ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ pawiki https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਾਟਕ ਫਾਟਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਗੈਜਟ ਗੈਜਟ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ Topic 0 14026 611135 610817 2022-08-12T09:25:19Z 2409:4055:11E:9C55:997A:D246:B9F8:ABC wikitext text/x-wiki {{ਗਿਆਨਸੰਦੂਕ ਲੇਖਕ | ਨਾਮ = ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ | ਤਸਵੀਰ = Balwant Gargi. Dramatist. New Delhi. 1992.jpg | ਤਸਵੀਰ_ਅਕਾਰ = 180 px | ਤਸਵੀਰ_ਸਿਰਲੇਖ =ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ 1992, ਦਿੱਲੀ | ਉਪਨਾਮ = | ਜਨਮ_ਤਾਰੀਖ ={{Birth date |1916|12|4|df=yes}} | ਜਨਮ_ਥਾਂ = | ਮੌਤ_ਤਾਰੀਖ = {{Death date and age|2003|4|22|1916|12|4|df=yes}} | ਮੌਤ_ਥਾਂ = | ਕਾਰਜ_ਖੇਤਰ= ਨਾਟਕ , ਰੇਖਾ ਚਿਤਰ,ਨਾਵਲਕਰ, | ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ = ਭਾਰਤੀ | ਭਾਸ਼ਾ = ਪੰਜਾਬੀ | ਕਾਲ = | ਵਿਧਾ = ਨਾਟਕ | ਵਿਸ਼ਾ = ਸਮਾਜਿਕ | ਅੰਦੋਲਨ = | ਮੁੱਖ_ਕਿਰਿਆ = | ਪ੍ਰਭਾਵ = <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ--> | ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ = <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸਕੋ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ--> | ਦਸਤਖਤ = | ਜਾਲ_ਪੰਨਾ = | ਟੀਕਾ-ਟਿੱਪਣੀ = | ਮੁੱਖ_ਕੰਮ = }} '''ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ '''(4 ਦਸੰਬਰ 1916 - 22 ਅਪ੍ਰੈਲ 2003) ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਨਾਟਕਕਾਰ, ਰੇਖਾਚਿੱਤਰ ਲੇਖਕ, ਕਹਾਣੀਕਾਰ, ਨਾਵਲਕਾਰ ਅਤੇ ਨਾਟਕ ਦਾ ਖੋਜੀ ਸੀ। == ਜੀਵਨ == ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ ਦਾ ਜਨਮ ਕਸਬਾ [[ਸ਼ਹਿਣਾ]] (ਜਿਲ੍ਹਾ ਬਠਿੰਡਾ) ਦੀ ਨਹਿਰੀ ਕੋਠੀ ਵਿਖੇ<ref>{{cite web | url=http://punjabitribuneonline.com/2012/09/%E0%A8%AC%E0%A8%B2%E0%A8%B5%E0%A9%B0%E0%A8%A4-%E0%A8%97%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%97%E0%A9%80-%E0%A8%A6%E0%A9%87-%E0%A8%9C%E0%A8%A8%E0%A8%AE-%E0%A8%B8%E0%A8%A5%E0%A8%BE%E0%A8%A8-%E0%A8%A6%E0%A9%80/ | title=ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ ਦੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਦੀ ਹਾਲਤ ਖ਼ਸਤਾ | publisher=ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ | date=15 ਸਤੰਬਰ 2012}}</ref> ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਬਾਬੂ ਸ਼ਿਵ ਚੰਦ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਐਫ. ਸੀ.ਕਾਲਜ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ [[ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ|ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ]] ਅਤੇ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ]] ਦੀ ਐਮ.ਏ. ਤੱਕ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ [[ਲੇਖਕ]], [[ਨਾਟਕਕਾਰ]], [[ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ]] ਅਤੇ [[ਪੱਤਰਕਾਰ]] ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਮੁੱਢਲੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ [[ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ]] ਕੋਲ ਪ੍ਰੀਤ ਨਗਰ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਉਸ ਦੀ ਨਾਟਕੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪ੍ਰਫੁਲਿਤ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।<ref>{{cite book|title=ਮੰਚ ਦਰਸ਼ਨ |author=ਡਾ. ਰਘਬੀਰ ਸਿੰਘ |year=2007 |publisher=ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ |isbn=81-7380-153-3 |page=155-156 |pages=167 |accessdate=19 ਅਗਸਤ 2012}}</ref> ਉਸ ਨੇ ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਮੰਚ ਰੰਗਮੰਚ ਲਈ ਨਾਟਕ ਲਿਖੇ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਅਮਰੀਕਾ]] ਜਾ ਕੇ [[ਸੀਐਟਲ]] ਵਿੱਚ ਥੀਏਟਰ ਦਾ ਅਧਿਆਪਕ ਰਿਹਾ। ਉਥੇ ਹੀ 11 ਜੂਨ 1966 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਨ ਕੁੜੀ ਜੀਨੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ।<ref>{{cite web | ਦੇਸ਼ ਵੰਡ ਮਗਰੋ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਜਾ ਕੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ| ਪਿਆur=http://punjabitribuneonline.com/2012/01/%E2%80%98%E0%A8%A8%E0%A9%B0%E0%A8%97%E0%A9%80-%E0%A8%A7%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%AA%E2%80%99-%E0%A8%B5%E0%A8%B0%E0%A8%97%E0%A8%BE-%E0%A8%B8%E0%A9%80-%E0%A8%97%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%97%E0%A9%80/ | title=‘ਨੰਗੀ ਧੁੱਪ’ ਵਰਗਾ ਸੀ ਗਾਰਗੀ | publisher=ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ | date=8 ਜਨਵਰੀ 2012}}</ref> ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਉਹਦੇ ਨਾਟਕ ਮਾਸਕੋ, ਜਰਮਨੀ, ਪੋਲੈਂਡ, ਲੰਡਨ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਖੇਡੇ ਗਏ।<ref>{{cite web | url=http://www.seerat.ca/august2011/article01.php | title=ਬਾਤ ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ ਦੀ | author=- ਪ੍ਰਿੰ. ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ}}</ref> ==ਨਾਟਕ== ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ ਨੇ ''ਲੋਹਾ ਕੁੱਟ, ਕੇਸਰੋ, ਕਣਕ ਦੀ ਬੱਲੀ, ਸੋਹਣੀ ਮਹੀਵਾਲ, ਸੁਲਤਾਨ ਰਜ਼ੀਆ, ਸੌਂਕਣ, ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾ'' ਅਤੇ ''ਧੂਣੀ ਦੀ ਅੱਗ'' ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ''ਮਿਰਚਾਂ ਵਾਲਾ ਸਾਧ, ਪੱਤਣ ਦੀ ਬੇੜੀ'' ਅਤੇ ''ਕੁਆਰੀ ਦੀਸੀ'' ਸਮੇਤ ਕਈ ਨਾਟਕ ਲਿਖੇ। ਉਸਦੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦਾ 12 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਮਾਸਕੋ, ਲੰਡਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਖੇਡੇ ਗਏ। 1944 ਵਿੱਚ ਗਾਰਗੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਟਕ ''ਲੋਹਾ ਕੁੱਟ'' ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟ ਤਸਵੀਰ ਲਈ ਵਿਵਾਦਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਉਸਨੇ ਗਰੀਬੀ, ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ, ਅਗਿਆਨਤਾ, ਅਤੇ ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਪੇਂਡੂ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ 1949 ਵਿੱਚ ''ਸੈਲ ਪੱਥਰ'', 1950 ਵਿੱਚ ''ਨਵਾਂ ਮੋੜ'' ਅਤੇ ''ਘੁੱਗੀ'' ਨਾਲ਼ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਲੋਹਾ ਕੁੱਟ ਦੇ 1950 ਦੇ ਸੰਸਕਰਨ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ [[ਜੌਨ ਮਿਲਿੰਗਟਨ ਸਿੰਗ|ਜੇ.ਐਮ. ਸਿੰਗ]] ਅਤੇ [[ਫੇਦੇਰੀਕੋ ਗਾਰਸੀਆ ਲੋਰਕਾ|ਗਾਰਸੀਆ ਲੋਰਕਾ]] ਤੋਂ ਕਾਵਿਕ ਅਤੇ ਨਾਟਕੀ ਤੱਤ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1968 ਵਿੱਚ ''ਕਣਕ ਦੀ ਬੱਲੀ'' ਅਤੇ 1977 ਵਿੱਚ ''ਧੂਣੀ ਦੀ ਅੱਗ'' ਵਰਗੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੀਆਂ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਬਣ ਗਈਆਂ। ਮੂਲ ਸਥਾਨ ਦੀ ਸਾਰੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਲਈ, ਉਸਨੇ ਲੋਰਕਾ ਦੇ [[ਬਲੱਡ ਵੈੱਡਿੰਗ]] ਵੱਲ ਓਨਾ ਹੀ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਿੰਨਾ ਨੇ ''ਯਰਮਾ'' ਵੱਲ। 1976 ਵਿੱਚ ''ਮਿਰਜ਼ਾ-ਸਾਹਿਬਾ'' ਵਿੱਚ, ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਸੰਮੇਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੌੜੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ, ਗਾਰਗੀ ਦਾ ਸੈਕਸ, ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਜਨੂੰਨ ਬਣ ਗਿਆ। [[ਆਂਤੋਨਾਂ ਆਖ਼ਤੋ]] ਦਾ ਬੇਰਹਿਮੀ ਦਾ ਰੰਗਮੰਚ ਉਸ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲੋੜ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ। 1979 ਵਿੱਚ ''ਸੌਂਕਣ'' ਵਿੱਚ, ਮੌਤ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤੇ ਯਮ-ਯਾਮੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਜੁੜਵਾਂ ਭੈਣ ਦੀ ਉਦਾਹਰਨ, ਜਿਨਸੀ ਮਿਲਾਪ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਕ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵੰਡਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੇ 1990 ਵਿੱਚ ''ਅਭਿਸਰਕਾ'' ਵਿੱਚ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਵਿਸ਼ੇ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ। ਣਹੋਣੀ ਲਈ ਗਾਰਗੀ ਦੀ ਲਗਨ ਸਰਬ-ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਹੋ ਗਈ। ਵਿਸ਼ਾ ਵਸਤੂ ਲਈ ਗਾਰਗੀ ਸਮਾਜਿਕ ਮਾਹੌਲ, ਮਿਥਿਹਾਸ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਲੋਕਧਾਰਾ ਉੱਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਲਿਆ ਗਿਆ। ਰੂਪ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕ ਲਈ ਉਹ ਲੋਰਕਾ ਦੇ ਕਾਵਿ ਨਾਟਕ, ਬ੍ਰੈਖਟ ਦੇ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਥੀਏਟਰ, ਜਾਂ ਆਖ਼ਤੋ ਦੇ ਬੇਰਹਿਮੀ ਦੇ ਥੀਏਟਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕਲਾਸਿਕਸ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਦਰਜਨਾਂ ਪੂਰਨ-ਲੰਬਾਈ ਵਾਲੇ ਨਾਟਕਾਂ ਅਤੇ ਇੱਕ-ਐਕਟ ਨਾਟਕ ਦੇ ਪੰਜ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਤੋਂ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਵਿਧਾ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਨਾਟਕੀ ਕੋਸ਼ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗਾਰਗੀ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ, ''ਫੋਕ ਥੀਏਟਰ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ,'' ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅਰਧ-ਆਤਮਜੀਵਨੀ ਨਾਵਲ, ''ਦਿ ਨੇਕਡ ਟ੍ਰਾਈਐਂਗਲ (ਨੰਗੀ ਧੂਪ)'' ਅਤੇ ''ਦਿ ਪਰਪਲ ਮੂਨਲਾਈਟ (ਕਾਸ਼ਨੀ ਵੇਹੜਾ)'' ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦਵਾਈ।<ref name="thehinduretailplus">{{cite web|url=http://www.thehinduretailplus.com/thehindu/mp/2003/05/26/stories/2003052600910200.htm |title=The Hindu : Scent of the soil, vision of the stars |publisher=thehinduretailplus.com |accessdate=6 April 2015 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120219111613/http://www.thehinduretailplus.com/thehindu/mp/2003/05/26/stories/2003052600910200.htm |archivedate=19 February 2012 }}</ref> ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਨਾਟਕ ਲਿਖਣ ਦੇ ਮੋਢੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸੀ ਅਤੇ [[ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ]] 'ਤੇ ਉਸਦੇ ਨਾਟਕ 'ਸਾਂਝਾ ਚੁੱਲ੍ਹਾ' ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਮਿਲੀ। == ਰਚਨਾਵਾਂ == ===ਨਾਟਕ === * ਤਾਰਾ ਟੁੱਟਿਆ (1942) *''[[ਲੋਹਾ ਕੁੱਟ]]'' (1944) * ''ਸੈਲ ਪੱਥਰ (1949)'' * ''ਬਿਸਵੇਦਾਰ (1948)'' * ''ਕੇਸਰੋ (1952)'' * ''ਨਵਾਂ ਮੁੱਢ (1949)'' * ''ਘੁੱਗੀ (1950)'' * ''ਸੋਹਣੀ ਮਹੀਂਵਾਲ (1956)'' * ''[[ਕਣਕ ਦੀ ਬੱਲੀ|ਕਣਕ ਦੀ ਬੱਲੀ (1954)]]'' * ''[[ਧੂਣੀ ਦੀ ਅੱਗ|ਧੂਣੀ ਦੀ ਅੱਗ (1968)]]'' * ''ਗਗਨ ਮੈ ਥਾਲੁ (1969)'' * ''[[ਸੁਲਤਾਨ ਰਜ਼ੀਆ (ਨਾਟਕ)|ਸੁਲਤਾਨ ਰਜ਼ੀਆ (1970)]]'' * ਬਲਦੇ ਟਿੱਬੇ (1996) *ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਂ (1967) *ਪੱਤਣ ਦੀ ਬੇਦੀ (1975) *ਕੁੜੀ ਟੀਸੀ (1976) *ਸੌਂਕਣ (1979) *ਚਾਕੂ (1982) *ਪੈਂਟੜੇਬਾਜ਼ (1984) *ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ (1984) * ''ਅਭਿਸਾਰਕਾ'' *ਬਲਦੇ ਟਿੱਬੇ (1996) ===ਇਕਾਂਗੀ ਸੰਗ੍ਰਿਹ=== * ''ਕੁਆਰੀ ਟੀਸੀ'' (1945) * ''ਦੋ ਪਾਸੇ'' * ''ਪੱਤਣ ਦੀ ਬੇੜੀ'' * ''ਦਸਵੰਧ'' * ''ਦੁਧ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਂ'' * ''[[ਚਾਕੂ (ਕਿਤਾਬ)|ਚਾਕੂ]]'' * ''ਪੈਂਤੜੇਬਾਜ਼'' ===ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ=== * ''ਮਿਰਚਾਂ ਵਾਲਾ ਸਾਧ'' * ''ਡੁੱਲ੍ਹੇ ਬੇਰ'' * ''ਕਾਲਾ ਅੰਬ'' ===ਵਾਰਤਕ=== * ''[[ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤੇ]]'' * ''[[ਸੁਰਮੇ ਵਾਲੀ ਅੱਖ]]'' * ''[[ਕੌਡੀਆਂ ਵਾਲਾ ਸੱਪ]]'' * ''[[ਹੁਸੀਨ ਚਿਹਰੇ]]'' * ''[[ਕਾਸ਼ਨੀ ਵਿਹੜਾ]]'' * ''[[ਸ਼ਰਬਤ ਦੀਆਂ ਘੁੱਟਾਂ]]'' ===ਨਾਵਲ=== * ''[[ਕੱਕਾ ਰੇਤਾ]]'' * ''[[ਨੰਗੀ ਧੁੱਪ ]] ਸਵੈ ਜੀਵਨੀ '' ===ਖੋਜ ਪੁਸਤਕਾਂ=== * ''ਲੋਕ ਨਾਟਕ'' * ''ਰੰਗਮੰਚ'' == ਦਿਲਚਸਪ ਕਿੱਸੇ == ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਂ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਮੈਨੂੰ ਚੁਣ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗੁਰੂਦੁਆਰੇ ਪੜ੍ਹਨ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਅਸੀਂ ਦੋ ਦਿਨ ਖੇਡਦੇ ਰਹੇ। ਕੋਈ ਮਾਸਟਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਰੌਲਾ ਪੈ ਗਿਆ, "ਬਾਬਾ ਜੀ ਆ ਗਏ।" ਨੀਲਾ ਬਾਣਾ ਪਾਈ ਘੋੜੇ ਤੇ ਚੜ੍ਹੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, "ਇਥੇ ਖੇਡਣ ਆਇਆਂ?" ਆਖਿਆ, "ਨਹੀਂ ਜੀ! ਇਥੇ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹਾਂ।" ਆਖਣ ਲੱਗੇ, "ਜੇ ਪੜ੍ਹਦਾ ਏਂ ਤਾਂ ਫੇਰ ਸਬਕ ਸੁਣਾ।" ਅੱਗੋਂ ਆਖਿਆ, "ਸਬਕ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੀ ਨਹੀਂ।" ਘੋੜੇ ਤੇ ਚੜ੍ਹੇ ਚੜ੍ਹਾਇਆਂ ਹੱਥ ਫੜੇ ਨੇਜੇ ਨਾਲ ਭੋਏਂ ਤੇ ਪਹਿਲੋਂ ਏਕਾ ਵਾਹਿਆ ਫੇਰ ਉਚੀ ਛਤਰੀ ਵਾਲਾ ਊੜਾ ਤੇ ਆਖਣ ਲੱਗੇ, "ਆਖ ਇੱਕ ਓਅੰਕਾਰ!" ਇਹ ਤੇਰਾ ਪਹਿਲਾ ਸਬਕ ਏ। ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਬਕ ਮੇਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਤੇ ਆਖਰੀ ਸਬਕ ਹੋ ਨਿੱਬੜਿਆ। ਬਾਕੀ ਦਾ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਮੈਂ ਇਹਨਾਂ ਦੋ ਸਬਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਹੀ ਕੀਤਾ। == ਸਨਮਾਨ == * [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ]] (1962) * [[ਪਦਮਸ੍ਰੀ]] (1972) ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} {{ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ}} {{ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਟਕਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਜੇਤਾ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1916]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2003]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰੰਗਕਰਮੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨਾਵਲਕਾਰ]] bqhc7q6se4ofuni8wdc6yfb8idguwh2 0 57177 611118 575262 2022-08-11T18:03:42Z Nitesh Gill 8973 wikitext text/x-wiki {{Infobox sportsperson |name= ਹੀਨਾ ਸਿੱਧੂ |image= Heena Sidhu, promo for 2014 CWG.jpg |birth_date={{Birth date and age|df=yes|1989|8|29}} |birth_place=[[ਲੁਧਿਆਣਾ]], ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ |residence=[[ਮੁੰਬਈ]], India<ref name="thehindu1">{{cite web|author=Nandakumar Marar |url=http://www.thehindu.com/sport/other-sports/issf-cover-girl-heena-sidhu-says-performance-matters/article5657035.ece |title=ISSF cover girl Heena Sidhu says performance matters |publisher=The Hindu |date=2014-02-05 |accessdate=2014-04-12}}</ref> |nationality={{flag|ਭਾਰਤ}} |ethnicity=[[ਪੰਜਾਬ|ਪੰਜਾਬੀ]] |Religion=[[ਸਿੱਖ ਧਰਮ}ਸਿੱਖ]] |citizenship=[[ਭਾਰਤ]] |education= (ਬੀ.ਡੀ.ਐਸ.) |alma_mater= [[ਯਾਦਵਿੰਦਰਾ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ, ਪਟਿਆਲਾ]]<br>[[ਗਿਆਨ ਸਾਗਰ ਮੈਡੀਕਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ]] |occupation=ਖਿਡਾਰੀ (ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼) |website = {{URL|https://www.facebook.com/HeenaShootingOfficial}} |parents= ਰਾਜਬੀਰ ਸਿੱਧੂ<br />ਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ |rank = 1 (7 ਅਪਰੈਲ 2014) }} '''ਹੀਨਾ ਸਿੱਧੂ''' ([[ਪਟਿਆਲਾ]], ਜਨਮ: 29 ਅਗਸਤ ੧੯੮੯) [[ਭਾਰਤ]] ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਖਿਡਾਰਨ ਹੈ। ਹੀਨਾ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਜਨਮ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦਾ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਉਪਰੰਤ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਗੁਰੇਗਾਓਂ ਦੀ ਵਸਨੀਕ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਪੇਂਟਿੰਗ ਅਤੇ ਸਕੈਚ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਕੋਚ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਰੌਣਕ ਪੰਡਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਾਹਰ ਅਨਾਤੋਲੀ ਪਿਦੇਬਨੀ ਹੈ। ਹਿਨਾ ਨੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਡਾਕਟਰੀ ਬੀ. ਡੀ. ਔਸ. ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਗਿਆਨ ਸਾਗਰ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਪੇਸ਼ੇ ਵਜੋਂ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ ਖੇਡ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ। ਹਿਨਾ ਦਾ ਈਵੈਂਟ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਹੈ। ਵਾਈ.ਪੀ.ਐਸ. ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਬੇਸਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਹਿਨਾ ਨੂੰ ਖੇਡ ਦੀ ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਘਰੋਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਮਿਲੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਰਾਜਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਜਿੱਥੇ ਖੁਦ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਸਨ। ਉਹ ਅਪ੍ਰੈਲ ੨੦੧੪ ਤੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਨੰਬਰ ੧ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਹੈ। ਉਸਨੇ ੨੦੧੩ ਵਿੱਚ ਆਈਐਸਐਸਐਫ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਨ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਸਥਾਨ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਉਹ [[ਅੰਜਲੀ ਭਾਗਵਤ]] ਅਤੇ [[ਗਗਨ ਨਾਰੰਗ]] ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੀਜੀ ਭਾਰਤੀ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://post.jagran.com/shooter-heena-sidhu-claims-numero-uno-spot-in-10m-air-pistol-rankings-1396868995 |title=Shooter Heena Sidhu claims numero uno spot in 10m Air Pistol Rankings |publisher=Post.jagran.com |date=2014-04-07 |accessdate=2014-04-12}}</ref> ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਭਾਰਤ ਲਈ [[ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ]] ਅਤੇ ਹੋਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।<ref>{{cite news|url=http://cwg.ndtv.com/commonwealth/article/id/spoen20100156312/type/latest/Heena-Sidhu,-Anu-Raj-Singh-bag-gold-shooting-59105.html|title=Heena Sidhu, Anu Raj Singh bag gold in shooting|date=12 October 2010|publisher=[[NDTV]]|accessdate=13 October 2010|archive-date=15 ਅਕਤੂਬਰ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20101015021619/http://cwg.ndtv.com/commonwealth/article/id/spoen20100156312/type/latest/Heena-Sidhu,-Anu-Raj-Singh-bag-gold-shooting-59105.html|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|author=Firstpost |url=http://www.firstpost.com/sports/issf-ratifies-heena-sidhus-world-pistol-record-1384665.html |title=ISSF ratifies Heena Sidhu’s world pistol record |publisher=Firstpost |date= |accessdate=2014-04-12}}</ref> == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == 2013 ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਬੈਚਲਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://results.gc2018.com/en/shooting/athlete-profile-n6007530-heena-sidhu.htm|title=Shooting {{!}} Athlete Profile: Heena SIDHU - Gold Coast 2018 Commonwealth Games|website=results.gc2018.com|language=en-AU|access-date=2018-08-18}}</ref> ਸਿੱਧੂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ ਵੀ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਹੈ। ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਚਾਚਾ ਬੰਦੂਕ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। 7 ਫਰਵਰੀ 2013 ਨੂੰ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਰੌਣਕ ਪੰਡਿਤ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਜੋ ਇੱਕ ਪਿਸਟਲ ਸ਼ੂਟਰ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਕੋਚ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਧੂ ਗੋਰੇਗਾਂਵ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।<ref>{{Cite news|url=https://www.mid-day.com/articles/gold-medal-winning-shooter-heena-sidhu-talks-about-her-struggles-husbands-support/18689195|title=Gold medal-winning shooter Heena Sidhu on her struggles, husband s support|date=2017-10-29|work=mid-day|access-date=2018-04-18|language=en}}</ref> == ਕਰੀਅਰ == ਸਿੱਧੂ ਨੇ 2006 ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੂਨੀਅਰ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਹ ਪਟਿਆਲਾ ਕਲੱਬ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।<ref name=":0" /> 2009 ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਆਈਐਸਐਸਐਫ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।<ref>{{cite web|url=http://www.indianexpress.com/news/with-world-cup-silver-sidhu-comes-of-age/449797/ |title=With World Cup silver, Sidhu comes of age |work=The Indian Express|date=2009-04-22 |access-date=2014-04-12}}</ref> ਉਸ ਨੇ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਸਿੱਧੂ, ਅੰਨੂ ਰਾਜ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸੋਨੀਆ ਰਾਏ ਨਾਲ, ਚੀਨ ਦੇ ਗੁਆਂਗਜ਼ੂ ਵਿੱਚ 2010 ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਟੀਮ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਅੰਨੂ ਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨੇ 375 ਅੰਕ ਅਤੇ ਸਿੱਧੂ ਨੇ 384 ਅੰਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ, ਸਿੱਧੂ ਅਤੇ ਸਿੰਘ ਨੇ 2010 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜੋੜੀ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ।<ref>{{cite news|url=http://cwg.ndtv.com/commonwealth/article/id/spoen20100156312/type/latest/Heena-Sidhu,-Anu-Raj-Singh-bag-gold-shooting-59105.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20101015021619/http://cwg.ndtv.com/commonwealth/article/id/spoen20100156312/type/latest/Heena-Sidhu,-Anu-Raj-Singh-bag-gold-shooting-59105.html |url-status=dead |archive-date=15 October 2010 |title=Heena Sidhu, Anu Raj Singh bag gold in shooting |date=12 October 2010 |publisher=[[NDTV]] |access-date=13 October 2010 }}</ref> ਸਿੰਗਲ ਈਵੈਂਟ ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।<ref name=":0" /> ਸਿੱਧੂ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ 2012 ਦੇ ਸਮਰ ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।<ref>{{cite web |url=http://www.indianshooting.com/index.php?option=content&task=view&id=489&Itemid=546 |title=Results of 52nd National Shooting Championships in Kerala |publisher=Indianshooting.com |access-date=2014-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140701194320/http://indianshooting.com/index.php?option=content&task=view&id=489&Itemid=546 |archive-date=1 July 2014 |url-status=dead }}</ref> ਉਸ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਕੁਆਲੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਰਾਊਂਡ ਵਿੱਚ ਬਾਰ੍ਹਵਾਂ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਸਿੱਧੂ ਲੰਡਨ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ: ਫਸਟ: ਦ ਸਟੋਰੀ ਆਫ ਦਿ ਲੰਡਨ 2012 ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਸੀ। ਕੈਰੋਲੀਨ ਰੋਲੈਂਡ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ, ਨਿਰਮਿਤ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਫ਼ਿਲਮ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਓਲੰਪਿਕ ਐਥਲੀਟਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਉਹ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਨ।<ref>{{Citation|last=Rowland|first=Caroline|title=First|date=2013-05-30|url=https://www.imdb.com/title/tt2291230/|others=John Orozco, Heena Sidhu, David Rudisha|access-date=2018-03-16}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/news/london-2012-caroline-rowlands-first-348996 |title=London 2012: Caroline Rowland's 'First' to Chronicle 12 Competitors' Stories at the Olympics |publisher=The Hollywood Reporter |date=2012-07-13 |access-date=2014-04-12}}</ref> 2013 ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਮਿਊਨਿਖ, ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਆਈਐਸਐਸਐਫ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਫਾਈਨਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨ ਸਰਬੀਆ ਦੀ ਜ਼ੋਰਾਨਾ ਅਰੁਨੋਵਿਕ ਅਤੇ ਪਿਛਲੀ ਜੇਤੂ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਓਲੇਨਾ ਕੋਸਤੇਵਿਚ ਨੂੰ 203.8 ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਈਵੈਂਟ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 5 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਬੜ੍ਹਤ ਮਿਲੀ। 2014 ਦੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਟਰਾਇਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਮਹਿਲਾ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਹੀ ਸਰਨੋਬਤ ਉੱਤੇ 0.1 ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ।<ref>{{cite web |url=http://indiaatsports.in/news/2013/11/11/heena-sidhu-beats-world-champion-clinch-gold-shooting-world-cup-finals/1001211 |title=Heena Sidhu beats World Champion to clinch Gold in Shooting World Cup finals &#124; India at Sports |publisher=Indiaatsports.in |date=2013-11-11 |access-date=2014-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131111045138/http://indiaatsports.in/news/2013/11/11/heena-sidhu-beats-world-champion-clinch-gold-shooting-world-cup-finals/1001211 |archive-date=11 November 2013 |url-status=dead }}</ref> 2016 ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 25 ਮੀਟਰ ਪਿਸਟਲ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੀਓ ਡੀ ਜਨੇਰੀਓ ਵਿੱਚ 2016 ਦੇ ਸਮਰ ਓਲੰਪਿਕ ਲਈ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਵਿੱਚ ਚੌਦਵੇਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 25 ਮੀਟਰ ਪਿਸਟਲ ਕੁਆਲੀਫਾਇੰਗ ਦੌਰ ਵਿੱਚ 20ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ।<ref>{{cite web|url=http://womenpla.net/indian-shooter-heena-sidhu-will-appear-on-cover-page-of-issf-journal/ |title=Indian Shooter Heena Sidhu Will Appear on Cover Page of ISSF Journal |publisher=Womenpla.net |date=2014-01-03 |access-date=2014-04-12}}</ref> 2017 ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।<ref>{{cite web|url=http://www.thehindu.com/sport/other-sports/heena-sidhu-snatches-victory/article5606673.ece |title=Heena Sidhu snatches victory |work=The Hindu|date=2014-01-22 |access-date=2014-04-12}}</ref> 2016 ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਏਅਰ ਗਨ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਤੋਂ ਹਟ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਰਾਨ ਨੇ ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰਤੀਭਾਗੀਆਂ ਲਈ ਹਿਜਾਬ ਪਹਿਨਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।<ref>{{cite news|title=Rio Olympics 2016: Heena Sidhu's campaign ends after failing to qualify for 25m air pistol final|url=http://www.firstpost.com/sports/rio-olympics-2016-heena-sidhus-campaign-ends-after-failing-to-qualify-for-25-air-pistol-final-2945590.html|access-date=10 August 2016|publisher=First Post|date=9 August 2016}}</ref><ref>[http://www.indiatvnews.com/sports/other-indian-shooter-heena-sidhu-refuses-to-wear-hijab-pulls-out-of-asian-shooting-championship-in-iran-354382 Indian shooter Heena Sidhu refuses to wear ‘hijab’, pulls out of Asian shooting championship in Iran], ''[[India TV]]'', 29 October 2016</ref><ref>Joshua Arpit Nath: [http://www.indiatimes.com/sports/indian-shooter-heena-sidhu-refuses-to-wear-a-hijab-withdraws-from-airgun-competition-in-iran-264493.html Indian Shooter Heena Sidhu Refuses To Wear A Hijab, Withdraws From Airgun Competition In Iran], ''[[The Times of India]]'', 29 October 2016</ref> 2018 ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 25 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਸਨੇ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤ ਕੇ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਦਾ 38 ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ।<ref name="ind-express-2018-games">{{cite news |last1=Express Web Desk |title=CWG 2018: Heena Sidhu breaks Commonwealth Games record, wins 11th gold for India |url=http://indianexpress.com/article/sports/commonwealth-games/cwg-2018-medal-tally-india-heena-sidhu-shooting-5131351/ |access-date=10 April 2018 |work=The Indian Express |agency=IE Online Media Services Pvt Ltd |date=10 April 2018}}</ref> ==ਖੇਡ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ== *2006 ਵਿੱਚ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਹਿਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਕੌਮੀ ਜੂਨੀਅਰ ਅਤੇ ਫੇਰ ਕੌਮੀ ਸੀਨੀਅਰ ਟੀਮ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ। *2007 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ [[ਕੁਵੈਤ]] ਵਿਖੇ ਹੋਈ [[ਏਸ਼ੀਅਨ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ]] ਦੇ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਈਵੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। *[[ਹੰਗਰੀ]] ਵਿਖੇ ਹੋਏ [[ਹੰਗੇਰੀਅਨ ਕੱਪ]] ਅਤੇ [[ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ]] ਵਿਖੇ ਹੋਈ [[ਸੈਫ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ]] ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੇ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤੇ। *2009 ਵਿੱਚ ਹਿਨਾ ਨੇ [[ਜਰਮਨੀ]] ਵਿਖੇ ਹੋਏ ਮਿਊਨਿਖ ਓਪਨ ਵਿੱਚ ਟੀਮ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਈਵੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸੋਨੇ ਦੇ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤੇ। *[[ਬੀਜਿੰਗ]] ਵਿਖੇ ਹੋਏ [[ਆਈ.ਐਸ.ਐਸ.ਐਫ. ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ]] ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਜਿੱਤਿਆ। *[[ਸੈਫ ਸ਼ੂਟਿੰਗ]] ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਦੋ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਗਮੇ ਅਤੇ ਦੋਹਾ ਵਿਖੇ ਹੋਈ [[ਏਸ਼ੀਅਨ ਏਅਰ ਗੰਨ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ]] ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਸਾਲ 2010 ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ [[ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ]] ਵਿੱਚ ਟੀਮ ਈਵੈਂਟ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। *ਗੁਆਂਗਜ਼ੂ [[ਏਸ਼ਿਆਈ ਖੇਡਾਂ]] ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। *ਸਾਲ 2012 ਵਿੱਚ [[ਏਸ਼ੀਅਨ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ]] ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਝੋਲੀ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਪਾਇਆ। *ਸਾਲ 2012 ਲੰਡਨ [[ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ]] ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ 23 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰੇ ਓਲੰਪੀਅਨ ਬਣਨ ਦਾ ਮਾਣ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਹਿਨਾ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਦੌਰ ਵਿੱਚ 12ਵੇਂ ਨੰਬਰ ’ਤੇ ਰਹੀ। *ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਫਿਲਮਕਾਰ ਕੈਰੋਲੀਨਾ ਰਾਅਲੈਂਡ ਵੱਲੋਂ ਲੰਡਨ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ’ਤੇ ਆਧਾਰਤ ਬਣਾਈ ਫਿਲਮ ‘ਦਾ ਸਟੋਰੀ ਆਫ ਦਾ ਲੰਡਨ 2012 ਓਲੰਪਿਕ ਗੇਮਜ਼’ ਵਿੱਚ ਹਿਨਾ ਨੂੰ ਰੋਲ ਨਿਭਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਮਿਲਿਆ। *ਹਿਨਾ ਲਈ ਸਾਲ 2013 ਉਸ ਦੇ ਖੇਡ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਸਿਖ਼ਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ [[ਜਰਮਨੀ]] ਵਿਖੇ ਹੋਏ ਆਈ.ਐਸ.ਐਸ.ਐਫ. ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮੇ ’ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਲਗਾਉਂਦਿਆਂ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਪਿਸਟਲ ਸ਼ੂਟਰ ਬਣੀ। *ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਖੇ [[ਆਈ.ਐਸ.ਐਸ.ਐਫ. ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ]] ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਅਤੇ ਕੁਵੈਤ ਵਿਖੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। *7 ਅਪਰੈਲ 2014 ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਵਿਸ਼ਵ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਆਈ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਾਲੀ ਵੀ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਪਿਸਟਲ ਸ਼ੂਟਰ ਹੈ। * 30 ਸਿਤੰਬਰ 2015 ਨੂੰ ਅੱਠਵੀਂ [[ਏਸ਼ੀਅਨ ਏਅਰਗਨ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ]] ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।<ref name="Heena Sidhu, Shweta Singh win gold and silver at Asian AirGun Championship">{{cite web | url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/more-sports/shooting/Heena-Sidhu-Shweta-Singh-win-gold-and-silver-at-Asian-AirGun-Championship/articleshow/49168545.cms | title=Heena Sidhu, Shweta Singh win gold and silver at Asian AirGun Championship | publisher=The Times of India | accessdate=1 ਅਕਤੂਬਰ 2015}}</ref><ref name="Heena Sidhu wins 10m air pistol gold at Asian Air Gun Championship ">{{cite web | url=http://www.hindustantimes.com/other-sports/heena-sidhu-shweta-singh-win-10m-air-pistol-gold-silver-in-asian-air-gun-championship/story-sv5wIN6Z8wrpS7eZN9HeKK.html | title=Heena Sidhu wins 10m air pistol gold at Asian Air Gun Championship | publisher=Hindustan Times | accessdate=1 ਅਕਤੂਬਰ 2015}}</ref><ref name="Asian Airgun Championship: Heena Sidhu bags gold medal, India end campaign with 17 medals - See more at: http://indianexpress.com/article/sports/sport-others/asian-airgun-championship-heena-sidhu-bags-gold-medal-india-end-campaign-with-17-medals/#sthash.2a8thQiQ.dpuf">{{cite web | url=http://indianexpress.com/article/sports/sport-others/asian-airgun-championship-heena-sidhu-bags-gold-medal-india-end-campaign-with-17-medals/ | title=Asian Airgun Championship: Heena Sidhu bags gold medal, India end campaign with 17 medals - See more at: http://indianexpress.com/article/sports/sport-others/asian-airgun-championship-heena-sidhu-bags-gold-medal-india-end-campaign-with-17-medals/#sthash.2a8thQiQ.dpuf | publisher=The Indian Express | accessdate=1 ਅਕਤੂਬਰ 2015}}</ref> ==ਸਨਮਾਨ== ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਖੇਡ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਬਦਲੇ [[ਅਰਜੁਨ ਇਨਾਮ]] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਆ ਹੈ| ਅਰਜੁਨ ਐਵਾਰਡ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਖਿਡਾਰਨ ਹੈ। ==ਤਗਮਾ ਸੂਚੀ== {| border="1" class="wikitable sortable" !ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ!!ਸਾਲ!!ਥਾਂ!!ਇਵੇੰਟ!!ਤਗਮਾ |- |ਆਈਐਸਐਸਐਫ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਫਾਇਨਲ||੨੦੧੩||ਜਰਮਨੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਖੇਡਾਂ||੨੦੧੦||ਦਿੱਲੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ) (ਟੀਮ)||ਸੋਨਾ |- |ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਖੇਡਾਂ||੨੦੧੦||ਦਿੱਲੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਚਾਂਦੀ |- |ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ||੨੦੧੦||ਗੁਆਂਜੋ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਚਾਂਦੀ |- |ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ||੨੦੧੪||ਇੰਚਿਓਂ||੨੫ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ) (ਟੀਮ)||ਕਾਂਸਾ |- |ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||੨੦੧੨||ਦੋਹਾ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||੨੦੧੪||ਕੁਵੈਤ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਪੋਲਿਸ਼ ਓਪਨ||||ਪੋਲੈੰਡ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਚਾਂਦੀ |- |ਏਸ਼ੀਅਨ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||||||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਏਸ਼ੀਅਨ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||੨੦੦੭||ਕੁਵੈਤ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ) (ਮੇਡਨ)||ਕਾਂਸਾ |- |ਏਸ਼ੀਅਨ ਏਅਰ ਗਨ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||੨੦੦੯ ||ਦੋਹਾ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਕਾਂਸਾ |- |ਏਸ਼ੀਅਨ ਏਅਰ ਗਨ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||੨੦15 ||ਦਿੱਲੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ<ref name=" 8th Asian Air Gun Championship: Ace shooter Heena Sidhu wins women’s 10M Air Pistol Gold">{{cite web | url=http://www.tehelka.com/2015/10/8th-asian-air-gun-championship-ace-shooter-heena-sidhu-wins-womens-10m-air-pistol-gold/ | title=8th Asian Air Gun Championship: Ace shooter Heena Sidhu wins women’s 10M Air Pistol Gold | publisher=Tehelka Daily | accessdate=1 ਅਕਤੂਬਰ 2015 | archive-date=2017-03-28 | archive-url=https://web.archive.org/web/20170328202212/http://www.tehelka.com/2015/10/8th-asian-air-gun-championship-ace-shooter-heena-sidhu-wins-womens-10m-air-pistol-gold/ | dead-url=yes }}</ref><ref name="Heena Sidhu Bags Gold in Asian Shooting ">{{cite web | url=http://sports.ndtv.com/shooting/news/249344-heena-sidhu-bags-gold-in-asian-shooting | title=Heena Sidhu Bags Gold in Asian Shooting | publisher=NDTV Sports | accessdate=1 ਅਕਤੂਬਰ 2015 | archive-date=2015-10-02 | archive-url=https://web.archive.org/web/20151002014851/http://sports.ndtv.com/shooting/news/249344-heena-sidhu-bags-gold-in-asian-shooting | dead-url=yes }}</ref> |- |ਸਾਉਥ ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||੨੦੦੯ ||||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਚਾਂਦੀ |- |ਸਾਉਥ ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||੨੦੦੯ ||||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ) (ਟੀਮ)||ਚਾਂਦੀ |- |ਆਈਐਸਐਸਐਫ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ||੨੦੦੯ ||ਬੀਜਿੰਗ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਚਾਂਦੀ |- |ਆਈਐਸਐਸਐਫ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ||੨੦੧੪||ਫੋਰਟ ਬਿਨਿੰਗ (ਯੂਐਸਏ)||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਚਾਂਦੀ |- |ਮੁਨਿਚ ਓਪਨ||੨੦੦੯ ||ਜਰਮਨੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਮੁਨਿਚ ਓਪਨ||੨੦੦੯ ||ਜਰਮਨੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ) (ਟੀਮ)||ਸੋਨਾ |- |ਸਾਉਥ ਏਸ਼ੀਅਨ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||੨੦੦੮||ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਸਾਉਥ ਏਸ਼ੀਅਨ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈੰਪੀਅਨਸ਼ਿਪ||੨੦੦੮||ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਹੰਗਰੀ ਓਪਨ||੨੦੦੮||ਹੰਗਰੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਹੰਗਰੀ ਓਪਨ||੨੦੦੮||ਹੰਗਰੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਹੰਗਰੀ ਓਪਨ||੨੦੦੮||ਹੰਗਰੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |- |ਹੰਗਰੀ ਓਪਨ||੨੦੦੮||ਹੰਗਰੀ||੧੦ ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ (ਔਰਤਾਂ)||ਸੋਨਾ |} ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਇਸਤਰੀ ਦਿਹਾੜਾ 2015 ਐਡੀਟਾਥਨ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਏ ਸਫ਼ੇ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1989]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਤ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਔਰਤ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼]] 8wxgwjhaf5khyg8u52q39qp21cxm0no 0 78032 611119 610679 2022-08-11T18:58:40Z 197.91.153.150 wikitext text/x-wiki {{Infobox holiday |holiday_name=ਰੱਖੜੀ <br> ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ |type=Hindu |longtype=ਧਾਰਮਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ |image=Rakshabandhan.jpg |caption=ਰੱਖੜੀ ਤਹਿਵਾਰ ਦੌਰਾਨ ਬੰਨ੍ਹੀ ਜਾ ਰਹੀ ਰੱਖੜੀ |official_name=ਰੱਖੜੀ, ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ |website= |nickname=ਰਾਖੀ, ਸਲੂਨੋ, ਸਿਲੂਨੋ (ਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ) |observedby=ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ |date=[[ਪੂਰਨਿਮਾ]], [[ਸਾਵਣ]] |date2021= |date2022=11 ਅਗਸਤ <ref>{{Cite web|url=https://www.calendardate.com/raksha_bandhan_2021.htm|title = Raksha Bandhan 2021 – Calendar Date}}</ref>|celebrations=|relatedto= }} '''ਰੱਖੜੀ''', '''ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ''' ਜਾਂ '''ਰਾਖੀ''' ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਵੀਰ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਓ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਾ ਕੇ ਵੀਰ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਔਕੜ ਸਮੇਂ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਜਾ ਕੰਮ ਆਉਣ ਲਈ ਬਚਨ ਵੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤੌਰ 'ਤੇ [[ਹਿੰਦੂ]] ਸਲਾਨਾ ਰੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਹਿੰਦੂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸਕਰ [[ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ]] ਦੇ ਕਈ ਭਾਗਾਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਕ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ [[ਸਾਵਣ]] ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤਮ ਦਿਨ ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ [[ਅਗਸਤ]] ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਹਰ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਗੁੱਟ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਰੱਖੜੀ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਤਵੀਤ ਜਾਂ ਤਾਜ਼ੀ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਧਾਰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਭੈਣਾਂ ਇਸ ਮੌਕੇ ਭਰਾਵਾ ਦੀ ਸੁੱਖ ਮੰਗਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੰਮੀ ਉਮਰ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦਰਾਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭੈਣ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੁੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੇਂ ਰਗ਼ਤਾਰ ਮਸ਼ਨੀ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੁੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਸਮੇਂ ਦਾ ਜਿਵੇਂ ਕਾਲ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ। == ਸ਼ਬਦ ਵਿਉਤਪਤੀ == ਔਕਸਫੋਰਡ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ, ਥਰਡ ਐਡੀਸ਼ਨ, 2008 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਬਦ "ਰਾਖੀ" [[ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ]] "ਰਕਸ਼ਿਕਾ" ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਇੱਕ ਜੋੜ ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤਾਵੀਜ਼। == ਪਿਛੋਕੜ == [[ਤਸਵੀਰ:रक्षाबन्धनम्3.jpg|thumb|ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਹੋਏ]] ਰੱਖੜੀ ਬੰਨਣ ਦਾ ਅਸਲ ਮਨੋਰਥ ਤਾਂ ਹੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੁੰ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਣ। ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਲਓ ਜਾਂ ਕਲਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਲਓ, ਭੈਣ ਭਰਾ ਦਾ ਪਾਕ ਪਵਿੱਤਰ ਰਿਸ਼ਤਾ ਵੀ ਤਿੜਕ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਵੀਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹੀਂ ਜਿਊਣ ਵਾਲੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵੀ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧੀਆਂ ਪੁੱਤਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜ ਹੋ ਜਾਣ ਮਾਮੇ ਛੱਕਾਂ ਪੂਰ ਦੇਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੱਸ ਸਹੁਰੇ ਦੇ ਮਰਨੇ ਪਰਨੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਕਰ ਆਉਣ ਤਾਂ ਉਹ ਭਰਾਵਾਂ ਨੁੰ ਬੇਲੋੜੀ ਚੀਂ ਵਾਂਗ ਸਮਝ ਛਡਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਉਮਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੀ ਉੱਚੀ ਸੁੱਚੀ ਤਿਆਗ ਕੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਚੀਂ ਸਮਝਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਬੋਲੀ ਨੁੰ ਭੁਲਾ ਕੇ ਛੁਟਿਆ ਦੇਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭੈਣ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਵੀਰ ਦੇਵੀਂ ਵੇ ਰੱਬਾ ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦੇ ਮਾਪੇ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰ ਦੀ ਧੀ ਤੇ ਘਰ ਦਾ ਨੌਕਰ ਸਦਾ ਘਰ ਦੀ ਸੁੱਖ ਮੰਗਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤਾਂ ਨੋਕਰ ਵੀ ਪੈਸੇ ਦੇ ਪੁੱਤ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਮਾਲਕ ਨੁੰ ਕਤਲ ਤੱਕ ਕਰ ਦੇਂਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਮੁੱਲ ਮੋਹ [[ਪਿਆਰ]] ਨਾਲ਼ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਦਿਖਾਵੇ ਤੇ ਕੱਪੜੇ ਗਹਿਣੇ ਨਾਲ਼ ਨਹੀਂ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਜ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਭਰਾ ਹਨ; ਜੋ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪੇ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦੇਂਦੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਦੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦੇ ਮਾਪੇ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਭਰਾਵਾਂ ਨੁੰ ਮਾਪਿਆਂ ਵਾਂਗ ਤੇ ਪੁੱਤਾਂ ਵਾਂਗ ਸਤਿਕਾਰਦੀਆ ਤੇ ਪਿਆਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਜਿਊੜੇ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ। ਭੈਣ ਵਾਂਗ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ, ਇਹ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਮਨੋਰਥ ਤਾਂ ਹੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੁੰ ਪਿਆਰ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਮਹਿੰਗੀਆ ਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਰੱਖੜੀਆ ਦਾ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈਂ ਭੈਣਾਂ ਸੋਨੇ ਜਾ ਚਾਂਦੀ ਦੀਆਂ ਰੱਖੜੀਆਂ ਵੀ ਭਰਾ ਦੇ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਆਪਣੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂ ਸੋਚ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਪਰ ਮੋਹ ਦੀ ਤੰਦ ਤਾਂ ਇੱਕ ਧਾਗਾ ਹੀ ਹੋ ਨਿਬੜਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤਾਂ ਉਮਰ ਰੂਹ ਨਾਂਲ ਨਿਪਟਿਆ ਰਹੇ। ਅੱਜ ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਮੁੱਲ ਮੋਹ ਪਿਆਰ ਨਾਲ਼ ਨਹੀਂ ਕੱਪੜੇ ਤੇ ਗਹਿਣੇ ਜਾ ਪੈਸੇ ਨਾਲ਼ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਂ ਭੈਣਾਂ ਉਸੇ ਭਰਾ ਨੁੰ ਜਿਆਦਾ ਮਾਣ ਆਦਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹੜਾ ਉਨ੍ਹਾ ਦੀ ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਮੁੱਲ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਂ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਬੀਆਂ ਰੱਖੜੀ ਨੂੰ ਮੱਥੇ ਵੱਟ ਵੀ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਖਰਚ ਤੇ ਖੇਚਲ ਦੋ ਵਾਂ ਤੋਂ ਕਤਰਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈਂ ਆਈਆਂ ਨਨਾਣਾ ਨੁੰ ਦਿਲੋਂ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਸਰਦਾ ਬਣਦਾ ਮਾਣ ਕਰਦੀਆਂ ਸੋਚਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾ ਨੁੰ ਭਰਾ ਓਵੇਂ ਹੀ ਪਿਆਰੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਸਾਨੁੰ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਹਨ। ਸਾਰੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੁੰ ਰੱਖੜੀ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਨਾਲ਼ ਨਹੀਂ ਤੋਲਦੀਆਂ। ਕਈਂ ਭੈਣਾਂ ਵੀਰ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਫੋਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਗਲਾਸ ਪੀ ਕੇ ਵੀ ਅਸੀਸਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਸੂਟ ਦਾ ਰੰਗ ਪਸੰਦ ਨਾ ਹੋਣ ਤੇ ਮੂੰਹ ਮੋਟਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਵੀ। ਇਹ ਤਾਂ ਭੈਣ ਭਰਾ ਦੀ ਸਾਂਝ ਤੇ ਸਨੇਹ ਦਾ ਪਿਆਰਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ।