Википеди oswiki https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%C3%A6%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%B3_%D1%84%D0%B0%D1%80%D1%81 MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Медиа Сæрмагонд Тæрхон Архайæг Архайæджы ныхас Википеди Википедийы тæрхон Файл Файлы тæрхон MediaWiki MediaWiki-йы тæрхон Хуызæг Хуызæджы тæрхон Æххуыс Æххуысы тæрхон Категори Категорийы тæрхон TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля Гаджет Обсуждение гаджета Определение гаджета Обсуждение определения гаджета 0 185 525731 525727 2022-08-12T21:05:55Z Taamu 795 Откат правок [[Special:Contributions/ImportarBot|ImportarBot]] ([[User talk:ImportarBot|обсуждение]]) к последней версии [[User:Taamu|Taamu]] wikitext text/x-wiki {{Паддзахад |Ирон ном = Республикæ Хуссар Ирыстон |Оригиналон ном = Паддзахад Алани |Тырыса = Flag of South Ossetia.svg{{!}}border |Герб = Coat of arms of South Ossetia.svg |Хицауиуæджы хуыз = [[Республикæ]] |Картæ = Europe Location South Ossetia.svg |Гимны ном = [[Хуссар Ирыстоны гимн|Уарзон Ирыстон!]] |Æвзаг = [[Ирон æвзаг|ирон]], [[Уырыссаг æвзаг|уырыссаг]], {{Ома|[[Гуырдзиаг æвзаг|гуырдзиаг]]|гурдзиаг цæрджытæ кæм цырынц æнгомæй, уыцы цæрæнрæтты}}<ref>[http://cominf.org/print/node/1127818105 Конституция Республики Южная Осетия] — статья 4 — [[ИА РЕС]]</ref> |Хæдбар сси = [[1990-æм аз]]ы [[20 сентябры]] [[Гуырдзыстон]]æй |Сæйраг сахар = [[Цхинвал|Цхинвал (Чъреба)]] |Стырдæр сахартæ = [[Цхинвал|Цхинвал (Чъреба)]], [[Къуайса]] |Хицæутты титултæ = [[Хуссар Ирыстоны президент|Президент]]<br />[[Хуссар Ирыстоны парламент|Парламенты сæрдар]]<br />[[Хуссар Ирыстоны премьер-министр|Премьер-министр]] |Хицæуттæ = [[Гаглойты Алан]]<br />[[Тадтаты Алан]]<br />[[Бекъойты Геннадий]]<ref>[https://sputnik-ossetia.ru/South_Ossetia/20200829/11080279/Io-premer-ministra-Yuzhnoy-Osetii-naznachen-Gennadiy-Bekoev---biograficheskaya-spravka.html Врио премьер-министра Южной Осетии Геннадий Бекоев — биографическая справка]</ref> |Фæзуат = 3900 |Цæрджытæ = 53 532<ref>[http://ugosstat.ru/wp-content/uploads/2017/06/Itogi-perepisi-RYUO.pdf 2015-æм азы Хуссар Ирыстоны цæрджыты сфыст]</ref> |Бахыгъды аз = 2015 |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = 98 527 |Сфысты аз = 1989 |Æнгомад = 7,5 |Валютæ = [[Уæрæсейы сом]] |Домен = |Телефонон код = 7 |Сахатон таг = +3 |Фиппаинæгтæ = }} '''Хуссар Ирыстон''', кæнæ '''Хуссар Ир''', официалон æгъдауæй '''Республикæ Хуссар Ирыстон''' кæнæ, 2017-æм азы референдумы фæстæ, '''Паддзахад Алани''', у [[æрдæгпрезидентон республикæ]]. Ис [[Кавказ]]ы тæккæ астæу æмæ ахсы [[Стыр Кавказ]]ы хуссарварсы астæуккаг хай. Æмарæн у æрмæст дыууæ бæстæимæ: [[Уæрæсе]]имæ, цæгаты, æмæ [[Гуырдзыстон]]имæ, æндæр æрдæмты. Йæ сæйраг æмæ стырдæр сахар у [[Цхинвал|Цхинвал (Чъреба)]]. Хуссар Ирыстон ахсы 3900 км² æмæ у æппæты гыццылдæр бæстæтæй иу. Цæры дзы 60 мин адæймагмæ æввахс, æмæ уый тыххæй хауы æппæты æдзæрæгдæр бæстæтæм. Хуссар Ирыстон ахсы ахсджиаг геополитикон бынат. [[Файл:Ossetia-map.png|thumb|300px|Кæддæры Хуссар Ирыстоны Автономон Бæстæ нырыккон Гуырдзыстоны картæйыл. Цæстуынгæ у, алыхуызон районты ’хсæн йæ территори ныддих кæнын кæй хъавыдысты, уый]] Ирон адæмы фыдæлтæ, [[алантæ]], бæрæг сты Кавказы I æнусæй. IV æнусы [[гуннтæ|гуннты]] бабырсты тыххæй аланты хай Кавказмæ æввахсдæр æрцардысты. Уыдонæн уым IX æнусæй XIII æнусмæ уыдис тыхджын паддзахад, [[Алани (паддзахад)|Алани]], кæцы ныппырх ис манголты бабырсты бын. Уый тыххæй алантæ ноджы арфдæр бацыдысты [[Кавказы хæхтæ]]м, æмæ бирæтæ æрцардысты Кавказы хуссарварс, Хуссар Ирыстон кæм ис, уым. Уæдæй фæстæмæ аланты тыххæй бæрæг цъус ис. XVIII æнусы кæронмæ [[Ирыстон]] [[Уæрæсейы импери]]мæ бацыдис, æмæ уым Фæскавказы ирæттæ хаудысты [[Тбилисы губернæ|Тбилис]] æмæ [[Кутаисы губернæ]]тæм. XX æнусы райдианы æрцыд [[Уырыссаг революци]]. Уæд, Уæрæсейы импери ныппырх ис, æмæ йæ бæсты сæвзæрдис [[ССРЦ]], кæцыйы Фæскавказы ирæттæ бахаудысты [[ГССР|Гуырдзыстоны ССР]]-мæ. Уым цын 1922-æм азы рауæлдай кодтой автономи, æмæ йæ схуыдтой [[Хуссар Ирыстоны автономон бæстæ]]. 1990-æм азы автономи йæхи [[ГССР]]-æй ахицæн кодта æмæ цъус фæстæдæр та [[ССРЦ]]-йæ дæр. [[Гуырдзыстон]] ууыл нæ басаст æмæ уый тыххæй [[Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстоны фыццаг хæст|хæст]] байдыдта, кæцыйы, бирæ зæххытæ фесафгæйæ, Хуссар Ирыстон йæ хæдбардзинад бахъахъхъæдта. Уый фæстæ, суанг 2008-æм азы йонг Хуссар Ирыстон баззадис æнæнымадгондæй. Уæд æрцыд Гуырдзыстонимæ [[Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстоны дыггаг хæст|дыггаг хæст]], æмæ уым дæр Хуссар Ирыстон, Уæрæсейы æххуысæй, йæ хæдбардзинад бахъахъхъæдта æмæ йæ зæххытæ фæстæмæ байста. Уый фæстæ [[Уæрæсе]] æмæ ма цалдæр бæстæйы Хуссар Ирыстон хæдбарыл банымадтой. Бæстæты фылдæр Хуссар Ирыстон хæдбарыл нæ нымайынц, æмæ йын уый тыххæй [[ИНО]]-мæ æмæ бирæ æндæр æхсæнадæмон организацитæм бацæуæн нæй. Хæдбарыл æй чи нæ нымайы, уыдон-иу æй официалон гæххæтыты хонынц ''Цхинвалы регион'' кæнæ ''Раздæры Хуссар Ирыстоны автономон бæстæ''. Хуссар Ирыстон у Кавказы æдыхдæр паддзахаддæй иу, кыд [[экономикæ]]йы, афтæ [[политикæ]]йы дæр. Экономикæ у баст Уæрæсейыл, уымæн æмæ бюджетмæ цы ’хца цæуы, уымæн йæ фылдæр хай у Уæрæсейæ æрвыст æххуыс, æмæ импорт дæр фылдæр урдыгæй цæуы. Цæрыны уавæртæ дæр дзы Кавказы æндæр бæстæтæй æвзæрдæр сты. Культурæйæ Хуссар Ирыстон Кавказы æндæр бæстæтæй тынг уæлдай кæны, уый зыны ирон хæринæгты æмæ нозтыты, адæмон сфæлдыстады, литературæйы, [[ирон æвзаг|ирон æвзаджы]] æмæ æндæрты. == Этимологи == [[Ирыстон]]ы ном арæзт у [[Ирон адæм]]ы æмбырдгæнæн ном æмæ [[фæсæфтуан]] ''[[-стан|-стон]]''-æй, æмæ нысан кæны Иры бæстæ, ома ирон адæмы бæстæ. ''Ир''-æн арынц цалдæр равзæрæны. Бирæ иртасджытæ дзурынц æмæ ''Ир'' рацыдис [[Рагон ирайнаг æвзаг|рагон ирайнаг]] ''arya'' æмæ ''aryana''-йæ.<ref>[[Алемань, Агусти|Agustí Alemany]]. ''Sources on the Alans: A Critical Compilation.'' [[Brill Academic Publishers]], 2000 ISBN 90-04-11442-4 {{en}}</ref><ref name="Miller">[[Миллер, Всеволод Фёдоры фырт|В. Ф. Миллер]]. [http://ironau.ru/miller-et.html Осетинские этюды] {{ru}}</ref><ref name="Kambolov">[[Хъамболты Тамерлан|Камболов Т. Т.]] [http://ironau.ru/kambolov-hist-o4erk62.html Осетинские субэтнонимы] // [http://ironau.ru/kambolov-hist-o4erk.html Очерк истории осетинского языка] {{ru}}</ref> Фæлæ [[Абайты Васо]]йы хъуыдымæ гæсгæ кавказаг [[Субстрат (лингвистикæ)|субстратæй]] ист у<ref>«Очевидно, что ir к arya- никакого отношения не имеет, и для него надо искать другое объяснение <...> Поскольку другие осетинские племенные названия — digor, twal — связаны с кавказской этнонимикой, естественно обратиться туда и для объяснения термина ir» [В. И. Абаев. ИЭСОЯ, Т. I. С. 545-546].</ref>. ''[[-стан|-стон]]'' та у бæстæамонæн фæстæфтуан, æмæ цæуы рагон [[индоевропæйаг æвзæгтæ|индоевропæйаг]] уидаг ''*stā-''-йæ, кæцы нысан кодта «лæууын». == Истори == === Ирон адæмы фыдæлтæ === [[File:Scythian material culture caucasus.png|thumb|right|250px|Скифтæ]] [[Скифтæ]] равзæрдысты цæгат ирайнаг адæмтæй, кæдон, нæ дуджы размæ II миназы кæроны, фæхицæн сты хуссар ирайнаг адæмтæй. Уыдон, нæ дуджы размæ I миназы, [[Еврази]]йы быдырты цæугæ цард кодтой. Хорз зыдтой хæстон æмæ фосдарыны хъуыддæгтæ. Нæ дуджы размæ VII æнусы скифтæ бабырстой Фæскавказмæ. Фæскавказмæ цæуынæн скифтæ пайда кодтой Кавказы æфцæджытæй, æмæ бирæтæ уым æрцардысты, [[Хъобайнаг культурæ|хъобайнæгты]] ’хсæн. Нæ дуджы размæ VII æнусы скифтæй рахицæн сты [[сæрмæттæ]]. Уыдон фыццаг ахстой [[Волгæ|Волгæ (Идыл)]] æмæ хуссар [[Урал]]ы æрдыгæй зæххытæ, фæлæ нæ дуджы размæ IV æнусæй байдыдтой [[Кавказ]] æмæ [[Сау денджыз]]ы æрдæм цæуын. Нæ дуджы размæ III æнусæй II æнусмæ сæрмæттæ скифты зæххытæ бацахстой, æмæ скифты та сæхимæ бакодтой. Антикон автортæ сæрмæтты дих кодтой [[аорстæ|аорстыл]], [[алантæ|алантыл]], роксалантыл, сирактыл, языгтыл æмæ æндæртыл. ==== Алантæ ==== Алантæ рахицæн сты скæсæйнаг сæрмæттæй, æмæ тагъд сæрмæтты æндæр хæйттæ сæхимæ бакодтой. I æнусæй III æнусмæ Кавказ æмæ [[Дон (цæугæдон)|Дон]]ы æхсæн цы сæрмæттæ уыдис, уыдон æхсæн алантæ ахстой сæйраг бынат, æмæ уыдысты уыцы бæсты тыхджындæр адæм. Кавказæй цæгатæрдæм æрбынатгæнгæйæ, аланты хай [[биноныг цард]]мæ рахызтысты, фæлæ сæ фылдæр уæддæр цæугæ цард кодтой. Цы æндæр адæмтæ баййæфтой, уыдонимæ фыццагæй хæстон уавæры уыдысты, фæлæ стæй семæ хæццæ кæнын байдыттой. Алантæ арæх цыдысты балцыты, [[Фæскавказ]], [[Хъырым]] æмæ [[Астæуккаг Ази]]мæ. Сæ æфсæддон тых тагъд ахъæр ис, æмæ сæ сыхаг паддзахæддæ арæх истой се ’фсадмæ. Уæлдайдæр, [[Ибери]]йы æфсады алантæ уыдысты тынг бирæйæ, æмæ иу цын уæздæттæ суын æнцон уыдис. Ибериимæ алантæн уыдис хорз ахастытæ. Уый разынд алантæ æмæ иберийы уæздæттæ арæх кæй æмкъай кодтой, æмæ алантæ Иберийы сæрыл кæй хæцыдысты, уый мидæг. [[File:Alania 10th–12th c. according to Bzarov.png|thumb|left|260px|Алани X-XII æнусты]] [[File:Ossetian tribes.png|thumb|left|260px|Ирæтты æмæ дыгурæтты ахæлиу ([[Калоты Барис]]мæ гæсгæ)]] IV æнусы [[гуннтæ]] скæсæнæй æрбабырстой, æмæ аланты ныппырх кодтой. Алантæй иу хай гуннтимæ Европæмæ ацыдысты æмæ уым апырх сты. Иннæ хай та Кавказæрдæм æввахсдæр æрцардысты. Цы зæххытæ ныууагътой, уыдоныл [[тюркаг адæмтæ]] бацардысты. Уыцы тюркаг адæмты ’хсæн уыдысты [[хазартæ]], кæдон сысты [[Цæгат Кавказ]]ы тыхджындæр адæм. V æмæ VI æнусты алантæ байдыттой Стыр Леуахийы комы цæрын. Уым, аланты размæ цардысты [[туаллæгтæ]] дæр. Уæды туаллæгтæ чи уыдысты æмæ цы æвзагыл дзырдтой, уый кæронмæ бæрæг нæу. Иу ахуыргæнттæ дзурынц [[ирайнаг адæмтæ|ирайнæгтæ]] кæй уыдысты, иннæтæ та цæ кавказаг адæмимæ хæстæг кæнынц. Кавказаг адæмимæ цæ чи бæтты, уыдон афтæ зæгъынц æмæ IX æнусмæ кæронмæ салантæ сты. VI æнусы алантæ [[Византия]] æмæ [[Сасанидты паддзахад]]ы хæсты хайад райстой. Уыдон хæцыдысты куы иуты сæрыл, куы та иннæты сæрыл. Иуæй-иу ахуыргæндтæ уый æмбарын кæнынц алантæ æххуырсты хæст кæй кодтой æмæ иугонд кæй нæ уыдысты, уымæй. Фæлæ æндæрты хъуыдымæ гæсгæ аланты хистæр, [[Саросий]], барæй афтæ кодта, цæмæй иу исчи ма рамбула, æмæ аланты цур тыхджын паддзахад ма фæзына. Уыцы хæсты тыххæй Византия дæр æмæ Сасанидты паддзахад дæр сæ тыхтæ тынг фесафтой, æмæ цæ фæстæдæр [[Араббы халифат]] ныппырх кодта. VII æнусы Араббы халифат йæ тыхы куы бацыд, уæд бабырста Кавказмæ дæр. Араббы халифат уæд хæцыд Византияимæ, æмæ хазартæ æмæ алантæ æнгомæй рахæцыдысты Византияйы сæрыл. Хæст цыд иу æнусмæ æввахс, æмæ-иу дзы куы иутæ уæлахиз кодтой, куы та иннæтæ. Фæстаг стыр тох æрцыд 737-æм азы. Уæд араббæгтæ сайдыл рацыдысты хазайрæгтыл, æмæ сын фехъусын кодтой сæ балц æрмæст аланты ныхмæ кæй цæуы, уый, фæлæ æцæг та [[Хазар]]мæ бабырстой æмæ йæ ныппырх кодтой. Араббæгтæ сæхæдæг дæр бирæ тыхтæ фесафтой æмæ Кавказмæ нал бырстой. Уый фæстæ алантæ гыццыл рæстæгмæ Хазарæй фæхæдбар сты, фæлæ æрдæг æнусы фæстæ та Хазар йæ тыхы бацыд æмæ аланты сæхимæ бакодта. === Хуссар Ирыстоны автономон бæстæ === {{main|Хуссар Ирыстоны автономон бæстæ}} [[Гуырдзыстон]] большевиктæ куы бацахстой [[1921-æм аз]]ы, уый фæстæ [[1922-æм аз]]ы [[20 апрелы]] сырæзтис [[Хуссар Ирыстоны автономон бæстæ]] ГССР-ы мидæг. Автономон бæстæйы арæнтæ æвзæрст уыдысты ирон адæм Гуырдзыстоны цы зæххытыл цардысты, уымæ гæсгæ. Фæлæ уæддæр кæцыдæр зæххытæ, кæм цардысты фылдæр ирæттæ, нæ бахаудтой автономон бæстæмæ. Уыдон сты: [[Тырсыгом]], [[Хъуды ком]], «[[Триалеты Ирыстон]]». Автономи кæй уыдис, уый тыххæй дзы уыдис бар дзурын æмæ ахуыр кæнын ирон æвзагыл, фæлæ официалон æвзæгтæ уыдысты гуырдзиаг æмæ уырыссаг. [[Советон Цæдис]]ы рæстæджы, цалдæр хатты фарст лæууыд Хуссар Ирыстон [[Цæгат Ирыстон]]имæ баиу кæныныл. Фæлæ [[Стыр террор]]ы фæстæ, ирон интеллигенци тынг кæй фæцух ис, уый тыххæй дыууæ Ирыстоны иу кæныны тыххæй дзырд нал цыдис.<ref>[http://kommersant.ru/doc/1782209 ''"Можно было бы согласиться на объединение Северной и Южной Осетии в составе Грузии"''], Еженедельник "Коммерсантъ", №41 (945), 17.10.2011</ref> === Сæрибардзинад === 1980-æм æзты кæроны ГССР-ы национализм парахат кæнын байдытта. Уæд уагъд цыдысты алыхуызон публикацитæ æмæ алæвæрдтæ, кæм ирæтты хуыттой æрцæугæ адæм, æмæ Хуссар Ирыстоны зæхх та гуырдзиаг адæмы зæхх. Уый тыххæй Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстоны кæрæдзимæ ахастытæ æвзæр кæнын байдыдтой, æмæ [[1989-æм аз]]ы [[10 ноябры]] Хуссар Ирыстоны автономон бæстæйы адæмон депутатты ныхас тæрхон рахаста цæмæй Хуссар Ирыстоны автономон бæстæ суа автономон республикæ. ГССР-ы стыр ныхас уый банымадта конституцийы æфхæрдыл, æмæ 23-æм ноябры, 1989-æм азы ГССР-ы къухдариуæггæнджытæ сарæзтой бирæминон балц Цхинвалмæ. Цхинвалы адæм уыцы балцы ныхмæ рацыдысты, æмæ дзы фæзындысты фыццаг амæттæгтæ. 1990-æм азы, 20-æм сентябры Хуссар Ирыстон йæхи схуыдта Советон Демократикон Республикæ, æмæ нысангонд æрцыдысты Уæлдæр Ныхасмæ æвзæрстытæ. Гуырдзыстоны Уæлдæр Ныхас уый банымадта æнæзакъоныл æмæ, 1990-æм азы 11-æм декабры, Хуссар Ирыстоны автономи систой. Уыцы тæрхæттæ Советон хицауад раздæхта, фæлæ уæд Советон Цæдис пырх кодта, æмæ йæ барамындтæн тых нал уыдис. Уый фæстæ Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстоны ахастытæ ноджы тынгдæр æвзæр кæнын байдыдтой. 1991-æм азы 6-æм январы Гуырдзыстоны милици хæцæнгæрзтæ агурыны æфсонæй бацахста Цхинвал, æмæ байдыдтой адæмы ахсын æмæ сын фыдмитæ кæнын. Уымæ гæсгæ Цхинвалы адæм сæ ныхмæ растадысты æмæ сахар милицийы къухтæй байстой. Уымæй байдыдта хæст, æмæ Хуссар Ирыстон ноджы фидардæр слæууыд сæрибардзинады хаххыл. Уый адыл, 29-æм майы, 1992-æм азы Хуссар Ирыстоны Уæлдæр Ныхас расидта «Республикæ Хуссар Ирыстоны сæрибардзинады акт». Хæст фæцис [[Дагомысы бадзырд]]ы бындурыл. Уый уыдис 1992-æм азы, 24-æм июны, æмæ дзы Уæрæсе, Гырдзыстон æмæ Хуссар Ирыстоны минæвæрттæ бадзырдтой бакæнын [[Æмхæццæ контролон къамис]] æмæ [[Фидауынгæнæн тыхтæ]]. === Хæдбардзинады банымад === [[2008-æм аз]]ы [[Хуссар Ирыстоны Хæст (2008)|Гуырдзыстоны агрессийы фæстæ]], Хуссар Ирыстон хæдбарыл банымадта [[Уæрæсе]] (2008-æм азы [[26 августы]])<ref>[http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=47559 Уæрæсейы Федерацийы президенты барамынд] {{ru}}</ref>, уый фæстæ та [[Никарагуæ]] (2008-æм азы [[5 сентябры]])<ref>[http://lenta.ru/news/2008/09/03/nicaragua/ Lenta.ru уый тыххæй] {{ru}}</ref>, [[Венесуэлæ]] ([[2009-æм аз]]ы [[10 сентябры]])<ref>[http://top.rbc.ru/politics/10/09/2009/328391.shtml РБК - Венесуэла признала независимость Южной Осетии и Абхазии] {{ru}}</ref><ref>[http://www.rian.ru/world/20090910/184455246.html РИА «Новости»: Венесуэла признает Южную Осетию и Абхазию - Чавес] {{ru}}</ref>, [[Науру]] (2009) æмæ [[Сири]] (2018). === Президенттæ === * [[Цыбырты Людвиг]] ([[1996]]—[[2001]]) * [[Кокойты Эдуард]] ([[2001]]—[[2011]]) [[2011-æм аз]]ы Хуссар Ирыстоны [[Хуссар Ирыстоны президенты æвзæрстытæ (2011)|президенты æвзæрстытæ нæ фæрæстмæ]], ног æвзæрстыты [[2012-æм аз]]ы апрелы [[Хуссар Ирыстоны президенты æвзæрстытæ (2012)|рамбылдта]] паддзахадон æдасдзинады комитеты раздæры сæрдар [[Тыбылты Леонид]]<ref>[http://www.alaniatv.ru/ossetiannews/11410---ae-ae- ГТРК Алания: Хуссар Ирыстоны равзæрстой республикæйы президенты]</ref>. == Географи == {{main|Хуссар Ирыстоны географи}} {{Хуссар Ирыстоны географи}} Хуссар Ирыстон ис [[Кавказ]]ы тæккæ астæу. Ис ын арæн [[Уæрæсе]]имæ цæгаты æмæ [[Гуырдзыстон]]имæ скæсæн, хуссар æмæ ныгуылæнæрдыгæй. Лæууы 42°01' æмæ 42°46' цæгат [[уæрхад]]ы параллельты æхсæн, æмæ 43°31' æмæ 44°37' скæсæн [[дæргъад]]ы параллельты æхсæн. Йæ зæххыты фæзуат у 3900 км². [[Файл:South Ossetia physical map.svg|thumb|right|220px|Хуссар Ирыстоны рельеф]] Хуссар Ирыстоны рельеф фылдæр у хæххон. Ивы [[Стыр хох|Кавказы сæйраг рагъæй (Стыр хохæй)]] цæгаты [[Картлийы фæзтæ]]м хуссары. Æппæты бæрзонддæр хох у [[Халацъа]] (3938 м). Йæ территорийы 89,3 % денджызы æмвæзадæй 1000 метрæй бæрзонддæр у. Кавказы сæйраг рагъæй хицæн кæнынц æндæр рæгътæ: [[Рацъы рагъ]], Гудисы рагъ, [[Иры рагъ]], [[Дзимыры рагъ]] æмæ æнд. Рацъы рагъ ис цæгат-ныгуылæны, хицæн кæны [[Къуыдаргом]] [[Чеселтгом]] æмæ [[Хъæргæнагдон]]ы комæй. Гудисы рагъ цæгат-скæсæнæй хуссар-ныгуылæнмæ хицæн кæны [[Стыр Леуахи]]йы ком [[Чысыл Леуахи]]йы комæй. Иры рагъ цæгат-скæсæнæй хуссармæ хицæн кæны Чысангом Чысыл Леуахийы комæй, [[Медзыдагом|Медзыдайы комæй]] æмæ [[Лехурагом|Лехурайы комæй]]. Дзимыры рагъ скæсæны хицæн кæны [[Чысангом]] [[Арагуи]]йы комæй, йæ рагъыл уагъд у Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстоны арæн. Цæугæдæттæ иууылдæр æвзæрынц Хуссар Ирыстоны зæххы æмæ иууылдæр сты хæххон. Стырдæр цæугæдæттæ сты Стыр Леуахи (115 км), Чысыл Леуахи (46 км) æмæ [[Чысандон]] (54 км). [[Файл:South Ossetian landscape.JPG|thumb|left|220px|[[Сыбагом]]ы æрдзы уынд]] === Бæстыхъæд === Хуссар Ирыстоны бæстыхъæд у [[ромыл бæстыхъæд|ромыл]]. Бæстыхъæды стыр хайад исынц хæхтæ. Уыдон æвзарынц дымгæйы æздæхт. Кавказы сæйраг рагъ та нæ уадзы уазал дымгæтæ цæгатæй, æмæ Хуссар Ирыстоны уый тыххæй [[Цæгат Ирыстон]]æй хъармдæр вæййы. Бæстыхъæд тынг ивы цæгатæй хуссармæ. Уый у умæн æмæ цæгатæрдæм хæхтæ бæрзонддæр сты. Куыд уæлдæр хæхтæм, афтæ уазалдæр æмæ даргъдæр зымæг. === Æрдзон алфамбылай === Хуссар Ирыстоны æрдз фылдæр у æнæвналд. Республикæйы зæххыл индустрион объекттæ цъус кæй ис, уый тыххæй [[дон]], [[мæр]] æмæ [[уæлдæф]] сыгъдæг сты. Æппæты карздæр экологион проблемæ у хъæдцæгъдыны проблемæ. Кæд 2000-æм æзтæм Хуссар Ирыстоны адæм газ æмæ электроэнергийæ фылдæр пайда кæнын байдыдтой, æмæ уый тыххæй хъæд цагътой къаддæр, уæд 2008-æм азы Гуырдзыстонимæ хæсты фæстæ уыцы проблемæ фæстæмæ сактуалон ис. Амайын æмæ цалцæг кæнынæн Дзауы районы хъæд тыхджын байдыдтой цæгъдын, уыимæ æнæзакъонæй дæр.