ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="pa">
  <siteinfo>
    <sitename>ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ</sitename>
    <dbname>pawiki</dbname>
    <base>https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">ਮੀਡੀਆ</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ਖ਼ਾਸ</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">ਵਰਤੋਂਕਾਰ</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ਤਸਵੀਰ</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">ਫਰਮਾ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">ਮਦਦ</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">ਸ਼੍ਰੇਣੀ</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">ਫਾਟਕ</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">ਫਾਟਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">ਮੌਡਿਊਲ</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">ਗੈਜਟ</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">ਗੈਜਟ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="2600" case="first-letter">Topic</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ</title>
    <ns>1</ns>
    <id>5139</id>
    <redirect title="ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ" />
    <revision>
      <id>610426</id>
      <parentid>610129</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:13:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>927</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: Fixing broken redirect to moved target page [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" xml:space="preserve">#ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ]]</text>
      <sha1>ed2m1grckoek77ps8znfojbcqx5q7op</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ/پنجابی</title>
    <ns>1</ns>
    <id>5206</id>
    <redirect title="ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ" />
    <revision>
      <id>610427</id>
      <parentid>610130</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:13:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>927</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: Fixing broken redirect to moved target page [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" xml:space="preserve">#ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ]]</text>
      <sha1>ed2m1grckoek77ps8znfojbcqx5q7op</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਸੜਕ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>10495</id>
    <revision>
      <id>610431</id>
      <parentid>544955</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T03:29:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Middle river exports</username>
        <id>41473</id>
      </contributor>
      <comment>changed to better image</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2693" xml:space="preserve">[[ਤਸਵੀਰ:File:ਸੜਕ .jpg|thumb|ਸੜਕ]]
'''ਸੜਕ''' ਜਾਂ ਰੋਡ (road) ਤੋਂ ਮੁਰਾਦ ਦੋ ਜਗ੍ਹਾਵਾਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਗੁਜ਼ਰਗਾਹ ਜਾਂ ਰਸਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਵਾਰੀ ਮਸਲਨ ਘੋੜੇ, ਗੱਡੇ, ਤਾਂਗੇ ਜਾਂ ਮੋਟਰ ਗੱਡੀ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਲਈ ਪੁਖਤਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਸੜਕ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਰਸਤਿਆਂ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਹਰ ਸੈਨਤ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੇਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਸਾਈਡਵਾਕ ਅਤੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਲਾਅਨ ਵੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਨਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਕਵੇਅ, ਅਵੈਨਿਊ, ਫ੍ਰੀਵੇਅ, ਇੰਟਰਸਟੇਟ, ਹਾਈਵੇਜ਼, ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ, ਸੈਕੰਡਰੀ, ਅਤੇ ਟਰਸਰੀ ਸਥਾਨਿਕ ਸੜਕਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

== ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ==
[[ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸੰਗਠਨ]] (ਓਈਸੀਡੀ) ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸੜਕ &quot;ਰੇਲ ਪਟੜੀਆਂ ਜਾਂ ਹਵਾਈ ਸਟਰਿਪਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਲਾਈਨ (ਯਾਤਰਾ ਮਾਰਗ) ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਪਹੀਆਂ ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੜਕ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਥਿਰ ਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। &quot;ਜਿਸ ਵਿਚ&quot; ਪੁਲ, ਸੁਰੰਗਾਂ, ਸਹਾਇਕ ਢਾਂਚੇ, ਜੰਕਸ਼ਨ, ਕ੍ਰਾਸਿੰਗਾਂ, ਇੰਟਰਚੇਂਜ ਅਤੇ ਟੋਲ ਸੜਕਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਸਾਈਕਲ ਡੰਡੀਆਂ ਨਹੀਂ।&quot;&lt;ref&gt;
{{cite web
| url = http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=4005
| author = OECD
| title = Glossary of Statistical Terms
| publication-date = 2004-02-26
| accessdate = 2007-07-17}}
&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇ]]</text>
      <sha1>3wpdajpyafx5soexv7eaxa00d9stk0g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610432</id>
      <parentid>610431</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T03:29:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Middle river exports</username>
        <id>41473</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2688" xml:space="preserve">[[ਤਸਵੀਰ:ਸੜਕ .jpg|thumb|ਸੜਕ]]
'''ਸੜਕ''' ਜਾਂ ਰੋਡ (road) ਤੋਂ ਮੁਰਾਦ ਦੋ ਜਗ੍ਹਾਵਾਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਗੁਜ਼ਰਗਾਹ ਜਾਂ ਰਸਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਵਾਰੀ ਮਸਲਨ ਘੋੜੇ, ਗੱਡੇ, ਤਾਂਗੇ ਜਾਂ ਮੋਟਰ ਗੱਡੀ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਲਈ ਪੁਖਤਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਸੜਕ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਰਸਤਿਆਂ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਹਰ ਸੈਨਤ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੇਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਸਾਈਡਵਾਕ ਅਤੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਲਾਅਨ ਵੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਨਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਕਵੇਅ, ਅਵੈਨਿਊ, ਫ੍ਰੀਵੇਅ, ਇੰਟਰਸਟੇਟ, ਹਾਈਵੇਜ਼, ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ, ਸੈਕੰਡਰੀ, ਅਤੇ ਟਰਸਰੀ ਸਥਾਨਿਕ ਸੜਕਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

== ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ==
[[ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸੰਗਠਨ]] (ਓਈਸੀਡੀ) ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸੜਕ &quot;ਰੇਲ ਪਟੜੀਆਂ ਜਾਂ ਹਵਾਈ ਸਟਰਿਪਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਲਾਈਨ (ਯਾਤਰਾ ਮਾਰਗ) ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਪਹੀਆਂ ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੜਕ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਥਿਰ ਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। &quot;ਜਿਸ ਵਿਚ&quot; ਪੁਲ, ਸੁਰੰਗਾਂ, ਸਹਾਇਕ ਢਾਂਚੇ, ਜੰਕਸ਼ਨ, ਕ੍ਰਾਸਿੰਗਾਂ, ਇੰਟਰਚੇਂਜ ਅਤੇ ਟੋਲ ਸੜਕਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਸਾਈਕਲ ਡੰਡੀਆਂ ਨਹੀਂ।&quot;&lt;ref&gt;
{{cite web
| url = http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=4005
| author = OECD
| title = Glossary of Statistical Terms
| publication-date = 2004-02-26
| accessdate = 2007-07-17}}
&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇ]]</text>
      <sha1>peucwaw9n7g37tqvc0wgcdoh26qdzu2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610435</id>
      <parentid>610432</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:01:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>777sms</username>
        <id>6076</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:ਸੜਕ .jpg]] → [[File:ਸੜਕ.jpg]] [[c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · trailing stray whitespace/underscore in filename not needed</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2687" xml:space="preserve">[[ਤਸਵੀਰ:ਸੜਕ.jpg|thumb|ਸੜਕ]]
'''ਸੜਕ''' ਜਾਂ ਰੋਡ (road) ਤੋਂ ਮੁਰਾਦ ਦੋ ਜਗ੍ਹਾਵਾਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਗੁਜ਼ਰਗਾਹ ਜਾਂ ਰਸਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਵਾਰੀ ਮਸਲਨ ਘੋੜੇ, ਗੱਡੇ, ਤਾਂਗੇ ਜਾਂ ਮੋਟਰ ਗੱਡੀ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਲਈ ਪੁਖਤਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਸੜਕ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਰਸਤਿਆਂ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਹਰ ਸੈਨਤ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੇਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਸਾਈਡਵਾਕ ਅਤੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਲਾਅਨ ਵੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਨਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਕਵੇਅ, ਅਵੈਨਿਊ, ਫ੍ਰੀਵੇਅ, ਇੰਟਰਸਟੇਟ, ਹਾਈਵੇਜ਼, ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ, ਸੈਕੰਡਰੀ, ਅਤੇ ਟਰਸਰੀ ਸਥਾਨਿਕ ਸੜਕਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

== ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ==
[[ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸੰਗਠਨ]] (ਓਈਸੀਡੀ) ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸੜਕ &quot;ਰੇਲ ਪਟੜੀਆਂ ਜਾਂ ਹਵਾਈ ਸਟਰਿਪਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਲਾਈਨ (ਯਾਤਰਾ ਮਾਰਗ) ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਪਹੀਆਂ ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੜਕ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਥਿਰ ਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। &quot;ਜਿਸ ਵਿਚ&quot; ਪੁਲ, ਸੁਰੰਗਾਂ, ਸਹਾਇਕ ਢਾਂਚੇ, ਜੰਕਸ਼ਨ, ਕ੍ਰਾਸਿੰਗਾਂ, ਇੰਟਰਚੇਂਜ ਅਤੇ ਟੋਲ ਸੜਕਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਸਾਈਕਲ ਡੰਡੀਆਂ ਨਹੀਂ।&quot;&lt;ref&gt;
{{cite web
| url = http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=4005
| author = OECD
| title = Glossary of Statistical Terms
| publication-date = 2004-02-26
| accessdate = 2007-07-17}}
&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇ]]</text>
      <sha1>ongu1155fioft1xtswdysibz1tgpokk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਸੱਥ</title>
    <ns>4</ns>
    <id>14787</id>
    <revision>
      <id>610476</id>
      <parentid>610165</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:20:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਬੰਧੀ */ ਨਵਾਂ ਭਾਗ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51816" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__
	
[[File:Wikimedians at kotkapura 20.JPG|270px|thumb|ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ]]
 &lt;div style=&quot;background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:0em 0 1em 1em; padding:4px; width:270px;&quot;&gt;
&lt;big&gt;&lt;center&gt;'''ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ:'''&lt;/center&gt;&lt;/big&gt;
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਸੁਆਗਤ]] ― ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ।
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ]] ― ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਲਈ।
* [[ਮਦਦ:ਸਮੱਗਰੀ]] ― ਮਦਦ ਲਈ।
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਬਣਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀਆਂ]] ― ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਬੇਨਤੀਆਂ
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਮੁੱਖ ਫਰਮੇ]]
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ|ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ]]

ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਕੜੀਆਂ -
*[[:en:Wikipedia:Community Portal|ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀ ਸੱਥ]]
*[[:m:|ਮੈਟਾ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ]]।
&lt;/div&gt;
{| class=&quot;infobox&quot; width=&quot;280px&quot;
|- align=&quot;center&quot;
| [[File:Replacement filing cabinet.svg|100px|Archive]]
'''ਸੱਥ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ:'''
|- align=&quot;center&quot;
| [[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 1|1]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 2|2]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 3|3]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 4|4]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 5|5]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 6|6]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 7|7]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 8|8]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 9|9]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 10|10]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 11|11]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 12|12]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 13|13]]{{h.}}&lt;br/&gt;[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 14|14]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 15|15]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 16|16]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 17|17]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 18|18]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 19|19]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 20|20]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 21|21]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 22|22]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 23|23]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 24|24]]
{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 25|25]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 26|26]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 27|27]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 28|28]]{{h.}}
|}

== ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਵਿਕੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਅਪਡੇਟ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ 28/29 ਮਈ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ/ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਕਿਰਪਾ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇੱਕ ਤਾਰੀਖ਼ ਤੇ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਦਿਨ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ।

'''ਵਿਸ਼ੇ''':
* ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ final meeting - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu]]
* Wikimedia Berlin Summit ਵਿੱਚ Punjabi Wikimedia User Group ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]]
* Wikimania 2022 ਬਾਰੇ ਅਪਡੇਟ - - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]]

ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:52, 25 ਮਈ 2022 (UTC)
=== ਟਿੱਪਣੀਆਂ === 


== ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ==

ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਸੱਤਦੀਪ ਗਿੱਲ ਦਵਾਰਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਡ ਭਾਈ ਰੂਪਾ ਵਿਖੇ ਪੁਰਾਣੇ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਲੰਟੀਅਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਮੈਂ(ਹਰਦਰਸ਼ਨ) ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਬੰਦੀ ਇਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਣਾ ਕੇ CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਗ੍ਰਾੰਟ ਲਈ ਵੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੋ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿਚ ਹੈ ਤਾਂ &lt;nowiki&gt;{{support}}&lt;/nowiki&gt; ਲਿੱਖ ਕੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।--[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]&lt;sup&gt;[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]&lt;/sup&gt; 14:13, 29 ਮਈ 2022 (UTC)
====ਵਲੰਟੀਅਰ ਕੰਮ ਲਈ====
*[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]&lt;sup&gt;[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]&lt;/sup&gt;
* [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC)

====CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਲਈ ਸਮਰਥਨ====
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:25, 29 ਮਈ 2022 (UTC)
#{{support}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 06:48, 31 ਮਈ 2022 (UTC)
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC)
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01 :20, 9 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਸਿਰਸਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ==

ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿਰਸਾ, ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਅੱਜ 29 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਅਤੇ [[User: Manpreetsir|Manpreetsir]] ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਨਿਆਂ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਚੌਟਾਲਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 14 ਜਣਿਆਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੇ ਮੈਟਾ ਪੇਜ ਦਾ ਲਿੰਕ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikipedia_Workshop_at_Village_Chautala,_Sirsa#Discussion_On_VP| ਇੱਥੇ] ਹੈ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਬਿਲਕੁਲ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਲੀਕੀ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਦੀ ਉਮੀਦ ਤੇ ਉਡੀਕ ਰਹੇਗੀ। 
ਧੰਨਵਾਦ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:35, 29 ਮਈ 2022 (UTC)
=== ਟਿੱਪਣੀ ===

== ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ 2022 ਵਿੱਚ ਆਨਲਾਈਨ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ (2022) ਦਾ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਆਨਲਾਈਨ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਾਂ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਪੈ ਗਈ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimania_2022/Scholarships/Punjabi_Wikimedians ਇਸ ਲਿੰਕ] 'ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਖਾਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਰਥਨ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ ਜੀ ਅਤੇ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਜਾਂ ਸੁਝਾਅ ਲਈ ਟਿੱਪਣੀ ਵਾਲੇ ਖਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC)

===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ===
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC)
#{{ss}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:41, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC)
#{{ss}} ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਪੂਰੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਇਵੈਂਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਵੇਗਾ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:03, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC)

===ਟਿੱਪਣੀਆਂ===

* ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪੱਧਰ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੈਠਕ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕੀ ਹੈ? ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ? ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ? ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕੀ ਯੋਗਤਾ ਹੋਏਗੀ? ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਫ਼ਰਕ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ? ਇਹਨਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਸਟੀਕ ਜਵਾਬਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅੱਗੇ ਜਾਣਾ ਵਾਜਬ ਨਹੀਂ। ਕਾਹਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ। ਰੈਪਿਡ ਗ੍ਰਾਂਟ ਹਰ ਵਕਤ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਆਪਾਂ ਅੱਧ-ਪੱਕੇ ਪਲੈਨ ਨਾ ਪਾਈਏ ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਰਹੇਗਾ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Satdeep Gill|Satdeep Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Satdeep Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:04, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC)
* ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਸੱਤਦੀਪ, ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਏਜੰਡਾ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਿਸ ਲੈਂਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਪਾਜ਼ਲ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦੇਨੀ ਹਾਂ ਜੋ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ 15 ਜੂਨ ਤੱਕ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਸੋਚੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਇਵੈਂਟ movement stategy ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦੇ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:06, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== CIS-A2K Newsletter May 2022 ==

[[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]]
Dear Wikimedians,

I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about May 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events and ongoing and upcoming events.

; Conducted events
* [[:m:CIS-A2K/Events/Punjabi Wikisource Community skill-building workshop|Punjabi Wikisource Community skill-building workshop]]
* [[:c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]]

; Ongoing events 
* [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]]

; Upcoming event
* [[:m:User:Nitesh (CIS-A2K)/June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]]

Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/May 2022|here]]. 
&lt;br /&gt;&lt;small&gt;If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]].  &lt;/small&gt;

Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 14 June 2022 (UTC)

&lt;small&gt;On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&amp;oldid=18069678 --&gt;


==ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਹੋਈ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਤਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ, ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਬਰਲਿਨ ਸਮਿਟ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਜਰ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਕਾਫੀ ਕੁਛ ਸੀ  ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਉੱਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਾਂਗੇ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ 26 ਜੂਨ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਵਜੇ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਾਂਝਾ ਸਮਾਂ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ।

'''ਵਿਸ਼ੇ''':

*ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਉੱਪਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਵੈਲੀਡੇਸ਼ਨ ਸੰਬੰਧੀ 
*ਟਰਾਂਸਕਲੂਜ਼ਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ
*ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਬਾਰੇ ਸੂਚਨਾ


ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 9:21, 17 ਜੂਨ  2022 (UTC)
=== ਟਿੱਪਣੀਆਂ ===
# ਸਹਿਮਤ ਜੀ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਬੈਠਕ ਦਾ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸਬੱਬ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਣ ਰਿਹਾ। ਧੰਨਵਾਦ ਜਗਵੀਰ ਜੀ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:46, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਸ ਦਾ contact person ਹੋਣ ਬਾਰੇ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। [[meta:Punjabi Wikimedians|Punjabi Wikimedians]] ਦਾ contact person ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਸੁਨੇਹੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਨੇਹੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੱਕ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਹੁੰਚਣੇ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਰੁਝੇਵੇਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਸੋ, ਮੈਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਨੂੰ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਨਾਂ contact person ਵਜੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹਟਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਕੇ ਨਵਾਂ contact person add ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਮੇਰੀ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ {{ping|Nitesh Gill}} {{ping|Manavpreet Kaur}} ਅਤੇ {{ping|Charan Gill}} ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ contact persons ਵਜੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਧੰਨਵਾਦ। &lt;font color=&quot;green&quot; face=&quot;Segoe Script&quot; size=&quot;4&quot;&gt;&lt;b&gt; [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] &lt;/b&gt;&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Andalus&quot;&gt; ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &amp;#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; 16:31, 17 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ==

ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਨਾਂ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨਿਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ 1 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੋਂ 31 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੱਕ ਚੱਲੇਗੀ। ਉਂਝ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਉਦੋਂ ਇਸ ਦਾ ਮਿਆਰ ਕਾਫ਼ੀ ਸੀਮਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਆਪ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਵੋਗੇ। ਇਸ ਬਾਬਤ ਬਾਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80_%E0%A8%B2%E0%A8%B5%E0%A8%B8_%E0%A8%B2%E0%A8%BF%E0%A8%9F%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%9A%E0%A8%B0_2022 [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:49, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== June Month Celebration 2022 edit-a-thon ==

Dear Wikimedians,

CIS-A2K announced June month mini edit-a-thon which is going to take place on 25 &amp; 26 June 2022 (on this weekend). The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate June Month which is also known as pride month.

This time we will celebrate the month, which is full of notable days, by creating &amp; developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource if there are any, items that need to be created on Wikidata [edit Labels &amp; Descriptions], some June month related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about the month of June or related to its days, directly or indirectly. Anyone can participate in this event and the link you can find [[:m: June Month Celebration 2022 edit-a-thon|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:46, 21 June 2022 (UTC)

&lt;small&gt;On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&amp;oldid=22433435 --&gt;

== Results of Wiki Loves Folklore 2022 is out! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]

Hi, Greetings

The winners for '''[[c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' is announced!

We are happy to share with you winning images for this year's edition. This year saw over 8,584 images represented on commons in over 92 countries. Kindly see images '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Winners|here]]'''

Our profound gratitude to all the people who participated and organized local contests and photo walks for this project.

We hope to have you contribute to the campaign next year.

'''Thank you,'''

'''Wiki Loves Folklore International Team'''

--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:MediaWiki message delivery|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:12, 4 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&amp;oldid=23454230 --&gt;

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

: ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
: ''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members are invited to ''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass]]''' for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election.]] 

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Regards,

Movement Strategy &amp; Governance 

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:19, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== ਜੁਲਾਈ ਦੀ ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਜਿਵੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਅਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕਰਵਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਈਵੈਂਟਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਦੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਾਲੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੀ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇ ਜੋੜਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਵਿਚ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ request ਉਪਰ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੀਏ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ।  [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:36, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

=== ਟਿੱਪਣੀ ===
# ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਕਿਹੜੀ ਤਰੀਕ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜੀ? ਜਗਵੀਰ ਕੋਰ
:::[[User:Jagvir Kaur|ਜਗਵੀਰ ਜੀ]], ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 30 ਤਰੀਕ(ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]])
# ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]], ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਰਨ ਲਈ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਾਥੀ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਪਾਦਨ ਜਾਂ ਸੰਪਾਦਨ ਸੰਬੰਧੀ ਗਤਿਵਿਧਿਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹਾਂ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਬੈਠ ਕੇ ਕੁਝ ਮੁੱਦਿਆ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ੍ਹ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੁਰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੇਰਾ  ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਹੈ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 05:34, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
# {{support}} ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਅਸੀਂ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:07, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
# {{support}} ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਤਾਰੀਖ, ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਥਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੁਝ ਵਿਉਂਤਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਦੱਸ ਦੇਵੋ ਜੀ ਤਾਂ ਕਿ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਪੱਕਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01:18, 17 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
:::[[User:Mulkh Singh|ਮੁਲਖ ਜੀ]], 30 ਤਰੀਕ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਪਟਿਆਲੇ ਵਿਖੇ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਬਾਕੀ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਆਪਾਂ ਫੇਸਬੁਕ ਗਰੁੱਪ ਵਿਚ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜੋ ਸਮਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਸਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਉਹ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]])
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:30, 25 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

# ਆਫਲਾਇਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਇਕ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਗਾ। ਪਟਿਆਲੇ ਦੀ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਮਾਰਤ 'ਕਿਲਾ ਮੁਬਾਰਕ' ਸੰਬੰਧੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਨਾਮਾਤਰ ਹਨ। ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਥਾਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਜਨਤਕ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਉਂਝ ਇਸ ਥਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਫੋਟੋ ਤੇ ਵੀਡੀਓਗਰਾਫੀ ਮਨਾਂ ਹੈ ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਹੱਥ ਲਿਖਿਤ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਵੇਲੇ ਸਰਦਾਰ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੋ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੀਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਆਪਾਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਟਿਆਲੇ ਇਸ ਥਾਂ ਉੱਪਰ ਵੀ ਗੁਜ਼ਾਰੀਏ। ਸਿਮਰ ਜੀ ਇਸ ਫੋਟੋਵਾਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਕਿਲੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਬਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਦੇਣਗੇ। ਕਿਲੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 11:54, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
:::: ਗੌਰਵ ਜੀ, ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਹੇਗਾ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਾਂ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦਾ ਹੱਲ ਵੀ ਸੋਚਣਾ ਪਵੇਗਾ। - &lt;font color=&quot;green&quot; face=&quot;Segoe Script&quot; size=&quot;4&quot;&gt;&lt;b&gt; [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] &lt;/b&gt;&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Andalus&quot;&gt; ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &amp;#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; 17:19, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
:::::ਹਾਂ ਜੀ। ਫਿਲਹਾਲ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਰੋਕਣਾ ਪਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਆਪਾਂ ਸਿਮਰ ਜੀ ਹੁਣਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਹਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਆਪਾਂ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ। ਫਿਲਹਾਲ ਲਈ ਇਸ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:46, 23 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== CIS-A2K Newsletter June 2022 ==

[[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]]
Dear Wikimedians,

Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about June 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events.

; Conducted events
* [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]]
* [[:m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]]
* [https://pudhari.news/maharashtra/pune/228918/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A-%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8-%E0%A4%A1%E0%A5%89-%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95-%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87-%E0%A4%AE%E0%A4%A4/ar Presentation in Marathi Literature conference]

Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/June 2022|here]]. 
&lt;br /&gt;&lt;small&gt;If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]].  &lt;/small&gt;

Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 19 July 2022 (UTC)

&lt;small&gt;On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&amp;oldid=22433435 --&gt;

== Board of Trustees - Affiliate Voting Results ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Dear community members,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The shortlisted 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]])

See more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. Thank you for your participation.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.'''  View the  election timeline [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline| here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with, in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Regards,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:59, 20 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== Movement Strategy and Governance News – Issue 7 ==

&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance newsletter! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:58, 24 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)


== Vote for Election Compass Statements ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Dear community members,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]'''. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Regards, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:04, 26 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, 

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਮੀਟਿੰਗ ਅਸੀਂ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਏ ਪਰ 31 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਬੈਠਕ ਆਨਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਫ਼ ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸੀ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਸੰਖੇਪ 'ਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਕਰਨ ਦਾ ਪਲਾਨ ਹੈ ਜੋ ਉੱਥੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵੀ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਕੁਝ ਸਾਥੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਬਣ ਸਕਣ। ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ਇਸ ਸੁਝਾਅ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਅਸੀਂ ਬੈਠਕ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਕਰਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਸਕੇ ਉਹ ਵੀ ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 21:00, 31 ਜੁਲਾਈ 2022 (IST)

=== ਟਿੱਪਣੀਆਂ ===

===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ===
# {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 03:46, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)
# {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:28, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)

== ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ,
ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਗੇ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਲੋਕਲ ਸਕੂਲ (ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ) ਵਿੱਚ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੱਲ੍ਹ (ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਸਬੰਧੀ ਸ਼ੈਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਆਪ ਸਭ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ਼ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਜੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹੇਠਾਂ ''ਟਿੱਪਣੀ'' ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:20, 5 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3xntmhaaa3f8ke7jkhrgw5108g25bey</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610477</id>
      <parentid>610476</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:20:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਬੰਧੀ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51848" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__
	
[[File:Wikimedians at kotkapura 20.JPG|270px|thumb|ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ]]
 &lt;div style=&quot;background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:0em 0 1em 1em; padding:4px; width:270px;&quot;&gt;
&lt;big&gt;&lt;center&gt;'''ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ:'''&lt;/center&gt;&lt;/big&gt;
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਸੁਆਗਤ]] ― ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ।
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ]] ― ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਲਈ।
* [[ਮਦਦ:ਸਮੱਗਰੀ]] ― ਮਦਦ ਲਈ।
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਬਣਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀਆਂ]] ― ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਬੇਨਤੀਆਂ
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਮੁੱਖ ਫਰਮੇ]]
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ|ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ]]

ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਕੜੀਆਂ -
*[[:en:Wikipedia:Community Portal|ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀ ਸੱਥ]]
*[[:m:|ਮੈਟਾ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ]]।
&lt;/div&gt;
{| class=&quot;infobox&quot; width=&quot;280px&quot;
|- align=&quot;center&quot;
| [[File:Replacement filing cabinet.svg|100px|Archive]]
'''ਸੱਥ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ:'''
|- align=&quot;center&quot;
| [[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 1|1]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 2|2]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 3|3]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 4|4]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 5|5]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 6|6]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 7|7]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 8|8]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 9|9]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 10|10]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 11|11]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 12|12]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 13|13]]{{h.}}&lt;br/&gt;[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 14|14]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 15|15]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 16|16]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 17|17]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 18|18]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 19|19]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 20|20]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 21|21]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 22|22]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 23|23]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 24|24]]
{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 25|25]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 26|26]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 27|27]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 28|28]]{{h.}}
|}

== ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਵਿਕੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਅਪਡੇਟ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ 28/29 ਮਈ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ/ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਕਿਰਪਾ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇੱਕ ਤਾਰੀਖ਼ ਤੇ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਦਿਨ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ।

'''ਵਿਸ਼ੇ''':
* ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ final meeting - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu]]
* Wikimedia Berlin Summit ਵਿੱਚ Punjabi Wikimedia User Group ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]]
* Wikimania 2022 ਬਾਰੇ ਅਪਡੇਟ - - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]]

ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:52, 25 ਮਈ 2022 (UTC)
=== ਟਿੱਪਣੀਆਂ === 


== ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ==

ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਸੱਤਦੀਪ ਗਿੱਲ ਦਵਾਰਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਡ ਭਾਈ ਰੂਪਾ ਵਿਖੇ ਪੁਰਾਣੇ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਲੰਟੀਅਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਮੈਂ(ਹਰਦਰਸ਼ਨ) ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਬੰਦੀ ਇਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਣਾ ਕੇ CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਗ੍ਰਾੰਟ ਲਈ ਵੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੋ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿਚ ਹੈ ਤਾਂ &lt;nowiki&gt;{{support}}&lt;/nowiki&gt; ਲਿੱਖ ਕੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।--[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]&lt;sup&gt;[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]&lt;/sup&gt; 14:13, 29 ਮਈ 2022 (UTC)
====ਵਲੰਟੀਅਰ ਕੰਮ ਲਈ====
*[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]&lt;sup&gt;[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]&lt;/sup&gt;
* [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC)

====CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਲਈ ਸਮਰਥਨ====
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:25, 29 ਮਈ 2022 (UTC)
#{{support}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 06:48, 31 ਮਈ 2022 (UTC)
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC)
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01 :20, 9 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਸਿਰਸਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ==

ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿਰਸਾ, ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਅੱਜ 29 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਅਤੇ [[User: Manpreetsir|Manpreetsir]] ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਨਿਆਂ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਚੌਟਾਲਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 14 ਜਣਿਆਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੇ ਮੈਟਾ ਪੇਜ ਦਾ ਲਿੰਕ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikipedia_Workshop_at_Village_Chautala,_Sirsa#Discussion_On_VP| ਇੱਥੇ] ਹੈ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਬਿਲਕੁਲ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਲੀਕੀ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਦੀ ਉਮੀਦ ਤੇ ਉਡੀਕ ਰਹੇਗੀ। 
ਧੰਨਵਾਦ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:35, 29 ਮਈ 2022 (UTC)
=== ਟਿੱਪਣੀ ===

== ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ 2022 ਵਿੱਚ ਆਨਲਾਈਨ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ (2022) ਦਾ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਆਨਲਾਈਨ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਾਂ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਪੈ ਗਈ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimania_2022/Scholarships/Punjabi_Wikimedians ਇਸ ਲਿੰਕ] 'ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਖਾਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਰਥਨ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ ਜੀ ਅਤੇ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਜਾਂ ਸੁਝਾਅ ਲਈ ਟਿੱਪਣੀ ਵਾਲੇ ਖਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC)

===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ===
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC)
#{{ss}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:41, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC)
#{{ss}} ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਪੂਰੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਇਵੈਂਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਵੇਗਾ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:03, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC)

===ਟਿੱਪਣੀਆਂ===

* ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪੱਧਰ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੈਠਕ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕੀ ਹੈ? ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ? ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ? ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕੀ ਯੋਗਤਾ ਹੋਏਗੀ? ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਫ਼ਰਕ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ? ਇਹਨਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਸਟੀਕ ਜਵਾਬਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅੱਗੇ ਜਾਣਾ ਵਾਜਬ ਨਹੀਂ। ਕਾਹਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ। ਰੈਪਿਡ ਗ੍ਰਾਂਟ ਹਰ ਵਕਤ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਆਪਾਂ ਅੱਧ-ਪੱਕੇ ਪਲੈਨ ਨਾ ਪਾਈਏ ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਰਹੇਗਾ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Satdeep Gill|Satdeep Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Satdeep Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:04, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC)
* ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਸੱਤਦੀਪ, ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਏਜੰਡਾ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਿਸ ਲੈਂਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਪਾਜ਼ਲ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦੇਨੀ ਹਾਂ ਜੋ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ 15 ਜੂਨ ਤੱਕ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਸੋਚੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਇਵੈਂਟ movement stategy ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦੇ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:06, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== CIS-A2K Newsletter May 2022 ==

[[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]]
Dear Wikimedians,

I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about May 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events and ongoing and upcoming events.

; Conducted events
* [[:m:CIS-A2K/Events/Punjabi Wikisource Community skill-building workshop|Punjabi Wikisource Community skill-building workshop]]
* [[:c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]]

; Ongoing events 
* [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]]

; Upcoming event
* [[:m:User:Nitesh (CIS-A2K)/June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]]

Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/May 2022|here]]. 
&lt;br /&gt;&lt;small&gt;If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]].  &lt;/small&gt;

Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 14 June 2022 (UTC)

&lt;small&gt;On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&amp;oldid=18069678 --&gt;


==ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਹੋਈ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਤਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ, ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਬਰਲਿਨ ਸਮਿਟ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਜਰ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਕਾਫੀ ਕੁਛ ਸੀ  ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਉੱਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਾਂਗੇ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ 26 ਜੂਨ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਵਜੇ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਾਂਝਾ ਸਮਾਂ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ।

'''ਵਿਸ਼ੇ''':

*ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਉੱਪਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਵੈਲੀਡੇਸ਼ਨ ਸੰਬੰਧੀ 
*ਟਰਾਂਸਕਲੂਜ਼ਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ
*ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਬਾਰੇ ਸੂਚਨਾ


ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 9:21, 17 ਜੂਨ  2022 (UTC)
=== ਟਿੱਪਣੀਆਂ ===
# ਸਹਿਮਤ ਜੀ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਬੈਠਕ ਦਾ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸਬੱਬ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਣ ਰਿਹਾ। ਧੰਨਵਾਦ ਜਗਵੀਰ ਜੀ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:46, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਸ ਦਾ contact person ਹੋਣ ਬਾਰੇ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। [[meta:Punjabi Wikimedians|Punjabi Wikimedians]] ਦਾ contact person ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਸੁਨੇਹੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਨੇਹੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੱਕ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਹੁੰਚਣੇ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਰੁਝੇਵੇਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਸੋ, ਮੈਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਨੂੰ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਨਾਂ contact person ਵਜੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹਟਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਕੇ ਨਵਾਂ contact person add ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਮੇਰੀ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ {{ping|Nitesh Gill}} {{ping|Manavpreet Kaur}} ਅਤੇ {{ping|Charan Gill}} ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ contact persons ਵਜੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਧੰਨਵਾਦ। &lt;font color=&quot;green&quot; face=&quot;Segoe Script&quot; size=&quot;4&quot;&gt;&lt;b&gt; [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] &lt;/b&gt;&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Andalus&quot;&gt; ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &amp;#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; 16:31, 17 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ==

ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਨਾਂ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨਿਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ 1 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੋਂ 31 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੱਕ ਚੱਲੇਗੀ। ਉਂਝ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਉਦੋਂ ਇਸ ਦਾ ਮਿਆਰ ਕਾਫ਼ੀ ਸੀਮਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਆਪ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਵੋਗੇ। ਇਸ ਬਾਬਤ ਬਾਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80_%E0%A8%B2%E0%A8%B5%E0%A8%B8_%E0%A8%B2%E0%A8%BF%E0%A8%9F%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%9A%E0%A8%B0_2022 [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:49, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== June Month Celebration 2022 edit-a-thon ==

Dear Wikimedians,

CIS-A2K announced June month mini edit-a-thon which is going to take place on 25 &amp; 26 June 2022 (on this weekend). The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate June Month which is also known as pride month.

This time we will celebrate the month, which is full of notable days, by creating &amp; developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource if there are any, items that need to be created on Wikidata [edit Labels &amp; Descriptions], some June month related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about the month of June or related to its days, directly or indirectly. Anyone can participate in this event and the link you can find [[:m: June Month Celebration 2022 edit-a-thon|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:46, 21 June 2022 (UTC)

&lt;small&gt;On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&amp;oldid=22433435 --&gt;

== Results of Wiki Loves Folklore 2022 is out! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]

Hi, Greetings

The winners for '''[[c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' is announced!

We are happy to share with you winning images for this year's edition. This year saw over 8,584 images represented on commons in over 92 countries. Kindly see images '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Winners|here]]'''

Our profound gratitude to all the people who participated and organized local contests and photo walks for this project.

We hope to have you contribute to the campaign next year.

'''Thank you,'''

'''Wiki Loves Folklore International Team'''

--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:MediaWiki message delivery|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:12, 4 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&amp;oldid=23454230 --&gt;

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

: ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
: ''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members are invited to ''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass]]''' for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election.]] 

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Regards,

Movement Strategy &amp; Governance 

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:19, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== ਜੁਲਾਈ ਦੀ ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਜਿਵੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਅਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕਰਵਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਈਵੈਂਟਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਦੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਾਲੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੀ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇ ਜੋੜਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਵਿਚ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ request ਉਪਰ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੀਏ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ।  [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:36, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

=== ਟਿੱਪਣੀ ===
# ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਕਿਹੜੀ ਤਰੀਕ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜੀ? ਜਗਵੀਰ ਕੋਰ
:::[[User:Jagvir Kaur|ਜਗਵੀਰ ਜੀ]], ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 30 ਤਰੀਕ(ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]])
# ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]], ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਰਨ ਲਈ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਾਥੀ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਪਾਦਨ ਜਾਂ ਸੰਪਾਦਨ ਸੰਬੰਧੀ ਗਤਿਵਿਧਿਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹਾਂ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਬੈਠ ਕੇ ਕੁਝ ਮੁੱਦਿਆ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ੍ਹ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੁਰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੇਰਾ  ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਹੈ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 05:34, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
# {{support}} ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਅਸੀਂ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:07, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
# {{support}} ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਤਾਰੀਖ, ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਥਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੁਝ ਵਿਉਂਤਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਦੱਸ ਦੇਵੋ ਜੀ ਤਾਂ ਕਿ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਪੱਕਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01:18, 17 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
:::[[User:Mulkh Singh|ਮੁਲਖ ਜੀ]], 30 ਤਰੀਕ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਪਟਿਆਲੇ ਵਿਖੇ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਬਾਕੀ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਆਪਾਂ ਫੇਸਬੁਕ ਗਰੁੱਪ ਵਿਚ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜੋ ਸਮਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਸਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਉਹ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]])
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:30, 25 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

# ਆਫਲਾਇਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਇਕ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਗਾ। ਪਟਿਆਲੇ ਦੀ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਮਾਰਤ 'ਕਿਲਾ ਮੁਬਾਰਕ' ਸੰਬੰਧੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਨਾਮਾਤਰ ਹਨ। ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਥਾਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਜਨਤਕ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਉਂਝ ਇਸ ਥਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਫੋਟੋ ਤੇ ਵੀਡੀਓਗਰਾਫੀ ਮਨਾਂ ਹੈ ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਹੱਥ ਲਿਖਿਤ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਵੇਲੇ ਸਰਦਾਰ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੋ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੀਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਆਪਾਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਟਿਆਲੇ ਇਸ ਥਾਂ ਉੱਪਰ ਵੀ ਗੁਜ਼ਾਰੀਏ। ਸਿਮਰ ਜੀ ਇਸ ਫੋਟੋਵਾਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਕਿਲੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਬਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਦੇਣਗੇ। ਕਿਲੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 11:54, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
:::: ਗੌਰਵ ਜੀ, ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਹੇਗਾ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਾਂ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦਾ ਹੱਲ ਵੀ ਸੋਚਣਾ ਪਵੇਗਾ। - &lt;font color=&quot;green&quot; face=&quot;Segoe Script&quot; size=&quot;4&quot;&gt;&lt;b&gt; [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] &lt;/b&gt;&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Andalus&quot;&gt; ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &amp;#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; 17:19, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
:::::ਹਾਂ ਜੀ। ਫਿਲਹਾਲ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਰੋਕਣਾ ਪਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਆਪਾਂ ਸਿਮਰ ਜੀ ਹੁਣਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਹਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਆਪਾਂ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ। ਫਿਲਹਾਲ ਲਈ ਇਸ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:46, 23 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== CIS-A2K Newsletter June 2022 ==

[[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]]
Dear Wikimedians,

Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about June 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events.

; Conducted events
* [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]]
* [[:m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]]
* [https://pudhari.news/maharashtra/pune/228918/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A-%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8-%E0%A4%A1%E0%A5%89-%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95-%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87-%E0%A4%AE%E0%A4%A4/ar Presentation in Marathi Literature conference]

Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/June 2022|here]]. 
&lt;br /&gt;&lt;small&gt;If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]].  &lt;/small&gt;

Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 19 July 2022 (UTC)

&lt;small&gt;On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&amp;oldid=22433435 --&gt;

== Board of Trustees - Affiliate Voting Results ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Dear community members,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The shortlisted 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]])

See more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. Thank you for your participation.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.'''  View the  election timeline [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline| here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with, in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Regards,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:59, 20 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== Movement Strategy and Governance News – Issue 7 ==

&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance newsletter! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:58, 24 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)


== Vote for Election Compass Statements ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Dear community members,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]'''. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Regards, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:04, 26 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, 

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਮੀਟਿੰਗ ਅਸੀਂ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਏ ਪਰ 31 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਬੈਠਕ ਆਨਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਫ਼ ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸੀ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਸੰਖੇਪ 'ਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਕਰਨ ਦਾ ਪਲਾਨ ਹੈ ਜੋ ਉੱਥੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵੀ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਕੁਝ ਸਾਥੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਬਣ ਸਕਣ। ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ਇਸ ਸੁਝਾਅ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਅਸੀਂ ਬੈਠਕ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਕਰਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਸਕੇ ਉਹ ਵੀ ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 21:00, 31 ਜੁਲਾਈ 2022 (IST)

=== ਟਿੱਪਣੀਆਂ ===

===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ===
# {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 03:46, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)
# {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:28, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)

== ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ,
ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਗੇ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਲੋਕਲ ਸਕੂਲ (ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ) ਵਿੱਚ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੱਲ੍ਹ (ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਸਬੰਧੀ ਸ਼ੈਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਆਪ ਸਭ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ਼ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਜੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹੇਠਾਂ ''ਟਿੱਪਣੀ'' ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:20, 5 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)

===ਟਿੱਪਣੀਆਂ===</text>
      <sha1>c07mrqsg6jldi7o36zkgz4s597y9hux</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610478</id>
      <parentid>610477</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:22:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਬੰਧੀ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51853" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__
	
[[File:Wikimedians at kotkapura 20.JPG|270px|thumb|ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ]]
 &lt;div style=&quot;background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:0em 0 1em 1em; padding:4px; width:270px;&quot;&gt;
&lt;big&gt;&lt;center&gt;'''ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ:'''&lt;/center&gt;&lt;/big&gt;
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਸੁਆਗਤ]] ― ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ।
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ]] ― ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਲਈ।
* [[ਮਦਦ:ਸਮੱਗਰੀ]] ― ਮਦਦ ਲਈ।
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਬਣਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀਆਂ]] ― ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਬੇਨਤੀਆਂ
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਮੁੱਖ ਫਰਮੇ]]
* [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ|ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ]]

ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਕੜੀਆਂ -
*[[:en:Wikipedia:Community Portal|ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀ ਸੱਥ]]
*[[:m:|ਮੈਟਾ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ]]।
&lt;/div&gt;
{| class=&quot;infobox&quot; width=&quot;280px&quot;
|- align=&quot;center&quot;
| [[File:Replacement filing cabinet.svg|100px|Archive]]
'''ਸੱਥ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ:'''
|- align=&quot;center&quot;
| [[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 1|1]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 2|2]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 3|3]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 4|4]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 5|5]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 6|6]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 7|7]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 8|8]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 9|9]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 10|10]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 11|11]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 12|12]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 13|13]]{{h.}}&lt;br/&gt;[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 14|14]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 15|15]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 16|16]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 17|17]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 18|18]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 19|19]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 20|20]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 21|21]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 22|22]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 23|23]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 24|24]]
{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 25|25]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 26|26]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 27|27]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 28|28]]{{h.}}
|}

== ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਵਿਕੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਅਪਡੇਟ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ 28/29 ਮਈ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ/ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਕਿਰਪਾ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇੱਕ ਤਾਰੀਖ਼ ਤੇ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਦਿਨ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ।

'''ਵਿਸ਼ੇ''':
* ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ final meeting - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu]]
* Wikimedia Berlin Summit ਵਿੱਚ Punjabi Wikimedia User Group ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]]
* Wikimania 2022 ਬਾਰੇ ਅਪਡੇਟ - - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]]

ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:52, 25 ਮਈ 2022 (UTC)
=== ਟਿੱਪਣੀਆਂ === 


== ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ==

ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਸੱਤਦੀਪ ਗਿੱਲ ਦਵਾਰਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਡ ਭਾਈ ਰੂਪਾ ਵਿਖੇ ਪੁਰਾਣੇ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਲੰਟੀਅਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਮੈਂ(ਹਰਦਰਸ਼ਨ) ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਬੰਦੀ ਇਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਣਾ ਕੇ CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਗ੍ਰਾੰਟ ਲਈ ਵੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੋ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿਚ ਹੈ ਤਾਂ &lt;nowiki&gt;{{support}}&lt;/nowiki&gt; ਲਿੱਖ ਕੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।--[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]&lt;sup&gt;[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]&lt;/sup&gt; 14:13, 29 ਮਈ 2022 (UTC)
====ਵਲੰਟੀਅਰ ਕੰਮ ਲਈ====
*[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]&lt;sup&gt;[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]&lt;/sup&gt;
* [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC)

====CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਲਈ ਸਮਰਥਨ====
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:25, 29 ਮਈ 2022 (UTC)
#{{support}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 06:48, 31 ਮਈ 2022 (UTC)
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC)
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01 :20, 9 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਸਿਰਸਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ==

ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿਰਸਾ, ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਅੱਜ 29 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਅਤੇ [[User: Manpreetsir|Manpreetsir]] ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਨਿਆਂ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਚੌਟਾਲਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 14 ਜਣਿਆਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੇ ਮੈਟਾ ਪੇਜ ਦਾ ਲਿੰਕ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikipedia_Workshop_at_Village_Chautala,_Sirsa#Discussion_On_VP| ਇੱਥੇ] ਹੈ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਬਿਲਕੁਲ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਲੀਕੀ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਦੀ ਉਮੀਦ ਤੇ ਉਡੀਕ ਰਹੇਗੀ। 
ਧੰਨਵਾਦ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:35, 29 ਮਈ 2022 (UTC)
=== ਟਿੱਪਣੀ ===

== ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ 2022 ਵਿੱਚ ਆਨਲਾਈਨ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ (2022) ਦਾ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਆਨਲਾਈਨ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਾਂ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਪੈ ਗਈ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimania_2022/Scholarships/Punjabi_Wikimedians ਇਸ ਲਿੰਕ] 'ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਖਾਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਰਥਨ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ ਜੀ ਅਤੇ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਜਾਂ ਸੁਝਾਅ ਲਈ ਟਿੱਪਣੀ ਵਾਲੇ ਖਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC)

===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ===
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC)
#{{ss}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:41, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC)
#{{ss}} ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਪੂਰੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਇਵੈਂਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਵੇਗਾ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:03, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC)

===ਟਿੱਪਣੀਆਂ===

* ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪੱਧਰ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੈਠਕ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕੀ ਹੈ? ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ? ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ? ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕੀ ਯੋਗਤਾ ਹੋਏਗੀ? ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਫ਼ਰਕ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ? ਇਹਨਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਸਟੀਕ ਜਵਾਬਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅੱਗੇ ਜਾਣਾ ਵਾਜਬ ਨਹੀਂ। ਕਾਹਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ। ਰੈਪਿਡ ਗ੍ਰਾਂਟ ਹਰ ਵਕਤ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਆਪਾਂ ਅੱਧ-ਪੱਕੇ ਪਲੈਨ ਨਾ ਪਾਈਏ ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਰਹੇਗਾ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Satdeep Gill|Satdeep Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Satdeep Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:04, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC)
* ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਸੱਤਦੀਪ, ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਏਜੰਡਾ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਿਸ ਲੈਂਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਪਾਜ਼ਲ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦੇਨੀ ਹਾਂ ਜੋ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ 15 ਜੂਨ ਤੱਕ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਸੋਚੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਇਵੈਂਟ movement stategy ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦੇ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:06, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== CIS-A2K Newsletter May 2022 ==

[[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]]
Dear Wikimedians,

I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about May 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events and ongoing and upcoming events.

; Conducted events
* [[:m:CIS-A2K/Events/Punjabi Wikisource Community skill-building workshop|Punjabi Wikisource Community skill-building workshop]]
* [[:c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]]

; Ongoing events 
* [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]]

; Upcoming event
* [[:m:User:Nitesh (CIS-A2K)/June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]]

Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/May 2022|here]]. 
&lt;br /&gt;&lt;small&gt;If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]].  &lt;/small&gt;

Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 14 June 2022 (UTC)

&lt;small&gt;On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&amp;oldid=18069678 --&gt;


==ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਹੋਈ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਤਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ, ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਬਰਲਿਨ ਸਮਿਟ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਜਰ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਕਾਫੀ ਕੁਛ ਸੀ  ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਉੱਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਾਂਗੇ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ 26 ਜੂਨ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਵਜੇ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਾਂਝਾ ਸਮਾਂ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ।

'''ਵਿਸ਼ੇ''':

*ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਉੱਪਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਵੈਲੀਡੇਸ਼ਨ ਸੰਬੰਧੀ 
*ਟਰਾਂਸਕਲੂਜ਼ਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ
*ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਬਾਰੇ ਸੂਚਨਾ


ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 9:21, 17 ਜੂਨ  2022 (UTC)
=== ਟਿੱਪਣੀਆਂ ===
# ਸਹਿਮਤ ਜੀ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਬੈਠਕ ਦਾ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸਬੱਬ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਣ ਰਿਹਾ। ਧੰਨਵਾਦ ਜਗਵੀਰ ਜੀ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:46, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਸ ਦਾ contact person ਹੋਣ ਬਾਰੇ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। [[meta:Punjabi Wikimedians|Punjabi Wikimedians]] ਦਾ contact person ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਸੁਨੇਹੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਨੇਹੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੱਕ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਹੁੰਚਣੇ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਰੁਝੇਵੇਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਸੋ, ਮੈਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਨੂੰ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਨਾਂ contact person ਵਜੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹਟਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਕੇ ਨਵਾਂ contact person add ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਮੇਰੀ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ {{ping|Nitesh Gill}} {{ping|Manavpreet Kaur}} ਅਤੇ {{ping|Charan Gill}} ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ contact persons ਵਜੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਧੰਨਵਾਦ। &lt;font color=&quot;green&quot; face=&quot;Segoe Script&quot; size=&quot;4&quot;&gt;&lt;b&gt; [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] &lt;/b&gt;&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Andalus&quot;&gt; ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &amp;#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; 16:31, 17 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ==

ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਨਾਂ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨਿਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ 1 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੋਂ 31 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੱਕ ਚੱਲੇਗੀ। ਉਂਝ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਉਦੋਂ ਇਸ ਦਾ ਮਿਆਰ ਕਾਫ਼ੀ ਸੀਮਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਆਪ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਵੋਗੇ। ਇਸ ਬਾਬਤ ਬਾਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80_%E0%A8%B2%E0%A8%B5%E0%A8%B8_%E0%A8%B2%E0%A8%BF%E0%A8%9F%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%9A%E0%A8%B0_2022 [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:49, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC)

== June Month Celebration 2022 edit-a-thon ==

Dear Wikimedians,

CIS-A2K announced June month mini edit-a-thon which is going to take place on 25 &amp; 26 June 2022 (on this weekend). The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate June Month which is also known as pride month.

This time we will celebrate the month, which is full of notable days, by creating &amp; developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource if there are any, items that need to be created on Wikidata [edit Labels &amp; Descriptions], some June month related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about the month of June or related to its days, directly or indirectly. Anyone can participate in this event and the link you can find [[:m: June Month Celebration 2022 edit-a-thon|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:46, 21 June 2022 (UTC)

&lt;small&gt;On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&amp;oldid=22433435 --&gt;

== Results of Wiki Loves Folklore 2022 is out! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]

Hi, Greetings

The winners for '''[[c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' is announced!

We are happy to share with you winning images for this year's edition. This year saw over 8,584 images represented on commons in over 92 countries. Kindly see images '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Winners|here]]'''

Our profound gratitude to all the people who participated and organized local contests and photo walks for this project.

We hope to have you contribute to the campaign next year.

'''Thank you,'''

'''Wiki Loves Folklore International Team'''

--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:MediaWiki message delivery|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:12, 4 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&amp;oldid=23454230 --&gt;

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

: ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
: ''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members are invited to ''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass]]''' for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election.]] 

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Regards,

Movement Strategy &amp; Governance 

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:19, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== ਜੁਲਾਈ ਦੀ ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ,

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਜਿਵੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਅਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕਰਵਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਈਵੈਂਟਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਦੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਾਲੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੀ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇ ਜੋੜਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਵਿਚ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ request ਉਪਰ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੀਏ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ।  [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:36, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

=== ਟਿੱਪਣੀ ===
# ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਕਿਹੜੀ ਤਰੀਕ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜੀ? ਜਗਵੀਰ ਕੋਰ
:::[[User:Jagvir Kaur|ਜਗਵੀਰ ਜੀ]], ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 30 ਤਰੀਕ(ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]])
# ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]], ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਰਨ ਲਈ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਾਥੀ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਪਾਦਨ ਜਾਂ ਸੰਪਾਦਨ ਸੰਬੰਧੀ ਗਤਿਵਿਧਿਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹਾਂ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਬੈਠ ਕੇ ਕੁਝ ਮੁੱਦਿਆ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ੍ਹ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੁਰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੇਰਾ  ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਹੈ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 05:34, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
# {{support}} ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਅਸੀਂ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:07, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
# {{support}} ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਤਾਰੀਖ, ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਥਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੁਝ ਵਿਉਂਤਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਦੱਸ ਦੇਵੋ ਜੀ ਤਾਂ ਕਿ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਪੱਕਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01:18, 17 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
:::[[User:Mulkh Singh|ਮੁਲਖ ਜੀ]], 30 ਤਰੀਕ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਪਟਿਆਲੇ ਵਿਖੇ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਬਾਕੀ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਆਪਾਂ ਫੇਸਬੁਕ ਗਰੁੱਪ ਵਿਚ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜੋ ਸਮਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਸਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਉਹ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]])
# {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:30, 25 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

# ਆਫਲਾਇਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਇਕ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਗਾ। ਪਟਿਆਲੇ ਦੀ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਮਾਰਤ 'ਕਿਲਾ ਮੁਬਾਰਕ' ਸੰਬੰਧੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਨਾਮਾਤਰ ਹਨ। ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਥਾਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਜਨਤਕ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਉਂਝ ਇਸ ਥਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਫੋਟੋ ਤੇ ਵੀਡੀਓਗਰਾਫੀ ਮਨਾਂ ਹੈ ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਹੱਥ ਲਿਖਿਤ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਵੇਲੇ ਸਰਦਾਰ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੋ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੀਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਆਪਾਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਟਿਆਲੇ ਇਸ ਥਾਂ ਉੱਪਰ ਵੀ ਗੁਜ਼ਾਰੀਏ। ਸਿਮਰ ਜੀ ਇਸ ਫੋਟੋਵਾਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਕਿਲੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਬਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਦੇਣਗੇ। ਕਿਲੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 11:54, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
:::: ਗੌਰਵ ਜੀ, ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਹੇਗਾ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਾਂ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦਾ ਹੱਲ ਵੀ ਸੋਚਣਾ ਪਵੇਗਾ। - &lt;font color=&quot;green&quot; face=&quot;Segoe Script&quot; size=&quot;4&quot;&gt;&lt;b&gt; [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] &lt;/b&gt;&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Andalus&quot;&gt; ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &amp;#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; 17:19, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)
:::::ਹਾਂ ਜੀ। ਫਿਲਹਾਲ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਰੋਕਣਾ ਪਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਆਪਾਂ ਸਿਮਰ ਜੀ ਹੁਣਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਹਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਆਪਾਂ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ। ਫਿਲਹਾਲ ਲਈ ਇਸ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:46, 23 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== CIS-A2K Newsletter June 2022 ==

[[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]]
Dear Wikimedians,

Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about June 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events.

; Conducted events
* [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]]
* [[:m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]]
* [https://pudhari.news/maharashtra/pune/228918/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A-%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8-%E0%A4%A1%E0%A5%89-%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95-%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87-%E0%A4%AE%E0%A4%A4/ar Presentation in Marathi Literature conference]

Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/June 2022|here]]. 
&lt;br /&gt;&lt;small&gt;If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]].  &lt;/small&gt;

Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 19 July 2022 (UTC)

&lt;small&gt;On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&amp;oldid=22433435 --&gt;

== Board of Trustees - Affiliate Voting Results ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Dear community members,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The shortlisted 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]])

See more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. Thank you for your participation.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.'''  View the  election timeline [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline| here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with, in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Regards,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:59, 20 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== Movement Strategy and Governance News – Issue 7 ==

&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance newsletter! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:58, 24 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)


== Vote for Election Compass Statements ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Dear community members,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]'''. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Regards, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:04, 26 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC)

== ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, 

ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਮੀਟਿੰਗ ਅਸੀਂ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਏ ਪਰ 31 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਬੈਠਕ ਆਨਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਫ਼ ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸੀ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਸੰਖੇਪ 'ਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਕਰਨ ਦਾ ਪਲਾਨ ਹੈ ਜੋ ਉੱਥੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵੀ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਕੁਝ ਸਾਥੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਬਣ ਸਕਣ। ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ਇਸ ਸੁਝਾਅ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਅਸੀਂ ਬੈਠਕ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਕਰਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਸਕੇ ਉਹ ਵੀ ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 21:00, 31 ਜੁਲਾਈ 2022 (IST)

=== ਟਿੱਪਣੀਆਂ ===

===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ===
# {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 03:46, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)
# {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:28, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)

== ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਬੰਧੀ ==

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ,
ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਗੇ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਲੋਕਲ ਸਕੂਲ (ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ) ਵਿੱਚ ਵਿਕੀ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੱਲ੍ਹ (ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਕੀ ਸਬੰਧੀ ਸ਼ੈਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਆਪ ਸਭ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ਼ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਜੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹੇਠਾਂ ''ਟਿੱਪਣੀ'' ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:20, 5 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)

===ਟਿੱਪਣੀਆਂ===</text>
      <sha1>d41ild6ta48q9dgp5xa04e3w3t8zgo2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਅਜੈ ਕੁਮਾਰ ਘੋਸ਼</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18291</id>
    <revision>
      <id>610484</id>
      <parentid>575540</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:42:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:Ajoy_Ghosh.jpg|Ajoy_Ghosh.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Fitindia|Fitindia]] because: No permission since 28 July 2022.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4175" xml:space="preserve">{{Infobox Indian politician
| name =ਅਜੈ ਕੁਮਾਰ ਘੋਸ਼
| birth_name = 
| image =
| caption = 
| birth_date ={{birth date| 1909|2|20|df=y}}
| birth_place = 
| death_date = {{death date and age|df=yes|1962|1|1|1909|2|20}}
| death_place = 
| residence =
| office = 
| constituency = 
| party =[[ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ]]
| spouse = 
| religion = ਕੋਈ ਨਹੀਂ
| children =
|date= |
| year = |
| source =
}}
'''ਅਜੈ ਕੁਮਾਰ ਘੋਸ਼''' ([[ਬੰਗਾਲੀ]]: অজয়কুমার ঘোষ) (20 ਫਰਵਰੀ 1909-13 ਜਨਵਰੀ 1962&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mainstreamweekly.net/article1843.html|author=Anil Rajimwale|title=Ajoy Ghosh: The Creative Marxist|publisher=Mainstream Weekly|date=December 26, 2009}}&lt;/ref&gt;) [[ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ]] ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|ol=2508703M |author=Pyotr Kutsobin|title=Ajoy Kumar Ghosh and Communist movement in India|publisher=Sterling Publishers, New Delhi|year=1987}}&lt;/ref&gt; 1934 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਭਾਕਪਾ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਕਮੇਟੀ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸੀ ਅਤੇ 1936 ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਹਦੀ ਪੋਲਿਟ ਬਿਊਰੋ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ। 1938 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਤਰਜਮਾਨ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਫਰੰਟ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਬੋਰਡ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਏ। ਉਹ 1951 ਤੋਂ 1962 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਰਹੇ। ਉਹ 1962 ਵਿੱਚ [[ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਜੰਗ]] ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਆਗੂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,864968,00.html|title=India: The Life of the Communist|publisher=Time Magazine|date=October 26, 1959|access-date=ਦਸੰਬਰ 17, 2012|archive-date=ਦਸੰਬਰ 6, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121206160344/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,864968,00.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚੋਂ [[ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ)]] ਦੇ ਵੱਖ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਧਮਾਰਗੀ ਗੁਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ।

==ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ==
ਅਜੈ ਘੋਸ਼ ਦਾ ਜਨਮ 20 ਫਰਵਰੀ 1909 ਨੂੰ ਮਿਹਜਮ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਥੇ ਅਜੈ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਨਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਾਬਾ ਨੇ ਉਸ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਜੈ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਛੇ ਭਰਾ ਭੈਣ ਸਨ। ਚਾਰ ਭਰਾ ਅਤੇ ਦੋ ਭੈਣਾਂ। ਅਜੈ ਘੋਸ਼ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ਼ਚੀਂਦਰ ਨਾਥ ਘੋਸ਼ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਡਾਕਟਰ ਸਨ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਧਾਂਸ਼ੂ ਬਾਲਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਤੋਂ ਬੀਐੱਸਸੀ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਸੀ। 
ਉਹ ਅਜੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਜਰੀਏ ਉਖਾੜ ਸੁੱਟਣ ਦੇ ਲਈ [[ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ]] ਬਣਾ ਲਈ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਅਧਾਰ}}
{{ਅਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਆਗੂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮੀਏ]]</text>
      <sha1>4fkfz0f0mxsad4163esbiws0a8wvl1u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਨਾਰੀਵਾਦ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20757</id>
    <revision>
      <id>610388</id>
      <parentid>587401</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:31:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>BreadOmelette</username>
        <id>42772</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37341" xml:space="preserve">[[ਤਸਵੀਰ:Femen 1.jpg|thumb|ਨਾਰੀਵਾਦ]]
[[ਤਸਵੀਰ:Frauentag 1914 Heraus mit dem Frauenwahlrecht.jpg|thumb| 8 ਮਾਰਚ 1914 ਨਾਰੀ ਦਿਵਸ਼ ਦਾ ਪੋਸਟਰ]]
'''ਨਾਰੀਵਾਦ''' (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ:feminism,ਫੈਮੀਨਿਜਮ), ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਮਾਨ ਰਾਜਨੀਤਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਾਮਾਜਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/feminism |title=Feminism – Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary |publisher=merriam-webster.com }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://dictionary.cambridge.org/dictionary/british/feminism |title=Definition of feminism noun from Cambridge Dictionary Online: Free English Dictionary and Thesaurus |publisher=dictionary.cambridge.org}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰੋਜਗਾਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਮਾਨ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।

ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ, [[ਚਾਰਲਜ਼ ਫੂਰੀਏ]] ਨੂੰ [[1837]] ਵਿੱਚ ਫੈਮੀਨਿਜਮ (Feminism) ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਘਾੜਤ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;[[#Reference-idGoldstein1982|Goldstein 1982]], p.92.{{wikicite|id=idGoldstein1982|reference=Goldstein, L (1982). &quot;Early Feminist Themes in French Utopian Socialism: The St.-Simonians and Fourier&quot;, ''Journal of the History of Ideas'', vol.43, No. 1.}}&lt;/ref&gt; ਸ਼ਬਦ ਫੈਮੀਨਿਜਮ (ਨਾਰੀਵਾਦ) ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ (ਫੈਮੀਨਿਸਟ) ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ [[1872]] ਵਿੱਚ [[ਫ਼ਰਾਂਸ]] ਅਤੇ [[ਨੀਦਰਲੈਂਡ]] ਵਿੱਚ,&lt;ref&gt;Dutch feminist pioneer Mina Kruseman in a letter to Alexandre Dumas – in: Maria Grever, Strijd tegen de stilte. Johanna Naber (1859–1941) en de vrouwenstem in geschiedenis (Hilversum 1994) ISBN 90-6550-395-1, page 31&lt;/ref&gt; [[1890]] ਵਿੱਚ ਗਰੇਟ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ [[1910]] ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ,&lt;ref&gt;Offen, Karen. &quot;Les origines des mots 'feminisme' et 'feministe'&quot;. ''Revue d'histoire moderne et contemporaine''. July–September 1987 34: 492-496&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;cott&quot;&gt;Cott, Nancy F. ''The Grounding of Modern Feminism''. New Haven: Yale University Press, 1987 at 13-5.&lt;/ref&gt;  ਅਤੇ ਆਕਸਫੋਰਡ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਫੈਮੀਨਿਸਟ [[1894]] ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫੈਮੀਨਿਜਮ [[1895]] ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;oed&quot;&gt;{{Cite book|year=1989|title=Oxford English Dictionary|edition=2nd|publisher=Clarendon Press}}&lt;/ref&gt;

ਨਾਰੀ-ਵਾਦ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸਮਾਨਾਰਥਕ ਸ਼ਬਦ ਔਰਤ, ਇਸਤਰੀ, ਮਾਦਾ ਆਦਿ ਹਨ। ‘ਨਾਰੀ’ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ‘ਵਾਦ’ ਜੁੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਜਿਸ ਵਿਸ਼ੇ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ, ਚਿੰਤਨ, ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਬੀਜ ਲੈਕੇ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਇਹ ‘ਵਾਦ’ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦੀਆਂ ਵਿਭੰਨ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਲੜੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਵਿਗਸਦੀਆਂ ਅਤੇ ਟੁੱਟਦੀਆਂ-ਭੱਜਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਤੋੜ-ਜੋੜ ਵਿੱਚੋਂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਨਾਰੀਜਨ ‘ਵਾਦ’ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਗ ਜਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਵਿਭਿੰਨ ਧਿਰਾਂ ਸਵੈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ਵੱਲ ਕਦਮ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ‘ਨਾਰੀਵਾਦ’ ਬਾਰ ਵੀ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਗ ਭਾਵ ਔਰਤ ਜਾਤੀ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਅਵਾਜ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਬਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਬਰਾੜ ਨੇ ‘ਵੈਬਸਟਰ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:-
ਫੈਮੀਨਿਜ਼ਮ ਸ਼ਰਦ ਅੰਗਰੇਜੀ ਵਿੱਚ ਫਰੈਂਚ ਰਾਹੀਂ ਆਇਆ। ਫਰੈਂਚ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਾਤੀਂਲੀ ਸ਼ਰ ਤੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਜੋ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਸਮਾਨ ਅਰਥ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਨਾਰੀਵਾਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ। ਲਿੰਗ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਰਾਜੀਨਿਤਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਨਤਾ ਤੋਂ ਹੈ।
ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੀ ਜਨਮ-ਭੂਮੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁਲਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਪੱਛਮੀ ਸਮਜ ਵਿੱਚ ਆਰੰਭ ਹੋਏ। ਪੱਛਮੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਈਆਂ। ਬੀਜ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਰੀਵੂਲਸਟੋਨ ਕਰਾਫਟ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੰਚ ਨਾਹਰਾਂ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤਾ। ਉਸਦੀ ਸੰੰਨ 1792 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਪੁਸਤਕ ‘ਅ ਵਿੰਡੀਕੇਸ਼ਨ ਔਫ ਦਾ ਰਾਈਟਜ਼ ਔਫ ਵਿਮਨ’ ਨਾਲ ਔਰਤ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਬਹਿਸ਼ ਆਰੰਭ ਹੋਈ। ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀ ਦੀ ਮੁੱਢੋ-ਮੁੱਢੋ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਏਜੰਡਾ ਲੈਕੇ ਨਾਰੀਵਾਦ ਚੇਤਨਾ ਦੀ ਲਹਿਰ ਭਾਵੇਂ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਪਰ ਇਸਦੇ ਸਰੋਕਾਰਾ, ਸੋਝੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੇ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਚ ਮੁਲਕਾ, ਸਮਾਜਾਂ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਲੇਵਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆ। ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰੇਰਕ ਨਾਰੀ ਚੇਤਨਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਏ ਹਨ। ਜਿਲ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਰੀ ਚੇਤਨਾ ਨਾਲ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਵਿਰੁੱਧ ਅਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾਰੀ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਸਮੂਹਿਕ ਯਤਨ ਆਰੰਭੇ। ਨਾਰੀਵਾਦ ਦਾ ਸਕੰਲਪ ਆਪਣੀ ਹੋਦ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕਾਇਨਾਤ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀ ਦੀ ਗਣਨਾ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੇ ਉਸ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਵਿਤ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਪ੍ਰਵਰਗ ਚੇਤਨਾ ਯੁਕਤ ਹੋਣ ਕਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼ਟ ਤੇ ਉੱਤਮ ਹੈ। ਪ੍ਰਕਿਰਤਿਕ ਜਗਤ ਤੇ ਸਥਾਈ, ਸਦੀਵੀ ਅਤੇ ਅਟੱਲ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪੁਰਖ ਤੇ ਨਾਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਇਕਾਈ ਦੇ ਦੋ ਜੁਜ਼ ਹਨ।

== ਨਾਰੀਵਾਦ: ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੈਰਾਡਾਇਮ ==
ਨਾਰੀਵਾਦ ਸ਼ਬਦ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਪਰਿਆਇ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਚਲਿਤ 18 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੋਇਆ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨਾਰੀ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੇ ਅਨਿਆਂ ਜਾਂ ਨਾਰੀ ਦੇ ਮਾਨਵੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਰੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਗਠਿਤ ਲਹਿਰ ਵਜੋਂ ਨਾਰੀਵਾਦ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ 1880 ਵਿੱਚ, ਇੰਗਲੈਂਡ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 1890 ਵਿੱਚ ਉਭਰਿਆ। ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਲਹਿਰ ਵਜੋਂ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਹੁੁਣ ਤੱੱਕ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦੌਰ ਮੰਨੇ ਗਏ ਹਨ। ਨਾਰੀਵਾਦ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਤਿੰਨ ਸਿਰਲੇਖਾਂ ਅਧੀਨ ਵਿਚਾਰਦੇ ਹਨ।
== ਨਾਰੀਵਾਦ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੌਰ==
ਨਾਰੀ ਦੀ ਸਮਾਜਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਫੋਕਸ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਠਾਰਵੀ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਲਗਪਗ ਆਰੰਭ ਤੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੀ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਨੂੰ ਅਠਾਰਵੀ ਸਦੀ ਦੇ ਮੁਕਣ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਸਮਾਜਕ ਅਕਾਦਸ਼ਿਕ ਬਹਿਸਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਆਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1848 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੰਚ ਹੋਈ ਗੁਲਾਮਾਂ ਅਤੇ ਨਾਰੀਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਮੁੱਦਾ ਵੀ ਬਣੇ ਸਨ, ਪਰ ਨਾਰੀਵਾਦ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਲਹਿਰ ਵਜੋ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਸੰਗਠਿਤ ਹੋਇਆ। ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਮੱਧਵਰਗੀ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਗਰੁੱਪ ਸ਼਼ਗਾਕਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਸਰਗਰਮ ਹੋਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ 1858 ਤੋਂ 1864 ਤੱਕ ਜਤੀ ਦੇ ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਰੀ ਲਹੀ ਸਿੱਖਿਅ, ਰੁਜ਼ਗਾਰ, ਵਿਆਹ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀਆਂ ਜਰੂਰਤਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮਹੱਤਵ ਅਕਾਂਥੀ ਮਧ ਵਰਗੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਅਨੁਭਵ ਦੀ ਉਪਜ ਸਨ। ਨਾਰੀ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਲੰਬੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 1920 ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਭਾਰ ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਪਦਾ ਸੀ ਕਿ ਵੋਟ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਮਸਲਾ ਖੁਦ-ਬਖੁਦ ਨਜਿਠਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ 1920 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੰਮਣ ਵਾਲੀ ਨਾਰੀ ਲਈ ਨਾਰੀਵਾਦ ਇੱਕ ਬੀਤ ਚੁੱਕਿਆ ਇਤਿਹਾਸ ਹੋਵੇਗਾ।
==ਨਾਰੀਵਾਦ ਦਾ ਦੂਜਾ ਦੌਰ==
ਨਾਰੀ ਦੇ ਆਰਥਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਖੁੱਲਾਂ ਦੇ ਮਸਲਿਆਂ ਨੇ 1960 ਵਿੱਚ ਬਲ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕੀਤਾ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਦੀ ਅਸਫਲਾ ਉਪਰੰਤ ਨਕਵਵਖ ਗਜਕਦਕਅ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀ ਦੀ ਮੁਕੰਮਲ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੀ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦਿਆ 1960 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਇੰਗਲੈਡ ਅਤੇ ਯੂਪ ਵਿੱਚ ਰੁਜਗਾਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮੌਕਿਆਂ, ਬਰਾਬਰ ਤਨਖਾਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੋਰ ਸਿਵਲ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੇ ਵਿਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਨਾਰੀ ਰੋਹ ਸੰਗਠਿਤ ਹੋਇਆ। ਲਗਪਗ 1960 ਤੋਂ 1980 ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਇਸ ਜਦੋਂ ਜਹਿਦ ਨੂੰ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ, ਨਾਰੀਵਾਦ, ਕਾਲਾ ਨਾਰੀਵਾਦ, ਲੈਜ਼ਬੀਅਨ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੀਆਂ ਸਥਾਪਨਾਵਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗਰੁੱਪ ਆਪਣੀਆਂ ਪਹਿਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਧਿਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸਰਗਰਮ ਹਨ।
==ਨਾਰੀਵਾਦ ਦਾ ਤੀਜਾ ਪੜਾਅ==
ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ 1990 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਨਾਰੀਵਾਦ ਨੂੰ ੳੀਜਗਦ ਰੁ਼ਡਕ ਕਿਠਜਅਜਤਠ ਜਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਸ਼ਰਤਵ ਕਠਜਅਜਤਠ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਹੇਠ ਵਿਚਾਰਦੇ ਹਨ। ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮਤ ਹੈ ਕਿ 1990 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਰੀਵਾਦ ਸਾਂਝੇ, ਅਜੰਡਿਆਂ ਤੇ ਕੇਦਰਤਿ ਹੋ ਗਿਆ =ਅਲਤਬਸਹੈ। ਇਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦ =ਅਲਤਬਸਵਿਭੰਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਸਾਂ, ਜਾਤਾਂ ਜਮਾਤਾਂ, ਧਰਮਾਂ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੀ ਨਾਰੀ ਦੀਆਂ ਨਿੱਜੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਦੋਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਸਬੰਧੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪੋਜੀਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਡੂੰਘੀ ਬਬਸਤਗੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਭੰਨ ਆਧਾਰਾਂ ਤੇ ਵਿਚਾਰਾ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਪੈਂਤੜਿਆਂ ਤੋਂ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ ਤੇ ਸੰਬੋਧਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;ਪਛਮੀ ਕਾਵਿ ਸਿਧਾਂਤ,ਸੰਪਾਦਕ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ 136-148&lt;/ref&gt;
===ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚਿੰਤਕ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸਥਾਪਨਾਵਾ=== ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਬਹੁਚਰਚਿਤ ਨਾਰੀ ਚਿੰਤਕ
ਸਿਮੋਨ ਦੇ ਬੁਵਾਇਰ ਦੀ 1949 ਈ ਵਿੱਚ ‘ਦ ਸੈਂਕਡ ਸੈਕਸ ਨਾਮ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਆਈ ਹਿਸ ਪੁਸਤਕ ਨਾਲ ਹਰ ਪਾਸੇ ਧੂਨੀ ਗੂੰਝਣ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਸਦਕਾ ਅੋਰਤ ਨੂੰ ਔਰਤ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਖੋਜ-ਬੀਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਔਰਤ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਿਰਮਾਣਕਾਰੀ ਦੀਆਂ ਸਮਾਜ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦਾ ਗਹਿਰਾਈ ਵਿੱਚ ਅਧਿਐਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਹਿਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਸਿਮੋਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ‘‘ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ, ਮਨੋਵਿਸਲੇਸ਼ਣੀ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਦਾਰਥਵਾਦ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਨਾਰੀ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਅੱਡੋ-ਅੱਡ ਸਿਧਾਂਤਾ ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ ਕਰਦਿਆ ਉਸਨੇ ਨਿਰਣਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਖੇਸੇ ਨਾਰੀ ਦੀ ਹੋਂਦ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਹੋਦ ਚੇਤਨਾ ਨਾਲ ਨਿਆਂ ਨਹੀ ਕਰ ਰਹੇ’’।
ਨਾਰੀਵਾਦ ਪਰਿਪੇਖ ਵਿੱਚ ‘ਕੇਟ ਮਿਲੇਟ’ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਸੈਕਚੁਅਲ ਪੋਲੀਟਿਕਸ‘ 1969 ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਚਿੰਤਕ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸਹਿਤ ਸਿਧਾਤਾਂ ਦੀ ਵੱਖਰਤਾ ਬਾਰੇ ਚੇਤੰਨ ਹੋਣ ਲੱਗੀਆਂ ਕੇਟ ਮਿਲੇਟ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਤਿੰਨ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਹੈ। 
*ਲਿੰਗਕ ਰਾਜਨੀਤੀ 
*ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਿਛੋਕੜ 
*ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰੀਬਿੰੰਬ।
ਪਹਿਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇਟ ਨੇ ਅੋਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਕਤ ਕਿਸ ਕੋਲ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸਘਰੰਸ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਕੋਣ ਹਨ, ਇਸਦਾ ਉਲੇਖ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਚਰਿਤ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਹੈਲਨ ਸਿਖਸਮ ਸਿਕਸੂ ਦਾ ਜਨਮ ਵਗਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਮੁੱਢਲੀ ਪੜਾਈ ਦਾ ਫੋਕਸ ਅੰਗਰੇਜੀ ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਜੇਮਸ ਜੁਆਏਸ ਦੀਆ ਲਿਖਤਾ ਤੇ ਸੀ। ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਪੇਰਿਸ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਵੁਦੀ ਵੀ ਰਹੀ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਨਾਰੀਵਾਦ ਨਾਲ ਜੁੜੀ।&lt;ref&gt;ਨਾਰੀ ਅਸਤਿਤਵ ਤੇ ਰਸਪਿੰਦਰ ਰਸਿਮ ਦਾ ਕਥਾ ਸੰਸਾਰ,ਖੋਜਾਰਥੀ ਹਰਵਿੰਦਰ ਕੋਰ,ਪੰਨਾ ਨੰ:7&lt;/ref&gt;
ਹੈਲਨ ਸਿਕਸੂ ਨੇ ਨਾਰੀ ਲੇਖਣ ਵੁਧਰ ਵਧੇਰੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਰਦ ਮਾਰਸਵਾਦ ਦਾ ਵੀ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਪਰ ਜੋਰ ਦਿੰਤਾ ਕਿ ਔਰਤ ਨੂੰ ਜੀਵ ਦੇ ਲਵੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਢਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲੇਖਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰ ਸਕੇ। ਸਿਕਸੂ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਵਿਨੋਦ ਮਿੱਤਲ ਰੋਜਮੈਰੀ ਟੰਗ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ‘‘ਸਿਕਸੂ ਨੇ ਔਰਤਾ ਨੂੰ, ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਮਰਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਈ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਖੁਦ ਲਿਖਣ ਲਹੀ ਵੰਗਾਰਿਆ ਉਸਨੇ ਅੋਰਤਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰਕ ਦਿੱਤਾ।
=== ਬੈਟੀ ਫਰੀਡਨ===
ਬੈਟੀ ਫਰੀਡਨ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਦ ਫੈਮੀਨਿਨ ਮਿਸਟੀਕ’ ਅੋਰਤਾਂ ਨਾਲ ਵਧੀਕੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰੀ। ਇਸ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ‘ਨੈਸ਼ਨਲ ਅੋਰਗਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਆਫ ਵੂਮਨ’ ਦੀ ਨੀਹ ਰੱਖੀ ਜੋ ‘ਨਾਓ’ (ਟਰਮ) ਦੇ ਨਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਈ। ਇਸ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਨੁੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਲਈ ਪਲੇਟ ਫਾਰਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਇਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਦਕਾ ਅੋਰਤ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਡਟ ਕੇ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਅੋਰਤ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਕੇਵਲ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਤੇ ਘਰ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲਹਿਰ ’ ਤੇ ਬਹੁਤ ਅਸਰ ਪਾਇਆ ਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਢਾਲਣ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;ਨਾਰੀਵਾਦ ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਡਾ ਪਰਮਜੀਤ ਕੋਰ ਪੰਨਾ 36-41&lt;/ref&gt;
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਪਰੋਕਤ ਚਿੰਤਕਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਨਾਰੀ ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰੋਲ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਇਹ੍ ਚਿੰਤਕ ਨਾਰੀ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਗੰਲ ਕਰਨ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਿੱਧਾਂਤ ਸਿਰਜਨ ਵੱਲ ਵੀ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾਕੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਭਿੰਨ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਚਿੰਤਕਾਂ ਦੇ ਉਪਰੋਤਕ ਵਰਣਿਤ ਸਿਧਾਤਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਚਿੰਤਨ ਹੁਣ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਕਈ ਪੜਾਅ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੰਤਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਲਿਹਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਕਈ ਮਾਡਲ ਜਾ ਸਕੂਲ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋਅ ਵਿੰਚ ਨਾਰੀਵਾਦ ਨੇ ਆਪਣਾ ਮੁਹਾਂਦਰਾ ਨਿਖਾਰਿਆ ਹੈ। ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਕੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਉਦਾਰਵਾਦ ਨਾਰੀਵਾਦ, ਉਗਰ ਨਾਰੀਵਾਦ ਮਨੋਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨਾਰੀਵਾਦ, ਅਸਤਿਤਵਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ, ਬਲੈਕ ਜਾ ਕਾਲਿਆਂ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਉੱਤਰ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਡਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਔਰਤ ਦੀ ਚੇੇਤਨਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਨਵਾਂ ਯੁੱਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਅਧਿਐਨ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ। ਕਿਉਕਿ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਸਕੂਲ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।

==ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ==
ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅੋਰਤਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਮਿਲ ਹੋਣ ਤੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਮੋਕੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਔਰਤ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਘਰੈਲੂ ਕੰਮ-ਕਾਜ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਵਿਆਹ ਆਦਿ ਅੋਰਤ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਵੁਹ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਤਾਕਤ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਫੇਰ ਬਦਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਰਫ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਨਹੀ ਸਗੋਂ ਬਾਕੀ ਸਰੀਆਂ ਰਾਸ਼. ਅਗਤ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇ ਪਰ ਮਾਰਕਸ਼ਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਸਿਰਫ ਕੰਮਕਾਜੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਉਹ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਆਜਾਦੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅੋਰਤ ਦੀ ਆਜਾਦੀ ਸਿੱਖ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕਤਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਮੱਗਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੋਰਤ ਦੀ ਆਜਾਦੀ ਤੋਂ ਅਖਾਂ ਫੇਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਹੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਉੱਪਰ ਭਾਰੂ ਹੋਣਾ ਉਸਦੀ ਇੱਕ ਸੀਮਾ ਵੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਵੀ।
== ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ==
ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਵੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਉਹ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਦੀ ਗੰਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਅੋਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾਂ ਰਾਹੀ ਮਰਦ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਖੜ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਨਾਰੀਵਾਦ ਗਰਭਪਾਤ, ਜਿਣਸ਼ੀ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ, ਵੋਟ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ,ਸਿੱਖਿਆ, ਉਚਿੱਤ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਘਰੇਲੂ ਹਿੱਸਾ ਆਦਿ ਮੁੱਢਲੇ ਮਸਲਿਆ ਤੇ ਖਿਲਾਲ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅੋਰਤ-ਮਰਦ ਦੀ ਬਰਾਬਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਔਰਤ ਦੀ ਦੂਜੈਲੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਤਹਿ ਪਿੱਛੇ ਪਏ ਕਾਰਣਾਂ ਦੀ ਪਰਖ ਪੜਚੋਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀ ਪੈਂਦਾ ਸਗੋ ਇਹ ਸਮਾਜਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਕੇ ਅੋਰਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਵੱਲ ਰੁਚਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
== ਰੈਡੀਕਲ ਜਾਂ ਉਗਰ ਨਾਰੀਵਾਦ==
ਰੈਡੀਕਲ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅੋਰਤ ਦੇ ਦਮਨ ਨੂੰ ਜੈਂਡਰ ਦੇ ਵਖਰੇਵੇਂ ਅਤੇ ਕਾਮੁਕਤਾ=ਅਲਤਬਸ ਵਿੱਚ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਇਹ ਅੋਰਤ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰੀਰ ਉੱਪਰ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋਂਦ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਲਿੰਗਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰੈਡੀਕਲ ਨਾਰੀਵਾਦ ਘਰ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਜੋ ਅੋਰਤ ਨੂੰ ਬੇਟੀ, ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ, ਪਤਨੀ ਜਾਂ ਮਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਵਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਨਕਾਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਰੀਵਾਦ ਮਾਡਲ ਦਾ ਮੁੁੱਖ ਮਨੋਰਥ ਅੋਰਤ ਜਾਤੀ ਦੀ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਹੈਸੀਅਤ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

==ਮਨੋਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣੀ ਨਾਰੀਵਾਦ==
ਇਹ ਨਾਰੀਵਾਦ ਫਰਾਇਡ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾ ਉੱਪਰ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ ਫਰਾਇਡ ਅਨੁਸਾਰ ਬੱਚਾ ਲਿੰਗਕ ਪਛਾਣ ਚੇਤਨ ਅਤੇ ਅਵਚੇਤਨ ਵਿਚੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਨਿੰਪੁਸੀਕਰਣ ਅਤੇ ਈਡੀਪਸ ਕੰਪਲੈਕਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਪੁਰਖ ਲਿੰਗ ਦੀ ਹੋਂਦ ਬਾਲ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਅਭਿਮਾਨ ਦੀ ਪਛਾਨ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਬਾਲ ਲੜਕੀ ਵਿੰਚ ਨਾਰਿਤਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ ਜੋ ਨਿਪੁੰਸਕੀਕਰਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਰਾਇਡ ਦਾ ਅੋਰਤ ਦੇ ਦਮਨ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਲਿੰਗਕ ਪਛਾਨ ਦਾ ਮਾਨਸਿਕ ਉਸਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਅੋਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੂਜੈਲੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਲੈ ਜਾਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਕਿ ਅੋਰਤ ਦੀ ਦੂਜੈਲੀ ਸਥਿਤੀ ਉਸਦੀ ਜੈਵਿਕ ਸਰੀਰਿਕ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀ ਸਗੋਂ ਸਮਾਜਕ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਪਜਦੀ ਹੈ।
==ਅਸਤਿਤਵਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ==
ਅਸਤਿਤਵਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲੋ ਵੱਧ ਮਹੱਤਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਸਤਿਤਵਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਇਹ ਨਾਰਗ ਬੁਲੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹੈ। ਜਿਸਦੀ ਅੱਗੋ ਦੋਂ ਰੂਪ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੀ ਆਪਣੀ ਸਰੀਰਕ ਬਣਤਰ ਕਾਰਨ ਵੱਖਰੀ ਵੱਖਰੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਬਣਤਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਉੱਚਾ ਜਾਂ ਨੀਵਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਬਣਤਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਉੱਚਾ ਜਾ ਨੀਵਾਂ ਨਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
==ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ==
ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ, ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦਾ ਹੀ ਅਗਲਾ ਪੜਾਅ ਹੈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਹ ਵੀ ਪਿੱਤਰਮਤਾ ਅਤੇ ਔਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਤ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਅੋਰਤ ਦੀ ਦੂਜੈਲੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਕਾਰਣ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਮਰਦ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਾਰਨ ਹੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਕਾਰਜ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਰਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਪਿੱਤਰਸਤਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੁੱਲ ਨਹੀ ਹੁੰਦਾ। ਇਹਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਮਿਹਨਤਾਨਾ ਵੀ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਉਸਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪੈ ਸਕੇ।
==ਬਲੈਕ ਜਾਂ ਕਾਲਿਆਂ ਦਾ ਨਾਰੀਵਾਦ==
ਬਲੈਕ ਨਾਰੀਵਾਦ ਕਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਸਲਵਾਦ ਤੇ ਜੈਂਡਰ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਸਲੀ ਵਿਤਕਰੇ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਸਲੀ ਵਿਤਕਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਔਰਤ ਦੀ ਦਮਨਤਾ ਦੇ ਅੰਗ ਵਜੋਂ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਬਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਸਕੂਲ ਕੇਲ ਜੈਂਡਰ ਜਾਂ ਆਰਥਿਕ ਰਾਜਨੀਤੀ=ਅਲਤਬਸ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ ਉੱਥੇ ਇਹ ਸਕੂਲ ਜੈਂਡਰ ਤੇ ਨਸਲ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਧਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਲੀ ਅੋਰਤ ਪੁਸ਼ ਦੇ ਸੋਸ਼ਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਗੋਰੀ ਔਰਤ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਸ਼ੋਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵੁਹ ਦੂਹਰਾ ਸੰਤਾਪ ਹੰਢਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬਲੈਕ ਨਾਰੀਵਾਦ ਪੱਛਮੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਸਮਾਨ ਬਲੈਕ ਜਾਂ ਕਾਲੀ ਔਰਤ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਔਰਤ ਦੇ ਦਮਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੱਚ ਵਿੱਚ ਵਾਚਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜਮਾਤ, ਨਸਲ, ਜੈਂਡਰ ਤੇ ਕਾਮੁਕਤਾ ਦਾ ਸੰਯੋਜਨ ਔਰਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਹੀ ਪ੍ਰਤੋਸਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਹੀ ਦਮਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਹੀ ਅਸੀਂ ਸਾਰਥਕ ਸਿੱਟੇ ਤੇ ਪੁੱਜ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
==ਉਤਰ ਨਾਰੀਵਾਦ==
ਉਤਰ ਬਸਤੀਵਾਦ, ਉੱਤਰ ਅਧੁਨਿਕਤਵਾਦ, ਵਾਂਗ ਉੱਤਰ ਨਾਰੀਵਾਦ, ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਗਲਾ ਪੜਾਅ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੀ ਡੀਬੇਟ ਨੂੰ ਹੀ ਵਿਸਤਾਰਤੇ ਤੇ ਖਿਲਾਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਰੀਵਾਦ ਵੱਲੋਂ ਪਿਤਰਕੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਚੁਣੋਤੀਆਂ ਜਾਂ ਜੈਂਡਰ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਢੋ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਬਰਾਬਰੀ ਪਾਉਣ ਦਾ ਏਜੰਡਾ ਇਸ ਵਿੱਚੋ ਮਨਫੀ ਨਹੀ ਹੋਇਆ ਪਰ ਨਾਲ ਲਹੀ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ 1990 ਵਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਤਰ ਅਧੁਨਿਕਤਾ ਨੇ ਜਿਵੇਂ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਸਪੇਸ ਨੂੰ ਤਸਲੀਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਯੂਨੀਕ ਹੋਣ ਦਾ ਜਿਵੇ ਪਾਠ ਪੜਾਇਆ ਹੈ। ਨਾਰੀ ਦੀ ਹੋਦ ਵੀ ਨਵੀਆਂ ਘਾੜਤਾ ਵਿੱਚ ਪਈ ਹੈ।
ਉੱਤਰ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅਜੋਕੀ ਨਾਰੀ ਦੇ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੂੰ ਕਲਾਈ ਵਿੱਚ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਚਿੰਤਕ ਖਰਡ ਸਪੇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਸਮਾਜਿਕ ਸਬੰਧਾ ਦੀ ਥਾ ਨਿੱਜਤਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਡੀਬੇਟ ਥਫਰ੍ ਕਠਜਅਜਤਠ, ਙਖਲਕਗ ਕਠਜਅਜਤਠ, ਵਰਗੇ=ਅਲਤਬਸ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਨਾਰੀ ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਸਮੂਹਿਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਏਜੰਡੇ ਦੀ ਥਾਂ ਨਾਰੀ ਦੀਆਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ, ਨਿੱਜੀਵਾਦੀ ਕਾਮਨਾਵਾਂ ਤੇ ਫੋਕਸ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਮੰਤਵਾਂ ਤੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਕਰਯੋਗ ਸ਼ਿਫਟ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮੋਹਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਨ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਉੱਤਰ ਨਾਰੀਵਾਦ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ਤੇ ਉਸ ਮੁਹਰਲੇ ਤੇ ਖੜੇ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਤੇ ਆਧਾਰੀ ਮੁੱਦੇ ਅਤੇ ਮਸਲੇ ਵੀ ਅਜੇ ਮੁਲੋਂ ਅਪ੍ਰਸੰਗਦ ਨਹੀਂ ਹੋਏ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਆਰਥਿਕ ਮੋਕਿਆ ਤੇ ਨਾਰੀ ਮਰਦ ਬਰਾਬਰੀ ਦੀ ਸਮਾਜਕ ਹਲਚਲ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੇ ਪਿਤਰੀ ਤੰੰਤਰ ਅਧੀਨ ਧਾਰਮਿਕ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪਰਵੇਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਘੜੀਆਂ ਜੈਡਰਡ ਮਨੋਬਣਤਰਾਂ ਨਾਰੀ ਨੂੰ ਹਾਸ਼ੀਏ ਤੇ ਥੱਕਣ ਲਈ ਬਜਿਦ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।&lt;ref&gt;ਨਾਰੀ ਅਸਤਿਤਵ ਤੇ ਰਸਪਿੰਦਰ ਰਸਿਮ ਦਾ ਕਥਾ ਸੰਸਾਰ,ਖੋਜਾਰਥੀ ਹਰਵਿੰਦਰ ਕੋਰ,ਪੰਨਾ ਨੰ:12-16&lt;/ref&gt;


==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨਾਰੀਵਾਦ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਾਹਿਤ ਸਿਧਾਂਤ]]</text>
      <sha1>9lkq7y4ztqdr4kqgz6qn3vxl0bkwznr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਸਿਕੰਦਰੀਆ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>21410</id>
    <revision>
      <id>610424</id>
      <parentid>543883</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T22:37:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>95.24.18.40</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3635" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
|name = ਸਿਕੰਦਰੀਆ
|other_name =''ਭੂ-ਮੱਧ ਸਾਗਰ ਦੀ ਲਾੜੀ'', ''ਭੂ-ਮੱਧ ਸਾਗਰ ਦਾ ਮੋਤੀ''
|native_name = {{lang|ar|الإسكندرية}}
|settlement_type =
|image_skyline = Egypt, Alexandria on the Mediterranean Sea.jpg
|imagesise =
|image_caption =
|image_flag =Flag of Alexandria.png
|flag_size =
|image_seal =Alexandria Logo2.png
|seal_size =
|image_shield =
|shield_size =
|image_map =
|mapsise =
|map_caption =
|pushpin_map = ਮਿਸਰ
|pushpin_mapsize =
|pushpin_map_caption= ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ
|coordinates_region =EG
&lt;!-- Location ------------------&gt;
| latd = 31
|latm=12 
|latNS=N
| longd = 29
|longm=55 
|longEW=E
|coordinates_display =d
|subdivision_type =ਦੇਸ਼
|subdivision_name ={{ਝੰਡਾ|ਮਿਸਰ}}
|subdivision_type1 =ਰਾਜਪਾਲੀ
|subdivision_name1 =ਸਿਕੰਦਰੀਆ
|government_footnotes=
|government_type =
|leader_title =ਰਾਜਪਾਲ
|leader_name =ਅਬਦੁਲਰਹਿਮਾਨ ਹਸਨ
|leader_title1 =
|leader_name1 =
|established_title =ਸਥਾਪਤ
|established_date =੩੩੧ ਈਸਾ ਪੂਰਵ
|area_magnitude =
|unit_pref =ਦਸ਼ਮਿਕ
|population_as_of =ਫ਼ਰਵਰੀ ੨੦੧੩
|population_footnotes =
|population_note =
|population_total =4546231
|population_density_km2 = 1700
|population_density_sq_mi =
|population_metro =
|population_density_metro_km2 =
|population_density_metro_sq_mi=
|population_blank1_title =
|population_blank1 =
|population_density_blank1_km2=
|population_density_blank1_sq_mi=
&lt;!-- General information ---------------&gt;
|population_note =
|postal_code_type =Postal code
|postal_code = 21500
|area_code = (+20) 3
|website =[http://www.alexandria.gov.eg/ Official website]
|footnotes =
|mapsise =
|coordinates_region =EG
|&lt;!-- Politics -----------------&gt;
|timezone =[[Eastern European Time|EET]]
|utc_offset =+2
|timezone_DST = 
|utc_offset_DST =
|blank_name =
|blank_info =
|blank1_name =
|blank1_info =
}}

[[File:Kafr Abdou, Alexandria, Egypt.jpg|thumb|260px|ਸਿਕੰਦਰੀਆ ਦਾ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਇਲਾਕਾ]]
[[File:View from Montaza.jpg|thumb|right|260px|ਮੋਂਤਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਦਿੱਸਹੱਦਾ]]
[[File:Alexandria yacht club.jpg|thumb|right|260px|ਮੋਂਤਾਜ਼ਾ ਵਿਖੇ ਯਾਟ ਕਲੱਬ]]

'''ਸਿਕੰਦਰੀਆ''' (ਮਿਸਰੀ ਅਰਬੀ ਵਿੱਚ اسكندريه, {{IPA-arz|eskendeˈrejjæ|pron}}) [[ਮਿਸਰ]] ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਜਿਹਦੀ ਅਬਾਦੀ ੪੧ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੱਧ-ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ [[ਭੂ-ਮੱਧ ਸਾਗਰ]] ਦੇ ਤਟ 'ਤੇ ੩੨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਨਾਲ਼ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਭੂ-ਮੱਧ ਸਾਗਰ ਦੇ ਤਟ ਉੱਤੇ ਸਿੱਧੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਸੇ ਹੋਏ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਸਿਕੰਦਰੀਆ ਮਿਸਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ਹੈ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਲਗਭਗ ੮੦% ਆਯਾਤ-ਨਿਰਯਾਤ ਸਾਂਭਦੀ ਹੈ। ਇਹ [[ਸਵੇਜ਼]] ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਗੈਸ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੀ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਯੋਗੀ ਕੇਂਦਰ ਵੀ ਹੈ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਿਸਰ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ]]</text>
      <sha1>oiyxcjqk1jmk0iun8lf9kjvt5i9fjox</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਬੋਧੀ ਰੁੱਖ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28113</id>
    <revision>
      <id>610460</id>
      <parentid>475422</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T07:49:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4052:E0D:51D2:E47C:C2B2:3690:179A</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="621" xml:space="preserve">'''ਬੋਧੀ ਰੁੱਖ''' ਬੋਧਗਯਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਬੋਧੀਸਿੱਖ (Enlightened Student/Learner) ਬੁੱਧ ਨੂ  ਸੱਚ ਦਾ ਬੋਧ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਫੇਰ ਜਾਕੇ ਬੋਧੀਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬੈਸ਼ਾਖ (ਮਈ) ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਿੱਤਿ ਜਾੰਦੀ ਹੈ।

{{ਅਧਾਰ}}</text>
      <sha1>7pum89vjdz2phiqw2nwhigf2ka8ud3b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610461</id>
      <parentid>610460</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T07:56:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4052:E0D:51D2:E47C:C2B2:3690:179A</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="689" xml:space="preserve">'''ਬੋਧੀ ਰੁੱਖ''' ਬੋਧਗਯਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਬੋਧੀਸਿੱਖ (Enlightened ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ &quot;Natural Learner&quot;/ਖੋਜੀਸਿੱਖ &quot;Research Student of Nature&quot;) ਬੁੱਧ ਨੂ ਸੱਚ ਦਾ ਬੋਧ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਫੇਰ ਜਾਕੇ ਬੋਧੀਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬੈਸ਼ਾਖ (ਮਈ) ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਿੱਤਿ ਜਾੰਦੀ ਹੈ।</text>
      <sha1>fe4objwh08j5dslwjyym4gyy7u82kcq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610462</id>
      <parentid>610461</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T07:58:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4052:E0D:51D2:E47C:C2B2:3690:179A</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="692" xml:space="preserve">'''ਬੋਧੀ ਰੁੱਖ''' ਬੋਧਗ੍ਯਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਬੋਧੀਸਿੱਖ (Enlightened ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ &quot;Natural Learner&quot;/ਖੋਜੀਸਿੱਖ &quot;Research Student of Nature&quot;) ਬੁੱਧ ਨੂ ਸੱਚ ਦਾ ਬੋਧ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਫੇਰ ਜਾਕੇ ਬੋਧੀਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬੈਸ਼ਾਖ (ਮਈ) ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਿੱਤਿ ਜਾੰਦੀ ਹੈ।</text>
      <sha1>gwzfikbipylhzdysv72073kb7pncrgz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610473</id>
      <parentid>610462</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:10:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/2409:4052:E0D:51D2:E47C:C2B2:3690:179A|2409:4052:E0D:51D2:E47C:C2B2:3690:179A]] ([[User talk:2409:4052:E0D:51D2:E47C:C2B2:3690:179A|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) ਦੀਆਂ ਸੋਧਾਂ ਵਾਪਸ ਮੋੜ ਕੇ [[User:Satdeepbot|Satdeepbot]] ਦਾ ਬਣਾਇਆ ਆਖ਼ਰੀ ਰੀਵਿਜ਼ਨ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="570" xml:space="preserve">'''ਬੋਧੀ ਰੁੱਖ''' ਬੋਧਗਯਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਨਿਰਵਾਣ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਈ ਸੀ ਫਿਰ ਬੋਧੀ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬੈਸ਼ਾਖ (ਮਈ) ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
{{ਅਧਾਰ}}</text>
      <sha1>enzdyc9qn9au2hd55cu6stkxys0p739</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610474</id>
      <parentid>610473</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:11:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="605" xml:space="preserve">{{ਅਧਾਰ}}'''ਬੋਧੀ ਰੁੱਖ''' ਬੋਧਗਯਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ [[ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ|ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ]] ਨੂੰ ਨਿਰਵਾਣ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਈ ਸੀ ਫਿਰ ਬੋਧੀ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬੈਸ਼ਾਖ (ਮਈ) ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।</text>
      <sha1>9nbwzxdfiio4dqtnwwi3gjw4n9kj3s6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28888</id>
    <revision>
      <id>610401</id>
      <parentid>610325</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T15:32:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50919" xml:space="preserve">ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੇ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 

== ਪੰਜਾਬ ==

=== ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ===
[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਟੱਲ ਰਾਏ ਜੀ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਟਲ ਰਾਏ ਜੀ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਿਬੇਕਸਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਹਰਟਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੁਬਾਰਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ '|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਮਹਿਲ|ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਗੁਰੂ ਕੇ ਮਹਿਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕੀ ਵਡਾਲੀ]]
* [[ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ(ਸੰਤੋਖਸਰ)|ਸੰਤੋਖਸਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੋਭਾ ਭਾਈ ਸਾਲ੍ਹੋ ਜੀ]] 
* [[ਕੌਲਸਰ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੌਲਸਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲੋਹਗੜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ, ਦੀਵਾਨ ਅਸਥਾਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਸਥਾਨ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਲਾਹ (ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਨੂੰ) ਦੇ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਵੇਰਕਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਇਤਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ)]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਮਸਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਨ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ [[ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਰਾਗੜੀ ਸਾਹਿਬ, ਟਾਊਨ ਹਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ [[ਤੂਤ ਸਾਹਿਬ]] ਜਸਪਾਲ ਨਗਰ ਐਸਡਬਲਿਊ ਰੋਡ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ]] 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਪਿੰਡ ਮਹਿਤਾ, ਜਿਲ੍ਹਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਸੰਪ੍ਰਦਾਯ - ਭਿੰਡਰਾਂ)

=== '''ਤਰਨਤਾਰਨ''' ===

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਝੂਲਣੇ ਮਹਿਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ|ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ, ਤਰਨਤਾਰਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਬਾ ਬੋਤਾ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਾਬਾ ਗਰਜਾ ਸਿੰਘ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੁਢਾ ਜੀ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੁਢਾ ਸਾਹਿਬ ਜੀ]]

=== ਸੰਗਰੂਰ ===
[[ਸੰਗਰੂਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਨਾਨਕਿਆਨਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਿਆਨਾ ਸਾਹਿਬ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰ ਸਾਗਰ, ਸਾਹਿਬ]] ਮਸਤੂਆਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਤਰਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਪਿੰਡ ਕੁਨਰਾਂ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੈਮਬੋਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਲੌਂਗੋਵਾਲ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੁੱਲੇ ਬਾਬਾ ਆਲਾ ਸਿੰਘ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਕੋਈ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ, ਸੰਗਰੂਰ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੰਘ ਬਾਲੀਆਂ, ਸੰਗਰੂਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਅਤੇ 10ਵੀਂ, ਮੂਲੋਵਾਲ]], ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਮਿਠਾ ਖੂਹ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਮੂਲੋਵਾਲ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਰਾਜੋਮਾਜਰਾ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਜਹਾਂਗੀਰ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਝਾੜੋਂ - ਹੀਰੋ, ਚੀਮਾ, ਸੁਨਾਮ, ਸੰਗਰੂਰ

=== ਬਰਨਾਲਾ ===
[[ਬਰਨਾਲਾ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਪੱਕਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਹੰਢਿਆਇਆ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਕਾਚਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਹੰਢਿਆਇਆ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੜੀਸਰ ਸਾਹਿਬ]], [[ਹੰਢਿਆਇਆ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਢਿਲਵਾਂ
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਸੇਖਾ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਫਰਵਾਹੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਮਾਹਲ ਕਲਾਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵੱਡਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ, ਪਿੰਡ ਕੁਤਬਾ (ਬਾਹਮਣੀਆ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ [[ਵੱਡਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ]], ਪਿੰਡ ਗਹਿਲ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ [[ਸੋਹੀਆਣਾ]] ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਪਿੰਡ [[ਧੌਲਾ]]

=== ਮਾਨਸਾ ===

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੂਲੀਸਰ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਮੋਗਾ ===

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡਰੋਲੀ ਭਾਈ ਕੀ]] 

=== ਬਠਿੰਡਾ ===
[[ਬਠਿੰਡਾ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਗਤਾ ਭਾਈ ਕਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਰੂਪਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੱਕ ਫਤਹਿ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਕੇ (ਕੋਠੇ-ਗੁਰੂ)]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਕੋਟ ਸ਼ਮੀਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਮਹਿਰਾਜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਨਥਾਣਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਾਜੀ ਰਤਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੰਡ ਸਰ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਪੱਕਾ ਕਲਾਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਬਾਜਾਕ]]
* [[ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਬੀੜ ਬਹਿਮਨ]]

=== ਫਰੀਦਕੋਟ ===
[[ਫਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ|ਫਰੀਦਕੋਟ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੰਗਸਰ]], ਜੈਤੋ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕੀ ਢਾਬ, ਪੁਲੀਟੀਕਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਬਰਗਾੜੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਗੰਜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਬੂ ਮਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੰਡ ਸਾਹਿਬ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਖ ਫਰੀਦ ਜੀ ,
* [[ਗੋਦੜੀ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਈ ਗੋਦੜੀ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ===
ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਿਠਾ ਟਿਵਾਣਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਰੀਆਂਵਾਲਾ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ ਸਾਹਿਬ, ਕੰਗਮਾਈ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਜ਼ਾਹਰਾ ਜ਼ਹੂਰ, ਸ਼੍ਰੀਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ ਹੀਰਾਂ

=== ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ===
[[ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਬਜ਼ੀਦਪੁਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਹਿਨ ਸਾਹਿਬ ਸੱਚੀ ਮੰਜੀ]]

=== ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ===
[[ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਚਲ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਅਚਲ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਬਾਰਾਤ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਠ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੁਰਜ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੰਧ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਜਲੰਧਰ ===
[[ਜਲੰਧਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਦਸ਼ਾਹੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੌ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪੰਜਵੀਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸੰਗ ਢੇਸੀਆਂ|ਸੰਗ ਢੇਸੀਆਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਿਲ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਗਹਲਰੀ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੱਲ੍ਹਣ ਸਾਹਿਬ

=== ਨਕੋਦਰ ===
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਹਸਪਤਾਲ ਸੜਕ ਨਕੋਦਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਮਹਿਤਪੁਰ ਅੱਡਾ ਨਕੋਦਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮਾਲੜੀ ਸਾਹਿਬ (ਨਕੋਦਰ)

=== ਰੂਪਨਗਰ ===
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕਮਲ, [[ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ Patalਪੁਰi, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੱਠਾ ਸਾਹਿਬ, ਪਿੰਡ : - ਕੋਟਲਾ ਨਿਹੰਗ, ਰੂਪਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ, ਰੂਪਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਸਾਹਿਬ, ਰੂਪਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਮਰਨਾਥ ਜੀ, ਪਿੰਡ : - ਬਿੰਦਰਖ, ਰੂਪਨਗਰ
* ਵਿਰਾਸਤ - ਏ- ਖਾਲਸਾ, ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਜੀ - ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ

=== ਸਰਹੰਦ ===
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੋਤੀ ਸਵਰੂਪ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਾਹਮਣੇ
'''ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ'''

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨੌਲੱਖਾ ਸਾਹਿਬ]]

== ਕਪੂਰਥਲਾ ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਖਚੈਨਆਣਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਸਟੇਟ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਬਲੇਰ ਖਾਨ ਸ਼੍ਰੀਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ]]

=== ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ===
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੇਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੱਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੋਠੜੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੇਹਰਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਜੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਘਾਟ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਤਰਜਾਮਤਾ ਜੀ]]

=== ਲੁਧਿਆਣਾ ===
* [[ਗੁਰੂਸਰ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਨੋਕਸਰ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮੱਲ੍ਹਾ]]
* [[ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਆਲਮਗੀਰ]]
* [[ਮਹਿਦੇਆਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਹਿਦੇਆਣਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਰਮਸਰ ਰਾੜਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕੰਵਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ 'ਚੇਲਾ' ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੁਬਾਰਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗਨੀ ਖਾਨ ਨਬੀ ਖਾਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ, ਸਰ, ਕਾਊਂਕੇ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਟਾਣਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਹੇਹਰਾਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਫਲਾਹੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਏਕੋਟ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਚਕਰ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੋੜਾ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰੂਸਰ ਸੁਧਾਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਮੰਡਿਆਣੀ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥਾਰਾ ਸਾਹਿਬ ਇਯਾਲੀ ਕਲਾਂ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 1 ਠੱਕਰਵਾਲ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ ਰਤਨ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ ਚਮਿੰਡਾ]]

*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਜਗਰਾਉ, ਲੁਧਿਆਣਾ (ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ)]]

=== ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ (ਮੁਹਾਲੀ) ===
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਬ ਸਾਹਿਬ, ਫੇਜ - 8, ਮੋਹਾਲੀ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਗੀਠਾ ਸਾਹਿਬ, ਫੇਜ - 8, ਮੋਹਾਲੀ]] 
*[[ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਲੰਬਿਆ ਵਾਲੇ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੱਚਾ ਧੰਨ ਸਾਹਿਬ, ਫੇਜ - 3B2, ਮੋਹਾਲੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਭਾ ਸਾਹਿਬ, ਜ਼ੀਰਕਪੁਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਜ਼ੀਰਕਪੁਰ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦਾਂ, ਸੋਹਾਣਾ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਗਤ ਧੰਨਾ ਜੀ ਫੇਸ 8]]
*[[ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਹੀਦਾ ਢੱਕੀ ਸਾਹਿਬ ਸੈਕਟਰ 82]]

=== ਨੰਗਲ ===
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿਭੋਰੇ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਪਟਿਆਲਾ ===
* ਚੌਬਾਰਾ ਸਾਹਿਬ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਰਾਮਕਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ]], [[ਪਟਿਆਲਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਅਜੇਪਾਲ ਸਿੰਘ]], [[ਨਾਭਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਹਾਦਰਗੜ੍ਹ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਭਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖੇਲ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੋਤੀ ਬਾਗ਼ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਜੀ]]

=== ਰੋਪੜ ===
[[ਤਸਵੀਰ:ਸਤਲੁਜ S058.jpg| ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ Tibi ਸਾਹਿਬ ਨਦੀ [[ਸਤਲੁਜ]] [[ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ|thumb|ਰੋਪੜ]]|link=Special:FilePath/ਸਤਲੁਜ_S058.jpg]]
[[ਤਸਵੀਰ:outside.jpg|thumb|ਤੱਕ ਸ਼੍ਰੀ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ enterance|ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹੈ|link=Special:FilePath/Outside.jpg_ਤੱਕ_ਸ਼੍ਰੀ_ਟਿੱਬੀ_ਸਾਹਿਬ_ਗੁਰਦੁਆਰਾ_enterance]]
[[ਤਸਵੀਰ:ਸ਼੍ਰੀ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ inside.jpg| ਅੰਦਰ ਤੱਕ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ|link=Special:FilePath/ਸ਼੍ਰੀ_ਟਿੱਬੀ_ਸਾਹਿਬ_ਗੁਰਦੁਆਰਾ_inside.jpg]]
 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸਕੱਤਰੇਤ, ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਭੱਠਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੜ੍ਹੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਕਤਲਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਪਰਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਰਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ]]
* [[ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ#ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਤਾਲਪੁਰੀ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਤਾਲਪੁਰੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਸੋਲਖੀਆਂ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾਨਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਸਾਹਿਬ, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ===
ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਮੁਕਤਸਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ, ਟੁੱਟੀ ਗੰਢੀ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ
*ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੂਖ ਨਿਵਾਰਨ ਤਰਨਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ
*ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇਵਾਂ ਜੀ 
* ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਗੀਠਾ ਸਾਹਿਬ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਕਾਬਸਰ ਸਾਹਿਬ
*ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾਤਣਸਰ ਸਾਹਿਬ 
*ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਖੂਹ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ 

=== ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ (ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ) ===
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ  ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦਗੰਜ ਸਾਹਿਬ, ਉੜਾਪੜ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਹਕੀਮਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨਕੰਵਲ ਸਾਹਿਬ,  ਜੀਂਦੋਵਾਲ, ਬੰਗਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਪਲਾਹ, ਸੋਤਰਾਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੰਡਾ ਸਾਹਿਬ, ਸੰਧਵਾਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਸਿੱਖ, ਹਿਆਲਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ, ਚਾਂਦਪੁਰ ਰੁੜਕੀ (ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ)]]

=== ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ===
[[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖੂਨੀ ਸਾਹਿਬ]], ਮਨੀਮਾਜਰਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ]], ਮਨੀਮਾਜਰਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ]], ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ,
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੈਨਵੀਨ ਪ੍ਰਤਖ]], ਸੈਕਟਰ - 12, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ,
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ]], ਸੈਕਟਰ - 8, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ,
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ]], ਸੈਕਟਰ - 34, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 

== ਦਿੱਲੀ ==

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਕਾਬ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ, ਦਿੱਲੀ]] 
* [[ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]] 
* ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਮਜਨੂੰ ਦਾ ਟਿੱਲਾ
* ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਬਾਲਾ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਪਿਆਓ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਕਾਬ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ]] 

== ਅਸਾਮ ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਰਛਾ ਸਾਹਿਬ]], ਧਾਨਪੁਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ]], ਧੁਬਰੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾਜੀ, ਚਪਾਰਮੁਖ, ਨਾਗਾਓਂ, ਅਸਾਮ

== ਸਿੱਕਿਮ ==

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਲਾਮਾ]] 

== ਝਾਰਖੰਡ ==

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਕੇਦਲੀ ਕਲਾਂ]]

== ਬਿਹਾਰ ==
ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਬਿਹਾਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* [[ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ]]
* ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ - ਪਟਨਾ
* [[ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ]], [[ਪਟਨਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਘਈ ਘਾਟ]], ਪਟਨਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਾਂਡੀ ਸਾਹਿਬ]] - ਪਟਨਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੋਬਿੰਦ ਘਾਟ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਪਟਨਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਲ ਲੀਲਾ ਮੈਨੀ ਸੰਗਤ]] 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਕਸਾਲ ਸੰਗਤ - ਸਾਸਾਰਾਮ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਬਾਗ - ਸਾਸਾਰਾਮ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਾਚਾ ਫਗੂ ਮਲ - ਸਾਸਾਰਾਮ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੱਕੀ ਸੰਗਤ – ਮੁੰਗੇਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ - ਗਯਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਸੰਗਤ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ ਚੌਕੀ - ਭਾਗਲਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ - ਲਕਸ਼ਮੀਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖੰਭਾ ਪਾਕਾ - ਨੇੜੇ ਦੇ ਟਾਂਡਾ

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਮੋਲਾਰਬੰਦ, ਬਦਰਪੁਰ, ਫੇਜ9818085601, 9910762460
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਆਦਰਸ਼ ਕਲਿਆਣ ਲਈ ਕੰਪੈਰੇਟਿਵ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਪਾਰਕ, ਖਾਨਪੁਰ, ਫੇਜ9818085601, 9910762460

== ਗੁਜਰਾਤ ==
ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ ਓਧਵ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛਾਨੀ (ਵਡੋਦਰਾ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਵਾੜੀ (ਵਡੋਦਰਾ)
ਈਐਮਈ ਤੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ (ਫੌਜ) (ਵਡੋਦਰਾ)
ਏਅਰਫੋਰਸ ਮਾਕੁਰਪੁਰਾ 'ਤੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ (ਵਡੋਦਰਾ)

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਾਹਿਬ ,ਲਖਪਤ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਾਹਿਬ ,ਲਖਪਤ]] 

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ (ਸੂਰਤ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੋਬਿੰਦ ਧਾਮ, ਥਲਤੇਜ਼ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਸਰਸਪੁਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਇਸਨਪੁਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਮਣੀਨਗਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਿਫਾਜ਼ਤ ਸਾਹੇਬਜੀ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਗਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਦੁਧੇਸ਼ਵਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੀ - ਵਾਰਡ, ਸਰਦਾਰ ਨਗਰ, ਨਰੋਦਾ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਾਜਕੋਟ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਰੀ ਲਖਪਤਸਾਹਿਬ, ਪੋਰਟਲਖਪਤ (ਕੱਛ, ਗੁਜਰਾਤ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਬਏਤ ਦਵਾਰਕਾ (ਦਵਾਰਕਾ, ਗੁਜਰਾਤ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ, ਤਰਸਾਲੀ (ਵਡੋਦਰਾ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛਾਦਰ ਸਾਹਿਬ, ਭਾਰੁਚ

== ਹਰਿਆਣਾ ==
* ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬਾਲਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੋਕਾ ਸਾਹਿਬ]] 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੋਬਿੰਦਪੁਰਾ ਅੰਬਾਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਬਾਗ ਅੰਬਾਲਾ
* ਲਖਨੌਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬਾਲਾ
* ਸੀਸਗੰਜ ਸਾਹਿਬ, [[ਅੰਬਾਲਾ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਤਿਸੰਗ ਸਾਹਿਬ - ਅੰਬਾਲਾ
* ਪੰਜੋਖੜਾ ਸਾਹਿਬ
* ਗੈਂਦਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਭਾਨੋਖੇੜੇ ਅੰਬਾਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਸਾਹਿਬ ਅਸੰਧ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਾਸਟ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਿੰਜੌਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਿਹੋਵਾ
* [[ਨਾਢਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਢਾ ਸਾਹਿਬ]], [[ਪੰਚਕੂਲਾ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ, [[ਕਰਨਾਲ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਜਿਲ੍ਹਾ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਪਾਲ ਮੋਚਨ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 10 - ਜਗਾਧਰੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ - ਕੈਥਲ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਿੰਮ ਸਾਹਿਬ, ਕੈਥਲ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਸਾਇਨਾ ਸਦਨ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੌੜਾ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਸਾਇਨਾ ਸਦਨ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ, ਰੋਹਤਕ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ – ਸੁਲਹਾਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਰਦੋਨ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਅਤੇ 10ਵੀਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿਧ ਬਟੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਸਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਜ ਘਾਟ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਰਮਾਰ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ - ਚੋਰਮਾਰ ਖੇੜਾ ਸਿਰਸਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਸਾਹਿਬ ਜੀ - ਪਾਰਥ ਪਲਾਟ - ਚੀਕਾ - ਕੈਥਲ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸੋਹਣਾ (ਗੁੜਗਾਂਵਾਂ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਗੁੜਗਾਂਵਾਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ NIT ਕੋਈ -5 ਫਰੀਦਾਬਾਦ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਿਲ੍ਹਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ, ਸਰਸਾ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਸਰਸਾ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸਿਰਸਾ

== ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ==
* [[ਮਨੀਕਰਨ#ਮਨੀਕਰਨ ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ|ਮਨੀਕਰਨ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੋਂਟਾ ਸਾਹਿਬ]], ਜਿਲਾ [[ਸਿਰਮੌਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੰਗਾਣੀ ਸਾਹਿਬ]] ਜਿਲਾ [[ਸਿਰਮੌਰ]]
* [[ਚੈਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਜਿਲਾ [[ਸੋਲਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਦਸਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ -, ਨਦੌਣ ਜਿਲਾ ਕਾਂਗੜਾ ਮੰਡੀ ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ
* ਰਵਾਲਸਰ ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ ਮਨੀਕਰਨ ਜਿਲਾ ਕੁੱਲੂ
* [[ਬੜੂ ਸਾਹਿਬ]], ਜਿਲਾ ਸਿਰਮੌਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਸਾਹਿਬ - ਮੰਡੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ - ਨਾਹਨ
* ਗੁਰੂ ਕਾ ਲਾਹੌਰ - ਬਿਲਾਸਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਪਥਰ ਸਾਹਿਬ, (ਲੇਹ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਕੋਠਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ - ਜਿਲ੍ਹਾ ਮੰਡੀ
* [[ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਵਡਭਾਗ ਸਿੰਘ]] 
== ਕਰਨਾਟਕ ==
[[ਕਰਨਾਟਕ]] ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਝੀਰਾ ਸਾਹਿਬ]], [[ਬਿਦਰ]]
ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ * [[ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ]], ਵੱਡਾ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਮਾਤਾ ਭਾਗੋ ਜੀ ਤਪੋਸਥਾਨ]], [[ਜਨਵਾੜਾ (ਬਿਦਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ) ਕਰਨਾਟਕ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ]], [[ਬਿਦਰ ਕਰਨਾਟਕ]]

== ਕਸ਼ਮੀਰ ==
ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਕਸ਼ਮੀਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* ਛਟੀ ਪਾਦਸ਼ਾਹੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਸ਼ਮੀਰ &lt;ref&gt;[http://wwwangelfirecom/ca6/gurdwaraworld/kashmirhtml Angelfirecom ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਮਾਤਨ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਪਿੰਡ ਬੀਗ ਬੀਆਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਲਾਮ ਪੁਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਪਿੰਡ ਸਿੰਘਪੁਰਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਠਾਰ੍ਹਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਪਿੰਡ ਬਾਰਾਮੂਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਚਰਨ ਅਸਥਾਨ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ - ਅਨੰਤਨਾਗ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਪਿੰਡ ਰੈਣਾਵਾੜੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਥੇਰ ਸਾਹਿਬ, ਲੇਹ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬੰਗਾ ਸਾਹਿਬ, ਭਗਤ

== ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ==
ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਘਾਟ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਦਇਆ ਸਿੰਘ]]
* [[ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ]], [[ਨੰਦੇੜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੀਰਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੱਲ ਟੇਕਰੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਗੀਨਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਗਤ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੀਕਰ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜਹਾਦ ਦਰਬਾਰ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦਧਾਮ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ – ਸਥਾਨ ਭਾਈ ਦਇਆਸਿੰਘਜੀ, ਅਹਿਮਦਨਗਰ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਆਲ ਸਾਹਿਬ ਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਨਿਧਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਨੰਦੇੜ

ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਤਿਗਨੇ ਨਗਰ, ਪੂਨਾ ਪੂਨਾ ਦਾਕੋਈ 1
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਕਲਬਾ ਦੇਵੀ, ਮੁੰਬਈ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਦਾਦਰ, ਮੁੰਬਈ
* ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) ਮਾਤੁੰਗਾ ਮੱਧ - ਮੁੰਬਈ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਖਾਰ, ਮੁੰਬਈ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਧਨਪਠੋਹਰ, ਸਾਂਤਾਕਰੂਜ਼ (ਵੈਸਟ), ਮੁੰਬਈ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਮਲਾਡ, ਮੁੰਬਈ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਾ, ਪੋਬਾਈ (ਹੀਰਾਨੰਦਾਨੀ) 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਟੈਗੋਰ ਨਗਰ, - ਵਿਖਰੋਲੀ ਈਸਟ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੰਚਾਇਤੀ, ਕਲਪਨਾ ਚਾਵਲਾ ਚੌਕ, ਭਾਂਡੂਪ ਪੱਛਮ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ, ਅਮਰ ਨਗਰ, - ਭਾਂਡੂਪ ਕੰਪਲੈਕਸ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ, ਆਗਰਾ ਰੋਡ – ਐਲ ਬੀ ਐਸ ਮਾਰਗ, ਮੁਲੁੰਡ ਪੱਛਮ 
* ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ, ਯੂਥ ਸਰਕਲ - ਮੁਲੁੰਡ ਕਲੋਨੀ 
* ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਮੁਲੁੰਡ ਕਲੋਨੀ (ਵੈਸਟ) ਮੁੰਬਈ - 82 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਜੀ ਬੀ ਰੋਡ, ਥਾਨੇ (ਪੱਛਮ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਮੈਰਤਾਨ ਪੂਰਬੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਹਾਈਵੇ ਥਾਨੇ (w)
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ]] &lt;ref&gt;[ http://wwwsachkhanddarbarwebscom/{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ]&lt;/ref&gt;
ਨਵੀ ਮੁੰਬਈ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ * ਸੁਪਰੀਮ ਕਸਲ
[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਵਾਸ਼ੀ, ਨਵੀ ਮੁੰਬਈ]

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਵਿੱਤਰ ਜੰਗਲ - (ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ), ਪੂਨਾ ਕੈਂਪ ਪੂਨਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਅਕਰੁਦੀ - ਪੂਨਾ (ਮੋਨ ਬਾਬਾ ਦਾ ਆਸ਼ਰਮ)

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੀਰਾ ਰੋਡ, ਮੁੰਬਈ &lt;ref&gt;[ http://wwwmira-roadcom/1_29_Gurdwara-Guru-nanak-Darbarhtml{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} mira - roadcom ]&lt;/ref&gt;
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਾਮਬਾਗ - 4, ਕਲਿਆਣ (ਪੱਛਮ) - 421301]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ, ਸੰਗਤ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਸੁਖਮਨੀ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਸਥਾਨ ਭਾਈ ਦਇਆਸਿੰਘਜੀ, ਅਹਿਮਦਨਗਰ

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪੰਚਾਇਤੀ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ 
* ਰਾਓਲੀ ਕੈਂਪ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ (ਜੀਟੀਬੀ) ਨਗਰ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ

* ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ - ਸੀਯੋਨ, ਐਨਆਰ ਗੁਰੂਕਿਰਪਾ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ
* ਖਾਲਸਾ ਸਭਾ – ਮਾਤੁੰਗਾ ਰੋਡ ਮਹਿੰਮ

== ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ==
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਤਲਾਮ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਹਮੀਦੀਆ ਰੋਡ, ਭੋਪਾਲ
* ਬਾਬਾ ਸਿਆਮਦਾਸ ਮਾਧਵਦਾਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਮੋਹਨ ਜਾਗਿਆਸੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੇਕਰੀ ਸਾਹਿਬ ਈਦਗਾਹ ਹਿੱਲਜ਼, ਭੋਪਾਲ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਦੀ ਛੋੜ, ਗਵਾਲਿਅਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਜਘਾਟ ਸੰਗਤ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਸੰਗਤ, ਬੁਰਹਾਨਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਮਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਵਿਜਯਾਵਦਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੇਤਮਾ ਸਾਹਿਬ, ਵਿਜਯਾਵਦਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਇਤਹਾਸਿਕ, ਹੋਸੰਗਾਬਾਦ ਐਮ ਪੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗਵਾਰੀਘਾਟ ਸੰਗਤ, ਜਬਲਪੁਰ 
* ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਮਾਂਡਲਾ
* ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਿੰਧੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿਰੋਜਨੀ (ਜਿਲਾ - ਵਿਦਿਸ਼ਾ) ਐਮ ਪੀ
* ਗੁਰੂਦਵਾਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਰੇਵਾ, ਮਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਆਲ ਸਾਹਿਬ ਜੀ (ਡਵੀਜਨਲ ਦੇਵਾਸ) ਮਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡਾਟਾ ਬੰਦੀ ਚੋਰ ਗਵਾਲੀਅਰ ਕਿਲਾ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਯਾਤਰਾ ਸ੍ਰੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ (ਮਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼)

== ਉੜੀਸਾ ==
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਗੂ ਗਵਣਤ - ਪੁਰੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਾਤਣ ਸਾਹਿਬ, ਕਟੱਕ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ – ਗਾਂਧੀ ਰੋਡ, ਰੁੜਕੇਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਸੈਕਟਰ 18, ਰੁੜਕੇਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਵੇਦ ਵਿਆਸ, ਰੁੜਕੇਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ - ਸਿਵਲ ਟਾਊਨਸ਼ਿਪ, ਰੌੜਕੇਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਮੁੱਖ ਸੜਕ, ਖਰਿਆਰ ਸੜਕ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਰੋਡ, ਬਰਜਰਾਜਨਗਰ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਮੁੱਖ ਰੋਡ, ਝਾਰਸੂਗੁਡਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਆਰਤੀ ਸਾਹਿਬ - ਨੇੜੇ ਚਾਨਣ ਹਾਊਸ, ਪੁਰੀ

== ਰਾਜਸਥਾਨ ==
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਬੂਤਰ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾਦੂਦਵਾਰਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਹਾਵਾ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਪੁਸ਼ਕਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਕੋਲਾਇਤ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਸ਼੍ਰੀ ਗੰਗਾ ਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੁੱਢਾ ਸਾਹਿਬ, ਵਿਜੇਨਗਰ, ਸ਼੍ਰੀਗੰਗਾਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਦੀਪਸਿੰਘ, ਸ਼੍ਰੀਗੰਗਾਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਾਣੀਬਾਜ਼ਾਰ ਬੀਕਾਨੇਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਜੈਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੈਤਸਰ, ਸੰਗਰੂਰ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੇਹਸਨ ਪਹਾੜੀ, ਜੋਰਹੇਦਾ, ਫੇਜ9818085601, 9910762460
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਤਿਸੰਗ ਸਭਾ, ਰਾਮਨਗਰ - ਨੰਦਪੁਰੀ - ਗੋਬਿੰਦਪੁਰੀ, ਜੈਪੁਰ - 302019 (ਮੁਕੰਮਲ ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ 12 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 04,30 ਘੰਟੇ - 05,45 ਘੰਟੇ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਹੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਭ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਹਨ : 9414061398)
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਲਿ, ਬੀਕਾਨੇਰ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿਆਸ ਕਾਲੋਨੀ, ਬੀਕਾਨੇਰ

== ਉਤਰਾਖੰਡ ==
ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਉਤਰਾਖੰਡ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਮੱਤਾ ਸਾਹਿਬ]], [[ਨਾਨਕਮੱਤਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੇਮ ਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਪੌੜੀ ਗੜਵਾਲ ਦੇ ਪਿੰਡ ਪਿਪਲੀ ਵਿੱਚ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ ,ਬਿਜੌਲੀ , ਪਿੰਡ ਬਿਜੌਲੀ , ਜਿਲਾ ਪੋੜੀ ਗੜਵਾਲ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ , ਪਿੰਡ ਹਲੂਣੀ , ਜਿਲਾ ਪੋੜੀ ਗੜਵਾਲ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ]]

== ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਿੰਤਾਹਰਨ ਦੁਖਨਿਵਾਰਨ, ਸਰਸਈਆ ਘਾਟ]] - [[ਕਾਨਪੁਰ]] &lt;ref&gt;http://kanpurcityliveblogspotin{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;
* [[ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ - ਵਾਰਾਣਸੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਵਾੜਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਈ ਵੱਧ - ਆਗਰਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੱਕਾ ਸੰਗਤ - ਅਲਾਹਾਬਾਦ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਟੱਲ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - [[ਬਰੇਲੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਮਾਡਲ ਕਸਬੇ]] - ਬਰੇਲੀ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ, ਜਨਕਪੁਰੀ]] - ਬਰੇਲੀ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨਗਰ, ਸੰਜੇ]] - ਬਰੇਲੀ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ]] - ਪਿੰਡ, [[ਚੰਪਾਵਤ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦੁਪਿਹਰ ਦੇ]] ਪਿੰਡ - [[ਗੜ੍ਹਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੋਧੀਵਾਲਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ]] - ਬਾਬਾਪੁਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਪੁਰi ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ]] - [[ਟਾਂਡਾ, ਰਾਮਪੁਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਿਕਸਥ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ - [[ਨਵਾਬਗੰਜ, ਬਰੇਲੀ|ਨਵਾਬਗੰਜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਪਿੰਡ]] - ਕਾਸ਼ੀਪੁਰ,
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਰਗੋਬਿੰਦਸਰ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ - ਨਵਾਬਗੰਜ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - [[ਸਿਕੰਦਰਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਸੰਗਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - [[ਵਾਰਾਣਸੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ]]
* [[ਛੋਟਾ ਮਿਰਜ਼ਪੁਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੋਟੀ ਸੰਗਤ]] - ਨੂੰ ਵਾਰਾਣਸੀ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਗ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਕਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - ਕਾਨਪੁਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖਟੀ ਟੋਲਾ]] - [[ਇਟਾਵਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਪ ਅਸਥਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ]] - [[ਜੌਨੂਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਜੌਨੂਪੁਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਪਾਦੁਕਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 1 ਤੇ 9]]
* [[ਨਿਜ਼ਮਬਾਦ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ]] - [[ਅਯੁੱਧਿਆ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੁੱਧ ਜੀ, [[ਲਖਨਊ]]

== [[ਮਥੁਰਾ]] ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਬਗੀਚੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੌ ਘਾਟ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਦਾਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹਸਤਿਨਾ ਸ਼੍ਰੀਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ (ਮੇਰਠ)]]

== ਨਾਨਕਮੱਤਾ ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਨਾਨਕ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੰਡਾਰਾ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੁਧ ਵਾਲਾ ਖੂਹ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਿਕਸਥ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ]] [[ਹਲਦੌਰ]]

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}</text>
      <sha1>4bjjfiak3hh1zi5ybj3ae0pjnybciik</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610402</id>
      <parentid>610401</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T15:39:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50893" xml:space="preserve">ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੇ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 

== ਪੰਜਾਬ ==

=== ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ===
[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਟੱਲ ਰਾਏ ਜੀ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਟਲ ਰਾਏ ਜੀ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਿਬੇਕਸਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਹਰਟਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੁਬਾਰਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ '|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਮਹਿਲ|ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਗੁਰੂ ਕੇ ਮਹਿਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕੀ ਵਡਾਲੀ]]
* [[ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ(ਸੰਤੋਖਸਰ)|ਸੰਤੋਖਸਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੋਭਾ ਭਾਈ ਸਾਲ੍ਹੋ ਜੀ]] 
* [[ਕੌਲਸਰ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੌਲਸਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲੋਹਗੜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ, ਦੀਵਾਨ ਅਸਥਾਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਸਥਾਨ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਲਾਹ (ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਨੂੰ) ਦੇ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਵੇਰਕਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਇਤਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ)]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਮਸਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਨ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ [[ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਰਾਗੜੀ ਸਾਹਿਬ, ਟਾਊਨ ਹਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ [[ਤੂਤ ਸਾਹਿਬ]] ਜਸਪਾਲ ਨਗਰ ਐਸਡਬਲਿਊ ਰੋਡ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ]] 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਪਿੰਡ ਮਹਿਤਾ, ਜਿਲ੍ਹਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਸੰਪ੍ਰਦਾਯ - ਭਿੰਡਰਾਂ)

=== '''ਤਰਨਤਾਰਨ''' ===

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਝੂਲਣੇ ਮਹਿਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ|ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ, ਤਰਨਤਾਰਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਬਾ ਬੋਤਾ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਾਬਾ ਗਰਜਾ ਸਿੰਘ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੁਢਾ ਜੀ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੁਢਾ ਸਾਹਿਬ ਜੀ]]

=== ਸੰਗਰੂਰ ===
[[ਸੰਗਰੂਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਨਾਨਕਿਆਨਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਿਆਨਾ ਸਾਹਿਬ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰ ਸਾਗਰ, ਸਾਹਿਬ]] ਮਸਤੂਆਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਤਰਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਪਿੰਡ ਕੁਨਰਾਂ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੈਮਬੋਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਲੌਂਗੋਵਾਲ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੁੱਲੇ ਬਾਬਾ ਆਲਾ ਸਿੰਘ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਕੋਈ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ, ਸੰਗਰੂਰ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੰਘ ਬਾਲੀਆਂ, ਸੰਗਰੂਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਅਤੇ 10ਵੀਂ, ਮੂਲੋਵਾਲ]], ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਮਿਠਾ ਖੂਹ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਮੂਲੋਵਾਲ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਰਾਜੋਮਾਜਰਾ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਜਹਾਂਗੀਰ, ਸੰਗਰੂਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਝਾੜੋਂ - ਹੀਰੋ, ਚੀਮਾ, ਸੁਨਾਮ, ਸੰਗਰੂਰ

=== ਬਰਨਾਲਾ ===
[[ਬਰਨਾਲਾ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਪੱਕਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਹੰਢਿਆਇਆ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਕਾਚਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਹੰਢਿਆਇਆ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੜੀਸਰ ਸਾਹਿਬ]], [[ਹੰਢਿਆਇਆ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਢਿਲਵਾਂ
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਸੇਖਾ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਫਰਵਾਹੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਮਾਹਲ ਕਲਾਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵੱਡਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ, ਪਿੰਡ ਕੁਤਬਾ (ਬਾਹਮਣੀਆ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ [[ਵੱਡਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ]], ਪਿੰਡ ਗਹਿਲ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ [[ਸੋਹੀਆਣਾ]] ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਪਿੰਡ [[ਧੌਲਾ]]

=== ਮਾਨਸਾ ===

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੂਲੀਸਰ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਮੋਗਾ ===

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡਰੋਲੀ ਭਾਈ ਕੀ]] 

=== ਬਠਿੰਡਾ ===
[[ਬਠਿੰਡਾ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਗਤਾ ਭਾਈ ਕਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਰੂਪਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੱਕ ਫਤਹਿ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਕੇ (ਕੋਠੇ-ਗੁਰੂ)]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਕੋਟ ਸ਼ਮੀਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਮਹਿਰਾਜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਨਥਾਣਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਾਜੀ ਰਤਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੰਡ ਸਰ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਪੱਕਾ ਕਲਾਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਬਾਜਾਕ]]
* [[ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਬੀੜ ਬਹਿਮਨ]]

=== ਫਰੀਦਕੋਟ ===
[[ਫਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ|ਫਰੀਦਕੋਟ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੰਗਸਰ]], ਜੈਤੋ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕੀ ਢਾਬ, ਪੁਲੀਟੀਕਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਬਰਗਾੜੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਗੰਜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਬੂ ਮਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੰਡ ਸਾਹਿਬ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਖ ਫਰੀਦ ਜੀ ,
* [[ਗੋਦੜੀ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਈ ਗੋਦੜੀ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ===
ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਿਠਾ ਟਿਵਾਣਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਰੀਆਂਵਾਲਾ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ ਸਾਹਿਬ, ਕੰਗਮਾਈ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਜ਼ਾਹਰਾ ਜ਼ਹੂਰ, ਸ਼੍ਰੀਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ ਹੀਰਾਂ

=== ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ===
[[ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਬਜ਼ੀਦਪੁਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਹਿਨ ਸਾਹਿਬ ਸੱਚੀ ਮੰਜੀ]]

=== ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ===
[[ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਚਲ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਅਚਲ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਬਾਰਾਤ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਠ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੁਰਜ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੰਧ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਜਲੰਧਰ ===
[[ਜਲੰਧਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਦਸ਼ਾਹੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੌ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪੰਜਵੀਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸੰਗ ਢੇਸੀਆਂ|ਸੰਗ ਢੇਸੀਆਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਿਲ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਗਹਲਰੀ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੱਲ੍ਹਣ ਸਾਹਿਬ

=== ਨਕੋਦਰ ===
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਹਸਪਤਾਲ ਸੜਕ ਨਕੋਦਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਮਹਿਤਪੁਰ ਅੱਡਾ ਨਕੋਦਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮਾਲੜੀ ਸਾਹਿਬ (ਨਕੋਦਰ)

=== ਰੂਪਨਗਰ ===
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕਮਲ, [[ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ Patalਪੁਰi, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੱਠਾ ਸਾਹਿਬ, ਪਿੰਡ : - ਕੋਟਲਾ ਨਿਹੰਗ, ਰੂਪਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ, ਰੂਪਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਸਾਹਿਬ, ਰੂਪਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਮਰਨਾਥ ਜੀ, ਪਿੰਡ : - ਬਿੰਦਰਖ, ਰੂਪਨਗਰ
* ਵਿਰਾਸਤ - ਏ- ਖਾਲਸਾ, ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਜੀ - ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ

=== ਸਰਹੰਦ ===
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੋਤੀ ਸਵਰੂਪ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਾਹਮਣੇ
'''ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ'''

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨੌਲੱਖਾ ਸਾਹਿਬ]]

== ਕਪੂਰਥਲਾ ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਖਚੈਨਆਣਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਸਟੇਟ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਬਲੇਰ ਖਾਨ ਸ਼੍ਰੀਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ]]

=== ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ===
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੇਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੱਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੋਠੜੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੇਹਰਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਜੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਘਾਟ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਤਰਜਾਮਤਾ ਜੀ]]

=== ਲੁਧਿਆਣਾ ===
* [[ਗੁਰੂਸਰ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਨੋਕਸਰ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮੱਲ੍ਹਾ]]
* [[ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਆਲਮਗੀਰ]]
* [[ਮਹਿਦੇਆਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਹਿਦੇਆਣਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਰਮਸਰ ਰਾੜਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕੰਵਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ 'ਚੇਲਾ' ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੁਬਾਰਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗਨੀ ਖਾਨ ਨਬੀ ਖਾਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ, ਸਰ, ਕਾਊਂਕੇ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਟਾਣਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਹੇਹਰਾਂ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਫਲਾਹੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਏਕੋਟ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਚਕਰ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੋੜਾ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰੂਸਰ ਸੁਧਾਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਮੰਡਿਆਣੀ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥਾਰਾ ਸਾਹਿਬ ਇਯਾਲੀ ਕਲਾਂ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 1 ਠੱਕਰਵਾਲ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ ਰਤਨ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ ਚਮਿੰਡਾ]]

*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਜਗਰਾਉ, ਲੁਧਿਆਣਾ (ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ)]]

=== ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ (ਮੁਹਾਲੀ) ===
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਬ ਸਾਹਿਬ, ਫੇਜ - 8, ਮੋਹਾਲੀ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਗੀਠਾ ਸਾਹਿਬ, ਫੇਜ - 8, ਮੋਹਾਲੀ]] 
*[[ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਲੰਬਿਆ ਵਾਲੇ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੱਚਾ ਧੰਨ ਸਾਹਿਬ, ਫੇਜ - 3B2, ਮੋਹਾਲੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਭਾ ਸਾਹਿਬ, ਜ਼ੀਰਕਪੁਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਜ਼ੀਰਕਪੁਰ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦਾਂ, ਸੋਹਾਣਾ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਗਤ ਧੰਨਾ ਜੀ ਫੇਸ 8]]
*[[ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ]]
*[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਹੀਦਾ ਢੱਕੀ ਸਾਹਿਬ ਸੈਕਟਰ 82]]

=== ਨੰਗਲ ===
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿਭੋਰੇ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਪਟਿਆਲਾ ===
* ਚੌਬਾਰਾ ਸਾਹਿਬ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਰਾਮਕਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ]], [[ਪਟਿਆਲਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਅਜੇਪਾਲ ਸਿੰਘ]], [[ਨਾਭਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਹਾਦਰਗੜ੍ਹ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਭਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖੇਲ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੋਤੀ ਬਾਗ਼ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਜੀ]]

=== ਰੋਪੜ ===
[[ਤਸਵੀਰ:ਸਤਲੁਜ S058.jpg| ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ Tibi ਸਾਹਿਬ ਨਦੀ [[ਸਤਲੁਜ]] [[ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ|thumb|ਰੋਪੜ]]|link=Special:FilePath/ਸਤਲੁਜ_S058.jpg]]
[[ਤਸਵੀਰ:outside.jpg|thumb|ਤੱਕ ਸ਼੍ਰੀ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ enterance|ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹੈ|link=Special:FilePath/Outside.jpg_ਤੱਕ_ਸ਼੍ਰੀ_ਟਿੱਬੀ_ਸਾਹਿਬ_ਗੁਰਦੁਆਰਾ_enterance]]
[[ਤਸਵੀਰ:ਸ਼੍ਰੀ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ inside.jpg| ਅੰਦਰ ਤੱਕ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ|link=Special:FilePath/ਸ਼੍ਰੀ_ਟਿੱਬੀ_ਸਾਹਿਬ_ਗੁਰਦੁਆਰਾ_inside.jpg]]
 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸਕੱਤਰੇਤ, ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਭੱਠਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੜ੍ਹੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਕਤਲਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਪਰਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਰਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ]]
* [[ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ#ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਤਾਲਪੁਰੀ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਤਾਲਪੁਰੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਸੋਲਖੀਆਂ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾਨਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਸਾਹਿਬ, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]]

=== ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ===
ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਮੁਕਤਸਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ, ਟੁੱਟੀ ਗੰਢੀ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ
*ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੂਖ ਨਿਵਾਰਨ ਤਰਨਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ
*ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇਵਾਂ ਜੀ 
* ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਗੀਠਾ ਸਾਹਿਬ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਕਾਬਸਰ ਸਾਹਿਬ
*ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾਤਣਸਰ ਸਾਹਿਬ 
*ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਖੂਹ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ 

=== ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ (ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ) ===
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ  ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦਗੰਜ ਸਾਹਿਬ, ਉੜਾਪੜ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਹਕੀਮਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨਕੰਵਲ ਸਾਹਿਬ,  ਜੀਂਦੋਵਾਲ, ਬੰਗਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਪਲਾਹ, ਸੋਤਰਾਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੰਡਾ ਸਾਹਿਬ, ਸੰਧਵਾਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਸਿੱਖ, ਹਿਆਲਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ, ਚਾਂਦਪੁਰ ਰੁੜਕੀ (ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ)]]

=== ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ===
[[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ:

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖੂਨੀ ਸਾਹਿਬ]], ਮਨੀਮਾਜਰਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ]], ਮਨੀਮਾਜਰਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ]], ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ,
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੈਨਵੀਨ ਪ੍ਰਤਖ]], ਸੈਕਟਰ - 12, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ,
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ]], ਸੈਕਟਰ - 8, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ,
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ]], ਸੈਕਟਰ - 34, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 

== ਦਿੱਲੀ ==

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਕਾਬ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ, ਦਿੱਲੀ]] 
* [[ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]] 
* ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਮਜਨੂੰ ਦਾ ਟਿੱਲਾ
* ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਬਾਲਾ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਪਿਆਓ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਕਾਬ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ]] 
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ]] 

== ਅਸਾਮ ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਰਛਾ ਸਾਹਿਬ]], ਧਾਨਪੁਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ]], ਧੁਬਰੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾਜੀ, ਚਪਾਰਮੁਖ, ਨਾਗਾਓਂ, ਅਸਾਮ

== ਸਿੱਕਿਮ ==

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਲਾਮਾ]] 

== ਝਾਰਖੰਡ ==

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਕੇਦਲੀ ਕਲਾਂ]]

== ਬਿਹਾਰ ==
ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਬਿਹਾਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* [[ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ]]
* ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ - ਪਟਨਾ
* [[ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ]], [[ਪਟਨਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਘਈ ਘਾਟ]], ਪਟਨਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਾਂਡੀ ਸਾਹਿਬ]] - ਪਟਨਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੋਬਿੰਦ ਘਾਟ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਪਟਨਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਲ ਲੀਲਾ ਮੈਨੀ ਸੰਗਤ]] 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਕਸਾਲ ਸੰਗਤ - ਸਾਸਾਰਾਮ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਬਾਗ - ਸਾਸਾਰਾਮ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਾਚਾ ਫਗੂ ਮਲ - ਸਾਸਾਰਾਮ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੱਕੀ ਸੰਗਤ – ਮੁੰਗੇਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ - ਗਯਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਸੰਗਤ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ ਚੌਕੀ - ਭਾਗਲਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ - ਲਕਸ਼ਮੀਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖੰਭਾ ਪਾਕਾ - ਨੇੜੇ ਦੇ ਟਾਂਡਾ

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਮੋਲਾਰਬੰਦ, ਬਦਰਪੁਰ, ਫੇਜ9818085601, 9910762460
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਆਦਰਸ਼ ਕਲਿਆਣ ਲਈ ਕੰਪੈਰੇਟਿਵ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਪਾਰਕ, ਖਾਨਪੁਰ, ਫੇਜ9818085601, 9910762460

== ਗੁਜਰਾਤ ==
ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ ਓਧਵ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛਾਨੀ (ਵਡੋਦਰਾ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਵਾੜੀ (ਵਡੋਦਰਾ)
ਈਐਮਈ ਤੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ (ਫੌਜ) (ਵਡੋਦਰਾ)
ਏਅਰਫੋਰਸ ਮਾਕੁਰਪੁਰਾ 'ਤੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ (ਵਡੋਦਰਾ)

* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਾਹਿਬ ,ਲਖਪਤ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਾਹਿਬ ,ਲਖਪਤ]] 

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ (ਸੂਰਤ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੋਬਿੰਦ ਧਾਮ, ਥਲਤੇਜ਼ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਸਰਸਪੁਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਇਸਨਪੁਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਮਣੀਨਗਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਿਫਾਜ਼ਤ ਸਾਹੇਬਜੀ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਗਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਦੁਧੇਸ਼ਵਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੀ - ਵਾਰਡ, ਸਰਦਾਰ ਨਗਰ, ਨਰੋਦਾ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਾਜਕੋਟ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਰੀ ਲਖਪਤਸਾਹਿਬ, ਪੋਰਟਲਖਪਤ (ਕੱਛ, ਗੁਜਰਾਤ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਬਏਤ ਦਵਾਰਕਾ (ਦਵਾਰਕਾ, ਗੁਜਰਾਤ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ, ਤਰਸਾਲੀ (ਵਡੋਦਰਾ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛਾਦਰ ਸਾਹਿਬ, ਭਾਰੁਚ

== ਹਰਿਆਣਾ ==
* ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬਾਲਾ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੋਕਾ ਸਾਹਿਬ]] 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੋਬਿੰਦਪੁਰਾ ਅੰਬਾਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਬਾਗ ਅੰਬਾਲਾ
* ਲਖਨੌਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬਾਲਾ
* ਸੀਸਗੰਜ ਸਾਹਿਬ, [[ਅੰਬਾਲਾ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਤਿਸੰਗ ਸਾਹਿਬ - ਅੰਬਾਲਾ
* ਪੰਜੋਖੜਾ ਸਾਹਿਬ
* ਗੈਂਦਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਭਾਨੋਖੇੜੇ ਅੰਬਾਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਸਾਹਿਬ ਅਸੰਧ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਾਸਟ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਿੰਜੌਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਿਹੋਵਾ
* [[ਨਾਢਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਢਾ ਸਾਹਿਬ]], [[ਪੰਚਕੂਲਾ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ, [[ਕਰਨਾਲ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਜਿਲ੍ਹਾ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਪਾਲ ਮੋਚਨ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 10 - ਜਗਾਧਰੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ - ਕੈਥਲ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਿੰਮ ਸਾਹਿਬ, ਕੈਥਲ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਸਾਇਨਾ ਸਦਨ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੌੜਾ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਸਾਇਨਾ ਸਦਨ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ, ਰੋਹਤਕ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ – ਸੁਲਹਾਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਰਦੋਨ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਅਤੇ 10ਵੀਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿਧ ਬਟੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਸਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਜ ਘਾਟ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਰਮਾਰ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ - ਚੋਰਮਾਰ ਖੇੜਾ ਸਿਰਸਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਸਾਹਿਬ ਜੀ - ਪਾਰਥ ਪਲਾਟ - ਚੀਕਾ - ਕੈਥਲ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸੋਹਣਾ (ਗੁੜਗਾਂਵਾਂ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਗੁੜਗਾਂਵਾਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ NIT ਕੋਈ -5 ਫਰੀਦਾਬਾਦ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਿਲ੍ਹਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ, ਸਰਸਾ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਸਰਸਾ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸਿਰਸਾ

== ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ==
* [[ਮਨੀਕਰਨ#ਮਨੀਕਰਨ ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ|ਮਨੀਕਰਨ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੋਂਟਾ ਸਾਹਿਬ]], ਜਿਲਾ [[ਸਿਰਮੌਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੰਗਾਣੀ ਸਾਹਿਬ]] ਜਿਲਾ [[ਸਿਰਮੌਰ]]
* [[ਚੈਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਜਿਲਾ [[ਸੋਲਨ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਦਸਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ -, ਨਦੌਣ ਜਿਲਾ ਕਾਂਗੜਾ ਮੰਡੀ ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ
* ਰਵਾਲਸਰ ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ ਮਨੀਕਰਨ ਜਿਲਾ ਕੁੱਲੂ
* [[ਬੜੂ ਸਾਹਿਬ]], ਜਿਲਾ ਸਿਰਮੌਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਸਾਹਿਬ - ਮੰਡੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ - ਨਾਹਨ
* ਗੁਰੂ ਕਾ ਲਾਹੌਰ - ਬਿਲਾਸਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਪਥਰ ਸਾਹਿਬ, (ਲੇਹ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਕੋਠਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ - ਜਿਲ੍ਹਾ ਮੰਡੀ
* [[ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਵਡਭਾਗ ਸਿੰਘ]] 
== ਕਰਨਾਟਕ ==
[[ਕਰਨਾਟਕ]] ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਝੀਰਾ ਸਾਹਿਬ]], [[ਬਿਦਰ]]
ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ * [[ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ]], ਵੱਡਾ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਮਾਤਾ ਭਾਗੋ ਜੀ ਤਪੋਸਥਾਨ]], [[ਜਨਵਾੜਾ (ਬਿਦਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ) ਕਰਨਾਟਕ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ]], [[ਬਿਦਰ ਕਰਨਾਟਕ]]

== ਕਸ਼ਮੀਰ ==
ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਕਸ਼ਮੀਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* ਛਟੀ ਪਾਦਸ਼ਾਹੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਸ਼ਮੀਰ &lt;ref&gt;[http://wwwangelfirecom/ca6/gurdwaraworld/kashmirhtml Angelfirecom ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਮਾਤਨ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਪਿੰਡ ਬੀਗ ਬੀਆਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਲਾਮ ਪੁਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਪਿੰਡ ਸਿੰਘਪੁਰਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਠਾਰ੍ਹਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਪਿੰਡ ਬਾਰਾਮੂਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਚਰਨ ਅਸਥਾਨ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ - ਅਨੰਤਨਾਗ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਪਿੰਡ ਰੈਣਾਵਾੜੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਥੇਰ ਸਾਹਿਬ, ਲੇਹ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬੰਗਾ ਸਾਹਿਬ, ਭਗਤ

== ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ==
ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਘਾਟ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਦਇਆ ਸਿੰਘ]]
* [[ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ]], [[ਨੰਦੇੜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੀਰਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੱਲ ਟੇਕਰੀ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਗੀਨਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਗਤ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੀਕਰ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜਹਾਦ ਦਰਬਾਰ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦਧਾਮ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ – ਸਥਾਨ ਭਾਈ ਦਇਆਸਿੰਘਜੀ, ਅਹਿਮਦਨਗਰ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਆਲ ਸਾਹਿਬ ਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਨਿਧਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਨੰਦੇੜ

ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਤਿਗਨੇ ਨਗਰ, ਪੂਨਾ ਪੂਨਾ ਦਾਕੋਈ 1
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਕਲਬਾ ਦੇਵੀ, ਮੁੰਬਈ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਦਾਦਰ, ਮੁੰਬਈ
* ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) ਮਾਤੁੰਗਾ ਮੱਧ - ਮੁੰਬਈ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਖਾਰ, ਮੁੰਬਈ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਧਨਪਠੋਹਰ, ਸਾਂਤਾਕਰੂਜ਼ (ਵੈਸਟ), ਮੁੰਬਈ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਮਲਾਡ, ਮੁੰਬਈ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਾ, ਪੋਬਾਈ (ਹੀਰਾਨੰਦਾਨੀ) 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਟੈਗੋਰ ਨਗਰ, - ਵਿਖਰੋਲੀ ਈਸਟ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੰਚਾਇਤੀ, ਕਲਪਨਾ ਚਾਵਲਾ ਚੌਕ, ਭਾਂਡੂਪ ਪੱਛਮ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ, ਅਮਰ ਨਗਰ, - ਭਾਂਡੂਪ ਕੰਪਲੈਕਸ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ, ਆਗਰਾ ਰੋਡ – ਐਲ ਬੀ ਐਸ ਮਾਰਗ, ਮੁਲੁੰਡ ਪੱਛਮ 
* ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ, ਯੂਥ ਸਰਕਲ - ਮੁਲੁੰਡ ਕਲੋਨੀ 
* ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਮੁਲੁੰਡ ਕਲੋਨੀ (ਵੈਸਟ) ਮੁੰਬਈ - 82 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਜੀ ਬੀ ਰੋਡ, ਥਾਨੇ (ਪੱਛਮ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਮੈਰਤਾਨ ਪੂਰਬੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਹਾਈਵੇ ਥਾਨੇ (w)
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ]] &lt;ref&gt;[ http://wwwsachkhanddarbarwebscom/{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ]&lt;/ref&gt;
ਨਵੀ ਮੁੰਬਈ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ * ਸੁਪਰੀਮ ਕਸਲ
[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਵਾਸ਼ੀ, ਨਵੀ ਮੁੰਬਈ]

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਵਿੱਤਰ ਜੰਗਲ - (ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ), ਪੂਨਾ ਕੈਂਪ ਪੂਨਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਅਕਰੁਦੀ - ਪੂਨਾ (ਮੋਨ ਬਾਬਾ ਦਾ ਆਸ਼ਰਮ)

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੀਰਾ ਰੋਡ, ਮੁੰਬਈ &lt;ref&gt;[ http://wwwmira-roadcom/1_29_Gurdwara-Guru-nanak-Darbarhtml{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} mira - roadcom ]&lt;/ref&gt;
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਾਮਬਾਗ - 4, ਕਲਿਆਣ (ਪੱਛਮ) - 421301]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ, ਸੰਗਤ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਸੁਖਮਨੀ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਸਥਾਨ ਭਾਈ ਦਇਆਸਿੰਘਜੀ, ਅਹਿਮਦਨਗਰ

* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪੰਚਾਇਤੀ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ 
* ਰਾਓਲੀ ਕੈਂਪ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ (ਜੀਟੀਬੀ) ਨਗਰ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ

* ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ - ਸੀਯੋਨ, ਐਨਆਰ ਗੁਰੂਕਿਰਪਾ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ
* ਖਾਲਸਾ ਸਭਾ – ਮਾਤੁੰਗਾ ਰੋਡ ਮਹਿੰਮ

== ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ==
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਤਲਾਮ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਹਮੀਦੀਆ ਰੋਡ, ਭੋਪਾਲ
* ਬਾਬਾ ਸਿਆਮਦਾਸ ਮਾਧਵਦਾਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਮੋਹਨ ਜਾਗਿਆਸੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੇਕਰੀ ਸਾਹਿਬ ਈਦਗਾਹ ਹਿੱਲਜ਼, ਭੋਪਾਲ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਦੀ ਛੋੜ, ਗਵਾਲਿਅਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਜਘਾਟ ਸੰਗਤ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਸੰਗਤ, ਬੁਰਹਾਨਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਮਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਵਿਜਯਾਵਦਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੇਤਮਾ ਸਾਹਿਬ, ਵਿਜਯਾਵਦਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਇਤਹਾਸਿਕ, ਹੋਸੰਗਾਬਾਦ ਐਮ ਪੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗਵਾਰੀਘਾਟ ਸੰਗਤ, ਜਬਲਪੁਰ 
* ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਮਾਂਡਲਾ
* ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਿੰਧੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿਰੋਜਨੀ (ਜਿਲਾ - ਵਿਦਿਸ਼ਾ) ਐਮ ਪੀ
* ਗੁਰੂਦਵਾਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਰੇਵਾ, ਮਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਆਲ ਸਾਹਿਬ ਜੀ (ਡਵੀਜਨਲ ਦੇਵਾਸ) ਮਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡਾਟਾ ਬੰਦੀ ਚੋਰ ਗਵਾਲੀਅਰ ਕਿਲਾ)
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਯਾਤਰਾ ਸ੍ਰੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ (ਮਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼)

== ਉੜੀਸਾ ==
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਗੂ ਗਵਣਤ - ਪੁਰੀ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਾਤਣ ਸਾਹਿਬ, ਕਟੱਕ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ – ਗਾਂਧੀ ਰੋਡ, ਰੁੜਕੇਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਸੈਕਟਰ 18, ਰੁੜਕੇਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਵੇਦ ਵਿਆਸ, ਰੁੜਕੇਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ - ਸਿਵਲ ਟਾਊਨਸ਼ਿਪ, ਰੌੜਕੇਲਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਮੁੱਖ ਸੜਕ, ਖਰਿਆਰ ਸੜਕ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਰੋਡ, ਬਰਜਰਾਜਨਗਰ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਮੁੱਖ ਰੋਡ, ਝਾਰਸੂਗੁਡਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਆਰਤੀ ਸਾਹਿਬ - ਨੇੜੇ ਚਾਨਣ ਹਾਊਸ, ਪੁਰੀ

== ਰਾਜਸਥਾਨ ==
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਬੂਤਰ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾਦੂਦਵਾਰਾ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਹਾਵਾ ਸਾਹਿਬ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਪੁਸ਼ਕਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਕੋਲਾਇਤ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਸ਼੍ਰੀ ਗੰਗਾ ਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੁੱਢਾ ਸਾਹਿਬ, ਵਿਜੇਨਗਰ, ਸ਼੍ਰੀਗੰਗਾਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਦੀਪਸਿੰਘ, ਸ਼੍ਰੀਗੰਗਾਨਗਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਾਣੀਬਾਜ਼ਾਰ ਬੀਕਾਨੇਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਜੈਪੁਰ
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੈਤਸਰ, ਸੰਗਰੂਰ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੇਹਸਨ ਪਹਾੜੀ, ਜੋਰਹੇਦਾ, ਫੇਜ9818085601, 9910762460
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਤਿਸੰਗ ਸਭਾ, ਰਾਮਨਗਰ - ਨੰਦਪੁਰੀ - ਗੋਬਿੰਦਪੁਰੀ, ਜੈਪੁਰ - 302019 (ਮੁਕੰਮਲ ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ 12 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 04,30 ਘੰਟੇ - 05,45 ਘੰਟੇ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਹੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਭ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਹਨ : 9414061398)
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਲਿ, ਬੀਕਾਨੇਰ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿਆਸ ਕਾਲੋਨੀ, ਬੀਕਾਨੇਰ

== ਉਤਰਾਖੰਡ ==
ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਉਤਰਾਖੰਡ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਮੱਤਾ ਸਾਹਿਬ]], [[ਨਾਨਕਮੱਤਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੇਮ ਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਪੌੜੀ ਗੜਵਾਲ ਦੇ ਪਿੰਡ ਪਿਪਲੀ ਵਿੱਚ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ ,ਬਿਜੌਲੀ , ਪਿੰਡ ਬਿਜੌਲੀ , ਜਿਲਾ ਪੋੜੀ ਗੜਵਾਲ 
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ , ਪਿੰਡ ਹਲੂਣੀ , ਜਿਲਾ ਪੋੜੀ ਗੜਵਾਲ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ]]

== ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਿੰਤਾਹਰਨ ਦੁਖਨਿਵਾਰਨ, ਸਰਸਈਆ ਘਾਟ]] - [[ਕਾਨਪੁਰ]] &lt;ref&gt;http://kanpurcityliveblogspotin{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;
* [[ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ - ਵਾਰਾਣਸੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਵਾੜਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਈ ਵੱਧ - ਆਗਰਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੱਕਾ ਸੰਗਤ - ਅਲਾਹਾਬਾਦ]]
* [[ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - [[ਬਰੇਲੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਮਾਡਲ ਕਸਬੇ]] - ਬਰੇਲੀ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ, ਜਨਕਪੁਰੀ]] - ਬਰੇਲੀ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨਗਰ, ਸੰਜੇ]] - ਬਰੇਲੀ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ]] - ਪਿੰਡ, [[ਚੰਪਾਵਤ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦੁਪਿਹਰ ਦੇ]] ਪਿੰਡ - [[ਗੜ੍ਹਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੋਧੀਵਾਲਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ]] - ਬਾਬਾਪੁਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਪੁਰi ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ]] - [[ਟਾਂਡਾ, ਰਾਮਪੁਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਿਕਸਥ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ - [[ਨਵਾਬਗੰਜ, ਬਰੇਲੀ|ਨਵਾਬਗੰਜ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਪਿੰਡ]] - ਕਾਸ਼ੀਪੁਰ,
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਰਗੋਬਿੰਦਸਰ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ - ਨਵਾਬਗੰਜ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - [[ਸਿਕੰਦਰਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਸੰਗਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - [[ਵਾਰਾਣਸੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ]]
* [[ਛੋਟਾ ਮਿਰਜ਼ਪੁਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੋਟੀ ਸੰਗਤ]] - ਨੂੰ ਵਾਰਾਣਸੀ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਗ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਕਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - ਕਾਨਪੁਰ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖਟੀ ਟੋਲਾ]] - [[ਇਟਾਵਾ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਪ ਅਸਥਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ]] - [[ਜੌਨੂਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਜੌਨੂਪੁਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਪਾਦੁਕਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 1 ਤੇ 9]]
* [[ਨਿਜ਼ਮਬਾਦ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ]] - [[ਅਯੁੱਧਿਆ]]
* ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੁੱਧ ਜੀ, [[ਲਖਨਊ]]

== [[ਮਥੁਰਾ]] ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਬਗੀਚੀ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੌ ਘਾਟ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਦਾਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹਸਤਿਨਾ ਸ਼੍ਰੀਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ (ਮੇਰਠ)]]

== ਨਾਨਕਮੱਤਾ ==
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਨਾਨਕ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੰਡਾਰਾ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੁਧ ਵਾਲਾ ਖੂਹ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਿਕਸਥ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ]]
* [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ]] [[ਹਲਦੌਰ]]

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}</text>
      <sha1>nd08o3rc5l4ipk6flakls0ucrx0jbkq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਬੋਧੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43661</id>
    <revision>
      <id>610453</id>
      <parentid>193235</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:23:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4052:6E14:8BCD:E9DF:51E5:CDA0:D854</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="827" xml:space="preserve">ਬੁੱਧ ਮੰਨਣਆਲ਼ੇ ਨੂੰ '''ਬੋਧੀ''' ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਨਾਲੇ ਬੋਧੀ ਦਾ ਦੁੱਜਾ ਅਰਥ ਨਿਮਣਲਿਖਿਤ ਹੈ। 
&quot;One who is Enlightened with Deep Knowledge while searching the Truth.&quot;
 ੳਪਰੋਰਤ ਅਰਥ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬੁੱਧ ਨੂ ਵੀ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਬੋਧੀਸਿੱਖ ਆਖਿਆ ਹੈ। ਬੋਧੀਸਿੱਖ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਅਤੇ ਖੋਜੀਸਿੱਖ (Research Student of Nature) ਹੋੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸੱਚੇ ਡੂੰਘੇ ਗਿਆਣ ਵਿੱਚ ਐਨਲਾਈਟੈੰਡ ਸ਼ਕਸ ਹੋਵੇ।

{{ਅਧਾਰ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਰਮ]]</text>
      <sha1>jclchh9wsrngiorhjk8tnpg4hwre5o9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610456</id>
      <parentid>610453</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T07:10:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4052:E0D:51D2:E47C:C2B2:3690:179A</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1258" xml:space="preserve">ਬੁੱਧ ਮੰਨਣਆਲ਼ੇ ਨੂੰ '''ਬੋਧੀ''' ਆਖਿਆ ਜਾੰਦਾ ਹੈ, ਨਾਲੇ ਬੋਧੀ ਦਾ ਦੁੱਜਾ ਅਰਥ ਨਿਮਣਲਿਖਿਤ ਹੈ। 

&quot;One who is Enlightened with Deep Knowledge while searching the Truth ਅਰਥਾਤ ਨਾਨਕਮਤਾਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਯਾ ਖੋਜੀਸਿੱਖ (Research Student of Nature) ਸੱਚ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਦੌਰਾਣ ਸੱਚੇ ਡੂੰਘੇ ਗਿਆਣ ਵਿੱਚ ਐਨਲਾਈਟੈਂਡ ਸ਼ਕਸ ਹੋਵੇ ਓਨੂ ਬੋਧੀਸਿੱਖ or in short ਬੋਧੀ ਆਖਿਆ ਜਾੰਦਾ ਹੈ।&quot;

ੳਪਰੋਰਤ ਅਰਥ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬੁੱਧ ਨੂ ਵੀ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਬੋਧੀਸਿੱਖ ਆਖਿਆ ਹੈ। ਬੋਧੀਸਿੱਖ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਅਤੇ ਖੋਜੀਸਿੱਖ (Research Student of Nature) ਹੋੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸੱਚੇ ਡੂੰਘੇ ਗਿਆਣ ਵਿੱਚ ਐਨਲਾਈਟੈੰਡ ਸ਼ਕਸ ਹੋਵੇ।

{{ਅਧਾਰ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਰਮ]]</text>
      <sha1>2z5swdhlpdhr7ctawjvk9gazmrpbzja</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610458</id>
      <parentid>610456</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T07:24:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4052:E0D:51D2:E47C:C2B2:3690:179A</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1343" xml:space="preserve">ਬੁੱਧ ਮੰਨਣਆਲ਼ੇ ਨੂੰ '''ਬੋਧੀ''' ਆਖਿਆ ਜਾੰਦਾ ਹੈ, ਨਾਲੇ ਬੋਧੀ ਦਾ ਦੁੱਜਾ ਅਰਥ ਨਿਮਣਲਿਖਿਤ ਹੈ। 

&quot;One who is Enlightened with Deep Knowledge while searching the Truth ਅਰਥਾਤ ਨਾਨਕਮਤਾਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਯਾ ਖੋਜੀਸਿੱਖ (Research Student of Nature) ਸੱਚ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਦੌਰਾਣ ਸੱਚੇ ਡੂੰਘੇ ਗਿਆਣ ਵਿੱਚ ਐਨਲਾਈਟੈਂਡ ਸ਼ਕਸ ਹੋਵੇ ਓਨੂ ਬੋਧੀਸਿੱਖ or in short ਬੋਧੀ ਆਖਿਆ ਜਾੰਦਾ ਹੈ।&quot;

ੳਪਰੋਰਤ ਅਰਥ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬੁੱਧ ਨੂ ਵੀ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਬੋਧੀਸਿੱਖ ਆਖਿਆ ਹੈ। ਬੋਧੀਸਿੱਖ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਅਤੇ ਖੋਜੀਸਿੱਖ (Research Student of Nature) ਹੋੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸੱਚੇ ਡੂੰਘੇ ਗਿਆਣ ਵਿੱਚ ਐਨਲਾਈਟੈੰਡ ਸ਼ਕਸ ਹੋਵੇ।

ਬੋਧੀਰੁੱਖ ਦਾ ਅਰਥ Bodhi Tree 🌳 ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

{{ਅਧਾਰ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਰਮ]]</text>
      <sha1>s4u30mjxrw7340xxyux5fhszn1z4me6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610459</id>
      <parentid>610458</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T07:34:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4052:E0D:51D2:E47C:C2B2:3690:179A</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1415" xml:space="preserve">&quot;ਬੋਧੀਸਿੱਖ&quot; or in short &quot;ਬੋਧੀ&quot; ਦਾ ਅਰਥ

ਬੁੱਧ ਮੰਨਣਆਲ਼ੇ ਨੂੰ '''ਬੋਧੀ''' ਆਖਿਆ ਜਾੰਦਾ ਹੈ, ਨਾਲੇ ਬੋਧੀ ਦਾ ਦੁੱਜਾ ਅਰਥ ਨਿਮਣਲਿਖਿਤ ਹੈ। 

&quot;One who is Enlightened with Deep Knowledge while searching the Truth ਅਰਥਾਤ ਨਾਨਕਮਤਾਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਯਾ ਖੋਜੀਸਿੱਖ (Research Student of Nature) ਸੱਚ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਦੌਰਾਣ ਸੱਚੇ ਡੂੰਘੇ ਗਿਆਣ ਵਿੱਚ ਐਨਲਾਈਟੈਂਡ ਸ਼ਕਸ ਹੋਵੇ ਓਨੂ ਬੋਧੀਸਿੱਖ or in short ਬੋਧੀ ਆਖਿਆ ਜਾੰਦਾ ਹੈ।&quot;

ੳਪਰੋਰਤ ਅਰਥ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬੁੱਧ ਨੂ ਵੀ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਬੋਧੀਸਿੱਖ ਆਖਿਆ ਹੈ। ਬੋਧੀਸਿੱਖ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀਸਿੱਖ (Natural Learner) ਅਤੇ ਖੋਜੀਸਿੱਖ (Research Student of Nature) ਹੋੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸੱਚੇ ਡੂੰਘੇ ਗਿਆਣ ਵਿੱਚ ਐਨਲਾਈਟੈੰਡ ਸ਼ਕਸ ਹੋਵੇ।

ਬੋਧੀਰੁੱਖ ਦਾ ਅਰਥ Bodhi Tree 🌳 ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

{{ਅਧਾਰ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਰਮ]]</text>
      <sha1>kkhsscdpns9ohpm9q9jlhj5lc0cr8ve</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਆਮਾਤੇਰਸ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58853</id>
    <revision>
      <id>610457</id>
      <parentid>585786</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T07:22:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Artanisen</username>
        <id>26654</id>
      </contributor>
      <comment>Origin_of_Iwato_Kagura_Dance_Amaterasu_by_Toyokuni_III_(Kunisada)_1856.png</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3303" xml:space="preserve">[[File:Origin_of_Iwato_Kagura_Dance_Amaterasu_by_Toyokuni_III_(Kunisada)_1856.png|thumb|450 px|ਸੂਰਜ ਦੀ ਦੇਵੀ ਗੁਫਾ ਚੋਣ ਬਾਹਰ ਆਕੇ ਪੂਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਫੈਲਾਂਦੀ ਹੋਈ.]]

{{nihongo|'''ਆਮਾਤੇਰਸ'''|天照}}, {{nihongo|'''ਆਮਾਤੇਰਸ ਓਮਿਕਾਮੀ'''|天照大神／天照大御神}} or {{nihongo|'''ਓਹੀਰੂਮੇ-ਨੋ-ਮੂਚੀ-ਨੋ-ਕਾਮੀ'''|大日孁貴神}} ਜਪਾਨੀ ਮਿੱਥ ਚੱਕਰ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਤੇ ਸ਼ਿਂਤੋ ਧਰਮ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਇਸ਼ਟ ਦੇਵੀ ਹਨ। ਇਹ ਸੂਰਜ ਤੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਦੇਵੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈਂ। ਆਮਾਤੇਰਸ ਨਾਮ ਆਮਾਤੇਰੁ ਤੋਂ ਵਿਉਤਪੰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ &quot;ਸਵਰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ&quot;। ਇੰਨਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਨਾਮ ਆਮਾਤੇਰਸ ਓਮਿਕਾਮੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ &quot;ਮਹਾਨ ਅਗਸਤ ਭਗਵਾਨ ਜੋ ਕੀ ਸਵਰਗ ਵਿੱਚ ਚਮਕਦਾ ਹੈ&quot;।&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia
| editor=Akira Matsumura
| encyclopedia=[[Daijirin]]
| language=Japanese
| edition=2nd
| year=1995
| publisher=[[Sanseido]] Books
| isbn=978-4385139005}}&lt;/ref&gt;
ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕੋਜੀਕੀ ਤੇ ਨਿਹੋਨਸ਼ੋਕੀ, ਜੋ ਕੀ ਜਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਸੀ, ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕੀ ਉਹ ਆਮਾਤੇਰਸ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਵੰਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ।
[[File:Amaterasu cave.JPG|thumb|500px|ਆਮਾਤੇਰਸ ਗੁਫਾ]]


&lt;ref&gt;{{Cite book|和書|year=1992|month=08|title=日本の山1000|series=山溪カラー名鑑|publisher=[[山と渓谷|山と溪谷社]]|pages=p.355|isbn=4635090256}}&lt;/ref&gt;￼

'''ਆਮਾਤੇਰਸ''' ਤੇ '''ਆਮਾਤੇਰਾਸੂ''' ਦਾ ਵਰਣਨ ਜਾਪਾਨੀ ਐਨੀਮੇ ''ਨਰੂਟੋ''  ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ '''ਸਾਸਕੇ''' ਨਾਮਕ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਅਖਾਂ ਤੋਂ ਅਗ ਲਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ''ਬਲੈਕ ਫ਼ਲੇਮ'' ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਏਸ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਉਪਯੋਗ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਤਦੋਂ ਤਕ ਬਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਏਹ ਸ਼ਕਤੀ '''ਸਾਸਕੇ''' ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਵਡੇ ਭਰਾ '''ਇਤਾਚੀ''' ਕੋਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

{{ਅਧਾਰ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਪਾਨੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਪਾਨੀ ਮਿਥਿਹਾਸ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਪਾਨੀ ਦੇਵੀ]]</text>
      <sha1>tnpjpsys5avpsl18sxyquoltgrnkffr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਉੱਤਰੀ ਕੋਹਕਾਫ਼ ਦਾ ਪਹਾੜੀ ਗਣਰਾਜ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>71419</id>
    <revision>
      <id>610395</id>
      <parentid>523105</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T14:29:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:Flag_of_Mountain_ASSR_(1921-1924).svg|Flag_of_Mountain_ASSR_(1921-1924).svg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Rubin16|Rubin16]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/Unreliable emblems of Mountain ASSR (1921-1924)|]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2600" xml:space="preserve">{{Infobox Former Country
|conventional_long_name =ਉੱਤਰੀ ਕੋਹਕਾਫ਼ ਦਾ ਪਹਾੜੀ ਗਣਰਾਜ
|native_name = 
|common_name = ਪਹਾੜੀ ਗਣਰਾਜ
|continent = [[ਯੂਰਪ]]
|region = ਕੋਹਕਾਫ਼
|status = ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ
|era = {{nowrap|[[ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ]]{{·}}[[ਮੱਧ ਜੰਗ ਦਾ ਸਮਾਂ]]}}
|event_start = ਅਜ਼ਾਦੀ
|date_start = ਮਾਰਚ
|year_start = 1917
|event_end = [[ਸੋਵੀਅਤ ਸੋਸਲਿਸ਼ਟ ਰੀਪਬਲਿਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਪਹਾੜ]]
|date_end = ਜੂਨ
|year_end = 1920
|p1 = ਰੂਸੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ
|flag_p1 = Flag of Russia.svg
|s1 = [[ਸੋਵੀਅਤ ਸੋਸਲਿਸ਼ਟ ਰੀਪਬਲਿਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਪਹਾੜ]]
|flag_s1 =
|image_flag = Flag_of_the_Mountain_Republic.svg
|image_coat = 
|national_motto = 
|national_anthem = 
|image_map = 
|image_map_caption = 
|capital = ਬਾਇਨਾਕਸਕ 
|latd=42 |latm=49 |latNS=N |longd=47 |longm=07 |longEW=E
|common_languages = {{nowrap|[[ਰੂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ]]{{·}}[[ਚੇਚਨ ਭਾਸ਼ਾ]]{{·}}[[ਇੰਗੁਸ਼ ਭਾਸ਼ਾ]]&lt;br/&gt;[[ਉਸੇਟਿਕ ਭਾਸ਼ਾ]]{{·}}[[ਕਬਾਰਡੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾ]]{{·}}[[ਬਲਕਾਰ ਭਾਸ਼ਾ]]&lt;br/&gt;[[ਦਗੇਸਤਾਨ ਭਾਸ਼ਾ]]}}
|government_type = ਫੈਡਰਲਡ ਗਣਰਾਜ
|currency = [[ਰੂਸੀ ਰੂਬਲ|ਰੂਬਲ]]
}}

'''ਉੱਤਰੀ ਕੋਹਕਾਫ਼ ਦਾ ਪਹਾੜੀ ਗਣਰਾਜ''' ਜਾਂ ਪਹਾੜੀ ਗਣਰਾਜ ਜੋ 1917&amp;ndash;1920 ਤੱਕ ਗਣਰਾਜ ਦੇਸ਼ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ [[ਰੂਸੀ ਸਲਤਨਤ]] ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਲਿਆ। ਇਹ ਇੱਕ ਲੱਖ ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਅਤੇ 70000 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਖੇਤਰਫਲ ਵਾਲਾ ਗਣਰਾਜ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ [[ਵਲਾਡੀਕਵਕੋਜ਼]] ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰਾਨ ਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਇਨਕਸਕ ਹੈ। ਇਸ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1917&lt;ref&gt;Levan Z. Urushadze, &quot;About the history of the question of unity of the Caucasian Peoples&quot;. J. &quot;Amirani&quot;, XIII, Montreal‐Tbilisi, 2005, pp.72–87.&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਹੋਈ। 
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਯੂਰਪ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ]]</text>
      <sha1>k3eyg30sz6g7mf33z10r1wtaopu1qig</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Portal:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/Navigation</title>
    <ns>0</ns>
    <id>72444</id>
    <revision>
      <id>610480</id>
      <parentid>304027</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:28:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="478" xml:space="preserve">{{ਅਨੁਵਾਦ}}{{Portal:Physics/Tabs}}
{{Portal:Physics/box-header|Physics topics|Portal:Physics/Topics|}}
{{Portal:Physics/Topics}}
{{Portal:Physics/box-footer|}}

{{Portal:Physics/box-header|Categories|Portal:Physics/Categories|}}
{{Portal:Physics/Categories}}
{{Portal:Physics/box-footer|[[:Category:Physics|Other physics categories]]}}

{{Portal:Physics/box-header|Physics textbook|Portal:Physics/Textbook|}}
{{Portal:Physics/Textbook}}
{{Portal:Physics/box-footer|}}</text>
      <sha1>qmd08lrvbdz321sze9fwzdjto52vwit</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ:V(g)</title>
    <ns>2</ns>
    <id>83891</id>
    <redirect title="ਵਰਤੋਂਕਾਰ:G(x)" />
    <revision>
      <id>610428</id>
      <parentid>610131</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:14:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>927</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: Fixing broken redirect to moved target page [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:G(x)-former]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="66" xml:space="preserve">#ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:G(x)-former]]</text>
      <sha1>69ysy26ppzon36cfez81a5rc16v8jbs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>90974</id>
    <revision>
      <id>610420</id>
      <parentid>534808</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T18:48:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>103.60.175.14</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8971" xml:space="preserve">{{Infobox cricket team
| name = ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ
| image = Southafrica cricket logo.svg
| alt = Refer to caption
| caption = ਲੋਗੋ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sport24.co.za/Cricket/SAinSriLanka/No-flag-on-cricket-emblem-20140714 |title=No flag on cricket emblem!? |publisher=[[ਨਿਊਜ਼24]] |accessdate=14 July 2014}}&lt;/ref&gt;
| nickname = ਪ੍ਰੋਟੀਜ਼
| association = [[ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ]]
| captain = [[ਫ਼ਾਫ ਡੂ ਪਲੈਸਿਸ]]
| coach = [[ਓਟਿਸ ਗਿਬਸਨ]]
| test_status_year = 1889

| icc_status = ਪੂਰਨ ਮੈਂਬਰ
| icc_member_year = 1909
| icc_region = ਅਫ਼ਰੀਕਾ

| test_rank = 2
| odi_rank = 1
| t20i_rank = 6
| test_rank_best = 1
| odi_rank_best = 1
| t20i_rank_best = 1

| first_test = ਬਨਾਮ {{cr|ENG}} [[ਸੇਂਟ ਜਾਰਜ ਪਾਰਕ (ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੈਦਾਨ)|ਕਰੂਸੇਡਰ ਮੈਦਾਨ]], ਪੋਰਟ ਅਲਿਜ਼ਾਬੇਥ ਵਿੱਚ, 12–13 ਮਾਰਚ 1889
| most_recent_test = ਬਨਾਮ {{cr|SL}} [[ਸੇਂਟ ਜੌਰਜ ਪਾਰਕ ਕ੍ਰਿਕਟ ਗਰਾਊਂਡ|ਸੇਂਟ ਜੌਰਜ ਪਾਰਕ]], [[ਪੋਰਟ ਏਲੀਜ਼ਾਬੈੱਥ]]; 21–23 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019
| num_tests = 419
| num_tests_this_year = 2
| test_record = 157/138&lt;br&gt;(124 ਡਰਾਅ)
| test_record_this_year = 2/0 (0 ਡਰਾਅ)

| first_odi = ਬਨਾਮ {{cr|IND}} [[ਈਡਨ ਗਾਰਡਨ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ਵਿੱਚ; 10 ਨਵੰਬਰ 1991
| most_recent_odi = ਬਨਾਮ {{cr|NZL}} [[ਐਜਬੈਸਟਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਗਰਾਊਂਡ|ਐਜਬੈਸਟਨ]] ਵਿਖੇ, [[ਬਰਮਿੰਘਮ]]; 19 ਜੂਨ 2019
| num_odis = 583
| num_odis_this_year = 0
| odi_record = 361/200&lt;br&gt;(6 ਟਾਈ, 16 ਬਿਨਾਂ ਨਤੀਜੇ ਦੇ)
| odi_record_this_year = 0/0&lt;br&gt;(0 ਟਾਈ, 0 ਬਿਨਾਂ ਨਤੀਜੇ ਦੇ)

| wc_apps = 7
| wc_first = [[1992 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1992]]
| wc_best = ਸੈਮੀ-ਫ਼ਾਇਨਲਿਸਟ (1992, [[1999 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1999]], [[2007 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2007]], [[2015 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2015]])

| first_t20i = ਬਨਾਮ {{cr|NZL}} ਵਾਂਡਰਰਸ ਸਟੇਡੀਅਮ, [[ਜੋਹਾਨਸਬਰਗ]]; 21 ਅਕਤੂਬਰ 2005
| most_recent_t20i = ਬਨਾਮ {{cr|SL}} [[ਵਾਂਡਰਰਸ ਸਟੇਡੀਅਮ]], [[ਜੋਹਾਨਸਬਰਗ]]; 24 ਮਾਰਚ 2019
| num_t20is = 100
| num_t20is_this_year = 0
| t20i_record = 59/40&lt;br&gt;(0 ਟਾਈ, 1 ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇ)
| t20i_record_this_year = 0/0&lt;br&gt;(0 ਟਾਈ, 0 ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇ)

| wt20_apps = 6
| wt20_first = [[2007 ਆਈਸੀਸੀ ਵਿਸ਼ਵ ਟਵੰਟੀ20|2007]]
| wt20_best = ਸੈਮੀ-ਫ਼ਾਇਨਲਿਸਟ ([[2009 ਆਈਸੀਸੀ ਵਿਸ਼ਵ ਟਵੰਟੀ20|2009]], [[2014 ਆਈਸੀਸੀ ਵਿਸ਼ਵ ਟਵੰਟੀ20|2014]])

| h_pattern_la          = 
| h_pattern_b           = _collar
| h_pattern_ra          = 
| h_pattern_pants       = 
| h_leftarm             = FFFFF0
| h_body                = FFFFF0
| h_rightarm            = FFFFF0
| h_pants               = FFFFF0
| a_pattern_la          = _thinyellowborder
| a_pattern_b           = _Roma1
| a_pattern_ra          = _thinyellowborder
| a_pattern_pants       = 
| a_leftarm             = 008753
| a_body                = 009159
| a_rightarm            = 008753
| a_pants               = 008753
| t_pattern_la          = _thingreenborder
| t_pattern_b           = _collar_vert
| t_pattern_ra          = _thingreenborder
| t_pattern_pants       = 
| t_leftarm             = FFC200
| t_body                = FFC200
| t_rightarm            = FFC200
| t_pants               = 008753

| asofdate = 21 ਜੂਨ 2019
}}

'''ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ''', ਜਿਸਨੂੰ '''ਪ੍ਰੋਟੀਜ਼''' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਟੀਮ [[ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ]] ਵੱਲੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਟੀਮ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ [[ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ]] ਨਾਮ ਦੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਟੀਮ [[ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸਭਾ]] ਦੀ ਪੱਕੀ ਮੈਂਬਰ ਟੀਮ ਹੈ।

[[File:South African Cricket team 2008.jpg|thumb|center|2008 ਦੀ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ]]

==ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਇਤਿਹਾਸ==
&lt;div style=&quot;text-align:bottom;&quot;&gt;
{{Col-begin}}
{{Col-break}}

====ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right; font-size:95%;&quot;
|-
! ਸਾਲ&lt;sup&gt;†&lt;/sup&gt;
! width=&quot;10%&quot; | ਗਰੁੱਪ
! width=&quot;30%&quot; | ¼ ਫ਼ਾਈਨਲ
! width=&quot;30%&quot; | ½ ਫ਼ਾਈਨਲ
! width=&quot;30%&quot; | ਫ਼ਾਈਨਲ
|-
| [[1992 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1992]] || colspan=2 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|England|name=ਇੰਗਲੈਂਡ}} ||
|-
| [[1996 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1996]] || colspan=1 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|West Indies|name=ਵੈਸਟ ਇੰਡੀਜ਼}} || ||
|-
| [[1999 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1999]] || colspan=2 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|Australia|name=ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ}} ||
|-
| [[2003 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2003]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || || ||
|-
| [[2007 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2007]] || colspan=2 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|Australia|name=ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ}} ||
|-
| [[2011 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2011]] || colspan=1 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|New Zealand|name=ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ}} || ||
|-
| [[2015 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2015]] || colspan=2 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|New Zealand|name=ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ}} ||
|-
|}
† &lt;small&gt;For World Cups from 1975 to 1987 inclusive, South Africa was not an ICC member, and therefore ineligible to compete in the tournament.&lt;/small&gt;

{{Col-break}}

====ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਟਵੰਟੀ20====

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right; font-size:95%;&quot;
|-
!ਸਾਲ
! width=&quot;30%&quot; | ਸੁਪਰ 8/10
! width=&quot;35%&quot; | ½ ਫ਼ਾਈਨਲ
! width=&quot;35%&quot; | ਫ਼ਾਈਨਲ
|-
| [[2007 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2007]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2009 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2009]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|Pakistan|name=ਪਾਕਿਸਤਾਨ}} ||
|-
| [[2010 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2010]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2012 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2012]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2014 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2014]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|India|name=ਭਾਰਤ}} ||
|-
| [[2016 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2016]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
|}

{{Col-break}}

====ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right; font-size:95%;&quot;
|-
!ਸਾਲ
! width=&quot;20%&quot; | ਗਰੁੱਪ
! width=&quot;40%&quot; | ½ ਫ਼ਾਈਨਲ
! width=&quot;40%&quot; | ਫ਼ਾਈਨਲ
|-
| 1998 || colspan=3 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | ਵਿਜੇਤਾ
|-
| 2000 || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|India|name=ਭਾਰਤ}} ||
|-
| [[2002 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2002]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|India|name=ਭਾਰਤ}} ||
|-
| [[2004 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2004]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2006 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2006]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|West Indies|name=ਵੈਸਟ ਇੰਡੀਜ਼}} ||
|-
| [[2009 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2009]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2013 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2013]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|England|name=ਇੰਗਲੈਂਡ}} ||
|-
| [[2017 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2017]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
|}

{{col-end}}
&lt;/div&gt;
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

==ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ==
*[http://www.cricket.co.za/ United Cricket Board of South Africa]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮਾਂ]]</text>
      <sha1>gu76mqc6gc3uckh8c5jpiovldx8nykn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610421</id>
      <parentid>610420</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T18:50:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>103.60.175.14</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8971" xml:space="preserve">{{Infobox cricket team
| name = ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ
| image = Southafrica cricket logo.svg
| alt = Refer to caption
| caption = ਲੋਗੋ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sport24.co.za/Cricket/SAinSriLanka/No-flag-on-cricket-emblem-20140714 |title=No flag on cricket emblem!? |publisher=[[ਨਿਊਜ਼24]] |accessdate=14 July 2014}}&lt;/ref&gt;
| nickname = ਪ੍ਰੋਟੀਜ਼
| association = [[ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ]]
| captain = [[ਫ਼ਾਫ ਡੂ ਪਲੈਸਿਸ]]
| coach = [[ਓਟਿਸ ਗਿਬਸਨ]]
| test_status_year = 1889

| icc_status = ਪੂਰਨ ਮੈਂਬਰ
| icc_member_year = 1909
| icc_region = ਅਫ਼ਰੀਕਾ

| test_rank = 2
| odi_rank = 1
| t20i_rank = 6
| test_rank_best = 1
| odi_rank_best = 1
| t20i_rank_best = 1

| first_test = ਬਨਾਮ {{cr|ENG}} [[ਸੇਂਟ ਜਾਰਜ ਪਾਰਕ (ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੈਦਾਨ)|ਕਰੂਸੇਡਰ ਮੈਦਾਨ]], ਪੋਰਟ ਅਲਿਜ਼ਾਬੇਥ ਵਿੱਚ, 12–13 ਮਾਰਚ 1889
| most_recent_test = ਬਨਾਮ {{cr|SL}} [[ਸੇਂਟ ਜੌਰਜ ਪਾਰਕ ਕ੍ਰਿਕਟ ਗਰਾਊਂਡ|ਸੇਂਟ ਜੌਰਜ ਪਾਰਕ]], [[ਪੋਰਟ ਏਲੀਜ਼ਾਬੈੱਥ]]; 21–23 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019
| num_tests = 419
| num_tests_this_year = 2
| test_record = 157/138&lt;br&gt;(124 ਡਰਾਅ)
| test_record_this_year = 2/0 (0 ਡਰਾਅ)

| first_odi = ਬਨਾਮ {{cr|IND}} [[ਈਡਨ ਗਾਰਡਨ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ਵਿੱਚ; 10 ਨਵੰਬਰ 1991
| most_recent_odi = ਬਨਾਮ {{cr|NZL}} [[ਐਜਬੈਸਟਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਗਰਾਊਂਡ|ਐਜਬੈਸਟਨ]] ਵਿਖੇ, [[ਬਰਮਿੰਘਮ]]; 19 ਜੂਨ 2019
| num_odis = 583
| num_odis_this_year = 0
| odi_record = 361/200&lt;br&gt;(6 ਟਾਈ, 16 ਬਿਨਾਂ ਨਤੀਜੇ ਦੇ)
| odi_record_this_year = 0/0&lt;br&gt;(0 ਟਾਈ, 0 ਬਿਨਾਂ ਨਤੀਜੇ ਦੇ)

| wc_apps = 7
| wc_first = [[1992 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1992]]
| wc_best = ਸੈਮੀ-ਫ਼ਾਇਨਲਿਸਟ (1992, [[1999 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1999]], [[2007 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2007]], [[2015 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2015]])

| first_t20i = ਬਨਾਮ {{cr|NZL}} ਵਾਂਡਰਰਸ ਸਟੇਡੀਅਮ, [[ਜੋਹਾਨਸਬਰਗ]]; 21 ਅਕਤੂਬਰ 2005
| most_recent_t20i = ਬਨਾਮ {{cr|SL}} [[ਵਾਂਡਰਰਸ ਸਟੇਡੀਅਮ]], [[ਜੋਹਾਨਸਬਰਗ]]; 24 ਮਾਰਚ 2019
| num_t20is = 100
| num_t20is_this_year = 0
| t20i_record = 59/40&lt;br&gt;(0 ਟਾਈ, 1 ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇ)
| t20i_record_this_year = 0/0&lt;br&gt;(0 ਟਾਈ, 0 ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇ)

| wt20_apps = 6
| wt20_first = [[2007 ਆਈਸੀਸੀ ਵਿਸ਼ਵ ਟਵੰਟੀ20|2007]]
| wt20_best = ਸੈਮੀ-ਫ਼ਾਇਨਲਿਸਟ ([[2009 ਆਈਸੀਸੀ ਵਿਸ਼ਵ ਟਵੰਟੀ20|2009]], [[2014 ਆਈਸੀਸੀ ਵਿਸ਼ਵ ਟਵੰਟੀ20|2014]])

| h_pattern_la          = 
| h_pattern_b           = _collar
| h_pattern_ra          = 
| h_pattern_pants       = 
| h_leftarm             = FFFFF0
| h_body                = FFFFF0
| h_rightarm            = FFFFF0
| h_pants               = FFFFF0
| a_pattern_la          = _thinyellowborder
| a_pattern_b           = _Roma1
| a_pattern_ra          = _thinyellowborder
| a_pattern_pants       = 
| a_leftarm             = 008753
| a_body                = 009159
| a_rightarm            = 008753
| a_pants               = 008753
| t_pattern_la          = _thingreenborder
| t_pattern_b           = _collar_vert
| t_pattern_ra          = _thingreenborder
| t_pattern_pants       = 
| t_leftarm             = FFD800
| t_body                = FFD800
| t_rightarm            = FFD800
| t_pants               = 008753

| asofdate = 21 ਜੂਨ 2019
}}

'''ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ''', ਜਿਸਨੂੰ '''ਪ੍ਰੋਟੀਜ਼''' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਟੀਮ [[ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ]] ਵੱਲੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਟੀਮ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ [[ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ]] ਨਾਮ ਦੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਟੀਮ [[ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸਭਾ]] ਦੀ ਪੱਕੀ ਮੈਂਬਰ ਟੀਮ ਹੈ।

[[File:South African Cricket team 2008.jpg|thumb|center|2008 ਦੀ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ]]

==ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਇਤਿਹਾਸ==
&lt;div style=&quot;text-align:bottom;&quot;&gt;
{{Col-begin}}
{{Col-break}}

====ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right; font-size:95%;&quot;
|-
! ਸਾਲ&lt;sup&gt;†&lt;/sup&gt;
! width=&quot;10%&quot; | ਗਰੁੱਪ
! width=&quot;30%&quot; | ¼ ਫ਼ਾਈਨਲ
! width=&quot;30%&quot; | ½ ਫ਼ਾਈਨਲ
! width=&quot;30%&quot; | ਫ਼ਾਈਨਲ
|-
| [[1992 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1992]] || colspan=2 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|England|name=ਇੰਗਲੈਂਡ}} ||
|-
| [[1996 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1996]] || colspan=1 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|West Indies|name=ਵੈਸਟ ਇੰਡੀਜ਼}} || ||
|-
| [[1999 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|1999]] || colspan=2 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|Australia|name=ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ}} ||
|-
| [[2003 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2003]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || || ||
|-
| [[2007 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2007]] || colspan=2 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|Australia|name=ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ}} ||
|-
| [[2011 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2011]] || colspan=1 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|New Zealand|name=ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ}} || ||
|-
| [[2015 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ|2015]] || colspan=2 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|New Zealand|name=ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ}} ||
|-
|}
† &lt;small&gt;For World Cups from 1975 to 1987 inclusive, South Africa was not an ICC member, and therefore ineligible to compete in the tournament.&lt;/small&gt;

{{Col-break}}

====ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਟਵੰਟੀ20====

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right; font-size:95%;&quot;
|-
!ਸਾਲ
! width=&quot;30%&quot; | ਸੁਪਰ 8/10
! width=&quot;35%&quot; | ½ ਫ਼ਾਈਨਲ
! width=&quot;35%&quot; | ਫ਼ਾਈਨਲ
|-
| [[2007 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2007]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2009 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2009]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|Pakistan|name=ਪਾਕਿਸਤਾਨ}} ||
|-
| [[2010 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2010]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2012 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2012]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2014 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2014]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|India|name=ਭਾਰਤ}} ||
|-
| [[2016 ਆਈਸੀਸੀ ਟਵੰਟੀ20|2016]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
|}

{{Col-break}}

====ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right; font-size:95%;&quot;
|-
!ਸਾਲ
! width=&quot;20%&quot; | ਗਰੁੱਪ
! width=&quot;40%&quot; | ½ ਫ਼ਾਈਨਲ
! width=&quot;40%&quot; | ਫ਼ਾਈਨਲ
|-
| 1998 || colspan=3 bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | ਵਿਜੇਤਾ
|-
| 2000 || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|India|name=ਭਾਰਤ}} ||
|-
| [[2002 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2002]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|India|name=ਭਾਰਤ}} ||
|-
| [[2004 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2004]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2006 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2006]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|West Indies|name=ਵੈਸਟ ਇੰਡੀਜ਼}} ||
|-
| [[2009 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2009]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
| [[2013 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2013]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || bgcolor=&quot;LightPink&quot; | {{cr|England|name=ਇੰਗਲੈਂਡ}} ||
|-
| [[2017 ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਟਰਾਫ਼ੀ|2017]] || bgcolor=&quot;LightGreen&quot; | || ||
|-
|}

{{col-end}}
&lt;/div&gt;
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

==ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ==
*[http://www.cricket.co.za/ United Cricket Board of South Africa]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮਾਂ]]</text>
      <sha1>1lqgthuf6nav6jq9xo4506ebjsgxuoh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>94132</id>
    <revision>
      <id>610400</id>
      <parentid>535883</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T15:29:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8624" xml:space="preserve">{{Infobox person|name=&lt;span style=&quot;background-color: rgb(254, 252, 224);&quot;&gt;ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ&lt;/span&gt;|image=Padma Subrahmanyam DS.jpg|birth_name=&lt;span style=&quot;background-color: rgb(254, 252, 224);&quot;&gt;ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ&lt;/span&gt;|birth_date={{birth-date and age|4 February 1943}}|birth_place=ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੇਜੀਡੇੰਸੀ, [[British India|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ]]|nationality=ਭਾਰਤੀ|citizenship=ਭਾਰਤੀ|occupation=[[Dancer|ਡਾਂਸਰ]], [[Choreographer|ਕੋਰੀਉਗ੍ਰਾਫਰ]], ਸੰਗੀਤ ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ|known for=[[Bharatanatyam|ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ]]|religion=[[ਹਿੰਦੂ]]|awards={{awd|[[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]](1981)|[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]](2003)}}|website={{URL|http://www.padmadance.com/|www.padmadance.com}}}}ਡਾ. ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ (ਜਨਮ 4 ਫਰਵਰੀ 1943, ਮਦਰਾਸ ਵਿਚ), ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ [[ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ]] ਡਾਂਸਰ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿਦਵਾਨ, [[ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ]], [[ਸੰਗੀਤਕਾਰ]], ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਵੀ ਹਨ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ: ਜਪਾਨ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਰੂਸ ਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸਿਰਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਉਹ [[ਭਰਤ ਨ੍ਰਿਤਥਮ]] ਡਾਂਸ ਫਾਰਮ ਦੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਵਜੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੰਚੀ ਦੇ [[ਪਰਾਮਚਾਰੀਆ]] ਦੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;&gt;[http://www.narthaki.com/info/profiles/profil10.html Narthki.com]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Webindia123&quot;&gt;[http://www.webindia123.com/dances/dancer/Padma_Subrahmanyam.htm Webindia123]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Nrithyodhaya Website&quot;&gt;[http://www.padmadance.com/nrithyodaya/school.htm Nrithyodhaya Website]&lt;/ref&gt;

== ਜੀਵਨੀ ==
'''ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ''' ਦਾ ਜਨਮ 4 ਫਰਵਰੀ 1943 ਨੂੰ ਮਦਰਾਸ (ਹੁਣ ਚੇਨਈ) ਵਿਖੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ ਅਤੇ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਭਾਰਤੀ [[ਫਿਲਮਕਾਰ]] ਸਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਕੰਪੋਜ਼ਰ ਅਤੇ [[ਤਾਮਿਲ]] ਅਤੇ [[ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੀਤਕਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ [[ਵਜਾਊੂਰ ਬੀ. ਰਾਮਈਆ ਪਿਲਾਈ]] ਨੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Webindia123&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Nrithyodhaya Website&quot;/&gt;

ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਡਾਂਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਸਿਖਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ, ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਨ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾੜਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ 1956 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰੰਗਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਉਸ ਨੇ 2009 ਤੋਂ 2011 ਤੱਕ ਮੋਨਫੋਰਟ ਰੁਕਮਣੀ ਦੇਵੀ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਅਗਰਸੇਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਦਿੱਤਾ। ਪਦਮਾ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ, ਨਸਲੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕੁਥੂਰ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;The man who put Mahabs on the map&quot;&gt;{{Cite news |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/The-man-who-put-Mahabs-on-the-map/articleshow/9427785.cms |title=The man who put Mahabs on the map |date=31 July 2011 |work=The Times of India |access-date=2018-06-05}}&lt;/ref&gt; ਉਸ ਦੀ ਪੀਐਚਡੀ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ 81 ਕਰਨਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;The man who put Mahabs on the map&quot; /&gt; ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੇਖ, ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਲਈ ਭਾਰਤ-ਉਪ-ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਸਤਾਰਾ ਵਿਖੇ ਨਟਰਾਜ ਮੰਦਿਰ ਲਈ ਕਾਲੇ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਨਟਰਾਜ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਦੀਆਂ 108 ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕਾਂਚੀ ਪਰਮਾਚਾਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ 'ਤੇ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Nrithyodhaya Website&quot;/&gt;

[[File:The Director General, Films Division, Shri Kuldeep Sinha felicitated the famous Bharatnatyam dancer, Ms. Padma, at the DANCING FEET Films on Classical Dances &amp; Gurus, during the IFFI-2010, in Panjim, Goa on November 27, 2010.jpg|thumb|right|225px|Padma Subrahmanyam being felicitated, at [[International Film Festival of India|IFFI]] ([[41st International Film Festival of India|2010]]) ]]

== ਇਨਾਮ ==
Padma has received [[Padma Shri]] in 1981 and [[Padma Bhushan]] in 2003, which are among the highest civilian awards of India. During her dancing career, she has received more than 100 awards, including;&lt;ref name=&quot;Webindia123&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;/&gt;
* [[Sangeet Natak Akademi Award]] (1983)
* [[Padma Bhushan]] (2003)&lt;ref name=&quot;Padma Awards&quot;&gt;{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India |year=2015 | access-date=21 July 2015}}&lt;/ref&gt;
* Padma Shri (1981)
* [[Kalaimamani Award]] from the [[government of Tamil Nadu]]
* [[Kalidas Samman]] from the federal [[government of Madhya Pradesh]],
* [[Nishagandhi Puraskaram]] by the [[Government of Kerala]] in 2015,&lt;ref name=&quot;ker6&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.keralatourism.org/news/nishagandhi-puraskaram-2014/1763 |title=Nishagandhi Puraskaram 2014 |publisher=[[Department of Tourism (Kerala)|Kerala Tourism Department]] |access-date=2016-01-29 }}&lt;/ref&gt;
* Nada Brahmam from Narada Gana Sabha in Chennai,
* Bharata Sastra Rakshamani from the Jagadguru Shankaracharya of Kanchipuram .
* Nehru Award (1983) from the Soviet Union
* [[Fukuoka Asian Culture Prize]] from Japan, for &quot;her contribution to development and harmony in Asia&quot;


== ਹਵਾਲੇ ==
{{Reflist|2}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* ''ਭਾਰਤ ਦੇ 50 ਸਭ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਹਿਲਾ'' (ISBN 81-88086-19-3) ਕੇ ਇੰਦਰ ਗੁਪਤਾ

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1943]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀ ਸਿੱਖਿਅਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਡਾਂਸਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨਾਚ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ]]</text>
      <sha1>4fajyewex4qqd3say2q9mlqxru6os15</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610429</id>
      <parentid>610400</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T03:16:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* ਇਨਾਮ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9509" xml:space="preserve">{{Infobox person|name=&lt;span style=&quot;background-color: rgb(254, 252, 224);&quot;&gt;ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ&lt;/span&gt;|image=Padma Subrahmanyam DS.jpg|birth_name=&lt;span style=&quot;background-color: rgb(254, 252, 224);&quot;&gt;ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ&lt;/span&gt;|birth_date={{birth-date and age|4 February 1943}}|birth_place=ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੇਜੀਡੇੰਸੀ, [[British India|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ]]|nationality=ਭਾਰਤੀ|citizenship=ਭਾਰਤੀ|occupation=[[Dancer|ਡਾਂਸਰ]], [[Choreographer|ਕੋਰੀਉਗ੍ਰਾਫਰ]], ਸੰਗੀਤ ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ|known for=[[Bharatanatyam|ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ]]|religion=[[ਹਿੰਦੂ]]|awards={{awd|[[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]](1981)|[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]](2003)}}|website={{URL|http://www.padmadance.com/|www.padmadance.com}}}}ਡਾ. ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ (ਜਨਮ 4 ਫਰਵਰੀ 1943, ਮਦਰਾਸ ਵਿਚ), ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ [[ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ]] ਡਾਂਸਰ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿਦਵਾਨ, [[ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ]], [[ਸੰਗੀਤਕਾਰ]], ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਵੀ ਹਨ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ: ਜਪਾਨ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਰੂਸ ਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸਿਰਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਉਹ [[ਭਰਤ ਨ੍ਰਿਤਥਮ]] ਡਾਂਸ ਫਾਰਮ ਦੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਵਜੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੰਚੀ ਦੇ [[ਪਰਾਮਚਾਰੀਆ]] ਦੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;&gt;[http://www.narthaki.com/info/profiles/profil10.html Narthki.com]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Webindia123&quot;&gt;[http://www.webindia123.com/dances/dancer/Padma_Subrahmanyam.htm Webindia123]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Nrithyodhaya Website&quot;&gt;[http://www.padmadance.com/nrithyodaya/school.htm Nrithyodhaya Website]&lt;/ref&gt;

== ਜੀਵਨੀ ==
'''ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ''' ਦਾ ਜਨਮ 4 ਫਰਵਰੀ 1943 ਨੂੰ ਮਦਰਾਸ (ਹੁਣ ਚੇਨਈ) ਵਿਖੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ ਅਤੇ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਭਾਰਤੀ [[ਫਿਲਮਕਾਰ]] ਸਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਕੰਪੋਜ਼ਰ ਅਤੇ [[ਤਾਮਿਲ]] ਅਤੇ [[ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੀਤਕਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ [[ਵਜਾਊੂਰ ਬੀ. ਰਾਮਈਆ ਪਿਲਾਈ]] ਨੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Webindia123&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Nrithyodhaya Website&quot;/&gt;

ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਡਾਂਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਸਿਖਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ, ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਨ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾੜਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ 1956 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰੰਗਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਉਸ ਨੇ 2009 ਤੋਂ 2011 ਤੱਕ ਮੋਨਫੋਰਟ ਰੁਕਮਣੀ ਦੇਵੀ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਅਗਰਸੇਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਦਿੱਤਾ। ਪਦਮਾ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ, ਨਸਲੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕੁਥੂਰ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;The man who put Mahabs on the map&quot;&gt;{{Cite news |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/The-man-who-put-Mahabs-on-the-map/articleshow/9427785.cms |title=The man who put Mahabs on the map |date=31 July 2011 |work=The Times of India |access-date=2018-06-05}}&lt;/ref&gt; ਉਸ ਦੀ ਪੀਐਚਡੀ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ 81 ਕਰਨਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;The man who put Mahabs on the map&quot; /&gt; ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੇਖ, ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਲਈ ਭਾਰਤ-ਉਪ-ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਸਤਾਰਾ ਵਿਖੇ ਨਟਰਾਜ ਮੰਦਿਰ ਲਈ ਕਾਲੇ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਨਟਰਾਜ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਦੀਆਂ 108 ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕਾਂਚੀ ਪਰਮਾਚਾਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ 'ਤੇ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Nrithyodhaya Website&quot;/&gt;

[[File:The Director General, Films Division, Shri Kuldeep Sinha felicitated the famous Bharatnatyam dancer, Ms. Padma, at the DANCING FEET Films on Classical Dances &amp; Gurus, during the IFFI-2010, in Panjim, Goa on November 27, 2010.jpg|thumb|right|225px|ਆਈ.ਐਫਐਫ.ਆਈ. (2010) ਵਿਖੇ ਪਦਮ ਸੁਬਰਾਮਣੀਅਮ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੌਰਾਨ ]]

== ਇਨਾਮ ==
ਪਦਮਾ ਨੂੰ 1981 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] ਅਤੇ 2003 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਡਾਂਸਿੰਗ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ;&lt;ref name=&quot;Webindia123&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;/&gt;
* [[Sangeet Natak Akademi Award|ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ]] (1983)
* [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ|ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2003)&lt;ref name=&quot;Padma Awards&quot;&gt;{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India |year=2015 | access-date=21 July 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ|ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] (1981)
* ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕਾਲਿਮਾਮਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
* [[ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਦੀ ਸੰਘੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕਾਲੀਦਾਸ ਸਨਮਾਨ,
* 2015 ਵਿੱਚ ਕੇਰਲਾ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਸ਼ਾਗੰਧੀ ਪੁਰਸਕਾਰ,&lt;ref name=&quot;ker6&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.keralatourism.org/news/nishagandhi-puraskaram-2014/1763 |title=Nishagandhi Puraskaram 2014 |publisher=[[Department of Tourism (Kerala)|Kerala Tourism Department]] |access-date=2016-01-29 }}&lt;/ref&gt;
* ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਨਾਰਦ ਗਣ ਸਭਾ ਤੋਂ ਨਾਦਾ ਬ੍ਰਹਮਮ,
* ਕਾਂਚੀਪੁਰਮ ਦੇ ਜਗਦਗੁਰੂ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਤੋਂ ਭਰਤ ਸ਼ਾਸਤਰ ਰਕਸ਼ਮਨੀ,
* ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਤੋਂ ਨਹਿਰੂ ਪੁਰਸਕਾਰ (1983)
* &quot;ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ&quot; ਲਈ ਜਪਾਨ ਤੋਂ ਫੁਕੂਓਕਾ ਏਸ਼ੀਅਨ ਕਲਚਰ ਪੁਰਸਕਾਰ


== ਹਵਾਲੇ ==
{{Reflist|2}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* ''ਭਾਰਤ ਦੇ 50 ਸਭ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਹਿਲਾ'' (ISBN 81-88086-19-3) ਕੇ ਇੰਦਰ ਗੁਪਤਾ

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1943]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀ ਸਿੱਖਿਅਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਡਾਂਸਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨਾਚ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ]]</text>
      <sha1>n6dzddfmbzaitnofes13i1dor6aki0c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610430</id>
      <parentid>610429</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T03:18:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9560" xml:space="preserve">{{Infobox person|name=&lt;span style=&quot;background-color: rgb(254, 252, 224);&quot;&gt;ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ&lt;/span&gt;|image=Padma Subrahmanyam DS.jpg|birth_name=&lt;span style=&quot;background-color: rgb(254, 252, 224);&quot;&gt;ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ&lt;/span&gt;|birth_date={{birth-date and age|4 February 1943}}|birth_place=ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੇਜੀਡੇੰਸੀ, [[British India|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ]]|nationality=ਭਾਰਤੀ|citizenship=ਭਾਰਤੀ|occupation=[[Dancer|ਡਾਂਸਰ]], [[Choreographer|ਕੋਰੀਉਗ੍ਰਾਫਰ]], ਸੰਗੀਤ ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ|known for=[[Bharatanatyam|ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ]]|religion=[[ਹਿੰਦੂ]]|awards={{awd|[[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]](1981)|[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]](2003)}}|website={{URL|http://www.padmadance.com/|www.padmadance.com}}}}'''ਡਾ. ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ''' (ਜਨਮ 4 ਫਰਵਰੀ 1943, [[ਮਦਰਾਸ]] ਵਿਚ), ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ [[ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ]] ਡਾਂਸਰ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿਦਵਾਨ, [[ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ]], [[ਸੰਗੀਤਕਾਰ]], ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਵੀ ਹਨ। ਉਹ [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ: [[ਜਪਾਨ]], [[ਆਸਟਰੇਲੀਆ|ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ]] ਅਤੇ [[ਰੂਸ]] ਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸਿਰਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਉਹ [[ਭਰਤ ਨ੍ਰਿਤਥਮ]] ਡਾਂਸ ਫਾਰਮ ਦੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਵਜੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੰਚੀ ਦੇ [[ਪਰਾਮਚਾਰੀਆ]] ਦੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;&gt;[http://www.narthaki.com/info/profiles/profil10.html Narthki.com]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Webindia123&quot;&gt;[http://www.webindia123.com/dances/dancer/Padma_Subrahmanyam.htm Webindia123]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Nrithyodhaya Website&quot;&gt;[http://www.padmadance.com/nrithyodaya/school.htm Nrithyodhaya Website]&lt;/ref&gt;

== ਜੀਵਨੀ ==
ਪਦਮਾ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ ਦਾ ਜਨਮ 4 ਫਰਵਰੀ 1943 ਨੂੰ ਮਦਰਾਸ (ਹੁਣ ਚੇਨਈ) ਵਿਖੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ ਅਤੇ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਸੁਬ੍ਰਮਾਣਯਮ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮਕਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਕੰਪੋਜ਼ਰ ਅਤੇ [[ਤਾਮਿਲ]] ਅਤੇ [[ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੀਤਕਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ [[ਵਜਾਊੂਰ ਬੀ. ਰਾਮਈਆ ਪਿਲਾਈ]] ਨੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Webindia123&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Nrithyodhaya Website&quot;/&gt;

ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਡਾਂਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਸਿਖਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ, ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਨ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾੜਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ 1956 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰੰਗਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਉਸ ਨੇ 2009 ਤੋਂ 2011 ਤੱਕ ਮੋਨਫੋਰਟ ਰੁਕਮਣੀ ਦੇਵੀ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਅਗਰਸੇਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਦਿੱਤਾ। ਪਦਮਾ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ, ਨਸਲੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕੁਥੂਰ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;The man who put Mahabs on the map&quot;&gt;{{Cite news |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/The-man-who-put-Mahabs-on-the-map/articleshow/9427785.cms |title=The man who put Mahabs on the map |date=31 July 2011 |work=The Times of India |access-date=2018-06-05}}&lt;/ref&gt; ਉਸ ਦੀ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ 81 ਕਰਨਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;The man who put Mahabs on the map&quot; /&gt; ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੇਖ, ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਲਈ ਭਾਰਤ-ਉਪ-ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਸਤਾਰਾ ਵਿਖੇ ਨਟਰਾਜ ਮੰਦਿਰ ਲਈ ਕਾਲੇ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਨਟਰਾਜ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਦੀਆਂ 108 ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕਾਂਚੀ ਪਰਮਾਚਾਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ 'ਤੇ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Nrithyodhaya Website&quot;/&gt;

[[File:The Director General, Films Division, Shri Kuldeep Sinha felicitated the famous Bharatnatyam dancer, Ms. Padma, at the DANCING FEET Films on Classical Dances &amp; Gurus, during the IFFI-2010, in Panjim, Goa on November 27, 2010.jpg|thumb|right|225px|ਆਈ.ਐਫਐਫ.ਆਈ. (2010) ਵਿਖੇ ਪਦਮ ਸੁਬਰਾਮਣੀਅਮ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੌਰਾਨ ]]

== ਇਨਾਮ ==
ਪਦਮਾ ਨੂੰ 1981 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] ਅਤੇ 2003 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਡਾਂਸਿੰਗ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ;&lt;ref name=&quot;Webindia123&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Narthki.com&quot;/&gt;
* [[Sangeet Natak Akademi Award|ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ]] (1983)
* [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ|ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2003)&lt;ref name=&quot;Padma Awards&quot;&gt;{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India |year=2015 | access-date=21 July 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ|ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] (1981)
* ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕਾਲਿਮਾਮਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
* [[ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਦੀ ਸੰਘੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕਾਲੀਦਾਸ ਸਨਮਾਨ,
* 2015 ਵਿੱਚ ਕੇਰਲਾ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਸ਼ਾਗੰਧੀ ਪੁਰਸਕਾਰ,&lt;ref name=&quot;ker6&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.keralatourism.org/news/nishagandhi-puraskaram-2014/1763 |title=Nishagandhi Puraskaram 2014 |publisher=[[Department of Tourism (Kerala)|Kerala Tourism Department]] |access-date=2016-01-29 }}&lt;/ref&gt;
* ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਨਾਰਦ ਗਣ ਸਭਾ ਤੋਂ ਨਾਦਾ ਬ੍ਰਹਮਮ,
* ਕਾਂਚੀਪੁਰਮ ਦੇ ਜਗਦਗੁਰੂ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਤੋਂ ਭਰਤ ਸ਼ਾਸਤਰ ਰਕਸ਼ਮਨੀ,
* ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਤੋਂ ਨਹਿਰੂ ਪੁਰਸਕਾਰ (1983)
* &quot;ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ&quot; ਲਈ ਜਪਾਨ ਤੋਂ ਫੁਕੂਓਕਾ ਏਸ਼ੀਅਨ ਕਲਚਰ ਪੁਰਸਕਾਰ


== ਹਵਾਲੇ ==
{{Reflist|2}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* ''ਭਾਰਤ ਦੇ 50 ਸਭ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਹਿਲਾ'' (ISBN 81-88086-19-3) ਕੇ ਇੰਦਰ ਗੁਪਤਾ

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1943]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀ ਸਿੱਖਿਅਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਡਾਂਸਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨਾਚ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ]]</text>
      <sha1>sze9mlu9r06fumyridmifmevwfqpo5a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਪੰਜਾਬ ਆਰਟੀਓ ਕੋਡ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>120693</id>
    <revision>
      <id>610482</id>
      <parentid>595523</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:30:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Jagseer S Sidhu moved page [[Punjab rto codes]] to [[ਪੰਜਾਬ ਆਰਟੀਓ ਕੋਡ]] without leaving a redirect</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1644" xml:space="preserve">{{ਅਨੁਵਾਦ}}PB01 - [[CHANDIGARH]]

PB02- [[Amritsar]] 

PB03- [[Bathinda]]

PB04- [[Faridkot]]

PB05- [[Ferozepur]]

PB06- [[Gurdaspur]]

PB07- [[Hoshiarpur]]

PB08- [[Jalandhar]]

PB09- [[Kapurthala]]

PB10- [[Ludhiana]] 

PB11- [[Patiala]]

PB12- [[Ropar]]

PB13- [[Sangrur]]

PB14- [[Ajnala]]

PB15- [[Abohar]]

PB16- [[Anandpur Sahib]]

PB17- Baba Bakala

PB18- Batala

PB19- Barnala

PB20- Balachaur

PB21- Dasuya

PB22- Fazilka

PB23- Fatehgarh Sahib

PB24- Garhsahnkar

PB25- Jagraon

PB26- Khanna

PB27- Kharar

PB28- Malerkotla

PB29- Moga

PB30- Muktsar

PB31- [[Mansa]]

PB32- SBS Nagar

PB33- Nakodar

PB34- Nabha

PB35- Pathankot

PB36- Phagwara

PB37- Phillaur

PB38- Patti

PB39- Rajpura

PB40- Rampura Phul

PB41- Sultanpur Lodhi

PB42- Samana

PB43- Samrala

PB44- Sunam

PB45- Talwandi Sabo

PB46- Taran Taran

PB47- Zira

PB48- Amloh

PB49- Khamano

PB50- Budhlada 

PB51- Sardulgarh

PB52- Bassi

PB53- Malout

PB54- Mukerian

PB55- Payal

PB56- Raikot

PB57- Bholath

PB58- Dera Baba Nanak

PB59- Dhuri

PB60- Gidderbaha

PB61- Jalalabad

PB62- Jaitu

PB63- Khadoor Sahib

PB64- Moonak

PB65- SAS Nagar

PB66- Nihal Singh Wala

PB67- Shahkot

PB68- Dhar Kalan

PB69- Baghapurana

PB70- Derabassi

PB71- Chamkaur Sahib

PB72- Patran

PB73- Tapa

PB74- Nangal

PB75- Office Lehra

PB76- Dharamkot

PB77- Guru Harsahai

PB78- Banga

PB79- Kotkapura

PB80- Maur Mandi

PB81- Majitha

PB82- Ahmadgarh

PB83- Office Dudhn Sadhan

PB84- Bhawanigarh

PB85- Kalanour

PB86- Dirba

PB87- Office Morinda

PB88- Bhikhiwind

PB89- Amritsar-2

PB90- Jalandhar-2(Kartarpur) 

PB91- Ludhiana East

PB92- Amargarh

PB99- Dinanagar</text>
      <sha1>8lphz64mot3pv5ou6v0qn50m1t26d3y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਫਾਸਫੇਟਸ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>123346</id>
    <revision>
      <id>610479</id>
      <parentid>525307</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:26:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Jagseer S Sidhu moved page [[Phosphatase]] to [[ਫਾਸਫੇਟਸ]] without leaving a redirect</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15016" xml:space="preserve">&lt;br /&gt;
[[ਤਸਵੀਰ:Phosphate-3D-balls.png|thumb|ਫਾਸਫੇਟ ਐਨਿਓਨ ਦਾ ਇੱਕ ਬਾਲ ਅਤੇ ਸਟਿੱਕ ਮਾਡਲ।]]
ਇੱਕ '''ਫਾਸਫੇਟਸ''' ਇੱਕ ਐਂਜ਼ਾਈਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਫਾਸਫੋਰਿਕ ਐਸਿਡ [[ਐਸਟਰ|ਮੋਨੋਸਟਰ]] ਨੂੰ ਫਾਸਫੇਟ ਆਇਨ ਅਤੇ [[ਅਲਕੋਹਲ]] ਵਿੱਚ [[ਐਸਟਰ|ਕੱਟਣ]] ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਫਾਸਫੇਟਸ ਐਂਜ਼ਾਈਮ ਇਸਦੇ ਘਟਾਓਣ ਦੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਲੋਸਿਸ ਨੂੰ ਉਤਪ੍ਰੇਰਕ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਹਾਈਡ੍ਰੋਲੇਸਿਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਉਪ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹੈ। &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://enzyme.expasy.org/EC/3.1.3.-|title=ENZYME: 3.1.3.-|website=enzyme.expasy.org|language=en|access-date=2017-02-21}}&lt;/ref&gt; ਫਾਸਫੇਟਸ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਫਾਸਫੋਰੀਲੇਸ਼ਨ (ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਕਿਨੇਸਸ ਦੁਆਰਾ) ਅਤੇ ਡਿਪੋਸਫੋਰੀਲੇਸ਼ਨ (ਫਾਸਫੇਟਸ ਦੁਆਰਾ) ਸੈਲੂਲਰ ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸੰਕੇਤ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Liberti|first=Susanna|last2=Sacco|first2=Francesca|last3=Calderone|first3=Alberto|last4=Perfetto|first4=Livia|last5=Iannuccelli|first5=Marta|last6=Panni|first6=Simona|last7=Santonico|first7=Elena|last8=Palma|first8=Anita|last9=Nardozza|first9=Aurelio P.|date=2013-01-01|title=HuPho: the human phosphatase portal|url=https://art.torvergata.it/bitstream/2108/77075/2/Hupho.pdf|journal=FEBS Journal|language=en|volume=280|issue=2|pages=379–387|doi=10.1111/j.1742-4658.2012.08712.x|pmid=22804825}}&lt;/ref&gt; ਜਦੋਂ ਕਿ ਫਾਸਫੇਟਸ ਫਾਸਫੇਟ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਅਣੂਆਂ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿਨਜ ਫਾਸਫੇਟ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਏਟੀਪੀ ਤੋਂ ਅਣੂਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਨੂੰ ਉਤਪ੍ਰੇਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਕੱਠੇ, ਕਿਨੇਸਸ ਅਤੇ ਫਾਸਫੇਟਸ ਪੋਸਟ-ਟ੍ਰਾਂਸਲੇਸ਼ਨਲ ਸੋਧ ਦੇ ਇੱਕ ਰੂਪ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸੈੱਲ ਦੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਨੈਟਵਰਕ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite journal|last=Sacco|first=Francesca|last2=Perfetto|first2=Livia|last3=Castagnoli|first3=Luisa|last4=Cesareni|first4=Gianni|date=2012-08-14|title=The human phosphatase interactome: An intricate family portrait|journal=FEBS Letters|volume=586|issue=17|pages=2732–2739|doi=10.1016/j.febslet.2012.05.008|pmc=3437441|pmid=22626554}}&lt;/ref&gt; ਫਾਸਫੇਟੇਜ ਐਂਜ਼ਾਈਮਜ਼ ਨੂੰ ਫਾਸਫੋਰਿਲਾਸ ਐਨਜ਼ਾਈਮਜ਼ ਨਾਲ ਉਲਝਣ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਜੋ ਫਾਸਫੇਟ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਫਾਸਫੇਟ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਨੂੰ ਉਤਪ੍ਰੇਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੈਲੂਲਰ ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਫਾਸਫੇਟਸ ਫਾਰਮਾਸਿਉਟੀਕਲ ਖੋਜਾਂ ਲਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਾ ਖੇਤਰ ਹਨ। &lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite journal|last=Li|first=Xun|last2=Wilmanns|first2=Matthias|last3=Thornton|first3=Janet|last4=Köhn|first4=Maja|date=2013-05-14|title=Elucidating Human Phosphatase-Substrate Networks|journal=Science Signaling|volume=6|issue=275|pages=rs10|doi=10.1126/scisignal.2003203|pmid=23674824}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Bodenmiller|first=Bernd|last2=Wanka|first2=Stefanie|last3=Kraft|first3=Claudine|last4=Urban|first4=Jörg|last5=Campbell|first5=David|last6=Pedrioli|first6=Patrick G.|last7=Gerrits|first7=Bertran|last8=Picotti|first8=Paola|last9=Lam|first9=Henry|date=2010-12-21|title=Phosphoproteomic Analysis Reveals Interconnected System-Wide Responses to Perturbations of Kinases and Phosphatases in Yeast|journal=Science Signaling|volume=3|issue=153|pages=rs4|doi=10.1126/scisignal.2001182|pmc=3072779|pmid=21177495}}&lt;/ref&gt; 
[[ਤਸਵੀਰ:General_phosphatase_mechanism.png|thumb|542x542px| ਸਧਾਰਨ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਇੱਕ ਫਾਸਫੇਟਜ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਦੁਆਰਾ ਉਤਪ੍ਰੇਰਕ]]
ਫਾਸਫੇਟਸ ਕੈਟਾਲਾਈਜ ਹਾਈਡਰੋਲਾਈਸਸ ਦਾ ਇੱਕ ਫੋਸਫੋਮੋਨੋਈਸਟਰ ਦੇ, ਇੱਕ ਫ਼ਾਸਫ਼ੇਟ moiety ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਿਆ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਜਿਸ ਨਾਲ -OH ਸਮੂਹ ਫਾਸਫੇਟ ਆਇਨ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ।ਅਤੇ ਐਚ + ਦੂਜੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਲ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਟੋਨਿਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਨਤੀਜਾ ਇੱਕ ਫਾਸਫੋਮੋਨੋਸਟਰ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਅਤੇ ਫਾਸਫੇਟ ਆਇਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਫ੍ਰੀ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਲ ਸਮੂਹ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਣੂ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ.&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;

ਫਾਸਫੇਟਸ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ 'ਤੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਸਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ' ਤੇ ਭੰਡਾਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹਨ। &quot;ਫਾਸਫੇਟਸ ਕੋਡ&quot; ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਫਾਸਫੇਟਸ ਲਈ ਸਬਸਟਰੇਟ ਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਰਜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਨੌਂ [[ਸੁਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਾਣੀ|ਯੂਕੇਰੀਓਟਿਕ]] 'ਫਾਸਫੇਟੋਮ' ਜੀਨੋਮ ਵਿੱਚ ਇੰਕੋਡ ਕੀਤੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਫਾਸਫੇਟਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਹੁਣ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Chen|first=Mark J.|last2=Dixon|first2=Jack E.|last3=Manning|first3=Gerard|date=2017-04-11|title=Genomics and evolution of protein phosphatases|journal=Sci. Signal.|language=en|volume=10|issue=474|pages=eaag1796|doi=10.1126/scisignal.aag1796|issn=1945-0877|pmid=28400531}}&lt;/ref&gt; ਅਧਿਐਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਖੌਤੀ &quot;ਡੌਕਿੰਗ ਇੰਟਰੈਕਸ਼ਨਸ&quot; ਘਟਾਓਣਾ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। &lt;ref name=&quot;:3&quot;/&gt; ਇੱਕ ਫਾਸਫੇਟਸ ਇਸ ਦੇ ਸਬਸਟਰੇਟ ਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ (ਸੈਕੰਡਰੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਤੱਤ) ਨੂੰ ਪਛਾਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦਾ ਹੈ; ਇਹ ਨਮੂਨੇ ਫਾਸਫੇਟਸ ਤੇ ਡੌਕਿੰਗ ਸਾਈਟਾਂ ਨਾਲ ਘੱਟ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਸਾਈਟ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਡੌਕ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਬਾਈਡਿੰਗ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਤੇ ਸੰਚਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Jagoree|last2=Cyert|first2=Martha S.|date=2009-12-08|title=Cracking the Phosphatase Code: Docking Interactions Determine Substrate Specificity|journal=Science Signaling|volume=2|issue=100|pages=re9|doi=10.1126/scisignal.2100re9|pmid=19996458}}&lt;/ref&gt; ਡੌਕ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਫਲੋਫੈਟੇਟਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਉਤਪ੍ਰੇਰਕ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Reményi|first=Attila|last2=Good|first2=Matthew C|last3=Lim|first3=Wendell A|date=2006-12-01|title=Docking interactions in protein kinase and phosphatase networks|journal=Current Opinion in Structural Biology|series=Catalysis and regulation / Proteins|volume=16|issue=6|pages=676–685|doi=10.1016/j.sbi.2006.10.008|pmid=17079133}}&lt;/ref&gt;

ਕਿਨੇਸਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਫਾਸਫੇਟਸ ਐਂਜ਼ਾਈਮਜ਼ ਘਟਾਓਣਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਲੜੀ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਅਤੇ ਉਤਪ੍ਰੇਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ, ਸੇਰ / ਥ੍ਰ ਕਿਨੇਸਸ ਦਸਾਂ ਦੇ ਕਾਰਕ ਦੁਆਰਾ ਸੇਰ / ਥਰ ਫਾਸਫੇਟਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਨ। &lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt; ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ, ਇਹ ਅਸਮਾਨਤਾ ਮਨੁੱਖੀ ਫਾਸਫੇਟੋਮ ਦੇ ਅਧੂਰੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਕਿ &amp;nbsp; ਸੈੱਲ, ਟਿਸ਼ੂ ਜਾਂ ਜੀਵਾਣੂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫਾਸਫੇਟਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਸਮੂਹ। &lt;ref name=&quot;:3&quot;/&gt; ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਸਫੇਟਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਈ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਫਾਸਫੇਟਿਆਂ ਲਈ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਘਟਾਓਣਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਫਾਸਫੇਟਜ / ਕਿਨੇਸ ਜੋੜਿਆਂ ਵਿਚ, ਫਾਸਫੇਟਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਿਨੇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅਤੇ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ; ਇਸਦਾ ਨਤੀਜਾ ਫਾਸਫੇਟਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਘੱਟ ਰਖਿਆ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। 
[[ਤਸਵੀਰ:Calcineurin.png|thumb|ਕੈਲਸੀਨੂਰਿਨ (ਪੀਪੀ 2 ਬੀ) ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਫਾਸਫੇਟਜ ਐਂਜ਼ਾਈਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਮਿਉਨ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।]]
ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਫਾਸਫੇਟਸ ਇੱਕ ਐਂਜ਼ਾਈਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਘਟਾਓਣਾ ਦੇ ਇੱਕ ਐਮਿਨੋ ਐਸਿਡ ਦੇ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਕਿਨੇਸਸ ਫਾਸਫੋਰਿਲੇਟਿੰਗ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੁਆਰਾ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਅਣੂਆਂ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਫਾਸਫੇਟਸ ਫਾਸਫੇਟ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇ ਇੰਟਰਾਸੈਲੂਲਰ ਸਿਗਨਲਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਰੀਸੈਟ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਕਿਨੀਆਂ ਅਤੇ ਫਾਸਫੇਟਸ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸੈੱਲ ਦੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਨੈਟਵਰਕ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੱਤ ਹੈ। &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite book|title=Fundamentals of biochemistry : life at the molecular level|last=G.|first=Voet, Judith|last2=W.|first2=Pratt, Charlotte|date=2013-01-01|publisher=Wiley|isbn=9781118129180|oclc=892195795}}&lt;/ref&gt; ਫਾਸਫੋਰਿਲੇਸ਼ਨ (ਅਤੇ ਡਿਪੋਸੋਫੋਰਿਲੇਸ਼ਨ) ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ-ਟ੍ਰਾਂਸਲੇਸ਼ਨਲ ਸੋਧ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਅੰਗਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ, ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦਾ 30% ਫਾਸਫੋਰੀਲੇਟਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Cohen|first=Philip|date=2002-05-01|title=The origins of protein phosphorylation|journal=Nature Cell Biology|volume=4|issue=5|pages=E127–130|doi=10.1038/ncb0502-e127|issn=1465-7392|pmid=11988757}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Tonks|first=Nicholas K.|year=2006|title=Protein tyrosine phosphatases: from genes, to function, to disease|journal=Nature Reviews Molecular Cell Biology|volume=7|issue=11|pages=833–846|doi=10.1038/nrm2039|pmid=17057753}}&lt;/ref&gt; ਦੋ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਫਾਸਫੇਟਸ ਹਨ ਪੀਪੀ 2 ਏ ਅਤੇ ਪੀਪੀ 2 ਬੀ. ਪੀਪੀ 2 ਏ ਕਈ ਨਿਯਮਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡੀਐਨਏ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਤੀ, ਪਾਚਕ, ਟ੍ਰਾਂਸਕ੍ਰਿਪਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ।PP2B, ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਾਲਸੀਿਨਊਿਰਨ, ਦੇ ਪਲਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [[ਟੀ ਸੈੱਲ]] ; ਇਸ ਕਰਕੇ, ਇਹ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਹੈ ਜੋ ਇਮਿ .ਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। 
[[ਤਸਵੀਰ:Nucleoside_nucleotide_general_format.png|thumb|358x358px| ਨਿucਕਲੀਓਸਾਈਡਜ਼ ਅਤੇ ਨਿ nucਕਲੀਓਟਾਈਡਸ ਇੱਕ ਫਾਸਫੇਟ ਨਾਲ ਭਿੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਨਿ nucਕਲੀਓਟਾਇਡਜ਼ ਤੋਂ ਨਿ nucਕਲੀਓਟਾਇਡਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੱਟੀਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।]]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* {{MeshName|Phosphatases}}</text>
      <sha1>p5d06mn8pvxhlhkhtjnhnk36jshqnk0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ, ਡਿਊਕ ਆਫ਼ ਐਡਿਨਬਰਗ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>135924</id>
    <revision>
      <id>610481</id>
      <parentid>568599</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:29:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Jagseer S Sidhu moved page [[Prince Philip, Duke of Edinburgh]] to [[ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ, ਡਿਊਕ ਆਫ਼ ਐਡਿਨਬਰਗ]] without leaving a redirect</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8388" xml:space="preserve">
{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ|consort=yes|house={{plainlist|
* [[House of Glücksburg|Glücksburg]] (until 1947)
* [[Mountbatten family|Mountbatten]] (from 1947)
}}|burial_place=Royal Vault, [[St George's Chapel, Windsor Castle]]|burial_date=17 April 2021|death_place=[[Windsor Castle]], [[Windsor, Berkshire|Windsor]], {{avoid wrap|United Kingdom}}|death_date={{death date and age|2021|04|09|1921|06|10|df=yes}}|birth_place=[[Mon Repos, Corfu]], {{avoid wrap|[[Kingdom of Greece]]}}|birth_date={{birth date|1921|06|10|df=yes}}{{refn|group=fn|name=dob|He was born on 10&amp;nbsp;June 1921 according to the [[Gregorian calendar]]. Until March 1923, Greece used the [[Julian calendar]], in which the date is 28&amp;nbsp;May 1921.}}|mother=[[Princess Alice of Battenberg]]|father=[[Prince Andrew of Greece and Denmark]]|issue={{plainlist|
* [[Charles, Prince of Wales]]
* [[Anne, Princess Royal]]
* [[Prince Andrew, Duke of York]]
* [[Prince Edward, Earl of Wessex]]
}}|name=Prince Philip|issue-link=#Issue|spouse={{marriage|[[Elizabeth II]]|20 November 1947}}|reign=6 February 1952 – {{avoid wrap|9 April 2021}}|succession=[[Consort of the British monarch]]|caption=Photograph by [[Allan Warren]], 1992|alt=photograph of Prince Philip in his 71st year|image=Duke of Edinburgh 33 Allan Warren.jpg|title=[[Duke of Edinburgh]] ([[List of titles and honours of Prince Philip, Duke of Edinburgh|more]])|signature=Prince Philip, Duke of Edinburgh signature.svg}}
'''ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ, ਐਡਿਨਬਰਗ ਦੇ''' ਡਿਓਕ  ( ਜਨਮ ਤੋਂ '''ਯੂਨਾਨ ਅਤੇ ਡੈੱਨਮਾਰਕ ਦਾ''' ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ; &lt;ref name=&quot;GreeceDenmarkNameBundle&quot;&gt;Multiple sources:
&lt;/ref&gt; 10 ਜੂਨ 1921 &lt;ref group=&quot;fn&quot; name=&quot;dob&quot;&gt;He was born on 10&amp;nbsp;June 1921 according to the [[Gregorian calendar]]. Until March 1923, Greece used the [[Julian calendar]], in which the date is 28&amp;nbsp;May 1921.&lt;/ref&gt; - 9 ਅਪ੍ਰੈਲ 2021), ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਅਤੇ [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II|ਏਲੀਜ਼ਾਬੇਥ II ਦਾ]] ਪਤੀ ਸੀ।

ਫਿਲਿਪ ਦਾ ਜਨਮ [[ਯੂਨਾਨ]] ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਯੂਨਾਨ ਅਤੇ ਡੈੱਨਮਾਰਕੀ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਠਾਰਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱ. ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਰਾਂਸ, ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਵਿਚ ਸਿਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ 1939 ਵਿਚ ਰਾਇਲ ਨੇਵੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ, 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ. ਜੁਲਾਈ 1939 ਤੋਂ, ਉਸਨੇ ਤੇਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ, ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ VI ਦੀ ਧੀ ਅਤੇ ਵਾਰਸ ਨਾਲ ਮੇਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ. ਫਿਲਿਪ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1934 ਵਿਚ ਮਿਲਿਆ ਸੀ. ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਅਤੇ ਪੈਸੀਫਿਕ ਦੇ ਬੇੜੇ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੇ ਵੱਖਰੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ।

ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਿਲਿਪ ਨੂੰ ਜਾਰਜ VI ਦੁਆਰਾ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ. ਜੁਲਾਈ 1947 ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਯੂਨਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਡੈੱਨਮਾਰਕੀ ਸਿਰਲੇਖਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ, ਇਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਨਾ-ਨਾਨੀ ਦਾ ਉਪਨਾਮ ਮਾ Mountਂਟਬੈਟਨ ਅਪਣਾਇਆ. ਉਸਨੇ 20 ਨਵੰਬਰ 1947 ਨੂੰ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ. ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ, ਕਿੰਗ ਨੇ ਫਿਲਿਪ ਨੂੰ ''ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਹੀ ਉੱਚਤਾ'' ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਡਿ Duਕ Edਫ ਐਡੀਨਬਰਗ, ਅਰਲ Merਫ ਮੈਰੀਓਨਥ, ਅਤੇ ਬੈਰਨ ਗ੍ਰੀਨਵਿਚ ਬਣਾਇਆ . ਫਿਲਿਪ ਨੇ 1952 ਵਿਚ ਕਮਾਂਡਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਐਲਿਜ਼ਾਬੇਥ ਰਾਣੀ ਬਣਨ ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਮਿਲਟਰੀ ਸੇਵਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ 1957 ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ. ਫਿਲਿਪ ਦੇ ਚਾਰ ਬੱਚੇ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਨਾਲ ਸਨ: ਚਾਰਲਸ, ਪ੍ਰਿੰਸ ਆਫ ਵੇਲਜ਼ ; ਐਨ, ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਰਾਇਲ ; ਪ੍ਰਿੰਸ ਐਂਡਰਿ,, ਯਾਰਕ ਦੇ ਡਿkeਕ ; ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਸ ਐਡਵਰਡ, ਅਰਲ ਆਫ ਵੇਸੈਕਸ . 1960 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਆਰਡਰ ਇਨ ਕਾਉਂਸਿਲ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਫਿਲਿਪ ਅਤੇ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਦੇ ਵੰਸ਼ਵਾਦੀ ਸ਼ਾਹੀ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸਿਰਲੇਖ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ, ਮਾ Mountਂਟਬੈਟਨ-ਵਿੰਡਸਰ ਉਪਨਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕੁਝ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਨ, ਐਂਡਰਿ as ਅਤੇ ਐਡਵਰਡ.

ਇੱਕ ਖੇਡ ਉਤਸ਼ਾਹੀ, ਫਿਲਿਪ ਨੇ ਕੈਰਿਜ ਡ੍ਰਾਇਵਿੰਗ ਦੀ ਘੁਮਗਵਾਰ ਘੜੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ. ਉਹ 780 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਸਰਪ੍ਰਸਤ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਾਂ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਅਤੇ 14 ਤੋਂ 24 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਸਵੈ-ਸੁਧਾਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ , ਡਿਊਕ ਔਫ ਐਡਿਨਬਰਗ ਐਵਾਰਡ' ਦੇ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dofe.org/do-your-dofe/|title=Do your DofE – The Duke of Edinburgh's Award|website=dofe.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20190129181534/https://www.dofe.org/do-your-dofe/|archive-date=29 January 2019|access-date=29 January 2019}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜਸ਼ਾਹ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ-ਲੰਬੇ ਮਰਦ ਮੈਂਬਰ ਸੀ । ਉਹ 2 ਅਗਸਤ, 2017 ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਹੀ ਫਰਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਗਿਆ, 96 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 1952 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 22,219 ਇਕੱਲੇ ਰੁਝੇਵੇਂ ਅਤੇ 5,493 ਭਾਸ਼ਣ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ. &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thetimes.co.uk/article/prince-philip-was-a-man-determined-to-make-an-impact-jtg3stdl0|title=Prince Philip was a man determined to make an impact|last=Low|first=Valentine|date=9 April 2021|work=The Times|access-date=12 April 2021}}&lt;/ref&gt; ਡਿ Duਕ ਦੀ ਮੌਤ 2021 ਵਿਚ 99 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੋਈ.
[[ਤਸਵੀਰ:Corfu_Mon_Repos_R01.jpg|left|thumb| ਸੋਮ ਰਿਪੋਸ ( ''ਸਾਲ 2012 ਵਿਚ ਤਸਵੀਰ'' ), ਗ੍ਰੀਸ ਦੇ ਕੋਰਫੂ ਵਿਖੇ ਫਿਲਿਪ ਦਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ]]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਬਰਤਾਨਵੀ ਲੇਖਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2021]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1921]]</text>
      <sha1>kzvysd08krnvmilgl85a18mgdh0xcw8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Simranjeet Sidhu/100wikidays</title>
    <ns>2</ns>
    <id>137556</id>
    <revision>
      <id>610434</id>
      <parentid>610358</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T03:59:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>#100wikidays #100wikilgbtqdays</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19963" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! colspan=3| 1&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; round: 07.10.2021–14.01.2022 !! colspan=3| 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; round: 15.01.2022–24.04.2022 !! colspan=&quot;3&quot; | 3&lt;sup&gt;rd&lt;/sup&gt; round: 25.04.2022–02.08.2022 !! colspan=&quot;6&quot; | 4&lt;sup&gt;th&lt;/sup&gt; round: 03.08.2022–
|-
! No.  !! Article  !! Date  !! No.  !! Article  !! Date !! No.  !! Article  !! Date !! No.  !! Article  !! Date
|-
| 1 || [[pa:ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ|ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ]] || 07.10.2021 || 101 || [[ਰਿਚਰਡ ਐਬਲ]]||  15.01.2022 || 201 || [[ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਇਤਿਹਾਸ]]||  25.04.2022 || 301|| [[ਰੌਬਿਨ ਹਾਰਡੀ (ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਲੇਖਕ)]]||03.08.2022
|-
| 2 || [[pa:ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ|ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ]] || 08.10.2021 || 102 || [[ਨਾਵਿਆ ਸਿੰਘ]]||16.01.2022 || 202|| [[ਕਾਟਜਾ ਬਲਿਚਫੀਲਡ]]||26.04.2022
|302
|[[ਤਾਨੀਆ ਹਫ਼]]
|04.08.2022
|-
| 3 || [[pa:ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ|ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ]] || 09.10.2021 || 103 || [[ਨੋਨੀ ਸਲਮਾ]]||17.01.2022
|203
|[[ਕਲਿੰਟ ਅਲਬਰਟਾ]]
|27.04.2022
|303
|[[ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ]]
|05.08.2022
|-
| 4 || [[ਹੇਜ਼ਲ ਬਾਰਨਸ]]||10.10.2021 || 104 || [[ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਜਮਾਲ]]||18.01.2022
|204
|[[ਬ੍ਰੈਡ ਫਰੇਜ਼ਰ]]
|28.04.2022
|304
|
|06.08.2022
|-
| 5 || [[ਨਜਮਾ ਕੌਸਰੀ]]||11.10.2021 || 105 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਬੰਕਰ]]||19.01.2022
|205
|[[ਸੋਮਨ ਚੈਨਾਨੀ]]
|29.04.2022
|305
|
|07.08.2022
|-
| 6 || [[ਨਿਕੋਲ ਕੋਨ]]||12.10.2021 || 106 || [[ਜੋਸ ਚਾਰਲਸ]]||20.01.2022
|206
|[[ਟ੍ਰੇਵਰ ਬੈਂਥਮ]]
|30.04.2022
|306
|
|08.08.2022
|-
| 7 || [[ਤਾਇਗਾ ਇਸ਼ੀਕਾਵਾ]]||13.10.2021 || 107 || [[ਜੂਨੋ ਬਿਰਚ]]||21.01.2022
|207
|[[ਪੀ.ਜੇ. ਕਾਸਟੇਲਨੇਟਾ]]
|01.05.2022
|307
|
|09.08.2022
|-
| 8 || [[ਸਾਈਮਨ ਡਨ]]||14.10.2021 || 108 || [[ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ]]||22.01.2022
|208
|[[ਜੌਨ ਅਗਸਤ]]
|02.05.2022
|308
|
|10.08.2022
|-
| 9 || [[ਟੈਰੀ ਬੌਮ]]||15.10.2021 || 109 || [[ਲੈਸੀ ਗ੍ਰੀਨ]]||23.01.2022
|209
|[[ਟੋਨੀ ਗ੍ਰਾਫੀਆ]]
|03.05.2022
|309
|
|11.08.2022
|-
| 10 || [[ਅਖਿਲ ਕਟਿਆਲ]]||16.10.2021 || 110 || [[ਮਿਲਾ ਜੈਮ]]||24.01.2022
|210
|[[ਹਿਜੜਾ ਫ਼ਾਰਸੀ]]
|04.05.2022
|310
|
|12.08.2022
|-
| 11 || [[ਲੀਆ ਜੌਨਸਨ]]||17.10.2021 || 111 || [[ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼]]||25.01.2022
|211
|[[ਖਾਨੀਥ]]
|05.05.2022
|311
|
|13.08.2022
|- 
| 12 || [[ਐਲੀ ਬਕਿਨ]]||18.10.2021 || 112 || [[ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ]]||26.01.2022
|212
|[[ਅਲੀ ਫਜ਼ਲੀ ਮੋਨਫ਼ੇਅਰਡ]]
|06.05.2022
|312
|
|14.08.2022
|-
| 13 || [[ਕੈਥਰੀਨ ਐਂਥਨੀ]]||19.10.2021 || 113 || [[ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਐਲਬੋਨ]]||27.01.2022
|213
|[[ਪੌਲ ਬਾਰਨਜ਼ (ਪਾਦਰੀ)]]
|07.05.2022
|313
|
|15.08.2022
|-
| 14 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਇਰਵਿਨ]]||20.10.2021 || 114 || [[ਟ੍ਰੇਵੀ ਮੋਰਨ]]||28.01.2022
|214
|[[ਐਨਾ ਬ੍ਰਾਊਨ (ਵਕੀਲ)]]
|08.05.2022
|314
|
|16.08.2022
|-
| 15 || [[ਜੈ ਬੈੱਲ (ਲੇਖਕ)]]||21.10.2021 || 115 || [[ਗੇਵਿਨ ਆਰਥਰ]]||29.01.2022
|215
|[[ਮੇਟੀ (ਜੈਂਡਰ)]]
|09.05.2022
|315
|
|17.08.2022
|-
| 16 || [[ਸਾਰਾ ਹੈੱਸ]]||22.10.2021 || 116 || [[ਤਾਮਾਰਾ ਮਸਕਾਰਾ]]||30.01.2022
|216
|[[ਤੇਨਜ਼ਿਨ ਮਾਰੀਕੋ]]
|10.05.2022
|316
|
|18.08.2022
|-
| 17 || [[ਗਲੋਰੀਆ ਜੋਸਫ਼]]||23.10.2021 || 117 || [[ਰਾਈਲੈਂਡ ਐਡਮਜ਼]]||31.01.2022
|217
|[[ਹਿਜੜੋਂ ਕਾ ਖਾਨਕਾਹ]]
|11.05.2022
|317
|
|19.08.2022
|-
| 18 || [[ਰੌਦਾ ਮੋਰਕੋਸ]]||24.10.2021 || 118 || [[ਈਥਨ ਪੀਟਰਸ]]||01.02.2022
|218
|[[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਵਾਕ]]
|12.05.2022
|318
|
|20.08.2022
|-
| 19 || [[ਜੈਨੀਨ ਫੁਲਰ]]||25.10.2021 || 119 || [[ਬੌਬੀ ਬਰਕ]]||02.02.2022
|219
|[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸਕਵੀਨ ਇੰਡੀਆ]]
|13.05.2022
|319
|
|21.08.2022
|-
| 20 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਰਾਓ]]||26.10.2021 || 120 || [[ਬਿਲਾਲ ਹਸਾਨੀ]]||03.02.2022
|220
|[[ਅਵਧ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਇਡ]]
|14.05.2022
|320
|
|22.08.2022
|-
| 21 || [[ਕਾਮੀ ਸਿਡ]]||27.10.2021 || 121 || [[ਰੇਡਾ ਕੈਰੇ]]||04.02.2022
|221
|[[ਭੋਪਾਲ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]]
|15.05.2022
|321
|
|23.08.2022
|-
| 22 || [[ਬਿੰਦੀਆ ਰਾਣਾ]]||28.10.2021 || 122 || [[ਹੁਆਰੀ ਮਨਾਰ]]||05.02.2022
|222
|[[ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਨਾਮਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]]
|16.05.2022
|322
|
|24.08.2022
|-
| 23 || [[ਈਸਾ ਫਾਜ਼ਲੀ]]||29.10.2021 || 123 || [[ਮਿਸ ਫੇਮ]]||06.02.2022
|223
|[[ਗੁੜਗਾਓਂ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|17.05.2022
|323
|
|25.08.2022
|-
| 24 || [[ਅਰਾਧਿਆ ਖਾਨ]]||30.10.2021 || 124 || [[ਏਲਨ ਡੀਜੇਨਰਸ]]||07.02.2022
|224
|[[ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]]
|18.05.2022
|324
|
|26.08.2022
|-
| 25 || [[ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ ਜੂਨੀਅਰ]]||31.10.2021 || 125 || [[ਨਿਕੋਕਾਡੋ ਐਵੋਕਾਡੋ]]||08.02.2022
|225
|[[ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|19.05.2022
|325
|
|27.08.2022
|-
| 26 || [[ਸਬਰੀਨਾ ਜਾਲੀਸ]]||01.11.2021 || 126 || [[ਗ੍ਰੇਸ ਹਾਈਲੈਂਡ]]||09.02.2022
|226
|[[ਕੋਲਕਾਤਾ ਰੈਂਬੋ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|20.05.2022
|326
|
|28.08.2022
|-
| 27 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਓਲੀਵਰ]]||02.11.2021 || 127 || [[ਜੇਮਸ ਮੈਨਸਫੀਲਡ]]||10.02.2022
|227
|[[ਗੁਜਰਾਤ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|21.05.2022
|327
|
|29.08.2022
|-
| 28 || [[ਨਯਾਬ ਅਲੀ]]||03.11.2021 || 128 || [[ਐਮਾ ਐਲਿੰਗਸਨ]]||11.02.2022
|228
|[[ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|22.05.2022
|328
|
|30.08.2022
|-
| 29 || [[ਬੇਲਾ ਗਲਹੋਸ]]||04.11.2021 || 129 || [[ਬੌਬ ਏਵੀਅਨ]]||12.02.2022
|229
|[[ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਗੁਹਾਟੀ]]
|23.05.2022
|329
|
|31.08.2022
|-
| 30 || [[ਮਾਹਰ ਸਾਬਰੀ]]||05.11.2021 || 130 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਐਂਬਰੋਸੀ]]||13.02.2022
|230
|[[ਕੁਈਰ ਗੁਲਾਬੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਜੈਪੁਰ]]
|24.05.2022
|330
|
|01.09.2022
|-
| 31 || [[ਜੋਸਫ਼ ਬੀਮ]]||06.11.2021 || 131 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਕੈਲਵੋ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||14.02.2022
|231
|[[ਪਟਨਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]]
|25.05.2022
|331
|
|02.09.2022
|-
| 32 || [[ਐਲਨ ਬ੍ਰੇਅ]]||07.11.2021 || 132 || [[ਐਲਿਸ ਲਿਟਲ]]||15.02.2022
|232
|[[ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]]
|26.05.2022
|332
|
|03.09.2022
|-
| 33 || [[ਜੌਨ ਬਟਲਰ (ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ)]]||08.11.2021 || 133 || [[ਜਿਮ ਫਾਲ]]||16.02.2022
|233
|[[ਔਰੇਂਜ ਸਿਟੀ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]]
|27.05.2022
|333
|
|04.09.2022
|-
| 34 || [[ਮਰੀਅਮ ਗੁਰਬਾ]]||09.11.2021 || 134 || [[ਜੂਲੀਆ ਹੋਰਵਥ]]||17.02.2022
|234
|[[ਇਜ਼ਮੀਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|28.05.2022
|334
|
|05.09.2022
|-
| 35 || [[ਅਮੇਲੀਆ ਐਲਿਸ]]||10.11.2021 || 135 || [[ਜੈਕਸਨ ਬਰਡ (ਲੇਖਕ)]]||18.02.2022
|235
|[[ਨਾਈਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|29.05.2022
|335
|
|06.09.2022
|-
| 36 || [[ਸੁਨੀਤੀ ਨਾਮਜੋਸ਼ੀ]]||11.11.2021 || 136 || [[ਏਲੇ ਮਿਲਜ਼]]||19.02.2022
|236
|[[ਈਰਾਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਡੇ]]
|30.05.2022
|336
|
|07.09.2022
|-
| 37 || [[ਡੈਨਾ ਗੋਲਡਬਰਗ]]||12.11.2021 || 137 || [[ਬ੍ਰੈਡ ਮੋਂਡੋ]]||20.02.2022
|237
|[[ਕੁਈਰ ਅਜ਼ਾਦੀ ਮੁੰਬਈ]]
|31.05.2022
|337
|
|08.09.2022
|-
| 38 || [[ਲਇਰਾ ਮੈਕੀ]]||13.11.2021 || 138 || [[ਬ੍ਰੀ ਏਸਰਿਗ]]||21.02.2022
|238
|[[ਲੈਥਲ ਲੈਸਬੀਅਨ]]
|01.06.2022
|338
|
|09.09.2022
|-
| 39 || [[ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ]]||14.11.2021 || 139 || [[ਕਿਮੋਰਾ ਬਲੈਕ]]||22.02.2022
|239
|[[ਜ਼ਿੰਦੀਕ]]
|02.06.2022
|339
|
|10.09.2022
|-
| 40 || [[ਓਨਿਰ]]||15.11.2021 || 140 || [[ਜੌਹਨ ਅਲਕੋਰਨ (ਗਾਇਕ)]]||23.02.2022
|240
|[[ਗੇਅ ਬੰਬੇ]]
|03.06.2022
|340
|
|11.09.2022
|-
| 41 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਿਨ ਬੇਕਰ]]||16.11.2021 || 141 || [[ਅੰਜੀਮਾਈਲ]]||24.02.2022
|241
|[[ਅਭਿਮਾਨੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|04.06.2022
|
|
|
|-
| 42 || [[ਰਿਤੂ ਡਾਲਮੀਆ]]||17.11.2021 || 142 || [[ਅਮੋਨ (ਪਹਿਲਵਾਨ)]]||25.02.2022
|242
|[[ਕੁਈਰ ਸਿਟੀ ਸਿਨੇਮਾ]]
|05.06.2022
|
|
|
|-
| 43 || [[ਮੈਕਸਿਮ ਮਜ਼ੂਮਦਾਰ]]||18.11.2021 || 143 || [[ਡਿਰਕ ਬਾਚ]]||26.02.2022
|243
|[[ਕੁਈਰ ਚੇਨਈ ਕ੍ਰੋਨੀਕਲਜ਼]]
|06.06.2022
|
|
|
|-
| 44 || [[ਵਸੁਧੇਂਦਰਾ]]||19.11.2021 || 144 || [[ਕਲਾਉਡੀਆ ਐਲਨ]]||27.02.2022
|244
|[[ਮੁਸਕੋਕਾ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|07.06.2022
|
|
|
|-
| 45 || [[ਡੇਵਿਡ ਡੇਨਸਨ]]||20.11.2021 || 145 || [[ਬੈਟੀਨਾ ਹੋਪ]]||28.02.2022
|245
|[[ਜੀਲੋਂਗ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|08.06.2022
|
|
|
|-
| 46 || [[ਜੇਕ ਐਟਲਸ]]||21.11.2021 || 146 || [[ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਬੁਰਲਾਕੋਵ]]||01.03.2022
|246
|[[ਟੋਰਾਂਟੋ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|09.06.2022
|
|
|
|-
| 47 || [[ਆਰਥਰ ਮਾਰੀਆਨੋ]]||22.11.2021 || 147 || [[ਮੈਨਫ੍ਰੇਡ ਸਾਲਜ਼ਗੇਬਰ]]||02.03.2022
|247
|[[ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|10.06.2022
|
|
|
|-
| 48 || [[ਜੋਸ਼ ਕੈਵਾਲੋ]]||23.11.2021 || 148 || [[ਕਰਡਿਨ ਓਰਲਿਕ]]||03.03.2022
|248
|[[ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|11.06.2022
|
|
|
|-
| 49 || [[ਰੇਨੀ ਫੋਰਥ]]||24.11.2021 || 149 || [[ਡੇਵਿਡ ਫਰਨੀਸ਼]]||04.03.2022
|249
|[[ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|12.06.2022
|
|
|
|-
| 50 || [[ਕ੍ਰਿਸ ਬਰਲੇ]] ||25.11.2021 || 150 || [[ਜੇਮਸ ਬਰਗ]]||05.03.2022
|250
|[[ਗੇਜ਼ (ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸ਼ਵ)]]
|13.06.2022
|
|
|
|-
| 51 || [[ਅਮੀਨੀ ਫੋਨੂਆ]]||26.11.2021 || 151 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਗੋਰਨਿਕ]]||06.03.2022
|251
|[[ਇੰਡੀਗਨੇਸ਼ਨ]]
|14.06.2022
|
|
|
|-
| 52 || [[ਐਲਿਸ ਆਸਟਨ]]||27.11.2021 || 152 || [[ਅਲਬਰੇਚਟ ਬੇਕਰ]]||07.03.2022
|252
|[[ਚੇਨਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|15.06.2022
|
|
|
|-
| 53 || [[ਲੀ ਪੀਅਰਟ]]||28.11.2021 || 153 || [[ਬਿਲੀ ਲਵ]]||08.03.2022
|253
|[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵੇਲਜ਼]]
|16.06.2022
|
|
|
|-
| 54 || [[ਮੈਟ ਲਲਾਨੋ]]||29.11.2021 || 154 || [[ਮਾਰਕ ਐਸ਼ਟਨ]]||09.03.2022
|254
|[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ]]
|17.06.2022
|
|
|
|-
| 55 || [[ਰਿਆਨ ਬਟਲਰ]]||30.11.2021 || 155 || [[ਮੀਆ ਇਜ਼ਾਬੇਲਾ]]||10.03.2022
|255
|[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਗਲੋਬਲ]]
|18.06.2022
|
|
|
|-
| 56 || [[ਡਾਨਾ ਓਲਮਰਟ]]||01.12.2021 || 156 || [[ਮੋਰਟੀ ਡਾਇਮੰਡ]]||11.03.2022
|256
|[[ਪੈਰਿਸ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|19.06.2022
|
|
|
|-
| 57 || [[ਆਸੀ ਅਜ਼ਰ]]||02.12.2021 || 157 || [[ਸਕਿਨ ਡਾਇਮੰਡ]]||12.03.2022
|257
|[[ਬਰਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|20.06.2022
|
|
|
|-
| 58 || [[ਰਾਹੁਲ ਮਹਿਤਾ]]||03.12.2021 || 158 || [[ਜੀਆਨਾ ਫਾਈਨ]]||13.03.2022
|258
|[[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਆਰਟਸ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|21.06.2022
|
|
|
|-
| 59 || [[ਇਵਾਂਕਾ ਦਾਸ]]||04.12.2021 || 159 || [[ਜੌਨੀ ਰੈਪਿਡ]]||14.03.2022
|259
|[[ਮਿਸ ਟੀ ਵਰਲਡ]]
|22.06.2022
|
|
|
|-
| 60 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਕੌਫੀ]]||05.12.2021 || 160 || [[ਵੇਰਾ ਹੋਲਮੇ]]||15.03.2022
|260
|[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਅਲਬਾਨੀਆ]]
|23.06.2022
|
|
|
|-
| 61 || [[ਐਮਾ ਪੋਰਟਨਰ]]||06.12.2021 || 161 || [[ਸ਼ੈਲੀ ਕਿੰਗ]]||16.03.2022
|261
|[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਆਇਰਲੈਂਡ]]
|24.06.2022
|
|
|
|-
| 62 || [[ਜੈਫਰੀ ਰਿਚਮੈਨ]]||07.12.2021 || 162 || [[ਰਹੋਨਾ ਕੈਮਰਨ]]||17.03.2022
|262
|[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ 2017]]
|25.06.2022
|
|
|
|-
| 63 || [[ਮਨਿਲ ਸੂਰੀ]]||08.12.2021 || 163 || [[ਜੌਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ]]||18.03.2022
|263
|[[ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|26.06.2022
|
|
|
|-
| 64 || [[ਗੌਤਮ ਰਾਘਵਨ]]||09.12.2021 || 164 || [[ਬੈਥਨੀ ਬਲੈਕ]]||19.03.2022
|264
|[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ]]
|27.06.2022
|
|
|
|-
| 65 || [[ਮਿਸ਼ੇਲ ਗੁਰੇਵਿਚ]]||10.12.2021 || 165 || [[ਇੰਡੀਆ ਸਮਰ]]||20.03.2022
|265
|[[ਹੈਮਬਰਗ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|28.06.2022
|
|
|
|-
| 66 || [[ਅਨੀਸ਼ ਸੇਠ]]||11.12.2021 || 166 || [[ਪੇਚੇ ਡੀ]]||21.03.2022
|266
|[[ਕੋਲੋਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|29.06.2022
|
|
|
|-
| 67 || [[ਡੀਨ ਅੱਤਾ]]||12.12.2021 || 167 || [[ਡੀਲੋਨ]]||22.03.2022
|267
|[[ਵੈਸਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|30.06.2022
|
|
|
|-
| 68 || [[ਫਰਜ਼ਾਨਾ ਡਾਕਟਰ]]||13.12.2021 || 168 || [[ਡੇਜ਼ੀ ਈਗਨ]]||23.03.2022
|268
|[[ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ]]
|01.07.2022
|
|
|
|-
| 69 || [[ਕੌਸਰ ਮੁਹੰਮਦ]]||14.12.2021 || 169 || [[ਲੀਓ ਫੋਰਡ]]||24.03.2022
|269
|[[ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|02.07.2022
|
|
|
|-
| 70 || [[ਕਾਜ਼ਿਮ ਅਲੀ]]||15.12.2021 || 170 || [[ਜੇਮਸ ਐਮਸਟਰ]]||25.03.2022
|270
|[[ਰੈਂਬੋ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|03.07.2022
|
|
|
|-
| 71 || [[ਜੂਡਿਥ ਫਰੈਂਕ]]||16.12.2021 || 171 || [[ਆਲੀਆ ਸ਼ੌਕਤ]]||26.03.2022
|271
|[[ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ]]
|04.07.2022
|
|
|
|-
| 72 || [[ਮਾਰਗੀ ਐਡਮ]]||17.12.2021 || 172 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਨ ਕਿਸ਼]]||27.03.2022
|272
|[[ਪ੍ਰਾਈਡ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|05.07.2022
|
|
|
|-
| 73 || [[ਸਿਧਾਰਥ ਗਰਗ]]||18.12.2021 || 173 || [[ਮਾਇਕ ਜਿਨ]]||28.03.2022
|273
|[[ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ]]
|06.07.2022
|
|
|
|-
| 74 || [[ਦਿਨੇਸ਼ ਭੁਗਰਾ]]||19.12.2021 || 174 || [[ਅਨੀਤਾ ਲੋ]]||29.03.2022
|274
|[[ਗੇਅਲਿਬ]]
|07.07.2022
|
|
|
|-
| 75 || [[ਡਾਅਨ ਐਡਮਜ਼]]||20.12.2021 || 175 || [[ਤਾਨਿਆ ਕੰਪਾਸ]]||30.03.2022
|275
|[[ਫੈਮਲੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ]]
|08.07.2022
|
|
|
|-
| 76 || [[ਅਗਸਤ ਐਮਸ]]||21.12.2021 || 176 || [[ਪੌਲ ਮੇਂਡੇਜ਼]]||31.03.2022
|276
|[[ਗੇਅ ਡਾਕਟਰਜ਼ ਆਇਰਲੈਂਡ]]
|09.07.2022
|
|
|
|-
| 77 || [[ਡਾਇਨਾ ਐਸ਼]]||22.12.2021 || 177 || [[ਬੇਨ ਹੰਟੇ]]||01.04.2022
|277
|[[ਜੈਕੀ ਮਾਲਟਨ]]
|10.07.2022
|
|
|
|-
| 78 || [[ਰੇਚਲ ਫਾਰਮਰ]]||23.12.2021 || 178 || [[ਮੋਬੀਨ ਅਜ਼ਹਰ]]||02.04.2022
|278
|[[ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ]]
|11.07.2022
|
|
|
|-
| 79 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਗਨਾਤਰਾ]]||24.12.2021 || 179 || [[ਸਾਰਾਹ ਸਟੀਰਕ]]||03.04.2022
|279
|[[ਏਲਾ ਹੰਟ]]
|12.07.2022
|
|
|
|-
| 80 || [[ਮਾਰਲੀਨ ਗੋਰਿਸ]]||25.12.2021 || 180 || [[ਜੁਲ ਮਾਰੋਹ]]||04.04.2022
|280
|[[ਲੀਹ ਹਾਰਵੇ]]
|13.07.2022
|
|
|
|-
| 81 || [[ਡੀਆਨਾ ਅਰਬੇਨੀਨਾ]]||26.12.2021 || 181 || [[ਈਵਾਨ ਗ੍ਰੀਰ]]||05.04.2022
|281
|[[ਰੋਏ ਰੋਲੈਂਡ]]
|14.07.2022
|
|
|
|-
| 82 || [[ਰਵੀਨਾ ਅਰੋੜਾ]]||27.12.2021 || 182 || [[ਰਿਆਨ ਹੋਲਮਜ਼]]||06.04.2022
|282
|[[ਰੌਸ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ]]
|15.07.2022
|
|
|
|-
| 83 || [[ਹਿਤੇਨ ਨੂਨਵਾਲ]]||28.12.2021 || 183 || [[ਕਲੋਵਿਸ ਰਫਿਨ]]||07.04.2022
|283
|[[ਬਸੀਰਾ ਖਾਨ]]
|16.07.2022
|
|
|
|-
| 84 || [[ਪ੍ਰਗਤੀ ਸਿੰਘ]]||29.12.2021 || 184 || [[ਟੌਮੀ ਨਟਰ]]||08.04.2022
|284
|[[ਅੰਜਾਰੀ]]
|17.07.2022
|
|
|
|-
| 85 || [[ਰੋਹਿਤ ਖੋਸਲਾ]]||30.12.2021 || 185 || [[ਟੇਡ ਟਿਨਲਿੰਗ]]||09.04.2022
|285
|[[ਬਤ ਕੋਲ (ਸੰਸਥਾ)]]
|18.07.2022
|
|
|
|-
| 86 || [[ਮਾਇਆ ਦ ਡਰੈਗ ਕੁਈਨ]]||31.12.2021 || 186 || [[ਜੂਲੀਅਨ ਬੇਕਰ]]||10.04.2022
|286
|[[ਹਵਰੁਤਾ (ਸੰਸਥਾ)]]
|19.07.2022
|
|
|
|-
| 87 || [[ਮੇਗ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ]]||01.01.2022 || 187 || [[ਡੇਵਿਡ ਐਮਸ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||11.04.2022
|287
|[[ਹਾਮਦ ਸਿੰਨੋ]]
|20.07.2022
|
|
|
|-
| 88 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਗਿਲਬਰਟ]]||02.01.2022 || 188 || [[ਬਰਟ ਆਰਚਰ]]||12.04.2022
|288
|[[ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ]]
|21.07.2022
|
|
|
|-
| 89 || [[ਏਸਥਰ ਭਾਰਤੀ]]||03.01.2022 || 189 || [[ਫਿਨ ਅਰਗਸ]]||13.04.2022
|289
|[[ਜਿਲ ਐਂਡਰਿਊ]]
|22.07.2022
|
|
|
|-
| 90 || [[ਦੀਪਕ ਭਾਰਗਵ]]||04.01.2022 || 190 || [[ਜੇਰੇਡ ਆਲਮਨ]]||14.04.2022
|290
|[[ਜੇਮਸ ਬੇਲੀ]]
|23.07.2022
|
|
|
|-
| 91 || [[ਰੇ ਅਘਯਾਨ]]||05.01.2022 || 191 || [[ਡੈਨੀਅਲ ਕਾਰਟੀਅਰ]]||15.04.2022
|291
|[[ਐਨੀ ਗੁਗਲੀਆ]]
|24.07.2022
|
|
|
|-
| 92 || [[ਐਡਮ ਆਲ]]||06.01.2022 || 192 || [[ਕੇਵਿਨ ਐਲੀਸਨ]]||16.04.2022
|292
|[[ਪੌਲ ਵਿਰਟਜ਼]]
|25.07.2022
|
|
|
|-
| 93 || [[ਆਰਤੀ ਅਗਰਵਾਲ (ਵਿਗਿਆਨੀ)]]||07.01.2022 || 193 || [[ਡਿਕ ਕਲੇਅਰ]]||17.04.2022
|293
|[[ਜੈਸਿਕਾ ਪਲੱਟ]]
|26.07.2022
|393
|
|
|-
| 94 || [[ਭੂਪੇਨ ਖੱਖੜ]]||08.01.2022 || 194 || [[ਸੇਬ ਕਾਸਤਰੋ]]||18.04.2022
|294
|[[ਲੁਈ ਸੈਂਡ]]
|27.07.2022
|394
|
|
|-
| 95 || [[ਐਨੀ ਆਸ਼ੀਮ]]||09.01.2022 || 195 || [[ਹੈਂਕ ਚੇਨ]]||19.04.2022
|295
|[[ਐਂਡਰਿਆ ਯੀਅਰਵੁੱਡ]]
|28.07.2022
|395
|
|
|-
| 96 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਡ੍ਰੈਗਨ]]||10.01.2022 || 196 || [[ਅਬਦੁ ਅਲੀ]]||20.04.2022
|296
|[[ਬੈਟੀ ਬੈਕਸਟਰ]]
|29.07.2022
|396
|
|
|-
| 97 || [[ਚੱਕੀ ਬਾਰਟੋਲੋ]]||11.01.2022 || 197 || [[ਸਲਵਾਡੋਰ ਕੈਲਵੋ]]||21.04.2022
|297
|[[ਟੇਡ ਨੌਰਥ]]
|30.07.2022
|397
|
|
|-
| 98 || [[ਜੈਕ ਬਾਰਨ]]||12.01.2022 || 198 || [[ਬਲੈਕ ਸਪਾਰਕ]]||22.04.2022
|298
|[[ਰਿਚਰਡ ਹਰਮਨ]]
|31.07.2022
|398
|
|
|-
| 99 || [[ਅਡੱਲਟ ਮੋਮ]]||13.01.2022 || 199 || [[ਮਾਰਕ ਬਲੇਨ]]||23.04.2022
|299
|[[ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ]]
|01.08.2022
|399
|
|
|-
| 100 || [[ਕਾਰਲਾ ਐਂਤੋਨੇਲੀ]]||14.01.2022 || 200 || [[ਰਿਵਰ ਗਾਲੋ]]||24.04.2022
|300
|[[ਖਵਾਲ]]
|02.08.2022
|400
|
|
|-
|}</text>
      <sha1>fteqjvb6fnne0f13bqhw22m0wof24u5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu/100wikidays</title>
    <ns>2</ns>
    <id>141224</id>
    <revision>
      <id>610398</id>
      <parentid>610292</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T14:40:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gill jassu</username>
        <id>31716</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13201" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! colspan=3| 1&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; round: 12.01.2022–21.04.2022 !! colspan=3| 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; round: 22.04.2022–30.07.2022 !! colspan=3| 3&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; round: 31.07.2022–07.11.2022

|-
! No.  !! Article  !! Date !! No.  !! Article  !! Date !! No.  !! Article  !! Date
|-
| 1 || [[ਕਲਾ ਦਾ ਕੰਮ]] || 12-01-2022 || 1 || [[ਸੰਸਾਰ]] || 22.04.2022 || 1 || [[ਟੋਨੀ ਮਾਂਗਨ]] || 31.07.2022
|-
| 2 || [[ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਕਲਾ]] || 13-01-2022 || 2 || [[ਈਕੁਮੇਨ]] || 23.04.2022 || 2 || [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼]] || 01.08.2022
|-
| 3 || [[ਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਕਲਾ]] || 14-01-2022 || 3 || [[ਅਲਾਸਕਾ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ]] || 24.04.2022 || 3 || [[ਹਿੱਪੀ]] || 02.08.2022
|-
| 4 || [[ਜਰਮਨ ਕਲਾ]] || 15-01-2022 || 4 || [[ਸਲਾਨਾ ਚੱਕਰ]] || 25.04.2022 || 4 || [[ਐਲਿਸ ਰੇਜੀਨਾ]] || 03.08.2022
|-
| 5 || [[ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਲਾ]] || 16-01-2022 || 5 || [[ਐਂਥਰੋਪੋਸਫੀਅਰ]] || 26.04.2022 || 5 || [[ਰੀਟਾ ਲੀ]] || 04.08.2022
|-
| 6 || [[ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਕਲਾ]] || 17-01-2022 || 6 || [[ਬਾਇਓਸਪੀਲੋਜੀ]] || 27.04.2022
|-
| 7 || [[ਮਲੇਸ਼ੀਅਨ ਕਲਾ]] || 18-01-2022 || 7 || [[ਕੈਸਕੇਡਜ਼ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ]] || 28.04.2022
|-
| 8 || [[ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਕਲਾ]] || 19-01-2022 || 8 || [[ਕਾਲਕ੍ਰਮ]] || 29.04.2022
|-
| 9 || [[ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ]] || 20-01-2022 || 9 || [[ਧਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਹਫ਼ਤਾ]] || 30.04.2022
|-
| 10 || [[ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀ ਕਲਾ]] || 21-01-2022 || 10 || [[ਐਸਡੈਟ]] || 01.05.2022
|-
| 11 || [[ਕਲਾ ਸੰਸਾਰ]] || 22-01-2022 || 11 || [[ਭੂ-ਰਸਾਇਣ]] || 02.05.2022 
|-
| 12 || [[ਤੁਵਾਲੂ ਦੀ ਕਲਾ]] || 23-01-2022 || 12 || [[ਜੀਓਇਨਫੋਰਮੈਟਿਕਸ]] || 03.05.2022
|-
| 13 || [[ਸੋਮਾਲੀ ਕਲਾ]] || 24-01-2022 || 13 || [[ਜਿਓਮਕੈਨਿਕਸ]] || 04.05.2022
|-
| 14 || [[ਕੋਰੀਆਈ ਕਲਾ]] || 25-01-2022 || 14 || [[ਜਿਓਰੈਫ]] || 05.05.2022
|-
| 15 || [[ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਦੀਆਂ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਆਰਟਸ]] || 26-01-2022 || 15 || [[GNS ਵਿਗਿਆਨ]] || 06.05.2022
|-
| 16 || [[ਤੁਰਕੀ ਕਲਾ]] || 27-01-2022 || 16 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਿਕਾਸ]] || 07.05.2022
|-
| 17 || [[ਅਫਰੀਕੀ ਕਲਾ]] || 28-01-2022 || 17 || [[ਪੈਲੀਓਜੀਓਸਾਇੰਸ]] || 08.05.2022
|-
| 18 || [[ਜਾਰਡਨ ਦੀ ਕਲਾ]] || 29-01-2022 || 18 || [[ਪੈਲੀਓਇੰਟੈਂਸਿਟੀ]] || 09.05.2022
|-
| 19 || [[ਚਿਲੀ ਕਲਾ]] || 30-01-2022 || 19 || [[ਪੈਲੀਓਨਟੋਲੋਜੀ]] || 10.05.2022
|-
| 20 || [[ਸਰਬੀਆਈ ਕਲਾ]] || 31-01-2022 || 20 || [[ਭੌਤਿਕ ਭੂਗੋਲ]] || 11.05.2022
|-
| 21 || [[ਫਲਸਤੀਨੀ ਕਲਾ]] || 01-02-2022 || 21 || [[ਸੈਡਲਰ ਪ੍ਰਭਾਵ]] || 12.05.2022
|-
| 22 || [[ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ ਕਲਾ]] || 02-02-2022 || 22 || [[ਭੂਚਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ]] || 13.05.2022
|-
| 23 || [[ਕੁੱਕ ਟਾਪੂ ਕਲਾ]] || 03-02-2022 || 23 || [[ਮਿੱਟੀ ਸੂਰਜੀਕਰਣ]] || 14.05.2022
|-
| 24 || [[ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਕਲਾ]] || 04-02-2022 || 24 || [[ਠੋਸ ਧਰਤੀ‎]] || 15.05.2022
|-
| 25 || [[ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਕਲਾ]] || 05-02-2022 || 25 || [[ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਵਿਗਿਆਨ]] || 16.05.2022
|-
| 26 || [[ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਲਾ]] || 06-02-2022 || 26 || [[ਟ੍ਰੈਵਰਸ (ਸਰਵੇਖਣ)]] || 17.05.2022
|-
| 27 || [[ਕਤਰ ਕਲਾ]] || 07-02-2022 || 27 || [[ਧਰਤੀ ਦਾ ਪੜਾਅ]] || 18.05.2022
|-
| 28 || [[ਲਾਓ ਕਲਾ]] || 08-02-2022 || 28 || [[ਉਪ-ਤੂਫਾਨ]] || 19.05.2022
|-
| 29 || [[ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਆਰਟਸ]] || 09-02-2022 || 29 || [[ਜਾਰਾਮੀਲੋ ਰਿਵਰਸਲ]] || 20.05.2022
|-
| 30 || [[ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ]] || 10-02-2022 || 30 || [[ਧਰਤੀ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ]] || 21.05.2022
|-
| 31 || [[ਵੈਲਸ਼ ਕਲਾ]] || 11-02-2022 || 31 || [[ਭੂ-ਕੇਂਦਰੀ ਔਰਬਿਟ]] || 22.05.2022
|-
| 32 || [[ਵੀਅਤਨਾਮੀ ਕਲਾ]] || 12-02-2022 || 32 || [[ਥਰਮੋਪੌਜ਼]] || 23.05.2022
|-
| 33 || [[ਪੋਲਿਸ਼ ਕਲਾ]] || 13-02-2022 || 33 || [[ਟਰਬੋਪੌਜ਼]] || 24.05.2022
|-
| 34 || [[ਓਵਰ ਮਾਡਲ ਵਾਲੀ ਖੋਪੜੀ]] || 14-02-2022 || 34 || [[ਕੁਨਿਉ ਕੁਆਂਟੁ]] || 25.05.2022
|-
| 35 || [[ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵੀਨਾ ਕਲਾ]] || 15-02-2022 || 35 || [[ਡੈਂਡੇਲੀਅਨ ਊਰਜਾ]] || 26.05.2022
|-
| 36 || [[ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ ਕਲਾ]] || 16-02-2022 || 36 || [[ਧਰਤੀ ਦਾ ਨਾਜ਼ੁਕ ਭਾਗ]] || 27.05.2022
|-
| 37 || [[ਅਲਮੈਨਕ ਕਲਾ]] || 17-02-2022 || 37 || [[ਧਰਤੀ ਦਾ ਸਮਾਂ]] || 28.05.2022
|-
| 38 || [[ਆਰਟਬੈਂਕ]] || 18-02-2022 || 38 || [[ਤਾਨੀਆ ਏਬੀ]] || 29.05.2022
|-
| 39 || [[ਗਲੋਬਲ ਕਲਾ]] || 19-02-2022 || 39 || [[ਐਡ ਬੇਅਰਡ]] || 30.05.2022
|-
| 40 || [[ਜੂਲੀਅਨ ਬੀਵਰ]] || 20-02-2022 || 40 || [[ਰਵਿੰਦਰ ਬਾਂਸਲ]] || 31.05.2022
|-
| 41 || [[ਕੈਨੇਡਾ ਹਾਊਸ]] || 21-02-2022 || 41 || [[ਫਰਾਂਸਿਸ ਬਾਰਕਲੇ]] || 01.06.2022
|-
| 42 || [[ਬਲੂ ਸਟਾਰ ਪ੍ਰੈਸ]] || 22-02-2022 || 42 || [[ਵਿਲੀਅਮ ਡੈਂਪੀਅਰ]] || 02.06.2022
|-
| 43 || [[ਰਾਇਲ ਆਰਟੇਲ]] || 23-02-2022 || 43 || [[ਵਾਇਲੇਟ ਕੋਰਡਰੀ]] || 03.06.2022
|-
| 44 || [[ਪੀਟਰ ਮਿਸ਼ੇਲ]] || 24-02-2022 || 44 || [[ਪੈਲੇ ਹੁਲਡ]] || 04.06.2022
|-
| 45 || [[ਕੈਰੀ ਮੌਰਿਸ]] || 25-02-2022 || 45 || [[ਜ਼ਿਕੀ ਸ਼ੇਕਡ]] || 05.06.2022
|-
| 46 || [[ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਕਲਾ]] || 26-02-2022 || 46 || [[ਇਵਾਨ ਵਿਸਿਨ]] || 06.06.2022
|-
| 47 || [[ਅਰਬੇਸਕ]] || 27-02-2022 || 47 || [[ਜੇਮਸ ਕੇਚਲ]] || 07.06.2022
|-
| 48 || [[ਚੰਪਾ ਦੀ ਕਲਾ]] || 28-02-2022 || 48 || [[ਬਿਮਲ ਮੁਖਰਜੀ]] || 08.06.2022
|-
| 49 || [[ਰੇਨਰ ਕਰੋਨ]] || 01-03-2022 || 49 || [[ਕਲੇਰ ਫਰਾਂਸਿਸ]] || 09.06.2022
|-
| 50 || [[ਆਧੁਨਿਕ ਕਲਾ]] || 02-03-2022 || 50 || [[ਨਥਾਨਿਏਲ ਪੋਰਟਲਾਕ]] || 10.06.2022
|-
| 51 || [[ਕਲਾ ਆਲੋਚਕ]] || 03-03-2022 || 51 || [[ਯੂਰੀ ਲਿਸਿਆਨਸਕੀ ]] || 11.06.2022
|-
| 52 || [[ਪਲਿੰਕਾਰਟ]] || 04-03-2022 || 52 || [[ਚਾਰਲਸ ਜੈਕਿਨੋਟ]] || 12.06.2022
|-
| 53 || [[ਮੂਰਤੀ-ਵਿਗਿਆਨ]] || 05-03-2022 || 53 || [[ਜੀਓਨ (ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ)]] || 13.06.2022
|-
| 54 || [[ਦਾਨ ਲਈ ਕਲਾ]] || 06-03-2022 || 54 || [[ਟ੍ਰੈਵਿਸ ਲੁਡਲੋ]] || 14.06.2022
|-
| 55 || [[ਅਫਰੀਕੀ ਲੋਕ ਕਲਾ]] || 07-03-2022 || 55 || [[ਜਾਰਜ ਸ਼ੈਲਵੋਕ]] || 15.06.2022
|-
| 56 || [[ਆਰਟਵਾਸ਼ਿੰਗ]] || 08-03-2022 || 56 || [[ਵੀਨਸ ਦੀ ਪੱਟੀ]] || 16.06.2022
|-
| 57 || [[ਮੈਕਰੋਨੀ ਕਲਾ]] || 09-03-2022 || 57 || [[ਭੂਗੋਲਿਕ ਜ਼ੋਨ]] || 17.06.2022
|-
| 58 || [[ਅਬੂ ਧਾਬੀ ਕਲਾ]] || 10-03-2022 || 58 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੰਸਾਰ]] || 18.06.2022
|-
| 59 || [[ਡਰੋਨ ਕਲਾ]] || 11-03-2022 || 59 || [[ਗਦਾਨੀ]] || 19.06.2022
|-
| 60 || [[ਕਾਗਜ਼ੀ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ]] || 12-03-2022 || 60 || [[ਖੰਟੀ ਸਾਗਰ]] || 20.06.2022
|-
| 61 || [[ਫਿਜ਼ੀਓਪਲਾਸਟਿਕ ਕਲਾ]] || 13-03-2022 || 61 || [[ਮੇਸੋਪਲੇਟਸ]] || 21.06.2022
|-
| 62 || [[ਕਲਾ ਸਕੂਲ]] || 14-03-2022 || 62 || [[ਗਲੋਬਲ ਦਿਮਾਗ]] || 22.06.2022
|-
| 63 || [[ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ]] || 15-03-2022 || 63 || [[ਐਡਵਰਡ ਲੈਟੀਮਰ ਬੀਚ ਜੂਨੀਅਰ]] || 23.06.2022
|-
| 64 || [[ਭੂਮੀ ਕਲਾ]] || 16-03-2022 || 64 || [[ਜਿਓਟਾਰਗੇਟਿੰਗ]] || 24.06.2022
|-
| 65 || [[ਵਿਚਾਰ ਕਲਾ]] || 17-03-2022 || 65 || [[ਜਿਓਮੈਸੇਜਿੰਗ]] || 25.06.2022
|-
| 66 || [[ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਕਲਾ]] || 18-03-2022 || 66 || [[ਭੂ-ਵਾੜ]] || 26.06.2022
|-
| 67 || [[ਸੰਦਰਭ ਕਲਾ]] || 19-03-2022 || 67 || [[ਏਸ਼ੀਆ ਕੌਂਸਲ]] || 27.06.2022
|-
| 68 || [[ਚੈਂਪਮੋਲ]] || 20-03-2022 || 68 || [[ਵੈਬ ਚਿਲੀਜ਼]] || 28.06.2022
|-
| 69 || [[ਵਿਸ਼ਵ ਲਈ ਕਲਾ]] || 21-03-2022 || 69 || [[ਐਰੋਸੋਲ]] || 29.06.2022
|-
| 70 || [[ਅਮੀਨਾ ਅਹਿਮਦ ਆਹੂਜਾ]] || 22-03-2022 || 70 || [[ਹੇਟਰੋਸਫੀਅਰ]] || 30.06.2022
|-
| 71 || [[ਲਕਸ਼ਮੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸਿਹਾਰੇ]] || 23-03-2022 || 71 || [[ਪਰਾਗ ਦੀ ਗਿਣਤੀ]] || 01.07.2022
|-
| 72 || [[ਸੂਜ਼ੀ ਗੈਬਲਿਕ]] || 24-03-2022 || 72 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਹਵਾ]] || 02.07.2022
|-
| 73 || [[ਡਾਂਸ ਆਲੋਚਨਾ]] || 25-03-2022 || 73 || [[ਹਵਾ ਦੀ ਖੜੋਤ]] || 03.07.2022
|-
| 74 || [[ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਨੇਮਾ]] || 26-03-2022 || 74 || [[ਮੇਸੋਪੌਜ਼]] || 04.07.2022
|-
| 75 || [[ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਲਾ ਆਲੋਚਨਾ]] || 27-03-2022 || 75 || [[ਕਾਲਾ ਕਾਰਬਨ]] || 05.07.2022
|-
| 76 || [[ਲੌਰਾ ਹਾਰਡਿੰਗ]] || 28-03-2022 || 76 || [[ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨਦੀ]] || 06.07.2022
|-
| 77 || [[ਚਾਰਲਸ ਜੇਨਕਸ]] || 29-03-2022 || 77 || [[ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਜੈੱਟ]] || 07.07.2022
|-
| 78 || [[ਰੋਵਨ ਮੂਰ]] || 30-03-2022 || 78 || [[ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ]] || 08.07.2022
|-
| 79 || [[ਸਾਰਾ ਰਹਿਬਰ]] || 31-03-2022 || 79 || [[ਧੁੰਦ ਦਾ ਧਨੁਸ਼]] || 09.07.2022
|-
| 80 || [[ਸਟੈਪਫਰਹੌਸ]] || 01-04-2022 || 80 || [[ਡੀਜ਼ਲ ਨਿਕਾਸ]] || 10.07.2022
|-
| 81 || [[ਹੈਗੋਇਟਾ]] || 02-04-2022 || 81 || [[ਫਰਾਜ਼ੀਲ ਬਰਫ਼]] || 11.07.2022
|-
| 82 || [[ਫੌਜੀ ਕਲਾ]] || 03-04-2022 || 82 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਪਰਤ]] || 12.07.2022
|-
| 83 || [[ਡਾਈਂਗ ਗੌਲ]] || 04-04-2022 || 83 || [[ਧਰੁਵੀ ਔਰਬਿਟ]] || 13.07.2022
|-
| 84 || [[ਯੁੱਧ ਕਲਾਕਾਰ]] || 05-04-2022 || 84 || [[ਅਨੀਸ਼ੀਅਨ]] || 14.07.2022
|-
| 85 || [[ਰੋਵਨ ਕ੍ਰੋ]] || 06-04-2022 || 85 || [[ਸਾਦੁਨ ਬੋਰੋ]] || 15.07.2022
|-
| 86 || [[ਸੈਮੂਅਲ ਰੈਡਗ੍ਰੇਵ]] || 07-04-2022 || 86|| [[ਐਲਨ ਪ੍ਰਿਡੀ]] || 16.07.2022
|-
| 87 || [[ਅਨਸਰੇਟਡ]] || 08-04-2022 || 87 || [[ਵਿਕਟਰ ਕਲੱਬ]] || 17.07.2022
|-
| 88 || [[ਅਲਟਰਮੋਡਰਨ]] || 09-04-2022 || 88 || [[ਜੇਮਸ ਪਾਰਕਿੰਸਨ]] || 18.07.2022
|-
| 89 || [[ਕੋਡਿਕੋਲੋਜੀ]] || 10-04-2022 || 89 || [[ਐਲਫ੍ਰੇਡ ਡੀ ਗ੍ਰਾਜ਼ੀਆ]] || 19.07.2022
|-
| 90 || [[ਸਥਾਨਿਕ ਪ੍ਰਤੀਕ]] || 11-04-2022 || 90 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਿਗਰੈਸ਼ਨ]] || 20.07.2022
|-
| 91 || [[ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਲਾਈਨ]] || 12-04-2022 || 91 || [[ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼]] || 21.07.2022
|-
| 92 || [[ਮਾਸ]] || 13-04-2022 || 92 || [[ਬਿਲ ਕਿੰਗ (ਰਾਇਲ ਨੇਵੀ ਅਫਸਰ)]] || 22.07.2022
|-
| 93 || [[ਕੁਬਾ ਕਲਾ]] || 14-04-2022 || 93 || [[ਮਾਰਕ ਬੀਓਮੋਂਟ (ਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰ)]] || 23.07.2022
|-
| 94 || [[ਪੂਰਬੀਵਾਦ]] || 15-04-2022 || 94 || [[ਜੇਮਸ ਮੈਗੀ (ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਪਤਾਨ)]] || 24.07.2022
|-
| 95 || [[ਟੋਂਡੋ (ਕਲਾ)]] || 16-04-2022 || 95 || [[ਰਿਚਰਡ ਰਸਲ ਵਾਲਡਰੋਨ]] || 25.07.2022
|-
| 96 || [[ਯੂਰਪ ਦੀ ਕਲਾ]] || 17-04-2022 || 96 || [[ਰਾਬਰਟ ਗ੍ਰੇ (ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਪਤਾਨ)]] || 26.07.2022
|-
| 97 || [[ਮੀਡੀਆ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ]] || 18-04-2022 || 97 || [[ਐਲੇਕ ਰੋਜ਼]] || 27.07.2022
|-
| 98 || [[ਤਕਨੀਕੀ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ]] || 19-04-2022 || 98 || [[ਫਰਾਂਸਿਸ ਫਲੈਚਰ (ਪੁਜਾਰੀ)]] || 28.07.2022
|-
| 99 || [[ਸੂਡੋਰੀਅਲਿਜ਼ਮ]] || 20-04-2022 || 99 || [[ਥਾਮਸ ਵੈਸਟਬਰੂਕ ਵਾਲਡਰੋਨ (ਕੌਂਸਲ)]] || 29.07.2022
|-
| 100 || [[ਨਿਊਰੋਆਰਥਿਸਟਰੀ]] || 21-04-2022 || 100 || [[ਆਰਥਰ ਬਲੈਸਿਟ]] || 30.07.2022
|}</text>
      <sha1>3vm03vi62cqlok5ya9ocis2rrkbvvy9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਫਤਿਹ ਬਿਰੋਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>141270</id>
    <revision>
      <id>610486</id>
      <parentid>602085</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:45:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:Dr-Fatih-Birol.jpg|Dr-Fatih-Birol.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Fitindia|Fitindia]] because: No permission since 28 July 2022.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11681" xml:space="preserve">{{Infobox officeholder|name=ਫਤਿਹ ਬਿਰੋਲ|image=|alt=2019 ਵਿੱਚ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਊਰਜਾ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਫਤਿਹ ਬਿਰੋਲ|caption=2019 ਵਿੱਚ ਬਿਰੋਲ|office=ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ [[ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਊਰਜਾ ਏਜੰਸੀ]]|deputy=[[ਮੈਰੀ ਬਰਸ ਵਾਰਲਿਕ]]|term_start=1 September 2015|term_end=|predecessor=[[ਮਾਰੀਆ ਵੈਨ ਡੇਰ ਹੋਵਨ]]|successor=|birth_date={{birth date and age|1958|3|22|df=y}}|birth_place=[[ਅੰਕਾਰਾ]], [[ਟਰਕੀ]]|death_date=|death_place=|alma_mater=[[ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਤਕਨੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]&lt;br /&gt;[[ਵਿਯੇਨ੍ਨਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ]]}}

'''ਫਤਿਹ ਬਿਰੋਲ''' (ਜਨਮ 22 ਮਾਰਚ 1958, [[ਅੰਕਾਰਾ]] ਵਿੱਚ) ਇੱਕ ਤੁਰਕੀ ਦਾ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਮਾਹਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ 1 ਸਤੰਬਰ 2015 ਤੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਊਰਜਾ ਏਜੰਸੀ (IEA) ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। IEA ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਹੋਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਪੈਰਿਸ-ਅਧਾਰਤ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/business/Industry/india-inks-mou-with-international-energy-agency-for-global-energy-security-sustainability/article33676836.ece|title=India inks MoU with International Energy Agency for global energy security, sustainability|date=2021-01-27|work=[[The Hindu]]|access-date=2021-01-27}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੀਆਂ ਉਭਰਦੀਆਂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਵੱਛ ਊਰਜਾ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਤਨਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਧ ਜ਼ੀਰੋ ਨਿਕਾਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/business/2021/07/25/dr-fatih-birol-climate-change-race-zero-countries-must-finish/|title=Paris climate agreement at risk of failure, says energy chief|date=July 25, 2021|work=[[The Daily Telegraph|The Telegraph]]|access-date=July 25, 2021}}{{Subscription required|s}}&lt;/ref&gt;

ਬਿਰੋਲ 2021 ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਟਾਈਮ 100 ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://time.com/collection/100-most-influential-people-2021/6095810/fatih-birol/|title=Fatih Birol: The 100 Most Influential People of 2021|date=September 15, 2021|publisher=[[TIME]]}}&lt;/ref&gt; ਨੂੰ ''[[ਫੋਰਬਜ਼|ਫੋਰਬਸ]]'' ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਊਰਜਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.forbes.com/2009/11/09/boone-pickens-oil-leadership-power-09-energy_slide.html|title=T. Boone Pickens Picks The World's Seven Most Powerful In Energy|date=November 11, 2009|newspaper=[[Forbes]]|access-date=November 11, 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 2017 ਵਿੱਚ ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਇਸਨੂੰ ਊਰਜਾ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਾਲ&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.ft.com/content/2a72d05c-e0d5-11e7-a8a4-0a1e63a52f9c|title=Energy personality of the year: Fatih Birol, IEA|date=December 18, 2017|work=[[The Sunday Times]]|access-date=December 18, 2017}}{{Subscription required|s}}&lt;/ref&gt; ਬਿਰੋਲ ਵਿਸ਼ਵ ਆਰਥਿਕ ਫੋਰਮ (ਦਾਵੋਸ) ਊਰਜਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬੋਰਡ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਨ। ਉਹ ਪ੍ਰਿੰਟ ਅਤੇ [[ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਮੀਡੀਆ]] ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਵੱਡੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਮੇਲਨਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Climate-commitments-are-not-enough-,-says-Birol|title=Climate commitments are 'not enough', says Birol|date=April 22, 2021|publisher=[[World Nuclear News]]}}&lt;/ref&gt;

== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੈਰੀਅਰ ==
1995 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੂਨੀਅਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ IEA ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬਿਰੋਲ ਨੇ [[ਵਿਆਨਾ|ਵਿਏਨਾ]] ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ( [[ਓਪੈੱਕ|OPEC]] ) ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। IEA ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਬਿਰੋਲ ਨੇ ਮੁੱਖ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਇੱਕ ਭੂਮਿਕਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ 2015 ਵਿੱਚ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, IEA ਦੀ ਨੇੜਿਓਂ ਦੇਖੀ ਗਈ ਵਰਲਡ ਐਨਰਜੀ ਆਉਟਲੁੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਸੀ।

ਇੱਕ ਤੁਰਕੀ ਨਾਗਰਿਕ, ਬਿਰੋਲ ਦਾ ਜਨਮ 1958 ਵਿੱਚ ਅੰਕਾਰਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਟੈਕਨੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪਾਵਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ [[ਬੀ ਐੱਸ ਸੀ|ਬੀਐਸਸੀ]] ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ । ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਐਮਐਸਸੀ ਅਤੇ [[ਪੀਐਚ.ਡੀ.|ਪੀਐਚਡੀ]] ਵੀਏਨਾ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਊਰਜਾ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 2013 ਵਿੱਚ, ਬਿਰੋਲ ਨੂੰ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ ਦੁਆਰਾ ਡਾਕਟਰੇਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ 2013 ਵਿੱਚ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬ ਗਲਾਟਾਸਾਰੇ ਐਸਕੇ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਲਾਈਫ ਮੈਂਬਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

== ਹੋਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ==

* ਅਫਰੀਕਾ ਯੂਰਪ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ (AEF), ਅਫਰੀਕਾ-ਯੂਰਪ ਸਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਦੇ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਸਮੂਹ ਦੇ ਮੈਂਬਰ (2020 ਤੋਂ)&lt;ref&gt;[https://www.friendsofeurope.org/initiatives/eu-africa-high-level-group/ High-Level Group of Personalities on Africa-Europe Relations] Africa Europe Foundation (AEF).&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਮੈਡਲ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;
! class=&quot;unsortable&quot; |ਰਿਬਨ ਪੱਟੀ
! ਅਵਾਰਡ ਜਾਂ ਸਜਾਵਟ
! ਦੇਸ਼
! ਤਾਰੀਖ਼
! ਸਥਾਨ
! class=&quot;unsortable&quot; | ਨੋਟ ਕਰੋ
! class=&quot;unsortable&quot; | ਰੈਫ.
|-
|
| ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੇਵਾ ਲਈ ਮੈਡਲ
|&lt;/img&gt; ਟਰਕੀ
| align=&quot;center&quot; |{{Ntsh|20051001}} 1 ਅਕਤੂਬਰ 2005
| [[ਪੈਰਿਸ]]
|
| &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mfa.gov.tr/disisleri-bakanligi-ustun-hizmet-plaketi-ile-devlet-nisan-ve-madalyalarinin-verilmesi-.tr.mfa|title=Dışişleri Bakanlığı Üstün Hizmet Ödülü ile Devlet Nişan ve Madalyaları|date=|publisher=[[Ministry of Foreign Affairs of Turkey]]|language=Turkish|access-date=29 March 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|&lt;/img&gt;
| Ordre des Palmes Académiques
|&lt;/img&gt; ਫਰਾਂਸ
| align=&quot;center&quot; |{{Ntsh|20061001}} 1 ਅਕਤੂਬਰ 2006
| [[ਪੈਰਿਸ]]
|
| &lt;ref name=&quot;Awards&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.worldenergyoutlook.org/aboutweo/awards/|title=Awards of Fatih Birol|year=|publisher=[[World Energy Outlook]]|access-date=29 March 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|&lt;/img&gt;
| ਆਸਟਰੀਆ ਗਣਰਾਜ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਸਨਮਾਨ ਦੀ ਸਜਾਵਟ
|&lt;/img&gt; ਆਸਟਰੀਆ
| align=&quot;center&quot; |{{Ntsh|20070301}} 1 ਮਾਰਚ 2007
| [[ਵਿਆਨਾ|ਵਿਏਨਾ]]
|
| &lt;ref name=&quot;Awards&quot; /&gt;
|-
|&lt;/img&gt;
| ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਸੰਘੀ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਮੈਰਿਟ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਰਜਾ ਆਰਡਰ
|&lt;/img&gt; ਜਰਮਨੀ
| align=&quot;center&quot; |{{Ntsh|20091119}} 19 ਨਵੰਬਰ 2009
| [[ਬਰਲਿਨ]]
|
| &lt;ref name=&quot;Awards&quot; /&gt;
|-
|&lt;/img&gt;
| ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ
|&lt;/img&gt; ਇਟਲੀ
| align=&quot;center&quot; |{{Ntsh|20120614}} 14 ਜੂਨ 2012
| [[ਪੈਰਿਸ]]
|
| &lt;ref name=&quot;Awards&quot; /&gt;
|-
|&lt;/img&gt;
| ਧਰੁਵੀ ਤਾਰੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਰਜਾ ਆਰਡਰ
|&lt;/img&gt; ਸਵੀਡਨ
| align=&quot;center&quot; |{{Ntsh|20131211}} 11 ਦਸੰਬਰ 2013
| [[ਸਟਾਕਹੋਮ]]
|
| &lt;ref name=&quot;Awards&quot; /&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ntv.com.tr/arsiv/id/25485243/|title=Fatih Birol'a İsveç'ten Kraliyet Nişanı (Turkish)|date=11 December 2013|publisher=[[NTV (Turkey)|NTV]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402102015/http://www.ntv.com.tr/arsiv/id/25485243/|archive-date=2 April 2015|access-date=29 March 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|&lt;/img&gt;
| ਚੜ੍ਹਦੇ ਸੂਰਜ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਰਜਾ ਆਰਡਰ
|&lt;/img&gt; ਜਪਾਨ
| align=&quot;center&quot; |{{Ntsh|20140130}} 30 ਜਨਵਰੀ 2014
| [[ਪੈਰਿਸ]]
|
| &lt;ref name=&quot;Awards&quot; /&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.iea.org/news/iea-chief-economist-receives-japanese-emperor-s-order-of-the-rising-sun|title=IEA Chief Economist receives Japanese Emperor's Order of the Rising Sun|date=31 January 2014|publisher=[[International Energy Agency]]|access-date=29 March 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|
| ਮੇਲਚੇਟ ਮੈਡਲ
|&lt;/img&gt; ਯੁਨਾਇਟੇਡ ਕਿਂਗਡਮ
| align=&quot;center&quot; | 2017
|
|
| &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.energyinst.org/events/melchett-cadman|title=Melchett and Cadman Awards and Lectures - Past Melchett Award winners|date=2018-02-21|website=Energy Institute|archive-url=https://web.archive.org/web/20150122021326/https://www.energyinst.org/events/melchett-cadman|archive-date=2015-01-22|access-date=2022-03-04|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;
|-
|&lt;/img&gt;
| ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ ਦਾ ਸ਼ੈਵਲੀਅਰ
|&lt;/img&gt; ਫਰਾਂਸ
| align=&quot;center&quot; |{{Ntsh|20140130}} 1 ਜਨਵਰੀ 2022
| [[ਪੈਰਿਸ]]
|
| &lt;ref name=&quot;Awards&quot; /&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.legiondhonneur.fr/sites/default/files/lh20220101.pdf|title=Journal officiel de la République française|date=1 January 2022|publisher=[[République française]]|access-date=1 January 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1958]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Pages with unreviewed translations]]</text>
      <sha1>h1jy342g7lthax15vbzjg0rx4hsb3kw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Manjit Singh/100wikidays</title>
    <ns>2</ns>
    <id>141593</id>
    <revision>
      <id>610493</id>
      <parentid>610349</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T11:34:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Manjit Singh</username>
        <id>12163</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5373" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! colspan=3| 1&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; round: 01.05.2022– 
|-
! No.  !! Article  !! Date 
|-
| 1 || [[ਇੰਦਰ]] || 01-05-2022 
|-
| 2 || [[ਸਹਦੇਵ]] || 02-05-2022
|-
| 3 || [[ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਕੁਮਾਰ]] || 03-05-2022
|-
| 4 || [[ਸ਼ਿਸ਼ੂਪਾਲ]] || 04-05-2022
|-
| 5 || [[ਦੁਸ਼ਾਸਨ]] || 05-05-2022
|-
| 6 || [[ਅਸ਼ਵਥਾਮਾ]] || 06-05-2022
|-
| 7 || [[ਵਿਰਾਟ]] || 7-05-2022
|-
| 8 || [[ਕਸ਼ਯਪ]] || 8-05-2022 
|-
| 9 || [[ਵਿਦੁਰ]] || 9-05-2022
|-
| 10 || [[ਵਿਕਰਨ]] || 10-05-2022
|-
| 11 || [[ਸੰਜਯ]] || 11-05-2022
|-
| 12 || [[ਬਕਾਸੁਰ]] || 12-05-2022
|-
| 13 || [[ਉਗ੍ਰਸੇਨ]] || 13-05-2022
|-
| 14 || [[ਦੁਸ਼ਯੰਤ]] || 14-05-2022
|-
| 15 || [[ਮੇਨਕਾ]] || 15-05-2022
|-
| 16 || [[ਵਿਚਿਤਰਵੀਰਯ]] || 16-05-2022
|-
| 17 || [[ਹਿਡਿੰਬ]] || 17-05-2022
|-
| 18 || [[ਪ੍ਰਤੀਪ]] || 18-05-2022
|-
| 19 || [[ਯਯਾਤੀ]] || 19-05-2022
|-
| 20 || [[ਰੁਕਮੀ]] || 20-05-2022
|-
| 21 || [[ਸੰਵਰਣ]] || 21-05-2022
|-
| 22 || [[ਰੰਭਾ (ਅਪਸਰਾ)]] || 22-05-2022
|-
| 23 || [[ਰਾਜਾ ਪੁਰੂ]] || 23-05-2022
|-
| 24 || [[ਵੇਨਾ (ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਾ)]] || 24-05-2022
|-
| 25 || [[ਭਗਦੱਤ]] || 25-05-2022
|-
| 26 || [[ਨਰਕਾਸੁਰ]] || 26-05-2022
|-
| 27 || [[ਹਿਰਣਯਾਕਸ਼]] || 27-05-2022
|-
| 28 || [[ਹਿਰਣਯਾਕਸ਼ਪ]] || 28-05-2022
|-
| 29 || [[ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ]] || 29-05-2022
|-
| 30 || [[ਅੰਧਕਾਸੁਰ]] || 30-05-2022
|-
| 31 || [[ਅਸੁਰ]] || 31-05-2022
|-
| 32 || [[ਵਜਰਯਾਨ]] || 1-0-2022
|-
| 33 || [[ਕਸ਼ੀਰ ਸਾਗਰ]]  || 2-06-2022
|-
| 34 || [[ਸ਼ੇਸ਼]] ||  3-06-2022, 
|-
| 35 || [[ਵਾਸੁਕੀ]] || 4-06-2022
|-
| 36 || [[ਮੈਡਸਟੋਨ (ਲੋਕਧਾਰਾ)]] || 5-06-2022
|-
| 37 || [[ਕਾਲੀਆ]] || 06-06-2022
|-
| 38 || [[ਕੁਰਮ]]  || 7-06-2022
|-
| 39 || [[ਵਾਮਨ]]  || 8-06-2022
|-
| 40 || [[ਪਿੱਤਰ]] || 9-06-2022
|-
| 41 || [[ਰਘੂ]] || 10-06-2022
|-
| 42 || [[ਅਤਰੀ]] || 11-06-2022
|-
| 43 || [[ਗੌਤਮ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ]]  ||  12-06-2022
|-
| 44 ||[[ਜਮਦਗਨੀ]] || 13-06-2022
|-
| 45 || [[ਨਰ-ਨਾਰਾਇਣ]] || 14-06-2022
|-
| 46  || [[ਸ਼ੁਕਰਚਾਰੀਆ]] || 15-06-2022
|-
| 47 || [[ਭ੍ਰਿਗੁ]] ||  16-06-2022
|-
| 48 || [[ਸ਼ਕਤੀ (ਰਿਸ਼ੀ)]] ||  17-06-2022
|-
| 49 || [[ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ]] ||  18-06-2022
|-
| 50 || [[ਦਕਸ਼]] || 19-6-2022
|-
| 51 || [[ਆਦਿਤਿਆ]] || 20-6-2022
|-
| 52 || [[ਮਤਸਯ ਪੁਰਾਣ]] || 21-6-2022
|-
| 53 || [[ਤਮਸ (ਦਰਸ਼ਨ)]] || 22-6-2022
|-
| 54 || [[ਕੇਦਾਰਨਾਥ]] || 23-6-2022
|-
| 55 || [[ਚਾਰ ਧਾਮ]] || 24-06-2022
|-
| 56 || [[ਜੁਮਾ ਨਮਾਜ਼]] || 25-06-2022
|-
| 57 || [[ਰਾਮਾਨਾਥਸਵਾਮੀ ਮੰਦਰ]] || 26-06-2022 
|-
| 58 || [[ਦਵਾਰਕਾਧੀਸ਼ ਮੰਦਰ]] || 27-06-2022
|-
| 59 || [[ਸ਼੍ਰੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨਰਸਿਮਹਾ ਮੰਦਰ]] || 28-06-2022
|-
| 60 || [[ਮਰੀਚੀ]] || 29-06-2022
|-
| 61 || [[ਯੱਗ]] || 30-06-2022
|-
| 62 || [[ਰਸਮ]] || 01-07-2022
|-
| 63 || [[ਮਥੁਰਾ]] || 02-07-2022
|-
| 64 || [[ਧਨੁਸ਼ਕੋਡੀ]] || 03-07-2022
|-
| 65 || [[ਅਸ਼ੋਕ ਵਾਟਿਕਾ]] || 04-07-2022
|-
| 66 || [[ਕਾਲਿੰਗਾ (ਮਹਾਭਾਰਤ)]] || 05-07-2022
|-
| 67 || [[ਰਾਜਗੀਰ]] || 06-07-2022
|-
| 68 || [[ਕੰਸ]] || 07-07-2022
|-
| 69 || [[ਗੋਕੁਲ]] || 08-07-2022
|-
| 70 || [[ਗੋਵਰਧਨ]] || 09-07-2022
|-
| 71 || [[ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਬਤ]] || 10-07-2022
|-
| 72 || [[ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ]] || 11-07-2022
|-
| 73 || [[ਯਮੁਨੋਤਰੀ]] || 12-07-2022
|-
| 74 || [[ਯਮੁਨਾ (ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ)]] || 13-07-2022
|-
| 75 || [[ਮੁਚਲਿੰਦਾ]] || 14-07-2022
|-
| 76 || [[ਅਵਤਾਰ]] || 15-07-2022
|-
| 77 || [[ਜੈਨ ਮੰਦਰ]] || 16-07-2022
|-
| 78 || [[ਭਗੀਰਥ]] || 17-07-2022
|-
| 79 || [[ਸਗਰ (ਰਾਜਾ)]] || 18-07-2022
|-
| 80 || [[ਸ਼ਿਵਨਾਥ ਨਦੀ]] || 19-07-2022
|-
| 81 || [[ਮੰਦਾਕਿਨੀ ਨਦੀ]] || 20-07-2022
|-
| 82 || [[ਤੁੰਗਨਾਥ]] || 21-07-2022
|-
| 83 || [[ਰਘੁਨਾਥ ਰਾਓ]] || 22-07-2022
|-
| 84 || [[ਆਨੰਦੀਬਾਈ]] || 23-07-2022
|-
| 85 || [[ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਬਹਾਦੁਰ I (ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰਾਓ)]] || 24-07-2022
|-
| 86 || [[ਮਲਹਾਰ ਰਾਓ ਹੋਲਕਰ]] || 25-07-2022
|-
| 87 || [[ਬਾਲਾਜੀ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ]] || 26-07-2022
|-
| 88 || [[ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਾਹੂ]] || 27-07-2022
|-
| 89 || [[ਜੈ ਸਿੰਘ I]] || 28-07-2022
|-
| 90 || [[ਕੋਇਨਾ ਨਦੀ]] || 29-07-2022
|-
| 91 || [[ਪਾਰਵਤੀਬਾਈ]] || 30-07-2022
|-
| 92 || [[ਬ੍ਰਾਹਮਣ]] || 31-07-2022
|-
| 93 || [[ਵੈਸ਼ਨਵ ਸੰਪਰਦਾ]] || 01-08-2022
|-
| 94 || [[ਸੰਤ (ਧਰਮ)]] || 02-08-2022
|-
| 95 || [[ਏਕਨਾਥ]] || 03-08-2022
|-
| 96 || [[ਭਗਵਾ (ਰੰਗ)]] || 04-08-2022
|-
| 97 || [[ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ]] ||  05-07-2022
|}</text>
      <sha1>9nzzrhqgp5j3mjbivu9zpcb9nrke415</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142510</id>
    <revision>
      <id>610471</id>
      <parentid>605560</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:02:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3289" xml:space="preserve">{{Infobox film festival|name=ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ|image=|image_size=|caption=|number=|founded=2007|date=ਹਰ ਦੂਜੇ ਸਾਲ|directors=ਮੀਹੋਇਰੀ &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.japantimes.co.jp/culture/2011/07/08/films/film-reviews/asias-gay-film-scene-opens-tokyo-up-to-brave-new-experiences/#.WNVlYaKnyx0|title=Asia's gay film scene opens Tokyo up to brave new experiences|work=[[Japan Times]]|author=Kaori Shoji|date=July 8, 2011|accessdate=March 24, 2017}}&lt;/ref&gt;|host=ਸਾਈਨਮਾਰਟ ਰੋਪੋਗੀ, ਟੋਕੀਓ|location=[[ਟੋਕੀਓ]], ਜਪਾਨ|language=ਏਸ਼ਿਆਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ&lt;br&gt;(ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਬਟਾਇਟਲ)|website=[http://aqff.jp/2013/english/index.php Official website]&lt;br&gt;(from 2013)}}

'''ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ''' ( '''AQFF''' ) [[ਟੋਕੀਓ]], [[ਜਪਾਨ|ਜਾਪਾਨ]] ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.]] ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸਵ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਏਸ਼ਿਆਈ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਹੀ ਦਿਖਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ 2007 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹਰ ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

== 2007 ==
'''ਤਾਰੀਖ਼'''

* ਅਪ੍ਰੈਲ 14-20, 2007

'''ਸਥਾਨ'''

* ਸਿਨੇਮਾ-ਆਰਟਨ ਸ਼ਿਮੋਕਿਤਾਜ਼ਾਵਾ

'''ਫ਼ਿਲਮਾਂ'''

* ''ਲਵ ਫਾਰ ਸ਼ੇਅਰ'' (2005, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ)
* ਰੇੱਡ ਡੋਰਜ਼ (2005, ਅਮਰੀਕਾ)
* ''ਦ ਬਲੋਸਮਿੰਗ ਆਫ ਮੈਕਸਿਮੋ ਓਲੀਵੇਰੋਸ''  (2006, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼)

== 2009 ==
'''ਤਾਰੀਖ਼'''

* [[ਸਤੰਬਰ]] 19-23, 2009

'''ਸਥਾਨ'''

* ਹਰਾਜੁਕੂ (ਮਿੰਨੀ ਥੀਏਟਰ) ਵਿੱਚ ਕੀਨੇਟਿਕ

'''ਫ਼ਿਲਮਾਂ'''

