ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="pa">
  <siteinfo>
    <sitename>ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ</sitename>
    <dbname>pawiki</dbname>
    <base>https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">ਮੀਡੀਆ</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ਖ਼ਾਸ</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">ਵਰਤੋਂਕਾਰ</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ਤਸਵੀਰ</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">ਫਰਮਾ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">ਮਦਦ</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">ਸ਼੍ਰੇਣੀ</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">ਫਾਟਕ</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">ਫਾਟਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">ਮੌਡਿਊਲ</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">ਗੈਜਟ</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">ਗੈਜਟ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ</namespace>
      <namespace key="2600" case="first-letter">Topic</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ</title>
    <ns>1</ns>
    <id>5139</id>
    <redirect title="ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ" />
    <revision>
      <id>610889</id>
      <parentid>610554</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:12:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>927</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: Fixing broken redirect to moved target page [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" xml:space="preserve">#ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ]]</text>
      <sha1>ed2m1grckoek77ps8znfojbcqx5q7op</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ/پنجابی</title>
    <ns>1</ns>
    <id>5206</id>
    <redirect title="ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ" />
    <revision>
      <id>610890</id>
      <parentid>610555</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:12:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>927</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: Fixing broken redirect to moved target page [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" xml:space="preserve">#ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ]]</text>
      <sha1>ed2m1grckoek77ps8znfojbcqx5q7op</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13182</id>
    <revision>
      <id>610949</id>
      <parentid>569242</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:57:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4055:71E:4661:C65:B2F4:84BA:6AF</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14656" xml:space="preserve">[[file:Emblem of India.svg|thumb|250px| ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰਤੀਕ]]

'''ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ''', ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮੂਹ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ vfcfcਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 29 ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਸੱਤ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਮੂਹ ਇਕਾਈ ਜੋ ਸੰਯੁਕਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਗਣਰਾਜ ਕਹਾਂਦੀ ਹੈ, ਦੀ ਨਿਅੰਤਰਕ ਪ੍ਰਾਧਿਕਾਰੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਦਿੱਲੀ ਵਲੋਂ ਕਾਰਜ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਵਲੋਂ ਸਬੰਧਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਦੀਵਾਨੀ ਅਤੇ ਫੌਜਦਾਰੀ ਕਨੂੰਨ ਜਿਵੇਂ ਨਾਗਰਿਕ ਪਰਿਕਿਰਿਆ ਸੰਹਿਤਾ, ਭਾਰਤੀ ਡੰਨ ਸੰਹਿਤਾ, ਦੋਸ਼ ਪਰਿਕਿਰਿਆ ਸੰਹਿਤਾ, ਆਦਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਘ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਤਿੰਨ ਅੰਗਾਂ ਵਿਧਾਨਪਾਲਿਕਾ, ਕਾਰਜਪਾਲਿਕਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਮੂਹ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਲਾਗੂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਂਝਾ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨਿਕ ਕਾਨੂਨ ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਕੁੱਝ ਅਪਵਾਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਨਿਆਂ ਅਧਿਕਾਰਿਤਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਮਕਾਮੀ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕਰਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 
ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਰਵਭੌਮਿਕ, ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਲੋਕ-ਰਾਜ ਦੀ ਉਪਾਧਿ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਲੋਕੰਤਰਿਕ ਲੋਕ-ਰਾਜ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਦੋ ਸਦਨੀ ਸੰਸਦ ਵੇਸਟਮਿੰਸਟਰ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਸੰਸਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਅੰਗ ਹਨ: ਵਿਧਾਨਪਾਲਿਕਾ, ਕਾਰਜਪਾਲਿਕਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ।

==ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ==

ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਸੰਪ੍ਰੁਭਤਾਸੰਪੰਨ, ਸਮਾਜਵਾਦੀ, ਧਰਮਨਿਰਪੱਖ, ਲੋਕੰਤਰਿਕ, ਲੋਕ-ਰਾਜ ਹੈ। 
====ਸੰਪ੍ਰੁਭਤਾ==== 
ਸੰਪ੍ਰੁਭਤਾ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹੈ ਸਰਵੋੱਚ ਜਾਂ ਆਜਾਦ . ਭਾਰਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਆਂਤਰਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕਾਬੂ ਵਲੋਂ ਪੂਰਣਤਯਾ ਅਜ਼ਾਦ ਸੰਪ੍ਰੁਭਤਾਸੰਪੰਨ ਰਾਸ਼ਟਰ ਹੈ . ਇਹ ਸਿੱਧੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਸਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹੀ ਸਰਕਾਰ ਕਨੂੰਨ ਬਣਾ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਦੀ ਹੈ . 
==== ਸਮਾਜਵਾਦ==== 
ਸਮਾਜਵਾਦ ਸ਼ਬਦ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ 1976 ਵਿੱਚ ਹੋਏ 42ਵੇਂ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਅਧਿਨਿਯਮ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਸਮਾਨਤਾ ਸੁਨਿਸਚਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ . ਜਾਤੀ, ਰੰਗ, ਨਸਲ, ਲਿੰਗ, ਧਰਮ ਜਾਂ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਭੇਦਭਾਵ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਦਰਜਾ ਅਤੇ ਮੌਕੇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ . ਸਰਕਾਰ ਕੇਵਲ ਕੁੱਝ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਜਮਾਂ ਹੋਣ ਵਲੋਂ ਰੋਕੇਗੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅੱਛਾ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ . 
ਭਾਰਤ ਨੇ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਰਤ ਆਰਥਕ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਅਪਨਾਇਆ ਹੈ . ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਮਾਜਵਾਦ ਦੇ ਲਕਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਣ ਲਈ ਕਈ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਅਸਪ੍ਰਸ਼ਿਅਤਾ ਉਨਮੂਲਨ, ਜਮੀਂਦਾਰੀ ਅਧਿਨਿਯਮ, ਸਮਾਨ ਤਨਖਾਹ ਅਧਿਨਿਯਮ ਅਤੇ ਬਾਲ ਮਿਹਨਤ ਮਨਾਹੀ ਅਧਿਨਿਯਮ ਆਦਿ ਬਣਾਇਆ ਹੈ . 
==== ਧਰਮਨਿਰਪੱਖ ====
ਧਰਮਨਿਰਪੱਖ ਸ਼ਬਦ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ 1976 ਵਿੱਚ ਹੋਏ 42ਵੇਂ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਅਧਿਨਿਯਮ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ . ਇਹ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਹਿਨਸ਼ੀਲਤਾ ਸੁਨਿਸ਼ਚੀਤ ਕਰਦਾ ਹੈ . ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੋਈ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਧਰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ . ਇਹ ਨਾ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਵਲੋਂ ਭੇਦਭਾਵ ਕਰਦਾ ਹੈ . ਇਹ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਸੁਭਾਅ ਕਰਦਾ ਹੈ . ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਸੰਦ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਦਾ ਉਪਾਸਨਾ, ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਪ੍ਚਾਰ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ . ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ, ਚਾਹੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਕੁੱਝ ਵੀ ਹੋ ਕਨੂੰਨ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ . ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਅਨੁਦਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਧਾਰਮਿਕ ਹਦਾਇਤ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ . 
==== ਲੋਕਤੰਤਰ ====
ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਆਜਾਦ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵਲੋਂ ਵੋਟ ਦੇਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਅਨੁਸੂਚੀਤ ਸਮਾਜਕ ਸਮੂਹਾਂ ਅਤੇ ਅਨੁਸੂਚੀਤ ਜਨਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੀਟਾਂ ਰਾਖਵੀਂਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈ ਹੈ . ਮਕਾਮੀ ਨਿਕਾਏ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਤੀਵੀਂ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਅਨਪਾਤ ਵਿੱਚ ਸੀਟਾਂ ਰਾਖਵੀਂਆਂ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ . ਸਾਰੇ ਚੁਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਸੀਟਾਂ ਰਾਖਵੀਂਆਂ ਕਰਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਧੇਯਕ ਲੰਬਿਤ ਹੈ . ਹਾਂਲਾਕਿ ਇਸ ਦੀ ਕਰਿਆਂਨਵਇਨ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹਨ . ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਆਜਾਦ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਚੁਨਾਵਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰ ਹੈ।ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵੰਸ਼ਾਨੁਗਤ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਜੀਵਨ ਭਰ ਜਾਂ ਪਦਤਿਆਗ ਕਰਣ ਤੱਕ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਵਿਪਰਿਤ ਇੱਕ ਗਣਤਾਂਤਰਿਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮਿਆਦ ਲਈ ਪ੍ਰਤੱਖ ਜਾਂ ਪਰੋਕਸ਼ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਜਨਤਾ ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦੇ ਹੈ . ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਇੱਕ ਚੁਨਾਵੀ ਕਾਲਜ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ .
==== ਰਾਸ਼ਟਰ ਮੁਖੀ====

ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ, ਦੀ ਅਧਿਕਾਂਸ਼ਤ: ਰਸਮੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਅਭਿਵਿਅਕਤੀਕਰਣ, ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕਾਨੂੰਨਾਂ (ਵਿਧੇਯਕ) ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇਣਾ, ਅਤੇ ਅਧਿਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰਣਾ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਸੇਨਾਵਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੇਨਾਪਤੀ ਵੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਉੱਪਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਪ੍ਰਤਿਅਕਸ਼ ਮਤਦਾਨ ਢੰਗ ਦੁਆਰਾ 5 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਰਿਆਪਾਲਿਕਾ ਦੀ ਸਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਯਾਂ ਉਸੇਦੇ ਕੋਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਚੋਣ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਜਾਂ ਗਠਬੰਧਨ ਦੇ ਦੁਆਰੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਢੰਗ ਵਲੋਂ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਣ ਉੱਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਮਤ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ 5 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਉਪ - ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਾਵਧਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਉੱਤੇ ਸਮਾਂ - ਸਮਾਂ ਉੱਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਫੇਰਬਦਲ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 
==== ਵਿਧਾਨਪਾਲਿਕਾ====
[[ਤਸਵੀਰ:New_Delhi_government_block_03-2016_img3.jpg|left|thumb|ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦਾ ਭਵਨ, ਸੰਸਦ ਭਵਨ]]
ਵਿਅਵਸਥਾਪਿਕਾ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦੇ ਦੋ ਅਰਾਮ ਹਨ - ਉੱਚਸਦਨ ਰਾਜ ਸਭਾ, ਅਤੇ ਨਿੰਨਸਦਨ ਲੋਕਸਭਾ। ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ 245 ਮੈਂਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਲੋਕਸਭਾ ਵਿੱਚ 552।. ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਬਰਾਂ ਦਾ ਚੋਣ, ਅਪ੍ਰਤਿਅਕਸ਼ ਢੰਗ ਵਲੋਂ 6 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਲੋਕਸਭਾ ਦੇ ਮੈਬਰਾਂ ਦਾ ਚੋਣ ਪ੍ਰਤੱਖ ਢੰਗ ਵਲੋਂ, 5 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਲਈ। 18 ਸਾਲ ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਉਮਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਮਤਦਾਨ ਕਰ ਲੋਕਸਭਾ ਦੇ ਮੈਬਰਾਂ ਦਾ ਚੋਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

==== ਕਾਰਜਪਾਲਿਕਾ====

ਕਾਰਿਆਪਾਲਿਕਾ ਦੇ ਤਿੰਨ ਅੰਗ ਹਨ - ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਉੱਪਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਮੰਤਰੀਮੰਡਲ। ਮੰਤਰੀਮੰਡਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੰਤਰੀਮੰਡਲ ਦੇ ਪ੍ਰਤਿਏਕ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਕਾਰਿਆਪਾਲਿਕਾ, ਵਿਅਵਸਥਾਪਿਕਾ ਵਲੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 
==== ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ====

ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜਾਦ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਸਿਖਰ ਸਰਵੋੱਚ ਅਦਾਲਤ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜੱਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਰਵੋੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਮਾਮਲੀਆਂ ਅਤੇ ਉੱਚ ਨਿਆਲੀਆਂ ਦੇ ਵਿਵਾਦਾਂ, ਦੋਨ੍ਹੋਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 24 ਉੱਚ ਅਦਾਲਤ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਰਵੋੱਚ ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਸੀਮਿਤ ਹਨ। ਅਦਾਲਤ ਅਤੇ ਵਿਅਵਸਥਾਪਿਕਾ ਦੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮੱਤਭੇਦ ਜਾਂ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਸੁਲਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।

==== ਸੰਘ ਅਤੇ ਰਾਜ====

ਭਾਰਤ ਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਵਸਥਾ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜੀਏ ਦੋਨ੍ਹੋਂ ਸਿੱਧਾਂਤੋ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ। ਲੋਕਸਭਾ, ਰਾਜ ਸਭਾ ਸਰਵੋੱਚ ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਸਰਵੋੱਚਤਾ, ਸੰਘ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਇਤਆਦਿ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਰੂਪ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀਮੰਡਲ, ਮਕਾਮੀ ਨਿਕਾਔਂ ਦੀ ਸਵਾਇੱਤਾ ਇਤਆਦਿ ਜਿਵੇਂ ਤੱਤ ਇਸਨੂੰ ਰਾਜਾਂ ਵਲੋਂ ਬਣੀ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਇੱਕ ਰਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜਪਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ 5 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ]]</text>
      <sha1>c1rih9lu7dwpgj4uvrz06hvupj4786h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਜਾਦੂਈ ਯਥਾਰਥਵਾਦ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16802</id>
    <revision>
      <id>610871</id>
      <parentid>490299</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T17:58:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gill jassu</username>
        <id>31716</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2497" xml:space="preserve">[[File:Dick Ket - Autoportrait.jpg|thumb|240px|''ਸਵੈ-ਚਿੱਤਰ'' (1932), [[ਡਿੱਕ ਕੇਟ]]।]]
'''ਜਾਦੂਈ ਯਥਾਰਥਵਾਦ''' (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ Magic realism, ਮੈਜਿਕ ਰੀਅਲਇਜ਼ਮ), ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਹ ਗਲਪ ਦੀ ਇੱਕ ਸੁਹਜਾਤਮਕ ਸ਼ੈਲੀ ਜਾਂ ਵਿਧਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;Faris, Wendy B. and Lois Parkinson Zamora, Introduction to ''Magical Realism: Theory, History, Community'', pp. 5&lt;/ref&gt; ਜਾਦੂਈ ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਕੁਝ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਜਾਦੂਈ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਯਥਾਰਥ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲਾ ਦੇਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਯਥਾਰਥ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪੈਣ ਅਤੇ [[ਗੈਬਰੀਅਲ ਗਾਰਸ਼ੀਆ ਮਾਰਕੇਜ਼]] ਨੂੰ ਗਲਪ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਲਾ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫ਼ਲ ਚਾਲਕ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਈ ਜਾਦੂਮਈ ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ, ਇਹ ਯਥਾਰਥ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਰਵੱਈਆ ਹੈ। 

ਮੈਜਿਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਸ਼ਬਦ ਆਲੋਚਨਾਤਮਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਥਿਊ ਸਟਰੈਚਰ (1999) ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ “ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ, ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਸੈਟਿੰਗ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਜੀਬ ਚੀਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;Strecher, Matthew C. 1999. &quot;Magical Realism and the Search for Identity in the Fiction of Murakami Haruki.&quot; ''[[Journal of Japanese Studies]]'' 25(2):263–98. p. 267.&lt;/ref&gt;

==ਇਤਿਹਾਸ==

{{ਅਧਾਰ}}
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਾਹਿਤ ਸਿਧਾਂਤ]]</text>
      <sha1>ig9fluwaw6a3zm16sq9qxi07bbhejfi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29098</id>
    <revision>
      <id>610881</id>
      <parentid>610846</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T00:52:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guglani</username>
        <id>58</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16181" xml:space="preserve">{{Infobox military conflict
|image=
|caption=
|conflict=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ
|war=
|date=8 ਅਗਸਤ 1922
|place=ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਪਿੰਡ ਘੁਰਕੇ
|result=[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]] ਦੀ ਜਿੱਤ
|combatant1=[[Image: British Raj Red Ensign.svg |25px]] ਬਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ
|combatant2=[[Image: Nishan Sahib.svg |30px]] ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ
|commander1=[[image:Edward Maclagan.jpg|50px]] ਐਡਵਰਡ  ਮੈਕਲਾਗਨ
|commander2=[[image:Baba Kharak Singh 1988 stamp of India.jpg|50px]] ਬਾਬਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ
|strength1=
|strength2=ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ
|casualties1=
|casualties2=1500 ਜ਼ਖਮੀ , 5605 ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
|campaign box= ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ
|ਥਾਂ=ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਪਿੰਡ ,ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ,ਪੰਜਾਬ}}
'''ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ''' [[ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ]] ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋਰਚਾ ਹੈ। [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ]]ਤੋਂ 13 ਕੁ ਮੀਲ ਦੂਰ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਵਨ ਚਰਨ ਪਾਏ। ਇਥੋਂ ਦਾ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਟੀਆ ਆਚਰਣ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰਨ ਕੌੜਾ ਘੁੱਟ ਪੀਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਹੰਤ ਲਛਮਣ ਦਾਸ ਇਸ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਲੰਗੋਟੀਆ ਯਾਰ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ 20 ਫਰਵਰੀ 1921 ਈ: ਨੂੰ ਵਾਪਰੇ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ [[ਸਾਕਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਖੂਨੀ ਸਾਕੇ]] ਬਾਅਦ ਇਕ ਸਾਕਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ। 

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਸੀ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਭਚਾਰੀ ਮਹੰਤ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੇ ਦੋ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ, ਈਸਰੋ ਤੇ ਜਗਦੇਈ, ਰਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਆਚਰਣਹੀਣ ਸਨ। ਕਈ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਹੱਥ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ। 31 ਜਨਵਰੀ, 1921 ਨੂੰ ਸ. ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਸਿਖਾਂ ਨੇ ਮਹੰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਲਵੇ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਮਹੰਤ ਸ਼੍ਰ. ਗ. ਪ੍ਰ. ਕ ਵਲੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਮੇਟੀ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਿਛੋਂ ਮੁਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ 23ਅਗਸਤ, 1921 ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਪ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।

8 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਵਾਸਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੁੱਕੇ ਕਿਕਰ ਨੂੰ ਕਟ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਮਹੰਤ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਪਾਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਚੰਗਾ ਮੌਕਾ ਸਮਝਿਆ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ੫ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਕੜਾਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ੯ ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ੫੦ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ ਤੇ ਛੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਹਮਲਾ ਸਮਝਿਆ ਕਿੳਂਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੇ ਹਕ ਦੀ ਰਾਖੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਧੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ੫ ਨਿਹੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੋਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਤੇ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੁਗੰਦ ਚੁਕ ਕੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਲਈ ਚਲਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਾਰ ਝਲ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਇਨਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਟਾਲੇ ਦੇ ਪੁਲ ਤੇ ਰੋਕ ਕੇ ਬੜਾ ਮਾਰਿਆ ਕੁਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਕਈਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾਟ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਕਈ ਡਿਗਦੇ ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।&lt;ref&gt;http://ehmerapunjab.tumblr.com/post/57630921078&lt;/ref&gt;
==ਕਾਰਨ==
ਜਿਸ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਲੰਗਰ ਦੇ ਬਾਲਣ ਲਈ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀਅਤ ਸੀ, ਸੋ ਸਜ਼ਾ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ? ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗ ਗਿਆ।
==ਜਥੇ ਭੇਜਣਾ==
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2021-10-12 |archive-date=2020-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200924210917/http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ਵੱਲੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜਥਾ ਭੇਜਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਫੜਦੀ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੂਰਾਡੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ। ਇਧਰ ਜਥੇ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਤਾਂ ਉਧਰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਬੀ. ਟੀ. ਨੇ ਉੱਚ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨਾਲ ਰਾਇ ਕਰਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਉੱਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਦੌਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 26 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਗਏ 36 ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜਥੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਾਰਕੁਟਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਧੂਹਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੇ ਬੱਟਾਂ ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ।

==ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ ==
ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪਾਦਰੀ [[ਸੀ. ਐਫ. ਐਂਡਰੀਊਜ਼]], ਪੰਡਤ [[ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਆ]], ਪ੍ਰੋ: [[ਰੁਚੀ ਰਾਮ ਸਹਾਨੀ]], [[ਹਕੀਮ ਅਜਮਲ ਖਾਂ]], ਸ੍ਰੀਮਤੀ [[ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ]] ਖਾਸ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹਨ।  ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ A.L. Verges ਨੇ ਇਸ ਸਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸਖਤੀ ਨੂੰ ਘਿਰਣਾਯੋਗ ਦਰਸਾਇਆ, ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸਬਰ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਅਹਿੰਸਕ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦਰਸਾਇਆ। ਪਾਦਰੀ ਐਂਡਰੀਊਜ਼, ਜਿਸ ਨੇ ਤਵਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਮਸੀਹਾ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੁਣਿਆ, ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਸੈਂਕੜੇ ਮਸੀਹੇ ਤਸੀਹੇ ਝੱਲਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ਰੋ ਉੱਠਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸਰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਹਿਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ 13 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਸਿੰਘਾਂ 'ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਵਰ੍ਹਨੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਜੋ 17 ਨਵੰਬਰ 1922 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhmarg.com/2018/0211-bag-da-morcha.html?fbclid=IwAR2aWYk3vkaayz6oLUq92RbCbkLOYbhe0IBZmSIDSdaajPBPNgzaelKBnUU&amp;fs=e&amp;s=cl|title=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ਕ ਮੋਰਚਾ|website=www.sikhmarg.com|access-date=2022-08-08}}&lt;/ref&gt;

ਅਕਾਲੀ ਜੱਥਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਫੌਜੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜੱਥੇ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://sikhsangat.org/2014/sikh-history-guru-ka-bagh-morcha-08-august-1922/|title=Sikh History: Guru Ka Bagh Morcha – 08 August 1922 {{!}} Sikh Sangat News|last=Writer|first=Guest|language=en-US|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਛਪੇ ਲੇਖ, ਕੌਮੀ ਪਧਰ ਦੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਕੁੜਿੱਕੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਮੰਨਾ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਮਹੰਤ ਤੋਂ ਪਟੇ ਤੇ ਲੈ ਲਵੇ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਪਟੇ ਤੇ ਲਈ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਈ ਤੇ ਬਾਗ਼ ਦੁਆਲੇ ਲਗਾਈ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਅਕਾਲੀ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 7 ਨਵੰਬਰ, 1922 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਹ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1500 ਅਕਾਲੀ ਫਟੜ ਹੋਏ ਤੇ 5605 ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਪੰਥ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਗਰੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਸਨ ਮੁਕਤਸਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ। 17 ਫ਼ਰਵਰੀ, 1923 ਦੇ ਦਿਨ [[ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ]] ਅਤੇ [[ਕੈਪਟਨ ਰਾਮ ਸਿੰਘ]] ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 100 ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜਥੇ ਨੇ ਮੁਕਤਸਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਥੋਂ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਾ। 19 ਫ਼ਰਵਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਬੁੰਗਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਇਸ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਸਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਨੋਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸੌਪ ਦਿਤਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਉਰਫ਼ ਰਾਏ ਸਿੰਘ ਕਾਉਣੀ) ਨੂੰ ਇਥੋਂ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣਾ ਦਿਤਾ। ਇਥੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਬਾਕੀ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿਤੀ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਸਿੱਖੀ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਮੋਰਚੇ]]</text>
      <sha1>3hmietmxnndkfnr5u7tex3i1sblax2b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610905</id>
      <parentid>610881</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:13:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guglani</username>
        <id>58</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ਤਸਵੀਰ ਜੋੜੀ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16494" xml:space="preserve">{{Infobox military conflict
|image=
|caption=
|conflict=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ
|war=
|date=8 ਅਗਸਤ 1922
|place=ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਪਿੰਡ ਘੁਰਕੇ
|result=[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]] ਦੀ ਜਿੱਤ
|combatant1=[[Image: British Raj Red Ensign.svg |25px]] ਬਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ
|combatant2=[[Image: Nishan Sahib.svg |30px]] ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ
|commander1=[[image:Edward Maclagan.jpg|50px]] ਐਡਵਰਡ  ਮੈਕਲਾਗਨ
|commander2=[[image:Baba Kharak Singh 1988 stamp of India.jpg|50px]] ਬਾਬਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ
|strength1=
|strength2=ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ
|casualties1=
|casualties2=1500 ਜ਼ਖਮੀ , 5605 ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
|campaign box= ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ
|ਥਾਂ=ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਪਿੰਡ ,ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ,ਪੰਜਾਬ}}
'''ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ''' [[ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ]] ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋਰਚਾ ਹੈ। [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ]]ਤੋਂ 13 ਕੁ ਮੀਲ ਦੂਰ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਵਨ ਚਰਨ ਪਾਏ। ਇਥੋਂ ਦਾ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਟੀਆ ਆਚਰਣ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰਨ ਕੌੜਾ ਘੁੱਟ ਪੀਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਹੰਤ ਲਛਮਣ ਦਾਸ ਇਸ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਲੰਗੋਟੀਆ ਯਾਰ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ 20 ਫਰਵਰੀ 1921 ਈ: ਨੂੰ ਵਾਪਰੇ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ [[ਸਾਕਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਖੂਨੀ ਸਾਕੇ]] ਬਾਅਦ ਇਕ ਸਾਕਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ। 

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਸੀ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਭਚਾਰੀ ਮਹੰਤ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੇ ਦੋ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ, ਈਸਰੋ ਤੇ ਜਗਦੇਈ, ਰਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਆਚਰਣਹੀਣ ਸਨ। ਕਈ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਹੱਥ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ। 31 ਜਨਵਰੀ, 1921 ਨੂੰ ਸ. ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਸਿਖਾਂ ਨੇ ਮਹੰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਲਵੇ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਮਹੰਤ ਸ਼੍ਰ. ਗ. ਪ੍ਰ. ਕ ਵਲੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਮੇਟੀ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਿਛੋਂ ਮੁਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ 23ਅਗਸਤ, 1921 ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਪ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।

8 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਵਾਸਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੁੱਕੇ ਕਿਕਰ ਨੂੰ ਕਟ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਮਹੰਤ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਪਾਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਚੰਗਾ ਮੌਕਾ ਸਮਝਿਆ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ੫ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਕੜਾਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ੯ ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ੫੦ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ ਤੇ ਛੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਹਮਲਾ ਸਮਝਿਆ ਕਿੳਂਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੇ ਹਕ ਦੀ ਰਾਖੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਧੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ੫ ਨਿਹੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੋਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਤੇ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੁਗੰਦ ਚੁਕ ਕੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਲਈ ਚਲਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਾਰ ਝਲ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਇਨਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਟਾਲੇ ਦੇ ਪੁਲ ਤੇ ਰੋਕ ਕੇ ਬੜਾ ਮਾਰਿਆ ਕੁਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਕਈਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾਟ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਕਈ ਡਿਗਦੇ ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।&lt;ref&gt;http://ehmerapunjab.tumblr.com/post/57630921078&lt;/ref&gt;
==ਕਾਰਨ==
ਜਿਸ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਲੰਗਰ ਦੇ ਬਾਲਣ ਲਈ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀਅਤ ਸੀ, ਸੋ ਸਜ਼ਾ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ? ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗ ਗਿਆ।
==ਜਥੇ ਭੇਜਣਾ==
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2021-10-12 |archive-date=2020-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200924210917/http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ਵੱਲੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜਥਾ ਭੇਜਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਫੜਦੀ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੂਰਾਡੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ। ਇਧਰ ਜਥੇ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਤਾਂ ਉਧਰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਬੀ. ਟੀ. ਨੇ ਉੱਚ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨਾਲ ਰਾਇ ਕਰਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਉੱਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਦੌਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 26 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਗਏ 36 ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜਥੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਾਰਕੁਟਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਧੂਹਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੇ ਬੱਟਾਂ ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ।

==ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Guru ke bagh Morcha Jatha praying at Sri Akal Takhat Sahib.jpg|thumb|ਚੱਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 500 ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਤਿੱਗਿਆ ਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ]]
ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪਾਦਰੀ [[ਸੀ. ਐਫ. ਐਂਡਰੀਊਜ਼]], ਪੰਡਤ [[ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਆ]], ਪ੍ਰੋ: [[ਰੁਚੀ ਰਾਮ ਸਹਾਨੀ]], [[ਹਕੀਮ ਅਜਮਲ ਖਾਂ]], ਸ੍ਰੀਮਤੀ [[ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ]] ਖਾਸ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹਨ।  ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ A.L. Verges ਨੇ ਇਸ ਸਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸਖਤੀ ਨੂੰ ਘਿਰਣਾਯੋਗ ਦਰਸਾਇਆ, ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸਬਰ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਅਹਿੰਸਕ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦਰਸਾਇਆ। ਪਾਦਰੀ ਐਂਡਰੀਊਜ਼, ਜਿਸ ਨੇ ਤਵਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਮਸੀਹਾ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੁਣਿਆ, ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਸੈਂਕੜੇ ਮਸੀਹੇ ਤਸੀਹੇ ਝੱਲਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ਰੋ ਉੱਠਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸਰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਹਿਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ 13 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਸਿੰਘਾਂ 'ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਵਰ੍ਹਨੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਜੋ 17 ਨਵੰਬਰ 1922 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhmarg.com/2018/0211-bag-da-morcha.html?fbclid=IwAR2aWYk3vkaayz6oLUq92RbCbkLOYbhe0IBZmSIDSdaajPBPNgzaelKBnUU&amp;fs=e&amp;s=cl|title=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ਕ ਮੋਰਚਾ|website=www.sikhmarg.com|access-date=2022-08-08}}&lt;/ref&gt;

ਅਕਾਲੀ ਜੱਥਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਫੌਜੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜੱਥੇ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://sikhsangat.org/2014/sikh-history-guru-ka-bagh-morcha-08-august-1922/|title=Sikh History: Guru Ka Bagh Morcha – 08 August 1922 {{!}} Sikh Sangat News|last=Writer|first=Guest|language=en-US|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਛਪੇ ਲੇਖ, ਕੌਮੀ ਪਧਰ ਦੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਕੁੜਿੱਕੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਮੰਨਾ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਮਹੰਤ ਤੋਂ ਪਟੇ ਤੇ ਲੈ ਲਵੇ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਪਟੇ ਤੇ ਲਈ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਈ ਤੇ ਬਾਗ਼ ਦੁਆਲੇ ਲਗਾਈ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਅਕਾਲੀ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 7 ਨਵੰਬਰ, 1922 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਹ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1500 ਅਕਾਲੀ ਫਟੜ ਹੋਏ ਤੇ 5605 ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਪੰਥ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਗਰੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਸਨ ਮੁਕਤਸਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ। 17 ਫ਼ਰਵਰੀ, 1923 ਦੇ ਦਿਨ [[ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ]] ਅਤੇ [[ਕੈਪਟਨ ਰਾਮ ਸਿੰਘ]] ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 100 ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜਥੇ ਨੇ ਮੁਕਤਸਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਥੋਂ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਾ। 19 ਫ਼ਰਵਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਬੁੰਗਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਇਸ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਸਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਨੋਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸੌਪ ਦਿਤਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਉਰਫ਼ ਰਾਏ ਸਿੰਘ ਕਾਉਣੀ) ਨੂੰ ਇਥੋਂ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣਾ ਦਿਤਾ। ਇਥੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਬਾਕੀ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿਤੀ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਸਿੱਖੀ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਮੋਰਚੇ]]</text>
      <sha1>6h8s6o26vmt8bjn3sb608qtzsu1sp1n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610910</id>
      <parentid>610905</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:35:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guglani</username>
        <id>58</id>
      </contributor>
      <comment>ਤਸਵੀਰ ਜੋੜੀ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16799" xml:space="preserve">{{Infobox military conflict
|image=
|caption=
|conflict=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ
|war=
|date=8 ਅਗਸਤ 1922
|place=ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਪਿੰਡ ਘੁਰਕੇ
|result=[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]] ਦੀ ਜਿੱਤ
|combatant1=[[Image: British Raj Red Ensign.svg |25px]] ਬਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ
|combatant2=[[Image: Nishan Sahib.svg |30px]] ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ
|commander1=[[image:Edward Maclagan.jpg|50px]] ਐਡਵਰਡ  ਮੈਕਲਾਗਨ
|commander2=[[image:Baba Kharak Singh 1988 stamp of India.jpg|50px]] ਬਾਬਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ
|strength1=
|strength2=ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ
|casualties1=
|casualties2=1500 ਜ਼ਖਮੀ , 5605 ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
|campaign box= ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ
|ਥਾਂ=ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਪਿੰਡ ,ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ,ਪੰਜਾਬ}}
'''ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ''' [[ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ]] ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋਰਚਾ ਹੈ। [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ]]ਤੋਂ 13 ਕੁ ਮੀਲ ਦੂਰ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਵਨ ਚਰਨ ਪਾਏ। ਇਥੋਂ ਦਾ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਟੀਆ ਆਚਰਣ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰਨ ਕੌੜਾ ਘੁੱਟ ਪੀਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਹੰਤ ਲਛਮਣ ਦਾਸ ਇਸ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਲੰਗੋਟੀਆ ਯਾਰ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ 20 ਫਰਵਰੀ 1921 ਈ: ਨੂੰ ਵਾਪਰੇ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ [[ਸਾਕਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਖੂਨੀ ਸਾਕੇ]] ਬਾਅਦ ਇਕ ਸਾਕਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ। 

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਸੀ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਭਚਾਰੀ ਮਹੰਤ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੇ ਦੋ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ, ਈਸਰੋ ਤੇ ਜਗਦੇਈ, ਰਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਆਚਰਣਹੀਣ ਸਨ। ਕਈ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਹੱਥ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ। 31 ਜਨਵਰੀ, 1921 ਨੂੰ ਸ. ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਸਿਖਾਂ ਨੇ ਮਹੰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਲਵੇ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਮਹੰਤ ਸ਼੍ਰ. ਗ. ਪ੍ਰ. ਕ ਵਲੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਮੇਟੀ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਿਛੋਂ ਮੁਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ 23ਅਗਸਤ, 1921 ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਪ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।

8 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਵਾਸਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੁੱਕੇ ਕਿਕਰ ਨੂੰ ਕਟ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਮਹੰਤ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਪਾਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਚੰਗਾ ਮੌਕਾ ਸਮਝਿਆ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ੫ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਕੜਾਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ੯ ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ੫੦ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ ਤੇ ਛੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਹਮਲਾ ਸਮਝਿਆ ਕਿੳਂਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੇ ਹਕ ਦੀ ਰਾਖੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਧੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ੫ ਨਿਹੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੋਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਤੇ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੁਗੰਦ ਚੁਕ ਕੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਲਈ ਚਲਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਾਰ ਝਲ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਇਨਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਟਾਲੇ ਦੇ ਪੁਲ ਤੇ ਰੋਕ ਕੇ ਬੜਾ ਮਾਰਿਆ ਕੁਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਕਈਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾਟ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਕਈ ਡਿਗਦੇ ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।&lt;ref&gt;http://ehmerapunjab.tumblr.com/post/57630921078&lt;/ref&gt;
==ਕਾਰਨ==
ਜਿਸ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਲੰਗਰ ਦੇ ਬਾਲਣ ਲਈ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀਅਤ ਸੀ, ਸੋ ਸਜ਼ਾ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ? ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗ ਗਿਆ।
==ਜਥੇ ਭੇਜਣਾ==
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2021-10-12 |archive-date=2020-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200924210917/http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ਵੱਲੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜਥਾ ਭੇਜਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਫੜਦੀ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੂਰਾਡੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ। ਇਧਰ ਜਥੇ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਤਾਂ ਉਧਰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਬੀ. ਟੀ. ਨੇ ਉੱਚ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨਾਲ ਰਾਇ ਕਰਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਉੱਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਦੌਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 26 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਗਏ 36 ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜਥੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਾਰਕੁਟਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਧੂਹਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੇ ਬੱਟਾਂ ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ।

==ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Guru ke bagh Morcha Jatha praying at Sri Akal Takhat Sahib.jpg|thumb|ਚੱਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 500 ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਤਿੱਗਿਆ ਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ]]
ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪਾਦਰੀ [[ਸੀ. ਐਫ. ਐਂਡਰੀਊਜ਼]], ਪੰਡਤ [[ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਆ]], ਪ੍ਰੋ: [[ਰੁਚੀ ਰਾਮ ਸਹਾਨੀ]], [[ਹਕੀਮ ਅਜਮਲ ਖਾਂ]], ਸ੍ਰੀਮਤੀ [[ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ]] ਖਾਸ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹਨ।  ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ A.L. Verges ਨੇ ਇਸ ਸਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸਖਤੀ ਨੂੰ ਘਿਰਣਾਯੋਗ ਦਰਸਾਇਆ, ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸਬਰ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਅਹਿੰਸਕ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦਰਸਾਇਆ। ਪਾਦਰੀ ਐਂਡਰੀਊਜ਼, ਜਿਸ ਨੇ ਤਵਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਮਸੀਹਾ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੁਣਿਆ, ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਸੈਂਕੜੇ ਮਸੀਹੇ ਤਸੀਹੇ ਝੱਲਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ਰੋ ਉੱਠਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸਰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਹਿਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ 13 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਸਿੰਘਾਂ 'ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਵਰ੍ਹਨੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਜੋ 17 ਨਵੰਬਰ 1922 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhmarg.com/2018/0211-bag-da-morcha.html?fbclid=IwAR2aWYk3vkaayz6oLUq92RbCbkLOYbhe0IBZmSIDSdaajPBPNgzaelKBnUU&amp;fs=e&amp;s=cl|title=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ਕ ਮੋਰਚਾ|website=www.sikhmarg.com|access-date=2022-08-08}}&lt;/ref&gt;
[[ਤਸਵੀਰ:Morcha Jathedar Prithipal Singh Lylapur.jpg|left|frame|ਅਕਾਲੀ ਮੋਰਚਾ ਜਥੇਦਾਰ ਪ੍ਰਿਥੀਪਾਲ ਸਿੰਘ 5 ਸਤੰਬਰ 1992 ਨੂੰ 19 ਵੱਡੇ ਤੇ ਲਗਭਗ 100 ਛੋਟੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨਾਲ ਪੀੜਿਤ ।]]

ਅਕਾਲੀ ਜੱਥਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਫੌਜੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜੱਥੇ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://sikhsangat.org/2014/sikh-history-guru-ka-bagh-morcha-08-august-1922/|title=Sikh History: Guru Ka Bagh Morcha – 08 August 1922 {{!}} Sikh Sangat News|last=Writer|first=Guest|language=en-US|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਛਪੇ ਲੇਖ, ਕੌਮੀ ਪਧਰ ਦੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਕੁੜਿੱਕੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਮੰਨਾ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਮਹੰਤ ਤੋਂ ਪਟੇ ਤੇ ਲੈ ਲਵੇ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਪਟੇ ਤੇ ਲਈ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਈ ਤੇ ਬਾਗ਼ ਦੁਆਲੇ ਲਗਾਈ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਅਕਾਲੀ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 7 ਨਵੰਬਰ, 1922 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਹ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1500 ਅਕਾਲੀ ਫਟੜ ਹੋਏ ਤੇ 5605 ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਪੰਥ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਗਰੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਸਨ ਮੁਕਤਸਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ। 17 ਫ਼ਰਵਰੀ, 1923 ਦੇ ਦਿਨ [[ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ]] ਅਤੇ [[ਕੈਪਟਨ ਰਾਮ ਸਿੰਘ]] ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 100 ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜਥੇ ਨੇ ਮੁਕਤਸਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਥੋਂ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਾ। 19 ਫ਼ਰਵਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਬੁੰਗਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਇਸ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਸਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਨੋਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸੌਪ ਦਿਤਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਉਰਫ਼ ਰਾਏ ਸਿੰਘ ਕਾਉਣੀ) ਨੂੰ ਇਥੋਂ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣਾ ਦਿਤਾ। ਇਥੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਬਾਕੀ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿਤੀ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਸਿੱਖੀ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਮੋਰਚੇ]]</text>
      <sha1>0fdofsf38ue6vj6nx3w8ac9en8znqz6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610915</id>
      <parentid>610910</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T07:23:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guglani</username>
        <id>58</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16973" xml:space="preserve">{{Infobox military conflict
|image=
|caption=
|conflict=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ
|war=
|date=8 ਅਗਸਤ 1922
|place=ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਪਿੰਡ ਘੁਰਕੇ
|result=[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]] ਦੀ ਜਿੱਤ
|combatant1=[[Image: British Raj Red Ensign.svg |25px]] ਬਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ
|combatant2=[[Image: Nishan Sahib.svg |30px]] ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ
|commander1=[[image:Edward Maclagan.jpg|50px]] ਐਡਵਰਡ  ਮੈਕਲਾਗਨ
|commander2=[[image:Baba Kharak Singh 1988 stamp of India.jpg|50px]] ਬਾਬਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ
|strength1=
|strength2=ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ
|casualties1=
|casualties2=1500 ਜ਼ਖਮੀ , 5605 ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
|campaign box= ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ
|ਥਾਂ=ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਪਿੰਡ ,ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ,ਪੰਜਾਬ}}
'''ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ''' [[ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ]] ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋਰਚਾ ਹੈ। [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ]]ਤੋਂ 13 ਕੁ ਮੀਲ ਦੂਰ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਵਨ ਚਰਨ ਪਾਏ। ਇਥੋਂ ਦਾ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਟੀਆ ਆਚਰਣ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰਨ ਕੌੜਾ ਘੁੱਟ ਪੀਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਹੰਤ ਲਛਮਣ ਦਾਸ ਇਸ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਲੰਗੋਟੀਆ ਯਾਰ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ 20 ਫਰਵਰੀ 1921 ਈ: ਨੂੰ ਵਾਪਰੇ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ [[ਸਾਕਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਖੂਨੀ ਸਾਕੇ]] ਬਾਅਦ ਇਕ ਸਾਕਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ। 

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਸੀ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਭਚਾਰੀ ਮਹੰਤ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੇ ਦੋ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ, ਈਸਰੋ ਤੇ ਜਗਦੇਈ, ਰਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਆਚਰਣਹੀਣ ਸਨ। ਕਈ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਹੱਥ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ। 31 ਜਨਵਰੀ, 1921 ਨੂੰ ਸ. ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਸਿਖਾਂ ਨੇ ਮਹੰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਲਵੇ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਮਹੰਤ ਸ਼੍ਰ. ਗ. ਪ੍ਰ. ਕ ਵਲੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਮੇਟੀ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਿਛੋਂ ਮੁਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ 23ਅਗਸਤ, 1921 ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਪ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://epaper.jagbani.com/clip?153775|title=Amritsar Main edition of jagbani epaper|website=epaper.jagbani.com|language=en|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;

8 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਵਾਸਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੁੱਕੇ ਕਿਕਰ ਨੂੰ ਕਟ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਮਹੰਤ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਪਾਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਚੰਗਾ ਮੌਕਾ ਸਮਝਿਆ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ੫ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਕੜਾਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ੯ ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ੫੦ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ ਤੇ ਛੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਹਮਲਾ ਸਮਝਿਆ ਕਿੳਂਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੇ ਹਕ ਦੀ ਰਾਖੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਧੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ੫ ਨਿਹੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੋਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਤੇ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੁਗੰਦ ਚੁਕ ਕੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਲਈ ਚਲਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਾਰ ਝਲ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਇਨਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਟਾਲੇ ਦੇ ਪੁਲ ਤੇ ਰੋਕ ਕੇ ਬੜਾ ਮਾਰਿਆ ਕੁਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਕਈਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾਟ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਕਈ ਡਿਗਦੇ ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।&lt;ref&gt;http://ehmerapunjab.tumblr.com/post/57630921078&lt;/ref&gt;
==ਕਾਰਨ==
ਜਿਸ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਲੰਗਰ ਦੇ ਬਾਲਣ ਲਈ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀਅਤ ਸੀ, ਸੋ ਸਜ਼ਾ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ? ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗ ਗਿਆ।
==ਜਥੇ ਭੇਜਣਾ==
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2021-10-12 |archive-date=2020-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200924210917/http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ਵੱਲੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜਥਾ ਭੇਜਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਫੜਦੀ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੂਰਾਡੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ। ਇਧਰ ਜਥੇ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਤਾਂ ਉਧਰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਬੀ. ਟੀ. ਨੇ ਉੱਚ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨਾਲ ਰਾਇ ਕਰਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਉੱਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਦੌਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 26 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਗਏ 36 ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜਥੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਾਰਕੁਟਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਧੂਹਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੇ ਬੱਟਾਂ ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ।

==ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Guru ke bagh Morcha Jatha praying at Sri Akal Takhat Sahib.jpg|thumb|ਚੱਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 500 ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਤਿੱਗਿਆ ਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ]]
ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪਾਦਰੀ [[ਸੀ. ਐਫ. ਐਂਡਰੀਊਜ਼]], ਪੰਡਤ [[ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਆ]], ਪ੍ਰੋ: [[ਰੁਚੀ ਰਾਮ ਸਹਾਨੀ]], [[ਹਕੀਮ ਅਜਮਲ ਖਾਂ]], ਸ੍ਰੀਮਤੀ [[ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ]] ਖਾਸ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹਨ।  ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ A.L. Verges ਨੇ ਇਸ ਸਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸਖਤੀ ਨੂੰ ਘਿਰਣਾਯੋਗ ਦਰਸਾਇਆ, ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸਬਰ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਅਹਿੰਸਕ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦਰਸਾਇਆ। ਪਾਦਰੀ ਐਂਡਰੀਊਜ਼, ਜਿਸ ਨੇ ਤਵਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਮਸੀਹਾ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੁਣਿਆ, ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਸੈਂਕੜੇ ਮਸੀਹੇ ਤਸੀਹੇ ਝੱਲਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ਰੋ ਉੱਠਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸਰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਹਿਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ 13 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਸਿੰਘਾਂ 'ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਵਰ੍ਹਨੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਜੋ 17 ਨਵੰਬਰ 1922 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhmarg.com/2018/0211-bag-da-morcha.html?fbclid=IwAR2aWYk3vkaayz6oLUq92RbCbkLOYbhe0IBZmSIDSdaajPBPNgzaelKBnUU&amp;fs=e&amp;s=cl|title=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ਕ ਮੋਰਚਾ|website=www.sikhmarg.com|access-date=2022-08-08}}&lt;/ref&gt;
[[ਤਸਵੀਰ:Morcha Jathedar Prithipal Singh Lylapur.jpg|left|frame|ਅਕਾਲੀ ਮੋਰਚਾ ਜਥੇਦਾਰ ਪ੍ਰਿਥੀਪਾਲ ਸਿੰਘ 5 ਸਤੰਬਰ 1992 ਨੂੰ 19 ਵੱਡੇ ਤੇ ਲਗਭਗ 100 ਛੋਟੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨਾਲ ਪੀੜਿਤ ।]]

ਅਕਾਲੀ ਜੱਥਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਫੌਜੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜੱਥੇ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://sikhsangat.org/2014/sikh-history-guru-ka-bagh-morcha-08-august-1922/|title=Sikh History: Guru Ka Bagh Morcha – 08 August 1922 {{!}} Sikh Sangat News|last=Writer|first=Guest|language=en-US|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਛਪੇ ਲੇਖ, ਕੌਮੀ ਪਧਰ ਦੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਕੁੜਿੱਕੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਮੰਨਾ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਮਹੰਤ ਤੋਂ ਪਟੇ ਤੇ ਲੈ ਲਵੇ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਪਟੇ ਤੇ ਲਈ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਈ ਤੇ ਬਾਗ਼ ਦੁਆਲੇ ਲਗਾਈ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਅਕਾਲੀ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 7 ਨਵੰਬਰ, 1922 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਹ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1500 ਅਕਾਲੀ ਫਟੜ ਹੋਏ ਤੇ 5605 ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਪੰਥ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਗਰੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਸਨ ਮੁਕਤਸਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ। 17 ਫ਼ਰਵਰੀ, 1923 ਦੇ ਦਿਨ [[ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ]] ਅਤੇ [[ਕੈਪਟਨ ਰਾਮ ਸਿੰਘ]] ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 100 ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜਥੇ ਨੇ ਮੁਕਤਸਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਥੋਂ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਾ। 19 ਫ਼ਰਵਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਬੁੰਗਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਇਸ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਸਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਨੋਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸੌਪ ਦਿਤਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਉਰਫ਼ ਰਾਏ ਸਿੰਘ ਕਾਉਣੀ) ਨੂੰ ਇਥੋਂ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣਾ ਦਿਤਾ। ਇਥੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਬਾਕੀ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿਤੀ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਸਿੱਖੀ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਮੋਰਚੇ]]</text>
      <sha1>msod6apldttap3knuxyzkp0vzyh1han</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610916</id>
      <parentid>610915</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T07:44:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guglani</username>
        <id>58</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ਹਵਾਲਾ ਜੋੜਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17154" xml:space="preserve">{{Infobox military conflict
|image=
|caption=
|conflict=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ
|war=
|date=8 ਅਗਸਤ 1922
|place=ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਪਿੰਡ ਘੁਰਕੇ
|result=[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]] ਦੀ ਜਿੱਤ
|combatant1=[[Image: British Raj Red Ensign.svg |25px]] ਬਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ
|combatant2=[[Image: Nishan Sahib.svg |30px]] ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ
|commander1=[[image:Edward Maclagan.jpg|50px]] ਐਡਵਰਡ  ਮੈਕਲਾਗਨ
|commander2=[[image:Baba Kharak Singh 1988 stamp of India.jpg|50px]] ਬਾਬਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ
|strength1=
|strength2=ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ
|casualties1=
|casualties2=1500 ਜ਼ਖਮੀ , 5605 ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
|campaign box= ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ
|ਥਾਂ=ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਪਿੰਡ ,ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ,ਪੰਜਾਬ}}
'''ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ''' [[ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ]] ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋਰਚਾ ਹੈ। [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ]]ਤੋਂ 13 ਕੁ ਮੀਲ ਦੂਰ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਵਨ ਚਰਨ ਪਾਏ। ਇਥੋਂ ਦਾ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਟੀਆ ਆਚਰਣ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰਨ ਕੌੜਾ ਘੁੱਟ ਪੀਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਹੰਤ ਲਛਮਣ ਦਾਸ ਇਸ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਲੰਗੋਟੀਆ ਯਾਰ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ 20 ਫਰਵਰੀ 1921 ਈ: ਨੂੰ ਵਾਪਰੇ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ [[ਸਾਕਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਖੂਨੀ ਸਾਕੇ]] ਬਾਅਦ ਇਕ ਸਾਕਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ। 

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਸੀ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਭਚਾਰੀ ਮਹੰਤ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੇ ਦੋ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ, ਈਸਰੋ ਤੇ ਜਗਦੇਈ, ਰਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਆਚਰਣਹੀਣ ਸਨ। ਕਈ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਹੱਥ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ। 31 ਜਨਵਰੀ, 1921 ਨੂੰ ਸ. ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਸਿਖਾਂ ਨੇ ਮਹੰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਲਵੇ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਮਹੰਤ ਸ਼੍ਰ. ਗ. ਪ੍ਰ. ਕ ਵਲੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਮੇਟੀ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਿਛੋਂ ਮੁਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ 23ਅਗਸਤ, 1921 ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਪ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://epaper.jagbani.com/clip?153775|title=Amritsar Main edition of jagbani epaper|website=epaper.jagbani.com|language=en|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;