<ref>[http://wellcomerso.ru/ru/news/id/1366/ Къæбысты Азæмæт, ''Дзауы районы экологийæн тас у'']</ref><ref>[http://xurzarin.ru/node/547 Хурзæрин, ''Аудæм не ’рдзон хъæздыгдзинæдтыл'', Бестауты Балайы интервью]</ref> === Зайæгойтæ æмæ цæрæгойтæ === Зайæгойтæ æмæ цæрæгойтæм гæсгæ, Хуссар Ирыстон Кавказы æндæр бынæттæй тынг нæ хицæн кæны, уæлдайдæр Фæскавказы хæхбæстæй. Бæстыхъæды тыххæй дзы ис бирæ [[зайæгойтæ|зайæгойты]] æмæ [[цæрæгойтæ|цæрæгойты]] хуызтæ. Республикæйы стырдæр бынат ахсынц хъæдтæ. [[Хъæд]] фылдæр ис хæхты астæуккаг бæрзæндты (2350 [[метр]]ы онг), [[хæххон фæз]]тæй бындæр. Фæзты хъæд æмбæлы цъусдæр, æрмæст цæугæдæтты цур. Сæйрагдæр хъæдгуырæн бæлæстæ сты [[тулдз]], [[тæрс]], [[сабæлут]], [[наз]], [[нæзы]] æмæ [[соцъи]]. Сырдтæй дзы ис [[арс]], [[бирæгъ]], [[рувас]] æмæ ’ндæртæ. Хуссар Ирыстоны ис иу [[æрдзæвæрæн]]. Уый ис [[Чысыл Леуахи]]йы комы, æмæ дзы ис æрсытæ, [[стай]]тæ, [[саг]]тæ æмæ æндæр стæм сырдтæ. == Политикæ == Хуссар Ирыстон у [[æрдæгпрезидентон республикæ]]. Республикæйы политикон системæ кусы [[конституци]]мæ гæсгæ, кæцы райстой 8-æм апрелы, 2001-æм азы. Уымæ гæсгæ паддзахадон тыхтæ дих сты хицауадон, закъондæддæг æмæ тæрхондонон тыхтыл. Уыцы тыхтæ сæ барты мидæг сты сæрибар. [[Файл:Tibilov.JPG|thumb|upright|[[Тыбылты Леонид]], Хуссар Ирыстоны президент]] Президент у паддзахады сæргълæууæг. Уый уæлæнгай къухдариуæг кæны æддаг æмæ мидæггаг политикæйæн, хицауадæн æмæ æндæр æххæстгæнæг тыхтæн. Ис ма йын алы хуызон æндæр бартæ. Президенты æвзарынц паддзахады æмбæстæгтæ фондз азмæ. Æвзæрстытæ уагъд цæуынц дыууæ турæй. Кæд фыццаг туры искæцы кандидат хъæлæсты æрдæгæй фылдæр райса, уæд уый рамбулдзæн, кæннод фыццаг дыууæ бынаты чи бацахса, уыдон æхсæн уагъд цæудзæн дыккаг тур. Президентæй цæуджытæ хъуамæ фæстаг дæс азы республикæйы цæрой æмæ зоной паддзахадон æвзæгтæ. [[Файл:Parliament of South Ossetia (Restoration).jpg|thumb|left|Хуссар Ирыстоны парламенты хæдзар, цалцæджы рæстæджы.]] Хуссар Ирыстоны закъондæттæг тых у [[парламент]]. Парламенты у иупалатæон æмæ бирæпартион, æмæ дзы ис ис 33 депутаты. Уырдæм æвзæрстытæ цæуынц партиты номхыгъдмæ гæсгæ, фондз азмæ. Фæстаг æвзæрстытæм гæсгæ, парламентмæ ахызтысты æртæ партийы: ''[[Иудзинад]]'' (17 бынаты), [[Адæмон парти]] (9) æмæ [[Комунистон парти]] (8). Тæрхондонон тых у арæзт цалдæр тæрхондонæй. Сæйрагдæр сæ у [[Уæлдæр Тæрхондон]]. Æндæр тæрхондæттæй уæлдай, Уæлдæр Тæрхондон тæрхон кæны æвзæрстытæ æмæ референдумы хъуыддæгтæ, бæрæг кæны президент æмæ кæстæр тæрхондæтты æрдыгæй конституцийы æфхæрдтытæ. Конституцимæ гæсгæ ма Хуссар Ирыстоны гæнæн ис æмæ уа [[Конституцион Тæрхондон]], фæлæ дзы ацы тæккæ нæй. Закъæттæ, президенты бардзырдтæ, æмæ æндæр нормативон актты æххæст кæнынмæ цæст дары [[прокуратурæ]]. Прокуратурæйы хистæры æвæры президент. === Административон дих === {{main|Хуссар Ирыстоны административон дих}} Хуссар Ирыстон дихгонд у фондз административон иуæгыл: цыппар район æмæ иу сахарыл. Районтæ сты [[Дзауы район]], [[Знауыры район]], [[Ленингоры район]] æмæ [[Цхинвалы район]]. Сахар та у [[Цхинвал]]. Уыдонæн ис сæхи къухдариуæггæнджытæ, кæдон скъуыддзаг кæнынц бынæттон фарстатæ. Административон хæйттæй Цхинвал у æппæты гыццылдæр æмæ æппæты цæрæгджындæр. Районты ’хсæн стырдæр у Дзауы район, гыццылдæр та Знауыры район. <br clear="all" /> {{Хуссар Ирыстоны районты картæ}} {| class="wikitable sortable" style="text-align:left; font-size:90%;" |- ! Иуæг !! Центр !! Фæзуат (км²) |- | [[Дзауы район]] || [[Дзау]] || 1448 |- | [[Знауыры район]] || [[Знауыр]] || 404 |- | [[Ленингоры район]] || [[Ленингор]] || 1011 |- | [[Цхинвал]] || [[Цхинвал]] || 7,4 |- | [[Цхинвалы район]] || [[Цхинвал]] || 695 |} <br clear="all" /> === Фæсарæйнаг ахастытæ === Конституцимæ гæсгæ, Хуссар Ирыстон тырны сабырдзинадмæ, æхсæнадæмон организацитæм хизынмæ æмæ алкæйпайдайæн ахастытæм. Хуссар Ирыстон хæдбарыл нымад цæуы æрмæст фондз [[ИНО]]-йы уæнг бæстæйæ. Уыдон сты [[Уæрæсе]], [[Никарагуæ]], [[Венесуэлæ]], [[Науру]] æмæ [[Сири]]. Уыдон йеддæмæ ма ноджы фондз паддзахады, кæдон сæхæдæг дæр хæдбартыл нымад не сты. Бæстæты фылдæр Хуссар Ирыстоны зæхх нымайынц Гуырдзыстоны хайыл. === Гæрзифтонг тыхтæ === [[Файл:Parade in Tskhinvali 2009.JPG|thumb|right|Дыууæ [[БТР]]-ы. Цхинвалы парад, 2009-æм аз.]] Хуссар Ирыстоны гæрзифтонг тыхтæм хауынц æрмæстдæр æфсад æмæ гыццыл уæлдæфон тыхтæ. Уыдон байдыттой æвзæрын 1990-æм азæй фæстæмæ, Гуырдзыстонимæ цы бæлттæ хæцыдысты, уыдон хуызы. Уыцы бæлтты бындурыл, 1993-æм азы, сæвзæрдис Хъхахъхъæнады министрад æмæ фæзындис æфсад. Гæрзифтонг тыхтæн къухдариуæг кæны хъахъхъæнады министрад, фæлæ конституцимæ гæсгæ фыццаг сæргълæууæг у президент. Бирæ экспертты хъуыдымæ гæсгæ, Хуссар Ирыстоны гæрзифтонг тыхтæ сты æвзæр уавæры. Фæстаг æзты Хуссар Ирыстон цалдæр хатт фæкъаддæр кодта æфсæддонты бæрц. Ныр дзы ис 1250 адæймаджы æмæ 15 мин та резервы. Æфсад фылдæр арæзт у [[фистæгæфсад]], [[механикон фистæгæфсад]] æмæ [[артиллери]]йæ. Ис ма дзы [[хæдтæхæг|хæдтæхджыты]] ныхмæ гæрзтæ. Æфсæддонты арæх цæттæ кæнынц уæрæсейаг дæснытæ. Уæлдæфон тыхты ис цыппар [[вертолёт]]ы, фæлæ Гуырдзыстонимæ фæстаг хæсты фæстæ уыдонмæ æркаст нал ис. Мигæнæнтæ æмæ алыхуызон хæцæнгæрзтæ фылдæр æлхæд цæуынц Уæрæсейы. == Экономикæ == {{main|Хуссар Ирыстоны экономикæ}} === Инфраструктурæ === Гуырдзыстон æмæ Хуссар Ирыстоны конфликты тыххæй Хуссар Ирыстоны транспортон уавæр хуыздæр хъуаг у. Фæндæгты фылдæр сты æвзæр уавæры. Хуссар Ирыстон цы енергийæ пайда кæны, уый иууылдæр исы [[Уæрæсе]]йæ. Пайда кæны фылдæр æрмæст æртæ енергийы хуызæй: [[газ]], [[рухс (электронад)|рухс]] æмæ [[æртæг]]æй. 1990-æм æзты онг суг æмæ æвзалыйæ дæр. Нæуæггæнгæ энергийы хуызты тыххæй бæрæг нæй. Кæд рухс 2008-æм азæй фæстæмæ хæххон хъæутæм байдыдтой уадзын, уæд газ æрмæст цалдæр цæрæнраны ис. Газ 2008-æм азы размæ цыд Гуырдзыстонæй, æмæ-иу арæх æрлæууыд, фæлæ 2009-æм азы скуыста [[газуадзæн «Дзуарыхъæу—Цхинвал»]]. Ног газуадзæн скусынæй республикæйы газ тынг фæаслам ис, æмæ йæ куыст та фæхуыздæр. == Демографи == {{main|Хуссар Ирыстоны демографи}} Хуссар Ирыстоны цæрджыты нымæц рæстмæ бæрæг нæу. Фæстаг хатт адæм нымад æрцыдысты 1989-æм азы, [[ССРЦ|советон]] рæстæджы. Уæд банымадтой 98 527 адæймаджы. Уæдæй фæстæмæ цæрджыты нымæц æрмæст цъусдæр кодта, æмæ, экспертты<ref>Варварæ Пахоменко.</ref> хъуыдымæ гæсгæ, 2009-æм азмæ уыдысты 26 минæй 32 минмæ.<ref name="polit">[http://www.polit.ru/article/2009/09/22/demo/print/ Варварæ Пахоменко / Обитаемый Остров. Полит.руйы уац]</ref> Цæрджытæй æрдæгæй фылдæр цæрынц сахарты. Хуссар Ирыстоны ис дыууæ сахары, [[Цхинвал|Цхинвал (Чъреба)]] æмæ [[Къуайса]], æмæ уыдонæн дæр сæ цæрджыты нымæц æвзæр бæрæг у. Экспертты хъуыдымæ гæсгæ, Цхинвалы (Чъреба) цæры 18 минæй 20 минмæ æмæ Къуайсайы та иу минæй, мин æмæ æрдæгмæ æввахс. Хуссар Ирыстоны цæрджытæ сæ фылдæр сты [[ирон адæм|ирæттæ]]. Уыдон апырх сты гас республикæйы зæххыл, æмæ æрмæст [[Чысангом]]ы не сты æппæты фылдæрæй. Ирæтты фæстæ цæуынц [[гуырдзиаг адæм|гуырдзиæгтæ]]. Гуырдзиæгтæ ахсынц 20-30 процент, æмæ сæ фылдæр цæрынц [[Ленингоры район]]ы, уæлдайдæр [[Чысангом]]ы. Цæрынц ма [[Знауыр]]ы алыварс цалдæр хъæуы. Цалынмæ 2008-æм азы хæст не ’рцыдис, уæдмæ гуырдзиæгтæ цардысты ноджы цалдæр бынаты: Цхинвалæй цæгатæрдæм [[Итрапис]]ы онг, [[Чысыл Леуахи]]йы комы цалдæр хъæуы æмæ Знауыры районы дыууæ хъæуы. Гуырдзиæгты фæстæ цæуынц [[уырыссæгтæ]], уыдоны нымæц у дыууæ минмæ æввахс. Уыдон йеддæмæ Хуссар Ирыстоны цæрынц æндæр адæмтæ дæр, фæлæ сæ нымæц стыр нæу, æмæ фылдæр цæрынц Цхинвалы. Уыдонмæ хауынц [[сомихаг адæм|сомихæгтæ]], [[украинаг адæм|украинæгтæ]], [[бердзенаг адæм|бердзенæгтæ]] æмæ æндæртæ. Æдæппæтæй ссæдз адæмыхатты минæвæрттæй фылдæр. === Цæрджытæ === {{ Цæрджытæ | Южная Осетия }} {{ Цæрджытæ | Южная Осетия | график }} === Дин === [[Файл:Morah cross.JPG|200px|рахиз|thumb|Морæхы дзуар]] [[Чырыстон дин]] у Хуссар Ирыстоны арæхдæр дин. Уырдæм хауынц уырнон адæмы тæккæ фылдæр хай. Сæ фылдæр сты [[православи|растуырнæгтæ]], цъусдæр та [[протестантизм|протестанттæ]].<ref>[http://cominf.org/node/1127824951 РЕСПУБЛИКА ЮЖНАЯ ОСЕТИЯ (краткая историческая справка)]</ref> Растуырнæг чырыстæттæ фылдæр хауынц [[Аллон епархи]]мæ, уырыссаг хæстонтæ та хауынц Уырыссаг растуырнæг аргъуанмæ, бæлæвырддæр та Дзæуджыхъæу æмæ Аланийы епархимæ. Гуырдзыстонимæ фыццаг хæсты размæ дзы [[дзуттаг адæм|дзуттæгтæ]] дæр бирæ уыдис, фæлæ хæсты тæккæ размæ сæ фылдæр алыгъдысты, æмæ ма дзы ныр цалдæр бинонтæ баззадысты. Æндæр динты тыххæй бæрæг цъус ис, уымæн æмæ Хуссар Ирыстоны адæм динмæ гæсгæ нымад никуы æрцыдысты. [[Файл:Kvaisa sign.JPG|thumb|left|Дывзагон нысан, [[Къуайса|Къуайсайы]].]] === Æвзæгтæ === Хуссар Ирыстоны фыццаг æвзаг у [[ирон æвзаг|ирон]], кæцы конституцимæ гæсгæ у паддзахадон æвзаг. Уый йеддæмæ ма [[уырыссаг æвзаг]] æмæ [[гуырдзиаг æвзаг|гуырдзиаг]] æвзæгтæ сты официалон æвзæгтæ. Гуырдзиаг у официалон æрмæст гуырдзиæгтæ æнгомæй цы цæрæнрæтты цæрынц, уым. [[Файл:Ossetian language dialects South Ossetia.svg|thumb|right|Ирон диалекты Хуссар Ирыстоны ныхасæздæхтытæ:{{legend|lightblue|[[Чысайнаг ныхасыздæхт]]}}{{legend|#FFED00|[[Къуыдайраг ныхасыздæхт]]}}{{legend|#FF8C69|[[Урстуаллаг ныхасыздæхт|Урстуаллаг (Ручъы) ныхасыздæхт]]}}]] [[Ирон æвзаг]] у Хуссар Ирыстоны сæйраг æвзаг. Ирон æвзагыл уагъд цæуы [[Хурзæрин (газет)|газет «Хурзæрин»]], кусынц паддзахадон телеуынынад, æмæ [[Ир (радио)|радио «ИР»]], иртæстытæ кæны [[Хуссар Ирыстоны Уанеты Захары номыл зонадон-иртасæн институт|Хуссар Ирыстоны зонадон-иртасæн институты]]. Ирон æвзаг ахуыр кæнынц скъолаты æмæ университеты. Фæлæ ахуырады сæйраг æвзаг нæу. Уымæ гæсгæ иуæй-иу зынгæ адæм зæгъынц, ирон æвзаг æфхæрд кæй цæуы, уый<ref name="РЕС Ю.Дз.">ИА РЕС [http://cominf.org/node/1166483386 Юрий Дзиццойты: Я не делю нынешнее правительство по национальностям] {{ru}}</ref>. Уый раст кæнынæн ныртæккæ уагъд цæуы «бирæвзагон ахуырадыл» эксперимент Цхинвалы интернаты бындурыл<ref>[http://cominf.org/node/1166489290 РЕС: В Южной Осетии экспериментируют программу полилингвального образования]</ref>, уыцы эксперимент æнтыстджын куы уа, уæд æндæр скъолаты дæр сывæллæттæ ног программæмæ гæсгæ ахуыр кæндзысты.<ref>[http://ironau.ru/kambolov-osradio.html Когда появятся осетинские школы. Отрывки из интервью Т. Т. Камболова. Май 2008 года]</ref>. Республикæйы территорийыл тынгдæр рапарахат ис [[къуыдайраг ныхасыздæхт]], уый йеддæмæ цæрджытæ дзурынц [[урстуаллаг ныхасыздæхт|урстуаллаг]] æмæ [[чысайнаг ныхасыздæхт]]ыл. Литературон ныхасыздæхт, кæцыйыл ахуыр кæнынц скъолаты æмæ дзурынц телеуынынады, у чысайнаг. Уымæй Хуссар Ирыстоны официалон ирон æвзаг хицæн кæны Цæгат Ирыстоны стандартæй, ома Цæгат Ирыстоны официалон у куыртаттаг ныхасыдзæхт. [[Уырыссаг æвзаг]] Хуссар Ирыстоны у паддзахадон æвзаг. Падзаходон ссис 2011 азы сæрмагонд референдумы бындурыл. Уый размæ йын уыдис официалон статус. Уырыссаг æвзагыл цæуынц ахуыр æмæ иртæстытæ. [[Гуырдзиаг æвзаг]]æй пайда кæнынц, гурдзиаг цæрджытæ кæм цырынц æнгомæй, уыцы цæрæнрæтты (уæлдайдæр Знауыры районы æмæ Ленингоры районы скæсæны); республикæйы конституцимæ гæсгæ гуырдзиаг æвзаг уыцы æууæлты у официалон æвзæгтæй иу<ref>[http://cominf.org/print/node/1127818105 Конституция Республики Южная Осетия] — статья 4 — [[ИА РЕС]]</ref>. [[1990-тæ|1990-æм азты]] агъоммæ Хуссар Ирыстоны бирæ цæрджытæ, уыимæ ирон адæмыхаттæй дæр, зыдтой гуырдзиагау. Уымæн йæ аххосæгты ’хсæн уыдис гуырдзиаг æвзаджы сæрмагонд статус [[Гуырдзыстоны ССР|Гуырдзыстоны ССР-йы]], стæй ирæтты сгуырдзиаг кæныны мадзæлттæ дæр (куыд [[гуырдзиаг алфавит]]ы ныффидар кæныны реформæ иронау фыссынæн [[1939-æм аз]]ы). Фæстæдæр гуырдзиаг æвзагыл дзурджыты нымæц кодта къаддæр, уый тыххæй æмæ æрыгон фæлтæр нал ахуыр кæнынц уыцы æвзаг. === Ахуырад === 2006-2007 ахуыры азы Хуссар Ирыстоны уыд 1397 ахуыргæнæджы æмæ 5258 скъоладзауы. Республикæйы ис 61 иумæйагахуырадон скъолайы, ног райдиан скъолатæ æрæджы байгом сты [[Знауыры район]]ы [[Арчънет]], [[Гъаристау]] æмæ [[Лопъан]]ы хъæуты. Æхгæд æрцыдысты [[Дзауы район]]ы [[Теделет]] æмæ Знауыры районы [[Зиулет]]ы райдиан скъолатæ, фаг сабитæ дзы кæй нæ уыдис, уый тыххæй. == Культурæ == Хуссар Ирыстоны культурæ у æвзæрст [[ирон культурæ]]йы бындурыл æмæ [[гуырдзиаг культурæ]]йы æндавдимæ. Уый бирæ цæмæйдæр хицæн кæны Кавказы æндæр адæмты культурæтæй, фæлæ сын иудзинæдтæ дæр ис. Цæвиттон, адæмон дарæстæ Кавказы адæмтæн æмхуызон сты. Кавказы адæмты культурæтæм гæсгæ, Хуссар Ирыстоны культурæ, уыимæ ирон культурæ дæр, алкуыдæр хицæн кодта литературæйы, аивады, кухнæйы æмæ спорты. === Кухнæ === Хуссар Ирыстоны [[кухнæ]]йы фылдæр ис [[ирон хæринæгтæ|ирон адæмон хæринæгтæ]] æмæ нуæзтытæ. Йæ бындуры сты [[дзидза]], [[ссад]] æмæ [[æхсыр]]æй арæзт хæринæгтæ. Дзидзайы хæринæгтæм хауынц хъæдурфых дзидза, [[физонæг]], дзехы æмæ фыдджын. Ссадæй аразынц алы хуызон [[чъиритæ]]: къартофджынтæ, фыдджынтæ, хæбизджынтæ, хъæдурджынтæ, къабускаджынтæ, цæхæраджынтæ æмæ æндæртæ. Тынг ахсджиаг сты ирон адæмæн æхсырæй хæринæгтæ дæр. Уырдæм хауынц [[цыхт]], [[æхсыры цъæртæй хъайла]], [[миссын]], [[дзыкка]], [[инджын]]тæ æмæ ноджы æндæртæ. [[Нуæзт]]æй æппæты ахсджиагдæр бынат ахсынц [[бæгæны]], [[сæн]] æмæ [[арахъхъ]]. Тынг парахат дзы у гуырдзиаг, æмæ иннæ къухнæ дæр. === Спорт === [[Файл:Tskhinval stadium.jpg|right|220px|thumb|Республикон стадион Спартак. Цалцæджы фæстæ бакæныны бæрæгбон]] Хуссар Ирыстоны сæйрагдæр спорты хуызтæ сты [[футбол|къахпорти (футбол)]] æмæ [[хъæбысхæст]]. Уыдон йеддæмæ ма [[бокс]], [[гандбол]], [[дзюдо]], [[рæуæг атлетикæ|рæуæг]] æмæ [[уæззау атлетикæ]] æмæ [[армхæст]] дæр популярон сты. Профессионалон спорт дзы тынг фæстæмæцыд у. Уый фылдæр у уый тыххæй æмæ Хуссар Ирыстонæн спортивон æхсæнадæмон федерацитæм бацæуын тынг зын у. Ис æрмæст футзалы федерациты, [[AMF]] æмæ [[UEFS]]-ы. Хуссар Ирыстоны ис иу футболон бал, [[Спартак Цхинвал|Цхинвалы Спартак]]. Советон рæстæджы уый хъазыд [[ССРЦ]]-ы дæлдæр дивизионты æмæ йын уый бæрц ницы бантыст. Ныр та хайад исы Ирыстоны чемпионаты æмæ дзы æртæ хатты счемпион ис. Кæс [[Хуссар Ирыстоны фольклор]] дæр. == Кæс == * [[Æмхæццæ контролон къамис]] * [[Хуссар Ирыстоны Хæст (2008)]] * [[Хуссар Ирыстоны автономон бæстæ]] * [[Хуссар Ирыстоны гимн]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Æддаг æрмæг == {{Commonscat|South Ossetia}} === Топографион картæ === * {{Картæ|K-38-40}} * {{Картæ|K-38-52}} * {{Картæ|K-38-53}} * {{Картæ|K-38-54}} * {{Картæ|K-38-64}} * {{Картæ|K-38-65}} * {{Картæ|K-38-66}} {{Хуссар Ирыстоны тыххæй}} {{Европæ}} {{Ази}} [[Категори:Хуссар Ирыстон|*]] [[Категори:Æнæбанымад паддзахæдтæ]] nyv1fh9aig0dpujbddaacan3alay3da 0 3586 525730 525726 2022-08-12T21:05:54Z Taamu 795 Откат правок [[Special:Contributions/ImportarBot|ImportarBot]] ([[User talk:ImportarBot|обсуждение]]) к последней версии [[User:Taamu|Taamu]] wikitext text/x-wiki {{Административон иуæг |Хуыз1 = {{Хуыз|Ирыстон}} |Хуыз2 = |Ирон ном = Ирыстон |Оригиналон ном = Иристон |Герб = |Тырыса = Flag of North Ossetia.svg |Паддзахад = |Гимн = |Статус = |Кæй сконды у = |Датæ = |Йæ дæлхæйттæ = [[Цæгат Ирыстон]], [[Хуссар Ирыстон]], ''[[Тырсыгом]]'', ''[[Къоб]]ы зылд'', ''[[Хъуды ком]]'' |Сæйраг сахар = |СтырдæрСахартæ = [[Дзæуджыхъæу]], [[Мæздæг]], [[Беслæн]], [[Цхинвал|Цхинвал (Чъреба)]], [[Алагир]] |Сæргълæууæг = |Сæргълæууæджы титул = |Сæргълæууæг2 = |Сæргълæууæджы титул2 = |ÆМП = |Год ВВП = |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = |ÆМП иу адæймагмæ = |Бынат ÆМП иу адæймагмæ гæсгæ = |Æвзаг = |Æвзæгтæ = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Цæрджыты нымæцмæ гæсгæ бынат = |Æнгомдзинад = |Националон сконд = |Динмæ гæсгæ = |Фæзуат = |Фæзуатмæ гæсгæ бынат = |Картæ = Картæ Ирыстон.png |Картæйы ас = 300px |СахатонТаг = |Телефонон код = |ISO = |Автомобилон код = |Сайт = |ВикиКъæбицы категори = Ossetia }} [[File:Ossetian tribes.png|thumb|right|200px|]] '''Ирыстон''' кæнæ '''Ир'''<ref>''Ир'' у [[ирон адæм]]ы æмбырдгонд ном фыццаджыдæр, фæлæ уыцы дзырдæй пайда кæнынц бæстæ хонынæн дæр.</ref>, [[Дыгурон диалект|дыгуронау]] '''Иристон''', у [[Цæгат Ирыстон]] æмæ [[Хуссар Ирыстон]]ы иумæйаг ном. Ирыстонæн йæ хуссары æмæ цæгаты дæр ис, Ирыстоны иудзинадмæ чи тырны, ахæм адæймæгтæ. Ирыстоны иумæйаг фæзуат у 11900 км². == Этимологи == Ном ''Ирыстон'' арæзт у ирон дзырд ''[[Ирон адæм|Ир]]'' æмæ [[фæсæфтуан]] ''[[-стан|-стон]]''-æй (йæ ратæдзæн у [[индоевропæйаг æвзæгтæ|индоевропæйаг]] уидаг *stā- «лæууын» æмæ [[персайнаг æвзаг|персайнаг æвзаджы]] амоны «бынат, бæстæ»). Ныхас ''Ир''-æн арынц цалдæр равзæрæны. Бирæ иртасджытæ дзурынц æмæ ''Ир'' рацыдис [[Рагон ирайнаг æвзаг|рагон ирайнаг]] ''arya'' æмæ ''aryana''-йæ.<ref>[[Алемань, Агусти|Agustí Alemany]]. ''Sources on the Alans: A Critical Compilation.'' [[Brill Academic Publishers]], 2000 ISBN 90-04-11442-4 {{en}}</ref><ref name="Miller">[[Миллер, Всеволод Фёдоры фырт|В. Ф. Миллер]]. [http://ironau.ru/miller-et.html Осетинские этюды] {{ru}}</ref><ref name="Kambolov">[[Хъамболты Тамерлан|Камболов Т. Т.]] [http://ironau.ru/kambolov-hist-o4erk62.html Осетинские субэтнонимы] // [http://ironau.ru/kambolov-hist-o4erk.html Очерк истории осетинского языка] {{ru}}</ref> Фæлæ [[Абайты Васо]]йы хъуыдымæ гæсгæ кавказаг [[Субстрат (лингвистикæ)|субстратæй]] ист у<ref>«Очевидно, что ir к arya- никакого отношения не имеет, и для него надо искать другое объяснение <...> Поскольку другие осетинские племенные названия — digor, twal — связаны с кавказской этнонимикой, естественно обратиться туда и для объяснения термина ir» [В. И. Абаев. ИЭСОЯ, Т. I. С. 545-546].</ref>. Æндæр æвзæгты фылдæрыл Ирыстон хонынц «Осетия». Уый рацыдис [[гуырдзиаг æвзаг|гуырдзиаг]] дзырдæй «ოსეთი» [{{IPA|osetʰi}}], уый та нысан кæны «осæгты (ирæтты) бæстæ». == Кæс == * [[Цæгат Ирыстон]] * [[Хуссар Ирыстон]] * [[Тырсыгом]] * [[Хъуды ком]] * «[[Триалеты Ирыстон]]» == Æддаг æрмæг == * [http://www.iriston.com/nogbon/news.php?newsid=435 Иры истори цыбырæй (Автор — Бзарты Руслан)] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирыстоны æхсæнæдтæ}} [[Категори:Ирыстон|*]] 7mw2bzcy7wd401phuduslt0pzzbhrs7 10 7560 525802 503122 2022-08-13T11:29:18Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{навигацион таг |сæргонд = [[Европæ]]йы бæстæтæ |текст = [[Австри]] {{!}} [[Азербайджан]] {{!}} [[Албани]] {{!}} [[Андоррæ]] {{!}} [[Беларусь]] {{!}} [[Бельги]] {{!}} [[Болгари]] {{!}} [[Босни æмæ Герцеговинæ]] {{!}} [[Ватикан]] {{!}} [[Венгри]] {{!}} [[Герман]] {{!}} [[Грекъ]] {{!}} [[Гуырдзыстон]] {{!}} [[Дани]] {{!}} [[Ирланди]] {{!}} [[Исланди]] {{!}} [[Испани]] {{!}} [[Итали]] {{!}} [[Кипр]] {{!}} [[Латви]] {{!}} [[Литва]] {{!}} [[Лихтенштейн]] {{!}} [[Люксембург]] {{!}} [[Мальтæ]] {{!}} [[Молдави]] {{!}} [[Монако]] {{!}} [[Нидерландтæ]] {{!}} [[Норвеги]] {{!}} [[Польшæ]] {{!}} [[Португали]] {{!}} [[Румыни]] {{!}} [[Сан-Марино]] {{!}} [[Серби]] {{!}} [[Словаки]] {{!}} [[Словени]] {{!}} [[Сомих]] {{!}} [[Стыр Британи]] {{!}} [[Турк]]&sup1; {{!}} [[Уæрæсе]]&sup1; {{!}} [[Украинæ]] {{!}} [[Финлянди]] {{!}} [[Франц]] {{!}} [[Хорвати]] {{!}} [[Хъазахстан]]&sup1; {{!}} [[Цæгат Македони]] {{!}} [[Черногори]] {{!}} [[Чехи]] {{!}} [[Швейцари]] {{!}} [[Швеци]] {{!}} [[Эстони]] Дæлбар территоритæ: [[Акротири æмæ Декели]] {{!}} [[Аланды сакъадæхтæ]] {{!}} [[Гернси]] {{!}} [[Гибралтар]] {{!}} [[Джерси]] {{!}} [[Мэн (сакъадах)|Мэн]] {{!}} [[Фареры сакъадæхтæ]] {{!}} [[Шпицберген]] {{!}} [[Ян-Майен]] Æндæр территоритæ (де-факто хæдбар): [[Абхаз]] {{!}} [[Донецчы Адæмон Республикæ]] {{!}} [[Косово]] {{!}} [[Лугансчы Адæмон Республикæ]] {{!}} [[Приднестровье]] {{!}} [[Уæлхох Карабах]] {{!}} [[Хуссар Ирыстон]] {{!