* ਸੀਡਸ ਆਫ ਸਮਰ (2007, ਇਜ਼ਰਾਈਲ)
* ''ਦ ਵਰਲਡ ਅਨਸੀਨ'' (2007, ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ/ਯੂਕੇ)

== 2011 ==
'''ਤਾਰੀਖ਼'''

* 2011 ਦੇ ਤੋਹੋਕੂ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਮਿਤੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। (ਮਈ 20-22 ਅਤੇ 27 - 29, 2011)
* ਜੁਲਾਈ 8-10 ਅਤੇ 15 - 17, 2011

'''ਸਥਾਨ'''

* ਸਿਨੇਮਾਰਟ ਰੋਪੋਂਗੀ

'''ਫ਼ਿਲਮਾਂ'''

* ''ਦ ਪਾਂਡਾ ਕੈਂਡੀ'' (2007, ਚੀਨ)
* &lt;nowiki&gt;&lt;i id=&quot;mwTA&quot;&gt;ਦ ਸੀਕਰੇਟਸ&lt;/i&gt;&lt;/nowiki&gt; (2007, ਇਸਲੇਅਰ/ਫਰਾਂਸ)
* ਯੇਸ ਓਰ ਨੋ, ਸੋ ਆਈ ਲਵ ਯੂ (2010, ਥਾਈਲੈਂਡ)

== ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ==

* LGBT ਫਿਲਮ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* [http://aqff.jp/2011/aqff2011_English.html ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਾਈਟ]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੁਈਰ ਸਭਿਆਚਾਰ]]</text>
      <sha1>ld03uiwiuytaujpq043tw5fal7q5rjh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142527</id>
    <revision>
      <id>610472</id>
      <parentid>605260</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:08:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5992" xml:space="preserve">{{Infobox recurring event
| name         = ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ
| native_name  = 
| native_name_lang = 
| logo         = 
| logo_caption = 
| image        = 
| caption      = 
| status       = ਸਰਗਰਮ
| genre        = [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ+]] ਫ਼ਿਲਮਉਤਸਵ
| dates        = ਫ਼ਰਵਰੀ / ਮਾਰਚ
| begins       = 
| ends         = 
| frequency    = ਸਲਾਨਾ
| venue        = 
| location     = [[ਸਿਡਨੀ]], ਨਿਊ ਸਾਉਥ ਵੇਲਜ਼
| coordinates  = &lt;!-- {{Coord|LAT|LON|type:landmark|display=inline,title}} --&gt; 
| country      = [[ਆਸਟਰੇਲੀਆ]]
| years_active = 
| first        = {{Start date|1978|02||df=y}}
| founder_name = ਕੁਈਰ ਸਕ੍ਰੀਨ
| last         = &lt;!-- Date of most recent event; if the event will not be held again, use {{End date|YYYY|MM|DD|df=y}} --&gt;
| prev         = 
| next         = 
| participants = 
| attendance   = 
| area         = 
| budget       = 
| activity     = 
| patron       = 
| organised    = Queer Screen Limited
| filing       = &lt;!-- Filing status --&gt;
| people       = 
| member       = 
| sponsor    = 
| website      = {{URL|queerscreen.org.au}}
| footnotes    = &lt;ref name=gnn&gt;{{cite news|url=http://gaynewsnetwork.com.au/entertainment/movies-2/st-george-bank-announces-partnership-with-queer-screen-14842.html|title=St George Bank announces partnership with Queer Screen|author=Busby, Cec|work=Gay New Network|location=Australia|date=19 August 2014|access-date=21 January 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=sso&gt;{{cite news|url=http://www.starobserver.com.au/features/entertainment-features/st-george-bank-and-queer-screen-to-make-movie-magic/126918|title=St George Bank and Queer Screen to make movie magic|work=[[Star Observer]]|location=Sydney|date=25 August 2014|access-date=21 January 2015}}&lt;/ref&gt;
}}

'''ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ''' ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.+]] ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸ਼ਵ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਡਨੀ [[ਗੇਅ]] ਅਤੇ [[ਲੈਸਬੀਅਨ]] ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸਾਲਾਨਾ [[ਸਿਡਨੀ]], [[ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼]] ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਈਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਲਿਮਟਿਡ, ਇੱਕ ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਸੰਸਥਾ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਸਿਨੇਮਾ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਜੂਨ 1976 ਵਿੱਚ ਸਿਡਨੀ ਫ਼ਿਲਮਮੇਕਰਸ ਕੋ-ਅਪ ਵਿਖੇ ''ਏ'' ''ਫੈਸਟੀਵਲ ਆਫ ਗੇਅ ਫ਼ਿਲਮਜ'', 1969 ਦੇ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ|ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ]] ਵਿੱਚ [[ਸਟੋਨਵਾਲ ਦੰਗੇ|ਸਟੋਨਵਾਲ ਦੰਗਿਆਂ]] ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੇਅ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Aussie Gay Pics|last=Smith, Martin|date=June 1976|work=Campaign|issue=10|page=33}}&lt;/ref&gt;

1978 ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੁਆਰਾ ''ਗੇਅ ਅਤੇ ਲੈਸਬੀਅਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ'' ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ 1986 ਵਿੱਚ ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਵਿੱਚ ਪਰੇਡ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ''ਸਿਡਨੀ ਗੇਅ ਫ਼ਿਲਮ ਵੀਕ'' ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ। ਕੁਈਰ ਸਕਰੀਨ ਨੇ 1993 ਵਿੱਚ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.queerscreen.com.au/page/history|title=History|publisher=Queer Screen Limited|access-date=21 January 2015}}&lt;/ref&gt; ''ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ'' ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੁਈਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਅਮੀਰੀ ਵਿੱਚ ਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੁਈਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ''ਕੁਈਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟ'', ''ਮਾਈ ਕੁਈਰ ਕਰੀਅਰ'' ਅਤੇ ''ਕੁਈਰਡੋਕ'' ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.pinkmediagroup.com/event/18/Queer-Screen-Mardi-Gras-Film-Festival|title=Queer Screen Mardi Gras Film Festival|date=2015|website=Pink Media Group|access-date=21 January 2015}}&lt;/ref&gt; 2021 ਵਿੱਚ ਇਹ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਔਨਲਾਈਨ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ, ਕੋਵਿਡ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਲਈ ਚਲੀ ਗਈ।

== ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ==

* [https://en.wikipedia.org/wiki/Sydney_Gay_and_Lesbian_Mardi_Gras ਸਿਡਨੀ ਗੇਅ ਅਤੇ ਲੈਸਬੀਅਨ ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* [http://www.queerscreen.com.au Queer Screen ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]</text>
      <sha1>7i92zj1wwmuujl7dmyumtlpcw1byhyi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142543</id>
    <revision>
      <id>610475</id>
      <parentid>605316</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:13:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13935" xml:space="preserve">{{Infobox film festival|name=ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ|image=|image_size=|caption=|number=|founded=2017|date=ਸਤੰਬਰ; ਸਲਾਨਾ|directors=ਤਿੰਗਤਿੰਗ ਸ਼ੀ|host=ਵਲੰਟੀਅਰ-ਰਨ, ਐਨ.ਐਫ.ਪੀ.|location=[[ਸ਼ੰਘਾਈ]], [[ਚੀਨ]]|language=ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ|website={{url|http://shqff.org}}}}

'''ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ, (SHQFF)''' ({{zh|s=上海酷儿影展}}), 2017 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.]] ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸਵ ਹੈ, ਜੋ [[ਚੀਨ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ|ਚੀਨ]] ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰ, [[ਸ਼ੰਘਾਈ]] ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਤਿਉਹਾਰ 16-24 ਸਤੰਬਰ 2017 ਤੱਕ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://shqff.org/events|title=Events|date=2017|website=Shanghai Queer Film Festival|access-date=3 September 2017}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਇੱਕ ਸਵੈਸੇਵੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਾ-ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਲਈ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਈਵੈਂਟ,&lt;ref name=&quot;TOS&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.timeoutshanghai.com/features/Blog-LGBT/42106/New-Shanghai-Queer-Film-Festival-to-launch-this-September.html|title=New Shanghai Queer Film Festival to launch this September|last=Michael Rinaldi|date=16 February 2017|website=Time Out Shanghai|access-date=2 April 2017}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ 'ਸਕਰੀਨਿੰਗ, ਪਾਰਟੀਆਂ, ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਅਤੇ ਚਰਚਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾ' ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://shqff.org/en#festival|title=Festival|date=2017|website=Shanghai Queer Film Festival|access-date=4 July 2017}}&lt;/ref&gt; ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਸੰਸਥਾਪਕ ਟਿੰਗਟਿੰਗ ਸ਼ੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.queerfilmfestivals.org/sortCountry.php#China|title=The Big Queer Film Festival List — China|website=QueerFilmFestivals.org|access-date=2 April 2017}}&lt;/ref&gt; ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੋਰ ਵੱਖਰੇ ਅਤੇ ਅਣ-ਕਨੈਕਟਡ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਫ਼ਿਲਮ ਤਿਉਹਾਰ ਹਨ, ਸ਼ੰਘਾਈਪ੍ਰਾਈਡ ''ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ'' ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਕਿਉ, ਜੋ 2015 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਸ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ੰਘਾਈ ਦੇ ਜੀਵੰਤ ਵਿਅੰਗ ਸੀਨ ਵਿੱਚ ਘਟਨਾਵਾਂ 'ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸੰਵੇਦਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।'&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://posturemag.com/online/shanghai-queer-film-festival/|title=How Shanghai Queer Film Festival Depolarizes Cinema|website=posturemag.com|access-date=2018-10-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Citation|title=We Are Here {{!}} Standing Up For Asian LGBT|date=2017-09-22|url=https://www.youtube.com/watch?v=9uECKRCKQbI}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਡਾ. ਹੋਂਗਵੇਈ ਬਾਓ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੰਘਾਈਪ੍ਰਾਈਡ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਆਪਕ 'ਗੈਰ-ਚੀਨੀ' ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://theasiadialogue.com/2016/08/22/queer-filmmaking-in-the-peoples-republic-of-china/|title=Queer Filmmaking in the People’s Republic of China|date=2016-08-22|work=Asia Dialogue|access-date=2018-10-13|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਥਾਨਕ ਚੀਨੀ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਫ਼ਿਲਮਾਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਏਸ਼ੀਅਨ ਲਘੂ ਫ਼ਿਲਮ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਆਦਿ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਫੈਸਟੀਵਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਰ ਯੂ ਜਿੰਗ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਫੋਕਸ ਦੁਆਰਾ, ਉਹ, &quot;ਕੁਈਰ ਏਸ਼ੀਅਨ ਪਾਤਰਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਵਿਲੱਖਣ ਸੱਭਿਆਚਾਰ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://neocha.com/magazine/shanghai-queer-film-festival-2017/|title=Shanghai Queer Film Festival 2017 {{!}} Neocha – Culture &amp; Creativity in Asia|website=neocha.com|language=en-US|access-date=2018-10-13}}&lt;/ref&gt;

ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਚੀਨੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸੂਖ਼ਮ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਸਾਈਨਪੋਸਟ ਕਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਢੰਗ ਵਜੋਂ, ਸਿਰਫ਼ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਦੀ ਬਜਾਏ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://posturemag.com/online/shanghai-queer-film-festival/|title=How Shanghai Queer Film Festival Depolarizes Cinema|website=posturemag.com|access-date=2018-10-13}}&lt;/ref&gt; ਸ਼ੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ, &quot;...ਸਥਾਨਕ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਅਸਲ ਦਾਇਰੇ ਦੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸਮਝ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਤਾਜ਼ਾ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਅਸੀਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜੋ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਸੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਕਿਉ. ਪਛਾਣਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤੁਲਿਤ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਚਮਕਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣਨਾ।'

ਹਫ਼ਤਾ ਭਰ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਤਿਉਹਾਰ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਦਾਇਗੀ-ਰਹਿਤ ਵਾਲੰਟੀਅਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰਾਂ, ਲੇਖਕਾਂ, ਕਿਊਰੇਟਰਾਂ, ਮਾਰਕਿਟਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;TOS&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.timeoutshanghai.com/features/Blog-LGBT/42106/New-Shanghai-Queer-Film-Festival-to-launch-this-September.html|title=New Shanghai Queer Film Festival to launch this September|last=Michael Rinaldi|date=16 February 2017|website=Time Out Shanghai|access-date=2 April 2017}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਕਾਦਮਿਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਸਮੂਹਾਂ, ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ, ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੰਟਰਐਕਟਿਵ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;TOS&quot; /&gt; ਇਵੈਂਟ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਨਲ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਸੈਸ਼ਨ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;FF&quot;&gt;{{Cite web|url=https://filmfreeway.com/festival/shqff|title=Shanghai Queer Film Festival|website=FilmFreeway.com|access-date=2 April 2017}}&lt;/ref&gt; ਇੱਕ ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ-ਆਧਾਰਿਤ ਤਿਉਹਾਰ ਵਜੋਂ, ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਮੁਫ਼ਤ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੈ। ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਉਠਾਏ ਗਏ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਿਉਹਾਰ &quot;ਸਭਿਆਚਾਰ, ਰੁਝੇਵੇਂ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾ&quot; ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਉਦੇਸ਼ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;TOS&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;FF&quot; /&gt;

== 2017 ==
ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੀ ਥੀਮ 'ਵੀ ਆਰ ਹੇਅਰ' ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਾਤ ਦੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਕੈਨੇਡਾ ''ਓਰੀਐਂਟੇਸ਼ਨਜ਼'' ਅਤੇ ''ਰੀ:ਓਰੀਐਂਟੇਸ਼ਨਜ਼'' ਵਿੱਚ ਵਿਲੱਖਣ ਏਸ਼ੀਅਨ ਪਛਾਣ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਰਿਚਰਡ ਫੰਗ ਦੀਆਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਸਨ। ਹੋਰ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ''ਟੇਲ ਆਫ਼ ਦਾ ਲੌਸਟ ਬੁਆਏਜ਼'', ''ਲੈਨ ਯੂ'', ''ਸਟਾਰਟਿੰਗ ਓਵਰ'' ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ''ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਫ੍ਰੀ'' ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਸਰਵੋਤਮ ਲਘੂ ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਇਨਾਮ ਕਾਜ ਪਲੈਂਕਾ ਅਤੇ ਜੇਰੇਡ ਜੋਵਨ ਨੂੰ ''ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ #4'' ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਨਕੁਆਇਰਰ ਦੁਆਰਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜੋਵੇਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿੱਤ &quot;ਮੈਨੂੰ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੱਸਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖਾਸ ਹਨ...ਸਭ ਤੋਂ ਇਮਾਨਦਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://entertainment.inquirer.net/243239/ph-teens-short-film-wins-shanghai-lgbt-fest|title=PH teens’ short film wins in Shanghai LGBT fest|last=Jr.|first=Bayani San Diego|access-date=2018-10-13|language=en}}&lt;/ref&gt;

== 2018 ==
ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੀ ਥੀਮ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਕਿਊ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://neocha.com/magazine/generation-q/|title=Generation Q {{!}} Neocha – Culture &amp; Creativity in Asia|website=neocha.com|language=en-US|access-date=2018-10-13}}&lt;/ref&gt; ਸੀ, ਜੋ ਚੀਨੀ ਕੁਈਰ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 20 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://shqff.org/wp-content/uploads/2017/08/SHQFF_PROGRAM_FIN_SINGLE.pdf|title=SHQFF 2018 Programme|last=Shi|first=Tingting|website=shqff.org|access-date=13 October 2018}}&lt;/ref&gt; ਓਪਨਿੰਗ ਨਾਈਟ ਫ਼ਿਲਮ ''ਹਾਰਡ ਪੇਂਟ'' ਸੀ। ਹੋਰ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ &lt;nowiki&gt;&lt;i id=&quot;mwSA&quot;&gt;ਸੇਵਿੰਗ ਫੇਸ&lt;/i&gt;&lt;/nowiki&gt;, ''ਯਾਂਗ ± ਯਿਨ: ਜੈਂਡਰ ਇਨ ਚੀਨੀ ਸਿਨੇਮਾ, ਸੁੰਦਰ ਪੁਰਸ਼'' (ਚੀਨੀ: 人面桃花) ਅਤੇ ''ਐਕਸਟਰਾਵੈਗਨਜ਼ਾ'' (ਚੀਨੀ: 炫目上海滩) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੌਰਾਨ ਆਯੋਜਿਤ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਕਿਊ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਲੱਖਣ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਲਈ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਮਾਰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ''ਵੇਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲੀਟਿਸ'' ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਡੀਨ ਹੈਮਰ ਅਤੇ ਜੋਏ ਵਿਲਸਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

== ਅਵਾਰਡ ==
* ਸਰਵੋਤਮ ਫ਼ਿਲਮ ਐਸ.ਐਚ.ਕਿਉ.ਐਫ.ਐਫ. 2017
* ਸਰਵੋਤਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਐਸ.ਐਚ.ਕਿਉ.ਐਫ.ਐਫ. 2017
* ਸਰਵੋਤਮ ਸਿਨੇਮੈਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਐਸ.ਐਚ.ਕਿਉ.ਐਫ.ਐਫ. 2017
* ਸਰਵੋਤਮ ਸੰਪਾਦਨ ਐਸ.ਐਚ.ਕਿਉ.ਐਫ.ਐਫ. 2017
* ਸਰਵੋਤਮ ਸਕ੍ਰੀਨਪਲੇ ਐਸ.ਐਚ.ਕਿਉ.ਐਫ.ਐਫ.  2017
* ਸਰਵੋਤਮ ਅਦਾਕਾਰ ਐਸ.ਐਚ.ਕਿਉ.ਐਫ.ਐਫ. 2017

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* [http://shqff.org/en ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਚੀਨ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]</text>
      <sha1>qxc2uq7sp35u5pjxwvfu5zlydlgdvtw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਚੇਨਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142602</id>
    <revision>
      <id>610469</id>
      <parentid>605606</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T09:54:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6690" xml:space="preserve">{{Infobox film festival|name=ਰੀਲ ਡਿਜਾਇਰ: ਚੇਨਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ|image=|caption=|number=|location=[[ਚੇਨਈ]], [[ਭਾਰਤ]]|language=ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ|website={{URL|http://www.ciqff.org/}}}}

'''ਚੇਨਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ''' ('''''ਰੀਲ ਡਿਜ਼ਾਇਰਸ: ਚੇਨਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ''''' ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਇਹ ਇੱਕ ਤਿੰਨ-ਦਿਨ ਦਾ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.- ਇਵੈਂਟ ਹੈ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [[ਗੇਟੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ|ਗੋਏਥੇ-ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ]], ਚੇਨਈ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਾਥੀ ਅਤੇ [[ਓਰੀਨਮ]] ਮੁੱਖ ਆਯੋਜਕ ਹਨ। ਹੋਰ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਗਲ, ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਅਤੇ ਆਰ.ਆਈ.ਓ.ਵੀ. ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਮੂਹ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪੈਨਲ ਚਰਚਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;hindu&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/features/metroplus/Where-the-mind-is-without-fear/article14513160.ece|title=Where the mind is without fear|access-date=19 June 2017}}&lt;/ref&gt;

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਇਹ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ 2005 ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Preeti Zachariah&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.livemint.com/Leisure/txYJZzdXmfdEiJGSAjPKcN/Preview-Chennai-International-Queer.html|title=Preview: Chennai International Queer|last=Preeti Zachariah|date=24 Jul 2015|access-date=22 Jul 2017}}&lt;/ref&gt; ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸ਼ਾਰਟਸ, ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਫੀਚਰ ਫ਼ਿਲਮ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਿੰਗਕਤਾ/ਲਿੰਗ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਦੇ ਹੋਰ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਾਂਘੇ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ, ਅਪਾਹਜਤਾ, ਪਰਵਾਸੀ/ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਸਥਿਤੀ, ਜਾਤ, ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਵਰਗ, ਧਰਮ, ਉਮਰ ਅਤੇ ਨਸਲ ਦੇ ਆਧਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-columns/the-genre-and-the-specific/article6249236.ece|title=The genre and the specific|last=Baradwaj Rangan|publisher=The Hindu|access-date=22 Jul 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;hindu&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/features/metroplus/Where-the-mind-is-without-fear/article14513160.ece|title=Where the mind is without fear|access-date=19 June 2017}}&lt;/ref&gt;

== 2017 ==
2017 ਵਿੱਚ 12ਵੇਂ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ 27 ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 12 ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 70 ਸਬਮਿਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://gaysifamily.com/2017/07/25/reel-desired-chennai-international-queer-film-festival-2017/|title=Reel Desires: Chennai International Queer Film Festival 2017|date=25 Jul 2017}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ, ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਕਿਉ.ਆਈ.ਏ. ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸਰਗਰਮੀ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪੈਨਲ ਚਰਚਾ ਵੀ ਹੋਈ, ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਲੇਖ 'ਸਾਊਥ ਆਫ਼ ਦ ਨਾਰਮ: ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਕਿਉ.ਆਈ.ਏ+ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ' ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/focus-on-diversity-queer-film-festival-returns-explores-asexuality-amp-more/articleshow/59784359.cms|title=Chennai: Queer film festival returns, explores asexuality and more|date=27 July 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ===
ਸਕ੍ਰੀਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕੁਝ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! scope=&quot;col&quot; |ਸਾਲ
! scope=&quot;col&quot; | ਸਿਰਲੇਖ
! scope=&quot;col&quot; | ਦੇਸ਼
! scope=&quot;col&quot; | ਥੀਮ
|-
| 2017
! scope=&quot;row&quot; | ''ਸਿਬਜ਼ੇਨ (ਸਤਾਰਾਂ)''
| ਜਰਮਨੀ
| ਲੈਸਬੀਅਨ
|-
| 2017
! scope=&quot;row&quot; | ''ਅਬਰ ਜੋੜੀ ਇਛਾ ਕਰੋ (ਇਫ ਯੂ ਡੇਅਰ ਡਿਜ਼ਾਇਰ)''
| ਭਾਰਤ
| ਲੈਸਬੀਅਨ
|-
| 2012
! scope=&quot;row&quot; | ਆਲ ਅਬਾਉਟ ਅਵਰ ਫੈਮਿਲਾ
| ਭਾਰਤ
| ਹਿਜੜਾ
|-
| 2017
! scope=&quot;row&quot; | ਲੇਡੀਜ਼ ਐਂਡ ਜੈਂਟਲਮੈਨ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/entertainment/movies/chennai-queer-film-festival-2017/article19370190.ece|title=Celebrating queer pride|last=Chitradeepa Anantharam|date=27 July 2017}}&lt;/ref&gt;
| ਭਾਰਤ
| ਲੈਸਬੀਅਨ
|-
| 2016
! scope=&quot;row&quot; | ਕਾ ਬੋਡੀਸਕੇਪ
| ਭਾਰਤ
| ਗੇਅ
|-
| 2016
! scope=&quot;row&quot; | ''ਇਜ਼ ਇਟ ਟੂ ਮਚ ਟੂ ਅਸਕ?'' &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.newindianexpress.com/cities/chennai/2017/jul/26/real-queer-stories-on-reel-1633981.html|title=Real queer stories on reel|last=Abinaya Kalyanasundaram|date=26 July 2017}}&lt;/ref&gt;
| ਭਾਰਤ
| ਟ੍ਰਾਂਸ ਔਰਤ
|}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* [http://www.ciqff.org/ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ]
* [http://www.orinam.net/ ਓਰਿਨਾਮ]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]</text>
      <sha1>jdjteqdpxwo50fhzarnc93lzj3z82op</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142662</id>
    <revision>
      <id>610470</id>
      <parentid>605761</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T09:58:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16040" xml:space="preserve">{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਜੱਥੇਬੰਦੀ|name=ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਇੰਡੀਆ|size=|caption=|map=|msize=|mcaption=|formation=2008|type=ਸੁੰਦਰਤਾ ਮੁਕਾਬਲਾ|headquarters=[[ਮੁੰਬਈ]]|location=[[ਭਾਰਤ]]|membership=ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ &lt;br&gt; ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ|language=[[ਹਿੰਦੀ]], [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]]|leader_title=ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਾਇਰੈਕਟਰ|leader_name=[[ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਦਿਵਗੀਕਰ]]|key_people=|num_staff=|budget=|website={{URL|http://mrgayworldindiaofficial.in}}}}

'''ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਇੰਡੀਆ''' ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਲਾਨਾ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਲਈ ਸਮਲਿੰਗੀ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ [[ਭਾਰਤ]] ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਜੇਤੂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;event2014&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.mid-day.com/articles/mumbai-model-to-represent-india-at-mr-gay-world/15479174|title=Mumbai model to represent India at Mr Gay World|website=mid-day.com|access-date=6 August 2014}}&lt;/ref&gt; ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ 2014 ਦੇ ਜੇਤੂ [[ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਦਿਵਗੀਕਰ]] ਹਨ।&lt;ref name=&quot;Divgikar&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/lifestyle/report-who-s-cheering-for-our-gay-beauty-kings-2312339|title=Who's cheering for our Gay Beauty Kings?|website=mid-day.com|access-date=5 February 2017}}&lt;/ref&gt; ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਮੈਨੇਜਰ ਸੰਕੇਤ ਸਰਵੋਨਿਕ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ੀਲ ਹਨ।

ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2008 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਜ਼ੋਲਟਨ ਪਰਾਗ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਤਾਜ ਪਹਿਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਮਿਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਾਡਲ ਅਤੇ ਰਿਐਲਿਟੀ ਸਟਾਰ ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਦਿਵਗੀਕਰ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਜਿੱਤਿਆ।&lt;ref name=&quot;Divgikar&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/lifestyle/report-who-s-cheering-for-our-gay-beauty-kings-2312339|title=Who's cheering for our Gay Beauty Kings?|website=mid-day.com|access-date=5 February 2017}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਮੁਕਾਬਲਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਅਨਿਯਮਿਤ ਸੀ ਹੁਣ ਹਰ ਸਾਲ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;pageant2017&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/lifestyle/column-mumbai-s-darshan-mandhana-to-represent-india-at-mr-gay-world-2017-2320069|title=Mumbai’s Darshan Mandhana to represent India at Mr Gay World 2017|access-date=15 December 2017}}&lt;/ref&gt;


== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਜ਼ੋਲਟਨ ਪਰਾਗ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਜੇਤਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ 2008 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ [[ਭਾਰਤ]] ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।

2013 ਵਿੱਚ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਿਤਾ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ]] ਦੇ ਨੋਲਨ ਲੁਈਸ ਦੇ ਸਿਖਰਲੇ 10 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ।&lt;ref name=&quot;Lewis&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.vogue.in/content/could-we-soon-have-mr-gay-india-pageant|title=Nolan Lews is India's first Mr Gay World finalist|website=vogue.in|access-date=7 August 2014}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਅਗਲੇ ਜੇਤੂ, ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਦਿਵਗੀਕਰ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਰੋਮ ਵਿੱਚ 2014 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਲਈ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Divgikar&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/lifestyle/report-who-s-cheering-for-our-gay-beauty-kings-2312339|title=Who's cheering for our Gay Beauty Kings?|website=mid-day.com|access-date=5 February 2017}}&lt;/ref&gt;

[[ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਦਿਵਗੀਕਰ]] ਨੇ ਉਸ ਸਾਲ ਰੋਮ ਵਿੱਚ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਿਤਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਸਾਰੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਆਈਸਲੈਂਡ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਦੇ ਡੈਲੀਗੇਟਾਂ ਨਾਲ 3 ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਉਪ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਟੀਮ ਸਪੋਰਟਸ ਉਪ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ।&lt;ref name=&quot;Divgikar&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/lifestyle/report-who-s-cheering-for-our-gay-beauty-kings-2312339|title=Who's cheering for our Gay Beauty Kings?|website=mid-day.com|access-date=5 February 2017}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 3 ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਉਪ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਕੰਜੇਨਿਏਲਿਟੀ, ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਪੀਪਲਜ਼ ਚੁਆਇਸ ਅਤੇ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਆਰਟ ਚੁਣੌਤੀ ਜਿੱਤੇ।&lt;ref name=&quot;Divgikar&quot; /&gt; ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਨੇ ਸਿਖਰਲੇ 10 ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਬਣਾਈ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤਾਜ ਦਿਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋਏ।&lt;ref name=&quot;2014pageant&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mrgayworld.com/mgw2014-second-round-of-winners/|title=Mr Gay World 2014 Second Round of Winners|archive-url=https://web.archive.org/web/20140903172407/http://mrgayworld.com/mgw2014-second-round-of-winners/|archive-date=3 September 2014|access-date=2 October 2014}}&lt;/ref&gt;

2015 ਵਿੱਚ ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਿਤਾ ਦੇ ਇੰਡੀਅਨ ਲੈੱਗ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Divgikar&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/lifestyle/report-who-s-cheering-for-our-gay-beauty-kings-2312339|title=Who's cheering for our Gay Beauty Kings?|website=mid-day.com|access-date=5 February 2017}}&lt;/ref&gt; ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਨੇ ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡ, ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸੈਲੀਬ੍ਰਿਟੀ ਰਿਐਲਿਟੀ ਸ਼ੋਅ, ਬਿੱਗ ਬੌਸ ਦੇ [[ਬਿੱਗ ਬੌਸ (ਸੀਜ਼ਨ 8)|ਅੱਠਵੇਂ ਸੀਜ਼ਨ]] ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗੇਅ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸਗੋਂ ਸਮੁੱਚੇ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://buddybits.com/sushant-divgikar-reveals-bigg-boss-secrets-and-his-life-plans/|title=Sushant Divgikar reveals Bigg Boss 8 secrets and his life plans!|website=BuddyBits.com|access-date=6 December 2017}}&lt;/ref&gt;

ਤਾਜ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ [[ਓਡੀਸ਼ਾ]] ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ&lt;ref name=&quot;Odisha&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.mid-day.com/articles/odisha-boy-anwesh-sahoo-to-represent-india-at-mr-gay-world/16903180|title=Odisha boy Anwesh Sahoo to represent India at Mr Gay World|access-date=28 January 2016}}&lt;/ref&gt; [[ਅੰਵੇਸ਼ ਸਾਹੂ|ਅਨਵੇਸ਼ ਸਾਹੂ]] ਨੇ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ 2016 ਲਈ [[ਮਾਲਟਾ]], ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 12 ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਈ। 2017 ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਨ ਮੰਧਾਨਾ ਨੇ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ 2017 ਦਾ ਤਾਜ ਜਿੱਤਿਆ ਅਤੇ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ 2017 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਬਣਾਈ। 2018 ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਸਮਰਪਨ ਮੈਤੀ ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਨਾਇਸਨਾ ਵਿੱਚ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਪੇਜੈਂਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਚੋਟੀ ਦੇ 3 (ਦੂਜੇ ਰਨਰ ਅੱਪ) ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਬਣਾਇਆ।

2019 ਵਿੱਚ [[ਬੰਗਲੌਰ]], [[ਕਰਨਾਟਕ]] ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸੁਰੇਸ਼ ਰਾਮਦਾਸ ਨੇ ਨਵੇਂ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ, ਜਿਸਨੇ [[ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ|ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ]] ਵਿੱਚ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਪੇਜੈਂਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਲਈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਜੈਂਟ ਵਿੱਚ ਫਾਈਨਲਿਸਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਮੈਗਾ ਫਾਈਨਲਿਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਫਾਈਨਲਿਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ। ਭਾਰਤ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਿਖਰਲੇ 10 ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਬਣਾਈ ਹੈ, ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਪੇਜੈਂਟ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕਾਰਨਾਮਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।

2020 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਰਾਮਦਾਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਤਾਜ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਸ਼ਿਆਮ ਕੋਨੂਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ, ਜੋ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਖਿਤਾਬ ਧਾਰਕ ਹੈ ਅਤੇ ਮਈ 2020 ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਿਤਾ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਪਰ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਨਾਵਲ ਕਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਨੇ ਸਾਲ 2020 ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਰੱਦ ਨਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰਨ ਅਤੇ 2021 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੇਤੂਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

== ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ==

; ਰੰਗ ਕੁੰਜੀ
{{plainlist|* {{Color box|gold|border=darkgray}} Declared as Winner
* {{Color box|#FFF83B|border=darkgray}} Ended as Runner-up
* {{Color box|khaki|border=darkgray}} Ended as one of the Finalists or Semi-finalists}}
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size: 95%; text-align:center&quot;
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;30&quot; |ਸਾਲ
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;250&quot; | ਡੈਲੀਗੇਟ
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;250&quot; | ਰਾਜ
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;250&quot; | ਪਲੇਸਮੈਂਟ
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;250&quot; | ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੁਰਸਕਾਰ
|-
| 2019
| ਸੁਰੇਸ਼ ਰਾਮਦਾਸ &lt;ref name=&quot;Ramdas&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.gaylaxymag.com/exclusive/mr-gay-world-india-2019-suresh-ramdas-on-coming-out-sec-377-and-being-tall-dark-and-handsome/|title=HP, model, gay icon.|access-date=3 January 2018}}&lt;/ref&gt;
| [[ਕਰਨਾਟਕ]]
| ਅਸਥਾਨ
|
|- style=&quot;background:#FFF83B; font-weight: bold&quot;
| 2018
| ਸਮਰਪਣ ਮਾਈਤੀ &lt;ref name=&quot;Maiti&quot;&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/scientist-model-gay-icon-is-this-guy-even real/articleshow/62630415.cms|title=Scientist, model, gay icon. Is this guy even real|website=timesofindia.indiatimes.com|access-date=3 January 2018}}&lt;/ref&gt;
| [[ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ]]
| ਦੂਜਾ ਰਨਰ ਅੱਪ
|
|- style=&quot;background:khaki;&quot;
| 2017
| ਦਰਸ਼ਨ ਮੰਧਾਨਾ
| [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ|ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]] &lt;ref name=&quot;pageant2017&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/lifestyle/column-mumbai-s-darshan-mandhana-to-represent-india-at-mr-gay-world-2017-2320069|title=Mumbai’s Darshan Mandhana to represent India at Mr Gay World 2017|access-date=15 December 2017}}&lt;/ref&gt;
| ਸਿਖਰ 10
|
|- style=&quot;background:khaki;&quot;
| 2016
| [[ਅੰਵੇਸ਼ ਸਾਹੂ|ਅਨਵੇਸ਼ ਸਾਹੂ]] &lt;ref name=&quot;Odisha&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.mid-day.com/articles/odisha-boy-anwesh-sahoo-to-represent-india-at-mr-gay-world/16903180|title=Odisha boy Anwesh Sahoo to represent India at Mr Gay World|access-date=28 January 2016}}&lt;/ref&gt;
| [[ਓਡੀਸ਼ਾ|ਉੜੀਸਾ]]
| ਸਿਖਰ 12
|
|- style=&quot;background:khaki;&quot;
| 2014
| [[ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਦਿਵਗੀਕਰ]]
| [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ|ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]]
| ਸਿਖਰ 10
|
* ਮਿਸਟਰ ਸੰਜੋਗ - ਜੇਤੂ
* ਮਿਸਟਰ ਕਲਾ - ਜੇਤੂ
* ਪੀਪਲਜ਼ ਚੁਆਇਸ ਅਵਾਰਡ - ਜੇਤੂ
* ਟੀਮ ਖੇਡਾਂ - ਜੇਤੂ
|- style=&quot;background:khaki;&quot;
| 2013
| ਨੋਲਨ ਲੁਈਸ &lt;ref name=&quot;Lewis&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.vogue.in/content/could-we-soon-have-mr-gay-india-pageant|title=Nolan Lews is India's first Mr Gay World finalist|website=vogue.in|access-date=7 August 2014}}&lt;/ref&gt;
| [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ|ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]]
| ਸਿਖਰ 10
|
|-
| 2011
| ਰਾਉਲ ਪਾਟਿਲ
| [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ|ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]]
| ਅਸਥਾਨ
|
|-
| 2009
| ਭਾਵਿਨ ਸ਼ਿਵਜੀ ਗਾਲਾ
| [[ਮੁੰਬਈ]]| colspan=2 {{N/a|''Did not compete''}}
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* ''[http://www.mrgayworldindiaofficial.in/ mrgayworldindiaofficial.in (ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ)]''
* ''{{facebook|Mgwiofficial}}''</text>
      <sha1>dlpip15ydwi2gt1ggg1f14ohid7kkhj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਬਰਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142721</id>
    <revision>
      <id>610450</id>
      <parentid>606929</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:15:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9077" xml:space="preserve">{{Infobox recurring event|name=ਬਰਲਿਨ ਪਾਰਟੀ|image=File:CSD Berlin 2007 - Partytruck 1.jpg|caption=ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਾਰਟੀ ਟਰੱਕ (2007), ਬਰਲਿਨ|begins={{start date and age|1979|06|30}}|frequency=ਸਲਾਨਾ|website={{url|http://www.csd-berlin.de/}}|location=ਬਰਲਿਨ, ਜਰਮਨੀ}}

'''ਬਰਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਸੈਲੀਬ੍ਰੇਸ਼ਨ''', ਜਿਸ ਨੂੰ '''ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਸਟ੍ਰੀਟ ਡੇ ਬਰਲਿਨ''', &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rbb24.de/politik/beitrag/2021/07/berlin-christopher-street-day-csd-lgbtiq.html|title=65.000 Menschen ziehen durch Europas &quot;Regenbogenhauptstadt&quot; Berlin|date=2021-07-24|website=www.rbb24.de|publisher=Rundfunk Berlin-Brandenburg|language=de|archive-url=https://web.archive.org/web/20210724113449/https://www.rbb24.de/politik/beitrag/2021/07/berlin-christopher-street-day-csd-lgbtiq.html|archive-date=2021-07-24|access-date=2021-09-15}}&lt;/ref&gt; ਜਾਂ ਸੀ.ਡੀ.ਐਸ. ਬਰਲਿਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tagesspiegel.de/gesellschaft/queerspiegel/christopher-street-day-in-berlin-route-programm-alternativen-alle-infos-zur-csd-parade-am-samstag/27440336.html|title=Route, Programm, Alternativen – alle Infos zur CSD-Parade am Samstag|date=2021-07-24|website=Tagesspiegel.de|language=de|archive-url=https://web.archive.org/web/20210724095330/https://www.tagesspiegel.de/gesellschaft/queerspiegel/christopher-street-day-in-berlin-route-programm-alternativen-alle-infos-zur-csd-parade-am-samstag/27440336.html|archive-date=2021-07-24|access-date=2021-09-15}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ [[ਬਰਲਿਨ]], ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ [[ਲੈਸਬੀਅਨ]], [[ਗੇਅ]], [[ਦੁਲਿੰਗਕਤਾ|ਬਾਇਸੈਕਸੁਅਲ]] ਅਤੇ [[ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ|ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ]] ( [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.]]) ਲੋਕ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਲਈ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 1979 ਤੋਂ ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਹਰ ਸਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਰਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ [[ਜਰਮਨੀ]] ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਗੇਅ ਅਤੇ ਲੈਸਬੀਅਨ ਸੰਗਠਿਤ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ [[ਯੂਰਪ]] ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਨ ਵਿਵਹਾਰ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਗੇਅ ਅਤੇ ਲੇਸਬੀਅਨ ਕਲਚਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਈਡ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣਾ ਹੈ।

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ. ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਸਟੋਨਵਾਲ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 27 ਜੂਨ 1969 ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਕਿਉ. ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵੱਡਾ ਵਿਦਰੋਹ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਨਵਿਚ ਵਿਲੇਜ ਦੇ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਸਟ੍ਰੀਟ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.berlin.de/en/events/2096878-2842498-csd-christopher-street-day.en.html|title=Christopher Street Day|date=2019-06-27|publisher=Berlin.de|access-date=2019-06-13}}&lt;/ref&gt;

ਬਰਲਿਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ 30 ਜੂਨ 1979 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.zeit.de/zustimmung?url=https%3A%2F%2Fwww.zeit.de%2Fgesellschaft%2Fzeitgeschehen%2F2018-07%2Fchristopher-street-day-bernd-gaiser-csd-sookee-feminismus-lgbtiq|title=Lesen Sie zeit.de mit Werbung oder im PUR-Abo. Sie haben die Wahl.|website=www.zeit.de|archive-url=https://web.archive.org/web/20210915093802/https://www.zeit.de/zustimmung?url=https://www.zeit.de/gesellschaft/zeitgeschehen/2018-07/christopher-street-day-bernd-gaiser-csd-sookee-feminismus-lgbtiq|archive-date=2021-09-15|access-date=2021-09-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.morgenpost.de/berlin/article226601031/40-Jahre-Christopher-Street-Day-CSD-in-Berlin-Flagge-zeigen-Farbe-bekennen.html|title=40 Jahre Christopher Street Day (CSD) in Berlin: Flagge zeigen, Farbe bekennen|last=Zander|first=Peter|date=2019-07-27|website=www.morgenpost.de|language=de-DE|access-date=2021-09-15}}&lt;/ref&gt; 2012 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 700,000 ਲੋਕ ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ ਪਰੇਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਅਤੇ 500,000 ਲੋਕ [[ਬ੍ਰਾਂਡਨਬਰਗ ਗੇਟ|ਬ੍ਰੈਂਡਨਬਰਗ ਗੇਟ]] ਵਿਖੇ ਅੰਤਿਮ ਪਰੇਡ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਬਰਲਿਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
ਤਸਵੀਰ:CSD-1 Berlin 2004.JPG|ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ ਬਰਲਿਨ 2004
ਤਸਵੀਰ:Berlin.CSD.2006.7442.jpg|ਬਰਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ 2006
ਤਸਵੀਰ:CSD 2008 Berlin (8).JPG|ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ ਬਰਲਿਨ 2008
ਤਸਵੀਰ:CSD Berlin 2011 a 25062011 kpjas.jpg|ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ ਬਰਲਿਨ 2011
&lt;/gallery&gt;

== ਸਮਾਗਮ ==
ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ. ਬਰਲਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਇਵੈਂਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਮਹੀਨਾ-ਲੰਬੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਈ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਾਈਡ ਵੀਕ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਅੰਤਮ ਹਫ਼ਤਾ ਹੈ, ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ. ਪਰੇਡ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ. ਗਾਲਾ 2011 ਤੋਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਫ੍ਰੀਡਰਿਸ਼ਟਾਡ ਸ਼ੋ ਪੈਲੇਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਸੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਚਿੜੀਆਘਰ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰੂਜ਼ਬਰਗ ਪ੍ਰਾਈਡ ਅਤੇ ''ਗੇਅ ਨਾਈਟ'' ਦੋਵੇਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਰਲਿਨ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸਮਲਿੰਗੀ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫੋਲਸਮ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਬਰਲਿਨ ਵਿੱਚ ਈਸਟਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

== ਸੰਗਠਨ ==
ਸਾਰੇ ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ. ਇਵੈਂਟ ਬਰਲਿਨਰ ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ. ਈ. ਵੀ. (ਬਰਲਿਨ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ) ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਸਥਾ 1999 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਤਿੰਨ ਪਿਛਲੇ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੇਣਾ ਸੀ: &quot;ਸੋਨਟੈਗਸ-ਕਲੱਬ&quot;, &quot;ਐਲ.ਐਸ.ਵੀ.ਡੀ.&quot; ਅਤੇ &quot;ਮਾਨ-ਓ-ਮੀਟਰ&quot;, ਜੋ 1994 ਤੋਂ 1999 ਤੱਕ &quot;ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ. ਬਰਲਿਨ&quot; ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://csd-berlin.de/index.php?m=16&amp;id=32&amp;|title=Der Berliner CSD e.V.|archive-url=https://web.archive.org/web/20121220035927/http://www.csd-berlin.de/index.php?m=16&amp;id=32&amp;|archive-date=2012-12-20|access-date=2019-06-13}}&lt;/ref&gt;

ਹਰ ਸਾਲ ਅਖੌਤੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫੋਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ.ਐਸ.ਡੀ. ਪਰੇਡ ਦਾ ਥੀਮ, ਆਦਰਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮੰਗਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

== ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ==
 * ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਧਿਕਾਰ
* ਲੈਸਬੀਅਨ ਐਂਡ ਗੇਅ ਸਿਟੀ ਫੈਸਟੀਵਲ

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* [http://www.csd-berlin.de CSD ਬਰਲਿਨ]</text>
      <sha1>jkhwfzi13o2rov26gjjh2ndbvz4mmff</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਮਿਸ ਟੀ ਵਰਲਡ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142762</id>
    <revision>
      <id>610451</id>
      <parentid>608502</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:17:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2962" xml:space="preserve">{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਜੱਥੇਬੰਦੀ|name=ਮਿਸ ਟੀ ਵਰਲਡ|formerly=|image=|size=|caption=|map=|msize=|mcaption=|formation=2017|type=ਸੁੰਦਰਤਾ ਮੁਕਾਬਲਾ|headquarters=ਡਸੇਨਜ਼ਾਨੋ ਡੇਲ ਗਾਰਡਾ, ਬ੍ਰੇਸੀਆ ਪ੍ਰਾਂਤ, ਲੋਂਬਾਰਡੀ, {{flag|Italy}}|language=|leader_title=|leader_name=|key_people=|budget=|website=}}

'''ਮਿਸ ਟੀ ਵਰਲਡ''' [[ਟਰਾਂਸ ਔਰਤ|ਟਰਾਂਸ ਔਰਤਾਂ]] ਲਈ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰਤਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਵੈਂਟ 23 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ [[ਇਟਲੀ]] ਦੇ [[ਲੋਂਬਾਰਦੀਆ|ਲੋਂਬਾਰਡੀ]] ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਬਰੇਸ਼ੀਆ [[ਸ਼ਹਿਰ]] ਦੇ ਨੇੜੇ ਡੇਸੇਨਜ਼ਾਨੋ ਡੇਲ ਗਾਰਡਾ [[ਪਿੰਡ]] ਵਿੱਚ ਅਲਬਰਟੀ [[ਰੰਗ-ਮੰਚ|ਥੀਏਟਰ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;[http://www.comune.desenzano.brescia.it/italian/index.php www.comune.desenzano.brescia.it/]&lt;/ref&gt;

ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਿਤਾ ਦੀ ਜੇਤੂ [[ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼]] ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਪੌਲਾ ਬਿਟੁਸ਼ਚਿਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ [[ਥਾਈਲੈਂਡ]] ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਸੈਂਡੀ ਲੋਪੇਸ ਰਹੀ ਸੀ। ਅਲੇਸੀਆ ਕੈਵਲਕੈਂਟੀ [[ਇਟਲੀ]] ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;[http://bresciasettegiorni.it/cronaca/a-desenzano-eletta-la-trans-piu-bella-del-mondo/ www.bresciasettegiorni.it]&lt;/ref&gt;

ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ 16 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮਾਰਸੇਲਾ ਓਹੀਓ, ਮਿਸ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਨ 2013, ਮੇਲਿਸਾ ਗੁਰਗੇਲ, ਮਿਸ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ 2014, ਟ੍ਰਿਕਸੀ ਮਾਰਿਸਟੇਲਾ, ਮਿਸ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਨ 2015 ਅਤੇ ਰਾਫੇਲਾ ਮਨਫਰੀਨੀ, ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ 2016 ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨਾਲ ਗਿਣੀ ਗਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.orm.com.br/diversaoearte/celebridades/MTAyMTg=/Mulher-trans-paraense-Paula-Bituschini-vence-o-Miss-T-World-2017|title=www.orm.com.br/|archive-url=https://web.archive.org/web/20180127084434/http://www.orm.com.br/diversaoearte/celebridades/MTAyMTg=/Mulher-trans-paraense-Paula-Bituschini-vence-o-Miss-T-World-2017|archive-date=2018-01-27|access-date=2018-01-26}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਵਰਗ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਸਭਿਆਚਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਮੁਕਾਬਲੇ]]</text>
      <sha1>ob5mhsbb83n1rhoy5k9l30m72tdonyq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਅਰਸਤੂ ਦੇ ਕਾਵਿ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪੁਨਰ ਪੜਤ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142836</id>
    <redirect title="ਅਰਸਤੂ ਦੇ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪੁਨਰ ਪੜਤ" />
    <revision>
      <id>610425</id>
      <parentid>610128</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T02:13:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>927</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: Fixing broken redirect to moved target page [[ਅਰਸਤੂ ਦੇ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪੜਤ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114" xml:space="preserve">#ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਅਰਸਤੂ ਦੇ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪੜਤ]]</text>
      <sha1>7mp2jo9c89n5uc501pbfnehnj6hmjdg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142887</id>
    <revision>
      <id>610452</id>
      <parentid>606658</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:19:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15360" xml:space="preserve">{{Infobox recurring event
| name= ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ
| logo= MQFF Logo.jpg
| image= 
| caption= 
| location= [[ਮੈਲਬੌਰਨ]], [[ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ]]
| years_active=31
| founded= 1991
| dates=
| leader_title= CEO
| leader_name= ਡੇਵਿਡ ਮਾਰਟਿਨ ਹਰਿਸ
| genre= ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸ਼ਵ
| attendance=23,000
| website= http://mqff.com.au/
}}

'''ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ''' ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.]] ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਹੈ, ਜੋ [[ਮੈਲਬਰਨ|ਮੈਲਬੌਰਨ]], [[ਵਿਕਟੋਰੀਆ (ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ)|ਵਿਕਟੋਰੀਆ]], [[ਆਸਟਰੇਲੀਆ|ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ]] ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mqff.com.au/|title=Home Page: Melbourne Queer Film Festival|date=1 January 2017|website=mqff.com.au}}&lt;/ref&gt; ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇਸ ਫੈਸਟੀਵਲ ਨੂੰ [[ਦੱਖਣੀ ਅਰਧਗੋਲ਼ਾ|ਦੱਖਣੀ ਗੋਲਿਸਫਾਇਰ]] ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਈਵੈਂਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://iview.abc.net.au/programs/arts-news/AC1540H026S00#pageloaded|title=Arts News. Proudly Different: Melbourne Queer Film Festival|date=5 April 2016|website=ABC iView}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.if.com.au/Andrews-government-backs-Melbourne-Queer-Film-Fest/|title=Andrews Government backs Melbourne Queer Film Festival|date=31 March 2016}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਮੈਲਬੌਰਨ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਮੁੱਖ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 23,000 ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mqff.com.au/cms_uploads/docs/MQFF-2015-2016-Annual-Report.pdf|title=Melbourne Queer Film Festival 2015-16 Report|date=1 January 2017|website=mqff.com.au}}&lt;/ref&gt;

ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ, ਸਮਕਾਲੀ ਕੁਈਰ ਸਿਨੇਮਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। 2021 ਫੈਸਟੀਵਲ 'ਦ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਮੂਵਿੰਗ ਇਮੇਜ', ਸਿਨੇਮਾ ਨੋਵਾ ਅਤੇ ਵਿਲੇਜ ਸਿਨੇਮਾਜ਼ ਵਿਖੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੈਸ਼ਨ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ, ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰਟਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਅਤੇ ਮੈਲਬੌਰਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://mqff.com.au/about/|title=About MQFF {{!}} Melbourne Queer Film Festival|website=mqff.com.au|language=en-AU|access-date=2019-01-16}}&lt;/ref&gt;

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਮੈਲਬੌਰਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ [[ਲੈਸਬੀਅਨ]] ਅਤੇ [[ਗੇਅ]] ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1991 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਵਾਂ ਮੈਲਬੌਰਨ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਮਿਡਸੁਮਾ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਸਿਡਨੀ ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਹਰ ਸਾਲ ਮੈਲਬੌਰਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਗੇਅ-ਥੀਮ ਵਾਲੇ ਪਰ ਵਪਾਰਕ ਇਰਾਦੇ ਵਾਲੇ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮਿਊਨਿਟੀ-ਆਧਾਰਿਤ ਵਿਕਲਪ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਜੋਂ ਸੀ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿਡਨੀ ਸਿਨੇਮਾ ਚੇਨਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ ਅਤੇ ਸਫ਼ਲ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸੀਜ਼ਨ ਅਕਸਰ ਇਹਨਾਂ ਫਿਲਮੀ ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਫਰਵਰੀ 1991 ਵਿੱਚ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਾਤ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਡੈਂਡੀ ਬ੍ਰਾਈਟਨ ਸਿਨੇਮਾਜ਼ ਵਿੱਚ ''ਲੌਂਗਟਾਈਮ ਸਾਥੀ'' ਸੀ। ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇਸਦੀ ਵਪਾਰਕ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮੇਲੇ ਨੂੰ ਮੈਲਬੌਰਨ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰਾਤ 6 ਵਜੇ ਲੈਸਬੀਅਨ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਰਾਤ 9 ਵਜੇ ਗੇਅ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 1992 ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਘਰ, ਸੇਂਟ ਕਿਲਡਾ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਾਤ ਦੀ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੋਈ।

ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਿਡਸੁਮਾ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸੀ, ਜੋ 1989 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਿਡਸੁਮਾ ਬੋਰਡ ਨੇ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਲਾਰੈਂਸ ਜੌਹਨਸਟਨ ਅਤੇ ਲੈਸਬੀਅਨ ਬਾਰ ਦੇ ਮਾਲਕ ਪੈਟ ਲੋਂਗਮੋਰ ਨੂੰ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਹਿ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਬਣਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਇਸਨੇ ਚੰਗੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਫ਼ਲਤਾ ਸੀ। 1992 ਦਾ ਫੈਸਟੀਵਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਡੇਵਿਡ ਲੀਵਿਟ ਦੇ ਨਾਵਲ ਦ ਲੌਸਟ ਲੈਂਗੂਏਜ ਆਫ ਕ੍ਰੇਨਜ਼ ਦੇ ਫ਼ਿਲਮ ਰੂਪਾਂਤਰ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। 1992 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮਫ ੈਸਟੀਵਲ ਨੇ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਰੋਡ, ਸਾਊਥ ਯਾਰਾ ਵਿੱਚ ਹਾਰਸ ਐਂਡ ਹਾਇਨਾਸ ਬੁੱਕਸ਼ੌਪ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰੂਸੇਡਰ ਹਿਲਿਸ ਅਤੇ ਰੋਲੈਂਡ ਥਾਮਸਨ ਦੁਆਰਾ ਦਸੰਬਰ 1991 ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ 1995 ਤੱਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1992 ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਹਿ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਵੱਧਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮੈਲਬੌਰਨ [[ਲੈਸਬੀਅਨ]] ਅਤੇ [[ਗੇਅ]] ਫ਼ਿਲਮ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦਾ ਪੁਨਰ-ਬ੍ਰਾਂਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਪੈਟ ਲੋਂਗਮੋਰ, ਕਰੂਸੇਡਰ ਹਿਲਿਸ ਅਤੇ ਹੈਲਨ ਆਈਸਲਰ ਸਨ। 1992 ਦਾ ਫੈਸਟੀਵਲ ਉਹਨਾਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ ਜੋ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਤੋੜਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਡੀ.ਐਸ.ਐਮ., ਪੋਸਟ ਪੰਕ ਫ਼ਿਲਮਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਰੂਸ ਲਾ ਬਰੂਸ ਦੁਆਰਾ ਅਤੇ ਉਭਰਦੇ ਰੰਗੀਨ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਿਸ਼ੋਰ ਸ਼ੇਡੀ ਬੇਨਿੰਗ ਖਿਡੌਣੇ ਫਿਸ਼ਰ-ਪ੍ਰਾਈਸ ਪੀ.ਐਕਸ.ਐਲ. ਕੈਮਰੇ 'ਤੇ ਸ਼ੂਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਮਹਿਮਾਨ ਸੀ। ਸੈਡੀ ਨੇ ਵੀਡੀਓ, ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਪੋਸਟ-ਪੰਕ ਬੈਂਡ, ਲੇ ਟਾਈਗਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੈਰੀਅਰ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ। ਤਿਉਹਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮਿਡਸੁਮਾ ਨੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਦੁਹਰਾਓ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।

1992 ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ, ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦੇ ਸੰਪਰਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਫਾਈਲਿੰਗ ਕੈਬਿਨੇਟ ਦੇ ਨਾਲ, ਹੇਰਸ ਐਂਡ ਹਯਨਾਸ ਦੇ ਕ੍ਰੂਸੇਡਰ ਹਿਲਿਸ ਅਤੇ ਰੋਲੈਂਡ ਥੌਮਸਨ ਨੇ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵੇਂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬੁੱਕ ਸ਼ਾਪ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ। ਸਤੰਬਰ 1992 ਵਿੱਚ ਉਹ ਯੂਕੇ ਅਦਾਕਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਮੈਡੇਲੀਨ ਸਵੈਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਉਸਦੀ ਸਾਥੀ, ਸੂਜ਼ੀ ਗੁੱਡਮੈਨ, ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਓ'ਕੋਨਰ ਨਾਲ ਮਿਲੇ। ਹਿਲਿਸ ਅਤੇ ਥੌਮਸਨ ਦੇ ਸੁਝਾਅ 'ਤੇ, ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਹਿਲਿਸ ਨੇ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਸਮੂਹਿਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਹੋਏ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ [[ਮੈਲਬਰਨ|ਮੈਲਬੌਰਨ]] ਕਵੀਰ ਫਿਲਮ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਜ਼ਰੀ ਪਲੇਸ ਦੇ ਸਟੇਟ ਫਿਲਮ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਵੇਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਤਾਮਾਰਾ ਜੁੰਗਵਿਰਥ ਨੂੰ ਫੈਸਟੀਵਲ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਸਥਾਰ ਦਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। 1995 ਵਿੱਚ, ਫੈਸਟੀਵਲ ਨੇ ਫੇਅਰਫੀਲਡ ਐਂਫੀਥਿਏਟਰ ਵਿੱਚ ਪਿਕਨਿਕ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਕਲਾਸਿਕਾਂ ਦੀ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਮੂਵੀਜ਼ ਅੰਡਰ ਦਾ ਸਟਾਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

1996 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਟੂਰਿੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੋਬਾਰਟ ਸਮੇਤ ਪੰਜ ਅੰਤਰਰਾਜੀ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਸਮਲਿੰਗੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧ ਸੀ। ਫੈਸਟੀਵਲ ਨੇ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ, ਬੇਂਡੀਗੋ, ਦੂਰ ਉੱਤਰੀ ਕੁਈਨਜ਼ਲੈਂਡ ਅਤੇ [[ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼|ਐਨਐਸਡਬਲਯੂ]] ਵਿੱਚ ਵਿਲੱਖਣ ਫ਼ਿਲਮ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

1997 ਵਿੱਚ, ਕਲੇਅਰ ਜੈਕਸਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੀ। 1998 ਵਿੱਚ ਮੈਲਬੌਰਨ ਸਿਟੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਕ ਵਜੋਂ ਆਇਆ। ਲੀਜ਼ਾ ਡੈਨੀਅਲ 1999 ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਲਈ ਫੈਸਟੀਵਲ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।

2003 ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 2004 ਵਿੱਚ ਐਸਟਰ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਾਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਨਵੇਂ ACMI ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈ।

2010 ਵਿੱਚ, ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਰਸਲ ਸਟ੍ਰੀਟ ਉੱਤੇ ਗ੍ਰੇਟਰ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 2011 ਵਿੱਚ, ਐਮ.ਕਿਉ.ਐਫ.ਐਫ. ਅਗਸਤ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪੱਛਮੀ ਫੁੱਟਸਕਰੇ ਵਿੱਚ ਆਰਟ ਡੇਕੋ ਸਨ ਥੀਏਟਰ ਵੱਲ ਗਿਆ। ਓਪਨਿੰਗ ਨਾਈਟਸ 2012 ਵਿੱਚ ਏ.ਸੀ.ਐਮ.ਆਈ. ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ।

ਐਮ.ਕਿਉ.ਐਫ.ਐਫ. ਹੁਣ ਦ ਕੈਪੀਟਲ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਉੱਤਰੀ ਕਾਰਲਟਨ ਵਿੱਚ ਸਿਨੇਮਾ ਨੋਵਾ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਯਾਰਾ ਵਿੱਚ ਵਿਲੇਜ ਜੈਮ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਸਕ੍ਰੀਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://mqff.com.au/about/history/|title=History of MQFF {{!}} Melbourne Queer Film Festival|website=mqff.com.au|language=en-AU|access-date=2019-01-16}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* [http://mqff.com.au/ ਮੈਲਬੌਰਨ ਕਵੀਰ ਫਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ]
* [https://www.youtube.com/user/mqfftube MQFF ਯੂਟਿਊਬ ਪੇਜ]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]</text>
      <sha1>tszqogzjxpfhrxmb3v0v50f0498g676</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142908</id>
    <revision>
      <id>610454</id>
      <parentid>606794</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T06:23:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6712" xml:space="preserve">{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਜੱਥੇਬੰਦੀ|name=ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਕਸ਼ਨਲ|formerly=ਮਿਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ|image=|size=100px|caption=ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਜੈਂਟ ਦਾ ਲੋਗੋ|map=|msize=|mcaption=|formation={{Start date and age|2010}}|type=ਸੁੰਦਰਤਾ ਮੁਕਾਬਲਾ|headquarters=ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ, [[ਕੈਟਾਲੋਨੀਆ]]|location=[[ਸਪੇਨ]]|language=ਸਪੇਨੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ|leader_title=ਪ੍ਰੇਜ਼ੀਡੈਂਟ|leader_name=ਰਿੰਕਨ ਟ੍ਰੇਨੀ, ਲੇਡੀ ਜੂਲੀਆ|key_people=|budget=|website=}}

'''ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ''' (ਪਹਿਲਾਂ '''ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਕਸ਼ਨਲ''' ) [[ਟਰਾਂਸ ਔਰਤ|ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਔਰਤਾਂ]] ਲਈ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰਤਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2010 ਵਿੱਚ ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ, [[ਕਾਤਾਲੋਨੀਆ|ਕੈਟਾਲੋਨੀਆ]], [[ਸਪੇਨ]] ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੇਤੂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਜ ਅਤੇ ਇਨਾਮੀ ਰਾਸ਼ੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚੋਣ 2010 ਵਿੱਚ ਰਿੰਕਨ ਟ੍ਰੈਨੀ ਅਤੇ 2012 ਵਿੱਚ ਲੇਡੀਜੂਲੀਆ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=YztxRqjW1V4&amp;feature=channel&amp;list=UL/%3C!--|title=La manzana de Eva cap. 4 - Miss Trans Star Internacional 2010 parte1|last=TVGolfa|date=22 October 2010|publisher=|access-date=24 October 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rincontranny.com/foroescorts/show-travestis/miss-trans-star-internacional-2010-36580/16/%3C!--|title=TRAVESTIS ESCORTS GUIA, videos transexuales Rincon Tranny|last=Rincontranny|date=|website=www.rincontranny.com|access-date=24 October 2017}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਮੁਕਾਬਲੇ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.lavanguardia.com/gente/20150907/54436309478/barcelona-miss-trans-star-internacional-2015.html|title=Barcelona celebra la quinta edición de Miss Trans Star internacional 2015|last=|date=7 September 2015|website=lavanguardia.com|access-date=24 October 2017}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://tvbrasil.ebc.com.br/estacaoplural/post/conheca-a-brasileira-rafaela-manfrini-miss-trans-star-international-2016|title=Conheça a brasileira Rafaela Manfrini, Miss Trans Star International 2016 - Estação Plural - TV Brasil - Cultura|last=|date=8 March 2017|website=ebc.com.br|access-date=24 October 2017}}&lt;/ref&gt;

== ਸਿਰਲੇਖਧਾਰਕ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size: 94%;&quot;
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;30&quot; |ਸਾਲ
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;110&quot; | ਦੇਸ਼
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;200&quot; | ਜੇਤੂ
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;240&quot; | ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਰਲੇਖ
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;120&quot; | ਸਥਾਨ
! style=&quot;background-color:#787878;color:#FFFFFF;&quot; width=&quot;100&quot; | ਫਾਈਨਲਿਸਟ
|-
| 2022
|&lt;/img&gt; ਨਿਕਾਰਾਗੁਆ
| ਟਿਫਨੀ ਕੋਲਮੈਨ
| ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਨਿਕਾਰਾਗੁਆ
| [[ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ]], [[ਸਪੇਨ]]
| 26
|-
| 2019
|&lt;/img&gt; ਅੰਗੋਲਾ
| Ava Simões
| ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਅੰਗੋਲਾ
| [[ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ]], [[ਸਪੇਨ]]
| 25
|-
| 2018
|&lt;/img&gt; ਥਾਈਲੈਂਡ
| ਕੁਲਚਾਯਾ ਤਾਨਸਿਰੀ
| ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਥਾਈਲੈਂਡ
| [[ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ]], [[ਸਪੇਨ]]
| 19
|-
| 2017
|&lt;/img&gt; ਥਾਈਲੈਂਡ
| ਬਿਵ ਕਨਿਤਨੁਮ&lt;ref name=&quot;mx&quot;&gt;{{Cite web|url=http://desastre.mx/internacional/tailandesa-gana-el-certamen-miss-trans-internacional-2017/|title=Tailandesa gana el certamen Miss Trans Internacional 2017|last=|date=10 October 2017|website=desastre.mx|access-date=24 October 2017}}&lt;/ref&gt;
| ਮਿਸ ਕੁਈਨ ਆਫ ਯੂਨੀਵਰਸ ਬਿਊਟੀਜ਼ ਥਾਈਲੈਂਡ
| [[ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ]], [[ਸਪੇਨ]]
| 30&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://facialteam.eu/blog/miss-trans-star-2017/|title=Miss Trans Star International Beauty Pageant 2017 - FACIALTEAM|last=|date=15 September 2017|website=facialteam.eu|access-date=24 October 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2016
|&lt;/img&gt; ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ
| ਰਾਫੇਲਾ ਮਨਫ੍ਰੀਨੀ
| ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ
| [[ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ]], [[ਸਪੇਨ]]
| 28&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/feature/nbc-out/barcelona-pageant-celebrates-transgender-women-n652556|title=Barcelona pageant celebrates transgender women|last=|date=|website=nbcnews.com|access-date=24 October 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2015
|&lt;/img&gt; ਚਿਲੀ
| ਵੈਨੇਸਾ ਲੋਪੇਜ਼
| ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਚਿਲੀ
| [[ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ]], [[ਸਪੇਨ]]
| 25&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://lnx.creandomedia.com/miss2016/participantes-edicion-2015/|title=MISS TRANS INTERNACIONAL - Participantes Edicion 2015|last=|date=|website=lnx.creandomedia.com|access-date=24 October 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2013
|&lt;/img&gt; ਪੋਰਟੋ ਰੀਕੋ
| ਜੇਡ ਗੋਮੇਜ਼
| ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਪੋਰਟੋ ਰੀਕੋ
| [[ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ]], [[ਸਪੇਨ]]
| 15&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Y0UWx3wE33k|title=MISS TRANS STAR INTERNACIONAL 2013 - MEJORES MOMENTOS.|access-date=24 October 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2012
|&lt;/img&gt; ਰੂਸ
| ਲਾਵਿਨ (ਅਲਬੂਕਰਕ) ਹੋਲੈਂਡਾ
| ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਰੂਸ
| [[ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ]], [[ਸਪੇਨ]]
| 16
|-
| 2010
|&lt;/img&gt;  ਸਵਿੱਟਜਰਲੈਂਡ
| ਬਰੂਨਾ ਜਿਨੀਵ
| ਮਿਸ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ
| [[ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ]], [[ਸਪੇਨ]]
| 16
|-
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* {{ਦਫ਼ਤਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ|http://www.misstransstarinternational.com}}  (in Spanish)</text>
      <sha1>5qz1wd8p4rtka8st7uxagz72awh4kob</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143005</id>
    <revision>
      <id>610443</id>
      <parentid>607181</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:16:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7168" xml:space="preserve">{{Infobox recurring event
| name           = ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ ਐਲਜੀਬੀਟੀਕੁਈਰ ਮਾਂਟਰੀਅਲ
| logo           = Image+nation Festival Film LGBTQueer Montreal.jpg
| genre          = ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸ਼ਵ
| frequency      = ਸਲਾਨਾ, ਨਵੰਬਰ 'ਚ
| opening        = 
| closing        = 
| founded        = 1987
| awardsreceived = 
| awards         = 
| host           = 
| number         = 
| date           = 
| language       = 
| caption        = 
| location       = [[ਮਾਂਟਰੀਆਲ|ਮਾਂਟਰੀਅਲ, ਕਿਊਬਿਕ]], ਕੈਨੇਡਾ 
| website        = {{url|https://www.image-nation.org/en/home-page/}}
}}

'''ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ.''' '''ਐਲਜੀਬੀਟੀਕੁਈਰ ਮਾਂਟਰੀਅਲ''' ਇੱਕ ਸਲਾਨਾ ਗਿਆਰਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸਵ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ [[ਮਾਂਟਰੀਆਲ|ਮਾਂਟਰੀਅਲ, ਕਿਊਬਿਕ]], ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;[https://montrealgazette.com/entertainment/movies/image-nation-is-cinematic-hub-for-lgbtq-community &quot;Image + Nation: 10 films to catch at the 2016 edition&quot;]. ''[[Montreal Gazette]]'', November 18, 2016.&lt;/ref&gt; ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਐਲਜੀਬੀਟੀਕਿਉ+ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ &lt;ref&gt;[https://montrealgazette.com/entertainment/movies/imagenation-lgbt-film-fest-expands-its-scope-in-bid-to-help-normalize-gay-experience &quot;Image+Nation: LGBT film fest expands its scope in bid to help 'normalize' gay experience&quot;]. ''[[Montreal Gazette]]'', November 27, 2015.&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।&lt;ref&gt;[https://montrealgazette.com/entertainment/movies/pop-tart-all-you-need-to-know-about-2014-imagenation-montreal-queer-film-festival &quot;Pop Tart: All you need to know about 2014 Image+Nation Montreal queer film festival&quot;]. ''[[Montreal Gazette]]'', November 20, 2014.&lt;/ref&gt;

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ 1987 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;&quot;Festival celebrates gay and lesbian films&quot;. ''[[Montreal Gazette]]'', November 11, 1990.&lt;/ref&gt; ਇਸ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਨੇਡਾ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨਾਲ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਹਮਦਰਦੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿਅੰਗਮਈ ਕਹਾਣੀਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖੀ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਹਰ ਸਾਲ ਫੈਸਟੀਵਲ ਮਾਂਟਰੀਅਲ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੁਈਰ ਸਿਨੇਮਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਇਹ ਨਵੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.quartierdesspectacles.com/en/event/182/image-nation-montreal-lgbtq-film-festival/|title=Quartier des spectacles {{!}} image+nation {{!}} Montreal LGBTQ Film Festival|website=www.quartierdesspectacles.com|language=en|access-date=2020-09-01}}&lt;/ref&gt; ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਐਕਟੀਵਿਸਟ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਨੂੰ ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ। ਐਲਜੀਬੀਟੀਕੁਈਰ ਮਾਂਟਰੀਅਲ ਨੇ ਵਿਰੋਧ, ਮੁਕਤੀ, ਏਡਜ਼ ਅਤੇ ਐਚਆਈਵੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੀ-ਇੰਟਰਨੈਟ ਯੁੱਗ ਦੌਰਾਨ, ਫੈਸਟੀਵਲ ਆਯੋਜਕਾਂ ਲਈ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਵਿਡੀਓਜ਼ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਲਜੀਬੀਟੀਕਿਉ+ ਫੈਸਟੀਵਲ ਸਰਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਇੰਡੀ &quot; ਨਿਊ ਕੁਈਰ ਸਿਨੇਮਾ&quot; ਅੰਦੋਲਨ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mtl.org/en/what-to-do/festivals-and-events/image-nation|title=image+nation {{!}} Tourisme Montréal|website=www.mtl.org|language=en-CA|access-date=2020-09-01}}&lt;/ref&gt;

2016 ਵਿੱਚ ਫੈਸਟੀਵਲ ਨੇ ਆਈ+ਐਨ ਐਕਸਪਲੋਰ (fka I+N ProLab) ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ, ਉੱਭਰਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਪਾਲਣ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ।

ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ. ਐਲਜੀਬੀਟੀਕੁਈਰ ਮਾਂਟਰੀਅਲ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੀ 30ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ 2017 ਵਿੱਚ 120 ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ, ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ, ਸ਼ਾਰਟਸ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਨਪਸੰਦਾਂ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਥੀਏਟਰ, ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਦਾ ਮਾਂਟਰੀਅਲ ਅਜਾਇਬ ਘਰ, ਕੋਨਕੋਰਡੀਆ ਦਾ ਜੇਏ ਡੀ ਸੇਵ ਸਿਨੇਮਾ, ਫਾਈ ਸੈਂਟਰ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮੇਥੇਕ ਕਿਊਬੇਕੋਇਸ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

ਇਵੈਂਟ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਕੈਥਰੀਨ ਸੇਟਜ਼ਰ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਚਾਰਲੀ ਬੌਡਰੂ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://montrealgazette.com/entertainment/movies/lgbtq-cinema-alive-and-well-at-30th-image-nation-film-festival|title=LGBTQ cinema alive and well at 30th Image + Nation film festival|date=2017-11-22|work=Montreal Gazette|access-date=2018-01-28|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

== ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਇਨਾਮ ==
* ਜਿਊਰੀ ਇਨਾਮ
* ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਿਊਰੀ ਅਵਾਰਡ
* ਦਰਸ਼ਕ ਅਵਾਰਡ

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{ਦਫ਼ਤਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ|http://www.image-nation.org/}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]</text>
      <sha1>1nf4t03oz9sph3vh84xrohy67flw5d2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143029</id>
    <revision>
      <id>610442</id>
      <parentid>607284</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:14:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9868" xml:space="preserve">{{Infobox film festival|name=ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ|logo=|logo_alt=|logo_size=|image=San Francisco, June-2015 (19055061898).jpg|image_alt=Castro theatre during the Frameline39 in June 2015|image_size=|caption=39 ਜੂਨ 2015 ਵਿੱਚ ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਦੌਰਾਨ ਕਾਸਤਰੋ ਥੀਏਟਰ|location=ਸਾਨ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਬੇਅ ਏਰੀਆ|founded=1977|awards=ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਅਵਾਰਡ|website={{url|http://ticketing.frameline.org/festival}}}}

'''ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ''' (ਉਰਫ਼ '''ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਐਲਜੀਬੀਟੀਕਿਉ+ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ''') (ਪਹਿਲਾਂ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ; ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਲੈਸਬੀਅਨ ਅਤੇ ਗੇਅ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ) 1976 ਵਿੱਚ ਸਟੋਰਫਰੰਟ ਇਵੈਂਟ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।&lt;ref name=&quot;Stack1995&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sfgate.com/entertainment/article/Gay-Film-Festival-to-Go-On-Despite-Director-s-3048864.php|title=Gay Film Festival to Go On Despite Director's Vanishing|last=Stack|first=Peter|date=January 20, 1995|website=[[San Francisco Chronicle]]|page=D1}}&lt;/ref&gt; ਪਹਿਲਾ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ '''ਗੇਅ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਆਫ ਸੁਪਰ-8 ਫ਼ਿਲਮਜ''' ਸੀ, ਇਹ 1977 ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://issuu.com/frameline/docs/1st-sanfrancisco-international-lgbt-film-festival|title=Gay Film Festival of Super-8 Films Program Guide (Frameline 1977)|date=February 2, 1977|website=[[issuu]]|publisher=Frameline}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ '''ਫਰੇਮਲਾਈਨ''' ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਆਰਟਸ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਬਿਆਨ &quot; [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ&quot; ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਐਲਜੀਬੀਟੀਕਿਉ+ ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸਵ ਹੈ।{{Efn|Contrary to local legend the 1977 event in San Francisco was not the world's first gay film festival. That title goes to a &quot;Festival of Gay Films&quot; staged in Australia by the Sydney Filmmaker's Co-op in June 1976.&lt;ref&gt;Queer cinema as a fifth cinema in South Africa and Australia, by Ricardo Peach, PhD Thesis http://find.lib.uts.edu.au/search;jsessionid=5ED3E42735FC6B492419FECC51EAF375?R=DSPACE_%2Fwww%2Fapps%2Futsepress%2Fdspace%2Fassetstore%2F14%2F98%2F93%2F149893218288535254059250095790480807227&lt;/ref&gt; However, that was a one-time event. The Australian Film Institute founded The “Gay and Lesbian Film Festival” that became the direct precursor to today’s Mardi Gras Sydney Gay Film Festival two years later, in 1978.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://queerscreen.org.au/about-us/history/|title=Queer Screen &amp;#124; History}}&lt;/ref&gt; Which leaves the San Francisco event, with its 1977 debut, as first in the US, and the oldest continuous annual Gay Film Festival in the world.}}

60,000 ਤੋਂ 80,000 ਤੱਕ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਹਾਜ਼ਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲਜੀਬੀਟੀਕਿਉ+]] ਫ਼ਿਲਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਸਮਾਗਮ ਹੈ।  ਇਹ ਸੈਨ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਬੇਅ ਏਰੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਐਲਜੀਬੀਟੀਕਿਉ+ ਆਰਟਸ ਈਵੈਂਟ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਜੂਨ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਨੁਸੂਚੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਗਿਆਰਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੇ  ਸਾਲਾਨਾ ਗੇਅ ਪ੍ਰਾਈਡ ਡੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਆਖਰੀ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਹਾਰਮੇਲ ਸੈਂਟਰ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://ebar.com/news/article.php?sec=news&amp;article=70947|title=Frameline film trove finds home at Hormel center|last=Majko|first=Matthew|date=October 1, 2015|website=[[Bay Area Reporter]]|access-date=October 13, 2015}}&lt;/ref&gt; ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਾਨ 2005 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨੇ ਵੀਡੀਓ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਬੇਅ ਏਰੀਆ ਵੀਡੀਓ ਕੋਲੀਸ਼ਨ (ਬੀਏਵੀਸੀ) ਨਾਲ ਭਾਈਵਾਲੀ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://dayofdigitalarchives.blogspot.com/2011/10/it-just-gets-better-all-time-preserving.html|title=It just gets better all the time: Preserving the Hormel Center's Frameline Movie Archive Project|last=Cump|first=Sarolta Jane|date=October 6, 2011|website=Day of Digital Archives|access-date=October 13, 2015}}&lt;/ref&gt;

2020 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਕੁਈਰ ਫੈਸਟੀਵਲ ਅਲਾਇੰਸ-ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਹੋਰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਉਤਸਵ ਆਊਟਫੈਸਟ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਲੇਸਬੀਅਨ, ਗੇਅ, ਬਾਇਸੈਕਸੁਅਲ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਅਤੇ ਇਨਸਾਈਡ ਆਉਟ ਫ਼ਿਲਮ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਫੈਸਟੀਵਲ ਨਾਲ ਮੁੱਖ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।&lt;ref&gt;Jeff Ewing, [https://www.forbes.com/sites/jeffewing/2020/06/17/major-lgbtq-film-festivals-partner-to-create-the-north-american-queer-festival-alliance-naqfa/#497c15f9633c &quot;Major LGBTQ Film Festivals Partner To Create The ‘North American Queer Festival Alliance’ (NAQFA)&quot;]. ''[[Forbes (magazine)|Forbes]]'', June 17, 2020.&lt;/ref&gt;

== ਅਵਾਰਡ ==
ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੇ ਸਲਾਨਾ ਅਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਅਵਾਰਡ, ਜਿਸਨੇ ਐਲਜੀਬੀਟੀਕਿਉ+ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ, ਸਰਵੋਤਮ ਫ਼ੀਚਰ ਲਈ ਦਰਸ਼ਕ ਅਵਾਰਡ, ਸਰਵੋਤਮ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ, ਸਰਵੋਤਮ ਐਪੀਸੋਡਿਕ, ਸਰਵੋਤਮ ਸ਼ਾਰਟ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਲਈ ਜੂਰੀਡ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.frameline.org/festival-archive/festival2019/festival-awards|title=Festival Awards|website=www.frameline.org}}&lt;/ref&gt;

== ਨੋਟਸ ==
{{Notelist}}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ==

* {{Cite web|url=https://www.filmmakermagazine.com/archives/issues/fall1996/fests/sanfran.php|title=Festival Roundup: San Francisco International Lesbian and Gay Film Festival|last=Lofton|first=Charles|date=Fall 1996|website=[[Filmmaker (magazine)|Filmmaker]]}}
* {{Cite web|url=https://brightlightsfilm.com/empty-closets-1999-san-francisco-international-lesbian-gay-film-festival/|title=Empty Closets: The 1999 San Francisco International Lesbian and Gay Film Festival|last=Morris|first=Gary|date=August 1, 1999|website=[[Bright Lights Film Journal]]}}
* {{Cite web|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1990-10-17-ca-2468-story.html|title=NEA Investigation Exonerates S.F. Gay Film Festival : Endowment: The previously undisclosed inquiry is the first under the agency's controversial 1990 anti-obscenity controls.|last=Parachini|first=Allan|date=October 17, 1990|website=[[Los Angeles Times]]}}
* {{Cite web|url=https://www.jweekly.com/2003/06/20/anti-israel-protest-at-film-fest-irks-local-gay-jews-consulate/|title=Anti-Israel protest at film fest irks local gay Jews, consulate|last=Wall|first=Alix|date=June 20, 2003|website=Jewish News of Northern California}}
* {{Cite web|url=https://filmdaily.co/craft/frameline-film-festival-first-lgbtqi-fest/|title=Frameline Film Festival: America's largest LGBTQI indie fest|last=Webb|first=Daisy|date=March 26, 2018|website=Film Daily}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* {{ਦਫ਼ਤਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ|http://www.frameline.org/}}
* [https://www.frameline.org/festival-archive/festival2017/program-guide-archive Frameline Program Guides]
* [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8nc65qz/entire_text/ Frameline Film Festival Collection] at Online Archive of California
* [https://www.worldcat.org/title/san-francisco-international-lesbian-and-gay-film-festival/oclc/28608643 San Francisco International Lesbian and Gay Film Festival] at [[ਵਰਲਡਕੈਟ|WorldCat]]
* [https://www.youtube.com/watch?v=YyBDdY_TW9w&amp;list=PL3CF0E0C357FC8D0D Frameline Film Festival Trailers YouTube Playlist]</text>
      <sha1>5r9woigqsev8mpsw6tkw4ki2bjyuzc0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਐਜ਼ਾਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਅਜ਼ਰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143030</id>
    <revision>
      <id>610444</id>
      <parentid>607294</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:22:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8105" xml:space="preserve">{{Infobox writer
| name             = ਐਜ਼ਾਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਅਜ਼ਰ
| image            = 
| image_size       = 
| image_upright    = 
| alt              = 
| caption          = 
| native_name      = 
| native_name_lang =
| pseudonym        = ਐਜ਼ਾਜ਼
| birth_name       = 
| birth_date       = 1942
| birth_place      = [[ਬਟਾਲਾ]], [[ਪੰਜਾਬ]], ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ
| death_date       = 16 ਮਈ 2015
| death_place      = [[ਲਾਹੌਰ]], ਪੰਜਾਬ, [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
| resting_place    = ਕਰੀਮ ਬਲਾਕ ਸਿਮੀਟਰੀ, ਇਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਟਾਉਨ, [[ਲਾਹੌਰ]]
| occupation       = ਕਵੀ, ਲੇਖਕ
| language         = [[ਉਰਦੂ]], [[ਪੰਜਾਬੀ]]
| residence        = 
| nationality      = 
| citizenship      = ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ
| education        = ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ&lt;br /&gt;
ਐਲ.ਐਲ.ਬੀ.&lt;br /&gt;[[ਪੰਜਾਬੀ]]&lt;br /&gt;[[ਐਮ.ਏ.]]
| alma_mater       = [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]
| home_town        = 
| period           = [[Military coups in Pakistan|Pakistan military era]], [[1999 Pakistani coup d'état|Coup d'état]]
| genre            = [[ਗਜ਼ਲ]], [[ਨਾਤ]], [[ਨਜ਼ਮ]], [[ਮੰਕਾਬਤ]], [[ਕਾਫੀ]]
| subject          = [[ਸੂਫ਼ੀ]], [[ਪਿਆਰ]], [[ਸਮਾਜਿਕ]]
| movement         = 
| notable_works    = 
| spouse           = &lt;!-- or: | spouses = --&gt;
| partner          = &lt;!-- or: | partners = --&gt;
| children         = 
| relatives        = 
| awards           = 
| signature        = 
| signature_alt    = 
| years_active     = 19xx–2015
| module           = 
| website          = &lt;!-- {{URL|example.org}} --&gt;
| portaldisp       = &lt;!-- &quot;on&quot;, &quot;yes&quot;, &quot;true&quot;, etc.; or omit --&gt;
}}

'''ਐਜ਼ਾਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਅਜ਼ਰ''' &lt;ref name=&quot;Asad Tamoor 2011&quot;&gt;{{Cite web|url=https://tribune.com.pk/story/197098/special-issue-of-adbiyat-launched/|title=Special issue of ‘Adbiyat’ launched|last=Asad|last2=Tamoor|date=27 June 2011|website=The Express Tribune|access-date=15 April 2020}}&lt;/ref&gt; ( [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]], {{ਉਰਦੂ|{{Nastaliq|اعزاز احمد آذر}}}}   c. 1942 – 16 ਮਈ 2015; ਕਈ ਵਾਰ '''ਏਜ਼ਾਜ਼''' ਜਾਂ '''ਐਜ਼ਾਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਅਜ਼ਰ''' ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਦੇ [[ਤਖੱਲਸ|ਕਲਮ ਨਾਮ]] '''ਐਜ਼ਾਜ਼''' ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ [[ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ|ਉਰਦੂ]], [[ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ|ਪੰਜਾਬੀ]] ਕਵੀ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਐਜ਼ਾਜ਼ ਨੇ ਕਵਿਤਾ 'ਤੇ ਦਸ ਤੋਂ ਸੋਲਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ [[ਗ਼ਜ਼ਲ|ਗਜ਼ਲਾਂ]], ਨਜ਼ਮਾਂ ਅਤੇ [[ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ|ਸੂਫ਼ੀ]] ਭਗਤੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਐਜ਼ਾਜ਼ ਦਾ ਜਨਮ 1942 ਵਿੱਚ [[ਬਟਾਲਾ]], [[ਪੰਜਾਬ (ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ)|ਪੰਜਾਬ]], ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਹੌਰ|ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਲਾਅਜ਼ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]] ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਉਸਨੂੰ ਸੋਨ ਤਮਗੇ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪਰਵਾਸੀ ਸੀ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ]] ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.dawn.com/news/1182685|title=Aizaz Ahmad Azar passes away|last=Reporter|first=The Newspaper's Staff|date=May 18, 2015|website=DAWN.COM}}&lt;/ref&gt;

== ਸਾਹਿਤਕ ਕੰਮ ==
ਐਜ਼ਾਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਵਿ ਰਚਨਾ ਗਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਨਜ਼ਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਿਆਰ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਾਵਿਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾਂ ਉਸਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇ ਸਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ''ਧੀਆਂ ਕੀ ਸੀਰੀਆਂ'' ਅਤੇ ''ਧੂਪ ਕਾ ਰੰਗ ਗੁਲਾਬੀ ਹੋ'' ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸਨੂੰ [[ਕੁਰਾਨ]] ਦੇ 36ਵੇਂ ਅਧਿਆਏ ਦਾ ਯਾ-ਸਿਨ ਸਿਰਲੇਖ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਵੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਅਧਿਆਇ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ''ਸੂਰਾ ਯੂਸਫ਼ ਕਾ ਜਮਾਲਤੀ ਜੈਜ਼ਾ'' ਹੈ। ਐਜ਼ਾਜ਼ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਦੋ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ''ਤਿਤਲੀ'' (ਤਿਤਲੀ) ਅਤੇ ''ਫੂਲ ਔਰ ਚੰਦ'' (ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਚੰਦ) ਲਿਖੀਆਂ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.urdupoint.com/poetry/aizaz-ahmad-azar.html|title=Aizaz Ahmad Azar Poetry - Urdu Shayari, Ghazals, Nazams &amp; Poems|website=UrduPoint}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thenews.com.pk/print/46762-chehlum|title=Chehlum|website=www.thenews.com.pk}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ''ਰੋਸ਼ਨੀ ਮਿਸਾਲ'' ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਲਿਖੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ [[ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ|ਸੂਫੀ]] ਭਗਤੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਧਾਰਮਿਕ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ [[ਕਾਫ਼ੀ|ਹਮਦ]], [[ਨਾਅਤ|ਨਾਤ]], [[ਹਮਦ|ਮਨਕਬਤ]] ਅਤੇ ਕਾਫੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;Daily Times 2017&quot;&gt;{{Cite web|url=https://dailytimes.com.pk/339/a-commendable-literary-compilation/|title=A commendable literary compilation|date=27 July 2017|website=Daily Times|access-date=15 April 2020}}&lt;/ref&gt;

== ਮੌਤ ==
15 ਅਗਸਤ 2015 ਨੂੰ, ਉਹ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ [[ਲਹੌਰ|ਲਾਹੌਰ]], ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੂੰ ਅੱਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਟਾਊਨ ਦੇ ਕਰੀਮ ਬਲਾਕ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Pakistan Today 2015&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.pakistantoday.com.pk/2015/05/17/aizaz-azar-laid-to-rest/|title=Aizaz Azar laid to rest|date=17 May 2015|website=Pakistan Today|access-date=15 April 2020}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* ਰੇਖਤਾ ਵਿਖੇ ਐਜ਼ਾਜ਼ [https://www.rekhta.org/poets/ezaz-ahmad-azar/profile ਅਹਿਮਦ ਅਜ਼ਰ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਉਰਦੂ ਕਵੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ 2022]]</text>
      <sha1>f33wqe717p4fn3epeoa8xumvye7ov3z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਗਿਆਨੀ ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143059</id>
    <revision>
      <id>610445</id>
      <parentid>607397</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:28:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16580" xml:space="preserve">{{Infobox writer
| honorific_prefix = Giani
| name             = ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ
| birth_name       = ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ
| image            = Giani_Dhanwant_Singh_Sital.png
| image_size       = 260px
| birth_date       = {{Birth date |df=yes|1912|7|12}}
| birth_place      = [[ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ]], ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ)
| death_date       = {{Death date and age|df=yes|1980|4|3|1912|7|12}}
| death_place      = [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]], [[ਪੰਜਾਬ]], [[ਭਾਰਤ]]
| nationality      = ਭਾਰਤੀ
| occupation       = {{hlist|ਕਵੀ|ਕਹਾਣੀਕਾਰ|ਕੰਪੋਜ਼ਰ|ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ}}
| language         = {{hlist|[[Punjabi language|Punjabi]]}}
| spouse           = ਉਪਦੇਸ਼ ਕੌਰ
| children         = 6
}}

'''ਗਿਆਨੀ ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ''' (12 ਜੁਲਾਈ 1912 - 3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1980) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ]] ਦੇ ਲੇਖਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਗੀਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ [[ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ]] ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਇੱਕ [[ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ|ਪੰਜਾਬੀ]] ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਸੀਤਲ ਨੇ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਕਈ ਗੀਤ ਅਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਲੇਖ ਲਿਖੇ ਹਨ ਅਤੇ 2 ਸਾਹਿਤ ਅਕੈਡਮੀ ਅਵਾਰਡਾਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਮੋਢੀ ਸਨ, ਜਿਸਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬਾਲ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰੰਗੀਨ ਛਪੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਾਈਆਂ। ਸੀਤਲ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰਾਰ, 1960 ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=KdIfAQAAIAAJ&amp;dq=Giani+Dhanwant+Singh+Sital+at+Sital+College&amp;pg=RA2-PA342|title=Annual Report of the Registrar of Newspapers for India, 1960|date=1 January 1960|publisher=Office of Registrar of Newspaper for India|edition=1 January 1960|page=342|access-date=3 April 2022}}&lt;/ref&gt;

== ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ==

=== ਪੰਜਾਬ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿਖੇ ਡਿਜੀਟਲਾਈਜ਼ਡ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ===

* [[ਪੰਜਾਬ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]] ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 14 ਕਿਤਾਬਾਂ ਡਿਜੀਟਲਾਈਜ਼ਡ ਅਤੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/mainpage.jsp?CategoryID=1&amp;Author=5192|title=Total of 14 books digitized and documented at Panjab Digital Library|date=28 April 2022|website=Panjab Digital Library}}&lt;/ref&gt;

=== ਜੀਵਨੀਆਂ ===

# ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ
# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=14865&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ] &lt;ref name=&quot;Jeevan Sri Guru Angad Dev Ji&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=14865&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX|title=Jeevan Sri Guru Angad Dev Ji|website=Panjab Digital Library|publisher=Panjab Digital Library|access-date=4 April 2022|ref=1}}&lt;/ref&gt;
# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=14852&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ]
#* ਸਿੱਖ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਲਈ ਤੀਜੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ। ਉਹ ਸਹਿ-ਹੋਂਦ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਹ ਜੀਵਨੀ ਬਿਰਤਾਂਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਹੈ.
# ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ
# ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ
# ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ
# ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ
# ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ
# ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ
# ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ
# ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ
# ਅਕਾਲੀ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਜੀ
# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=15005&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲਵਾ]
#* ਬਜ਼ੁਰਗ ਸਿੱਖ ਯੋਧਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਹਨ। ਸਿੱਖ ਜਰਨੈਲ ਦਾ ਇਹ ਕਲਮ-ਚਿਤਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਹੈ। ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੰਜਾਬੀ &quot;ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ&quot; ਦਾ ਵਧੀਆ ਨਮੂਨਾ ਹੈ।
# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=15377&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ]
# ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ
# ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ
# ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ

=== ਕਵਿਤਾ ===

# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=14855&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਮਹਿ ਵਾਸਾ ਦੇ ਜੋਰੋ ਜੋਰ]
#* ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਲਿਖੀ ਗਈ ਇਹ ਚੰਗੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਲਈ ਪਿਆਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਗੀਤਕਾਰੀ, ਬਾਲ-ਅਨੁਕੂਲ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਾਠ ਕਰਨ ਯੋਗ ਅਤੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਸਹੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ।
# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=14858&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਸੀਤਲ ਮਿਠਾਈਆਂ]
#* ਇਹ ਬੋਲ ਹਾਸੇ, ਸਿਆਣਪ ਅਤੇ ਆਮ ਸਮਝ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਬੱਚੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਬਿਹਤਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਦਤ ਅਤੇ ਉਤਸੁਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਵਿਤਾ ਪ੍ਰਵਾਹ, ਸੰਚਾਰੀ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਹੈ।
# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=14859&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਸੀਤਲ ਕਆਰੀ]
#* ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਤਰਜਮਈ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਦਰਿੰਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਬਾਲ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ, ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀ ਨਾਲ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ, ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਹੈ।
# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=14860&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਸੀਤਲ ਰਸਗੁੱਲੇ]
#* ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਰਲੇਖ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪੰਜਾਬੀ ਕਾਵਿ ਵਿਚ ਇਹ ਹਾਸ-ਵਿਅੰਗ ਕਿੱਸੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਅੰਗਮਈ ਅਤੇ ਹਾਸੇ-ਮਜ਼ਾਕ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਬਾਲ ਪਾਠਕ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਪਾਠਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਗੇ।

=== ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ===

# ਇਕ ਸੀ ਬਕਰੋਤਾ
# ਨੀਨਾ ਪਰੀ
# [https://www.facebook.com/100009416579006/videos/1501667493490455 ਨੀਲੂ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਘੁਲੇਵਾਲਾ] - ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ [https://www.facebook.com/mohanbirsingh.kochhar ਮੋਹਨਬੀਰ ਸਿੰਘ ਕੋਛੜ] ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
# [https://www.facebook.com/100009416579006/videos/1466329617024243 ਅਰਬ ਦਾ ਸੌਦਾਘਰ] - ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ [https://www.facebook.com/mohanbirsingh.kochhar ਮੋਹਨਬੀਰ ਸਿੰਘ ਕੋਛੜ] ਨੂੰ
# ਲਾਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ
# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=14862&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਸਰਲ ਕਹਾਣੀਆਂ]
#* ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਮਨੋਰੰਜਕ, ਸਿੱਖਿਆਦਾਇਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿਚਲੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਉੱਤਮ ਨਮੂਨਾ ਹੈ
# [http://www.panjabdigilib.org/webuser/searches/displayPageContent.jsp?ID=14856&amp;page=1&amp;CategoryID=1&amp;Searched=W3GX ਜਗੁ ਦੀਨ ਕਹਨੀਆਂ]
#* ਪਰੀ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਚਮਤਕਾਰੀ ਕਾਰਨਾਮੇ, ਜਾਦੂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਅਲੌਕਿਕ ਵਰਤਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸਮਾਨ ਹਨ। ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਬਾਲ ਪਾਠਕ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ, ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਦਤ ਅਤੇ ਖੋਜ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

=== ਮਾਸਿਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ===

# ਸੀਤਲ ਸੰਗੀਤ &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=KdIfAQAAIAAJ&amp;dq=Giani+Dhanwant+Singh+Sital+at+Sital+College&amp;pg=RA2-PA342|title=Sital Sangeet Monthly Publication, mentioned in the Annual Report of the Registrar of Newspapers for India, 1960|date=1 January 1960|publisher=Office of Registrar of Newspaper for India|edition=1 January 1960|page=342|access-date=3 April 2022}}&lt;/ref&gt;

== ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਘਟਨਾਵਾਂ ==

* 1979, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ [https://www.goldentempleamritsar.org/best-places-to-visit/india/golden-temple/manji-sahib-diwan-hall.php ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ] ਵਿਖੇ [[ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ]] ਦੁਆਰਾ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
* 16 ਸਤੰਬਰ 1975, [[ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ]], ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ, ਗਿਆਨੀ ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸੀਤਲ ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਗਮ ਲਗਭਗ 1975 ਨੂੰ ਦਿਹਾੜੇ ਮੌਕੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਏ। . ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ।
* 03 ਮਈ 1959, ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ [[ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ]], ਸੀਤਲ ਕਾਲਜ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦਾ ਰਿਬਨ ਕੱਟਣ ਦੀ ਰਸਮ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ। ਗਿਆਨੀ ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ, ਚਿੱਟੀ ਦਸਤਾਰ ਵਿੱਚ, ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਖੜੇ ਸਰਦਾਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ। ਲਗਭਗ 1959 ਦੌਰਾਨ।
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;120&quot; style=&quot;text-align:left&quot;&gt;
ਤਸਵੀਰ:Honoured by Golden temple at Manji Sahib Gurdwara in Amritsar in 1979.jpg|alt=Honored by Golden temple at Manji Sahib Gurdwara in Amritsar in 1979|1979 ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿਖੇ [[Golden temple|ਗੋਲਡਨ ਟੈਂਪਲ]] ਦੁਆਰਾ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
ਤਸਵੀਰ:Giani Dhanwant Singh Sital Sital College May 03 1959.jpg|alt=3rd May 1959, Srimati Indira Gandhi, performing the ribbon cutting ceremony of Sital College, Amritsar. Giani Dhanwant Singh Sital, in white turban, standing on the left side of Indira Gandhi. Sardarni Pratap Singh Kairon standing alongside. Indira Gandhi was President of All India Congress Committee that time. Circa 1959.|3 ਮਈ 1959, ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ [[Indira Gandhi|ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ]], ਸੀਤਲ ਕਾਲਜ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦਾ ਰਿਬਨ ਕੱਟਣ ਦੀ ਰਸਮ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ। ਗਿਆਨੀ ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ, ਚਿੱਟੀ ਦਸਤਾਰ ਵਿੱਚ, ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਖੜੇ ਸਰਦਾਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ। ਲਗਭਗ 1959 ਦੌਰਾਨ।
ਤਸਵੀਰ:Sital Sanman Samaroh - Sept 16th 1975.jpg|alt=16th Sept 1975, Giani Zail Singh, then Chief Minister of Punjab, graced the occasion of Sital Sanman Samaroh, day dedicated to celebrate Giani Dhanwant Singh Sital. Circa 1975.|16 ਸਤੰਬਰ 1975, [[Zail Singh|ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ]], ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ, ਗਿਆਨੀ ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਦਿਹਾੜਾ ਸੀਤਲ ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਗਮ ਮੌਕੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਏ। ਲਗਭਗ 1975 ਦੌਰਾਨ।
ਤਸਵੀਰ:Giani Zail Singh - Sital Sanman Samaroh - Sept 16th 1975.jpg|alt=16th Sept 1975, Giani Zail Singh, then Chief Minister of Punjab, graced the occasion of Sital Sanman Samaroh, day dedicated to celebrate Giani Dhanwant Singh Sital. Circa 1975.|16 ਸਤੰਬਰ 1975, [[Zail Singh|ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ]], ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ, ਗਿਆਨੀ ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਦਿਹਾੜਾ ਸੀਤਲ ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਗਮ ਮੌਕੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਏ। ਲਗਭਗ 1975 ਦੌਰਾਨ।
&lt;/gallery&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1980]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1912]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ 2022]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ]]</text>
      <sha1>lbrngfwykndrhjx1zgkbwspvbm0uzsj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143093</id>
    <revision>
      <id>610441</id>
      <parentid>607517</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:11:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5370" xml:space="preserve">{{Infobox film festival|name=ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ|image=|caption=|number=|founded=2011|location=[[ਇਸਤਾਂਬੁਲ]], [[ਤੁਰਕੀ]]&lt;ref&gt;{{cite news |title=7th Pink Life QueerFest to Start in İstanbul |url=http://bianet.org/bianet/lgbti/193622-7th-pink-life-queerfest-to-start-in-istanbul |accessdate=16 ਫਰਵਰੀ 2020 |work=[[Bianet]] |date=23 ਜਨਵਰੀ 2018 |language=ਤੁਰਕੀ }}&lt;/ref&gt;|language=ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ |website={{url|http://pembehayatkuirfest.org}}}}

'''ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ''' ਜਾਂ '''ਕੁਈਰ ਫੈਸਟ''' ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.]] ਵਿਸ਼ੇ ਵਾਲਾ ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸਵ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.hurriyet.com.tr/turkiye-nin-ilk-kuir-festivali-basliyor-19212202|title=Türkiye'nin ilk kuir festivali başlıyor|date=11 November 2011|work=[[Hürriyet]]|access-date=16 February 2020|language=Turkish}}&lt;/ref&gt; 2011 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੁਈਰ ਫੈਸਟ, ਤੁਰਕੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਥੀਮ ਵਾਲਾ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਹੈ। 2013 ਤੱਕ ਅੰਕਾਰਾ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਡੇਨਿਜ਼ਲੀ ਅਤੇ ਮੇਰਸਿਨ ਵਿੱਚ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.milliyet.com.tr/pazar/iki-kente-yayilan-pembe-festival-2000124|title=İki kente yayılan &quot;pembe&quot; festival|date=18 January 2015|work=[[Milliyet]]|access-date=16 February 2020|language=Turkish}}&lt;/ref&gt;

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ 2011 ਵਿੱਚ ਅੰਕਾਰਾ ਵਿੱਚ ਪਿੰਕ ਲਾਈਫ ਐਲਜੀਬੀਟੀਆਈ+ ਸੋਲੀਡੈਰਿਟੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ 2013 ਤੱਕ ਅੰਕਾਰਾ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ, ਤਿਉਹਾਰ ਇਸਤਾਂਬੁਲ, ਡੇਨਿਜ਼ਲੀ ਅਤੇ ਮੇਰਸਿਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.milliyet.com.tr/pembenar/kuirfest-basliyor-1464031|title=KuirFest Başlıyor|access-date=16 February 2020|language=Turkish}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.evrensel.net/haber/102185/madenciler-ve-lgbti-dayanismasi-kuirfestte|title=Madenciler ve LGBTİ dayanışması KuirFest'te|date=15 January 2015|work=[[Evrensel]]|access-date=16 February 2020|language=Turkish}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.aljazeera.com.tr/makale/gokkusaginin-filmleri|title=Gökkuşağının filmleri|date=16 November 2011|work=[[Al Jazeera]]|access-date=16 February 2020|language=Turkish}}&lt;/ref&gt;

=== ਅੰਕਾਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਬੰਧੀ ===
2017 ਵਿੱਚ ਅੰਕਾਰਾ ਦੀ ਗਵਰਨਰਸ਼ਿਪ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਐਲਜੀਬੀਟੀਆਈ+ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਅਣਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਕਾਰਾ ਵਿੱਚ ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਿ &quot;ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਸਮੂਹ ਇਹਨਾਂ ਸਮਾਗਮਾਂ ਕਰਕੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ&quot;।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://de.euronews.com/2017/11/16/lgbti-festival-verboten-deutsche-botschaft-in-ankara-zeigt-bunte-flagge|title=LGBT-Festival verboten: Deutsche Botschaft in Ankara zeigt (bunte) Flagge|date=16 November 2017|work=[[Euronews]]|access-date=16 February 2020|language=German}}&lt;/ref&gt;

ਇਹ ਅੰਕਾਰਾ ਦੀ ਗਵਰਨਰਸ਼ਿਪ ਦੁਆਰਾ ਅਣਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਮਨਾਹੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.dw.com/tr/lgbti-ankaradaki-yasak-kararına-tepkili/a-41497832|title=LGBTİ Ankara'daki yasak kararına tepkili|date=23 November 2017|work=[[Deutsche Welle]]|access-date=31 January 2020|language=Turkish}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.hurriyetdailynews.com/ankara-governors-office-bans-german-lgbt-film-festival-122507|title=Ankara Governor's Office bans German LGBT film festival|work=[[Hürriyet Daily News]]|access-date=16 February 2020}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.hrw.org/news/2019/02/14/turkey-end-ankara-ban-lgbti-events|title=Turkey: End Ankara Ban on LGBTI Events|date=14 February 2019|work=[[Human Rights Watch]]|access-date=16 February 2020}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{ਦਫ਼ਤਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ|http://www.pembehayatkuirfest.org|Pink Life QueerFest official website}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]</text>
      <sha1>og4we10vuz4s1s6pkdsrhj78nwv4xfo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਲੁਤਫ਼ ਅਲੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143094</id>
    <revision>
      <id>610448</id>
      <parentid>607519</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:47:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2770" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox vcard&quot;
! colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-above&quot; style=&quot;font-size:125%;&quot; |&lt;div class=&quot;fn&quot; style=&quot;display:inline;&quot;&gt;ਲੁਤਫ਼ ਅਲੀ&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; style=&quot;line-height:1.2em; padding-right:0.65em;&quot; | ਜਨਮ
| class=&quot;infobox-data&quot; style=&quot;line-height:1.4em;&quot; | 1716
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; style=&quot;line-height:1.2em; padding-right:0.65em;&quot; | ਮੌਤ
| class=&quot;infobox-data&quot; style=&quot;line-height:1.4em;&quot; | 1794
|}
'''ਲੁਤਫ਼ ਅਲੀ''' (1716–1794) {{Sfn|Wagha|1997}} [[ਬਹਾਵਲਪੁਰ]], [[ਪੰਜਾਬ]] ਦਾ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਅੱਜ ਦੇ ਰਹੀਮ ਯਾਰ ਖਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮਾਓ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।{{Sfn|Wagha|1997}} ਉਸਨੇ 1781 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਾਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਿਰਤਾਂਤਕ ਕਵਿਤਾ ''ਸੈਫਲਨਾਮਾ'' ਲਿਖੀ।{{Sfn|Shackle|1976}}

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ==
ਲੁਤਫ਼ ਅਲੀ ਬਹਾਦੁਰਪੁਰ (ਚਾਰ ਮੀਲ ਉੱਤਰਣ) ਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ 1715 ਮੁਲਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਘੀਯਾਸੁਦੀਨ ਹੈ। ਮੌਲਵੀ ਲੂਥ ਅਲੀ ਨੇ ਨਵਾਬ ਬਹਾਵਲ ਖਾਨ ਸਨਾਈ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਤੋਂ ਮੁਲਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੋਮਿਆਦ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਤੋਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

==ਮੌਤ==
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਰਹੀਮ ਯਾਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ 1796 ਵਿਚ ਹੋਈ।&lt;ref&gt;سرائیکی ادب کی مختصر تاریخ، ڈاکٹر سجاد حیدر پرویز، سرائیکی پبلیکیشنز مظفر گڑھ&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ==

* {{Cite book|title=The Punjabi language of central Pakistan : a reference grammar|last=Shackle|first=Christopher|date=1976|publisher=School of Oriental and African Studies|location=London|author-link=Christopher Shackle}}
*   {{cite thesis|last=Wagha|first=Muhammad Ahsan|date=1997|title=The development of Punjabi language in Pakistan|type=Ph.D.|publisher=School of Oriental and African Studies|url=http://ethos.bl.uk/OrderDetails.do?uin=uk.bl.ethos.267685}}(requires registration).
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਵੀ]]</text>
      <sha1>n3cj8xeuflm2o5jp5kf0oqibn6mdnmv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610449</id>
      <parentid>610448</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:55:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2964" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox vcard&quot;
! colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-above&quot; style=&quot;font-size:125%;&quot; |&lt;div class=&quot;fn&quot; style=&quot;display:inline;&quot;&gt;ਲੁਤਫ਼ ਅਲੀ&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; style=&quot;line-height:1.2em; padding-right:0.65em;&quot; | ਜਨਮ
| class=&quot;infobox-data&quot; style=&quot;line-height:1.4em;&quot; | 1716
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; style=&quot;line-height:1.2em; padding-right:0.65em;&quot; | ਮੌਤ
| class=&quot;infobox-data&quot; style=&quot;line-height:1.4em;&quot; | 1794
|}
'''ਲੁਤਫ਼ ਅਲੀ''' (1716–1794) {{Sfn|Wagha|1997}} [[ਬਹਾਵਲਪੁਰ]], [[ਪੰਜਾਬ]] ਦਾ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਅੱਜ ਦੇ ਰਹੀਮ ਯਾਰ ਖਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮਾਓ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।{{Sfn|Wagha|1997}} ਉਸਨੇ 1781 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਾਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਿਰਤਾਂਤਕ ਕਵਿਤਾ ''ਸੈਫਲਨਾਮਾ'' ਲਿਖੀ।{{Sfn|Shackle|1976}}

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ==
ਲੁਤਫ਼ ਅਲੀ ਬਹਾਵਲਪੁਰ (ਚਾਰ ਮੀਲ ਉੱਤਰਣ) ਦਾ ਜਨਮ 1715 ਮੁਲਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਵੀ ਉਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਹੋਈ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਘੀਯਾਸੁਦੀਨ ਹੈ। ਮੌਲਵੀ ਲੂਥ ਅਲੀ ਨੇ ਨਵਾਬ ਬਹਾਵਲ ਖਾਨ ਸਨਾਈ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਤੋਂ ਮੁਲਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੋਮਿਆਦ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਤੋਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

== ਲਿਖਤਾਂ ==

* ਕੁਦਸੀਨਾਮਾ
* ਕਸੀਦਾ ਮਖਦੂਮ ਜਹਾਂਨੀ, ਜਹਾਂ ਗਸਤ

==ਮੌਤ==
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਰਹੀਮ ਯਾਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ 1796 ਵਿਚ ਹੋਈ।&lt;ref&gt;سرائیکی ادب کی مختصر تاریخ، ڈاکٹر سجاد حیدر پرویز، سرائیکی پبلیکیشنز مظفر گڑھ&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ==

* {{Cite book|title=The Punjabi language of central Pakistan : a reference grammar|last=Shackle|first=Christopher|date=1976|publisher=School of Oriental and African Studies|location=London|author-link=Christopher Shackle}}
*   {{cite thesis|last=Wagha|first=Muhammad Ahsan|date=1997|title=The development of Punjabi language in Pakistan|type=Ph.D.|publisher=School of Oriental and African Studies|url=http://ethos.bl.uk/OrderDetails.do?uin=uk.bl.ethos.267685}}(requires registration).
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਵੀ]]</text>
      <sha1>33x96so6iga8isvtj9xa6m38msks8ok</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਮਾ ਮਲਿਕ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143097</id>
    <revision>
      <id>610437</id>
      <parentid>607528</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:14:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9928" xml:space="preserve">{{Infobox person
|name = ਵਰਮਾ ਮਲਿਕ
|image =
|birth_name =ਬਰਕਤਰਾਏ ਮਲਿਕ 
|birth_date = {{Birth date|df=yes|1925|4|13}}
|birth_place = [[ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ]], [[ਪੰਜਾਬ]], ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ
|death_date = {{death date and age|df=yes|2009|03|15|1925|4|13}}
|death_place = [[ਜੁਹੂ]], [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਭਾਰਤ]]
|occupation = [[ਗੀਤਕਾਰ]], [[ਕਵੀ]]
|years_active = 1949 &amp;ndash; 2001
| spouse = 
| parents = 
|children =
}}

'''ਵਰਮਾ ਮਲਿਕ''' (13 ਅਪਰੈਲ 1925 &amp;#x2013; 15 ਮਾਰਚ 2009) ਇੱਕ [[ਬਾਲੀਵੁੱਡ]] ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤਕਾਰ ਸੀ। ਉਹ [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ]] ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੇ ਗੀਤ ਅਤੇ ਭਜਨ ਲਿਖੇ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਾਠ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.glamsham.com/movies/scoops/09/mar/19-noted-bollywood-lyricist-verma-malik-passes-away-030901.asp|title=Noted Bollywood Lyricist Verma Malik passes away - bollywood news|date=19 March 2009|publisher=glamsham.com website|access-date=10 September 2019}}&lt;/ref&gt;

== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ==
ਬਰਕਤਰਾਏ ਮਲਿਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ, ਉਸਨੇ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ [[ਹੰਸਰਾਜ ਬਹਿਲ]] ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਵਰਮਾ ਮਲਿਕ ਨਾਮ ਅਪਣਾਇਆ, ਜਿਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।

ਉਸਨੇ ਫ਼ਿਲਮ ''ਚਕੋਰੀ'' (1949) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੀਤ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬੋਲ ਲਿਖੇ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ''ਜੱਗੂ'' (1952), ''ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਗਦ ਨਰਾਇਣ'' (1955), ''ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ'' (1957), ''ਸੀਆਈਡੀ 909'' (1957), ''ਤਕਦੀਰ'' (1958) ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ।&lt;ref&gt;[http://www.hindigeetmala.net/lyricist/verma_malik.php Film songs of Verma Malik on hindigeetmala.net website] Retrieved 10 September 2019&lt;/ref&gt;

ਉਹ 1961 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਗਭਗ 7 ਸਾਲ ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੇ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ''ਦਿਲ ਔਰ ਮੁਹੱਬਤ'' (1967) ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ।&lt;ref name=&quot;cinestaan&quot;&gt;[https://www.cinestaan.com/people/verma-malik-7813/filmography Complete filmography of Verma Malik on cinestaan.com website] Retrieved 10 September 2019.&lt;/ref&gt;

ਹਿੰਦੀ-ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਵੱਡਾ ਬ੍ਰੇਕ [[ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ]] ਦੁਆਰਾ ਯਾਦਗਰ (1970) ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਹ &quot;ਏਕ ਤਾਰਾ ਬੋਲੇ&quot; ਗੀਤ ਲਿਖਣ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.glamsham.com/movies/scoops/09/mar/19-noted-bollywood-lyricist-verma-malik-passes-away-030901.asp|title=Noted Bollywood Lyricist Verma Malik passes away - bollywood news|date=19 March 2009|publisher=glamsham.com website|access-date=10 September 2019}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[http://www.glamsham.com/movies/scoops/09/mar/19-noted-bollywood-lyricist-verma-malik-passes-away-030901.asp &quot;Noted Bollywood Lyricist Verma Malik passes away - bollywood news&quot;]. glamsham.com website. 19 March 2009&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;10 September&lt;/span&gt; 2019&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; ਉਸੇ ਸਾਲ, ''ਪਹਿਚਾਨ'' (1970) ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ ਅਤੇ ਉਹ [[ਬਾਲੀਵੁੱਡ]] ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫ਼ਿਲਮ ਗੀਤਕਾਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ 500 ਦੇ ਕਰੀਬ ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤ ਲਿਖੇ।

== ਫ਼ਿਲਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ==

* ''ਛਾਈ'' (1950) - ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ
* ''[[ਕੌਡੇ ਸ਼ਾਹ|ਕੌੜੇ ਸ਼ਾਹ]]'' (1953) - ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ
* ''ਵਣਜਾਰਾ'' (1954)-ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ
* ''ਦੋਸਤ'' (1954) &lt;ref name=&quot;cinestaan&quot;&gt;[https://www.cinestaan.com/people/verma-malik-7813/filmography Complete filmography of Verma Malik on cinestaan.com website] Retrieved 10 September 2019.&lt;/ref&gt;
* ''ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ'' (1957) - ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ
* ''ਤਕਦੀਰ'' (1958)
* ''[[ਭੰਗੜਾ (ਫ਼ਿਲਮ)|ਭੰਗੜਾ]]'' (1959) - ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫਿਲਮ ਹੈ
* ''[[ਦੋ ਲੱਛੀਆਂ|ਦੋ ਲਛੀਆਂ]]'' (1959) - ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫਿਲਮ ਹੈ
* ''ਗੁੱਡੀ'' (1961) - ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ
* ''ਮੈਂ ਜੱਟੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ'' (1964) - ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫਿਲਮ ਹੈ
* ''ਮਾਮਾ ਜੀ'' (1964)- ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ
* ''ਪਿੰਡ ਦੀ ਕੁੜੀ'' (1967) - ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ
* ''ਦਿਲ ਔਰ ਮੁਹੱਬਤ'' (1968)
* ''ਯਾਦਗਰ'' (1970)
* ''ਪਹਿਚਾਨ'' (1970)
* ''ਸਾਵਨ ਭਾਦੋਂ'' (1970)
* ''ਪਾਰਸ'' (1971)
* ''ਬਲੀਦਾਨ'' (1971)
* ''ਹਮ ਤੁਮ ਔਰ ਵੋ''
* ''ਸ਼ੋਰ'' (1972)
* ''ਬੇ-ਇਮਾਨ'' (1972)
* ''ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਨੰਬਰ 203'' (1972)
* ''ਅਨਹੋਨੀ'' (1973)
* ''ਰੋਟੀ ਕਪੜਾ ਔਰ ਮਕਾਨ'' (1974) &lt;ref name=&quot;cinestaan&quot; /&gt;
* ''ਏਕ ਸੇ ਬਡਕਰ ਏਕ'' (1976)
* ''ਨਾਗਿਨ'' (1976)
* ''ਜਾਨੀ ਦੁਸ਼ਮਨ'' (1979)
* ''ਸ਼ਾਕਾ'' (1981) &lt;ref name=&quot;cinestaan&quot; /&gt;
* ''ਦੋ ਉਸਤਾਦ'' (1982)
* ''ਹਕੁਮਤ'' (1987)
* ''ਵਾਰਿਸ'' (1988 ਫ਼ਿਲਮ)

== ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ==

* ''ਪਹਿਚਾਨ'' ਅਤੇ ਫਿਰ ''ਬੇ-ਇਮਾਨ'' (1972) [[ਫ਼ਿਲਮਫ਼ੇਅਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗੀਤਕਾਰ|ਲਈ ਸਰਬੋਤਮ ਗੀਤਕਾਰ ਲਈ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ]] ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.glamsham.com/movies/scoops/09/mar/19-noted-bollywood-lyricist-verma-malik-passes-away-030901.asp|title=Noted Bollywood Lyricist Verma Malik passes away - bollywood news|date=19 March 2009|publisher=glamsham.com website|access-date=10 September 2019}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[http://www.glamsham.com/movies/scoops/09/mar/19-noted-bollywood-lyricist-verma-malik-passes-away-030901.asp &quot;Noted Bollywood Lyricist Verma Malik passes away - bollywood news&quot;]. glamsham.com website. 19 March 2009&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;10 September&lt;/span&gt; 2019&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== ਮੌਤ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ==
ਵਰਮਾ ਮਲਿਕ ਦੀ ਮੌਤ 15 ਮਾਰਚ 2009 ਨੂੰ ਜੁਹੂ, [[ਮੁੰਬਈ]], ਭਾਰਤ ਵਿਖੇ 83 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਉਹ ਫ਼ਿਲਮ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਜੋੜੀ [[ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ-ਪਿਆਰੇ ਲਾਲ|ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ-ਪਿਆਰੇਲਾਲ]] ਦੇ ਪਿਆਰੇਲਾਲ ਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਸੀ। ਪਿਆਰੇਲਾਲ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਆਦਮੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਾਣ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਰਮਾ ਮਲਿਕ ਰਵਾਇਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.glamsham.com/movies/scoops/09/mar/19-noted-bollywood-lyricist-verma-malik-passes-away-030901.asp|title=Noted Bollywood Lyricist Verma Malik passes away - bollywood news|date=19 March 2009|publisher=glamsham.com website|access-date=10 September 2019}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[http://www.glamsham.com/movies/scoops/09/mar/19-noted-bollywood-lyricist-verma-malik-passes-away-030901.asp &quot;Noted Bollywood Lyricist Verma Malik passes away - bollywood news&quot;]. glamsham.com website. 19 March 2009&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;10 September&lt;/span&gt; 2019&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{IMDB name|0539599}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਫ਼ਿਲਮਫ਼ੇਅਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਜੇਤਾ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿੰਦੀ ਕਵੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੇ ਉਰਦੂ ਕਵੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2009]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1925]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ 2022]]</text>
      <sha1>tb8773irn8qfktsojue09cslhfylw4b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੁਜ਼ਹਤ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143099</id>
    <revision>
      <id>610439</id>
      <parentid>607533</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:50:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12853" xml:space="preserve">{{Infobox person
|image       = DrShaistaNuzhat.jpg
|caption     = 
|name        = ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੁਜ਼ਹਤ
|birth_date   = 25 ਨਵੰਬਰ
|birth_place  = [[ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ]] [[ਪੰਜਾਬ]], [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
|spouse      = Naseem Sajid
|occupation  = ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਕਵੀ, ਲੇਖਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ
|education   = ਫਿਲੋਸਫੀ ਵਿਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ.
|alma_mater  = ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ}}

'''ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੁਜ਼ਹਤ''' ( {{Lang-pa|{{Nastaliq|شائستہ نُزہت}}}}   &lt;small&gt;( [[ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਲਿਪੀ|ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ]] )&lt;/small&gt; ) (ਜਨਮ 1960) ਇੱਕ [[ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ|ਪੰਜਾਬੀ]] ਕਵੀ, ਲੇਖਕ, ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਖੋਜਕਾਰ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/urdu/entertainment/story/2006/05/060511_sahir_award_rs|title=حق بہ حق دار رسید|last=وقار|first=عارف|work=BBC|access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਲੈਂਗੂਏਜ, ਆਰਟ ਐਂਡ ਕਲਚਰ (ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ.) ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹੈ।&lt;ref&gt;&quot;[http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=2007%5C10%5C12%5Cstory_12-10-2007_pg13_2 Punjabi literature as rich as any other, says Elahi]&quot;, ''Daily Times'', 12 October 2007. Retrieved 16 November 2013&lt;/ref&gt;

== ਜੀਵਨੀ ==

=== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ===
ਸ਼ਾਇਸਤਾ [[ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪੰਜਾਬ]], [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਉਸਨੇ [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਹੌਰ|ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]], [[ਲਹੌਰ|ਲਾਹੌਰ]] ਤੋਂ [[ਦਰਸ਼ਨ|ਫਿਲਾਸਫੀ]] ਵਿੱਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਕੀਤੀ। ਉਹ [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]] ਅਤੇ [[ਉ੍ਰਦੂ|ਉਰਦੂ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਵੀ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.poemhunter.com/shaista-nuzhat/biography/|title=Shaista Nuzhat - Shaista Nuzhat Biography - Poem Hunter}}&lt;/ref&gt;, ਇੱਕ ਕਾਲਮਨਵੀਸ ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਹੀ ਹੈ।

=== ਕਰੀਅਰ ===
ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ [[ਦਰਸ਼ਨ|ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ]] ਦੇ ਲੈਕਚਰਾਰ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਪੱਤਰਕਾਰ]] ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਕੋਲ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ]] ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹ ਦਾ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਹੈ। ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ (ਐਨ.ਆਈ.ਐਮ.), ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ 12ਵੇਂ ਸੀਨੀਅਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਕੋਰਸ (ਐਸ.ਐਮ.ਸੀ.) ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਹੈ।

=== ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ. ===
ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਸਾਹਿਤ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ]] ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਲੈਂਗੂਏਜ, ਆਰਟ ਐਂਡ ਕਲਚਰ ਨਾਮਕ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਇੱਕ ਬਿੱਲ ਪਾਸ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ 2005 ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਾਦਮਾਨ ਕਲੋਨੀ, ਲਾਹੌਰ ਵਿਖੇ ਕਿਰਾਏ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਸੂਚਨਾ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਯੁਵਾ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਚੌਧਰੀ ਪਰਵੇਜ਼ ਇਲਾਹੀ, ਸਾਬਕਾ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ 01-ਕਦਾਫੀ ਸਟੇਡੀਅਮ, ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਰੋਡ, ਲਾਹੌਰ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕਾਂ, ਕਵੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ. (ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ। ਇਲਾਹੀ ਦੁਆਰਾ ਉਦਘਾਟਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 2007 ਤੋਂ ਇਸ ਕੰਪਲੈਕਸ ਤੋਂ ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ. ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ. ਦੀ ਛਤਰ ਛਾਇਆ ਹੇਠ ਐਫ.ਐਮ.-ਪੰਚਾਨਵੇ (FM-95) ਪੰਜਾਬ ਰੰਗ ਨਾਮ ਦਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੰਜਾਬੀ ਐਫਐਮ-ਰੇਡੀਓ ਚੈਨਲ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਕੀਤਾ।

=== ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੌਰੇ ===
ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਲੈਕਚਰ ਅਤੇ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ [[ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ]], [[ਬਹਿਰੀਨ]], [[ਥਾਈਲੈਂਡ]], [[ਭਾਰਤ]], [[ਯੂਨਾਈਟਡ ਕਿੰਗਡਮ|ਯੂ.ਕੇ.]], [[ਫ਼ਰਾਂਸ|ਫਰਾਂਸ]], [[ਡੈੱਨਮਾਰਕ|ਡੈਨਮਾਰਕ]], [[ਨਾਰਵੇ]], [[ਸਵੀਡਨ]], [[ਨੀਦਰਲੈਂਡ]], [[ਸਿੰਗਾਪੁਰ]], [[ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ]], [[ਹਾਂਗਕਾਂਗ]] - [[ਚੀਨ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ|ਚੀਨ]], [[ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ]] ਅਤੇ [[ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ]] ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

== ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸ੍ਰ. ਨੰ.
! ਸਿਰਲੇਖ
! ਵੇਰਵੇ
! ਸਾਲ
|-
| 1
| ਤੁਮ
| ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ
| 2017
|-
| 2
| ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
| ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਸਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ [[ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ|ਜ਼ੁਲਫ਼ਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ]] ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਲੇਖਾਂ ਅਤੇ ਕਾਲਮਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ।
| 2012
|-
| 3
| ''ਮੰਟੋ ਸੇ ਮਿਲਾਏ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.pnca.org.pk/events/manto-sa-milye|title=Pakistan National Council of the Arts}}&lt;/ref&gt;''
| ਸਟੇਜ ਪਲੇ
| 2011
|-
| 4
| ''ਇਕਿ ਸੇਤੀ ਮਾਰਿ ਮਿਤ੍ਰਾ ॥''
| ਅਮਰਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ
| 2008
|-
| 5
| ''ਅਕਲ ਤੇ ਇਸ਼ਕ''
| ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਖਾਨ ਖੱਟਕ ਦੀ [[ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ|ਸੂਫੀ]] ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ
| 2008
|-
| 6
| ''ਚਾਵੇ ਫਰੀਦ''
| ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਉਰਦੂ ਅਤੇ [[ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ|ਗੁਰਮੁਖੀ]] ਲਿਪੀ ਨਾਲ ਕਲਾਮ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ-ਉਦ-ਦੀਨ ਗੰਜ ਸ਼ਕਰ ਦਾ ਸਿੰਧੀ ਅਨੁਵਾਦ
| 2008
|-
| 7
| ਸਾਡੇ ਮਹਾਨ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ
| ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੱਤ ਸੂਫ਼ੀ ਕਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ
| 2008
|-
| 8
| ''ਦਰਸ਼ਨ ਪਟਨੋ ਪਾਰ''
| ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ
| 2007
|-
| 9
| ''ਰੋਏਦਾਦ''
| ਅੰਤਰ-ਪ੍ਰਾਂਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕਾਨਫਰੰਸ 2005 ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਾ ਸੰਕਲਨ
| 2006
|-
| 10
| ''ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਨ''
| ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲੋਕ- ਧਾਰਾ ਦਾ ਸੋਧਿਆ ਹੋਇਆ ਕਾਵਿ ਰੂਪ
| 2006
|-
| 11
| ''ਇਮਰਾਨੀਅਤ-ਏ-ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ''
| ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੇ [[ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ|ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰੀ]] ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਉੱਤੇ ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ। [[ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤੀ]] ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ [[ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ|ਗੁਰੂਮੁਖੀ]] ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ
| 2006
|-
| 12
| ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਪੱਤਰ
| ਖੋਜ ਪੱਤਰ
| 2005
|-
| 13
| ''ਬਿਲ ਅਖਿਰ''
| ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ
| 1993
|}

== ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸਿਰਲੇਖ
! ਦੁਆਰਾ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
! ਸਾਲ
! ਰੈਫ
|-
| ਇੰਟਰਫੇਥ ਹਾਰਮਨੀ ਅਵਾਰਡ
| ਅਮਰੀਕਨ ਕੌਂਸਲੇਟ, ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਅਫਸਰ
| 2008
|-
| ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ
| ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ
| 2007
|-
| ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਹੈਰੀਟੇਜ ਆਫ ਇੰਟਰਫੇਥ ਅੰਡਰਸਟੈਂਡਿੰਗ ਅਵਾਰਡ
| [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ|ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ]]
| 2006
|-
| ਅਮਨ ਅਵਾਰਡ ਦਾ ਰਾਜਦੂਤ
| ਸੋਲ, [[ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ]]
| 2006
|-
| 208ਵਾਂ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਐਵਾਰਡ
| ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਅਕੈਡਮੀ, ਜੰਡਿਆਲਾ ਸ਼ੇਰ ਖਾਂ
| 2006
|-
| ਦਿੱਲੀ ਟੈਕਸ ਬਾਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ
| ਦਿੱਲੀ
| 2006
|-
| ਸਾਹਿਰ ਲੁਧਿਆਣਵੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
|
| 2006
| &lt;ref name=&quot;BBC&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/urdu/entertainment/story/2006/05/060511_sahir_award_rs|title=حق بہ حق دار رسید|last=وقار|first=عارف|work=BBC|access-date=26 February 2022}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFوقار&quot;&gt;وقار, عارف. [https://www.bbc.com/urdu/entertainment/story/2006/05/060511_sahir_award_rs &quot;حق بہ حق دار رسید&quot;]. ''BBC''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;26 February&lt;/span&gt; 2022&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;
|-
| ਖਵਾਜਾ ਫਰੀਦ ਸੰਗਤ ਅਵਾਰਡ
| ਲਾਹੌਰ
| 2005
|-
| ਅਦੀਬ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਅਵਾਰਡ
| ਭਾਰਤ
| 2005
|-
| ਉੱਤਮਤਾ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ
| ਫਿਲਾਸਫੀ ਵਿਭਾਗ, [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਹੌਰ|ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]
| 2003
|-
| ਸਾਲ ਦੀ ਕਵੀਤਾ ਪੁਰਸਕਾਰ
| ਲਾਹੌਰ ਜਿਮਖਾਨਾ
| 2002
|-
| ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਐਵਾਰਡ
| ਸੂਚਨਾ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਯੁਵਾ ਮਾਮਲੇ ਵਿਭਾਗ, ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ
| 2002
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1963]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ 2022]]</text>
      <sha1>3ltsy5nxg0bwxcieaqztxd0vw3effri</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610440</id>
      <parentid>610439</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:51:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12869" xml:space="preserve">{{Infobox person
|image       = DrShaistaNuzhat.jpg
|caption     = 
|name        = ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੁਜ਼ਹਤ
|birth_date   = 25 ਨਵੰਬਰ
|birth_place  = [[ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ]] [[ਪੰਜਾਬ]], [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
|spouse      = ਨਸੀਮ ਸਾਜਿਦ
|occupation  = ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਕਵੀ, ਲੇਖਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ
|education   = ਫਿਲੋਸਫੀ ਵਿਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ.
|alma_mater  = ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ}}

'''ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੁਜ਼ਹਤ''' ( {{Lang-pa|{{Nastaliq|شائستہ نُزہت}}}}   &lt;small&gt;( [[ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਲਿਪੀ|ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ]] )&lt;/small&gt; ) (ਜਨਮ 1960) ਇੱਕ [[ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ|ਪੰਜਾਬੀ]] ਕਵੀ, ਲੇਖਕ, ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਖੋਜਕਾਰ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/urdu/entertainment/story/2006/05/060511_sahir_award_rs|title=حق بہ حق دار رسید|last=وقار|first=عارف|work=BBC|access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਲੈਂਗੂਏਜ, ਆਰਟ ਐਂਡ ਕਲਚਰ (ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ.) ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹੈ।&lt;ref&gt;&quot;[http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=2007%5C10%5C12%5Cstory_12-10-2007_pg13_2 Punjabi literature as rich as any other, says Elahi]&quot;, ''Daily Times'', 12 October 2007. Retrieved 16 November 2013&lt;/ref&gt;

== ਜੀਵਨੀ ==

=== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ===
ਸ਼ਾਇਸਤਾ [[ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪੰਜਾਬ]], [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਉਸਨੇ [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਹੌਰ|ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]], [[ਲਹੌਰ|ਲਾਹੌਰ]] ਤੋਂ [[ਦਰਸ਼ਨ|ਫਿਲਾਸਫੀ]] ਵਿੱਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਕੀਤੀ। ਉਹ [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]] ਅਤੇ [[ਉ੍ਰਦੂ|ਉਰਦੂ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਵੀ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.poemhunter.com/shaista-nuzhat/biography/|title=Shaista Nuzhat - Shaista Nuzhat Biography - Poem Hunter}}&lt;/ref&gt;, ਇੱਕ ਕਾਲਮਨਵੀਸ ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਹੀ ਹੈ।

=== ਕਰੀਅਰ ===
ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ [[ਦਰਸ਼ਨ|ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ]] ਦੇ ਲੈਕਚਰਾਰ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਪੱਤਰਕਾਰ]] ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਕੋਲ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ]] ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹ ਦਾ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਹੈ। ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ (ਐਨ.ਆਈ.ਐਮ.), ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ 12ਵੇਂ ਸੀਨੀਅਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਕੋਰਸ (ਐਸ.ਐਮ.ਸੀ.) ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਹੈ।

=== ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ. ===
ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਸਾਹਿਤ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ]] ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਲੈਂਗੂਏਜ, ਆਰਟ ਐਂਡ ਕਲਚਰ ਨਾਮਕ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਇੱਕ ਬਿੱਲ ਪਾਸ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ 2005 ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਾਦਮਾਨ ਕਲੋਨੀ, ਲਾਹੌਰ ਵਿਖੇ ਕਿਰਾਏ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਸੂਚਨਾ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਯੁਵਾ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਚੌਧਰੀ ਪਰਵੇਜ਼ ਇਲਾਹੀ, ਸਾਬਕਾ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ 01-ਕਦਾਫੀ ਸਟੇਡੀਅਮ, ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਰੋਡ, ਲਾਹੌਰ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕਾਂ, ਕਵੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ. (ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ। ਇਲਾਹੀ ਦੁਆਰਾ ਉਦਘਾਟਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 2007 ਤੋਂ ਇਸ ਕੰਪਲੈਕਸ ਤੋਂ ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ. ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ ਪੀ.ਆਈ.ਐਲ.ਏ.ਸੀ. ਦੀ ਛਤਰ ਛਾਇਆ ਹੇਠ ਐਫ.ਐਮ.-ਪੰਚਾਨਵੇ (FM-95) ਪੰਜਾਬ ਰੰਗ ਨਾਮ ਦਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੰਜਾਬੀ ਐਫਐਮ-ਰੇਡੀਓ ਚੈਨਲ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਕੀਤਾ।

=== ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੌਰੇ ===
ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਲੈਕਚਰ ਅਤੇ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਨੇ [[ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ]], [[ਬਹਿਰੀਨ]], [[ਥਾਈਲੈਂਡ]], [[ਭਾਰਤ]], [[ਯੂਨਾਈਟਡ ਕਿੰਗਡਮ|ਯੂ.ਕੇ.]], [[ਫ਼ਰਾਂਸ|ਫਰਾਂਸ]], [[ਡੈੱਨਮਾਰਕ|ਡੈਨਮਾਰਕ]], [[ਨਾਰਵੇ]], [[ਸਵੀਡਨ]], [[ਨੀਦਰਲੈਂਡ]], [[ਸਿੰਗਾਪੁਰ]], [[ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ]], [[ਹਾਂਗਕਾਂਗ]] - [[ਚੀਨ ਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ|ਚੀਨ]], [[ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ]] ਅਤੇ [[ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ]] ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

== ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸ੍ਰ. ਨੰ.
! ਸਿਰਲੇਖ
! ਵੇਰਵੇ
! ਸਾਲ
|-
| 1
| ਤੁਮ
| ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ
| 2017
|-
| 2
| ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
| ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਸਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ [[ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ|ਜ਼ੁਲਫ਼ਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ]] ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਲੇਖਾਂ ਅਤੇ ਕਾਲਮਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ।
| 2012
|-
| 3
| ''ਮੰਟੋ ਸੇ ਮਿਲਾਏ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.pnca.org.pk/events/manto-sa-milye|title=Pakistan National Council of the Arts}}&lt;/ref&gt;''
| ਸਟੇਜ ਪਲੇ
| 2011
|-
| 4
| ''ਇਕਿ ਸੇਤੀ ਮਾਰਿ ਮਿਤ੍ਰਾ ॥''
| ਅਮਰਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ
| 2008
|-
| 5
| ''ਅਕਲ ਤੇ ਇਸ਼ਕ''
| ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਖਾਨ ਖੱਟਕ ਦੀ [[ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ|ਸੂਫੀ]] ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ
| 2008
|-
| 6
| ''ਚਾਵੇ ਫਰੀਦ''
| ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਉਰਦੂ ਅਤੇ [[ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ|ਗੁਰਮੁਖੀ]] ਲਿਪੀ ਨਾਲ ਕਲਾਮ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ-ਉਦ-ਦੀਨ ਗੰਜ ਸ਼ਕਰ ਦਾ ਸਿੰਧੀ ਅਨੁਵਾਦ
| 2008
|-
| 7
| ਸਾਡੇ ਮਹਾਨ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ
| ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੱਤ ਸੂਫ਼ੀ ਕਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ
| 2008
|-
| 8
| ''ਦਰਸ਼ਨ ਪਟਨੋ ਪਾਰ''
| ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ
| 2007
|-
| 9
| ''ਰੋਏਦਾਦ''
| ਅੰਤਰ-ਪ੍ਰਾਂਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕਾਨਫਰੰਸ 2005 ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਾ ਸੰਕਲਨ
| 2006
|-
| 10
| ''ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਨ''
| ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲੋਕ- ਧਾਰਾ ਦਾ ਸੋਧਿਆ ਹੋਇਆ ਕਾਵਿ ਰੂਪ
| 2006
|-
| 11
| ''ਇਮਰਾਨੀਅਤ-ਏ-ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ''
| ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੇ [[ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ|ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰੀ]] ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਉੱਤੇ ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ। [[ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤੀ]] ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ [[ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ|ਗੁਰੂਮੁਖੀ]] ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ
| 2006
|-
| 12
| ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਪੱਤਰ
| ਖੋਜ ਪੱਤਰ
| 2005
|-
| 13
| ''ਬਿਲ ਅਖਿਰ''
| ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ
| 1993
|}

== ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸਿਰਲੇਖ
! ਦੁਆਰਾ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
! ਸਾਲ
! ਰੈਫ
|-
| ਇੰਟਰਫੇਥ ਹਾਰਮਨੀ ਅਵਾਰਡ
| ਅਮਰੀਕਨ ਕੌਂਸਲੇਟ, ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਅਫਸਰ
| 2008
|-
| ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ
| ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ
| 2007
|-
| ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਹੈਰੀਟੇਜ ਆਫ ਇੰਟਰਫੇਥ ਅੰਡਰਸਟੈਂਡਿੰਗ ਅਵਾਰਡ
| [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ|ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ]]
| 2006
|-
| ਅਮਨ ਅਵਾਰਡ ਦਾ ਰਾਜਦੂਤ
| ਸੋਲ, [[ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ]]
| 2006
|-
| 208ਵਾਂ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਐਵਾਰਡ
| ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਅਕੈਡਮੀ, ਜੰਡਿਆਲਾ ਸ਼ੇਰ ਖਾਂ
| 2006
|-
| ਦਿੱਲੀ ਟੈਕਸ ਬਾਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ
| ਦਿੱਲੀ
| 2006
|-
| ਸਾਹਿਰ ਲੁਧਿਆਣਵੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
|
| 2006
| &lt;ref name=&quot;BBC&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/urdu/entertainment/story/2006/05/060511_sahir_award_rs|title=حق بہ حق دار رسید|last=وقار|first=عارف|work=BBC|access-date=26 February 2022}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFوقار&quot;&gt;وقار, عارف. [https://www.bbc.com/urdu/entertainment/story/2006/05/060511_sahir_award_rs &quot;حق بہ حق دار رسید&quot;]. ''BBC''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;26 February&lt;/span&gt; 2022&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;
|-
| ਖਵਾਜਾ ਫਰੀਦ ਸੰਗਤ ਅਵਾਰਡ
| ਲਾਹੌਰ
| 2005
|-
| ਅਦੀਬ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਅਵਾਰਡ
| ਭਾਰਤ
| 2005
|-
| ਉੱਤਮਤਾ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ
| ਫਿਲਾਸਫੀ ਵਿਭਾਗ, [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਹੌਰ|ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]
| 2003
|-
| ਸਾਲ ਦੀ ਕਵੀਤਾ ਪੁਰਸਕਾਰ
| ਲਾਹੌਰ ਜਿਮਖਾਨਾ
| 2002
|-
| ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਐਵਾਰਡ
| ਸੂਚਨਾ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਯੁਵਾ ਮਾਮਲੇ ਵਿਭਾਗ, ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ
| 2002
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1963]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ 2022]]</text>
      <sha1>9mt5l6jfdhw2pk66esp53ajd9h88rh4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143138</id>
    <revision>
      <id>610438</id>
      <parentid>607673</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:44:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16573" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name               = ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ
| image              = Andrew Pierce, journalist.jpg
| image_size         = 
| caption            = 
| birth_name         = ਪੈਟ੍ਰਿਕ ਜੇ. ਕੋਨੋਲੀ&lt;ref name=&quot;Telegraph1&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3636766/Speaking-as-an-adopted-gay-Catholic-.-.-..html|title=Speaking as an adopted gay Catholic . . .|work=[[The Daily Telegraph]]|author=Andrew Pierce|date=27 January 2007|accessdate=12 December 2014}}&lt;/ref&gt;
| birth_date         = {{birth year and age|1961}}&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.theguardian.com/media/2006/jul/17/pressandpublishing.thedailytelegraph|title=Andrew Pierce to join Daily Telegraph|first1=Stephen|last1=Brook|date=17 July 2006|work=The Guardian}}&lt;/ref&gt;
| birth_place        = [[ਬਰਿਸਟਲ|ਬ੍ਰਿਸਟਲ]], [[ਇੰਗਲੈਂਡ]]&lt;ref name=Telegraph1/&gt;
| death_date         = 
| death_place        = 
| death_cause        = 
| other_names        = 
| known_for          = ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੰਪਾਦਕ, ''ਡੇਲੀ ਮੇਲ'' (2009 – )&lt;br&gt;ਸਾਬਕਾ ਸਹਿ.ਸੰਪਾਦਕ, ''ਦ ਡੇਲੀ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ਼'' (2006&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/media/the-top-50-newsmakers-of-2006-429283.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220507/https://www.independent.co.uk/news/media/the-top-50-newsmakers-of-2006-429283.html |archive-date=7 May 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=The top 50 newsmakers of 2006 – 48. ANDREW PIERCE|work=[[The Independent]] newspaper|date=18 December 2006|accessdate=12 December 2014}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; – 2009)&lt;br&gt;ਸਾਬਕਾ ਸਹਿ.ਸੰਪਾਦਕ, ''ਦ ਟਾਈਮਜ਼''&lt;br&gt;ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸੰਪਾਦਕ, ''ਦ ਟਾਈਮਜ਼''&lt;br&gt;ਪੱਤਰਕਾਰ, ਫ਼ੀਚਰ ਲੇਖਕ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਕ
| education          = ਸੈਂਟ ਜੋਸਫ਼ ਕੈਥੋਲਿਕ ਕਾਲਜ, ਸਵਿੰਡਨ 
| alma mater         = 
| employer           = ''ਡੇਲੀ ਮੇਲ''
| occupation         = ਪੱਤਰਕਾਰ, ਸੰਪਾਦਕ, ਪ੍ਰਸਾਰਕ
}}

'''ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ''' (ਜਨਮ '''ਪੈਟਰਿਕ ਜੇ ਕੋਨੋਲੀ'''  1961) ਇੱਕ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਸੰਪਾਦਕ, ਲੇਖਕ, ਪ੍ਰਸਾਰਕ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਟਿੱਪਣੀਕਾਰ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.lbc.co.uk/more-about-andrew-pierce-3620|title=More about Andrew Pierce|publisher=LBC|archive-url=https://web.archive.org/web/20100918190122/http://www.lbc.co.uk/more-about-andrew-pierce-3620|archive-date=18 September 2010|access-date=5 December 2010}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਪੀਅਰਸ ਦਾ ਜਨਮ [[ਬਰਿਸਟਲ|ਬ੍ਰਿਸਟਲ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਆਇਰਿਸ਼ ਮਾਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਣਜਾਣ ਪਿਤਾ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਸਾਲ ਚੇਲਟਨਹੈਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੈਥੋਲਿਕ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ, ਨਾਜ਼ਰੇਥ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸਵਿੰਡਨ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਕਾਉਂਸਿਲ ਅਸਟੇਟ ਵਿੱਚ ਪਾਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;IP&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.irisprize.org/patrons/i/179/desc/andrew-pierce--chair-iris-prize/|title=Patrons – Andrew Pierce – Chair, Iris Prize|website=IrisPrize.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20141213034317/http://www.irisprize.org/patrons/i/179/desc/andrew-pierce--chair-iris-prize/|archive-date=13 December 2014|access-date=12 December 2014}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੇ ਗੋਦ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਪਿਤਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲੇਲੈਂਡ ਵਿਖੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਸਰਕਾਰੀ ਮਾਲਕੀ ਵਾਲੀ ਕਾਰ ਫੈਕਟਰੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Andrew Pierce&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/themargaretthatcheryears/1895691/How-Margaret-Thatcher-won-me-over.html|title=How Margaret Thatcher won me over|last=Andrew Pierce|date=15 April 2008|website=[[The Daily Telegraph]]|access-date=12 December 2014}}&lt;/ref&gt;

ਪੀਅਰਸ ਨੇ ਸੇਂਟ ਜੋਸੇਫ ਦੇ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਸਕੂਲ&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/media/have-you-heard-the-latest-6143832.html|title=Have you heard the latest? – The Times – Andrew Pierce|last=Compton Miller|date=27 June 2005|work=[[The Independent]] newspaper|access-date=12 December 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20130322010147/http://www.independent.co.uk/news/media/have-you-heard-the-latest-6143832.html|archive-date=22 March 2013}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਸਵਿੰਡਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਜ ਵਿਆਪਕ ਸਕੂਲ, ਸੇਂਟ ਜੋਸੇਫ ਕੈਥੋਲਿਕ ਕਾਲਜ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਹੀਂ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;IP&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.irisprize.org/patrons/i/179/desc/andrew-pierce--chair-iris-prize/|title=Patrons – Andrew Pierce – Chair, Iris Prize|website=IrisPrize.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20141213034317/http://www.irisprize.org/patrons/i/179/desc/andrew-pierce--chair-iris-prize/|archive-date=13 December 2014|access-date=12 December 2014}}&lt;/ref&gt;

== ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕਰੀਅਰ ==
ਪੀਅਰਸ ''ਦ ਡੇਲੀ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ'' ਅਤੇ ''[[ਦ ਟਾਈਮਜ਼]]'' ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ,&lt;ref name=&quot;Guardian2006&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/media/2006/jul/17/pressandpublishing.thedailytelegraph|title=5pm: Andrew Pierce to join Daily Telegraph|last=Brook|first=Stephen|date=17 July 2006|work=The Observer}}&lt;/ref&gt; ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਸਹਾਇਕ ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਪਾਦਕ ਹੈ। ਉਹ ''ਡੇਲੀ ਮੇਲ'' ਲਈ ਇੱਕ ਕਾਲਮਨਵੀਸ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੰਪਾਦਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ 2009 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Guardian2009&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/media/2009/dec/09/andrew-pierce-daily-mail|title=Andrew Pierce to join Daily Mail: Daily Telegraph columnist and assistant editor to leave after three years to take new wide-ranging role|last=Plunkett|first=John|date=9 December 2009|work=The Observer}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Lloyd2009&quot;&gt;{{Cite news|url=http://news.pinkpaper.com/NewsStory.aspx?id=2123|title=Openly-gay journalist Andrew Pierce to join Daily Mail|last=Lloyd|first=Peter|date=9 December 2009|work=[[Pink Paper]]|access-date=5 December 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20110716164530/http://news.pinkpaper.com/NewsStory.aspx?id=2123|archive-date=16 July 2011}}&lt;/ref&gt;

ਪੀਅਰਸ ਨੇ 2008 ਤੋਂ 2012 ਵਿੱਚ ਛੱਡਣ ਤੱਕ ਵਪਾਰਕ ਰੇਡੀਓ ਸਟੇਸ਼ਨ ਐਲ.ਬੀ.ਸੀ. 97.3 'ਤੇ ਐਤਵਾਰ ਦੀ ਸਵੇਰ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਰੇਡੀਓ ਸ਼ੋਅ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.pinknews.co.uk/2008/02/07/gay-journalist-gets-his-own-radio-show/|title=Gay journalist gets his own radio show|date=7 February 2008|website=Pink News|access-date=7 February 2008}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਰੇਡੀਓ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ''ਡੇਲੀ ਮਿਰਰ'' ਤੋਂ ਕੇਵਿਨ ਮੈਗੁਇਰ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਦੋ-ਸਿਰ ਵਾਲੇ ਸ਼ੋਅ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੀਅਰਸ ਅਤੇ ਮੈਗੁਇਰ ਨੇ ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ., ਆਈ.ਟੀ.ਵੀ. ਅਤੇ ਸਕਾਈ ਨਿਊਜ਼ 'ਤੇ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ, ਪੂਰਵਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਵਿਭਾਜਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਸਨੇ 22 ਮਾਰਚ 2014 ਤੋਂ ਐਲ.ਬੀ.ਸੀ. ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦਾ ਨਾਸ਼ਤਾ ਸ਼ੋਅ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

2014 ਵਿੱਚ, ''ਡੇਲੀ ਮੇਲ'' ਨੂੰ ਕਰਸਟਨ ਫਰੇਜ ਨੂੰ ਹਰਜਾਨਾ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਜਦੋਂ ਪੀਅਰਸ ਨੇ ਇੱਕ ਕਾਲਮ ਵਿੱਚ ਝੂਠਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਯੂ.ਕੇ.ਆਈ.ਪੀ. ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨੇਤਾ, ਨਾਈਜੇਲ ਫਰੇਜ ਦਾ ਸਾਥੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਅਜੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;pg-20140512&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.pressgazette.co.uk/daily-mail-pays-damages-and-legal-costs-farage-wife-after-saying-she-was-previously-his-mistress|title=Daily Mail pays damages and legal costs to Farage wife after saying she was previously his 'mistress'.|last=Dominic Ponsford|date=12 May 2014|work=Press Gazette|access-date=11 July 2014}}&lt;/ref&gt; ਮਈ 2018 ਵਿੱਚ, ''ਡੇਲੀ ਮੇਲ'' ਨੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਡੈਮੀਅਨ ਗ੍ਰੀਨ ਖਿਲਾਫ਼ ਮਾਲਟਬੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਬਾਰੇ ਪੀਅਰਸ ਨੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੇਖਕ ਕੇਟ ਮਾਲਟਬੀ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਖਰਚਿਆਂ ਲਈ £11,000 ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ। ਲੇਖ ਨੂੰ ''ਮੇਲ'' ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੁਕਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/media/2018/may/23/daily-mail-to-pay-kate-maltby-11000-over-negative-article|title=Daily Mail to pay Kate Maltby £11,000 costs over negative article|last=Elgot|first=Jessica|date=23 May 2018|work=The Guardian|access-date=23 May 2018}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਦਾ ਐਲ.ਬੀ.ਸੀ. ਸ਼ੋਅ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸ਼ਾਮ 6-9 ਵਜੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਪੀਅਰਸ ਇੱਕ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਹੈ। ਉਹ ਗੇਅ ਹੈ ਅਤੇ 2005 ਵਿੱਚ ''ਦ ਆਬਜ਼ਰਵਰ'' ਦੁਆਰਾ &quot;ਗੇਅਜ ਹੂ ਸ਼ੇਪ ਅਵਰ ਨਿਊ ਬ੍ਰਿਟੇਨ&quot; ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2005/dec/18/gayrights.uk|title=Gays who shape our new Britain|last=Campbell|first=Denis|date=18 December 2005|website=The Observer|access-date=1 April 2021}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਸਿਵਲ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ ਦਾ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ ਐਕਟ 2004 ਅਨੁਸਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਿਵਲ ਭਾਈਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਸਮਲਿੰਗੀ ਵਿਆਹ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/magazine-26634214|title=The people who oppose the gay marriage law|date=26 March 2014|work=[[BBC News Online]]|access-date=30 March 2014}}&lt;/ref&gt;

== ਆਇਰਸ ਇਨਾਮ ==
ਆਇਰਿਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਫੈਸਟੀਵਲ [[ਕਾਰਡਿਫ਼|ਕਾਰਡਿਫ]], ਜੋ ਵੇਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਇਰਸ ਇਨਾਮ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ 30 ਛੋਟੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੀ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਆਈਰਿਸ ਇਨਾਮ ਮਾਈਕਲ ਬਿਸ਼ਪ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਲਘੂ ਫ਼ਿਲਮ ਇਨਾਮ ਹੈ, ਜੋ ਜੇਤੂ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਨੂੰ ਯੂ.ਕੇ. ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅਗਲੀ ਲਘੂ ਫਿਲਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ £30,000 ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਈਰਸ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸ਼ਾਰਟਸ ਵਿੱਚ 2014 ਸਨਡੈਂਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਮੈਗਨਸ ਮੋਰਕ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਬਰਗਰ (2013), ਅਤੇ ਟਿਮ ਮਾਰਸ਼ਲ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਫਾਲੋਅਰਜ਼ (2015) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਦੋਵੇਂ ਵੱਕਾਰੀ ਸਨਡੈਂਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਲਈ ਚੁਣੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ 2007 ਵਿੱਚ ਆਇਰਸ ਇਨਾਮ ਦਾ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਬਣਿਆ ਅਤੇ 2013 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚੇਅਰ ਬਣੀ।

ਆਇਰਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਪੀਅਰਸ ਨੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਕਈ ਮੁੱਖ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। 2014 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਂਚ ਰਿਸੈਪਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪੀਅਰਸ ਨੇ ਆਇਰਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਫੈਸਟੀਵਲ, ਬੈਸਟ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਰਟ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.pictureville.net/2014/04/iris-prize-will-celebrate-best-of.html|title=Iris Prize will celebrate 'Best of British'|date=7 April 2014|website=pictureville.net|access-date=6 February 2015}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸਟ੍ਰੈਂਡ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਜੇਤੂ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਲਈ ਪੋਸਟ-ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਸਾਊਂਡ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ £14,000 ਦਾ ਪਾਈਨਵੁੱਡ ਸਟੂਡੀਓ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ ਸਪਾਂਸਰਸ਼ਿਪ ਸੌਦਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.pinewoodgroup.com/our-studios/uk/news/pinewood-studios-represented-main-international-jury-iris-prize-festival-2014|title=PINEWOOD STUDIOS REPRESENTED ON MAIN INTERNATIONAL JURY FOR IRIS PRIZE FESTIVAL 2014|date=31 March 2014|website=pinewoodgroup.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20150206154532/http://www.pinewoodgroup.com/our-studios/uk/news/pinewood-studios-represented-main-international-jury-iris-prize-festival-2014|archive-date=6 February 2015|access-date=6 February 2015}}&lt;/ref&gt; ਜਨਵਰੀ 2015 ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਆਈਰਸ ਇਨਾਮ £25,000 ਤੋਂ £30,000 ਤੱਕ ਵਧਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.gaystarnews.com/article/iris-prize-award-lgbti-short-films-increased-%C2%A330000120115|title=Iris Prize, the award for LGBTI short films, increased to £30,000|date=12 January 2015|website=gaystarnews.com|access-date=6 February 2015}}&lt;/ref&gt;

== ਚੁਣੀਂਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ==
* {{Citation|last=Parris|first=Matthew|title=Great parliamentary scandals: four centuries of calumny, smear and innuendo}}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* [https://www.twitter.com/toryboypierce ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ]
* [https://www.lbc.co.uk/radio/presenters/andrew-pierce/ ਐਲਬੀਸੀ 'ਤੇ ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1961]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>dvtro4e0419n7s4uzvzujfq0v29ga1c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143140</id>
    <revision>
      <id>610436</id>
      <parentid>607678</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T04:11:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12255" xml:space="preserve">{{Infobox officeholder
| name               = ਗਿਆਨੀ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ
|honorific-prefix    = ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਜਥੇਦਾਰ
|native_name         = &lt;small&gt;ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਜਥੇਦਾਰ&lt;/small&gt; &lt;br /&gt; {{Lang|pa|ਗਿਆਨੀ ਪਰਤਾਪ ਸਿੰਘ}}
| image              = Jathedar Partap Singh.jpg
| image_size         = 230px
| caption            =
| office             = ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ
| office2            = ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ 19 ਵੇਂ ਜਥੇਦਾਰ
| office1            = ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਕੇਸ਼ਗੜ੍ਹ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ
| term_start1        = 1948
| term_end1          = 1952
| term_start2        = 1952
| term_end2          = 15 ਫਰਵਰੀ 1955
| term_start         = 19 ਦਸੰਬਰ 1937
| term_end           = 1948
| predecessor2       = ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਗੋਕੇ
| successor2         = ਅੱਛਰ ਸਿੰਘ
| predecessor        = ''ਅਹੁਦਾ ਸਥਾਪਿਤ''
| successor          = ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ
| birth_name         = ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ
| birth_date         = {{Birth date|df=yes|1904|01|03}}
| birth_place        = ਨਾਡਾ, ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ, [[ਪੰਜਾਬ]], ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ)
| death_date         = {{Death date and age|df=yes|1984|05|10|1904|01|03}}
| death_place        = [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ]]
| appointed          = [[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]]
| appointed1         = [[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]]
| appointed2         = [[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]]]
| alma_mater      = ਖ਼ਾਲਸਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਕਾਲਜ, [[ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ]]
| mother          = ਮਥੁਰਾ ਦੇਵੀ
| father          = ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ
| spouse          = ਸ਼ਾਂਤ ਕੌਰ
| children        = 6 &lt;!-- Please only add name of the children if they are independently notable --&gt;
| known_for       =
}}
{{ਸਿੱਖੀ ਸਾਈਡਬਾਰ}}

'''ਗਿਆਨੀ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ''' (3 ਜਨਵਰੀ 1904&amp;nbsp;– 10 ਮਈ 1984) ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਗ੍ਰੰਥੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਉਸਨੇ 19 ਦਸੰਬਰ 1937 ਤੋਂ 1948 ਤੱਕ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਅਤੇ 1952 ਤੋਂ 15 ਫਰਵਰੀ 1955 ਤੱਕ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ 19ਵੇਂ ਜਥੇਦਾਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Giani Partap Singh Ji|last=Nirankari|first=Dr Maan Singh|date=1900s|publisher=Darbar Printing Press|page=17|ref=BK-005906}}&lt;cite class=&quot;citation book cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;BK-005906&quot;&gt;Nirankari, Dr Maan Singh (1900s). ''Giani Partap Singh Ji''. Darbar Printing Press. p.&amp;nbsp;17.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ==
ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਜਨਵਰੀ 1904 ਨੂੰ [[ਪੰਜਾਬ]], ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ [[ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ]] ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਪਿੰਡ ਨਾਰਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਸਾਸਨ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਮਥੁਰਾ ਦੇਵੀ ਸਨ। ਉਸ ਦੇ ਦਾਦਾ, ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਘ [[ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ|ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ]] ਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। 1909 ਅਤੇ 1918 ਦਰਮਿਆਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਨਾਰਾ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ 5 ਸਾਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅਗਲੇਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬਿਸ਼ਨਦੌਰ ਦੇ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਉਸਨੇ [[ਖ਼ਾਲਸਾ|ਖਾਲਸੇ]] ਦੀ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ ਅਤੇ ਇੱਕ [[ਸਿੱਖ]] ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਗਭਗ 3 ਸਾਲ ਸਿੱਖ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ [[ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਲਹਿਰ]] ਅਤੇ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਰਾੜਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈਆਂ।&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Giani Partap Singh Ji|last=Nirankari|first=Dr Maan Singh|date=1900s|publisher=Darbar Printing Press|page=17|ref=BK-005906}}&lt;/ref&gt;

1922 ਵਿੱਚ, ਸਿੰਘ ਨੇ [[ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ]] ਵਿਖੇ ਖਾਲਸਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਗਿਆਨੀ ਦਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ [[ਪੰਜਾਬ]] ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਪਾਸ ਕੀਤਾ। 1918 ਤੋਂ 1921 ਤੱਕ, ਉਸਨੇ [[ਚੀਫ਼ ਖਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨ|ਚੀਫ ਖਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨ]], ਨਾ-ਮਿਲਵਰਤਨ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਲੀਗ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਰ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ।&lt;ref name=&quot;GPSJ&quot;&gt;{{Cite book|title=Giani Partap Singh Ji|last=Nirankari|first=Dr Maan Singh|date=1900s|publisher=Darbar Printing Press|page=17|ref=BK-005906}}&lt;cite class=&quot;citation book cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;BK-005906&quot;&gt;Nirankari, Dr Maan Singh (1900s). ''Giani Partap Singh Ji''. Darbar Printing Press. p.&amp;nbsp;17.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

1923 ਵਿੱਚ, ਸਿੰਘ ਨੇ [[ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ]] ਦੀ ਕਾਰ ਸੇਵਾ (ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ &quot;ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਸੇਵਾ&quot;) ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਗਿਆਨੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, [[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]] (ਐਸ.ਜੀ.ਪੀ.ਸੀ.) ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰੰਥੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, [[ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ]] ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਐਸ.ਜੀ.ਪੀ.ਸੀ. ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਿੰਘ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਕੇ [[ਝੰਗ]] ਅਤੇ [[ਮੁਲਤਾਨ]] ਵਿਖੇ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਡੇਢ ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਦੌਰਾਨ, ਗਿਆਨੀ ਨੇ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲੀ|ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]], [[ਉ੍ਰਦੂ|ਉਰਦੂ]], [[ਫ਼ਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਫਾਰਸੀ]] ਅਤੇ [[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]] ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸਿੱਖ ਲਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;GPSJ&quot;&gt;{{Cite book|title=Giani Partap Singh Ji|last=Nirankari|first=Dr Maan Singh|date=1900s|publisher=Darbar Printing Press|page=17|ref=BK-005906}}&lt;cite class=&quot;citation book cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;BK-005906&quot;&gt;Nirankari, Dr Maan Singh (1900s). ''Giani Partap Singh Ji''. Darbar Printing Press. p.&amp;nbsp;17.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== ਕੰਮ ==

* ਜਾਤ ਪਾਤ ਤੇ ਛੂਤ ਛਾਤ, 1933
* ਗੁਰਮਤਿ ਲੈਕਚਰ, 1944
* ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਲੈਕਚਰ ਦੋ ਭਾਗ, 1945
* ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਸਮਸਿਆਵਾਂ , 1945
* ਭਗਤ ਦਰਸ਼ਨ, 1945
* ਗੁਰਮਤਿ ਫਿਲਾਸਫੀ, 1946
* ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਇਤਿਹਾਸ , 1948
* ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਚਮਤਕਾਰ, 1947
* ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਘੱਲੂਘਾਰਾ, 1948
* ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ , 1951
* ਬਾਬਾ ਖੁਦਾ ਸਿੰਘ, 1962
* ਬਾਬਾ ਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੌਰੰਗਾਬਾਦ, 1962
* ਤਖਤਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ, 1966
* ਨਕਲੀ ਨਿਰੰਕਾਰੀ, 1967
* ਸ਼ਹੀਦ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਫੇਰੂਮਾਨ, 1968
* ਰਾਧਾ ਸਵਾਮੀ ਮੱਤ ਦਰਪਨ, 1969
* ਗੁਰਬਾਣੀ ਐਸੇ ਜਗ ਮਹਿ ਚਾਨਣ, 1975
* ਕੂਕਾ ਗੁਰੂ ਡਮ, 1972
* ਮਹਾਬਲੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ, 1974
* ਹਿੰਦ ਦੀ ਚਾਦਰ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ, 1975
* ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਨੇਤਾ, 1976
* ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਿਫਤੀ ਦਾ ਘਰ , 1977

== ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ==
ਸਿੰਘ ਦਾ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮੀਤ ਜਥੇਦਾਰ ਵਜੋਂ ਉਦਘਾਟਨ 19 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਗੋਕੇ ਦੇ ਨਾਲ 1948 ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1952 ਤੋਂ 15 ਫਰਵਰੀ 1955 ਤੱਕ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। [[ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ]] ਨਾਲ ਸਿਆਸੀ ਮੱਤਭੇਦ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Giani Partap Singh Ji|last=Nirankari|first=Dr Maan Singh|date=1900s|publisher=Darbar Printing Press|page=17|ref=BK-005906}}&lt;cite class=&quot;citation book cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;BK-005906&quot;&gt;Nirankari, Dr Maan Singh (1900s). ''Giani Partap Singh Ji''. Darbar Printing Press. p.&amp;nbsp;17.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== ਪਰਿਵਾਰਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
1918 ਵਿਚ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮੰਗਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਸ਼ਾਂਤ ਕੌਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਜੋੜੇ ਦੇ ਛੇ ਬੱਚੇ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Giani Partap Singh Ji|last=Nirankari|first=Dr Maan Singh|date=1900s|publisher=Darbar Printing Press|page=17|ref=BK-005906}}&lt;cite class=&quot;citation book cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;BK-005906&quot;&gt;Nirankari, Dr Maan Singh (1900s). ''Giani Partap Singh Ji''. Darbar Printing Press. p.&amp;nbsp;17.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== ਮੌਤ ==
ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੇ ਸਾਥੀ ਦਇਆ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਕਿੱਤੇ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਦੱਸਿਆ।&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Giani Partap Singh Ji|last=Nirankari|first=Dr Maan Singh|date=1900s|publisher=Darbar Printing Press|page=17|ref=BK-005906}}&lt;cite class=&quot;citation book cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;BK-005906&quot;&gt;Nirankari, Dr Maan Singh (1900s). ''Giani Partap Singh Ji''. Darbar Printing Press. p.&amp;nbsp;17.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1984]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1904]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ 2022]]</text>
      <sha1>tb5g8x5uy66gc9bhygxgv4ry31p4isk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਸਾਦੀਆ ਖੱਤਰੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143231</id>
    <revision>
      <id>610386</id>
      <parentid>608054</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:13:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13430" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name          = ਸਾਦੀਆ ਖੱਤਰੀ
| image         = 
| caption       = 
| birth_name    = ਸਾਦੀਆ ਖੱਤਰੀ
| native_name = سعدیہ کھتری
| birth_date    = 
| nationality   = [[ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]]
| occupation    = ਲੇਖਕ, ਪੱਤਰਕਾਰ, ਫ਼ੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰ,&lt;ref name=&quot;photography&quot;&gt;{{cite news |last1=Uloop |first1=ContributorOnline Marketplace for College Life |title=Sadia Khatri: Photographer Behind 'Humans of Pioneer Valley' |url=https://www.huffpost.com/entry/photography-project_b_2293191 |work=HuffPost |date=13 December 2012 |language=en}}&lt;/ref&gt; ਫ਼ਿਲਮ ਆਲੋਚਕ
| known_for     = ਨਾਰੀਵਾਦੀ, ਗਰਲਜ਼ ਏਟ ਢਾਬਾਜ਼ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ
}}

'''ਸਾਦੀਆ ਖੱਤਰੀ''' ( [[ਉ੍ਰਦੂ|ਉਰਦੂ]] : سعدیہ کھتری) [[ਕਰਾਚੀ]] ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲੇਖਕ, ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰ ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ [[ਡੌਨ ( ਅਖ਼ਬਾਰ )|ਡਾਨ]] ਅਤੇ ''ਦ ਕਾਠਮੰਡੂ ਪੋਸਟ'' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ''ਪੇਪਰਕਟਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ'' ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟੇਜ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://desiwriterslounge.net/team/sadia-khatri/|title=Meet the Team|date=2014-09-29|website=DWL|language=en-US|access-date=2020-11-10}}&lt;/ref&gt; ਖੱਤਰੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਗਰਲਜ਼ ਏਟ ਢਾਬਾਜ਼ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://dailytimes.com.pk/124372/sadia-khatri-karachis-chai-rebel/|title=Meet Sadia Khatri: Karachis Chai Rebel|date=12 October 2017|work=Daily Times}}&lt;/ref&gt;

== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ==
ਸਾਦੀਆ ਖੱਤਰੀ ਨੇ ਮਾਊਂਟ ਹੋਲੀਓਕ ਕਾਲਜ, [[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ|ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ]], ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://blog.mtholyoke.edu/mhcforever/2015/11/19/from-mhc-chai-groups-to-dhabaforwomen|title=From MHC chai groups to #DhabaForWomen|last=Advancement|first=M. H. C.|website=blog.mtholyoke.edu|language=en-us}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਅਧਿਐਨ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.usatoday.com/story/news/world/2015/10/17/pakistan-girls-women-dhabas/73931712/|title=Women in Pakistan just want to have fun -- like the men|last=Inayat|first=Naila|website=USA TODAY|language=en-US|access-date=2020-01-21}}&lt;/ref&gt;

ਅਮਰੀਕਾ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੱਤਰੀ ਨੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨੂੰ ਸ਼ੌਕ ਵਜੋਂ ਅਪਣਾਇਆ।  ਕਲਾ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ [[ਕਰਾਚੀ]] ਦੇ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਾਹਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਫਿਜ਼ਾ ਖੱਤਰੀ ਨਾਲ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ, ਸਾਹਿਤਕ ਲੈਕਚਰਾਂ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਆਰਟ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਮਾਊਂਟ ਹੋਲੀਓਕ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.umass.edu/newsoffice/article/top-student-artists-reunite-create-their|title=Top Student Artists Reunite to Create Their Own Show|website=Office of News &amp; Media Relations {{!}} UMass Amherst|language=en}}&lt;/ref&gt; ਯੂ.ਐਸ. ਬਲੌਗ &quot;ਹਿਊਮਨਜ਼ ਆਫ਼ ਨਿਊਯਾਰਕ&quot; ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਖੱਤਰੀ ਨੇ ਯੂ.ਐਸ. ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਾਲਜ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਪੀਰੀਅਡ ਦੌਰਾਨ &quot;ਹਿਊਮਨਜ਼ ਆਫ਼ ਪਾਇਨੀਅਰ ਵੈਲੀ&quot; ਦੇ ਥੀਮ 'ਤੇ ਬਲੌਗ ਕੀਤਾ। 

2011 ਵਿੱਚ ਖੱਤਰੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲਈਆਂ ਜੋ ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਹਰੇਕ ਫੋਟੋ ਦੇ ਹੇਠਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਬੰਧਿਤ ਗਲੀ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਇੱਕ ਹਵਾਲਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.dawn.com/news/658577|title=Exhibition on impact of violence opens|last=Newspaper|first=the|date=12 September 2011|work=DAWN.COM|language=en}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਆਪਣੇ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਲੇਖ &quot;ਡਰ ਐਂਡ ਦ ਸਿਟੀ&quot; ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਐਲਾਨੇ ਗਏ ਜ਼ੀਨਤ ਹਾਰੂਨ ਰਸ਼ੀਦ ਰਾਈਟਿੰਗ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ, ਖੱਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਦੇਖਣ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ, ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਹਾਲੀਆ ਨਫ਼ਰਤ ਹਮਲੇ ਦਾ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.zhrwritingprize.com/news-and-results-1|title=NEWS AND RESULTS 2019|website=ZHR WRITING PRIZE|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://dailytimes.com.pk/521964/zeenat-haroon-writing-prize-for-women-announces-the-winner-of-the-competition/|title=Zeenat Haroon Writing Prize for Women announces the winner of the competition|date=17 December 2019|work=Daily Times}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.zhrwritingprize.com/2019-award-ceremony|title=2019 AWARD CEREMONY|website=ZHR WRITING PRIZE|language=en}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ [[ਡੌਨ ( ਅਖ਼ਬਾਰ )|ਡਾਨ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.dawn.com/authors/4935/sadia-khatri|title=News stories for Sadia Khatri - DAWN.COM|work=www.dawn.com|language=en}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਦ ਫਰਾਈਡੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thefridaytimes.com/author/sadia-khatri/|title=Sadia Khatri|website=The Friday Times}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਇੱਕ ਫ਼ਿਲਮ ਆਲੋਚਕ ਵੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.brandsynario.com/pakistani-activist-gets-selected-for-switzerlands-film-festival/|title=Pakistani Activist Gets Selected for Switzerland's Film Festival!|last=Mannan|first=Hera|date=24 July 2019|work=Brandsynario}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਵੱਕਾਰੀ ਲੋਕਾਰਨੋ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਟਿਕਸ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਗ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://locarnofestival.ch/pardo/Locarno-Young/Locarno-Academy/critics-academy/past-editions/Critics-2019/sadia-khatri.html|title=Sadia Khatri - Locarno Festival|last=|first=|date=|website=Locarno Festival|archive-url=|archive-date=|access-date=10 November 2020}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਆਲ-ਗਰਲ ਬੈਂਡ ਗਰਮ ਅੰਡੇ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਗੀਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://images.dawn.com/news/1181263|title=Garam Anday's new music video is an unapologetic celebration of female anger|last=Chaudhry|first=Amna|date=2018-11-15|website=Images|language=en|access-date=2020-11-10}}&lt;/ref&gt;

== ਨਾਰੀਵਾਦ ==
'''ਗਰਲਜ਼ ਏਟ ਢਾਬਾਜ਼'''

ਖੱਤਰੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਗਰਲਜ਼ ਏਟ ਢਾਬਾਜ਼ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://newrepublic.com/article/153355/making-metoo-work-pakistan|title=Making #MeToo Work in Pakistan|last=Amjad|first=Farah|date=20 March 2019|work=The New Republic}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/features/magazine/anuradha-sengupta-interviews-sadia-khatri-on-the-feminist-project-girlsatdhabas/article8479509.ece#!|title=Feminism over chai|last=Sengupta|first=Anuradha|date=16 April 2016|work=The Hindu|language=en-IN}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/av/magazine-34156413|title=How drinking tea became an act of female rebellion|date=September 6, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.buzzfeed.com/imaansheikh/girls-at-dhabas|title=Here's Why South Asian Women Are Uploading Photos Of Themselves At Dhabas|last=Sheikh|first=Imaan|website=BuzzFeed|language=en}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਮੱਧ ਅਤੇ ਉੱਚ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਦੇ ਇਕੱਲੀਆਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://coolerlifestyle.com/sport/feminist-gang-pakistan-holding-bike-rallies-combat-sexism-streets.html|title=This Feminist Gang In Pakistan Is Holding Bike Rallies To Combat Sexism On The Streets|work=Cooler}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਨੇ ਖੱਤਰੀ ਨੂੰ ਉਸ ਹਿੰਸਾ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ, ਨਿੱਜੀ ਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਝੱਲਣੀ ਪਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.buzzfeednews.com/article/rossalynwarren/what-pakistani-feminists-want-you-to-know-about-qandeel-balo|title=What Pakistani Feminists Want You To Know About Qandeel Baloch's Murder|work=BuzzFeed News|language=en}}&lt;/ref&gt; ਇਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਦੇਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਲੀਲ ਵਜੋਂ ਔਰਤਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/society/at-the-recently-held-aurat-march-in-pakistan-thousands-of-women-came-out-into-public-space-to-chant-dance-and-just-be-in-public-space/article26643717.ece|title=On Pakistan's marching women|last=Khan|first=Sameera|date=26 March 2019|work=The Hindu|language=en-IN}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://tribune.com.pk/story/1654953/1-aurat-march-2018-rise-sisterhood|title=Aurat March 2018 — the rise of sisterhood|date=8 March 2018|work=The Express Tribune|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mid-day.com/articles/the-cool-girls-of-pakistan/16451159|title=The cool girls of Pakistan|date=13 August 2015|website=mid-day|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thequint.com/news/world/gender-hang-out-with-these-girls-at-dhabas|title=Gender: Hang Out With These Girls at Dhabas|last=Dixit|first=Shubhra|date=5 August 2015|website=TheQuint|language=en}}&lt;/ref&gt;

'''ਔਰਤ ਮਾਰਚ'''

ਖੱਤਰੀ 2018 ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਮਾਰਚ ਲਈ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://globalvoices.org/2018/03/11/aurat-march-woman-march-marks-resistance-against-misogyny-in-pakistan/|title=Global Voices - Aurat March (Woman March) Marks Resistance Against Misogyny in Pakistan|date=11 March 2018|work=Global Voices|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/stories-47832236|title=The 'womanspreading' placard that caused fury in Pakistan|date=5 April 2019|work=BBC News}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thenews.com.pk/latest/290314-in-pictures-aurat-march-brings-together-new-sisterhood-clan|title=In pictures: Aurat March brings together new sisterhood clan|work=www.thenews.com.pk|language=en}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਔਰਤ ਸਰਗਰਮੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ 2022]]</text>
      <sha1>faepdwcpw0i4dwk4lrg9xirhlcqrgd2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143252</id>
    <revision>
      <id>610387</id>
      <parentid>608131</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:24:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6390" xml:space="preserve">{{Infobox person
|name = ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ
|image = Hilda_Matheson.jpg
|alt = 
|caption = 
|birth_name = 
|birth_date = {{Birth date|1888|06|07|df=y}}
|birth_place = [[ਲੰਦਨ]], ਇੰਗਲੈਂਡ
|death_date = {{Death date and age|1940|10|30|1888|06|07|df=y}}
|death_place = ਹੋਰਸਲ, ਇੰਗਲੈਂਡ
|nationality = ਅੰਗਰੇਜ਼
|other_names = 
|occupation = ਰੇਡੀਓ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ
|years_active = 1926–1940
|known_for = ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ. 'ਤੇ ਟਾਕ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ
|notable_works = ਦ ਅਫਰੀਕਨ ਸਰਵੇਅ
}}

'''ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ''', '''ਓਬੀਈ''' (7 ਜੂਨ 1888 – 30 ਅਕਤੂਬਰ 1940) [[ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ|ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ.]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰੇਡੀਓ ਗੱਲਬਾਤ ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸੀ। 1931 ਵਿੱਚ ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ. ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਕੱਤਰ, ਮੈਥੇਸਨ ਨੇ ਮੈਲਕਮ ਹੈਲੀ ਦੇ ਬੀਮਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਫ਼ਰੀਕਨ ਸਰਵੇਖਣ ਲਈ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੈਨੇਜਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। [[ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ|ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ]], ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਕਮੇਟੀ ਚਲਾਈ।

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ ਦਾ ਜਨਮ 7 ਜੂਨ 1888 ਨੂੰ ਪੁਟਨੀ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ [[ਲੰਡਨ]] ਵਿੱਚ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਮਾਪਿਆਂ, ਮਾਰਗਰੇਟ (ਨੀ ਓਰ) ਅਤੇ ਡੋਨਾਲਡ ਮੈਥੇਸਨ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਸਾਊਥਵੋਲਡ ਦੇ ਸੇਂਟ ਫੇਲਿਕਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਬੋਰਡਿੰਗ ਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਸੀ। ਉਹ ਮੈਥੇਸਨ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਪਰ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ, ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਯੂਰਪ ਜਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ। ਫਰਾਂਸ, ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਤਿੰਨੋਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਰਵਾਨਗੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਪਰਿਵਾਰ 1908 ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਾਪਸ ਪਰਤਿਆ, ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ [[ਆਕਸਫ਼ੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਦੇ ਅੰਡਰਗਰੈਜੂਏਟ ਲਈ ਪ੍ਰੈਸਬੀਟੇਰੀਅਨ ਪਾਦਰੀ ਬਣ ਗਏ। ਮੈਥੇਸਨ ਨੇ ਆਕਸਫੋਰਡ ਹੋਮ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਦੀ ਸੁਸਾਇਟੀ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਜੋਂ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।{{Sfn|Hunter|2012}} 1911 ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਨਿਊ ਕਾਲਜ, ਆਕਸਫੋਰਡ ਵਿੱਚ ਐਚ.ਏ.ਐਲ. ਫਿਸ਼ਰ ਲਈ ਇੱਕ ਪਾਰਟ-ਟਾਈਮ ਸੈਕਟਰੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਡੇਵਿਡ ਜਾਰਜ ਹੋਗਾਰਥ, ਅਸ਼ਮੋਲੀਅਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਦੇ ਰੱਖਿਅਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।{{Sfn|Mitchell|2014}}

[[ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ|ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ]], ਮੈਥੇਸਨ ਨੇ ਫੌਜ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਮ.ਆਈ.5 ਆਪਰੇਟਿਵ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ [[ਰੋਮ]] ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਿਲਟਰੀ ਕੰਟਰੋਲ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਯੁੱਧ ਕੰਮ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਫਿਲਿਪ ਕੇਰ (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲਾਰਡ ਲੋਥੀਅਨ) ਲਈ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ, ਲੇਡੀ ਨੈਨਸੀ ਐਸਟਰ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ।{{Sfn|Hunter|2012}} ਐਸਟੋਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਥੇਸਨ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ 1919 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਕੱਤਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤਕ, ਬੌਧਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਣੂਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਘੇਰਾ ਬਣਿਆ।{{Sfn|Mitchell|2014}} ਉੱਥੇ 1926 ਵਿੱਚ ਮੈਥੇਸਨ ਨੇ [[ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ|ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ.]] ਦੇ ਮੁਖੀ ਜੌਹਨ ਰੀਥ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ।{{Sfn|Higgins|2014}}

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;0&quot;&gt;&lt;/references&gt;
 

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* [http://www.worldcat.org/search?q=matheson%2C+hilda&amp;dblist=638&amp;fq=ap%3A%22matheson+hilda%22&amp;qt=facet_ap%3A ਵਰਲਡਕੈਟ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ]
* ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੋਰਟਰੇਟ ਗੈਲਰੀ (ਲੰਡਨ) ਵਿਖੇ [https://www.npg.org.uk/collections/search/person/mp126190/hilda-matheson ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ] ।

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਗਲਿਸ਼ ਲੇਖਿਕਾਵਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1940]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1888]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਲੈਸਬੀਅਨ ਲੇਖਕ]]</text>
      <sha1>lqdk6dg11s9qgqdhp6ho5r3vkzpozb0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਏਲਾ ਹੰਟ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143271</id>
    <revision>
      <id>610390</id>
      <parentid>608196</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:37:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15834" xml:space="preserve">{{Infobox person 
| name        = ਏਲਾ ਹੰਟ
| image       = Ella Hunt on AMFM Studios.jpg
| caption     = ਏਲਾ ਹੰਟ 2018 'ਚ ਇਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ
| birth_name  =  ਏਲਾ ਮੈਰੀ ਐਲ. ਗ੍ਰੋਬ
| birth_date  = {{birth date and age|1998|04|29|df=y}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Bwz28PEgXjD/ |archive-url=https://ghostarchive.org/iarchive/instagram/louhun1/2032209490736150723_2032209488555155305 |archive-date=25 December 2021 |url-access=registration|title=On the eve of @ellahunt 21st. Birthday I am so proud that you have reached this moment in such a glorious way #mummylove|author=Louise Hunt|via=Instagram|date=28 April 2019|accessdate=21 March 2021}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt;&lt;!--Needs a source--&gt;
| birth_place = ਵੈਸਟਮਿਨਸਟਰ, [[ਲੰਦਨ]], ਇੰਗਲੈਂਡ
| occupation  = {{Flat list|
* ਅਦਾਕਾਰਾ
* ਗਾਇਕ
}}
| years_active = 2011–ਹੁਣ
}}

'''ਏਲਾ ਹੰਟ''' (ਜਨਮ 29 ਅਪ੍ਰੈਲ 1998) ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਤੇ ਗਾਇਕਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ ''ਅੰਨਾ ਐਂਡ ਦ ਅਪਕਲਾਇਪਸ'' (2017) ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਬਾਫਟਾ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ, ਉਹ ਆਈ.ਟੀ.ਵੀ. ਕਾਮੇਡੀ-ਡਰਾਮਾ ''ਕੋਲਡ ਫੀਟ'' (2016–2017)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://lifestyle.one/grazia/celebrity/news/ella-hunt-cold-feet/|title=Ella Hunt: Meet The Stylish New Star Of 'Cold Feet'|last=Rosseinsky|first=Katie|website=[[Grazia]]|access-date=16 September 2017}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਐਲੀ ਮਾਰਸਡੇਨ ਅਤੇ ਐਪਲ ਟੀਵੀ+ ਸੀਰੀਜ਼ ''ਡਿਕਿਨਸਨ'' (2019–2021) ਵਿੱਚ ਸੂ ਗਿਲਬਰਟ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.elle.com/culture/movies-tv/a30475518/ella-hunt-dickinson-interview/|title=With Dickinson, Ella Hunt Is One Half Of TV's Best Love Story|date=13 January 2020|website=elle.com}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
[[ਲੰਡਨ]] ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਕਾਰ ਅਤੇ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਲੁਈਸ ਹੰਟ ਅਤੇ ਆਰਟ ਡੀਲਰ ਡੇਵਿਡ ਗਰੋਬ ਦੇ ਘਰ ਜਨਮੀ, ਹੰਟ ਬਾਰਨਸਟੈਪਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪੈਰਾਕੋਂਬੇ, ਉੱਤਰੀ ਡੇਵੋਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਈ।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Knight|first=Rory|date=18 June 2005|title=Pioneers who blazed a trail to the West|url=https://www.telegraph.co.uk/finance/property/3342564/Pioneers-who-blazed-a-trail-to-the-West.html|journal=The Telegraph|access-date=19 March 2021}}{{Subscription required}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=26 January 2005|title=The Grob family|url=https://www.telegraph.co.uk/finance/property/pictures/3342577/The-Grob-family.html|journal=The Telegraph|access-date=19 March 2021}}{{Subscription required}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://leaversmagazine.com/2018/11/29/im-totally-addicted-to-zombie-blood-says-anna-and-the-apocalypse-star-ella-hunt/|title=I'm totally addicted to zombie blood, says Anna And The Apocalypse star Ella Hunt|date=29 November 2018|website=leaversmagazine.com}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਸਵਿਸ ਮੂਲ ਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=30 November 2018|title='Anna and the Apocalypse' Lead Actress Ella Hunt Discusses Playing a Multidimensional Character|url=http://pulsespikes.com/anna-and-the-apocalypse-ella-hunt-playing-a-multidimensional-character/|journal=Pulse Spikes|access-date=19 March 2021}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਵਿਲੀਅਮ, ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਆਰਥਰ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਸੌਤੇਲੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Nordstrom|first=Leigh|date=5 December 2018|title=Ella Hunt Becomes a New Yorker|url=https://wwd.com/eye/people/ella-hunt-anna-and-the-apocalypse-breakout-1202921607/|journal=WWD|access-date=19 March 2021}}&lt;/ref&gt;

ਹੰਟ ਨੇ ਸਮਰਸੈੱਟ ਵਿੱਚ ਮਿਲਫੀਲਡ ਪ੍ਰੈਪਰੇਟਰੀ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਫਿਰ ਟਿਵਰਟਨ ਵਿੱਚ ਬਲੰਡੇਲਜ਼ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Rising Stars|url=https://www.blundells.org/devoffice/archive/diary/blundells_diary_10.pdf|journal=Blundell's Diary|page=10|access-date=19 March 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.yumpu.com/en/document/read/26266859/awards-2009-millfield-prep-school|title=Millfield Prep Awards 2009|access-date=19 March 2021}}&lt;/ref&gt; ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਏਜੰਟ ਦੁਆਰਾ ਖੋਜਿਆ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਉਹ 11 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਫੀਲਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Mark|first=Stephanie|date=29 November 2018|title=England's Ella Hunt On Her First Fashion Memory|url=https://coveteur.com/2018/11/29/actress-ella-hunt-first-fashion-memory/|journal=Coveteur|access-date=19 March 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.wmagazine.com/story/ella-hunt-dickinson-interview-apple-tv/|title=New Faces: Ella Hunt on Dickinson's Unconventional Love Triangle|date=8 November 2019|website=wmagazine.com}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਬਾਲ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਿਆਂ ਹੰਟ 2011 ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ''ਇਨਟਰੂਡਰਜ਼'', 2012 ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ''ਲੇਸ ਮਿਸੇਰੇਬਲਜ਼'' ਅਤੇ 2014 ਦੀ ਸੁਤੰਤਰ ਫ਼ਿਲਮ ''ਰੋਬੋਟ ਓਵਰਲਾਰਡਜ਼'' ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://variety.com/2015/tv/global/sci-fi-adventure-movie-robot-overlords-spawns-tv-spin-off-series-exclusive-1201503554/|title=Sci-fi Adventure Movie 'Robot Overlords' Spawns TV Spin-off Series|last=Barraclough|first=Leo|date=22 May 2015|website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2016 ਵਿੱਚ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਐਲੀ ਮਾਰਸਡੇਨ ਦੇ ਨਾਲ ਡੇਜ਼ੀ ਐਡਗਰ-ਜੋਨਸ ਦੇ ਨਾਲ ਆਈ.ਟੀ.ਵੀ. ਸੀਰੀਜ਼ ''ਕੋਲਡ ਫੀਟ'' ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜੁੜਵਾਂ ਓਲੀਵੀਆ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Rosseinsky|first=Katie|date=3 October 2016|title=Ella Hunt: Meet The Stylish New Star Of 'Cold Feet'|url=https://graziadaily.co.uk/celebrity/news/ella-hunt-cold-feet/|journal=Grazia|access-date=28 March 2021}}&lt;/ref&gt;

ਹੰਟ ਨੇ 2018 ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ''ਅੰਨਾ ਐਂਡ ਦ ਅਪਕਲਾਇਪਸ''  ਵਿੱਚ ਅੰਨਾ ਸ਼ੈਫਰਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕੀਤਾ,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.screendaily.com/5112828.article|title=Shoot underway on zombie musical 'Anna And The Apocalypse'; Mark Benton, meet Paul Kaye join Ella Hunt|last=Wiseman|first=Andreas|date=16 January 2017|website=[[Screen International|Screen Daily]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://movieweb.com/anna-apocalypse-movie-zombie-musical-production-start/|title=Zombie Musical Anna and the Apocalypse Begins Shooting in Scotland|last=Scott|first=Ryan|date=16 January 2017|website=[[MovieWeb]]}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਬਾਫਟਾ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਟੋਰਾਂਟੋ ਆਫਟਰ ਡਾਰਕ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਾਸਿਲ ਕਰਵਾਇਆ। ਉਹ 2019 ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ''ਸਮਰ ਨਾਈਟ'' ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ 2020 ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ''ਕੈਟ ਐਂਡ ਦ ਬੈਂਡ'' ਵਿੱਚ ਕੈਟ ਮਲੋਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Clarke|first=Stewart|date=7 February 2019|title=Starline Boards 'Kat and the Band' With McFly Star Dougie Poynter and Ella Hunt (EXCLUSIVE)|url=https://variety.com/2019/film/news/mcfly-dougie-poynters-ella-hunt-kat-and-the-band-starline-1203131368/|journal=Variety|access-date=28 March 2021}}&lt;/ref&gt; 2018 ਵਿੱਚ ਹੰਟ ਨੂੰ 2019 ਐਪਲ ਟੀਵੀ+ ਪੀਰੀਅਡ ਡਰਾਮਾ ''ਡਿਕਿਨਸਨ'' ਵਿੱਚ ਸੂ ਗਿਲਬਰਟ ਵਜੋਂ ਕਾਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://deadline.com/2018/09/dickinson-toby-huss-anna-baryshnikov-ella-hunt-adrian-enscoe-cast-in-apple-comedy-series-1202471263/|title='Dickinson': Toby Huss, Anna Baryshnikov, Ella Hunt &amp; Adrian Enscoe Cast In Apple Comedy Series|last=Petski|first=Denise|date=September 26, 2018|website=Deadline Hollywood|archive-url=https://web.archive.org/web/20180926205922/https://deadline.com/2018/09/dickinson-toby-huss-anna-baryshnikov-ella-hunt-adrian-enscoe-cast-in-apple-comedy-series-1202471263/|archive-date=September 26, 2018|access-date=September 26, 2018}}&lt;/ref&gt;

ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਵਿੱਚ ਹੰਟ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸਿੰਗਲ, &quot;ਮੈਗਪੀ&quot; ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ। ਨਵੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਹੰਟ ਨੇ ਸਿੰਗਲ &quot;ਹੋਲਡਿੰਗ ਆਨ&quot; ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਈ.ਪੀ.''ਟ੍ਰਿਪਟੀਚ''  ਆਈ।&lt;ref name=&quot;Songs&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.stagerightsecrets.com/ella-hunt-unveils-full-triptych-film/|title=Ella Hunt Unveils Full Triptych Project|last=Hervoix|first=Lex|date=2021-12-09|website=Stage Right Secrets|access-date=2022-01-30}}&lt;/ref&gt;

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਹੰਟ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਇਸਲਿੰਗਟਨ, ਲੰਡਨ ਅਤੇ ਬਰੁਕਲਿਨ ਹਾਈਟਸ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਦਰਮਿਆਨ ਬਿਤਾਇਆ।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Webb|first=Beth|date=15 July 2020|title='Dickinson' star Ella Hunt remembers late director Lynn Shelton: &quot;I was devastated&quot;|url=https://www.nme.com/features/ella-hunt-dickinson-lynn-shelton-2708414|journal=NME|access-date=19 March 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.wmagazine.com/story/ella-hunt-dickinson-interview-apple-tv/|title=New Faces: Ella Hunt on Dickinson's Unconventional Love Triangle|date=8 November 2019|website=wmagazine.com}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.wmagazine.com/story/ella-hunt-dickinson-interview-apple-tv/ &quot;New Faces: Ella Hunt on Dickinson's Unconventional Love Triangle&quot;]. ''wmagazine.com''. 8 November 2019.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; ਮਾਰਚ 2021 ਵਿੱਚ, ਉਹ [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.advocate.com/television/2021/3/09/dickinsons-ella-hunt-comes-out-queer-attitude-and-identity|title=Dickinson's Ella Hunt Comes Out as Queer in 'Attitude' and Identity|last=Reynolds|first=Daniel|date=9 March 2021|website=[[The Advocate (LGBT magazine)|The Advocate]]|access-date=11 March 2021}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਹੁਣ ਥਾਮਸ ਬਾਰਟਲੇਟ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।[https://www.townandcountrymag.com/leisure/arts-and-culture/a35309354/dickinson-ella-hunt-sue-gilbert-interview/]

== ਫ਼ਿਲਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ==

=== ਫ਼ਿਲਮਾਂ ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸਾਲ
! ਸਿਰਲੇਖ
! ਭੂਮਿਕਾ
!
|-
| 2011
| ਇੰਟਰੂਡਰਜ਼
| ਐਲਾ ਫੋਸਟਰ
|
|-
| 2012
| ਲੇਸ ਮਿਜ਼ਰੇਬਲਜ
| ਟਰਨਿੰਗ ਵੂਮੈਨ
|
|-
| 2014
| ''ਰੋਬੋਟ ਓਵਰਲਾਰਡਸ''
| ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰਾ
|
|-
| 2018
| ''ਅੰਨਾ ਐਂਡ ਦ ਅਪਕਲਾਇਪਸ''
| ਅੰਨਾ ਸ਼ੈਫਰਡ
|
|-
| 2018
| ਦ ਮੋਰ ਯੂ ਇਗਨੋਰ ਮੀ
| ਐਲਿਸ
|
|-
| 2019
| ਸਮਰ ਨਾਇਟ
| ਦਾਨਾ
|
|-
| 2019
| ''ਕੈਟ ਐਂਡ ਦ ਬੈਂਡ''
| ਕੈਟ ਮਲੋਨ
|
|-
| 2022
| ''ਮਾਸਟਰ''
| ਕ੍ਰੇਸੀਡਾ
|
|-
| ਟੀ.ਬੀ.ਏ
| ''ਲੇਡੀ ਚੈਟਰਲੀ'ਜ ਲਵਰ''
| ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਫਲਿੰਟ
| [[ਨੈਟਫਲਿਕਸ|ਨੈੱਟਫਲਿਕਸ]] ਫ਼ਿਲਮ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://deadline.com/2021/09/joely-richardson-elle-hunt-faye-marsay-3000-pictures-and-netflixs-lady-chatterleys-lover-1234835137/|title=Joely Richardson, Ella Hunt and Faye Marsay Join The Ensemble Cast Of 3000 Pictures And Netflix’s ‘Lady Chatterley’s Lover’|last=Kroll|first=Justin|date=September 2021|access-date=20 February 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|}

=== ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸਾਲ
! ਸਿਰਲੇਖ
! ਭੂਮਿਕਾ
! class=&quot;unsortable&quot; | ਨੋਟਸ
|-
| 2016–2017
| ਕੋਲਡ ਫੀਟ
| ਐਲੀ ਮਾਰਸਡੇਨ
| ਆਵਰਤੀ ਭੂਮਿਕਾ; 13 ਐਪੀਸੋਡ
|-
| 2017
| ਐਂਡੇਵਰ
| ਐਮਾ ਕੈਰ
| ਐਪੀਸੋਡ: &quot;ਕੈਂਟੀਕਲ&quot;
|-
| 2018
| ''ਲੋਰ''
| ਲੇਡੀ ਮਾਰਗਿਟ
| ਐਪੀਸੋਡ: &quot;ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਬਾਥਰੀ: ਮਿਰਰ, ਮਿਰਰ&quot;
|-
| 2019-2021
| ''ਡਿਕਨਸਨ''
| ਸੂ ਗਿਲਬਰਟ
| ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://deadline.com/2018/09/dickinson-toby-huss-anna-baryshnikov-ella-hunt-adrian-enscoe-cast-in-apple-comedy-series-1202471263/|title='Dickinson': Toby Huss, Anna Baryshnikov, Ella Hunt &amp; Adrian Blake Enscoe Cast In Apple Comedy Series|last=Petski|first=Denise|date=September 26, 2018|publisher=Deadline|access-date=December 7, 2018}}&lt;/ref&gt;
|}

== ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ==
{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;80%&quot;
! width=&quot;10&quot; |ਸਾਲ
! width=&quot;300&quot; | ਅਵਾਰਡ
! width=&quot;300&quot; | ਸ਼੍ਰੇਣੀ
! width=&quot;220&quot; | ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੰਮ
! width=&quot;30&quot; | ਨਤੀਜਾ
! width=&quot;10&quot; | ਰੈਫ.
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | 2018
| ਟੋਰਾਂਟੋ ਆਫਟਰਡਾਰਕ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ  
| ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਐਨਸੇਂਬਲ ਕਾਸਟ
| rowspan=&quot;2&quot; | ''ਅੰਨਾ ਐਂਡ ਦ ਅਪਕਲਾਇਪਸ''
| {{Won}}
| &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Fountain|first=Jeff|date=29 October 2018|title=Award Winners Announced For Toronto After Dark Film Festival 2018|url=http://www.geekchicelite.com/award-winners-announced-for-toronto-after-dark-film-festival-2018/|journal=Geek Chic Elite|access-date=22 March 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
| ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਅਵਾਰਡ
| ਸਰਵੋਤਮ ਅਭਿਨੇਤਰੀ - ਫ਼ਿਲਮ
| {{Nom}}
| &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Fulton|first=Rick|date=1 November 2018|title=Ella Hunt up for BAFTA Scotland award for hotly anticipated zombie musical|url=https://www.dailyrecord.co.uk/news/scottish-news/scots-actress-ella-hunt-up-13514914|journal=Daily Record|access-date=22 March 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ|30em}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* {{IMDB name|4457775}}
* [https://www.instagram.com/ellahunt/?hl=en Official Instagram]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੂਈਅਰ ਔਰਤਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1998]]</text>
      <sha1>qn4r30g37spkpdsxfgugvhh4o3k0hf2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਲੀਹ ਹਾਰਵੇ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143287</id>
    <revision>
      <id>610391</id>
      <parentid>608235</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:39:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6370" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name               = ਲੀਹ ਹਾਰਵੇ&lt;!-- include middle initial, if not specified in birth_name --&gt;
| image              = &lt;!-- filename only, no &quot;File:&quot; or &quot;Image:&quot; prefix, and no enclosing [[brackets]] --&gt;
| image_size         = 
| alt                = 
| caption            = 
| birth_date         = {{birth based on age as of date | 27|2021|09|24}}&lt;ref name=&quot;holly-24sep2021&quot;&gt;{{cite news |last1=Brown |first1=Evan Nicole |title=Next Big Thing: Lou Llobell and Leah Harvey on Starring in Apple TV+’s ‘Foundation’ |url=https://www.hollywoodreporter.com/tv/tv-features/lou-llobell-leah-harvey-apple-tv-foundation-1235017726/ |access-date=3 October 2021 |work=[[The Hollywood Reporter]] |date=24 September 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD}} for living people supply only the year unless the exact date is already widely published, as per [[WP:DOB]] --&gt;
| birth_place        = [[ਲੰਡਨ]], [[ਇੰਗਲੈਂਡ]]
| nationality        = 
| citizenship        = 
| education          = 
| alma_mater         = ਲੰਡਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਐਂਡ ਡਰਾਮੈਟਿਕ ਆਰਟ
| occupation         = ਅਦਾਕਾਰ
| years_active       = 
| era                = 
| employer           = 
| organization       = 
| agent              = &lt;!-- Discouraged in most cases, specifically when promotional, and requiring a reliable source --&gt;
| known_for          = ''ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ'' ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਜ਼
| notable_works      = &lt;!-- produces label &quot;Notable work&quot;; may be overridden by |credits=, which produces label &quot;Notable credit(s)&quot;; or by |works=, which produces label &quot;Works&quot; --&gt;
| style              = 
| spouse             = &lt;!-- Use article title or common name --&gt;
| partner            = &lt;!-- (unmarried long-term partner) --&gt;
| family             = 
| awards             = 
| website            = &lt;!-- {{URL|example.com}} --&gt;
| footnotes          = 
}}

'''ਲੀਹ ਹਾਰਵੇ''' (ਜਨਮ ਲਗਭਗ 1993) ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਦਾਕਾਰ ਹਨ। ਉਹ 2021 ਐਪਲ ਟੀਵੀ+ ਸੀਰੀਜ਼ ''ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ'' ਵਿੱਚ ਸਲਵਰ ਹਾਰਡਿਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;glam-30sep2021&quot;&gt;{{Cite magazine|last=Isaac|first=Paulina Jayne|date=30 September 2021|title=Leah Harvey Was Destined to Play Salvor in Foundation|url=https://www.glamour.com/story/leah-harvey-foundation|magazine=[[Glamour (magazine)|Glamour]]|access-date=3 October 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;decider-26sep2021&quot;&gt;{{Cite news|url=https://decider.com/2021/09/26/foundation-on-apple-tv-plus-feature/|title=‘Foundation’ on Apple TV+: How David S. Goyer Worked With the Asimov Estate to Update the Sci-Fi Classic|last=O'Keefe|first=Meghan|date=16 September 2021|work=[[Decider (website)|Decider]]|access-date=3 October 2021}}&lt;/ref&gt; ਸਟੇਜ 'ਤੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ''ਸਮਾਲ ਆਈਲੈਂਡ'' ਦੇ 2019 ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਥੀਏਟਰ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹੌਰਟੈਂਸ ਵਜੋਂ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।&lt;ref name=&quot;guardian-16jun2020&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/stage/2020/jun/16/leah-harvey-on-small-island-national-theatre-andrea-levy|title=Leah Harvey on Small Island: 'We are sharing the story of why our country is the way it is'|last=Akbar|first=Arifa|date=16 June 2020|work=[[The Guardian]]|access-date=3 October 2021}}&lt;/ref&gt; ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਏ24 ਫ਼ਿਲਮ ''ਟਿਉਜ਼ਡੇ'' ਵਿੱਚ ਕਾਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;glam-30sep2021&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;deadline-27may2021&quot;&gt;{{Cite news|url=https://deadline.com/2021/05/leah-harvey-julia-louis-dreyfus-a24s-tuesday-1234765376/|title=‘Foundation’s Leah Harvey Joins Julia Louis-Dreyfus In A24’s ‘Tuesday’|last=Kroll|first=Justin|date=27 May 2021|work=[[Deadline (website)|Deadline]]|access-date=October 3, 2021}}&lt;/ref&gt;

== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਹਾਰਵੇ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਅੱਪਟਨ ਪਾਰਕ, ਈਸਟ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.newhamrecorder.co.uk/things-to-do/newham-actor-to-star-in-national-theatre-show-3210466|title=Newham actor to star in National Theatre show about Windrush generation|last=Sultan|first=Kamal|date=24 March 2021|access-date=4 October 2021}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ 'ਤੇ ਡੇਬੋਰਾ ਡੇ ਥੀਏਟਰ ਸਕੂਲ ਟਰੱਸਟ ਵਿਖੇ ਡਾਂਸ ਅਤੇ ਡਰਾਮਾ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਲੈਂਦੇ ਹੋਇਆਂ ਬਰੈਂਪਟਨ ਮਨੋਰ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਲੰਡਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਐਂਡ ਡਰਾਮੈਟਿਕ ਆਰਟ ਤੋਂ [[ਬੀਏ|ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ]] ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;glam-30sep2021&quot;&gt;{{Cite magazine|last=Isaac|first=Paulina Jayne|date=30 September 2021|title=Leah Harvey Was Destined to Play Salvor in Foundation|url=https://www.glamour.com/story/leah-harvey-foundation|magazine=[[Glamour (magazine)|Glamour]]|access-date=3 October 2021}}&lt;/ref&gt; ਹਾਰਵੇ [[ਗੈਰ-ਬਾਈਨਰੀ ਜੈਂਡਰ|ਗੈਰ-ਬਾਈਨਰੀ]] ਹੈ&lt;ref name=&quot;decider-26sep2021&quot;&gt;{{Cite news|url=https://decider.com/2021/09/26/foundation-on-apple-tv-plus-feature/|title=‘Foundation’ on Apple TV+: How David S. Goyer Worked With the Asimov Estate to Update the Sci-Fi Classic|last=O'Keefe|first=Meghan|date=16 September 2021|work=[[Decider (website)|Decider]]|access-date=3 October 2021}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ 'ਉਹਨਾਂ' ਪੜਨਾਂਵ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/leah_harvey|title=Leah Harvey on Twitter|access-date=3 October 2021}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{IMDB name|nm3238246}}
* {{ਟਵਿਟਰ|leah_harvey}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਦਾਕਾਰ]]</text>
      <sha1>04cmex09y336c2vnjflslb9t3nzmqk1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਰੌਸ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143330</id>
    <revision>
      <id>610389</id>
      <parentid>608363</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:34:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11427" xml:space="preserve">{{infobox person
| name                    = ਰੌਸ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ
| image                   = Ross Alexander in the trailer for Shipmates Forever (1935).jpg
| caption                 = 1935 ਵਿੱਚ ''ਸ਼ਿੱਪਮੇਟਸ ਫਾਰਐਵਰ'' ਦੇ ਟ੍ਰੇਲਰ ਵਿੱਚ ਰੌਸ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ
| alt                     =
| birth_name              = ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਰੌਸ ਸਮਿਥ 
| birth_date              = {{birth date|1907|7|27}} 
| birth_place             = [[ਬਰੁਕਲਿਨ]], [[ਨਿਊਯਾਰਕ]], ਯੂ.ਐਸ.
| death_date              = {{death date and age|1937|1|2|1907|7|27}}
| death_place             = ਲਾਸ ਐਂਜਲਸ, [[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]], ਯੂ.ਐਸ.
| occupation              = [[ਅਦਾਕਾਰ]]
| alma_mater              = &lt;!--[[Chryston High School]] - hidden at October 2013; needs research or removal--&gt;
| yearsactive             = 1924–1937
| spouse                  = ਅਲੇਟਾ ਫ੍ਰੀਲ (1934&amp;ndash;1935, ਉਸਦੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਤੱਕ)&lt;br&gt; ਐਨੀ ਨਗੇਲ (1936&amp;ndash;1937, ਆਪਣੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਤੱਕ) 
}}


'''ਰੌਸ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ''' (ਜਨਮ '''ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਰੌਸ ਸਮਿਥ;''' 27 ਜੁਲਾਈ, 1907 - 2 ਜਨਵਰੀ, 1937) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਸਟੇਜ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰ ਸੀ।

== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ ==
ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਦਾ ਜਨਮ ਬਰੁਕਲਿਨ, ਨਿਊਯਾਰਕ&lt;ref name=&quot;sei&quot;&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=3rmJCgAAQBAJ&amp;q=%22Ross+Alexander%22+actor&amp;pg=PA9|title=Suicide in the Entertainment Industry: An Encyclopedia of 840 Twentieth Century Cases|last=Frasier|first=David K.|date=2005|publisher=McFarland|isbn=9781476608075|pages=9–10|access-date=June 16, 2017}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਰੌਸ ਸਮਿਥ, ਮੌਡ ਅਡੇਲੇ (ਕੋਹੇਨ) ਅਤੇ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਰੌਸ ਸਮਿਥ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪੜਦਾਦਾ ਮੌਰਿਸ ਕੋਹੇਨ ਇੱਕ ਪੋਲਿਸ਼ ਯਹੂਦੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਸਨ। 

ਉਸਦਾ ਪਿਤਾ ਚਮੜੇ ਦਾ ਵਪਾਰੀ ਸੀ। ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਰੋਚੈਸਟਰ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਉਸਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਰਹਿਣ ਆਇਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ 17 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ, ਉਹ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ|ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ]] ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੈਕਾਰਡ ਥੀਏਟਰੀਕਲ ਏਜੰਸੀ ਤੋਂ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;ci&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.classicimages.com/people/article_2d4ddd12-a04b-5897-a873-7e300e34ed68.html|title=Ross Alexander|last=Allen|first=John R. Jr.|website=Classic Images|archive-url=https://archive.today/20120707092711/http://carto.metro.free.fr/cartes/rer-idf/index.php?gpslat=48.96833076026883&amp;gpslon=2.525190866956332&amp;zoom=2|archive-date=July 7, 2012|access-date=June 16, 2017}}&lt;/ref&gt;

== ਸਟੇਜ ==
ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬੋਸਟਨ ਵਿੱਚ ਹੈਨਰੀ ਜਵੇਟ ਪਲੇਅਰਜ਼ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ''ਐਂਟਰ ਮੈਡਮ'' ਵਿੱਚ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ। 1926 ਤੱਕ ਉਸਨੂੰ ਚੰਗੀ ਦਿੱਖ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਕ ਸ਼ੈਲੀ ਵਾਲਾ ਉੱਘਾ ਮੋਹਰੀ ਆਦਮੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਉਸਦੇ ਬ੍ਰੌਡਵੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਵਿੱਚ ''ਦ ਪਾਰਟੀਜ਼ ਓਵਰ'' (1932), ''ਹਨੀਮੂਨ'' (1932), ''ਦ ਸਟੌਰਕ ਇਜ਼ ਡੇਡ'' (1932), ''ਆਫਟਰ ਟੂਮੋਰੋ'' (1931), ''ਦੈਟਸ ਗਰੈਟੀਚਿਊਡ'' (1930), ਲੇਟ ''ਅਸ ਬੀ ਗੇਅ'' (1928), ''ਦ ਲੈਡਰ'' (1926)  ਅਤੇ ''ਐਂਟਰ ਮੈਡਮ'' (1920) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.playbill.com/searchpage/search?q=Ross%20Alexander&amp;shows=on&amp;qasset=00000150-ac85-d16d-a550-ecbf20540000&amp;|title=(&quot;Ross Alexander&quot; search results)|website=Playbill Vault|publisher=Playbill|archive-url=https://archive.today/20170616135754/http://www.playbill.com/searchpage/search?q=Ross%20Alexander&amp;shows=on&amp;qasset=00000150-ac85-d16d-a550-ecbf20540000&amp;|archive-date=June 16, 2017|access-date=June 16, 2017}}&lt;/ref&gt;

== ਫ਼ਿਲਮ ==
ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਨੂੰ ਪੈਰਾਮਾਉਂਟ ਪਿਕਚਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਦ ਵਾਈਜ਼ਰ ਸੈਕਸ'&lt;ref name=&quot;sw&quot;&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=toTIb1Ek2WwC&amp;q=%22Ross+Alexander%22+actor&amp;pg=PA7|title=Screen World Presents the Encyclopedia of Hollywood Film Actors: From the silent era to 1965|last=Monush|first=Barry|date=2003|publisher=Hal Leonard Corporation|isbn=9781557835512|pages=7–8|language=en|access-date=June 16, 2017}}&lt;/ref&gt;(1932) ਲਈ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਸਫ਼ਲ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਬ੍ਰੌਡਵੇ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ। 1934 ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਇਕ ਹੋਰ ਸਟੂਡੀਓ 'ਚ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇਸ ਵਾਰ [[ਵਾਰਨਰ ਬ੍ਰਦਰਜ਼|ਵਾਰਨਰ ਬ੍ਰੋਸ]] ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਫ਼ਲਤਾਵਾਂ ''ਫਲਰਟੇਸ਼ਨ ਵਾਕ'' (1934), ਏ ਮਿਡਸਮਰ ਨਾਈਟਸ ਡ੍ਰੀਮ ਅਤੇ ਕੈਪਟਨ ਬਲੱਡ ''(ਦੋਵੇਂ 1935)'' ਸਨ।

1936 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ''ਹੌਟ ਮਨੀ'' ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਲੈਮਰਸ, ਵਧੀਆ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਇਕ ਮੋਹਰੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ  ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਭੂਮਿਕਾ ਸੀ।

ਉਸਦੀ ਅੰਤਿਮ ਫ਼ਿਲਮ ''ਰੈਡੀ, ਵਿਲਿੰਗ ਐਂਡ ਏਬਲ ,'' ਇੱਕ ਰੂਬੀ ਕੀਲਰ ਸੰਗੀਤਕ, ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ [[ਰੋਨਲਡ ਰੀਗਨ|ਰੋਨਾਲਡ ਰੀਗਨ]] ਨੂੰ ਸਟੂਡੀਓ ਦੁਆਰਾ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਰੇਡੀਓ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਢੰਗ-ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿਚ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਸਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;Anger, Kenneth (1984). ''Hollywood Babylon II,'' Plume, New York, p. 215.&lt;/ref&gt;

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਨੇ 28 ਫਰਵਰੀ, 1934 ਨੂੰ ਈਸਟ ਔਰੇਂਜ, ਨਿਊ ਜਰਸੀ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਲੇਟਾ ਫ੍ਰੀਲ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;ci&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.classicimages.com/people/article_2d4ddd12-a04b-5897-a873-7e300e34ed68.html|title=Ross Alexander|last=Allen|first=John R. Jr.|website=Classic Images|archive-url=https://archive.today/20120707092711/http://carto.metro.free.fr/cartes/rer-idf/index.php?gpslat=48.96833076026883&amp;gpslon=2.525190866956332&amp;zoom=2|archive-date=July 7, 2012|access-date=June 16, 2017}}&lt;/ref&gt; ਫ੍ਰੀਲ ਨੇ 7 ਦਸੰਬਰ 1935 ਨੂੰ .22 ਰਾਈਫਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Milestones|date=December 7, 1935|work=[[Time (magazine)|Time]]}}&lt;/ref&gt; 17 ਸਤੰਬਰ, 1936 ਨੂੰ, ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਨੇ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਐਨੀ ਨਗੇਲ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ''ਚਾਈਨਾ ਕਲਿਪਰ'' ਅਤੇ ''ਹੇਅਰ ਕਮਸ ਕਾਰਟਰ'' (ਦੋਵੇਂ 1936) ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ ਸੀ।

