ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ pawiki https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਾਟਕ ਫਾਟਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਗੈਜਟ ਗੈਜਟ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ Topic 0 11235 611710 179193 2022-08-21T09:25:52Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੂਚੀਆਂ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki ==ਜ਼ਿਲੇ== {| class="wikitable sortable" style="text-align:center" width=90% |- !class="unsortable"| ਨੰ. !! ਜ਼ਿਲੇ !! ਖੇਤਰਫਲ (ਕਿਮੀ²) !! ਜਨਸੰਖਿਆ !! ਹੈਡਕੂਆਰਟਰ |- ! 1 | [[ਬਿਲਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਬਿਲਾਸਪੁਰ]]|| 1,167 || 2,95,387 || [[ਬਿਲਾਸਪੁਰ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਬਿਲਾਸਪੁਰ]] |- ! 2 | [[ਚੰਬਾ ਜ਼ਿਲਾ|ਚੰਬਾ]]|| 6,528 || 3,93,386 || [[ਚੰਬਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਚੰਬਾ]] |- ! 3 | [[ਹਮੀਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਹਮੀਰਪੁਰ]]|| 1,118 || 3,69,128 || [[ਹਮੀਰਪੁਰ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਹਮੀਰਪੁਰ]] |- ! 4 | [[ਕਾਂਗੜਾ ਜ਼ਿਲਾ|ਕਾਂਗੜਾ]] || 5,739 || 11,74,072 || [[ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ]] |- ! 5 | [[ਕਿੰਨੌਰ ਜ਼ਿਲਾ|ਕਿੰਨੌਰ]] || 6,401 || 71,270 || [[ਰੇਕਕੋੰਗ ਪਾਓ]] |- ! 6 | [[ਕੁੱਲੂ ਜ਼ਿਲਾ|ਕੁੱਲੂ]]|| 5,503 || 3,02,432 || [[ਕੁੱਲੂ]] |- ! 7 | [[ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪੀਤੀ ਜ਼ਿਲਾ|ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪੀਤੀ]]|| 13,835 || 31,294 || [[ਕਿਲੌਂਗ]] |- ! 8 | [[ਮੰਡੀ ਜ਼ਿਲਾ|ਮੰਡੀ]] || 3,950 || 7,76,372 || [[ਮੰਡੀ, ਭਾਰਤ|ਮੰਡੀ]] |- ! 9 | [[ਸ਼ਿਮਲਾ ਜ਼ਿਲਾ|ਸ਼ਿਮਲਾ]]|| 5,131 || 6,17,404 || [[ਸ਼ਿਮਲਾ]] |- ! 10 | [[ਸਿਰਮੌਰ ਜ਼ਿਲਾ|ਸਿਰਮੌਰ]] || 2,825 || 3,79,695 || [[ਨਾਹਨ]] |- ! 11 | [[ਸੋਲਨ ਜ਼ਿਲਾ|ਸੋਲਨ]] || 1,936 || 3,82,268 || [[ਸੋਲਨ]] |- ! 12 | [[ਉਨਾ ਜ਼ਿਲਾ|ਉਨਾ]] || 1,540 || 3,78,269 || [[ਉਨਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਉਨਾ]] |} {{ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਲੇ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੂਚੀਆਂ]] b5jm9pn48mqc792zgfu9uehvq0q76ga 0 17073 611727 611478 2022-08-21T09:41:07Z 2401:4900:5817:F58A:789E:A5D8:9465:B247 ਭਾਈ ਰੂਪਾ ਬਲਵੀਰ ਸਿੰਘ wikitext text/x-wiki {{Infobox theologian | name = ਭਾਈ ਰੂਪ ਚੰਦ | image =Bhai Roop Chand.jpg | image_size = | alt = | caption = | era = | region = | birth_name = | birth_date = 27 ਅਪ੍ਰੈਲ 1671 | birth_place = ਵਡਾਘਰ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ [[ਮੋਗਾ]] | death_date = {{Death date and age|1766|01|01|1671|04|27}} | death_place = [[ਭਾਈ ਰੂਪਾ]] | occupation = | language = [[ਪੰਜਾਬੀ]], [[ਗੁਰਮੁੱਖੀ]] | nationality = ਭਾਰਤੀ | period = 1671-1766 | tradition_movement = ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੀ ਸੇਵਾ | main_interests = | notable_ideas = | notable_works = ਛੇਵੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੱਕ ਸੇਵਾ | spouse = | children = ਭਾਈ ਮਹਾਨੰਦ, ਭਾਈ ਸੁਖਾਨੰਦ, ਭਾਈ ਸਦਾਨੰਦ, ਭਾਈ ਸੂਰਤਾਨੰਦ, ਭਾਈ ਕਰਮ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਪਰਮ ਸਿੰਘ,ਭਾਈ ਧਰਮ ਸਿੰਘ | influences = | influenced = | signature = | signature_alt = | signature_size = }} '''ਭਾਈ ਰੂਪ ਚੰਦ''' (27 ਅਪ੍ਰੈਲ 1671-1766 ਬਿਕਰਮੀ) ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਮੀਰੀ-ਪੀਰੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸੂਰਤੀ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਬਾਬਾ ਸਿਧੂ ਜੀ ਦੇ ਘਰ 27 ਅਪ੍ਰੈਲ 1671 ਵਿੱਚ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਵਡਾਘਰ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ [[ਮੋਗਾ]] ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਬਾਬਾ ਸਿਧੂ ਜੀ ਸੁਲਤਾਨ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਸਨ ਅਤੇ ਬੀਬੀ ਸੂਰਤੀ ਜੀ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਭਾਈ ਆਕਲ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਨਾਜ਼ੁਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੇ ਕਜੋੜ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਅੰਤਰਜਾਮੀ [[ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ]] ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਡੇਘਰ ਅਤੇ ਡਰੋਲੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੀਵਾਨ ਸਜਾਇਆ। ਜਿੱਥੇ ਬੀਬੀ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਵਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਲੋਕ ਸਿੱਖੀ ਤੇਰੇ ਘਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਗੇ।ਭਾਈ ਰੂਪਾ ==ਵਰ== ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੇਵਾ ਤੇ ਸਿਮਰਨ ਤੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਭਾਈ ਜੀ ਨੂੰ ਗੱਡਿਆਂ ਦਾ ਧਨੀ ਦੀ ਉਪਾਧੀ, ਜ਼ਬਾਨ-ਤਲਵਾਰ ਦਾ ਵਰ, ਲੰਗਰ ਦਾ ਵਰ, ਹੱਥ ਤੇਰਾ ਤੇ ਗੀਝਾ ਮੇਰਾ ਆਦਿ ਦੇ ਵਰ ਦਿੱਤੇ। ==ਗੁਰੂ ਸਿੱਖ ਪ੍ਰੇਮ== ਇੱਥੇ ਹੀ ਬਸ ਨਹੀਂ ਭਾਈ ਰੂਪ ਚੰਦ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਡੋਰ ਪਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਡਰੋਲੀ ਭਾਈ ਤੋਂ 45 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਭਿੱਜਿਆ ਜਲ, ਤੁਕਲਾਣੀ ਆ ਕੇ ਪੀਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਸਗੋਂ ਆਪ ਪ੍ਰਤੱਖ ਜਲ ਛਕਾਇਆ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਆਪ ਛਕਿਆ। 1634 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਦੋਹਾਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜਲ ਛਕਾ ਕੇ [[ਰੈਡਕਰਾਸ]] ਦਾ ਮੋਢੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਭਗਤੀ ਐਨੀ ਪ੍ਰਬਲ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋਏ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੇਵਾ ਤੇ ਸਿਮਰਨ ਦੁਆਰਾ ਅਨੇਕਾਂ ਵਰ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ। ==ਦੋ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦਾ ਗੁਰੁ ਦੀ ਸੇਵਾ 'ਚ ਭੇਟ== ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ (ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਪਰਮ ਸਿੰਘ)[[ਸਰਬੰਸਦਾਨੀ]] ਅਤੇ [[ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ]] ਲਈ [[ਦੀਨਾ ਸਾਹਿਬ]] ਭੇਟਾ ਕੀਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ [[ਨਾਂਦੇੜ]] ਤਕ ਕੀਤੀ। ==ਭਾਈ ਰੂਪਾ== ਗੁਰੁ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਰੂਪ ਚੰਦ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ [[ਭਾਈ ਰੂਪਾ]] ਪਿੰਡ ਦੀ ਮੋੜੀ 1686 ਗੱਡੀ। ਭਾਈ ਰੂਪ ਚੰਦ ਜੀ ਸੰਮਤ 1766 ਬਿ´ਮੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਵਿਛੋੜਾ ਨਾ ਸਹਾਰਦੇ ਹੋਏ ਸੱਚਖੰਡ ਨੂੰ ਪਿਆਨਾ ਕਰ ਗਏ। [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1671]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1766]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੇਲੇ]] f27bmyi737sqaq94mdjdcvjafmed57w 0 19211 611688 603004 2022-08-21T05:55:01Z Harvinder Chandigarh 10026 wikitext text/x-wiki {{ਗਿਆਨਸੰਦੂਕ ਲੇਖਕ | ਨਾਮ = ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ | ਤਸਵੀਰ = ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ.jpg | ਤਸਵੀਰ_ਅਕਾਰ = | ਤਸਵੀਰ_ਸਿਰਲੇਖ =ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ | ਉਪਨਾਮ = ਸੋਢੀ | ਜਨਮ_ਤਾਰੀਖ = {{birth date and age|df=y|1960|9|27}} | ਜਨਮ_ਥਾਂ = [[ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ|ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ]], [[ਪੰਜਾਬ (ਭਾਰਤ)]] | ਮੌਤ_ਤਾਰੀਖ = | ਮੌਤ_ਥਾਂ = | ਕਾਰਜ_ਖੇਤਰ = [[ਲੇਖਕ]], [[ਕਵੀ]] ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦਕ | ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ = ਭਾਰਤੀ | ਭਾਸ਼ਾ = ਪੰਜਾਬੀ | ਕਾਲ = 1980ਵਿਆਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ | ਵਿਧਾ = ਨਜ਼ਮ ਤੇ ਵਾਰਤਕ | ਵਿਸ਼ਾ = ਸਮਾਜਿਕ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ | ਅੰਦੋਲਨ = | ਮੁੱਖ_ਕਿਰਿਆ = | ਪ੍ਰਭਾਵ = <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ--> | ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ = <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸਕੋ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ--> | ਦਸਤਖਤ = | ਜਾਲ_ਪੰਨਾ = | ਟੀਕਾ-ਟਿੱਪਣੀ = | ਮੁੱਖ_ਕੰਮ = }} [[ਤਸਵੀਰ:12923291 1228936257119213 6055361220397185863 n.jpg|thumb|ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਕਿਸੇ ਫੁੱਲਾਂ ਲੱਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ]] [[File:Punjabi Languge writers Parminder Sodhi (centre) Harvinder Chandigarh (left) Kavinder Chand (right).jpg|thumb|Punjabi Languge writers Parminder Sodhi (centre) Harvinder Chandigarh (left) Kavinder Chand (right]] '''ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ''' (ਜਨਮ: 27 ਸਤੰਬਰ 1960) [[ਪੰਜਾਬੀ]] [[ਲੇਖਕ]], [[ਕਵੀ]] ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦਕ ਹਨ। ਉਹ [[ਜਾਪਾਨ]] ਸ਼ਹਿਰ ਓਕਾਸਾ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬਵੰਜਵੇਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਜਗਤ ਵਿੱਚ [[ਜਾਪਾਨ|ਜਾਪਾਨੀ]] ਕਾਵਿ-ਵਿਧਾ [[ਹਾਇਕੂ]] ਦੀ ਵਾਕਫੀਅਤ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਉਸਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। == ਜੀਵਨ == ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ ਦਾ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਨੇੜੇ [[ਦਿਆਲ ਪੁਰ ਸੋਢੀਆਂ]] ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 27 ਸਤੰਬਰ 1960 ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ ਤੇ ਮਾਤਾ ਸੰਤੋਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਬਚਪਨ [[ਨੰਗਲ ਡੈਮ]] ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ਹਿਰ [[ਨੰਗਲ]] ਵਿੱਚ ਬੀਤਿਆ। ਉਥੋਂ ਹੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ, ਨੰਗਲ ਤੋਂ ਉਸਨੇ 1976 ਵਿੱਚ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੀ ਵਿੱਦਿਆ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਹੋਈ। ਬੀ ਏ ਤੋਂ ਬਾਅਦ [[ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ]] ਤੋਂ 1981 ਵਿੱਚ ਜਰਨਲਿਜ਼ਮ ਕਰਨ ਉੱਪਰੰਤ 1983 ਵਿੱਚ [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਐਮ. ਏ. ਅਤੇ ਕੀਤੀ। ਸ਼ੇਖ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਚੇਅਰ, ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ 1984 ਤੋਂ 1986 ਡਾ .ਅਤਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਹੀ ਹੇਠ ਭਾਰਤੀ ਮੱਧਕਾਲੀ ਕਵਿਤਾ ਉੱਤੇ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਬਿਗੜੀ ਸਥਿਤੀ ਕਰ ਕੇ ਉਹ ਪੀ ਐਚ ਡੀ ਵਿੱਚੇ ਛੱਡ 1986 ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਥੇ ਹੀ ਆਪਣਾ ਬਿਜਨੈੱਸ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ।<ref>{{cite web | url=http://www.likhari.org/index.php?option=com_content&view=article&id=548:2012-10-21-02-41-33&catid=30:2011-03-14-16-31-59&Itemid=60 | title=ਜਪਾਨ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਝੰਡਾ ਬਰਦਾਰ: ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ --- ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਢਾਅ | access-date=2013-01-13 | archive-date=2020-08-09 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200809222359/http://www.likhari.org/index.php?option=com_content&view=article&id=548:2012-10-21-02-41-33&catid=30:2011-03-14-16-31-59&Itemid=60 | dead-url=yes }}</ref> == ਰਚਨਾਵਾਂ == === ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ === * ''[[ਉਤਸਵ]]'' (1990) * ''[[ਤੇਰੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ]]'' (2000) * ''[[ਇੱਕ ਚਿੜੀ ਤੇ ਮਹਾਂਨਗਰ]]'' (2002) * ''[[ਸਾਂਝੇ ਸਾਹ ਲੈਂਦਿਆਂ]]'' (2007) * ''[[ਝੀਲ ਵਾਂਗ ਰੁਕੋ]]'' (2009) * ''[[ਪੱਤੇ ਦੀ ਮਹਾਂਯਾਤਰਾ]]'' (2010) * ''[[ਪਲ ਛਿਣ ਜੀਣਾ]]'' (2013) *''ਤੁਸੀਂ ਵੱਸਦੇ ਰਹੋ'' (2015) *''ਅਚਾਨਕ ਆਈ ਪੱਟਝੜ ''(2017) *ਬਰਸਦੇ ਨੀਕਲਣ (2018) === ਅਨੁਵਾਦ === * ਕਥਾ ਜਾਪਾਨੀ (1993) * ''[[ਸੱਚਾਈਆਂ ਦੇ ਆਰ ਪਾਰ]]'' (1993) * ''[[ਜਾਪਾਨੀ ਹਾਇਕੂ ਸ਼ਾਇਰੀ]]'' (ਚੋਣ, ਅਨੁਵਾਦ ਤੇ ਸੰਪਾਦਨ, 2000) *''[[ਧੱਮਪਦ]]'' (ਬੁੱਧ ਬਾਣੀ ਦਾ ਸਰਲ ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ, 2003)<ref name="ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ">{{cite web | url=http://punjabitribuneonline.com/2012/12/%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%A6-%E0%A8%AA%E0%A8%BE%E0%A8%95%E0%A8%BF-%E0%A8%A6%E0%A9%8B%E0%A8%B8%E0%A8%A4%E0%A9%80-%E0%A8%AE%E0%A9%B0%E0%A8%9A-%E0%A8%B5%E0%A9%B1%E0%A8%B2%E0%A9%8B%E0%A8%82/ | title=ਹਿੰਦ-ਪਾਕਿ ਦੋਸਤੀ ਮੰਚ ਵੱਲੋਂ ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਐਲਾਨ | publisher=ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ}}</ref> * ''[[ਅਜੋਕੀ ਜਾਪਾਨੀ ਕਵਿਤਾ]]'' (2007) *''[[ਅਸ਼ਟਾਵਕਰ ਗੀਤਾ]]'' (2013) === ਕੋਸ਼ === *''ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੁਹਾਵਰੇ'' (2007)<ref>{{cite web | url=http://www.punjabipoetry.net/ | title=Parminder Sodhi Official website | access-date=2013-01-13 | archive-date=2019-01-06 | archive-url=https://web.archive.org/web/20190106215143/http://www.punjabipoetry.net/%20 | dead-url=yes }}</ref> *''ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਸਿਧ ਕਥਨ'' (2014) *ਮੇਰਾ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ (2018) ===ਵਾਰਤਕ=== * ਚੀਨੀ ਦਰਸ਼ਨ: ਤਾਓਵਾਦ (1997) * [[ਰੱਬ ਦੇ ਡਾਕੀਏ]] (2005, 2007, 2014)<ref name="ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ"/> *''ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਡਾਕੀਏ''(2013) ===ਗਲਪ=== *''ਬਾਬਾਣੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ'' (2016) ==ਸਾਹਿਤਕ ਇਨਾਮ== *ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਪੁਰਸ਼ਕਾਰ (ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ ਐੱਜੂਕੈਸ਼ਨ ਰੀਸ਼ਰਚ ਐਂਡ ਟਰੇਨਿੰਗ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ) - 1986-87 *ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਪੁਰਸਕਾਰ (ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ)<ref>{{Cite web|url=https://punjabtimesusa.com/news/?p=20449|title=ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਅਦਬੀ ਦੂਤ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦਾ ਚੰਨ: ਪਰਮਿੰਦਰ ਸੋਢੀ – Punjab Times|last=admin|language=en-US|access-date=2020-06-26}}</ref> - 2007 {{ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ}} ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ]] btd9z3eb2y64nxtwdvhi0e6b7zf8qhb 0 19225 611670 274413 2022-08-20T16:23:53Z Nitesh Gill 8973 wikitext text/x-wiki {{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ|}} {{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਬਸਤੀ |ਅਧਿਕਾਰਕ_ਨਾਂ = ਅੰਤਾਨਾਨਾਰੀਵੋ |ਹੋਰ_ਨਾਂ = ''ਤਾਨਾਨਾਰੀਵੇ'' |native_name = |ਉਪਨਾਮ = ਤਾਨਾ |motto = |ਤਸਵੀਰ_ਦਿੱਸਹੱਦਾ = Lake Anosy, Central Antananarivo, Capital of Madagascar, Photo by Sascha Grabow.jpg |ਤਸਵੀਰਅਕਾਰ = 240px |ਤਸਵੀਰ_ਸਿਰਲੇਖ = ਅਨੋਸੀ ਝੀਲ ਸਮੇਤ ਕੇਂਦਰੀ ਅੰਤਾਨਾਨਾਰੀਵੋ |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |ਤਸਵੀਰ_ਢਾਲ =Antananarivo.png |ਢਾਲ_ਅਕਾਰ =100px |pushpin_ਨਕਸ਼ਾ = ਮਾਦਾਗਾਸਕਰ |ਨਕਸ਼ਾ_ਸਿਰਲੇਖ = ਮਾਦਾਗਾਸਕਰ ਵਿੱਚ ਅੰਤਾਨਾਨਾਰੀਵੋ ਦੀ ਸਥਿਤੀ |coordinates_ਖੇਤਰ = MG |ਉਪਵਿਭਾਗ_ਕਿਸਮ = ਦੇਸ਼ |ਉਪਵਿਭਾਗ_ਨਾਂ = {{ਝੰਡਾ|ਮਾਦਾਗਾਸਕਰ}} |government_type = |ਮੁਖੀ_ਸਿਰਲੇਖ = ਮੇਅਰ |ਮੁਖੀ_ਨਾਂ = ਤਕਰਾਰੀ |ਸਥਾਪਨਾ_ਸਿਰਲੇਖ =ਸਥਾਪਤ |ਸਥਾਪਨਾ_ਮਿਤੀ = 1625 |area_magnitude = |unit_pref = |area_footnotes = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |ਖੇਤਰਫਲ_ਜਲ_ਕਿਮੀ2 = 88 |area_total_sq_mi = |area_land_sq_mi = |area_water_sq_mi = |area_water_percent = |ਅਬਾਦੀ_ਤੱਕ =2001 ਅੰਦਾਜ਼ਾ |population_note = |settlement_type = |ਅਬਾਦੀ_ਕੁੱਲ = 903450 |ਅਬਾਦੀ_ਸ਼ਹਿਰੀ = 1403449 |ਅਬਾਦੀ_ਘਣਤਾ_ਕਿਮੀ2 = 10266.5 |ਸਮਾਂ_ਜੋਨ = ਪੂਰਬੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਸਮਾਂ |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd= 18|latm=56|lats=|latNS=S |longd= 47|longm= 31|longs=|longEW=E |elevation_footnotes = |ਉੱਚਾਈ_ਮੀਟਰ = 1276 |elevation_ft = |elevation_max_m = |elevation_max_ft = |elevation_min_m = |elevation_min_ft = }} '''ਅੰਤਾਨਾਨਾਰੀਵੋ''' ({{IPAc-en|icon|ˌ|æ|n|t|ə|ˌ|n|æ|n|ə|ˈ|r|iː|v|oʊ}}; [[ਮਾਲਾਗਾਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਮਾਲਾਗਾਸੀ]] {{IPA-mg|antaˈnanaˈrivʷ|}}, ''{{lang|mg|Tanànan'ny Arivolahy}}'' ਤੋਂ), ਪਹਿਲੋਂ '''ਤਾਨਾਨਾਰੀਵੇ''' ({{IPAc-en|icon|t|ə|ˌ|n|æ|n|ə|ˈ|r|iː|v}} ਜਾਂ {{IPAc-en|t|ə|ˌ|n|ɑː|n|ə|ˈ|r|iː|v}}), [[ਮਾਦਾਗਾਸਕਰ]] ਦੀ [[ਰਾਜਧਾਨੀ]] ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਛੋਟੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਨਾਂ ''ਤਾਨਾ'' ਨਾਲ਼ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਡੇਰਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਇਲਾਕਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਤਾਨਾਨਾਰੀਵੋ-ਰੇਨੀਵੋਹਿਤਰਾ ("ਅੰਤਾਨਾਨਾਰੀਵੋ-ਮਾਤਰੀ ਪਹਾੜ" ਜਾਂ "ਅੰਤਾਨਾਨਾਰੀਵੋ-ਰਾਜਧਾਨੀ") ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਨਾਲਾਮਾਂਗਾ ਖੇਤਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} {{ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਾਦਾਗਾਸਕਰ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ]] av4rk0by32a3wzm3147wgchnsafafhk 0 21907 611666 584602 2022-08-20T15:27:36Z ਕਰਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਪੁਰਬਾ 42933 ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਸ਼ਬਦ ਮੈਨੂੰ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇ। ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਜੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਮਹਾਨ ਲੇਖਕ ਸਨ । ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name =ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ | image = From left Mohan Bhandari, Bhushan, Amarjit Chandan Prem Parkash. Dec 1986. Ropar.jpg|thumb|300px|ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ, ਭੂਸ਼ਨ, ਅਮਰਜੀਤ ਚੰਦਨ, ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼। ਦਸੰਬਰ 1986 | imagesize = | caption = ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ, ਭੂਸ਼ਨ, ਅਮਰਜੀਤ ਚੰਦਨ, ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼। ਦਸੰਬਰ 1986 | birth_name = | birth_date =14 ਫ਼ਰਵਰੀ 1937 | birth_place = ਪਿੰਡ ਬਨਭੌਰਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ |education = ਐਮ.ਏ. (ਪੰਜਾਬੀ), ਐਲ.ਐਲ.ਬੀ | occupation = [[ਕਹਾਣੀਕਾਰ]] | death_date = {{Death date and age|2021|11|26|1937|2|14}} | death_place = | nationality = [[ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤੀ]] | relatives = ਨੱਥੂ ਰਾਮ (ਪਿਤਾ)<br />ਭਗਵਾਨ ਦੇਵੀ (ਮਾਤਾ) | spouse = ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਵੀ | children = ਸੰਜੀਵ ਭੰਡਾਰੀ (ਪੁੱਤਰ)<br />ਰਾਜੀਵ ਭੰਡਾਰੀ (ਪੁੱਤਰ)<br />ਰਾਹੁਲ ਭੰਡਾਰੀ (ਪੁੱਤਰ) | alma_mater = | genre = [[ਨਿੱਕੀ ਕਹਾਣੀ]], [[ਵਾਰਤਕ]] | language =[[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]] | movement = | notable_works =''ਮੂਨ ਦੀ ਅੱਖ''<br />''ਕਾਠ ਦੀ ਲੱਤ''<br />''ਤਿਲਚੌਲੀ''<br />''ਬੇਦੀ ਜਿਸੇ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ'' |years_active = [[20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਮਗਰਲਾ ਹਿੱਸਾ ਅਤੇ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਆਰੰਭਿਕ ਚੌਥਾਈ]] | influences = | signature = }} [[File:Mohan Bhandari ,Punjabi language story writer.jpg|ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ |thumb|260px]] '''ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ''' (14 ਫ਼ਰਵਰੀ 1937 - 26 ਨਵੰਬਰ 2021) ਇਹ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਸਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ 1998 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ''ਮੂਨ ਦੀ ਅੱਖ'' ਲਈ [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਐਵਾਰਡ]] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>http://archive.indianexpress.com/news/punjabi-writer-bhandari-prof-yashpal-among-12-to-be-honoured-today/1065116/</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/cities/chandigarh-news/acclaimed-punjabi-short-story-writer-mohan-bhandari-passes-away-at-84-101637937105782.html|title=Acclaimed Punjabi short story writer Mohan Bhandari passes away at 84|date=2021-11-26|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2021-11-27}}</ref> 2015 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰੋਸ ਵਜੋਂ ਇਹ ਇਨਾਮ ਵਾਪਸ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/punjab/mohan-bhandari-confirms-decision-to-return-sahitya-akademi-award/story-pREXruLJV5UCwZJBZLZl8H.html|title=Mohan Bhandari confirms decision to return Sahitya Akademi award|date=2015-10-14|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2021-11-27}}</ref> == ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨ == ਉਸਨੇ 1953 ਵਿੱਚ ਨੌਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖੀ ਸੀ।<ref>[http://punjabitribuneonline.com/2012/03/%E0%A9%9E%E0%A8%BF%E0%A8%A4%E0%A8%B0%E0%A8%A4-%E0%A8%A6%E0%A8%BE-%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%A6%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%B0%E0%A8%A5%E0%A9%80-%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B9%E0%A8%A8-%E0%A8%AD%E0%A9%B0/ ਫ਼ਿਤਰਤ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ – ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ]</ref> ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਦੀਆਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ (ਅਨੁਵਾਦਕ: ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੁਮਾਣਾ) ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ‘ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ‘ਜ਼ ਸਿਲੈਕਟਡ ਸਟੋਰੀਜ਼' [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।<ref>[http://punjabitribuneonline.mediology.in/2013/05/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B9%E0%A8%A8-%E0%A8%AD%E0%A9%B0%E0%A8%A1%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A9%80-%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82-%E0%A8%9A%E0%A9%8B%E0%A8%A3%E0%A8%B5%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82/ ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਦੀਆਂ ਚੋਣਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==ਰਚਨਾਵਾਂ== * ''ਤਿਲਚੌਲੀ'' * ''ਕਾਠ ਦੀ ਲੱਤ'' * ''ਗੋਰਾ ਬਾਸ਼ਾ'' * ''ਮੂਨ ਦੀ ਅੱਖ'' * ''ਪਛਾਣ'' * ''ਬੇਦੀ ਜਿਸੇ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ'' * ''ਇਹ ਅਜਬ ਬੰਦੇ'' * ''ਬਰਫ਼ ਲਤਾੜੇ ਰੁੱਖ'' * ''ਕਥਾ-ਵਾਰਤਾ'' * ''ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਪੈੜ'' * ''ਤਨ ਪੱਤਣ'' *''ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ‘ਜ਼ ਸਿਲੈਕਟਡ ਸਟੋਰੀਜ਼'' (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ:ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੁਮਾਣਾ) ==ਹਿੰਦੀ== * ''ਤਿਲ ਚਾਵਲੀ'' * ''ਪੀਤਲ ਕੇ ਬਟਨ'' ==ਅਨੁਵਾਦ== * ''ਇਕ ਅਜੀਬ ਆਦਮੀ ਦਾ ਸੁਫਨਾ ਤੇ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ'' *''ਜਮੀਲਾ'' * ''ਬਾਂਬੀ'' * ''ਮੰਟੋ ਦੇ ਰੰਗ'' * ''ਮੰਟੋ ਤਾਂ ਅਜੈ ਜਿਉਂਦੈ'' *''ਖੁਦਾ ਕੀ ਕਸਮ'' * ''ਲਾਖੀ'' * ''ਸਾਰੇ ਪਾਗਲ'' * ''ਸੁਬਰਾਮਨੀਆ ਭਾਰਤੀ'' ==ਸੰਪਾਦਨ== * ''ਗਾਥਾ ਗਾਰਗੀ ਦੀ'' * ''ਡਾ. ਰਘਬੀਰ ਢੰਡ ਦਾ ਸਿਮਰਤੀ ਗ੍ਰੰਥ'' * ''ਡਾ. ਰਘਬੀਰ ਢੰਡ ਦੀ ਗਲਪ ਚੇਤਨਾ'' * ''ਪੰਝੀ ਨਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ'' * ''ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਿਰਹਾ ਦਾ ਸੁਲਤਾਨ ਜੀਵਨ, ਕਲਾ ਤੇ ਯਾਦਾਂ'' * ''ਮੰਟੋ ਦੇ ਰੰਗ'' == ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਬਾਰੇ ਕਿਤਾਬਾਂ== * ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਸ਼ਬਦ ਸੰਵੇਦਨਾ (ਡਾ.ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ) * ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਹਾਜ਼ਰ ਹੈ (ਸੰਪਾਦਕ:ਡਾ.ਗੁਰਮੀਤ ਕੌਰ) ==ਸਨਮਾਨ== * ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ, ਚੰਡੀਗੜ ਵਲੋਂ ''ਤਿਲਚੌਲੀ'' ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਈ ਇਨਾਮ * ਹਰਬੰਸ ਰਾਮਪੁਰੀ ਇਨਾਮ, ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਦੋਰਾਹਾ ਵਲੋਂ ''ਪਛਾਣ'' ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਈ (1988) * ''ਪਛਾਣ'' ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਈ ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਵਿਰਕ ਇਨਾਮ * ''ਮੂਨ ਦੀ ਅੱਖ'' ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ (1998) ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਾਹਿਤਕਾਰ]] p35bovy9m0d3l961zrewbiexq21i6mh 611667 611666 2022-08-20T15:29:17Z ਕਰਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਪੁਰਬਾ 42933 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name =ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ | image = From left Mohan Bhandari, Bhushan, Amarjit Chandan Prem Parkash. Dec 1986. Ropar.jpg|thumb|300px|ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ, ਭੂਸ਼ਨ, ਅਮਰਜੀਤ ਚੰਦਨ, ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼। ਦਸੰਬਰ 1986 | imagesize = | caption = ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ, ਭੂਸ਼ਨ, ਅਮਰਜੀਤ ਚੰਦਨ, ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼। ਦਸੰਬਰ 1986 | birth_name = | birth_date =14 ਫ਼ਰਵਰੀ 1937 | birth_place = ਪਿੰਡ ਬਨਭੌਰਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ |education = ਐਮ.ਏ. (ਪੰਜਾਬੀ), ਐਲ.ਐਲ.ਬੀ | occupation = [[ਕਹਾਣੀਕਾਰ]] | death_date = {{Death date and age|2021|11|26|1937|2|14}} | death_place = | nationality = [[ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤੀ]] | relatives = ਨੱਥੂ ਰਾਮ (ਪਿਤਾ)<br />ਭਗਵਾਨ ਦੇਵੀ (ਮਾਤਾ) | spouse = ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਵੀ | children = ਸੰਜੀਵ ਭੰਡਾਰੀ (ਪੁੱਤਰ)<br />ਰਾਜੀਵ ਭੰਡਾਰੀ (ਪੁੱਤਰ)<br />ਰਾਹੁਲ ਭੰਡਾਰੀ (ਪੁੱਤਰ) | alma_mater = | genre = [[ਨਿੱਕੀ ਕਹਾਣੀ]], [[ਵਾਰਤਕ]] | language =[[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]] | movement = | notable_works =''ਮੂਨ ਦੀ ਅੱਖ''<br />''ਕਾਠ ਦੀ ਲੱਤ''<br />''ਤਿਲਚੌਲੀ''<br />''ਬੇਦੀ ਜਿਸੇ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ'' |years_active = [[20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਮਗਰਲਾ ਹਿੱਸਾ ਅਤੇ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਆਰੰਭਿਕ ਚੌਥਾਈ]] | influences = | signature = }} [[File:Mohan Bhandari ,Punjabi language story writer.jpg|ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ |thumb|260px]] '''ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ''' (14 ਫ਼ਰਵਰੀ 1937 - 26 ਨਵੰਬਰ 2021) ਇਹ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਸਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ 1998 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ''ਮੂਨ ਦੀ ਅੱਖ'' ਲਈ [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਐਵਾਰਡ]] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>http://archive.indianexpress.com/news/punjabi-writer-bhandari-prof-yashpal-among-12-to-be-honoured-today/1065116/</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/cities/chandigarh-news/acclaimed-punjabi-short-story-writer-mohan-bhandari-passes-away-at-84-101637937105782.html|title=Acclaimed Punjabi short story writer Mohan Bhandari passes away at 84|date=2021-11-26|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2021-11-27}}</ref> 2015 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰੋਸ ਵਜੋਂ ਇਹ ਇਨਾਮ ਵਾਪਸ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/punjab/mohan-bhandari-confirms-decision-to-return-sahitya-akademi-award/story-pREXruLJV5UCwZJBZLZl8H.html|title=Mohan Bhandari confirms decision to return Sahitya Akademi award|date=2015-10-14|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2021-11-27}}</ref> == ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨ == ਉਸਨੇ 1953 ਵਿੱਚ ਨੌਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖੀ ਸੀ।<ref>[http://punjabitribuneonline.com/2012/03/%E0%A9%9E%E0%A8%BF%E0%A8%A4%E0%A8%B0%E0%A8%A4-%E0%A8%A6%E0%A8%BE-%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%A6%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%B0%E0%A8%A5%E0%A9%80-%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B9%E0%A8%A8-%E0%A8%AD%E0%A9%B0/ ਫ਼ਿਤਰਤ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ – ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ]</ref> ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਦੀਆਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ (ਅਨੁਵਾਦਕ: ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੁਮਾਣਾ) ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ‘ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ‘ਜ਼ ਸਿਲੈਕਟਡ ਸਟੋਰੀਜ਼' [[ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।<ref>[http://punjabitribuneonline.mediology.in/2013/05/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B9%E0%A8%A8-%E0%A8%AD%E0%A9%B0%E0%A8%A1%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A9%80-%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82-%E0%A8%9A%E0%A9%8B%E0%A8%A3%E0%A8%B5%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82/ ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਦੀਆਂ ਚੋਣਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==ਰਚਨਾਵਾਂ== * ''ਤਿਲਚੌਲੀ'' * ''ਕਾਠ ਦੀ ਲੱਤ'' * ''ਗੋਰਾ ਬਾਸ਼ਾ'' * ''ਮੂਨ ਦੀ ਅੱਖ'' * ''ਪਛਾਣ'' * ''ਬੇਦੀ ਜਿਸੇ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ'' * ''ਇਹ ਅਜਬ ਬੰਦੇ'' * ''ਬਰਫ਼ ਲਤਾੜੇ ਰੁੱਖ'' * ''ਕਥਾ-ਵਾਰਤਾ'' * ''ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਪੈੜ'' * ''ਤਨ ਪੱਤਣ'' *''ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ‘ਜ਼ ਸਿਲੈਕਟਡ ਸਟੋਰੀਜ਼'' (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ:ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੁਮਾਣਾ) ==ਹਿੰਦੀ== * ''ਤਿਲ ਚਾਵਲੀ'' * ''ਪੀਤਲ ਕੇ ਬਟਨ'' ==ਅਨੁਵਾਦ== * ''ਇਕ ਅਜੀਬ ਆਦਮੀ ਦਾ ਸੁਫਨਾ ਤੇ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ'' *''ਜਮੀਲਾ'' * ''ਬਾਂਬੀ'' * ''ਮੰਟੋ ਦੇ ਰੰਗ'' * ''ਮੰਟੋ ਤਾਂ ਅਜੈ ਜਿਉਂਦੈ'' *''ਖੁਦਾ ਕੀ ਕਸਮ'' * ''ਲਾਖੀ'' * ''ਸਾਰੇ ਪਾਗਲ'' * ''ਸੁਬਰਾਮਨੀਆ ਭਾਰਤੀ'' ==ਸੰਪਾਦਨ== * ''ਗਾਥਾ ਗਾਰਗੀ ਦੀ'' * ''ਡਾ. ਰਘਬੀਰ ਢੰਡ ਦਾ ਸਿਮਰਤੀ ਗ੍ਰੰਥ'' * ''ਡਾ. ਰਘਬੀਰ ਢੰਡ ਦੀ ਗਲਪ ਚੇਤਨਾ'' * ''ਪੰਝੀ ਨਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ'' * ''ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਿਰਹਾ ਦਾ ਸੁਲਤਾਨ ਜੀਵਨ, ਕਲਾ ਤੇ ਯਾਦਾਂ'' * ''ਮੰਟੋ ਦੇ ਰੰਗ'' == ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਬਾਰੇ ਕਿਤਾਬਾਂ== * ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਸ਼ਬਦ ਸੰਵੇਦਨਾ (ਡਾ.ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ) * ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ ਹਾਜ਼ਰ ਹੈ (ਸੰਪਾਦਕ:ਡਾ.ਗੁਰਮੀਤ ਕੌਰ) ==ਸਨਮਾਨ== * ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ, ਚੰਡੀਗੜ ਵਲੋਂ ''ਤਿਲਚੌਲੀ'' ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਈ ਇਨਾਮ * ਹਰਬੰਸ ਰਾਮਪੁਰੀ ਇਨਾਮ, ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਦੋਰਾਹਾ ਵਲੋਂ ''ਪਛਾਣ'' ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਈ (1988) * ''ਪਛਾਣ'' ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਈ ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਵਿਰਕ ਇਨਾਮ * ''ਮੂਨ ਦੀ ਅੱਖ'' ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ (1998) ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਾਹਿਤਕਾਰ]] eev1qqigwlgqjduqfpfgsbdq02i6p3k 0 23041 611704 274699 2022-08-21T09:20:34Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[File:Gdp accumulated change.png|right|thumb|325px|[[GDP]] 1990–1998 ਅਤੇ 1990–2006, ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਚੁਣਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਸਤਵਿਕ ਵਾਧਾ ਦਰਾਂ]] [[File:WeltBIPWorldgroupOECDengl.PNG|thumb|325px|1961 ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਅਤੇ [[ਓ ਈ ਸੀ ਡੀ]] ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਕਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (GDP) ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਦਰ]] '''ਆਰਥਕ ਵਾਧਾ''' ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸਕਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ(GDP) ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਰਥਕ ਵਾਧਾ ਕੇਵਲ ਉਤਪਾਦਿਤ ਵਸਤਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਮਾਪ ਦੱਸਦਾ ਹੈ।<ref>[http://www.statista.com/statistics/197039/growth-of-the-global-gross-domestic-product-gdp/ Statistics on the Growth of the Global Gross Domestic Product (GDP) from 2003 to 2013], IMF, October 2012.</ref> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਆਰਥਿਕ ਵਾਧਾ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ]] a7ryz8ca7mbf2t1544vvzk3gjl5zvwb 0 24359 611728 580486 2022-08-21T10:07:25Z 2401:4900:598E:7EFE:0:0:E33:FEA6 /* ਕਾਵਿ-ਨਮੂਨਾ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = ਮੀਆਂ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖ਼ਸ਼ <small>میاں محمد بخش</small> | image = | imagesize = | caption = | birth_date = 1830 | birth_place = [[ਖੜੀ ਸ਼ਰੀਫ਼]], [[ਕਸ਼ਮੀਰ]] | death_date = 1907 | death_place = [[ਖੜੀ ਸ਼ਰੀਫ਼]], [[ਕਸ਼ਮੀਰ]] | occupation = [[ਕਵੀ]] | movement = | genre = [[ਸੂਫ਼ੀ ਕਵਿਤਾ]] | notableworks =[[ਸੈਫ਼-ਉਲ-ਮਲੂਕ]] | influences = | influenced = }} '''ਮੀਆਂ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖ਼ਸ਼''' (1830 - 1907)({{lang-ur| میاں محمد بخش }}) [[ਸੂਫ਼ੀ]] [[ਸੰਤ]] ਅਤੇ [[ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ|ਪੰਜਾਬੀ]]/ਹਿੰਦਕੋ ਕਵੀ ਸੀ। ਮੀਆਂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸਾਂਗਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਕਾਦਰੀਆ ਨਾਲ ਸੀ।<ref name="wichaar.com">http://www.wichaar.com/news/189/ARTICLE/24966/2011-04-03.html{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਪਰੀ-ਕਥਾ ''ਸੈਫ਼-ਉਲ-ਮਲੂਕ'' ਕਰਕੇ ਹੈ। ==ਜੀਵਨ== '''ਮੀਆਂ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖ਼ਸ਼''' ਦਾ ਜਨਮ [[ਖੜੀ ਸ਼ਰੀਫ਼]], [[ਕਸ਼ਮੀਰ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ==ਮੌਤ== 1324 ਹਿਜਰੀ (1907 ਈਸਵੀ) ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਬਰ ਖੜੀ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਲੱਕੜਦਾਦਾ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਮੁਰਸ਼ਦ ਹਜ਼ਰਤ ਪੈਰਾ ਸ਼ਾਹ ਗ਼ਾਜ਼ੀ ਕਲੰਦਰਾ ਦਮੜੀ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮਜ਼ਾਰ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਨੇੜੇ ਹੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਹਿੱਸਾ ਦਰਬਾਰ ਖੜੀ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਦੀਆਂ ਬਰੂਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਲੰਘਾਇਆ, ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਸੱਧਰ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਥੇ ਹੀ ਦਫ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀ ਹੀ ਇੱਕ ਕਬਰ ਇੱਥੇ ਖੁਦਵਾ ਰੱਖੀ ਸੀ।<ref name="wichaar.com"/> ==ਕਾਵਿ-ਨਮੂਨਾ== <poem> ਨੀਚਾਂ ਦੀ ਅਸ਼ਨਾਈ ਕੋਲੋਂ, ਫੌਜ਼ ਕਿਸੇ ਨਾ ਪਾਇਆ। ਕਿੱਕਰ ’ਤੇ ਅੰਗੂਰ ਚੜ੍ਹਾਇਆ, ਹਰ ਗੁੱਛਾ ਜ਼ਖ਼ਮਾਇਆ। ਬੁਰੇ ਬੰਦੇ ਦੀ ਸੰਗਤ ਯਾਰੋ ਜਿਉਂ ਭੱਠੀ ਲੋਹਾਰਾਂ। ਭਾਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਕੁੰਜ-ਕੁੰਜ ਬਹੀਏ ਚਿਣਗਾਂ ਪੈਣ ਹਜ਼ਾਰਾਂ। ---- ਆਮਾਂ ਬੇਇਖ਼ਲਾਸਾਂ ਅੰਦਰ ਖ਼ਾਸਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਮਿੱਠੀ ਖੀਰ ਪਕਾ ਮੁਹੰਮਦ ਕੁੱਤਿਆਂ ਅੱਗੇ ਧਰਨੀ ---- ਕੌਣ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰੇਸੀ ਢੂੰਡੇ ਕੌਣ ਕਬਰ ਨੂੰ ਕਿਸ ਨੂੰ ਦਰਦ ਅਸਾਡਾ ਹੋਸੀ ਰੋਗ ਨਾ ਰੰਡੇ ਵਰ ਨੂੰ ਰੂਹ ਦਰੂਦ ਘਿਣ ਸਭ ਜਾਸਨ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਤੇਰਾ ਰੂਹ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖਸ਼ਾ ਤਕਸੀ ਕਿਹੜੇ ਦਰ ਨੂੰ </poem> [[File:Shrine of Mian Muhammad Bakhsh.JPG|thumb|ਖੜੀ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਵਿੱਚ ਮੀਆਂ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖ਼ਸ਼ ਦਾ ਮਕਬਰਾ]][[]][[]] ==ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ== *[http://www.punjabi-kavita.com/SaifUlMalookMianMuhammadBakhsh.php ਸੈਫ਼-ਉਲ-ਮਲੂਕ ਮੀਆਂ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖ਼ਸ਼] ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} {{ਅਧਾਰ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ]] ft2ljzi3jz8o52vxmhqmh9or5ikgq6b 0 28287 611723 527130 2022-08-21T09:36:25Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਅਰਬੀ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਵਾਕਾਂਸ਼]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਇਸ਼ਕ ''' ਇੱਕ ਅਰਬੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>M. Heydari-Malayeri [http://aramis.obspm.fr/~heydari/dictionary/esq_eng.html On the origin of the word ešq ]</ref> ([[ਫ਼ਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਫ਼ਾਰਸੀ]], [[ਉਰਦੂ]], [[ਦਰੀ]], [[ਪਸ਼ਤੋ]], [[ਤੁਰਕ ਭਾਸ਼ਾ|ਤੁਰਕੀ]], [[ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ]], [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]], [[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]] ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚਾਰਨ ਦੇ ਮਾਮੂਲੀ ਫਰਕ ਨਾਲ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੂਫ਼ੀ ਭਾਵ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਗੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸੰਘਣੀ, ਡੂੰਘੀ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਮੁਹੱਬਤ।<ref>ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ: ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਅਤੇ ਬਿਰਹਾ ਵਰਣਨ - ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਗੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਚਨਾਵਲੀ, ਪੰਨਾ 548</ref> ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਇਸ਼ਕਾ ਤੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ਼ਕ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਵੇਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜਿਸ ਰੁੱਖ ਤੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਸ਼ਕ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜੜ੍ਹ ਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਬੱਸ ਇੱਕੋ ਅੱਲ੍ਹਾ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>[http://www.nfie.com/mirza.html Din al-Muhabbat]</ref> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਰਬੀ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਵਾਕਾਂਸ਼]] imbfe6d4kqmswsbrs1aik9fw116j8q6 611724 611723 2022-08-21T09:36:50Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਪਿਆਰ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਇਸ਼ਕ ''' ਇੱਕ ਅਰਬੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>M. Heydari-Malayeri [http://aramis.obspm.fr/~heydari/dictionary/esq_eng.html On the origin of the word ešq ]</ref> ([[ਫ਼ਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਫ਼ਾਰਸੀ]], [[ਉਰਦੂ]], [[ਦਰੀ]], [[ਪਸ਼ਤੋ]], [[ਤੁਰਕ ਭਾਸ਼ਾ|ਤੁਰਕੀ]], [[ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ]], [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]], [[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]] ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚਾਰਨ ਦੇ ਮਾਮੂਲੀ ਫਰਕ ਨਾਲ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੂਫ਼ੀ ਭਾਵ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਗੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸੰਘਣੀ, ਡੂੰਘੀ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਮੁਹੱਬਤ।<ref>ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ: ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਅਤੇ ਬਿਰਹਾ ਵਰਣਨ - ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਗੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਚਨਾਵਲੀ, ਪੰਨਾ 548</ref> ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਇਸ਼ਕਾ ਤੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ਼ਕ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਵੇਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜਿਸ ਰੁੱਖ ਤੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਸ਼ਕ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜੜ੍ਹ ਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਬੱਸ ਇੱਕੋ ਅੱਲ੍ਹਾ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>[http://www.nfie.com/mirza.html Din al-Muhabbat]</ref> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਰਬੀ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਵਾਕਾਂਸ਼]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਿਆਰ]] e4h3fhv0ujbi6iqcz4cauhwtvbhsbrl 0 40542 611705 532441 2022-08-21T09:22:23Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਜੀਵਨੀ (ਸ਼ੈਲੀ)]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[File:Plutarchs Lives Vol the Third 1727.jpg|thumb|250px|ਜੇਕਬ ਟੌਨਸਨ ਵੱਲੋਂ ਛਾਪੀ ਗਈ ਪਲੂਟਾਰਕ ਦੀ ''[[ਲਾਈਵਜ਼ ਅਵ ਦਅ ਨੋਬਲ ਗਰੀਕਸ ਐਂਡ ਰੋਮਨਜ਼]]'' ਦੇ 1727 ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਤੀਜੀ ਜਿਲਦ।]] '''ਜੀਵਨੀ''' ਰਚਨਾ ਦਾ ਮੂਲ ਅਧਾਰ [[ਜਨਮਸਾਖੀ]] ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬੀ[[ਵਾਰਤਕ]] ਦਾ ਮੁੱਢ ਵੀ [[ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ]] ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੋਂ ਬੱਝਦਾ ਹੈ। ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੇ ਬਚਨ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਰੂਪ ਹਨ,ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ।<ref name="ReferenceA">ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅਤੇ ਸੰਸਮਰਣ ਸਾਹਿਤ,ਪ੍ਰੋ:ਕੰਵਲਜੀਤ ਕੌਰ,ਪੰਨਾ ਨੰ:19</ref> ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਚੁਕੀ ਹੈ,ਸਮਕਾਲ ਵਿੱਚ 600 ਦੇ ਲਗਭਗ ਜੀਵਨੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਸ ਵਰਗ ਅੰਦਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।ਪਹਿਲਾਂ ਜੀਵਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਾਇਕ ਜਾਂ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ,ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਸਧਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਮਹੱਤਵ ਮਿਲਣ ਲੱਗਿਆ।ਫਿਰ ਵੀ ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ,ਜਿਥੇ ਕੁਝ ਆਦਰਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।<ref name="ReferenceB">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:100</ref> '''ਜੀਵਨੀ''' ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ:-'''ਜੀਵਨ ਬਿਰਤਾਂਤ''','''ਜੀਵਨ ਕਥਾ''','''ਜੀਵਨ-ਚਰਿਤ੍ਰ'''ਆਦਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ Biography ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:116</ref> ਜੀਵਨੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਡਰਾਇਡਨ]] ਨੇ ਵਰਤਿਆ,ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।<ref name="ReferenceD">ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:24</ref> ==ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ== ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਰਿਹਾ।ਪੱਛਮੀ ਵਿਦਵਾਨਾ ਨੇ ਇਸਦੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। *[[ਐਡਮਨ ਗੋਸ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਇਹ ਇੱਕ ਰੂਹ ਦੀ ਯਥਾਰਥਕ ਤਸਵੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਹੈਰਲਡ ਨਿਕਲਸਨ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕੁੱਝ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਰਨਣ,ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਦਾ ਨੀਊ ਅਮੇਰੀਕਨ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਇਤਿਹਾਸ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸੰਬੰਧੀ ਤੱਥਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਜਾਂ ਜੀਵਨੀ ਲੇਖਕ ਵਲੋਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਅਥਵਾ ਚਰਿਤ੍ਰ-ਨਾਇਕਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਵਿਆਖਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC"/> *[[ਡਾ:ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਉਹ ਰੂਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸ਼੍ਰੇਸਠ ਚਰਿਤ੍ਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਬ੍ਰਿਤਾਂਤ ਇਤਨੇ ਕਲਾਤਮਕ ਸੋਹਜ ਨਾਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਜਾਏ।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੀਵੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceE">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:117</ref> *[[ਡਾ:ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਰਣ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀ,ਉਹਨਾ ਪ੍ਰੇਰਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਿਰਣਾਤਮਕ ਚਿਤ੍ਰਣ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਵਿਅਕਤਿਤਵ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਅਤੇ ਅੰਦਰਲੇ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆ ਹਨ।<ref name="ReferenceE"/> ==ਜੀਵਨੀ== ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਧਾਰਨ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸਦਾ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਚਿਤਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਥੇ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਨਾਇਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜੀਵੰਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵਿਚਰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਭਾ ਨਾਲ ਰਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਰੂਪ ਜਿਆਦਾ ਰਸ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਕਾਰਜਾਂ,ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਰੋਚਕਤਾ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇ,ਅਤੇ ਨਿੱਕੀ ਤੋਂ ਨਿੱਕੀ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਨਾਇਕਤਵ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੋਵੇ।ਜੀਵਨੀਕਾਰ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਸਦੇ ਜੀਵਣ ਵਿਚਲੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚਲਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਰਚਨਾਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵੇਰਵਿਆ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਦਾ ਪੱਖਪਾਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹਿਦਾ,ਇਸ ਨਾਲ ਜੀਵਨੀ ਆਪਣੇ ਮਨੋਰਥ ਤੋਂ ਉਲਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceE"/>,<ref name="ReferenceA"/> ਸੋ,ਅਸੀਂ ਮੋਟੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੀਵਨੀ,ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਵੇਰਵੇ ਸਹਿਤ ਵਰਣਨ, ਤਫ਼ਸੀਲ ਜਾਂ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ, ਪੇਸ਼ਾ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਮੌਤ ਵਰਗੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੱਥਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ—ਕਿਸੇ ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਵਾਕਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਸ਼ਾ-ਅਧੀਨ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਵੀ ਬਿਆਨ ਕੀਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੇਖਾ-ਚਿੱਤਰ ਜਾਂ ਤਜਰਬਾ-ਪੱਤਰੀ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਉਹਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਹਿਮ ਪਹਿਲੂ, ਤਜਰਬਿਆਂ ਦੇ ਸੂਖਮ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਤੱਤ-ਨਿਖੇੜ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ==ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਰ== *'''ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''-1850 ਤੋਂ 1900ਈ: ਤੱਕ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੋਈ। ਇਹਨਾਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ-ਭਗਤ,ਧਾਰਮਿਕ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਗੁਰੂ-ਸਾਹਿਬਾਨ ਸਨ।ਇਹਨਾ ਦਾ ਖਾਸ ਉਦੇਸ਼ ਨੇਤਿਕਤਾ,ਗੁਰੂ ਆਦਰਸਾ,ਧਾਰਮਿਕ ਆਦਰਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ।<ref name="ReferenceB"/> *'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਜੀ ਨੇ ਲਿਖੀਆਂ,ਇਹਨਾ ਜੀਵਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਜੀਵਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੱਚ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:71</ref> *'''ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੋਰ ਤੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਾਰੇ ਦਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਅਭਿਨੰਦਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ,ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖਣ ਸ਼ੈਲੀ,ਵਿਚਾਰ,ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਤੀ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਧਾ,ਦੱਸਣ ਢੰਗ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਪੁਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:63</ref> ==ਕੁਝ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ== *[[ਗਿਆਨੀ ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ]] -[["ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੂਰਣੀਕਾ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ]]-[["ਸ਼੍ਰੀ ਭੂਪਿੰਦਰਾ ਨੰਦ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ]]-[["ਜਨਮਸਾਖੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ]]-[["ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ"]],[["ਬਾਬਾ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ"]],[["ਕੰਵਰ ਨੋਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:72</ref> *[[ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਕਲਗੀਧਰ ਚਮਤਕਾਰ(1925)"]],[["ਸੰਤ ਗਾਥਾ(1938)"]]<ref name="ReferenceF">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:101</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceF"/> *[[ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਠੀ]]-[["ਇਤਿਹਾਸ ਨੇਤਾ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਜਰਨੈਲ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:102</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ]]-[["ਇੱਕ ਸੁਨਹਿਰੀ ਦਿਲ"(ਜੀਵਨੀ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਕਾਲੇਪਾਣੀ)]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:103</ref> *[[ਗੁਰਬਖਸ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ]]-[["ਪਰਮ ਮਨੁਖ"]],[["ਸਰਬਪੱਖੀ ਨਾਇਕ"]]<ref name="ReferenceG">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:112</ref> *[[ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਸਪਤ ਸ਼੍ਰਿੰਗ"]],[["ਸਾਚੀ ਸਾਖੀ"]]<ref name="ReferenceG"/> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ (ਸ਼ੈਲੀ)]] fkov7cn7ycfqxjlzr5mg5vanbf4zjjd 611706 611705 2022-08-21T09:22:52Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਸ਼ੈਲੀਆਂ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[File:Plutarchs Lives Vol the Third 1727.jpg|thumb|250px|ਜੇਕਬ ਟੌਨਸਨ ਵੱਲੋਂ ਛਾਪੀ ਗਈ ਪਲੂਟਾਰਕ ਦੀ ''[[ਲਾਈਵਜ਼ ਅਵ ਦਅ ਨੋਬਲ ਗਰੀਕਸ ਐਂਡ ਰੋਮਨਜ਼]]'' ਦੇ 1727 ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਤੀਜੀ ਜਿਲਦ।]] '''ਜੀਵਨੀ''' ਰਚਨਾ ਦਾ ਮੂਲ ਅਧਾਰ [[ਜਨਮਸਾਖੀ]] ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬੀ[[ਵਾਰਤਕ]] ਦਾ ਮੁੱਢ ਵੀ [[ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ]] ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੋਂ ਬੱਝਦਾ ਹੈ। ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੇ ਬਚਨ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਰੂਪ ਹਨ,ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ।<ref name="ReferenceA">ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅਤੇ ਸੰਸਮਰਣ ਸਾਹਿਤ,ਪ੍ਰੋ:ਕੰਵਲਜੀਤ ਕੌਰ,ਪੰਨਾ ਨੰ:19</ref> ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਚੁਕੀ ਹੈ,ਸਮਕਾਲ ਵਿੱਚ 600 ਦੇ ਲਗਭਗ ਜੀਵਨੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਸ ਵਰਗ ਅੰਦਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।ਪਹਿਲਾਂ ਜੀਵਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਾਇਕ ਜਾਂ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ,ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਸਧਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਮਹੱਤਵ ਮਿਲਣ ਲੱਗਿਆ।ਫਿਰ ਵੀ ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ,ਜਿਥੇ ਕੁਝ ਆਦਰਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।<ref name="ReferenceB">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:100</ref> '''ਜੀਵਨੀ''' ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ:-'''ਜੀਵਨ ਬਿਰਤਾਂਤ''','''ਜੀਵਨ ਕਥਾ''','''ਜੀਵਨ-ਚਰਿਤ੍ਰ'''ਆਦਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ Biography ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:116</ref> ਜੀਵਨੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਡਰਾਇਡਨ]] ਨੇ ਵਰਤਿਆ,ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।<ref name="ReferenceD">ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:24</ref> ==ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ== ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਰਿਹਾ।ਪੱਛਮੀ ਵਿਦਵਾਨਾ ਨੇ ਇਸਦੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। *[[ਐਡਮਨ ਗੋਸ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਇਹ ਇੱਕ ਰੂਹ ਦੀ ਯਥਾਰਥਕ ਤਸਵੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਹੈਰਲਡ ਨਿਕਲਸਨ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕੁੱਝ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਰਨਣ,ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਦਾ ਨੀਊ ਅਮੇਰੀਕਨ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਇਤਿਹਾਸ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸੰਬੰਧੀ ਤੱਥਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਜਾਂ ਜੀਵਨੀ ਲੇਖਕ ਵਲੋਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਅਥਵਾ ਚਰਿਤ੍ਰ-ਨਾਇਕਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਵਿਆਖਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC"/> *[[ਡਾ:ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਉਹ ਰੂਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸ਼੍ਰੇਸਠ ਚਰਿਤ੍ਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਬ੍ਰਿਤਾਂਤ ਇਤਨੇ ਕਲਾਤਮਕ ਸੋਹਜ ਨਾਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਜਾਏ।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੀਵੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceE">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:117</ref> *[[ਡਾ:ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਰਣ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀ,ਉਹਨਾ ਪ੍ਰੇਰਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਿਰਣਾਤਮਕ ਚਿਤ੍ਰਣ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਵਿਅਕਤਿਤਵ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਅਤੇ ਅੰਦਰਲੇ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆ ਹਨ।<ref name="ReferenceE"/> ==ਜੀਵਨੀ== ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਧਾਰਨ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸਦਾ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਚਿਤਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਥੇ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਨਾਇਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜੀਵੰਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵਿਚਰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਭਾ ਨਾਲ ਰਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਰੂਪ ਜਿਆਦਾ ਰਸ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਕਾਰਜਾਂ,ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਰੋਚਕਤਾ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇ,ਅਤੇ ਨਿੱਕੀ ਤੋਂ ਨਿੱਕੀ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਨਾਇਕਤਵ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੋਵੇ।ਜੀਵਨੀਕਾਰ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਸਦੇ ਜੀਵਣ ਵਿਚਲੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚਲਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਰਚਨਾਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵੇਰਵਿਆ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਦਾ ਪੱਖਪਾਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹਿਦਾ,ਇਸ ਨਾਲ ਜੀਵਨੀ ਆਪਣੇ ਮਨੋਰਥ ਤੋਂ ਉਲਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceE"/>,<ref name="ReferenceA"/> ਸੋ,ਅਸੀਂ ਮੋਟੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੀਵਨੀ,ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਵੇਰਵੇ ਸਹਿਤ ਵਰਣਨ, ਤਫ਼ਸੀਲ ਜਾਂ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ, ਪੇਸ਼ਾ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਮੌਤ ਵਰਗੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੱਥਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ—ਕਿਸੇ ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਵਾਕਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਸ਼ਾ-ਅਧੀਨ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਵੀ ਬਿਆਨ ਕੀਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੇਖਾ-ਚਿੱਤਰ ਜਾਂ ਤਜਰਬਾ-ਪੱਤਰੀ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਉਹਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਹਿਮ ਪਹਿਲੂ, ਤਜਰਬਿਆਂ ਦੇ ਸੂਖਮ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਤੱਤ-ਨਿਖੇੜ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ==ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਰ== *'''ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''-1850 ਤੋਂ 1900ਈ: ਤੱਕ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੋਈ। ਇਹਨਾਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ-ਭਗਤ,ਧਾਰਮਿਕ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਗੁਰੂ-ਸਾਹਿਬਾਨ ਸਨ।ਇਹਨਾ ਦਾ ਖਾਸ ਉਦੇਸ਼ ਨੇਤਿਕਤਾ,ਗੁਰੂ ਆਦਰਸਾ,ਧਾਰਮਿਕ ਆਦਰਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ।<ref name="ReferenceB"/> *'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਜੀ ਨੇ ਲਿਖੀਆਂ,ਇਹਨਾ ਜੀਵਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਜੀਵਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੱਚ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:71</ref> *'''ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੋਰ ਤੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਾਰੇ ਦਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਅਭਿਨੰਦਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ,ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖਣ ਸ਼ੈਲੀ,ਵਿਚਾਰ,ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਤੀ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਧਾ,ਦੱਸਣ ਢੰਗ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਪੁਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:63</ref> ==ਕੁਝ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ== *[[ਗਿਆਨੀ ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ]] -[["ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੂਰਣੀਕਾ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ]]-[["ਸ਼੍ਰੀ ਭੂਪਿੰਦਰਾ ਨੰਦ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ]]-[["ਜਨਮਸਾਖੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ]]-[["ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ"]],[["ਬਾਬਾ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ"]],[["ਕੰਵਰ ਨੋਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:72</ref> *[[ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਕਲਗੀਧਰ ਚਮਤਕਾਰ(1925)"]],[["ਸੰਤ ਗਾਥਾ(1938)"]]<ref name="ReferenceF">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:101</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceF"/> *[[ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਠੀ]]-[["ਇਤਿਹਾਸ ਨੇਤਾ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਜਰਨੈਲ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:102</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ]]-[["ਇੱਕ ਸੁਨਹਿਰੀ ਦਿਲ"(ਜੀਵਨੀ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਕਾਲੇਪਾਣੀ)]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:103</ref> *[[ਗੁਰਬਖਸ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ]]-[["ਪਰਮ ਮਨੁਖ"]],[["ਸਰਬਪੱਖੀ ਨਾਇਕ"]]<ref name="ReferenceG">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:112</ref> *[[ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਸਪਤ ਸ਼੍ਰਿੰਗ"]],[["ਸਾਚੀ ਸਾਖੀ"]]<ref name="ReferenceG"/> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ (ਸ਼ੈਲੀ)]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸ਼ੈਲੀਆਂ]] 7678fghg2q5tstqp8c4gvisr7yvv9al 611707 611706 2022-08-21T09:23:23Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਗੈਰ-ਗਲਪ ਸਾਹਿਤ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[File:Plutarchs Lives Vol the Third 1727.jpg|thumb|250px|ਜੇਕਬ ਟੌਨਸਨ ਵੱਲੋਂ ਛਾਪੀ ਗਈ ਪਲੂਟਾਰਕ ਦੀ ''[[ਲਾਈਵਜ਼ ਅਵ ਦਅ ਨੋਬਲ ਗਰੀਕਸ ਐਂਡ ਰੋਮਨਜ਼]]'' ਦੇ 1727 ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਤੀਜੀ ਜਿਲਦ।]] '''ਜੀਵਨੀ''' ਰਚਨਾ ਦਾ ਮੂਲ ਅਧਾਰ [[ਜਨਮਸਾਖੀ]] ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬੀ[[ਵਾਰਤਕ]] ਦਾ ਮੁੱਢ ਵੀ [[ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ]] ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੋਂ ਬੱਝਦਾ ਹੈ। ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੇ ਬਚਨ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਰੂਪ ਹਨ,ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ।<ref name="ReferenceA">ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅਤੇ ਸੰਸਮਰਣ ਸਾਹਿਤ,ਪ੍ਰੋ:ਕੰਵਲਜੀਤ ਕੌਰ,ਪੰਨਾ ਨੰ:19</ref> ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਚੁਕੀ ਹੈ,ਸਮਕਾਲ ਵਿੱਚ 600 ਦੇ ਲਗਭਗ ਜੀਵਨੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਸ ਵਰਗ ਅੰਦਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।ਪਹਿਲਾਂ ਜੀਵਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਾਇਕ ਜਾਂ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ,ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਸਧਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਮਹੱਤਵ ਮਿਲਣ ਲੱਗਿਆ।ਫਿਰ ਵੀ ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ,ਜਿਥੇ ਕੁਝ ਆਦਰਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।<ref name="ReferenceB">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:100</ref> '''ਜੀਵਨੀ''' ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ:-'''ਜੀਵਨ ਬਿਰਤਾਂਤ''','''ਜੀਵਨ ਕਥਾ''','''ਜੀਵਨ-ਚਰਿਤ੍ਰ'''ਆਦਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ Biography ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:116</ref> ਜੀਵਨੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਡਰਾਇਡਨ]] ਨੇ ਵਰਤਿਆ,ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।<ref name="ReferenceD">ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:24</ref> ==ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ== ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਰਿਹਾ।ਪੱਛਮੀ ਵਿਦਵਾਨਾ ਨੇ ਇਸਦੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। *[[ਐਡਮਨ ਗੋਸ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਇਹ ਇੱਕ ਰੂਹ ਦੀ ਯਥਾਰਥਕ ਤਸਵੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਹੈਰਲਡ ਨਿਕਲਸਨ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕੁੱਝ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਰਨਣ,ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਦਾ ਨੀਊ ਅਮੇਰੀਕਨ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਇਤਿਹਾਸ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸੰਬੰਧੀ ਤੱਥਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਜਾਂ ਜੀਵਨੀ ਲੇਖਕ ਵਲੋਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਅਥਵਾ ਚਰਿਤ੍ਰ-ਨਾਇਕਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਵਿਆਖਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC"/> *[[ਡਾ:ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਉਹ ਰੂਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸ਼੍ਰੇਸਠ ਚਰਿਤ੍ਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਬ੍ਰਿਤਾਂਤ ਇਤਨੇ ਕਲਾਤਮਕ ਸੋਹਜ ਨਾਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਜਾਏ।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੀਵੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceE">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:117</ref> *[[ਡਾ:ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਰਣ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀ,ਉਹਨਾ ਪ੍ਰੇਰਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਿਰਣਾਤਮਕ ਚਿਤ੍ਰਣ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਵਿਅਕਤਿਤਵ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਅਤੇ ਅੰਦਰਲੇ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆ ਹਨ।<ref name="ReferenceE"/> ==ਜੀਵਨੀ== ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਧਾਰਨ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸਦਾ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਚਿਤਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਥੇ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਨਾਇਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜੀਵੰਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵਿਚਰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਭਾ ਨਾਲ ਰਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਰੂਪ ਜਿਆਦਾ ਰਸ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਕਾਰਜਾਂ,ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਰੋਚਕਤਾ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇ,ਅਤੇ ਨਿੱਕੀ ਤੋਂ ਨਿੱਕੀ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਨਾਇਕਤਵ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੋਵੇ।ਜੀਵਨੀਕਾਰ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਸਦੇ ਜੀਵਣ ਵਿਚਲੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚਲਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਰਚਨਾਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵੇਰਵਿਆ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਦਾ ਪੱਖਪਾਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹਿਦਾ,ਇਸ ਨਾਲ ਜੀਵਨੀ ਆਪਣੇ ਮਨੋਰਥ ਤੋਂ ਉਲਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceE"/>,<ref name="ReferenceA"/> ਸੋ,ਅਸੀਂ ਮੋਟੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੀਵਨੀ,ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਵੇਰਵੇ ਸਹਿਤ ਵਰਣਨ, ਤਫ਼ਸੀਲ ਜਾਂ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ, ਪੇਸ਼ਾ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਮੌਤ ਵਰਗੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੱਥਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ—ਕਿਸੇ ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਵਾਕਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਸ਼ਾ-ਅਧੀਨ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਵੀ ਬਿਆਨ ਕੀਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੇਖਾ-ਚਿੱਤਰ ਜਾਂ ਤਜਰਬਾ-ਪੱਤਰੀ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਉਹਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਹਿਮ ਪਹਿਲੂ, ਤਜਰਬਿਆਂ ਦੇ ਸੂਖਮ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਤੱਤ-ਨਿਖੇੜ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ==ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਰ== *'''ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''-1850 ਤੋਂ 1900ਈ: ਤੱਕ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੋਈ। ਇਹਨਾਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ-ਭਗਤ,ਧਾਰਮਿਕ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਗੁਰੂ-ਸਾਹਿਬਾਨ ਸਨ।ਇਹਨਾ ਦਾ ਖਾਸ ਉਦੇਸ਼ ਨੇਤਿਕਤਾ,ਗੁਰੂ ਆਦਰਸਾ,ਧਾਰਮਿਕ ਆਦਰਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ।<ref name="ReferenceB"/> *'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਜੀ ਨੇ ਲਿਖੀਆਂ,ਇਹਨਾ ਜੀਵਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਜੀਵਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੱਚ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:71</ref> *'''ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੋਰ ਤੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਾਰੇ ਦਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਅਭਿਨੰਦਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ,ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖਣ ਸ਼ੈਲੀ,ਵਿਚਾਰ,ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਤੀ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਧਾ,ਦੱਸਣ ਢੰਗ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਪੁਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:63</ref> ==ਕੁਝ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ== *[[ਗਿਆਨੀ ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ]] -[["ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੂਰਣੀਕਾ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ]]-[["ਸ਼੍ਰੀ ਭੂਪਿੰਦਰਾ ਨੰਦ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ]]-[["ਜਨਮਸਾਖੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ]]-[["ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ"]],[["ਬਾਬਾ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ"]],[["ਕੰਵਰ ਨੋਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:72</ref> *[[ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਕਲਗੀਧਰ ਚਮਤਕਾਰ(1925)"]],[["ਸੰਤ ਗਾਥਾ(1938)"]]<ref name="ReferenceF">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:101</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceF"/> *[[ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਠੀ]]-[["ਇਤਿਹਾਸ ਨੇਤਾ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਜਰਨੈਲ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:102</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ]]-[["ਇੱਕ ਸੁਨਹਿਰੀ ਦਿਲ"(ਜੀਵਨੀ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਕਾਲੇਪਾਣੀ)]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:103</ref> *[[ਗੁਰਬਖਸ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ]]-[["ਪਰਮ ਮਨੁਖ"]],[["ਸਰਬਪੱਖੀ ਨਾਇਕ"]]<ref name="ReferenceG">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:112</ref> *[[ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਸਪਤ ਸ਼੍ਰਿੰਗ"]],[["ਸਾਚੀ ਸਾਖੀ"]]<ref name="ReferenceG"/> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ (ਸ਼ੈਲੀ)]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸ਼ੈਲੀਆਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗੈਰ-ਗਲਪ ਸਾਹਿਤ]] kemz4nw43ymet6qhgy082o5mh8fl5y8 611708 611707 2022-08-21T09:23:41Z Tamanpreet Kaur 26648 removed [[Category:ਗੈਰ-ਗਲਪ ਸਾਹਿਤ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[File:Plutarchs Lives Vol the Third 1727.jpg|thumb|250px|ਜੇਕਬ ਟੌਨਸਨ ਵੱਲੋਂ ਛਾਪੀ ਗਈ ਪਲੂਟਾਰਕ ਦੀ ''[[ਲਾਈਵਜ਼ ਅਵ ਦਅ ਨੋਬਲ ਗਰੀਕਸ ਐਂਡ ਰੋਮਨਜ਼]]'' ਦੇ 1727 ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਤੀਜੀ ਜਿਲਦ।]] '''ਜੀਵਨੀ''' ਰਚਨਾ ਦਾ ਮੂਲ ਅਧਾਰ [[ਜਨਮਸਾਖੀ]] ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬੀ[[ਵਾਰਤਕ]] ਦਾ ਮੁੱਢ ਵੀ [[ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ]] ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੋਂ ਬੱਝਦਾ ਹੈ। ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੇ ਬਚਨ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਰੂਪ ਹਨ,ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ।<ref name="ReferenceA">ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅਤੇ ਸੰਸਮਰਣ ਸਾਹਿਤ,ਪ੍ਰੋ:ਕੰਵਲਜੀਤ ਕੌਰ,ਪੰਨਾ ਨੰ:19</ref> ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਚੁਕੀ ਹੈ,ਸਮਕਾਲ ਵਿੱਚ 600 ਦੇ ਲਗਭਗ ਜੀਵਨੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਸ ਵਰਗ ਅੰਦਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।ਪਹਿਲਾਂ ਜੀਵਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਾਇਕ ਜਾਂ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ,ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਸਧਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਮਹੱਤਵ ਮਿਲਣ ਲੱਗਿਆ।ਫਿਰ ਵੀ ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ,ਜਿਥੇ ਕੁਝ ਆਦਰਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।<ref name="ReferenceB">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:100</ref> '''ਜੀਵਨੀ''' ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ:-'''ਜੀਵਨ ਬਿਰਤਾਂਤ''','''ਜੀਵਨ ਕਥਾ''','''ਜੀਵਨ-ਚਰਿਤ੍ਰ'''ਆਦਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ Biography ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:116</ref> ਜੀਵਨੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਡਰਾਇਡਨ]] ਨੇ ਵਰਤਿਆ,ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।<ref name="ReferenceD">ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:24</ref> ==ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ== ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਰਿਹਾ।ਪੱਛਮੀ ਵਿਦਵਾਨਾ ਨੇ ਇਸਦੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। *[[ਐਡਮਨ ਗੋਸ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਇਹ ਇੱਕ ਰੂਹ ਦੀ ਯਥਾਰਥਕ ਤਸਵੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਹੈਰਲਡ ਨਿਕਲਸਨ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕੁੱਝ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਰਨਣ,ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਦਾ ਨੀਊ ਅਮੇਰੀਕਨ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਇਤਿਹਾਸ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸੰਬੰਧੀ ਤੱਥਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਜਾਂ ਜੀਵਨੀ ਲੇਖਕ ਵਲੋਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਅਥਵਾ ਚਰਿਤ੍ਰ-ਨਾਇਕਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਵਿਆਖਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC"/> *[[ਡਾ:ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਉਹ ਰੂਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸ਼੍ਰੇਸਠ ਚਰਿਤ੍ਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਬ੍ਰਿਤਾਂਤ ਇਤਨੇ ਕਲਾਤਮਕ ਸੋਹਜ ਨਾਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਜਾਏ।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੀਵੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceE">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:117</ref> *[[ਡਾ:ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਰਣ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀ,ਉਹਨਾ ਪ੍ਰੇਰਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਿਰਣਾਤਮਕ ਚਿਤ੍ਰਣ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਵਿਅਕਤਿਤਵ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਅਤੇ ਅੰਦਰਲੇ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆ ਹਨ।<ref name="ReferenceE"/> ==ਜੀਵਨੀ== ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਧਾਰਨ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸਦਾ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਚਿਤਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਥੇ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਨਾਇਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜੀਵੰਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵਿਚਰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਭਾ ਨਾਲ ਰਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਰੂਪ ਜਿਆਦਾ ਰਸ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਕਾਰਜਾਂ,ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਰੋਚਕਤਾ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇ,ਅਤੇ ਨਿੱਕੀ ਤੋਂ ਨਿੱਕੀ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਨਾਇਕਤਵ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੋਵੇ।ਜੀਵਨੀਕਾਰ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਸਦੇ ਜੀਵਣ ਵਿਚਲੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚਲਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਰਚਨਾਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵੇਰਵਿਆ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਦਾ ਪੱਖਪਾਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹਿਦਾ,ਇਸ ਨਾਲ ਜੀਵਨੀ ਆਪਣੇ ਮਨੋਰਥ ਤੋਂ ਉਲਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceE"/>,<ref name="ReferenceA"/> ਸੋ,ਅਸੀਂ ਮੋਟੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੀਵਨੀ,ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਵੇਰਵੇ ਸਹਿਤ ਵਰਣਨ, ਤਫ਼ਸੀਲ ਜਾਂ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ, ਪੇਸ਼ਾ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਮੌਤ ਵਰਗੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੱਥਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ—ਕਿਸੇ ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਵਾਕਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਸ਼ਾ-ਅਧੀਨ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਵੀ ਬਿਆਨ ਕੀਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੇਖਾ-ਚਿੱਤਰ ਜਾਂ ਤਜਰਬਾ-ਪੱਤਰੀ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਉਹਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਹਿਮ ਪਹਿਲੂ, ਤਜਰਬਿਆਂ ਦੇ ਸੂਖਮ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਤੱਤ-ਨਿਖੇੜ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ==ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਰ== *'''ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''-1850 ਤੋਂ 1900ਈ: ਤੱਕ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੋਈ। ਇਹਨਾਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ-ਭਗਤ,ਧਾਰਮਿਕ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਗੁਰੂ-ਸਾਹਿਬਾਨ ਸਨ।ਇਹਨਾ ਦਾ ਖਾਸ ਉਦੇਸ਼ ਨੇਤਿਕਤਾ,ਗੁਰੂ ਆਦਰਸਾ,ਧਾਰਮਿਕ ਆਦਰਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ।<ref name="ReferenceB"/> *'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਜੀ ਨੇ ਲਿਖੀਆਂ,ਇਹਨਾ ਜੀਵਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਜੀਵਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੱਚ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:71</ref> *'''ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੋਰ ਤੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਾਰੇ ਦਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਅਭਿਨੰਦਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ,ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖਣ ਸ਼ੈਲੀ,ਵਿਚਾਰ,ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਤੀ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਧਾ,ਦੱਸਣ ਢੰਗ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਪੁਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:63</ref> ==ਕੁਝ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ== *[[ਗਿਆਨੀ ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ]] -[["ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੂਰਣੀਕਾ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ]]-[["ਸ਼੍ਰੀ ਭੂਪਿੰਦਰਾ ਨੰਦ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ]]-[["ਜਨਮਸਾਖੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ]]-[["ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ"]],[["ਬਾਬਾ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ"]],[["ਕੰਵਰ ਨੋਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:72</ref> *[[ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਕਲਗੀਧਰ ਚਮਤਕਾਰ(1925)"]],[["ਸੰਤ ਗਾਥਾ(1938)"]]<ref name="ReferenceF">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:101</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceF"/> *[[ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਠੀ]]-[["ਇਤਿਹਾਸ ਨੇਤਾ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਜਰਨੈਲ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:102</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ]]-[["ਇੱਕ ਸੁਨਹਿਰੀ ਦਿਲ"(ਜੀਵਨੀ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਕਾਲੇਪਾਣੀ)]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:103</ref> *[[ਗੁਰਬਖਸ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ]]-[["ਪਰਮ ਮਨੁਖ"]],[["ਸਰਬਪੱਖੀ ਨਾਇਕ"]]<ref name="ReferenceG">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:112</ref> *[[ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਸਪਤ ਸ਼੍ਰਿੰਗ"]],[["ਸਾਚੀ ਸਾਖੀ"]]<ref name="ReferenceG"/> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ (ਸ਼ੈਲੀ)]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸ਼ੈਲੀਆਂ]] 7678fghg2q5tstqp8c4gvisr7yvv9al 611709 611708 2022-08-21T09:24:13Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਇਤਿਹਾਸ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[File:Plutarchs Lives Vol the Third 1727.jpg|thumb|250px|ਜੇਕਬ ਟੌਨਸਨ ਵੱਲੋਂ ਛਾਪੀ ਗਈ ਪਲੂਟਾਰਕ ਦੀ ''[[ਲਾਈਵਜ਼ ਅਵ ਦਅ ਨੋਬਲ ਗਰੀਕਸ ਐਂਡ ਰੋਮਨਜ਼]]'' ਦੇ 1727 ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਤੀਜੀ ਜਿਲਦ।]] '''ਜੀਵਨੀ''' ਰਚਨਾ ਦਾ ਮੂਲ ਅਧਾਰ [[ਜਨਮਸਾਖੀ]] ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬੀ[[ਵਾਰਤਕ]] ਦਾ ਮੁੱਢ ਵੀ [[ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ]] ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੋਂ ਬੱਝਦਾ ਹੈ। ਜਨਮਸਾਖੀ ਤੇ ਬਚਨ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਰੂਪ ਹਨ,ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ।<ref name="ReferenceA">ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅਤੇ ਸੰਸਮਰਣ ਸਾਹਿਤ,ਪ੍ਰੋ:ਕੰਵਲਜੀਤ ਕੌਰ,ਪੰਨਾ ਨੰ:19</ref> ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਚੁਕੀ ਹੈ,ਸਮਕਾਲ ਵਿੱਚ 600 ਦੇ ਲਗਭਗ ਜੀਵਨੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਸ ਵਰਗ ਅੰਦਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।ਪਹਿਲਾਂ ਜੀਵਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਾਇਕ ਜਾਂ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ,ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਸਧਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਮਹੱਤਵ ਮਿਲਣ ਲੱਗਿਆ।ਫਿਰ ਵੀ ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ,ਜਿਥੇ ਕੁਝ ਆਦਰਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।<ref name="ReferenceB">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:100</ref> '''ਜੀਵਨੀ''' ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ:-'''ਜੀਵਨ ਬਿਰਤਾਂਤ''','''ਜੀਵਨ ਕਥਾ''','''ਜੀਵਨ-ਚਰਿਤ੍ਰ'''ਆਦਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ Biography ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:116</ref> ਜੀਵਨੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ [[ਡਰਾਇਡਨ]] ਨੇ ਵਰਤਿਆ,ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।<ref name="ReferenceD">ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:24</ref> ==ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ== ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਰਿਹਾ।ਪੱਛਮੀ ਵਿਦਵਾਨਾ ਨੇ ਇਸਦੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। *[[ਐਡਮਨ ਗੋਸ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਇਹ ਇੱਕ ਰੂਹ ਦੀ ਯਥਾਰਥਕ ਤਸਵੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਹੈਰਲਡ ਨਿਕਲਸਨ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕੁੱਝ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਰਨਣ,ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceD"/> *[[ਦਾ ਨੀਊ ਅਮੇਰੀਕਨ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਇਤਿਹਾਸ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸੰਬੰਧੀ ਤੱਥਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਜਾਂ ਜੀਵਨੀ ਲੇਖਕ ਵਲੋਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਅਥਵਾ ਚਰਿਤ੍ਰ-ਨਾਇਕਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਵਿਆਖਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceC"/> *[[ਡਾ:ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਉਹ ਰੂਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸ਼੍ਰੇਸਠ ਚਰਿਤ੍ਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਬ੍ਰਿਤਾਂਤ ਇਤਨੇ ਕਲਾਤਮਕ ਸੋਹਜ ਨਾਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਜਾਏ।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੀਵੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ।<ref name="ReferenceE">ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ,ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ,ਪੰਨਾ ਨੰ:117</ref> *[[ਡਾ:ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਰਣ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜ]] ਅਨੁਸਾਰ,"ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀ,ਉਹਨਾ ਪ੍ਰੇਰਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਿਰਣਾਤਮਕ ਚਿਤ੍ਰਣ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਵਿਅਕਤਿਤਵ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਅਤੇ ਅੰਦਰਲੇ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹਦੀਆ ਹਨ।<ref name="ReferenceE"/> ==ਜੀਵਨੀ== ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਧਾਰਨ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸਦਾ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਚਿਤਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਥੇ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਨਾਇਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜੀਵੰਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵਿਚਰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਨਾਇਕ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਭਾ ਨਾਲ ਰਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਰੂਪ ਜਿਆਦਾ ਰਸ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਕਾਰਜਾਂ,ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਰੋਚਕਤਾ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇ,ਅਤੇ ਨਿੱਕੀ ਤੋਂ ਨਿੱਕੀ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਨਾਇਕਤਵ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੋਵੇ।ਜੀਵਨੀਕਾਰ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਸਦੇ ਜੀਵਣ ਵਿਚਲੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚਲਦਾ ਹੈ।ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਰਚਨਾਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਵਿਅਕਤੀ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵੇਰਵਿਆ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਦਾ ਪੱਖਪਾਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹਿਦਾ,ਇਸ ਨਾਲ ਜੀਵਨੀ ਆਪਣੇ ਮਨੋਰਥ ਤੋਂ ਉਲਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref name="ReferenceE"/>,<ref name="ReferenceA"/> ਸੋ,ਅਸੀਂ ਮੋਟੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੀਵਨੀ,ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਵੇਰਵੇ ਸਹਿਤ ਵਰਣਨ, ਤਫ਼ਸੀਲ ਜਾਂ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ, ਪੇਸ਼ਾ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਮੌਤ ਵਰਗੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੱਥਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ—ਕਿਸੇ ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਵਾਕਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਸ਼ਾ-ਅਧੀਨ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਵੀ ਬਿਆਨ ਕੀਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੇਖਾ-ਚਿੱਤਰ ਜਾਂ ਤਜਰਬਾ-ਪੱਤਰੀ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਉਹਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਹਿਮ ਪਹਿਲੂ, ਤਜਰਬਿਆਂ ਦੇ ਸੂਖਮ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਤੱਤ-ਨਿਖੇੜ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ==ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਰ== *'''ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''-1850 ਤੋਂ 1900ਈ: ਤੱਕ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੋਈ। ਇਹਨਾਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ-ਭਗਤ,ਧਾਰਮਿਕ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਗੁਰੂ-ਸਾਹਿਬਾਨ ਸਨ।ਇਹਨਾ ਦਾ ਖਾਸ ਉਦੇਸ਼ ਨੇਤਿਕਤਾ,ਗੁਰੂ ਆਦਰਸਾ,ਧਾਰਮਿਕ ਆਦਰਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ।<ref name="ReferenceB"/> *'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਜੀ ਨੇ ਲਿਖੀਆਂ,ਇਹਨਾ ਜੀਵਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਜੀਵਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੱਚ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:71</ref> *'''ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨੀਆਂ'''ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੋਰ ਤੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਾਰੇ ਦਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਅਭਿਨੰਦਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ,ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖਣ ਸ਼ੈਲੀ,ਵਿਚਾਰ,ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਤੀ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਧਾ,ਦੱਸਣ ਢੰਗ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਪੁਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:63</ref> ==ਕੁਝ ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ== *[[ਗਿਆਨੀ ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ]] -[["ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੂਰਣੀਕਾ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ]]-[["ਸ਼੍ਰੀ ਭੂਪਿੰਦਰਾ ਨੰਦ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ]]-[["ਜਨਮਸਾਖੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceB"/> *[[ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ]]-[["ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ"]],[["ਬਾਬਾ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ"]],[["ਕੰਵਰ ਨੋਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ ਸਾਹਿਤ,ਨਰਿੰਦਰ ਦੁਲੇ,ਪੰਨਾ ਨੰ:72</ref> *[[ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਕਲਗੀਧਰ ਚਮਤਕਾਰ(1925)"]],[["ਸੰਤ ਗਾਥਾ(1938)"]]<ref name="ReferenceF">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:101</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ"]]<ref name="ReferenceF"/> *[[ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਠੀ]]-[["ਇਤਿਹਾਸ ਨੇਤਾ ਜੀ"]],[["ਜੀਵਨ ਜਰਨੈਲ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ"]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:102</ref> *[[ਪ੍ਰੋ:ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ]]-[["ਇੱਕ ਸੁਨਹਿਰੀ ਦਿਲ"(ਜੀਵਨੀ ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਕਾਲੇਪਾਣੀ)]]<ref>ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:103</ref> *[[ਗੁਰਬਖਸ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ]]-[["ਪਰਮ ਮਨੁਖ"]],[["ਸਰਬਪੱਖੀ ਨਾਇਕ"]]<ref name="ReferenceG">ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ,ਪੰਨਾ ਨੰ:112</ref> *[[ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ]]-[["ਸਪਤ ਸ਼੍ਰਿੰਗ"]],[["ਸਾਚੀ ਸਾਖੀ"]]<ref name="ReferenceG"/> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ (ਸ਼ੈਲੀ)]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸ਼ੈਲੀਆਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇਤਿਹਾਸ]] r09i7eegjy1d4meyqdo73pfqj00e993 0 56024 611677 611247 2022-08-20T17:57:10Z Hasanpreet singh 42862 ਲਿੰਕ ਚਲਦਾ ਕੀਤਾ , enabled a link wikitext text/x-wiki {{Infobox book | name = ਮੋਮ ਦੇ ਲੋਕ | title_orig = | translator = | image = | image_caption = | author = [[ਡਾ.ਜਗਤਾਰ]] | illustrator = | cover_artist = | country = | language = [[ਪੰਜਾਬੀ]] | series = | subject = | genre = [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] | publisher = ਲੋਕਗੀਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ | pub_date = | english_pub_date = | media_type = | pages = 95 | isbn = 978-93-5017-881-2 | oclc = | dewey = | congress = | preceded_by = | followed_by = }} '''ਮੋਮ ਦੇ ਲੋਕ''' [[ਡਾ.ਜਗਤਾਰ|'ਡਾ.ਜਗਤਾਰ']] ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ।<ref>http://www.punjabi-kavita.com/DrJagtar.php</ref> ਜਿਸਨੂੰ [[2006|2006 ਈ:]] 'ਚ '''"ਲੋਕ ਗੀਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ"''' ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਜਗਤਾਰ ਨੇ ਇਹ ਗ਼ਜ਼ਲ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਮਹਾਨ ਨਾਵਲਿਸਟ [[ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ|ਸ. ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ]] ਨੂੰ ਭੇਂਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਨਾਂ ਇਸ ਵਿਚਲੀ ਇੱਕ ਗ਼ਜ਼ਲ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ- {{Quote box|width=800px|bgcolor=#ACE1AF|align=center|quote= '''ਜਦ ਵੀ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹ ਪਿਆ ਇਹ ਰਾਜ਼ ਰਹਿਣਾ ਰਾਜ਼ ਨਾ,''' '''ਮੋਮ ਦੇ ਇਹ ਲੋਕ ਨੇ ਜੋ ਸਾਰੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਨੇ।'''<ref>ਮੋਮ ਦੇ ਲੋਕ, ਜਗਤਾਰ, ਲੋਕਗੀਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ,-2006, ਪੰਨਾ-17</ref>|salign=center |source=—'''ਮੋਮ ਦੇ ਲੋਕ-ਪੰਨਾ-17''' }} ==ਮੇਰਾ ਨਜ਼ਰੀਆ== ਇਸ 'ਚ ਭੂਮਿਕਾ ਵਜੋਂ ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ਦੇ ਗ਼ਜ਼ਲ ਰਚਨਾ ਸੰਬੰਧੀ ਵੀਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ 'ਚ ਜਗਤਾਰ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰਾ '''"ਨੋਸ਼ੀ ਗੀਲਾਨੀ"''' ਦੇ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ 'ਮਹੱਬਤੇ ਜਬ ਸ਼ੁਮਾਰ ਕਰਨ' ਦੇ ਸੰਦਰਭ 'ਚ ਚਰਚਿਤ ਸ਼ਾਇਰ '''"ਅਮਜਦ ਇਸਲਾਮ ਅਮਜਦ"''' ਦੇ ਨਜ਼ਮ ਤੇ ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੰਬਧੀ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਨਜ਼ਮ ਤੇ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦਾ ਆਪਸੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾਂ ਟੈਸਟ ਵਰਗਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਲੈਮਰ ਅਤੇ ਕਸ਼ਿਸ਼ "One Day Match"ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗ਼ਜ਼ਲ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਅੰਦਰ ਮਕਬੂਲੀਅਤ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਮ ਨਾਲ਼ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਗ਼ਜ਼ਲ ਲਈ ਜਗਤਾਰ ਵਧੇਰੇ 'ਸ਼ਿਲਪ-ਪਰਵੀਣਤਾ' ਦੀ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜਗਤਾਰ ਨੇ ਹੋ ਰਹੀ ਗ਼ਜ਼ਲ-ਰਚਨਾ ਸੰਬੰਧੀ ਬਣਤਰ ਤੇ ਬੁਣਤਰ ਪੱਖੋਂ ਆ ਰਹੀ ਗਿਰਾਵਟ ਸੰਬੰਧੀ ਫ਼ਿਕਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਜਗਤਾਰ ਮਾਯੂਸ ਨਹੀਂ ਹੈ।<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-7-8[[1 ਜਨਵਰੀ|(01-01]][[2006|-2006]] ਨੂੰ ਲਿਖੀ 'ਮੇਰਾ ਨਜ਼ਰੀਆ' ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲ਼ੀ ਭੂਮਿਕਾ)</ref> ==ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਰਚਨਾ-ਵਿਧਾਨ== ਜਗਤਾਰ ਨੇ ਮੇਰਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਭੂਮਿਕਾ 'ਚ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਪਿੰਗਲ ਤੇ ਆਰੂਜ਼ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਲੋੜ ਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਵਰਤਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਤਤਸਮ ਰੂਪ 'ਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਹੈ ਤੇ ਤਦਭਵ ਰੂਪ 'ਚ ਵੀ ਜਿਵੇਂ ਸ+ਮਝ-ਸਮ-ਝ, ਤ+ੜਪ-ਤੜ+ਪ ਆਦਿ। ਜਗਤਾਰ ਨੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ 'ਚ ਪਿਆਰ, ਪ੍ਰੀਤ ਬਾਰੇ ਸ਼ੇਅਰ ਘੱਟ ਤੇ ਔਰਤ ਦੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤੀ, ਕ਼ੁਦਰਰ ਦੇ ਅਦਭੂਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਤੇ ਅਕੱਥੇ ਧਰਤ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਔਰਤ ਸੰਬੰਧੀ ਇਸ ਸੰਗ੍ਹਹਿ 'ਚ ਦੋ '''ਸਰਾਪੇ"''' ਹਨ, ਜਿਵੇਂ- ਸਰਾਪਾ-ਪੰਨਾ-41 ਤਿਰਾ ਭਿੱਜਾ ਬਦਨ ਲਗਦੈ, ਗ਼ਜਲ ਦੇ ਸ਼ਿਅਰ ਦਾ ਮਿਸਰਾ। ਤਨਾ ਹਰ ਅੰਗ ਦਾ ਹੈ ਐਨ ਟੇਢੇ ਕਾਫ਼ੀਏ ਵਰਗਾ। ਤਿਰੇ ਨੈਣਾਂ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਹੈ 'ਗ਼ਾਲਿਬ' ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਵਰਗੀ, ਸਲੀਕਾ ਗੁਫ਼ਤਗੂ ਦਾ 'ਮੀਰ' ਦੇ ਸ਼ਿਅਰਾਂ ਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਪਿੱਛੋਂ ਧੜਕਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛਾਤੀ, ਗ਼ਜ਼ਲ ਮੇਰੀ ਦਾ ਵੀ ਉਤਰਾ-ਚੜ੍ਹਾ ਹੈ ਐਨ ਏਦਾਂ ਦਾ।<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-41</ref> ਸਰਾਪਾ-ਪੰਨਾ-46 ਸਬਜ਼ ਅੱਖਾਂ ਉਸਦੀਆਂ ਨੇ ਖ਼ੁਸ਼ਕ ਹੈ ਪਰ ਬੇਹਿਸਾਬ। ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਪੱਥਰ ਹੈ ਚਿਹਰਾ ਹੈ ਮਗਰ ਰੱਤਾ ਗੁਲਾਬ। ਜਿਸਮ ਦੇ ਉਤਰਾ ਚੜ੍ਹਾ ਨੇ 'ਆਜ਼ਰੀ' ਬੁੱਤਾਂ ਦੇ ਵਾਂਗੂ, ਇੱਕ ਤੋਂ ਇੱਕ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਇੱਕ ਤੋਂ ਇੱਕ ਲਾਜਵਾਬ। ਉਹ ਹੈ ਗੰਗਾ, ਉਹ ਹੈ ਮੱਕਾ, ਉਹ ਬਨਾਰਸ, ਸੋਮਨਾਥ, ਉਹ ਹਰੀਮੰਦਰ ਹੈ ਮੇਰਾ ਉਹ ਮੁਤਬੱਰਿਕ ਕਿਤਾਬ।<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-46</ref> ==ਗ਼ਜ਼ਲ ਨਮੂਨਾ== ਜਗਤਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ 'ਮੋਮ ਦੇ ਲੋਕ' 'ਚੋਂ ਜਗਤਾਰ ਦੀ ਕਾਵਿ-ਸਮਰੱਥਾ ਤੇ ਵਿਲੱਖਣਾ ਦੇ ਨਮੂਨੇ 'ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ' 'ਚੋਂ ਚੁਣੇ ਕੁਝ ਸੇ਼ਅਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜੋ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋ ਦਰਜ਼ ਹਨ, ਵਾਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇ'- -ਤੂੰ ਏਨਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਤੜਪੀ ਜੁਦਾ ਹੋ ਕੇ ਜੁਦਾ ਕਰ ਕੇ। ਕਿ ਜਿੰਨੀ ਤੜਪਦੀ ਹੈ ਛਾਂ ਮੁਸਾਫ਼ਿਰ ਨੂੰ ਵਿਦਾ ਕਰਕੇ। ਬੜਾ ਟੁੱਟੇ, ਜਲੇ, ਤੜਪੇ, ਸਿਤਾਰੇ ਮੈਂ ਅਤੇ ਦੀਵੇ, ਨਾ ਜਾਣੇ ਕਿਉਂਂ ਨਹੀਂ ਆਇਆ, ਉਹ ਮੇਰੀ ਕਿਸ ਖ਼ਤਾ ਕਰਕੇ। ਦੁਆ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਪਰਤ ਆਇਆ ਖ਼ਾਨਗਾਹ 'ਚੋਂ ਮੈਂ, ਜਾਂ ਵੇਖੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਰਗੀ ਕੁੜੀ ਮੁੜਦੀ ਦੁਆ ਕਰਕੇ<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-09</ref> -ਤੁਸੀਂ ਦਸੋਂ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਵੱਖਰੀ ਸਦੀ ਹੈ। ਅਜੇ ਵੀ ਕੈਦ ਹੈ ਔਰਤ ਅਜੇ ਵੀ ਸੁਲਗਦੀ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰ ਕਿਸ ਕ਼ਦਰ ਹੈ ਦੇਵਤਾ ਲਗਦੈ ਪਤਾ ਤਦ, ਜਾਂ ਅੰਦਰਲੀ ਹਕੀਕਤ ਸੰਖ ਰਾਹੀਂ ਗੂੰਜਦੀ ਹੈ। ਬੁਝਾਵੇ ਪਿਆਸ ਨਾ ਉਹ ਪਾਰ ਮੈਨੂੰ ਜਾਣ ਦੇਵੇ, ਬੜੀ ਹੀ ਸੰਗਦਿਲ ਰਸਤੇ 'ਚ ਮੇਰੇ ਇੱਕ ਨਦੀ ਹੈ।<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-10</ref> -ਅਜੇ ਕਰਨਾ ਹੈ ਪਿੱਛਾ ਮੌਤ ਦਾ ਮੈਂ ਉਮਰ ਭਰ ਯਾਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਜੇ ਪਰਤਣਾ ਤਾਂ ਪਰਤ ਜਾਓ ਹਮਸਫ਼ਰ ਯਾਰੋ। ਮੈਂ ਰਸਤੇ ਦੀ ਕਿਸੇ ਕਠਨਾਈ ਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਰੋਇਆ, ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਆ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਦੇ ਤਾਂ ਯਾਦ ਘਰ ਯਾਰੋ। ਉਤਰਿਆ ਚੰਦ ਰਾਤੀ ਮੋਮਬੱਤੀ ਦੇ ਬਦਨ ਅੰਦਰ, ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਸੁੱਤੇ ਤੁਸੀਂ ਪਰ ਬੇਖ਼ਬਰ ਯਾਰੋ। ੳਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੀ ਲੜਨਾ ਚੰਗੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖ਼ਾਤਰ, ਜੋ ਚੁੱਕੀ ਫਿਰਨ ਸਿਰ 'ਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਹਰ ਪੈਰ ਡਰ ਯਾਰੋ। ਮਿਰੇ ਪੈਰਾਂ 'ਚ ਖੁੱਭੇ ਕੰਡਿਆਂ 'ਤੇ ਫੁੱਲ ਆ ਚੱਲੇ, ਕਦੋਂ ਮੁਕੱਗੇ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪਰ ਸਫ਼ਰ ਯਾਰੋ।<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-12</ref> -ਨਾ ਗ਼ਮ ਲਿਖਿਆ ਤੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨਾ ਸ਼ਾਹਾਂ ਦਾ ਜ਼ਬਰ ਲਿਖਿਆ। ਤੂੰ ਕੀ ਲਿਖਿਆ ਜੇ ਜ਼ੁਲਫ਼ਾ ਦਾ ਕਸੀਦਾ ਉਮਰ ਭਰ ਲਿਖਿਆ। ਜਨਮ ਲੈ ਕੇ ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ ਪਛਾੜਾਂਗੀ ਹਨੇਰਾ ਮੈਂ, ਪਿਘਲਦੀ ਮੋਮਬੱਤੀ ਨੇ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਬੇਖ਼ਤਰ ਲਿਖਿਆ। ਚਿਰਾਗ਼ਾਂ ਨਾਲ ਵਗਦੇ ਪਾਣਿ 'ਤੇ ਜੀਕੂੰ ਲਿਖੀ ਕਵਿਤਾ, ਲਿਖੀਂ ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ-ਨਾਮਾ ਅਗਰ ਲਿਖਿਆ।<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-14</ref> -ਕਿਤੇ ਨੇ ਮੋਰ ਤੋਪਾਂ 'ਤੇ ਕਿਤੇ ਕਲਮਾ ਇਬਾਦਤ ਹੈ। ਬਚੇ ਨਾ ਪਰ ਕੋਈ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਹਦਾਯਤ ਹੈ। ਨਹੀਂ ਲੜਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੇਟ ਲੜਦੇ ਨੇ। ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਹੀਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਤਾਂ ਗ਼ੁਰਬਤ ਹੈ। ਮੈਂ ਸਰਹਦ ਦੇ ਉਜੜ ਚੁੱਕੇ ਗਰਾਂ ਅੰਦਰ ਖੜਾ ਸੋਚਾਂ, ਇਹ ਸਰਹਦ ਦਾ ਗਰਾਂ ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕਿਸਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ। ਚੁਫ਼ੇਰੇ ਜੋ਼ਰ ਹੈ ਬਾਰਸ਼ ਦਾ ਝੱਖੜ-ਝਾਂਜਲੇ ਦਾ ਵੀ, ਬਣੀ ਮੇਰੇ ਲਈ ਮੇਰੀ ਹੀ ਛਤਰੀ ਇੱਕ ਮੁਸੀਬਤ ਹੈ।<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-15</ref> -ਨਾ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਸੀ ਨਾ ਉਸਦੇ ਪਾਸ ਚਿਹਰਾ ਸੀ। ਸੀ ਸਾਡੇ ਦਰਮਿਆਂ ਇੱਕ ਫ਼ਾਸਲਾ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸੀ। ਡਬੋ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਲਹਿਰਾਇਆ, ਉਛਲਿਆ, ਗਰਜਿਆ, ਹੱਸਿਆ, ਸਮੁੰਦਰ ਦਿਲ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰਾ ਸੀ ਪਰ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ 'ਚ ਗਹਿਰਾ ਸੀ।<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-16</ref> -ਮੇਰੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਹੀ ਰਸਤਿਆਂ ਦੇ ਜਾਲ ਨੇਂ। ਸੰਗ-ਮੀਲਾਂ ਦੇ ਵੀ ਭੁਚਲਾਵੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨੇਂ। ਜਦ ਵੀ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹ ਪਿਆ ਇਹ ਰਾਜ਼ ਰਹਿਣਾ ਰਾਜ਼ ਨਾ ਮੋਮ ਦੇ ਇਹ ਲੋਕ ਨੇਂ ਜੋ ਸਾਰੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਨੇਂ। ਟੁੱਟਦੇ ਤਾਰੇ, ਲਰਜ਼ ਦੇ ਅਸ਼ਕ, ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਚਰਾਗ਼, ਮੈਂ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੁਝ ਹਮਸਫ਼ਰ ਵੀ ਨਾਲ ਨੇਂ। ਯਾਦ ਹੁਣ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਤੁਰਿਆ ਸਾਂ ਕਿੱਥੋਂ, ਕਿਸ ਸਮੇਂ, ਨਾਮ ਤਕ ਅਪਣਾ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਤੇਰੀ ਭਾਲ ਨੇਂ।<ref>ਉਹੀ, ਪੰਨਾ-17</ref> ==ਲੇਖਕ/ਸ਼ਾਇਰ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਰਚਨਾਵਾਂ== ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਹੋਰ ਰਚਨਾ ਲੇਖਕ/ਸ਼ਾਇਰ ਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ- *ਰੁੱਤਾਂ ਰਾਂਗਲੀਆਂ(1957) *ਤਲਖ਼ੀਆਂ-ਰੰਗੀਨੀਆਂ(1960) *ਦੁੱਧ ਪਥਰੀ (1961) *ਅਧੂਰਾ ਆਦਮੀ(1967) *ਲਹੂ ਦੇ ਨਕਸ਼(1973) *ਛਾਂਗਿਆ ਰੁੱਖ(1976) *ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਜੰਗਲ (1980) *ਜਜ਼ੀਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘਿਰਿਆ ਸਮੁੰਦਰ(1985) *ਚਨੁਕਰੀ ਸ਼ਾਮ (1990) *[[ਜੁਗਨੂੰ ਦੀਵਾ ਤੇ ਦਰਿਆ]] (1992) *ਅੱਖਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਪੈੜਾਂ(1999) *[[ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ]](2003) ==ਹਵਾਲਾ== [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਵਿਤਾ]] 4lzadr12htipfna3w7m1mp50fqq7dat 0 57539 611711 474245 2022-08-21T09:28:38Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਜਨਮ 1805]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | bgcolour = #EEDD82 | name =ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ | image = Franz Xaver Winterhalter BNF Gallica.jpg | imagesize = 200px | caption = ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ, 1865 | birth_date = {{birth date|1805|4|20|df=y}} | birth_place = Menzenschwand, [[Black Forest]], [[Electorate of Baden]] | death_date = {{death date and age|1873|7|8|1805|4|20|df=y}} | death_place = [[Frankfurt am Main]], [[ਜਰਮਨ ਸਲਤਨਤ]] | nationality = ਜਰਮਨ | field = ਪੇਂਟਿੰਗ | movement = }} [[Image:dalip singh winterhalter.jpg|thumb|200px|right|ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ (1838–1893) 1854 ਵਿੱਚ <br /> ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ ਦਾ ਬਣਾਇਆ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰ]] '''ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ''' (20 ਅਪਰੈਲ 1805 – 8 ਜੁਲਾਈ 1873) ਜਰਮਨ ਪੇਂਟਰ ਅਤੇ ਲਿਥੋਗ੍ਰਾਫਰ ਸੀ। [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਰਮਨ ਪੇਂਟਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1805]] 1rygtj59vp1fmj4n8gkzittbevvy995 611712 611711 2022-08-21T09:29:56Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਮੌਤ 1873]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | bgcolour = #EEDD82 | name =ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ | image = Franz Xaver Winterhalter BNF Gallica.jpg | imagesize = 200px | caption = ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ, 1865 | birth_date = {{birth date|1805|4|20|df=y}} | birth_place = Menzenschwand, [[Black Forest]], [[Electorate of Baden]] | death_date = {{death date and age|1873|7|8|1805|4|20|df=y}} | death_place = [[Frankfurt am Main]], [[ਜਰਮਨ ਸਲਤਨਤ]] | nationality = ਜਰਮਨ | field = ਪੇਂਟਿੰਗ | movement = }} [[Image:dalip singh winterhalter.jpg|thumb|200px|right|ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ (1838–1893) 1854 ਵਿੱਚ <br /> ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ ਦਾ ਬਣਾਇਆ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰ]] '''ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ''' (20 ਅਪਰੈਲ 1805 – 8 ਜੁਲਾਈ 1873) ਜਰਮਨ ਪੇਂਟਰ ਅਤੇ ਲਿਥੋਗ੍ਰਾਫਰ ਸੀ। [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਰਮਨ ਪੇਂਟਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1805]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1873]] dusvpm3o1h57ll8m83iuqy09qths1v0 611713 611712 2022-08-21T09:30:06Z Tamanpreet Kaur 26648 removed [[Category:ਮੌਤ 1873]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | bgcolour = #EEDD82 | name =ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ | image = Franz Xaver Winterhalter BNF Gallica.jpg | imagesize = 200px | caption = ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ, 1865 | birth_date = {{birth date|1805|4|20|df=y}} | birth_place = Menzenschwand, [[Black Forest]], [[Electorate of Baden]] | death_date = {{death date and age|1873|7|8|1805|4|20|df=y}} | death_place = [[Frankfurt am Main]], [[ਜਰਮਨ ਸਲਤਨਤ]] | nationality = ਜਰਮਨ | field = ਪੇਂਟਿੰਗ | movement = }} [[Image:dalip singh winterhalter.jpg|thumb|200px|right|ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ (1838–1893) 1854 ਵਿੱਚ <br /> ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ ਦਾ ਬਣਾਇਆ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰ]] '''ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ''' (20 ਅਪਰੈਲ 1805 – 8 ਜੁਲਾਈ 1873) ਜਰਮਨ ਪੇਂਟਰ ਅਤੇ ਲਿਥੋਗ੍ਰਾਫਰ ਸੀ। [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਰਮਨ ਪੇਂਟਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1805]] 1rygtj59vp1fmj4n8gkzittbevvy995 611714 611713 2022-08-21T09:30:31Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਜਰਮਨ ਚਿੱਤਰਕਾਰ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | bgcolour = #EEDD82 | name =ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ | image = Franz Xaver Winterhalter BNF Gallica.jpg | imagesize = 200px | caption = ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ, 1865 | birth_date = {{birth date|1805|4|20|df=y}} | birth_place = Menzenschwand, [[Black Forest]], [[Electorate of Baden]] | death_date = {{death date and age|1873|7|8|1805|4|20|df=y}} | death_place = [[Frankfurt am Main]], [[ਜਰਮਨ ਸਲਤਨਤ]] | nationality = ਜਰਮਨ | field = ਪੇਂਟਿੰਗ | movement = }} [[Image:dalip singh winterhalter.jpg|thumb|200px|right|ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ (1838–1893) 1854 ਵਿੱਚ <br /> ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ ਦਾ ਬਣਾਇਆ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰ]] '''ਫ਼ਰੰਸ ਕਸਾਵਰ ਵਿੰਟਰਹਾਲਟਰ''' (20 ਅਪਰੈਲ 1805 – 8 ਜੁਲਾਈ 1873) ਜਰਮਨ ਪੇਂਟਰ ਅਤੇ ਲਿਥੋਗ੍ਰਾਫਰ ਸੀ। [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਰਮਨ ਪੇਂਟਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1805]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਜਰਮਨ ਚਿੱਤਰਕਾਰ]] qmo1b0yuooasbbh07jhkbgta9lim1vi 0 61385 611674 586165 2022-08-20T17:22:03Z AmitojSingh1 36622 wikitext text/x-wiki {{Infobox library | library_name = ਪੰਜਾਬ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬਰੇਰੀ | caption = ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਵਿਰਾਸਤੀ ਖਜ਼ਾਨਾ ਜੱਗ ਜਾਹਰ ਕਰਨਾ | state = [[Punjab District|Punjab]] | location = [[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] | established = 2003, ਆਨਲਾਈਨ ਤੋਂ 2009 | items_collected = [[ਖਰੜੇ]], [[ਕਿਤਾਬਾਂ]], [[ਤਸਵੀਰਾਂ]], [[ਅਖ਼ਬਾਰ]], [[ਮੈਗਜ਼ੀਨ]], [[ਆਵਾਜ਼ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ]], [[ਫੋਟੋਆਂ]], [[ਆਦਿ]] | collection_size = 45,000 ਸਿਰਲੇਖ ਡਿਜੀਟਲ ਕੀਤੇ | req_to_access = ਹਰ ਇੱਕ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਲਈ ਖੁੱਲਾ | funding_source = [[ਦਾਨ ਪੁੰਨ]] | director = ਦਵਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ | website = http://www.panjabdigilib.org/ |library_logo=Panjab Digital Library New Logo.jpg}} '''ਪੰਜਾਬ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ''' ([[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]]: Panjab Digital Library) ਇੱਕ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰਾਈਜਡ (ਡਿਜੀਟਲ) ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਾਂਭਣ ਦਾ ਕਾਰਜ [[2003]] ਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਖੋਂ ਕਈ ਅਹਿਮ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਡਿਜੀਟਾਈਜਡ ਕਰ ਕੇ ਆਨਲਾਈਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ [[ਸਿੱਖ]] ਅਤੇ [[ਪੰਜਾਬੀ]] ਸਭਿਆਚਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://www.teleread.org/2009/08/20/panjab-digital-library-launched-millions-of-rare-pages-on-the-sikhs-and-the-region/|title=Panjab Digital Library launched: Millions of rare pages on the Sikhs and the region|author=David Rothman|accessdate=2009-10-29|archive-date=2009-12-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20091210013133/http://www.teleread.org/2009/08/20/panjab-digital-library-launched-millions-of-rare-pages-on-the-sikhs-and-the-region/|dead-url=yes}}</ref> ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਆਨਲਾਈਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ [[2009]] ਵਿੱਚ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਟ੍ਰਸਟ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਸ਼ੂਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ [[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://merachandigarh.org/architect/panjab_digital_library_chandigarh.html|title=Panjab Digital Library Goes Online at Chandigarh|accessdate=2009-10-29|archive-date=2009-11-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20091112070605/http://merachandigarh.org/architect/panjab_digital_library_chandigarh.html|dead-url=yes}}</ref> ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਮਕਸਦ [[ਪੰਜਾਬ]] ਦੀ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਮਝ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ੀਰੇ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਨਾ, ਉਸਨੂੰ ਕਮਪਿਊਟ੍ਰਿਕ੍ਰਿਤ (ਸਕੈਨ) ਕਰਨਾ,ਅਤੇ ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਆਮ ਲੋਕਾ ਤੱਕ ਪਹੁਚਾਓਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਲਿਪੀ, ਭਾਸ਼ਾ, [[ਧਰਮ]], ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਭੇਦ ਭਾਵ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ==ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ== ਇਸ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਕੰਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: *ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ,ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਰੜੇ *ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ *ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ *[[ਚੀਫ ਖਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨ]] *[[ਐਸ.ਜੀ.ਪੀ. ਸੀ.]] *ਡੀ.ਐਸ.ਜੀ.ਐਮ.ਐਸ. *[[ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ]] ਯੁਨੀਵਰਸਟੀ ਦੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਖਰੜੇ<ref>{{cite news | title = International Report: Implications of Google agreement for Europe | first = Jim | last = Ashling | newspaper = Information Today | publisher = Information Today | location = Medford, New Jersey, USA | issn = 8755-6286 | oclc = 10142299 | date = November 2009 | page = 20 | accessdate = November 12, 2009 }}</ref> ==ਹਵਾਲੇ== {{Reflist}} ==ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ== *[http://www.panjabdigilib.org Panjab Digital Library, Official website] *[http://www.sikhphilosophy.net/punjabi-literature/26365-panjab-digital-library.html Review of Panjab Digital Library] *[http://worldsikhnews.com/29%20October%202008/Image/WSN-12-13%20NEW.pdf Panjab Digital Library] at World Sikh News *[http://www.facebook.com/PanjabDigiLib.org FaceBook] *[http://indiatoday.intoday.in/site/story/digital-diaries/1/139248.html Panjab Digital Library at India Today] *[http://sikhchic.com/article-detail.php?id=997&cat=18 Taking the Bull by Horns: Preserving our History] *[http://www.livemint.com/2010/11/07195244/Punjab-library-keeps-the-past.html Punjab library keeps the past alive online] *[http://www.sikhnet.com/news/punjab-s-heritage-through-digitized-exhibitions Punjab’s heritage through digitized exhibitions] *[http://thelangarhall.com/sikhi/sikh-digital-heritage-library-nanakshahi-trust-sikhri-and-pdl/ Sikh Digital Heritage library] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161019000835/http://thelangarhall.com/sikhi/sikh-digital-heritage-library-nanakshahi-trust-sikhri-and-pdl/ |date=2016-10-19 }} *[http://www.researchinformation.info/features/feature.php?feature_id=376/ Digitisation preserves Punjab region's heritage and culture] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ ਵਿਰਸੇ ਦੀ ਸੰਭਾਲ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਮਾਰਤਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬਰੇਰੀਆਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ]] 6egpavcaoqhzymph39n0vkcda4pmzac 0 64650 611715 547890 2022-08-21T09:32:26Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ''' ਜਾਂ '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ''' ਅਜਿਹੀ ਵਰਖਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਘੁਲ ਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। [[ਸਲਫ਼ਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ]] ਜਾਂ [[ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ]] ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੂੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ ਖ਼ਤਰਨਾਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula |C||O|2}} (g) {{eqm}} {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) ਕਾਰਬੋਨਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਪਾਣੀ 'ਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਨੀੳਮ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਆਇਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) {{eqm}} {{Chemical formula|H||C||O|3}}⁻ (aq) + {{Chemical formula|H|3|O}}⁺ (aq) :SO₂ + OH· → HOSO₂· ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: :HOSO₂· + O₂ → HO₂· + SO₃ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਸਲਫਰ ਟ੍ਰਾਈ ਆਕਸਾਈਡ (SO₃) ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਸਲਫਿਊਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :SO₃ (g) + H₂O (l) → H₂SO₄ (aq) ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ OH ਨਾਲ ਕਿਰਿਆ ਕਰ ਕੇ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ<ref>{{cite journal|doi=10.1029/JD092iD11p13299|author= Likens, Gene E.; Keene, William C.; Miller, John M.; Galloway, James N.|title=Chemistry of precipitation from a remote, terrestrial site in Australia|year=1987|journal=Journal of Geophysical Research|volume=92|pages=13299}}</ref> :NO₂ + OH· → HNO₃ :SO₂ (g) + H₂O {{eqm}} SO₂·H₂O :SO₂·H₂O {{eqm}} H⁺ + HSO₃⁻ :HSO₃⁻ {{eqm}} H⁺ + SO₃²⁻ ==ਨੁਕਸਾਨ== ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ [[ਤਾਜ ਮਹਿਲ]] ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਸ਼]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] as78z8gl49etuvvphnoqijj9gppsyri 611716 611715 2022-08-21T09:32:45Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ''' ਜਾਂ '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ''' ਅਜਿਹੀ ਵਰਖਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਘੁਲ ਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। [[ਸਲਫ਼ਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ]] ਜਾਂ [[ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ]] ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੂੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ ਖ਼ਤਰਨਾਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula |C||O|2}} (g) {{eqm}} {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) ਕਾਰਬੋਨਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਪਾਣੀ 'ਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਨੀੳਮ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਆਇਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) {{eqm}} {{Chemical formula|H||C||O|3}}⁻ (aq) + {{Chemical formula|H|3|O}}⁺ (aq) :SO₂ + OH· → HOSO₂· ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: :HOSO₂· + O₂ → HO₂· + SO₃ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਸਲਫਰ ਟ੍ਰਾਈ ਆਕਸਾਈਡ (SO₃) ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਸਲਫਿਊਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :SO₃ (g) + H₂O (l) → H₂SO₄ (aq) ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ OH ਨਾਲ ਕਿਰਿਆ ਕਰ ਕੇ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ<ref>{{cite journal|doi=10.1029/JD092iD11p13299|author= Likens, Gene E.; Keene, William C.; Miller, John M.; Galloway, James N.|title=Chemistry of precipitation from a remote, terrestrial site in Australia|year=1987|journal=Journal of Geophysical Research|volume=92|pages=13299}}</ref> :NO₂ + OH· → HNO₃ :SO₂ (g) + H₂O {{eqm}} SO₂·H₂O :SO₂·H₂O {{eqm}} H⁺ + HSO₃⁻ :HSO₃⁻ {{eqm}} H⁺ + SO₃²⁻ ==ਨੁਕਸਾਨ== ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ [[ਤਾਜ ਮਹਿਲ]] ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਸ਼]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] m3cbml1bnq0gebld2lhal5p6ualzf8r 611717 611716 2022-08-21T09:33:39Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਜਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ''' ਜਾਂ '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ''' ਅਜਿਹੀ ਵਰਖਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਘੁਲ ਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। [[ਸਲਫ਼ਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ]] ਜਾਂ [[ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ]] ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੂੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ ਖ਼ਤਰਨਾਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula |C||O|2}} (g) {{eqm}} {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) ਕਾਰਬੋਨਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਪਾਣੀ 'ਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਨੀੳਮ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਆਇਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) {{eqm}} {{Chemical formula|H||C||O|3}}⁻ (aq) + {{Chemical formula|H|3|O}}⁺ (aq) :SO₂ + OH· → HOSO₂· ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: :HOSO₂· + O₂ → HO₂· + SO₃ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਸਲਫਰ ਟ੍ਰਾਈ ਆਕਸਾਈਡ (SO₃) ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਸਲਫਿਊਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :SO₃ (g) + H₂O (l) → H₂SO₄ (aq) ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ OH ਨਾਲ ਕਿਰਿਆ ਕਰ ਕੇ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ<ref>{{cite journal|doi=10.1029/JD092iD11p13299|author= Likens, Gene E.; Keene, William C.; Miller, John M.; Galloway, James N.|title=Chemistry of precipitation from a remote, terrestrial site in Australia|year=1987|journal=Journal of Geophysical Research|volume=92|pages=13299}}</ref> :NO₂ + OH· → HNO₃ :SO₂ (g) + H₂O {{eqm}} SO₂·H₂O :SO₂·H₂O {{eqm}} H⁺ + HSO₃⁻ :HSO₃⁻ {{eqm}} H⁺ + SO₃²⁻ ==ਨੁਕਸਾਨ== ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ [[ਤਾਜ ਮਹਿਲ]] ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਸ਼]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] 7zxqtawqupk81hnata0ajttn4c0blxm 611718 611717 2022-08-21T09:33:46Z Tamanpreet Kaur 26648 removed [[Category:ਜਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ''' ਜਾਂ '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ''' ਅਜਿਹੀ ਵਰਖਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਘੁਲ ਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। [[ਸਲਫ਼ਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ]] ਜਾਂ [[ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ]] ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੂੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ ਖ਼ਤਰਨਾਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula |C||O|2}} (g) {{eqm}} {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) ਕਾਰਬੋਨਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਪਾਣੀ 'ਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਨੀੳਮ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਆਇਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) {{eqm}} {{Chemical formula|H||C||O|3}}⁻ (aq) + {{Chemical formula|H|3|O}}⁺ (aq) :SO₂ + OH· → HOSO₂· ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: :HOSO₂· + O₂ → HO₂· + SO₃ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਸਲਫਰ ਟ੍ਰਾਈ ਆਕਸਾਈਡ (SO₃) ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਸਲਫਿਊਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :SO₃ (g) + H₂O (l) → H₂SO₄ (aq) ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ OH ਨਾਲ ਕਿਰਿਆ ਕਰ ਕੇ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ<ref>{{cite journal|doi=10.1029/JD092iD11p13299|author= Likens, Gene E.; Keene, William C.; Miller, John M.; Galloway, James N.|title=Chemistry of precipitation from a remote, terrestrial site in Australia|year=1987|journal=Journal of Geophysical Research|volume=92|pages=13299}}</ref> :NO₂ + OH· → HNO₃ :SO₂ (g) + H₂O {{eqm}} SO₂·H₂O :SO₂·H₂O {{eqm}} H⁺ + HSO₃⁻ :HSO₃⁻ {{eqm}} H⁺ + SO₃²⁻ ==ਨੁਕਸਾਨ== ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ [[ਤਾਜ ਮਹਿਲ]] ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਸ਼]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] m3cbml1bnq0gebld2lhal5p6ualzf8r 611719 611718 2022-08-21T09:34:05Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਜੰਗਲ ਰੋਗ ਵਿਗਿਆਨ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ''' ਜਾਂ '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ''' ਅਜਿਹੀ ਵਰਖਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਘੁਲ ਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। [[ਸਲਫ਼ਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ]] ਜਾਂ [[ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ]] ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੂੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ ਖ਼ਤਰਨਾਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula |C||O|2}} (g) {{eqm}} {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) ਕਾਰਬੋਨਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਪਾਣੀ 'ਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਨੀੳਮ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਆਇਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) {{eqm}} {{Chemical formula|H||C||O|3}}⁻ (aq) + {{Chemical formula|H|3|O}}⁺ (aq) :SO₂ + OH· → HOSO₂· ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: :HOSO₂· + O₂ → HO₂· + SO₃ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਸਲਫਰ ਟ੍ਰਾਈ ਆਕਸਾਈਡ (SO₃) ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਸਲਫਿਊਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :SO₃ (g) + H₂O (l) → H₂SO₄ (aq) ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ OH ਨਾਲ ਕਿਰਿਆ ਕਰ ਕੇ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ<ref>{{cite journal|doi=10.1029/JD092iD11p13299|author= Likens, Gene E.; Keene, William C.; Miller, John M.; Galloway, James N.|title=Chemistry of precipitation from a remote, terrestrial site in Australia|year=1987|journal=Journal of Geophysical Research|volume=92|pages=13299}}</ref> :NO₂ + OH· → HNO₃ :SO₂ (g) + H₂O {{eqm}} SO₂·H₂O :SO₂·H₂O {{eqm}} H⁺ + HSO₃⁻ :HSO₃⁻ {{eqm}} H⁺ + SO₃²⁻ ==ਨੁਕਸਾਨ== ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ [[ਤਾਜ ਮਹਿਲ]] ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਸ਼]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੰਗਲ ਰੋਗ ਵਿਗਿਆਨ]] e2546q3k8tmg1ep07pe707po39mlmwe 611720 611719 2022-08-21T09:34:15Z Tamanpreet Kaur 26648 removed [[Category:ਜੰਗਲ ਰੋਗ ਵਿਗਿਆਨ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ''' ਜਾਂ '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ''' ਅਜਿਹੀ ਵਰਖਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਘੁਲ ਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। [[ਸਲਫ਼ਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ]] ਜਾਂ [[ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ]] ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੂੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ ਖ਼ਤਰਨਾਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula |C||O|2}} (g) {{eqm}} {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) ਕਾਰਬੋਨਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਪਾਣੀ 'ਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਨੀੳਮ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਆਇਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) {{eqm}} {{Chemical formula|H||C||O|3}}⁻ (aq) + {{Chemical formula|H|3|O}}⁺ (aq) :SO₂ + OH· → HOSO₂· ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: :HOSO₂· + O₂ → HO₂· + SO₃ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਸਲਫਰ ਟ੍ਰਾਈ ਆਕਸਾਈਡ (SO₃) ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਸਲਫਿਊਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :SO₃ (g) + H₂O (l) → H₂SO₄ (aq) ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ OH ਨਾਲ ਕਿਰਿਆ ਕਰ ਕੇ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ<ref>{{cite journal|doi=10.1029/JD092iD11p13299|author= Likens, Gene E.; Keene, William C.; Miller, John M.; Galloway, James N.|title=Chemistry of precipitation from a remote, terrestrial site in Australia|year=1987|journal=Journal of Geophysical Research|volume=92|pages=13299}}</ref> :NO₂ + OH· → HNO₃ :SO₂ (g) + H₂O {{eqm}} SO₂·H₂O :SO₂·H₂O {{eqm}} H⁺ + HSO₃⁻ :HSO₃⁻ {{eqm}} H⁺ + SO₃²⁻ ==ਨੁਕਸਾਨ== ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ [[ਤਾਜ ਮਹਿਲ]] ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਸ਼]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] m3cbml1bnq0gebld2lhal5p6ualzf8r 611721 611720 2022-08-21T09:34:30Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਵਾਤਾਵਰਣ ਰਸਾਇਣ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ''' ਜਾਂ '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ''' ਅਜਿਹੀ ਵਰਖਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਘੁਲ ਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। [[ਸਲਫ਼ਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ]] ਜਾਂ [[ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ]] ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੂੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ ਖ਼ਤਰਨਾਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula |C||O|2}} (g) {{eqm}} {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) ਕਾਰਬੋਨਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਪਾਣੀ 'ਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਨੀੳਮ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਆਇਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) {{eqm}} {{Chemical formula|H||C||O|3}}⁻ (aq) + {{Chemical formula|H|3|O}}⁺ (aq) :SO₂ + OH· → HOSO₂· ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: :HOSO₂· + O₂ → HO₂· + SO₃ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਸਲਫਰ ਟ੍ਰਾਈ ਆਕਸਾਈਡ (SO₃) ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਸਲਫਿਊਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :SO₃ (g) + H₂O (l) → H₂SO₄ (aq) ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ OH ਨਾਲ ਕਿਰਿਆ ਕਰ ਕੇ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ<ref>{{cite journal|doi=10.1029/JD092iD11p13299|author= Likens, Gene E.; Keene, William C.; Miller, John M.; Galloway, James N.|title=Chemistry of precipitation from a remote, terrestrial site in Australia|year=1987|journal=Journal of Geophysical Research|volume=92|pages=13299}}</ref> :NO₂ + OH· → HNO₃ :SO₂ (g) + H₂O {{eqm}} SO₂·H₂O :SO₂·H₂O {{eqm}} H⁺ + HSO₃⁻ :HSO₃⁻ {{eqm}} H⁺ + SO₃²⁻ ==ਨੁਕਸਾਨ== ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ [[ਤਾਜ ਮਹਿਲ]] ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਸ਼]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਾਤਾਵਰਣ ਰਸਾਇਣ]] h8fifdk7wdx3z9qj4kjf5es5n6symf3 611722 611721 2022-08-21T09:34:38Z Tamanpreet Kaur 26648 removed [[Category:ਵਾਤਾਵਰਣ ਰਸਾਇਣ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ''' ਜਾਂ '''ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ''' ਅਜਿਹੀ ਵਰਖਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਘੁਲ ਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। [[ਸਲਫ਼ਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ]] ਜਾਂ [[ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ]] ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੂੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਵਰਖਾ ਖ਼ਤਰਨਾਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula |C||O|2}} (g) {{eqm}} {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) ਕਾਰਬੋਨਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਪਾਣੀ 'ਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਨੀੳਮ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਆਇਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ :{{Chemical formula|H|2|O}} (l) + {{Chemical formula|H|2|C||O|3}} (aq) {{eqm}} {{Chemical formula|H||C||O|3}}⁻ (aq) + {{Chemical formula|H|3|O}}⁺ (aq) :SO₂ + OH· → HOSO₂· ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: :HOSO₂· + O₂ → HO₂· + SO₃ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਸਲਫਰ ਟ੍ਰਾਈ ਆਕਸਾਈਡ (SO₃) ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਸਲਫਿਊਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :SO₃ (g) + H₂O (l) → H₂SO₄ (aq) ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ OH ਨਾਲ ਕਿਰਿਆ ਕਰ ਕੇ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ<ref>{{cite journal|doi=10.1029/JD092iD11p13299|author= Likens, Gene E.; Keene, William C.; Miller, John M.; Galloway, James N.|title=Chemistry of precipitation from a remote, terrestrial site in Australia|year=1987|journal=Journal of Geophysical Research|volume=92|pages=13299}}</ref> :NO₂ + OH· → HNO₃ :SO₂ (g) + H₂O {{eqm}} SO₂·H₂O :SO₂·H₂O {{eqm}} H⁺ + HSO₃⁻ :HSO₃⁻ {{eqm}} H⁺ + SO₃²⁻ ==ਨੁਕਸਾਨ== ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ [[ਤਾਜ ਮਹਿਲ]] ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਸ਼]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ]] m3cbml1bnq0gebld2lhal5p6ualzf8r 0 85079 611686 572617 2022-08-21T04:24:50Z 2409:4055:4E0A:D4A4:3E28:6C53:4A87:5DC8 wikitext text/x-wiki {{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ|}} {{Infobox settlement | name = ਝਬਾਲ ਕਲਾਂ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = Village | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Punjab#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Punjab, India | latd = 31.479832 | latm = | lats = | latNS = N | longd = 74.794289 | longm = | longs = | longEW = E | coordinates_display = inline,title | subdivision_type = ਦੇਸ਼ | subdivision_name = {{flag|ਭਾਰਤ}} | subdivision_type1 = [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜ ਅਤੇ ਖੇਤਰ|ਰਾਜ]] | subdivision_name1 = [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ|ਪੰਜਾਬ]] | subdivision_type2 = | subdivision_name2 = | subdivision_type3 = [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ|ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]] | subdivision_name3 = [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ਭਾਸ਼ਾ | demographics1_title1 = ਸਰਕਾਰੀ | demographics1_info1 = [[ਪੰਜਾਬੀ]] | demographics1_title2 = ਰੀਜਨਲ | demographics1_info2 = [[ਪੰਜਾਬੀ]] | timezone1 = [[ਭਾਰਤੀ ਮਿਆਰੀ ਸਮਾਂ]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = | area_code_type = Telephone code | area_code = | registration_plate = | blank1_name_sec1 = Nearest city | blank1_info_sec1 = | blank2_name_sec1 = [[Vidhan Sabha]] constituency | blank2_info_sec1 = | blank1_name_sec2 = [[Climate of India|Climate]] | blank1_info_sec2 = [[Climatic regions of India|Sub Tropical]] <small>([[Köppen climate classification|Köppen]])</small> | website = | footnotes = }} '''ਝਬਾਲ ਕਲਾਂ''' ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁਰਾਤਨ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਜੋ ਤਰਨਤਾਰਨ ਤੋਂ 13 ਕਿਮੀ ਪੱਛਮ ਵਲ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਪਿੰਡ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਉਤੇ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਥੋਂ ਹੀ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ਵਲ ਸੜਕਾਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਪਿੰਡ]] q4c1sctbq20l0llmmc98gh4k2g5887y 611687 611686 2022-08-21T04:26:00Z 2409:4055:4E0A:D4A4:3E28:6C53:4A87:5DC8 wikitext text/x-wiki {{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ|}} {{Infobox settlement | name = ਝਬਾਲ ਕਲਾਂ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ਸ਼ਹਿਰ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Punjab#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Punjab, India | latd = 31.479832 | latm = | lats = | latNS = N | longd = 74.794289 | longm = | longs = | longEW = E | coordinates_display = inline,title | subdivision_type = ਦੇਸ਼ | subdivision_name = {{flag|ਭਾਰਤ}} | subdivision_type1 = [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜ ਅਤੇ ਖੇਤਰ|ਰਾਜ]] | subdivision_name1 = [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ|ਪੰਜਾਬ]] | subdivision_type2 = | subdivision_name2 = | subdivision_type3 = [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ|ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]] | subdivision_name3 = [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ਭਾਸ਼ਾ | demographics1_title1 = ਸਰਕਾਰੀ | demographics1_info1 = [[ਪੰਜਾਬੀ]] | demographics1_title2 = ਰੀਜਨਲ | demographics1_info2 = [[ਪੰਜਾਬੀ]] | timezone1 = [[ਭਾਰਤੀ ਮਿਆਰੀ ਸਮਾਂ]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = | area_code_type = Telephone code | area_code = | registration_plate = | blank1_name_sec1 = Nearest city | blank1_info_sec1 = | blank2_name_sec1 = [[Vidhan Sabha]] constituency | blank2_info_sec1 = | blank1_name_sec2 = [[Climate of India|Climate]] | blank1_info_sec2 = [[Climatic regions of India|Sub Tropical]] <small>([[Köppen climate classification|Köppen]])</small> | website = | footnotes = }} '''ਝਬਾਲ ਕਲਾਂ''' ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁਰਾਤਨ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਜੋ ਤਰਨਤਾਰਨ ਤੋਂ 13 ਕਿਮੀ ਪੱਛਮ ਵਲ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਪਿੰਡ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਉਤੇ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਥੋਂ ਹੀ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ਵਲ ਸੜਕਾਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਪਿੰਡ]] pc798sqctenvxgt031ukg1usnhbu4gr 0 88648 611661 595008 2022-08-20T13:20:17Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = ਹਦੀਕਾ ਕਿਆਨੀ | image = HadiqaUN-02.jpg | image_size = | landscape = <!-- yes, if wide image, otherwise leave blank --> | alt = | caption = | background = solo_singer | birth_name = | native_name = | native_name_lang = | alias = | birth_date = {{birth date and age|1974|08|11|df=y}} | birth_place = [[ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ]], ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ | origin = | death_date = <!-- {{death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date 1st) --> | death_place = | genre = | occupation = ਗਾਇਕਾ, ਮਾਡਲ | instrument = | years_active = 1995–ਜਾਰੀ | label = | associated_acts = | website = <!-- {{URL| example.com}} --> | notable_instruments = }} '''ਹਦੀਕ਼ਾ ਕਿਆਨੀ''' ([[ਉਰਦੂ]]:حدیقہ کیانی) ਇੱਕ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] ਗਾਇਕਾ, ਗੀਤਕਾਰਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ-ਸੇਵੀ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਕਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਥਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਦਿਖਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। <ref name="d">{{ਖ਼ਬਰ ਦਾ ਹਵਾਲਾ}}</ref><ref name="dailytimes.com.pk">{{cite web|url=http://www.dailytimes.com.pk/entertainment/15-Aug-2015/pride-of-pakistan-hadiqa-kiani|title=Pride of Pakistan:Hadiqa Kiani|website=Dailytimes.com.pk|date=|accessdate=2015-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.thetoptens.com/best-pakistani-singers/|title=Top 10 Best Pakistani Singers|website=TheTopTens.com|date=|accessdate=2015-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.passion.pk/top-ten-most-popular-pakistani-female-singers-5837|title=Top Ten Most Popular Pakistani Female Singers|website=Passion.Pk|date=|accessdate=2015-12-29|archive-date=2018-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225093027/http://passion.pk/top-ten-most-popular-pakistani-female-singers-5837|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|author=Hataf Siyal|url=http://www.pakium.com/2011/05/26/hadiqa-kiyani-to-construct-150-approx-houses-for-flood-victims|title=Hadiqa Kiyani to construct 150 approx houses for flood victims - - Pakium.pk|website=Pakium.com|date=|accessdate=2015-12-29|archive-date=2018-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225093036/http://www.pakium.pk/2011/05/26/hadiqa-kiyani-to-construct-150-approx-houses-for-flood-victims|dead-url=yes}}</ref> 2006 ਵਿੱਚ ਕ਼ਿਆਨੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ [[ਤਮਗਾ-ਏ-ਇਮਤਿਆਜ਼]] ਮਿਲਿਆ।