ଉଇକିପିଡ଼ିଆ orwiki https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%A7%E0%AC%BE%E0%AC%A8_%E0%AC%AA%E0%AD%83%E0%AC%B7%E0%AD%8D%E0%AC%A0%E0%AC%BE MediaWiki 1.39.0-wmf.26 first-letter ମାଧ୍ୟମ ବିଶେଷ ଆଲୋଚନା ବ୍ୟବହାରକାରୀ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ଆଲୋଚନା ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଆଲୋଚନା ଫାଇଲ ଫାଇଲ ଆଲୋଚନା ମିଡ଼ିଆଉଇକି ମିଡ଼ିଆଉଇକି ଆଲୋଚନା ଛାଞ୍ଚ ଛାଞ୍ଚ ଆଲୋଚନା ସହଯୋଗ ସହଯୋଗ ଆଲୋଚନା ଶ୍ରେଣୀ ଶ୍ରେଣୀ ଆଲୋଚନା ପୋର୍ଟାଲ ପୋର୍ଟାଲ ଆଲୋଚନା TimedText TimedText talk ମଡ୍ୟୁଲ ମଡ୍ୟୁଲ ଆଲୋଚନା ଗ୍ୟାଜେଟ ଗ୍ୟାଜେଟ ଆଲୋଚନା ଗ୍ୟାଜେଟ ସଂଜ୍ଞା ଗ୍ୟାଜେଟ ସଂଜ୍ଞା ଆଲୋଚନା ବିଷୟ 0 61062 467173 466715 2022-08-25T18:40:28Z 49.207.195.135 wikitext text/x-wiki {{Infobox Performing Arts|name=ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ|image=Archival photo of Prahallada Nataka.jpg|image_size=250px|caption=ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ 'ରଜା' ଓ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ|medium=ଗୀତ-ନାଟ|types=ଜଳନ୍ତର, ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି, ତରଳା|ancestor=|descendant=|culture=[[ଓଡ଼ିଆ ଚଳଣି]]|origin=ଗଞ୍ଜାମ, [[ଓଡ଼ିଶା]], {{flag|ଭାରତ}}|era=୧୮୭୦-୧୮୮୦ (ପ୍ରଥମ ରଚନା)|music=[[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]]|participants=}}'''ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ''' ବା '''ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ନାଟକ''' (''ରଜା ନାଟ'', ''ରଜା ନାଟକ'' ଭାବେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ)<ref name=":1">''[https://www.telegraphindia.com/1101229/jsp/orissa/story_13362766.jsp Rare art form finds few takers - 150-year-old traditional dance languishes in neglect]'', SUNIL PATNAIK. Wednesday , December 29 , 2010.</ref> ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅଭିନୀତ ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ସଙ୍ଗୀତପ୍ରଧାନ ନାଟକ ଅଟେ । ଏଥିରେ ଉଭୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ଲୌକିକ ଅଙ୍ଗ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ରହିଛି । ଏହି ନାଟକରେ ନୃସିଂହ ଅବତାର ଚରିତ [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ|ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତର]] ପ୍ରାୟ ୩୦ ଗୋଟି ପାରମ୍ପରିକ ରାଗ ରାଗିଣୀ ଆଧାରିତ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ପରିବେଷିତ ହୁଏ । ଏହାର ଲେଖା ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟଙ୍କ ନାମରେ ଭଣିତ ହେଲେହେଁ ଏହାକୁ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର ସଙ୍ଗୀତକାର କବି [[ଗୌରହରି ପରିଚ୍ଛା]] ଲେଖିଛନ୍ତି ବୋଲି ଗବେଷକଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗୃହୀତ<ref name=":1" /><ref name=":0" />। ପରେ ଏହାଙ୍କ ଅନୁକରଣରେ ଗଞ୍ଜାମର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜା ଯଥା ସୁରଙ୍ଗୀ ରଜା କିଶୋର ଚନ୍ଦ୍ର ହରିଚନ୍ଦନ ଜଗଦ୍ଦେବ ରାୟ, ତରଳା ରଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଶୂରଦେଓ, ଧରାକୋଟ ରଜା ମଦନମୋହନ ସିଂହଦେବ ଓ [[ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି|ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର]] [[ପଦ୍ମନାଭ ନାରାୟଣ ଦେବ|ପଦ୍ମନାଭ ନାରୟଣ ଦେବ]] ପ୍ରହ୍ଲାଦନାଟକ ରଚନା କରିଥିଲେ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ କୋଡ଼ିଏଟି ପୁରୁଷ ଚରିତ୍ର ଓ ପାଞ୍ଚଟି ନାରୀ ଚରିତ୍ର ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ '''ଗାହାକ''' ନାମକ ଚରିତ୍ର ଚରିତ୍ରଙ୍କୁ ମଞ୍ଚପ୍ରବେଶ କରାଏ ଓ ଘଟଣାକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରେ । ଏହି ଚରିତ୍ର ସଂସ୍କୃତ ଓ ଗ୍ରୀକ ନାଟ୍ୟରେ ଉପସ୍ଥିତ ସୂତ୍ରଧାର ସହ ତୁଳନୀୟ ।<ref name=":0">ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟ ବିରଚିତ ''ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ'' । ସମ୍ପାଦକ - ସୁରେଶ ବଳବନ୍ତରାୟ । ପ୍ରକାଶକ - ବହିପତ୍ର, ୨୦୦୬ ।</ref> ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ (ପ୍ରହ୍ଲାଦ), ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ (ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ), ଲୀଳାବତୀ, ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ, ମନ୍ତ୍ରୀ, ଗାହାକ, ଚଣ୍ଡମାର୍କ (ଚଣ୍ଡ ଅମାର୍କ), ଗଣେଶ, ସରସ୍ୱତୀ, ବ୍ରହ୍ମା, ଇନ୍ଦ୍ର, ଦ୍ୱାରୀ (ଦ୍ୱାରକ), ଚାରଗଣ, ଅସୁରଗଣ, ବାଳକଗଣ, ନାରଦ, ଗଜକର୍ଣ୍ଣ, ସାପୁଆ, ମାହୁନ୍ତ, କପଟ ରାକ୍ଷସ ଆଦି ପ୍ରଧାନ । == ଉପସ୍ଥାପନା == === ମଞ୍ଚ === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ବ୍ୟବହୃତ ବିଶେଷ ମଞ୍ଚସ୍ଥାପତ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ଏହା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଅଭିନୟ ଲାଗି କୌଣସି ପ୍ରେକ୍ଷାଗାର ଆବଶ୍ୟକ ନ ଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ଗ୍ରାମ ଉପକଣ୍ଠ ବା କୌଣସି ଖୋଲା ସ୍ଥାନରେ ଏହି ନାଟକ ଅଭିନୀତ ହୁଏ । ସମ୍ମୁଖରେ ଏକ ସୋପାନ ଥିବା ମଞ୍ଚ ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ । ଏଥିରେ ପ୍ରାୟତଃ ୭ ଗୋଟି ପାହାଚ ଥାଏ । ଗ୍ରାମୀଣ ଭାଷାରେ ଏହି ପାହାଚ ଥିବା ମଞ୍ଚକୁ '''ମଞ୍ଚା''' କୁହାଯାଏ । ମଞ୍ଚା ସମ୍ମୁଖ ଭୂଇଁକୁ ନୃତ୍ୟ ଓ ଅଭିନୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । କୁହାଯାଏ ଯେ ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ସପ୍ତଲୋକ ଆଧିପତ୍ୟ ମଞ୍ଚାର ସାତପାହାଚଦ୍ୱାରା ଦର୍ଶାଯାଏ । ମଞ୍ଚାକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ଦରବାର ଭାବରେ କଳ୍ପନା କରାଯାଏ । ପାତ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ, ରାଣୀ ଇତ୍ୟାଦି ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ମଞ୍ଚର ଉପରିଭାଗରେ ବସିଥାନ୍ତି । ବାଦ୍ୟବୃନ୍ଦ ଓ ପାଳିଆମାନେ ମଞ୍ଚାର ତଳେ ଦୁଇ ପଟେ ବସିଥାନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ବାଦ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ର === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ୱର ଯନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ''ମୁଖବୀଣା'' ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ତାଳବାଦ୍ୟ ହେଉଛି [[ମର୍ଦ୍ଦଳ|''ମର୍ଦ୍ଦଳ'']] । ଏହା ଏକ ପ୍ରକାର ବାୟୁଚାଳିତ ସଙ୍ଗୀତ ଯନ୍ତ୍ର ବା ଶୁଷୀର ବାଦ୍ୟ । ମୁଖବୀଣା ଗୀତକୁ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଗତି ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହା ସଙ୍ଗେ ମର୍ଦ୍ଦଳ, ଗିନି, ଝାଞ୍ଜ ଓ ଆଜିକାଲି ହାରମୋନିଅମର ପ୍ରୟୋଗ ଦେଖାଯାଏ ।<ref name=":1" /> ପ୍ରାୟତଃ ଦୁଇଜଣ ମର୍ଦ୍ଦଳ ବାଦକ ଓ କେତେଜଣ ଗିନି ଓ ଝାଞ୍ଜ ବାଦକ ଯୋଗଦାନ କରନ୍ତି । ମୁଖ୍ୟ ଗାୟକ ହାରମୋନିଅମ ବାଦନ କରି ଅଧିକାଂଶ ଗୀତ ଗାୟନ କରନ୍ତି ଓ ପାଳିଆ ମାନେ ତାଙ୍କୁ ଗାୟନରେ ସହଯୋଗ କରିଥାନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ସଙ୍ଗୀତ === ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟଙ୍କ ଲିଖିତ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ଅନେକ ଗୀତ ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୀତର ରାଗ ଓ ତାଳ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରାଯାଇଛି । ସଙ୍ଗୀତ ପଦ୍ଧତି ପୂରାପୂରି ଶାସ୍ତ୍ର ଆଧାରିତ ଉତ୍କଳୀୟ ବା [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]] । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ସମସ୍ତ ସଙ୍ଗୀତ ଲୋକସଙ୍ଗୀତ ପର୍ଯ୍ୟାୟଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ । [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]]<nowiki/>ର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତାର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣ ହେଉଛି ଏହି ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ଗୀତ । ବ୍ୟବହୃତ ରାଗଗୁଡ଼ିକ ହେଲା - ଆନନ୍ଦଭୈରବୀ, କେଦାରଗୌଡ଼ା, ମୁଖାରୀ, ମାରୁଆ, ଶୋକବରାଡ଼ି, ପୁନ୍ନାଗ, ଆହାରୀ, ପୁନ୍ନାଗ ମାରୁଆ, ତୋଡ଼ି ପୁନ୍ନାଗ, ଦେଶୀ, ଘଣ୍ଟାରବ, ତୋଡ଼ି, ଭୈରବୀ, ଶ୍ରୀ, କଲ୍ୟାଣୀ, ସାବେରୀ, ନାଟ, ଆଶାବରୀ, ଖମ୍ବାଜ, ଝିଞ୍ଜୋଟି, ଶଙ୍କରାଭରଣ, ପ୍ରାନ୍ତବରାଡ଼ି, ତୋଡ଼ି, ଘଣ୍ଟାରବ, କାମୋଦୀ, ଶ୍ରୋଟ (ସୁରଟ), ରେଗୁପ୍ତ, ସିନ୍ଧୁଖମାଞ୍ଚ, ଆରଭୀ, ବେହାଗ, ଦେଶୀ ଖମ୍ବାଜ ଇତ୍ୟାଦି । ବ୍ୟବହୃତ ତାଳଗୁଡ଼ିକ ହେଲା - ଆଠତାଳି, ଏକତାଳି, ଆଦିତାଳ, ରୂପକ, ଝୁଲା, ତ୍ରିପଟା, ଯତି, ଝମ୍ପା, ସିଂହନନ୍ଦନ ଇତ୍ୟାଦି ।<ref>''ଗଞ୍ଜାମର ପାରମ୍ପରିକ ଲୋକନାଟକ'', [[ତାରିଣୀ ଚରଣ ପାତ୍ର]]</ref> ଏହି ରାଗ ଓ ତାଳ ସବୁ [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ|ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତର]] ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସମ୍ପଦ ଅଟନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ନୃତ୍ୟ === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ନୃତ୍ୟ ଭଙ୍ଗିମା ମୁଖ୍ୟତଃ ତାଣ୍ଡବଧର୍ମୀ । ଲାସ୍ୟ ନୃତ୍ୟ ସ୍ୱଳ୍ପ । ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ମଞ୍ଚା ଉପରେ ଆଗପଛ ହୋଇ ଦୋହଲିବା ନୃତ୍ୟ ବିଶେଷ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମଧ୍ୟ ଏହି ନାଟକରେ ଦ୍ରୁତ ପାଦଚାଳନା ସଙ୍ଗେ ନୃତ୍ୟ କରି ଶୂନ୍ୟରେ ଚକ୍ରଗତି ଦେଖାଇଥାଏ । ଚଣ୍ଡମାର୍କ ଓ ଶବର ଶବରୁଣୀ ଆଦି ଲୋକନୃତ୍ୟ ଶୈଳୀ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଅଂଶ ହୋଇଛି ।<ref name=":0" /> == କଳାକାର == [[File:Guru_Simanchala_Patro,_Prahallada_Nataka.jpg|ଲିଙ୍କ=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guru_Simanchala_Patro,_Prahallada_Nataka.jpg|alt=|thumb|277x277_ପିକସେଲ|ବରିଷ୍ଠ ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ଓ ଅଭିନୟରେ ଦକ୍ଷତା ନିମନ୍ତେ ସୁପରିଚିତ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ୧୯୯୦ ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ତାଙ୍କୁ ପୁରସ୍କୃତ କରିଥିଲା ।]] ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ନାଟକର ଧାରା ସାଧବ କବି ଗୌରହରି ପରିଚ୍ଛାଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଗୌରହରି [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]] ରଚନାରେ ପାରଙ୍ଗମ ଥିଲେ ଏବଂ ବିଶେଷ କବିତ୍ୱ ଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ ଥିଲେ । ନାନା ରାଗ ରାଗିଣୀ ରଚନା କରି ପ୍ରଥମେ ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟ ଓ ସହଚରମାନଙ୍କୁ ଗୌରହରି ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ରାଜା ନିଜେ ସପରିବାର ନାଟକ ଅଭିନୟ କରୁଥିଲେ । ଏହାଙ୍କ ପରେ ସର୍ବପ୍ରଥମ ଗୁରୁ ଭାବେ ଇଚ୍ଛାପୁରର ଦୁର୍ଗା ଦାସର ବଂଶଜମାନେ ସମ୍ମାନିତ । ତାଙ୍କ ପରେ ଗୁରୁ ଘନଶ୍ୟାମ ବାଡ଼ତ୍ୟା, ଗୁରୁ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ବାଙ୍କିନି ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ରଘୁନାଥ ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ତ୍ରିନାଥ ପ୍ରଧାନ, ଗୁରୁ ଗଙ୍ଗା ଦୋରା, ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର, ଗୁରୁ କାଳିଆ କାମ୍ପ, ଗୁରୁ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର କଂସାରି, ଗୁରୁ ରାମ ବାଡ଼ତ୍ୟା, ଗୁରୁ ଶ୍ରୀ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ସେଠୀ, ଗୁରୁ ମହେଶ୍ୱର ରଣା ଆଦିଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ । ଗୁରୁ ଖଲି ବେହେରା, ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର, ବାଳକୃଷ୍ଣ ତ୍ରିପାଠୀ (ବୁଲୁ) ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ ଚରିତ୍ର ନିମନ୍ତେ ଜଣାଶୁଣା ଅଟନ୍ତି ।<ref name=":1" /> ବର୍ତ୍ତମାନ ପିଢ଼ିରେ ଗୁରୁ ଗୋକୁଳାନନ୍ଦ ପ୍ରଧାନ, ଗୁରୁ ବୃନ୍ଦାବନ ଜେନା, ଗୁରୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପାତ୍ର, ଗୁରୁ ସନ୍ତୋଷ ରଣା, ଗୁରୁ ଗଙ୍ଗା ବିଶୋୟୀ ଆଦି ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଗଞ୍ଜାମର କୁକୁଡ଼ାଖଣ୍ଡି, କୁଲାଡ଼, କବିସୂର୍ଯ୍ୟନଗର, ଭଞ୍ଜନଗର, ପଦ୍ମନାଭପୁର ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାୟ ଚାଳିଶ ଗୋଟି ରଜାନାଟକ ଦଳ ବା ପୁଞ୍ଜା ରହିଛନ୍ତି । == ପରିବର୍ତ୍ତନ == ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ଅଭିନୟ ବେଳେ ନୃସିଂହଙ୍କ ପୂଜିତ ମୁଖା ଧାରଣ କରି ନୃତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା ବେଳେ କେବେକେବେ ନୃସିଂହ ଅଭିନେତାଙ୍କ ଦେହରେ କାଳିଶି ଲାଗିଯାଏ । କାଳିଶି ଲାଗିଲେ ଅଭିନେତାଙ୍କ ଦେହରେ ଅପୂର୍ବ ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚାର ହୁଏ ଓ ତାଙ୍କୁ ଧରି ରଖିବା ପାଇଁ ଦଶରୁ କୋଡ଼ିଏ ବ୍ୟକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଅନ୍ତି । ଏହା ନ କରାଗଲେ ସେ ନୃସିଂହଙ୍କ ପରି କ୍ରୋଧରେ ବିଧ୍ୱଂସକାରୀ ପାଲଟିଯାଆନ୍ତି । ଏପରି ହୋଇ କେତେଥର ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ ଭାବରେ ଅଭିନୟ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନୃସିଂହ ଅଭିନେତା ପ୍ରକୃତରେ ବିଦାରି ଦେଇଥିବା କଥା ଲୋକେ କୁହନ୍ତି । ଏହିପରି ଅଘଟଣ ହେଲା ପରଠୁଁ ଆଉ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ଲୌହ ବା କାଂସ୍ୟ ନଖ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉନାହିଁ ।<ref name=":1" /> ଆଗରୁ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କ ଷୋଡ଼ଶ ଦଣ୍ଡ ଭିତରୁ ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରକୃତରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିଲେ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଚରିତ୍ରର ଅଭିନେତା ଏହି ସବୁ କଳାରେ ପାରଙ୍ଗମ ହୋଇ ସେଗୁଡ଼ିକ କରି ଦେଖାଉଥିଲେ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ସର୍ପଦଣ୍ଡରେ ପ୍ରକୃତ ବିଷଧର ସାପ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲେ । ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ସେହି ପ୍ରଥାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଛି ।<ref name=":1" /> == ସଂରକ୍ଷଣ == ଏକଦା ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ୧୫୦ରୁ ଅଧିକ ଦଳ ଥିଲେ । ଲୋକରୁଚିର ଅଭାବ ଓ ଆର୍ଥିକ ଅସୁବିଧା ଯୋଗୁଁ ଏହି ସଂଖ୍ୟା କମି କମି ଏବେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶାରେ ମାତ୍ର ୨୦ ଗୋଟି ଦଳ ରହିଛନ୍ତି ।<ref name=":1" /> ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ଉପରେ ଡଃ ସୁରେଶ ବଳବନ୍ତରାୟ ଓ ଆମେରିକାର ଡଃ ଜନ ଏମି ପ୍ରମୁଖ ଗବେଷକ ଅଟନ୍ତି । ଆମେରିକାର ବ୍ରାଉନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଡଃ ଏମି ୧୯୮୦-୧୯୮୨ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ଉପରେ ଗବେଷଣା କରି ଏହା ବିଷୟରେ ଅନେକ ଅଜଣା ତଥ୍ୟ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିଥିଲେ ।<ref name=":1" /> == ଆଧାର == <references />{{ଓଡ଼ିଶାର ନାଚ}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକକଳା]] [[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଶାର ନୃତ୍ୟ ଓ ସଙ୍ଗୀତ]] iec0t3b2bvbeqf19igrgavxz111ti9k 467174 467173 2022-08-25T18:41:52Z 49.207.195.135 /* କଳାକାର */Added places and names of artists wikitext text/x-wiki {{Infobox Performing Arts|name=ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ|image=Archival photo of Prahallada Nataka.jpg|image_size=250px|caption=ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ 'ରଜା' ଓ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ|medium=ଗୀତ-ନାଟ|types=ଜଳନ୍ତର, ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି, ତରଳା|ancestor=|descendant=|culture=[[ଓଡ଼ିଆ ଚଳଣି]]|origin=ଗଞ୍ଜାମ, [[ଓଡ଼ିଶା]], {{flag|ଭାରତ}}|era=୧୮୭୦-୧୮୮୦ (ପ୍ରଥମ ରଚନା)|music=[[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]]|participants=}}'''ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ''' ବା '''ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ନାଟକ''' (''ରଜା ନାଟ'', ''ରଜା ନାଟକ'' ଭାବେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ)<ref name=":1">''[https://www.telegraphindia.com/1101229/jsp/orissa/story_13362766.jsp Rare art form finds few takers - 150-year-old traditional dance languishes in neglect]'', SUNIL PATNAIK. Wednesday , December 29 , 2010.</ref> ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅଭିନୀତ ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ସଙ୍ଗୀତପ୍ରଧାନ ନାଟକ ଅଟେ । ଏଥିରେ ଉଭୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ଲୌକିକ ଅଙ୍ଗ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ରହିଛି । ଏହି ନାଟକରେ ନୃସିଂହ ଅବତାର ଚରିତ [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ|ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତର]] ପ୍ରାୟ ୩୦ ଗୋଟି ପାରମ୍ପରିକ ରାଗ ରାଗିଣୀ ଆଧାରିତ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ପରିବେଷିତ ହୁଏ । ଏହାର ଲେଖା ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟଙ୍କ ନାମରେ ଭଣିତ ହେଲେହେଁ ଏହାକୁ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର ସଙ୍ଗୀତକାର କବି [[ଗୌରହରି ପରିଚ୍ଛା]] ଲେଖିଛନ୍ତି ବୋଲି ଗବେଷକଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗୃହୀତ<ref name=":1" /><ref name=":0" />। ପରେ ଏହାଙ୍କ ଅନୁକରଣରେ ଗଞ୍ଜାମର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜା ଯଥା ସୁରଙ୍ଗୀ ରଜା କିଶୋର ଚନ୍ଦ୍ର ହରିଚନ୍ଦନ ଜଗଦ୍ଦେବ ରାୟ, ତରଳା ରଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଶୂରଦେଓ, ଧରାକୋଟ ରଜା ମଦନମୋହନ ସିଂହଦେବ ଓ [[ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି|ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର]] [[ପଦ୍ମନାଭ ନାରାୟଣ ଦେବ|ପଦ୍ମନାଭ ନାରୟଣ ଦେବ]] ପ୍ରହ୍ଲାଦନାଟକ ରଚନା କରିଥିଲେ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ କୋଡ଼ିଏଟି ପୁରୁଷ ଚରିତ୍ର ଓ ପାଞ୍ଚଟି ନାରୀ ଚରିତ୍ର ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ '''ଗାହାକ''' ନାମକ ଚରିତ୍ର ଚରିତ୍ରଙ୍କୁ ମଞ୍ଚପ୍ରବେଶ କରାଏ ଓ ଘଟଣାକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରେ । ଏହି ଚରିତ୍ର ସଂସ୍କୃତ ଓ ଗ୍ରୀକ ନାଟ୍ୟରେ ଉପସ୍ଥିତ ସୂତ୍ରଧାର ସହ ତୁଳନୀୟ ।<ref name=":0">ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟ ବିରଚିତ ''ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ'' । ସମ୍ପାଦକ - ସୁରେଶ ବଳବନ୍ତରାୟ । ପ୍ରକାଶକ - ବହିପତ୍ର, ୨୦୦୬ ।</ref> ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ (ପ୍ରହ୍ଲାଦ), ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ (ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ), ଲୀଳାବତୀ, ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ, ମନ୍ତ୍ରୀ, ଗାହାକ, ଚଣ୍ଡମାର୍କ (ଚଣ୍ଡ ଅମାର୍କ), ଗଣେଶ, ସରସ୍ୱତୀ, ବ୍ରହ୍ମା, ଇନ୍ଦ୍ର, ଦ୍ୱାରୀ (ଦ୍ୱାରକ), ଚାରଗଣ, ଅସୁରଗଣ, ବାଳକଗଣ, ନାରଦ, ଗଜକର୍ଣ୍ଣ, ସାପୁଆ, ମାହୁନ୍ତ, କପଟ ରାକ୍ଷସ ଆଦି ପ୍ରଧାନ । == ଉପସ୍ଥାପନା == === ମଞ୍ଚ === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ବ୍ୟବହୃତ ବିଶେଷ ମଞ୍ଚସ୍ଥାପତ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ଏହା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଅଭିନୟ ଲାଗି କୌଣସି ପ୍ରେକ୍ଷାଗାର ଆବଶ୍ୟକ ନ ଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ଗ୍ରାମ ଉପକଣ୍ଠ ବା କୌଣସି ଖୋଲା ସ୍ଥାନରେ ଏହି ନାଟକ ଅଭିନୀତ ହୁଏ । ସମ୍ମୁଖରେ ଏକ ସୋପାନ ଥିବା ମଞ୍ଚ ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ । ଏଥିରେ ପ୍ରାୟତଃ ୭ ଗୋଟି ପାହାଚ ଥାଏ । ଗ୍ରାମୀଣ ଭାଷାରେ ଏହି ପାହାଚ ଥିବା ମଞ୍ଚକୁ '''ମଞ୍ଚା''' କୁହାଯାଏ । ମଞ୍ଚା ସମ୍ମୁଖ ଭୂଇଁକୁ ନୃତ୍ୟ ଓ ଅଭିନୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । କୁହାଯାଏ ଯେ ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ସପ୍ତଲୋକ ଆଧିପତ୍ୟ ମଞ୍ଚାର ସାତପାହାଚଦ୍ୱାରା ଦର୍ଶାଯାଏ । ମଞ୍ଚାକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ଦରବାର ଭାବରେ କଳ୍ପନା କରାଯାଏ । ପାତ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ, ରାଣୀ ଇତ୍ୟାଦି ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ମଞ୍ଚର ଉପରିଭାଗରେ ବସିଥାନ୍ତି । ବାଦ୍ୟବୃନ୍ଦ ଓ ପାଳିଆମାନେ ମଞ୍ଚାର ତଳେ ଦୁଇ ପଟେ ବସିଥାନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ବାଦ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ର === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ୱର ଯନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ''ମୁଖବୀଣା'' ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ତାଳବାଦ୍ୟ ହେଉଛି [[ମର୍ଦ୍ଦଳ|''ମର୍ଦ୍ଦଳ'']] । ଏହା ଏକ ପ୍ରକାର ବାୟୁଚାଳିତ ସଙ୍ଗୀତ ଯନ୍ତ୍ର ବା ଶୁଷୀର ବାଦ୍ୟ । ମୁଖବୀଣା ଗୀତକୁ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଗତି ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହା ସଙ୍ଗେ ମର୍ଦ୍ଦଳ, ଗିନି, ଝାଞ୍ଜ ଓ ଆଜିକାଲି ହାରମୋନିଅମର ପ୍ରୟୋଗ ଦେଖାଯାଏ ।<ref name=":1" /> ପ୍ରାୟତଃ ଦୁଇଜଣ ମର୍ଦ୍ଦଳ ବାଦକ ଓ କେତେଜଣ ଗିନି ଓ ଝାଞ୍ଜ ବାଦକ ଯୋଗଦାନ କରନ୍ତି । ମୁଖ୍ୟ ଗାୟକ ହାରମୋନିଅମ ବାଦନ କରି ଅଧିକାଂଶ ଗୀତ ଗାୟନ କରନ୍ତି ଓ ପାଳିଆ ମାନେ ତାଙ୍କୁ ଗାୟନରେ ସହଯୋଗ କରିଥାନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ସଙ୍ଗୀତ === ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟଙ୍କ ଲିଖିତ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ଅନେକ ଗୀତ ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୀତର ରାଗ ଓ ତାଳ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରାଯାଇଛି । ସଙ୍ଗୀତ ପଦ୍ଧତି ପୂରାପୂରି ଶାସ୍ତ୍ର ଆଧାରିତ ଉତ୍କଳୀୟ ବା [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]] । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ସମସ୍ତ ସଙ୍ଗୀତ ଲୋକସଙ୍ଗୀତ ପର୍ଯ୍ୟାୟଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ । [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]]<nowiki/>ର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତାର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣ ହେଉଛି ଏହି ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ଗୀତ । ବ୍ୟବହୃତ ରାଗଗୁଡ଼ିକ ହେଲା - ଆନନ୍ଦଭୈରବୀ, କେଦାରଗୌଡ଼ା, ମୁଖାରୀ, ମାରୁଆ, ଶୋକବରାଡ଼ି, ପୁନ୍ନାଗ, ଆହାରୀ, ପୁନ୍ନାଗ ମାରୁଆ, ତୋଡ଼ି ପୁନ୍ନାଗ, ଦେଶୀ, ଘଣ୍ଟାରବ, ତୋଡ଼ି, ଭୈରବୀ, ଶ୍ରୀ, କଲ୍ୟାଣୀ, ସାବେରୀ, ନାଟ, ଆଶାବରୀ, ଖମ୍ବାଜ, ଝିଞ୍ଜୋଟି, ଶଙ୍କରାଭରଣ, ପ୍ରାନ୍ତବରାଡ଼ି, ତୋଡ଼ି, ଘଣ୍ଟାରବ, କାମୋଦୀ, ଶ୍ରୋଟ (ସୁରଟ), ରେଗୁପ୍ତ, ସିନ୍ଧୁଖମାଞ୍ଚ, ଆରଭୀ, ବେହାଗ, ଦେଶୀ ଖମ୍ବାଜ ଇତ୍ୟାଦି । ବ୍ୟବହୃତ ତାଳଗୁଡ଼ିକ ହେଲା - ଆଠତାଳି, ଏକତାଳି, ଆଦିତାଳ, ରୂପକ, ଝୁଲା, ତ୍ରିପଟା, ଯତି, ଝମ୍ପା, ସିଂହନନ୍ଦନ ଇତ୍ୟାଦି ।<ref>''ଗଞ୍ଜାମର ପାରମ୍ପରିକ ଲୋକନାଟକ'', [[ତାରିଣୀ ଚରଣ ପାତ୍ର]]</ref> ଏହି ରାଗ ଓ ତାଳ ସବୁ [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ|ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତର]] ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସମ୍ପଦ ଅଟନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ନୃତ୍ୟ === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ନୃତ୍ୟ ଭଙ୍ଗିମା ମୁଖ୍ୟତଃ ତାଣ୍ଡବଧର୍ମୀ । ଲାସ୍ୟ ନୃତ୍ୟ ସ୍ୱଳ୍ପ । ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ମଞ୍ଚା ଉପରେ ଆଗପଛ ହୋଇ ଦୋହଲିବା ନୃତ୍ୟ ବିଶେଷ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମଧ୍ୟ ଏହି ନାଟକରେ ଦ୍ରୁତ ପାଦଚାଳନା ସଙ୍ଗେ ନୃତ୍ୟ କରି ଶୂନ୍ୟରେ ଚକ୍ରଗତି ଦେଖାଇଥାଏ । ଚଣ୍ଡମାର୍କ ଓ ଶବର ଶବରୁଣୀ ଆଦି ଲୋକନୃତ୍ୟ ଶୈଳୀ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଅଂଶ ହୋଇଛି ।<ref name=":0" /> == କଳାକାର == [[File:Guru_Simanchala_Patro,_Prahallada_Nataka.jpg|ଲିଙ୍କ=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guru_Simanchala_Patro,_Prahallada_Nataka.jpg|alt=|thumb|277x277_ପିକସେଲ|ବରିଷ୍ଠ ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ଓ ଅଭିନୟରେ ଦକ୍ଷତା ନିମନ୍ତେ ସୁପରିଚିତ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ୧୯୯୦ ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ତାଙ୍କୁ ପୁରସ୍କୃତ କରିଥିଲା ।]] ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ନାଟକର ଧାରା ସାଧବ କବି ଗୌରହରି ପରିଚ୍ଛାଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଗୌରହରି [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]] ରଚନାରେ ପାରଙ୍ଗମ ଥିଲେ ଏବଂ ବିଶେଷ କବିତ୍ୱ ଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ ଥିଲେ । ନାନା ରାଗ ରାଗିଣୀ ରଚନା କରି ପ୍ରଥମେ ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟ ଓ ସହଚରମାନଙ୍କୁ ଗୌରହରି ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ରାଜା ନିଜେ ସପରିବାର ନାଟକ ଅଭିନୟ କରୁଥିଲେ । ଏହାଙ୍କ ପରେ ସର୍ବପ୍ରଥମ ଗୁରୁ ଭାବେ ଇଚ୍ଛାପୁରର ଦୁର୍ଗା ଦାସର ବଂଶଜମାନେ ସମ୍ମାନିତ । ତାଙ୍କ ପରେ ଗୁରୁ ଘନଶ୍ୟାମ ବାଡ଼ତ୍ୟା, ଗୁରୁ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ବାଙ୍କିନି ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ରଘୁନାଥ ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ତ୍ରିନାଥ ପ୍ରଧାନ, ଗୁରୁ ଗଙ୍ଗା ଦୋରା, ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର, ଗୁରୁ କାଳିଆ କାମ୍ପ, ଗୁରୁ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର କଂସାରି, ଗୁରୁ ରାମ ବାଡ଼ତ୍ୟା, ଗୁରୁ ଶ୍ରୀ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ସେଠୀ, ଗୁରୁ ମହେଶ୍ୱର ରଣା ଆଦିଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ । ଗୁରୁ ଖଲି ବେହେରା, ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର, ବାଳକୃଷ୍ଣ ତ୍ରିପାଠୀ (ବୁଲୁ) ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ ଚରିତ୍ର ନିମନ୍ତେ ଜଣାଶୁଣା ଅଟନ୍ତି ।