8 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਵਾਸਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੁੱਕੇ ਕਿਕਰ ਨੂੰ ਕਟ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਮਹੰਤ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਪਾਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਚੰਗਾ ਮੌਕਾ ਸਮਝਿਆ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ੫ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਕੜਾਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ੯ ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ੫੦ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ ਤੇ ਛੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਹਮਲਾ ਸਮਝਿਆ ਕਿੳਂਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੇ ਹਕ ਦੀ ਰਾਖੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਧੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ੫ ਨਿਹੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੋਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਤੇ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੁਗੰਦ ਚੁਕ ਕੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਲਈ ਚਲਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਾਰ ਝਲ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਇਨਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਟਾਲੇ ਦੇ ਪੁਲ ਤੇ ਰੋਕ ਕੇ ਬੜਾ ਮਾਰਿਆ ਕੁਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਕਈਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾਟ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਕਈ ਡਿਗਦੇ ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।&lt;ref&gt;http://ehmerapunjab.tumblr.com/post/57630921078&lt;/ref&gt;
==ਕਾਰਨ==
ਜਿਸ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਲੰਗਰ ਦੇ ਬਾਲਣ ਲਈ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀਅਤ ਸੀ, ਸੋ ਸਜ਼ਾ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ? ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗ ਗਿਆ।
==ਜਥੇ ਭੇਜਣਾ==
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2021-10-12 |archive-date=2020-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200924210917/http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ਵੱਲੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜਥਾ ਭੇਜਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਫੜਦੀ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੂਰਾਡੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ। ਇਧਰ ਜਥੇ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਤਾਂ ਉਧਰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਬੀ. ਟੀ. ਨੇ ਉੱਚ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨਾਲ ਰਾਇ ਕਰਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਉੱਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਦੌਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 26 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਗਏ 36 ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜਥੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਾਰਕੁਟਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਧੂਹਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੇ ਬੱਟਾਂ ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ।

==ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Guru ke bagh Morcha Jatha praying at Sri Akal Takhat Sahib.jpg|thumb|ਚੱਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 500 ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਤਿੱਗਿਆ ਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ]]
ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪਾਦਰੀ [[ਸੀ. ਐਫ. ਐਂਡਰੀਊਜ਼]], ਪੰਡਤ [[ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਆ]], ਪ੍ਰੋ: [[ਰੁਚੀ ਰਾਮ ਸਹਾਨੀ]], [[ਹਕੀਮ ਅਜਮਲ ਖਾਂ]], ਸ੍ਰੀਮਤੀ [[ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ]] ਖਾਸ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹਨ।  ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ A.L. Verges ਨੇ ਇਸ ਸਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhiwiki.org/index.php/Guru_ka_Bagh|title=Guru ka Bagh - SikhiWiki, free Sikh encyclopedia.|website=www.sikhiwiki.org|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸਖਤੀ ਨੂੰ ਘਿਰਣਾਯੋਗ ਦਰਸਾਇਆ, ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸਬਰ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਅਹਿੰਸਕ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦਰਸਾਇਆ। ਪਾਦਰੀ ਐਂਡਰੀਊਜ਼, ਜਿਸ ਨੇ ਤਵਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਮਸੀਹਾ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੁਣਿਆ, ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਸੈਂਕੜੇ ਮਸੀਹੇ ਤਸੀਹੇ ਝੱਲਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ਰੋ ਉੱਠਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸਰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਹਿਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ 13 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਸਿੰਘਾਂ 'ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਵਰ੍ਹਨੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਜੋ 17 ਨਵੰਬਰ 1922 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhmarg.com/2018/0211-bag-da-morcha.html?fbclid=IwAR2aWYk3vkaayz6oLUq92RbCbkLOYbhe0IBZmSIDSdaajPBPNgzaelKBnUU&amp;fs=e&amp;s=cl|title=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ਕ ਮੋਰਚਾ|website=www.sikhmarg.com|access-date=2022-08-08}}&lt;/ref&gt;
[[ਤਸਵੀਰ:Morcha Jathedar Prithipal Singh Lylapur.jpg|left|frame|ਅਕਾਲੀ ਮੋਰਚਾ ਜਥੇਦਾਰ ਪ੍ਰਿਥੀਪਾਲ ਸਿੰਘ 5 ਸਤੰਬਰ 1992 ਨੂੰ 19 ਵੱਡੇ ਤੇ ਲਗਭਗ 100 ਛੋਟੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨਾਲ ਪੀੜਿਤ ।]]

ਅਕਾਲੀ ਜੱਥਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਫੌਜੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜੱਥੇ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://sikhsangat.org/2014/sikh-history-guru-ka-bagh-morcha-08-august-1922/|title=Sikh History: Guru Ka Bagh Morcha – 08 August 1922 {{!}} Sikh Sangat News|last=Writer|first=Guest|language=en-US|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਛਪੇ ਲੇਖ, ਕੌਮੀ ਪਧਰ ਦੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਕੁੜਿੱਕੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਮੰਨਾ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਮਹੰਤ ਤੋਂ ਪਟੇ ਤੇ ਲੈ ਲਵੇ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਪਟੇ ਤੇ ਲਈ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਈ ਤੇ ਬਾਗ਼ ਦੁਆਲੇ ਲਗਾਈ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਅਕਾਲੀ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 7 ਨਵੰਬਰ, 1922 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਹ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1500 ਅਕਾਲੀ ਫਟੜ ਹੋਏ ਤੇ 5605 ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਪੰਥ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਗਰੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਸਨ ਮੁਕਤਸਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ। 17 ਫ਼ਰਵਰੀ, 1923 ਦੇ ਦਿਨ [[ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ]] ਅਤੇ [[ਕੈਪਟਨ ਰਾਮ ਸਿੰਘ]] ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 100 ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜਥੇ ਨੇ ਮੁਕਤਸਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਥੋਂ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਾ। 19 ਫ਼ਰਵਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਬੁੰਗਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਇਸ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਸਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਨੋਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸੌਪ ਦਿਤਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਉਰਫ਼ ਰਾਏ ਸਿੰਘ ਕਾਉਣੀ) ਨੂੰ ਇਥੋਂ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣਾ ਦਿਤਾ। ਇਥੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਬਾਕੀ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿਤੀ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਸਿੱਖੀ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਮੋਰਚੇ]]</text>
      <sha1>rn70uqihkd6v3oimhbe1fg5jmjf38zl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610917</id>
      <parentid>610916</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T08:07:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guglani</username>
        <id>58</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17154" xml:space="preserve">{{Infobox military conflict
|image=
|caption=
|conflict=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ
|war=
|date=8 ਅਗਸਤ 1922
|place=ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਪਿੰਡ ਘੁਰਕੇ
|result=[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]] ਦੀ ਜਿੱਤ
|combatant1=[[Image: British Raj Red Ensign.svg |25px]] ਬਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ
|combatant2=[[Image: Nishan Sahib.svg |30px]] ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ
|commander1=[[image:Edward Maclagan.jpg|50px]] ਐਡਵਰਡ  ਮੈਕਲਾਗਨ
|commander2=[[image:Baba Kharak Singh 1988 stamp of India.jpg|50px]] ਬਾਬਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ
|strength1=
|strength2=ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ
|casualties1=
|casualties2=1500 ਜ਼ਖਮੀ , 5605 ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
|campaign box= ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ
|ਥਾਂ=ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਪਿੰਡ ,ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ,ਪੰਜਾਬ}}
'''ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ''' [[ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ]] ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋਰਚਾ ਹੈ। [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ]]ਤੋਂ 13 ਕੁ ਮੀਲ ਦੂਰ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਵਨ ਚਰਨ ਪਾਏ। ਇਥੋਂ ਦਾ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਟੀਆ ਆਚਰਣ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰਨ ਕੌੜਾ ਘੁੱਟ ਪੀਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਹੰਤ ਲਛਮਣ ਦਾਸ ਇਸ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਲੰਗੋਟੀਆ ਯਾਰ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ 20 ਫਰਵਰੀ 1921 ਈ: ਨੂੰ ਵਾਪਰੇ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ [[ਸਾਕਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਖੂਨੀ ਸਾਕੇ]] ਬਾਅਦ ਇਕ ਸਾਕਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ। 

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਸੀ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਭਚਾਰੀ ਮਹੰਤ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੇ ਦੋ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ, ਈਸਰੋ ਤੇ ਜਗਦੇਈ, ਰਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਆਚਰਣਹੀਣ ਸਨ। ਕਈ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਹੱਥ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ। 31 ਜਨਵਰੀ, 1921 ਨੂੰ ਸ. ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਸਿਖਾਂ ਨੇ ਮਹੰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਲਵੇ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਮਹੰਤ ਸ਼੍ਰ. ਗ. ਪ੍ਰ. ਕ ਵਲੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਮੇਟੀ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਿਛੋਂ ਮੁਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ 23ਅਗਸਤ, 1921 ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਪ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://epaper.jagbani.com/clip?153775|title=Amritsar Main edition of jagbani epaper|website=epaper.jagbani.com|language=en|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;

8 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਵਾਸਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੁੱਕੇ ਕਿਕਰ ਨੂੰ ਕਟ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਮਹੰਤ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਪਾਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਚੰਗਾ ਮੌਕਾ ਸਮਝਿਆ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ੫ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਕੜਾਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ੯ ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ੫੦ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ ਤੇ ਛੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਹਮਲਾ ਸਮਝਿਆ ਕਿੳਂਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੇ ਹਕ ਦੀ ਰਾਖੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਧੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ੫ ਨਿਹੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੋਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਤੇ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੁਗੰਦ ਚੁਕ ਕੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਲਈ ਚਲਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਾਰ ਝਲ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਇਨਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਟਾਲੇ ਦੇ ਪੁਲ ਤੇ ਰੋਕ ਕੇ ਬੜਾ ਮਾਰਿਆ ਕੁਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਕਈਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾਟ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਕਈ ਡਿਗਦੇ ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।&lt;ref&gt;http://ehmerapunjab.tumblr.com/post/57630921078&lt;/ref&gt;
==ਕਾਰਨ==
ਜਿਸ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਲੰਗਰ ਦੇ ਬਾਲਣ ਲਈ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀਅਤ ਸੀ, ਸੋ ਸਜ਼ਾ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ? ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗ ਗਿਆ।
==ਜਥੇ ਭੇਜਣਾ==
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2021-10-12 |archive-date=2020-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200924210917/http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ਵੱਲੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜਥਾ ਭੇਜਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਫੜਦੀ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੂਰਾਡੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ। ਇਧਰ ਜਥੇ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਤਾਂ ਉਧਰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਬੀ. ਟੀ. ਨੇ ਉੱਚ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨਾਲ ਰਾਇ ਕਰਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਉੱਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਦੌਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 26 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਗਏ 36 ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜਥੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਾਰਕੁਟਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਧੂਹਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੇ ਬੱਟਾਂ ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ।

==ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Guru ke bagh Morcha Jatha praying at Sri Akal Takhat Sahib.jpg|thumb|ਚੱਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 100 ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਤਿੱਗਿਆ ਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ]]
ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪਾਦਰੀ [[ਸੀ. ਐਫ. ਐਂਡਰੀਊਜ਼]], ਪੰਡਤ [[ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਆ]], ਪ੍ਰੋ: [[ਰੁਚੀ ਰਾਮ ਸਹਾਨੀ]], [[ਹਕੀਮ ਅਜਮਲ ਖਾਂ]], ਸ੍ਰੀਮਤੀ [[ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ]] ਖਾਸ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹਨ।  ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ A.L. Verges ਨੇ ਇਸ ਸਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhiwiki.org/index.php/Guru_ka_Bagh|title=Guru ka Bagh - SikhiWiki, free Sikh encyclopedia.|website=www.sikhiwiki.org|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸਖਤੀ ਨੂੰ ਘਿਰਣਾਯੋਗ ਦਰਸਾਇਆ, ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸਬਰ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਅਹਿੰਸਕ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦਰਸਾਇਆ। ਪਾਦਰੀ ਐਂਡਰੀਊਜ਼, ਜਿਸ ਨੇ ਤਵਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਮਸੀਹਾ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੁਣਿਆ, ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਸੈਂਕੜੇ ਮਸੀਹੇ ਤਸੀਹੇ ਝੱਲਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ਰੋ ਉੱਠਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸਰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਹਿਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ 13 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਸਿੰਘਾਂ 'ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਵਰ੍ਹਨੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਜੋ 17 ਨਵੰਬਰ 1922 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhmarg.com/2018/0211-bag-da-morcha.html?fbclid=IwAR2aWYk3vkaayz6oLUq92RbCbkLOYbhe0IBZmSIDSdaajPBPNgzaelKBnUU&amp;fs=e&amp;s=cl|title=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ਕ ਮੋਰਚਾ|website=www.sikhmarg.com|access-date=2022-08-08}}&lt;/ref&gt;
[[ਤਸਵੀਰ:Morcha Jathedar Prithipal Singh Lylapur.jpg|left|frame|ਅਕਾਲੀ ਮੋਰਚਾ ਜਥੇਦਾਰ ਪ੍ਰਿਥੀਪਾਲ ਸਿੰਘ 5 ਸਤੰਬਰ 1992 ਨੂੰ 19 ਵੱਡੇ ਤੇ ਲਗਭਗ 100 ਛੋਟੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨਾਲ ਪੀੜਿਤ ।]]

ਅਕਾਲੀ ਜੱਥਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਫੌਜੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜੱਥੇ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://sikhsangat.org/2014/sikh-history-guru-ka-bagh-morcha-08-august-1922/|title=Sikh History: Guru Ka Bagh Morcha – 08 August 1922 {{!}} Sikh Sangat News|last=Writer|first=Guest|language=en-US|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਛਪੇ ਲੇਖ, ਕੌਮੀ ਪਧਰ ਦੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਕੁੜਿੱਕੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਮੰਨਾ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਮਹੰਤ ਤੋਂ ਪਟੇ ਤੇ ਲੈ ਲਵੇ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਪਟੇ ਤੇ ਲਈ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਈ ਤੇ ਬਾਗ਼ ਦੁਆਲੇ ਲਗਾਈ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਅਕਾਲੀ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 7 ਨਵੰਬਰ, 1922 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਹ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1500 ਅਕਾਲੀ ਫਟੜ ਹੋਏ ਤੇ 5605 ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਪੰਥ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਗਰੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਸਨ ਮੁਕਤਸਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ। 17 ਫ਼ਰਵਰੀ, 1923 ਦੇ ਦਿਨ [[ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ]] ਅਤੇ [[ਕੈਪਟਨ ਰਾਮ ਸਿੰਘ]] ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 100 ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜਥੇ ਨੇ ਮੁਕਤਸਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਥੋਂ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਾ। 19 ਫ਼ਰਵਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਬੁੰਗਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਇਸ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਸਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਨੋਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸੌਪ ਦਿਤਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਉਰਫ਼ ਰਾਏ ਸਿੰਘ ਕਾਉਣੀ) ਨੂੰ ਇਥੋਂ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣਾ ਦਿਤਾ। ਇਥੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਬਾਕੀ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿਤੀ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਸਿੱਖੀ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਮੋਰਚੇ]]</text>
      <sha1>rkiut0w54tgkbjhngae3oojnjm9ahpc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610929</id>
      <parentid>610917</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:10:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Guglani</username>
        <id>58</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ਹਵਾਲਾ ਜੋੜਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17323" xml:space="preserve">{{Infobox military conflict
|image=
|caption=
|conflict=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ
|war=
|date=8 ਅਗਸਤ 1922
|place=ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਪਿੰਡ ਘੁਰਕੇ
|result=[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ]] ਦੀ ਜਿੱਤ
|combatant1=[[Image: British Raj Red Ensign.svg |25px]] ਬਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ
|combatant2=[[Image: Nishan Sahib.svg |30px]] ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ
|commander1=[[image:Edward Maclagan.jpg|50px]] ਐਡਵਰਡ  ਮੈਕਲਾਗਨ
|commander2=[[image:Baba Kharak Singh 1988 stamp of India.jpg|50px]] ਬਾਬਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ
|strength1=
|strength2=ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ
|casualties1=
|casualties2=1500 ਜ਼ਖਮੀ , 5605 ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
|campaign box= ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ
|ਥਾਂ=ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਪਿੰਡ ,ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ,ਪੰਜਾਬ}}
'''ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ''' [[ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ]] ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋਰਚਾ ਹੈ। [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ]]ਤੋਂ 13 ਕੁ ਮੀਲ ਦੂਰ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਘੁਕੇਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਵਨ ਚਰਨ ਪਾਏ। ਇਥੋਂ ਦਾ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਟੀਆ ਆਚਰਣ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰਨ ਕੌੜਾ ਘੁੱਟ ਪੀਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਹੰਤ ਲਛਮਣ ਦਾਸ ਇਸ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਲੰਗੋਟੀਆ ਯਾਰ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ 20 ਫਰਵਰੀ 1921 ਈ: ਨੂੰ ਵਾਪਰੇ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ [[ਸਾਕਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਖੂਨੀ ਸਾਕੇ]] ਬਾਅਦ ਇਕ ਸਾਕਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ। 

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਸੀ ਮਹੰਤ ਸੁੰਦਰ ਦਾਸ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਭਚਾਰੀ ਮਹੰਤ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੇ ਦੋ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ, ਈਸਰੋ ਤੇ ਜਗਦੇਈ, ਰਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕਰਤੂਤਾਂ ਆਚਰਣਹੀਣ ਸਨ। ਕਈ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਹੱਥ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ। 31 ਜਨਵਰੀ, 1921 ਨੂੰ ਸ. ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਸਿਖਾਂ ਨੇ ਮਹੰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਲਵੇ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਮਹੰਤ ਸ਼੍ਰ. ਗ. ਪ੍ਰ. ਕ ਵਲੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਮੇਟੀ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਿਛੋਂ ਮੁਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ 23ਅਗਸਤ, 1921 ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਪ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://epaper.jagbani.com/clip?153775|title=Amritsar Main edition of jagbani epaper|website=epaper.jagbani.com|language=en|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;

8 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਵਾਸਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੁੱਕੇ ਕਿਕਰ ਨੂੰ ਕਟ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਮਹੰਤ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਪਾਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਚੰਗਾ ਮੌਕਾ ਸਮਝਿਆ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ੫ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਕੜਾਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ੯ ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ੫੦ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ ਤੇ ਛੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਹਮਲਾ ਸਮਝਿਆ ਕਿੳਂਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਲੰਗਰ ਲਈ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੇ ਹਕ ਦੀ ਰਾਖੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਧੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ੫ ਨਿਹੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੋਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਤੇ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੁਗੰਦ ਚੁਕ ਕੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਲਈ ਚਲਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਾਰ ਝਲ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਇਨਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਟਾਲੇ ਦੇ ਪੁਲ ਤੇ ਰੋਕ ਕੇ ਬੜਾ ਮਾਰਿਆ ਕੁਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਕਈਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾਟ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਕਈ ਡਿਗਦੇ ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।&lt;ref&gt;http://ehmerapunjab.tumblr.com/post/57630921078&lt;/ref&gt;
==ਕਾਰਨ==
ਜਿਸ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਲੰਗਰ ਦੇ ਬਾਲਣ ਲਈ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀਅਤ ਸੀ, ਸੋ ਸਜ਼ਾ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ? ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗ ਗਿਆ।
==ਜਥੇ ਭੇਜਣਾ==
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2021-10-12 |archive-date=2020-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200924210917/http://new.sgpc.net/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE-%E0%A8%97%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%82-%E0%A8%95%E0%A8%BE-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%97/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ਵੱਲੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜਥਾ ਭੇਜਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਫੜਦੀ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੂਰਾਡੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ। ਇਧਰ ਜਥੇ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਤਾਂ ਉਧਰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਬੀ. ਟੀ. ਨੇ ਉੱਚ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨਾਲ ਰਾਇ ਕਰਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਉੱਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਦੌਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 26 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਗਏ 36 ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜਥੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਾਰਕੁਟਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਧੂਹਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੇ ਬੱਟਾਂ ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ।

==ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Guru ke bagh Morcha Jatha praying at Sri Akal Takhat Sahib.jpg|thumb|ਚੱਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 100 ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਤਿੱਗਿਆ ਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ]]
ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਰੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪਾਦਰੀ [[ਸੀ. ਐਫ. ਐਂਡਰੀਊਜ਼]], ਪੰਡਤ [[ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਆ]], ਪ੍ਰੋ: [[ਰੁਚੀ ਰਾਮ ਸਹਾਨੀ]], [[ਹਕੀਮ ਅਜਮਲ ਖਾਂ]], ਸ੍ਰੀਮਤੀ [[ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ]] ਖਾਸ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹਨ।  ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ A.L. Verges ਨੇ ਇਸ ਸਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhiwiki.org/index.php/Guru_ka_Bagh|title=Guru ka Bagh - SikhiWiki, free Sikh encyclopedia.|website=www.sikhiwiki.org|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸਖਤੀ ਨੂੰ ਘਿਰਣਾਯੋਗ ਦਰਸਾਇਆ, ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਸਬਰ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਅਹਿੰਸਕ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦਰਸਾਇਆ। ਪਾਦਰੀ ਐਂਡਰੀਊਜ਼, ਜਿਸ ਨੇ ਤਵਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਮਸੀਹਾ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੁਣਿਆ, ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਸੈਂਕੜੇ ਮਸੀਹੇ ਤਸੀਹੇ ਝੱਲਦੇ ਵੇਖ ਕੇ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://eos.learnpunjabi.org/GURU%20KA%20BAGH%20MORCHA.html|title=GURŪ KĀ BĀGH MORCHĀ|website=eos.learnpunjabi.org|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਰੋ ਉੱਠਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸਰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਹਿਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ 13 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮੈਕਲੈਗਨ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਪੁੱਜਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਸਿੰਘਾਂ 'ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਵਰ੍ਹਨੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਜੋ 17 ਨਵੰਬਰ 1922 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.sikhmarg.com/2018/0211-bag-da-morcha.html?fbclid=IwAR2aWYk3vkaayz6oLUq92RbCbkLOYbhe0IBZmSIDSdaajPBPNgzaelKBnUU&amp;fs=e&amp;s=cl|title=ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ਕ ਮੋਰਚਾ|website=www.sikhmarg.com|access-date=2022-08-08}}&lt;/ref&gt;
[[ਤਸਵੀਰ:Morcha Jathedar Prithipal Singh Lylapur.jpg|left|frame|ਅਕਾਲੀ ਮੋਰਚਾ ਜਥੇਦਾਰ ਪ੍ਰਿਥੀਪਾਲ ਸਿੰਘ 5 ਸਤੰਬਰ 1992 ਨੂੰ 19 ਵੱਡੇ ਤੇ ਲਗਭਗ 100 ਛੋਟੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨਾਲ ਪੀੜਿਤ ।]]

ਅਕਾਲੀ ਜੱਥਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਫੌਜੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜੱਥੇ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://sikhsangat.org/2014/sikh-history-guru-ka-bagh-morcha-08-august-1922/|title=Sikh History: Guru Ka Bagh Morcha – 08 August 1922 {{!}} Sikh Sangat News|last=Writer|first=Guest|language=en-US|access-date=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖ ਫੌਜੀ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਛਪੇ ਲੇਖ, ਕੌਮੀ ਪਧਰ ਦੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਕੁੜਿੱਕੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਮੰਨਾ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਮਹੰਤ ਤੋਂ ਪਟੇ ਤੇ ਲੈ ਲਵੇ। ਨਵੰਬਰ ੧੯੨੨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਪਟੇ ਤੇ ਲਈ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚੋਂ ਲਕੜਾਂ ਕਟਣ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਈ ਤੇ ਬਾਗ਼ ਦੁਆਲੇ ਲਗਾਈ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਅਕਾਲੀ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 7 ਨਵੰਬਰ, 1922 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਹ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1500 ਅਕਾਲੀ ਫਟੜ ਹੋਏ ਤੇ 5605 ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਪੰਥ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਗਰੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਸਨ ਮੁਕਤਸਰ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ। 17 ਫ਼ਰਵਰੀ, 1923 ਦੇ ਦਿਨ [[ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ]] ਅਤੇ [[ਕੈਪਟਨ ਰਾਮ ਸਿੰਘ]] ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 100 ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜਥੇ ਨੇ ਮੁਕਤਸਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਥੋਂ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਟੱਕਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਾ। 19 ਫ਼ਰਵਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਬੁੰਗਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਇਸ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਸਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਨੋਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸੌਪ ਦਿਤਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਉਰਫ਼ ਰਾਏ ਸਿੰਘ ਕਾਉਣੀ) ਨੂੰ ਇਥੋਂ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣਾ ਦਿਤਾ। ਇਥੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਹੰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਨੇ ਬਾਕੀ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿਤੀ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਸਿੱਖੀ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਮੋਰਚੇ]]</text>
      <sha1>581g5mmtimyjici7jlll5wo55gi37kw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਰਤਨ ਟਾਟਾ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29338</id>
    <revision>
      <id>610909</id>
      <parentid>610840</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:34:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34041" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>qb22eni98ju259d55k9lw2a0m8q7amm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610911</id>
      <parentid>610909</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:45:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35318" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>owyfw11417p2v7sxr0at1zs22z85qt2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610912</id>
      <parentid>610911</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:47:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37234" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ NCLAT ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>gipcq3mto2vbc79919u6fk35dg1e0df</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610913</id>
      <parentid>610912</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:48:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37661" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>3zkb72u0qt5muy3yjfuoa0i0lrqend3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610914</id>
      <parentid>610913</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:48:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38451" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>opyl5vddvjgk5bckqxsw6v059lqe0da</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610918</id>
      <parentid>610914</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:19:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38478" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>0b3zqoqr4t02pnib9a9ehqi6choukvo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610920</id>
      <parentid>610918</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:21:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪਰਉਪਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41296" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>1serkixaxd9zyx6eh5x7zo9r9m1sd73</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610921</id>
      <parentid>610920</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:24:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪਰਉਪਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43126" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>6chfdq9hp0z5qdcp10a1zcj8zld52p6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610922</id>
      <parentid>610921</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:27:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪਰਉਪਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43667" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>i6y4q0xw349buddsc782y2vu5mqxk1x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610923</id>
      <parentid>610922</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:28:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪਰਉਪਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44819" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>dguaisvcab6wu5h2yw3038i2xil8jeu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610924</id>
      <parentid>610923</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:32:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪਰਉਪਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47379" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>cwyi8kqkk2wo6bchepkdna5i90lawe9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610930</id>
      <parentid>610924</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:17:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪਰਉਪਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48668" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>dj6agt4osxm2kocjmuenrt2gv5iz2jj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610931</id>
      <parentid>610930</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:21:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪਰਉਪਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50396" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>cj9cxyxs0vxgk9vfhcojq6ptg9lohyk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610932</id>
      <parentid>610931</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:23:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪਰਉਪਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51875" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>sx7nt1qcsgkdiyc9rx1cyo61pfb0rvd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610933</id>
      <parentid>610932</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:24:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਪਰਉਪਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53157" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>t7pl3qn3u5t0j1ohcnlrmyrjm2n16dv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610939</id>
      <parentid>610933</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:32:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53245" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>mdi20dwc8e3ix0b8qv99n9jr1f3pkrr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610940</id>
      <parentid>610939</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:35:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55121" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>mvpizaxq7ss5bpo9jnznjarcdkmymi8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610941</id>
      <parentid>610940</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:45:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57015" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਅਲਕੋਆ ਇੰਕ., ਮੋਂਡੇਲੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |title=Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International |work=The Times of India |date=3 April 2013 |access-date=23 March 2014 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003232254/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡੀਨਜ਼ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਐਕਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |author=Ray |url=http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |title=Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors |website=Spaceprizes.blogspot.in |date=1 June 2008 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208060610/http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੋਕੋਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>njzgy8flnh1w47pk2m39vjz4msknnfv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610942</id>
      <parentid>610941</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:46:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57436" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਅਲਕੋਆ ਇੰਕ., ਮੋਂਡੇਲੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |title=Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International |work=The Times of India |date=3 April 2013 |access-date=23 March 2014 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003232254/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡੀਨਜ਼ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਐਕਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |author=Ray |url=http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |title=Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors |website=Spaceprizes.blogspot.in |date=1 June 2008 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208060610/http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੋਕੋਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

ਉਹ 2006 ਤੋਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਇੰਡੀਆ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (IAB) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (APAB) 2001-2006 ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।{{citation needed|date=February 2020}}

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>czfsv45it2fk6080e8ntfl4s0j8x8c8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610943</id>
      <parentid>610942</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:47:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58209" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਅਲਕੋਆ ਇੰਕ., ਮੋਂਡੇਲੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |title=Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International |work=The Times of India |date=3 April 2013 |access-date=23 March 2014 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003232254/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡੀਨਜ਼ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਐਕਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |author=Ray |url=http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |title=Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors |website=Spaceprizes.blogspot.in |date=1 June 2008 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208060610/http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੋਕੋਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

ਉਹ 2006 ਤੋਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਇੰਡੀਆ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (IAB) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (APAB) 2001-2006 ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।{{citation needed|date=February 2020}}

2013 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਕਾਰਨੇਗੀ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਫ਼ਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ratan N. Tata Joins Carnegie Board of Trustees |url=https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |publisher=Carnegie Endowment for International Peace |access-date=28 November 2018 |location=Washington, DC |date=13 September 2013 |archive-date=29 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181129012824/https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>h0g2klh8chtjmfde807ljia1g0676l8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610944</id>
      <parentid>610943</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:48:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59021" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਅਲਕੋਆ ਇੰਕ., ਮੋਂਡੇਲੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |title=Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International |work=The Times of India |date=3 April 2013 |access-date=23 March 2014 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003232254/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡੀਨਜ਼ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਐਕਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |author=Ray |url=http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |title=Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors |website=Spaceprizes.blogspot.in |date=1 June 2008 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208060610/http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੋਕੋਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

ਉਹ 2006 ਤੋਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਇੰਡੀਆ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (IAB) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (APAB) 2001-2006 ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।{{citation needed|date=February 2020}}

2013 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਕਾਰਨੇਗੀ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਫ਼ਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ratan N. Tata Joins Carnegie Board of Trustees |url=https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |publisher=Carnegie Endowment for International Peace |access-date=28 November 2018 |location=Washington, DC |date=13 September 2013 |archive-date=29 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181129012824/https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2015 ਵਿੱਚ, ਰਤਨ ਨੇ ਵਾਨੀ ਕੋਲਾ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਇੱਕ ਉੱਦਮ ਪੂੰਜੀ ਫਰਮ, ਕਲਾਰੀ ਕੈਪੀਟਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sharma |first1=Samidha |title=Ratan Tata Turns Advisor to VC Fund |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |access-date=28 November 2018 |newspaper=The Times of India |date=10 February 2015 |archive-date=16 August 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180816131553/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>tmdlli19nqw9tn2wapxgz3b4kzczxjg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610945</id>
      <parentid>610944</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:49:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59902" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਅਲਕੋਆ ਇੰਕ., ਮੋਂਡੇਲੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |title=Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International |work=The Times of India |date=3 April 2013 |access-date=23 March 2014 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003232254/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡੀਨਜ਼ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਐਕਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |author=Ray |url=http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |title=Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors |website=Spaceprizes.blogspot.in |date=1 June 2008 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208060610/http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੋਕੋਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

ਉਹ 2006 ਤੋਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਇੰਡੀਆ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (IAB) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (APAB) 2001-2006 ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।{{citation needed|date=February 2020}}

2013 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਕਾਰਨੇਗੀ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਫ਼ਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ratan N. Tata Joins Carnegie Board of Trustees |url=https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |publisher=Carnegie Endowment for International Peace |access-date=28 November 2018 |location=Washington, DC |date=13 September 2013 |archive-date=29 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181129012824/https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2015 ਵਿੱਚ, ਰਤਨ ਨੇ ਵਾਨੀ ਕੋਲਾ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਇੱਕ ਉੱਦਮ ਪੂੰਜੀ ਫਰਮ, ਕਲਾਰੀ ਕੈਪੀਟਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sharma |first1=Samidha |title=Ratan Tata Turns Advisor to VC Fund |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |access-date=28 November 2018 |newspaper=The Times of India |date=10 February 2015 |archive-date=16 August 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180816131553/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ, ਲਗਭਗ 4 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ $100 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲੀ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ, ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਬੌਸ ਵਜੋਂ 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਸੰਭਾਲਿਆ। 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲੀ ਸੀ।

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2008 ਵਿਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਮਿਲਿਆ, ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>748ajj11joepu4j7fxfe896v7bv7uut</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610946</id>
      <parentid>610945</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:54:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60765" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਅਲਕੋਆ ਇੰਕ., ਮੋਂਡੇਲੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |title=Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International |work=The Times of India |date=3 April 2013 |access-date=23 March 2014 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003232254/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡੀਨਜ਼ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਐਕਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |author=Ray |url=http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |title=Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors |website=Spaceprizes.blogspot.in |date=1 June 2008 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208060610/http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੋਕੋਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

ਉਹ 2006 ਤੋਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਇੰਡੀਆ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (IAB) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (APAB) 2001-2006 ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।{{citation needed|date=February 2020}}

2013 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਕਾਰਨੇਗੀ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਫ਼ਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ratan N. Tata Joins Carnegie Board of Trustees |url=https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |publisher=Carnegie Endowment for International Peace |access-date=28 November 2018 |location=Washington, DC |date=13 September 2013 |archive-date=29 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181129012824/https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2015 ਵਿੱਚ, ਰਤਨ ਨੇ ਵਾਨੀ ਕੋਲਾ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਇੱਕ ਉੱਦਮ ਪੂੰਜੀ ਫਰਮ, ਕਲਾਰੀ ਕੈਪੀਟਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sharma |first1=Samidha |title=Ratan Tata Turns Advisor to VC Fund |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |access-date=28 November 2018 |newspaper=The Times of India |date=10 February 2015 |archive-date=16 August 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180816131553/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ, ਲਗਭਗ 4 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ $100 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲੀ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ, ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਬੌਸ ਵਜੋਂ 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਸੰਭਾਲਿਆ। 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲੀ ਸੀ।

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
[[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting the Padma Vibhushan to Shri Ratan Naval Tata at Civil Investiture-II Ceremony, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on May 10, 2008.jpg|thumb|ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ [[ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ]] 2008 ਵਿੱਚ [[ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ]] ਵਿਖੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।]]
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 2000 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਅਤੇ 2008 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਤੀਜਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Padma Awards&quot;&gt;{{cite web |url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |title=Padma Awards |publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India |date=2015 |access-date=21 July 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |archive-date=15 October 2015 }}&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>pjvo2fmwz7yha9w6bs7iq7qwtgmfzp2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610947</id>
      <parentid>610946</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:56:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61709" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਅਲਕੋਆ ਇੰਕ., ਮੋਂਡੇਲੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |title=Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International |work=The Times of India |date=3 April 2013 |access-date=23 March 2014 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003232254/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡੀਨਜ਼ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਐਕਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |author=Ray |url=http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |title=Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors |website=Spaceprizes.blogspot.in |date=1 June 2008 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208060610/http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੋਕੋਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

ਉਹ 2006 ਤੋਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਇੰਡੀਆ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (IAB) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (APAB) 2001-2006 ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।{{citation needed|date=February 2020}}

2013 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਕਾਰਨੇਗੀ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਫ਼ਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ratan N. Tata Joins Carnegie Board of Trustees |url=https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |publisher=Carnegie Endowment for International Peace |access-date=28 November 2018 |location=Washington, DC |date=13 September 2013 |archive-date=29 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181129012824/https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2015 ਵਿੱਚ, ਰਤਨ ਨੇ ਵਾਨੀ ਕੋਲਾ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਇੱਕ ਉੱਦਮ ਪੂੰਜੀ ਫਰਮ, ਕਲਾਰੀ ਕੈਪੀਟਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sharma |first1=Samidha |title=Ratan Tata Turns Advisor to VC Fund |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |access-date=28 November 2018 |newspaper=The Times of India |date=10 February 2015 |archive-date=16 August 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180816131553/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ, ਲਗਭਗ 4 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ $100 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲੀ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ, ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਬੌਸ ਵਜੋਂ 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਸੰਭਾਲਿਆ। 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲੀ ਸੀ।

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
[[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting the Padma Vibhushan to Shri Ratan Naval Tata at Civil Investiture-II Ceremony, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on May 10, 2008.jpg|thumb|ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ [[ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ]] 2008 ਵਿੱਚ [[ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ]] ਵਿਖੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।]]
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 2000 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਅਤੇ 2008 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਤੀਜਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Padma Awards&quot;&gt;{{cite web |url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |title=Padma Awards |publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India |date=2015 |access-date=21 July 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |archive-date=15 October 2015 }}&lt;/ref&gt; 2021 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ [[ਅਸਾਮ]] ਦਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ 'ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ' ਮਿਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite news |title=Assam CM Announces 'Assam Baibhav' Award To Industrialist Ratan Tata |url=https://www.sentinelassam.com/amp/north-east-india-news/assam-news/assam-cm-announces-assam-baibhav-award-to-industrialist-ratan-tata-565897 |access-date=18 December 2021 |work=The Sentinel |date=12 December 2021 |archive-date=18 December 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211218050335/https://www.sentinelassam.com/amp/north-east-india-news/assam-news/assam-cm-announces-assam-baibhav-award-to-industrialist-ratan-tata-565897 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਹੋਰ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>2lx6kmi7z3b8cclwfr3x6fhxurxg3ut</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610948</id>
      <parentid>610947</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:56:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਹਵਾਲੇ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61715" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਅਲਕੋਆ ਇੰਕ., ਮੋਂਡੇਲੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |title=Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International |work=The Times of India |date=3 April 2013 |access-date=23 March 2014 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003232254/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡੀਨਜ਼ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਐਕਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |author=Ray |url=http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |title=Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors |website=Spaceprizes.blogspot.in |date=1 June 2008 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208060610/http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੋਕੋਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

ਉਹ 2006 ਤੋਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਇੰਡੀਆ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (IAB) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (APAB) 2001-2006 ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।{{citation needed|date=February 2020}}

2013 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਕਾਰਨੇਗੀ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਫ਼ਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ratan N. Tata Joins Carnegie Board of Trustees |url=https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |publisher=Carnegie Endowment for International Peace |access-date=28 November 2018 |location=Washington, DC |date=13 September 2013 |archive-date=29 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181129012824/https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2015 ਵਿੱਚ, ਰਤਨ ਨੇ ਵਾਨੀ ਕੋਲਾ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਇੱਕ ਉੱਦਮ ਪੂੰਜੀ ਫਰਮ, ਕਲਾਰੀ ਕੈਪੀਟਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sharma |first1=Samidha |title=Ratan Tata Turns Advisor to VC Fund |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |access-date=28 November 2018 |newspaper=The Times of India |date=10 February 2015 |archive-date=16 August 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180816131553/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ, ਲਗਭਗ 4 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ $100 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲੀ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ, ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਬੌਸ ਵਜੋਂ 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਸੰਭਾਲਿਆ। 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲੀ ਸੀ।

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
[[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting the Padma Vibhushan to Shri Ratan Naval Tata at Civil Investiture-II Ceremony, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on May 10, 2008.jpg|thumb|ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ [[ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ]] 2008 ਵਿੱਚ [[ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ]] ਵਿਖੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।]]
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 2000 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਅਤੇ 2008 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਤੀਜਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Padma Awards&quot;&gt;{{cite web |url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |title=Padma Awards |publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India |date=2015 |access-date=21 July 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |archive-date=15 October 2015 }}&lt;/ref&gt; 2021 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ [[ਅਸਾਮ]] ਦਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ 'ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ' ਮਿਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite news |title=Assam CM Announces 'Assam Baibhav' Award To Industrialist Ratan Tata |url=https://www.sentinelassam.com/amp/north-east-india-news/assam-news/assam-cm-announces-assam-baibhav-award-to-industrialist-ratan-tata-565897 |access-date=18 December 2021 |work=The Sentinel |date=12 December 2021 |archive-date=18 December 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211218050335/https://www.sentinelassam.com/amp/north-east-india-news/assam-news/assam-cm-announces-assam-baibhav-award-to-industrialist-ratan-tata-565897 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਹੋਰ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

==ਹਵਾਲੇ==
{{reflist|colwidth=30em}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>6opsa44ucy08r70k02vlq8ncootmgsh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610950</id>
      <parentid>610948</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:57:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>/* ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="85694" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| birth_name         = ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| name               = ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| honorific_suffix   = [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਨ]], [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਨਾਈਟ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਰਾਸ, ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ, ਉਰੂਗਵੇ ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਰੀਪਬਲਿਕ ਦਾ ਮੈਡਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਦਿ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ, ਫੈਲੋ ਆਫ਼ ਰਾਇਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ
| image              = Ratan Tata photo.jpg
| caption            = 2010 ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ
| birth_date         = {{Birth date and age|1937|12|28|df=yes}}
| birth_place        = [[ਬੰਬੇ]],&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kapoor |first1=Uday |title=Oral History of Ratan Tata|url=https://www.youtube.com/watch?v=7-ZbWV61uMs&amp;t=2m41s  |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211222/7-ZbWV61uMs |archive-date=2021-12-22 |url-status=live|website=YouTube |publisher=Computer History Museum [live interview 19 January 2017]|access-date=12 September 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ|ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]&lt;br /&gt;{{small|(ਮੌਜੂਦਾ [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], [[ਭਾਰਤ]])}}
| alma_mater         = [[ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ )
| occupation         = {{Hlist|ਕਾਰੋਬਾਰੀ|ਪਰਉਪਕਾਰੀ|ਨਿਵੇਸ਼ਕ}}
| title              = ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|title=Tata Sons Board replaces Mr. Ratan Tata as Chairman, Selection Committee set up for new Chairman via @tatacompanies|last=Tata.com|access-date=24 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161024215035/http://tata.com/article/inside/tata-sons-chairman-selection-committee|archive-date=24 October 2016|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| term               = (1991–2012) &lt;br /&gt;(2016–2017)
| predecessor        = [[ਜਹਾਂਗੀਰ ਰਤਨਜੀ ਦਾਦਾਭਾਈ ਟਾਟਾ|ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ]]
| successor          = ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ (2012 -2016) &lt;br /&gt; ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ (2017–ਹੁਣ ਤੱਕ)
| parents            = ਨਵਲ ਟਾਟਾ
| relations          = [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] 
| awards             = ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ (2021)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008)&lt;br&gt;ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ (2006)&lt;br&gt;[[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000)
}} 

'''ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ''' (ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਉਹ 1990 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2017 ਤੱਕ, ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | work=The Times of India | title=Ratan Tata is chairman emeritus of Tata Sons | access-date=11 January 2016 | archive-date=11 February 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160211181424/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-is-chairman-emeritus-of-Tata-Sonsss/articleshow/17671786.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Masani|first1=Zareer|title=What makes the Tata empire tick?|url=https://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|access-date=30 April 2016|work=The Independent (UK)|date=5 February 2015|archive-date=1 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601162559/http://www.independent.co.uk/news/business/analysis-and-features/what-makes-the-tata-empire-tick-10024897.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] (2008), ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਅਤੇ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] (2000), ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

ਰਤਨ 1937 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ [[ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]] ਦਾ ਵਾਰਸ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਤਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |title=Leadership Team &amp;#124; Tata group |publisher=Tata.com |date=2012-12-28 |accessdate=2022-01-10 |archive-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501051021/https://www.tata.com/management-team#//management-team/rnt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ ਅਤੇ [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦਰੀ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ 60-65% ਚੈਰਿਟੀ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ।

==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ==
{{Main|ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ}}
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬਈ, (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia |last1=Hollar |first1=Sherman |title=Ratan Tata |url=https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=12 September 2018 |archive-date=12 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912205527/https://www.britannica.com/biography/Ratan-Tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਉਹ [[ਨਵਲ ਟਾਟਾ]] ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਹੀਰਾਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ, ਜੋ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ, ਹੋਰਮੁਸਜੀ ਟਾਟਾ, ਵਿਆਪਕ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਰਤਨ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਵਲ ਅਤੇ ਸੋਨੂ 1948 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਸਰ ਰਤਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਵਿਧਵਾ, ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ,ਨਵਜਬਾਈ ਟਾਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ.ਐਨ. ਪੇਟਿਟ ਪਾਰਸੀ ਅਨਾਥ ਆਸ਼ਰਮ ਦੁਆਰਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ratan Tata rode the tiger economy and now he drives Jaguar|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=30 March 2008|last=Langley|archive-date=4 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121004183508/http://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3556736/Ratan-Tata-rode-the-tiger-economy-and-now-he-drives-Jaguar.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਭਰਾ, ਨੋਏਲ ਟਾਟਾ (ਸਿਮੋਨ ਟਾਟਾ ਨਾਲ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ) ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ [[ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਗੁਜਰਾਤੀ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|title=Thank you, Mr Tata, for thinking of the common man!|date=1 January 2008|work=[[Rediff.com]]|access-date=27 February 2018|archive-date=14 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180714105501/http://www.rediff.com/money/2008/jan/11sheela.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਉਸਨੇ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ&lt;ref name=&quot;toitataschool&quot;&gt;{{cite news|title=Ratan Tata goes back to school|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725200328/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-31/india/28031551_1_ratan-tata-nie-tata-group|url-status=dead|archive-date=25 July 2013|access-date=31 March 2012|newspaper=[[The Times of India]]|date=31 March 2009}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite document|last1=Philip|first1=Handler|last2=Maddy|first2=Handler|date=June 2009|title=Ratan Tata '59: The Cornell Story|url=https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|journal=|access-date=12 March 2018|archive-date=13 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180313031411/https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/13622|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://issuu.com/riverdalecountryschool/docs/quadspring2010rev_1_/21|title=QUAD Spring 2010|work=Issuu|access-date=12 March 2018}}&lt;/ref&gt; 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੱਤ-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=6 November 2018|archive-date=3 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103025715/https://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot;&gt;{{cite web|title=Tata Hall Dedicated at HBS|url=http://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|access-date=6 November 2018|date=10 December 2013|archive-date=13 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813113828/https://harvardmagazine.com/2013/12/tata-hall-at-hbs-dedicated|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰਤਨ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੇਡੀਓ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ (ਨੇਲਕੋ) ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;&gt;{{cite news|last1=Majumdar|first1=Shyamal|title=40 Years Ago... and Now: Ratan Tata increased dare quotient of Tata group|url=http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|access-date=29 April 2016|work=Business Standard|date=21 January 2015|archive-date=13 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160513222040/http://www.business-standard.com/article/companies/40-years-ago-and-now-ratan-tata-increased-the-dare-quotient-of-the-tata-group-115012000145_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata and NELCO Crucible&amp;nbsp;– The untold story.|url=https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|website=vivifychangecatalyst|date=11 October 2013|access-date=29 April 2016|archive-date=11 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161011222559/https://vivifychangecatalyst.wordpress.com/2013/10/11/ratan-tata-and-nelco-crucible-the-untold-story/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਵੀਂ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਤਾਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਦਾ ਕੁਝ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;&gt;{{cite book|last1=Christopher|first1=Elizabeth|last2=Deresky|first2=Helen|title=International Management: Managing Cultural Diversity|date=2012|publisher=Pearson Australia|isbn=9781442539679|page=457|edition=Second|url=https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|access-date=30 April 2016|archive-date=9 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709192857/https://books.google.com/books?id=BSfiBAAAQBAJ&amp;pg=PA460|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Tata group: Out of India|url=https://www.economist.com/node/18285497|access-date=30 April 2016|newspaper=The Economist|date=3 March 2011|archive-date=5 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160605100103/http://www.economist.com/node/18285497|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਤੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਗੈਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ।

[[File:Ratan Tata.jpg|thumb|left|ਰਤਨ ਟਾਟਾ (ਸੱਜੇ) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 2005]]
ਉਸਨੇ 21 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 40 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ 50 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt; ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਕਰੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Aiyar|first1=Shankkar|title=Ratan's Tata|url=http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|access-date=30 April 2016|work=India Today|date=24 February 2003|archive-date=31 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531235635/http://indiatoday.intoday.in/story/tata-group-grows-fourfold-under-ratan-tata-accounts-for-2.4percent-of-gdp/1/206727.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Goldstein|first1=Andrea|title=The Internationalization of Indian Companies: The Case of Tata|url=https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|publisher=Center for the Advanced Study of India, University of Pennsylvania|page=36|date=January 2008|access-date=30 April 2016|archive-date=2 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602122428/https://www.ciaonet.org/attachments/830/uploads#page=36|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਟੀ ਨਾਲ਼ ਟੈਟਲੀ ਨੂੰ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼ ਨਾਲ਼ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨਾਲ਼ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਭ .ਨਾਲ਼ ਟਾਟਾ ਭਾਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ਼ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 65% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਆਇਆ।&lt;ref name=&quot;BS&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Mithas, S. 2015. Making the Elephant Dance: The Tata Way to Innovate, Transform and Globalize (Kindle version is available at https://www.amazon.in/dp/B012G9MSCA{{Dead link|date=June 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}). New Delhi: Penguin Portfolio&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ]] ਕਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।&lt;ref name=&quot;ChrisDeresky&quot;/&gt; 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕ੍ਰੀਏਟਿੰਗ ਐਮਰਜਿੰਗ ਮਾਰਕਿਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵੀ ਕਾਰ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |title=Interview with Ratan Naval Tata |website=Creating Emerging Markets |publisher=Harvard Business School |access-date=10 December 2017 |archive-date=26 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126124853/https://www.hbs.edu/creating-emerging-markets/interviews/Pages/profile.aspx?profile=rntata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

28 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲਨਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪਲੋਨਜੀ ਮਿਸਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੁਆਰਾ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cyrus P Mistry to succeed Ratan Tata|url=http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|access-date=23 November 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725235226/http://www.timesnow.tv/videoshow/4389699.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|title=Ratan Tata, India's Corporate Czar, Retires With a $500 Billion Vision|publisher=Bloomberg|access-date=27 March 2013|archive-date=20 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130120055557/http://www.bloomberg.com/news/2013-01-03/ratan-tata-india-s-corporate-czar-retires-with-a-500-billion-vision.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ, ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਤੀਬਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | title=Can India's mega-conglomerate Tata Sons survive its leadership crisis? | first=Ranjit | last=Goswami | date=1 November 2016 | access-date=25 January 2017 | work=The Conversation | archive-date=10 January 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210350/https://theconversation.com/can-indias-mega-conglomerate-tata-sons-survive-its-leadership-crisis-67965 | url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰ. ਟਾਟਾ, ਟੀਵੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੇਣੂ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ, ਬੈਨ ਕੈਪੀਟਲ ਦੇ ਅਮਿਤ ਚੰਦਰਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਰੋਨੇਨ ਸੇਨ ਅਤੇ ਲਾਰਡ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸ. ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਿਚ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|title=Cyrus Mistry Replaced by Ratan Tata as Tata Sons chairman – The Economic Times|newspaper=The Economic Times|access-date=24 October 2016|archive-date=26 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161026020828/http://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/big-rejig-ratan-tata-to-replace-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/55031245.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। 

ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਨੈਪਡੀਲ - ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ - ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਟੀਬਾਕਸ, ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਭਾਰਤੀ ਚਾਹ ਵਿਕਰੇਤਾ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-comes-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|title=Ratan Tata invests in TeaBox, comes on board as advisor|work=Business Standard|date=27 January 2016|access-date=27 January 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210329/https://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-teabox-is-on-board-as-advisor-116012700186_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;ਅਤੇ CashKaro.com, ਇੱਕ ਛੂਟ ਕੂਪਨ ਅਤੇ ਕੈਸ਼-ਬੈਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ  ਨਿੱਜੀ ਬੱਚਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|title=Ratan Tata invests undisclosed amount in online cashback venture CashKaro.com|work=Economic Times|date=19 January 2016|access-date=7 June 2016|archive-date=25 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160525105959/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2016-01-19/news/69900289_1_kalaari-capital-urban-ladder-venture|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਲਾ ਕੈਬਜ਼ ਵਿੱਚ INR 0.95 ਕਰੋੜ।&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |title=Decoding Ratan Tata's start-up investments |publisher=Livemint |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=7 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207171328/http://www.livemint.com/Companies/H2QDrDQP5E3UF94wYzz0gM/Decoding-Ratan-Tatas-startup-investments.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸ਼ਾਓਮੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Flannery|first1=Russell|title=Ratan Tata Investment Underscores How Xiaomi Defies Odds|url=https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|website=Forbes|access-date=4 May 2015|date=2 May 2015|archive-date=5 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150505220936/http://www.forbes.com/sites/russellflannery/2015/05/02/ratan-tata-investment-underscores-how-xiaomi-defies-odds/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬੈਚਲਰਸ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਫਲੈਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਪੋਰਟਲ ਨੈਸਟਾਵੇਅ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|title=Ratan Tata invests in home rental start-up NestAway|date=28 February 2016|work=&lt;nowiki&gt;Business Standard&lt;/nowiki&gt;|access-date=28 February 2016|agency=Press Trust of India|archive-date=29 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160229095832/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-invests-in-home-rental-start-up-nestaway-116022800085_1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪਾਲਤੂ ਦੇਖਭਾਲ ਪੋਰਟਲ, ਡੌਗਸਪੋਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੈਨੀਫਾਈ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/business/Industry/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal/article8064365.ece|title=Ratan Tata invests in pet care portal|date=4 January 2016|newspaper=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=28 July 2016|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210330/https://www.thehindu.com/business/Industry/Ratan-Tata-invests-in-pet-care-portal/article13980760.ece|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|title=DogSpot raises funds from Ratan Tata, others|last=Sahay|first=Priyanka|date=4 January 2016|access-date=28 July 2016|archive-date=12 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812013030/http://www.livemint.com/Companies/YwlbW7z2551ciSauCZ4XMP/DogSpot-raises-funding-from-Ratan-Tata-others.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|title=Ratan Tata invests in pet care portal DogSpot.in- Business News|website=www.businesstoday.in|date=4 January 2016 |access-date=28 July 2016|archive-date=7 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807233111/http://www.businesstoday.in/current/corporate/ratan-tata-invests-in-pet-care-portal-dogspot.in/story/227715.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼]] ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਨੰਦ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਟਿਗੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, &quot;ਟਿਗੋਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&quot;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|title=Why Ratan Tata's Tigor rollout is a revolutionary statement|date=9 December 2017|newspaper=The Economic Times|language=en-IN|access-date=10 December 2017|archive-date=11 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211063603/https://economictimes.indiatimes.com/industry/auto/news/why-ratan-tatas-tigor-rollout-is-a-revolutionary-statement/articleshow/61995852.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਬਨਾਮ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ===
24 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ  ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਵੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ। ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|title=Cyrus Mistry back in the waiting line as Supreme Court stays order allowing him to be reinstated as Tata Sons Chairman|website=Business Insider|access-date=24 January 2020|archive-date=26 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126225230/https://www.businessinsider.in/business/corporates/news/sc-stays-nclat-order-reinstating-cyrus-mistry-as-tata-sons-chairman/articleshow/73184404.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਐਨਸੀਐਲਏਟੀ) ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ $111-ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|title=Ratan Tata fights to save legacy after Cyrus Mistry court ruling|date=6 January 2020|work=The Economic Times|access-date=24 January 2020|archive-date=12 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070017/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/ratan-tata-fights-to-save-legacy-after-cyrus-mistry-court-ruling/articleshow/73116771.cms?from=mdr|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ|ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਐੱਨਸੀਐੱਲਏਟੀ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2020 'ਚ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | title=Tatas making Cyrus chairman wrong decision of lifetime:Supreme Court | website=[[The Times of India]] | access-date=31 March 2021 | archive-date=31 March 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210331033439/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/tatas-making-cyrus-chairman-wrong-decision-of-lifetime-sc/articleshow/81715818.cms | url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==ਪਰਉਪਕਾਰ==
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|title=You'll Respect These Indians More After You Find Out How Much They Donate To Charity|last=ScoopWhoop|date=13 May 2015|access-date=13 November 2017|archive-date=13 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171113165550/https://www.scoopwhoop.com/inothernews/charitable-indians/#.4gfi7ecfz|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.tatatrusts.org/|title=Tata Trusts|website=www.tatatrusts.org|access-date=13 February 2020|archive-date=16 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200116051450/https://www.tatatrusts.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Trusts: A role model for philanthropy|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|access-date=15 October 2020|website=The Week|language=en|archive-date=26 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026153342/https://www.theweek.in/theweek/cover/2018/10/05/tata-trusts-a-role-model-for-philanthropy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਚੁਣੌਤੀਗ੍ਰਸਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪੇਸਿਟਿਵ ਡੀਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=UNSW looks to solar-powered desalination to help bust droughts josh |url=https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |website=RenewEconomy |language=en-AU |date=18 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418103758/https://reneweconomy.com.au/unsw-looks-to-solar-powered-desalination-to-help-bust-droughts-josh-39604/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Duong |first1=Cecilia |title=Solar powered desalination offers hope of a global shift in agriculture |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |website=UNSW Newsroom |date=17 April 2019 |access-date=18 April 2019 |archive-date=18 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418015502/https://newsroom.unsw.edu.au/news/science-tech/solar-powered-desalination-offers-hope-global-shift-agriculture |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ (UC ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ) ਵਿਖੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ, ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tata Hall: About named building|url=https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|access-date=30 June 2021|website=blink.ucsd|archive-date=26 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210926143652/https://blink.ucsd.edu/sponsor/advancement/advancement-services/stewardship/named-buildings/Tata%20Hall.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸੁਸਾਇਟੀ ਲਈ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਇੱਕ ਬਾਈ-ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਸੀ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਵੱਲੋਂ $70 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਉਦਾਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।{{Citation needed|date=October 2021}}

ਟਾਟਾ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟਰੱਸਟ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੇ $28 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਟਾਟਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਫੰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 20 ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਰਨੇਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ। ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਾਲਾਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਾਰਨੇਲ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|title=Tata Scholarship &amp;#124; Undergraduate Admissions|website=admissions.cornell.edu|access-date=16 May 2019|archive-date=4 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190604102457/https://admissions.cornell.edu/apply/international-students/tata-scholarship|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2010 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਚੈਰਿਟੀਜ਼ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ]] (HBS) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ $50 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;HBS TH&quot;&gt;{{cite web|title=Harvard Business School Receives $50 Million Gift from the Tata Trusts and Companies|url=http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|access-date=14 January 2017|archive-date=13 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170113230938/http://www.hbs.edu/news/releases/Pages/tatagift.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ (AMP '75) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਟਾਟਾ ਹਾਲ ਸ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Tata Hall HBS Named&quot; /&gt; ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ $100 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;HBS 100M&quot;&gt;{{cite web|title=HBS Tops Off Tata Hall|url=http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|access-date=14 January 2017|archive-date=18 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170118033238/http://www.thecrimson.com/article/2012/9/25/HBS-Tops-Tata-Hall/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ਟਾਟਾ ਹਾਲ HBS ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮਿਡ-ਕੈਰੀਅਰ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 155,000 ਕੁੱਲ ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 180 ਬੈੱਡਰੂਮ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|title=A campus built on philanthropy – Tata Hall|website=Harvard Business School -About us|access-date=19 June 2016|archive-date=22 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160622202327/http://www.hbs.edu/about/campus-and-culture/campus-built-on-philanthropy/Pages/tata-hall.aspx|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (TCS) ਨੇ ਕਾਰਨੇਗੀ ਮੇਲਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CMU) ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਆਟੋਨੋਮਸ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੀਸੀਐੱਸ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ 48,000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਲਈ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਟੀਸੀਐੱਸ ਹਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |title=Carnegie Mellon and Tata Consultancy Services Break Ground on Global Research Facility in the U.S. – News – Carnegie Mellon University |last=University |first=Carnegie Mellon |date=1 April 2017 |access-date=29 November 2018 |language=en |archive-date=30 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130030253/https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2017/april/tcs-hall-groundbreaking.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

2014 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੁੰਬਈ]] ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ (TCTD) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 950 ਮਿਲੀਅਨ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|title=Tata Centre for Technology and Design|website=www.datacentre.iitb.ac.in|access-date=2 May 2019|archive-date=13 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513101331/http://www.tatacentre.iitb.ac.in/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|title=IIT-Bombay receives largest ever donation for research and development – Times of India|website=The Times of India|access-date=2 May 2019|archive-date=3 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190303175812/https://timesofindia.indiatimes.com/home/education/news/IIT-Bombay-receives-largest-ever-donation-for-research-and-development/articleshow/40467119.cms|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਨੇ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ, [[ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਦਾਰਾ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ]] ਨੂੰ 750 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਂਟ 2014 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iisc.ac.in/major-benefactors|title=Indian Institute of Science, Major benefactors|website=iisc.ac.in|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122236/https://iisc.ac.in/major-benefactors/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|title=Tata grant to IISc materialises five years after promise|date=28 July 2014|access-date=30 September 2021|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930122225/https://www.deccanherald.com/content/422235/tata-grant-iisc-materialises-five.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਸੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਮਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮੈ[[ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] (MIT) ਵਿਖੇ MIT ਟਾਟਾ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|title=Tata Center for Technology + Design|website=MIT Innovation Initiative|access-date=26 January 2019|archive-date=6 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206120708/https://innovation.mit.edu/resource/tata-center/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tatacenter.mit.edu/|title=MIT Tata Center – Bringing rich technical talent and experience to bear on the persistent and emerging challenges of the developing world.|access-date=13 February 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210407/https://tatacenter.mit.edu/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

==ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ==
ਉਹ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਰਿਮ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਵਿੱਚ 66% ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖ ਦੋ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਸਰ ਦੋਰਾਬਜੀ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਅਲਾਈਡ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਸਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।

ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ 'ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਕੌਂਸਲ' ਅਤੇ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਕੌਂਸਲ' ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰਿਟਜ਼ਕਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |title=The Pritzker Architecture Prize Adds Two New Jurors: Kristin Feireiss of Germany and Ratan N. Tata of India |website=Pritzkerprize.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924110139/http://www.pritzkerprize.com/sites/default/files/file_fields/field_files_inline/2013_juror_news-release.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਦੇ ਜਿਊਰੀ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਇਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਅਲਕੋਆ ਇੰਕ., ਮੋਂਡੇਲੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |title=Ratan Tata nominated to the board of Mondelez International |work=The Times of India |date=3 April 2013 |access-date=23 March 2014 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003232254/http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-nominated-to-the-board-of-Mondelez-International/articleshow/19363357.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਈਸਟ-ਵੈਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡੀਨਜ਼ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਐਕਸ ਪ੍ਰਾਈਜ਼&lt;ref&gt;{{cite web |author=Ray |url=http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |title=Space Prizes: Ratan Tata and Michael Boustridge Join X PRIZE Foundation Board of Directors |website=Spaceprizes.blogspot.in |date=1 June 2008 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208060610/http://spaceprizes.blogspot.in/2008/06/ratan-tata-and-michael-boustridge-join.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੋਕੋਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।

ਉਹ 2006 ਤੋਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਇੰਡੀਆ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (IAB) ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ (APAB) 2001-2006 ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।{{citation needed|date=February 2020}}

2013 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਕਾਰਨੇਗੀ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਫ਼ਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ratan N. Tata Joins Carnegie Board of Trustees |url=https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |publisher=Carnegie Endowment for International Peace |access-date=28 November 2018 |location=Washington, DC |date=13 September 2013 |archive-date=29 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181129012824/https://carnegieendowment.org/2013/09/18/ratan-n.-tata-joins-carnegie-board-of-trustees-pub-53028 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਫਰਵਰੀ 2015 ਵਿੱਚ, ਰਤਨ ਨੇ ਵਾਨੀ ਕੋਲਾ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਇੱਕ ਉੱਦਮ ਪੂੰਜੀ ਫਰਮ, ਕਲਾਰੀ ਕੈਪੀਟਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sharma |first1=Samidha |title=Ratan Tata Turns Advisor to VC Fund |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |access-date=28 November 2018 |newspaper=The Times of India |date=10 February 2015 |archive-date=16 August 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180816131553/https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Ratan-Tata-turns-adviser-to-VC-fund/articleshow/46181587.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਨੇ ਸਾਇਰਸ ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ, ਲਗਭਗ 4 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ $100 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲੀ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ, ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਮ ਬੌਸ ਵਜੋਂ 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਸੰਭਾਲਿਆ। 12 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ, ਨਟਰਾਜਨ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰਨ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸੰਨਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲੀ ਸੀ।

== ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
[[File:The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil presenting the Padma Vibhushan to Shri Ratan Naval Tata at Civil Investiture-II Ceremony, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on May 10, 2008.jpg|thumb|ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ [[ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ]] 2008 ਵਿੱਚ [[ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ]] ਵਿਖੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।]]
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 2000 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ]] ਅਤੇ 2008 ਵਿੱਚ [[ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ]] ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਤੀਜਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;Padma Awards&quot;&gt;{{cite web |url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |title=Padma Awards |publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India |date=2015 |access-date=21 July 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |archive-date=15 October 2015 }}&lt;/ref&gt; 2021 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ [[ਅਸਾਮ]] ਦਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ 'ਅਸਾਮ ਬੈਭਵ' ਮਿਲਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite news |title=Assam CM Announces 'Assam Baibhav' Award To Industrialist Ratan Tata |url=https://www.sentinelassam.com/amp/north-east-india-news/assam-news/assam-cm-announces-assam-baibhav-award-to-industrialist-ratan-tata-565897 |access-date=18 December 2021 |work=The Sentinel |date=12 December 2021 |archive-date=18 December 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211218050335/https://www.sentinelassam.com/amp/north-east-india-news/assam-news/assam-cm-announces-assam-baibhav-award-to-industrialist-ratan-tata-565897 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

{{ਅਨੁਵਾਦ}}
ਹੋਰ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
|-
! Year !! Name !! Awarding organisation !! Ref.
|-
|2001
|Honorary [[Doctor of Business Administration]]
|[[Ohio State University]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.osu.edu/universityawards/dsa/honorary.html |title=Honorary Degree&amp;nbsp;— University Awards &amp; Recognition&amp;nbsp;— The Ohio State University |website=Osu.edu |access-date=2 December 2015 |archive-date=10 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151210204132/https://www.osu.edu/universityawards/dsa/honorary.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|2004
|[[Medal of the Oriental Republic of Uruguay]]
|[[Government of Uruguay]]
|&lt;ref&gt;[http://portal.bsnl.in/bsnl/asp/content%20mgmt/html%20content/business/business29191.html] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140320120247/http://portal.bsnl.in/bsnl/asp/content%20mgmt/html%20content/business/business29191.html|date=20 March 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2004
| Honorary [[Doctor of Technology]]
| [[Asian Institute of Technology]].
|&lt;ref name=&quot;asdu.ait.ac.th&quot;&gt;{{cite news|work=Asian Institute of Technology|title=Asian Institute of Technology confers doctorate on Ratan Tata|url=http://www.asdu.ait.ac.th/NewsAndEvents/newsletterData/HTMLFormat/iss3no7/cover.htm|date=March 2008|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120530150231/http://www.asdu.ait.ac.th/NewsAndEvents/newsletterData/HTMLFormat/iss3no7/cover.htm|archive-date=30 May 2012}}&lt;/ref&gt;
|-
|2005
|International Distinguished Achievement Award
|[[B'nai B'rith]] International
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.bnaibrith.org/uploads/7/8/5/9/7859990/bbi_past_award_honorees_list.pdf |title=B'Nai B'Rith International : Past Award Honorees |website=Bnaibrith.org |access-date=2 December 2015 |archive-date=18 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151218203353/http://www.bnaibrith.org/uploads/7/8/5/9/7859990/bbi_past_award_honorees_list.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2005
| Honorary [[Doctor of Science]]
| [[University of Warwick]].
|&lt;ref&gt;{{cite news|work=London School of Economics|title=University of Warwick confers Honorary Doctor of Science on Ratan Tata|url=http://www2.warwick.ac.uk/newsandevents/pressreleases/ne1000000109101/|date=March 2005|access-date=28 June 2011|archive-date=25 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130725230604/http://www2.warwick.ac.uk/newsandevents/pressreleases/ne1000000109101/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2006
|Honorary Doctor of Science
|[[Indian Institute of Technology Madras]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hindu.com/2006/07/29/stories/2006072912901000.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20081006135509/http://www.hindu.com/2006/07/29/stories/2006072912901000.htm |url-status=dead |archive-date=6 October 2008 |title=Young engineers should stay back to serve the nation, says Ratan Tata&amp;nbsp;— TAMIL NADU |date=2 July 2006|newspaper=[[The Hindu]] |access-date=2 December 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|2006
|Responsible Capitalism Award
|[[For Inspiration and Recognition of Science and Technology]] (FIRST)
|&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-wins-responsible-capitalism-award-106120300005_1.html |title=Ratan Tata wins responsible capitalism award &amp;#124; Business Standard News |newspaper=Business Standard India |date=3 December 2006 |access-date=2 December 2015 |agency=Press Trust of India |archive-date=24 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151124141254/http://www.business-standard.com/article/companies/ratan-tata-wins-responsible-capitalism-award-106120300005_1.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|2007
| [[Honorary Fellowship]]
|[[The London School of Economics and Political Science]]	
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.lse.ac.uk/newsAndMedia/news/archives/2007/RatanTataHonoraryFellow.aspx |title=Ratan Tata becomes an LSE honorary fellow – 2007 – News archive&amp;nbsp;— News&amp;nbsp;— News and media&amp;nbsp;— Home |website=Lse.ac.uk |access-date=2 December 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208071058/http://www.lse.ac.uk/newsAndMedia/news/archives/2007/RatanTataHonoraryFellow.aspx |archive-date=8 December 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2007
| [[Carnegie Medal of Philanthropy]]
| [[Carnegie Endowment for International Peace]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|work=Carnegie Endowment for International Peace |title=Carnegie Medal for Philanthropy on Ratan Tata |url=http://www.carnegiemedals.org/pastbios/2007medalist.html |date=March 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111008004356/http://www.carnegiemedals.org/pastbios/2007medalist.html |archive-date=8 October 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2008
| Honorary [[Doctor of Law]]
| [[University of Cambridge]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|work=University of Cambridge|title=University of Cambridge confers doctorate on Ratan Tata|url=http://www.cam.ac.uk/research/about/awards-announcements-and-prizes/honorary-degrees/|date=March 2008|access-date=28 June 2011|archive-date=2 July 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110702011557/http://www.cam.ac.uk/research/about/awards-announcements-and-prizes/honorary-degrees/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2008
| Honorary Doctor of Science
| [[Indian Institute of Technology Bombay]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|work=Mumbai Mirror |title=Ratan Tata gets smarter by a degree |url=http://www.mumbaimirror.com/article/2/20080809200808090229325327587018/Ratan-Tata-gets-smarter-by-a-degree.html |archive-url=https://archive.today/20130411102248/http://www.mumbaimirror.com/article/2/20080809200808090229325327587018/Ratan-Tata-gets-smarter-by-a-degree.html |url-status=dead |archive-date=11 April 2013 |date=August 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2008
| Honorary Doctor of Science
| [[Indian Institute of Technology Kharagpur]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|work=Economic Times|title=IIT Kharagpur confers doctorate on Ratan Tata|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2008-03-19/news/28415749_1_doctorate-iit-kharagpur-honorary-degree|date=March 2008|access-date=28 June 2011|archive-date=15 July 2012|archive-url=https://archive.today/20120715234919/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2008-03-19/news/28415749_1_doctorate-iit-kharagpur-honorary-degree|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2008
| [[Honorary Citizen Award]]
| [[Government of Singapore]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.indiatoday.in/latest-headlines/story/singapore-confers-honorary-citizenship-on-ratan-tata-29065-2008-08-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20151208155245/http://indiatoday.intoday.in/story/Singapore+confers+honorary+citizenship+on+Ratan+Tata/1/14155.html|url-status=dead|title=Singapore confers honorary citizenship on Ratan Tata|agency=Indo-Asian News Service|date=29 August 2008|archive-date=8 December 2015|website=India Today}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mom.gov.sg/newsroom/press-releases/2008/singapore-confers-prestigious-honorary-citizen-award-on-mr-ratan-n-tata-and-tan-sri-frank-tsao|title=Singapore Confers Prestigious Honorary Citizen Award on Mr Ratan N. Tata|publisher=www.mom.gov.sg|date=2 August 2008|access-date=25 January 2016|archive-date=30 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160130170831/http://www.mom.gov.sg/newsroom/press-releases/2008/singapore-confers-prestigious-honorary-citizen-award-on-mr-ratan-n-tata-and-tan-sri-frank-tsao|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2008
|Honorary Fellowship
|[[The Institution of Engineering and Technology]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.theiet.org/resources/library/archives/institution-history/hon-fellows.cfm |title=IET Honorary Fellows |publisher=The IET |date=2 October 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208160854/http://www.theiet.org/resources/library/archives/institution-history/hon-fellows.cfm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|2008
|Inspired Leadership Award
|The Performance Theatre
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.theperformancetheatre.com/about/inspired-leadership-award/ |title=The award |publisher=The Performance Theatre |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208144140/http://theperformancetheatre.com/about/inspired-leadership-award/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|2009
|[[Honorary Knight Commander of the Order of the British Empire]] (KBE)
|[[Elizabeth II|Queen Elizabeth II]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|url = http://articles.economictimes.indiatimes.com/2014-05-05/news/49634105_1_tata-sons-tata-group-chairman-emeritus-ratan-tata|title = GBE: Ratan Tata receives one of UK's top civilian honours|date = 5 May 2014|newspaper = [[The Economic Times]]|access-date = 20 June 2015|archive-date = 20 June 2015|archive-url = https://web.archive.org/web/20150620090333/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2014-05-05/news/49634105_1_tata-sons-tata-group-chairman-emeritus-ratan-tata|url-status = live}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2009
| Life Time Contribution Award in Engineering for 2008
|[[Indian National Academy of Engineering]]
|&lt;ref&gt;[http://inae.in/life_time.html] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140724141319/http://inae.in/life_time.html|date=24 July 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2009
|[[Order of Merit of the Italian Republic|Grand Officer of the Order of Merit of the Italian Republic]]
|[[Government of Italy]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.governo.it/Presidenza/onorificenze_araldica/onorificenze/documenti/anno%202008.pdf |title=Presidenza Del Consiglio Dei Ministri : Collocati A Riposo (Art: 7) |website=Governo.it |access-date=2 December 2015 |archive-date=27 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150927073739/http://www.governo.it/Presidenza/onorificenze_araldica/onorificenze/documenti/anno%202008.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|2010
| Honorary Doctor of Law
|[[University of Cambridge]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.cam.ac.uk/news/honorary-degree-2010-nominations-announced |title=Honorary degree 2010 nominations announced &amp;#124; University of Cambridge |website=Cam.ac.uk |date=1 March 2010 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208095543/http://www.cam.ac.uk/news/honorary-degree-2010-nominations-announced |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2010
| Hadrian Award
| [[World Monuments Fund]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.wmf.org/event/2010-hadrian-award-gala |title=2010 Hadrian Award Gala &amp;#124; World Monuments Fund |website=Wmf.org |date=1 October 2010 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208220853/https://www.wmf.org/event/2010-hadrian-award-gala |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2010
| Oslo Business for Peace award
| [[Business for Peace Foundation]]
| |&lt;ref&gt;[http://businessforpeace.no/the-2010-honourees/] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140415140015/http://businessforpeace.no/the-2010-honourees/|date=15 April 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2010
| Legend in Leadership Award
| [[Yale University]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|work=Yale University|title=Yale Chief Executive Leadership Institute to Honor Tata Sons Chairman Ratan Tata with &quot;Legend in Leadership Award&quot;|url=http://celi.som.yale.edu/news-events/in-the-news/10/10/271|date=September 2010|access-date=28 June 2011|archive-date=25 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110925173758/http://celi.som.yale.edu/news-events/in-the-news/10/10/271|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2010
| Honorary Doctor of Laws
| [[Pepperdine University]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|work=Pepperdine University |title=Pepperdine Confers Honorary Doctor of Laws Degree on Ratan N. Tata |url=http://www.pepperdine.edu/pr/releases/2010/september/pepperdine-confers-honorary-degree.htm |date=September 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110927100927/http://www.pepperdine.edu/pr/releases/2010/september/pepperdine-confers-honorary-degree.htm |archive-date=27 September 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2010
| Business for Peace Award
| [[Business for Peace Foundation]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iccwbo.org/News/Articles/2010/Seven-secure-Oslo-Business-for-Peace-Awards-for-2010/ |title=Seven secure Oslo Business for Peace Awards for 2010 &amp;#124; ICC&amp;nbsp;— International Chamber of Commerce |website=Iccwbo.org |access-date=2 December 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160109102343/http://www.iccwbo.org/News/Articles/2010/Seven-secure-Oslo-Business-for-Peace-Awards-for-2010/ |archive-date=9 January 2016 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2010
| Business Leader of the Year
| [[The Asian Awards]].
|&lt;ref&gt;{{cite news|work=[[The Times of India]] |title=Winners of the Asian Awards 2010|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-10-27/top-stories/28220308_1_asian-awards-lifetime-achievement-award-sunil-mittal|archive-url=https://web.archive.org/web/20121104051214/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-10-27/top-stories/28220308_1_asian-awards-lifetime-achievement-award-sunil-mittal|url-status=dead|archive-date=2012-11-04|date=October 2010}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2012
| [[Honorary Fellow]]&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |title=List of Fellows&amp;nbsp;— Royal Academy of Engineering |website=Raeng.org.uk |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160608094405/http://www.raeng.org.uk/about-us/people-council-committees/the-fellowship/list-of-fellows |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
| [[The Royal Academy of Engineering]]&lt;ref name=&quot;List of Fellows&quot;/&gt;
|&lt;ref&gt;{{cite web |author=Lucie George |url=http://blogs.fco.gov.uk/science-innovation-network-india/2012/08/07/spotlight-on-engineering |title=Spotlight on engineering &amp;#124; Foreign Office Blogs |website=Blogs.fco.gov.uk |date=7 August 2012 |access-date=2 December 2015 |archive-date=23 March 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140323151432/http://blogs.fco.gov.uk/science-innovation-network-india/2012/08/07/spotlight-on-engineering/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2012
| Doctor of Business ''honoris causa''
| [[University of New South Wales]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://newsroom.unsw.edu.au/news/general/indian-industrialist-ratan-tata-honorary-degree/ |title=Indian industrialist Ratan Tata honorary degree &amp;#124; UNSW Newsroom |website=Newsroom.unsw.edu.au |date=2 November 2012 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208224835/https://newsroom.unsw.edu.au/news/general/indian-industrialist-ratan-tata-honorary-degree |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2012
| Grand Cordon of the [[Order of the Rising Sun]]
| [[Government of Japan]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.in.emb-japan.go.jp/Press_Releases_Embassy/PR08-2012.html |title=Conferment of Japanese Decoration on Mr. Ratan N. Tata, Chairman of Tata Group |website=Embassy of Japan in India |date=29 April 2012 |access-date=31 July 2016 |archive-date=14 July 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170714220638/http://www.in.emb-japan.go.jp/Press_Releases_Embassy/PR08-2012.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2013
| Foreign Associate
| National Academy of Engineering
|&lt;ref&gt;{{cite web|url = http://www8.nationalacademies.org/onpinews/newsitem.aspx?RecordID=02072013|date = 7 February 2013|website = The National Academies of Sciences, Engineering &amp; Medicine|title = National Academy of Engineering Elects 69 Members And 11 Foreign Associates|access-date = 19 March 2014|archive-date = 14 July 2014|archive-url = https://web.archive.org/web/20140714194254/http://www8.nationalacademies.org/onpinews/newsitem.aspx?RecordID=02072013|url-status = live}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2013
| Transformational Leader of the Decade
| Indian Affairs India Leadership Conclave 2013
|&lt;ref&gt;{{cite web|url = http://www.indiainfoline.com/article/bwnewswire/dr.-mukesh-batra-dr.-mukesh-hariawala-dilip-surana-of-microlabs-upinder-zutshi-of-infinite-computers-dr.-ravindranath-of-global-hospitals-ratan-tata-priyanka-chopra-among-others-declared-winners-at-4th-annual-india-leadership-conclave-2013-35744_1.html|title = Dr. Mukesh Batra, Dr. Mukesh Hariawala, Dilip Surana of Microlabs, Upinder Zutshi of Infinite Computers, Dr. Ravindranath of Global Hospitals, Ratan Tata, Priyanka Chopra Among Others Declared Winners|access-date = 17 May 2017|archive-date = 10 January 2022|archive-url = https://web.archive.org/web/20220110210342/https://www.indiainfoline.com/article/bwnewswire/dr.-mukesh-batra-dr.-mukesh-hariawala-dilip-surana-of-microlabs-upinder-zutshi-of-infinite-computers-dr.-ravindranath-of-global-hospitals-ratan-tata-priyanka-chopra-among-others-declared-winners-at-4th-annual-india-leadership-conclave-2013-35744_1.html|url-status = live}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2013
| Ernst and Young Entrepreneur of the Year&amp;nbsp;– Lifetime Achievement
| [[Ernst &amp; Young]]
|&lt;ref&gt;{{cite web|url = http://www.ey.com/IN/en/About-us/Entrepreneurship/Entrepreneur-Of-The-Year/PR_BS_EY-honors-Ratan-Tata-with-life-time-achievement-award|publisher = Ernst &amp; Young|access-date = 6 August 2015|title = EY honors Ratan Tata with life time achievement award|url-status = dead|archive-url = https://web.archive.org/web/20150924022442/http://www.ey.com/IN/en/About-us/Entrepreneurship/Entrepreneur-Of-The-Year/PR_BS_EY-honors-Ratan-Tata-with-life-time-achievement-award|archive-date = 24 September 2015|df = dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2013
| Honorary Doctor of Business Practice
| [[Carnegie Mellon University]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.cmu.edu/commencement/keynote_honorees/index.html |title=Keynote &amp; Honorees-Commencement Weekend&amp;nbsp;— Carnegie Mellon University |website=Cmu.edu |access-date=2 December 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151202082317/http://www.cmu.edu/commencement/keynote_honorees/index.html |archive-date=2 December 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014
| Honorary Doctor of Business
|[[Singapore Management University]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.smu.edu.sg/news/2014/03/19/mr-ratan-tata-receives-honorary-doctorate-smu |title=Mr Ratan Tata receives honorary doctorate from SMU &amp;#124; News &amp;#124; Singapore Management University |publisher=SMU |date=1 March 2014 |access-date=2 December 2015 |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208191743/http://www.smu.edu.sg/news/2014/03/19/mr-ratan-tata-receives-honorary-doctorate-smu |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014
| [[Sayaji Ratna Award]]
|[[Baroda Management Association]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/vadodara/BMA-to-confer-Sayaji-Ratna-Award-on-Ratan-Tata/articleshow/33321140.cms |title=BMA to confer Sayaji Ratna Award on Ratan Tata |work=The Times of India |date=6 April 2014 |access-date=21 August 2014 |archive-date=10 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140410081321/http://timesofindia.indiatimes.com/city/vadodara/BMA-to-confer-Sayaji-Ratna-Award-on-Ratan-Tata/articleshow/33321140.cms |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|2014
| [[Honorary Knight Grand Cross of the Order of the British Empire]] (GBE)
|[[Elizabeth II|Queen Elizabeth II]]
|&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hindustantimes.com/business-news/touched-for-being-awarded-gbe-by-uk-ratan-tata/article1-1209537.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20140418124001/http://www.hindustantimes.com/business-news/touched-for-being-awarded-gbe-by-uk-ratan-tata/article1-1209537.aspx |url-status=dead |archive-date=18 April 2014 |title=Touched for being awarded GBE by UK: Ratan Tata &amp;#124; business |newspaper=Hindustan Times |date=1 April 2014|access-date=2 December 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=GBE&gt;{{cite web |url=https://www.gov.uk/government/world-location-news/sir-james-bevan-presents-gbe-knight-grand-cross-to-ratan-tata |title=Sir James Bevan presents GBE (Knight Grand Cross) to Ratan Tata&amp;nbsp;— News articles |publisher=GOV.UK |date=5 May 2014 |access-date=7 October 2015 |archive-date=9 January 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160109102342/https://www.gov.uk/government/world-location-news/sir-james-bevan-presents-gbe-knight-grand-cross-to-ratan-tata |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014
| Honorary [[Doctor of Laws]]
| [[York University, Toronto|York University, Canada]]
|&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ratan Tata gets honorary doctorate from York University of Canada|url=http://news.biharprabha.com/2014/06/ratan-tata-gets-honorary-doctorate-from-york-university-of-canada/|work=IANS|publisher=news.biharprabha.com|access-date=22 June 2014|archive-date=23 June 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140623111007/http://news.biharprabha.com/2014/06/ratan-tata-gets-honorary-doctorate-from-york-university-of-canada/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2015
| Honorary Doctor of Automotive Engineering
| [[Clemson University]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://myscma.com/public_docs/2015_Automotive_Summit_Agenda.pdf |title=2015 SC Automotive Summit &amp; SC Auto Week Agenda |website=Myscma.com |access-date=2 December 2015 |archive-date=4 March 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304024713/http://myscma.com/public_docs/2015_Automotive_Summit_Agenda.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2015
| [[Sayaji Ratna Award]]
| Baroda Management Association, Honoris Causa, [[HEC Paris]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hec.edu/News-Room/News/Ratan-N.-Tata-receives-honoris-causa-degree-from-HEC-Paris |title=HEC Paris &amp;#124; Ratan N. Tata receives honoris causa degree from HEC Paris |website=Hec.edu |date=2 April 2015 |access-date=2 December 2015 |archive-date=9 January 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160109102342/http://www.hec.edu/News-Room/News/Ratan-N.-Tata-receives-honoris-causa-degree-from-HEC-Paris |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2016
| [[Commander of the Legion of Honour]]
| [[Government of France]]
|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ambafrance-in.org/Highest-French-civilian-distinction-Commandeur-de-la-Legion-d-Honneur-conferred |title=Highest French civilian distinction, Commandeur de la Légion d'Honneur conferred on Shri Ratan Tata |website=France in India: French Embassy in New Delhi |date=18 March 2016 |access-date=31 July 2016 |archive-date=4 August 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160804123354/http://www.ambafrance-in.org/Highest-French-civilian-distinction-Commandeur-de-la-Legion-d-Honneur-conferred |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2018
| [[Honorary Doctorate]]
| [[Swansea University]]
|&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://businessnewswales.com/swansea-university-set-for-new-partnerships-in-india/|title=Swansea University Set for New Partnerships in India|date=3 October 2018|website=Business News Wales|access-date=8 April 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210334/https://businessnewswales.com/swansea-university-set-for-new-partnerships-in-india/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www-2018.swansea.ac.uk/press-office/news-archive/2018/tataemerituschairmanratantataawardedhonorarydoctorate.php|title=Tata Emeritus Chairman Ratan Tata awarded Honorary Doctorate|website=www-2018.swansea.ac.uk|access-date=8 April 2020|archive-date=10 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220110210319/https://www-2018.swansea.ac.uk/press-office/news-archive/2018/tataemerituschairmanratantataawardedhonorarydoctorate.php|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2022
|Honorary Doctorate of Literature
|[[HSNC University]]
|&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.loksatta.com/photos/todays-photo-3/2968887/industrialist-ratan-tata-and-governor-bhagat-singh-koshyari-attend-convocation-ceremony-of-hsnc-university-in-mumbai-photos-kak-96/ |title=industrialist ratan tata and Governor Bhagat Singh Koshyari attend convocation ceremony of HSNC University in mumbai photos &amp;#124;Photos : रतन टाटांनी वाढवले विद्यार्थ्यांचे मनोबल; विद्यापीठाच्या दीक्षांत समारंभात लावली हजेरी |publisher=Loksatta |date= |accessdate=2022-06-14}}&lt;/ref&gt;
|}

==ਹਵਾਲੇ==
{{reflist|colwidth=30em}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1937]]</text>
      <sha1>5ym21d2llmu8x6a7t770rtoj95y4fn6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਨਾਨਾ ਸਾਹਿਬ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29482</id>
    <revision>
      <id>610900</id>
      <parentid>472418</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T03:51:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1143" xml:space="preserve">{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ|}}
{Infobox person
|name = ਨਾਨਾ ਸਾਹਿਬ
|imagesize = 220px
|image = &lt;!-- Do not use the false image! See [[Talk:Nana_Sahib#Portrait]]. --&gt;
|caption =
|birth_date = 19 ਮਈ 1824
|birth_place = [[ਬੀਠੂਰ]]
|disappeared_date = 1857
|disappeared_place = ਕਾਨਪੁਰ
|known_for =
|occupation =
|nationality = ਭਾਰਤ
|title = [[ਪੇਸ਼ਵਾ]]
|predecessor = [[ਬਾਜੀ ਰਾਓ II]]
|parents = ਨਾਰਾਯਨ ਭੱਟ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਬਾਈ
|religion = [[hinduism]]
|spouse =
|children =
}}
'''ਨਾਨਾ ਸਾਹਿਬ''' (19 ਮਈ 1824 – ਲਾਪਤਾ 1857), born as '''ਧੋੰਦੂ ਪੰਤ''' ([[ਮਰਾਠੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਮਰਾਠੀ]]: धोंडू पंत), ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ, [[ਮਰਾਠਾ ਸਲਤਨਤ|ਮਰਾਠਾ]] ਅਮੀਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1857 ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਸਮੇਂ ਕਾਨਪੁਰ ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ.
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮੀਏ}}</text>
      <sha1>1fqrcmf1dxobas03avtss2a2q08objt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610901</id>
      <parentid>610900</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T03:51:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1144" xml:space="preserve">{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ|}}
{{Infobox person
|name = ਨਾਨਾ ਸਾਹਿਬ
|imagesize = 220px
|image = &lt;!-- Do not use the false image! See [[Talk:Nana_Sahib#Portrait]]. --&gt;
|caption =
|birth_date = 19 ਮਈ 1824
|birth_place = [[ਬੀਠੂਰ]]
|disappeared_date = 1857
|disappeared_place = ਕਾਨਪੁਰ
|known_for =
|occupation =
|nationality = ਭਾਰਤ
|title = [[ਪੇਸ਼ਵਾ]]
|predecessor = [[ਬਾਜੀ ਰਾਓ II]]
|parents = ਨਾਰਾਯਨ ਭੱਟ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਬਾਈ
|religion = [[hinduism]]
|spouse =
|children =
}}
'''ਨਾਨਾ ਸਾਹਿਬ''' (19 ਮਈ 1824 – ਲਾਪਤਾ 1857), born as '''ਧੋੰਦੂ ਪੰਤ''' ([[ਮਰਾਠੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਮਰਾਠੀ]]: धोंडू पंत), ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ, [[ਮਰਾਠਾ ਸਲਤਨਤ|ਮਰਾਠਾ]] ਅਮੀਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1857 ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਸਮੇਂ ਕਾਨਪੁਰ ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ.
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮੀਏ}}</text>
      <sha1>cd069zd9u0p3fzd94ieofj2eaj6b6b5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610906</id>
      <parentid>610901</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:29:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>+[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1824]]; +[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1859]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1227" xml:space="preserve">{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ|}}
{{Infobox person
|name = ਨਾਨਾ ਸਾਹਿਬ
|imagesize = 220px
|image = &lt;!-- Do not use the false image! See [[Talk:Nana_Sahib#Portrait]]. --&gt;
|caption =
|birth_date = 19 ਮਈ 1824
|birth_place = [[ਬੀਠੂਰ]]
|disappeared_date = 1857
|disappeared_place = ਕਾਨਪੁਰ
|known_for =
|occupation =
|nationality = ਭਾਰਤ
|title = [[ਪੇਸ਼ਵਾ]]
|predecessor = [[ਬਾਜੀ ਰਾਓ II]]
|parents = ਨਾਰਾਯਨ ਭੱਟ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਬਾਈ
|religion = [[hinduism]]
|spouse =
|children =
}}
'''ਨਾਨਾ ਸਾਹਿਬ''' (19 ਮਈ 1824 – ਲਾਪਤਾ 1857), born as '''ਧੋੰਦੂ ਪੰਤ''' ([[ਮਰਾਠੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਮਰਾਠੀ]]: धोंडू पंत), ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ, [[ਮਰਾਠਾ ਸਲਤਨਤ|ਮਰਾਠਾ]] ਅਮੀਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1857 ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਸਮੇਂ ਕਾਨਪੁਰ ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ.
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮੀਏ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1824]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1859]]</text>
      <sha1>4ndxjiwo3pexdwf3o3jhtulxrowc31f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55987</id>
    <revision>
      <id>610934</id>
      <parentid>463704</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:26:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3015" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
|name = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ
|image = Abrar-ul-Haq 2014-05-10.jpg
|image_size =
|caption = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ [[ਕੈਲਗਰੀ]] ਵਿੱਚ (2014)
|background = solo_singer
|birth_name =
|alias = ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਜੱਗਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ
|birth_date = {{birth date and age|1968|7|21|df=y}}
|death_date =
|origin = [[ਨਾਰੋਵਾਲ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
|instrument =
|genre = [[ਭੰਗੜਾ (ਸੰਗੀਤ)|ਭੰਗੜਾ]], ਪੌਪ, ਰੌਕ
|occupation = ਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀਵਾਨ
|years_active = 1995–ਹੁਣ
|Party =ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਹਰੀਕ-ਏ-ਇਨਸਾਫ
|label = Sound Master, Moviebox, Kizmet Records, Planet Recordz
| associated_acts =
| website = {{URL|abrar-ul-haq.com/}}
}}
'''ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ''' {{lang-ur|{{Nastaliq|ابرار الحق}}}}; ਜਨਮ ਵਕਤ ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ ਕਾਹਲੋਂ) ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ, [[ਭੰਗੜਾ|ਭੰਗੜੇ]], ਅਤੇ [[ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ|ਲੋਕ]] ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀਵਾਨ ਹੈ।
ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਰਫ਼ &quot;ਅਬਰਾਰ&quot; ਦਰਜ ਹੈ। &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਉਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ ਹੈ। ਗੁਲੂਕਾਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਬਰਾਰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਚੀਸਨ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਨਸਲੀਅਤ ਪੱਖੋਂ ਕਾਹਲੋਂ ਜੱਟ/ਜਾਟ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਭੰਗੜਾ ਗਾਇਕੀ ਕੀ ਬੁਨਿਆਦੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਸੂਬਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਔਰ ਅਬਰਾਰ ਦੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਹੈ। ਅਬਰਾਰ ਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੋਰ ਆਜ਼ਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ &quot;ਸਾਨੂੰ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼&quot; ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਇਸੇ ਨਾਮ ਦੀ ਐਲਬਮ ਸਮੇਤ ਫ਼ੌਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਕਬੂਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਐਲਬਮ ਦੀਆਂ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਸੱਠ ਲੱਖ ਕਾਪੀਆਂ ਵਿਕ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>5pgehi23j7ds5lcp6awlvx8zqo56lby</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610935</id>
      <parentid>610934</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:26:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਜਨਮ 1968]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3056" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
|name = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ
|image = Abrar-ul-Haq 2014-05-10.jpg
|image_size =
|caption = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ [[ਕੈਲਗਰੀ]] ਵਿੱਚ (2014)
|background = solo_singer
|birth_name =
|alias = ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਜੱਗਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ
|birth_date = {{birth date and age|1968|7|21|df=y}}
|death_date =
|origin = [[ਨਾਰੋਵਾਲ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
|instrument =
|genre = [[ਭੰਗੜਾ (ਸੰਗੀਤ)|ਭੰਗੜਾ]], ਪੌਪ, ਰੌਕ
|occupation = ਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀਵਾਨ
|years_active = 1995–ਹੁਣ
|Party =ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਹਰੀਕ-ਏ-ਇਨਸਾਫ
|label = Sound Master, Moviebox, Kizmet Records, Planet Recordz
| associated_acts =
| website = {{URL|abrar-ul-haq.com/}}
}}
'''ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ''' {{lang-ur|{{Nastaliq|ابرار الحق}}}}; ਜਨਮ ਵਕਤ ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ ਕਾਹਲੋਂ) ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ, [[ਭੰਗੜਾ|ਭੰਗੜੇ]], ਅਤੇ [[ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ|ਲੋਕ]] ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀਵਾਨ ਹੈ।
ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਰਫ਼ &quot;ਅਬਰਾਰ&quot; ਦਰਜ ਹੈ। &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਉਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ ਹੈ। ਗੁਲੂਕਾਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਬਰਾਰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਚੀਸਨ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਨਸਲੀਅਤ ਪੱਖੋਂ ਕਾਹਲੋਂ ਜੱਟ/ਜਾਟ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਭੰਗੜਾ ਗਾਇਕੀ ਕੀ ਬੁਨਿਆਦੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਸੂਬਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਔਰ ਅਬਰਾਰ ਦੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਹੈ। ਅਬਰਾਰ ਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੋਰ ਆਜ਼ਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ &quot;ਸਾਨੂੰ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼&quot; ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਇਸੇ ਨਾਮ ਦੀ ਐਲਬਮ ਸਮੇਤ ਫ਼ੌਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਕਬੂਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਐਲਬਮ ਦੀਆਂ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਸੱਠ ਲੱਖ ਕਾਪੀਆਂ ਵਿਕ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1968]]</text>
      <sha1>45j4lfb9vpmj4q9nm6p4vwaudbdqzig</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610936</id>
      <parentid>610935</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:27:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਗਾਇਕ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3133" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
|name = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ
|image = Abrar-ul-Haq 2014-05-10.jpg
|image_size =
|caption = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ [[ਕੈਲਗਰੀ]] ਵਿੱਚ (2014)
|background = solo_singer
|birth_name =
|alias = ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਜੱਗਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ
|birth_date = {{birth date and age|1968|7|21|df=y}}
|death_date =
|origin = [[ਨਾਰੋਵਾਲ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
|instrument =
|genre = [[ਭੰਗੜਾ (ਸੰਗੀਤ)|ਭੰਗੜਾ]], ਪੌਪ, ਰੌਕ
|occupation = ਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀਵਾਨ
|years_active = 1995–ਹੁਣ
|Party =ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਹਰੀਕ-ਏ-ਇਨਸਾਫ
|label = Sound Master, Moviebox, Kizmet Records, Planet Recordz
| associated_acts =
| website = {{URL|abrar-ul-haq.com/}}
}}
'''ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ''' {{lang-ur|{{Nastaliq|ابرار الحق}}}}; ਜਨਮ ਵਕਤ ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ ਕਾਹਲੋਂ) ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ, [[ਭੰਗੜਾ|ਭੰਗੜੇ]], ਅਤੇ [[ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ|ਲੋਕ]] ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀਵਾਨ ਹੈ।
ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਰਫ਼ &quot;ਅਬਰਾਰ&quot; ਦਰਜ ਹੈ। &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਉਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ ਹੈ। ਗੁਲੂਕਾਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਬਰਾਰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਚੀਸਨ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਨਸਲੀਅਤ ਪੱਖੋਂ ਕਾਹਲੋਂ ਜੱਟ/ਜਾਟ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਭੰਗੜਾ ਗਾਇਕੀ ਕੀ ਬੁਨਿਆਦੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਸੂਬਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਔਰ ਅਬਰਾਰ ਦੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਹੈ। ਅਬਰਾਰ ਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੋਰ ਆਜ਼ਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ &quot;ਸਾਨੂੰ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼&quot; ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਇਸੇ ਨਾਮ ਦੀ ਐਲਬਮ ਸਮੇਤ ਫ਼ੌਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਕਬੂਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਐਲਬਮ ਦੀਆਂ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਸੱਠ ਲੱਖ ਕਾਪੀਆਂ ਵਿਕ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1968]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਗਾਇਕ]]</text>
      <sha1>79096ii0s76tjkicrlqlto3jmw1c1t6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610937</id>
      <parentid>610936</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:27:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3188" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
|name = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ
|image = Abrar-ul-Haq 2014-05-10.jpg
|image_size =
|caption = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ [[ਕੈਲਗਰੀ]] ਵਿੱਚ (2014)
|background = solo_singer
|birth_name =
|alias = ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਜੱਗਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ
|birth_date = {{birth date and age|1968|7|21|df=y}}
|death_date =
|origin = [[ਨਾਰੋਵਾਲ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
|instrument =
|genre = [[ਭੰਗੜਾ (ਸੰਗੀਤ)|ਭੰਗੜਾ]], ਪੌਪ, ਰੌਕ
|occupation = ਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀਵਾਨ
|years_active = 1995–ਹੁਣ
|Party =ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਹਰੀਕ-ਏ-ਇਨਸਾਫ
|label = Sound Master, Moviebox, Kizmet Records, Planet Recordz
| associated_acts =
| website = {{URL|abrar-ul-haq.com/}}
}}
'''ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ''' {{lang-ur|{{Nastaliq|ابرار الحق}}}}; ਜਨਮ ਵਕਤ ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ ਕਾਹਲੋਂ) ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ, [[ਭੰਗੜਾ|ਭੰਗੜੇ]], ਅਤੇ [[ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ|ਲੋਕ]] ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀਵਾਨ ਹੈ।
ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਰਫ਼ &quot;ਅਬਰਾਰ&quot; ਦਰਜ ਹੈ। &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਉਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ ਹੈ। ਗੁਲੂਕਾਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਬਰਾਰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਚੀਸਨ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਨਸਲੀਅਤ ਪੱਖੋਂ ਕਾਹਲੋਂ ਜੱਟ/ਜਾਟ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਭੰਗੜਾ ਗਾਇਕੀ ਕੀ ਬੁਨਿਆਦੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਸੂਬਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਔਰ ਅਬਰਾਰ ਦੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਹੈ। ਅਬਰਾਰ ਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੋਰ ਆਜ਼ਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ &quot;ਸਾਨੂੰ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼&quot; ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਇਸੇ ਨਾਮ ਦੀ ਐਲਬਮ ਸਮੇਤ ਫ਼ੌਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਕਬੂਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਐਲਬਮ ਦੀਆਂ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਸੱਠ ਲੱਖ ਕਾਪੀਆਂ ਵਿਕ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1968]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>qwmwels97k8e7ofrfnofozhy2q1rzpm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610938</id>
      <parentid>610937</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T10:29:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3534" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
|name = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ
|image = Abrar-ul-Haq 2014-05-10.jpg
|image_size =
|caption = ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ [[ਕੈਲਗਰੀ]] ਵਿੱਚ (2014)
|background = solo_singer
|birth_name =
|alias = ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਜੱਗਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ
|birth_date = {{birth date and age|1968|7|21|df=y}}
|death_date =
|origin = [[ਨਾਰੋਵਾਲ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
|instrument =
|genre = [[ਭੰਗੜਾ (ਸੰਗੀਤ)|ਭੰਗੜਾ]], ਪੌਪ, ਰੌਕ
|occupation = ਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀਵਾਨ
|years_active = 1995–ਹੁਣ
|Party =ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਹਰੀਕ-ਏ-ਇਨਸਾਫ
|label = Sound Master, Moviebox, Kizmet Records, Planet Recordz
| associated_acts =
| website = {{URL|abrar-ul-haq.com/}}
}}
'''ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ''' {{lang-ur|{{Nastaliq|ابرار الحق}}}}; ਜਨਮ ਵਕਤ ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ ਕਾਹਲੋਂ) ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ, ਗਾਇਕ-ਗੀਤਕਾਰ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹੈ।&lt;ref name=Tribune1&gt;[https://tribune.com.pk/story/1094214/back-with-a-bangra/ &quot;Abrar-ul-Haq is back with a bhangra&quot;] ''The Express Tribune'', Published 29 April 2016, Retrieved 14 May 2019&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Tribune2&gt;[https://tribune.com.pk/story/390216/abrarul-haq-to-address-house-of-lords/ &quot;Abrar-ul-Haq to address House of Lords&quot;], ''The Express Tribune'', published 7 June 2012, retrieved 17 May 2019&lt;/ref&gt; ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਰਫ਼ &quot;ਅਬਰਾਰ&quot; ਦਰਜ ਹੈ। &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਉਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ ਹੈ। ਗੁਲੂਕਾਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਬਰਾਰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਚੀਸਨ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਨਸਲੀਅਤ ਪੱਖੋਂ ਕਾਹਲੋਂ ਜੱਟ/ਜਾਟ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਭੰਗੜਾ ਗਾਇਕੀ ਕੀ ਬੁਨਿਆਦੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਸੂਬਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਔਰ ਅਬਰਾਰ ਦੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਹੈ। ਅਬਰਾਰ ਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੋਰ ਆਜ਼ਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ &quot;ਸਾਨੂੰ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼&quot; ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਔਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਅਬਰਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ &quot;ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ&quot; ਇਸੇ ਨਾਮ ਦੀ ਐਲਬਮ ਸਮੇਤ ਫ਼ੌਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਕਬੂਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਐਲਬਮ ਦੀਆਂ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਸੱਠ ਲੱਖ ਕਾਪੀਆਂ ਵਿਕ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1968]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>9otpzzjzwbl010gftq06m28vu2r1mz8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>56471</id>
    <revision>
      <id>610878</id>
      <parentid>604886</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T00:02:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ubekxm</username>
        <id>42821</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6578" xml:space="preserve">{{Infobox university
|name = ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ &lt;br&gt;University of California, Berkeley
|motto = ''[[Fiat lux]]'' ([[ਲਾਤੀਨੀ]])
|mottoeng = [[ਲੈੱਟ ਦਿਅਰ ਬੀ ਲਾਈਟ]]
|established = 23 ਮਾਰਚ 1868
|image_name = Seal of University of California, Berkeley.svg
|image_size = 200px
|caption = ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੇ ਦੀ ਮੋਹਰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=University of California, Berkeley Brand Guidelines|url=http://brand.berkeley.edu/identity-the-berkeley-seal/|publisher=University of California|accessdate=June 24, 2014|archive-date=ਅਪ੍ਰੈਲ 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140407211503/http://brand.berkeley.edu/identity-the-berkeley-seal/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;
|type = [[Flagship university|Flagship]] &lt;br/&gt; [[Public University|Public]] [[research university]] &lt;br/&gt; [[Land-grant University|Land Grant]]
|calendar = [[ਸਮੈਸਟਰ]]
|endowment = $3.91 billion (2014)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ucop.edu/investment-office/_files/report/UC_Annual_Endowment_Report_FY2013-2014.pdf|title=Annual Endowment Report, Fiscal Year Ended June 30, 2014; p.4|publisher=Chief।nvestment Officer of the Regents of the University of California|format=PDF}}&lt;/ref&gt;
|chancellor = [[ਨਿਕਲਸ ਡਰਕਸ]]
|students = 36,204 (ਪਤਝੜ 2013)&lt;ref name=Enrollment&gt;{{cite web|url=http://opa.berkeley.edu/uc-berkeley-fall-enrollment-data|title=UC Berkeley Fall Enrollment Data|publisher=UC Berkeley Office of Planning and Analysis|date=December 5, 2013}}&lt;/ref&gt;
|undergrad = 25,951 (ਪਤਝੜ 2013)&lt;ref name=Enrollment/&gt;
|postgrad = 10,253 (ਪਤਝੜ 2013)&lt;ref name=Enrollment/&gt;
|doctoral = 
|city = [[ਬਰਕਲੀ, ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ|ਬਰਕਲੀ]]
|state = [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ]]
|country = [[ਯੁਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟਸ|ਯੂ ਐੱਸ]]
|campus = [[ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ|ਸ਼ਹਿਰੀ]]&lt;br/&gt; 
Total {{convert|1232|acre|ha}} Core Campus {{convert|178|acre|ha}}&lt;ref name=&quot;Facts at a glance&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.berkeley.edu/about/fact.shtml|format=PDF|title=Facts at a glance|date=November 2010|publisher=University of California, Berkeley|accessdate=July 31, 2013}}&lt;/ref&gt;
Total land owned {{convert|6679|acre|ha}}&lt;ref&gt;{{cite report|title=University of California Annual Financial Report 11/12|url=http://regents.universityofcalifornia.edu/regmeet/nov12/f8attach1.pdf|format=PDF|page=12|date=2012|publisher=University of California|accessdate=January 16, 2015}}&lt;/ref&gt;
|colors = {{Color box|#003262}} Berkeley Blue &lt;br /&gt;{{Color box|#FDB515}} [[Gold (color)|&lt;!-- Please read the attached source before changing; while the color is often shortened to &quot;gold&quot;, the source lists &quot;California Gold&quot;. --&gt;California Gold]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://brand.berkeley.edu/colors/|title=Colors - UC Berkeley Brand।dentity|publisher=University of California, Berkeley}}&lt;/ref&gt;
|nickname = [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਗੋਲਡਨ ਬੀਅਰ|ਗੋਲਡਨ ਬੀਅਰ]]
|mascot = [[Oski the Bear]]
|athletics = [[National Collegiate Athletic Association|NCAA]] [[Division। (NCAA)|Division।]] – [[Pacific-12 Conference|Pac-12]]
|sports = 27 'ਵਰਸਿਟੀ ਟੀਮਾਂ
|free_label = [[ਨੋਬਲ ਜੇਤੂ]]
|free = 72&lt;ref&gt;[[List of Nobel laureates affiliated with the University of California, Berkeley]] ''List of Nobel laureates affiliated with the University of California, Berkeley''&lt;/ref&gt;
|free_label2 = Yearbook
|free nickname2 = ''ਦ ਬਲੂ ਐਂਡ ਗੋਲਡ''
|affiliations = {{unbulleted list
|[[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ]], [[Association of American Universities|AAU]], [[International Alliance of Research Universities|IARU]], [[Universities Research Association|URA]], [[Association of Pacific Rim Universities|APRU]], [[Association of Public and Land-grant Universities|APLU]]
}}
|publictransit = [[Downtown Berkeley (BART station)|Downtown Berkeley BART]]
|website = [http://berkeley.edu/ Berkeley.edu]
|logo = [[File:University of California, Berkeley logo.svg|250px]]
}}

