) round 2}} |cp =87026 |tel = |istat =078084 |còde_cadastre =F735 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Mormanno''', '''Murmànnu''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>Domenico CREA. ''Valdesi a Mormanno in Calabria Citra. Tracce provenzali ed occitaniche attraverso alcune testimonianze storico-linguistiche''. Viva Liber, 2013, ISBN 9788897126140</ref> <ref>Domenico CREA. [http://www.creadomenico.com/index.php?option=com_content&view=article&id=92:libro-valdesi-normanno-citra&catid=2:pubblicazioni&Itemid=5 "Valdesi a Mormanno, in Calabria citra"], 21 d'octobre de 2013</ref> <ref>Domenico CREA. [http://www.creadomenico.com/index.php?option=com_content&view=article&id=93:-aggiunte-a-valdesi-a-mormanno&catid=3:interventi&Itemid=4 "Aggiunte a "Valdesi a Mormanno"-Nuovi termini (39) di derivazione Provenzale"], 10 de novembre de 2013.</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] ehc5rquudswj15sun9bb79eolgabnjo Guèrra de l'Independéncia Argentina 0 162611 2334077 2279947 2022-08-23T14:27:15Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ortografia}} S'apèra '''Guèrra de l'Independéncia Argentina''' o de detlas Províncias Jonhudas del Riu de l'Argent al conjonch de combats e campanhas militèsses arribats en lo marc de detlas guèrras d'independéncia hispanoamericanas dins de divèrses païses d'America del sud, que participèron en el de fòrças militèsses de detlas '''Províncias Jonhudas del Riu de l'Argent''', l'estat que succediguèt a lo [[Vicereiautat de l'Arriu de la Plata|Virreinato del Riu de l'Argent]] e que antecedió a la [[Argentina|Republica Argentina]]. Los partits afrontats sòlen èsser identificats pels istorians e de cronicaires latinoamericanos coma [[Patriotisme|patriotas]] e realistas, doncas que se tractèt d'un afrontament entre qui defendián l'independéncia de la siá patria e la creacion dels nòus estats [[Ispanoamerica|americanes]], e aqueles que defendián la contunhitat d'aquestas províncias dins la monarquia espanhòla del rei [[Ferrand VII d'Espanha|Fernando VII]]<ref group="n.">Una tradicion provenenta de l'epòca de</ref><ref>Véase Ricardo Levene, ''La Indias no era colonias'', Ed. Espasa-Calpe, México, 1951. </ref> Sonque una part mendre d'aquestes afrontaments aguèt luòc en lo territòri de l'actuala Argentina. La majoritat arribèt en los territòris de l'ancian Virreinato del Riu de l'Argent qu'al finalizar la guèrra demorèron fòra de las Províncias Jonhudas, o en d'autras regions d'America del Sud qu'apertenguèron jamai a aqueste virreinato, tales coma [[Chile]], [[Peró]] e [[Eqüator (país)|Eqüator.]] Pas obstante, en totes los cases se considèra que los partits afrontats lutavan pas sonque per la situacion en aquestes territòris, mas tanben per la sobeiranetat nacionala envolopa lo territòri qu'aviá apertengut al Virreinato del Riu de l'Argent. Aguèt tanben d'afrontaments en la mar, en qualques cases en d'aigas fòrça aluenhadas del [[America|continent american]]. Se pòdon distinguir tres fronts militèsses principales: * Lo front oriental o del litoral, envolopa los rius de la conca de l'Argent, qu'inclutz las campanhas en lo [[Paraguai]], la Banda Orientala, la Mesopotamia argentina e los combats navales en lo [[Arriu de la Plata|Riu de l'Argent]] e los sieus afluentes; * Lo front nòrd, amb d'afrontaments dins las províncias del Naut Peró e la Intendencia de Sauta del Tucumán; * E lo front de los Camines, qu'inclutz l'accion ofensiva sobratz de posicions realistas en Chile, Peró e Eqüator. La guèrra durèt quinze ans e feniguèt amb la victòria dels independentistas, qu'atenguèron assolidar l'Independéncia de l'Argentina e collaborèron en la d'autres païses d'America del Sud. == Antecedents == Al cors del sègle XVIII, los cambiaments politics amiadi avance per l'Ostal de Borbón que remplacèt dins l'Ostal d'Àustria tre lo [[16 de novembre]] de [[1700]] en l'Empèri Español transformèron las dependéncias americanas, fins a alavetz "reialmes" relativament autonòms, en de colònias enteramente depenentas de decisions presas en Espanha en benefici d'ela.<ref><span class="citation libro" id="CITAREFLevene1951">Levene, Ricardo (1951). </span></ref> Entre aquestas mesuras se comptèt la fondacion del [[Vicereiautat de l'Arriu de la Plata|Virreinato del Riu de l'Argent]] en [[1777]], qu'amassèt de territòris depenentes fins a alavetz al Virreinato del Peró, e donèt una importància singulara dins la siá capitala, la vila de [[Buenos Aires]], qu'aviá agut escassa importància fins a aqueste moment.<ref><span class="citation libro" id="CITAREFKossok1986">Kossok, Manfred (1986). </span></ref> Lo Virreinato del Riu de l'Argent, perteneciente a l'Empèri espanhòl, foguèt creat en [[1776]] amb de territòris qu'avián apertengut al Virreinato del Peró, e que pauc après se reorganizaron en uèch intendencias: La Patz, Cochabamba, Chuquisaca o Charcas, Potosí, Sauta, Córdoba, Paraguai e Buenos Aires e quatre governacions Moxos, Chiquitos, de Missions e Montevideo.<ref>El único territorio del virreinato que no había pertenecido al Perú era el Corregimiento de Cuyo. </ref> La capitala del virreinato èra dins la vila de [[Buenos Aires]].<ref>Diego Abad de Santillán, ''Historia Argentina'', Ed. TEA, Bs. As., 1965.</ref> Amb excepcion de la conquista portuguesa de las Missions Orientalas en [[1801]], qu'aguèt una responsa militara limitada e insufisenta de la part d'Espanha, lo territòri demorèt en patz intèrna e extèrna fins a [[1806|1806.]] Aqueste an e lo seguent se produsiguèron las cridadas [[Invasions anglesas de l'arriu de la Plata|Invasions Anglesas]], que de tropas britanicas ocupèron en el brèvament Buenos Aires, [[Montevideo]] e d'autras plaças de la Banda Orientala. Foguèron expulsadas per la reaccion de la populacion locala, que lutèt en defensa d'ambedoas vilas en s'organizant en de [[Milícia|milícias.]] Aquestas atenguèron un total de 7253 òmes en octòbre de 1806, e e mai se aumentèron leugièrament abans de la Segonda Invasion Anglesa ([[1807]]), se vegèron fòrça amendridas quand la menaça britanica despareguèt.<ref>Miguel Ángel Scenna, ''Las brevas maduras'', Memorial de la Patria, Tomo I, Ed. La Bastilla, Bs. As., 1984. </ref> Lo subte contacte amb los conflictes politics [[Euròpa|europèus]], l'influéncia ideologica de l'Illustracion, e l'exemple de la [[Revolucion Francesa|Revolucion francesa]] e de la Declaracion d'Independéncia dels Estats Units generèron una activitat politica inusitada e creissenta en los ans que seguiguèron a las invasions britanicas. La fauta de responsas de la part de la metrópoli espanhòla als demandats d'auxílii de la siá colònia e lo exitoso refús de las poderosas invasions sens ajuda extèrna faguèron que la populacion locala, mai que mai de Buenos Aires, aqueriguèsse un naut gra de consciéncia politica.<ref name="ReferenceA">Scenna, ''Las brevas maduras'', Memorial de la Patria.</ref> La fauta de responsa dempuèi la metrópoli als creissentes reclams d'autonomia economica amièc a la borgesiá mercantila de Buenos Aires a far partida dels grops que cercavan un cambiament substancial en la relacion amb Espanha, en dotant a aquestes de poder economic.<ref group="n.">[[Baltasar Hidalgo de Cisneros]]</ref><ref>Milcíades Peña, ''Antes de mayo. ''</ref> En lo contèxt d'aquesta creissenta autoconciencia politica e sociala, la notícia de l'invasion francesa en Espanha e lo destronamiento del rei [[Ferrand VII d'Espanha|Fernando VII]] catalizaron una aumentacion dels conflictes intèrnes en lo Riu de l'Argent. Divèrsas experiéncias politics coma lo carlotismo, e mai se atenguèron amassar d'adesions, poguèren pas véncer la fidelitat de la populacion en Espanha e la mesfisança e refús a la hegemonía portuguesa.<ref group="n.">Lo carlotismo foguèt un projècte d'installar coma regentatz – o quitament coma reina – en lo territòri del Riu de l'Argent a la sòr del rei Fernando</ref><ref>Roberto Etchepareborda, ''Qué fue el carlotismo'', Ed. Plus Ultra, Bs. As., 1972.</ref> Mentre en la metrópoli aviá luòc la guèrra contra l'invasion francesa, lo virreinato demorèt fisèl a l'autoritat del Conselh Suprèm Centrala, eth quau, aglutinando als divèrses conselhs de govèrn sorgit en la Peninsula, governava en Espanha en nom del depuesto rei Fernando, que demorava presoèr en [[França]]. Imitant l'organizacion de l'insurreccion en Espanha, se faguèron efímeros d'assages d'autogovèrn mejançant conselhs en Montevideo, Chuquisaca e La Patz. La primièra durèt nòu meses, en s'extinguint sens resisténcia a de fins de [[1809]], la segonda foguèt dissolguda sens derramamiento de sang, mas la de la Patz foguèt sangrientamente esclafada per una expedicion enviada dempuèi lo Peró.<ref name="ReferenceA">Scenna, ''Las brevas maduras'', Memorial de la Patria.</ref> Foguèsse del Riu de l'Argent, aguèt d'autre conselh de govèrn en [[Quito|Lèvi]], que foguèt vencuda sens lucha.<ref>Carlos Benedetti, ''Historia de Colombia'', Imprenta del Universo, Lima, 1887, pág. 377.</ref> En Buenos Aires, la telefonada Asonada de Álzaga, arribada lo 1 de genièr de [[1809]], foguèt derrotada militarmente aqueste meteis jorn, en causant la dissolucion de divèrses còsses de milicians d'origina espanhòla qu'avián participat en la meteissa e en enfortint a las fòrças criollas. Lo nòu virrey del Riu de l'Argent, [[Baltasar Hidalgo de Cisneros]], reorganizó los còsses urbans de Buenos Aires, en modificant la siá distribucion.<ref>{{Ligam web|url=http://www.granaderos.com.ar/articulos/art_cisneros.htm|autor=Granaderos.com}}</ref> Pendent los primièrs meses de [[1810]], de divèrses grops conspiraban per separat per deponer al virrey e se donar qualque forma d'autogovèrn. A intervengudi del mes de mai, l'arribada de la notícia que gaireben tota Espanha aviá queigut en de mans de las armadas de [[Napoleon Bonaparte]] e qu'èra estat dissolguda lo Conselh Suprèm Centrala que governava en Espanha pendent l'invasion napoleónica, catalizó las discussions politicas e causèt l'esclatament de la [[Revolucion de Mai]] en Buenos Aires.<ref name="ReferenceA">Scenna, ''Las brevas maduras'', Memorial de la Patria.</ref> == Lo Primièr Conselh e lo Conselh Grand == [[Fichièr:Cornelio_Saavedra.jpg|vinheta|291x291px|[[Cornelio Saavedra]], president del [[Purmèra Junta|Primièr Conselh]].]] Coma resultat de la [[Revolucion de Mai|revolucion]], lo [[25 de mai]] de 1810 s'establiguèt lo '''[[Purmèra Junta|Primièr Conselh]]''' '''de Govèrn''' presidit per un criollo, [[Cornelio Saavedra]], era quau pretenguèt impausar la siá autoritat sustot lo Virreinato del Riu de l'Argent coma successora legitima del virrey. Lo 27 de mai lo Conselh envièc una circulara dins las principalas vilas del virreinato que s'informava en el dels fachs, s'exigissiá acatamiento e se sollicitava l'enviament dins la capitala d'un deputat per cada vila e vila.<ref name="Acevedo">Edberto Oscar Acevedo, ''La Revolución y las Intendencias'', Ed. Ciudad Argentina, Bs. As., 2001. </ref> Malgrat que – a pauc de formada – lo Conselh sabèt qu'en Espanha l'autoritat èra estada assumida per un Conselh de Regencia, contunhèt d'exigir acatamiento a la siá autoritat e en la li negant al Conselh, doncas qu'aqueste èra estat elegit sens consentiment dels americanes. Tanpauc la reünion de las Corts Generalas del Reialme que sancionèt la constitucion espanhòla de 1812, que la representacion dels territòris americanes èra en el clarament inferior que la siá populacion ameritaba, li modificariá a el la negativa de las autoritats localas a reconéisser a quina potestat superiora que siá a elas.<ref>Luciano de Privitellio, ''Diez años de política revolucionaria'', en Pablo Camogli, ''Batallas por la libertad'', Ed. Aguilar, Bs. As., 2005, pág. 29. </ref><ref name="Scenna1">Miguel Ángel Scenna, ''Argentinos y españoles'', Revista Todo es Historia, nro. 129, Bs. As., 1978.</ref> Pendent tot aqueste primièr periòde, Espanha foguèt gaireben enteramente jol contraròtle de las fòrças de [[Napoleon Bonaparte]], e la possibilitat que la Regencia envièsse ajuda militara eficaça als sieus defensors en America foguèt desdeñada pel govèrn revolucionari. Aital coma lo Primièr Conselh pretenguèt estendre la siá autoritat a tot lo virreinato e difóner la revolucion per tota l'America espanhòla, lo [[Junta Grana|Conselh Grand]] que la succediguèt en estendent la representacion en l'executiu als representants de l'interior, en las siás desparièras estapas – diferenciadas per la màger o mendre influéncia dels grops dirigits per Cornelio Saavedra e [[Mariano Moreno]] – mantenguèt aquesta politica e l'actitud militara expansiva del govèrn.<ref name="Segreti">Carlos S. A. Segreti, ''La aurora de la Independencia''. </ref> Recentament a intervengudi de [[1811]], al se conéisser en prigondor la portada de la complèta desbranda sofèrta en lo Naut Peró, lo Conselh adoptèt una actitud mai prudenta.<ref name="Scenna1">Miguel Ángel Scenna, ''Argentinos y españoles'', Revista Todo es Historia, nro. 129, Bs. As., 1978.</ref> Mas subrevisquèt pas a aqueste cambiament: en setembre de 1811 foguèt remplaçada pel [[Purmèr Triumvirat (Argentina)|Primièr Triunvirato]], qu'amb la desencusa de centralizar l'executiu en de paucas personas per assegurar la gobernabilidad, concentrèt lo poder de decision en torni als interèsses de Buenos Aires.<ref name="Horowicz">Alejandro Horowicz, ''El país que estalló. ''</ref> ==== Creacion de l'Armada Argentina ==== La Guèrra d'Independéncia s'inicièt lo meteis jorn 25 de mai de 1810, en que culminava exitosamente la [[Revolucion de Mai]]: lo meteis document qu'exigissiá la formacion del Primièr Conselh de govèrn reclamava tanben la remesa d'una armada a l'interior del abolido Virreinato del Riu de l'Argent, exigéncia que foguèt incorporada a l'acta de formacion del Conselh:<ref>''Mayo de 1810. ''</ref> Dos jorns mai tard, en la circulara dirigida dins las províncias en exigint la reconeissença a la siá autoritat e en demandant l'enviament de deputats en Buenos Aires, lo Conselh manifestava qu'enviarie «una expedicion de 500 òmes per çò d'interior amb la fin de proporcionar auxilios de militaras per far observar l'òrdre, se se tem que sens el se farián pas liure e honradamente las eleccions de vocalas de deputats.''»''<ref>Maricel García de Flöel, La oposición española a la revolución por la independencia en el Río de la Plata., Bs. As., 2000.</ref> En consequéncia, lo jorn 29 de mai ordenèt una reorganizacion generala de las fòrças de la capitala: los batalhons passèron a èsser regimientos amb 1116 plaças cadun e s'establiguèt una rigorosa leva dels vagos e desocupados d'entre 18 e 40 ans per cobrir las vacantas.<ref>Isidoro J. Ruiz Moreno, ''Campañas militares argentinas'', Tomo I, Ed. Emecé, Bs. As., 2004, pág. 75-76. </ref> Los distintos d'armadas que dispausèron los govèrns rioplatenses s'originèron en las fòrças de milícias urbanas de Buenos Aires. Coma consequéncia de las reformas de Cisneros, l'armada del virreinato dins la vila de Buenos Aires èra conformat en mai de 1810 per sèt batalhons de infantería: los batalhons N° 1 e 2 de [[1èr Regiment d'Infanteria "Patricios"|Patricios]], Arribeños, Montañeses, Andaloses, los Granaderos de Terrada e lo Batalhon de Linhatges; lo Còs de Artillería Volante e los Húsares de Pueyrredón. Existissián tanben de divèrses còsses de veteranes, que ascendían a gaireben 1000 òmes, incluses lo Fix de Infantería, los Dragons e los Blandengues de la Frontièra.<ref>Ruiz Moreno, ''Campañas militares argentinas'', pág. 75.</ref> Excepto Aquestes darrièrs, cuya recluta se basava principalament en criollos, totes aquestes còsses veteranes serián desmantelados aqueste meteis an. En total, èran 4145 òmes: 3128 de infantería, 555 de caballería e 462 de artillería. Abans de se lor somèt la fin de l'annada un nòu regimiento, lo Regimiento America o ''de l'Estela''.<ref>[https://archive.is/20120629123302/http://www.cabezadetigre.com.ar/bio_french.htm Biografía de] [[Domingo French]]<span>, en Cabeza de Tigre.</span></ref> A aquestas fòrças caldriá li somar d'autras que faguèron partida jamai –coma talas– de las fòrças de las Províncias Jonhudas, coma las unitats estacionadas en [[Montevideo]], de divèrses còsses de defensa de la frontièra indigèna, e los 500 d'òmes qu'èran partits en octòbre de [[1809]] a acalorar las revueltas de Chuquisaca e La Patz al comandament de Vicente Felen.<ref>[http://www.granaderos.com.ar/voluntarios_rey.htm Voluntarios del Rey.]</ref> En d'ans posteriors, aquestas tropas combatrián en la siá màger part en las filas realistas.<ref name="Luqui">Julio Luqui-Lagleyze (2006). </ref><ref>Mariano Torrente ''Historia de la revolución hispano-americana'', Tomo III, Impr. de L. Amarita, 1830, pág. 494.</ref> Se plan la tropa èra nombrosa, aviá pas d'autra experiéncia que las Invasions Anglesas, e dempuèi èran estats alavetz adiestrados per oficialas tan inexpertos coma los soldats. Los primièrs comandants foguèron oficiales de graduacion inferiora o civila, ponuts davant de las tropas per de rasons politicas o per lo sieu carisme personal, pas per la siá capacitat militara.<ref>Tulio Halperín Donghi, ''Revolución y guerra; formación de una élite dirigente en la Argentina criolla'', Bs. As. Ed. Siglo XXI, 1979. </ref> ==== Armament e tecnica ==== Las tecnologias disponiblas e las tacticas utilizadas per las armadas serián comunas tant per las fòrças patriotas coma per las realistas, e cambiarián pas fòrça al cors de totas las campanhas. Las armadas de l'epòca èran distribuidas en tres armas: infantería, caballería e artillería. Aviá pas de còsses de supòrt, qu'apareisserián recentament amb las campanhas de [[José de San Martín|San Martín]], e mai se òc de caps de l'especialitat d'enginhèrs. La infantería solie èsser la mai nombrosa, armada de fusiles a chispa de avancarga e ánima lisa – fòrça lentes e de complèxes de cargar – e bayonetas pel combat còs a còs; los oficiales disponibles dempuèi avián a la debuta experiéncia en lo manejo de tropas de [[Infantariá|infantería]], çò que fasiá lo sieu emplec preferible al de las autras armas.<ref name="Paz">José María Paz, ''Memorias póstumas''. </ref> La caballería èra pauc nombrosa a la debuta, donat qu'èra estat escassa en los regimientos levats sobre la basa de las milícias urbanas de Buenos Aires e a que los criollos desdeñaban la [[Cavalariá|caballería.]] Lo sieu emplec eficaç, limitat a d'operacions de proteccion dels flancs de las formacions de infantería, se vesiá limitat per la manca d'un entrainament avient en manòbra e tactica, e en rason que los criollos preferissián las carabinas e consideravan a la [[lança]] coma una arma indigèna; o cual —en avent en compte las caracteristicas de las armas de fuòc de l'epòca— èra un clar error.<ref name="Paz">José María Paz, ''Memorias póstumas''. </ref> Mas la recluta de milícias de caballería s'estendriá rapidament entre la populacion rurala de l'interior e lo sieu prestigi s'incrementariá tre la creacion del [[Regiment de Granadèrs a Chivau|Regimiento de Granaderos a Caval]], còs de caballería especializat en de laspanadas armadas a granda velocitat.<ref>Camilo Anschütz, ''Historia del Regimiento de Granaderos a Caballo 1812-1826'', Ed. Alambra, Bs. As., 1826.</ref> Tre aqueste moment, la superioritat de la caballería patriota se mantenguèt pendent lo rèste de la guèrra, sostenuda en l'abiletat de las siás jinetes. La [[Artilhariá|artillería]] de campanha manejaba de pichones canons portatiles de [[bronze]] o [[Coire|coeire]], e requerissiá una importanta logistica per la provedir de balas e municiones, e per transportar las pèças desarmadas. Las pèças èran plaçadas dins las formacions de infantería, en òm a tres grops. La siá oficialitat èra deficienta a la debuta, a pena suplantada per artilleros de marina trasladada dins tèrra, mas s'installèron posteriorament d'escòlas d'oficialas amb granda preparacion tecnica.<ref name="Paz">José María Paz, ''Memorias póstumas''. </ref> Las fòrças auxilièsses o irregularas èran en general de caballería, d'armadas en general amb lanças improvisadas, [[boleadoras]], e de còps amb d'armas de fuòc cuert.<ref name="Mata">Sara Emilia Mata, ''Los gauchos de Güemes'', Ed. Sudamericana, Bs. As., 2008. </ref> En lo Naut Peró e en lo Peró las fòrças irregularas èran d'indigènas d'a pè, armats de macanas, de garròts e [[Honda|prigondas]].<ref name="Munoz">Juan Ramón Muñoz Cabrera, ''La guerra de los quince años en el alto-perú, o sea, fastos políticos i militares de Bolivia: Para servir a la historia jeneral de la Independencia de Sud-américa'', Imprenta del Independiente, 1867.</ref> Los desplaçaments se realizavan en general a lomo de mula, excepto dins de zònas montanhudas, en que las [[Mul|mulas]] èran utilizadas exclusivament per transpòrt de carga, mentre los soldats de infantería partissián a pè.<ref>[https://web.archive.org/web/20141028201230/http://www.sanmartiniano.gov.ar/documentos/documento056.php Juan A. Carrozzoni, ''Esas maravillosas mulas'', en la página del Instituto Nacional Sanmartiniano.]</ref> Las mulas èran estats lo principal produch d'exportacion de divèrsas zònas de las províncias dempuèi la Trincada de Humahuaca cap al sud, mas la guèrra se detenguèt aqueste trafic e las mulas foguèron destinadas masivamente a las armadas en campanha.<ref>Véase la descripción del mercado de mulas de Salta en Concolorcorvo, ''Lazarillo de ciegos caminantes'', Ed. Emecé, 1997, pág 85-99 y 102-113.</ref><ref>María Sáenz Quesada, ''Los estancieros'', Ed. de Belgrano, Bs. As., 1980.</ref> Las tecnicianas de combat èran generalament fòrça simplas: d'atacs frontales amb l'espés de la infantería, apiejats per la artillería, mentre la caballería protegissiá los flancs o ensajava entornejar a las forças d'enemigas. Sonque las fòrças irregularas amiauen avance d'operacions tácticamente mai imprevisibles, çò qu'explica la siá notabla capitada.<ref name="Saenz">Jorge Sáenz, ''1817, Batalla del Valle de Lerma'', Mundo Editorial, Salta, 2007. </ref> Pendent los tres de primièrs ans de guèrra, ambedós partits combatrián jos detla bandièra d'Espanha.<ref name="Bidondo1">Emilio Bidondo ''La expedición de auxilio a las provincias interiores (1810-1812)'', Ed. Círculo Militar, Bs. As., 1987. </ref> === La revolucion al dedins === La circulara del 27 de mai foguèt enviada dins totas las vilas e de vilas del virreinato. Las de l'interior de l'actuala [[Argentina|Republica Argentina]] acataron al Conselh, d'inclusas [[Vila de Mendoza|Mendoza]] e [[Salta|Sauta]], cuyos de governants coloniales la desconeguèron; l'unic [[Cabildo colonial|cabildo]] qu'o faguèt pas foguèt lo de [[Vila de Córdoba (Argentina)|Córdoba]], çò qu'obligariá al Conselh a se far aubedir per la fòrça, en iniciant aital la Guèrra de l'Independéncia.<ref name="Acevedo">Edberto Oscar Acevedo, ''La Revolución y las Intendencias'', Ed. Ciudad Argentina, Bs. As., 2001. </ref> Las vilas del Naut Peró aguèron pas oportunitat de se prononciar abans de que los sieus govèrns o faguèsson en forma negatiua. L'unic cas d'una vila en lo Naut Peró que reconeguèt tempranamente al Conselh foguèt lo de [[Tarija]], qu'escuelhèt tanben lo sieu deputat.<ref group="n.">Una decision reala aviá ordenat separar Tarija de</ref><ref>Véase {{Ligam web|url=http://www.argentina-rree.com/3/3-004.htm|autor=Cisneros, Andrés y Escudé, Carlos}}</ref> La primièra vila en recebre la circulara foguèt [[Montevideo]], lo 31 de mai.<ref>Oficio de la Junta al Cabildo de Montevideo, de 27 de mayo de 1810, en Pablo Blanco Acevedo, ''La Junta de Mayo y el Cabildo de Montevideo'' en ''Estudios Históricos'', Montevideo, 1956, pág. 58-59.</ref> L'endeman, un cabildo dubèrt acordèt reconéisser l'autoritat del Conselh de Buenos Aires, e mai se ajornèt l'enviament del deputat. Oras mai tard arribèt en Montevideo la notícia qu'en [[Cadis]] s'èra establit lo Conselh de Regencia, que governariá lo Reialme fins a la desliurança del monarca cautivo [[Ferrand VII d'Espanha|Fernando]] VII.<ref name="Tabaré Melogno">Washington Reyes Abadie, Oscar H. Bruschera y Tabaré Melogno, ''El Ciclo Artiguista'', Ed. Cordón, Montevideo, 1975.</ref> Lo Cabildo de Montevideo, pressionat per las tropas desplegadas pel comandant del Apostadero José María Salazar, resolguèt acatar la siá autoritat e desconéisser al Conselh de Buenos Aires fins a tant aquesta reconeguèsse pas al Conselh de Regencia.<ref name="Tabaré Melogno">Washington Reyes Abadie, Oscar H. Bruschera y Tabaré Melogno, ''El Ciclo Artiguista'', Ed. Cordón, Montevideo, 1975.</ref> Après una infructuosa gestion del secretari [[Juan José Paso|Juan José Passi]] en Montevideo, lo Conselh declarèt las hostilidades contra los realistas de Montevideo, cuyo cabildo trinquèt tanben de relacions amb Buenos Aires lo 15 de junh.<ref name="Scenna1">Miguel Ángel Scenna, ''Argentinos y españoles'', Revista Todo es Historia, nro. 129, Bs. As., 1978.</ref><ref name="Carranza">Ángel Justiniano Carranza, ''Campañas Navales de la República Argentina'', Volumen I - Tomos 1 y 2, Secretaría de Estado de Marina, 1962.</ref> Montevideo resultava una seriosa menaça per Buenos Aires: e mai se la relacion de fòrças militèsses de tèrra èra favorabla als revolucionaris porteños, se trobavan ailà acantonados la majoritat dels veteranes del virreinato. Entre las milícias que jargavan Montevideo se trobavan lo Regimiento de Volontaris del Riu de l'Argent, lo Regimiento de Caçaires de Infantería Leugièra e lo 1° Escuadrón de Húsares, totes eles creadi en Buenos Aires. Dirigits per Prudencio Murguiondo, se revoltèron lo 12 de julhet e exigiguèron la destitucion del comandant naval de la vila, mas lo movement foguèt desbaratado pel governador Joaquín de Soria.