<ref name=":1" /> ବର୍ତ୍ତମାନ ପିଢ଼ିରେ ଗୁରୁ ଗୋକୁଳାନନ୍ଦ ପ୍ରଧାନ, ଗୁରୁ ବୃନ୍ଦାବନ ଜେନା, ଗୁରୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପାତ୍ର, ଗୁରୁ ସନ୍ତୋଷ ରଣା, ଗୁରୁ ଗଙ୍ଗା ବିଶୋୟୀ ଆଦି ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଗଞ୍ଜାମର କୁକୁଡ଼ାଖଣ୍ଡି, କୁଲାଡ଼, କବିସୂର୍ଯ୍ୟନଗର, ଭଞ୍ଜନଗର, ବିଡି ପୁର (ଶାସନ), ପଦ୍ମନାଭପୁର ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାୟ ଚାଳିଶ ଗୋଟି ରଜାନାଟକ ଦଳ ବା ପୁଞ୍ଜା ରହିଛନ୍ତି । == ପରିବର୍ତ୍ତନ == ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ଅଭିନୟ ବେଳେ ନୃସିଂହଙ୍କ ପୂଜିତ ମୁଖା ଧାରଣ କରି ନୃତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା ବେଳେ କେବେକେବେ ନୃସିଂହ ଅଭିନେତାଙ୍କ ଦେହରେ କାଳିଶି ଲାଗିଯାଏ । କାଳିଶି ଲାଗିଲେ ଅଭିନେତାଙ୍କ ଦେହରେ ଅପୂର୍ବ ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚାର ହୁଏ ଓ ତାଙ୍କୁ ଧରି ରଖିବା ପାଇଁ ଦଶରୁ କୋଡ଼ିଏ ବ୍ୟକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଅନ୍ତି । ଏହା ନ କରାଗଲେ ସେ ନୃସିଂହଙ୍କ ପରି କ୍ରୋଧରେ ବିଧ୍ୱଂସକାରୀ ପାଲଟିଯାଆନ୍ତି । ଏପରି ହୋଇ କେତେଥର ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ ଭାବରେ ଅଭିନୟ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନୃସିଂହ ଅଭିନେତା ପ୍ରକୃତରେ ବିଦାରି ଦେଇଥିବା କଥା ଲୋକେ କୁହନ୍ତି । ଏହିପରି ଅଘଟଣ ହେଲା ପରଠୁଁ ଆଉ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ଲୌହ ବା କାଂସ୍ୟ ନଖ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉନାହିଁ ।<ref name=":1" /> ଆଗରୁ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କ ଷୋଡ଼ଶ ଦଣ୍ଡ ଭିତରୁ ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରକୃତରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିଲେ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଚରିତ୍ରର ଅଭିନେତା ଏହି ସବୁ କଳାରେ ପାରଙ୍ଗମ ହୋଇ ସେଗୁଡ଼ିକ କରି ଦେଖାଉଥିଲେ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ସର୍ପଦଣ୍ଡରେ ପ୍ରକୃତ ବିଷଧର ସାପ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲେ । ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ସେହି ପ୍ରଥାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଛି ।<ref name=":1" /> == ସଂରକ୍ଷଣ == ଏକଦା ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ୧୫୦ରୁ ଅଧିକ ଦଳ ଥିଲେ । ଲୋକରୁଚିର ଅଭାବ ଓ ଆର୍ଥିକ ଅସୁବିଧା ଯୋଗୁଁ ଏହି ସଂଖ୍ୟା କମି କମି ଏବେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶାରେ ମାତ୍ର ୨୦ ଗୋଟି ଦଳ ରହିଛନ୍ତି ।<ref name=":1" /> ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ଉପରେ ଡଃ ସୁରେଶ ବଳବନ୍ତରାୟ ଓ ଆମେରିକାର ଡଃ ଜନ ଏମି ପ୍ରମୁଖ ଗବେଷକ ଅଟନ୍ତି । ଆମେରିକାର ବ୍ରାଉନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଡଃ ଏମି ୧୯୮୦-୧୯୮୨ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ଉପରେ ଗବେଷଣା କରି ଏହା ବିଷୟରେ ଅନେକ ଅଜଣା ତଥ୍ୟ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିଥିଲେ ।<ref name=":1" /> == ଆଧାର == <references />{{ଓଡ଼ିଶାର ନାଚ}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକକଳା]] [[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଶାର ନୃତ୍ୟ ଓ ସଙ୍ଗୀତ]] 32afehlc86p1i38vvm6wszggtw64ix0 467175 467174 2022-08-25T18:43:23Z 49.207.195.135 /* ସଙ୍ଗୀତ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Performing Arts|name=ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ|image=Archival photo of Prahallada Nataka.jpg|image_size=250px|caption=ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ 'ରଜା' ଓ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ|medium=ଗୀତ-ନାଟ|types=ଜଳନ୍ତର, ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି, ତରଳା|ancestor=|descendant=|culture=[[ଓଡ଼ିଆ ଚଳଣି]]|origin=ଗଞ୍ଜାମ, [[ଓଡ଼ିଶା]], {{flag|ଭାରତ}}|era=୧୮୭୦-୧୮୮୦ (ପ୍ରଥମ ରଚନା)|music=[[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]]|participants=}}'''ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ''' ବା '''ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ନାଟକ''' (''ରଜା ନାଟ'', ''ରଜା ନାଟକ'' ଭାବେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ)<ref name=":1">''[https://www.telegraphindia.com/1101229/jsp/orissa/story_13362766.jsp Rare art form finds few takers - 150-year-old traditional dance languishes in neglect]'', SUNIL PATNAIK. Wednesday , December 29 , 2010.</ref> ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅଭିନୀତ ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ସଙ୍ଗୀତପ୍ରଧାନ ନାଟକ ଅଟେ । ଏଥିରେ ଉଭୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ଲୌକିକ ଅଙ୍ଗ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ରହିଛି । ଏହି ନାଟକରେ ନୃସିଂହ ଅବତାର ଚରିତ [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ|ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତର]] ପ୍ରାୟ ୩୦ ଗୋଟି ପାରମ୍ପରିକ ରାଗ ରାଗିଣୀ ଆଧାରିତ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ପରିବେଷିତ ହୁଏ । ଏହାର ଲେଖା ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟଙ୍କ ନାମରେ ଭଣିତ ହେଲେହେଁ ଏହାକୁ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର ସଙ୍ଗୀତକାର କବି [[ଗୌରହରି ପରିଚ୍ଛା]] ଲେଖିଛନ୍ତି ବୋଲି ଗବେଷକଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗୃହୀତ<ref name=":1" /><ref name=":0" />। ପରେ ଏହାଙ୍କ ଅନୁକରଣରେ ଗଞ୍ଜାମର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜା ଯଥା ସୁରଙ୍ଗୀ ରଜା କିଶୋର ଚନ୍ଦ୍ର ହରିଚନ୍ଦନ ଜଗଦ୍ଦେବ ରାୟ, ତରଳା ରଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଶୂରଦେଓ, ଧରାକୋଟ ରଜା ମଦନମୋହନ ସିଂହଦେବ ଓ [[ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି|ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର]] [[ପଦ୍ମନାଭ ନାରାୟଣ ଦେବ|ପଦ୍ମନାଭ ନାରୟଣ ଦେବ]] ପ୍ରହ୍ଲାଦନାଟକ ରଚନା କରିଥିଲେ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ କୋଡ଼ିଏଟି ପୁରୁଷ ଚରିତ୍ର ଓ ପାଞ୍ଚଟି ନାରୀ ଚରିତ୍ର ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ '''ଗାହାକ''' ନାମକ ଚରିତ୍ର ଚରିତ୍ରଙ୍କୁ ମଞ୍ଚପ୍ରବେଶ କରାଏ ଓ ଘଟଣାକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରେ । ଏହି ଚରିତ୍ର ସଂସ୍କୃତ ଓ ଗ୍ରୀକ ନାଟ୍ୟରେ ଉପସ୍ଥିତ ସୂତ୍ରଧାର ସହ ତୁଳନୀୟ ।<ref name=":0">ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟ ବିରଚିତ ''ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ'' । ସମ୍ପାଦକ - ସୁରେଶ ବଳବନ୍ତରାୟ । ପ୍ରକାଶକ - ବହିପତ୍ର, ୨୦୦୬ ।</ref> ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ (ପ୍ରହ୍ଲାଦ), ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ (ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ), ଲୀଳାବତୀ, ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ, ମନ୍ତ୍ରୀ, ଗାହାକ, ଚଣ୍ଡମାର୍କ (ଚଣ୍ଡ ଅମାର୍କ), ଗଣେଶ, ସରସ୍ୱତୀ, ବ୍ରହ୍ମା, ଇନ୍ଦ୍ର, ଦ୍ୱାରୀ (ଦ୍ୱାରକ), ଚାରଗଣ, ଅସୁରଗଣ, ବାଳକଗଣ, ନାରଦ, ଗଜକର୍ଣ୍ଣ, ସାପୁଆ, ମାହୁନ୍ତ, କପଟ ରାକ୍ଷସ ଆଦି ପ୍ରଧାନ । == ଉପସ୍ଥାପନା == === ମଞ୍ଚ === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ବ୍ୟବହୃତ ବିଶେଷ ମଞ୍ଚସ୍ଥାପତ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ଏହା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଅଭିନୟ ଲାଗି କୌଣସି ପ୍ରେକ୍ଷାଗାର ଆବଶ୍ୟକ ନ ଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ଗ୍ରାମ ଉପକଣ୍ଠ ବା କୌଣସି ଖୋଲା ସ୍ଥାନରେ ଏହି ନାଟକ ଅଭିନୀତ ହୁଏ । ସମ୍ମୁଖରେ ଏକ ସୋପାନ ଥିବା ମଞ୍ଚ ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ । ଏଥିରେ ପ୍ରାୟତଃ ୭ ଗୋଟି ପାହାଚ ଥାଏ । ଗ୍ରାମୀଣ ଭାଷାରେ ଏହି ପାହାଚ ଥିବା ମଞ୍ଚକୁ '''ମଞ୍ଚା''' କୁହାଯାଏ । ମଞ୍ଚା ସମ୍ମୁଖ ଭୂଇଁକୁ ନୃତ୍ୟ ଓ ଅଭିନୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । କୁହାଯାଏ ଯେ ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ସପ୍ତଲୋକ ଆଧିପତ୍ୟ ମଞ୍ଚାର ସାତପାହାଚଦ୍ୱାରା ଦର୍ଶାଯାଏ । ମଞ୍ଚାକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ଦରବାର ଭାବରେ କଳ୍ପନା କରାଯାଏ । ପାତ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ, ରାଣୀ ଇତ୍ୟାଦି ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ମଞ୍ଚର ଉପରିଭାଗରେ ବସିଥାନ୍ତି । ବାଦ୍ୟବୃନ୍ଦ ଓ ପାଳିଆମାନେ ମଞ୍ଚାର ତଳେ ଦୁଇ ପଟେ ବସିଥାନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ବାଦ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ର === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ୱର ଯନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ''ମୁଖବୀଣା'' ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ତାଳବାଦ୍ୟ ହେଉଛି [[ମର୍ଦ୍ଦଳ|''ମର୍ଦ୍ଦଳ'']] । ଏହା ଏକ ପ୍ରକାର ବାୟୁଚାଳିତ ସଙ୍ଗୀତ ଯନ୍ତ୍ର ବା ଶୁଷୀର ବାଦ୍ୟ । ମୁଖବୀଣା ଗୀତକୁ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଗତି ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହା ସଙ୍ଗେ ମର୍ଦ୍ଦଳ, ଗିନି, ଝାଞ୍ଜ ଓ ଆଜିକାଲି ହାରମୋନିଅମର ପ୍ରୟୋଗ ଦେଖାଯାଏ ।<ref name=":1" /> ପ୍ରାୟତଃ ଦୁଇଜଣ ମର୍ଦ୍ଦଳ ବାଦକ ଓ କେତେଜଣ ଗିନି ଓ ଝାଞ୍ଜ ବାଦକ ଯୋଗଦାନ କରନ୍ତି । ମୁଖ୍ୟ ଗାୟକ ହାରମୋନିଅମ ବାଦନ କରି ଅଧିକାଂଶ ଗୀତ ଗାୟନ କରନ୍ତି ଓ ପାଳିଆ ମାନେ ତାଙ୍କୁ ଗାୟନରେ ସହଯୋଗ କରିଥାନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ସଙ୍ଗୀତ === ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟଙ୍କ ଲିଖିତ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ଅନେକ ଗୀତ ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୀତର ରାଗ ଓ ତାଳ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରାଯାଇଛି । ସଙ୍ଗୀତ ପଦ୍ଧତି ପୂରାପୂରି ଶାସ୍ତ୍ର ଆଧାରିତ । କର୍ଣ୍ଣାଟକୀ ଓ ଉତ୍କଳୀୟ ବା [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]] । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ସମସ୍ତ ସଙ୍ଗୀତ ଲୋକସଙ୍ଗୀତ ପର୍ଯ୍ୟାୟଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ । [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]]<nowiki/>ର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତାର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣ ହେଉଛି ଏହି ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ଗୀତ । ବ୍ୟବହୃତ ରାଗଗୁଡ଼ିକ ହେଲା - ଆନନ୍ଦଭୈରବୀ, କେଦାରଗୌଡ଼ା, ମୁଖାରୀ, ମାରୁଆ, ଶୋକବରାଡ଼ି, ପୁନ୍ନାଗ, ଆହାରୀ, ପୁନ୍ନାଗ ମାରୁଆ, ତୋଡ଼ି ପୁନ୍ନାଗ, ଦେଶୀ, ଘଣ୍ଟାରବ, ତୋଡ଼ି, ଭୈରବୀ, ଶ୍ରୀ, କଲ୍ୟାଣୀ, ସାବେରୀ, ନାଟ, ଆଶାବରୀ, ଖମ୍ବାଜ, ଝିଞ୍ଜୋଟି, ଶଙ୍କରାଭରଣ, ପ୍ରାନ୍ତବରାଡ଼ି, ତୋଡ଼ି, ଘଣ୍ଟାରବ, କାମୋଦୀ, ଶ୍ରୋଟ (ସୁରଟ), ରେଗୁପ୍ତ, ସିନ୍ଧୁଖମାଞ୍ଚ, ଆରଭୀ, ବେହାଗ, ଦେଶୀ ଖମ୍ବାଜ ଇତ୍ୟାଦି । ବ୍ୟବହୃତ ତାଳଗୁଡ଼ିକ ହେଲା - ଆଠତାଳି, ଏକତାଳି, ଆଦିତାଳ, ରୂପକ, ଝୁଲା, ତ୍ରିପଟା, ଯତି, ଝମ୍ପା, ସିଂହନନ୍ଦନ ଇତ୍ୟାଦି ।<ref>''ଗଞ୍ଜାମର ପାରମ୍ପରିକ ଲୋକନାଟକ'', [[ତାରିଣୀ ଚରଣ ପାତ୍ର]]</ref> ଏହି ରାଗ ଓ ତାଳ ସବୁ [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ|ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତର]] ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସମ୍ପଦ ଅଟନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ନୃତ୍ୟ === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ନୃତ୍ୟ ଭଙ୍ଗିମା ମୁଖ୍ୟତଃ ତାଣ୍ଡବଧର୍ମୀ । ଲାସ୍ୟ ନୃତ୍ୟ ସ୍ୱଳ୍ପ । ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ମଞ୍ଚା ଉପରେ ଆଗପଛ ହୋଇ ଦୋହଲିବା ନୃତ୍ୟ ବିଶେଷ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମଧ୍ୟ ଏହି ନାଟକରେ ଦ୍ରୁତ ପାଦଚାଳନା ସଙ୍ଗେ ନୃତ୍ୟ କରି ଶୂନ୍ୟରେ ଚକ୍ରଗତି ଦେଖାଇଥାଏ । ଚଣ୍ଡମାର୍କ ଓ ଶବର ଶବରୁଣୀ ଆଦି ଲୋକନୃତ୍ୟ ଶୈଳୀ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଅଂଶ ହୋଇଛି ।<ref name=":0" /> == କଳାକାର == [[File:Guru_Simanchala_Patro,_Prahallada_Nataka.jpg|ଲିଙ୍କ=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guru_Simanchala_Patro,_Prahallada_Nataka.jpg|alt=|thumb|277x277_ପିକସେଲ|ବରିଷ୍ଠ ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ଓ ଅଭିନୟରେ ଦକ୍ଷତା ନିମନ୍ତେ ସୁପରିଚିତ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ୧୯୯୦ ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ତାଙ୍କୁ ପୁରସ୍କୃତ କରିଥିଲା ।]] ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ନାଟକର ଧାରା ସାଧବ କବି ଗୌରହରି ପରିଚ୍ଛାଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଗୌରହରି [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]] ରଚନାରେ ପାରଙ୍ଗମ ଥିଲେ ଏବଂ ବିଶେଷ କବିତ୍ୱ ଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ ଥିଲେ । ନାନା ରାଗ ରାଗିଣୀ ରଚନା କରି ପ୍ରଥମେ ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟ ଓ ସହଚରମାନଙ୍କୁ ଗୌରହରି ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ରାଜା ନିଜେ ସପରିବାର ନାଟକ ଅଭିନୟ କରୁଥିଲେ । ଏହାଙ୍କ ପରେ ସର୍ବପ୍ରଥମ ଗୁରୁ ଭାବେ ଇଚ୍ଛାପୁରର ଦୁର୍ଗା ଦାସର ବଂଶଜମାନେ ସମ୍ମାନିତ । ତାଙ୍କ ପରେ ଗୁରୁ ଘନଶ୍ୟାମ ବାଡ଼ତ୍ୟା, ଗୁରୁ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ବାଙ୍କିନି ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ରଘୁନାଥ ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ତ୍ରିନାଥ ପ୍ରଧାନ, ଗୁରୁ ଗଙ୍ଗା ଦୋରା, ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର, ଗୁରୁ କାଳିଆ କାମ୍ପ, ଗୁରୁ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର କଂସାରି, ଗୁରୁ ରାମ ବାଡ଼ତ୍ୟା, ଗୁରୁ ଶ୍ରୀ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ସେଠୀ, ଗୁରୁ ମହେଶ୍ୱର ରଣା ଆଦିଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ । ଗୁରୁ ଖଲି ବେହେରା, ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର, ବାଳକୃଷ୍ଣ ତ୍ରିପାଠୀ (ବୁଲୁ) ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ ଚରିତ୍ର ନିମନ୍ତେ ଜଣାଶୁଣା ଅଟନ୍ତି ।<ref name=":1" /> ବର୍ତ୍ତମାନ ପିଢ଼ିରେ ଗୁରୁ ଗୋକୁଳାନନ୍ଦ ପ୍ରଧାନ, ଗୁରୁ ବୃନ୍ଦାବନ ଜେନା, ଗୁରୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପାତ୍ର, ଗୁରୁ ସନ୍ତୋଷ ରଣା, ଗୁରୁ ଗଙ୍ଗା ବିଶୋୟୀ ଆଦି ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଗଞ୍ଜାମର କୁକୁଡ଼ାଖଣ୍ଡି, କୁଲାଡ଼, କବିସୂର୍ଯ୍ୟନଗର, ଭଞ୍ଜନଗର, ବିଡି ପୁର (ଶାସନ), ପଦ୍ମନାଭପୁର ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାୟ ଚାଳିଶ ଗୋଟି ରଜାନାଟକ ଦଳ ବା ପୁଞ୍ଜା ରହିଛନ୍ତି । == ପରିବର୍ତ୍ତନ == ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ଅଭିନୟ ବେଳେ ନୃସିଂହଙ୍କ ପୂଜିତ ମୁଖା ଧାରଣ କରି ନୃତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା ବେଳେ କେବେକେବେ ନୃସିଂହ ଅଭିନେତାଙ୍କ ଦେହରେ କାଳିଶି ଲାଗିଯାଏ । କାଳିଶି ଲାଗିଲେ ଅଭିନେତାଙ୍କ ଦେହରେ ଅପୂର୍ବ ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚାର ହୁଏ ଓ ତାଙ୍କୁ ଧରି ରଖିବା ପାଇଁ ଦଶରୁ କୋଡ଼ିଏ ବ୍ୟକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଅନ୍ତି । ଏହା ନ କରାଗଲେ ସେ ନୃସିଂହଙ୍କ ପରି କ୍ରୋଧରେ ବିଧ୍ୱଂସକାରୀ ପାଲଟିଯାଆନ୍ତି । ଏପରି ହୋଇ କେତେଥର ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ ଭାବରେ ଅଭିନୟ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନୃସିଂହ ଅଭିନେତା ପ୍ରକୃତରେ ବିଦାରି ଦେଇଥିବା କଥା ଲୋକେ କୁହନ୍ତି । ଏହିପରି ଅଘଟଣ ହେଲା ପରଠୁଁ ଆଉ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ଲୌହ ବା କାଂସ୍ୟ ନଖ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉନାହିଁ ।<ref name=":1" /> ଆଗରୁ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କ ଷୋଡ଼ଶ ଦଣ୍ଡ ଭିତରୁ ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରକୃତରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିଲେ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଚରିତ୍ରର ଅଭିନେତା ଏହି ସବୁ କଳାରେ ପାରଙ୍ଗମ ହୋଇ ସେଗୁଡ଼ିକ କରି ଦେଖାଉଥିଲେ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ସର୍ପଦଣ୍ଡରେ ପ୍ରକୃତ ବିଷଧର ସାପ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲେ । ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ସେହି ପ୍ରଥାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଛି ।<ref name=":1" /> == ସଂରକ୍ଷଣ == ଏକଦା ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ୧୫୦ରୁ ଅଧିକ ଦଳ ଥିଲେ । ଲୋକରୁଚିର ଅଭାବ ଓ ଆର୍ଥିକ ଅସୁବିଧା ଯୋଗୁଁ ଏହି ସଂଖ୍ୟା କମି କମି ଏବେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶାରେ ମାତ୍ର ୨୦ ଗୋଟି ଦଳ ରହିଛନ୍ତି ।<ref name=":1" /> ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ଉପରେ ଡଃ ସୁରେଶ ବଳବନ୍ତରାୟ ଓ ଆମେରିକାର ଡଃ ଜନ ଏମି ପ୍ରମୁଖ ଗବେଷକ ଅଟନ୍ତି । ଆମେରିକାର ବ୍ରାଉନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଡଃ ଏମି ୧୯୮୦-୧୯୮୨ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ଉପରେ ଗବେଷଣା କରି ଏହା ବିଷୟରେ ଅନେକ ଅଜଣା ତଥ୍ୟ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିଥିଲେ ।<ref name=":1" /> == ଆଧାର == <references />{{ଓଡ଼ିଶାର ନାଚ}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକକଳା]] [[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଶାର ନୃତ୍ୟ ଓ ସଙ୍ଗୀତ]] gklbejtjkryaxl500ppd15jbrfejafc 467176 467175 2022-08-25T20:24:15Z Psubhashish 1749 [[Special:Contributions/49.207.195.135|49.207.195.135]] ([[User talk:49.207.195.135|ଆଲୋଚନା]])ଙ୍କ ଦେଇ କରାଯାଇଥିବା ବଦଳକୁ [[User:Prateek Pattanaik|Prateek Pattanaik]]ଙ୍କ ଦେଇ କରାଯାଇଥିବା ଶେଷ ବଦଳକୁ ଫେରାଇ ଦିଆଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Performing Arts|name=ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ|image=Archival photo of Prahallada Nataka.jpg|image_size=250px|caption=ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ 'ରଜା' ଓ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ|medium=ଗୀତ-ନାଟ|types=ଜଳନ୍ତର, ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି, ତରଳା|ancestor=|descendant=|culture=[[ଓଡ଼ିଆ ଚଳଣି]]|origin=ଗଞ୍ଜାମ, [[ଓଡ଼ିଶା]], {{flag|ଭାରତ}}|era=୧୮୭୦-୧୮୮୦ (ପ୍ରଥମ ରଚନା)|music=[[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]]|participants=}}'''ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ''' ବା '''ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ନାଟକ''' (''ରଜା ନାଟ'', ''ରଜା ନାଟକ'' ଭାବେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ)<ref name=":1">''[https://www.telegraphindia.com/1101229/jsp/orissa/story_13362766.jsp Rare art form finds few takers - 150-year-old traditional dance languishes in neglect]'', SUNIL PATNAIK. Wednesday , December 29 , 2010.</ref> ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅଭିନୀତ ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ସଙ୍ଗୀତପ୍ରଧାନ ନାଟକ ଅଟେ । ଏଥିରେ ଉଭୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ଲୌକିକ ଅଙ୍ଗ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ରହିଛି । ଏହି ନାଟକରେ ନୃସିଂହ ଅବତାର ଚରିତ [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ|ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତର]] ପ୍ରାୟ ୩୦ ଗୋଟି ପାରମ୍ପରିକ ରାଗ ରାଗିଣୀ ଆଧାରିତ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ପରିବେଷିତ ହୁଏ । ଏହାର ଲେଖା ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟଙ୍କ ନାମରେ ଭଣିତ ହେଲେହେଁ ଏହାକୁ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର ସଙ୍ଗୀତକାର କବି [[ଗୌରହରି ପରିଚ୍ଛା]] ଲେଖିଛନ୍ତି ବୋଲି ଗବେଷକଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗୃହୀତ<ref name=":1" /><ref name=":0" />। ପରେ ଏହାଙ୍କ ଅନୁକରଣରେ ଗଞ୍ଜାମର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜା ଯଥା ସୁରଙ୍ଗୀ ରଜା କିଶୋର ଚନ୍ଦ୍ର ହରିଚନ୍ଦନ ଜଗଦ୍ଦେବ ରାୟ, ତରଳା ରଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଶୂରଦେଓ, ଧରାକୋଟ ରଜା ମଦନମୋହନ ସିଂହଦେବ ଓ [[ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି|ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର]] [[ପଦ୍ମନାଭ ନାରାୟଣ ଦେବ|ପଦ୍ମନାଭ ନାରୟଣ ଦେବ]] ପ୍ରହ୍ଲାଦନାଟକ ରଚନା କରିଥିଲେ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ କୋଡ଼ିଏଟି ପୁରୁଷ ଚରିତ୍ର ଓ ପାଞ୍ଚଟି ନାରୀ ଚରିତ୍ର ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ '''ଗାହାକ''' ନାମକ ଚରିତ୍ର ଚରିତ୍ରଙ୍କୁ ମଞ୍ଚପ୍ରବେଶ କରାଏ ଓ ଘଟଣାକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରେ । ଏହି ଚରିତ୍ର ସଂସ୍କୃତ ଓ ଗ୍ରୀକ ନାଟ୍ୟରେ ଉପସ୍ଥିତ ସୂତ୍ରଧାର ସହ ତୁଳନୀୟ ।<ref name=":0">ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟ ବିରଚିତ ''ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ'' । ସମ୍ପାଦକ - ସୁରେଶ ବଳବନ୍ତରାୟ । ପ୍ରକାଶକ - ବହିପତ୍ର, ୨୦୦୬ ।</ref> ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ (ପ୍ରହ୍ଲାଦ), ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ (ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ), ଲୀଳାବତୀ, ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ, ମନ୍ତ୍ରୀ, ଗାହାକ, ଚଣ୍ଡମାର୍କ (ଚଣ୍ଡ ଅମାର୍କ), ଗଣେଶ, ସରସ୍ୱତୀ, ବ୍ରହ୍ମା, ଇନ୍ଦ୍ର, ଦ୍ୱାରୀ (ଦ୍ୱାରକ), ଚାରଗଣ, ଅସୁରଗଣ, ବାଳକଗଣ, ନାରଦ, ଗଜକର୍ଣ୍ଣ, ସାପୁଆ, ମାହୁନ୍ତ, କପଟ ରାକ୍ଷସ ଆଦି ପ୍ରଧାନ । == ଉପସ୍ଥାପନା == === ମଞ୍ଚ === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ବ୍ୟବହୃତ ବିଶେଷ ମଞ୍ଚସ୍ଥାପତ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ଏହା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଅଭିନୟ ଲାଗି କୌଣସି ପ୍ରେକ୍ଷାଗାର ଆବଶ୍ୟକ ନ ଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ଗ୍ରାମ ଉପକଣ୍ଠ ବା କୌଣସି ଖୋଲା ସ୍ଥାନରେ ଏହି ନାଟକ ଅଭିନୀତ ହୁଏ । ସମ୍ମୁଖରେ ଏକ ସୋପାନ ଥିବା ମଞ୍ଚ ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ । ଏଥିରେ ପ୍ରାୟତଃ ୭ ଗୋଟି ପାହାଚ ଥାଏ । ଗ୍ରାମୀଣ ଭାଷାରେ ଏହି ପାହାଚ ଥିବା ମଞ୍ଚକୁ '''ମଞ୍ଚା''' କୁହାଯାଏ । ମଞ୍ଚା ସମ୍ମୁଖ ଭୂଇଁକୁ ନୃତ୍ୟ ଓ ଅଭିନୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । କୁହାଯାଏ ଯେ ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ସପ୍ତଲୋକ ଆଧିପତ୍ୟ ମଞ୍ଚାର ସାତପାହାଚଦ୍ୱାରା ଦର୍ଶାଯାଏ । ମଞ୍ଚାକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ଦରବାର ଭାବରେ କଳ୍ପନା କରାଯାଏ । ପାତ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ, ରାଣୀ ଇତ୍ୟାଦି ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ମଞ୍ଚର ଉପରିଭାଗରେ ବସିଥାନ୍ତି । ବାଦ୍ୟବୃନ୍ଦ ଓ ପାଳିଆମାନେ ମଞ୍ଚାର ତଳେ ଦୁଇ ପଟେ ବସିଥାନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ବାଦ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ର === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ୱର ଯନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ''ମୁଖବୀଣା'' ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ତାଳବାଦ୍ୟ ହେଉଛି [[ମର୍ଦ୍ଦଳ|''ମର୍ଦ୍ଦଳ'']] । ଏହା ଏକ ପ୍ରକାର ବାୟୁଚାଳିତ ସଙ୍ଗୀତ ଯନ୍ତ୍ର ବା ଶୁଷୀର ବାଦ୍ୟ । ମୁଖବୀଣା ଗୀତକୁ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଗତି ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହା ସଙ୍ଗେ ମର୍ଦ୍ଦଳ, ଗିନି, ଝାଞ୍ଜ ଓ ଆଜିକାଲି ହାରମୋନିଅମର ପ୍ରୟୋଗ ଦେଖାଯାଏ ।<ref name=":1" /> ପ୍ରାୟତଃ ଦୁଇଜଣ ମର୍ଦ୍ଦଳ ବାଦକ ଓ କେତେଜଣ ଗିନି ଓ ଝାଞ୍ଜ ବାଦକ ଯୋଗଦାନ କରନ୍ତି । ମୁଖ୍ୟ ଗାୟକ ହାରମୋନିଅମ ବାଦନ କରି ଅଧିକାଂଶ ଗୀତ ଗାୟନ କରନ୍ତି ଓ ପାଳିଆ ମାନେ ତାଙ୍କୁ ଗାୟନରେ ସହଯୋଗ କରିଥାନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ସଙ୍ଗୀତ === ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟଙ୍କ ଲିଖିତ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ଅନେକ ଗୀତ ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୀତର ରାଗ ଓ ତାଳ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରାଯାଇଛି । ସଙ୍ଗୀତ ପଦ୍ଧତି ପୂରାପୂରି ଶାସ୍ତ୍ର ଆଧାରିତ ଉତ୍କଳୀୟ ବା [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]] । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ସମସ୍ତ ସଙ୍ଗୀତ ଲୋକସଙ୍ଗୀତ ପର୍ଯ୍ୟାୟଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ । [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]]<nowiki/>ର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତାର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣ ହେଉଛି ଏହି ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ଗୀତ । ବ୍ୟବହୃତ ରାଗଗୁଡ଼ିକ ହେଲା - ଆନନ୍ଦଭୈରବୀ, କେଦାରଗୌଡ଼ା, ମୁଖାରୀ, ମାରୁଆ, ଶୋକବରାଡ଼ି, ପୁନ୍ନାଗ, ଆହାରୀ, ପୁନ୍ନାଗ ମାରୁଆ, ତୋଡ଼ି ପୁନ୍ନାଗ, ଦେଶୀ, ଘଣ୍ଟାରବ, ତୋଡ଼ି, ଭୈରବୀ, ଶ୍ରୀ, କଲ୍ୟାଣୀ, ସାବେରୀ, ନାଟ, ଆଶାବରୀ, ଖମ୍ବାଜ, ଝିଞ୍ଜୋଟି, ଶଙ୍କରାଭରଣ, ପ୍ରାନ୍ତବରାଡ଼ି, ତୋଡ଼ି, ଘଣ୍ଟାରବ, କାମୋଦୀ, ଶ୍ରୋଟ (ସୁରଟ), ରେଗୁପ୍ତ, ସିନ୍ଧୁଖମାଞ୍ଚ, ଆରଭୀ, ବେହାଗ, ଦେଶୀ ଖମ୍ବାଜ ଇତ୍ୟାଦି । ବ୍ୟବହୃତ ତାଳଗୁଡ଼ିକ ହେଲା - ଆଠତାଳି, ଏକତାଳି, ଆଦିତାଳ, ରୂପକ, ଝୁଲା, ତ୍ରିପଟା, ଯତି, ଝମ୍ପା, ସିଂହନନ୍ଦନ ଇତ୍ୟାଦି ।<ref>''ଗଞ୍ଜାମର ପାରମ୍ପରିକ ଲୋକନାଟକ'', [[ତାରିଣୀ ଚରଣ ପାତ୍ର]]</ref> ଏହି ରାଗ ଓ ତାଳ ସବୁ [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ|ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତର]] ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସମ୍ପଦ ଅଟନ୍ତି ।<ref name=":0" /> === ନୃତ୍ୟ === ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ନୃତ୍ୟ ଭଙ୍ଗିମା ମୁଖ୍ୟତଃ ତାଣ୍ଡବଧର୍ମୀ । ଲାସ୍ୟ ନୃତ୍ୟ ସ୍ୱଳ୍ପ । ହିରଣ୍ୟକଶିପୁର ମଞ୍ଚା ଉପରେ ଆଗପଛ ହୋଇ ଦୋହଲିବା ନୃତ୍ୟ ବିଶେଷ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମଧ୍ୟ ଏହି ନାଟକରେ ଦ୍ରୁତ ପାଦଚାଳନା ସଙ୍ଗେ ନୃତ୍ୟ କରି ଶୂନ୍ୟରେ ଚକ୍ରଗତି ଦେଖାଇଥାଏ । ଚଣ୍ଡମାର୍କ ଓ ଶବର ଶବରୁଣୀ ଆଦି ଲୋକନୃତ୍ୟ ଶୈଳୀ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଅଂଶ ହୋଇଛି ।<ref name=":0" /> == କଳାକାର == [[File:Guru_Simanchala_Patro,_Prahallada_Nataka.jpg|ଲିଙ୍କ=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guru_Simanchala_Patro,_Prahallada_Nataka.jpg|alt=|thumb|277x277_ପିକସେଲ|ବରିଷ୍ଠ ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ଓ ଅଭିନୟରେ ଦକ୍ଷତା ନିମନ୍ତେ ସୁପରିଚିତ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ୧୯୯୦ ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ତାଙ୍କୁ ପୁରସ୍କୃତ କରିଥିଲା ।]] ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ନାଟକର ଧାରା ସାଧବ କବି ଗୌରହରି ପରିଚ୍ଛାଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଗୌରହରି [[ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ]] ରଚନାରେ ପାରଙ୍ଗମ ଥିଲେ ଏବଂ ବିଶେଷ କବିତ୍ୱ ଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ ଥିଲେ । ନାନା ରାଗ ରାଗିଣୀ ରଚନା କରି ପ୍ରଥମେ ରାମକୃଷ୍ଣ ଛୋଟରାୟ ଓ ସହଚରମାନଙ୍କୁ ଗୌରହରି ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ରାଜା ନିଜେ ସପରିବାର ନାଟକ ଅଭିନୟ କରୁଥିଲେ । ଏହାଙ୍କ ପରେ ସର୍ବପ୍ରଥମ ଗୁରୁ ଭାବେ ଇଚ୍ଛାପୁରର ଦୁର୍ଗା ଦାସର ବଂଶଜମାନେ ସମ୍ମାନିତ । ତାଙ୍କ ପରେ ଗୁରୁ ଘନଶ୍ୟାମ ବାଡ଼ତ୍ୟା, ଗୁରୁ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ବାଙ୍କିନି ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ରଘୁନାଥ ଶତପଥୀ, ଗୁରୁ ତ୍ରିନାଥ ପ୍ରଧାନ, ଗୁରୁ ଗଙ୍ଗା ଦୋରା, ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର, ଗୁରୁ କାଳିଆ କାମ୍ପ, ଗୁରୁ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର କଂସାରି, ଗୁରୁ ରାମ ବାଡ଼ତ୍ୟା, ଗୁରୁ ମହେଶ୍ୱର ରଣା ଆଦିଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ । ଗୁରୁ ଖଲି ବେହେରା, ଗୁରୁ ସିମାଞ୍ଚଳ ପାତ୍ର ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ ଚରିତ୍ର ନିମନ୍ତେ ଜଣାଶୁଣା ଅଟନ୍ତି ।<ref name=":1" /> ବର୍ତ୍ତମାନ ପିଢ଼ିରେ ଗୁରୁ ଗୋକୁଳାନନ୍ଦ ପ୍ରଧାନ, ଗୁରୁ ବୃନ୍ଦାବନ ଜେନା, ଗୁରୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପାତ୍ର, ଗୁରୁ ସନ୍ତୋଷ ରଣା, ଗୁରୁ ଗଙ୍ଗା ବିଶୋୟୀ ଆଦି ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଗଞ୍ଜାମର କୁକୁଡ଼ାଖଣ୍ଡି, କୁଲାଡ଼, କବିସୂର୍ଯ୍ୟନଗର, ଭଞ୍ଜନଗର, ପଦ୍ମନାଭପୁର ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାୟ ଚାଳିଶ ଗୋଟି ରଜାନାଟକ ଦଳ ବା ପୁଞ୍ଜା ରହିଛନ୍ତି । == ପରିବର୍ତ୍ତନ == ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ଅଭିନୟ ବେଳେ ନୃସିଂହଙ୍କ ପୂଜିତ ମୁଖା ଧାରଣ କରି ନୃତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା ବେଳେ କେବେକେବେ ନୃସିଂହ ଅଭିନେତାଙ୍କ ଦେହରେ କାଳିଶି ଲାଗିଯାଏ । କାଳିଶି ଲାଗିଲେ ଅଭିନେତାଙ୍କ ଦେହରେ ଅପୂର୍ବ ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚାର ହୁଏ ଓ ତାଙ୍କୁ ଧରି ରଖିବା ପାଇଁ ଦଶରୁ କୋଡ଼ିଏ ବ୍ୟକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଅନ୍ତି । ଏହା ନ କରାଗଲେ ସେ ନୃସିଂହଙ୍କ ପରି କ୍ରୋଧରେ ବିଧ୍ୱଂସକାରୀ ପାଲଟିଯାଆନ୍ତି । ଏପରି ହୋଇ କେତେଥର ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ ଭାବରେ ଅଭିନୟ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନୃସିଂହ ଅଭିନେତା ପ୍ରକୃତରେ ବିଦାରି ଦେଇଥିବା କଥା ଲୋକେ କୁହନ୍ତି । ଏହିପରି ଅଘଟଣ ହେଲା ପରଠୁଁ ଆଉ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକରେ ଲୌହ ବା କାଂସ୍ୟ ନଖ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉନାହିଁ ।<ref name=":1" /> ଆଗରୁ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କ ଷୋଡ଼ଶ ଦଣ୍ଡ ଭିତରୁ ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରକୃତରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିଲେ । ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଚରିତ୍ରର ଅଭିନେତା ଏହି ସବୁ କଳାରେ ପାରଙ୍ଗମ ହୋଇ ସେଗୁଡ଼ିକ କରି ଦେଖାଉଥିଲେ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ସର୍ପଦଣ୍ଡରେ ପ୍ରକୃତ ବିଷଧର ସାପ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲେ । ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ସେହି ପ୍ରଥାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଛି ।<ref name=":1" /> == ସଂରକ୍ଷଣ == ଏକଦା ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକର ୧୫୦ରୁ ଅଧିକ ଦଳ ଥିଲେ । ଲୋକରୁଚିର ଅଭାବ ଓ ଆର୍ଥିକ ଅସୁବିଧା ଯୋଗୁଁ ଏହି ସଂଖ୍ୟା କମି କମି ଏବେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶାରେ ମାତ୍ର ୨୦ ଗୋଟି ଦଳ ରହିଛନ୍ତି ।<ref name=":1" /> ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ଉପରେ ଡଃ ସୁରେଶ ବଳବନ୍ତରାୟ ଓ ଆମେରିକାର ଡଃ ଜନ ଏମି ପ୍ରମୁଖ ଗବେଷକ ଅଟନ୍ତି । ଆମେରିକାର ବ୍ରାଉନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଡଃ ଏମି ୧୯୮୦-୧୯୮୨ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାଟକ ଉପରେ ଗବେଷଣା କରି ଏହା ବିଷୟରେ ଅନେକ ଅଜଣା ତଥ୍ୟ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିଥିଲେ ।<ref name=":1" /> == ଆଧାର == <references />{{ଓଡ଼ିଶାର ନାଚ}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକକଳା]] [[ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଶାର ନୃତ୍ୟ ଓ ସଙ୍ଗୀତ]] lw73n3ooe3g10fobcxer2ubuuer988j 2 70396 467189 467155 2022-08-26T11:52:19Z ListeriaBot 13866 Wikidata list updated [V2] wikitext text/x-wiki {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?statements (COUNT(distinct ?sitelink) as ?sites) ?itemLabel ?birth ?pobLabel ?death ?podLabel WHERE { SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "en,or" } # for generating label BIND(xsd:integer(STRAFTER(str(?item), "Q")) AS ?qid) . ?item wikibase:statements ?statements . # for counting statements OPTIONAL { ?sitelink schema:about ?item . ?sitelink schema:inLanguage ?lang } # for counting sitelinks ?item wdt:P31 wd:Q5. ?item p:P39 ?statement. ?statement (ps:P39/wdt:P279*) wd:Q61479298 . OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?birth } OPTIONAL { ?item wdt:P19 ?pob } OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?death } OPTIONAL { ?item wdt:P20 ?pod } } GROUP BY ?item ?statements ?itemLabel ?birth ?pobLabel ?death ?podLabel ORDER BY DESC(?sites) |section=p21 |sort=P39 |columns=number:#,item:Wikidata,?statements:Stmnts,?sites:Wikis,label,p569,p19,p570,p20, P39:ପଦବୀ, p214 |thumb=80 |min_section=1 |links=text |autolist=fallback |references=all |wdedit=yes |summary=itemnumber }} == ପୁରୁଷ == {| class='wikitable sortable wd_can_edit' style='width:100%' ! # ! Wikidata ! Stmnts ! Wikis ! label ! ଜନ୍ମ ତାରିଖ ! ଜନ୍ମ ସ୍ଥାନ ! ମୃତ୍ୟୁ ତାରିଖ ! ମୃତ୍ୟୁ ସ୍ଥାନ ! ପଦବୀ ! ଭି.ଆଇ.ଏ.ଏଫ. ସୂଚକ |- class='wd_q7283017' | style='text-align:right'| 1 | [[:d:Q7283017|Q7283017]] | 22 | 2 |class='wd_label'| [[ରଘୁନାଥ ପଟ୍ଟନାୟକ]] |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2016-05-12<ref name='ref_317ceb966b95ea8b0cc4aab33d439247'>http://odishasuntimes.com/2016/05/12/former-odisha-minister-raghunath-patnaik-passes-away/</ref> |class='wd_p20'| [[ଜୟପୁର, କୋରାପୁଟ|ଜୟପୁର]]<ref name='ref_317ceb966b95ea8b0cc4aab33d439247'>http://odishasuntimes.com/2016/05/12/former-odisha-minister-raghunath-patnaik-passes-away/</ref> |class='wd_p39'| finance minister<ref name='ref_317ceb966b95ea8b0cc4aab33d439247'>http://odishasuntimes.com/2016/05/12/former-odisha-minister-raghunath-patnaik-passes-away/</ref><br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/36440583/ 36440583] |- class='wd_q4907442' | style='text-align:right'| 2 | [[:d:Q4907442|Q4907442]] | 29 | 4 |class='wd_label'| [[ବିକ୍ରମ କେଶରୀ ଦେଓ]] |class='wd_p569'| 1952-11-26<ref name='ref_fed6c890f2768d3bda356d1307e05eea'>https://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Former-Kalahandi-MP-passes-away/articleshow/5098959.cms</ref> |class='wd_p19'| [[କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା]] |class='wd_p570'| 2009-10-07<ref name='ref_a5383b2a668c16681f4c2a92ef52f922'>http://www.thaindian.com/newsportal/politics/senior-orissa-bjp-leader-ex-mp-bk-deo-dead_100257319.html</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୨ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>୧୩ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q8060229' | style='text-align:right'| 3 | [[:d:Q8060229|Q8060229]] | 18 | 3 |class='wd_label'| [[ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଦାସ]] |class='wd_p569'| 1923-09-25<ref name='ref_74c6be2b31c71e5e1c56adbdf1787a05'>https://www.dharitri.com/e-Paper/Bhubaneswar/190214/p3.htm</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2014-02-18<ref name='ref_63ef47dca05c094dc24f8e89e26b5a1d'>http://pragativadi.com/top-stories/former-assembly-speaker-yudhistir-das-passes-away#.U1TZk-mKCmR</ref><ref name='ref_1db50491f3c706af4a039dbc4b57c1f1'>http://www.business-standard.com/article/pti-stories/former-odisha-speaker-yudhistir-das-passes-away-at-93-114021800702_1.html</ref> |class='wd_p20'| [[ଭୁବନେଶ୍ୱର]]<ref name='ref_40ee003b8f3f23bcaf51393f1225215b'>''[[:d:Q15241312|Freebase Data Dumps]]''</ref> |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q23891552' | style='text-align:right'| 4 | [[:d:Q23891552|Q23891552]] | 19 | 2 |class='wd_label'| [[ବସନ୍ତ କୁମାର ବିଶ୍ୱାଳ]] |class='wd_p569'| 1936-08-23 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2003-09-07 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61650261' | style='text-align:right'| 5 | [[:d:Q61650261|Q61650261]] | 16 | 1 |class='wd_label'| [[ଘାସିରାମ ମାଝି]] |class='wd_p569'| 1924-07-17<ref name='ref_379f7ff9ca32033e648faddc5163a481'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=341</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1997-04-23<ref name='ref_379f7ff9ca32033e648faddc5163a481'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=341</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61650264' | style='text-align:right'| 6 | [[:d:Q61650264|Q61650264]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[ହୃଷିକେଶ ନାୟକ]] |class='wd_p569'| 1955-01-01 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61650266' | style='text-align:right'| 7 | [[:d:Q61650266|Q61650266]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[ଯାଦବ ମାଝି]] |class='wd_p569'| 1950-07-05<ref name='ref_872cc0bd0684b27b452ea5d6ed0aaf53'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=175</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1999-04-03<ref name='ref_872cc0bd0684b27b452ea5d6ed0aaf53'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=175</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61650277' | style='text-align:right'| 8 | [[:d:Q61650277|Q61650277]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ଖେଲାରାମ ମହାଲିି]] |class='wd_p569'| 1959-03-05<ref name='ref_7092a2924d03392bf1b99cccf502fd1a'>https://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=163</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61650287' | style='text-align:right'| 9 | [[:d:Q61650287|Q61650287]] | 15 | 2 |class='wd_label'| [[ନାଗାର୍ଜୁନ ପ୍ରଧାନ]] |class='wd_p569'| 1945-03-09<ref name='ref_59d57858e8097863227ae5ac67ab7b87'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=177</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61650292' | style='text-align:right'| 10 | [[:d:Q61650292|Q61650292]] | 16 | 1 |class='wd_label'| [[ପ୍ରଦୀପ୍ତ ଗଙ୍ଗଦେବ]] |class='wd_p569'| 1937-06-11<ref name='ref_080c7b84b91dbb361daa467228461893'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=335</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1997-10-20<ref name='ref_080c7b84b91dbb361daa467228461893'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=335</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61650297' | style='text-align:right'| 11 | [[:d:Q61650297|Q61650297]] | 21 | 1 |class='wd_label'| [[ପ୍ରସନ୍ନ କୁମାର ପଣ୍ଡା]] |class='wd_p569'| 1922-06-16<ref name='ref_62e84b3bbcdbd8b0183cecfb93c04803'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=367</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1997-12-26<ref name='ref_35b38d7336638fbe737d76864dc132a1'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=367</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/63559237/ 63559237] |- class='wd_q61650305' | style='text-align:right'| 12 | [[:d:Q61650305|Q61650305]] | 19 | 1 |class='wd_label'| [[ରଘୁନାଥ ହେମ୍ବ୍ରମ]] |class='wd_p569'| 1943-09-01 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2003-07-16 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61650309' | style='text-align:right'| 13 | [[:d:Q61650309|Q61650309]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ଦଲାଲ]] |class='wd_p569'| 1941-10-01<ref name='ref_3f2596505dd0041531453063fe65a7bb'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=321</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q29859681' | style='text-align:right'| 14 | [[:d:Q29859681|Q29859681]] | 20 | 1 |class='wd_label'| [[ଦୁର୍ଗା ଶଙ୍କର ପଟ୍ଟନାୟକ|ଦୁର୍ଗାଶଙ୍କର ପଟ୍ଟନାୟକ]] |class='wd_p569'| 1939-06-28<ref name='ref_2195822509bb40c628e7ce603fddfbf5'>http://www.odishahelpline.com/Profile-of-Durga-Shankar-Pattanayak-of-SAMBALPUR-constituency-380.html</ref> |class='wd_p19'| [[ସମ୍ବଲପୁର]] |class='wd_p570'| 2017-05-07<ref name='ref_ab1f1cead7a369dbbbd5fe99a75849ae'>http://web.archive.org/web/20200828185220/https://sambadenglish.com/former-odisha-minister-durga-shankar-patnaik-passes-away/</ref> |class='wd_p20'| [[ଭୁବନେଶ୍ୱର]]<ref name='ref_d83c636d8c91295f227bea79012a1dfb'>http://web.archive.org/web/20200828185010/https://kanaknews.com/congress-leader-durgasnakar-pattanaiks-death/</ref> |class='wd_p39'| ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q39441743' | style='text-align:right'| 15 | [[:d:Q39441743|Q39441743]] | 21 | 2 |class='wd_label'| [[ସୟଦ ମୁସ୍ତାଫିଜ ଅହମଦ]] |class='wd_p569'| 1941-12-21<ref name='ref_b4dbc059ae875fda81ba49422a099616'>http://www.odishahelpline.com/Profile-of-Sayed-Mustafiz-Ahmed-of-CUTTACK-CITY-constituency-525.html</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2017-09-11<ref name='ref_ace3b2948d0e5504c0e6ee02493a6569'>http://indianexpress.com/article/india/former-odisha-health-minister-syed-mustafiz-ahmed-passes-away-4838554/</ref> |class='wd_p20'| [[କଟକ]] |class='wd_p39'| ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q21485119' | style='text-align:right'| 16 | [[:d:Q21485119|Q21485119]] | 24 | 1 |class='wd_label'| [[ରଣେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତାପ ସ୍ୱାଇଁ|ରଣେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତାପ ସ୍ଵାଇଁ]] |class='wd_p569'| 1953 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q23762114' | style='text-align:right'| 17 | [[:d:Q23762114|Q23762114]] | 23 | 3 |class='wd_label'| [[ବଦ୍ରିନାରାୟଣ ପାତ୍ର|ବଦ୍ରି ନାରାୟଣ ପାତ୍ର]] |class='wd_p569'| 1943-11-14 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q24228863' | style='text-align:right'| 18 | [[:d:Q24228863|Q24228863]] | 22 | 4 |class='wd_label'| [[ବିଜୟଶ୍ରୀ ରାଉତରାୟ]] |class='wd_p569'| 1953-07-28 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2021-06-02 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q24255138' | style='text-align:right'| 19 | [[:d:Q24255138|Q24255138]] | 25 | 3 |class='wd_label'| [[ବିଷ୍ଣୁ ଚରଣ ଦାସ|ବିଷ୍ଣୁଚରଣ ଦାସ]] |class='wd_p569'| 1954-10-09 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2020-07-06<ref name='ref_3e65d41c1444430ee5a3993f4bf4d30f'>https://sambad.in/state/bishnu-das-is-no-more-537329/</ref> |class='wd_p20'| [[ଭୁବନେଶ୍ୱର]]<ref name='ref_3e65d41c1444430ee5a3993f4bf4d30f'>https://sambad.in/state/bishnu-das-is-no-more-537329/</ref> |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q28026828' | style='text-align:right'| 20 | [[:d:Q28026828|Q28026828]] | 19 | 3 |class='wd_label'| [[ଅରବିନ୍ଦ ଢାଲି]] |class='wd_p569'| 1959-06-10<ref name='ref_a7ea44ce7db34759f95057ea205336be'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=86</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q29452463' | style='text-align:right'| 21 | [[:d:Q29452463|Q29452463]] | 32 | 7 |class='wd_label'| [[ପ୍ରଦୀପ ମହାରଥୀ]] |class='wd_p569'| 1955-07-04 |class='wd_p19'| [[ପିପିଲି]] |class='wd_p570'| 2020-10-04<ref name='ref_92f977b4e3bef4ebc42528f1362ecfb2'>{{cite web|url=https://sambad.in/state/pipili-mla-pradeep-maharathy-passes-away-2-568999/|title=ପିପିଲି ବିଧାୟକ ପ୍ରଦୀପ ମହାରଥୀଙ୍କ ପରଲୋକ|website=''[[:d:Q15725286|ସମ୍ବାଦ]]''|access-date=2020-10-04}}</ref> |class='wd_p20'| [[ଭୁବନେଶ୍ୱର]]<ref name='ref_44b446ae165f5bf5d16730f3b0f72459'>{{cite web|url=https://odishatv.in/odisha-news/senior-bjd-mla-pradeep-maharathy-passes-away-at-65-480622|title=Senior BJD MLA Pradeep Maharathy Passes Away At 65|website=''[[:d:Q7102869|ଓଡ଼ିଶା ଟିଭି]]''|access-date=2020-10-04}}</ref> |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488558' | style='text-align:right'| 22 | [[:d:Q61488558|Q61488558]] | 19 | 1 |class='wd_label'| [[ଅମର ପ୍ରସାଦ ଶତପଥୀ]] |class='wd_p569'| 1955-08-25 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488585' | style='text-align:right'| 23 | [[:d:Q61488585|Q61488585]] | 27 | 2 |class='wd_label'| [[ବେଦ ପ୍ରକାଶ ଅଗ୍ରୱାଲ]] |class='wd_p569'| 1937-01-16 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2019-04-20<ref name='ref_882c5680843ae15ecaef8820515d6edb'>https://www.business-standard.com/article/pti-stories/bjd-patkura-contestant-dead-119042000406_1.html</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488588' | style='text-align:right'| 24 | [[:d:Q61488588|Q61488588]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[ଭଗବାନ କହଁର]] |class='wd_p569'| 1964-07-18<ref name='ref_6056d468b30f64e5fbba201e5df5ef56'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=219</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488620' | style='text-align:right'| 25 | [[:d:Q61488620|Q61488620]] | 17 | 1 |class='wd_label'| [[ବିଜୟ ରଞ୍ଜନ ସିଂହ ବରିହା]] |class='wd_p569'| 1958-01-20<ref name='ref_b42ade3a0dd3b454ba1116ad40f96eb3'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=123</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488636' | style='text-align:right'| 26 | [[:d:Q61488636|Q61488636]] | 24 | 2 |class='wd_label'| [[ଦାମୋଦର ରାଉତ]] |class='wd_p569'| 1942-07-02<ref name='ref_a044cc630f239ef2e705605fe70cc2f8'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=36</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488694' | style='text-align:right'| 27 | [[:d:Q61488694|Q61488694]] | 21 | 1 |class='wd_label'| [[କାଳନ୍ଦୀ ଚରଣ ବେହେରା|କାଳୀନ୍ଦି ବେହେରା]] |class='wd_p569'| 1944-05-29<ref name='ref_bbff8164c2678c1d470fc7cad8188c44'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=41</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2015-02-18<ref name='ref_db9016e1bb10383dc4f0d9b755805ee1'>https://www.outlookindia.com/newswire/story/bjd-vice-president-kalindi-behera-dies-at-71/881880</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488751' | style='text-align:right'| 28 | [[:d:Q61488751|Q61488751]] | 19 | 1 |class='wd_label'| [[ନୃସିଂହ ଚରଣ ସାହୁ]] |class='wd_p569'| 1948-07-14<ref name='ref_f4951757c0e6e6d5d7283fc6779f1936'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=556</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488754' | style='text-align:right'| 29 | [[:d:Q61488754|Q61488754]] | 18 | 1 |class='wd_label'| [[ପଦ୍ମନାଭ ବେହେରା]] |class='wd_p569'| 1956-03-16<ref name='ref_68bf0163c472b5cd9f4ba96a8595e0d0'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=197</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488757' | style='text-align:right'| 30 | [[:d:Q61488757|Q61488757]] | 21 | 1 |class='wd_label'| [[ପର୍ଶୁରାମ ପାଣିଗ୍ରାହୀ]] |class='wd_p569'| 1939-10-13<ref name='ref_62a4c885c424f402b6fbf784a1543ba5'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=16</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2015-06-01 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488768' | style='text-align:right'| 31 | [[:d:Q61488768|Q61488768]] | 19 | 2 |class='wd_label'| [[ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ଚନ୍ଦ୍ର ଘଡ଼ାଇ|ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ଚନ୍ଦ୍ର ଘଡ଼େଇ]] |class='wd_p569'| 1940-12-05 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488833' | style='text-align:right'| 32 | [[:d:Q61488833|Q61488833]] | 18 | 1 |class='wd_label'| [[ରଘୁନାଥ ମହାନ୍ତି (ରାଜନୀତିଜ୍ଞ)|ରଘୁନାଥ ମହାନ୍ତି]] |class='wd_p569'| 1949-11-11<ref name='ref_95c7b5d86160459765aa1f88698c8856'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=13</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488940' | style='text-align:right'| 33 | [[:d:Q61488940|Q61488940]] | 20 | 1 |class='wd_label'| [[ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ପାତ୍ର]] |class='wd_p569'| 1948-12-24<ref name='ref_be057d63c1426840ce70416ec1e55d18'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=77</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q15724394' | style='text-align:right'| 34 | [[:d:Q15724394|Q15724394]] | 29 | 1 |class='wd_label'| [[ନଳିନୀକାନ୍ତ ମହାନ୍ତି]] |class='wd_p569'| 1949-01-20 |class='wd_p19'| [[କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା]] |class='wd_p570'| 2012-04-20 |class='wd_p20'| [[ଭୁବନେଶ୍ୱର]] |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q15725132' | style='text-align:right'| 35 | [[:d:Q15725132|Q15725132]] | 23 | 1 |class='wd_label'| [[ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଉଲାକା]] |class='wd_p569'| 1934 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q16186825' | style='text-align:right'| 36 | [[:d:Q16186825|Q16186825]] | 24 | 3 |class='wd_label'| [[ଜୟରାମ ପାଙ୍ଗୀ]] |class='wd_p569'| 1955-08-16 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୫ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61053332' | style='text-align:right'| 37 | [[:d:Q61053332|Q61053332]] | 24 | 1 |class='wd_label'| [[ଚୈତନ୍ୟ ପ୍ରସାଦ ମାଝୀ]] |class='wd_p569'| 1929-11-19<ref name='ref_5131c2407fafbafd99c97781201ccdf1'>https://www.ndtv.com/india-news/former-odisha-minister-chaitanya-prasad-majhi-dies-at-90-1984381</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2019-01-28<ref name='ref_fceaa625d224351264a7c0985d3b6341'>https://www.tribuneindia.com/news/archive/nation/former-odisha-minister-chaitanya-prasad-majhi-passes-away-at-90-720182</ref> |class='wd_p20'| [[ଭୁବନେଶ୍ୱର]] |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61555996' | style='text-align:right'| 38 | [[:d:Q61555996|Q61555996]] | 23 | 1 |class='wd_label'| [[ଅରୁଣ ଦେ]] |class='wd_p569'| 1946-04-30<ref name='ref_98ddc784fb387b76f38c546e1ba62700'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=337</ref> |class='wd_p19'| [[ବାଲେଶ୍ୱର|ବାଲେଶ୍ଵର]] |class='wd_p570'| 2021-08-02<ref name='ref_e517c5fafa5f18b8e4bbb875fbd3a613'>http://dharitriepaper.in/edition/8537/balasore/page/10</ref> |class='wd_p20'| [[ବାଲେଶ୍ୱର|ବାଲେଶ୍ଵର]] |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556023' | style='text-align:right'| 39 | [[:d:Q61556023|Q61556023]] | 27 | 9 |class='wd_label'| [[ବିଶ୍ୱଭୂଷଣ ହରିଚନ୍ଦନ]] |class='wd_p569'| 1934-08-03<ref name='ref_88eb5a1fa81c9114c167d68cb29186cf'>https://timesofindia.indiatimes.com/city/vijayawada/bjp-veteran-harichandan-named-andhra-governor/articleshow/70251551.cms</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>governor of Andhra Pradesh |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/50156219251204742116/ 50156219251204742116] |- class='wd_q61556024' | style='text-align:right'| 40 | [[:d:Q61556024|Q61556024]] | 14 | 1 |class='wd_label'| [[ବୃନ୍ଦାବନ ମାଝି|ବୃନ୍ଦାବନ ମାଝୀ]] |class='wd_p569'| 1958-05-11<ref name='ref_d809d8c0ec2a2e9a5fa2676a8087f45c'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=221</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556038' | style='text-align:right'| 41 | [[:d:Q61556038|Q61556038]] | 21 | 1 |class='wd_label'| [[ହବିବୁଲ୍ଲା ଖାଁ]] |class='wd_p569'| 1934-05-01<ref name='ref_f2fb27ae8b85fde5db81fa720befc680'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=90</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ପଞ୍ଚମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556050' | style='text-align:right'| 42 | [[:d:Q61556050|Q61556050]] | 21 | 2 |class='wd_label'| [[କାର୍ତ୍ତିକ ମହାପାତ୍ର]] |class='wd_p569'| 1952-06-02<ref name='ref_841089888e4cab09cb344940cb06d855'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=15</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2015-07-12<ref name='ref_9642e288ad1a15a96414553c0285f6a2'>https://odishatv.in/odisha/otherstories/former-soro-mla-kartik-mohapatra-passes-away-89792</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_a605c7fb48ba9dced5a9b4ca3b4a260c'>http://odishaassembly.nic.in/BriefHistory.aspx</ref><br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556055' | style='text-align:right'| 43 | [[:d:Q61556055|Q61556055]] | 22 | 1 |class='wd_label'| [[କିଶୋର କୁମାର ମହାନ୍ତି]] |class='wd_p569'| 1958-12-04<ref name='ref_0ab6056070944d8a1b562fadca871105'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=130</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2021-12-30<ref name='ref_85217b0170dee6f4e34ea24c23d68fe3'>{{cite web|url=https://sambad.in/state/political-party-condolence-over-demise-of-brajarajnagar-mla-757695/|title=ବ୍ରଜରାଜନଗର ବିଧାୟକ କିଶୋର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ: ଶୋକ ପ୍ରକାଶ କଲେ ଓଡ଼ିଶା-ଆନ୍ଧ୍ର ରାଜ୍ୟପାଳ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଦଳର ନେତା|website=''[[:d:Q38926|ସମ୍ବାଦ]]''|access-date=2021-12-30}}</ref> |class='wd_p20'| [[ଝାରସୁଗୁଡ଼ା]]<ref name='ref_3279612cbbb0f91da6a4f188ec312a58'>https://sambad.in/state/brajarajnagar-mla-no-more-757680/</ref> |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556058' | style='text-align:right'| 44 | [[:d:Q61556058|Q61556058]] | 17 | 1 |class='wd_label'| ମାଧବାନନ୍ଦ ବେହେରା |class='wd_p569'| 1942-07-01<ref name='ref_f465f4b35d502af059f9d1b260f13c52'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=156</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2016-06-27 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556078' | style='text-align:right'| 45 | [[:d:Q61556078|Q61556078]] | 24 | 1 |class='wd_label'| [[ନୀଳାଦ୍ରି ନାୟକ]] |class='wd_p569'| 1943-07-21<ref name='ref_8decab0642ec833ea8120b43a713015d'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=145</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2010-12-23 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556089' | style='text-align:right'| 46 | [[:d:Q61556089|Q61556089]] | 19 | 1 |class='wd_label'| [[ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଦୋରା]] |class='wd_p569'| 1946-09-18<ref name='ref_7f39571971a63c29855d8629f53194c9'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=214</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2021-10-20<ref name='ref_f135578fc4210c7556f680ac97e20457'>http://dharitriepaper.in/edition/9085/bhubaneswar/page/3</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556100' | style='text-align:right'| 47 | [[:d:Q61556100|Q61556100]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[ରବିନ୍ଦ୍ର କୁମାର ମଲ୍ଲିକ]] |class='wd_p569'| 1953-02-28<ref name='ref_ac669392bac4335663da77f34b36005c'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=535</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556117' | style='text-align:right'| 48 | [[:d:Q61556117|Q61556117]] | 17 | 1 |class='wd_label'| [[ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ପାଇକରାୟ]] |class='wd_p569'| 1955-05-06<ref name='ref_9dcd05a391e11a6c49f8d63edda587dd'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=220</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2015-04-10<ref name='ref_a611a8b3226d3d54c19403db83625440'>https://sambadenglish.com/former-odisha-mla-sarat-paikray-passes-away/#:~:text=Bhubaneswar%2C%20Apr%2011%3A,He%20was%2060.</ref> |class='wd_p20'| All India Institute of Medical Sciences, New Delhi<ref name='ref_94a3117d1a9d3e6f4e1b017454c45d10'>https://www.dailypioneer.com/2015/state-editions/2015-04-11-89477.html</ref> |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556138' | style='text-align:right'| 49 | [[:d:Q61556138|Q61556138]] | 19 | 1 |class='wd_label'| [[ସୁରେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ନାଏକ|ସୁରେନ୍ଦ୍ରନାଥ ନାଏକ]] |class='wd_p569'| 1937-05-17<ref name='ref_c81abd0f71dedd187c0cbd1ec1474b52'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=54</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61556152' | style='text-align:right'| 50 | [[:d:Q61556152|Q61556152]] | 23 | 1 |class='wd_label'| [[ଉମେଶ ଚନ୍ଦ୍ର ସ୍ୱାଇଁ]] |class='wd_p569'| 1948-11-15<ref name='ref_de3f7f7809a01ef09dfad687afaff9b2'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=37</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2021-11-17<ref name='ref_85a4f779d963371fe712642f481fb542'>https://odishatv.in/news/miscellaneous/ex-odisha-lawmaker-umesh-swain-no-more-164063</ref> |class='wd_p20'| [[ଭୁବନେଶ୍ୱର]]<ref name='ref_78442a0805d152c45da918778afae234'>{{cite web|url=https://otvkhabar.in/news/politics/former-mla-umesh-swain-passes-away/78384|title=ପୂର୍ବତନ ବିଧାୟକ ଉମେଶ ସ୍ୱାଇଁଙ୍କ ପରଲୋକ|website=''[[:d:Q7102869|ଓଡ଼ିଶା ଟିଭି]]''|access-date=2021-11-17}}</ref> |class='wd_p39'| ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q4955984' | style='text-align:right'| 51 | [[:d:Q4955984|Q4955984]] | 25 | 4 |class='wd_label'| [[ବ୍ରଜ କିଶୋର ତ୍ରିପାଠୀ|ବ୍ରଜକିଶୋର ତ୍ରିପାଠୀ]] |class='wd_p569'| 1947-09-25 |class='wd_p19'| [[ପୁରୀ]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୨ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>୧୩ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/68605643/ 68605643] |- class='wd_q17203617' | style='text-align:right'| 52 | [[:d:Q17203617|Q17203617]] | 14 | 1 |class='wd_label'| ରାଧାକାନ୍ତ ସେଠୀ |class='wd_p569'| 1959 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q27916112' | style='text-align:right'| 53 | [[:d:Q27916112|Q27916112]] | 19 | 2 |class='wd_label'| [[ପ୍ରସନ୍ନ ପଟ୍ଟନାୟକ]] |class='wd_p569'| 1948-06-01 |class='wd_p19'| [[ଭୁବନ]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q59261538' | style='text-align:right'| 54 | [[:d:Q59261538|Q59261538]] | 23 | 2 |class='wd_label'| [[ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ର ବକ୍ସିପାତ୍ର]] |class='wd_p569'| 1933-11-17 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2000-10-27 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q60677802' | style='text-align:right'| 55 | [[:d:Q60677802|Q60677802]] | 15 | 2 |class='wd_label'| [[ବୈରାଗୀ ଜେନା]] |class='wd_p569'| 1929-06-04 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତୃତୀୟ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652261' | style='text-align:right'| 56 | [[:d:Q61652261|Q61652261]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ଅଜୟ କୁମାର ଜେନା]] |class='wd_p569'| 1943-07-27 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652263' | style='text-align:right'| 57 | [[:d:Q61652263|Q61652263]] | 14 | 1 |class='wd_label'| [[ଅଖିଳ ସାଉଁଣ୍ଟା]] |class='wd_p569'| 1938-11-01<ref name='ref_738e853dda88eda1957817e5912a323f'>https://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=213</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2018-03-01<ref name='ref_738e853dda88eda1957817e5912a323f'>https://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=213</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652266' | style='text-align:right'| 58 | [[:d:Q61652266|Q61652266]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[ଅନନ୍ତ ଚରଣ ମାଝି]] |class='wd_p569'| 1944-09-24<ref name='ref_d0ca327cca2a7c77e74a114b90b5ea6d'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=209</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2006-09-25<ref name='ref_d0ca327cca2a7c77e74a114b90b5ea6d'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=209</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652267' | style='text-align:right'| 59 | [[:d:Q61652267|Q61652267]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[ଅରୁଣ କୁମାର ପଟ୍ଟନାୟକ]] |class='wd_p569'| 1952-08-20 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1996-09-12 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652269' | style='text-align:right'| 60 | [[:d:Q61652269|Q61652269]] | 16 | 1 |class='wd_label'| [[ବସନ୍ତ କୁମାର ମହାନନ୍ଦ]] |class='wd_p569'| 1935-11-07<ref name='ref_348065da1c6bc92877a98886035250b0'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=202</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2002-04-25<ref name='ref_348065da1c6bc92877a98886035250b0'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=202</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652270' | style='text-align:right'| 61 | [[:d:Q61652270|Q61652270]] | 11 | 1 |class='wd_label'| [[ବେଣୁଧର ସେଠୀ]] |class='wd_p569'| 1943-08-12<ref name='ref_b5c90c4e7a7e93cce256b2a82447a281'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=192</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652272' | style='text-align:right'| 62 | [[:d:Q61652272|Q61652272]] | 11 | 1 |class='wd_label'| [[ଭାରତ ଭୂଷଣ ବେମାଲ]] |class='wd_p569'| 1955-03-26<ref name='ref_09fc9fe821021aa7582350f4ade5b030'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=195</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652273' | style='text-align:right'| 63 | [[:d:Q61652273|Q61652273]] | 14 | 1 |class='wd_label'| [[ଭରତେନ୍ଦ୍ର ଶେଖର ଦେଓ]] |class='wd_p569'| 1957-09-04<ref name='ref_f7be8cbe6383052112e70beaf3b92d11'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=528</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1994-09-01<ref name='ref_f7be8cbe6383052112e70beaf3b92d11'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=528</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652275' | style='text-align:right'| 64 | [[:d:Q61652275|Q61652275]] | 14 | 1 |class='wd_label'| [[ବିବେକାନନ୍ଦ ମେହେର]] |class='wd_p569'| 1943-03-05<ref name='ref_d023da55c9ffb4a6fcab2d0f163960cb'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=536</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2021-04-18<ref name='ref_2f6a1084d41a286a52e7c5744d6aff23'>http://dharitriepaper.in/edition/7781/bhubaneswar/page/7</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652279' | style='text-align:right'| 65 | [[:d:Q61652279|Q61652279]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[ବିନାୟକ ମହାପାତ୍ର]] |class='wd_p569'| 1938-11-05 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2000-12-26 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652280' | style='text-align:right'| 66 | [[:d:Q61652280|Q61652280]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[ବୀରଭଦ୍ର ସିଂହ]] |class='wd_p569'| 1945-03-03 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652282' | style='text-align:right'| 67 | [[:d:Q61652282|Q61652282]] | 18 | 1 |class='wd_label'| [[ବୃନ୍ଦାବନ ବେହେରା]] |class='wd_p569'| 1935-03-13<ref name='ref_e23fea018051d442521286a1b9cf25fa'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=200</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2011-01-16<ref name='ref_445e5d842d35b3682eb3bb9099261000'>https://timesofindia.indiatimes.com/Brundaban-Behera-who-was-elected-five-times-to-the-Orissa-Assembly-died-at-his-residence-in-Talcher-on-Sunday-night-He-was-84-and-is-survived-by-six-sons-/articleshow/7307237.cms</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652284' | style='text-align:right'| 68 | [[:d:Q61652284|Q61652284]] | 14 | 1 |class='wd_label'| [[ଚନ୍ଦ୍ରମାଧବ ମିଶ୍ର]] |class='wd_p569'| 1923-09-25<ref name='ref_e3a1b770804a50ff726acb7fb58b66a0'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=537</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2012-06-29<ref name='ref_e3a1b770804a50ff726acb7fb58b66a0'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=537</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652286' | style='text-align:right'| 69 | [[:d:Q61652286|Q61652286]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ଛତିଶ ଚନ୍ଦ୍ର ଧଳ]] |class='wd_p569'| 1960-03-18 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/257728412/ 257728412] |- class='wd_q61652287' | style='text-align:right'| 70 | [[:d:Q61652287|Q61652287]] | 11 | 1 |class='wd_label'| [[ଛୋଟରାୟ ମାଝୀ]] |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2003-05-30 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652290' | style='text-align:right'| 71 | [[:d:Q61652290|Q61652290]] | 11 | 1 |class='wd_label'| [[ଚିତ୍ତରଞ୍ଜନ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ]] |class='wd_p569'| 1950-06-01 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652291' | style='text-align:right'| 72 | [[:d:Q61652291|Q61652291]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ଦରପୁ ଲଚନା ନାଇଡ଼ୁ]] |class='wd_p569'| 1922-10-19<ref name='ref_ea2e9fdfdff3f128aee952f7ac7e34ba'>https://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=543</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ପଞ୍ଚମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652294' | style='text-align:right'| 73 | [[:d:Q61652294|Q61652294]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ଦାଶରଥୀ ଜେନା]] |class='wd_p569'| 1950-01-20 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2001-05-25 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652297' | style='text-align:right'| 74 | [[:d:Q61652297|Q61652297]] | 13 | 2 |class='wd_label'| [[ଦ୍ୱିତିକୃଷ୍ଣ ପଣ୍ଡା]] |class='wd_p569'| 1923-07-01 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2019-05-05<ref name='ref_f1473fb408fcadc445f9f20cc32f2428'>https://www.business-standard.com/article/pti-stories/veteran-cpi-leader-and-former-mp-duti-krushna-panda-dies-119050500465_1.html</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଲୋକ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652298' | style='text-align:right'| 75 | [[:d:Q61652298|Q61652298]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ଘନଶ୍ୟାମ ସାହୁ]] |class='wd_p569'| 1932-06-17 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2011-03-27 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652300' | style='text-align:right'| 76 | [[:d:Q61652300|Q61652300]] | 11 | 1 |class='wd_label'| [[ଗୁରୁବରୁ ମାଝି]] |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2015-12-22<ref name='ref_1ba69e738ef366cfdf0abacc5c6299e9'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=218</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652302' | style='text-align:right'| 77 | [[:d:Q61652302|Q61652302]] | 11 | 1 |class='wd_label'| [[ଗୁରୁଚରଣ ଟିକାୟତ]] |class='wd_p569'| 1940-11-25 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652303' | style='text-align:right'| 78 | [[:d:Q61652303|Q61652303]] | 11 | 1 |class='wd_label'| [[ହରିହର ସାହୁ (୧୯୪୪ ଜନ୍ମ)|ହରିହର ସାହୁ]] |class='wd_p569'| 1944-04-01<ref name='ref_0943e5da59ca23488542e95ce615ced2'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=610</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652306' | style='text-align:right'| 79 | [[:d:Q61652306|Q61652306]] | 19 | 1 |class='wd_label'| [[ହୃଦାନନ୍ଦ ମଲ୍ଲିକ]] |class='wd_p569'| 1927-08-01 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1990-03-01 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652307' | style='text-align:right'| 80 | [[:d:Q61652307|Q61652307]] | 20 | 3 |class='wd_label'| [[ଜଗନ୍ନାଥ ମଲ୍ଲିକ]] |class='wd_p569'| 1936-07-10<ref name='ref_22350d36d83f7e9b845cbc3332a9bf80'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=189</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2016-08-07 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652309' | style='text-align:right'| 81 | [[:d:Q61652309|Q61652309]] | 11 | 1 |class='wd_label'| [[ଯଜ୍ଞେଶ୍ୱର ବାବୁ]] |class='wd_p569'| 1956-12-09<ref name='ref_ca0659cb220d019801be56df624b9f6e'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=526</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652310' | style='text-align:right'| 82 | [[:d:Q61652310|Q61652310]] | 10 | 0 |class='wd_label'| କାହ୍ନୁ ସୋରେନ |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652314' | style='text-align:right'| 