}} [[Цæгат Кипр]] <div style="text-align: left;">&sup1; Йе стырдæр хай [[Ази]]йы ис.</div> }}<noinclude> [[Категори:Бæстæты номхыгъдтæ]] [[Категори:Википеди:Навигацион шаблонтæ]] [[Категори:Шаблонтæ:Географи]] </noinclude> cmuh0oa5097uqf5924txig5f96ezyiw 0 8490 525798 512020 2022-08-13T11:27:11Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Белорусси]] в [[Беларусь]] поверх перенаправления wikitext text/x-wiki {{Паддзахад |Ирон ном= Белоруссийы Республикæ |Оригиналон ном = Рэспубліка Беларусь |Тырыса = Flag of Belarus.svg |Герб = Coat of arms of Belarus.svg |Девиз = |Гимны ном = Мах, беларуссаг адæм |Аудио = My_Belarusy.ogg |Хицауиуæджы хуыз = Президентон республикæ |Картæ = Belarus in Europe.svg |Æвзаг = [[белоруссаг æвзаг|белоруссаг]] |Хæдбар сси=[[25 августы]] [[1991]] |Сæйраг сахар=[[Минск]] |Стырдæр сахартæ = [[Минск]], [[Гомель]], [[Могилёв]], [[Витебск]], [[Гродно]], [[Брест]] |Хицæутты титултæ = Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ = [[Лукашенко, Александр Григорийы фырт|Александр Лукашенко]]<br />Роман Головченко |Фæзуат = 207 600 |Доны процент = |Цæрджытæ = 9 349 645 |Сфысты аз = 2021 |Æнгомад = 45,32 |ÆМП= 63,085 млрд |ÆМП хынцыны аз = 2019 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 74 |ÆМП иу адæймагмæ = 6658 |Валютæ = [[белоруссаг сом]] |Домен = [[.by]] |Телефонон код = 375 |Сахатон таг = +2 }} '''Белору́сси''' кæнæ '''Беларусь''' ({{Lang-be|Беларусь}}, {{IPA|[bʲɛlaˈrusʲ]}}) у паддзахад [[Скæсæн Европæ]]йы, [[Советон Цæдис]]ы республикæ йæ фехæлды онг. Ныртæккæ Белорусси у [[Цæдисон паддзахад]] æмæ [[Хæдбар Паддзахæдты Æмбалад|ХПÆ-йы]] ы уæнг. Административон цæстæнгасæй Белорусси дихгонд у 6 облæстыл, ис ма дзы сæрмагонд статусы сахар — [[Минск]] (бæстæйы [[сæйраг сахар]]). Бæстæйы президент у [[Лукашенко, Александр Григорийы фырт|Александр Лукашенко]]. == Административон дих == {{main|Белоруссийы административон дих}} Административон æгъдауæй Белорусси сконд у ахæм: * Областытæ: [[Бресты облæст|Бресты]], [[Витебсчы облæст|Витебсчы]], [[Гомелы облæст|Гомелы]], [[Гроднойы облæст|Гроднойы]], [[Минсчы облæст|Минсчы]], [[Могилёвы облæст|Могилёвы]]. * Сæйраг сахар: [[Минск]]. {| class="wikitable sortable" style="text-align: center;" width="100%" |+ ! № ||class="unsortable"|Облæст||Фæзуат, км²<br><small>(2021)</small><ref name="площадь2020">[http://gki.gov.by/uploads/files/RZR-2019-1.doc Реестр земельных ресурсов Республики Беларусь по состоянию на 1 января 2020 г.] {{Wayback|url=http://www.gki.gov.by/uploads/files/RZR-2017.doc |date=20190715203831 }} (по состоянию на 1 января 2017 года)</ref>||Цæрджытæ<br><small>(2021)<ref name=":0">{{Cite news|title=В Беларуси на начало 2021 года проживало около 9,35 млн человек|url=https://www.belta.by/society/view/v-belarusi-na-nachalo-2021-goda-prozhivalo-okolo-935-mln-chelovek-belstat-436531-2021/#:~:text=Так,%20на%20начало%202021%20года,в%20минувшем%20-%209%20379%20952.}}</ref></small>||Административон<br>центр||Картæ |- | 1 | [[Бресты облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>32 786,44 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 338 044 | [[Файл:Coat of Arms of Brest, Belarus.svg|22пкс]] [[Брест]] |rowspan="7" |{{Белорусси|float=right}} |- | 2 | [[Витебсчы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>40 051,34 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 120 364 | [[Файл:Coat of Arms of Viciebsk, Belarus.svg|22пкс]] [[Витебск]] |- | 3 | [[Гомелы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>40 371,36 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 375 286 | [[Файл:Coat of Arms of Homiel, Belarus.svg|22пкс]] [[Гомель]] |- | 4 | [[Гроднойы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>25 126,98 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 017 976 | [[Файл:Coat of arms of Hrodna.svg|22пкс]] [[Гродно]] |- | 5 | [[Минсчы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>39 849,00 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{рæзт}} 1 473 346 | [[Файл:Coat of arms of Minsk.svg|22пкс]] [[Минск]] |- | 6 | [[Могилёвы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>29 067,62 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 014 843 | [[Файл:Coat of Arms of Mahiloŭ.svg|22пкс]] [[Могилёв]] |- | 7 | [[Минск]] | align=center | <span style="display:none">0</span>353 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 2 009 786 | [[Файл:Coat of arms of Minsk.svg|22пкс]] [[Минск]] |} == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Белорусси}} {{Европæ}} {{ХПÆ}} [[Категори:Белорусси|*]] lyx8d225trrcvwyoniiakfynjf2pp1l 525800 525798 2022-08-13T11:27:45Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад |Ирон ном= Беларусы Республикæ |Оригиналон ном = Рэспубліка Беларусь |Тырыса = Flag of Belarus.svg |Герб = Coat of arms of Belarus.svg |Девиз = |Гимны ном = Мах, беларуссаг адæм |Аудио = My_Belarusy.ogg |Хицауиуæджы хуыз = Президентон республикæ |Картæ = Belarus in Europe.svg |Æвзаг = [[белоруссаг æвзаг|белоруссаг]] |Хæдбар сси=[[25 августы]] [[1991]] |Сæйраг сахар=[[Минск]] |Стырдæр сахартæ = [[Минск]], [[Гомель]], [[Могилёв]], [[Витебск]], [[Гродно]], [[Брест]] |Хицæутты титултæ = Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ = [[Лукашенко, Александр Григорийы фырт|Александр Лукашенко]]<br />Роман Головченко |Фæзуат = 207 600 |Доны процент = |Цæрджытæ = 9 349 645 |Сфысты аз = 2021 |Æнгомад = 45,32 |ÆМП= 63,085 млрд |ÆМП хынцыны аз = 2019 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 74 |ÆМП иу адæймагмæ = 6658 |Валютæ = [[белоруссаг сом]] |Домен = [[.by]] |Телефонон код = 375 |Сахатон таг = +2 }} '''Беларусь''' кæнæ '''Белору́сси''' ({{Lang-be|Беларусь}}, {{IPA|[bʲɛlaˈrusʲ]}}) у паддзахад [[Скæсæн Европæ]]йы, [[Советон Цæдис]]ы республикæ йæ фехæлды онг. Ныртæккæ Белорусси у [[Цæдисон паддзахад]] æмæ [[Хæдбар Паддзахæдты Æмбалад|ХПÆ-йы]] ы уæнг. Административон цæстæнгасæй Белорусси дихгонд у 6 облæстыл, ис ма дзы сæрмагонд статусы сахар — [[Минск]] (бæстæйы [[сæйраг сахар]]). Бæстæйы президент у [[Лукашенко, Александр Григорийы фырт|Александр Лукашенко]]. == Административон дих == {{main|Белоруссийы административон дих}} Административон æгъдауæй Белорусси сконд у ахæм: * Областытæ: [[Бресты облæст|Бресты]], [[Витебсчы облæст|Витебсчы]], [[Гомелы облæст|Гомелы]], [[Гроднойы облæст|Гроднойы]], [[Минсчы облæст|Минсчы]], [[Могилёвы облæст|Могилёвы]]. * Сæйраг сахар: [[Минск]]. {| class="wikitable sortable" style="text-align: center;" width="100%" |+ ! № ||class="unsortable"|Облæст||Фæзуат, км²<br><small>(2021)</small><ref name="площадь2020">[http://gki.gov.by/uploads/files/RZR-2019-1.doc Реестр земельных ресурсов Республики Беларусь по состоянию на 1 января 2020 г.] {{Wayback|url=http://www.gki.gov.by/uploads/files/RZR-2017.doc |date=20190715203831 }} (по состоянию на 1 января 2017 года)</ref>||Цæрджытæ<br><small>(2021)<ref name=":0">{{Cite news|title=В Беларуси на начало 2021 года проживало около 9,35 млн человек|url=https://www.belta.by/society/view/v-belarusi-na-nachalo-2021-goda-prozhivalo-okolo-935-mln-chelovek-belstat-436531-2021/#:~:text=Так,%20на%20начало%202021%20года,в%20минувшем%20-%209%20379%20952.}}</ref></small>||Административон<br>центр||Картæ |- | 1 | [[Бресты облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>32 786,44 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 338 044 | [[Файл:Coat of Arms of Brest, Belarus.svg|22пкс]] [[Брест]] |rowspan="7" |{{Белорусси|float=right}} |- | 2 | [[Витебсчы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>40 051,34 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 120 364 | [[Файл:Coat of Arms of Viciebsk, Belarus.svg|22пкс]] [[Витебск]] |- | 3 | [[Гомелы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>40 371,36 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 375 286 | [[Файл:Coat of Arms of Homiel, Belarus.svg|22пкс]] [[Гомель]] |- | 4 | [[Гроднойы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>25 126,98 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 017 976 | [[Файл:Coat of arms of Hrodna.svg|22пкс]] [[Гродно]] |- | 5 | [[Минсчы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>39 849,00 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{рæзт}} 1 473 346 | [[Файл:Coat of arms of Minsk.svg|22пкс]] [[Минск]] |- | 6 | [[Могилёвы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>29 067,62 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 014 843 | [[Файл:Coat of Arms of Mahiloŭ.svg|22пкс]] [[Могилёв]] |- | 7 | [[Минск]] | align=center | <span style="display:none">0</span>353 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 2 009 786 | [[Файл:Coat of arms of Minsk.svg|22пкс]] [[Минск]] |} == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Белорусси}} {{Европæ}} {{ХПÆ}} [[Категори:Белорусси|*]] o209y0bu0kig72vszbx5z9zk6u2qjch 525801 525800 2022-08-13T11:28:59Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад |Ирон ном= Беларусы Республикæ |Оригиналон ном = Рэспубліка Беларусь |Тырыса = Flag of Belarus.svg |Герб = Coat of arms of Belarus.svg |Девиз = |Гимны ном = Мах, беларуссаг адæм |Аудио = My_Belarusy.ogg |Хицауиуæджы хуыз = Президентон республикæ |Картæ = Belarus in Europe.svg |Æвзаг = [[белоруссаг æвзаг|белоруссаг]] |Хæдбар сси=[[25 августы]] [[1991]] |Сæйраг сахар=[[Минск]] |Стырдæр сахартæ = [[Минск]], [[Гомель]], [[Могилёв]], [[Витебск]], [[Гродно]], [[Брест]] |Хицæутты титултæ = Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ = [[Лукашенко, Александр Григорийы фырт|Александр Лукашенко]]<br />Роман Головченко |Фæзуат = 207 600 |Доны процент = |Цæрджытæ = 9 349 645 |Сфысты аз = 2021 |Æнгомад = 45,32 |ÆМП= 63,085 млрд |ÆМП хынцыны аз = 2019 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 74 |ÆМП иу адæймагмæ = 6658 |Валютæ = [[белоруссаг сом]] |Домен = [[.by]] |Телефонон код = 375 |Сахатон таг = +2 }} '''Белару́сь''' кæнæ '''Белору́сси''' ({{Lang-be|Беларусь}}, {{IPA|[bʲɛlaˈrusʲ]}}) у паддзахад [[Скæсæн Европæ]]йы, [[Советон Цæдис]]ы республикæ йæ фехæлды онг. Ныртæккæ Белорусси у [[Цæдисон паддзахад]] æмæ [[Хæдбар Паддзахæдты Æмбалад|ХПÆ-йы]] ы уæнг. Административон цæстæнгасæй Белорусси дихгонд у 6 облæстыл, ис ма дзы сæрмагонд статусы сахар — [[Минск]] (бæстæйы [[сæйраг сахар]]). Бæстæйы президент у [[Лукашенко, Александр Григорийы фырт|Александр Лукашенко]]. == Административон дих == {{main|Белоруссийы административон дих}} Административон æгъдауæй Белорусси сконд у ахæм: * Областытæ: [[Бресты облæст|Бресты]], [[Витебсчы облæст|Витебсчы]], [[Гомелы облæст|Гомелы]], [[Гроднойы облæст|Гроднойы]], [[Минсчы облæст|Минсчы]], [[Могилёвы облæст|Могилёвы]]. * Сæйраг сахар: [[Минск]]. {| class="wikitable sortable" style="text-align: center;" width="100%" |+ ! № ||class="unsortable"|Облæст||Фæзуат, км²<br><small>(2021)</small><ref name="площадь2020">[http://gki.gov.by/uploads/files/RZR-2019-1.doc Реестр земельных ресурсов Республики Беларусь по состоянию на 1 января 2020 г.] {{Wayback|url=http://www.gki.gov.by/uploads/files/RZR-2017.doc |date=20190715203831 }} (по состоянию на 1 января 2017 года)</ref>||Цæрджытæ<br><small>(2021)<ref name=":0">{{Cite news|title=В Беларуси на начало 2021 года проживало около 9,35 млн человек|url=https://www.belta.by/society/view/v-belarusi-na-nachalo-2021-goda-prozhivalo-okolo-935-mln-chelovek-belstat-436531-2021/#:~:text=Так,%20на%20начало%202021%20года,в%20минувшем%20-%209%20379%20952.}}</ref></small>||Административон<br>центр||Картæ |- | 1 | [[Бресты облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>32 786,44 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 338 044 | [[Файл:Coat of Arms of Brest, Belarus.svg|22пкс]] [[Брест]] |rowspan="7" |{{Белорусси|float=right}} |- | 2 | [[Витебсчы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>40 051,34 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 120 364 | [[Файл:Coat of Arms of Viciebsk, Belarus.svg|22пкс]] [[Витебск]] |- | 3 | [[Гомелы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>40 371,36 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 375 286 | [[Файл:Coat of Arms of Homiel, Belarus.svg|22пкс]] [[Гомель]] |- | 4 | [[Гроднойы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>25 126,98 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 017 976 | [[Файл:Coat of arms of Hrodna.svg|22пкс]] [[Гродно]] |- | 5 | [[Минсчы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>39 849,00 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{рæзт}} 1 473 346 | [[Файл:Coat of arms of Minsk.svg|22пкс]] [[Минск]] |- | 6 | [[Могилёвы облæст]] | align=center | <span style="display:none">0</span>29 067,62 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 1 014 843 | [[Файл:Coat of Arms of Mahiloŭ.svg|22пкс]] [[Могилёв]] |- | 7 | [[Минск]] | align=center | <span style="display:none">0</span>353 | align=center | <span style="display:none">0</span>{{хауд}} 2 009 786 | [[Файл:Coat of arms of Minsk.svg|22пкс]] [[Минск]] |} == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Белорусси}} {{Европæ}} {{ХПÆ}} [[Категори:Белорусси|*]] 72zjixxkhhw3jnexuhweok331k0a232 0 9947 525756 517786 2022-08-12T23:25:29Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Музыкант | Ном = Боб Дилан | Æрфыст = Bob Dylan | Лого = | Ныв = Bob Dylan in Toronto1.jpg | Нывы_конд = | Æххæст_ном = | Райгуырæнбон = | Райгуырды_бынат = | Мæлæты_бон = | Мæлæты_бынат = | Азтæ = | Бæстæ = АИШ | Професситæ = [[поэт]], [[композитор]], [[гитарист]], [[вокалист]] | Инструменттæ = | Жанртæ = [[фолк-рок]], [[рок-музыкæ]], [[кантри]] | Фæсномгуытæ = | Коллективтæ = | Æмкуыст = | Лейблтæ = | Сайт = }} '''Боб Дилан''' ({{lang-en|Bob Dylan}}, æцæг ном — '''Роберт Аллен Циммерман''', {{lang-en|Robert Allen Zimmerman}}; райгуырд [[1941]] азы [[24 майы]]) у зындгонд [[АИШ|америкæйаг]] поэт, зарджыты автор æмæ музыкант. == Дискографи == === Альбомтæ === # Bob Dylan — [[1962]] # The Freewheelin' Bob Dylan — [[1963]] # The Times They Are A-Changin' — [[1964]] # Another Side of Bob Dylan — [[1964]] # Bringing It All Back Home — [[1965]] # Highway 61 Revisited — [[1965]] # Blonde on Blonde — [[1966]] # John Wesley Harding — [[1967]] # Nashville Skyline — [[1969]] # Self Portrait — [[1970]] # New Morning — [[1970]] # Pat Garrett & Billy the Kid — [[1973]] ([[саундтрек]]) # Dylan — [[1973]] # Planet Waves — [[1974]] # Blood on the Tracks — [[1975]] # The Basement Tapes — [[1975]] # Desire — [[1976]] # Street Legal — [[1978]] # Slow Train Coming — [[1979]] # Saved — [[1980]] # Shot of Love — [[1981]] # Infidels — [[1983]] # Empire Burlesque — [[1985]] # Knocked Out Loaded — [[1986]] # Down in the Groove — [[1988]] # Oh Mercy — [[1989]] # Under the Red Sky — [[1990]] # Good as I Been to You — [[1992]] # World Gone Wrong — [[1993]] # Time Out Of Mind — [[1997]] # Love and Theft — [[2001]] # Modern Times — [[2006]] === Æмбырдгæндтæ === # Bob Dylan’s Greatest Hits — [[1967]] # Bob Dylan’s Greatest Hits, Vol. 2 — [[1971]] # Biograph — [[1985]] # The Bootleg Series Volumes 1-3 (Rare & Unreleased) 1961-1991 — [[1991]] # Bob Dylan’s Greatest Hits, Vol. 3 — [[1994]] # The Bootleg Series Vol. 4: Bob Dylan Live 1966, The "Royal Albert Hall" Concert — [[1998]] # The Essential Bob Dylan — [[2000]] # The Bootleg Series Vol. 5: Bob Dylan Live 1975, The Rolling Thunder Revue — [[2002]] # The Bootleg Series Vol. 6: Bob Dylan Live 1964, Concert at Philharmonic Hall — [[2004]] # The Bootleg Series Vol. 7: No Direction Home: The Soundtrack — [[2005]] # DYLAN — [[2007]] === Концертон альбомтæ === # Before the Flood — [[1974]] # Hard Rain — [[1976]] # Bob Dylan at Budokan — [[1979]] # Real Live — [[1984]] # Dylan & the Dead — [[1988]] # The 30th Anniversary Concert Celebration — [[1993]] # MTV Unplugged — [[1995]] # Live at the Gaslight 1962 — [[2005]] # Live at Carnegie Hall 1963 — [[2005]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-биографи}} [[Категори:АИШ-ы рок-музыканттæ]] [[Категори:Дулуты чи райгуырдис, уыдон]] kahojc7qm4u5wpklle73cdi4bmeh3je 525757 525756 2022-08-12T23:26:19Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Боб Дилан]] в [[Дилан, Боб]] wikitext text/x-wiki {{Музыкант | Ном = Боб Дилан | Æрфыст = Bob Dylan | Лого = | Ныв = Bob Dylan in Toronto1.jpg | Нывы_конд = | Æххæст_ном = | Райгуырæнбон = | Райгуырды_бынат = | Мæлæты_бон = | Мæлæты_бынат = | Азтæ = | Бæстæ = АИШ | Професситæ = [[поэт]], [[композитор]], [[гитарист]], [[вокалист]] | Инструменттæ = | Жанртæ = [[фолк-рок]], [[рок-музыкæ]], [[кантри]] | Фæсномгуытæ = | Коллективтæ = | Æмкуыст = | Лейблтæ = | Сайт = }} '''Боб Дилан''' ({{lang-en|Bob Dylan}}, æцæг ном — '''Роберт Аллен Циммерман''', {{lang-en|Robert Allen Zimmerman}}; райгуырд [[1941]] азы [[24 майы]]) у зындгонд [[АИШ|америкæйаг]] поэт, зарджыты автор æмæ музыкант. == Дискографи == === Альбомтæ === # Bob Dylan — [[1962]] # The Freewheelin' Bob Dylan — [[1963]] # The Times They Are A-Changin' — [[1964]] # Another Side of Bob Dylan — [[1964]] # Bringing It All Back Home — [[1965]] # Highway 61 Revisited — [[1965]] # Blonde on Blonde — [[1966]] # John Wesley Harding — [[1967]] # Nashville Skyline — [[1969]] # Self Portrait — [[1970]] # New Morning — [[1970]] # Pat Garrett & Billy the Kid — [[1973]] ([[саундтрек]]) # Dylan — [[1973]] # Planet Waves — [[1974]] # Blood on the Tracks — [[1975]] # The Basement Tapes — [[1975]] # Desire — [[1976]] # Street Legal — [[1978]] # Slow Train Coming — [[1979]] # Saved — [[1980]] # Shot of Love — [[1981]] # Infidels — [[1983]] # Empire Burlesque — [[1985]] # Knocked Out Loaded — [[1986]] # Down in the Groove — [[1988]] # Oh Mercy — [[1989]] # Under the Red Sky — [[1990]] # Good as I Been to You — [[1992]] # World Gone Wrong — [[1993]] # Time Out Of Mind — [[1997]] # Love and Theft — [[2001]] # Modern Times — [[2006]] === Æмбырдгæндтæ === # Bob Dylan’s Greatest Hits — [[1967]] # Bob Dylan’s Greatest Hits, Vol. 2 — [[1971]] # Biograph — [[1985]] # The Bootleg Series Volumes 1-3 (Rare & Unreleased) 1961-1991 — [[1991]] # Bob Dylan’s Greatest Hits, Vol. 3 — [[1994]] # The Bootleg Series Vol. 4: Bob Dylan Live 1966, The "Royal Albert Hall" Concert — [[1998]] # The Essential Bob Dylan — [[2000]] # The Bootleg Series Vol. 5: Bob Dylan Live 1975, The Rolling Thunder Revue — [[2002]] # The Bootleg Series Vol. 6: Bob Dylan Live 1964, Concert at Philharmonic Hall — [[2004]] # The Bootleg Series Vol. 7: No Direction Home: The Soundtrack — [[2005]] # DYLAN — [[2007]] === Концертон альбомтæ === # Before the Flood — [[1974]] # Hard Rain — [[1976]] # Bob