'''ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ'''&lt;ref&gt;{{cite web|title=University of California, Berkeley, Name Guidelines|url=http://brand.berkeley.edu/identity-our-name/|accessdate=June 24, 2014|archive-date=ਅਪ੍ਰੈਲ 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140407230335/http://brand.berkeley.edu/identity-our-name|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; [[ਯੂ ਐੱਸ ਏ|ਅਮਰੀਕਾ]] ਦੇ [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ]] ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੇ [[ਬਰਕਲੀ]] ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਨੀਂਹ [[1868]] ਵਿੱਚ ਦੋ ਕਾਲਜਾਂ ਨੂੰ ਰਲ਼ਾ ਕੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 6651 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ [[ਸਾਨਫ਼ਰਾਂਸਿਸਕੋ]] ਵੱਲ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। 35800 ਤੋਂ ਵਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇੱਥੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ।
[[2014]] ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੁਲੰਕਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ,ਬਰਕਲੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ਦੀ ਵਧੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ।
&lt;ref name=&quot;shanghairanking.com&quot;&gt;{{cite web|title=Academic Ranking of World Universities|url=http://www.shanghairanking.com/ARWU2014.html|website=Shangai Ranking|accessdate=10 September 2014|archive-date=19 ਜਨਵਰੀ 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150119210953/http://www.shanghairanking.com/ARWU2014.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;।t is the most selective – and highest ranked in ''U.S. News'' and ''ARWU''&lt;ref name=&quot;shanghairanking.com&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Top Public Schools|url=http://colleges.usnews.rankingsandreviews.com/best-colleges/rankings/national-universities/top-public|website=US News|accessdate=18 Feburary 2015|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303172754/http://colleges.usnews.rankingsandreviews.com/best-colleges/rankings/national-universities/top-public|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ]]</text>
      <sha1>j0xb01czajnqimafsr2fzwp2pmf3gkt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610879</id>
      <parentid>610878</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T00:05:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ubekxm</username>
        <id>42821</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6585" xml:space="preserve">{{Infobox university
|name = ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ, ਬਰਕਲੀ &lt;br&gt;University of California, Berkeley
|motto = ''[[Fiat lux]]'' ([[ਲਾਤੀਨੀ]])
|mottoeng = [[ਲੈੱਟ ਦਿਅਰ ਬੀ ਲਾਈਟ]]
|established = 23 ਮਾਰਚ 1868
|image_name = Seal of University of California, Berkeley.svg
|image_size = 200px
|caption = ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੇ ਦੀ ਮੋਹਰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=University of California, Berkeley Brand Guidelines|url=http://brand.berkeley.edu/identity-the-berkeley-seal/|publisher=University of California|accessdate=June 24, 2014|archive-date=ਅਪ੍ਰੈਲ 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140407211503/http://brand.berkeley.edu/identity-the-berkeley-seal/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;
|type = [[Flagship university|Flagship]] &lt;br/&gt; [[Public University|Public]] [[research university]] &lt;br/&gt; [[Land-grant University|Land Grant]]
|calendar = [[ਸਮੈਸਟਰ]]
|endowment = $3.91 billion (2014)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ucop.edu/investment-office/_files/report/UC_Annual_Endowment_Report_FY2013-2014.pdf|title=Annual Endowment Report, Fiscal Year Ended June 30, 2014; p.4|publisher=Chief।nvestment Officer of the Regents of the University of California|format=PDF}}&lt;/ref&gt;
|chancellor = [[ਨਿਕਲਸ ਡਰਕਸ]]
|students = 36,204 (ਪਤਝੜ 2013)&lt;ref name=Enrollment&gt;{{cite web|url=http://opa.berkeley.edu/uc-berkeley-fall-enrollment-data|title=UC Berkeley Fall Enrollment Data|publisher=UC Berkeley Office of Planning and Analysis|date=December 5, 2013}}&lt;/ref&gt;
|undergrad = 25,951 (ਪਤਝੜ 2013)&lt;ref name=Enrollment/&gt;
|postgrad = 10,253 (ਪਤਝੜ 2013)&lt;ref name=Enrollment/&gt;
|doctoral = 
|city = [[ਬਰਕਲੀ, ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ|ਬਰਕਲੀ]]
|state = [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ]]
|country = [[ਯੁਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟਸ|ਯੂ ਐੱਸ]]
|campus = [[ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ|ਸ਼ਹਿਰੀ]]&lt;br/&gt; 
Total {{convert|1232|acre|ha}} Core Campus {{convert|178|acre|ha}}&lt;ref name=&quot;Facts at a glance&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.berkeley.edu/about/fact.shtml|format=PDF|title=Facts at a glance|date=November 2010|publisher=University of California, Berkeley|accessdate=July 31, 2013}}&lt;/ref&gt;
Total land owned {{convert|6679|acre|ha}}&lt;ref&gt;{{cite report|title=University of California Annual Financial Report 11/12|url=http://regents.universityofcalifornia.edu/regmeet/nov12/f8attach1.pdf|format=PDF|page=12|date=2012|publisher=University of California|accessdate=January 16, 2015}}&lt;/ref&gt;
|colors = {{Color box|#003262}} Berkeley Blue &lt;br /&gt;{{Color box|#FDB515}} [[Gold (color)|&lt;!-- Please read the attached source before changing; while the color is often shortened to &quot;gold&quot;, the source lists &quot;California Gold&quot;. --&gt;California Gold]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://brand.berkeley.edu/colors/|title=Colors - UC Berkeley Brand।dentity|publisher=University of California, Berkeley}}&lt;/ref&gt;
|nickname = [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਗੋਲਡਨ ਬੀਅਰ|ਗੋਲਡਨ ਬੀਅਰ]]
|mascot = [[Oski the Bear]]
|athletics = [[National Collegiate Athletic Association|NCAA]] [[Division। (NCAA)|Division।]] – [[Pacific-12 Conference|Pac-12]]
|sports = 27 'ਵਰਸਿਟੀ ਟੀਮਾਂ
|free_label = [[ਨੋਬਲ ਜੇਤੂ]]
|free = 72&lt;ref&gt;[[List of Nobel laureates affiliated with the University of California, Berkeley]] ''List of Nobel laureates affiliated with the University of California, Berkeley''&lt;/ref&gt;
|free_label2 = Yearbook
|free nickname2 = ''ਦ ਬਲੂ ਐਂਡ ਗੋਲਡ''
|affiliations = {{unbulleted list
|[[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ]], [[Association of American Universities|AAU]], [[International Alliance of Research Universities|IARU]], [[Universities Research Association|URA]], [[Association of Pacific Rim Universities|APRU]], [[Association of Public and Land-grant Universities|APLU]]
}}
|publictransit = [[Downtown Berkeley (BART station)|Downtown Berkeley BART]]
|website = [http://berkeley.edu/ Berkeley.edu]
|logo = [[File:University of California, Berkeley logo.svg|250px]]
}}

'''ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ'''&lt;ref&gt;{{cite web|title=University of California, Berkeley, Name Guidelines|url=http://brand.berkeley.edu/identity-our-name/|accessdate=June 24, 2014|archive-date=ਅਪ੍ਰੈਲ 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140407230335/http://brand.berkeley.edu/identity-our-name|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; [[ਯੂ ਐੱਸ ਏ|ਅਮਰੀਕਾ]] ਦੇ [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ]] ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੇ [[ਬਰਕਲੀ]] ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਨੀਂਹ [[1868]] ਵਿੱਚ ਦੋ ਕਾਲਜਾਂ ਨੂੰ ਰਲ਼ਾ ਕੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 6651 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ [[ਸਾਨਫ਼ਰਾਂਸਿਸਕੋ]] ਵੱਲ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। 35800 ਤੋਂ ਵਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇੱਥੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ।
[[2014]] ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੁਲੰਕਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ,ਬਰਕਲੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ਦੀ ਵਧੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ।
&lt;ref name=&quot;shanghairanking.com&quot;&gt;{{cite web|title=Academic Ranking of World Universities|url=http://www.shanghairanking.com/ARWU2014.html|website=Shangai Ranking|accessdate=10 September 2014|archive-date=19 ਜਨਵਰੀ 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150119210953/http://www.shanghairanking.com/ARWU2014.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;।t is the most selective – and highest ranked in ''U.S. News'' and ''ARWU''&lt;ref name=&quot;shanghairanking.com&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Top Public Schools|url=http://colleges.usnews.rankingsandreviews.com/best-colleges/rankings/national-universities/top-public|website=US News|accessdate=18 Feburary 2015|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303172754/http://colleges.usnews.rankingsandreviews.com/best-colleges/rankings/national-universities/top-public|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ]]</text>
      <sha1>4gdsfd3y0uywa496wldpfzp3b8fwq22</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610880</id>
      <parentid>610879</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T00:08:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ubekxm</username>
        <id>42821</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6586" xml:space="preserve">{{Infobox university
|name = ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਦੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ &lt;br&gt; University of California, Berkeley
|motto = ''[[Fiat lux]]'' ([[ਲਾਤੀਨੀ]])
|mottoeng = [[ਲੈੱਟ ਦਿਅਰ ਬੀ ਲਾਈਟ]]
|established = 23 ਮਾਰਚ 1868
|image_name = Seal of University of California, Berkeley.svg
|image_size = 200px
|caption = ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੇ ਦੀ ਮੋਹਰ&lt;ref&gt;{{cite web|title=University of California, Berkeley Brand Guidelines|url=http://brand.berkeley.edu/identity-the-berkeley-seal/|publisher=University of California|accessdate=June 24, 2014|archive-date=ਅਪ੍ਰੈਲ 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140407211503/http://brand.berkeley.edu/identity-the-berkeley-seal/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;
|type = [[Flagship university|Flagship]] &lt;br/&gt; [[Public University|Public]] [[research university]] &lt;br/&gt; [[Land-grant University|Land Grant]]
|calendar = [[ਸਮੈਸਟਰ]]
|endowment = $3.91 billion (2014)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ucop.edu/investment-office/_files/report/UC_Annual_Endowment_Report_FY2013-2014.pdf|title=Annual Endowment Report, Fiscal Year Ended June 30, 2014; p.4|publisher=Chief।nvestment Officer of the Regents of the University of California|format=PDF}}&lt;/ref&gt;
|chancellor = [[ਨਿਕਲਸ ਡਰਕਸ]]
|students = 36,204 (ਪਤਝੜ 2013)&lt;ref name=Enrollment&gt;{{cite web|url=http://opa.berkeley.edu/uc-berkeley-fall-enrollment-data|title=UC Berkeley Fall Enrollment Data|publisher=UC Berkeley Office of Planning and Analysis|date=December 5, 2013}}&lt;/ref&gt;
|undergrad = 25,951 (ਪਤਝੜ 2013)&lt;ref name=Enrollment/&gt;
|postgrad = 10,253 (ਪਤਝੜ 2013)&lt;ref name=Enrollment/&gt;
|doctoral = 
|city = [[ਬਰਕਲੀ, ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ|ਬਰਕਲੀ]]
|state = [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ]]
|country = [[ਯੁਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟਸ|ਯੂ ਐੱਸ]]
|campus = [[ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ|ਸ਼ਹਿਰੀ]]&lt;br/&gt; 
Total {{convert|1232|acre|ha}} Core Campus {{convert|178|acre|ha}}&lt;ref name=&quot;Facts at a glance&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.berkeley.edu/about/fact.shtml|format=PDF|title=Facts at a glance|date=November 2010|publisher=University of California, Berkeley|accessdate=July 31, 2013}}&lt;/ref&gt;
Total land owned {{convert|6679|acre|ha}}&lt;ref&gt;{{cite report|title=University of California Annual Financial Report 11/12|url=http://regents.universityofcalifornia.edu/regmeet/nov12/f8attach1.pdf|format=PDF|page=12|date=2012|publisher=University of California|accessdate=January 16, 2015}}&lt;/ref&gt;
|colors = {{Color box|#003262}} Berkeley Blue &lt;br /&gt;{{Color box|#FDB515}} [[Gold (color)|&lt;!-- Please read the attached source before changing; while the color is often shortened to &quot;gold&quot;, the source lists &quot;California Gold&quot;. --&gt;California Gold]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://brand.berkeley.edu/colors/|title=Colors - UC Berkeley Brand।dentity|publisher=University of California, Berkeley}}&lt;/ref&gt;
|nickname = [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਗੋਲਡਨ ਬੀਅਰ|ਗੋਲਡਨ ਬੀਅਰ]]
|mascot = [[Oski the Bear]]
|athletics = [[National Collegiate Athletic Association|NCAA]] [[Division। (NCAA)|Division।]] – [[Pacific-12 Conference|Pac-12]]
|sports = 27 'ਵਰਸਿਟੀ ਟੀਮਾਂ
|free_label = [[ਨੋਬਲ ਜੇਤੂ]]
|free = 72&lt;ref&gt;[[List of Nobel laureates affiliated with the University of California, Berkeley]] ''List of Nobel laureates affiliated with the University of California, Berkeley''&lt;/ref&gt;
|free_label2 = Yearbook
|free nickname2 = ''ਦ ਬਲੂ ਐਂਡ ਗੋਲਡ''
|affiliations = {{unbulleted list
|[[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ]], [[Association of American Universities|AAU]], [[International Alliance of Research Universities|IARU]], [[Universities Research Association|URA]], [[Association of Pacific Rim Universities|APRU]], [[Association of Public and Land-grant Universities|APLU]]
}}
|publictransit = [[Downtown Berkeley (BART station)|Downtown Berkeley BART]]
|website = [http://berkeley.edu/ Berkeley.edu]
|logo = [[File:University of California, Berkeley logo.svg|250px]]
}}

'''ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ'''&lt;ref&gt;{{cite web|title=University of California, Berkeley, Name Guidelines|url=http://brand.berkeley.edu/identity-our-name/|accessdate=June 24, 2014|archive-date=ਅਪ੍ਰੈਲ 7, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140407230335/http://brand.berkeley.edu/identity-our-name|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; [[ਯੂ ਐੱਸ ਏ|ਅਮਰੀਕਾ]] ਦੇ [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ]] ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੇ [[ਬਰਕਲੀ]] ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਨੀਂਹ [[1868]] ਵਿੱਚ ਦੋ ਕਾਲਜਾਂ ਨੂੰ ਰਲ਼ਾ ਕੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 6651 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ [[ਸਾਨਫ਼ਰਾਂਸਿਸਕੋ]] ਵੱਲ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। 35800 ਤੋਂ ਵਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇੱਥੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ।
[[2014]] ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੁਲੰਕਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ,ਬਰਕਲੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ਦੀ ਵਧੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ।
&lt;ref name=&quot;shanghairanking.com&quot;&gt;{{cite web|title=Academic Ranking of World Universities|url=http://www.shanghairanking.com/ARWU2014.html|website=Shangai Ranking|accessdate=10 September 2014|archive-date=19 ਜਨਵਰੀ 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150119210953/http://www.shanghairanking.com/ARWU2014.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;।t is the most selective – and highest ranked in ''U.S. News'' and ''ARWU''&lt;ref name=&quot;shanghairanking.com&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Top Public Schools|url=http://colleges.usnews.rankingsandreviews.com/best-colleges/rankings/national-universities/top-public|website=US News|accessdate=18 Feburary 2015|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303172754/http://colleges.usnews.rankingsandreviews.com/best-colleges/rankings/national-universities/top-public|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ]]</text>
      <sha1>gyrgcujwk5hfo1l8htgt3apuu45jlog</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਆਇਸੋਮੀਟਰੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>66591</id>
    <revision>
      <id>610852</id>
      <parentid>274527</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T13:42:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="902" xml:space="preserve">{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ|}}
[[File:Academ Reflections with parallel axis on wallpaper.svg|thumb|upright=1.4|A [[Function composition|composition]] of two [[Euclidean group#Direct and indirect isometries|indirect]] isometries is a direct isometry. [[Reflection (mathematics)|A reflection]] in a line is an indirect isometry, like {{math|''R''&lt;sub&gt; 1&lt;/sub&gt;}} or {{math|''R''&lt;sub&gt; 2&lt;/sub&gt;}} on the image. [[Translation (geometry)|Translation]] {{math|''T''}} is a direct isometry: [[Rigid body|a rigid motion]].]]

ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਆਈਸੋਮੀਟੀ ਮੀਟ੍ਰਿਕ, ਸਪੇਸਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਡਿਸਟੈਂਸ (ਵਿੱਥ) ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਇੰਜੈਕਟਿਵ ਮੈਪ (ਨਕਸ਼ਾ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗਣਿਤ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]]</text>
      <sha1>b7ik9fbtvflnjhbzzhyf2k14y7azk8f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610853</id>
      <parentid>610852</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T13:42:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="938" xml:space="preserve">{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ|}}
[[File:Academ Reflections with parallel axis on wallpaper.svg|thumb|upright=1.4|A [[Function composition|composition]] of two [[Euclidean group#Direct and indirect isometries|indirect]] isometries is a direct isometry. [[Reflection (mathematics)|A reflection]] in a line is an indirect isometry, like {{math|''R''&lt;sub&gt; 1&lt;/sub&gt;}} or {{math|''R''&lt;sub&gt; 2&lt;/sub&gt;}} on the image. [[Translation (geometry)|Translation]] {{math|''T''}} is a direct isometry: [[Rigid body|a rigid motion]].]]

ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਆਈਸੋਮੀਟੀ ਮੀਟ੍ਰਿਕ, ਸਪੇਸਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਡਿਸਟੈਂਸ (ਵਿੱਥ) ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਇੰਜੈਕਟਿਵ ਮੈਪ (ਨਕਸ਼ਾ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{Reflist|}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗਣਿਤ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]]</text>
      <sha1>dd03odvmsq5eqpeg7851mfa17dowqfb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>70780</id>
    <revision>
      <id>610851</id>
      <parentid>584989</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T13:41:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="583" xml:space="preserve">{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ|}}
'''ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ''' ਪਹਿਲਾ '''ਅਫ਼ਗ਼ਾਨੀ ਸਿੱਖ''' ਹੈ ਜੋ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨ ਅਸੈਬਲੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਪੱਖ ਨੂੰ ਅਸੈਬਲੀ 'ਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹੈ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਫ਼ਗ਼ਾਨੀ ਸਿੱਖ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਿੱਖ]]</text>
      <sha1>qtbb4qxcih8uydoo42zbvfncaw0kglx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਨਾਦਜ਼ੋਰ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>78974</id>
    <revision>
      <id>610872</id>
      <parentid>586876</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T19:05:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:Coat_of_arms_of_Vanadzor.svg|Coat_of_arms_of_Vanadzor.svg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Rubin16|Rubin16]] because: [[:c:COM:L|Copyright violation]]; can usually be uploaded to your local Wikipedia as fair use if an ar</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2347" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
|official_name = ਵਨਾਦਜ਼ੋਰ
|name_local = Վանաձոր
|image_skyline = Vanadzor new collection.jpg
|image_caption = From top left:&lt;div style=&quot;background:#fee8ab;&quot;&gt;
&lt;br/&gt;Panorama of [[Vanadzor Central Park]]&lt;br/&gt;Vanadzor skyline&amp;nbsp;• [[Pambak River]]&lt;br/&gt;[[Church of the Holy Mother of God, Vanadzor|Church of the Holy Mother of God]]&amp;nbsp;• [[Church of the Nativity of Blessed Virgin Mary|Russian Church of the Nativity]]&lt;br/&gt;[[Lori Province]] administration&amp;nbsp;• [[Hayk Square]]&lt;br/&gt;[[Pambak Mountains]] around Vanadzor
|imagesize = 300px
|image_seal =
|pushpin_map = Armenia
|mapsize = 150px
|coordinates_region = AM
|subdivision_type = Country
|subdivision_name = {{ARM}}
|subdivision_type1 = [[Administrative divisions of Armenia|Marz]]
|subdivision_name1 = [[Lori Province|Lori]]
|leader_title = Mayor
|leader_name = [[Samvel Darbinyan (politician)|Samvel Darbinyan]]
|established_title = Founded
|established_date = 1828
|area_total_km2 = 25.1
|area_footnotes = 
|population_as_of = 2011 census
|population_total = 86,199
|population_density_km2 = auto
|population_demonym = Vanadzortsi
|timezone = [[Greenwich Mean Time|GMT]]
|utc_offset = +4
|timezone_DST = 
|utc_offset_DST = 
|latd=40 |latm=48 |lats=46 |latNS=N
|longd=44 |longm=29 |longs=18 |longEW=E
|elevation_m = 1350
|postal_code_type = Postal code
|postal_code = 2001-2024
|area_code = (+374) 322
|registration_plate = 36
|website = [http://vanadzor.am/ Vanadzor official website]
|footnotes = Sources: Population&lt;ref&gt;[http://armstat.am/file/doc/99485708.pdf Lori]&lt;/ref&gt;
}}
{{coord|40|48|46|N|44|29|18|E|display=title}}
'''ਵਨਾਦਜ਼ੋਰ''' ({{lang-hy|Վանաձոր}} {{IPA-hy|ˈvanadzoɾ|pron}}), [[ਅਰਮੀਨੀਆ]] ਵਿੱਚ ਤੀਜਾ-ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ [[ਲੋਰੀ ਸੂਬੇ]] ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਯੇਰੇਵਾਂ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤੋਂ 128 ਕਿਮੀ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਸਥਿਤ ਹੈ। 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ 86,199, ਜੋ 1979 ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਗਿਣਤੀ, 148,876 ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਸੀ। .

==ਇਤਿਹਾਸ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਰਮੀਨੀਆ]]</text>
      <sha1>ab8b6fl9fkb918w46un81ropl8dnkqo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਅੰਜਲੀ ਗੋਪਾਲਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>79963</id>
    <revision>
      <id>610854</id>
      <parentid>601598</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T13:51:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8644" xml:space="preserve">{{Use Indian English|date=June 2016}}
{{Use dmy dates|date=June 2016}}
{{Infobox person
| name = ਅੰਜਲੀ ਗੋਪਾਲਨ
| image = Anjali Gopalan.jpg
| caption = ਗੋਪਾਲਨ, circa 2009
| birth_date = {{ਜਨਮ ਤਿਥੀ ਅਤੇ ਉਮਰ|1957|9|1|df=y}} [[ਚੇਨਈ]], [[ਭਾਰਤ]]&lt;ref name=&quot;world-citizenship.org&quot;&gt;{{cite web|url=http://word.world-citizenship.org/wp-archive/1785|title=World People's Blog|publisher=|accessdate=20 March 2015|archive-date=2 ਅਪ੍ਰੈਲ 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402110617/http://word.world-citizenship.org/wp-archive/1785|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;
| occupation = ਐਲ ਜੀ ਬੀ ਟੀ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਕਾਰਕੁਨ,&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/8130052.stm Activists welcome India gay ruling] ''[[BBC]]'' 3 July 2009 06:55 UK&lt;/ref&gt; '''ਨਾਜ਼ ਫਾਊਡੇਸ਼ਨ (ਭਾਰਤ) ਟਰਸਟ''' ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਪਕ&lt;ref&gt;[http://www.nazindia.org/about.htm About Naz India ] {{Webarchive|url=https://archive.is/20120629205259/http://www.nazindia.org/about.htm |date=29 ਜੂਨ 2012 }}'' [[Naz Foundation (India) Trust]]'' retrieved 14 May 2012&lt;/ref&gt;
| awards = [[Chevalier de la Legion d'Honneur]] 
| nationality = [[ਭਾਰਤੀ]]
| residence = [[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]], [[ਭਾਰਤ]]
| education = 
| alma_mater = 
}}
'''ਅੰਜਲੀ ਗੋਪਾਲਨ''' ਦਾ ਜਨਮ 1 ਸਤੰਬਰ 1957 ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ '''ਨਾਜ਼ ਫਾਊਡੇਸ਼ਨ (ਭਾਰਤ) ਟਰਸਟ''' ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਚਆਈਵੀ / ਏਡਜ਼ ਮਹਾਮਾਰੀ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ' ਤੇ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਐਨ ਜੀ ਓ ਹੈ। ਅੰਜਲੀ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਐਚਆਈਵੀ/ ਏਡਜ਼ ਅਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। 2012 ਵਿੱਚ, '''ਟਾਈਮ''' ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ 100 ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਗੋਪਾਲਨ ਦਾ ਨਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;[http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,2111975_2111976_2112141,00.html The 100 Most Influential People in the World: Anjali Gopalan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130814034810/http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,2111975_2111976_2112141,00.html |date=14 ਅਗਸਤ 2013 }} ''[[Time (magazine)|Time Magazine]]'' 18 April 2012, retrieved 13 May 2012&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਅੰਜਲੀ ਗੋਪਾਲਨ ਦਾ ਜਨਮ 1957 ਵਿੱਚ ਚੇਨਈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ ਡਾ. ਕੇ.ਆਰ. ਗੋਪਾਲਨ, ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤ ਸੀ। ਅੰਜਲੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਾ ਮਾਰਟੀਨੀਅਰ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ।

ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਲੇਡੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਕਾਲਜ ਫ਼ਾਰ ਵੂਮੈਨ ਤੋਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ, ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਪਲੋਮਾ, ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ (ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ) ਕੀਤੀ। 

== ਸਮਾਜਕ ਕਾਰਜ ==
=== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੰਮ ===
ਅੰਜਲੀ ਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਟੀ-ਆਧਾਰਿਤ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਵੈਧ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਨਾਜ਼ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਐੱਚਆਈਵੀ ਪਾਜ਼ਟਿਵ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਐੱਚਆਈਵੀ/ਏਡਜ਼ ਅਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਧੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ। ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਐੱਚਆਈਵੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਗੈਰ-ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ, ਸਕੂਲੀ ਬੱਚਿਆਂ, ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;world-citizenship.org&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ashoka.org/fellow/anjali-gopalan|title=Anjali Gopalan - Ashoka - Innovators for the Public|accessdate=20 March 2015}}&lt;/ref&gt;

=== 1990 ===
ਜਦੋਂ ਅੰਜਲੀ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਈ, ਉਸ ਨੇ 1994 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ HIV ਕਲੀਨਿਕ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ (ਇੰਡੀਆ) ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ HIV/AIDS ਸੇਵਾ ਸੰਸਥਾ ਜੋ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਲਿੰਗਕਤਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।

== ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ==
* Chevalier de la Legion d'Honneur (2013) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ
* ਮਿਸ ਗੋਪਾਲਨ ਨੂੰ ਟਾਈਮ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ 100 ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ (2012) ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
* ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਵੂਮੈਨ ਅਚੀਵਰ ਅਵਾਰਡ (2007) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
* ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਅਵਾਰਡ (2001) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।

== ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਲਈ ਅੰਜਲੀ ਗੋਪਾਲਨ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ==
ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਮਦੁਰਾਈ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕਮੇਟੀ ਵਿਸ਼ਿਸ਼ਟ ਸਮਾਜਿਕ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਲਈ ਅੰਜਲੀ ਗੋਪਾਲਨ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ. ਮੇਇਲਵਗਨਨ ਅਤੇ ਵੀ. ਨਰਾਇਣਸਵਾਮੀ ਨੂੰ ਦ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਤੋਂ ਲਿੰਗਕਤਾ ਅਤੇ ਸਾਂਤੀ ਸੁੰਦਰਰਾਜਨ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://srishtimadurai.blogspot.in/2014/08/srishti-tamil-lambda-literary-awards.html|title=Srishti Madurai|author=Gopi Shankar|accessdate=20 March 2015}}&lt;/ref&gt;

==ਹਵਾਲੇ==
{{Reflist|}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁੰਨ]]</text>
      <sha1>sfj547r2581ni7lbuptlf1cdnsk3f4n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ:V(g)</title>
    <ns>2</ns>
    <id>83891</id>
    <redirect title="ਵਰਤੋਂਕਾਰ:G(x)-former" />
    <revision>
      <id>610891</id>
      <parentid>610556</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:12:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>927</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: Fixing broken redirect to moved target page [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:G(x)-former]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="66" xml:space="preserve">#ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:G(x)-former]]</text>
      <sha1>69ysy26ppzon36cfez81a5rc16v8jbs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਬੇਗਮ ਤਬੱਸੁਮ ਹਸਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>108267</id>
    <revision>
      <id>610903</id>
      <parentid>538553</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:03:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4942" xml:space="preserve">{{Infobox Indian politician
| name = ਬੇਗਮ ਤਬੱਸੁਮ ਹਸਨ
| image = 
|term_start2 = 2009
|term_end2 = 2014
| predecessor2 = [[ਅਨੁਰਾਧਾ ਚੌਧਰੀ]]
| successor2 = [[ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ]]
| office1 = [[ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ]], ਭਾਰਤੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ &lt;br /&gt; for [[ਕੈਰਾਨਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਕੈਰਾਨਾ]]
|term_start1 = 31 ਮਈ 2018
|term_end1 =
| predecessor1 = [[ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ]]
| successor1 = 
| caption = 
| birth_date = {{Birth date|1970|12|25|df=y}}
| birth_place = 
| residence = 
| death_date = 
| death_place = 
| term =
| party = [[ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕ ਦਲ]]
| spouse = ਮੁਨਵਰ ਹਸਨ 
| children = 1 ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ 1 ਧੀ 
| website = 
| footnotes = 
| date = 
| year = 
| source = http://164.100.47.194/Loksabha/Members/MemberBioprofile.aspx?mpsno=4261&amp;lastls=15
}}

'''ਬੇਗਮ ਤਬੱਸੁਮ ਹਸਨ'''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://164.100.47.194/Loksabha/Members/MemberBioprofile.aspx?mpsno=4261&amp;lastls=15|title=Members: Lok Sabha|publisher=164.100.47.194|access-date=2017-06-25}}&lt;/ref&gt; ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਲਈ [[ਕੈਰਾਨਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਐਮਪੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ [[ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕ ਦਲ]] ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮਈ 2018 ਵਿੱਚ ਉੱਪ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। 

== ਜੀਵਨ ==
ਤਬੱਸੁਮ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ। ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਚੌਧਰੀ ਮੁਨੱਵਰ ਹਸਨ 2004 ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ 2008 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2009 ਵਿੱਚ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਕਾਰਨ ਖਾਲੀ ਹੋਈ ਸੀਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ 2018 ਵਿੱਚ ਕੈਰਾਨਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਉਪ ਚੋਣ ਜਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|author=Nishtha Gupta |url=https://www.indiatoday.in/india/story/meet-begum-tabassum-hasan-who-sailed-rld-boat-against-modi-wave-in-kairana-1246791-2018-05-31 |title=Meet Begum Tabassum Hasan, who sailed RLD boat against Modi wave in Kairana - India News |publisher=Indiatoday.in |date=2018-05-31 |accessdate=2018-06-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
| title = &quot;DNA of families&quot; 
| publisher = 
|url=http://www.dnaindia.com/india/report-up-elections-2017-friends-and-foes-kairana-divided-between-two-families-2311601}}&lt;/ref&gt;

== ਸਿਆਸੀ ਕਰੀਅਰ ==
ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2009 ਵਿੱਚ ਕੈਰਾਨਾ ਤੋਂ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਨਾਹਿਦ ਹਸਨ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਕੈਰਾਨਾ ਤੋਂ 2014 ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਾਰ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੈਰਾਨਾ ਲਈ 2018 ਦੀ ਉਪ ਚੋਣ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ, ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ &quot;ਮਹਾਂ ਗੱਠਜੋੜ&quot; ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕ ਦਲ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਲਗਭਗ 50,000 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[1][5] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਪ੍ਰਦੀਪ ਚੌਧਰੀ ਤੋਂ, ਕੈਰਾਨਾ ਸੀਟ, 90,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਹਾਰ ਗਈ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

*{{Cite web|url=http://www.archive.india.gov.in/govt/loksabhampbiodata.php?mpcode=4261|title=Detailed Profile - Begum Tabassum Hasan - Members of Parliament (Lok Sabha) - Who's Who - Government: National Portal of India|website=Archive.india.gov.in|access-date=2017-06-25}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1970]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>dix88tdw99lwpx5uem4z36546n22iwx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610904</id>
      <parentid>610903</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:04:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5606" xml:space="preserve">{{Infobox Indian politician
| name = ਬੇਗਮ ਤਬੱਸੁਮ ਹਸਨ
| image = 
|term_start2 = 2009
|term_end2 = 2014
| predecessor2 = [[ਅਨੁਰਾਧਾ ਚੌਧਰੀ]]
| successor2 = [[ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ]]
| office1 = [[ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ]], ਭਾਰਤੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ &lt;br /&gt; for [[ਕੈਰਾਨਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਕੈਰਾਨਾ]]
|term_start1 = 31 ਮਈ 2018
|term_end1 =
| predecessor1 = [[ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ]]
| successor1 = 
| caption = 
| birth_date = {{Birth date|1970|12|25|df=y}}
| birth_place = 
| residence = 
| death_date = 
| death_place = 
| term =
| party = [[ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕ ਦਲ]]
| spouse = ਮੁਨਵਰ ਹਸਨ 
| children = 1 ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ 1 ਧੀ 
| website = 
| footnotes = 
| date = 
| year = 
| source = http://164.100.47.194/Loksabha/Members/MemberBioprofile.aspx?mpsno=4261&amp;lastls=15
}}

'''ਬੇਗਮ ਤਬੱਸੁਮ ਹਸਨ'''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://164.100.47.194/Loksabha/Members/MemberBioprofile.aspx?mpsno=4261&amp;lastls=15|title=Members: Lok Sabha|publisher=164.100.47.194|access-date=2017-06-25}}&lt;/ref&gt; ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਲਈ [[ਕੈਰਾਨਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]], [[ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਐਮਪੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ [[ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕ ਦਲ]] ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮਈ 2018 ਵਿੱਚ ਉੱਪ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। 

== ਜੀਵਨ ==
ਤਬੱਸੁਮ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ। ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਚੌਧਰੀ ਮੁਨੱਵਰ ਹਸਨ 2004 ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ 2008 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2009 ਵਿੱਚ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਕਾਰਨ ਖਾਲੀ ਹੋਈ ਸੀਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ 2018 ਵਿੱਚ ਕੈਰਾਨਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਉਪ ਚੋਣ ਜਿੱਤੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|author=Nishtha Gupta |url=https://www.indiatoday.in/india/story/meet-begum-tabassum-hasan-who-sailed-rld-boat-against-modi-wave-in-kairana-1246791-2018-05-31 |title=Meet Begum Tabassum Hasan, who sailed RLD boat against Modi wave in Kairana - India News |publisher=Indiatoday.in |date=2018-05-31 |accessdate=2018-06-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
| title = &quot;DNA of families&quot; 
| publisher = 
|url=http://www.dnaindia.com/india/report-up-elections-2017-friends-and-foes-kairana-divided-between-two-families-2311601}}&lt;/ref&gt;

== ਸਿਆਸੀ ਕਰੀਅਰ ==
ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2009 ਵਿੱਚ ਕੈਰਾਨਾ ਤੋਂ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਨਾਹਿਦ ਹਸਨ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਕੈਰਾਨਾ ਤੋਂ 2014 ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਾਰ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੈਰਾਨਾ ਲਈ 2018 ਦੀ ਉਪ ਚੋਣ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ, ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ &quot;ਮਹਾਂ ਗੱਠਜੋੜ&quot; ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕ ਦਲ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਲਗਭਗ 50,000 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[1][5] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਪ੍ਰਦੀਪ ਚੌਧਰੀ ਤੋਂ, ਕੈਰਾਨਾ ਸੀਟ, 90,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਹਾਰ ਗਈ।

== ਅਹੁਦੇ ਸੰਭਾਲੇ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Year
! Description
|-
| 2009	
| Elected to [[15th Lok Sabha]]
|-
| 31 Aug. 2009	
| 
* Member, Committee on [[Ministry of Health and Family Welfare|Health &amp; Family Welfare]]
* Member, Consultative Committee, [[Ministry of Social Justice and Empowerment]]
|-
| 15 Oct. 2009	
| 
* Member, Committee on Food Management in Parliament House Complex
* Member, U.P. Sunni Central Waqf Board
|-
| 2017 - 31 May 2018	
| Member, Zila Panchayat, Shamli
|-
| 31 May 2018 - 23 May 2019	
| Elected to [[16th Lok Sabha]] in a bye-election (2nd Term)
* Member, Standing Committee on Human Resource Development
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