<ref name="dailytimes.com.pk"/> 2010 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ]] ਦੀ ਸਦਭਾਵਨਾ ਰਾਜਦੂਤ ਵੱਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੁਣੀ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਔਰਤ ਸੀ।<ref name="public.dawn.com">{{Cite web |url=http://public.dawn.com/2010/11/09/hadiqa-aisam-become-undp%E2%80%99s-goodwill-envoys.html |title=Hadiqa, becomes UNDP goodwill envoys |access-date=2017-01-01 |archive-date=2010-11-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101111011413/http://public.dawn.com/2010/11/09/hadiqa-aisam-become-undp%E2%80%99s-goodwill-envoys.html |dead-url=yes }}</ref><ref name="tribune.com.pk">{{cite news|title=Aisam, Hadiqa appointed UNDP Goodwill Ambassador|url=http://tribune.com.pk/story/74118/aisam-appointed-goodwill-ambassador-by-undp/|accessdate=11 November 2010|newspaper=''Express Tribune''|date=8 November 2010}}</ref><ref name="app.com.pk">{{cite news|title=Hadiqa, Aisam appointed UNDP Goodwill Ambassadors|url=http://app.com.pk/en_/index.php?option=com_content&task=view&id=121536&Itemid=2|accessdate=11 November 2010|newspaper=APP:''Associated Press of Pakistan''|archive-date=20 ਜੁਲਾਈ 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110720170618/http://app.com.pk/en_/index.php?option=com_content&task=view&id=121536&Itemid=2|dead-url=yes}}</ref> ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਿਊਜ਼ ਗਰੁੱਪ, ਜੰਗ ਗਰੁੱਪ ਆਫ਼ ਨਿਊਜ਼ਪੇਪਰ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ "ਪਾਵਰ" ਐਡੀਸ਼ਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਕਿਆਨੀ ਨੂੰ ਇੱਕ "ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ "ਔਰਤ" ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=http://women.thenews.com.pk/results|title=The News Women|website=women.thenews.com.pk|access-date=2016-03-08|archive-date=2018-01-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20180120233736/http://women.thenews.com.pk/results|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://e.thenews.com.pk/3-8-2016/page26.asp|title=TheNews e-paper [Beta Version]|website=e.thenews.com.pk|access-date=2016-03-08}}</ref> ==ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੈਰੀਅਰ== ਕਿਆਨੀ ਦਾ ਜਨਮ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 3 ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਇਰਫਾਨ ਕਿਆਨ ਅਤੇ ਭੈਣ ਸਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ 3 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ, ਕਵੀ ਖਵਾਰ ਕਿਆਨੀ, ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸੰਗੀਤਕ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ, ਖਵਾਰ ਨੇ ਕਿਆਨੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਵਿਦਿਆ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ, ਮੈਡਮ ਨਰਗਿਸ ਨਾਹਿਦ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਵਿਕਾਰ-ਉਨ-ਨੀਸਾ ਨੂਨ ਗਰਲਜ਼ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ, ਕਿਆਨੀ ਨੇ ਤੁਰਕੀ, ਜਾਰਡਨ, ਬੁਲਗਾਰੀਆ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਸ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਉਤਸਵ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਮਗੇ ਜਿੱਤੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਕਿਆਨੀ ਸੋਹਿਲ ਰਾਣਾ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ "ਰੰਗ ਬਰੰਗੀ ਦੁਨੀਆ" ਦਾ ਵੀ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਜੋ ਪੀਟੀਵੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਸੰਗੀਤ ਹੈ। ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਕਰਦਿਆਂ, ਕਿਆਨੀ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਤੋਂ ਲਾਹੌਰ ਆ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਉਸਤਾਦ ਫੈਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਖ਼ਾਨ ਅਤੇ ਵਾਜਿਦ ਅਲੀ ਨਸ਼ਾਦ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਕਲਾਸਿਕ ਸਿਖਲਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਕਿਆਨੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਕਿਨੇਨਾਰਡ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਲਾਹੌਰ) ਤੋਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰਸ ਕੀਤੀ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ, ਕਿਆਨੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਲਈ ਟੀਵੀ ਉੱਤੇ ਆਈ ਜਿਸ ਨੂੰ "ਆਂਗਣ ਆਂਗਣ ਤਾਰੇ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਾਢੇ 3 ਸਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੋਅ ‘ਚ, ਉਸਨੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਮਜਦ ਬੌਬੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਖਲੀਲ ਅਹਿਮਦ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ੋਅ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਦਿਆਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਾਣੇ ਗਾਏ ਸਨ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਕਿਆਨੀ ਨੇ ਗਾਏ ਗਏ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਸਨੂੰ ਪੀਟੀਵੀ ਵੱਲੋਂ ਨੂਰਜਹਾਂ, ਨਾਹਿਦ ਅਖਤਰ ਅਤੇ ਮਹਿਨਾਜ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕਰਦਿਆਂ “ਏ + ਕਲਾਕਾਰ” ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕਿਆਨੀ ਨੇ 90ਵਿਆਂ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਅਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗਾਣੇ ਗਾਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਿੱਟ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫਿਲਮ ਸਰਗਮ ਲਈ ਗਾਇਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਦਨਾਨ ਸਾਮੀ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਾਲ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਨ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰਬੋਤਮ ਔਰਤ ਪਲੇਅਬੈਕ ਸਿੰਗਰ ਲਈ ਨਾਮਵਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। == ਹਵਾਲੇ == {{Reflist|colwidth=30em}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1974]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ]] 2l4r1tcxje9x72fblvvmkxngg7hyj3x 0 91822 611662 588539 2022-08-20T13:35:17Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''ਹਿੱਸਾ ਹਿਲਾਲ''' ({{Lang-ar|حصة هلال}}) ਇੱਕ ਸਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਕਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਗੁਪਤ ਨਾਮ ਰੇਮਿਆ ({{Lang-ar|ريميه}}),<ref name="rock">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=x4fQDPclBmsC&pg=PA160|title=Rock the Casbah: Rage and Rebellion Across the Islamic World|last=Wright|first=Robin|publisher=Simon & Schuster|pages=160&ndash;168}}</ref> ਦੇ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।ਉਸਨੇ ਅਰਬ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਾਹਰ ਉਦੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਅਮੀਰਾਤੀ ਰੀਅਲਟੀ ਟੇਲੀਵਿਜਨ ਕਵਿਤਾ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਮਿਲਿਅਨ ਦਾ ਕਵੀ ਤੇ ਫ਼ਤਵਿਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਈ, ਅਤੇ ਪਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਫਾਇਨਲ ਤੱਕ ਪੁੱਜਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣੀ। == ਮੁਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮ == ਹਿਲਾਲ, ਜਿਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਹੈ ਹਿੱਸਾ ਹਿਲਾਲ ਅਲ-ਮਲਿਹਾਨ ਅਲ-'ਉਂਜ਼ੀ, ਦਾ ਜਨਮ ਸਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਉੱਤਰ -ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਜਾਰਡਨ ਦੇ ਕੋਲ, ਇੱਕ ਬੇਦੌਇਨ ਕਬੀਲੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਲੇਖਣੀ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੇ ਥੀਮ ਵੀ ਉਸਦੀ ਲੇਖਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ।  ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਪਰਵਾਰ ਕੋਲੋਂ ਲੁੱਕਾ ਕਰ ਰੱਖਦੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਕਵਿਤਾ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।<ref name="voice">{{Cite news|title=Hissa Hilal, the voice of the Millions|last=Ghafour|first=Hamida|date=April 2, 2010|work=The National}}</ref> ਉਹ ਬਹਿਰੀਨ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਕਲਾਸਿਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਵਿੱਤੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਾ ਕਰ ਸਕੀ। ਰਿਆਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਪਿਕ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹਿਲਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਕੁੱਝ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਸਊਦੀ ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਵਿਕਰੀ ਨਾਲ ਹੋਈ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਫੈਕਸ ਮਸ਼ੀਨ ਖਰੀਦ ਲਈ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਘਰ ਬੈਠੀ ਕਲਾ ਲੇਖ ਲਿਖ ਸਕੇ। ਹਿਲਾਲ ਨੇ ਸਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਫਾਰਸ ਦੀ ਖਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰੇਰਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਅਲ-ਹਯਾਤ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਰਹੀ। <ref name="alapn">{{Cite news|url=http://www.alapn.com/en/news.php?cat=1&id=1561|title=Poetess speaks her mind|date=March 21, 2011|publisher=Poetry News Agency|access-date=ਮਾਰਚ 31, 2017|archive-date=ਮਾਰਚ 3, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303212438/http://www.alapn.com/en/news.php?cat=1&id=1561|dead-url=yes}}</ref> ਉਸਨੇ ਦੋ ਕਵਿਤਾ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ: ''ਰੇਤ ਦੇ ਢੇਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ'' (1993) ਅਤੇ ''ਦ ਬੀਡਿਉਡ ਵਨ''। <ref>{{Cite news|url=http://www.alraimedia.com/alrai/ArticlePrint.aspx?id=281184|title=قراءة في كف ريمية هلال|last=العنزي|first=باسمة|date=June 13, 2011|publisher=Al Rai Media|access-date=ਮਾਰਚ 31, 2017|archive-date=ਮਾਰਚ 9, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309164403/http://www.alraimedia.com/alrai/ArticlePrint.aspx?id=281184|dead-url=yes}}</ref> ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਗੁਪਤ ਨਾਮ ਰੇਮਿਆ ਦੇ ਤਹਿਤ ਲਿਖਦੀ ਸੀ।  ਹਿਲਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਹ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਵਾਰ ਤੋਂ ਹੋਰ ਜਿਆਦਾ ਰਚਨਾਤਮਕ ਅਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਚਾਰ ਬੱਚੇ ਸਥਿਰਤਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹਨ। ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਵੀ ਇੱਕ ਕਵੀ ਹੈ। ਹਿਲਾਲ ''ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਕਵੀ ''ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਰੁੱਤਾਂ ਵਿੱਚ  ਵੀ ਭਾਗਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਇੱਕ ਸਊਦੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਤੀ ਵਲੋਂ ਲਿਖਤੀ ਆਗਿਆ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਇਹ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਸੰਕੋਚ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਚੌਥੀ ਰੁੱਤ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਲਿਖਤੀ ਆਗਿਆ ਮਿਲੀ। == ''ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਕਵੀ '' == ਹਿਲਾਲ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੋਨਾਂ ਦੀ ਜੱਜਾਂ ਤੇ ''ਲੱਖਾਂ ਦੇ ਕਵੀ'' ਦੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਤਸਾਹਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।  ਇੱਕ ਜੱਜ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਉਸਦੀ ਤਾਕਤ ਬਿੰਬਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਪਈ ਹੈ ... ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਿਵਾਦਿਤ ਮਜ਼ਮੂਨਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਸੁਨੇਹਾ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਾਏ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। <ref name="spiegel">{{Cite news|url=http://www.spiegel.de/international/world/verse-behind-the-veil-saudi-woman-challenges-religious-order-with-poetry-a-689018.html|title=Verse Behind the Veil|last=Smoltczyk|first=Alexander|date=April 16, 2010|work=Der Spiegel}}</ref> ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਹਿਲਾਲ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵਿਤਾ ਫ਼ਤਵਿਆਂ ਦੀ ਅਫਰਾਤਫਰੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਤੁਕਾਂਤ ਮੇਲ ਡੈਕਟੀਲਸ ਵਿੱਚ ਅਸੱਭਿਆ  ਮੌਲਵੀਆਂ ਦੀ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਚਲਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਨਿੰਦਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੱਟਰਪੰਥੀ ਰੁਖ਼ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੇ  ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤਿਬੰਧਾਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ।  <ref name="bbc">{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/8587185.stm|title=Saudi female poet whose verse inflames and inspires|date=March 25, 2010|publisher=BBC}}</ref> ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਖਾਸ ਕਰ ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁਲ-ਰਹਮਾਨ ਅਲ-ਬਰਕ ਦੀਆਂ ਹਾਲੀਆ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਆ ਦੇਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੈਕਸ ਏਕੀਕਰਣ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। <ref name="independent">{{Cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/saudi-woman-poet-lashes-out-at-clerics-in-arabic-idol-1926176.html|title=Saudi woman poet lashes out at clerics in 'Arabic Idol'|last=Bland|first=Archie|date=March 24, 2010|work=The Independent}}</ref> ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਕਰਕੇ ਹਿਲਾਲ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੌਤ ਦੀ ਧਮਕੀ ਮਿਲੀ।<ref name="threats">{{Cite news|url=http://www.thenational.ae/news/uae-news/millions-poet-finalist-defies-death-threats#full|title=Million's Poet finalist defies death threats|last=Hassan|first=Hassan|date=March 19, 2010|work=The National}}</ref> ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕੱਟਰਪੰਥੀ ਮੌਲਵੀਆਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤੇਜਕ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਮੰਜਰਕਸ਼ੀ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕਬਿੰਬ ਦਾ ਆਭਾਸ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ "ਉਗਰਵਾਦ ਇੰਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀ ਇਸਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ"।  ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹਿਲਾਲ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਥੀਮ ਉੱਤੇ 15 ਛੰਦਾਂ ਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਰਾਊਂਡ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੰਕ ਅਤੇ ਫਾਇਨਲ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਹਸ ਲਈ ਜੱਜਾਂ ਨੇ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ।<ref>{{Cite news|url=http://www.middle-east-online.com/english/?id=37912|title='Fatwa' poetess makes it to Million's Poet final|date=March 18, 2010|publisher=Middle East Online|access-date=ਮਾਰਚ 31, 2017|archive-date=ਜੂਨ 4, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160604072349/http://www.middle-east-online.com/english/?id=37912|dead-url=yes}}</ref> ਅੰਤਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਹਿਲਾਲ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੀਡਿਆ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾ ਜੋ ਜੱਜਾਂ ਨੇ ਚੁਣਿਆ ਸੀ, ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਅਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰਸ਼ਿਪ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਇਸਦੀ ਅਗਿਆਨਤਾ ਨਾਲ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। <ref>{{Cite news|url=http://www.thenational.ae/news/uae-news/use-millions-show-to-reach-the-world-poet-says|title=Use Million's show to reach the world, poet says|last=Hassan|first=Hassan|date=March 26, 2010|work=The National|last2=Dajani|first2=Haneen}}</ref> ਹਿਲਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਤੀਸਰੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਆਈ, ਤੀਹ ਲੱਖ ਦਿਰਹਮ ਜਿੱਤਕੇ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾ ਤੀਵੀਂ ਸ਼ਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਮੈਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਨਲ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।<ref name="al-arabiya">{{Cite news|url=http://www.alarabiya.net/articles/2010/04/08/105288.html|title=Kuwaiti poet wins Million's Poet first prize|last=Al-Sharif|first=Ahmed|date=April 8, 2010|work=Al-Arabiya}}</ref><ref name="great-things">{{Cite news|url=http://www.thenational.ae/arts-culture/hissa-hilal-you-will-see-a-lot-of-great-things-coming-from-saudi-women|title=Hissa Hilal: You will see a lot of great things coming from Saudi women|last=Saeed|first=Saeed|date=March 27, 2011|work=The National}}</ref> ਉਸ ਦੀ ਅੰਤਮ ਐਂਟਰੀ ਕਵੀ  ਵਲੋਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਤਾ ਸੀ: ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਲਹਿਰਾਉਂਦਾ ਖੰਭ ਹੈ / ਤੁਹਾਡੇ ਖੁੱਲੇ ਅਸਮਾਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਧੋਖਾ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੇ।  ਉਸਨੇ ਮੁਨਸਫ਼ੀਆਂ ਦੇ ਪੈਨਲ ਵਲੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਦੇ ਅੰਤਮ ਸਕੋਰ ਦੇ 60 % ਨੂੰ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਮੁਕਾਬਲਾ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਵੋਟ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕੇ।<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/8610237.stm|title=Saudi female poet Hissa Hilal loses in contest final|date=April 8, 2010|publisher=BBC}}</ref> ਦ ਇੰਡਿਪੇਂਡੇਂਟ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਕਵੀ, ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦ ਦੇ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਦੇ ਸੁਨੇਹੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਉਲੇਖਨੀ ਥਾਂ ਹੈ, ਜੋ ਰਵਾਇਤੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾ ਪੱਛਮ-ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਸ਼ੋਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ; ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੈਲੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਹੈ, ਸਾਮਗਰੀ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੋਕਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਹਿਲਾਲ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲਾਂਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮੌਲਵੀ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਾਨਸ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪਦਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਮਰਥਨ ਜੁਟਾਏ ਰੱਖਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹਨ, ਉਦਾਰਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਸ਼ਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕ ਜੁੜ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ, ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਰਗੇ ਹੀ ਮੁਹਾਵਰੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਸਮਾਜਕ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਹੀ ਵਧੇਰੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿਲਾਲ ਦੀ ਸਹਭਾਗਿਤਾ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਇਸ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਲੈ ਜਾਵੇਗੀ।<ref>{{Cite news|url=http://www.voanews.com/content/saudi-woman-defies-death-threats-to-finish-third-in-poetry-contest-90217847/115499.html|title=Saudi Woman Defies Death Threats to Finish Third in Poetry Contest|date=April 7, 2010|publisher=Voice of America}}</ref> ਪਰੋਗਰਾਮ ਉੱਤੇ ਨਾਕਾਬ ਪਹਿਨੇ ਹਿਲਾਲ ਦੀ ਹਾਜਰੀ ਮੀਡਿਆ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪੁਰਖ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ, ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਦੀ ਹੋਰ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੁਆ ਰਾ ਆਲੋਚਨਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਸ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬੇਟੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਹਿਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਬਾਹਰ ਨਕਾਬ ਪਹਿਨੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਵਕਤ ਉਸ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਉਸ ਪ੍ਰਕਿਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਫ਼ਤਵਿਆਂ ਦੀ ਅਫਰਾਤਫ਼ਰੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੋਈ; ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਮਿਲੀਆਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤੀਕਰਿਆਵਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਸੋਚਣ ਦੀ ਤਰਫ ਲੈ ਗਈਆਂ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦੇ ਉਗਰਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। == ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੰਮ == ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਕਵੀ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹਿਲਾਲ ਨੇ ਕਈ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ। ਤਲਾਕ ਅਤੇ ਖੁਲੂ ਕਵਿਤਾ: ਆਦਿਵਾਸੀ ਸੋਸਾਇਟੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੀ ਇੱਕ ਰੀਡਿੰਗ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗਵਾਹ  ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਬਾਤੀ ਕਵਿਤਾ (2010), ਬੇਦੀਓਨ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ 1950 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਹੈ। ਹਿਲਾਲ ਨੇ ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਨੂੰ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੋਲਣ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਪਰਵਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੁਦਮੁਖਤਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੀ।<ref name="divorce">{{Cite news|url=http://www.thenational.ae/news/uae-news/heritage/millions-poet-star-stirs-divorce-controversy|title=Million's Poet star stirs divorce controversy|last=al Rashedi|first=Layla|date=May 2, 2010|work=The National|last2=Seaman|first2=Anna}}</ref> ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪੰਜਾਹ ਬੇਦੀਓਨ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨਾਰੀ ਕਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਭਾਗ, ਦ ਰਾਇਟ ਆਫ ਚਾਇਸ ਅਤੇ ਇਨਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਹਨ।<ref name="gulfnews">{{Cite news|url=http://www.gulfnews.com/news/gulf/uae/general/rimiya-s-poetry-book-published-1.614240|title=Rimiya's poetry book published|date=April 19, 2010|work=Gulf News}}</ref> ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਦੋ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵੀਆਂ ਕਰੀਬ ਚਾਲ੍ਹੀ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਹਨ। ਹਿਲਾਲ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, "ਕਬਾਇਲੀ ਔਰਤਾਂ ਤਲਾਕ ਦਾ ਅਨੁਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਕਵਿਤਾ ਪੜ੍ਹਦੀਆਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਤੀ ਸੁਣਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੇ ਦਿੰਦੇ।"  ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਕਈ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1950ਵਿਆਂ ਅਤੇ 1960ਵਿਆਂ ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਬਦੁੱਲਾ ਇਬਨ ਰੱਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਜ਼ਬਾਨੀ ਪਰੰਪਰਾ ਰਾਹੀਂ ਔਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਪਤੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ, ਚਾਹੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਆਜਾਦ ਪਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਇੱਛਾ, ਪਤੀ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਕਰਕੇ, ਜਾਂ ਰੋਹਬਦਾਰ ਜਾਂ ਸੈਕਸਿਸਟ ਸੱਸ-ਸਹੁਰਾ, ਜਾਂ ਜੋ ਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਲਾਕ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਨ। ਹਿਲਾਲ ਦਾ ਸੰਕਲਨ ਮੌਜੂਦਾ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮਾਜ ਪੁਰਾਣੇ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸਮਾਜ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾ ਸੰਸਕਾਰੀ/ਸਭਿਆਚਾਰੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਬੇਦੋਇਨ ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਸਮੁਦਾਇਆਂ ਅਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋ ਗਏ ਸ਼ਹਿਰੀ ਸਮੁਦਾਇਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਾਂਦਾ ਹੈ।  ਏਨਲਾਈਟਨਮੈਂਟ (2011) ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀਆਂ ਹਿਲਾਲ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਕਲਨ ਹੈ, ਅਤੇ ਫ਼ਤਵਿਆਂ ਦੀ ਅਫਰਾਤਫਰੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।<ref name="stanza">{{Cite news|url=http://www.thenational.ae/featured-content/channel-page/arts-culture/middle-article/using-poetry-to-take-a-stanza#full|title=Using poetry to take a stanza|last=Kurpershoeck|first=Marcel|date=November 10, 2012|work=The National}}</ref> == ਹਵਾਲੇ == {{reflist}} == ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ == * {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=x4fQDPclBmsC&pg=PA160#v=onepage&q&f=false|title=Rock the Casbah: Rage and Rebellion Across the Islamic World|last=Wright|first=Robin|publisher=Simon & Schuster|pages=160&ndash;168}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://edythemcnamee.com/2010/04/15/hissa-hilals-poem-against-extremism/ Hilal reads "The Chaos of Fatwas"] {{Webarchive|url=https://archive.today/20140325003949/http://edythemcnamee.com/2010/04/15/hissa-hilals-poem-against-extremism/ |date=2014-03-25 }} * [http://www.bbc.co.uk/worldservice/programmes/2010/04/100426_outlook_hissa_hilavid.shtml Full translation of "The Chaos of Fatwas"] * [http://suqalmal.blogspot.co.nz/2010/04/hissa-hilal-last-poem-7-april-2010.html Full translation of Hilal's final poem in the contest] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] t9073z9ku0x0uxuwwhrsn7w0zkspvzr 0 94541 611685 598973 2022-08-21T03:38:56Z ਕਿਸਾਨੀ ਜਿੰਦਾਬਾਦ 39436 wikitext text/x-wiki {{Infobox constituency |name = ਅਮਰਗੜ੍ਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ |type = ਚੋਣਾਂ |constituency_link = |parl_name = [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ]] | pushpin_map = Punjab | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Punjab, India | latd = 31.84 | latm = | lats = | latNS = N | longd = 74.76 | longm = | longs = | longEW = E | coordinates_display = inline,title | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸ਼ਤਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] | subdivision_name1 = [[Punjab, India|Punjab]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]] |district_label = <!-- can be State/Province, region, county --> |district = [[ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]] |region_label = <!-- can be State/Province, region, county --> |region = [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ]] |population = |electorate = |towns = |future = |year = 1951 |abolished_label = |abolished = |members_label = |members = |seats = |elects_howmany = |party_label = <!-- defaults to "Party" --> |party = |local_council_label = |local_council = |next = |previous = |blank1_name = |blank1_info = |blank2_name = |blank2_info = |blank3_name = |blank3_info = |blank4_name = |blank4_info = }} '''ਅਮਰਗੜ੍ਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ''' ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ [[ਅਮਰਗੜ੍ਹ ]], [[ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ]] ਸਮੇਤ 55 ਪਿੰਡ ਸਾਮਿਲ ਹਨ। ਹਲਕਾ ਅਮਰਗੜ੍ਹ 106 ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚੋਣ 2012 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਧੂਰੀ ਅੰਦਰ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਹਲਕਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦਾ ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://ceopunjab.nic.in/English/Elections/SE/List%20Of%20AC%20Name.pdf |title=List of Punjab Assembly Constituencies |accessdate=19 July 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160423033326/http://ceopunjab.nic.in/english/Elections/SE/List%20Of%20AC%20Name.pdf |archivedate=23 April 2016 |df= }}</ref> ==ਵਿਧਾਇਕ ਸੂਚੀ == {| class="wikitable" !ਸਾਲ||ਨੰ||ਜੇਤੂ ਦਾ ਨਾਮ||colspan="2" |ਪਾਰਟੀ |- |2012||106||ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਝੂੰਡਨ||bgcolor="{{Shiromani Akali Dal/meta/color}}" | ||[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |- |2017||106||ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ||bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ|ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |} ==ਵਿਧਾਇਕ ਨਤੀਜਾ== {|cellospacing="1" cellpaddingh="1" border="1" width="70%" !ਸਾਲ||ਨੰ||ਜੇਤੂ ਦਾ ਨਾਮ||colspan="2" |ਪਾਰਟੀ||ਵੋਟਾਂ||ਹਾਰਿਆ ਦਾ ਨਾਮ||colspan="2" |ਪਾਰਟੀ||ਵੋਟਾਂ |- |2012||106||ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਝੂੰਦਾ || bgcolor="{{Shiromani Akali Dal/meta/color}}" | ||[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]]||38915||ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ||bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ|ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]]||34489 |- |2017||106||ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ||bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ|ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]]||50994||ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਝੂੰਦਾਂ || bgcolor="{{Shiromani Akali Dal/meta/color}}" | ||[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]]||39115 |- |2022 |106 |ਪ੍ਰੋ. ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗੱਜਣ ਮਾਜਰਾ |bgcolor="{{ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}"| |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |44523 |[[ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ]] |bgcolor="{{ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ)/meta/color}}"| |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ)]] |38480 |} ==ਨਤੀਜਾ== {{Election box begin | title=[[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2012]]: ਅਮਰਗੜ੍ਹ}}<ref>{{cite web |url=http://www.punjabassembly.nic.in/index.php/members/detail/16|title= Ajnala Assembly election result, 2012|accessdate= 13 January 2017}}</ref> {{Election box candidate with party link| |party = ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ |candidate = ਪ੍ਰੋ. ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗੱਜਨਮਾਜਰਾ |votes = 44523 |percentage = 34.28 }} {{Election box candidate with party link| |party =ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) |candidate =ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ |votes = 38480 |percentage = 29.63 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ |candidate =ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਝੂੰਡਨ |votes = 26068 |percentage = 20.07 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ |candidate = ਸੁਮੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ |votes = 16923 |percentage = 13.03 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ |candidate = ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ |votes = 696 |percentage = 0.53 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਅਜ਼ਾਦ |candidate = ਦੇਵਿਦਰ ਕੌਰ |votes = 637 |percentage = 0.49 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਲੋਕਤੰਤਰ ਸਵਰਾਜ ਪਾਰਟੀ |candidate = ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ |votes = 600 |percentage = 0.46 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਅਜ਼ਾਦ |candidate = ਮਨਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ |votes = 578 |percentage = 0.44 }} {{Election box candidate with party link| |party =ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ |candidate = ਤਰਸੇਮ ਸਿੰਘ |votes = 534 |percentage = 0.41 }}ਅ {{Election box candidate with party link| |party = ਅਜ਼ਾਦ |candidate = ਹਰਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ |votes = 287 |percentage = 0.22 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਅਜ਼ਾਦ |candidate = ਅਮਰ ਸਿੰਘ |votes = 251 |percentage = 0.19 }} {{Election box candidate with party link| |party =ਨੋਟਾ |candidate = ਨੋਟਾ |votes = 850 |percentage = 0.65 }} {{Election box end}} {{Election box begin | title=[[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2012]]: ਅਮਰਗੜ੍ਹ}}<ref>{{cite web |url=http://www.punjabassembly.nic.in/index.php/members/detail/16|title= Ajnala Assembly election result, 2012|accessdate= 13 January 2017}}</ref> {{Election box candidate with party link| |party = ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ |candidate = ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ |votes = 50994 |percentage = 39.04 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ |candidate =ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਝੂੰਡਨ |votes = 39115 |percentage = 29.95 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ |candidate = ਪ੍ਰੋ. ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗੱਜਨਮਾਜਰਾ <small>(ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ ਪਾਰਟੀ)</small> |votes = 36063 |percentage = 27.61 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ |candidate = ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ |votes = 696 |percentage = 0.53 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਅਜ਼ਾਦ |candidate = ਦੇਵਿਦਰ ਕੌਰ |votes = 637 |percentage = 0.49 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਲੋਕਤੰਤਰ ਸਵਰਾਜ ਪਾਰਟੀ |candidate = ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ |votes = 600 |percentage = 0.46 }} {{Election box candidate with party link| |party =ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) |candidate =ਕਰਨੈਲ ਸਿੰਘ |votes = 600 |percentage = 0.46 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਅਜ਼ਾਦ |candidate = ਮਨਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ |votes = 578 |percentage = 0.44 }} {{Election box candidate with party link| |party =ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ |candidate = ਤਰਸੇਮ ਸਿੰਘ |votes = 534 |percentage = 0.41 }}ਅ {{Election box candidate with party link| |party = ਅਜ਼ਾਦ |candidate = ਹਰਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ |votes = 287 |percentage = 0.22 }} {{Election box candidate with party link| |party = ਅਜ਼ਾਦ |candidate = ਅਮਰ ਸਿੰਘ |votes = 251 |percentage = 0.19 }} {{Election box candidate with party link| |party =ਨੋਟਾ |candidate = ਨੋਟਾ |votes = 850 |percentage = 0.65 }} {{Election box end}} ==ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ == [[ਸੰਗਰੂਰ (ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ-ਹਲਕਾ)]] ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} {{ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ]] gn6um3x8e3qu2w66qaipig6s8ljexya 0 101680 611671 597048 2022-08-20T16:37:00Z Nitesh Gill 8973 wikitext text/x-wiki '''ਨਿਮਰਾ ਖ਼ਾਨ''' (ਉਰਦੂ: نمرہ خان) (ਜਨਮ 26 ਜੂਨ 1990) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਾਡਲ, ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://pakistani.pk/nimrah-khan/|title=Nimrah Khan Drama List, Height, Date of Birth & Net Worth|website=Pakistani.PK - Your Local Guide to Business Listings, Restaurants, Hotels &amp; Product Reviews|language=en-US|access-date=2017-04-23}}</ref> == ਕਰੀਅਰ == === ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ === ਨਿਮਰਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਕਿਸ ਦਿਨ ਮੇਰਾ ਵਿਆਹ ਹੋਵੇਗਾ' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਨੇ ਪੀਟੀਵੀ ਉੱਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨਾਟਕ ਖਵਾਬ ਤਬੀਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਏ-ਪਲੱਸ 'ਤੇ ਕੈਸੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲੇਖਰ ਆਯਾ ਚੰਦ, ਅਹਿਸਾਨ ਖਾਨ ਦੇ ਉਲਟ, ਆਰੀ ਡਿਜੀਟਲ 'ਤੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਅੰਜਨਾ ਸਾ ਅਤੇ ਹਮ ਟੀਵੀ 'ਤੇ ਛੋਟੀ ਸੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਉਸਦਾ ਸਾਲ ਚੰਗਾ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ARY ਡਿਜੀਟਲ 'ਤੇ ਸਮੈਸ਼-ਹਿੱਟ ਡਰਾਮਾ ਭੂਲ ਅਤੇ ਏ-ਪਲੱਸ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਿੱਟ ਲੜੀ ਉਰਾਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। === ਫਿਲਮਾਂ === ਉਹ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਵੀ ਵੱਡੀਆਂ ਸਕ੍ਰੀਨ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ 5 ਅਗਸਤ, 2016 ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ, ਅੰਨ੍ਹੀ ਪਿਆਰ, ਲਈ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸਾਰਿਆ (ਇਕ ਅੰਨੇ ਕੁੜੀ) ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲੇ ਫਿਲਮ ਸਾਥੀ ਯਾਸੀਰ ਸ਼ਾਹ।<ref>{{Cite news|url=http://tribune.com.pk/story/1109362/upcoming-blind-love-hit-theatres-come-eid/|title=Upcoming: ‘Blind Love’ to hit theatres come Eid - The Express Tribune|date=2016-05-24|work=The Express Tribune|access-date=2017-03-29|language=en-US}}</ref> ਉਸ ਦੀ ਆਗਾਮੀ ਫਿਲਮ 'ਸਾਏ ਏ ਖੁਦਾ ਏ ਜ਼ੁਲਜਾਲਾਲ' ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਐਕਸ਼ਨ-ਵਾਰ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਘੋਖ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਹੈਯਿਆ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।<ref>{{Cite news|url=http://www.dawn.com/news/1196314|title=Saya-e-Khuda-e-Zuljalal is not just another war movie, say the producers|date=2015-07-25|work=DAWN.COM|access-date=2017-03-29|language=en}}</ref> * ''ਬਲਾਇੰਡ ਲਵ'' (2016) * ''ਸਾਯਾ ਏ ਖੁਦਾ ਏ ਜ਼ੁਲਜਾਲਾਲ'' (2016) == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਨਿਮਰਾ ਖਾਨ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਜੂਨ 1991 ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਹਿਰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 21 ਅਗਸਤ 2014 ਨੂੰ ਉਹ ਇੱਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਕਾਰ ਨੂੰ ਵੈਨ ਨੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟੱਕਰ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਸੱਜੀ ਲੱਤ ਪੰਜ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬਿੰਦੂਆਂ ਤੋਂ ਟੁੱਟ ਗਈ। ਡਾਕਟਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਗਤਲੇ ਸਨ।<ref>{{Cite news|url=http://aaj.tv/2014/08/pakistani-actress-nimra-khan-seriously-injured-in-a-ccar-accident/|title=Pakistani actress Nimra Khan seriously injured in a car accident|work=Aaj News|access-date=2017-03-29|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://arynews.tv/en/pakistani-celebrities-who-met-horrible-road-accidents/|title=Pakistani celebrities who met horrible road accidents!|date=2016-08-01|work=Ary News |access-date=2017-03-29|language=en-US}}</ref> ਉਸ ਨੇ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਅਫਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਵੱਖ ਕਰ ਗਏ ਹਨ ਹਾਲਾਂਕਿ ਖਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਆਹ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਅਗਸਤ 2021 ਵਿੱਚ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਤਲਾਕ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://images.dawn.com/news/1185111|title=Nimra Khan ties the knot in a small nikkah ceremony at home|website=Dawn|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bolnews.com/entertainment/2020/09/nimra-khan-and-husband-parted-ways/|title=Nimra Khan And Husband Parted Ways? |work=BOL News|access-date=2020-09-26|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=says|first=Amna Awan|date=2020-09-29|title=Did Nimra Khan divorce her husband? Rumors suggest she has|url=https://girls.pk/lifestyle/entertainment/nimra-khan-divorce/|access-date=2021-02-01|website=Girls.Pk|language=en-US}}</ref> == ਟੈਲੀਵਿਜਨ == {| class="wikitable" style="margin-bottom: 130px;" !ਸਾਲ !ਸੀਰੀਅਲ !ਫਿਲਮਾਂ !ਚੈੱਨਲ |- |2013 |ਚੁਭਨ |ਡਰਾਮਾ |ਪੀ.ਟੀ.ਵੀ |- |2013 |ਜ਼ਰਦ ਏ ਚਾਓਨ |ਡਰਾਮਾ |- |2014 |ਖ਼ਵਾਬ ਤਬੀਰ |ਡਰਾਮਾ | ਪੀ.ਟੀ.ਵੀ |- |2014 |ਸ਼ਾਰਕ ਈ ਹਯਾਤ |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2014 | ਪਹਿਲੀ ਜੁਮੇਰਾਤ |ਡਰਾਮਾ |ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਮਨੋਰੰਜਨ |- |2015 |ਛੋਟੀ ਸੀ ਗਲਤ ਫਹਿਮੀ |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2015 |ਮੇਰੇ ਖੁਦਾ |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2016 |ਜਬ ਵੁਈ ਵੈਡ |ਡਰਾਮਾ |ਉਰਦੂ 1 |- |2016 |ਕੈਸੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਚਾਂਦ |ਡਰਾਮਾ |ਏ ਪਲਸ |- |2016 |ਰਿਸਤਾ ਅਣਜਾਣਾ ਸਾ |ਡਰਾਮਾ |ਅਰੇ ਡਿਜਿਟਲ |- |2016 |''ਛੋਟੀ ਸੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ'' |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2017 |''ਬਾਗ਼ੀ'' |ਡਰਾਮਾ |ਉਰਦੂ 1 |- |2017 |''ਅਲਿਫ਼ ਅੱਲਾ ਔਰ ਇਨਸਾਨ'' |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2017 |''ਮੇਹਿਰਬਾਨ'' |ਡਰਾਮਾ |ਏ ਪਲਸ |} == ਹਵਾਲੇ == <references /> == ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ == * {{IMDb name|8030287}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1990]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਰਾਚੀ ਦੀਆਂ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਔਰਤ ਮਾਡਲਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੈਲੀਵਿਜਨ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] qhk1g4boimvghurez6y2ahq13njdnuw 611672 611671 2022-08-20T16:39:24Z Nitesh Gill 8973 wikitext text/x-wiki '''ਨਿਮਰਾ ਖ਼ਾਨ''' (ਉਰਦੂ: نمرہ خان) (ਜਨਮ 26 ਜੂਨ 1990) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਾਡਲ, ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://pakistani.pk/nimrah-khan/|title=Nimrah Khan Drama List, Height, Date of Birth & Net Worth|website=Pakistani.PK - Your Local Guide to Business Listings, Restaurants, Hotels &amp; Product Reviews|language=en-US|access-date=2017-04-23}}</ref> == ਕਰੀਅਰ == === ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ === ਨਿਮਰਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਕਿਸ ਦਿਨ ਮੇਰਾ ਵਿਆਹ ਹੋਵੇਗਾ' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਨੇ ਪੀਟੀਵੀ ਉੱਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨਾਟਕ ਖਵਾਬ ਤਬੀਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਏ-ਪਲੱਸ 'ਤੇ ਕੈਸੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲੇਖਰ ਆਯਾ ਚੰਦ, ਅਹਿਸਾਨ ਖਾਨ ਦੇ ਉਲਟ, ਆਰੀ ਡਿਜੀਟਲ 'ਤੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਅੰਜਨਾ ਸਾ ਅਤੇ ਹਮ ਟੀਵੀ 'ਤੇ ਛੋਟੀ ਸੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਉਸਦਾ ਸਾਲ ਚੰਗਾ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ARY ਡਿਜੀਟਲ 'ਤੇ ਸਮੈਸ਼-ਹਿੱਟ ਡਰਾਮਾ ਭੂਲ ਅਤੇ ਏ-ਪਲੱਸ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਿੱਟ ਲੜੀ ਉਰਾਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। === ਫਿਲਮਾਂ === ਉਹ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਵੀ ਵੱਡੀਆਂ ਸਕ੍ਰੀਨ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ 5 ਅਗਸਤ, 2016 ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ, ਅੰਨ੍ਹੀ ਪਿਆਰ, ਲਈ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸਾਰਿਆ (ਇਕ ਅੰਨੇ ਕੁੜੀ) ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲੇ ਫਿਲਮ ਸਾਥੀ ਯਾਸੀਰ ਸ਼ਾਹ।<ref>{{Cite news|url=http://tribune.com.pk/story/1109362/upcoming-blind-love-hit-theatres-come-eid/|title=Upcoming: ‘Blind Love’ to hit theatres come Eid - The Express Tribune|date=2016-05-24|work=The Express Tribune|access-date=2017-03-29|language=en-US}}</ref> ਉਸ ਦੀ ਆਗਾਮੀ ਫਿਲਮ 'ਸਾਏ ਏ ਖੁਦਾ ਏ ਜ਼ੁਲਜਾਲਾਲ' ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਐਕਸ਼ਨ-ਵਾਰ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਘੋਖ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਹੈਯਿਆ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।<ref>{{Cite news|url=http://www.dawn.com/news/1196314|title=Saya-e-Khuda-e-Zuljalal is not just another war movie, say the producers|date=2015-07-25|work=DAWN.COM|access-date=2017-03-29|language=en}}</ref> * ''ਬਲਾਇੰਡ ਲਵ'' (2016) * ''ਸਾਯਾ ਏ ਖੁਦਾ ਏ ਜ਼ੁਲਜਾਲਾਲ'' (2016) == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਨਿਮਰਾ ਖਾਨ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਜੂਨ 1991 ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਹਿਰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 21 ਅਗਸਤ 2014 ਨੂੰ ਉਹ ਇੱਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਕਾਰ ਨੂੰ ਵੈਨ ਨੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟੱਕਰ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਸੱਜੀ ਲੱਤ ਪੰਜ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬਿੰਦੂਆਂ ਤੋਂ ਟੁੱਟ ਗਈ। ਡਾਕਟਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਗਤਲੇ ਸਨ।<ref>{{Cite news|url=http://aaj.tv/2014/08/pakistani-actress-nimra-khan-seriously-injured-in-a-ccar-accident/|title=Pakistani actress Nimra Khan seriously injured in a car accident|work=Aaj News|access-date=2017-03-29|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://arynews.tv/en/pakistani-celebrities-who-met-horrible-road-accidents/|title=Pakistani celebrities who met horrible road accidents!|date=2016-08-01|work=Ary News |access-date=2017-03-29|language=en-US}}</ref> ਉਸ ਨੇ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਅਫਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਵੱਖ ਕਰ ਗਏ ਹਨ ਹਾਲਾਂਕਿ ਖਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਆਹ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਅਗਸਤ 2021 ਵਿੱਚ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਤਲਾਕ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://images.dawn.com/news/1185111|title=Nimra Khan ties the knot in a small nikkah ceremony at home|website=Dawn|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bolnews.com/entertainment/2020/09/nimra-khan-and-husband-parted-ways/|title=Nimra Khan And Husband Parted Ways? |work=BOL News|access-date=2020-09-26|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=says|first=Amna Awan|date=2020-09-29|title=Did Nimra Khan divorce her husband? Rumors suggest she has|url=https://girls.pk/lifestyle/entertainment/nimra-khan-divorce/|access-date=2021-02-01|website=Girls.Pk|language=en-US}}</ref> == ਟੈਲੀਵਿਜਨ == {| class="wikitable" style="margin-bottom: 130px;" !ਸਾਲ !ਸੀਰੀਅਲ !ਫਿਲਮਾਂ !ਚੈੱਨਲ |- |2013 |ਚੁਭਨ |ਡਰਾਮਾ |ਪੀ.ਟੀ.ਵੀ |- |2013 |ਜ਼ਰਦ ਏ ਚਾਓਨ |ਡਰਾਮਾ |- |2014 |ਖ਼ਵਾਬ ਤਬੀਰ |ਡਰਾਮਾ | ਪੀ.ਟੀ.ਵੀ |- |2014 |ਸ਼ਾਰਕ ਈ ਹਯਾਤ |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2014 | ਪਹਿਲੀ ਜੁਮੇਰਾਤ |ਡਰਾਮਾ |ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਮਨੋਰੰਜਨ |- |2015 |ਛੋਟੀ ਸੀ ਗਲਤ ਫਹਿਮੀ |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2015 |ਮੇਰੇ ਖੁਦਾ |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2016 |ਜਬ ਵੁਈ ਵੈਡ |ਡਰਾਮਾ |ਉਰਦੂ 1 |- |2016 |ਕੈਸੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਚਾਂਦ |ਡਰਾਮਾ |ਏ ਪਲਸ |- |2016 |ਰਿਸਤਾ ਅਣਜਾਣਾ ਸਾ |ਡਰਾਮਾ |ਅਰੇ ਡਿਜਿਟਲ |- |2016 |''ਛੋਟੀ ਸੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ'' |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2017 |''ਬਾਗ਼ੀ'' |ਡਰਾਮਾ |ਉਰਦੂ 1 |- |2017 |''ਅਲਿਫ਼ ਅੱਲਾ ਔਰ ਇਨਸਾਨ'' |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2017 |''ਮੇਹਿਰਬਾਨ'' |ਡਰਾਮਾ |ਏ ਪਲਸ |} == ਹਵਾਲੇ == <references /> == ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ == * {{IMDb name|8030287}} *{{Instagram|nimrakhan_official|Nimra Khan}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1990]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਰਾਚੀ ਦੀਆਂ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਔਰਤ ਮਾਡਲਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੈਲੀਵਿਜਨ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] n19wk966sxma6evcq8okyrri7zr9mgs 611678 611672 2022-08-20T18:52:21Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''ਨਿਮਰਾ ਖ਼ਾਨ''' (ਉਰਦੂ: نمرہ خان) (ਜਨਮ 26 ਜੂਨ 1990) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਾਡਲ, ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://pakistani.pk/nimrah-khan/|title=Nimrah Khan Drama List, Height, Date of Birth & Net Worth|website=Pakistani.PK - Your Local Guide to Business Listings, Restaurants, Hotels &amp; Product Reviews|language=en-US|access-date=2017-04-23}}</ref> == ਕਰੀਅਰ == === ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ === ਨਿਮਰਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਕਿਸ ਦਿਨ ਮੇਰਾ ਵਿਆਹ ਹੋਵੇਗਾ' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਨੇ ਪੀਟੀਵੀ ਉੱਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨਾਟਕ ਖਵਾਬ ਤਬੀਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਏ-ਪਲੱਸ 'ਤੇ ਕੈਸੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲੇਖਰ ਆਯਾ ਚੰਦ, ਅਹਿਸਾਨ ਖਾਨ ਦੇ ਉਲਟ, ਆਰੀ ਡਿਜੀਟਲ 'ਤੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਅੰਜਨਾ ਸਾ ਅਤੇ ਹਮ ਟੀਵੀ 'ਤੇ ਛੋਟੀ ਸੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਉਸਦਾ ਸਾਲ ਚੰਗਾ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ARY ਡਿਜੀਟਲ 'ਤੇ ਸਮੈਸ਼-ਹਿੱਟ ਡਰਾਮਾ ਭੂਲ ਅਤੇ ਏ-ਪਲੱਸ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਿੱਟ ਲੜੀ ਉਰਾਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। === ਫਿਲਮਾਂ === ਉਹ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਵੀ ਵੱਡੀਆਂ ਸਕ੍ਰੀਨ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ 5 ਅਗਸਤ, 2016 ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ, ਅੰਨ੍ਹੀ ਪਿਆਰ, ਲਈ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸਾਰਿਆ (ਇਕ ਅੰਨੇ ਕੁੜੀ) ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲੇ ਫਿਲਮ ਸਾਥੀ ਯਾਸੀਰ ਸ਼ਾਹ।<ref>{{Cite news|url=http://tribune.com.pk/story/1109362/upcoming-blind-love-hit-theatres-come-eid/|title=Upcoming: ‘Blind Love’ to hit theatres come Eid - The Express Tribune|date=2016-05-24|work=The Express Tribune|access-date=2017-03-29|language=en-US}}</ref> ਉਸ ਦੀ ਆਗਾਮੀ ਫਿਲਮ 'ਸਾਏ ਏ ਖੁਦਾ ਏ ਜ਼ੁਲਜਾਲਾਲ' ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਐਕਸ਼ਨ-ਵਾਰ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਘੋਖ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਹੈਯਿਆ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।<ref>{{Cite news|url=http://www.dawn.com/news/1196314|title=Saya-e-Khuda-e-Zuljalal is not just another war movie, say the producers|date=2015-07-25|work=DAWN.COM|access-date=2017-03-29|language=en}}</ref> * ''ਬਲਾਇੰਡ ਲਵ'' (2016) * ''ਸਾਯਾ ਏ ਖੁਦਾ ਏ ਜ਼ੁਲਜਾਲਾਲ'' (2016) == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਨਿਮਰਾ ਖਾਨ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਜੂਨ 1991 ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਹਿਰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 21 ਅਗਸਤ 2014 ਨੂੰ ਉਹ ਇੱਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਕਾਰ ਨੂੰ ਵੈਨ ਨੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟੱਕਰ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਸੱਜੀ ਲੱਤ ਪੰਜ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬਿੰਦੂਆਂ ਤੋਂ ਟੁੱਟ ਗਈ। ਡਾਕਟਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਗਤਲੇ ਸਨ।<ref>{{Cite news|url=http://aaj.tv/2014/08/pakistani-actress-nimra-khan-seriously-injured-in-a-ccar-accident/|title=Pakistani actress Nimra Khan seriously injured in a car accident|work=Aaj News|access-date=2017-03-29|language=en-US|archive-date=2018-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20181226094059/http://www.aaj.tv/2014/08/pakistani-actress-nimra-khan-seriously-injured-in-a-ccar-accident/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://arynews.tv/en/pakistani-celebrities-who-met-horrible-road-accidents/|title=Pakistani celebrities who met horrible road accidents!|date=2016-08-01|work=Ary News |access-date=2017-03-29|language=en-US}}</ref> ਉਸ ਨੇ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਅਫਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਵੱਖ ਕਰ ਗਏ ਹਨ ਹਾਲਾਂਕਿ ਖਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਆਹ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਅਗਸਤ 2021 ਵਿੱਚ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਤਲਾਕ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://images.dawn.com/news/1185111|title=Nimra Khan ties the knot in a small nikkah ceremony at home|website=Dawn|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bolnews.com/entertainment/2020/09/nimra-khan-and-husband-parted-ways/|title=Nimra Khan And Husband Parted Ways? |work=BOL News|access-date=2020-09-26|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=says|first=Amna Awan|date=2020-09-29|title=Did Nimra Khan divorce her husband? Rumors suggest she has|url=https://girls.pk/lifestyle/entertainment/nimra-khan-divorce/|access-date=2021-02-01|website=Girls.Pk|language=en-US}}</ref> == ਟੈਲੀਵਿਜਨ == {| class="wikitable" style="margin-bottom: 130px;" !ਸਾਲ !ਸੀਰੀਅਲ !ਫਿਲਮਾਂ !ਚੈੱਨਲ |- |2013 |ਚੁਭਨ |ਡਰਾਮਾ |ਪੀ.ਟੀ.ਵੀ |- |2013 |ਜ਼ਰਦ ਏ ਚਾਓਨ |ਡਰਾਮਾ |- |2014 |ਖ਼ਵਾਬ ਤਬੀਰ |ਡਰਾਮਾ | ਪੀ.ਟੀ.ਵੀ |- |2014 |ਸ਼ਾਰਕ ਈ ਹਯਾਤ |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2014 | ਪਹਿਲੀ ਜੁਮੇਰਾਤ |ਡਰਾਮਾ |ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਮਨੋਰੰਜਨ |- |2015 |ਛੋਟੀ ਸੀ ਗਲਤ ਫਹਿਮੀ |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2015 |ਮੇਰੇ ਖੁਦਾ |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2016 |ਜਬ ਵੁਈ ਵੈਡ |ਡਰਾਮਾ |ਉਰਦੂ 1 |- |2016 |ਕੈਸੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਚਾਂਦ |ਡਰਾਮਾ |ਏ ਪਲਸ |- |2016 |ਰਿਸਤਾ ਅਣਜਾਣਾ ਸਾ |ਡਰਾਮਾ |ਅਰੇ ਡਿਜਿਟਲ |- |2016 |''ਛੋਟੀ ਸੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ'' |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2017 |''ਬਾਗ਼ੀ'' |ਡਰਾਮਾ |ਉਰਦੂ 1 |- |2017 |''ਅਲਿਫ਼ ਅੱਲਾ ਔਰ ਇਨਸਾਨ'' |ਡਰਾਮਾ |ਹਮ ਟੀ.ਵੀ |- |2017 |''ਮੇਹਿਰਬਾਨ'' |ਡਰਾਮਾ |ਏ ਪਲਸ |} == ਹਵਾਲੇ == <references /> == ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ == * {{IMDb name|8030287}} *{{Instagram|nimrakhan_official|Nimra Khan}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1990]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਰਾਚੀ ਦੀਆਂ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਔਰਤ ਮਾਡਲਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੈਲੀਵਿਜਨ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] aa4o6y8nj1ziyo4wbnvxhpjtasjesse 0 115133 611725 591220 2022-08-21T09:39:25Z Tamanpreet Kaur 26648 added [[Category:ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਾਨੂੰਨ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਵੂਮੈਨ 2019}} {{Infobox legislation |image=File:Emblem of India.svg |imagesize=150|enacted_by=[[ਭਾਰਤੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ]]}} 1 ਨਵੰਬਰ 2007 ਨੂੰ [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ '''ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਰੋਕਥਾਮ ਐਕਟ 2006''' ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਕਤੂਬਰ 2017 ਵਿਚ, [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਲੜਾਈ ਲੜੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਲਾੜੀ ਨਾਲ ਲਿੰਗੀ ਅਪਰਾਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਪਰਾਧਿਕ ਨਿਆਂ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪਵਾਦ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤਕ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਨਾਬਾਲਗ ਪਤਨੀਆਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=http://indianexpress.com/article/explained/girl-child-protection-gender-equality-women-empowerment-supreme-court-child-marriage-4901798/|title=In Fact: Between void and voidable, scope for greater protection for girl child}}</ref> == ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿਛੋਕੜ == [[ਯੂਨੀਸੈਫ਼|ਯੂਨੀਸੈਫ]] 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.childlineindia.org.in/child-marriage-india.htm|title=Child Marriage India|date=|publisher=Childlineindia.org.in|access-date=2017-02-24}}</ref> ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰਵਾਇਤੀ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਜੜ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਹ ਲੜਨ ਲਈ ਸਖਤ ਲੜਾਈ ਹੈ। ਸਾਲ 2001 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 1.5 ਕਰੋੜ ਲੜਕੀਆਂ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਆਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਦੇ ਕੁਝ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਸਿੱਟੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ, ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗਰਭ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦੇ ਖਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਗਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬੱਚਾ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਮੌਤ ਦਰ, ਘੱਟ ਭਾਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਹਨ।<ref>{{Cite book|url=http://www.unicef.org/india/Child_Marriage_handbook.pdf|title=Handbook on the prohibition of child marriage Act, 2006|last=Government of India|year=2006|location=New Delhi|access-date=2019-02-22|archive-date=2014-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20141021064048/http://www.unicef.org/india/Child_Marriage_handbook.pdf|dead-url=yes}}</ref> == ਆਦੇਸ਼ == ਐਕਟ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਸੁਨਿਸ਼ਚਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ [[ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਰੋਕੂ ਐਕਟ]] 1929 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਐਕਟ 2006 ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ।<ref>ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਐਕਟ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਦੇ ਭਾਗ 21</ref> ਇਹ ਨਵਾਂ ਕਾਨੂੰਨ ਬਾਲ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਮਨਾਹੀ, ਪੀੜਤ ਦੇ ਬਚਾਓ ਤੇ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਆਹਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਗਠਨ ਹੈ। ਇਹ ਐਕਟ ਇਸ ਐਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਰੋਕੂ ਅਫਸਰ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਲਈ ਵੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। == ਐਕਟ ਬਾਰੇ<ref name="goi">{{Cite book|url=http://wcd.nic.in/cma2006.pdf|title=The Gazette of India|year=2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20140117063627/http://wcd.nic.in/cma2006.pdf|archive-date=17 January 2014|dead-url=yes|df=dmy-all}}</ref> == === ਐਕਟ ਦੀ ਢਾਂਚਾ === ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ 21 ਭਾਗ ਹਨ। ਇਹ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਰੀਨੋਨਿਕਟਾਂ (ਜਿਹੜੇ ਲੋਕਲ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ)<ref>{{Cite web|url=https://www.citelegal.com/256-pondicherry-customary-hindu-law.html|title=Pondicherry Customary Hindu Law Bare Acts Database Upload/Download|last=Ramabathiran|first=D.|website=www.citelegal.com|language=en|access-date=8 April 2018}}</ref> ਪੌਂਡੀਚੇਰੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।<ref>ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਐਕਟ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਦੇ ਭਾਗ 1</ref> ==ਹਵਾਲੇ== [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਵੂਮੈਨ 2019]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦਾ ਕਾਨੂੰਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਾਨੂੰਨ]] 45lsoz8mdhh7c9n63a74acs1jp59bgh 611726 611725 2022-08-21T09:39:36Z Tamanpreet Kaur 26648 removed [[Category:ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਾਨੂੰਨ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਵੂਮੈਨ 2019}} {{Infobox legislation |image=File:Emblem of India.svg |imagesize=150|enacted_by=[[ਭਾਰਤੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ]]}} 1 ਨਵੰਬਰ 2007 ਨੂੰ [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ '''ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਰੋਕਥਾਮ ਐਕਟ 2006''' ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਕਤੂਬਰ 2017 ਵਿਚ, [[ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ]] ਨੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਲੜਾਈ ਲੜੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਲਾੜੀ ਨਾਲ ਲਿੰਗੀ ਅਪਰਾਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਪਰਾਧਿਕ ਨਿਆਂ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪਵਾਦ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤਕ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਨਾਬਾਲਗ ਪਤਨੀਆਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=http://indianexpress.com/article/explained/girl-child-protection-gender-equality-women-empowerment-supreme-court-child-marriage-4901798/|title=In Fact: Between void and voidable, scope for greater protection for girl child}}</ref> == ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿਛੋਕੜ == [[ਯੂਨੀਸੈਫ਼|ਯੂਨੀਸੈਫ]] 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.childlineindia.org.in/child-marriage-india.htm|title=Child Marriage India|date=|publisher=Childlineindia.org.in|access-date=2017-02-24}}</ref> ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰਵਾਇਤੀ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਜੜ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਹ ਲੜਨ ਲਈ ਸਖਤ ਲੜਾਈ ਹੈ। ਸਾਲ 2001 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 1.5 ਕਰੋੜ ਲੜਕੀਆਂ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਆਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਦੇ ਕੁਝ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਸਿੱਟੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ, ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗਰਭ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦੇ ਖਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਗਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬੱਚਾ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਮੌਤ ਦਰ, ਘੱਟ ਭਾਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਹਨ।<ref>{{Cite book|url=http://www.unicef.org/india/Child_Marriage_handbook.pdf|title=Handbook on the prohibition of child marriage Act, 2006|last=Government of India|year=2006|location=New Delhi|access-date=2019-02-22|archive-date=2014-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20141021064048/http://www.unicef.org/india/Child_Marriage_handbook.pdf|dead-url=yes}}</ref> == ਆਦੇਸ਼ == ਐਕਟ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਸੁਨਿਸ਼ਚਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ [[ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਰੋਕੂ ਐਕਟ]] 1929 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਐਕਟ 2006 ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ।<ref>ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਐਕਟ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਦੇ ਭਾਗ 21</ref> ਇਹ ਨਵਾਂ ਕਾਨੂੰਨ ਬਾਲ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਮਨਾਹੀ, ਪੀੜਤ ਦੇ ਬਚਾਓ ਤੇ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਆਹਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਗਠਨ ਹੈ। ਇਹ ਐਕਟ ਇਸ ਐਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਰੋਕੂ ਅਫਸਰ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਲਈ ਵੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। == ਐਕਟ ਬਾਰੇ<ref name="goi">{{Cite book|url=http://wcd.nic.in/cma2006.pdf|title=The Gazette of India|year=2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20140117063627/http://wcd.nic.in/cma2006.pdf|archive-date=17 January 2014|dead-url=yes|df=dmy-all}}</ref> == === ਐਕਟ ਦੀ ਢਾਂਚਾ === ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ 21 ਭਾਗ ਹਨ। ਇਹ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਰੀਨੋਨਿਕਟਾਂ (ਜਿਹੜੇ ਲੋਕਲ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ)<ref>{{Cite web|url=https://www.citelegal.com/256-pondicherry-customary-hindu-law.html|title=Pondicherry Customary Hindu Law Bare Acts Database Upload/Download|last=Ramabathiran|first=D.|website=www.citelegal.com|language=en|access-date=8 April 2018}}</ref> ਪੌਂਡੀਚੇਰੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।<ref>ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਐਕਟ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਦੇ ਭਾਗ 1</ref> ==ਹਵਾਲੇ== [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਵੂਮੈਨ 2019]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦਾ ਕਾਨੂੰਨ]] 40xincmvq07rko561fysfxwzb2ev4tk 0 134350 611684 611276 2022-08-21T03:35:54Z ਕਿਸਾਨੀ ਜਿੰਦਾਬਾਦ 39436 wikitext text/x-wiki '''ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2022''' ਲਈ 20 ਫਰਵਰੀ 2022 ਨੂੰ, 16ਵੀਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ 117 ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਈਆਂ। ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਚੁਣੀ ਗਈ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ 23 ਮਾਰਚ 2022 ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ।<ref>{{cite web|url=https://eci.gov.in/elections/term-of-houses/|title= ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ|access-date=29 March 2021|website=[[Election Commission of India]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://knowindia.gov.in/profile/the-states.php|title= ਸੂਬੇ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ |access-date=29 March 2021|website=knowindia.gov.in}}</ref> {{Infobox election | election_name = 2022 ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ | country = ਭਾਰਤ | flag_year = 1996 | type = Legislative | ongoing = no | party_colour = | previous_election = 2017 ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ | previous_year = [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2017|2017]] | election_date = 20 ਫਰਵਰੀ 2022 | next_election = [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2027|2027]] | next_year = 2027 | seats_for_election = ਸਾਰਿਆਂ 117 ਸੀਟਾਂ [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ]] | majority_seats = 59 | opinion_polls = #ਚੌਣ ਸਰਵੇਖਣ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ | turnout = 71.95% ({{ਘਾਟਾ}}5.25%) | image1 = [[File:Bhagwant Mann Lok Sabha.jpg|120px]] | colour1 = | leader1 = [[ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ]] | leader_since1 = 2019 | leaders_seat1 = [[ਧੂਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਧੂਰੀ]] (ਜੇਤੂ) | party1 = ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ | alliance1 = ਕੋਈ ਨਹੀਂ | last_election1 = 23.72% ਵੋਟਾਂ<br />20 ਸੀਟਾਂ | seats_before1 = 11 | seats1 ='''92''' | seat_change1 ={{ਵਾਧਾ}}72 | popular_vote1 =65,38,783 | percentage1 =42.01 | swing1 ={{ਵਾਧਾ}}18.3% | 1data1 = | image2 =[[File:Charanjit Singh Channi (cropped).png|150px]] | leader2 = [[ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ]] | party2 = ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | alliance2 = ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ | leader_since2 = 2017 | leaders_seat2 = [[ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼੍ਰੀ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ]] (ਹਾਰੇ)<br>[[ਭਦੌੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭਦੌੜ]] (ਹਾਰੇ) | last_election2 = 38.50% ਵੋਟਾਂ<br />77 ਸੀਟਾਂ | seats_before2 = 80 | seats2 ='''18''' | seat_change2 ={{ਘਾਟਾ}}59 | popular_vote2 =35,76,684 | percentage2 =22.98 | swing2 ={{ਘਾਟਾ}}15.5% | 1blank = {{nowrap|Seats needed}} | image3 = [[File:Sukhvir Singh Badal.jpeg|120px]] | leader3 = [[ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ]] | party3 = ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ | alliance3 = ਅਕਾਲੀ-ਬਸਪਾ | leader_since3 = 2019 | leaders_seat3 = [[ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲਾਲਾਬਾਦ]] (ਹਾਰੇ) | last_election3 = 25.24% ਵੋਟਾਂ <br />15 ਸੀਟਾਂ | seats_before3 = 14 | seats3 ='''3''' | seat_change3 ={{ਘਾਟਾ}}12 | popular_vote3 =28,61,286 | percentage3 =18.38 | swing3 ={{ਘਾਟਾ}}6.8% | 1data3 = <!