<ref name="Carranza">Ángel Justiniano Carranza, ''Campañas Navales de la República Argentina'', Volumen I - Tomos 1 y 2, Secretaría de Estado de Marina, 1962.</ref> Per contra, la relacion de fòrças navales èra abismalmente favorabla en Montevideo: los paucs buques de guèrra surtos en Buenos Aires èran estats autorizats a se retirar en Montevideo al mitan de las negociacions amb aquesta vila e la majoritat dels oficiales aviá aderit al Conselh de Regencia: lo Conselh aviá pas fòrça naval qualqu'una. Lo domeni del estuario permetriá en Montevideo eventualament bloquejar dins la capitala revolucionària e lo contraròtle d'un pòrt d'aigas prigondas assegurariá lo provesiment de las siás fòrças e seriá la destinacion segura de quina expedicion realista que siá.<ref name="Carranza">Ángel Justiniano Carranza, ''Campañas Navales de la República Argentina'', Volumen I - Tomos 1 y 2, Secretaría de Estado de Marina, 1962.</ref> Autre cas especial foguèt lo d'Assumpcion, principala del Paraguai, que recebèt amb desplaser a l'enviat del Conselh, lo coronèl José de Espínola e Peña, qu'aviá dolenta reputacion dins aquesta província. Donat que lo governador aviá recebut la notícia de l'installacion del Conselh de Regencia –e de lo sieu jura en Montevideo– lo 24 de julhet s'amassèt una assemblada provinciala. Que jurèt obediencia al Conselh de Regencia e refusèt lo movement revolucionari porteño, e mai se en conservant de relacions amistosas amb lo Conselh de Buenos Aires.<ref group="n.">Lo tèrme escuelhut per Velasco per se far referéncia a aquesta reünion foguèt</ref><ref name="Acevedo">Edberto Oscar Acevedo, ''La Revolución y las Intendencias'', Ed. Ciudad Argentina, Bs. As., 2001. </ref> Espínola E Peña tornèt en Buenos Aires convencut qu'existissiá un poderós foguièr revolucionari en Assumpcion, e que bastaría una expedicion revolucionària de 200 òmes per o apiejar e jónher en lo Paraguai amb lo rèste de l'ancian virreinato.<ref name="Belgrano">[[Manuel Belgrano]], ''Autobiografía'', Carlos Pérez Editor, Bs. As., 1968.</ref> ==== Contrarrevolución En Córdoba ==== [[Fichièr:Santiago_de_Liniers.jpg|vinheta|227x227px|[[Jacques de Liniers|Santiago de Liniers]] afrontèt a la [[Revolucion de Mai|Revolucion]] en [[Vila de Córdoba (Argentina)|Córdoba]].]] Lo meteis jorn de l'installacion del Primièr Conselh, lo desrocat virrey Cisneros envièc un messatge secrèt a lo sieu antecesor, [[Jacques de Liniers|Santiago de Liniers]], que se trobava en Córdoba, en que li encargava la direccion de la resisténcia contra la Revolucion.<ref>Bernardo Frías, ''Historia del General Güemes y de la provincia de Salta, o sea de la Independencia Argentina'', Estudio Tipográfico de "El Cívico", 1907, pág. 22 y 23.</ref> En de divèrsas reünions a l'ostal del governador Juan Gutiérrez de la Concha se trobèron — entre d'autres — l'ex virrey Liniers, l'avesque Rodrigo de Orellana e lo deán de la catedrala Gregorio Funes, qu'aderissiá al Conselh.<ref name="Bischoff">Efraín Bischoff, ''Historia de Córdoba'', Ed. Plus Ultra, Bs. As., 1989, pág 147-148. </ref> S'assabentèron ailà del messatge de Cisneros e de la circulara del Conselh qu'exigissiá al governador e al cabildo cordobés lo sieu acatamiento a la meteissa.<ref name="Bischoff">Efraín Bischoff, ''Historia de Córdoba'', Ed. Plus Ultra, Bs. As., 1989, pág 147-148. </ref> Abans de que se prenguèsse qualque decision — lo 14 de junh — se sabèt de l'installacion del Conselh de Regencia. Liniers Se decidiguèt per la desconeissença del Conselh, e al bòrd de los sieus companhs, excepto lo Deán Funes, decidiguèron refusar l'autoritat del Conselh e se preparar per la resisténcia. Lo 20 de junh, lo Cabildo, amb la preséncia del governador jurèt fidelitat al Conselh de Regencia.<ref>José María Rosa, ''Historia Argentina'', tomo II, Buenos Aires, J.C. Granda, 1965, pág. 237-239</ref> Lo meteis jorn 20, en Buenos Aires, l'ex virrey Cisneros e los oidores de la Reala Audiéncia foguèron arrestats e embarcats cap a las [[Illas Canàrias|islas Canàrias]], per aver jurat en secrèt al Conselh de Regencia e aver promogut la contrarrevolución en Córdoba.<ref>[https://web.archive.org/web/20100106024543/http://avizora.com/atajo/colaboradores/textos_alberto_lapolla/0016_invasion_revolucion_4.htm Castelli y Moreno.]</ref> Liniers E Gutiérrez de la Concha enrotlèron de milícias urbanas e de milicians reclutados en la campanha pel coronèl Santiago Allende. D'acòrd al Reglament de milícias de [[1801]], existissiá en Córdoba lo '''Regimiento de Volontaris de Caballería de Córdoba''', amb un total teoric de 1.200 plaças. Los preparatius arribèron a se veire fòrça avançats, e s'amassèron 1.500 òmes e 14 canons.<ref>Bidondo, ''La expedición de auxilio a las provincias interiores (1810-1812)'', pág. 242.</ref> A de fins de julhet, lo governador de Córdoba reconeguèt l'incorporacion d'aquesta província al Virreinato de la Peró anonciada per la siá virrey José Fernando d'Abascal, del temps que lo cabildo cordobés se poniá jos detla jurisdiccion de la Reala Audiéncia de Charcas.<ref>José Luis Busaniche, ''Historia argentina'', Ed. Taurus, Bs. As., 2005, pág. 318. </ref><ref>Vicente D. Sierra, ''Historia de la Argentina'', tomo 5, ''Los primeros Gobiernos Patrios (1810-1813),'' Ed. Garriga, Bs. As., 1973, pág. 173.</ref> Lo 13 de junh, la [[vila de Mendoza]] recebèt la circulara del 27 de mai, gaireben al meteis temps qu'arribava una comunicacion de Gutiérrez de la Concha en sollicitant la desconeissença del Conselh e l'enviament de tropas a Córdoba, jos cuya dependéncia se trobava Mendoza. Un cabildo dubèrt reconeguèt l'autoritat del Conselh e escuelhèt un deputat per enviar en Buenos Aires, e decidiguèt simultanèament remplaçar al Subdelegado de Reala Isènda e comandanta d'armas, Faustino Ansay; aqueste acceptèt los fachs e liurèt una partida de las armas en lo sieu poder lo jorn 28, mas aquesta meteissa nuèch dirigiguèt un suslhèuament, en prenent la casèrna e en amassant mai de 200 soldats. Tres jorns mai tard, manqui de supòrt, depuso la siá actitud e reconeguèt al Conselh. Jorns après, Gutiérrez de la Concha tornèt a reclamar d'armas e de tropas, mas se li respondèt negativament. Lo comandant Ansay foguèt destituit de lo sieu cargue e enviat presoèr en Buenos Aires.<ref>[https://web.archive.org/web/20141027143216/http://archivo.losandes.com.ar/notas/2010/5/18/bicentenario-490613.asp Carlos Campana, ''Tres españoles lideraron una rebelión contra la Primera Junta en Mendoza'', en Diario Los Andes del 18 de mayo de 2010.]</ref> En las autras vilas e de vilas de la Intendencia de Córdoba del Tucumán, las autoritats vacilaron sobre la posicion a prene: en [[San Juan]], lo cabildo esperèt fins a conéisser la decision de las autras vilas, e sonque lo 7 de julhet decidiguèt reconéisser al Conselh e escuélher un deputat, e mai se en mantenent la reconeissença de las autoritats de Córdoba.<ref>[http://www.fundacionbataller.org/articulo.php?id=16302 ''La Revolución de Mayo en San Juan'', en Enciclopedia Visual Fundación Bataller.] </ref> A principis d'agost, aquesta decision foguèt acatada e imitada en las vilas de San José de Jáchal e San Agustín de Val Fértil.<ref>[http://www.diariolibre.info/secciones/noticias/nota.php?id=361 ''San Juan: Historia Política Institucional (1810-1825)'', por Daniel Illanes, en Diariolibre.info.] </ref> Lo 18 de setembre foguèt remés 111 milicians sanjuaninos per l'Expedicion Auxiliar, e posteriorament d'autres 100 òmes, que se dirigiguèron en Buenos Aires.<ref>Horacio Videla, ''Historia de San Juan'', Tomo III, ''Época Patria''.</ref> Tanben lo cabildo de la Rioja evitèt se prononciar en favor del Conselh fins al 1º de setembre, quand foguèt escuelhut deputat Francisco Antonio Ortiz de Ocampo, comandant en aqueste moment de la recentament formada [[Armada deu Nòrd|Armada del Nòrd]] e a qui lo Conselh ordenèt que demorès en aqueste luòc.<ref name="Acevedo">Edberto Oscar Acevedo, ''La Revolución y las Intendencias'', Ed. Ciudad Argentina, Bs. As., 2001. </ref> L'excepcion foguèt la vila de San Luis, que reconeguèt al Conselh a pena arribat la notícia de la siá formacion, e que se volguèt pas li opausar la resisténcia ordenada pel governador Gutiérrez de la Concha. Davant lo demandat de tropas fachas pel Conselh, San Luis contribuiguèt amb 400 soldats que partiguèron a Sauta.<ref>[https://archive.is/20120630001615/http://www.grupopayne.com.ar/archivo/06/0606/060614/2-lp.php Junio de 1810: otra muestra del sacrificio puntano por gestar una nación, por Gabriel Casari, en El Diario de la República.]</ref> === Expedicion d'Auxílii dins las Províncias Interioras === L'organizacion de l'armada qu'aviá de partir a l'interior foguèt encargada a la vocala [[Juan José Castelli]], qui amassèt 1.150 òmes provenentes dels regimientos de infantería e caballería, tant de las tropas de milicianas coma dels veteranes.<ref>''Archivo general de la República Argentina'', publicación dirigida por Adolfo P. Carranza, Publicado por G. Kraft, 1894, pág. 78 y 79.</ref> La artillería èra compausada de 4 pèças volantes e 2 obuses. La fòrça anava regularmente uniformada, amb abondiuas municiones e bon armament, e amb lo sòu pagat per anticipat, mercés a un empréstito obtengut del comèrci per la vocala Juan Larrea.<ref name="Groussac">[[Pau Grossac|Paul Groussac]], ''Santiago de Liniers, Conde de Buenos Aires, 1753-1810'', Ed. Sopena, 1907.</ref> Lo 14 de junh, lo Conselh nomenèt comandant de l'Armada al coronèl de Arribeños Francisco Ortiz de Ocampo, escuelhut per la mission per èsser naturala de las províncias de l'interior e per la siá coneissença del centre e nòrd argentin, aquerit pendent los sieus viatges coma comerçant.<ref>Frías, ''Historia del General Güemes'', pág. 7 y 8.</ref> O acompanhava coma "màger general" lo tinent coronèl Antonio González Balcarce. A semblança de las armadas de la [[Revolucion Francesa|Revolucion francesa]], èra acompanhat per [[Hipólito Vieytes]] coma comissionat del Conselh, e per Feliciano Antonio Chiclana coma auditor de guèrra. Lo comandament militar èra subjècte al politic e aqueste al Conselh a travèrs de la Secretaria de Guèrra, qu'ocupava [[Mariano Moreno|Mariano Moreno.]] Totes aquestes caps militèsses e politics formavan un "''Conselh de Comission''" que de majoritat aviá de prene las resolucions, e cuyo secretari èra [[Vicente López y Planes|Vicente López e de Plans]].<ref name="Groussac">[[Pau Grossac|Paul Groussac]], ''Santiago de Liniers, Conde de Buenos Aires, 1753-1810'', Ed. Sopena, 1907.</ref><ref>"Instrucciones que deberá observar el Comandante General de la Expedición de auxilios á las Provincias interiores."</ref> Lo 27 de junh, Moreno publiquèt en ''La Gazeta'' un ultimátum als contrarrevolucionarios: "L'Amassa compte amb de recorses efectius per far entrar dins los sieus devers als díscolos que pretenon la division d'aquestes pòbles, qu'es uèi jorn tan perilhosa: los perseguirà e farà punissi exemplar qu'escalabre e aterre als dolentes."<ref>Mariano Moreno, en ''La Gazeta'', 27 de junio de 1810.</ref> [[Fichièr:Antonio_González_Balcarce.jpg|vinheta|249x249px|Lo coronèl Balcarce capturèt a [[Jacques de Liniers|Liniers]] e mai tard comandó l'Armada del Nòrd.]] Un còp instruido l'armada, partiguèt cap al nòrd lo 7 de julhet.<ref>Carlos Calvo, ''[http://books.google.com.ar/books?id=ATECAAAAYAAJ Anales históricos de la Revolución de la América Latina]'', Tomo I, A. Durand, 1864, [http://books.google.com.ar/books?id=ATECAAAAYAAJ&printsec=frontcover&pg=PA149 p. 149].</ref> L'endeman, lo Conselh ordenèt qu'es quaus s'opausèsson a la revolucion foguèsson remeses en Buenos Aires a mesura que foguèsson capturats, mas lo 28 de julhet ordenèt González Balcarce s'avancèt amb 75 òmes en persecucion de la pichona armada realista, que se retirava cap al nòrd.<ref name="Bidondo1">Emilio Bidondo ''La expedición de auxilio a las provincias interiores (1810-1812)'', Ed. Círculo Militar, Bs. As., 1987. </ref> Las tropas realistas desertèron en massa, per çò que los sieus caps contunhèron lo sieu camin amb una escolta escassa, fins a èsser capturats per separat los jorns 6 e 7 d'agost e amiadi a Córdoba.<ref name="Groussac">[[Pau Grossac|Paul Groussac]], ''Santiago de Liniers, Conde de Buenos Aires, 1753-1810'', Ed. Sopena, 1907.</ref> Lo 10 d'agost arribèt l'espés de l'Armada dins la vila de Córdoba, e lo cabildo cordobés reconeguèt al Conselh e al nòu governador, [[Joan Martin Pueyrredon|Juan Martín de Pueyrredón.]] Lo 17 d'agost, un cabildo dubèrt escuelhèt deputat al Deán Funes.<ref>Archivo general de la República Argentina, Archivo General de la Nación (Argentina), pág. 174</ref> Ortiz de Ocampo ordenèt l'execucion de Liniers, Gutiérrez de la Concha, Orellana e los sieus companhs, mas la suspenec posteriorament per pression d'una comission de notables cordobeses — que ne fasiá partida lo Deán Funes — e los envièc de presoèrs cap a Buenos Aires.<ref name="Bidondo1">Emilio Bidondo ''La expedición de auxilio a las provincias interiores (1810-1812)'', Ed. Círculo Militar, Bs. As., 1987. </ref> Los membres del Conselh, alarmats pel desaubediment, resolguèron executar sens demòra als presoèrs, mission que foguèt per el destacat la vocala Castelli, acompanhat per Nicolás Rodríguez Peña coma lo sieu secretari e per un destacamento de 50 soldats al comandament de [[Domingo French|Domingo French.]] Trobèron als presoèrs lo [[26 d'agost]] près de la posta de Cap de Tigre, en lo sudeste de Córdoba, dempuèi a on l'oficial Juan Ramón Balcarce los condusiguèt cap a la prèpa ''Montanha dels Papagayos''; foguèron ailà fusilados Liniers, Gutiérrez de la Concha, Allende, Victorino Rodríguez, e Joaquín Moreno.<ref name="Groussac">[[Pau Grossac|Paul Groussac]], ''Santiago de Liniers, Conde de Buenos Aires, 1753-1810'', Ed. Sopena, 1907.</ref> L'avesque Orellana foguèt enviat pres a Luján.<ref>Américo Tonda, ''El obispo Orellana y la revolución'', Junta Provincial de Historia de Córdoba, Córdoba, 1981.</ref> Castelli Tornèt immediatament en Buenos Aires, a on recebèt las instruccions secrètas per comandar lo projècte revolucionari en lo Naut Peró.<ref name="Bidondo1">Emilio Bidondo ''La expedición de auxilio a las provincias interiores (1810-1812)'', Ed. Círculo Militar, Bs. As., 1987. </ref> Moreno emetèt una violenta proclama que justificava amb el lo fusilamiento de l'eròi de las Invasions Anglesas.<ref>Manifiesto de la Junta del 9 de septiembre de 1810, cit. por Gustavo Varela.</ref> Per òrdre del Conselh, González Balcarce remplacèt a Ortiz de Ocampo davant de las tropas d'avantgarda — e mai se aqueste contunhèt coma cap nominal — amb Juan José Viamonte coma segond cap. En substitucion de Vieytes, Castelli ocupèt lo cargue de delegat e Bernardo de Monteagudo lo de auditor. French E Rodríguez Peña integravan tanben lo nòu comitat politic. Après l'armada contunhèt la marcha en en direccion cap Santiago del Estero, a on Ortiz de Ocampo demorèt en amassant de tropas mentre González Balcarce contunhèt la siá avançada cap a Sauta.<ref name="Bidondo1">Emilio Bidondo ''La expedición de auxilio a las provincias interiores (1810-1812)'', Ed. Círculo Militar, Bs. As., 1987. </ref> Castelli Partiguèt dempuèi Buenos Aires lo 22 de setembre, coma representant del Conselh davant l'armada, los govèrns e de pòbles de l'interior, revestit de totas las facultats e distincions que gaudissiá lo pròpri Conselh; s'esperava aital evitar de nòus desaubediments.<ref name="Bidondo1">Emilio Bidondo ''La expedición de auxilio a las provincias interiores (1810-1812)'', Ed. Círculo Militar, Bs. As., 1987. </ref> === La Revolucion en lo Naut Peró === [[Fichièr:Pedro Díaz - José Fernando de Abascal.jpg|vinheta|185x185px|Lo virrey José Fernando d'Abascal amb banda de l'Òrdre de Carlos III.]] Lo president de la Reala Audiéncia de Charcas, Vicente Felen, aviá recebut la notícia de la Revolucion de Mai a de fins de junh. En prevesent que las fòrças pertenecientes al [[1èr Regiment d'Infanteria "Patricios"|Regimiento de Patricios]] qu'aviá portat de Buenos Aires se prononcièsson en favor de la meteissa, las aviá desarmadas, en destituint als oficiales e en comandant als soldats sorteados pel metòde del [[Dèime|diezmo]] a trabalhar al socavón de Potosí.<ref>Ignacio Núñez, ''Noticias históricas de la República Argentina'', en Biblioteca de Mayo, pág. 404.</ref> Lo 13 de julhet de 1810, a demandat de las autoritats de las intendencias respectivas, lo virrey José Fernando d'Abascal decretèt la reincorporación provisionala de las intendencias de Charcas, Potosí, La Patz e Córdoba al Virreinato del Peró.<ref name="Siles">Jorge Siles Salinas, ''La independencia de Bolivia'', Editorial MAPFRE, 1992.</ref> En esclarint lo virrey en lo decrèt de anexión qu'o fasiá: ''fins que se restablisca en lo sieu legitim comandament lo Excmo.'' Senhor Virey de Bones-Ayres, e d'autras autoritats legalament constituidas, doncas sonque l'autoritat reala podiá desmembrar lo territòri definitivament del virreinato de Buenos Aires.<ref>Historia de España en sus documentos: siglo XIX, Volumen 5, pág. 80. </ref><ref>Documentos para la historia argentina, Volúmenes 39-41, pág. 182. </ref> Lo meteis jorn Abascal nomenèt ''General en Cap de l'Armada Expedicionario del Naut Peró'', amb òrdre de coordinar las siás accions amb las autoritats d'aquesta region, al president provisorio de la Reala Audiéncia del Cuzco, José Manuel de Goyeneche, que placèt lo sieu campament sobratz lo [[Desaguadero|riu Desaguadero]].<ref name="Bidondo1">Emilio Bidondo ''La expedición de auxilio a las provincias interiores (1810-1812)'', Ed. Círculo Militar, Bs. As., 1987. </ref> Felen envièc al màger general José de Córdoba e Rojas a ocupar lo pòble estrategic de Santiago de Cotagaita amb de tropas de Chuquisaca e Potosí al comandament del coronèl Indalecio González de Socasa. La posicion foguèt fortificada amb de varats e trincheras en espera de l'arribada dels renfortiments sollicitats al virrey del Peró.<ref name="Bidondo1">Emilio Bidondo ''La expedición de auxilio a las provincias interiores (1810-1812)'', Ed. Círculo Militar, Bs. As., 1987. </ref> En abril de 1810 èra estat mobilizat cap a la vila de [[Oruro]] un batalhon de 300 milicians comandados pel coronèl Francisco del Rivero, segondat per Esteban Arze, amb la fin d'esclafar una revuelta locala ligada a las revolucions altoperuanas de l'an anterior. Aquestas fòrças, qu'èran pas arribats a combatre, recebèron òrdre de se jónher a l'armada de Córdoba e Rojas en Tupiza. Mas Rivero se dirigiguèt a Cochabamba, en entrant dins la vila lo 14 de setembre e en iniciant la Revolucion de Cochabamba: arrestèt e desroquèt al governador e aderiguèt al Conselh de Buenos Aires sens derramamiento de sang, en essent el meteis proclamat "Governador Intendente, President e Capitan General de la Província".<ref name="Arze">[http://www.bolivia.com/noticias/autonoticias/DetalleNoticia28776.asp Esteban Arze encabezó la revolución de septiembre, en Bolivia.com, del 14 de septiembre de 2005.]</ref> En agost, lo capelan José Andrés de Salvatierra liderèt un movement en lo Fòrt de Membiray e lo 24 de setembre prenguèt la vila de [[Santa Cruz de la Sierra|Santa Crotz de la Sèrra.]] Ailà, un cabildo dubèrt formèt un "Conselh Provisoria", liderada per Antonio Vicente Seoane, lo coronèl Antonio Suárez, José Andrés de Salvatierra, Juan Manuel Lemoine e l'enviat del Conselh de Buenos Aires, Eustaquio Moldes.<ref name="Siles">Jorge Siles Salinas, ''La independencia de Bolivia'', Editorial MAPFRE, 1992.</ref> Lo 6 d'octòbre se produsiguèt lo prononciament de Oruro, qu'aderiguèt al Conselh de Buenos Aires. Una efímera resisténcia foguèt rapidament esclafada per de fòrças arribadas dempuèi Cochabamba al comandament d'Esteban Arze.<ref name="Arze"/> ==== Unificacion revolucionària del Naut Peró ==== En octòbre de 1810, l'avantgarda de l'Armada del Nòrd inicièt la siá marcha cap al Naut Peró a travèrs de la trincada de Humahuaca. Tre lo poblat de Crancs, las fòrças d'avantgarda observèron de fòrças realistas que se retiravan a mesura qu'avançava l'avantgarda patriota. Après se deténer brèvament en Yavi, a on incorporèt los 200 de milicians de [[Tarija]] — qu'aviá comandat a cercar amb lo capitan [[Martín Miguel de Güemes]]<ref>Frías, ''Historia del General Güemes'', pág.105.</ref> — e unas paucas municiones, e sens esperar l'incorporacion de l'espés de l'armada, González Balcarce inicièt l'avançada cap al nòrd amb 400 òmes e dos canons. Los realistas abandonèron Tupiza e se replegaron en Santiago de Cotagaita. Lo 27 d'octòbre, en lo Combat de Cotagaita, González Balcarce fracassèt en ocupar las posicions realistas a causa de la siá escassa artillería e la superioritat numérica dels espanhòles.<ref>Pablo Camogli, ''Batallas por la libertad. ''</ref> Las tropas expedicionarias tornèron a Tupiza sens èsser perseguidas. Una setmana mai tard, los realistas al comandament de Córdoba avancèron cap al sud. Balcarce Los esperèt a 25 km de Tupiza, en Suipacha, tèsta al riu del meteis nom, a on recebèt un renfortiment provenent de [[San Salvador de Jujuy|Jujuy]] amb doas pèças de artillería e abondiuas municiones. Córdoba Se placèt dins lo pòble de Nazareno, de l'autre costat del riu. Lo 7 de novembre, en la [[Batalha de Suipacha]] s'afrontèron 800 realistas amb 4 canons contra 600 patriotas amb 2 canons. González Balcarce atraguèt a las tropas realistas en las incitant a crosar lo riu amb una fuga fingida; en la riba sud foguèron sorpresivamente atacats de flanc per la infantería e la artillería qu'èran amagas entre los tucs, del temps que la caballería qu'en aparència fugiá donèt torn per los afrontar. Los realistas se donèron a la fuga, en lançant d'armas, artillería e municiones, desbandándose per complèt.<ref>Sierra, ''Historia de la Argentina'', tomo 5.</ref> Se plan qualques istorians an afirmat que l'accion foguèt merit del capitan Güemes, qu'auriá comandado l'operacion de retirada e contraataque, lo meteis foguèt pas mencionat en la part de la batalha e mai tard Castelli o enviarie de retorn a Sauta.<ref>Frías, ''Historia del General Güemes'', pág. 116.</ref> La version tradicionala en [[Bolívia]] assigna lo principal merit a las milícias tarijeñas.<ref name="Floren"><span class="citation noticia">Sanabria G., Floren (7 de noviembre de 2003). </span></ref> Lo resultat de Suipacha aguèt un fòrt efècte moral, e lo 10 de novembre la vila de [[Potosí]] deponía al governador Francisco de Paula Sanz e creaue un conselh de govèrn provincial.<ref name="Floren"><span class="citation noticia">Sanabria G., Floren (7 de noviembre de 2003). </span></ref> Goyeneche Aviá enviat una division al comandament de Juan Ramírez Orozco a esclafar la revolucion, mas aqueste arribèt sonque fins a Viacha, a on se dividissián los camins a Oruro e [[La Paz|La Patz.]] Dempuèi envièc ailà cap a Oruro a unes 800 d'enfants veteranes e doas pèças de artillería al comandament del coronèl Fermín Piérola, que foguèt atacat per estonament e derrotat per Arze lo 14 de novembre en la Batalha d'Aròma, en perdent la mitat de las siás fòrças. Piérola E Ramírez Orozco se retirèron cap al Desaguadero. Per la siá part, Rivero despachó doas divisions dempuèi Cochabamba: una d'elas ocupèt lo 13 de novembre Chuquisaca, a on un cabildo dubèrt reconeguèt l'autoritat del Conselh porteña, en declarant nulla la siá adesion al Virreinato del Peró. L'autra division entrèt lo 19 de novembre dins La Patz, a on lo intendente Domingo Tristán e Moscoso se pleguèt a la revolucion e un congrès del pòble acceptèt per unanimitat l'autoritat del Conselh de Buenos Aires.<ref name="Munoz">Juan Ramón Muñoz Cabrera, ''La guerra de los quince años en el alto-perú, o sea, fastos políticos i militares de Bolivia: Para servir a la historia jeneral de la Independencia de Sud-américa'', Imprenta del Independiente, 1867.</ref> Tot lo Naut Peró demorava assegurat per la Revolucion. A de fins de novembre, Ramírez Orozco s'incorporèt a las fòrças de Goyeneche. En la siá division viatjava tanben l'avesque de la Patz, Lasanta, condemnat a mòrt pel Primièr Conselh.<ref name="Siles">Jorge Siles Salinas, ''La independencia de Bolivia'', Editorial MAPFRE, 1992.</ref> Lo 21 de novembre, lo Conselh creèc lo Regimiento Nº 7 de Infantería de Cochabamba, cuyo cap èra Francisco del Rivero, que foguèt ascendido a general en genièr seguent.<ref>Eufronio Viscarra, ''Apuntes para la historia de Cochabamba'', 1882.</ref> Castelli Se faguèt cargue del comandament politic en lo Naut Peró; nomenèt governador de Potosí a Feliciano Antonio Chiclana e de Chuquisaca a Juan Martín de Pueyrredón.<ref name="Siles">Jorge Siles Salinas, ''La independencia de Bolivia'', Editorial MAPFRE, 1992.</ref> En complint d'òrdres de Buenos Aires, e coma puniment per la repression de [[1809]] en las rebellions de Chuquisaca e La Patz, foguèron executats los caps realistas Córdoba, Sanz e Felen.<ref name="Roca">José Luis Roca, ''Ni con Lima ni con Buenos Aires: la formación de un estado nacional en Charcas'', Volumen 248 de ''Travaux de l'Institut français d'études andines'', Plural Editores, La Paz, Bolivia, 2007. </ref> === Expedicion en lo Paraguai === Coma responsa a la jura del Conselh de Regencia de la part del govèrn d'[[Asunción|Assumpcion]], lo Conselh de Buenos Aires talhèt las comunicacions fluvialas de Montevideo amb lo Paraguai a travèrs del riu Paraná, e las autoritats de la vila de Corrents detenguèron divèrsas embarcaciones que se dirigissián a Assumpcion.