*{{Cite web|url=http://www.archive.india.gov.in/govt/loksabhampbiodata.php?mpcode=4261|title=Detailed Profile - Begum Tabassum Hasan - Members of Parliament (Lok Sabha) - Who's Who - Government: National Portal of India|website=Archive.india.gov.in|access-date=2017-06-25}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1970]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>ol4xspoauyy25o38gb6lszso5am8p70</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Simranjeet Sidhu/100wikidays</title>
    <ns>2</ns>
    <id>137556</id>
    <revision>
      <id>610885</id>
      <parentid>610802</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T01:57:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>#100wikidays #100wikilgbtqdays</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20081" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! colspan=3| 1&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; round: 07.10.2021–14.01.2022 !! colspan=3| 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; round: 15.01.2022–24.04.2022 !! colspan=&quot;3&quot; | 3&lt;sup&gt;rd&lt;/sup&gt; round: 25.04.2022–02.08.2022 !! colspan=&quot;6&quot; | 4&lt;sup&gt;th&lt;/sup&gt; round: 03.08.2022–
|-
! No.  !! Article  !! Date  !! No.  !! Article  !! Date !! No.  !! Article  !! Date !! No.  !! Article  !! Date
|-
| 1 || [[pa:ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ|ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ]] || 07.10.2021 || 101 || [[ਰਿਚਰਡ ਐਬਲ]]||  15.01.2022 || 201 || [[ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਇਤਿਹਾਸ]]||  25.04.2022 || 301|| [[ਰੌਬਿਨ ਹਾਰਡੀ (ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਲੇਖਕ)]]||03.08.2022
|-
| 2 || [[pa:ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ|ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ]] || 08.10.2021 || 102 || [[ਨਾਵਿਆ ਸਿੰਘ]]||16.01.2022 || 202|| [[ਕਾਟਜਾ ਬਲਿਚਫੀਲਡ]]||26.04.2022
|302
|[[ਤਾਨੀਆ ਹਫ਼]]
|04.08.2022
|-
| 3 || [[pa:ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ|ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ]] || 09.10.2021 || 103 || [[ਨੋਨੀ ਸਲਮਾ]]||17.01.2022
|203
|[[ਕਲਿੰਟ ਅਲਬਰਟਾ]]
|27.04.2022
|303
|[[ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ]]
|05.08.2022
|-
| 4 || [[ਹੇਜ਼ਲ ਬਾਰਨਸ]]||10.10.2021 || 104 || [[ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਜਮਾਲ]]||18.01.2022
|204
|[[ਬ੍ਰੈਡ ਫਰੇਜ਼ਰ]]
|28.04.2022
|304
|[[ਪੰਡਕਾ]]
|06.08.2022
|-
| 5 || [[ਨਜਮਾ ਕੌਸਰੀ]]||11.10.2021 || 105 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਬੰਕਰ]]||19.01.2022
|205
|[[ਸੋਮਨ ਚੈਨਾਨੀ]]
|29.04.2022
|305
|[[ਲੂਕਸ ਧੋਂਟ]]
|07.08.2022
|-
| 6 || [[ਨਿਕੋਲ ਕੋਨ]]||12.10.2021 || 106 || [[ਜੋਸ ਚਾਰਲਸ]]||20.01.2022
|206
|[[ਟ੍ਰੇਵਰ ਬੈਂਥਮ]]
|30.04.2022
|306
|[[ਮਾਨੋਲੋ ਕਾਰੋ]]
|08.08.2022
|-
| 7 || [[ਤਾਇਗਾ ਇਸ਼ੀਕਾਵਾ]]||13.10.2021 || 107 || [[ਜੂਨੋ ਬਿਰਚ]]||21.01.2022
|207
|[[ਪੀ.ਜੇ. ਕਾਸਟੇਲਨੇਟਾ]]
|01.05.2022
|307
|[[ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ]]
|09.08.2022
|-
| 8 || [[ਸਾਈਮਨ ਡਨ]]||14.10.2021 || 108 || [[ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ]]||22.01.2022
|208
|[[ਜੌਨ ਅਗਸਤ]]
|02.05.2022
|308
|
|10.08.2022
|-
| 9 || [[ਟੈਰੀ ਬੌਮ]]||15.10.2021 || 109 || [[ਲੈਸੀ ਗ੍ਰੀਨ]]||23.01.2022
|209
|[[ਟੋਨੀ ਗ੍ਰਾਫੀਆ]]
|03.05.2022
|309
|
|11.08.2022
|-
| 10 || [[ਅਖਿਲ ਕਟਿਆਲ]]||16.10.2021 || 110 || [[ਮਿਲਾ ਜੈਮ]]||24.01.2022
|210
|[[ਹਿਜੜਾ ਫ਼ਾਰਸੀ]]
|04.05.2022
|310
|
|12.08.2022
|-
| 11 || [[ਲੀਆ ਜੌਨਸਨ]]||17.10.2021 || 111 || [[ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼]]||25.01.2022
|211
|[[ਖਾਨੀਥ]]
|05.05.2022
|311
|
|13.08.2022
|- 
| 12 || [[ਐਲੀ ਬਕਿਨ]]||18.10.2021 || 112 || [[ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ]]||26.01.2022
|212
|[[ਅਲੀ ਫਜ਼ਲੀ ਮੋਨਫ਼ੇਅਰਡ]]
|06.05.2022
|312
|
|14.08.2022
|-
| 13 || [[ਕੈਥਰੀਨ ਐਂਥਨੀ]]||19.10.2021 || 113 || [[ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਐਲਬੋਨ]]||27.01.2022
|213
|[[ਪੌਲ ਬਾਰਨਜ਼ (ਪਾਦਰੀ)]]
|07.05.2022
|313
|
|15.08.2022
|-
| 14 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਇਰਵਿਨ]]||20.10.2021 || 114 || [[ਟ੍ਰੇਵੀ ਮੋਰਨ]]||28.01.2022
|214
|[[ਐਨਾ ਬ੍ਰਾਊਨ (ਵਕੀਲ)]]
|08.05.2022
|314
|
|16.08.2022
|-
| 15 || [[ਜੈ ਬੈੱਲ (ਲੇਖਕ)]]||21.10.2021 || 115 || [[ਗੇਵਿਨ ਆਰਥਰ]]||29.01.2022
|215
|[[ਮੇਟੀ (ਜੈਂਡਰ)]]
|09.05.2022
|315
|
|17.08.2022
|-
| 16 || [[ਸਾਰਾ ਹੈੱਸ]]||22.10.2021 || 116 || [[ਤਾਮਾਰਾ ਮਸਕਾਰਾ]]||30.01.2022
|216
|[[ਤੇਨਜ਼ਿਨ ਮਾਰੀਕੋ]]
|10.05.2022
|316
|
|18.08.2022
|-
| 17 || [[ਗਲੋਰੀਆ ਜੋਸਫ਼]]||23.10.2021 || 117 || [[ਰਾਈਲੈਂਡ ਐਡਮਜ਼]]||31.01.2022
|217
|[[ਹਿਜੜੋਂ ਕਾ ਖਾਨਕਾਹ]]
|11.05.2022
|317
|
|19.08.2022
|-
| 18 || [[ਰੌਦਾ ਮੋਰਕੋਸ]]||24.10.2021 || 118 || [[ਈਥਨ ਪੀਟਰਸ]]||01.02.2022
|218
|[[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਵਾਕ]]
|12.05.2022
|318
|
|20.08.2022
|-
| 19 || [[ਜੈਨੀਨ ਫੁਲਰ]]||25.10.2021 || 119 || [[ਬੌਬੀ ਬਰਕ]]||02.02.2022
|219
|[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸਕਵੀਨ ਇੰਡੀਆ]]
|13.05.2022
|319
|
|21.08.2022
|-
| 20 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਰਾਓ]]||26.10.2021 || 120 || [[ਬਿਲਾਲ ਹਸਾਨੀ]]||03.02.2022
|220
|[[ਅਵਧ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਇਡ]]
|14.05.2022
|320
|
|22.08.2022
|-
| 21 || [[ਕਾਮੀ ਸਿਡ]]||27.10.2021 || 121 || [[ਰੇਡਾ ਕੈਰੇ]]||04.02.2022
|221
|[[ਭੋਪਾਲ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]]
|15.05.2022
|321
|
|23.08.2022
|-
| 22 || [[ਬਿੰਦੀਆ ਰਾਣਾ]]||28.10.2021 || 122 || [[ਹੁਆਰੀ ਮਨਾਰ]]||05.02.2022
|222
|[[ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਨਾਮਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]]
|16.05.2022
|322
|
|24.08.2022
|-
| 23 || [[ਈਸਾ ਫਾਜ਼ਲੀ]]||29.10.2021 || 123 || [[ਮਿਸ ਫੇਮ]]||06.02.2022
|223
|[[ਗੁੜਗਾਓਂ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|17.05.2022
|323
|
|25.08.2022
|-
| 24 || [[ਅਰਾਧਿਆ ਖਾਨ]]||30.10.2021 || 124 || [[ਏਲਨ ਡੀਜੇਨਰਸ]]||07.02.2022
|224
|[[ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]]
|18.05.2022
|324
|
|26.08.2022
|-
| 25 || [[ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ ਜੂਨੀਅਰ]]||31.10.2021 || 125 || [[ਨਿਕੋਕਾਡੋ ਐਵੋਕਾਡੋ]]||08.02.2022
|225
|[[ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|19.05.2022
|325
|
|27.08.2022
|-
| 26 || [[ਸਬਰੀਨਾ ਜਾਲੀਸ]]||01.11.2021 || 126 || [[ਗ੍ਰੇਸ ਹਾਈਲੈਂਡ]]||09.02.2022
|226
|[[ਕੋਲਕਾਤਾ ਰੈਂਬੋ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|20.05.2022
|326
|
|28.08.2022
|-
| 27 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਓਲੀਵਰ]]||02.11.2021 || 127 || [[ਜੇਮਸ ਮੈਨਸਫੀਲਡ]]||10.02.2022
|227
|[[ਗੁਜਰਾਤ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|21.05.2022
|327
|
|29.08.2022
|-
| 28 || [[ਨਯਾਬ ਅਲੀ]]||03.11.2021 || 128 || [[ਐਮਾ ਐਲਿੰਗਸਨ]]||11.02.2022
|228
|[[ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|22.05.2022
|328
|
|30.08.2022
|-
| 29 || [[ਬੇਲਾ ਗਲਹੋਸ]]||04.11.2021 || 129 || [[ਬੌਬ ਏਵੀਅਨ]]||12.02.2022
|229
|[[ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਗੁਹਾਟੀ]]
|23.05.2022
|329
|
|31.08.2022
|-
| 30 || [[ਮਾਹਰ ਸਾਬਰੀ]]||05.11.2021 || 130 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਐਂਬਰੋਸੀ]]||13.02.2022
|230
|[[ਕੁਈਰ ਗੁਲਾਬੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਜੈਪੁਰ]]
|24.05.2022
|330
|
|01.09.2022
|-
| 31 || [[ਜੋਸਫ਼ ਬੀਮ]]||06.11.2021 || 131 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਕੈਲਵੋ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||14.02.2022
|231
|[[ਪਟਨਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]]
|25.05.2022
|331
|
|02.09.2022
|-
| 32 || [[ਐਲਨ ਬ੍ਰੇਅ]]||07.11.2021 || 132 || [[ਐਲਿਸ ਲਿਟਲ]]||15.02.2022
|232
|[[ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]]
|26.05.2022
|332
|
|03.09.2022
|-
| 33 || [[ਜੌਨ ਬਟਲਰ (ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ)]]||08.11.2021 || 133 || [[ਜਿਮ ਫਾਲ]]||16.02.2022
|233
|[[ਔਰੇਂਜ ਸਿਟੀ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]]
|27.05.2022
|333
|
|04.09.2022
|-
| 34 || [[ਮਰੀਅਮ ਗੁਰਬਾ]]||09.11.2021 || 134 || [[ਜੂਲੀਆ ਹੋਰਵਥ]]||17.02.2022
|234
|[[ਇਜ਼ਮੀਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|28.05.2022
|334
|
|05.09.2022
|-
| 35 || [[ਅਮੇਲੀਆ ਐਲਿਸ]]||10.11.2021 || 135 || [[ਜੈਕਸਨ ਬਰਡ (ਲੇਖਕ)]]||18.02.2022
|235
|[[ਨਾਈਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|29.05.2022
|335
|
|06.09.2022
|-
| 36 || [[ਸੁਨੀਤੀ ਨਾਮਜੋਸ਼ੀ]]||11.11.2021 || 136 || [[ਏਲੇ ਮਿਲਜ਼]]||19.02.2022
|236
|[[ਈਰਾਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਡੇ]]
|30.05.2022
|336
|
|07.09.2022
|-
| 37 || [[ਡੈਨਾ ਗੋਲਡਬਰਗ]]||12.11.2021 || 137 || [[ਬ੍ਰੈਡ ਮੋਂਡੋ]]||20.02.2022
|237
|[[ਕੁਈਰ ਅਜ਼ਾਦੀ ਮੁੰਬਈ]]
|31.05.2022
|337
|
|08.09.2022
|-
| 38 || [[ਲਇਰਾ ਮੈਕੀ]]||13.11.2021 || 138 || [[ਬ੍ਰੀ ਏਸਰਿਗ]]||21.02.2022
|238
|[[ਲੈਥਲ ਲੈਸਬੀਅਨ]]
|01.06.2022
|338
|
|09.09.2022
|-
| 39 || [[ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ]]||14.11.2021 || 139 || [[ਕਿਮੋਰਾ ਬਲੈਕ]]||22.02.2022
|239
|[[ਜ਼ਿੰਦੀਕ]]
|02.06.2022
|339
|
|10.09.2022
|-
| 40 || [[ਓਨਿਰ]]||15.11.2021 || 140 || [[ਜੌਹਨ ਅਲਕੋਰਨ (ਗਾਇਕ)]]||23.02.2022
|240
|[[ਗੇਅ ਬੰਬੇ]]
|03.06.2022
|340
|
|11.09.2022
|-
| 41 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਿਨ ਬੇਕਰ]]||16.11.2021 || 141 || [[ਅੰਜੀਮਾਈਲ]]||24.02.2022
|241
|[[ਅਭਿਮਾਨੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|04.06.2022
|
|
|
|-
| 42 || [[ਰਿਤੂ ਡਾਲਮੀਆ]]||17.11.2021 || 142 || [[ਅਮੋਨ (ਪਹਿਲਵਾਨ)]]||25.02.2022
|242
|[[ਕੁਈਰ ਸਿਟੀ ਸਿਨੇਮਾ]]
|05.06.2022
|
|
|
|-
| 43 || [[ਮੈਕਸਿਮ ਮਜ਼ੂਮਦਾਰ]]||18.11.2021 || 143 || [[ਡਿਰਕ ਬਾਚ]]||26.02.2022
|243
|[[ਕੁਈਰ ਚੇਨਈ ਕ੍ਰੋਨੀਕਲਜ਼]]
|06.06.2022
|
|
|
|-
| 44 || [[ਵਸੁਧੇਂਦਰਾ]]||19.11.2021 || 144 || [[ਕਲਾਉਡੀਆ ਐਲਨ]]||27.02.2022
|244
|[[ਮੁਸਕੋਕਾ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|07.06.2022
|
|
|
|-
| 45 || [[ਡੇਵਿਡ ਡੇਨਸਨ]]||20.11.2021 || 145 || [[ਬੈਟੀਨਾ ਹੋਪ]]||28.02.2022
|245
|[[ਜੀਲੋਂਗ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|08.06.2022
|
|
|
|-
| 46 || [[ਜੇਕ ਐਟਲਸ]]||21.11.2021 || 146 || [[ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਬੁਰਲਾਕੋਵ]]||01.03.2022
|246
|[[ਟੋਰਾਂਟੋ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|09.06.2022
|
|
|
|-
| 47 || [[ਆਰਥਰ ਮਾਰੀਆਨੋ]]||22.11.2021 || 147 || [[ਮੈਨਫ੍ਰੇਡ ਸਾਲਜ਼ਗੇਬਰ]]||02.03.2022
|247
|[[ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|10.06.2022
|
|
|
|-
| 48 || [[ਜੋਸ਼ ਕੈਵਾਲੋ]]||23.11.2021 || 148 || [[ਕਰਡਿਨ ਓਰਲਿਕ]]||03.03.2022
|248
|[[ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|11.06.2022
|
|
|
|-
| 49 || [[ਰੇਨੀ ਫੋਰਥ]]||24.11.2021 || 149 || [[ਡੇਵਿਡ ਫਰਨੀਸ਼]]||04.03.2022
|249
|[[ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|12.06.2022
|
|
|
|-
| 50 || [[ਕ੍ਰਿਸ ਬਰਲੇ]] ||25.11.2021 || 150 || [[ਜੇਮਸ ਬਰਗ]]||05.03.2022
|250
|[[ਗੇਜ਼ (ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸ਼ਵ)]]
|13.06.2022
|
|
|
|-
| 51 || [[ਅਮੀਨੀ ਫੋਨੂਆ]]||26.11.2021 || 151 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਗੋਰਨਿਕ]]||06.03.2022
|251
|[[ਇੰਡੀਗਨੇਸ਼ਨ]]
|14.06.2022
|
|
|
|-
| 52 || [[ਐਲਿਸ ਆਸਟਨ]]||27.11.2021 || 152 || [[ਅਲਬਰੇਚਟ ਬੇਕਰ]]||07.03.2022
|252
|[[ਚੇਨਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|15.06.2022
|
|
|
|-
| 53 || [[ਲੀ ਪੀਅਰਟ]]||28.11.2021 || 153 || [[ਬਿਲੀ ਲਵ]]||08.03.2022
|253
|[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵੇਲਜ਼]]
|16.06.2022
|
|
|
|-
| 54 || [[ਮੈਟ ਲਲਾਨੋ]]||29.11.2021 || 154 || [[ਮਾਰਕ ਐਸ਼ਟਨ]]||09.03.2022
|254
|[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ]]
|17.06.2022
|
|
|
|-
| 55 || [[ਰਿਆਨ ਬਟਲਰ]]||30.11.2021 || 155 || [[ਮੀਆ ਇਜ਼ਾਬੇਲਾ]]||10.03.2022
|255
|[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਗਲੋਬਲ]]
|18.06.2022
|
|
|
|-
| 56 || [[ਡਾਨਾ ਓਲਮਰਟ]]||01.12.2021 || 156 || [[ਮੋਰਟੀ ਡਾਇਮੰਡ]]||11.03.2022
|256
|[[ਪੈਰਿਸ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|19.06.2022
|
|
|
|-
| 57 || [[ਆਸੀ ਅਜ਼ਰ]]||02.12.2021 || 157 || [[ਸਕਿਨ ਡਾਇਮੰਡ]]||12.03.2022
|257
|[[ਬਰਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|20.06.2022
|
|
|
|-
| 58 || [[ਰਾਹੁਲ ਮਹਿਤਾ]]||03.12.2021 || 158 || [[ਜੀਆਨਾ ਫਾਈਨ]]||13.03.2022
|258
|[[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਆਰਟਸ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|21.06.2022
|
|
|
|-
| 59 || [[ਇਵਾਂਕਾ ਦਾਸ]]||04.12.2021 || 159 || [[ਜੌਨੀ ਰੈਪਿਡ]]||14.03.2022
|259
|[[ਮਿਸ ਟੀ ਵਰਲਡ]]
|22.06.2022
|
|
|
|-
| 60 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਕੌਫੀ]]||05.12.2021 || 160 || [[ਵੇਰਾ ਹੋਲਮੇ]]||15.03.2022
|260
|[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਅਲਬਾਨੀਆ]]
|23.06.2022
|
|
|
|-
| 61 || [[ਐਮਾ ਪੋਰਟਨਰ]]||06.12.2021 || 161 || [[ਸ਼ੈਲੀ ਕਿੰਗ]]||16.03.2022
|261
|[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਆਇਰਲੈਂਡ]]
|24.06.2022
|
|
|
|-
| 62 || [[ਜੈਫਰੀ ਰਿਚਮੈਨ]]||07.12.2021 || 162 || [[ਰਹੋਨਾ ਕੈਮਰਨ]]||17.03.2022
|262
|[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ 2017]]
|25.06.2022
|
|
|
|-
| 63 || [[ਮਨਿਲ ਸੂਰੀ]]||08.12.2021 || 163 || [[ਜੌਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ]]||18.03.2022
|263
|[[ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|26.06.2022
|
|
|
|-
| 64 || [[ਗੌਤਮ ਰਾਘਵਨ]]||09.12.2021 || 164 || [[ਬੈਥਨੀ ਬਲੈਕ]]||19.03.2022
|264
|[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ]]
|27.06.2022
|
|
|
|-
| 65 || [[ਮਿਸ਼ੇਲ ਗੁਰੇਵਿਚ]]||10.12.2021 || 165 || [[ਇੰਡੀਆ ਸਮਰ]]||20.03.2022
|265
|[[ਹੈਮਬਰਗ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|28.06.2022
|
|
|
|-
| 66 || [[ਅਨੀਸ਼ ਸੇਠ]]||11.12.2021 || 166 || [[ਪੇਚੇ ਡੀ]]||21.03.2022
|266
|[[ਕੋਲੋਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|29.06.2022
|
|
|
|-
| 67 || [[ਡੀਨ ਅੱਤਾ]]||12.12.2021 || 167 || [[ਡੀਲੋਨ]]||22.03.2022
|267
|[[ਵੈਸਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]]
|30.06.2022
|
|
|
|-
| 68 || [[ਫਰਜ਼ਾਨਾ ਡਾਕਟਰ]]||13.12.2021 || 168 || [[ਡੇਜ਼ੀ ਈਗਨ]]||23.03.2022
|268
|[[ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ]]
|01.07.2022
|
|
|
|-
| 69 || [[ਕੌਸਰ ਮੁਹੰਮਦ]]||14.12.2021 || 169 || [[ਲੀਓ ਫੋਰਡ]]||24.03.2022
|269
|[[ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|02.07.2022
|
|
|
|-
| 70 || [[ਕਾਜ਼ਿਮ ਅਲੀ]]||15.12.2021 || 170 || [[ਜੇਮਸ ਐਮਸਟਰ]]||25.03.2022
|270
|[[ਰੈਂਬੋ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|03.07.2022
|
|
|
|-
| 71 || [[ਜੂਡਿਥ ਫਰੈਂਕ]]||16.12.2021 || 171 || [[ਆਲੀਆ ਸ਼ੌਕਤ]]||26.03.2022
|271
|[[ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ]]
|04.07.2022
|
|
|
|-
| 72 || [[ਮਾਰਗੀ ਐਡਮ]]||17.12.2021 || 172 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਨ ਕਿਸ਼]]||27.03.2022
|272
|[[ਪ੍ਰਾਈਡ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]]
|05.07.2022
|
|
|
|-
| 73 || [[ਸਿਧਾਰਥ ਗਰਗ]]||18.12.2021 || 173 || [[ਮਾਇਕ ਜਿਨ]]||28.03.2022
|273
|[[ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ]]
|06.07.2022
|
|
|
|-
| 74 || [[ਦਿਨੇਸ਼ ਭੁਗਰਾ]]||19.12.2021 || 174 || [[ਅਨੀਤਾ ਲੋ]]||29.03.2022
|274
|[[ਗੇਅਲਿਬ]]
|07.07.2022
|
|
|
|-
| 75 || [[ਡਾਅਨ ਐਡਮਜ਼]]||20.12.2021 || 175 || [[ਤਾਨਿਆ ਕੰਪਾਸ]]||30.03.2022
|275
|[[ਫੈਮਲੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ]]
|08.07.2022
|
|
|
|-
| 76 || [[ਅਗਸਤ ਐਮਸ]]||21.12.2021 || 176 || [[ਪੌਲ ਮੇਂਡੇਜ਼]]||31.03.2022
|276
|[[ਗੇਅ ਡਾਕਟਰਜ਼ ਆਇਰਲੈਂਡ]]
|09.07.2022
|
|
|
|-
| 77 || [[ਡਾਇਨਾ ਐਸ਼]]||22.12.2021 || 177 || [[ਬੇਨ ਹੰਟੇ]]||01.04.2022
|277
|[[ਜੈਕੀ ਮਾਲਟਨ]]
|10.07.2022
|
|
|
|-
| 78 || [[ਰੇਚਲ ਫਾਰਮਰ]]||23.12.2021 || 178 || [[ਮੋਬੀਨ ਅਜ਼ਹਰ]]||02.04.2022
|278
|[[ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ]]
|11.07.2022
|
|
|
|-
| 79 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਗਨਾਤਰਾ]]||24.12.2021 || 179 || [[ਸਾਰਾਹ ਸਟੀਰਕ]]||03.04.2022
|279
|[[ਏਲਾ ਹੰਟ]]
|12.07.2022
|
|
|
|-
| 80 || [[ਮਾਰਲੀਨ ਗੋਰਿਸ]]||25.12.2021 || 180 || [[ਜੁਲ ਮਾਰੋਹ]]||04.04.2022
|280
|[[ਲੀਹ ਹਾਰਵੇ]]
|13.07.2022
|
|
|
|-
| 81 || [[ਡੀਆਨਾ ਅਰਬੇਨੀਨਾ]]||26.12.2021 || 181 || [[ਈਵਾਨ ਗ੍ਰੀਰ]]||05.04.2022
|281
|[[ਰੋਏ ਰੋਲੈਂਡ]]
|14.07.2022
|
|
|
|-
| 82 || [[ਰਵੀਨਾ ਅਰੋੜਾ]]||27.12.2021 || 182 || [[ਰਿਆਨ ਹੋਲਮਜ਼]]||06.04.2022
|282
|[[ਰੌਸ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ]]
|15.07.2022
|
|
|
|-
| 83 || [[ਹਿਤੇਨ ਨੂਨਵਾਲ]]||28.12.2021 || 183 || [[ਕਲੋਵਿਸ ਰਫਿਨ]]||07.04.2022
|283
|[[ਬਸੀਰਾ ਖਾਨ]]
|16.07.2022
|
|
|
|-
| 84 || [[ਪ੍ਰਗਤੀ ਸਿੰਘ]]||29.12.2021 || 184 || [[ਟੌਮੀ ਨਟਰ]]||08.04.2022
|284
|[[ਅੰਜਾਰੀ]]
|17.07.2022
|
|
|
|-
| 85 || [[ਰੋਹਿਤ ਖੋਸਲਾ]]||30.12.2021 || 185 || [[ਟੇਡ ਟਿਨਲਿੰਗ]]||09.04.2022
|285
|[[ਬਤ ਕੋਲ (ਸੰਸਥਾ)]]
|18.07.2022
|
|
|
|-
| 86 || [[ਮਾਇਆ ਦ ਡਰੈਗ ਕੁਈਨ]]||31.12.2021 || 186 || [[ਜੂਲੀਅਨ ਬੇਕਰ]]||10.04.2022
|286
|[[ਹਵਰੁਤਾ (ਸੰਸਥਾ)]]
|19.07.2022
|
|
|
|-
| 87 || [[ਮੇਗ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ]]||01.01.2022 || 187 || [[ਡੇਵਿਡ ਐਮਸ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||11.04.2022
|287
|[[ਹਾਮਦ ਸਿੰਨੋ]]
|20.07.2022
|
|
|
|-
| 88 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਗਿਲਬਰਟ]]||02.01.2022 || 188 || [[ਬਰਟ ਆਰਚਰ]]||12.04.2022
|288
|[[ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ]]
|21.07.2022
|
|
|
|-
| 89 || [[ਏਸਥਰ ਭਾਰਤੀ]]||03.01.2022 || 189 || [[ਫਿਨ ਅਰਗਸ]]||13.04.2022
|289
|[[ਜਿਲ ਐਂਡਰਿਊ]]
|22.07.2022
|
|
|
|-
| 90 || [[ਦੀਪਕ ਭਾਰਗਵ]]||04.01.2022 || 190 || [[ਜੇਰੇਡ ਆਲਮਨ]]||14.04.2022
|290
|[[ਜੇਮਸ ਬੇਲੀ]]
|23.07.2022
|
|
|
|-
| 91 || [[ਰੇ ਅਘਯਾਨ]]||05.01.2022 || 191 || [[ਡੈਨੀਅਲ ਕਾਰਟੀਅਰ]]||15.04.2022
|291
|[[ਐਨੀ ਗੁਗਲੀਆ]]
|24.07.2022
|
|
|
|-
| 92 || [[ਐਡਮ ਆਲ]]||06.01.2022 || 192 || [[ਕੇਵਿਨ ਐਲੀਸਨ]]||16.04.2022
|292
|[[ਪੌਲ ਵਿਰਟਜ਼]]
|25.07.2022
|
|
|
|-
| 93 || [[ਆਰਤੀ ਅਗਰਵਾਲ (ਵਿਗਿਆਨੀ)]]||07.01.2022 || 193 || [[ਡਿਕ ਕਲੇਅਰ]]||17.04.2022
|293
|[[ਜੈਸਿਕਾ ਪਲੱਟ]]
|26.07.2022
|393
|
|
|-
| 94 || [[ਭੂਪੇਨ ਖੱਖੜ]]||08.01.2022 || 194 || [[ਸੇਬ ਕਾਸਤਰੋ]]||18.04.2022
|294
|[[ਲੁਈ ਸੈਂਡ]]
|27.07.2022
|394
|
|
|-
| 95 || [[ਐਨੀ ਆਸ਼ੀਮ]]||09.01.2022 || 195 || [[ਹੈਂਕ ਚੇਨ]]||19.04.2022
|295
|[[ਐਂਡਰਿਆ ਯੀਅਰਵੁੱਡ]]
|28.07.2022
|395
|
|
|-
| 96 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਡ੍ਰੈਗਨ]]||10.01.2022 || 196 || [[ਅਬਦੁ ਅਲੀ]]||20.04.2022
|296
|[[ਬੈਟੀ ਬੈਕਸਟਰ]]
|29.07.2022
|396
|
|
|-
| 97 || [[ਚੱਕੀ ਬਾਰਟੋਲੋ]]||11.01.2022 || 197 || [[ਸਲਵਾਡੋਰ ਕੈਲਵੋ]]||21.04.2022
|297
|[[ਟੇਡ ਨੌਰਥ]]
|30.07.2022
|397
|
|
|-
| 98 || [[ਜੈਕ ਬਾਰਨ]]||12.01.2022 || 198 || [[ਬਲੈਕ ਸਪਾਰਕ]]||22.04.2022
|298
|[[ਰਿਚਰਡ ਹਰਮਨ]]
|31.07.2022
|398
|
|
|-
| 99 || [[ਅਡੱਲਟ ਮੋਮ]]||13.01.2022 || 199 || [[ਮਾਰਕ ਬਲੇਨ]]||23.04.2022
|299
|[[ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ]]
|01.08.2022
|399
|
|
|-
| 100 || [[ਕਾਰਲਾ ਐਂਤੋਨੇਲੀ]]||14.01.2022 || 200 || [[ਰਿਵਰ ਗਾਲੋ]]||24.04.2022
|300
|[[ਖਵਾਲ]]
|02.08.2022
|400
|
|
|-
|}</text>
      <sha1>azrbgwqboe279xbhm4b7f7g909mqboq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>139525</id>
    <revision>
      <id>610892</id>
      <parentid>603559</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:21:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18051" xml:space="preserve">{{Infobox model
| name         = ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ
| image        = Jessica Nigri.jpg
| caption      = ਨਿਗਰੀ&lt;nowiki/&gt;ਗੇਮ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕੰਪੈਨ 2012 ਦੌਰਾਨ
| birth_date   = {{Birth based on age as of date |30 |2019|11|28}}&lt;ref name=Tanos2019&gt;{{cite web|last=Tanos|first=Lorenzo|url=https://www.inquisitr.com/5765879/jessica-nigri-cleavage-fall-fairy/|title=  Cosplay Queen Jessica Nigri Puts Cleavage And Booty On Display In 'Fall Fairy' Costume |publisher=[[Inquisitr]]|date=November 28, 2019|accessdate=December 22, 2021}}&lt;/ref&gt;
| birth_place  = ਰੇਨੋ ਨੇਵਾਡਾ, ਯੂ.ਐਸ.&lt;ref name=BleedingCool&gt;{{cite web|last=Johnston|first=Rich|title=Talking To Jessica Nigri About Cosplay|url=http://www.bleedingcool.com/2012/06/01/talking-to-jessica-nigri-about-cosplay/|access-date=March 3, 2013|publisher=Bleeding Cool|date=June 1, 2012}}&lt;/ref&gt;
| citizenship  = ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ&lt;br/&gt;ਨਿਉਜ਼ੀਲੈਂਡ
| ethnicity    = &lt;!-- official sources --&gt;
| years_active = 2009–ਮੌਜੂਦਾ (ਕੋਸਪਲੇਇੰਗ)&lt;br/&gt;2012–ਮੌਜੂਦਾ  (ਮਾਡਲਿੰਗ)
| occupation = ਕੋਸਪਲੇ ਸਖਸ਼ੀਅਤ, ਸਪੋਕਸਮਾਡਲ, ਯੂਟਿਊਬਰ, ਆਵਾਜ਼-ਅਦਾਕਾਰਾ
| measurements = &lt;!-- official sources --&gt;
| height       = &lt;!-- official sources --&gt;
| weight       = &lt;!-- official sources --&gt;
| hair_color   = &lt;!-- official sources --&gt;
| eye_color    = &lt;!-- official sources --&gt;
}}

'''ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ''' (ਜਨਮ 1989)&lt;ref name=&quot;Lozovschi2021&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.inquisitr.com/6487067/queen-of-cosplay-jessicanigri-shares-candid-photo-with-no-makeup|title='Queen Of Cosplay' Jessica Nigri Shares Candid Photo With No Makeup After Run|last=Lozovschi|first=Alexandra|date=April 8, 2021|publisher=[[Inquisitr]]|access-date=December 22, 2021}}&lt;/ref&gt; ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ-ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਕੋਸਪਲੇਅਰ, ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਅਤੇ ਗਲੈਮਰ ਮਾਡਲ, [[ਯੂਟਿਊਬਰ]], ਅਵਾਜ਼ ਅਦਾਕਾਰਾ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਸੰਮੇਲਨ ਇੰਟਰਵਿਊ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੈ। ਉਹ 2009 ਤੋਂ ਕੋਸਪਲੇਅ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ 2012 ਤੋਂ ਮਾਡਲਿੰਗ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਕਈ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਾਂ ਅਤੇ ਕਾਮਿਕ ਬੁੱਕ ਸੀਰੀਜ਼, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਲੀਪੋਪ ਚੈਨਸ਼ਾਅ&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.cosplaynewsnetwork.com/jessica-nigri-juliet-starling-lollipop-chainsaw/|title=Jessica Nigri as Juliet Starling from Lollipop Chainsaw|date=2017-08-01|work=Cosplay News Network|access-date=2018-10-10|language=en-US}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਅਨ'ਜ ਕ੍ਰੀਡ ਫੋਰਥ: ਬਲੈਕ ਫਲੈਗ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬੁਲਾਰੇ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਰ.ਡਬਲਿਊ.ਬੀ.ਵਾਈ. ਵਿੱਚ ਸਿੰਡਰ ਫਾਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਨਿਗਰੀ ਦਾ ਜਨਮ ਰੇਨੋ, ਨੇਵਾਡਾ, [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕ੍ਰਾਈਸਟਚਰਚ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਹੋਈ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਸਥਾਨ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;avp&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=fCrOQG5GQ-g|title=Jessica Nigri's Panel at AVCon|date=July 14, 2013|publisher=YouTube|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;e3&quot;&gt;{{Cite web|url=http://screen.yahoo.com/jessica-nigri-e3-2013-interview-181216091.html|title=Jessica Nigri E3 2013 Interview &amp;#124; Gamezone|publisher=[[Yahoo Screen]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130902091026/http://screen.yahoo.com/jessica-nigri-e3-2013-interview-181216091.html|archive-date=September 2, 2013|access-date=December 2, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;yt&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xtVEZ_UKQio|title=500,000 likes Thank You Video!|last=jessicanigri|date=September 23, 2013|publisher=YouTube|access-date=December 4, 2013}}&lt;/ref&gt; ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ [[ਐਰੀਜ਼ੋਨਾ]] ਚਲੀ ਗਈ। ਨਿਗਰੀ 2009 ਤੋਂ ਕੋਸਪਲੇਅ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, &lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.cosplaynewsnetwork.com/jessica-nigri-cosplay-queen/|title=Jessica Nigri Cosplay Queen|date=2017-08-01|work=Cosplay News Network|access-date=2018-10-10|language=en-US}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;cia&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PJvQolAD-cQ|title=Cosplay in America INTERVIEW : Jessica Nigri|last=Cosplay in America|date=February 18, 2013|publisher=YouTube|access-date=November 28, 2013}}&lt;/ref&gt;ਜਦੋਂ ਉਸਦਾ &quot;ਸੈਕਸੀ ਪਿਕਾਚੂ&quot; ਦਾ ਕੋਸਪਲੇ ਜੋ ਉਸਨੇ ਸੈਨ ਡਿਏਗੋ ਕਾਮਿਕ-ਕਾਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;yt&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.theaureview.com/interviews/the-au-interview-at-avcon-2013-jessica-nigri-nevada|title=the AU interview at AVCon 2013: Jessica Nigri (Nevada)|publisher=the AU review|archive-url=https://web.archive.org/web/20170604071932/http://www.theaureview.com/interviews/the-au-interview-at-avcon-2013-jessica-nigri-nevada|archive-date=June 4, 2017|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ign&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6G6Jq6hzcGM|title=E3 VIP: IGN Meets Jessica Nigri - E3 2013|last=IGN|date=June 13, 2013|publisher=YouTube|access-date=November 28, 2013}}&lt;/ref&gt; 2011 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ [[ਮਾਈਕਰੋਸਾਫ਼ਟ|ਮਾਈਕਰੋਸਾਫਟ]] ਅਤੇ ਗੇਮਸਟੌਪ ਲਈ ''ਗੀਅਰਸ ਆਫ ਵਾਰ 3'' ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਗੇਮ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਲਈ ਗੇਮ ਦੇ ਪਾਤਰ ਅਨਿਆ ਸਟ੍ਰਾਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;gow&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_Ei8I6C5r74|title=Gears of War 3 Midnight Release!|last=jessicanigri|date=September 25, 2011|publisher=YouTube|access-date=November 28, 2013}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
2012 ਵਿੱਚ ਨਿਗਰੀ ਨੇ ਸੂਡਾ51 ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮ ਲੋਲੀਪੋਪ ਚੈਨਸ਼ਾਅ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਜੂਲੀਅਟ ਸਟਾਰਲਿੰਗ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਲਈ ਆਈ.ਜੀ.ਐਨ. ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਜਿੱਤਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਵਾਰਨਰ ਬ੍ਰੋਸ ਗੇਮਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਬੁਲਾਰੇ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;complex&quot;&gt;{{Cite magazine|date=June 7, 2012|title=Interview: Jessica Nigri Talks Life As &quot;Juliet Starling&quot;|url=http://www.complex.com/video-games/2012/06/interview-jessica-nigri-talks-life-as-juliet-starling|magazine=Complex|access-date=November 1, 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;opm&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.officialplaystationmagazine.co.uk/2012/06/11/jessica-nigri-cosplay-gallery/|title=Jessica Nigri cosplay gallery: 'Juliet is the best heroine' &amp;#124; Features|date=June 11, 2012|publisher=Official PlayStation Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20130717010826/http://www.officialplaystationmagazine.co.uk/2012/06/11/jessica-nigri-cosplay-gallery/|archive-date=July 17, 2013|access-date=August 4, 2013}}&lt;/ref&gt; ਜਦੋਂ ਉਹ 2012 ਪੈਨੀ ਆਰਕੇਡ ਐਕਸਪੋ (ਪੈਕਸ) ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਜੂਲੀਅਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ, ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਕਿ ਉਸਨੇ ਜੋ ਗੁਲਾਬੀ ਪਹਿਰਾਵਾ ਪਹਿਨਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਾਹਰ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਬਦਲਣ ਜਾਂ ਫਰਸ਼ ਤੋਂ ਉਤਰਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ; ਨਿਗਰੀ ਜੂਲੀਅਟ ਸਟਾਰਲਿੰਗ ਦੇ ਨਿਯਮਤ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ, ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਾਹਰ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.destructoid.com/two-fun-people-were-asked-to-leave-pax-east-225430.phtml|title=Two fun people were asked to leave PAX East|date=April 8, 2012|website=Destructoid|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt; ਸੌਦੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਕਾਡੋਕਾਵਾ ਗੇਮਜ਼ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅਕੀਹਾਬਾਰਾ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ytdxCVWYC-M|title=Lollipop Chainsaw - Jessica Nigri &amp; Mayu Kawamoto Coming to Akihabara May 19th (Japanese)|publisher=YouTube|access-date=November 28, 2013}}&lt;/ref&gt; ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਲਈ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ''ਲਾਲੀਪੌਪ ਚੈਨਸੋ'' 'ਤੇ ਲਿਆਇਆ ਅਤੇ ਜਪਾਨੀ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮ ਮੈਗਜ਼ੀਨਾਂ ਅਤੇ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਾਮਿਤਸੂ ਅਤੇ ਡੇਂਗੇਕੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.jessicanigriofficial.com/lollipop-chainsaw-tour-interviews-pom-poms-tiny-skirts-and-more/|title=Lollipop Chainsaw Tour; Interviews, pom-poms, tiny skirts and MORE!|date=June 22, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120622094229/http://www.jessicanigriofficial.com/lollipop-chainsaw-tour-interviews-pom-poms-tiny-skirts-and-more/|archive-date=June 22, 2012|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt; ਉਸੇ ਸਾਲ, ਨਿਗਰੀ ਨੇ ਕਿੱਲ3ਆਰਕੌਂਬੋ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮ ਐਲਸਵਰਡ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://canadianonlinegamers.com/2012/05/kill3rcombo-signs-jessica-nigri-for-official-elsword-cosplay-at-anime-expo-2012/|title=Kill3rCombo Signs Jessica Nigri for Official Elsword Cosplay at Anime Expo 2012|publisher=Canadian Online Gamers|archive-url=https://web.archive.org/web/20120527012721/http://canadianonlinegamers.com/2012/05/kill3rcombo-signs-jessica-nigri-for-official-elsword-cosplay-at-anime-expo-2012/|archive-date=May 27, 2012|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.gamezone.com/news/2012/05/24/jessica-nigri-to-represent-elsword-at-anime-expo-2012|title=Jessica Nigri to represent Elsword at Anime Exp...|last=Carmichael|first=Stephanie|date=May 24, 2012|publisher=GameZone|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਕਾਮਿਕ ਬੁੱਕ ਸੀਰੀਜ਼ ਗ੍ਰੀਮ ਫੇਅਰੀ ਟੇਲਸ (ਜ਼ੇਨੇਸਕੋਪ ਐਂਟਰਟੇਨਮੈਂਟ ਲਈ) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.jessicanigriofficial.com/phoenix-comic-con-line-up/|title=Phoenix Comic Con Line UP!|date=June 22, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120622231838/http://www.jessicanigriofficial.com/phoenix-comic-con-line-up/|archive-date=June 22, 2012|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.thegeekality.com/zenescope-entertainment-give-fans-what-they-wanted/|title=Zenescope Entertainment Give Fans What They WANTED|date=February 27, 2013|publisher=Thegeekality.com|archive-url=https://archive.today/20131129125533/http://www.thegeekality.com/zenescope-entertainment-give-fans-what-they-wanted/|archive-date=November 29, 2013|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ''ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ'' (ਦੁਆਰਾ) (ਕਰੂਸੀਡਲ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ) ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਜਾਂ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਈਨ ਅੱਪ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;grwc&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.jessicanigriofficial.com/get-ready-for-wondercon|title=Get Ready For WonderCon!|last=Agent Burgos|date=July 16, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120716035054/http://www.jessicanigriofficial.com/get-ready-for-wondercon|archive-date=July 16, 2012|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.jessicanigriofficial.com/knightingail-at-phoenix-comic-con/|title=Knightingail at Phoenix Comic CON!! - Jessica Nigri Official|date=July 22, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120722115901/http://www.jessicanigriofficial.com/knightingail-at-phoenix-comic-con/|archive-date=July 22, 2012|access-date=November 29, 2013}}&lt;/ref&gt;

== ਫ਼ਿਲਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ==

=== ਫ਼ਿਲਮ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ
! ਸਾਲ
! ਸਿਰਲੇਖ
! ਭੂਮਿਕਾ
! ਸਰੋਤ
|-
| 2018
| ''ਬੀਕੰਮਿਗ ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ'' 
| ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ
| &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://roosterteeth.com/episode/rt-docs-becoming-jessica-nigri-becoming-jessica-nigri-trailer|title=RT Docs: Becoming Jessica Nigri Trailer|website=Rooster Teeth|access-date=31 January 2018}}{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਮਈ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;
|}
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ਫ਼ਿਲਮ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ਼ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
! ਸਾਲ
! ਸਿਰਲੇਖ
! ਭੂਮਿਕਾ
! class=&quot;unsortable&quot; | ਨੋਟਸ
! ਸਰੋਤ
|-
| 2013–ਮੌਜੂਦਾ
| ''ਆਰ.ਡਬਲਿਊ.ਬੀ.ਵਾਈ.''
| ਸਿੰਡਰ ਫਾਲ
|
| &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/BKMkJCEDric/|title=Instagram post by Jessica Nigri • Sep 11, 2016 at 12:56am UTC|website=Instagram|language=en|archive-url=https://ghostarchive.org/iarchive/s/instagram/BKMkJCEDric|archive-date=2021-12-24|access-date=2017-07-27|url-access=limited}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014
| ਰੇੱਡ ਵ ਬਲਿਊ
| ਸਿਮੰਸ ਦੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ
| ਐਪੀਸੋਡ &quot;ਓ ਕੈਪਟਨ, ਮਾਈ ਕੈਪਟਨ&quot; ਅਤੇ &quot;ਸਮਥਿੰਗ ਏਲਸ ਇਨਟਾਇਰਲੀ&quot;
| 
|-
| 2015
| ''ਸੁਪਰ ਸੋਨੀਕੋ: ਦ ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ''
| ਸੋਨੀਕੋ
|
| &lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2015-01-22/sentai-filmworks-casts-professional-cosplayer-jessica-nigri-as-lead-in-super-sonico/.83591|title=Sentai Filmworks Casts Professional Cosplayer Jessica Nigri as Lead in Super Sonico|work=Anime News Network|access-date=2017-07-27|language=en}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2016–ਮੌਜੂਦਾ
| ''ਆਰ.ਡਬਲਿਊ.ਬੀ.ਵਾਈ.'' ''ਚਿਬੀ''
| ਸਿੰਡਰ ਫਾਲ
|
| &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/OJessicaNigri/status/772580881110212608|title=Tweet by Jessica Nigri|website=Twitter|language=en|access-date=2017-07-27}}&lt;/ref&gt;
|}

=== ਵਪਾਰਕ ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸਾਲ
! ਸਿਰਲੇਖ
! ਭੂਮਿਕਾ
! ਸਰੋਤ
|-
| 2012
| ''ਜ਼ੋਮ-ਬੀ-ਗੋਨ''
| ਜੂਲੀਅਟ ਸਟਾਰਲਿੰਗ ( ''ਲੌਲੀਪੌਪ ਚੇਨਸ਼ਾਅ'' )
| &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=BVhbgBGL8Bk|title=ZOM-BE-GONE - Lollipop Chainsaw Live Action Trailer|last=gamespot|date=April 5, 2012|publisher=YouTube|access-date=November 28, 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2012
| ਬਜ਼ ਕਿਲ
| ਜੂਲੀਅਟ ਸਟਾਰਲਿੰਗ ( ''ਲੌਲੀਪੌਪ ਚੇਨਸ਼ਾਅ'' )
| &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=-PEHE0Jhhhc|title=Lollipop Chainsaw Juliet Starling Robot Official Trailer|last=CoinOpTV|publisher=YouTube|access-date=November 28, 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
| 2013
| ''ਕਿਡ ਟੀ.ਵੀ''
| ਵਿਵਿਏਨ ਸਕਵਾਲ ( ਕਿਲਰ ਇਜ਼ ਡੇੱਡ )
| &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/user/kadokawagames/search?query=KID+TV|title=kadokawagames|publisher=YouTube|access-date=December 20, 2013}}&lt;/ref&gt;
|}

=== ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓਜ਼ ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸਾਲ
! ਸਿਰਲੇਖ
! ਭੂਮਿਕਾ
! ਸਰੋਤ
|-
| 2011
| ''ਚਾਲਕਸਕਿਨ: ਟੀ 'ਐਨ ਏ''
| ਕੋਸਪਲੇ ਗਰਲ
|
|-
| 2012
| ''ਨਿਗਰੀ ਪਲੀਜ਼!''
| ਸੋਨੀਆ ਬਲੇਡ ( ''[[ਮੋਰਟਲ ਕੌਮਬੈਟ|ਮੌਰਟਲ ਕੋਮਬੈਟ]]'' ) 
|
|}

=== ਵੀਡੀਓ ਖੇਡ ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸਾਲ
! ਸਿਰਲੇਖ
! ਭੂਮਿਕਾ
! ਸਰੋਤ
|-
| 2016
| ''ਸੋਨੀਕੋਮੀ: ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿਦ ਸੋਨੀਕੋ'' 
| ਸੋਨੀਕੋ
| &lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-04-08/jessica-nigri-returns-to-voice-sonico-in-english-release-of-sonicomi-game/.100824|title=Jessica Nigri Returns to Voice Sonico in English Release of Sonicomi Game|last=AnimeNewsNetwork|date=April 8, 2016|work=AnimeNewsNetwork|access-date=June 20, 2016}}&lt;/ref&gt;
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{IMDB name|4995796}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਯੂਟਿਊਬਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਦੁਲਿੰਗੀ ਔਰਤਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਦੁਲਿੰਗੀ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਬਲਾਗਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਅਮਰੀਕੀ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]]</text>
      <sha1>d12fiv93j1d1fuf9sli1oz3ns4a1xg7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਲੈਸੀ ਗ੍ਰੀਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>139594</id>
    <revision>
      <id>610893</id>
      <parentid>602268</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:33:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12189" xml:space="preserve">{{Infobox person|image=Laci Green and Lindsey Doe (cropped to Laci Green).jpg|caption=ਲੈਸੀ ਗ੍ਰੀਨ 2014 ਵਿਡਕੋਨ|name=ਲੈਸੀ ਗ੍ਰੀਨ|birth_date={{Birth date and age|1989|10|18}}|birth_place=ਸਾਲਟ ਲੇਕ ਸਿਟੀ, [[ਯੂਟਾ]], ਯੂ.ਐਸ.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://kernelmag.dailydot.com/issue-sections/headline-story/13714/laci-green-youtube-feminist-profile/|title=The sex-positive saga of Laci Green - The Kernel|date=July 19, 2015|access-date=ਜਨਵਰੀ 23, 2022|archive-date=ਜੁਲਾਈ 29, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190729152755/https://kernelmag.dailydot.com/issue-sections/headline-story/13714/laci-green-youtube-feminist-profile/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;|alma_mater=[[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ]]|occupation={{flatlist|
* ਯੂਟਿਊਬਰ
* ਸੈਕਸ ਐਜੂਕੇਟਰ}}|website={{URL|http://lacigreen.tv}}|module={{Infobox YouTube personality
| embed              = Yes
| name               = Laci Green
| channel_name       = ਲੇਸੀਗ੍ਰੀਨ
|years_active        = 2008–ਹੁਣ
|genre               = {{hlist|ਸੈਕਸ ਐਜੂਕੇਟਰ|ਵਲੋਗ}}
|subscribers         = 1.37 ਮਿਲੀਅਨ
|views               = 158 ਮਿਲੀਅਨ
|silver_button       = yes
|silver_year         = 2014 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ
|gold_button         = yes
|gold_year           = 2014
|stats_update        = ਫ਼ਰਵਰੀ 8, 2021}}}}
[[Category:Articles with hCards]]

'''ਲੈਸੀ ਗ੍ਰੀਨ''' (ਜਨਮ ਅਕਤੂਬਰ 18, 1989)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://lacigreen.tumblr.com/post/23327514639/when-is-your-birthday-how-old-are-you|title=When is your birthday/how old are you?|last=Green|first=Laci|website=lacigreen.tumblr.com|publisher=[[Tumblr]]|access-date=July 17, 2014}}&lt;/ref&gt; ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ [[ਯੂਟਿਊਬਰ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.huffingtonpost.com/2014/04/25/laci-green-why-im-a-feminist_n_5214681.html|title=Laci Green reminds us why we all need to be feminists|last=Vagianos|first=Alanna|date=April 4, 2014|work=[[The Huffington Post]]|access-date=May 6, 2014|quote=&quot;I, Laci Green, am a feminist.&quot;}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Telegraph30Sept&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/women/womens-life/11130720/Sam-Pepper-sex-harassment-row-How-YouTube-teen-fan-girls-found-their-voice.html|title=Sam Pepper sexual harassment row: How YouTube teen fan girls found their voice|last=Lodge|first=Reni-Eddo|date=September 30, 2014|work=[[The Daily Telegraph|The Telegraph]]|access-date=October 1, 2014|location=London|quote=Feminist YouTuber Laci Green capitalised on the mood by writing an open letter ...}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਸੈਕਸ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਗ੍ਰੀਨ ਨੇ ਐਮਟੀਵੀ ਨਾਲ 12-ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਸੌਦੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਬ੍ਰੇਲੇਸ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾ ਐਮਟੀਵੀ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਐਪੀਸੋਡ 4 ਨਵੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੋਇਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://variety.com/2014/digital/news/mtv-launches-first-original-youtube-channel-braless-hosted-by-laci-green-exclusive-1201343485|title=Channel hosted by sex vlogger Laci Green under 12-week deal with cabler|last=Spangler|first=Todd|date=October 30, 2014|website=variety.com|publisher=[[Variety (magazine)|Variety]]|access-date=December 4, 2014}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ [[ਟਾਈਮ (ਪਤ੍ਰਿਕਾ)|ਟਾਈਮ]] ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ 30 ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://time.com/4258291/30-most-influential-people-on-the-internet-2016/|title=The 30 most influential people on the internet|last=Time staff|date=March 16, 2016|work=[[Time (magazine)|Time]]|access-date=March 16, 2016}}&lt;/ref&gt; 2017 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ [[ਯੂਟਿਊਬ]] 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਦਸਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਈ।

== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ==
ਗ੍ਰੀਨ ਦਾ ਜਨਮ [[ਯੂਟਾ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮਾਰਮਨ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ [[ਮੁਸਲਮਾਨ|ਮੁਸਲਿਮ]] ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ, ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Citation|url=http://jezebel.com/5924950/internet-social-justice-mob-goes-batshit-on-well-meaning-sex-ed-activist|last=Ryan|first=Erin Gloria|date=July 11, 2012|title=Internet Social Justice Mob Goes Batshit on Activist, Has No Sense of Irony}}&lt;/ref&gt; ਜਦੋਂ ਉਹ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪੋਰਟਲੈਂਡ, ਓਰੇਗਨ ਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ, ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਚਲੇ ਗਏ। ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਉਹ ਵੱਡੀ ਹੋਈ, ਉਸਨੇ ਮਾਰਮਨ ਵਿਸ਼ਵਾਸ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਖ਼ਤ ਲਿੰਗ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਮੀਦਾਂ ਹਨ। ਵੱਡੀ ਹੋ ਕੇ ਗ੍ਰੀਨ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣ ਲੱਗੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਜੋ ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਮਾਲਕ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਉਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।

2011 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਨ ਨੇ [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ|ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ]] ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;review&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.newsreview.com/sacramento/master-of-sex/content?oid=12686315|title=Master of sex|last=Munger|first=Kel|date=February 6, 2014|work=[[News &amp; Review]]|access-date=September 6, 2014|location=Chico, California}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.dailycal.org/2014/09/25/11-entertaining-cal-alumni/|title=11 of the most entertaining UC Berkeley alumni|last=Krandel|first=Kelsi|date=September 25, 2014|work=[[The Daily Californian|The Daily Clog]] (student newspaper)|access-date=March 7, 2016|publisher=[[University of California, Berkeley]]}}&lt;/ref&gt; ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਇਰਾਦੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। 

== ਕਰੀਅਰ ==
ਗ੍ਰੀਨ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ੌਕ ਸਨ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਏ, ਉਸਨੇ ਸੈਕਸ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।&lt;ref name=&quot;review&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.newsreview.com/sacramento/master-of-sex/content?oid=12686315|title=Master of sex|last=Munger|first=Kel|date=February 6, 2014|work=[[News &amp; Review]]|access-date=September 6, 2014|location=Chico, California}}&lt;/ref&gt; ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਤੱਕ ਉਸਦੇ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਦੇ 1,000,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਬਸਕ੍ਰਾਇਬਰ ਸਨ।&lt;ref name=&quot;Channel4Pepper&quot;&gt;{{Cite news|url=http://www.channel4.com/news/second-youtube-star-accused-of-sexual-assault-by-fans|title=Second YouTube star accused of sexual assault by fans|date=October 2, 2014|work=[[Channel 4 News]]|publisher=[[Channel 4]]}}&lt;/ref&gt; ਇੱਕ ਸੈਕਸ ਸਿੱਖਿਅਕ ਵਜੋਂ ਉਸਨੇ ਕਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ&lt;ref name=&quot;atlantic&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.theatlantic.com/health/archive/2014/02/living-myths-about-virginity/283628/|title=Living myths about virginity|last=Feeney|first=Nolan|date=February 7, 2014|work=[[The Atlantic]]|access-date=July 17, 2014}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਲੈਕਚਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।&lt;ref name=&quot;review&quot; /&gt; ਗ੍ਰੀਨ ਡੀਨਿਊਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਸਹਿ-ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਡਿਸਕਵਰੀ ਨਿਊਜ਼ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੁਆਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਛੋਟਾ ਵਿਗਿਆਨ-ਅਧਾਰਿਤ ਸ਼ੋਅ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.deadline.com/2013/05/discovery-revision3-web-video-science-testtube/|title=Discovery's revision3 launches science-themed web channel: testtube|last=The Deadline Team|date=May 23, 2013|work=[[Deadline Hollywood]]|access-date=July 17, 2014}}&lt;/ref&gt; 18 ਜਨਵਰੀ, 2013 ਨੂੰ ਗ੍ਰੀਨ ਡਾ. ਫਿਲ 'ਤੇ &quot;ਗਰਲਜ਼ ਹੂ ਬਾਸ਼ ਗਰਲਜ਼ ਹੂ ਡਰੈਸ ਸੈਕਸੀ&quot; ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੇ ਐਪੀਸੋਡ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਲਟ-ਸ਼ੇਮਿੰਗ ਗਲਤ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਲਿੰਗਕਤਾ ਨੂੰ ਨਿਘਾਰ ਦੇਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਚਰਚ ਆਫ਼ ਜੀਸਸ ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਆਫ਼ ਲੈਟਰ-ਡੇ ਸੇਂਟਸ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਗ੍ਰੀਨ ਡੂੰਘੀ ਉਦਾਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ [[ਸਵੈ-ਹਾਨੀ|ਸਵੈ-ਨੁਕਸਾਨ]] ਅਤੇ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਥੈਰੇਪਿਸਟ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸਦੀ ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਹੁਣ ਇੱਕ [[ਨਾਸਤਿਕ]] ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਉਹ ਯੂਨੀਟੇਰੀਅਨ ਯੂਨੀਵਰਸਲਿਸਟ ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.lacigreen.tv/about|title=Meet Laci|access-date=June 28, 2017}}&lt;/ref&gt;

ਉਹ [[ਸਰਵਲਿੰਗਕਤਾ|ਗ੍ਰੀਨ ਪੈਨਸੈਕਸੁਅਲ]] ਵਜੋਂ ਪਛਾਣ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/soloish/wp/2018/04/26/janelle-monae-comes-out-as-pansexual-what-does-that-mean/|title=Janelle Monáe comes out as 'pansexual.' What does that mean?|last=Bonos|first=Lisa|date=April 26, 2018|work=[[The Washington Post]]|access-date=October 1, 2018|language=en}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਹੁਣ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}} 

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{ਦਫ਼ਤਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ|http://www.lacigreen.tv}}
* {{IMDB name|6519640}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਯੂਟਿਊਬਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਬਲਾਗਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਿਲਾ ਕਾਰਕੁਨ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1989]]</text>
      <sha1>on4a8oeyh924glj3skzi7wawwvkhppb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਮਿਲਾ ਜੈਮ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>139651</id>
    <revision>
      <id>610894</id>
      <parentid>596265</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:36:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12553" xml:space="preserve">{{infobox artist
| name = ਮਿਲਾ ਜੈਮ
| image = Mila Jam.jpg
| birth_date = {{birth date and age |1989|02|22}}
| birth_place = ਔਰੋਰਾ ਇਲੀਨੋਇਸ
| awards = ਐਨ.ਵਾਈ.ਸੀ. ਗਲੈਮਰ ਅਵਾਰਡ,&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.glamawards.net/15th-annual-glam-awards-1|title=The 15th Annual GLAM AWARDS December 20 2013 at Providence Hosted by Bianca Del Rio, Thorgy Thor and Michael Musto|website=The Glam Awards}}&lt;/ref&gt; ਓਡਸੀ ਨਾਇਟਲਾਇਫ਼ ਅਵਾਰਡ
}}

'''ਮਿਲਾ ਜੈਮ''' ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ [[ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ]] ਗਾਇਕਾ,&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.papermag.com/mila-jam-faces-video-2338424496.html|title=Watch the Inspiring New Video For Mila Jam's LGBTQ Self-Love Anthem &quot;Faces&quot;|work=Papermag}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.newnownext.com/michael-musto-facebook-cabaret-nyc/11/2017/?xrs=synd_twitter_nnn|title=10 Fab People To Follow On Facebook|work=NewNowNext}}&lt;/ref&gt; ਗੀਤਕਾਰ, ਡਾਂਸਰ, ਅਭਿਨੇਤਰੀ&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&amp;v=U1WO3nuaJ9g|title=Harney Elves Are Preparing for the Holidays|via=YouTube}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਕਿਉ. ਕਾਰਕੁੰਨ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://worldofwonder.net/transgenderdayofvisibility-nyc-performer-mila-jams-message-acceptance-faces-feat-laverne-cox-titus-burgess-jamie-clayton-candis-cayne-peppermint/|title=#TransgenderDayOfVisibility: NYC Performer Mila Jam's Message of Acceptance in &quot;Faces&quot; feat. Laverne Cox, Titus Burgess, Jamie Clayton, Candis Cayne, Peppermint &amp; More!|work=WorldofWonder}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.romance-journal.com/issues/issue-02-resistance/|title=Resistance|work=Romance-Journal}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.papermag.com/mila-jam-faces-video-2338424496.html|title=Watch the Inspiring New Video For Mila Jam's LGBTQ Self-Love Anthem &quot;Faces&quot;|date=March 31, 2017|work=PAPERMAG|access-date=March 5, 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://allthewomeninmyfamilysing.com/blog/2018/1/19/featuring-mila-jam|title=Featuring Mila Jam|work=All The Women in My Family Sing|access-date=2022-01-24|archive-date=2018-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20180401075354/https://allthewomeninmyfamilysing.com/blog/2018/1/19/featuring-mila-jam|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ==
ਜਾਹਮੀਲਾ ਐਡਰਲੇ, ਜੋ ਕਿ ਮਿਲਾ ਜੈਮ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ 22 ਫ਼ਰਵਰੀ 1989 ਨੂੰ ਔਰੋਰਾ ਇਲੀਨੋਇਸ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕੋਲੰਬਸ, ਜਾਰਜੀਆ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਸਟੈਫਨੀ ਐਡਰਲੇ ਇੱਕ ਆਈਟੀ ਟੈਕਨੀਸ਼ੀਅਨ ਅਤੇ ਫਿਲਿਪ ਐਡਰਲੇ ਇੱਕ ਸੀ.ਈ.ਬੀ.ਏ.ਐਫ. ਲੈਬ ਟੈਕਨੀਸ਼ੀਅਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕੋਲੰਬਸ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਅਮੈਰੀਕਨ ਮਿਊਜ਼ੀਕਲ ਅਤੇ ਡਰਾਮੈਟਿਕ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੇ ਕਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਟੇਜ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.out.com/entertainment/music/2013/08/26/mila-jam-masters-universe-sahara-davenport|title=Need to Know:Mila Jam|work=OUT Magazine}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;youtube.com&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&amp;v=U1WO3nuaJ9g|title=Harney Elves Are Preparing for the Holidays|via=YouTube}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਮਿਲਾ ਜੈਮ ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਯੂਟਿਊਬ ਪ੍ਰਤੀਰੂਪ ਬ੍ਰਿਟਨੀ ਹਸਟਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.huffingtonpost.com/nathan-manske/i-literally-went-back-to-_b_7070030.html|title='I Literally Went Back to Zero': Woman Sacrificed Everything for This One Reason|work=HuffPost}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.ticketfly.com/event/341441-mila-jam-masters-universe-new-york/|title=Mila Jam 'Masters of The Universe' Video Premier|work=Ticketfly}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://imfromdriftwood.com/mila_jam/|title=Transgender Woman Sacrifices Everything To Finally Be Herself.|work=I'm From Driftwood}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.podomatic.com/podcasts/sundaymorningmimosa/episodes/2015-12-08T14_15_22-08_00|title=Haus of Mimosa: The Podcast Ep. 29 &quot;Jammin' Out!&quot;|work=Podomatic}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://about-online.com/entertainment-news/transgender-superstar-mila-jam-new-single-faces-celebrates-acceptance/|title=Transgender Superstar Mila Jam New Single 'Faces' Celebrates Acceptance|work=about-online|access-date=2022-01-24|archive-date=2018-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20180723074231/http://about-online.com/entertainment-news/transgender-superstar-mila-jam-new-single-faces-celebrates-acceptance/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; ਉਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦੀ ਪੈਰੋਡੀ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲੀ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਅੰਦਰ ਯੂਟਿਊਬ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਰੈਂਟ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੂਰਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਪੈਰੋਡੀਜ਼ ਬਣਾਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੀ।