''ਕੈਪਟਨ ਬਲੱਡ'' (1935) ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੌਰਾਨਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ, ਇਰੋਲ ਫਲਿਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ [[ਸਮਲਿੰਗਕਤਾ|ਸਮਲਿੰਗੀ]] ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://originalcinemaniac.com/2020/12/28/ross-alexander-the-tragic-suicide-of-a-closeted-1930s-hollywood-star/|title=Ross Alexander: The Tragic Suicide of a Closeted 1930s Hollywood Star|date=2020-12-28|website=Original Cinemaniac|language=en-US|access-date=2021-11-27}}&lt;/ref&gt;

== ਮੌਤ ==
2 ਜਨਵਰੀ, 1937 ਨੂੰ, ਨਾਗੇਲ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ, ਆਪਣੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਵਿਗਾੜ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿਚ ਡੁੱਬੇ, ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੋਠੇ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਵਿਚ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਲਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਨੇ ਉਹੀ ਬੰਦੂਕ ਵਰਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਅਲੇਟਾ ਫ੍ਰੀਲ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੀਤੀ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Fade to Black: A Book of Movie Obituaries|last=Donnelley|first=Paul|publisher=Omnibus Press|year=2005|isbn=1-84449-430-6|pages=38}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਇੱਕ .22 ਪਿਸਤੌਲ (ਰਾਈਫਲ ਨਹੀਂ) ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਲਈ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਗਲੇਨਡੇਲ ਵਿੱਚ ਫੋਰੈਸਟ ਲਾਅਨ ਕਬਰਸਤਾਨ ਦੇ ਸਨਰਾਈਜ਼ ਸਲੋਪ ਸੈਕਸ਼ਨ ਦੇ 292 ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FOHgDAAAQBAJ&amp;q=Erville+Alderson|title=Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed.|last=Wilson|first=Scott|date=August 19, 2016|publisher=McFarland|isbn=978-1-4766-2599-7|page=14|language=en|access-date=January 22, 2021}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{AllMovie name|856}}
* {{Find a Grave|2243}}
* {{IBDB name}}
* {{IMDB name|0018717}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਮਰਦ ਅਦਾਕਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1937]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1907]]</text>
      <sha1>tczw3e6bpuc0n3hnxblxg6lrw0y1vm8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਬਸੀਰਾ ਖਾਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143349</id>
    <revision>
      <id>610385</id>
      <parentid>608425</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:09:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8591" xml:space="preserve">[[ਤਸਵੀਰ:Arts_Practicum_-_NYAP2018_BaseeraKhan_(31749145338)_(cropped).jpg|thumb| ਕਲਾ ਪ੍ਰੈਕਟਿਕਮ - NYAP2018 ਬਸੀਰਾ ਖਾਨ (31749145338) ]]
'''ਬਸੀਰਾ ਖਾਨ''' [[ਨਿਊ ਯਾਰਕ|ਨਿਊਯਾਰਕ]] ਦੀ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ &quot;ਡਿਕੋਲੋਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਜਲਾਵਤਨ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਅਤੇ ਦੁਹਰਾਓ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨ ਲਈ&quot; ਕਈ ਮਾਧਿਅਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;whitney&quot;&gt;{{Cite web|url=https://whitney.org/Events/StudySessionsBaseeraKhan|title=Study Sessions: Baseera Khan|publisher=Whitney Museum of American Art|access-date=2018-03-04}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://hyperallergic.com/421220/a-show-that-requires-a-different-kind-of-looking/|title=A Show That Requires a Different Kind of Looking|last=John Yau|date=2018-01-14|work=Hyperallergic|access-date=21 March 2022}}&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;- {{Cite news|url=https://www.maxim.com/style/10-artists-to-watch-art-basel-miami-beach-2017-12|title=10 Breakout Artists To Watch At Art Basel Miami Beach 2017|last=Chris Wilson|date=8 December 2018|work=Maxim|access-date=21 March 2022}}&lt;/ref&gt;

ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਪਛਾਣ ਵਾਲੀ ਕੁਈਰ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤ ਅਤੇ &quot;ਇੱਕ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਊਨ ਭਾਰਤੀ-ਅਫ਼ਗਾਨੀ ਵਜੋਂ&quot; ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਨੈਵੀਗੇਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;AIAM-review&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.artinamericamagazine.com/reviews/baseera-khan/|title=Baseera Khan|last=Jane Ursula Harris|date=26 May 2017|work=Art in America|access-date=21 March 2022}}&lt;/ref&gt;

== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ==
ਖਾਨ ਡੈਨਟਨ, [[ਟੈਕਸਸ|ਟੈਕਸਾਸ]] ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਈ, ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ, ਮੁਸਲਿਮ ਮਾਪਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਦੀ ਧਮਕੀ ਕਾਰਨ ਨੇੜੇ-ਨੇੜੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.remahortmannfoundation.org/project/baseera-khan-2/|title=Baseera Khan|publisher=Rema Hort Mann Foundation|archive-url=https://web.archive.org/web/20180305202533/http://www.remahortmannfoundation.org/project/baseera-khan-2/|archive-date=5 March 2018|access-date=2018-03-04}}&lt;/ref&gt; ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪੇ [[ਬੰਗਲੌਰ]], [[ਭਾਰਤ]] ਤੋਂ [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ]] ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।&lt;ref name=&quot;AIAM-review&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.artinamericamagazine.com/reviews/baseera-khan/|title=Baseera Khan|last=Jane Ursula Harris|date=26 May 2017|work=Art in America|access-date=21 March 2022}}&lt;/ref&gt;

ਉਸ ਨੇ 2005 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਟੈਕਸਾਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਡਰਾਇੰਗ/ਪੇਂਟਿੰਗ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਐਫ.ਏ. ਅਤੇ 2012 ਵਿੱਚ [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ, ਆਰਟ ਐਂਡ ਪਲੈਨਿੰਗ ਤੋਂ ਐਮ.ਐਫ.ਏ. ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.abronsartscenter.org/classes-workshops/faculty/bio/baseera-khan/|title=Baseera Khan|access-date=2018-03-04|publisher=Abrons Arts Center}}&lt;/ref&gt; 2014 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਸਕੋਹੇਗਨ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਪੇਂਟਿੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਚਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.skowheganart.org/skowperforms2016/2016/5/11/baseera-khan-a-14|title=Baseera Khan (A '14)|access-date=2018-03-04|publisher=Skowhegan School of Painting &amp; Sculpture}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਖਾਨ ਇੱਕ ਸੰਕਲਪਵਾਦੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ, ਜੋ &quot;ਡਿਕਲੋਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਾਲ, ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਜਲਾਵਤਨ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਅਤੇ ਦੁਹਰਾਓ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨ ਲਈ&quot; ਕਈ ਮਾਧਿਅਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;whitney&quot;&gt;{{Cite web|url=https://whitney.org/Events/StudySessionsBaseeraKhan|title=Study Sessions: Baseera Khan|publisher=Whitney Museum of American Art|access-date=2018-03-04}}&lt;/ref&gt;

ਦਸੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਖਾਨ ਨੂੰ ''ਆਰਟਨੈੱਟ'' ਦੁਆਰਾ ਆਰਟ ਮਾਰਕੀਟ ਵੈਬਸਾਈਟ, &quot;2017 ਲਈ ਦੇਖਣ ਲਈ 14 ਉੱਭਰਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ&quot; ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.artnet.com/art-world/emerging-female-artists-2017-766571|title=14 Emerging Women Artists to Watch in 2017|last=Sarah Cascone|date=2016-12-21|website=[[Artnet]]|access-date=21 March 2022}}&lt;/ref&gt;

ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਖਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੋਲੋ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ 2017 ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰ ਇੰਕ ਗੈਲਰੀ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Baseera Khan&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.artinamericamagazine.com/reviews/baseera-khan/|title=Baseera Khan|date=2017-05-26|website=Art in America|access-date=2019-03-01}}&lt;/ref&gt; ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ, ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਲੇਖ &quot;ਆਈਐਮੁਸਲੀਮਾ&quot; ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Baseera Khan&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.baseerakhanstudios.com/test|title=iamuslima|publisher=Baseera Khan Studios|access-date=2019-03-01}}&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;- Kasem, Yasmine Kasem, (2019) [https://escholarship.org/uc/item/0mw501ft &quot;Jihad of Bitter Petals: Queering Identity and Material through Unraveling and Struggle&quot;], masters thesis, University Of California San Diego&lt;/ref&gt;

2018 ਵਿੱਚ, ਖਾਨ ਰੈੱਡ ਹੁੱਕ, ਬਰੁਕਲਿਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਨੀਅਰ ਵਰਕਸ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://pioneerworks.org/residency/baseera-khan/|title=Baseera Khan|date=2018-07-10|publisher=Pioneer Works|access-date=2019-03-01}}&lt;/ref&gt; ਹੋਰ ਰਿਹਾਇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪਾਂ ਵਿੱਚ ਐਬਰੋਨਜ਼ ਆਰਟਸ ਸੈਂਟਰ (2016-17) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਐਪੈਕਸਾਰਟ (2015) ਦੁਆਰਾ ਯਰੂਸ਼ਲਮ/ਰਮੱਲਾ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਾਤਰਾ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਲੋਅਰ ਮੈਨਹਟਨ ਕਲਚਰਲ ਕੌਂਸਲ (2015) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਸਪੇਸ ਕਲਾਕਾਰ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.baseerakhanstudios.com/bio|title=Baseera Khan|website=Baseera Khan|access-date=2019-03-01}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ==
*  {{cite thesis|last=Blacklock|first=Naomi|date=2019|title=Conjuring Alterity: Refiguring The Witch and the Female Scream in Contemporary Art|type=PhD|chapter=Baseera Khan|pages=78–84|publisher=Faculty of Creative Industries Queensland University of Technology|chapter-url=https://eprints.qut.edu.au/132362/1/Naomi_Blacklock_Thesis.pdf|access-date=December 5, 2020}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਮੁਸਲਿਮ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>ta3b3nc724i8e8bkvphy2o00u07kr5k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਅੰਜਾਰੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143374</id>
    <revision>
      <id>610384</id>
      <parentid>608516</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:08:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9572" xml:space="preserve">
'''ਅੰਜਾਰੀ''' ( {{Lang-th|อัญจารี}} ) [[ਥਾਈਲੈਂਡ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ]]. ਅਧਿਕਾਰ ਸੰਗਠਨ ਸੀ। ਇਹ 1986 ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਲੈਸਬੀਅਨ]] ਸੰਗਠਨ ਵਜੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੇ ਸਮਾਨ ਲਿੰਗ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਲਿੰਗੀ ਵਿਆਹ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਣ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। 2011 ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਇਸਦੀ ਸਰਗਰਮੀ ਘੱਟ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਅੰਜਾਰੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ 1986 ਵਿੱਚ ਲੈਸਬੀਅਨ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਜਨਾ ਸੁਵਰਨਾਨੰਦ ਅਤੇ ਚੰਥਾਲਕ ਰਾਕਸਯੂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।&lt;ref name=&quot;Sinnott-2011&quot;&gt;{{Cite book|title=Queer Bangkok; Twenty-First-Century Markets, Media, and Rights|last=Sinnott|first=Megan|date=2011|publisher=University of Hong Kong Press|isbn=9789888083046|editor-last=Jackson|editor-first=Peter A|edition=Hardcover|pages=205–228|chapter=Chapter 11: The Language of Rights, Deviance, and Pleasure: Organizational Responses to Discourses of Same-Sex Sexuality and Transgenderism in Thailand|chapter-url=https://books.google.com/books?id=AVlOvf2jXCMC&amp;pg=PA4}}&lt;/ref&gt; ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ [[ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ|ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ]] ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ [[ਲੈਸਬੀਅਨ]] ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ। ਸੁਵਰਨਾਨੰਦ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;AC&quot;&gt;{{Cite news|url=https://bk.asia-city.com/city-living/article/interview-anjana-suvarnananda-anjaree-foundation-thailand-lgbt-rights-same-sex-marriage|title=Interview: Anjaree Foundation Founder Anjana Suvarnananda on the Fight to Legalize Same-Sex Marriage in Thailand|last=Jansuttipan|first=Monruedee|date=8 August 2013|work=Asia City|access-date=11 July 2020|language=en}}&lt;/ref&gt; ਅੰਜਾਰੀ ਆਯੋਜਕ 1990 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਏਸ਼ੀਅਨ ਲੈਸਬੀਅਨ ਨੈਟਵਰਕ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ, ਜਿਸਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੂਰੇ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ। ਸਫ਼ਲਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਭਾਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ 1996 ਦੌਰਾਨ [[ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ]] ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਪੱਖਪਾਤੀ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਸਮਲਿੰਗੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਰੋਗ ਸੰਬੰਧੀ ਸਥਿਤੀ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Sinnott-2011&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;Megan Sinnott. ''Queer Bangkok: twenty-first-century markets, media, and rights''. Aberdeen, Hong Kong: Hong Kong U Press, 2011. Print.&lt;/ref&gt;

== ਸਮਲਿੰਗੀ ਵਿਆਹ ==
ਅੰਜਾਰੀ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਮਲਿੰਗੀ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਹੋਰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿੱਚ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਸਿਵਲ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਕੋਡ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਅੰਜਨਾ ਸੁਵਰਨਾਨੰਦ ਨੇ ਥੌਮਸਨ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਚੁਣੌਤੀ ਅਸਫ਼ਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ &quot;ਵਿਆਹ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਧਾਰਨਾ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਦਾ ਜੋਖਮ&quot; ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Reuters&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-thailand-lgbt-lawmaking-trfn/thai-lgbt-activists-in-legal-bid-to-force-marriage-equality-idUSKBN1XW0J0|title=Thai LGBT+ activists in legal bid to force marriage equality|last=Chandran|first=Rina|date=22 November 2019|work=Reuters|access-date=11 July 2020|language=en}}&lt;/ref&gt;

== ਅਰਥ ਸੰਬੰਧੀ ਮੁੱਦੇ ==
ਅੰਜਾਰੀ ਨੇ ਸਮਲਿੰਗੀ ਇੱਛਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਥਾਈ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ &quot;ਰਾਕ-ਟੈਂਗ-ਪੇਟ&quot; (ਹੇਟਰੋਸੈਕਸੁਅਲ) ਅਤੇ &quot;ਰਾਕ-ਰੂਮ-ਪੇਟ&quot; (ਸਮਲਿੰਗੀ) ਨਾਮਕ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। &quot; ਕਾਟੋਏ &quot; (ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ) ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਥਾਈ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੈਂਪ ਗੇਅ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਲਿੰਗੀ ਪੁਰਸ਼ ਅਸਲ ਪੁਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;Cont&quot;&gt;{{Cite web|url=https://outrightinternational.org/content/thailand-lgbt-activists-fight-constitutional-protection|title=Thailand: LGBT Activists Fight for Constitutional Protection|last=Poore|first=Grace|date=11 July 2007|website=OutRight Action International|language=en|access-date=11 July 2020}}&lt;/ref&gt; &quot;ਟੌਮ&quot; (ਬੱਚ) ਜਾਂ &quot;ਡੀ&quot; (ਔਰਤ) ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਵਰਗੀਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰੇ ਜਾਣ ਲਈ, ਅੰਜਾਰੀ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੇ &quot;ਯਿੰਗ ਰਾਕ ਯਿੰਗ&quot; ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਛਾਣ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ, ਜਿਸਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਸਿਰਫ਼ &quot;ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ&quot; ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। &quot;ਯਿੰਗ ਰਾਕ ਯਿੰਗ&quot; ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਕਿਉ. ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅੰਜਾਰੀ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਐਂਟੀ-ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਕਿਉ.ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Sinnott-2011&quot;&gt;{{Cite book|title=Queer Bangkok; Twenty-First-Century Markets, Media, and Rights|last=Sinnott|first=Megan|date=2011|publisher=University of Hong Kong Press|isbn=9789888083046|editor-last=Jackson|editor-first=Peter A|edition=Hardcover|pages=205–228|chapter=Chapter 11: The Language of Rights, Deviance, and Pleasure: Organizational Responses to Discourses of Same-Sex Sexuality and Transgenderism in Thailand|chapter-url=https://books.google.com/books?id=AVlOvf2jXCMC&amp;pg=PA4}}&lt;/ref&gt;

== ਅਵਾਰਡ ==
ਅੰਜਾਰੀ ਨੂੰ 1995 ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਗੇਅ ਐਂਡ ਲੈਸਬੀਅਨ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਹੁਣ ਆਊਟਰਾਈਟ ਐਕਸ਼ਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ) ਤੋਂ ਫੇਲਿਪਾ ਡੀ ਸੂਜ਼ਾ ਅਵਾਰਡ ਮਿਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;OurRight&quot;&gt;{{Cite web|url=https://outrightinternational.org/events/awards-2017|title=Awards|date=19 October 2016|website=OutRight Action International|language=en|access-date=11 July 2020}}&lt;/ref&gt;

== ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ==
* [https://en.wikipedia.org/wiki/Women_in_Thailand ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ]

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* [https://web.archive.org/web/20140517120810/http://anjaree.org/11001.html ਅੰਜਰੀ]
* [https://anjareefoundation.wordpress.com/ ਅੰਜਰੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ]
* [http://www.fridae.asia/gay-news/2013/04/11/12295.thai-media-features-same-sex-couples-as-parliament-considers-civil-unions Fridae ਮੀਡੀਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ]]</text>
      <sha1>c32w4e9j1tkmmt9wc5v1u19d5twh0n9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਹਾਮਦ ਸਿੰਨੋ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143440</id>
    <revision>
      <id>610380</id>
      <parentid>608769</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:49:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12471" xml:space="preserve">{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਸੰਗੀਤ ਕਲਾਕਾਰ|image=Hamed Sinno, Ehden, 2017.jpg|caption=ਏਹਦਨ, ਲੈਬਨਾਨ, 2017 ਦੌਰਾਨ ਸਿੰਨੋ|birth_date={{birth date and age|mf=yes|1988|4|25}}|birth_place=ਬੇਰਤ, [[ਲੇਬਨਾਨ]]}}


'''ਹਾਮਦ ਸਿੰਨੋ''' ( {{Lang-ar|حامد سنّو}} ; ਜਨਮ 25 ਅਪ੍ਰੈਲ 1988) ਲੇਬਨਾਨੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਕਲਪਕ ਰਾਕ ਬੈਂਡ ਮਾਸ਼ਰੋ' ਲੀਲਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://noisey.vice.com/blog/mashrou-leila-live-new-york-poisson-rouge|title=Lebanese Rock Band Mashrou' Leila's Long-Awaited First US Tour Ended with Sweet Success|date=November 2, 2015|publisher=VICE}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਸਿੰਨੋ ਦੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ, ਲੇਬਨਾਨੀ ਪਿਤਾ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਜਾਰਡਨ ਤੋਂ ਸੀ, ਜੋ ਮੋਰੋਕੋ ਅਤੇ ਰੋਮ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;A Conversation With Mashrou' Leila&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=i5iiDGm2464|title=A Conversation With Mashrou' Leila|date=16 Oct 2017|publisher=Maison MIM}}&lt;/ref&gt; ਉਸ ਕੋਲ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਹੈ। &lt;ref name=&quot;Matt Baume&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.mattbaume.com/sewers-shownotes/2017/5/31/queer-desire-has-always-been-there|title=Queer Desire Has Always Been There (Ep. 116: Kurt Cobain)|date=June 1, 2017|publisher=Matt Baume}}&lt;/ref&gt;

ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ, ਸਿੰਨੋ ਦਾ ਘਰ ਐਂਗਲੋਫੋਨ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਇਆ ਹਲਾਂਕਿ ਉਹ &quot;ਅਰਬੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੋਲਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ&quot;, ਜਿਆਦਾਤਰ ਅਰਬੀ ਸਿੱਖਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਗੀਤ ਲਿਖੇ ਸਨ।&lt;ref name=&quot;A Conversation With Mashrou' Leila&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=i5iiDGm2464|title=A Conversation With Mashrou' Leila|date=16 Oct 2017|publisher=Maison MIM}}&lt;/ref&gt; ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਿੰਨੋ ਕੋਲ ਰਸਮੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਜਾਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕੋਆਇਰ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ। &lt;ref name=&quot;Matt Baume&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.mattbaume.com/sewers-shownotes/2017/5/31/queer-desire-has-always-been-there|title=Queer Desire Has Always Been There (Ep. 116: Kurt Cobain)|date=June 1, 2017|publisher=Matt Baume}}&lt;/ref&gt;

ਬੇਰੂਤ ਦੀ ਅਮਰੀਕਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ, ਸਿੰਨੋ ਗੇਅ ਵਜੋਂ ਬਾਹਰ ਆਇਆ। ਉੱਥੇ ਉਸਨੇ ਮਾਸ਼ਰੋ' ਲੀਲਾ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੇ ਇੱਕ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਸਬਵਰਸ਼ਿਵ ਗ੍ਰੈਫਿਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mykalimag.com/en/2012/12/02/on-hamed-sinno/3/|title=ON HAMED SINNO|date=December 2, 2012|publisher=My.Kali}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਸਿੰਨੋ ਨੇ 2008 ਵਿੱਚ ਬੇਰੂਤ ਦੀ ਅਮੈਰੀਕਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦਿਆਂ, ਆਂਦਰੇ ਚੇਡਿਦ, ਓਮਾਇਆ ਮਲੇਬ ਅਤੇ ਹੈਗ ਪਾਪਾਜ਼ੀਅਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਓਪਨ ਜੈਮ ਸੈਸ਼ਨ ਕਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਮਸ਼ਰੋ' ਲੀਲਾ ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;MWLH&quot;&gt;[http://mawaleh.net/2012/12/01/%D8%B4%D8%AE%D8%B5%D9%8A%D8%A9-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%B3%D9%86%D9%88/ شخصية: حامد سنو]، مجلة موالح 1 ديسمبر، 2012.&lt;/ref&gt;

ਸਿੰਨੋ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬੈਂਡ ਦੀ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਸਾਖ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਡਰੋਂ, ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਨਾਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;Matt Baume&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.mattbaume.com/sewers-shownotes/2017/5/31/queer-desire-has-always-been-there|title=Queer Desire Has Always Been There (Ep. 116: Kurt Cobain)|date=June 1, 2017|publisher=Matt Baume}}&lt;/ref&gt;

=== ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ===
ਸਿੰਨੋ ਨੂੰ ਕਈ ਰਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਕਵਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਟੇਟੂ '','' ਜਾਰਡਨ ਦੀ ''ਮਾਈ.ਕਲੀ''  ਅਤੇ ਯੂਕੇ-ਅਧਾਰਤ ਐਟੀਟਿਉਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.huffpostmaghreb.com/2013/09/25/homosexualite-pays-arabes_n_3990338.html|title=Hamed Sinno, un artiste libanais en Une du magazine gay Têtu|date=September 25, 2013|website=The Huffington Post|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304042446/http://www.huffpostmaghreb.com/2013/09/25/homosexualite-pays-arabes_n_3990338.html|archive-date=March 4, 2016|access-date=November 27, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.beirut.com/l/19945|title=Spotted: Hamed Sinno on the Cover of MyKali Magazine|date=November 26, 2012|publisher=Beirut.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://attitude.co.uk/article/mashrou-leila-frontman-hamed-sinno-on-lgbt-lessons-row-there-are-schools-of-islam-that-are-ok-with-being-gay-1/20613/|title=Mashrou' Leila frontman Hamed Sinno on LGBT lessons row: 'There are schools of Islam that are OK with being gay'|date=2019-03-28|website=Attitude.co.uk|language=en|access-date=2019-04-12}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਮਸ਼ਰੋ' ਲੀਲਾ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ''ਰੋਲਿੰਗ ਸਟੋਨ'' ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੇ [[ਮੱਧ ਪੂਰਬ|ਮਿਡਲ ਈਸਟ]] ਐਡੀਸ਼ਨ ਦੇ ਕਵਰ 'ਤੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;[http://english.alarabiya.net/en/life-style/entertainment/2014/04/04/Rolling-Stone-ME-choose-first-regional-artists-for-cover.html Alarabiya English: Rolling Stone Mideast choose first regional artists for cover]&lt;/ref&gt;

ਸਿੰਨੋ ਨੂੰ [[ਈਰਾਨ|ਈਰਾਨੀ]] ਕਲਾਕਾਰ ਅਲੀਰੇਜ਼ਾ ਸ਼ੋਜਿਆਨ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪੇਂਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਚਿੱਤਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ''ਹੈਮਦ ਸਿੰਨੋ ਐਂਡ ਅਨ ਡੇ ਸੇਸ ਫ੍ਰੇਰੇਸ'' ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੇਂਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸਿੰਨੋ ਨੂੰ ਅੰਤਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ [[ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰੀ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤੇ|ਮਿਸਰੀ ਦੇਵਤਾ]], ਅਨੂਬਿਸ ਦੇ ਨਿੱਪਲ ਨੂੰ ਚੂੰਡੀ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਨੂਬਿਸ ਇੱਕ ਸਤਰੰਗੀ ਰੰਗ ਦਾ ਉਸਖ ਕਾਲਰ ਖੇਡਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਾਇਡ ਦੇ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.ilgrandecolibri.com/en/alireza-shojaian-the-painter-of-middle-eastern-queer-men/|title=Alireza Shojaian, the Painter of Middle Eastern Queer Men {{!}} Il Grande Colibrì|last=Zaramella|first=Nicole|date=2020-06-22|website=|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20200701223615/https://www.ilgrandecolibri.com/en/alireza-shojaian-the-painter-of-middle-eastern-queer-men/|archive-date=2020-07-01|access-date=2020-07-01}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.khabarkeslan.com/articles/pinched-and-prodded|title=Pinched and Prodded|last=Vartanian Collier|first=Lizzy|date=2018-09-18|website=Khabar Keslan|language=en-US|access-date=2020-07-01}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਕੰਮ ਇੱਕ ਅਣਜਾਣ ਪੇਂਟਰ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ''ਗੈਬਰੀਏਲ ਡੀ'ਏਸਟ੍ਰੇਸ ਐਟ ਯੂਨੇ ਡੇ ਸੇਸ ਸੋਅਰਸ ਹੈ,'' ਜੋ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਹੈਨਰੀ IV ਦੀ ਮਾਲਕਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@jad.fawaz11/beirut-art-fair-takes-on-a-queer-flair-8c9ac629221f|title=Beirut Art Fair takes on a queer flair|last=Fawaz|first=Jad|date=2018-09-26|website=Medium|language=en|access-date=2020-07-01}}&lt;/ref&gt; ਸਿੰਨੋ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਵਸਥਿਤ ਰਾਜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਅਤਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਸੀ। ਸ਼ੋਜਿਆਨ ਨੇ ਕਾਇਰੋ ਵਿੱਚ 22 ਸਤੰਬਰ, 2017 ਦੇ ਮਾਸ਼ਰੋ' ਲੀਲਾ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਪੇਂਟ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਾਇਰੋ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫਲੈਗ ਘਟਨਾ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
[[ਤਸਵੀਰ:Hamed_Sinno_et_un_de_ses_fréres.jpg|alt=|thumb| ''ਹਾਮੇਦ ਸਿੰਨੋ ਏਟ ਅਨ ਡੇ ਸੇਸ ਫਰੇਰੇਸ'', ਈਰਾਨੀ ਕਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਕਾਰਕੁਨ ਅਲੀਰੇਜ਼ਾ ਸ਼ੋਜਿਆਨ ਦੁਆਰਾ 2017 ਦੀ ਇੱਕ ਪੇਂਟਿੰਗ।]]

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਸਿੰਨੋ [[ਗੇਅ]] ਹੈ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.]] ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.cbc.ca/radio/q/schedule-for-thursday-october-22-2015-1.3283392/mashrou-leila-s-gay-frontman-confronts-homophobia-in-lebanon-1.3283404|title=Mashrou' Leila's gay frontman confronts homophobia in Lebanon|date=October 22, 2015|publisher=Canadian Broadcast Corporation}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://uk.reuters.com/article/uk-music-mashrouleila-idUKBRE99R0RI20131028|title=Gay Lebanese singer with Freddie Mercury edge fronts band|date=28 October 2013|work=Reuters UK|access-date=2015-11-27|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ [[ਨਿਊ ਹੈਂਪਸ਼ਰ|ਨਿਊ ਹੈਂਪਸ਼ਾਇਰ]] ਵਿੱਚ [[ਡਾਰਟਮਾਊਥ ਕਾਲਜ]] ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sites.dartmouth.edu/rms/event/a-conversation-with-hamed-sinno/|title=In Conversation with Hamed Sinno|last=|first=|date=|website=dartmouth.edu|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125072816/https://sites.dartmouth.edu/rms/event/a-conversation-with-hamed-sinno/|archive-date=2021-01-25|access-date=2021-01-25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.crowdcast.io/e/HamedSinno2|title=Writing Pop Songs with Hamed Sinno|last=Inc|first=Crowdcast|date=|website=Crowdcast|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125073154/https://www.crowdcast.io/e/HamedSinno2/register|archive-date=2021-01-25|access-date=2021-01-25}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{IMDB name|7444585|Hamed Sinno}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਮੁਸਲਿਮ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1988]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗੇਅ ਕਲਾਕਾਰ]]</text>
      <sha1>9tqsvzg7d726h9g2ladoyh4c1fi23vn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143459</id>
    <revision>
      <id>610381</id>
      <parentid>608766</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:55:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22550" xml:space="preserve">{{Infobox writer
| embed            = 
| honorific_prefix = 
| name             = ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ
| honorific_suffix = 
| image            = 
| image_size       = 
| image_upright    = 
| alt              = 
| caption          = 
| native_name      = 
| native_name_lang = 
| pseudonym        = 
| birth_name       = 
| birth_date       = &lt;!-- {{Birth date and age|YYYY|MM|DD}} --&gt;
| birth_place      = 
| death_date       = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} --&gt;
| death_place      = 
| resting_place    = 
| occupation       = ਲੇਖਕ, ਮਾਡਲ
| language         = ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
| residence        = 
| nationality      = ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ-ਕੈਨੇਡੀਅਨ
| citizenship      = 
| education        = 
| alma_mater       = 
| period           = 
| genre            = ਸਾਹਿਤਕ ਗਲਪ, ਕਵਿਤਾ
| subject          =  ਸਵੈ-ਦੇਖਭਾਲ, ਨਿੱਜੀ ਲੇਖ ਅਤੇ ਪੌਪ ਸੱਭਿਆਚਾਰ
| movement         = 
| notable_works    = ''ਹਾਉ ਟੂ ਕੀਓਰ ਏ ਗੋਸਟ''
| spouse           = &lt;!-- or: | spouses = --&gt;
| partner          = &lt;!-- or: | partners = --&gt;
| children         = 
| relatives        = 
| awards           = 
| signature        = 
| signature_alt    = 
| years_active     = 2010-ਹੁਣ
| module           = 
| website          = {{URL|https://www.fariharoisin.com/}} 
| portaldisp       = &lt;!-- &quot;on&quot;, &quot;yes&quot;, &quot;true&quot;, etc.; or omit --&gt;
}}
'''ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ''' (ਜਨਮ 1990) ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ-ਕੈਨੇਡੀਅਨ [[ਲੇਖਕ]] ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਵਿਅੰਗਮਈ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਵੈ-ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਪੌਪ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਜੋਂ ਉਸਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ 2019 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ''ਹਾਉ ਟੂ'' ''ਕੀਓ ਏ ਗੋਸਟ'' ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ''ਲਾਈਕ ਏ ਬਰਡ'' ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://cultmtl.com/2018/08/fariha-roisin/|title=Fariha Róisín speaks up for Queer People of Colour (QPOC)|last=Lad|first=Mackenzie|date=2018-08-13|website=Cult MTL|language=en-US|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਰੋਇਸਿਨ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਇੱਕ [[ਮੁਸਲਮਾਨ|ਮੁਸਲਿਮ]] ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ [[ਸਿਡਨੀ]], ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ [[ਬੰਗਾਲੀ ਲੋਕ|ਬੰਗਾਲੀ]] ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://livefastmag.com/2017/08/self-care-body-diversity-and-religion-a-conversation-with-writer-fariha-roisin/|title=Self-Care, Body Diversity, and Religion: A Conversation with Writer Fariha Róisín|last=Mag|first=Live Fast|date=2017-08-16|website=Live FAST Magazine - The Best of Fashion, Art, Sex and Travel|language=en-US|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban|title=Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman|last=Carlos|first=Marjon|date=2 February 2017|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bonappetit.com/story/who-is-wellness-for-1|title=I Never Thought Wellness Was Meant For Me|last=Róisín|first=Fariha|date=14 September 2018|website=Bon Appétit|language=en-us|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਿਮਨ-ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੱਸਿਆ। ਉਸਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੋਰਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਗੋਰੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਗੋਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਰੀਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਡਾਈਟਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://i-d.vice.com/en_au/article/a34gaj/after-years-of-white-washing-fariha-roisin-finally-feels-free-to-be-herself|title=after years of white-washing, fariha róisín finally feels free to be herself|last=Weinstock|first=Tish|date=2018-02-09|website=i-D|language=en|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.teenvogue.com/story/fariha-roisin-beauty-self-care-debut-poetry-book|title=Fariha Róisín on Beauty, Self-Care and Desirability|last=Ngangura|first=Tarisai|date=8 November 2019|website=Teen Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਜਾਣ ਲਈ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲੀ ਗਈ, ਪਰ ਲੇਖਕ ਬਣਨ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://intothegloss.com/2019/09/fariha-roisin-beauty-routine/|title=The High-Functioning Stoner With The Best Red Lip For Brown Skin|date=2019-09-24|website=Into The Gloss|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;

ਰੋਇਸਿਨ ਦਾ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗਰਭਪਾਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nowthisnews.com/videos/news/muslim-writer-fariha-roisin-shares-abortion-story|title=Muslim Writer Fariha Róisín Shares Abortion Story|website=NowThis News|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt; ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਉਹ [[ਸਵੈ-ਹਾਨੀ]] ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੀ ਰਹੀ ਅਤੇ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://i-d.vice.com/en_au/article/a34gaj/after-years-of-white-washing-fariha-roisin-finally-feels-free-to-be-herself|title=after years of white-washing, fariha róisín finally feels free to be herself|last=Weinstock|first=Tish|date=2018-02-09|website=i-D|language=en|access-date=2020-09-09}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFWeinstock2018&quot;&gt;Weinstock, Tish (9 February 2018). [https://i-d.vice.com/en_au/article/a34gaj/after-years-of-white-washing-fariha-roisin-finally-feels-free-to-be-herself &quot;after years of white-washing, fariha róisín finally feels free to be herself&quot;]. ''i-D''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;9 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://elle.in/article/poet-and-author-fariha-roisin/|title=Poet and author Fariha Róisín on the importance of self-care|last=George|first=Anesha|date=2020-02-11|website=Elle India|language=en-US|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਰੋਇਸਿਨ 2010 ਤੋਂ ਇੱਕ ਫ੍ਰੀਲਾਂਸ ਲੇਖਕ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ''[[ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼|ਦ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼]]'', ''ਬੋਨ ਐਪੀਟਿਟ'' ਅਤੇ ਦ ਹੈਅਰਪਿਨ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://elle.in/article/poet-and-author-fariha-roisin/|title=Poet and author Fariha Róisín on the importance of self-care|last=George|first=Anesha|date=2020-02-11|website=Elle India|language=en-US|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFGeorge2020&quot;&gt;George, Anesha (11 February 2020). [https://elle.in/article/poet-and-author-fariha-roisin/ &quot;Poet and author Fariha Róisín on the importance of self-care&quot;]. ''Elle India''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;10 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;span class=&quot;cs1-maint citation-comment&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;&lt;code class=&quot;cs1-code&quot;&gt;&lt;nowiki&gt;{{&lt;/nowiki&gt;[[ਫਰਮਾ:Cite web|cite web]]&lt;nowiki&gt;}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;: CS1 maint: url-status ([[:ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 ਮੇਨਟ: url-ਸਥਿਤੀ|link]])&lt;/span&gt;
[[Category:CS1 maint: url-status]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://intothegloss.com/2019/09/fariha-roisin-beauty-routine/|title=The High-Functioning Stoner With The Best Red Lip For Brown Skin|date=2019-09-24|website=Into The Gloss|access-date=2020-09-10}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://intothegloss.com/2019/09/fariha-roisin-beauty-routine/ &quot;The High-Functioning Stoner With The Best Red Lip For Brown Skin&quot;]. ''Into The Gloss''. 24 September 2019&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;10 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.milleworld.com/fariha-roisin-doing-what-muslims-cant/|title=Fariha Róisín is Doing What Everyone Says Muslims Can't|last=Kaabi|first=Amina|date=2019-10-14|website=Mille World|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFKaabi2019&quot;&gt;Kaabi, Amina (14 October 2019). [https://www.milleworld.com/fariha-roisin-doing-what-muslims-cant/ &quot;Fariha Róisín is Doing What Everyone Says Muslims Can't&quot;]. ''Mille World''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;10 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;span class=&quot;cs1-maint citation-comment&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;&lt;code class=&quot;cs1-code&quot;&gt;&lt;nowiki&gt;{{&lt;/nowiki&gt;[[ਫਰਮਾ:Cite web|cite web]]&lt;nowiki&gt;}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;: CS1 maint: url-status ([[:ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 ਮੇਨਟ: url-ਸਥਿਤੀ|link]])&lt;/span&gt;
[[Category:CS1 maint: url-status]]&lt;/ref&gt; ਉਹ ਅਕਸਰ ਨਿੱਜੀ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਲਿਖਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਵੈ-ਸੰਭਾਲ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਬੈਨ ਵਰਗੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ [[ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ]] ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban|title=Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman|last=Carlos|first=Marjon|date=2 February 2017|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFCarlos2017&quot;&gt;Carlos, Marjon (2 February 2017). [https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban &quot;Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman&quot;]. ''Vogue''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;9 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;vice2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://i-d.vice.com/en_au/article/a34gaj/after-years-of-white-washing-fariha-roisin-finally-feels-free-to-be-herself|title=after years of white-washing, fariha róisín finally feels free to be herself|last=Weinstock|first=Tish|date=2018-02-09|website=i-D|language=en|access-date=2020-09-09}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFWeinstock2018&quot;&gt;Weinstock, Tish (9 February 2018). [https://i-d.vice.com/en_au/article/a34gaj/after-years-of-white-washing-fariha-roisin-finally-feels-free-to-be-herself &quot;after years of white-washing, fariha róisín finally feels free to be herself&quot;]. ''i-D''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;9 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ਰੋਇਸਿਨ ਮਾਡਲ ਵਜੋਂ ਜਿਦੇਨਾ ਦੇ 2019 ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ &quot;ਸੂਫੀ ਵੂਮਨ&quot; ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.milleworld.com/fariha-roisin-doing-what-muslims-cant/|title=Fariha Róisín is Doing What Everyone Says Muslims Can't|last=Kaabi|first=Amina|date=2019-10-14|website=Mille World|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.teenvogue.com/story/fariha-roisin-beauty-self-care-debut-poetry-book|title=Fariha Róisín on Beauty, Self-Care and Desirability|last=Ngangura|first=Tarisai|date=8 November 2019|website=Teen Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFNgangura2019&quot;&gt;Ngangura, Tarisai (8 November 2019). [https://www.teenvogue.com/story/fariha-roisin-beauty-self-care-debut-poetry-book &quot;Fariha Róisín on Beauty, Self-Care and Desirability&quot;]. ''Teen Vogue''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;9 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban|title=Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman|last=Carlos|first=Marjon|date=2 February 2017|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFCarlos2017&quot;&gt;Carlos, Marjon (2 February 2017). [https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban &quot;Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman&quot;]. ''Vogue''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;9 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; ਉਹ ਮਰੀਅਮ ਨਾਸਿਰ ਜ਼ਾਦੇਹ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦੀਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://livefastmag.com/2017/08/self-care-body-diversity-and-religion-a-conversation-with-writer-fariha-roisin/|title=Self-Care, Body Diversity, and Religion: A Conversation with Writer Fariha Róisín|last=Mag|first=Live Fast|date=2017-08-16|website=Live FAST Magazine - The Best of Fashion, Art, Sex and Travel|language=en-US|access-date=2020-09-10}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFMag2017&quot;&gt;Mag, Live Fast (16 August 2017). [https://livefastmag.com/2017/08/self-care-body-diversity-and-religion-a-conversation-with-writer-fariha-roisin/ &quot;Self-Care, Body Diversity, and Religion: A Conversation with Writer Fariha Róisín&quot;]. ''Live FAST Magazine - The Best of Fashion, Art, Sex and Travel''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;10 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ਲੇਖਕ ਜ਼ੇਬਾ ਬਲੇ ਨਾਲ ਉਸਨੇ 2012 ਤੋਂ 2017 ਤੱਕ ਪੌਪ ਕਲਚਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਪੋਡਕਾਸਟ ''ਟੂ ਬ੍ਰਾਊਨ ਗਰਲਜ਼'' ਦੀ ਸਹਿ-ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thecut.com/2017/12/meet-fariha-risn-the-podcaster-who-doesnt-have-a-phone.html|title=The Writer and Podcaster Who Doesn't Have a Phone|last=Spellings|first=Sarah|last2=Tsui|first2=Diana|date=2017-12-01|website=The Cut|language=en-us|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/twobrwngirls/status/898567026922463235|title=@twobrwngirls|last=|first=|date=2017-08-18|website=Twitter|language=en|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ''ਹਾਉ ਟੂ ਕੀਓਰ ਏ ਗੋਸਟ'' 24 ਸਤੰਬਰ, 2019 ਨੂੰ ਅਬਰਾਮਸ ਇਮੇਜ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ &quot;ਉਸਦੇ  ਇੱਕ ਵਿਅੰਗਮਈ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੇ ਸਦਮੇ&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-interview-how-to-cure-a-ghost|title=Fariha Róisín Writes Poetry for Survivors|last=Allaire|first=Christian|date=23 September 2019|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt; ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ [[ਇਸਲਾਮੋਫ਼ੋਬੀਆ|ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ]], ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਅਨੁਭਵ, ਅਤੇ ਗੋਰਿਆਂ ਦੀ ਸਰਵਉੱਚਤਾ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.teenvogue.com/story/fariha-roisin-beauty-self-care-debut-poetry-book|title=Fariha Róisín on Beauty, Self-Care and Desirability|last=Ngangura|first=Tarisai|date=8 November 2019|website=Teen Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFNgangura2019&quot;&gt;Ngangura, Tarisai (8 November 2019). [https://www.teenvogue.com/story/fariha-roisin-beauty-self-care-debut-poetry-book &quot;Fariha Róisín on Beauty, Self-Care and Desirability&quot;]. ''Teen Vogue''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;9 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਰੋਇਸਿਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ''ਲਾਇਕ ਏ ਬਰਡ'' 15 ਸਤੰਬਰ, 2020 ਨੂੰ ਅਣਜਾਣ ਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thestar.com/entertainment/books/opinion/2020/09/04/25-picks-from-this-falls-book-bonanza.html|title=25 picks from this fall's book bonanza|last=Dundas|first=Deborah|date=2020-09-04|website=thestar.com|language=en|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;elleindia2020&quot;&gt;{{Cite web|url=https://elle.in/article/poet-and-author-fariha-roisin/|title=Poet and author Fariha Róisín on the importance of self-care|last=George|first=Anesha|date=2020-02-11|website=Elle India|language=en-US|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFGeorge2020&quot;&gt;George, Anesha (11 February 2020). [https://elle.in/article/poet-and-author-fariha-roisin/ &quot;Poet and author Fariha Róisín on the importance of self-care&quot;]. ''Elle India''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;10 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;span class=&quot;cs1-maint citation-comment&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;&lt;code class=&quot;cs1-code&quot;&gt;&lt;nowiki&gt;{{&lt;/nowiki&gt;[[ਫਰਮਾ:Cite web|cite web]]&lt;nowiki&gt;}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;: CS1 maint: url-status ([[:ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 ਮੇਨਟ: url-ਸਥਿਤੀ|link]])&lt;/span&gt;
[[Category:CS1 maint: url-status]]&lt;/ref&gt;

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਰੋਇਸਿਨ [[ਮੁਸਲਮਾਨ]] ਹੈ ਅਤੇ [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਵਜੋਂ ਪਛਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cbc.ca/2017/i-m-queer-tattooed-and-muslim-canada-needs-to-get-used-to-that-1.4045585|title=I'm queer, tattooed and Muslim. Canada needs to get used to that.|last=Roisin|first=Fairha|date=2017-03-30|website=CBC|archive-url=|archive-date=|access-date=}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮਾਂਟਰੀਆਲ|ਮਾਂਟਰੀਅਲ]] ਅਤੇ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ|ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ]]&lt;ref name=&quot;livefast2017&quot;&gt;{{Cite web|url=https://livefastmag.com/2017/08/self-care-body-diversity-and-religion-a-conversation-with-writer-fariha-roisin/|title=Self-Care, Body Diversity, and Religion: A Conversation with Writer Fariha Róisín|last=Mag|first=Live Fast|date=2017-08-16|website=Live FAST Magazine - The Best of Fashion, Art, Sex and Travel|language=en-US|access-date=2020-09-10}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFMag2017&quot;&gt;Mag, Live Fast (16 August 2017). [https://livefastmag.com/2017/08/self-care-body-diversity-and-religion-a-conversation-with-writer-fariha-roisin/ &quot;Self-Care, Body Diversity, and Religion: A Conversation with Writer Fariha Róisín&quot;]. ''Live FAST Magazine - The Best of Fashion, Art, Sex and Travel''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;10 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਹ [[ਲਾਸ ਐਂਜਲਸ|ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]] 'ਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban|title=Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman|last=Carlos|first=Marjon|date=2 February 2017|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFCarlos2017&quot;&gt;Carlos, Marjon (2 February 2017). [https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban &quot;Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman&quot;]. ''Vogue''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;9 September&lt;/span&gt; 2020&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== ਕੰਮ ==

* 2019. How to Cure a Ghost. First edition, publication date 24 September 2019, [[:en:Abrams_Books|Abrams Image]]. {{ISBN|1419737562|}}
* 2020. Like a Bird. First edition, publication date 15 September 2020, [[:en:Unnamed_Press|Unnamed Press]]. {{ISBN|9781951213091|}}[[:en:ISBN_(identifier)|ISBN]]&amp;nbsp;[[:en:Special:BookSources/9781951213091|9781951213091]]
* 2022. Who Is Wellness For?: An Examination of Wellness Culture and Who It Leaves Behind. First edition, publication date June 14 2022, Harper Wave. {{ISBN|9780063077089}}[[:en:ISBN_(identifier)|ISBN]]&amp;nbsp;[[:en:Special:BookSources/9780063077089|9780063077089]]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* [https://www.fariharoisin.com/ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਮੁਸਲਿਮ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੂਈਅਰ ਔਰਤਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1990]]</text>
      <sha1>ergvkwl41f4y64chonke44tsfmg5kvf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610446</id>
      <parentid>610381</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T05:32:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16659" xml:space="preserve">{{Infobox writer
| embed            = 
| honorific_prefix = 
| name             = ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ
| honorific_suffix = 
| image            = 
| image_size       = 
| image_upright    = 
| alt              = 
| caption          = 
| native_name      = 
| native_name_lang = 
| pseudonym        = 
| birth_name       = 
| birth_date       = &lt;!-- {{Birth date and age|YYYY|MM|DD}} --&gt;
| birth_place      = 
| death_date       = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} --&gt;
| death_place      = 
| resting_place    = 
| occupation       = ਲੇਖਕ, ਮਾਡਲ
| language         = ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
| residence        = 
| nationality      = ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ-ਕੈਨੇਡੀਅਨ
| citizenship      = 
| education        = 
| alma_mater       = 
| period           = 
| genre            = ਸਾਹਿਤਕ ਗਲਪ, ਕਵਿਤਾ
| subject          =  ਸਵੈ-ਦੇਖਭਾਲ, ਨਿੱਜੀ ਲੇਖ ਅਤੇ ਪੌਪ ਸੱਭਿਆਚਾਰ
| movement         = 
| notable_works    = ''ਹਾਉ ਟੂ ਕੀਓਰ ਏ ਗੋਸਟ''
| spouse           = &lt;!-- or: | spouses = --&gt;
| partner          = &lt;!-- or: | partners = --&gt;
| children         = 
| relatives        = 
| awards           = 
| signature        = 
| signature_alt    = 
| years_active     = 2010-ਹੁਣ
| module           = 
| website          = {{URL|https://www.fariharoisin.com/}} 
| portaldisp       = &lt;!-- &quot;on&quot;, &quot;yes&quot;, &quot;true&quot;, etc.; or omit --&gt;
}}
'''ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ''' (ਜਨਮ 1990) ਇੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ-ਕੈਨੇਡੀਅਨ [[ਲੇਖਕ]] ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਅਕਸਰ ਇੱਕ [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਵੈ-ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਪੌਪ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਜੋਂ ਉਸਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ 2019 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ''ਹਾਉ ਟੂ'' ''ਕੀਓ ਏ ਗੋਸਟ'' ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ''ਲਾਈਕ ਏ ਬਰਡ'' ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://cultmtl.com/2018/08/fariha-roisin/|title=Fariha Róisín speaks up for Queer People of Colour (QPOC)|last=Lad|first=Mackenzie|date=2018-08-13|website=Cult MTL|language=en-US|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਰੋਇਸਿਨ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਇੱਕ [[ਮੁਸਲਮਾਨ|ਮੁਸਲਿਮ]] ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ [[ਸਿਡਨੀ]], ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ [[ਬੰਗਾਲੀ ਲੋਕ|ਬੰਗਾਲੀ]] ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://livefastmag.com/2017/08/self-care-body-diversity-and-religion-a-conversation-with-writer-fariha-roisin/|title=Self-Care, Body Diversity, and Religion: A Conversation with Writer Fariha Róisín|last=Mag|first=Live Fast|date=2017-08-16|website=Live FAST Magazine - The Best of Fashion, Art, Sex and Travel|language=en-US|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban|title=Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman|last=Carlos|first=Marjon|date=2 February 2017|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bonappetit.com/story/who-is-wellness-for-1|title=I Never Thought Wellness Was Meant For Me|last=Róisín|first=Fariha|date=14 September 2018|website=Bon Appétit|language=en-us|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਿਮਨ-ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੱਸਿਆ। ਉਸਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੋਰਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਗੋਰੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਗੋਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਰੀਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਡਾਈਟਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://i-d.vice.com/en_au/article/a34gaj/after-years-of-white-washing-fariha-roisin-finally-feels-free-to-be-herself|title=after years of white-washing, fariha róisín finally feels free to be herself|last=Weinstock|first=Tish|date=2018-02-09|website=i-D|language=en|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.teenvogue.com/story/fariha-roisin-beauty-self-care-debut-poetry-book|title=Fariha Róisín on Beauty, Self-Care and Desirability|last=Ngangura|first=Tarisai|date=8 November 2019|website=Teen Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਜਾਣ ਲਈ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲੀ ਗਈ, ਪਰ ਲੇਖਕ ਬਣਨ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://intothegloss.com/2019/09/fariha-roisin-beauty-routine/|title=The High-Functioning Stoner With The Best Red Lip For Brown Skin|date=2019-09-24|website=Into The Gloss|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;

ਰੋਇਸਿਨ ਦਾ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗਰਭਪਾਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nowthisnews.com/videos/news/muslim-writer-fariha-roisin-shares-abortion-story|title=Muslim Writer Fariha Róisín Shares Abortion Story|website=NowThis News|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt; ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਉਹ [[ਸਵੈ-ਹਾਨੀ]] ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੀ ਰਹੀ ਅਤੇ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://i-d.vice.com/en_au/article/a34gaj/after-years-of-white-washing-fariha-roisin-finally-feels-free-to-be-herself|title=after years of white-washing, fariha róisín finally feels free to be herself|last=Weinstock|first=Tish|date=2018-02-09|website=i-D|language=en|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://elle.in/article/poet-and-author-fariha-roisin/|title=Poet and author Fariha Róisín on the importance of self-care|last=George|first=Anesha|date=2020-02-11|website=Elle India|language=en-US|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਰੋਇਸਿਨ 2010 ਤੋਂ ਇੱਕ ਫ੍ਰੀਲਾਂਸ ਲੇਖਕ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ''[[ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼|ਦ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼]]'', ''ਬੋਨ ਐਪੀਟਿਟ'' ਅਤੇ ਦ ਹੈਅਰਪਿਨ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://elle.in/article/poet-and-author-fariha-roisin/|title=Poet and author Fariha Róisín on the importance of self-care|last=George|first=Anesha|date=2020-02-11|website=Elle India|language=en-US|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 maint: url-status]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://intothegloss.com/2019/09/fariha-roisin-beauty-routine/|title=The High-Functioning Stoner With The Best Red Lip For Brown Skin|date=2019-09-24|website=Into The Gloss|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.milleworld.com/fariha-roisin-doing-what-muslims-cant/|title=Fariha Róisín is Doing What Everyone Says Muslims Can't|last=Kaabi|first=Amina|date=2019-10-14|website=Mille World|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 maint: url-status]]&lt;/ref&gt; ਉਹ ਅਕਸਰ ਨਿੱਜੀ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਲਿਖਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਵੈ-ਸੰਭਾਲ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਬੈਨ ਵਰਗੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ [[ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ]] ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban|title=Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman|last=Carlos|first=Marjon|date=2 February 2017|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;vice2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://i-d.vice.com/en_au/article/a34gaj/after-years-of-white-washing-fariha-roisin-finally-feels-free-to-be-herself|title=after years of white-washing, fariha róisín finally feels free to be herself|last=Weinstock|first=Tish|date=2018-02-09|website=i-D|language=en|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;

ਰੋਇਸਿਨ ਮਾਡਲ ਵਜੋਂ ਜਿਦੇਨਾ ਦੇ 2019 ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ &quot;ਸੂਫੀ ਵੂਮਨ&quot; ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.milleworld.com/fariha-roisin-doing-what-muslims-cant/|title=Fariha Róisín is Doing What Everyone Says Muslims Can't|last=Kaabi|first=Amina|date=2019-10-14|website=Mille World|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.teenvogue.com/story/fariha-roisin-beauty-self-care-debut-poetry-book|title=Fariha Róisín on Beauty, Self-Care and Desirability|last=Ngangura|first=Tarisai|date=8 November 2019|website=Teen Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban|title=Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman|last=Carlos|first=Marjon|date=2 February 2017|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਮਰੀਅਮ ਨਾਸਿਰ ਜ਼ਾਦੇਹ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦੀਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://livefastmag.com/2017/08/self-care-body-diversity-and-religion-a-conversation-with-writer-fariha-roisin/|title=Self-Care, Body Diversity, and Religion: A Conversation with Writer Fariha Róisín|last=Mag|first=Live Fast|date=2017-08-16|website=Live FAST Magazine - The Best of Fashion, Art, Sex and Travel|language=en-US|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;

ਲੇਖਕ ਜ਼ੇਬਾ ਬਲੇ ਨਾਲ ਉਸਨੇ 2012 ਤੋਂ 2017 ਤੱਕ ਪੌਪ ਕਲਚਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਪੋਡਕਾਸਟ ''ਟੂ ਬ੍ਰਾਊਨ ਗਰਲਜ਼'' ਦੀ ਸਹਿ-ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thecut.com/2017/12/meet-fariha-risn-the-podcaster-who-doesnt-have-a-phone.html|title=The Writer and Podcaster Who Doesn't Have a Phone|last=Spellings|first=Sarah|last2=Tsui|first2=Diana|date=2017-12-01|website=The Cut|language=en-us|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/twobrwngirls/status/898567026922463235|title=@twobrwngirls|last=|first=|date=2017-08-18|website=Twitter|language=en|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ''ਹਾਉ ਟੂ ਕੀਓਰ ਏ ਗੋਸਟ'' 24 ਸਤੰਬਰ, 2019 ਨੂੰ ਅਬਰਾਮਸ ਇਮੇਜ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ &quot;ਉਸਦੇ  ਇੱਕ ਵਿਅੰਗਮਈ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੇ ਸਦਮੇ&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-interview-how-to-cure-a-ghost|title=Fariha Róisín Writes Poetry for Survivors|last=Allaire|first=Christian|date=23 September 2019|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt; ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ [[ਇਸਲਾਮੋਫ਼ੋਬੀਆ|ਇਸਲਾਮੋਫੋਬੀਆ]], ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਅਨੁਭਵ, ਅਤੇ ਗੋਰਿਆਂ ਦੀ ਸਰਵਉੱਚਤਾ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.teenvogue.com/story/fariha-roisin-beauty-self-care-debut-poetry-book|title=Fariha Róisín on Beauty, Self-Care and Desirability|last=Ngangura|first=Tarisai|date=8 November 2019|website=Teen Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt; ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਰੋਇਸਿਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ''ਲਾਇਕ ਏ ਬਰਡ'' 15 ਸਤੰਬਰ, 2020 ਨੂੰ ਅਣਜਾਣ ਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thestar.com/entertainment/books/opinion/2020/09/04/25-picks-from-this-falls-book-bonanza.html|title=25 picks from this fall's book bonanza|last=Dundas|first=Deborah|date=2020-09-04|website=thestar.com|language=en|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;elleindia2020&quot;&gt;{{Cite web|url=https://elle.in/article/poet-and-author-fariha-roisin/|title=Poet and author Fariha Róisín on the importance of self-care|last=George|first=Anesha|date=2020-02-11|website=Elle India|language=en-US|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-09-10}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 maint: url-status]]&lt;/ref&gt;

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਰੋਇਸਿਨ [[ਮੁਸਲਮਾਨ]] ਹੈ ਅਤੇ [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਵਜੋਂ ਪਛਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cbc.ca/2017/i-m-queer-tattooed-and-muslim-canada-needs-to-get-used-to-that-1.4045585|title=I'm queer, tattooed and Muslim. Canada needs to get used to that.|last=Roisin|first=Fairha|date=2017-03-30|website=CBC|archive-url=|archive-date=|access-date=}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮਾਂਟਰੀਆਲ|ਮਾਂਟਰੀਅਲ]] ਅਤੇ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ|ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ]]&lt;ref name=&quot;livefast2017&quot;&gt;{{Cite web|url=https://livefastmag.com/2017/08/self-care-body-diversity-and-religion-a-conversation-with-writer-fariha-roisin/|title=Self-Care, Body Diversity, and Religion: A Conversation with Writer Fariha Róisín|last=Mag|first=Live Fast|date=2017-08-16|website=Live FAST Magazine - The Best of Fashion, Art, Sex and Travel|language=en-US|access-date=2020-09-10}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਹ [[ਲਾਸ ਐਂਜਲਸ|ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]] 'ਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/fariha-roisin-islam-islamophobia-instagram-muslim-ban|title=Fariha Róisín Talks Visibility and Taking Up Space Online as a Muslim Woman|last=Carlos|first=Marjon|date=2 February 2017|website=Vogue|language=en-us|access-date=2020-09-09}}&lt;/ref&gt;

== ਕੰਮ ==

* 2019. How to Cure a Ghost. First edition, publication date 24 September 2019, [[:en:Abrams_Books|Abrams Image]]. {{ISBN|1419737562|}}
* 2020. Like a Bird. First edition, publication date 15 September 2020, [[:en:Unnamed_Press|Unnamed Press]]. {{ISBN|9781951213091|}}[[:en:ISBN_(identifier)|ISBN]]&amp;nbsp;[[:en:Special:BookSources/9781951213091|9781951213091]]
* 2022. Who Is Wellness For?: An Examination of Wellness Culture and Who It Leaves Behind. First edition, publication date June 14 2022, Harper Wave. {{ISBN|9780063077089}}[[:en:ISBN_(identifier)|ISBN]]&amp;nbsp;[[:en:Special:BookSources/9780063077089|9780063077089]]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* [https://www.fariharoisin.com/ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਮੁਸਲਿਮ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੂਈਅਰ ਔਰਤਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1990]]</text>
      <sha1>irxmvj72ebnwxb33i2gxoqoayl7lovi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਜਿਲ ਐਂਡਰਿਊ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143480</id>
    <revision>
      <id>610383</id>
      <parentid>608822</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:04:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7866" xml:space="preserve">{{Infobox officeholder
| name                = ਜਿਲ ਐਂਡਰਿਊ
| image               = Jillandrewndp.png
| caption             = 
| honorific-suffix    = ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ਼ੀਅਲ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੀ ਮੈਂਬਰ
| office1             = ਆਲੋਚਕ, ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਮੌਕੇ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਵਿਰਾਸਤ
| term_start1         = ਜੁਲਾਈ 13, 2022
| term_end1           = 
| leader1             = ਪੀਟਰ ਟਾਬੂਨਜ
| office2             = ਆਲੋਚਕ, ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਔਰਤੀ ਮੁੱਦੇ
| term_start2         = ਅਗਸਤ 23, 2018
| term_end2           = ਜੂਨ 2, 2022
| leader2             = ਐਂਡਰੇਯਾ ਹੋਰਵਥ
| parliament3         = ਓਂਟਾਰੀਓ ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ਼ੀਅਲ 
| term_start3         = ਜੂਨ 7, 2018
| term_end3           = 
| predecessor3        = ਏਰਿਕ ਹੋਸਕਿਨਜ
| successor3          = 
| riding3             = [[Toronto—St. Paul's (provincial electoral district)|Toronto—St. Paul's]]
| party               = ਓਂਟਾਰੀਓ ਨਿਊ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ
| birth_date          = 
| birth_place         = 
| residence           = 
| occupation          = ਸਿੱਖਿਅਕ
| partner             = ਆਇਸ਼ਾ ਫੇਅਰਕਲੋ
| children            = 
}}
'''ਜਿਲ ਐਂਡਰਿਊ''' ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਟੋਰਾਂਟੋ-ਸੇਂਟ. ਪੌਲਜ਼ 7 ਜੂਨ, 2018 ਤੋਂ ਓਂਟਾਰੀਓ ਨਿਊ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ (ਐਨ.ਡੀ.ਪੀ.) ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਓਂਟਾਰੀਓ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਹੈ।

== ਸਿੱਖਿਆ ==
ਐਂਡਰਿਊ ਨੇ ਹੰਬਰ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਕਰ ਦਾ ਡਿਪਲੋਮਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਹੋਰ ਅੰਡਰਗਰੈਜੂਏਟ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਯੌਰਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ (ਬੀ.ਐੱਡ.), ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ [[ਟੋਰਾਂਟੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ, ਯੌਰਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jillandrewmpp.ca/|title=Jill Andrew|website=Jill Andrew|language=en|access-date=2022-04-23}}&lt;/ref&gt;

== ਸਿਆਸੀ ਕਰੀਅਰ ==
ਐਂਡਰਿਊ ਟੋਰਾਂਟੋ—ਸੇਂਟ. ਪੌਲਜ਼ 2018 ਦੀਆਂ ਸੂਬਾਈ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ਼ੀਅਲ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ (ਐਮ.ਪੀ.ਪੀ.) ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;[https://www.thestar.com/news/queenspark/2018/06/07/jill-andrew-looks-set-to-capture-toronto-st-pauls-for-ndp.html &quot;Jill Andrew captures Toronto-St. Paul’s for NDP&quot;]. ''[[Toronto Star]]'', June 8, 2018.&lt;/ref&gt; ਉਹ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਲਈ ਆਲੋਚਕ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਥੀ ਐਮ.ਪੀ.ਪੀ.ਜ਼ ਲੌਰਾ ਮੇ ਲਿੰਡੋ, ਫੈਜ਼ਲ ਹਸਨ, ਰੀਮਾ ਬਰਨਜ਼-ਮੈਕਗੌਨ ਅਤੇ ਕੇਵਿਨ ਯਾਰਡ ਦੇ ਨਾਲ ਓਂਟਾਰੀਓ ਐਨ.ਡੀ.ਪੀ. ਬਲੈਕ ਕਾਕਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;[https://www.ontariondp.ca/news/ndp-establishes-first-official-black-caucus-ontario-history-0 &quot;NDP establishes first official Black Caucus in Ontario History&quot;]. [[Ontario New Democratic Party]], April 15, 2019.&lt;/ref&gt; ਉਹ ਓਂਟਾਰੀਓ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਬਲੈਕ ਅਤੇ ਕੁਈਰ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jillandrewmpp.ca/|title=Jill Andrew|website=Jill Andrew|language=en|access-date=2022-04-23}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.jillandrewmpp.ca/ &quot;Jill Andrew&quot;]. ''Jill Andrew''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;2022-04-23&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ਐਂਡਰਿਊ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਆਲੋਚਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ola.org/en/members/all/jill-andrew|title=Jill Andrew {{!}} Legislative Assembly of Ontario|website=www.ola.org|language=en|access-date=2022-06-27}}&lt;/ref&gt; ਐਂਡਰਿਊ ਨੇ ਬਿੱਲ 61 ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ 1 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਨੂੰ ਈਟਿੰਗ ਡਿਸਆਰਡਰਜ਼ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹਫ਼ਤੇ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਿਲ 61 ਨੂੰ ਦਸੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ontariondp.ca/news/mpp-jill-andrew-marks-first-eating-disorders-awareness-week-ontario-history|title=MPP Jill Andrew marks first Eating Disorders Awareness Week in Ontario history|website=Ontario NDP|language=en|access-date=2022-06-27}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ola.org/en/legislative-business/bills/parliament-42/session-1/bill-61|title=Eating Disorders Awareness Week Act, 2020|website=Legislative Assembly of Ontario|language=en|access-date=2022-06-27}}&lt;/ref&gt;

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਐਂਡਰਿਊ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਵਜੋਂ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;[https://torontoist.com/2016/06/these-seven-torontonians-explain-what-it-means-to-be-queer/ &quot;These Seven Torontonians Explain What It Means to be Queer&quot;]. ''[[Torontoist]]'', June 20, 2016.&lt;/ref&gt; ਐਂਡਰਿਊ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਸਾਥੀ ਆਇਸ਼ਾ ਫੇਅਰਕਲੋ, ਇੱਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਕੰਸੋਰਟੀਅਮ ਦੀਆਂ ਮੈਂਬਰ ਹਨ, ਜੋ ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੇ ਚਰਚ ਅਤੇ ਵੈਲੇਸਲੇ ਗੇਅ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.]] ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਦੁਕਾਨ, ਗਲੇਡ ਡੇਅ ਦੇ ਮਾਲਕ ਹਨ।&lt;ref&gt;&quot;Of confidence and curves: a Toronto couple campaigns for body positivity&quot;. ''[[Curve (magazine)|Curve]]'', April 1, 2017.&lt;/ref&gt; ਐਂਡਰਿਊ ਨੇ ਬਾਡੀ ਕਾਨਫੀਡੈਂਸ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;[https://globalnews.ca/news/4106084/jill-andrew-body-confidence-canada/ &quot;‘It was a trifecta of hate’: Body image activist recalls moment she was accosted by a man over her weight, race&quot;]. [[Global News]], April 9, 2018.&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* [https://www.jillandrewmpp.ca ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ]
* [https://www.ola.org/en/members/all/jill-andrew ਸੰਸਦੀ ਇਤਿਹਾਸ]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੂਈਅਰ ਔਰਤਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>24ev6oq487n7hokjtj2r1lvxu60f2ho</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਅਸ਼ਵਿਨ ਹੇਬਾਰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143514</id>
    <revision>
      <id>610377</id>
      <parentid>608953</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:35:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2354" xml:space="preserve">{{Infobox cricketer|name=ਅਸ਼ਵਿਨ ਹੇਬਾਰ|image=|country=[[ਭਾਰਤ]]|fullname=|birth_date={{birth date and age|1995|11|15|df=yes}}|birth_place=ਨੇਲੋਰ, [[ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ|death_date=|death_place=|nickname=|batting=ਸੱਜੇ ਹੱਥ|bowling=ਸੱਜੀ-ਬਾਂਹ ਮੱਧਮ|role=|club1=|year1=|clubnumber1=|club2=|year2=|clubnumber2=|date=7 October 2015|source=http://www.espncricinfo.com/ci/content/player/801019.html Cricinfo}}

'''ਅਸ਼ਵਿਨ ਹੇਬਾਰ''' (ਜਨਮ 15 ਨਵੰਬਰ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਪਹਿਲਾ ਦਰਜਾ ਕ੍ਰਿਕਟ|ਫਸਟ-ਕਲਾਸ ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ [[ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Cricinfo&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.espncricinfo.com/ci/content/player/801019.html|title=Ashwin Hebbar|website=ESPN Cricinfo|access-date=7 October 2015}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 299 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਆਂਧਰਾ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12591;team=1592;type=tournament|title=Vijay Hazare Trophy, 2018/19 - Andhra: Batting and bowling averages|website=ESPN Cricinfo|access-date=15 October 2018}}&lt;/ref&gt; ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਦਿੱਲੀ ਡੇਅਰਡੈਵਿਲਜ਼|ਦਿੱਲੀ ਕੈਪੀਟਲਸ]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=IPL 2022 auction: The list of sold and unsold players|website=ESPN Cricinfo|access-date=13 February 2022}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{cricinfo|id=801019}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1995]]</text>
      <sha1>rflbjzkhsch0ft7cya510zkukdtxtbs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਜੈਸਿਕਾ ਪਲੱਟ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143557</id>
    <revision>
      <id>610378</id>
      <parentid>609106</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:40:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9665" xml:space="preserve">{{Infobox ice hockey player
| name = ਜੈਸਿਕਾ ਪਲੱਟ
| image = Jessica Platt Toronto Dream Gap Tour Cropped.jpg
| image_size = 230px
| caption = ਪਲੱਟ 2019 ਦੌਰਾਨ
| team = ਜੀਟੀਏ ਵੈਸਟ
| league = ਪੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਪੀ.ਏ.
| played_for = ਟੋਰਾਂਟੋ ਫਿਊਰੀਜ਼
| position = ਡਿਫੈਂਸ
| height_cm = 173
| weight_kg = 70
| shoots = ਖੱਬਾ
| birth_date = {{birth date and age|1989|5|8}}
| birth_place = ਸਾਰਨੀਆ, ਓਂਟਾਰੀਓ, ਕੈਨੇਡਾ
| sex = f
| career_start = 2016
| career_end = 
}}

'''ਜੈਸਿਕਾ ਪਲੱਟ''' (ਜਨਮ ਮਈ 8, 1989) ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਾਬਕਾ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਆਈਸ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਪੀ.ਏ. ਨਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਵੂਮਨ ਹਾਕੀ ਲੀਗ (ਸੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਐਲ.) ਵਿੱਚ ਟੋਰਾਂਟੋ ਫਿਊਰੀਜ਼ ਲਈ ਖੇਡੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਬੰਦ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਐਲ. ਵਿੱਚ ਖੇਡਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ [[ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ]] ਔਰਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.thecwhl.com/stats/player/134|title=Canadian Women's Hockey League|website=www.thecwhl.com|access-date=2019-02-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://video.vice.com/en_us/video/vice-sports-sitdowns-jessica-platt/5a85ed47f1cdb3323c7d0661|title=The First Openly Transgender Player in the Canadian Women's Hockey League}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਪਲੱਟ ਨੂੰ 61ਵੀਂ ਸਮੁੱਚੀ ਚੋਣ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sportsnet.ca/hockey/nhl/hockey-everyone-jessica-platt-story/|title=Hockey is for Everyone: The Jessica Platt Story - Sportsnet.ca|website=www.sportsnet.ca|access-date=2019-02-20}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ 2016 ਦੀ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਮਹਿਲਾ ਹਾਕੀ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2016-17 ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇਕ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਟੋਰਾਂਟੋ ਫਿਊਰੀਜ਼ ਲਈ ਚਾਰ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.espn.com/espnw/culture/article/22029536/cwhl-first-transgender-woman-finds-comfort-confidence-professional-hockey|title=CWHL's first transgender woman finds comfort, confidence in professional hockey|date=10 January 2018|website=espnW|access-date=2019-02-20}}&lt;/ref&gt; ਅਗਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਫੁੱਲ-ਟਾਈਮ ਖੇਡੀ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਤਬਦੀਲੀ ==
ਪਲੱਟ ਨੇ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਬ੍ਰਾਈਟਸ ਗਰੋਵ, ਓਨਟਾਰੀਓ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੈਥੋਲਿਕ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਹਾਕੀ ਖੇਡੀ।&lt;ref name=&quot;Observer&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.theobserver.ca/2018/01/20/first-openly-transgender-play-in-canadian-womens-hockey-league-grew-up-in-sarnia/wcm/d027a714-3b76-f4e1-3eba-1b989f65c4dc|title=Sarnia's Jessica Platt is the first openly transgender player in Canadian Women's Hockey League|last=January 20|first=Paul Morden Published on|last2=January 22|first2=2018 {{!}} Last Updated|date=2018-01-20|website=Sarnia Observer|language=en-US|access-date=2019-02-20|last3=Est|first3=2018 2:47 Am}}&lt;/ref&gt; ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਲੱਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪੂਰੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ, 2012 ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨ ਰਿਪਲੇਸਮੈਂਟ ਥੈਰੇਪੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;Observer&quot; /&gt;

ਉਸਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਵਿਲਫ੍ਰਿਡ ਲੌਰੀਅਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਈਸ ਸਕੇਟ ਸਿਖਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਪਲੱਟ ਫਿਰ ਹਾਕੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਨੋਰੰਜਨ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.espn.com/espnw/culture/article/22029536/cwhl-first-transgender-woman-finds-comfort-confidence-professional-hockey|title=CWHL's first transgender woman finds comfort, confidence in professional hockey|date=10 January 2018|website=espnW|access-date=2019-02-20}}&lt;/ref&gt;

== ਜਨਤਕ ਸਵਾਗਤ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ==
ਖੇਡ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਲੱਟ ਨੇ 10 ਜਨਵਰੀ, 2018 ਨੂੰ [[ਇੰਸਟਾਗਰਾਮ|ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ]] ਜਰੀਏ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.womenofinfluence.ca/2018/09/06/top-25-women-of-influence-2018-jessica-platt/|title=Top 25 Women of Influence 2018: Jessica Platt|last=Harris|first=Teresa|date=2018-09-06|website=Women of Influence|language=en|access-date=2019-02-20}}&lt;/ref&gt; ਪਲੱਟ ਪਹਿਲੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਮਹਿਲਾ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰਨ ਸੀ, ਜੋ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਔਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਹਾਕੀ ਲੀਗ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦੇ ਹੋਏ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ ਹੈਰੀਸਨ ਬਰਾਊਨ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਪੁਰਸ਼ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://toronto.citynews.ca/2018/01/11/toronto-furies-forward-jessica-platt-comes-transgender/|title=Toronto Furies forward Jessica Platt comes out as transgender|website=toronto.citynews.ca|access-date=2019-02-20}}&lt;/ref&gt; ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਦੂਜੀ ਖਿਡਾਰਨ ਬਣੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://theathletic.com/333877/2018/04/30/looking-forward-harrison-browne-first-openly-transgender-pro-hockey-player-retiring-to-take-next-step-in-his-transition/|title=Looking forward: Harrison Browne, first openly transgender...|last=Masisak|first=Corey|website=The Athletic|access-date=2019-02-20}}&lt;/ref&gt; ਪਲੱਟ ਨੇ ਸੂਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬ੍ਰਾਊਨ ਨੇ ਉਸਦੀ ਪਛਾਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sportsnet.ca/hockey/nhl/hockey-everyone-jessica-platt-story/|title=Hockey is for Everyone: The Jessica Platt Story - Sportsnet.ca|website=www.sportsnet.ca|access-date=2019-02-20}}&lt;/ref&gt;

ਸਤੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਪਲੱਟ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ &quot;ਟੋਪ 25 ਵਿਮਨ ਆਫ ਇਨਫਲੁਏਂਸ 2018&quot; ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.womenofinfluence.ca/2018/09/06/top-25-women-of-influence-2018-jessica-platt/|title=Top 25 Women of Influence 2018: Jessica Platt|last=Harris|first=Teresa|date=2018-09-06|website=Women of Influence|language=en|access-date=2019-02-20}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ==
{| border=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;text-align:center; width:75%&quot;
! colspan=&quot;3&quot; bgcolor=&quot;#ffffff&quot; |
! rowspan=&quot;99&quot; bgcolor=&quot;#ffffff&quot; |
! colspan=&quot;5&quot; | ਰੋਜਾਨਾ&amp;nbsp;ਸੀਜ਼ਨ
! rowspan=&quot;99&quot; bgcolor=&quot;#ffffff&quot; |
! colspan=&quot;5&quot; | ਪਲੇਆਫ
|- bgcolor=&quot;#e0e0e0&quot;
! ਸੀਜ਼ਨ
! ਟੀਮ
! ਲੀਗ
! ਜੀ.ਪੀ
! ਜੀ
! ਏ
! ਅੰਕ
! ਪੀ.ਆਈ.ਐਮ
! ਜੀ.ਪੀ
! ਜੀ
! ਏ
! ਅੰਕ
! ਪੀ.ਆਈ.ਐਮ
|-
| 2016-17
| ਟੋਰਾਂਟੋ ਫਿਊਰੀਜ਼
| ਸੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਐਲ
| 4
| 0
| 0
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
|- bgcolor=&quot;#f0f0f0&quot;
| 2017-18
| ਟੋਰਾਂਟੋ ਫਿਊਰੀਜ਼
| ਸੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਐਲ.
| 27
| 2
| 0
| 2
| 14
| -
| -
| -
| -
| -
|-
| 2018-19
| ਟੋਰਾਂਟੋ ਫਿਊਰੀਜ਼
| ਸੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਐਲ.
| 18
| 0
| 1
| 1
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
|- bgcolor=&quot;#f0f0f0&quot;
| 2019-20
| ਜੀਟੀਏ ਵੈਸਟ
| ਪੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਪੀ.ਏ
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|-
| 2020-21
| ਜੀਟੀਏ ਵੈਸਟ
| ਪੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਪੀ.ਏ
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|- bgcolor=&quot;#e0e0e0&quot;
! colspan=&quot;3&quot; | ਸੀ.ਡਬਲਿਊ.ਐਚ.ਐਲ. ਕੁੱਲ
! 49
! 2
! 1
! 3
! 14
! -
! -
! -
! -
! -
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{hockeydb|203382}}
* {{Eliteprospects|521043}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1989]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਖਿਡਾਰੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁੰਨ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਖਿਡਾਰੀ]]</text>
      <sha1>dwb4x92mr2ykio2ztjgelciimtynd6s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਲੁਈ ਸੈਂਡ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143589</id>
    <revision>
      <id>610374</id>
      <parentid>609224</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:24:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4134" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name                = ਲੁਈ ਸੈਂਡ
| image               = Louise Sand cropped from Rio 2016. sx 77 (28750524822).jpg
| caption             = [[2016 ਸਮਰ ਓਲੰਪਿਕ]] ਦੌਰਾਨ ਮਹਿਲਾ ਹੈਂਡਬਾਲ ਟੀਮ ਨਾਲ ਖੇਡ ਦੌਰਾਨ ਸੈਂਡ।
| nationality         = ਸਵੀਡਿਸ਼ 
| birth_date          = {{Birth date and age|1992|12|27|df=y}}
| birth_place         = ਮੋਦਾਰਾ, [[ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ|ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ]]
| height              = 1.64 m
}}

'''ਲੂਈ ਨੇਲੁਮ ਸੈਂਡਮਾਲੀ ਸੈਂਡ''' (ਜਨਮ '''ਲੁਈਸ ਸੈਂਡ''' ; ਮੋਦਾਰਾ, [[ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ|ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ]] ਵਿੱਚ 27 ਦਸੰਬਰ 1992), ਇੱਕ ਸਵੀਡਿਸ਼ [[ਹੈਂਡਬਾਲ]] ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.eurohandball.com/player/545870|title=Louise Sand|publisher=eurohandball.com|access-date=4 December 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://handball.sportresult.com/HBEM14W/PDF/SWE-R.pdf|title=2014 European Championship Roster|publisher=[[European Handball Federation|EHF]]|access-date=7 December 2014}}&lt;/ref&gt; ਜਨਵਰੀ 2019 ਵਿੱਚ, ਸੈਂਡ ਨੇ ਲਿੰਗ ਡਿਸਫੋਰੀਆ ਕਾਰਨ ਹੈਂਡਬਾਲ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.aftonbladet.se/sportbladet/a/4daBRg/loui-sand-avslutar-handbollskarriaren|title=Loui Sand ends his handball career|last=Sörensen|first=Daniel|date=7 January 2019|work=Aftonbladet|access-date=12 January 2019|language=sv}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.dn.se/sport/handbollsspelaren-loui-sand-avslutar-karriaren-star-i-ko-for-konsdysfori-/|title=Handball player Loui Sand concludes his career: &quot;I was born in the wrong body&quot;|date=7 January 2019|work=DN.SE|access-date=12 January 2019|language=sv}}&lt;/ref&gt;

ਸੈਂਡ ਨੂੰ [[ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ|ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ]] ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਜੋੜੇ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਗੋਟੇਨਬਰਗ ਵਿੱਚ ਪਾਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.hotnews.ro/stiri-esential-22899950-handbalista-suedeza-louise-sand-retrage-din-activitatea-sportiva-pentru-face-operatie-schimbare-sex.htm|title=Swedish handball player Louise Sand withdraws from sports for sex change surgery|date=8 January 2019|work=HotNews.ro|access-date=15 January 2019|language=ro}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.lemonde.fr/international/article/2019/01/09/en-suede-l-ex-handballeuse-loui-sand-met-fin-a-sa-carriere-et-annonce-etre-trans_5406712_3210.html|title=In Sweden, handballeuse Loui Sand ends her career and announces she is trans|last=Hivert|first=Anne-Françoise|date=9 January 2019|work=Le Monde|access-date=15 January 2019|language=fr}}&lt;/ref&gt;

2021 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਹੈਂਡਬਾਲ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਕੇਰਾ ਐਚ.ਐਫ. ਦੀ ਪੁਰਸ਼ ਟੀਮ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖ਼ਰ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਉਹ ਸਵੀਡਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਟਰਾਂਸ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਹੈਂਡਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਬਣ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.aftonbladet.se/sportbladet/a/pWM93X/sand-blir-historisk--klar-for-herrlag|title=Sand blir historisk – klar för herrlag|website=Aftonbladet|language=sv|access-date=13 August 2021}}&lt;/ref&gt;

== ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ==
* '''ਕਾਰਪੈਥੀਅਨ ਟਰਾਫੀ (ਮਹਿਲਾ ਹੈਂਡਬਾਲ)''' :
** ''ਜੇਤੂ'' : 2015

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* Loui Sand at Olympics at Sports-Reference.com (archived) 

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਖਿਡਾਰੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1992]]</text>
      <sha1>i2cpy4keobhgvj4n1hwaad30swjgvbq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਐਂਡਰਿਆ ਯੀਅਰਵੁੱਡ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143640</id>
    <revision>
      <id>610373</id>
      <parentid>609392</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:19:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6142" xml:space="preserve">{{Infobox person|name=ਐਂਡਰਿਆ ਯੀਅਰਵੁੱਡ|birth_place=[[ਨਾਈਜਰ]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cecetelfer.com/about|title = About}}&lt;/ref&gt;|alma_mater=ਨੋਰਥ ਕੈਰੋਲੀਨਾ ਸੈਂਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|years_active=2017{{ndash}}ਮੌਜੂਦਾ|website=|module={{Infobox sportsperson|embed=yes
| country        = ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ
| sport          = ਟ੍ਰੈਕ ਐਂਡ ਫ਼ੀਲਡ
| event          = 
| collegeteam    = 
| coach          = 
}}}}
[[Category:Articles with hCards]]

'''ਐਂਡਰਿਆ ਯੀਅਰਵੁੱਡ''' (ਜਨਮ 2002) ਕਨੈਕਟੀਕਟ ਤੋਂ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ [[ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ]] ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਐਥਲੀਟ ਹੈ। ਯੀਅਰਵੁੱਡ ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 2017 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ 100- ਅਤੇ 200-ਮੀਟਰ ਡੈਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। 4 ਜੂਨ, 2017 ਨੂੰ ਕਨੈਕਟੀਕਟ ਇੰਟਰਸਕੋਲਾਸਟਿਕ ਐਥਲੈਟਿਕ ਕਾਨਫਰੰਸ (ਸੀ.ਆਈ.ਏ.ਸੀ.) 100-ਯਾਰਡ ਡੈਸ਼ ਫਾਈਨਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਯੀਅਰਵੁੱਡ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ। 

ਕਨੈਕਟੀਕਟ ਰਾਜ ਦੀ ਯੀਅਰਵੁੱਡ ਨੂੰ ਮਹਿਲਾ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਟਾਈਟਲ IX ਅਤੇ ਟਰਾਂਸ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਬਹਿਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। 2018 ਵਿੱਚ, ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ [[ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ]] ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਲਿਖਣਾ, ਈ.ਐਸ.ਪੀ.ਐਨ. ਨੇ ਯੀਅਰਵੁੱਡ ਅਤੇ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਹੋਰ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਐਥਲੀਟਾਂ ਨੂੰ &quot;ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਫੋਕਲ ਪੁਆਇੰਟ&quot; ਕਿਹਾ।  ਯੀਅਰਵੁੱਡ ਨੇ ਹਾਰਮੋਨਸ ਜਾਂ ਜਵਾਨੀ ਬਲੌਕਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਾਈਸ ਮੀਡੀਆ ਅਨੁਸਾਰ, &quot;ਇੱਕ ਫਾਇਦੇ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦਾ ਸੀ&quot;। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਾਈਸ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਐਥਲੀਟਾਂ ਲਈ ਮੈਡੀਕਲ ਇਲਾਜ ਦੀ ਲੋੜ ਵਾਲੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਦੇ ਖ਼ਰਚੇ ਕਾਰਨ ਦਾਖਲੇ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਯੀਅਰਵੁੱਡ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਐਥਲੀਟਾਂ ਨੂੰ ਕਨੈਕਟੀਕਟ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ; ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ, ਅਲਾਇੰਸ ਡਿਫੈਂਡਿੰਗ ਫ੍ਰੀਡਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।  ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਅਪਰੈਲ 2021 ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮੇ ਨੂੰ ਖ਼ਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ctpost.com/news/article/Federal-judge-dismisses-lawsuit-seeking-to-bar-16128048.php|title=Federal judge dismisses lawsuit seeking to bar transgender athletes from CT girls sports|last=Rondinone|first=Nicholas|date=2021-04-25|website=Connecticut Post|language=en-US|access-date=2021-05-04}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://adflegal.org/case/soule-v-connecticut-association-schools|title=Soule v. Connecticut Association of Schools|website=adflegal.org|language=en|access-date=2021-05-04}}&lt;/ref&gt;

2021 ਵਿੱਚ, ਬਿਡੇਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਅਟਾਰਨੀ ਜਨਰਲ ਵਿਲੀਅਮ ਬਾਰ ਦੇ ਯੀਅਰਵੁੱਡ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ, ਇੱਕ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਉਸਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਣ ਦੇ ਉਸਦੇ ਅਧਿਕਾਰ 'ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.outsports.com/2021/2/24/22298858/biden-justice-connecticut-trans-student-athletes-federal-lawsuit-adf-terry-miller-andraya-yearwood|title=Biden Justice Dept. Quits federal lawsuit opposing trans athletes|date=24 February 2021}}&lt;/ref&gt;

ਯੀਅਰਵੁੱਡ ਨੇ ਐਨ.ਸੀ.ਏ.ਏ. ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੈਕ ਅਤੇ ਫੀਲਡ ਚਲਾਉਣ ਲਈ [[ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]], ਕਨੈਕਟੀਕਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸਪਰਿੰਗਫੀਲਡ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਵੈਸਟ ਪੁਆਇੰਟ ਤੋਂ ਭਰਤੀ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਇਸ ਵੇਲੇ ਨੋਰਥ ਕੈਰੋਲੀਨਾ ਸੈਂਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ। 

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;


&lt;/references&gt;
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 2002]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>b2w1ymv9zaormoambonkmtfy5jmwb7v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਸੈਂਡਰਾ ਕਿਰਬੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143667</id>
    <revision>
      <id>610375</id>
      <parentid>609502</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:30:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5530" xml:space="preserve">{{Infobox person|name=ਸੈਂਡੀ ਕਿਰਬੀ|honorific_suffix={{post-nominals|country=CAN|OC|size=100%}}|image=|birth_date={{birth year and age|1949}}|birth_place=[[ਕੈਲਗਰੀ]], [[ਅਲਬਰਟਾ]]|nationality=ਕੈਨੇਡੀਅਨ|alma_mater=* [[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]
* [[ਮੈਕਗਿਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]|occupation=ਸਮਾਜ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਸਾਬਕਾ ਓਲੰਪਿਕ ਅਥਲੀਟ|module={{Infobox sportsperson
    | sport = ਰੋਇੰਗ 
    |embed=yes
    }}|module2={{Infobox writer
    | subject = gender in sport, research methods
    | notableworks =
* ਦ ਡੋਮ ਆਫ ਸਾਈਲੈਂਸ : ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਨਸੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਅਤੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ
    |embed=yes
    }}}}
[[Category:Articles with hCards]]
'''ਸੈਂਡਰਾ (ਸੈਂਡੀ) ਕਿਰਬੀ''' {{Post-nominals|country=CAN|OC}} ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਮਾਜ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਓਲੰਪਿਕ ਅਥਲੀਟ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;chatelaine&quot;&gt;[http://www.chatelaine.com/living/a-history-of-women-and-the-olympics/ &quot;A history of women and the Olympics&quot;]. ''[[Chatelaine (magazine)|Chatelaine]]'', June 24, 2008.&lt;/ref&gt; [[1976 ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ|1976 ਸਮਰ ਓਲੰਪਿਕ]] ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਮਹਿਲਾ ਰੋਇੰਗ ਟੀਮ ਦੀ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਉਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕਵਾਡ ਸਕਲਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਟੀਮ ਨੌਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ।

ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ [[ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਓਲੰਪਿਕ ਕਮੇਟੀ]] ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਲਾਬਿੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਅਥਲੀਟਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਕ੍ਰੋਮੋਸੋਮਲ ਟੈਸਟਿੰਗ ਤੋਂ ਗੁਜ਼ਰਨਾ ਪਏਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਉਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਾਦਾ ਹਨ,&lt;ref name=&quot;chatelaine&quot;&gt;[http://www.chatelaine.com/living/a-history-of-women-and-the-olympics/ &quot;A history of women and the Olympics&quot;]. ''[[Chatelaine (magazine)|Chatelaine]]'', June 24, 2008.&lt;/ref&gt; ਇਹ ਇੱਕ ਨਿਯਮ ਹੈ, ਜੋ [[2000 ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ|2000 ਸਮਰ ਓਲੰਪਿਕ]] ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;chatelaine&quot; /&gt;

ਕਿਰਬੀ ਨੇ 1971 ਵਿੱਚ [[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ  1972 ਵਿਚ ਉਸੇ ਸੰਸਥਾ ਤੋਂ ਬੀ.ਐੱਡ. ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1980 ਵਿੱਚ [[ਮੈਕਗਿੱਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਮੈਕਗਿਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1986 ਵਿੱਚ [[ਅਲਬਰਟਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਡਾਕਟਰੇਟ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਵਿਨੀਪੈਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ [[ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ]] ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਮਰੀਟਾ&lt;ref&gt;[https://www.uwinnipeg.ca/awards-distinctions/professor-emeritus/kirby.html]. 'University of Winnipeg Awards and Distinctions'&lt;/ref&gt; ਹੈ, ਜੋ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹੈ।&lt;ref&gt;[https://www.theglobeandmail.com/globe-debate/why-cant-women-ski-jump-at-the-games/article1196287/ &quot;Why can't women ski jump at the Games?&quot;]. ''[[The Globe and Mail]]'', April 17, 2009.&lt;/ref&gt; ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ [[ਲੈਸਬੀਅਨ]] ਬਣ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ।&lt;ref&gt;[http://www.cbc.ca/news/canada/newfoundland-labrador/homophobia-in-sports-still-pervasive-in-canada-new-study-shows-1.3067167 &quot;Homophobia in sports still pervasive in Canada, new study shows&quot;]. [[CBC News]], May 9, 2015.&lt;/ref&gt; ਉਹ ਸੇਫ ਸਪੋਰਟ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾਪਕ ਬੋਰਡ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਥਲੀਟਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਡ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਬੁਲਾਰੇ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।

2018 ਵਿੱਚ ਕਿਰਬੀ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਸਪੋਰਟਸ ਹਾਲ ਆਫ ਫੇਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.sportshall.ca/2018-induction-celebrations.html|title=2018 Induction Celebrations|website=Canada's Sports Hall of Fame|access-date=28 April 2018}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1949]]</text>
      <sha1>cnub0hhs2n0nxfhnnipyvclvwj0w302</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਬੈਟੀ ਬੈਕਸਟਰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143686</id>
    <revision>
      <id>610376</id>
      <parentid>609598</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:33:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5120" xml:space="preserve">{{Infobox person
|birth_place= ਬਰੂਕਸ, [[ਅਲਬਰਟਾ]]
|birth_date={{birth year and age|1952}}
|occupation=ਅਥਲੀਟ, ਕਾਰਕੁੰਨ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ
|known_for=ਸੀ.ਆਈ.ਏ.ਯੂ. ਕੋਚ ਆਫ ਦ ਈਅਰ; ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਾਲੀਬਾਲ ਟੀਮ ਕੋਚ
|alma_mater=[[ਅਲਬਰਟਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]]
}}

'''ਬੈਟੀ ਬੈਕਸਟਰ''' (ਜਨਮ 1952)&lt;ref name=&quot;pride&quot;&gt;&quot;A matter of pride; Firing for being gay, Betty Baxter turned political; now she's out to win B.C. riding for federal NDP&quot;. ''[[Montreal Gazette]]'', August 17, 1992.&lt;/ref&gt; ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਅਥਲੀਟ, ਕਾਰਕੁੰਨ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹੈ। ਬੈਕਸਟਰ ਇੱਕ ਵਾਰ [[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ]] ਵਿੱਚ ਸਨਸ਼ਾਈਨ ਕੋਸਟ ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ 46 ਲਈ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਟਰੱਸਟੀ ਵੀ ਰਹੀ ਹੈ।

ਬੈਕਸਟਰ [[1976 ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ|1976 ਦੇ ਸਮਰ ਓਲੰਪਿਕ]] ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਾਲੀਬਾਲ ਟੀਮ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ&lt;ref name=&quot;pride&quot;&gt;&quot;A matter of pride; Firing for being gay, Betty Baxter turned political; now she's out to win B.C. riding for federal NDP&quot;. ''[[Montreal Gazette]]'', August 17, 1992.&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1979 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਟੀਮ ਦੀ ਮੁੱਖ ਕੋਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;roundup&quot;&gt;&quot;Sports roundup: Volleyball&quot;. ''[[The Globe and Mail]]'', November 27, 1979.&lt;/ref&gt; ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਦੀ ਕੋਚ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬੈਕਸਟਰ ਓਟਵਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਵਾਲੀਬਾਲ ਕੋਚ ਸੀ&lt;ref name=&quot;roundup&quot; /&gt; ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਇੰਟਰਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਥਲੈਟਿਕਸ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ 'ਕੋਚ ਆਫ ਦ ਈਅਰ' ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਨੂੰ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ 1982 ਵਿੱਚ ਉਸ ਭੂਮਿਕਾ ਤੋਂ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਉਸਦੀ ਲਿੰਗਕ ਪਛਾਣ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ [[ਲੈਸਬੀਅਨ]] ਸੀ।&lt;ref&gt;&quot;Gay sports figures discuss homophobia ; 'What I do in my bedroom is my business'&quot;. ''[[Toronto Star]]'', June 22, 1999.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.outsports.com/2011/8/30/4051752/moment-34-canadian-volleyball-coach-betty-baxter-fired-amidst-rumors|title=Moment #34: Canadian volleyball coach Betty Baxter fired amidst rumors she is a lesbian|last=Zeigler|first=Cyd|date=2011-08-30|website=Outsports|access-date=2019-09-16}}&lt;/ref&gt; ਬੈਕਸਟਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਲੈਸਬੀਅਨ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਈ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਜਾਹਿਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ [[ਵੈਨਕੂਵਰ]] ਵਿੱਚ 1990 ਗੇਅ ਗੇਮਜ਼ ਦੀ ਬੋਰਡ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।&lt;ref&gt;&quot;Vancouver hosts the third and largest Gay Games&quot;. ''[[The Globe and Mail]]'', August 6, 1990.&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫਾਰ ਦ ਐਡਵਾਂਸਮੈਂਟ ਆਫ ਵੂਮਨ ਇਨ ਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੋਚਿੰਗ ਸਕੂਲ ਫਾਰ ਵੂਮਨ ਦੀ ਵੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਬੈਕਸਟਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਾਲੀਬਾਲ ਕੋਚ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।

ਬੈਕਸਟਰ 1993 ਦੀਆਂ ਸੰਘੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੈਨਕੂਵਰ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਨਿਊ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ,&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Lesbian candidate for the NDP [Betty Baxter acclaimed in June as federal NDP candidate for Vancouver Centre|date=July 29, 1992|publisher=[[Perceptions (magazine)|Perceptions]]}}&lt;/ref&gt; ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕਿਮ ਕੈਂਪਬੈਲ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਪਰ ਚੁਣੀ ਨਹੀਂ ਗਈ। ਬੈਕਸਟਰ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 2011 ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਟਰੱਸਟੀ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁੰਨ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1952]]</text>
      <sha1>3fozqo6jovt9fak0rjdr38n7mukgydp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਰਿਚਰਡ ਹਰਮਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143714</id>
    <revision>
      <id>610370</id>
      <parentid>609744</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:06:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5653" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox biography vcard&quot;
! colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-above&quot; style=&quot;font-size:125%;&quot; |&lt;div class=&quot;fn&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;ਰਿਚਰਡ ਹਾਰਮਨ&lt;/div&gt;
|- data-file-height=&quot;3040&quot; data-file-type=&quot;bitmap&quot; data-file-width=&quot;2096&quot; decoding=&quot;async&quot; height=&quot;319&quot; resource=&quot;./File:Richard_Harmon_by_Gage_Skidmore.jpg&quot; src=&quot;//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Richard_Harmon_by_Gage_Skidmore.jpg/220px-Richard_Harmon_by_Gage_Skidmore.jpg&quot; srcset=&quot;//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Richard_Harmon_by_Gage_Skidmore.jpg/330px-Richard_Harmon_by_Gage_Skidmore.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Richard_Harmon_by_Gage_Skidmore.jpg/440px-Richard_Harmon_by_Gage_Skidmore.jpg 2x&quot; width=&quot;220&quot;
| colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-image&quot; |[[File:Richard_Harmon_by_Gage_Skidmore.jpg|frameless]]&lt;/img&gt;&lt;div class=&quot;infobox-caption&quot;&gt; 2018 ਵੰਡਰਕੋਨ 'ਤੇ ਹਾਰਮਨ&lt;/div&gt;
|- class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot;
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; | ਜਨਮ
| class=&quot;infobox-data&quot; |&lt;div class=&quot;nickname&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt; ਰਿਚਰਡ ਸਕੌਟ ਹਾਰਮਨ&lt;/div&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;nowiki&gt;&lt;/br&gt;&lt;/nowiki&gt;&lt;div class=&quot;birthplace&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt; [[ਮਿਸੀਸਾਗਾ]], ਓਨਟਾਰੀਓ&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; | ਕਿੱਤਾ
| class=&quot;infobox-data role&quot; | ਅਦਾਕਾਰ
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; | ਸਰਗਰਮੀ
| class=&quot;infobox-data&quot; | 2003-ਹੁਣ ਤੱਕ
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; | ਪਰਿਵਾਰ
| class=&quot;infobox-data&quot; | [[ਜੈਸਿਕਾ ਹਾਰਮਨ]] (ਭੈਣ)
|}
[[Category:Articles with hCards]]
'''ਰਿਚਰਡ ਸਕੌਟ ਹਰਮਨ''' ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਅਭਿਨੇਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੀ.ਡਬਲਯੂ. ਦੀ ''ਦ 100'' ਵਿੱਚ ਜੌਹਨ ਮਰਫੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਰਮੋਨ ''ਦ ਕਿਲਿੰਗ'' ਵਿੱਚ ਜੈਸਪਰ ਐਮਸ ਅਤੇ ''ਕੰਟੀਨੀਅਮ'' ਉੱਤੇ ਜੂਲੀਅਨ ਰੈਂਡੋਲ ਦੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰਮਨ ਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ ''ਇਫ ਆਈ ਹੈਡ ਵਿੰਗਜ਼'' ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਮਿਲੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://vancouversun.com/entertainment/television/Indie+film+Wings+dreams/8653536/story.html|title=Indie film ''If I Had Wings'' dreams big in B.C.|last=McKnight|first=Zoe|date=July 12, 2013|work=[[The Vancouver Sun]]|access-date=October 25, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20180721221928/http://www.vancouversun.com/entertainment/television/Indie+film+Wings+dreams/8653536/story.html|archive-date=July 21, 2018}}&lt;/ref&gt;

== ਜੀਵਨੀ ==
ਰਿਚਰਡ ਹਰਮਨ ਦਾ ਜਨਮ [[ਮਿਸੀਸਾਗਾ]], ਓਨਟਾਰੀਓ, ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.thescifiworld.net/interviews/richard_harmon_01.htm|title=Richard Harmon interview|last=Nuytens|first=Gilles|date=May 6, 2013|website=The Scifi World|access-date=October 25, 2015}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਐਲਨ ਹਰਮਨ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਸਿਂਡ ਹਰਮਨ ਹਨ; ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਜੈਸਿਕਾ ਹਰਮਨ ਹੈ। ਉਸਨੇ 2002 ਦੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਲੜੀ ''ਯਿਰਮਿਯਾਹ'' ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://fieldingonfilm.com/wp/richard-harmon/|title=Richard Harmon Interview|last=Fielding|first=Julien R.|date=May 18, 2014|website=Fielding on Film|access-date=October 25, 2015}}&lt;/ref&gt;

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਰਿਚਰਡ ਅਮਰੀਕੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੋਟਰੇ ਡੈਮ ਫਾਈਟਿੰਗ ਆਇਰਿਸ਼ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ ਦਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/RichardSHarmon/status/264997970552967168|title=Twitter|last=@RichardSHarmon|date=November 4, 2012|access-date=2015-10-25}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸ਼ੋਅ ਸਪੋਂਜਬੋਬ ਸਕੁਅਰਪੈਂਟਸ&lt;ref name=&quot;THR Interview&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.hollywoodreporter.com/live-feed/the-killing-amc-richard-harmon-facts-317518|title='The Killing's' Richard Harmon: 5 Things You Didn't Know About Me (Guest Blog)|last=Nededog|first=Jethro|date=April 27, 2012|work=The Hollywood Reporter|access-date=October 25, 2015}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ [[ਬਾਬ ਡਿਲਨ|ਬੌਬ ਡਾਇਲਨ]] ਅਤੇ [[ਦ' ਰੋਲਿੰਗ ਸਟੋਨਸ|ਦ ਰੋਲਿੰਗ ਸਟੋਨਸ]] ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਹੈ। ਉਹ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ]]. ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਾਰੀਵਾਦ ਪੱਖੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=u-aKtKswNCg|title=Youtube video of Periscope live Q&amp;A with Richard Harmon|date=July 22, 2015|website=[[YouTube]]|access-date=October 25, 2015}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{IMDB name}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁੰਨ]]</text>
      <sha1>eapvulmihigl6e2zicenmhypjlm15d9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143738</id>
    <revision>
      <id>610371</id>
      <parentid>610094</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:10:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18009" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name               = ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ
| alias              = ਫਿਊਚਰ
| image              = Janaya Khan (2018).jpg
| caption            = ਖਾਨ 2018 ਦੌਰਾਨ
| native_name        = 
| native_name_lang   = 
| birth_date         = 
| birth_place        = [[ਟੋਰਾਂਟੋ]], [[ਉਂਟਾਰੀਓ|ਓਨਟਾਰੀਓ]], ਕੈਨੇਡਾ 
| nationality        = ਕੈਨੇਡੀਅਨ
| spouse             = {{marriage|ਪੈਟਰਿਸ ਕਲਰਸ|2016}}
| alma_mater         = ਯਾਰਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
| occupation         = ਸਰਗਰਮੀ, ਮਾਡਲ, ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਜਨਤਕ ਬੁਲਾਰਾ
| known_for          = ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ [[ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ|ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਟੋਰਾਂਟੋ]]
}}
[[Category:Articles with hCards]]

'''ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ''' [[ਟੋਰਾਂਟੋ]], [[ਉਂਟਾਰੀਓ|ਓਨਟਾਰੀਓ]], ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਇੱਕ [[ਐਕਟਿਵਿਜ਼ਮ|ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ]] ਹੈ। ਖਾਨ [[ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ|ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਟੋਰਾਂਟੋ]] ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ [[ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ]] ਨੈੱਟਵਰਕ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਦੂਤ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{ਦਫ਼ਤਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ|https://blacklivesmatter.com/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/07/14/the-controversy-surrounding-black-lives-matter-in-canada/|title=The Controversy Surrounding Black Lives Matter in Canada|last=Wang|first=Yanan|date=July 14, 2016|work=The Washington Post|access-date=February 1, 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.vice.com/article/this-is-what-sets-torontos-black-lives-matter-movement-apart-from-americas|title=This Is What Sets Toronto's Black Lives Matter Movement Apart from America's|last=Khandaker|first=Tamara|date=April 6, 2016|website=[[Vice News]]|access-date=February 3, 2018}}&lt;/ref&gt; ਖਾਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਾਲੇ, [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਅਤੇ ਲਿੰਗ-ਅਨੁਕੂਲ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਕੰਮ ਅੰਤਰ -ਸਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਅੰਦੋਲਨ, [[ਕੁਇਅਰ ਸਿਧਾਂਤ|ਕੁਈਰ ਸਿਧਾਂਤ]], ਬਲੈਕ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅਤੇ ਸੰਗਠਿਤ ਵਿਰੋਧ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Khan|first=J.|last2=Gomes|first2=D.|date=March 1, 2016|title=Our Issues, Our Struggles: A Conversation Between Activists Daniela Gomes and Janaya Khan|url=https://read.dukeupress.edu/world-policy-journal/article/33/1/47-56/30878|format=PDF|journal=World Policy Journal|volume=33|pages=47–56|doi=10.1215/07402775-3545882}}&lt;/ref&gt;

''ਨਿਊਯਾਰਕ ਪੋਸਟ'' ਨੇ 29 ਜਨਵਰੀ, 2022 ਨੂੰ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ, ਕਿ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਗਲੋਬਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਰਕਮ ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਚੈਰਿਟੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਹਿਲ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਟ੍ਰਾਂਸਫ਼ਰ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਦੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ''ਪੋਸਟ'' ਦੁਆਰਾ ਦੇਖੇ ਗਏ ਟੋਰਾਂਟੋ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਅਨੁਸਾਰ ਐਮ.ਬੀ.ਜੇ., ਖਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਇੱਕ ਟੋਰਾਂਟੋ-ਅਧਾਰਤ ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਜੁਲਾਈ 2021 ਵਿੱਚ 10,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜਾਇਦਾਦ $6.3 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਨਕਦੀ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦੀ। ਖਾਨ ਨੇ 2021 ਵਿੱਚ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਪੋਸਟ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਰਜੀਆ ਅਤੇ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਘਰਾਂ 'ਤੇ $3.2 ਮਿਲੀਅਨ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਖਾਨ ਨੇ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਘਰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਬੀ.ਐਲ.ਐਮ. ਦਾਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nypost.com/2022/01/29/black-lives-matter-sent-millions-to-canada-charity-m4bj-for-mansion/|title=Black Lives Matter sent millions to Canada charity to buy mansion|date=2022-01-29|website=New York Post|language=en-US|access-date=2022-02-01}}&lt;/ref&gt;