<ref name="Castello">Antonio Emilio Castello, ''Historia de Corrientes'', Ed. Plus Ultra, Bs. As., 1991. </ref> Lo governador Bernardo de Velasco detenguèt en setembre de 1810 a de divèrses ciutadans del partit revolucionari e los envièc al Fòrt Borbón. Fòrças realistas paraguayas, amb Velasco davant, incursionaron en territòri de las Missions en cèrca d'armas.<ref>Víctor N. Vasconsellos, ''Lecciones de Historia Paraguaya'', Ed. del autor, Asunción, 1974, pág. 117.</ref> ==== Marcha cap a la província del Paraguai ==== [[Fichièr:Manuel_Belgrano.JPG|vinheta|276x276px| [[Manuel Belgrano]] comandó l'Expedicion militara en lo Paraguai e posteriorament l'Armada del Nòrd.]] Lo 4 de setembre, lo Conselh nomenèt a la vocala [[Manuel Belgrano]] comandanta de las fòrças qu'avián d'operar en la Banda Orientala contra los realistas de Montevideo. L'armada amb que comptava èra per autra exiguo: 250 òmes, extraches de divèrses còsses militèsses porteños, amb 6 canons.<ref>Ignacio Núñez, ''Noticias históricas de la República Argentina: Obra póstuma'', 2.ª edición, editada por Julio Núñez y publicada por Guillermo Kraft, 1898, pág. 173.</ref> Quand la notícia de l'atac a de Missions arribèt en Buenos Aires, lo Conselh decidiguèt desviar la pichona division de Belgrano cap al Paraguai, en li autrejant lo comandament militar e politic de las províncias del litoral fluvial. Belgrano Partiguèt lo 26 de setembre.<ref name="Belgrano">[[Manuel Belgrano]], ''Autobiografía'', Carlos Pérez Editor, Bs. As., 1968.</ref> En San Nicolás dels Riuets incorporèt unes 357 d'òmes de caballería pertenecientes als Blandengues, que li somèt a el d'autres 200 òmes en [[Vila de Santa Fe (Argentina)|Santa Fe]].<ref>Entre ellos figuraba el después general y caudillo Estanislao López. </ref><ref>Manuel María Cervera, ''Historia de la ciudad y provincia de Santa Fe, 1573-1853'', Ed. La Unión, 1907, pág. 280.</ref> Lo 1 d'octòbre, una flotilla paraguaya ataquèt Correntas e rescatèt los buques paraguayos confiscats; contunhèt incursionando dins la zòna pendent de divèrsas setmanas, en s'apoderant tanben de la Gardia de Curupayty, que Correntas manteniá en l'actual Departament de Ñeembucú.<ref name="Castello">Antonio Emilio Castello, ''Historia de Corrientes'', Ed. Plus Ultra, Bs. As., 1991. </ref> Après crosar lo Paraná, la pichona armada contunhèt d'aumentar las siás fòrças amb tropas volontàrias amassadas pel comandant militar d'Entre de Rius, José Miguel Díaz Vélez, e unes 200 d'òmes del [[1èr Regiment d'Infanteria "Patricios"|Regimiento de Patricios]], comandats per Gregorio Perdriel. A de fins d'octòbre, organizadas las siás fòrças en 4 divisions, e en amiant al paraguayo José Machain coma sergent màger, l'armada avancèt cap al nòrd pel centre d'Entre de Rius, en evitant crosar de corses d'aiga.<ref>Secretaría General de Ejército, ''Semblanza histórica del Ejército Argentino'', Buenos Aires, 1981, pág. 29 y 30.</ref><ref>''Nuestras banderas: vexilología argentina'', pág. 50. </ref> Lo 6 de novembre, una escuadrilla amb 300 realistas al comandament de Juan Angel Michelena ocupèt Concepcion de l'Uruguai; las milícias d'aquesta vila, comandadas per Diego González Balcarce, s'incorporèron a l'armada de Belgrano.<ref name="Belgrano">[[Manuel Belgrano]], ''Autobiografía'', Carlos Pérez Editor, Bs. As., 1968.</ref> En Assumpcion, lo governador espanhòl Velasco ordenèt ocupar amb de milícias de la Vila del Pilar los passes sobratz lo riu Paraná, mentre organizava près de la capitala una armada d'entre 6000 e 7000 òmes.<ref>En su Autobiografía, Belgrano menciona 12&nbsp;000 paraguayos en la batalla de Paraguarí.</ref> Per la siá part, Belgrano ordenèt al tinent de governador de Corrents, Elías Galván, plaçar 300 milicians en Pas del Rei — actual Pas de la Patria — per far creire a l'enemic que se dirigissiá cap a ailà.<ref name="Belgrano">[[Manuel Belgrano]], ''Autobiografía'', Carlos Pérez Editor, Bs. As., 1968.</ref> A l'arribar tèsta dins l'isla Apipé Granda, Belgrano proclamèt la libertat, proprietat e seguretat dels indigènas dels pòbles de Missions.<ref>[[Bartolomé Mitre]], ''Historia de Belgrano'', publicado por Librería de la Victoria, 1859, pág. 269-270.</ref> Dempuèi seguiguèt ailà cap a Santa María de la Candelaria, dempuèi a on dirigiguèt un mestièr al governador Velasco, al Cabildo e a l'avesque, en lor demandant un acòrd per evitar lo derramamiento de sang, en los convidant al sometimiento al Conselh e l'enviament d'un deputat.<ref><span class="citation libro" id="CITAREFInstituto_Belgraniano_Central1982">Instituto Belgraniano Central (1982). </span></ref> Lo messatge foguèt amiat pel capitan Ignacio Warnes, mas aqueste foguèt capturat pel cap d'un destacamento paraguayo de 500 òmes apostats en lo marge opausat del riu.<ref name="Belgrano">[[Manuel Belgrano]], ''Autobiografía'', Carlos Pérez Editor, Bs. As., 1968.</ref> Lo 19 de decembre Belgrano crosèt amb l'espés de l'armada revolucionària lo riu Paraná e ataquèt la posicion fortificada de Campichuelo, d'a on los realistas se retirèron après un breve escambi de disparos.<ref>Camogli, ''Batallas por la libertad'', pág. 154.</ref> Los patriotas ocupèron sens lucha l'evacuat pòble de Itapúa, distante quatre [[Lèga|leguas]], mas la fauta de cavals e lo marrit estat de la tropa obliguèron a Belgrano a se deténer, sens poder perseguir als realistas. Una amistosa proclama de Belgrano aguèt pas efècte qualqu'un.<ref name="Belgrano">[[Manuel Belgrano]], ''Autobiografía'', Carlos Pérez Editor, Bs. As., 1968.</ref> L'avantgarda al comandament de Machain inicièt l'avançada cap a la capitala paraguaya lo 25 de decembre, seguit a cuerta distància per Belgrano, qu'aviá daissat 100 òmes en Candelaria. Los poblants, contràriament a çò qu'aviá predicho Espínola e Peña, fugiguèron de l'armada — al que consideravan invasor — en s'amiant totes los mejans de subsistencia. Lo territòri paraguayo, amb los sieus nombroses rius, esteros e de sèuvas tropicales, èra un terrible obstacle per l'avançada de l'armada. Pas obstante, los òmes de Belgrano contunhèron la siá malaisida avançada e obtenguèron una pichona victòria al bòrd del riu Tebicuary. ==== Desbrandas de Belgrano ==== [[Fichièr:Paraguay_campaña_05.jpg|vinheta|400x400px|Operacions militèsses en territòri paraguayo e misionero (decembre de 1810-març de 1811.]] Velasco se ponèt davant de la siá armada e escuelhèt coma ponch de resisténcia a Paraguarí, un pòble plaçat en una elevacion entornejada de zònas pantanosas. Fins a arribèt ailà Belgrano lo 15 de genièr de 1811, e pendent tres jorns las armadas se mantenguèron a la vista. Belgrano Envièc divèrsas proclamas als paraguayos, mas Velasco proïbiguèt conservar còpia dels panfletos. Lo 19 de genièr, l'avançada generala de l'armada de Belgrano donèt començament a la Batalha de Paraguarí. Malgrat la diferéncia numérica — 460 òmes contra 6000 — los independentistas atenguèron prene la posicion paraguaya e obligar a las siás tropas a se retirar, mentre Velasco fugiá cap al pòble de Yaguarón. Mas las tropas de l'avançada de Belgrano se consacrèron al pillaje e confonèron après los auxilios enviadi per Belgrano amb d'enemics, per çò cual se desbandaron quand los paraguayos se reorganizaron e contraatacaron. Belgrano Se vegèt obligat a retrocedir pel camin qu'èra arribat per el, mas foguèt pas perseguit.<ref>Camogli, ''Batallas por la libertad'', pág. 155-156.</ref> Belgrano Detenguèt la siá retirada al bòrd del riu Tacuarí, en esperant de renfortiments. En lo sieu supòrt, lo Conselh li envièc una escuadrilla de tres buques comandada per Juan Baptista Azopardo, mas aquesta foguèt destruida fòrça luènh d'ailà lo 2 de març, en lo Combat de San Nicolás. Un enviament de cartuchos per de canons e fusiles, amiadi per Francisco Ramírez, partiguèron tròp tard en la siá ajuda dempuèi Buenos Aires.<ref group="n.">S'a especulado sus cnjse se tracta del meteis que seriá après lo Suprèm Entrerriano o d'autra persona</ref><ref>Isidoro J. Ruiz Moreno, ''Campañas militares argentinas'', Tomo I, Ed. Emecé, Bs. As., 2004, pág. 85. </ref> La situacion en la Banda Orientala s'èra agravada, per çò que lo Conselh ordenèt a Belgrano conclure lèu la campanha de Paraguai —véncer rapidament o se retirar— per atier al nòu teatre d'operacions. L'armada paraguayo, de 2400 òmes, amb dètz pèças de artillería, al comandament del general Manuel de Cabanas, ataquèt a l'armada de Belgrano, poseedor de 600 òmes e 6 canons, en la Batalha de Tacuarí lo 9 de març. La artillería de Belgrano atenguèt frenar l'avançada dels paraguayos, mas foguèron derrotats per una division que crosèt lo riu d'aigas amunt e los prenguèt de flanc.<ref>Camogli, ''Batallas por la libertad'', pág. 157-161.</ref> Belgrano Refusèt una primièra intimación a se rénder e respondèt a la segonda en iniciant de negociacions pacificas. De resultas de las meteissas, l'armada abandonèt lo Paraguai als paucs jorns, amb totas las siás armas e de bagatges. S'inicièt tanben un escambi de nòtas entre Belgrano e de Cabanas que convenquèt a divèrses dels oficiales paraguayos de la convenença de independizarse del govèrn colonial espanhòl, accion que convertiriá eventualament òm derròta militara en una victòria politica. Lo fracàs de Belgrano amièc a un contraataque paraguayo, que la vila de Corrents foguèt per el ocupada e ocupada militarmente lo 7 d'abril.<ref name="Castello">Antonio Emilio Castello, ''Historia de Corrientes'', Ed. Plus Ultra, Bs. As., 1991. </ref> Belgrano Establiguèt la siá casèrna generala en Candelaria, a on se li amassèron las milícias de Missions e de Corrents, comandadas pel governador misionero Tomás de Rocamora, a qui Belgrano aviá daissat a retaguardia. Posteriorament, en lo jutjament que se seguiriá a Belgrano per lo sieu fracàs, òm dels cargues que s'imputariá seriá l'error d'aver pas incorporat aquestas fòrças a la siá armada abans d'avançar sobratz Assumpcion.<ref>[[Bartolomé Mitre]], ''Historia de Belgrano''.</ref> Lo 14 de mai de 1811, òm dels caps de l'armada de Cabanas, [[Fulgencio Yegros]], dirigiguèt una revolucion en Assumpcion, que s'impausèt en el a Velasco doas adjuntes per l'exercici del govèrn. Corrents foguèt evacuada.<ref name="Castello">Antonio Emilio Castello, ''Historia de Corrientes'', Ed. Plus Ultra, Bs. As., 1991. </ref> Un mes mai tard se formèt un Congrès provincial que desroquèt a Velasco e o remplacèt per un Conselh provisional de govèrn; en aquesta jogaue un papièr decisiu Gaspar Rodríguez de França, que governariá dins lo país pendent gaireben tres decènnis. Lo nòu govèrn proclamèt l'independéncia del Paraguai respecto del govèrn de Buenos Aires fins a la reünion d'un Congrès General compausat per de representants de tot l'ancian virreinato, mas en mantenent de bonas relacions amb l'anciana capitala virreinal; suspenec tanben la obediencia al Conselh de Regencia.<ref>[http://www.laguia2000.com/paraguay/la-independencia-de-paraguay La Independencia de Paraguay, en La Guía 2000.] </ref> En octòbre, lo meteis Belgrano foguèt enviat a Assumpcion, a on signèt un tractat en que se fixavan las relacions entre lo Paraguai e las Províncias Jonhudas.<ref>[[Bartolomé Mitre]], ''Historia de Belgrano'', Tomo II, Ed. Estrada, Bs. As., 1947, pág. 16-27.</ref> Se plan lo meteis se prepausava qualque forma de confederacion, en la practica aquesta existiguèt jamai, en granda part per accion del doctor França, que preferiguèt manténer en lo Paraguai entièrament isolat de l'exterior.<ref><span class="citation libro" id="CITAREFCh.C3.A1vez.2C_Julio_C.C3.A9sar1942">Chávez, Julio César (1942). </span></ref> === Primièra Campanha en la Banda Orientala === A la data de la Revolucion de Mai, la Banda Orientala èra un tèrme unicament geografic, e jurídicamente èra dividida en tres seccions: la vila de Montevideo e una estrecha zòna que la entornejava, governada dempuèi la meteissa coma una estacion naval; la zòna al sud del riu Negre, exclusa Montevideo, qu'inclusiá de divèrsas vilas e de pòbles, dependiá de la Intendencia de Buenos Aires; fin final, la region al nòrd del riu Negre dependiá de la Governacion de las Missions Guaraníes.<ref name="Arteaga">Juan J. Arteaga y María Luisa Coolighan, ''Historia del Uruguay'', Ed. Barreiro y Ramos, Montevideo, 1992. </ref> Al bòrd de la notificacion en Montevideo, l'Amassa aviá enviat la notícia de la siá installacion a las vilas e de pòbles de la Banda Orientala. Lo 9 d'octòbre se faguèt cargue del govèrn de Montevideo lo general Gaspar de Vigodet, nauvengut d'Espanha, eth quau refortilhèt la siá posicion militara amb tropas urbanas dirigidas per oficialas de la Reala Armada.<ref name="Scenna1">Miguel Ángel Scenna, ''Argentinos y españoles'', Revista Todo es Historia, nro. 129, Bs. As., 1978.</ref> Lancèt una seria de campanhas terrèstres cap a las localitats de l'interior de la Banda Orientala, en obligant successivament a las siás autoritats a reconéisser l'autoritat montevideana. Aqueste foguèt lo principi de l'unificacion juridica de la futura Província Orientala.<ref name="Arteaga">Juan J. Arteaga y María Luisa Coolighan, ''Historia del Uruguay'', Ed. Barreiro y Ramos, Montevideo, 1992. </ref> Pauc après, envièc al marin Juan Angel Michelena a ocupar las còstas del riu Uruguai, en obligant a las autoritats dels pòbles d'ambedós marges del meteis — en inclusent la vila de Concepcion de l'Uruguai, qu'aperten a l'ora d'ara dins la [[Entre Ríos|província d'Entre de Rius]], ocupada lo 6 de novembre — a se sometre a la siá autoritat. Pauc après èran tanben ocupadas las vilas de Gualeguaychú e Gualeguay. Los realistas ensagèron prene per via terrèstre los pòbles de Nogoyá e de [[Paraná (Argentina)|la Davalada]], mas trobèron resisténcia de partidas irregularas formadas de de poblants locales. Mai que mai exitosa foguèt la rebellion del comandant Bartolomé Zapata, emigrado de Concepcion de l'Uruguai, que liderèt una partida en Nogoyá. Après una seria de escaramuzas, los realistas evacuèren las siás posicions en lo marge occidental del riu Uruguai, e los revolucionaris demorèron de proprietaris de la region en març de 1811.<ref name="Bosch">Beatriz Bosch, ''Historia de Entre Ríos'', Ed. Plus Ultra, Bs. As., 1991. </ref> ==== Lo primièr escaire patriota ==== [[Fichièr:Combate_de_San_Nicolás.jpg|vinheta|300x300px|Combat de San Nicolás.]] Lo governador José María Salazar declarèt lo blocatge naval contra Buenos Aires lo jorn 3 de setembre. Lo 10 de setembre se presentèt front dins aquesta vila la flòta de 9 buques de guèrra comandada pel capitan de fragata José Primièr de Rivera e Ortiz de Pinedo, que barrèt totas las comunicacions. Inicialament lo blocatge foguèt reconegut per l'estacion naval britanica, mas aquesta recebèt lo reclam del Conselh e dels comerçants angleses. Lo capitan Roberto Ramsay, autorizat per Lord Strangford, encargat de negòcis britanics en [[Rio de Janeiro|Riu de Janeiro]], se faguèt cargue de la flotilla britanica en l'Argent lo 10 d'octòbre e exigiguèt a Cosin de Rivera suspéner lo blocatge, en o menaçant amb atacar los sieus buques. En fach, lo blocatge demorèt levat.<ref name="Carranza">Ángel Justiniano Carranza, ''Campañas Navales de la República Argentina'', Volumen I - Tomos 1 y 2, Secretaría de Estado de Marina, 1962.</ref> Lo [[Junta Grana|Conselh]] installat en Buenos Aires encarguèt al deputat Francisco de Gurruchaga, nomenada vocala de Marina, póner en pè de guèrra un escaire naval. Gurruchaga Aqueriguèt e armèt precariamente tres buques: lo bergantín 25 de Mai al comandament del cap de l'escaire, l'ancian [[Corsari|corsario]] d'origina [[Malta|maltés]], tinent coronèl Juan Baptista Azopardo; la goleta Invencible, al comandament del francés [[Ipolit Bochard|Hipólito Bouchard]]; e la Balandra America, a cargue del tanben [[França|francés]] Angel Hubac. Per suplir la inexistencia de marinièrs locales se recorreguèt a marines estrangièrs, qu'entendián pas l'idiòma castelhan, e mai se se somèron de tropas de artillería e infantería de las milícias porteñas. Lo Conselh comandèt a Azopardo transportar per via fluviala de renfortiments per l'armada de Belgrano en lo Paraguai. Las autoritats realistas de Montevideo destaquèron per o interceptar una flotilla de sèt vaissèls de qualitat superiora e tripulación mai experimentada que los de lo sieu adversari, dirigida per Jacinto Romarate. La flotilla de Azopardo remontèt lo Paraná fins a arribar a la nautor de San Nicolás dels Riuets, a on divisaron als realistas e lo comandant decidiguèt presentar combat. Per previer un desembarco, una batariá amb de canons traches dels buques foguèt installada en la còsta al bòrd d'una tropa de marinièrs e milicians. Lo 2 de març s'inicièt lo Combat de San Nicolás, amb l'assag fracassat de Azopardo d'abordar dos buques realistas que demorèron encalhats. Los dos buques mendres foguèron abandonats per lo sieu tripulación: l'America quand comencèt a s'enfonsar e lo ''25 de Mai'' a l'èsser abordat. Après doas oras de resisténcia, l'estrossejada ''Invencible'' foguèt abordada pels vaissèls realistas. Azopardo Ensagèt volar la santabárbara, mas — a demandat dels ferits — accediguèt a se rénder. Lo comandant queiguec presoèr dels realistas e foguèt amiat en Espanha, mentre lo govèrn porteño o condemnava en abséncia per impericia en lo comando.<ref>La historia completa de esta escuadrilla en Ángel Justiniano Carranza, ''Campañas Navales de la República Argentina''.</ref> Amb la desaparicion de la pichona fòrça naval patriota demorèt confirmat lo domeni dels rius de la part de la flòta realista de Montevideo, que se modificariá recentament tres ans mai serada. Los renfortiments requerits pel general Belgrano arribèron pas a la siá destinacion, e de paucs jorns après lo combat de San Nicolás, l'armada de Belgrano foguèt derrotat en la batalha de Tacuarí. ==== Sublevación De la campanha orientala ==== [[Fichièr:Revolucion.JPG|vinheta|300x300px|Lo matin de Asencio, òli de Carlos María Herrera.]] En genièr de 1811 arribèt en Montevideo [[Francisco Javier de Elío]], designat virrey del Riu de l'Argent. Après èsser refusada en Buenos Aires la siá exigéncia de sumisión, la declarèt vila rebèla, li declarèt la guèrra lo 18 de febrièr e establiguèt la nòva capitala del virreinato en Montevideo.<ref>Lincoln R. Maiztegui Casas, ''Orientales. ''</ref> Los realistas controtlavan Montevideo, mas dins las zònas ruralas de la Banda Orientala las idèas revolucionàrias èran acalladas per la fòrça. En luòc d'apelar a la siá fidelitat, lo govèrn de Montevideo exigiguèt a la populacion rurala l'exibicion dels títols de proprietat dels camps qu'ocupavan — generalament a títol precario — en menaçant qu'o li faguèsson a el pas amb la percaça dels meteisses.<ref>Alejandro Horowicz, ''El país que estalló'', Tomo I, Ed. Sudamericana, Bs. As., 2004, pág. 226. </ref> Lo [[28 de febrièr]], près del riuet Asencio, lo comandant Pedro José Vegèsse lancèt lo cridat "Crit de Asencio", en se levant en d'armas contra l'autoritat de Elío. Foguèt segondat per estancieros e [[Gaucho|gauchos]] locales que conformèron partidas d'irregularas, en iniciant una seria de combats contra de fòrças leialas al rei amb lo Combat de Soriano, ganhat per Miguel Estanislao Soler e de milicians orientales lo 4 d'abril de 1811. Lo Conselh auxilièt als patriotas de la Banda Orientala amb la fin d'estendre la revolucion e ensajar neutralizar en Montevideo, apostadero de la flòta espanhòla en l'ocean Atlantic sud. Per aqueste pòrt poirián arribar de tropas dempuèi Espanha per acalorar la revolucion en l'ancian virreinato, de manièra que la siá conquista èra cruciala. Finalizada la lucha en la Intendencia de Paraguai, lo Conselh Grand envièc a la Banda Orientala als 1.134 d'òmes de l'armada de Belgrano, que foguèt nomenat comandant de las fòrças militèsses en la meteissa lo 7 de març. Se ponèt ailà en contacte amb lo capitan de blandengues orientales José Gervasio Artigas qui après desertar de lo sieu luòc en la guarnición de [[Colonia del Sacramento|Colònia del Sacramento]] e passar en Buenos Aires per ofrir los sieus servicis al Conselh, aviá recebut la comanda de fomentar e dirigir lo suslhèuament popular contra los realistas.<ref>Secretaría General de Ejército, ''Semblanza histórica del Ejército Argentino'', Bs. As., 1981. pág. 29 y 30.</ref> Artigas desembarcó en solèr oriental lo 9 d'abril davant de qualques tropas de Buenos Aires e foguèt reconegut coma cap pels patriotas locales. Qualques combats mendres — coma lo de San José — permetèron als patriotas avançar cap a Montevideo. Elío Envièc a la siá amassada una division a d'òrdres del capitan José Posadas, mas Artigas o derrotèt lo 18 de mai en la Batalha de las Pèiras.<ref>Ruiz Moreno, ''Campañas militares argentinas'', pág. 101-105.</ref> Après la Revolucion del 5 e 6 d'abril de 1811, lo Conselh ordenèt a Belgrano tornar en Buenos Aires a rénder de comptes de lo sieu fracàs en la campanha en lo Paraguai e daissèt lo comandament d'aquestas tropas al tinent coronèl José Rondeau, de longa trajectòria en la Banda Orientala.<ref name="Ferrer">Jorge A. Ferrer, ''Brigadier General Don José Casimiro Rondeau'', Ed. Ciudad Argentina, Bs. As., 1997. </ref> La siá preséncia, e mai se brevísima, foguèt fondamentala per l'activitat diplomatica qu'efectuèc amb los paraguayos en barrant definitivament aqueste front, en demorant l'intervencion portuguesa, socavando la leiautat dels realistas de Montevideo, en organizant a l'armada e las milícias, en definint lo plan d'operacions e manejando eficazmente los conflictes entre los comandants, a on mancarián los sieus successors. ==== Lo Luòc de Montevideo e l'Invasion Portuguesa ==== [[Fichièr:Expedición_BO_1810-11.png|vinheta|343x343px|Primièra expedicion a la Banda Orientala.]] Redusits los realistas al contraròtle de Montevideo e Colònia, ambedoas plaças foguèron ponudas jos luòc lo 21 e 26 de mai, respectivament. A de començaments de junh, los realistas evacuèren Colònia, era quau foguèt ocupada pels revolucionaris, e Artigas ponèt luòc en Montevideo amb l'auxílii dels gauchos orientales e las fòrças enviades per Buenos Aires. Pauc après se li incorporèron las fòrças de Rondeau. Sonque las murallas de la vila e los canons de la flòta anclada en lo pòrt empediguèron una rapida casuda de la vila, mas la siá situacion èra compromesa.<ref name="Ferrer">Jorge A. Ferrer, ''Brigadier General Don José Casimiro Rondeau'', Ed. Ciudad Argentina, Bs. As., 1997. </ref> La nuèch del 15 de julhet l'escaire espanhòl se presentèt front en Buenos Aires e bombardèt la vila dempuèi balizas interioras sens avís prealable. La relativa distància e la foscor faguèron que fòrça tirs se perdèsson e que paucs anèsson rasantes, e e mai se aguèt de damatges de pauca consideracion dins qualques bastissas e dos ferits, l'atac foguèt un clar fracàs. En lo matin seguent lo comandant realista envièc un ultimátum al Conselh, eth quau anèt immediatament refusat malgrat o cual lo bombardament pas prosiguió.<ref name="Carranza">Ángel Justiniano Carranza, ''Campañas Navales de la República Argentina'', Volumen I - Tomos 1 y 2, Secretaría de Estado de Marina, 1962.</ref> Lo virrey Elío, sitiado en Montevideo, vegèt coma unica sortida l'auxílii de las tropas [[Portugal|portuguesas]] del [[Brasil]], e sollicitèt lo sieu concors per derrotar als revolucionaris. Ja lo 20 de març de 1811, Elío aviá emés òm proclama dins lo pòble oriental en menaçant amb l'intervencion portuguesa se l'insurreccion contunhava.<ref name="Carranza">Ángel Justiniano Carranza, ''Campañas Navales de la República Argentina'', Volumen I - Tomos 1 y 2, Secretaría de Estado de Marina, 1962.</ref> Portugau aviá totjorn disputat en Espanha lo territòri de la Banda Orientala e daissariá pas passar l'escasença: lo govèrn portugués aviá organizat l'Armada d'Observacion en la recentament creada [[Rio Grande do Sul|Capitanía de Riu Grand de San Pedro]], al comandament de lo sieu capitan general e governador, Diego de Souza. Aquestas fòrças avián ja pres contacte amb lo governador paraguayo Velasco, en li ofrint la siá ajuda contra l'atac de Belgrano.<ref name="flores">Moacyr Flores, ''Dicionário de história do Brasil'', 2a ed., EDIPUCRS, 2001, 637 pág. </ref> Souza Aviá, en mai, òrdre de far reconéisser coma reina del Riu de l'Argent a la infanta Carlota Joaquina, esposa del rei [[Joan VI de Portugal|Juan VI de Portugau]] e sòr de Fernando VII.<ref>Blas Garay, ''La revolución de la independencia del Paraguay'', Ed. Estudio Tipográfico de la viuda é hijos de Tello, 1897, pág. 151-153.</ref><ref>Vasconsellos, ''Lecciones de Historia Paraguaya'', pág. 120.</ref> Lo 17 de julhet crosèt la frontièra una armada de 3.000 soldats portugueses, comandados pel governador Souza. Totes los pòbles de l'èst de l'actual territòri [[Uruguai|uruguayo]] foguèron ocupats per de tropas portuguesas, e lo [[14 d'octobre|14 d'octòbre]] s'establiguèt la casèrna generala portugués en [[Maldonado]].<ref>[http://www.turismodeluruguay.com/Web/espanol/infogral/departamentos/rocha/centro.htm Sinopsis Histórica de la Fortaleza de Santa Teresa, en Turismo del Uruguay.com.] </ref><ref>José Feliciano Fernandes Pinheiro (visconde de S. Leopoldo), ''Annaes da Provincia de S. Pedro'', Ed. Typ. </ref><ref>Archivo General de la Nación (Argentina), ''Política lusitana en el Río de la Plata'', Volumen 2, 1963, pág. 322.