ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ pawiki https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਾਟਕ ਫਾਟਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਗੈਜਟ ਗੈਜਟ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਗੈਜਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ Topic 0 1798 611848 607379 2022-08-24T02:33:16Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ]] {{Infobox building |image_size = 300px |caption= ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ | name = ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ | image = Akal takhat amritsar.jpg |location_city=[[ਅੰਮਿਤਸਰ]] |location_country=[[ਭਾਰਤ]] |architect= |client= |engineer= |construction_start_date= |completion_date= |structural_system= |style=[[ਸਿੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ]] }} '''ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ''' ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਖਤਿਆਰਾਂ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਗੱਦੀ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਰਬੱਤ ਖ਼ਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮੰਜੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹਨ ‘ਕਾਲ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿੰਘਾਸਨ’।<ref name="Fahlbusch">{{cite book|url=http://books.google.com/books?id=lZUBZlth2qgC&pg=PA10&lpg=PA10&dq=harmandir+sahib&source=bl&ots=RdAjNWYmKJ&sig=FEqZjqZHo13SSN3Yrzr9TDNfqG8&hl=en&sa=X&ei=pbxsUJm2FMjWigL48YGYBg&ved=0CD4Q6AEwBDgU#v=onepage&q=harmandir%20sahib&f=false|title=The encyclopedia of Christianity.|last=al.]|first=edited by Erwin Fahlbusch|publisher=Eerdmans|year=2008|isbn=978-0-8028-2417-2|location=Grand Rapids, Mich.}}</ref> ਮੀਰੀ-ਪੀਰੀ ਅਰਥਾਤ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪ੍ਰਭਸੱਤਾ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।<ref name="Fahlbusch" /> 15 ਜੂਨ 1606 ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ [[ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ]] ਨੇ ਇੱਥੇ ਤਖ਼ਤ ਦਾ ਇੱਕ ਢਾਂਚਾ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ ਨੀਂਹ ਰੱਖ ਕੇ [[ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ]] ਰਾਹੀਂ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਵਾਇਆ ਤੇ ਇਥੋਂ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਪਹਿਲਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਸਤਾਂ ਭੇਂਟ ਵਿੱਚ ਲਿਆਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਸਤਰ ਤੇ ਘੋੜੇ ਆਦਿ ਭੇਂਟ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਤਖ਼ਤ ਉੱਪਰ ਜੋ ਬਿਲਡਿੰਗ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ [[ਅਕਾਲ ਬੁੰਗਾ]] ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਸਿੱਖਾਂ ਵਾਸਤੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਤਖ਼ਤ ਹੋਰ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਹਨ:- * [[ਸ਼੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ (ਬਿਹਾਰ)]] * [[ਸ਼੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ (ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ)]] * [[ਸ਼੍ਰੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ (ਨੰਦੇੜ, ਮਹਾ‍ਰਾਸਟਰ)]] * [[ਸ਼੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ (ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ)]] web|url=http://thesikhs.org/sikh-issues-punjabi/akal-takht/|title=Akal{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਗਸਤ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} takht – ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ – TheSikhs.Org|language=en-US|access-date=2021-01-05}}</ref> ==ਹੁਕਮਨਾਮੇ== ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਤੋਂ ਜਾਰੀ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਸਮੂਹ ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੰਘ ਸਭਾਵਾਂ ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ==ਇਤਹਾਸ== [[File:Akal Takht illuminated, in Harmandir Sahib complex, Amritsar.jpg|thumb| [[ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਗੁਰਪੁਰਬ]], ਤੇ ਰੁਸ਼ਨਾਇਆ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ]] [[File:Akal Takht and Harmandir Sahib, Amritsar, Punjab, India.jpg|right|thumb|ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਅਤੇ [[ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ]]]] ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਭਗਤੀ ਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮਿ੍ਤਸਰ ਦੇ ਠੀਕ ਸਾਹਮਣੇ 1609 ਨੂੰ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਇਤਹਾਸ ਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਆਇਆ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਸ਼ਸਤਰ ਧਾਰਨੇ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 17ਵੀਂ ਅਤੇ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਅਤੇ ਬੇਰਹਿਮੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਇਹ ਖਾ ਰਿਹਾ। 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, [[ਅਹਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ]] ਅਤੇ ਮੱਸੇ ਰੰਘੜ ਨੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਉੱਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ।<ref name="Fahlbusch" /> [[ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ]] ਦੇ 1635 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ [[ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]] ਪ੍ਰਸਥਾਨ ਕਰ ਜਾਣ ਉਪਰੰਤ [[ਅੰਮਿਤਸਰ]] ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪਵਿਤਰ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ [[ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ]] ਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੋਤੇ ਹਰ ਜੀ 1696 ਤਕ 55 ਸਾਲ ਲਈ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਸੰਚਾਲਕ ਰਹੇ। 1699 ਵਿੱਚ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ ਉਪਰੰਤ [[ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ]] ਜੀ ਨੇ [[ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ]] ਨੂੰ [[ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ]] ਤੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। 1716 ਵਿੱਚ [[ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ]] ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਦ [[ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ]] ਦਾ ਸਰੋਵਰ ਤੇ [[ਅਕਾਲ ਤਖਤ]] ਸਿਖਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਆਨੰਦ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਰਹੇ ਹਨ। [[ਦਿਵਾਲੀ]] ਤੇ [[ਵਿਸਾਖੀ]] ਨੂੰ ਇਥੇ ਸਰਬੱਤ ਖਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨ ਸਜਦੇ ਤੇ ਗੁਰਮਤੇ ਰਾਹੀਂ ਗੰਭੀਰ ਪੰਥਕ ਮਸਲਿਆਂ ਤੇ ਫੈਸਲੈ ਲਏ ਜਾਂਦੇ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ 4 ਅਕਤੂਬਰ 1745 ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਾ ਕਰਕੇ ਖਾਲਸੇ ਦੀ 25 ਜੱਥਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਕੀਤੀ ਗਈ। 19 ਮਾਰਚ 1748 ਦੀ ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ 11 ਮਿਸਲਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਗੁਰਮਤਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 10 ਅਪ੍ਰੇਲ 1673 ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਾ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੀ ਉਸ ਦੀ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਈ ਗਈ ਪਤਨੀ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦਸੰਬਰ 1674 ਭਾਈ ਗੁਰਬਖ਼ਸ਼ ਸਿੰਘ 30 ਸਿਖਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੁਰਾਨੀ ਤੌਂ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗੇ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਬੁਰਜੀ ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਢਾਹ ਦਿਤੀ ਗਈ। 10 ਅਪ੍ਰੈਲ 1765 ਨੂੰ ਗੁਰਮਤੇ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈ ਕੇ 1774 ਤਕ ਜ਼ਮੀਨੀ ਤਲ ਤਕ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗਾ ਮੁੜ ਉਸਾਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਬਾਕੀ ਦੀ ਪੰਜ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਇਮਾਰਤ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਈ। ਤੀਸਰੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੇ ਬਣੇ ਹਾਲ ਕਮਰੇ ਦਾ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ ਹਾਲ ਬਣਨ ਤਕ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ ਇਕੱਤਰਤਾਵਾਂ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੂਨ 1984 ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗੇ ਦਾ ਮੱਥਾ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਬਲਿਊਸਟਾਰ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੁਆਰਾ ਬਰਬਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੁੜ ਉਸਾਰੀ ਕਰਵਾਈ ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। 1986 ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਢਾਹ ਕੇ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਰਾਹੀਂ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗੇ ਦੀ ਮੁੜ ਉਸਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਅਜੋਕੀ ਇਮਾਰਤ ਹੈ। ==ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ== 1920 ਤਕ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ, ਅਖੌਤੀ-ਪਛੜੀਆਂ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਬੂਲ ਕਰਦੇ। [[ਜਲਿਆਂ ਵਾਲੇ ਬਾਗ਼]] ਵਿਚ, 11 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਰਾਤ ਵੇਲੇ, ਮਤਾ ਪਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਅਖੌਤੀ-ਪਛੜੀਆਂ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਸਿੱਖ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਲੈ ਕੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਜਾਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਈ ਸਿੱਖ ਆਗੂ ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਏ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਅਖੌਤੀ-ਪਛੜੀਆਂ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਕਈ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਖੰਡੇ ਦੀ ਪਾਹੁਲ ਲਈ (ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਿਆ)। ਦੀਵਾਨ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ, ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ, ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਜੀਠੀਆ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਗਏ। ਜਿਹਾ ਕਿ ਉਮੀਦ ਸੀ, ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਕਬੂਲ ਨਾ ਕੀਤਾ। ਪ੍ਰੋ. ਹਰਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਬਾਵਾ ਨੇ ਗਲ ਵਿੱਚ ਪੱਲਾ ਪਾ ਕੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲੈਣ। ਪਰ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੇ ''ਨੰਨਾ'' ਹੀ ਫੜੀ ਰਖਿਆ। ਏਨੇ ਚਿਰ ਵਿੱਚ ਜਥੇਦਾਰ [[ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਝੱਬਰ]] ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ [[ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਭੁੱਚਰ]] ਵੀ ਪੁੱਜ ਗਏ। ਹੁਣ ਸੰਗਤ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਅਖ਼ੀਰ ਫ਼ੈਸਲਾ ਹੋਇਆ ਕਿ [[ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ]] ਦਾ ਵਾਕ ਲਿਆ ਜਾਏ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਹੁਕਮ ਸੀ:''ਨਿਰਗੁਣਿਆ ਨੋ ਆਪੇ ਬਖਸਿ ਲਏ ਭਾਈ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਲਾਇ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਉਤਮ ਹੈ ਭਾਈ ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਚਿਤੁ ਲਾਇ... ' ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਹੁਕਮ ਸੁਣ ਕੇ ਸੰਗਤ ਵਿਸਮਾਦ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈ। ਅਖ਼ੀਰ, ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਪਈ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵਰਤਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਗਤ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਵਲ ਗਈ। ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਵੇਖ ਕੇ ਪੁਜਾਰੀ, ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸੁੰਨਾ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਣ ਮਗਰੋਂ ਸੰਗਤ ਨੇ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਉਤੇ ਸਿੱਖ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਲੈਕਚਰ ਹੋਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸੰਗਤ ਨੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਵਾਸਤੇ 25 ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਜੱਥਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।'' ==ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ== ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੀ ਭੂਮੀ ਦੇ ਮੂਲ ਟੁਕੜਾ ਉਹ ਖੁੱਲੀ ਥਾਂ ਸੀ ਜਿਥੇ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਥੇ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਇੱਕ 3.5 ਮੀਟਰ ਉੱਚ ਟਿੱਲਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੁਰੁ ਜੀ ਨੇ ਮੂਲ ਤਖ਼ਤ ਤੇ ਰਾਇਲਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਛਤਰ ਅਤੇ ਚੌਰ ਸਮੇਤ ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਰਬਾਰ ਲਾਕੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਯਾਚਿਕਾਵਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਕਾਰਜ ਕਰਦੇ। ਅੱਜ ਦਾ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਇੱਕ ਵੱਡੀ 5 ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਰਚਨਾ ਹੈ (3 ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਜੋੜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ) ਜੋ ਸੰਗਮਰਮਰ ਨਾਲ ਜੜਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁੰਬਦ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲਵਾ ਨੇ ਕਰਵਾਈ ਸੀ। ਗੁੰਬਦ ਤੇ ਸੋਨੇ ਪਤਰੇ ਮੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਦੇ ਸਰਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਡਿਜਾਇਨ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ===ਕੰਧ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਕਥਾ=== ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਬਹਾਲੀ ਦੇ ਕੰਮ ਸੁਹਣੀ ਪੇਂਟ ਕੀਤੀ ਚੂਨਾ ਪਲੱਸਤਰ ਦੀ ਇੱਕ ਤਹਿ ਨੰਗੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜੋ ਮੂਲ ਤਖ਼ਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਚਿੱਤਰ ਉਲੀਕੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਧ-ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮਿਟ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਸਾਂਭੇ ਜਾ ਸਕਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਨ। 1984 ਦੇ ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਸਮੇਂ ਇਹ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਏ। ਇਥੇ ਤਿੰਨ ਕੰਧ-ਚਿੱਤਰ ਸਨ। ਇੱਕ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ: ‘ਘੋੜੇ ਲਿਆ ਭਾਈ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਹਜੂਰਾ।’ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਦੋ ਮਸੰਦ ਦੋ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਘੋੜੇ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਭੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਆ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਨੇੜਿਓਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘੋੜਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਮੁਗ਼ਲ ਗਵਰਨਰ ਨੂੰ ਦੱਸ ਪਾਈ। ਉਹ ਖੁਦ ਘੋੜੇ ਦੇਖਣ ਆਇਆ। ਉਹ ਘੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਰੀ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਤਬੇਲੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਾਰੀ ਵਿਥਿਆ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਭਾਈ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਤਬੇਲੇ ਵਿੱਚੋਂ ਘੋੜੇ ਕੱਢ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲਿਆ ਅਤੇ ਬੜੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰੀ ਨਾਲ ਘੋੜੇ ਲੈ ਆਇਆ। ਇਹ ਵਾਰਤਾ ਇੱਕ ਕੰਧ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਅੰਕਿਤ ਸੀ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਕੰਧ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਰਾਗੀ ਸਿੰਘਾਂ ਤੋਂ ਕੀਰਤਨ ਸੁਣ ਰਹੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸਿੱਧਾਂ ਨਾਲ ਗੋਸ਼ਟੀ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸੀ। ਤਿੰਨ ਕੰਧ ਚਿੱਤਰ ਕਬੀਰ, ਸੈਣ ਅਤੇ ਧਰੁਵ ਭਗਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸਨ। ਲਗਪਗ 30 ਚਿੱਤਰ ਪੇਂਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ==ਅੱਠ ਪਹਿਰੀ ਮਰਯਾਦਾ== ===ਕਿਵਾੜ ਖੁਲ੍ਹਣੇ=== ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਕਿਵਾੜ ਖੁਲ੍ਹਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਘੰਟਾ ਬਾਅਦ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਿਵਾੜ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਇੱਕ ਘੰਟਾ ਬਾਅਦ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਉੱਪਰ ਨਗਾਰੇ ’ਤੇ ਨਗਾਰਚੀ ਚੋਟ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਸੰਬੰਧੀ ਮਰਯਾਦਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਦਰਸ਼ਨੀ ਡਿਊਢੀ ਵਿੱਚ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪਾਲਕੀ ਦੇ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤਕ ਨਗਾਰਾ ਵਜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://new.sgpc.net/%E0%A8%85%E0%A9%B1%E0%A8%A0-%E0%A8%AA%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%B0%E0%A9%80-%E0%A8%AE%E0%A8%B0%E0%A8%AF%E0%A8%BE%E0%A8%A6%E0%A8%BE/|title=ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਅੱਠ ਪਹਿਰੀ ਮਰਯਾਦਾ|archive-url=https://web.archive.org/web/20131209030226/http://new.sgpc.net/%e0%a8%85%e0%a9%b1%e0%a8%a0-%e0%a8%aa%e0%a8%b9%e0%a8%bf%e0%a8%b0%e0%a9%80-%e0%a8%ae%e0%a8%b0%e0%a8%af%e0%a8%be%e0%a8%a6%e0%a8%be/|archive-date=2013-12-09|dead-url=yes|access-date=2013-12-06}}</ref> ===ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼=== ਸ੍ਰੀ ''ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ'' ਜੀ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਦੇ ਚਲੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੰਦਰਵਾਰ ਤੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਦੋਹਾਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ‘ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ’ ਜੀ ਦੇ ਦੋ ਪਾਵਨ ਸਰੂਪਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਸਹਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਦੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੇਠ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਹਜ਼ੂਰੀ ਰਾਗੀ ਜੱਥਾ ‘ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ’ ਦਾ ਕੀਰਤਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ===ਨਗਾਰੇ ਤੇ ਚੋਟ=== == ਹੁਕਮਨਾਮੇ== ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ‘ਗੁਰੂ-ਪੰਥ’ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸੰਸਥਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁਕਮਨਾਮੇ, ਆਦੇਸ਼ ਤੇ ਪੰਥਕ ਫ਼ੈਸਲੇ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://new.sgpc.net/%E0%A8%B8%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%80-%E0%A8%85%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%B2-%E0%A8%A4%E0%A9%99%E0%A8%A4-%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%AC-%E0%A8%B9%E0%A9%81%E0%A8%95%E0%A8%AE%E0%A8%A8/|title=ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ: ਹੁਕਮਨਾਮੇ|archive-url=https://web.archive.org/web/20131209025718/http://new.sgpc.net/%e0%a8%b8%e0%a9%8d%e0%a8%b0%e0%a9%80-%e0%a8%85%e0%a8%95%e0%a8%be%e0%a8%b2-%e0%a8%a4%e0%a9%99%e0%a8%a4-%e0%a8%b8%e0%a8%be%e0%a8%b9%e0%a8%bf%e0%a8%ac-%e0%a8%b9%e0%a9%81%e0%a8%95%e0%a8%ae%e0%a8%a8/|archive-date=2013-12-09|dead-url=yes|access-date=2013-12-06}}</ref> ==ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਬਰਬਾਦੀ== ਜੂਨ 1984 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦੀ ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਮੇਂ ਕੀਤੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦਾ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।<ref name="Singh">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/11356/Akal-Takht|title=Akāl Takht|publisher=Britannica|accessdate=5 January 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sgpc.net/golden-temple/around.asp|title=AROUND HARMANDIR SAHIB|publisher=Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee|accessdate=5 January 2013|archive-date=6 ਜਨਵਰੀ 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130106131343/http://sgpc.net/golden-temple/around.asp|dead-url=yes}}</ref> 6 ਜੂਨ 1984 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਨੇ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਤੇ ਉਸਦੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਹਮੈਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਟੈਂਕ ਤੱਕ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤੇ ਸਨ। 2005 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੰਦਭਾਗੇ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵਾਪਰੀਆਂ ਮਾੜੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਲਈ ਸਿੱਖਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਾਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੀ ਸੀ।{{quotation|......ਜੋ ਕੁਝ 1984 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਉਹ ਸਾਡੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਦਾ ਹੀ ਨਿਖੇਧ ਹੈ। ਅਤੀਤ ਸਾਡੇ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ, ਲੇਕਿਨ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਭਵਿੱਖ ਲਿੱਖ ਲੈਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਅਵਸ਼ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।"<ref>{{cite web|title=India: Bring Charges for Newly Discovered Massacre of Sikhs|url=http://www.hrw.org/en/news/2011/04/25/india-bring-charges-newly-discovered-massacre-sikhs|work=25 April 2011|publisher=Human Rights Watch|accessdate=5 January 2013}}</ref> }} {{ਸਿੱਖੀ}} ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ]] 4puq7vxjk24voxzg2rsc5zm14g0jtoz 4 14787 611870 611810 2022-08-24T06:39:21Z MediaWiki message delivery 7061 /* WikiConference India 2023: Initial conversations */ ਨਵਾਂ ਭਾਗ wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ [[File:Wikimedians at kotkapura 20.JPG|270px|thumb|ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ]] <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:0em 0 1em 1em; padding:4px; width:270px;"> <big><center>'''ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ:'''</center></big> * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਸੁਆਗਤ]] ― ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ। * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ]] ― ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਲਈ। * [[ਮਦਦ:ਸਮੱਗਰੀ]] ― ਮਦਦ ਲਈ। * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਬਣਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀਆਂ]] ― ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਬੇਨਤੀਆਂ * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਮੁੱਖ ਫਰਮੇ]] * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ|ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ]] ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਕੜੀਆਂ - *[[:en:Wikipedia:Community Portal|ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀ ਸੱਥ]] *[[:m:|ਮੈਟਾ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ]]। </div> {| class="infobox" width="280px" |- align="center" | [[File:Replacement filing cabinet.svg|100px|Archive]] '''ਸੱਥ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ:''' |- align="center" | [[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 1|1]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 2|2]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 3|3]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 4|4]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 5|5]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 6|6]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 7|7]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 8|8]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 9|9]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 10|10]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 11|11]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 12|12]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 13|13]]{{h.}}<br/>[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 14|14]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 15|15]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 16|16]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 17|17]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 18|18]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 19|19]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 20|20]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 21|21]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 22|22]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 23|23]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 24|24]] {{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 25|25]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 26|26]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 27|27]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 28|28]]{{h.}} |} == ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਵਿਕੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਅਪਡੇਟ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ 28/29 ਮਈ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ/ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਕਿਰਪਾ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇੱਕ ਤਾਰੀਖ਼ ਤੇ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਦਿਨ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ। '''ਵਿਸ਼ੇ''': * ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ final meeting - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu]] * Wikimedia Berlin Summit ਵਿੱਚ Punjabi Wikimedia User Group ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]] * Wikimania 2022 ਬਾਰੇ ਅਪਡੇਟ - - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]] ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:52, 25 ਮਈ 2022 (UTC) === ਟਿੱਪਣੀਆਂ === == ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ == ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਸੱਤਦੀਪ ਗਿੱਲ ਦਵਾਰਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਡ ਭਾਈ ਰੂਪਾ ਵਿਖੇ ਪੁਰਾਣੇ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਲੰਟੀਅਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਮੈਂ(ਹਰਦਰਸ਼ਨ) ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਬੰਦੀ ਇਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਣਾ ਕੇ CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਗ੍ਰਾੰਟ ਲਈ ਵੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੋ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿਚ ਹੈ ਤਾਂ <nowiki>{{support}}</nowiki> ਲਿੱਖ ਕੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।--[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]^{[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]} 14:13, 29 ਮਈ 2022 (UTC) ====ਵਲੰਟੀਅਰ ਕੰਮ ਲਈ==== *[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]^{[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]} * [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC) ====CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਲਈ ਸਮਰਥਨ==== # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:25, 29 ਮਈ 2022 (UTC) #{{support}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 06:48, 31 ਮਈ 2022 (UTC) # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC) # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01 :20, 9 ਜੂਨ 2022 (UTC) == ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਸਿਰਸਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਰਕਸ਼ਾਪ == ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿਰਸਾ, ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਅੱਜ 29 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਅਤੇ [[User: Manpreetsir|Manpreetsir]] ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਨਿਆਂ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਚੌਟਾਲਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 14 ਜਣਿਆਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੇ ਮੈਟਾ ਪੇਜ ਦਾ ਲਿੰਕ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikipedia_Workshop_at_Village_Chautala,_Sirsa#Discussion_On_VP| ਇੱਥੇ] ਹੈ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਬਿਲਕੁਲ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਲੀਕੀ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਦੀ ਉਮੀਦ ਤੇ ਉਡੀਕ ਰਹੇਗੀ। ਧੰਨਵਾਦ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:35, 29 ਮਈ 2022 (UTC) === ਟਿੱਪਣੀ === == ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ 2022 ਵਿੱਚ ਆਨਲਾਈਨ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਸਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ (2022) ਦਾ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਆਨਲਾਈਨ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਾਂ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਪੈ ਗਈ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimania_2022/Scholarships/Punjabi_Wikimedians ਇਸ ਲਿੰਕ] 'ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਖਾਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਰਥਨ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ ਜੀ ਅਤੇ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਜਾਂ ਸੁਝਾਅ ਲਈ ਟਿੱਪਣੀ ਵਾਲੇ ਖਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC) ===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ=== # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC) #{{ss}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:41, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC) #{{ss}} ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਪੂਰੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਇਵੈਂਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਵੇਗਾ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:03, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC) ===ਟਿੱਪਣੀਆਂ=== * ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪੱਧਰ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੈਠਕ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕੀ ਹੈ? ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ? ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ? ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕੀ ਯੋਗਤਾ ਹੋਏਗੀ? ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਫ਼ਰਕ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ? ਇਹਨਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਸਟੀਕ ਜਵਾਬਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅੱਗੇ ਜਾਣਾ ਵਾਜਬ ਨਹੀਂ। ਕਾਹਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ। ਰੈਪਿਡ ਗ੍ਰਾਂਟ ਹਰ ਵਕਤ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਆਪਾਂ ਅੱਧ-ਪੱਕੇ ਪਲੈਨ ਨਾ ਪਾਈਏ ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਰਹੇਗਾ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Satdeep Gill|Satdeep Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Satdeep Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:04, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC) * ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਸੱਤਦੀਪ, ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਏਜੰਡਾ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਿਸ ਲੈਂਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਪਾਜ਼ਲ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦੇਨੀ ਹਾਂ ਜੋ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ 15 ਜੂਨ ਤੱਕ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਸੋਚੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਇਵੈਂਟ movement stategy ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦੇ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:06, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC) == CIS-A2K Newsletter May 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about May 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events and ongoing and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Punjabi Wikisource Community skill-building workshop|Punjabi Wikisource Community skill-building workshop]] * [[:c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Ongoing events * [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]] ; Upcoming event * [[:m:User:Nitesh (CIS-A2K)/June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/May 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 14 June 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&oldid=18069678 --> ==ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ== ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਹੋਈ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਤਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ, ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਬਰਲਿਨ ਸਮਿਟ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਜਰ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਕਾਫੀ ਕੁਛ ਸੀ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਉੱਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਾਂਗੇ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ 26 ਜੂਨ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਵਜੇ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਾਂਝਾ ਸਮਾਂ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ। '''ਵਿਸ਼ੇ''': *ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਉੱਪਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਵੈਲੀਡੇਸ਼ਨ ਸੰਬੰਧੀ *ਟਰਾਂਸਕਲੂਜ਼ਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ *ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਬਾਰੇ ਸੂਚਨਾ ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 9:21, 17 ਜੂਨ 2022 (UTC) === ਟਿੱਪਣੀਆਂ === # ਸਹਿਮਤ ਜੀ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਬੈਠਕ ਦਾ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸਬੱਬ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਣ ਰਿਹਾ। ਧੰਨਵਾਦ ਜਗਵੀਰ ਜੀ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:46, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC) == ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਸ ਦਾ contact person ਹੋਣ ਬਾਰੇ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। [[meta:Punjabi Wikimedians|Punjabi Wikimedians]] ਦਾ contact person ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਸੁਨੇਹੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਨੇਹੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੱਕ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਹੁੰਚਣੇ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਰੁਝੇਵੇਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਸੋ, ਮੈਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਨੂੰ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਨਾਂ contact person ਵਜੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹਟਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਕੇ ਨਵਾਂ contact person add ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਮੇਰੀ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ {{ping|Nitesh Gill}} {{ping|Manavpreet Kaur}} ਅਤੇ {{ping|Charan Gill}} ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ contact persons ਵਜੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਧੰਨਵਾਦ। <font color="green" face="Segoe Script" size="4"><b> [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] </b></font>^{<font face="Andalus"> ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])</font>} 16:31, 17 ਜੂਨ 2022 (UTC) == ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ == ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਨਾਂ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨਿਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ 1 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੋਂ 31 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੱਕ ਚੱਲੇਗੀ। ਉਂਝ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਉਦੋਂ ਇਸ ਦਾ ਮਿਆਰ ਕਾਫ਼ੀ ਸੀਮਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਆਪ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਵੋਗੇ। ਇਸ ਬਾਬਤ ਬਾਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80_%E0%A8%B2%E0%A8%B5%E0%A8%B8_%E0%A8%B2%E0%A8%BF%E0%A8%9F%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%9A%E0%A8%B0_2022 [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:49, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC) == June Month Celebration 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K announced June month mini edit-a-thon which is going to take place on 25 & 26 June 2022 (on this weekend). The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate June Month which is also known as pride month. This time we will celebrate the month, which is full of notable days, by creating & developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource if there are any, items that need to be created on Wikidata [edit Labels & Descriptions], some June month related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about the month of June or related to its days, directly or indirectly. Anyone can participate in this event and the link you can find [[:m: June Month Celebration 2022 edit-a-thon|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:46, 21 June 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == Results of Wiki Loves Folklore 2022 is out! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Hi, Greetings The winners for '''[[c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' is announced! We are happy to share with you winning images for this year's edition. This year saw over 8,584 images represented on commons in over 92 countries. Kindly see images '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Winners|here]]''' Our profound gratitude to all the people who participated and organized local contests and photo walks for this project. We hope to have you contribute to the campaign next year. '''Thank you,''' '''Wiki Loves Folklore International Team''' --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:MediaWiki message delivery|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:12, 4 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=23454230 --> == Propose statements for the 2022 Election Compass == : ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members are invited to ''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass]]''' for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Regards, Movement Strategy & Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:19, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == ਜੁਲਾਈ ਦੀ ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਜਿਵੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਅਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕਰਵਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਈਵੈਂਟਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਦੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਾਲੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੀ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇ ਜੋੜਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਵਿਚ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ request ਉਪਰ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੀਏ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:36, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) === ਟਿੱਪਣੀ === # ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਕਿਹੜੀ ਤਰੀਕ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜੀ? ਜਗਵੀਰ ਕੋਰ :::[[User:Jagvir Kaur|ਜਗਵੀਰ ਜੀ]], ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 30 ਤਰੀਕ(ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) # ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]], ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਰਨ ਲਈ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਾਥੀ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਪਾਦਨ ਜਾਂ ਸੰਪਾਦਨ ਸੰਬੰਧੀ ਗਤਿਵਿਧਿਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹਾਂ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਬੈਠ ਕੇ ਕੁਝ ਮੁੱਦਿਆ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ੍ਹ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੁਰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੇਰਾ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਹੈ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 05:34, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) # {{support}} ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਅਸੀਂ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:07, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) # {{support}} ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਤਾਰੀਖ, ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਥਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੁਝ ਵਿਉਂਤਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਦੱਸ ਦੇਵੋ ਜੀ ਤਾਂ ਕਿ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਪੱਕਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01:18, 17 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) :::[[User:Mulkh Singh|ਮੁਲਖ ਜੀ]], 30 ਤਰੀਕ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਪਟਿਆਲੇ ਵਿਖੇ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਬਾਕੀ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਆਪਾਂ ਫੇਸਬੁਕ ਗਰੁੱਪ ਵਿਚ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜੋ ਸਮਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਸਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਉਹ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:30, 25 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) # ਆਫਲਾਇਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਇਕ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਗਾ। ਪਟਿਆਲੇ ਦੀ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਮਾਰਤ 'ਕਿਲਾ ਮੁਬਾਰਕ' ਸੰਬੰਧੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਨਾਮਾਤਰ ਹਨ। ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਥਾਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਜਨਤਕ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਉਂਝ ਇਸ ਥਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਫੋਟੋ ਤੇ ਵੀਡੀਓਗਰਾਫੀ ਮਨਾਂ ਹੈ ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਹੱਥ ਲਿਖਿਤ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਵੇਲੇ ਸਰਦਾਰ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੋ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੀਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਆਪਾਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਟਿਆਲੇ ਇਸ ਥਾਂ ਉੱਪਰ ਵੀ ਗੁਜ਼ਾਰੀਏ। ਸਿਮਰ ਜੀ ਇਸ ਫੋਟੋਵਾਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਕਿਲੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਬਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਦੇਣਗੇ। ਕਿਲੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 11:54, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) :::: ਗੌਰਵ ਜੀ, ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਹੇਗਾ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਾਂ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦਾ ਹੱਲ ਵੀ ਸੋਚਣਾ ਪਵੇਗਾ। - <font color="green" face="Segoe Script" size="4"><b> [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] </b></font>^{<font face="Andalus"> ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])</font>} 17:19, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) :::::ਹਾਂ ਜੀ। ਫਿਲਹਾਲ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਰੋਕਣਾ ਪਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਆਪਾਂ ਸਿਮਰ ਜੀ ਹੁਣਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਹਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਆਪਾਂ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ। ਫਿਲਹਾਲ ਲਈ ਇਸ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:46, 23 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == CIS-A2K Newsletter June 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about June 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]] * [[:m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] * [https://pudhari.news/maharashtra/pune/228918/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A-%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8-%E0%A4%A1%E0%A5%89-%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95-%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87-%E0%A4%AE%E0%A4%A4/ar Presentation in Marathi Literature conference] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/June 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 19 July 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == Board of Trustees - Affiliate Voting Results == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, '''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The shortlisted 2022 Board of Trustees candidates are: * Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]]) * Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]]) * Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]]) * Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]]) * Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]]) * Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]]) See more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this election. Please take a moment to appreciate the Affiliate representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. Thank you for your participation. '''The next part of the Board election process is the community voting period.''' View the election timeline [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline| here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with, in the following ways: * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&A]]. * See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]]. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles. * Encourage others in your community to take part in the election. Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:59, 20 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == Movement Strategy and Governance News – Issue 7 == <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance newsletter! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:58, 24 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == Vote for Election Compass Statements == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]'''. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki. An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: *<s>July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass</s> *<s>July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements</s> *July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements *August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements *August 5 - 12: candidates align themselves with the statements *August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:04, 26 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਮੀਟਿੰਗ ਅਸੀਂ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਏ ਪਰ 31 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਬੈਠਕ ਆਨਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਫ਼ ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸੀ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਸੰਖੇਪ 'ਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਕਰਨ ਦਾ ਪਲਾਨ ਹੈ ਜੋ ਉੱਥੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵੀ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਕੁਝ ਸਾਥੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਬਣ ਸਕਣ। ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ਇਸ ਸੁਝਾਅ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਅਸੀਂ ਬੈਠਕ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਕਰਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਸਕੇ ਉਹ ਵੀ ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 21:00, 31 ਜੁਲਾਈ 2022 (IST) === ਟਿੱਪਣੀਆਂ === ===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ=== # {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 03:46, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) # {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:28, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) == ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਗੇ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਲੋਕਲ ਸਕੂਲ (ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ) ਵਿੱਚ ਵਿਕੀ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੱਲ੍ਹ (ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਕੀ ਸਬੰਧੀ ਸ਼ੈਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਆਪ ਸਭ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ਼ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਜੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹੇਠਾਂ ''ਟਿੱਪਣੀ'' ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:20, 5 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) ===ਟਿੱਪਣੀਆਂ/ਅਪਡੇਟ=== 06/08/2022 ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਇੱਕ ਸੈਸ਼ਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਅਤੇ ਕਾਮਨਜ਼ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ। ਅਗਲੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੇਰਵੇ ਸਹਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਧੰਨਵਾਦ--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:55, 7 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) * ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਉਪਰਾਲਾ, ਜਗਸੀਰ ਜੀ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 18:05, 9 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) == Delay of Board of Trustees Election == Dear community members, I am reaching out to you today with an update about the timing of the voting for the Board of Trustees election. As many of you are already aware, this year we are offering an [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|Election Compass]] to help voters identify the alignment of candidates on some key topics. Several candidates requested an extension of the character limitation on their responses expanding on their positions, and the Elections Committee felt their reasoning was consistent with the goals of a fair and equitable election process. To ensure that the longer statements can be translated in time for the election, the Elections Committee and Board Selection Task Force decided to delay the opening of the Board of Trustees election by one week - a time proposed as ideal by staff working to support the election. Although it is not expected that everyone will want to use the Election Compass to inform their voting decision, the Elections Committee felt it was more appropriate to open the voting period with essential translations for community members across languages to use if they wish to make this important decision. '''The voting will open on August 23 at 00:00 UTC and close on September 6 at 23:59 UTC.''' Best regards, Matanya, on behalf of the Elections Committee [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:42, 15 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) == CIS-A2K Newsletter July 2022 == <br /><small>Really sorry for sending it in English, feel free to translate it into your language.</small> [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope everything is fine. As CIS-A2K update the communities every month about their previous work via the Newsletter. Through this message, A2K shares its July 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Partnerships with Marathi literary institutions in Hyderabad|Partnerships with Marathi literary institutions in Hyderabad]] * [[:m:CIS-A2K/Events/O Bharat Digitisation project in Goa Central library|O Bharat Digitisation project in Goa Central Library]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Partnerships with organisations in Meghalaya|Partnerships with organisations in Meghalaya]] ; Ongoing events * Partnerships with Goa University, authors and language organisations ; Upcoming events * [[:m:CIS-A2K/Events/Gujarati Wikisource Community skill-building workshop|Gujarati Wikisource Community skill-building workshop]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/July 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 15:10, 17 August 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&oldid=18069678 --> ==ਭਾਰਤੀ ਵਿਕੀਕਾਨਫਰੰਸ 2023 ਸਬੰਧੀ== ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਹੋਵੋਗੇ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਇਵੈਂਟ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸਭ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਜ਼ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਸੋਚ, ਸੁਝਾਅ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਸਕਣ। 2016 ਵਿੱਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2019 ਵਿੱਚ ਅਗਲੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਮੁਮਕਿਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਇਆ। ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ ਕਾਨਫਰੰਸ 2023 ਵਿੱਚ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਡਾ ਭਾਈਚਾਰਾ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਆ ਕੇ ਹਿੱਸਾ ਲਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਾਨਫਰੰਸ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ [https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConference_India_2023:_Initial_conversations ਇਸ ਲਿੰਕ] 'ਤੇ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਤੁਸੀ ਸਪੋਰਟ ਵੀ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੁਜ਼ਾਰਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪ ਸਾਰੇ ਮੈਟਾ ਪੇਜ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗੂਗਲ ਫਾਰਮ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਭਰੋ। ਜੇਕਰ ਸਭ ਤਿਆਰ ਹਨ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਹੇਠਾਂ ਟਿੱਪਣੀ ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ਅਤੇ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:08, 23 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) ===ਟਿੱਪਣੀਆਂ=== == WikiConference India 2023: Initial conversations == Dear Wikimedians, Hope all of you are doing well. We are glad to inform you to restart the conversation to host the next WikiConference India 2023 after WCI 2020 which was not conducted due to the unexpected COVID-19 pandemic, it couldn't take place. However, we are hoping to reinitiate this discussion and for that we need your involvement, suggestions and support to help organize a much needed conference in February-March of 2023. The proposed 2023 conference will bring our energies, ideas, learnings, and hopes together. This conference will provide a national-level platform for Indian Wikimedians to connect, re-connect, and establish their collaboration itself can be a very important purpose on its own- in the end it will empower us all to strategize, plan ahead and collaborate- as a movement. We hope we, the Indian Wikimedia Community members, come together in various capacities and make this a reality. We believe we will take learnings from earlier attempts, improve processes & use best practices in conducting this conference purposefully and fruitfully. Here is a survey [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfof80NVrf3b9x3AotDBkICe-RfL3O3EyTM_L5JaYM-0GkG1A/viewform form] to get your responses on the same notion. Unfortunately we are working with short timelines since the final date of proposal submission is 5 September. We request you please fill out the form by 28th August. After your responses, we can decide if we have the community need and support for the conference. You are also encouraged to add your support on [[:m:WikiConference_India_2023:_Initial_conversations|'''this page''']], if you support the idea. Regards, [[User:Nitesh Gill|Nitesh Gill]], [[User:Nivas10798|Nivas10798]], [[User:Neechalkaran|Neechalkaran]], 06:39, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:KCVelaga@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&oldid=23115331 --> sms10x8zg5v8yzca3z03j081ppmaead 611872 611870 2022-08-24T07:34:11Z Jagseer S Sidhu 18155 /* ਟਿੱਪਣੀਆਂ */ wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ [[File:Wikimedians at kotkapura 20.JPG|270px|thumb|ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ]] <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:0em 0 1em 1em; padding:4px; width:270px;"> <big><center>'''ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ:'''</center></big> * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਸੁਆਗਤ]] ― ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ। * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ]] ― ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਲਈ। * [[ਮਦਦ:ਸਮੱਗਰੀ]] ― ਮਦਦ ਲਈ। * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਬਣਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀਆਂ]] ― ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਬੇਨਤੀਆਂ * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਮੁੱਖ ਫਰਮੇ]] * [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ|ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਫ਼ੇ]] ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਕੜੀਆਂ - *[[:en:Wikipedia:Community Portal|ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀ ਸੱਥ]] *[[:m:|ਮੈਟਾ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ]]। </div> {| class="infobox" width="280px" |- align="center" | [[File:Replacement filing cabinet.svg|100px|Archive]] '''ਸੱਥ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ:''' |- align="center" | [[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 1|1]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 2|2]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 3|3]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 4|4]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 5|5]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 6|6]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 7|7]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 8|8]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 9|9]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 10|10]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 11|11]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 12|12]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 13|13]]{{h.