[[ਰਿਹਾਨਾ]] ਦੇ ਗਾਣੇ ਅੰਬਰੇਲਾ ਦੀ ਪੈਰੋਡੀ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪੈਰੋਡੀਜ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਟ ਮਿਲੇ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/profile_videos?user=Brtnydnc1|title=Brtnydnc1's Videos|last=Houston|first=Britney|website=[[YouTube]]|access-date=September 14, 2008}}&lt;/ref&gt; ਪੁਸੀਕੈਟ ਡੌਲਜ਼ ਦੇ ਗੀਤ ''ਵੇਨ ਆਈ ਗ੍ਰੋ ਅੱਪ'' ਦੀ ਪੈਰੋਡੀ ਲਈ, ਜੈਮ ਨੇ &quot;ਬ੍ਰਿਟਨੀ ਕੈਟ ਡੌਲਜ਼&quot; ਵਜੋਂ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਚਾਰ ਡਰੈਗ ਰਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.mtv.com/news/articles/1590362/20080702/the_pussycat_dolls.jhtml|title=Britney Houston Recruits 'Britney Cat Dolls' For Pussycat Dolls Parody|last=Cantielo|first=Jim|date=July 3, 2008|access-date=September 14, 2008}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ 2008 ਦੇ ਐਮ.ਟੀ.ਵੀ. ਮੂਲ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਪਾਇਲਟ ਨਿਊਜ਼ੀਕਲ ਵਿੱਚ ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਭਿਨੈ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚੁੱਕਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://newsroom.mtv.com/2008/07/03/britney-houston-stars-in-mtvs-newsical-pilot-check-it-out-here/|title=Britney Houston Stars in MTV's 'Newsical' Pilot|last=Cantielo|first=Jim|date=July 3, 2008|access-date=September 14, 2008|archive-date=ਫ਼ਰਵਰੀ 11, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120211203203/http://newsroom.mtv.com/2008/07/03/britney-houston-stars-in-mtvs-newsical-pilot-check-it-out-here/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ &quot;ਐਂਡ ਦ ਕਰਾਊਡ ਗੋਜ਼&quot; ਗੀਤ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਜੋਨੀ ਮੈਕਗਵਰਨ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸੰਕਲਨ, ''ਦ ਈਸਟ ਵਿਲੇਜ ਮਿਕਸਟੇਪ 2: ਦ ਲੈਜੈਂਡਜ਼ ਬਾਲ'' 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸਦੀ ਅਸਲ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਐਲਬਮ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਐਨ.ਵਾਈ.ਸੀ.- ਅਧਾਰਿਤ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਕਿਉ. ਰੈਪਰ ਜਿਪਸਟਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।&lt;ref&gt;http://www.billboard.com/artist/304736/jipsta/chart&lt;/ref&gt; ਮਿਲਾ ਨੇ ਬ੍ਰੌਡਵੇ ਸੰਗੀਤਕ ਰੈਂਟ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਸਨੇ [[ਜੇਮਸ ਬਰਾਊਨ|ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਾਊਨ]], ਮਾਰਕ ਰੌਨਸਨ, [[ਲਾਵੇਰਨ ਕਾਕਸ|ਲੇਵਰਨ ਕੌਕਸ]], ਟ੍ਰੈਵਿਸ ਵਾਲ, ਜੋਡੀ ਵਾਟਲੇ, ਲੇਡੀ ਕੀਅਰ (ਡੀ-ਲਾਈਟ) ਅਤੇ ਨਤਾਸ਼ਾ ਬੇਡਿੰਗਫੀਲਡ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਬੀਬੀਸੀ ਦੇ ''ਦ ਲਿਲੀ ਐਲਨ ਸ਼ੋਅ,'' ''ਐਮਟੀਵੀ'' ਅਤੇ ''ਐਮਟੀਵੀ ਨਿਊਜ਼''' ਅਤੇ ''ਹਗਫਿੰਟਨ ਪੋਸਟ''  ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫ਼ੀਚਰ ਵਿੱਚ, ''ਬਿਲਬੋਰਡ'',&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.billboard.com/articles/columns/pop/7744474/mila-jam-faces-video-laverne-cox-tituss-burgess-trans-day|title=Laverne Cox, Tituss Burgess &amp; More Celebrate International Trans Day of Visibility in Mila Jam's 'Faces' Video|work=Billboard}}&lt;/ref&gt; ''ਬੋਸ਼ਿਪ,'' &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://bossip.com/1552222/bossip-premiere-trans-pop-singer-mila-jam-drops-faces-music-video/|title=BOSSIP Premiere: Trans Pop Singer Mila Jam Drops &quot;Faces&quot; Music Video|work=BOSSIP|access-date=2022-01-24|archive-date=2018-08-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20180813012228/https://bossip.com/1552222/bossip-premiere-trans-pop-singer-mila-jam-drops-faces-music-video/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; ''ਐਮਟੀਵੀ ਡਾਟ ਕੋਮ'', ਆਉਟ ਡਾਟ ਕੋਮ&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.out.com/music/2017/3/31/premiere-laverne-cox-candis-cayne-tituss-burgess-appear-mila-jams-faces-video|title=Premiere: Laverne Cox, Candis Cayne &amp; Tituss Burgess Star in Mila Jam's 'Faces' Video|work=OUT.com}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਪੇਰੇਜਿਲਟਨ ਡਾਟ ਕੋਮ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਮਿਲਾ ''ਮੂਲ ਯੂਟਿਊਬ ਟਾਕ ਸ਼ੋਅ ਸੀਰੀਜ਼ ਆਈ ਐਮ ਫਰੌਮ ਡਰਿਫਟਵੁੱਡ'' ਸਿਰਲੇਖ ਦੀ ਅਕਸਰ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਵੀ ਰਹੀ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://imfromdriftwood.com/mila_jam/|title=Transgender Woman Sacrifices Everything To Finally Be Herself.|work=I'm From Driftwood}}&lt;/ref&gt;

== ਅਵਾਰਡ ==
ਮਿਲਾ ਨੂੰ 2013 ਦੇ ਗਲੈਮ ਨਾਈਟ ਲਾਈਫ ਅਵਾਰਡਸ ਵਿੱਚ ਸਰਵੋਤਮ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਡਾਂਸ ਕਲਾਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.glamawards.net/15th-annual-glam-awards-1|title=The 15th Annual GLAM AWARDS December 20 2013 at Providence Hosted by Bianca Del Rio, Thorgy Thor and Michael Musto|work=The Glam Awards}}&lt;/ref&gt;  ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ 2015 ਵਿੱਚ ਓਡੀਸੀ ਨਾਈਟ ਲਾਈਫ ਅਵਾਰਡਸ ਬ੍ਰੇਕਥਰੂ ਕਲਾਕਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://about-online.com/entertainment-news/transgender-superstar-mila-jam-new-single-faces-celebrates-acceptance/|title=Transgender Superstar Mila Jam New Single 'Faces' Celebrates Acceptance|publisher=ABOUT NEWS|access-date=2022-01-24|archive-date=2018-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20180723074231/http://about-online.com/entertainment-news/transgender-superstar-mila-jam-new-single-faces-celebrates-acceptance/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;

== ਡਿਸਕੋਗ੍ਰਾਫੀ ==

* &quot;ਵਾਕ&quot; (2010)
* &quot;ਦਿਸ ਇਜ਼ ਲਵ&quot; (2011)
* &quot;ਵਰੀਅਰ&quot; (2011)
* &quot;ਮਾਸਟਰ ਆਫ ਦ ਯੂਨੀਵਰਸ&quot; (2013)
* &quot;ਫੇਸਜ&quot; (2017)

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਯੂਟਿਊਬਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1989]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]</text>
      <sha1>8qes94tpbh7wyo8s1h7g65j8ndrwyb3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼</title>
    <ns>0</ns>
    <id>139686</id>
    <revision>
      <id>610895</id>
      <parentid>592446</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:38:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10184" xml:space="preserve">{{Infobox YouTube personality
| name                 = ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼
| logo                 = 
| logo_caption         = 
| image                = File:Ari_Fitz_headshot,_Jan_2007.png
| caption              = ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼ ਜਨਵਰੀ 2017 ਦੌਰਾਨ
| birth_name           = ਏਰੀਏਲ ਸਕਾਟ
| birth_date           = &lt;!-- NOTE: Per WP:BLP, do not add a full birth date unless reliably sourced.--&gt;
| birth_place          = 
| death_date           = 
| death_place          = 
| nationality          = [[ਅਮਰੀਕੀ]]
| occupation           = ਯੂਟਿਊਬਰ, ਮਾਡਲ, ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ
| website              = 
| pseudonym            = 
| channel_name         = ItsAriFitz
| channel_name2        = angryarrows
| channel_display_name = Ari
| channel_display_name2 = ARROWS
| years_active         = 2013–present
| genre                = 
| subscribers          = 251,000
| subscriber_date      = 
| views                = 12,772,489 views
| view_date            = 
| network              = 
| associated_acts      = 
| catchphrase(s)       = 
| silver_button        = y
| gold_button          = n
| diamond_button       = n
| ruby_button          = n
| red_diamond_button   = n
| stats_update         = 
}}

'''ਐਰੋਜ਼ ਫਿਟਜ਼ &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Citation|title=i'm trans. my name is ARROWS (@angryarrows) now.|url=https://www.youtube.com/watch?v=PV45MSxKKc8}}&lt;/ref&gt;''' &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.linkedin.com/in/arrows-fitz|title=Arrows Fitz - Owner, Executive Producer @ Whatta Weekend. (he/they)|website=[[LinkedIn]]}}&lt;/ref&gt; (ਜਨਮ '''ਏਰੀਏਲ ਸਕਾਟ''';&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.eastbayexpress.com/CultureSpyBlog/archives/2014/02/27/oaklanders-school-real-world-cast-on-transgender-identity|title=Oaklanders School 'Real World' Cast on Transgender Identity|last=Owen|first=Elliot|date=February 27, 2014|website=East Bay Express|language=en|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt; 1989), ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ '''ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼''' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਇੱਕ ਮਾਡਲ, ਵਲੌਗਰ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਟੋਮਬੋਯਿਸ਼ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੱਕ ਐਂਡਰੋਜੀਨਸ ਵਿਅਕਤੀ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਰਦ ਅਤੇ ਇਸਤਰੀ ਦੋਵਾਂ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://bust.com/tv/196088-ari-fitz-on-her-new-web-series-that-highlights-untold-queer-love-stories.html|title=Ari Fitz's New Web Series Highlights Untold Queer Love Stories|website=bust.com|language=en-gb|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://posturemag.com/online/ari-fitz/|title=Social Media Star Ari Fitz on Staying Focused and Believing in Herself|date=March 7, 2018|website=Posture Media|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.out.com/art-books/2017/10/11/gallery-ari-fitz-christine-ting-celebrate-black-queer-intimacy|title=Gallery: Ari Fitz &amp; Christine Ting Celebrate Black Queer Intimacy|date=October 1, 2017|website=out.com|language=en|access-date=January 28, 2020}}&lt;/ref&gt;

== ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ==
ਫਿਟਜ਼ ਦਾ ਜਨਮ ਵੈਲੇਜੋ, [[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.eastbayexpress.com/CultureSpyBlog/archives/2014/02/27/oaklanders-school-real-world-cast-on-transgender-identity|title=Oaklanders School 'Real World' Cast on Transgender Identity|last=Owen|first=Elliot|date=February 27, 2014|website=East Bay Express|language=en|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ|ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ]] ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.afterellen.com/tv/206817-ari-fitz-keeps-it-100-on-the-real-world-ex-plosion|title=Ari Fitz keeps it 100 on &quot;The Real World: Ex-Plosion&quot;|date=January 6, 2014|website=AfterEllen|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ ਇੱਕ ਅੰਡਰਗਰੈਜੂਏਟ ਵਜੋਂ ਮਾਡਲ ਬਣਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; ਉਸਨੇ ਯੂ.ਜੀ.ਜੀ. ਅਤੇ ਕੇਂਜੋ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਮਾਡਲਿੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਈਲੋਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਵਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bitchmedia.org/article/ari-fitz-interview-leaving-instagram|title=Ari Fitz Left Instagram Because It's Policing Queer Black Users|website=Bitch Media|language=en|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt;

ਫਿਟਜ਼ ਨੇ ਆਪਣਾ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਬਣਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਉਹ 23 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ''ਰੀਅਲ ਵਰਲਡ: ਐਕਸ-ਪਲੋਜ਼ਨ'' 'ਤੇ ਇੱਕ ਕਾਸਟ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਏਰੀਏਲ ਸਕਾਟ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://shortyawards.com/9th/itsarifitz|title=Ari Fitz – The Shorty Awards|website=shortyawards.com|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.afterellen.com/tv/206817-ari-fitz-keeps-it-100-on-the-real-world-ex-plosion|title=Ari Fitz keeps it 100 on &quot;The Real World: Ex-Plosion&quot;|date=January 6, 2014|website=AfterEllen|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt; 2016 ਵਿੱਚ ਫਿਟਜ਼ ਵਲੌਗਿੰਗ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲ-ਟਾਈਮ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ [[ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]] ਚਲਾ ਗਿਆ।&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bitchmedia.org/article/ari-fitz-interview-leaving-instagram|title=Ari Fitz Left Instagram Because It's Policing Queer Black Users|website=Bitch Media|language=en|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt; ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਏਜੰਸੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਡਲਿੰਗ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਉਸਦੀ ਯੂਟਿਊਬ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.vice.com/en_us/article/qvxjm7/jacob-tobia-teenage-boys-masculinity|title=A Letter to Teenage Boys, From Someone Who Used to Be One|last=Tobia|first=Jacob|date=April 2, 2018|website=Vice|language=en|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt; ਫਿਟਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਟੋਮਬੋਯਿਸ਼ 'ਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਲੌਗ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੱਗਰੀ ਜੈਂਡਰ ਅਤੇ ਲਿੰਗਕਤਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਫਿਟਜ਼ ਛੋਟੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ''ਬਬਲਸ'', ਇੱਕ ਸਕ੍ਰਿਪਟਡ ਵੈੱਬ ਸੀਰੀਜ਼, ਅਤੇ ''ਮਾਈ ਮਾਮਾ ਵੇਅਰਜ਼ ਟਿਮਬਸ'', ਸੈਂਟਰ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਦੇ ਮਰਦਾਨਾ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਆਦਿ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.pride.com/identities/2019/6/19/pride25-2019-ari-fitz|title=Ari Fitz Is Telling Stories the World Needs to Hear|date=June 1, 2019|website=pride.com|language=en|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt;

=== ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ===
ਫਿਟਜ਼ ਨੇ 9ਵੇਂ ਸਲਾਨਾ ਸ਼ੌਰਟੀ ਅਵਾਰਡਸ ਵਿੱਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ+ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸਰਵੋਤਮ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://shortyawards.com/9th/itsarifitz|title=Ari Fitz – The Shorty Awards|website=shortyawards.com|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਾਇਡ ਡਾਟ ਕਾਮ ਦੀ 2019 ਪ੍ਰਾਈਡ 25 ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.pride.com/identities/2019/6/19/pride25-2019-ari-fitz|title=Ari Fitz Is Telling Stories the World Needs to Hear|date=June 1, 2019|website=pride.com|language=en|access-date=October 7, 2019}}&lt;/ref&gt;

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਫਿਟਜ਼ [[ਕੁਈਰ]] ਅਤੇ [[ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ]] [[ਗੈਰ-ਬਾਈਨਰੀ ਜੈਂਡਰ|ਗੈਰ-ਬਾਈਨਰੀ]] ਵਜੋਂ ਪਛਾਣ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Citation|title=i'm trans. my name is ARROWS (@angryarrows) now.|url=https://www.youtube.com/watch?v=PV45MSxKKc8}}&lt;/ref&gt; ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹੀ/ਹਿਮ ਅਤੇ ਦੇ/ਦੇਮ ਸਰਵਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Citation|title=GRIP THIS BTS|url=https://www.youtube.com/watch?v=eh0lwkpbCpo|language=en|access-date=2021-06-02}}&lt;/ref&gt;
 

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* ਯੂਟਿਊਬ 'ਤੇ [https://www.youtube.com/itsarifitz ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼]

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਯੂਟਿਊਬਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1989]]</text>
      <sha1>8l4ki0na6ck4bxp096xcdkpogrqx3vl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>139718</id>
    <revision>
      <id>610897</id>
      <parentid>592646</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:48:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11999" xml:space="preserve">{{Infobox person|name=ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ|image=Hannah Hart 2019 Texas Book Festival.jpg|caption=ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ 2019 'ਚ ਟੈਕਸਸ ਬੁੱਕ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੌਰਾਨ|birth_name=ਹੰਨਾਹ ਮੌਡ ਹਾਰਟ|birth_date={{Birth date and age|mf=yes|1986|11|02}}|birth_place=ਪਾਲੋ ਆਲਟੋ, [[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]], ਯੂ.ਐਸ.|nationality=[[ਅਮਰੀਕੀ]]|alma_mater=[[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ]]|occupation=ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਹਸਤੀ, ਕਾਮੇਡੀਅਨ, ਅਦਾਕਾਰਾ, ਕੁੱਕ, ਲੇਖਕ|spouse={{marriage|ਏਲਾ ਮੀਲਨਿਕਜ਼ੇਨਕੋ|2021}}&lt;ref name=&quot;brides&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.brides.com/hannah-hart-and-ella-mielniczenko-wedding-exclusive-5189599|title=Exclusive: Hannah Hart and Ella Mielniczenko's Wedding|last=Price Olson|first=Anna|work=[[Brides (magazine)|Brides]]|publisher=[[Dotdash]]|date=July 7, 2021|accessdate=September 13, 2021}}&lt;/ref&gt;|website={{URL|www.hannahhart.com}}|module={{Infobox YouTube personality|embed=yes
| pseudonym       = ਹਾਰਟੋ
| channel_name    = ਮਾਈਹਾਰਟੋ
| years_active    = 2011–ਮੌਜੂਦਾ
| genre           = ਕਾਮੇਡੀ
| views           = 336 ਮਿਲੀਅਨ
| subscribers     = 2.31 ਮਿਲੀਅਨ
| network         = [[ProSiebenSat.1 Media|ਸਟੂਡਿਓ71]]
| associated_acts = {{flatlist|
* ਗਰੇਸ ਹੇਲਬੇਗ
* ਮੈਮਰੀ ਹਾਰਟ
}}
| silver_button   = yes
| silver_year     = 2011
| gold_button     = yes
| gold_year       = 2014
| stats_update    = ਜੂਨ 8, 2021
}}}}
[[Category:Articles with hCards]]
'''ਹੰਨਾਹ ਮੌਡ ਹਾਰਟ''' (ਜਨਮ 2 ਨਵੰਬਰ, 1986) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸ਼ਖਸੀਅਤ, ਕਾਮੇਡੀਅਨ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਹੈ। ਉਹ [[ਯੂਟਿਊਬ]] 'ਤੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਲੜੀ ''ਮਾਈ ਡਰੰਕ ਕਿਚਨ'' ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪਕਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜਾ ਚੈਨਲ ਵੀ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਸੁਤੰਤਰ ਕਾਮੇਡੀ ਫ਼ਿਲਮ ਕੈਂਪ ਟਾਕੋਟਾ ਵਿੱਚ ਸਹਿ-ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਅਭਿਨੈ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੈਰੋਡੀ ਕੁੱਕਬੁੱਕ ਲਿਖੀ, ਜੋ ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼]] ਦੀ ਬੈਸਟ ਸੇਲਰ ਸੀ। ਉਹ ਐਲੇਕਸ ਅਵਾਰਡਸ 2017 ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਹਾਰਟ ਦੀ ਮਾਂ ਸਾਇਕੋਸਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਨਿਵਾਸ ਸਵੀਕਾਰਤਾ ਲਈ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://abcnews.go.com/Health/hannah-hart-drunk-kitchen-fame-turned-meditation-helping/story?id=45516583|title=Hannah Hart of 'My Drunk Kitchen' fame turned to meditation while helping mentally ill mother find care|last=Effron|first=Lauren|date=February 22, 2017|work=ABC News|access-date=September 20, 2017}}&lt;/ref&gt; ਹਾਰਟ ਨੇ [[ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ|ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ]]&lt;ref&gt;[http://www.berkeley.edu/index.html ''Alumni list''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130213010629/http://berkeley.edu/index.html|date=February 13, 2013}}&lt;/ref&gt; ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮਈ 2009 ਵਿੱਚ ਦੋ ਡਿਗਰੀਆਂ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ; ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਾਪਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=axCTyBauooQ&amp;NR=1|title=26 Questions for 26th Birthday!|date=November 2, 2012|website=MyHarto|publisher=YouTube|access-date=May 27, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/lizzysaxe/2018/11/28/how-do-you-describe-hannah-harts-career-its-complicated/#1688b2783d87|title=How Do You Describe Hannah Hart's Career? It's Complicated|last=Saxe|first=Lizzy|date=November 28, 2018|website=www.forbes.com|access-date=12 April 2019}}&lt;/ref&gt; ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਰਟ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਦੋਸਤ ਅਤੇ 'ਹੈਨਾਲਾਈਜ਼ ਦਿਸ' ਪੋਡਕਾਸਟ ਸਹਿ-ਹੋਸਟ, ਹੰਨਾਹ ਗੇਲਬ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਚਲੀ ਗਈ। ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਬਰੁਕਲਿਨ, [[ਨਿਊ ਯਾਰਕ]] ਚਲੀ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਪਟਕਥਾ ਲਿਖਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੁਪਨੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮੈਨਹਟਨ-ਅਧਾਰਤ ਅਨੁਵਾਦਕ ਫਰਮ ਲਈ ਜਾਪਾਨੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਪਰੂਫ ਰੀਡਿੰਗ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ।&lt;ref name=&quot;verge&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.theverge.com/2016/10/19/13315924/hannah-hart-interview-youtube-buffering-my-drunk-kitchen|title=My Drunk Kitchen creator Hannah Hart on life as a YouTube star|last=Tiffany|first=Kaitlyn|date=19 October 2016|website=The Verge|access-date=21 July 2018}}&lt;/ref&gt; ਆਪਣਾ [[ਯੂਟਿਊਬ]] ਚੈਨਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਅੰਦਰ ਉਸਨੇ ''ਮਾਈ ਡਰੰਕ ਕਿਚਨ'' 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ 9-5 ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ।&lt;ref name=&quot;verge&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://socialtimes.com/hannah-hart-interview_b63668|title=How Hannah Hart Turned Drunk Cooking Into A YouTube Partnership [Interview]|last=Megan O'Neill|date=May 24, 2011|publisher=Social Times|access-date=May 27, 2013}}&lt;/ref&gt;

== ਡਿਸਕੋਗ੍ਰਾਫੀ ==

; ਸਿੰਗਲ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://harto.bandcamp.com/|title=Harto&lt;3O|website=Bandcamp|archive-url=https://web.archive.org/web/20150320101545/http://harto.bandcamp.com/|archive-date=March 20, 2015|access-date=March 12, 2020}}&lt;/ref&gt;

* &quot;ਸ਼ੋਅ ਮੀ ਵੇਅਰ ਯਾ ਨੋਮਸ ਐਟ&quot; (2011)
* &quot;ਓਹ ਇੰਟਰਨੈਟ&quot; (2012)
* &quot;ਚੀਜ਼ ਪਲੇਸਿਨ ਮੀ&quot; (2012)
* &quot;ਯੂਅਰ ਦ 1ਜ਼&quot; (2013)
* &quot;ਸਮਰ ਜੈਮ&quot; (2015)

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
ਹਾਰਟ ਇੱਕ [[ਲੈਸਬੀਅਨ]] ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.afterellen.com/people/227459-awesome-interview-hannah-hart-talks-about-her-new-book-and-her-rise-to-lesbian-superstardom|title=Hannah Hart on her new book, coming out and style icons|last=Hogan|first=Heather|date=September 23, 2014|website=AfterEllen|access-date=September 21, 2016}}&lt;/ref&gt; 27 ਜੁਲਾਈ, 2018 ਨੂੰ ਉਸਨੇ 2020 ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਏਲਾ ਮੀਲਨਿਕਜ਼ੇਨਕੋ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਕੁੜਮਾਈ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰਨੀ ਪਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://people.com/tv/hannah-hart-engaged-ella-mielniczenko/|title=YouTube Star Hannah Hart Is Engaged to Longtime Girlfriend Ella Mielniczenko — All the Details|website=PEOPLE.com|language=en|access-date=2019-01-21}}&lt;/ref&gt; ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 12 ਜੂਨ, 2021 ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। 

== ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!ਸਾਲ
! ਸਮਾਰੋਹ
! ਸ਼੍ਰੇਣੀ
! ਕੰਮ
! ਨਤੀਜਾ
! class=&quot;unsortable&quot; | ਸਰੋਤ
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | 2013
| 5ਵਾਂ ਸ਼ੋਰਟੀ ਅਵਾਰਡ
| ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ
| ''ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ'' 
| {{Nom}}
|&lt;div style=&quot;text-align:center;&quot;&gt; &lt;ref name=&quot;ShortyWins2013&quot;&gt;{{Cite web|url=http://shortyawards.com/harto|title=THE OFFICIAL 5TH ANNUAL SHORTY AWARD NOMINEES|archive-url=https://web.archive.org/web/20130521130603/http://shortyawards.com/harto|archive-date=May 21, 2013|access-date=May 9, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;/div&gt;
|-
| 3ਵਾਂ ਸਟ੍ਰੀਮ ਅਵਾਰਡ
| ਵਧੀਆ ਔਰਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ: ਕਾਮੇਡੀ
| ''ਮਾਈ ਡਰੰਕ ਕਿਚਨ'' 
| {{Won}}
|&lt;div style=&quot;text-align:center;&quot;&gt; &lt;ref name=&quot;3streamys&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.streamys.org/nominees-winners/3rd-annual-nominees/|title=3rd Annual Winners &amp; Nominees|website=Streamy Awards|access-date=February 18, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;/div&gt;
|-
| rowspan=&quot;1&quot; | 2014
| 4ਵੇਂ ਸਟ੍ਰੀਮ ਅਵਾਰਡ
| ਵਧੀਆ ਕਾਮੇਡੀ
| ''ਮਾਈ ਡਰੰਕ ਕਿਚਨ'' 
| {{Won}}
|&lt;div style=&quot;text-align:center;&quot;&gt; &lt;ref name=&quot;Cresci2014&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/technology/2014/sep/08/the-streamys-2014-10-of-the-best-winners-from-the-online-video-awards|title=The Streamys 2014: 10 of the best winners from the online video awards|last=Cresci|first=Elena|date=September 8, 2014|work=The Guardian|access-date=June 23, 2015}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;4streamys&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.streamys.org/nominees-winners/4th-annual-nominees-winners/|title=4th Annual Winners &amp; Nominees|website=Streamy Awards|access-date=21 July 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;/div&gt;
|-
| rowspan=&quot;1&quot; | 2016
| 8ਵਾਂ ਸ਼ੋਰਟੀ ਅਵਾਰਡ
| ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ
| ''ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ'' 
| {{Won}}
|&lt;div style=&quot;text-align:center;&quot;&gt; &lt;ref name=&quot;ShortyWins2016&quot;&gt;{{Cite web|url=http://shortyawards.com/8th/harto|title=Hannah Hart: Winner in Food|website=Shorty Awards}}&lt;/ref&gt;&lt;/div&gt;
|-
| rowspan=&quot;1&quot; | 2016
| 6ਵੇਂ ਸਟ੍ਰੀਮ ਅਵਾਰਡ
| ਅਦਾਕਾਰਾ
| ''ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ'' 
| {{Nom}}
|&lt;div style=&quot;text-align:center;&quot;&gt; &lt;ref name=&quot;6streamys&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.streamys.org/nominees-winners/6th-annual-nominees/|title=6th Annual Winners &amp; Nominees|website=Streamy Awards|access-date=21 July 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;/div&gt;
|-
| rowspan=&quot;1&quot; | 2018
| 10ਵਾਂ ਸ਼ੋਰਟੀ ਅਵਾਰਡ
| ਦਹਾਕੇ ਦਾ ਸਿਰਜਣਹਾਰ
| ''ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ'' 
| {{Nom}}
|&lt;div style=&quot;text-align:center;&quot;&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://shortyawards.com/10th/harto|title=Hannah Hart: Nominated in Creator of the Decade|website=Shorty Awards|access-date=21 July 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;/div&gt;
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}} 

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* [https://hannahhart.com/ ਦਫ਼ਤਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ] 

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਯੂਟਿਊਬਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਫ਼ਿਲਮੀ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:21 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਮਰੀਕੀ ਔਰਤ ਨਾਵਲਕਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਅਮਰੀਕੀ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1986]]</text>
      <sha1>fme0f1qagl5mt7j20ar4gyqbjbl3ibr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਐਲਬੋਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>139744</id>
    <revision>
      <id>610886</id>
      <parentid>592740</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:04:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12110" xml:space="preserve">{{Infobox person
| honorific_prefix   = 
| name               = ਨਿੱਕੀ ਐਂਡ ਸੈਮੀ ਐਲਬੋਨ
| honorific_suffix   = 
| image              = Niki and Sammy Albon on the Orlando Slingshot (May 2017).png
| alt                = Niki and Sammy Albon at the bottom of the Orlando Slingshot reverse bungee ride, clutching the handles on the seats, in May 2017
| caption            = ਐਲਬੋਨਸ ਮਈ 2017 ਵਿੱਚ ਓਰਲੈਂਡੋ ਸਲਿੰਗਸ਼ਾਟ ਵਿੱਚ।
| birth_date         = {{birth-date and age|20 February 1992}}
| birth_place        = ਕਨਵੇ, ਆਈਸਲੈਂਡ, ਯੂ.ਕੇ.
| nationality        = ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼
| alma_mater         = ਰੋਹੈਮਪਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
| occupation         = ਯੂਟਿਊਬਰ, ਪੇਸ਼ਕਾਰ, ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਕ੍ਰੀਏਟਰ
| years_active       = 2013–ਮੌਜੂਦਾ
| employer           = 
| known_for          = 
| notable_works      = 
| television         = 
| relatives          = 
| awards             = 
| website            = {{URL|https://www.nikinsammy.co.uk}}
| footnotes          = 
}}

'''ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਐਲਬੋਨ''' (ਜਨਮ 20 ਫਰਵਰੀ 1992) [[ਜੌੜੇ|ਜੁੜਵਾਂ]] ਭਰਾ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ [[ਯੂਟਿਊਬ]] ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ, ਰੇਡੀਓ ਪੇਸ਼ਕਾਰ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਹਨ।

== ਪਿਛੋਕੜ ==
ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਐਸੈਕਸ ਦੇ ਕੈਨਵੇ ਆਈਲੈਂਡ ਤੋਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੋਹੈਮਪਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://nikinsammy.co.uk/post/76209996354/what-university-did-you-go-and-what-did-you-study|title=what university did you go and what did you study?|archive-url=https://web.archive.org/web/20161005204108/http://nikinsammy.co.uk/post/76209996354/what-university-did-you-go-and-what-did-you-study|archive-date=2016-10-05|access-date=2018-07-21}}&lt;/ref&gt; ਨਿੱਕੀ ਕੋਲ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਕੋਲ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸਭਿਅਤਾ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹੈ।&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ਨਿੱਕੀ 2020 ਵਿੱਚ [[ਗੇਅ]] ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://attitude.co.uk/article/youtuber-niki-albon-comes-out-as-gay-in-heartfelt-video-watch/22870/|title=YouTuber Niki Albon comes out as gay in heartfelt video - WATCH|date=19 February 2020}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==

=== ਯੂਟਿਊਬ ===
ਇਸ ਜੁੜਵੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਜੂਨ 2013 ਵਿੱਚ '''ਨਿਕੀ 'ਐਨ' ਸੈਮੀ''' ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/finance/businessclub/technology/11669543/Making-money-from-Zoella-and-Dan-Is-Not-On-Fire-the-start-ups-behind-the-Youtube-stars.html|title=Making money from Zoella and Dan Is Not On Fire: the start-ups behind the YouTube stars|last=Burn-Callander|first=Rebecca|date=12 June 2015|access-date=2015-06-18|publisher=Telegraph}}&lt;/ref&gt; ਮਈ 2020 ਵਿਚ ਚੈਨਲ ਦੇ 184,000 ਸਬਸਕ੍ਰਾਇਬਰ ਸਨ। ਇੱਕ ਸੰਯੁਕਤ 101 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. ਘਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਇਰਿਸ਼ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.9jumpin.com.au/show/today/videos/3770076786001/|title=Albon Twins|date=September 6, 2014|website=9jumpin.com.au|publisher=Today (Australian TV program)|archive-url=https://web.archive.org/web/20150706045652/http://www.9jumpin.com.au/show/today/videos/3770076786001/|archive-date=2015-07-06|access-date=2018-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/news/uk-news/identical-twins-become-youtube-sensations-4104248|title=Identical twins become YouTube sensations after losing 16 STONE between them - Mirror Online|last=Smith|first=Vicky|date=2014-08-25|publisher=Mirror.co.uk|access-date=2015-06-18}}&lt;/ref&gt;

ਜਨਵਰੀ 2019 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਟੀਟੀਕੇ (ਟਵਿਨਜ਼ ਟਾਕ ਕੇਪੋਪ) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਚੈਨਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਯੂਟਿਊਬ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਮੁੜ-ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਚੈਨਲ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਕੇਪੋਪ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਇੱਕ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੀਚੀ ਪੋਡਕਾਸਟ ਤੋਂ ਕੇਪੋਪ ਐਪੀਸੋਡਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।

=== ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ===
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੀ.ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ.ਅਧਿਕਾਰਤ ਚਾਰਟ ਸ਼ੋਅ, ਇੱਕ ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ. ਰੇਡੀਓ 1 ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/b05tl5w1|title=BBC Radio 1 - The Internet Takeover, With Niki N Sammy|date=2015-05-11|publisher=Bbc.co.uk|access-date=2015-06-18}}&lt;/ref&gt; ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਐਂਟੀ-ਬੁਲਿੰਗ ਅੰਬੈਸਡਰ ਹਨ।&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.bbc.co.uk/newsround/30122787|title=Greg James, Niki and Sammy, Bars and Melody on bullying - CBBC Newsround|access-date=2015-06-18|publisher=Bbc.co.uk}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2016 ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ. ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਅਵਾਰਡਸ ਦੇ ਬੈਕਸਟੇਜ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://teneightymagazine.com/2016/12/08/niki-and-sammy-to-host-bbc-music-awards/|title=Niki and Sammy to Host at BBC Music Awards – TenEighty â€&quot; YouTube News, Features, and Interviews|date=2016-12-08|publisher=Teneightymagazine.com|access-date=2020-03-11}}&lt;/ref&gt; 2018 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਰਿਟ ਅਵਾਰਡ ਸੋਸ਼ਲ ਸਕੁਐਡ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.pscp.tv/BRITAwards/1jMJgqzaydMKL|title=BRITs @BRITAwards|last=Inc|first=Twitter|website=Periscope|access-date=2019-08-07}}&lt;/ref&gt; ਉਸੇ ਸਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੋ ਵਾਰ ਵੈਂਬਲੇ ਏਰੀਨਾ ਵਿਖੇ ਗਰਲ ਗਾਈਡਸ ਗਿਗ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਵੀ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.facebook.com/girlguidinguk/photos/a.398392309681/10153360487344682/?type=3|title=Girlguiding|website=www.facebook.com|language=en|access-date=2019-08-07}}&lt;/ref&gt; 2015 ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੁੜਵਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਲੇਬਰ ਲੀਡਰ ਐਡ ਮਿਲੀਬੈਂਡ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.echo-news.co.uk/news/local_news/12891653.VIDEO__Labour_leader_Ed_is_down_with_the_kids__say_weight_loss_twins/?ref=rss|title=Labour leader Ed is down with the kids, say weight-loss twins &amp;#124; Echo|last=Chapman|first=Chloe|date=2015-04-15|website=The Echo|access-date=2020-03-11}}&lt;/ref&gt;

=== ਵਕਾਲਤ ===
ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੁੜਵਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਕੈਨੋ ਚੈਲੇਂਜ ਲਈ ਸਟੈਂਡ ਅੱਪ ਟੂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ 27 ਮੀਲ ਦੀ ਦੌੜ ਵੀ ਲਗਾਈ।&lt;ref&gt;{{Citation|title=Day 5 Of The Great Canoe Challenge {{!}} Stand Up To Cancer|url=https://www.youtube.com/watch?v=kxmdFQq3lp8|language=en|access-date=2019-08-07}}&lt;/ref&gt; 2015 ਤੋਂ 2018 ਤੱਕ ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਯੂਟਿਊਬ 'ਤੇ ਸਟੈਂਡ ਅੱਪ ਟੂ ਕੈਂਸਰ ਯੂਕੇ ਚੈਰਿਟੀ ਲਾਈਵ ਸਟ੍ਰੀਮ ਲਈ ਮੁੱਖ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਸਨ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.standuptocancer.org.uk/whats-happening/youtube-fights-back-patricia-bright-vikkstar|title=YOUTUBE STARS FIGHT BACK|date=2018-11-01|website=Stand Up To Cancer|language=en|access-date=2019-08-07}}&lt;/ref&gt;

ਦ ਪ੍ਰਿੰਸ'ਜ ਟਰਸੱਟ, ਆਰ.ਐਸ.ਪੀ.ਸੀ.ਏ., ਐਲਕਜ਼ਾਇਮਰ ਰਿਸ਼ਰਚ ਯੂ.ਕੇ. ਆਦਿ ਸਾਰੇ ਕੁਝ ਸਮਰੱਥਾ ਜੋੜੇ ਦੁਆਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਡਿਜੀਟਲ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।

== ਦ ਪੀਚੀ ਪੋਡਕਾਸਟ ==
{{Infobox radio show
| show_name          = Niki and Sammy's Peachy Podcast
| italic_title       = no
| image              =
| imagesize          =
| caption            = 
| other_names        = Peachy Podcast&lt;ref&gt;{{cite web |title=BBC Radio 1 on Twitter |url=https://twitter.com/bbcr1/status/965950870432157696 |website=Twitter |access-date=2 June 2018 |language=en}}&lt;/ref&gt;
| format             = [[Comedy]], [[Entertainment]], [[Music]], [[Talk radio|Chat]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=BBC Radio 1 - Niki and Sammy's Peachy Podcast |url=https://www.bbc.co.uk/programmes/p05xxsh4 |website=BBC |access-date=2 June 2018}}&lt;/ref&gt;
| runtime            = 
| country            = United Kingdom
| language           = [[English language|English]]
| home_station       = [[BBC Radio 1]]
| syndicates         = 
| television         = 
| presenter          = [[Niki Albon]] and [[Sammy Albon]]
| starring           = 
| creator            =
| writer             = 
| director           = 
| producer           = 
| newsreader         = 
| executive_producer = 
| record_location    = 
| first_aired        = 19 February 2018
| last_aired         = 
| num_series         = 2
| num_episodes       = 15
| audio_format       = [[Stereophonic sound]]
| opentheme          = 
| endtheme           = 
| website            = https://www.bbc.co.uk/programmes/p05xxsh4
| podcast            = 
}}

'''ਨਿੱਕੀ ਐਂਡ ਸੈਮੀ'ਜ ਪੀਚੀ ਪੋਡਕਾਸਟ''' ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੋਡਕਾਸਟ ਹੈ, ਜੋ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ. ਰੇਡੀਓ 1 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/programmes/p05xxtzc|title=Welcome to Niki and Sammy's Peachy Podcast, Niki and Sammy's Peachy Podcast - BBC Radio 1|website=BBC|access-date=2 June 2018}}&lt;/ref&gt; ਪਹਿਲੀ ਲੜੀ 19 ਫ਼ਰਵਰੀ 2018 ਅਤੇ 7 ਮਈ 2018 ਦਰਮਿਆਨ ਚੱਲੀ, ਇਹ ਲੜੀ ਸਫ਼ਲ ਰਹੀ ਅਤੇ ਸਟੀਵ ਆਓਕੀ, ਮੋਨਸਟਾ ਐਕਸ ਅਤੇ ਟਿਫ਼ਨੀ ਯੰਗ ਸਮੇਤ ਕਈ ਉੱਚ-ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ ਗਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/programmes/p06sjzv7|title=BBC Radio 1 - Niki and Sammy's Peachy Podcast, S4 E5: Tiffany Young on K-Pop Music and Girl Bands|website=BBC|language=en-GB|access-date=2019-08-07}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{ਦਫ਼ਤਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ|http://www.nikinsammy.co.uk}}
* [https://www.bbc.co.uk/programmes/p05xxsh4 ''ਨਿਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਦੀ ਪੀਚੀ ਪੋਡਕਾਸਟ''] ਸਾਈਟ।
* [https://www.youtube.com/channel/UC3BKPZVuLHy5LBar_XmFqhg ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ] ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ.

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਯੂਟਿਊਬਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1992]]</text>
      <sha1>rqfmbpo2m6mhrew13uudd4nir29kqfh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਟ੍ਰੇਵੀ ਮੋਰਨ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>139758</id>
    <revision>
      <id>610887</id>
      <parentid>599230</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:06:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17443" xml:space="preserve">
{{Infobox person|name=ਟ੍ਰੇਵੀ ਮੋਰਨ|image=Trevor Moran by Gage Skidmore.jpg|caption=ਮੋਰਨ ਵਿਡਕੋਨ 'ਚ 2014|birth_name=|birth_date={{birth date and age|1998|09|30}}|birth_place=ਪੋਅਵੇ, [[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]], ਯੂ.ਐਸ.|occupation={{flatlist|
*ਗਾਇਕ
*ਯੂਟਿਊਬਰ
}}|module={{Infobox musical artist
| embed                = yes
| background           = solo_singer
| genre                = {{flatlist|
*ਪੌਪ
*ਏ.ਡੀ.ਐਮ.
}}
| label                = 
| instruments          = 
| associated_acts      = 
| module               = {{Infobox YouTube personality
| embed                = yes
| channel_direct_url   = c/TreviMoran
| channel_display_name = TreviMoran
| genre                = 
| views                = 106 million
| years_active         = 2009–present
| subscribers          = 1.38 million
| stats_update         = December 13, 2020
| network              = [[United Talent Agency]]
}}
}}}}
[[Category:Articles with hCards]]

'''ਟ੍ਰੇਵੀ ਮੋਰਨ''' '''('''ਪਹਿਲਾਂ '''ਟ੍ਰੇਵਰ ਮੋਰਨ''' ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ; 30 ਸਤੰਬਰ, 1998) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਗਾਇਕ ਅਤੇ [[ਯੂਟਿਊਬ]] ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 2012 'ਚ ''ਦ ਐਕਸ ਫੈਕਟਰ'' ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਤੱਕ ਮੋਰਨ ਦੇ [[ਯੂਟਿਊਬ]] ਚੈਨਲ ਨੇ 1.4 ਮਿਲੀਅਨ ਸਬਸਕ੍ਰਾਇਬ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।

== ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ==
ਮੋਰਨ ਦਾ ਜਨਮ 30 ਸਤੰਬਰ 1998 ਨੂੰ ਪੋਵੇ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vYCCpMTXOrA|title=DRAW MY LIFE // Trevor Moran|last=Moran|first=Trevor|publisher=Trevor Moran|access-date=26 March 2014}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://patch.com/california/temecula/temecula-s-trevor-moran-makes-the-x-factor-cut|title=Temecula's Trevor Moran Makes 'THE X FACTOR' Cut|last=Avants|first=Maggie|date=September 28, 2012|publisher=Temecula Patch|access-date=16 December 2014}}&lt;/ref&gt; ਮੋਰਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2008 ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਯੂਟਿਊਬ 'ਤੇ ਆਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ &quot;ਐਪਲ ਸਟੋਰ ਡਾਂਸ&quot; ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੇ ਐਪਲ ਸਟੋਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੀਤਾਂ 'ਤੇ ਡਾਂਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੀਡੀਓ ਅੱਪਲੋਡ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.metro.us/newyork/entertainment/music/2013/11/18/trevor-moran-youtube-star-grows-into-pop-singer/|title=Trevor Moran: YouTube star grows into pop singer|last=Park|first=Andrea|publisher=Metro|access-date=26 March 2014|archive-date=6 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006092040/http://www.metro.us/newyork/entertainment/music/2013/11/18/trevor-moran-youtube-star-grows-into-pop-singer/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.papermag.com/trevor-moran-no-regrets-2583581351.html?rebelltitem=26#rebelltitem26|title=After 10 Years on YouTube, Trevor Moran Has No Regrets|last=Jackson|first=Jhoni|date=July 6, 2018|website=Paper|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123170549/https://www.papermag.com/trevor-moran-no-regrets-2583581351.html|archive-date=November 23, 2020|access-date=October 1, 2021}}&lt;/ref&gt; ਅਗਸਤ 2012 ਵਿੱਚ, ਮੋਰਨ ਕੋਨਰ ਫ੍ਰਾਂਟਾ, ਜੇਸੀ ਕੈਲੇਨ, ਕੀਆਨ ਲਾਅਲੀ, ਰਿਕੀ ਡਿਲਨ ਅਤੇ ਸੈਮ ਪੋਟੋਰਫ ਨਾਲ ਯੂਟਿਊਬਰ ਸਮੂਹ ਅਵਰਸੈਕੰਡਲਾਇਫ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਭੰਗ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਮਿਲੀਅਨ ਸਬਸਕ੍ਰਾਇਬ ਦੀ ਮੱਲ ਮਾਰੀ।&lt;ref&gt;{{Cite tweet|title=thank you for 3 million subscribers on the O2L channel!!! We may not upload videos on that channel anymore but that still means the world💙}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
2012 ਵਿੱਚ ਮੋਰਨ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤੇਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ  ਗੀਤ &quot;ਸੈਕਸੀ ਐਂਡ ਆਈ ਨੋ ਇਟ&quot; (2011) ਨਾਲ 'ਦ ਐਕਸ ਫੈਕਟਰ' ਲਈ ਆਡੀਸ਼ਨ ਦੇਣ ਵੇਲੇ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ। ਮੋਰਨ ਨੂੰ ਜੱਜਾਂ ਤੋਂ ਚਾਰ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ &quot;ਬੂਟ ਕੈਂਪ&quot; ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mtv.com/news/2928661/trevor-moran-x-factor-dark-side-youtube-video/|title=Trevor Moran Reveals the Hidden Dark Side of The X Factor|last=Grant|first=Stacey|date=June 9, 2016|website=MTV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20201110210030/http://www.mtv.com/news/2928661/trevor-moran-x-factor-dark-side-youtube-video/|archive-date=November 10, 2020|access-date=October 1, 2021}}&lt;/ref&gt; ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਲਾਈਵ ਆਡੀਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://perezhilton.com/2012-09-28-x-factor-san-francisco-auditions-trevor-moran-sexy-and-i-know-it-watch-video#.UzJNn165OoM|title=X Factor San Fran Auditions Get Silly Sexy With Trevor Moran!|publisher=PerezHilton|access-date=26 March 2014|archive-date=2014-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20140326080447/http://perezhilton.com/2012-09-28-x-factor-san-francisco-auditions-trevor-moran-sexy-and-i-know-it-watch-video#.UzJNn165OoM|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; ਸਤੰਬਰ 2013 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਮੋਰਨ ਨੇ &quot;ਸਮਵਨ&quot; ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲਾ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਮੁੱਖ-ਲੇਬਲ ਸਿੰਗਲ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ryanseacrest.com/2013/11/19/trevor-moran-releases-music-video-for-hit-single-someone/|title=Trevor Moran Flirts up a Storm in 'someone' Music Video|last=Woods|first=Casey|publisher=Ryan Seacrest|access-date=26 March 2014}}&lt;/ref&gt; ਦਸੰਬਰ 2013 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮੋਰਨ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਿੰਗਲ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ &quot;ਦ ਡਾਰਕ ਸਾਈਡ&quot; ਜੋ ਬਹੁਤ ਸਫ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਅਤੇ ''ਬਿਲਬੋਰਡ'' ਡਾਂਸ/ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਡਿਜੀਟਲ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ 25ਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਰਿਹਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ryanseacrest.com/2013/12/10/trevor-moran/|title=Trevor Moran Is a Victim of Love in 'The Dark Side': Listen|last=Woods|first=Casey|publisher=Ryan Seacrest|access-date=26 March 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;No25&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.billboard.com/articles/columns/code/5901097/daft-punk-darts-up-dance-charts-post-grammys|title=Daft Punk Darts Up Dance Charts Post-Grammys|last=Murray|first=Gordan|website=billboard.com/|publisher=Billboard|access-date=6 June 2014}}&lt;/ref&gt; ਜੂਨ 2014 ਵਿੱਚ ਮੋਰਨ ਨੇ &quot;ਈਕੋ&quot; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ryanseacrest.com/2014/06/09/trevor-moran-treats-digifest-nyc-crowd-to-original-songs-videos/|title=Trevor Moran Treats DigiFest NYC Crowd to Original Songs: Videos|last=Perricone|first=Kathleen|publisher=Ryan Seacrest|access-date=14 July 2014}}&lt;/ref&gt; ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.billboard.com/articles/news/6319866/trevor-moran-xiat-song-premiere|title=Trevor Moran's 'XIAT': Exclusive Song Premiere and Q&amp;A|website=Billboard|access-date=28 August 2015}}&lt;/ref&gt; ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਤਿੰਨ ਸਿੰਗਲ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ। 9 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ, ਮੋਰਨ ਨੇ ਬਿਲਬੋਰਡ ਟੌਪ ਹੀਟਸੀਕਰਜ਼ ਚਾਰਟ 'ਤੇ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਈਪੀ ਚਾਰਟਿੰਗ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.billboard.com/artist/trevor-moran/chart-history/tln/|title=Trevor Moran Billboard Heatseakers|website=billboard.com|access-date=March 29, 2018}}&lt;/ref&gt;

== ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ==
9 ਅਕਤੂਬਰ, 2015 ਨੂੰ ਮੋਰਨ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਯੂਟਿਊਬ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਸਮਲਿੰਗੀ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.people.com/article/trevor-moran-comes-out?xid=socialflow_twitter_peoplemag|title=YouTube Star Trevor Moran Comes Out as Gay in New Video: 'I Was in a Glass Closet'|last=Price|first=Lydia|publisher=People|access-date=10 October 2015}}&lt;/ref&gt; ਦਸੰਬਰ 2017 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਸਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਹ ਇੱਕ &quot;ਪਛਾਣ ਸੰਕਟ&quot; ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਵਿਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਸਮੇਂ, ਉਹ ਨਹੀਂ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://etcanada.com/news/278115/youtube-star-explains-why-he-changed-his-mind-and-no-longer-wants-to-be-transgender-so-lonely-and-very-confused/|title=YouTube Star Explains Why He Changed His Mind And No Longer Wants To Be Transgender: 'So Lonely And Very Confused'|last=Furdyk|first=Brent|date=December 6, 2017|website=etcanada.com|access-date=February 15, 2018}}&lt;/ref&gt;

6 ਜੂਨ, 2020 ਨੂੰ ਮੋਰਨ [[ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ]] ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ; ਉਸਨੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nydailynews.com/snyde/ny-youtube-star-trevi-moran-comes-out-as-transgender-20200608-qsdt2evhovarbjage45qxzcn5q-story.html|title=YouTube star Trevi Moran comes out as transgender|last=Oliveira|first=Nelson|date=June 8, 2020|website=New York Daily News|archive-url=https://web.archive.org/web/20200613002147/https://www.nydailynews.com/snyde/ny-youtube-star-trevi-moran-comes-out-as-transgender-20200608-qsdt2evhovarbjage45qxzcn5q-story.html|archive-date=June 13, 2020|access-date=October 1, 2021}}&lt;/ref&gt;

== ਡਿਸਕੋਗ੍ਰਾਫੀ ==

=== ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਨਾਟਕ ===
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|+ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਨਾਟਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ, ਚੁਣੀਆਂ ਗਈਆਂ ਚਾਰਟ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ
! rowspan=&quot;2&quot; scope=&quot;col&quot; | ਸਿਰਲੇਖ
! rowspan=&quot;2&quot; scope=&quot;col&quot; | ਐਲਬਮ ਵੇਰਵੇ
! colspan=&quot;2&quot; scope=&quot;col&quot; | ਪੀਕ ਚਾਰਟ ਸਥਿਤੀਆਂ
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;width:3em;font-size:85%;&quot; | ਯੂਐਸ ਹੀਟ &lt;ref&gt;US Heatseekers Albums peaks:
&lt;/ref&gt;
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;width:3em;font-size:85%;&quot; | ਯੂਐਸ ਇੰਡੀ &lt;ref&gt;US Independent Albums peaks:
&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; | ''ਐਕ੍ਜ਼ੀਏਟ''
|
* ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ: ਦਸੰਬਰ 9, 2014
* ਲੇਬਲ: ਗੋਥਮ ਅਲਫ਼ਾ
* ਫਾਰਮੈਟ: ਡਿਜੀਟਲ ਡਾਊਨਲੋਡ
| 1
| 17
|-
! scope=&quot;row&quot; | ''ਅਲਾਈਵ''
|
* ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ: 22 ਜਨਵਰੀ, 2016
* ਲੇਬਲ: ਗੋਥਮ ਅਲਫ਼ਾ
* ਫਾਰਮੈਟ: ਡਿਜੀਟਲ ਡਾਊਨਲੋਡ
| 1
| 10
|-
! scope=&quot;row&quot; | ''ਫ੍ਰੀਡਮ''
|
* ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ: 3 ਜੁਲਾਈ, 2020
* ਲੇਬਲ: ਸਵੈ-ਰਿਲੀਜ਼
* ਫਾਰਮੈਟ: ਡਿਜੀਟਲ ਡਾਊਨਲੋਡ
| -
| -
|}

=== ਸਿੰਗਲਜ਼ ===

==== ਮੁੱਖ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ====
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|+ਮੁੱਖ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਦੀ ਸੂਚੀ, ਚੁਣੀਆਂ ਗਈਆਂ ਚਾਰਟ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨਾਲ
! rowspan=&quot;2&quot; scope=&quot;col&quot; | ਸਿਰਲੇਖ
! rowspan=&quot;2&quot; scope=&quot;col&quot; | ਸਾਲ
! colspan=&quot;2&quot; scope=&quot;col&quot; | ਪੀਕ ਚਾਰਟ ਸਥਿਤੀਆਂ
! rowspan=&quot;2&quot; scope=&quot;col&quot; | ਐਲਬਮ
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;width:3em;font-size:85%;&quot; | ਯੂਐਸ ਡਾਂਸ/ਇਲੈਕ. &lt;ref name=&quot;history&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.billboard.com/biz/search/charts?page=2&amp;artist=trevor%20moran&amp;f[0]=ts_chart_artistname%3Atrevor%20moran&amp;f[1]=ss_bb_type%3Achart_item|title=Trevor Moran – Chart history|publisher=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=22 October 2016}}&lt;/ref&gt;
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;width:3em;font-size:85%;&quot; | ਯੂਐਸ ਡਾਂਸ/ਇਲੈਕ.ਡਿਜ਼ੀਟਲ &lt;ref name=&quot;history&quot; /&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਬਸਟ ਦ ਫਲੋਰ&quot;
| 2011
| -
| -
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਸਮਵਨ&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; | 2013
| 38
| 26
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਦ ਡਾਰਕ ਸਾਈਡ&quot;
| 24
| 18
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਇਕੋ&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; | 2014
| -
| -
| rowspan=&quot;2&quot; | ''ਐਕ੍ਜ਼ੀਏਟ''
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;''ਐਕ੍ਜ਼ੀਏਟ''&quot;
| -
| -
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਆਈ ਵਾਨਾ ਫਲਾਈ&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; | 2015
| -
| -
| rowspan=&quot;3&quot; | ''ਅਲਾਈਵ''
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਲੇਟ'ਸ ਰੋਲ&quot;
| -
| -
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਗੋਟ ਮੀ ਫ਼ਿਲਿੰਗ ਲਾਇਕ&quot;
| rowspan=&quot;2&quot; | 2016
| -
| -
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਗੋਟ ਮੀ ਥਰੂ ਦ ਨਾਇਟ&quot;
| -
| - 
| rowspan=&quot;5&quot; {{N/a}}
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਸਿੰਨਰ&quot;
| 2017
| -
| -
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਬੈਡ ਬਿਚ&quot;
| 2018
| -
| -
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਓਨ ਮਾਈ ਓਨ&quot;
| 2019
| -
| -
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਨਾਓ ਯੂ ਗੋਟ ਮੀ&quot;
| 2019
| -
| -
|-
| colspan=&quot;5&quot; style=&quot;font-size:9pt&quot; | &quot;-&quot; ਇੱਕ ਸਿਰਲੇਖ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਚਾਰਟ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜਾਂ ਉਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
|}

==== ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ====
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|+ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਦੀ ਸੂਚੀ
! scope=&quot;col&quot; | ਸਿਰਲੇਖ
! scope=&quot;col&quot; | ਸਾਲ
! scope=&quot;col&quot; | ਐਲਬਮ
|-
! scope=&quot;row&quot; | &quot;ਸਟੀਲ ਦ ਸ਼ੋਅ&quot;&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(ਟਰੇਵਰ ਮੋਰਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਾਲੇ ਰਿਕੀ ਡਿਲਨ)&lt;/small&gt;
| 2015
| ਗੋਲਡ
|-
|}

== ਫ਼ਿਲਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ==

=== ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ===
{| class=&quot;wikitable unsortable plainrowheaders&quot;
!ਸਾਲ
! ਫ਼ਿਲਮ
! ਭੂਮਿਕਾ
! class=&quot;unsortable&quot; | ਨੋਟਸ
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2012
| ''ਐਕਸ ਫੈਕਟਰ''
| rowspan=&quot;6&quot; | ਖ਼ੁਦ
| ਸੀਜ਼ਨ 2 ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2014
| ''ਐਸਟਰੋਨੋਟਸ@''
| 2 ਐਪੀਸੋਡ
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2016
| ''ਸ਼ੇਨ ਐਂਡ ਫਰੈਂਡਸ''
| ਐਪੀਸੋਡ: &quot;ਟ੍ਰੇਵਰ ਮੋਰਨ&quot;
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2016
| ''ਜ਼ੈਲ ਗੁੱਡ''
| ਐਪੀਸੋਡ: &quot;ਟ੍ਰੇਵਰ ਮੋਰਨ&quot;
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2017
| ''ਅਪੋਲੋਜੀਸ ਇਨ ਅਡਵਾਂਸ ਵਿਦ ਐਂਡਰੀਆ ਰੁਸੇਟ'' 
| ਐਪੀਸੋਡ: &quot;ਟ੍ਰੇਵਰ ਮੋਰਨ&quot;
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2017
| ''ਹੇ ਕਵੀਨ''
| 
|}

=== ਫ਼ਿਲਮ ===
{| class=&quot;wikitable unsortable plainrowheaders&quot;
!ਸਾਲ
! ਫ਼ਿਲਮ
! ਭੂਮਿਕਾ
! class=&quot;unsortable&quot; | ਨੋਟਸ
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2014
| ''ਜੈਕ ਐਂਡ ਜੈਕ ਦ ਮੂਵੀ'' 
| ਅਪ੍ਰਤੱਖ ਭੂਮਿਕਾ
| rowspan=&quot;2&quot; | ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2015
| ''#ਓ2ਐਲਫ਼ੋਰਏਵਰ''
| ਖ਼ੁਦ
|}

== ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ==
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders unsortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! style=&quot;width:5%;&quot; |ਸਾਲ
! ਅਵਾਰਡ
! ਸ਼੍ਰੇਣੀ
! ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ
! ਨਤੀਜਾ
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2014
| ਟੀਨ ਚੁਆਇਸ ਅਵਾਰਡ
| ਚੁਆਇਸ ਵੈੱਬ ਸਟਾਰ: ਕਾਮੇਡੀ
| rowspan=&quot;2&quot; | ਖ਼ੁਦ 
| {{Won}}
|-
! scope=&quot;row&quot; | 2015
| ਮੈਸੀ'ਜ  ਆਈਹਰਟਰੇਡੀਓ ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਸਟਾਰ 
| {{N/a}}
| {{Nom}}
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}} 

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* {{YouTube|channel=UCtnwLSE7VChF0P83vqb5X7g}}
* {{YouTube|title=TrevorMoranVEVO}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਮਰੀਕੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਯੂਟਿਊਬਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1998]]</text>
      <sha1>6id2tnyztp3rr1r4oju9kuzsk6au6mf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਅਰਸਤੂ ਦੇ ਕਾਵਿ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪੁਨਰ ਪੜਤ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>142836</id>
    <redirect title="ਅਰਸਤੂ ਦੇ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪੜਤ" />
    <revision>
      <id>610888</id>
      <parentid>610553</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T02:11:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>927</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: Fixing broken redirect to moved target page [[ਅਰਸਤੂ ਦੇ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪੜਤ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114" xml:space="preserve">#ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਅਰਸਤੂ ਦੇ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪੜਤ]]</text>
      <sha1>7mp2jo9c89n5uc501pbfnehnj6hmjdg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Dugal harpreet/100wikidays</title>
    <ns>2</ns>
    <id>143299</id>
    <revision>
      <id>610858</id>
      <parentid>610766</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T15:27:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dugal harpreet</username>
        <id>17460</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3788" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! colspan=3| 1&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; round: 17.06.2022 
|-
! No.  !! Article  !! Date 
|-
| 1 || [[ ਉੜਦ]] || 17-06-2022
|-
| 2 || [[ਜਿਮੀਕੰਦ]] || 18-06-2022
|-
| 3 || [[ਬਰਗੇਨੀਆ]] || 19-06-2022
|-
| 4 || [[ਕਲੀਵੀਆ]] || 20-06-2022
|-
| 5 || [[ਲੂਮਾ (ਪੌਦਾ)]] || 21-06-2022
|-
| 6 || [[ਅਰੁਮ]] || 22-06-2022
|-
| 7 || [[ਬੇਲੇਵਾਲੀਆ]] || 23-06-2022
|-
| 8 || [[ਅਰਬੀਅਨ ਜੈਸਮੀਨ]] || 24-06-2022
|-
| 9 || [[ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦਿਵਸ]] || 25-06-2022
|-
| 10 || [[ਪੂਰਨਾ ਨਦੀ (ਗੁਜਰਾਤ)]] || 26-06-2022
|-
| 11 || [[ਗਲੈਡੀਓਲਸ]] || 27-06-2022
|-
| 12 || [[ਨਾਗ ਕੇਸਰ]] || 28-06-2022
|-
| 13 || [[ਜੰਗਲੀ ਗੁਲਾਬ ਵਰਜੀਨੀਆ]] || 29-06-2022
|-
| 14 || [[ਚਾਗਰੇਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ]] || 30-06-2022
|-
| 15 || [[ਰੁਬੀਏਸੀ]] || 01-07-2022
|-
| 16 || [[ਜ਼ਾਮੀਆ]] || 02-07-2022
|-
| 17 || [[ਚੁਕੰਦਰ]] || 03-07-2022
|-
| 18 || [[ਆਬੂਜਮਾੜ]] || 04-07-2022
|-
| 19 || [[ਪਾਲ ਗੋਗਾਂ]] || 05-07-2022
|-
| 20 || [[ਸਮਰਸੈੱਟ ਮਾਮ]] || 06-07-2022
|-
| 21 || [[ਬਾਂਦੀਪੁਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ]] || 07-07-2022
|-
| 22 || [[ਮੋਲਾਈ ਜੰਗਲ]] || 08-07-2022
|-
| 23 || [[ਨਾਮਦਾਫਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ]] || 09-07-2022
|-
| 24 || [[ਨਮੰਗਲਮ ਰਿਜ਼ਰਵ ਜੰਗਲ]] || 10-07-2022
|-
| 25 || [[ਕੀਬੁਲ ਲਾਮਜਾਓ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ]] || 11-07-2022
|-
| 26 || [[ਕੁਕਰੈਲ ਰਾਖਵਾਂ ਜੰਗਲ]] || 12-07-2022
|-
| 27 || [[ਸਾਰੰਡਾ ਜੰਗਲ]] || 13-07-2022
|-
| 28 || [[ਵੈਂਡਲੁਰ ਰਾਖਵਾਂ ਜੰਗਲ]] || 14-07-2022
|-
| 29 || [[ਸ਼ੈਟੀਹੱਲੀ]] || 15-07-2022
|-
| 30 || [[ਵਾਇਨਾਡ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਅਸਥਾਨ]] || 16-07-2022
|-
| 31 || [[ਤਾਡੋਬਾ ਅੰਧੇਰੀ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ]] || 17-07-2022
|-
| 32 || [[ਬੈਕੁੰਠਪੁਰ ਜੰਗਲ ]] || 18-07-2022
|-
| 33 || [[ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਅਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮੋਲੇਮ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ ]] || 19-07-2022
|-
| 34 || [[ਭੀਤਰਕਾਣਿਕਾ ਮੈਂਗਰੋਵਜ਼]] || 20-07-2022
|-
| 35 || [[ਬੋਂਡਲਾ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਅਸਥਾਨ]] || 21-07-2022
|-
| 36 || [[ਕੋਤੀਗਾਓ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਅਸਥਾਨ ]] || 22-07-2022
|-
| 37 || [[ਮਹਾਦੇਈ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਅਸਥਾਨ ]] || 23-07-2022
|-
| 38 || [[ ਨਗਰਹੋਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ ]] || 24-07-2022
|-
| 39 || [[ ਨੇਤਰਾਵਲੀ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਅਸਥਾਨ ]] || 25-07-2022
|-
| 40 || [[ ਨਵਾਂ ਅਮਰੰਬਲਮ ਰਾਖਵਾਂ ਜੰਗਲ ]] || 26-07-2022
|-
| 41 || [[ ਸਲੀਮ ਅਲੀ ਪੰਛੀ ਅਸਥਾਨ ]] || 27-07-2022
|-
| 42 || [[ ਪਿਚਾਵਰਮ]] || 28-07-2022
|-
| 43 || [[ ਮਾਲੀਆ (ਪੰਛੀ)]] || 29-07-2022
|-
| 44 || [[ ਸਾਲ(ਦਰੱਖਤ)]] || 30-07-2022
|-
| 45 || [[ਬੇਹਾਲੀ ਰਾਖਵਾਂ ਜੰਗਲ]] || 31-07-2022
|-
| 46 || [[ ਕੋਂਡਾਪੱਲੀ ਰਾਖਵਾਂ ਜੰਗਲ]] || 01-08-2022
|-
| 47 || [[ਬਰਿੰਗੀ ਨਦੀ]] || 02-08-2022
|-
| 48 || [[ ਲਿਡਰ ਨਦੀ]] || 03-08-2022
|-
| 49 || [[ ਪੁੰਛ ਨਦੀ]] || 04-08-2022
|-
| 50 || [[ ਉਝ ਨਦੀ]] || 05-08-2022
|-
| 51 || [[ ਗਲਵਾਨ ਨਦੀ]] || 06-08-2022
|-
| 52 || [[ ਮੰਤਾਰੋ ਨਦੀ]] || 07-08-2022
|-
| 53 || [[ਬੋਸਨਾ (ਨਦੀ)]] || 08-08-2022
|}</text>
      <sha1>4acu7yzxeywfejmtkc6ujynjoje4zdm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਤੌਕੀਰ ਰੇਜ਼ਾ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143890</id>
    <revision>
      <id>610925</id>
      <parentid>610814</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:39:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Prabhjot Kaur Gill</username>
        <id>12630</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1494" xml:space="preserve">{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ}}ਤੌਕੀਰ ਰੇਜ਼ਾ ਦਾ ਜਨਮ ੪ ਅਪ੍ਰੈਲ ੧੯੮੮ ਨੂੰ ਚੱਕਵਾਲ, ਲਹਿੰਦੇ ਪੰਜਾਬ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਚੱਕਵਾਲ ਅਤੇ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਲੰਦਨ ਤੁਰ ਗਏ। ਓਹ ਕੁੱਝ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ੨੦੦੬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਤੌਕੀਰ ਰੇਜ਼ਾ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਉਰਦੂ ਦੋਵਾਂ ਬੋਲੀਆਂ ਚ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਆਜ਼ਾਦ ਨਜ਼ਮ ਤੇ ਨਸਰੀ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਤੋਂ ਤਰਜ਼ਮਾ ਵੀ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਤਾਬ 'ਚੰਨ ਦੀ ਮਿੱਟੀ' 2021 ਦੇ ਵਿਚ ਸਾਂਝ ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਛਪੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਮ 'ਹਿੱਕ ਰੰਗ ਮੌਤ ਦਾ' ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸ਼ੋਹਰਤ ਮਿਲੀ ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ|}}</text>
      <sha1>39iqx5sl807sdkmuowbz5vq2myvb3vm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610926</id>
      <parentid>610925</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:47:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Prabhjot Kaur Gill</username>
        <id>12630</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1547" xml:space="preserve">{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ}}ਤੌਕੀਰ ਰੇਜ਼ਾ ਦਾ ਜਨਮ ੪ ਅਪ੍ਰੈਲ ੧੯੮੮ ਨੂੰ ਚੱਕਵਾਲ, ਲਹਿੰਦੇ ਪੰਜਾਬ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਚੱਕਵਾਲ ਅਤੇ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਲੰਦਨ ਤੁਰ ਗਏ। ਓਹ ਕੁੱਝ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ੨੦੦੬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਤੌਕੀਰ ਰੇਜ਼ਾ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਉਰਦੂ ਦੋਵਾਂ ਬੋਲੀਆਂ ਚ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਆਜ਼ਾਦ ਨਜ਼ਮ ਤੇ ਨਸਰੀ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਤੋਂ ਤਰਜ਼ਮਾ ਵੀ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਤਾਬ 'ਚੰਨ ਦੀ ਮਿੱਟੀ' 2021 ਦੇ ਵਿਚ ਸਾਂਝ ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਛਪੀ।&lt;ref&gt;https://www.dawn.com/news/1673695?&lt;/ref&gt;fs=e&amp;s=cl ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਮ 'ਹਿੱਕ ਰੰਗ ਮੌਤ ਦਾ' ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸ਼ੋਹਰਤ ਮਿਲੀ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ|}}</text>
      <sha1>743v52t3itgh11dp891h6uvmhird20z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610927</id>
      <parentid>610926</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:48:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Prabhjot Kaur Gill</username>
        <id>12630</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1547" xml:space="preserve">{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ}}ਤੌਕੀਰ ਰੇਜ਼ਾ ਦਾ ਜਨਮ ੪ ਅਪ੍ਰੈਲ ੧੯੮੮ ਨੂੰ ਚੱਕਵਾਲ, ਲਹਿੰਦੇ ਪੰਜਾਬ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਚੱਕਵਾਲ ਅਤੇ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਲੰਦਨ ਤੁਰ ਗਏ। ਓਹ ਕੁੱਝ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ੨੦੦੬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਤੌਕੀਰ ਰੇਜ਼ਾ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਉਰਦੂ ਦੋਵਾਂ ਬੋਲੀਆਂ ਚ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਆਜ਼ਾਦ ਨਜ਼ਮ ਤੇ ਨਸਰੀ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਤੋਂ ਤਰਜ਼ਮਾ ਵੀ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਤਾਬ 'ਚੰਨ ਦੀ ਮਿੱਟੀ' 2021 ਦੇ ਵਿਚ ਸਾਂਝ ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਛਪੀ।&lt;ref&gt;https://www.dawn.com/news/1673695?fs=e&amp;s=cl&lt;/ref&gt; ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਮ 'ਹਿੱਕ ਰੰਗ ਮੌਤ ਦਾ' ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸ਼ੋਹਰਤ ਮਿਲੀ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ|}}</text>
      <sha1>dyy5q69v2sv12vuk4z1de02l8vh6x1m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610928</id>
      <parentid>610927</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T09:51:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nitesh Gill</username>
        <id>8973</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1521" xml:space="preserve">ਤੌਕੀਰ ਰੇਜ਼ਾ ਦਾ ਜਨਮ ੪ ਅਪ੍ਰੈਲ ੧੯੮੮ ਨੂੰ ਚੱਕਵਾਲ, ਲਹਿੰਦੇ ਪੰਜਾਬ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਚੱਕਵਾਲ ਅਤੇ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਲੰਦਨ ਤੁਰ ਗਏ। ਓਹ ਕੁੱਝ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ੨੦੦੬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਤੌਕੀਰ ਰੇਜ਼ਾ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਉਰਦੂ ਦੋਵਾਂ ਬੋਲੀਆਂ ਚ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਆਜ਼ਾਦ ਨਜ਼ਮ ਤੇ ਨਸਰੀ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਤੋਂ ਤਰਜ਼ਮਾ ਵੀ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਤਾਬ 'ਚੰਨ ਦੀ ਮਿੱਟੀ' 2021 ਦੇ ਵਿਚ ਸਾਂਝ ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਛਪੀ।&lt;ref&gt;https://www.dawn.com/news/1673695?fs=e&amp;s=cl&lt;/ref&gt; ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਮ 'ਹਿੱਕ ਰੰਗ ਮੌਤ ਦਾ' ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸ਼ੋਹਰਤ ਮਿਲੀ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ|}}</text>
      <sha1>7eh4n39p0vkzwqs5mt3umn73ppvvao7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Shizuku2048</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143910</id>
    <revision>
      <id>610849</id>
      <timestamp>2022-08-08T12:25:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="235" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Shizuku2048}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:25, 8 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3on8osxj43pxtroi7g09wpzjh0sb4qo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Harsurinder Dhaliwal</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143911</id>
    <revision>
      <id>610850</id>
      <timestamp>2022-08-08T13:14:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="244" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Harsurinder Dhaliwal}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:14, 8 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>lwxo19gjp3x85yo7uj1l2ospi3pinr2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Tushender</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143912</id>
    <revision>
      <id>610855</id>
      <timestamp>2022-08-08T14:10:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="233" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Tushender}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 14:10, 8 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>9dp1b329eo7ejogulkc76ue4uvltt4l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਪਾਰਸ ਡੋਗਰਾ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143913</id>
    <revision>
      <id>610856</id>
      <timestamp>2022-08-08T15:04:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;'''ਪਾਰਸ ਡੋਗਰਾ''' (ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ 1984) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜਿਸਨੇ 2001 ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/player/paras-dogra-28160|title=paras-dogra}}&lt;/ref&gt;  == ਕਰ...&quot; ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2880" xml:space="preserve">'''ਪਾਰਸ ਡੋਗਰਾ''' (ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ 1984) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜਿਸਨੇ 2001 ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/player/paras-dogra-28160|title=paras-dogra}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਨਵੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ ਨੇ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਦੋਹਰੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 200 ਦੌੜਾਂ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੱਤਵਾਂ ਸਕੋਰ ਬਣਾਇਆ।

ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਉਹ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੇਡਿਆ। [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਵਿੱਚ, ਉਹ [[ਰਾਜਸਥਾਨ ਰੋਇਅਲਜ਼|ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼]], [[ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼|ਕਿੰਗਜ਼ ਇਲੈਵਨ ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡਰਜ਼|ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼]] ਲਈ ਖੇਡ ਚੁੱਕਾ ਹੈ  2018-19 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ 2018-19 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਛੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 257 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।

ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਬਣਿਆ। ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਉਸਨੇ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ 244 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿੱਚ 253 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਦੋਹਰਾ ਸੈਂਕੜਾ ਸੀ, ਜੋ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਉਹ 2018-19 ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 729 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>kbwm7ahyxd73az2swm8d9ixmlsijn1q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610859</id>
      <parentid>610856</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T15:52:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5029" xml:space="preserve">'''ਪਾਰਸ ਡੋਗਰਾ''' (ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ 1984) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜਿਸਨੇ 2001 ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/player/paras-dogra-28160|title=paras-dogra}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਨਵੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ ਨੇ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਦੋਹਰੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 200 ਦੌੜਾਂ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੱਤਵਾਂ ਸਕੋਰ ਬਣਾਇਆ।&lt;ref name=&quot;Ranji&quot;&gt;{{cite news |title=Services start strongly after Dogra's record double |url=http://www.espncricinfo.com/ranji-trophy-2015-16/content/story/938563.html |work=ESPNcricinfo |publisher=ESPN Sports Media |date=8 November 2015 |accessdate=8 November 2015 }}&lt;/ref&gt;

ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਉਹ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੇਡਿਆ।&lt;ref&gt;[http://www.espncricinfo.com/india/content/player/28160.html Cricinfo Profile]&lt;/ref&gt; [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਵਿੱਚ, ਉਹ [[ਰਾਜਸਥਾਨ ਰੋਇਅਲਜ਼|ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼]], [[ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼|ਕਿੰਗਜ਼ ਇਲੈਵਨ ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡਰਜ਼|ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼]] ਲਈ ਖੇਡ ਚੁੱਕਾ ਹੈ &lt;ref&gt;[https://cricketarchive.com/Archive/Players/12/12407/Indian_Premier_League_Matches.html IPL matches played by Dogra]&lt;/ref&gt; 2018-19 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25132728/list-domestic-transfers-ahead-2018-19-ranji-trophy-season |title=List of domestic transfers ahead of the 2018-19 Ranji Trophy season |work=ESPN Cricinfo |accessdate=31 October 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਛੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 257 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12591;team=6562;type=tournament |title=Vijay Hazare Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=8 October 2018}}&lt;/ref&gt;

ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਬਣਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cricbuzz.com/cricket-news/105078/ranji-trophy-2018-19-highlights-ravindra-jadeja-shines-yusuf-pathan-tumbles-on-99 |title=Ranji Highlights: Jadeja shines, Yusuf tumbles on 99 |work=CricBuzz |accessdate=12 November 2018}}&lt;/ref&gt; ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਉਸਨੇ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ 244 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿੱਚ 253 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.news18.com/cricketnext/news/ranji-takeaways-avesh-khan-notches-career-best-figures-dogra-slams-253-in-one-day-1962843.html |title=Ranji Takeaways: Avesh Khan Notches Career-best Figures, Dogra Slams 253 in One Day |work=Network18 Media and Investments Ltd 2018 |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਦੋਹਰਾ ਸੈਂਕੜਾ ਸੀ, ਜੋ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;R5&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25469326/paras-dogra-record-double-ton-memorable-debut-shahrukh-khan |title=Paras Dogra's record double-ton, and a memorable debut for Shahrukh Khan |work=ESPN Cricinfo |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 729 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12592;team=6562;type=tournament |title=Ranji Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=10 January 2019}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>4gb47yvyikcb739difxgpp748a7kgc3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610860</id>
      <parentid>610859</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T15:53:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਕ੍ਰਿਕਟ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5075" xml:space="preserve">'''ਪਾਰਸ ਡੋਗਰਾ''' (ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ 1984) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜਿਸਨੇ 2001 ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/player/paras-dogra-28160|title=paras-dogra}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਨਵੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ ਨੇ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਦੋਹਰੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 200 ਦੌੜਾਂ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੱਤਵਾਂ ਸਕੋਰ ਬਣਾਇਆ।&lt;ref name=&quot;Ranji&quot;&gt;{{cite news |title=Services start strongly after Dogra's record double |url=http://www.espncricinfo.com/ranji-trophy-2015-16/content/story/938563.html |work=ESPNcricinfo |publisher=ESPN Sports Media |date=8 November 2015 |accessdate=8 November 2015 }}&lt;/ref&gt;

ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਉਹ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੇਡਿਆ।&lt;ref&gt;[http://www.espncricinfo.com/india/content/player/28160.html Cricinfo Profile]&lt;/ref&gt; [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਵਿੱਚ, ਉਹ [[ਰਾਜਸਥਾਨ ਰੋਇਅਲਜ਼|ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼]], [[ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼|ਕਿੰਗਜ਼ ਇਲੈਵਨ ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡਰਜ਼|ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼]] ਲਈ ਖੇਡ ਚੁੱਕਾ ਹੈ &lt;ref&gt;[https://cricketarchive.com/Archive/Players/12/12407/Indian_Premier_League_Matches.html IPL matches played by Dogra]&lt;/ref&gt; 2018-19 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25132728/list-domestic-transfers-ahead-2018-19-ranji-trophy-season |title=List of domestic transfers ahead of the 2018-19 Ranji Trophy season |work=ESPN Cricinfo |accessdate=31 October 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਛੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 257 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12591;team=6562;type=tournament |title=Vijay Hazare Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=8 October 2018}}&lt;/ref&gt;

ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਬਣਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cricbuzz.com/cricket-news/105078/ranji-trophy-2018-19-highlights-ravindra-jadeja-shines-yusuf-pathan-tumbles-on-99 |title=Ranji Highlights: Jadeja shines, Yusuf tumbles on 99 |work=CricBuzz |accessdate=12 November 2018}}&lt;/ref&gt; ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਉਸਨੇ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ 244 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿੱਚ 253 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.news18.com/cricketnext/news/ranji-takeaways-avesh-khan-notches-career-best-figures-dogra-slams-253-in-one-day-1962843.html |title=Ranji Takeaways: Avesh Khan Notches Career-best Figures, Dogra Slams 253 in One Day |work=Network18 Media and Investments Ltd 2018 |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਦੋਹਰਾ ਸੈਂਕੜਾ ਸੀ, ਜੋ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;R5&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25469326/paras-dogra-record-double-ton-memorable-debut-shahrukh-khan |title=Paras Dogra's record double-ton, and a memorable debut for Shahrukh Khan |work=ESPN Cricinfo |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 729 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12592;team=6562;type=tournament |title=Ranji Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=10 January 2019}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ]]</text>
      <sha1>1nije19bzvfb3p8ewasx72urp51thk1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610861</id>
      <parentid>610860</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T15:53:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਟੀਮਾਂ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5171" xml:space="preserve">'''ਪਾਰਸ ਡੋਗਰਾ''' (ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ 1984) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜਿਸਨੇ 2001 ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/player/paras-dogra-28160|title=paras-dogra}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਨਵੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ ਨੇ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਦੋਹਰੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 200 ਦੌੜਾਂ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੱਤਵਾਂ ਸਕੋਰ ਬਣਾਇਆ।&lt;ref name=&quot;Ranji&quot;&gt;{{cite news |title=Services start strongly after Dogra's record double |url=http://www.espncricinfo.com/ranji-trophy-2015-16/content/story/938563.html |work=ESPNcricinfo |publisher=ESPN Sports Media |date=8 November 2015 |accessdate=8 November 2015 }}&lt;/ref&gt;

ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਉਹ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੇਡਿਆ।&lt;ref&gt;[http://www.espncricinfo.com/india/content/player/28160.html Cricinfo Profile]&lt;/ref&gt; [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਵਿੱਚ, ਉਹ [[ਰਾਜਸਥਾਨ ਰੋਇਅਲਜ਼|ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼]], [[ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼|ਕਿੰਗਜ਼ ਇਲੈਵਨ ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡਰਜ਼|ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼]] ਲਈ ਖੇਡ ਚੁੱਕਾ ਹੈ &lt;ref&gt;[https://cricketarchive.com/Archive/Players/12/12407/Indian_Premier_League_Matches.html IPL matches played by Dogra]&lt;/ref&gt; 2018-19 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25132728/list-domestic-transfers-ahead-2018-19-ranji-trophy-season |title=List of domestic transfers ahead of the 2018-19 Ranji Trophy season |work=ESPN Cricinfo |accessdate=31 October 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਛੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 257 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12591;team=6562;type=tournament |title=Vijay Hazare Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=8 October 2018}}&lt;/ref&gt;

ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਬਣਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cricbuzz.com/cricket-news/105078/ranji-trophy-2018-19-highlights-ravindra-jadeja-shines-yusuf-pathan-tumbles-on-99 |title=Ranji Highlights: Jadeja shines, Yusuf tumbles on 99 |work=CricBuzz |accessdate=12 November 2018}}&lt;/ref&gt; ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਉਸਨੇ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ 244 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿੱਚ 253 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.news18.com/cricketnext/news/ranji-takeaways-avesh-khan-notches-career-best-figures-dogra-slams-253-in-one-day-1962843.html |title=Ranji Takeaways: Avesh Khan Notches Career-best Figures, Dogra Slams 253 in One Day |work=Network18 Media and Investments Ltd 2018 |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਦੋਹਰਾ ਸੈਂਕੜਾ ਸੀ, ਜੋ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;R5&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25469326/paras-dogra-record-double-ton-memorable-debut-shahrukh-khan |title=Paras Dogra's record double-ton, and a memorable debut for Shahrukh Khan |work=ESPN Cricinfo |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 729 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12592;team=6562;type=tournament |title=Ranji Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=10 January 2019}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਟੀਮਾਂ]]</text>
      <sha1>epdgcs18vmz9slx4xpoumku04izgetq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610862</id>
      <parentid>610861</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T15:54:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5251" xml:space="preserve">'''ਪਾਰਸ ਡੋਗਰਾ''' (ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ 1984) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜਿਸਨੇ 2001 ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/player/paras-dogra-28160|title=paras-dogra}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਨਵੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ ਨੇ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਦੋਹਰੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 200 ਦੌੜਾਂ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੱਤਵਾਂ ਸਕੋਰ ਬਣਾਇਆ।&lt;ref name=&quot;Ranji&quot;&gt;{{cite news |title=Services start strongly after Dogra's record double |url=http://www.espncricinfo.com/ranji-trophy-2015-16/content/story/938563.html |work=ESPNcricinfo |publisher=ESPN Sports Media |date=8 November 2015 |accessdate=8 November 2015 }}&lt;/ref&gt;

ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਉਹ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੇਡਿਆ।&lt;ref&gt;[http://www.espncricinfo.com/india/content/player/28160.html Cricinfo Profile]&lt;/ref&gt; [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਵਿੱਚ, ਉਹ [[ਰਾਜਸਥਾਨ ਰੋਇਅਲਜ਼|ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼]], [[ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼|ਕਿੰਗਜ਼ ਇਲੈਵਨ ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡਰਜ਼|ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼]] ਲਈ ਖੇਡ ਚੁੱਕਾ ਹੈ &lt;ref&gt;[https://cricketarchive.com/Archive/Players/12/12407/Indian_Premier_League_Matches.html IPL matches played by Dogra]&lt;/ref&gt; 2018-19 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25132728/list-domestic-transfers-ahead-2018-19-ranji-trophy-season |title=List of domestic transfers ahead of the 2018-19 Ranji Trophy season |work=ESPN Cricinfo |accessdate=31 October 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਛੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 257 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12591;team=6562;type=tournament |title=Vijay Hazare Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=8 October 2018}}&lt;/ref&gt;

ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਬਣਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cricbuzz.com/cricket-news/105078/ranji-trophy-2018-19-highlights-ravindra-jadeja-shines-yusuf-pathan-tumbles-on-99 |title=Ranji Highlights: Jadeja shines, Yusuf tumbles on 99 |work=CricBuzz |accessdate=12 November 2018}}&lt;/ref&gt; ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਉਸਨੇ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ 244 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿੱਚ 253 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.news18.com/cricketnext/news/ranji-takeaways-avesh-khan-notches-career-best-figures-dogra-slams-253-in-one-day-1962843.html |title=Ranji Takeaways: Avesh Khan Notches Career-best Figures, Dogra Slams 253 in One Day |work=Network18 Media and Investments Ltd 2018 |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਦੋਹਰਾ ਸੈਂਕੜਾ ਸੀ, ਜੋ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;R5&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25469326/paras-dogra-record-double-ton-memorable-debut-shahrukh-khan |title=Paras Dogra's record double-ton, and a memorable debut for Shahrukh Khan |work=ESPN Cricinfo |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 729 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12592;team=6562;type=tournament |title=Ranji Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=10 January 2019}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਟੀਮਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]]</text>
      <sha1>str5dwcnf20bc8luk3o9704xmspqzcw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610863</id>
      <parentid>610862</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T15:54:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arash.mohie</username>
        <id>42198</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5315" xml:space="preserve">'''ਪਾਰਸ ਡੋਗਰਾ''' (ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ 1984) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜਿਸਨੇ 2001 ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/player/paras-dogra-28160|title=paras-dogra}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਨਵੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ ਨੇ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਦੋਹਰੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 200 ਦੌੜਾਂ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੱਤਵਾਂ ਸਕੋਰ ਬਣਾਇਆ।&lt;ref name=&quot;Ranji&quot;&gt;{{cite news |title=Services start strongly after Dogra's record double |url=http://www.espncricinfo.com/ranji-trophy-2015-16/content/story/938563.html |work=ESPNcricinfo |publisher=ESPN Sports Media |date=8 November 2015 |accessdate=8 November 2015 }}&lt;/ref&gt;

ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਉਹ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੇਡਿਆ।&lt;ref&gt;[http://www.espncricinfo.com/india/content/player/28160.html Cricinfo Profile]&lt;/ref&gt; [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਵਿੱਚ, ਉਹ [[ਰਾਜਸਥਾਨ ਰੋਇਅਲਜ਼|ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼]], [[ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼|ਕਿੰਗਜ਼ ਇਲੈਵਨ ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡਰਜ਼|ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼]] ਲਈ ਖੇਡ ਚੁੱਕਾ ਹੈ &lt;ref&gt;[https://cricketarchive.com/Archive/Players/12/12407/Indian_Premier_League_Matches.html IPL matches played by Dogra]&lt;/ref&gt; 2018-19 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25132728/list-domestic-transfers-ahead-2018-19-ranji-trophy-season |title=List of domestic transfers ahead of the 2018-19 Ranji Trophy season |work=ESPN Cricinfo |accessdate=31 October 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਛੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 257 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12591;team=6562;type=tournament |title=Vijay Hazare Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=8 October 2018}}&lt;/ref&gt;

ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਬਣਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cricbuzz.com/cricket-news/105078/ranji-trophy-2018-19-highlights-ravindra-jadeja-shines-yusuf-pathan-tumbles-on-99 |title=Ranji Highlights: Jadeja shines, Yusuf tumbles on 99 |work=CricBuzz |accessdate=12 November 2018}}&lt;/ref&gt; ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਉਸਨੇ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ 244 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿੱਚ 253 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.news18.com/cricketnext/news/ranji-takeaways-avesh-khan-notches-career-best-figures-dogra-slams-253-in-one-day-1962843.html |title=Ranji Takeaways: Avesh Khan Notches Career-best Figures, Dogra Slams 253 in One Day |work=Network18 Media and Investments Ltd 2018 |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਦੋਹਰਾ ਸੈਂਕੜਾ ਸੀ, ਜੋ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;R5&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25469326/paras-dogra-record-double-ton-memorable-debut-shahrukh-khan |title=Paras Dogra's record double-ton, and a memorable debut for Shahrukh Khan |work=ESPN Cricinfo |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 729 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12592;team=6562;type=tournament |title=Ranji Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=10 January 2019}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਟੀਮਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ]]</text>
      <sha1>6738ydm8rxxom6qz1ak01q0e9n0062t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610908</id>
      <parentid>610863</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:31:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <comment>+[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਿੰਗਜ਼ ਇਲੈਵਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ]]; +[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1984]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5459" xml:space="preserve">'''ਪਾਰਸ ਡੋਗਰਾ''' (ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ 1984) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕ੍ਰਿਕਟ|ਕ੍ਰਿਕਟਰ]] ਹੈ ਜਿਸਨੇ 2001 ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.espncricinfo.com/player/paras-dogra-28160|title=paras-dogra}}&lt;/ref&gt;

== ਕਰੀਅਰ ==
ਨਵੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ ਨੇ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਦੋਹਰੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 200 ਦੌੜਾਂ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੱਤਵਾਂ ਸਕੋਰ ਬਣਾਇਆ।&lt;ref name=&quot;Ranji&quot;&gt;{{cite news |title=Services start strongly after Dogra's record double |url=http://www.espncricinfo.com/ranji-trophy-2015-16/content/story/938563.html |work=ESPNcricinfo |publisher=ESPN Sports Media |date=8 November 2015 |accessdate=8 November 2015 }}&lt;/ref&gt;

ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਉਹ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੇਡਿਆ।&lt;ref&gt;[http://www.espncricinfo.com/india/content/player/28160.html Cricinfo Profile]&lt;/ref&gt; [[ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]] ਵਿੱਚ, ਉਹ [[ਰਾਜਸਥਾਨ ਰੋਇਅਲਜ਼|ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼]], [[ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼|ਕਿੰਗਜ਼ ਇਲੈਵਨ ਪੰਜਾਬ]] ਅਤੇ [[ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡਰਜ਼|ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼]] ਲਈ ਖੇਡ ਚੁੱਕਾ ਹੈ &lt;ref&gt;[https://cricketarchive.com/Archive/Players/12/12407/Indian_Premier_League_Matches.html IPL matches played by Dogra]&lt;/ref&gt; 2018-19 [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25132728/list-domestic-transfers-ahead-2018-19-ranji-trophy-season |title=List of domestic transfers ahead of the 2018-19 Ranji Trophy season |work=ESPN Cricinfo |accessdate=31 October 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 [[ਵਿਜੇ ਹਜ਼ਾਰੇ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਛੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 257 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12591;team=6562;type=tournament |title=Vijay Hazare Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=8 October 2018}}&lt;/ref&gt;

ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਡੋਗਰਾ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਬਣਿਆ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cricbuzz.com/cricket-news/105078/ranji-trophy-2018-19-highlights-ravindra-jadeja-shines-yusuf-pathan-tumbles-on-99 |title=Ranji Highlights: Jadeja shines, Yusuf tumbles on 99 |work=CricBuzz |accessdate=12 November 2018}}&lt;/ref&gt; ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਉਸਨੇ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ 244 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿੱਚ 253 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ।&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.news18.com/cricketnext/news/ranji-takeaways-avesh-khan-notches-career-best-figures-dogra-slams-253-in-one-day-1962843.html |title=Ranji Takeaways: Avesh Khan Notches Career-best Figures, Dogra Slams 253 in One Day |work=Network18 Media and Investments Ltd 2018 |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਦੋਹਰਾ ਸੈਂਕੜਾ ਸੀ, ਜੋ [[ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ]] ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;R5&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.espncricinfo.com/story/_/id/25469326/paras-dogra-record-double-ton-memorable-debut-shahrukh-khan |title=Paras Dogra's record double-ton, and a memorable debut for Shahrukh Khan |work=ESPN Cricinfo |accessdate=6 December 2018}}&lt;/ref&gt; ਉਹ 2018-19 ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਲਈ ਅੱਠ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 729 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=12592;team=6562;type=tournament |title=Ranji Trophy, 2018/19 - Puducherry: Batting and bowling averages |work=ESPN Cricinfo |accessdate=10 January 2019}}&lt;/ref&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਟੀਮਾਂ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਿੰਗਜ਼ ਇਲੈਵਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1984]]</text>
      <sha1>pe5qmv0lg2y6q71scsg7pn4u05yqabs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਬੋਸਨਾ (ਨਦੀ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143914</id>
    <revision>
      <id>610857</id>
      <timestamp>2022-08-08T15:18:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dugal harpreet</username>
        <id>17460</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1094467500|Bosna (river)]]&quot; ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7097" xml:space="preserve">[[ਤਸਵੀਰ:Vrelo_Bosne,_Sarajevo.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Vrelo_Bosne%2C_Sarajevo.jpg/250px-Vrelo_Bosne%2C_Sarajevo.jpg|right|thumb|250x250px| ਸਾਰਾਜੇਵੋ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਬੋਸਨਾ ਨਦੀ ਦਾ ਸਰੋਤ।]]
'''ਬੋਸਨਾ''' ( Serbian Cyrillic  , pronounced [bɔ̂sna] ) [[ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵੀਨਾ|ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵਿਨਾ]] ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ [[ਦਰਿਆ|ਨਦੀ]] ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਨੇਰੇਤਵਾ ਅਤੇ ਵਰਬਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੰਦਰੂਨੀ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵਿਨਾ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਤਿੰਨ ਵੱਡੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਊਨਾ; ਸਾਵਾ, ਉੱਤਰ ਵੱਲ, ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਡਰੀਨਾ ਹਨ। ਇਹ ਨਦੀ [[ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵੀਨਾ|ਬੋਸਨੀਆ]] ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਬੋਸਨਾ ਨਦੀ {{Convert|282|km|mi|sp=us}} ਤੱਕ ਵਗਦੀ ਹੈ।[1]

ਨਦੀ ਦਾ ਸੰਭਾਵਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਰੋਮਨ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਮਾਰਕਸ ਵੇਲੀਅਸ ਪੈਟਰਕੁਲਸ ਦੁਆਰਾ ''ਬਾਥਿਨਸ ਫਲੂਮੇਨ'' ਨਾਮ ਹੇਠ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://pleiades.stoa.org/places/197162|title=Places: 197162 (Bathinus (river))|last=Šašel Kos, M.|last2=P. Kos|publisher=Pleiades|access-date=January 22, 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=cK83AwAAQBAJ|title=Ilirike|last=Salmedin Mesihović|publisher=Filozofski fakultet u Sarajevu|year=2014|isbn=9789958031106|location=[[Sarajevo]]|page=80}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Velleius Paterculus, Historia Romana 2.114.4.6 http://latin.packhum.org/loc/1044/1/131/1509-1516&lt;/ref&gt; ਇਕ ਹੋਰ ਮੂਲ ਸਰੋਤ ਜੋ ਹਾਈਡ੍ਰੋਨੀਮ ''ਬਾਥਿਨਸ'' ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਡਾਲਮੇਟੀਆ ਦੇ ਗਵਰਨਰ, ਪਬਲੀਅਸ ਕਾਰਨੇਲੀਅਸ ਡੋਲਾਬੇਲਾ ਦਾ ਸਲੋਨੀਟਨ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ''ਬਾਥਿਨਮ'' ਨਦੀ ਬਰੂਸੀ ਨੂੰ ਓਸੇਰੀਏਟਸ ਤੋਂ ਵੰਡਦੀ ਹੈ&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://www.academia.edu/3613510|title=Aevvm Dolabellae – Dolabelino Doba|last=Salmedin Mesihović|publisher=Centar za balkanološka ispitivanja, Akademija nauka i umjetnosti|year=2010|volume=XXXIX|location=[[Sarajevo]]|page=10}}&lt;/ref&gt; ਅਤੇ [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b1/Roman_provinces_of_Illyricum%2C_Macedonia%2C_Dacia%2C_Moesia%2C_Pannonia_and_Thracia.jpg ਬਸੰਤੇ] ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ. ਫਿਲੋਲੋਜਿਸਟ ਐਂਟੋਨ ਮੇਅਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ''ਬੋਸਨਾ'' ਨਾਮ ਇਲੀਰਿਅਨ ''ਬਾਸ-ਐਨ-ਅਸ(-ā)'' ਤੋਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰੋਟੋ-ਇੰਡੋ-ਯੂਰਪੀਅਨ ਮੂਲ * ''bhoĝ'' - ਦਾ ਇੱਕ ਡਾਇਵਰਸ਼ਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ &quot;ਵਗਦਾ ਪਾਣੀ&quot; ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://web.ffos.hr/poslijediplomski/dat/s_128/File/Doktorska_teza_-_Indira_Sabic_-_finalna_verzija.pdf|title=Onomastička analiza bosanskohercegovačkih srednjovjekovnih administrativnih tekstova i stećaka|last=Indira Šabić|publisher=Sveučilište Josipa Jurja Strossmayera|year=2014|location=[[Osijek]]|page=165}}&lt;/ref&gt;

== ਕੋਰਸ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ==
ਬੋਸਨਾ ਨਦੀ ਨੇ ਬੋਸਨਾ ਨਦੀ ਘਾਟੀ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲਗਭਗ 10 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਘਰ ਹੈ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਦੀ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ਜ਼ੇਲਜੇਜ਼ਨੀਕਾ, ਮਿਲਜਕਾ, ਫੋਜਨੀਕਾ, ਲਾਸ਼ਵਾ, ਗੋਸਟੋਵਿਕ, ਕ੍ਰਿਵਾਜਾ, ਉਸੋਰਾ ਅਤੇ ਸਪਰੇਕਾ ਨਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸਦਾ ਸਰੋਤ ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵੀਨਾ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ [[ਸਾਰਾਯੇਵੋ|ਸਾਰਾਜੇਵੋ]] ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ, ਮਾਉਂਟ ਇਗਮੈਨ ਦੀ ਤਲਹਟੀ ਉੱਤੇ, ਬਸੰਤ ਵਰੇਲੋ ਬੋਸਨੇ ਵਿਖੇ ਹੈ। ਬਸੰਤ ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵਿਨਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੁਦਰਤੀ ਸਥਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੇ ਆਕਰਸ਼ਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉਥੋਂ, ਬੋਸਨਾ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਗਦੀ ਹੈ, ਬੋਸਨੀਆ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚੋਂ, ਆਖਰਕਾਰ ਬੋਸਾਂਸਕੀ ਸਮੈਕ ਵਿੱਚ ਸਾਵਾ ਨਦੀ ਦੀ ਸੱਜੀ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਬੋਸਨਾ ਕਈ ਛਾਉਣੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵਗਦੀ ਹੈ। ਸਾਰਾਜੇਵੋ ਕੈਂਟਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਬਿੰਦੂ ਤੋਂ, ਇਹ ਉਸੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਜ਼ੇਨਿਕਾ-ਡੋਬੋਜ ਕੈਂਟਨ, ਡੋਬੋਜ ਖੇਤਰ, ਅਤੇ ਪੋਸਾਵਿਨਾ ਕੈਂਟਨ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਬੋਸਨਾ ਨਦੀ ਵੀਸੋਕੋ, ਜ਼ੈਨਿਕਾ, ਮਗਲਾਜ, ਡੋਬੋਜ, ਮੋਦਰੀਕਾ ਅਤੇ ਬੋਸਾਂਸਕੀ ਸਮੈਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਲੰਘਦੀ ਹੈ।&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;105px&quot;&gt;
ਤਸਵੀਰ:River Bosna, Sarajevo (4).JPG|ਬੋਸਨਾ ਨਦੀ [[Sarajevo|ਸਾਰਾਜੇਵੋ]] ਦੇ ਬਾਹਰ ਵਗਦੀ ਹੈ
ਤਸਵੀਰ:Vrelo Bosne, Sarajevo park.JPG|[[Ilidža|ਇਲੀਡਜ਼ਾ]] ਵਿੱਚ ਬੋਸਨਾ ਨਦੀ ਦਾ ਤਲਾਅ
ਤਸਵੀਰ:River Bosna, Sarajevo (1).JPG|[[Ilidža|ਇਲੀਡਜ਼ਾ]] ਵਿੱਚ ਬੋਸਨਾ ਨਦੀ
ਤਸਵੀਰ:Ilidža Rimski most 3.jpg|[[Ilidža|ਇਲੀਡਜ਼ਾ]] ਵਿੱਚ ਬੋਸਨਾ ਨਦੀ ਉੱਤੇ [[Roman bridge on Ilidža|ਰੋਮਨ ਪੁਲ]]
&lt;/gallery&gt;

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨਦੀਆਂ]]</text>
      <sha1>11yfir4ha7bxf8ekx9dui8fmuypqmp7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143915</id>
    <revision>
      <id>610864</id>
      <timestamp>2022-08-08T16:07:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;'''ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ''' [[ਭਾਰਤ]] [[ਪੰਜਾਬ]] ਦੇ [[ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਜ਼ਿਲੇ]] [[ਜਲੰਧਰ]] ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ [[ਕਰਤਾਰਪੁਰ]] ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.discoversikhism.com/sikh_gurdwaras/gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur.html|title=gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur}}&lt;/ref&gt;  == ਇਤਿਹਾਸ == ਗੁਰਦੁਆਰਾ...&quot; ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3442" xml:space="preserve">'''ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ''' [[ਭਾਰਤ]] [[ਪੰਜਾਬ]] ਦੇ [[ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਜ਼ਿਲੇ]] [[ਜਲੰਧਰ]] ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ [[ਕਰਤਾਰਪੁਰ]] ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.discoversikhism.com/sikh_gurdwaras/gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur.html|title=gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur}}&lt;/ref&gt;