</ref><ref name="flores">Moacyr Flores, ''Dicionário de história do Brasil'', 2a ed., EDIPUCRS, 2001, 637 pág. </ref> == Nòtas == <div class="listaref" style="-moz-column-count: 2; list-style-type: decimal;"><references /></div> === Referéncias === <div class="listaref" style="-moz-column-count: 2; list-style-type: decimal;"> <references /></div> fay3roooyy1lo0ot7js81dvbj8g8bij Fotbòl en Azerbaitjan 0 163988 2334050 2043031 2022-08-23T12:35:13Z InternetArchiveBot 43230 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Tofik Bahramov stamp.jpg|thumb|190px|Sagèth de [[Tofiq Bəhramov]], jutge de linha que concediguèt lo but fantauma de [[Geoff Hurst]] en la finala de la [[Copa deu Monde de fotbòl de 1966]].]] Lo '''[[fotbòl]]''' es l'espòrt mai popular a l''''[[Azerbaitjan]]''', mai que mai après l'escrancament de l'[[Union Sovietica]] lo 1991 e la creacion de la [[Liga Premier d'Azerbaitjan|Liga azerbaidjanesa de fotbòl]]. L'[[Associacion de Federacions de Fotbòl d'Azerbaitjan]] es lo maximal organisme del fotbòl professional a l'Azerbaitjan e foguèt fondada lo 1992, e mai se s'afilièt a la [[FIFA]] ia l'[[UEFA]] lo 1994. Lo [[Neftchi Bakó PFC]] es l'equipa mai populara e amb mai títols en lo fotbòl azèri, amb 7 ligas dempuèi que lo país atenguèt l'independéncia de la URSS. L'equipa disputèt 27 sasons en la [[Liga sovietica de fotbòl]] e lo 1966 finalizèt en lo tresen luòc a la liga, en atenhent aital lo sieu melhor resultat. Lo màger succès internacional del Neftchi foguèt la victòria a la [[Copa de la Comunautat dels Estats Independents|Copa de la CEI]] lo 2006, en essent l'unica equipa azèri a o aténher al bòrd del [[FK Khazar Lenkoran]] e [[FC Inter Bakó]]. [[Anatoliy Banishevskiy]], Jogaire del Neftchi entre 1963 e 1978, foguèt elegit lo 2003 lo melhor jogaire azèri dels darrièrs 50 ans.<ref>{{Ligam web|url=http://web.archive.org/web/20080519044519/http://www.uefa.com/uefa/news/Kind=256/newsId=130150.html|títol=Golden Players take centre stage|editor=[[UEFA|Uefa]].com|data=29 de novembre de 2003}} {{en}}</ref> Banishevskiy faguèt partida de la [[Seleccion de fotbòl del URSS|seleccion sovietica]] qu'arribèt fins a las semifinalas a la [[Copa deu Monde de fotbòl de 1966]]. En aquel meteis Mondial, [[Tofiq Bəhramov]] foguèt lo [[Arbitre assistent|jutge de linha]] que concediguèt lo famós but fantauma de [[Geoff Hurst]] en la finala que ganhèt [[Anglatèrra]] a [[Alemanha]].<ref>{{Ligam web|url=http://www.independent.co.uk/news/people/obituary-tofik-bakhramov-1501050.html|títol=Obituary: Tofik Bakhramov|editor=[[Independent]].co.uk|data=31 de març de 1993}} {{en}}</ref> ==Competicions oficialas entre clubs== * '''[[Liga Premier d'Azerbaitjan]]''': es la primièra division del fotbòl azèri. Foguèt fondada lo 1992 après la desintegració de l'Union Sovietica — e la siá correspondenta liga, la [[Primièra Liga Sovietica]] — e es compausada per 12 clubs. * '''[[Birinci Divizionu]]''': Es la segonda division en lo sistèma de ligas azèri. Es compausada per 14 clubs, que lo primièr classificat ascendeix a la Liga Premier e lo segond ne disputa los playoffs d'ascens amb la darrièra equipa de la Liga Premier. * '''[[Copa d'Azerbaitjan]]''': es la copa nacionala del fotbòl azèri, organizada per l'Associacion de Federacions de Fotbòl d'Azerbaitjan e lo campion a accès a disputar l'UEFA Euròpa League. Entre 1993 e 1995 existiguèt la [[Supercopa d'Azerbaitjan]] de fotbòl, competicion qu'afrontava al campion de la Liga Premier e lo campion de Copa. Lo Neftchi ganhèt la competicion en doas de las tres edicions. ==Seleccions de fotbòl d'Azerbaitjan== [[Fichièr:Aserbaidschanische Fußballnationalmannschaft 2010-10-08 (02).jpg|250px|thumb|Image de la seleccion d'Azerbaitjan a l'[[Estadi Ernst Happel]] lo 2010.]] ===Seleccion absoluta d'Azerbaitjan=== * [[Seleccion de fotbòl d'Azerbaitjan]] La [[Seleccion de fotbòl d'Azerbaitjan|seleccion de l'Azerbaitjan]], en las siás desparièras categorias es controtlada per l'[[Associacion de Federacions de Fotbòl d'Azerbaitjan]]. L'equipa azèri disputèt lo sieu primièr partit oficial lo 17 de setembre de 1992 a [[Gurjaani]] davant [[Georgia (Caucàs)|Georgia]], partit que se resolguèt amb 6-3 pels georgians. Prèviament, lo 1927, la seleccion azèri disputèt un partit amistós davant Georgia e [[Armenia]] correspondenta al Campionat de Transcaucàsia. Azerbaitjan a pas disputat cap de [[Copa deu Monde de fotbòl]] ni [[Campionat d'Euròpa de fotbòl]]. ===Seleccion femenina d'Azerbaitjan=== * [[Seleccion femenina de fotbòl d'Azerbaitjan]] La seleccion femenina debutèt lo 18 de novembre de 2006 davant la seleccion de [[Romania]] en [[Mogosoaia]] en un partit que ganhèron las romanesas per 4-1. La seleccion femenina de l'Azerbaitjan a participat pas encara a una fasa finala de la Copa del Mond de Fotbòl o Campionat d'Euròpa de fotbòl. ==Estadis== * [[Lista d'estadis d'Azerbaitjan]] == Referéncias == <references /> == Ligams extèrnes == {{Commonscat|Association football in Azerbaijan}} * [http://www.affa.az/ Associacion de Federacions de Fotbòl d'Azerbaitjan] {{az}} {{en}} {{ru}} * [https://web.archive.org/web/20181120050128/https://www.fifa.com/associations/association=aze/index.html Sit web d'Azerbaitjan] en [[FIFA|FIFA.com]] {{en}} [[Categoria:Fotbòl en Azerbaitjan|*]] bhhpm5a6u9zxd97wnbnxko3gk9yp69a Gressan 0 165181 2334058 2279930 2022-08-23T13:40:28Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Infobox |tematica= |carta= }} {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="270px" |+<font size="+1">''Gressan<br />Gressan</font> |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" | {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" |- | align="center" colspan=2 | [[Fichièr:Blason ville It Gressan (AO).svg|60px]] |- |} |- | [[Lista dels païses del mond|País]] | {{Itàlia}} |- | [[Regions d'Itàlia|Region]] | [[Val d'Aosta]] |----- | [[Aira|Superfícia]] | 25,2 km² |----- | [[Populacion]] | 3.327 <small>([[31 de decembre|31-dec]]-[[2010]])</small> |----- | [[Latitud]] |45° 43′ N |----- | [[Longitud]] | 7° 17′ È |----- | [[Altitud]] | 626 m |----- |} '''Gressan''' (en [[italian]]: ''Gressan'') es una [[Comuna d'Itàlia|comuna italiana]] de la [[Val d'Aosta]]. Sa [[populacion]] èra estimada a {{formatnum:3327}} abitants, lo [[31 de decembre]] de [[2011]]. Sa [[Aira|superfícia]] totala es 25,2&nbsp;km². Son cònsol se sona [[Michel Martinet]]. ==Istòria== A la creacion d'Itàlia, Gressan es de la província de Turin. A la creacion de la província d'Aosta (1927), li es transferida. Jol regim fascista, en 1928, Gressan es annexada a Aosta. Es restablida a la liberacion (1946). En 2020, escàmbia de parçans de territòri amb la comuna vesina de [[Sarre]]. == Personalitats ligada a la comuna == Es la vila de naissença de [[Ange Mathurin Blanchet]] avesque d'[[Aosta]] de [[1946]] a [[1968]]. ==Ligams extèrnes== * [https://web.archive.org/web/20121106130846/http://www.comune.gressan.ao.it/ Site wèb oficial] [[Fichièr:Panorama Gressan e Côte de Gargantua 2.JPG|thumb|330px|left|Vista aeriana de Gressan.]] {{commons|Gressan}} [[Categoria:Vila de la Val d'Aosta]] cu7zjglf46k2btljy0b8z0hqh29whhx BHNS de Tolosa 0 171933 2334070 2271781 2022-08-23T14:10:04Z 86.210.4.96 wikitext text/x-wiki {{Infobox Malhum de transpòrt en comun | carta = BHNS | mapa = Carte de Linéo de Toulouse.png | logo = Toulouse "L" symbol.svg | talha-logo = 100 | legenda-logo = | imatge = Mercedes-Benz Citaro G CNG, Lineo Toulouse.jpg | legenda = ''[[Mercedes Citaro|Mercedes-Benz Citaro G NGT]]'' en liurea ''Linéo'' sus la [[Linha L8 del BHNS de Tolosa|linha L8]]. | nom = Linéo | situacion = [[Tolosa]] e son [[Unitat urbana de Tolosa|aglomeracion]], [[Occitània]], [[França]] | tipe = [[Bus de naut nivèl de servici]] | debut = [[2013]] | longor = {{Unitat|90|km}} | longor_addicionada = {{Unitat|98.1|km}} | linha = 9 | estacions = 238 | veïculs = | frequentacion = | proprietari = [[Tisséo]] | espleitador = [[Tisséo]] | Sit-Internet = [https://www.tisseo-collectivites.fr/projets/lineo Linéo] sul sit de [[Tisséo|Tisséo Collectivitats]] | eslogan = | linhas_del_malhum = {{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L1|L2|L3|L4|L5|L6|L7|L8|L9}} | malhums_connèxs = {{Malhums de transpòrt en comun de Tolosa}} }} Lo '''BHNS de Tolosa''' (oficialament '''Linéo''') es un malhum de [[bus a naut nivèl de servici]] servissent [[Tolosa]] e una part de [[Unitat urbana de Tolosa|son aglomeracion]]. Es administrat per [[Tisséo]]. == Istòria == En setembre de [[2013]], la linha 16 es transformada en L16 e deven la primièra linha linha {{Citacion|Linéo}} de Tolosa mas es totjorn considerada coma una linha de bus "classica"<ref>{{Fr}} [https://www.tisseo.fr/sites/default/files/DP_Lin%C3%A9o_rentr%C3%A9e%20bus2013_02092013.pdf Le 2 septembre 2013, la ligne 16 inaugure le style Linéo], [[Tisséo]].</ref>. La dintrada de 2016 representa lo real lançament del malhum Linéo en tant que tal. En mai del renommatge de la linha L16 en [[Linha L1 del BHNS de Tolosa|linha L1]]<ref>{{Fr}} [https://www.tisseo.fr/sites/default/files/CP_nouveaut%C3%A9s_rentree_2016.pdf Tisséo, les nouveautés de la rentrée], ''[[Tisséo]]'', 25 d'agost de 2016.</ref> e del lançament de la [[Linha L2 del BHNS de Tolosa|linha L2]] (ancianament 64), lo malhum a d'ara enlà una identitat (lo "L") e es separat dels bus classics dins la comunicacion de Tisséo (oràrias, mapas, etc). == Lo malhum == {| class="wikitable sortable alternance centre" border="1" |+Linhas Linéo '''realizadas''' e en ''projècte'' !Linha !Lançament !Trajècte !Viatjaires quotidians !Linha remplaçada |- |{{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L1}} |2013 (L16 fins a 2016) |[[Sèt Denièrs]] [[Salvador Dalí]] ↔ [[Quint e Fontsagrivas|Fontsagrivas]] Entiore |{{formatnum:22579}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|16}} |- |{{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L2}} |2016 (29 d'agost). |[[Arenas (transpòrts en comun de Tolosa)|Arenas]] ↔ [[Colomèrs]] Licèu Internacional |{{formatnum:9856}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|64}} |- |{{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L3}} |2019 (7 de genièr) |[[Arenas (transpòrts en comun de Tolosa)|Arenas]] ↔ [[Plasença deu Toish|Plasença]] Monestié |{{formatnum:4255}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|65}} |- |{{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L4}} |2019 (2 de setembre) |[[Bassacamba (mètro de Tolosa)|Bassacambo]] ↔ [[Cors Dillon]] |{{formatnum:7940}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|12}} |- |{{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L5}} |2019 (2 de decembre) |[[En Palòt (mètro de Tolosa)|En Palòt]] ↔ [[Portèth de Garona|Portèth]] [[Gara de Portèth Sent Simon|Gara SNCF]] |{{formatnum:2486}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|52}} |- |{{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L6}} |2017 (4 de setembre) |[[Ramonvila (mètro de Tolosa)|Ramonvila]] ↔ [[Castanet Tolosan]] |{{formatnum:6144}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|62}} |- |{{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L7}} |2017 (4 de setembre) |[[Cors Dillon]] ↔ [[Sant Orenç de Gamevila|Sant Orenç]] Centre Comercial |{{formatnum:10789}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|10}} |- |{{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L8}} |2017 (4 de setembre) |[[Marengo SNCF (mètro de Tolosa)|Marengo – SNCF]] ↔ Gonin |{{formatnum:9868}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|22}} |- |{{BHNS de Tolosa/correspondéncias|L9}} |2018 (3 de septembre) |[[En Palòt (mètro de Tolosa)|En Palot]] ↔ [[Sent Joan le Nòu]] Grand Mercat |{{formatnum:10461}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|38}} |- |''[[Linha L10 del BHNS de Tolosa|L10]]'' |2020 |[[Sant Çubran Republica (mètro de Tolosa)|Sant Çubran Republica]] ↔ [[Aucamvila (Nauta Garona)|Aucamvila]] ↔ [[Fenolhet (Nauta Garona)|Fenolhet]] |{{formatnum:3446}} |{{Bus de Tolosa/correspondéncias|60|69}} |} == Nòtas e referéncias == {{Traduccion/Referéncia|fr|Linéo de Toulouse|161783327}} <references /> == Vejatz tanben == === Articles ligats === * [[Transpòrts en comun de Tolosa]] ** [[Mètro de Tolosa]] ** [[Tramvai de Tolosa]] * [[Bus a naut nivèl de servici]] === Ligams extèrnes === * [http://www.tisseo.fr/ Sit oficial de Tisséo] * [https://www.tisseo-collectivites.fr/projets/lineo Linéo] sul sit de [[Tisséo|Tisséo Collectivitats]] [[Categoria:BHNS de Tolosa|*]] 5x0k0un74l1x0p7b87prmgnfr689osm Acquappesa 0 174562 2334068 2161738 2022-08-23T14:07:02Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comune| nomecomune =Lo Casal <br />Acquappesa <br />U Casàle | escut= | nomepaese = [[Itàlia]] <!--non modificare--> | nomeregione = [[Calàbria]] <!--regione di appartenenza - con doppie parentesi quadre--> | nomeprovincia = Cosença <!--nome provincia di appartenenza - senza parentesi quadre - col prefisso di Xxx--> | siglaprovincia = CS <!--sigla della provincia di appartenenza - senza parentesi quadre--> | latitudine = 39° 30' <!--scrivere la latitudine del capoluogo del comune - non scrivere Nord che viene messo automaticamente--> | longitudine = 15° 57' <!--scrivere la longitudine del capoluogo del comune - non scrivere Est che viene messo automaticamente--> | altitudine =80 <!--scrivere l'altezza del capoluogo del comune in metri - non scrivere la m finale che viene messa automaticamente--> | superficie =14 <!--scrivere la superficie del comune (in km2) - di solito con due decimali - - non scrivere km2 che viene messo automaticamente--> | popolazione ={{formatnum:{{popit078|002}}}} <small>({{popit078|0}})</small> | densita ={{formatnum:{{#expr: ({{popit078|002}}/14) round 2 }}}} <!--scrivere la densità di popolazione del comune - con due decimali--> | frazionicomune = Intavolata | comunilimitrofi = [[La Gàrdia]], [[Cetraro]], [[Fagnano Castello]], [[Mongrassano]] <!--Comuni confinanti anche di altre province - se non ci sono lasciare lo spazio &nbsp; - non scrivere nella riga sopra, ma solo in questa - nomi esatti con doppie parentesi quadre (sempre) - separati da virgola e spazio - non usare <br> va a capo automaticamente--> | cap = 87020 <!--codice di avviamento postale del comune - anche più di uno--> | prefisso = 0982 <!--prefisso telefonico del comune - anche più di uno--> | istat = 078002 <!--codice istat del comune - 6 cifre con 0 iniziale--> | fiscale = A041 <!--iniziale del codice fiscale--> | nomeabitanti = acquappesans <!--nome degli abitanti--> | nomepatrono = Madòna del Refugi <!--nome del Santo Patrono del Comune--> | datapatrono = [[2 de julhet]] <!--ricorrenza del Santo Patrono - giorno festivo per il Comune - nella forma [[7 maggio]] con doppie parentesi quadre--> | sindaco= [[Francesco Tripicchio]] | sito = [http://www.comune.acquappesa.cs.it/ www.comune.acquappesa.cs.it] <!--sito internet ufficiale del comune - con singole parentesi quadre--> }} '''Acquappesa''' ('''U Casàle''' en calabrés, '''Lo Casal''' en occitan) l'es un comun d'[[Itàlia]], en [[Calàbria]]. Sa populacion l'es de {{formatnum:{{popit078|002}}}} abitants. De [[1928]] a [[1945]] la foguèt fusionada abo [[La Gàrdia]]. ==Referéncias== <references/> [[Categoria:Calàbria]] 4oao0icy45xm1k11fgg2mnl79f4ipsc Canton de Castèthnau de Manhoac 0 177058 2334154 2332211 2022-08-24T07:03:37Z 77.152.53.218 /* Composicion */ wikitext text/x-wiki <!-- Article redigit en --> {{Infobox Canton de França |carta=oc |nom=Canton de Castèthnau de Manhoac |imatge = Map canton code 65 08.svg | reg= [[Miègjorn-Pirenèus]] | dept={{Hauts Pirenèus}} | arrt= [[Arrondiment de Tarba]] |vila= [[Castèthnau de Manhoac]] |nbcom=29 |canton=6508 |km²= 182.74 |cons=Bernard Verdier |datas= [[2008]]-[[2015]] |}} Eth '''canton de Castèthnau de Manhoac''' qu'ei ua anciana division administrativa de [[Manhoac]] en [[Gasconha]], situada dens eth [[arrondiment de Tarba]], eth [[departaments franceses|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] e era [[regions francesas|region]] de [[Miègjorn-Pirenèus]], ara d'{{Ocreg}}. 28 d'eras 29 comunas que son dempuèi [[2015]] dens eth canton deths Costalats (burèu centralizator [[Tria de Baïsa]]) e tanben dens era comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac; [[Arnèr]] qu'ei dens eth canton dera Varossa (burèu centralizator [[Lanamesa]]) e dens era [[comunautat de comunas deth Plan de Lanamesa]] Nèsta-Baronias-Baïsa. Era lenga autoctòna qu'ei eth occitan [[gascon]]. Ua partida majoritària deth canton qu'utiliza eth [[Gascon pirenenc|article pirenenc]] (marcat ''eth''); eth limit qu'ei esquematicament ua linha SO-NE. Dens ua partida sud o sud-oèst, ''-D-'' intervocalic d'origina que mia (o qu'a tornat) a ''-d'' : SUDARE > ''sudar'' (marcat ''d'' o siquenon ''s''); sus ua partida au mens, que i a tanben ''d'' vengut de ''-c + e, i-'' e de ''-ty-''. ==Composicion== {|class= "wikitable" !Nom !Width="135"|Còdi INSEE !Superficia (<small>km²</small>) !Populacion !Densitat (<small>ab/km²</small>) !Intercomunalitat 2020 |- |[[Ariés e Espenan]] ''eth'', ''d'' ? |65026 |5,55 | {{popfr65|026}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|026}}/5.55) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Arnèr]] ''eth'', ''d'' ? |65028 |8,34 | {{popfr65|028}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|028}}/8.34) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deth Plan de Lanamesa|CC deth Plan de Lanamesa Nestés-Baronias-Baïsas]] |- |[[L'Arròca]], ''lo'', ''s'' |65263 |6,89 | {{popfr65|263}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|263}}/6.89) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Bajordan]] ''eth'', ''d'' ? |65074 |9,22 | {{popfr65|074}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|074}}/9.22) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Barta]] ''lo'' ?, ''s'' ? |65068 |1,35 | {{popfr65|068}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|068}}/1.35) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Bèthpoi (Hauts Pirenèus)|Bèthpoi]] ''eth'', ? |65090 |4,15 | {{popfr65|090}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|090}}/4.15) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Bèthvéser]] ''eth'', ''s'' |65088 |3,45 | {{popfr65|088}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|088}}/3.45) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Campudan]] ''eth'', ''d'' |65126 |6,62 | {{popfr65|126}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|126}}/6.62) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Casterés]] ''eth'' ?, ''s'' |65134 |1,86 | {{popfr65|134}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|134}}/20.17) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Castèthnau de Manhoac]] ''lo'', ''s'' ? |65129 |12,56 | {{popfr65|129}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|129}}/12.56) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Cauvós]], ''eth'', ''d'' ? |65136 |3,77 | {{popfr65|136}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|136}}/3.77) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Cidòs]] ''eth'', ''d'' |65148 |7,61 | {{popfr65|148}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|148}}/7.61) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Devesa (Hauts Pirenèus)|Devesa]], ''eth'', ''s'' ? |65155 |5,05 | {{popfr65|155}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|155}}/5.05) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Gaussan]] ''eth'', ''d'' ? |65187 |7,72 | {{popfr65|187}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|187}}/7.72) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Guiseric]] ''lo'', ''s'' ? |65213 |7,2 | {{popfr65|213}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|213}}/7.2) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Haishan]], ''lo'', ''s'' ? |65214 |1,86 | {{popfr65|214}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|214}}/1.86) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Jalamur]] ''eth'', ''d'' ? |65475 |3,71 | {{popfr65|475}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|475}}/3.71) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[La Lana (Hauts Pirenèus)|La Lana]] ''lo'', ''s'' ? |65249 |6,56 | {{popfr65|249}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|249}}/6.56) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Laran]] ''eth'', ''d'' ? |65261 |3,44 | {{popfr65|261}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|261}}/3.44) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Montlion]], ''eth'', ''d'' ? |65315 |19,66 | {{popfr65|315}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|315}}/19.66) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Montlong]], ''eth'', ''d'' ? |65316 |7,21 | {{popfr65|316}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|316}}/7.21) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Organ]] ''lo'', ''s'' ? |65336 |2,73 | {{popfr65|336}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|336}}/2.73) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Peiret]] ''lo'', ''s'' |65358 |6,25 | {{popfr65|358}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|358}}/6.25) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Eth Poi]] ''eth'', ''d'' ? |65368 |1,92 | {{popfr65|368}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|368}}/1.92) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Puntós]] ''lo'', ''s'' ? |65373 |8,85 | {{popfr65|373}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|373}}/8.85) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Eras Salas]] ''eth'', ''d'' ? |65266 |2,52 | {{popfr65|266}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|266}}/2.52) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Sariac]] ''lo'', ''s'' |65404 |10,93 | {{popfr65|404}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|404}}/10.93) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Tèrmes]] ''lo'', ''s'' |65442 |10,83 | {{popfr65|442}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|442}}/10.83) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |[[Viudòs]] ''eth'', ''d'' |65468 |4,93 | {{popfr65|468}} ({{popfr65|0}}) | {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|468}}/4.93) round 2}}}} |[[Comunautat de comunas deu País de Tria e deu Manhoac|CC deu País de Tria e deu Manhoac]] |- |} ==Istòria== ==Nòtas== <references/> [[Categoria:Canton deus Hauts Pirenèus|Castèthnau de Manhoac]] rb7dskbl29ygyr9r6u73u2s1kh7uvpw Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença 0 184913 2334105 2310377 2022-08-23T17:27:10Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki La lei italiana n°482 de 1999 reconeis la minoritat istorica occitana. Dins la Província de Cosença, sola la comuna de La Gàrdia a servaa la lenga fins ara, mas es parlaa per unas 300 personas. Las autras comunas indicadas aguèron a un moment una population occitana o valdesa. {{Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença}} {{ref}} 77d4auxvsqk2xxjhwpqnfpsr7jgv0il 2334115 2334105 2022-08-23T19:25:10Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki La lei italiana n°482 de 1999 reconeis la minoritat istorica occitana. Dins la Província de Cosença, sola la comuna de La Gàrdia a servaa la lenga fins ara, mas es parlaa per unas 300 personas. Las autras comunas indicadas aguèron a un moment una population occitana o valdesa. {{Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença}} ==Tanben vèire== * [[Lista de las comunas d'Occitània]] {{ref}} sakfr1wdjp63iq07vodn3fbbsi33zkm Modèl:Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença 10 184914 2334087 2310884 2022-08-23T15:30:08Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" !Nom occitan !Nom oficial !Nom(s) istoric(s) !Còde estatistic !Entitat superiora !Estat !Aira !Populacion !Annada !Densitat !Situacion |- |'''[[La Gàrdia]]''' |''Guardia Piemontese'' |''Guardia'' (abans 10/03/1863) |align=center|078061 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|21 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|061}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|061}}/21) round 2}}}} ab./km² |Fusiona amb Lo Casal ([[Acquappesa]]) dins ''Guardia Piemontese Terme'' del 26/01/1928 al 22/02/1945. <ref name=Perrotta /> |-style="background:#efefef;" |'''[[Montaut]]''' |''Montalto Uffugo'' |''Montalto'' (abans 10/05/1863), ''Montalto Affugo'' (10/05/1863-16/01/1864), ''Muntàvutu'' (calabrés) |align=center|078081 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|76,67 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|081}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}}}} ab./km² |Annèxa Lattarico del 12/05/1928 al 07/03/1934. Annèxa San Benedetto Ullano e San Vincenzo la Costa del 12/05/1928 al 18/07/1937. '''Montaut''' (2751 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110003__montalto_uffugo/ "Montalto Uffugo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e sas ruaas '''Vaccarizzo''' (496 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110010__vaccarizzo/ "Vaccarizzo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e '''Santa Maria La Castagna''' (104 abitants<ref>[http://www.geonames.org/2523319/santa%20maria%20la%20castagna.html "Santa Maria La Castagna", in ''geonames.org'']</ref>) èran tèrras valdesas.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> |-style="background:#efefef;" |'''[[Mormanno]]''' |''Mormanno'' |''Murmànnu'' (calabrés) |align=center|078084 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|35,97 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|084}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|084}}/35.97) round 2}}}} ab./km² |<ref>Domenico Crea. ''Valdesi a Mormanno in Calabria Citra. Tracce provenzali ed occitaniche attraverso alcune testimonianze storico-linguistiche.'' Viva Liber. 2013. ISBN 9788897126140.</ref> "vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno , Laino e Marano".