}}<br/>[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 14|14]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 15|15]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 16|16]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 17|17]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 18|18]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 19|19]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 20|20]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 21|21]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 22|22]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 23|23]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 24|24]] {{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 25|25]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 26|26]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 27|27]]{{h.}}[[/ਪੁਰਾਣੀ ਚਰਚਾ 28|28]]{{h.}} |} == ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਵਿਕੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਅਪਡੇਟ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ 28/29 ਮਈ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ/ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਕਿਰਪਾ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇੱਕ ਤਾਰੀਖ਼ ਤੇ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਦਿਨ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ। '''ਵਿਸ਼ੇ''': * ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ final meeting - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu]] * Wikimedia Berlin Summit ਵਿੱਚ Punjabi Wikimedia User Group ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]] * Wikimania 2022 ਬਾਰੇ ਅਪਡੇਟ - - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill]] ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:52, 25 ਮਈ 2022 (UTC) === ਟਿੱਪਣੀਆਂ === == ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ == ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਸੱਤਦੀਪ ਗਿੱਲ ਦਵਾਰਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਡ ਭਾਈ ਰੂਪਾ ਵਿਖੇ ਪੁਰਾਣੇ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਸਕੈਨਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਲੰਟੀਅਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਮੈਂ(ਹਰਦਰਸ਼ਨ) ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਬੰਦੀ ਇਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਣਾ ਕੇ CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਗ੍ਰਾੰਟ ਲਈ ਵੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੋ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿਚ ਹੈ ਤਾਂ <nowiki>{{support}}</nowiki> ਲਿੱਖ ਕੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।--[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]^{[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]} 14:13, 29 ਮਈ 2022 (UTC) ====ਵਲੰਟੀਅਰ ਕੰਮ ਲਈ==== *[[File:Hardarshan.gif|frameless|link=User:Benipal hardarshan]]^{[[User talk:Benipal hardarshan|Talk]]} * [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC) ====CIS-A2K ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਂਟ ਲਈ ਸਮਰਥਨ==== # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:25, 29 ਮਈ 2022 (UTC) #{{support}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 06:48, 31 ਮਈ 2022 (UTC) # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:20, 1 ਜੂਨ 2022 (UTC) # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01 :20, 9 ਜੂਨ 2022 (UTC) == ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਸਿਰਸਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਰਕਸ਼ਾਪ == ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿੰਡ ਚੌਟਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿਰਸਾ, ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਅੱਜ 29 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਅਤੇ [[User: Manpreetsir|Manpreetsir]] ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਨਿਆਂ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਚੌਟਾਲਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 14 ਜਣਿਆਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੇ ਮੈਟਾ ਪੇਜ ਦਾ ਲਿੰਕ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikipedia_Workshop_at_Village_Chautala,_Sirsa#Discussion_On_VP| ਇੱਥੇ] ਹੈ। ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਬਿਲਕੁਲ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਲੀਕੀ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਦੀ ਉਮੀਦ ਤੇ ਉਡੀਕ ਰਹੇਗੀ। ਧੰਨਵਾਦ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:35, 29 ਮਈ 2022 (UTC) === ਟਿੱਪਣੀ === == ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ 2022 ਵਿੱਚ ਆਨਲਾਈਨ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਸਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ (2022) ਦਾ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਆਨਲਾਈਨ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਾਂ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਗ੍ਰਾਂਟ ਵੀ ਪੈ ਗਈ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimania_2022/Scholarships/Punjabi_Wikimedians ਇਸ ਲਿੰਕ] 'ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਖਾਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਰਥਨ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ ਜੀ ਅਤੇ ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਜਾਂ ਸੁਝਾਅ ਲਈ ਟਿੱਪਣੀ ਵਾਲੇ ਖਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC) ===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ=== # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:27, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC) #{{ss}}[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gurtej Chauhan|Gurtej Chauhan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gurtej Chauhan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:41, 2 ਜੂਨ 2022 (UTC) #{{ss}} ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਪੂਰੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਇਵੈਂਟ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਵੇਗਾ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:03, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC) ===ਟਿੱਪਣੀਆਂ=== * ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪੱਧਰ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੈਠਕ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕੀ ਹੈ? ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ? ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ? ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕੀ ਯੋਗਤਾ ਹੋਏਗੀ? ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਫ਼ਰਕ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ? ਇਹਨਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਸਟੀਕ ਜਵਾਬਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅੱਗੇ ਜਾਣਾ ਵਾਜਬ ਨਹੀਂ। ਕਾਹਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ। ਰੈਪਿਡ ਗ੍ਰਾਂਟ ਹਰ ਵਕਤ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਆਪਾਂ ਅੱਧ-ਪੱਕੇ ਪਲੈਨ ਨਾ ਪਾਈਏ ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਰਹੇਗਾ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Satdeep Gill|Satdeep Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Satdeep Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:04, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC) * ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਸੱਤਦੀਪ, ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਏਜੰਡਾ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਿਸ ਲੈਂਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਪਾਜ਼ਲ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦੇਨੀ ਹਾਂ ਜੋ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ 15 ਜੂਨ ਤੱਕ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਸੋਚੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਇਵੈਂਟ movement stategy ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦੇ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:06, 3 ਜੂਨ 2022 (UTC) == CIS-A2K Newsletter May 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about May 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events and ongoing and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Punjabi Wikisource Community skill-building workshop|Punjabi Wikisource Community skill-building workshop]] * [[:c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Ongoing events * [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]] ; Upcoming event * [[:m:User:Nitesh (CIS-A2K)/June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/May 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 14 June 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&oldid=18069678 --> ==ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ== ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਭ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਹੋਈ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਤਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਆਡੀਓਬੁਕਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ, ਵਿਕੀਮੇਨੀਆ ਬਰਲਿਨ ਸਮਿਟ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਜਰ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਕਾਫੀ ਕੁਛ ਸੀ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਉੱਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਪਾਂ ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਈਵੈਂਟ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਾਂਗੇ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ 26 ਜੂਨ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮ 5 ਤੋਂ 6 ਵਜੇ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪੋ-ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਦਸੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਾਂਝਾ ਸਮਾਂ ਮਿੱਥ ਸਕੀਏ। ਹੇਠਾਂ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹੋ। '''ਵਿਸ਼ੇ''': *ਵਿਕੀਸੋਰਸ ਉੱਪਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਵੈਲੀਡੇਸ਼ਨ ਸੰਬੰਧੀ *ਟਰਾਂਸਕਲੂਜ਼ਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ *ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਬਾਰੇ ਸੂਚਨਾ ਕਿਰਪਾ ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਵੋ ਜੀ। ਸ਼ੁਕਰੀਆ --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagvir Kaur|Jagvir Kaur]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagvir Kaur|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 9:21, 17 ਜੂਨ 2022 (UTC) === ਟਿੱਪਣੀਆਂ === # ਸਹਿਮਤ ਜੀ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਬੈਠਕ ਦਾ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸਬੱਬ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਣ ਰਿਹਾ। ਧੰਨਵਾਦ ਜਗਵੀਰ ਜੀ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:46, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC) == ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਸ ਦਾ contact person ਹੋਣ ਬਾਰੇ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। [[meta:Punjabi Wikimedians|Punjabi Wikimedians]] ਦਾ contact person ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਸੁਨੇਹੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਨੇਹੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੱਕ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਹੁੰਚਣੇ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਰੁਝੇਵੇਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਸੋ, ਮੈਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਨੂੰ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਨਾਂ contact person ਵਜੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹਟਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਕੇ ਨਵਾਂ contact person add ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਮੇਰੀ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ {{ping|Nitesh Gill}} {{ping|Manavpreet Kaur}} ਅਤੇ {{ping|Charan Gill}} ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ contact persons ਵਜੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਧੰਨਵਾਦ। <font color="green" face="Segoe Script" size="4"><b> [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] </b></font>^{<font face="Andalus"> ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])</font>} 16:31, 17 ਜੂਨ 2022 (UTC) == ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ == ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਕੀ ਲਵਸ ਲਿਟਰੇਚਰ ਨਾਂ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨਿਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ 1 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੋਂ 31 ਜੁਲਾਈ 2022 ਤੱਕ ਚੱਲੇਗੀ। ਉਂਝ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਉਦੋਂ ਇਸ ਦਾ ਮਿਆਰ ਕਾਫ਼ੀ ਸੀਮਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਆਪ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਵੋਗੇ। ਇਸ ਬਾਬਤ ਬਾਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80_%E0%A8%B2%E0%A8%B5%E0%A8%B8_%E0%A8%B2%E0%A8%BF%E0%A8%9F%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%9A%E0%A8%B0_2022 [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:49, 19 ਜੂਨ 2022 (UTC) == June Month Celebration 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K announced June month mini edit-a-thon which is going to take place on 25 & 26 June 2022 (on this weekend). The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate June Month which is also known as pride month. This time we will celebrate the month, which is full of notable days, by creating & developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource if there are any, items that need to be created on Wikidata [edit Labels & Descriptions], some June month related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about the month of June or related to its days, directly or indirectly. Anyone can participate in this event and the link you can find [[:m: June Month Celebration 2022 edit-a-thon|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:46, 21 June 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == Results of Wiki Loves Folklore 2022 is out! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Hi, Greetings The winners for '''[[c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' is announced! We are happy to share with you winning images for this year's edition. This year saw over 8,584 images represented on commons in over 92 countries. Kindly see images '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Winners|here]]''' Our profound gratitude to all the people who participated and organized local contests and photo walks for this project. We hope to have you contribute to the campaign next year. '''Thank you,''' '''Wiki Loves Folklore International Team''' --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:MediaWiki message delivery|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:12, 4 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=23454230 --> == Propose statements for the 2022 Election Compass == : ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members are invited to ''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass]]''' for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Regards, Movement Strategy & Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:19, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == ਜੁਲਾਈ ਦੀ ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਜਿਵੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਅਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕਰਵਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਈਵੈਂਟਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਦੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਾਲੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੀ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇ ਜੋੜਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਵਿਚ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ request ਉਪਰ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੀਏ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:36, 12 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) === ਟਿੱਪਣੀ === # ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਕਿਹੜੀ ਤਰੀਕ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜੀ? ਜਗਵੀਰ ਕੋਰ :::[[User:Jagvir Kaur|ਜਗਵੀਰ ਜੀ]], ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 30 ਤਰੀਕ(ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) # ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]], ਇਸ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਰਨ ਲਈ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਾਥੀ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਆਫਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਪਾਦਨ ਜਾਂ ਸੰਪਾਦਨ ਸੰਬੰਧੀ ਗਤਿਵਿਧਿਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹਾਂ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਬੈਠ ਕੇ ਕੁਝ ਮੁੱਦਿਆ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ੍ਹ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੁਰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੇਰਾ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਹੈ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 05:34, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) # {{support}} ਰਾਜਦੀਪ ਜੀ, ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਫਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਅਸੀਂ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:07, 15 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) # {{support}} ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਤਾਰੀਖ, ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਥਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੁਝ ਵਿਉਂਤਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਦੱਸ ਦੇਵੋ ਜੀ ਤਾਂ ਕਿ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਬਾਰੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਪੱਕਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mulkh Singh|Mulkh Singh]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mulkh Singh|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01:18, 17 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) :::[[User:Mulkh Singh|ਮੁਲਖ ਜੀ]], 30 ਤਰੀਕ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਪਟਿਆਲੇ ਵਿਖੇ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਬਾਕੀ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਆਪਾਂ ਫੇਸਬੁਕ ਗਰੁੱਪ ਵਿਚ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜੋ ਸਮਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਸਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਉਹ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) # {{support}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:30, 25 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) # ਆਫਲਾਇਨ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਇਕ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਗਾ। ਪਟਿਆਲੇ ਦੀ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਮਾਰਤ 'ਕਿਲਾ ਮੁਬਾਰਕ' ਸੰਬੰਧੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਨਾਮਾਤਰ ਹਨ। ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਥਾਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਜਨਤਕ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਉਂਝ ਇਸ ਥਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਫੋਟੋ ਤੇ ਵੀਡੀਓਗਰਾਫੀ ਮਨਾਂ ਹੈ ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਹੱਥ ਲਿਖਿਤ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਵੇਲੇ ਸਰਦਾਰ ਸਿਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੋ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੀਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਆਪਾਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਟਿਆਲੇ ਇਸ ਥਾਂ ਉੱਪਰ ਵੀ ਗੁਜ਼ਾਰੀਏ। ਸਿਮਰ ਜੀ ਇਸ ਫੋਟੋਵਾਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਕਿਲੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਬਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਦੇਣਗੇ। ਕਿਲੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 11:54, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) :::: ਗੌਰਵ ਜੀ, ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਹੇਗਾ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਾਂ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦਾ ਹੱਲ ਵੀ ਸੋਚਣਾ ਪਵੇਗਾ। - <font color="green" face="Segoe Script" size="4"><b> [[User:Satpal Dandiwal|Satpal Dandiwal]] </b></font>^{<font face="Andalus"> ([[User talk:Satpal Dandiwal|talk]]) &#124;[[Special:Contributions/Satpal Dandiwal|Contribs]])</font>} 17:19, 21 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) :::::ਹਾਂ ਜੀ। ਫਿਲਹਾਲ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਰੋਕਣਾ ਪਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਆਪਾਂ ਸਿਮਰ ਜੀ ਹੁਣਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਹਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਆਪਾਂ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ। ਫਿਲਹਾਲ ਲਈ ਇਸ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ।[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gaurav Jhammat|Gaurav Jhammat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gaurav Jhammat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:46, 23 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == CIS-A2K Newsletter June 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about June 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]] * [[:m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] * [https://pudhari.news/maharashtra/pune/228918/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A-%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8-%E0%A4%A1%E0%A5%89-%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95-%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87-%E0%A4%AE%E0%A4%A4/ar Presentation in Marathi Literature conference] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/June 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 19 July 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> == Board of Trustees - Affiliate Voting Results == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, '''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The shortlisted 2022 Board of Trustees candidates are: * Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]]) * Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]]) * Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]]) * Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]]) * Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]]) * Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]]) See more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this election. Please take a moment to appreciate the Affiliate representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. Thank you for your participation. '''The next part of the Board election process is the community voting period.''' View the election timeline [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline| here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with, in the following ways: * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&A]]. * See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]]. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles. * Encourage others in your community to take part in the election. Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 08:59, 20 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == Movement Strategy and Governance News – Issue 7 == <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance newsletter! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:58, 24 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == Vote for Election Compass Statements == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]'''. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki. An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: *<s>July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass</s> *<s>July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements</s> *July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements *August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements *August 5 - 12: candidates align themselves with the statements *August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:04, 26 ਜੁਲਾਈ 2022 (UTC) == ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਮੀਟਿੰਗ ਅਸੀਂ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਏ ਪਰ 31 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਬੈਠਕ ਆਨਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਫ਼ ਲਾਈਨ ਮੀਟਿੰਗ ਸੀ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਸੰਖੇਪ 'ਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਕਰਨ ਦਾ ਪਲਾਨ ਹੈ ਜੋ ਉੱਥੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵੀ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਕੁਝ ਸਾਥੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਬਣ ਸਕਣ। ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ਇਸ ਸੁਝਾਅ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਅਸੀਂ ਬੈਠਕ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਕਰਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਸਕੇ ਉਹ ਵੀ ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓ। ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ। --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Rajdeep ghuman|Rajdeep ghuman]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Rajdeep ghuman|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 21:00, 31 ਜੁਲਾਈ 2022 (IST) === ਟਿੱਪਣੀਆਂ === ===ਸਮਰਥਨ/ਵਿਰੋਧ=== # {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 03:46, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) # {{ss}} [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gill jassu|Gill jassu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gill jassu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:28, 2 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) == ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ ਵਿਖੇ ਵਿਕੀ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਬੰਧੀ == ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਸਾਰੇ ਠੀਕ ਹੋਵੋਗੇ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਲੋਕਲ ਸਕੂਲ (ਪੰਜਾਬ ਕਾਨਵੈਂਟ ਸਕੂਲ, ਬਾਘਾ ਪੁਰਣਾ) ਵਿੱਚ ਵਿਕੀ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੱਲ੍ਹ (ਸ਼ਨੀਵਾਰ) ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਵਿਕੀ ਸਬੰਧੀ ਸ਼ੈਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਆਪ ਸਭ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ਼ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਜੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹੇਠਾਂ ''ਟਿੱਪਣੀ'' ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਧੰਨਵਾਦ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:20, 5 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) ===ਟਿੱਪਣੀਆਂ/ਅਪਡੇਟ=== 06/08/2022 ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਇੱਕ ਸੈਸ਼ਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਅਤੇ ਕਾਮਨਜ਼ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ। ਅਗਲੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੇਰਵੇ ਸਹਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਧੰਨਵਾਦ--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:55, 7 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) * ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਉਪਰਾਲਾ, ਜਗਸੀਰ ਜੀ। [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nitesh Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 18:05, 9 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) == Delay of Board of Trustees Election == Dear community members, I am reaching out to you today with an update about the timing of the voting for the Board of Trustees election. As many of you are already aware, this year we are offering an [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|Election Compass]] to help voters identify the alignment of candidates on some key topics. Several candidates requested an extension of the character limitation on their responses expanding on their positions, and the Elections Committee felt their reasoning was consistent with the goals of a fair and equitable election process. To ensure that the longer statements can be translated in time for the election, the Elections Committee and Board Selection Task Force decided to delay the opening of the Board of Trustees election by one week - a time proposed as ideal by staff working to support the election. Although it is not expected that everyone will want to use the Election Compass to inform their voting decision, the Elections Committee felt it was more appropriate to open the voting period with essential translations for community members across languages to use if they wish to make this important decision. '''The voting will open on August 23 at 00:00 UTC and close on September 6 at 23:59 UTC.''' Best regards, Matanya, on behalf of the Elections Committee [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:CSinha (WMF)|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:42, 15 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) == CIS-A2K Newsletter July 2022 == <br /><small>Really sorry for sending it in English, feel free to translate it into your language.