Dylan at Budokan — [[1979]] # Real Live — [[1984]] # Dylan & the Dead — [[1988]] # The 30th Anniversary Concert Celebration — [[1993]] # MTV Unplugged — [[1995]] # Live at the Gaslight 1962 — [[2005]] # Live at Carnegie Hall 1963 — [[2005]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-биографи}} [[Категори:АИШ-ы рок-музыканттæ]] [[Категори:Дулуты чи райгуырдис, уыдон]] kahojc7qm4u5wpklle73cdi4bmeh3je 525759 525757 2022-08-12T23:27:45Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Музыкант | Имя = Боб Дилан | Оригинал имени = {{lang-en|Bob Dylan}} | Изображение = | Фон = вокалист | Место рождения = | Годы активности = | Профессии = | Жанры = | Инструменты = гитарæ, гармоникæ, фортепиано | Псевдонимы = Elston Gunnn, Blind Boy Grunt, Lucky Wilbury/Boo Wilbury, Elmer Johnson, Jack Frost, Jack Fate, Willow Scarlet, Robert Milkwood Thomas, Tedham Porterhouse, Sergei Petrov | Лейблы = [[Columbia Records]], [[Asylum Records]] | Награды = - | Сайт = }} '''Боб Дилан''' ({{lang-en|Bob Dylan}}, æцæг ном — '''Роберт Аллен Циммерман''', {{lang-en|Robert Allen Zimmerman}}; райгуырд [[1941]] азы [[24 майы]]) у зындгонд [[АИШ|америкæйаг]] поэт, зарджыты автор æмæ музыкант. == Дискографи == === Альбомтæ === # Bob Dylan — [[1962]] # The Freewheelin' Bob Dylan — [[1963]] # The Times They Are A-Changin' — [[1964]] # Another Side of Bob Dylan — [[1964]] # Bringing It All Back Home — [[1965]] # Highway 61 Revisited — [[1965]] # Blonde on Blonde — [[1966]] # John Wesley Harding — [[1967]] # Nashville Skyline — [[1969]] # Self Portrait — [[1970]] # New Morning — [[1970]] # Pat Garrett & Billy the Kid — [[1973]] ([[саундтрек]]) # Dylan — [[1973]] # Planet Waves — [[1974]] # Blood on the Tracks — [[1975]] # The Basement Tapes — [[1975]] # Desire — [[1976]] # Street Legal — [[1978]] # Slow Train Coming — [[1979]] # Saved — [[1980]] # Shot of Love — [[1981]] # Infidels — [[1983]] # Empire Burlesque — [[1985]] # Knocked Out Loaded — [[1986]] # Down in the Groove — [[1988]] # Oh Mercy — [[1989]] # Under the Red Sky — [[1990]] # Good as I Been to You — [[1992]] # World Gone Wrong — [[1993]] # Time Out Of Mind — [[1997]] # Love and Theft — [[2001]] # Modern Times — [[2006]] === Æмбырдгæндтæ === # Bob Dylan’s Greatest Hits — [[1967]] # Bob Dylan’s Greatest Hits, Vol. 2 — [[1971]] # Biograph — [[1985]] # The Bootleg Series Volumes 1-3 (Rare & Unreleased) 1961-1991 — [[1991]] # Bob Dylan’s Greatest Hits, Vol. 3 — [[1994]] # The Bootleg Series Vol. 4: Bob Dylan Live 1966, The "Royal Albert Hall" Concert — [[1998]] # The Essential Bob Dylan — [[2000]] # The Bootleg Series Vol. 5: Bob Dylan Live 1975, The Rolling Thunder Revue — [[2002]] # The Bootleg Series Vol. 6: Bob Dylan Live 1964, Concert at Philharmonic Hall — [[2004]] # The Bootleg Series Vol. 7: No Direction Home: The Soundtrack — [[2005]] # DYLAN — [[2007]] === Концертон альбомтæ === # Before the Flood — [[1974]] # Hard Rain — [[1976]] # Bob Dylan at Budokan — [[1979]] # Real Live — [[1984]] # Dylan & the Dead — [[1988]] # The 30th Anniversary Concert Celebration — [[1993]] # MTV Unplugged — [[1995]] # Live at the Gaslight 1962 — [[2005]] # Live at Carnegie Hall 1963 — [[2005]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-биографи}} [[Категори:АИШ-ы рок-музыканттæ]] [[Категори:Дулуты чи райгуырдис, уыдон]] 5rdx1lp3te3ovo5pydaasq1tz87cosm 0 10488 525783 506979 2022-08-13T08:18:55Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Фыссæг | имя = | оригинал имени = | изображение = Rigoberto Lopez.jpg | описание изображения = | ширина = | род деятельности = | годы активности = | место рождения = | место смерти = | направление = | жанр = | язык произведений = | викисклад = | викитека = }} '''Ригоберто Лопес Перес''' ({{lang-es|Rigoberto López Pérez}}; [[1929]] — [[1956]] [[21 сентябры]], [[Леон (Никарагуæ)|Леон]], [[Никарагуæ]]) — никарагуæйаг [[поэт]], композитор æмæ растæг, диктатор [[Сомосæ Гарсиæ, Анастасио|Анастасио Сомосæйы]] амарæг. Ригоберто йæ хæлæртты къордимæ бадзырдтой диктатор Анастасио Сомосæ амарын стæй революци саразын. 21 сентябры кадджын изæры рæстæг Ригобертойы къухы бафтыд диктатормæ бахæстæг уын æмæ йæ дамбацайæ фехсын. Уыцы иу ран æрыгон революционер бирæ цæфтæй фæмард, фæлæ йæ цыппар [[нæмыг|нæмыджы]] Сомосæйы буармæ бацыдысты. Сомосæйы аластой [[Панамæйы къанау]]ы госпиталмæ, фæлæ уым дæр не сдзæбæх и æмæ аст боны фæстæ [[29 сентябры]] амард. Никарагуæйы ног президент сси йæ фырт, [[Сомосæ Дебайле, Луис|Луис]]. == Æддаг æрмæг == * Александр Тарасов [http://scepsis.ru/library/id_971.html «Между вулканами и партизанами: Никарагуанский пейзаж»] {{ru}} * [http://www.vokrugsveta.ru/publishing/vs/archives/?item_id=2283 Тибор Шебеш «Утро второго дня»] журнал «Вокруг Света» {{ru}} [[Категори:Никарагуæйы революционертæ]] [[Категори:Никарагуæйы поэттæ]] [[Категори:Никарагуæйы композитортæ]] nebckn1yxneoqe8vbv94hb4wmf8k8tb 0 10511 525772 512281 2022-08-13T07:58:34Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Гранадæ |Оригиналон ном = {{lang-es|Granada}} |Паддзахад = Никарагуæ |Герб = |lat_dir =N |lat_deg =11 |lat_min =56 |lat_sec = |lon_dir =W |lon_deg =85 |lon_min =57 |lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:NI |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Никарагуæйы департаменттæ{{!}}Департамент |Регион = Гранадæ |Регион таблицæйы = Гранадæ (департамент){{!}}Гранадæ |Бындурæвæрд = 1524 |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Центры бæрзæнд = |Климат = |Официалон æвзаг = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Сахатон таг = -6 |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Гранадæ''' ({{lang-es|Granada}}) у [[Никарагуæ]]йы сахар, [[Гранадæ (департамент)|Гранадæйы департаменты]] административон центр. Гранадæйы цæры 116 000 адæймаджы ([[2005]]). Гранадæ ис [[Никарагуæ (цад)|Никарагуæйы цады]] цæгат-ныгуылæн былы. Гранадæ у [[Централон Америкæ]]йы зæронддæр сахар. {{къæртт-Никарагуæ}} [[Категори:Никарагуæйы сахартæ]] men5ryyczm8qjm1mha3ndlm8x4d6l9l 525773 525772 2022-08-13T07:58:42Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Гранадæ |Оригиналон ном = {{lang-es|Granada}} |Паддзахад = Никарагуæ |Герб = |lat_dir =N |lat_deg =11 |lat_min =56 |lat_sec = |lon_dir =W |lon_deg =85 |lon_min =57 |lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:NI |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Никарагуæйы департаменттæ{{!}}Департамент |Регион = Гранадæ |Регион таблицæйы = Гранадæ (департамент){{!}}Гранадæ |Бындурæвæрд = 1524 |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Центры бæрзæнд = |Климат = |Официалон æвзаг = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Сахатон таг = -6 |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Гранадæ''' ({{lang-es|Granada}}) у [[Никарагуæ]]йы сахар, [[Гранадæ (департамент)|Гранадæйы департаменты]] административон центр. Гранадæйы цæры 116 000 адæймаджы ([[2005]]). Гранадæ ис [[Никарагуæ (цад)|Никарагуæйы цады]] цæгат-ныгуылæн былы. Гранадæ у [[Централон Америкæ]]йы зæронддæр сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Никарагуæ}} [[Категори:Никарагуæйы сахартæ]] 5w2bkaj3ihpxq1idd45apba62vqp5r3 10 10759 525774 444503 2022-08-13T08:01:44Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таг |сæргонд = {{Никарагуæйы тырыса}} [[Никарагуæ]]йы президенттæ æмæ паддзахады сæргълæуджытæ |текст = [[Фруто Чаморро]]{{·}} [[Франсиско Кастельон]]{{·}} [[Насарио Эското]]{{·}} [[Хосе Мария Эстрада]]{{·}} [[Патрисио Ривас]]{{·}} [[Уокер, Уильям (салдат)|Уильям Уокер]]{{·}} [[Патрисио Ривас]]{{·}} [[Томас Мартинес|Томас Мартинес æмæ Максимо Хересы хунтæ]]{{·}} [[Фернандо Гусман Солорсано|Фернандо Гусман]]{{·}} [[Хосе Висенте Куадра]]{{·}} [[Педро Хоакин Чаморро Алфаро|Педро Хоакин Чаморро]]{{·}} [[Хоакин Савала]]{{·}} [[Карденас, Адан|Адан Карденас]]{{·}} [[Эваристо Карасо]]{{·}} [[Николас Осорно]]{{·}} [[Роберто Сакаса]]{{·}} [[Чавес, Игнасио (президент)|Игнасио Чавес]]{{·}} [[Роберто Сакаса]]{{·}} [[Хунтæ]]{{·}} [[Сальвадор Мачадо]]{{·}} [[Хоакин Савалæ]]{{·}} [[Хосе Сантос Селайа]]{{·}} [[Хосе Мадрис]]{{·}} [[Эстрада, Хосе Долорес (президент)|Хосе Долорес Эстрада]]{{·}} [[Луис Мена]]{{·}} [[Хуан Хосе Эстрада]]{{·}} [[Диас, Адольфо|Адольфо Диас]]{{·}} [[Эмилиано Чаморро Варгас]]{{·}} [[Диего Мануэль Чаморро]]{{·}} [[Розендо Чаморро]]{{·}} [[Бартоломе Мартинес]]{{·}} [[Карлос Хосе Солорсано]]{{·}} [[Эмилиано Чаморро Варгас]]{{·}} [[Себастиан Уриса]]{{·}} [[Диас, Адольфо|Адольфо Диас]]{{·}} [[Хосе Мария Монкадæ Тапиа]]{{·}} [[Хуан Баутистæ Сакаса]]{{·}} [[Карлос Альберто Бренес Харкин]]{{·}} [[Анастасио Сомосæ Гарсиа]]{{·}} [[Леонардо Аргуэльо Баррето]]{{·}} [[Бенхамин Лакайо Сакаса]]{{·}} [[Роман-и-Рейес, Виктор Мануэль|Виктор Мануэль Роман]]{{·}} [[Мануэль Фернандо Сурита]]{{·}} [[Анастасио Сомоса Гарсиа]]{{·}} [[Луис Сомоса Дебайле]]{{·}} [[Рене Шик Гутиерес]]{{·}} [[Орландо Монтенегро]]{{·}} [[Лоренсо Герреро Гутиерес]]{{·}} [[Сомоса Дебайле, Анастасио|Анастасио Сомоса Дебайле]]{{·}} [[Либералон-консервативон хунтæ]]{{·}} [[Сомоса Дебайле, Анастасио|Анастасио Сомоса Дебайле]]{{·}} [[Франсиско Уркуйо]]{{·}} [[Нацийы рацарæзты хунтæ]]{{·}} [[Ортега, Даниэль|Даниэль Ортега]]{{·}} [[Чаморро, Виолетæ|Виолетæ Чаморро]]{{·}} [[Арнольдо Алеман]]{{·}} [[Энрике Боланьос]]{{·}} [[Ортега, Даниэль|Даниэль Ортега]] }}<noinclude> [[Категори:Википеди:Номхыгъдты шаблонтæ]]<!--may need focusing--> </noinclude> chpp5xpd5sw33t0hgonkblm2k7mhqhm 525775 525774 2022-08-13T08:01:57Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таг |сæргонд = {{Никарагуæйы тырыса}} [[Никарагуæ]]йы президенттæ æмæ паддзахады сæргълæуджытæ |текст = [[Фруто Чаморро]]{{·}} [[Франсиско Кастельон]]{{·}} [[Насарио Эското]]{{·}} [[Хосе Мария Эстрада]]{{·}} [[Патрисио Ривас]]{{·}} [[Уокер, Уильям (салдат)|Уильям Уокер]]{{·}} [[Патрисио Ривас]]{{·}} [[Томас Мартинес|Томас Мартинес æмæ Максимо Хересы хунтæ]]{{·}} [[Фернандо Гусман Солорсано|Фернандо Гусман]]{{·}} [[Хосе Висенте Куадра]]{{·}} [[Педро Хоакин Чаморро Алфаро|Педро Хоакин Чаморро]]{{·}} [[Хоакин Савала]]{{·}} [[Карденас, Адан|Адан Карденас]]{{·}} [[Эваристо Карасо]]{{·}} [[Николас Осорно]]{{·}} [[Роберто Сакаса]]{{·}} [[Чавес, Игнасио (президент)|Игнасио Чавес]]{{·}} [[Роберто Сакаса]]{{·}} [[Хунтæ]]{{·}} [[Сальвадор Мачадо]]{{·}} [[Хоакин Савалæ]]{{·}} [[Хосе Сантос Селайа]]{{·}} [[Хосе Мадрис]]{{·}} [[Эстрада, Хосе Долорес (президент)|Хосе Долорес Эстрада]]{{·}} [[Луис Мена]]{{·}} [[Хуан Хосе Эстрада]]{{·}} [[Диас, Адольфо|Адольфо Диас]]{{·}} [[Эмилиано Чаморро Варгас]]{{·}} [[Диего Мануэль Чаморро]]{{·}} [[Розендо Чаморро]]{{·}} [[Бартоломе Мартинес]]{{·}} [[Карлос Хосе Солорсано]]{{·}} [[Эмилиано Чаморро Варгас]]{{·}} [[Себастиан Уриса]]{{·}} [[Диас, Адольфо|Адольфо Диас]]{{·}} [[Хосе Мария Монкадæ Тапиа]]{{·}} [[Хуан Баутистæ Сакаса]]{{·}} [[Карлос Альберто Бренес Харкин]]{{·}} [[Анастасио Сомосæ Гарсиа]]{{·}} [[Леонардо Аргуэльо Баррето]]{{·}} [[Бенхамин Лакайо Сакаса]]{{·}} [[Роман-и-Рейес, Виктор Мануэль|Виктор Мануэль Роман]]{{·}} [[Мануэль Фернандо Сурита]]{{·}} [[Анастасио Сомоса Гарсиа]]{{·}} [[Луис Сомоса Дебайле]]{{·}} [[Рене Шик Гутиерес]]{{·}} [[Орландо Монтенегро]]{{·}} [[Лоренсо Герреро Гутиерес]]{{·}} [[Сомоса Дебайле, Анастасио|Анастасио Сомоса Дебайле]]{{·}} [[Либералон-консервативон хунтæ]]{{·}} [[Сомоса Дебайле, Анастасио|Анастасио Сомоса Дебайле]]{{·}} [[Франсиско Уркуйо]]{{·}} [[Нацийы рацарæзты хунтæ]]{{·}} [[Ортега, Даниэль|Даниэль Ортега]]{{·}} [[Чаморро, Виолетæ|Виолетæ Чаморро]]{{·}} [[Арнольдо Алеман]]{{·}} [[Энрике Боланьос]]{{·}} [[Ортега, Даниэль|Даниэль Ортега]] }}<noinclude> [[Категори:Википеди:Номхыгъдты шаблонтæ]] </noinclude> lhejhamywfdwlne8bdc2hql5mnfwdmk 0 10765 525762 481095 2022-08-12T23:36:23Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Государственный деятель |имя = Адольфо Диас Ресинос |оригинал имени = Adolfo Díaz Recinos |порядок = |изображение = Adolfo Diaz variant.jpg |ширина = 300px |описание изображения = | должность = Никарагуæйы президент | флаг = Flag of Nicaragua.svg | периодначало = 1911-æм азы 9 майы | периодконец = 1917-æм азы 1 январы | предшественник = [[Эстрада Моралес, Хуан Хосе|Хуан Хосе Эстрада]] | преемник = [[Чаморро Варгас, Эмилиано|Эмилиано Чаморро]] | должность_2 = Никарагуæйы президент | флаг_2 = Flag of Nicaragua.svg | периодначало_2 = 1926-æм азы 14 ноябры | периодконец_2 = 1929-æм азы 1 январы | предшественник_2 = [[Уриса, Себастьян|Себастьян Уриса]] | преемник_2 = [[Монкада Тапиа, Хосе Мария|Хосе Мария Монкада]] | должность_3 = Никарагуæйы вице-президент | флаг_3 = Flag of Nicaragua.svg | президент_3 = [[Эстрада Моралес, Хуан Хосе|Хуан Хосе Эстрада]] | периодначало_3 = 1910-æм азы 29 августы | периодконец_3 = 1911-æм азы 9 майы | предшественник_3 = Хуан Франсиско Бака | преемник_3 = [[Солорсано, Фернандо|Фернандо Солорсано]] |образование = |звание = |профессия = бухгалтер |партия = |дата рождения = |место рождения = |дата смерти = |место смерти = |в браке = |дети = |похоронен = |вероисповедание = католик |отец = |мать = |награды = |командовал = }} '''Адольфо Диас''' ({{lang-es|Adolfo Díaz}}; райгуырдис [[1875]] кæнæ [[1877-æм аз]]ы [[Коста-Рикæ]]йы — амардис [[1964-æм аз]]ы Коста-Рикæйы сахар [[Сан-Хосе (Коста-Рикæ)|Сан-Хосейы]]) уыд [[Никарагуæ]]йы 54-æм æмæ 61-æм президент — [[1911-æм аз]]ы [[9 майы|9 майæй]] [[1917-æм аз]]ы [[1 январы]] онг æмæ [[1926-æм аз]]ы [[14 ноябры|14 ноябрæй]] [[1929-æм аз]]ы [[1 январы]] онг. Кусын райдыдта куыд АИШ-ы компани «La Luz y Los Angeles Mining Company»-йы нымæрдар. Уыцы компани Никарагуæйы скæсæны къахта [[сыгъзæрин]]. Куыд АИШ-ы компанийы нымæрдар, уый, АИШ-ы интерестæй, баххуыс кодта либералон президент [[Селайæ, Хосе Сантос|Хосе Сантос Селайæ]] раппарынæн. Селайæ АИШ-æн тынг æнæуынон фæци, [[Япон]] æмæ [[Герман]]æн [[Никарагуæйы канал]]ы саразыны пъан куы разæвардта, уæд. Диас президент куы сси, уæд æй бахъуыди пайда кæнын АИШ-ы денджызон фистæгæфсады æххуысæй [[Бенхамин Селедон]]ы либералон сыстады ныхмæ. Диасы хицауады хъахъхъæнынады министр [[Луис Менæ]] дæр растджыты фарсмæ рацыд. АИШ-ы денджызон фистæгæфсад [[1912-æм аз]]ы октябры растджыты балты ныссæста, Бенхамин Селедон та фехстæуыд. Уыцы цауæй 70 фæстæмæ сандинисттæ радтой Селедонæн «сæрибары сæрвæлтау хъизæмаргæнæг» æмæ «национ хъæбатыры» ном. Америкаг æфсæддонтæ уыцы рæстæгæй фæстæмæ Никарагуæйы баззадысты дæс азмæ, бынæттон цæрджыты тынг тыхсын кодтой. Уыцы æххуысæн Диас афтæ бузныг уыди æмæ [[1914-æм аз]]ы бафыста [[Брайан-Чаморройы бадзырд]] — уымæ гæсгæ АИШ æнустæм райста Никарагуæйы зæххыл дыууæ фурды ’хсæн канал аразыны эксклюзивон бар, стæй кæмфæндыдæр йæ æфсæддон базæтæ аразыны бар. Уыцы бадзырд АИШ-ы дæр схуыдтой стигъаг æмæ хынджылæггæнæг<ref>[http://scepsis.ru/library/id_972.html Александр Тарасов 1. Фатальная ошибка янки]</ref>. Йæ президентон æмгъуыд куы фæци, Диас цалдæр азы дæргъы АИШ-цы царди. [[1926-æм аз]]ы уый раздæхти Никарагуæмæ æмæ та ногæй сси президент. Ног либералон сыстад афтæ тынг фæрæстмæ æмæ гыццыл ма баззæд [[Манагуæ]] ныддарынæн. Фæлæ АИШ-ы къухы бафтыд быцæуы фæрстæ бадзурын кæнын. Уæд либералон командæгæнджытæй иу, [[Сандино, Аугусто|Аугусто Сандино]], ахæм бадзырдыл не сразы æмæ сыстад адарддæр кæнынмæ расидти. Сандино æнтыстджынæй тох кодта хицауады æфсад æмæ АИШ-ы [[денджызон фистæгæфсад]]ы ныхмæ, дæрæн кодта америкаг компаниты мулк, уымæй бирæ азты дæргъы нымад уыдис Никарагуæ æмæ æнæхъæн Карибы регионы хъæбатыр. Диас та, йæ дыккаг æмгъуыд куы фæцис, уæд сызгъæрин къахыныл-иу чысыл ацархайдта, стæй ацыдис АИШ-ы цæрынмæ. Царди [[Нью-Йорк|Нью-Йорчы]], [[Майами]]йы æмæ [[Ног Орлеан]]ы, стæй ралыгъдис Коста-Рикæмæ, æмæ уым амардис [[1964-æм аз]]ы. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{Никарагуæйы президенттæ æмæ паддзахады сæргълæуджытæ}} [[Категори:Никарагуæйы президенттæ]] [[Категори:Коста-Рикæйы чи райгуырдис, уыдон]] [[Категори:Коста-Рикæйы чи амардис, уыдон]] esrxzy49xsle2e0u4f0jsue6b1fj65h 525764 525762 2022-08-12T23:37:19Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Паддзахадон архайæг |имя = Адольфо Диас Ресинос |оригинал имени = Adolfo Díaz Recinos |порядок = |изображение = Adolfo Diaz variant.jpg |ширина = 300px |описание изображения = | должность = Никарагуæйы президент | флаг = Flag of Nicaragua.svg | периодначало = 1911-æм азы 9 майы | периодконец = 1917-æм азы 1 январы | предшественник = [[Эстрада Моралес, Хуан Хосе|Хуан Хосе Эстрада]] | преемник = [[Чаморро Варгас, Эмилиано|Эмилиано Чаморро]] | должность_2 = Никарагуæйы президент | флаг_2 = Flag of Nicaragua.svg | периодначало_2 = 1926-æм азы 14 ноябры | периодконец_2 = 1929-æм азы 1 январы | предшественник_2 = [[Уриса, Себастьян|Себастьян Уриса]] | преемник_2 = [[Монкада Тапиа, Хосе Мария|Хосе Мария Монкада]] | должность_3 = Никарагуæйы вице-президент | флаг_3 = Flag of Nicaragua.svg | президент_3 = [[Эстрада Моралес, Хуан Хосе|Хуан Хосе Эстрада]] | периодначало_3 = 1910-æм азы 29 августы | периодконец_3 = 1911-æм азы 9 майы | предшественник_3 = Хуан Франсиско Бака | преемник_3 = [[Солорсано, Фернандо|Фернандо Солорсано]] |образование = |звание = |профессия = бухгалтер |партия = |дата рождения = |место рождения = |дата смерти = |место смерти = |в браке = |дети = |похоронен = |вероисповедание = католик |отец = |мать = |награды = |командовал = }} '''Адольфо Диас''' ({{lang-es|Adolfo Díaz}}; райгуырдис [[1875]] кæнæ [[1877-æм аз]]ы [[Коста-Рикæ]]йы — амардис [[1964-æм аз]]ы Коста-Рикæйы сахар [[Сан-Хосе (Коста-Рикæ)|Сан-Хосейы]]) уыд [[Никарагуæ]]йы 54-æм æмæ 61-æм президент — [[1911-æм аз]]ы [[9 майы|9 майæй]] [[1917-æм аз]]ы [[1 январы]] онг æмæ [[1926-æм аз]]ы [[14 ноябры|14 ноябрæй]] [[1929-æм аз]]ы [[1 январы]] онг. Кусын райдыдта куыд АИШ-ы компани «La Luz y Los Angeles Mining Company»-йы нымæрдар. Уыцы компани Никарагуæйы скæсæны къахта [[сыгъзæрин]]. Куыд АИШ-ы компанийы нымæрдар, уый, АИШ-ы интерестæй, баххуыс кодта либералон президент [[Селайæ, Хосе Сантос|Хосе Сантос Селайæ]] раппарынæн. Селайæ АИШ-æн тынг æнæуынон фæци, [[Япон]] æмæ [[Герман]]æн [[Никарагуæйы канал]]ы саразыны пъан куы разæвардта, уæд. Диас президент куы сси, уæд æй бахъуыди пайда кæнын АИШ-ы денджызон фистæгæфсады æххуысæй [[Бенхамин Селедон]]ы либералон сыстады ныхмæ. Диасы хицауады хъахъхъæнынады министр [[Луис Менæ]] дæр растджыты фарсмæ рацыд. АИШ-ы денджызон фистæгæфсад [[1912-æм аз]]ы октябры растджыты балты ныссæста, Бенхамин Селедон та фехстæуыд. Уыцы цауæй 70 фæстæмæ сандинисттæ радтой Селедонæн «сæрибары сæрвæлтау хъизæмаргæнæг» æмæ «национ хъæбатыры» ном. Америкаг æфсæддонтæ уыцы рæстæгæй фæстæмæ Никарагуæйы баззадысты дæс азмæ, бынæттон цæрджыты тынг тыхсын кодтой. Уыцы æххуысæн Диас афтæ бузныг уыди æмæ [[1914-æм аз]]ы бафыста [[Брайан-Чаморройы бадзырд]] — уымæ гæсгæ АИШ æнустæм райста Никарагуæйы зæххыл дыууæ фурды ’хсæн канал аразыны эксклюзивон бар, стæй кæмфæндыдæр йæ æфсæддон базæтæ аразыны бар. Уыцы бадзырд АИШ-ы дæр схуыдтой стигъаг æмæ хынджылæггæнæг<ref>[http://scepsis.ru/library/id_972.html Александр Тарасов 1. Фатальная ошибка янки]</ref>. Йæ президентон æмгъуыд куы фæци, Диас цалдæр азы дæргъы АИШ-цы царди. [[1926-æм аз]]ы уый раздæхти Никарагуæмæ æмæ та ногæй сси президент. Ног либералон сыстад афтæ тынг фæрæстмæ æмæ гыццыл ма баззæд [[Манагуæ]] ныддарынæн. Фæлæ АИШ-ы къухы бафтыд быцæуы фæрстæ бадзурын кæнын. Уæд либералон командæгæнджытæй иу, [[Сандино, Аугусто|Аугусто Сандино]], ахæм бадзырдыл не сразы æмæ сыстад адарддæр кæнынмæ расидти. Сандино æнтыстджынæй тох кодта хицауады æфсад æмæ АИШ-ы [[денджызон фистæгæфсад]]ы ныхмæ, дæрæн кодта америкаг компаниты мулк, уымæй бирæ азты дæргъы нымад уыдис Никарагуæ æмæ æнæхъæн Карибы регионы хъæбатыр. Диас та, йæ дыккаг æмгъуыд куы фæцис, уæд сызгъæрин къахыныл-иу чысыл ацархайдта, стæй ацыдис АИШ-ы цæрынмæ. Царди [[Нью-Йорк|Нью-Йорчы]], [[Майами]]йы æмæ [[Ног Орлеан]]ы, стæй ралыгъдис Коста-Рикæмæ, æмæ уым амардис [[1964-æм аз]]ы. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{Никарагуæйы президенттæ æмæ паддзахады сæргълæуджытæ}} [[Категори:Никарагуæйы президенттæ]] [[Категори:Коста-Рикæйы чи райгуырдис, уыдон]] [[Категори:Коста-Рикæйы чи амардис, уыдон]] e13r7ebvo1yslcz88wdth2nbtov1lud 0 10773 525771 498279 2022-08-13T07:56:07Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Паддзахадон архайæг}} '''Адан Карденас дель Кастильо''' ({{lang-es|Adán Cárdenas del Castillo}}; райгуырд [[Гранадæ (Никарагуæ)|Гранадæйы]] [[1836]] азы — [[1916]]) уыд [[Никарагуæ]]йы политик æмæ дохтыр. Президенты бынаты уыд [[1883]] азы [[1 мартъийы|1 мартъийæ]] [[1887]] азы [[1 мартъийы]] онг<ref>[http://es.encarta.msn.com/encyclopedia_761585779/Ad%C3%A1n_C%C3%A1rdenas.html Adán Cárdenas. MSN Encarta]</ref>. Уыд [[Никарагуæйы консервативон парти|Консервативон партийы]] уæнг. Æрыгон куы уыди, дæс азы дæргъы царди [[Европæ]]йы, ахуыр кодта [[Генуя]]йы æмæ [[Пизæ]]йы (Итали), райста дзы дохтыры дæсниад. [[1862]] азы раздæхт Никарагуæмæ<ref>[http://descargas.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/12371979791239397421624/205932_009.pdf El DR. Cardenas y el Coronel Carazo] {{es}}</ref>. Карденасы бинойнаг уыд Гертрудис Мартинес Солорсано, Никарагуæйы 36-æм президент [[Томас Мартинес|Томас Мартинес Герреройы]] чызг. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{Никарагуæйы президенттæ æмæ паддзахады сæргълæуджытæ}} [[Категори:Никарагуæйы президенттæ]] [[Категори:Никарагуæйы Гранадæйы чи райгуырдис, уыдон]] 3a4tk6grx7cznn99xsis5aqwf98z3de 10 11156 525803 427998 2022-08-13T11:30:03Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Хуызæг:ПозКартæ Белорусси]] в [[Хуызæг:ПозКартæ Беларусь]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Белорусси | top = 56.4 | bottom = 51.1 | left = 22.9 | right = 33.0 |image = {{#switch:{{{2|}}} |physical = Relief Map of Belarus.png |#default = Belarus location map.svg }} }}<noinclude>{{ПозКартæ/Инфо|Белорусси}} </noinclude> 7xdv5754w9nm6os9m0yup71f96vio55 525805 525803 2022-08-13T11:30:12Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Белорусси | top = 56.4 | bottom = 51.1 | left = 22.9 | right = 33.0 |image = {{#switch:{{{2|}}} |physical = Relief Map of Belarus.png |#default = Belarus location map.svg }} }}<noinclude>{{ПозКартæ/Инфо|Белорусси}} </noinclude> s05luqu2e5fi45k5j7m2muijazd3z38 525806 525805 2022-08-13T11:30:19Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Беларусь | top = 56.4 | bottom = 51.1 | left = 22.9 | right = 33.0 |image = {{#switch:{{{2|}}} |physical = Relief Map of Belarus.png |#default = Belarus location map.svg }} }}<noinclude>{{ПозКартæ/Инфо|Белорусси}} </noinclude> 8y732r8s6yn2oglzfk8xpuh0c26qq63 0 13907 525780 502852 2022-08-13T08:09:05Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП |Статус = Сахар |Ирон ном = Генуя |Оригиналон ном = {{lang-it|Genova}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Итали |Герб = CoA civ ITA milano.png |Тырыса = Flag of Genoa.svg{{!}}border |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 150 |lat_deg = 44|lat_min = 25|lat_sec = 00 |lon_deg = 08|lon_min = 56|lon_sec = 00 |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Италийы административон дих{{!}}Регион |Регион = Лигури |Регион таблицæйы = Лигури |Районы тип = Италийы провинцитæ{{!}}Провинци |Район = Генуя (провинци) |Район таблицæйы = Генуя (провинци){{!}}Генуя |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Раздæры нæмттæ = |Фæзуат = 243 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 20 |Климат = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +1 |DST = ис |Телефонон код = |Посты индекстæ = 16100 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Генуя''' ({{lang-it|Genova}} [{{IPA|ˈdʒɛːnova}}]; {{lang-lij|Zena}}) у сахар æмæ порт [[Итали]]йы цæгаты, [[Лигури]]йы сæйраг сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Итали}} [[Категори:Лигурийы сахартæ æмæ хъæутæ]] ld5wonirvhoyq5xb0q9vwqief9u074v 525781 525780 2022-08-13T08:09:12Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Генуя |Оригиналон ном = {{lang-it|Genova}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Итали |Герб = CoA civ ITA milano.png |Тырыса = Flag of Genoa.svg{{!}}border |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 150 |lat_deg = 44|lat_min = 25|lat_sec = 00 |lon_deg = 08|lon_min = 56|lon_sec = 00 |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Италийы административон дих{{!}}Регион |Регион = Лигури |Регион таблицæйы = Лигури |Районы тип = Италийы провинцитæ{{!}}Провинци |Район = Генуя (провинци) |Район таблицæйы = Генуя (провинци){{!}}Генуя |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Раздæры нæмттæ = |Фæзуат = 243 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 20 |Климат = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +1 |DST = ис |Телефонон код = |Посты индекстæ = 16100 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Генуя''' ({{lang-it|Genova}} [{{IPA|ˈdʒɛːnova}}]; {{lang-lij|Zena}}) у сахар æмæ порт [[Итали]]йы цæгаты, [[Лигури]]йы сæйраг сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Итали}} [[Категори:Лигурийы сахартæ æмæ хъæутæ]] hak2d9ab893ftp68a7xlwnuq0nhzuvo 0 14406 525796 480156 2022-08-13T11:23:31Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Сакраменто |Оригиналон ном = {{lang-en|Sacramento}} |Паддзахад = АИШ |Герб = |Тырыса = Flag of Sacramento, California.svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_dir = N |lat_deg = 38 |lat_min = 34 |lat_sec = 31 |lon_dir = W |lon_deg = 121|lon_min = 29 |lon_sec = 10 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 290 |Регионы картæйы ас = 290 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Калифорни |Регион таблицæйы = Калифорни |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1848 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = 1850 |Фыццаг кой = |Фæзуат = 257,0 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -8 |DST = ис |Телефонон код = |Посты индекстæ = 942xx, 958xx |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Сакраменто''' ({{lang-en|Sacramento}}) у [[Калифорни]]йы сæйраг сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы штатты сæйраг сахартæ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Калифорнийы сахартæ]] qakq41jbd4fs1v215fv4f1sik9sdec2 0 15116 525791 502807 2022-08-13T11:20:40Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Роли |Оригиналон ном = {{lang-en|Raleigh}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = Seal of Raleigh, North Carolina.svg |Тырыса = Flag of Raleigh, North Carolina.svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_dir = N|lat_deg = 35|lat_min = 49|lat_sec = 08 |lon_dir = W|lon_deg = 78|lon_min = 38|lon_sec = 41 |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Цæгат Каролинæ |Регион таблицæйы = Цæгат Каролинæ |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1792 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 347,94 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 132 |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -5 |DST = ис |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Роли''' ({{lang-en|Raleigh}}) у [[Цæгат Каролинæ]]йы сæйраг сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы штатты сæйраг сахартæ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Цæгат Каролинæйы сахартæ]] 0v2ldn230bxdrh9ccngjjus9411xmr3 0 15123 525787 502866 2022-08-13T11:18:15Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Миннеаполис |Оригиналон ном = {{lang-en|Minneapolis}} |Паддзахад = АИШ |Герб = Minneapolis seal.gif |Тырыса = Flag of Minneapolis.svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 150 |lat_dir = N|lat_deg = 44|lat_min = 58|lat_sec = 49 |lon_dir = W|lon_deg = 93|lon_min = 15|lon_sec = 51 |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Миннесотæ |Регион таблицæйы = Миннесотæ |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1867 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 153,3 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 264 |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -6 |DST = ис |Телефонон код = |Посты индекстæ = 55401 – 55487 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Миннеа́полис''' ({{lang-en|Minneapolis}}) у сахар [[АИШ]]-ы цæгаты, штат [[Миннесотæ]]йы стырдæр сахар. Лæууы [[Миссисипи (цæугæдон)|цæугæдон Миссисипийы]] былыл. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Миннесотæйы сахартæ]] 0gv394rh1jq8ortm0el1f3p3wg2vdgx 0 15127 525792 495196 2022-08-13T11:21:27Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Майами |Оригиналон ном = {{lang-en|Miami}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = Escudo de Miami.svg |Тырыса = Flag of Miami, Florida.svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 175px |lat_dir =N |lat_deg =25 |lat_min =47 |lat_sec = |lon_dir =W |lon_deg =80 |lon_min =13 |lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Флоридæ |Регион таблицæйы = Флоридæ |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 92,42 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 2 |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -5 |DST = -4 |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = en }} '''Майами''' ({{lang-en|Miami}}) у сахар [[Флоридæ]]йы хуссар-скæсæны. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Флоридæйы сахартæ]] pctjdkooqluobacduk3nc5l8lo3s4fx 0 15657 525776 521285 2022-08-13T08:03:40Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Курессааре |Оригиналон ном = {{lang-et|Kuressaare}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Эстони |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_dir=N|lat_deg=58|lat_min=15 |lon_dir=E|lon_deg=22|lon_min=29 |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = Эстонийы административон дих{{!}}Зылд |Регион = Сааремаа |Регион таблицæйы = Сааремаа (зылд){{!}}Сааремаа |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Раздæры нæмттæ = Аренсбург, Кингисепп |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = 1381 |Фæзуат = 14,95 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +2 |DST = +3 |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Ку́рессааре''' ({{lang-et|Kuressaare}}) у [[Эстони]]йы сахар. Æрбынат кодта [[Сааремаа]]йы сакъадахыл. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Эстони}} {{Эстонийы сахартæ}} [[Категори:Эстонийы сахартæ]] ck0ht9t3wc0rn5wh05yqz3c55mlssyz 0 18556 525811 503225 2022-08-13T11:33:18Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Портленд |Оригиналон ном = {{lang-en|Portland}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = Seal of Portland, Oregon.svg |Тырыса = Flag of Portland, Oregon.svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 150 |lat_dir =N |lat_deg =45 |lat_min =31 |lat_sec = |lon_dir =W |lon_deg =122 |lon_min =40 |lon_sec = |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = Штат (АИШ){{!}}Штат |Регион = Орегон |Регион таблицæйы = Орегон |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1845 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 376,5 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 15,2 |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -8 |DST = -7 |Телефонон код = |Посты индекстæ = 97086-97299 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Портленд''' ({{lang-en|Portland}}) у сахар [[АИШ]]-ы цæгат-ныгуылæны. Ис [[Орегон]]ы штаты, цæугæдæттæ [[Вилламетт (цæугæдон)|Вилламетт]] æмæ [[Колумби (цæугæдон)|Колумби]] кæм баиу вæййынц, уым. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Орегоны сахартæ]] 8ct0ddpi6u4bh04ze14t7hkwjwhsnhp 0 19654 525785 508055 2022-08-13T10:46:31Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Фыссæг | имя = | оригинал имени = | изображение = Ardasen.jpg | описание изображения = | ширина = | род деятельности = | годы активности = | место рождения = | место смерти = | направление = | жанр = | язык произведений = | викисклад = | викитека = }} '''Ардасенты Науийы фырт Хадзыбатыр''' (райгуырдиc [[1911-æм аз]]ы [[15 сентябры]], [[Хъæдгæрон]]ы — амардис [[1968-æм аз]]ы) уыдис [[ирон æвзаг|ирон]] {{поэт|Цæгат Ирыстоны|XX æнусы}}, {{тæлмацгæнæг|Цæгат Ирыстоны|XX æнусы}}, {{литературæзонæг|Цæгат Ирыстоны|XX æнусы}}. == Цардафыст æмæ сфæлдыстадон куыст == Ардасенты Хадзыбатыр райгуырдис [[Цæгат Ирыстон]]ы, [[Хъæдгæрон]]ы хъæуы, зæхкусджыты хæдзары. Дæс азы йыл нæма сæххæст, афтæ йæ мад æмæ йæ фыд амардысты. Цардис йæ фыдыхомæ, йæ цахъхъæн лæппутæ æмæ чызджытимæ цыдис скъоламæ, ахуыр кодта тынг хорз. Ахуырæй уæгъд рæстæг лæппуйæн æнцад бадæн нæ уыди, хæдзары — бирæ куыст, фыдыхойæн йæхи сывæллæттæ дæр æнахъом уыдысты æмæ сæ дарын хъуыди. Уæлыгæс-иу куы ацыдис, уæд-иу йемæ ахаста [[Хетæгкаты Къоста|Къостайы]] «[[Ирон фæндыр]]». Лæппуйæн йæхи зæрдæ дæр тыхсын кодта цыдæр монц, дисы йæ æфтыдта дзырды алæмæт. Уыцы рæстæджы сæ хъæумæ æрцыдис ног ахуыргæнæг — Къадзты Алыксандр. Уый хорз зыдта литературæ æмæ æвзаг. Ахуырдзаутæн дзырдта ирон фысджыты тыххæй. Ацæргæ, цардвæлтæрд ахуыргæнæг Къадзы-фырт уайтагъд бамбæрста Хадзыбатыры зæрдæ, балымæн сты. Ахуырдзау йæ зæронд ахуыргæнæгмæ бавдыста фыццаг хатт йæ поэтикон фæлтæрæнтæ. Алыксандр æххуыс кодта лæппуйæн, йæ бон цы уыдис, уымæй, амыдта йын поэтикæйы техникæ, лæвæрдта йын чингуытæ. [[1927-æм аз]]ы Хадзыбатыр бацыдис [[Дзæуджыхъæуы æфсæнвæндаджы транспорты техникум|Дзæуджыхъæуы æфсæнвæндаджы техникуммæ]]. Уыцы рæстæджы йæ хъус ноджы тынгдæр дарын райдыдта литературæмæ, горæты хъæздыг библиотекæты æрвыста йæ рæстæгæй дзæвгар хай, газетты рауагъта бирæ æмдзæвгæтæ, базонгæ æмæ балымæн ирон фысджытимæ: [[Дзанайты Иван|Нигеримæ]], [[Гулуты Андрей|Гулуты Андреимæ]], [[Боциты Барон]]имæ, [[Хъайтыхъты Геор]]имæ, [[Мамсыраты Дæбе]]имæ, [[Плиты Грис]]имæ æмæ бирæ æндæртимæ. Куыд фылдæр кодтой йæ зонындзинæдтæ, куыд арфдæр æмбæрста поэзийы нысан, уыйас бæрнондæрæй каст йæ фыстытæм. Уый тыххæй йæхæдæг фæстæдæр афтæ фыста: {{Цитатæ| Зæрдæйы фæндиаг дзæбæх æмдзæвгæтæ фыссын мæ къухы не ’фтыдис, æвзæртæ та æнæуи дæр бирæ уыдысты...}} Æртæ азы фæахуыр кодта Хадзыбатыр æфсæнвæндаджы техникумы. Фæлæ йæ зæрдæ æндæр цардыуагмæ æхсайдта, æндæр бæллицтæ йæ сайдтой сæ фæдыл. [[1930-æм аз]]ы бацыдис [[Цæгат Ирыстоны педагогон институт]]ы филологион факультеты ирон литературæ æмæ æвзаджы хайадмæ. Институт каст фæцис [[1933-æм аз]]ы æмæ йæ арвыстой [[Алагиры район]]мæ ахуырады хайады сæргълæууæгæй. Бирæ рæстæг нæ фæци ацы куысты: йæ зæрдæ дзырдта дарддæр ахуырмæ. [[1934-æм аз]]ы бацыдис [[Цæгат Ирыстоны зонад-иртасæг институт]]ы [[аспирантурæ]]мæ æмæ йæ каст фæцис [[1937-æм аз]]ы. Уæдæй йæ царды кæронмæ Хадзыбатыр æнтыстджынæй кодта зонадон-педагогон куыст. [[1938]] азæй [[1940]] азы онг уыдис [[Сталинир]]ы Ахуыргæнджыты институты ахуыргæнæг. 1940 азы нысангонд æрцыдиc Цæгат Ирыстоны зонадон-иртасæг институты ахуыргонд секретарæй, уый фæстæ та — зонадон кусæгæй. Ардасены-фырт бирæ уацтæ ныффыста [[ирон литературæ]]йы ахадгæ проблемæты тыххæй. Ардасенты Хадзыбатыры фыццаг поэтикон чиныг «Сæуæхсид» (хæрз къаннæг æмбырдгонд) рацыдис [[1931-æм аз]]ы. [[1947-æм аз]]ы рауагъта йæ равзæрст æмдзæвгæтæ хицæн чиныгæй. Бæрцæй бирæ нæ ныффыста поэтикон уацмыстæ Хадзыбатыр. Йæ хуыздæр æмдзæвгæтæ æмæ поэмæтæ сты хæдбындур. Йе ’мбæлтты фыстытæй цæмæй хицæн кæнынц, уый æппæты фыццаг бафиппайдта Плиты Грис: {{Цитатæ| Не ’рыгон фысджыты æхсæн поэтикон уацмысты мидæг Хадзыбатыр æппæтæй раздæр æмæ рæсугъддæр райдыдта зæрдыллæууæг сюжеттæ аразын. Уыимæ йæ алы сюжетæн дæр ис авторы сæрмагонд, хицæн миниуæг — уыциу æвдыст æй нæ кæны, куыд райдайы, уымæй йæ кæронмæ, фæлæ фыццаг иу хай, стæй та —иннæ хæйттæ, æмæ дзы иу дæр нæ баззайы талынджы.