ਇਕ ਨੂੰ ਇਸੇ ਨਂਰੀਏ ਤੋਂ ਮਨਾਂਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਰੱਖੜੀ ਦੀ ਕਦਰ ਕੀਮਤ ਉਨਾਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਕੇ ਵੇਖੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਨੇ ਵੀਰ ਦਿੱਤਾ ਹੀ ਨਾਂ ਹੋਵੇ ਤੇ ਉਹ ਰੱਬ ਨੂੰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਬੇਨਤੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਇੱਕ ਵੀਰ ਦੇਈਂ ਵੇ ਰੱਬਾ ਸੋਂਹ ਖਾਣ ਨੂੰ ਬੜਾ ਚਿੱਤ ਕਰਦਾ ਫ਼ੈਰ ਰੱਬ ਦੀ ਮਾਰ ਅੱਗੇ ਕੀ ਜ਼ੋਰ। ਉਹ ਭੈਣਾਂ ਕਿਸੇ ਮੂੰਹ ਬੋਲੇ ਭਰਾ ਜਾ ਤਾਏ_ਚਾਚੇ_ਮਾਮੇ_ਭੂਆ ਦੇ ਪੁੱਤ ਭਰਾ ਦੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਵੀ ਹਨ ਤਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਮਾਂ ਜਾਏ ਵੀਰ ਪਿਆਰ ਨੁੰ ਤਰਸਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਨੇਕ ਦਿਲ ਭਰਾ ਨਾਲ਼ ਜੰਮਿਆਂ ਵਾਂਗ ਨਿਭ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਸਵਾਰਥੀ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਈਂ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਦੀ ਇਸ ਘਾਟ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਗ਼ਾਇਦੇ ਵੀ ਉਠਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਨਾਂ ਕਲੰਕਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਕੋਈ ਭੈਣ ਬਾਹਰਾ ਭਰਾ ਵੀ ਭੈਣ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਤਰਸਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਬੋਲੀ ਭੈਣ ਬਣਾ ਲਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਉਸਨੂੰ ਛੇਤੀ ਛੇਤੀ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕਈਂ ਵਾਰ ਇਸ ਪਾਕ ਪਵਿੱਤਰ ਰਿ±ਤੇ ਤੇ ਊਜਾਂ ਦਾ ਚਿੱਕੜ ਵੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮੂੰਹ ਬੋਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਇਹ ਦੋ ਪਾਸੇ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਬਣਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਰੱਖੜੀ ਦੀ ਮੋਹ ਭਰੀ ਸੁੱਚੀ ਡੋਰ ਮੈਲੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਭੈਣਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾ ਨੂੰ ਭਰਾ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਰੂਹਾਨੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਤੇ ਮਾਣ ਕਰਾ ਕੇ ਡਾਹਡਾ ਰੱਬ, ਭਰਾ ਬਾਹਰੀਆਂ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾ ਦੀ ਰੱਖੜੀ ਵਾਲੀ ਕਲਾਈ ਪਲ ਵਿੱਚ ਲੁੱਟ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਰੱਖੜੀ ਜਾਂਦੇ ਵੀਰ ਦੀ ਬਾਂਹ ਨਹੀਂ ਫੜ ਸਕਦੀ ਤੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਦਰਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ । ਅਜਿਹੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕੀ ਬੀਤਦੀ ਹੈ ਇਹ ਉਹ ਹੀ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉੱਚੇ ਲੰਮੇ ਗੱਭਰੂ ਭਰਾ ਦੀ ਕੜੀ ਵਰਗੀ ਕਲਾਈ ਦੀ ਥਾਂ ਉਸਦੇ ਨਿੱਕੇ ਜਿਹੇ ਪੱਤ ਦੀ ਲਗਰ ਵਰਗੀ ਸੋਹਲ ਕਲਾਈ ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦੀ ਨੋਬਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਗਲੀਆਂ ਦੇ ਕੱਖ ਵੀ ਰੋਂਦੇ ਹਨ। ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਹਰ ਸਾਹ ਹਉਂਕਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਤਿਹਾਰ ਵਿਹਾਰ ਤੇ ਜਦੋਂ ਭਰਾ ਦੇ ਥਾਂ ਪੁੱਤਾਂ ਵਾਂਗ ਪਾਲੇ ਭਤੀਜੇ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹਾ ਕੇ ਭੈਣਾਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪੁੱਤ ਵੀਰ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਮੇਰਾ ਨਿਉਂ ਜੜ੍ਹ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਤਾ ਤੁਰ ਗਿਆ ਭਰਾ ਸਾਮਰੱਥ ਉਨ੍ਹਾ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਆ ਖੜ੍ਹਦਾ ਹੈ।<ref> ਪੰਜਾਬੀ ਤਿੱਥ ਤਿਉਹਾਰ ਤੇ ਰਸਮੋ _ਰਿਵਾਜ ਚਾਨਣ ਦੀ ਨਾਨਕ ਛੱਕ :_ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਸਰਹਿੰਦ</ref> ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਜ ਰਿਸ਼ਤਿਆ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀ ਨਿੱਘ ਤੇ ਨੇੜਤਾ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਲੋਕ ਮੋਹ ਭਰੇ ਦਿਲ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਰੱਖੜੀ ਬਾਰੇ ਇਸ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਕੌੜੀਆਂ ਸੱਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਭੈਣ ਭਰਾ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਮਹਿਜ ਇਕ ਰਸਮੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨਾ ਸਮਝਣ। ਇੱਕ ਦੋ ਚਾਰ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਟੁੱਟ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਡੋਰ ਨਾਲ਼ੋਂ ਇਸ ਦੀ ਕਦਰ ਕੀਮਤ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਦਿਖਾਵਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਦਗੀ ਤੇ ਪਿਆਰ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ਼ ਇਹ ਮੋਹ ਦੀਆਂ ਤੰਦਾ ਮਂਬੂਤ ਕਰਨੀਆਂ ਭੈਣ ਭਰਾ ਦੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰਿ±ਤੇ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਬਣ ਜਾਣਗੀਆਂ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਤਿੱਥ ਤਿਉਹਾਰ ਤੇ ਰਸਮੋ _ ਰਿਵਾਜ ਚਾਨਣ ਦੀ ਨਾਨਕ ਛੱਕ :_ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਸਰਹਿੰਦ</ref> === ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ === [[ਭਵਿਸ਼ ਪੁਰਾਣ]] ਅਨੁਸਾਰ [[ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦਰਿਆ|ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ]] ਨੇ ਯੁਧਿਸ਼ਠਿਰ ਨੂੰ ਰਾਜ ਪੁਰੋਹਿਤ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਗੁੱਟ ਨਾਲ਼ ਇੱਕ ਰਕਸ਼ਾ (ਰੱਖਿਆ) ਬੰਨ੍ਹਣ ਦੀ ਰਸਮ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। == ਰਸਮ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ == [[ਤਸਵੀਰ:Nazeer Akbarabadi nazm Rakhi.jpg|thumb|[[ਨਜ਼ੀਰ ਅਕਬਰਾਬਾਦੀ]] (1735-1830) ਨੇ ਰੱਖੜੀ ਬਾਰੇ ਉਰਦੂ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਮਾਂ (ਕਵਿਤਾਵਾਂ) ਲਿਖੀ। ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਉਹ, ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਕਲਪਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਿਲਕ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਗਿਆਂ ਨੂੰ ਲਗਾ ਕੇ ਉਹ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪੁਜਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹ ਸਕੇ।]] [[ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ]] ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। [[ਪੰਜਾਬ]] ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਵਲੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹਮਲਾਵਰ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਹਰ ਵੈਰੀ ਹਮਲਾਵਰ ਜਾਂਦੀ ਵਾਰੀ ਧੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਗ਼ੁਲਾਮ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਅਜਿਹੇ ਭੈੜੇ ਵਕਤਾ ਵਿੱਚ ਭੈਣਾਂ ਨੇ ਵੀਰਾਂ ਦੇ ਮਾਣ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਨ ਵਾਸਤੇ ਇਹ ਰਸਮ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ। ਭੈਣਾਂ ਹਰ ਸਾਲ ਦੇ ਸਾਲ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਰਖਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ੍ਹ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਰਮ ਯਾਦ ਕਰਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਹ ਰਸਮ ਪ੍ਰਚਲਤ ਹੈ।<ref>>ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ :_ ਪ੍ਰਭਜੋਤ ਕੌਰ</ref> [[ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ]] ਅਤੇ [[ਓਡੀਸ਼ਾ]] ਰਾਜ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਝੂਲਨ ਪੂਰਨੀਮਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਾਧਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਉੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭੈਣਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਮਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]] ਵਿੱਚ, ਕੋਲੀ ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਵਿੱਚ, ਰੱਖਿਆ ਬੰਨਣ / ਰੱਖੜੀ ਪੂਰਨਮਾ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਨਾਰਲੀ ਪੌਰਨੀਮਾ (ਨਾਰਿਅਲ ਦਿਵਸ ਤਿਉਹਾਰ) ਦੇ ਨਾਲ਼ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੋਲੀਸ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੰਢੇ ਰਾਜ ਦਾ ਮਛੇਰਿਆਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੈ।ਮਛੇਰੇ ਸਾਗਰ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤੇ ਭਗਵਾਨ [[ਵਰੁਣ (ਗ੍ਰਹਿ)|ਵਰੁਣ]] ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅਸੀਸਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵੱਜੋਂ, ਨਾਰੀਅਲ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਵਰੁਣ ਨੂੰ ਭੇਟ ਵੱਜੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕੁੜੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨਦੀਆਂ ਹਨ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਆਦਾਤਰ [[ਜੰਮੂ]] ਵਿੱਚ, ਜਨਮ ਅਸ਼ਟਮੀ ਅਤੇ ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਮੌਕਿਆਂ ਤੇ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣਾ ਆਮ ਹੈ। ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਤਰੀਕਾਂ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਅਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ, ਸਾਰੇ ਅਕਾਰ ਦੀਆਂ ਪਤੰਗਾਂ ਨਾਲ਼ ਵੇਖਣਾ ਸਧਾਰਨ ਹੈ।ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਪਤੰਗ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ "ਗੱਟੂ ਦਰਵਾਜ਼ਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [[ਹਰਿਆਣਾ|ਹਰਿਆਣੇ]] ਦੇ ਵਿੱਚ, ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ ਮਨਾਂਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੋਕ '''ਸਲੋਨੋ''' ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਲੋਨੋ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗੁੱਟਾਂ 'ਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਤਵੀਤ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [[ਨੇਪਾਲ|ਨੇਪਾਲ਼]] ਵਿੱਚ, ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ ਨੂੰ ਜੈਨਈ ਪੂਰਨੀਮਾ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ੀਤਰਪਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਗਾ ਸਮਾਰੋਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਬੋਧੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਉਹ ਧਾਗਾ ਬਦਲਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਛਾਤੀ (ਜੈਨਾਈ) ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਕੁਝ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੇ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨਦੀਆਂ ਹਨ। ਤਿਹਾੜ (ਜਾਂ ਦੀਵਾਲੀ) ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੌਰਾਨ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖਿਆ ਬੰਧਨ੍ਹ ਵਰਗਾ ਭਰਾ ਭੈਣ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ [[ਸ਼ੈਵ ਮੱਤ|ਸ਼ੈਵ]] ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨੇਵਾਰ ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਵਿੱਚ ਗੁਨੂੰ ਪੁਨਹੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ਼ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। == ਉੱਲੇਖਯੋਗ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ == 1535 ਈ. ਜਦੋਂ ਚਿਤੌੜ ਦੇ ਰਾਜੇ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਮਹਾਂਰਾਣੀ ਕਰਨਾਵਤੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹ [[ਗੁਜਰਾਤ]] ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ [[ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਗੁਜਰਾਤੀ|ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ]] ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਬਚਾਅ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ [[ਹੁਮਾਯੂੰ]] ਨੂੰ ਰੱਖੜੀ ਭੇਜੀ। ਸਮਰਾਟ, ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਸਕਰਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਿਤੌੜ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਨਾਲ਼ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਅਤੇ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਹਾਂਰਾਣੀ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ 'ਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਮੁਗਲ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੜੀ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਦਾ ਉੱਲੇਖ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਤੇ ਸੰਦੇਹ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। == ਗੈਲਰੀ == <gallery> File:Rakhi pooja thali.jpg|ਰੱਖੜੀ ਪੂਜਾ ਪਲੇਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ File:Rak bab 43.jpg|ਇਹ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਰੱਖੜੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਧਾਗਾ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਰਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਮਦਦ, ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਗੇ। File:Rakk 55ban.jpg|ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ File:Raks ban 88.jpg|ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ(ਰੱਖੜੀ) File:Raks ur77.jpg|ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਰੱਖੜੀਆਂ [ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ](ਰੱਖੜੀ) </gallery> == ਹਵਾਲਾਜਾਤ == {{ਹਵਾਲੇ}} pd8xqgzdfo5zege64lo91r3hqhbakdt 611120 611119 2022-08-11T19:00:10Z 197.91.153.150 /* ਪਿਛੋਕੜ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox holiday |holiday_name=ਰੱਖੜੀ <br> ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ |type=Hindu |longtype=ਧਾਰਮਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ |image=Rakshabandhan.jpg |caption=ਰੱਖੜੀ ਤਹਿਵਾਰ ਦੌਰਾਨ ਬੰਨ੍ਹੀ ਜਾ ਰਹੀ ਰੱਖੜੀ |official_name=ਰੱਖੜੀ, ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ |website= |nickname=ਰਾਖੀ, ਸਲੂਨੋ, ਸਿਲੂਨੋ (ਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ) |observedby=ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ |date=[[ਪੂਰਨਿਮਾ]], [[ਸਾਵਣ]] |date2021= |date2022=11 ਅਗਸਤ <ref>{{Cite web|url=https://www.calendardate.com/raksha_bandhan_2021.htm|title = Raksha Bandhan 2021 – Calendar Date}}</ref>|celebrations=|relatedto= }} '''ਰੱਖੜੀ''', '''ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ''' ਜਾਂ '''ਰਾਖੀ''' ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਵੀਰ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਓ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਾ ਕੇ ਵੀਰ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਔਕੜ ਸਮੇਂ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਜਾ ਕੰਮ ਆਉਣ ਲਈ ਬਚਨ ਵੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤੌਰ 'ਤੇ [[ਹਿੰਦੂ]] ਸਲਾਨਾ ਰੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਹਿੰਦੂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸਕਰ [[ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ]] ਦੇ ਕਈ ਭਾਗਾਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਕ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ [[ਸਾਵਣ]] ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤਮ ਦਿਨ ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ [[ਅਗਸਤ]] ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਹਰ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਗੁੱਟ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਰੱਖੜੀ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਤਵੀਤ ਜਾਂ ਤਾਜ਼ੀ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਧਾਰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਭੈਣਾਂ ਇਸ ਮੌਕੇ ਭਰਾਵਾ ਦੀ ਸੁੱਖ ਮੰਗਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੰਮੀ ਉਮਰ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦਰਾਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭੈਣ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੁੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੇਂ ਰਗ਼ਤਾਰ ਮਸ਼ਨੀ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੁੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਸਮੇਂ ਦਾ ਜਿਵੇਂ ਕਾਲ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ। == ਸ਼ਬਦ ਵਿਉਤਪਤੀ == ਔਕਸਫੋਰਡ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ, ਥਰਡ ਐਡੀਸ਼ਨ, 2008 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਬਦ "ਰਾਖੀ" [[ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ]] "ਰਕਸ਼ਿਕਾ" ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਇੱਕ ਜੋੜ ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤਾਵੀਜ਼। == ਪਿਛੋਕੜ == [[ਤਸਵੀਰ:A child tying ‘Rakhi’ to the Prime Minister, Dr. Manmohan Singh, on the occasion of ‘Raksha Bandhan’, in New Delhi on August 24, 2010.jpg|thumb|ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 'ਰਾਖੀ' ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ ਦੇ ਮੌਕੇ]] [[ਤਸਵੀਰ:रक्षाबन्धनम्3.jpg|thumb|ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਹੋਏ]] ਰੱਖੜੀ ਬੰਨਣ ਦਾ ਅਸਲ ਮਨੋਰਥ ਤਾਂ ਹੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੁੰ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਣ। ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਲਓ ਜਾਂ ਕਲਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਲਓ, ਭੈਣ ਭਰਾ ਦਾ ਪਾਕ ਪਵਿੱਤਰ ਰਿਸ਼ਤਾ ਵੀ ਤਿੜਕ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਵੀਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹੀਂ ਜਿਊਣ ਵਾਲੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵੀ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧੀਆਂ ਪੁੱਤਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜ ਹੋ ਜਾਣ ਮਾਮੇ ਛੱਕਾਂ ਪੂਰ ਦੇਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੱਸ ਸਹੁਰੇ ਦੇ ਮਰਨੇ ਪਰਨੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਕਰ ਆਉਣ ਤਾਂ ਉਹ ਭਰਾਵਾਂ ਨੁੰ ਬੇਲੋੜੀ ਚੀਂ ਵਾਂਗ ਸਮਝ ਛਡਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਉਮਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੀ ਉੱਚੀ ਸੁੱਚੀ ਤਿਆਗ ਕੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਚੀਂ ਸਮਝਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਬੋਲੀ ਨੁੰ ਭੁਲਾ ਕੇ ਛੁਟਿਆ ਦੇਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭੈਣ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਵੀਰ ਦੇਵੀਂ ਵੇ ਰੱਬਾ ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦੇ ਮਾਪੇ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰ ਦੀ ਧੀ ਤੇ ਘਰ ਦਾ ਨੌਕਰ ਸਦਾ ਘਰ ਦੀ ਸੁੱਖ ਮੰਗਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤਾਂ ਨੋਕਰ ਵੀ ਪੈਸੇ ਦੇ ਪੁੱਤ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਮਾਲਕ ਨੁੰ ਕਤਲ ਤੱਕ ਕਰ ਦੇਂਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਮੁੱਲ ਮੋਹ [[ਪਿਆਰ]] ਨਾਲ਼ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਦਿਖਾਵੇ ਤੇ ਕੱਪੜੇ ਗਹਿਣੇ ਨਾਲ਼ ਨਹੀਂ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਜ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਭਰਾ ਹਨ; ਜੋ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪੇ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦੇਂਦੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਦੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦੇ ਮਾਪੇ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਭਰਾਵਾਂ ਨੁੰ ਮਾਪਿਆਂ ਵਾਂਗ ਤੇ ਪੁੱਤਾਂ ਵਾਂਗ ਸਤਿਕਾਰਦੀਆ ਤੇ ਪਿਆਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਜਿਊੜੇ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ। ਭੈਣ ਵਾਂਗ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ, ਇਹ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਮਨੋਰਥ ਤਾਂ ਹੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੁੰ ਪਿਆਰ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਮਹਿੰਗੀਆ ਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਰੱਖੜੀਆ ਦਾ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈਂ ਭੈਣਾਂ ਸੋਨੇ ਜਾ ਚਾਂਦੀ ਦੀਆਂ ਰੱਖੜੀਆਂ ਵੀ ਭਰਾ ਦੇ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਆਪਣੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂ ਸੋਚ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਪਰ ਮੋਹ ਦੀ ਤੰਦ ਤਾਂ ਇੱਕ ਧਾਗਾ ਹੀ ਹੋ ਨਿਬੜਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤਾਂ ਉਮਰ ਰੂਹ ਨਾਂਲ ਨਿਪਟਿਆ ਰਹੇ। ਅੱਜ ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਮੁੱਲ ਮੋਹ ਪਿਆਰ ਨਾਲ਼ ਨਹੀਂ ਕੱਪੜੇ ਤੇ ਗਹਿਣੇ ਜਾ ਪੈਸੇ ਨਾਲ਼ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਂ ਭੈਣਾਂ ਉਸੇ ਭਰਾ ਨੁੰ ਜਿਆਦਾ ਮਾਣ ਆਦਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹੜਾ ਉਨ੍ਹਾ ਦੀ ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਮੁੱਲ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਂ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਬੀਆਂ ਰੱਖੜੀ ਨੂੰ ਮੱਥੇ ਵੱਟ ਵੀ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਖਰਚ ਤੇ ਖੇਚਲ ਦੋ ਵਾਂ ਤੋਂ ਕਤਰਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈਂ ਆਈਆਂ ਨਨਾਣਾ ਨੁੰ ਦਿਲੋਂ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਸਰਦਾ ਬਣਦਾ ਮਾਣ ਕਰਦੀਆਂ ਸੋਚਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾ ਨੁੰ ਭਰਾ ਓਵੇਂ ਹੀ ਪਿਆਰੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਸਾਨੁੰ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਹਨ। ਸਾਰੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੁੰ ਰੱਖੜੀ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਨਾਲ਼ ਨਹੀਂ ਤੋਲਦੀਆਂ। ਕਈਂ ਭੈਣਾਂ ਵੀਰ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਫੋਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਗਲਾਸ ਪੀ ਕੇ ਵੀ ਅਸੀਸਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਸੂਟ ਦਾ ਰੰਗ ਪਸੰਦ ਨਾ ਹੋਣ ਤੇ ਮੂੰਹ ਮੋਟਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਵੀ। ਇਹ ਤਾਂ ਭੈਣ ਭਰਾ ਦੀ ਸਾਂਝ ਤੇ ਸਨੇਹ ਦਾ ਪਿਆਰਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ।ਇਕ ਨੂੰ ਇਸੇ ਨਂਰੀਏ ਤੋਂ ਮਨਾਂਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਰੱਖੜੀ ਦੀ ਕਦਰ ਕੀਮਤ ਉਨਾਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਕੇ ਵੇਖੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਨੇ ਵੀਰ ਦਿੱਤਾ ਹੀ ਨਾਂ ਹੋਵੇ ਤੇ ਉਹ ਰੱਬ ਨੂੰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਬੇਨਤੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਇੱਕ ਵੀਰ ਦੇਈਂ ਵੇ ਰੱਬਾ ਸੋਂਹ ਖਾਣ ਨੂੰ ਬੜਾ ਚਿੱਤ ਕਰਦਾ ਫ਼ੈਰ ਰੱਬ ਦੀ ਮਾਰ ਅੱਗੇ ਕੀ ਜ਼ੋਰ। ਉਹ ਭੈਣਾਂ ਕਿਸੇ ਮੂੰਹ ਬੋਲੇ ਭਰਾ ਜਾ ਤਾਏ_ਚਾਚੇ_ਮਾਮੇ_ਭੂਆ ਦੇ ਪੁੱਤ ਭਰਾ ਦੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਵੀ ਹਨ ਤਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਮਾਂ ਜਾਏ ਵੀਰ ਪਿਆਰ ਨੁੰ ਤਰਸਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਨੇਕ ਦਿਲ ਭਰਾ ਨਾਲ਼ ਜੰਮਿਆਂ ਵਾਂਗ ਨਿਭ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਸਵਾਰਥੀ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਈਂ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਦੀ ਇਸ ਘਾਟ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਗ਼ਾਇਦੇ ਵੀ ਉਠਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਨਾਂ ਕਲੰਕਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਕੋਈ ਭੈਣ ਬਾਹਰਾ ਭਰਾ ਵੀ ਭੈਣ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਤਰਸਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਬੋਲੀ ਭੈਣ ਬਣਾ ਲਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਉਸਨੂੰ ਛੇਤੀ ਛੇਤੀ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕਈਂ ਵਾਰ ਇਸ ਪਾਕ ਪਵਿੱਤਰ ਰਿ±ਤੇ ਤੇ ਊਜਾਂ ਦਾ ਚਿੱਕੜ ਵੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮੂੰਹ ਬੋਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਇਹ ਦੋ ਪਾਸੇ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਬਣਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਰੱਖੜੀ ਦੀ ਮੋਹ ਭਰੀ ਸੁੱਚੀ ਡੋਰ ਮੈਲੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਭੈਣਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾ ਨੂੰ ਭਰਾ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਰੂਹਾਨੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਤੇ ਮਾਣ ਕਰਾ ਕੇ ਡਾਹਡਾ ਰੱਬ, ਭਰਾ ਬਾਹਰੀਆਂ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾ ਦੀ ਰੱਖੜੀ ਵਾਲੀ ਕਲਾਈ ਪਲ ਵਿੱਚ ਲੁੱਟ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਰੱਖੜੀ ਜਾਂਦੇ ਵੀਰ ਦੀ ਬਾਂਹ ਨਹੀਂ ਫੜ ਸਕਦੀ ਤੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਦਰਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ । ਅਜਿਹੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕੀ ਬੀਤਦੀ ਹੈ ਇਹ ਉਹ ਹੀ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉੱਚੇ ਲੰਮੇ ਗੱਭਰੂ ਭਰਾ ਦੀ ਕੜੀ ਵਰਗੀ ਕਲਾਈ ਦੀ ਥਾਂ ਉਸਦੇ ਨਿੱਕੇ ਜਿਹੇ ਪੱਤ ਦੀ ਲਗਰ ਵਰਗੀ ਸੋਹਲ ਕਲਾਈ ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦੀ ਨੋਬਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਗਲੀਆਂ ਦੇ ਕੱਖ ਵੀ ਰੋਂਦੇ ਹਨ। ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਹਰ ਸਾਹ ਹਉਂਕਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਤਿਹਾਰ ਵਿਹਾਰ ਤੇ ਜਦੋਂ ਭਰਾ ਦੇ ਥਾਂ ਪੁੱਤਾਂ ਵਾਂਗ ਪਾਲੇ ਭਤੀਜੇ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹਾ ਕੇ ਭੈਣਾਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪੁੱਤ ਵੀਰ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਮੇਰਾ ਨਿਉਂ ਜੜ੍ਹ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਤਾ ਤੁਰ ਗਿਆ ਭਰਾ ਸਾਮਰੱਥ ਉਨ੍ਹਾ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਆ ਖੜ੍ਹਦਾ ਹੈ।