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ==
ਖਾਨ ਦਾ ਜਨਮ [[ਟੋਰਾਂਟੋ]], [[ਉਂਟਾਰੀਓ|ਓਨਟਾਰੀਓ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤ੍ਰਿਨੀਦਾਡੀਅਨ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਜਮਾਇਕਨ ਮਾਂ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.anothermag.com/fashion-beauty/12803/cover-story-janaya-future-khan-in-conversation-with-janelle-monae|title=Cover Story: Janaya Future Khan in Conversation with Janelle Monáe|date=September 21, 2020}}&lt;/ref&gt; ਖਾਨ ਨੇ ਯੌਰਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆਨਰਜ਼ ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। ਖਾਨ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ [[ਲਾਸ ਐਂਜਲਸ|ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]] ਵਿੱਚ ਕਲਰ ਆਫ ਚੇਂਜ ਲਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਕੇਪਲਰ ਸਪੀਕਰਸ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.kepplerspeakers.com/speakers/janaya-khan|title=Janaya Khan &amp;#124; Keppler Speakers}}&lt;/ref&gt; ਖਾਨ ਦਾ ਵਿਆਹ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਪੈਟਰਿਸ ਕਲਰਸ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਖਾਨ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਸ਼ੁਕੀਨ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.huffingtonpost.ca/2016/03/21/janaya-khan-black-lives-matter-_n_9481548.html|title=Janaya Khan, Black Lives Matter Toronto Co-Founder, On Racism And Self-Care|last=Lewis-Peart|first=David|date=March 21, 2016|website=The Huffington Post (Canada Edition)|access-date=February 2, 2018}}&lt;/ref&gt;

== ਸਰਗਰਮੀ ==
ਖਾਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਅਪਰਾਧੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀ। ਉਹ (ਖਾਨ) ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ &quot;ਤੇਜ਼ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨਿਆਂ ਟੀਮਾਂ&quot; ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;Archived at [https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211205/vjIEZf8Skx4 Ghostarchive] and the {{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vjIEZf8Skx4|title=The Criminal Justice System is Broken: Should the Police be Abolished?|website=[[YouTube]]|access-date=2022-08-01|archive-date=2017-03-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20170331010004/https://www.youtube.com/watch?v=vjIEZf8Skx4|dead-url=unfit}}: {{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vjIEZf8Skx4|title=The Criminal Justice System is Broken: Should the Police be Abolished?|website=[[YouTube]]}}&lt;/ref&gt;

ਮੈਕਲੀਨ ਦੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨਾਲ 2016 ਦੀ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ-ਸਬੰਧਤ ਪਛਾਣ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਹੋਣ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਸਬੰਧਤਤਾ ਅਤੇ ਪਰਿਵਰਤਨਵਾਦ ਬਾਰੇ ਤਜੁਰਬਾ ਹੈ। ਖਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਾਰਡਿੰਗ (ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪੁਲਿਸ ਨੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਰੋਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ) ਜਿਹੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਇਆ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਧਿਰ ਕਦੋਂ ਵੀ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੇ ਸਰਗਰਮੀ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੀ ਅੰਤਮ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.macleans.ca/news/canada/how-black-lives-matter-co-founder-janaya-khan-sees-canada|title=How a Black Lives Matter Toronto co-founder sees Canada|last=Schwartz|first=Zane|date=July 8, 2016|work=Maclean's|access-date=January 31, 2018|issn=0024-9262}}&lt;/ref&gt;

ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਵਿੱਚ, ਖਾਨ ਅਤੇ ਸਾਥੀ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੈਂਡੀ ਹਡਸਨ ਨੇ 33 ਸਾਲਾ ਜੇਰਮੇਨ ਕਾਰਬੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ [[ਇੱਕਜੁੱਟਤਾ|ਏਕਤਾ]] ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ,&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thestar.com/news/gta/2014/09/25/brampton_police_shooting_leaves_man_dead_siu_investigating.html|title=Victim in Brampton police shooting is Jermaine Carby, says mother|last=Gallant|first=Jacques|date=September 25, 2014|work=The Toronto Star|access-date=January 31, 2018|issn=0319-0781}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸਨੂੰ 24 ਸਤੰਬਰ 2014 ਨੂੰ [[ਬਰੈਂਪਟਨ|ਬਰੈਂਪਟਨ, ਓਨਟਾਰੀਓ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੁਟੀਨ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਸਟਾਪ ਦੌਰਾਨ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਘਟਨਾ 9 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕਲ ਬ੍ਰਾਊਨ ਦੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਵਿਰੋਧ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲਗਭਗ 4,000 ਲੋਕ ਅਮਰੀਕੀ ਕੌਂਸਲੇਟ ਦੇ ਬਾਹਰ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ। ਇਸ ਗਤੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ [[ਲਾਸ ਐਂਜਲਸ|ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]] -ਅਧਾਰਤ ਪੈਟਰਿਸ ਕਲਰਸ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਨੇ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://i-d.vice.com/en_us/article/3kab8b/the-powerful-story-behind-black-lives-matter|title=the powerful story behind black lives matter|last=Cullors|first=Patrisse|last2=Khan|first2=Janaya|date=September 18, 2017|website=[[Vice (magazine)|Vice]]|access-date=February 2, 2018}}&lt;/ref&gt;

ਖਾਨ ਨੇ ਟੋਰਾਂਟੋ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜੁਲਾਈ 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ [[ਪਰਾਈਡ ਹਫ਼ਤਾ (ਟੋਰਾਂਟੋ)|ਪ੍ਰਾਈਡ ਟੋਰਾਂਟੋ]] ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਧਰਨੇ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਦੌਰਾਨ ਕੋਈ ਵਰਦੀਧਾਰੀ ਪੁਲਿਸ ਮੌਜੂਦਗੀ ਸਮੇਤ ਮੰਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਆਏ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-39056494|title=Canada cities are banning police from Pride parades|last=Levinson-King|first=Robin|date=February 24, 2017|website=[[BBC News]]|access-date=February 2, 2018}}&lt;/ref&gt;

== ਭਾਸ਼ਣ ==
ਖਾਨ ਨੇ ਪੂਰੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ [[ਟੋਰਾਂਟੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਟੋਰਾਂਟੋ]] ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਯਾਰਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਕਈ ਕੈਂਪਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਇਨ ਮਾਵਰ ਕਾਲਜ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.brynmawr.edu/news/janaya-khan-co-founder-blacklivesmatter-toronto-speaks-bryn-mawr-black-history-month|title=Janaya Khan, Co-founder of #BlackLivesMatter Toronto, Speaks at Bryn Mawr for Black History Month|date=February 4, 2016|website=Bryn Mawr College|access-date=February 5, 2018}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਐਮਰਸਨ ਕਾਲਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://today.emerson.edu/2016/02/11/blacklivesmatter-founders-talk-about-the-movement/|title=#BlackLivesMatter founders talk about the movement|date=February 11, 2016|website=Emerson College|access-date=July 13, 2020}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ ਉਹ ਬਲੈਕ ਲਾਈਵਜ਼ ਮੈਟਰ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਓਪਲ ਟੋਮੇਟੀ ਨਾਲ ਸਮਿਥ ਕਾਲਜ ਦੇ &quot;ਵੇਨ ਐਂਡ ਵੇਅਰ ਆਈ ਐਂਟਰ&quot; ਸਿੰਪੋਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।&lt;ref name=&quot;Smith&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.smith.edu/meridians/wawie.htm|title=When and Where I Enter|date=October 14, 2016|website=Smith College|archive-url=https://web.archive.org/web/20170402224931/https://www.smith.edu/meridians/wawie.htm|archive-date=April 2, 2017|access-date=February 5, 2018}}&lt;/ref&gt;

== ਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਖਾਨ ਨੂੰ ਟੋਰਾਂਟੋ ਅਤੇ ਯੌਰਕ ਰੀਜਨ ਲੇਬਰ ਕੌਂਸਲ ਤੋਂ 2015 ਦਾ ਬਰੋਮਲੇ ਆਰਮਸਟ੍ਰੌਂਗ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਅਵਾਰਡ,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.labourcouncil.ca/equity.html|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20180208091537/http://www.labourcouncil.ca/equity.html|archive-date=February 8, 2018|access-date=February 6, 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://torontolife.com/city/life/toronto-50-most-influential-2016-sandra-hudson-and-janaya-khan/|title=Toronto's 50 Most Influential: #31, Sandy Hudson and Janaya Khan|date=November 28, 2016|website=Toronto Life|access-date=February 5, 2018}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ ''ਟੋਰਾਂਟੋ ਲਾਈਫ'' ਦੁਆਰਾ &quot;ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ&quot; ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ''ਦ ਰੂਟ'',&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theroot.com/janaya-khan-black-lives-matter-leader-dismantles-fbis-1819627086|title=Janaya Khan, Black Lives Matter Leader, Dismantles FBI's Fraudulent 'Black Identity Extremist' Report|last=West Savali|first=Kirsten|date=October 17, 2017|website=[[The Root]]|access-date=February 4, 2018}}&lt;/ref&gt; [[ਅਲ ਜਜ਼ੀਰਾ]],&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.aljazeera.com/indepth/features/2016/06/muhammad-ali-black-lives-matter-160610092743621.html|title=Muhammad Ali and Black Lives Matter|last=Khan|first=Janaya|date=June 10, 2016|website=Al Jazeera|access-date=February 4, 2018}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ''ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ'' ਵਰਗੀਆਂ ਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.huffingtonpost.ca/janaya-khan/white-nationalism-needs-canadians-to-think-were-over-racism_a_23080961/|title=White Nationalism Needs Canadians To Think We're Over Racism|last=Khan|first=Janaya|date=August 17, 2017|website=The Huffington Post|access-date=February 4, 2018}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁੰਨ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>qvwj30pv5h1ookhipq62lseaqx5l9tl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਖਵਾਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143759</id>
    <revision>
      <id>610369</id>
      <parentid>610155</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:04:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6906" xml:space="preserve">[[ਤਸਵੀਰ:Egypte_–_Haywal._(Danseur_excentrique_habillé_en_danseuse).jpg|thumb|317x317px| ਖਵਾਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਪੋਸਟਕਾਰਡ (1907 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ)।]]
'''ਖਵਾਲ''' ({{Lang-ar|خوال}}) ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਮੂਲ [[ਮਿਸਰ|ਮਿਸਰੀ]] ਮਰਦ ਡਾਂਸਰ ਔਰਤੀ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਅਠਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਨ।

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੱਚਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਪੂਰੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਲੜਕਿਆਂ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲੈ ਲਈ ਸੀ; ਕੁਝ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਨੱਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ''ਗਵਾਲ'' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸ਼ਬਦ ''ਖਵਾਲ'' ਦੁਆਰਾ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;Hanna 1988&quot;&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/dancesexgendersi0000hann|title=Dance, Sex, and Gender: Signs of Identity, Dominance, Defiance, and Desire|last=Judith Lynne Hanna|date=1988|publisher=University of Chicago Press|isbn=9780226315515|pages=[https://archive.org/details/dancesexgendersi0000hann/page/57 57]–58|url-access=registration}}&lt;/ref&gt; ਖਵਾਲ ਨੇ ਕਾਸਟਨੇਟ ਨਾਮੀ ਸੰਗੀਤ-ਯੰਤਰ ਨਾਲ ਨੱਚ ਕੇ, ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਮਹਿੰਦੀ ਨਾਲ ਪੇਂਟ ਕਰਕੇ, ਆਪਣੇ ਲੰਬੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ, ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਵਾਲ ਹਟਾ ਕੇ, ਮੇਕਅੱਪ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਔਰਤ ਗਵਾਜ਼ੀ ਦੀ ਨਕਲ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;Hanna 1988&quot; /&gt;&lt;blockquote&gt;ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਚ ਬਿਲਕੁਲ ਉਸੇ ਵਰਣਨ ਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਵਾਜ਼ੀ [ਮਾਦਾ ਡਾਂਸਰਾਂ] ਦਾ ਨਾਚ। . . ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮ ਦਿੱਖ ... ਮਰਦਾਨਾ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਇਸਤਰੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ: ਉਹ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਵਾਂਗ ਸਵਾਰ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ... ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ [[ਸੁਰਮਾ|ਕੋਹਲ]] ਅਤੇ ਮਹਿੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਵਿਚ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ। ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਨੱਚਣ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਨਾ ਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਪਰਦਾ ਕਰਦੇ ; ਸ਼ਰਮ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਲਈ।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=N3QRAwAAQBAJ&amp;pg=PA188|title=The Homoerotics of Orientalism|last=Joseph A. Boone|date=2014|publisher=Columbia University Press|isbn=9780231521826|page=188}}&lt;/ref&gt;&lt;/blockquote&gt;ਖਵਾਲ ਨੇ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਪਹਿਨ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;Hanna 1988&quot;&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/dancesexgendersi0000hann|title=Dance, Sex, and Gender: Signs of Identity, Dominance, Defiance, and Desire|last=Judith Lynne Hanna|date=1988|publisher=University of Chicago Press|isbn=9780226315515|pages=[https://archive.org/details/dancesexgendersi0000hann/page/57 57]–58|url-access=registration}}&lt;/ref&gt; ਖਵਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਾਗਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਆਹ,&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=HSlDAAAAcAAJ&amp;pg=PA260|title=An Account of the Manners and Customs of the Modern Egyptians|last=Edward William Lane|date=1842|publisher=London: Charles Knight &amp; Co.|volume=1|page=260}}&lt;/ref&gt; ਜਨਮ, [[ਖ਼ਤਨਾ|ਸੁੰਨਤ]] ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?isbn=159884234X|title=Middle East in Focus: Egypt|date=2013|publisher=ABC-CLIO|isbn=9781598842340|editor-last=Mona L. Russell|page=335}}&lt;/ref&gt;

ਅਠਾਰ੍ਹਵੀਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹੀਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=eEure7RawoAC&amp;pg=PA33|title=A Trade like Any Other: Female Singers and Dancers in Egypt|last=Karin van Nieuwkerk|date=2010|publisher=University of Texas Press|isbn=9780292786806|page=33}}&lt;/ref&gt; ਖਵਾਲ ਨੂੰ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ; ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੁਰਸ਼ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਸਪਸ਼ਟਤਾ ਭਰਮਾਉਣ ਵਾਲੀ ਲੱਗਦੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=BO1CBAAAQBAJ|title=The Dangerous Lives of Public Performers: Dancing, Sex, and Entertainment in the Islamic World|last=Anthony Shay|date=2014|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9781137432384|page=160}}&lt;/ref&gt;

ਆਧੁਨਿਕ ਮਿਸਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੈਸਿਵ ਗੇਅ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=L-lEfP5F6B0C&amp;pg=PA6|title=In a Time of Torture: The Assault on Justice in Egypt's Crackdown on Homosexual Conduct|last=Human Rights Watch|date=2004|isbn=1564322963|page=6}}&lt;/ref&gt;

== ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ==

* ਕੋਸੇਕ
* ਬਚ ਬਾਜ਼ੀ

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਕਲਾਕਾਰ]]</text>
      <sha1>p9ihyefl9cpf57zyq3sqiq1dacucirh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਰੌਬਿਨ ਹਾਰਡੀ (ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਲੇਖਕ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143791</id>
    <revision>
      <id>610368</id>
      <parentid>610278</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T12:03:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7402" xml:space="preserve">{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਲਿਖਾਰੀ|name=ਰੌਬਿਨ ਹਾਰਡੀ|image=|birth_date={{Birth date|1952|7|12}}|birth_place=[[ਹੈਲੀਫ਼ੈਕਸ, ਨੋਵਾ ਸਕੋਸ਼ਾ|ਹੈਲੀਫੈਕਸ]], [[ਨੋਵਾ ਸਕੋਸ਼ਾ|ਨੋਵਾ ਸਕੋਸ਼ੀਆ]], ਕੈਨੇਡਾ|death_date={{Death date and age|1995|10|28|1952|7|12}}|death_place=ਟੋਂਟੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੋਰੈਸਟ, [[ਐਰੀਜ਼ੋਨਾ]] ਯੂ.ਐਸ.ਏ.|occupation=|nationality=|notableworks=|spouse=|website=}}

'''ਰੌਬਿਨ ਕਲਾਰਕਸਨ ਹਾਰਡੀ''' (12 ਜੁਲਾਈ, 1952 – ਅਕਤੂਬਰ 28, 1995) ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;archives&quot;&gt;&quot;Robin Hardy Papers 1964-2001&quot;. [[New York Public Library]], Manuscripts and Archives Division.&lt;/ref&gt;

[[ਹੈਲੀਫ਼ੈਕਸ, ਨੋਵਾ ਸਕੋਸ਼ਾ|ਹੈਲੀਫੈਕਸ]], [[ਨੋਵਾ ਸਕੋਸ਼ਾ|ਨੋਵਾ ਸਕੋਸ਼ੀਆ]] ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ [[ਵਿਨੀਪੈਗ]], [[ਮਾਨੀਟੋਬਾ|ਮੈਨੀਟੋਬਾ]] ਅਤੇ [[ਓਟਾਵਾ]], [[ਉਂਟਾਰੀਓ|ਓਨਟਾਰੀਓ]] ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਹੋਏ&lt;ref name=&quot;archives&quot;&gt;&quot;Robin Hardy Papers 1964-2001&quot;. [[New York Public Library]], Manuscripts and Archives Division.&lt;/ref&gt; ਹਾਰਡੀ ਨੇ [[ਅਲਬਰਟਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਅਲਬਰਟਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ]] ਰਚਨਾਤਮਕ ਲਿਖਤ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ [[ਟੋਰਾਂਟੋ]] ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਡਲਹੌਜ਼ੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਲਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਦ ''ਬਾਡੀ ਪੋਲੀਟਿਕ'', ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੈਨੇਡੀਅਨ [[ਗੇਅ]] ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਟਾਫ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਕ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;archives&quot; /&gt; ਉਸਨੇ ਸੀ.ਬੀ.ਸੀ. ਰੇਡੀਓ ਲਈ ਰੇਡੀਓ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀਆਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ, ''ਨਾਓ'', ''ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਫੋਰਮ'' ਅਤੇ ''ਫਿਊਜ਼'' ਸਮੇਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਓਨਟਾਰੀਓ ਵਿੱਚ ਲੇਸਬੀਅਨ ਅਤੇ ਗੇਅ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਗੱਠਜੋੜ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਸਟਾਫ ਮੈਂਬਰ ਰਿਹਾ।&lt;ref name=&quot;archives&quot; /&gt;

ਉਹ 1984 ਵਿੱਚ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ|ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ]] ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਕਲੋਵਰਡੇਲ ਪ੍ਰੈਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ ਪਬਲਿਸ਼ਿੰਗ ਟ੍ਰਾਈਐਂਗਲ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;nytobit&quot;&gt;[https://www.nytimes.com/1995/11/03/arts/robin-hardy-writer-43.html &quot;Robin Hardy, Writer, 43&quot;]. ''[[The New York Times]]'', November 3, 1995.&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨ ਬਾਲਗ, ਵਿਗਿਆਨ ਗਲਪ, ਰਹੱਸ ਅਤੇ ਡਰਾਉਣੇ ਨਾਵਲ ਵੀ ਲਿਖੇ, ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਸਦੇ ਕਲਮੀ ਨਾਮ ਹੇਠ ਛਪੇ ਸਨ; ਸਿਰਫ਼ ''ਕਾਲ ਆਫ਼ ਦ ਵੇਨਡੀਗੋ'' (1994) ਹੀ ਉਹ ਨਾਵਲ ਸੀ ਜੋ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;archives&quot;&gt;&quot;Robin Hardy Papers 1964-2001&quot;. [[New York Public Library]], Manuscripts and Archives Division.&lt;/ref&gt; ਉਹ ਇਸ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ''ਦ ਐਡਵੋਕੇਟ'', ''ਵਿਲੇਜ ਵਾਇਸ'' ਅਤੇ ''ਪੈਂਟਹਾਊਸ'' ਸਮੇਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਵੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;archives&quot; /&gt;

ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਕਵਿਤਾ ਵੀ ਲਿਖੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਕਦੇ ਵੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ&lt;ref name=&quot;archives&quot;&gt;&quot;Robin Hardy Papers 1964-2001&quot;. [[New York Public Library]], Manuscripts and Archives Division.&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਸਾਲਾਨਾ ਸੀ.ਬੀ.ਸੀ. ਸਾਹਿਤਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਕਹਾਣੀ, &quot;ਭੂਤ&quot; ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;archives&quot; /&gt;

ਉਹ 1993 ਵਿੱਚ ਟਕਸਨ, [[ਐਰੀਜ਼ੋਨਾ]] ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;archives&quot;&gt;&quot;Robin Hardy Papers 1964-2001&quot;. [[New York Public Library]], Manuscripts and Archives Division.&lt;/ref&gt;

28 ਅਕਤੂਬਰ 1995 ਨੂੰ ਹਾਰਡੀ ਦੀ ਐਰੀਜ਼ੋਨਾ ਦੇ ਟੋਂਟੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੋਰੈਸਟ ਵਿੱਚ [[ਹਾਈਕਿੰਗ]] ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।&lt;ref name=&quot;nytobit&quot;&gt;[https://www.nytimes.com/1995/11/03/arts/robin-hardy-writer-43.html &quot;Robin Hardy, Writer, 43&quot;]. ''[[The New York Times]]'', November 3, 1995.&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਧੂਰੀ ਗੈਰ-ਗਲਪ ਖਰੜੇ ''ਦੀ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਆਫ਼ ਡੈਥ: ਗੇਅ ਮੈਨ, ਏਡਜ਼ ਅਤੇ ਇੱਛਾ'' ਦਾ ਸੰਕਟ ਡੇਵਿਡ ਗ੍ਰੋਫ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 1999 ਵਿੱਚ ''ਕ੍ਰਾਈਸਿਸ ਆਫ਼ ਡਿਜ਼ਾਇਰ: ਏਡਜ਼ ਐਂਡ ਦ ਫੇਟ ਆਫ ਗੇਅ ਬ੍ਰਦਰਹੁੱਡ ਦੇ'' ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ 12ਵੇਂ ਲਾਂਬਡਾ ਲਿਟਰੇਰੀ ਅਵਾਰਡਸ ਵਿੱਚ ਗੇਅ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਾਰਟਲਿਸਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਸੀ।&lt;ref&gt;''Lambda Book Report'', Volume 8, Issue 5. 1999.&lt;/ref&gt;

ਉਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਗਜ਼ ਅਤੇ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]] ਦੇ ਆਰਕਾਈਵਜ਼ ਕੋਲ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;archives&quot;&gt;&quot;Robin Hardy Papers 1964-2001&quot;. [[New York Public Library]], Manuscripts and Archives Division.&lt;/ref&gt; ਸਕਾਟ ਸਾਈਮਨਜ਼ ਅਤੇ ਨੌਰਮਨ ਐਲਡਰ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਹ ਇਆਨ ਯੰਗ ਦੀ 2013 ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਏ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;[http://www.lambdaliterary.org/reviews/08/26/encounters-with-authors-essays-on-scott-symons-robin-hardy-norman-elder-by-ian-young/ &quot;‘Encounters with Authors: Essays on Scott Symons, Robin Hardy, Norman Elder’ by Ian Young&quot;]. [[Lambda Literary Foundation]], August 26, 2013.&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁੰਨ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1995]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1952]]</text>
      <sha1>4r0y8th0y96dtordvmbwjo30jvv1xr0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143795</id>
    <revision>
      <id>610463</id>
      <parentid>610337</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T08:02:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shabnamrana</username>
        <id>33504</id>
      </contributor>
      <comment>ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38390" xml:space="preserve">


'''ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ''' ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਸੰਤ ਹਨ ਜੋ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗਰੀਬ ਦਾਸ ਪੰਥ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਧਨਾਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਜੋ ਵਰਤਮਾਂਨ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜਯ ਦੇ ਸੋਨੀਪਤ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਾਧਨਾ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲੀਆਂ ਤੋ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇੱਕਲੇ ਸੱਚੇ ਸੱਤਗੁਰੂ  ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://m.jagran.com/news/national-rampals-rules-for-his-blessings-11797486.html|title=गुरु दीक्षा के नाम पर रामपाल के थे 11 अजीबो गरीब नियम|website=m.jagran.com|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਦੱਸਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਮਾਮ ਕਥਿਤ ਸੰਤਾ ਤੱਕ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੇ ਸਾਧਨਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਰੁੱਧ ਕਹਿਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਚਰਚਾ ਲਈ ਸਦਾ ਭੇਜਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦਾ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਨਿਯਮਾ ਦਾ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅਲੱਗ ਪਹਿਚਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰਮੈਣੀ ਵਿਆਹ ਵਿਸ਼ੇਸ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਦਯਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੁਝ ਤੱਥਾ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ।  ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ ਆਰਿਆਸਮਾਜੀ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸਨ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।  ਇਸ ਮੁੱਢਲੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਡੇ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਹੋਏ ਹਨ।  ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਤੱਕ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

== ਜੀਵਨ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਜਨਮ ਸੋਨੀਪਤ ਦੇ ਪਿੰਡ ਧਨਾਨਾ ਵਿੱਚ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਬਣ ਗਏ ਸੀ ।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/en/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=Saint Rampal Ji - Biography - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਇਹਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਭਗਤ ਸੀ।ਪਰ ਇਸ ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀ ਹੋਈਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਕਿ ਉਹਨਾ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਭਗਤੀ ਦੀ ਵਿੱਧੀ ਸਾਡੇ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ। ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਤੋਂ 17 ਫਰਵਰੀ 1988 ਨੂੰ ਨਾਂ ਉਪਦੇਸ਼ ਲੀਤਾ ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਬੌਧ ਦਿਵਸ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/bodh-diwas-hindi/|title=17 फरवरी बोध दिवस - तत्वदर्शी संत रामपाल जी महाराज|last=NEWS|first=SA|date=2022-02-14|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸਨੂੰ  ਉਹ ਇਸ ਭਗਤੀ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਅਧਿਆਏ 16 ਸਲੋਕ 23 ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਧਰਮ-ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣਾ ਮਨਮਾਨਾ ਆਚਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਸਿੱਧੀ ਨੂੰ,ਨਾ ਸੁਖ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਰਮ ਗਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=संत रामपाल जी महाराज जी की जीवनी - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਕਬੀਰ ਸਾਗਰ, ਗਰੀਬਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਸਤ ਗ੍ਰੰਥ, ਪੁਰਾਣ, ਵੇਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕਈ ਗ੍ਰੰਥ ਪੜ੍ਹੇ। ਇਹਨਾ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਇਹਨਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਸੇ ਵਚਨਾ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; 

1994 ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਪਦ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ &quot;ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ&quot; ਬਣ ਗਏ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 

ਸਨ 1995 ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕੀ 2000 ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਹੋਈਆ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਰੋਂਥਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਸ਼ਰਮ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋ  ਬਾਅਦ ਤੋ ਇਹ ਆਸ਼ਰਮ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

== ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ, ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਕਬੀਰ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਸਮੇਤ ਸਮੁੱਚੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਉੱਤਪਤੀ ਕਰਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰਿਕ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਦੀ ਭਗਤੀ ਹੇਤ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੈ। ਬੁਰਾਈਆਂ ਤਿਆਗਣ ਦੇ ਲਈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਲਈ ਵੀ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਗਤੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

1. ਕਿਸੀ ਨਸੀਲੀ ਵਸਤੂ ਜਿਵੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ  ਦਾ ਸੇਵਨ ਤਾ ਦੂਰ , ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀ ਦੇਣਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
 

2. ਜੂਆ, ਤਾਸ਼, ਚੋਰੀ, ਠੱਗੀ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

3. ਮੌਤ ਭੋਗ , ਦਾਜ, ਦਿਖਾਵੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ, ਮੁੰਡਨ ਸਮਾਧੀ ਪੂਜਣ, ਪਿਤਰ ਪੂਜਾ, ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

4. ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ,ਸਤਿਕਾਰ ਸਭ ਦਾ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

5. ਅਸ਼ਲੀਲ ਗੀਤ ਗਾਉਣਾ, ਨੱਚਣਾ, ਵਹਵਿਚਾਰ ਆਦਿ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਚੇਲੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹਨਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੋ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। 


ਇਕ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਹੈ

ਸਤਗੁਰੂ ਕੇ ਲੱਛਣ ਕਹੁ, ਮਧੁਰੇ ਬੈਨ ਵਿਨੋਦ।

ਚਾਰ ਵੇਦ ਛ: ਸ਼ਾਸਤਰ ਕਹੇ ਅਠਾਰਹ ਬੋਧ।&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ਇਸ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾ ਦੇ ਚੇਲੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਸੱਚੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਉਪਮਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿੰਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ, ਫਿਰ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਆਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪ਼ਾਈਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਤੋ ਜੁੜੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗਿਆਨ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਈਚਾਰੇ  ਉਹਨਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jansatta.com/trending-news/geeta-phogat-tweeted-picture-with-her-husband-with-poetry-man-replied-something-strange/410455/|title=गीता फोगाट ने ट्वीटर पर दिया ज्ञान, लोगों ने कहा, संत रामपाल की किताब पढ़िए ज्ञान बढ़ेगा!|website=Jansatta|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

== ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿੱਜੀ ਸੰਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਬੀਰਸਾਗਰ, ਸਦ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਵੇਦ, ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਬਾਈਬਲ, ਕੁਰਾਨ ਆਦਿ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਰਚਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਗਿਆਨ ਗੰਗਾ, ਜੀਨੇ ਕੀ ਰਾਹ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਸਥਾਨ ਸੀ ‘ਅਨਾਮੀ (ਅਨਾਮੀ) ਲੋਕ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਾਹ ਲੋਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਉਸ ਅਨਾਮੀ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਕਵੀਰਦੇਵ ਅਰਥਾਤ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਹੈ। ਉਸ ਪੂਰਨ ਧਨੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸਮਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਵੀਦੇਵ ਦਾ ਅਲੰਕਾਰਿਕ ਨਾਮ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ :- ਜਿਵੇਂ, ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਨਾਮ ਹੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕਈ ਵਿਭਾਗ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਜਿਸ ਵੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹੀ ਪੋਸਟ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਸਤਖਤ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਹੈ। 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬੀਰ (ਕਵੀਰਦੇਵ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸੰਸਾਰਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾ ਨਾਲ ਹੇਠਲੇ ਤਿੰਨ ਸੰਸਾਰ (ਅਗਮਲੋਕ, ਅਲਖ ਲੋਕ, ਸਤਲੋਕ) ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸੁਆਮੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਓਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਗਮ ਪੁਰਸ਼ ਅਰਥਾਤ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਹੈ। ਇਸ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਇੱਕ ਖਰਬ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਦੇਵ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ) ਅਲਖ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਆਪ ਹੀ ਅਲਖ ਲੋਕ ਦਾ ਮਾਲਕ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਮਾਤਮਕ (ਅਹੁਦੇ ਦਾ ) ਨਾਮ ਅਲਖ ਪੁਰਸ਼ ਵੀ ਇਸ ਪਰਮ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਹੈ) ਅਤੇ ਇਸ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਵਰਗਾ ਸਰੀਰ। ਤੇਜੋਮਯ (ਸਯੋਤੀ) ਆਪ ਹੈ। ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਰਬ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸਤਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਸਕ ਹਨ।

ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਉਪਮਾਤਮਕ ਨਾਮ ਸਤਪੁਰਸ਼ (ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭੂ) ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਕਾਲਮੂਰਤੀ ਸ਼ਬਦ ਰੂਪ ਰਾਮ-ਪੂਰਨ-ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮ ਅੱਖਰ ਬ੍ਰਹਮ ਆਦਿ ਹੈ। ਇਹ ਸਤਿਪੁਰੁਸ਼ ਕਬੀਰਦ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰੋੜਾਂ ਸੂਰਜਾਂ ਅਤੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ) ਸਤਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪਹਿਲੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ  ਹੋਰ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀਆ , ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ (ਵਚਨ) ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਦੀਪਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਰਚਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭਰਿਆ।

ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ- (1) ‘ਕੁਰਮ’ (2) ‘ਗਿਆਨੀ’ (3) ‘ਵਿਵੇਕ’, (4) ‘ਤੇਜ’, (5) ‘ਸਹਜ’, (6) ‘ਸੰਤੋਸ਼’, (7)। ) “ਸੁਰਤਿ”, (8) “ਆਨੰਦ”, (9) “ਸ਼ਮਾ (10) ਨਿਸ਼ਕਾਮ’, (11) ‘ਜਲਰੰਗੀ’ (12) ਅਚਿੰਤ’ (13) “ਪ੍ਰੇਮ”, (14) “ਦਯਾਲ” ( 15) &quot;ਧੈਰਯ (16) &quot;ਯੋਗ ਸੰਤਾਨਯਨ&quot;  ਅਰਥਾਤ &quot;ਯੋਗਜੀਤ&quot;।

ਸਤਪੁਰਸ਼ ਕਵੀਰਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਚਿੰਤ ਨੂੰ ਸਤਿਆਲੋਕ ਦੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ  ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਅਚਿੰਤ ਨੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ (ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ) ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਉਤਪੱਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ, ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਵਿਚ ਨਹਾਉਣ ਗਏ, ਉਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਨੰਦ ਆਇਆ ਤੇ ਸੌਂ ਗਿਆ। ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।

ਫਿਰ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਅਚਿੰਤ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ, ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਉਸੇ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਅੰਡਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਤਮਾ ਉਸ ਅੰਡੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://spiritualleadersantrampaljimaharaj.blogspot.com/2020/09/Srishti-ki-Rachna-in-Hindi.html|title=सृष्टि की रचना कैसे हुई? (Srishti ki Rachna in Hindi) {{!}} Spiritual Leader Saint Rampal Ji Maharaj|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt; ਗਰਜ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਨੀਂਦ ਭੰਗ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਅੰਡੇ ਵੱਲ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੰਗਾ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਜੋਤੀ ਨਿਰਜਨ (ਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼) ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ‘ਕਾਲ’ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ‘ਕੈਲ’ ਹੈ। ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਅਤੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਅਚਿੰਤ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ।

ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਰੂਪ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਇ ਕਿ 16 ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਲੋਕਾ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਫਿਰ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਇਕ ਲੱਤ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹ ਕੇ  ਤਪ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਰਚਨਾ ਲਈ ਪੰਜ ਤੱਤ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਆਤਮਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਕਿ ਜੋ ਆਤਮਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ਕੁਝ ਅਤਮਾਵਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਹਵਾਨ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਇਸਤਰੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ  ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਚਮਕਦਾ ਰੂਪ ਦੇਖਿਆ (ਜੋ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਵੀ ਸੀ) ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਹ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡਾਂ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਸਮੇਤ ਸਤਲੋਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਆ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਨਾਲ ਆਈਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਮਹੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.webdunia.com/sanatan-dharma-brahmand/the-origins-of-creation-according-to-hinduism-112121700010_1.html|title=Hinduism: Genesis Creation {{!}} हिंदू धर्म : सृष्टि उत्पत्ति का क्रम|last=जोशी 'शतायु'|first=अनिरुद्ध|website=hindi.webdunia.com|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਕਸ਼ਮ ਵੇਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਗਿਆਨ ਸਮਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਆਤਮਾ ਉਹ ਕਾਲ ਜਾਲ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਮੁਕਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/creation-of-nature-universe/|title=सृष्टी रचना - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

== ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ==
ਸੰਤ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ 'ਤੇ ਢੁੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹਨ-&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/nostradamus-ki-bhavishyavani-hindi/|title=8 सितंबर, संत रामपाल जी का अवतरण दिवस - नास्त्रेदमस ने 466 वर्ष पहले ही कर दी थी भविष्यवाणी|last=NEWS|first=SA|date=2021-08-28|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਜੈਗੁਰੂਦੇਵ ਪੰਥ ਦੇ ਤੁਲਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 7 ਸਤੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਮਹਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਅਸੀਂ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅੱਜ 20 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦਿਨ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 20 ਸਾਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sputniknews.com/20191005/india-nostradamus-twitter-1076965218.html|title=Twitterati Wonder if Nostradamus Had Predicted Indian Self-Styled Saint #Rampal|website=sputniknews.com|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਨੋਸਟ੍ਰਾਡੇਮਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 2006 'ਚ ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਬਾਅਦ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਲਕਾਂ ਤੇ ਬਠਾਵੇਗੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.news18.com/news/knowledge/rampal-claimed-nostradamus-tell-about-him-450-years-ago-1551089.html|title=रामपाल कहता था कि नास्त्रेदमस ने की थी उसके अवतार लेने की भविष्यवाणी|date=2018-10-17|website=News18 हिंदी|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਵਿੱਖਵਕਤਾ ਫਲੋਰੈਂਸ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਕੀਰੋ’, ਹੰਗਰੀ ਦੀ ਔਰਤ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਬੋਰਿਸਕਾ’ ਆਦਿ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੇ ਢੁੱਕਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mynation.com/india-news/11-reasons-why-saint-rampalji-maharaj-is-trending-number-1-on-twitter-pyulrb|title=11 reasons why Saint RampalJi Maharaj is trending Number 1 on Twitter|last=pratiba|website=Asianet News Network Pvt Ltd|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

== ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ==
ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਯਤਨ ਕਮਾਲ ਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।

=== ਦਹੇਜ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵਿਚ ਦਹੇਜ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਦਗੀਪੁਰਨ ਵਿਆਹ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਦੇ ਯਤਨ ਸਫ਼ਲ ਹੋਏ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਜ ਪ੍ਰਥਾ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਲਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ।

ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨੂੰਹਾਂ ਨੂੰ ਦਹੇਜ ਨਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜਾਂ ਘੱਟ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਤੰਗ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਕਤਲ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਨੁਆਈ ਦਹੇਜ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਦਿਖਾਵੇ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰਮੈਨੀ ਦੁਆਰਾ 17 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੋਈ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਮਾਜ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਮਾਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

=== ਛੂਤ-ਛਾਤ ਅਤੇ ਜਾਤੀਵਾਦ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸੁਣਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਤਰ-ਜਾਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਜਾਤੀਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

=== ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ, ਪਿਤਰਪੂਜਾ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਿਆਗ ਵਰਤ ਰੱਖਣ, ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ, ਵਾਸਤੂ ਅਤੇ ਜੋਤਿਸ਼ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ, ਜੂਆ ਖੇਡਣ, ਦੇਈ ਧਾਮ ਜਾਣ, ਮੌਤ ਦੇ ਭੋਗ ਆਦਿ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਾਲ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ।

=== ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੋਂ ਨਾਮ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣ ਤੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁੰਘਣ ਦਾ ਧੂੰਆਂ, ਸਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਦੂਰ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਦੇਣ ਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਤਿਬੰਧ ਹੈ ਵਰਨਣਯੋਗ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਚੇਲਾ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।

=== ਖੂਨ ਦਾਨ ===
ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਭਗਤੀ ਮੁਕਤੀ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖੂਨਦਾਨ ਕੈਂਪ ਵੀ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਤ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਜਾਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

== ਵਿਵਾਦ ==
2006 ਵਿੱਚ, ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/rohtak-clash-sant-rampal-triggered-it/articleshow/20021686.cms|title=Rohtak clash: Sant Rampal triggered it {{!}} India News - Times of India|last=May 13|first=Deepender Deswal / TNN /|last2=2013|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-03|last3=Ist|first3=03:16}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ, ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ 12 ਜੁਲਾਈ 2006 ਨੂੰ ਕਰੌਥਾ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bhaskar.com/haryana/rohtak/news/HAR-ROH-OMC-MAT-latest-rohtak-news-042004-1371921-NOR.html|title=ਕਰੋਂਥਾ ਦੀ ਘਟਨਾ|work=Bhaskar|access-date=03 ਅਗਸਤ 2022}}&lt;/ref&gt; ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੇ ਵੀ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਸੋਨੂੰ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਅਨੁਆਈ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਵਿਰੁੱਧ ਕਤਲ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਜ਼ਮਾਨਤ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਨਵੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮੁੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਬਰਵਾਲਾ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/self-styled-godman-rampal-acquitted-in-two-criminal-cases/article19580543.ece|title=Sant Rampal acquitted in two criminal cases|last=Vasudeva|first=Vikas|date=2017-08-29|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt; ਸਮਰਥਕਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ 19 ਨਵੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;ਇਸ ਵਿੱਚ 5 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ 1 ਬੱਚੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੇਸ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਵਿਰੁੱਧ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/hindi/india-41079627|title=संत रामपाल दो मामलों में बरी, रहेंगे जेल में|work=BBC News हिंदी|access-date=2022-08-03|language=hi}}&lt;/ref&gt; 29 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.aajtak.in/crime/story/satlok-ashram-saint-rampal-disloyality-hisar-court-decision-on-29-august-460425-2017-08-29|title=सतलोक आश्रम के प्रमुख संत रामपाल बरी, लोगों को बंधक बनाने का था आरोप|date=2017-08-29|website=आज तक|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;ਪਰ ਉਹ ਕਤਲ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;11 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਹਿਸਾਰ ਕੋਰਟ ਰਾਹੀਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/sant-rampal-14-others-sentenced-to-life-for-murder-of-four-women/article61523278.ece|title=Sant Rampal, 14 others sentenced to life for murder of four women|last=Kumar|first=Ashok|date=2018-10-16|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt;


==ਹਵਾਲੇ==</text>
      <sha1>cfi6l40hr86h4gvubiv0hiogull4rcv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610464</id>
      <parentid>610463</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T08:12:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shabnamrana</username>
        <id>33504</id>
      </contributor>
      <comment>ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39958" xml:space="preserve">


'''ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ''' ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਸੰਤ ਹਨ ਜੋ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗਰੀਬ ਦਾਸ ਪੰਥ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਧਨਾਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਜੋ ਵਰਤਮਾਂਨ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜਯ ਦੇ ਸੋਨੀਪਤ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਾਧਨਾ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲੀਆਂ ਤੋ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇੱਕਲੇ ਸੱਚੇ ਸੱਤਗੁਰੂ  ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://m.jagran.com/news/national-rampals-rules-for-his-blessings-11797486.html|title=गुरु दीक्षा के नाम पर रामपाल के थे 11 अजीबो गरीब नियम|website=m.jagran.com|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਦੱਸਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਮਾਮ ਕਥਿਤ ਸੰਤਾ ਤੱਕ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੇ ਸਾਧਨਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਰੁੱਧ ਕਹਿਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਚਰਚਾ ਲਈ ਸਦਾ ਭੇਜਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦਾ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਨਿਯਮਾ ਦਾ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅਲੱਗ ਪਹਿਚਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰਮੈਣੀ ਵਿਆਹ ਵਿਸ਼ੇਸ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਦਯਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੁਝ ਤੱਥਾ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ।  ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ ਆਰਿਆਸਮਾਜੀ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸਨ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।  ਇਸ ਮੁੱਢਲੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਡੇ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਹੋਏ ਹਨ।  ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਤੱਕ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

== ਜੀਵਨ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਜਨਮ ਸੋਨੀਪਤ ਦੇ ਪਿੰਡ ਧਨਾਨਾ ਵਿੱਚ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਬਣ ਗਏ ਸੀ ।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/en/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=Saint Rampal Ji - Biography - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਇਹਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਭਗਤ ਸੀ।ਪਰ ਇਸ ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀ ਹੋਈਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਕਿ ਉਹਨਾ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਭਗਤੀ ਦੀ ਵਿੱਧੀ ਸਾਡੇ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ। ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਤੋਂ 17 ਫਰਵਰੀ 1988 ਨੂੰ ਨਾਂ ਉਪਦੇਸ਼ ਲੀਤਾ ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਬੌਧ ਦਿਵਸ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/bodh-diwas-hindi/|title=17 फरवरी बोध दिवस - तत्वदर्शी संत रामपाल जी महाराज|last=NEWS|first=SA|date=2022-02-14|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸਨੂੰ  ਉਹ ਇਸ ਭਗਤੀ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਅਧਿਆਏ 16 ਸਲੋਕ 23 ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਧਰਮ-ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣਾ ਮਨਮਾਨਾ ਆਚਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਸਿੱਧੀ ਨੂੰ,ਨਾ ਸੁਖ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਰਮ ਗਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=संत रामपाल जी महाराज जी की जीवनी - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਕਬੀਰ ਸਾਗਰ, ਗਰੀਬਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਸਤ ਗ੍ਰੰਥ, ਪੁਰਾਣ, ਵੇਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕਈ ਗ੍ਰੰਥ ਪੜ੍ਹੇ। ਇਹਨਾ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਇਹਨਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਸੇ ਵਚਨਾ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; 

1994 ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਪਦ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ &quot;ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ&quot; ਬਣ ਗਏ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 

ਸਨ 1995 ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕੀ 2000 ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਹੋਈਆ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਰੋਂਥਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਸ਼ਰਮ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋ  ਬਾਅਦ ਤੋ ਇਹ ਆਸ਼ਰਮ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

== ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ, ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਕਬੀਰ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਸਮੇਤ ਸਮੁੱਚੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਉੱਤਪਤੀ ਕਰਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰਿਕ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਦੀ ਭਗਤੀ ਹੇਤ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੈ। ਬੁਰਾਈਆਂ ਤਿਆਗਣ ਦੇ ਲਈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਲਈ ਵੀ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਗਤੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

1. ਕਿਸੀ ਨਸੀਲੀ ਵਸਤੂ ਜਿਵੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ  ਦਾ ਸੇਵਨ ਤਾ ਦੂਰ , ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀ ਦੇਣਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
 

2. ਜੂਆ, ਤਾਸ਼, ਚੋਰੀ, ਠੱਗੀ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

3. ਮੌਤ ਭੋਗ , ਦਾਜ, ਦਿਖਾਵੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ, ਮੁੰਡਨ ਸਮਾਧੀ ਪੂਜਣ, ਪਿਤਰ ਪੂਜਾ, ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

4. ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ,ਸਤਿਕਾਰ ਸਭ ਦਾ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

5. ਅਸ਼ਲੀਲ ਗੀਤ ਗਾਉਣਾ, ਨੱਚਣਾ, ਵਹਵਿਚਾਰ ਆਦਿ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਚੇਲੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹਨਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੋ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। 


ਇਕ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਹੈ

ਸਤਗੁਰੂ ਕੇ ਲੱਛਣ ਕਹੁ, ਮਧੁਰੇ ਬੈਨ ਵਿਨੋਦ।

ਚਾਰ ਵੇਦ ਛ: ਸ਼ਾਸਤਰ ਕਹੇ ਅਠਾਰਹ ਬੋਧ।&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ਇਸ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾ ਦੇ ਚੇਲੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਸੱਚੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਉਪਮਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿੰਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ, ਫਿਰ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਆਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪ਼ਾਈਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਤੋ ਜੁੜੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗਿਆਨ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਈਚਾਰੇ  ਉਹਨਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jansatta.com/trending-news/geeta-phogat-tweeted-picture-with-her-husband-with-poetry-man-replied-something-strange/410455/|title=गीता फोगाट ने ट्वीटर पर दिया ज्ञान, लोगों ने कहा, संत रामपाल की किताब पढ़िए ज्ञान बढ़ेगा!|website=Jansatta|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

== ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿੱਜੀ ਸੰਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਬੀਰਸਾਗਰ, ਸਦ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਵੇਦ, ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਬਾਈਬਲ, ਕੁਰਾਨ ਆਦਿ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਰਚਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਗਿਆਨ ਗੰਗਾ, ਜੀਨੇ ਕੀ ਰਾਹ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਸਥਾਨ ਸੀ ‘ਅਨਾਮੀ (ਅਨਾਮੀ) ਲੋਕ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਾਹ ਲੋਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਉਸ ਅਨਾਮੀ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਕਵੀਰਦੇਵ ਅਰਥਾਤ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਹੈ। ਉਸ ਪੂਰਨ ਧਨੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸਮਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਵੀਦੇਵ ਦਾ ਅਲੰਕਾਰਿਕ ਨਾਮ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ :- ਜਿਵੇਂ, ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਨਾਮ ਹੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕਈ ਵਿਭਾਗ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਜਿਸ ਵੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹੀ ਪੋਸਟ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਸਤਖਤ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਹੈ। 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬੀਰ (ਕਵੀਰਦੇਵ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸੰਸਾਰਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾ ਨਾਲ ਹੇਠਲੇ ਤਿੰਨ ਸੰਸਾਰ (ਅਗਮਲੋਕ, ਅਲਖ ਲੋਕ, ਸਤਲੋਕ) ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸੁਆਮੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਓਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਗਮ ਪੁਰਸ਼ ਅਰਥਾਤ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਹੈ। ਇਸ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਇੱਕ ਖਰਬ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਦੇਵ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ) ਅਲਖ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਆਪ ਹੀ ਅਲਖ ਲੋਕ ਦਾ ਮਾਲਕ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਮਾਤਮਕ (ਅਹੁਦੇ ਦਾ ) ਨਾਮ ਅਲਖ ਪੁਰਸ਼ ਵੀ ਇਸ ਪਰਮ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਹੈ) ਅਤੇ ਇਸ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਵਰਗਾ ਸਰੀਰ। ਤੇਜੋਮਯ (ਸਯੋਤੀ) ਆਪ ਹੈ। ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਰਬ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸਤਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਸਕ ਹਨ।

ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਉਪਮਾਤਮਕ ਨਾਮ ਸਤਪੁਰਸ਼ (ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭੂ) ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਕਾਲਮੂਰਤੀ ਸ਼ਬਦ ਰੂਪ ਰਾਮ-ਪੂਰਨ-ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮ ਅੱਖਰ ਬ੍ਰਹਮ ਆਦਿ ਹੈ। ਇਹ ਸਤਿਪੁਰੁਸ਼ ਕਬੀਰਦ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰੋੜਾਂ ਸੂਰਜਾਂ ਅਤੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ) ਸਤਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪਹਿਲੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ  ਹੋਰ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀਆ , ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ (ਵਚਨ) ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਦੀਪਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਰਚਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭਰਿਆ।

ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ- (1) ‘ਕੁਰਮ’ (2) ‘ਗਿਆਨੀ’ (3) ‘ਵਿਵੇਕ’, (4) ‘ਤੇਜ’, (5) ‘ਸਹਜ’, (6) ‘ਸੰਤੋਸ਼’, (7)। ) “ਸੁਰਤਿ”, (8) “ਆਨੰਦ”, (9) “ਸ਼ਮਾ (10) ਨਿਸ਼ਕਾਮ’, (11) ‘ਜਲਰੰਗੀ’ (12) ਅਚਿੰਤ’ (13) “ਪ੍ਰੇਮ”, (14) “ਦਯਾਲ” ( 15) &quot;ਧੈਰਯ (16) &quot;ਯੋਗ ਸੰਤਾਨਯਨ&quot;  ਅਰਥਾਤ &quot;ਯੋਗਜੀਤ&quot;।

ਸਤਪੁਰਸ਼ ਕਵੀਰਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਚਿੰਤ ਨੂੰ ਸਤਿਆਲੋਕ ਦੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ  ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਅਚਿੰਤ ਨੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ (ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ) ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਉਤਪੱਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ, ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਵਿਚ ਨਹਾਉਣ ਗਏ, ਉਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਨੰਦ ਆਇਆ ਤੇ ਸੌਂ ਗਿਆ। ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।

ਫਿਰ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਅਚਿੰਤ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ, ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਉਸੇ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਅੰਡਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਤਮਾ ਉਸ ਅੰਡੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://spiritualleadersantrampaljimaharaj.blogspot.com/2020/09/Srishti-ki-Rachna-in-Hindi.html|title=सृष्टि की रचना कैसे हुई? (Srishti ki Rachna in Hindi) {{!}} Spiritual Leader Saint Rampal Ji Maharaj|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt; ਗਰਜ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਨੀਂਦ ਭੰਗ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਅੰਡੇ ਵੱਲ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੰਗਾ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਜੋਤੀ ਨਿਰਜਨ (ਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼) ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ‘ਕਾਲ’ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ‘ਕੈਲ’ ਹੈ। ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਅਤੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਅਚਿੰਤ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ।

ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਰੂਪ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਇ ਕਿ 16 ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਲੋਕਾ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਫਿਰ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਇਕ ਲੱਤ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹ ਕੇ  ਤਪ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਰਚਨਾ ਲਈ ਪੰਜ ਤੱਤ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਆਤਮਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਕਿ ਜੋ ਆਤਮਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ਕੁਝ ਅਤਮਾਵਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਹਵਾਨ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਇਸਤਰੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ  ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਚਮਕਦਾ ਰੂਪ ਦੇਖਿਆ (ਜੋ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਵੀ ਸੀ) ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਹ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡਾਂ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਸਮੇਤ ਸਤਲੋਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਆ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਨਾਲ ਆਈਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਮਹੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.webdunia.com/sanatan-dharma-brahmand/the-origins-of-creation-according-to-hinduism-112121700010_1.html|title=Hinduism: Genesis Creation {{!}} हिंदू धर्म : सृष्टि उत्पत्ति का क्रम|last=जोशी 'शतायु'|first=अनिरुद्ध|website=hindi.webdunia.com|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਕਸ਼ਮ ਵੇਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਗਿਆਨ ਸਮਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਆਤਮਾ ਉਹ ਕਾਲ ਜਾਲ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਮੁਕਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/creation-of-nature-universe/|title=सृष्टी रचना - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

== ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ==
ਸੰਤ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ 'ਤੇ ਢੁੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹਨ-&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/nostradamus-ki-bhavishyavani-hindi/|title=8 सितंबर, संत रामपाल जी का अवतरण दिवस - नास्त्रेदमस ने 466 वर्ष पहले ही कर दी थी भविष्यवाणी|last=NEWS|first=SA|date=2021-08-28|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਜੈਗੁਰੂਦੇਵ ਪੰਥ ਦੇ ਤੁਲਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 7 ਸਤੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਮਹਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਅਸੀਂ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅੱਜ 20 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦਿਨ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 20 ਸਾਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sputniknews.com/20191005/india-nostradamus-twitter-1076965218.html|title=Twitterati Wonder if Nostradamus Had Predicted Indian Self-Styled Saint #Rampal|website=sputniknews.com|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਨੋਸਟ੍ਰਾਡੇਮਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 2006 'ਚ ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਬਾਅਦ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਲਕਾਂ ਤੇ ਬਠਾਵੇਗੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.news18.com/news/knowledge/rampal-claimed-nostradamus-tell-about-him-450-years-ago-1551089.html|title=रामपाल कहता था कि नास्त्रेदमस ने की थी उसके अवतार लेने की भविष्यवाणी|date=2018-10-17|website=News18 हिंदी|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਵਿੱਖਵਕਤਾ ਫਲੋਰੈਂਸ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਕੀਰੋ’, ਹੰਗਰੀ ਦੀ ਔਰਤ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਬੋਰਿਸਕਾ’ ਆਦਿ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੇ ਢੁੱਕਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mynation.com/india-news/11-reasons-why-saint-rampalji-maharaj-is-trending-number-1-on-twitter-pyulrb|title=11 reasons why Saint RampalJi Maharaj is trending Number 1 on Twitter|last=pratiba|website=Asianet News Network Pvt Ltd|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

== ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ==
ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਯਤਨ ਕਮਾਲ ਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/mp/guna/news/mp-news-satsang-in-jail-pledges-prisoners-to-renounce-evil-072056-6814539.html|title=जेल में हुआ सत्संग, कैदियों को बुराई त्यागने का संकल्प दिलाया|date=2020-03-10|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਦਹੇਜ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵਿਚ ਦਹੇਜ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਦਗੀਪੁਰਨ ਵਿਆਹ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਦੇ ਯਤਨ ਸਫ਼ਲ ਹੋਏ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਜ ਪ੍ਰਥਾ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਲਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/chopal-tv-epaper-chopaltv/anokhi-shadi-na-dije-na-nimantran-na-dulha-chadha-ghodi-mahaj-15-minat-me-ek-dusare-ke-hue-ladaka-ladaki-newsid-168896552?s=a&amp;ss=pd|title=अनोखी शादी- ना डीजे, ना निमंत्रण, ना दूल्हा चढ़ा घोड़ी, महज 15 मिनट में एक दूसरे के हुए लड़का लड़की|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨੂੰਹਾਂ ਨੂੰ ਦਹੇਜ ਨਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜਾਂ ਘੱਟ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਤੰਗ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਕਤਲ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਨੁਆਈ ਦਹੇਜ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਦਿਖਾਵੇ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰਮੈਨੀ ਦੁਆਰਾ 17 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੋਈ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਮਾਜ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਮਾਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/naidunia-new-epaper-newdunia/51-jodo-ka-huaa-dahej-mukt-aadarsh-vivah-newsid-167378788?s=a&amp;ss=pd|title=51 जोड़ों का हुआ दहेज मुक्त आदर्श विवाह|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਛੂਤ-ਛਾਤ ਅਤੇ ਜਾਤੀਵਾਦ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸੁਣਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਤਰ-ਜਾਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਜਾਤੀਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/rajasthan/bhilwara/news/rajasthan-news-pledged-evil-and-devotion-073520-6652111.html|title=बुराई छोड़ भक्ति का संकल्प लिया|date=2020-02-18|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ, ਪਿਤਰਪੂਜਾ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਿਆਗ ਵਰਤ ਰੱਖਣ, ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ, ਵਾਸਤੂ ਅਤੇ ਜੋਤਿਸ਼ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ, ਜੂਆ ਖੇਡਣ, ਦੇਈ ਧਾਮ ਜਾਣ, ਮੌਤ ਦੇ ਭੋਗ ਆਦਿ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਾਲ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ।&lt;ref name=&quot;:7&quot; /&gt;

=== ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੋਂ ਨਾਮ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣ ਤੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁੰਘਣ ਦਾ ਧੂੰਆਂ, ਸਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਦੂਰ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਦੇਣ ਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਤਿਬੰਧ ਹੈ ਵਰਨਣਯੋਗ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਚੇਲਾ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।&lt;ref name=&quot;:8&quot; /&gt;

=== ਖੂਨ ਦਾਨ ===
ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਭਗਤੀ ਮੁਕਤੀ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖੂਨਦਾਨ ਕੈਂਪ ਵੀ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਤ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਜਾਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

== ਵਿਵਾਦ ==
2006 ਵਿੱਚ, ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/rohtak-clash-sant-rampal-triggered-it/articleshow/20021686.cms|title=Rohtak clash: Sant Rampal triggered it {{!}} India News - Times of India|last=May 13|first=Deepender Deswal / TNN /|last2=2013|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-03|last3=Ist|first3=03:16}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ, ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ 12 ਜੁਲਾਈ 2006 ਨੂੰ ਕਰੌਥਾ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bhaskar.com/haryana/rohtak/news/HAR-ROH-OMC-MAT-latest-rohtak-news-042004-1371921-NOR.html|title=ਕਰੋਂਥਾ ਦੀ ਘਟਨਾ|work=Bhaskar|access-date=03 ਅਗਸਤ 2022}}&lt;/ref&gt; ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੇ ਵੀ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਸੋਨੂੰ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਅਨੁਆਈ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਵਿਰੁੱਧ ਕਤਲ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਜ਼ਮਾਨਤ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਨਵੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮੁੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਬਰਵਾਲਾ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/self-styled-godman-rampal-acquitted-in-two-criminal-cases/article19580543.ece|title=Sant Rampal acquitted in two criminal cases|last=Vasudeva|first=Vikas|date=2017-08-29|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt; ਸਮਰਥਕਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ 19 ਨਵੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;ਇਸ ਵਿੱਚ 5 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ 1 ਬੱਚੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੇਸ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਵਿਰੁੱਧ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/hindi/india-41079627|title=संत रामपाल दो मामलों में बरी, रहेंगे जेल में|work=BBC News हिंदी|access-date=2022-08-03|language=hi}}&lt;/ref&gt; 29 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.aajtak.in/crime/story/satlok-ashram-saint-rampal-disloyality-hisar-court-decision-on-29-august-460425-2017-08-29|title=सतलोक आश्रम के प्रमुख संत रामपाल बरी, लोगों को बंधक बनाने का था आरोप|date=2017-08-29|website=आज तक|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;ਪਰ ਉਹ ਕਤਲ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;11 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਹਿਸਾਰ ਕੋਰਟ ਰਾਹੀਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/sant-rampal-14-others-sentenced-to-life-for-murder-of-four-women/article61523278.ece|title=Sant Rampal, 14 others sentenced to life for murder of four women|last=Kumar|first=Ashok|date=2018-10-16|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt;


==ਹਵਾਲੇ==</text>
      <sha1>r16ou7qupgegnid081qeapawxo7pnwr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610465</id>
      <parentid>610464</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T08:17:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shabnamrana</username>
        <id>33504</id>
      </contributor>
      <comment>ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40220" xml:space="preserve">


'''ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ''' ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਸੰਤ ਹਨ ਜੋ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗਰੀਬ ਦਾਸ ਪੰਥ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਧਨਾਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਜੋ ਵਰਤਮਾਂਨ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜਯ ਦੇ ਸੋਨੀਪਤ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਾਧਨਾ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲੀਆਂ ਤੋ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇੱਕਲੇ ਸੱਚੇ ਸੱਤਗੁਰੂ  ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://m.jagran.com/news/national-rampals-rules-for-his-blessings-11797486.html|title=गुरु दीक्षा के नाम पर रामपाल के थे 11 अजीबो गरीब नियम|website=m.jagran.com|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਦੱਸਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਮਾਮ ਕਥਿਤ ਸੰਤਾ ਤੱਕ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੇ ਸਾਧਨਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਰੁੱਧ ਕਹਿਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਚਰਚਾ ਲਈ ਸਦਾ ਭੇਜਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦਾ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਨਿਯਮਾ ਦਾ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅਲੱਗ ਪਹਿਚਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰਮੈਣੀ ਵਿਆਹ ਵਿਸ਼ੇਸ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਦਯਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੁਝ ਤੱਥਾ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ।  ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ ਆਰਿਆਸਮਾਜੀ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸਨ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।  ਇਸ ਮੁੱਢਲੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਡੇ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਹੋਏ ਹਨ।  ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਤੱਕ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

== ਜੀਵਨ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਜਨਮ ਸੋਨੀਪਤ ਦੇ ਪਿੰਡ ਧਨਾਨਾ ਵਿੱਚ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਬਣ ਗਏ ਸੀ ।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/en/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=Saint Rampal Ji - Biography - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਇਹਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਭਗਤ ਸੀ।ਪਰ ਇਸ ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀ ਹੋਈਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਕਿ ਉਹਨਾ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਭਗਤੀ ਦੀ ਵਿੱਧੀ ਸਾਡੇ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ। ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਤੋਂ 17 ਫਰਵਰੀ 1988 ਨੂੰ ਨਾਂ ਉਪਦੇਸ਼ ਲੀਤਾ ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਬੌਧ ਦਿਵਸ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/bodh-diwas-hindi/|title=17 फरवरी बोध दिवस - तत्वदर्शी संत रामपाल जी महाराज|last=NEWS|first=SA|date=2022-02-14|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸਨੂੰ  ਉਹ ਇਸ ਭਗਤੀ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਅਧਿਆਏ 16 ਸਲੋਕ 23 ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਧਰਮ-ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣਾ ਮਨਮਾਨਾ ਆਚਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਸਿੱਧੀ ਨੂੰ,ਨਾ ਸੁਖ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਰਮ ਗਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=संत रामपाल जी महाराज जी की जीवनी - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਕਬੀਰ ਸਾਗਰ, ਗਰੀਬਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਸਤ ਗ੍ਰੰਥ, ਪੁਰਾਣ, ਵੇਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕਈ ਗ੍ਰੰਥ ਪੜ੍ਹੇ। ਇਹਨਾ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਇਹਨਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਸੇ ਵਚਨਾ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; 

1994 ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਪਦ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ &quot;ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ&quot; ਬਣ ਗਏ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 

ਸਨ 1995 ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕੀ 2000 ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਹੋਈਆ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਰੋਂਥਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਸ਼ਰਮ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋ  ਬਾਅਦ ਤੋ ਇਹ ਆਸ਼ਰਮ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

== ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ, ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਕਬੀਰ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਸਮੇਤ ਸਮੁੱਚੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਉੱਤਪਤੀ ਕਰਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰਿਕ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਦੀ ਭਗਤੀ ਹੇਤ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੈ। ਬੁਰਾਈਆਂ ਤਿਆਗਣ ਦੇ ਲਈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਲਈ ਵੀ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਗਤੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

1. ਕਿਸੀ ਨਸੀਲੀ ਵਸਤੂ ਜਿਵੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ  ਦਾ ਸੇਵਨ ਤਾ ਦੂਰ , ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀ ਦੇਣਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
 

2. ਜੂਆ, ਤਾਸ਼, ਚੋਰੀ, ਠੱਗੀ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

3. ਮੌਤ ਭੋਗ , ਦਾਜ, ਦਿਖਾਵੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ, ਮੁੰਡਨ ਸਮਾਧੀ ਪੂਜਣ, ਪਿਤਰ ਪੂਜਾ, ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

4. ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ,ਸਤਿਕਾਰ ਸਭ ਦਾ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

5. ਅਸ਼ਲੀਲ ਗੀਤ ਗਾਉਣਾ, ਨੱਚਣਾ, ਵਹਵਿਚਾਰ ਆਦਿ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਚੇਲੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹਨਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੋ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। 


ਇਕ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਹੈ

ਸਤਗੁਰੂ ਕੇ ਲੱਛਣ ਕਹੁ, ਮਧੁਰੇ ਬੈਨ ਵਿਨੋਦ।

ਚਾਰ ਵੇਦ ਛ: ਸ਼ਾਸਤਰ ਕਹੇ ਅਠਾਰਹ ਬੋਧ।&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ਇਸ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾ ਦੇ ਚੇਲੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਸੱਚੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਉਪਮਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿੰਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ, ਫਿਰ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਆਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪ਼ਾਈਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਤੋ ਜੁੜੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗਿਆਨ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਈਚਾਰੇ  ਉਹਨਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jansatta.com/trending-news/geeta-phogat-tweeted-picture-with-her-husband-with-poetry-man-replied-something-strange/410455/|title=गीता फोगाट ने ट्वीटर पर दिया ज्ञान, लोगों ने कहा, संत रामपाल की किताब पढ़िए ज्ञान बढ़ेगा!|website=Jansatta|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

== ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿੱਜੀ ਸੰਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਬੀਰਸਾਗਰ, ਸਦ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਵੇਦ, ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਬਾਈਬਲ, ਕੁਰਾਨ ਆਦਿ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਰਚਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਗਿਆਨ ਗੰਗਾ, ਜੀਨੇ ਕੀ ਰਾਹ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਸਥਾਨ ਸੀ ‘ਅਨਾਮੀ (ਅਨਾਮੀ) ਲੋਕ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਾਹ ਲੋਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਉਸ ਅਨਾਮੀ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਕਵੀਰਦੇਵ ਅਰਥਾਤ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਹੈ। ਉਸ ਪੂਰਨ ਧਨੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸਮਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਵੀਦੇਵ ਦਾ ਅਲੰਕਾਰਿਕ ਨਾਮ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ :- ਜਿਵੇਂ, ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਨਾਮ ਹੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕਈ ਵਿਭਾਗ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਜਿਸ ਵੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹੀ ਪੋਸਟ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਸਤਖਤ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਹੈ। 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬੀਰ (ਕਵੀਰਦੇਵ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸੰਸਾਰਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾ ਨਾਲ ਹੇਠਲੇ ਤਿੰਨ ਸੰਸਾਰ (ਅਗਮਲੋਕ, ਅਲਖ ਲੋਕ, ਸਤਲੋਕ) ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸੁਆਮੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਓਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਗਮ ਪੁਰਸ਼ ਅਰਥਾਤ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਹੈ। ਇਸ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਇੱਕ ਖਰਬ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਦੇਵ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ) ਅਲਖ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਆਪ ਹੀ ਅਲਖ ਲੋਕ ਦਾ ਮਾਲਕ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਮਾਤਮਕ (ਅਹੁਦੇ ਦਾ ) ਨਾਮ ਅਲਖ ਪੁਰਸ਼ ਵੀ ਇਸ ਪਰਮ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਹੈ) ਅਤੇ ਇਸ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਵਰਗਾ ਸਰੀਰ। ਤੇਜੋਮਯ (ਸਯੋਤੀ) ਆਪ ਹੈ। ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਰਬ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸਤਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਸਕ ਹਨ।

ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਉਪਮਾਤਮਕ ਨਾਮ ਸਤਪੁਰਸ਼ (ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭੂ) ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਕਾਲਮੂਰਤੀ ਸ਼ਬਦ ਰੂਪ ਰਾਮ-ਪੂਰਨ-ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮ ਅੱਖਰ ਬ੍ਰਹਮ ਆਦਿ ਹੈ। ਇਹ ਸਤਿਪੁਰੁਸ਼ ਕਬੀਰਦ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰੋੜਾਂ ਸੂਰਜਾਂ ਅਤੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ) ਸਤਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪਹਿਲੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ  ਹੋਰ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀਆ , ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ (ਵਚਨ) ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਦੀਪਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਰਚਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭਰਿਆ।

ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ- (1) ‘ਕੁਰਮ’ (2) ‘ਗਿਆਨੀ’ (3) ‘ਵਿਵੇਕ’, (4) ‘ਤੇਜ’, (5) ‘ਸਹਜ’, (6) ‘ਸੰਤੋਸ਼’, (7)। ) “ਸੁਰਤਿ”, (8) “ਆਨੰਦ”, (9) “ਸ਼ਮਾ (10) ਨਿਸ਼ਕਾਮ’, (11) ‘ਜਲਰੰਗੀ’ (12) ਅਚਿੰਤ’ (13) “ਪ੍ਰੇਮ”, (14) “ਦਯਾਲ” ( 15) &quot;ਧੈਰਯ (16) &quot;ਯੋਗ ਸੰਤਾਨਯਨ&quot;  ਅਰਥਾਤ &quot;ਯੋਗਜੀਤ&quot;।

ਸਤਪੁਰਸ਼ ਕਵੀਰਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਚਿੰਤ ਨੂੰ ਸਤਿਆਲੋਕ ਦੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ  ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਅਚਿੰਤ ਨੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ (ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ) ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਉਤਪੱਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ, ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਵਿਚ ਨਹਾਉਣ ਗਏ, ਉਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਨੰਦ ਆਇਆ ਤੇ ਸੌਂ ਗਿਆ। ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।

ਫਿਰ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਅਚਿੰਤ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ, ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਉਸੇ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਅੰਡਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਤਮਾ ਉਸ ਅੰਡੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://spiritualleadersantrampaljimaharaj.blogspot.com/2020/09/Srishti-ki-Rachna-in-Hindi.html|title=सृष्टि की रचना कैसे हुई? (Srishti ki Rachna in Hindi) {{!}} Spiritual Leader Saint Rampal Ji Maharaj|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt; ਗਰਜ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਨੀਂਦ ਭੰਗ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਅੰਡੇ ਵੱਲ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੰਗਾ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਜੋਤੀ ਨਿਰਜਨ (ਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼) ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ‘ਕਾਲ’ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ‘ਕੈਲ’ ਹੈ। ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਅਤੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਅਚਿੰਤ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ।

ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਰੂਪ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਇ ਕਿ 16 ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਲੋਕਾ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਫਿਰ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਇਕ ਲੱਤ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹ ਕੇ  ਤਪ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਰਚਨਾ ਲਈ ਪੰਜ ਤੱਤ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਆਤਮਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਕਿ ਜੋ ਆਤਮਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ਕੁਝ ਅਤਮਾਵਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਹਵਾਨ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਇਸਤਰੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ  ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਚਮਕਦਾ ਰੂਪ ਦੇਖਿਆ (ਜੋ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਵੀ ਸੀ) ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਹ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡਾਂ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਸਮੇਤ ਸਤਲੋਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਆ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਨਾਲ ਆਈਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਮਹੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.webdunia.com/sanatan-dharma-brahmand/the-origins-of-creation-according-to-hinduism-112121700010_1.html|title=Hinduism: Genesis Creation {{!}} हिंदू धर्म : सृष्टि उत्पत्ति का क्रम|last=जोशी 'शतायु'|first=अनिरुद्ध|website=hindi.webdunia.com|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਕਸ਼ਮ ਵੇਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਗਿਆਨ ਸਮਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਆਤਮਾ ਉਹ ਕਾਲ ਜਾਲ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਮੁਕਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/creation-of-nature-universe/|title=सृष्टी रचना - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

== ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ==
ਸੰਤ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ 'ਤੇ ਢੁੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹਨ-&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/nostradamus-ki-bhavishyavani-hindi/|title=8 सितंबर, संत रामपाल जी का अवतरण दिवस - नास्त्रेदमस ने 466 वर्ष पहले ही कर दी थी भविष्यवाणी|last=NEWS|first=SA|date=2021-08-28|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਜੈਗੁਰੂਦੇਵ ਪੰਥ ਦੇ ਤੁਲਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 7 ਸਤੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਮਹਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਅਸੀਂ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅੱਜ 20 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦਿਨ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 20 ਸਾਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sputniknews.com/20191005/india-nostradamus-twitter-1076965218.html|title=Twitterati Wonder if Nostradamus Had Predicted Indian Self-Styled Saint #Rampal|website=sputniknews.com|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਨੋਸਟ੍ਰਾਡੇਮਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 2006 'ਚ ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਬਾਅਦ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਲਕਾਂ ਤੇ ਬਠਾਵੇਗੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.news18.com/news/knowledge/rampal-claimed-nostradamus-tell-about-him-450-years-ago-1551089.html|title=रामपाल कहता था कि नास्त्रेदमस ने की थी उसके अवतार लेने की भविष्यवाणी|date=2018-10-17|website=News18 हिंदी|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਵਿੱਖਵਕਤਾ ਫਲੋਰੈਂਸ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਕੀਰੋ’, ਹੰਗਰੀ ਦੀ ਔਰਤ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਬੋਰਿਸਕਾ’ ਆਦਿ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੇ ਢੁੱਕਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mynation.com/india-news/11-reasons-why-saint-rampalji-maharaj-is-trending-number-1-on-twitter-pyulrb|title=11 reasons why Saint RampalJi Maharaj is trending Number 1 on Twitter|last=pratiba|website=Asianet News Network Pvt Ltd|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

== ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ==
ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਯਤਨ ਕਮਾਲ ਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/mp/guna/news/mp-news-satsang-in-jail-pledges-prisoners-to-renounce-evil-072056-6814539.html|title=जेल में हुआ सत्संग, कैदियों को बुराई त्यागने का संकल्प दिलाया|date=2020-03-10|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਦਹੇਜ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵਿਚ ਦਹੇਜ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਦਗੀਪੁਰਨ ਵਿਆਹ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਦੇ ਯਤਨ ਸਫ਼ਲ ਹੋਏ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਜ ਪ੍ਰਥਾ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਲਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/chopal-tv-epaper-chopaltv/anokhi-shadi-na-dije-na-nimantran-na-dulha-chadha-ghodi-mahaj-15-minat-me-ek-dusare-ke-hue-ladaka-ladaki-newsid-168896552?s=a&amp;ss=pd|title=अनोखी शादी- ना डीजे, ना निमंत्रण, ना दूल्हा चढ़ा घोड़ी, महज 15 मिनट में एक दूसरे के हुए लड़का लड़की|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨੂੰਹਾਂ ਨੂੰ ਦਹੇਜ ਨਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜਾਂ ਘੱਟ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਤੰਗ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਕਤਲ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਨੁਆਈ ਦਹੇਜ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਦਿਖਾਵੇ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰਮੈਨੀ ਦੁਆਰਾ 17 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੋਈ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਮਾਜ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਮਾਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/naidunia-new-epaper-newdunia/51-jodo-ka-huaa-dahej-mukt-aadarsh-vivah-newsid-167378788?s=a&amp;ss=pd|title=51 जोड़ों का हुआ दहेज मुक्त आदर्श विवाह|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਛੂਤ-ਛਾਤ ਅਤੇ ਜਾਤੀਵਾਦ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸੁਣਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਤਰ-ਜਾਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਜਾਤੀਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/rajasthan/bhilwara/news/rajasthan-news-pledged-evil-and-devotion-073520-6652111.html|title=बुराई छोड़ भक्ति का संकल्प लिया|date=2020-02-18|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ, ਪਿਤਰਪੂਜਾ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਿਆਗ ਵਰਤ ਰੱਖਣ, ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ, ਵਾਸਤੂ ਅਤੇ ਜੋਤਿਸ਼ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ, ਜੂਆ ਖੇਡਣ, ਦੇਈ ਧਾਮ ਜਾਣ, ਮੌਤ ਦੇ ਭੋਗ ਆਦਿ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। &lt;ref&gt;{{Cite news|title=संत रामपाल दास के भगतो ने ग्राम सिंधुपुरा में मृत्यु भोज पर लगाई रोक।|date=24/07/2019|work=सीमा संदेश}}&lt;/ref&gt;ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਾਲ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ।&lt;ref name=&quot;:7&quot; /&gt;

=== ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੋਂ ਨਾਮ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣ ਤੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁੰਘਣ ਦਾ ਧੂੰਆਂ, ਸਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਦੂਰ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਦੇਣ ਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਤਿਬੰਧ ਹੈ ਵਰਨਣਯੋਗ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਚੇਲਾ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।&lt;ref name=&quot;:8&quot; /&gt;

=== ਖੂਨ ਦਾਨ ===
ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਭਗਤੀ ਮੁਕਤੀ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖੂਨਦਾਨ ਕੈਂਪ ਵੀ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਤ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਜਾਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

== ਵਿਵਾਦ ==
2006 ਵਿੱਚ, ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/rohtak-clash-sant-rampal-triggered-it/articleshow/20021686.cms|title=Rohtak clash: Sant Rampal triggered it {{!}} India News - Times of India|last=May 13|first=Deepender Deswal / TNN /|last2=2013|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-03|last3=Ist|first3=03:16}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ, ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ 12 ਜੁਲਾਈ 2006 ਨੂੰ ਕਰੌਥਾ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bhaskar.com/haryana/rohtak/news/HAR-ROH-OMC-MAT-latest-rohtak-news-042004-1371921-NOR.html|title=ਕਰੋਂਥਾ ਦੀ ਘਟਨਾ|work=Bhaskar|access-date=03 ਅਗਸਤ 2022}}&lt;/ref&gt; ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੇ ਵੀ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਸੋਨੂੰ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਅਨੁਆਈ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਵਿਰੁੱਧ ਕਤਲ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਜ਼ਮਾਨਤ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਨਵੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮੁੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਬਰਵਾਲਾ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/self-styled-godman-rampal-acquitted-in-two-criminal-cases/article19580543.ece|title=Sant Rampal acquitted in two criminal cases|last=Vasudeva|first=Vikas|date=2017-08-29|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt; ਸਮਰਥਕਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ 19 ਨਵੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;ਇਸ ਵਿੱਚ 5 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ 1 ਬੱਚੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੇਸ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਵਿਰੁੱਧ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/hindi/india-41079627|title=संत रामपाल दो मामलों में बरी, रहेंगे जेल में|work=BBC News हिंदी|access-date=2022-08-03|language=hi}}&lt;/ref&gt; 29 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.aajtak.in/crime/story/satlok-ashram-saint-rampal-disloyality-hisar-court-decision-on-29-august-460425-2017-08-29|title=सतलोक आश्रम के प्रमुख संत रामपाल बरी, लोगों को बंधक बनाने का था आरोप|date=2017-08-29|website=आज तक|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;ਪਰ ਉਹ ਕਤਲ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;11 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਹਿਸਾਰ ਕੋਰਟ ਰਾਹੀਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/sant-rampal-14-others-sentenced-to-life-for-murder-of-four-women/article61523278.ece|title=Sant Rampal, 14 others sentenced to life for murder of four women|last=Kumar|first=Ashok|date=2018-10-16|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt;


==ਹਵਾਲੇ==</text>
      <sha1>ifx2oscoob727re00qsmhhhi51qp6y0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610466</id>
      <parentid>610465</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T08:31:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shabnamrana</username>
        <id>33504</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40625" xml:space="preserve">


'''ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ''' ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਸੰਤ ਹਨ ਜੋ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗਰੀਬ ਦਾਸ ਪੰਥ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਧਨਾਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਜੋ ਵਰਤਮਾਂਨ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜਯ ਦੇ ਸੋਨੀਪਤ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਾਧਨਾ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲੀਆਂ ਤੋ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇੱਕਲੇ ਸੱਚੇ ਸੱਤਗੁਰੂ  ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://m.jagran.com/news/national-rampals-rules-for-his-blessings-11797486.html|title=गुरु दीक्षा के नाम पर रामपाल के थे 11 अजीबो गरीब नियम|website=m.jagran.com|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਦੱਸਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਮਾਮ ਕਥਿਤ ਸੰਤਾ ਤੱਕ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੇ ਸਾਧਨਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਰੁੱਧ ਕਹਿਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਚਰਚਾ ਲਈ ਸਦਾ ਭੇਜਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦਾ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਨਿਯਮਾ ਦਾ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅਲੱਗ ਪਹਿਚਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰਮੈਣੀ ਵਿਆਹ ਵਿਸ਼ੇਸ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਦਯਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੁਝ ਤੱਥਾ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ।  ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ ਆਰਿਆਸਮਾਜੀ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸਨ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।  ਇਸ ਮੁੱਢਲੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਡੇ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਹੋਏ ਹਨ।  ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਤੱਕ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

== ਜੀਵਨ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਜਨਮ ਸੋਨੀਪਤ ਦੇ ਪਿੰਡ ਧਨਾਨਾ ਵਿੱਚ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਬਣ ਗਏ ਸੀ ।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/en/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=Saint Rampal Ji - Biography - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਇਹਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਭਗਤ ਸੀ।ਪਰ ਇਸ ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀ ਹੋਈਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਕਿ ਉਹਨਾ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਭਗਤੀ ਦੀ ਵਿੱਧੀ ਸਾਡੇ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ। ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਤੋਂ 17 ਫਰਵਰੀ 1988 ਨੂੰ ਨਾਂ ਉਪਦੇਸ਼ ਲੀਤਾ ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਬੌਧ ਦਿਵਸ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/bodh-diwas-hindi/|title=17 फरवरी बोध दिवस - तत्वदर्शी संत रामपाल जी महाराज|last=NEWS|first=SA|date=2022-02-14|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸਨੂੰ  ਉਹ ਇਸ ਭਗਤੀ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਅਧਿਆਏ 16 ਸਲੋਕ 23 ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਧਰਮ-ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣਾ ਮਨਮਾਨਾ ਆਚਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਸਿੱਧੀ ਨੂੰ,ਨਾ ਸੁਖ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਰਮ ਗਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=संत रामपाल जी महाराज जी की जीवनी - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਕਬੀਰ ਸਾਗਰ, ਗਰੀਬਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਸਤ ਗ੍ਰੰਥ, ਪੁਰਾਣ, ਵੇਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕਈ ਗ੍ਰੰਥ ਪੜ੍ਹੇ। ਇਹਨਾ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਇਹਨਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਸੇ ਵਚਨਾ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; 

1994 ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਪਦ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ &quot;ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ&quot; ਬਣ ਗਏ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 

ਸਨ 1995 ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕੀ 2000 ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਹੋਈਆ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਰੋਂਥਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਸ਼ਰਮ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋ  ਬਾਅਦ ਤੋ ਇਹ ਆਸ਼ਰਮ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

== ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ, ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਕਬੀਰ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਸਮੇਤ ਸਮੁੱਚੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਉੱਤਪਤੀ ਕਰਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰਿਕ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਦੀ ਭਗਤੀ ਹੇਤ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੈ। ਬੁਰਾਈਆਂ ਤਿਆਗਣ ਦੇ ਲਈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਲਈ ਵੀ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਗਤੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

1. ਕਿਸੀ ਨਸੀਲੀ ਵਸਤੂ ਜਿਵੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ  ਦਾ ਸੇਵਨ ਤਾ ਦੂਰ , ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀ ਦੇਣਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
 

2. ਜੂਆ, ਤਾਸ਼, ਚੋਰੀ, ਠੱਗੀ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

3. ਮੌਤ ਭੋਗ , ਦਾਜ, ਦਿਖਾਵੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ, ਮੁੰਡਨ ਸਮਾਧੀ ਪੂਜਣ, ਪਿਤਰ ਪੂਜਾ, ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

4. ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ,ਸਤਿਕਾਰ ਸਭ ਦਾ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

5. ਅਸ਼ਲੀਲ ਗੀਤ ਗਾਉਣਾ, ਨੱਚਣਾ, ਵਹਵਿਚਾਰ ਆਦਿ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਚੇਲੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹਨਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੋ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। 


ਇਕ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਹੈ

ਸਤਗੁਰੂ ਕੇ ਲੱਛਣ ਕਹੁ, ਮਧੁਰੇ ਬੈਨ ਵਿਨੋਦ।

ਚਾਰ ਵੇਦ ਛ: ਸ਼ਾਸਤਰ ਕਹੇ ਅਠਾਰਹ ਬੋਧ।&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ਇਸ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾ ਦੇ ਚੇਲੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਸੱਚੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਉਪਮਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿੰਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ, ਫਿਰ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਆਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪ਼ਾਈਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਤੋ ਜੁੜੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗਿਆਨ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਈਚਾਰੇ  ਉਹਨਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jansatta.com/trending-news/geeta-phogat-tweeted-picture-with-her-husband-with-poetry-man-replied-something-strange/410455/|title=गीता फोगाट ने ट्वीटर पर दिया ज्ञान, लोगों ने कहा, संत रामपाल की किताब पढ़िए ज्ञान बढ़ेगा!|website=Jansatta|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

== ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿੱਜੀ ਸੰਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਬੀਰਸਾਗਰ, ਸਦ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਵੇਦ, ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਬਾਈਬਲ, ਕੁਰਾਨ ਆਦਿ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਰਚਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਗਿਆਨ ਗੰਗਾ, ਜੀਨੇ ਕੀ ਰਾਹ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਸਥਾਨ ਸੀ ‘ਅਨਾਮੀ (ਅਨਾਮੀ) ਲੋਕ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਾਹ ਲੋਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਉਸ ਅਨਾਮੀ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਕਵੀਰਦੇਵ ਅਰਥਾਤ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਹੈ। ਉਸ ਪੂਰਨ ਧਨੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸਮਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਵੀਦੇਵ ਦਾ ਅਲੰਕਾਰਿਕ ਨਾਮ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ :- ਜਿਵੇਂ, ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਨਾਮ ਹੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕਈ ਵਿਭਾਗ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਜਿਸ ਵੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹੀ ਪੋਸਟ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਸਤਖਤ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਹੈ। 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬੀਰ (ਕਵੀਰਦੇਵ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸੰਸਾਰਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾ ਨਾਲ ਹੇਠਲੇ ਤਿੰਨ ਸੰਸਾਰ (ਅਗਮਲੋਕ, ਅਲਖ ਲੋਕ, ਸਤਲੋਕ) ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸੁਆਮੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਓਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਗਮ ਪੁਰਸ਼ ਅਰਥਾਤ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਹੈ। ਇਸ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਇੱਕ ਖਰਬ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਦੇਵ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ) &lt;ref&gt;{{Cite news|title=कमल पुष्प पर आए थे सृष्टि के रचनहार|date=03/फरवरी/2020|work=सीमा किरन}}&lt;/ref&gt;ਅਲਖ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਆਪ ਹੀ ਅਲਖ ਲੋਕ ਦਾ ਮਾਲਕ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਮਾਤਮਕ (ਅਹੁਦੇ ਦਾ ) ਨਾਮ ਅਲਖ ਪੁਰਸ਼ ਵੀ ਇਸ ਪਰਮ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਹੈ) ਅਤੇ ਇਸ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਵਰਗਾ ਸਰੀਰ। ਤੇਜੋਮਯ (ਸਯੋਤੀ) ਆਪ ਹੈ। ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਰਬ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸਤਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਸਕ ਹਨ।

ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਉਪਮਾਤਮਕ ਨਾਮ ਸਤਪੁਰਸ਼ (ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭੂ) ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਕਾਲਮੂਰਤੀ ਸ਼ਬਦ ਰੂਪ ਰਾਮ-ਪੂਰਨ-ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮ ਅੱਖਰ ਬ੍ਰਹਮ ਆਦਿ ਹੈ। ਇਹ ਸਤਿਪੁਰੁਸ਼ ਕਬੀਰਦ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰੋੜਾਂ ਸੂਰਜਾਂ ਅਤੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ) ਸਤਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪਹਿਲੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ  ਹੋਰ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀਆ , ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ (ਵਚਨ) ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਦੀਪਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਰਚਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭਰਿਆ।

ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ- (1) ‘ਕੁਰਮ’ (2) ‘ਗਿਆਨੀ’ (3) ‘ਵਿਵੇਕ’, (4) ‘ਤੇਜ’, (5) ‘ਸਹਜ’, (6) ‘ਸੰਤੋਸ਼’, (7)। ) “ਸੁਰਤਿ”, (8) “ਆਨੰਦ”, (9) “ਸ਼ਮਾ (10) ਨਿਸ਼ਕਾਮ’, (11) ‘ਜਲਰੰਗੀ’ (12) ਅਚਿੰਤ’ (13) “ਪ੍ਰੇਮ”, (14) “ਦਯਾਲ” ( 15) &quot;ਧੈਰਯ (16) &quot;ਯੋਗ ਸੰਤਾਨਯਨ&quot;  ਅਰਥਾਤ &quot;ਯੋਗਜੀਤ&quot;।

ਸਤਪੁਰਸ਼ ਕਵੀਰਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਚਿੰਤ ਨੂੰ ਸਤਿਆਲੋਕ ਦੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ  ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਅਚਿੰਤ ਨੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ (ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ) ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਉਤਪੱਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ, ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਵਿਚ ਨਹਾਉਣ ਗਏ, ਉਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਨੰਦ ਆਇਆ ਤੇ ਸੌਂ ਗਿਆ। ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।

ਫਿਰ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਅਚਿੰਤ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ, ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਉਸੇ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਅੰਡਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਤਮਾ ਉਸ ਅੰਡੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://spiritualleadersantrampaljimaharaj.blogspot.com/2020/09/Srishti-ki-Rachna-in-Hindi.html|title=सृष्टि की रचना कैसे हुई? (Srishti ki Rachna in Hindi) {{!}} Spiritual Leader Saint Rampal Ji Maharaj|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt; ਗਰਜ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਨੀਂਦ ਭੰਗ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਅੰਡੇ ਵੱਲ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੰਗਾ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਜੋਤੀ ਨਿਰਜਨ (ਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼) ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ‘ਕਾਲ’ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ‘ਕੈਲ’ ਹੈ। ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਅਤੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਅਚਿੰਤ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ।

ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਰੂਪ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਇ ਕਿ 16 ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਲੋਕਾ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਫਿਰ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਇਕ ਲੱਤ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹ ਕੇ  ਤਪ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਰਚਨਾ ਲਈ ਪੰਜ ਤੱਤ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਆਤਮਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਕਿ ਜੋ ਆਤਮਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ਕੁਝ ਅਤਮਾਵਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਹਵਾਨ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਇਸਤਰੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ  ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਚਮਕਦਾ ਰੂਪ ਦੇਖਿਆ (ਜੋ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਵੀ ਸੀ) ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਹ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡਾਂ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਸਮੇਤ ਸਤਲੋਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਆ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਨਾਲ ਆਈਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਮਹੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.webdunia.com/sanatan-dharma-brahmand/the-origins-of-creation-according-to-hinduism-112121700010_1.html|title=Hinduism: Genesis Creation {{!}} हिंदू धर्म : सृष्टि उत्पत्ति का क्रम|last=जोशी 'शतायु'|first=अनिरुद्ध|website=hindi.webdunia.com|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਕਸ਼ਮ ਵੇਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਗਿਆਨ ਸਮਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਆਤਮਾ ਉਹ ਕਾਲ ਜਾਲ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਮੁਕਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/creation-of-nature-universe/|title=सृष्टी रचना - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

== ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ==
ਸੰਤ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ 'ਤੇ ਢੁੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹਨ-&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/nostradamus-ki-bhavishyavani-hindi/|title=8 सितंबर, संत रामपाल जी का अवतरण दिवस - नास्त्रेदमस ने 466 वर्ष पहले ही कर दी थी भविष्यवाणी|last=NEWS|first=SA|date=2021-08-28|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਜੈਗੁਰੂਦੇਵ ਪੰਥ ਦੇ ਤੁਲਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 7 ਸਤੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਮਹਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਅਸੀਂ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅੱਜ 20 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦਿਨ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 20 ਸਾਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sputniknews.com/20191005/india-nostradamus-twitter-1076965218.html|title=Twitterati Wonder if Nostradamus Had Predicted Indian Self-Styled Saint #Rampal|website=sputniknews.com|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਨੋਸਟ੍ਰਾਡੇਮਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 2006 'ਚ ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਬਾਅਦ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਲਕਾਂ ਤੇ ਬਠਾਵੇਗੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.news18.com/news/knowledge/rampal-claimed-nostradamus-tell-about-him-450-years-ago-1551089.html|title=रामपाल कहता था कि नास्त्रेदमस ने की थी उसके अवतार लेने की भविष्यवाणी|date=2018-10-17|website=News18 हिंदी|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਵਿੱਖਵਕਤਾ ਫਲੋਰੈਂਸ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਕੀਰੋ’, ਹੰਗਰੀ ਦੀ ਔਰਤ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਬੋਰਿਸਕਾ’ ਆਦਿ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੇ ਢੁੱਕਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mynation.com/india-news/11-reasons-why-saint-rampalji-maharaj-is-trending-number-1-on-twitter-pyulrb|title=11 reasons why Saint RampalJi Maharaj is trending Number 1 on Twitter|last=pratiba|website=Asianet News Network Pvt Ltd|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

== ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ==
ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਯਤਨ ਕਮਾਲ ਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/mp/guna/news/mp-news-satsang-in-jail-pledges-prisoners-to-renounce-evil-072056-6814539.html|title=जेल में हुआ सत्संग, कैदियों को बुराई त्यागने का संकल्प दिलाया|date=2020-03-10|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਦਹੇਜ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵਿਚ ਦਹੇਜ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਦਗੀਪੁਰਨ ਵਿਆਹ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। &lt;ref&gt;{{Cite news|title=बिना दान दहेज व बैंड बाजे के करवाई 101 जोड़ों की रमेनी|date=18-june-2019|work=दैनिक भास्कर}}&lt;/ref&gt;ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਦੇ ਯਤਨ ਸਫ਼ਲ ਹੋਏ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਜ ਪ੍ਰਥਾ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਲਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/chopal-tv-epaper-chopaltv/anokhi-shadi-na-dije-na-nimantran-na-dulha-chadha-ghodi-mahaj-15-minat-me-ek-dusare-ke-hue-ladaka-ladaki-newsid-168896552?s=a&amp;ss=pd|title=अनोखी शादी- ना डीजे, ना निमंत्रण, ना दूल्हा चढ़ा घोड़ी, महज 15 मिनट में एक दूसरे के हुए लड़का लड़की|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨੂੰਹਾਂ ਨੂੰ ਦਹੇਜ ਨਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜਾਂ ਘੱਟ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਤੰਗ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਕਤਲ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਨੁਆਈ ਦਹੇਜ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਦਿਖਾਵੇ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰਮੈਨੀ ਦੁਆਰਾ 17 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੋਈ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਮਾਜ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਮਾਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/naidunia-new-epaper-newdunia/51-jodo-ka-huaa-dahej-mukt-aadarsh-vivah-newsid-167378788?s=a&amp;ss=pd|title=51 जोड़ों का हुआ दहेज मुक्त आदर्श विवाह|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਛੂਤ-ਛਾਤ ਅਤੇ ਜਾਤੀਵਾਦ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸੁਣਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਤਰ-ਜਾਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਜਾਤੀਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/rajasthan/bhilwara/news/rajasthan-news-pledged-evil-and-devotion-073520-6652111.html|title=बुराई छोड़ भक्ति का संकल्प लिया|date=2020-02-18|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ, ਪਿਤਰਪੂਜਾ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਿਆਗ ਵਰਤ ਰੱਖਣ, ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ, ਵਾਸਤੂ ਅਤੇ ਜੋਤਿਸ਼ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ, ਜੂਆ ਖੇਡਣ, ਦੇਈ ਧਾਮ ਜਾਣ, ਮੌਤ ਦੇ ਭੋਗ ਆਦਿ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। &lt;ref&gt;{{Cite news|title=संत रामपाल दास के भगतो ने ग्राम सिंधुपुरा में मृत्यु भोज पर लगाई रोक।|date=24/07/2019|work=सीमा संदेश}}&lt;/ref&gt;ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਾਲ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ।&lt;ref name=&quot;:7&quot; /&gt;

=== ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੋਂ ਨਾਮ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣ ਤੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁੰਘਣ ਦਾ ਧੂੰਆਂ, ਸਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਦੂਰ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਦੇਣ ਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਤਿਬੰਧ ਹੈ ਵਰਨਣਯੋਗ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਚੇਲਾ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।&lt;ref name=&quot;:8&quot; /&gt;

=== ਖੂਨ ਦਾਨ ===
ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਭਗਤੀ ਮੁਕਤੀ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖੂਨਦਾਨ ਕੈਂਪ ਵੀ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਤ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਜਾਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

== ਵਿਵਾਦ ==
2006 ਵਿੱਚ, ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/rohtak-clash-sant-rampal-triggered-it/articleshow/20021686.cms|title=Rohtak clash: Sant Rampal triggered it {{!}} India News - Times of India|last=May 13|first=Deepender Deswal / TNN /|last2=2013|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-03|last3=Ist|first3=03:16}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ, ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ 12 ਜੁਲਾਈ 2006 ਨੂੰ ਕਰੌਥਾ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bhaskar.com/haryana/rohtak/news/HAR-ROH-OMC-MAT-latest-rohtak-news-042004-1371921-NOR.html|title=ਕਰੋਂਥਾ ਦੀ ਘਟਨਾ|work=Bhaskar|access-date=03 ਅਗਸਤ 2022}}&lt;/ref&gt; ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੇ ਵੀ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਸੋਨੂੰ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਅਨੁਆਈ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਵਿਰੁੱਧ ਕਤਲ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਜ਼ਮਾਨਤ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਨਵੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮੁੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਬਰਵਾਲਾ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/self-styled-godman-rampal-acquitted-in-two-criminal-cases/article19580543.ece|title=Sant Rampal acquitted in two criminal cases|last=Vasudeva|first=Vikas|date=2017-08-29|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt; ਸਮਰਥਕਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ 19 ਨਵੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;ਇਸ ਵਿੱਚ 5 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ 1 ਬੱਚੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੇਸ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਵਿਰੁੱਧ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/hindi/india-41079627|title=संत रामपाल दो मामलों में बरी, रहेंगे जेल में|work=BBC News हिंदी|access-date=2022-08-03|language=hi}}&lt;/ref&gt; 29 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.aajtak.in/crime/story/satlok-ashram-saint-rampal-disloyality-hisar-court-decision-on-29-august-460425-2017-08-29|title=सतलोक आश्रम के प्रमुख संत रामपाल बरी, लोगों को बंधक बनाने का था आरोप|date=2017-08-29|website=आज तक|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;ਪਰ ਉਹ ਕਤਲ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;11 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਹਿਸਾਰ ਕੋਰਟ ਰਾਹੀਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/sant-rampal-14-others-sentenced-to-life-for-murder-of-four-women/article61523278.ece|title=Sant Rampal, 14 others sentenced to life for murder of four women|last=Kumar|first=Ashok|date=2018-10-16|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt;


==ਹਵਾਲੇ==</text>
      <sha1>4iwj9w313mflj6k28hmona5nwnvv57v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610467</id>
      <parentid>610466</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T08:41:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shabnamrana</username>
        <id>33504</id>
      </contributor>
      <comment>ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40948" xml:space="preserve">


'''ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ''' ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਸੰਤ ਹਨ ਜੋ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗਰੀਬ ਦਾਸ ਪੰਥ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਧਨਾਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਜੋ ਵਰਤਮਾਂਨ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜਯ ਦੇ ਸੋਨੀਪਤ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਾਧਨਾ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲੀਆਂ ਤੋ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇੱਕਲੇ ਸੱਚੇ ਸੱਤਗੁਰੂ  ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://m.jagran.com/news/national-rampals-rules-for-his-blessings-11797486.html|title=गुरु दीक्षा के नाम पर रामपाल के थे 11 अजीबो गरीब नियम|website=m.jagran.com|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਦੱਸਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਮਾਮ ਕਥਿਤ ਸੰਤਾ ਤੱਕ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੇ ਸਾਧਨਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਰੁੱਧ ਕਹਿਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਚਰਚਾ ਲਈ ਸਦਾ ਭੇਜਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦਾ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਨਿਯਮਾ ਦਾ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅਲੱਗ ਪਹਿਚਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰਮੈਣੀ ਵਿਆਹ ਵਿਸ਼ੇਸ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਦਯਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੁਝ ਤੱਥਾ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ।  ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ ਆਰਿਆਸਮਾਜੀ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸਨ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।  ਇਸ ਮੁੱਢਲੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਡੇ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਹੋਏ ਹਨ।  ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਤੱਕ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

== ਜੀਵਨ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਜਨਮ ਸੋਨੀਪਤ ਦੇ ਪਿੰਡ ਧਨਾਨਾ ਵਿੱਚ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਬਣ ਗਏ ਸੀ ।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/en/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=Saint Rampal Ji - Biography - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਇਹਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਭਗਤ ਸੀ।ਪਰ ਇਸ ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀ ਹੋਈਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਕਿ ਉਹਨਾ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਭਗਤੀ ਦੀ ਵਿੱਧੀ ਸਾਡੇ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ। ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਤੋਂ 17 ਫਰਵਰੀ 1988 ਨੂੰ ਨਾਂ ਉਪਦੇਸ਼ ਲੀਤਾ ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਬੌਧ ਦਿਵਸ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/bodh-diwas-hindi/|title=17 फरवरी बोध दिवस - तत्वदर्शी संत रामपाल जी महाराज|last=NEWS|first=SA|date=2022-02-14|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸਨੂੰ  ਉਹ ਇਸ ਭਗਤੀ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਅਧਿਆਏ 16 ਸਲੋਕ 23 ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਧਰਮ-ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣਾ ਮਨਮਾਨਾ ਆਚਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਸਿੱਧੀ ਨੂੰ,ਨਾ ਸੁਖ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਰਮ ਗਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=संत रामपाल जी महाराज जी की जीवनी - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਕਬੀਰ ਸਾਗਰ, ਗਰੀਬਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਸਤ ਗ੍ਰੰਥ, ਪੁਰਾਣ, ਵੇਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕਈ ਗ੍ਰੰਥ ਪੜ੍ਹੇ। ਇਹਨਾ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਇਹਨਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਸੇ ਵਚਨਾ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; 

1994 ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਪਦ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ &quot;ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ&quot; ਬਣ ਗਏ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 

ਸਨ 1995 ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕੀ 2000 ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਹੋਈਆ।&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਰੋਂਥਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਸ਼ਰਮ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋ  ਬਾਅਦ ਤੋ ਇਹ ਆਸ਼ਰਮ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

== ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ, ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਕਬੀਰ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਸਮੇਤ ਸਮੁੱਚੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਉੱਤਪਤੀ ਕਰਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰਿਕ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਦੀ ਭਗਤੀ ਹੇਤ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੈ। ਬੁਰਾਈਆਂ ਤਿਆਗਣ ਦੇ ਲਈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਲਈ ਵੀ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਗਤੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

1. ਕਿਸੀ ਨਸੀਲੀ ਵਸਤੂ ਜਿਵੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ  ਦਾ ਸੇਵਨ ਤਾ ਦੂਰ , ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀ ਦੇਣਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
 

2. ਜੂਆ, ਤਾਸ਼, ਚੋਰੀ, ਠੱਗੀ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

3. ਮੌਤ ਭੋਗ , ਦਾਜ, ਦਿਖਾਵੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ, ਮੁੰਡਨ ਸਮਾਧੀ ਪੂਜਣ, ਪਿਤਰ ਪੂਜਾ, ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

4. ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ,ਸਤਿਕਾਰ ਸਭ ਦਾ ਕਰਨਾ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

5. ਅਸ਼ਲੀਲ ਗੀਤ ਗਾਉਣਾ, ਨੱਚਣਾ, ਵਹਵਿਚਾਰ ਆਦਿ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਚੇਲੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹਨਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੋ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। 


ਇਕ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਹੈ

ਸਤਗੁਰੂ ਕੇ ਲੱਛਣ ਕਹੁ, ਮਧੁਰੇ ਬੈਨ ਵਿਨੋਦ।

ਚਾਰ ਵੇਦ ਛ: ਸ਼ਾਸਤਰ ਕਹੇ ਅਠਾਰਹ ਬੋਧ।&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ਇਸ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾ ਦੇ ਚੇਲੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਸੱਚੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਉਪਮਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿੰਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ, ਫਿਰ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਆਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪ਼ਾਈਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਤੋ ਜੁੜੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗਿਆਨ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਈਚਾਰੇ  ਉਹਨਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jansatta.com/trending-news/geeta-phogat-tweeted-picture-with-her-husband-with-poetry-man-replied-something-strange/410455/|title=गीता फोगाट ने ट्वीटर पर दिया ज्ञान, लोगों ने कहा, संत रामपाल की किताब पढ़िए ज्ञान बढ़ेगा!|website=Jansatta|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

== ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ==
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿੱਜੀ ਸੰਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਬੀਰਸਾਗਰ, ਸਦ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਵੇਦ, ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਬਾਈਬਲ, ਕੁਰਾਨ ਆਦਿ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਰਚਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਗਿਆਨ ਗੰਗਾ, ਜੀਨੇ ਕੀ ਰਾਹ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਸਥਾਨ ਸੀ ‘ਅਨਾਮੀ (ਅਨਾਮੀ) ਲੋਕ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਾਹ ਲੋਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਉਸ ਅਨਾਮੀ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਕਵੀਰਦੇਵ ਅਰਥਾਤ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਹੈ। ਉਸ ਪੂਰਨ ਧਨੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸਮਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਵੀਦੇਵ ਦਾ ਅਲੰਕਾਰਿਕ ਨਾਮ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ :- ਜਿਵੇਂ, ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਨਾਮ ਹੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕਈ ਵਿਭਾਗ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਜਿਸ ਵੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹੀ ਪੋਸਟ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਸਤਖਤ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਹੈ। 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬੀਰ (ਕਵੀਰਦੇਵ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸੰਸਾਰਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾ ਨਾਲ ਹੇਠਲੇ ਤਿੰਨ ਸੰਸਾਰ (ਅਗਮਲੋਕ, ਅਲਖ ਲੋਕ, ਸਤਲੋਕ) ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸੁਆਮੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਓਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਗਮ ਪੁਰਸ਼ ਅਰਥਾਤ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਹੈ। ਇਸ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਇੱਕ ਖਰਬ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਦੇਵ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ) &lt;ref&gt;{{Cite news|title=कमल पुष्प पर आए थे सृष्टि के रचनहार|date=03/फरवरी/2020|work=सीमा किरन}}&lt;/ref&gt;ਅਲਖ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਆਪ ਹੀ ਅਲਖ ਲੋਕ ਦਾ ਮਾਲਕ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਮਾਤਮਕ (ਅਹੁਦੇ ਦਾ ) ਨਾਮ ਅਲਖ ਪੁਰਸ਼ ਵੀ ਇਸ ਪਰਮ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਹੈ) ਅਤੇ ਇਸ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਵਰਗਾ ਸਰੀਰ। ਤੇਜੋਮਯ (ਸਯੋਤੀ) ਆਪ ਹੈ। ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਰਬ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸਤਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਸਕ ਹਨ।

ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਉਪਮਾਤਮਕ ਨਾਮ ਸਤਪੁਰਸ਼ (ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭੂ) ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਕਾਲਮੂਰਤੀ ਸ਼ਬਦ ਰੂਪ ਰਾਮ-ਪੂਰਨ-ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮ ਅੱਖਰ ਬ੍ਰਹਮ ਆਦਿ ਹੈ। ਇਹ ਸਤਿਪੁਰੁਸ਼ ਕਬੀਰਦ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰੋੜਾਂ ਸੂਰਜਾਂ ਅਤੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ) ਸਤਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪਹਿਲੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ  ਹੋਰ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀਆ , ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ (ਵਚਨ) ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਦੀਪਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਰਚਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭਰਿਆ।

ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ- (1) ‘ਕੁਰਮ’ (2) ‘ਗਿਆਨੀ’ (3) ‘ਵਿਵੇਕ’, (4) ‘ਤੇਜ’, (5) ‘ਸਹਜ’, (6) ‘ਸੰਤੋਸ਼’, (7)। ) “ਸੁਰਤਿ”, (8) “ਆਨੰਦ”, (9) “ਸ਼ਮਾ (10) ਨਿਸ਼ਕਾਮ’, (11) ‘ਜਲਰੰਗੀ’ (12) ਅਚਿੰਤ’ (13) “ਪ੍ਰੇਮ”, (14) “ਦਯਾਲ” ( 15) &quot;ਧੈਰਯ (16) &quot;ਯੋਗ ਸੰਤਾਨਯਨ&quot;  ਅਰਥਾਤ &quot;ਯੋਗਜੀਤ&quot;।

ਸਤਪੁਰਸ਼ ਕਵੀਰਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਚਿੰਤ ਨੂੰ ਸਤਿਆਲੋਕ ਦੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ  ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਅਚਿੰਤ ਨੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ (ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ) ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਉਤਪੱਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ, ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਵਿਚ ਨਹਾਉਣ ਗਏ, ਉਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਨੰਦ ਆਇਆ ਤੇ ਸੌਂ ਗਿਆ। ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।

ਫਿਰ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਅਚਿੰਤ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ, ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਉਸੇ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਅੰਡਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਤਮਾ ਉਸ ਅੰਡੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://spiritualleadersantrampaljimaharaj.blogspot.com/2020/09/Srishti-ki-Rachna-in-Hindi.html|title=सृष्टि की रचना कैसे हुई? (Srishti ki Rachna in Hindi) {{!}} Spiritual Leader Saint Rampal Ji Maharaj|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt; ਗਰਜ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਨੀਂਦ ਭੰਗ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਅੰਡੇ ਵੱਲ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੰਗਾ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਜੋਤੀ ਨਿਰਜਨ (ਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼) ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ‘ਕਾਲ’ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ‘ਕੈਲ’ ਹੈ। ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਅਤੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਅਚਿੰਤ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ।

ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਰੂਪ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਇ ਕਿ 16 ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਲੋਕਾ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਫਿਰ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਇਕ ਲੱਤ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹ ਕੇ  ਤਪ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਰਚਨਾ ਲਈ ਪੰਜ ਤੱਤ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਆਤਮਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਕਿ ਜੋ ਆਤਮਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ਕੁਝ ਅਤਮਾਵਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਹਵਾਨ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਇਸਤਰੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ  ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ।

ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਚਮਕਦਾ ਰੂਪ ਦੇਖਿਆ (ਜੋ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਵੀ ਸੀ) ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਹ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡਾਂ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਸਮੇਤ ਸਤਲੋਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਆ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਨਾਲ ਆਈਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਮਹੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.webdunia.com/sanatan-dharma-brahmand/the-origins-of-creation-according-to-hinduism-112121700010_1.html|title=Hinduism: Genesis Creation {{!}} हिंदू धर्म : सृष्टि उत्पत्ति का क्रम|last=जोशी 'शतायु'|first=अनिरुद्ध|website=hindi.webdunia.com|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਕਸ਼ਮ ਵੇਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਗਿਆਨ ਸਮਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਆਤਮਾ ਉਹ ਕਾਲ ਜਾਲ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਮੁਕਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/creation-of-nature-universe/|title=सृष्टी रचना - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

== ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ==
ਸੰਤ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ 'ਤੇ ਢੁੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹਨ-&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/nostradamus-ki-bhavishyavani-hindi/|title=8 सितंबर, संत रामपाल जी का अवतरण दिवस - नास्त्रेदमस ने 466 वर्ष पहले ही कर दी थी भविष्यवाणी|last=NEWS|first=SA|date=2021-08-28|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਜੈਗੁਰੂਦੇਵ ਪੰਥ ਦੇ ਤੁਲਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 7 ਸਤੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਮਹਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਅਸੀਂ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅੱਜ 20 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦਿਨ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 20 ਸਾਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sputniknews.com/20191005/india-nostradamus-twitter-1076965218.html|title=Twitterati Wonder if Nostradamus Had Predicted Indian Self-Styled Saint #Rampal|website=sputniknews.com|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

ਨੋਸਟ੍ਰਾਡੇਮਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 2006 'ਚ ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਬਾਅਦ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਲਕਾਂ ਤੇ ਬਠਾਵੇਗੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hindi.news18.com/news/knowledge/rampal-claimed-nostradamus-tell-about-him-450-years-ago-1551089.html|title=रामपाल कहता था कि नास्त्रेदमस ने की थी उसके अवतार लेने की भविष्यवाणी|date=2018-10-17|website=News18 हिंदी|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਵਿੱਖਵਕਤਾ ਫਲੋਰੈਂਸ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਕੀਰੋ’, ਹੰਗਰੀ ਦੀ ਔਰਤ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਬੋਰਿਸਕਾ’ ਆਦਿ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੇ ਢੁੱਕਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mynation.com/india-news/11-reasons-why-saint-rampalji-maharaj-is-trending-number-1-on-twitter-pyulrb|title=11 reasons why Saint RampalJi Maharaj is trending Number 1 on Twitter|last=pratiba|website=Asianet News Network Pvt Ltd|language=en|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;

== ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ==
ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਯਤਨ ਕਮਾਲ ਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/mp/guna/news/mp-news-satsang-in-jail-pledges-prisoners-to-renounce-evil-072056-6814539.html|title=जेल में हुआ सत्संग, कैदियों को बुराई त्यागने का संकल्प दिलाया|date=2020-03-10|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਦਹੇਜ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵਿਚ ਦਹੇਜ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਦਗੀਪੁਰਨ ਵਿਆਹ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। &lt;ref&gt;{{Cite news|title=बिना दान दहेज व बैंड बाजे के करवाई 101 जोड़ों की रमेनी|date=18-june-2019|work=दैनिक भास्कर}}&lt;/ref&gt;ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਦੇ ਯਤਨ ਸਫ਼ਲ ਹੋਏ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਜ ਪ੍ਰਥਾ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਲਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/chopal-tv-epaper-chopaltv/anokhi-shadi-na-dije-na-nimantran-na-dulha-chadha-ghodi-mahaj-15-minat-me-ek-dusare-ke-hue-ladaka-ladaki-newsid-168896552?s=a&amp;ss=pd|title=अनोखी शादी- ना डीजे, ना निमंत्रण, ना दूल्हा चढ़ा घोड़ी, महज 15 मिनट में एक दूसरे के हुए लड़का लड़की|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨੂੰਹਾਂ ਨੂੰ ਦਹੇਜ ਨਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜਾਂ ਘੱਟ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਤੰਗ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਕਤਲ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਨੁਆਈ ਦਹੇਜ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਦਿਖਾਵੇ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰਮੈਨੀ ਦੁਆਰਾ 17 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੋਈ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਮਾਜ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਮਾਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/naidunia-new-epaper-newdunia/51-jodo-ka-huaa-dahej-mukt-aadarsh-vivah-newsid-167378788?s=a&amp;ss=pd|title=51 जोड़ों का हुआ दहेज मुक्त आदर्श विवाह|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਛੂਤ-ਛਾਤ ਅਤੇ ਜਾਤੀਵਾਦ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸੁਣਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਤਰ-ਜਾਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਜਾਤੀਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/rajasthan/bhilwara/news/rajasthan-news-pledged-evil-and-devotion-073520-6652111.html|title=बुराई छोड़ भक्ति का संकल्प लिया|date=2020-02-18|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;

=== ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ, ਪਿਤਰਪੂਜਾ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਿਆਗ ਵਰਤ ਰੱਖਣ, ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ, ਵਾਸਤੂ ਅਤੇ ਜੋਤਿਸ਼ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ, ਜੂਆ ਖੇਡਣ, ਦੇਈ ਧਾਮ ਜਾਣ, ਮੌਤ ਦੇ ਭੋਗ ਆਦਿ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। &lt;ref&gt;{{Cite news|title=संत रामपाल दास के भगतो ने ग्राम सिंधुपुरा में मृत्यु भोज पर लगाई रोक।|date=24/07/2019|work=सीमा संदेश}}&lt;/ref&gt;ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਾਲ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ।&lt;ref name=&quot;:7&quot; /&gt;

=== ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ===
ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੋਂ ਨਾਮ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣ ਤੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁੰਘਣ ਦਾ ਧੂੰਆਂ, ਸਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ ਆਦਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਦੂਰ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਦੇਣ ਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਤਿਬੰਧ ਹੈ ਵਰਨਣਯੋਗ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਚੇਲਾ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।&lt;ref name=&quot;:8&quot; /&gt;

=== ਖੂਨ ਦਾਨ ===
ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਭਗਤੀ ਮੁਕਤੀ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖੂਨਦਾਨ ਕੈਂਪ ਵੀ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਤ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਜਾਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|title=पुलिस सेना के घायल जवानों को रक्त की जरूरत पड़ी तो अब एक मिस्ड काल पर मिल सकेंगे हजार डोनर ।|date=26/05/2019|work=दैनिक भास्कर}}&lt;/ref&gt;

== ਵਿਵਾਦ ==
2006 ਵਿੱਚ, ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/rohtak-clash-sant-rampal-triggered-it/articleshow/20021686.cms|title=Rohtak clash: Sant Rampal triggered it {{!}} India News - Times of India|last=May 13|first=Deepender Deswal / TNN /|last2=2013|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-03|last3=Ist|first3=03:16}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ, ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ 12 ਜੁਲਾਈ 2006 ਨੂੰ ਕਰੌਥਾ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bhaskar.com/haryana/rohtak/news/HAR-ROH-OMC-MAT-latest-rohtak-news-042004-1371921-NOR.html|title=ਕਰੋਂਥਾ ਦੀ ਘਟਨਾ|work=Bhaskar|access-date=03 ਅਗਸਤ 2022}}&lt;/ref&gt; ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੇ ਵੀ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਸੋਨੂੰ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਅਨੁਆਈ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਵਿਰੁੱਧ ਕਤਲ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਜ਼ਮਾਨਤ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਨਵੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮੁੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਬਰਵਾਲਾ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/self-styled-godman-rampal-acquitted-in-two-criminal-cases/article19580543.ece|title=Sant Rampal acquitted in two criminal cases|last=Vasudeva|first=Vikas|date=2017-08-29|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt; ਸਮਰਥਕਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ 19 ਨਵੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;ਇਸ ਵਿੱਚ 5 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ 1 ਬੱਚੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੇਸ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਵਿਰੁੱਧ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/hindi/india-41079627|title=संत रामपाल दो मामलों में बरी, रहेंगे जेल में|work=BBC News हिंदी|access-date=2022-08-03|language=hi}}&lt;/ref&gt; 29 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.aajtak.in/crime/story/satlok-ashram-saint-rampal-disloyality-hisar-court-decision-on-29-august-460425-2017-08-29|title=सतलोक आश्रम के प्रमुख संत रामपाल बरी, लोगों को बंधक बनाने का था आरोप|date=2017-08-29|website=आज तक|language=hi|access-date=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;ਪਰ ਉਹ ਕਤਲ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ। &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;11 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਹਿਸਾਰ ਕੋਰਟ ਰਾਹੀਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/sant-rampal-14-others-sentenced-to-life-for-murder-of-four-women/article61523278.ece|title=Sant Rampal, 14 others sentenced to life for murder of four women|last=Kumar|first=Ashok|date=2018-10-16|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}&lt;/ref&gt;


==ਹਵਾਲੇ==</text>
      <sha1>aprjd5c6n2p2uabj90b6u54lnwhb2nc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:SarmilaDeb1</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143817</id>
    <revision>
      <id>610372</id>
      <timestamp>2022-08-04T12:18:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="235" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=SarmilaDeb1}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:18, 4 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>rt88hdpd9ie7ucpivlga64ktb83lwey</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:SSGB</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143818</id>
    <revision>
      <id>610379</id>
      <timestamp>2022-08-04T12:47:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="228" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=SSGB}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:47, 4 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>7y3aergx5lg62xcauiuw1k8m5sk3mx1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Raiharrieofficial</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143819</id>
    <revision>
      <id>610382</id>
      <timestamp>2022-08-04T13:01:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="241" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Raiharrieofficial}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:01, 4 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>fss52cz0annk2bqrqolp4lpvn9vkxle</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Codc</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143820</id>
    <revision>
      <id>610392</id>
      <timestamp>2022-08-04T13:39:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="228" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Codc}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:39, 4 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>4voqg6gbe79v4c7ixmz72m0g1kt1dwu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Karan astrology</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143821</id>
    <revision>
      <id>610393</id>
      <timestamp>2022-08-04T14:02:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="239" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Karan astrology}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 14:02, 4 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>g9ms0i7bugaoh9s0391awa44spd2fhw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਰੀਟਾ ਲੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143822</id>
    <revision>
      <id>610394</id>
      <timestamp>2022-08-04T14:22:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gill jassu</username>
        <id>31716</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;'''ਰੀਟਾ ਲੀ ਜੋਨਸ''' (ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਉਚਾਰਨ: [ˈʁitɐ li]; ਜਨਮ 31 ਦਸੰਬਰ 1947) ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀ ਰੌਕ ਗਾਇਕਾ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਹੈ। ਉਹ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀਅਨ ਬੈਂਡ [[ਓਸ ਮਿਊਟੈਂਟਸ]] ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੇ ਮਨ...&quot; ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1563" xml:space="preserve">'''ਰੀਟਾ ਲੀ ਜੋਨਸ''' (ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਉਚਾਰਨ: [ˈʁitɐ li]; ਜਨਮ 31 ਦਸੰਬਰ 1947) ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀ ਰੌਕ ਗਾਇਕਾ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਹੈ। ਉਹ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀਅਨ ਬੈਂਡ [[ਓਸ ਮਿਊਟੈਂਟਸ]] ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਸਤੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਇੱਕ [[ਪਸ਼ੂ ਅਧਿਕਾਰ|ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ]] ਅਤੇ ਇੱਕ [[ਵੀਗਨਿਜ਼ਮ|ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ]] ਹੋਣ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 60 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਲਬਮਾਂ ਵੇਚੀਆਂ ਹਨ [[ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ]]। ਉਸਦੀ ਆਤਮਕਥਾ ''ਰੀਟਾ ਲੀ: ਉਮਾ ਆਟੋਬਾਇਓਗ੍ਰਾਫੀਆ'' ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ 2017 ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਗੈਰ-ਗਲਪ ਕਿਤਾਬ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://forbes.com.br/colunas/2018/02/rita-lee-e-a-autora-brasileira-que-mais-vendeu-livros-de-nao-ficcao-em-2017/|title=Rita Lee é a brasileira que mais vendeu livros de não-ficção em 2017|publisher=Forbes Brasil|date=1 February 2018|access-date=22 January 2020}}&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==</text>
      <sha1>f667hz1rxr2pn5dh1a2ish701wgl25c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610396</id>
      <parentid>610394</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T14:36:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gill jassu</username>
        <id>31716</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2685" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
|name            = ਰੀਟਾ ਲੀ
|image           = Rita Lee - Credicard Hall - 03-2010.jpg
|caption         = ਲੀ 2010 ਵਿਚ 
|background      = solo_singer
|birth_name      = ਰੀਟਾ ਲੀ ਜੋਨਸ
|alias           = ''A Rainha do Rock'' (Queen of Rock)
|birth_date      = {{Birth date and age|1947|12|31|df=y}}
|origin          = [[ਸਾਓ ਪਾਉਲੋ]], ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ
|genre           = {{hlist|[[ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ|ਰੌਕ]]|[[ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ|ਪੌਪ]]|[[tropicália]]|[[psychedelic music|psychedelia]]|[[Música popular brasileira|MPB]]}}
|instrument      =
|occupation      = {{hlist||ਗੀਤਕਾਰ|ਅਦਾਕਾਰਾ|ਲੇਖਕ|ਟੀਵੀ ਹੋਸਟ}}
|years_active    = 1966–present
|label           = {{hlist|[[ਸੋਮ ਲਿਵਰੇ]]|[[ਈ.ਐੱਮ.ਆਈ]]|[[ਵਰਜਿਨ ਈ.ਐੱਮ.ਆਈ ਰਿਕਾਰਡਸ|ਵਰਜਿਨ ਈ.ਐੱਮ.ਆਈ]]|[[ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਸੰਗੀਤ|ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਸੰਗੀਤ ਸਮੂਹ]]}}
|website         ={{url|ritalee.com.br}}
}}

'''ਰੀਟਾ ਲੀ ਜੋਨਸ''' (ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਉਚਾਰਨ: [ˈʁitɐ li]; ਜਨਮ 31 ਦਸੰਬਰ 1947) ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀ ਰੌਕ ਗਾਇਕਾ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਹੈ। ਉਹ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀਅਨ ਬੈਂਡ [[ਓਸ ਮਿਊਟੈਂਟਸ]] ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਸਤੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਇੱਕ [[ਪਸ਼ੂ ਅਧਿਕਾਰ|ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ]] ਅਤੇ ਇੱਕ [[ਵੀਗਨਿਜ਼ਮ|ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ]] ਹੋਣ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 60 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਲਬਮਾਂ ਵੇਚੀਆਂ ਹਨ {{ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ}}। ਉਸਦੀ ਆਤਮਕਥਾ ''ਰੀਟਾ ਲੀ: ਉਮਾ ਆਟੋਬਾਇਓਗ੍ਰਾਫੀਆ'' ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ 2017 ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਗੈਰ-ਗਲਪ ਕਿਤਾਬ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://forbes.com.br/colunas/2018/02/rita-lee-e-a-autora-brasileira-que-mais-vendeu-livros-de-nao-ficcao-em-2017/|title=Rita Lee é a brasileira que mais vendeu livros de não-ficção em 2017|publisher=Forbes Brasil|date=1 February 2018|access-date=22 January 2020}}&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==</text>
      <sha1>2yvvoi9nib05v06240qfhdj79jms40q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610397</id>
      <parentid>610396</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T14:38:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gill jassu</username>
        <id>31716</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2720" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
|name            = ਰੀਟਾ ਲੀ
|image           = Rita Lee - Credicard Hall - 03-2010.jpg
|caption         = ਲੀ 2010 ਵਿਚ 
|background      = solo_singer
|birth_name      = ਰੀਟਾ ਲੀ ਜੋਨਸ
|alias           = ''A Rainha do Rock'' (Queen of Rock)
|birth_date      = {{Birth date and age|1947|12|31|df=y}}
|origin          = [[ਸਾਓ ਪਾਉਲੋ]], ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ
|genre           = {{hlist|[[ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ|ਰੌਕ]]|[[ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ|ਪੌਪ]]|[[tropicália]]|[[psychedelic music|psychedelia]]|[[Música popular brasileira|MPB]]}}
|instrument      =
|occupation      = {{hlist||ਗੀਤਕਾਰ|ਅਦਾਕਾਰਾ|ਲੇਖਕ|ਟੀਵੀ ਹੋਸਟ}}
|years_active    = 1966–present
|label           = {{hlist|[[ਸੋਮ ਲਿਵਰੇ]]|[[ਈ.ਐੱਮ.ਆਈ]]|[[ਵਰਜਿਨ ਈ.ਐੱਮ.ਆਈ ਰਿਕਾਰਡਸ|ਵਰਜਿਨ ਈ.ਐੱਮ.ਆਈ]]|[[ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਸੰਗੀਤ|ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਸੰਗੀਤ ਸਮੂਹ]]}}
|website         ={{url|ritalee.com.br}}
}}

'''ਰੀਟਾ ਲੀ ਜੋਨਸ''' (ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਉਚਾਰਨ: [ˈʁitɐ li]; ਜਨਮ 31 ਦਸੰਬਰ 1947) ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀ ਰੌਕ ਗਾਇਕਾ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਹੈ। ਉਹ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀਅਨ ਬੈਂਡ [[ਓਸ ਮਿਊਟੈਂਟਸ]] ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਸਤੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਇੱਕ [[ਪਸ਼ੂ ਅਧਿਕਾਰ|ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ]] ਅਤੇ ਇੱਕ [[ਵੀਗਨਿਜ਼ਮ|ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ]] ਹੋਣ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 60 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਲਬਮਾਂ ਵੇਚੀਆਂ ਹਨ। {{ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ|ਤਾਰੀਖ=ਜਨਵਰੀ 2020}} ਉਸਦੀ ਆਤਮਕਥਾ ''ਰੀਟਾ ਲੀ: ਉਮਾ ਆਟੋਬਾਇਓਗ੍ਰਾਫੀਆ'' ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ 2017 ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਗੈਰ-ਗਲਪ ਕਿਤਾਬ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://forbes.com.br/colunas/2018/02/rita-lee-e-a-autora-brasileira-que-mais-vendeu-livros-de-nao-ficcao-em-2017/|title=Rita Lee é a brasileira que mais vendeu livros de não-ficção em 2017|publisher=Forbes Brasil|date=1 February 2018|access-date=22 January 2020}}&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==</text>
      <sha1>13wbqyardiidp1oa0ky5leka0jtckwl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Asaf (WMF)</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143823</id>
    <revision>
      <id>610399</id>
      <timestamp>2022-08-04T14:40:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="234" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Asaf (WMF)}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 14:40, 4 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>dwnt7kh7thnlypvj2ir6wectywtub32</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143824</id>
    <revision>
      <id>610403</id>
      <timestamp>2022-08-04T15:46:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ [[ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿੱਖ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20081220122542/http://www.gurukataalagra.com/|title=www.gurukataalagra}}&lt;/ref&gt; ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ [[ਆਗਰਾ]] ਵਿੱਚ ਸਿਕੰ...&quot; ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3556" xml:space="preserve">ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ [[ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿੱਖ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20081220122542/http://www.gurukataalagra.com/|title=www.gurukataalagra}}&lt;/ref&gt; ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ [[ਆਗਰਾ]] ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਉਸ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿੱਥੇ [[ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] ਨੇ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ [[ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ]] ਨੂੰ ਸਵੈਇੱਛਤ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ (ਜੋ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ) ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
[[ਤਸਵੀਰ:Guru-ka-Tal wikijib-14.jpg|thumb|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ]]

== ਇਤਿਹਾਸ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Gurudwara Guru Ka Taal , Agra.jpg|thumb|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇੱਕ ਮਨਮੋਹਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ]]
ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਿਕੰਦਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਲਾਅ (ਸਰੋਵਰ) ਸੀ। ਇਹ 1610 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੁੱਕੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਰੋਵਰ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਰੱਖੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ ਨਾਮਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਜੀ &quot;ਮੌਨੀ&quot; ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਅਣਥੱਕ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ 1970 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=dnnat2opYVA|title=history}}&lt;/ref&gt;

== ਬਣਤਰ ==
ਤਾਲ ਵਿੱਚ ਬਾਰਾਂ ਟਾਵਰ ਸਨ, ਪਰ ਕੇਵਲ ਅੱਠ ਟਾਵਰ ਹੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਬਚੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਦੀ ਇਹ ਬਣਤਰ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਮਾਰਤਾਂ ਜਿਵੇਂ [[ਆਗਰੇ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ|ਆਗਰਾ ਦਾ ਕਿਲਾ]], [[ਫ਼ਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ|ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ]] ਆਦਿ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਜੁਲਦੀ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>1o3x3emv49pw909am8zzbmrcr0262tp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610404</id>
      <parentid>610403</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T15:46:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਗੁਰਦੁਆਰੇ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3608" xml:space="preserve">ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ [[ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿੱਖ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20081220122542/http://www.gurukataalagra.com/|title=www.gurukataalagra}}&lt;/ref&gt; ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ [[ਆਗਰਾ]] ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਉਸ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿੱਥੇ [[ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] ਨੇ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ [[ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ]] ਨੂੰ ਸਵੈਇੱਛਤ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ (ਜੋ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ) ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
[[ਤਸਵੀਰ:Guru-ka-Tal wikijib-14.jpg|thumb|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ]]

== ਇਤਿਹਾਸ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Gurudwara Guru Ka Taal , Agra.jpg|thumb|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇੱਕ ਮਨਮੋਹਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ]]
ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਿਕੰਦਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਲਾਅ (ਸਰੋਵਰ) ਸੀ। ਇਹ 1610 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੁੱਕੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਰੋਵਰ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਰੱਖੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ ਨਾਮਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਜੀ &quot;ਮੌਨੀ&quot; ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਅਣਥੱਕ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ 1970 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=dnnat2opYVA|title=history}}&lt;/ref&gt;

== ਬਣਤਰ ==
ਤਾਲ ਵਿੱਚ ਬਾਰਾਂ ਟਾਵਰ ਸਨ, ਪਰ ਕੇਵਲ ਅੱਠ ਟਾਵਰ ਹੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਬਚੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਦੀ ਇਹ ਬਣਤਰ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਮਾਰਤਾਂ ਜਿਵੇਂ [[ਆਗਰੇ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ|ਆਗਰਾ ਦਾ ਕਿਲਾ]], [[ਫ਼ਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ|ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ]] ਆਦਿ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਜੁਲਦੀ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗੁਰਦੁਆਰੇ]]</text>
      <sha1>bn1an8ts1ujk1fdt93aw79lagun9dc6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610405</id>
      <parentid>610404</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T15:46:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3666" xml:space="preserve">ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ [[ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿੱਖ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20081220122542/http://www.gurukataalagra.com/|title=www.gurukataalagra}}&lt;/ref&gt; ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ [[ਆਗਰਾ]] ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਉਸ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿੱਥੇ [[ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] ਨੇ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ [[ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ]] ਨੂੰ ਸਵੈਇੱਛਤ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ (ਜੋ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ) ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
[[ਤਸਵੀਰ:Guru-ka-Tal wikijib-14.jpg|thumb|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ]]

== ਇਤਿਹਾਸ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Gurudwara Guru Ka Taal , Agra.jpg|thumb|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇੱਕ ਮਨਮੋਹਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ]]
ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਿਕੰਦਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਲਾਅ (ਸਰੋਵਰ) ਸੀ। ਇਹ 1610 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੁੱਕੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਰੋਵਰ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਰੱਖੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ ਨਾਮਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਜੀ &quot;ਮੌਨੀ&quot; ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਅਣਥੱਕ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ 1970 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=dnnat2opYVA|title=history}}&lt;/ref&gt;

== ਬਣਤਰ ==
ਤਾਲ ਵਿੱਚ ਬਾਰਾਂ ਟਾਵਰ ਸਨ, ਪਰ ਕੇਵਲ ਅੱਠ ਟਾਵਰ ਹੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਬਚੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਦੀ ਇਹ ਬਣਤਰ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਮਾਰਤਾਂ ਜਿਵੇਂ [[ਆਗਰੇ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ|ਆਗਰਾ ਦਾ ਕਿਲਾ]], [[ਫ਼ਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ|ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ]] ਆਦਿ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਜੁਲਦੀ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗੁਰਦੁਆਰੇ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ]]</text>
      <sha1>7ktz20gys5wu0n2nyt88ynsiwgv2pp2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610406</id>
      <parentid>610405</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T15:47:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3741" xml:space="preserve">ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ [[ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿੱਖ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20081220122542/http://www.gurukataalagra.com/|title=www.gurukataalagra}}&lt;/ref&gt; ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ [[ਆਗਰਾ]] ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਉਸ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿੱਥੇ [[ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] ਨੇ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ [[ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ]] ਨੂੰ ਸਵੈਇੱਛਤ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ (ਜੋ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ) ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
[[ਤਸਵੀਰ:Guru-ka-Tal wikijib-14.jpg|thumb|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ]]

== ਇਤਿਹਾਸ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Gurudwara Guru Ka Taal , Agra.jpg|thumb|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇੱਕ ਮਨਮੋਹਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ]]
ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਿਕੰਦਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਲਾਅ (ਸਰੋਵਰ) ਸੀ। ਇਹ 1610 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੁੱਕੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਰੋਵਰ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਰੱਖੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ ਨਾਮਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਜੀ &quot;ਮੌਨੀ&quot; ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਅਣਥੱਕ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ 1970 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=dnnat2opYVA|title=history}}&lt;/ref&gt;

== ਬਣਤਰ ==
ਤਾਲ ਵਿੱਚ ਬਾਰਾਂ ਟਾਵਰ ਸਨ, ਪਰ ਕੇਵਲ ਅੱਠ ਟਾਵਰ ਹੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਬਚੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਦੀ ਇਹ ਬਣਤਰ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਮਾਰਤਾਂ ਜਿਵੇਂ [[ਆਗਰੇ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ|ਆਗਰਾ ਦਾ ਕਿਲਾ]], [[ਫ਼ਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ|ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ]] ਆਦਿ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਜੁਲਦੀ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗੁਰਦੁਆਰੇ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ]]</text>
      <sha1>k59u60fkjcstk4b4cdf1rzz9hx8dwfb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਲਿਡਰ ਨਦੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143825</id>
    <revision>
      <id>610407</id>
      <timestamp>2022-08-04T15:58:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dugal harpreet</username>
        <id>17460</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1091342836|Lidder River]]&quot; ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4659" xml:space="preserve">
'''ਲਿਡਰ''' ( {{ਉਰਦੂ|{{Nastaliq|لدر}}}}  '''لدر'''   , Sanskrit  ) ਇੱਕ {{Convert|73|km|mi|abbr=on}}  ਲੰਬਾ ਨਦੀ  ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, [[ਭਾਰਤ]] ਦੀ [[ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ]] ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਲਾਹੋਈ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ {{Convert|1615|m}} ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਮੀਰਗੁੰਡ ਖਾਨਬਾਲ ਵਿੱਚ [[ਜੇਹਲਮ|ਜੇਹਲਮ ਨਦੀ]] ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ikashmir.net/geography/chapter1.5.html|title=The geography of Jammu and Kashmir state|publisher=ikashmir.net|access-date=18 April 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.fallingrain.com/world/IN/12/Khanabal.html|title=Khanabal village of Kashmir|publisher=fallingrain.com|access-date=18 April 2012}}&lt;/ref&gt;

== ਵ੍ਯੁਤਪਤੀ ==
ਲਿਡਰ ਸਥਾਨਕ [[ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ|ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ]] ਨਾਮ ''ਲੰਬੋਦਰੀ'' ( ''लम्बोदरी'' ) ਦਾ ਇੱਕ ਅਪਭ੍ਰੰਸ਼ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਲੰਬੀ ਪੇਟ ਵਾਲੀ ਦੇਵੀ'।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GXshAQAAMAAJ|title=Young Explorers|last=Gilbert|first=Richard Frank|date=1979|publisher=G.H. Smith &amp; Son|isbn=978-0-904775-05-1|page=157|language=en}}&lt;/ref&gt;

== ਭੂਗੋਲ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Natural_view_of_Jammu_and_Kashmir_at_Betaab_Valley.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Natural_view_of_Jammu_and_Kashmir_at_Betaab_Valley.jpg/220px-Natural_view_of_Jammu_and_Kashmir_at_Betaab_Valley.jpg|thumb| ਅਪ੍ਰੈਲ 2013 ਵਿੱਚ ਬੇਤਾਬ ਵੈਲੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਡਰ ਨਦੀ।]]
ਲਿਡਰ ਨਦੀ ਸੋਨਮਰਗ ਨੇੜੇ ਕੋਲਹੋਈ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਿਡਰ ਵੈਲੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਰੂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ''ਲਿਡਰਵਾਟ'' ਦੇ ਐਲਪਾਈਨ ਮੀਡੋਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਵਗਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਹ {{Convert|30|km}} [[ਪਹਲਗਾਮ|ਪਹਿਲਗਾਮ]] ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿੱਥੇ ਇਹ [[ਸ਼ੇਸ਼ਨਾਗ ਝੀਲ]] ਤੋਂ ਪੂਰਬੀ ਲਿਡਰ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਫਿਰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਚਲਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ [[ਅਨੰਤਨਾਗ]] ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੀਰਗੁੰਡ ਖਾਨਬਾਲ ਵਿਖੇ [[ਜੇਹਲਮ|ਜੇਹਲਮ ਨਦੀ]] ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਲੌਰੀ ਨੀਲਾ ਪਾਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਲਿਡਰ ਵੈਲੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ghumakkar.com/2010/05/12/pahalgam-the-lidder-valley/|title=Pahalgam The Lidder Valley|publisher=ghumakkar.com|access-date=18 April 2012}}&lt;/ref&gt;

== ਆਰਥਿਕਤਾ ==
ਦਰਿਆ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਹਿਰਾਂ ਰਾਹੀਂ [[ਸਿੰਚਾਈ]] ਲਈ ਅਤੇ ਵਾਟਰ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਂਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੀਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਅਤੇ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਇੱਕ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਪਲਾਂਟ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਲਿਡਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਬਰਾਊਨ ਟਰਾਊਟ ( ''ਸਾਲਮੋ ਟਰੂਟਾ ਫਾਰੀਓ'' ) ਅਤੇ ਰੇਨਬੋ ਟਰਾਊਟ ( ''ਓਨਕੋਰਹੀਨਚਸ ਮਾਈਕਿਸ'' ) ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.growfish.com.au/content.asp?ContentId=7373|title=Gippsland Aquaculture Industry Network-Gain|publisher=growfish.com.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20120220165637/http://www.growfish.com.au/content.asp?ContentId=7373|archive-date=20 February 2012|access-date=22 April 2012}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਸ਼ਮੀਰ]]</text>
      <sha1>5mqcrsaw8i06rlcc31dz8wdeanxklsm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ (ਕ੍ਰਿਕੇਟਰ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143826</id>
    <revision>
      <id>610408</id>
      <timestamp>2022-08-04T15:58:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.freepressjournal.in/sports/who-is-sanjay-yadav-all-you-need-to-know-about-the-mi-all-rounder|title=sanjay-yadav-}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http...&quot; ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3947" xml:space="preserve">'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.freepressjournal.in/sports/who-is-sanjay-yadav-all-you-need-to-know-about-the-mi-all-rounder|title=sanjay-yadav-}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-the-uncapped-ones-shahrukh-khan-umran-malik-and-more-1307144|title=article}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>naqf01g4v9hgevked8xpo8lmpebbooa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610409</id>
      <parentid>610408</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T16:02:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5053" xml:space="preserve">[https://www.cricbuzz.com/profiles/11631/sanjay-yadav]{{Infobox cricketer
|                name = ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|               image = 
|            fullname = ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|          birth_date = {{Birth date and age|1995|5|10|df=yes}}
|         birth_place = [[ਗੋਰਖਪੁਰ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ
|            heightft = 
|          heightinch = 
|             heightm = 
|             batting = ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
|             bowling = [[ਖੱਬੇ ਹੱਥ,ਧੀਮਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼]]
|                role = ਬੱਲੇਬਾਜ਼ [[ਹਰਫਨਮੌਲਾ]]
|             country = ਭਾਰਤ       
|               club1 = [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
|               year1 = 2016/17–2018/19
|         clubnumber1 = 
|               club2 = [[Meghalaya cricket team|Meghalaya]] 
|               year2 = 2019/20–present
|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/1048841.html ESPNcricinfo
'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.freepressjournal.in/sports/who-is-sanjay-yadav-all-you-need-to-know-about-the-mi-all-rounder|title=sanjay-yadav-}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-the-uncapped-ones-shahrukh-khan-umran-malik-and-more-1307144|title=article}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>arwplgiqzjxcbae6kqn215om5ezxf5n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610410</id>
      <parentid>610409</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T16:04:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5460" xml:space="preserve">{{short description|Indian cricketer}}
&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Who is Sanjay Yadav? All you need to know about the MI all-rounder |url=https://www.freepressjournal.in/sports/who-is-sanjay-yadav-all-you-need-to-know-about-the-mi-all-rounder |access-date=2022-07-22 |website=Free Press Journal |language=en}}&lt;/ref&gt;Mumbai Indians{{Use dmy dates|date=September 2016}}
{{Use Indian English|date=September 2016}}

[https://www.cricbuzz.com/profiles/11631/sanjay-yadav]{{Infobox cricketer
|                name = ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|               image = 
|            fullname = ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|          birth_date = {{Birth date and age|1995|5|10|df=yes}}
|         birth_place = [[ਗੋਰਖਪੁਰ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ
|            heightft = 
|          heightinch = 
|             heightm = 
|             batting = ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
|             bowling = [[ਖੱਬੇ ਹੱਥ,ਧੀਮਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼]]
|                role = ਬੱਲੇਬਾਜ਼ [[ਹਰਫਨਮੌਲਾ]]
|             country = ਭਾਰਤ       
|               club1 = [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
|               year1 = 2016/17–2018/19
|         clubnumber1 = 
|               club2 = [[Meghalaya cricket team|Meghalaya]] 
|               year2 = 2019/20–present
|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/1048841.html ESPNcricinfo
'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.freepressjournal.in/sports/who-is-sanjay-yadav-all-you-need-to-know-about-the-mi-all-rounder|title=sanjay-yadav-}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-the-uncapped-ones-shahrukh-khan-umran-malik-and-more-1307144|title=article}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>plou4kxpqkpolzkj14hy2c9z4h6bj6t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610412</id>
      <parentid>610410</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T16:05:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4999" xml:space="preserve">{{Infobox cricketer
|                name = ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|               image = 
|            fullname = ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|          birth_date = {{Birth date and age|1995|5|10|df=yes}}
|         birth_place = [[ਗੋਰਖਪੁਰ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ
|            heightft = 
|          heightinch = 
|             heightm = 
|             batting = ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
|             bowling = [[ਖੱਬੇ ਹੱਥ,ਧੀਮਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼]]
|                role = ਬੱਲੇਬਾਜ਼ [[ਹਰਫਨਮੌਲਾ]]
|             country = ਭਾਰਤ       
|               club1 = [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
|               year1 = 2016/17–2018/19
|         clubnumber1 = 
|               club2 = [[Meghalaya cricket team|Meghalaya]] 
|               year2 = 2019/20–present
|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/1048841.html ESPNcricinfo
'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.freepressjournal.in/sports/who-is-sanjay-yadav-all-you-need-to-know-about-the-mi-all-rounder|title=sanjay-yadav-}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-the-uncapped-ones-shahrukh-khan-umran-malik-and-more-1307144|title=article}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>iv2iflwnd3sfgyx0p3pn1uhkiz4q3zw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610413</id>
      <parentid>610412</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T16:06:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4701" xml:space="preserve">{{Infobox cricketer
|                name = ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|               image = 
|            fullname = ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|          birth_date = {{Birth date and age|1995|5|10|df=yes}}
|         birth_place = [[ਗੋਰਖਪੁਰ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ
|            heightft = 
|          heightinch = 
|             heightm = 
|             batting = ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
|             bowling = [[ਖੱਬੇ ਹੱਥ,ਧੀਮਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼]]
|                role = ਬੱਲੇਬਾਜ਼ [[ਹਰਫਨਮੌਲਾ]]
|             country = ਭਾਰਤ       
|               club1 = [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
|               year1 = 2016/17–2018/19
|         clubnumber1 = 
|               club2 = [[Meghalaya cricket team|Meghalaya]] 
|               year2 = 2019/20–present
|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/1048841.html ESPNcricinfo
'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>k1scxvlrdhqbohz7m0sg3yytbdmnkc7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610414</id>
      <parentid>610413</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T16:07:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4704" xml:space="preserve">{{Infobox cricketer
|                name = ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|               image = 
|            fullname = ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|          birth_date = {{Birth date and age|1995|5|10|df=yes}}
|         birth_place = [[ਗੋਰਖਪੁਰ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ
|            heightft = 
|          heightinch = 
|             heightm = 
|             batting = ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
|             bowling = [[ਖੱਬੇ ਹੱਥ,ਧੀਮਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼]]
|                role = ਬੱਲੇਬਾਜ਼ [[ਹਰਫਨਮੌਲਾ]]
|             country = ਭਾਰਤ       
|               club1 = [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
|               year1 = 2016/17–2018/19
|         clubnumber1 = 
|               club2 = [[Meghalaya cricket team|Meghalaya]] 
|               year2 = 2019/20–present
|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/1048841.html ESPNcricinfo
}}
'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>sn90rjefxa3zwqirp1i6upc16fqms3a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610415</id>
      <parentid>610414</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T16:08:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਕ੍ਰਿਕਟ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4750" xml:space="preserve">{{Infobox cricketer
|                name = ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|               image = 
|            fullname = ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|          birth_date = {{Birth date and age|1995|5|10|df=yes}}
|         birth_place = [[ਗੋਰਖਪੁਰ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ
|            heightft = 
|          heightinch = 
|             heightm = 
|             batting = ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
|             bowling = [[ਖੱਬੇ ਹੱਥ,ਧੀਮਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼]]
|                role = ਬੱਲੇਬਾਜ਼ [[ਹਰਫਨਮੌਲਾ]]
|             country = ਭਾਰਤ       
|               club1 = [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
|               year1 = 2016/17–2018/19
|         clubnumber1 = 
|               club2 = [[Meghalaya cricket team|Meghalaya]] 
|               year2 = 2019/20–present
|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/1048841.html ESPNcricinfo
}}
'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ]]</text>
      <sha1>f78tkmz25hpczj33gozln77kp0j9ez5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610416</id>
      <parentid>610415</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T16:08:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4814" xml:space="preserve">{{Infobox cricketer
|                name = ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|               image = 
|            fullname = ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|          birth_date = {{Birth date and age|1995|5|10|df=yes}}
|         birth_place = [[ਗੋਰਖਪੁਰ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ
|            heightft = 
|          heightinch = 
|             heightm = 
|             batting = ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
|             bowling = [[ਖੱਬੇ ਹੱਥ,ਧੀਮਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼]]
|                role = ਬੱਲੇਬਾਜ਼ [[ਹਰਫਨਮੌਲਾ]]
|             country = ਭਾਰਤ       
|               club1 = [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
|               year1 = 2016/17–2018/19
|         clubnumber1 = 
|               club2 = [[Meghalaya cricket team|Meghalaya]] 
|               year2 = 2019/20–present
|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/1048841.html ESPNcricinfo
}}
'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ]]</text>
      <sha1>q5lfn3hat0rl8wf3moccb0gbhpfdobr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610417</id>
      <parentid>610416</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T16:08:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4894" xml:space="preserve">{{Infobox cricketer
|                name = ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|               image = 
|            fullname = ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|          birth_date = {{Birth date and age|1995|5|10|df=yes}}
|         birth_place = [[ਗੋਰਖਪੁਰ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ
|            heightft = 
|          heightinch = 
|             heightm = 
|             batting = ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
|             bowling = [[ਖੱਬੇ ਹੱਥ,ਧੀਮਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼]]
|                role = ਬੱਲੇਬਾਜ਼ [[ਹਰਫਨਮੌਲਾ]]
|             country = ਭਾਰਤ       
|               club1 = [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
|               year1 = 2016/17–2018/19
|         clubnumber1 = 
|               club2 = [[Meghalaya cricket team|Meghalaya]] 
|               year2 = 2019/20–present
|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/1048841.html ESPNcricinfo
}}
'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]]</text>
      <sha1>4y5jyzqbh081yuk3ncmbzl4zp3k3ymt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610418</id>
      <parentid>610417</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T16:08:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਟੀਮਾਂ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4990" xml:space="preserve">{{Infobox cricketer
|                name = ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|               image = 
|            fullname = ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ
|          birth_date = {{Birth date and age|1995|5|10|df=yes}}
|         birth_place = [[ਗੋਰਖਪੁਰ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]], ਭਾਰਤ
|            heightft = 
|          heightinch = 
|             heightm = 
|             batting = ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
|             bowling = [[ਖੱਬੇ ਹੱਥ,ਧੀਮਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼]]
|                role = ਬੱਲੇਬਾਜ਼ [[ਹਰਫਨਮੌਲਾ]]
|             country = ਭਾਰਤ       
|               club1 = [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]]
|               year1 = 2016/17–2018/19
|         clubnumber1 = 
|               club2 = [[Meghalaya cricket team|Meghalaya]] 
|               year2 = 2019/20–present
|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/1048841.html ESPNcricinfo
}}
'''ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ''' (ਜਨਮ 10 ਮਈ 1995) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ [[ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ]] ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਹੈ ਜੋ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ [[ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ (ਕ੍ਰਿਕਟ)|ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ]] ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/ipl-2017/sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story-i79YyvMxkpWSh5BWP7vfyH.html|title=sanjay-yadav-a-daily-wager-s-son-living-his-ipl-dream-with-kolkata-knight-riders/story}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਜੋਂ 2019-20 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਮੇਘਾਲਿਆ]] ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019-20 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਿਸਟ ਏ ਡੈਬਿਊ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/vijay-hazare-trophy-2019-20-1196774/meghalaya-vs-sikkim-plate-group-1200644/full-scorecard|title=vijay-hazare-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮੇਘਾਲਿਆ ਲਈ 2019–20 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/series/ranji-trophy-2019-20-1196777/nagaland-vs-meghalaya-plate-group-1203462/full-scorecard|title=ranji-trophy-2019-20}}&lt;/ref&gt; ਮੈਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 52 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਨੌਂ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਪਹਿਲੀ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਤੀਆਂ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://sportstar.thehindu.com/cricket/domestic/ranji-trophy-2017-18/ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record-tamil-nadu-kkr-ipl-2020-vb-kanchi-veerans-tnpl/article30265440.ece|title=ranji-trophy-2019-20-sanjay-yadav-nine-wickets-meghalaya-nagaland-record}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.latestly.com/sports/cricket/sanjay-yadav-records-third-best-bowling-figures-in-indian-first-class-cricket-history-meghalaya-all-rounder-takes-952-in-2019-20-ranji-trophy-match-against-nagaland-1394094.html|title=sanjay-yadav-records-third-best-bowling}}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 2022 [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ [[ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼]] ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/story/ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-1300689|title=ipl-2022-auction-the-list-of-sold-and-unsold-players-}}&lt;/ref&gt;

TNPL 2022 ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੰਜੇ ਯਾਦਵ ਨੇ T20 ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਰੂਬੀ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ 103(55)* ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਟੀਮਾਂ]]</text>
      <sha1>6cv07qop1siskjj4mipny1heabsiu2k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਪੁੰਛ ਨਦੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143827</id>
    <revision>
      <id>610411</id>
      <timestamp>2022-08-04T16:04:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dugal harpreet</username>
        <id>17460</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1087111559|Poonch River]]&quot; ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5211" xml:space="preserve">
'''ਪੁੰਛ ਨਦੀ''' ( '''ਪੰਚ ਨਦੀ''', '''ਪੰਚ ਤੋਹੀ''', '''ਪੰਚ ਦੀ''' ਤੋਹੀ &lt;ref&gt;{{Citation|title=Kashmir under the Sultans|url=https://books.google.com/books?id=EUlwmXjE9DQC&amp;pg=PA43|publisher=Aakar Books}}&lt;/ref&gt; {{Efn|The older forms of &quot;Punch&quot; include &quot;Prunts&quot;, &quot;Pulast&quot; and &quot;Parnotsa&quot;.}} ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ) [[ਜੇਹਲਮ|ਜੇਹਲਮ ਨਦੀ]] ਦੀ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਹੈ ਜੋ [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਵਿੱਚ [[ਅਜ਼ਾਦ ਕਸ਼ਮੀਰ|ਆਜ਼ਾਦ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ]] ਵਿੱਚੋਂ ਵਗਦੀ ਹੈ।

== ਨਾਮ ==
ਜਾਰਜ ਬੁਹਲਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ,  ਤੋਹੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰੂਪ ਤੌਸ਼ੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ [[ਰਾਜਤਰੰਗਿਣੀ|ਰਾਜਤਰੰਗਣੀ]] ਅਤੇ [[ਨੀਲਮਤ ਪੁਰਾਣ|ਨੀਲਮਤਾ ਪੁਰਾਣ]] ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਦੀ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ, ਅਪਾਗਾ ( [[ਸਿਆਲਕੋਟ]] ਦਾ ਇੱਕ ਨਾਲਾ), ਤੌਸ਼ੀ ਅਤੇ [[ਝਨਾਂ ਨਦੀ|ਚੰਦਰਭਾਗਾ]] ਦਾ ਨਾਮ ਨਾਲ ਇਕੱਠੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਸ਼ਬਦ [[ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ|ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ]] ਦੇ ''ਤੁਸ਼ਾਰ'', 'ਕੋਲਡ', ਭਾਵ 'ਬਰਫ਼' ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

== ਕੋਰਸ ==
ਇਹ ਨਦੀ [[ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ]] ਲੜੀ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਮੁਖੀ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਨੀਲ-ਕੰਠ ਗਲੀ ਅਤੇ ਜਾਮੀਆਂ ਗਲੀ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ‘ਸਰਨ’ (ਸਰਨ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ [[ਪੁੰਛ]] ਕਸਬੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਮੁੜਦੀ ਹੈ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਚੋਮੁਖ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੰਗਲਾ ਜਲ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਵਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [[ਪੁੰਛ]], ਸੇਹਰਾ, ਤੱਤਾ ਪਾਣੀ, ਕੋਟਲੀ ਅਤੇ ਮੀਰਪੁਰ ਕਸਬੇ ਇਸ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਵਸੇ ਹੋਏ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;Negi1991&quot;&gt;{{Citation|title=Himalayan Rivers, Lakes, and Glaciers|url=https://books.google.com/books?id=5YtUShKY8zcC&amp;pg=PA111|publisher=Indus Publishing}}&lt;/ref&gt;

== ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ==
ਫਰੈਡਰਿਕ ਡਰਿਊ ਨੇ 1875 ਵਿੱਚ ਪੁੰਛ ਨਦੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ:
{{Quote|it drains a large area of mountain country, collecting a number of streams that rise in the lofty Panjäl Range; indeed it combines all those which spring from that part of the Range north or north-west of the branching off of the Ratan ridge. It drains also a considerable area occupied by the mountains of intermediate height, and no small space of the lower, outer, hills.&lt;ref&gt;{{citation |last=Drew |first=Frederic |title=The Jummoo and Kashmir Territories: A Geographical Account |url=https://books.google.com/books?id=0GIOAAAAQAAJ&amp;pg=PA38 |year=1875 |publisher=E. Stanford |page=38}}&lt;/ref&gt;}}

== ਵਾਤਾਵਰਣ ==
ਸ਼ੋਪੀਆਂ ਤੋਂ ਮੁਗਲ ਰੋਡ ਪੁੰਛ ਨਦੀ ਦੇ ਮੂਲ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਚਲਦੀ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁੰਛ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚ ਬਫਲਿਆਜ਼ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਪਰਨਾਈ ਪਣ-ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਤੋਂ 37.5 ਮੈਗਾ ਵਾਟ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 2017-18 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਲਈ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;[https://www.business-standard.com/article/pti-stories/parnai-hep-project-set-for-completion-by-2017-jk-govt-115081701033_1.html Parnai HEP project set for completion by 2017: JK govt], ''Business Standard'', 17 August 2015.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.dailyexcelsior.com/fate-of-power-projects/ Fate of power projects], ''Daily Excelsior'', 10 April 2018.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://cdm.unfccc.int/Projects/Validation/DB/ZW9K1YNU3RHJDYS6LUTBP3YXR3PUNK/view.html|title=PDD for Parnai hydropower project|access-date=28 January 2019}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ]]</text>
      <sha1>jdr9tatbpla8wxwdb3u7u9ah20g6nst</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Wikigreenwood</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143828</id>
    <revision>
      <id>610419</id>
      <timestamp>2022-08-04T18:46:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="237" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Wikigreenwood}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 18:46, 4 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>238eb4x941nn4103h3up91uib436fji</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Erutuon</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143829</id>
    <revision>
      <id>610422</id>
      <timestamp>2022-08-04T19:06:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="231" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Erutuon}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 19:06, 4 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>qppj8tzq1qwtrz22h1w4bl9sjsxu1b8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:MostlyLimivorous</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143830</id>
    <revision>
      <id>610423</id>
      <timestamp>2022-08-04T19:50:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="240" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=MostlyLimivorous}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 19:50, 4 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>gufditbdiitn7404h382345jspsfyn2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143831</id>
    <revision>
      <id>610433</id>
      <timestamp>2022-08-05T03:41:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1052442138|Dia Davina]]&quot; ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6631" xml:space="preserve">{{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਲਿਖਾਰੀ|name=ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ|birth_date=1987-1988 (age {{age|1988|12|31}}-{{age|1987|1|1}})|occupation=ਕਵੀ|website=[http://www.diadavina.com Official website]}}

'''ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ''' [[ਵੈਨਕੂਵਰ]], ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ (ਕੋਸਟ ਸੈਲਿਸ਼ ਖੇਤਰ) ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਲੈਮ ਕਵਿਤਾ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ।&lt;ref&gt;Dia Davina.(2014, September 26). Retrieved October 16, 2015, from https://web.archive.org/web/20160304121808/http://www.vancouverpoetryhouse.com/blog/wordplay/our-poets/dia-davina/&lt;/ref&gt; ਉਹ [[ਕੁਇਅਰ|ਕੁਈਰ]] ਅਤੇ ਜੈਂਡਰਕੁਈਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ 'ਉਨ੍ਹਾਂ' ਦੇ ਸਰਵਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;official website&quot;&gt;&quot;short story&quot;. (n.d) Retrieved October 16, 2015 www.diadavina.com/about&lt;/ref&gt;

== ਜੀਵਨ ==
ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ ਦਾ ਜਨਮ ਓਨਟਾਰੀਓ ਵਿੱਚ 1987 ਜਾਂ 1988 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਮੱਧ ਪੂਰਬ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਹੋਏ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot;&gt;Weslowski, RC (Interviewer) &amp; Davina, D. (Interviewee). (2013). Wax Poetic Coop radio CRFO 100.5 FM Retrieved from https://archive.org/details/DiaDavina20130626&lt;/ref&gt; ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪੇ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot; /&gt; ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ [[ਆਸਟਰੀਆ|ਆਸਟ੍ਰੀਅਨ]] ਹਨ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot; /&gt; ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot; /&gt; ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ [[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot; /&gt; ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਨਾਲ ਨੇੜਲਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ ਜੋ ਬਲੂ ਜੈ ਆਈਸ ਕਰੀਮ ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੇ ਡੇਵਿਨਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਲੈਮ ਰੀਡਿੰਗ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot; /&gt;

ਡੇਵੀਨਾ ਦਾ ਬੌਟੀਜ਼ ਨਾਲ ਸਵੈ-ਘੋਸ਼ਿਤ ਪਿਆਰ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;official website&quot;&gt;&quot;short story&quot;. (n.d) Retrieved October 16, 2015 www.diadavina.com/about&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਿਖਦੇ ਰਹੇ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਲੈਮ ਕਵਿਤਾ ਕਰੀਅਰ 2012 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵੈਨਕੂਵਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਕਵਿਤਾ ਸਲੈਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot;&gt;Weslowski, RC (Interviewer) &amp; Davina, D. (Interviewee). (2013). Wax Poetic Coop radio CRFO 100.5 FM Retrieved from https://archive.org/details/DiaDavina20130626&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;interview2&quot;&gt;West, D. (Director). (n.d.). Dia Davina Slam Short Documentary [film].&lt;/ref&gt; ਤਜਰਬਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਿਹਾ, ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ ਲਈ ਕੁਝ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot; /&gt; ਇਹ ਕਾਫੀ ਚੰਗਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਡੇਵੀਨਾ ਸਲੈਮ ਟੂਰ 'ਤੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;carillon&quot;&gt;A slammin' good time at Regina Word Up. (2014, November 30). Retrieved October 16, 2015, from http://www.carillonregina.com/a-slammin-good-time-at-regina-word-up/&lt;/ref&gt; ਉਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot; /&gt;

=== ਸ਼ੈਲੀ ===
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਵਿਅੰਗਮਈ ਕਵਿਤਾ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;afterellen&quot;&gt;
10 Queer Poets We're Crushing On - AfterEllen. (2014, August 4). Retrieved October 16, 2015, from http://www.afterellen.com/books/223219-10-queer-poets-were-crushing-on&lt;/ref&gt; ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਈਡ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;
IGNITE: Pride Open Mic Night featuring Dia Davina. (2014, September 7). Retrieved October 16, 2015, from http://rainbowservice.org/event/ignite-pride-open-mic-night-featuring-dia-davina/&lt;/ref&gt; ਡੇਵੀਨਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ &quot;ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ&quot; ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;interview1&quot;&gt;Weslowski, RC (Interviewer) &amp; Davina, D. (Interviewee). (2013). Wax Poetic Coop radio CRFO 100.5 FM Retrieved from https://archive.org/details/DiaDavina20130626&lt;/ref&gt;

=== ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ===
ਡੇਵਿਨਾ ਨੇ 2014 ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕਵਿਤਾ ਸਲੈਮ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ 4ਵਾਂ ਸਥਾਨ ਜਿੱਤਿਆ,&lt;ref name=&quot;afterellen&quot;&gt;
10 Queer Poets We're Crushing On - AfterEllen. (2014, August 4). Retrieved October 16, 2015, from http://www.afterellen.com/books/223219-10-queer-poets-were-crushing-on&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;
UVic Diversity Writing Contest. (n.d.). Retrieved October 16, 2015, from https://www.uvic.ca/library/featured/events/writingcontest/2014/index.php&lt;/ref&gt; ਡਿਊਕਸ ਸੋਲੀਲਸ ਵਿਖੇ 2013 ਦੇ ਸਲਾਨਾ ਕੁਈਰ ਪੋਇਟਰੀ ਸਲੈਮ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ, 2014 ਯੂਵੀਕ ਡਾਇਵਰਸਿਟੀ ਰਾਈਟਿੰਗ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ – ਸਪੋਕਨ ਵਰਡ ਸ਼੍ਰੇਣੀ 2014 ਅਤੇ 2014 ਵਿਮਨ ਆਫ ਦ ਵਰਲਡ ਪੋਇਟਰੀ ਸਲੈਮ ਪਲੇਆਫ' ਵਿਚ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;afterellen&quot; /&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1987]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>6c7y5r0alis8lodarhz051aymr392o4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ</title>
    <ns>1</ns>
    <id>143832</id>
    <revision>
      <id>610447</id>
      <timestamp>2022-08-05T05:33:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <comment>http://fountain.toolforge.org:46087/editathons/wll22</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53" xml:space="preserve">{{ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ 2022}}</text>
      <sha1>8zrx2fbcgooq6mxawva26kw4dm6jdat</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jumpytoo</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143833</id>
    <revision>
      <id>610455</id>
      <timestamp>2022-08-05T07:09:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="232" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Jumpytoo}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:09, 5 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>tq9wtb3zk2o24a3eulubobhazrnak6m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:ShubhamArya98</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143834</id>
    <revision>
      <id>610468</id>
      <timestamp>2022-08-05T09:42:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="237" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=ShubhamArya98}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:42, 5 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>0d4c1esy04alm9xohsf495gantykvhm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143835</id>
    <revision>
      <id>610483</id>
      <timestamp>2022-08-05T10:32:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Manjit Singh</username>
        <id>12163</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1090652336|Haridwar Kumbh Mela]]&quot; ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7888" xml:space="preserve">
{{Infobox recurring event|name=Haridwar Kumbh Mela|native_name=|native_name_lang=|image=Third Shahi Snan in Hari Ki Pauri.jpg|image_size=|alt=|caption=Pilgrims gather for the third ''Shahi Snan'' (&quot;royal bath&quot;) at [[Har ki Pauri]] in Haridwar on 14 April 2010|status=active|genre=Fair, Religious gathering|frequency=Every 12 years|prev=2021|next=2033|venue=Banks of [[Ganges]]|location=[[Haridwar]], [[Uttarakhand]]|coordinates={{coord|29.958|78.171|type:event|display=inline,title}}|country=[[India]]|participants=[[Akhara]]s, pilgrims and merchants|attendance=|area=|budget=|activity=|sponsor=Government of India,
Government of Uttarakhand|website={{URL|kumbhmelaharidwar.in}}}}'''ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ''' ਹਰ 12 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹਰਿਦੁਆਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਜੋਤਿਸ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਹੀ ਤਾਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ: ਮੇਲਾ ਉਦੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਜੁਪੀਟਰ ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਮੇਖ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=5kl0DYIjUPgC&amp;pg=PA380|title=The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M|last=James G. Lochtefeld|publisher=The Rosen Publishing Group|year=2002|isbn=978-0-8239-3179-8|page=380}}&lt;/ref&gt;

ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੋਰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਾਧਕਾਂ ਲਈ ਡੂੰਘੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਪਾਰਕ ਸਮਾਗਮ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਰਬ ਤੱਕ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;RMM_1858&quot;&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/stream/indianempirehist03martuoft#page/4/mode/2up|title=The Indian Empire|last=Robert Montgomery Martin|publisher=The London Printing and Publishing Company|year=1858|volume=3|pages=4–5}}&lt;/ref&gt;

ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ 30 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਰਧ ਕੁੰਭ (&quot;ਅੱਧਾ ਕੁੰਭ&quot;) ਮੇਲਾ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੇ ਛੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਅਰਧ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ 2016 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/india/kumbh-mela-covid-niranjan-akhada-shahi-snan-7276373/|title=As Covid stalks Kumbh, Niranjani Akhara withdraws from next Shahi Snan, asks its seers to leave|date=2021-04-16|website=The Indian Express|language=en|access-date=2021-04-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/dehradun/ardh-kumbh-state-seeks-rs500-cr-central-aid.html|title=Ardh Kumbh: State seeks Rs 500 cr Central aid|date=26 November 2015|work=The Pioneer}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲੇ ਰਿਕਾਰਡ ==
ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੇ ਚਾਰ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਪ੍ਰਯਾਗ (ਇਲਾਹਾਬਾਦ), ਤ੍ਰਿਮਬਕ (ਨਾਸਿਕ) ਅਤੇ ਉਜੈਨ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਕਈ ਹਵਾਲੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸਹੀ ਉਮਰ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Kumbh-Mela|title=Kumbh Mela {{!}} Significance, Festival, &amp; History|website=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2021-05-12}}&lt;/ref&gt; 

== ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg/220px-Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|right|thumb|ਅੰਗਰੇਜ਼ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਜੇ ਐਮ ਡਬਲਿਊ ਟਰਨਰ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦਾ ਚਿੱਤਰ । ਸਟੀਲ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ, 1850 ਦਾ ਦਹਾਕਾ।]]
1857 ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਖੇਤਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਤਾਜ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹੇਠ ਆ ਗਏ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕ ਰਾਬਰਟ ਮੋਂਟਗੋਮਰੀ ਮਾਰਟਿਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਐਂਪਾਇਰ (1858) ਵਿੱਚ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿਖੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ &quot;ਮਹਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਬਾਰੇ ਢੁਕਵਾਂ ਵਿਚਾਰ ਦੇਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ&quot;। ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੁਜਾਰੀਆਂ, ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਚੌਕੀਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਘੋੜੇ ਦੇ ਵਪਾਰੀ, ਹਾਥੀ ਡੀਲਰ, ਅਨਾਜ ਦੇ ਵਪਾਰੀ (ਬਾਣੀਏ), ਮਿਠਾਈਆਂ (ਹਲਵਾਈ), ਕੱਪੜਾ ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਖਿਡੌਣਾ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ। ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਸੌਦਾਗਰ ਬੁਖਾਰਾ, ਕਾਬੁਲ, ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ, ਅਰਬ ਅਤੇ ਪਰਸ਼ੀਆ ਤੱਕ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।

ਕ
{| class=&quot;wikitable sortable floatright&quot;
|+ਹਰਿਦੁਆਰ ਦੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈਜ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਤਾਂ&lt;ref name=&quot;RD_time_trends&quot;&gt;{{Cite web|url=http://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/19328/7/07_chapter%203.pdf|title=Time Trends of Cholera in India : An Overview|last=R. Dasgupta|publisher=INFLIBNET|access-date=13 December 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Banerjea AC. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14888257 Note on cholera in the United Provinces (Uttar Pradesh)]. Indian J Med Res. 1951;39(1):17-40.&lt;/ref&gt;
!ਸਾਲ
!ਮੇਲਾ
!ਮੌਤ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
|-
|1879
|ਕੁੰਭ
|35,892
|-
|1885
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|63,457
|-
|1891
|ਕੁੰਭ
|169,013
|-
|1897
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|44,208
|-
|1903
|ਕੁੰਭ
|47,159
|-
|1909
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|21,823
|-
|1915
|ਕੁੰਭ
|90,508
|-
|1921
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|149,667
|-
|1927
|ਕੁੰਭ
|28,285
|-
|1933
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|1,915
|-
|1938
|ਕੁੰਭ
|70,622
|-
|1945
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|77,345
|}

== ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Kumbh-Mela-1998.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Kumbh-Mela-1998.jpg/220px-Kumbh-Mela-1998.jpg|right|thumb|ਨਾਗਾ ਸਾਧੂ 1998 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ]]
[[ਤਸਵੀਰ:Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela,_2010,_Haridwar.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg/220px-Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg|right|thumb|2010 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ ਗੰਗਾ ' ਤੇ ਨਹਾਉਦੇ ਭਗਤ]]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}</text>
      <sha1>frow85ccnqvh0c98875mzaahoy0b9o1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610485</id>
      <parentid>610483</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:45:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Manjit Singh</username>
        <id>12163</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8171" xml:space="preserve">
{{Infobox recurring event|name=ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ|native_name=|native_name_lang=|image=Third Shahi Snan in Hari Ki Pauri.jpg|image_size=|alt=|caption=Pilgrims gather for the third ''Shahi Snan'' (&quot;royal bath&quot;) at [[Har ki Pauri]] in Haridwar on 14 April 2010|status=active|genre=Fair, Religious gathering|frequency=Every 12 years|prev=2021|next=2033|venue=Banks of [[Ganges]]|location=[[Haridwar]], [[Uttarakhand]]|coordinates={{coord|29.958|78.171|type:event|display=inline,title}}|country=[[India]]|participants=[[Akhara]]s, pilgrims and merchants|attendance=|area=|budget=|activity=|sponsor=Government of India,
Government of Uttarakhand|website={{URL|kumbhmelaharidwar.in}}}}'''ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ''' ਹਰ 12 ਸਾਲ ਬਾਅਦ [[ਹਰਿਦੁਆਰ]], [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਹੈ। [[ਹਿੰਦੂ]] [[ਜੋਤਿਸ਼]] ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਹੀ ਤਾਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ: ਮੇਲਾ ਉਦੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ [[ਬ੍ਰਹਿਸਪਤ (ਗ੍ਰਹਿ)|ਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ]] ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ [[ਸੂਰਜ]] [[ਮੇਖ]] [[ਰਾਸ਼ੀ]] ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=5kl0DYIjUPgC&amp;pg=PA380|title=The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M|last=James G. Lochtefeld|publisher=The Rosen Publishing Group|year=2002|isbn=978-0-8239-3179-8|page=380}}&lt;/ref&gt;

ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੋਰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਾਧਕਾਂ ਲਈ ਡੂੰਘੀ [[ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਐਨ|ਧਾਰਮਿਕ]] ਮਹੱਤਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਪਾਰਕ ਸਮਾਗਮ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਰਬ ਤੱਕ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;RMM_1858&quot;&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/stream/indianempirehist03martuoft#page/4/mode/2up|title=The Indian Empire|last=Robert Montgomery Martin|publisher=The London Printing and Publishing Company|year=1858|volume=3|pages=4–5}}&lt;/ref&gt;

ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ [[ਕੋਵਿਡ-19|ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ]] ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ 30 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਰਧ ਕੁੰਭ (&quot;ਅੱਧਾ ਕੁੰਭ&quot;) ਮੇਲਾ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੇ ਛੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਅਰਧ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ 2016 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/india/kumbh-mela-covid-niranjan-akhada-shahi-snan-7276373/|title=As Covid stalks Kumbh, Niranjani Akhara withdraws from next Shahi Snan, asks its seers to leave|date=2021-04-16|website=The Indian Express|language=en|access-date=2021-04-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/dehradun/ardh-kumbh-state-seeks-rs500-cr-central-aid.html|title=Ardh Kumbh: State seeks Rs 500 cr Central aid|date=26 November 2015|work=The Pioneer}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲੇ ਰਿਕਾਰਡ ==
[[ਹਰਿਦੁਆਰ]] [[ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ|ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ]] ਦੇ ਚਾਰ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਪ੍ਰਯਾਗ ([[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ)]], ਤ੍ਰਿਮਬਕ ([[ਨਾਸ਼ਿਕ|ਨਾਸਿਕ]]) ਅਤੇ [[ਉੱਜੈਨ|ਉਜੈਨ]] ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਕਈ ਹਵਾਲੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸਹੀ ਉਮਰ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Kumbh-Mela|title=Kumbh Mela {{!}} Significance, Festival, &amp; History|website=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2021-05-12}}&lt;/ref&gt; 

== ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg/220px-Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|right|thumb|ਅੰਗਰੇਜ਼ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਜੇ ਐਮ ਡਬਲਿਊ ਟਰਨਰ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦਾ ਚਿੱਤਰ । ਸਟੀਲ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ, 1850 ਦਾ ਦਹਾਕਾ।]]
1857 ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, [[ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ]] ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਖੇਤਰ [[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲੋਕ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼]] ਤਾਜ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹੇਠ ਆ ਗਏ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕ ਰਾਬਰਟ ਮੋਂਟਗੋਮਰੀ ਮਾਰਟਿਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਐਂਪਾਇਰ (1858) ਵਿੱਚ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿਖੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ &quot;ਮਹਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਬਾਰੇ ਢੁਕਵਾਂ ਵਿਚਾਰ ਦੇਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ&quot;। ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੁਜਾਰੀਆਂ, ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਚੌਕੀਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਘੋੜੇ ਦੇ ਵਪਾਰੀ, ਹਾਥੀ ਡੀਲਰ, ਅਨਾਜ ਦੇ ਵਪਾਰੀ (ਬਾਣੀਏ), ਮਿਠਾਈਆਂ (ਹਲਵਾਈ), ਕੱਪੜਾ ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਖਿਡੌਣਾ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ। ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਸੌਦਾਗਰ ਬੁਖਾਰਾ, ਕਾਬੁਲ, ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ, ਅਰਬ ਅਤੇ ਪਰਸ਼ੀਆ ਤੱਕ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।
{| class=&quot;wikitable sortable floatright&quot;
|+ਹਰਿਦੁਆਰ ਦੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈਜ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਤਾਂ&lt;ref name=&quot;RD_time_trends&quot;&gt;{{Cite web|url=http://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/19328/7/07_chapter%203.pdf|title=Time Trends of Cholera in India : An Overview|last=R. Dasgupta|publisher=INFLIBNET|access-date=13 December 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Banerjea AC. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14888257 Note on cholera in the United Provinces (Uttar Pradesh)]. Indian J Med Res. 1951;39(1):17-40.&lt;/ref&gt;
!ਸਾਲ
!ਮੇਲਾ
!ਮੌਤ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
|-
|1879
|ਕੁੰਭ
|35,892
|-
|1885
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|63,457
|-
|1891
|ਕੁੰਭ
|169,013
|-
|1897
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|44,208
|-
|1903
|ਕੁੰਭ
|47,159
|-
|1909
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|21,823
|-
|1915
|ਕੁੰਭ
|90,508
|-
|1921
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|149,667
|-
|1927
|ਕੁੰਭ
|28,285
|-
|1933
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|1,915
|-
|1938
|ਕੁੰਭ
|70,622
|-
|1945
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|77,345
|}

[[ਤਸਵੀਰ:Kumbh-Mela-1998.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Kumbh-Mela-1998.jpg/220px-Kumbh-Mela-1998.jpg|right|thumb|ਨਾਗਾ ਸਾਧੂ 1998 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ]]
[[ਤਸਵੀਰ:Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela,_2010,_Haridwar.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg/220px-Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg|right|thumb|2010 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ ਗੰਗਾ ' ਤੇ ਨਹਾਉਦੇ ਭਗਤ]]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}</text>
      <sha1>p0e5jioqhvc4jrbtcun047mnwc01fzo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610487</id>
      <parentid>610485</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:46:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Manjit Singh</username>
        <id>12163</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8224" xml:space="preserve">
{{Infobox recurring event|name=ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ|native_name=|native_name_lang=|image=Third Shahi Snan in Hari Ki Pauri.jpg|image_size=|alt=|caption=Pilgrims gather for the third ''Shahi Snan'' (&quot;royal bath&quot;) at [[Har ki Pauri]] in Haridwar on 14 April 2010|status=active|genre=Fair, Religious gathering|frequency=Every 12 years|prev=2021|next=2033|venue=Banks of [[Ganges]]|location=[[Haridwar]], [[Uttarakhand]]|coordinates={{coord|29.958|78.171|type:event|display=inline,title}}|country=[[India]]|participants=[[Akhara]]s, pilgrims and merchants|attendance=|area=|budget=|activity=|sponsor=Government of India,
Government of Uttarakhand|website={{URL|kumbhmelaharidwar.in}}}}'''ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ''' ਹਰ 12 ਸਾਲ ਬਾਅਦ [[ਹਰਿਦੁਆਰ]], [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਹੈ। [[ਹਿੰਦੂ]] [[ਜੋਤਿਸ਼]] ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਹੀ ਤਾਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ: ਮੇਲਾ ਉਦੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ [[ਬ੍ਰਹਿਸਪਤ (ਗ੍ਰਹਿ)|ਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ]] ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ [[ਸੂਰਜ]] [[ਮੇਖ]] [[ਰਾਸ਼ੀ]] ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=5kl0DYIjUPgC&amp;pg=PA380|title=The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M|last=James G. Lochtefeld|publisher=The Rosen Publishing Group|year=2002|isbn=978-0-8239-3179-8|page=380}}&lt;/ref&gt;

ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੋਰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਾਧਕਾਂ ਲਈ ਡੂੰਘੀ [[ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਐਨ|ਧਾਰਮਿਕ]] ਮਹੱਤਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਪਾਰਕ ਸਮਾਗਮ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਰਬ ਤੱਕ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;RMM_1858&quot;&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/stream/indianempirehist03martuoft#page/4/mode/2up|title=The Indian Empire|last=Robert Montgomery Martin|publisher=The London Printing and Publishing Company|year=1858|volume=3|pages=4–5}}&lt;/ref&gt;

ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ [[ਕੋਵਿਡ-19|ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ]] ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ 30 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਰਧ ਕੁੰਭ (&quot;ਅੱਧਾ ਕੁੰਭ&quot;) ਮੇਲਾ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੇ ਛੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਅਰਧ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ 2016 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/india/kumbh-mela-covid-niranjan-akhada-shahi-snan-7276373/|title=As Covid stalks Kumbh, Niranjani Akhara withdraws from next Shahi Snan, asks its seers to leave|date=2021-04-16|website=The Indian Express|language=en|access-date=2021-04-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/dehradun/ardh-kumbh-state-seeks-rs500-cr-central-aid.html|title=Ardh Kumbh: State seeks Rs 500 cr Central aid|date=26 November 2015|work=The Pioneer}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲੇ ਰਿਕਾਰਡ ==
[[ਹਰਿਦੁਆਰ]] [[ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ|ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ]] ਦੇ ਚਾਰ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਪ੍ਰਯਾਗ ([[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ)]], ਤ੍ਰਿਮਬਕ ([[ਨਾਸ਼ਿਕ|ਨਾਸਿਕ]]) ਅਤੇ [[ਉੱਜੈਨ|ਉਜੈਨ]] ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਕਈ ਹਵਾਲੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸਹੀ ਉਮਰ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Kumbh-Mela|title=Kumbh Mela {{!}} Significance, Festival, &amp; History|website=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2021-05-12}}&lt;/ref&gt; 

== ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg/220px-Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|right|thumb|ਅੰਗਰੇਜ਼ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਜੇ ਐਮ ਡਬਲਿਊ ਟਰਨਰ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦਾ ਚਿੱਤਰ । ਸਟੀਲ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ, 1850 ਦਾ ਦਹਾਕਾ।]]
1857 ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, [[ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ]] ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਖੇਤਰ [[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲੋਕ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼]] ਤਾਜ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹੇਠ ਆ ਗਏ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕ ਰਾਬਰਟ ਮੋਂਟਗੋਮਰੀ ਮਾਰਟਿਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਐਂਪਾਇਰ (1858) ਵਿੱਚ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿਖੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ &quot;ਮਹਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਬਾਰੇ ਢੁਕਵਾਂ ਵਿਚਾਰ ਦੇਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ&quot;। ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੁਜਾਰੀਆਂ, ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਚੌਕੀਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਘੋੜੇ ਦੇ ਵਪਾਰੀ, ਹਾਥੀ ਡੀਲਰ, ਅਨਾਜ ਦੇ ਵਪਾਰੀ (ਬਾਣੀਏ), ਮਿਠਾਈਆਂ (ਹਲਵਾਈ), ਕੱਪੜਾ ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਖਿਡੌਣਾ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ। ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਸੌਦਾਗਰ ਬੁਖਾਰਾ, ਕਾਬੁਲ, ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ, ਅਰਬ ਅਤੇ ਪਰਸ਼ੀਆ ਤੱਕ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।
{| class=&quot;wikitable sortable floatright&quot;
|+ਹਰਿਦੁਆਰ ਦੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈਜ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਤਾਂ&lt;ref name=&quot;RD_time_trends&quot;&gt;{{Cite web|url=http://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/19328/7/07_chapter%203.pdf|title=Time Trends of Cholera in India : An Overview|last=R. Dasgupta|publisher=INFLIBNET|access-date=13 December 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Banerjea AC. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14888257 Note on cholera in the United Provinces (Uttar Pradesh)]. Indian J Med Res. 1951;39(1):17-40.&lt;/ref&gt;
!ਸਾਲ
!ਮੇਲਾ
!ਮੌਤ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
|-
|1879
|ਕੁੰਭ
|35,892
|-
|1885
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|63,457
|-
|1891
|ਕੁੰਭ
|169,013
|-
|1897
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|44,208
|-
|1903
|ਕੁੰਭ
|47,159
|-
|1909
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|21,823
|-
|1915
|ਕੁੰਭ
|90,508
|-
|1921
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|149,667
|-
|1927
|ਕੁੰਭ
|28,285
|-
|1933
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|1,915
|-
|1938
|ਕੁੰਭ
|70,622
|-
|1945
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|77,345
|}

[[ਤਸਵੀਰ:Kumbh-Mela-1998.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Kumbh-Mela-1998.jpg/220px-Kumbh-Mela-1998.jpg|right|thumb|ਨਾਗਾ ਸਾਧੂ 1998 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ]]
[[ਤਸਵੀਰ:Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela,_2010,_Haridwar.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg/220px-Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg|right|thumb|2010 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ ਗੰਗਾ ' ਤੇ ਨਹਾਉਦੇ ਭਗਤ]]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ]]</text>
      <sha1>avcj2wfbx8276c20n5oc6vlndgviweb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610488</id>
      <parentid>610487</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:46:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Manjit Singh</username>
        <id>12163</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਮੇਲੇ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8263" xml:space="preserve">
{{Infobox recurring event|name=ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ|native_name=|native_name_lang=|image=Third Shahi Snan in Hari Ki Pauri.jpg|image_size=|alt=|caption=Pilgrims gather for the third ''Shahi Snan'' (&quot;royal bath&quot;) at [[Har ki Pauri]] in Haridwar on 14 April 2010|status=active|genre=Fair, Religious gathering|frequency=Every 12 years|prev=2021|next=2033|venue=Banks of [[Ganges]]|location=[[Haridwar]], [[Uttarakhand]]|coordinates={{coord|29.958|78.171|type:event|display=inline,title}}|country=[[India]]|participants=[[Akhara]]s, pilgrims and merchants|attendance=|area=|budget=|activity=|sponsor=Government of India,
Government of Uttarakhand|website={{URL|kumbhmelaharidwar.in}}}}'''ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ''' ਹਰ 12 ਸਾਲ ਬਾਅਦ [[ਹਰਿਦੁਆਰ]], [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਹੈ। [[ਹਿੰਦੂ]] [[ਜੋਤਿਸ਼]] ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਹੀ ਤਾਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ: ਮੇਲਾ ਉਦੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ [[ਬ੍ਰਹਿਸਪਤ (ਗ੍ਰਹਿ)|ਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ]] ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ [[ਸੂਰਜ]] [[ਮੇਖ]] [[ਰਾਸ਼ੀ]] ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=5kl0DYIjUPgC&amp;pg=PA380|title=The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M|last=James G. Lochtefeld|publisher=The Rosen Publishing Group|year=2002|isbn=978-0-8239-3179-8|page=380}}&lt;/ref&gt;

ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੋਰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਾਧਕਾਂ ਲਈ ਡੂੰਘੀ [[ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਐਨ|ਧਾਰਮਿਕ]] ਮਹੱਤਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਪਾਰਕ ਸਮਾਗਮ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਰਬ ਤੱਕ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;RMM_1858&quot;&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/stream/indianempirehist03martuoft#page/4/mode/2up|title=The Indian Empire|last=Robert Montgomery Martin|publisher=The London Printing and Publishing Company|year=1858|volume=3|pages=4–5}}&lt;/ref&gt;

ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ [[ਕੋਵਿਡ-19|ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ]] ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ 30 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਰਧ ਕੁੰਭ (&quot;ਅੱਧਾ ਕੁੰਭ&quot;) ਮੇਲਾ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੇ ਛੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਅਰਧ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ 2016 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/india/kumbh-mela-covid-niranjan-akhada-shahi-snan-7276373/|title=As Covid stalks Kumbh, Niranjani Akhara withdraws from next Shahi Snan, asks its seers to leave|date=2021-04-16|website=The Indian Express|language=en|access-date=2021-04-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/dehradun/ardh-kumbh-state-seeks-rs500-cr-central-aid.html|title=Ardh Kumbh: State seeks Rs 500 cr Central aid|date=26 November 2015|work=The Pioneer}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲੇ ਰਿਕਾਰਡ ==
[[ਹਰਿਦੁਆਰ]] [[ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ|ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ]] ਦੇ ਚਾਰ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਪ੍ਰਯਾਗ ([[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ)]], ਤ੍ਰਿਮਬਕ ([[ਨਾਸ਼ਿਕ|ਨਾਸਿਕ]]) ਅਤੇ [[ਉੱਜੈਨ|ਉਜੈਨ]] ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਕਈ ਹਵਾਲੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸਹੀ ਉਮਰ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Kumbh-Mela|title=Kumbh Mela {{!}} Significance, Festival, &amp; History|website=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2021-05-12}}&lt;/ref&gt; 

== ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg/220px-Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|right|thumb|ਅੰਗਰੇਜ਼ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਜੇ ਐਮ ਡਬਲਿਊ ਟਰਨਰ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦਾ ਚਿੱਤਰ । ਸਟੀਲ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ, 1850 ਦਾ ਦਹਾਕਾ।]]
1857 ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, [[ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ]] ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਖੇਤਰ [[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲੋਕ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼]] ਤਾਜ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹੇਠ ਆ ਗਏ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕ ਰਾਬਰਟ ਮੋਂਟਗੋਮਰੀ ਮਾਰਟਿਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਐਂਪਾਇਰ (1858) ਵਿੱਚ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿਖੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ &quot;ਮਹਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਬਾਰੇ ਢੁਕਵਾਂ ਵਿਚਾਰ ਦੇਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ&quot;। ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੁਜਾਰੀਆਂ, ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਚੌਕੀਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਘੋੜੇ ਦੇ ਵਪਾਰੀ, ਹਾਥੀ ਡੀਲਰ, ਅਨਾਜ ਦੇ ਵਪਾਰੀ (ਬਾਣੀਏ), ਮਿਠਾਈਆਂ (ਹਲਵਾਈ), ਕੱਪੜਾ ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਖਿਡੌਣਾ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ। ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਸੌਦਾਗਰ ਬੁਖਾਰਾ, ਕਾਬੁਲ, ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ, ਅਰਬ ਅਤੇ ਪਰਸ਼ੀਆ ਤੱਕ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।
{| class=&quot;wikitable sortable floatright&quot;
|+ਹਰਿਦੁਆਰ ਦੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈਜ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਤਾਂ&lt;ref name=&quot;RD_time_trends&quot;&gt;{{Cite web|url=http://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/19328/7/07_chapter%203.pdf|title=Time Trends of Cholera in India : An Overview|last=R. Dasgupta|publisher=INFLIBNET|access-date=13 December 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Banerjea AC. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14888257 Note on cholera in the United Provinces (Uttar Pradesh)]. Indian J Med Res. 1951;39(1):17-40.&lt;/ref&gt;
!ਸਾਲ
!ਮੇਲਾ
!ਮੌਤ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
|-
|1879
|ਕੁੰਭ
|35,892
|-
|1885
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|63,457
|-
|1891
|ਕੁੰਭ
|169,013
|-
|1897
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|44,208
|-
|1903
|ਕੁੰਭ
|47,159
|-
|1909
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|21,823
|-
|1915
|ਕੁੰਭ
|90,508
|-
|1921
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|149,667
|-
|1927
|ਕੁੰਭ
|28,285
|-
|1933
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|1,915
|-
|1938
|ਕੁੰਭ
|70,622
|-
|1945
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|77,345
|}

[[ਤਸਵੀਰ:Kumbh-Mela-1998.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Kumbh-Mela-1998.jpg/220px-Kumbh-Mela-1998.jpg|right|thumb|ਨਾਗਾ ਸਾਧੂ 1998 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ]]
[[ਤਸਵੀਰ:Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela,_2010,_Haridwar.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg/220px-Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg|right|thumb|2010 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ ਗੰਗਾ ' ਤੇ ਨਹਾਉਦੇ ਭਗਤ]]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੇਲੇ]]</text>
      <sha1>8oqh4tbk06k6mkylogfjoyypmahyrsd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610489</id>
      <parentid>610488</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T10:47:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Manjit Singh</username>
        <id>12163</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8324" xml:space="preserve">
{{Infobox recurring event|name=ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ|native_name=|native_name_lang=|image=Third Shahi Snan in Hari Ki Pauri.jpg|image_size=|alt=|caption=Pilgrims gather for the third ''Shahi Snan'' (&quot;royal bath&quot;) at [[Har ki Pauri]] in Haridwar on 14 April 2010|status=active|genre=Fair, Religious gathering|frequency=Every 12 years|prev=2021|next=2033|venue=Banks of [[Ganges]]|location=[[Haridwar]], [[Uttarakhand]]|coordinates={{coord|29.958|78.171|type:event|display=inline,title}}|country=[[India]]|participants=[[Akhara]]s, pilgrims and merchants|attendance=|area=|budget=|activity=|sponsor=Government of India,
Government of Uttarakhand|website={{URL|kumbhmelaharidwar.in}}}}'''ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ''' ਹਰ 12 ਸਾਲ ਬਾਅਦ [[ਹਰਿਦੁਆਰ]], [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਹੈ। [[ਹਿੰਦੂ]] [[ਜੋਤਿਸ਼]] ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਹੀ ਤਾਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ: ਮੇਲਾ ਉਦੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ [[ਬ੍ਰਹਿਸਪਤ (ਗ੍ਰਹਿ)|ਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ]] ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ [[ਸੂਰਜ]] [[ਮੇਖ]] [[ਰਾਸ਼ੀ]] ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=5kl0DYIjUPgC&amp;pg=PA380|title=The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M|last=James G. Lochtefeld|publisher=The Rosen Publishing Group|year=2002|isbn=978-0-8239-3179-8|page=380}}&lt;/ref&gt;

ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੋਰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਾਧਕਾਂ ਲਈ ਡੂੰਘੀ [[ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਐਨ|ਧਾਰਮਿਕ]] ਮਹੱਤਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਪਾਰਕ ਸਮਾਗਮ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਰਬ ਤੱਕ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;RMM_1858&quot;&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/stream/indianempirehist03martuoft#page/4/mode/2up|title=The Indian Empire|last=Robert Montgomery Martin|publisher=The London Printing and Publishing Company|year=1858|volume=3|pages=4–5}}&lt;/ref&gt;

ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ [[ਕੋਵਿਡ-19|ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ]] ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ 30 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਰਧ ਕੁੰਭ (&quot;ਅੱਧਾ ਕੁੰਭ&quot;) ਮੇਲਾ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੇ ਛੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਅਰਧ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ 2016 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/india/kumbh-mela-covid-niranjan-akhada-shahi-snan-7276373/|title=As Covid stalks Kumbh, Niranjani Akhara withdraws from next Shahi Snan, asks its seers to leave|date=2021-04-16|website=The Indian Express|language=en|access-date=2021-04-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/dehradun/ardh-kumbh-state-seeks-rs500-cr-central-aid.html|title=Ardh Kumbh: State seeks Rs 500 cr Central aid|date=26 November 2015|work=The Pioneer}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲੇ ਰਿਕਾਰਡ ==
[[ਹਰਿਦੁਆਰ]] [[ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ|ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ]] ਦੇ ਚਾਰ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਪ੍ਰਯਾਗ ([[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ)]], ਤ੍ਰਿਮਬਕ ([[ਨਾਸ਼ਿਕ|ਨਾਸਿਕ]]) ਅਤੇ [[ਉੱਜੈਨ|ਉਜੈਨ]] ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਕਈ ਹਵਾਲੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸਹੀ ਉਮਰ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Kumbh-Mela|title=Kumbh Mela {{!}} Significance, Festival, &amp; History|website=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2021-05-12}}&lt;/ref&gt; 

== ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg/220px-Haridwar_Kumbh_Mela_-_1850s.jpg|right|thumb|ਅੰਗਰੇਜ਼ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਜੇ ਐਮ ਡਬਲਿਊ ਟਰਨਰ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਹਰਿਦੁਆਰ ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦਾ ਚਿੱਤਰ । ਸਟੀਲ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ, 1850 ਦਾ ਦਹਾਕਾ।]]
1857 ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, [[ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ]] ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਖੇਤਰ [[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲੋਕ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼]] ਤਾਜ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹੇਠ ਆ ਗਏ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕ ਰਾਬਰਟ ਮੋਂਟਗੋਮਰੀ ਮਾਰਟਿਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਐਂਪਾਇਰ (1858) ਵਿੱਚ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿਖੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ &quot;ਮਹਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਬਾਰੇ ਢੁਕਵਾਂ ਵਿਚਾਰ ਦੇਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ&quot;। ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੁਜਾਰੀਆਂ, ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਚੌਕੀਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਘੋੜੇ ਦੇ ਵਪਾਰੀ, ਹਾਥੀ ਡੀਲਰ, ਅਨਾਜ ਦੇ ਵਪਾਰੀ (ਬਾਣੀਏ), ਮਿਠਾਈਆਂ (ਹਲਵਾਈ), ਕੱਪੜਾ ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਖਿਡੌਣਾ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ। ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਸੌਦਾਗਰ ਬੁਖਾਰਾ, ਕਾਬੁਲ, ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ, ਅਰਬ ਅਤੇ ਪਰਸ਼ੀਆ ਤੱਕ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।
{| class=&quot;wikitable sortable floatright&quot;
|+ਹਰਿਦੁਆਰ ਦੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈਜ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਤਾਂ&lt;ref name=&quot;RD_time_trends&quot;&gt;{{Cite web|url=http://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/19328/7/07_chapter%203.pdf|title=Time Trends of Cholera in India : An Overview|last=R. Dasgupta|publisher=INFLIBNET|access-date=13 December 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Banerjea AC. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14888257 Note on cholera in the United Provinces (Uttar Pradesh)]. Indian J Med Res. 1951;39(1):17-40.&lt;/ref&gt;
!ਸਾਲ
!ਮੇਲਾ
!ਮੌਤ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
|-
|1879
|ਕੁੰਭ
|35,892
|-
|1885
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|63,457
|-
|1891
|ਕੁੰਭ
|169,013
|-
|1897
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|44,208
|-
|1903
|ਕੁੰਭ
|47,159
|-
|1909
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|21,823
|-
|1915
|ਕੁੰਭ
|90,508
|-
|1921
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|149,667
|-
|1927
|ਕੁੰਭ
|28,285
|-
|1933
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|1,915
|-
|1938
|ਕੁੰਭ
|70,622
|-
|1945
|ਅਰਧਕੁੰਭ
|77,345
|}

[[ਤਸਵੀਰ:Kumbh-Mela-1998.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Kumbh-Mela-1998.jpg/220px-Kumbh-Mela-1998.jpg|right|thumb|ਨਾਗਾ ਸਾਧੂ 1998 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ]]
[[ਤਸਵੀਰ:Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela,_2010,_Haridwar.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg/220px-Bathing_ghat_on_the_Ganges_during_Kumbh_Mela%2C_2010%2C_Haridwar.jpg|right|thumb|2010 ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ ਦੌਰਾਨ ਗੰਗਾ ' ਤੇ ਨਹਾਉਦੇ ਭਗਤ]]

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੇਲੇ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰ]]</text>
      <sha1>co1cw9bi5her69sb2rh5q917d5o4oxi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਉਝ ਨਦੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143836</id>
    <revision>
      <id>610490</id>
      <timestamp>2022-08-05T11:07:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dugal harpreet</username>
        <id>17460</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/946150872|Ujh River]]&quot; ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6087" xml:space="preserve">'''ਉਝ ਨਦੀ''' (ਜਾਂ ਉਝ '''ਨਦੀ''' ) [[ਰਾਵੀ|ਰਾਵੀ ਨਦੀ]] ਦੀ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ [[ਭਾਰਤੀ ਸੂਬੇ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਭਾਰਤੀ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਵਿੱਚ ਕਠੂਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚੋਂ ਵਗਦੀ ਹੈ।

== ਕੋਰਸ ==
ਉਝ ਨਦੀ {{Convert|4300|m|ft}} ) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਹਾੜਾਂ (ਭਦਰਵਾਹ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ, [[ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ|ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ ਰੇਂਜ]] ਦਾ ਹਿੱਸਾ) ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। । ਇਹ ਲਗਭਗ {{Convert|100|km|mi}} ਤੱਕ ਵਗਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ]] ਵਿੱਚ, [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ]] ਵਿੱਚ ਚੱਕ ਰਾਮ ਸਹਾਏ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਾਵੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੀ ਔਸਤ ਚੌੜਾਈ ਲਗਭਗ {{Convert|1.2|km|mi}} ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Kathua&quot;&gt;{{Cite web|url=http://kathua.gov.in/static/distt/Rivers.htm|title=Official Site|date=|website=Kathua.gov.in|access-date=2017-01-14}}&lt;/ref&gt;

ਚਾਰ ਨਦੀਆਂ, ਭੀਨੀ, ਸੁਤਾਰ, ਦੁਨਾਰਕੀ ਅਤੇ ਤਾਲਨ ਪੰਜਤੀਰਥੀ ਵਿਖੇ ਉਝ ਵਿਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਝ ਅਤੇ ਭੀਨੀ ਸਦੀਵੀ ਦਰਿਆ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਮੌਸਮੀ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;JainAgarwal2007&quot;&gt;{{Citation|last1=Jain|first1=Sharad K.|last2=Agarwal|first2=Pushpendra K.|last3=Singh|first3=Vijay P.|title=Hydrology and Water Resources of India|url=https://books.google.com/books?id=ZKs1gBhJSWIC&amp;pg=PA482|year=2007|publisher=Springer Science &amp; Business Media|isbn=978-1-4020-5180-7|page=482}}&lt;cite class=&quot;citation cs2&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFJainAgarwalSingh2007&quot;&gt;Jain, Sharad K.; Agarwal, Pushpendra K.; Singh, Vijay P. (2007), [https://books.google.com/books?id=ZKs1gBhJSWIC&amp;pg=PA482 ''Hydrology and Water Resources of India''], Springer Science &amp; Business Media, p.&amp;nbsp;482, [[ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੈਂਡਰਡ ਬੁੱਕ ਨੰਬਰ|ISBN]]&amp;nbsp;[[ਵਿਸ਼ੇਸ਼: ਪੁਸਤਕ ਸਰੋਤ/978-1-4020-5180-7|&lt;bdi&gt;978-1-4020-5180-7&lt;/bdi&gt;]]&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ਕਰਾਂਦੀ ਖੁਰਦ ਵਿਖੇ ({{Coord|32.4106|75.3991}} ), ਉਝ ਨਦੀ ਇੱਕ 'ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਾਖਾ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਘਰੋਟਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਾਖਾ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਜੁੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਧਾਰਾ ਹੈ, ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਾਖਾ ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ [[ਰੈੱਡਕਲਿਫ ਲਾਈਨ|ਸਿਰਿਲ ਰੈੱਡਕਲਿਫ਼]] ਨੇ ਸ਼ਕਰਗੜ੍ਹ, ਪਠਾਨਕੋਟ ਅਤੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਦੇ ਟ੍ਰਾਈਜੰਕਸ਼ਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਇਸ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਰਸਤੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਤ੍ਰਿਜੰਕਸ਼ਨ ਤੋਂ, ਸਰਹੱਦ ਨੇ ਤਹਿਸੀਲ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Citation|last1=Aggarwal|first1=J. C.|last2=Agrawal|first2=S. P.|title=Modern History of Punjab: A Look Back Into Ancient Peaceful Punjab Focusing Confrontation and Failures Leading to Present Punjab Problem, and a Peep Ahead : Relevant Select Documents|url=https://books.google.com/books?id=d-CN0Q4g-dwC&amp;pg=PA60|year=1992|publisher=Concept Publishing Company|isbn=978-81-7022-431-0}}&lt;/ref&gt;

== ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ==
ਉਝ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੀਣ, ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਕਈ ਛੋਟੀਆਂ ਨਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਖੱਡਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਲੱਕੜ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਸਮੱਗਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੇਤ ਅਤੇ ਪੱਥਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Kathua&quot;&gt;{{Cite web|url=http://kathua.gov.in/static/distt/Rivers.htm|title=Official Site|date=|website=Kathua.gov.in|access-date=2017-01-14}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[http://kathua.gov.in/static/distt/Rivers.htm &quot;Official Site&quot;]. ''Kathua.gov.in''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;14 January&lt;/span&gt; 2017&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ਉਝ ਬੈਰਾਜ ਇਸ ਨਦੀ 'ਤੇ ਜਸਰੋਟਾ ਪਿੰਡ (32.4728°N 75.4174°E) ਵਿਖੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਊਝ ਡੈਮ ਦਰਿਆ ਦੇ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਉੱਚਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਾਹਰੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ( 32.5633°N 75.4878°E) ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਡੈਮ ਵਿੱਚ 925 ਮਿਲੀਅਨ ਕਿਊਬਿਕ ਮੀਟਰ ਪਾਣੀ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਅਤੇ 196 ਮੈਗਾਵਾਟ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ]]</text>
      <sha1>pr1rvgaddjp72c322nbkfcr019g1c72</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610491</id>
      <parentid>610490</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T11:08:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dugal harpreet</username>
        <id>17460</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6073" xml:space="preserve">'''ਉਝ ਨਦੀ''' (ਜਾਂ ਉਝ '''ਨਦੀ''' ) [[ਰਾਵੀ|ਰਾਵੀ ਨਦੀ]] ਦੀ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ [[ਭਾਰਤੀ ਸੂਬੇ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਭਾਰਤੀ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਵਿੱਚ ਕਠੂਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚੋਂ ਵਗਦੀ ਹੈ।

== ਕੋਰਸ ==
ਉਝ ਨਦੀ {{Convert|4300|m|ft}} ) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਹਾੜਾਂ (ਭਦਰਵਾਹ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ, [[ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ|ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ ਰੇਂਜ]] ਦਾ ਹਿੱਸਾ) ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। । ਇਹ ਲਗਭਗ {{Convert|100|km|mi}} ਤੱਕ ਵਗਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ]] ਵਿੱਚ, [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ]] ਵਿੱਚ ਚੱਕ ਰਾਮ ਸਹਾਏ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਾਵੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੀ ਔਸਤ ਚੌੜਾਈ ਲਗਭਗ {{Convert|1.2|km|mi}} ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://kathua.gov.in/static/distt/Rivers.htm|title=Official Site|date=|website=Kathua.gov.in|access-date=2017-01-14}}&lt;/ref&gt;

ਚਾਰ ਨਦੀਆਂ, ਭੀਨੀ, ਸੁਤਾਰ, ਦੁਨਾਰਕੀ ਅਤੇ ਤਾਲਨ ਪੰਜਤੀਰਥੀ ਵਿਖੇ ਉਝ ਵਿਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਝ ਅਤੇ ਭੀਨੀ ਸਦੀਵੀ ਦਰਿਆ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਮੌਸਮੀ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;JainAgarwal2007&quot;&gt;{{Citation|last1=Jain|first1=Sharad K.|last2=Agarwal|first2=Pushpendra K.|last3=Singh|first3=Vijay P.|title=Hydrology and Water Resources of India|url=https://books.google.com/books?id=ZKs1gBhJSWIC&amp;pg=PA482|year=2007|publisher=Springer Science &amp; Business Media|isbn=978-1-4020-5180-7|page=482}}&lt;cite class=&quot;citation cs2&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFJainAgarwalSingh2007&quot;&gt;Jain, Sharad K.; Agarwal, Pushpendra K.; Singh, Vijay P. (2007), [https://books.google.com/books?id=ZKs1gBhJSWIC&amp;pg=PA482 ''Hydrology and Water Resources of India''], Springer Science &amp; Business Media, p.&amp;nbsp;482, [[ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੈਂਡਰਡ ਬੁੱਕ ਨੰਬਰ|ISBN]]&amp;nbsp;[[ਵਿਸ਼ੇਸ਼: ਪੁਸਤਕ ਸਰੋਤ/978-1-4020-5180-7|&lt;bdi&gt;978-1-4020-5180-7&lt;/bdi&gt;]]&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ਕਰਾਂਦੀ ਖੁਰਦ ਵਿਖੇ ({{Coord|32.4106|75.3991}} ), ਉਝ ਨਦੀ ਇੱਕ 'ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਾਖਾ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਘਰੋਟਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਾਖਾ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਜੁੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਧਾਰਾ ਹੈ, ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਾਖਾ ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ [[ਰੈੱਡਕਲਿਫ ਲਾਈਨ|ਸਿਰਿਲ ਰੈੱਡਕਲਿਫ਼]] ਨੇ ਸ਼ਕਰਗੜ੍ਹ, ਪਠਾਨਕੋਟ ਅਤੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਦੇ ਟ੍ਰਾਈਜੰਕਸ਼ਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਇਸ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਰਸਤੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਤ੍ਰਿਜੰਕਸ਼ਨ ਤੋਂ, ਸਰਹੱਦ ਨੇ ਤਹਿਸੀਲ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Citation|last1=Aggarwal|first1=J. C.|last2=Agrawal|first2=S. P.|title=Modern History of Punjab: A Look Back Into Ancient Peaceful Punjab Focusing Confrontation and Failures Leading to Present Punjab Problem, and a Peep Ahead : Relevant Select Documents|url=https://books.google.com/books?id=d-CN0Q4g-dwC&amp;pg=PA60|year=1992|publisher=Concept Publishing Company|isbn=978-81-7022-431-0}}&lt;/ref&gt;

== ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ==
ਉਝ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੀਣ, ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਕਈ ਛੋਟੀਆਂ ਨਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਖੱਡਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਲੱਕੜ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਸਮੱਗਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੇਤ ਅਤੇ ਪੱਥਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Kathua&quot;&gt;{{Cite web|url=http://kathua.gov.in/static/distt/Rivers.htm|title=Official Site|date=|website=Kathua.gov.in|access-date=2017-01-14}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[http://kathua.gov.in/static/distt/Rivers.htm &quot;Official Site&quot;]. ''Kathua.gov.in''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;14 January&lt;/span&gt; 2017&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ਉਝ ਬੈਰਾਜ ਇਸ ਨਦੀ 'ਤੇ ਜਸਰੋਟਾ ਪਿੰਡ (32.4728°N 75.4174°E) ਵਿਖੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਊਝ ਡੈਮ ਦਰਿਆ ਦੇ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਉੱਚਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਾਹਰੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ( 32.5633°N 75.4878°E) ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਡੈਮ ਵਿੱਚ 925 ਮਿਲੀਅਨ ਕਿਊਬਿਕ ਮੀਟਰ ਪਾਣੀ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਅਤੇ 196 ਮੈਗਾਵਾਟ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ]]</text>
      <sha1>c89hffkfb8c6f2fbgn3aipxromu7a97</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Justin yav sony</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143837</id>
    <revision>
      <id>610492</id>
      <timestamp>2022-08-05T11:28:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Graciv0</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>justin yav sony</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1046" xml:space="preserve">{{Infobox religious biography|name=Justin yav sony|native_name=Justin yav sony|native_name_lang=Justin yav sony|religion=Chrétien|office3=Ministre|title=ya|birth_date=4 Janvier 1993|birthname=Justin yav|birth_place=likasi|parents=yav|home_town=lubumbashi|denomination=non|father=yav|mother=Marie|post-nominals=yav}}
[[ਤਸਵੀਰ:Justin yav sonyy.jpg|thumb|Justin yav in 2022]]

* '''Justin yav sony''' est un evangeliste chretien né le 4 janvier 1993 a likasi en republique democratique , du congo ville de likasi au katanga son pere etait solda sa mere commerçante&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://accounts.google.com/v3/signin/identifier?dsh=S621418775%3A1659698698383399&amp;continue=https%3A%2F%2Fmail.google.com%2Fmail%2Fu%2F0%2F&amp;emr=1&amp;followup=https%3A%2F%2Fmail.google.com%2Fmail%2Fu%2F0%2F&amp;osid=1&amp;passive=1209600&amp;service=mail&amp;flowName=WebLiteSignIn&amp;flowEntry=ServiceLogin&amp;ifkv=AQN2RmVZFVobSN1Xjb3ChZ6ACY-xAarrpCdjMONzDm3rrjpikmbuewuZlvwfOQQdcqJ6kGmvJlbF1g|title=Gmail|website=accounts.google.com|access-date=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;.

== notes ==</text>
      <sha1>riorh6xc2wcdw7zcknlqblp3xo84c0h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610494</id>
      <parentid>610492</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T11:44:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Graciv0</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>justin yav sony</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14" xml:space="preserve">*

== notes ==</text>
      <sha1>17a5l0d9r3ypkoqnc6su4qxwm2kwa4j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610495</id>
      <parentid>610494</parentid>
      <timestamp>2022-08-05T11:49:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Graciv0</username>
        <id>42738</id>
      </contributor>
      <comment>justin yav sony</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>