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਲੱਕੜ ਦੇ ਲੌਗ (ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ 'ਥਾਮ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੱਕੜ ਦਾ ਲੌਗ) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ [[ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ|ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ]] ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਹਾਲ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਥੰਮ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਸਿੱਖ ਕਲਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਥੰਮ ਨੂੰ ਕਈ ਵਰਦਾਨ ਦੇ ਕੇ 'ਦੁਖਨ ਦਾ ਥੰਮ' ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਥੰਮ੍ਹ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਥੜ੍ਹਾ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੁਰਾਨੀ ਦੁਆਰਾ 1757 ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, [[ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ|ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ]] ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਮੌਜੂਦਾ 7 ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਢਾਂਚਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਕੰਧ ਵਾਲੇ ਅਹਾਤੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਉੱਚੇ ਥੜ੍ਹੇ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ 15 ਮੀਟਰ ਵਰਗਾਕਾਰ, ਦੋਹਰੀ ਮੰਜ਼ਿਲਾ, ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਫਲੋਰ ਵਾਲਾ ਹਾਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ 'ਤੇ ਵਰਗਾਕਾਰ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਣ ਵਾਲੀਆਂ ਛੇ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦੀ ਸਿਖਰ ਇੱਕ ਗੁੰਬਦ ਦੁਆਰਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸਿਖਰ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਕੋਲ 100 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੰਗਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਚੌਬਾਚਾ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਵਿਆਹ ਅਸਥਾਨ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ, ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==</text>
      <sha1>ktd9knic0dant7sa7vedfy7n8evp6st</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610865</id>
      <parentid>610864</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T16:08:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਗੁਰਦੁਆਰੇ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3494" xml:space="preserve">'''ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ''' [[ਭਾਰਤ]] [[ਪੰਜਾਬ]] ਦੇ [[ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਜ਼ਿਲੇ]] [[ਜਲੰਧਰ]] ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ [[ਕਰਤਾਰਪੁਰ]] ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.discoversikhism.com/sikh_gurdwaras/gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur.html|title=gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur}}&lt;/ref&gt;

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਲੱਕੜ ਦੇ ਲੌਗ (ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ 'ਥਾਮ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੱਕੜ ਦਾ ਲੌਗ) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ [[ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ|ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ]] ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਹਾਲ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਥੰਮ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਸਿੱਖ ਕਲਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਥੰਮ ਨੂੰ ਕਈ ਵਰਦਾਨ ਦੇ ਕੇ 'ਦੁਖਨ ਦਾ ਥੰਮ' ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਥੰਮ੍ਹ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਥੜ੍ਹਾ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੁਰਾਨੀ ਦੁਆਰਾ 1757 ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, [[ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ|ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ]] ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਮੌਜੂਦਾ 7 ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਢਾਂਚਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਕੰਧ ਵਾਲੇ ਅਹਾਤੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਉੱਚੇ ਥੜ੍ਹੇ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ 15 ਮੀਟਰ ਵਰਗਾਕਾਰ, ਦੋਹਰੀ ਮੰਜ਼ਿਲਾ, ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਫਲੋਰ ਵਾਲਾ ਹਾਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ 'ਤੇ ਵਰਗਾਕਾਰ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਣ ਵਾਲੀਆਂ ਛੇ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦੀ ਸਿਖਰ ਇੱਕ ਗੁੰਬਦ ਦੁਆਰਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸਿਖਰ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਕੋਲ 100 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੰਗਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਚੌਬਾਚਾ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਵਿਆਹ ਅਸਥਾਨ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ, ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗੁਰਦੁਆਰੇ]]</text>
      <sha1>29j779n8tw1maeu1o05uomfiasrzo61</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610866</id>
      <parentid>610865</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T16:09:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3569" xml:space="preserve">'''ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ''' [[ਭਾਰਤ]] [[ਪੰਜਾਬ]] ਦੇ [[ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਜ਼ਿਲੇ]] [[ਜਲੰਧਰ]] ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ [[ਕਰਤਾਰਪੁਰ]] ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.discoversikhism.com/sikh_gurdwaras/gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur.html|title=gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur}}&lt;/ref&gt;

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਲੱਕੜ ਦੇ ਲੌਗ (ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ 'ਥਾਮ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੱਕੜ ਦਾ ਲੌਗ) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ [[ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ|ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ]] ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਹਾਲ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਥੰਮ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਸਿੱਖ ਕਲਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਥੰਮ ਨੂੰ ਕਈ ਵਰਦਾਨ ਦੇ ਕੇ 'ਦੁਖਨ ਦਾ ਥੰਮ' ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਥੰਮ੍ਹ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਥੜ੍ਹਾ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੁਰਾਨੀ ਦੁਆਰਾ 1757 ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, [[ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ|ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ]] ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਮੌਜੂਦਾ 7 ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਢਾਂਚਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਕੰਧ ਵਾਲੇ ਅਹਾਤੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਉੱਚੇ ਥੜ੍ਹੇ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ 15 ਮੀਟਰ ਵਰਗਾਕਾਰ, ਦੋਹਰੀ ਮੰਜ਼ਿਲਾ, ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਫਲੋਰ ਵਾਲਾ ਹਾਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ 'ਤੇ ਵਰਗਾਕਾਰ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਣ ਵਾਲੀਆਂ ਛੇ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦੀ ਸਿਖਰ ਇੱਕ ਗੁੰਬਦ ਦੁਆਰਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸਿਖਰ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਕੋਲ 100 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੰਗਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਚੌਬਾਚਾ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਵਿਆਹ ਅਸਥਾਨ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ, ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗੁਰਦੁਆਰੇ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ]]</text>
      <sha1>dh8xb63myn83gehnx9me1i7e5zyxriz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610867</id>
      <parentid>610866</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T16:09:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagvir Kaur</username>
        <id>10759</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਥਾਨ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3633" xml:space="preserve">'''ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ''' [[ਭਾਰਤ]] [[ਪੰਜਾਬ]] ਦੇ [[ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਜ਼ਿਲੇ]] [[ਜਲੰਧਰ]] ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ [[ਕਰਤਾਰਪੁਰ]] ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.discoversikhism.com/sikh_gurdwaras/gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur.html|title=gurdwara_sri_tham_sahib_kartarpur}}&lt;/ref&gt;

== ਇਤਿਹਾਸ ==
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਲੱਕੜ ਦੇ ਲੌਗ (ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ 'ਥਾਮ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੱਕੜ ਦਾ ਲੌਗ) ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ [[ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ|ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ]] ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਹਾਲ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਥੰਮ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਸਿੱਖ ਕਲਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਥੰਮ ਨੂੰ ਕਈ ਵਰਦਾਨ ਦੇ ਕੇ 'ਦੁਖਨ ਦਾ ਥੰਮ' ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਥੰਮ੍ਹ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਥੜ੍ਹਾ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੁਰਾਨੀ ਦੁਆਰਾ 1757 ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, [[ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ|ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ]] ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਮੌਜੂਦਾ 7 ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਢਾਂਚਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਕੰਧ ਵਾਲੇ ਅਹਾਤੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਉੱਚੇ ਥੜ੍ਹੇ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ 15 ਮੀਟਰ ਵਰਗਾਕਾਰ, ਦੋਹਰੀ ਮੰਜ਼ਿਲਾ, ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਫਲੋਰ ਵਾਲਾ ਹਾਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ 'ਤੇ ਵਰਗਾਕਾਰ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਣ ਵਾਲੀਆਂ ਛੇ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦੀ ਸਿਖਰ ਇੱਕ ਗੁੰਬਦ ਦੁਆਰਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸਿਖਰ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਕੋਲ 100 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੰਗਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਚੌਬਾਚਾ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਵਿਆਹ ਅਸਥਾਨ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ, ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗੁਰਦੁਆਰੇ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਥਾਨ]]</text>
      <sha1>iw9ezpkfr3m6uxu8lfdfh6bt5rp12mx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਫਰਹਾਨ ਸਈਦ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143916</id>
    <revision>
      <id>610868</id>
      <timestamp>2022-08-08T17:13:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Manjit Singh</username>
        <id>12163</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1102720976|Farhan Saeed]]&quot; ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7464" xml:space="preserve">
 
[[Category:Articles with hCards]]
[[Category:Pages using infobox artist with unknown parameters|1 = &amp;#32;birth_date       - Unkno...&amp;lt;ref&amp;gt;...&amp;lt;/ref&amp;gt;Farhan Saeed]]
[[Category:Pages using infobox artist with unknown parameters|HeightFarhan Saeed]]
'''ਫਰਹਾਨ ਸਈਦ ਬੱਟ''' ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ [[ਗਾਇਕ]]-[[ਗੀਤਕਾਰ]], [[ਅਦਾਕਾਰ]], [[ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ]] ਹੈ। ਸਈਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੈਂਡ [[ਜਲ (ਬੈਂਡ)|ਜਲ]] ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਹੈ ਅਤੇ [[ਲਹੌਰ|ਲਾਹੌਰ]] ਦੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਕੈਫੇ ''ਰੌਕ'' ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਉਹ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਈਦ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਕਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ [[ਹਮ ਟੀਵੀ]] ਦੇ ਸੀਰੀਅਲ [[ਉਡਾਰੀ]] (2016) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਮ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਅਲ [[ਸੁਨੋ ਚੰਦਾ]] (2018) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ) ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ [[ਮੇਰੇ ਹਮਸਫਰ]] ਵਿੱਚ ਹਮਜ਼ਾ ਵਜੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

== ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ==
ਫਰਹਾਨ ਸਈਦ ਬੱਟ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੋਵੇਂ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ, ਉਹ ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਜ਼ ਅਤੇ ਜੂਨੂਨ ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਪੌਪ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਦੇ ਸਨ। ਆਪਣੀ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕੀਨਜ਼ੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (ਕਿਮਜ਼) ਤੋਂ ਏ-ਲੈਵਲ ਲਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਕੰਪਿਊਟਰ ਐਂਡ ਇਮਰਜਿੰਗ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ ਅਤੇ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਬੈਂਡ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.tvmasty.com/farhan-saeeds-cafe-rock-opening-rocked/|title=Farhan Saeed's Café Rock opening, rocked!|last=admin on|date=18 February 2010|publisher=Tvmasty.com|access-date=29 January 2012}}&lt;/ref&gt;

== ਕੈਰੀਅਰ ==

=== ਸੰਗੀਤ ਕੈਰੀਅਰ ===
ਸਤੰਬਰ 2011 ਵਿੱਚ, ਦ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਸਈਦ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 8 ਸਤੰਬਰ 2011 ਨੂੰ, ਸਈਦ ਦੇ ਜਾਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਜਲ ਦੇ ਗਿਟਾਰਿਸਟ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਲਈ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਪਰ ਹਿੱਟ ਗੀਤ &quot;ਨਾ ਚਰ ਮਲੰਗਾਂ ਨੂ&quot; ਲਈ ਆਇਮਾ ਬੇਗ, ਅਦਨਾਨ ਕਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਬਿਲਾਲ ਸਈਦ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕੋਲਬ ਕੀਤਾ। .

=== ਐਕਟਿੰਗ ਕੈਰੀਅਰ ===
ਸਈਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੋਹਾਈ ਅਲੀ ਅਬਰੋ, ਸਬਾ ਹਮੀਦ ਅਤੇ ਜਾਵੇਦ ਸ਼ੇਖ ਦੇ ਨਾਲ 2014 ਦੇ ਹਮ ਟੀਵੀ ਡਰਾਮਾ ਸੀਰੀਅਲ ਦੇ ਇਜਾਜਤ ਜੋ ਤੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਡੈਬਿਊ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਏਆਰਵਾਈ ਡਿਜੀਟਲ ਦੇ ਮੇਰੇ ਅਜਨਾਬੀ ਸਰਵ ਵਿੱਚ ਉਰਵਾ ਹੋਕਾਨੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੋਹਿਦ ਸ਼ੁਜਾ ਵਜੋਂ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਜੋ ਔਰਤ ਲੀਡ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਡਰਾਮਾ ਉਡਾਰੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਲੀਡ ਉਰਵਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਅਰਸ਼ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਡਰਾਮੇ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,ਸਈਦ ਨੇ ਓ.ਐਸ.ਟੀ. ਲਈ ਹਾਦੀਕਾ ਕਿਆਨੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਚਾਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://images.dawn.com/news/1175455|title=Pop goes the silver screen! How musicians in Pakistan found their niche in cinema - again|last=Naqvi|first=Ahmer|date=30 May 2016}}&lt;/ref&gt;

=== ਫ਼ਿਲਮ ===
{| class=&quot;wikitable&quot; 
!ਸਾਲ
!ਟਾਈਟਲ
!ਕੰਮ
!ਵਧੀਕ ਨੋਟਿਸ
!ਹਵਾਲਾ:
|-
|2017
|''ਪੰਜਾਬ ਨਹੀਂ ਜਾਉਗੀਂ'' 
|ਖਾਸ ਦਿੱਖ
|ਕੈਮੀੳ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tribune.com.pk/story/1486449/farhan-saeeds-cameo-punjab-nahi-jaungi-will-heal-soul/|title=Farhan Saeed's cameo in 'Punjab Nahi Jaungi' will heal your soul|last=Tribune.com.pk|date=2017-08-20|website=The Express Tribune|language=en-US|access-date=2019-05-11}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|''ਟਿੱਚ ਬਟਨ'' 
|ਟੀਬੀਏ
|ਪੋਸਟ ਉਤਪਾਦਨ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tribune.com.pk/story/1888092/4-farhan-saeed-feroze-khan-star-tich-button/|title=Farhan Saeed, Feroze Khan to star in 'Tich Button'|last=Tribune.com.pk|date=2019-01-14|website=The Express Tribune|language=en-US|access-date=2019-05-11}}&lt;/ref&gt;
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Articles with hCards]]</text>
      <sha1>ahzjrgyudm0mludilmzfv5r381k4orf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610869</id>
      <parentid>610868</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T17:14:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Manjit Singh</username>
        <id>12163</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7537" xml:space="preserve">
 
[[Category:Articles with hCards]]
[[Category:Pages using infobox artist with unknown parameters|1 = &amp;#32;birth_date       - Unkno...&amp;lt;ref&amp;gt;...&amp;lt;/ref&amp;gt;Farhan Saeed]]
[[Category:Pages using infobox artist with unknown parameters|HeightFarhan Saeed]]
'''ਫਰਹਾਨ ਸਈਦ ਬੱਟ''' ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ [[ਗਾਇਕ]]-[[ਗੀਤਕਾਰ]], [[ਅਦਾਕਾਰ]], [[ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ]] ਹੈ। ਸਈਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੈਂਡ [[ਜਲ (ਬੈਂਡ)|ਜਲ]] ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਹੈ ਅਤੇ [[ਲਹੌਰ|ਲਾਹੌਰ]] ਦੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਕੈਫੇ ''ਰੌਕ'' ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਉਹ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਈਦ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਕਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ [[ਹਮ ਟੀਵੀ]] ਦੇ ਸੀਰੀਅਲ [[ਉਡਾਰੀ]] (2016) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਮ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਅਲ [[ਸੁਨੋ ਚੰਦਾ]] (2018) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ) ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ [[ਮੇਰੇ ਹਮਸਫਰ]] ਵਿੱਚ ਹਮਜ਼ਾ ਵਜੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

== ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ==
ਫਰਹਾਨ ਸਈਦ ਬੱਟ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੋਵੇਂ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ, ਉਹ ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਜ਼ ਅਤੇ ਜੂਨੂਨ ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਪੌਪ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਦੇ ਸਨ। ਆਪਣੀ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕੀਨਜ਼ੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (ਕਿਮਜ਼) ਤੋਂ ਏ-ਲੈਵਲ ਲਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਕੰਪਿਊਟਰ ਐਂਡ ਇਮਰਜਿੰਗ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ ਅਤੇ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਬੈਂਡ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.tvmasty.com/farhan-saeeds-cafe-rock-opening-rocked/|title=Farhan Saeed's Café Rock opening, rocked!|last=admin on|date=18 February 2010|publisher=Tvmasty.com|access-date=29 January 2012}}&lt;/ref&gt;

== ਕੈਰੀਅਰ ==

=== ਸੰਗੀਤ ਕੈਰੀਅਰ ===
ਸਤੰਬਰ 2011 ਵਿੱਚ, ਦ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਸਈਦ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 8 ਸਤੰਬਰ 2011 ਨੂੰ, ਸਈਦ ਦੇ ਜਾਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਜਲ ਦੇ ਗਿਟਾਰਿਸਟ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਲਈ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਪਰ ਹਿੱਟ ਗੀਤ &quot;ਨਾ ਚਰ ਮਲੰਗਾਂ ਨੂ&quot; ਲਈ ਆਇਮਾ ਬੇਗ, ਅਦਨਾਨ ਕਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਬਿਲਾਲ ਸਈਦ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕੋਲਬ ਕੀਤਾ। .

=== ਐਕਟਿੰਗ ਕੈਰੀਅਰ ===
ਸਈਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੋਹਾਈ ਅਲੀ ਅਬਰੋ, ਸਬਾ ਹਮੀਦ ਅਤੇ ਜਾਵੇਦ ਸ਼ੇਖ ਦੇ ਨਾਲ 2014 ਦੇ ਹਮ ਟੀਵੀ ਡਰਾਮਾ ਸੀਰੀਅਲ ਦੇ ਇਜਾਜਤ ਜੋ ਤੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਡੈਬਿਊ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਏਆਰਵਾਈ ਡਿਜੀਟਲ ਦੇ ਮੇਰੇ ਅਜਨਾਬੀ ਸਰਵ ਵਿੱਚ ਉਰਵਾ ਹੋਕਾਨੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੋਹਿਦ ਸ਼ੁਜਾ ਵਜੋਂ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਜੋ ਔਰਤ ਲੀਡ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਡਰਾਮਾ ਉਡਾਰੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਲੀਡ ਉਰਵਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਅਰਸ਼ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਡਰਾਮੇ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,ਸਈਦ ਨੇ ਓ.ਐਸ.ਟੀ. ਲਈ ਹਾਦੀਕਾ ਕਿਆਨੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਚਾਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://images.dawn.com/news/1175455|title=Pop goes the silver screen! How musicians in Pakistan found their niche in cinema - again|last=Naqvi|first=Ahmer|date=30 May 2016}}&lt;/ref&gt;

=== ਫ਼ਿਲਮ ===
{| class=&quot;wikitable&quot; 
!ਸਾਲ
!ਟਾਈਟਲ
!ਕੰਮ
!ਵਧੀਕ ਨੋਟਿਸ
!ਹਵਾਲਾ:
|-
|2017
|''ਪੰਜਾਬ ਨਹੀਂ ਜਾਉਗੀਂ'' 
|ਖਾਸ ਦਿੱਖ
|ਕੈਮੀੳ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tribune.com.pk/story/1486449/farhan-saeeds-cameo-punjab-nahi-jaungi-will-heal-soul/|title=Farhan Saeed's cameo in 'Punjab Nahi Jaungi' will heal your soul|last=Tribune.com.pk|date=2017-08-20|website=The Express Tribune|language=en-US|access-date=2019-05-11}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|''ਟਿੱਚ ਬਟਨ'' 
|ਟੀਬੀਏ
|ਪੋਸਟ ਉਤਪਾਦਨ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tribune.com.pk/story/1888092/4-farhan-saeed-feroze-khan-star-tich-button/|title=Farhan Saeed, Feroze Khan to star in 'Tich Button'|last=Tribune.com.pk|date=2019-01-14|website=The Express Tribune|language=en-US|access-date=2019-05-11}}&lt;/ref&gt;
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Articles with hCards]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰ]]</text>
      <sha1>hna8jwivrzlr7rw6v8u4nfmhuvl6eue</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610870</id>
      <parentid>610869</parentid>
      <timestamp>2022-08-08T17:14:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Manjit Singh</username>
        <id>12163</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7604" xml:space="preserve">
 
[[Category:Articles with hCards]]
[[Category:Pages using infobox artist with unknown parameters|1 = &amp;#32;birth_date       - Unkno...&amp;lt;ref&amp;gt;...&amp;lt;/ref&amp;gt;Farhan Saeed]]
[[Category:Pages using infobox artist with unknown parameters|HeightFarhan Saeed]]
'''ਫਰਹਾਨ ਸਈਦ ਬੱਟ''' ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ [[ਗਾਇਕ]]-[[ਗੀਤਕਾਰ]], [[ਅਦਾਕਾਰ]], [[ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ]] ਹੈ। ਸਈਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੈਂਡ [[ਜਲ (ਬੈਂਡ)|ਜਲ]] ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਹੈ ਅਤੇ [[ਲਹੌਰ|ਲਾਹੌਰ]] ਦੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਕੈਫੇ ''ਰੌਕ'' ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਉਹ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਈਦ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਕਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ [[ਹਮ ਟੀਵੀ]] ਦੇ ਸੀਰੀਅਲ [[ਉਡਾਰੀ]] (2016) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਮ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਅਲ [[ਸੁਨੋ ਚੰਦਾ]] (2018) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ) ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ [[ਮੇਰੇ ਹਮਸਫਰ]] ਵਿੱਚ ਹਮਜ਼ਾ ਵਜੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

== ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ==
ਫਰਹਾਨ ਸਈਦ ਬੱਟ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੋਵੇਂ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ, ਉਹ ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਜ਼ ਅਤੇ ਜੂਨੂਨ ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਪੌਪ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਦੇ ਸਨ। ਆਪਣੀ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕੀਨਜ਼ੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (ਕਿਮਜ਼) ਤੋਂ ਏ-ਲੈਵਲ ਲਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਕੰਪਿਊਟਰ ਐਂਡ ਇਮਰਜਿੰਗ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ ਅਤੇ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਬੈਂਡ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.tvmasty.com/farhan-saeeds-cafe-rock-opening-rocked/|title=Farhan Saeed's Café Rock opening, rocked!|last=admin on|date=18 February 2010|publisher=Tvmasty.com|access-date=29 January 2012}}&lt;/ref&gt;

== ਕੈਰੀਅਰ ==

=== ਸੰਗੀਤ ਕੈਰੀਅਰ ===
ਸਤੰਬਰ 2011 ਵਿੱਚ, ਦ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਸਈਦ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 8 ਸਤੰਬਰ 2011 ਨੂੰ, ਸਈਦ ਦੇ ਜਾਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਜਲ ਦੇ ਗਿਟਾਰਿਸਟ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਲਈ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਪਰ ਹਿੱਟ ਗੀਤ &quot;ਨਾ ਚਰ ਮਲੰਗਾਂ ਨੂ&quot; ਲਈ ਆਇਮਾ ਬੇਗ, ਅਦਨਾਨ ਕਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਬਿਲਾਲ ਸਈਦ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕੋਲਬ ਕੀਤਾ। .

=== ਐਕਟਿੰਗ ਕੈਰੀਅਰ ===
ਸਈਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੋਹਾਈ ਅਲੀ ਅਬਰੋ, ਸਬਾ ਹਮੀਦ ਅਤੇ ਜਾਵੇਦ ਸ਼ੇਖ ਦੇ ਨਾਲ 2014 ਦੇ ਹਮ ਟੀਵੀ ਡਰਾਮਾ ਸੀਰੀਅਲ ਦੇ ਇਜਾਜਤ ਜੋ ਤੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਡੈਬਿਊ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਏਆਰਵਾਈ ਡਿਜੀਟਲ ਦੇ ਮੇਰੇ ਅਜਨਾਬੀ ਸਰਵ ਵਿੱਚ ਉਰਵਾ ਹੋਕਾਨੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੋਹਿਦ ਸ਼ੁਜਾ ਵਜੋਂ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਜੋ ਔਰਤ ਲੀਡ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਡਰਾਮਾ ਉਡਾਰੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਲੀਡ ਉਰਵਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਅਰਸ਼ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਡਰਾਮੇ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,ਸਈਦ ਨੇ ਓ.ਐਸ.ਟੀ. ਲਈ ਹਾਦੀਕਾ ਕਿਆਨੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਚਾਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://images.dawn.com/news/1175455|title=Pop goes the silver screen! How musicians in Pakistan found their niche in cinema - again|last=Naqvi|first=Ahmer|date=30 May 2016}}&lt;/ref&gt;

=== ਫ਼ਿਲਮ ===
{| class=&quot;wikitable&quot; 
!ਸਾਲ
!ਟਾਈਟਲ
!ਕੰਮ
!ਵਧੀਕ ਨੋਟਿਸ
!ਹਵਾਲਾ:
|-
|2017
|''ਪੰਜਾਬ ਨਹੀਂ ਜਾਉਗੀਂ'' 
|ਖਾਸ ਦਿੱਖ
|ਕੈਮੀੳ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tribune.com.pk/story/1486449/farhan-saeeds-cameo-punjab-nahi-jaungi-will-heal-soul/|title=Farhan Saeed's cameo in 'Punjab Nahi Jaungi' will heal your soul|last=Tribune.com.pk|date=2017-08-20|website=The Express Tribune|language=en-US|access-date=2019-05-11}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|''ਟਿੱਚ ਬਟਨ'' 
|ਟੀਬੀਏ
|ਪੋਸਟ ਉਤਪਾਦਨ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tribune.com.pk/story/1888092/4-farhan-saeed-feroze-khan-star-tich-button/|title=Farhan Saeed, Feroze Khan to star in 'Tich Button'|last=Tribune.com.pk|date=2019-01-14|website=The Express Tribune|language=en-US|access-date=2019-05-11}}&lt;/ref&gt;
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Articles with hCards]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ]]</text>
      <sha1>ndohisi84eu44j27dvtlicttdibqmuq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610907</id>
      <parentid>610870</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T04:30:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jagseer S Sidhu</username>
        <id>18155</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7344" xml:space="preserve">'''ਫਰਹਾਨ ਸਈਦ ਬੱਟ''' ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ [[ਗਾਇਕ]]-[[ਗੀਤਕਾਰ]], [[ਅਦਾਕਾਰ]], [[ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ]] ਹੈ। ਸਈਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੈਂਡ [[ਜਲ (ਬੈਂਡ)|ਜਲ]] ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਹੈ ਅਤੇ [[ਲਹੌਰ|ਲਾਹੌਰ]] ਦੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਕੈਫੇ ''ਰੌਕ'' ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਉਹ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਈਦ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਕਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ [[ਹਮ ਟੀਵੀ]] ਦੇ ਸੀਰੀਅਲ [[ਉਡਾਰੀ]] (2016) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਮ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਅਲ [[ਸੁਨੋ ਚੰਦਾ]] (2018) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ) ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ [[ਮੇਰੇ ਹਮਸਫਰ]] ਵਿੱਚ ਹਮਜ਼ਾ ਵਜੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

== ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ==
ਫਰਹਾਨ ਸਈਦ ਬੱਟ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੋਵੇਂ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ, ਉਹ ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਜ਼ ਅਤੇ ਜੂਨੂਨ ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਪੌਪ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਦੇ ਸਨ। ਆਪਣੀ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕੀਨਜ਼ੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (ਕਿਮਜ਼) ਤੋਂ ਏ-ਲੈਵਲ ਲਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਕੰਪਿਊਟਰ ਐਂਡ ਇਮਰਜਿੰਗ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ ਅਤੇ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਬੈਂਡ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.tvmasty.com/farhan-saeeds-cafe-rock-opening-rocked/|title=Farhan Saeed's Café Rock opening, rocked!|last=admin on|date=18 February 2010|publisher=Tvmasty.com|access-date=29 January 2012}}&lt;/ref&gt;

== ਕੈਰੀਅਰ ==

=== ਸੰਗੀਤ ਕੈਰੀਅਰ ===
ਸਤੰਬਰ 2011 ਵਿੱਚ, ਦ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਸਈਦ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 8 ਸਤੰਬਰ 2011 ਨੂੰ, ਸਈਦ ਦੇ ਜਾਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਜਲ ਦੇ ਗਿਟਾਰਿਸਟ ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਲਈ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਪਰ ਹਿੱਟ ਗੀਤ &quot;ਨਾ ਚਰ ਮਲੰਗਾਂ ਨੂ&quot; ਲਈ ਆਇਮਾ ਬੇਗ, ਅਦਨਾਨ ਕਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਬਿਲਾਲ ਸਈਦ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕੋਲਬ ਕੀਤਾ। .

=== ਐਕਟਿੰਗ ਕੈਰੀਅਰ ===
ਸਈਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੋਹਾਈ ਅਲੀ ਅਬਰੋ, ਸਬਾ ਹਮੀਦ ਅਤੇ ਜਾਵੇਦ ਸ਼ੇਖ ਦੇ ਨਾਲ 2014 ਦੇ ਹਮ ਟੀਵੀ ਡਰਾਮਾ ਸੀਰੀਅਲ ਦੇ ਇਜਾਜਤ ਜੋ ਤੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਡੈਬਿਊ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਏਆਰਵਾਈ ਡਿਜੀਟਲ ਦੇ ਮੇਰੇ ਅਜਨਾਬੀ ਸਰਵ ਵਿੱਚ ਉਰਵਾ ਹੋਕਾਨੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੋਹਿਦ ਸ਼ੁਜਾ ਵਜੋਂ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਜੋ ਔਰਤ ਲੀਡ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਡਰਾਮਾ ਉਡਾਰੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਲੀਡ ਉਰਵਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਅਰਸ਼ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਡਰਾਮੇ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,ਸਈਦ ਨੇ ਓ.ਐਸ.ਟੀ. ਲਈ ਹਾਦੀਕਾ ਕਿਆਨੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਚਾਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://images.dawn.com/news/1175455|title=Pop goes the silver screen! How musicians in Pakistan found their niche in cinema - again|last=Naqvi|first=Ahmer|date=30 May 2016}}&lt;/ref&gt;

=== ਫ਼ਿਲਮ ===
{| class=&quot;wikitable&quot; 
!ਸਾਲ
!ਟਾਈਟਲ
!ਕੰਮ
!ਵਧੀਕ ਨੋਟਿਸ
!ਹਵਾਲਾ:
|-
|2017
|''ਪੰਜਾਬ ਨਹੀਂ ਜਾਉਗੀਂ'' 
|ਖਾਸ ਦਿੱਖ
|ਕੈਮੀੳ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tribune.com.pk/story/1486449/farhan-saeeds-cameo-punjab-nahi-jaungi-will-heal-soul/|title=Farhan Saeed's cameo in 'Punjab Nahi Jaungi' will heal your soul|last=Tribune.com.pk|date=2017-08-20|website=The Express Tribune|language=en-US|access-date=2019-05-11}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|''ਟਿੱਚ ਬਟਨ'' 
|ਟੀਬੀਏ
|ਪੋਸਟ ਉਤਪਾਦਨ
|&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tribune.com.pk/story/1888092/4-farhan-saeed-feroze-khan-star-tich-button/|title=Farhan Saeed, Feroze Khan to star in 'Tich Button'|last=Tribune.com.pk|date=2019-01-14|website=The Express Tribune|language=en-US|access-date=2019-05-11}}&lt;/ref&gt;
|}

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Articles with hCards]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ]]</text>
      <sha1>ghd7ukecjvlocwxq6cpa3ccswwadgam</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Bigtouro</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143917</id>
    <revision>
      <id>610873</id>
      <timestamp>2022-08-08T19:51:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="232" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Bigtouro}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 19:51, 8 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>a2fncwqxhy9e5z7f944jvxredgqxwep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Tushargarg420</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143918</id>
    <revision>
      <id>610874</id>
      <timestamp>2022-08-08T21:15:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="237" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Tushargarg420}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 21:15, 8 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>5n6nf2iav6tombdlpurk357bri7tkbi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Faissalshrf</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143919</id>
    <revision>
      <id>610875</id>
      <timestamp>2022-08-08T21:42:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="235" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Faissalshrf}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 21:42, 8 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>i4pqslot8l82wkpj88c4094nza4f17s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Ethervlada</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143920</id>
    <revision>
      <id>610876</id>
      <timestamp>2022-08-08T23:25:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="234" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Ethervlada}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 23:25, 8 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>fmg8hz6ug5c25ohmj1b6a9nv5daqsan</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Ubekxm</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143921</id>
    <revision>
      <id>610877</id>
      <timestamp>2022-08-09T00:01:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="230" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Ubekxm}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 00:01, 9 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>0u8ipz5y99tmj5cu2tokltwhl4k29u5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143922</id>
    <revision>
      <id>610882</id>
      <timestamp>2022-08-09T01:55:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1094564426|James Bridges]]&quot; ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6950" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox biography vcard&quot;
! colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-above&quot; style=&quot;font-size:125%;&quot; |&lt;div class=&quot;fn&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;'''ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ'''&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ਜਨਮ
| class=&quot;infobox-data&quot; |&lt;span style=&quot;display:none&quot;&gt;(&lt;span class=&quot;bday&quot;&gt;1936-02-03&lt;/span&gt;)&lt;/span&gt;ਫਰਵਰੀ 3, 1936&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;div class=&quot;birthplace&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;ਲਿਟਲ ਰੌਕ, ਅਰਕਨਸਾਸ&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ਮੌਤ
| class=&quot;infobox-data&quot; |ਜੂਨ  6, 1993&lt;span style=&quot;display:none&quot;&gt;(1993-06-06)&lt;/span&gt; (aged&amp;nbsp;57)&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;div class=&quot;deathplace&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;[[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ|ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]], [[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]]&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ਕਿੱਤਾ
| class=&quot;infobox-data role&quot; |&lt;div class=&quot;hlist hlist-separated&quot;&gt;
* ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ
* [[ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ]] 
* [[ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ|ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ]]
* [[ਅਦਾਕਾਰ]] 
&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;ਸਾਥੀ&lt;/span&gt;
| class=&quot;infobox-data&quot; |ਜੈਕ ਲਾਰਸਨ (1958—1993) &lt;small&gt; (ਬ੍ਰਿਜਸ ਦੀ ਮੌਤ) &lt;/small&gt;
|}
[[Category:Articles with hCards]]
'''ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ''' (3 ਫਰਵਰੀ, 1936 – ਜੂਨ 6, 1993) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ, ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਸੀ।

== ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ==
ਬ੍ਰਿਜਸ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਫਰਵਰੀ, 1936 ਲਿਟਲ ਰੌਕ, ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ, ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਹੋਈ।&lt;ref name=&quot;NY Times obituary - June 8, 1993&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/1993/06/08/obituaries/james-bridges-57-a-film-maker-twice-nominated-for-oscars-dies.html|title=New York Times obituary|date=June 8, 1993|website=nytimes.com|access-date=August 29, 2015}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਸੇਲੇਸਟੀਨ ਵਿਗਿੰਸ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਮੈਰੀ ਐਨ ਵਿਗਿੰਸ ਸੀ ਅਤੇ 1958 ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਉਸਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਥਣ ਅਦਾਕਾਰ, ਲਿਬਰੇਟਿਸਟ, ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਜੈਕ ਲਾਰਸਨ ਸੀ। ਬ੍ਰਿਜਸ ਨੇ ਲੜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਨੌਰਮਨ ਲੋਇਡ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ''ਐਲਫ੍ਰੇਡ ਹਿਚਕੌਕ ਪ੍ਰੈਜ਼ੈਂਟਸ'' ਲਈ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;Los Angeles Times: July 06, 2011&quot;&gt;{{Cite web|url=https://articles.latimes.com/2011/jul/06/entertainment/la-et-jack-larson-20110706|title=Adventures with Bridges|last=King|first=Susan|date=July 6, 2011|website=Los Angeles Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20120414091138/https://articles.latimes.com/2011/jul/06/entertainment/la-et-jack-larson-20110706|archive-date=April 14, 2011|access-date=April 3, 2021}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੇ ਇੱਕ ਐਪੀਸੋਡ, &quot;ਐਨ ਅਨਲੌਕਡ ਵਿੰਡੋ&quot; ਕਰਕੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਐਪੀਸੋਡ ਲਈ 'ਮਿਸਟਰੀ ਰਾਇਟਰ ਆਫ ਅਮੇਰਿਕਾ' ਤੋਂ 1966 ਦਾ [[ਐਡਗਰ ਇਨਾਮ|ਐਡਗਰ ਅਵਾਰਡ]] ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।

ਬ੍ਰਿਜਸ ਨੇ ''ਦ ਬੇਬੀ ਮੇਕਰ'' ਸਮੇਤ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ; ਦ ਬੇਬੀ ਮੇਕਰ ; ''ਸਤੰਬਰ 30, 1955'' ; ''ਚੀਨ ਸਿੰਡਰੋਮ'' ; ''ਅਰਬਨ  ਕਾਉਬੁਆਏ'' ; ''ਮਾਈਕ'ਜ ਮਰਡਰ'' ; ''ਪ੍ਰਫੈਕਟ'' ; ਅਤੇ ''ਬ੍ਰਾਈਟ ਲਾਈਟਸ, ਬਿਗ ਸਿਟੀ'' ਆਦਿ। ਬ੍ਰਿਜਸ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਡੇਬਰਾ ਵਿੰਗਰ ਲਈ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੀ।

== ਮੌਤ ==
1990 ਵਿੱਚ, ਬ੍ਰਿਜਸ ਨੂੰ [[ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ|ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ]] ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ। 6 ਜੂਨ, 1993 ਨੂੰ 57 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਯੂ.ਸੀ.ਐਲ.ਏ. ਮੈਡੀਕਲ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਪੈਰਿਸ, ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਓਕਵੁੱਡ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref name=&quot;NY Times obituary - June 8, 1993&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/1993/06/08/obituaries/james-bridges-57-a-film-maker-twice-nominated-for-oscars-dies.html|title=New York Times obituary|date=June 8, 1993|website=nytimes.com|access-date=August 29, 2015}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.nytimes.com/1993/06/08/obituaries/james-bridges-57-a-film-maker-twice-nominated-for-oscars-dies.html &quot;New York Times obituary&quot;]. ''nytimes.com''. June 8, 1993&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;August 29,&lt;/span&gt; 2015&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Encyclopedia of Arkansas&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.encyclopediaofarkansas.net/encyclopedia/entry-detail.aspx?entryID=2740|title=Encyclopedia of Arkansas History and Culture|website=encyclopediaofarkansas.net|access-date=29 August 2015}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Variety obituary&quot;&gt;{{Cite web|url=https://variety.com/1993/scene/people-news/urban-cowboy-helmer-bridges-dies-107543|title=Variety obituary|date=June 7, 1993|website=variety.com|access-date=August 29, 2015}}&lt;/ref&gt;

[[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]] ਵਿਖੇ ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ ਥੀਏਟਰ ਦਾ ਨਾਮ ਨਵੰਬਰ 1999 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tft.ucla.edu/facilities/james-bridges-theater/|title=James Bridges Theater|website=UCLA School of Theater, Film &amp; Television|access-date=April 3, 2021}}&lt;/ref&gt; ਬ੍ਰਿਜ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* {{IMDB name|0108745}}
* {{AllMovie name|83004}}
* {{Find a Grave|6844840}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1993]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1936]]</text>
      <sha1>0tpztkxe4kfeyp0rnkb7dn6y8pq9idz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610883</id>
      <parentid>610882</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T01:56:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6870" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox biography vcard&quot;
! colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-above&quot; style=&quot;font-size:125%;&quot; |&lt;div class=&quot;fn&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;'''ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ'''&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ਜਨਮ
| class=&quot;infobox-data&quot; |&lt;span style=&quot;display:none&quot;&gt;(&lt;span class=&quot;bday&quot;&gt;1936-02-03&lt;/span&gt;)&lt;/span&gt;ਫਰਵਰੀ 3, 1936&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;div class=&quot;birthplace&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;ਲਿਟਲ ਰੌਕ, ਅਰਕਨਸਾਸ&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ਮੌਤ
| class=&quot;infobox-data&quot; |ਜੂਨ  6, 1993&lt;span style=&quot;display:none&quot;&gt;(1993-06-06)&lt;/span&gt; (aged&amp;nbsp;57)&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;div class=&quot;deathplace&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;[[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ|ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]], [[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]]&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ਕਿੱਤਾ
| class=&quot;infobox-data role&quot; |&lt;div class=&quot;hlist hlist-separated&quot;&gt;
* ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ
* [[ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ]] 
* [[ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ|ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ]]
* [[ਅਦਾਕਾਰ]] 
&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;ਸਾਥੀ&lt;/span&gt;
| class=&quot;infobox-data&quot; |ਜੈਕ ਲਾਰਸਨ (1958—1993) &lt;small&gt; (ਬ੍ਰਿਜਸ ਦੀ ਮੌਤ) &lt;/small&gt;
|}
[[Category:Articles with hCards]]
'''ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ''' (3 ਫਰਵਰੀ, 1936 – ਜੂਨ 6, 1993) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ, ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਸੀ।

== ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ==
ਬ੍ਰਿਜਸ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਫਰਵਰੀ, 1936 ਲਿਟਲ ਰੌਕ, ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ, ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਹੋਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/1993/06/08/obituaries/james-bridges-57-a-film-maker-twice-nominated-for-oscars-dies.html|title=New York Times obituary|date=June 8, 1993|website=nytimes.com|access-date=August 29, 2015}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਸੇਲੇਸਟੀਨ ਵਿਗਿੰਸ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਮੈਰੀ ਐਨ ਵਿਗਿੰਸ ਸੀ ਅਤੇ 1958 ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਉਸਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਥਣ ਅਦਾਕਾਰ, ਲਿਬਰੇਟਿਸਟ, ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਜੈਕ ਲਾਰਸਨ ਸੀ। ਬ੍ਰਿਜਸ ਨੇ ਲੜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਨੌਰਮਨ ਲੋਇਡ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ''ਐਲਫ੍ਰੇਡ ਹਿਚਕੌਕ ਪ੍ਰੈਜ਼ੈਂਟਸ'' ਲਈ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;Los Angeles Times: July 06, 2011&quot;&gt;{{Cite web|url=https://articles.latimes.com/2011/jul/06/entertainment/la-et-jack-larson-20110706|title=Adventures with Bridges|last=King|first=Susan|date=July 6, 2011|website=Los Angeles Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20120414091138/https://articles.latimes.com/2011/jul/06/entertainment/la-et-jack-larson-20110706|archive-date=April 14, 2011|access-date=April 3, 2021}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੇ ਇੱਕ ਐਪੀਸੋਡ, &quot;ਐਨ ਅਨਲੌਕਡ ਵਿੰਡੋ&quot; ਕਰਕੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਐਪੀਸੋਡ ਲਈ 'ਮਿਸਟਰੀ ਰਾਇਟਰ ਆਫ ਅਮੇਰਿਕਾ' ਤੋਂ 1966 ਦਾ [[ਐਡਗਰ ਇਨਾਮ|ਐਡਗਰ ਅਵਾਰਡ]] ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।

ਬ੍ਰਿਜਸ ਨੇ ''ਦ ਬੇਬੀ ਮੇਕਰ'' ਸਮੇਤ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ; ਦ ਬੇਬੀ ਮੇਕਰ ; ''ਸਤੰਬਰ 30, 1955'' ; ''ਚੀਨ ਸਿੰਡਰੋਮ'' ; ''ਅਰਬਨ  ਕਾਉਬੁਆਏ'' ; ''ਮਾਈਕ'ਜ ਮਰਡਰ'' ; ''ਪ੍ਰਫੈਕਟ'' ; ਅਤੇ ''ਬ੍ਰਾਈਟ ਲਾਈਟਸ, ਬਿਗ ਸਿਟੀ'' ਆਦਿ। ਬ੍ਰਿਜਸ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਡੇਬਰਾ ਵਿੰਗਰ ਲਈ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੀ।

== ਮੌਤ ==
1990 ਵਿੱਚ, ਬ੍ਰਿਜਸ ਨੂੰ [[ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ|ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ]] ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ। 6 ਜੂਨ, 1993 ਨੂੰ 57 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਯੂ.ਸੀ.ਐਲ.ਏ. ਮੈਡੀਕਲ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਪੈਰਿਸ, ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਓਕਵੁੱਡ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/1993/06/08/obituaries/james-bridges-57-a-film-maker-twice-nominated-for-oscars-dies.html|title=New York Times obituary|date=June 8, 1993|website=nytimes.com|access-date=August 29, 2015}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.nytimes.com/1993/06/08/obituaries/james-bridges-57-a-film-maker-twice-nominated-for-oscars-dies.html &quot;New York Times obituary&quot;]. ''nytimes.com''. June 8, 1993&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;August 29,&lt;/span&gt; 2015&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Encyclopedia of Arkansas&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.encyclopediaofarkansas.net/encyclopedia/entry-detail.aspx?entryID=2740|title=Encyclopedia of Arkansas History and Culture|website=encyclopediaofarkansas.net|access-date=29 August 2015}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Variety obituary&quot;&gt;{{Cite web|url=https://variety.com/1993/scene/people-news/urban-cowboy-helmer-bridges-dies-107543|title=Variety obituary|date=June 7, 1993|website=variety.com|access-date=August 29, 2015}}&lt;/ref&gt;

[[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]] ਵਿਖੇ ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ ਥੀਏਟਰ ਦਾ ਨਾਮ ਨਵੰਬਰ 1999 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tft.ucla.edu/facilities/james-bridges-theater/|title=James Bridges Theater|website=UCLA School of Theater, Film &amp; Television|access-date=April 3, 2021}}&lt;/ref&gt; ਬ੍ਰਿਜ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* {{IMDB name|0108745}}
* {{AllMovie name|83004}}
* {{Find a Grave|6844840}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1993]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1936]]</text>
      <sha1>f0lxtquzy6r53mbe537bleeuubv3f4x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>610884</id>
      <parentid>610883</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T01:56:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Simranjeet Sidhu</username>
        <id>8945</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>added [[Category:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਦਾਕਾਰ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6940" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox biography vcard&quot;
! colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-above&quot; style=&quot;font-size:125%;&quot; |&lt;div class=&quot;fn&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;'''ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ'''&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ਜਨਮ
| class=&quot;infobox-data&quot; |&lt;span style=&quot;display:none&quot;&gt;(&lt;span class=&quot;bday&quot;&gt;1936-02-03&lt;/span&gt;)&lt;/span&gt;ਫਰਵਰੀ 3, 1936&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;div class=&quot;birthplace&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;ਲਿਟਲ ਰੌਕ, ਅਰਕਨਸਾਸ&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ਮੌਤ
| class=&quot;infobox-data&quot; |ਜੂਨ  6, 1993&lt;span style=&quot;display:none&quot;&gt;(1993-06-06)&lt;/span&gt; (aged&amp;nbsp;57)&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;&lt;div class=&quot;deathplace&quot; style=&quot;display:inline&quot;&gt;[[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ|ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]], [[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]]&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ਕਿੱਤਾ
| class=&quot;infobox-data role&quot; |&lt;div class=&quot;hlist hlist-separated&quot;&gt;
* ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ
* [[ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ]] 
* [[ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ|ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ]]
* [[ਅਦਾਕਾਰ]] 
&lt;/div&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;ਸਾਥੀ&lt;/span&gt;
| class=&quot;infobox-data&quot; |ਜੈਕ ਲਾਰਸਨ (1958—1993) &lt;small&gt; (ਬ੍ਰਿਜਸ ਦੀ ਮੌਤ) &lt;/small&gt;
|}
[[Category:Articles with hCards]]
'''ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ''' (3 ਫਰਵਰੀ, 1936 – ਜੂਨ 6, 1993) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ, ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਸੀ।

== ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ==
ਬ੍ਰਿਜਸ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਫਰਵਰੀ, 1936 ਲਿਟਲ ਰੌਕ, ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ, ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਹੋਈ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/1993/06/08/obituaries/james-bridges-57-a-film-maker-twice-nominated-for-oscars-dies.html|title=New York Times obituary|date=June 8, 1993|website=nytimes.com|access-date=August 29, 2015}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਸੇਲੇਸਟੀਨ ਵਿਗਿੰਸ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਮੈਰੀ ਐਨ ਵਿਗਿੰਸ ਸੀ ਅਤੇ 1958 ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਉਸਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਥਣ ਅਦਾਕਾਰ, ਲਿਬਰੇਟਿਸਟ, ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਜੈਕ ਲਾਰਸਨ ਸੀ। ਬ੍ਰਿਜਸ ਨੇ ਲੜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਨੌਰਮਨ ਲੋਇਡ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ''ਐਲਫ੍ਰੇਡ ਹਿਚਕੌਕ ਪ੍ਰੈਜ਼ੈਂਟਸ'' ਲਈ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।&lt;ref name=&quot;Los Angeles Times: July 06, 2011&quot;&gt;{{Cite web|url=https://articles.latimes.com/2011/jul/06/entertainment/la-et-jack-larson-20110706|title=Adventures with Bridges|last=King|first=Susan|date=July 6, 2011|website=Los Angeles Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20120414091138/https://articles.latimes.com/2011/jul/06/entertainment/la-et-jack-larson-20110706|archive-date=April 14, 2011|access-date=April 3, 2021}}&lt;/ref&gt; ਉਸਦੇ ਇੱਕ ਐਪੀਸੋਡ, &quot;ਐਨ ਅਨਲੌਕਡ ਵਿੰਡੋ&quot; ਕਰਕੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਐਪੀਸੋਡ ਲਈ 'ਮਿਸਟਰੀ ਰਾਇਟਰ ਆਫ ਅਮੇਰਿਕਾ' ਤੋਂ 1966 ਦਾ [[ਐਡਗਰ ਇਨਾਮ|ਐਡਗਰ ਅਵਾਰਡ]] ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।

ਬ੍ਰਿਜਸ ਨੇ ''ਦ ਬੇਬੀ ਮੇਕਰ'' ਸਮੇਤ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ; ਦ ਬੇਬੀ ਮੇਕਰ ; ''ਸਤੰਬਰ 30, 1955'' ; ''ਚੀਨ ਸਿੰਡਰੋਮ'' ; ''ਅਰਬਨ  ਕਾਉਬੁਆਏ'' ; ''ਮਾਈਕ'ਜ ਮਰਡਰ'' ; ''ਪ੍ਰਫੈਕਟ'' ; ਅਤੇ ''ਬ੍ਰਾਈਟ ਲਾਈਟਸ, ਬਿਗ ਸਿਟੀ'' ਆਦਿ। ਬ੍ਰਿਜਸ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਡੇਬਰਾ ਵਿੰਗਰ ਲਈ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੀ।

== ਮੌਤ ==
1990 ਵਿੱਚ, ਬ੍ਰਿਜਸ ਨੂੰ [[ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ|ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ]] ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ। 6 ਜੂਨ, 1993 ਨੂੰ 57 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਯੂ.ਸੀ.ਐਲ.ਏ. ਮੈਡੀਕਲ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਪੈਰਿਸ, ਅਰਕਨਸਾਸ ਵਿੱਚ ਓਕਵੁੱਡ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/1993/06/08/obituaries/james-bridges-57-a-film-maker-twice-nominated-for-oscars-dies.html|title=New York Times obituary|date=June 8, 1993|website=nytimes.com|access-date=August 29, 2015}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.nytimes.com/1993/06/08/obituaries/james-bridges-57-a-film-maker-twice-nominated-for-oscars-dies.html &quot;New York Times obituary&quot;]. ''nytimes.com''. June 8, 1993&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;August 29,&lt;/span&gt; 2015&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Encyclopedia of Arkansas&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.encyclopediaofarkansas.net/encyclopedia/entry-detail.aspx?entryID=2740|title=Encyclopedia of Arkansas History and Culture|website=encyclopediaofarkansas.net|access-date=29 August 2015}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Variety obituary&quot;&gt;{{Cite web|url=https://variety.com/1993/scene/people-news/urban-cowboy-helmer-bridges-dies-107543|title=Variety obituary|date=June 7, 1993|website=variety.com|access-date=August 29, 2015}}&lt;/ref&gt;

[[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ]] ਵਿਖੇ ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ ਥੀਏਟਰ ਦਾ ਨਾਮ ਨਵੰਬਰ 1999 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tft.ucla.edu/facilities/james-bridges-theater/|title=James Bridges Theater|website=UCLA School of Theater, Film &amp; Television|access-date=April 3, 2021}}&lt;/ref&gt; ਬ੍ਰਿਜ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।

== ਹਵਾਲੇ ==
{{ਹਵਾਲੇ}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==

* {{IMDB name|0108745}}
* {{AllMovie name|83004}}
* {{Find a Grave|6844840}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1993]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1936]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਦਾਕਾਰ]]</text>
      <sha1>muoid9tr2zy3q2sajm6ttqs1idwqkgc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Plantsystematic</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143923</id>
    <revision>
      <id>610896</id>
      <timestamp>2022-08-09T02:39:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="239" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Plantsystematic}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:39, 9 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>c6wxc9eznv6104hmvs8qbmry7yfxcv0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gillvarindersingh95</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143924</id>
    <revision>
      <id>610898</id>
      <timestamp>2022-08-09T03:13:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="243" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Gillvarindersingh95}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 03:13, 9 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>e33xylzeocctnam0ax0qzpn4k0vrndf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Iceder</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143925</id>
    <revision>
      <id>610899</id>
      <timestamp>2022-08-09T03:41:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="230" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Iceder}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 03:41, 9 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>7tjmxtvdoriosdu0oul97a6tc2ix6nt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:AmberWing1352</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143926</id>
    <revision>
      <id>610902</id>
      <timestamp>2022-08-09T03:52:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="237" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=AmberWing1352}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 03:52, 9 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>6mkw9pjhkqod478ojl3rqwypu3xhkps</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Eisa19771114</title>
    <ns>3</ns>
    <id>143927</id>
    <revision>
      <id>610919</id>
      <timestamp>2022-08-09T09:20:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>10694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="236" xml:space="preserve">{{Template:Welcome|realName=|name=Eisa19771114}}

-- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:20, 9 ਅਗਸਤ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>5h6p72oo1khvpua8835m1mkgvjiuyrx</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>