</small> [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope everything is fine. As CIS-A2K update the communities every month about their previous work via the Newsletter. Through this message, A2K shares its July 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Partnerships with Marathi literary institutions in Hyderabad|Partnerships with Marathi literary institutions in Hyderabad]] * [[:m:CIS-A2K/Events/O Bharat Digitisation project in Goa Central library|O Bharat Digitisation project in Goa Central Library]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Partnerships with organisations in Meghalaya|Partnerships with organisations in Meghalaya]] ; Ongoing events * Partnerships with Goa University, authors and language organisations ; Upcoming events * [[:m:CIS-A2K/Events/Gujarati Wikisource Community skill-building workshop|Gujarati Wikisource Community skill-building workshop]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/July 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 15:10, 17 August 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&oldid=18069678 --> ==ਭਾਰਤੀ ਵਿਕੀਕਾਨਫਰੰਸ 2023 ਸਬੰਧੀ== ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ, ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਹੋਵੋਗੇ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਇਵੈਂਟ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸਭ ਵਿਕੀਮੀਡੀਅਨਜ਼ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਸੋਚ, ਸੁਝਾਅ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਸਕਣ। 2016 ਵਿੱਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2019 ਵਿੱਚ ਅਗਲੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਮੁਮਕਿਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਇਆ। ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ ਕਾਨਫਰੰਸ 2023 ਵਿੱਚ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਡਾ ਭਾਈਚਾਰਾ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਆ ਕੇ ਹਿੱਸਾ ਲਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਾਨਫਰੰਸ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ [https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConference_India_2023:_Initial_conversations ਇਸ ਲਿੰਕ] 'ਤੇ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਤੁਸੀ ਸਪੋਰਟ ਵੀ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੁਜ਼ਾਰਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪ ਸਾਰੇ ਮੈਟਾ ਪੇਜ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗੂਗਲ ਫਾਰਮ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਭਰੋ। ਜੇਕਰ ਸਭ ਤਿਆਰ ਹਨ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਹੇਠਾਂ ਟਿੱਪਣੀ ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸੁਝਾਅ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Nitesh Gill|Nitesh Gill]] ਅਤੇ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:08, 23 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) ===ਟਿੱਪਣੀਆਂ=== * ਪਿਆਰੇ ਸਾਥੀਓ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਵਿਕੀਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ਼ ਇਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਸਬੰਧੀ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਆਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਕੀਕਾਨਫਰੰਸ ਦੇ ਗੂਗਲ ਫ਼ਾਰਮ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਭਰੀਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰੀਏ। ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jagseer S Sidhu|Jagseer S Sidhu]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jagseer S Sidhu|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:34, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) == WikiConference India 2023: Initial conversations == Dear Wikimedians, Hope all of you are doing well. We are glad to inform you to restart the conversation to host the next WikiConference India 2023 after WCI 2020 which was not conducted due to the unexpected COVID-19 pandemic, it couldn't take place. However, we are hoping to reinitiate this discussion and for that we need your involvement, suggestions and support to help organize a much needed conference in February-March of 2023. The proposed 2023 conference will bring our energies, ideas, learnings, and hopes together. This conference will provide a national-level platform for Indian Wikimedians to connect, re-connect, and establish their collaboration itself can be a very important purpose on its own- in the end it will empower us all to strategize, plan ahead and collaborate- as a movement. We hope we, the Indian Wikimedia Community members, come together in various capacities and make this a reality. We believe we will take learnings from earlier attempts, improve processes & use best practices in conducting this conference purposefully and fruitfully. Here is a survey [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfof80NVrf3b9x3AotDBkICe-RfL3O3EyTM_L5JaYM-0GkG1A/viewform form] to get your responses on the same notion. Unfortunately we are working with short timelines since the final date of proposal submission is 5 September. We request you please fill out the form by 28th August. After your responses, we can decide if we have the community need and support for the conference. You are also encouraged to add your support on [[:m:WikiConference_India_2023:_Initial_conversations|'''this page''']], if you support the idea. Regards, [[User:Nitesh Gill|Nitesh Gill]], [[User:Nivas10798|Nivas10798]], [[User:Neechalkaran|Neechalkaran]], 06:39, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:KCVelaga@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&oldid=23115331 --> 54xxlejhm6817nuq2vade99l36pifzl 0 15339 611862 597648 2022-08-24T03:33:37Z Nachhattardhammu 5032 /* ਜ਼ਿੰਦਗੀ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਰਾਜਗੁਰੂ | image =Raj guru.jpg | caption = | birth_date = 24 ਅਗਸਤ 1908 | birth_place = [[ਰਾਜਗੁਰੂ ਨਗਰ]], [[ਪੂਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਪੁਣੇ]], [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ]], [[ਭਾਰਤ]] ([[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ|ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ]]) | death_date = {{death date and age|1931|3|23|1908|8|24}}<br>[[ਲਾਹੌਰ ]], [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ]],<br> (ਹੁਣ [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]) | nationality = ਭਾਰਤੀ | Known for = [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ]] | Political party = [[ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ]] | Religion = }} [[File:Statues of Bhagat Singh, Rajguru and Sukhdev.jpg|thumb|210px|Statues of [[Bhagat Singh]], Rajguru and [[Sukhdev]]]] '''ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਹਰੀ ਰਾਜਗੁਰੂ''' ([[ਮਰਾਠੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਮਰਾਠੀ]]: शिवराम हरी राजगुरू, 24 ਅਗਸਤ 1908 – 23 ਮਾਰਚ 1931) ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਾਥੀ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਕਤਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਲਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ==ਜ਼ਿੰਦਗੀ== ਰਾਜਗੁਰੂ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹਰੀ ਨਾਰਾਇਣ ਕੰਮ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦਾ-ਕਰਦਾ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਚਾਕਨ ਤੋਂ ਜਾ ਕੇ ਪਿੰਡ ਖੇਡ (ਨਜ਼ਦੀਕ ਪੁਣੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ) ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦਾ ਜਨਮ 24 ਅਗਸਤ 1908 ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਹਾਲੇ ਛੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਹੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਤਾਂ ਹਰ ਸਮੇਂ ਖੇਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਰਾ ਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਖਾਲੀ ਹੱਥ ਘਰੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਰਾਜਗੁਰੂ ਕਈ ਦਿਨ ਤਕ ਭੁੱਖਾ-ਪਿਆਸਾ ਰਿਹਾ। ਆਖ਼ਰ ਉਹ ਬਨਾਰਸ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਅਧਿਆਪਕ ਉਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਘੱਟ ਸੀ, ਘਰ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਉੱਥੇ ਵੀ ਟਿਕ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੀ ਟੀ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਇਹ ਨੌਕਰੀ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਸੀ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਉਹ ਰਚਮਿਚ ਗਿਆ। ==ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਰਾਹ== ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ, [[ਸ਼ਿਵ ਵਰਮਾ]] ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਰਾਜਗੁਰੂ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਗ਼ਰੀਬੀ ਵੇਖੀ ਸੀ, ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਇਸ ਭੈੜੀ ਹਾਲਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਕੇ ਆਪਣਾ ਘਰ ਭਰਨਾ ਹੈ। ਉਹ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਲਾਹੌਰ ਪੁੱਜ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਉਹ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਾਥੀ, ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਤੇ ਦੋਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੌਕ-ਏ-ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਅਥਾਹ ਜਜ਼ਬਾ ਸੀ। ਉਹ ਹਰ ਸਮੇਂ, ਹਰ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਹਿੱਤ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਜੇ ਉਹ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰਹੇ। ਜੋ ਕੰਮ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਓਹੀ ਰਾਜਗੁਰੂ ਕਰਨਾ ਲੋਚਦਾ ਸੀ। ==ਰਾਜਗੁਰੂ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ== ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਪੱਕਾ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਸਨ। ਸੰਨ 1928 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਉੱਪਰੰਤ [[ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ]] ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਅਪਮਾਨ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫ਼ਸਰ ਸਕਾਟ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਰਾਜਗੁਰੂ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚੋਂ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਨਿਕਲ ਰਹੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫ਼ਸਰ ਉੱਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਇਹ ਸਕਾਟ ਨਹੀਂ, ਸਾਂਡਰਸ ਸੀ। ਉਹ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਪਿਆ। ਡਿੱਗੇ ਪਏ ਅਫ਼ਸਰ ਉੱਤੇ ਦੋ ਗੋਲੀਆਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਉੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਸਭ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਅਫ਼ਸਰ ਦੇ ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਮਾਰੀ। ‘‘ਨਹੀਂ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਪੁੜਪੁੜੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਲਿਆ ਸੀ- ਪਿਸਤੌਲ ਹੀ ਨਿਕੰਮਾ ਸੀ- ਹਿੱਲ ਗਿਆ।’’ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਿੱਧੇ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਪਰ ਮਘਦੇ ਜਜ਼ਬੇ ਵਾਲਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਡਿਊਟੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਥਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਸ ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਾਥੀ ਬਣਾ ਕੇ ਉੱਥੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇ। ਦੂਜੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਉਹ ਝਾਂਸੀ ਗਿਆ। ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ ਆਜ਼ਾਦ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ‘‘ਮੈਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦੇਣਾ, ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਰੱਟ ਕੇ ਬੋਲ ਦੇਵਾਂਗਾ। ਆਖ਼ਰ ਮੈਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕੌਮਿਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਰੱਟਾ ਹੀ ਲਾਇਆ ਸੀ।’’ ਪਰ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੀ ਮੰਗ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਾ ਹੋਈ। 6 ਅਪਰੈਲ 1929 ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਬੰਬ ਸੁੱਟਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ==ਲਾਹੌਰ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕੇਸ== {{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ}} ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲਾਹੌਰ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕੇਸ ਅਧੀਨ ਸੁਖਦੇਵ, ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਸ਼ਿਵ ਵਰਮਾ, ਗਯਾ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਜਤਿੰਦਰਨਾਥ ਦਾਸ, ਜੈ ਦੇਵ ਕਪੂਰ, ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ, ਕਮਲ ਨਾਥ, ਭਗਵਾਨ ਦਾਸ ਮਾਹੌਰ, ਜਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਸਾਨਿਆਲ, ਆਸ਼ਾ ਰਾਮ, ਪ੍ਰੇਮ ਦੱਤ, ਦੇਸ਼ ਰਾਜਾ, ਮਹਾਂਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਸੁਰੇਂਦਰ ਪਾਂਡੇ, ਅਜੈ ਘੋਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚੱਲਿਆ। ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ ਫਰਾਰ ਸਨ। ਇਹ ਮੁਕੱਦਮਾ ਲਾਹੌਰ ਚੱਲਿਆ। ਅਕਤੂਬਰ 1930 ਨੂੰ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੂੰ ਵੀ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਰਾਜਗੁਰੂ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ੁਸ਼ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸੱਧਰ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰੀ ਰੋਸ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਲਸੇ ਕੀਤੇ, ਜਲੂਸ ਕੱਢੇ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਪਰ ਪ੍ਰੀਵੀ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਇਸ ਮੰਗ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 23 ਮਾਰਚ 1931 ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਲਾਹੌਰ ਜੇਲ੍ਹ ਅੰਦਰ ਫਾਂਸੀ ’ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਵਿਉਂਤ ਬਣਾਈ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਲਾਲ ਕਾਲ-ਕੋਠੜੀ ਤੋਂ ਇਨਕਲਾਬ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਾਉਂਦਿਆਂ ਫਾਂਸੀ ਘਰ ਵੱਲ ਵਧੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੱਸਦਿਆਂ-ਹੱਸਦਿਆਂ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਫੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਚੁੰਮਿਆ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮੀਏ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1908]] 76nihngzmwsriqwqqwaqnbzu3uln5kn 611864 611862 2022-08-24T03:36:33Z Nachhattardhammu 5032 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਰਾਜਗੁਰੂ | image =Raj guru.jpg | caption = | birth_date = 24 ਅਗਸਤ 1908 | birth_place = [[ਰਾਜਗੁਰੂ ਨਗਰ]], [[ਪੂਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਪੁਣੇ]], [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ]], [[ਭਾਰਤ]] ([[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ|ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ]]) | death_date = {{death date and age|1931|3|23|1908|8|24}}<br>[[ਲਾਹੌਰ ]], [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ]],<br> (ਹੁਣ [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]) | nationality = ਭਾਰਤੀ | Known for = [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ]] | Political party = [[ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ]] | Religion = }} [[File:Statues of Bhagat Singh, Rajguru and Sukhdev.jpg|thumb|210px|Statues of [[Bhagat Singh]], Rajguru and [[Sukhdev]]]] '''ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਹਰੀ ਰਾਜਗੁਰੂ''' ([[ਮਰਾਠੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਮਰਾਠੀ]]: शिवराम हरी राजगुरू, 24 ਅਗਸਤ 1908 – 23 ਮਾਰਚ 1931) ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਾਥੀ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਕਤਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਲਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://pa.wikisource.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%B0%E0%A8%A8%E0%A8%BE:%E0%A8%B8%E0%A8%B0%E0%A8%A6%E0%A8%BE%E0%A8%B0_%E0%A8%AD%E0%A8%97%E0%A8%A4_%E0%A8%B8%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%98.pdf/1|title=ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ|last=ਗਿਆਨੀ|first=ਤਰਲੋਕ ਸਿੰਘ ਜੀ|date=|website=pa.wikisource.org|publisher=ਮੇਹਰ ਸਿੰਘ ਐਂਡ ਸੰਨਜ਼|access-date=17 January 2020}}</ref> ==ਜ਼ਿੰਦਗੀ== ਰਾਜਗੁਰੂ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹਰੀ ਨਾਰਾਇਣ ਕੰਮ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦਾ-ਕਰਦਾ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਚਾਕਨ ਤੋਂ ਜਾ ਕੇ ਪਿੰਡ ਖੇਡ (ਨਜ਼ਦੀਕ ਪੁਣੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ) ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦਾ ਜਨਮ 24 ਅਗਸਤ 1908 ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਹਾਲੇ ਛੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਹੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਤਾਂ ਹਰ ਸਮੇਂ ਖੇਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਰਾ ਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਖਾਲੀ ਹੱਥ ਘਰੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਰਾਜਗੁਰੂ ਕਈ ਦਿਨ ਤਕ ਭੁੱਖਾ-ਪਿਆਸਾ ਰਿਹਾ। ਆਖ਼ਰ ਉਹ ਬਨਾਰਸ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਅਧਿਆਪਕ ਉਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਘੱਟ ਸੀ, ਘਰ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਉੱਥੇ ਵੀ ਟਿਕ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੀ ਟੀ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਇਹ ਨੌਕਰੀ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਸੀ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਉਹ ਰਚਮਿਚ ਗਿਆ। ==ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਰਾਹ== ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ, [[ਸ਼ਿਵ ਵਰਮਾ]] ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਰਾਜਗੁਰੂ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਗ਼ਰੀਬੀ ਵੇਖੀ ਸੀ, ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਇਸ ਭੈੜੀ ਹਾਲਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਕੇ ਆਪਣਾ ਘਰ ਭਰਨਾ ਹੈ। ਉਹ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਲਾਹੌਰ ਪੁੱਜ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਉਹ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਾਥੀ, ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਤੇ ਦੋਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੌਕ-ਏ-ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਅਥਾਹ ਜਜ਼ਬਾ ਸੀ। ਉਹ ਹਰ ਸਮੇਂ, ਹਰ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਹਿੱਤ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਜੇ ਉਹ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰਹੇ। ਜੋ ਕੰਮ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਓਹੀ ਰਾਜਗੁਰੂ ਕਰਨਾ ਲੋਚਦਾ ਸੀ। ==ਰਾਜਗੁਰੂ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ== ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਪੱਕਾ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਸਨ। ਸੰਨ 1928 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਉੱਪਰੰਤ [[ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ]] ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਅਪਮਾਨ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫ਼ਸਰ ਸਕਾਟ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਰਾਜਗੁਰੂ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚੋਂ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਨਿਕਲ ਰਹੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫ਼ਸਰ ਉੱਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਇਹ ਸਕਾਟ ਨਹੀਂ, ਸਾਂਡਰਸ ਸੀ। ਉਹ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਪਿਆ। ਡਿੱਗੇ ਪਏ ਅਫ਼ਸਰ ਉੱਤੇ ਦੋ ਗੋਲੀਆਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਉੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਸਭ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਅਫ਼ਸਰ ਦੇ ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਮਾਰੀ। ‘‘ਨਹੀਂ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਪੁੜਪੁੜੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਲਿਆ ਸੀ- ਪਿਸਤੌਲ ਹੀ ਨਿਕੰਮਾ ਸੀ- ਹਿੱਲ ਗਿਆ।’’ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਿੱਧੇ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਪਰ ਮਘਦੇ ਜਜ਼ਬੇ ਵਾਲਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਡਿਊਟੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਥਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਸ ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਾਥੀ ਬਣਾ ਕੇ ਉੱਥੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇ। ਦੂਜੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਉਹ ਝਾਂਸੀ ਗਿਆ। ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ ਆਜ਼ਾਦ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ‘‘ਮੈਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦੇਣਾ, ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਰੱਟ ਕੇ ਬੋਲ ਦੇਵਾਂਗਾ। ਆਖ਼ਰ ਮੈਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕੌਮਿਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਰੱਟਾ ਹੀ ਲਾਇਆ ਸੀ।’’ ਪਰ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੀ ਮੰਗ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਾ ਹੋਈ। 6 ਅਪਰੈਲ 1929 ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਬੰਬ ਸੁੱਟਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ==ਲਾਹੌਰ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕੇਸ== {{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ}} ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲਾਹੌਰ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕੇਸ ਅਧੀਨ ਸੁਖਦੇਵ, ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਸ਼ਿਵ ਵਰਮਾ, ਗਯਾ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਜਤਿੰਦਰਨਾਥ ਦਾਸ, ਜੈ ਦੇਵ ਕਪੂਰ, ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ, ਕਮਲ ਨਾਥ, ਭਗਵਾਨ ਦਾਸ ਮਾਹੌਰ, ਜਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਸਾਨਿਆਲ, ਆਸ਼ਾ ਰਾਮ, ਪ੍ਰੇਮ ਦੱਤ, ਦੇਸ਼ ਰਾਜਾ, ਮਹਾਂਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਸੁਰੇਂਦਰ ਪਾਂਡੇ, ਅਜੈ ਘੋਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚੱਲਿਆ। ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ ਫਰਾਰ ਸਨ। ਇਹ ਮੁਕੱਦਮਾ ਲਾਹੌਰ ਚੱਲਿਆ। ਅਕਤੂਬਰ 1930 ਨੂੰ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੂੰ ਵੀ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਰਾਜਗੁਰੂ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ੁਸ਼ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸੱਧਰ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰੀ ਰੋਸ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਲਸੇ ਕੀਤੇ, ਜਲੂਸ ਕੱਢੇ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਪਰ ਪ੍ਰੀਵੀ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਇਸ ਮੰਗ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 23 ਮਾਰਚ 1931 ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਲਾਹੌਰ ਜੇਲ੍ਹ ਅੰਦਰ ਫਾਂਸੀ ’ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਵਿਉਂਤ ਬਣਾਈ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਲਾਲ ਕਾਲ-ਕੋਠੜੀ ਤੋਂ ਇਨਕਲਾਬ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਾਉਂਦਿਆਂ ਫਾਂਸੀ ਘਰ ਵੱਲ ਵਧੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੱਸਦਿਆਂ-ਹੱਸਦਿਆਂ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਫੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਚੁੰਮਿਆ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮੀਏ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1908]] hnsigadbh4o1f90o8d1gf5ykax88t45 611865 611864 2022-08-24T03:37:05Z Nachhattardhammu 5032 /* ਲਾਹੌਰ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕੇਸ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਰਾਜਗੁਰੂ | image =Raj guru.jpg | caption = | birth_date = 24 ਅਗਸਤ 1908 | birth_place = [[ਰਾਜਗੁਰੂ ਨਗਰ]], [[ਪੂਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਪੁਣੇ]], [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ]], [[ਭਾਰਤ]] ([[ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ|ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ]]) | death_date = {{death date and age|1931|3|23|1908|8|24}}<br>[[ਲਾਹੌਰ ]], [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ]],<br> (ਹੁਣ [[ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]) | nationality = ਭਾਰਤੀ | Known for = [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ]] | Political party = [[ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ]] | Religion = }} [[File:Statues of Bhagat Singh, Rajguru and Sukhdev.jpg|thumb|210px|Statues of [[Bhagat Singh]], Rajguru and [[Sukhdev]]]] '''ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਹਰੀ ਰਾਜਗੁਰੂ''' ([[ਮਰਾਠੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਮਰਾਠੀ]]: शिवराम हरी राजगुरू, 24 ਅਗਸਤ 1908 – 23 ਮਾਰਚ 1931) ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਾਥੀ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਕਤਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਲਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://pa.wikisource.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%B0%E0%A8%A8%E0%A8%BE:%E0%A8%B8%E0%A8%B0%E0%A8%A6%E0%A8%BE%E0%A8%B0_%E0%A8%AD%E0%A8%97%E0%A8%A4_%E0%A8%B8%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%98.pdf/1|title=ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ|last=ਗਿਆਨੀ|first=ਤਰਲੋਕ ਸਿੰਘ ਜੀ|date=|website=pa.wikisource.org|publisher=ਮੇਹਰ ਸਿੰਘ ਐਂਡ ਸੰਨਜ਼|access-date=17 January 2020}}</ref> ==ਜ਼ਿੰਦਗੀ== ਰਾਜਗੁਰੂ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹਰੀ ਨਾਰਾਇਣ ਕੰਮ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦਾ-ਕਰਦਾ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਚਾਕਨ ਤੋਂ ਜਾ ਕੇ ਪਿੰਡ ਖੇਡ (ਨਜ਼ਦੀਕ ਪੁਣੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ) ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦਾ ਜਨਮ 24 ਅਗਸਤ 1908 ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਹਾਲੇ ਛੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਹੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਤਾਂ ਹਰ ਸਮੇਂ ਖੇਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਰਾ ਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਖਾਲੀ ਹੱਥ ਘਰੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਰਾਜਗੁਰੂ ਕਈ ਦਿਨ ਤਕ ਭੁੱਖਾ-ਪਿਆਸਾ ਰਿਹਾ। ਆਖ਼ਰ ਉਹ ਬਨਾਰਸ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਅਧਿਆਪਕ ਉਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਘੱਟ ਸੀ, ਘਰ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਉੱਥੇ ਵੀ ਟਿਕ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੀ ਟੀ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਇਹ ਨੌਕਰੀ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਸੀ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਉਹ ਰਚਮਿਚ ਗਿਆ। ==ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਰਾਹ== ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ, [[ਸ਼ਿਵ ਵਰਮਾ]] ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਰਾਜਗੁਰੂ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਗ਼ਰੀਬੀ ਵੇਖੀ ਸੀ, ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਇਸ ਭੈੜੀ ਹਾਲਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਕੇ ਆਪਣਾ ਘਰ ਭਰਨਾ ਹੈ। ਉਹ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਲਾਹੌਰ ਪੁੱਜ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਉਹ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਾਥੀ, ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਤੇ ਦੋਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੌਕ-ਏ-ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਅਥਾਹ ਜਜ਼ਬਾ ਸੀ। ਉਹ ਹਰ ਸਮੇਂ, ਹਰ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਹਿੱਤ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਜੇ ਉਹ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰਹੇ। ਜੋ ਕੰਮ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਓਹੀ ਰਾਜਗੁਰੂ ਕਰਨਾ ਲੋਚਦਾ ਸੀ। ==ਰਾਜਗੁਰੂ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ== ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਪੱਕਾ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਸਨ। ਸੰਨ 1928 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਉੱਪਰੰਤ [[ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ]] ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਅਪਮਾਨ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫ਼ਸਰ ਸਕਾਟ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਰਾਜਗੁਰੂ ਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚੋਂ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਨਿਕਲ ਰਹੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫ਼ਸਰ ਉੱਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਇਹ ਸਕਾਟ ਨਹੀਂ, ਸਾਂਡਰਸ ਸੀ। ਉਹ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਪਿਆ। ਡਿੱਗੇ ਪਏ ਅਫ਼ਸਰ ਉੱਤੇ ਦੋ ਗੋਲੀਆਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਉੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਸਭ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਅਫ਼ਸਰ ਦੇ ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਮਾਰੀ। ‘‘ਨਹੀਂ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਪੁੜਪੁੜੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਲਿਆ ਸੀ- ਪਿਸਤੌਲ ਹੀ ਨਿਕੰਮਾ ਸੀ- ਹਿੱਲ ਗਿਆ।’’ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਿੱਧੇ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਪਰ ਮਘਦੇ ਜਜ਼ਬੇ ਵਾਲਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਡਿਊਟੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਥਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਸ ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਾਥੀ ਬਣਾ ਕੇ ਉੱਥੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇ। ਦੂਜੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਉਹ ਝਾਂਸੀ ਗਿਆ। ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ ਆਜ਼ਾਦ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ‘‘ਮੈਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦੇਣਾ, ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਰੱਟ ਕੇ ਬੋਲ ਦੇਵਾਂਗਾ। ਆਖ਼ਰ ਮੈਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕੌਮਿਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਰੱਟਾ ਹੀ ਲਾਇਆ ਸੀ।’’ ਪਰ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੀ ਮੰਗ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਾ ਹੋਈ। 6 ਅਪਰੈਲ 1929 ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਬੰਬ ਸੁੱਟਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ==ਲਾਹੌਰ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕੇਸ== {{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ}} ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲਾਹੌਰ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕੇਸ ਅਧੀਨ ਸੁਖਦੇਵ, ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਸ਼ਿਵ ਵਰਮਾ, ਗਯਾ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਜਤਿੰਦਰਨਾਥ ਦਾਸ, ਜੈ ਦੇਵ ਕਪੂਰ, ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ, ਕਮਲ ਨਾਥ, ਭਗਵਾਨ ਦਾਸ ਮਾਹੌਰ, ਜਤਿੰਦਰ ਨਾਥ ਸਾਨਿਆਲ, ਆਸ਼ਾ ਰਾਮ, ਪ੍ਰੇਮ ਦੱਤ, ਦੇਸ਼ ਰਾਜਾ, ਮਹਾਂਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਸੁਰੇਂਦਰ ਪਾਂਡੇ, ਅਜੈ ਘੋਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚੱਲਿਆ। ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ ਫਰਾਰ ਸਨ। ਇਹ ਮੁਕੱਦਮਾ ਲਾਹੌਰ ਚੱਲਿਆ। ਅਕਤੂਬਰ 1930 ਨੂੰ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੂੰ ਵੀ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਰਾਜਗੁਰੂ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ੁਸ਼ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸੱਧਰ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰੀ ਰੋਸ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਲਸੇ ਕੀਤੇ, ਜਲੂਸ ਕੱਢੇ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਪਰ ਪ੍ਰੀਵੀ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਇਸ ਮੰਗ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 23 ਮਾਰਚ 1931 ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਲਾਹੌਰ ਜੇਲ੍ਹ ਅੰਦਰ ਫਾਂਸੀ ’ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਵਿਉਂਤ ਬਣਾਈ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਲਾਲ ਕਾਲ-ਕੋਠੜੀ ਤੋਂ ਇਨਕਲਾਬ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਾਉਂਦਿਆਂ ਫਾਂਸੀ ਘਰ ਵੱਲ ਵਧੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੱਸਦਿਆਂ-ਹੱਸਦਿਆਂ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਫੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਚੁੰਮਿਆ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ==ਹਵਾਲੇ== [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮੀਏ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1908]] 9cohq5qvd0mmj4ggt7v8bnnuzbbz7rs 0 16123 611847 596968 2022-08-24T02:27:49Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = |image = AkshayKumar promoting his film 'Gabbar Is Back'.jpg |caption = 2015 ਵਿੱਚ ਅਕਸ਼ੈ ਕੁਮਾਰ. | image_size = |birth_name = ਰਾਜੀਵ ਹਰੀ ਓਮ ਭਾਟੀਆ |birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1967|09|09}} |birth_place = [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ|ਪੰਜਾਬ]], ਭਾਰਤ |residence = [[ਮੁੰਬਈ]], [[ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ]], ਭਾਰਤ |nationality = ਇੰਡੋ-ਕੈਨੇਡੀਅਨ<ref>{{cite web | url=http://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/akshay-kumar-delayed-at-heathrow-airport-over-immigration-issues/articleshow/51739596.cms | title=Akshay Kumar delayed at Heathrow airport over immigration issues | work=The Economic Times | date=8 April 2016 | accessdate=5 December 2016}}</ref> |occupation = [[ਅਦਾਕਾਰ]], [[ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ|ਨਿਰਮਾਤਾ]] |years_active = 1991–ਹੁਣ ਤੱਕ |spouse = {{marriage|[[ਟਵਿੰਕਲ ਖੰਨਾ]]|2001}} |children = 2 |relatives = {{Plainlist| * [[ਰਾਜੇਸ਼ ਖੰਨਾ]] (ਸਹੁਰਾ) * [[ਡਿੰਪਲ ਕਪਾਡੀਆ]] (ਸੱਸ) }} |awards = ਸਰਵੋਤਮ ਅਦਾਕਾਰ ਲਈ [[ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫ਼ਿਲਮ ਪੁਰਸਕਾਰ]] (2017),<br/>[[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] (2009) }} '''ਅਕਸ਼ੈ ਕੁਮਾਰ''' (ਜਨਮ 9 ਸਤੰਬਰ 1967) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮੀ ਅਦਾਕਾਰ, ਨਿਰਮਾਤਾ, ਮਾਰਸ਼ਲ ਕਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਗਾਇਕ ਹਨ। ਇੱਕ ਅਦਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਉਹ ਸੌ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਈ ਵਾਰ [[ਫ਼ਿਲਮਫ਼ੇਅਰ ਇਨਾਮ]] ਵਾਸਤੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋ ਵਾਰ, ਗਰਮ ਮਸਾਲਾ ਅਤੇ ਅਜਨਬੀ ਲਈ, ਜਿੱਤ ਵੀ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।<ref name="r">{{cite web| url=http://rediff.com/movies/2007/sep/05akshay.htm| title=Sweet 40! A fact file on Akshay| publisher=[http://rediff.com Rediff.com]| date=ਸਤੰਬਰ 5, 2007| accessdate=ਨਵੰਬਰ 12, 2012}}</ref> ਫਰਵਰੀ 2013 ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਕੁਮਾਰ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨ 2000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਇਕੋ-ਇਕ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਅਭਿਨੇਤਾ ਸੀ।<ref>https://web.archive.org/web/20130217140601/http://zeenews.india.com/entertainment/celebrity/forget-rs-100-crore-club-akshay-kumar-is-now-a-rs-2-000-crore-hero_128129.htm</ref> ਅਗਸਤ 2016 ਵਿਚ, ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲੇ ਅਭਿਨੇਤਾ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ 3000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web |url=https://www.bollyarena.net/akshay-kumar-box-office-collection-analysis-hits-flops-blockbuster/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2017-08-30 |archive-date=2016-08-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160831062750/https://www.bollyarena.net/akshay-kumar-box-office-collection-analysis-hits-flops-blockbuster/ |dead-url=yes }}</ref> ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮਕਾਲੀ ਅਭਿਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 1990 ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਕਸ਼ਨ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ '''ਖਿਲੜੀ ਲੜੀ''' ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ, ਮੋਹਰਾ (1994), ਮੈਂ ਖਿਲਾੜੀ ਤੂੰ ਅਨਾੜੀ (1994), ਸਪੂਤ (1996) ਅਤੇ ਅੰਗਾਰੇ (1998) ਕਰਕੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕ, ਰੋਮਾਂਚਕ ਅਤੇ ਹਾਸ-ਰਸ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਸੰਘਰਸ਼ (1999) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਿਟਲਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰ (1999) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹੋਈ। ਧੜਕਣ (2000), ਅੰਦਾਜ਼ (2003) ਅਤੇ ਨਮਸਤੇ ਲੰਡਨ (2007) ਵਰਗੀਆਂ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਫਿਲਮਾਂ, ਵਕਤ (2005) ਵਰਗੀਆਂ ਡਰਾਮਾ ਫਿਲਮਾਂ; ਕਾਮੇਡੀ ਫਿਲਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਹੇਰਾ ਫੇਰੀ (2000), ਮੁਜਸੇ ਸ਼ਦੀ ਕਰੋਗੀ (2004), ਗਰਮ ਮਸਾਲਾ (2005), ਭਾਗਮ ਭਾਗ (2006), ਭੂਲ ਭੁਲਇਆ (2007) ਅਤੇ ਸਿੰਘ ਇਜ਼ ਕਿਂਗ (2008) ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਸੀ। 2007 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਸਫਲ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅਦਾਕਾਰੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੁਮਾਰ ਸਟੰਟ ਐਕਟਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਅਕਸਰ ਆਪਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਖਤਰਨਾਕ ਸਟੰਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ '''ਇੰਡਿਅਨ ਜੈਕੀ ਚੈਨ''' ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।<ref>https://web.archive.org/web/20081210042549/http://www.bollywoodhungama.com/news/2004/05/20/1112/index.html</ref> 2008 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ 'ਫੀਅਰ ਫੈਕਟਰ - ਖਤਰੋਂ ਕੇ ਖਿਲਾੜੀ' ਸ਼ੋਅ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਉਸਨੇ '''ਹਰੀਓਮ ਐਂਟਰਟੇਨਮੈਂਟ''' ਨਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।<ref>https://archive.is/20120714220114/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-10-09/news-interviews/28090093_1_akshay-kumar-producer-taare-zameen-par</ref> 2012 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ 'ਗ੍ਰਾਜਿੰਗ ਗੌਟ ਪਿਕਚਰਸ' ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। 2014 ਵਿਚ, ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਟੀ.ਵੀ. ਰਿਐਲਿਟੀ ਸ਼ੋਅ 'ਡੇਅਰ 2 ਡਾਂਸ' ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਉਹ [[ਵਿਸ਼ਵ ਕਬੱਡੀ ਲੀਗ]] ਵਿੱਚ ਖਾਲਸਾ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ ਟੀਮ ਦਾ ਵੀ ਮਾਲਕ ਹੈ। 2015 ਵਿੱਚ, ਫੋਰਬਸ ਦੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਨਖਾਹ ਵਾਲੇ ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਗਲੋਬਲ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ 9 ਵਾਂ ਸਥਾਨ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।<ref>https://www.forbes.com/pictures/emjl45mmei/9-akshay-kumar/</ref> 2008 ਵਿਚ, '''ਵਿਨਡਸਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ''' ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ '''ਮਾਨਯੋਗ ਡਾਕਟਰੇਟ''' ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਉਸਨੂੰ [[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]] ਦੁਆਰਾ [[ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ]] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 2011 ਵਿੱਚ, ਏਸ਼ੀਅਨ ਅਵਾਰਡਜ਼ ਨੇ ਉਸਨੁੰ, ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। ===ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪਿਛੋਕੜ=== ਅਕਸ਼ੈ ਦਾ ਜਨਮ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] ਵਿੱਚ ਹਰੀ ਓਮ ਭਾਟਿਆ ਅਤੇ ਅਰੁਣਾ ਭਾਟੀਆ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ।<ref>https://web.archive.org/web/20080219044744/http://www.rediff.com/movies/2007/sep/05akshay.htm</ref> ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੀ।<ref>{{Cite web |url=http://zeenews.india.com/entertainment/celebrity/lesser-known-facts-about-akshay-kumar_1668704.html |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2017-08-31 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304210645/http://zeenews.india.com/entertainment/celebrity/lesser-known-facts-about-akshay-kumar_1668704.html |dead-url=yes }}</ref> ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਡਾਂਸਰ ਵਜੋਂ। ਉਹ [[ਦਿੱਲੀ]] ਦੇ [[ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਕ]] ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਮੁੰਬਈ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਖੇਤਰ ਕੋਲੀਵਾੜਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ।<ref name="web.archive.org">https://web.archive.org/web/20131225000554/http://www.hindustantimes.com/News-Feed/Entertainment/Akshay-Kumar-is-a-Punjabi-by-nature/Article1-211213.aspx</ref> ਉਸਨੇ ਡੌਨ ਬੋਸਕੋ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ [[ਮੁੰਬਈ]] ਦੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੱਡ ਕੇ [[ਬੈਂਕਾਕ]] ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟਸ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਚਲਾ ਗਿਆ।<ref name="web.archive.org"/><ref>http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Ive-got-more-than-what-I-had-ever-dreamt-of-Akshay-Kumar/articleshow/21776783.cms</ref> ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਤਾਈਕਵੋਂਡੋ ਵਿੱਚ '''ਬਲੈਕ ਬੈਲਟ''' ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ,<ref>http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/did-you-know-/Akshay-obtained-a-black-belt-in-Taekwondo/articleshow/16312135.cms</ref> ਉਸ ਨੇ ਬੈਂਕਾਕ, ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਮੁਏ ਥਾਈ ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ੈੱਫ ਅਤੇ ਵੇਟਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਮੁੰਬਈ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੇ, ਉਸਨੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟਸ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ, ਨੇ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਮਾਡਲਿੰਗ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਪੂਰੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਧੇਰੇ ਪੈਸੇ ਕਮਾਏ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਮਾਡਲਿੰਗ ਦਾ ਰਾਹ ਚੁਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਜੈਵੇਸ਼ ਸੇਠ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਲਈ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।<ref>http://www.rediff.com/movies/2009/jan/07slide1-jayesh-on-akshay-kumar.htm</ref> ਉਸਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਕਗ੍ਰਾਉਂਡ ਡਾਂਸਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।<ref>http://www.dnaindia.com/entertainment/report-so-what-if-i-play-akshay-kumar-s-dad-jackie-shroff-2024216</ref> ਇੱਕ ਸਵੇਰ ਨੂੰ, ਉਹ ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਡ-ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਲਈ ਆਪਣੀ ਉਡਾਨ ਗੁਆ ​​ਬੈਠਾ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਕੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਸਟੂਡੀਓ ਵੀ ਗਏ। ਉਸ ਸ਼ਾਮ, ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਪ੍ਰਮੋਦ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਦੁਆਰਾ ਫਿਲਮ 'ਦੀਦਾਰ' ਲਈ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਚੋਣ ਹੋਈ।<ref>https://web.archive.org/web/20120812102655/http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Bollywood/Akshay-Kumar-offers-to-act-in-student-s-film/Article1-885198.aspx</ref> ===ਕੈਰੀਅਰ=== * [[ਅਕਸ਼ੈ ਕੁਮਾਰ ਫਿਲਮੋਗ੍ਰਾਫੀ]] ==1991-99== ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਸੁਗੰਧ (1991) ਵਿੱਚ ਰਾਖੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪ੍ਰੀਆ ਦੇ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ. ਉਸੇ ਸਾਲ, ਉਸਨੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਵਿਆਸ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਫਿਲਮ 'ਡਾਂਸਰ' ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।<ref>http://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-worst-of-akshay-kumar/20111128.htm#1</ref> ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਉਸਨੇ ਅਬਾਸ ਮਸਤਾਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਰਹੱਸ ਥ੍ਰਿਲਰ, '''ਖਿਲਾੜੀ''' ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।<ref>http://www.firstpost.com/entertainment/movie-review-khiladi-786-is-a-leave-your-brains-at-home-kinda-comedy-550305.html</ref> ਉਸਦੀ ਅਗਲੀ ਫਿਲਮ ਰਾਜ ਸਿੱਪੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਮਿਸਟਰ ਬੌਂਡ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਜੇਮਜ਼ ਬਾਂਡ ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ।<ref>http://indiatoday.intoday.in/story/akshay-kumar-to-play-lead-in-raj-sippy-film-mr-bond/1/318818.html</ref> 1992 ਦੀ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਰੀਲੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਦੀਦਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ ਤੇ ਚੰਗੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦਿਖਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ। 1993 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕੇਸ਼ੂ ਰਾਮਸੇ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਦੁਭਾਸ਼ੀ ਫਿਲਮ 'ਅਸ਼ਾਂਤ' (ਕੰਨੜ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਨੂੰ-ਵਿਜਯਾ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤੀ) ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1993 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਦਿਲ ਕੀ ਬਾਜ਼ੀ, ਕਇਦਾ ਕਾਨੂੰਨ, ਵਕਤ ਹਮਾਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਨੀਕ ਨੇ ਵਪਾਰਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। 1994 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਦੋ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ: ਸਮੀਰ ਮਾਲਕਨ ਦੁਆਰਾ ਹਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹਾਰਡ ਵੇਅ ਦੇ ਰੀਮੇਕ, 'ਮੈਂ ਖਿਲਾੜੀ ਤੂੰ ਅਨਾੜੀ' ਅਤੇ ਰਾਜੀਵ ਰਾਏ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਮੋਹਰਾ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।<ref>https://web.archive.org/web/20080404040854/http://www.boxofficeindia.com/showProd.php?itemCat=200&catName=MTk5NA%3D%3D&PHPSESSID=dfc0170bd04e78fc807ed337537b9c9f</ref> ਉਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ, ਉਸ ਨੇ ਯਸ਼ ਚੋਪੜਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਫਿਲਮ ਯੇਹ ਦਿਲਲਗੀ' ਵਿੱਚ [[ਕਾਜੋਲ]] ਦੇ ਨਾਲ ਅਭਿਨੈ ਕੀਤਾ, ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਸਰਬੋਤਮ ਅਦਾਕਾਰ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।<ref>https://archive.is/20130103094834/http://filmfareawards.indiatimes.com/articleshow/articleshow/368622.cms</ref> ਉਸੇ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਸੁਹਾਗ ਅਤੇ ਘੱਟ ਬਜਟ ਐਕਸ਼ਨ ਫਿਲਮ ਐਲਾਨ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਨਾਲ ਸਫ਼ਲਤਾ ਮਿਲੀ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੇ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਸਾਲ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਐਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰੋਮੋਟ ਕੀਤਾ।<ref>https://web.archive.org/web/20080323030211/http://www.boxofficeindia.com/cpages.php?pageName=top_actors&PHPSESSID=7ad4adadd9d256d7d66d404f22e56d40</ref> 1994 ਵਿਚ, ਉਹ 11 ਫੀਚਰ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਹੋਏ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਉਮੇਸ਼ ਮਹਿਰਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਐਕਸ਼ਨ ਥ੍ਰਿਲਰ, ਸਬਸੇ ਬੜਾ ਖਿਲਾੜੀ, ਵਿੱਚ ਦੋਹਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸਫਲ ਫਿਲਮ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਖਿਲਦੀ ਲੜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ ਪਾਈ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਉਸਨੇ ਖਿਲਦੀ ਲੜੀ ਦੀ ਚੌਥੀ ਫਿਲਮ 'ਖਿਲੜੀਓਂ ਕਾ ਖਿਲਾੜੀ' ਵਿੱਚ [[ਰੇਖਾ]] ਅਤੇ '''ਰਵੀਨਾ ਟੰਡਨ''' ਦੇ ਨਾਲ ਅਭਿਨੈ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਹਿੱਟ ਫਿਲਮ ਸੀ। ਫਿਲਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕੁਮਾਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ. ਉਸ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ।<ref>http://movies.ndtv.com/photos/akshay-kumar-the-entertainment-khiladi-turns-47-15948/slide/8</ref> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1967]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿੰਦੀ ਫ਼ਿਲਮੀ ਅਦਾਕਾਰ]] oadl30hvchpmvednfpind768jmaj5rx 0 20977 611842 463198 2022-08-24T01:29:34Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox summit | summit_name = ਚੌਥਾ ਬ੍ਰਿਕਸ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ<br>ब्रिक्स सम्मेलन | other_titles = | image = 2012 BRICS logo.jpg | caption =ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਬ੍ਰਿਕਸ ਲੋਗੋ | country = {{flagicon|India}} [[ਭਾਰਤ]] | venues = [[ਹੋਟਲ ਤਾਜ ਮਹਲ (ਦਿੱਲੀ)|ਹੋਟਲ ਤਾਜ ਮਹਲ]] | cities =[[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] | date = 29 ਮਾਰਚ 2012 | participants = [[ਬ੍ਰਿਕਸ]] | precedes = [[5ਵਾਂ ਬ੍ਰਿਕਸ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ]] | follows = [[ਤੀਜਾ ਬ੍ਰਿਕਸ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ]] | website = }} '''2012 ਬ੍ਰਿਕਸ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ''', ਬ੍ਰਿਕਸ (ਪਹਿਲਾਂ ਬ੍ਰਿਕ) ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਚੌਥਾ ਵਾਰਸ਼ਿਕ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਪੰਜ ਮੈਂਬਰ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ [[ਬਰਾਜੀਲ]], [[ਰੂਸ]], [[ਭਾਰਤ]], [[ਚੀਨ]] ਅਤੇ [[ਦੱਖਣ ਅਫਰੀਕਾ]] ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ [[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] ਸਥਿਤ ਪੰਜ ਸਿਤਾਰਾ [[ਹੋਟਲ ਤਾਜ ਮਹਲ]] ਵਿੱਚ 29 ਮਾਰਚ, 2012 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{cite web| url=https://events.kuoni-dmc.com/ei18/images/Media%20Advisory%20for%20Foreign%20Media.pdf| title=Note for Media Personnel not Based in India| publisher=BRICS India }}</ref><ref name="theme">{{cite web| url=http://zeenews.india.com/business/news/economy/brics-summit-in-delhi-begins-today_44828.html| title=BRICS summit in Delhi begins today| publisher=Zee News| work=Press Trust of India| date=29 March 2012| author=Bureau, Zeebiz| access-date=23 ਮਾਰਚ 2013| archive-date=26 ਜੁਲਾਈ 2020| archive-url=https://web.archive.org/web/20200726090742/https://zeenews.india.com/business/news/economy/brics-summit-in-delhi-begins-today_44828.html| dead-url=yes}}</ref> ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਬ੍ਰਿਕਸ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਮੇਜਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ ਸੰਸਾਰਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਬ੍ਰਿਕਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ। ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਾ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਸੰਸਾਰ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਮਾਨ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਕਸ ਬੈਂਕ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਕਰੜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸਨੂੰ ਕਈ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿੱਬਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਚੀਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ। ==ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ== <gallery widths="119px" align="center"> Image:Manmohansingh04052007.jpg|'''{{flagicon|ਭਾਰਤ}} [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]]'''<br />ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ<br />(''ਮੇਜ਼ਬਾਨ'') File:Dilma Rousseff - foto oficial 2011-01-09.jpg|'''{{flagicon|ਬ੍ਰਾਜੀਲ}} [[ਦਿਲਮਾ ਰੂਸੇਫ਼]]'''<br />ਬ੍ਰਾਜੀਲ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ File:Hu Jintao Cannes2011.jpg|'''{{flagicon|ਚੀਨ}}[[ਹੂ ਜਿੰਤਾਉ]]'''<br />ਚੀਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ File:Dmitry Anatolyevich Medvedev.jpg|'''{{flagicon|ਰੂਸ}} [[ਦਮਿਤ੍ਰੀ ਮੇਦਵੇਦੇਵ]]'''<br />ਰੂਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ File:JacobZuma.jpg|'''{{flagicon|ਦੱਖਣ ਅਫਰੀਕਾ}} [[ਜੈਕਬ ਜੁਮਾ]]'''<br /> ਦੱਖਣ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ </gallery> ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} {{ਅਧਾਰ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬ੍ਰਿਕਸ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ]] exghc23x9f8xvoecc0cbp05gwbq50r4 0 28888 611871 611386 2022-08-24T07:08:17Z Jagvir Kaur 10759 /* ਮੋਗਾ */ wikitext text/x-wiki ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੇ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। == ਪੰਜਾਬ == === ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ === [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਟੱਲ ਰਾਏ ਜੀ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਟਲ ਰਾਏ ਜੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਿਬੇਕਸਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਹਰਟਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੁਬਾਰਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ '|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਮਹਿਲ|ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਗੁਰੂ ਕੇ ਮਹਿਲ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕੀ ਵਡਾਲੀ]] * [[ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ(ਸੰਤੋਖਸਰ)|ਸੰਤੋਖਸਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੋਭਾ ਭਾਈ ਸਾਲ੍ਹੋ ਜੀ]] * [[ਕੌਲਸਰ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੌਲਸਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲੋਹਗੜ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ, ਦੀਵਾਨ ਅਸਥਾਨ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਸਥਾਨ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਲਾਹ (ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਨੂੰ) ਦੇ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਵੇਰਕਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਇਤਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ)]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਮਸਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਨ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ [[ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਰਾਗੜੀ ਸਾਹਿਬ, ਟਾਊਨ ਹਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ [[ਤੂਤ ਸਾਹਿਬ]] ਜਸਪਾਲ ਨਗਰ ਐਸਡਬਲਿਊ ਰੋਡ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਪਿੰਡ ਮਹਿਤਾ, ਜਿਲ੍ਹਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਸੰਪ੍ਰਦਾਯ - ਭਿੰਡਰਾਂ) === '''ਤਰਨਤਾਰਨ''' === * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਝੂਲਣੇ ਮਹਿਲ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ|ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ, ਤਰਨਤਾਰਨ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਬਾ ਬੋਤਾ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਾਬਾ ਗਰਜਾ ਸਿੰਘ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੁਢਾ ਜੀ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੁਢਾ ਸਾਹਿਬ ਜੀ]] === ਸੰਗਰੂਰ === [[ਸੰਗਰੂਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਨਾਨਕਿਆਨਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਿਆਨਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰ ਸਾਗਰ, ਸਾਹਿਬ]] ਮਸਤੂਆਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਸੰਗਰੂਰ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਤਰਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਪਿੰਡ ਕੁਨਰਾਂ, ਸੰਗਰੂਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੈਮਬੋਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਲੌਂਗੋਵਾਲ, ਸੰਗਰੂਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੁੱਲੇ ਬਾਬਾ ਆਲਾ ਸਿੰਘ, ਸੰਗਰੂਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਕੋਈ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ, ਸੰਗਰੂਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੰਘ ਬਾਲੀਆਂ, ਸੰਗਰੂਰ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਅਤੇ 10ਵੀਂ, ਮੂਲੋਵਾਲ]], ਸੰਗਰੂਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਮਿਠਾ ਖੂਹ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਮੂਲੋਵਾਲ, ਸੰਗਰੂਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਰਾਜੋਮਾਜਰਾ, ਸੰਗਰੂਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਜਹਾਂਗੀਰ, ਸੰਗਰੂਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਝਾੜੋਂ - ਹੀਰੋ, ਚੀਮਾ, ਸੁਨਾਮ, ਸੰਗਰੂਰ === ਬਰਨਾਲਾ === [[ਬਰਨਾਲਾ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਪੱਕਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ,]] ਹੰਢਿਆਇਆ * ਗੁ[[ਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਕੱਚਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ,]] ਹੰਢਿਆਇਆ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੜੀਸਰ ਸਾਹਿਬ]], [[ਹੰਢਿਆਇਆ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਢਿਲਵਾਂ *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਸੇਖਾ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਫਰਵਾਹੀ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਮਾਹਲ ਕਲਾਂ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵੱਡਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ, ਪਿੰਡ ਕੁਤਬਾ (ਬਾਹਮਣੀਆ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ [[ਵੱਡਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ]], ਪਿੰਡ ਗਹਿਲ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ [[ਸੋਹੀਆਣਾ]] ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੌਵੀਂ, ਪਿੰਡ [[ਧੌਲਾ]] === ਮਾਨਸਾ === * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੂਲੀਸਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਬਹਿਲੋ]] === ਮੋਗਾ === * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡਰੋਲੀ ਭਾਈ ਕੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੰਬੂ ਮੱਲ ਸਾਹਿਬ]] === ਬਠਿੰਡਾ === [[ਬਠਿੰਡਾ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਗਤਾ ਭਾਈ ਕਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਰੂਪਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੱਕ ਫਤਹਿ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਕੇ (ਕੋਠੇ-ਗੁਰੂ)]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਕੋਟ ਸ਼ਮੀਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਮਹਿਰਾਜ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਨਥਾਣਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਾਜੀ ਰਤਨ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੰਡ ਸਰ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਪੱਕਾ ਕਲਾਂ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਬਾਜਾਕ]] * [[ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਬੀੜ ਬਹਿਮਨ]] === ਫਰੀਦਕੋਟ === [[ਫਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ|ਫਰੀਦਕੋਟ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੰਗਸਰ]], ਜੈਤੋ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕੀ ਢਾਬ, ਪੁਲੀਟੀਕਲ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਬਰਗਾੜੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਗੰਜ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਬੂ ਮਲ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੰਡ ਸਾਹਿਬ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਖ ਫਰੀਦ ਜੀ , * [[ਗੋਦੜੀ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਈ ਗੋਦੜੀ ਸਾਹਿਬ]] === ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ === ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਿਠਾ ਟਿਵਾਣਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਰੀਆਂਵਾਲਾ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ ਸਾਹਿਬ, ਕੰਗਮਾਈ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਜ਼ਾਹਰਾ ਜ਼ਹੂਰ, ਸ਼੍ਰੀਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ ਹੀਰਾਂ === ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ === [[ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਰ ਬਜ਼ੀਦਪੁਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਹਿਨ ਸਾਹਿਬ ਸੱਚੀ ਮੰਜੀ]] === ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ === [[ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਚਲ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਅਚਲ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਬਾਰਾਤ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਠ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੁਰਜ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੰਧ ਸਾਹਿਬ]] === ਜਲੰਧਰ === [[ਜਲੰਧਰ]] ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਦਸ਼ਾਹੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੌ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪੰਜਵੀਂ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੰਗਸਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿਆਹ ਅਸਥਾਨ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸੰਗ ਢੇਸੀਆਂ|ਸੰਗ ਢੇਸੀਆਂ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬੇ ਦੀ ਬੇਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਿਲ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਗਹਲਰੀ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੱਲ੍ਹਣ ਸਾਹਿਬ === ਨਕੋਦਰ === * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਹਸਪਤਾਲ ਸੜਕ ਨਕੋਦਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਮਹਿਤਪੁਰ ਅੱਡਾ ਨਕੋਦਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮਾਲੜੀ ਸਾਹਿਬ (ਨਕੋਦਰ) === ਰੂਪਨਗਰ === * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕਮਲ, [[ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ Patalਪੁਰi, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੱਠਾ ਸਾਹਿਬ, ਪਿੰਡ : - ਕੋਟਲਾ ਨਿਹੰਗ, ਰੂਪਨਗਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ, ਰੂਪਨਗਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਸਾਹਿਬ, ਰੂਪਨਗਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਮਰਨਾਥ ਜੀ, ਪਿੰਡ : - ਬਿੰਦਰਖ, ਰੂਪਨਗਰ * ਵਿਰਾਸਤ - ਏ- ਖਾਲਸਾ, ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਜੀ - ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ === ਸਰਹੰਦ === * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੋਤੀ ਸਵਰੂਪ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਾਹਮਣੇ '''ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ''' * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨੌਲੱਖਾ ਸਾਹਿਬ]] == ਕਪੂਰਥਲਾ == * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਖਚੈਨਆਣਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਸਟੇਟ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਬਲੇਰ ਖਾਨ ਸ਼੍ਰੀਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ]] === ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ === * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੇਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੱਟ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੋਠੜੀ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੇਹਰਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਜੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਘਾਟ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਤਰਜਾਮਤਾ ਜੀ]] === ਲੁਧਿਆਣਾ === * [[ਗੁਰੂਸਰ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਨੋਕਸਰ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮੱਲ੍ਹਾ]] * [[ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਆਲਮਗੀਰ]] * [[ਮਹਿਦੇਆਣਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਹਿਦੇਆਣਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਰਮਸਰ ਰਾੜਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਕੰਵਲ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ 'ਚੇਲਾ' ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੁਬਾਰਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗਨੀ ਖਾਨ ਨਬੀ ਖਾਨ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ, ਸਰ, ਕਾਊਂਕੇ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਟਾਣਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਹੇਹਰਾਂ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਫਲਾਹੀ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਏਕੋਟ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਸਰ ਚਕਰ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੋੜਾ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰੂਸਰ ਸੁਧਾਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਮੰਡਿਆਣੀ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥਾਰਾ ਸਾਹਿਬ ਇਯਾਲੀ ਕਲਾਂ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 1 ਠੱਕਰਵਾਲ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ ਰਤਨ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ ਚਮਿੰਡਾ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਜਗਰਾਉ, ਲੁਧਿਆਣਾ (ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ)]] === ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ (ਮੁਹਾਲੀ) === * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਬ ਸਾਹਿਬ, ਫੇਜ - 8, ਮੋਹਾਲੀ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਗੀਠਾ ਸਾਹਿਬ, ਫੇਜ - 8, ਮੋਹਾਲੀ]] *[[ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਲੰਬਿਆ ਵਾਲੇ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੱਚਾ ਧੰਨ ਸਾਹਿਬ, ਫੇਜ - 3B2, ਮੋਹਾਲੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਭਾ ਸਾਹਿਬ, ਜ਼ੀਰਕਪੁਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਜ਼ੀਰਕਪੁਰ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦਾਂ, ਸੋਹਾਣਾ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਗਤ ਧੰਨਾ ਜੀ ਫੇਸ 8]] *[[ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ]] *[[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਹੀਦਾ ਢੱਕੀ ਸਾਹਿਬ ਸੈਕਟਰ 82]] === ਨੰਗਲ === * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿਭੋਰੇ ਸਾਹਿਬ]] === ਪਟਿਆਲਾ === * ਚੌਬਾਰਾ ਸਾਹਿਬ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਰਾਮਕਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ]], [[ਪਟਿਆਲਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਅਜੇਪਾਲ ਸਿੰਘ]], [[ਨਾਭਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਹਾਦਰਗੜ੍ਹ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਭਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖੇਲ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੋਤੀ ਬਾਗ਼ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਜੀ]] === ਰੋਪੜ === [[ਤਸਵੀਰ:ਸਤਲੁਜ S058.jpg| ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ Tibi ਸਾਹਿਬ ਨਦੀ [[ਸਤਲੁਜ]] [[ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ|thumb|ਰੋਪੜ]]|link=Special:FilePath/ਸਤਲੁਜ_S058.jpg]] [[ਤਸਵੀਰ:outside.jpg|thumb|ਤੱਕ ਸ਼੍ਰੀ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ enterance|ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹੈ|link=Special:FilePath/Outside.jpg_ਤੱਕ_ਸ਼੍ਰੀ_ਟਿੱਬੀ_ਸਾਹਿਬ_ਗੁਰਦੁਆਰਾ_enterance]] [[ਤਸਵੀਰ:ਸ਼੍ਰੀ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ inside.jpg| ਅੰਦਰ ਤੱਕ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ|link=Special:FilePath/ਸ਼੍ਰੀ_ਟਿੱਬੀ_ਸਾਹਿਬ_ਗੁਰਦੁਆਰਾ_inside.jpg]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸਕੱਤਰੇਤ, ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਭੱਠਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੜ੍ਹੀ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਕਤਲਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਪਰਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਰਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ]] * [[ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ#ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਤਾਲਪੁਰੀ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਤਾਲਪੁਰੀ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਸੋਲਖੀਆਂ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾਨਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਸਾਹਿਬ, ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ]] === ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ === ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਮੁਕਤਸਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ : * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ, ਟੁੱਟੀ ਗੰਢੀ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਿੱਬੀ ਸਾਹਿਬ *ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੂਖ ਨਿਵਾਰਨ ਤਰਨਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ *ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇਵਾਂ ਜੀ * ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅੰਗੀਠਾ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਕਾਬਸਰ ਸਾਹਿਬ *ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾਤਣਸਰ ਸਾਹਿਬ *ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਖੂਹ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ === ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ (ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ) === * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਾਹਲੀ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦਗੰਜ ਸਾਹਿਬ, ਉੜਾਪੜ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਹਕੀਮਪੁਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨਕੰਵਲ ਸਾਹਿਬ, ਜੀਂਦੋਵਾਲ, ਬੰਗਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਪਲਾਹ, ਸੋਤਰਾਂ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੰਡਾ ਸਾਹਿਬ, ਸੰਧਵਾਂ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਸਿੱਖ, ਹਿਆਲਾ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ, ਚਾਂਦਪੁਰ ਰੁੜਕੀ (ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ)]] === ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, === [[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖੂਨੀ ਸਾਹਿਬ]], ਮਨੀਮਾਜਰਾ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ]], ਮਨੀਮਾਜਰਾ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ]], ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੈਨਵੀਨ ਪ੍ਰਤਖ]], ਸੈਕਟਰ - 12, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ]], ਸੈਕਟਰ - 8, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ]], ਸੈਕਟਰ - 34, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, == ਦਿੱਲੀ == * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਕਾਬ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ, ਦਿੱਲੀ]] * [[ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]] * ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਮਜਨੂੰ ਦਾ ਟਿੱਲਾ * ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਬਾਲਾ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਪਿਆਓ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਕਾਬ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ]] == ਅਸਾਮ == * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਰਛਾ ਸਾਹਿਬ]], ਧਾਨਪੁਰ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ]], ਧੁਬਰੀ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾਜੀ, ਚਪਾਰਮੁਖ, ਨਾਗਾਓਂ, ਅਸਾਮ == ਸਿੱਕਿਮ == * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਲਾਮਾ]] == ਝਾਰਖੰਡ == * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਕੇਦਲੀ ਕਲਾਂ]] == ਬਿਹਾਰ == ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਬਿਹਾਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ : * [[ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ]] * ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ - ਪਟਨਾ * [[ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ]], [[ਪਟਨਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਘਈ ਘਾਟ]], ਪਟਨਾ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਾਂਡੀ ਸਾਹਿਬ]] - ਪਟਨਾ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੋਬਿੰਦ ਘਾਟ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਪਟਨਾ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਲ ਲੀਲਾ ਮੈਨੀ ਸੰਗਤ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟਕਸਾਲ ਸੰਗਤ - ਸਾਸਾਰਾਮ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਬਾਗ - ਸਾਸਾਰਾਮ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਾਚਾ ਫਗੂ ਮਲ - ਸਾਸਾਰਾਮ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੱਕੀ ਸੰਗਤ – ਮੁੰਗੇਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ - ਗਯਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਸੰਗਤ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ ਚੌਕੀ - ਭਾਗਲਪੁਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ - ਲਕਸ਼ਮੀਪੁਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖੰਭਾ ਪਾਕਾ - ਨੇੜੇ ਦੇ ਟਾਂਡਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਮੋਲਾਰਬੰਦ, ਬਦਰਪੁਰ, ਫੇਜ9818085601, 9910762460 * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਆਦਰਸ਼ ਕਲਿਆਣ ਲਈ ਕੰਪੈਰੇਟਿਵ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਪਾਰਕ, ਖਾਨਪੁਰ, ਫੇਜ9818085601, 9910762460 == ਗੁਜਰਾਤ == ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ : * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ ਓਧਵ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛਾਨੀ (ਵਡੋਦਰਾ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਵਾੜੀ (ਵਡੋਦਰਾ) ਈਐਮਈ ਤੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ (ਫੌਜ) (ਵਡੋਦਰਾ) ਏਅਰਫੋਰਸ ਮਾਕੁਰਪੁਰਾ 'ਤੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ (ਵਡੋਦਰਾ) * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਾਹਿਬ ,ਲਖਪਤ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਾਹਿਬ ,ਲਖਪਤ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ (ਸੂਰਤ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੋਬਿੰਦ ਧਾਮ, ਥਲਤੇਜ਼ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਸਰਸਪੁਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਇਸਨਪੁਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਮਣੀਨਗਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਿਫਾਜ਼ਤ ਸਾਹੇਬਜੀ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਗਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਦੁਧੇਸ਼ਵਰ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੀ - ਵਾਰਡ, ਸਰਦਾਰ ਨਗਰ, ਨਰੋਦਾ (ਆਮੇਡਬੈਡ ਤੱਕ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਾਜਕੋਟ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਰੀ ਲਖਪਤਸਾਹਿਬ, ਪੋਰਟਲਖਪਤ (ਕੱਛ, ਗੁਜਰਾਤ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਬਏਤ ਦਵਾਰਕਾ (ਦਵਾਰਕਾ, ਗੁਜਰਾਤ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ, ਤਰਸਾਲੀ (ਵਡੋਦਰਾ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛਾਦਰ ਸਾਹਿਬ, ਭਾਰੁਚ == ਹਰਿਆਣਾ == * ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬਾਲਾ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੋਕਾ ਸਾਹਿਬ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੋਬਿੰਦਪੁਰਾ ਅੰਬਾਲਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਬਾਗ ਅੰਬਾਲਾ * ਲਖਨੌਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬਾਲਾ * ਸੀਸਗੰਜ ਸਾਹਿਬ, [[ਅੰਬਾਲਾ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਤਿਸੰਗ ਸਾਹਿਬ - ਅੰਬਾਲਾ * ਪੰਜੋਖੜਾ ਸਾਹਿਬ * ਗੈਂਦਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਭਾਨੋਖੇੜੇ ਅੰਬਾਲਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡੇਰਾ ਸਾਹਿਬ ਅਸੰਧ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਾਸਟ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਿੰਜੌਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਿਹੋਵਾ * [[ਨਾਢਾ ਸਾਹਿਬ|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਢਾ ਸਾਹਿਬ]], [[ਪੰਚਕੂਲਾ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ, [[ਕਰਨਾਲ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਜਿਲ੍ਹਾ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਪਾਲ ਮੋਚਨ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 10 - ਜਗਾਧਰੀ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ - ਕੈਥਲ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਿੰਮ ਸਾਹਿਬ, ਕੈਥਲ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਸਾਇਨਾ ਸਦਨ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੌੜਾ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਸਾਇਨਾ ਸਦਨ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ, ਰੋਹਤਕ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ – ਸੁਲਹਾਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਰਦੋਨ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 9ਵੀਂ ਅਤੇ 10ਵੀਂ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿਧ ਬਟੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਸਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਜ ਘਾਟ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ - ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਰਮਾਰ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ - ਚੋਰਮਾਰ ਖੇੜਾ ਸਿਰਸਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਸਾਹਿਬ ਜੀ - ਪਾਰਥ ਪਲਾਟ - ਚੀਕਾ - ਕੈਥਲ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸੋਹਣਾ (ਗੁੜਗਾਂਵਾਂ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਗੁੜਗਾਂਵਾਂ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ NIT ਕੋਈ -5 ਫਰੀਦਾਬਾਦ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਿਲ੍ਹਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ, ਸਰਸਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਸਰਸਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਸਿਰਸਾ == ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ == * [[ਮਨੀਕਰਨ#ਮਨੀਕਰਨ ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ|ਮਨੀਕਰਨ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੋਂਟਾ ਸਾਹਿਬ]], ਜਿਲਾ [[ਸਿਰਮੌਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੰਗਾਣੀ ਸਾਹਿਬ]] ਜਿਲਾ [[ਸਿਰਮੌਰ]] * [[ਚੈਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਜਿਲਾ [[ਸੋਲਨ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ]] ਦਸਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ -, ਨਦੌਣ ਜਿਲਾ ਕਾਂਗੜਾ ਮੰਡੀ ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ * ਰਵਾਲਸਰ ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ ਮਨੀਕਰਨ ਜਿਲਾ ਕੁੱਲੂ * [[ਬੜੂ ਸਾਹਿਬ]], ਜਿਲਾ ਸਿਰਮੌਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਸਾਹਿਬ - ਮੰਡੀ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ - ਨਾਹਨ * ਗੁਰੂ ਕਾ ਲਾਹੌਰ - ਬਿਲਾਸਪੁਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਪਥਰ ਸਾਹਿਬ, (ਲੇਹ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂਕੋਠਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ - ਜਿਲ੍ਹਾ ਮੰਡੀ * [[ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਵਡਭਾਗ ਸਿੰਘ]] == ਕਰਨਾਟਕ == [[ਕਰਨਾਟਕ]] ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ : * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕ ਝੀਰਾ ਸਾਹਿਬ]], [[ਬਿਦਰ]] ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ * [[ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ]], ਵੱਡਾ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ * [[ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਮਾਤਾ ਭਾਗੋ ਜੀ ਤਪੋਸਥਾਨ]], [[ਜਨਵਾੜਾ (ਬਿਦਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ) ਕਰਨਾਟਕ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ]], [[ਬਿਦਰ ਕਰਨਾਟਕ]] == ਕਸ਼ਮੀਰ == ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਕਸ਼ਮੀਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ : * ਛਟੀ ਪਾਦਸ਼ਾਹੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਸ਼ਮੀਰ <ref>[http://wwwangelfirecom/ca6/gurdwaraworld/kashmirhtml Angelfirecom ]{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਮਾਤਨ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਪਿੰਡ ਬੀਗ ਬੀਆਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਲਾਮ ਪੁਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਪਿੰਡ ਸਿੰਘਪੁਰਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਠਾਰ੍ਹਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਪਿੰਡ ਬਾਰਾਮੂਲਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਚਰਨ ਅਸਥਾਨ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ - ਅਨੰਤਨਾਗ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਛੇਵੀਂ, ਪਿੰਡ ਰੈਣਾਵਾੜੀ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਥੇਰ ਸਾਹਿਬ, ਲੇਹ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬੰਗਾ ਸਾਹਿਬ, ਭਗਤ == ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ == ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ : * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਘਾਟ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਦਇਆ ਸਿੰਘ]] * [[ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ]], [[ਨੰਦੇੜ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੀਰਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੱਲ ਟੇਕਰੀ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਗੀਨਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਗਤ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੀਕਰ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜਹਾਦ ਦਰਬਾਰ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦਧਾਮ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ – ਸਥਾਨ ਭਾਈ ਦਇਆਸਿੰਘਜੀ, ਅਹਿਮਦਨਗਰ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਆਲ ਸਾਹਿਬ ਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਨਿਧਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਨੰਦੇੜ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ : * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਤਿਗਨੇ ਨਗਰ, ਪੂਨਾ ਪੂਨਾ ਦਾਕੋਈ 1 * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਕਲਬਾ ਦੇਵੀ, ਮੁੰਬਈ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਦਾਦਰ, ਮੁੰਬਈ * ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) ਮਾਤੁੰਗਾ ਮੱਧ - ਮੁੰਬਈ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਖਾਰ, ਮੁੰਬਈ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਧਨਪਠੋਹਰ, ਸਾਂਤਾਕਰੂਜ਼ (ਵੈਸਟ), ਮੁੰਬਈ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਮਲਾਡ, ਮੁੰਬਈ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਾ, ਪੋਬਾਈ (ਹੀਰਾਨੰਦਾਨੀ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਟੈਗੋਰ ਨਗਰ, - ਵਿਖਰੋਲੀ ਈਸਟ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੰਚਾਇਤੀ, ਕਲਪਨਾ ਚਾਵਲਾ ਚੌਕ, ਭਾਂਡੂਪ ਪੱਛਮ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ, ਅਮਰ ਨਗਰ, - ਭਾਂਡੂਪ ਕੰਪਲੈਕਸ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ, ਆਗਰਾ ਰੋਡ – ਐਲ ਬੀ ਐਸ ਮਾਰਗ, ਮੁਲੁੰਡ ਪੱਛਮ * ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ, ਯੂਥ ਸਰਕਲ - ਮੁਲੁੰਡ ਕਲੋਨੀ * ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਮੁਲੁੰਡ ਕਲੋਨੀ (ਵੈਸਟ) ਮੁੰਬਈ - 82 * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਜੀ ਬੀ ਰੋਡ, ਥਾਨੇ (ਪੱਛਮ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਮੈਰਤਾਨ ਪੂਰਬੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਹਾਈਵੇ ਥਾਨੇ (w) * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ]] <ref>[ http://wwwsachkhanddarbarwebscom/{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ]</ref> ਨਵੀ ਮੁੰਬਈ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ * ਸੁਪਰੀਮ ਕਸਲ [ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਵਾਸ਼ੀ, ਨਵੀ ਮੁੰਬਈ] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਵਿੱਤਰ ਜੰਗਲ - (ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ), ਪੂਨਾ ਕੈਂਪ ਪੂਨਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਅਕਰੁਦੀ - ਪੂਨਾ (ਮੋਨ ਬਾਬਾ ਦਾ ਆਸ਼ਰਮ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੀਰਾ ਰੋਡ, ਮੁੰਬਈ <ref>[ http://wwwmira-roadcom/1_29_Gurdwara-Guru-nanak-Darbarhtml{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} mira - roadcom ]</ref> * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਾਮਬਾਗ - 4, ਕਲਿਆਣ (ਪੱਛਮ) - 421301]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ, ਸੰਗਤ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਸੁਖਮਨੀ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਉਲਹਾਸਨਗਰ, ਥਾਨੇ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਸਥਾਨ ਭਾਈ ਦਇਆਸਿੰਘਜੀ, ਅਹਿਮਦਨਗਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪੰਚਾਇਤੀ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ * ਰਾਓਲੀ ਕੈਂਪ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ (ਜੀਟੀਬੀ) ਨਗਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਰਬਾਰ, ਜੀਟੀਬੀ ਨਗਰ, ਮੁੰਬਈ * ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਬਾਰ - ਸੀਯੋਨ, ਐਨਆਰ ਗੁਰੂਕਿਰਪਾ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖਾਲਸਾ ਸਭਾ]] == ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ == * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਤਲਾਮ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਸਰ ਹਮੀਦੀਆ ਰੋਡ, ਭੋਪਾਲ * ਬਾਬਾ ਸਿਆਮਦਾਸ ਮਾਧਵਦਾਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਮੋਹਨ ਜਾਗਿਆਸੀ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਟੇਕਰੀ ਸਾਹਿਬ ਈਦਗਾਹ ਹਿੱਲਜ਼, ਭੋਪਾਲ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਦੀ ਛੋੜ, ਗਵਾਲਿਅਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਜਘਾਟ ਸੰਗਤ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਸੰਗਤ, ਬੁਰਹਾਨਪੁਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਮਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਵਿਜਯਾਵਦਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੇਤਮਾ ਸਾਹਿਬ, ਵਿਜਯਾਵਦਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਇਤਹਾਸਿਕ, ਹੋਸੰਗਾਬਾਦ ਐਮ ਪੀ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗਵਾਰੀਘਾਟ ਸੰਗਤ, ਜਬਲਪੁਰ * ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਬਖਸ਼ੀਸ਼ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਮਾਂਡਲਾ * ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਿੰਧੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿਰੋਜਨੀ (ਜਿਲਾ - ਵਿਦਿਸ਼ਾ) ਐਮ ਪੀ * ਗੁਰੂਦਵਾਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਰੇਵਾ, ਮਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਆਲ ਸਾਹਿਬ ਜੀ (ਡਵੀਜਨਲ ਦੇਵਾਸ) ਮਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਡਾਟਾ ਬੰਦੀ ਚੋਰ ਗਵਾਲੀਅਰ ਕਿਲਾ) * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਯਾਤਰਾ ਸ੍ਰੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ (ਮਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼) == ਉੜੀਸਾ == * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਗੂ ਗਵਣਤ - ਪੁਰੀ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਾਤਣ ਸਾਹਿਬ, ਕਟੱਕ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ – ਗਾਂਧੀ ਰੋਡ, ਰੁੜਕੇਲਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਸੈਕਟਰ 18, ਰੁੜਕੇਲਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਵੇਦ ਵਿਆਸ, ਰੁੜਕੇਲਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ - ਸਿਵਲ ਟਾਊਨਸ਼ਿਪ, ਰੌੜਕੇਲਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਮੁੱਖ ਸੜਕ, ਖਰਿਆਰ ਸੜਕ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਰੋਡ, ਬਰਜਰਾਜਨਗਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਮੁੱਖ ਰੋਡ, ਝਾਰਸੂਗੁਡਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਆਰਤੀ ਸਾਹਿਬ - ਨੇੜੇ ਚਾਨਣ ਹਾਊਸ, ਪੁਰੀ == ਰਾਜਸਥਾਨ == * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਬੂਤਰ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਾਦੂਦਵਾਰਾ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਹਾਵਾ ਸਾਹਿਬ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ - ਪੁਸ਼ਕਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਕੋਲਾਇਤ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਸ਼੍ਰੀ ਗੰਗਾ ਨਗਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੁੱਢਾ ਸਾਹਿਬ, ਵਿਜੇਨਗਰ, ਸ਼੍ਰੀਗੰਗਾਨਗਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਦੀਪਸਿੰਘ, ਸ਼੍ਰੀਗੰਗਾਨਗਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਰਾਣੀਬਾਜ਼ਾਰ ਬੀਕਾਨੇਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਰਬਾਰ, ਜੈਪੁਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੈਤਸਰ, ਸੰਗਰੂਰ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੇਹਸਨ ਪਹਾੜੀ, ਜੋਰਹੇਦਾ, ਫੇਜ9818085601, 9910762460 * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਤਿਸੰਗ ਸਭਾ, ਰਾਮਨਗਰ - ਨੰਦਪੁਰੀ - ਗੋਬਿੰਦਪੁਰੀ, ਜੈਪੁਰ - 302019 (ਮੁਕੰਮਲ ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ 12 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 04,30 ਘੰਟੇ - 05,45 ਘੰਟੇ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਹੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਭ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਹਨ : 9414061398) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਲਿ, ਬੀਕਾਨੇਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿਆਸ ਕਾਲੋਨੀ, ਬੀਕਾਨੇਰ == ਉਤਰਾਖੰਡ == ਦੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ [[ਉਤਰਾਖੰਡ]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ : * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਮੱਤਾ ਸਾਹਿਬ]], [[ਨਾਨਕਮੱਤਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੇਮ ਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ, ਪੌੜੀ ਗੜਵਾਲ ਦੇ ਪਿੰਡ ਪਿਪਲੀ ਵਿੱਚ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਹਿਲੀ ,ਬਿਜੌਲੀ , ਪਿੰਡ ਬਿਜੌਲੀ , ਜਿਲਾ ਪੋੜੀ ਗੜਵਾਲ * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ , ਪਿੰਡ ਹਲੂਣੀ , ਜਿਲਾ ਪੋੜੀ ਗੜਵਾਲ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ]] == ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ == * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਿੰਤਾਹਰਨ ਦੁਖਨਿਵਾਰਨ, ਸਰਸਈਆ ਘਾਟ]] - [[ਕਾਨਪੁਰ]] <ref>http://kanpurcityliveblogspotin{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਕਤੂਬਰ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * [[ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ - ਵਾਰਾਣਸੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਵਾੜਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਈ ਵੱਧ - ਆਗਰਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੱਕਾ ਸੰਗਤ - ਅਲਾਹਾਬਾਦ]] * [[ਗੁਰੂ ਕਾ ਤਾਲ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - [[ਬਰੇਲੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਮਾਡਲ ਕਸਬੇ]] - ਬਰੇਲੀ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ, ਜਨਕਪੁਰੀ]] - ਬਰੇਲੀ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨਗਰ, ਸੰਜੇ]] - ਬਰੇਲੀ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ]] - ਪਿੰਡ, [[ਚੰਪਾਵਤ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦੁਪਿਹਰ ਦੇ]] ਪਿੰਡ - [[ਗੜ੍ਹਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੋਧੀਵਾਲਾ ਘਾਟ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ]] - ਬਾਬਾਪੁਰ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਾਨਕਪੁਰi ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ]] - [[ਟਾਂਡਾ, ਰਾਮਪੁਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਿਕਸਥ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ - [[ਨਵਾਬਗੰਜ, ਬਰੇਲੀ|ਨਵਾਬਗੰਜ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਪਿੰਡ]] - ਕਾਸ਼ੀਪੁਰ, * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਰਗੋਬਿੰਦਸਰ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ - ਨਵਾਬਗੰਜ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - [[ਸਿਕੰਦਰਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਸੰਗਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - [[ਵਾਰਾਣਸੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ]] * [[ਛੋਟਾ ਮਿਰਜ਼ਪੁਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੋਟੀ ਸੰਗਤ]] - ਨੂੰ ਵਾਰਾਣਸੀ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਗ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਕਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] - ਕਾਨਪੁਰ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖਟੀ ਟੋਲਾ]] - [[ਇਟਾਵਾ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਪ ਅਸਥਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ]] - [[ਜੌਨੂਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਜੌਨੂਪੁਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚਰਨ ਪਾਦੁਕਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 1 ਤੇ 9]] * [[ਨਿਜ਼ਮਬਾਦ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ]] - [[ਅਯੁੱਧਿਆ]] * ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬੁੱਧ ਜੀ, [[ਲਖਨਊ]] == [[ਮਥੁਰਾ]] == * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਬਗੀਚੀ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੌ ਘਾਟ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਦਾਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹਸਤਿਨਾ ਸ਼੍ਰੀਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ (ਮੇਰਠ)]] == ਨਾਨਕਮੱਤਾ == * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਨਾਨਕ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੰਡਾਰਾ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦੁਧ ਵਾਲਾ ਖੂਹ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਿਕਸਥ ਸਾਹਿਬ]] ਪਿੰਡ * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰੀਠਾ ਸਾਹਿਬ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਓਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ]] * [[ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ]] [[ਹਲਦੌਰ]] ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} 6l2wfbea1fr2okt141omgb22v7gm8r7 0 30183 611853 603352 2022-08-24T03:06:41Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="width: 23em; font-size: 90%;" |+ style="font-size: larger;" | '''ਅਧਾਰ''' <tr><td colspan="2" style="text-align: center; padding: 16px 0 16px 0;"></td></tr> |- ! style="text-align:right;" | ਕਿਸਮ |&ndash;ਕਲਿਆਣਕਾਰੀ |- ! style="text-align:right;" | ਆਰੰਭ | &ndash;29 ਸਤੰਬਰ 2010 |- ! style="text-align:right;" |ਸਮੱਗਰੀ_ਲਾਈਸੈਂਸ | &ndash;[[ਭਾਰਤ]] |- ! style="text-align:right;" | ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ | &ndash;[[ਯੂਨੀਕ ਆਡੈਂਟੀਫ਼ਿਕੇਸ਼ਨ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]] |- ! style="text-align:right;" | ਖੇਤਰ |&ndash;ਭਾਰਤ |- ! style="text-align:right;" | ਉਦੇਸ਼ | &ndash;ਲੋਕ ਕਲਿਆਣ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਣ |- ! style="text-align:right;" | ਬਜਟ | &ndash;12300 ਕਰੋੜ(ਅਨੁਮਾਨਿਤ)<ref>{{cite web|url=http://uidai.gov.in/finance-budgets.html|title=Annual report 2013, Key facts and figures|access-date=2014-06-01|archive-date=2014-03-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20140331154618/http://uidai.gov.in/finance-budgets.html|dead-url=yes}}</ref> |- ! style="text-align:right;" | ਵੈੱਵਸਾਈਟ | &ndash;http://uidai.gov.in/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200115213626/https://uidai.gov.in/ |date=2020-01-15 }} |} '''ਆਧਾਰ''' ਜਾਂ '''[[ਵਿਲੱਖਣ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤੀ ਨੰਬਰ]]''' ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 12 ਨੰਬਰਾਂ ਵਾਲਾ ਯੂ.ਆਈ.ਡੀ. ਕਾਰਡ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ [[ਬਾਇਓਮੀਟਰਿਕ]] ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਵੇਰਵਾ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਨਾਂ, ਲਿੰਗ, ਮਾਂ-ਬਾਪ ਦਾ ਨਾਂ ਤਸਵੀਰ, ਜਨਮ ਮਿਤੀ, ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ,ਪੱਕਾ ਅਤੇ ਚਾਲੂ ਪਤਾ, ਹੱਥਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਸਮੇਤ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਮੁੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਵਸਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਨੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਾਰਡ ਹਰ ਥਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਕਸਦਾਂ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਕਾਰਡ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟ ਕਾਰਡ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।<ref name="india2">{{cite news |url=http://zeenews.india.com/business/news/economy/impact-of-aadhaar-gst-and-rail-dfc-to-be-significant-lasting-ubs_92748.html |title=Impact of Aadhaar, GST & rail DFC to be significant, lasting: UBS |publisher=Zeenews |date=2014-01-16 |accessdate=2014-01-19 |archive-date=2014-01-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140131190050/http://zeenews.india.com/business/news/economy/impact-of-aadhaar-gst-and-rail-dfc-to-be-significant-lasting-ubs_92748.html |dead-url=yes }}</ref><ref name="indiatimes5">{{cite web|author=PTI 8 Jan 2014, 09.11PM IST |url=http://economictimes.indiatimes.com/news/economy/finance/subsidy-payout-via-aadhaar-accounts-can-save-1-2-per-cent-of-gdp-ubs/articleshow/28561792.cms |title=Subsidy payout via Aadhaar accounts can save 1.2 per cent of GDP: UBS - Economic Times |publisher=Economictimes.indiatimes.com |accessdate=11 January 2014}}</ref> [[File:Aadhaar Seva Kendra, Bhopal.jpg|thumb|350px|ਆਧਾਰ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰ, [[ਭੋਪਾਲ]]]] ==ਸੰਸਥਾ== ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨੰਦਨ ਨੀਲਕਣੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਏਜੰਸੀ [[ਯੂਨੀਕ ਆਡੈਂਟੀਫ਼ਿਕੇਸ਼ਨ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]] ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਮੁਤਾਬਕ ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 12 ਨੰਬਰਾਂ ਵਾਲਾ ਯੂ.ਆਈ.ਡੀ. ਕਾਰਡ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 29 ਸਤੰਬਰ 2010 [[ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ]] ਦੇ ਟੰਬਲੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਾਰਡ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਾ ਕੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ==ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਅਧਾਰ== [[ਪੰਜਾਬ]] ਵਿੱਚ 15 ਫਰਵਰੀ 2011 ਤੋਂ ਪਿੰਡ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਕੌਮੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤੀ ਨੰਬਰ ਯੋਜਨਾ ‘ਆਧਾਰ’ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਵੇਲੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਸੂਬਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ==ਲਾਭ== ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਡਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕ ਕਲਿਆਣ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਪਰਵਾਸ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮਸਲੇ ਵੀ ਇਸ ਕਾਰਡ ਰਾਹੀਂ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।ਮੌਜੂਦਾ ਵਕਤ ਵਿੱਚ ਆਧਾਰ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਤਵਾਕਾਂਕਸ਼ੀ "ਇੱਕ ਨੰਬਰ, ਇੱਕ ਪਛਾਣ" ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਸੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਜੁੜੀ ਸਮਾਜਿਕ, ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਅਤੇ ਜੀਨੋਮ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਇੱਕ ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੰਬਰ ਨੂੰ "ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਜਾਰੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੰਬਰ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਨਿੱਜੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਲੈਣ ਦੇਣ ਦੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਆਦਮੀ ਆਪਣਾ ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਡੈਟਾਬੇਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ (ਜਿਵੇਂ, ਫੇਸ਼ੀਅਲ ਰੇਕਗਨਿਸ਼ਨ ਜਾਂ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ) ਤੋਂ ਇਸ ਨੰਬਰ ਦਾ ਮਿਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੈਸਾ ਕਿ ਨਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇਣ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਜ਼ਖੀਰਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। == ਲੋੜ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ == ਅਧਾਰ ਕਾਰਡ ਹੁਣ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਪਛਾਣ ਦੇ ਲਈ ਅਧਾਰ ਕਾਰਡਾਂ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੱਡੇ ਫੈਸਲੇ ਲਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਕੋਈ ਦੂਜਾ ਇਸ ਕਾਰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ. ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਨ ਕਾਰਡਾਂ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਦੂਸਰੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੜਬੜ / ਠਗੀ / ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਾਰੀ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਡੁਪਲੀਕੇਟ ਅਧਾਰ ਕਾਰਡ ਵੀ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਜੋ ਕਿ ਅਸਲ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਜਾਇਜ਼ ਹੋਵੇਗਾ.<ref>{{cite news|url=https://aadhar-uidai.in/aadhar-card-lost-get-duplicate-aadhar-card|title=आधार कार्ड खो गया तो डुप्लीकेट आधार कार्ड कैसे बनवाये|last=|first=|date=2017-04-15|work=Aadhar Uidai News|access-date=|archive-url=|archive-date=|dead-url=}}</ref> * ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨਾ ਜਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। *[[ਜਨ ਧਨ ਯੋਜਨਾ|ਜਨਧਨ]] ਖਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ * ਐਲਪੀਜੀ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਲੈਣ ਲਈ * ਰੇਲ ਟਿਕਟ 'ਤੇ ਛੂਟ ਲੈਣ ਲਈ * ਇਮਤਿਹਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣ ਲਈ (ਜਿਵੇਂ ਆਈ ਆਈ ਟੀ ਜੈਈ ਲਈ) * ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਨਰਸਰੀ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਲਈ * ਡਿਜੀਟਲ ਜਨਮ ਤੇ ਮੌਤ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ (ਲਾਈਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ) ਦੇ ਲਈ ਅਧਾਰ ਅਧਾਰਤ * ਬਿਨਾਂ ਅਧਾਰ ਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਮਿਲੂਗਾ ਪ੍ਰਵੀਡੈਂਟ ਫੰਡ * ਡਿਜੀਟਲ ਲੌਕਰ ਦੇ ਲਈ ਅਧਾਰ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। * ਵਿਰਾਸਤ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਵੀ ਅਧਾਰ ਕਾਰਡ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। * ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਜੀਫ਼ਾ ਲਈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰ ਕਾਰਡ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹਨ। * ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਖਰੀਦਣ ਲਈ *[[ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ]] ਰਿਟਰਨ ਲਈ ==ਗੈਲਰੀ== <gallery> File:Aadhaar - Biometric Data Collection - Chirantani Vidyapith - Howrah 2012-08-10 01545.jpg|ਡੈਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ File:Adhar DSCN4540.JPG|ਅੱਖ ਦੀ ਪੁੱਤਲੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ File:Adhar DSCN4545.JPG|ਉਗਲੀਆਂ ਅਤੇ ਅਗੁਠਾ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ File:Aadhaar - Biometric Data Collection Camp - Chirantani Vidyapith - Howrah 2012-08-10 2012-08-10 01534.jpg|ਅਧਾਰ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ File:Aadhaar - Biometric Data Collection - Chirantani Vidyapith - Howrah 2012-08-10 01540.jpg|ਅਧਾਰ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ </gallery> == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://aadhar-uidai.in/ Aadhar Uidai News] * https://uidai.gov.in/ ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਟੈਕਨੋਲੋਜ਼ੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਰਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੀਮਾਂ]] cq4fhb6d9iw748iadnm2l765d3bgi4f 0 41922 611850 525439 2022-08-24T02:50:42Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name =ਅਜੀਤਵਾਲ਼ | native_name = | native_name_lang = pa | other_name = ਜਿੱਤਵਾਲ਼ | nickname = | settlement_type = ਪਿੰਡ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Punjab | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption =ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਚ ਸਥਿਤੀ | latd = 30.814 | latm = | lats = | latNS = N | longd = 75.338 | longm = | longs = | longEW = E | coordinates_display = | subdivision_type = ਦੇਸ਼ | subdivision_name = {{flag|India}} | subdivision_type1 = [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜ ਅਤੇ ਇਲਾਕੇ|ਰਾਜ]] | subdivision_name1 = [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ|ਪੰਜਾਬ]] | subdivision_type2 = [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ|ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ]] | subdivision_name2 = [[ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਮੋਗਾ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = ਸਤਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਨਵਾਂ ਸਰਪੰਚ ਹੈ, 2013 | parts_type = [[Taluka]]s | parts = [[ਮੋਗਾ ਤਹਿਸੀਲ|ਮੋਗਾ]] | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | demographics1_title1 = ਸਰਕਾਰੀ | demographics1_info1 = [[ਗੁਰਮੁਖੀ|ਪੰਜਾਬੀ (ਗੁਰਮੁਖੀ)]] | demographics1_title2 = Regional | demographics1_info2 = [[ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਪੰਜਾਬੀ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = 142053<ref>{{cite web|url=http://www.pin-code.co.in/pincode-search-post-office/punjab/moga/ajitwal/A/|title=PIN code of Ajitwal, Moga|author=|date=|work=|publisher=www.pin-code.co.in|accessdate=6 January 2012|archive-date=11 ਸਤੰਬਰ 2012|archive-url=https://archive.is/20120911133612/http://www.pin-code.co.in/pincode-search-post-office/punjab/moga/ajitwal/A/|dead-url=yes}}</ref> | registration_plate = | blank1_name_sec1 =ਨੇੜੇ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ | blank1_info_sec1 = [[ਮੋਗਾ, ਪੰਜਾਬ|ਮੋਗਾ]] | website = {{URL|www.ajitwal.com}} | footnotes = }} '''ਅਜੀਤਵਾਲ਼''' [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ|ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ]] (ਭਾਰਤ) ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇ 95 ਉੱਤੇ ([[ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ]] - [[ਲੁਧਿਆਣਾ]] ਸੜਕ ਤੇ),[[ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ|ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ]] ਬਲਾਕ ਮੋਗਾ-1 ਦਾ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਹੈ।<ref>http://pbplanning.gov.in/Districts/Moga-1.pdf</ref> ਇਹ ਮੋਗਾ ਤੋਂ 16ਕਿਮੀ ਅਤੇ ਜਗਰਾਵਾਂ ਤੋਂ 14ਕਿਮੀ ਦੂਰ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਲਾਕ ਮੋਗਾ-1 ਦੇ ਪਿੰਡ]] re9mr48hjbzmivwu5b4m68xtrhr1h52 0 41964 611825 611774 2022-08-23T16:26:02Z Nitesh Gill 8973 Nitesh Gill moved page [[ਨੀਰਾ ਨੂਰ]] to [[ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ]] over a redirect without leaving a redirect wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |name = ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ |image = |caption = |image_size = |birth_name = | birthplace = |birth_date = {{birth date|df=yes|1950|11|03}} |birth_place =[[ਅਸਮ]] |death_date = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}} | death_place = [[ਕਰਾਚੀ]], [[ਸਿੰਧ]], ਪਾਕਿਸਤਾਨ | origin = [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] |background = ਸੋਲੋ_ਗਾਇਕਾ | genre = [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] |occupation = ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ |years_active = 1971-2012 |instrument = Vocalist |First_album = |Latest_album = |Notable_albums = |Notable songs = |label = |associated_acts = |website = }} '''ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ''' ({{lang-ur|''' نیرہ نور '''}}) ਇੱਕ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|title=Nayyara Noor – Singer|publisher=Pakistani Profiles|4=|access-date=2014-07-30|archive-date=2012-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20120225001613/http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nme.com/artists/nayyara-noor|title=Nayyara Noor|publisher=NME|accessdate=19 November 2009}}</ref> ==ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ== * ਹਰਚੰਦ ਸਹਾਰਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਕਾ ਦਿਲ ਕੋ * ਵੋ ਜੋ ਹਮ ਮੇਂ ਤੁਮ ਮੇਂ ਕਰਾਰ ਥਾ * ਐ ਇਸ਼ਕ ਹਮੇਂ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕਰ * ਕਹਾਂ ਹੋ ਤੁਮ ਚਲੇ ਆਓ ਮੋਹੱਬਤ ਕਾ ਤਕਾਜ਼ਾ ਹੈ * ਰਾਤ ਯੂੰ ਦਿਲ ਮੇਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਈ * ਐ ਜਜ਼ਬਾ-ਇ-ਦਿਲ ਗ਼ਰ ਮੈਂ ਚਾਹੂੰ * ਹਮ ਕਿ ਠਹਿਰੇ ਅਜਨਬੀ * ਰੂਠੇ ਹੋ ਤੁਮ ਪੀਆ ਤੋ ਮਨਾਊਂ ਕੈਸੇ * ਇਤਨਾ ਨਾ ਚਾਹੋ ਮੁਝੇ (ਫ਼ਿਲਮ ਪਰਦਾ ਨਾ ਉਠਾਓ) ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1950]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2022]] ahawc0z45r02q1xqu9zckh6ddbjoj2n 611827 611825 2022-08-23T16:38:18Z Nitesh Gill 8973 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |name = ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ |image = |caption = |image_size = |birth_name = | birthplace = |birth_date = {{birth date|df=yes|1950|11|03}} |birth_place =[[ਅਸਮ]] |death_date = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}} | death_place = [[ਕਰਾਚੀ]], [[ਸਿੰਧ]], ਪਾਕਿਸਤਾਨ | origin = [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] |background = ਸੋਲੋ_ਗਾਇਕਾ | genre = [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] |occupation = ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ |years_active = 1971-2012 |instrument = Vocalist |First_album = |Latest_album = |Notable_albums = |Notable songs = |label = |associated_acts = |website = }} '''ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ''' ({{lang-ur|''' نیرہ نور '''}}) ਇੱਕ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|title=Nayyara Noor – Singer|publisher=Pakistani Profiles|4=|access-date=2014-07-30|archive-date=2012-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20120225001613/http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nme.com/artists/nayyara-noor|title=Nayyara Noor|publisher=NME|accessdate=19 November 2009}}</ref> ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਅ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕੰਸਰਟ ਹਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਈਵ ਗਜ਼ਲ ਗਾਇਨ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।<ref name="Dawn">{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ == ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਨਵੰਬਰ 1950 ਨੂੰ [[ਗੁਹਾਟੀ]], [[ਅਸਮ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਪੂਰਵਜ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸਨ।<ref name=DT>Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ "Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice"] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021</ref><ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਆਲ-ਇੰਡੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਸਨ, ਅਤੇ 1947 ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਮ ਦੀ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਾਨੀ ਪਿਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। 1957 ਜਾਂ 1958 ਵਿੱਚ, ਨੂਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਕਰਾਚੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਸਣ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।<ref name="Dawn"/> ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਅਚੱਲ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ 1993 ਤੱਕ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ। ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਨਿਆਰਾ ਨੂੰ ਕਾਨਨ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਕਮਲਾ ਦੇ ਭਜਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੇਗਮ ਅਖ਼ਤਰ ਦੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਠੁਮਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="Dawn"/><ref name=DT/> ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਿਆਰਾ ਕੋਲ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਪਿਛੋਕੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀਆ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਸਰਾਰ ਅਹਿਮਦ ਦੁਆਰਾ 1968 ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਲਈ ਗਾਣਾ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਲਈ ਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name=DT/><ref name="Dawn"/> 1971 ਵਿੱਚ, ਨਿਆਰਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸੀਰੀਅਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਨਤਕ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਘਰਾਣਾ (1973) ਅਤੇ ਤਾਨਸੇਨ ਵਰਗੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਗ਼ਾਲਿਬ ਅਤੇ ਫ਼ੈਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਫ਼ੈਜ਼ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਗਾਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੇਹਦੀ ਹਸਨ ਅਤੇ ਅਹਿਮਦ ਰੁਸ਼ਦੀ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਕਵੀਆਂ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name=DT/> ==Awards and recognition== *[[Pride of Performance]] Award by the [[President of Pakistan]] in 2006.<ref>{{cite news|url=http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |date=2 August 2006|archive-date=27 September 2007|newspaper=Dawn (newspaper)|title=President confers 192 civilian awards |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927223940/http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |access-date=3 January 2021}}</ref> *[[Nigar Award]] for best playback female singer in film ''Gharana (1973)''.<ref>{{cite web|url=https://www.desimoviesreviews.com/index.php/2017/11/24/pakistans-oscars-nigar-awards/ |title=Pakistan's 'Oscars': The Nigar Awards (scroll down to read 1973 awards)|author=Swami Ji|date=24 November 2017 |website=Film Reviews on The HotspotOnline.com website|access-date=3 January 2021}}</ref> * ਸਲਾਨਾ [[ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੰਗੀਤ ਕਾਨਫਰੰਸ]] ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ 3 ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਅਵਾਰਡ * ਉਸ ਨੇ [[ਮਹਿਫਿਲ]] ਅਤੇ [[ਮੁਸ਼ਾਇਰਾ]] ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗ਼ਜ਼ਲ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਾਲੋਇੰਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲ (ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ) "ਏ ਜਜ਼ਬਾ-ਏ-ਦਿਲ ਗੜ ਮੈਂ ਚਾਹੋਂ" ਸੀ, ਜੋ [[ਬਹਿਜ਼ਾਦ ਲਖਨਵੀ]] (1900-1974) ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਉਰਦੂ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰ ਨਾਟਸ ਅਤੇ [[ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਦੇ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਗੀਤਕਾਰ। ਨਈਆਰਾ ਨੂਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗ਼ਜ਼ਲ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ।<ref name="Dawn"/><ref name=travel/> ==ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ== * ਹਰਚੰਦ ਸਹਾਰਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਕਾ ਦਿਲ ਕੋ * ਵੋ ਜੋ ਹਮ ਮੇਂ ਤੁਮ ਮੇਂ ਕਰਾਰ ਥਾ * ਐ ਇਸ਼ਕ ਹਮੇਂ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕਰ * ਕਹਾਂ ਹੋ ਤੁਮ ਚਲੇ ਆਓ ਮੋਹੱਬਤ ਕਾ ਤਕਾਜ਼ਾ ਹੈ * ਰਾਤ ਯੂੰ ਦਿਲ ਮੇਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਈ * ਐ ਜਜ਼ਬਾ-ਇ-ਦਿਲ ਗ਼ਰ ਮੈਂ ਚਾਹੂੰ * ਹਮ ਕਿ ਠਹਿਰੇ ਅਜਨਬੀ * ਰੂਠੇ ਹੋ ਤੁਮ ਪੀਆ ਤੋ ਮਨਾਊਂ ਕੈਸੇ * ਇਤਨਾ ਨਾ ਚਾਹੋ ਮੁਝੇ (ਫ਼ਿਲਮ ਪਰਦਾ ਨਾ ਉਠਾਓ) ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1950]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2022]] b9mgxldku44pagywov5zs2j3fhb2q8t 611828 611827 2022-08-23T16:40:18Z Nitesh Gill 8973 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |name = ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ |image = |caption = |image_size = |birth_name = | birthplace = |birth_date = {{birth date|df=yes|1950|11|03}} |birth_place =[[ਅਸਮ]] |death_date = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}} | death_place = [[ਕਰਾਚੀ]], [[ਸਿੰਧ]], ਪਾਕਿਸਤਾਨ | origin = [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] |background = ਸੋਲੋ_ਗਾਇਕਾ | genre = [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] |occupation = ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ |years_active = 1971-2012 |instrument = Vocalist |First_album = |Latest_album = |Notable_albums = |Notable songs = |label = |associated_acts = |website = }} '''ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ''' ({{lang-ur|''' نیرہ نور '''}}) ਇੱਕ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|title=Nayyara Noor – Singer|publisher=Pakistani Profiles|4=|access-date=2014-07-30|archive-date=2012-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20120225001613/http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nme.com/artists/nayyara-noor|title=Nayyara Noor|publisher=NME|accessdate=19 November 2009}}</ref> ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਅ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕੰਸਰਟ ਹਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਈਵ ਗਜ਼ਲ ਗਾਇਨ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।<ref name="Dawn">{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ == ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਨਵੰਬਰ 1950 ਨੂੰ [[ਗੁਹਾਟੀ]], [[ਅਸਮ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਪੂਰਵਜ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸਨ।<ref name=DT>Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ "Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice"] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021</ref><ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਆਲ-ਇੰਡੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਸਨ, ਅਤੇ 1947 ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਮ ਦੀ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਾਨੀ ਪਿਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। 