<ref name=Tortora>Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi" <ref name=Cavalcanti>Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> |-style="background:#efefef;" |'''[[Laino Borgo]]''' |''Laino Borgo'' |''Laìnu'' (calabrés) |align=center|078063 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|57,08 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|063}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|063}}/57.08) round 2}}}} ab./km² |"vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano".<ref name=Tortora /> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi" <ref name=Cavalcanti /> Fusiona amb Laino Borgo dins Laino Bruzio del 17/04/1928 al 25/11/1947. |-style="background:#efefef;" |''Laino Bruzio'' |''Laino'' | |align=center|''078803'' |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|94,41 km² |align=right|{{formatnum:{{#expr:{{popit78|063}}+{{popit78|064}}}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:(({{popit78|063}}+{{popit78|004}})/94.41) round 2}}}} ab./km² |Fusion de Laino Borgo e Laino Castello del 17/04/1928 al 25/11/1947. |-style="background:#efefef;" |'''[[Laino Castello]]''' |''Laino Castello'' |''Laìnu'' (calabrés) |align=center|078064 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|37,33 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|064}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|064}}/37.33) round 2}}}} ab./km² |"vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano".<ref name=Tortora /> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi".<ref name=Cavalcanti /> Fusiona amb Laino Borgo dins Laino Bruzio del 17/04/1928 al 25/11/1947. |-style="background:#efefef;" |'''[[Morano Calabro]]''' |''Morano Calabro'' |''Morano'' abans lo 27/09/1863, ''Moranu'' (calabrés) |align=center|078083 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|116,26 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|083}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|083}}/116.26) round 2}}}} ab./km² |"vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, Laino e '''Marano''' [sic]".<ref name=Tortora /> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e '''Morano''' oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi".<ref name=Cavalcanti /> |-style="background:#efefef;" |'''[[Rose]]''' |''Rose'' | |align=center|078106 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|47,49 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|106}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|106}}/47.49) round 2}}}} ab./km² |<ref>[https://books.google.fr/books?id=DLZPAAAAcAAJ&newbks=1&newbks_redir=0&dq=valdesi%20calabria%20rose&hl=fr&pg=RA1-PA329#v=onepage&q=Rose&f=false Cesare Cantù. ''Gli eretici d'Italia: discorsi storici.'' Vol. 1. Torino: Unione tipografico-editrice. 1865</ref> |-style="background:#efefef;" |'''[[San Benedetto Ullano]]''' |''San Benedetto Ullano'' |''Shën Benedhiti'' (albanés) |align=center|078112 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|74,14 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|112}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|112}}/74.14) round 2}}}} ab./km² |Annexat per Montaut del 12/05/1928 al 18/07/1937. La ruaa de '''Piano dei Rossi''' (249 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07811210002__piano_dei_rossi_nord/ "Piano dei Rossi - Nord locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èra valdesa.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> |- |'''[[Sant Vincenç de la Còsta]]''' |''San Vincenzo La Costa'' |''San Vincenzo'' (entrò lo 10/03/1863) |align=center|078135 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|18,42 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|135}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|135}}/18.42) round 2}}}} ab./km² |Las ruaas de '''Gesuiti''' (370 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510001__gesuiti/ "Gesuiti locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e [[Sant Sixt dels Valdeses|'''Sant Sixt dels Valdeses''']] (310 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510002__san_sisto_dei_valdesi/ "San Sisto dei Valdesi locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èran pobladas d'occitans vaudés. La comuna ven independenta de Montaut en 1855. Es annexaa per Montaut del 12/05/1928 al 18/07/1937. |-style="background:#efefef;" |''La Gàrdia e Lo Casal'' |''Guardia Piemontese Terme'' |Fusion d’''Acquappesa'' (Lo Casal) e ''Guardia Piemontese'' (La Gàrdia) |align=center|''078802'' |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|38,75 km² |align=right|{{formatnum:{{#expr:{{popit78|061}}+{{popit78|008}}}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:(({{popit78|061}}+{{popit78|008}})/38.75) round 2}}}} ab./km² |Fusion del Casal e La Gàrdia dins ''Guardia Piemontese Terme'' del 26/01/1928 al 22/02/1945. |} dewdezv75opt74l821xeo0yq6fn9j28 2334088 2334087 2022-08-23T15:31:11Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" !Nom occitan !Nom oficial !Nom(s) istoric(s) !Còde estatistic !Entitat superiora !Estat !Aira !Populacion !Annada !Densitat !Situacion |- |'''[[La Gàrdia]]''' |''Guardia Piemontese'' |''Guardia'' (abans 10/03/1863) |align=center|078061 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|21 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|061}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|061}}/21) round 2}}}} ab./km² |Fusiona amb Lo Casal ([[Acquappesa]]) dins ''Guardia Piemontese Terme'' del 26/01/1928 al 22/02/1945. <ref name=Perrotta /> |-style="background:#efefef;" |'''[[Montaut]]''' |''Montalto Uffugo'' |''Montalto'' (abans 10/05/1863), ''Montalto Affugo'' (10/05/1863-16/01/1864), ''Muntàvutu'' (calabrés) |align=center|078081 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|76,67 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|081}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}}}} ab./km² |Annèxa Lattarico del 12/05/1928 al 07/03/1934. Annèxa San Benedetto Ullano e San Vincenzo la Costa del 12/05/1928 al 18/07/1937. '''Montaut''' (2751 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110003__montalto_uffugo/ "Montalto Uffugo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e sas ruaas '''Vaccarizzo''' (496 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110010__vaccarizzo/ "Vaccarizzo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e '''Santa Maria La Castagna''' (104 abitants<ref>[http://www.geonames.org/2523319/santa%20maria%20la%20castagna.html "Santa Maria La Castagna", in ''geonames.org'']</ref>) èran tèrras valdesas.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> |-style="background:#efefef;" |'''[[Mormanno]]''' |''Mormanno'' |''Murmànnu'' (calabrés) |align=center|078084 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|35,97 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|084}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|084}}/35.97) round 2}}}} ab./km² |<ref>Domenico Crea. ''Valdesi a Mormanno in Calabria Citra. Tracce provenzali ed occitaniche attraverso alcune testimonianze storico-linguistiche.'' Viva Liber. 2013. ISBN 9788897126140.</ref> "vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno , Laino e Marano".<ref name=Tortora>Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi" <ref name=Cavalcanti>Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> |-style="background:#efefef;" |'''[[Laino Borgo]]''' |''Laino Borgo'' |''Laìnu'' (calabrés), ''Laino Inferiore'' |align=center|078063 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|57,08 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|063}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|063}}/57.08) round 2}}}} ab./km² |"vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano".<ref name=Tortora /> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi" <ref name=Cavalcanti /> Fusiona amb Laino Borgo dins Laino Bruzio del 17/04/1928 al 25/11/1947. |-style="background:#efefef;" |''[[Laino Bruzio]]'' |''Laino'' | |align=center|''078803'' |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|94,41 km² |align=right|{{formatnum:{{#expr:{{popit78|063}}+{{popit78|064}}}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:(({{popit78|063}}+{{popit78|004}})/94.41) round 2}}}} ab./km² |Fusion de Laino Borgo e Laino Castello del 17/04/1928 al 25/11/1947. |-style="background:#efefef;" |'''[[Laino Castello]]''' |''Laino Castello'' |''Laìnu'' (calabrés), ''Laino Superiore'', ''Laino Terra'' |align=center|078064 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|37,33 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|064}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|064}}/37.33) round 2}}}} ab./km² |"vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano".<ref name=Tortora /> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi".<ref name=Cavalcanti /> Fusiona amb Laino Borgo dins Laino Bruzio del 17/04/1928 al 25/11/1947. |-style="background:#efefef;" |'''[[Morano Calabro]]''' |''Morano Calabro'' |''Morano'' abans lo 27/09/1863, ''Moranu'' (calabrés) |align=center|078083 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|116,26 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|083}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|083}}/116.26) round 2}}}} ab./km² |"vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, Laino e '''Marano''' [sic]".<ref name=Tortora /> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e '''Morano''' oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi".<ref name=Cavalcanti /> |-style="background:#efefef;" |'''[[Rose]]''' |''Rose'' | |align=center|078106 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|47,49 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|106}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|106}}/47.49) round 2}}}} ab./km² |<ref>[https://books.google.fr/books?id=DLZPAAAAcAAJ&newbks=1&newbks_redir=0&dq=valdesi%20calabria%20rose&hl=fr&pg=RA1-PA329#v=onepage&q=Rose&f=false Cesare Cantù. ''Gli eretici d'Italia: discorsi storici.'' Vol. 1. Torino: Unione tipografico-editrice. 1865</ref> |-style="background:#efefef;" |'''[[San Benedetto Ullano]]''' |''San Benedetto Ullano'' |''Shën Benedhiti'' (albanés) |align=center|078112 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|74,14 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|112}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|112}}/74.14) round 2}}}} ab./km² |Annexat per Montaut del 12/05/1928 al 18/07/1937. La ruaa de '''Piano dei Rossi''' (249 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07811210002__piano_dei_rossi_nord/ "Piano dei Rossi - Nord locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èra valdesa.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> |- |'''[[Sant Vincenç de la Còsta]]''' |''San Vincenzo La Costa'' |''San Vincenzo'' (entrò lo 10/03/1863) |align=center|078135 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|18,42 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|135}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|135}}/18.42) round 2}}}} ab./km² |Las ruaas de '''Gesuiti''' (370 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510001__gesuiti/ "Gesuiti locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e [[Sant Sixt dels Valdeses|'''Sant Sixt dels Valdeses''']] (310 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510002__san_sisto_dei_valdesi/ "San Sisto dei Valdesi locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èran pobladas d'occitans vaudés. La comuna ven independenta de Montaut en 1855. Es annexaa per Montaut del 12/05/1928 al 18/07/1937. |-style="background:#efefef;" |''La Gàrdia e Lo Casal'' |''Guardia Piemontese Terme'' |Fusion d’''Acquappesa'' (Lo Casal) e ''Guardia Piemontese'' (La Gàrdia) |align=center|''078802'' |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|38,75 km² |align=right|{{formatnum:{{#expr:{{popit78|061}}+{{popit78|008}}}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:(({{popit78|061}}+{{popit78|008}})/38.75) round 2}}}} ab./km² |Fusion del Casal e La Gàrdia dins ''Guardia Piemontese Terme'' del 26/01/1928 al 22/02/1945. |} 2u6ei1ngk15kl5zab57szuhb9wnxd7u 2334094 2334088 2022-08-23T16:33:58Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" !Nom occitan !Nom oficial !Nom(s) istoric(s) !Còde estatistic !Entitat superiora !Estat !Aira !Populacion !Annada !Densitat !Situacion |- |'''[[La Gàrdia]]''' |''Guardia Piemontese'' |''Guardia'' (abans 10/03/1863) |align=center|078061 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|21 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|061}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|061}}/21) round 2}}}} ab./km² |Fusiona amb Lo Casal ([[Acquappesa]]) dins ''Guardia Piemontese Terme'' del 26/01/1928 al 22/02/1945. <ref name=Perrotta /> |-style="background:#efefef;" |'''[[Montaut (Calàbria)|Montaut]]''' |''Montalto Uffugo'' |''Montalto'' (abans 10/05/1863), ''Montalto Affugo'' (10/05/1863-16/01/1864), ''Muntàvutu'' (calabrés) |align=center|078081 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|76,67 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|081}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}}}} ab./km² |Annèxa Lattarico del 12/05/1928 al 07/03/1934. Annèxa San Benedetto Ullano e San Vincenzo la Costa del 12/05/1928 al 18/07/1937. '''Montaut''' (2751 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110003__montalto_uffugo/ "Montalto Uffugo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e sas ruaas '''Vaccarizzo''' (496 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110010__vaccarizzo/ "Vaccarizzo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e '''Santa Maria La Castagna''' (104 abitants<ref>[http://www.geonames.org/2523319/santa%20maria%20la%20castagna.html "Santa Maria La Castagna", in ''geonames.org'']</ref>) èran tèrras valdesas.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> |-style="background:#efefef;" |'''[[Mormanno]]''' |''Mormanno'' |''Murmànnu'' (calabrés) |align=center|078084 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|35,97 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|084}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|084}}/35.97) round 2}}}} ab./km² |<ref>Domenico Crea. ''Valdesi a Mormanno in Calabria Citra. Tracce provenzali ed occitaniche attraverso alcune testimonianze storico-linguistiche.'' Viva Liber. 2013. ISBN 9788897126140.</ref> "vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno , Laino e Marano".<ref name=Tortora>Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi" <ref name=Cavalcanti>Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> |-style="background:#efefef;" |'''[[Laino Borgo]]''' |''Laino Borgo'' |''Laìnu'' (calabrés), ''Laino Inferiore'' |align=center|078063 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|57,08 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|063}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|063}}/57.08) round 2}}}} ab./km² |"vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano".<ref name=Tortora /> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi" <ref name=Cavalcanti /> Fusiona amb Laino Borgo dins Laino Bruzio del 17/04/1928 al 25/11/1947. |-style="background:#efefef;" |''[[Laino Bruzio]]'' |''Laino'' | |align=center|''078803'' |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|94,41 km² |align=right|{{formatnum:{{#expr:{{popit78|063}}+{{popit78|064}}}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:(({{popit78|063}}+{{popit78|004}})/94.41) round 2}}}} ab./km² |Fusion de Laino Borgo e Laino Castello del 17/04/1928 al 25/11/1947. |-style="background:#efefef;" |'''[[Laino Castello]]''' |''Laino Castello'' |''Laìnu'' (calabrés), ''Laino Superiore'', ''Laino Terra'' |align=center|078064 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|37,33 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|064}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|064}}/37.33) round 2}}}} ab./km² |"vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano".<ref name=Tortora /> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi".<ref name=Cavalcanti /> Fusiona amb Laino Borgo dins Laino Bruzio del 17/04/1928 al 25/11/1947. |-style="background:#efefef;" |'''[[Morano Calabro]]''' |''Morano Calabro'' |''Morano'' abans lo 27/09/1863, ''Moranu'' (calabrés) |align=center|078083 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|116,26 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|083}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|083}}/116.26) round 2}}}} ab./km² |"vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, Laino e '''Marano''' [sic]".<ref name=Tortora /> "G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e '''Morano''' oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi".<ref name=Cavalcanti /> |-style="background:#efefef;" |'''[[Rose]]''' |''Rose'' | |align=center|078106 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|47,49 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|106}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|106}}/47.49) round 2}}}} ab./km² |<ref>[https://books.google.fr/books?id=DLZPAAAAcAAJ&newbks=1&newbks_redir=0&dq=valdesi%20calabria%20rose&hl=fr&pg=RA1-PA329#v=onepage&q=Rose&f=false Cesare Cantù. ''Gli eretici d'Italia: discorsi storici.'' Vol. 1. Torino: Unione tipografico-editrice. 1865</ref> |-style="background:#efefef;" |'''[[San Benedetto Ullano]]''' |''San Benedetto Ullano'' |''Shën Benedhiti'' (albanés) |align=center|078112 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|74,14 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|112}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|112}}/74.14) round 2}}}} ab./km² |Annexat per Montaut del 12/05/1928 al 18/07/1937. La ruaa de '''Piano dei Rossi''' (249 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07811210002__piano_dei_rossi_nord/ "Piano dei Rossi - Nord locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èra valdesa.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> |- |'''[[Sant Vincenç de la Còsta]]''' |''San Vincenzo La Costa'' |''San Vincenzo'' (entrò lo 10/03/1863) |align=center|078135 |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|18,42 km² |align=right|{{formatnum:{{popit78|135}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:({{popit78|135}}/18.42) round 2}}}} ab./km² |Las ruaas de '''Gesuiti''' (370 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510001__gesuiti/ "Gesuiti locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e [[Sant Sixt dels Valdeses|'''Sant Sixt dels Valdeses''']] (310 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510002__san_sisto_dei_valdesi/ "San Sisto dei Valdesi locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èran pobladas d'occitans vaudés. La comuna ven independenta de Montaut en 1855. Es annexaa per Montaut del 12/05/1928 al 18/07/1937. |-style="background:#efefef;" |''La Gàrdia e Lo Casal'' |''Guardia Piemontese Terme'' |Fusion d’''Acquappesa'' (Lo Casal) e ''Guardia Piemontese'' (La Gàrdia) |align=center|''078802'' |[[Província de Cosença]] |[[Itàlia|Estat italian]] |align=right|38,75 km² |align=right|{{formatnum:{{#expr:{{popit78|061}}+{{popit78|008}}}}}} |align=right|{{popit78|0}} |align=right|{{formatnum:{{#expr:(({{popit78|061}}+{{popit78|008}})/38.75) round 2}}}} ab./km² |Fusion del Casal e La Gàrdia dins ''Guardia Piemontese Terme'' del 26/01/1928 al 22/02/1945. |} 2mrz4kxg4dxml1s3chbx8jil92gwts7 Lista de las comunas occitanas de la Província de Potença 0 184930 2334133 2310572 2022-08-23T20:34:38Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Lista de las comunas occitanas de la Província de Potença}} {{ref}} 0v8pjanlpouo37mhjzk0p7sk4ycl87b Édith Fambuena 0 185461 2334122 2333866 2022-08-23T19:41:02Z Raymond Trencavel 26125 wikitext text/x-wiki ''' Édith Fambuena''' (nascuda lo [[29 de julhet]] de [[1965]]) es una cantaira [[provença]]la de soca [[Espanha|espanhòla]] e de de lenga [[francés|francesa]]. Édith rencontra lo [[Grenòble|grenoblés]] Jean-Louis Piérot al licèu a z-[[Ais]] ([[Provença]], [[Occitània]]) al debut de las annadas 80 e aital començan de far de musica amassa. En 1985, [https://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9rald_de_Palmas Gérald Gardrinier], un cantaire e bassista vengut de [[Reünion|la Reünion]], rejonh lo duò provençal : vengut un trio, lo grop pren per nom ''Les Max Valentins'', se'n va a [[París (França)|París]] e t'i enregistra dos [https://fr.wikipedia.org/wiki/Single_(musique) 45 torns]. Mès lo Gérald decida alavetz de quitar lo grop per far une carrièra solò jos l'escais de [https://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9rald_de_Palmas De Palmas]. Alavetz, Édith e Jean-Louis càmbian lo nom del grop vengut un simple duò : Aital, ''Les Max Valentins'' ven ''Les Valentins''. Jos aquel nom, lo duò sortís quatre albums, mentre que participan coma musicians a l'enregistrament e a la produccion d'albums per d'autres cantaires famoses de la scèna francesa coma [https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tienne_Daho Étienne Daho], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Nicola_Sirkis Nicola Sirkis] (del grop [[Indochine (grop)|Indochine]])<ref>https://www.lemonde.fr/culture/article/2005/02/26/la-patte-des-valentins-marque-la-chanson-francaise_399665_3246.html</ref>, [https://fr.wikipedia.org/wiki/Alain_Bashung Alain Bashung]<ref>https://www.liberation.fr/musique/2018/11/09/edith-fambuena-bashung-nous-demandait-de-le-trahir_1691122/</ref> o encara [https://fr.wikipedia.org/wiki/Hubert-F%C3%A9lix_Thi%C3%A9faine Hubert-Félix Thiéfaine]<ref>https://www.liberation.fr/musique/2011/03/15/hubert-felix-thiefaine-un-supplement-de-souffle_721902/</ref>. Causa pauc coneguda, Édith Fambuena es pr'aquò ''lo son'' de fòrça cançons francesas popularas, coma las d'[[Étienne Daho]] de la fin de las annadas 80 (''Caribbean sea'') e del debut de las annadas 90 (album ''Paris ailleurs''). ''Les Valentins'' an agut çaquelà un pauc de resson per sas pròpias cançons dins las annadas 90 ambe qualquas pichonas capitadas coma ''Sous le chêne'' (1990), ''Les avenues'' (1991), ''J'ai triste'' (1993), ''On le sait'' (1996, probablament la cançon mai coneguda del grop), ''Teddy bear'' (1997), e quitament dincas al debut de las annadas 2000 ambe una ultima capitada per la cançon ''Entre elle et moi'' (2003). Es a-n'aqueste moment que lo duò se separa. Dempuèi, Édith contunha de participar a l'enregistrament de cançons par d'autres artistas de la scèna [[francés|francesa]]. ==Discografia== * 1990: '' Café des deux mondes (Les Valentins)'' * 1993: ''Les Valentins'' * 1997: '' Ego Ego (Les Valentins)'' * 2001: '' Juke box (Les Valentins)'' ==Cançons mai conegudas (Les Valentins)== * ''Sous le chêne'' (1990) * ''Les avenues'' (1991) * ''J'ai triste'' (1993) * ''On le sait'' (1996) * ''Teddy bear'' (1997) * ''Entre elle et moi'' (2003) == Referéncias == {{O|Fambuena, Édith}} [[Categoria:grops e cantaires d'Occitània]] [[Categoria:Cantaira e cantaire de rock francés]] [[Categoria:Cantaira francesa]] 2kyi7gzvr5a9brw0qzc6sjnazyywuo7 2334123 2334122 2022-08-23T19:41:47Z Raymond Trencavel 26125 wikitext text/x-wiki ''' Édith Fambuena''' (nascuda lo [[29 de julhet]] de [[1965]]) es una cantaira [[provença]]la de soca [[Espanha|espanhòla]] e de de lenga [[francés|francesa]]. Édith rencontra lo [[Grenòble|grenoblés]] Jean-Louis Piérot al licèu a z-[[Ais]] ([[Provença]], [[Occitània]]) al debut de las annadas 80 e aital començan de far de musica amassa. En 1985, [https://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9rald_de_Palmas Gérald Gardrinier], un cantaire e bassista vengut de [[Reünion|la Reünion]], rejonh lo duò provençal : vengut un trio, lo grop pren per nom ''Les Max Valentins'', se'n va a [[París (França)|París]] e t'i enregistra dos [https://fr.wikipedia.org/wiki/Single_(musique) 45 torns]. Mès lo Gérald decida alavetz de quitar lo grop per far une carrièra solò jos l'escais de [https://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9rald_de_Palmas De Palmas]. Alavetz, Édith e Jean-Louis càmbian lo nom del grop vengut un simple duò : Aital, ''Les Max Valentins'' ven ''Les Valentins''. Jos aquel nom, lo duò sortís quatre albums, mentre que participan coma musicians a l'enregistrament e a la produccion d'albums per d'autres cantaires famoses de la scèna francesa coma [[Étienne Daho]], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Nicola_Sirkis Nicola Sirkis] (del grop [[Indochine (grop)|Indochine]])<ref>https://www.lemonde.fr/culture/article/2005/02/26/la-patte-des-valentins-marque-la-chanson-francaise_399665_3246.html</ref>, [https://fr.wikipedia.org/wiki/Alain_Bashung Alain Bashung]<ref>https://www.liberation.fr/musique/2018/11/09/edith-fambuena-bashung-nous-demandait-de-le-trahir_1691122/</ref> o encara [https://fr.wikipedia.org/wiki/Hubert-F%C3%A9lix_Thi%C3%A9faine Hubert-Félix Thiéfaine]<ref>https://www.liberation.fr/musique/2011/03/15/hubert-felix-thiefaine-un-supplement-de-souffle_721902/</ref>. Causa pauc coneguda, Édith Fambuena es pr'aquò ''lo son'' de fòrça cançons francesas popularas, coma las d'[[Étienne Daho]] de la fin de las annadas 80 (''Caribbean sea'') e del debut de las annadas 90 (album ''Paris ailleurs''). ''Les Valentins'' an agut çaquelà un pauc de resson per sas pròpias cançons dins las annadas 90 ambe qualquas pichonas capitadas coma ''Sous le chêne'' (1990), ''Les avenues'' (1991), ''J'ai triste'' (1993), ''On le sait'' (1996, probablament la cançon mai coneguda del grop), ''Teddy bear'' (1997), e quitament dincas al debut de las annadas 2000 ambe una ultima capitada per la cançon ''Entre elle et moi'' (2003). Es a-n'aqueste moment que lo duò se separa. Dempuèi, Édith contunha de