<ref> ਪੰਜਾਬੀ ਤਿੱਥ ਤਿਉਹਾਰ ਤੇ ਰਸਮੋ _ਰਿਵਾਜ ਚਾਨਣ ਦੀ ਨਾਨਕ ਛੱਕ :_ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਸਰਹਿੰਦ</ref> ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਜ ਰਿਸ਼ਤਿਆ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀ ਨਿੱਘ ਤੇ ਨੇੜਤਾ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਲੋਕ ਮੋਹ ਭਰੇ ਦਿਲ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਰੱਖੜੀ ਬਾਰੇ ਇਸ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਕੌੜੀਆਂ ਸੱਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਭੈਣ ਭਰਾ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਮਹਿਜ ਇਕ ਰਸਮੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨਾ ਸਮਝਣ। ਇੱਕ ਦੋ ਚਾਰ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਟੁੱਟ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਡੋਰ ਨਾਲ਼ੋਂ ਇਸ ਦੀ ਕਦਰ ਕੀਮਤ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਦਿਖਾਵਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਦਗੀ ਤੇ ਪਿਆਰ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ਼ ਇਹ ਮੋਹ ਦੀਆਂ ਤੰਦਾ ਮਂਬੂਤ ਕਰਨੀਆਂ ਭੈਣ ਭਰਾ ਦੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰਿ±ਤੇ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਬਣ ਜਾਣਗੀਆਂ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਤਿੱਥ ਤਿਉਹਾਰ ਤੇ ਰਸਮੋ _ ਰਿਵਾਜ ਚਾਨਣ ਦੀ ਨਾਨਕ ਛੱਕ :_ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਸਰਹਿੰਦ</ref> === ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ === [[ਭਵਿਸ਼ ਪੁਰਾਣ]] ਅਨੁਸਾਰ [[ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦਰਿਆ|ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ]] ਨੇ ਯੁਧਿਸ਼ਠਿਰ ਨੂੰ ਰਾਜ ਪੁਰੋਹਿਤ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਗੁੱਟ ਨਾਲ਼ ਇੱਕ ਰਕਸ਼ਾ (ਰੱਖਿਆ) ਬੰਨ੍ਹਣ ਦੀ ਰਸਮ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। == ਰਸਮ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ == [[ਤਸਵੀਰ:Nazeer Akbarabadi nazm Rakhi.jpg|thumb|[[ਨਜ਼ੀਰ ਅਕਬਰਾਬਾਦੀ]] (1735-1830) ਨੇ ਰੱਖੜੀ ਬਾਰੇ ਉਰਦੂ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਮਾਂ (ਕਵਿਤਾਵਾਂ) ਲਿਖੀ। ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਉਹ, ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਕਲਪਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਿਲਕ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਗਿਆਂ ਨੂੰ ਲਗਾ ਕੇ ਉਹ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪੁਜਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹ ਸਕੇ।]] [[ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ]] ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। [[ਪੰਜਾਬ]] ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਵਲੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹਮਲਾਵਰ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਹਰ ਵੈਰੀ ਹਮਲਾਵਰ ਜਾਂਦੀ ਵਾਰੀ ਧੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਗ਼ੁਲਾਮ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਅਜਿਹੇ ਭੈੜੇ ਵਕਤਾ ਵਿੱਚ ਭੈਣਾਂ ਨੇ ਵੀਰਾਂ ਦੇ ਮਾਣ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਨ ਵਾਸਤੇ ਇਹ ਰਸਮ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ। ਭੈਣਾਂ ਹਰ ਸਾਲ ਦੇ ਸਾਲ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਰਖਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ੍ਹ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਰਮ ਯਾਦ ਕਰਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਹ ਰਸਮ ਪ੍ਰਚਲਤ ਹੈ।<ref>>ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ :_ ਪ੍ਰਭਜੋਤ ਕੌਰ</ref> [[ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ]] ਅਤੇ [[ਓਡੀਸ਼ਾ]] ਰਾਜ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਝੂਲਨ ਪੂਰਨੀਮਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਾਧਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਉੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭੈਣਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਮਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]] ਵਿੱਚ, ਕੋਲੀ ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਵਿੱਚ, ਰੱਖਿਆ ਬੰਨਣ / ਰੱਖੜੀ ਪੂਰਨਮਾ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਨਾਰਲੀ ਪੌਰਨੀਮਾ (ਨਾਰਿਅਲ ਦਿਵਸ ਤਿਉਹਾਰ) ਦੇ ਨਾਲ਼ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੋਲੀਸ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੰਢੇ ਰਾਜ ਦਾ ਮਛੇਰਿਆਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੈ।ਮਛੇਰੇ ਸਾਗਰ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤੇ ਭਗਵਾਨ [[ਵਰੁਣ (ਗ੍ਰਹਿ)|ਵਰੁਣ]] ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅਸੀਸਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵੱਜੋਂ, ਨਾਰੀਅਲ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਵਰੁਣ ਨੂੰ ਭੇਟ ਵੱਜੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕੁੜੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨਦੀਆਂ ਹਨ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਆਦਾਤਰ [[ਜੰਮੂ]] ਵਿੱਚ, ਜਨਮ ਅਸ਼ਟਮੀ ਅਤੇ ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਮੌਕਿਆਂ ਤੇ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣਾ ਆਮ ਹੈ। ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਤਰੀਕਾਂ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਅਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ, ਸਾਰੇ ਅਕਾਰ ਦੀਆਂ ਪਤੰਗਾਂ ਨਾਲ਼ ਵੇਖਣਾ ਸਧਾਰਨ ਹੈ।ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਪਤੰਗ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ "ਗੱਟੂ ਦਰਵਾਜ਼ਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [[ਹਰਿਆਣਾ|ਹਰਿਆਣੇ]] ਦੇ ਵਿੱਚ, ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ ਮਨਾਂਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੋਕ '''ਸਲੋਨੋ''' ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਲੋਨੋ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗੁੱਟਾਂ 'ਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਤਵੀਤ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [[ਨੇਪਾਲ|ਨੇਪਾਲ਼]] ਵਿੱਚ, ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ੍ਹ ਨੂੰ ਜੈਨਈ ਪੂਰਨੀਮਾ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ੀਤਰਪਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਗਾ ਸਮਾਰੋਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਬੋਧੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਉਹ ਧਾਗਾ ਬਦਲਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਛਾਤੀ (ਜੈਨਾਈ) ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਕੁਝ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੇ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨਦੀਆਂ ਹਨ। ਤਿਹਾੜ (ਜਾਂ ਦੀਵਾਲੀ) ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੌਰਾਨ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖਿਆ ਬੰਧਨ੍ਹ ਵਰਗਾ ਭਰਾ ਭੈਣ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ [[ਸ਼ੈਵ ਮੱਤ|ਸ਼ੈਵ]] ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨੇਵਾਰ ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਵਿੱਚ ਗੁਨੂੰ ਪੁਨਹੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ਼ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। == ਉੱਲੇਖਯੋਗ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ == 1535 ਈ. ਜਦੋਂ ਚਿਤੌੜ ਦੇ ਰਾਜੇ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਮਹਾਂਰਾਣੀ ਕਰਨਾਵਤੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹ [[ਗੁਜਰਾਤ]] ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ [[ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਗੁਜਰਾਤੀ|ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ]] ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਬਚਾਅ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ [[ਹੁਮਾਯੂੰ]] ਨੂੰ ਰੱਖੜੀ ਭੇਜੀ। ਸਮਰਾਟ, ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਸਕਰਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਿਤੌੜ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਨਾਲ਼ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਅਤੇ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਹਾਂਰਾਣੀ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ 'ਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਮੁਗਲ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੜੀ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਦਾ ਉੱਲੇਖ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਤੇ ਸੰਦੇਹ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। == ਗੈਲਰੀ == <gallery> File:Rakhi pooja thali.jpg|ਰੱਖੜੀ ਪੂਜਾ ਪਲੇਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ File:Rak bab 43.jpg|ਇਹ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਰੱਖੜੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਧਾਗਾ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਰਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਮਦਦ, ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਗੇ। File:Rakk 55ban.jpg|ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ File:Raks ban 88.jpg|ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ(ਰੱਖੜੀ) File:Raks ur77.jpg|ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਰੱਖੜੀਆਂ [ਰਕਸ਼ਾ ਬੰਧਨ](ਰੱਖੜੀ) </gallery> == ਹਵਾਲਾਜਾਤ == {{ਹਵਾਲੇ}} 3onb51faulw1cgd13uga7wagxz4ipm4 0 82162 611111 611110 2022-08-11T12:03:28Z Gill jassu 31716 /* ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ */ wikitext text/x-wiki [[ਤਸਵੀਰ:Amit_Chaudhuri_-_Kolkata_2014-01-31_8218.JPG|thumb|226x226px|ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀ ਕੋਲਕਾਤਾ ਪੁਸਤਕ ਮੇਲੇ ਚ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] 'ਚ 2014.]] '''ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀ''' (ਜਨਮ 1962) ਇੱਕ [[ਭਾਰਤੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਤਕ ਸਨਮਾਨ, [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ|ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਐਵਾਰਡ ਨਾਲ]] 2002 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲ ''ਅ ਨਿਊ ਵਰਲਡ'' ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਇਸ ਵੇਲੇ ਪੂਰਬੀ ਐਂਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚ ਸਮਕਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ।<ref><cite class="citation web">[https://literature.britishcouncil.org/writer/amit-chaudhuri "Amit Chaudhuri"]. </cite></ref> 2012 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ [[ਸਾਹਿਤ ਆਲੋਚਨਾ|ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਨਾ]] ਲਈ ਇੰਫੋਸਿਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ। == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ == ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀ [[ਮੁੰਬਈ|ਬੰਬਈ]] ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੇ  ਐਲਫਿੰਸਟਨ ਕਾਲਜ,<ref name="telegraphindia.com">{{ਖ਼ਬਰ ਦਾ ਹਵਾਲਾ|author=SAMHITA CHAKRABORTY|title=A strange and sublime departure|quote=When Amit was a student at Elphinstone College in Mumbai, he remembers seeing Jeet arrive with his acoustic guitar and play on campus.|newspaper=The Telegraph, Calcutta, India|date=31 August 2014|url=http://www.telegraphindia.com/1140831/jsp/calcutta/story_18777638.jsp#.V2bA5NJ97IU|access-date=19 June 2016}}</ref> ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ, ਬੈਲੀਓਲ ਕਾਲਜ, [[ਆਕਸਫ਼ੋਰਡ|ਆਕਸਫੋਰਡ]] ਵਿਖੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵੋਲਫ਼ਸਨ ਕਾਲਜ ਚ ਕਰੀਏਟਿਵ ਆਰਟਸ ਫੈਲੋ ਵੀ ਰਿਹਾ। ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 1962 ਵਿੱਚ [[ਕੋਲਕਾਤਾ|ਕਲਕੱਤਾ]] ([[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ [[ਬੰਬਈ]] ([[ਮੁੰਬਈ]] ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ) ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ [[ਬ੍ਰਿਟਾਨੀਆ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼|ਬ੍ਰਿਟਾਨੀਆ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਲਿਮਿਟੇਡ]] ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਸੀਈਓ ਸਨ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਬਿਜੋਆ ਚੌਧਰੀ, ਰਬਿੰਦਰ ਸੰਗੀਤ, ਨਜ਼ਰੂਲਗੀਤੀ, ਅਤੁਲ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਭਜਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗਾਇਕਾ ਸੀ।<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=cqxwLr_p3vo |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211219/cqxwLr_p3vo |archive-date=2021-12-19 |url-status=live|title=Bijoya Chaudhuri - Eso Nipabane (Tagore)|last=Amit Chaudhuri|date=22 April 2017|access-date=15 July 2018|via=YouTube}}{{cbignore}}</ref> ਉਹ [[ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਬੰਬਈ]] ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ [[ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਲੰਦਨ|ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ]] ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਡਿਗਰੀ ਲਈ, ਅਤੇ [[ਬਾਲੀਓਲ ਕਾਲਜ, ਆਕਸਫੋਰਡ]] ਵਿੱਚ [[ਡੀ.ਐਚ. ਲਾਰੰਸ|ਡੀ.ਐਚ. ਲਾਰੈਂਸ]] ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਡਾਕਟਰੇਟ ਖੋਜ ਨਿਬੰਧ ਲਿਖਿਆ। ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਕਲਚਰਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਇਨ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼, ਕਲਕੱਤਾ (ਸੀਐਸਐਸਐਸਸੀ) ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ [[ਰੋਸਿੰਕਾ ਚੌਧਰੀ|ਰੋਜ਼ਿੰਕਾ ਚੌਧਰੀ]] ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|title=Centre for Studies in Social Sciences, Calcutta|url=https://www.cssscal.org/faculty_rosinka_chaudhuri.php|access-date=2020-06-18|website=cssscal.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=First ever Global South professor announced {{!}} University of Oxford|url=http://www.ox.ac.uk/news/2017-10-23-first-ever-global-south-professor-announced|access-date=2020-06-18|website=ox.ac.uk|language=en}}</ref> ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬੇਟੀ ਹੈ। == ਕੈਰੀਅਰ == == ਟਿਪਣੀਆਂ == {{reflist}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [https://literature.britishcouncil.org/writer/amit-chaudhuri ਅਮਿਤ Chaudhuri] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ<span>: ਸਾਹਿਤ</span> * [http://www.littlemag.com/mar-apr01/amit.html 'Surpanakha'] ਕਹਾਣੀ ਦ ਲਿਟਲ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਚ * [http://www.hindu.com/lr/2003/11/02/stories/2003110200200100.htm "An unlikely radical"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20031116103501/http://www.hindu.com/lr/2003/11/02/stories/2003110200200100.htm |date=2003-11-16 }}, ''ਦ ਹਿੰਦੂ'' * [http://www.telegraphindia.com/1040116/asp/calcutta/story_2787444.asp  ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀhttps://literature.britishcouncil.org/writer/amit-chaudhuri ਨਾਲ ਇੱਕ ਡੇਟ] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1962]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬੰਗਾਲੀ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] 9l4g7t6bo0ddlmk126xw0stm4zzn07m 611112 611111 2022-08-11T12:09:03Z Gill jassu 31716 /* ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ */ wikitext text/x-wiki [[ਤਸਵੀਰ:Amit_Chaudhuri_-_Kolkata_2014-01-31_8218.JPG|thumb|226x226px|ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀ ਕੋਲਕਾਤਾ ਪੁਸਤਕ ਮੇਲੇ ਚ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] 'ਚ 2014.]] '''ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀ''' (ਜਨਮ 1962) ਇੱਕ [[ਭਾਰਤੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਤਕ ਸਨਮਾਨ, [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ|ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਐਵਾਰਡ ਨਾਲ]] 2002 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲ ''ਅ ਨਿਊ ਵਰਲਡ'' ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਇਸ ਵੇਲੇ ਪੂਰਬੀ ਐਂਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚ ਸਮਕਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ।<ref><cite class="citation web">[https://literature.britishcouncil.org/writer/amit-chaudhuri "Amit Chaudhuri"]. </cite></ref> 2012 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ [[ਸਾਹਿਤ ਆਲੋਚਨਾ|ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਨਾ]] ਲਈ ਇੰਫੋਸਿਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ। == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ == ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀ [[ਮੁੰਬਈ|ਬੰਬਈ]] ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੇ  ਐਲਫਿੰਸਟਨ ਕਾਲਜ,<ref name="telegraphindia.com">{{ਖ਼ਬਰ ਦਾ ਹਵਾਲਾ|author=SAMHITA CHAKRABORTY|title=A strange and sublime departure|quote=When Amit was a student at Elphinstone College in Mumbai, he remembers seeing Jeet arrive with his acoustic guitar and play on campus.|newspaper=The Telegraph, Calcutta, India|date=31 August 2014|url=http://www.telegraphindia.com/1140831/jsp/calcutta/story_18777638.jsp#.V2bA5NJ97IU|access-date=19 June 2016}}</ref> ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ, ਬੈਲੀਓਲ ਕਾਲਜ, [[ਆਕਸਫ਼ੋਰਡ|ਆਕਸਫੋਰਡ]] ਵਿਖੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵੋਲਫ਼ਸਨ ਕਾਲਜ ਚ ਕਰੀਏਟਿਵ ਆਰਟਸ ਫੈਲੋ ਵੀ ਰਿਹਾ। ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 1962 ਵਿੱਚ [[ਕੋਲਕਾਤਾ|ਕਲਕੱਤਾ]] ([[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ [[ਬੰਬਈ]] ([[ਮੁੰਬਈ]] ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ) ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ [[ਬ੍ਰਿਟਾਨੀਆ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼|ਬ੍ਰਿਟਾਨੀਆ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਲਿਮਿਟੇਡ]] ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਸੀਈਓ ਸਨ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਬਿਜੋਆ ਚੌਧਰੀ, ਰਬਿੰਦਰ ਸੰਗੀਤ, ਨਜ਼ਰੂਲਗੀਤੀ, ਅਤੁਲ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਭਜਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗਾਇਕਾ ਸੀ।<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=cqxwLr_p3vo |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211219/cqxwLr_p3vo |archive-date=2021-12-19 |url-status=live|title=Bijoya Chaudhuri - Eso Nipabane (Tagore)|last=Amit Chaudhuri|date=22 April 2017|access-date=15 July 2018|via=YouTube}}{{cbignore}}</ref> ਉਹ [[ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਐਂਡ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਬੰਬਈ]] ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ [[ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਲੰਦਨ|ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ]] ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਡਿਗਰੀ ਲਈ, ਅਤੇ [[ਬਾਲੀਓਲ ਕਾਲਜ, ਆਕਸਫੋਰਡ]] ਵਿੱਚ [[ਡੀ.ਐਚ. ਲਾਰੰਸ|ਡੀ.ਐਚ. ਲਾਰੈਂਸ]] ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਡਾਕਟਰੇਟ ਖੋਜ ਨਿਬੰਧ ਲਿਖਿਆ। ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਕਲਚਰਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਇਨ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼, ਕਲਕੱਤਾ (ਸੀਐਸਐਸਐਸਸੀ) ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ [[ਰੋਸਿੰਕਾ ਚੌਧਰੀ|ਰੋਜ਼ਿੰਕਾ ਚੌਧਰੀ]] ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|title=Centre for Studies in Social Sciences, Calcutta|url=https://www.cssscal.org/faculty_rosinka_chaudhuri.php|access-date=2020-06-18|website=cssscal.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=First ever Global South professor announced {{!}} University of Oxford|url=http://www.ox.ac.uk/news/2017-10-23-first-ever-global-south-professor-announced|access-date=2020-06-18|website=ox.ac.uk|language=en}}</ref> ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬੇਟੀ ਹੈ। ਚੌਧਰੀ ਨੇ [[ਪੈਰਿਸ ਸਮੀਖਿਆ|ਪੈਰਿਸ ਰਿਵਿਊ]] ਲਈ ਜਨਵਰੀ 2018 ਤੋਂ ''ਦ ਮੂਮੈਂਟ'' ਸਿਰਲੇਖ ਦੀ ਲੜੀ ਲਿਖਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।<ref>{{cite web| url = https://www.theparisreview.org/blog/2018/01/23/the-moment-of-the-houses/| title = The Paris Review - The Moment of the Houses}} </ref> ਉਸਨੇ [[ਦ ਟੈਲੀਗਰਾਫ|ਦ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ]] ਲਈ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਇੱਕ ਕਾਲਮ, 'ਟੇਲਿੰਗ ਟੇਲਜ਼' ਵੀ ਲਿਖਿਆ।<ref>Samhita Chakraborty, [https://www.telegraphindia.com/west-bengal/there-s-something-about-a-calcutta-childhood-talking-tales-with-amit-chaudhuri/cid/1288995 'There's something about a Calcutta childhood' Talking Tales with Amit Chaudhuri], ''The Telegraph'', 19 February 2014. Accessed 30 August 2020.</ref> == ਕੈਰੀਅਰ == == ਟਿਪਣੀਆਂ == {{reflist}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [https://literature.britishcouncil.org/writer/amit-chaudhuri ਅਮਿਤ Chaudhuri] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ<span>: ਸਾਹਿਤ</span> * [http://www.littlemag.com/mar-apr01/amit.html 'Surpanakha'] ਕਹਾਣੀ ਦ ਲਿਟਲ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਚ * [http://www.hindu.com/lr/2003/11/02/stories/2003110200200100.htm "An unlikely radical"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20031116103501/http://www.hindu.com/lr/2003/11/02/stories/2003110200200100.htm |date=2003-11-16 }}, ''ਦ ਹਿੰਦੂ'' * [http://www.telegraphindia.com/1040116/asp/calcutta/story_2787444.asp  ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀhttps://literature.britishcouncil.org/writer/amit-chaudhuri ਨਾਲ ਇੱਕ ਡੇਟ] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1962]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬੰਗਾਲੀ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] jdqwsml47kf32wscq5dpf24yhg8ng0w 0 99639 611143 525854 2022-08-12T10:24:31Z 37.236.34.23 تم تصحيح خطأ مطبعي wikitext text/x-wiki {{Infobox person|caption=Bint al-Huda (Amina Haydar al-Sadr). | image = Amina Alsadr Bint Alhud.jpg |birth_date=1937|birth_place=[[Kazimiyah]], [[Iraq]]|death_date={{Death year and age|1980|1937}}|religion=[[Twelver Shi'a Islam]]|ethnicity=[[Arab|Iraqi/Lebanese]]}}'''ਅਮੀਨਾ ਹੈਦਰ ਅਲ-ਸਦਰ''' ({{Lang-ar|آمنة حيدر الصدر}}), '''ਬਿੰਤ ਅਲ-ਹੁਦਾ ਅਲ-ਸਦਰ''' (بنت الهدى الصدر{{lang|ar|بنت الهدى الصدر}}) ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ [[ਇਰਾਕ|ਇਰਾਕੀ]] ਸਿੱਖਿਅਕ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ [[ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ|ਸੱਦਾਮ ਹੁਸੈਨ]] ਨੇ।980 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਭਰਾ, ਅਯਾਤੁੱਲਾ ਸਈਦ ਮੁਹੰਮਦ ਬਾਕਿਰ ਅਲ-ਸਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਫਾਹੇ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। == ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕੈਰੀਅਰ == ਅਮੀਨਾ ਹੈਦਰ ਅਲ-ਸਦਰ 1938 ਵਿੱਚ ਕਾਜ਼ਿਮੀਆ, [[ਬਗ਼ਦਾਦ|ਬਗਦਾਦ]] ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਬਾਅਦ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਕੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਕੂਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨੇ ਸੀ। ਬਿੰਤ ਅਲ-ਹੁਦਾ ਨੇ ਇਰਾਕ ਦੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਵੀਹਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਜਫ਼ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਛਾਪੇ ਜਾਂਦੇ ਅਲ-ਆਦਵਾ ਵਿੱਚ ਲੇਖ ਲਿਖਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ। ਉਹ 1977 ਵਿੱਚ ਸਫਰ ਵਿਦਰੋਹ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੀ। ਬਿੰਤ ਅਲ-ਹੁਦਾ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਹੋਈ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਉਹ ਉਸ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮਹਾਨ ਆਫ਼ਤਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। 