83 | [[:d:Q61652314|Q61652314]] | 11 | 1 |class='wd_label'| [[କାହ୍ନୁ ଚରଣ ନାଏକ]] |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652316' | style='text-align:right'| 84 | [[:d:Q61652316|Q61652316]] | 20 | 2 |class='wd_label'| [[କିରଣ ଚନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ଦେଓ]] |class='wd_p569'| 1930-03-09<ref name='ref_440bfc7535ffb4bf146d5346c5eb2b2c'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=560</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2011-12-03<ref name='ref_440bfc7535ffb4bf146d5346c5eb2b2c'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=560</ref> |class='wd_p20'| [[ପୁରୁଲିଆ]]<ref name='ref_936bec5d8293edf49731c68dd7bfc3d3'>https://www.outlookindia.com/newswire/story/former-odisha-minister-kiran-chandra-singh-deo-dead/743382</ref> |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652320' | style='text-align:right'| 85 | [[:d:Q61652320|Q61652320]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[କୁଳମଣି ରାଉତ]] |class='wd_p569'| 1947-02-22 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652321' | style='text-align:right'| 86 | [[:d:Q61652321|Q61652321]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[କୁମାର ବେହେରା]] |class='wd_p569'| 1947-08-22<ref name='ref_36270e6d5970f171016de47d6f24ad8a'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=201</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652323' | style='text-align:right'| 87 | [[:d:Q61652323|Q61652323]] | 11 | 0 |class='wd_label'| ମୂରାରୀ ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652325' | style='text-align:right'| 88 | [[:d:Q61652325|Q61652325]] | 16 | 1 |class='wd_label'| [[ନାକା କାନାୟା]] |class='wd_p569'| 1950-04-05<ref name='ref_58c7cefbfde9a1a8e4a4e8629d599a47'>https://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=194</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1992-04-02<ref name='ref_be7e6f2f5a185b32857d8b062b38fa1a'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=194</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652326' | style='text-align:right'| 89 | [[:d:Q61652326|Q61652326]] | 17 | 1 |class='wd_label'| [[ନିକୁଞ୍ଜ ବିହାରୀ ସିଂହ]] |class='wd_p569'| 1921-09-19<ref name='ref_5a30d41b8fc7f376fb6e89f0c843e8d5'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=558</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1991-08-24<ref name='ref_5a30d41b8fc7f376fb6e89f0c843e8d5'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=558</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_54c04755884b682959f821a238db1abd'>http://www.sambadepaper.com/Details.aspx?id=576630&boxid=3106774</ref><br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652328' | style='text-align:right'| 90 | [[:d:Q61652328|Q61652328]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ପର୍ଶୁରାମ ପଣ୍ଡା]] |class='wd_p569'| 1934-09-16<ref name='ref_dc1c37129e456083b587f26348ddca10'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=545</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2019-01-05<ref name='ref_c46c26c4a2be98017c5f620f9a3c29bc'>https://www.orissapost.com/former-chhatrapur-mla-parshuram-panda-dead/</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652335' | style='text-align:right'| 91 | [[:d:Q61652335|Q61652335]] | 16 | 1 |class='wd_label'| [[ପ୍ରସନ୍ନ କୁମାର ପାଳ (୧୯୪୬ ଜନ୍ମ)|ପ୍ରସନ୍ନ ପାଳ]] |class='wd_p569'| 1946-03-15<ref name='ref_7e617be4d0c2dd3d6788d1c0e00f9a81'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=544</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2018-09-22<ref name='ref_7e617be4d0c2dd3d6788d1c0e00f9a81'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=544</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652336' | style='text-align:right'| 92 | [[:d:Q61652336|Q61652336]] | 14 | 1 |class='wd_label'| [[ରବି ଦେହୁରୀ]] |class='wd_p569'| 1944-04-01 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652338' | style='text-align:right'| 93 | [[:d:Q61652338|Q61652338]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[ରବିନାରାୟଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀ]] |class='wd_p569'| 1958-03-01<ref name='ref_443cc2fef3cba7082460f40c796e6c41'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=546</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652341' | style='text-align:right'| 94 | [[:d:Q61652341|Q61652341]] | 18 | 1 |class='wd_label'| [[ରାଜ କିଶୋର ରାମ]] |class='wd_p569'| 1936-06-17<ref name='ref_d90f034423ed3ec32864d9c518d8c19d'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=551</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2017-02-14<ref name='ref_2f8f33e415e5d0013735ce0adf229268'>https://www.dharitri.com/e-Paper/Bhubaneswar/150217/p8.htm</ref> |class='wd_p20'| [[କଟକ]]<ref name='ref_0329d0ccb1444b800cd49a8bb6c8cb10'>https://odishatv.in/odisha-news/body-slider/ex-mla-raj-kishore-ram-passes-away-at-83-194302</ref> |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652343' | style='text-align:right'| 95 | [[:d:Q61652343|Q61652343]] | 16 | 1 |class='wd_label'| [[ତ୍ରିଲୋଚନ ମାନସିଂହ ହରିଚନ୍ଦନ]] |class='wd_p569'| 1932-09-14 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2007-07-17 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652345' | style='text-align:right'| 96 | [[:d:Q61652345|Q61652345]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ]] |class='wd_p569'| 1948-06-05 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652346' | style='text-align:right'| 97 | [[:d:Q61652346|Q61652346]] | 15 | 2 |class='wd_label'| [[ରାମକୃଷ୍ଣ ଗୌଡ଼]] |class='wd_p569'| 1932 |class='wd_p19'| [[ଭଞ୍ଜନଗର]] |class='wd_p570'| 2010-05-01 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652351' | style='text-align:right'| 98 | [[:d:Q61652351|Q61652351]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[ରଞ୍ଜିତ ଭିତ୍ରିଆ|ରଣଜିତ ଭିତ୍ରିଆ]] |class='wd_p569'| 1957-05-16<ref name='ref_11227db32aa56fafe0dbc95ebd20e043'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=222</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652352' | style='text-align:right'| 99 | [[:d:Q61652352|Q61652352]] | 14 | 1 |class='wd_label'| [[ରୋହିଦାସ ସୋରେନ]] |class='wd_p569'| 1947-09-23 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2001-01-31 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652355' | style='text-align:right'| 100 | [[:d:Q61652355|Q61652355]] | 10 | 1 |class='wd_label'| [[ସଦନ ନାଏକ]] |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652363' | style='text-align:right'| 101 | [[:d:Q61652363|Q61652363]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[ଶ୍ୟାମଘନ ମାଝି]] |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1998-08-01<ref name='ref_3890338062612ca5af42f6cb3c07d5c7'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=216</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652365' | style='text-align:right'| 102 | [[:d:Q61652365|Q61652365]] | 13 | 0 |class='wd_label'| ସୁରେନ୍ଦ୍ର ପାଟଯୋଶୀ |class='wd_p569'| 1941-04-05<ref name='ref_e575475192daca3dff02021bd414eb21'>https://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=547</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652366' | style='text-align:right'| 103 | [[:d:Q61652366|Q61652366]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ସୁରେନ୍ଦ୍ରନାଥ ମିଶ୍ର]] |class='wd_p569'| 1953-09-20 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2021-01-24<ref name='ref_b6e90ce427cffd2ca0938a8a7a30d7b5'>http://dharitriepaper.in/edition/7197/bhubaneswar/page/5</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652368' | style='text-align:right'| 104 | [[:d:Q61652368|Q61652368]] | 19 | 1 |class='wd_label'| [[ତ୍ରିନାଥ ନାଏକ]] |class='wd_p569'| 1942-04-19<ref name='ref_25bf87722df9c29cb0da4e17a9dbeb3f'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=199</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 1992-10-17<ref name='ref_25bf87722df9c29cb0da4e17a9dbeb3f'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=199</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_25bf87722df9c29cb0da4e17a9dbeb3f'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=199</ref><br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652370' | style='text-align:right'| 105 | [[:d:Q61652370|Q61652370]] | 11 | 0 |class='wd_label'| ଉମା ବଲ୍ଲଭ ରଥ |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61950868' | style='text-align:right'| 106 | [[:d:Q61950868|Q61950868]] | 13 | 0 |class='wd_label'| ପଞ୍ଚାନନ ମିଶ୍ର |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q62929489' | style='text-align:right'| 107 | [[:d:Q62929489|Q62929489]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର ଜେନା (ରାଜନେତା)|ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର ଜେନା]] |class='wd_p569'| 1963-05-03 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q91525409' | style='text-align:right'| 108 | [[:d:Q91525409|Q91525409]] | 12 | 1 |class='wd_label'| [[ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର]] |class='wd_p569'| 1951-02-12<ref name='ref_f9bf655854cadd838ec4ced5ad8f6191'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=540</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q91644912' | style='text-align:right'| 109 | [[:d:Q91644912|Q91644912]] | 17 | 1 |class='wd_label'| [[ସତ୍ୟ ନାରାୟଣ ପ୍ରଧାନ]] |class='wd_p569'| 1936-07-15<ref name='ref_0d84920432044a06c86695052f75ddbc'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=223</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2013-01-09<ref name='ref_0d84920432044a06c86695052f75ddbc'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=223</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q99776659' | style='text-align:right'| 110 | [[:d:Q99776659|Q99776659]] | 14 | 1 |class='wd_label'| [[ଅଜିତ ଦାସ (୧୯୪୪ ଜନ୍ମ)|ଅଜିତ ଦାସ]] |class='wd_p569'| 1944-02-03<ref name='ref_c2b9c7a5b307d24ffa63772e8201d9ab'>https://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=230</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2022-02-04<ref name='ref_68739943b7d3509cc5d3c222b44a1e32'>http://dharitriepaper.in/edition/9852/bhubaneswar/page/17</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q16106768' | style='text-align:right'| 111 | [[:d:Q16106768|Q16106768]] | 21 | 2 |class='wd_label'| [[ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ପ୍ରଧାନ]] |class='wd_p569'| 1944-11-18 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୫ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q21827250' | style='text-align:right'| 112 | [[:d:Q21827250|Q21827250]] | 31 | 4 |class='wd_label'| [[ଶରତ କୁମାର କର]] |class='wd_p569'| 1939-09-05<ref name='ref_e35218a89dd6125bf7e898093dff1880'>https://sambad.in/state/veteran-politician-sarat-kar-passed-away-572304/</ref> |class='wd_p19'| [[କଟକ ଜିଲ୍ଲା]] |class='wd_p570'| 2020-10-12<ref name='ref_4af0e99c78fb171f0b1cde9dc20f8e96'>{{cite web|url=https://sambad.in/state/veteran-politician-sarat-kar-passed-away-572304/|title=ପୂର୍ବତନ ବାଚସ୍ପତି, ସୁସାହିତ୍ୟିକ ତଥା ବାଗ୍ମୀ ଶରତ କୁମାର କରଙ୍କ ପରଲୋକ|website=''[[:d:Q15725286|ସମ୍ବାଦ]]''|access-date=2020-10-12}}</ref> |class='wd_p20'| [[ଭୁବନେଶ୍ୱର]]<ref name='ref_e35218a89dd6125bf7e898093dff1880'>https://sambad.in/state/veteran-politician-sarat-kar-passed-away-572304/</ref> |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/33260469/ 33260469] |- class='wd_q61575034' | style='text-align:right'| 113 | [[:d:Q61575034|Q61575034]] | 20 | 1 |class='wd_label'| [[ଅଦ୍ୱୈତ ପ୍ରସାଦ ସିଂହ]] |class='wd_p569'| 1924-04-01 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2008-07-17 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575041' | style='text-align:right'| 114 | [[:d:Q61575041|Q61575041]] | 26 | 2 |class='wd_label'| [[ଅଶୋକ କୁମାର ଦାସ]] |class='wd_p569'| 1942 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2008-12-30 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575048' | style='text-align:right'| 115 | [[:d:Q61575048|Q61575048]] | 27 | 4 |class='wd_label'| [[ଭାଗବତ ବେହେରା]] |class='wd_p569'| 1940-06-01 |class='wd_p19'| [[ନୟାଗଡ଼]] |class='wd_p570'| 2002-06-03<ref name='ref_e66317c905981a5615d6e822d084dbff'>https://www.thehindu.com/thehindu/2002/06/04/stories/2002060402161300.htm</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/33318989/ 33318989] |- class='wd_q61575076' | style='text-align:right'| 116 | [[:d:Q61575076|Q61575076]] | 16 | 1 |class='wd_label'| [[ହଳଧର କାର୍ଜୀ]] |class='wd_p569'| 1941-01-11<ref name='ref_e2a0efec2cac7bb0a0207f22b233f068'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=78</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575092' | style='text-align:right'| 117 | [[:d:Q61575092|Q61575092]] | 17 | 1 |class='wd_label'| [[କୁନ୍ଦୁରୁ କୁଶାଳ]] |class='wd_p569'| 1951-11-27<ref name='ref_9af824db74d28ab5dd1a38d357cb1232'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=112</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2008-11-08<ref name='ref_9af824db74d28ab5dd1a38d357cb1232'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=112</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575099' | style='text-align:right'| 118 | [[:d:Q61575099|Q61575099]] | 18 | 1 |class='wd_label'| [[ମାନସ ରଞ୍ଜନ ମଲ୍ଲିକ]] |class='wd_p569'| 1955-04-18 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2012-10-09<ref name='ref_604fd2c697dc4871f17000fa675c0c17'>https://zeenews.india.com/news/odisha/former-odisha-mla-dies_804816.html</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575128' | style='text-align:right'| 119 | [[:d:Q61575128|Q61575128]] | 26 | 1 |class='wd_label'| ରାମକୃଷ୍ଣ ପଟ୍ଟନାୟକ |class='wd_p569'| 1940-08-28<ref name='ref_a95b01a133b6545f1e3a1269bbb3aa17'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=70</ref><br/>1940-08-15 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2021-12-24<ref name='ref_51a9e5d65f0878abaefe30ee3f3d1de3'>https://www.thehindu.com/news/national/other-states/former-odisha-finance-minister-ramakrushna-pattnaik-dies-at-81/article38026951.ece</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575131' | style='text-align:right'| 120 | [[:d:Q61575131|Q61575131]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସେଠୀ]] |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575136' | style='text-align:right'| 121 | [[:d:Q61575136|Q61575136]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[ରାମମୂର୍ତ୍ତି ଗମାଙ୍ଗ]] |class='wd_p569'| 1951-03-01<ref name='ref_9915880577014bd108521cdcec88c9ef'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=80</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575160' | style='text-align:right'| 122 | [[:d:Q61575160|Q61575160]] | 21 | 1 |class='wd_label'| [[ସହରାଇ ଓରାମ]] |class='wd_p569'| 1942-01-08<ref name='ref_8fd9e78b1599a223f0a79c1bd1e3cabf'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=142</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2020-04-17<ref name='ref_74c59ac10e8fad280c787fbc33315c68'>https://www.indiatoday.in/india/story/tribal-leader-and-former-odisha-minister-saharai-oram-dies-at-78-1668178-2020-04-17</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575163' | style='text-align:right'| 123 | [[:d:Q61575163|Q61575163]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[ସାରଙ୍ଗଧର କାଡ୍ରାକା]] |class='wd_p569'| 1949-01-04<ref name='ref_28cf2776e4cf96c4378e5a79a92ca276'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=81</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q6965444' | style='text-align:right'| 124 | [[:d:Q6965444|Q6965444]] | 31 | 3 |class='wd_label'| [[ନରସିଂହ ମିଶ୍ର]] |class='wd_p569'| 1940-12-23 |class='wd_p19'| [[ବଲାଙ୍ଗୀର ଜିଲ୍ଲା]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q16900893' | style='text-align:right'| 125 | [[:d:Q16900893|Q16900893]] | 19 | 1 |class='wd_label'| [[ବଳଭଦ୍ର ମାଝି]] |class='wd_p569'| 1964-06-02<ref name='ref_45b37fe08898f5197ff4b668b2234b6f'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=100</ref> |class='wd_p19'| [[ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲା]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q28676562' | style='text-align:right'| 126 | [[:d:Q28676562|Q28676562]] | 20 | 3 |class='wd_label'| [[ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ମାଝି]] |class='wd_p569'| 1938-04-14 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2022-01-11<ref name='ref_1d01a1378ec8c5ebdea4789548257b0a'>http://dharitriepaper.in/edition/9680/bhubaneswar/page/10</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61509976' | style='text-align:right'| 127 | [[:d:Q61509976|Q61509976]] | 17 | 1 |class='wd_label'| [[ଅଶ୍ୱିନୀ କୁମାର ପାତ୍ର]] |class='wd_p569'| 1950-07-09 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61510043' | style='text-align:right'| 128 | [[:d:Q61510043|Q61510043]] | 18 | 2 |class='wd_label'| [[ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ବେହେରା]] |class='wd_p569'| 1942-03-13<ref name='ref_bcd3b4770c69998a283a4b84d8aed595'>http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=106</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61510075' | style='text-align:right'| 129 | [[:d:Q61510075|Q61510075]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[ମଙ୍ଗଳ ସିଂ ମୁଦି]] |class='wd_p569'| 1949-11-01<ref name='ref_d20ede7a1fd5a7e1a67189c3efcd43c6'>https://odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=205</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q17488978' | style='text-align:right'| 130 | [[:d:Q17488978|Q17488978]] | 24 | 2 |class='wd_label'| [[ବିଜୟ ମହାପାତ୍ର]] |class='wd_p569'| 1950-11-07 |class='wd_p19'| [[କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା (ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ)|କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| [[ବିଧାନ ସଭା ସଭ୍ୟ]]<br/>ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q57981784' | style='text-align:right'| 131 | [[:d:Q57981784|Q57981784]] | 21 | 2 |class='wd_label'| [[ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ସାମଲ]] |class='wd_p569'| 1947-08-15 |class='wd_p19'| [[ଭଦ୍ରକ]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| [[ବିଧାନ ସଭା ସଭ୍ୟ]]<br/>ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q3526595' | style='text-align:right'| 132 | [[:d:Q3526595|Q3526595]] | 53 | 15 |class='wd_label'| [[ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ]] |class='wd_p569'| 1916-03-05 |class='wd_p19'| [[କଟକ]] |class='wd_p570'| 1997-04-17<ref name='ref_74e798fe1e1b522a478f81c2b04f733f'>http://indianexpress.com/article/research/biju-patnaik-death-anniversary-and-his-importance-to-modern-day-odisha/</ref> |class='wd_p20'| [[ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ]] |class='wd_p39'| ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଦସ୍ୟ<br/>ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୧ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>୭ମ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>୮ମ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/37723611/ 37723611] |- class='wd_q4751386' | style='text-align:right'| 133 | [[:d:Q4751386|Q4751386]] | 32 | 3 |class='wd_label'| [[ଅନଙ୍ଗ ଉଦୟ ସିଂହ ଦେଓ]] |class='wd_p569'| 1945-11-11 |class='wd_p19'| [[ବଲାଙ୍ଗୀର]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଦସ୍ୟ<br/>ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q5276809' | style='text-align:right'| 134 | [[:d:Q5276809|Q5276809]] | 20 | 3 |class='wd_label'| [[ଦିଲିପ କୁମାର ରାୟ|ଦିଲିପ ରାୟ]] |class='wd_p569'| 1954-01-09 |class='wd_p19'| [[ରାଉରକେଲା]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଦସ୍ୟ<br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_dd99314b9f18128f5172ac957d08d572'>https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/two-bjp-leaders-quit-odisha-unit/articleshow/66890467.cms</ref><ref name='ref_922310a12e46a96f3b270ca9228031d1'>https://www.hindustantimes.com/india-news/will-no-longer-be-showpieces-bjp-leaders-dilip-ray-bijoy-mahapatra-resign-from-party-in-odisha/story-MiMMN1333fj5ui3RUAfzlL.html</ref><br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q6748653' | style='text-align:right'| 135 | [[:d:Q6748653|Q6748653]] | 25 | 2 |class='wd_label'| [[ମଙ୍ଗଳା କିଶାନ]] |class='wd_p569'| 1947-06-06 |class='wd_p19'| [[ସୁନ୍ଦରଗଡ଼]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଦସ୍ୟ<br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q7238453' | style='text-align:right'| 136 | [[:d:Q7238453|Q7238453]] | 25 | 6 |class='wd_label'| [[ପ୍ରସନ୍ନ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ]] |class='wd_p569'| 