participar a l'enregistrament de cançons par d'autres artistas de la scèna [[francés|francesa]]. ==Discografia== * 1990: '' Café des deux mondes (Les Valentins)'' * 1993: ''Les Valentins'' * 1997: '' Ego Ego (Les Valentins)'' * 2001: '' Juke box (Les Valentins)'' ==Cançons mai conegudas (Les Valentins)== * ''Sous le chêne'' (1990) * ''Les avenues'' (1991) * ''J'ai triste'' (1993) * ''On le sait'' (1996) * ''Teddy bear'' (1997) * ''Entre elle et moi'' (2003) == Referéncias == {{O|Fambuena, Édith}} [[Categoria:grops e cantaires d'Occitània]] [[Categoria:Cantaira e cantaire de rock francés]] [[Categoria:Cantaira francesa]] m12zp855pn68ypafq6ansfz1t43qwx0 Jad Wio 0 185932 2334124 2333864 2022-08-23T19:43:18Z Raymond Trencavel 26125 /* Biografia */ wikitext text/x-wiki [[Image:Jad Wio 2006-04-06 02.jpg|right|250px|thumb|Jad Wio sus l'empont en 2006 (Denis Bortek e Christophe K-Bye)]] '''Jad Wio''' es un grop de pop ròck [[francés]] [[París (França)|parisenc]] de las influéncias multiplas, [https://fr.wikipedia.org/wiki/Batcave batcave], cançon francesa, new wave o quitament [[Musica electronica|electro]]. Es format en 1982 pel duò '''Denis Bortek''' al cant e '''Christophe K-Bye''' a la guitarra, duò que s'entorna segon los periòdes de musicians adicionals. == Biografia == Al debut, cantavan mai que mai en anglés, en fasent qualquas represas coma la de ''You're Gonna Miss Me'' del grop psychedelic american [https://fr.wikipedia.org/wiki/13th_Floor_Elevators 13th Floor Elevators] o ''Paint it, black'' dels [[The Rolling Stones|Rolling Stones]]. A partir de 1989 e de l'album ''Contact'', oficialament e retrospectivament lo segond del grop (en realitat, lo precedent ''Cellar Dreams'' es mai una compilacion de lors cançons sortidas entre 1982 e 1986 qu'un album vertadièr), començan de cantar majoritariament en francés (''L'amour à la hâte'', ''Ophélie'', ''36-15 mad sex''...). Aqueste album coneís une capitada vertadièra gràcias en particular a la cançon ''Priscilla'', que demòra encara uèi la cançon mai coneguda del grop. Al debut de las annadas 90, Jad Wio es donc vengut un grop de primièra categoria de la scèna rock en França, ''Priscilla'' passa sus las ràdios generalistas e son clip sus la quita cadena de television francesa [https://fr.wikipedia.org/wiki/M6 M6], e a sa sortida, lo tresen disc e segond album vertadièr, ''Fleur de métal'', es esperat del mitan ''brancat'' rock<ref>https://musique-journal.fr/2020/12/08/le-deuxieme-et-visionnaire-album-de-jad-wio-raconte-par-son-producteur-bertrand-burgalat/</ref>. Aital, en 1992, la cançon ''Bienvenue'' es una novèla capitada per Jad Wio, seguida per dos autres [https://fr.wikipedia.org/wiki/Single_(musique) singles] qu'an tanben un pauc de resson al nivèl exagonal, ''Tsé-tsé'', e tanben ''S.O.S. mesdemoiselles'' (represa del rocker beatnik francés [https://fr.wikipedia.org/wiki/Ronnie_Bird Ronnie Bird]). Mens rock 80's ''new wave'' que ''Cellar dreams'' e ''Contact'', mai cançon francesa tanben, ambe ''Fleur de metal'' Jad Wio se vira cap a la tematica [https://fr.wikipedia.org/wiki/Beatnik beatnik] ''hippie'' en i mesclant la de la sciènça ficcion, e d'aquesta passa, la cançon ''Contact'' (compausada en 1968 per [[Serge Gainsbourg]] e cantada a l'epòca per [[Brigitte Bardot]]) es benlèu la mai representativa de l'esperit de l'album<ref>https://secondhandsongs.com/performance/44221</ref>. En seguida, faguèron en 1993 una brava virada de totes los emponts de [[França]] per promòure l'album, ambe tanben mantuns passatges a la televison, coma lo demorat culte ont i cantèron ''Bienvenue'' en duo ambe [[Étienne Daho]]<ref>https://mytaratata.com/taratata/5/jad-wio-etienne-daho-bienvenue-1993</ref>. En 1995 sortiguèron l'album ''Monstre-toi''. Aqueste album recebèt mens de resson que los dos precedents, e fin finala, aprèp l'aver defendut sus l'empont per una novèla virada, cap a la manca de vam, lo grop se dessepara. Aital, en 1997, es non pas un album novèl de Jad Wio que sortís, mès un album solò de Denis Bortek, simplament titolat ''Bortek''. L'album coneis une certa capitada, mès sens comparason pr'aquò ambe la de l'atge d'òr de Jad Wio entre 1989 et 1994. Fin finala, lo grop s'es tornat formar en 2004, e quitament pas tròp actiu dempuèi, t'a pr'aquò sortit tres autres albums, ''Nu Cle Air Pop'' en 2005, ''Sex Magik - Histoire de Lilith Von Sirius'' en 2007, e ''Mr D & The Fangs - 1888'' en 2020. De temps en temps, tòrnan sus l'empont tanben. ==Discografia== * 1986: ''Cellar dreams'' (compilacion) * 1989: ''Contact'' * 1992: ''Fleur de métal'' * 1995: ''Monstre-toi'' * 2005: ''Nu Cle Air Pop'' * 2007: ''Sex Magik - Histoire de Lilith Von Sirius'' * 2020: ''Mr D & The Fangs - 1888'' ==Cançons mai conegudas== * ''Priscilla'' (1989) * ''L'amour à la hâte'' (1989) * ''Ophélie'' (1989) * ''Bienvenue'' (1992) * ''S.O.S. mesdemoiselles'' (1992, represa de [[Ronnie Bird]]) * ''Tsé-tsé'' (1993) * ''Victor'' (1995) == Referéncias == [[Categoria:grop de rock francés]] [[Categoria:Grop de rock]] h0wos19y9eex38knuis3zgnx1aznbmb Starshooter 0 188642 2334059 2328532 2022-08-23T13:42:44Z Raymond Trencavel 26125 wikitext text/x-wiki '''Starshooter''' èra un grop de rock [[Francés|francés]] format a [[Lion|Lion]] en 1975 e desseparat en 1982. Èra composat de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Kent_(chanteur) Kent Hutchinson] (guitarra e cant), de ''Jello'' (guitarra), de ''Mickey Snack'' (bassa) e de ''Phil Pressing'' (batariá). == Biografia == '''Starshooter''' es estat l'un dels grops emblematics del reviscòl del rock [[Francés|en francés]] a la fin de las annadas 70, a contrabriu de la scèna exagonala contemporanèa coma [https://fr.wikipedia.org/wiki/Shakin%27_Street Shakin' Street], [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dogs_(groupe) Dogs], [[Taï Phong (pop anglesa)| Taï Phong]] o encara [https://fr.wikipedia.org/wiki/Little_Bob_Story Little Bob Story], grops que preconisavan un retorn a la font del rock vertadièr en cantant en anglés sonque. D'aquesta passa, Starshooter èra a l'epòca aparentat a grops similars coma [[Téléphone]] e [[Bijou |Bijou]]. Pròishes del [[punk]], son responsables d'un petit escandal que lor faguèt de publicitat dins aqueste mitan en escopir sus los [[The Beatles|Beatles]] dins una de lors primièras cançons, ''Get Baque'', que las paraulas disián aital « volèm pas pus dels Beatles e de lor cagada de musica bona a far dançar los micoquets ». Quitament se ''Get baque'' es aital venguda una cançon emblematica del [[Punk rock|punk]] francés, lor cançon la mai coneguda es pr'aquò puslèu ''Betsy party''. Entre 1978 et 1981, an sortit quatre albums, puèi se son desseparats en 1982. En seguida, [https://fr.wikipedia.org/wiki/Kent_(chanteur) Kent] a començat une carrièra en solitari onorabla<ref>https://chroniquesterriennes.com/2022/03/interview-kent-a-propos-de-l-homme-de-mars-2008.html</ref>, pr'aquò en abandonar lo [[Musica Rock|rock]] per se virar ambe succès cap a la cançon francesa (''Reste encore'' en 1989, ''J'aime un pays'' en 1990, ''Allons z'à la campagne'' en 1994, ''Dis-moi, est-ce que tu m'aimeras'' en 1996...)<ref>http://www.mandor.fr/archive/2018/04/18/kent-interview-pour-l-album-live-la-grande-effusion-6044745.html</ref>. ==Discografia== * 1978: ''Starshooter'' * 1979: ''Mode'' * 1980: ''Chez les autres...'' * 1981: ''Pas fatigué'' ==Cançons mai conegudas== * ''Get baque'' (1978) * ''Betsy Party'' (1979) * ''Ma vie c'est du cinéma'' (1979) * ''Papillon de nuit'' (1981) * ''Quel bel avenir'' (1981) * ''Méfie-toi des avions'' (1981) == Referéncias == [[Categoria:Grop de rock francés]] [[Categoria:Grop de rock]] [[Categoria:Grop de musica punk]] e9s7j0xbvv6lzuc0932m4kp59nihbls Jacques Dutronc 0 188716 2334120 2333968 2022-08-23T19:39:33Z Raymond Trencavel 26125 wikitext text/x-wiki [[Image:Fanclub1966JacquesDutronc.jpg|right|250px|thumb|Jacques Dutronc en 1966]] '''Jacques Dutronc''' (28 d'abril de 1943, [[París (França)|París]]) es un cantaire [[França|francés]] fòrça popular dempuèi las annadas 60, e actor tanben ([https://fr.wikipedia.org/wiki/Van%20Gogh%20(film,%201991) Van Gogh] de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Maurice_Pialat Maurice Pialat] per exemple, o encara [https://fr.wikipedia.org/wiki/Embrassez_qui_vous_voudrez Embrassez qui vous voudrez] en 2002 còsta [[Carole Bouquet]]). Sas cançons mai conegudas son, per las annadas 60, ''Et moi et moi et moi'', ''Fais pas ci, fais pas ça'', ''Mini mini mini'', ''Les Play Boys'', ''La fille du Père Noël'', ''Les Cactus'', ''J'aime les filles'', ''On nous cache tout on nous dit rien'', ''Il est cinq heures Paris s'éveille'', ''L'Hôtesse de l'Air'', ''L'Opportuniste'', per las annadas 70, ''Le Petit Jardin'', ''Le Dragueur des supermarchés'' e las doas de la seria televisada francesa [https://fr.wikipedia.org/wiki/Ars%C3%A8ne_Lupin_(s%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e) Arsène Lupin], ''L’Arsène'' e ''Gentleman cambrioleur'', per las annadas 80, ''Merde in France'', ''Opium'', ''L'Hymne à l'amour (moi l'nœud)'', ''Qui se soucie de nous'', e per las annadas 90, ''À part ça'' e ''Tous les goûts sont dans ma nature'' (la version de 1996, la cantada en duò ambe [Étienne Daho]). '''Jacques Dutronc''' es sovent estat représ per los del mitan [[Musica Rock|rock]] [[francés]] e quitament [[occitan]], ''L'Opportuniste'' per [[Indochine]], ''Le Responsable'' per [[Gaëtan Roussel]], ''Opium'' per [https://fr.wikipedia.org/wiki/Brigitte_(groupe) Brigitte], ''Les Cactus'' per [[Vanessa Paradis]], ''Il est cinq heures Paris s'éveille'' pel grop [[Punk rock|punk]] [https://fr.wikipedia.org/wiki/Les_Rats_(groupe) Les Rats] e per [[Zaz (cantaira)|Zaz]], ''Sur une nappe de restaurant'' per [[Les Sheriff]], ''On nous cache tout on nous dit rien'' en version [[heavy metal]] per [https://fr.wikipedia.org/wiki/Vulcain_(groupe) Vulcain], ''Fais pas ci, fais pas ça'' per [[BB Brunes]], ''La fille du Père Noël'' per [[Bijou]], [[Clara Luciani (cantaira francesa)|Clara Luciani]] e [[Test]], ''Et moi et moi et moi'' per [[Test]] tanben (en occitan : ''E ieu, e ieu, e ieu'') etc. ==Discografia== * 1966: ''Et moi, et moi, et moi'' * 1968: ''Il est cinq heures'' * 1969: ''L’Opportuniste'' * 1970: ''L’Aventurier'' * 1971: ''Jacques Dutronc'' * 1972: ''Jacques Dutronc'' * 1975: ''Jacques Dutronc'' * 1980: ''Guerre et Pets'' * 1982: ''C’est pas du bronze'' * 1987: ''C.Q.F.D...utronc'' * 1995: ''Brèves Rencontres'' * 2003: ''Madame l'existence'' * 2022: ''Dutronc & Dutronc'' (ambe son filh, [https://fr.wikipedia.org/wiki/Thomas_Dutronc Thomas Dutronc]) == Referéncias == [[Categoria:Cantaire francés|Dutronc, Jacques]] [[Categoria:Naissença en 1943|Dutronc, Jacques]] [[Categoria:Cantaira e cantaire de rock francés|Dutronc, Jacques]] [[Categoria:Cantaira e cantaire dels ans 1960|Dutronc, Jacques]] lf2tgq8rlx7tduoip3ahccq0b8n1p3x 2334121 2334120 2022-08-23T19:39:58Z Raymond Trencavel 26125 wikitext text/x-wiki [[Image:Fanclub1966JacquesDutronc.jpg|right|250px|thumb|Jacques Dutronc en 1966]] '''Jacques Dutronc''' (28 d'abril de 1943, [[París (França)|París]]) es un cantaire [[França|francés]] fòrça popular dempuèi las annadas 60, e actor tanben ([https://fr.wikipedia.org/wiki/Van%20Gogh%20(film,%201991) Van Gogh] de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Maurice_Pialat Maurice Pialat] per exemple, o encara [https://fr.wikipedia.org/wiki/Embrassez_qui_vous_voudrez Embrassez qui vous voudrez] en 2002 còsta [[Carole Bouquet]]). Sas cançons mai conegudas son, per las annadas 60, ''Et moi et moi et moi'', ''Fais pas ci, fais pas ça'', ''Mini mini mini'', ''Les Play Boys'', ''La fille du Père Noël'', ''Les Cactus'', ''J'aime les filles'', ''On nous cache tout on nous dit rien'', ''Il est cinq heures Paris s'éveille'', ''L'Hôtesse de l'Air'', ''L'Opportuniste'', per las annadas 70, ''Le Petit Jardin'', ''Le Dragueur des supermarchés'' e las doas de la seria televisada francesa [https://fr.wikipedia.org/wiki/Ars%C3%A8ne_Lupin_(s%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e) Arsène Lupin], ''L’Arsène'' e ''Gentleman cambrioleur'', per las annadas 80, ''Merde in France'', ''Opium'', ''L'Hymne à l'amour (moi l'nœud)'', ''Qui se soucie de nous'', e per las annadas 90, ''À part ça'' e ''Tous les goûts sont dans ma nature'' (la version de 1996, la cantada en duò ambe [[Étienne Daho]]). '''Jacques Dutronc''' es sovent estat représ per los del mitan [[Musica Rock|rock]] [[francés]] e quitament [[occitan]], ''L'Opportuniste'' per [[Indochine]], ''Le Responsable'' per [[Gaëtan Roussel]], ''Opium'' per [https://fr.wikipedia.org/wiki/Brigitte_(groupe) Brigitte], ''Les Cactus'' per [[Vanessa Paradis]], ''Il est cinq heures Paris s'éveille'' pel grop [[Punk rock|punk]] [https://fr.wikipedia.org/wiki/Les_Rats_(groupe) Les Rats] e per [[Zaz (cantaira)|Zaz]], ''Sur une nappe de restaurant'' per [[Les Sheriff]], ''On nous cache tout on nous dit rien'' en version [[heavy metal]] per [https://fr.wikipedia.org/wiki/Vulcain_(groupe) Vulcain], ''Fais pas ci, fais pas ça'' per [[BB Brunes]], ''La fille du Père Noël'' per [[Bijou]], [[Clara Luciani (cantaira francesa)|Clara Luciani]] e [[Test]], ''Et moi et moi et moi'' per [[Test]] tanben (en occitan : ''E ieu, e ieu, e ieu'') etc. ==Discografia== * 1966: ''Et moi, et moi, et moi'' * 1968: ''Il est cinq heures'' * 1969: ''L’Opportuniste'' * 1970: ''L’Aventurier'' * 1971: ''Jacques Dutronc'' * 1972: ''Jacques Dutronc'' * 1975: ''Jacques Dutronc'' * 1980: ''Guerre et Pets'' * 1982: ''C’est pas du bronze'' * 1987: ''C.Q.F.D...utronc'' * 1995: ''Brèves Rencontres'' * 2003: ''Madame l'existence'' * 2022: ''Dutronc & Dutronc'' (ambe son filh, [https://fr.wikipedia.org/wiki/Thomas_Dutronc Thomas Dutronc]) == Referéncias == [[Categoria:Cantaire francés|Dutronc, Jacques]] [[Categoria:Naissença en 1943|Dutronc, Jacques]] [[Categoria:Cantaira e cantaire de rock francés|Dutronc, Jacques]] [[Categoria:Cantaira e cantaire dels ans 1960|Dutronc, Jacques]] n1bzo0kjv5yntxtzsfjmz1efq7v89ou Laino Borgo 0 188718 2334074 2022-08-23T14:19:47Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Laìnu |nomItalian =Laino Borgo |imatge=Laino-borgo-von-osten.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =57 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =58 |longitudsegonda =0 |mej =271 |km² =57.08 |pop ={{popit78|063}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|063}}/78.88) round 2}} |cp =87014 |tel = |istat =078063 |còde_cadastre =E417 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala... » wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Laìnu |nomItalian =Laino Borgo |imatge=Laino-borgo-von-osten.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =57 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =58 |longitudsegonda =0 |mej =271 |km² =57.08 |pop ={{popit78|063}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|063}}/78.88) round 2}} |cp =87014 |tel = |istat =078063 |còde_cadastre =E417 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Laino Borgo''', '''Laìnu''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> Laino Borgo es creaa per escission de la comuna de [[Laino]] en 1811. Fusiona amb [[Laino Castello]] dins [[Laino Bruzio]] del 17/04/1928 al 25/11/1947. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] gqixqihfyz7vnyknp0p07khdanabx64 2334085 2334074 2022-08-23T14:59:10Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Laìnu |nomItalian =Laino Borgo |imatge=Laino-borgo-von-osten.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =57 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =15 |longitudminuta =58 |longitudsegonda =0 |mej =271 |km² =57.08 |pop ={{popit78|063}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|063}}/78.88) round 2}} |cp =87014 |tel = |istat =078063 |còde_cadastre =E417 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Laino Borgo''', '''Laìnu''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> La separacion de Laino Castello e Laino Borgo existís dempuèi l'edat mejana.<ref name=boll>''Bollettino dei demani comunali delle provincie meridionali continentali: sentenze della Commissione feudale, ordinanze, decreti ed altri atti della sistemazione dei demani.'' Tipografia nazionale di G. Bertero e C., 1911 [https://books.google.fr/books?id=rncRTHrBJbgC&newbks=1&newbks_redir=0&dq=Laino%201811%20Castello%20Borgo&hl=fr&pg=PA191#v=onepage&q&f=false Legir en linha].</ref> Las tèrras en condomini son partias entre las doas comunas en 1811.<ref name=boll /> Laino Borgo se disiá tanben Laino Inferiore. Fusiona amb [[Laino Castello]] dins [[Laino Bruzio]] del 17/04/1928 al 25/11/1947. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 3iar8li0o2ncyctxdn7s7xzjquuqv4p Laino Castello 0 188720 2334079 2022-08-23T14:27:58Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Castièddru |nomItalian =Laino Castello |imatge=Laino-borgo-von-osten.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =56 |latitudsegonda =10 |longitudgrad =15 |longitudminuta =58 |longitudsegonda =40 |mej =545 |km² =37.33 |pop ={{popit78|064}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|064}}/37.33) round 2}} |cp =87015 |tel = |istat =078064 |còde_cadastre =E419 |Gentili = |Patron = |Fèste... » wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Castièddru |nomItalian =Laino Castello |imatge=Laino-borgo-von-osten.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =56 |latitudsegonda =10 |longitudgrad =15 |longitudminuta =58 |longitudsegonda =40 |mej =545 |km² =37.33 |pop ={{popit78|064}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|064}}/37.33) round 2}} |cp =87015 |tel = |istat =078064 |còde_cadastre =E419 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Laino Borgo''', '''Castièddru''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> Laino Castello es creaa per escission de la comuna de [[Laino]] en 1811. Fusiona amb [[Laino Borgo]] dins [[Laino Bruzio]] del 17/04/1928 al 25/11/1947. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] sa8344zhz1qregau8uwsamnsj92n9r6 2334080 2334079 2022-08-23T14:28:38Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Castièddru |nomItalian =Laino Castello |imatge=Laino_Castello_ovest.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =56 |latitudsegonda =10 |longitudgrad =15 |longitudminuta =58 |longitudsegonda =40 |mej =545 |km² =37.33 |pop ={{popit78|064}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|064}}/37.33) round 2}} |cp =87015 |tel = |istat =078064 |còde_cadastre =E419 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Laino Borgo''', '''Castièddru''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> Laino Castello es creaa per escission de la comuna de [[Laino]] en 1811. Fusiona amb [[Laino Borgo]] dins [[Laino Bruzio]] del 17/04/1928 al 25/11/1947. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] ihatfyb790qht33chummlwcdq04yxl9 2334081 2334080 2022-08-23T14:29:13Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Castièddru |nom Italian=Laino Castello |imatge=Map_of_comune_of_Laino_Castello_(province_of_Cosenza,_region_Calabria,_Italy).svg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =56 |latitudsegonda =10 |longitudgrad =15 |longitudminuta =58 |longitudsegonda =40 |mej =545 |km² =37.33 |pop ={{popit78|064}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|064}}/37.33) round 2}} |cp =87015 |tel = |istat =078064 |còde_cadastre =E419 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Laino Borgo''', '''Castièddru''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> Laino Castello es creaa per escission de la comuna de [[Laino]] en 1811. Fusiona amb [[Laino Borgo]] dins [[Laino Bruzio]] del 17/04/1928 al 25/11/1947. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 8aye3jzdzqdh168il13c7tqhb39ag3c 2334082 2334081 2022-08-23T14:29:42Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Castièddru |nomItalian=Laino Castello |imatge=Map_of_comune_of_Laino_Castello_(province_of_Cosenza,_region_Calabria,_Italy).svg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =56 |latitudsegonda =10 |longitudgrad =15 |longitudminuta =58 |longitudsegonda =40 |mej =545 |km² =37.33 |pop ={{popit78|064}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|064}}/37.33) round 2}} |cp =87015 |tel = |istat =078064 |còde_cadastre =E419 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Laino Castello''', '''Castièddru''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> Laino Castello es creaa per escission de la comuna de [[Laino]] en 1811. Fusiona amb [[Laino Borgo]] dins [[Laino Bruzio]] del 17/04/1928 al 25/11/1947. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] jcqom96zbo5ir7llnk7zafm7kp8g6pd 2334084 2334082 2022-08-23T14:57:47Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Castièddru |nomItalian=Laino Castello |imatge=Map_of_comune_of_Laino_Castello_(province_of_Cosenza,_region_Calabria,_Italy).svg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =56 |latitudsegonda =10 |longitudgrad =15 |longitudminuta =58 |longitudsegonda =40 |mej =545 |km² =37.33 |pop ={{popit78|064}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|064}}/37.33) round 2}} |cp =87015 |tel = |istat =078064 |còde_cadastre =E419 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Laino Castello''', '''Castièddru''' en calabrés, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> La separacion de Laino Castello e Laino Borgo existís dempuèi l'edat mejana.<ref name=boll>''Bollettino dei demani comunali delle provincie meridionali continentali: sentenze della Commissione feudale, ordinanze, decreti ed altri atti della sistemazione dei demani.'' Tipografia nazionale di G. Bertero e C., 1911 [https://books.google.fr/books?id=rncRTHrBJbgC&newbks=1&newbks_redir=0&dq=Laino%201811%20Castello%20Borgo&hl=fr&pg=PA191#v=onepage&q&f=false Legir en linha].</ref> Las tèrras en condomini son partias entre las doas comunas en 1811.<ref name=boll /> Laino Castello se disiá tanben Laino Superiore o Laino Terra. Fusiona amb [[Laino Borgo]] dins [[Laino Bruzio]] del 17/04/1928 al 25/11/1947. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] lewka3dug4f0bjzqxirrixaczujb28l Laino Bruzio 0 188721 2334083 2022-08-23T14:42:18Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « '''Laino Bruzio''' es una anciana comuna [[Calàbria|calabresa]], dins la [[província de Cosença]], creaa sos lo regim fascista e suprimia a la liberacion. ==Istòria== Lo 17 d'abril de 1928, las comunas de [[Laino Borgo]] e [[Laino Castello]] son fusionaas dins Laino Bruzio. Son restablias lo 25 de novembre de 1947. [[Categoria:Anciana comuna de Calàbria]] » wikitext text/x-wiki '''Laino Bruzio''' es una anciana comuna [[Calàbria|calabresa]], dins la [[província de Cosença]], creaa sos lo regim fascista e suprimia a la liberacion. ==Istòria== Lo 17 d'abril de 1928, las comunas de [[Laino Borgo]] e [[Laino Castello]] son fusionaas dins Laino Bruzio. Son restablias lo 25 de novembre de 1947. [[Categoria:Anciana comuna de Calàbria]] 75zjd0kpdz4jpcj5zccm5cu1w4usl9k 2334086 2334083 2022-08-23T15:19:32Z Jfblanc 104 /* Istòria */ wikitext text/x-wiki '''Laino Bruzio''' es una anciana comuna [[Calàbria|calabresa]], dins la [[província de Cosença]], creaa sos lo regim fascista e suprimia a la liberacion. ==Istòria== Lo 17 d'abril de 1928, las comunas de [[Laino Borgo]] e [[Laino Castello]] son fusionaas dins Laino Bruzio.<ref>"Decret real n°547 de l’11 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°78 del 2 d’abril de 1928<. [https://www.gazzettaufficiale.it/do/gazzetta/downloadPdf?dataPubblicazioneGazzetta=19280402&numeroGazzetta=78&tipoSerie=FO&tipoSupplemento=GU&numeroSupplemento=0&progressivo=0&estensione=pdf&edizione=0&rangeAnni=preRsi Legir en linha.]</ref> Son restablias lo 25 de novembre de 1947.<ref>"Decrèt legislatiu del cap provisòri de l’estat n°1257 del 19 d’octobre de 1947 ''Ricostituzione dei comuni di Laino Borgo e Laino Castello (Cosenza)''". ''Gazzetta Ufficiale'' n°271 del 25 de novembre de 1947. [https://www.gazzettaufficiale.it/atto/vediPermalink?atto.dataPubblicazioneGazzetta=1947-11-25&atto.codiceRedazionale=047U1257&tipoSerie=serie_generale&tipoVigenza=originario&tipoProvvedimento=* Legir en linha].</ref> {{ref}} [[Categoria:Anciana comuna de Calàbria]] 3ggd6sfhs4va8jnb5rg8h1moggqt7an Morano Calabro 0 188722 2334089 2022-08-23T15:52:02Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Murènu |nomItalian =Morano Calabro |imatge=MoranoCalabro_Panor31.JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =51 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =08 |longitudsegonda =0 |mej =694 |km² =116.26 |pop ={{popit78|083}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|083}}/116.26) round 2}} |cp =87016 |tel = |istat =078083 |còde_cadastre =F708 |Gentili = |Patron = |Fèste_pat... » wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Murènu |nomItalian =Morano Calabro |imatge=MoranoCalabro_Panor31.JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =51 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =08 |longitudsegonda =0 |mej =694 |km² =116.26 |pop ={{popit78|083}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|083}}/116.26) round 2}} |cp =87016 |tel = |istat =078083 |còde_cadastre =F708 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Morano Calabro''', '''Murènu''' en napolitan, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, '''Laino''' e Marano”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e Morano oltre che di '''Laino''' almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> La comuna se sonava '''Morano''' abans 1863. S’i apondèt ''Calabro'' far la diferéncia amb [[Morano de Pò]]. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 3v9rlvjtiqrmvals556eroqpn4vmqfb 2334091 2334089 2022-08-23T16:21:47Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Murènu |nomItalian =Morano Calabro |imatge=MoranoCalabro_Panor31.JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =51 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =08 |longitudsegonda =0 |mej =694 |km² =116.26 |pop ={{popit78|083}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|083}}/116.26) round 2}} |cp =87016 |tel = |istat =078083 |còde_cadastre =F708 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Morano Calabro''', '''Murènu''' en napolitan, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, Laino e '''Marano'''”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e '''Morano''' oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> A l’unificacion, la comuna se sonava '''Morano''' e èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> En 1863, s’i apondèt ''Calabro''<ref>"Decret real n°1426 del 28 de junh de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' suplement ordinari al n°216 del 12 de setembre de 1863. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1863/09/12/216/so/216/sg/pdf Legir en linha.]</ref> far la diferéncia amb [[Morano de Pò]]. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] fe38678e6slh9wqpro4zlljfp37dfup 2334092 2334091 2022-08-23T16:22:40Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Murènu |nomItalian =Morano Calabro |imatge=MoranoCalabro_Panor31.JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =51 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =08 |longitudsegonda =0 |mej =694 |km² =116.26 |pop ={{popit78|083}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|083}}/116.26) round 2}} |cp =87016 |tel = |istat =078083 |còde_cadastre =F708 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Morano Calabro''', '''Murènu''' en napolitan, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, Laino e '''Marano'''”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e '''Morano''' oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> A l’unificacion, la comuna se sonava '''Morano''' e èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> En 1863, s’i apondèt ''Calabro''<ref>"Decret real n°1426 del 28 de junh de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' suplement ordinari al n°216 del 12 de setembre de 1863. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1863/09/12/216/so/216/sg/pdf Legir en linha.]</ref> per far la diferéncia amb [[Morano de Pò]]. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] ti2ucwod32pe1zu4mm2jkup5ays82uy Modèl:IT-Cosença 10 188723 2334090 2022-08-23T15:52:28Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « Província de Cosença » wikitext text/x-wiki Província de Cosença ods7mn1iztz33lalwzd1yez7csgkchu Montaut (Calàbria) 0 188724 2334095 2022-08-23T16:36:34Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Montaut<br>Montàvut |nomItalian =Montalto Uffugo |imatge=Montalto_Uffugo_(CS).JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =24 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =430 |km² =76.67 |pop ={{popit78|081}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}} |cp =87046, 87040 |tel = |istat =078081 |còde_cadastre =F416 |Gentili = |Pa... » wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Montaut<br>Montàvut |nomItalian =Montalto Uffugo |imatge=Montalto_Uffugo_(CS).JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =24 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =430 |km² =76.67 |pop ={{popit78|081}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}} |cp =87046, 87040 |tel = |istat =078081 |còde_cadastre =F416 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Morano Calabro''', '''Murènu''' en napolitan, es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, Laino e '''Marano'''”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e '''Morano''' oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> A l’unificacion, la comuna se sonava '''Morano''' e èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> En 1863, s’i apondèt ''Calabro''<ref>"Decret real n°1426 del 28 de junh de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' suplement ordinari al n°216 del 12 de setembre de 1863. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1863/09/12/216/so/216/sg/pdf Legir en linha.]</ref> per far la diferéncia amb [[Morano de Pò]]. ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 1t051bu722bah02vv9cb6oha5mcoi5a 2334096 2334095 2022-08-23T16:55:16Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Montaut<br>Montàvut |nomItalian =Montalto Uffugo |imatge=Montalto_Uffugo_(CS).JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =24 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =430 |km² =76.67 |pop ={{popit78|081}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}} |cp =87046, 87040 |tel = |istat =078081 |còde_cadastre =F416 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Montaut''' ('''Montàvutu''' en calabrés, '''Montalto Uffugo''' oficialament en italian) es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). Es una anciana colonia vaudesa, que de rèstas d'occitan se tròban dins son parlar.<ref>“vicinanza linguistica tra il provenzale e i dialetti di tre località del Cosentino : Mormanno, Laino e '''Marano'''”. Alfonso Tortora. ''Valdesi nel Mediterraneo: tra Medioevo e prima età moderna''. Carocci. 2009</ref> <ref>“G. Rohlfs ha però sostenuto l'esistenza e la sopravvivenza di elementi provenzaleggianti anche nel dialetto di Mormanno e '''Morano''' oltre che di Laino almeno fino al 1930, il che fa propendere per l'esistenza di insediamenti valdesi.” Ottavio Cavalcanti. ''La cultura subalterna in Calabria: profilo storico degli studi e bibliografia''. Casa del libro editrice. 1982</ref> A l’unificacion, la comuna se sonava '''Montalto''' e èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> En 1863, venguèt '''Montalto Affugo'''<ref>"Decret real n°1196 del 4 de genièr de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 25 d’abril de 1863. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1863/04/25/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> per far la diferéncia amb los autres Montalto. L’ortografia foguèt corregida en '''Montalto Uffugo''' en 1863.<ref>"Decret real n°1596 del 3 de decembre de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°1 del 1èr de genièr de 1864. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1864/01/01/1/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, s’annèxan 3 comunas vesinas a Montaut,<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas la defusion se fa tre las annadas 1930: 1934 per [[Lattarico]],<ref>"Lei n°162 del 29 de genièr de 1934". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°42 del 20 de febrièr de 1934. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1934/02/20/42/sg/pdf Legir en linha.]</ref> 1937 per [[San Vincenzo La Costa]] e [[San Benedetto Ullano]].<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 9sijev1kke90ata9iy1sbo87oggixvk 2334097 2334096 2022-08-23T16:57:43Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Montaut<br>Montàvut |nomItalian =Montalto Uffugo |imatge=Montalto_Uffugo_(CS).JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =24 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =430 |km² =76.67 |pop ={{popit78|081}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}} |cp =87046, 87040 |tel = |istat =078081 |còde_cadastre =F416 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Montaut''' ('''Montàvutu''' en calabrés, '''Montalto Uffugo''' oficialament en italian) es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== '''Montaut''' (2751 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110003__montalto_uffugo/ "Montalto Uffugo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e sas ruaas '''Vaccarizzo''' (496 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110010__vaccarizzo/ "Vaccarizzo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e '''Santa Maria La Castagna''' (104 abitants<ref>[http://www.geonames.org/2523319/santa%20maria%20la%20castagna.html "Santa Maria La Castagna", in ''geonames.org'']</ref>) èran tèrras valdesas.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> A l’unificacion, la comuna se sonava '''Montalto''' e èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> En 1863, venguèt '''Montalto Affugo'''<ref>"Decret real n°1196 del 4 de genièr de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 25 d’abril de 1863. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1863/04/25/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> per far la diferéncia amb los autres Montalto. L’ortografia foguèt corregida en '''Montalto Uffugo''' en 1863.<ref>"Decret real n°1596 del 3 de decembre de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°1 del 1èr de genièr de 1864. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1864/01/01/1/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, s’annèxan 3 comunas vesinas a Montaut,<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas la defusion se fa tre las annadas 1930: 1934 per [[Lattarico]],<ref>"Lei n°162 del 29 de genièr de 1934". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°42 del 20 de febrièr de 1934. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1934/02/20/42/sg/pdf Legir en linha.]</ref> 1937 per [[San Vincenzo La Costa]] e [[San Benedetto Ullano]].<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 447pf8419m5gydl5fqngab5l21uxbng 2334098 2334097 2022-08-23T16:58:58Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Montaut<br>Montàvut |nomItalian =Montalto Uffugo |imatge=Montalto_Uffugo_(CS).JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =24 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =430 |km² ={{formatnum:76.67}} |pop ={{formatnum:{{popit78|081}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}}}} |cp =87046, 87040 |tel = |istat =078081 |còde_cadastre =F416 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Montaut''' ('''Montàvutu''' en calabrés, '''Montalto Uffugo''' oficialament en italian) es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== '''Montaut''' (2751 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110003__montalto_uffugo/ "Montalto Uffugo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e sas ruaas '''Vaccarizzo''' (496 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110010__vaccarizzo/ "Vaccarizzo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e '''Santa Maria La Castagna''' (104 abitants<ref>[http://www.geonames.org/2523319/santa%20maria%20la%20castagna.html "Santa Maria La Castagna", in ''geonames.org'']</ref>) èran tèrras valdesas.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> A l’unificacion, la comuna se sonava '''Montalto''' e èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> En 1863, venguèt '''Montalto Affugo'''<ref>"Decret real n°1196 del 4 de genièr de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 25 d’abril de 1863. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1863/04/25/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> per far la diferéncia amb los autres Montalto. L’ortografia foguèt corregida en '''Montalto Uffugo''' en 1863.<ref>"Decret real n°1596 del 3 de decembre de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°1 del 1èr de genièr de 1864. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1864/01/01/1/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, s’annèxan 3 comunas vesinas a Montaut,<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas la defusion se fa tre las annadas 1930: 1934 per [[Lattarico]],<ref>"Lei n°162 del 29 de genièr de 1934". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°42 del 20 de febrièr de 1934. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1934/02/20/42/sg/pdf Legir en linha.]</ref> 1937 per [[San Vincenzo La Costa]] e [[San Benedetto Ullano]].<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] tl88n0o56erzlx1rs31tjiws45iz6t5 2334099 2334098 2022-08-23T17:01:04Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Montaut<br>Montàvut<br>Montalto Uffugo |nomItalian = |imatge=Montalto_Uffugo_(CS).JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =24 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =430 |km² ={{formatnum:76.67}} |pop ={{formatnum:{{popit78|081}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}}}} |cp =87046, 87040 |tel = |istat =078081 |còde_cadastre =F416 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Montaut''' ('''Montàvutu''' en calabrés, '''Montalto Uffugo''' oficialament en italian) es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== '''Montaut''' (2751 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110003__montalto_uffugo/ "Montalto Uffugo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e sas ruaas '''Vaccarizzo''' (496 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110010__vaccarizzo/ "Vaccarizzo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e '''Santa Maria La Castagna''' (104 abitants<ref>[http://www.geonames.org/2523319/santa%20maria%20la%20castagna.html "Santa Maria La Castagna", in ''geonames.org'']</ref>) èran tèrras valdesas.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> A l’unificacion, la comuna se sonava '''Montalto''' e èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> En 1863, venguèt '''Montalto Affugo'''<ref>"Decret real n°1196 del 4 de genièr de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 25 d’abril de 1863. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1863/04/25/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> per far la diferéncia amb los autres Montalto. L’ortografia foguèt corregida en '''Montalto Uffugo''' en 1863.<ref>"Decret real n°1596 del 3 de decembre de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°1 del 1èr de genièr de 1864. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1864/01/01/1/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, s’annèxan 3 comunas vesinas a Montaut,<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas la defusion se fa tre las annadas 1930: 1934 per [[Lattarico]],<ref>"Lei n°162 del 29 de genièr de 1934". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°42 del 20 de febrièr de 1934. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1934/02/20/42/sg/pdf Legir en linha.]</ref> 1937 per [[San Vincenzo La Costa]] e [[San Benedetto Ullano]].<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] eqpwd0ijqjmesjhonq653xqrliib5gv 2334100 2334099 2022-08-23T17:02:35Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Montaut<br>Montàvut<br>Montalto Uffugo |nomItalian = |imatge=Montalto_Uffugo_(CS).JPG |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =24 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =430 |km² ={{formatnum:76.67}} |pop ={{formatnum:{{popit78|081}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|081}}/76.67) round 2}}}} |cp =87046, 87040 |tel = |istat =078081 |còde_cadastre =F416 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Montaut''' ('''Montàvutu''' en calabrés, '''Montalto Uffugo''' oficialament en italian) es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== '''Montaut''' (2751 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110003__montalto_uffugo/ "Montalto Uffugo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e sas ruaas '''Vaccarizzo''' (496 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07808110010__vaccarizzo/ "Vaccarizzo locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e '''Santa Maria La Castagna''' (104 abitants<ref>[http://www.geonames.org/2523319/santa%20maria%20la%20castagna.html "Santa Maria La Castagna", in ''geonames.org'']</ref>) èran tèrras valdesas.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> A l’unificacion, la comuna se sonava '''Montalto''' e èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> En 1863, venguèt '''Montalto Affugo'''<ref>"Decret real n°1196 del 4 de genièr de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 25 d’abril de 1863. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1863/04/25/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> per far la diferéncia amb los autres Montalto. L’ortografia foguèt corregida en '''Montalto Uffugo''' en 1863.<ref>"Decret real n°1596 del 3 de decembre de 1863". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°1 del 1èr de genièr de 1864. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1864/01/01/1/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, s’annèxan 3 comunas vesinas a Montaut,<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas la defusion se fa tre las annadas 1930: 1934 per [[Lattarico]],<ref>"Lei n°162 del 29 de genièr de 1934". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°42 del 20 de febrièr de 1934. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1934/02/20/42/sg/pdf Legir en linha.]</ref> 1937 per [[Sant Vincenç de la Còsta]] e [[San Benedetto Ullano]].<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] ta1yn5ld38d6iupd2sfkv46nbyocgrf Sant Vincenç de la Còsta 0 188725 2334101 2022-08-23T17:09:58Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Sant Vincenç de la Còsta<br>San Vincenzo La Costa |nomItalian = |imatge=San_Vincenzo_la_Costa.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =22 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =493 |km² ={{formatnum:18.42}} |pop ={{formatnum:{{popit78|135}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|135}}/18.42) round 2}}}} |cp =87030 |tel=... » wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Sant Vincenç de la Còsta<br>San Vincenzo La Costa |nomItalian = |imatge=San_Vincenzo_la_Costa.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =22 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =493 |km² ={{formatnum:18.42}} |pop ={{formatnum:{{popit78|135}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|135}}/18.42) round 2}}}} |cp =87030 |tel= |istat =078135 |còde_cadastre=I388 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Sant Vincenç de la Còsta''' ('''San Vincenzo La Costa''' oficialament en italian) es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== Las ruaas de '''[[Gesuiti]]''' (370 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510001__gesuiti/ "Gesuiti locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e [[Sant Sixt dels Valdeses|'''Sant Sixt dels Valdeses''']] (310 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510002__san_sisto_dei_valdesi/ "San Sisto dei Valdesi locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èran pobladas d'occitans vaudés. La comuna ven independenta de [[Montaut (Calàbria)|Montaut]] en 1855. A l’unificacion, la comuna èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, es annexaa per [[Montaut (Calàbria)|Montaut]],<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas es restablia en 1937.<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 8izutb66vc0cp8i1l5q2dwqch3naoyl 2334139 2334101 2022-08-24T06:38:29Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Sant Vincenç de la Còsta |nomItalian =San Vincenzo La Costa |imatge=San_Vincenzo_la_Costa.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =22 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =493 |km² ={{formatnum:18.42}} |pop ={{formatnum:{{popit78|135}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|135}}/18.42) round 2}}}} |cp =87030 |tel= |istat =078135 |còde_cadastre=I388 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Sant Vincenç de la Còsta''' ('''San Vincenzo La Costa''' oficialament en italian) es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== Las ruaas de '''[[Gesuiti]]''' (370 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510001__gesuiti/ "Gesuiti locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e [[Sant Sixt dels Valdeses|'''Sant Sixt dels Valdeses''']] (310 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510002__san_sisto_dei_valdesi/ "San Sisto dei Valdesi locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èran pobladas d'occitans vaudés.<ref>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Cosenza: Luigi Pellegrini. 2005. ISBN 9788881012428 [https://books.google.fr/books?id=jMzPYgKnCCEC&newbks=1&newbks_redir=0&lpg=PP3&hl=fr&pg=PP3#v=onepage&q&f=true Extrachs sus Google Libres].</ref> La comuna ven independenta de [[Montaut (Calàbria)|Montaut]] en 1855. A l’unificacion, la comuna èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, es annexaa per [[Montaut (Calàbria)|Montaut]],<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas es restablia en 1937.<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 5ujvhk6rddwe0gp31sh5qso0dce9ebe 2334141 2334139 2022-08-24T06:40:02Z Jfblanc 104 /* Istòria e toponimia */ wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Sant Vincenç de la Còsta |nomItalian =San Vincenzo La Costa |imatge=San_Vincenzo_la_Costa.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =22 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =09 |longitudsegonda =0 |mej =493 |km² ={{formatnum:18.42}} |pop ={{formatnum:{{popit78|135}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|135}}/18.42) round 2}}}} |cp =87030 |tel= |istat =078135 |còde_cadastre=I388 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Sant Vincenç de la Còsta''' ('''San Vincenzo La Costa''' oficialament en italian) es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== Las ruaas de '''[[Gesuiti]]''' (370 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510001__gesuiti/ "Gesuiti locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) e [[Sant Sixt dels Valdeses|'''Sant Sixt dels Valdeses''']] (310 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07813510002__san_sisto_dei_valdesi/ "San Sisto dei Valdesi locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èran pobladas d'occitans vaudés.<ref>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Cosenza: Luigi Pellegrini. 2005. ISBN 9788881012428 [https://books.google.fr/books?id=jMzPYgKnCCEC&newbks=1&newbks_redir=0&lpg=PP3&hl=fr&pg=PP3#v=onepage&q&f=true Extrachs sus Google Libres].</ref> La comuna ven independenta de [[Montaut (Calàbria)|Montaut]] en 1855. A l’unificacion, la comuna èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, es annexaa per [[Montaut (Calàbria)|Montaut]],<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas es restablia en 1937.<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] acn6jyqi7qsh16gjjojwx5v0bds4e66 San Benedetto Ullano 0 188726 2334102 2022-08-23T17:15:39Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « {{Comuna italiana |carta = oc |nom =San Benedetto Ullano<br>Shën Benedhiti |nomItalian = |imatge=Foto panoramica San Benedetto Ullano.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =26 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =07 |longitudsegonda =0 |mej =460 |km² ={{formatnum:19.57}} |pop ={{formatnum:{{popit78|112}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|112}}/19.57) round 2}}}} |cp =87040 |te... » wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =San Benedetto Ullano<br>Shën Benedhiti |nomItalian = |imatge=Foto panoramica San Benedetto Ullano.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =26 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =07 |longitudsegonda =0 |mej =460 |km² ={{formatnum:19.57}} |pop ={{formatnum:{{popit78|112}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|112}}/19.57) round 2}}}} |cp =87040 |tel= |istat =078112 |còde_cadastre=H774 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''San Benedetto Ullano''' (en albanés, '''Shën Benedhiti''') es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== La comuna es essencialament poblada d’albanés. La ruaa de '''Piano dei Rossi''' (249 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07811210002__piano_dei_rossi_nord/ "Piano dei Rossi - Nord locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èra valdesa.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> A l’unificacion, la comuna èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, es annexaa per [[Montaut (Calàbria)|Montaut]],<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas es restablia en 1937.<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] hrjllekgfwl4uiu14xl76l6sdu2zz6a 2334103 2334102 2022-08-23T17:16:08Z Jfblanc 104 /* Istòria e toponimia */ wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =San Benedetto Ullano<br>Shën Benedhiti |nomItalian = |imatge=Foto panoramica San Benedetto Ullano.jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =26 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =07 |longitudsegonda =0 |mej =460 |km² ={{formatnum:19.57}} |pop ={{formatnum:{{popit78|112}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|112}}/19.57) round 2}}}} |cp =87040 |tel= |istat =078112 |còde_cadastre=H774 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''San Benedetto Ullano''' (en albanés, '''Shën Benedhiti''') es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== La comuna es essencialament poblaa d’albanés. La ruaa de '''Piano dei Rossi''' (249 abitants en 2011<ref>[https://www.citypopulation.de/en/italy/localities/calabria/cosenza/07811210002__piano_dei_rossi_nord/ "Piano dei Rossi - Nord locality", in ''citypopulation.de'']</ref>) èra valdesa.