-- map --> | map_image = File:2022 Punjab Legislative Assembly election results.svg | map_caption = ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਦੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ <!-- bottom -->| title = ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ | before_election = [[ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ]] | before_party = ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | after_election =ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ | after_party = ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ | needed_votes = 59 ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਸੀਟਾਂ | seats_needed2 = {{increase}}49 }} == ਪਿਛੋਕੜ== 2017 ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 117 'ਚੋ 77 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ 10 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸੱਤਾ ਚ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ 20 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਗੱਠਜੋੜ ਨੇ ਕੁੱਲ 22 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਣਾਇਆ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਬੀਜੇਪੀ 10 ਸਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਰਾਜ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 18 ਸੀਟਾਂ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ ਤੇ ਜਾ ਪੁੱਜਾ। <ref>[https://www.firstpost.com/politics/punjab-election-results-2017-congress-wins-77-seats-38-5-vote-share-amarinder-singh-to-be-next-cm-3325032.html/amp&ved=2ahUKEwihs7jwxfvvAhXiheYKHUfHCx8QFjADegQIFRAC&usg=AOvVaw3SG2Dqts8UBXueC3bv6VZ1&ampcf=1|title= ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2017 ਨਤੀਜੇ, ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਵਾਪਸੀ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> 2019 ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਦਿਸਿਆ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 13 'ਚੋਂ 8 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ, ਭਾਜਪਾ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ 2-2 ਸੀਟਾਂ ਤੇ ਜਿੱਤ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਆਪ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਇਕ ਸੀਟ ਤੇ ਹੀ ਜਿੱਤ ਮਿਲੀ। <ref>[https://www.punjab.news18.com/amp/photogallery/punjab/punjab-loksabha-winning-candidates-list-85573.html%7Ctitle= ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ੨੦੧੯ ਨਤੀਜਾ ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> 2017 'ਚ ਆਪ ਵੱਲੋਂ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਬਣਾਏ ਗਏ [[ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ]] ਸਮੇਤ [[ਮੌੜ]] ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਕਮਾਲੂ ਅਤੇੇ [[ਭਦੌੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭਦੌੜ]] ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਪਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਆਪ ਛੱਡ ਕੇ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਏ।<ref>[https://www.bbc.com/punjabi/india-57341496.amp&ved=2ahUKEwjZsuepg_vwAhXw7XMBHVACCN0QFjAGegQICRAC&usg=AOvVaw0aewGHfa2wdYNSokw-yqiX&ampcf=1|title= ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਸਮੇਤ ਆਪ ਦੇ 3 ਵਿਧਾਇਕ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> {| class="wikitable sortable" ! ਨੰ. ! ਚੋਣਾਂ ! ਸੀਟਾਂ ! ਕਾਂਗਰਸ ! ਆਪ ! ਅਕਾਲੀ ! ਭਾਜਪਾ ! ਹੋਰ |- ! 1 ! 2014 ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 3 | 4 |4 |2 |0 |- ! 2 ! 2017 ਵਿਧਾਨਸਭਾ |117 |77 |20 |15 |3 |2 |- ! 3 ! 2019 ਲੋਕਸਭਾ |13 |8 |1 |2 |2 |0 |- !4 !2022 ਵਿਧਾਨਸਭਾ |117 |18 |92 |3 |2 |2 |} ===ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਕਾਸ=== {{See also|2020 ਦੇ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ}} ਹਾਸ਼ੀਏ ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ 2019 ਲੋਕਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣੀ ਤੇ ਤਿੰਨ ਸੀਟਾਂ ਜਲੰਧਰ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ। ਤਿੰਨੇ ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ 4.79 ਲੱਖ ਵੋਟਾਂ ਬਸਪਾ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ, ਜਲੰਧਰ (ਰਿਜ਼ਰਵ) ਤੋਂ ਬਸਪਾ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਲਵਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਨੇ 2.4 ਵੱਖ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰ ਕੇ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ (ਰਿਜ਼ਰਵ) ਤੋਂ ਪਾਰਟੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੁਸ਼ੀ ਰਾਮ ਨੂੰ 1.28 ਲੱਖ ਵੋਟਾਂ ਤੇ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ ਨੂੰ 1.46 ਲੱਖ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਤਿੰਨਾਂ ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਬਸਪਾ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਰਹੀ ਜਦਕਿ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਹਾਸਲ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਈ।<ref>[https://www.punjabijagran.com/lite/editorial/general-bsp-emergence-in-punjab-8662854.html|title= ਪੰਜਾਬ ਚ ਬਸਪਾ ਦਾ ਉਭਾਰ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ਆਪ ਵਿਧਾਇਕ ਐੱਚ. ਐੱਸ. ਫੂਲਕਾ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ 15 ਦਿਨਾਂ ਅੰਦਰ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ 16 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜਾ ਕੇ ਵਿਧਾਇਕ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇਣਗੇ। ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਲਾਹੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਤੁਗਲਕੀ ਫਰਮਾਨ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਪੰਜਾਬ ਆਪ ਦੇ ਖਹਿਰਾ ਸਮੇਤ 8 ਵਿਧਾਇਕ ਆਪ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਗੀ ਹੋ ਗਏ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਈ ਵਿਧਾਇਕ ਆਪ 'ਚ ਵਾਪਿਸ ਵੀ ਗਏ<ref>[https://m.punjabitribuneonline.com/news/archive/punjab/%25E0%25A8%25AB%25E0%25A9%2582%25E0%25A8%25B2%25E0%25A8%2595%25E0%25A8%25BE-%25E0%25A8%25A8%25E0%25A9%2587-%25E0%25A8%2585%25E0%25A8%25B8%25E0%25A8%25A4%25E0%25A9%2580%25E0%25A8%25AB%25E0%25A8%25BC%25E0%25A9%2587-%25E0%25A8%25A6%25E0%25A8%25BE-%25E0%25A8%25AB%25E0%25A8%25BC%25E0%25A9%2588%25E0%25A8%25B8%25E0%25A8%25B2-1436971&ved=2ahUKEwiDn8Lkn4XwAhWLWX0KHasTCvoQFjAFegQIChAC&usg=AOvVaw3Frd-ikbtyk3OP1dVFIm69|title= ਫੂਲਕਾ ਨੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਇਕ ਹਫ਼ਤੇ ਲਈ ਟਾਲਿਆ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>[https://www.hindustantimes.com/punjab/another-mla-joins-punjab-aap-rebel-camp-tally-reaches-eight/story-8QjB2GAcg5pCid2PFGPNpK_amp.html&ved=2ahUKEwizxPWhm4XwAhWHzTgGHdKhBTQQFjABegQIFhAC&usg=AOvVaw30_l9jREc1L2-Kya2CBWHA&ampcf=1|title= ਖਹਿਰਾ ਸਮੇਤ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 8 ਵਿਧਾਇਕ ਆਪ ਛੱਡ ਹੋਏ ਇਕੱਠੇ ]</ref><ref>[https://www.tribuneindia.com/news/archive/punjab/rebel-mla-baldev-returns-to-aap-848037&ved=2ahUKEwjH0tLooIXwAhVFcCsKHSWFB2wQFjABegQIDBAC&usg=AOvVaw3ApG-QASyu3R1ZRP6lPgGP&ampcf=1|title= ਆਪ ਦੇ ਕਈ ਬਾਗੀ ਵਿਧਾਇਕ ਮੁੜ ਆਪ 'ਚ ਆਏ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪ ਦੇ ਮਾਨਸਾ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਏ।<ref>[https://www.jagbani.punjabkesari.in/punjab/news/nazar-singh-manshahia-1098229%3famp|title= ਨਾਜ਼ਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨਸ਼ਾਹੀਆ ਦੇ ਕਾਂਗਰਸ ''ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ''ਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਲੜਖੜਾਏ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>ਰੋਪੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ (ਆਪ) ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੰਦੋਆ ਵੱਲੋਂ ਮੁੜ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਵੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਏ।<ref>[https://punjab.news18.com/news/punjab/aap-ropar-mla-amarjit-singh-sandoa-returns-to-party-fold-181351.html|title= ਆਪ' 'ਚ ਵਾਪਸ ਆਏ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਗਏ ਰੋਪੜ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੰਦੋਆ]</ref> === ਨਵੇਂ ਸਮੀਕਰਣ === ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ 3 ਕਿਸਾਨੀ ਬਿੱਲਾਂ 'ਤੇ ਰੋਸ ਵਜੋਂ 2 ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜੇਪੀ ਨਾਲ 2020 ਚ ਆਪਣਾ ਗੱਠਜੋੜ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ।<ref>{{Cite web|last=Sep 27|first=TNN / Updated:|last2=2020|last3=Ist|first3=09:06|title= ਸਰਕਾਰ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲੋਂ ਗਠਜੋੜ ਵੀ ਤੋੜਿਆ{{!}} India News - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/after-quitting-govt-bjps-oldest-ally-akali-dal-walks-out-of-nda/articleshow/78340957.cms|access-date=2021-04-14|website=The Times of India|language=en}}</ref> ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿਚ 2017 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਗੱਠਜੋੜ ਵੀ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।<ref>[https://www.sa=t&source=web&rct=j&url=https://www.tribuneindia.com/news/archive/punjab/lip-breaks-alliance-with-aap-over-kejriwal-apology-558714&ved=2ahUKEwjGvq_avv3vAhUhyjgGHRlmBRMQFjAAegQIAxAC&usg=AOvVaw2CCL6OieIxyJ1QgsaJZxzf&ampcf=11|title= ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਤੋੜਿਆ]</ref> === ਚੋਣ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ === {{See also|2021 ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਕਟ}} 17 ਸਿਤੰਬਰ 2021 ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਕਾਂਗਰਸ ਇੰਚਾਰਜ ਹਰੀਸ਼ ਰਾਵਤ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਈਕਮਾਨ ਵਲੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਦਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦਿੱਤੀ।<ref>[[https://https://zeenews.india.com/hindi/zeephh/punjab/captains-chair-in-danger-congress-punjab-in-charge-harish-rawat-calls-emergency-meeting/988676/amp&ved=2ahUKEwj8suHs_oX0AhXMWisKHX7WARsQFnoECA8QAQ&usg=AOvVaw0qfQNgE-0OBhbXudQj9fGg&ampcf=1%7Ctitle=ਕੀ https://zeenews.india.com/hindi/zeephh/punjab/captains-chair-in-danger-congress-punjab-in-charge-harish-rawat-calls-emergency-meeting/988676/amp&ved=2ahUKEwj8suHs_oX0AhXMWisKHX7WARsQFnoECA8QAQ&usg=AOvVaw0qfQNgE-0OBhbXudQj9fGg&ampcf=1%7Ctitle=ਕੀ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200625000000/https://https//udn.com/news/story/121424/4659358 |date=25 ਜੂਨ 2020 }} ਕੈਪਟਨ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਹੈ ਖ਼ਤਰੇ `ਚ?ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਭਾਰੀ ਹਰੀਸ਼ ਰਾਵਤ ਨੇ ਸੱਦੀ ਹੰਗਾਮੀ ਮੀਟਿੰਗ</ref> ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 18 ਸਿਤੰਬਰ 2021 ਨੂੰ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦ ਸਨ।<ref>[https://www.bbc.com/punjabi/india-58606984|title= ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ, ਹਰੀਸ਼ ਰਾਵਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਗਲੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਾਰੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਹਾਈਕਮਾਨ ਲਵੇਗਾ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ <ref>{{cite web|date=19 September 2021|title=ਨਵਾਂ ਪੰਜਾਬ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ ਕੌਣ ਹੈ।|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/who-is-charanjit-singh-channi-new-punjab-chief-minister/articleshow/86342151.cms|work=[[The Times of India]]|accessdate=20 September 2021}}</ref> ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 20 ਸਤੰਬਰ 2021 ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ।<ref>[https://www.bbc.com/punjabi/international-58626511|title= ਚਰਨਜੀਤ ਚੰਨੀ ਬਣੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ˸ ਕੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀਆਂ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਘਟ ਗਈਆਂ ਜਾਂ ਸਿੱਧੂ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੱਧ ਗਈਆਂ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.freepressjournal.in/india/yes-i-will-be-forming-a-new-party-says-amarinder-singh-will-soon-share-name-and-symbol|title=Yes, I will be forming a new party, says Amarinder Singh; will soon share name and symbol |work=[[The Free Press Journal]]|date=27 October 2021 |access-date=27 October 2021}}</ref> == ਚੋਣ ਸਮਾਂ ਸੂਚੀ == ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ 8 ਜਨਵਰੀ 2022 ਨੂੰ 11 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਉਹ ਦੁਪਹਿਰ 3:30 ਵਜੇ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕਰਕੇ 5 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨਗੇ।<ref>{{Cite news|url=https://m.punjabijagran.com/national/general-election-commission-will-announce-the-assembly-elections-today-9010798.html|title=ਅੱਜ ਹੋਵੇਗਾ ਪੰਜ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰੀਕਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ, ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ}}</ref> ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਭਵਨ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸੁਸ਼ੀਲ ਚੰਦਰਾ ਨੇ 8 ਜਨਵਰੀ 2022 ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 3:30 ਵਜੇ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੋਣ ਜਾਬਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਚੋਣ ਤਰੀਕ 14 ਫਰਵਰੀ 2022 ਤੋਂ 20 ਫਰਵਰੀ 2022 ਤੱਕ ਗੁਰੂ ਰਵੀਦਾਸ ਜਯੰਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।<ref>{{Cite web|date=2022-01-17|title=EC Defers Punjab Polls to Feb 20 After Parties Seek Fresh Date Due to Guru Ravidas Jayanti|url=https://www.news18.com/news/india/ec-defers-punjab-polls-to-feb-20-after-parties-seek-fresh-date-due-to-guru-ravidas-jayanti-4666853.html|access-date=2022-01-17|website=News18|language=en}}</ref> [[File:Map of Assembly Constituencies of Punjab, India in 2022.jpg|thumb|2022 ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਚੌਣ ਹਲਕੇ ]] {| class="wikitable" |- !ਨੰਬਰ !ਘਟਨਾ !ਤਾਰੀਖ !ਦਿਨ |- !1. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਲਈ ਤਾਰੀਖ |25 ਜਨਵਰੀ 2022 |ਮੰਗਲਵਾਰ |- !2. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਖਰੀ ਤਾਰੀਖ |1 ਫਰਵਰੀ 2022 |ਮੰਗਲਵਾਰ |- !3. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਲਈ ਤਾਰੀਖ |2 ਫਰਵਰੀ 2022 |ਬੁੱਧਵਾਰ |- !4. |ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਆਖਰੀ ਤਾਰੀਖ |4 ਫਰਵਰੀ 2022 |ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ |- !''5.'' |''ਚੌਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ'' |''20 ਫਰਵਰੀ 2022'' |''ਸੋਮਵਾਰ'' |- !'''''6.''''' |'''''ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਮਿਤੀ''''' |'''''10 ਮਾਰਚ 2022''''' |'''''ਵੀਰਵਾਰ''''' |- !7. |ਤਾਰੀਖ ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੋਣ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ |12 ਮਾਰਚ 2022 |ਸ਼ਨੀਵਾਰ |} ਪਹਿਲਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਤਰੀਕਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। {| class="wikitable" |- !ਨੰਬਰ !ਘਟਨਾ !ਤਾਰੀਖ !ਦਿਨ |- !1. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਲਈ ਤਾਰੀਖ |21 ਜਨਵਰੀ 2022 |ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ |- !2. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਖਰੀ ਤਾਰੀਖ |28 ਜਨਵਰੀ 2022 |ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ |- !3. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਲਈ ਤਾਰੀਖ |29 ਜਨਵਰੀ 2022 |ਸ਼ਨੀਵਾਰ |- !4. |ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਆਖਰੀ ਤਾਰੀਖ |31 ਜਨਵਰੀ 2022 |ਸੋਮਵਾਰ |- !5. |ਚੌਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ |14 ਫਰਵਰੀ 2022 |ਸੋਮਵਾਰ |- !'''''6.''''' |'''''ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਮਿਤੀ''''' |'''''10 ਮਾਰਚ 2022''''' |'''''ਵੀਰਵਾਰ''''' |- !7. |ਤਾਰੀਖ ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੋਣ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ |12 ਮਾਰਚ 2022 |ਸ਼ਨੀਵਾਰ |} ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਚੋਣ ਖ਼ਰਚਿਆਂ 'ਤੇ ਤਿੱਖੀ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਕ ਉਮੀਦਵਾਰ ਆਪਣੀ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ 'ਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 30.80 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੀ ਖ਼ਰਚ ਕਰ ਸਕੇਗਾ।<ref>{{Cite news|url=https://m.jagbani.punjabkesari.in/punjab/news/punjab-vidhan-sabha-elections-1333140%3famp|title=ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ : ਉਮੀਦਵਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਣਗੇ 30.80 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਰਚਾ|last=12/25/2021 12:05:11 PM}}</ref> == ਵੋਟਰ ਅੰਕੜੇ == {{Main|2022 ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰ ਪ੍ਰੋਫਾਇਲ}} 2022 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਲਿੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ।<ref>{{Cite web|url=https://m.jagbani.punjabkesari.in/punjab/news/punjab-elections-1342098|title=ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲੜ ਰਹੇ 1,304 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ’ਚ 2 ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਤੇ 93 ਔਰਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ}}</ref> {| class="wikitable sortable" !ਨੰ. ! ਵੇਰਵਾ ! ਗਿਣਤੀ |- !1. |ਕੁੱਲ ਵੋਟਰ |2,14,99,804 |- !2. |ਆਦਮੀ ਵੋਟਰ |1,12,98,081 |- !3. |ਔਰਤਾਂ ਵੋਟਰ |1,02,00,996 |- !4. |ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ |727 |} {| class="wikitable sortable" !ਨੰ. ! ਵੇਰਵਾ ! ਗਿਣਤੀ |- !1. |ਆਮ ਵੋਟਰ |2,07,21,026 |- !2. |ਦਿਵਿਆਂਗ ਵੋਟਰ |1,58,341 |- !3. |ਸੇਵਾ ਵੋਟਰ |1,09,624 |- !4. |ਪ੍ਰਵਾਸੀ/ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵੋਟਰ |1,608 |- !5. |80 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਵੋਟਰ |5,09,205 |- !6. ! ਕੁੱਲ ਵੋਟਰ ! 2,14,99,804 |} ਵੋਟਾਂ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਪੋਲਿੰਗ ਬੂਥਾਂ ਨੂੰ ਵੈੱਬਕਾਸਟਿੰਗ ਅਧੀਨ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤੀ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਪੋਲਿੰਗ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਪੁਲਸ ਬਲਾਂ (ਸੀ. ਏ. ਪੀ. ਐੱਫ.) ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅੱਧੇ ਹਿੱਸੇ ਤੇ ਬਾਕੀ ’ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਸ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। {| class="wikitable sortable" !ਨੰ. ! ਵੇਰਵਾ ! ਗਿਣਤੀ |- !1. |ਕੁੱਲ ਵੋਟਿੰਗ ਕੇਂਦਰ |14,684 |- !2. |ਕੁੱਲ ਪੋਲਿੰਗ ਸਟੇਸ਼ਨ |24,740 |- !3. |ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਵੋਟਿੰਗ ਕੇਂਦਰ |1,051 |- !4. |ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਪੋਲਿੰਗ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ |2,013 |} == ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਗਠਜੋੜ == === {{legend2|{{ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ/meta/color}}|[[ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ]]|border=solid 1px #AAAAAA}} === {| class="wikitable sortable" width="40%" !ਨੰਬਰ !ਪਾਰਟੀ !ਝੰਡਾ !ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ !ਤਸਵੀਰ !ਲੀਡਰ !ਕੁੱਲ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਇਸਤਰੀ ਉਮੀਦਵਾਰ |- | style="text-align:center; background:{{Indian National Congress/meta/color}};color:white" |'''1.''' |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ]] |[[ਤਸਵੀਰ:INC_Flag_Official.jpg|50x50px]] |[[ਤਸਵੀਰ:Indian_National_Congress_symbol.svg|82x82px|Hand]] |[[File:Charanjit Singh Channi (cropped).png|50px]] |[[ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ |ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ ]] |117 |107 |10 |} === {{legend2|{{Aam Aadmi Party/meta/color}}|[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]]|border=solid 1px #AAAAAA}} === {| class="wikitable sortable" width="40%" !ਨੰਬਰ !ਪਾਰਟੀ !ਝੰਡਾ !ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ !ਤਸਵੀਰ !ਲੀਡਰ !ਕੁੱਲ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਇਸਤਰੀ ਉਮੀਦਵਾਰ |- | style="text-align:center; background:{{Aam Aadmi Party/meta/color}};color:white" |'''1.''' |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[File:Aam Aadmi Party logo (English).svg|50px]] |[[ਤਸਵੀਰ:AAP_Symbol.png|82x82px]] |[[ਤਸਵੀਰ:Bhagwant Mann Lok Sabha.jpg|alt=|thumb|66x66px]] |[[ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ]] |117<ref>{{Cite web|date=27 July 2021|title=No alliance, AAP to contest all 117 seats in Punjab|url=https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/no-alliance-aap-to-contest-all-117-seats-in-punjab-7424472/|access-date=9 November 2021|website=The Indian Express|language=en}}</ref> |104 |13 |} === {{legend2|#026D37}}[[ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚਾ]] <ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/punjabi/india-59789740.amp|title=ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੇਵਾਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਲੜੀ ਜਾਵੇਗੀ ਚੋਣ, 22 ਕਿਸਾਨ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਾਜ ਮੋਰਚੇ ਦਾ ਐਲਾਨ|access-date=25 ਦਸੰਬਰ 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.punjabijagran.com/lite/punjab/ludhiana-political-turmoil-with-the-formation-of-sanyukat-samaj-morcha-9004864.html|title=ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਾਜ ਮੋਰਚੇ ਦੇ ਗਠਨ ਨਾਲ ਆਇਆ ਸਿਆਸੀ ਭੂਚਾਲ, ਉੱਘੇ ਗਾਇਕ ਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਮੋਰਚੇ ਦੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ}}{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਮਈ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> === [[File:SSM-SSP coalition seats distribution 2022.png|thumb|ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਾਜ ਮੋਰਚਾ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ]] {| class="wikitable" width="50%" |- !ਨੰਬਰ !ਪਾਰਟੀ !ਝੰਡਾ !ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ !ਤਸਵੀਰ !ਲੀਡਰ !ਕੁੱਲ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਇਸਤਰੀ ਉਮੀਦਵਾਰ |- |! style="text-align:center; background:#026D37;color:white"|'''1.''' | [[ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਾਜ ਮੋਰਚਾ]]<ref>{{Cite news|url=https://m.punjabitribuneonline.com/news/punjab/22-farmers-associations-of-punjab-announce-to-contest-elections-121867|title=ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 22 ਕਿਸਾਨ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਚੋਣਾਂ ਲੜਨ ਦਾ ਐਲਾਨ|access-date=Dec 26, 2021 06:59 AM}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://abplive.com/states/punjab/apna-punjab-party-merged-into-sanyukt-samaj-morcha-aap-ex-member-also-joined-2038020/amp#aoh=16420822648510&csi=1&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&amp_tf=From%20%251%24s|title=Punjab Election 2022: अपना पंजाब पार्टी ने संयुक्त समाज मोर्चा में किया विलय, आप के पूर्व मेंबर्स भी हुए एसएसएम में शामिल}}</ref> | | |[[ਤਸਵੀਰ:Balbir Singh Rajewal.jpg|75x75px]] |[[ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੇਵਾਲ]]<ref>{{Cite web|url=https://punjabi.abplive.com/news/punjab/punjab-assembly-election-2022-profile-of-bhartiya-kisan-union-balbir-singh-rajewal-639374/amp|title=Punjab Election 2022: ਜਾਣੋ ਆਖਰ ਕੌਣ ਹਨ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਕਿਸਾਨ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੇਵਾਲ}}</ref> |107<ref>{{Cite news|url=https://punjab.news18.com/amp/news/punjab/farmers-form-new-political-front-announced-united-social-front-291779.html|title=ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਸਾਰੀਆਂ ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਚੋਣ ਲੜਨਗੇ ਕਿਸਾਨ, ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਾਜ ਮੋਰਚੇ ਦਾ ਕੀਤਾ ਐਲਾਨ}}</ref> |103 |4 |- |! style="text-align:center; background:#00FF00;color:white"|'''2.''' |[[ਸੰਯੁਕਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਪਾਰਟੀ]] | |TBD |[[File:Circle-icons-profile.svg|50x50px]] |[[ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਚਡੂੰਨੀ]] |10 |10 |0 |} === {{legend2|#BD710F|[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ|ਅਕਾਲੀ+ਬਸਪਾ]]|border=solid 1px #AAAAAA}} === [[ਤਸਵੀਰ:SAD_Alliance_Seats_Sharing_in_Punjab.png|thumb|ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ]] {| class="wikitable sortable" width="40%" !ਨੰਬਰ !ਪਾਰਟੀ<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/punjabi/india-57451079.amp|title=ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਬਸਪਾ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਗਠਜੋੜ, 2022 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਇਕੱਠੇ ਲੜਨਗੇ|ਤਾਰੀਕ =੧੨ ਜੂਨ ੨੦੨੧|}}</ref> !ਝੰਡਾ !ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ !ਤਸਵੀਰ !ਲੀਡਰ !ਕੁੱਲ ਉਮੀਦਵਾਰ<ref>{{Cite web|url=https://www.jagbani.punjabkesari.in/punjab/news/akali-dal-bsp-elections-1293892%3famp|title=ਅਕਾਲੀ-ਬਸਪਾ ਗਠਜੋੜ ਦੌਰਾਨ ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ 20 ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੇਗੀ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ}}{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> !ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਇਸਤਰੀ ਉਮੀਦਵਾਰ |- | style="text-align:center; background:#BD710F;color:white" |'''1.''' |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[File:Akali dal logo.png|50px]] |[[ਤਸਵੀਰ:Indian_Election_Symbol_Scale.png|50x50px]] |[[ਤਸਵੀਰ:Sukhbir_Singh_Badal.png|64x64px]] |[[ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ]] |97 |93 |4 |- | style="text-align:center; background:{{ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ/meta/color}};color:white" |'''2.''' |[[ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਤਸਵੀਰ:Elephant_Bahujan_Samaj_Party.svg|50x50px]] |[[ਤਸਵੀਰ:Indian_Election_Symbol_Elephant.png|50x50px]] | |[[ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਗੜ੍ਹੀ]] |20 |19 |1 |} === {{legend2|{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}|[[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ]]|border=solid 1px #AAAAAA}} === [[File:BJP-PLC-SAD(S) coalition seats distribution 2022.png|thumb|ਸੀਟ ਵੰਡ ਭਾਜਪਾ, ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਸੰਯੁਕਤ)]] {| class="wikitable sortable" width="40%" !ਨੰਬਰ !ਪਾਰਟੀ !ਝੰਡਾ !ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ !ਤਸਵੀਰ !ਲੀਡਰ !ਕੁੱਲ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਇਸਤਰੀ ਉਮੀਦਵਾਰ |- | style="text-align:center; background:{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}};color:white" |'''1.''' |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ]] |[[File:BJP flag.svg|50px]] |[[ਤਸਵੀਰ:BJP_election_symbol.png|50x50px]] | |ਅਸ਼ਵਨੀ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ |68 |63 |5 |- |! style="text-align:center; background:#0018A8;color:white"|'''2.''' |ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਕਾਂਗਰਸ | [[File:No image available.svg|50x50px]] | [[File:Election Symbol Hockey and Ball.png|60px]] |[[File:Amarinder Singh.jpg|50px]] |[[ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ]] |34 |32 |2 |- |! style="text-align:center; background:#FF4F00;color:white"|'''3.''' |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਸੰਯੁਕਤ)]] | |[[File:Election Symbol Telephone.png|60px]] |[[File:Sukhdev Singh Dhindsa.jpg|50px]] |[[ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ]] |15 |14 |1 |} === {{legend2|{{ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}|[[ਪੰਜਾਬ ਜਮਹੂਰੀ ਗੱਠਜੋੜ]]|border=solid 1px #AAAAAA}} === {| class="wikitable sortable" width="40%" !ਨੰਬਰ !ਪਾਰਟੀ !ਝੰਡਾ !ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ !ਤਸਵੀਰ !ਲੀਡਰ !ਕੁੱਲ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਇਸਤਰੀ ਉਮੀਦਵਾਰ |- |style="text-align:center; background:#800000;color:white" |'''1.''' |[[ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ]] | |[[File:Election Symbol Letter Box.png|78x78px]] | |[[ਸਿਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ]] |34 |34 |0 |- | style="text-align:center; background:{{ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ/meta/color}};color:white" |'''2.''' |[[ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਤਸਵੀਰ:CPI-banner.svg|50x50px]] |[[ਤਸਵੀਰ:Indian_Election_Symbol_Ears_of_Corn_and_Sickle.png|50x50px]] | |[[ਬੰਤ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ]] |7 |7 |0 |- | style="text-align:center; background:#AB4E52;color:white" |'''3.''' |[[Revolutionary Marxist Party of India]] |[[File:RMPI flag.jpg|thumb|50px]] | |[[ਤਸਵੀਰ:Mangat_Ram_Pasla.jpg|50x50px]] |[[ਮੰਗਤ ਰਾਮ ਪਾਸਲਾ]] | | | | |- | style="text-align:center; background:{{ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ/meta/color}};color:white" |4. |ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ) |[[File:CPI-M-flag.svg|200px]] | [[File:Indian Election Symbol Hammer Sickle and Star.png|130px]] | |ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ |18 |18 |0 |- |5. |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ)]] |[[ਤਸਵੀਰ:Shrimoani_akali_dal_Amritsar.jpg|thumb]] | | |ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ | | | |} == ਭੁਗਤੀਆਂ ਵੋਟਾਂ == ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 8:00 ਵਜੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਮ 6:00 ਵਜੇ ਤੱਕ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਸੀ। ਸਵੇਰੇ 9:00 ਵਜੇ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 4.80% ਵੋਟਿੰਗ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਿੰਗ [[ਅਮਲੋਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 12.00% ਵੋਟਾਂ ਪਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ [[ਖਰੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਖਰੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕੇ]] ਵਿੱਚ 0.80% ਵੋਟਿੰਗ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://punjab.news18.com/amp/news/punjab/punjab-assembly-election-2022-voting-live-news-updates-news-updates-polls-channi-sidhu-kejriwal-congress-aap-bjp-akali-bsp-ks-as-316605.html|title=1 ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ 4.80 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੋਟਿੰਗ, ਲੋਕ ਪੂਰੇ ਗਰਮਜੋਸ਼ੀ ਨਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਵੋਟਿੰਗ}}</ref> 11:00 ਵਜੇ ਤੱਕ ਦਾ ਆਂਕੜਾ 11:30 ਵਜੇ ਆਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 17.77% ਵੋਟਾਂ ਭੁਗਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ [[ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 25.01% ਵੋਟਾਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ [[ਜਲੰਧਰ ਪੱਛਮੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ 5.90% ਵੋਟਾਂ ਹੀ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ।<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/TheCEOPunjab/status/1495284759895089153?t=IZ1Y8U6G0BGfmw-EtyWdMQ&s=08|title=11:00 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕੁੱਲ 17.77 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਭੁਗਤੀਆਂ}}</ref> 1:00 ਵਜੇ ਤੱਕ ਦਾ ਆਂਕੜਾ ਜੋ ਕਿ ਚੌਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ 1:30 ਵਜੇ ਆਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 34.10 % ਵੋਟਾਂ ਭੁਗਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ [[ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 44.70 % ਵੋਟਾਂ ਪਈਆਂ ਅਤੇ [[ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ]] ਵਿਚ 43.70 % ਵੋਟਾਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਵੋਟਾਂ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੂਰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਅਤੇ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਪੱਛਮੀ) ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੱਛਮੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ]] ਵਿਚ ਪਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ 18.60 % ਵੋਟਾਂ ਹੀ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ [[ਪਠਾਨਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪਠਾਨਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ]] ਅਤੇ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ]] ਵਿੱਚ 22.30 % ਵੋਟਾਂ ਹੀ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ <ref>{{Cite news|url=https://punjabi.abplive.com/elections/punjab-election-punjab-34-voting-till-1-pm-vidhan-sabha-elections-645006/amp|title=ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਵੋਟਿੰਗ ਨੇ ਫੜੀ ਰਫਤਾਰ, 1 ਵਜੇ ਤੱਕ 34.10 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਿੰਗ}}</ref> 3 :00 ਵਜੇ ਤੱਕ ਦਾ ਆਂਕੜਾ ਜੋ ਕਿ ਚੌਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ 3:30 ਵਜੇ ਆਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 49.81 % ਵੋਟਾਂ ਭੁਗਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ 61.40 % ਅਤੇ [[ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 60.30 % ਵੋਟਾਂ ਪਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਵੋਟ ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਾਲੇ ਹਲਕੇ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੂਰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੂਰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ]] ਵਿੱਚ 33.70 % [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ]] ਵਿੱਚ 36.60 % ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ।<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/TheCEOPunjab/status/1495341728588795911?t=8ys4R_aUVaETaQuis_7mmA&s=08|title=ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2022 ਔਸਤਨ ਵੋਟਾਂ ਸ਼ਾਮ 03:00 ਵਜੇ ਤੱਕ -49.81%}}</ref> 5:00 ਵਜੇ ਤੱਕ ਦਾ ਆਂਕੜਾ 5:30 ਵਜੇ ਆਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 63.44% ਵੋਟਾਂ ਭੁਗਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਵਾਲੇ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ [[ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 77.80%, [[ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 77.00%, [[ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 74.96%,[[ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 74.50% [[ਬੁਢਲਾਡਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 74.00% ਵੋਟਾਂ ਭੁਗਤੀਆਂ। ਘੱਟ ਵੋਟ ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਾਲੇ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 48.06%, [[ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੱਛਮੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 49.30%, [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਪੱਛਮੀ) ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ 50.10%, [[ਡੇਰਾ ਬਸੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਡੇਰਾ ਬੱਸੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ]] ਵਿੱਚ ਕੇਵਲ 50.50% ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹੀ ਪੈਐ ਸਕੀਆਂ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੇਂਡੂ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਹੀ ਰਿਹਾ।<ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/elections/punjab-assembly-election/punjab-assembly-election-2022-live-voting-updates-third-phase-february-20-latest-news-101645315780036.html|title=Punjab election 2022: Polling ends in border state, voter turnout at 70.2%}}</ref> ==== ਹਲਕੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਵੋਟ ਫ਼ੀਸਦੀ ==== {| class="wikitable sortable" |- !ਨੰ. !ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ !ਨਕਸ਼ਾ !ਵੋਟ % !ਨੰਬਰ ! ਹਲਕਾ !ਵੋਟ(%) |- ! rowspan="11" |੧. | rowspan="11" |'''ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="11" |[[File:India_-_Punjab_-_Amritsar.svg|75px]] | rowspan="11" |'''65.84''' |1. | [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਕੇਂਦਰੀ]] |59.19 |- |2. | [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੂਰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੂਰਬੀ]] |64.05 |- |3. |[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਉੱਤਰੀ) ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਉੱਤਰੀ]] |60.97 |- |4. |[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ]] |59.48 |- |5. |[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਪੱਛਮੀ) ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੱਛਮੀ]] |55.10 |- |6. | [[ਅਜਨਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਜਨਾਲਾ]] |77.29 |- |7. |[[ਅਟਾਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਟਾਰੀ]] |67.37 |- |8. |[[ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ]] |65.32 |- |9. |[[ਜੰਡਿਆਲਾ ਗੁਰੂ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜੰਡਿਆਲਾ ਗੁਰੂ]] |70.87 |- |10. |[[ਮਜੀਠਾ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਮਜੀਠਾ]] |72.85 |- |11. |[[ਰਾਜਾ ਸਾਂਸੀ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰਾਜਾ ਸਾਂਸੀ]] |75.00 |- ! rowspan="7" |੨. | rowspan="7" |'''ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="7" |[[File:Gurdaspur in Punjab (India).svg|75px]] | rowspan="7" |'''71.28''' |12. |[[ਬਟਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਟਾਲਾ]] |67.40 |- |13. | [[ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ]] |73.70 |- |14. |[[ਦੀਨਾ ਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਦੀਨਾ ਨਗਰ]] |71.56 |- |15. |[[ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਚੂੜੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਚੂੜੀਆਂ]] |73.03 |- |16. |[[ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ]] |72.02 |- |17. |[[ਕਾਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਕਾਦੀਆਂ]] |72.24 |- |18. |[[ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ੍ਰੀ ਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ]] |69.03 |- !rowspan="4" |੩. | rowspan="4" |'''ਸ਼੍ਰੀ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="4" |[[File:India_-_Punjab_-_Tarn_Taran.svg|75px]] | rowspan="4" |'''70.09''' |19. |[[ਖੇਮ ਕਰਨ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਖੇਮ ਕਰਨ]] |71.33 |- |20. |[[ਪੱਟੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪੱਟੀ]] |71.28 |- |21. |[[ਸ਼੍ਰੀ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼੍ਰੀ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ]] |71.76 |- |22. |[[ਸ਼੍ਰੀ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼੍ਰੀ ਤਰਨ ਤਾਰਨ]] |65.81 |- ! rowspan="3" |੪. | rowspan="3" |'''ਪਠਾਨਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="3" |[[File:India_-_Punjab_-_Pathankot.svg|75px]] | rowspan="3" |'''74.69''' |23. |[[ਭੋਆ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭੋਆ]] |73.91 |- |24. |[[ਪਠਾਨਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪਠਾਨਕੋਟ]] |73.82 |- |25. |[[ਸੁਜਾਨਪੁਰ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸੁਜਾਨਪੁਰ]] |76.33 |- !rowspan="9" |੫. | rowspan="9" |'''ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="9" |[[File:India_-_Punjab_-_Jalandhar.svg|75px]] | rowspan="9" |'''66.95''' |26. |[[ਆਦਮਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਆਦਮਪੁਰ]] |67.53 |- |27. |[[ਜਲੰਧਰ ਕੈਂਟ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲੰਧਰ ਕੈਂਟ]] |64.02 |- |28. |[[ਜਲੰਧਰ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲੰਧਰ ਕੇਂਦਰੀ]] |60.65 |- |29. |[[ਜਲੰਧਰ ਉੱਤਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲੰਧਰ ਉੱਤਰੀ]] |66.70 |- |30. |[[ਜਲੰਧਰ ਪੱਛਮੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲੰਧਰ ਪੱਛਮੀ]] |67.31 |- |31. |[[ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਕਰਤਾਰਪੁਰ]] |67.49 |- |32. |[[ਨਕੋਦਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਨਕੋਦਰ]] |68.66 |- |33. |[[ਫਿਲੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਫਿਲੌਰ]] |67.28 |- |34. |[[ਸ਼ਾਹਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼ਾਹਕੋਟ]] |72.77 |- !rowspan="7" |੬. | rowspan="7" |'''ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="7" |[[File:India_-_Punjab_-_Hoshiarpur.svg|75px]] | rowspan="7" |'''68.66''' |35. |[[ਚੱਬੇਵਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਚੱਬੇਵਾਲ]] |71.19 |- |36. |[[ਦਸੂਆ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਦਸੂਆ]] |66.90 |- |37. |[[ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ]] |69.40 |- |38. |[[ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ]] |65.92 |- |39. |[[ਮੁਕੇਰੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਮੁਕੇਰੀਆਂ]] |69.72 |- |40. |[[ਸ਼ਾਮ ਚੌਰਾਸੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼ਾਮ ਚੌਰਾਸੀ]] |69.43 |- |41. |[[ਉੜਮੁੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਉੜਮੁੜ]] |68.60 |- ! rowspan="4" |੭. | rowspan="4" |'''ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="4" |[[File:India_-_Punjab_-_Kapurthala.svg|75px]] | rowspan="4" |'''68.07''' |42. |[[ਭੁਲੱਥ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭੋਲੱਥ]] |66.30 |- |43. |[[ਕਪੂਰਥਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਕਪੂਰਥਲਾ]] |67.77 |- |44. |[[ਫਗਵਾੜਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਫਗਵਾੜਾ]] |66.13 |- |45. |[[ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ]] |72.55 |- ! rowspan="3" |੮. | rowspan="3" |'''ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ(ਐਸ.ਬੀ.ਐਸ ਨਗਰ) /ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="3" |[[File:Shahid Bhagat Singh Nagar in Punjab (India).svg|75px]] | rowspan="3" |'''70.75''' |46. |[[ਬੰਗਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬੰਗਾ]] |69.39 |- |47. |[[ਬਲਾਚੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਲਾਚੌਰ]] |73.77 |- |48. |[[ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ]] |69.37 |- ! rowspan="14" |੯. | rowspan="14" |'''ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="14" |[[File:India_-_Punjab_-_Ludhiana.svg|75px]] | rowspan="14" |'''67.67''' |49. |[[ਆਤਮ ਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਆਤਮ ਨਗਰ]] |61.25 |- |50. |[[ਦਾਖਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਦਾਖਾ]] |75.63 |- |51. |[[ਗਿੱਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਗਿੱਲ]] |67.07 |- |52. |[[ਜਗਰਾਉਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਗਰਾਉਂ]] |67.54 |- |53. |[[ਖੰਨਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਖੰਨਾ]] |74.41 |- |54. |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਕੇਂਦਰੀ]] |61.77 |- |55. |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੂਰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੂਰਬੀ]] |66.23 |- |56. |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਉੱਤਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਉੱਤਰੀ]] |61.26 |- |57. |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੱਖਣੀ]] |59.04 |- |58. |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੱਛਮੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੱਛਮੀ]] |63.73 |- |59. |[[ਪਾਇਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪਾਇਲ]] |76.12 |- |60. |[[ਰਾਏਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰਾਏਕੋਟ]] |72.33 |- |61. |[[ਸਾਹਨੇਵਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸਾਹਨੇਵਾਲ]] |67.43 |- |62. |[[ਸਮਰਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸਮਰਾਲਾ]] |75.49 |- ! rowspan="2" |੧੦. | rowspan="2" |'''ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="2" | | rowspan="2" |'''78.28''' |63. |[[ਅਮਰਗੜ੍ਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਮਰਗੜ੍ਹ]] |77.98 |- |64. |[[ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ]] |78.60 |- ! rowspan="8" |੧੧. | rowspan="8" |'''ਪਟਿਆਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="8" |[[File:India_-_Punjab_-_Patiala.svg|75px]] | rowspan="8" |'''73.11''' |65. |[[ਘਨੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਘਨੌਰ]] |79.04 |- |66. |[[ਨਾਭਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਨਾਭਾ]] |77.05 |- |67. |[[ਪਟਿਆਲਾ ਦੇਹਾਤੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪਟਿਆਲਾ ਦੇਹਾਤੀ]] |65.12 |- |68. |[[ਪਟਿਆਲਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪਟਿਆਲਾ ਸ਼ਹਿਰੀ]] |63.58 |- |69. |[[ਰਾਜਪੁਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰਾਜਪੁਰਾ]] |74.82 |- |70. |[[ਸਨੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸਨੌਰ]] |72.82 |- |71. |[[ਸਮਾਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸਮਾਣਾ]] |76.82 |- |72. |[[ਸ਼ੁਤਰਾਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼ੁਤਰਾਣਾ]] |75.60 |- ! rowspan="5" |੧੨. | rowspan="5" |'''ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="5" |[[File:India_-_Punjab_-_Sangrur.svg|75px]] | rowspan="5" |'''78.04''' |72. |[[ਧੂਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਧੂਰੀ]] |77.37 |- |73. |[[ਦਿੜ੍ਹਬਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਦਿੜ੍ਹਬਾ]] |79.21 |- |74. |[[ਲਹਿਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਲਹਿਰਾ]] |79.60 |- |76. |[[ਸੰਗਰੂਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸੰਗਰੂਰ]] |75.63 |- |77. |[[ਸੁਨਾਮ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸੁਨਾਮ]] |78.49 |- ! rowspan="6" |੧੩. | rowspan="6" |'''ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="6" |[[File:Bathinda in Punjab (India).svg|75px]] | rowspan="6" |'''78.19''' |78. |[[ਬਠਿੰਡਾ ਦਿਹਾਤੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਠਿੰਡਾ ਦਿਹਾਤੀ]] |78.24 |- |79. |[[ਬਠਿੰਡਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਠਿੰਡਾ ਸ਼ਹਿਰੀ]] |69.89 |- |80. | [[ਭੁੱਚੋ ਮੰਡੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭੁੱਚੋ ਮੰਡੀ]] |80.40 |- |81. |[[ਮੌੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਮੌੜ]] |80.57 |- |82. |[[ਰਾਮਪੁਰਾ ਫੂਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰਾਮਪੁਰਾ ਫੂਲ]] |79.56 |- |83. |[[ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ]] |83.70 |- ! rowspan="4" |੧੪. | rowspan="4" |'''ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="4" |[[File:India_-_Punjab_-_Fazilka.svg|75px]] | rowspan="4" |'''78.18''' |84. |[[ਬੱਲੂਆਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬੱਲੂਆਣਾ]] |77.78 |- |85. | [[ਅਬੋਹਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਬੋਹਰ]] |73.76 |- |86. |[[ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ]] |80.87 |- |87. |[[ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲਾਲਾਬਾਦ]] |80.00 |- ! rowspan="4" |੧੫. | rowspan="4" |'''ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="4" |[[File:India_-_Punjab_-_Firozpur.svg|75px]] | rowspan="4" |'''77.59''' |88. |[[ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰੀ]] |71.41 |- |89. |[[ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਦਿਹਾਤੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਦਿਹਾਤੀ]] |77.22 |- |90. |[[ਗੁਰੂ ਹਰ ਸਹਾਏ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਗੁਰੂ ਹਰ ਸਹਾਏ]] |81.08 |- |91. |[[ਜ਼ੀਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜ਼ੀਰਾ]] |80.47 |- ! rowspan="4" |੧੬. | rowspan="4" |'''ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="4" |[[File:India_-_Punjab_-_Muktsar.svg|75px]] | rowspan="4" |'''80.49''' |92. |[[ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ]] |84.93 |- |93. |[[ਲੰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਲੰਬੀ]] |81.35 |- |94. |[[ਮਲੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਮਲੋਟ]] |78.01 |- |95. |[[ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ]] |78.12 |- !rowspan="4" |੧੭. | rowspan="4" |'''ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="4" |[[File:India_-_Punjab_-_Moga.svg|75px]] | rowspan="4" |'''73.95''' |96. |[[ਬਾਘਾ ਪੁਰਾਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਾਘਾ ਪੁਰਾਣਾ]] |77.15 |- |97. |[[ਧਰਮਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਧਰਮਕੋਟ]] |77.88 |- |98. |[[ਮੋਗਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਮੋਗਾ]] |70.55 |- |99. |[[ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ]] |71.06 |- ! rowspan="3" |੧੮. | rowspan="3" |'''ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="3" |[[File:Faridkot in Punjab (India).svg|75px]] | rowspan="3" |'''76.31''' |100. |[[ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ]] |75.67 |- |101. |[[ਜੈਤੋ (ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ)|ਜੈਤੋ]] |76.55 |- |102. |[[ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਕੋਟਕਪੂਰਾ]] |76.75 |- ! rowspan="3" |੧੯. | rowspan="3" |'''ਬਰਨਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="3" |[[File:Barnala in Punjab (India).svg|75px]] | rowspan="3" |'''73.84''' |103. |[[ਬਰਨਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਰਨਾਲਾ]] |71.45 |- |104. |[[ਭਦੌੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭਦੌੜ]] |78.90 |- |105. |[[ਮਹਿਲ ਕਲਾਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ|ਮਹਿਲ ਕਲਾਂ]] |71.58 |- !rowspan="3" |੨੦. | rowspan="3" |'''ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="3" |[[File:India_-_Punjab_-_Mansa.svg|75px]] | rowspan="3" |'''81.24''' |106. |[[ਬੁਢਲਾਡਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬੁਢਲਾਡਾ]] |81.52 |- |107. |[[ਮਾਨਸਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਮਾਨਸਾ]] |78.99 |- |108. |[[ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ]] |83.64 |- ! rowspan="3" |੨੧. | rowspan="3" |'''ਸ਼੍ਰੀ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="3" |[[File:Fatehgarh Sahib in Punjab (India).svg|75px]] | rowspan="3" |'''76.87''' |109. | [[ਅਮਲੋਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਮਲੋਹ]] |78.56 |- |110. |[[ਬਸੀ ਪਠਾਣਾਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬੱਸੀ ਪਠਾਣਾ]] |74.85 |- |111. |[[ਸ਼੍ਰੀ ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸ਼੍ਰੀ ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]] |77.23 |- ! rowspan="3" |੨੨. | rowspan="3" |'''ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="3" |[[File:Rupnagar in Punjab (India).svg|75px]] | rowspan="3" |'''73.99''' |112. |[[ਰੂਪਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰੂਪਨਗਰ]] |73.58 |- |113. |[[ਸ਼੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸ਼੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]] |74.52 |- |114. |[[ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼੍ਰੀ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ]] |73.84 |- ! rowspan="3" |੨੩. | rowspan="3" |'''ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ (ਐਸ.ਐ.ਐਸ ਨਗਰ)ਮੋਹਾਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ''' | rowspan="3" |[[File:India_-_Punjab_-_Sahibzada_Ajit_Singh_Nagar.svg|75px]] | rowspan="3" |'''66.87''' |115. |[[ਡੇਰਾ ਬਸੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਡੇਰਾ ਬੱਸੀ]] |69.25 |- |116. |[[ਖਰੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਖਰੜ]] |66.17 |- |117. |[[ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ]] |64.76 |- ! colspan="3" |ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਕੁੱਲ ਭੁਗਤੀਆਂ ਵੋਟਾਂ (%) ! colspan="4" |71.95 |- |} ਸਰੋਤ: [http://eciresults.nic.in ਭਾਰਤੀ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ] == ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਮੀਦਵਾਰ == {{Main|2022 ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ}} == ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ == ==== ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ==== # ਹਰ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਆਮਦਨ 25000/- ਰੂਪੈ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨੇ ਲਈ '''<nowiki/>'ਕਿਸਾਨ ਬਚਾਅ ਕਮਿਸ਼ਨ'''' । # ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਲਈ ਹੁਸੈਨੀਵਾਲਾ ਅਤੇ ਅਟਾਰੀ ਬਾਰਡਰ ਖੁਲਵਾਉਣਾ। # ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ '''<nowiki/>'ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਮਾਡਲ',''' ਫ਼ਸਲ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਲਈ ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਪੀ। # ਸਹਿਕਾਰੀ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਦਾ ਉਚੇਚਾ ਪ੍ਰਬੰਧ। # ਪੇਂਡੂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਟੋਰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਮਦਦ। # ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਆਵਾਜਾਈ ਮਜਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ। # ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗ ਤਾਂ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਰੋਕੇ ਜਾਣ। # ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ਲਈ 5 ਲੱਖ ਦਾ ਕਰਜਾ। # ਖੇਤੀ ਅਧਾਰਿਤ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਏਗਾ # ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਫਾਰਮਰ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟ। # ਸਹਿਕਾਰੀ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਵਿੱਚ 3 ਲੱਖ ਤੱਕ ਦਾ ਕਰਜਾ ਵਿਆਜ ਰਹਿਤ। # ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਡਿੱਗਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦੇ ਸਾਥ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। # ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਅਧਿਗ੍ਰਹਿਣ ਜਮੀਨ ਤੇ ਕੰਮ ਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਪਿਸ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ==== (2) ਮਾਲ ਮਹਿਕਮਾ ==== # ਘਰੇਲੂ ਝਗੜੇ ਦੀ ਤਕਸੀਮ 1 ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤਕਸੀਮ ਸਮੇਂ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਸ ਤੇ ਕਾਬਜ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। # ਇੰਤਕਾਲ ਮਨਜੂਰ ਕਰਾਉਣਾ ਪਟਵਾਰੀ, ਕਾਨੂੰਗੋ ਅਤੇ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੋਏਗੀ। ਇੰਤਕਾਲ ਲਈ 6 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਲੈਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। # ਫਰਦ-ਬਦਰ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ ਦੁਰਸਤੀ ਦੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਪਟਵਾਰੀ, ਕਾਨੂੰਗੋ ਅਤੇ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। # ==== (3) ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਉਪਾਰ==== # ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਜੋ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸਾਫ ਰੱਖਣ। # ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਦਮੀਆਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਡੀਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ। ਨਵੇਂ 10 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ 5 ਲੱਖ ਦਾ ਕਰਜਾ ਵਿਆਜ ਰਹਿਤ। # ਸਰਕਾਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਕਰਨਾ। # ਸੂਚਨਾ ਤਕਨੀਕ ਅਧਾਰਿਤ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਪਹਿਲ। # ਉਦਯੋਗਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਂਟ ਸਰਕਾਰ ਲਾਵੇਗੀ। # ਅਸੰਗਠਿਤ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਮਜਦੂਰ ਦੀ ਲੁੱਟ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਵਾਉਣਾ ==== (4) ਰੁਜ਼ਗਾਰ ==== # ਸਾਰੀਆਂ ਖਾਲੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਭਰੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। # ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਆਇਤਾਂ। # ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਬਣਦਾ 60% ਕੋਟਾ ਪੂਰਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। # 5 ਏਕੜ ਤੱਕ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਨਰੇਗਾ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਜਾਏਗਾ। # ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਛੋਟੇ ਸਨਅਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਆਇਤਾਂ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। #ਬਲਾਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਮਿਆਰੀ ਹੁਨਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਿਕਾਸ ਕੇਂਦਰ ਖੋਲੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਕੋਈ ਫ਼ੀਸ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗੀ। #ਸਰਕਾਰੀ ਕਿਰਤ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਜਿਲ੍ਹਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਕਰਨਾ #ਸ਼ਹਿਰੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਨਰੇਗਾ ਵਾਂਗ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਉੱਪਰ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। #ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਭਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਆਇਤਾਂ। ==== (5) ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ==== # ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਬਜਟ ਨੂੰ ਦੁਗਣਾ ਕਰਨਾ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਿਆਰ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਚੁੱਕਣਾ। # ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਫੀਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਬੱਧ ਕਰਨਾ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸਾਮੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨਾ। # ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਉਲੰਘਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲਏਗੀ। # ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਦਸਵੀਂ ਤੱਕ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। # ਨਿਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ 25% ਗਰੀਬ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। # ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ ਅੱਠਵੀਂ ਤੱਕ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੁਫਤ। # ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸੋਸ਼ਨ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਇਆ ਕਰਨਗੀਆਂ। # ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਖਰਚ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਉੱਪਰ ਪਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇਗਾ। ==== (6) ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ==== # ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਥਾਰਟੀ ਬਣਾਈ ਜਾਏਗੀ ਜੋ ਫੀਸਾਂ ਅਧਾਰਿਤ ਕਰੇਗੀ। # ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਿਖਲਾਈ ਸੰਸਥਾ ਅਤੇ ਪੋਲੀਟੈਕਨਿਕ ਵਿਦਿਆ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁਨਰ ਸਿਖਿਆ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਰਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। # ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਧਿਆਪਕ ਰੱਖੇ ਜਾਣਗੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਦਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹਾਂ ਦਿਆ ਕਰਨਗੀਆਂ। # ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਫੰਡ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। # ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ====(7) ਸਿਹਤ==== # ਸਿਹਤ ਦਾ ਬਜਟ ਦੁਗਣਾ ਹੋਏਗਾ। # ਪਿੰਡ, ਬਲਾਕ, ਸਬ-ਡਵੀਜ਼ਨ ਅਤੇ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਲਈ ਪੜਾਅ ਵਾਰ ਕੰਮ ਹੋਣਗੇ। # 8 ਲੱਖ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਸਿਹਤ ਦਾ ਖਰਚ ਸਰਕਾਰ ਚੁੱਕੇਗੀ। # ਸੁਪਰ-ਸਪੈਸ਼ਲਿਸਟ ਹਸਪਤਾਲ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ - ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਸਕਣ। == ਚੌਣ ਸਰਵੇਖਣ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ == {| style="float; margin-left: 1em; margin-bottom: 0.5em" class="infobox" |+Polling aggregates |- | style="text-align: center" | <span style="font-size:105%;">'''Active Parties'''</span> |- | style="padding: 0 5px;" | {{color box|#00BFFF}} Indian National Congress |- | style="padding: 0 5px;" | {{color box|#0378A6}} Aam Aadmi Party |- | style="padding: 0 5px;" | {{color box|#0F204A}} Shiromani Akali Dal+ |- | style="padding: 0 5px;" | {{color box|#DDDDDD}} Others <!--|- | style="text-align: center" | <span style="font-size:105%;">'''Events'''</[[span> |- | style="padding: 0 5px;" | {{color box|Orange}} National [[COVID-19 pandemic]] <br> emergency declared |- | style="padding: 0 5px;" | {{color box|LightSteelBlue}} Debates--> |} {{Graph:Chart | hannotatonslabel=Majority | hannotatonsline=59 | vannotatonslabel=Amarinder Singh resigned, Election schedule announced | vannotatonsline=2021/9/19, 2022/1/8 | width = 800 | height= 450 | type = line | interpolate = bundle | xType = date | xAxisAngle = -40 | yAxisTitle = Seats | yGrid = yes | yAxisMin = 0 | linewidth = 5 | x = 2021/3/18, 2021/3/19, 2021/4/29, 2021/5/23, 2021/6/12, 2021/7/24, 2021/8/21, 2021/9/4, 2021/9/6, 2021/9/28, 2021/10/8, 2021/10/19, 2021/11/12, 2021/11/14, 2021/12/11, 2021/12/19, 2021/12/21, 2021/12/24, 2022/1/2, 2022/1/5, 2022/1/10, 2022/1/20, 2022/2/1 | y1 = 53, 46, 49, 47, 43, 49, 44, 42, 41, 43, 43, 49, 46, 48, 42, 53, 42.5, 43, 43, 42, 40, 36.5, 51 | y2 = 40, 54, 55, 52, 51, 39, 44, 54, 52, 46, 52, 38, 50, 40, 53, 34, 49.5, 53.5, 55, 61.5, 55, 37.5, 30 | y3 = 16, 15, 11, 13, 15, 19, 18, 20, 16, 23, 21, 26, 20, 20, 20, 19, 24, 18.5, 16, 9.5, 20, 33.5, 31 | y4 = 8, 4, 2, 5, 8, 10, 11, 1, 8, 5, 1, 4, 1, 9, 2, 11, 3, 2, 4, 3, 2, 8.5, 4 | colors = #00BFFF, #0378A6, #0F204A, #DDDDDD | showSymbols = 0.8,0.8,0.8,0.8 | symbolsShape = Triangle }} === ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;font-size:95%;line-height:16px" ! rowspan="2" width="100px" |ਤਾਰੀਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ! rowspan="2" width="175px" |ਪੋਲਿੰਗ ਏਜੰਸੀ | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | | bgcolor="#BD710F" | | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | | bgcolor="gray" | ! rowspan="2" width="75px" |ਲੀਡ ! rowspan="2" |ਟਿੱਪਣੀ |- ! style="width:75px;" |ਕਾਂਗਰਸ ! style="width:75px;" |ਆਪ ! style="width:75px;" |ਸ਼੍ਰੋ.ਅ.ਦ. ! style="width:75px;" |ਭਾਜਪਾ ! style="width:75px;" |ਹੋਰ |- | rowspan="2" |'''10 ਜਨਵਰੀ 2022''' ! rowspan="2" |'''ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ'''<ref>{{Cite web|title=https://twitter.com/abpnews/status/1480505406497636352|url=https://twitter.com/abpnews/status/1480505406497636352|access-date=2022-01-10|website=Twitter|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=https://twitter.com/abpnews/status/1480504402540744707|url=https://twitter.com/abpnews/status/1480504402540744707|access-date=2022-01-10|website=Twitter|language=en}}</ref> |37-43 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''52-58''' |17-23 |1-3 |0-1 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''15''' | rowspan="2" |'''ਲਟਕਿਆ''' ਆਪ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ |- |35.9% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''39.7%''' |17.7% |2.5% |4.2% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''3.8%''' |- | rowspan="2" |'''5 ਜਨਵਰੀ 2022''' ! rowspan="2" |'''ਈਟੀਜੀ ਰਿਸਰਚ - ਇੰਡੀਆ ਅਹੈੱਡ'''<ref>{{Cite web|last=Ahead|first=India|date=2022-01-05|title=AAP To Win Simple Majority In Punjab, Congress Faces Defeat, Amarinder-BJP Rout: India Ahead-ETG Poll - India Ahead|url=https://indiaaheadnews.com/india/embattled-punjab-congress-faces-stiff-competition-aap-likely-to-bag-64-seats-india-ahead-etg-poll-89977/|access-date=2022-01-06|language=en-US}}</ref> |40-44 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''59-64''' |8-11 |1-2 |1-2 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''15-24''' | rowspan="2" |'''ਆਪ ਬਹੁਮਤ''' |- |30.5% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''36.6%''' |10.3% |5.4% |17.3% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''6.1%''' |- |rowspan="2" |'''21 ਦਿਸੰਬਰ 2021''' ! rowspan="2" |'''ਪੋਲਸਟਰੇਟ-ਨਿਊਜ਼ ਐਕਸ'''<ref>{{cite news |title=Polstrat-NewsX Pre-Poll Survey Results: Who's winning Punjab? |url=https://www.newsx.com/national/polstart-newsx-pre-poll-survey-results-whos-winning-punjab.html |access-date=24 December 2021 |work=NewsX |quote="The Aam Aadmi Party, seeking to solidify its position in Punjab, is predicted to defeat Congress with a small margin by winning 47-52 seats with a 38.83% vote share." |date=22 December 2021 |language=en}}</ref> |40-45 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''47-52''' |22-26 |1-2 |0-1 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''2-12''' |rowspan="2" |'''ਲਟਕਿਆ''' ਆਪ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ |- |35.20% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''38.83%''' |21.01% |2.33% |2.63% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''3. 63%''' |- |rowspan="2" |'''11 ਦਿਸੰਬਰ 2021''' ! rowspan="2" |'''ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ'''<ref> {{Cite web|last=|first=|date=2021-12-11|title=ABP News-CVoter Survey: AAP Most Favourite In Punjab, BJP Could Retain Uttarakhand|url=https://news.abplive.com/news/india/abp-news-cvoter-survey-aap-on-top-in-punjab-bjp-could-retain-uttarakhand-despite-anti-incumbency-1499117|url-status=live|access-date=2021-12-11|website=news.abplive.com|language=en}} </ref> | 39-45 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''50-56''' | 17-23 |0-3 |0-1 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''5-16''' | rowspan="2" |'''ਲਟਕਿਆ''' ਆਪ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ |- |34.1% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''38.4%''' |20.4% |2.6% |4.5% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''4.3%''' |- |rowspan="2" |'''12 ਨਵੰਬਰ 2021''' ! rowspan="2" |'''ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ'''<ref> https://news.abplive.com/news/india/abp-news-c-voter-survey-november-opinion-polls-punjab-election-2022-vote-share-seat-sharing-kbm-bjp-congress-sad-aap-1492996 </ref> | 42-50 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''47-53''' | 16-24 |0-1 |0-1 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''0-3''' | rowspan="2" |'''ਲਟਕਿਆ''' ਆਪ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ |- |34.9% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''36.5%''' |20.6% |2.2% |5.8% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''1.6%''' |- |rowspan="2" |'''8 ਅਕਤੂਬਰ 2021''' ! rowspan="2" | '''ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ'''<ref> {{Cite web|last=|first=|date=2021-10-08|title=ABP-CVoter Survey: Will Punjab Congress Crisis Benefit AAP, SAD-BSP Alliance In Election?|url=https://news.abplive.com/news/india/abp-news-cvoter-survey-snap-poll-punjab-election-2022-kaun-banerga-mukhyamantri-final-vote-share-seat-share-1486671|url-status=live|access-date=2021-10-09|website=news.abplive.com|language=en}} </ref> | 39-47 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''49-55''' | 17-25 |0-1 |0-1 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''2-16''' | rowspan="2" |'''ਲਟਕਿਆ''' ਆਪ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ |- |31.8%% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''35.9%''' |22.5% |3.8% |6.0% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''5.1%''' |- |rowspan="2" |'''04 ਸਿਤੰਬਰ 2021''' ! rowspan="2" |ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ<ref>[https://www.thequint.com/news/politics/abp-cvoter-survey-aap-congress-uttarakhand-goa-punjab-arvind-kejriwal-rahul-gandhi|title=ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ ਦਾ ੫ ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ 2021]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> |38-46 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''51-57''' |16-24 |0-1 |0-1 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''13-11''' | rowspan="2" |'''ਲਟਕਿਆ''' ਆਪ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ |- |28.8% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''35.1%''' |21.8% |7.3% |7.0% |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''6.3%''' |- |- | rowspan="2" |'''19 ਮਾਰਚ 2021''' ! rowspan="2" | '''ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ''' <ref>[https://mobile.twitter.com/ABPNews/status/1372926443559129089|title=ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ ਦਾ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ 4 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ ਤੇ ਸਰਵੇਖਣ 2021]</ref> |43-49 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |'''{{font color|white|51-57}}''' |12-18 |0-3 | 0-5 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''8-14''' | rowspan="2" |'''ਲਟਕਿਆ''' ਆਪ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ |- |32% | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |'''{{font color|white|37%}}''' |21% |5% | 0 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" style="color:white" |'''5%''' |} '''ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਕੁਝ ਅਹਿਮ ਪਹਿਲੂ (19 ਮਾਰਚ 2021) <ref>[https:www. //youtu.be/GQw0gM5Uvnc] </ref> ^{[https://www.google.com/search?ie=UTF-8&client=ms-android-google&source=android-browser&q=abp+news+opinion+poll+4+years+of+captain-]}''' {| class="wikitable sortable" ! rowspan="3" |1. ! colspan="5" |ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ |- |ਬਹੁਤ ਸੰਤੁਸ਼ਟ | ਸੰਤੁਸ਼ਟ |'''ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ''' | colspan="2" | ਕੁਝ ਕਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ |- |14% | 19% | '''57%''' | colspan="2" | 10% |- ! rowspan="3" |2. ! colspan="5" |ਕਿਸਾਨੀ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਕਿਸ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗੀ। ? |- |'''ਆਪ''' |ਕਾਂਗਰਸ |ਅਕਾਲੀ |ਭਾਜਪਾ |ਹੋਰ |- |'''29%''' |26% |14% |6% |25% |- ! rowspan="3" |3. ! colspan="5" |ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ |- |'''ਘਟੀ''' |ਵਧੀ | colspan="3" |ਕੁਝ ਕਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ |- |'''69%''' |17% | colspan="3" |14% |- ! rowspan="3" |4. ! colspan="5" |ਕੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਸਹੀ ਹੈ ? |- |'''ਸਹੀ''' |ਸਹੀ ਨਹੀ | colspan="3" |ਕੁਝ ਕਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ |- |'''77%''' |13% | colspan="3" |10% |- ! rowspan="3" |5. ! colspan="5" |ਕੀ ਆਪ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾ ਸਕੇਗੀ ? |- |'''ਹਾਂ''' |ਨਹੀਂ | colspan="3" |ਕੁਝ ਕਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ |- |'''43%''' |32% | colspan="3" |25% |- ! rowspan="3" |6. ! colspan="5" |ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਚਿਹਰਾ ਕੌਣ ਹੈ ? |- |'''ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ''' '''ਸਿੱਧੂ''' |ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ | colspan="2" |ਨਾ ਸਿੱਧੂ ਨਾ ਕੈਪਟਨ |ਕੁਝ ਕਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ |- |'''43%''' |23% | colspan="2" |26% |8% |} === ਚੋਣ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਤੇ ਸਰਵੇਖਣ === 7 ਮਾਰਚ 2022 ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟਾਂ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ। The Election Commission banned the media from publishing exit polls between 7 AM on 10 February 2022 and 6:30 PM on 7 March 2022. Violation of the directive would be punishable with two years of imprisonment. {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;font-size:95%;line-height:16px" ! rowspan="2" width="100px" |ਨੰਬਰ ! rowspan="2" width="175px" |ਪੋਲਿੰਗ ਏਜੰਸੀ | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | | bgcolor="#BD710F" | | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | | bgcolor="gray" | ! rowspan="2" width="75px" |ਲੀਡ ! rowspan="2" |ਟਿੱਪਣੀ |- ! style="width:75px;" |ਕਾਂਗਰਸ ! style="width:75px;" |ਆਪ ! style="width:75px;" |ਸ਼੍ਰੋ.ਅ.ਦ. ! style="width:75px;" |ਭਾਜਪਾ ! style="width:75px;" |ਹੋਰ |- |1. !ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ - ਸੀ ਵੋਟਰ |22-28 |'''51-61''' |20-26 |7-13 | |'''23-39''' | |- |2. !ਨਿਊਜ਼ ਐਕਸ - ਪੋਲਸਟਰੇਟ |24-29 |'''56-61''' |22-26 |1-6 | |'''27-37''' | |- |3. !ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ - ਐਕਸਿਸ ਮਾਈ ਇੰਡੀਆ |19-31 |'''76-90''' |7-11 |1-4 | |'''76-90''' || |- |4. !ਇੰਡੀਆ ਟੀਵੀ - ਗ੍ਰਾਊਂਡ ਜ਼ੀਰੋ ਰਿਸਰਚ |'''49-59''' |27-37 |20-30 |2-6 | |'''49-59''' | |- |5. !ਨਿਊਜ਼24 - ਟੂਡੇਸ ਚਾਨੱਕਿਆ |10 |'''100''' |6 |1 | |'''100''' | |- |6. !ਰੀਪੱਬਲਿਕ-ਪੀ ਮਾਰਕ |23-31 |'''62-70''' |16-24 |1-3 | |'''62-70''' | |- |7. !ਟਾਇਮਸ ਨਾਓ- ਵੀਟੋ |22 |'''70''' |19 |19 | |'''70''' | |- |8. !ਟੀਵੀ 9 ਮਰਾਠੀ-ਪੋਲਸਟਰੇਟ |24-29 |'''56-61''' |22-26 |1-6 | |'''56-61''' | |- |9. !ਜ਼ੀ ਨਿਊਜ਼ - ਡਿਜ਼ਾਇਨਬੋਕਸਡ |26-33 |'''52-61''' |24-32 |3-7 | |'''52-61''' |- |} == ਚੋਣ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ== === ''ਮੁਹਿੰਮ'' === '''ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ''' ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਆਤਮਨਗਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ [[ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ]] ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ [[ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ]] ਨਾਲ ਕੀਤੀ।<ref>{{Cite web|title=CM चन्नी की पहली रैली:22 नवंबर को लुधियाना के आत्मनगर से बजेगा कांग्रेस का विधानसभा चुनाव का बिगुल; तैयारियां जारी|url=https://www.bhaskar.com/local/punjab/ludhiana/news/congress-will-ring-the-election-bugle-from-ludhiana-punjabs-first-election-rally-being-held-in-atma-nagar-129136212.html|url-status=live}}</ref> '''ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ''' ਮਾਰਚ 2021 ਵਿਚ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਬਾਘਾ ਪੁਰਾਨਾ ਵਿਖੇ ਇਕ ਕਿਸਾਨ ਮਹਾਂਪੰਚਾਇਤ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਮਾਡਲ ਪੰਜਾਬ ਚ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕੈਪਟਨ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਵਾਦੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਗੱਲ ਕਹੀ। <ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/politics/aap-sounds-poll-bugle-in-punjab-but-dissent-leadership-crisis-cloud-2022-hopes/629904/|title=ਆਪ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚੋਣ ਬਿਗਲ ਵਜਾ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਅਸਹਿਮਤੀ, ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਸੰਕਟ ਦੇ ਬੱਦਲ 2022 ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਤੇ ਫੇਰ ਸਕਦਾ ਪਾਣੀ |last=Sethi|first=Chitleen K.|date=2021-03-29|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2021-03-30}}</ref> 28 ਜੂਨ 2021 ਨੂੰ, ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ [ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਦੇ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੇ ਪਾਰਟੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ 300 ਯੂਨਿਟ ਮੁਫਤ ਬਿਜਲੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾਏਗੀ।<ref>{{Cite web|date=28 June 2021|first=Ashutosh|last=Mishra|title=Arvind Kejriwal says free electricity for all in Punjab if AAP wins 2022 assembly election|url=https://www.indiatoday.in/india/punjab/story/arvind-kejriwal-free-electricity-punjab-aap-wins-2022-assembly-election-government-1820287-2021-06-28|access-date=30 June 2021|website=India Today|language=en}}</ref> 30 ਸਤੰਬਰ 2021 ਨੂੰ, ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੇ ਆਪ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੋਹਲਾ ਕਲੀਨਿਕ ਬਣਾਏਗੀ ਜੋ ਮੁਫਤ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗੀ।<ref>{{Cite web|last=|first=|last2=|last3=|first3=|date=1 October 2021|title=Free treatment, medicines at govt hospitals if AAP voted to power in Punjab: Arvind Kejriwal - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ludhiana/free-treatment-medicines-at-govt-hospitals-if-aap-voted-to-power-in-punjab-arvind-kejriwal/articleshow/86670509.cms|url-status=live|access-date=2 October 2021|website=The Times of India|language=en}}</ref> 22 ਨਵੰਬਰ 2021 ਨੂੰ, ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜੇ ਆਪ ਪੰਜਾਬ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ 18 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਹਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ 1,000 ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।<ref>{{Cite web|last=Live|first=A. B. P.|date=22 November 2021|title=सीएम केजरीवाल का एलान, पंजाब में हर महिला को देंगे एक हजार रुपये प्रति माह|url=https://www.abplive.com/news/india/delhi-cm-arvind-kejriwal-on-biggest-women-empowerment-program-2002943|access-date=22 November 2021|website=www.abplive.com|language=hi}}</ref> '''ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ''' ਮਾਰਚ 2021 ਵਿਚ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ "ਪੰਜਾਬ ਮੰਗਦਾ ਜਾਵਾਬ" ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਤਹਿਤ ਰੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਪਾਵਰ ਟੈਰਿਫ ਵਾਧੇ, ਬਾਲਣ 'ਤੇ ਵੈਟ ਅਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਆਫੀ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ' ਤੇ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chandigarh/disclose-one-landmark-achievement-of-your-4-yr-term-sukhbir-to-cm/articleshow/81401944.cms|title=ਆਪਣੇ 4-ਸਾਲ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੀ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੂੰ ਣੇ ਗਿਣਾਉਣ : ਸੁਖਬੀਰ ਦੇ ਕੈਪਟਨ ਨੂੰ ਸਵਾਲ {{!}} Chandigarh News - Times of India|last1=Mar 9|first1=TNN /|last2=2021|website=The Times of India|language=en|access-date=9 March 2021|last3=Ist|first3=07:03}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/punjab-mangda-hisab-sukhbir-targets-capt-govt-over-power-tariff-hike-7220255/|title=ਪੰਜਾਬ ਮੰਗਦਾ ਹਿਸਾਬ ': ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦਾ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ |ਤਾਰੀਕ =9 ਮਾਰਚ 2021| |ਡੇਟ =9 March 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://in.news.yahoo.com/sukhbir-badal-attacks-amarinder-singh-151935532.html|title=ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਘੇਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਯਾਦ ਕਰਵਾਏ ਕਰਜੇ ਮਾਫੀ ਅਤੇ ਸਸਤੇ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਡੀਜ਼ਲ ਦੇ ਵਾਅਦੇ |website=in.news.yahoo.com|language=en-IN|access-date=9 March 2021}}</ref> '''ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ''' ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਨੂੰ, ਬਸਪਾ ਦੇ ਰਾਜ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜੱਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਕਰ ਸ਼ੰਭੂ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਏਕਤਾ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ 100 ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੈ ਕੇ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਏਕਤਾ 'ਤੇ ਬੈਨਰ ਵੀ ਲਹਿਰਾਏ।, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ. ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣੀ ਸੀ।<ref>{{Cite web|last=Jan 1|first=IP Singh / TNN / Updated:|last2=2021|last3=Ist|first3=08:58|title=BSP joins farmers protest at Singhu border on New Year eve {{!}} Ludhiana News - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ludhiana/bsp-join-farmers-protest-at-singhu-border-on-ny-eve/articleshow/80052738.cms|access-date=2021-04-25|website=The Times of India|language=en}}</ref> ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੇ ਪੋਸਟ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਜਾਂ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਕੀਮ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਨਾ ਦੇਣ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|title=Massive protest by BSP against farm bills, announces support to Punjab bandh on 25 September|url=https://www.babushahi.com/full-news.php?id=108519|access-date=2021-04-25|website=www.babushahi.com}}</ref> <ref>{{Cite news|last=India|first=Press Trust of|date=2019-05-24|title=BSP surprises many in Punjab; its 3 candidates finish third|work=Business Standard India|url=https://www.business-standard.com/article/pti-stories/bsp-surprises-many-in-punjab-its-3-candidates-finish-third-119052401510_1.html|access-date=2021-04-25}}</ref><ref>{{Cite web|last=Sethi|first=Chitleen K.|date=2020-09-27|title=Akalis could look at BSP for alliance, and BJP at a new SAD, as curtains fall on old ties|url=https://theprint.in/politics/akalis-could-look-at-bsp-for-alliance-and-bjp-at-a-new-sad-as-curtains-fall-on-old-ties/511677/|access-date=2021-04-25|website=ThePrint|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Service|first=Tribune News|title=Dalit to be Dy CM, if voted: Sukhbir Badal|url=https://www.tribuneindia.com/news/punjab/dalit-to-be-dy-cm-if-voted-sukhbir-239157|access-date=2021-04-25|website=Tribuneindia News Service|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|last=Service|first=Tribune News|title=SAD, BSP ‘close’ to forging alliance|url=https://www.tribuneindia.com/news/punjab/sad-bsp-‘close’-to-forging-alliance-189996|access-date=2021-04-25|website=Tribuneindia News Service|language=en}}</ref> === ''ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਵਿਵਾਦ'' === '''ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ''' '''ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ''' '''ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ''' === ''ਪਾਰਟੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ'' === '''ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ''' '''ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ''' '''ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ''' 2022 ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਅਹਿਮ ਐਲਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ 2022 ਵਿਚ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਦਲਿਤ ਚਿਹਰਾ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹੋਵੇਗਾ। <ref>{{Cite web|url=https://www./url?q=https://m.jagbani.punjabkesari.in/punjab/news/ukhbir-badal--akali-dal--deputy-chief-minister-1279886|title= ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨੇ ਖੇਡਿਆ ਦਲਿਤ ਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਐਲਾਨ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਨ ’ਤੇ ਦਲਿਤ ਹੋਵੇਗਾ ਉੱਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ|website=www.google.com|access-date=2021-04-14}}</ref> === ''ਰਾਜਵੰਸ਼ ਰਾਜਨੀਤੀ'' === '''ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ''' '''ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ''' '''ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ''' ''' ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ === '''''ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਤ''''' === ==ਮੁੱਦੇ ਅਤੇ ਚੋਣ ਮਨੋਰਥ ਪੱਤਰ== ===ਮੁੱਦੇ=== 1. ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫਰੇਮ ਕਾਨੂੰਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। 2. ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇਣਾ। 3. ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ , ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸੰਕਟ, ਨਿਰੰਤਰ ਅਸਫਲ ਅਰਥਚਾਰੇ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦੇ 2017 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਣਸੁਲਝੇ ਰਹੇ। 4. ਸਾਲ 2015 ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰਾਂਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੇਸ ਚਲਾਉਣਾ ਵੀ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। 5. ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਸੀ-ਵੋਟਰ ਰਾਏ ਪੋਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਮੁੱਦੇ ਹਨ- {| class="wikitable sortable" !ਨੰਬਰ !ਮੁੱਦਾ !ਲੋਕ ਰਾਏ (%) |- |1. |ਰੁਜ਼ਗਾਰ |41 % |- |2. |3 ਖੇਤੀ ਬਿੱਲ |19 % |- |3. |ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ |12 % |- |4. |ਕਾਨੂੰਨ ਵਿਵਸਥਾ |7 % |- |5. |ਨਸ਼ਾ |4 % |- |6. |ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ |4 % |- |7. |ਹੈਲਥ |4 % |- |8. |ਹੋਰ |9 % |} ===ਚੋਣ ਮਨੋਰਥ ਪੱਤਰ=== '''ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ''' '''ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ''' '''ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ''' === ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਾਜ ਮੋਰਚਾ === ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਾਜ ਮੋਰਚੇ ਦੇ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਨੂੰ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। (ਚੋਣ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ)<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/BRajewal/status/1491386828909207557?t=bEqKaoVQoWjFuAm2J_bLHA&s=08|title=ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਾਜ ਮੋਰਚਾ ਦਾ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ}}</ref> ==== (1) ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ==== # ਹਰ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਆਮਦਨ 25000/- ਰੂਪੈ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨੇ ਲਈ '''<nowiki/>'ਕਿਸਾਨ ਬਚਾਅ ਕਮਿਸ਼ਨ'''' । # ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਲਈ ਹੁਸੈਨੀਵਾਲਾ ਅਤੇ ਅਟਾਰੀ ਬਾਰਡਰ ਖੁਲਵਾਉਣਾ। # ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ '''<nowiki/>'ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਮਾਡਲ',''' ਫ਼ਸਲ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਲਈ ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਪੀ। # ਸਹਿਕਾਰੀ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਦਾ ਉਚੇਚਾ ਪ੍ਰਬੰਧ। # ਪੇਂਡੂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਟੋਰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਮਦਦ। # ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਆਵਾਜਾਈ ਮਜਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ। # ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗ ਤਾਂ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਰੋਕੇ ਜਾਣ। # ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ਲਈ 5 ਲੱਖ ਦਾ ਕਰਜਾ। # ਖੇਤੀ ਅਧਾਰਿਤ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਏਗਾ # ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਫਾਰਮਰ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟ। # ਸਹਿਕਾਰੀ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਵਿੱਚ 3 ਲੱਖ ਤੱਕ ਦਾ ਕਰਜਾ ਵਿਆਜ ਰਹਿਤ। # ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਡਿੱਗਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦੇ ਸਾਥ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। # ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਅਧਿਗ੍ਰਹਿਣ ਜਮੀਨ ਤੇ ਕੰਮ ਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਪਿਸ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ==== (2) ਮਾਲ ਮਹਿਕਮਾ ==== # ਘਰੇਲੂ ਝਗੜੇ ਦੀ ਤਕਸੀਮ 1 ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤਕਸੀਮ ਸਮੇਂ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਸ ਤੇ ਕਾਬਜ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। # ਇੰਤਕਾਲ ਮਨਜੂਰ ਕਰਾਉਣਾ ਪਟਵਾਰੀ, ਕਾਨੂੰਗੋ ਅਤੇ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੋਏਗੀ। ਇੰਤਕਾਲ ਲਈ 6 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਲੈਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। # ਫਰਦ-ਬਦਰ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ ਦੁਰਸਤੀ ਦੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਪਟਵਾਰੀ, ਕਾਨੂੰਗੋ ਅਤੇ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। # ==== (3) ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਉਪਾਰ ==== # ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਜੋ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸਾਫ ਰੱਖਣ। # ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਦਮੀਆਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਡੀਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ। ਨਵੇਂ 10 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ 5 ਲੱਖ ਦਾ ਕਰਜਾ ਵਿਆਜ ਰਹਿਤ। # ਸਰਕਾਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਕਰਨਾ। # ਸੂਚਨਾ ਤਕਨੀਕ ਅਧਾਰਿਤ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਪਹਿਲ। # ਉਦਯੋਗਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਂਟ ਸਰਕਾਰ ਲਾਵੇਗੀ। # ਅਸੰਗਠਿਤ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਮਜਦੂਰ ਦੀ ਲੁੱਟ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਵਾਉਣਾ ==== (4) ਰੁਜ਼ਗਾਰ ==== # ਸਾਰੀਆਂ ਖਾਲੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਭਰੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। # ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਆਇਤਾਂ। # ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਬਣਦਾ 60% ਕੋਟਾ ਪੂਰਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। # 5 ਏਕੜ ਤੱਕ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਨਰੇਗਾ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਜਾਏਗਾ। # ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਛੋਟੇ ਸਨਅਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਆਇਤਾਂ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। # ਬਲਾਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਮਿਆਰੀ ਹੁਨਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਿਕਾਸ ਕੇਂਦਰ ਖੋਲੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਕੋਈ ਫ਼ੀਸ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗੀ। # ਸਰਕਾਰੀ ਕਿਰਤ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਜਿਲ੍ਹਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਕਰਨਾ # ਸ਼ਹਿਰੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਨਰੇਗਾ ਵਾਂਗ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਉੱਪਰ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। # ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਭਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਆਇਤਾਂ। ==== (5) ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ==== # ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਬਜਟ ਨੂੰ ਦੁਗਣਾ ਕਰਨਾ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਿਆਰ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਚੁੱਕਣਾ। # ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਫੀਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਬੱਧ ਕਰਨਾ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸਾਮੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨਾ। # ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਉਲੰਘਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲਏਗੀ। # ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਦਸਵੀਂ ਤੱਕ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। # ਨਿਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ 25% ਗਰੀਬ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। # ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ ਅੱਠਵੀਂ ਤੱਕ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੁਫਤ। # ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸੋਸ਼ਨ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਇਆ ਕਰਨਗੀਆਂ। # ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਖਰਚ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਉੱਪਰ ਪਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇਗਾ। ==== (6) ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ==== # ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਥਾਰਟੀ ਬਣਾਈ ਜਾਏਗੀ ਜੋ ਫੀਸਾਂ ਅਧਾਰਿਤ ਕਰੇਗੀ। # ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਿਖਲਾਈ ਸੰਸਥਾ ਅਤੇ ਪੋਲੀਟੈਕਨਿਕ ਵਿਦਿਆ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁਨਰ ਸਿਖਿਆ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਰਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। # ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਧਿਆਪਕ ਰੱਖੇ ਜਾਣਗੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਦਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹਾਂ ਦਿਆ ਕਰਨਗੀਆਂ। # ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਫੰਡ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। # ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ==== (7) ਸਿਹਤ ==== # ਸਿਹਤ ਦਾ ਬਜਟ ਦੁਗਣਾ ਹੋਏਗਾ। # ਪਿੰਡ, ਬਲਾਕ, ਸਬ-ਡਵੀਜ਼ਨ ਅਤੇ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਲਈ ਪੜਾਅ ਵਾਰ ਕੰਮ ਹੋਣਗੇ। # 8 ਲੱਖ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਸਿਹਤ ਦਾ ਖਰਚ ਸਰਕਾਰ ਚੁੱਕੇਗੀ। # ਸੁਪਰ-ਸਪੈਸ਼ਲਿਸਟ ਹਸਪਤਾਲ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ - ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਸਕਣ। ==ਪਾਰਟੀ, ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇਵਾਰ ਨਤੀਜਾ== === ੧. ਗੱਠਜੋੜ/ਪਾਰਟੀ ਮੁਤਾਬਕ ਨਤੀਜਾ<ref>{{Cite web|url=https://www.indiavotes.com/ac/party/detail/7/286|title=ਪਾਰਟੀ ਮੁਤਾਬਕ ਨਤੀਜਾ}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/partywiseresult-S19.htm?st=S19|title=ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ, ਭਾਰਤੀ ਚੌਣ ਕਮਿਸ਼ਨ}}</ref> === {| class="wikitable" ! rowspan="2" |ਲੜੀ ਨੰ. ! colspan="2" rowspan="2" |ਗੱਠਜੋੜ ! colspan="2" rowspan="2" |ਪਾਰਟੀ ! colspan="3" |ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵੋਟ ! colspan="3" |ਸੀਟਾਂ |- !ਵੋਟਾਂ !ਵੋਟ% !± ਪ੍ਰ.ਬਿੰ. !ਲੜੀਆਂ !ਜਿੱਤਿਆ !ਬਦਲਾਅ |- !੧. ! colspan="2" rowspan="2" |ਕੋਈ ਨਹੀਂ | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |65,38,783 |42.01 | |117 |92 |{{ਵਾਧਾ}}72 |- !੨. | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |35,76,683 |22.98 | |117 |18 |{{ਘਾਟਾ}}59 |- ! rowspan="2" | ੩. | rowspan="2" bgcolor="#BD710F" | ! rowspan="2" |ਸ਼੍ਰੋ.ਅ.ਦ.-ਬਸਪਾ | bgcolor="bgcolor=" #BD107F"" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |28,61,286 |18.38 | |97 |3 |{{ਘਾਟਾ}}12 |- | bgcolor="{{ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ]] |2,75,232 |1.77 | |20 |1 |{{ਵਾਧਾ}}1 |- ! rowspan="3" |੪. | rowspan="3" bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | ! rowspan="3" |[[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ]] | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |10,27,143 |6.60 | |68 |2 |{{ਘਾਟਾ}}1 |- | bgcolor="#FF4F00" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਸੰਯੁਕਤ)]] |91,995 |0.6 | |15 |0 | |- | |ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ |84,697 |0.5 | |28 |0 | |- !੫. !colspan="2" rowspan="6" |ਕੋਈ ਨਹੀਂ | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ)]] |3,86,176 |2.5 | |81 |0 | |- !੬. | bgcolor="#800000" | |[[ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ]] |43,229 |0.3 | |35 |0 |1 |- !੭. | |ਸੰਯੁਕਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਪਾਰਟੀ |16,904 |0.1 | |10 |0 | |- !੮. | |ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ) |9,503 |0.1 | |14 |0 | |- !੯. | |ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ (ਅੰਬੇਦਕਰ) |8,018 |0.1 | |12 |0 | |- !੧੦. | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ]] |7,440 |0.0 | |7 |0 | |- !੧੧. ! colspan="3" rowspan="3" |ਕੋਈ ਨਹੀਂ |ਅਜ਼ਾਦ |4,57,410 |3.0 | |459 |1 |1 |- !੧੨. |ਹੋਰ | | | | | | |- !੧੩. |ਨੋਟਾ | | | ! colspan="3" | |} {| style="width:100%; text-align:center;" |+ |- style="color:white;" | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" ; width:26.19%;" | '''92''' | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}"; width:73.13%;" | '''18''' | | bgcolor="{{Shiromani Akali Dal/meta/color}}"; width:0.34%;" | '''3''' |- | '''ਆ ਮ ਆ ਦ ਮੀ ਪਾ ਰ ਟੀ''' | | '''ਕਾਂ ਗ ਰ ਸ''' | | ''' ਸ਼੍ਰੋ.ਅ.ਦ.''' |} === ੨. ਖੇਤਰਵਾਰ ਨਤੀਜਾ === {| class="wikitable sortable" |+ !ਲੜੀ ਨੰ. !ਖੇਤਰ !ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ !ਸੀਟਾਂ | colspan="2" bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''ਆਪ'''</span> | colspan="2" bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''ਕਾਂਗਰਸ '''</span> | colspan="2" bgcolor="#BD710F" |<span style="color:white;">'''ਸ਼੍ਰੋ.ਅ.ਦ. + ਬਸਪਾ'''</span> | colspan="2" bgcolor="gray" |ਹੋਰ |- !੧. !ਮਾਲਵਾ !15 |69 |66 |{{ਵਾਧਾ}}48 |02 |{{ਘਾਟਾ}}38 |1 |{{ਘਾਟਾ}}07 |00 |{{ਘਾਟਾ}}03 |- !੨. !ਮਾਝਾ !4 |25 |16 |{{ਵਾਧਾ}}16 |07 |{{ਘਾਟਾ}}15 |01 |{{ਘਾਟਾ}}02 |01 |{{ਵਾਧਾ}}01 |- !੩. !ਦੋਆਬਾ !4 |23 |10 |{{ਵਾਧਾ}}08 |09 |{{ਘਾਟਾ}}06 |02 |{{ਘਾਟਾ}}04 |02 |{{ਵਾਧਾ}}01 |- ! colspan="2" |ਕੁੱਲ !23 !117 !92 !{{ਵਾਧਾ}}72 !18 !{{ਘਾਟਾ}}59 !4 !11 !3 ! |} === ੩. ਡਿਵੀਜ਼ਨਾਂਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਨਤੀਜਾ === {| class="wikitable sortable" |+ !ਲੜੀ ਨੰ. !ਡਿਵੀਜ਼ਨ !ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ !ਸੀਟਾਂ | colspan="2" bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''ਆਪ'''</span> | colspan="2" bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''ਕਾਂਗਰਸ '''</span> | colspan="2" bgcolor="#BD710F" |<span style="color:white;">'''ਸ਼੍ਰੋ.ਅ.ਦ. + ਬਸਪਾ'''</span> | colspan="2" bgcolor="gray" |ਹੋਰ |- !੧. !ਜਲੰਧਰ !7 |45 |25 |{{ਵਾਧਾ}}23 |16 |{{ਘਾਟਾ}}20 |01 |{{ਘਾਟਾ}}05 |03 |{{ਵਾਧਾ}}02 |- !੨. !ਪਟਿਆਲਾ !6 |35 |34 |{{ਵਾਧਾ}}26 |00 |{{ਘਾਟਾ}}22 |01 |{{ਘਾਟਾ}}02 |00 |{{ਘਾਟਾ}}02 |- !੩. !ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ !4 |16 |14 |{{ਵਾਧਾ}}11 |02 |{{ਘਾਟਾ}}09 |00 |{{ਘਾਟਾ}}03 |00 |{{ਵਾਧਾ}}01 |- !੪. !ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ !3 |12 |12 |{{ਵਾਧਾ}}05 |00 |{{ਘਾਟਾ}}04 |00 |{{ਘਾਟਾ}}01 |00 |00 |- !੫. !ਰੋਪੜ !3 |9 |07 |{{ਵਾਧਾ}}05 |00 |{{ਘਾਟਾ}}04 |1+1=2 |{{ਘਾਟਾ}}01 |00 |00 |- ! colspan="2" |ਕੁੱਲ !23 !117 !92 !{{ਵਾਧਾ}}72 !18 !{{ਘਾਟਾ}}59 !4 !{{ਘਾਟਾ}}11 !3 !{{ਘਾਟਾ}}2 |} === ੪. ਜ਼ਿਲ੍ਹਾਵਾਰ ਨਤੀਜਾ === {| class="wikitable sortable" |+ !ਲੜੀ ਨੰ. !ਜ਼ਿਲੇ ਦਾ ਨਾਂ !ਸੀਟਾਂ | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''ਆਪ'''</span> | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''ਕਾਂਗਰਸ '''</span> | bgcolor="#0018A8"|<span style="color:white;">'''ਸ਼੍ਰੋ.ਅ.ਦ.+ਬਸਪਾ'''</span> | bgcolor="gray" |ਹੋਰ |- !੧. !ਲੁਧਿਆਣਾ |14 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''13'''</span> |0 |1 |0 |- !੨. !ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ |11 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''9'''</span> |1 |1 |0 |- !੩. !ਜਲੰਧਰ |9 |4 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''5'''</span> |0 |0 |- !੪. !ਪਟਿਆਲਾ |8 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''8'''</span> |0 |0 |0 |- !੫. !ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ |7 |2 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''5 '''</span> |0 |0 |- !੬. !ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ |7 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''5'''</span> |1 |0 |1 |- !੭. !ਬਠਿੰਡਾ |6 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''6'''</span> |0 |0 |0 |- !੮. !ਸੰਗਰੂਰ |5 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''5'''</span> |0 |0 |0 |- !੯. !ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ |4 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''3'''</span> |1 |0 |0 |- !੧੦. !ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ |4 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''4'''</span> |0 |0 |0 |- !੧੧. !ਕਪੂਰਥਲਾ |4 |0 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''3'''</span> |0 |1 |- !੧੨. !ਮੋਗਾ |4 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''4'''</span> |0 |0 |0 |- !੧੩. !ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ |4 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''3'''</span> |1 |0 |0 |- !੧੪. !ਤਰਨ ਤਾਰਨ |4 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''4'''</span> |0 |0 |0 |- !੧੫. !ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ |2 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''2'''</span> |0 |0 |0 |- !੧੬. !ਬਰਨਾਲਾ |3 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''3'''</span> |0 |0 |0 |- !੧੭. !ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ |3 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''3'''</span> |0 |0 |0 |- !੧੮. !ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ |3 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''3'''</span> |0 |0 |0 |- !੧੯. !ਮਾਨਸਾ |3 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''3'''</span> |0 |0 |0 |- !੨੦. !ਪਠਾਨਕੋਟ |3 |1 |1 |0 |1 |- !੨੧. !ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ(ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ) |3 |1 |0 |bgcolor="#0018A8"|<span style="color:white;">'''2'''</span> |0 |- !੨੨. !ਰੂਪਨਗਰ |3 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''3'''</span> |0 |0 |0 |- !੨੩. !ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ (ਮੋਹਾਲੀ) |3 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''3'''</span> |0 |0 |0 |- ! colspan="2" |ਕੁੱਲ !117 |bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''92'''</span> !18 !4 ! 3 |} ===੫. ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ=== {| class="wikitable sortable" |+ !ਲੜੀ ਨੰ. !ਸੀਟਾਂ | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''ਆਪ'''</span> | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |<span style="color:white;">'''ਕਾਂਗਰਸ '''</span> | bgcolor="#0018A8"|<span style="color:white;">'''ਸ਼੍ਰੋ.ਅ.ਦ.+ਬਸਪਾ'''</span> | bgcolor="gray" |ਹੋਰ |- !੧. |ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ |'''92''' (16+10+66) |'''18''' (7+9+2) |'''4''' (1+2+1) |3 |- !੨. |ਦੂਜਾ ਸਥਾਨ |'''10''' (2+7+1) |'''47''' (9+9+29) |'''47''' (13+6+28) |13 |- !੩. |ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ |'''15''' (7+6+2) |'''47''' (9+3+35) |'''37''' (6+9+22) |18 |- !੪. |ਚੌਥਾ ਜਾਂ ਹੋਰ ਪਿੱਛੇ |'''0''' (0+0+0) |'''5''' (0+2+3) |'''29''' (5+6+18) |83 |- !੫. |ਜੋੜ | colspan="4" |117 |} ==ਚੋਣ ਹਲਕੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਨਤੀਜਾ== {{Category see also|2022 ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਚੌਣਾਂ ਨਤੀਜੇ}}ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS191.htm?st=S191|title=ਪਹਿਲੇ 10 ਹਲਕੇ}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS192.htm|title=11-20 ਹਲਕੇ}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS193.htm|title=੨੧-੩੦ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS194.htm|title=੩੧-੪੦ ਹਲਕੇ ਦਾ ਨਤੀਜਾ}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS195.htm|title=੪੧-੫੦}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS196.htm|title=੫੧-੬੦}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS197.htm|title=੬੧-੭੦}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS198.htm|title=੭੧-੮੦}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS199.htm|title=੮੧-੯੦}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS1910.htm|title=੯੧-੧੦੦}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS1911.htm|title=੧੦੧-੧੧੦}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/statewiseS1912.htm|title=੧੧੦-੧੧੭}}</ref> {| class="wikitable sortable" |- ! rowspan="2" |ਲੜੀ ਨੰਬਰ ! colspan="3" |ਚੋਣ ਹਲਕਾ ! colspan="5" |ਜੇਤੂ ਉਮੀਦਵਾਰ ! colspan="6" |ਪਛੜਿਆ ਉਮੀਦਵਾਰ ! colspan="4" |2017 ਨਤੀਜੇ |- !ਨੰਬਰ ! ਨਾਮ !ਭੁਗਤੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ! colspan="2" |ਪਾਰਟੀ !ਉਮੀਦਵਾਰ !ਵੋਟਾਂ !ਵੋਟ% ! colspan="2" |ਪਾਰਟੀ !ਉਮੀਦਵਾਰ !ਵੋਟਾਂ !ਵੋਟ% !ਫ਼ਰਕ !ਪਾਰਟੀ !ਜੇਤੂ ਉਮੀਦਵਾਰ !ਵੋਟਾਂ !ਫ਼ਰਕ |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਪਠਾਨਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੧ |1 |[[ਸੁਜਾਨਪੁਰ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸੁਜਾਨਪੁਰ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS191.htm?ac=1|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,29,339''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਨਰੇਸ਼ ਪੁਰੀ]] |'''46,916''' |36.27 | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਦਿਨੇਸ਼ ਸਿੰਘ (ਬੱਬੂ)]] |'''42,280''' |32.69 |4,636 | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਦਿਨੇਸ਼ ਸਿੰਘ (ਬੱਬੂ)]] |'''48,910''' |18,701 |- ! ੨ |2 |[[ਭੋਆ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭੋਆ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS192.htm?ac=2|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,37,572''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਲਾਲ ਚੰਦ]] |'''50,339''' |36.59 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਜੋਗਿੰਦਰ ਪਾਲ (ਸਿਆਸਤਦਾਨ)|ਜੋਗਿੰਦਰ ਪਾਲ]] |'''49,135''' |35.72 |1,204 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਜੋਗਿੰਦਰ ਪਾਲ (ਸਿਆਸਤਦਾਨ)|ਜੋਗਿੰਦਰ ਪਾਲ]] |'''67,865''' |27,496 |- ! ੩ |3 |[[ਪਠਾਨਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪਠਾਨਕੋਟ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS193.htm?ac=3|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,13,480''' | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਸ਼ਵਨੀ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ]] |'''43,132''' |38.01 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਮਿਤ ਵਿਜ]] |'''35,373''' |31.17 |7,759 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਮਿਤ ਵਿਜ]] |'''56,383''' |11,170 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੪ |4 |[[ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS194.htm?ac=4|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,24,152''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਬਰਿੰਦਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਪਾਹੜਾ]] |'''43,743''' |35.23 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਬੱਬੇਹਾਲੀ]] |'''36,408''' |29.33 |7,335 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਬਰਿੰਦਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਪਾਹੜਾ]] |'''67,709''' |28,956 |- ! ੫ |5 |[[ਦੀਨਾ ਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਦੀਨਾ ਨਗਰ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS195.htm?ac=5|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,39,708''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਰੁਣਾ ਚੌਧਰੀ]] |'''51,133''' |36.60 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ]] |'''50,002''' |35.79 |1,131 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਰੁਣਾ ਚੌਧਰੀ]] |'''72,176''' |31,917 |- ! ੬ |6 |[[ਕਾਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਕਾਦੀਆਂ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS196.htm?ac=6|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,33,183''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ]] |'''48,679''' |36.55 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਗੁਰਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਮਾਹਲ]] |'''41,505''' |31.16 |7,174 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਫਤਿਹਜੰਗ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ]] |'''62,596''' |11,737 |- ! ੭ |7 |[[ਬਟਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਟਾਲਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS197.htm?ac=7|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,27,545''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਮਨਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ|ਅਮਨਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ (ਸ਼ੈਰੀ ਕਲਸੀ)]] |'''55,570''' |43.57 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਸ਼ਵਨੀ ਸੇਖੜੀ]] |'''27,098''' |21.25 |28,472 | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਲਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਲੋਧੀਨੰਗਲ]] |'''42,517''' |485 |- ! ੮ |8 |[[ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS198.htm?ac=8|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,24,473''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਮਰਪਾਲ ਸਿੰਘ]] |'''53,205''' |42.74 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਰਾਜਨਬੀਰ ਸਿੰਘ]] |'''36,242''' |29.12 |16,963 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲਾਡੀ|ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ]] |'''57,489''' |18,065 |- ! ੯ |9 |[[ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਚੂੜੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਚੂੜੀਆਂ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS199.htm?ac=9|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,28,822''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਤ੍ਰਿਪਤ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ]] |'''46,311''' |35.95 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਲਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਲੋਧੀਨੰਗਲ]] |'''40,766''' |31.65 |5,545 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਤ੍ਰਿਪਤ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ]] |'''54,348''' |1,999 |- ! ੧੦ |10 | [[ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1910.htm?ac=10|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,44,359''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਖਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ]] |'''52,555''' |36.41 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਰਵੀਕਰਨ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ]] |'''52,089''' |36.08 |466 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਖਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ]] |'''60,385''' |1,194 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੧੧ |11 | [[ਅਜਨਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਜਨਾਲਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1911.htm?ac=11|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,22,038''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ]] |'''43,555''' |35.69 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਅਮਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬੋਨੀ ਅਜਨਾਲਾ]] |'''35,712''' |29.26 |7,843 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਹਰਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ]] |'''61,378''' |18,713 |- ! ੧੨ |12 |[[ਰਾਜਾ ਸਾਂਸੀ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰਾਜਾ ਸਾਂਸੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1912.htm?ac=12|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,33,615''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਖਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਰਕਾਰੀਆ]] |'''46,872''' |35.08 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਲੋਪੋਕੇ]] |'''41,398''' |30.98 |5,474 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਖਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਰਕਾਰੀਆ]] |'''59,628''' |5,727 |- ! ੧੩ |13 |[[ਮਜੀਠਾ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਮਜੀਠਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1913.htm?ac=13|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,22,152''' | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਗਨੀਵ ਕੌਰ ਮਜੀਠੀਆ]] |'''57,027''' |46.69 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸੁਖਜਿੰਦਰ ਰਾਜ ਸਿੰਘ (ਲਾਲੀ)]] |'''30,965''' |25.35 |26,062 | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਬਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਮਜੀਠੀਆ]] |'''65,803''' |22,884 |- ! ੧੪ |14 |[[ਜੰਡਿਆਲਾ ਗੁਰੂ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜੰਡਿਆਲਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1914.htm?ac=14|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,28,681''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਈ.ਟੀ.ਓ.]] |'''59,724''' |46.41 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਡੈਨੀ ਬੰਡਾਲਾ|ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ "ਡੈਨੀ" ਬੰਡਾਲਾ]] |'''34,341''' |26.69 |25,383 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ|ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ "ਡੈਨੀ" ਬੰਡਾਲਾ]] |'''53,042''' |18,422 |- ! ੧੫ |15 |[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਉੱਤਰੀ) ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਉੱਤਰੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1915.htm?ac=15|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,23,752''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਕੁੰਵਰ ਵਿਜੇ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ]] |'''58,133''' |46.98 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਅਨਿਲ ਜੋਸ਼ੀ|ਅਨਿਲ ਜੋਸ਼ੀ]] |'''29,815''' |24.09 |28,318 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਨੀਲ ਦੁੱਤੀ]] |'''59,212''' |14,236 |- ! ੧੬ |16 |[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਪੱਛਮੀ) ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੱਛਮੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1916.htm?ac=16|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,18,606''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਡਾ. ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ]] |'''69,251''' |58.39 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਵੇਰਕਾ]] |'''25,338''' |21.36 |43,913 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਵੇਰਕਾ]] |'''52,271''' |26,847 |- ! ੧੭ |17 | [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਕੇਂਦਰੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1917.htm?ac=17|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''87,205''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਜੈ ਗੁਪਤਾ|ਅਜੇ ਗੁਪਤਾ]] |'''40,837''' |46.83 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੋਨੀ]] |'''26,811''' |30.74 |14,026 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੋਨੀ]] |'''51,242''' |21,116 |- ! ੧੮ |18 | [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੂਰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੂਰਬੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1918.htm?ac=18|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,08,003''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜੀਵਨ ਜੋਤ ਕੌਰ]] |'''39,679''' |36.74 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ]] |'''32,929''' |30.49 |6,750 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ]] |'''60,477''' |42,809 |- ! ੧੯ |19 |[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੱਖਣੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1919.htm?ac=19|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,05,885''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਇੰਦਰਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨਿੱਜਰ]] |'''53,053''' |50.1 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਤਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ]] |'''25,550''' |24.13 |27,503 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਇੰਦਰਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬੋਲਾਰੀਆ]] |'''47,581''' |22,658 |- ! ੨੦ |20 |[[ਅਟਾਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਟਾਰੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1920.htm?ac=20|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,28,145''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (ਸਿਆਸਤਦਾਨ)|ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ]] |'''56,798''' |44.32 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਰਣੀਕੇ]] |'''37,004''' |28.88 |19,794 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਤਰਸੇਮ ਸਿੰਘ ਡੀ.ਸੀ.]] |'''55,335''' |10,202 |- ! ੨੧ |25 |[[ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1925.htm?ac=25|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,31,237''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਦਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਟੌਂਗ]] |'''52,468''' |39.98 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਭਲਾਈਪੁਰ]] |'''32,916''' |25.08 |19,552 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਭਲਾਈਪੁਰ|ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ]] |'''45,965''' |6,587 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]] '''</span> |- ! ੨੨ |21 |[[ਸ਼੍ਰੀ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਤਰਨ ਤਾਰਨ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1921.htm?ac=21|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,30,874''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸੋਹਲ|ਡਾ. ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸੋਹਲ]] |'''52,935''' |40.45 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਹਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ]] |'''39,347''' |30.06 |13,588 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਧਰਮਬੀਰ ਅਗਨੀਹੋਤਰੀ|ਡਾ. ਧਰਮਬੀਰ ਅਗਨੀਹੋਤਰੀ]] |'''59,794''' |14,629 |- ! ੨੩ |22 |[[ਖੇਮ ਕਰਨ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਖੇਮ ਕਰਨ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1922.htm?ac=22|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,54,988''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸਰਵਨ ਸਿੰਘ ਧੁੰਨ]] |'''64,541''' |41.64 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਵਿਰਸਾ ਸਿੰਘ ਵਲਟੋਹਾ]] |'''52,659''' |33.98 |11,882 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ|ਸੁੱਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ]] |'''81,897''' |19,602 |- ! ੨੪ |23 |[[ਪੱਟੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪੱਟੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1923.htm?ac=23|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,44,922''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਲਾਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ]] |'''57,323''' |39.55 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਆਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ]] |'''46,324''' |31.96 |10,999 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ|ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ]] |'''64,617''' |8,363 |- ! ੨੫ |24 |[[ਸ਼੍ਰੀ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1924.htm?ac=24|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-12}}</ref> |'''1,45,256''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਮਨਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲਾਲਪੁਰਾ]] |'''55,756''' |38.38 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਕੀ|ਰਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਹੋਤਾ ਸਿੱਕੀ]] |'''39,265''' |27.03 |16,491 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਕੀ|ਰਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਹੋਤਾ ਸਿੱਕੀ]] |'''64,666''' |17,055 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੨੬ |26 |[[ਭੁਲੱਥ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭੋਲੱਥ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1926.htm?ac=26|title=ਭੋਲੱਥ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ}}</ref> |'''90,537''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ]] |'''37,254''' |41.15 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਬੀਬੀ ਜਗੀਰ ਕੌਰ]] |'''28,029''' |30.96 |9,225 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ]] |'''48,873''' |8,202 |- ! ੨੭ |27 |[[ਕਪੂਰਥਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਕਪੂਰਥਲਾ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1927.htm?ac=27|title=ਕਪੂਰਥਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,02,700''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਾਣਾ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ]] |'''44,096''' |42.94 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਮੰਜੂ ਰਾਣਾ]] |'''36,792''' |35.82 |7,304 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਾਣਾ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ]] |'''56,378''' |28,817 |- ! ੨੮ |28 |[[ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1928.htm?ac=28|title=ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,08,106''' | bgcolor="#EDEAE0" | ||[[ਅਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ|ਅਜ਼ਾਦ]] |[[ਰਾਣਾ ਇੰਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ]] |'''41,337''' |38.24 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸੱਜਣ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ]] |'''29,903''' |27.66 |11,434 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਨਵਤੇਜ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ]] |'''41,843''' |8,162 |- ! ੨੯ |29 |[[ਫਗਵਾੜਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਫਗਵਾੜਾ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1929.htm?ac=29|title=ਫਗਵਾੜਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,27,964''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ]] |'''37,217''' |29.08 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ]] |'''34,505''' |26.96 |2,712 | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸੋਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼]] |'''45,479''' |2,009 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੩੦ |30 |[[ਫਿਲੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਫਿਲੌਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1930.htm?ac=30|title=ਫਿਲੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੌਣ ਹਲਕਾ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,39,886''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਵਿਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੌਧਰੀ]] |'''48,288''' |34.52 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ]] |'''35,985''' |25.72 |12,303 | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ]] |'''41,336''' |3,477 |- ! ੩੧ |31 |[[ਨਕੋਦਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਨਕੋਦਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1931.htm?ac=31|title=ਨਕੋਦਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,34,163''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਇੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਮਾਨ]] |'''42,868''' |31.95 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਗੁਰਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਵਡਾਲਾ]] |'''39,999''' |29.81 |2,869 | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਗੁਰਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਵਡਾਲਾ]] |'''56,241''' |18,407 |- ! ੩੨ |32 |[[ਸ਼ਾਹਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼ਾਹਕੋਟ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1932.htm?ac=32|title=ਸ਼ਾਹਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,32,510''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਲਾਡੀ]] |'''51,661''' |38.99 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਬਚਿੱਤਰ ਸਿੰਘ ਕੋਹਾੜ]] |'''39,582''' |29.87 |12,079 | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[Ajit Singh Kohar|ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੋਹਾੜ]] |'''46,913''' |4,905 |- ! ੩੩ |33 |[[ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਕਰਤਾਰਪੁਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1933.htm?ac=33|title=ਸ਼੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,24,988''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਬਲਕਾਰ ਸਿੰਘ]] |'''41,830''' |33.47 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਚੌਧਰੀ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ]] |'''37,256''' |29.81 |4,574 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਗੁਰਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਵਡਾਲਾ|ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਚੌਧਰੀ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ]] |'''46,729''' |6,020 |- ! ੩੪ |34 |[[ਜਲੰਧਰ ਪੱਛਮੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲੰਧਰ ਪੱਛਮੀ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1934.htm?ac=34|title=ਜਲੰਧਰ ਪੱਛਮੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,16,247''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸ਼ੀਤਲ ਅੰਗੂਰਾਲ]] |'''39,213''' |33.73 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ ਰਿੰਕੂ|ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ ਰਿੰਕੂ]] |'''34,960''' |30.07 |4,253 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ ਰਿੰਕੂ]] |'''53,983''' |17,334 |- ! ੩੫ |35 |[[ਜਲੰਧਰ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲੰਧਰ ਕੇਂਦਰੀ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1935.htm?ac=35|title=ਜਲੰਧਰ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,06,554''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਰਮਨ ਅਰੋੜਾ]] |'''33,011''' |30.98 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਜਿੰਦਰ ਬੇਰੀ]] |'''32,764''' |30.75 |247 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਜਿੰਦਰ ਬੇਰੀ]] |'''55,518''' |24,078 |- ! ੩੬ |36 |[[ਜਲੰਧਰ ਉੱਤਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲੰਧਰ ਉੱਤਰੀ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1936.htm?ac=36|title=ਜਲੰਧਰ ਉੱਤਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2022}}</ref> |'''1,28,158''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਜੂਨੀਅਰ]] |'''47,338''' |36.94 | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਕੇ. ਡੀ. ਭੰਡਾਰੀ]] |'''37,852''' |29.54 |9,486 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਜੂਨੀਅਰ]] |'''69,715''' |32,291 |- ! ੩੭ |37 |[[ਜਲੰਧਰ ਕੈਂਟ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲੰਧਰ ਕੈਂਟ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1937.htm?ac=37|title=ਜਲੰਧਰ ਕੈਂਟ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,25,090''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਪਰਗਟ ਸਿੰਘ|ਪ੍ਰਗਟ ਸਿੰਘ ਪੋਵਾਰ]] |'''40,816''' |32.63 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ]] |'''35,008''' |27.99 |5,808 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਪ੍ਰਗਟ ਸਿੰਘ ਪੋਵਾਰ]] |'''59,349''' |29,124 |- ! ੩੮ |38 |[[ਆਦਮਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਆਦਮਪੁਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1938.htm?ac=38|title=ਆਦਮਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,13,753''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁੱਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੋਟਲੀ]] |'''39,554''' |34.77 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਪਵਨ ਕੁਮਾਰ ਟੀਨੂੰ]] |'''34,987''' |30.76 |4,567 | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਪਵਨ ਕੁਮਾਰ ਟੀਨੂੰ]] |'''45,229''' |7,699 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੩੯ |39 |[[ਮੁਕੇਰੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਮੁਕੇਰੀਆਂ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1939.htm?ac=39|title=ਮੁਕੇਰੀਆਂ}}</ref> |'''1,43,300''' | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜੰਗੀ ਲਾਲ ਮਹਾਜਨ]] |'''41,044''' |28.64 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਪ੍ਰੋ. ਗੁਰਧਿਆਨ ਸਿੰਘ ਮੁਲਤਾਨੀ]] |'''38,353''' |26.76 |2,691 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਜਨੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਬੱਬੀ]] |'''56,787''' |23,126 |- ! ੪੦ |40 |[[ਦਸੂਆ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਦਸੂਆ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1940.htm?ac=40|title=ਦਸੂਹਾ}}</ref> |'''1,33,456''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਕਰਮਬੀਰ ਸਿੰਘ]] |'''43,272''' |32.42 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਰੁਣ ਡੋਗਰਾ]] |'''34,685''' |25.99 |8,587 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਰੁਣ ਡੋਗਰਾ]] |'''56,527''' |17,638 |- ! ੪੧ |41 |[[ਉੜਮੁੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਉਰਮਾਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1941.htm?ac=41|title=ਉੜਮੁੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,25,205''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜਸਵੀਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਗਿੱਲ]] |'''42,576''' |34.01 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੰਗਤ ਸਿੰਘ ਗਿਲਜੀਆਂ|ਸੰਗਤ ਸਿੰਘ ਗਿਲਜ਼ੀਆਂ]] |'''38,386''' |30.66 |4,190 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੰਗਤ ਸਿੰਘ ਗਿਲਜੀਆਂ|ਸੰਗਤ ਸਿੰਘ ਗਿਲਜ਼ੀਆਂ]] |'''51,477''' |14,954 |- ! ੪੨ |42 |[[ਸ਼ਾਮ ਚੌਰਾਸੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼ਾਮ ਚੌਰਾਸੀ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1942.htm?ac=42|title=ਸ਼ਾਮ ਚੌਰਾਸੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,24,024''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਡਾ. ਰਵਜੋਤ ਸਿੰਘ]] |'''60,730''' |48.97 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਪਵਨ ਕੁਮਾਰ ਅਦੀਆ]] |'''39,374''' |31.75 |21,356 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਪਵਨ ਕੁਮਾਰ ਅਦੀਆ]] |'''46,612''' |3,815 |- ! ੪੩ |43 |[[ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1943.htm?ac=43|title=ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,27,907''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ੰਕਰ ਜਿੰਪਾ|ਬ੍ਰਮ ਸ਼ੰਕਰ (ਜਿੰਪਾ)]] |'''51,112''' |39.96 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁੰਦਰ ਸ਼ਾਮ ਅਰੋੜਾ]] |'''37,253''' |29.13 |13,859 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸੁੰਦਰ ਸ਼ਾਮ ਅਰੋੜਾ]] |'''49,951''' |11,233 |- ! ੪੪ |44 |[[ਚੱਬੇਵਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਚੱਬੇਵਾਲ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1944.htm?ac=44|title=ਚੱਬੇਵਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,15,506''' | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਡਾ. ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ]] |'''47,375''' |41.02 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ]] |'''39,729''' |34.4 |7,646 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਡਾ. ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ]] |'''57,857''' |29,261 |- ! ੪੫ |45 |[[ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1945.htm?ac=45|title=ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,22,472''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜੈ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ]] |'''32,341''' |26.41 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਮਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਲਾਲੀ]] |'''28,162''' |22.99 |4,179 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜੈ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ]] |'''41,720''' |1,650 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |[[ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ (ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ) ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]] |- ! ੪੬ |46 |[[ਬੰਗਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬੰਗਾ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1946.htm?ac=46|title=ਬੰਗਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,15,301''' | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਸੁੱਖੀ ਡਾ.]] |'''37,338''' |32.38 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ]] |'''32,269''' |27.99 |5,069 | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਸੁੱਖੀ ਡਾ.|ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ]] |'''45,256''' |1,893 |- ! ੪੭ |47 |[[ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1947.htm?ac=47|title=ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,23,868''' | bgcolor="{{ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਡਾ. ਨਛੱਤਰ ਪਾਲ]] |'''37,031''' |29.9 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਲਲਿਤ ਮੋਹਨ ਬੱਲੂ]] |'''31,655''' |25.56 |5,376 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅੰਗਦ ਸਿੰਘ]] |'''38,197''' |3,323 |- ! ੪੮ |48 |[[ਬਲਾਚੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਲਾਚੌਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1948.htm?ac=48|title=ਬਲਾਚੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,14,964''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸੰਤੋਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟਾਰੀਆ]] |'''39,633''' |34.47 | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਸੁਨੀਤਾ ਰਾਣੀ (ਸਿਆਸਤਦਾਨ)|ਸੁਨੀਤਾ ਰਾਣੀ]] |'''35,092''' |30.52 |4,541 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਦਰਸ਼ਨ ਲਾਲ]] |'''49,558''' |19,640 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" | <span style="color:white;">'''[[ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੪੯ |49 |[[ਸ਼੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1949.htm?ac=49|title=ਸ਼੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,41,809''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਹਰਜੋਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ]] |'''82,132''' |57.92 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਕੰਵਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ]] |'''36,352''' |25.63 |45,780 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਕੰਵਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ]] |'''60,800''' |23,881 |- ! ੫੦ |50 |[[ਰੂਪਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰੂਪਨਗਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1950.htm?ac=50|title=ਰੂਪਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,35,793''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਦਿਨੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਚੱਢਾ]] |'''59,903''' |44.11 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਬਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ]] |'''36,271''' |26.71 |23,632 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੰਦੋਆ]] |'''58,994''' |23,707 |- ! ੫੧ |51 |[[ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1951.htm?ac=51|title=ਸ਼੍ਰੀ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,47,571''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਸਿਆਸਤਦਾਨ)|ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ]] |'''70,248''' |47.6 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ]] |'''62,306''' |42.22 |7,942 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ]] |'''61,060''' |12,308 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਮੋਹਾਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ (ਮੋਹਾਲੀ) ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੫੨ |52 |[[ਖਰੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਖਰੜ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1952.htm?ac=52|title=ਖਰੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,76,684''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਨਮੋਲ ਗਗਨ ਮਾਨ]] |'''78,273''' |44.3 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ]] |'''40,388''' |22.86 |37,885 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਕੰਵਰ ਸੰਧੂ]] |'''54,171''' |2,012 |- ! ੫੩ |53 |[[ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1953.htm?ac=53|title=ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,55,196''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ]] |'''77,134''' |49.7 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ]] |'''43,037''' |27.73 |34,097 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ]] |'''66,844''' |27,873 |- ! ੫੪ |112 |[[ਡੇਰਾ ਬਸੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਡੇਰਾ ਬੱਸੀ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS19112.htm?ac=112|title=ਡੇਰਾ ਬੱਸੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,99,529''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਕੁਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ]] |'''70,032''' |35.1 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਦੀਪਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ]] |'''48,311''' |24.21 |21,721 | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਨਰਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ]] |'''70,792''' |1,921 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੫੫ |54 |[[ਬਸੀ ਪਠਾਣਾਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬੱਸੀ ਪਠਾਣਾ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1954.htm?ac=54|title=ਬੱਸੀ ਪਠਾਣਾਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,12,144''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਰੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ]] |'''54,018''' |48.17 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ]] |'''16,177''' |14.43 |37,841 | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ]] |'''47,319''' |10,046 |- ! ੫੬ |55 |[[ਸ਼੍ਰੀ ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1955.htm?ac=55|title=ਸ਼੍ਰੀ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,25,515''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਲਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਰਾਏ |'''57,706''' |45.98 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਕੁਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਾਗਰਾ |'''25,507''' |20.32 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਕੁਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਾਗਰਾ |'''58,205''' |23,867 |- ! ੫੭ |56 | [[ਅਮਲੋਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਮਲੋਹ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1956.htm?ac=56|title=ਅਮਲੋਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,13,966''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਗੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ 'ਗੈਰੀ' ਬੜਿੰਗ |'''52,912''' |46.43 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੂ ਖੰਨਾ |'''28,249''' |24.79 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਰਣਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ |'''39,669''' |3,946 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੫੮ |57 |[[ਖੰਨਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਖੰਨਾ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1957.htm?ac=57|title=ਖੰਨਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਪੰਜਾਬ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,28,586''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਤਰੁਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸੌਂਦ |62,425 |48.55 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਜਸਦੀਪ ਕੌਰ ਯਾਦੂ |26805 |20.85 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਗੁਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਕੋਟਲੀ |'''55,690''' |20,591 |- ! ੫੯ |58 |[[ਸਮਰਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸਮਰਾਲਾ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1958.htm?ac=58|title=ਸਮਰਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,33,524''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਦਿਆਲਪੁਰਾ |57,557 |43.11 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ |26667 |19.97 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋ |'''51,930''' |11,005 |- ! ੬੦ |59 |[[ਸਾਹਨੇਵਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸਾਹਨੇਵਾਲ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1959.htm?ac=59|title=ਸਾਹਨੇਵਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,79,196''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਮੁੰਡੀਆਂ]] |61,515 |34.33 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ |46322 |25.85 | | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ |'''63,184''' |4,551 |- ! ੬੧ |60 |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੂਰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੂਰਬੀ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1960.htm?ac=60|title=ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੂਰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਪੰਜਾਬ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,44,481''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ|ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ 'ਭੋਲਾ' ਗਰੇਵਾਲ]] |68682 |47.54 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਸੰਜੀਵ ਤਲਵਾਰ |32760 |22.67 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ|ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਸੰਜੀਵ ਤਲਵਾਰ |'''43,010''' |1,581 |- ! ੬੨ |61 |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੱਖਣੀ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1961.htm?ac=61|title=ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੱਖਣੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਚੌਣ ਨਤੀਜਾ 2022}}</ref> |'''1,05,427''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਰਜਿੰਦਰ ਪਾਲ ਕੌਰ ਛੀਨਾ |43811 |41.56 |bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |ਤਜਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਤਾਜਪੁਰੀ |17673 |16.76 | | bgcolor="#800000" |[[ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ|ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ ਪਾਰਟੀ]] |ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ |'''53,955''' |30,917 |- ! ੬੩ |62 |[[ਆਤਮ ਨਗਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਆਤਮ ਨਗਰ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1962.htm?ac=62|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,05,083''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ |44601 |42.44 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਕਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਾਰਵਲ |28247 |26.88 | | bgcolor="#800000" |[[ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ|ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸਿਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ]] |'''53,541''' |16,913 |- ! ੬੪ |63 |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਕੇਂਦਰੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1963.htm?ac=63|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''98,405''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਅਸ਼ੋਕ 'ਪੱਪੀ' ਪ੍ਰਾਸ਼ਰ |32789 |33.32 |bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |ਗੁਰਦੇਵ ਸ਼ਰਮਾ ਦੇਬੀ |27985 |28.44 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ |'''47,871''' |20,480 |- ! ੬੫ |64 |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੱਛਮੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਪੱਛਮੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1964.htm?ac=64|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,17,360''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਗੋਗੀ |40443 |34.46 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਭਾਰਤ ਭੂਸ਼ਣ ਆਸ਼ੂ]] |32931 |28.06 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਭਾਰਤ ਭੂਸ਼ਣ ਆਸ਼ੂ |'''66,627''' |36,521 |- ! ੬੬ |65 |[[ਲੁਧਿਆਣਾ ਉੱਤਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਲੁਧਿਆਣਾ ਉੱਤਰੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1965.htm?ac=65|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,25,907''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਮਦਨ ਲਾਲ ਬੱਗਾ |51104 |40.59 |bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |ਪ੍ਰਵੀਨ ਬਾਂਸਲ |35822 |28.45 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਰਾਕੇਸ਼ ਪਾਂਡੇ |'''44,864''' |5,132 |- ! ੬੭ |66 |[[ਗਿੱਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਗਿੱਲ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1966.htm?ac=66|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,84,163''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਸੰਗੋਵਾਲ |92696 |50.33 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ |35052 |19.03 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਵੈਦ |'''67,923''' |8,641 |- ! ੬੮ |67 |[[ਪਾਇਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪਾਇਲ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1967.htm?ac=67|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,26,822''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਮਾਨਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿਆਸਪੁਰਾ |63633 |50.18 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਲਖਵੀਰ ਸਿੰਘ ਲੱਖਾ |30624 |24.15 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਲਖਵੀਰ ਸਿੰਘ ਲੱਖਾ |'''57,776''' |21,496 |- ! ੬੯ |68 |[[ਦਾਖਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਦਾਖਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1968.htm?ac=68|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,42,739''' | bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਅਯਾਲੀ |49909 |34.97 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਕੈਪਟਨ ਸੰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ |42994 |30.12 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਐਚ ਐਸ ਫੂਲਕਾ]] |'''58,923''' |4,169 |- ! ੭੦ |69 |[[ਰਾਏਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰਾਏਕੋਟ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1969.htm?ac=69|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,13,599''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਹਾਕਮ ਸਿੰਘ ਠੇਕੇਦਾਰ]] |63659 |56.04 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਕਮੀਲ ਅਮਰ ਸਿੰਘ |36015 |31.7 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਜੱਗਾ ਹਿੱਸੋਵਾਲ |'''48,245''' |10,614 |- ! ੭੧ |70 |[[ਜਗਰਾਉਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਗਰਾਉਂ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1970.htm?ac=70|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,25,503''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਸਰਬਜੀਤ ਕੌਰ ਮਾਣੂਕੇ]] |65195 |51.95 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਐੱਸ ਆਰ ਕਲੇਰ |25539 |20.35 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਸਰਵਜੀਤ ਕੌਰ ਮਾਣੂਕੇ |'''61,521''' |25,576 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਮੋਗਾ ਜਿਲ੍ਹਾ]] '''</span> |- ! ੭੨ |71 |[[ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1971.htm?ac=71|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,41,308''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿਲਾਸਪੁਰ |65156 |46.11 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਾਹੋਕੇ |27172 |19.23 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ |'''67,313''' |27,574 |- ! ੭੩ |72 |[[ਬਾਘਾ ਪੁਰਾਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਾਘਾ ਪੁਰਾਣਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1972.htm?ac=72|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,33,222''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸੁਖਾਨੰਦ]] |67143 |50.4 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਤੀਰਥ ਸਿੰਘ ਮਾਹਲਾ |33384 |25.06 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ |'''48,668''' |7,250 |- ! ੭੪ |73 |[[ਮੋਗਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਮੋਗਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1973.htm?ac=73|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,44,232''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਅਰੋੜਾ|ਡਾ. ਅਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਅਰੋੜਾ]] |59149 |41.01 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਮਾਲਵਿਕਾ ਸੂਦ |38234 |26.51 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਹਰਜੋਤ ਸਿੰਘ ਕਮਲ |'''52,357''' |1,764 |- ! ੭੫ |74 |[[ਧਰਮਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਧਰਮਕੋਟ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1974.htm?ac=74|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,42,204''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲਾਡੀ ਧੌਂਸ |65378 |45.97 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਸੁਖਜੀਤ ਸਿੰਘ ਲੋਹਗੜ੍ਹ |35406 |24.9 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਸੁਖਜੀਤ ਸਿੰਘ |'''63,238''' |22,218 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜਿਲ੍ਹਾ]] '''</span> |- ! ੭੬ |75 |[[ਜ਼ੀਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜ਼ੀਰਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1975.htm?ac=75|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,51,211''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਨਰੇਸ਼ ਕਟਾਰੀਆ]] |64034 |42.35 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਜਨਮੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ |41258 |27.29 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਕੁਲਬੀਰ ਸਿੰਘ |'''69,899''' |23,071 |- ! ੭੭ |76 |[[ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1976.htm?ac=76|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,24,499''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਰਣਵੀਰ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ |48443 |38.91 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਿੰਕੀ |28874 |23.19 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਿੰਕੀ |'''67,559''' |29,587 |- ! ੭੮ |77 |[[ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਦਿਹਾਤੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਦਿਹਾਤੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1977.htm?ac=77|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,51,909''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਰਜਨੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਦਹੀਆ]] |75293 |49.56 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜਿੰਦੂ |47547 |31.3 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਸਤਕਾਰ ਕੌਰ |'''71,037''' |21,380 |- ! ੭੯ |78 |[[ਗੁਰੂ ਹਰ ਸਹਾਏ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਗੁਰੂ ਹਰ ਸਹਾਏ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1978.htm?ac=78|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,39,408''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਸਰਾਰੀ]] |68343 |49.02 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਵਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੋਨੀਮਾਨ |57769 |41.44 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ |'''62,787''' |5,796 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਜਿਲ੍ਹਾ]] '''</span> |- ! ੮੦ |79 |[[ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲਾਲਾਬਾਦ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1979.htm?ac=79|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,72,717''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜਗਦੀਪ ਕੰਬੋਜ ਗੋਲਡੀ|ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ 'ਗੋਲਡੀ']] |91455 |52.95 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ]] |60525 |35.04 | | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ]] |'''75,271''' |18,500 |- ! ੯੧ |80 |[[ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1980.htm?ac=80|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,45,224''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਨਰਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਾਵਨਾ |63157 |43.49 |bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |ਸੁਰਜੀਤ ਕੁਮਾਰ ਜਿਆਣੀ |35437 |24.4 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਘੁਬਾਇਆ |'''39,276''' |2,65 |- ! ੯੨ |81 | [[ਅਬੋਹਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਬੋਹਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1981.htm?ac=81|title=ਅਬੋਹਰ ਵਿਧਾਨ ਚੌਣ ਹਲਕਾ ਨਤੀਜੇ 2022}}</ref> |'''1,33,102''' |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] | ਸੰਦੀਪ ਜਾਖੜ |49924 |37.51 | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਕੁਲਦੀਪ ਕੁਮਾਰ (ਦੀਪ ਕੰਬੋਜ) |44453 |33.4 | | bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |ਅਰੁਣ ਨਾਰੰਗ |'''55,091''' |3,279 |- ! ੯੩ |82 |[[ਬੱਲੂਆਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬੱਲੂਆਣਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1982.htm?ac=82|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,43,964''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਮੁਸਾਫਿਰ|ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਗੋਲਡੀ ਮੁਸਾਫਿਰ]] |58893 |40.91 |bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |ਵੰਦਨਾਂ ਸਾਂਗਵਾਲ |39720 |27.59 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਨੱਥੂ ਰਾਮ |'''65,607''' |15,449 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਜਿਲ੍ਹਾ]] '''</span> |- ! ੮੪ |83 |[[ਲੰਬੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਲੰਬੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1983.htm?ac=83|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,35,697''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਖੁੱਡੀਆਂ]] |66313 |48.87 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ]] |54917 |40.47 | | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |[[ਪਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ]] |'''66,375''' |22,770 |- ! ੪੫ |84 |[[ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1984.htm?ac=84|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,43,765''' |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਵੜਿੰਗ]] |50998 |35.47 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਡਿੰਪੀ |49649 |34.53 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ |'''63,500''' |16,212 |- ! ੮੬ |85 |[[ਮਲੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਮਲੋਟ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1985.htm?ac=85|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,39,167''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਬਲਜੀਤ ਕੌਰ|ਡਾ. ਬਲਜੀਤ ਕੌਰ]] |77370 |55.6 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਕੋਟਭਾਈ |37109 |26.67 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਅਜੈਬ ਸਿੰਘ ਭੱਟੀ |'''49,098''' |4,989 |- ! ੮੭ |86 |[[ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਮੁਕਤਸਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1986.htm?ac=86|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-13}}</ref> |'''1,49,390''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ ਕਾਕਾ ਬਰਾੜ|ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ 'ਕਾਕਾ' ਬਰਾੜ]] |76321 |51.09 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਕੰਵਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੋਜੀਬਰਕੰਦੀ |42127 |28.2 | | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਕੰਵਰਜੀਤ ਸਿੰਘ |'''44,894''' |7,980 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਜਿਲ੍ਹਾ]] '''</span> |- ! ੮੮ |87 |[[ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=87|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,29,883''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਗੁਰਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ |53484 |41.18 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਪਰਮਬੰਸ ਸਿੰਘ ਰੋਮਾਣਾ |36687 |28.25 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਕੁਸ਼ਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ |'''51,026''' |11,659 |- ! ੮੯ |88 |[[ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਕੋਟਕਪੂਰਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=88|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,23,267''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਕੁਲਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧਵਾਂ |54009 |43.81 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਅਜੇਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ |32879 |26.67 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਕੁਲਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧਵਾਂ |'''47,401''' |10,075 |- ! ੯੦ |89 |[[ਜੈਤੋ (ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ)|ਜੈਤੋ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=89|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,16,318''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਮੋਲਕ ਸਿੰਘ]] |60242 |51.79 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਸੂਬਾ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ |27453 |23.6 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ |'''45,344''' |9,993 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੯੧ |90 |[[ਰਾਮਪੁਰਾ ਫੂਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰਾਮਪੁਰਾ ਫੂਲ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=90|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,36,089''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਬਲਕਾਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ |56155 |41.26 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਲੂਕਾ |45745 |33.61 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਕਾਂਗੜ |'''55,269''' |10,385 |- ! ੯੨ |91 | [[ਭੁੱਚੋ ਮੰਡੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭੁੱਚੋ ਮੰਡੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=91|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,49,724''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਮਾਸਟਰ ਜਗਸੀਰ ਸਿੰਘ |85778 |57.29 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਕੋਟਫ਼ੱਟਾ |35566 |23.75 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਕੋਟਭਾਈ |'''51,605''' |645 |- ! ੯੩ |92 |[[ਬਠਿੰਡਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਠਿੰਡਾ ਸ਼ਹਿਰੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=92|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,62,698''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ |93057 |57.2 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ]] |29476 |18.12 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ]] |'''63,942''' |18,480 |- ! ੯੪ |93 |[[ਬਠਿੰਡਾ ਦਿਹਾਤੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਠਿੰਡਾ ਦਿਹਾਤੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=93|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,24,402''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਮਿਤ ਰਤਨ|ਅਮਿਤ ਰਾਠਾਂ ਕੋਟਫੱਤਾ]] |66096 |53.13 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਭੱਟੀ |30617 |24.61 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਰੁਪਿੰਦਰ ਕੌਰ ਰੂਬੀ |'''51,572''' |10,778 |- ! ੯੫ |94 |[[ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=94|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,31,606''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਪ੍ਰੋ. ਬਲਜਿੰਦਰ ਕੌਰ |48753 |37.04 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਜੀਤਮੋਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ |33501 |25.46 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਪ੍ਰੋ. ਬਲਜਿੰਦਰ ਕੌਰ |'''54,553''' |19,293 |- ! ੯੬ |95 |[[ਮੌੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਮੌੜ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=95|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,36,081''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਸੁਖਵੀਰ ਮਾਈਸਰ ਖਾਨਾ |63099 |46.37 |bgcolor="#EDEAE0" | ||[[ਅਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ|ਅਜ਼ਾਦ]] |[[ਲੱਖਾ ਸਿਧਾਣਾ|ਲੱਖਾ ਸਿੰਘ ਸਿਧਾਣਾ]] |28091 |20.64 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ |'''62,282''' |14,677 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਮਾਨਸਾ ਜਿਲ੍ਹਾ]] '''</span> |- ! ੯੭ |96 |[[ਮਾਨਸਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਮਾਨਸਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=96|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,73,756''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਵਿਜੇ ਸਿੰਗਲਾ|ਡਾ. ਵਿਜੇ ਸਿੰਗਲਾ]] |100023 |57.57 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ]] |36700 |21.12 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਨਾਜ਼ਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨਸ਼ਾਹੀਆ |'''70,586''' |20,469 |- ! ੯੮ |97 |[[ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=97|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,52,822''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਬਣਾਵਾਲੀ |75817 |49.61 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਬਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਮੌਫਰ |34446 |22.54 | | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਦਿਲਰਾਜ ਸਿੰਘ |'''59,420''' |8,857 |- ! ੯੯ |98 |[[ਬੁਢਲਾਡਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬੁਢਲਾਡਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=98|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,60,410''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਬੁੱਧ ਰਾਮ ਸਿੰਘ|ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਬੁੱਧ ਰਾਮ]] |88282 |55.04 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਡਾ. ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ |36591 |22.81 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਬੁੱਧ ਰਾਮ |'''52,265''' |1,276 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੧੦੦ |99 |[[ਲਹਿਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਲਹਿਰਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=99|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,37,776''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਬਰਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਗੋਇਲ |60058 |43.59 |bgcolor=#FF0000| |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਸੰਯੁਕਤ)]] |[[ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ]] |33540 |24.34 | | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ |'''65,550''' |26,815 |- ! ੧੦੧ |100 |[[ਦਿੜ੍ਹਬਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਦਿੜ੍ਹਬਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=100|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,45,257''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ]] |82630 |56.89 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਗੁਲਜ਼ਾਰੀ |31975 |22.01 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ |'''46,434''' |1,645 |- ! ੧੦੨ |101 |[[ਸੁਨਾਮ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸੁਨਾਮ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=101|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,54,684''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਮਨ ਅਰੋੜਾ]] |94794 |61.28 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ |19517 |12.62 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਅਮਨ ਅਰੋੜਾ |'''72,815''' |30,307 |- ! ੧੦੩ |107 |[[ਧੂਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਧੂਰੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=107|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,28,458''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ]] |82592 |64.29 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਦਲਵੀਰ ਸਿੰਘ|ਦਲਵੀਰ ਸਿੰਘ ਗੋਲਡੀ]] |24386 |18.98 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਦਲਵੀਰ ਸਿੰਘ ਗੋਲਡੀ |'''49,347''' |2,811 |- ! ੧੦੪ |108 |[[ਸੰਗਰੂਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਸੰਗਰੂਰ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=108|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,44,873''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਨਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਭਰਾਜ]] |74851 |51.67 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਵਿਜੈ ਇੰਦਰ ਸਿੰਗਲਾ]] |38421 |26.52 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਵਿਜੇ ਇੰਦਰ ਸਿੰਗਲਾ |'''67,310''' |30,812 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਬਰਨਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਬਰਨਾਲਾ ਜਿਲ੍ਹਾ]] '''</span> |- ! ੧੦੫ |102 |[[ਭਦੌੜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਭਦੌੜ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=102|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,25,247''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਲਾਭ ਸਿੰਘ ਉਗੋਕੇ]] |63967 |51.07 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ]] |26409 |21.09 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਪੀਰਮਲ ਸਿੰਘ |'''57,095''' |20,784 |- ! ੧੦੬ |103 |[[ਬਰਨਾਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਬਰਨਾਲਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=103|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,31,532''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਮੀਤ ਹੇਅਰ |64800 |49.27 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਤਾ |27178 |20.66 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਮੀਤ ਹੇਅਰ |'''47,606''' |2,432 |- ! ੧੦੭ |104 |[[ਮਹਿਲ ਕਲਾਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ|ਮਹਿਲ ਕਲਾਂ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=104|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,15,462''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਡੋਰੀ |53714 |46.52 |bgcolor="{{ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ)/meta/color}}"| |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ)|ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) (ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ)]] |ਗੁਰਜੰਟ ਸਿੰਘ ਕੱਟੂ |23367 |20.24 | | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਡੋਰੀ |'''57,551''' |27,064 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੧੦੮ |105 |[[ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ|ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=105|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,26,042''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਡਾ. ਮੁਹੰਮਦ ਜ਼ਮਿਲ ਉਰ ਰਹਿਮਾਨ |65948 |52.32 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਜ਼ੀਆ ਸੁਲਤਾਨਾ (ਸਿਆਸਤਦਾਨ)|ਰਜ਼ੀਆ ਸੁਲਤਾਨਾ]] |44262 |35.12 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਰਜ਼ੀਆ ਸੁਲਤਾਨਾ |'''58,982''' |12,702 |- ! ੧੦੯ |106 | [[ਅਮਰਗੜ੍ਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਅਮਰਗੜ੍ਹ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=106|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,29,868''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗੱਜਣਮਾਜਰਾ]] |44523 |34.28 |bgcolor="{{ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ)/meta/color}}"| |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ)|ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) (ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ)]] |[[ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ]] |38480 |29.63 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ |'''50,994''' |11,879 |- | colspan="19" align="center" style="background-color: grey;" |<span style="color:white;">'''[[ਪਟਿਆਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]]'''</span> |- ! ੧੧੦ |109 |[[ਨਾਭਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਨਾਭਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=109|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,42,819''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੇਵ ਮਾਜਰਾ |82053 |57.45 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਕਬੀਰ ਦਾਸ |29453 |20.62 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ |'''60,861''' |18,995 |- ! ੧੧੧ |110 |[[ਪਟਿਆਲਾ ਦੇਹਾਤੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪਟਿਆਲਾ ਦਿਹਾਤੀ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=110|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,48,243''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਡਾ. ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ |77155 |52.05 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਮੋਹਿਤ ਮਹਿੰਦਰਾ |23681 |15.97 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਬ੍ਰਹਮ ਮਹਿੰਦਰਾ ਮੋਹਿੰਦਰਾ |'''68,891''' |27,229 |- ! ੧੧੨ |111 |[[ਰਾਜਪੁਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਰਾਜਪੁਰਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=111|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,36,759''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਨੀਨਾ ਮਿੱਤਲ]] |54834 |40.1 |bgcolor="{{ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] |ਜਗਦੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਜੱਗਾ |32341 |23.65 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਕੰਬੋਜ |'''59,107''' |32,565 |- ! ੧੧੩ |113 |[[ਘਨੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਘਨੌਰ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=113|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,30,423''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਗੁਰਲਾਲ ਘਨੌਰ]] |62783 |48.14 |bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਮਦਨਲਾਲ ਜਲਾਲਪੁਰ |31018 |23.78 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਠੇਕੇਦਾਰ ਮਦਨ ਲਾਲ ਜਲਾਲਪੁਰ |'''65,965''' |36,557 |- ! ੧੧੪ |114 |[[ਸਨੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸਨੌਰ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=114|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,65,007''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਹਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਪਠਾਨਮਾਜਰਾ |83893 |50.84 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਹਰਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ |34771 |21.07 | | bgcolor="#BD710F" |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਹਰਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ |'''58,867''' |48,70 |- ! ੧੧੫ |115 |[[ਪਟਿਆਲਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਪਟਿਆਲਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=115|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,03,468''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਅਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਕੋਹਲੀ]] |48104 |46.49 |bgcolor="{{#0018A8}} | |ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ |[[ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ]] |28231 |27.28 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ]] |'''72,586''' |52,407 |- ! ੧੧੬ |116 |[[ਸਮਾਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸਮਾਣਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=116|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,48,335''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |ਚੇਤਨ ਸਿੰਘ ਜੌੜੇ ਮਾਜਰਾ |74375 |50.14 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੱਖੜਾ |34662 |23.37 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ |'''62,551''' |9,849 |- ! ੧੧੭ |117 |[[ਸ਼ੁਤਰਾਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸ਼ੁਤਰਾਣਾ]]<ref>{{Cite web|url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenMar2022/ConstituencywiseS1987.htm?ac=117|title=Election Commission of India|website=results.eci.gov.in|access-date=2022-03-14}}</ref> |'''1,37,739''' | bgcolor="{{Aam Aadmi Party/meta/color}}" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |[[ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਬਾਜ਼ੀਗਰ|ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਬਾਜੀਗਰ]] |81751 |59.35 |bgcolor="#0018A8" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਬੀਬੀ ਵਨਿੰਦਰ ਕੌਰ ਲੂੰਬਾ |30197 |21.92 | | bgcolor="{{Indian National Congress/meta/color}}" |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ |'''58,008''' |18,520 |} {| class="wikitable sortable" |- |} ਸਰੋਤ: [http://eciresults.nic.in ਭਾਰਤੀ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ] ==ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਮਿਆਰ== === ੧. ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ === '''(ੳ) ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ''' '''(ਅ) ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ''' '''(ੲ) ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ''' === ੨. ਦਲ ਬਦਲੂ === '''(ੳ) ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ''' # ਭੁਲੱਥ ਵਿਧਾਇਕ ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਆਪ ਛੱਡ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ। # ਮੌੜ ਵਿਧਾਇਕ ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਆਪ ਛੱਡ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ। # ਭਦੌੜ ਵਿਧਾਇਕ ਪੀਰਮਲ ਸਿੰਘ ਆਪ ਛੱਡ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ। # ਮਾਨਸਾ ਵਿਧਾਇਕ ਨਾਜਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨਸ਼ਾਹੀਆ ਆਪ ਛੱਡ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ। # '''(ਅ) ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ''' # ਅਨਿਲ ਜੋਸ਼ੀ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਛੱਡ ਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵੱਲੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਉੱਤਰੀ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ। #ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਛੱਡ ਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵੱਲੋਂ ਸੁਜਾਨਪੁਰ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ। #ਅਮਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਜਨਾਲਾ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਟਕਸਾਲੀ) ਛੱਡ ਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਬ) ਵੱਲੋਂ ਅਜਨਾਲਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ। #ਜਗਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਛੱਡ ਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵੱਲੋਂ ਜਲੰਧਰ ਕੈਂਟ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ। #ਜੀਤਮੋਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੋਂ ੧ ਆਜਾਦ ਤੇ ਫਿਰ ੨ ਵਾਰ ਕਾਂਗਰਸ ਤੇ ੧ ਵਾਰ ਅਕਾਲੀ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹੇ। ੨੦੧੭ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਹਾਰ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਫਿਰ ਅਕਾਲੀ ਟਿਕਟ ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੇ। #ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਭੱਟੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਵਲੋਂ ਬੱਲੂਆਣਾ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਵਾਰ ਬਠਿੰਡਾ ਦੇਹਾਤੀ ਤੋਂ ਅਕਾਲੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਹਨ। #ਜਗਮੀਤ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਕਾਂਗਰਸ ਵਲੋਂ ਮੈਂਬਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਰਹੇ, ਫ਼ਿਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ' ਚ ਗਏ। 2019 ਵਿੱਚ ਉਹ ਫ਼ਿਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ 'ਚ ਪਰਤੇ ਤੇ ਮੌੜ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ। #ਕੈਪਟਨ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ 2022 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਤੋਂ ਹੋਣਗੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਜੋ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਛੱਡ ਕੇ ਆਏ<ref>[[https://zeenews.india.com/hindi/zeephh/punjab/captain-harminder-singh-will-be-the-akali-dal-candidate-from-sultanpur-lodhi/1000803/amp|title={{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਮਈ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ਸੀਨੀਅਰ ਕਾਂਗਰਸ ਆਗੂ ਅਤੇ ਮਿਲਕਫੈੱਡ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਕੈਪਟਨ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੱਜ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਪੱਲਾ ਫ਼ੜ ਲਿਆ ਹੈ।]]</ref> '''(ੲ) ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ''' === ੩. ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਅਤੇ ਭਤੀਜਾਵਾਦ === ==== (ੳ) ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਬਾਦਲ) ==== # ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ [[ਪਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ|ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ]] ਦੇ ਪੁੱਤਰ [[ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ]] ਜੋ ਕਿ [[ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ (ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ-ਹਲਕਾ)|ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ]] ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਬੀਬੀ [[ਹਰਸਿਮਰਤ ਕੌਰ ਬਾਦਲ]] ਜੋ ਬਠਿੰਡਾ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹਨ , ਉਹ [[ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਜਲਾਲਾਬਾਦ]] ਤੋਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਲੜਨਗੇ।<ref>{{Cite web|date=15 March 2021|title=Sukhbir Badal: Will contest from Jalalabad in 2022 Punjab polls|url=https://www.indianexpress.com/article/india/sukhbir-badal-will-contest-from-jalalabad-in-2022-punjab-polls-7228488/lite/|url-status=live}}</ref> # ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ [[ਤੋਤਾ ਸਿੰਘ]] ਧਰਮਕੋਟ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਬਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੋਗਾ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜਨਗੇ।<ref>{{Cite web|date=6 December 2016|title=Father, son get SAD tickets from Moga, partymen doubt their winnability|url=https://www.indianexpress.com/article/india/punjab-2017-elections-father-son-get-sad-tickets-from-moga-partymen-doubt-their-winnability-4412726/lite/|url-status=live|access-date=16 November 2021}}</ref> #[[ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ-ਹਲਕਾ)|ਸ਼੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]] ਤੋਂ ਸਾਬਕਾ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਮੈਂਬਰ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਰਾਜਰਾ ਨੂੰ [[ਘਨੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਘਨੌਰ]] ਤੋਂ ਟਿਕਟ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਬੇਟਾ ਹਰਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ ਨੂੰ [[ਸਨੌਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ|ਸਨੌਰ]] ਤੋਂ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਦਾ ਐਲਾਨ [[ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ]] ਨੇ ਕੀਤਾ।<ref>{{Cite web|title=Ticket to Chandumajra- resentment in SAD leaders over ticket allocation|url=https://www.royalpatiala.in/ticket-to-chandumajra-resentment-in-sad-leaders-over-ticket-allocation/amp/|url-status=live}}</ref> '''(ਅ) ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ''' '''(ੲ) ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ''' === ੪. ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਅਮੀਰ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ === ਇਸ ਵਾਰ ਅੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਧਾਇਕ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹਨ। '''सबसे कर्जाई विधायक''' * '''राणा गुरजीत सिंह, कांग्रेस :''' 71 करोड़ * '''अमन अरोड़ा, AAP :''' 22 करोड़ * '''राणा इंद्र प्रताप सिंह, निर्दलीय :''' 17 करोड़ ''' ਸਿੱਖਿਆ :''' {| class="wikitable sortable" !ਨੰ. !ਸਿੱਖਿਆ !ਵਿਧਾਇਕ |- |੧. |5 ਵੀਂ ਪਾਸ |1 |- |੨. |8 ਵੀਂ ਪਾਸ |3 |- |੩. |10 ਵੀਂ ਪਾਸ |17 |- |੪. |12 ਵੀਂ ਪਾਸ |24 |- |੫. |ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ |21 |- |੬. |ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ |23 |- |੭. |ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ |21 |- |੮. |ਪੀ.ਐੱਚ.ਡੀ. |2 |- |੯. |ਡਿਪਲੋਮਾ ਹੋਲਡਰ |5 |} '''ਉਮਰ:''' {| class="wikitable sortable" !ਨੰ. !ਵਿਧਾਇਕ !ਸੰਖਿਆ |- |੧. |25-30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਇਕ |3 |- |੨. |31-40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਇਕ |21 |- |੩. |41-50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਇਕ |37 |- |੪. |51-60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਇਕ |33 |- |੫. |61-70 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਇਕ |21 |- |੬. |71-80 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਇਕ |2 |} === ੫. ਸ਼ੁੱਧਤਾ/ ਜਾਤ-ਪਾਤ === === ੬. ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੀ ਘਾਟ === === ੭. ਅਪਰਾਧੀ === === ੮. ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ === === ੧੦. ਵਿਧਾਇਕ ਜਾਣਕਾਰੀ === {| class="wikitable sortable" !ਨੰ !ਵਿਧਾਇਕ<ref>{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/local/punjab/news/punjab-assembly-sessionoath-will-be-administered-to-117-mlas-new-cm-bhagwant-mann-129523235.html|title=ਵਿਧਾਇਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ 2022 ਚੌਣਾਂ}}</ref> !ਸੰਖਿਆ |- |੧. |ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ |90 |- |੨. |ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ |17 |- |੩. |ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ |6 |- |੪. |ਚੌਥੀ ਵਾਰ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ |3 |- |੫. |ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ |1 |} ==ਚੌਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ== === ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਗਠਨ === [[ਤਸਵੀਰ:Bhagwant_Mann_taking_oath_as_Punjab_Chief_Minister_in_2022.jpg|thumb|ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 17ਵੇੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਮਾਰਚ 2022 ਨੂੰ ਹਲਫ਼ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ।]] === ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ === ==ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ== [[ਮਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ]] [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2027]] [[2020 ਦੇ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ]] [[ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੌਣਾਂ 2019]] [[ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2024]] [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਚੋਣਾਂ (ਲੋਕ ਸਭਾ ਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ)]] [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ|ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਸੂਚੀ]] [[ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ 2020 -2021]] [[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਮੁਨਸੀਪਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਚੌਣਾਂ 2021]] [[2022 ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ]] ==ਹਵਾਲੇ== dq7o9f4ezjxssljy16b2sia9eol2kbl 2 137556 611682 611629 2022-08-21T01:05:59Z Simranjeet Sidhu 8945 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" |- ! colspan=3| 1^st round: 07.10.2021–14.01.2022 !! colspan=3| 2^nd round: 15.01.2022–24.04.2022 !! colspan=3 | 3^rd round: 25.04.2022–02.08.2022 !! colspan=3 | 4^th round: 03.08.2022– !! colspan=3 | 5^th round: |- ! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date |- | 1 || [[pa:ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ|ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ]] || 07.10.2021 || 101 || [[ਰਿਚਰਡ ਐਬਲ]]|| 15.01.2022 || 201 || [[ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਇਤਿਹਾਸ]]|| 25.04.2022 || 301|| [[ਰੌਬਿਨ ਹਾਰਡੀ (ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਲੇਖਕ)]]||03.08.2022 | | | |- | 2 || [[pa:ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ|ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ]] || 08.10.2021 || 102 || [[ਨਾਵਿਆ ਸਿੰਘ]]||16.01.2022 || 202|| [[ਕਾਟਜਾ ਬਲਿਚਫੀਲਡ]]||26.04.2022 |302 |[[ਤਾਨੀਆ ਹਫ਼]] |04.08.2022 | | | |- | 3 || [[pa:ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ|ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ]] || 09.10.2021 || 103 || [[ਨੋਨੀ ਸਲਮਾ]]||17.01.2022 |203 |[[ਕਲਿੰਟ ਅਲਬਰਟਾ]] |27.04.2022 |303 |[[ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ]] |05.08.2022 | | | |- | 4 || [[ਹੇਜ਼ਲ ਬਾਰਨਸ]]||10.10.2021 || 104 || [[ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਜਮਾਲ]]||18.01.2022 |204 |[[ਬ੍ਰੈਡ ਫਰੇਜ਼ਰ]] |28.04.2022 |304 |[[ਪੰਡਕਾ]] |06.08.2022 | | | |- | 5 || [[ਨਜਮਾ ਕੌਸਰੀ]]||11.10.2021 || 105 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਬੰਕਰ]]||19.01.2022 |205 |[[ਸੋਮਨ ਚੈਨਾਨੀ]] |29.04.2022 |305 |[[ਲੂਕਸ ਧੋਂਟ]] |07.08.2022 | | | |- | 6 || [[ਨਿਕੋਲ ਕੋਨ]]||12.10.2021 || 106 || [[ਜੋਸ ਚਾਰਲਸ]]||20.01.2022 |206 |[[ਟ੍ਰੇਵਰ ਬੈਂਥਮ]] |30.04.2022 |306 |[[ਮਾਨੋਲੋ ਕਾਰੋ]] |08.08.2022 | | | |- | 7 || [[ਤਾਇਗਾ ਇਸ਼ੀਕਾਵਾ]]||13.10.2021 || 107 || [[ਜੂਨੋ ਬਿਰਚ]]||21.01.2022 |207 |[[ਪੀ.ਜੇ. ਕਾਸਟੇਲਨੇਟਾ]] |01.05.2022 |307 |[[ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ]] |09.08.2022 | | | |- | 8 || [[ਸਾਈਮਨ ਡਨ]]||14.10.2021 || 108 || [[ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ]]||22.01.2022 |208 |[[ਜੌਨ ਅਗਸਤ]] |02.05.2022 |308 |[[ਜੋ ਬਲਾਸ]] |10.08.2022 | | | |- | 9 || [[ਟੈਰੀ ਬੌਮ]]||15.10.2021 || 109 || [[ਲੈਸੀ ਗ੍ਰੀਨ]]||23.01.2022 |209 |[[ਟੋਨੀ ਗ੍ਰਾਫੀਆ]] |03.05.2022 |309 |[[ਹੈਰੀ ਬੁਸ਼ (ਕਲਾਕਾਰ)]] |11.08.2022 | | | |- | 10 || [[ਅਖਿਲ ਕਟਿਆਲ]]||16.10.2021 || 110 || [[ਮਿਲਾ ਜੈਮ]]||24.01.2022 |210 |[[ਹਿਜੜਾ ਫ਼ਾਰਸੀ]] |04.05.2022 |310 |[[ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ]] |12.08.2022 | | | |- | 11 || [[ਲੀਆ ਜੌਨਸਨ]]||17.10.2021 || 111 || [[ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼]]||25.01.2022 |211 |[[ਖਾਨੀਥ]] |05.05.2022 |311 |[[ਟੌਮ ਬਿਆਂਚੀ]] |13.08.2022 | | | |- | 12 || [[ਐਲੀ ਬਕਿਨ]]||18.10.2021 || 112 || [[ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ]]||26.01.2022 |212 |[[ਅਲੀ ਫਜ਼ਲੀ ਮੋਨਫ਼ੇਅਰਡ]] |06.05.2022 |312 |[[ਡੈਨੀਅਲ ਬਾਉਰ (ਮੇਕ-ਅੱਪ ਕਲਾਕਾਰ)]] |14.08.2022 |- | 13 || [[ਕੈਥਰੀਨ ਐਂਥਨੀ]]||19.10.2021 || 113 || [[ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਐਲਬੋਨ]]||27.01.2022 |213 |[[ਪੌਲ ਬਾਰਨਜ਼ (ਪਾਦਰੀ)]] |07.05.2022 |313 |[[ਹੈਦੀ ਸਾਦੀਆ]] |15.08.2022 |- | 14 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਇਰਵਿਨ]]||20.10.2021 || 114 || [[ਟ੍ਰੇਵੀ ਮੋਰਨ]]||28.01.2022 |214 |[[ਐਨਾ ਬ੍ਰਾਊਨ (ਵਕੀਲ)]] |08.05.2022 |314 |[[ਅਲੀਨਾ ਖਾਨ]] |16.08.2022 |- | 15 || [[ਜੈ ਬੈੱਲ (ਲੇਖਕ)]]||21.10.2021 || 115 || [[ਗੇਵਿਨ ਆਰਥਰ]]||29.01.2022 |215 |[[ਮੇਟੀ (ਜੈਂਡਰ)]] |09.05.2022 |315 |[[ਸ਼ਾਇਰਾ ਰਾਏ]] |17.08.2022 |- | 16 || [[ਸਾਰਾ ਹੈੱਸ]]||22.10.2021 || 116 || [[ਤਾਮਾਰਾ ਮਸਕਾਰਾ]]||30.01.2022 |216 |[[ਤੇਨਜ਼ਿਨ ਮਾਰੀਕੋ]] |10.05.2022 |316 |[[ਜ਼ੋਲਟਨ ਮੁਜਾਹਿਦ]] |18.08.2022 |- | 17 || [[ਗਲੋਰੀਆ ਜੋਸਫ਼]]||23.10.2021 || 117 || [[ਰਾਈਲੈਂਡ ਐਡਮਜ਼]]||31.01.2022 |217 |[[ਹਿਜੜੋਂ ਕਾ ਖਾਨਕਾਹ]] |11.05.2022 |317 |[[ਸੁਨੀਲ ਗੁਪਤਾ (ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰ)]] |19.08.2022 |- | 18 || [[ਰੌਦਾ ਮੋਰਕੋਸ]]||24.10.2021 || 118 || [[ਈਥਨ ਪੀਟਰਸ]]||01.02.2022 |218 |[[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਵਾਕ]] |12.05.2022 |318 |[[ਸਰੂਤੀ ਸੀਥਾਰਾ]] |20.08.2022 |- | 19 || [[ਜੈਨੀਨ ਫੁਲਰ]]||25.10.2021 || 119 || [[ਬੌਬੀ ਬਰਕ]]||02.02.2022 |219 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸਕਵੀਨ ਇੰਡੀਆ]] |13.05.2022 |319 |[[ਕਿਰਨ ਗਾਂਧੀ]] |21.08.2022 |- | 20 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਰਾਓ]]||26.10.2021 || 120 || [[ਬਿਲਾਲ ਹਸਾਨੀ]]||03.02.2022 |220 |[[ਅਵਧ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਇਡ]] |14.05.2022 |320 | |22.08.2022 |- | 21 || [[ਕਾਮੀ ਸਿਡ]]||27.10.2021 || 121 || [[ਰੇਡਾ ਕੈਰੇ]]||04.02.2022 |221 |[[ਭੋਪਾਲ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |15.05.2022 |321 | |23.08.2022 |- | 22 || [[ਬਿੰਦੀਆ ਰਾਣਾ]]||28.10.2021 || 122 || [[ਹੁਆਰੀ ਮਨਾਰ]]||05.02.2022 |222 |[[ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਨਾਮਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |16.05.2022 |322 | |24.08.2022 |- | 23 || [[ਈਸਾ ਫਾਜ਼ਲੀ]]||29.10.2021 || 123 || [[ਮਿਸ ਫੇਮ]]||06.02.2022 |223 |[[ਗੁੜਗਾਓਂ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |17.05.2022 |323 | |25.08.2022 |- | 24 || [[ਅਰਾਧਿਆ ਖਾਨ]]||30.10.2021 || 124 || [[ਏਲਨ ਡੀਜੇਨਰਸ]]||07.02.2022 |224 |[[ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]] |18.05.2022 |324 | |26.08.2022 |- | 25 || [[ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ ਜੂਨੀਅਰ]]||31.10.2021 || 125 || [[ਨਿਕੋਕਾਡੋ ਐਵੋਕਾਡੋ]]||08.02.2022 |225 |[[ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |19.05.2022 |325 | |27.08.2022 |- | 26 || [[ਸਬਰੀਨਾ ਜਾਲੀਸ]]||01.11.2021 || 126 || [[ਗ੍ਰੇਸ ਹਾਈਲੈਂਡ]]||09.02.2022 |226 |[[ਕੋਲਕਾਤਾ ਰੈਂਬੋ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |20.05.2022 |326 | |28.08.2022 |- | 27 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਓਲੀਵਰ]]||02.11.2021 || 127 || [[ਜੇਮਸ ਮੈਨਸਫੀਲਡ]]||10.02.2022 |227 |[[ਗੁਜਰਾਤ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |21.05.2022 |327 | |29.08.2022 |- | 28 || [[ਨਯਾਬ ਅਲੀ]]||03.11.2021 || 128 || [[ਐਮਾ ਐਲਿੰਗਸਨ]]||11.02.2022 |228 |[[ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |22.05.2022 |328 | |30.08.2022 |- | 29 || [[ਬੇਲਾ ਗਲਹੋਸ]]||04.11.2021 || 129 || [[ਬੌਬ ਏਵੀਅਨ]]||12.02.2022 |229 |[[ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਗੁਹਾਟੀ]] |23.05.2022 |329 | |31.08.2022 |- | 30 || [[ਮਾਹਰ ਸਾਬਰੀ]]||05.11.2021 || 130 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਐਂਬਰੋਸੀ]]||13.02.2022 |230 |[[ਕੁਈਰ ਗੁਲਾਬੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਜੈਪੁਰ]] |24.05.2022 |330 | |01.09.2022 |- | 31 || [[ਜੋਸਫ਼ ਬੀਮ]]||06.11.2021 || 131 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਕੈਲਵੋ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||14.02.2022 |231 |[[ਪਟਨਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |25.05.2022 |331 | |02.09.2022 |- | 32 || [[ਐਲਨ ਬ੍ਰੇਅ]]||07.11.2021 || 132 || [[ਐਲਿਸ ਲਿਟਲ]]||15.02.2022 |232 |[[ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]] |26.05.2022 |332 | |03.09.2022 |- | 33 || [[ਜੌਨ ਬਟਲਰ (ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ)]]||08.11.2021 || 133 || [[ਜਿਮ ਫਾਲ]]||16.02.2022 |233 |[[ਔਰੇਂਜ ਸਿਟੀ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |27.05.2022 |333 | |04.09.2022 |- | 34 || [[ਮਰੀਅਮ ਗੁਰਬਾ]]||09.11.2021 || 134 || [[ਜੂਲੀਆ ਹੋਰਵਥ]]||17.02.2022 |234 |[[ਇਜ਼ਮੀਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |28.05.2022 |334 | |05.09.2022 |- | 35 || [[ਅਮੇਲੀਆ ਐਲਿਸ]]||10.11.2021 || 135 || [[ਜੈਕਸਨ ਬਰਡ (ਲੇਖਕ)]]||18.02.2022 |235 |[[ਨਾਈਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |29.05.2022 |335 | |06.09.2022 |- | 36 || [[ਸੁਨੀਤੀ ਨਾਮਜੋਸ਼ੀ]]||11.11.2021 || 136 || [[ਏਲੇ ਮਿਲਜ਼]]||19.02.2022 |236 |[[ਈਰਾਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਡੇ]] |30.05.2022 |336 | |07.09.2022 |- | 37 || [[ਡੈਨਾ ਗੋਲਡਬਰਗ]]||12.11.2021 || 137 || [[ਬ੍ਰੈਡ ਮੋਂਡੋ]]||20.02.2022 |237 |[[ਕੁਈਰ ਅਜ਼ਾਦੀ ਮੁੰਬਈ]] |31.05.2022 |337 | |08.09.2022 |- | 38 || [[ਲਇਰਾ ਮੈਕੀ]]||13.11.2021 || 138 || [[ਬ੍ਰੀ ਏਸਰਿਗ]]||21.02.2022 |238 |[[ਲੈਥਲ ਲੈਸਬੀਅਨ]] |01.06.2022 |338 | |09.09.2022 |- | 39 || [[ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ]]||14.11.2021 || 139 || [[ਕਿਮੋਰਾ ਬਲੈਕ]]||22.02.2022 |239 |[[ਜ਼ਿੰਦੀਕ]] |02.06.2022 |339 | |10.09.2022 |- | 40 || [[ਓਨਿਰ]]||15.11.2021 || 140 || [[ਜੌਹਨ ਅਲਕੋਰਨ (ਗਾਇਕ)]]||23.02.2022 |240 |[[ਗੇਅ ਬੰਬੇ]] |03.06.2022 |340 | |11.09.2022 |- | 41 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਿਨ ਬੇਕਰ]]||16.11.2021 || 141 || [[ਅੰਜੀਮਾਈਲ]]||24.02.2022 |241 |[[ਅਭਿਮਾਨੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |04.06.2022 | | | |- | 42 || [[ਰਿਤੂ ਡਾਲਮੀਆ]]||17.11.2021 || 142 || [[ਅਮੋਨ (ਪਹਿਲਵਾਨ)]]||25.02.2022 |242 |[[ਕੁਈਰ ਸਿਟੀ ਸਿਨੇਮਾ]] |05.06.2022 | | | |- | 43 || [[ਮੈਕਸਿਮ ਮਜ਼ੂਮਦਾਰ]]||18.11.2021 || 143 || [[ਡਿਰਕ ਬਾਚ]]||26.02.2022 |243 |[[ਕੁਈਰ ਚੇਨਈ ਕ੍ਰੋਨੀਕਲਜ਼]] |06.06.2022 | | | |- | 44 || [[ਵਸੁਧੇਂਦਰਾ]]||19.11.2021 || 144 || [[ਕਲਾਉਡੀਆ ਐਲਨ]]||27.02.2022 |244 |[[ਮੁਸਕੋਕਾ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |07.06.2022 | | | |- | 45 || [[ਡੇਵਿਡ ਡੇਨਸਨ]]||20.11.2021 || 145 || [[ਬੈਟੀਨਾ ਹੋਪ]]||28.02.2022 |245 |[[ਜੀਲੋਂਗ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |08.06.2022 | | | |- | 46 || [[ਜੇਕ ਐਟਲਸ]]||21.11.2021 || 146 || [[ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਬੁਰਲਾਕੋਵ]]||01.03.2022 |246 |[[ਟੋਰਾਂਟੋ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |09.06.2022 | | | |- | 47 || [[ਆਰਥਰ ਮਾਰੀਆਨੋ]]||22.11.2021 || 147 || [[ਮੈਨਫ੍ਰੇਡ ਸਾਲਜ਼ਗੇਬਰ]]||02.03.2022 |247 |[[ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |10.06.2022 | | | |- | 48 || [[ਜੋਸ਼ ਕੈਵਾਲੋ]]||23.11.2021 || 148 || [[ਕਰਡਿਨ ਓਰਲਿਕ]]||03.03.2022 |248 |[[ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |11.06.2022 | | | |- | 49 || [[ਰੇਨੀ ਫੋਰਥ]]||24.11.2021 || 149 || [[ਡੇਵਿਡ ਫਰਨੀਸ਼]]||04.03.2022 |249 |[[ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |12.06.2022 | | | |- | 50 || [[ਕ੍ਰਿਸ ਬਰਲੇ]] ||25.11.2021 || 150 || [[ਜੇਮਸ ਬਰਗ]]||05.03.2022 |250 |[[ਗੇਜ਼ (ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸ਼ਵ)]] |13.06.2022 | | | |- | 51 || [[ਅਮੀਨੀ ਫੋਨੂਆ]]||26.11.2021 || 151 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਗੋਰਨਿਕ]]||06.03.2022 |251 |[[ਇੰਡੀਗਨੇਸ਼ਨ]] |14.06.2022 | | | |- | 52 || [[ਐਲਿਸ ਆਸਟਨ]]||27.11.2021 || 152 || [[ਅਲਬਰੇਚਟ ਬੇਕਰ]]||07.03.2022 |252 |[[ਚੇਨਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |15.06.2022 | | | |- | 53 || [[ਲੀ ਪੀਅਰਟ]]||28.11.2021 || 153 || [[ਬਿਲੀ ਲਵ]]||08.03.2022 |253 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵੇਲਜ਼]] |16.06.2022 | | | |- | 54 || [[ਮੈਟ ਲਲਾਨੋ]]||29.11.2021 || 154 || [[ਮਾਰਕ ਐਸ਼ਟਨ]]||09.03.2022 |254 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ]] |17.06.2022 | | | |- | 55 || [[ਰਿਆਨ ਬਟਲਰ]]||30.11.2021 || 155 || [[ਮੀਆ ਇਜ਼ਾਬੇਲਾ]]||10.03.2022 |255 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਗਲੋਬਲ]] |18.06.2022 | | | |- | 56 || [[ਡਾਨਾ ਓਲਮਰਟ]]||01.12.2021 || 156 || [[ਮੋਰਟੀ ਡਾਇਮੰਡ]]||11.03.2022 |256 |[[ਪੈਰਿਸ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |19.06.2022 | | | |- | 57 || [[ਆਸੀ ਅਜ਼ਰ]]||02.12.2021 || 157 || [[ਸਕਿਨ ਡਾਇਮੰਡ]]||12.03.2022 |257 |[[ਬਰਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |20.06.2022 | | | |- | 58 || [[ਰਾਹੁਲ ਮਹਿਤਾ]]||03.12.2021 || 158 || [[ਜੀਆਨਾ ਫਾਈਨ]]||13.03.2022 |258 |[[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਆਰਟਸ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |21.06.2022 | | | |- | 59 || [[ਇਵਾਂਕਾ ਦਾਸ]]||04.12.2021 || 159 || [[ਜੌਨੀ ਰੈਪਿਡ]]||14.03.2022 |259 |[[ਮਿਸ ਟੀ ਵਰਲਡ]] |22.06.2022 | | | |- | 60 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਕੌਫੀ]]||05.12.2021 || 160 || [[ਵੇਰਾ ਹੋਲਮੇ]]||15.03.2022 |260 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਅਲਬਾਨੀਆ]] |23.06.2022 | | | |- | 61 || [[ਐਮਾ ਪੋਰਟਨਰ]]||06.12.2021 || 161 || [[ਸ਼ੈਲੀ ਕਿੰਗ]]||16.03.2022 |261 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਆਇਰਲੈਂਡ]] |24.06.2022 | | | |- | 62 || [[ਜੈਫਰੀ ਰਿਚਮੈਨ]]||07.12.2021 || 162 || [[ਰਹੋਨਾ ਕੈਮਰਨ]]||17.03.2022 |262 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ 2017]] |25.06.2022 | | | |- | 63 || [[ਮਨਿਲ ਸੂਰੀ]]||08.12.2021 || 163 || [[ਜੌਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ]]||18.03.2022 |263 |[[ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |26.06.2022 | | | |- | 64 || [[ਗੌਤਮ ਰਾਘਵਨ]]||09.12.2021 || 164 || [[ਬੈਥਨੀ ਬਲੈਕ]]||19.03.2022 |264 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ]] |27.06.2022 | | | |- | 65 || [[ਮਿਸ਼ੇਲ ਗੁਰੇਵਿਚ]]||10.12.2021 || 165 || [[ਇੰਡੀਆ ਸਮਰ]]||20.03.2022 |265 |[[ਹੈਮਬਰਗ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |28.06.2022 | | | |- | 66 || [[ਅਨੀਸ਼ ਸੇਠ]]||11.12.2021 || 166 || [[ਪੇਚੇ ਡੀ]]||21.03.2022 |266 |[[ਕੋਲੋਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |29.06.2022 | | | |- | 67 || [[ਡੀਨ ਅੱਤਾ]]||12.12.2021 || 167 || [[ਡੀਲੋਨ]]||22.03.2022 |267 |[[ਵੈਸਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |30.06.2022 | | | |- | 68 || [[ਫਰਜ਼ਾਨਾ ਡਾਕਟਰ]]||13.12.2021 || 168 || [[ਡੇਜ਼ੀ ਈਗਨ]]||23.03.2022 |268 |[[ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ]] |01.07.2022 | | | |- | 69 || [[ਕੌਸਰ ਮੁਹੰਮਦ]]||14.12.2021 || 169 || [[ਲੀਓ ਫੋਰਡ]]||24.03.2022 |269 |[[ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |02.07.2022 | | | |- | 70 || [[ਕਾਜ਼ਿਮ ਅਲੀ]]||15.12.2021 || 170 || [[ਜੇਮਸ ਐਮਸਟਰ]]||25.03.2022 |270 |[[ਰੈਂਬੋ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |03.07.2022 | | | |- | 71 || [[ਜੂਡਿਥ ਫਰੈਂਕ]]||16.12.2021 || 171 || [[ਆਲੀਆ ਸ਼ੌਕਤ]]||26.03.2022 |271 |[[ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ]] |04.07.2022 | | | |- | 72 || [[ਮਾਰਗੀ ਐਡਮ]]||17.12.2021 || 172 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਨ ਕਿਸ਼]]||27.03.2022 |272 |[[ਪ੍ਰਾਈਡ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |05.07.2022 | | | |- | 73 || [[ਸਿਧਾਰਥ ਗਰਗ]]||18.12.2021 || 173 || [[ਮਾਇਕ ਜਿਨ]]||28.03.2022 |273 |[[ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ]] |06.07.2022 | | | |- | 74 || [[ਦਿਨੇਸ਼ ਭੁਗਰਾ]]||19.12.2021 || 174 || [[ਅਨੀਤਾ ਲੋ]]||29.03.2022 |274 |[[ਗੇਅਲਿਬ]] |07.07.2022 | | | |- | 75 || [[ਡਾਅਨ ਐਡਮਜ਼]]||20.12.2021 || 175 || [[ਤਾਨਿਆ ਕੰਪਾਸ]]||30.03.2022 |275 |[[ਫੈਮਲੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ]] |08.07.2022 | | | |- | 76 || [[ਅਗਸਤ ਐਮਸ]]||21.12.2021 || 176 || [[ਪੌਲ ਮੇਂਡੇਜ਼]]||31.03.2022 |276 |[[ਗੇਅ ਡਾਕਟਰਜ਼ ਆਇਰਲੈਂਡ]] |09.07.2022 | | | |- | 77 || [[ਡਾਇਨਾ ਐਸ਼]]||22.12.2021 || 177 || [[ਬੇਨ ਹੰਟੇ]]||01.04.2022 |277 |[[ਜੈਕੀ ਮਾਲਟਨ]] |10.07.2022 | | | |- | 78 || [[ਰੇਚਲ ਫਾਰਮਰ]]||23.12.2021 || 178 || [[ਮੋਬੀਨ ਅਜ਼ਹਰ]]||02.04.2022 |278 |[[ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ]] |11.07.2022 | | | |- | 79 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਗਨਾਤਰਾ]]||24.12.2021 || 179 || [[ਸਾਰਾਹ ਸਟੀਰਕ]]||03.04.2022 |279 |[[ਏਲਾ ਹੰਟ]] |12.07.2022 | | | |- | 80 || [[ਮਾਰਲੀਨ ਗੋਰਿਸ]]||25.12.2021 || 180 || [[ਜੁਲ ਮਾਰੋਹ]]||04.04.2022 |280 |[[ਲੀਹ ਹਾਰਵੇ]] |13.07.2022 | | | |- | 81 || [[ਡੀਆਨਾ ਅਰਬੇਨੀਨਾ]]||26.12.2021 || 181 || [[ਈਵਾਨ ਗ੍ਰੀਰ]]||05.04.2022 |281 |[[ਰੋਏ ਰੋਲੈਂਡ]] |14.07.2022 | | | |- | 82 || [[ਰਵੀਨਾ ਅਰੋੜਾ]]||27.12.2021 || 182 || [[ਰਿਆਨ ਹੋਲਮਜ਼]]||06.04.2022 |282 |[[ਰੌਸ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ]] |15.07.2022 | | | |- | 83 || [[ਹਿਤੇਨ ਨੂਨਵਾਲ]]||28.12.2021 || 183 || [[ਕਲੋਵਿਸ ਰਫਿਨ]]||07.04.2022 |283 |[[ਬਸੀਰਾ ਖਾਨ]] |16.07.2022 | | | |- | 84 || [[ਪ੍ਰਗਤੀ ਸਿੰਘ]]||29.12.2021 || 184 || [[ਟੌਮੀ ਨਟਰ]]||08.04.2022 |284 |[[ਅੰਜਾਰੀ]] |17.07.2022 | | | |- | 85 || [[ਰੋਹਿਤ ਖੋਸਲਾ]]||30.12.2021 || 185 || [[ਟੇਡ ਟਿਨਲਿੰਗ]]||09.04.2022 |285 |[[ਬਤ ਕੋਲ (ਸੰਸਥਾ)]] |18.07.2022 | | | |- | 86 || [[ਮਾਇਆ ਦ ਡਰੈਗ ਕੁਈਨ]]||31.12.2021 || 186 || [[ਜੂਲੀਅਨ ਬੇਕਰ]]||10.04.2022 |286 |[[ਹਵਰੁਤਾ (ਸੰਸਥਾ)]] |19.07.2022 | | | |- | 87 || [[ਮੇਗ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ]]||01.01.2022 || 187 || [[ਡੇਵਿਡ ਐਮਸ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||11.04.2022 |287 |[[ਹਾਮਦ ਸਿੰਨੋ]] |20.07.2022 | | | |- | 88 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਗਿਲਬਰਟ]]||02.01.2022 || 188 || [[ਬਰਟ ਆਰਚਰ]]||12.04.2022 |288 |[[ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ]] |21.07.2022 | | | |- | 89 || [[ਏਸਥਰ ਭਾਰਤੀ]]||03.01.2022 || 189 || [[ਫਿਨ ਅਰਗਸ]]||13.04.2022 |289 |[[ਜਿਲ ਐਂਡਰਿਊ]] |22.07.2022 | | | |- | 90 || [[ਦੀਪਕ ਭਾਰਗਵ]]||04.01.2022 || 190 || [[ਜੇਰੇਡ ਆਲਮਨ]]||14.04.2022 |290 |[[ਜੇਮਸ ਬੇਲੀ]] |23.07.2022 | | | |- | 91 || [[ਰੇ ਅਘਯਾਨ]]||05.01.2022 || 191 || [[ਡੈਨੀਅਲ ਕਾਰਟੀਅਰ]]||15.04.2022 |291 |[[ਐਨੀ ਗੁਗਲੀਆ]] |24.07.2022 | | | |- | 92 || [[ਐਡਮ ਆਲ]]||06.01.2022 || 192 || [[ਕੇਵਿਨ ਐਲੀਸਨ]]||16.04.2022 |292 |[[ਪੌਲ ਵਿਰਟਜ਼]] |25.07.2022 | | | |- | 93 || [[ਆਰਤੀ ਅਗਰਵਾਲ (ਵਿਗਿਆਨੀ)]]||07.01.2022 || 193 || [[ਡਿਕ ਕਲੇਅਰ]]||17.04.2022 |293 |[[ਜੈਸਿਕਾ ਪਲੱਟ]] |26.07.2022 |393 | | |- | 94 || [[ਭੂਪੇਨ ਖੱਖੜ]]||08.01.2022 || 194 || [[ਸੇਬ ਕਾਸਤਰੋ]]||18.04.2022 |294 |[[ਲੁਈ ਸੈਂਡ]] |27.07.2022 |394 | | |- | 95 || [[ਐਨੀ ਆਸ਼ੀਮ]]||09.01.2022 || 195 || [[ਹੈਂਕ ਚੇਨ]]||19.04.2022 |295 |[[ਐਂਡਰਿਆ ਯੀਅਰਵੁੱਡ]] |28.07.2022 |395 | | |- | 96 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਡ੍ਰੈਗਨ]]||10.01.2022 || 196 || [[ਅਬਦੁ ਅਲੀ]]||20.04.2022 |296 |[[ਬੈਟੀ ਬੈਕਸਟਰ]] |29.07.2022 |396 | | |- | 97 || [[ਚੱਕੀ ਬਾਰਟੋਲੋ]]||11.01.2022 || 197 || [[ਸਲਵਾਡੋਰ ਕੈਲਵੋ]]||21.04.2022 |297 |[[ਟੇਡ ਨੌਰਥ]] |30.07.2022 |397 | | |- | 98 || [[ਜੈਕ ਬਾਰਨ]]||12.01.2022 || 198 || [[ਬਲੈਕ ਸਪਾਰਕ]]||22.04.2022 |298 |[[ਰਿਚਰਡ ਹਰਮਨ]] |31.07.2022 |398 | | |- | 99 || [[ਅਡੱਲਟ ਮੋਮ]]||13.01.2022 || 199 || [[ਮਾਰਕ ਬਲੇਨ]]||23.04.2022 |299 |[[ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ]] |01.08.2022 |399 | | |- | 100 || [[ਕਾਰਲਾ ਐਂਤੋਨੇਲੀ]]||14.01.2022 || 200 || [[ਰਿਵਰ ਗਾਲੋ]]||24.04.2022 |300 |[[ਖਵਾਲ]] |02.08.2022 |400 | | |- |} ds3m8ts0o7bklcdq5vrl4ueetb68wef 0 144052 611676 611609 2022-08-20T17:50:11Z Hasanpreet singh 42862 ਇਕ ਗਲਤੀ ਸੋਧੀ , cut a little wrong information wikitext text/x-wiki ਇਹ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲੋਕਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ਦੇ ਇਸ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਹਨ - ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਵੇਖਿਆ ਹੈ , ਤਨਹਾਈ ਦਾ ਸਰਾਪ ਭੋਗਦਿਆਂ , ਹਕੀਕਤ , ਅਮਰੀਕਾ , ਉਡੀਕ ਦਾ ਸਰਾਪ ਭੋਗਦਿਆਂ , ਆਦਿ ਵਾਸੀ ਕੁੜੀ<ref>{{Cite book|title=ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ|first=ਡਾ ਜਗਤਾਰ|publisher=ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ|isbn=9789350684047|location=Chandigarh}}</ref> ==ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਵੇਖਿਆ ਹੈ== ਓਸ ਤੇ ਪੱਤੇ ਦੀ ਰਾਤੀਂ ਗੁਫ਼ਤਗੂ ਕੀ ਸੁਣੀ ਹੈ ਤੂੰ ਕਦੀ ? ਬੇਬਸੀ ਅਪਣੀ 'ਤੇ ਪਰਬਤ ਵੇਖਿਐ ਹਸਦਾ ਹੋਇਆ ਕੀ ਕਦੀ ਤੂੰ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ਧੁੱਪ ਅੰਦਰ ਉਡ ਰਿਹਾ ਤਿਤਲੀ ਦਾ ਰੰਗ ? ਕੀ ਕਦੀ ਵੇਖੀ ਹੈ ਘ੍ਹਾ ਬਾਰਸ਼ ਲਈ ਕਰਦੀ ਦੁਆ ? ਕੀ ਕਦੀ ਵੇਖੀ ਹੈ , ਪਰਵਾਸੀ ਪਰਿੰਦੇ ਦੇ ਪਰਾਂ ਅੰਦਰ ਉਦਾਸੀ ? ਅੱਖ ਅੰਦਰ ਆਲ੍ਹਣੇ ਦੀ ਤੜਪਦੀ ਹੋਈ ਉਮੀਦ ਕੀ ਕਦੀ ਵੇਖੀ ਹੈ ਪਿਆਸ ਹੋ ਰਹੀ ਥਲ ਵਿਚ ਸ਼ਹੀਦ ? ਜੇ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਚਿਹਰਾ ਨਾ ਵੇਖ ਜੇ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਜ ਤੀਕ ਤੂੰ ਸਾਬਤ ਰਹੀ ? ==ਤਨਹਾਈ ਦਾ ਸਰਾਪ ਭੋਗਦਿਆਂ== ਮੈਂ ਰਸੀਵਰ ਚੁਕ ਕੇ ਹੈਲੋ ਕਿਹਾ । ਬਹੁਤ ਹੀ ਕੋਈ ਨਰਮ ਹਾਸਾ ਹੱਸਿਆ ਮੈਂ ਕਿਹਾ , ‘ ਕੌਣ ਹੋ , ਕਿਸ ਨੂੰ ਹੈ ਮਿਲਣਾ? ’’ ‘ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਾ ਨਾ ਕੋਈ ਬਾਤ ਹੈ ਬਸ ਜ਼ਰਾ ਕੂ ਦਰਦ ਵਰਗੀ ਚੁੱਪ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦੀ ਖ਼ਾਤਿਰ ਫ਼ੋਨ ਕਰਨਾ ਸੀ ਜ਼ਰਾ ਸੋ ਕਰ ਲਿਆ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ , ਪੇਸ਼ੇ , ਨਾਮ ਤੋਂ ਵਾਕਿਫ਼ ਨਹੀ ਨਾ ਹੀ ਇਸਦੀ ਲੋੜ ਹੈ । ਪਰ ਤੁਸੀਂ! ਦਰਦ ਵਰਗੀ ਚੁੱਪ ਤੋੜਨ ਵਿਚ ਜੋ ਮੇਰਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤੈ ਸ਼ੁਕਰੀਆ । ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਨੀਂਦ ਵਿਚ ਜੋ ਵਿਘਨ ਪਾਇਐ ਖ਼ਿਮਾ ਕਰਨਾ ।’’ ==ਹਕੀਕਤ== ਫੇਰ ਆਏਗੀ ਉਹ ਇਕ ਦਿਨ ਗੁਟਕਦੀ ਬੱਤਖ਼ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰ ਕਿਸੇ ਹਾਲਤ 'ਚ ਵੀ ਪਾਣੀ ਪਰਾਂ ਤੇ ਪੈਣ ਨਾ ਦੇਵੇਗੀ ਉਹ । ਸੌ ਬਹਾਨੇ ਘੜੇਗੀ ਉੱਪਰੋਂ ਉੱਪਰੋਂ ਲੜੇਗੀ ਅਪਣੇ ਤੋਂ ਵੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਝੂਠ ਬੋਲੇਗੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ । ਜਾਣਦਾ ਬੁਝਦਾ ਵੀ ਸਭ ਕੁਝ ਕੁਝ ਪਲਾਂ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮੈਂ ਅਪਣਾ ਲਵਾਂਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਵਾਰੀ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਝੂਠ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹੀ ਗੁਫ਼ਾ ਰਾਹੀਂ ਮੈਂ ਪੁੱਜਾਂ ਸੱਚ ਦੇ ਅੰਤਮ ਦੁਆਰ । ==ਅਮਰੀਕਾ== ਉਹ ਜਦੋਂ ਵੀ ਆਏਗਾ ਬੀਜ ਲੈ ਜਾਏਗਾ ਮੌਜ਼ੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਛੱਡ ਜਾਵੇਗਾ ਉਹ ਤਸਮੇਂ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਵਾਸਤੇ । ਉਹ ਜਦੋਂ ਵੀ ਆਏਗਾ ਬੀਜ ਲੈ ਜਾਏਗਾ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਉਹ ਸਾਰੇ , ਰੱਖ ਜਾਵੇਗਾ ਉਹ ਗੁਲਦਾਨਾਂ 'ਚ ਕੰਡੇ । ਉਹ ਜਦੋਂ ਵੀ ਆਏਗਾ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਹਰਫ਼ ਚਰ ਜਾਵੇਗਾ ਬਾਰੂਦੀ ਧੂੰਆਂ । ਬਸਤੀਆਂ ਪਹਿਨਣਗੀਆਂ ਬੰਕਰਾਂ ਦੇ ਫਿਰ ਲਿਬਾਸ ਸਾਡਿਆਂ ਖੇਤਾਂ 'ਚ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਕਤਬਿਆਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਆਵੇਗੀ ਨਜ਼ਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਖਿਲਰੇ ਅਧ-ਜਲੇ ਬਸਤੇ ਮਿਲਣਗੇ ਤੇ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਅੱਗ ਦੇ ਹੀ ਫੁਲ ਖਿਲਣਗੇ । ਸਰਦ ਪੈ ਜਾਵਣਗੇ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਆਂਦਰਾਂ ਵਿਚ ਭੁੱਖ ਦੌੜੇਗੀ ਚੁਫੇਰੇ ਸਭ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਆਲ੍ਹਣੇ ਪਾਏਗਾ ਧੂੰਆਂ ਦਸਤਕਾਂ ਨੂੰ ਦਰ ਉਡੀਕਣਗੇ ਤੇ ਗਲੀਆਂ ਪੈਛੜਾਂ ਨੂੰ । ਰੁਣ ਝੁਣੀ ਚਿੜੀਆਂ ਦੀ ਮੋਰਾਂ ਦੇ ਸੁਰੰਗੇ ਪਰ ਤੇ ਨਗਮੇਂ ਲੋਰੀਆਂ ਬਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਤੇ ਘੋੜੀਆਂ , ਦੋਹੇ , ਸੁਹਾਗ ਵੈਣ ਦੇ ਕੇ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਏ ਉਹ । ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਉਹ ਗਿਆ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ ਚਿਬ ਖੜਿੱਬਾ ਓਸ ਦਾ ਜੁਗ਼ਰਾਫ਼ੀਆ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਉਹ ਏਥੇ ਵੀ ਆਵੇ ? ==ਆਦਿ ਵਾਸੀ ਕੁੜੀ== ਘਣੇ ਜੰਗਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਦਿ ਵਾਸੀ ਇਕ ਕੁੜੀ ਬਿਨਾਂ ਭੈ ਤੇ ਕਿਸੇ ਡਰ ਤੋਂ ਮਿਰੇ ਕੋਲੋਂ ਗੁਜ਼ਰਦੀ ਮੁਸਕੁਰਾਉਂਦੀ ਹੈ । ਜ਼ਰਾ ਕੁ ਦੂਰ ਜਾ ਕੇ ਹੇਕ ਲਾ ਕੇ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ਮੈਂ ਜਿਸਦੇ ਅਰਥ ਸਮਝਣ ਤੋਂ ਅਜੇ ਆਰੀ । ਪਰ ਉਸਦੀ ਪੈੜ ਤੋਂ ਦਿਲ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਪੜ੍ਹ ਲਈ ਸਾਰੀ ਜੋ ਉਸਦੀ ਮੁਸਕਣੀ , ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਛਾਤੀ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ ਪਲ ਕੁ ਭਰ ਪਹਿਲਾਂ । ਮਗਰ ਅੱਗ ਦੇ ਸਫ਼ੇ 'ਤੇ ਗੀਤ ਲਿਖਣਾ ਥਲ 'ਚ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਊਠ ਲੱਦ ਕੇ ਤੁਰਨ ਤੋਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ । ==ਹਵਾਲੇ== h8dlvi8xkjxnv70juhqknbvi1o7zwm3 2 144111 611692 611643 2022-08-21T08:05:12Z Tamanpreet Kaur 26648 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" ! colspan="3" |1^st round: 18.08.2022–.0.2022 |- !No. !Article !Date |- |1 |[[ਬਿਰਤਾਂਤਕ ਕਵਿਤਾ]]‎ |18.08.2022 |- |2 |[[ਵਾਰਤਕ ਕਵਿਤਾ]] |19.08.2022 |- |3 |[[ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ]] |20.08.2022 |- |4 |[[Ikigai]] |21.08.2022 |- |5 | |22.08.2022 |- |6 | |23.08.2022 |- |7 | |24.08.2022 |- |8 | |25.08.2022 |- |9 | |26.08.2022 |- |10 | |27.08.2022 |- |11 | |28.08.2022 |} cbkvr1o6vovs0ab38rckdb726cbtlb4 611693 611692 2022-08-21T08:10:41Z Tamanpreet Kaur 26648 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" ! colspan="3" |1^st round: 18.08.2022–.0.2022 |- !No. !Article !Date |- |1 |[[ਬਿਰਤਾਂਤਕ ਕਵਿਤਾ]]‎ |18.08.2022 |- |2 |[[ਵਾਰਤਕ ਕਵਿਤਾ]] |19.08.2022 |- |3 |[[ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ]] |20.08.2022 |- |4 |[[Ikigai]] |21.08.2022 |- |5 | |22.08.2022 |- |6 | |23.08.2022 |- |7 | |24.08.2022 |- |8 | |25.08.2022 |- |9 | |26.08.2022 |- |10 | |27.08.2022 |- |11 | |28.08.2022 |- |12 | |29.08.2022 |- |13 | |30.08.2022 |- |14 | |31.08.2022 |- |15 | |01.09.2022 |- |16 | |02.09.2022 |- |17 | |03.09.2022 |} 1hkihjo9hc8fzz9oxytgg24hx9dc2ef 0 144142 611697 611642 2022-08-21T08:52:53Z Jagseer S Sidhu 18155 wikitext text/x-wiki [[ਤਸਵੀਰ:Christmas_tree_outside_Brisbane_City_Hall,_Australia_in_2020,_04.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Christmas_tree_outside_Brisbane_City_Hall%2C_Australia_in_2020%2C_04.jpg/300px-Christmas_tree_outside_Brisbane_City_Hall%2C_Australia_in_2020%2C_04.jpg|thumb|300x300px| ਦਸੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਟ੍ਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ]] [[ਤਸਵੀਰ:Statue_of_George_V_in_Brisbane,_2020.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Statue_of_George_V_in_Brisbane%2C_2020.jpg/150px-Statue_of_George_V_in_Brisbane%2C_2020.jpg|thumb|203x203px| ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਦੀ ਮੂਰਤੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਰਗ ਦਾ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਮੂਰਤੀ [[ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ]] ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।]] [[ਤਸਵੀਰ:Petrie_Tableau_sculpture_at_King_George_Square,_Brisbane,_2020.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Petrie_Tableau_sculpture_at_King_George_Square%2C_Brisbane%2C_2020.jpg/150px-Petrie_Tableau_sculpture_at_King_George_Square%2C_Brisbane%2C_2020.jpg|thumb|200x200px| ਪੈਟਰੀ ਝਾਂਕੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ]] '''ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ''' [[ਬ੍ਰਿਜ਼ਬਨ|ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ]], [[ਕਵੀਨਜ਼ਲੈਂਡ|ਕੁਈਨਜ਼ਲੈਂਡ]], [[ਆਸਟਰੇਲੀਆ|ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ]] ਵਿੱਚ ਐਡੀਲੇਡ ਸਟ੍ਰੀਟ ਅਤੇ ਐਨ ਸਟ੍ਰੀਟ (ਅਤੇ ਐਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਦੋ ਭਾਗਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ) ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਵਰਗ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਵਰਗ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। 1 ਜਨਵਰੀ 2004 ਨੂੰ, ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਹੈਰੀਟੇਜ ਰਜਿਸਟਰ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। == ਇਤਿਹਾਸ == === ਅਲਬਰਟ ਵਰਗ === ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਐਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਬੋਟੈਨਿਕ ਗਾਰਡਨ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਐਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਅਤੇ ਅਸਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੱਕ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਮਾਰਕੀਟ ਸਕੁਏਅਰ ਐਨ ਸਟਰੀਟ ਅਤੇ ਐਡੀਲੇਡ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਸੀ, ਅਲਬਰਟ ਸਟਰੀਟ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ। ਇਹ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਦਾ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ, ਜੋ 1930 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਨੂੰ ਅਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਐਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਇਸ ਚੌੜੇ ਹੋਏ ਖੇਤਰ, ਅਤੇ ਗਲੀ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਕੁਝ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਨਾਮ [[ਮਲਿਕਾ ਵਿਕਟੋਰੀਆ|ਰਾਣੀ ਵਿਕਟੋਰੀਆ]] ਦੇ ਪਤੀ [[ਸੈਕਸੇ-ਕੋਬਰਗ ਅਤੇ ਗੋਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਲਬਰਟ|ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਲਬਰਟ]] ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਆਇਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। [[ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]] ਕੋਲ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਏਅਰ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ-ਤਾਰੀਖ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=http://nla.gov.au/nla.pic-an23478002|title=Albert Street, showing the King George V monument and fountain before the City Hall, mountains beyond|website=nla.gov.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303182940/http://nla.gov.au/nla.pic-an23478002|archive-date=3 March 2016|access-date=15 April 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://nla.gov.au/nla.pic-an23208124|title=King George V Square and Town Hall, Brisbane|website=nla.gov.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303201205/http://nla.gov.au/nla.pic-an23208124|archive-date=3 March 2016|access-date=15 April 2018}}</ref> ਜਦੋਂ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਏਅਰ ਨੂੰ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਫੁਹਾਰੇ ਨੂੰ ਵਿੰਨਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1912 ਵਿੱਚ, ਫਿਰ ਐਲਬਰਟ ਸਕੁਆਇਰ 1912 ਦੀ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਆਮ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਸਥਾਨ ਸੀ। 15,000 ਤੋਂ ਵੱਧ [[ਮਜ਼ਦੂਰ-ਸੰਘ|ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟਾਂ]] ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਪਰਮਿਟ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਰਕੀਟ ਸਕੁਏਅਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ, ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਕਾਹਿਲ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਚਾਰਜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਬਲੈਕ ਫਰਾਈਡੇ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। === ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ === 1936 ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਰਗ ਨੂੰ ਉਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਚੌੜਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜੋ ਕਿ ਐਲਬਰਟ ਸਟਰੀਟ ਸੀ, ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ। [[ਕਾਂਸਾ|ਕਾਂਸੀ]] [[ਬੱਬਰ ਸ਼ੇਰ|ਸ਼ੇਰ]] [[ਮੂਰਤੀਕਲਾ|ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ]], ਜੋ ਕਿ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਦੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਦੀ "ਰੱਖਿਅਤ" ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਜਾਰਜ V ਦੀ [[ਯਾਦਗਾਰ]] ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਵੱਡੇ ਰੇਤਲੇ ਪੱਥਰਾਂ 'ਤੇ ਸਨ, ਜਿਸਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 1938 ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜਾ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ, ਟਰਾਲੀ-ਬੱਸ ਰੂਟ ਸਮੇਤ, 1969 ਤੱਕ ਚੌਂਕ ਰਾਹੀਂ ਚਲਦੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੜਕ ਮਾਰਗ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਬੰਦ ਸੀ। ਚੌਂਕ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਪਾਸੇ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਟੀ ਕਾਉਂਸਿਲ ਦੁਆਰਾ ਟਿਵੋਲੀ ਥੀਏਟਰ<ref>{{Cite web|url=http://cinematreasures.org/theaters/53151|title=Tivoli Theatre and Roof Garden in Brisbane, AU - Cinema Treasures|website=cinematreasures.org|access-date=2020-01-07}}</ref> ਅਤੇ ਹਾਈਬਰਨੀਅਨ ਬਿਲਡਿੰਗ ਸਮੇਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ<ref>{{Cite web|url=https://espace.library.uq.edu.au/view/UQ_734710|title=Urban Improvement in Brisbane between the Wars An Architectural History of the Widening of Adelaide Street 1924 to 1931|last=East|first=John W.|date=2019|website=espace.library.uq.edu.au|access-date=2020-01-07}}</ref> ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਭੂਮੀਗਤ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਕਾਰ ਪਾਰਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ 'ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਬੁੱਤਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਸ਼ੇਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ, ਬੁੱਤਾਂ ਅਤੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਤੰਗ ਲੇਨਵੇਅ ਹੈ (ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਕੇ। ਰੋਡਵੇਅ) ਸਰਕਾਰੀ ਵਾਹਨਾਂ (ਜਾਂ ਕੰਮ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ) ਦੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਲੰਘਣ ਲਈ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾਣ ਲਈ। ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਗੋਲ-ਆਕਾਰ ਦਾ ਫੁਹਾਰਾ ਵੀ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਇਤਾਕਾਰ-ਆਕਾਰ ਦਾ ਫੁਹਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। (2005-2007) ਸੋਕੇ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਆਇਤਾਕਾਰ-ਆਕਾਰ ਦੇ ਝਰਨੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਕੇ-ਰੋਧਕ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ "ਵਾਟਰਸੈਂਸ ਗਾਰਡਨ" ਦੁਆਰਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਸ਼ਹੂਰ [[ਕਵੀਨਜ਼ਲੈਂਡ|ਕਵੀਂਸਲੈਂਡਰਜ਼]] ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ "ਸਪੀਕਰਜ਼ ਕਾਰਨਰ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਟੀਲ ਰੱਡ (1868–1935), ਐਮਾ ਮਿਲਰ (1839–1917), ਅਤੇ ਸਰ ਚਾਰਲਸ ਲਿਲੀ (1830–1897) ਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਕਸਪੋ '88 ਸਾਈਟ ਤੋਂ ਕਾਂਸੀ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਰਗ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। === 2009 ਪੁਨਰ ਵਿਕਾਸ === ਅਕਤੂਬਰ 2009 ਵਿੱਚ ''ਨਵਾਂ'' ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ 16 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਪੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਰਗ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ UbrisJHD<ref name="Square">{{Cite web|url=http://www.news.com.au/couriermail/story/0,23739,26243055-3102,00.html|title=King George Square revamp sparks mixed reaction|last=Bruce McMahon|date=22 October 2009|publisher=www.couriermail.com.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20091024095148/http://www.news.com.au/couriermail/story/0,23739,26243055-3102,00.html|archive-date=24 October 2009|access-date=13 November 2009}}</ref> ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.news.com.au/national/king-george-square-revamp-sparks-mixed-reaction/story-e6frfkp9-1225789569834|title=King George Square revamp sparks mixed reaction|access-date=14 May 2015}}</ref> ਵਰਗ ਪੁਨਰ-ਵਿਕਾਸ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਕਾਰ ਪਾਰਕ ਦੇ ਭੂਮੀਗਤ ਹੇਠਲੇ ਦੋ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਬੱਸਵੇਅ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ। ਸਤ੍ਹਾ ਦੀ ਵਾਧੂ ਗਰਮੀ, ਚਮਕ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਛਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਲਈ ਮੁੜ-ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਦੀ ਭਾਰੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।<ref>Marissa Calligeros (26 October 2012). [http://www.brisbanetimes.com.au/queensland/king-george-square-too-hot-to-handle-20091026-hf07.html King George Square too hot to handle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121010164628/http://www.brisbanetimes.com.au/queensland/king-george-square-too-hot-to-handle-20091026-hf07.html|date=10 October 2012}}. Brisbane Times. Fairfax Media. Retrieved on 17 December 2012.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.couriermail.com.au/questnews/city/king-george-square-designer-wouldnt-change-a-thing-despite-calls-to-bring-back-the-grass/story-fn8m0qb4-1226555307824|title=King George Square designer wouldn't change a thing despite calls to bring back the grass|website=www.couriermail.com.au|access-date=14 May 2015}}</ref> <gallery widths="230" heights="170" style="float:left;margin:0em 0em 0em 0em;"> Brisbane General Strike 1912.jpg|[[1912 Brisbane general strike|1912 ਦੀ ਆਮ ਹੜਤਾਲ]] StateLibQld 1 110780 Anzac Day procession through Albert Square, Brisbane, ca. 1937.jpg|[en→pa]Anzac Day procession through Albert Square, 1937 StateLibQld 1 103094 Eleanor Roosevelt in Brisbane, Queensland, 1943.jpg|[en→pa]Eleanor Roosevelt in King George Square during [[World War II]], 1943 The Queen outside City Hall (8075899208).jpg|[en→pa]Elizabeth II during her [[Royal visits to Australia|1954 royal tour]] Pope John Paul II addressing the public, Brisbane City Hall, 25 November 1986.jpg|[en→pa]Pope John Paul II addressing the public, 1986 Brisbane Protest Sack Scomo! Fund Firies! Climate Action Now! (49361378476).jpg|[en→pa]Sack Scomo rally, 2019 </gallery> == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://elibcat.library.brisbane.qld.gov.au/uhtbin/hyperion-image/BCC-T120-94615 ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਕਾਉਂਸਿਲ ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਕੈਟਾਲਾਗ (ਏਲਿਬਕੈਟ) ਚਿੱਤਰ BCC-T120-94615] 1994 ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਅਤੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦਾ ਏਰੀਅਲ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਨਾਲ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਵਿੱਚ ਗੋਲ ਫੁਹਾਰਾ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। * [https://web.archive.org/web/20100503140618/http://edgeqld.org.au/blog/2010/04/30/the-2700-second-challenge/ 2700 ਹੈ&nbsp;ਦੂਜੀ ਚੁਣੌਤੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ] * [http://maps.google.com.au/maps/ms?client=firefox-a&hl=en&ie=UTF8&msa=0&msid=103410509359102804612.000484cecc316561f1a9c&ll=-27.468333,153.024313&spn=0.000509,0.000968&t=f&z=20&ecpose=-27.46909166,153.02431302,83.12,-0.02,55.106,0&lci=org.wikipedia.en ਗੂਗਲ ਮੈਪ] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Pages with unreviewed translations]] 5w7r6q2udf1woc2r3wf2a6rtbd5imzw 611698 611697 2022-08-21T08:53:31Z Jagseer S Sidhu 18155 wikitext text/x-wiki [[ਤਸਵੀਰ:Christmas_tree_outside_Brisbane_City_Hall,_Australia_in_2020,_04.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Christmas_tree_outside_Brisbane_City_Hall%2C_Australia_in_2020%2C_04.jpg/300px-Christmas_tree_outside_Brisbane_City_Hall%2C_Australia_in_2020%2C_04.jpg|thumb|300x300px| ਦਸੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਟ੍ਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ]] [[ਤਸਵੀਰ:Statue_of_George_V_in_Brisbane,_2020.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Statue_of_George_V_in_Brisbane%2C_2020.jpg/150px-Statue_of_George_V_in_Brisbane%2C_2020.jpg|thumb|203x203px| ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਦੀ ਮੂਰਤੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਰਗ ਦਾ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਮੂਰਤੀ [[ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ]] ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।]] [[ਤਸਵੀਰ:Petrie_Tableau_sculpture_at_King_George_Square,_Brisbane,_2020.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Petrie_Tableau_sculpture_at_King_George_Square%2C_Brisbane%2C_2020.jpg/150px-Petrie_Tableau_sculpture_at_King_George_Square%2C_Brisbane%2C_2020.jpg|thumb|200x200px| ਪੈਟਰੀ ਝਾਂਕੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ]] '''ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ''' [[ਬ੍ਰਿਜ਼ਬਨ|ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ]], [[ਕਵੀਨਜ਼ਲੈਂਡ|ਕੁਈਨਜ਼ਲੈਂਡ]], [[ਆਸਟਰੇਲੀਆ|ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ]] ਵਿੱਚ ਐਡੀਲੇਡ ਸਟ੍ਰੀਟ ਅਤੇ ਐਨ ਸਟ੍ਰੀਟ (ਅਤੇ ਐਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਦੋ ਭਾਗਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ) ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਵਰਗ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਵਰਗ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। 1 ਜਨਵਰੀ 2004 ਨੂੰ, ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਹੈਰੀਟੇਜ ਰਜਿਸਟਰ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। == ਇਤਿਹਾਸ == === ਅਲਬਰਟ ਵਰਗ === ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਐਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਬੋਟੈਨਿਕ ਗਾਰਡਨ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਐਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਅਤੇ ਅਸਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੱਕ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਮਾਰਕੀਟ ਸਕੁਏਅਰ ਐਨ ਸਟਰੀਟ ਅਤੇ ਐਡੀਲੇਡ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਸੀ, ਅਲਬਰਟ ਸਟਰੀਟ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ। ਇਹ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਦਾ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ, ਜੋ 1930 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਨੂੰ ਅਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਐਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਇਸ ਚੌੜੇ ਹੋਏ ਖੇਤਰ, ਅਤੇ ਗਲੀ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਕੁਝ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਨਾਮ [[ਮਲਿਕਾ ਵਿਕਟੋਰੀਆ|ਰਾਣੀ ਵਿਕਟੋਰੀਆ]] ਦੇ ਪਤੀ [[ਸੈਕਸੇ-ਕੋਬਰਗ ਅਤੇ ਗੋਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਲਬਰਟ|ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਲਬਰਟ]] ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਆਇਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। [[ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]] ਕੋਲ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਏਅਰ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ-ਤਾਰੀਖ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=http://nla.gov.au/nla.pic-an23478002|title=Albert Street, showing the King George V monument and fountain before the City Hall, mountains beyond|website=nla.gov.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303182940/http://nla.gov.au/nla.pic-an23478002|archive-date=3 March 2016|access-date=15 April 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://nla.gov.au/nla.pic-an23208124|title=King George V Square and Town Hall, Brisbane|website=nla.gov.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303201205/http://nla.gov.au/nla.pic-an23208124|archive-date=3 March 2016|access-date=15 April 2018}}</ref> ਜਦੋਂ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਏਅਰ ਨੂੰ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਫੁਹਾਰੇ ਨੂੰ ਵਿੰਨਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1912 ਵਿੱਚ, ਫਿਰ ਐਲਬਰਟ ਸਕੁਆਇਰ 1912 ਦੀ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਆਮ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਸਥਾਨ ਸੀ। 15,000 ਤੋਂ ਵੱਧ [[ਮਜ਼ਦੂਰ-ਸੰਘ|ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟਾਂ]] ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਪਰਮਿਟ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਰਕੀਟ ਸਕੁਏਅਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ, ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਕਾਹਿਲ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਚਾਰਜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਬਲੈਕ ਫਰਾਈਡੇ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। === ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ === 1936 ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਰਗ ਨੂੰ ਉਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਚੌੜਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜੋ ਕਿ ਐਲਬਰਟ ਸਟਰੀਟ ਸੀ, ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ। [[ਕਾਂਸਾ|ਕਾਂਸੀ]] [[ਬੱਬਰ ਸ਼ੇਰ|ਸ਼ੇਰ]] [[ਮੂਰਤੀਕਲਾ|ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ]], ਜੋ ਕਿ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਦੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਦੀ "ਰੱਖਿਅਤ" ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਜਾਰਜ V ਦੀ [[ਯਾਦਗਾਰ]] ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਵੱਡੇ ਰੇਤਲੇ ਪੱਥਰਾਂ 'ਤੇ ਸਨ, ਜਿਸਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 1938 ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜਾ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ, ਟਰਾਲੀ-ਬੱਸ ਰੂਟ ਸਮੇਤ, 1969 ਤੱਕ ਚੌਂਕ ਰਾਹੀਂ ਚਲਦੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੜਕ ਮਾਰਗ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਬੰਦ ਸੀ। ਚੌਂਕ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਪਾਸੇ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਟੀ ਕਾਉਂਸਿਲ ਦੁਆਰਾ ਟਿਵੋਲੀ ਥੀਏਟਰ<ref>{{Cite web|url=http://cinematreasures.org/theaters/53151|title=Tivoli Theatre and Roof Garden in Brisbane, AU - Cinema Treasures|website=cinematreasures.org|access-date=2020-01-07}}</ref> ਅਤੇ ਹਾਈਬਰਨੀਅਨ ਬਿਲਡਿੰਗ ਸਮੇਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ<ref>{{Cite web|url=https://espace.library.uq.edu.au/view/UQ_734710|title=Urban Improvement in Brisbane between the Wars An Architectural History of the Widening of Adelaide Street 1924 to 1931|last=East|first=John W.|date=2019|website=espace.library.uq.edu.au|access-date=2020-01-07}}</ref> ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਭੂਮੀਗਤ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਕਾਰ ਪਾਰਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ 'ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਬੁੱਤਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਸ਼ੇਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ, ਬੁੱਤਾਂ ਅਤੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਤੰਗ ਲੇਨਵੇਅ ਹੈ (ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਕੇ। ਰੋਡਵੇਅ) ਸਰਕਾਰੀ ਵਾਹਨਾਂ (ਜਾਂ ਕੰਮ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ) ਦੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਲੰਘਣ ਲਈ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾਣ ਲਈ। ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਗੋਲ-ਆਕਾਰ ਦਾ ਫੁਹਾਰਾ ਵੀ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਇਤਾਕਾਰ-ਆਕਾਰ ਦਾ ਫੁਹਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। (2005-2007) ਸੋਕੇ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਆਇਤਾਕਾਰ-ਆਕਾਰ ਦੇ ਝਰਨੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਕੇ-ਰੋਧਕ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ "ਵਾਟਰਸੈਂਸ ਗਾਰਡਨ" ਦੁਆਰਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਸ਼ਹੂਰ [[ਕਵੀਨਜ਼ਲੈਂਡ|ਕਵੀਂਸਲੈਂਡਰਜ਼]] ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ "ਸਪੀਕਰਜ਼ ਕਾਰਨਰ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਟੀਲ ਰੱਡ (1868–1935), ਐਮਾ ਮਿਲਰ (1839–1917), ਅਤੇ ਸਰ ਚਾਰਲਸ ਲਿਲੀ (1830–1897) ਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਕਸਪੋ '88 ਸਾਈਟ ਤੋਂ ਕਾਂਸੀ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਰਗ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। === 2009 ਪੁਨਰ ਵਿਕਾਸ === ਅਕਤੂਬਰ 2009 ਵਿੱਚ ''ਨਵਾਂ'' ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ 16 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਪੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਰਗ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ UbrisJHD<ref name="Square">{{Cite web|url=http://www.news.com.au/couriermail/story/0,23739,26243055-3102,00.html|title=King George Square revamp sparks mixed reaction|last=Bruce McMahon|date=22 October 2009|publisher=www.couriermail.com.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20091024095148/http://www.news.com.au/couriermail/story/0,23739,26243055-3102,00.html|archive-date=24 October 2009|access-date=13 November 2009}}</ref> ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.news.com.au/national/king-george-square-revamp-sparks-mixed-reaction/story-e6frfkp9-1225789569834|title=King George Square revamp sparks mixed reaction|access-date=14 May 2015}}</ref> ਵਰਗ ਪੁਨਰ-ਵਿਕਾਸ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਕਾਰ ਪਾਰਕ ਦੇ ਭੂਮੀਗਤ ਹੇਠਲੇ ਦੋ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਬੱਸਵੇਅ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ। ਸਤ੍ਹਾ ਦੀ ਵਾਧੂ ਗਰਮੀ, ਚਮਕ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਛਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਲਈ ਮੁੜ-ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਦੀ ਭਾਰੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।<ref>Marissa Calligeros (26 October 2012). [http://www.brisbanetimes.com.au/queensland/king-george-square-too-hot-to-handle-20091026-hf07.html King George Square too hot to handle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121010164628/http://www.brisbanetimes.com.au/queensland/king-george-square-too-hot-to-handle-20091026-hf07.html|date=10 October 2012}}. Brisbane Times. Fairfax Media. Retrieved on 17 December 2012.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.couriermail.com.au/questnews/city/king-george-square-designer-wouldnt-change-a-thing-despite-calls-to-bring-back-the-grass/story-fn8m0qb4-1226555307824|title=King George Square designer wouldn't change a thing despite calls to bring back the grass|website=www.couriermail.com.au|access-date=14 May 2015}}</ref> <gallery widths="230" heights="170" style="float:left;margin:0em 0em 0em 0em;"> Brisbane General Strike 1912.jpg|[[1912 Brisbane general strike|1912 ਦੀ ਆਮ ਹੜਤਾਲ]] StateLibQld 1 110780 Anzac Day procession through Albert Square, Brisbane, ca. 1937.jpg|[en→pa]Anzac Day procession through Albert Square, 1937 StateLibQld 1 103094 Eleanor Roosevelt in Brisbane, Queensland, 1943.jpg|[en→pa]Eleanor Roosevelt in King George Square during [[World War II]], 1943 The Queen outside City Hall (8075899208).jpg|[en→pa]Elizabeth II during her [[Royal visits to Australia|1954 royal tour]] Pope John Paul II addressing the public, Brisbane City Hall, 25 November 1986.jpg|[en→pa]Pope John Paul II addressing the public, 1986 Brisbane Protest Sack Scomo! Fund Firies! Climate Action Now! (49361378476).jpg|[en→pa]Sack Scomo rally, 2019 </gallery> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} ==ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ== * [http://elibcat.library.brisbane.qld.gov.au/uhtbin/hyperion-image/BCC-T120-94615 ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਕਾਉਂਸਿਲ ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਕੈਟਾਲਾਗ (ਏਲਿਬਕੈਟ) ਚਿੱਤਰ BCC-T120-94615] 1994 ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਅਤੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦਾ ਏਰੀਅਲ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਨਾਲ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਵਿੱਚ ਗੋਲ ਫੁਹਾਰਾ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। * [https://web.archive.org/web/20100503140618/http://edgeqld.org.au/blog/2010/04/30/the-2700-second-challenge/ 2700 ਹੈ&nbsp;ਦੂਜੀ ਚੁਣੌਤੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ] * [http://maps.google.com.au/maps/ms?client=firefox-a&hl=en&ie=UTF8&msa=0&msid=103410509359102804612.000484cecc316561f1a9c&ll=-27.468333,153.024313&spn=0.000509,0.000968&t=f&z=20&ecpose=-27.46909166,153.02431302,83.12,-0.02,55.106,0&lci=org.wikipedia.en ਗੂਗਲ ਮੈਪ] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Pages with unreviewed translations]] 2ypldnhiab904quzzkg6gk8cox5lqw3 611699 611698 2022-08-21T08:54:57Z Jagseer S Sidhu 18155 wikitext text/x-wiki [[ਤਸਵੀਰ:Christmas_tree_outside_Brisbane_City_Hall,_Australia_in_2020,_04.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Christmas_tree_outside_Brisbane_City_Hall%2C_Australia_in_2020%2C_04.jpg/300px-Christmas_tree_outside_Brisbane_City_Hall%2C_Australia_in_2020%2C_04.jpg|thumb|300x300px| ਦਸੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਟ੍ਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ]] [[ਤਸਵੀਰ:Statue_of_George_V_in_Brisbane,_2020.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Statue_of_George_V_in_Brisbane%2C_2020.jpg/150px-Statue_of_George_V_in_Brisbane%2C_2020.jpg|thumb|203x203px| ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਦੀ ਮੂਰਤੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਰਗ ਦਾ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਮੂਰਤੀ [[ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ]] ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।]] [[ਤਸਵੀਰ:Petrie_Tableau_sculpture_at_King_George_Square,_Brisbane,_2020.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Petrie_Tableau_sculpture_at_King_George_Square%2C_Brisbane%2C_2020.jpg/150px-Petrie_Tableau_sculpture_at_King_George_Square%2C_Brisbane%2C_2020.jpg|thumb|200x200px| ਪੈਟਰੀ ਝਾਂਕੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ]] '''ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ''' [[ਬ੍ਰਿਜ਼ਬਨ|ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ]], [[ਕਵੀਨਜ਼ਲੈਂਡ|ਕੁਈਨਜ਼ਲੈਂਡ]], [[ਆਸਟਰੇਲੀਆ|ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ]] ਵਿੱਚ ਐਡੀਲੇਡ ਸਟ੍ਰੀਟ ਅਤੇ ਐਨ ਸਟ੍ਰੀਟ (ਅਤੇ ਐਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਦੋ ਭਾਗਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ) ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਵਰਗ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਵਰਗ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। 1 ਜਨਵਰੀ 2004 ਨੂੰ, ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਹੈਰੀਟੇਜ ਰਜਿਸਟਰ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। == ਇਤਿਹਾਸ == === ਅਲਬਰਟ ਵਰਗ === ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਐਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਬੋਟੈਨਿਕ ਗਾਰਡਨ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਐਨ ਸਟ੍ਰੀਟ ਅਤੇ ਅਸਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੱਕ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਮਾਰਕੀਟ ਸਕੁਏਅਰ ਐਨ ਸਟਰੀਟ ਅਤੇ ਐਡੀਲੇਡ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਸੀ, ਅਲਬਰਟ ਸਟਰੀਟ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ। ਇਹ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਦਾ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ, ਜੋ 1930 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਨੂੰ ਅਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਐਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਇਸ ਚੌੜੇ ਹੋਏ ਖੇਤਰ, ਅਤੇ ਗਲੀ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਕੁਝ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਨਾਮ [[ਮਲਿਕਾ ਵਿਕਟੋਰੀਆ|ਰਾਣੀ ਵਿਕਟੋਰੀਆ]] ਦੇ ਪਤੀ [[ਸੈਕਸੇ-ਕੋਬਰਗ ਅਤੇ ਗੋਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਲਬਰਟ|ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਲਬਰਟ]] ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਆਇਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। [[ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]] ਕੋਲ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਏਅਰ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ-ਤਾਰੀਖ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=http://nla.gov.au/nla.pic-an23478002|title=Albert Street, showing the King George V monument and fountain before the City Hall, mountains beyond|website=nla.gov.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303182940/http://nla.gov.au/nla.pic-an23478002|archive-date=3 March 2016|access-date=15 April 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://nla.gov.au/nla.pic-an23208124|title=King George V Square and Town Hall, Brisbane|website=nla.gov.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303201205/http://nla.gov.au/nla.pic-an23208124|archive-date=3 March 2016|access-date=15 April 2018}}</ref> ਜਦੋਂ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਏਅਰ ਨੂੰ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਅਲਬਰਟ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਫੁਹਾਰੇ ਨੂੰ ਵਿੰਨਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1912 ਵਿੱਚ, ਫਿਰ ਐਲਬਰਟ ਸਕੁਆਇਰ 1912 ਦੀ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਆਮ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਸਥਾਨ ਸੀ। 15,000 ਤੋਂ ਵੱਧ [[ਮਜ਼ਦੂਰ-ਸੰਘ|ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟਾਂ]] ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਪਰਮਿਟ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਰਕੀਟ ਸਕੁਏਅਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ, ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਕਾਹਿਲ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਚਾਰਜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਬਲੈਕ ਫਰਾਈਡੇ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। === ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ === 1936 ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਰਗ ਨੂੰ ਉਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਚੌੜਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜੋ ਕਿ ਐਲਬਰਟ ਸਟਰੀਟ ਸੀ, ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ। [[ਕਾਂਸਾ|ਕਾਂਸੀ]] [[ਬੱਬਰ ਸ਼ੇਰ|ਸ਼ੇਰ]] [[ਮੂਰਤੀਕਲਾ|ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ]], ਜੋ ਕਿ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਦੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਦੀ "ਰੱਖਿਅਤ" ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਜਾਰਜ V ਦੀ [[ਯਾਦਗਾਰ]] ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਵੱਡੇ ਰੇਤਲੇ ਪੱਥਰਾਂ 'ਤੇ ਸਨ, ਜਿਸਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 1938 ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜਾ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ, ਟਰਾਲੀ-ਬੱਸ ਰੂਟ ਸਮੇਤ, 1969 ਤੱਕ ਚੌਂਕ ਰਾਹੀਂ ਚਲਦੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੜਕ ਮਾਰਗ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਬੰਦ ਸੀ। ਚੌਂਕ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਪਾਸੇ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਟੀ ਕਾਉਂਸਿਲ ਦੁਆਰਾ ਟਿਵੋਲੀ ਥੀਏਟਰ<ref>{{Cite web|url=http://cinematreasures.org/theaters/53151|title=Tivoli Theatre and Roof Garden in Brisbane, AU - Cinema Treasures|website=cinematreasures.org|access-date=2020-01-07}}</ref> ਅਤੇ ਹਾਈਬਰਨੀਅਨ ਬਿਲਡਿੰਗ ਸਮੇਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ<ref>{{Cite web|url=https://espace.library.uq.edu.au/view/UQ_734710|title=Urban Improvement in Brisbane between the Wars An Architectural History of the Widening of Adelaide Street 1924 to 1931|last=East|first=John W.|date=2019|website=espace.library.uq.edu.au|access-date=2020-01-07}}</ref> ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਭੂਮੀਗਤ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਕਾਰ ਪਾਰਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ 'ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਬੁੱਤਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਸ਼ੇਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ, ਬੁੱਤਾਂ ਅਤੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਤੰਗ ਲੇਨਵੇਅ ਹੈ (ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਕੇ। ਰੋਡਵੇਅ) ਸਰਕਾਰੀ ਵਾਹਨਾਂ (ਜਾਂ ਕੰਮ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ) ਦੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਲੰਘਣ ਲਈ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾਣ ਲਈ। ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਗੋਲ-ਆਕਾਰ ਦਾ ਫੁਹਾਰਾ ਵੀ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਇਤਾਕਾਰ-ਆਕਾਰ ਦਾ ਫੁਹਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। (2005-2007) ਸੋਕੇ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਆਇਤਾਕਾਰ-ਆਕਾਰ ਦੇ ਝਰਨੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਕੇ-ਰੋਧਕ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ "ਵਾਟਰਸੈਂਸ ਗਾਰਡਨ" ਦੁਆਰਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਸ਼ਹੂਰ [[ਕਵੀਨਜ਼ਲੈਂਡ|ਕਵੀਂਸਲੈਂਡਰਜ਼]] ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ "ਸਪੀਕਰਜ਼ ਕਾਰਨਰ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਟੀਲ ਰੱਡ (1868–1935), ਐਮਾ ਮਿਲਰ (1839–1917), ਅਤੇ ਸਰ ਚਾਰਲਸ ਲਿਲੀ (1830–1897) ਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਕਸਪੋ '88 ਸਾਈਟ ਤੋਂ ਕਾਂਸੀ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਰਗ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। === 2009 ਪੁਨਰ ਵਿਕਾਸ === ਅਕਤੂਬਰ 2009 ਵਿੱਚ ''ਨਵਾਂ'' ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ 16 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਪੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਰਗ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ UbrisJHD<ref name="Square">{{Cite web|url=http://www.news.com.au/couriermail/story/0,23739,26243055-3102,00.html|title=King George Square revamp sparks mixed reaction|last=Bruce McMahon|date=22 October 2009|publisher=www.couriermail.com.au|archive-url=https://web.archive.org/web/20091024095148/http://www.news.com.au/couriermail/story/0,23739,26243055-3102,00.html|archive-date=24 October 2009|access-date=13 November 2009}}</ref> ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.news.com.au/national/king-george-square-revamp-sparks-mixed-reaction/story-e6frfkp9-1225789569834|title=King George Square revamp sparks mixed reaction|access-date=14 May 2015}}</ref> ਵਰਗ ਪੁਨਰ-ਵਿਕਾਸ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਕਾਰ ਪਾਰਕ ਦੇ ਭੂਮੀਗਤ ਹੇਠਲੇ ਦੋ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਬੱਸਵੇਅ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ। ਸਤ੍ਹਾ ਦੀ ਵਾਧੂ ਗਰਮੀ, ਚਮਕ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਛਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਲਈ ਮੁੜ-ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਦੀ ਭਾਰੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।<ref>Marissa Calligeros (26 October 2012). [http://www.brisbanetimes.com.au/queensland/king-george-square-too-hot-to-handle-20091026-hf07.html King George Square too hot to handle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121010164628/http://www.brisbanetimes.com.au/queensland/king-george-square-too-hot-to-handle-20091026-hf07.html|date=10 October 2012}}. Brisbane Times. Fairfax Media. Retrieved on 17 December 2012.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.couriermail.com.au/questnews/city/king-george-square-designer-wouldnt-change-a-thing-despite-calls-to-bring-back-the-grass/story-fn8m0qb4-1226555307824|title=King George Square designer wouldn't change a thing despite calls to bring back the grass|website=www.couriermail.com.au|access-date=14 May 2015}}</ref> <gallery> Brisbane General Strike 1912.jpg|[[1912 Brisbane general strike|1912 ਦੀ ਆਮ ਹੜਤਾਲ]] StateLibQld 1 110780 Anzac Day procession through Albert Square, Brisbane, ca. 1937.jpg|[en→pa]Anzac Day procession through Albert Square, 1937 StateLibQld 1 103094 Eleanor Roosevelt in Brisbane, Queensland, 1943.jpg|[en→pa]Eleanor Roosevelt in King George Square during [[World War II]], 1943 The Queen outside City Hall (8075899208).jpg|[en→pa]Elizabeth II during her [[Royal visits to Australia|1954 royal tour]] Pope John Paul II addressing the public, Brisbane City Hall, 25 November 1986.jpg|[en→pa]Pope John Paul II addressing the public, 1986 Brisbane Protest Sack Scomo! Fund Firies! Climate Action Now! (49361378476).jpg|[en→pa]Sack Scomo rally, 2019 </gallery> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} ==ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ== * [http://elibcat.library.brisbane.qld.gov.au/uhtbin/hyperion-image/BCC-T120-94615 ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਕਾਉਂਸਿਲ ਈ-ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਕੈਟਾਲਾਗ (ਏਲਿਬਕੈਟ) ਚਿੱਤਰ BCC-T120-94615] 1994 ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਸਿਟੀ ਹਾਲ ਅਤੇ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਦਾ ਏਰੀਅਲ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਲਬਰਟ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਨਾਲ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ ਵਿੱਚ ਗੋਲ ਫੁਹਾਰਾ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। * [https://web.archive.org/web/20100503140618/http://edgeqld.org.au/blog/2010/04/30/the-2700-second-challenge/ 2700 ਹੈ&nbsp;ਦੂਜੀ ਚੁਣੌਤੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ] * [http://maps.google.com.au/maps/ms?client=firefox-a&hl=en&ie=UTF8&msa=0&msid=103410509359102804612.000484cecc316561f1a9c&ll=-27.468333,153.024313&spn=0.000509,0.000968&t=f&z=20&ecpose=-27.46909166,153.02431302,83.12,-0.02,55.106,0&lci=org.wikipedia.en ਗੂਗਲ ਮੈਪ] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Pages with unreviewed translations]] 8d3371ggppw3vce7j0dpk6mltpxs4lx 0 144143 611663 611644 2022-08-20T14:16:56Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ਲਈ|the 2021 film|Atithi Devo Bhava (film)}}   '''ਅਤੀਥੀ''' '''ਦੇਵੋ''' '''ਭਵ''', {{lang-sa|अतिथिदेवो भव:))}} ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ , ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ: ਮਹਿਮਾਨ ਰੱਬ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ), ਮੇਜ਼ਬਾਨ-ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਇੱਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ [[ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਧਰਮ|ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੂ-ਬੌਧ ਦਰਸ਼ਨ]] ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਣ ਦਾ ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ [[ਨਮਸਤੇ]] (ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ) ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਹਿੰਦੂ-ਬੋਧੀ ਸਾਂਝੇ ਨਮਸਕਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰੇ ਹੈ। ਮੰਤਰ ਤੈਤਿਰੀਆ ਉਪਨਿਸ਼ਦ, ਸਿੱਖਿਆਵੱਲੀ I.11.2 ਤੋਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਮਾਤਰੁਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਪਿਤ੍ਰੁਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਆਚਾਰਿਆਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਅਤਿਥੀਦੇਵੋ ਭਾਵ। ਇਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ "ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਮਾਂ ਰੱਬ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਪਿਤਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਅਧਿਆਪਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਮਹਿਮਾਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ।" ''ਮਾਤ੍ਰੁਦੇਵਹ, ਪਿਤ੍ਰੁਦੇਵਹ, ਆਚਾਰਯਦੇਵਹ, ਅਤਿਥੀਦੇਵਹ'' ਇੱਕ-ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਹਨ, ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਬਹੁਵਰਿਹਿ ''ਸਮਸਤ-ਪਦ'' ਹੈ। == ਰਸਮ ਜਾਂ ਪੂਜਾ == ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ/ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਰੱਬ ਦੀ ਪੂਜਾ ਪੰਜ-ਪੜਾਵੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਇਸ ਨੂੰ ''ਪੰਚੋਪਚਾਰ ਪੂਜਾ'' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। "ਸ਼ੋਡਸ਼ੋਪਚਾਰ ਪੂਜਨ" ਵਧੇਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਰਸਮੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 16 ਪੜਾਅ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੂਜਾ ਦੇ ਪੰਜ ਕਦਮ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਜ ਰਸਮਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ: # ਖੁਸ਼ਬੂ ( ਧੂਪਾ ) - ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਕਮਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਹਾਵਣਾ ਖੁਸ਼ਬੂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਜਾਂ ਵਿਗਾੜਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੁਹਾਵਣਾ ਖੁਸ਼ਬੂ ਇੱਕ ਮਹਿਮਾਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਹਾਸੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦੇਵੇਗੀ. # ਲੈਂਪ ( ਦੀਪਾ ) - ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਿਜਲੀਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗਾ। # ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ( ਨੈਵੇਦਿਆ ) - ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣੇ ਫਲ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਭੇਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। # ਚਾਵਲ ( ਅਕਸ਼ਤ ) - ਇਹ ਅਣਵੰਡੇ ਹੋਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇੱਕ ''ਤਿਲਕ'', ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਸਿਂਦੂਰ ਦੇ ਪੇਸਟ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,<ref>[http://www.iloveindia.com/indian-traditions/tilak.html Tikak], I Love India. Retrieved February 3, 2011.</ref> ਅਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਦਾਣੇ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਭਾਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਆਗਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਰੂਪ ਹੈ। # ਫੁੱਲ ਭੇਟ ( ਪੁਸ਼ਪਾ ) - ਇੱਕ ਫੁੱਲ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਹਿਮਾਨ ਵਿਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫੁੱਲ ਉਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੀਆਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। == ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਮੁਹਿੰਮ == ਭਾਰਤ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਨਕ੍ਰੇਡੀਬਲ ਇੰਡੀਆ ਥੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ''ਅਤੀਤੀ ਦੇਵੋ ਭਾਵ'' ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।<ref name="customer">{{Cite web|url=http://www.incredibleindia.org/newsite/atithidevobhava.htm|title=Atithi Devo Bhavah|website=Incredible India|archive-url=https://web.archive.org/web/20090103003844/http://www.incredibleindia.org/newsite/atithidevobhava.htm|archive-date=2009-01-03|access-date=2008-12-08|dead-url=unfit}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">. ''Incredible India''. Archived from [http://www.incredibleindia.org/newsite/atithidevobhava.htm the original] on 2009-01-03<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-12-08</span></span>.</cite></ref> "ਅਤਿਥੀ ਦੇਵੋ ਭਾਵ" ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਟੈਕਸੀ ਡਰਾਈਵਰ, ਗਾਈਡਾਂ, ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਫਸਰਾਂ, ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref name="customer"/> == ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ == * [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ|ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ]] * [[ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ]] * [[ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਭਾਰਤ]] * ਪੂਜਾ (ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ) * [[ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਮਹਾਮਾਰੀ 2020|ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ]] == ਹਵਾਲੇ == lv7njs1lpdhp6uppizsmwdo0gpy5dj3 611696 611663 2022-08-21T08:52:25Z Jagseer S Sidhu 18155 wikitext text/x-wiki '''ਅਤੀਥੀ''' '''ਦੇਵੋ''' '''ਭਵ''', {{lang-sa|अतिथिदेवो भव:))}} ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ , ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ: ਮਹਿਮਾਨ ਰੱਬ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ), ਮੇਜ਼ਬਾਨ-ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਇੱਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ [[ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਧਰਮ|ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੂ-ਬੌਧ ਦਰਸ਼ਨ]] ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਣ ਦਾ ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ [[ਨਮਸਤੇ]] (ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ) ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਹਿੰਦੂ-ਬੋਧੀ ਸਾਂਝੇ ਨਮਸਕਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰੇ ਹੈ। ਮੰਤਰ ਤੈਤਿਰੀਆ ਉਪਨਿਸ਼ਦ, ਸਿੱਖਿਆਵੱਲੀ I.11.2 ਤੋਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਮਾਤਰੁਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਪਿਤ੍ਰੁਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਆਚਾਰਿਆਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਅਤਿਥੀਦੇਵੋ ਭਾਵ। ਇਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ "ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਮਾਂ ਰੱਬ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਪਿਤਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਅਧਿਆਪਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਮਹਿਮਾਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ।" ''ਮਾਤ੍ਰੁਦੇਵਹ, ਪਿਤ੍ਰੁਦੇਵਹ, ਆਚਾਰਯਦੇਵਹ, ਅਤਿਥੀਦੇਵਹ'' ਇੱਕ-ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਹਨ, ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਬਹੁਵਰਿਹਿ ''ਸਮਸਤ-ਪਦ'' ਹੈ। == ਰਸਮ ਜਾਂ ਪੂਜਾ == ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ/ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਰੱਬ ਦੀ ਪੂਜਾ ਪੰਜ-ਪੜਾਵੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਇਸ ਨੂੰ ''ਪੰਚੋਪਚਾਰ ਪੂਜਾ'' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। "ਸ਼ੋਡਸ਼ੋਪਚਾਰ ਪੂਜਨ" ਵਧੇਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਰਸਮੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 16 ਪੜਾਅ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੂਜਾ ਦੇ ਪੰਜ ਕਦਮ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਜ ਰਸਮਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ: # ਖੁਸ਼ਬੂ ( ਧੂਪਾ ) - ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਕਮਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਹਾਵਣਾ ਖੁਸ਼ਬੂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਜਾਂ ਵਿਗਾੜਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੁਹਾਵਣਾ ਖੁਸ਼ਬੂ ਇੱਕ ਮਹਿਮਾਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਹਾਸੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦੇਵੇਗੀ. # ਲੈਂਪ ( ਦੀਪਾ ) - ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਿਜਲੀਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗਾ। # ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ( ਨੈਵੇਦਿਆ ) - ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣੇ ਫਲ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਭੇਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। # ਚਾਵਲ ( ਅਕਸ਼ਤ ) - ਇਹ ਅਣਵੰਡੇ ਹੋਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇੱਕ ''ਤਿਲਕ'', ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਸਿਂਦੂਰ ਦੇ ਪੇਸਟ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,<ref>[http://www.iloveindia.com/indian-traditions/tilak.html Tikak], I Love India. Retrieved February 3, 2011.</ref> ਅਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਦਾਣੇ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਭਾਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਆਗਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਰੂਪ ਹੈ। # ਫੁੱਲ ਭੇਟ ( ਪੁਸ਼ਪਾ ) - ਇੱਕ ਫੁੱਲ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਹਿਮਾਨ ਵਿਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫੁੱਲ ਉਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੀਆਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। == ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਮੁਹਿੰਮ == ਭਾਰਤ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਨਕ੍ਰੇਡੀਬਲ ਇੰਡੀਆ ਥੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ''ਅਤੀਤੀ ਦੇਵੋ ਭਾਵ'' ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।<ref name="customer">{{Cite web|url=http://www.incredibleindia.org/newsite/atithidevobhava.htm|title=Atithi Devo Bhavah|website=Incredible India|archive-url=https://web.archive.org/web/20090103003844/http://www.incredibleindia.org/newsite/atithidevobhava.htm|archive-date=2009-01-03|access-date=2008-12-08|dead-url=unfit}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">. ''Incredible India''. Archived from [http://www.incredibleindia.org/newsite/atithidevobhava.htm the original] on 2009-01-03<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-12-08</span></span>.</cite></ref> "ਅਤਿਥੀ ਦੇਵੋ ਭਾਵ" ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਟੈਕਸੀ ਡਰਾਈਵਰ, ਗਾਈਡਾਂ, ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਫਸਰਾਂ, ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref name="customer"/> == ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ == * [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ|ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ]] * [[ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ]] * [[ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਭਾਰਤ]] * ਪੂਜਾ (ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ) * [[ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਮਹਾਮਾਰੀ 2020|ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ]] == ਹਵਾਲੇ == lgeuhz8o8vkeobvcnyemzqrrx6ly6sf 611700 611696 2022-08-21T08:57:41Z Jagseer S Sidhu 18155 +[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ]]; +[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ]]; +[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਵਾਕਾਂਸ਼]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ਅਤੀਥੀ''' '''ਦੇਵੋ''' '''ਭਵ''', {{lang-sa|अतिथिदेवो भव:))}} ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ , ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ: ਮਹਿਮਾਨ ਰੱਬ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ), ਮੇਜ਼ਬਾਨ-ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਇੱਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ [[ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਧਰਮ|ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੂ-ਬੌਧ ਦਰਸ਼ਨ]] ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਣ ਦਾ ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ [[ਨਮਸਤੇ]] (ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ) ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਹਿੰਦੂ-ਬੋਧੀ ਸਾਂਝੇ ਨਮਸਕਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰੇ ਹੈ। ਮੰਤਰ ਤੈਤਿਰੀਆ ਉਪਨਿਸ਼ਦ, ਸਿੱਖਿਆਵੱਲੀ I.11.2 ਤੋਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਮਾਤਰੁਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਪਿਤ੍ਰੁਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਆਚਾਰਿਆਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਅਤਿਥੀਦੇਵੋ ਭਾਵ। ਇਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ "ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਮਾਂ ਰੱਬ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਪਿਤਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਅਧਿਆਪਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਮਹਿਮਾਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ।" ''ਮਾਤ੍ਰੁਦੇਵਹ, ਪਿਤ੍ਰੁਦੇਵਹ, ਆਚਾਰਯਦੇਵਹ, ਅਤਿਥੀਦੇਵਹ'' ਇੱਕ-ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਹਨ, ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਬਹੁਵਰਿਹਿ ''ਸਮਸਤ-ਪਦ'' ਹੈ। == ਰਸਮ ਜਾਂ ਪੂਜਾ == ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ/ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਰੱਬ ਦੀ ਪੂਜਾ ਪੰਜ-ਪੜਾਵੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਇਸ ਨੂੰ ''ਪੰਚੋਪਚਾਰ ਪੂਜਾ'' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। "ਸ਼ੋਡਸ਼ੋਪਚਾਰ ਪੂਜਨ" ਵਧੇਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਰਸਮੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 16 ਪੜਾਅ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੂਜਾ ਦੇ ਪੰਜ ਕਦਮ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਜ ਰਸਮਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ: # ਖੁਸ਼ਬੂ ( ਧੂਪਾ ) - ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਕਮਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਹਾਵਣਾ ਖੁਸ਼ਬੂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਜਾਂ ਵਿਗਾੜਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੁਹਾਵਣਾ ਖੁਸ਼ਬੂ ਇੱਕ ਮਹਿਮਾਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਹਾਸੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦੇਵੇਗੀ. # ਲੈਂਪ ( ਦੀਪਾ ) - ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਿਜਲੀਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗਾ। # ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ( ਨੈਵੇਦਿਆ ) - ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣੇ ਫਲ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਭੇਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। # ਚਾਵਲ ( ਅਕਸ਼ਤ ) - ਇਹ ਅਣਵੰਡੇ ਹੋਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇੱਕ ''ਤਿਲਕ'', ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਸਿਂਦੂਰ ਦੇ ਪੇਸਟ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,<ref>[http://www.iloveindia.com/indian-traditions/tilak.html Tikak], I Love India. Retrieved February 3, 2011.</ref> ਅਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਦਾਣੇ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਭਾਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਆਗਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਰੂਪ ਹੈ। # ਫੁੱਲ ਭੇਟ ( ਪੁਸ਼ਪਾ ) - ਇੱਕ ਫੁੱਲ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਹਿਮਾਨ ਵਿਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫੁੱਲ ਉਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੀਆਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। == ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਮੁਹਿੰਮ == ਭਾਰਤ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਨਕ੍ਰੇਡੀਬਲ ਇੰਡੀਆ ਥੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ''ਅਤੀਤੀ ਦੇਵੋ ਭਾਵ'' ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।<ref name="customer">{{Cite web|url=http://www.incredibleindia.org/newsite/atithidevobhava.htm|title=Atithi Devo Bhavah|website=Incredible India|archive-url=https://web.archive.org/web/20090103003844/http://www.incredibleindia.org/newsite/atithidevobhava.htm|archive-date=2009-01-03|access-date=2008-12-08|dead-url=unfit}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">. ''Incredible India''. Archived from [http://www.incredibleindia.org/newsite/atithidevobhava.htm the original] on 2009-01-03<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-12-08</span></span>.</cite></ref> "ਅਤਿਥੀ ਦੇਵੋ ਭਾਵ" ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਟੈਕਸੀ ਡਰਾਈਵਰ, ਗਾਈਡਾਂ, ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਫਸਰਾਂ, ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref name="customer"/> == ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ == * [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ|ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ]] * [[ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ]] * [[ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਭਾਰਤ]] * ਪੂਜਾ (ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ) * [[ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਮਹਾਮਾਰੀ 2020|ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ]] == ਹਵਾਲੇ == [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਵਾਕਾਂਸ਼]] pqax43i48pxin1luy3c0e4q5kkbfcpd 3 144149 611659 2022-08-20T12:14:31Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Gskomal47}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:14, 20 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 8z57mqlg8px9ef5pfsb729hey75bbc4 3 144150 611660 2022-08-20T13:12:41Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Sumankhushi01}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:12, 20 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) sca0sx70xtxg0epbaokj0o4f3tl5jo2 3 144151 611664 2022-08-20T14:43:11Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Sourav17066}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 14:43, 20 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 15xp2bi763hxjpsz6bz7k5j6b431d9s 3 144152 611665 2022-08-20T15:16:30Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=ਕਰਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਪੁਰਬਾ}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:16, 20 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) hj51zvotfmkq5vfg14s7w5qhqaybcfd 3 144153 611668 2022-08-20T15:42:30Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Ramija}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:42, 20 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 483dmxr8u4ykpmpwhqiysyuorrl3cm7 3 144154 611669 2022-08-20T16:05:26Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Omotecho}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:05, 20 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) co0uo9watul59qmw6tynpooyntjfszh 3 144155 611673 2022-08-20T16:52:31Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Dennydoo}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:52, 20 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) sie3m58150dvvmfi7keemcbcmp3p9mv 0 144156 611675 2022-08-20T17:22:44Z Dugal harpreet 17460 "[[:en:Special:Redirect/revision/1087883362|Beki River]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki '''ਬੇਕੀ ਨਦੀ''' (ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਰੀਸੂ ਨਦੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,) ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ [[ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦਰਿਆ|ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨਦੀ]] ਦੇ ਸੱਜੇ ਕੰਢੇ ਦੀਆਂ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ,<ref>{{Cite web|url=http://www.india-wris.nrsc.gov.in/wrpinfo/index.php?title=Brahmaputra|title=Brahmaputrap; Water Resources Information System of India|publisher=India-WRIS|archive-url=https://web.archive.org/web/20170512035409/http://www.india-wris.nrsc.gov.in/wrpinfo/index.php?title=Brahmaputra|archive-date=12 May 2017|access-date=13 May 2017}}</ref> ਜੋ [[ਭੂਟਾਨ]] ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਵਗਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ [[ਅਸਾਮ]] ਵਿੱਚ ਵਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭੂਟਾਨ ਤੋਂ ਵਹਾਅ, ਮਾਥਨਗੁੜੀ, ਨਾਰੰਗੁੜੀ, ਖੁਸਰਾਬਾੜੀ, ਵਲਗੁੜੀ, ਮੈਨਾਮਾਤਾ, ਉਦਲਗੁੜੀ, ਬਾਰਪੇਟਾ ਰੋਡ, ਨਿਚੁਖਾ, ਸੋਰਭੋਗ, ਕਲਗਾਚੀਆ, ਬਲਾਈਪਠਾਰ, ਖਰਬੱਲੀ, ਬਾਰਦੰਗਾ, ਕਮਰਪਾੜਾ, ਸ਼੍ਰੀਰਾਮਪੁਰ, ਦੌਕਮਾਰੀ, ਜਾਨੀਆ, ਚੈਨਪੁਰ, ਮੋਸਪੁਰੀ, ਮੌਬੀਨਪੁਰ, ਗੋਬਿਨਪੁਰ ਅਤੇ ਬਾਲੀਕੁਰੀ ਨੂੰ ਛੂੰਹਦੀ ਹੈ। NH no- 31 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਪੁਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਨਦੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਿਖਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=http://wikimapia.org/20448756/Beki-River-in-Bhutaneese-Kurissu-river|title=Beki River (in Bhutaneese: Kurissu river)|publisher=Wikimapia|access-date=13 May 2017}}</ref> == ਵ੍ਯੁਤਪਤੀ == ਬੇਕੀ [[ਬੋਡੋ ਭਾਸ਼ਾ|ਬੋਰੋ]] ਮੂਲ ਹੈ। ਬੇਂਗਖੀ ( Bodo ) ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਬੈਨਟ ਦਾ ਇਸਤਰੀ ਰੂਪ। == ਮੂਲ == ਬੇਕੀ ਨਦੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਰੀਸੂ ਨਦੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 26° 20' 00" N; 90° 56' 00" E ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜੋ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਹਿਮਾਲਿਆ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਉੱਤਰੀ ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖੁਆਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਵਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨਦੀ ਦੇ ਬੇਸਿਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਜਾ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.fisheriesjournal.com/archives/2015/vol2issue4/PartE/2-4-68.pdf|title=Ichthyofaunal diversity, status and Anthropogenic stress of Beki River, Barpeta, Assam|last=Kalita|first=Gaurab|last2=Sarma|first2=Pradip|date=23 January 2015|publisher=International Journal of Fisheries and Aquatic Studies 2015; 2(4): 241–248|access-date=13 May 2017}}</ref> == ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਕਟੌਤੀ == ਬੇਕੀ ਨਦੀ ਦਾ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਣਾ ਅਸਾਮ ਦੇ ਦੋ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਬਾਰਪੇਟਾ ਅਤੇ ਬਕਸਾ ਦੇ ਵਹਿਣ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.telegraphindia.com/1120715/jsp/northeast/story_15729138.jsp#.WEg1mtJ97IU|title=Heavy rain in Bhutan sparks flood fears|last=Barman|first=Gunamoni|date=15 July 2012|location=Calcutta, India|access-date=13 May 2017}}</ref> == ਹਵਾਲੇ == [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ]] e2mqcpw04kfbpz5pjp05obtxfh61mqd 3 144157 611679 2022-08-20T21:53:29Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Ali.jarrahi}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 21:53, 20 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) r7yoey951dacx3fosd477s8abph117o 0 144158 611680 2022-08-21T01:04:00Z Simranjeet Sidhu 8945 "[[:en:Special:Redirect/revision/1092155353|Kiran Gandhi]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki '''ਕਿਰਨ ਗਾਂਧੀ''' (ਜਨਮ 21 ਫਰਵਰੀ, 1989), ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਟੇਜੀ ਨਾਮ '''ਮੈਡਮ ਗਾਂਧੀ''' ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਢੋਲਕ (ਡਰੱਮਰ), ਕਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ।<ref name="about">{{Cite web|url=http://www.madamegandhi.com/#about|title=Madame Gandhi: About|website=Madame Gandhi}}</ref> ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਕਲਾਕਾਰਾਂ [[ਐੱਮ.ਆਈ.ਏ.|ਐਮ.ਆਈ.ਏ.]], ਥੀਵਰੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਕਹਿਲਾਨੀ ਲਈ ਇੱਕ ਟੂਰਿੰਗ ਡਰੱਮਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮੀ ਔਰਤ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਅਤੇ ਚੌਥੀ-ਲਹਿਰ ਨਾਰੀਵਾਦ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। 2015 ਵਿੱਚ, ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੇ ਕਲੰਕ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੰਡਨ ਮੈਰਾਥਨ 'ਬ੍ਲਿਡਿੰਗ-ਫ੍ਰੀਲੀ' ਲਈ ਦੌੜੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਉਸਨੇ ਪਿਚਫੋਰਕ, ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਇਨ ਏ ਬੋਤਲ, ਰੋਸਕਿਲਡ ਅਤੇ ਐਸ.ਐਕਸ.ਐਸ.ਡਬਲਿਊ. ਵਰਗੇ ਸੰਗੀਤ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। == ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ == === ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ === ਗਾਂਧੀ, 21 ਫਰਵਰੀ, 1989 ਨੂੰ ਜਨਮੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੀਰਾ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਵਿਕਰਮ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਧੀ ਹੈ।<ref>{{Cite news|url=http://indianexpress.com/article/cities/delhi/the-iron-maiden/|title=Indian-origin percussionist Kiran Gandhi drums up a storm in the US|last=Khurana|first=Suanshu|date=2014-06-02|work=The Indian Express|access-date=2017-03-24|language=en-US}}</ref> ਵੱਡੀ ਹੋ ਕੇ ਗਾਂਧੀ ਨੇ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ]] ਅਤੇ [[ਬੰਬਈ]], [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ। <ref name="about0">{{Cite web|url=https://madamegandhi.blog/hi/|title=ABOUT – Madame Gandhi Blog|date=2017-02-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202062344/https://madamegandhi.blog/hi/|archive-date=2017-02-02|access-date=2020-11-23}}</ref> 2011 ਵਿੱਚ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਜਾਰਜਟਾਊਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗਣਿਤ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ [[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]] ਦੇ ਸੈਂਟਾ ਮੋਨਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੰਟਰਸਕੋਪ ਰਿਕਾਰਡਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਡਿਜੀਟਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲ-ਟਾਈਮ ਬਣ ਗਿਆ। ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਣਿਤ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਪੋਟੀਫਾਈ ਸਟ੍ਰੀਮਿੰਗ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ।{{R|about0|roll}} <ref>{{Cite web|url=https://www.vibe.com/2017/08/madame-gandhi-interview|title=Madame Gandhi On The Intersectionality Of Feminism And Why "The Future Is Female"|date=2017-08-22|website=Vibe|language=en|access-date=2020-11-23}}</ref> 2015 ਵਿੱਚ ਗਾਂਧੀ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਐਮ.ਬੀ.ਏ. ਹੈ।{{R|about0}} === ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਰੀਅਰ === 2012 ਵਿੱਚ, ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਐਮ.ਆਈ.ਏ. ਟਰੈਕ "ਬੈਡ ਗਰਲਜ਼" ਨਾਲ ਲਾਈਵ ਡਰੱਮ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ। ਫਰਵਰੀ 2013 ਵਿੱਚ, ਐਮ.ਆਈ.ਏ. ਨੇ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਐਲਬਮ ''ਮਾਤੰਗੀ'' ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਟੂਰ ਲਈ ਡਰੱਮ ਵਜਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।<ref name="roll">{{Cite web|url=https://rollingstoneindia.com/drummer-kiran-gandhi-began-touring-m/|title=How Drummer Kiran Gandhi Began Touring With M.I.A. -|date=2014-05-05|language=en-US|access-date=2020-11-23}}</ref> ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ।<ref name="week">{{Cite web|url=http://www.laweekly.com/music/for-mia-drummer-madame-gandhi-the-future-is-female-is-more-than-just-a-song-title-7976743|title=For M.I.A. Drummer Madame Gandhi, "The Future Is Female" Is More Than Just a Song Title {{!}} L.A. Weekly|website=www.laweekly.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170310194857/http://www.laweekly.com/music/for-mia-drummer-madame-gandhi-the-future-is-female-is-more-than-just-a-song-title-7976743|archive-date=2017-03-10}}</ref> ਗਾਂਧੀ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਸਕੋਪ ਰਿਕਾਰਡਸ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।<ref name="about2017">{{Cite web|url=https://madamegandhi.blog/hi/|title=ABOUT|date=February 15, 2012}}</ref> == ਜਨਤਕ ਰੁਤਬਾ == 2015 ਵਿੱਚ, ਗਾਂਧੀ ਮਾਹਵਾਰੀ ਜਿਹੇ ਕਲੰਕ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਕਾਰਜ ਵਜੋਂ ਲੰਡਨ ਮੈਰਾਥਨ ਬਲੀਡਿੰਗ-ਫ੍ਰੀਲੀ ਵਿਚ ਦੌੜੀ, ਜਿਸਦਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ, ਕੁੜੀਆਂ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/voices/comment/here-s-why-i-ran-london-marathon-first-day-my-period-and-chose-not-wear-tampon-10455176.html|title=Here's why I ran the London Marathon on the first day of my period – and chose not to wear a tampon|last=Gandhi|first=Kiran|date=14 August 2015|website=Independent|publisher=Independent|access-date=17 September 2021}}</ref> ਉਹ ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਕੁਈਰ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/lifestyle/story/2020-11-06/madame-gandhi-musician-activist-world-needs|title=The unlikely rise of Madame Gandhi, M.I.A.'s former drummer with a Harvard MBA|date=2020-11-06|website=Los Angeles Times|language=en-US|access-date=2022-04-11}}</ref> == ਅਵਾਰਡ == ਐਸ.ਐਕਸ.ਐਸ.ਡਬਲਿਊ. ਵਿਖੇ ਸਰਵੋਤਮ ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ ਜਿਊਰੀ ਅਵਾਰਡ-ਵਿਜੇਤਾ 2021 2020 ਟੇਡ ਫੈਲੋ <ref>{{Cite web|url=https://blog.ted.com/meet-the-2020-class-of-ted-fellows-and-senior-fellows/|title=Meet the 2020 class of TED Fellows and Senior Fellows|last=Ted Staff|website=Ted Blog|access-date=17 September 2021}}</ref> ਗਾਂਧੀ ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ. ਦੀ 23 ਨਵੰਬਰ 2020 ਨੂੰ ਘੋਸ਼ਿਤ 100 ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-55042935|title=BBC 100 Women 2020: Who is on the list this year?|date=2020-11-23|work=BBC News|access-date=2020-11-23|language=en-GB}}</ref> ਗਾਂਧੀ 2019 ਦੀ ਫੋਰਬਸ [https://www.forbes.com/30-under-30/2019/music/#570c4be24c40 30 ਅੰਡਰ 30] ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/30-under-30/2019/music//|title=30 Under 30 2019: Music|website=Forbes|language=en|access-date=2021-04-13}}</ref> 2015 ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਫਿਟਜ਼ੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂ<ref>{{Cite web|url=http://fitziefoundation.org/blog/grant-uses-in-2016/|title=The Fitzie Foundation|last=Chase|first=Laurence|website=2016 - The Fitzie Foundation|access-date=17 September 2021}}</ref> == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ|30em|refs=<!-- Not in use <ref name="NYTimes">{{cite web|title=Kiran Gandhi discusses free bleeding while running the London Marathon| url=http://nytlive.nytimes.com/womenintheworld/2015/08/11/kiran-gandhi-discusses-free-bleeding-while-running-the-london-marathon-and-using-the-period-as-protest/|website=The New York Times|access-date=2017-03-19}}</ref> Not in use-->}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * {{URL|madamegandhi.com|MadameGandhi.com}} * {{URL|madamegandhi.blog|MadameGandhi.blog}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1989]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] org0j21c2trps26m8ywdlnqh0v824t7 611681 611680 2022-08-21T01:04:45Z Simranjeet Sidhu 8945 wikitext text/x-wiki '''ਕਿਰਨ ਗਾਂਧੀ''' (ਜਨਮ 21 ਫਰਵਰੀ, 1989), ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਟੇਜੀ ਨਾਮ '''ਮੈਡਮ ਗਾਂਧੀ''' ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਢੋਲਕ (ਡਰੱਮਰ), ਕਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ।<ref name="about">{{Cite web|url=http://www.madamegandhi.com/#about|title=Madame Gandhi: About|website=Madame Gandhi}}</ref> ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਕਲਾਕਾਰਾਂ [[ਐੱਮ.ਆਈ.ਏ.|ਐਮ.ਆਈ.ਏ.]], ਥੀਵਰੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਕਹਿਲਾਨੀ ਲਈ ਇੱਕ ਟੂਰਿੰਗ ਡਰੱਮਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮੀ ਔਰਤ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਅਤੇ ਚੌਥੀ-ਲਹਿਰ ਨਾਰੀਵਾਦ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। 2015 ਵਿੱਚ, ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੇ ਕਲੰਕ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੰਡਨ ਮੈਰਾਥਨ 'ਬ੍ਲਿਡਿੰਗ-ਫ੍ਰੀਲੀ' ਲਈ ਦੌੜੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਉਸਨੇ ਪਿਚਫੋਰਕ, ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਇਨ ਏ ਬੋਤਲ, ਰੋਸਕਿਲਡ ਅਤੇ ਐਸ.ਐਕਸ.ਐਸ.ਡਬਲਿਊ. ਵਰਗੇ ਸੰਗੀਤ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। == ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ == === ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ === ਗਾਂਧੀ, 21 ਫਰਵਰੀ, 1989 ਨੂੰ ਜਨਮੀ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਮੀਰਾ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਵਿਕਰਮ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਧੀ ਹੈ।<ref>{{Cite news|url=http://indianexpress.com/article/cities/delhi/the-iron-maiden/|title=Indian-origin percussionist Kiran Gandhi drums up a storm in the US|last=Khurana|first=Suanshu|date=2014-06-02|work=The Indian Express|access-date=2017-03-24|language=en-US}}</ref> ਵੱਡੀ ਹੋ ਕੇ ਗਾਂਧੀ ਨੇ [[ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ]] ਅਤੇ [[ਬੰਬਈ]], [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ। <ref name="about0">{{Cite web|url=https://madamegandhi.blog/hi/|title=ABOUT – Madame Gandhi Blog|date=2017-02-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202062344/https://madamegandhi.blog/hi/|archive-date=2017-02-02|access-date=2020-11-23}}</ref> 2011 ਵਿੱਚ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਜਾਰਜਟਾਊਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗਣਿਤ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ [[ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ]] ਦੇ ਸੈਂਟਾ ਮੋਨਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੰਟਰਸਕੋਪ ਰਿਕਾਰਡਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਡਿਜੀਟਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲ-ਟਾਈਮ ਬਣ ਗਿਆ। ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਣਿਤ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਪੋਟੀਫਾਈ ਸਟ੍ਰੀਮਿੰਗ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ।{{R|about0|roll}} <ref>{{Cite web|url=https://www.vibe.com/2017/08/madame-gandhi-interview|title=Madame Gandhi On The Intersectionality Of Feminism And Why "The Future Is Female"|date=2017-08-22|website=Vibe|language=en|access-date=2020-11-23}}</ref> 2015 ਵਿੱਚ ਗਾਂਧੀ ਨੇ [[ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ ਐਮ.ਬੀ.ਏ. ਹੈ।{{R|about0}} === ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਰੀਅਰ === 2012 ਵਿੱਚ, ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਐਮ.ਆਈ.ਏ. ਟਰੈਕ "ਬੈਡ ਗਰਲਜ਼" ਨਾਲ ਲਾਈਵ ਡਰੱਮ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ। ਫਰਵਰੀ 2013 ਵਿੱਚ, ਐਮ.ਆਈ.ਏ. ਨੇ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਐਲਬਮ ''ਮਾਤੰਗੀ'' ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਟੂਰ ਲਈ ਡਰੱਮ ਵਜਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।<ref name="roll">{{Cite web|url=https://rollingstoneindia.com/drummer-kiran-gandhi-began-touring-m/|title=How Drummer Kiran Gandhi Began Touring With M.I.A. -|date=2014-05-05|language=en-US|access-date=2020-11-23}}</ref> ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ।<ref name="week">{{Cite web|url=http://www.laweekly.com/music/for-mia-drummer-madame-gandhi-the-future-is-female-is-more-than-just-a-song-title-7976743|title=For M.I.A. Drummer Madame Gandhi, "The Future Is Female" Is More Than Just a Song Title {{!}} L.A. Weekly|website=www.laweekly.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170310194857/http://www.laweekly.com/music/for-mia-drummer-madame-gandhi-the-future-is-female-is-more-than-just-a-song-title-7976743|archive-date=2017-03-10}}</ref> ਗਾਂਧੀ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਸਕੋਪ ਰਿਕਾਰਡਸ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।<ref name="about2017">{{Cite web|url=https://madamegandhi.blog/hi/|title=ABOUT|date=February 15, 2012}}</ref> == ਜਨਤਕ ਰੁਤਬਾ == 2015 ਵਿੱਚ, ਗਾਂਧੀ ਮਾਹਵਾਰੀ ਜਿਹੇ ਕਲੰਕ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਕਾਰਜ ਵਜੋਂ ਲੰਡਨ ਮੈਰਾਥਨ ਬਲੀਡਿੰਗ-ਫ੍ਰੀਲੀ ਵਿਚ ਦੌੜੀ, ਜਿਸਦਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ, ਕੁੜੀਆਂ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/voices/comment/here-s-why-i-ran-london-marathon-first-day-my-period-and-chose-not-wear-tampon-10455176.html|title=Here's why I ran the London Marathon on the first day of my period – and chose not to wear a tampon|last=Gandhi|first=Kiran|date=14 August 2015|website=Independent|publisher=Independent|access-date=17 September 2021}}</ref> ਉਹ ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਕੁਈਰ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/lifestyle/story/2020-11-06/madame-gandhi-musician-activist-world-needs|title=The unlikely rise of Madame Gandhi, M.I.A.'s former drummer with a Harvard MBA|date=2020-11-06|website=Los Angeles Times|language=en-US|access-date=2022-04-11}}</ref> == ਅਵਾਰਡ == ਐਸ.ਐਕਸ.ਐਸ.ਡਬਲਿਊ. ਵਿਖੇ ਸਰਵੋਤਮ ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ ਜਿਊਰੀ ਅਵਾਰਡ-ਵਿਜੇਤਾ 2021 2020 ਟੇਡ ਫੈਲੋ <ref>{{Cite web|url=https://blog.ted.com/meet-the-2020-class-of-ted-fellows-and-senior-fellows/|title=Meet the 2020 class of TED Fellows and Senior Fellows|last=Ted Staff|website=Ted Blog|access-date=17 September 2021}}</ref> ਗਾਂਧੀ ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ. ਦੀ 23 ਨਵੰਬਰ 2020 ਨੂੰ ਘੋਸ਼ਿਤ 100 ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-55042935|title=BBC 100 Women 2020: Who is on the list this year?|date=2020-11-23|work=BBC News|access-date=2020-11-23|language=en-GB}}</ref> ਗਾਂਧੀ 2019 ਦੀ ਫੋਰਬਸ [https://www.forbes.com/30-under-30/2019/music/#570c4be24c40 30 ਅੰਡਰ 30] ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/30-under-30/2019/music//|title=30 Under 30 2019: Music|website=Forbes|language=en|access-date=2021-04-13}}</ref> 2015 ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਫਿਟਜ਼ੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂ<ref>{{Cite web|url=http://fitziefoundation.org/blog/grant-uses-in-2016/|title=The Fitzie Foundation|last=Chase|first=Laurence|website=2016 - The Fitzie Foundation|access-date=17 September 2021}}</ref> == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ|30em|refs=<!-- Not in use <ref name="NYTimes">{{cite web|title=Kiran Gandhi discusses free bleeding while running the London Marathon| url=http://nytlive.nytimes.com/womenintheworld/2015/08/11/kiran-gandhi-discusses-free-bleeding-while-running-the-london-marathon-and-using-the-period-as-protest/|website=The New York Times|access-date=2017-03-19}}</ref> Not in use-->}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * {{URL|madamegandhi.com|MadameGandhi.com}} * {{URL|madamegandhi.blog|MadameGandhi.blog}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1989]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] 1tz2wvbhdzik3ku1g37xbjb67cw8rh9 3 144159 611683 2022-08-21T02:29:47Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Frahim Saad}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:29, 21 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) i89se1jthvgvz0eebs9wf3rod0bkxs0 2 144160 611689 2022-08-21T07:58:36Z Tamanpreet Kaur 26648 "[[:en:Special:Redirect/revision/1096713499|Ikigai]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki Ikigai (生き甲斐, lit. 'ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ') ਇੱਕ [[ਜਾਪਾਨ|ਜਾਪਾਨੀ]] ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ, ਜੀਊਂਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। == ਅਰਥ ਅਤੇ ਵਿਉਤਪਤੀ == [[ਆਕਸਫ਼ੋਰਡ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼|ਆਕਸਫੋਰਡ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ]] ਨੇ ikigai ਨੂੰ "ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ; ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜਾਂ ਜੀਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾਂ ਪੂਰਤੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਜਾਪਾਨੀ ਸ਼ਬਦ: ਇਕੀ (生き, ਮਤਲਬ 'ਜੀਵਨ; ਜ਼ਿੰਦਾ') ਅਤੇ ਕਾਈ (甲斐, ਮਤਲਬ '(ਉ) ਪ੍ਰਭਾਵ; (a) ਨਤੀਜਾ; (a) ਫਲ; (a) ਮੁੱਲ; (a) ਵਰਤੋਂ; (a) ਲਾਭ ; (ਨਹੀਂ, ਥੋੜਾ) ਲਾਭ') (ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਗਾਈ ਵਜੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਗਈ), 'ਜੀਵਣ ਦੇ ਕਾਰਨ' 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ [ਜ਼ਿੰਦਾ]; ਜੀਵਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅਰਥ; ਕੀ [ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ] ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਜੀਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ; a raison d'être'. == ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ == Ikigai can describe having a sense of purpose in life,<ref>{{Cite book|url=https://repub.eur.nl/pub/100484/|title=IKIGAI: Reflection on Life Goals Optimizes Performance and Happiness|last=Schippers|first=Michaéla|date=2017-06-16|isbn=978-90-5892-484-1|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Mathews|first=Gordon|date=1996|title=The Stuff of Dreams, Fading: Ikigai and "The Japanese Self"|journal=Ethos|volume=24|issue=4|pages=718–747|doi=10.1525/eth.1996.24.4.02a00060|issn=0091-2131|jstor=640520}}</ref> as well as being motivated.<ref>{{Cite journal|last=Schippers|first=Michaéla C.|last2=Ziegler|first2=Niklas|date=2019-12-13|title=Life Crafting as a Way to Find Purpose and Meaning in Life|journal=Frontiers in Psychology|volume=10|pages=2778|doi=10.3389/fpsyg.2019.02778|issn=1664-1078|pmc=6923189|pmid=31920827|doi-access=free}}</ref> According to a study by Michiko Kumano, feeling ikigai as described in Japanese usually means the feeling of accomplishment and fulfillment that follows when people pursue their passions.<ref>{{Cite journal|last=Kumano|first=Michiko|date=2018-06-01|title=On the Concept of Well-Being in Japan: Feeling Shiawase as Hedonic Well-Being and Feeling Ikigai as Eudaimonic Well-Being|journal=Applied Research in Quality of Life|language=en|volume=13|issue=2|pages=419–433|doi=10.1007/s11482-017-9532-9|issn=1871-2576}}</ref> Activities that generate the feeling of ikigai are not forced on an individual; they are perceived as being spontaneous and undertaken willingly, and thus are personal and depend on a person's inner self.<ref name=":1">{{Cite journal|last=Nakanishi|first=N|date=1999-05-01|title='Ikigai' in older Japanese people|journal=Age and Ageing|language=en|volume=28|issue=3|pages=323–324|doi=10.1093/ageing/28.3.323|issn=1468-2834|pmid=10475874|doi-access=free}}</ref> ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਕਾਤਸੁਆ ਇਨੂਏ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ikigai ਇੱਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: "ਸਰੋਤ ਜਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜੋ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮੁੱਲ ਜਾਂ ਅਰਥ ਲਿਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ" ਅਤੇ "ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਸਦੇ ਸਰੋਤ ਜਾਂ ਵਸਤੂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੁੱਲ ਜਾਂ ਅਰਥ ਹੈ"। Inoue ਸਮਾਜਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ikigai ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ - ਸਮਾਜਿਕ ikigai, ਗੈਰ-ਸਮਾਜਿਕ ikigai, ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ikigai -। ''ਸਮਾਜਿਕ'' ikigai ikigai ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਵੈਸੇਵੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਲ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ''ਸਮਾਜਿਕ'' ikigai ਇੱਕ ikigai ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਾਂ ਸਵੈ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ। ''ਸਮਾਜ-ਵਿਰੋਧੀ'' ikigai ikigai ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹਨੇਰੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜਾਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਹੈ। <ref>{{Cite book|title=Psychology of Aging|last=Inoue|first=Katsuya|publisher=Chuo Hoki Shuppan|year=2000|isbn=978-4805818954|pages=80–99, 144–145}}</ref> ''[[ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰੈਫਿਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ]]'' ਦੇ ਰਿਪੋਰਟਰ ਡੈਨ ਬੁਏਟਨਰ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਓਕੀਨਾਵਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ikigai ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। <ref>{{Cite web|url=https://www.ted.com/talks/dan_buettner_how_to_live_to_be_100?language=en|title=How to live to be 100+|last=Buettner|first=Dan|date=September 2009|website=TED|access-date=2021-09-09}}</ref> ਬੁਏਟਨਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਓਕੀਨਾਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਣ ਦੀ ਘੱਟ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਮਨਪਸੰਦ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। Moai, ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਸਮੂਹ, ਨੂੰ ਵੀ ਓਕੀਨਾਵਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜੀਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। <ref>{{Cite book|title=Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life|last=García|first=Héctor|last2=Miralles|first2=Francesc|publisher=Penguin Books|year=2017|isbn=978-0143130727}}</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ == ਹਾਲਾਂਕਿ ikigai ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਜਾਪਾਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਪਾਨੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੀਕੋ ਕਾਮੀਆ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ 1966 ਦੀ ਕਿਤਾਬ {{ਨਿਹੋਂਗੋ|"On the Meaning of Life"|生きがいについて|ikigai ni tsuite}} ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। <ref>{{Cite book|title="『生きがいについて』 ("On the Meaning of Life" in Japanese)"|last=Kamiya|first=Mieko|publisher=Misuzu Shobo|year=1980|isbn=4622081814|location=Japan}}</ref> ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। 1960, 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ikigai ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਮਾਜ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ("ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਰਨਾ") ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ("ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਚੱਲਣਾ") ਲਈ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=AiQlDwAAQBAJ&q=ikigai&pg=PA1|title=Happiness and the Good Life in Japan|last=Manzenreiter|first=Wolfram|last2=Holthus|first2=Barbara|date=2017-03-27|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-1-317-35273-0|language=en}}</ref> ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਚਿਕਾਕੋ ਓਜ਼ਾਵਾ-ਡੀ ਸਿਲਵਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ikigai ਨੂੰ "ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇਸ ਮਿਆਰੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਫਿੱਟ ਕਰਨਾ" ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ikigai ਨੂੰ "ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਵਿੱਖ"। <ref name="Ozawa-de Silva">{{Cite journal|last=Ozawa-de Silva|first=Chikako|date=2020-02-11|title=In the eyes of others: Loneliness and relational meaning in life among Japanese college students|url=|journal=Transcultural Psychiatry|language=en|volume=57|issue=5|pages=623–634|doi=10.1177/1363461519899757|issn=1363-4615|pmid=32041496}}</ref> ਕਈ ਅਧਿਐਨ  ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ikigai ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਘਾਤਕ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਬੰਧ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। <ref>{{Cite journal|last=Sone T.|last2=Nakaya N.|last3=Ohmori K.|last4=Shimazu T.|last5=Higashiguchi M.|last6=Kakizaki M.|last7=Kikuchi N.|last8=Kuriyama S.|last9=Tsuji I.|date=2008|title=Sense of life worth living (ikigai) and mortality in Japan: Ohsaki Study|journal=Psychosomatic Medicine|volume=70|issue=6|pages=709–15|doi=10.1097/PSY.0b013e31817e7e64|pmid=18596247}}</ref> <ref name=":3">{{Cite journal|last=Tanno K.|last2=Sakata K.|last3=Ohsawa M.|last4=Onoda T.|last5=Itai K.|last6=Yaegashi Y.|last7=Tamakoshi A.|year=2009|title=Associations of ikigai as a positive psychological factor with all-cause mortality and cause-specific mortality among middle-aged and elderly Japanese people: findings from the Japan Collaborative Cohort Study|journal=Journal of Psychosomatic|volume=67|issue=1|pages=67–75|doi=10.1016/j.jpsychores.2008.10.018|pmid=19539820}}</ref> == ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ == * [[ਜੋਇ ਦੇ ਵਿਵਰੇ]] * [[ਲੋਗੋਥੈਰੇਪੀ]] * [[ਅਰਥ—ਬਣਾਉਣਾ|ਅਰਥ-ਬਣਾਉਣਾ]] * [[ਪ੍ਰੇਰਣਾ § ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ]] == ਹਵਾਲੇ == <nowiki> [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਵੈ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Articles containing Japanese language text]]</nowiki> 9540jgjjk3q6919six5kagv64np8t8u 0 144161 611690 2022-08-21T08:02:47Z Tamanpreet Kaur 26648 "[[:en:Special:Redirect/revision/1096713499|Ikigai]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki Ikigai (生き甲斐, lit. 'ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ') ਇੱਕ [[ਜਾਪਾਨ|ਜਾਪਾਨੀ]] ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ, ਜੀਊਂਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। == ਅਰਥ ਅਤੇ ਵਿਉਤਪਤੀ == [[ਆਕਸਫ਼ੋਰਡ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼|ਆਕਸਫੋਰਡ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ]] ਨੇ ikigai ਨੂੰ "ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ; ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜਾਂ ਜੀਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾਂ ਪੂਰਤੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਜਾਪਾਨੀ ਸ਼ਬਦ: ਇਕੀ (生き, ਮਤਲਬ 'ਜੀਵਨ; ਜ਼ਿੰਦਾ') ਅਤੇ ਕਾਈ (甲斐, ਮਤਲਬ '(ਉ) ਪ੍ਰਭਾਵ; (a) ਨਤੀਜਾ; (a) ਫਲ; (a) ਮੁੱਲ; (a) ਵਰਤੋਂ; (a) ਲਾਭ ; (ਨਹੀਂ, ਥੋੜਾ) ਲਾਭ') (ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਗਾਈ ਵਜੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਗਈ), 'ਜੀਵਣ ਦੇ ਕਾਰਨ' 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ [ਜ਼ਿੰਦਾ]; ਜੀਵਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅਰਥ; ਕੀ [ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ] ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਜੀਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ; a raison d'être'. == ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ == Ikigai ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਣ<ref>{{Cite journal|last1=Schippers|first1=Michaéla C.|last2=Ziegler|first2=Niklas|date=2019-12-13|title=Life Crafting as a Way to Find Purpose and Meaning in Life|journal=Frontiers in Psychology|volume=10|pages=2778|doi=10.3389/fpsyg.2019.02778|issn=1664-1078|pmc=6923189|pmid=31920827|doi-access=free}}</ref> ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite book|url=https://repub.eur.nl/pub/100484/|title=IKIGAI: Reflection on Life Goals Optimizes Performance and Happiness|last=Schippers|first=Michaéla|date=2017-06-16|isbn=978-90-5892-484-1|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Mathews|first=Gordon|date=1996|title=The Stuff of Dreams, Fading: Ikigai and "The Japanese Self"|journal=Ethos|volume=24|issue=4|pages=718–747|doi=10.1525/eth.1996.24.4.02a00060|issn=0091-2131|jstor=640520}}</ref> ਮਿਚੀਕੋ ਕੁਮਾਨੋ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਾਪਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵਰਣਨ ਕੀਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਈਕਿਗਾਈ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਰਥ ਹੈ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਅਤੇ ਪੂਰਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜੋ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਜਨੂੰਨ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite journal|last=Kumano|first=Michiko|date=2018-06-01|title=On the Concept of Well-Being in Japan: Feeling Shiawase as Hedonic Well-Being and Feeling Ikigai as Eudaimonic Well-Being|journal=Applied Research in Quality of Life|language=en|volume=13|issue=2|pages=419–433|doi=10.1007/s11482-017-9532-9|issn=1871-2576|s2cid=149162906}}</ref> ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਜੋ ਇਕਾਈਗਾਈ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ; ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਭਾਵਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਵੈ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref name=":12">{{Cite journal|last=Nakanishi|first=N|date=1999-05-01|title='Ikigai' in older Japanese people|journal=Age and Ageing|language=en|volume=28|issue=3|pages=323–324|doi=10.1093/ageing/28.3.323|issn=1468-2834|pmid=10475874|doi-access=free}}</ref> ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਕਾਤਸੁਆ ਇਨੂਏ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ikigai ਇੱਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: "ਸਰੋਤ ਜਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜੋ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮੁੱਲ ਜਾਂ ਅਰਥ ਲਿਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ" ਅਤੇ "ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਸਦੇ ਸਰੋਤ ਜਾਂ ਵਸਤੂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੁੱਲ ਜਾਂ ਅਰਥ ਹੈ"। Inoue ਸਮਾਜਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ikigai ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ - ਸਮਾਜਿਕ ikigai, ਗੈਰ-ਸਮਾਜਿਕ ikigai, ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ikigai -। ''ਸਮਾਜਿਕ'' ikigai ikigai ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਵੈਸੇਵੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਲ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ''ਸਮਾਜਿਕ'' ikigai ਇੱਕ ikigai ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਾਂ ਸਵੈ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ। ''ਸਮਾਜ-ਵਿਰੋਧੀ'' ikigai ikigai ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹਨੇਰੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜਾਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਹੈ। <ref>{{Cite book|title=Psychology of Aging|last=Inoue|first=Katsuya|publisher=Chuo Hoki Shuppan|year=2000|isbn=978-4805818954|pages=80–99, 144–145}}</ref> ''[[ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰੈਫਿਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ]]'' ਦੇ ਰਿਪੋਰਟਰ ਡੈਨ ਬੁਏਟਨਰ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਓਕੀਨਾਵਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ikigai ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.ted.com/talks/dan_buettner_how_to_live_to_be_100?language=en|title=How to live to be 100+|last=Buettner|first=Dan|date=September 2009|website=TED|access-date=2021-09-09}}</ref> ਬੁਏਟਨਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਓਕੀਨਾਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਣ ਦੀ ਘੱਟ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਮਨਪਸੰਦ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। Moai, ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਸਮੂਹ, ਨੂੰ ਵੀ ਓਕੀਨਾਵਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜੀਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite book|title=Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life|last=García|first=Héctor|last2=Miralles|first2=Francesc|publisher=Penguin Books|year=2017|isbn=978-0143130727}}</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ == ਹਾਲਾਂਕਿ ikigai ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਜਾਪਾਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਪਾਨੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੀਕੋ ਕਾਮੀਆ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ 1966 ਦੀ ਕਿਤਾਬ {{ਨਿਹੋਂਗੋ|"On the Meaning of Life"|生きがいについて|ikigai ni tsuite}} ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite book|title="『生きがいについて』 ("On the Meaning of Life" in Japanese)"|last=Kamiya|first=Mieko|publisher=Misuzu Shobo|year=1980|isbn=4622081814|location=Japan}}</ref> ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। == ਮਹੱਤਵ == 1960, 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ikigai ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਮਾਜ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ("ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਰਨਾ") ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ("ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਚੱਲਣਾ") ਲਈ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=AiQlDwAAQBAJ&q=ikigai&pg=PA1|title=Happiness and the Good Life in Japan|last=Manzenreiter|first=Wolfram|last2=Holthus|first2=Barbara|date=2017-03-27|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-1-317-35273-0|language=en}}</ref> ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਚਿਕਾਕੋ ਓਜ਼ਾਵਾ-ਡੀ ਸਿਲਵਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ikigai ਨੂੰ "ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇਸ ਮਿਆਰੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਫਿੱਟ ਕਰਨਾ" ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ikigai ਨੂੰ "ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਵਿੱਖ"।<ref name="Ozawa-de Silva">{{Cite journal|last=Ozawa-de Silva|first=Chikako|date=2020-02-11|title=In the eyes of others: Loneliness and relational meaning in life among Japanese college students|url=|journal=Transcultural Psychiatry|language=en|volume=57|issue=5|pages=623–634|doi=10.1177/1363461519899757|issn=1363-4615|pmid=32041496}}</ref> ਕਈ ਅਧਿਐਨ  ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ikigai ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਘਾਤਕ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਬੰਧ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਸੀ।<ref>{{Cite journal|last=Sone T.|last2=Nakaya N.|last3=Ohmori K.|last4=Shimazu T.|last5=Higashiguchi M.|last6=Kakizaki M.|last7=Kikuchi N.|last8=Kuriyama S.|last9=Tsuji I.|date=2008|title=Sense of life worth living (ikigai) and mortality in Japan: Ohsaki Study|journal=Psychosomatic Medicine|volume=70|issue=6|pages=709–15|doi=10.1097/PSY.0b013e31817e7e64|pmid=18596247}}</ref><ref name=":3">{{Cite journal|last=Tanno K.|last2=Sakata K.|last3=Ohsawa M.|last4=Onoda T.|last5=Itai K.|last6=Yaegashi Y.|last7=Tamakoshi A.|year=2009|title=Associations of ikigai as a positive psychological factor with all-cause mortality and cause-specific mortality among middle-aged and elderly Japanese people: findings from the Japan Collaborative Cohort Study|journal=Journal of Psychosomatic|volume=67|issue=1|pages=67–75|doi=10.1016/j.jpsychores.2008.10.018|pmid=19539820}}</ref> == ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ == * [[ਜੋਇ ਦੇ ਵਿਵਰੇ]] * [[ਲੋਗੋਥੈਰੇਪੀ]] * [[ਅਰਥ—ਬਣਾਉਣਾ|ਅਰਥ-ਬਣਾਉਣਾ]] * [[ਪ੍ਰੇਰਣਾ § ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ]] == ਹਵਾਲੇ == [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਵੈ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Articles containing Japanese language text]] 366kn6z9mo42itbb4q50uie391pabg6 611691 611690 2022-08-21T08:03:15Z Tamanpreet Kaur 26648 wikitext text/x-wiki '''Ikigai''' (生き甲斐, lit. 'ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ') ਇੱਕ [[ਜਾਪਾਨ|ਜਾਪਾਨੀ]] ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ, ਜੀਊਂਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। == ਅਰਥ ਅਤੇ ਵਿਉਤਪਤੀ == [[ਆਕਸਫ਼ੋਰਡ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼|ਆਕਸਫੋਰਡ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ]] ਨੇ ikigai ਨੂੰ "ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ; ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜਾਂ ਜੀਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾਂ ਪੂਰਤੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਜਾਪਾਨੀ ਸ਼ਬਦ: ਇਕੀ (生き, ਮਤਲਬ 'ਜੀਵਨ; ਜ਼ਿੰਦਾ') ਅਤੇ ਕਾਈ (甲斐, ਮਤਲਬ '(ਉ) ਪ੍ਰਭਾਵ; (a) ਨਤੀਜਾ; (a) ਫਲ; (a) ਮੁੱਲ; (a) ਵਰਤੋਂ; (a) ਲਾਭ ; (ਨਹੀਂ, ਥੋੜਾ) ਲਾਭ') (ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਗਾਈ ਵਜੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਗਈ), 'ਜੀਵਣ ਦੇ ਕਾਰਨ' 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ [ਜ਼ਿੰਦਾ]; ਜੀਵਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅਰਥ; ਕੀ [ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ] ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਜੀਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ; a raison d'être'. == ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ == Ikigai ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਣ<ref>{{Cite journal|last1=Schippers|first1=Michaéla C.|last2=Ziegler|first2=Niklas|date=2019-12-13|title=Life Crafting as a Way to Find Purpose and Meaning in Life|journal=Frontiers in Psychology|volume=10|pages=2778|doi=10.3389/fpsyg.2019.02778|issn=1664-1078|pmc=6923189|pmid=31920827|doi-access=free}}</ref> ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite book|url=https://repub.eur.nl/pub/100484/|title=IKIGAI: Reflection on Life Goals Optimizes Performance and Happiness|last=Schippers|first=Michaéla|date=2017-06-16|isbn=978-90-5892-484-1|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Mathews|first=Gordon|date=1996|title=The Stuff of Dreams, Fading: Ikigai and "The Japanese Self"|journal=Ethos|volume=24|issue=4|pages=718–747|doi=10.1525/eth.1996.24.4.02a00060|issn=0091-2131|jstor=640520}}</ref> ਮਿਚੀਕੋ ਕੁਮਾਨੋ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਾਪਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵਰਣਨ ਕੀਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਈਕਿਗਾਈ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਰਥ ਹੈ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਅਤੇ ਪੂਰਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜੋ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਜਨੂੰਨ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite journal|last=Kumano|first=Michiko|date=2018-06-01|title=On the Concept of Well-Being in Japan: Feeling Shiawase as Hedonic Well-Being and Feeling Ikigai as Eudaimonic Well-Being|journal=Applied Research in Quality of Life|language=en|volume=13|issue=2|pages=419–433|doi=10.1007/s11482-017-9532-9|issn=1871-2576|s2cid=149162906}}</ref> ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਜੋ ਇਕਾਈਗਾਈ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ; ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਭਾਵਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਵੈ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref name=":12">{{Cite journal|last=Nakanishi|first=N|date=1999-05-01|title='Ikigai' in older Japanese people|journal=Age and Ageing|language=en|volume=28|issue=3|pages=323–324|doi=10.1093/ageing/28.3.323|issn=1468-2834|pmid=10475874|doi-access=free}}</ref> ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਕਾਤਸੁਆ ਇਨੂਏ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ikigai ਇੱਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: "ਸਰੋਤ ਜਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜੋ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮੁੱਲ ਜਾਂ ਅਰਥ ਲਿਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ" ਅਤੇ "ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਸਦੇ ਸਰੋਤ ਜਾਂ ਵਸਤੂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੁੱਲ ਜਾਂ ਅਰਥ ਹੈ"। Inoue ਸਮਾਜਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ikigai ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ - ਸਮਾਜਿਕ ikigai, ਗੈਰ-ਸਮਾਜਿਕ ikigai, ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ikigai -। ''ਸਮਾਜਿਕ'' ikigai ikigai ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਵੈਸੇਵੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਲ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ''ਸਮਾਜਿਕ'' ikigai ਇੱਕ ikigai ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਾਂ ਸਵੈ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ। ''ਸਮਾਜ-ਵਿਰੋਧੀ'' ikigai ikigai ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹਨੇਰੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜਾਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਹੈ। <ref>{{Cite book|title=Psychology of Aging|last=Inoue|first=Katsuya|publisher=Chuo Hoki Shuppan|year=2000|isbn=978-4805818954|pages=80–99, 144–145}}</ref> ''[[ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰੈਫਿਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ]]'' ਦੇ ਰਿਪੋਰਟਰ ਡੈਨ ਬੁਏਟਨਰ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਓਕੀਨਾਵਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ikigai ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.ted.com/talks/dan_buettner_how_to_live_to_be_100?language=en|title=How to live to be 100+|last=Buettner|first=Dan|date=September 2009|website=TED|access-date=2021-09-09}}</ref> ਬੁਏਟਨਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਓਕੀਨਾਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਣ ਦੀ ਘੱਟ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਮਨਪਸੰਦ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। Moai, ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਸਮੂਹ, ਨੂੰ ਵੀ ਓਕੀਨਾਵਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜੀਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite book|title=Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life|last=García|first=Héctor|last2=Miralles|first2=Francesc|publisher=Penguin Books|year=2017|isbn=978-0143130727}}</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ == ਹਾਲਾਂਕਿ ikigai ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਜਾਪਾਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਪਾਨੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੀਕੋ ਕਾਮੀਆ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ 1966 ਦੀ ਕਿਤਾਬ {{ਨਿਹੋਂਗੋ|"On the Meaning of Life"|生きがいについて|ikigai ni tsuite}} ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite book|title="『生きがいについて』 ("On the Meaning of Life" in Japanese)"|last=Kamiya|first=Mieko|publisher=Misuzu Shobo|year=1980|isbn=4622081814|location=Japan}}</ref> ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। == ਮਹੱਤਵ == 1960, 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ikigai ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਮਾਜ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ("ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਰਨਾ") ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ("ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਚੱਲਣਾ") ਲਈ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=AiQlDwAAQBAJ&q=ikigai&pg=PA1|title=Happiness and the Good Life in Japan|last=Manzenreiter|first=Wolfram|last2=Holthus|first2=Barbara|date=2017-03-27|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-1-317-35273-0|language=en}}</ref> ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਚਿਕਾਕੋ ਓਜ਼ਾਵਾ-ਡੀ ਸਿਲਵਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ikigai ਨੂੰ "ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇਸ ਮਿਆਰੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਫਿੱਟ ਕਰਨਾ" ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ikigai ਨੂੰ "ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਵਿੱਖ"।<ref name="Ozawa-de Silva">{{Cite journal|last=Ozawa-de Silva|first=Chikako|date=2020-02-11|title=In the eyes of others: Loneliness and relational meaning in life among Japanese college students|url=|journal=Transcultural Psychiatry|language=en|volume=57|issue=5|pages=623–634|doi=10.1177/1363461519899757|issn=1363-4615|pmid=32041496}}</ref> ਕਈ ਅਧਿਐਨ  ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ikigai ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਘਾਤਕ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਬੰਧ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਸੀ।<ref>{{Cite journal|last=Sone T.|last2=Nakaya N.|last3=Ohmori K.|last4=Shimazu T.|last5=Higashiguchi M.|last6=Kakizaki M.|last7=Kikuchi N.|last8=Kuriyama S.|last9=Tsuji I.|date=2008|title=Sense of life worth living (ikigai) and mortality in Japan: Ohsaki Study|journal=Psychosomatic Medicine|volume=70|issue=6|pages=709–15|doi=10.1097/PSY.0b013e31817e7e64|pmid=18596247}}</ref><ref name=":3">{{Cite journal|last=Tanno K.|last2=Sakata K.|last3=Ohsawa M.|last4=Onoda T.|last5=Itai K.|last6=Yaegashi Y.|last7=Tamakoshi A.|year=2009|title=Associations of ikigai as a positive psychological factor with all-cause mortality and cause-specific mortality among middle-aged and elderly Japanese people: findings from the Japan Collaborative Cohort Study|journal=Journal of Psychosomatic|volume=67|issue=1|pages=67–75|doi=10.1016/j.jpsychores.2008.10.018|pmid=19539820}}</ref> == ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ == * [[ਜੋਇ ਦੇ ਵਿਵਰੇ]] * [[ਲੋਗੋਥੈਰੇਪੀ]] * [[ਅਰਥ—ਬਣਾਉਣਾ|ਅਰਥ-ਬਣਾਉਣਾ]] * [[ਪ੍ਰੇਰਣਾ § ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ]] == ਹਵਾਲੇ == [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਵੈ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Articles containing Japanese language text]] 3u6r1krtgntknmp4kiu85l0ltins0y2 611695 611691 2022-08-21T08:51:32Z Jagseer S Sidhu 18155 Jagseer S Sidhu moved page [[Ikigai]] to [[ਇਕੀਗਾਈ]] without leaving a redirect wikitext text/x-wiki '''Ikigai''' (生き甲斐, lit. 'ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ') ਇੱਕ [[ਜਾਪਾਨ|ਜਾਪਾਨੀ]] ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ, ਜੀਊਂਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। == ਅਰਥ ਅਤੇ ਵਿਉਤਪਤੀ == [[ਆਕਸਫ਼ੋਰਡ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼|ਆਕਸਫੋਰਡ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ]] ਨੇ ikigai ਨੂੰ "ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ; ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜਾਂ ਜੀਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾਂ ਪੂਰਤੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਜਾਪਾਨੀ ਸ਼ਬਦ: ਇਕੀ (生き, ਮਤਲਬ 'ਜੀਵਨ; ਜ਼ਿੰਦਾ') ਅਤੇ ਕਾਈ (甲斐, ਮਤਲਬ '(ਉ) ਪ੍ਰਭਾਵ; (a) ਨਤੀਜਾ; (a) ਫਲ; (a) ਮੁੱਲ; (a) ਵਰਤੋਂ; (a) ਲਾਭ ; (ਨਹੀਂ, ਥੋੜਾ) ਲਾਭ') (ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਗਾਈ ਵਜੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਗਈ), 'ਜੀਵਣ ਦੇ ਕਾਰਨ' 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ [ਜ਼ਿੰਦਾ]; ਜੀਵਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅਰਥ; ਕੀ [ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ] ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਜੀਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ; a raison d'être'. == ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ == Ikigai ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਣ<ref>{{Cite journal|last1=Schippers|first1=Michaéla C.|last2=Ziegler|first2=Niklas|date=2019-12-13|title=Life Crafting as a Way to Find Purpose and Meaning in Life|journal=Frontiers in Psychology|volume=10|pages=2778|doi=10.3389/fpsyg.2019.02778|issn=1664-1078|pmc=6923189|pmid=31920827|doi-access=free}}</ref> ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite book|url=https://repub.eur.nl/pub/100484/|title=IKIGAI: Reflection on Life Goals Optimizes Performance and Happiness|last=Schippers|first=Michaéla|date=2017-06-16|isbn=978-90-5892-484-1|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Mathews|first=Gordon|date=1996|title=The Stuff of Dreams, Fading: Ikigai and "The Japanese Self"|journal=Ethos|volume=24|issue=4|pages=718–747|doi=10.1525/eth.1996.24.4.02a00060|issn=0091-2131|jstor=640520}}</ref> ਮਿਚੀਕੋ ਕੁਮਾਨੋ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਾਪਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵਰਣਨ ਕੀਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਈਕਿਗਾਈ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਰਥ ਹੈ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਅਤੇ ਪੂਰਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜੋ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਜਨੂੰਨ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite journal|last=Kumano|first=Michiko|date=2018-06-01|title=On the Concept of Well-Being in Japan: Feeling Shiawase as Hedonic Well-Being and Feeling Ikigai as Eudaimonic Well-Being|journal=Applied Research in Quality of Life|language=en|volume=13|issue=2|pages=419–433|doi=10.1007/s11482-017-9532-9|issn=1871-2576|s2cid=149162906}}</ref> ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਜੋ ਇਕਾਈਗਾਈ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ; ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਭਾਵਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਵੈ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref name=":12">{{Cite journal|last=Nakanishi|first=N|date=1999-05-01|title='Ikigai' in older Japanese people|journal=Age and Ageing|language=en|volume=28|issue=3|pages=323–324|doi=10.1093/ageing/28.3.323|issn=1468-2834|pmid=10475874|doi-access=free}}</ref> ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਕਾਤਸੁਆ ਇਨੂਏ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ikigai ਇੱਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: "ਸਰੋਤ ਜਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜੋ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮੁੱਲ ਜਾਂ ਅਰਥ ਲਿਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ" ਅਤੇ "ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਸਦੇ ਸਰੋਤ ਜਾਂ ਵਸਤੂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੁੱਲ ਜਾਂ ਅਰਥ ਹੈ"। Inoue ਸਮਾਜਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ikigai ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ - ਸਮਾਜਿਕ ikigai, ਗੈਰ-ਸਮਾਜਿਕ ikigai, ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ikigai -। ''ਸਮਾਜਿਕ'' ikigai ikigai ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਵੈਸੇਵੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਲ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ''ਸਮਾਜਿਕ'' ikigai ਇੱਕ ikigai ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਾਂ ਸਵੈ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ। ''ਸਮਾਜ-ਵਿਰੋਧੀ'' ikigai ikigai ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹਨੇਰੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜਾਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਹੈ। <ref>{{Cite book|title=Psychology of Aging|last=Inoue|first=Katsuya|publisher=Chuo Hoki Shuppan|year=2000|isbn=978-4805818954|pages=80–99, 144–145}}</ref> ''[[ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰੈਫਿਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ]]'' ਦੇ ਰਿਪੋਰਟਰ ਡੈਨ ਬੁਏਟਨਰ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਓਕੀਨਾਵਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ikigai ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.ted.com/talks/dan_buettner_how_to_live_to_be_100?language=en|title=How to live to be 100+|last=Buettner|first=Dan|date=September 2009|website=TED|access-date=2021-09-09}}</ref> ਬੁਏਟਨਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਓਕੀਨਾਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਣ ਦੀ ਘੱਟ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਮਨਪਸੰਦ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। Moai, ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਸਮੂਹ, ਨੂੰ ਵੀ ਓਕੀਨਾਵਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜੀਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite book|title=Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life|last=García|first=Héctor|last2=Miralles|first2=Francesc|publisher=Penguin Books|year=2017|isbn=978-0143130727}}</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ == ਹਾਲਾਂਕਿ ikigai ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਜਾਪਾਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਪਾਨੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੀਕੋ ਕਾਮੀਆ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ 1966 ਦੀ ਕਿਤਾਬ {{ਨਿਹੋਂਗੋ|"On the Meaning of Life"|生きがいについて|ikigai ni tsuite}} ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite book|title="『生きがいについて』 ("On the Meaning of Life" in Japanese)"|last=Kamiya|first=Mieko|publisher=Misuzu Shobo|year=1980|isbn=4622081814|location=Japan}}</ref> ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। == ਮਹੱਤਵ == 1960, 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ikigai ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਮਾਜ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ("ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਰਨਾ") ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ("ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਚੱਲਣਾ") ਲਈ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=AiQlDwAAQBAJ&q=ikigai&pg=PA1|title=Happiness and the Good Life in Japan|last=Manzenreiter|first=Wolfram|last2=Holthus|first2=Barbara|date=2017-03-27|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-1-317-35273-0|language=en}}</ref> ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਚਿਕਾਕੋ ਓਜ਼ਾਵਾ-ਡੀ ਸਿਲਵਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ikigai ਨੂੰ "ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇਸ ਮਿਆਰੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਫਿੱਟ ਕਰਨਾ" ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ikigai ਨੂੰ "ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਵਿੱਖ"।<ref name="Ozawa-de Silva">{{Cite journal|last=Ozawa-de Silva|first=Chikako|date=2020-02-11|title=In the eyes of others: Loneliness and relational meaning in life among Japanese college students|url=|journal=Transcultural Psychiatry|language=en|volume=57|issue=5|pages=623–634|doi=10.1177/1363461519899757|issn=1363-4615|pmid=32041496}}</ref> ਕਈ ਅਧਿਐਨ  ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ikigai ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਘਾਤਕ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਬੰਧ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਸੀ।<ref>{{Cite journal|last=Sone T.|last2=Nakaya N.|last3=Ohmori K.|last4=Shimazu T.|last5=Higashiguchi M.|last6=Kakizaki M.|last7=Kikuchi N.|last8=Kuriyama S.|last9=Tsuji I.|date=2008|title=Sense of life worth living (ikigai) and mortality in Japan: Ohsaki Study|journal=Psychosomatic Medicine|volume=70|issue=6|pages=709–15|doi=10.1097/PSY.0b013e31817e7e64|pmid=18596247}}</ref><ref name=":3">{{Cite journal|last=Tanno K.|last2=Sakata K.|last3=Ohsawa M.|last4=Onoda T.|last5=Itai K.|last6=Yaegashi Y.|last7=Tamakoshi A.|year=2009|title=Associations of ikigai as a positive psychological factor with all-cause mortality and cause-specific mortality among middle-aged and elderly Japanese people: findings from the Japan Collaborative Cohort Study|journal=Journal of Psychosomatic|volume=67|issue=1|pages=67–75|doi=10.1016/j.jpsychores.2008.10.018|pmid=19539820}}</ref> == ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ == * [[ਜੋਇ ਦੇ ਵਿਵਰੇ]] * [[ਲੋਗੋਥੈਰੇਪੀ]] * [[ਅਰਥ—ਬਣਾਉਣਾ|ਅਰਥ-ਬਣਾਉਣਾ]] * [[ਪ੍ਰੇਰਣਾ § ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ]] == ਹਵਾਲੇ == [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਵੈ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Articles containing Japanese language text]] 3u6r1krtgntknmp4kiu85l0ltins0y2 0 144162 611694 2022-08-21T08:28:12Z Tamanpreet Kaur 26648 "[[:en:Special:Redirect/revision/1087217558|American Poetry Since 1950 (poetry anthology)]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki {{ਟੇਢਾ ਸਿਰਨਾਵਾਂ}}'''''1950 ਤੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਕਵਿਤਾ: ਇਨੋਵੇਟਰਜ਼ ਐਂਡ ਆਊਟਸਾਈਡਰਜ਼''''' 1993 ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ ਜੋ [[ਇਲੀਅਟ ਵੇਨਬਰਗਰ|ਐਲੀਅਟ ਵੇਨਬਰਗਰ]] ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਏ ਦੋ ਹੋਰ ਸੰਗ੍ਰਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ''ਮਾਰਸੀਲੀਓ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼'' ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ; ''[[ਸਦੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ|ਸਦੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ: ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਅਮਰੀਕੀ ਕਵਿਤਾ, 1960-1990]]'' ( 1994 ; ਡਗਲਸ ਮੇਸੇਰਲੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ) ਅਤੇ ''ਪੋਸਟਮਾਡਰਨ ਅਮਰੀਕਨ ਪੋਇਟਰੀ'', ਇੱਕ 1994 ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ। [[ਪਾਲ ਹੂਵਰ]] ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਇਹ ਤਿੰਨ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਾਇਦ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉਹੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਡੋਨਾਲਡ ਐਲਨ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, <nowiki><i id="mwEw">ਦ ਨਿਊ ਅਮਰੀਕਨ ਪੋਇਟਰੀ</i></nowiki> ( ਗਰੋਵ ਪ੍ਰੈਸ, 1960), 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਲਈ ਸੀ। {| class="toccolours" cellspacing="5" style="float: right; margin-left: 2em; margin-right: 1em; font-size: 90%; background:#CC9966; width:30em; max-width: 40%;" | style="text-align: left;" | : "ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ [ਵੇਨਬਰਗਰ, ਮੇਸੇਰਲੀ ਅਤੇ ਹੂਵਰ] ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਨਵੇਂ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਵਿਕ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟਾਂ ਦੇ "ਮੁੜ-ਮੁੜ" ਬਾਰੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਯਾਦ ਹੈ, ਪਰ ਤਰਕ ਗਲਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਫਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਨਾਲ ਆਏ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਡੌਨਲਡ ਐਲਨ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। . . " |- | style="text-align: right;" | ਜੇਦ ਰਸੁਲਾ <ref>[http://www.argotistonline.co.uk/Clippinger%20essay.htm Neither Us nor Them: Poetry Anthologies, Canon Building, and the Silencing of William Bronk]</ref> |} ਇਹ ਸਾਰੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵੇਨਬਰਗਰ ਨੇ ਪੈਂਤੀ "ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਲੋਕਾਂ" ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ <nowiki><i id="mwIw">ਦ ਨਿਊ ਅਮਰੀਕਨ ਪੋਇਟਰੀ</i></nowiki> ਦੇ ਦੋ ਡੌਨਲਡ ਐਲਨ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ, ਦੂਜੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਵੇਨਬਰਗਰ ਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋ ਸਿਧਾਂਤ ਹਨ (1) 1950 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਿਤਾਬੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ (2) ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਵੀ ਕਵੀ ਨਹੀਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। == ''1950 ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਨ ਕਵਿਤਾ'' ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਵੀ == ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਕਾਲਕ੍ਰਮਿਕ ਸੂਚੀ ਹੈ (ਕਵੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਸਾਲ ਤੋਂ)। ਵਿਲੀਅਮ ਕਾਰਲੋਸ ਵਿਲੀਅਮਜ਼, ਇੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਚੀਬੱਧ, 1883 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਾਈਕਲ ਪਾਮਰ, ਇੱਥੇ ਆਖਰੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ, 1943 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਾਲਕ੍ਰਮਿਕ ਸੂਚੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਕਵੀ ਦੀ ਦਿੱਖ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਤੋਂ ਥੋੜੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚਾਰਲਸ ਓਲਸਨ ਦੀ ਕਵਿਤਾ "ਦ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰਜ਼" ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਜਿਸ ਨੇ 1950 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। [[ਵਿਲੀਅਮ ਕਾਰਲੋਸ ਵਿਲੀਅਮਜ਼]] -- [[ਐਜ਼ਰਾ ਪਾਊਂਡ|ਏਜ਼ਰਾ ਪਾਊਂਡ]] -- ਐਚਡੀ -- ਚਾਰਲਸ ਰੇਜ਼ਨੀਕੋਫ਼ -- [[ਲੈਂਗਸਟਨ ਹਿਊਜ]] -- ਲੋਰੀਨ ਨੀਡੇਕਰ -- ਲੂਈ ਜ਼ੁਕੋਫ਼ਸਕੀ -- ਕੇਨੇਥ ਰੇਕਸਰੋਥ -- ਜਾਰਜ ਓਪਨ -- ਚਾਰਲਸ ਓਲਸਨ -- ਵਿਲੀਅਮ ਐਵਰਸਨ -- ਜੌਹਨ ਕੇਜ -- [[ਮਿਊਰੀਅਲ ਰੂਕਾਇਜ਼ਰ|ਮੂਰੀਅਲ ਰੁਕੇਸਰ]] -- ਵਿਲੀਅਮ ਬਰੌਂਕ -- ਰੌਬਰਟ ਡੰਕਨ -- ਜੈਕਸਨ ਮੈਕ ਲੋ -- ਡੇਨਿਸ ਲੇਵਰਟੋਵ -- ਜੈਕ ਸਪਾਈਸਰ -- ਪਾਲ ਬਲੈਕਬਰਨ -- ਰੌਬਰਟ ਕ੍ਰੀਲੀ -- [[ਐਲਨ ਗਿਨਜ਼ਬਰਗ|ਐਲਨ ਗਿੰਸਬਰਗ]] -- ਫ੍ਰੈਂਕ ਓ'ਹਾਰਾ -- ਜੌਹਨ ਐਸ਼ਬੇਰੀ -- ਨਾਥਨੀਏਲ ਟਾਰਨ -- ਗੈਰੀ ਸਨਾਈਡਰ -- ਜੇਰੋਮ ਰੋਟੇਨਬਰਗ -- ਡੇਵਿਡ ਐਂਟੀਨ -- ਅਮੀਰੀ ਬਰਾਕਾ -- ਕਲੇਟਨ ਐਸ਼ਲੇਮੈਨ -- [[ਰੋਨਾਲਡ ਜਾਨਸਨ (ਕਵੀ)|ਰੋਨਾਲਡ ਜਾਨਸਨ]] -- ਰੌਬਰਟ ਕੈਲੀ -- ਗੁਸਤਾਫ਼ ਸੋਬਿਨ -- ਸੂਜ਼ਨ ਹੋਵ -- ਕਲਾਰਕ ਕੂਲੀਜ -- [[ਮਾਈਕਲ ਪਾਮਰ (ਕਵੀ)|ਮਾਈਕਲ ਪਾਮਰ]] == ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ == * [[ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ 1993]] * [[ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ 1993]] * [[ਅਮਰੀਕੀ ਕਵਿਤਾ]] * [[ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਸੂਚੀ]] == ਹਵਾਲੇ == == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://epc.buffalo.edu/authors/perloff/anth.html ਕਿਸ ਦੀ ਨਵੀਂ ਅਮਰੀਕਨ ਕਵਿਤਾ?: ਨੱਬੇ ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਸੰਗ੍ਰਹਿ] 0hupzgpt0xflylgn2l0l0kwojp96epj 14 144163 611701 2022-08-21T08:58:00Z Jagseer S Sidhu 18155 ਖ਼ਾਲੀ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 14 144164 611702 2022-08-21T08:58:57Z Jagseer S Sidhu 18155 "ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ" ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ knqdgs07czlgja615xo7iuxyqp6racf 14 144165 611703 2022-08-21T08:59:21Z Jagseer S Sidhu 18155 "ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਵਾਕਾਂਸ਼" ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਵਾਕਾਂਸ਼ qm3qa11pc2ycn3cp713e29b48dfti5b 3 144166 611729 2022-08-21T10:31:27Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Shravani Chatterjee}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:31, 21 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) r5i9rmbca4suzews62bu2vddykwwnjx 3 144167 611730 2022-08-21T10:37:38Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Ryuu Kan Bu}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:37, 21 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) f5bhahx5jty4hr97psl35cbd2to7xa4