1980 ਵਿੱਚ, ਧਾਰਮਿਕ ਲੀਡਰ ਅਯਾਤੁੱਲਾ ਸਈਦ ਮੁਹੰਮਦ ਬਾਕਿਰ ਅਲ-ਸਦਰ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਬਿੰਤ-ਅਲ-ਹੁੱਦਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਰਾਕੀ ਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਲਾਸ ਵੀ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਕਬਰ ਵਾਦੀ ਅੱਲਸਲਾਮ, ਨਜਫ ਵਿੱਚ ਹੈ। == ਰਚਨਾਵਾਂ == * ਇੱਕ ਬਚਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਾਲ - 60ਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ।  * ਨੇਕੀ ਦੀ ਜਿੱਤ * ਇੱਕ ਔਰਤ ਨਬੀ ਦੇ ਨਾਲ * ਦੋ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਦਮੀ - ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੇਧ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ  * ਅਸਲੀਅਤ ਦੀ ਤਨਾਜ਼ੇ * ਸੱਚ ਦੇ ਜਾਨਣਹਾਰ  - 1979 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ * ਮੱਕੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ - 1973 ਵਿੱਚ ਮੱਕਾ ਦੀ  ਆਪਣੀ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਲਿਖੀ ਗਈ। * ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇਕ ਮੀਟਿੰਗ * ਖੋਈ ਹੋਈ ਭੂਆ * ਜੇ ਮੈਂਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ  * ਖੇਡ * ਬਹਾਦਰ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤ  * ਅੰਦਰੂਨੀ ਬਹਿਸ * ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਡਾਇਰੀ * ਇੱਕ ਪਤਨੀ ਦੀ ਚੋਣ * ਇਰਾਦੇ * ਰੂਹਾਨੀ ਯਾਤਰਾ * ਇੱਕ ਬੁਰਾ ਸੌਦਾ * ਦਾਤll * ਲਾੜੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਜਾਣਾ  * ਅੰਦਰੂਨੀ ਬਹਿਸ * ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨ * ਔਖਾ ਸਮਾਂ  * ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ * ਆਖ਼ਰੀ ਘੰਟੇ * ਤਨਾਜ਼ੇ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ * ਵਿਹਲ * ਅਕਿਰਤਘਣਤਾ * ਪੱਕਾ ਸਟੈਂਡ * ਖਤਰਨਾਕ ਖੇਡ  * ਇੱਕ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਡਾਇਰੀ ==ਵਿਚਾਰ== ਅਮੀਨਾ ਹੈਦਰ ਅਲ-ਸਾਰ ਇੱਕ ਮੁਜਾਹਾਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਆਪਣੀ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਤਿੱਖੀ ਬੁੱਧ ਦੇ ਸਦਕਾ, ਉਸਨੇ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਦੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹਾਂ ਨਾਲ ਨਿਪਟਿਆ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੇ 'ਨੈਤਿਕ ਨਿਘਾਰ' ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਜਿਹਾਦ ਇੱਕ ਬੌਧਿਕ ਜਹਾਦ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦੋ ਸੈੱਟਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈ: ਇੱਕ ਦੁਨਿਆਵੀ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕਵਾਦੀ ਮੁੱਲਾਂ ਦਾ, ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਅਧਿਆਤਮਕ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਬੁਲੰਦੀ ਦਾ। ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪਿੰਡੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬੇਸ਼ਕ, ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਉਸ ਦੇ - ਭਰਾਵਾਂ ਸਈਦ ਇਸਮਾਇਲ ਅਲ ਸਦਰ ਅਤੇ ਅਯੋਤੁੱਲਾ ਸੱਯਦ ਮੁਹੰਮਦ ਬਾਕਿਰ ਅਲ ਸਦਰ ਦਾ ਮਿਲਿਆ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭਰਪੂਰ ਲਿਖਣ ਵਾਲੀ ਲੇਖਕ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੌਖੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਸਮਾਜਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਨੂੰ ਨਜਿੱਠਦੀਆਂ ਸਨ। ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ, ਉਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ, ਤੰਦਰੁਸਤ, ਸੰਜਮੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਿਰਪੱਖ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸਾਂਭਣ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਹੀ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਚਾਨਣ ਦੀਆਂ ਮਸਾਲਾਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਜੋ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦਰਸਾਉਣ ਲੱਗੀਆਂ। == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://www.theestimate.com/public/053003.html Safar Uprising] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1938]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1980]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਲੇਖਿਕਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਲੇਖਕ]] 9xv1i97pkfw2j140hlm28d5sy4n2hwh 3 113527 611136 452573 2022-08-12T09:25:51Z Sandhu Gagan 26492 /* ਗੁਰਜੋਧ ਕੌਰ */ ਨਵਾਂ ਭਾਗ wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Sandhu Gagan}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:41, 6 ਦਸੰਬਰ 2018 (UTC)[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Sandhu Gagan|Sandhu Gagan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Sandhu Gagan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:49, 6 ਦਸੰਬਰ 2018 (UTC) == ਗੁਰਜੋਧ ਕੌਰ == ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ- ਰਮਜ਼ਾਂ ਦਾ ਝਰੋਖਾ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Sandhu Gagan|Sandhu Gagan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Sandhu Gagan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:25, 12 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) rmohr03birh8wr43zl0mcrw6e9f064v 611138 611136 2022-08-12T09:53:42Z Sandhu Gagan 26492 wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Sandhu Gagan}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:41, 6 ਦਸੰਬਰ 2018 (UTC)[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Sandhu Gagan|Sandhu Gagan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Sandhu Gagan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:49, 6 ਦਸੰਬਰ 2018 (UTC) imr7d60oxard0uriwodnuhpgzejeue5 2 137556 611125 611080 2022-08-12T02:14:55Z Simranjeet Sidhu 8945 #100wikidays #100wikilgbtqdays wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" |- ! colspan=3| 1^st round: 07.10.2021–14.01.2022 !! colspan=3| 2^nd round: 15.01.2022–24.04.2022 !! colspan="3" | 3^rd round: 25.04.2022–02.08.2022 !! colspan="6" | 4^th round: 03.08.2022– |- ! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date |- | 1 || [[pa:ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ|ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ]] || 07.10.2021 || 101 || [[ਰਿਚਰਡ ਐਬਲ]]|| 15.01.2022 || 201 || [[ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਇਤਿਹਾਸ]]|| 25.04.2022 || 301|| [[ਰੌਬਿਨ ਹਾਰਡੀ (ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਲੇਖਕ)]]||03.08.2022 |- | 2 || [[pa:ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ|ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ]] || 08.10.2021 || 102 || [[ਨਾਵਿਆ ਸਿੰਘ]]||16.01.2022 || 202|| [[ਕਾਟਜਾ ਬਲਿਚਫੀਲਡ]]||26.04.2022 |302 |[[ਤਾਨੀਆ ਹਫ਼]] |04.08.2022 |- | 3 || [[pa:ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ|ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ]] || 09.10.2021 || 103 || [[ਨੋਨੀ ਸਲਮਾ]]||17.01.2022 |203 |[[ਕਲਿੰਟ ਅਲਬਰਟਾ]] |27.04.2022 |303 |[[ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ]] |05.08.2022 |- | 4 || [[ਹੇਜ਼ਲ ਬਾਰਨਸ]]||10.10.2021 || 104 || [[ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਜਮਾਲ]]||18.01.2022 |204 |[[ਬ੍ਰੈਡ ਫਰੇਜ਼ਰ]] |28.04.2022 |304 |[[ਪੰਡਕਾ]] |06.08.2022 |- | 5 || [[ਨਜਮਾ ਕੌਸਰੀ]]||11.10.2021 || 105 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਬੰਕਰ]]||19.01.2022 |205 |[[ਸੋਮਨ ਚੈਨਾਨੀ]] |29.04.2022 |305 |[[ਲੂਕਸ ਧੋਂਟ]] |07.08.2022 |- | 6 || [[ਨਿਕੋਲ ਕੋਨ]]||12.10.2021 || 106 || [[ਜੋਸ ਚਾਰਲਸ]]||20.01.2022 |206 |[[ਟ੍ਰੇਵਰ ਬੈਂਥਮ]] |30.04.2022 |306 |[[ਮਾਨੋਲੋ ਕਾਰੋ]] |08.08.2022 |- | 7 || [[ਤਾਇਗਾ ਇਸ਼ੀਕਾਵਾ]]||13.10.2021 || 107 || [[ਜੂਨੋ ਬਿਰਚ]]||21.01.2022 |207 |[[ਪੀ.ਜੇ. ਕਾਸਟੇਲਨੇਟਾ]] |01.05.2022 |307 |[[ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ]] |09.08.2022 |- | 8 || [[ਸਾਈਮਨ ਡਨ]]||14.10.2021 || 108 || [[ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ]]||22.01.2022 |208 |[[ਜੌਨ ਅਗਸਤ]] |02.05.2022 |308 |[[ਜੋ ਬਲਾਸ]] |10.08.2022 |- | 9 || [[ਟੈਰੀ ਬੌਮ]]||15.10.2021 || 109 || [[ਲੈਸੀ ਗ੍ਰੀਨ]]||23.01.2022 |209 |[[ਟੋਨੀ ਗ੍ਰਾਫੀਆ]] |03.05.2022 |309 |[[ਹੈਰੀ ਬੁਸ਼ (ਕਲਾਕਾਰ)]] |11.08.2022 |- | 10 || [[ਅਖਿਲ ਕਟਿਆਲ]]||16.10.2021 || 110 || [[ਮਿਲਾ ਜੈਮ]]||24.01.2022 |210 |[[ਹਿਜੜਾ ਫ਼ਾਰਸੀ]] |04.05.2022 |310 |[[ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ]] |12.08.2022 |- | 11 || [[ਲੀਆ ਜੌਨਸਨ]]||17.10.2021 || 111 || [[ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼]]||25.01.2022 |211 |[[ਖਾਨੀਥ]] |05.05.2022 |311 | |13.08.2022 |- | 12 || [[ਐਲੀ ਬਕਿਨ]]||18.10.2021 || 112 || [[ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ]]||26.01.2022 |212 |[[ਅਲੀ ਫਜ਼ਲੀ ਮੋਨਫ਼ੇਅਰਡ]] |06.05.2022 |312 | |14.08.2022 |- | 13 || [[ਕੈਥਰੀਨ ਐਂਥਨੀ]]||19.10.2021 || 113 || [[ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਐਲਬੋਨ]]||27.01.2022 |213 |[[ਪੌਲ ਬਾਰਨਜ਼ (ਪਾਦਰੀ)]] |07.05.2022 |313 | |15.08.2022 |- | 14 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਇਰਵਿਨ]]||20.10.2021 || 114 || [[ਟ੍ਰੇਵੀ ਮੋਰਨ]]||28.01.2022 |214 |[[ਐਨਾ ਬ੍ਰਾਊਨ (ਵਕੀਲ)]] |08.05.2022 |314 | |16.08.2022 |- | 15 || [[ਜੈ ਬੈੱਲ (ਲੇਖਕ)]]||21.10.2021 || 115 || [[ਗੇਵਿਨ ਆਰਥਰ]]||29.01.2022 |215 |[[ਮੇਟੀ (ਜੈਂਡਰ)]] |09.05.2022 |315 | |17.08.2022 |- | 16 || [[ਸਾਰਾ ਹੈੱਸ]]||22.10.2021 || 116 || [[ਤਾਮਾਰਾ ਮਸਕਾਰਾ]]||30.01.2022 |216 |[[ਤੇਨਜ਼ਿਨ ਮਾਰੀਕੋ]] |10.05.2022 |316 | |18.08.2022 |- | 17 || [[ਗਲੋਰੀਆ ਜੋਸਫ਼]]||23.10.2021 || 117 || [[ਰਾਈਲੈਂਡ ਐਡਮਜ਼]]||31.01.2022 |217 |[[ਹਿਜੜੋਂ ਕਾ ਖਾਨਕਾਹ]] |11.05.2022 |317 | |19.08.2022 |- | 18 || [[ਰੌਦਾ ਮੋਰਕੋਸ]]||24.10.2021 || 118 || [[ਈਥਨ ਪੀਟਰਸ]]||01.02.2022 |218 |[[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਵਾਕ]] |12.05.2022 |318 | |20.08.2022 |- | 19 || [[ਜੈਨੀਨ ਫੁਲਰ]]||25.10.2021 || 119 || [[ਬੌਬੀ ਬਰਕ]]||02.02.2022 |219 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸਕਵੀਨ ਇੰਡੀਆ]] |13.05.2022 |319 | |21.08.2022 |- | 20 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਰਾਓ]]||26.10.2021 || 120 || [[ਬਿਲਾਲ ਹਸਾਨੀ]]||03.02.2022 |220 |[[ਅਵਧ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਇਡ]] |14.05.2022 |320 | |22.08.2022 |- | 21 || [[ਕਾਮੀ ਸਿਡ]]||27.10.2021 || 121 || [[ਰੇਡਾ ਕੈਰੇ]]||04.02.2022 |221 |[[ਭੋਪਾਲ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |15.05.2022 |321 | |23.08.2022 |- | 22 || [[ਬਿੰਦੀਆ ਰਾਣਾ]]||28.10.2021 || 122 || [[ਹੁਆਰੀ ਮਨਾਰ]]||05.02.2022 |222 |[[ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਨਾਮਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |16.05.2022 |322 | |24.08.2022 |- | 23 || [[ਈਸਾ ਫਾਜ਼ਲੀ]]||29.10.2021 || 123 || [[ਮਿਸ ਫੇਮ]]||06.02.2022 |223 |[[ਗੁੜਗਾਓਂ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |17.05.2022 |323 | |25.08.2022 |- | 24 || [[ਅਰਾਧਿਆ ਖਾਨ]]||30.10.2021 || 124 || [[ਏਲਨ ਡੀਜੇਨਰਸ]]||07.02.2022 |224 |[[ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]] |18.05.2022 |324 | |26.08.2022 |- | 25 || [[ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ ਜੂਨੀਅਰ]]||31.10.2021 || 125 || [[ਨਿਕੋਕਾਡੋ ਐਵੋਕਾਡੋ]]||08.02.2022 |225 |[[ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |19.05.2022 |325 | |27.08.2022 |- | 26 || [[ਸਬਰੀਨਾ ਜਾਲੀਸ]]||01.11.2021 || 126 || [[ਗ੍ਰੇਸ ਹਾਈਲੈਂਡ]]||09.02.2022 |226 |[[ਕੋਲਕਾਤਾ ਰੈਂਬੋ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |20.05.2022 |326 | |28.08.2022 |- | 27 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਓਲੀਵਰ]]||02.11.2021 || 127 || [[ਜੇਮਸ ਮੈਨਸਫੀਲਡ]]||10.02.2022 |227 |[[ਗੁਜਰਾਤ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |21.05.2022 |327 | |29.08.2022 |- | 28 || [[ਨਯਾਬ ਅਲੀ]]||03.11.2021 || 128 || [[ਐਮਾ ਐਲਿੰਗਸਨ]]||11.02.2022 |228 |[[ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |22.05.2022 |328 | |30.08.2022 |- | 29 || [[ਬੇਲਾ ਗਲਹੋਸ]]||04.11.2021 || 129 || [[ਬੌਬ ਏਵੀਅਨ]]||12.02.2022 |229 |[[ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਗੁਹਾਟੀ]] |23.05.2022 |329 | |31.08.2022 |- | 30 || [[ਮਾਹਰ ਸਾਬਰੀ]]||05.11.2021 || 130 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਐਂਬਰੋਸੀ]]||13.02.2022 |230 |[[ਕੁਈਰ ਗੁਲਾਬੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਜੈਪੁਰ]] |24.05.2022 |330 | |01.09.2022 |- | 31 || [[ਜੋਸਫ਼ ਬੀਮ]]||06.11.2021 || 131 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਕੈਲਵੋ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||14.02.2022 |231 |[[ਪਟਨਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |25.05.2022 |331 | |02.09.2022 |- | 32 || [[ਐਲਨ ਬ੍ਰੇਅ]]||07.11.2021 || 132 || [[ਐਲਿਸ ਲਿਟਲ]]||15.02.2022 |232 |[[ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]] |26.05.2022 |332 | |03.09.2022 |- | 33 || [[ਜੌਨ ਬਟਲਰ (ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ)]]||08.11.2021 || 133 || [[ਜਿਮ ਫਾਲ]]||16.02.2022 |233 |[[ਔਰੇਂਜ ਸਿਟੀ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |27.05.2022 |333 | |04.09.2022 |- | 34 || [[ਮਰੀਅਮ ਗੁਰਬਾ]]||09.11.2021 || 134 || [[ਜੂਲੀਆ ਹੋਰਵਥ]]||17.02.2022 |234 |[[ਇਜ਼ਮੀਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |28.05.2022 |334 | |05.09.2022 |- | 35 || [[ਅਮੇਲੀਆ ਐਲਿਸ]]||10.11.2021 || 135 || [[ਜੈਕਸਨ ਬਰਡ (ਲੇਖਕ)]]||18.02.2022 |235 |[[ਨਾਈਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |29.05.2022 |335 | |06.09.2022 |- | 36 || [[ਸੁਨੀਤੀ ਨਾਮਜੋਸ਼ੀ]]||11.11.2021 || 136 || [[ਏਲੇ ਮਿਲਜ਼]]||19.02.2022 |236 |[[ਈਰਾਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਡੇ]] |30.05.2022 |336 | |07.09.2022 |- | 37 || [[ਡੈਨਾ ਗੋਲਡਬਰਗ]]||12.11.2021 || 137 || [[ਬ੍ਰੈਡ ਮੋਂਡੋ]]||20.02.2022 |237 |[[ਕੁਈਰ ਅਜ਼ਾਦੀ ਮੁੰਬਈ]] |31.05.2022 |337 | |08.09.2022 |- | 38 || [[ਲਇਰਾ ਮੈਕੀ]]||13.11.2021 || 138 || [[ਬ੍ਰੀ ਏਸਰਿਗ]]||21.02.2022 |238 |[[ਲੈਥਲ ਲੈਸਬੀਅਨ]] |01.06.2022 |338 | |09.09.2022 |- | 39 || [[ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ]]||14.11.2021 || 139 || [[ਕਿਮੋਰਾ ਬਲੈਕ]]||22.02.2022 |239 |[[ਜ਼ਿੰਦੀਕ]] |02.06.2022 |339 | |10.09.2022 |- | 40 || [[ਓਨਿਰ]]||15.11.2021 || 140 || [[ਜੌਹਨ ਅਲਕੋਰਨ (ਗਾਇਕ)]]||23.02.2022 |240 |[[ਗੇਅ ਬੰਬੇ]] |03.06.2022 |340 | |11.09.2022 |- | 41 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਿਨ ਬੇਕਰ]]||16.11.2021 || 141 || [[ਅੰਜੀਮਾਈਲ]]||24.02.2022 |241 |[[ਅਭਿਮਾਨੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |04.06.2022 | | | |- | 42 || [[ਰਿਤੂ ਡਾਲਮੀਆ]]||17.11.2021 || 142 || [[ਅਮੋਨ (ਪਹਿਲਵਾਨ)]]||25.02.2022 |242 |[[ਕੁਈਰ ਸਿਟੀ ਸਿਨੇਮਾ]] |05.06.2022 | | | |- | 43 || [[ਮੈਕਸਿਮ ਮਜ਼ੂਮਦਾਰ]]||18.11.2021 || 143 || [[ਡਿਰਕ ਬਾਚ]]||26.02.2022 |243 |[[ਕੁਈਰ ਚੇਨਈ ਕ੍ਰੋਨੀਕਲਜ਼]] |06.06.2022 | | | |- | 44 || [[ਵਸੁਧੇਂਦਰਾ]]||19.11.2021 || 144 || [[ਕਲਾਉਡੀਆ ਐਲਨ]]||27.02.2022 |244 |[[ਮੁਸਕੋਕਾ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |07.06.2022 | | | |- | 45 || [[ਡੇਵਿਡ ਡੇਨਸਨ]]||20.11.2021 || 145 || [[ਬੈਟੀਨਾ ਹੋਪ]]||28.02.2022 |245 |[[ਜੀਲੋਂਗ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |08.06.2022 | | | |- | 46 || [[ਜੇਕ ਐਟਲਸ]]||21.11.2021 || 146 || [[ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਬੁਰਲਾਕੋਵ]]||01.03.2022 |246 |[[ਟੋਰਾਂਟੋ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |09.06.2022 | | | |- | 47 || [[ਆਰਥਰ ਮਾਰੀਆਨੋ]]||22.11.2021 || 147 || [[ਮੈਨਫ੍ਰੇਡ ਸਾਲਜ਼ਗੇਬਰ]]||02.03.2022 |247 |[[ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |10.06.2022 | | | |- | 48 || [[ਜੋਸ਼ ਕੈਵਾਲੋ]]||23.11.2021 || 148 || [[ਕਰਡਿਨ ਓਰਲਿਕ]]||03.03.2022 |248 |[[ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |11.06.2022 | | | |- | 49 || [[ਰੇਨੀ ਫੋਰਥ]]||24.11.2021 || 149 || [[ਡੇਵਿਡ ਫਰਨੀਸ਼]]||04.03.2022 |249 |[[ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |12.06.2022 | | | |- | 50 || [[ਕ੍ਰਿਸ ਬਰਲੇ]] ||25.11.2021 || 150 || [[ਜੇਮਸ ਬਰਗ]]||05.03.2022 |250 |[[ਗੇਜ਼ (ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸ਼ਵ)]] |13.06.2022 | | | |- | 51 || [[ਅਮੀਨੀ ਫੋਨੂਆ]]||26.11.2021 || 151 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਗੋਰਨਿਕ]]||06.03.2022 |251 |[[ਇੰਡੀਗਨੇਸ਼ਨ]] |14.06.2022 | | | |- | 52 || [[ਐਲਿਸ ਆਸਟਨ]]||27.11.2021 || 152 || [[ਅਲਬਰੇਚਟ ਬੇਕਰ]]||07.03.2022 |252 |[[ਚੇਨਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |15.06.2022 | | | |- | 53 || [[ਲੀ ਪੀਅਰਟ]]||28.11.2021 || 153 || [[ਬਿਲੀ ਲਵ]]||08.03.2022 |253 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵੇਲਜ਼]] |16.06.2022 | | | |- | 54 || [[ਮੈਟ ਲਲਾਨੋ]]||29.11.2021 || 154 || [[ਮਾਰਕ ਐਸ਼ਟਨ]]||09.03.2022 |254 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ]] |17.06.2022 | | | |- | 55 || [[ਰਿਆਨ ਬਟਲਰ]]||30.11.2021 || 155 || [[ਮੀਆ ਇਜ਼ਾਬੇਲਾ]]||10.03.2022 |255 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਗਲੋਬਲ]] |18.06.2022 | | | |- | 56 || [[ਡਾਨਾ ਓਲਮਰਟ]]||01.12.2021 || 156 || [[ਮੋਰਟੀ ਡਾਇਮੰਡ]]||11.03.2022 |256 |[[ਪੈਰਿਸ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |19.06.2022 | | | |- | 57 || [[ਆਸੀ ਅਜ਼ਰ]]||02.12.2021 || 157 || [[ਸਕਿਨ ਡਾਇਮੰਡ]]||12.03.2022 |257 |[[ਬਰਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |20.06.2022 | | | |- | 58 || [[ਰਾਹੁਲ ਮਹਿਤਾ]]||03.12.2021 || 158 || [[ਜੀਆਨਾ ਫਾਈਨ]]||13.03.2022 |258 |[[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਆਰਟਸ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |21.06.2022 | | | |- | 59 || [[ਇਵਾਂਕਾ ਦਾਸ]]||04.12.2021 || 159 || [[ਜੌਨੀ ਰੈਪਿਡ]]||14.03.2022 |259 |[[ਮਿਸ ਟੀ ਵਰਲਡ]] |22.06.2022 | | | |- | 60 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਕੌਫੀ]]||05.12.2021 || 160 || [[ਵੇਰਾ ਹੋਲਮੇ]]||15.03.2022 |260 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਅਲਬਾਨੀਆ]] |23.06.2022 | | | |- | 61 || [[ਐਮਾ ਪੋਰਟਨਰ]]||06.12.2021 || 161 || [[ਸ਼ੈਲੀ ਕਿੰਗ]]||16.03.2022 |261 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਆਇਰਲੈਂਡ]] |24.06.2022 | | | |- | 62 || [[ਜੈਫਰੀ ਰਿਚਮੈਨ]]||07.12.2021 || 162 || [[ਰਹੋਨਾ ਕੈਮਰਨ]]||17.03.2022 |262 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ 2017]] |25.06.2022 | | | |- | 63 || [[ਮਨਿਲ ਸੂਰੀ]]||08.12.2021 || 163 || [[ਜੌਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ]]||18.03.2022 |263 |[[ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |26.06.2022 | | | |- | 64 || [[ਗੌਤਮ ਰਾਘਵਨ]]||09.12.2021 || 164 || [[ਬੈਥਨੀ ਬਲੈਕ]]||19.03.2022 |264 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ]] |27.06.2022 | | | |- | 65 || [[ਮਿਸ਼ੇਲ ਗੁਰੇਵਿਚ]]||10.12.2021 || 165 || [[ਇੰਡੀਆ ਸਮਰ]]||20.03.2022 |265 |[[ਹੈਮਬਰਗ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |28.06.2022 | | | |- | 66 || [[ਅਨੀਸ਼ ਸੇਠ]]||11.12.2021 || 166 || [[ਪੇਚੇ ਡੀ]]||21.03.2022 |266 |[[ਕੋਲੋਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |29.06.2022 | | | |- | 67 || [[ਡੀਨ ਅੱਤਾ]]||12.12.2021 || 167 || [[ਡੀਲੋਨ]]||22.03.2022 |267 |[[ਵੈਸਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |30.06.2022 | | | |- | 68 || [[ਫਰਜ਼ਾਨਾ ਡਾਕਟਰ]]||13.12.2021 || 168 || [[ਡੇਜ਼ੀ ਈਗਨ]]||23.03.2022 |268 |[[ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ]] |01.07.2022 | | | |- | 69 || [[ਕੌਸਰ ਮੁਹੰਮਦ]]||14.12.2021 || 169 || [[ਲੀਓ ਫੋਰਡ]]||24.03.2022 |269 |[[ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |02.07.2022 | | | |- | 70 || [[ਕਾਜ਼ਿਮ ਅਲੀ]]||15.12.2021 || 170 || [[ਜੇਮਸ ਐਮਸਟਰ]]||25.03.2022 |270 |[[ਰੈਂਬੋ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |03.07.2022 | | | |- | 71 || [[ਜੂਡਿਥ ਫਰੈਂਕ]]||16.12.2021 || 171 || [[ਆਲੀਆ ਸ਼ੌਕਤ]]||26.03.2022 |271 |[[ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ]] |04.07.2022 | | | |- | 72 || [[ਮਾਰਗੀ ਐਡਮ]]||17.12.2021 || 172 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਨ ਕਿਸ਼]]||27.03.2022 |272 |[[ਪ੍ਰਾਈਡ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |05.07.2022 | | | |- | 73 || [[ਸਿਧਾਰਥ ਗਰਗ]]||18.12.2021 || 173 || [[ਮਾਇਕ ਜਿਨ]]||28.03.2022 |273 |[[ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ]] |06.07.2022 | | | |- | 74 || [[ਦਿਨੇਸ਼ ਭੁਗਰਾ]]||19.12.2021 || 174 || [[ਅਨੀਤਾ ਲੋ]]||29.03.2022 |274 |[[ਗੇਅਲਿਬ]] |07.07.2022 | | | |- | 75 || [[ਡਾਅਨ ਐਡਮਜ਼]]||20.12.2021 || 175 || [[ਤਾਨਿਆ ਕੰਪਾਸ]]||30.03.2022 |275 |[[ਫੈਮਲੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ]] |08.07.2022 | | | |- | 76 || [[ਅਗਸਤ ਐਮਸ]]||21.12.2021 || 176 || [[ਪੌਲ ਮੇਂਡੇਜ਼]]||31.03.2022 |276 |[[ਗੇਅ ਡਾਕਟਰਜ਼ ਆਇਰਲੈਂਡ]] |09.07.2022 | | | |- | 77 || [[ਡਾਇਨਾ ਐਸ਼]]||22.12.2021 || 177 || [[ਬੇਨ ਹੰਟੇ]]||01.04.2022 |277 |[[ਜੈਕੀ ਮਾਲਟਨ]] |10.07.2022 | | | |- | 78 || [[ਰੇਚਲ ਫਾਰਮਰ]]||23.12.2021 || 178 || [[ਮੋਬੀਨ ਅਜ਼ਹਰ]]||02.04.2022 |278 |[[ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ]] |11.07.2022 | | | |- | 79 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਗਨਾਤਰਾ]]||24.12.2021 || 179 || [[ਸਾਰਾਹ ਸਟੀਰਕ]]||03.04.2022 |279 |[[ਏਲਾ ਹੰਟ]] |12.07.2022 | | | |- | 80 || [[ਮਾਰਲੀਨ ਗੋਰਿਸ]]||25.12.2021 || 180 || [[ਜੁਲ ਮਾਰੋਹ]]||04.04.2022 |280 |[[ਲੀਹ ਹਾਰਵੇ]] |13.07.2022 | | | |- | 81 || [[ਡੀਆਨਾ ਅਰਬੇਨੀਨਾ]]||26.12.2021 || 181 || [[ਈਵਾਨ ਗ੍ਰੀਰ]]||05.04.2022 |281 |[[ਰੋਏ ਰੋਲੈਂਡ]] |14.07.2022 | | | |- | 82 || [[ਰਵੀਨਾ ਅਰੋੜਾ]]||27.12.2021 || 182 || [[ਰਿਆਨ ਹੋਲਮਜ਼]]||06.04.2022 |282 |[[ਰੌਸ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ]] |15.07.2022 | | | |- | 83 || [[ਹਿਤੇਨ ਨੂਨਵਾਲ]]||28.12.2021 || 183 || [[ਕਲੋਵਿਸ ਰਫਿਨ]]||07.04.2022 |283 |[[ਬਸੀਰਾ ਖਾਨ]] |16.07.2022 | | | |- | 84 || [[ਪ੍ਰਗਤੀ ਸਿੰਘ]]||29.12.2021 || 184 || [[ਟੌਮੀ ਨਟਰ]]||08.04.2022 |284 |[[ਅੰਜਾਰੀ]] |17.07.2022 | | | |- | 85 || [[ਰੋਹਿਤ ਖੋਸਲਾ]]||30.12.2021 || 185 || [[ਟੇਡ ਟਿਨਲਿੰਗ]]||09.04.2022 |285 |[[ਬਤ ਕੋਲ (ਸੰਸਥਾ)]] |18.07.2022 | | | |- | 86 || [[ਮਾਇਆ ਦ ਡਰੈਗ ਕੁਈਨ]]||31.12.2021 || 186 || [[ਜੂਲੀਅਨ ਬੇਕਰ]]||10.04.2022 |286 |[[ਹਵਰੁਤਾ (ਸੰਸਥਾ)]] |19.07.2022 | | | |- | 87 || [[ਮੇਗ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ]]||01.01.2022 || 187 || [[ਡੇਵਿਡ ਐਮਸ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||11.04.2022 |287 |[[ਹਾਮਦ ਸਿੰਨੋ]] |20.07.2022 | | | |- | 88 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਗਿਲਬਰਟ]]||02.01.2022 || 188 || [[ਬਰਟ ਆਰਚਰ]]||12.04.2022 |288 |[[ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ]] |21.07.2022 | | | |- | 89 || [[ਏਸਥਰ ਭਾਰਤੀ]]||03.01.2022 || 189 || [[ਫਿਨ ਅਰਗਸ]]||13.04.2022 |289 |[[ਜਿਲ ਐਂਡਰਿਊ]] |22.07.2022 | | | |- | 90 || [[ਦੀਪਕ ਭਾਰਗਵ]]||04.01.2022 || 190 || [[ਜੇਰੇਡ ਆਲਮਨ]]||14.04.2022 |290 |[[ਜੇਮਸ ਬੇਲੀ]] |23.07.2022 | | | |- | 91 || [[ਰੇ ਅਘਯਾਨ]]||05.01.2022 || 191 || [[ਡੈਨੀਅਲ ਕਾਰਟੀਅਰ]]||15.04.2022 |291 |[[ਐਨੀ ਗੁਗਲੀਆ]] |24.07.2022 | | | |- | 92 || [[ਐਡਮ ਆਲ]]||06.01.2022 || 192 || [[ਕੇਵਿਨ ਐਲੀਸਨ]]||16.04.2022 |292 |[[ਪੌਲ ਵਿਰਟਜ਼]] |25.07.2022 | | | |- | 93 || [[ਆਰਤੀ ਅਗਰਵਾਲ (ਵਿਗਿਆਨੀ)]]||07.01.2022 || 193 || [[ਡਿਕ ਕਲੇਅਰ]]||17.04.2022 |293 |[[ਜੈਸਿਕਾ ਪਲੱਟ]] |26.07.2022 |393 | | |- | 94 || [[ਭੂਪੇਨ ਖੱਖੜ]]||08.01.2022 || 194 || [[ਸੇਬ ਕਾਸਤਰੋ]]||18.04.2022 |294 |[[ਲੁਈ ਸੈਂਡ]] |27.07.2022 |394 | | |- | 95 || [[ਐਨੀ ਆਸ਼ੀਮ]]||09.01.2022 || 195 || [[ਹੈਂਕ ਚੇਨ]]||19.04.2022 |295 |[[ਐਂਡਰਿਆ ਯੀਅਰਵੁੱਡ]] |28.07.2022 |395 | | |- | 96 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਡ੍ਰੈਗਨ]]||10.01.2022 || 196 || [[ਅਬਦੁ ਅਲੀ]]||20.04.2022 |296 |[[ਬੈਟੀ ਬੈਕਸਟਰ]] |29.07.2022 |396 | | |- | 97 || [[ਚੱਕੀ ਬਾਰਟੋਲੋ]]||11.01.2022 || 197 || [[ਸਲਵਾਡੋਰ ਕੈਲਵੋ]]||21.04.2022 |297 |[[ਟੇਡ ਨੌਰਥ]] |30.07.2022 |397 | | |- | 98 || [[ਜੈਕ ਬਾਰਨ]]||12.01.2022 || 198 || [[ਬਲੈਕ ਸਪਾਰਕ]]||22.04.2022 |298 |[[ਰਿਚਰਡ ਹਰਮਨ]] |31.07.2022 |398 | | |- | 99 || [[ਅਡੱਲਟ ਮੋਮ]]||13.01.2022 || 199 || [[ਮਾਰਕ ਬਲੇਨ]]||23.04.2022 |299 |[[ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ]] |01.08.2022 |399 | | |- | 100 || [[ਕਾਰਲਾ ਐਂਤੋਨੇਲੀ]]||14.01.2022 || 200 || [[ਰਿਵਰ ਗਾਲੋ]]||24.04.2022 |300 |[[ਖਵਾਲ]] |02.08.2022 |400 | | |- |} mj26nnucbek9lmm7mc38g7l7mfzw5od 2 141224 611113 610956 2022-08-11T12:13:27Z Gill jassu 31716 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" |- ! colspan=3| 1^st round: 12.01.2022–21.04.2022 !! colspan=3| 2^nd round: 22.04.2022–30.07.2022 !! colspan=3| 3^nd round: 31.07.2022–07.11.2022 |- ! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date |- | 1 || [[ਕਲਾ ਦਾ ਕੰਮ]] || 12-01-2022 || 1 || [[ਸੰਸਾਰ]] || 22.04.2022 || 1 || [[ਟੋਨੀ ਮਾਂਗਨ]] || 31.07.2022 |- | 2 || [[ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਕਲਾ]] || 13-01-2022 || 2 || [[ਈਕੁਮੇਨ]] || 23.04.2022 || 2 || [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼]] || 01.08.2022 |- | 3 || [[ਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਕਲਾ]] || 14-01-2022 || 3 || [[ਅਲਾਸਕਾ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ]] || 24.04.2022 || 3 || [[ਹਿੱਪੀ]] || 02.08.2022 |- | 4 || [[ਜਰਮਨ ਕਲਾ]] || 15-01-2022 || 4 || [[ਸਲਾਨਾ ਚੱਕਰ]] || 25.04.2022 || 4 || [[ਐਲਿਸ ਰੇਜੀਨਾ]] || 03.08.2022 |- | 5 || [[ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਲਾ]] || 16-01-2022 || 5 || [[ਐਂਥਰੋਪੋਸਫੀਅਰ]] || 26.04.2022 || 5 || [[ਰੀਟਾ ਲੀ]] || 04.08.2022 |- | 6 || [[ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਕਲਾ]] || 17-01-2022 || 6 || [[ਬਾਇਓਸਪੀਲੋਜੀ]] || 27.04.2022 || 6 || [[ਮੈਕੋਂਡੋ]] || 05.08.2022 |- | 7 || [[ਮਲੇਸ਼ੀਅਨ ਕਲਾ]] || 18-01-2022 || 7 || [[ਕੈਸਕੇਡਜ਼ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ]] || 28.04.2022 || 7 || [[ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕਾ]] || 06.08.2022 |- | 8 || [[ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਕਲਾ]] || 19-01-2022 || 8 || [[ਕਾਲਕ੍ਰਮ]] || 29.04.2022 || 8 || [[ਜੂਲੀਓ ਕੋਰਟਾਜ਼ਰ]] || 07.08.2022 |- | 9 || [[ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ]] || 20-01-2022 || 9 || [[ਧਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਹਫ਼ਤਾ]] || 30.04.2022 || 9 || [[ਜਾਦੂਈ ਯਥਾਰਥਵਾਦ]] || 08.08.2022 |- | 10 || [[ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀ ਕਲਾ]] || 21-01-2022 || 10 || [[ਐਸਡੈਟ]] || 01.05.2022 || 10 || [[ਏ ਜੇ ਥਾਮਸ]] || 09.08.2022 |- | 11 || [[ਕਲਾ ਸੰਸਾਰ]] || 22-01-2022 || 11 || [[ਭੂ-ਰਸਾਇਣ]] || 02.05.2022 || 11 || [[ ਏ ਕੇ ਰਾਮਾਨੁਜਨ ]] || 10.08.2022 |- | 12 || [[ਤੁਵਾਲੂ ਦੀ ਕਲਾ]] || 23-01-2022 || 12 || [[ਜੀਓਇਨਫੋਰਮੈਟਿਕਸ]] || 03.05.2022 || 12 || [[ਅਮਿਤ ਚੌਧਰੀ]] || 11.08.2022 |- | 13 || [[ਸੋਮਾਲੀ ਕਲਾ]] || 24-01-2022 || 13 || [[ਜਿਓਮਕੈਨਿਕਸ]] || 04.05.2022 |- | 14 || [[ਕੋਰੀਆਈ ਕਲਾ]] || 25-01-2022 || 14 || [[ਜਿਓਰੈਫ]] || 05.05.2022 |- | 15 || [[ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਦੀਆਂ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਆਰਟਸ]] || 26-01-2022 || 15 || [[GNS ਵਿਗਿਆਨ]] || 06.05.2022 |- | 16 || [[ਤੁਰਕੀ ਕਲਾ]] || 27-01-2022 || 16 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਿਕਾਸ]] || 07.05.2022 |- | 17 || [[ਅਫਰੀਕੀ ਕਲਾ]] || 28-01-2022 || 17 || [[ਪੈਲੀਓਜੀਓਸਾਇੰਸ]] || 08.05.2022 |- | 18 || [[ਜਾਰਡਨ ਦੀ ਕਲਾ]] || 29-01-2022 || 18 || [[ਪੈਲੀਓਇੰਟੈਂਸਿਟੀ]] || 09.05.2022 |- | 19 || [[ਚਿਲੀ ਕਲਾ]] || 30-01-2022 || 19 || [[ਪੈਲੀਓਨਟੋਲੋਜੀ]] || 10.05.2022 |- | 20 || [[ਸਰਬੀਆਈ ਕਲਾ]] || 31-01-2022 || 20 || [[ਭੌਤਿਕ ਭੂਗੋਲ]] || 11.05.2022 |- | 21 || [[ਫਲਸਤੀਨੀ ਕਲਾ]] || 01-02-2022 || 21 || [[ਸੈਡਲਰ ਪ੍ਰਭਾਵ]] || 12.05.2022 |- | 22 || [[ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ ਕਲਾ]] || 02-02-2022 || 22 || [[ਭੂਚਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ]] || 13.05.2022 |- | 23 || [[ਕੁੱਕ ਟਾਪੂ ਕਲਾ]] || 03-02-2022 || 23 || [[ਮਿੱਟੀ ਸੂਰਜੀਕਰਣ]] || 14.05.2022 |- | 24 || [[ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਕਲਾ]] || 04-02-2022 || 24 || [[ਠੋਸ ਧਰਤੀ‎]] || 15.05.2022 |- | 25 || [[ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਕਲਾ]] || 05-02-2022 || 25 || [[ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਵਿਗਿਆਨ]] || 16.05.2022 |- | 26 || [[ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਲਾ]] || 06-02-2022 || 26 || [[ਟ੍ਰੈਵਰਸ (ਸਰਵੇਖਣ)]] || 17.05.2022 |- | 27 || [[ਕਤਰ ਕਲਾ]] || 07-02-2022 || 27 || [[ਧਰਤੀ ਦਾ ਪੜਾਅ]] || 18.05.2022 |- | 28 || [[ਲਾਓ ਕਲਾ]] || 08-02-2022 || 28 || [[ਉਪ-ਤੂਫਾਨ]] || 19.05.2022 |- | 29 || [[ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਆਰਟਸ]] || 09-02-2022 || 29 || [[ਜਾਰਾਮੀਲੋ ਰਿਵਰਸਲ]] || 20.05.2022 |- | 30 || [[ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ]] || 10-02-2022 || 30 || [[ਧਰਤੀ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ]] || 21.05.2022 |- | 31 || [[ਵੈਲਸ਼ ਕਲਾ]] || 11-02-2022 || 31 || [[ਭੂ-ਕੇਂਦਰੀ ਔਰਬਿਟ]] || 22.05.2022 |- | 32 || [[ਵੀਅਤਨਾਮੀ ਕਲਾ]] || 12-02-2022 || 32 || [[ਥਰਮੋਪੌਜ਼]] || 23.05.2022 |- | 33 || [[ਪੋਲਿਸ਼ ਕਲਾ]] || 13-02-2022 || 33 || [[ਟਰਬੋਪੌਜ਼]] || 24.05.2022 |- | 34 || [[ਓਵਰ ਮਾਡਲ ਵਾਲੀ ਖੋਪੜੀ]] || 14-02-2022 || 34 || [[ਕੁਨਿਉ ਕੁਆਂਟੁ]] || 25.05.2022 |- | 35 || [[ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵੀਨਾ ਕਲਾ]] || 15-02-2022 || 35 || [[ਡੈਂਡੇਲੀਅਨ ਊਰਜਾ]] || 26.05.2022 |- | 36 || [[ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ ਕਲਾ]] || 16-02-2022 || 36 || [[ਧਰਤੀ ਦਾ ਨਾਜ਼ੁਕ ਭਾਗ]] || 27.05.2022 |- | 37 || [[ਅਲਮੈਨਕ ਕਲਾ]] || 17-02-2022 || 37 || [[ਧਰਤੀ ਦਾ ਸਮਾਂ]] || 28.05.2022 |- | 38 || [[ਆਰਟਬੈਂਕ]] || 18-02-2022 || 38 || [[ਤਾਨੀਆ ਏਬੀ]] || 29.05.2022 |- | 39 || [[ਗਲੋਬਲ ਕਲਾ]] || 19-02-2022 || 39 || [[ਐਡ ਬੇਅਰਡ]] || 30.05.2022 |- | 40 || [[ਜੂਲੀਅਨ ਬੀਵਰ]] || 20-02-2022 || 40 || [[ਰਵਿੰਦਰ ਬਾਂਸਲ]] || 31.05.2022 |- | 41 || [[ਕੈਨੇਡਾ ਹਾਊਸ]] || 21-02-2022 || 41 || [[ਫਰਾਂਸਿਸ ਬਾਰਕਲੇ]] || 01.06.2022 |- | 42 || [[ਬਲੂ ਸਟਾਰ ਪ੍ਰੈਸ]] || 22-02-2022 || 42 || [[ਵਿਲੀਅਮ ਡੈਂਪੀਅਰ]] || 02.06.2022 |- | 43 || [[ਰਾਇਲ ਆਰਟੇਲ]] || 23-02-2022 || 43 || [[ਵਾਇਲੇਟ ਕੋਰਡਰੀ]] || 03.06.2022 |- | 44 || [[ਪੀਟਰ ਮਿਸ਼ੇਲ]] || 24-02-2022 || 44 || [[ਪੈਲੇ ਹੁਲਡ]] || 04.06.2022 |- | 45 || [[ਕੈਰੀ ਮੌਰਿਸ]] || 25-02-2022 || 45 || [[ਜ਼ਿਕੀ ਸ਼ੇਕਡ]] || 05.06.2022 |- | 46 || [[ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਕਲਾ]] || 26-02-2022 || 46 || [[ਇਵਾਨ ਵਿਸਿਨ]] || 06.06.2022 |- | 47 || [[ਅਰਬੇਸਕ]] || 27-02-2022 || 47 || [[ਜੇਮਸ ਕੇਚਲ]] || 07.06.2022 |- | 48 || [[ਚੰਪਾ ਦੀ ਕਲਾ]] || 28-02-2022 || 48 || [[ਬਿਮਲ ਮੁਖਰਜੀ]] || 08.06.2022 |- | 49 || [[ਰੇਨਰ ਕਰੋਨ]] || 01-03-2022 || 49 || [[ਕਲੇਰ ਫਰਾਂਸਿਸ]] || 09.06.2022 |- | 50 || [[ਆਧੁਨਿਕ ਕਲਾ]] || 02-03-2022 || 50 || [[ਨਥਾਨਿਏਲ ਪੋਰਟਲਾਕ]] || 10.06.2022 |- | 51 || [[ਕਲਾ ਆਲੋਚਕ]] || 03-03-2022 || 51 || [[ਯੂਰੀ ਲਿਸਿਆਨਸਕੀ ]] || 11.06.2022 |- | 52 || [[ਪਲਿੰਕਾਰਟ]] || 04-03-2022 || 52 || [[ਚਾਰਲਸ ਜੈਕਿਨੋਟ]] || 12.06.2022 |- | 53 || [[ਮੂਰਤੀ-ਵਿਗਿਆਨ]] || 05-03-2022 || 53 || [[ਜੀਓਨ (ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ)]] || 13.06.2022 |- | 54 || [[ਦਾਨ ਲਈ ਕਲਾ]] || 06-03-2022 || 54 || [[ਟ੍ਰੈਵਿਸ ਲੁਡਲੋ]] || 14.06.2022 |- | 55 || [[ਅਫਰੀਕੀ ਲੋਕ ਕਲਾ]] || 07-03-2022 || 55 || [[ਜਾਰਜ ਸ਼ੈਲਵੋਕ]] || 15.06.2022 |- | 56 || [[ਆਰਟਵਾਸ਼ਿੰਗ]] || 08-03-2022 || 56 || [[ਵੀਨਸ ਦੀ ਪੱਟੀ]] || 16.06.2022 |- | 57 || [[ਮੈਕਰੋਨੀ ਕਲਾ]] || 09-03-2022 || 57 || [[ਭੂਗੋਲਿਕ ਜ਼ੋਨ]] || 17.06.2022 |- | 58 || [[ਅਬੂ ਧਾਬੀ ਕਲਾ]] || 10-03-2022 || 58 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੰਸਾਰ]] || 18.06.2022 |- | 59 || [[ਡਰੋਨ ਕਲਾ]] || 11-03-2022 || 59 || [[ਗਦਾਨੀ]] || 19.06.2022 |- | 60 || [[ਕਾਗਜ਼ੀ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ]] || 12-03-2022 || 60 || [[ਖੰਟੀ ਸਾਗਰ]] || 20.06.2022 |- | 61 || [[ਫਿਜ਼ੀਓਪਲਾਸਟਿਕ ਕਲਾ]] || 13-03-2022 || 61 || [[ਮੇਸੋਪਲੇਟਸ]] || 21.06.2022 |- | 62 || [[ਕਲਾ ਸਕੂਲ]] || 14-03-2022 || 62 || [[ਗਲੋਬਲ ਦਿਮਾਗ]] || 22.06.2022 |- | 63 || [[ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ]] || 15-03-2022 || 63 || [[ਐਡਵਰਡ ਲੈਟੀਮਰ ਬੀਚ ਜੂਨੀਅਰ]] || 23.06.2022 |- | 64 || [[ਭੂਮੀ ਕਲਾ]] || 16-03-2022 || 64 || [[ਜਿਓਟਾਰਗੇਟਿੰਗ]] || 24.06.2022 |- | 65 || [[ਵਿਚਾਰ ਕਲਾ]] || 17-03-2022 || 65 || [[ਜਿਓਮੈਸੇਜਿੰਗ]] || 25.06.2022 |- | 66 || [[ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਕਲਾ]] || 18-03-2022 || 66 || [[ਭੂ-ਵਾੜ]] || 26.06.2022 |- | 67 || [[ਸੰਦਰਭ ਕਲਾ]] || 19-03-2022 || 67 || [[ਏਸ਼ੀਆ ਕੌਂਸਲ]] || 27.06.2022 |- | 68 || [[ਚੈਂਪਮੋਲ]] || 20-03-2022 || 68 || [[ਵੈਬ ਚਿਲੀਜ਼]] || 28.06.2022 |- | 69 || [[ਵਿਸ਼ਵ ਲਈ ਕਲਾ]] || 21-03-2022 || 69 || [[ਐਰੋਸੋਲ]] || 29.06.2022 |- | 70 || [[ਅਮੀਨਾ ਅਹਿਮਦ ਆਹੂਜਾ]] || 22-03-2022 || 70 || [[ਹੇਟਰੋਸਫੀਅਰ]] || 30.06.2022 |- | 71 || [[ਲਕਸ਼ਮੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸਿਹਾਰੇ]] || 23-03-2022 || 71 || [[ਪਰਾਗ ਦੀ ਗਿਣਤੀ]] || 01.07.2022 |- | 72 || [[ਸੂਜ਼ੀ ਗੈਬਲਿਕ]] || 24-03-2022 || 72 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਹਵਾ]] || 02.07.2022 |- | 73 || [[ਡਾਂਸ ਆਲੋਚਨਾ]] || 25-03-2022 || 73 || [[ਹਵਾ ਦੀ ਖੜੋਤ]] || 03.07.2022 |- | 74 || [[ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਨੇਮਾ]] || 26-03-2022 || 74 || [[ਮੇਸੋਪੌਜ਼]] || 04.07.2022 |- | 75 || [[ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਲਾ ਆਲੋਚਨਾ]] || 27-03-2022 || 75 || [[ਕਾਲਾ ਕਾਰਬਨ]] || 05.07.2022 |- | 76 || [[ਲੌਰਾ ਹਾਰਡਿੰਗ]] || 28-03-2022 || 76 || [[ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨਦੀ]] || 06.07.2022 |- | 77 || [[ਚਾਰਲਸ ਜੇਨਕਸ]] || 29-03-2022 || 77 || [[ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਜੈੱਟ]] || 07.07.2022 |- | 78 || [[ਰੋਵਨ ਮੂਰ]] || 30-03-2022 || 78 || [[ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ]] || 08.07.2022 |- | 79 || [[ਸਾਰਾ ਰਹਿਬਰ]] || 31-03-2022 || 79 || [[ਧੁੰਦ ਦਾ ਧਨੁਸ਼]] || 09.07.2022 |- | 80 || [[ਸਟੈਪਫਰਹੌਸ]] || 01-04-2022 || 80 || [[ਡੀਜ਼ਲ ਨਿਕਾਸ]] || 10.07.2022 |- | 81 || [[ਹੈਗੋਇਟਾ]] || 02-04-2022 || 81 || [[ਫਰਾਜ਼ੀਲ ਬਰਫ਼]] || 11.07.2022 |- | 82 || [[ਫੌਜੀ ਕਲਾ]] || 03-04-2022 || 82 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਪਰਤ]] || 12.07.2022 |- | 83 || [[ਡਾਈਂਗ ਗੌਲ]] || 04-04-2022 || 83 || [[ਧਰੁਵੀ ਔਰਬਿਟ]] || 13.07.2022 |- | 84 || [[ਯੁੱਧ ਕਲਾਕਾਰ]] || 05-04-2022 || 84 || [[ਅਨੀਸ਼ੀਅਨ]] || 14.07.2022 |- | 85 || [[ਰੋਵਨ ਕ੍ਰੋ]] || 06-04-2022 || 85 || [[ਸਾਦੁਨ ਬੋਰੋ]] || 15.07.2022 |- | 86 || [[ਸੈਮੂਅਲ ਰੈਡਗ੍ਰੇਵ]] || 07-04-2022 || 86|| [[ਐਲਨ ਪ੍ਰਿਡੀ]] || 16.07.2022 |- | 87 || [[ਅਨਸਰੇਟਡ]] || 08-04-2022 || 87 || [[ਵਿਕਟਰ ਕਲੱਬ]] || 17.07.2022 |- | 88 || [[ਅਲਟਰਮੋਡਰਨ]] || 09-04-2022 || 88 || [[ਜੇਮਸ ਪਾਰਕਿੰਸਨ]] || 18.07.2022 |- | 89 || [[ਕੋਡਿਕੋਲੋਜੀ]] || 10-04-2022 || 89 || [[ਐਲਫ੍ਰੇਡ ਡੀ ਗ੍ਰਾਜ਼ੀਆ]] || 19.07.2022 |- | 90 || [[ਸਥਾਨਿਕ ਪ੍ਰਤੀਕ]] || 11-04-2022 || 90 || [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਿਗਰੈਸ਼ਨ]] || 20.07.2022 |- | 91 || [[ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਲਾਈਨ]] || 12-04-2022 || 91 || [[ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼]] || 21.07.2022 |- | 92 || [[ਮਾਸ]] || 13-04-2022 || 92 || [[ਬਿਲ ਕਿੰਗ (ਰਾਇਲ ਨੇਵੀ ਅਫਸਰ)]] || 22.07.2022 |- | 93 || [[ਕੁਬਾ ਕਲਾ]] || 14-04-2022 || 93 || [[ਮਾਰਕ ਬੀਓਮੋਂਟ (ਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰ)]] || 23.07.2022 |- | 94 || [[ਪੂਰਬੀਵਾਦ]] || 15-04-2022 || 94 || [[ਜੇਮਸ ਮੈਗੀ (ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਪਤਾਨ)]] || 24.07.2022 |- | 95 || [[ਟੋਂਡੋ (ਕਲਾ)]] || 16-04-2022 || 95 || [[ਰਿਚਰਡ ਰਸਲ ਵਾਲਡਰੋਨ]] || 25.07.2022 |- | 96 || [[ਯੂਰਪ ਦੀ ਕਲਾ]] || 17-04-2022 || 96 || [[ਰਾਬਰਟ ਗ੍ਰੇ (ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਪਤਾਨ)]] || 26.07.2022 |- | 97 || [[ਮੀਡੀਆ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ]] || 18-04-2022 || 97 || [[ਐਲੇਕ ਰੋਜ਼]] || 27.07.2022 |- | 98 || [[ਤਕਨੀਕੀ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ]] || 19-04-2022 || 98 || [[ਫਰਾਂਸਿਸ ਫਲੈਚਰ (ਪੁਜਾਰੀ)]] || 28.07.2022 |- | 99 || [[ਸੂਡੋਰੀਅਲਿਜ਼ਮ]] || 20-04-2022 || 99 || [[ਥਾਮਸ ਵੈਸਟਬਰੂਕ ਵਾਲਡਰੋਨ (ਕੌਂਸਲ)]] || 29.07.2022 |- | 100 || [[ਨਿਊਰੋਆਰਥਿਸਟਰੀ]] || 21-04-2022 || 100 || [[ਆਰਥਰ ਬਲੈਸਿਟ]] || 30.07.2022 |} m7lj6u8wyvpot2epecygqbjv9ag5jo6 0 143985 611114 2022-08-11T14:21:31Z Dugal harpreet 17460 "[[:en:Special:Redirect/revision/930093052|Old Brahmaputra River]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki '''ਪੁਰਾਣੀ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨਦੀ''' ( {{Lang-bn|পুরাতন ব্রহ্মপুত্র নদী}} ) ਉੱਤਰ-ਮੱਧ [[ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼]] ਵਿੱਚ [[ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦਰਿਆ|ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨਦੀ]] ਦਾ ਇੱਕ ਰਜਬਾਹਿ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.geonames.org/1208092/brahmaputra%20river.html|title=Old Brahmaputra River|access-date=10 October 2017}}</ref> ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਤਣਾ, ਵੱਡੀ ਨਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਵਹਾਅ 1762 ਦੇ ਅਰਾਕਾਨ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ [[ਜਮਨਾ ਦਰਿਆ (ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼)|ਜਮਨਾ ਨਦੀ]] ਰਾਹੀਂ ਮੁੜ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2017/08/flooding-concerns-return-northeastern-india-170812072447986.html|title=Flooding concerns return to northeastern India|website=www.aljazeera.com}}</ref> ਅੱਜ, ਪੁਰਾਣੀ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਹਾਅ ਇਸਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਵੈ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਨਦੀ ਜਮਾਲਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 200 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਵਗਦੀ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿਸ਼ੋਰਗੰਜ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ [[ਮੇਘਨਾ ਦਰਿਆ|ਮੇਘਨਾ ਨਦੀ]] ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। == ਹਵਾਲੇ == mqdou5hsmadoe4zcm72qk6gkc79upoz 0 143986 611115 2022-08-11T14:57:46Z 41.150.226.10 "'''ਪਵਮਾਨ ਮੰਤਰ''' (ਪਵਮਨਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਸ਼ੁੱਧ ਹੋਣਾ, ਤਣਾਓ", ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਮ ਦਾ ਇੱਕ ਨਾਮ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਵਮਾਨ ਅਭਿਆਰੋਹ (ਅਭਿਆਰੋਹ, ਅਰਥਾਤ "ਚੜ੍ਹਦਾ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, "ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ" ਲਈ ਇੱਕ ਉਪਨਿਸ਼ਦਿਕ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki '''ਪਵਮਾਨ ਮੰਤਰ''' (ਪਵਮਨਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਸ਼ੁੱਧ ਹੋਣਾ, ਤਣਾਓ", ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਮ ਦਾ ਇੱਕ ਨਾਮ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਵਮਾਨ ਅਭਿਆਰੋਹ (ਅਭਿਆਰੋਹ, ਅਰਥਾਤ "ਚੜ੍ਹਦਾ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, "ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ" ਲਈ ਇੱਕ ਉਪਨਿਸ਼ਦਿਕ ਤਕਨੀਕੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਹੈ) ਬਰਹਦਾਰਣਿਕ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਮੰਤਰ ਹੈ। ਮੰਤਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਲੀਦਾਨ ਨੂੰ ਸਪਾਂਸਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਦੁਆਰਾ ਸੋਮ ਬਲੀਦਾਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਚਾਰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੀ। == ਪਾਠ ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦ == ਅਸਤੋ ਮਾ ਸਦ੍ਗਮਯ । ਤਮਸੋ ਮਾ ਜ੍ਯੋਤਿਰ੍ਗਮਯ । ਮ੍ਰਿਤ੍ਯੋਰ੍ਮਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤੰ ਗਮਯ ॥ ਭਾਵ ਮੈਨੂੰ ਝੂਠ ਤੋਂ ਸੱਚ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਓ। ਮੈਨੂੰ ਹਨੇਰੇ ਤੋਂ ਚਾਨਣ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਓ। ਮੈਨੂੰ ਮੌਤ ਤੋਂ ਅਮਰਤਾ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਓ [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੰਤਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਉਪਨਿਸ਼ਦ]] 6n3dfjcz165p5ydkvfm6lmyqyz5ehj2 3 143987 611116 2022-08-11T15:23:49Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Nishchay Singh Tomer}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:23, 11 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 4igg7bz3lzomgb89fjn841yff1gsyhm 3 143988 611117 2022-08-11T17:38:53Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=ਮੋਮਿਨਾ ਬੱਟ}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:38, 11 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) lcy3nqcvlejjn8bsc4faaplqjmojupa 3 143989 611121 2022-08-12T01:23:31Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=IqbalSran}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01:23, 12 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) ciwdbk1q19p3fu99s8wn343avff97r9 0 143990 611122 2022-08-12T02:07:42Z Simranjeet Sidhu 8945 "[[:en:Special:Redirect/revision/1100243069|Robert Gober]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki   [[Category:Articles with hCards]] '''ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ''' (ਜਨਮ ਸਤੰਬਰ 12, 1954) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ [[ਮੂਰਤੀਕਲਾ|ਮੂਰਤੀਕਾਰ]] ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਅਕਸਰ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਜਾਣੀਆਂ-ਪਛਾਣੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿੰਕ, ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।<ref name=":0">[http://www.moma.org/collection/artist.php?artist_id=2199 Robert Gober] [[Museum of Modern Art]], New York.</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ == [[File:Untitled_Leg.jpg|right|thumb|220x220px| ''ਬਿਨਾਂ ਸਿਰਲੇਖ (ਲੱਤ)'' (1989-1990)]] [[File:Short_Haired_Cheese,_1992-1993,_Robert_Gober.jpg|right|thumb| 2022 ਵਿੱਚ [[ਮੈਟਰੋਪੋਲੀਟਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਆਰਟ]] ਵਿਖੇ ''ਛੋਟੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲਾ ਪਨੀਰ'' (1992-1993)]] ਗੋਬਰ ਦਾ ਜਨਮ ਵਾਲਿੰਗਫੋਰਡ, ਕਨੈਕਟੀਕਟ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਿਡਲਬਰੀ ਕਾਲਜ,<ref>{{Cite web|url=http://www.tfaoi.com/aa/1aa/1aa347.htm|title=San Francisco Museum of Modern Art : Robert Gober: Sculptures and Drawings|publisher=Traditional Fine Arts Organization|access-date=29 May 2011}}</ref> [[ਵਰਮਾਂਟ|ਵਰਮੋਂਟ]] ਅਤੇ ਟਾਈਲਰ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ, [[ਰੋਮ]] ਵਿੱਚ ਫਾਈਨ ਆਰਟ<ref name=":0">[http://www.moma.org/collection/artist.php?artist_id=2199 Robert Gober] [[Museum of Modern Art]], New York.</ref> ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਗੋਬਰ 1976 ਵਿੱਚ [[ਨਿਊਯਾਰਕ]] ਵਿੱਚ ਵੱਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਰਖਾਣ, ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਸਟਰੈਚਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਲੌਫਟਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ।<ref name="Robert Gober">[http://www.guggenheim.org/new-york/collections/collection-online/artists/bios/2954 Robert Gober] [[Solomon R. Guggenheim Museum]], New York.</ref> ਉਸਨੇ ਪੇਂਟਰ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਮਰੇ <ref name="Robert Gober" /> ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਵਜੋਂ ਪੰਜ ਸਾਲ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ।<ref>[http://www.nga.gov/content/ngaweb/Collection/artist-info.23412.html?artistId=23412&pageNumber=1 Robert Gober] [[National Gallery of Art]], Washington.</ref> == ਕੰਮ == ਗੋਬਰ ਦਾ ਕੰਮ ਅਕਸਰ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਜਾਣੀਆਂ-ਪਛਾਣੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿੰਕ, ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ [[ਕੁਦਰਤ]], ਲਿੰਗਕਤਾ, [[ਧਰਮ]] ਅਤੇ [[ਸਿਆਸਤ|ਰਾਜਨੀਤੀ]] ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਹੱਥੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਆਮ ਸਿੰਕ ਦੀ ਮੁੜ-ਸਿਰਜਣਾ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੇ [[ਫ਼ੋਟੋਗਰਾਫ਼ੀ|ਫੋਟੋਆਂ]], ਪ੍ਰਿੰਟਸ, ਡਰਾਇੰਗ ਵੀ ਬਣਾਏ ਹਨ। 1982-83 ਵਿੱਚ, ਗੋਬਰ ਨੇ ਈਸਟ ਵਿਲੇਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਟੋਰਫਰੰਟ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ ਪਲਾਈਵੁੱਡ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਟੁਕੜੇ ਉੱਤੇ ਬਣਾਈਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੇ 89 ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਦਲਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੀ ਸਲਾਈਡ ਬਣਾਈ; ਉਸਨੇ ਹਰੇਕ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਇੱਕ ਸਲਾਈਡ ਬਣਾਈ, ਫਿਰ ਪੇਂਟ ਨੂੰ ਸਕ੍ਰੈਪ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।<ref name="October 2, 2014">[[Roberta Smith]] (October 2, 2014), [https://www.nytimes.com/2014/10/03/arts/design/robert-gober-the-heart-is-not-a-metaphor-at-moma.html Reality Skewed and Skewered (Gushing, Too) – ‘Robert Gober: The Heart Is Not a Metaphor,’ at MoMA] ''[[New York Times]]''.</ref> 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਰ, ਲੱਕੜ, ਤਾਰ ਦੀ ਲਾਥ ਅਤੇ ਅਰਧ-ਗਲੌਸ ਈਨਾਮਲ<ref>[[Jerry Saltz]] (October 1, 2014), [http://www.vulture.com/2014/09/great-robert-gober-like-koons-but-grosser.html Art Review: The Great, Inscrutable Robert Gober] ''[[New York Magazine]]''.</ref> ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲੇਪ ਨਾਲ ਬਣੇ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਨਕੀ ਸਿੰਕਾਂ ਦੀ ਉਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।<ref name="October 2, 2014" /><ref name="theguardian.com">Jason Farago (October 3, 2014), [https://www.theguardian.com/artanddesign/2014/oct/03/robert-gober-moma-retrospective-review-sculpture-art Robert Gober opens at MoMA: sober, haunting and genuinely affecting] ''[[The Guardian]]''.</ref> 1989 ਤੱਕ ਗੋਬਰ ਮਰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੋਮ ਦੀ ਵਰਤੋ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜੁੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਟਰਾਊਜ਼ਰ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ, ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੋਮ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name="theguardian.com">Jason Farago (October 3, 2014), [https://www.theguardian.com/artanddesign/2014/oct/03/robert-gober-moma-retrospective-review-sculpture-art Robert Gober opens at MoMA: sober, haunting and genuinely affecting] ''[[The Guardian]]''.</ref> ਵਿਟਨੀ ਬਾਇਨਿਅਲ 2012 ਵਿੱਚ, ਗੋਬਰ ਨੇ ਫੋਰੈਸਟ ਬੇਸ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਲੇਖ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਕਮਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਹਰਮਾਫ੍ਰੋਡਿਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦਾ ਹੈ।<ref>David Colman (March 16, 2012), [https://www.nytimes.com/2012/03/18/fashion/a-curator-at-the-whitney-jay-sanders-considers-is-it-art.html Art Between the Cracks] ''[[New York Times]]''.