<ref name=Perrotta>Antonio Perrotta. ''I valdesi a San Sisto, Guardia, Montalto, S. Vincenzo, Vaccarizzo, Argentina e Piano dei Rossi''. Pellegrini Editore, 2005.</ref> A l’unificacion, la comuna èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> Del temps del fascisme, es annexaa per [[Montaut (Calàbria)|Montaut]],<ref>"Decret real n°814 del 22 de març de 1928". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°99 del 27 d’abril de 1928. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1928/04/27/99/sg/pdf Legir en linha.]</ref> mas es restablia en 1937.<ref>"Lei n°965 del 10 de junh de 1937". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°152 del 3 de julhet de 1937. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1937/07/03/152/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] kvgby35quo34pp2667sfk3v4kypo04c Rose 0 188727 2334104 2022-08-23T17:23:08Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Rose |nomItalian = |imatge=Rose (CS).jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =24 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =17 |longitudsegonda =0 |mej =399 |km² ={{formatnum:47.49}} |pop ={{formatnum:{{popit78|106}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|106}}/47.49) round 2}}}} |cp =87040 |tel= |istat =078106 |còde_cadastre=H565 |Gentili = |Patron = |F... » wikitext text/x-wiki {{Comuna italiana |carta = oc |nom =Rose |nomItalian = |imatge=Rose (CS).jpg |blason = |reg =CAL |prov=Cosença |latitudgrad =39 |latitudminuta =24 |latitudsegonda =0 |longitudgrad =16 |longitudminuta =17 |longitudsegonda =0 |mej =399 |km² ={{formatnum:47.49}} |pop ={{formatnum:{{popit78|106}}}} |data-pop ={{popit78|0}} |dens ={{formatnum:{{#expr:({{popit78|106}}/47.49) round 2}}}} |cp =87040 |tel= |istat =078106 |còde_cadastre=H565 |Gentili = |Patron = |Fèste_patronala = |sit_web = }} '''Rose''' es una comuna de la [[província de Cosença]] en [[Calàbria]] ([[Itàlia]]). ==Istòria e toponimia== Rose èra valdesa.<ref>Cesare Cantù. ''Gli eretici d'Italia: discorsi storici.'' Vol. 1. Torino: Unione tipografico-editrice. 1865. [https://books.google.fr/books?id=DLZPAAAAcAAJ&newbks=1&newbks_redir=0&dq=valdesi%20calabria%20rose&hl=fr&pg=RA1-PA329#v=onepage&q=Rose&f=false Legir en linha].</ref> A l’unificacion, la comuna èra de la província de Calàbria Citra (província de Cosença a partir del 16 d’agost de 1882).<ref>"Decret real n°1008 del 16 d’agost de 1882". ''Gazzetta Ufficiale del Regno d'Italia'' n°245 del 19 d’octobre de 1882. [http://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1882/10/19/245/sg/pdf Legir en linha.]</ref> ==Tanben veire== * [[Lista de las comunas occitanas de la Província de Cosença]] {{ref}} [[Categoria:Comuna de Calàbria]] 8z7v2el9ikzx712sjodcuk5zqsikrj6 Categoria:Anciana comuna de Calàbria 14 188728 2334106 2022-08-23T17:27:51Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « [[Categoria:Comuna de Calàbria]] » wikitext text/x-wiki [[Categoria:Comuna de Calàbria]] j9r9elng2bx7k08uxteafttv0ytrv2v Modèl:IT-CS 10 188729 2334107 2022-08-23T17:29:33Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « [[Província de Cosença]] » wikitext text/x-wiki [[Província de Cosença]] 41shx0fpqcd952ha1gjj4rqm0xpc35b Heisei (roman) 0 188730 2334111 2022-08-23T18:27:09Z Jfblanc 104 Creacion de la pagina amb « '''''Heisei''''' sostitolat ''Istòria de doman'' es un roman de sciéncia ficcion escriut per [[Joan Francés Blanc]]. ==Istòria== Lo roman conta las hèitas de pirenencs deportats sus ua planeta lonhdana.<ref>Cristian Andreu. [https://diunegre.com/2016/12/30/viatgers-der-espaci/ "Viatgèrs der espaci"]. ''Diu Negre''. 30 de decémer de 2016. Tanben paregut dens ''La Setmana'' en 2018.</ref> ==Edicions== Ua purmèra edicion sorteish en 1999 a las edicions... » wikitext text/x-wiki '''''Heisei''''' sostitolat ''Istòria de doman'' es un roman de sciéncia ficcion escriut per [[Joan Francés Blanc]]. ==Istòria== Lo roman conta las hèitas de pirenencs deportats sus ua planeta lonhdana.<ref>Cristian Andreu. [https://diunegre.com/2016/12/30/viatgers-der-espaci/ "Viatgèrs der espaci"]. ''Diu Negre''. 30 de decémer de 2016. Tanben paregut dens ''La Setmana'' en 2018.</ref> ==Edicions== Ua purmèra edicion sorteish en 1999 a las edicions Princi Negre.<ref>Joann[sic]-Francés Blanc. ''Heisei. Istòria de deman''. Pau: Princi Néguer. 1999. ISBN 2-905007-42-7. ''Permerias de Calam'' n°2 [http://ark.bnf.fr/ark:/12148/cb376797974 Ficha de la bibliotèca nacionau de França].</ref> L’editor prengot la decision d’aplicar las proposicions de refòrma de la grafia deu gascon de Jan Lafita, shens consultat l’autor. En reaccion, l’autor que publica ua version en linha, liura d'accès.<ref></ref> Ua dusau edicion imprimida, shens cambiament dens la grafia, pareish en 2010 a las Éditions des Régionalismes.ref>Joan-Francés Blanc. ''Heisei.''. Cressé: Éditions des Régionalismes-Pyrémonde-Princi Néguer. 2010. ISBN 978-2-84618-740-4. ''Poutchic'' n°10 [http://ark.bnf.fr/ark:/12148/cb42429191f Ficha de la bibliotèca nacionau de França].</ref> {{ref}} [[Categoria:Literatura occitana]] rlu19xanoenh09zaqjsn9bvn9uiskqq 2334112 2334111 2022-08-23T18:30:46Z Jfblanc 104 /* Edicions */ wikitext text/x-wiki '''''Heisei''''' sostitolat ''Istòria de doman'' es un roman de sciéncia ficcion escriut per [[Joan Francés Blanc]]. ==Istòria== Lo roman conta las hèitas de pirenencs deportats sus ua planeta lonhdana.<ref>Cristian Andreu. [https://diunegre.com/2016/12/30/viatgers-der-espaci/ "Viatgèrs der espaci"]. ''Diu Negre''. 30 de decémer de 2016. Tanben paregut dens ''La Setmana'' en 2018.</ref> ==Edicions== Ua purmèra edicion sorteish en 1999 a las edicions Princi Negre.<ref>Joann[sic]-Francés Blanc. ''Heisei. Istòria de deman''. Pau: Princi Néguer. 1999. ISBN 2-905007-42-7. ''Permerias de Calam'' n°2 [http://ark.bnf.fr/ark:/12148/cb376797974 Ficha de la bibliotèca nacionau de França].</ref> L’editor prengot la decision d’aplicar las proposicions de refòrma de la grafia deu gascon de Jan Lafita, shens consultat l’autor. En reaccion, l’autor que publica ua version en linha, liura d'accès.<ref>Joan Francés Blanc. [http://jf.blanc.free.fr/soho/heisei1.html ''Heisei''], version en linha damb la grafia corrècta.</ref> Ua dusau edicion imprimida, shens cambiament dens la grafia, pareish en 2010 a las Éditions des Régionalismes.ref>Joan-Francés Blanc. ''Heisei.''. Cressé: Éditions des Régionalismes-Pyrémonde-Princi Néguer. 2010. ISBN 978-2-84618-740-4. ''Poutchic'' n°10 [http://ark.bnf.fr/ark:/12148/cb42429191f Ficha de la bibliotèca nacionau de França].</ref> {{ref}} [[Categoria:Literatura occitana]] 449hocizjgjk97jgqgk043ichoeklj1 2334114 2334112 2022-08-23T18:43:22Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki '''''Heisei''''' sostitolat ''Istòria de doman'' es un roman de sciéncia ficcion escriut per [[Joan Francés Blanc]]. ==Istòria== Lo roman conta las hèitas de pirenencs deportats sus ua planeta lonhdana.<ref>Cristian Andreu. [https://diunegre.com/2016/12/30/viatgers-der-espaci/ "Viatgèrs der espaci"]. ''Diu Negre''. 30 de decémer de 2016. Tanben paregut dens ''La Setmana'' en 2018.</ref> ==Edicions== Ua purmèra edicion sorteish en 1999 a las edicions Princi Negre.<ref>Joann[sic]-Francés Blanc. ''Heisei. Istòria de deman''. Pau: Princi Néguer. 1999. ISBN 2-905007-42-7. ''Permerias de Calam'' n°2 [http://ark.bnf.fr/ark:/12148/cb376797974 Ficha de la bibliotèca nacionau de França].</ref> L’editor prengot la decision d’aplicar las proposicions de refòrma de la grafia deu gascon de Jan Lafita, shens consultat l’autor. En reaccion, l’autor que publica ua version en linha, liura d'accès.<ref>Joan Francés Blanc. [http://jf.blanc.free.fr/soho/heisei1.html ''Heisei''], version en linha damb la grafia corrècta.</ref> Ua dusau edicion imprimida, shens cambiament dens la grafia, pareish en 2010 a las Éditions des Régionalismes.ref>Joan-Francés Blanc. ''Heisei.'' Cressé: Éditions des Régionalismes-Pyrémonde-Princi Néguer. 2010. ISBN 978-2-84618-740-4. ''Poutchic'' n°10 [http://ark.bnf.fr/ark:/12148/cb42429191f Ficha de la bibliotèca nacionau de França].</ref> {{ref}} [[Categoria:Literatura occitana]] ktoydxpj0075z717n4jwgltgw1d2j5u Étienne Daho 0 188731 2334119 2022-08-23T19:38:20Z Raymond Trencavel 26125 Creacion de la pagina amb « [[Fichièr:Etienne daho.jpg|thumb|250px|Étienne Daho sus l'empont en 2008]] '''Étienne Daho''' ([[Oran]], [[14 de genièr]] de [[1956]]) es un cantaire [[França|francés]]. Eissit de l'empont rock de [[Rennes]] del començament de las annadas 80, deveng fòrça popular a partir de 1984 e 1985 ambe dos tubes pop [https://fr.wikipedia.org/wiki/New_wave new wave], ''Week-end à Rome'' (ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) e ''Tombé pour la France''.... » wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Etienne daho.jpg|thumb|250px|Étienne Daho sus l'empont en 2008]] '''Étienne Daho''' ([[Oran]], [[14 de genièr]] de [[1956]]) es un cantaire [[França|francés]]. Eissit de l'empont rock de [[Rennes]] del començament de las annadas 80, deveng fòrça popular a partir de 1984 e 1985 ambe dos tubes pop [https://fr.wikipedia.org/wiki/New_wave new wave], ''Week-end à Rome'' (ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) e ''Tombé pour la France''. Aital, es devengut en [[França]] un cantaire màger de la pop francesa de las annadas 80 e 90. A partir de l'album ''Pour nos vies martiennes'' en 1988, collabòra ambe [[Édith Fambuena]] (''Caribbean Sea''). Sas doas cançons las mai vendudas son paradoxalament pas d'el, mès represas, una d'[[Édith Piaf]], ''Mon manège à moi'' fin 1993, e l'autra de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani], ''Comme un boomerang'' fin 2001, en realitat cançon compausada per [[Serge Gainsbourg]]<ref>https://www.marieclaire.fr/,etienne-daho-chanteur-nouvel-album,701186.asp</ref>. ==Discografia== * 1981: ''Mythomane'' * 1984: ''La Notte, la notte'' * 1986: ''Pop Satori'' * 1988: ''Pour nos vies martiennes'' * 1991: ''Paris ailleurs'' * 1996: ''Eden'' * 2000: ''Corps et Armes'' * 2003: ''Réévolution'' * 2007: ''L'Invitation'' * 2013: ''Les chansons de l'innocence retrouvée'' * 2017: ''Blitz'' ==Cançons mai conegudas== * ''Week-end à Rome'' (1984, ambe la participacion de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) * ''Tombé pour la France'' (1985) * ''Épaule tattoo'' (1986) * ''Duel au solei'' (1987) * ''Bleu comme toi'' (1988) * ''Des heures hindoues'' (1988) * ''Caribbean Sea'' (1989) * ''Le grand sommeil'' (1989, version sus l'empont) * ''Saudade'' (1992) * ''Des attractions désastre'' (1992) * ''Les voyages immobiles'' (1992) * ''Comme un igloo'' (1992) * ''Un homme à la mer'' (1992) * ''Mon manège à moi'' (1993, represa d'[[Édith Piaf]]) * ''Jungle pulse'' (1995) * ''Tous les goûts sont dans ma nature'' (1996, de e ambe [[Jacques Dutronc]]) * ''Jungle pulse'' (1995) * ''Comme un boomerang'' (2001, de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani]) == Referéncias == 8cx1xvfnr79dz9agrykgd5bsd5ijrk8 2334125 2334119 2022-08-23T19:45:43Z Raymond Trencavel 26125 /* Cançons mai conegudas */ wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Etienne daho.jpg|thumb|250px|Étienne Daho sus l'empont en 2008]] '''Étienne Daho''' ([[Oran]], [[14 de genièr]] de [[1956]]) es un cantaire [[França|francés]]. Eissit de l'empont rock de [[Rennes]] del començament de las annadas 80, deveng fòrça popular a partir de 1984 e 1985 ambe dos tubes pop [https://fr.wikipedia.org/wiki/New_wave new wave], ''Week-end à Rome'' (ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) e ''Tombé pour la France''. Aital, es devengut en [[França]] un cantaire màger de la pop francesa de las annadas 80 e 90. A partir de l'album ''Pour nos vies martiennes'' en 1988, collabòra ambe [[Édith Fambuena]] (''Caribbean Sea''). Sas doas cançons las mai vendudas son paradoxalament pas d'el, mès represas, una d'[[Édith Piaf]], ''Mon manège à moi'' fin 1993, e l'autra de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani], ''Comme un boomerang'' fin 2001, en realitat cançon compausada per [[Serge Gainsbourg]]<ref>https://www.marieclaire.fr/,etienne-daho-chanteur-nouvel-album,701186.asp</ref>. ==Discografia== * 1981: ''Mythomane'' * 1984: ''La Notte, la notte'' * 1986: ''Pop Satori'' * 1988: ''Pour nos vies martiennes'' * 1991: ''Paris ailleurs'' * 1996: ''Eden'' * 2000: ''Corps et Armes'' * 2003: ''Réévolution'' * 2007: ''L'Invitation'' * 2013: ''Les chansons de l'innocence retrouvée'' * 2017: ''Blitz'' ==Cançons mai conegudas== * ''Week-end à Rome'' (1984, ambe la participacion de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) * ''Tombé pour la France'' (1985) * ''Épaule tattoo'' (1986) * ''Duel au solei'' (1987) * ''Bleu comme toi'' (1988) * ''Des heures hindoues'' (1988) * ''Caribbean Sea'' (1989) * ''Le grand sommeil'' (1989, version sus l'empont) * ''Saudade'' (1992) * ''Des attractions désastre'' (1992) * ''Les voyages immobiles'' (1992) * ''Comme un igloo'' (1992) * ''Un homme à la mer'' (1992) * ''Mon manège à moi'' (1993, represa d'[[Édith Piaf]]) * ''Tous les goûts sont dans ma nature'' (1996, de e ambe [[Jacques Dutronc]]) * ''Jungle pulse'' (1995) * ''Comme un boomerang'' (2001, de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani]) == Referéncias == pwi0c90fkhhatkmpkylciwwheen5qm8 2334126 2334125 2022-08-23T19:46:40Z Raymond Trencavel 26125 /* Cançons mai conegudas */ wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Etienne daho.jpg|thumb|250px|Étienne Daho sus l'empont en 2008]] '''Étienne Daho''' ([[Oran]], [[14 de genièr]] de [[1956]]) es un cantaire [[França|francés]]. Eissit de l'empont rock de [[Rennes]] del començament de las annadas 80, deveng fòrça popular a partir de 1984 e 1985 ambe dos tubes pop [https://fr.wikipedia.org/wiki/New_wave new wave], ''Week-end à Rome'' (ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) e ''Tombé pour la France''. Aital, es devengut en [[França]] un cantaire màger de la pop francesa de las annadas 80 e 90. A partir de l'album ''Pour nos vies martiennes'' en 1988, collabòra ambe [[Édith Fambuena]] (''Caribbean Sea''). Sas doas cançons las mai vendudas son paradoxalament pas d'el, mès represas, una d'[[Édith Piaf]], ''Mon manège à moi'' fin 1993, e l'autra de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani], ''Comme un boomerang'' fin 2001, en realitat cançon compausada per [[Serge Gainsbourg]]<ref>https://www.marieclaire.fr/,etienne-daho-chanteur-nouvel-album,701186.asp</ref>. ==Discografia== * 1981: ''Mythomane'' * 1984: ''La Notte, la notte'' * 1986: ''Pop Satori'' * 1988: ''Pour nos vies martiennes'' * 1991: ''Paris ailleurs'' * 1996: ''Eden'' * 2000: ''Corps et Armes'' * 2003: ''Réévolution'' * 2007: ''L'Invitation'' * 2013: ''Les chansons de l'innocence retrouvée'' * 2017: ''Blitz'' ==Cançons mai conegudas== * ''Week-end à Rome'' (1984, ambe la participacion de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) * ''Tombé pour la France'' (1985) * ''Épaule tattoo'' (1986) * ''Duel au solei'' (1987) * ''Bleu comme toi'' (1988) * ''Des heures hindoues'' (1988) * ''Caribbean Sea'' (1989) * ''Le grand sommeil'' (1989, version sus l'empont) * ''Saudade'' (1992) * ''Des attractions désastre'' (1992) * ''Les voyages immobiles'' (1992) * ''Comme un igloo'' (1992) * ''Un homme à la mer'' (1993) * ''Mon manège à moi'' (1993, represa d'[[Édith Piaf]]) * ''Tous les goûts sont dans ma nature'' (1996, de e ambe [[Jacques Dutronc]]) * ''Jungle pulse'' (1995) * ''Comme un boomerang'' (2001, de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani]) == Referéncias == 85hzavm51nqbap7i3xxhonkmi2w767p 2334127 2334126 2022-08-23T19:47:17Z Raymond Trencavel 26125 /* Cançons mai conegudas */ wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Etienne daho.jpg|thumb|250px|Étienne Daho sus l'empont en 2008]] '''Étienne Daho''' ([[Oran]], [[14 de genièr]] de [[1956]]) es un cantaire [[França|francés]]. Eissit de l'empont rock de [[Rennes]] del començament de las annadas 80, deveng fòrça popular a partir de 1984 e 1985 ambe dos tubes pop [https://fr.wikipedia.org/wiki/New_wave new wave], ''Week-end à Rome'' (ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) e ''Tombé pour la France''. Aital, es devengut en [[França]] un cantaire màger de la pop francesa de las annadas 80 e 90. A partir de l'album ''Pour nos vies martiennes'' en 1988, collabòra ambe [[Édith Fambuena]] (''Caribbean Sea''). Sas doas cançons las mai vendudas son paradoxalament pas d'el, mès represas, una d'[[Édith Piaf]], ''Mon manège à moi'' fin 1993, e l'autra de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani], ''Comme un boomerang'' fin 2001, en realitat cançon compausada per [[Serge Gainsbourg]]<ref>https://www.marieclaire.fr/,etienne-daho-chanteur-nouvel-album,701186.asp</ref>. ==Discografia== * 1981: ''Mythomane'' * 1984: ''La Notte, la notte'' * 1986: ''Pop Satori'' * 1988: ''Pour nos vies martiennes'' * 1991: ''Paris ailleurs'' * 1996: ''Eden'' * 2000: ''Corps et Armes'' * 2003: ''Réévolution'' * 2007: ''L'Invitation'' * 2013: ''Les chansons de l'innocence retrouvée'' * 2017: ''Blitz'' ==Cançons mai conegudas== * ''Week-end à Rome'' (1984, ambe la participacion de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) * ''Tombé pour la France'' (1985) * ''Épaule tattoo'' (1986) * ''Duel au solei'' (1987) * ''Bleu comme toi'' (1988) * ''Des heures hindoues'' (1988) * ''Caribbean Sea'' (1989) * ''Le grand sommeil'' (1989, version sus l'empont) * ''Saudade'' (1992) * ''Des attractions désastre'' (1992) * ''Les voyages immobiles'' (1992) * ''Comme un igloo'' (1993) * ''Un homme à la mer'' (1993) * ''Mon manège à moi'' (1993, represa d'[[Édith Piaf]]) * ''Tous les goûts sont dans ma nature'' (1996, de e ambe [[Jacques Dutronc]]) * ''Jungle pulse'' (1995) * ''Comme un boomerang'' (2001, de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani]) == Referéncias == 0imsuvpzzsdjdrcron78o47xtad7t6g 2334128 2334127 2022-08-23T19:51:08Z Raymond Trencavel 26125 wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Etienne daho.jpg|thumb|250px|Étienne Daho sus l'empont en 2008]] '''Étienne Daho''' ([[Oran]], [[14 de genièr]] de [[1956]]) es un cantaire [[França|francés]]. Eissit de l'empont rock de [[Rennes]] del començament de las annadas 80, deveng fòrça popular a partir de 1984 e 1985 ambe dos tubes pop [https://fr.wikipedia.org/wiki/New_wave new wave], ''Week-end à Rome'' (ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) e ''Tombé pour la France''. Aital, es devengut en [[França]] un cantaire màger de la pop francesa de las annadas 80 e 90. A partir de l'album ''Pour nos vies martiennes'' en 1988, collabòra ambe [[Édith Fambuena]] (''Caribbean Sea''). Sas doas cançons las mai vendudas son paradoxalament pas d'el, mès represas, una d'[[Édith Piaf]], ''Mon manège à moi'' fin 1993, e l'autra de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani], ''Comme un boomerang'' fin 2001, en realitat cançon compausada per [[Serge Gainsbourg]]<ref>https://www.marieclaire.fr/,etienne-daho-chanteur-nouvel-album,701186.asp</ref>. ==Discografia== * 1981: ''Mythomane'' * 1984: ''La Notte, la notte'' * 1986: ''Pop Satori'' * 1988: ''Pour nos vies martiennes'' * 1991: ''Paris ailleurs'' * 1996: ''Eden'' * 2000: ''Corps et Armes'' * 2003: ''Réévolution'' * 2007: ''L'Invitation'' * 2013: ''Les chansons de l'innocence retrouvée'' * 2017: ''Blitz'' ==Cançons mai conegudas== * ''Week-end à Rome'' (1984, ambe la participacion de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) * ''Tombé pour la France'' (1985) * ''Épaule tattoo'' (1986) * ''Duel au solei'' (1987) * ''Bleu comme toi'' (1988) * ''Des heures hindoues'' (1988) * ''Caribbean Sea'' (1989) * ''Le grand sommeil'' (1989, version sus l'empont) * ''Saudade'' (1992) * ''Des attractions désastre'' (1992) * ''Les voyages immobiles'' (1992) * ''Comme un igloo'' (1993) * ''Un homme à la mer'' (1993) * ''Mon manège à moi'' (1993, represa d'[[Édith Piaf]]) * ''Tous les goûts sont dans ma nature'' (1996, de e ambe [[Jacques Dutronc]]) * ''Jungle pulse'' (1995) * ''Comme un boomerang'' (2001, de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani]) == Referéncias == [[Categoria:Cantaire francés|Daho, Étienne]] [[Categoria:Naissença en 1956|Daho, Étienne]] [[Categoria:Cantaira e cantaire de rock francés|Daho, Étienne]] [[Categoria:Cantaira e cantaire dels ans 1980|Daho, Étienne]] o1lmp38nw7mv1xf4piguallxohz874n 2334129 2334128 2022-08-23T19:53:20Z Raymond Trencavel 26125 /* Cançons mai conegudas */ wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Etienne daho.jpg|thumb|250px|Étienne Daho sus l'empont en 2008]] '''Étienne Daho''' ([[Oran]], [[14 de genièr]] de [[1956]]) es un cantaire [[França|francés]]. Eissit de l'empont rock de [[Rennes]] del començament de las annadas 80, deveng fòrça popular a partir de 1984 e 1985 ambe dos tubes pop [https://fr.wikipedia.org/wiki/New_wave new wave], ''Week-end à Rome'' (ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) e ''Tombé pour la France''. Aital, es devengut en [[França]] un cantaire màger de la pop francesa de las annadas 80 e 90. A partir de l'album ''Pour nos vies martiennes'' en 1988, collabòra ambe [[Édith Fambuena]] (''Caribbean Sea''). Sas doas cançons las mai vendudas son paradoxalament pas d'el, mès represas, una d'[[Édith Piaf]], ''Mon manège à moi'' fin 1993, e l'autra de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani], ''Comme un boomerang'' fin 2001, en realitat cançon compausada per [[Serge Gainsbourg]]<ref>https://www.marieclaire.fr/,etienne-daho-chanteur-nouvel-album,701186.asp</ref>. ==Discografia== * 1981: ''Mythomane'' * 1984: ''La Notte, la notte'' * 1986: ''Pop Satori'' * 1988: ''Pour nos vies martiennes'' * 1991: ''Paris ailleurs'' * 1996: ''Eden'' * 2000: ''Corps et Armes'' * 2003: ''Réévolution'' * 2007: ''L'Invitation'' * 2013: ''Les chansons de l'innocence retrouvée'' * 2017: ''Blitz'' ==Cançons mai conegudas== * ''Week-end à Rome'' (1984, ambe la participacion de [https://fr.wikipedia.org/wiki/Lio Lio]) * ''Tombé pour la France'' (1985) * ''Épaule tattoo'' (1986) * ''Duel au solei'' (1987) * ''Bleu comme toi'' (1988) * ''Des heures hindoues'' (1988) * ''Caribbean Sea'' (1989) * ''Le grand sommeil'' (1989, version sus l'empont) * ''Saudade'' (1992) * ''Des attractions désastre'' (1992) * ''Les voyages immobiles'' (1992) * ''Comme un igloo'' (1993) * ''Un homme à la mer'' (1993) * ''Mon manège à moi'' (1993, represa d'[[Édith Piaf]]) * ''Jungle pulse'' (1995) * ''Tous les goûts sont dans ma nature'' (1996, de e ambe [[Jacques Dutronc]]) * ''Comme un boomerang'' (2001, de e ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dani_(artiste) Dani]) == Referéncias == [[Categoria:Cantaire francés|Daho, Étienne]] [[Categoria:Naissença en 1956|Daho, Étienne]] [[Categoria:Cantaira e cantaire de rock francés|Daho, Étienne]] [[Categoria:Cantaira e cantaire dels ans 1980|Daho, Étienne]] 1l9sj6d8xn6ysumezzk1jp4qp7jnx1x Doğan Bayraktar 0 188732 2334136 2022-08-24T05:52:03Z Doncor14 48602 Creacion de la pagina amb « '''Doğan Bayraktar''', és una [[Actor]] de nacionalitat [[Turquia|turca]] nascuda el [[24 d'abril]] de [[1995]] a [[Istambol]]<ref> [http://www.imdb.com/name/nm9809883/ Doğan Bayraktar] (''[[Internet Movie Database]]'') Retrieved 24-07-2022</ref>. == Filmografia i Televisió == * [[2017]]-[[2020]] : ''Savaşçı'' * [[2020]] : ''Hercai'' * [[2022]] : '' Gülümse Kaderine'' * [[2021]]-[[2022]] : ''Börü 2039'' == Referències == <references/> » wikitext text/x-wiki '''Doğan Bayraktar''', és una [[Actor]] de nacionalitat [[Turquia|turca]] nascuda el [[24 d'abril]] de [[1995]] a [[Istambol]]<ref> [http://www.imdb.com/name/nm9809883/ Doğan Bayraktar] (''[[Internet Movie Database]]'') Retrieved 24-07-2022</ref>. == Filmografia i Televisió == * [[2017]]-[[2020]] : ''Savaşçı'' * [[2020]] : ''Hercai'' * [[2022]] : '' Gülümse Kaderine'' * [[2021]]-[[2022]] : ''Börü 2039'' == Referències == <references/> cilr6d816ymyzuprb37dj2ll3kfvlpp 2334137 2334136 2022-08-24T05:52:50Z Doncor14 48602 wikitext text/x-wiki '''Doğan Bayraktar''', és una [[Actor]] de nacionalitat [[Turquia|turca]] nascudo el [[24 d'abril]] de [[1995]] a [[Istambol]]<ref> [http://www.imdb.com/name/nm9809883/ Doğan Bayraktar] (''[[Internet Movie Database]]'') Retrieved 24-07-2022</ref>. == Filmografia i Televisió == * [[2017]]-[[2020]] : ''Savaşçı'' * [[2020]] : ''Hercai'' * [[2022]] : '' Gülümse Kaderine'' * [[2021]]-[[2022]] : ''Börü 2039'' == Referències == <references/> ckyszto9eelta5t5xtu21jafcbo4zy3 2334140 2334137 2022-08-24T06:39:03Z 86.210.4.96 wikitext text/x-wiki {{delete}} '''Doğan Bayraktar''', és una [[Actor]] de nacionalitat [[Turquia|turca]] nascudo el [[24 d'abril]] de [[1995]] a [[Istambol]]<ref> [http://www.imdb.com/name/nm9809883/ Doğan Bayraktar] (''[[Internet Movie Database]]'') Retrieved 24-07-2022</ref>. == Filmografia i Televisió == * [[2017]]-[[2020]] : ''Savaşçı'' * [[2020]] : ''Hercai'' * [[2022]] : '' Gülümse Kaderine'' * [[2021]]-[[2022]] : ''Börü 2039'' == Referències == <references/> ja2l0tb0uzil7jk7s9ixubtac3kmx4o Clans 0 188733 2334149 2022-08-24T06:58:41Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Clans]] cap a [[Clans (Nauta Sòna)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECCION [[Clans (Nauta Sòna)]] eb15shwhs4173fsk3omofwecaqobu1c 2334153 2334149 2022-08-24T07:01:13Z Jfblanc 104 S'ha suprimit la redirecció a [[Clans (Nauta Sòna)]] wikitext text/x-wiki {{omonimia}} '''Clans''' es un toponim galloromanic: * [[Clans (Aups Maritims)|Clans]], comuna del País de Niça, en [[Occitània]] * [[Clans (Nauta Sòna)|Clans]], comuna de [[Franca Comtat]] 7qq6b36vblm1lt5t87tz0egzri7bnna