1949-08-08<ref name='ref_2b75f6a0df4e8319a2b857d5ba5b4424'>''[[:d:Q25328680|Prabook]]''</ref> |class='wd_p19'| [[ବରଗଡ଼]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଦସ୍ୟ<ref name='ref_843c15aa6178dc2be24004f14c0a28d5'>http://164.100.47.5/Newmembers/memberlist.aspx</ref><br/>ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୨ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>୧୩ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q7377495' | style='text-align:right'| 137 | [[:d:Q7377495|Q7377495]] | 24 | 2 |class='wd_label'| [[ରୁଦ୍ର ମାଧବ ରାୟ]] |class='wd_p569'| 1937-11-23 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2016-05-31 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଲୋକ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q7633281' | style='text-align:right'| 138 | [[:d:Q7633281|Q7633281]] | 22 | 4 |class='wd_label'| [[ସୁଦାମ ମାରାଣ୍ଡି]] |class='wd_p569'| 1967-06-02 |class='wd_p19'| [[ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲା]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଲୋକ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q5091883' | style='text-align:right'| 139 | [[:d:Q5091883|Q5091883]] | 28 | 9 |class='wd_label'| [[ହେମାନନ୍ଦ ବିଶ୍ୱାଳ]] |class='wd_p569'| 1939-12-01 |class='wd_p19'| [[ଓଡ଼ିଶା]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ୧୫ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q4791555' | style='text-align:right'| 140 | [[:d:Q4791555|Q4791555]] | 30 | 6 |class='wd_label'| [[ଅର୍ଜୁନ ଚରଣ ସେଠୀ]] |class='wd_p569'| 1941-09-18 |class='wd_p19'| [[ବାଲେଶ୍ୱର|ବାଲେଶ୍ଵର]] |class='wd_p570'| 2020-06-08<ref name='ref_76baddcc95414ede03b7641aacf956cb'>https://www.newindianexpress.com/states/odisha/2020/jun/09/former-union-minister-and-odisha-mp-arjun-charan-sethi-passes-away-at-79-2154157.html</ref> |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ୧୬ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<ref name='ref_427b1a2b882d01a9368190a92d736b0a'>http://164.100.47.194/Loksabha/Members/AlphabeticalList.aspx</ref><ref name='ref_071c96838e3de95ccfff948fc437518f'>https://eci.gov.in/files/category/97-general-election-2014/</ref><br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୩ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>୧୫ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>୭ମ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q6298726' | style='text-align:right'| 141 | [[:d:Q6298726|Q6298726]] | 30 | 7 |class='wd_label'| [[ଜୁଏଲ ଓରାମ]] |class='wd_p569'| 1961-03-22 |class='wd_p19'| [[ସୁନ୍ଦରଗଡ଼]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ୧୬ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<ref name='ref_427b1a2b882d01a9368190a92d736b0a'>http://164.100.47.194/Loksabha/Members/AlphabeticalList.aspx</ref><ref name='ref_071c96838e3de95ccfff948fc437518f'>https://eci.gov.in/files/category/97-general-election-2014/</ref><br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୩ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>୧୭ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>Minister of Tribal Affairs |class='wd_p214'| |- class='wd_q7238462' | style='text-align:right'| 142 | [[:d:Q7238462|Q7238462]] | 44 | 4 |class='wd_label'| [[ପ୍ରସନ୍ନ କୁମାର ପାଟ୍ଟଶାଣୀ]] |class='wd_p569'| 1946-04-27 |class='wd_p19'| [[ଖୋର୍ଦ୍ଧା]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ୧୬ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<ref name='ref_071c96838e3de95ccfff948fc437518f'>https://eci.gov.in/files/category/97-general-election-2014/</ref><br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୨ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<br/>୧୩ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/18577221/ 18577221] |- class='wd_q7688029' | style='text-align:right'| 143 | [[:d:Q7688029|Q7688029]] | 26 | 6 |class='wd_label'| [[ତଥାଗତ ଶତପଥୀ]] |class='wd_p569'| 1956-04-01 |class='wd_p19'| [[କଟକ]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ୧୬ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<ref name='ref_071c96838e3de95ccfff948fc437518f'>https://eci.gov.in/files/category/97-general-election-2014/</ref><br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>୧୨ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q16901823' | style='text-align:right'| 144 | [[:d:Q16901823|Q16901823]] | 21 | 4 |class='wd_label'| [[ନଗେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ପ୍ରଧାନ]] |class='wd_p569'| 1952-12-01 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ୧୬ଶ ଲୋକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ<ref name='ref_427b1a2b882d01a9368190a92d736b0a'>http://164.100.47.194/Loksabha/Members/AlphabeticalList.aspx</ref><ref name='ref_071c96838e3de95ccfff948fc437518f'>https://eci.gov.in/files/category/97-general-election-2014/</ref><br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |} == ମହିଳା == {| class='wikitable sortable wd_can_edit' style='width:100%' ! # ! Wikidata ! Stmnts ! Wikis ! label ! ଜନ୍ମ ତାରିଖ ! ଜନ୍ମ ସ୍ଥାନ ! ମୃତ୍ୟୁ ତାରିଖ ! ମୃତ୍ୟୁ ସ୍ଥାନ ! ପଦବୀ ! ଭି.ଆଇ.ଏ.ଏଫ. ସୂଚକ |- class='wd_q28968902' | style='text-align:right'| 1 | [[:d:Q28968902|Q28968902]] | 29 | 2 |class='wd_label'| [[ଭି.ସୁଜ୍ଞାନୀ କୁମାରୀ ଦେଓ|ଭି.ସୁଜ୍ଞାନ କୁମାରୀ ଦେଓ]] |class='wd_p569'| 1937-08-08 |class='wd_p19'| [[ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61487422' | style='text-align:right'| 2 | [[:d:Q61487422|Q61487422]] | 22 | 5 |class='wd_label'| [[ଉଷା ଦେବୀ]] |class='wd_p569'| 1952-02-25 |class='wd_p19'| [[ଭାରତ]] |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61488778' | style='text-align:right'| 3 | [[:d:Q61488778|Q61488778]] | 18 | 3 |class='wd_label'| [[ପ୍ରମିଳା ମଲ୍ଲିକ]] |class='wd_p569'| 1963-03-04<ref name='ref_99b7e5ad5228794c60871011a9f0618d'>http://ipg.nic.in/assets/img/Proforma/Files/Odisha%20Bio-profile%20.pdf</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_9a23cefd478574bfbead5df341904d16'>http://odishaassembly.nic.in/profile_detail.aspx?x=1</ref><br/>ପଞ୍ଚଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ତ୍ରୟୋଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷୋଡ଼ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652318' | style='text-align:right'| 4 | [[:d:Q61652318|Q61652318]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[କିଶୋରୀମଣି ସିଂହ]] |class='wd_p569'| 1928-11-25 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2007-05-27 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<ref name='ref_54c04755884b682959f821a238db1abd'>http://www.sambadepaper.com/Details.aspx?id=576630&boxid=3106774</ref> |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652333' | style='text-align:right'| 5 | [[:d:Q61652333|Q61652333]] | 13 | 1 |class='wd_label'| [[ପାଟ୍ଟ ନାୟକ|ପଟ୍ଟା ନାୟକ]] |class='wd_p569'| 1950-04-02 |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61652359' | style='text-align:right'| 6 | [[:d:Q61652359|Q61652359]] | 15 | 1 |class='wd_label'| [[ଶାନ୍ତି ଦେବୀ (ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ)|ଶାନ୍ତି ଦେବୀ]] |class='wd_p569'| |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| 2009-06-04 |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q61575998' | style='text-align:right'| 7 | [[:d:Q61575998|Q61575998]] | 17 | 1 |class='wd_label'| [[କମଳା ଦାସ]] |class='wd_p569'| 1945-08-16 |class='wd_p19'| Bhograi block |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ଦ୍ୱାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |- class='wd_q467189' | style='text-align:right'| 8 | [[:d:Q467189|Q467189]] | 51 | 16 |class='wd_label'| [[ନନ୍ଦିନୀ ଶତପଥୀ]] |class='wd_p569'| 1931-06-09 |class='wd_p19'| [[କଟକ]] |class='wd_p570'| 2006-08-04<ref name='ref_275121013e5bd9a57b778c5b3ef46122'>http://www.ndtv.com/morenews/showmorestory.asp?slug=Former+Orissa+CM+Nandini+Satpathy+dies&id=91036&category=National</ref> |class='wd_p20'| [[ଭୁବନେଶ୍ୱର]] |class='wd_p39'| ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଦସ୍ୟ<br/>ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ<br/>ଏକାଦଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ନବମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଅଷ୍ଟମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ସପ୍ତମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ<br/>ଷଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| [https://viaf.org/viaf/45873573/ 45873573] |- class='wd_q7648981' | style='text-align:right'| 9 | [[:d:Q7648981|Q7648981]] | 18 | 2 |class='wd_label'| [[ସୁଶ୍ରୀ ଦେବୀ]] |class='wd_p569'| 1950-10-10<ref name='ref_0b6730e235b37646fb790b22359ef9be'>http://www.moodisha.com/Profile-of-Sushree-Devi-of-AUL-constituency-530.html</ref> |class='wd_p19'| |class='wd_p570'| |class='wd_p20'| |class='wd_p39'| ରାଜ୍ୟ ସଭା ସଦସ୍ୟ<br/>ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ସଭ୍ୟ<br/>ଦଶମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ସଭ୍ୟ |class='wd_p214'| |} ---- &sum; 153 items. {{Wikidata list end}} 6kxegkzjq7fxgtjq6qiju93swc886op 0 82632 467169 467146 2022-08-25T14:16:45Z Psubhashish 1749 Psubhashish ପୃଷ୍ଠାଟିକୁ [[ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର]]ରୁ [[ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର (ନେପାଳ)]]କୁ ଘୁଞ୍ଚାଇଲେ: ନୂଆ ବନାନ ତିଆରି କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ । ଦେଶ ସୂଚକ ଯୋଡ଼ି ସଜଡ଼ାଗଲା । wikitext text/x-wiki {{Infobox Hindu temple | name = ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର | image = Dakshin Kali main Temple.JPG | alt = | caption = ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମନ୍ଦିରର ସମ୍ମୁଖ ଦୃଶ୍ୟ | map_type = କାଠମାଣ୍ଡୁ | map_caption = Location in Kathmandu | coordinates = {{coord|27|35|0|N|85|15|0|E|type:landmark|display=title}} | other_names = | proper_name = | country = [[Nepal]] | state = | district = କାଠମାଣ୍ଡୁ | locale = Outside [[Kathmandu]] | elevation_m = | deity = [[Kali]] | festivals= [[Dashain]] | architecture = | temple_quantity = | monument_quantity= | inscriptions = | date_built = | creator = | website = }} (ପୁରୀର [[ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମନ୍ଦିର]] ସହ ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵରେ ପଡ଼ିବେନି) ''' ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର''' ବା ''' ଦକ୍ଷିନକାଳୀ ମନ୍ଦିର''' ବା ''' ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମନ୍ଦିର''', ଯାହା [[କାଠମାଣ୍ଡୁ]]ଠାରୁ ୨୨ କିମି ଦୂରରେ ଓ ଫରପିଙ୍ଗ ଗ୍ରାମଠାରୁ ଏକ କିମି ଦୂରରେ ଥିବା ଏହି ମନ୍ଦିର ମା କାଳୀଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ ଏକ ମୂଖ୍ୟ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର । ଏହି କାଳୀଙ୍କର ଦକ୍ଷିଣ ପାଦ ଶିବଙ୍କର ଛାତି ଉପରେ ଥାଏ; କେତେକ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ବାମକାଳୀଙ୍କ ବାମ ପାଦ ଶିବଙ୍କର ଛାତି ଉପରେ ଥାଏ । ଦକ୍ଷିଣ ଉତ୍ସବରେ ଦେବୀଙ୍କୁ ଛୋଟ ଗଞ୍ଜା ଓ ବୋଦା ବଳି ଦିଆଯାଏ ।<ref>{{cite web|url=http://www.geocities.com/asia_correspondent/nepal99sacrificect.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20091026145406/http://www.geocities.com/asia_correspondent/nepal99sacrificect.html|url-status=dead|archive-date=26 October 2009|title=Animal Sacrifice in Nepal|date=26 October 2009|website=www.geocities.com}}</ref> [https://adventuretraveltrek.com/temples/dakshinkali-temple/ ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର]ର ଧାର୍ମିକ ମୂଲ୍ୟ ନେପାଳର ପଶୁପତିନାଥ ମନ୍ଦିର ଓ ମାନକମନ ମନ୍ଦିର ସାଥିରେ ସମାନ ଥାଏ । ଏହା ଟୁରିଷ୍ଟମାନଙ୍କର ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ପାଦଚଲା ସ୍ଥାନ । ଲୋକପ୍ରିୟ ଉଦାର ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ଭକ୍ତ ଓ ତାଙ୍କ ପିଲାଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ବିପଦରୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି । ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ନାମର ସୃଷ୍ଟି ବିଷୟରେ କେତେକ କାହାଣୀ ଅଛି । ଗୁରୁ ପୂଜା ପରେ ଦକ୍ଷିଣା ଦେବା ପରମ୍ପରା ଅଛି । ଏହି ଦକ୍ଷିଣା ଡାହାଣ ହାତରେ ଦିଆଯାଏ । ଦକ୍ଷିଣକାଳୀଙ୍କର ଦୁଇ ହାତ ବର ଦେବା ବା ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେବା ମୁଦ୍ରାରେ ଥାଏ । ମୃତ୍ୟୁର ଦେବତା ଯମଙ୍କର ବାସସ୍ଥାନ ଦକ୍ଷିଣରେ ଥିବା ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ । ଏକ କାହାଣୀ ଅନୁସାରେ କାଳୀଙ୍କର ନାମ ଶୁଣି ଯମ ଭୟରେ ପଳାୟନ କରିଥିଲେ । ତେଣୁ କାଳୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ମୃତ୍ୟୁ ଉପରେ ଜୟ ଲାଭ କରୁଥିବା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ । ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ଲାଠମାଣ୍ଡୁ ଉପତ୍ୟକାର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ । ==ଗ୍ୟାଲେରି== <gallery> Image:Goddess Dakshin Kali.jpg|ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିମା Image:Dakshin Kali Temple.jpg|ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମୁନିସିପାଲଟିରେ ଥିବା ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର Image:Dakshin Kali Temple Panaroma.JPG|{{center|ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର ପାନୋରାମା}} </gallery> ==ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ== * ପଶୁପତିନାଥ ମନ୍ଦିର ([[:en:Pashupatinath Temple|Pashupatinath Temple]]) * ନେପାଳରେ ଥିବା ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିରମାନଙ୍କର ଏକ ଚିଠା ([[:en:List of Hindu temples in Nepal|List of Hindu temples in Nepal]]) ==ଆଧାର== {{ ଆଧାର}} ==ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ== *von Schroeder, Ulrich. 2019. ''Nepalese Stone Sculptures''. Volume One: ''Hindu''; Volume Two: ''Buddhist''. (Visual Dharma Publications). {{ISBN|978-3-033-06381-5}}. Contains SD card with 15,000 digital photographs of Nepalese sculptures and other subjects as public domain. [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] e1hvu87ne1slm7524s4ccej09lh1di0 467171 467169 2022-08-25T14:19:37Z Psubhashish 1749 {{About}} ଛାଞ୍ଚ ଯୋଡ଼ି ଉଇକିକରଣ wikitext text/x-wiki {{About|ନେପାଳରେ ଥିବା ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର||ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମନ୍ଦିର}} {{Infobox Hindu temple | name = ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର | image = Dakshin Kali main Temple.JPG | alt = | caption = ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମନ୍ଦିରର ସମ୍ମୁଖ ଦୃଶ୍ୟ | map_type = କାଠମାଣ୍ଡୁ | map_caption = Location in Kathmandu | coordinates = {{coord|27|35|0|N|85|15|0|E|type:landmark|display=title}} | other_names = | proper_name = | country = [[Nepal]] | state = | district = କାଠମାଣ୍ଡୁ | locale = Outside [[Kathmandu]] | elevation_m = | deity = [[Kali]] | festivals= [[Dashain]] | architecture = | temple_quantity = | monument_quantity= | inscriptions = | date_built = | creator = | website = }} ''' ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର''' ବା ''' ଦକ୍ଷିନକାଳୀ ମନ୍ଦିର''' ବା ''' ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମନ୍ଦିର''', ଯାହା [[କାଠମାଣ୍ଡୁ]]ଠାରୁ ୨୨ କିମି ଦୂରରେ ଓ ଫରପିଙ୍ଗ ଗ୍ରାମଠାରୁ ଏକ କିମି ଦୂରରେ ଥିବା ଏହି ମନ୍ଦିର ମା କାଳୀଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ ଏକ ମୂଖ୍ୟ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର । ଏହି କାଳୀଙ୍କର ଦକ୍ଷିଣ ପାଦ ଶିବଙ୍କର ଛାତି ଉପରେ ଥାଏ; କେତେକ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ବାମକାଳୀଙ୍କ ବାମ ପାଦ ଶିବଙ୍କର ଛାତି ଉପରେ ଥାଏ । ଦକ୍ଷିଣ ଉତ୍ସବରେ ଦେବୀଙ୍କୁ ଛୋଟ ଗଞ୍ଜା ଓ ବୋଦା ବଳି ଦିଆଯାଏ ।<ref>{{cite web|url=http://www.geocities.com/asia_correspondent/nepal99sacrificect.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20091026145406/http://www.geocities.com/asia_correspondent/nepal99sacrificect.html|url-status=dead|archive-date=26 October 2009|title=Animal Sacrifice in Nepal|date=26 October 2009|website=www.geocities.com}}</ref> [https://adventuretraveltrek.com/temples/dakshinkali-temple/ ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର]ର ଧାର୍ମିକ ମୂଲ୍ୟ ନେପାଳର ପଶୁପତିନାଥ ମନ୍ଦିର ଓ ମାନକମନ ମନ୍ଦିର ସାଥିରେ ସମାନ ଥାଏ । ଏହା ଟୁରିଷ୍ଟମାନଙ୍କର ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ପାଦଚଲା ସ୍ଥାନ । ଲୋକପ୍ରିୟ ଉଦାର ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ଭକ୍ତ ଓ ତାଙ୍କ ପିଲାଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ବିପଦରୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି । ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ନାମର ସୃଷ୍ଟି ବିଷୟରେ କେତେକ କାହାଣୀ ଅଛି । ଗୁରୁ ପୂଜା ପରେ ଦକ୍ଷିଣା ଦେବା ପରମ୍ପରା ଅଛି । ଏହି ଦକ୍ଷିଣା ଡାହାଣ ହାତରେ ଦିଆଯାଏ । ଦକ୍ଷିଣକାଳୀଙ୍କର ଦୁଇ ହାତ ବର ଦେବା ବା ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେବା ମୁଦ୍ରାରେ ଥାଏ । ମୃତ୍ୟୁର ଦେବତା ଯମଙ୍କର ବାସସ୍ଥାନ ଦକ୍ଷିଣରେ ଥିବା ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ । ଏକ କାହାଣୀ ଅନୁସାରେ କାଳୀଙ୍କର ନାମ ଶୁଣି ଯମ ଭୟରେ ପଳାୟନ କରିଥିଲେ । ତେଣୁ କାଳୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ମୃତ୍ୟୁ ଉପରେ ଜୟ ଲାଭ କରୁଥିବା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ । ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ଲାଠମାଣ୍ଡୁ ଉପତ୍ୟକାର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ । ==ଗ୍ୟାଲେରି== <gallery> Image:Goddess Dakshin Kali.jpg|ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିମା Image:Dakshin Kali Temple.jpg|ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମୁନିସିପାଲଟିରେ ଥିବା ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର Image:Dakshin Kali Temple Panaroma.JPG|{{center|ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର ପାନୋରାମା}} </gallery> ==ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ== * ପଶୁପତିନାଥ ମନ୍ଦିର ([[:en:Pashupatinath Temple|Pashupatinath Temple]]) * ନେପାଳରେ ଥିବା ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିରମାନଙ୍କର ଏକ ଚିଠା ([[:en:List of Hindu temples in Nepal|List of Hindu temples in Nepal]]) ==ଆଧାର== {{ ଆଧାର}} ==ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ== *von Schroeder, Ulrich. 2019. ''Nepalese Stone Sculptures''. Volume One: ''Hindu''; Volume Two: ''Buddhist''. (Visual Dharma Publications). {{ISBN|978-3-033-06381-5}}. Contains SD card with 15,000 digital photographs of Nepalese sculptures and other subjects as public domain. [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] r6v51l5bsd1u20ephywrmvb62apjda8 467172 467171 2022-08-25T14:23:32Z Psubhashish 1749 ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଲିଙ୍କ ଓଡ଼ିଆ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଦିଆଯାଏନାହିଁ ତେଣୁ କଢ଼ାଗଲା wikitext text/x-wiki {{About|ନେପାଳରେ ଥିବା ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର||ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମନ୍ଦିର}} {{Infobox Hindu temple | name = ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର | image = Dakshin Kali main Temple.JPG | alt = | caption = ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମନ୍ଦିରର ସମ୍ମୁଖ ଦୃଶ୍ୟ | map_type = କାଠମାଣ୍ଡୁ | map_caption = Location in Kathmandu | coordinates = {{coord|27|35|0|N|85|15|0|E|type:landmark|display=title}} | other_names = | proper_name = | country = [[Nepal]] | state = | district = କାଠମାଣ୍ଡୁ | locale = Outside [[Kathmandu]] | elevation_m = | deity = [[Kali]] | festivals= [[Dashain]] | architecture = | temple_quantity = | monument_quantity= | inscriptions = | date_built = | creator = | website = }} '''ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର''' (ନେପାଳୀ: '''ଦକ୍ଷିନକାଳୀ ମନ୍ଦିର''') [[ନେପାଳ|ନେପାଳରେ]] ଥିବା ଏକ [[ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ|ହିନ୍ଦୁ]] [[କାଳୀ]] ମନ୍ଦିର । ଏହା [[କାଠମାଣ୍ଡୁ]]ଠାରୁ ୨୨ କିମି ଦୂରରେ ଓ ଫରପିଙ୍ଗ ଗ୍ରାମଠାରୁ ଏକ କିମି ଦୂରରେ ରହିଛି । ଏହି କାଳୀଙ୍କର ଦକ୍ଷିଣ ପାଦ ଶିବଙ୍କର ଛାତି ଉପରେ ଥାଏ; କେତେକ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ବାମକାଳୀଙ୍କ ବାମ ପାଦ ଶିବଙ୍କର ଛାତି ଉପରେ ଥାଏ । ଦକ୍ଷିଣ ଉତ୍ସବରେ ଦେବୀଙ୍କୁ ଛୋଟ ଗଞ୍ଜା ଓ ବୋଦା ବଳି ଦିଆଯାଏ ।<ref>{{cite web|url=http://www.geocities.com/asia_correspondent/nepal99sacrificect.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20091026145406/http://www.geocities.com/asia_correspondent/nepal99sacrificect.html|url-status=dead|archive-date=26 October 2009|title=Animal Sacrifice in Nepal|date=26 October 2009|website=www.geocities.com}}</ref> ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିରର ଧାର୍ମିକ ମୂଲ୍ୟ ନେପାଳର ପଶୁପତିନାଥ ମନ୍ଦିର ଓ ମାନକମନ ମନ୍ଦିର ସାଥିରେ ସମାନ ଥାଏ । ଏହା ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କର ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ପାଦଚଲା ସ୍ଥାନ । ଲୋକପ୍ରିୟ ଉଦାର ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ଭକ୍ତ ଓ ତାଙ୍କ ପିଲାଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ବିପଦରୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି ବୋଲି ଲୋକ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି। == କିମ୍ବଦନ୍ତୀ == ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ନାମର ସୃଷ୍ଟି ବିଷୟରେ କେତେକ କାହାଣୀ ଅଛି । ଗୁରୁ ପୂଜା ପରେ ଦକ୍ଷିଣା ଦେବା ପରମ୍ପରା ଅଛି । ଏହି ଡାହାଣ ଡାହାଣ ହାତରେ ଦିଆଯାଏ । ଦକ୍ଷିଣକାଳୀଙ୍କର ଦୁଇ ହାତ ବର ଦେବା ବା ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେବା ମୁଦ୍ରାରେ ଥାଏ । ମୃତ୍ୟୁର ଦେବତା ଯମଙ୍କର ବାସସ୍ଥାନ ଦକ୍ଷିଣରେ ଥିବା ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ । ଏକ କାହାଣୀ ଅନୁସାରେ କାଳୀଙ୍କର ନାମ ଶୁଣି ଯମ ଭୟରେ ପଳାୟନ କରିଥିଲେ । ତେଣୁ କାଳୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ମୃତ୍ୟୁ ଉପରେ ଜୟ ଲାଭ କରୁଥିବା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ । ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ଲାଠମାଣ୍ଡୁ ଉପତ୍ୟକାର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ । ==ଗ୍ୟାଲେରି== <gallery> Image:Goddess Dakshin Kali.jpg|ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିମା Image:Dakshin Kali Temple.jpg|ଦକ୍ଷିଣକାଳୀ ମୁନିସିପାଲଟିରେ ଥିବା ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର Image:Dakshin Kali Temple Panaroma.JPG|{{center|ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର ପାନୋରାମା}} </gallery> ==ଅଧିକ ଦେଖନ୍ତୁ== * [[ପଶୁପତିନାଥ ମନ୍ଦିର]] * [[ନେପାଳରେ ଥିବା ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକର ତାଲିକା]] ==ଆଧାର== {{ ଆଧାର}} ==ଅଧିକ ପଠନ== *von Schroeder, Ulrich. 2019. ''Nepalese Stone Sculptures''. Volume One: ''Hindu''; Volume Two: ''Buddhist''. (Visual Dharma Publications). {{ISBN|978-3-033-06381-5}}. Contains SD card with 15,000 digital photographs of Nepalese sculptures and other subjects as public domain. [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] 2qre94gwdathua7eywp0e0dhu47rv7m 0 82638 467170 2022-08-25T14:16:45Z Psubhashish 1749 Psubhashish ପୃଷ୍ଠାଟିକୁ [[ଦକ୍ଷିନ କାଳୀ ମନ୍ଦିର]]ରୁ [[ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର (ନେପାଳ)]]କୁ ଘୁଞ୍ଚାଇଲେ: ନୂଆ ବନାନ ତିଆରି କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ । ଦେଶ ସୂଚକ ଯୋଡ଼ି ସଜଡ଼ାଗଲା । wikitext text/x-wiki #ଲେଉଟାଣି [[ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର (ନେପାଳ)]] d1l5cxvs90b1b64qsz2bdwkhkjshdvq 2600 82639 467177 2022-08-25T23:49:59Z Flow talk page manager 9684 /* This page has been converted into a Structured Discussions board */ flow-board application/json {"flow-workflow":"x1x40cm37su5u1o0"} dhw7gf259tv70vrhca3k0qdu95p3jvh 0 82640 467178 2022-08-26T01:54:54Z Subas Chandra Rout 3892 ଧୁଳେଶ୍ଵର' ଏକ ନୂଆ ବିଷୟ ଲେଖାଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dhuleshwor|image=Dhuleshwar.jpg|alt=|caption=Dhuleshwor Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dhuleshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.88|81.61|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri Zone|Bheri]]|district=[[Dailekh District|Dailekh]]|location=[[Badalamji]], [[Dullu| Dullu Municipality]]|elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=4|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} ''' ଧୁଳେଶ୍ଵର''' ([[:en:Nepali language|ନେପାଳି Nepali]]: धुलेश्वर) ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ଯାହା ନେପାଳର କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:District|District]]) ଅବସ୍ଥିତ । ଦଇଲେଖର ପାଞ୍ଚଟି ପବିତ୍ର ପାଞ୍ଚକୋଷୀ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ । ଦୁଲୁ ମ୍ୟୁନିସିପାଳଟିର ([[:en:Dullu|Dullu Municipality]]) ବଦଳାମଜି ଗ୍ରାମରେ ଏହି ସ୍ଥାନ ଅଛି । == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] cswx9fizidadwv6nyw83ypephg9ineb 467179 467178 2022-08-26T01:56:24Z Subas Chandra Rout 3892 ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଦିଆଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dhuleshwor|image=Dhuleshwar.jpg|alt=|caption=Dhuleshwor Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dhuleshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.88|81.61|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri Zone|Bheri]]|district=[[Dailekh District|Dailekh]]|location=[[Badalamji]], [[Dullu| Dullu Municipality]]|elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=4|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} ''' ଧୁଳେଶ୍ଵର''' ([[:en:Nepali language|ନେପାଳି Nepali]]: धुलेश्वर) ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ଯାହା ନେପାଳର କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:District|District]]) ଅବସ୍ଥିତ । ଦଇଲେଖର ପାଞ୍ଚଟି ପବିତ୍ର ପାଞ୍ଚକୋଷୀ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ । ଦୁଲୁ ମ୍ୟୁନିସିପାଳଟିର ([[:en:Dullu|Dullu Municipality]]) ବଦଳାମଜି ଗ୍ରାମରେ ଏହି ସ୍ଥାନ ଅଛି । ଏହି ମନ୍ଦିର ତଳେ ଥିବା ଭୂମିରୁ ଧୁଳି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହାକୁ ଆଗ୍ନେୟଗିରିର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵ କେନ୍ଦ୍ର ବା ଏପସେଣ୍ଟର କହୁଥିବାବେଳେ ଧାର୍ମିକ ଲୋକମାନେ ଏହା ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଶକ୍ତି ଯୋଗୁ ହେଉଥିବା ମାନନ୍ତି ।<ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/25152/|title=Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance|last=Dolma|first=Tenzin|website=My City|language=en|access-date=2019-03-12}}</ref> ପଞ୍ଚକୋଶିର ପାଦୁକାସ୍ଥାନ, ନାଭିସ୍ଥାନ ଓ କୋଟିଳସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଧୁଳେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ସବୁଠାରୁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ । <ref>{{Cite web|url=http://inseconline.org/en/district/dailekh/|title=Inseconline » Districts » Dailekh|website=inseconline.org|access-date=2019-03-12}}</ref> == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] gfhbef52a1rp1fqn1j88yqkukinn8i7 467180 467179 2022-08-26T02:01:58Z Subas Chandra Rout 3892 ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଦିଆଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dhuleshwor|image=Dhuleshwar.jpg|alt=|caption=Dhuleshwor Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dhuleshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.88|81.61|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri Zone|Bheri]]|district=[[Dailekh District|Dailekh]]|location=[[Badalamji]], [[Dullu| Dullu Municipality]]|elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=4|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} ''' ଧୁଳେଶ୍ଵର''' ([[:en:Nepali language|ନେପାଳି Nepali]]: धुलेश्वर) ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ଯାହା ନେପାଳର କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:District|District]]) ଅବସ୍ଥିତ । ଦଇଲେଖର ପାଞ୍ଚଟି ପବିତ୍ର ପାଞ୍ଚକୋଷୀ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ । ଦୁଲୁ ମ୍ୟୁନିସିପାଳଟିର ([[:en:Dullu|Dullu Municipality]]) ବଦଳାମଜି ଗ୍ରାମରେ ଏହି ସ୍ଥାନ ଅଛି । ଏହି ମନ୍ଦିର ତଳେ ଥିବା ଭୂମିରୁ ଧୁଳି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହାକୁ ଆଗ୍ନେୟଗିରିର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵ କେନ୍ଦ୍ର ବା ଏପସେଣ୍ଟର କହୁଥିବାବେଳେ ଧାର୍ମିକ ଲୋକମାନେ ଏହା ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଶକ୍ତି ଯୋଗୁ ହେଉଥିବା ମାନନ୍ତି ।<ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/25152/|title=Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance|last=Dolma|first=Tenzin|website=My City|language=en|access-date=2019-03-12}}</ref> ପଞ୍ଚକୋଶିର ପାଦୁକାସ୍ଥାନ, ନାଭିସ୍ଥାନ ଓ କୋଟିଳସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଧୁଳେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ସବୁଠାରୁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ । <ref>{{Cite web|url=http://inseconline.org/en/district/dailekh/|title=Inseconline » Districts » Dailekh|website=inseconline.org|access-date=2019-03-12}}</ref> == କିମ୍ବଦନ୍ତୀ == ପୁରାଣର ଅଗ୍ନିଶିଖା ଓ ବୈଶ୍ଵାନର ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ ପଞ୍ଚକୋଶୀ ଅଧୀନରେ କୋଟିଲାସ୍ଥାନ ନାହିଁ । କୋଟିଲାସ୍ଥାନ ଏକ ଶକ୍ତିପୀଠ । ପଞ୍ଚକୋଶୀ ଅନୁସାରେ ପାଦୁକାସ୍ଥାନରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଶିରସ୍ଥାନ, ନାଭିସ୍ଥାନ ଓ ଧୁଲେଶ୍ଵରରେ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଶେଷ ହୁଏ । ବୈଶ୍ଵାନର କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ବରଫ ପରୀ କାହାଣୀ [[ବଦ୍ରିନାଥ]] ଓ [[କେଦାରନାଥ]]ର ଶିଖା ପର୍ବତରେ ପର୍ଯ୍ୟବେଶିତ ନ ହୋଇ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ହୋଇଥିବା ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ହୁଏ ।<ref>{{Cite web|url=http://www.bagc.org.uk/history.html|title=History|website=Bheri Samaj UK|language=en|access-date=2019-03-16}}</ref> == ସମ୍ପର୍କୀୟ ସଂରଚନା == ପାଖରେ ଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ [[ଭୈରବ ମନ୍ଦିର]], ମସ୍ତ ମନ୍ଦିର ଓ ଶିବ ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଶିଖା ଗୃହ ଓ ଗାଦି ଗୃହ ଭଳି ଗୃହ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ଶିଖା ଗୃହର କାନ୍ଥରେ ଥିବା ପଥରରେ ନେପାଳୀ ଭାଷାରେ କିଛି ଲେଖା ଥିଲା ଯାହା ଭଲ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉନି । ଗୋଟିଏ ଲେଖାରେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବିକ୍ରମ ଶାହ ଖ୍ରୀପୂ ୧୭୪୮ରେ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇଥିବା ବର୍ଣ୍ଣନା ହୋଇଛି । ଅନ୍ୟ ଏକ ଲେଖାରେ କର୍ଣ୍ଣେଲ କୁଳମନ ସିଂହ ବସନେଟ ଖ୍ରୀ:ପୂ: ୧୭୭୮ରେ କରେଇଥିବା ଲେଖାଅଛି । ଅଧିକାଂଶ ଗୃହ ନେପାଳୀ ନାଗରିକ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଜଣାଯାଏ । ୨୬ ଚୈତ୍ର ୨୦୬୭ରେ ଶିକ୍ଷା ଗୃହରୁ କେହି ଜଣେ ନରପଟେଶ୍ୱର ମହାଦେବ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମୂର୍ତ୍ତି ସବୁ ଚୋରୀ କରି ନେଇଯାଇଛନ୍ତି । == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] gcf7rowwjx75wh3wu7w9m1gvy4w7sg2 467181 467180 2022-08-26T02:06:36Z Subas Chandra Rout 3892 ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଦିଆଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dhuleshwor|image=Dhuleshwar.jpg|alt=|caption=Dhuleshwor Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dhuleshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.88|81.61|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri Zone|Bheri]]|district=[[Dailekh District|Dailekh]]|location=[[Badalamji]], [[Dullu| Dullu Municipality]]|elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=4|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} ''' ଧୁଳେଶ୍ଵର''' ([[:en:Nepali language|ନେପାଳି Nepali]]: धुलेश्वर) ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ଯାହା ନେପାଳର କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:District|District]]) ଅବସ୍ଥିତ । ଦଇଲେଖର ପାଞ୍ଚଟି ପବିତ୍ର ପାଞ୍ଚକୋଷୀ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ । ଦୁଲୁ ମ୍ୟୁନିସିପାଳଟିର ([[:en:Dullu|Dullu Municipality]]) ବଦଳାମଜି ଗ୍ରାମରେ ଏହି ସ୍ଥାନ ଅଛି । ଏହି ମନ୍ଦିର ତଳେ ଥିବା ଭୂମିରୁ ଧୁଳି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହାକୁ ଆଗ୍ନେୟଗିରିର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵ କେନ୍ଦ୍ର ବା ଏପସେଣ୍ଟର କହୁଥିବାବେଳେ ଧାର୍ମିକ ଲୋକମାନେ ଏହା ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଶକ୍ତି ଯୋଗୁ ହେଉଥିବା ମାନନ୍ତି ।<ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/25152/|title=Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance|last=Dolma|first=Tenzin|website=My City|language=en|access-date=2019-03-12}}</ref> ପଞ୍ଚକୋଶିର ପାଦୁକାସ୍ଥାନ, ନାଭିସ୍ଥାନ ଓ କୋଟିଳସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଧୁଳେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ସବୁଠାରୁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ । <ref>{{Cite web|url=http://inseconline.org/en/district/dailekh/|title=Inseconline » Districts » Dailekh|website=inseconline.org|access-date=2019-03-12}}</ref> == କିମ୍ବଦନ୍ତୀ == ପୁରାଣର ଅଗ୍ନିଶିଖା ଓ ବୈଶ୍ଵାନର ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ ପଞ୍ଚକୋଶୀ ଅଧୀନରେ କୋଟିଲାସ୍ଥାନ ନାହିଁ । କୋଟିଲାସ୍ଥାନ ଏକ ଶକ୍ତିପୀଠ । ପଞ୍ଚକୋଶୀ ଅନୁସାରେ ପାଦୁକାସ୍ଥାନରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଶିରସ୍ଥାନ, ନାଭିସ୍ଥାନ ଓ ଧୁଲେଶ୍ଵରରେ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଶେଷ ହୁଏ । ବୈଶ୍ଵାନର କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ବରଫ ପରୀ କାହାଣୀ [[ବଦ୍ରିନାଥ]] ଓ [[କେଦାରନାଥ]]ର ଶିଖା ପର୍ବତରେ ପର୍ଯ୍ୟବେଶିତ ନ ହୋଇ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ହୋଇଥିବା ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ହୁଏ ।<ref>{{Cite web|url=http://www.bagc.org.uk/history.html|title=History|website=Bheri Samaj UK|language=en|access-date=2019-03-16}}</ref> == ସମ୍ପର୍କୀୟ ସଂରଚନା == ପାଖରେ ଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ [[ଭୈରବ ମନ୍ଦିର]], ମସ୍ତ ମନ୍ଦିର ଓ ଶିବ ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଶିଖା ଗୃହ ଓ ଗାଦି ଗୃହ ଭଳି ଗୃହ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ଶିଖା ଗୃହର କାନ୍ଥରେ ଥିବା ପଥରରେ ନେପାଳୀ ଭାଷାରେ କିଛି ଲେଖା ଥିଲା ଯାହା ଭଲ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉନି । ଗୋଟିଏ ଲେଖାରେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବିକ୍ରମ ଶାହ ଖ୍ରୀପୂ ୧୭୪୮ରେ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇଥିବା ବର୍ଣ୍ଣନା ହୋଇଛି । ଅନ୍ୟ ଏକ ଲେଖାରେ କର୍ଣ୍ଣେଲ କୁଳମନ ସିଂହ ବସନେଟ ଖ୍ରୀ:ପୂ: ୧୭୭୮ରେ କରେଇଥିବା ଲେଖାଅଛି । ଅଧିକାଂଶ ଗୃହ ନେପାଳୀ ନାଗରିକ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଜଣାଯାଏ । ୨୬ ଚୈତ୍ର ୨୦୬୭ରେ ଶିକ୍ଷା ଗୃହରୁ କେହି ଜଣେ ନରପଟେଶ୍ୱର ମହାଦେବ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମୂର୍ତ୍ତି ସବୁ ଚୋରୀ କରି ନେଇଯାଇଛନ୍ତି । == ଧାର୍ମିକ ସଂସ୍କାର == ଧାର୍ମିକ ପୂଜା ସମୟରେ ଭୂମି ଗର୍ଭରୁ ପବନ ଓ ଧୂଳି ବାହାରୁଥିବାରୁ ଧୁଳେଶ୍ଵର ଶିବ କୁହାଯାଏ । ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଏକ ଶିବଲିଙ୍ଗ ଅଛି । ଶିବଲିଙ୍ଗର ଏକ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ନନ୍ଦୀ ବୃଷଭ ଅଛି ଯାହାକୁ ନନ୍ଦୀଶ୍ଵର କୂହାଯାଏ ଓ ଅପର ପାର୍ଶ୍ଵରେ ସିଂହ ମୂର୍ତ୍ତି ଅଛି । ସେହି ପରିସରରେ କାଳ ଭୈରବ, ବାଲ ଭୈରବ ଓ ବଟୁକ ଭୈରବ ମୂର୍ତ୍ତିମାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।<ref>{{Cite web|url=https://www.nepal24hours.com/thousand-years-old-heritages-in-dailekh-await-conservation-and-promotion/|title=Thousand years old heritages in Dailekh await conservation and promotion|date=2018-08-31|website=Integration Through Media ....!|language=en-US|access-date=2019-03-12}}</ref> ପଶୁ ବଳି ଦେଇ କାଳ ଭାଇବଙ୍କର ପୂଜା କରାଯାଏ ଓ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ କ୍ଷୀର ଦେଇ ପୂଜା କରାଯାଏ । ମସ୍ତ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ କ୍ଷୀର ଦେଇ ପୂଜା କରାଯାଏ । ପ୍ରାୟ ଚଇତ ଦଶାୟନ ଓ ବିଜୟା ଦଶମୀରେ ପ୍ରାୟ ଏହି ପୂଜା କରାଯାଏ । ସାଧାରଣ ଦିନରେ ଅବିବାହିତ ପୂଜକ ପୂଜା କରନ୍ତି ।<ref name=":0">{{Cite book|title=Kittambam|last=के.सी. (पोखरेल)|first=विश्व|publisher=1st Edition Page 103-105}}</ref> [[File:धुलेश्वर२.jpg|thumb|ଧୁଲେଶ୍ଵରର ଶିବଲିଙ୍ଗ ([[:en:Shivalinga|Shivaling]]]]) == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] br18it74g29ox9d5wpgz9iwm764uqv6 467182 467181 2022-08-26T02:09:51Z Subas Chandra Rout 3892 ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଦିଆଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dhuleshwor|image=Dhuleshwar.jpg|alt=|caption=Dhuleshwor Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dhuleshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.88|81.61|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri Zone|Bheri]]|district=[[Dailekh District|Dailekh]]|location=[[Badalamji]], [[Dullu| Dullu Municipality]]|elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=4|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} ''' ଧୁଳେଶ୍ଵର''' ([[:en:Nepali language|ନେପାଳି Nepali]]: धुलेश्वर) ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ଯାହା ନେପାଳର କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:District|District]]) ଅବସ୍ଥିତ । ଦଇଲେଖର ପାଞ୍ଚଟି ପବିତ୍ର ପାଞ୍ଚକୋଷୀ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ । ଦୁଲୁ ମ୍ୟୁନିସିପାଳଟିର ([[:en:Dullu|Dullu Municipality]]) ବଦଳାମଜି ଗ୍ରାମରେ ଏହି ସ୍ଥାନ ଅଛି । ଏହି ମନ୍ଦିର ତଳେ ଥିବା ଭୂମିରୁ ଧୁଳି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହାକୁ ଆଗ୍ନେୟଗିରିର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵ କେନ୍ଦ୍ର ବା ଏପସେଣ୍ଟର କହୁଥିବାବେଳେ ଧାର୍ମିକ ଲୋକମାନେ ଏହା ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଶକ୍ତି ଯୋଗୁ ହେଉଥିବା ମାନନ୍ତି ।<ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/25152/|title=Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance|last=Dolma|first=Tenzin|website=My City|language=en|access-date=2019-03-12}}</ref> ପଞ୍ଚକୋଶିର ପାଦୁକାସ୍ଥାନ, ନାଭିସ୍ଥାନ ଓ କୋଟିଳସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଧୁଳେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ସବୁଠାରୁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ । <ref>{{Cite web|url=http://inseconline.org/en/district/dailekh/|title=Inseconline » Districts » Dailekh|website=inseconline.org|access-date=2019-03-12}}</ref> == କିମ୍ବଦନ୍ତୀ == ପୁରାଣର ଅଗ୍ନିଶିଖା ଓ ବୈଶ୍ଵାନର ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ ପଞ୍ଚକୋଶୀ ଅଧୀନରେ କୋଟିଲାସ୍ଥାନ ନାହିଁ । କୋଟିଲାସ୍ଥାନ ଏକ ଶକ୍ତିପୀଠ । ପଞ୍ଚକୋଶୀ ଅନୁସାରେ ପାଦୁକାସ୍ଥାନରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଶିରସ୍ଥାନ, ନାଭିସ୍ଥାନ ଓ ଧୁଲେଶ୍ଵରରେ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଶେଷ ହୁଏ । ବୈଶ୍ଵାନର କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ବରଫ ପରୀ କାହାଣୀ [[ବଦ୍ରିନାଥ]] ଓ [[କେଦାରନାଥ]]ର ଶିଖା ପର୍ବତରେ ପର୍ଯ୍ୟବେଶିତ ନ ହୋଇ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ହୋଇଥିବା ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ହୁଏ ।<ref>{{Cite web|url=http://www.bagc.org.uk/history.html|title=History|website=Bheri Samaj UK|language=en|access-date=2019-03-16}}</ref> == ସମ୍ପର୍କୀୟ ସଂରଚନା == ପାଖରେ ଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ [[ଭୈରବ ମନ୍ଦିର]], ମସ୍ତ ମନ୍ଦିର ଓ ଶିବ ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଶିଖା ଗୃହ ଓ ଗାଦି ଗୃହ ଭଳି ଗୃହ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ଶିଖା ଗୃହର କାନ୍ଥରେ ଥିବା ପଥରରେ ନେପାଳୀ ଭାଷାରେ କିଛି ଲେଖା ଥିଲା ଯାହା ଭଲ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉନି । ଗୋଟିଏ ଲେଖାରେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବିକ୍ରମ ଶାହ ଖ୍ରୀପୂ ୧୭୪୮ରେ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇଥିବା ବର୍ଣ୍ଣନା ହୋଇଛି । ଅନ୍ୟ ଏକ ଲେଖାରେ କର୍ଣ୍ଣେଲ କୁଳମନ ସିଂହ ବସନେଟ ଖ୍ରୀ:ପୂ: ୧୭୭୮ରେ କରେଇଥିବା ଲେଖାଅଛି । ଅଧିକାଂଶ ଗୃହ ନେପାଳୀ ନାଗରିକ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଜଣାଯାଏ । ୨୬ ଚୈତ୍ର ୨୦୬୭ରେ ଶିକ୍ଷା ଗୃହରୁ କେହି ଜଣେ ନରପଟେଶ୍ୱର ମହାଦେବ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମୂର୍ତ୍ତି ସବୁ ଚୋରୀ କରି ନେଇଯାଇଛନ୍ତି । == ଧାର୍ମିକ ସଂସ୍କାର == ଧାର୍ମିକ ପୂଜା ସମୟରେ ଭୂମି ଗର୍ଭରୁ ପବନ ଓ ଧୂଳି ବାହାରୁଥିବାରୁ ଧୁଳେଶ୍ଵର ଶିବ କୁହାଯାଏ । ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଏକ ଶିବଲିଙ୍ଗ ଅଛି । ଶିବଲିଙ୍ଗର ଏକ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ନନ୍ଦୀ ବୃଷଭ ଅଛି ଯାହାକୁ ନନ୍ଦୀଶ୍ଵର କୂହାଯାଏ ଓ ଅପର ପାର୍ଶ୍ଵରେ ସିଂହ ମୂର୍ତ୍ତି ଅଛି । ସେହି ପରିସରରେ କାଳ ଭୈରବ, ବାଲ ଭୈରବ ଓ ବଟୁକ ଭୈରବ ମୂର୍ତ୍ତିମାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।<ref>{{Cite web|url=https://www.nepal24hours.com/thousand-years-old-heritages-in-dailekh-await-conservation-and-promotion/|title=Thousand years old heritages in Dailekh await conservation and promotion|date=2018-08-31|website=Integration Through Media ....!|language=en-US|access-date=2019-03-12}}</ref> ପଶୁ ବଳି ଦେଇ କାଳ ଭାଇବଙ୍କର ପୂଜା କରାଯାଏ ଓ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ କ୍ଷୀର ଦେଇ ପୂଜା କରାଯାଏ । ମସ୍ତ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ କ୍ଷୀର ଦେଇ ପୂଜା କରାଯାଏ । ପ୍ରାୟ ଚଇତ ଦଶାୟନ ଓ ବିଜୟା ଦଶମୀରେ ପ୍ରାୟ ଏହି ପୂଜା କରାଯାଏ । ସାଧାରଣ ଦିନରେ ଅବିବାହିତ ପୂଜକ ପୂଜା କରନ୍ତି ।<ref name=":0">{{Cite book|title=Kittambam|last=के.सी. (पोखरेल)|first=विश्व|publisher=1st Edition Page 103-105}}</ref> [[File:धुलेश्वर२.jpg|thumb|ଧୁଲେଶ୍ଵରର ଶିବଲିଙ୍ଗ ([[:en:Shivalinga|Shivaling]]]]) ==ପୁରାଣ == ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ନିଜ ପିତା ଅପମାନିତ କରିବାରୁ ଯଜ୍ଞ କୁଣ୍ଡରେ ଶିବଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସତୀ ଝାସ ଦେଇ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ସତୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଶିବ କ୍ରୋଧରେ ତାଙ୍କ ମୃତ ଶରୀରକୁ କାନ୍ଧରେ ପକେଇ ପାଗଳଙ୍କ ଭଳି ବୁଲିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସତୀଙ୍କର ଶରୀର ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ହୋଇ ପୃଥିବୀରେ ପଡ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲା ଓ ସେହି ପଡ଼ିବା ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ଶକ୍ତିପୀଠ କୁହାଗଲା । ଧୁଳେlଶ୍ଵରରେ ସତୀଙ୍କର ଶରୀର ଧୂଳିରେ ମିଶିଗଲା ଓ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଶିବଙ୍କ ଏକ ଅବତାର ଭାବରେ ଧୁଳେଶ୍ଵର କୁହାଗଲା । ସେହି ଶିବଲିଙ୍ଗ ଅଜ୍ଞାତ ହୋଇ ରହିଥିଲା ଓ ତାହାକୁ ନଦିବାନ ଆବିଷ୍କାର କରି ଲୁକ୍କାୟିତ ଭାବରେ ପୂଜା କରୁଥିଲେ । ସୈନିକମାନେ ଖବର ପାଇ ତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରି ନେଉଥିବା ବେଳେ ସେ ପରେ ଆସିବେ କହି ସୈନିକମାନଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । କାଠମାଣ୍ଡୁର ରାଜା ତାଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା କରି ତାଙ୍କର ତପସ୍ୟାର ଶକ୍ତି ବିଷୟରେ ଜାଣି ଉକ୍ତ ସ୍ଥାନକୁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ । ନଦିବାନଙ୍କ ସନ୍ତାନମାନେ ପୁରୁଷାନୁକ୍ରମେ ମନ୍ଦିରର ପୂଜକ ଓ ସାଧୁ ହୋଇ ରହିଲେ । ସେହି ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ସେମାନଙ୍କର ସମାଧି ସ୍ଥଳ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।<ref name=":0" /> == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] o60q5y05nw4sb6teav4d48g469vg0b5 467183 467182 2022-08-26T02:13:40Z Subas Chandra Rout 3892 Subas Chandra Rout ପୃଷ୍ଠାଟିକୁ [[ଧୁଳେଶ୍ଵର']]ରୁ [[ଧୁଳେଶ୍ଵର]]କୁ ଘୁଞ୍ଚାଇଲେ wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dhuleshwor|image=Dhuleshwar.jpg|alt=|caption=Dhuleshwor Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dhuleshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.88|81.61|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri Zone|Bheri]]|district=[[Dailekh District|Dailekh]]|location=[[Badalamji]], [[Dullu| Dullu Municipality]]|elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=4|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} ''' ଧୁଳେଶ୍ଵର''' ([[:en:Nepali language|ନେପାଳି Nepali]]: धुलेश्वर) ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ଯାହା ନେପାଳର କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:District|District]]) ଅବସ୍ଥିତ । ଦଇଲେଖର ପାଞ୍ଚଟି ପବିତ୍ର ପାଞ୍ଚକୋଷୀ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ । ଦୁଲୁ ମ୍ୟୁନିସିପାଳଟିର ([[:en:Dullu|Dullu Municipality]]) ବଦଳାମଜି ଗ୍ରାମରେ ଏହି ସ୍ଥାନ ଅଛି । ଏହି ମନ୍ଦିର ତଳେ ଥିବା ଭୂମିରୁ ଧୁଳି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହାକୁ ଆଗ୍ନେୟଗିରିର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵ କେନ୍ଦ୍ର ବା ଏପସେଣ୍ଟର କହୁଥିବାବେଳେ ଧାର୍ମିକ ଲୋକମାନେ ଏହା ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଶକ୍ତି ଯୋଗୁ ହେଉଥିବା ମାନନ୍ତି ।<ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/25152/|title=Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance|last=Dolma|first=Tenzin|website=My City|language=en|access-date=2019-03-12}}</ref> ପଞ୍ଚକୋଶିର ପାଦୁକାସ୍ଥାନ, ନାଭିସ୍ଥାନ ଓ କୋଟିଳସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଧୁଳେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ସବୁଠାରୁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ । <ref>{{Cite web|url=http://inseconline.org/en/district/dailekh/|title=Inseconline » Districts » Dailekh|website=inseconline.org|access-date=2019-03-12}}</ref> == କିମ୍ବଦନ୍ତୀ == ପୁରାଣର ଅଗ୍ନିଶିଖା ଓ ବୈଶ୍ଵାନର ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ ପଞ୍ଚକୋଶୀ ଅଧୀନରେ କୋଟିଲାସ୍ଥାନ ନାହିଁ । କୋଟିଲାସ୍ଥାନ ଏକ ଶକ୍ତିପୀଠ । ପଞ୍ଚକୋଶୀ ଅନୁସାରେ ପାଦୁକାସ୍ଥାନରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଶିରସ୍ଥାନ, ନାଭିସ୍ଥାନ ଓ ଧୁଲେଶ୍ଵରରେ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଶେଷ ହୁଏ । ବୈଶ୍ଵାନର କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ବରଫ ପରୀ କାହାଣୀ [[ବଦ୍ରିନାଥ]] ଓ [[କେଦାରନାଥ]]ର ଶିଖା ପର୍ବତରେ ପର୍ଯ୍ୟବେଶିତ ନ ହୋଇ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ହୋଇଥିବା ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ହୁଏ ।<ref>{{Cite web|url=http://www.bagc.org.uk/history.html|title=History|website=Bheri Samaj UK|language=en|access-date=2019-03-16}}</ref> == ସମ୍ପର୍କୀୟ ସଂରଚନା == ପାଖରେ ଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ [[ଭୈରବ ମନ୍ଦିର]], ମସ୍ତ ମନ୍ଦିର ଓ ଶିବ ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଶିଖା ଗୃହ ଓ ଗାଦି ଗୃହ ଭଳି ଗୃହ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ଶିଖା ଗୃହର କାନ୍ଥରେ ଥିବା ପଥରରେ ନେପାଳୀ ଭାଷାରେ କିଛି ଲେଖା ଥିଲା ଯାହା ଭଲ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉନି । ଗୋଟିଏ ଲେଖାରେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ବିକ୍ରମ ଶାହ ଖ୍ରୀପୂ ୧୭୪୮ରେ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇଥିବା ବର୍ଣ୍ଣନା ହୋଇଛି । ଅନ୍ୟ ଏକ ଲେଖାରେ କର୍ଣ୍ଣେଲ କୁଳମନ ସିଂହ ବସନେଟ ଖ୍ରୀ:ପୂ: ୧୭୭୮ରେ କରେଇଥିବା ଲେଖାଅଛି । ଅଧିକାଂଶ ଗୃହ ନେପାଳୀ ନାଗରିକ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଜଣାଯାଏ । ୨୬ ଚୈତ୍ର ୨୦୬୭ରେ ଶିକ୍ଷା ଗୃହରୁ କେହି ଜଣେ ନରପଟେଶ୍ୱର ମହାଦେବ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମୂର୍ତ୍ତି ସବୁ ଚୋରୀ କରି ନେଇଯାଇଛନ୍ତି । == ଧାର୍ମିକ ସଂସ୍କାର == ଧାର୍ମିକ ପୂଜା ସମୟରେ ଭୂମି ଗର୍ଭରୁ ପବନ ଓ ଧୂଳି ବାହାରୁଥିବାରୁ ଧୁଳେଶ୍ଵର ଶିବ କୁହାଯାଏ । ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଏକ ଶିବଲିଙ୍ଗ ଅଛି । ଶିବଲିଙ୍ଗର ଏକ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ନନ୍ଦୀ ବୃଷଭ ଅଛି ଯାହାକୁ ନନ୍ଦୀଶ୍ଵର କୂହାଯାଏ ଓ ଅପର ପାର୍ଶ୍ଵରେ ସିଂହ ମୂର୍ତ୍ତି ଅଛି । ସେହି ପରିସରରେ କାଳ ଭୈରବ, ବାଲ ଭୈରବ ଓ ବଟୁକ ଭୈରବ ମୂର୍ତ୍ତିମାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।<ref>{{Cite web|url=https://www.nepal24hours.com/thousand-years-old-heritages-in-dailekh-await-conservation-and-promotion/|title=Thousand years old heritages in Dailekh await conservation and promotion|date=2018-08-31|website=Integration Through Media ....!|language=en-US|access-date=2019-03-12}}</ref> ପଶୁ ବଳି ଦେଇ କାଳ ଭାଇବଙ୍କର ପୂଜା କରାଯାଏ ଓ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ କ୍ଷୀର ଦେଇ ପୂଜା କରାଯାଏ । ମସ୍ତ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ କ୍ଷୀର ଦେଇ ପୂଜା କରାଯାଏ । ପ୍ରାୟ ଚଇତ ଦଶାୟନ ଓ ବିଜୟା ଦଶମୀରେ ପ୍ରାୟ ଏହି ପୂଜା କରାଯାଏ । ସାଧାରଣ ଦିନରେ ଅବିବାହିତ ପୂଜକ ପୂଜା କରନ୍ତି ।<ref name=":0">{{Cite book|title=Kittambam|last=के.सी. (पोखरेल)|first=विश्व|publisher=1st Edition Page 103-105}}</ref> [[File:धुलेश्वर२.jpg|thumb|ଧୁଲେଶ୍ଵରର ଶିବଲିଙ୍ଗ ([[:en:Shivalinga|Shivaling]]]]) ==ପୁରାଣ == ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ନିଜ ପିତା ଅପମାନିତ କରିବାରୁ ଯଜ୍ଞ କୁଣ୍ଡରେ ଶିବଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସତୀ ଝାସ ଦେଇ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ସତୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଶିବ କ୍ରୋଧରେ ତାଙ୍କ ମୃତ ଶରୀରକୁ କାନ୍ଧରେ ପକେଇ ପାଗଳଙ୍କ ଭଳି ବୁଲିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସତୀଙ୍କର ଶରୀର ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ହୋଇ ପୃଥିବୀରେ ପଡ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲା ଓ ସେହି ପଡ଼ିବା ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ଶକ୍ତିପୀଠ କୁହାଗଲା । ଧୁଳେlଶ୍ଵରରେ ସତୀଙ୍କର ଶରୀର ଧୂଳିରେ ମିଶିଗଲା ଓ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଶିବଙ୍କ ଏକ ଅବତାର ଭାବରେ ଧୁଳେଶ୍ଵର କୁହାଗଲା । ସେହି ଶିବଲିଙ୍ଗ ଅଜ୍ଞାତ ହୋଇ ରହିଥିଲା ଓ ତାହାକୁ ନଦିବାନ ଆବିଷ୍କାର କରି ଲୁକ୍କାୟିତ ଭାବରେ ପୂଜା କରୁଥିଲେ । ସୈନିକମାନେ ଖବର ପାଇ ତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରି ନେଉଥିବା ବେଳେ ସେ ପରେ ଆସିବେ କହି ସୈନିକମାନଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । କାଠମାଣ୍ଡୁର ରାଜା ତାଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା କରି ତାଙ୍କର ତପସ୍ୟାର ଶକ୍ତି ବିଷୟରେ ଜାଣି ଉକ୍ତ ସ୍ଥାନକୁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ । ନଦିବାନଙ୍କ ସନ୍ତାନମାନେ ପୁରୁଷାନୁକ୍ରମେ ମନ୍ଦିରର ପୂଜକ ଓ ସାଧୁ ହୋଇ ରହିଲେ । ସେହି ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ସେମାନଙ୍କର ସମାଧି ସ୍ଥଳ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।<ref name=":0" /> == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] o60q5y05nw4sb6teav4d48g469vg0b5 0 82641 467184 2022-08-26T02:13:40Z Subas Chandra Rout 3892 Subas Chandra Rout ପୃଷ୍ଠାଟିକୁ [[ଧୁଳେଶ୍ଵର']]ରୁ [[ଧୁଳେଶ୍ଵର]]କୁ ଘୁଞ୍ଚାଇଲେ wikitext text/x-wiki #ଲେଉଟାଣି [[ଧୁଳେଶ୍ଵର]] bb9cbtg1sz3rvjw8iubrnrbrqxvux8o 0 82642 467185 2022-08-26T10:53:50Z Subas Chandra Rout 3892 ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ଏକ ନୂଆ ବିଷୟ ଲେଖାଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dungeshwor Temple|image=डुङ्गेश्वर.jpg|alt=|caption=Sidheshwor Mahadev Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dungeshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.78|81.58|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri zone|Bheri]] |district=[[Dailekh district|Dailekh]] |location=[[Naule Katuwal]], [[Dullu| Dullu Municipality]] |elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=2|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} '''ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର''' ([[Nepali language|ନେପାଳୀ]]: डुङ्गेश्वर मन्दिर) କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:Dailekh District|Dailekh district]]) ଥିବା ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ । ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାର ଉଚ୍ଚତମ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ସ୍ଥାନରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଲୁହରେ ନଦୀ<ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/25152/|title=Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance|last=Dolma|first=Tenzin|w ebsite=My City|language=en|access-date=2019-03-12}}</ref> ଓ କର୍ନାଲୀ ନଦୀର ସଂଗମ ସ୍ଥଳରେ ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ୫୪୪ ମିଟର ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପୁରା କାଳରେ ଏଠାରେ ଦିବସ ଶେଷ ହେଉଥିବା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଉଥିଲା । ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵରରେ ସିଦ୍ଧେଶ୍ଵର ମହାଦେବ ଓ ଡୁଙ୍ଗଳ ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱୟ ଅବସ୍ଥିତ ।<ref>{{Cite web|url=http://inseconline.org/en/district/dailekh/|title=Inseconline » Districts » Dailekh|website=inseconline.org|access-date=2019-03-12}}</ref> ==ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ== *[[:en:List of Hindu temples in Nepal|List of Hindu temples in Nepal]] == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] [[ଶ୍ରେଣୀ:ଶକ୍ତି ପୀଠ]] gmyu95ma6eubz1mucw18v57nhgk6gli 467186 467185 2022-08-26T11:14:58Z Subas Chandra Rout 3892 ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଦିଆଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dungeshwor Temple|image=डुङ्गेश्वर.jpg|alt=|caption=Sidheshwor Mahadev Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dungeshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.78|81.58|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri zone|Bheri]] |district=[[Dailekh district|Dailekh]] |location=[[Naule Katuwal]], [[Dullu| Dullu Municipality]] |elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=2|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} '''ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର''' ([[Nepali language|ନେପାଳୀ]]: डुङ्गेश्वर मन्दिर) କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:Dailekh District|Dailekh district]]) ଥିବା ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ । ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାର ଉଚ୍ଚତମ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ସ୍ଥାନରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଲୁହରେ ନଦୀ<ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/25152/|title=Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance|last=Dolma|first=Tenzin|w ebsite=My City|language=en|access-date=2019-03-12}}</ref> ଓ କର୍ନାଲୀ ନଦୀର ସଂଗମ ସ୍ଥଳରେ ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ୫୪୪ ମିଟର ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପୁରା କାଳରେ ଏଠାରେ ଦିବସ ଶେଷ ହେଉଥିବା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଉଥିଲା । ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵରରେ ସିଦ୍ଧେଶ୍ଵର ମହାଦେବ ଓ ଡୁଙ୍ଗଳ ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱୟ ଅବସ୍ଥିତ ।<ref>{{Cite web|url=http://inseconline.org/en/district/dailekh/|title=Inseconline » Districts » Dailekh|website=inseconline.org|access-date=2019-03-12}}</ref> == ସ୍ଥାପନ== ଏକ ଜନଶ୍ରୁତି ଅନୁସାରେ ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜ୍ୟୋତିଖ ଉପାଧ୍ୟାୟ ପ୍ରତ୍ୟହ ନିତ୍ୟକର୍ମ ଓ ସଂସ୍କାର ଶେଷ କରି ଏକ ଗୁମ୍ଫାରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ଶିବ ପୂଜା ତଥା ଧ୍ୟାନ ସାରି ଘରକୁ ଫେରିବା ପରେ ତାଙ୍କ ହାତରେ କିଛି ଅସୁବିଧା ଦେଖନ୍ତି । ଦୁର୍ବଳ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ସେ ଏହି କାମରେ ଲିପ୍ତ ରହୁଥିଲେ ଓ ୧୯୩୫ ମସିହାରେ କାରଣାଳୀ ନଦୀ କୂଳରେ ସାଗର ଗିରି ନାମକ ଜଣେ ସାଧୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଲେ । ନିଜେ ଅକର୍ମଣ୍ୟ ଥିବାରୁ ସେ ଗିରିଙ୍କୁ ପୂଜା ଚାଲୁ ରଖିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ସେହି ଅନୁରୋଧ ରକ୍ଷା କରି ଗିରି ଉକ୍ତ ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ<ref>{{Citation|title=डुङ्गेश्वर मन्दिर|date=2019-03-09|url=https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%A1%E0%A5%81%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B0_%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B0&oldid=713464|work=विकिपिडिया|language=ne|access-date=2019-03-12}}</ref> ଆଣି ଏକ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇ ତା ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାପନ କଲେ । ରାଜା ପୂଜାର ସମସ୍ତ ବନ୍ଦବୋସ୍ତ କରେଇବାରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ସେଠାକୁ ଜଣ ସମାଗମ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।<ref name="nepal24hours.com"/> ==ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ== *[[:en:List of Hindu temples in Nepal|List of Hindu temples in Nepal]] == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] [[ଶ୍ରେଣୀ:ଶକ୍ତି ପୀଠ]] 007m1b07dg3sx44zax9ejnmtxs4mot0 467187 467186 2022-08-26T11:16:55Z Subas Chandra Rout 3892 ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଦିଆଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dungeshwor Temple|image=डुङ्गेश्वर.jpg|alt=|caption=Sidheshwor Mahadev Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dungeshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.78|81.58|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri zone|Bheri]] |district=[[Dailekh district|Dailekh]] |location=[[Naule Katuwal]], [[Dullu| Dullu Municipality]] |elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=2|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} '''ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର''' ([[Nepali language|ନେପାଳୀ]]: डुङ्गेश्वर मन्दिर) କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:Dailekh District|Dailekh district]]) ଥିବା ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ । ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାର ଉଚ୍ଚତମ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ସ୍ଥାନରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଲୁହରେ ନଦୀ<ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/25152/|title=Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance|last=Dolma|first=Tenzin|w ebsite=My City|language=en|access-date=2019-03-12}}</ref> ଓ କର୍ନାଲୀ ନଦୀର ସଂଗମ ସ୍ଥଳରେ ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ୫୪୪ ମିଟର ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପୁରା କାଳରେ ଏଠାରେ ଦିବସ ଶେଷ ହେଉଥିବା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଉଥିଲା । ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵରରେ ସିଦ୍ଧେଶ୍ଵର ମହାଦେବ ଓ ଡୁଙ୍ଗଳ ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱୟ ଅବସ୍ଥିତ ।<ref>{{Cite web|url=http://inseconline.org/en/district/dailekh/|title=Inseconline » Districts » Dailekh|website=inseconline.org|access-date=2019-03-12}}</ref> == ସ୍ଥାପନ== ଏକ ଜନଶ୍ରୁତି ଅନୁସାରେ ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜ୍ୟୋତିଖ ଉପାଧ୍ୟାୟ ପ୍ରତ୍ୟହ ନିତ୍ୟକର୍ମ ଓ ସଂସ୍କାର ଶେଷ କରି ଏକ ଗୁମ୍ଫାରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ଶିବ ପୂଜା ତଥା ଧ୍ୟାନ ସାରି ଘରକୁ ଫେରିବା ପରେ ତାଙ୍କ ହାତରେ କିଛି ଅସୁବିଧା ଦେଖନ୍ତି । ଦୁର୍ବଳ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ସେ ଏହି କାମରେ ଲିପ୍ତ ରହୁଥିଲେ ଓ ୧୯୩୫ ମସିହାରେ କାରଣାଳୀ ନଦୀ କୂଳରେ ସାଗର ଗିରି ନାମକ ଜଣେ ସାଧୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଲେ । ନିଜେ ଅକର୍ମଣ୍ୟ ଥିବାରୁ ସେ ଗିରିଙ୍କୁ ପୂଜା ଚାଲୁ ରଖିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ସେହି ଅନୁରୋଧ ରକ୍ଷା କରି ଗିରି ଉକ୍ତ ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ<ref>{{Citation|title=डुङ्गेश्वर मन्दिर|date=2019-03-09|url=https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%A1%E0%A5%81%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B0_%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B0&oldid=713464|work=विकिपिडिया|language=ne|access-date=2019-03-12}}</ref> ଆଣି ଏକ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇ ତା ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାପନ କଲେ । ରାଜା ପୂଜାର ସମସ୍ତ ବନ୍ଦବୋସ୍ତ କରେଇବାରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ସେଠାକୁ ଜଣ ସମାଗମ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।<ref name="nepal24hours.com"/> == ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ == [[File:Dungeswar.jpg|thumb|ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର]] କିଛି ଦିନ ପରେ ଆଚ୍ଛମ ଜିଲାରୁ ଦୁଇ ଭଉଣୀ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଅବିବାହିତା ରହି ପୂଜା କରିବା ଲକ୍ଷ ନେଇ ଆସିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଖି ପୂଜକ ଗିରି ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାକୁ ସମର୍ପଣ କରି ହିମାଳୟକୁ ଚାଲିଗଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ଦେବକୀ ବା ଦେବୀ ନାମରେ ଲୋକମାନେ ଡାକିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଭକ୍ତଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନା ବିବାହ କରିଥିଲେ ଓ ସାଗର ଗିରି ତଥା ତାଙ୍କ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢୀ ପୂଜା କରିବା ଦାୟିତ୍ଵ ନେଲେ ।<ref name=":0">{{Cite book|title=Kittambam|last=के.सी. (पोखरेल)|first=विश्व|publisher=1st Edition |pages=103–105}}</ref> ==ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ== *[[:en:List of Hindu temples in Nepal|List of Hindu temples in Nepal]] == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] [[ଶ୍ରେଣୀ:ଶକ୍ତି ପୀଠ]] r57wq9fy5w6ua2nal07hrh0uhvhur6f 467188 467187 2022-08-26T11:23:34Z Subas Chandra Rout 3892 ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଦିଆଗଲା wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir|name=Dungeshwor Temple|image=डुङ्गेश्वर.jpg|alt=|caption=Sidheshwor Mahadev Temple|map_type=Nepal|map_caption=Dungeshwor Temple in Nepal|coordinates={{coord|28.78|81.58|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}|sanskrit_translit=|country={{flag|Nepal}}|state=[[Bheri zone|Bheri]] |district=[[Dailekh district|Dailekh]] |location=[[Naule Katuwal]], [[Dullu| Dullu Municipality]] |elevation_m=544|deity=[[Shiva]]|festivals=[[Dashain|Bada Dashain]]|architecture=Pagoda Style|temple_quantity=2|monument_quantity=|inscriptions=Written in Stone|year_completed=|creator=|website=}} '''ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର''' ([[Nepali language|ନେପାଳୀ]]: डुङ्गेश्वर मन्दिर) କର୍ନାଲୀ ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ([[:en:Karnali Province|Karnali Province]]) ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ([[:en:Dailekh District|Dailekh district]]) ଥିବା ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ । ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାର ଉଚ୍ଚତମ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ସ୍ଥାନରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଲୁହରେ ନଦୀ<ref>{{Cite web|url=https://myrepublica.nagariknetwork.com/news/25152/|title=Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance|last=Dolma|first=Tenzin|w ebsite=My City|language=en|access-date=2019-03-12}}</ref> ଓ କର୍ନାଲୀ ନଦୀର ସଂଗମ ସ୍ଥଳରେ ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ୫୪୪ ମିଟର ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପୁରା କାଳରେ ଏଠାରେ ଦିବସ ଶେଷ ହେଉଥିବା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଉଥିଲା । ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵରରେ ସିଦ୍ଧେଶ୍ଵର ମହାଦେବ ଓ ଡୁଙ୍ଗଳ ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱୟ ଅବସ୍ଥିତ ।<ref>{{Cite web|url=http://inseconline.org/en/district/dailekh/|title=Inseconline » Districts » Dailekh|website=inseconline.org|access-date=2019-03-12}}</ref> == ସ୍ଥାପନ== ଏକ ଜନଶ୍ରୁତି ଅନୁସାରେ ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜ୍ୟୋତିଖ ଉପାଧ୍ୟାୟ ପ୍ରତ୍ୟହ ନିତ୍ୟକର୍ମ ଓ ସଂସ୍କାର ଶେଷ କରି ଏକ ଗୁମ୍ଫାରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ଶିବ ପୂଜା ତଥା ଧ୍ୟାନ ସାରି ଘରକୁ ଫେରିବା ପରେ ତାଙ୍କ ହାତରେ କିଛି ଅସୁବିଧା ଦେଖନ୍ତି । ଦୁର୍ବଳ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ସେ ଏହି କାମରେ ଲିପ୍ତ ରହୁଥିଲେ ଓ ୧୯୩୫ ମସିହାରେ କାରଣାଳୀ ନଦୀ କୂଳରେ ସାଗର ଗିରି ନାମକ ଜଣେ ସାଧୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଲେ । ନିଜେ ଅକର୍ମଣ୍ୟ ଥିବାରୁ ସେ ଗିରିଙ୍କୁ ପୂଜା ଚାଲୁ ରଖିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ସେହି ଅନୁରୋଧ ରକ୍ଷା କରି ଗିରି ଉକ୍ତ ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ<ref>{{Citation|title=डुङ्गेश्वर मन्दिर|date=2019-03-09|url=https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%A1%E0%A5%81%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B0_%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B0&oldid=713464|work=विकिपिडिया|language=ne|access-date=2019-03-12}}</ref> ଆଣି ଏକ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇ ତା ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାପନ କଲେ । ରାଜା ପୂଜାର ସମସ୍ତ ବନ୍ଦବୋସ୍ତ କରେଇବାରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ସେଠାକୁ ଜଣ ସମାଗମ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।<ref name="nepal24hours.com">{{Cite web|url=https://www.nepal24hours.com/thousand-years-old-heritages-in-dailekh-await-conservation-and-promotion/|title=Thousand years old heritages in Dailekh await conservation and promotion|date=2018-08-31|website=Integration Through Media ....!|language=en-US|access-date=2019-03-12}}</ref> == ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ == [[File:Dungeswar.jpg|thumb|ଡୁଙ୍ଗେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର]] କିଛି ଦିନ ପରେ ଆଚ୍ଛମ ଜିଲାରୁ ଦୁଇ ଭଉଣୀ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଅବିବାହିତା ରହି ପୂଜା କରିବା ଲକ୍ଷ ନେଇ ଆସିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଖି ପୂଜକ ଗିରି ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାକୁ ସମର୍ପଣ କରି ହିମାଳୟକୁ ଚାଲିଗଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ଦେବକୀ ବା ଦେବୀ ନାମରେ ଲୋକମାନେ ଡାକିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଭକ୍ତଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନା ବିବାହ କରିଥିଲେ ଓ ସାଗର ଗିରି ତଥା ତାଙ୍କ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢୀ ପୂଜା କରିବା ଦାୟିତ୍ଵ ନେଲେ ।<ref name=":0">{{Cite book|title=Kittambam|last=के.सी. (पोखरेल)|first=विश्व|publisher=1st Edition |pages=103–105}}</ref> ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନା ବିବାହ କରିଥିଲେ ଓ ସାଗର ଗିରି ତଥା ତାଙ୍କ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢୀ ପୂଜା କରିବା ଦାୟିତ୍ଵ ନେଲେ । <ref name=":0">{{Cite book|title=Kittambam|last=के.सी. (पोखरेल)|first=विश्व|publisher=1st Edition |pages=103–105}}</ref> ==ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ== *[[:en:List of Hindu temples in Nepal|List of Hindu temples in Nepal]] == ଆଧାର== {{ଆଧାର}} [[ଶ୍ରେଣୀ:ନେପାଳର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର]] [[ଶ୍ରେଣୀ:ଶକ୍ତି ପୀଠ]] hx9u7nv7rukg3e3feg08jlppzf44c1w