}} Хадзыбатыр бирæ уацмыстæ ратæлмац кодта [[уырыссаг поэзи|уырыссаг]] æмæ дунеон поэзийæ. Йæ поэтикон курдиат уæлдай тынгдæр разынд йæ ’мдзæвгæтæ «Амонд», «Нана», «Тæхджытæ», «Денджызы маст» æмæ æндæрты. Хорз фыст у поэмæ «Мад» дæр. Æмдзæвгæ «Денджызы маст» банымайæн ис нæ поэзийы хуыздæр уацмыстæй иуыл. Алыхуызон нывтæ, алыхуызон интонацитæ, сагъæстæ, хъуыдытæ денджызы уылæнтау фæйлауынц ацы æмдзæвгæйы. Уацмыс фыст æрцыди 1937 азы [[Сочи]]йы, автор дзы ары, фашистон пираттæ кæй фæдæлдон кодтой, уыцы теплоход «Тимирязев»-ы æмæ нау «Благоев»-ы командæты ном. ==Уацмыстæ== * Сæуæхсид (Заря). Æмдзæвгæтæ. Дзæуджыхъæу, 1931; * Равзæрст уацмыстæ (Избранные произведения). Дзæуджыхъæу, 1947; * Ирон критикæйы уавæр æмæ йæ хæстæ. «Мах дуг», 1949, № 5; * Бæрзонддæр сисæм аив литературæйы дæсныйад. «Мах дуг», 1952, № 8; * Нартский эпос и осетинская литература. В кн.: Нартский эпос. Материалы совещания. Орджоникидзе, 1957; * Осетинская советская литература. Краткий очерк. Альманах «Советская Осетия», 1957, № 11; * Развитие осетинской художественной литературы за годы Советской власти. Изв. СОНИИ, т. 20, 1957; * Осетинская литература периода Великой Отечественной войны. Изв. СОНИИ, Т. 22, вып. 2, 1960; * Очерк развития осетинской литературы. Дооктябрьский период. Орджоникидзе, 1959; * Нæ прозæйы тыххæй. «Мах дуг», 1960. № 8–9; * Ирон советон литературæ йæ рæзты фæндагыл. «Мах дуг», 1960, № 3; * Цард æмæ поэзи (Жизнь и поэзия). Критикой уацмыстæ Къостайы, Секъайы, [[Кочысаты Розæ]]йы, Нигеры, [[Барахъты Гино]]йы æмæ [[Хъамбердиаты Мысост]]ы тыххæй. Орджоникидзе, 1962; * Идеи и образы. Альманах «Советская Осетия», 1962, № 21–22; * Хуыздæр кæны нæ фысджыты дæсныйад. «Мах дуг», 1962, № 11–12; * Разговор о наших современниках. Альманах «Советская Осетия», 1964, № 25; * О некоторых произведениях осетинской прозы последних лет. Альманах «Советская Осетия», 1965, № 26–27; * Мæт æмæ цины зæлтæ. «Мах дуг» 1965, № 5; * Нæ прозæйы сæйраг темæ ссис абоны цард. Изв. СОНИИ, т. 26, 1966; * Ирон роман æмæ йæ проблемæтæ. «Мах дуг», 1966, № 5; * Октябры хурмæ рæзы ирон литературæ. «Мах дуг», 1967, № 10–11; * Поэзия, вдохновленная идеями Октября. Альманах «Советская Осетия», 1967, № 31; * Максим Горький æмæ ирон литературæ. «Мах дуг», 1968, № 3; * Осетинская литература. В кн.: История советской многонациональной литературы в шести томах. Т. 2, кн. 2. М., 1972; * Равзæрст уацмыстæ (Избранные произведения). Орджоникидзе, 1977; * Рæстæджы улæфт (Веление времени). Критикон уацты æмбырдгонд. Орджоникидзе, 1984. == Литературæ == * Шариф А. Ценное исследование. «Дружба народов», 1960, № 8; * Дзасохты М. Поэт, литературовед. «Рæстдзинад», 1960, 3 авг.; * Гагиев Г. Поэт, литературовед, переводчик. «Социалистическая Осетия», 1961, 20 дек.; * Яшин А. Певец народа. «Литература и жизнь», 1962, 1 апр.; * Гаджиты Г. Рæсугъд æмæ арф фæд. «Рæстдзинад», 1971, 22 сент.; * Хъороты С. Æнусмæ мысинаг. «Советон Ирыстон», 1971, 15 сент.; * Суменова 3. Его любовь — литература. «Социалистическая Осетия», 1971, 22 сент.; * Ардасенов Хадзыбатыр.В кн.:Писатели Северной Осетии. Орджоникидзе, 1973; * Хадарцева А. Хадзыбатыр Навиевич Ардасенов. Альманах «Литературная Осетия», 1978, № 39; * Хæдарцаты А. Ардасенты Хадзыбатыр. «Мах дуг», 1981, № 9; * Зынгæ ирон поэт æмæ литературæзонæг. «Фидиуæг», 1981. == Æрвитæнтæ == * [http://hetagurov.ru/tvorchestvo/poezia/poemy/Fatima.htm Къостайы поэмæ «Фатимæ» Ардасены-фырты тæлмацæй] [[Категори:Ирон поэттæ]] [[Категори:Цæгат Ирыстоны поэттæ]] [[Категори:Ирон литературæ иртасджытæ]] [[Категори:Хъæдгæроны чи райгуырдис, уыдон]] [[Категори:Ардасентæ|Хадзыбатыр]] 9w4cqhd0zodc1mgeo96vc5x1tl7udgd 0 19663 525812 494337 2022-08-13T11:33:51Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Сейлем}} {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Сейлем |Оригиналон ном = {{lang-en|Salem}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_dir = N |lat_deg = 44|lat_min = 55|lat_sec = 51 |lon_dir = W |lon_deg = 123|lon_min = 1|lon_sec = 44 |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Орегон |Регион таблицæйы = Орегон |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1842 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 120 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 46,7 |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -8 |DST = ис |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Сейлем''', '''Салем''' ({{lang-en|Salem}}) у сахар [[АИШ]]-ы ныгуылæны, [[Орегон]]ы сæйраг сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы штатты сæйраг сахартæ}} [[Категори:Орегоны сахартæ]] hx7gg2mea8zxe9wymmp5bt883tl8a6v 0 20187 525810 514852 2022-08-13T11:32:21Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Могилёв |Оригиналон ном = {{lang-be|Магілёў}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Белорусси |Герб = Coat of Arms of Mahiloŭ.svg |Тырыса = Flag of Mahiloŭ.svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 200px |lat_deg =53 |lat_min =55 |lat_sec = |lon_deg =30 |lon_min =21 |lon_sec = |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Белоруссийы административон дих{{!}}Облæст |Регион = Могилёвы облæст |Регион таблицæйы = Могилёвы облæст |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Статус кæдæй = 1267 |Раздæры нæмттæ = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = +375 222 |Посты индекстæ = 212001 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Могилёв''' ({{lang-be|Магілёў}}) у сахар [[Белорусси]]йы скæсæны, [[Могилёвы облæст]]ы административон центр. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Белорусси}} {{Могилёвы облæсты сахартæ}} [[Категори:Могилёвы облæсты сахартæ]] 19o8ju3h4vxou3c20spa3fhyblnblib 0 20313 525767 439419 2022-08-12T23:46:29Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Централон Ази]] в [[Центрон Ази]] wikitext text/x-wiki [[Файл:Central Asia borders.png|thumb|300px|Регионы арæны æртæ варианты: 1 — Советон Цæдисы Астæуккаг Азийы экономион район; 2 — Абон Хæдбар Паддзахæдты Æмбалады регион; 3 — ЮНЕСКО-йы вариант]] '''Централон Ази''' ({{lang-kk|Орта Азия}}, {{lang-tm|Merkezi Aziýa}}, {{lang-uz|Oʻrta Osiyo}}, {{lang-ky|Орто Азия}}, {{lang-tg|Осиёи Марказӣ}}, {{lang-fa|آسیای مرکزی}}, {{lang-ur|وسط ایشیا}}, {{lang-zh|中亚}}) у регион [[Ази]]йы центры. {{къæртт-географи}} [[Категори:Ази|*]] 70d6vvkg783motix3kqfad1y8x060ov 525769 525767 2022-08-12T23:46:59Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki [[Файл:Central Asia borders.png|thumb|300px|Регионы арæны æртæ варианты: 1 — Советон Цæдисы Астæуккаг Азийы экономион район; 2 — Абон Хæдбар Паддзахæдты Æмбалады регион; 3 — ЮНЕСКО-йы вариант]] '''Центрон Ази''' кæнæ '''Централон Ази''' ({{lang-kk|Орта Азия}}, {{lang-tm|Merkezi Aziýa}}, {{lang-uz|Oʻrta Osiyo}}, {{lang-ky|Орто Азия}}, {{lang-tg|Осиёи Марказӣ}}, {{lang-fa|آسیای مرکزی}}, {{lang-ur|وسط ایشیا}}, {{lang-zh|中亚}}) у регион [[Ази]]йы центры. {{къæртт-географи}} [[Категори:Ази|*]] ajpouj7y58mdj3d241k2sod26tcmqyo 0 28098 525813 520557 2022-08-13T11:36:07Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Гомель |Оригиналон ном = {{lang-be|Гомель}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Белорусси |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_dir = N|lat_deg = 52|lat_min = 26|lat_sec = 30 |lon_dir = E|lon_deg = 30|lon_min = 59|lon_sec = 00 |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = Белоруссийы административон дих{{!}}Облæст |Регион = Гомелы облæст |Регион таблицæйы = Гомелы облæст |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1142 |Фыццаг кой = 1142 |Статус кæдæй = |Раздæры нæмттæ = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = [[белорусæгтæ]], [[уырыссæгтæ]], <br>[[украинæгтæ]], [[дзутт]] |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = +375 232 |Посты индекстæ = 246xxx, 247xxx |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Го́мель''' ({{lang-be|Гомель}}) у сахар [[Белорусси]]йы, [[Гомелы облæст]]ы административон центр æмæ æппæт бæстæйы ахсджиагдæр сахартæй иу. 2008-æм азы райдианмæ Гомелы уыдис 126 индустрион куыстуаты, уыдонæй 49 (38,9 %) — паддзахадон исбоны. Куыстуæттæ цы продукци уадзынц, уый у машинæтæ (47,4 %), хойрæгтæ (18 %), хъæдырмæг (5,1 %) æмæ æндæр. Стырдæр куыстуæттæ сты «Гомсельмаш», ЗЛиН, базарадон мигæнæнты завод, вагæттæ цалцæггæнæн завод æмæ æндæртæ. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Белорусси}} {{Гомелы облæсты сахартæ}} [[Категори:Гомелы облæсты сахартæ]] 9oweoxn4i32buinte4d21eta6owl9bd 0 29228 525760 496650 2022-08-12T23:28:30Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Дулут |Оригиналон ном = {{lang-en|Duluth}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_dir = N|lat_deg = 46|lat_min = 47|lat_sec = 12.98 |lon_dir = W|lon_deg = 92|lon_min = 5.53|lon_sec = 5 |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Миннесотæ |Регион таблицæйы = Миннесотæ |Районы тип = Зылд (АИШ){{!}}Зылд |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Раздæры нæмттæ = |Сахар кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 226,2 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 214 |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -6 |DST = -5 |Телефонон код = +1 218 |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Дулут''' ({{lang-en|Duluth}}) у сахар [[АИШ]]-ы цæгаты, штат [[Миннесотæ]]йы стырдæр сахартæй иу. Цæрынц дзы 84 мин адæймаджы ([[2009]]). Дулут у порт [[Уæллаг цад]]ы былыл. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} [[Категори:Миннесотæйы сахартæ]] 0qx9coa709ma0xcn31rtoks1zk3o28c 525761 525760 2022-08-12T23:31:10Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Дулут |Оригиналон ном = {{lang-en|Duluth}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_dir = N|lat_deg = 46|lat_min = 47|lat_sec = 12.98 |lon_dir = W|lon_deg = 92|lon_min = 5.53|lon_sec = 5 |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Миннесотæ |Регион таблицæйы = Миннесотæ |Районы тип = Зылд (АИШ){{!}}Зылд |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Раздæры нæмттæ = |Сахар кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 226,2 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 214 |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -6 |DST = -5 |Телефонон код = +1 218 |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Дулут''' ({{lang-en|Duluth}}) у сахар [[АИШ]]-ы цæгаты, [[Миннесотæ]]йы штаты стырдæр сахартæй иу. Цæрынц дзы 84 мин адæймаджы ([[2009]]). Дулут у порт [[Уæллаг цад]]ы былыл. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} [[Категори:Миннесотæйы сахартæ]] j5hkdvll1iy95f2l7crfp5igis5jt0a 0 31150 525782 502854 2022-08-13T08:09:41Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Савонæ |Оригиналон ном = {{lang-it|Savona}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Итали |Герб = Blason de Savona (Italie).svg |Тырыса = Savona-Bandiera.png{{!}}border |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 175 |lat_deg = 44|lat_min = 18|lat_sec = 26 |lon_deg = 8|lon_min = 29|lon_sec = 51 |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Италийы административон дих{{!}}Регион |Регион = Лигури |Регион таблицæйы = Лигури |Районы тип = Италийы провинцитæ{{!}}Провинци |Район = Савонæ |Район таблицæйы = Савонæ (провинци){{!}}Савонæ |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Раздæры нæмттæ = |Фæзуат = 65,55 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Климат = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +1 |DST = ис |Телефонон код = |Посты индекстæ = 17100 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Савонæ''' ({{lang-it|Savona}}; {{lang-lij|Sann-a}}) у сахар [[Итали]]йы цæгаты, регион [[Лигури]]йы. Лæууы [[Лигурийы денджыз]]ы былыл. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Итали}} [[Категори:Лигурийы сахартæ æмæ хъæутæ]] fpdii5fxs2u3ss68bl8ovqn4vc6gyx1 0 31693 525784 511325 2022-08-13T08:52:20Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Хъæу |Ирон ном = Цемса |Оригиналон ном = |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 42|lat_min = 40|lat_sec = 47 |lon_deg = 44|lon_min = 01|lon_sec = 35 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Цæгат Ирыстон |Регион таблицæйы = Цæгат Ирыстон |Районы тип = Цæгат Ирыстоны административон дих{{!}}Муниципалон район |Район = Алагиры район |Район таблицæйы = Алагиры район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = {{ Цæрджытæ | Цемса | тс }} |Сфысты аз = {{ Цæрджытæ | Цемса | г }} |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Цемса''' кæнæ '''Семса''' у хъæу [[Цæгат Ирыстон]]ы [[Алагиры район]]ы. Ис [[Туалгом]]ы. == Истори == [[Нар|Нарæй]] фæндаг цæуы [[Гуыркъуымты ком|Гуыркъуымты комы]] [[Лйайы дон|Лйайы доны]] рахиз фæрсты Семсамæ. Ам цæры цалдæр хæдзары. Йæ рагон цæрджытæ — Балатæ æмæ [[Беритæ]] — Нары иннæ цæрджытимæ алыгъдысты быдырмæ.<ref>''Хозиты Федыр.'' Уæлладжыры комыл — Туалтæм. — Дзæуджыхъæу: Ир, 1999. — Ф. 112.</ref> == Мыггæгтæ == Цардысты дзы [[Хетæгкатæ]], [[Балатæ]], [[Еналдытæ]].<ref>Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005, 245 ф.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Гуыркъуымтыком}} {{Алагиры районы цæрæнрæттæ}} [[Категори:Алагиры районы цæрæнрæттæ]] j9aqdimy2qlgmcuaqx532r2y2np4014 10 33778 525807 471459 2022-08-13T11:30:45Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{ {{{1<noinclude>|флагификаци/тырыса</noinclude>}}} | alias = Беларусь | flag alias = Flag of Belarus.svg | flag alias-БНР = Flag of Belarus (1991-1995).svg | flag alias-1919-Литбел = Flag of the Lithuanian-Byelorussian SSR.svg | flag alias-1919 = Flag of the Byelorussian SSR (1919).svg | flag alias-1937 = Flag of the Byelorussian SSR (1937).svg | flag alias-1940 = Flag of the Byelorussian SSR (1940).svg | flag alias-1951 = Flag of the Byelorussian Soviet Socialist Republic.svg | flag alias-1991 = Flag of Belarus (1991-1995).svg | variant = {{{variant|}}} | var1 = БНР | var2 = 1919-Литбел | var3 = 1919 | var4 = 1937 | var5 = 1940 | var6 = 1951 | var7 = 1991 | ас = {{{ас|}}} }} fkv94xcdekytapmfcldm49u55tf341p 525808 525807 2022-08-13T11:30:56Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Хуызæг:Флагификаци/Белорусси]] в [[Хуызæг:Флагификаци/Беларусь]] поверх перенаправления wikitext text/x-wiki {{ {{{1<noinclude>|флагификаци/тырыса</noinclude>}}} | alias = Беларусь | flag alias = Flag of Belarus.svg | flag alias-БНР = Flag of Belarus (1991-1995).svg | flag alias-1919-Литбел = Flag of the Lithuanian-Byelorussian SSR.svg | flag alias-1919 = Flag of the Byelorussian SSR (1919).svg | flag alias-1937 = Flag of the Byelorussian SSR (1937).svg | flag alias-1940 = Flag of the Byelorussian SSR (1940).svg | flag alias-1951 = Flag of the Byelorussian Soviet Socialist Republic.svg | flag alias-1991 = Flag of Belarus (1991-1995).svg | variant = {{{variant|}}} | var1 = БНР | var2 = 1919-Литбел | var3 = 1919 | var4 = 1937 | var5 = 1940 | var6 = 1951 | var7 = 1991 | ас = {{{ас|}}} }} fkv94xcdekytapmfcldm49u55tf341p 0 39470 525736 451244 2022-08-12T21:22:56Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Хох (нысаниуджытæ)}} '''Хох''' у [[Ирон адæм|ирон]] нæлгоймаджы ном.<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} [[Категори:Ирон нæлгоймаджы нæмттæ]] e9klwnrnm17s7aec4cqpdeecze29hlc 525737 525736 2022-08-12T21:23:05Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Хох (нысаниуджытæ)}} '''Хох''' у [[Ирон адæм|ирон]] нæлгоймаджы ном.<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Ирон нæлгоймаджы нæмттæ]] p1gilhzu6rrc6glbuuglsmfkz52e5f4 0 47264 525744 471872 2022-08-12T21:39:21Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = Футæгджынтæ | image file = Melganzenvoet bloeiwijze Chenopodium album.jpg | image descr = ''Chenopodium album'' | regnum = Зайæгойтæ | divisio = Magnoliophyta | classis = Magnoliopsida | ordo = Caryophyllales | familia = Amaranthaceae | subfamilia = '''Футæгджынтæ''' | latin = {{btname|Chenopodioideae|[[Burnett]], 1835}} | wikispecies = Chenopodioideae | commons = Category:Chenopodioideae | itis = | ncbi = 1307796 }} '''Футæгджынтæ''' кæнæ '''футæгонтæ'''<ref>3.В.Козаев. Русско-осетинский терминологический словарь по естествознанию и сельскому хозяйству. — Цхинвал: Издательство «Ирыстон», 1989</ref> ({{lang-la|Chenopodioideae}}; {{lang-ru|Маревые}}) — [[зайæгой]]ты дæлбинонтæ. == Иуæй-иу мыггæгтæ == * [[Голмандзы]] * [[Лебæда]] * [[Цæхæра]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} [[Категори:Зайæгойтæ алфавитмæ гæсгæ]] ma9a46041ijf4lwfmlma71hyr5l857v 525745 525744 2022-08-12T21:40:57Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Таксон | image file = Melganzenvoet bloeiwijze Chenopodium album.jpg | image title = Урс футæг | image descr = [[Урс футæг]] | regnum = Зайæгойтæ | rang = Дæлбинонад | latin = Chenopodioideae | author = [[Burnett]], 1835 | children name = | children = | typus = {{bt-latrus|Chenopodium|aut=[[L.]]|}} | wikispecies = Chenopodiaceae | grin = 254 }} '''Футæгджынтæ''' кæнæ '''футæгонтæ'''<ref>3.В.Козаев. Русско-осетинский терминологический словарь по естествознанию и сельскому хозяйству. — Цхинвал: Издательство «Ирыстон», 1989</ref> ({{lang-la|Chenopodioideae}}; {{lang-ru|Маревые}}) сты [[зайæгой]]ты дæлбинонад. == Иуæй-иу мыггæгтæ == * [[Голмандзы]] * [[Лебæда]] * [[Цæхæра]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} [[Категори:Зайæгойтæ алфавитмæ гæсгæ]] 11m14vi0szmwr8ad9xxyq2zaod8hmdl 0 47454 525788 495189 2022-08-13T11:18:51Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Талсæ |Оригиналон ном = {{lang-en|Tulsa}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = Seal of Tulsa, Oklahoma.svg |Тырыса = Flag of Tulsa, Oklahoma (2018–present).svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 175 |lat_dir = N |lat_deg = 36 |lat_min = 07 |lat_sec = 53 |lon_dir = W |lon_deg = 95 |lon_min = 56 |lon_sec = 14 |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Оклахомæ |Регион таблицæйы = Оклахомæ |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1836 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 194 |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -6 |DST = ис |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Талсæ''' ({{lang-en|Tulsa}}) у [[Оклахомæ]]йы дыккæгæм стырдæр сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Оклахомæйы сахартæ]] 2bgzxwj9zre1ffq5sn1j074bcr0umzh 0 51952 525765 515576 2022-08-12T23:38:35Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Персонæ}} '''Беатрис Оганесян''' ({{Lang-hy|Բեատրիս Հովհաննիսյան}}; райгуырдис [[1927-æм аз]]ы [[15 мартъийы]] — амардис [[2008-æм аз]]ы [[17 июлы]]) — [[Ирачы сомихæгтæ|иракаг-сомихаг]] пианист, зындгонд у уымæй æмæ уыд фыццаг концертон композитор æмæ [[Ирак|Ирачы]] фыццаг сылгоймаг-композитор. == Цардафыст == === Æвзонгад æмæ ахуырад === Оганесян райгуырд [[Багдад|Багдады]] 1927-æм азы бонджын [[Сомихаг адæм|сомихаг]] бинонты. Йæ фыд райгуырд Персы æмæ рацыд Багдадмæ цыдæр рæстæг Индийы англисæгтимæ куы акуыста, уæд. Йæ мад æмæ йæ дыууæ мады ’фсымæры баззадысты сидзæртæй, уыдон бавзæрстой Сомихæгты геноцид. Дыууæ ныййарæджы дæр æй цырен кодтой музыкæйы архайдмæ. Оганесян бацыд фидыцджын авивады институтмæ, фæцис æй уæлдай сгуыхтдзинадимæ фортепианойы специализацийы <ref name="Obituaries">[http://www.legacy.com/StarTribune/Obituaries.asp?Page=Lifestory&PersonId=113666728 Obituaries]. [[Star Tribune]]. Retrieved August 7, 2008.</ref>. Университет куы фæци, уæд райдыдта кусын ассистентæй йæ [[Румынаг адæм|румынаг]] фортепианойы профессормæ Жюльен Герцмæ <ref name="AGBU">Boghosian Papas, Lisa. [http://www.agbu.org/publications/article.asp?A_ID=359 Twin Cities' Beatrice Ohanessian: A Famous Pianist and Pioneer of Music] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071021131122/http://agbu.org/publications/article.asp?A_ID=359 |date=2007-10-21 }}. [[Armenian General Benevolent Union]]. Retrieved August 7, 2008.