</ref> ਉਸਨੇ 2009 ਵਿੱਚ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਹੈਮਰ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ "ਹੀਟ ਵੇਵਜ਼ ਇਨ ਏ ਸਵੈਂਪ: ਚਾਰਲਸ ਬਰਚਫੀਲਡ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਜ਼" ਨੂੰ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਬਰਚਫੀਲਡ ਪੈਨੀ ਆਰਟ ਸੈਂਟਰ, ਬਫੇਲੋ ਅਤੇ ਵਿਟਨੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ ਅਮੈਰੀਕਨ ਆਰਟ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕੀਤਾ)। == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਗੋਬਰ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਡੋਨਾਲਡ ਮੋਫੇਟ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।<ref>Jori Finkel (October 7, 2009), [https://www.nytimes.com/2009/10/11/arts/design/11fink.html Opposites Attract, and an Exhibition Opens] ''[[New York Times]]''.</ref> ਉਹ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ|ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ]] ਅਤੇ ਮੇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੋਬਰ ਨੇ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਕੰਟੈਂਪਰੇਰੀ ਆਰਟਸ (ਐਫ.ਸੀ.ਏ.) ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼,<ref>[http://s3.amazonaws.com/fca-website-production/system/comfy/cms/files/72/files/original/2013_Grants_to_Artists_Press_Release_FINAL.pdf Foundation for Contemporary Arts Announces 2013 Grants to Artists] [[Foundation for Contemporary Arts]] (FCA), press release of January 15, 2012.</ref> ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੈਟਰਿਕ-ਮਾਰਟਿਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਬੋਰਡ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://www.matthewmarks.com/new-york/artists/robert-gober/ ਮੈਥਿਊ ਮਾਰਕਸ ਗੈਲਰੀ ਵਿਖੇ ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ] * [http://www.artcyclopedia.com/artists/gober_robert.html ਆਰਟਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ] * [http://www.tfaoi.com/aa/1aa/1aa347.htm ਸਾਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਆਰਟ] * [https://web.archive.org/web/20080616014034/http://www.guggenheimcollection.org/site/artist_works_53A_0.html Guggenheim ਵਿਖੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ] * [http://www.lacan.com/lacinkXXVII8.htm 1978-2000: ਰੀਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼] * [http://www.mam.org/collection/details.php?ID=M1999.48 ਮਿਲਵਾਕੀ ਆਰਟ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ] * [https://www.moma.org/calendar/exhibitions/1452] * [https://www.schaulager.org/en/activities/exhibitions/robert-gober] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1954]] jhspwat8rgo56hrtiiapn1lm7lzopfv 611123 611122 2022-08-12T02:12:42Z Simranjeet Sidhu 8945 wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ | image = Sinks Install 2.jpg | caption = ''ਅਨਟਾਇਟਲਡ'' (1992) | birth_name = | birth_date = {{Birth date and age|1954|09|12|mf=y}} | birth_place = ਵਾਲਿੰਗਫੋਰਡ, ਕਨੈਕਟੀਕਟ, ਯੂ.ਐਸ. | death_date = | death_place = | field = [[ਮੂਰਤੀਕਲਾ|ਮੂਰਤੀਕਾਰ]] | training = ਮਿਡਲਬਰੀ ਕਾਲਜ, [[ਵਰਮਾਂਟ|ਵਰਮੋਂਟ]], ਟਾਈਲਰ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ, [[ਰੋਮ]] | movement = | works = | patrons = | influenced by = | influenced = | awards = }} '''ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ''' (ਜਨਮ ਸਤੰਬਰ 12, 1954) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ [[ਮੂਰਤੀਕਲਾ|ਮੂਰਤੀਕਾਰ]] ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਅਕਸਰ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਜਾਣੀਆਂ-ਪਛਾਣੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿੰਕ, ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।<ref name=":0">[http://www.moma.org/collection/artist.php?artist_id=2199 Robert Gober] [[Museum of Modern Art]], New York.</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ == [[File:Untitled_Leg.jpg|right|thumb|220x220px| ''ਬਿਨਾਂ ਸਿਰਲੇਖ (ਲੱਤ)'' (1989-1990)]] [[File:Short_Haired_Cheese,_1992-1993,_Robert_Gober.jpg|right|thumb| 2022 ਵਿੱਚ [[ਮੈਟਰੋਪੋਲੀਟਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਆਰਟ]] ਵਿਖੇ ''ਛੋਟੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲਾ ਪਨੀਰ'' (1992-1993)]] ਗੋਬਰ ਦਾ ਜਨਮ ਵਾਲਿੰਗਫੋਰਡ, ਕਨੈਕਟੀਕਟ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਿਡਲਬਰੀ ਕਾਲਜ,<ref>{{Cite web|url=http://www.tfaoi.com/aa/1aa/1aa347.htm|title=San Francisco Museum of Modern Art : Robert Gober: Sculptures and Drawings|publisher=Traditional Fine Arts Organization|access-date=29 May 2011}}</ref> [[ਵਰਮਾਂਟ|ਵਰਮੋਂਟ]] ਅਤੇ ਟਾਈਲਰ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ, [[ਰੋਮ]] ਵਿੱਚ ਫਾਈਨ ਆਰਟ<ref name=":0">[http://www.moma.org/collection/artist.php?artist_id=2199 Robert Gober] [[Museum of Modern Art]], New York.</ref> ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਗੋਬਰ 1976 ਵਿੱਚ [[ਨਿਊਯਾਰਕ]] ਵਿੱਚ ਵੱਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਰਖਾਣ, ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਸਟਰੈਚਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਲੌਫਟਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ।<ref name="Robert Gober">[http://www.guggenheim.org/new-york/collections/collection-online/artists/bios/2954 Robert Gober] [[Solomon R. Guggenheim Museum]], New York.</ref> ਉਸਨੇ ਪੇਂਟਰ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਮਰੇ <ref name="Robert Gober" /> ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਵਜੋਂ ਪੰਜ ਸਾਲ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ।<ref>[http://www.nga.gov/content/ngaweb/Collection/artist-info.23412.html?artistId=23412&pageNumber=1 Robert Gober] [[National Gallery of Art]], Washington.</ref> == ਕੰਮ == ਗੋਬਰ ਦਾ ਕੰਮ ਅਕਸਰ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਜਾਣੀਆਂ-ਪਛਾਣੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿੰਕ, ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ [[ਕੁਦਰਤ]], ਲਿੰਗਕਤਾ, [[ਧਰਮ]] ਅਤੇ [[ਸਿਆਸਤ|ਰਾਜਨੀਤੀ]] ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਹੱਥੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਆਮ ਸਿੰਕ ਦੀ ਮੁੜ-ਸਿਰਜਣਾ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੇ [[ਫ਼ੋਟੋਗਰਾਫ਼ੀ|ਫੋਟੋਆਂ]], ਪ੍ਰਿੰਟਸ, ਡਰਾਇੰਗ ਵੀ ਬਣਾਏ ਹਨ। 1982-83 ਵਿੱਚ, ਗੋਬਰ ਨੇ ਈਸਟ ਵਿਲੇਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਟੋਰਫਰੰਟ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ ਪਲਾਈਵੁੱਡ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਟੁਕੜੇ ਉੱਤੇ ਬਣਾਈਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੇ 89 ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਦਲਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੀ ਸਲਾਈਡ ਬਣਾਈ; ਉਸਨੇ ਹਰੇਕ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਇੱਕ ਸਲਾਈਡ ਬਣਾਈ, ਫਿਰ ਪੇਂਟ ਨੂੰ ਸਕ੍ਰੈਪ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।<ref name="October 2, 2014">[[Roberta Smith]] (October 2, 2014), [https://www.nytimes.com/2014/10/03/arts/design/robert-gober-the-heart-is-not-a-metaphor-at-moma.html Reality Skewed and Skewered (Gushing, Too) – ‘Robert Gober: The Heart Is Not a Metaphor,’ at MoMA] ''[[New York Times]]''.</ref> 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਰ, ਲੱਕੜ, ਤਾਰ ਦੀ ਲਾਥ ਅਤੇ ਅਰਧ-ਗਲੌਸ ਈਨਾਮਲ<ref>[[Jerry Saltz]] (October 1, 2014), [http://www.vulture.com/2014/09/great-robert-gober-like-koons-but-grosser.html Art Review: The Great, Inscrutable Robert Gober] ''[[New York Magazine]]''.</ref> ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲੇਪ ਨਾਲ ਬਣੇ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਨਕੀ ਸਿੰਕਾਂ ਦੀ ਉਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।<ref name="October 2, 2014" /><ref name="theguardian.com">Jason Farago (October 3, 2014), [https://www.theguardian.com/artanddesign/2014/oct/03/robert-gober-moma-retrospective-review-sculpture-art Robert Gober opens at MoMA: sober, haunting and genuinely affecting] ''[[The Guardian]]''.</ref> 1989 ਤੱਕ ਗੋਬਰ ਮਰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੋਮ ਦੀ ਵਰਤੋ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜੁੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਟਰਾਊਜ਼ਰ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ, ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੋਮ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name="theguardian.com">Jason Farago (October 3, 2014), [https://www.theguardian.com/artanddesign/2014/oct/03/robert-gober-moma-retrospective-review-sculpture-art Robert Gober opens at MoMA: sober, haunting and genuinely affecting] ''[[The Guardian]]''.</ref> ਵਿਟਨੀ ਬਾਇਨਿਅਲ 2012 ਵਿੱਚ, ਗੋਬਰ ਨੇ ਫੋਰੈਸਟ ਬੇਸ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਲੇਖ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਕਮਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਹਰਮਾਫ੍ਰੋਡਿਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦਾ ਹੈ।<ref>David Colman (March 16, 2012), [https://www.nytimes.com/2012/03/18/fashion/a-curator-at-the-whitney-jay-sanders-considers-is-it-art.html Art Between the Cracks] ''[[New York Times]]''.</ref> ਉਸਨੇ 2009 ਵਿੱਚ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਹੈਮਰ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ "ਹੀਟ ਵੇਵਜ਼ ਇਨ ਏ ਸਵੈਂਪ: ਚਾਰਲਸ ਬਰਚਫੀਲਡ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਜ਼" ਨੂੰ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਬਰਚਫੀਲਡ ਪੈਨੀ ਆਰਟ ਸੈਂਟਰ, ਬਫੇਲੋ ਅਤੇ ਵਿਟਨੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ ਅਮੈਰੀਕਨ ਆਰਟ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕੀਤਾ)। == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਗੋਬਰ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਡੋਨਾਲਡ ਮੋਫੇਟ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।<ref>Jori Finkel (October 7, 2009), [https://www.nytimes.com/2009/10/11/arts/design/11fink.html Opposites Attract, and an Exhibition Opens] ''[[New York Times]]''.</ref> ਉਹ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ|ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ]] ਅਤੇ ਮੇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੋਬਰ ਨੇ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਕੰਟੈਂਪਰੇਰੀ ਆਰਟਸ (ਐਫ.ਸੀ.ਏ.) ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼,<ref>[http://s3.amazonaws.com/fca-website-production/system/comfy/cms/files/72/files/original/2013_Grants_to_Artists_Press_Release_FINAL.pdf Foundation for Contemporary Arts Announces 2013 Grants to Artists] [[Foundation for Contemporary Arts]] (FCA), press release of January 15, 2012.</ref> ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੈਟਰਿਕ-ਮਾਰਟਿਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਬੋਰਡ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://www.matthewmarks.com/new-york/artists/robert-gober/ ਮੈਥਿਊ ਮਾਰਕਸ ਗੈਲਰੀ ਵਿਖੇ ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ] * [http://www.artcyclopedia.com/artists/gober_robert.html ਆਰਟਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ] * [http://www.tfaoi.com/aa/1aa/1aa347.htm ਸਾਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਆਰਟ] * [https://web.archive.org/web/20080616014034/http://www.guggenheimcollection.org/site/artist_works_53A_0.html Guggenheim ਵਿਖੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ] * [http://www.lacan.com/lacinkXXVII8.htm 1978-2000: ਰੀਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼] * [http://www.mam.org/collection/details.php?ID=M1999.48 ਮਿਲਵਾਕੀ ਆਰਟ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ] * [https://www.moma.org/calendar/exhibitions/1452] * [https://www.schaulager.org/en/activities/exhibitions/robert-gober] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1954]] 3r4dbz01x5k8fiaancbxa77kscdcq3q 611124 611123 2022-08-12T02:13:03Z Simranjeet Sidhu 8945 added [[Category:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਕਲਾਕਾਰ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ | image = Sinks Install 2.jpg | caption = ''ਅਨਟਾਇਟਲਡ'' (1992) | birth_name = | birth_date = {{Birth date and age|1954|09|12|mf=y}} | birth_place = ਵਾਲਿੰਗਫੋਰਡ, ਕਨੈਕਟੀਕਟ, ਯੂ.ਐਸ. | death_date = | death_place = | field = [[ਮੂਰਤੀਕਲਾ|ਮੂਰਤੀਕਾਰ]] | training = ਮਿਡਲਬਰੀ ਕਾਲਜ, [[ਵਰਮਾਂਟ|ਵਰਮੋਂਟ]], ਟਾਈਲਰ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ, [[ਰੋਮ]] | movement = | works = | patrons = | influenced by = | influenced = | awards = }} '''ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ''' (ਜਨਮ ਸਤੰਬਰ 12, 1954) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ [[ਮੂਰਤੀਕਲਾ|ਮੂਰਤੀਕਾਰ]] ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਅਕਸਰ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਜਾਣੀਆਂ-ਪਛਾਣੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿੰਕ, ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।<ref name=":0">[http://www.moma.org/collection/artist.php?artist_id=2199 Robert Gober] [[Museum of Modern Art]], New York.</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ == [[File:Untitled_Leg.jpg|right|thumb|220x220px| ''ਬਿਨਾਂ ਸਿਰਲੇਖ (ਲੱਤ)'' (1989-1990)]] [[File:Short_Haired_Cheese,_1992-1993,_Robert_Gober.jpg|right|thumb| 2022 ਵਿੱਚ [[ਮੈਟਰੋਪੋਲੀਟਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਆਰਟ]] ਵਿਖੇ ''ਛੋਟੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲਾ ਪਨੀਰ'' (1992-1993)]] ਗੋਬਰ ਦਾ ਜਨਮ ਵਾਲਿੰਗਫੋਰਡ, ਕਨੈਕਟੀਕਟ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਿਡਲਬਰੀ ਕਾਲਜ,<ref>{{Cite web|url=http://www.tfaoi.com/aa/1aa/1aa347.htm|title=San Francisco Museum of Modern Art : Robert Gober: Sculptures and Drawings|publisher=Traditional Fine Arts Organization|access-date=29 May 2011}}</ref> [[ਵਰਮਾਂਟ|ਵਰਮੋਂਟ]] ਅਤੇ ਟਾਈਲਰ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ, [[ਰੋਮ]] ਵਿੱਚ ਫਾਈਨ ਆਰਟ<ref name=":0">[http://www.moma.org/collection/artist.php?artist_id=2199 Robert Gober] [[Museum of Modern Art]], New York.</ref> ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਗੋਬਰ 1976 ਵਿੱਚ [[ਨਿਊਯਾਰਕ]] ਵਿੱਚ ਵੱਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਰਖਾਣ, ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਸਟਰੈਚਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਲੌਫਟਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ।<ref name="Robert Gober">[http://www.guggenheim.org/new-york/collections/collection-online/artists/bios/2954 Robert Gober] [[Solomon R. Guggenheim Museum]], New York.</ref> ਉਸਨੇ ਪੇਂਟਰ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਮਰੇ <ref name="Robert Gober" /> ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਵਜੋਂ ਪੰਜ ਸਾਲ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ।<ref>[http://www.nga.gov/content/ngaweb/Collection/artist-info.23412.html?artistId=23412&pageNumber=1 Robert Gober] [[National Gallery of Art]], Washington.</ref> == ਕੰਮ == ਗੋਬਰ ਦਾ ਕੰਮ ਅਕਸਰ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਜਾਣੀਆਂ-ਪਛਾਣੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿੰਕ, ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ [[ਕੁਦਰਤ]], ਲਿੰਗਕਤਾ, [[ਧਰਮ]] ਅਤੇ [[ਸਿਆਸਤ|ਰਾਜਨੀਤੀ]] ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਹੱਥੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਆਮ ਸਿੰਕ ਦੀ ਮੁੜ-ਸਿਰਜਣਾ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੇ [[ਫ਼ੋਟੋਗਰਾਫ਼ੀ|ਫੋਟੋਆਂ]], ਪ੍ਰਿੰਟਸ, ਡਰਾਇੰਗ ਵੀ ਬਣਾਏ ਹਨ। 1982-83 ਵਿੱਚ, ਗੋਬਰ ਨੇ ਈਸਟ ਵਿਲੇਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਟੋਰਫਰੰਟ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ ਪਲਾਈਵੁੱਡ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਟੁਕੜੇ ਉੱਤੇ ਬਣਾਈਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੇ 89 ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਦਲਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੀ ਸਲਾਈਡ ਬਣਾਈ; ਉਸਨੇ ਹਰੇਕ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਇੱਕ ਸਲਾਈਡ ਬਣਾਈ, ਫਿਰ ਪੇਂਟ ਨੂੰ ਸਕ੍ਰੈਪ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।<ref name="October 2, 2014">[[Roberta Smith]] (October 2, 2014), [https://www.nytimes.com/2014/10/03/arts/design/robert-gober-the-heart-is-not-a-metaphor-at-moma.html Reality Skewed and Skewered (Gushing, Too) – ‘Robert Gober: The Heart Is Not a Metaphor,’ at MoMA] ''[[New York Times]]''.</ref> 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਰ, ਲੱਕੜ, ਤਾਰ ਦੀ ਲਾਥ ਅਤੇ ਅਰਧ-ਗਲੌਸ ਈਨਾਮਲ<ref>[[Jerry Saltz]] (October 1, 2014), [http://www.vulture.com/2014/09/great-robert-gober-like-koons-but-grosser.html Art Review: The Great, Inscrutable Robert Gober] ''[[New York Magazine]]''.</ref> ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲੇਪ ਨਾਲ ਬਣੇ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਨਕੀ ਸਿੰਕਾਂ ਦੀ ਉਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।<ref name="October 2, 2014" /><ref name="theguardian.com">Jason Farago (October 3, 2014), [https://www.theguardian.com/artanddesign/2014/oct/03/robert-gober-moma-retrospective-review-sculpture-art Robert Gober opens at MoMA: sober, haunting and genuinely affecting] ''[[The Guardian]]''.</ref> 1989 ਤੱਕ ਗੋਬਰ ਮਰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੋਮ ਦੀ ਵਰਤੋ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜੁੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਟਰਾਊਜ਼ਰ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ, ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੋਮ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name="theguardian.com">Jason Farago (October 3, 2014), [https://www.theguardian.com/artanddesign/2014/oct/03/robert-gober-moma-retrospective-review-sculpture-art Robert Gober opens at MoMA: sober, haunting and genuinely affecting] ''[[The Guardian]]''.</ref> ਵਿਟਨੀ ਬਾਇਨਿਅਲ 2012 ਵਿੱਚ, ਗੋਬਰ ਨੇ ਫੋਰੈਸਟ ਬੇਸ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਲੇਖ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਕਮਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਹਰਮਾਫ੍ਰੋਡਿਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦਾ ਹੈ।<ref>David Colman (March 16, 2012), [https://www.nytimes.com/2012/03/18/fashion/a-curator-at-the-whitney-jay-sanders-considers-is-it-art.html Art Between the Cracks] ''[[New York Times]]''.</ref> ਉਸਨੇ 2009 ਵਿੱਚ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਹੈਮਰ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ "ਹੀਟ ਵੇਵਜ਼ ਇਨ ਏ ਸਵੈਂਪ: ਚਾਰਲਸ ਬਰਚਫੀਲਡ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਜ਼" ਨੂੰ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਬਰਚਫੀਲਡ ਪੈਨੀ ਆਰਟ ਸੈਂਟਰ, ਬਫੇਲੋ ਅਤੇ ਵਿਟਨੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ ਅਮੈਰੀਕਨ ਆਰਟ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕੀਤਾ)। == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਗੋਬਰ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਡੋਨਾਲਡ ਮੋਫੇਟ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।<ref>Jori Finkel (October 7, 2009), [https://www.nytimes.com/2009/10/11/arts/design/11fink.html Opposites Attract, and an Exhibition Opens] ''[[New York Times]]''.</ref> ਉਹ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ|ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ]] ਅਤੇ ਮੇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੋਬਰ ਨੇ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਕੰਟੈਂਪਰੇਰੀ ਆਰਟਸ (ਐਫ.ਸੀ.ਏ.) ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼,<ref>[http://s3.amazonaws.com/fca-website-production/system/comfy/cms/files/72/files/original/2013_Grants_to_Artists_Press_Release_FINAL.pdf Foundation for Contemporary Arts Announces 2013 Grants to Artists] [[Foundation for Contemporary Arts]] (FCA), press release of January 15, 2012.</ref> ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੈਟਰਿਕ-ਮਾਰਟਿਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਬੋਰਡ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://www.matthewmarks.com/new-york/artists/robert-gober/ ਮੈਥਿਊ ਮਾਰਕਸ ਗੈਲਰੀ ਵਿਖੇ ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ] * [http://www.artcyclopedia.com/artists/gober_robert.html ਆਰਟਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ] * [http://www.tfaoi.com/aa/1aa/1aa347.htm ਸਾਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਆਰਟ] * [https://web.archive.org/web/20080616014034/http://www.guggenheimcollection.org/site/artist_works_53A_0.html Guggenheim ਵਿਖੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ] * [http://www.lacan.com/lacinkXXVII8.htm 1978-2000: ਰੀਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼] * [http://www.mam.org/collection/details.php?ID=M1999.48 ਮਿਲਵਾਕੀ ਆਰਟ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ] * [https://www.moma.org/calendar/exhibitions/1452] * [https://www.schaulager.org/en/activities/exhibitions/robert-gober] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1954]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਕਲਾਕਾਰ]] 9x15aa1yuhe0kwan9k67bpzp91661fo 3 143991 611126 2022-08-12T06:12:28Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Mohammad Murtaza Zaidi}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 06:12, 12 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) l9xlvqlhzkq6j2i6k2bs5w3vh76ob0l 3 143992 611127 2022-08-12T06:25:52Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Gt8 music}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 06:25, 12 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) i5qkjbl1z6wu2y8lunptwie9hc8h7ft 3 143993 611128 2022-08-12T07:10:26Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Lucas Werkmeister}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:10, 12 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 6c9yyq0nzx662kwxc2qwdd6fs5u01y6 0 143994 611129 2022-08-12T08:04:31Z Gill jassu 31716 "'''ਅਮਿਤਾਭ ਮਿੱਤਰਾ''' (ਬੰਗਾਲੀ: অমিতাভ মিত্র) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ-ਜਨਮੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਡਾਕਟਰ, ਕਵੀ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਟਿੱਕ ਦੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ==ਸਿੱ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki '''ਅਮਿਤਾਭ ਮਿੱਤਰਾ''' (ਬੰਗਾਲੀ: অমিতাভ মিত্র) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ-ਜਨਮੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਡਾਕਟਰ, ਕਵੀ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਟਿੱਕ ਦੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ==ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ== ==ਹਵਾਲੇ== 1i4wedfkxa70cr81kngxjqkk1r8mlyr 2 143995 611130 2022-08-12T08:16:33Z Sandhu Gagan 26492 ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਨਕਾ ਪਿੰਡ ਰਾਜਗੜ੍ਹ ਕੁੱਬੇ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ।ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਹੈ। wikitext text/x-wiki ਸੰਧੂ ਗਗਨ oqzv6bzq0fu5cggrcpi85j6wcrj7mly 611133 611130 2022-08-12T09:09:57Z Sandhu Gagan 26492 wikitext text/x-wiki ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ । 9f3r95bqng7murl5fsz9sb94ts14ics 611134 611133 2022-08-12T09:24:10Z Sandhu Gagan 26492 ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ - ਪੰਜ ਤੀਲੇ - 2019 wikitext text/x-wiki ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। 4q171ijjhrjqaiu6mf38g50baqtwacp 0 143996 611131 2022-08-12T08:23:27Z Charan Gill 4603 "[[:en:Special:Redirect/revision/1104041730|J. S. Grewal]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki '''ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ''' (1927 – 11 ਅਗਸਤ 2022) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕ, ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਵਿਦਵਾਨ, ਅਤੇ [[ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (GNDU) ਦਾ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਸੀ। <ref name="Religious Advisory Council">{{Cite web|url=http://tonyblairfaithfoundation.org/foundation/leadership/religious-advisory-council|title=Religious Advisory Council|date=2015|publisher=Tony Blair Faith Foundation|access-date=1 December 2015}}</ref> ਲੰਡਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਅਤੇ ਡੀ.ਲਿਟ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਉਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। <ref name="Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University">{{Cite web|url=http://www.gnduaa.org/University/OurViceChancellors/tabid/71/Default.aspx|title=Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University|date=2015|publisher=Guru Nanak Dev University|access-date=1 December 2015}}</ref> ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਡੀਨ ਸੀ ਅਤੇ [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ|ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]], [[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਵਿਖੇ ਫੈਕਲਟੀ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। 1984 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਟੱਡੀ, [[ਸ਼ਿਮਲਾ]] ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। <ref name="Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University" /> ਗਰੇਵਾਲ ਟੋਨੀ ਬਲੇਅਰ ਫੇਥ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ <ref name="Religious Advisory Council">{{Cite web|url=http://tonyblairfaithfoundation.org/foundation/leadership/religious-advisory-council|title=Religious Advisory Council|date=2015|publisher=Tony Blair Faith Foundation|access-date=1 December 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://tonyblairfaithfoundation.org/foundation/leadership/religious-advisory-council "Religious Advisory Council"]. Tony Blair Faith Foundation. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 December</span> 2015</span>.</cite></ref> ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਸਟੱਡੀਜ਼, [[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਦਾ ਮੁਖੀ ਸੀ। <ref name="Geography in India: Selected Themes">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=KmqKri7VyjcC&q=%22Institute+of+Punjab+Studies%22&pg=RA4-PA1998|title=Geography in India: Selected Themes|last=L. S. Bhat|publisher=Pearson Education India|year=1999|isbn=9788131726648|pages=99 of 307}}</ref> ਉਸਨੇ [[ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ]] <ref name="Amazon profile">{{Cite web|url=https://www.amazon.com/-/e/B001IYVH6I|title=Amazon profile|date=2015|publisher=Amazon|access-date=2 December 2015}}</ref> ਉੱਤੇ ਕਈ ਲੇਖ <ref name="Geography in India: Selected Themes" /> ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਵੱਡਾ ਵਿਦਵਾਨ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। <ref name="Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University">{{Cite web|url=http://www.gnduaa.org/University/OurViceChancellors/tabid/71/Default.aspx|title=Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University|date=2015|publisher=Guru Nanak Dev University|access-date=1 December 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.gnduaa.org/University/OurViceChancellors/tabid/71/Default.aspx "Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University"]. Guru Nanak Dev University. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 December</span> 2015</span>.</cite></ref> ''ਸਿੱਖ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀਆਂ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਦਿਆਂ'', <ref name="Contesting Interpretations of the Sikh Tradition">{{Cite book|url=https://sikhcentre.wordpress.com/2009/11/06/review-of-j-s-grewals-contesting-interpretations/|title=Contesting Interpretations of the Sikh Tradition|last=J. S. Grewal|publisher=Manohar Publishers|year=1998|isbn=9788173042553|pages=315}}</ref> ''ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਿੱਖ'', <ref name="The Sikhs of the Punjab">{{Cite book|url=https://archive.org/details/sikhsofpunjab0000grew/page/308|title=The Sikhs of the Punjab|last=J. S. Grewal|publisher=Cambridge University Press|year=1998|isbn=9780521637640|pages=[https://archive.org/details/sikhsofpunjab0000grew/page/308 308]}}</ref> ''ਸਿੱਖ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਸਥਾ'', <ref name="Sikh Ideology, Polity and Social Order">{{Cite book|title=Sikh Ideology, Polity and Social Order|last=J. S. Grewal|publisher=Manohar Publishers|year=2007|isbn=9788173047374|pages=303}}</ref> ''ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ'', <ref name="Social and Cultural History of the Punjab">{{Cite book|title=Social and Cultural History of the Punjab|last=J. S. Grewal|publisher=Manohar Publishers|year=2004|isbn=9788173045653|pages=185}}</ref> ''ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ: ਰਾਜਨੀਤੀ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ।'', <ref name="Maharja Ranjit Singh: Polity, Economy and Society">{{Cite book|title=Maharja Ranjit Singh: Polity, Economy and Society|last=J. S. Grewal|publisher=Guru Nanak Dev University|year=2001|isbn=9788177700268|pages=112}}</ref> ''ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦਾ ਗਠਨ'', <ref name="Kinship and State Formation">{{Cite book|title=Kinship and State Formation|last=J. S. Grewal, Veena Sachdeva|publisher=Manohar Publishers|year=2007|isbn=9788173047183|pages=112}}</ref> ''ਸਿੱਖ: ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ, ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਅਤੇ ਪਛਾਣ'', <ref name="The Sikhs: Ideology, Institutions, and Identity">{{Cite book|title=The Sikhs: Ideology, Institutions, and Identity|last=J. S. Grewal|publisher=Oxford University Press India|year=2009|isbn=9780195694949|pages=400}}</ref> ''ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ'' <ref name="Guru Nanak in History">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=2tlWAAAAMAAJ|title=Guru Nanak in History|last=J. S. Grewal|publisher=Punjab University Press|year=1969|pages=348}}</ref> ਅਤੇ ''ਸਿੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਲਿਖਤਾਂ (1784-2011)'' <ref name="Historical Writings on the Sikhs (1784-2011)">{{Cite book|title=Historical Writings on the Sikhs (1784-2011)|last=J. S. Grewal|publisher=SAB|year=2012|asin=B00A3K71R2}}</ref> ਉਸਦੇ ਕੁਝ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। <ref name="J.S. Grewal on Sikh History, Historiography and Recent Debates">{{Cite journal|last=Indu Banga|title=J.S. Grewal on Sikh History, Historiography and Recent Debates|url=http://www.global.ucsb.edu/punjab/journal/v20_1_2/13-Indu%20Banga%2020.pdf|journal=Institute of Punjab Studies, Chandigarh|pages=301–326}}</ref> 2005 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ, [[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] ਦੇ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। <ref name="Padma Awards">{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2015|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|archive-date=15 October 2015|access-date=21 July 2015}}</ref> == ਬਿਬਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ == == ਹਵਾਲੇ == [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2022]] io6qlnajrnawj80rkyykqmnurh5tzix 611132 611131 2022-08-12T08:24:09Z Charan Gill 4603 wikitext text/x-wiki '''ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ''' (1927 – 11 ਅਗਸਤ 2022) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕ, ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਵਿਦਵਾਨ, ਅਤੇ [[ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] (GNDU) ਦਾ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਸੀ। <ref name="Religious Advisory Council">{{Cite web|url=http://tonyblairfaithfoundation.org/foundation/leadership/religious-advisory-council|title=Religious Advisory Council|date=2015|publisher=Tony Blair Faith Foundation|access-date=1 December 2015}}</ref> ਲੰਡਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਅਤੇ ਡੀ.ਲਿਟ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਉਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। <ref name="Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University">{{Cite web|url=http://www.gnduaa.org/University/OurViceChancellors/tabid/71/Default.aspx|title=Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University|date=2015|publisher=Guru Nanak Dev University|access-date=1 December 2015}}</ref> ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਡੀਨ ਸੀ ਅਤੇ [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ|ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]], [[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਵਿਖੇ ਫੈਕਲਟੀ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। 1984 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਟੱਡੀ, [[ਸ਼ਿਮਲਾ]] ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। <ref name="Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University" /> ਗਰੇਵਾਲ ਟੋਨੀ ਬਲੇਅਰ ਫੇਥ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ <ref name="Religious Advisory Council">{{Cite web|url=http://tonyblairfaithfoundation.org/foundation/leadership/religious-advisory-council|title=Religious Advisory Council|date=2015|publisher=Tony Blair Faith Foundation|access-date=1 December 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://tonyblairfaithfoundation.org/foundation/leadership/religious-advisory-council "Religious Advisory Council"]. Tony Blair Faith Foundation. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 December</span> 2015</span>.</cite></ref> ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਸਟੱਡੀਜ਼, [[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਦਾ ਮੁਖੀ ਸੀ। <ref name="Geography in India: Selected Themes">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=KmqKri7VyjcC&q=%22Institute+of+Punjab+Studies%22&pg=RA4-PA1998|title=Geography in India: Selected Themes|last=L. S. Bhat|publisher=Pearson Education India|year=1999|isbn=9788131726648|pages=99 of 307}}</ref> ਉਸਨੇ [[ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ]] <ref name="Amazon profile">{{Cite web|url=https://www.amazon.com/-/e/B001IYVH6I|title=Amazon profile|date=2015|publisher=Amazon|access-date=2 December 2015}}</ref> ਉੱਤੇ ਕਈ ਲੇਖ <ref name="Geography in India: Selected Themes" /> ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਵੱਡਾ ਵਿਦਵਾਨ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। <ref name="Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University">{{Cite web|url=http://www.gnduaa.org/University/OurViceChancellors/tabid/71/Default.aspx|title=Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University|date=2015|publisher=Guru Nanak Dev University|access-date=1 December 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.gnduaa.org/University/OurViceChancellors/tabid/71/Default.aspx "Vice Chancellors of Guru Nanak Dev University"]. Guru Nanak Dev University. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 December</span> 2015</span>.</cite></ref> ''ਸਿੱਖ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀਆਂ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਦਿਆਂ'', <ref name="Contesting Interpretations of the Sikh Tradition">{{Cite book|url=https://sikhcentre.wordpress.com/2009/11/06/review-of-j-s-grewals-contesting-interpretations/|title=Contesting Interpretations of the Sikh Tradition|last=J. S. Grewal|publisher=Manohar Publishers|year=1998|isbn=9788173042553|pages=315}}</ref> ''ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਿੱਖ'', <ref name="The Sikhs of the Punjab">{{Cite book|url=https://archive.org/details/sikhsofpunjab0000grew/page/308|title=The Sikhs of the Punjab|last=J. S. Grewal|publisher=Cambridge University Press|year=1998|isbn=9780521637640|pages=[https://archive.org/details/sikhsofpunjab0000grew/page/308 308]}}</ref> ''ਸਿੱਖ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਸਥਾ'', <ref name="Sikh Ideology, Polity and Social Order">{{Cite book|title=Sikh Ideology, Polity and Social Order|last=J. S. Grewal|publisher=Manohar Publishers|year=2007|isbn=9788173047374|pages=303}}</ref> ''ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ'', <ref name="Social and Cultural History of the Punjab">{{Cite book|title=Social and Cultural History of the Punjab|last=J. S. Grewal|publisher=Manohar Publishers|year=2004|isbn=9788173045653|pages=185}}</ref> ''ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ: ਰਾਜਨੀਤੀ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ।'', <ref name="Maharja Ranjit Singh: Polity, Economy and Society">{{Cite book|title=Maharja Ranjit Singh: Polity, Economy and Society|last=J. S. Grewal|publisher=Guru Nanak Dev University|year=2001|isbn=9788177700268|pages=112}}</ref> ''ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦਾ ਗਠਨ'', <ref name="Kinship and State Formation">{{Cite book|title=Kinship and State Formation|last=J. S. Grewal, Veena Sachdeva|publisher=Manohar Publishers|year=2007|isbn=9788173047183|pages=112}}</ref> ''ਸਿੱਖ: ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ, ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਅਤੇ ਪਛਾਣ'', <ref name="The Sikhs: Ideology, Institutions, and Identity">{{Cite book|title=The Sikhs: Ideology, Institutions, and Identity|last=J. S. Grewal|publisher=Oxford University Press India|year=2009|isbn=9780195694949|pages=400}}</ref> ''ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ'' <ref name="Guru Nanak in History">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=2tlWAAAAMAAJ|title=Guru Nanak in History|last=J. S. Grewal|publisher=Punjab University Press|year=1969|pages=348}}</ref> ਅਤੇ ''ਸਿੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਲਿਖਤਾਂ (1784-2011)'' <ref name="Historical Writings on the Sikhs (1784-2011)">{{Cite book|title=Historical Writings on the Sikhs (1784-2011)|last=J. S. Grewal|publisher=SAB|year=2012|asin=B00A3K71R2}}</ref> ਉਸਦੇ ਕੁਝ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। <ref name="J.S. Grewal on Sikh History, Historiography and Recent Debates">{{Cite journal|last=Indu Banga|title=J.S. Grewal on Sikh History, Historiography and Recent Debates|url=http://www.global.ucsb.edu/punjab/journal/v20_1_2/13-Indu%20Banga%2020.pdf|journal=Institute of Punjab Studies, Chandigarh|pages=301–326}}</ref> 2005 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ, [[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] ਦੇ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। <ref name="Padma Awards">{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2015|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|archive-date=15 October 2015|access-date=21 July 2015}}</ref> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2022]] 6hgh248c3y2mn248h722o5n0frhay0y 3 143997 611137 2022-08-12T09:50:41Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Justin yav sonyy}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:50, 12 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) fgqmn2hyghw0djxtt53kskvodhpbq0e 3 143998 611139 2022-08-12T10:04:33Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=GURPREET KAUR ANGEL}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:04, 12 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) o2md1amqs17qkpcvqoek6d02zvys111 611148 611139 2022-08-12T10:39:44Z GURPREET KAUR ANGEL 42856 /* ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ */ ਨਵਾਂ ਭਾਗ wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=GURPREET KAUR ANGEL}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:04, 12 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) == ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ == ਪੰਜ ਤੀਲੇ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:GURPREET KAUR ANGEL|GURPREET KAUR ANGEL]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:GURPREET KAUR ANGEL|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:39, 12 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 8yg0ze8iryffbn2lg4xaw551s59r8dn 2 143999 611140 2022-08-12T10:08:05Z GURPREET KAUR ANGEL 42856 ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ - ਪੰਜ ਤੀਲੇ wikitext text/x-wiki ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। fejxhvv6cqknd6rchl1lacup6kzp7ml 611141 611140 2022-08-12T10:19:13Z GURPREET KAUR ANGEL 42856 wikitext text/x-wiki ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। "ਪੰਜ ਤੀਲੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ"1<ref>{{Cite web|url=http://www.quamiekta.com/2020/11/14/46134/|title=}}</ref> ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂ ਜੀ ਸੀ ਨੋਟ, ਟੈਟ ਆਦਿ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਲਈ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। aqtuo5nfmpgvs87d9kf25x5g1btcdzl 611142 611141 2022-08-12T10:22:25Z GURPREET KAUR ANGEL 42856 ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਉਹ ਨਿਰੰਤਰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹਨ। wikitext text/x-wiki ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। "ਪੰਜ ਤੀਲੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ"1<ref>{{Cite web|url=http://www.quamiekta.com/2020/11/14/46134/|title=}}</ref> ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂ ਜੀ ਸੀ ਨੋਟ, ਟੈਟ ਆਦਿ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਲਈ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। <references responsive="" /> m09ubvkoeg2qsr89juotpquq14f1jq3 611144 611142 2022-08-12T10:25:14Z GURPREET KAUR ANGEL 42856 wikitext text/x-wiki ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। "ਪੰਜ ਤੀਲੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ"<ref>{{Cite web|url=http://www.quamiekta.com/2020/11/14/46134/|title=ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਦਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪੰਜਤੀਲੇ ਲੋਕ ਅਰਪਨ|last=ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ ਨਿਊਜ ਬਿਊਰੋ}}</ref> ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂ ਜੀ ਸੀ ਨੋਟ, ਟੈਟ ਆਦਿ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਲਈ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। <references responsive="" /> ff2trqjll4zs1dy8dyof4fw02xgiihm 611145 611144 2022-08-12T10:26:22Z GURPREET KAUR ANGEL 42856 wikitext text/x-wiki ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। "ਪੰਜ ਤੀਲੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ"<ref>{{Cite web|url=http://www.quamiekta.com/2020/11/14/46134/|title=ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਦਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪੰਜਤੀਲੇ ਲੋਕ ਅਰਪਨ|last=ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ ਨਿਊਜ ਬਿਊਰੋ}}</ref> ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂ ਜੀ ਸੀ ਨੈਟ, ਟੈਟ ਆਦਿ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਲਈ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। <references responsive="" /> erm3dad58kvxr1kpqj0jn8de0v3kzzd 611146 611145 2022-08-12T10:36:55Z GURPREET KAUR ANGEL 42856 wikitext text/x-wiki '''ਸੰਧੂ ਗਗਨ''' ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। "ਪੰਜ ਤੀਲੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ"<ref>{{Cite web|url=http://www.quamiekta.com/2020/11/14/46134/|title=ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਦਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪੰਜਤੀਲੇ ਲੋਕ ਅਰਪਨ|last=ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ ਨਿਊਜ ਬਿਊਰੋ}}</ref> ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂ ਜੀ ਸੀ ਨੈਟ, ਟੈਟ ਆਦਿ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਲਈ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। <references responsive="" /> hzhghk010f0q91thzih7s2yq7qe7bt5 611147 611146 2022-08-12T10:39:04Z GURPREET KAUR ANGEL 42856 wikitext text/x-wiki '''ਸੰਧੂ ਗਗਨ''' '''ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ - ਪੰਜ ਤੀਲੇ''' '''ਸੰਪਾਦਿਤ ਪੁਸਤਕ - ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ''' ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਈ 1988 ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਠੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜਸਮੇਲ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। "ਪੰਜ ਤੀਲੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ"<ref>{{Cite web|url=http://www.quamiekta.com/2020/11/14/46134/|title=ਸੰਧੂ ਗਗਨ ਦਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪੰਜਤੀਲੇ ਲੋਕ ਅਰਪਨ|last=ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ ਨਿਊਜ ਬਿਊਰੋ}}</ref> ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂ ਜੀ ਸੀ ਨੈਟ, ਟੈਟ ਆਦਿ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਲਈ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। <references responsive="" /> lp2r9dym3aroqgivavhzo8fryjxuqvm