</ref>. Ирачы хицауадон стипенди йын радта бар, цæмæ йæ ахуырад аддарддæр кæна Къаролы музыкæйы академийы [[Лондон|Лондоны]] профессор Макс Пиранимæ. Цыппар азы фæстæ райста диплом фортепианойы классæй æмæ педагогикæйæ, ноджы ма дыккаг дæсныйад — зарынæй. Стæй райста Фулбрайты стипенди Джульярды скъолайы ахуыр кæнынмæ [[Нью-Йорк|Нью-Йоркы]]. Стæй ын йæ стипенди адарддæр кодтой ноджы иу азмæ Ирачы 14 июлы революцийы тыххæй. === Иракмæ раздæхт === [[Америкæйы Иугонд Штаттæ|Америкæйы Иугонд Штатты]] куы уыдысты, уæд Оганесян бацыд йе ’фсымæр Аршаммæ æм йæ бинойнагмæ [[Миннесотæ|Миннесотæйы]]. Уым райста хайад концерты Миннесотæйы оркестримæ æмæ йæм уый фæстæ бахатыдысты, цæмæй Америкæйы баззайа. Фæлæ Оганесянмæ афтæ каст æмæ хъуамæ ’нæмæнг раздæха Иракмæ. <blockquote>Иууылдæр мын дзырдтой мæ хъуамæ баззайон Америкæйы, фæлæ мын мæ мидхъæлæс дзырдта, цæмæй Иракмæ раздæхон æмæ ме ’мбæстæгты сахуыр кæнон музыкæ уарзын. Классикон музыкæ Иракæн ног у æмæ дзы хъуамæ уыдаид мæн хуызæн адæм, цæмæй сæ сахуыр кæной музыкæ уарзын æмæ йын аргъ кæнын <ref name="AGBU"/>.</blockquote> Уый фæстæ Оганесян уыд Багдады Институты фидыцджын аивады фортепианойы кафедрайы сæргълæууæг. Сæрдыгон каникулты хайад иста музыкалон семинарты алыхуызон бæстæты. 1961-æм азы сси Ирачы национ симфонийы оркестры сæйраг концертон пианисткæ, уыцы бынаты фæкуысты æртын азы. 1969-æй 1971-æм азы онг куыста Миннесотæйы университеты æмæ Макалестеры колледжы <ref name="Obituaries"/>. 1980-æм азы Ирачы-Ираны хæсты рæстæджы ныффыста йæ фыццаг ирачы композици «Вестерн». Куы йæ бафарстой, куыд æй схорзæхджын кæной йе ’нтыстыты тыххæй, уæд уый ракуырдта йæхиц ниуыл хуыздæр пианино. Балæвар ын кодтой роял Steinway, фæлæ йæ ныууагъта, АИШ-мæ куы раздæхт фыццаг Персы бакæлæны хæсты фæстæ. === Фæстæдæры цард æмæ мæлæт === 1994-æм азы Оганесян ацыд АИШ-мæ, уым райдыдта цæрын [[Миннеаполис-Сент-Пол]]ы йе ’фсымæр Аршам æмæ йæ хо Ситæимæ. Ногæй райдыдта кусын Миннесотæйы университеты, Макалестеры колледжы, ноджы ма Сент-Томасы университеты. Куыста органисткæйæ Сомихаг аргъуаны Сыгъдæг Павелы номыл. Оганесян амард ракæй 2008-æм азы 17 июлы Блумингтоны, 81 азы йыл куы цыд. == Фиппаинæгтæ== {{Фиппаинæгтæ}} [[Категори:Музыканттæ алфавитмæ гæсгæ]] [[Категори:Зындгонд адæм алфавитмæ гæсгæ]] [[Категори:Композитортæ алфавитмæ гæсгæ]] sso6duphknl0n1a1clokwz5y9csybd1 525766 525765 2022-08-12T23:38:57Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Персонæ}} '''Беатрис Оганесян''' ({{Lang-hy|Բեատրիս Հովհաննիսյան}}; райгуырдис [[1927-æм аз]]ы [[15 мартъийы]] — амардис [[2008-æм аз]]ы [[17 июлы]]) — [[Ирачы сомихæгтæ|иракаг-сомихаг]] пианист, зындгонд у уымæй æмæ уыд фыццаг концертон композитор æмæ [[Ирак|Ирачы]] фыццаг сылгоймаг-композитор. == Цардафыст == === Æвзонгад æмæ ахуырад === Оганесян райгуырд [[Багдад|Багдады]] 1927-æм азы бонджын [[Сомихаг адæм|сомихаг]] бинонты. Йæ фыд райгуырд Персы æмæ рацыд Багдадмæ цыдæр рæстæг Индийы англисæгтимæ куы акуыста, уæд. Йæ мад æмæ йæ дыууæ мады ’фсымæры баззадысты сидзæртæй, уыдон бавзæрстой Сомихæгты геноцид. Дыууæ ныййарæджы дæр æй цырен кодтой музыкæйы архайдмæ. Оганесян бацыд фидыцджын авивады институтмæ, фæцис æй уæлдай сгуыхтдзинадимæ фортепианойы специализацийы <ref name="Obituaries">[http://www.legacy.com/StarTribune/Obituaries.asp?Page=Lifestory&PersonId=113666728 Obituaries]. [[Star Tribune]]. Retrieved August 7, 2008.</ref>. Университет куы фæци, уæд райдыдта кусын ассистентæй йæ [[Румынаг адæм|румынаг]] фортепианойы профессормæ Жюльен Герцмæ <ref name="AGBU">Boghosian Papas, Lisa. [http://www.agbu.org/publications/article.asp?A_ID=359 Twin Cities' Beatrice Ohanessian: A Famous Pianist and Pioneer of Music] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071021131122/http://agbu.org/publications/article.asp?A_ID=359 |date=2007-10-21 }}. [[Armenian General Benevolent Union]]. Retrieved August 7, 2008.</ref>. Ирачы хицауадон стипенди йын радта бар, цæмæ йæ ахуырад аддарддæр кæна Къаролы музыкæйы академийы [[Лондон|Лондоны]] профессор Макс Пиранимæ. Цыппар азы фæстæ райста диплом фортепианойы классæй æмæ педагогикæйæ, ноджы ма дыккаг дæсныйад — зарынæй. Стæй райста Фулбрайты стипенди Джульярды скъолайы ахуыр кæнынмæ [[Нью-Йорк|Нью-Йорчы]]. Стæй ын йæ стипенди адарддæр кодтой ноджы иу азмæ Ирачы 14 июлы революцийы тыххæй. === Иракмæ раздæхт === [[Америкæйы Иугонд Штаттæ|Америкæйы Иугонд Штатты]] куы уыдысты, уæд Оганесян бацыд йе ’фсымæр Аршаммæ æм йæ бинойнагмæ [[Миннесотæ|Миннесотæйы]]. Уым райста хайад концерты Миннесотæйы оркестримæ æмæ йæм уый фæстæ бахатыдысты, цæмæй Америкæйы баззайа. Фæлæ Оганесянмæ афтæ каст æмæ хъуамæ ’нæмæнг раздæха Иракмæ. <blockquote>Иууылдæр мын дзырдтой мæ хъуамæ баззайон Америкæйы, фæлæ мын мæ мидхъæлæс дзырдта, цæмæй Иракмæ раздæхон æмæ ме ’мбæстæгты сахуыр кæнон музыкæ уарзын. Классикон музыкæ Иракæн ног у æмæ дзы хъуамæ уыдаид мæн хуызæн адæм, цæмæй сæ сахуыр кæной музыкæ уарзын æмæ йын аргъ кæнын <ref name="AGBU"/>.</blockquote> Уый фæстæ Оганесян уыд Багдады Институты фидыцджын аивады фортепианойы кафедрайы сæргълæууæг. Сæрдыгон каникулты хайад иста музыкалон семинарты алыхуызон бæстæты. 1961-æм азы сси Ирачы национ симфонийы оркестры сæйраг концертон пианисткæ, уыцы бынаты фæкуысты æртын азы. 1969-æй 1971-æм азы онг куыста Миннесотæйы университеты æмæ Макалестеры колледжы <ref name="Obituaries"/>. 1980-æм азы Ирачы-Ираны хæсты рæстæджы ныффыста йæ фыццаг ирачы композици «Вестерн». Куы йæ бафарстой, куыд æй схорзæхджын кæной йе ’нтыстыты тыххæй, уæд уый ракуырдта йæхиц ниуыл хуыздæр пианино. Балæвар ын кодтой роял Steinway, фæлæ йæ ныууагъта, АИШ-мæ куы раздæхт фыццаг Персы бакæлæны хæсты фæстæ. === Фæстæдæры цард æмæ мæлæт === 1994-æм азы Оганесян ацыд АИШ-мæ, уым райдыдта цæрын [[Миннеаполис-Сент-Пол]]ы йе ’фсымæр Аршам æмæ йæ хо Ситæимæ. Ногæй райдыдта кусын Миннесотæйы университеты, Макалестеры колледжы, ноджы ма Сент-Томасы университеты. Куыста органисткæйæ Сомихаг аргъуаны Сыгъдæг Павелы номыл. Оганесян амард ракæй 2008-æм азы 17 июлы Блумингтоны, 81 азы йыл куы цыд. == Фиппаинæгтæ== {{Фиппаинæгтæ}} [[Категори:Музыканттæ алфавитмæ гæсгæ]] [[Категори:Зындгонд адæм алфавитмæ гæсгæ]] [[Категори:Композитортæ алфавитмæ гæсгæ]] aan9bdnv389828x17m0l7lansbn9pjs 0 55039 525741 492324 2022-08-12T21:33:57Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Семей |Оригиналон ном = {{lang-kk|Семей}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Хъазахстан |Герб = Coat of arms of Semipalatinsk 1878.svg |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 150 |lat_deg = 50|lat_min = 24|lat_sec = 40 |lon_deg = 80|lon_min = 13|lon_sec = 39 |CoordAddon = type:city_region:KZ |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = Хъазахстаны административон дих{{!}}Облæст |Регион = Скæсæн Хъазахстаны облæст |Регион таблицæйы = Скæсæн Хъазахстаны облæст |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1718 |Раздæры нæмттæ = {{НП-ПН|2007|Семипалатинск}} |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +6 |DST = |Телефонон код = +7 7222 |Посты индекстæ = 071400 — 071417 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Семе́й''' ({{lang-kk|Семей}}; [[2007-æм аз]]ы онг — '''Семипалатинск''') у сахар [[Хъазахстан]]ы [[Скæсæн Хъазахстаны облæст]]ы. {{къæртт-Хъазахстан}} [[Категори:Хъазахстаны сахартæ]] 4jo5cxd80a050ywl5wlyllvskcegtz7 525777 525741 2022-08-13T08:04:30Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Семей |Оригиналон ном = {{lang-kk|Семей}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Хъазахстан |Герб = Coat of arms of Semipalatinsk 1878.svg |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 150 |lat_deg = 50|lat_min = 24|lat_sec = 40 |lon_deg = 80|lon_min = 13|lon_sec = 39 |CoordAddon = type:city_region:KZ |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = Хъазахстаны административон дих{{!}}Облæст |Регион = Скæсæн Хъазахстаны облæст |Регион таблицæйы = Скæсæн Хъазахстаны облæст |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1718 |Раздæры нæмттæ = {{НП-ПН|2007|Семипалатинск}} |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 210 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +6 |DST = |Телефонон код = +7 7222 |Посты индекстæ = 071400 — 071417 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Семе́й''' ({{lang-kk|Семей}}; [[2007-æм аз]]ы онг — '''Семипалатинск''') у сахар [[Хъазахстан]]ы [[Скæсæн Хъазахстаны облæст]]ы. {{къæртт-Хъазахстан}} [[Категори:Хъазахстаны сахартæ]] n9uiuo7kdr226cilw38ectflnm8zm8c 0 58060 525778 502268 2022-08-13T08:04:55Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Кызылорда |Оригиналон ном = {{lang-kk|Қызылорда}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Хъазахстан |Герб = Kyzylorda_coat-of-arms.png |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 150 |lat_deg = 44|lat_min = 51|lat_sec = |lon_deg = 65|lon_min = 31|lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:KZ |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Хъазахстаны административон дих{{!}}Облæст |Регион = Кызылордайы облæст |Регион таблицæйы = Кызылордайы облæст |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1820 |Раздæры нæмттæ = Ак-Мечеть, Перовск, Кзыл-Орда |Статус кæдæй = 1867 |Фыццаг кой = |Фæзуат = 240 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +5 |DST = |Телефонон код = +7 7242 |Посты индекстæ = 120000 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Кызылорда́''' ({{lang-kk|Қызылорда}}) у сахар [[Хъазахстан]]ы хуссары, [[Кызылордайы облæст]]ы административон центр. {{къæртт-Хъазахстан}} [[Категори:Хъазахстаны сахартæ]] lngemo1gk8c24pxc623k4rfqwis20qt 0 58185 525794 502639 2022-08-13T11:22:25Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Омахæ |Оригиналон ном = {{lang-en|Omaha}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = |Тырыса = Flag of Omaha, Nebraska.jpg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 175 |lat_dir = N|lat_deg = 41|lat_min = 16|lat_sec = |lon_dir = W|lon_deg = 96|lon_min = 01|lon_sec = |CoordAddon = type:city |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Небраскæ |Регион таблицæйы = Небраскæ |Районы тип = Зылд (АИШ){{!}}Зылд |Район = Дуглас |Район таблицæйы = Дуглас (зылд, Небраскæ){{!}}Дуглас |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1854 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 338,20 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -6 |DST = ис |Телефонон код = +1 402 |Посты индекстæ = 68022, 68101-68164 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''О́махæ''' ({{lang-en|Omaha}}, {{IPA|[ˈoʊməhɑː]}}) у [[Небраскæ]]йы стырдæр сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Небраскæйы сахартæ]] tw6aouyxr21ag0bc408osvsnbv8vxa3 0 58248 525795 502816 2022-08-13T11:22:57Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Лонг-Бич (нысаниуджытæ)}} {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Лонг-Бич |Оригиналон ном = {{lang-en|Long Beach}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = Seal of Long Beach, California.png |Тырыса = Flag of Long Beach, California.png |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 175 |lat_dir = N |lat_deg = 33 |lat_min = 48 |lat_sec = 15 |lon_dir = W |lon_deg = 118|lon_min = 9|lon_sec = 29 |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Калифорни |Регион таблицæйы = Калифорни |Районы тип = Зылд (АИШ){{!}}Зылд |Район = Лос-Анджелес |Район таблицæйы = Лос-Анджелес (зылд){{!}}Лос-Анджелес |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1897 |Раздæры нæмттæ = |Сахар кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 133,33 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -8 |DST = ис |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Лонг-Бич''' ({{lang-en|Long Beach}}) у сахар [[Калифорни]]йы. Цæрынц дзы 467,3 мин адæймаджы ([[2018]]). == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Калифорнийы сахартæ]] tpz5x01i4vymuxkbyjlp35c6oorhhvw 0 58261 525797 502843 2022-08-13T11:24:01Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Месæ |Оригиналон ном = {{lang-en|Mesa}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = |Тырыса = Flag of Mesa, Arizona.svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 175 |lat_dir = N|lat_deg = 33|lat_min = 24|lat_sec = 54 |lon_dir = W|lon_deg = 111|lon_min = 49|lon_sec = 53 |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Аризонæ |Регион таблицæйы = Аризонæ |Районы тип = Зылд (АИШ){{!}}Зылд |Район = Марикопæ |Район таблицæйы = Марикопæ (зылд){{!}}Марикопæ |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1878 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 359,57 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -7 |DST = |Телефонон код = +1 480 |Посты индекстæ = 85200-85299 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Ме́сæ''' ({{lang-en|Mesa}} {{IPA|[ˈmɛsə]}}) у [[Аризонæ]]йы сахар, [[Финикс]]ы горæтгæрон. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Аризонæйы сахартæ]] iy0emec08dk4mlq6uxzo44nyhtbdyt6 0 58270 525793 502924 2022-08-13T11:21:58Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Вирджини-Бич |Оригиналон ном = {{lang-en|Virginia Beach}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = Seal of Virginia Beach, Virginia.png |Тырыса = Flag of Virginia Beach, Virginia.png |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 170 |lat_dir = N|lat_deg = 36|lat_min = 51|lat_sec = 02 |lon_dir = W|lon_deg = 75|lon_min = 58|lon_sec = 40 |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Вирджини |Регион таблицæйы = Вирджини |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1906 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -5 |DST = -4 |Телефонон код = +1 757 |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Вирджини-Бич''' ({{lang-en|Virginia Beach}}, [{{IPA|və(r)ˈdʒɪniə ˈbiːtʃ}}]) у [[Вирджини]]йы сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Вирджинийы сахартæ]] 4aov53gusndpa7sr0w2wj3cktyh1pb8 0 58290 525790 502926 2022-08-13T11:20:05Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Колорадо-Спрингс |Оригиналон ном = {{lang-en|Colorado Springs}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = |Тырыса = Flag of Colorado Springs, Colorado.svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 170 |lat_dir = N|lat_deg = 38|lat_min = 51|lat_sec =48 |lon_dir = W|lon_deg = 104|lon_min = 47|lon_sec =31 |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Колорадо |Регион таблицæйы = Колорадо |Районы тип = Зылд (АИШ){{!}}Зылд |Район = Эль-Пасо |Район таблицæйы = Эль-Пасо (зылд, Колорадо){{!}}Эль-Пасо |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1871 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 507 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -7 |DST = -6 |Телефонон код = +1 719 |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Колора́до-Спрингс''' ({{lang-en|Colorado Springs}}) у [[Колорадо]]йы сахар, [[Эль-Пасо (зылд, Колорадо)|Эль-Пасойы зылды]] административон центр. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Колорадойы сахартæ]] a7zv9mkw13u47kd6iivhv6nzr3fu1ue 0 58291 525789 502927 2022-08-13T11:19:21Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{НП-3 |Статус = Сахар |Ирон ном = Арлингтон |Оригиналон ном = {{lang-en|Arlington}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = АИШ |Герб = |Тырыса = Flag of Arlington, Texas.svg |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = 170 |lat_dir =N|lat_deg =32 |lat_min =42 |lat_sec = 18 |lon_dir =W|lon_deg =97 |lon_min =07 |lon_sec = 22 |CoordAddon = type:city_region:US |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = АИШ-ы административон дих{{!}}Штат |Регион = Техас |Регион таблицæйы = Техас |Районы тип = Зылд (АИШ){{!}}Зылд |Район = Таррант |Район таблицæйы = Таррант (зылд){{!}}Таррант |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1876 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 256,5 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = -6 |DST = -5 |Телефонон код = |Посты индекстæ = 76000-76099 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''А́рлингтон''' ({{lang-en|Arlington}}) у [[Техас]]ы сахар. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-АИШ}} {{АИШ-ы стырдæр сахартæ}} [[Категори:Техасы сахартæ]] p7u325jrbha2io6lbivb1owqbyefpyx 0 63541 525739 525722 2022-08-12T21:32:36Z Taamu 795 /* Тæлмацтæ */ wikitext text/x-wiki {{Delete|trivial sources, and too soon to have its own article on wikipedia}}<nowiki>{{informkesto homo</nowiki> '''Шаян Джавади''' ({{lang-fa|شایان جوادی}}; райгуырдис 1996-æм азы 11 июны [[Ахваз]]ы) у [[Иран|ирайнаг]] тæлмацгæнæг. [[File:Shayan Javadi.jpg|thumb|Шаян Джавади]] Уый æппæтæй зындгонд у [[Ирон литературæ|ирон литературон сфæлдыстады]] [[персайнаг æвзаг]]мæ тæлмац кæныны тыххæй<ref>{{Cite web|url= https://iryston.tv/ir/irajnag-goraet-avhazy-tsaeraeg-shayan-dzhavadi-persajnag-aevzagmae-taelmats-kaeny-iron-fysdzhyty-uatsmystae/|title= Ирайнаг горæт Ахвазы цæрæг Шаян Джавади персайнаг æвзагмæ тæлмац кæны ирон фысджыты уацмыстæ|author = Iryston.tv}}</ref><ref>{{Cite web|url= https://iryston.tv/teleproject_release/tsard-ahaemtaej-fidauy/|title= Цард ахæмтæй фидауы|author = Iryston.tv}}</ref>. == Тæлмацтæ == [[Коцойты Арсен]] *Саломи (سالومی) *Фынддæс азы (پانزده سال) [[Хъуылаты Созырыхъо]] *Æртындæсæй иумæ (سیزده نفر) [[Гæдиаты Секъа]] *Арагуийы ерыстау æлдар Нугзар (شازده‌ی آراگوی) [[Малиты Геуæрги]] *Федоги мæлæт (مرگ جارچی) [[Гæздæнты Гайто]] *Панихида (سرود تشییع‌جنازه) [[Хетæгкаты Къоста]] *Охота за турами (شکار بز کوهی) [[Гуыцмæзты Алеш]] *Кæйдæр хуызтæй æмбырд сурæт (ویژگی‌های صورت) [[Тлатты Хох]] *Фын (رویا) == Таурæгъ == Уастырджийы бæхы рахиз сæфтæджы бын (زیر سم راست اسب واستیرجی) <ref>{{Cite web|url= https://aatashmag.com/|title= Aatash Magazine|author = Aatashmag.com}}</ref>. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-цардафыст}} [[Категори:Ахвазы чи райгуырдис, уыдон]] [[Категори:Ираны тæлмацгæнджытæ]] i6cmndkxnfgmm1wxpckztbeg1ko1hsw 525740 525739 2022-08-12T21:33:06Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki [[File:Shayan Javadi.jpg|thumb|Шаян Джавади]] '''Шаян Джавади''' ({{lang-fa|شایان جوادی}}; райгуырдис 1996-æм азы 11 июны [[Ахваз]]ы) у [[Иран|ирайнаг]] тæлмацгæнæг. Уый æппæтæй зындгонд у [[Ирон литературæ|ирон литературон сфæлдыстады]] [[персайнаг æвзаг]]мæ тæлмац кæныны тыххæй<ref>{{Cite web|url= https://iryston.tv/ir/irajnag-goraet-avhazy-tsaeraeg-shayan-dzhavadi-persajnag-aevzagmae-taelmats-kaeny-iron-fysdzhyty-uatsmystae/|title= Ирайнаг горæт Ахвазы цæрæг Шаян Джавади персайнаг æвзагмæ тæлмац кæны ирон фысджыты уацмыстæ|author = Iryston.tv}}</ref><ref>{{Cite web|url= https://iryston.tv/teleproject_release/tsard-ahaemtaej-fidauy/|title= Цард ахæмтæй фидауы|author = Iryston.tv}}</ref>. == Тæлмацтæ == [[Коцойты Арсен]] *Саломи (سالومی) *Фынддæс азы (پانزده سال) [[Хъуылаты Созырыхъо]] *Æртындæсæй иумæ (سیزده نفر) [[Гæдиаты Секъа]] *Арагуийы ерыстау æлдар Нугзар (شازده‌ی آراگوی) [[Малиты Геуæрги]] *Федоги мæлæт (مرگ جارچی) [[Гæздæнты Гайто]] *Панихида (سرود تشییع‌جنازه) [[Хетæгкаты Къоста]] *Охота за турами (شکار بز کوهی) [[Гуыцмæзты Алеш]] *Кæйдæр хуызтæй æмбырд сурæт (ویژگی‌های صورت) [[Тлатты Хох]] *Фын (رویا) == Таурæгъ == Уастырджийы бæхы рахиз сæфтæджы бын (زیر سم راست اسب واستیرجی) <ref>{{Cite web|url= https://aatashmag.com/|title= Aatash Magazine|author = Aatashmag.com}}</ref>. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-цардафыст}} [[Категори:Ахвазы чи райгуырдис, уыдон]] [[Категори:Ираны тæлмацгæнджытæ]] tlklli8k6mwtnl8y6fsct8n8ax2h2fl 0 65125 525732 525723 2022-08-12T21:07:40Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Хох Тлатты]] в [[Тлатты Хох]] без оставления перенаправления wikitext text/x-wiki Талатты Данилы фырт Елмæрза (Михаил), йæ литературон фæсномыг Хох. Тлатты Хох, 17 октябыры 1880 азы, Æрдыоны хъæу — 13 июлы 1932 азы) — ирон фыссæг Хох райгуырдис 1880 азы 17 актябыры зæхкусджыты бинонты Æрыдоны хъæуы (абон у сахар). Йæ райгуырæн хъæуы райдиан скъола фæугæйæ бацыди Æрыдоны дины семинаримæ. Кæст æй фæци 1904 азы. Куыста ахуыргæнæгæй Зæронд Бæтæхъæойы хъæуы. 1905 азы бацыди Дерпты унивесритеты юидикон факультетмæ. Студентæй уæвгæйæ райдыдта фыссын йæ фыццаг радзырдтæ “Кæмæ æнхъæлмæ касти нæртон рæсугъд” (мыхыргонд æрцыди 1910 азы, журнал “Æфсир”-ы, №1) æмæ “Фын” (хицæн рауагъдæй мыхыры рацыд 1911 азы Дзæуджыхъæуы). 1910 азы фæци каст Дерпты университет юристы дæсниа райсгæйæ. Уый фæстæ æрцарди Сыбыры æмæ дзы Семпалатин. <ref>{{Cite web|url= https://web.archive.org/web/20161226025857/http://elibia.ru/Tlatov_H|title= Хох}}</ref> gvr3xtugirvhwfkdctjdr6n35x6848i 525733 525732 2022-08-12T21:14:05Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Фыссæг | имя = | оригинал имени = | изображение = | ширина = | описание изображения = | имя при рождении = | псевдонимы = | дата рождения = | место рождения = | дата смерти = | место смерти = | гражданство = | род деятельности = | годы активности = | направление = | жанр = | язык произведений = | дебют = | премии = | награды = }} '''Тлатты Данилы фырт Елмæрза''', йæ литературон фæсномыг — '''Хох''' (райгуырдис [[1880-æм аз]]ы 17 октябры [[Æрыдон (сахар)|Æрыдоны]] — амардис [[1932-æм аз]]ы 13 июлы) у ирон фыссæг. == Цардафыст == Хох райгуырдис 1880 азы 17 актябыры зæхкусджыты бинонты Æрыдоны хъæуы (абон у сахар). Йæ райгуырæн хъæуы райдиан скъола фæугæйæ бацыди Æрыдоны дины семинаримæ. Кæст æй фæци 1904 азы. Куыста ахуыргæнæгæй Зæронд Бæтæхъæойы хъæуы. 1905 азы бацыди Дерпты унивесритеты юидикон факультетмæ. Студентæй уæвгæйæ райдыдта фыссын йæ фыццаг радзырдтæ “Кæмæ æнхъæлмæ касти нæртон рæсугъд” (мыхыргонд æрцыди 1910 азы, журнал “Æфсир”-ы, №1) æмæ “Фын” (хицæн рауагъдæй мыхыры рацыд 1911 азы Дзæуджыхъæуы). 1910 азы фæци каст Дерпты университет юристы дæсниа райсгæйæ. Уый фæстæ æрцарди Сыбыры æмæ дзы Семпалатин. {{къæртт-цардафыст}} [[Категори:Ирон фысджытæ]] [[Категори:Тылаттатæ|Хох]] rp1649v4ikzolomrozd6hps5597sm71 525738 525733 2022-08-12T21:31:34Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Фыссæг | имя = | оригинал имени = | изображение = | ширина = | описание изображения = | имя при рождении = | псевдонимы = | дата рождения = | место рождения = | дата смерти = | место смерти = | гражданство = | род деятельности = | годы активности = | направление = | жанр = | язык произведений = | дебют = | премии = | награды = }} '''Тлатты Данелы фырт Елмæрза''', йæ литературон фæсномыг — '''Хох''' (райгуырдис [[1880-æм аз]]ы 17 октябры [[Æрыдон (сахар)|Æрыдоны]] — амардис [[1932-æм аз]]ы 13 июлы) у ирон фыссæг. == Цардафыст == Хох райгуырдис 1880-æм азы Æрыдоны хъæуы. Йæ фыд кодта зæххы куыст. Хох каст фæци Æрыдоны райдайæн скъола æмæ 1895 азы ахуыр кæнынмæ бацыд [[Æрыдоны дины семинар]]мæ. Ам бауарзта аивадон литературæ, каст уырыссаг æмæ фæсарæйнаг фысджыты уацмыстæ. [[1904-æм аз]]ы йæ каст фæци æмæ ахуыргæнæгæй кусын райдыдта [[Зæронд Бæтæхъойыхъæу]]ы. Ралæууыд фыццаг уырыссаг революцийы дуг. [[1906-æм аз]]ы Тлатты-фырт сси [[Дерпт]]ы университеты юридикон факультеты студент. Уыцы азты университеты ахуыр кодта зынгæ ирон поэт-революционер [[Гæдиаты Цомахъ]] дæр. [[1910-æм аз]]ы тыхтæ-амæлттæй каст фæци университет. Лæппу æрыгонæй фæцалх революцион куыстыл. Уыцы хъуыддаджы йын æнувыд æмбал æмæ разæнгардгæнæг уыди Цомахъ. Цомахъ ахст æрцыди 1908 азы, 1910 азы та йæ Сыбырмæ ахастой. Тлатты Хох æрыздæхтис Ирыстонмæ, фæлæ уый дæр уайтагъд æрцахстой. Дзæуджыхъæуæй Æрыдонмæ цыдис, афтæмæй йæм ссардтой сæрибармæ сидæг гæххæттытæ. Ахастой йæ Сыбырмæ. [[Семипалатинск|Семипалатинсчы]] къорд азы фæкуыста æвдакатæй. 1918 азы урсзгвардионтæ сахар куы бацахстой, уæд Хохы æрцахстой æмæ йæ фараст мæйы фæдардтой ахæстоны. Ардасенты Хадзыбатыр æмæ Хæдарцаты Азæ куыд фыссынц, афтæмæй уыцы рæстæджы æрцыд æнамонд хабар: Хохы фатер басыгъд æд чингуытæ, æд къухфыстытæ. Уыйадыл йæ уацмыстæй уæды онг мыхуыры чи нæ рацыд, уыдон фесæфтысты. 1926 азы Хох сыздæхт йæ Ирыстонмæ. Амарди 13 июлы 1932 азы рæуджыты низæй. == Уацмыстæ == Тлатты Хохы уацмыстæн сæ сæйрагдæр у публицистон радзырд «Фын». {{къæртт-цардафыст}} [[Категори:Ирон фысджытæ]] [[Категори:Тылаттатæ|Хох]] stx9gwfsqeuu6tuq7iocbxynsod6chy 525770 525738 2022-08-13T07:55:07Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Фыссæг | имя = | оригинал имени = | изображение = | ширина = | описание изображения = | имя при рождении = | псевдонимы = | дата рождения = | место рождения = | дата смерти = | место смерти = | гражданство = | род деятельности = | годы активности = | направление = | жанр = | язык произведений = | дебют = | премии = | награды = }} '''Тлатты Данелы фырт Елмæрза''', йæ литературон фæсномыг — '''Хох''' (райгуырдис [[1880-æм аз]]ы 17 октябры [[Æрыдон (сахар)|Æрыдоны]] — амардис [[1932-æм аз]]ы 13 июлы) у ирон фыссæг. == Цардафыст == Хох райгуырдис 1880-æм азы Æрыдоны хъæуы. Йæ фыд кодта зæххы куыст. Хох каст фæци Æрыдоны райдайæн скъола æмæ 1895 азы ахуыр кæнынмæ бацыд [[Æрыдоны дины семинар]]мæ. Ам бауарзта аивадон литературæ, каст уырыссаг æмæ фæсарæйнаг фысджыты уацмыстæ. [[1904-æм аз]]ы йæ каст фæци æмæ ахуыргæнæгæй кусын райдыдта [[Зæронд Бæтæхъойыхъæу]]ы. Ралæууыд фыццаг уырыссаг революцийы дуг. [[1906-æм аз]]ы Тлатты-фырт сси [[Дерпт]]ы университеты юридикон факультеты студент. Уыцы азты университеты ахуыр кодта зынгæ ирон поэт-революционер [[Гæдиаты Цомахъ]] дæр. [[1910-æм аз]]ы тыхтæ-амæлттæй каст фæци университет. Лæппу æрыгонæй фæцалх революцион куыстыл. Уыцы хъуыддаджы йын æнувыд æмбал æмæ разæнгардгæнæг уыди Цомахъ. Цомахъ ахст æрцыди 1908 азы, 1910 азы та йæ Сыбырмæ ахастой. Тлатты Хох æрыздæхтис Ирыстонмæ, фæлæ уый дæр уайтагъд æрцахстой. Дзæуджыхъæуæй Æрыдонмæ цыдис, афтæмæй йæм ссардтой сæрибармæ сидæг гæххæттытæ. Ахастой йæ [[Сыбыр]]мæ. [[Семипалатинск|Семипалатинсчы]] къорд азы фæкуыста æвдакатæй. 1918 азы урсзгвардионтæ сахар куы бацахстой, уæд Хохы æрцахстой æмæ йæ фараст мæйы фæдардтой ахæстоны. [[Ардасенты Хадзыбатыр]] æмæ Хæдарцаты Азæ куыд фыссынц, афтæмæй уыцы рæстæджы æрцыд æнамонд хабар: Хохы фатер басыгъд æд чингуытæ, æд къухфыстытæ. Уыйадыл йæ уацмыстæй уæды онг мыхуыры чи нæ рацыд, уыдон фесæфтысты. Амарди 13 июлы 1932 азы рæуджыты низæй. == Уацмыстæ == Тлатты Хохы уацмыстæн сæ сæйрагдæр у публицистон радзырд «Фын». {{къæртт-цардафыст}} [[Категори:Ирон фысджытæ]] [[Категори:Тылаттатæ|Хох]] km8425z9j4j8de83l4n5lhee2lnymw3 10 65128 525728 2022-08-12T18:44:58Z Ymblanter 6212 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «Панорама пустыни Деште-Лут, Керман, Иран» wikitext text/x-wiki Панорама пустыни Деште-Лут, Керман, Иран q6f2r7fh0r7n1utvnl1zpkoiz6ooawm 10 65129 525729 2022-08-12T18:45:09Z Ymblanter 6212 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «Desierto de Lut, Irán, 2016-09-22, DD 71-86 HDR PAN.jpg» wikitext text/x-wiki Desierto de Lut, Irán, 2016-09-22, DD 71-86 HDR PAN.jpg jzd5c2twhvtf1xl5ggv2hng2zecnmgj 14 65130 525734 2022-08-12T21:17:12Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{deathyr|193|2}}» wikitext text/x-wiki {{deathyr|193|2}} 8i5bky6ed5jbwezp1x3pcmmpxx60vd4 0 65131 525735 2022-08-12T21:22:26Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «'''Елмæрза''' у ирон нæлгоймаджы ном.<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Кæс ноджы == * [[Елмырза]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} ...» wikitext text/x-wiki '''Елмæрза''' у ирон нæлгоймаджы ном.<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Кæс ноджы == * [[Елмырза]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Ирон нæлгоймаджы нæмттæ]] oqd74r16z222g4s5q55s00c4h84hacy 0 65132 525742 2022-08-12T21:35:52Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «'''Еналдыхъо''' у ирон нæлгоймаджы ном.<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} Категори:Ирон нæлгойма...» wikitext text/x-wiki '''Еналдыхъо''' у ирон нæлгоймаджы ном.<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Ирон нæлгоймаджы нæмттæ]] s6nwvr2skd4sbiisawd13ovw7ong5mx 0 65133 525743 2022-08-12T21:39:02Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Футæгджынтæ|Футæгджынтæм]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Футæгджынтæ]] 5xhl1ud4vzgovudhks8xandeswt1o8l 10 65134 525746 2022-08-12T21:42:37Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Amaranthaceae|rang=Дæлбинонад|latin=Chenopodioideae|name=Футæгджынтæ|ref=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude>» wikitext text/x-wiki {{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Amaranthaceae|rang=Дæлбинонад|latin=Chenopodioideae|name=Футæгджынтæ|ref=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude> h1486czpdfajx0ikpnxwmb97sj49c13 10 65135 525747 2022-08-12T21:43:11Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Caryophyllales|rang=Бинонад|latin=Amaranthaceae|name=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude>» wikitext text/x-wiki {{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Caryophyllales|rang=Бинонад|latin=Amaranthaceae|name=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude> ek38afirez0iyb4r0xm3vlrjzrmnip2 10 65136 525748 2022-08-12T21:43:43Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Magnoliopsida|rang=Къорд|latin=Caryophyllales|name=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude>» wikitext text/x-wiki {{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Magnoliopsida|rang=Къорд|latin=Caryophyllales|name=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude> pydqrac53wpxvpdvyrtyuwnc9g9qm40 0 65137 525749 2022-08-12T21:45:21Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{Таксон |image file = Chenopodium album01.jpg |regnum = Зайæгойтæ |parent = Chenopodium |rang = Хуыз |latin = Chenopodium album |author = [[L.]], 1753<ref>[[Sp. Pl.]] [http://www.biodiversitylibrary.org/page/358238#page/231/mode/1up 1: 219. 1753] {{Wayback|url=http://www.biodiversitylibrary.org/page/358238#page/231/mode/1up |date=20160405200121...» wikitext text/x-wiki {{Таксон |image file = Chenopodium album01.jpg |regnum = Зайæгойтæ |parent = Chenopodium |rang = Хуыз |latin = Chenopodium album |author = [[L.]], 1753<ref>[[Sp. Pl.]] [http://www.biodiversitylibrary.org/page/358238#page/231/mode/1up 1: 219. 1753] {{Wayback|url=http://www.biodiversitylibrary.org/page/358238#page/231/mode/1up |date=20160405200121 }}</ref> |syn = |children name = |children = |range map = |range map caption = |range map width = |range legend = |iucnstatus = |iucn = |wikispecies = Chenopodium album |grin = 10178 }} '''Урс футæг'''<ref>3.В.Козаев. Русско-осетинский терминологический словарь по естествознанию и сельскому хозяйству. — Цхинвал: Издательство «Ирыстон», 1989</ref> ({{lang-la|Chenopodium album}}; {{lang-ru|Марь белая}}) у [[зайæгой]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} [[Категори:Зайæгойтæ алфавитмæ гæсгæ]] gahvsff4h4ctsgi43bs6hkg2yn0ayaj 525750 525749 2022-08-12T21:45:51Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Таксон |image file = Chenopodium album01.jpg |regnum = Зайæгойтæ |parent = Chenopodium |rang = Хуыз |latin = Chenopodium album |author = [[L.]], 1753 |syn = |children name = |children = |range map = |range map caption = |range map width = |range legend = |iucnstatus = |iucn = |wikispecies = Chenopodium album |grin = 10178 }} '''Урс футæг'''<ref>3.В.Козаев. Русско-осетинский терминологический словарь по естествознанию и сельскому хозяйству. — Цхинвал: Издательство «Ирыстон», 1989</ref> ({{lang-la|Chenopodium album}}; {{lang-ru|Марь белая}}) у [[зайæгой]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} [[Категори:Зайæгойтæ алфавитмæ гæсгæ]] 411t2d93zvjrwynmxz96b4o849mgtvz 525752 525750 2022-08-12T21:48:58Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{Таксон |image file = Chenopodium album01.jpg |regnum = Зайæгойтæ |parent = Chenopodium |rang = Хуыз |latin = Chenopodium album |author = [[L.]], 1753 |syn = |children name = |children = |range map = |range map caption = |range map width = |range legend = |iucnstatus = |iucn = |wikispecies = Chenopodium album |grin = 10178 }} '''Урс футæг'''<ref>3.В.Козаев. Русско-осетинский терминологический словарь по естествознанию и сельскому хозяйству. — Цхинвал: Издательство «Ирыстон», 1989</ref> ({{lang-la|Chenopodium album}}; {{lang-ru|Марь белая}}) — [[футæгджынтæ|футæгджынты]] дæлбинонадмæ чи хауы, ахæм [[зайæгой]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} [[Категори:Зайæгойтæ алфавитмæ гæсгæ]] jxgifdggn7f0xk791jcfnbps3yewvof 0 65138 525751 2022-08-12T21:46:05Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Урс футæг|Урс футæгмæ]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Урс футæг]] sghwpbo84zvmne3liogmbuya0azzwf4 10 65139 525753 2022-08-12T21:49:42Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Chenopodieae|rang=Род|latin=Chenopodium|name=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude>» wikitext text/x-wiki {{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Chenopodieae|rang=Род|latin=Chenopodium|name=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude> t4rftapaieu43s9ysq8x8vgusbr98tj 525754 525753 2022-08-12T21:50:01Z Taamu 795 wikitext text/x-wiki {{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Chenopodieae|rang=Мыггаг|latin=Chenopodium|name=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude> ri9xo1vjugjjjz35iy5x6cwvvjnlo28 10 65140 525755 2022-08-12T21:50:21Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Chenopodioideae|rang=Трибæ|latin=Chenopodieae|name=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude>» wikitext text/x-wiki {{TaxInfo|mode={{{1|}}}|parent=Chenopodioideae|rang=Трибæ|latin=Chenopodieae|name=}}<noinclude> [[Категори:Хуызæгтæ:Таксономи]]</noinclude> 1ngszq29zlrf7a7g34hw2pffj23my2a 0 65141 525758 2022-08-12T23:26:20Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Боб Дилан]] в [[Дилан, Боб]] wikitext text/x-wiki #ÆРВИТÆН [[Дилан, Боб]] jc4j9c4jq376ace6jro5cqyeua02tb7 14 65142 525763 2022-08-12T23:36:51Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{birthyr|187|5}}» wikitext text/x-wiki {{birthyr|187|5}} 90pnywdnq5jmuzoiftokvtxz2jk5fdr 0 65143 525768 2022-08-12T23:46:29Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Централон Ази]] в [[Центрон Ази]] wikitext text/x-wiki #ÆРВИТÆН [[Центрон Ази]] 5aa7kxhh6sxj0stuplhsov81lft5wsb 10 65144 525779 2022-08-13T08:06:16Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{#switch:{{{1}}} | name = Цæгат Хъазахстаны облæст | top = 55.60 | bottom = 52.05 | left = 65.60 | right = 74.25 |image = {{#switch:{{{2|}}} |physical = KZ North Kazakhstan Region Relief.png |#default = KZ North Kazakhstan Region Outline.svg }} }}<noinclude>{{ПозКартæ/Инфо|Хъазахстан}} </noinclude>» wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Цæгат Хъазахстаны облæст | top = 55.60 | bottom = 52.05 | left = 65.60 | right = 74.25 |image = {{#switch:{{{2|}}} |physical = KZ North Kazakhstan Region Relief.png |#default = KZ North Kazakhstan Region Outline.svg }} }}<noinclude>{{ПозКартæ/Инфо|Хъазахстан}} </noinclude> ejs2kgu0cpt422e8k72pfiz88bbv2v5 0 65145 525786 2022-08-13T10:59:33Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{Административон иуæг |Хуыз1 = {{Хуыз|Никарагуæ}} |Хуыз2 = |Ирон ном = Масая |Оригиналон ном = {{lang-es|Departamento de Masaya}} |Герб = Seal of Masaya.svg |Тырыса = Flag of Masaya.svg |Паддзахад...» wikitext text/x-wiki {{Административон иуæг |Хуыз1 = {{Хуыз|Никарагуæ}} |Хуыз2 = |Ирон ном = Масая |Оригиналон ном = {{lang-es|Departamento de Masaya}} |Герб = Seal of Masaya.svg |Тырыса = Flag of Masaya.svg |Паддзахад = [[Никарагуæ]] |Гимн = |Статус = Департамент |Кæй сконды у = |Датæ = |Йæ дæлхæйттæ = |Сæйраг сахар = [[Масая (сахар)|Масая]] |СтырдæрСахартæ = |Сæргълæууæг = |Сæргълæууæджы титул = |Сæргълæууæг2 = |Сæргълæууæджы титул2 = |ÆМП = |Год ВВП = |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = |ÆМП иу адæймагмæ = |Бынат ÆМП иу адæймагмæ гæсгæ = |Æвзаг = |Æвзæгтæ = |Цæрджытæ = 348 254 |Сфысты аз = 2012 |Цæрджыты нымæцмæ гæсгæ бынат = |Æнгомдзинад = |Националон сконд = |Динмæ гæсгæ = |Фæзуат = 611 |Фæзуатмæ гæсгæ бынат = |Картæ = Masaya Department in Nicaragua.svg |Картæйы ас = 300px |СахатонТаг = [[UTC−6]] |ISO = NI-MS |Автомобилон код = |Сайт = |ВикиКъæбицы категори = }} '''Маса́я''' ({{lang-es|Masaya}}) у [[Никарагуæ]]йы департамент. Йæ административон центр у сахар [[Масая (сахар)|Масая]]. {{къæртт-Никарагуæ}} [[Категори:Никарагуæйы департаменттæ]] mh3e5b4ulafwvhre4is3qefiz9n2vr8 0 65146 525799 2022-08-13T11:27:11Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Белорусси]] в [[Беларусь]] поверх перенаправления wikitext text/x-wiki #ÆРВИТÆН [[Беларусь]] r52qut0s14br4lh9ijew3k6zwema5om 10 65147 525804 2022-08-13T11:30:03Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Хуызæг:ПозКартæ Белорусси]] в [[Хуызæг:ПозКартæ Беларусь]] wikitext text/x-wiki #ÆРВИТÆН [[Хуызæг:ПозКартæ Беларусь]] 86tl7j8abbh6ncutzod2uraa5fu1hlk 10 65148 525809 2022-08-13T11:30:56Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Хуызæг:Флагификаци/Белорусси]] в [[Хуызæг:Флагификаци/Беларусь]] поверх перенаправления wikitext text/x-wiki #ÆРВИТÆН [[Хуызæг:Флагификаци/Беларусь]] ligyd7jx309ndp2wgb5cpetehq3dawm