1957 ਜਾਂ 1958 ਵਿੱਚ, ਨੂਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਕਰਾਚੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਸਣ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।<ref name="Dawn"/> ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਅਚੱਲ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ 1993 ਤੱਕ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ। ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਨਿਆਰਾ ਨੂੰ ਕਾਨਨ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਕਮਲਾ ਦੇ ਭਜਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੇਗਮ ਅਖ਼ਤਰ ਦੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਠੁਮਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="Dawn"/><ref name=DT/> ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਿਆਰਾ ਕੋਲ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਪਿਛੋਕੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀਆ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਸਰਾਰ ਅਹਿਮਦ ਦੁਆਰਾ 1968 ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਲਈ ਗਾਣਾ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਲਈ ਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name=DT/><ref name="Dawn"/> 1971 ਵਿੱਚ, ਨਿਆਰਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸੀਰੀਅਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਨਤਕ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਘਰਾਣਾ (1973) ਅਤੇ ਤਾਨਸੇਨ ਵਰਗੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਗ਼ਾਲਿਬ ਅਤੇ ਫ਼ੈਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਫ਼ੈਜ਼ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਗਾਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੇਹਦੀ ਹਸਨ ਅਤੇ ਅਹਿਮਦ ਰੁਸ਼ਦੀ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਕਵੀਆਂ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name=DT/> ==Awards and recognition== *[[Pride of Performance]] Award by the [[President of Pakistan]] in 2006.<ref>{{cite news|url=http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |date=2 August 2006|archive-date=27 September 2007|newspaper=Dawn (newspaper)|title=President confers 192 civilian awards |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927223940/http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |access-date=3 January 2021}}</ref> *[[Nigar Award]] for best playback female singer in film ''Gharana (1973)''.<ref>{{cite web|url=https://www.desimoviesreviews.com/index.php/2017/11/24/pakistans-oscars-nigar-awards/ |title=Pakistan's 'Oscars': The Nigar Awards (scroll down to read 1973 awards)|author=Swami Ji|date=24 November 2017 |website=Film Reviews on The HotspotOnline.com website|access-date=3 January 2021}}</ref> * ਸਲਾਨਾ [[ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੰਗੀਤ ਕਾਨਫਰੰਸ]] ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ 3 ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਅਵਾਰਡ * ਉਸ ਨੇ [[ਮਹਿਫਿਲ]] ਅਤੇ [[ਮੁਸ਼ਾਇਰਾ]] ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗ਼ਜ਼ਲ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਾਲੋਇੰਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲ (ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ) "ਏ ਜਜ਼ਬਾ-ਏ-ਦਿਲ ਗੜ ਮੈਂ ਚਾਹੋਂ" ਸੀ, ਜੋ [[ਬਹਿਜ਼ਾਦ ਲਖਨਵੀ]] (1900-1974) ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਉਰਦੂ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰ ਨਾਟਸ ਅਤੇ [[ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਦੇ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਗੀਤਕਾਰ। ਨਈਆਰਾ ਨੂਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗ਼ਜ਼ਲ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ।<ref name="Dawn"/><ref name=travel/> == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼ਹਿਰਯਾਰ ਜ਼ੈਦੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦਾ ਛੋਟਾ ਪੁੱਤਰ ਜਾਫਰ ਜ਼ੈਦੀ ਕਾਵਿਸ਼ ਸੰਗੀਤ ਬੈਂਡ ਦਾ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵੱਡੇ ਬੇਟੇ ਨਾਦ-ਏ-ਅਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਗਾਇਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name="Dawn"/> == ਮੌਤ == 20 ਅਗਸਤ 2022 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ 71 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।<ref>{{Cite news |url=https://dailynews.com.pk/renowned-singer-nayyara-noor-passes-away-aged-71/ |title=Renowned singer Nayyara Noor passes away aged 71 |work=Daily News |date=21 August 2022 |access-date=21 August 2022}}</ref> ==ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ== * ਹਰਚੰਦ ਸਹਾਰਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਕਾ ਦਿਲ ਕੋ * ਵੋ ਜੋ ਹਮ ਮੇਂ ਤੁਮ ਮੇਂ ਕਰਾਰ ਥਾ * ਐ ਇਸ਼ਕ ਹਮੇਂ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕਰ * ਕਹਾਂ ਹੋ ਤੁਮ ਚਲੇ ਆਓ ਮੋਹੱਬਤ ਕਾ ਤਕਾਜ਼ਾ ਹੈ * ਰਾਤ ਯੂੰ ਦਿਲ ਮੇਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਈ * ਐ ਜਜ਼ਬਾ-ਇ-ਦਿਲ ਗ਼ਰ ਮੈਂ ਚਾਹੂੰ * ਹਮ ਕਿ ਠਹਿਰੇ ਅਜਨਬੀ * ਰੂਠੇ ਹੋ ਤੁਮ ਪੀਆ ਤੋ ਮਨਾਊਂ ਕੈਸੇ * ਇਤਨਾ ਨਾ ਚਾਹੋ ਮੁਝੇ (ਫ਼ਿਲਮ ਪਰਦਾ ਨਾ ਉਠਾਓ) ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1950]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2022]] 89egogx1kl9dkdorrp9qyrot2zzamnn 611829 611828 2022-08-23T16:40:56Z Nitesh Gill 8973 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |name = ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ |image = |caption = |image_size = |birth_name = | birthplace = |birth_date = {{birth date|df=yes|1950|11|03}} |birth_place =[[ਅਸਮ]] |death_date = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}} | death_place = [[ਕਰਾਚੀ]], [[ਸਿੰਧ]], ਪਾਕਿਸਤਾਨ | origin = [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] |background = ਸੋਲੋ_ਗਾਇਕਾ | genre = [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] |occupation = ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ |years_active = 1971-2012 |instrument = Vocalist |First_album = |Latest_album = |Notable_albums = |Notable songs = |label = |associated_acts = |website = }} '''ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ''' ({{lang-ur|''' نیرہ نور '''}}) ਇੱਕ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|title=Nayyara Noor – Singer|publisher=Pakistani Profiles|4=|access-date=2014-07-30|archive-date=2012-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20120225001613/http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nme.com/artists/nayyara-noor|title=Nayyara Noor|publisher=NME|accessdate=19 November 2009}}</ref> ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਅ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕੰਸਰਟ ਹਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਈਵ ਗਜ਼ਲ ਗਾਇਨ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।<ref name="Dawn">{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ == ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਨਵੰਬਰ 1950 ਨੂੰ [[ਗੁਹਾਟੀ]], [[ਅਸਮ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਪੂਰਵਜ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸਨ।<ref name=DT>Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ "Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice"] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021</ref><ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਆਲ-ਇੰਡੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਸਨ, ਅਤੇ 1947 ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਮ ਦੀ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਾਨੀ ਪਿਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। 1957 ਜਾਂ 1958 ਵਿੱਚ, ਨੂਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਕਰਾਚੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਸਣ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।<ref name="Dawn"/> ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਅਚੱਲ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ 1993 ਤੱਕ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ। ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਨਿਆਰਾ ਨੂੰ ਕਾਨਨ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਕਮਲਾ ਦੇ ਭਜਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੇਗਮ ਅਖ਼ਤਰ ਦੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਠੁਮਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="Dawn"/><ref name=DT/> ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਿਆਰਾ ਕੋਲ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਪਿਛੋਕੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀਆ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਸਰਾਰ ਅਹਿਮਦ ਦੁਆਰਾ 1968 ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਲਈ ਗਾਣਾ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਲਈ ਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name=DT/><ref name="Dawn"/> 1971 ਵਿੱਚ, ਨਿਆਰਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸੀਰੀਅਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਨਤਕ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਘਰਾਣਾ (1973) ਅਤੇ ਤਾਨਸੇਨ ਵਰਗੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਗ਼ਾਲਿਬ ਅਤੇ ਫ਼ੈਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਫ਼ੈਜ਼ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਗਾਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੇਹਦੀ ਹਸਨ ਅਤੇ ਅਹਿਮਦ ਰੁਸ਼ਦੀ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਕਵੀਆਂ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name=DT/> ==Awards and recognition== *[[Pride of Performance]] Award by the [[President of Pakistan]] in 2006.<ref>{{cite news|url=http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |date=2 August 2006|archive-date=27 September 2007|newspaper=Dawn (newspaper)|title=President confers 192 civilian awards |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927223940/http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |access-date=3 January 2021}}</ref> *[[Nigar Award]] for best playback female singer in film ''Gharana (1973)''.<ref>{{cite web|url=https://www.desimoviesreviews.com/index.php/2017/11/24/pakistans-oscars-nigar-awards/ |title=Pakistan's 'Oscars': The Nigar Awards (scroll down to read 1973 awards)|author=Swami Ji|date=24 November 2017 |website=Film Reviews on The HotspotOnline.com website|access-date=3 January 2021}}</ref> * ਸਲਾਨਾ [[ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੰਗੀਤ ਕਾਨਫਰੰਸ]] ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ 3 ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਅਵਾਰਡ * ਉਸ ਨੇ [[ਮਹਿਫਿਲ]] ਅਤੇ [[ਮੁਸ਼ਾਇਰਾ]] ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗ਼ਜ਼ਲ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਾਲੋਇੰਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲ (ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ) "ਏ ਜਜ਼ਬਾ-ਏ-ਦਿਲ ਗੜ ਮੈਂ ਚਾਹੋਂ" ਸੀ, ਜੋ [[ਬਹਿਜ਼ਾਦ ਲਖਨਵੀ]] (1900-1974) ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਉਰਦੂ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰ ਨਾਟਸ ਅਤੇ [[ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਦੇ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਗੀਤਕਾਰ। ਨਈਆਰਾ ਨੂਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗ਼ਜ਼ਲ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ।<ref name="Dawn"/><ref name=travel/> == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼ਹਿਰਯਾਰ ਜ਼ੈਦੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦਾ ਛੋਟਾ ਪੁੱਤਰ ਜਾਫਰ ਜ਼ੈਦੀ ਕਾਵਿਸ਼ ਸੰਗੀਤ ਬੈਂਡ ਦਾ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵੱਡੇ ਬੇਟੇ ਨਾਦ-ਏ-ਅਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਗਾਇਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name="Dawn"/> == ਮੌਤ == 20 ਅਗਸਤ 2022 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ 71 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।<ref>{{Cite news |url=https://dailynews.com.pk/renowned-singer-nayyara-noor-passes-away-aged-71/ |title=Renowned singer Nayyara Noor passes away aged 71 |work=Daily News |date=21 August 2022 |access-date=21 August 2022}}</ref> ==ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ== * ਹਰਚੰਦ ਸਹਾਰਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਕਾ ਦਿਲ ਕੋ * ਵੋ ਜੋ ਹਮ ਮੇਂ ਤੁਮ ਮੇਂ ਕਰਾਰ ਥਾ * ਐ ਇਸ਼ਕ ਹਮੇਂ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕਰ * ਕਹਾਂ ਹੋ ਤੁਮ ਚਲੇ ਆਓ ਮੋਹੱਬਤ ਕਾ ਤਕਾਜ਼ਾ ਹੈ * ਰਾਤ ਯੂੰ ਦਿਲ ਮੇਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਈ * ਐ ਜਜ਼ਬਾ-ਇ-ਦਿਲ ਗ਼ਰ ਮੈਂ ਚਾਹੂੰ * ਹਮ ਕਿ ਠਹਿਰੇ ਅਜਨਬੀ * ਰੂਠੇ ਹੋ ਤੁਮ ਪੀਆ ਤੋ ਮਨਾਊਂ ਕੈਸੇ * ਇਤਨਾ ਨਾ ਚਾਹੋ ਮੁਝੇ (ਫ਼ਿਲਮ ਪਰਦਾ ਨਾ ਉਠਾਓ) ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * {{IMDb name|1185847}} * {{discogs artist|Nayyara Noor}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1950]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2022]] 0uwzmqfnt6cqyptbs1gubjlt7yw9krh 611856 611829 2022-08-24T03:27:04Z Charan Gill 4603 Charan Gill ਨੇ ਸਫ਼ਾ [[ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ]] ਨੂੰ [[ਨਈਰਾ ਨੂਰ]] ’ਤੇ ਭੇਜਿਆ wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |name = ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ |image = |caption = |image_size = |birth_name = | birthplace = |birth_date = {{birth date|df=yes|1950|11|03}} |birth_place =[[ਅਸਮ]] |death_date = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}} | death_place = [[ਕਰਾਚੀ]], [[ਸਿੰਧ]], ਪਾਕਿਸਤਾਨ | origin = [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] |background = ਸੋਲੋ_ਗਾਇਕਾ | genre = [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] |occupation = ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ |years_active = 1971-2012 |instrument = Vocalist |First_album = |Latest_album = |Notable_albums = |Notable songs = |label = |associated_acts = |website = }} '''ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ''' ({{lang-ur|''' نیرہ نور '''}}) ਇੱਕ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|title=Nayyara Noor – Singer|publisher=Pakistani Profiles|4=|access-date=2014-07-30|archive-date=2012-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20120225001613/http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nme.com/artists/nayyara-noor|title=Nayyara Noor|publisher=NME|accessdate=19 November 2009}}</ref> ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਅ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕੰਸਰਟ ਹਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਈਵ ਗਜ਼ਲ ਗਾਇਨ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।<ref name="Dawn">{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ == ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਨਵੰਬਰ 1950 ਨੂੰ [[ਗੁਹਾਟੀ]], [[ਅਸਮ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਪੂਰਵਜ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸਨ।<ref name=DT>Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ "Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice"] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021</ref><ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਆਲ-ਇੰਡੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਸਨ, ਅਤੇ 1947 ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਮ ਦੀ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਾਨੀ ਪਿਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। 1957 ਜਾਂ 1958 ਵਿੱਚ, ਨੂਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਕਰਾਚੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਸਣ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।<ref name="Dawn"/> ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਅਚੱਲ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ 1993 ਤੱਕ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ। ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਨਿਆਰਾ ਨੂੰ ਕਾਨਨ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਕਮਲਾ ਦੇ ਭਜਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੇਗਮ ਅਖ਼ਤਰ ਦੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਠੁਮਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="Dawn"/><ref name=DT/> ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਿਆਰਾ ਕੋਲ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਪਿਛੋਕੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀਆ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਸਰਾਰ ਅਹਿਮਦ ਦੁਆਰਾ 1968 ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਲਈ ਗਾਣਾ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਲਈ ਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name=DT/><ref name="Dawn"/> 1971 ਵਿੱਚ, ਨਿਆਰਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸੀਰੀਅਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਨਤਕ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਘਰਾਣਾ (1973) ਅਤੇ ਤਾਨਸੇਨ ਵਰਗੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਗ਼ਾਲਿਬ ਅਤੇ ਫ਼ੈਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਫ਼ੈਜ਼ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਗਾਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੇਹਦੀ ਹਸਨ ਅਤੇ ਅਹਿਮਦ ਰੁਸ਼ਦੀ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਕਵੀਆਂ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name=DT/> ==Awards and recognition== *[[Pride of Performance]] Award by the [[President of Pakistan]] in 2006.<ref>{{cite news|url=http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |date=2 August 2006|archive-date=27 September 2007|newspaper=Dawn (newspaper)|title=President confers 192 civilian awards |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927223940/http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |access-date=3 January 2021}}</ref> *[[Nigar Award]] for best playback female singer in film ''Gharana (1973)''.<ref>{{cite web|url=https://www.desimoviesreviews.com/index.php/2017/11/24/pakistans-oscars-nigar-awards/ |title=Pakistan's 'Oscars': The Nigar Awards (scroll down to read 1973 awards)|author=Swami Ji|date=24 November 2017 |website=Film Reviews on The HotspotOnline.com website|access-date=3 January 2021}}</ref> * ਸਲਾਨਾ [[ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੰਗੀਤ ਕਾਨਫਰੰਸ]] ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ 3 ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਅਵਾਰਡ * ਉਸ ਨੇ [[ਮਹਿਫਿਲ]] ਅਤੇ [[ਮੁਸ਼ਾਇਰਾ]] ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗ਼ਜ਼ਲ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਾਲੋਇੰਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲ (ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ) "ਏ ਜਜ਼ਬਾ-ਏ-ਦਿਲ ਗੜ ਮੈਂ ਚਾਹੋਂ" ਸੀ, ਜੋ [[ਬਹਿਜ਼ਾਦ ਲਖਨਵੀ]] (1900-1974) ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਉਰਦੂ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰ ਨਾਟਸ ਅਤੇ [[ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਦੇ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਗੀਤਕਾਰ। ਨਈਆਰਾ ਨੂਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗ਼ਜ਼ਲ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ।<ref name="Dawn"/><ref name=travel/> == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼ਹਿਰਯਾਰ ਜ਼ੈਦੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦਾ ਛੋਟਾ ਪੁੱਤਰ ਜਾਫਰ ਜ਼ੈਦੀ ਕਾਵਿਸ਼ ਸੰਗੀਤ ਬੈਂਡ ਦਾ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵੱਡੇ ਬੇਟੇ ਨਾਦ-ਏ-ਅਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਗਾਇਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name="Dawn"/> == ਮੌਤ == 20 ਅਗਸਤ 2022 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ 71 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।<ref>{{Cite news |url=https://dailynews.com.pk/renowned-singer-nayyara-noor-passes-away-aged-71/ |title=Renowned singer Nayyara Noor passes away aged 71 |work=Daily News |date=21 August 2022 |access-date=21 August 2022}}</ref> ==ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ== * ਹਰਚੰਦ ਸਹਾਰਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਕਾ ਦਿਲ ਕੋ * ਵੋ ਜੋ ਹਮ ਮੇਂ ਤੁਮ ਮੇਂ ਕਰਾਰ ਥਾ * ਐ ਇਸ਼ਕ ਹਮੇਂ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕਰ * ਕਹਾਂ ਹੋ ਤੁਮ ਚਲੇ ਆਓ ਮੋਹੱਬਤ ਕਾ ਤਕਾਜ਼ਾ ਹੈ * ਰਾਤ ਯੂੰ ਦਿਲ ਮੇਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਈ * ਐ ਜਜ਼ਬਾ-ਇ-ਦਿਲ ਗ਼ਰ ਮੈਂ ਚਾਹੂੰ * ਹਮ ਕਿ ਠਹਿਰੇ ਅਜਨਬੀ * ਰੂਠੇ ਹੋ ਤੁਮ ਪੀਆ ਤੋ ਮਨਾਊਂ ਕੈਸੇ * ਇਤਨਾ ਨਾ ਚਾਹੋ ਮੁਝੇ (ਫ਼ਿਲਮ ਪਰਦਾ ਨਾ ਉਠਾਓ) ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * {{IMDb name|1185847}} * {{discogs artist|Nayyara Noor}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1950]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2022]] 0uwzmqfnt6cqyptbs1gubjlt7yw9krh 611860 611856 2022-08-24T03:29:30Z Charan Gill 4603 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |name = ਨਈਰਾ ਨੂਰ |image = |caption = |image_size = |birth_name = | birthplace = |birth_date = {{birth date|df=yes|1950|11|03}} |birth_place =[[ਅਸਮ]] |death_date = {{death date and age|df=yes|2022|08|20|1950|11|03}} | death_place = [[ਕਰਾਚੀ]], [[ਸਿੰਧ]], ਪਾਕਿਸਤਾਨ | origin = [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] |background = ਸੋਲੋ_ਗਾਇਕਾ | genre = [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] |occupation = ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ |years_active = 1971-2012 |instrument = Vocalist |First_album = |Latest_album = |Notable_albums = |Notable songs = |label = |associated_acts = |website = }} '''ਨਈਰਾ ਨੂਰ''' ({{lang-ur|''' نیرہ نور '''}}) ਇੱਕ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ|ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ]] ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ [[ਗ਼ਜ਼ਲ]] ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|title=Nayyara Noor – Singer|publisher=Pakistani Profiles|4=|access-date=2014-07-30|archive-date=2012-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20120225001613/http://pakistaniprofiles.com/tag/nayyara-noor/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nme.com/artists/nayyara-noor|title=Nayyara Noor|publisher=NME|accessdate=19 November 2009}}</ref> ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਅ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕੰਸਰਟ ਹਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਈਵ ਗਜ਼ਲ ਗਾਇਨ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।<ref name="Dawn">{{cite news |url=http://www.dawn.com/news/767855/nayyara-noor-muted-melodies |title=Nayyara Noor: muted melodies |newspaper=Dawn (newspaper) |date=30 November 2012 |access-date=3 January 2021 |first=Asif |last=Noorani}}</ref> == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ == ਨਈਰਾ ਨੂਰ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਨਵੰਬਰ 1950 ਨੂੰ [[ਗੁਹਾਟੀ]], [[ਅਸਮ]] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਪੂਰਵਜ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸਨ।<ref name=DT>Amjad Parvez (9 November 2018), [https://dailytimes.com.pk/319822/nayyara-noor-a-haunting-tuneful-and-sweet-voice/ "Nayyara Noor — a haunting, tuneful and sweet voice"] Daily Times (newspaper), Retrieved 3 January 2021</ref><ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਆਲ-ਇੰਡੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਸਨ, ਅਤੇ 1947 ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਮ ਦੀ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਾਨੀ ਪਿਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। 1957 ਜਾਂ 1958 ਵਿੱਚ, ਨੂਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਕਰਾਚੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਸਣ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।<ref name="Dawn"/> ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਅਚੱਲ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ 1993 ਤੱਕ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ। ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਨਈਰਾ ਨੂੰ ਕਾਨਨ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਕਮਲਾ ਦੇ ਭਜਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੇਗਮ ਅਖ਼ਤਰ ਦੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਠੁਮਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name="Dawn"/><ref name=DT/> ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਈਰਾ ਕੋਲ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਪਿਛੋਕੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀਆ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਸਰਾਰ ਅਹਿਮਦ ਦੁਆਰਾ 1968 ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਲਈ ਗਾਣਾ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਲਈ ਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name=DT/><ref name="Dawn"/> 1971 ਵਿੱਚ, ਨਈਰਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸੀਰੀਅਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਨਤਕ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਘਰਾਣਾ (1973) ਅਤੇ ਤਾਨਸੇਨ ਵਰਗੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਗ਼ਾਲਿਬ ਅਤੇ ਫ਼ੈਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਫ਼ੈਜ਼ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਗਾਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੇਹਦੀ ਹਸਨ ਅਤੇ ਅਹਿਮਦ ਰੁਸ਼ਦੀ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਕਵੀਆਂ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name=DT/> ==Awards and recognition== *[[Pride of Performance]] Award by the [[President of Pakistan]] in 2006.<ref>{{cite news|url=http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |date=2 August 2006|archive-date=27 September 2007|newspaper=Dawn (newspaper)|title=President confers 192 civilian awards |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927223940/http://www.dawn.com/2005/08/14/nat1.htm |access-date=3 January 2021}}</ref> *[[Nigar Award]] for best playback female singer in film ''Gharana (1973)''.<ref>{{cite web|url=https://www.desimoviesreviews.com/index.php/2017/11/24/pakistans-oscars-nigar-awards/ |title=Pakistan's 'Oscars': The Nigar Awards (scroll down to read 1973 awards)|author=Swami Ji|date=24 November 2017 |website=Film Reviews on The HotspotOnline.com website|access-date=3 January 2021}}</ref> * ਸਲਾਨਾ [[ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੰਗੀਤ ਕਾਨਫਰੰਸ]] ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ 3 ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਅਵਾਰਡ * ਉਸ ਨੇ [[ਮਹਿਫਿਲ]] ਅਤੇ [[ਮੁਸ਼ਾਇਰਾ]] ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗ਼ਜ਼ਲ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਾਲੋਇੰਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲ (ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ) "ਏ ਜਜ਼ਬਾ-ਏ-ਦਿਲ ਗੜ ਮੈਂ ਚਾਹੋਂ" ਸੀ, ਜੋ [[ਬਹਿਜ਼ਾਦ ਲਖਨਵੀ]] (1900-1974) ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਉਰਦੂ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰ ਨਾਟਸ ਅਤੇ [[ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਦੇ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਗੀਤਕਾਰ। ਨਈਆਰਾ ਨੂਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗ਼ਜ਼ਲ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ।<ref name="Dawn"/><ref name=travel/> == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼ਹਿਰਯਾਰ ਜ਼ੈਦੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="Dawn"/> ਉਸ ਦਾ ਛੋਟਾ ਪੁੱਤਰ ਜਾਫਰ ਜ਼ੈਦੀ ਕਾਵਿਸ਼ ਸੰਗੀਤ ਬੈਂਡ ਦਾ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵੱਡੇ ਬੇਟੇ ਨਾਦ-ਏ-ਅਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਗਾਇਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name="Dawn"/> == ਮੌਤ == 20 ਅਗਸਤ 2022 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ 71 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।<ref>{{Cite news |url=https://dailynews.com.pk/renowned-singer-nayyara-noor-passes-away-aged-71/ |title=Renowned singer Nayyara Noor passes away aged 71 |work=Daily News |date=21 August 2022 |access-date=21 August 2022}}</ref> ==ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ== * ਹਰਚੰਦ ਸਹਾਰਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਕਾ ਦਿਲ ਕੋ * ਵੋ ਜੋ ਹਮ ਮੇਂ ਤੁਮ ਮੇਂ ਕਰਾਰ ਥਾ * ਐ ਇਸ਼ਕ ਹਮੇਂ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕਰ * ਕਹਾਂ ਹੋ ਤੁਮ ਚਲੇ ਆਓ ਮੋਹੱਬਤ ਕਾ ਤਕਾਜ਼ਾ ਹੈ * ਰਾਤ ਯੂੰ ਦਿਲ ਮੇਂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਈ * ਐ ਜਜ਼ਬਾ-ਇ-ਦਿਲ ਗ਼ਰ ਮੈਂ ਚਾਹੂੰ * ਹਮ ਕਿ ਠਹਿਰੇ ਅਜਨਬੀ * ਰੂਠੇ ਹੋ ਤੁਮ ਪੀਆ ਤੋ ਮਨਾਊਂ ਕੈਸੇ * ਇਤਨਾ ਨਾ ਚਾਹੋ ਮੁਝੇ (ਫ਼ਿਲਮ ਪਰਦਾ ਨਾ ਉਠਾਓ) ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * {{IMDb name|1185847}} * {{discogs artist|Nayyara Noor}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1950]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 2022]] rfqmv9n1ksdbv1em3qt7jgxa2n6b3k9 1 41965 611826 189205 2022-08-23T16:26:03Z Nitesh Gill 8973 Nitesh Gill moved page [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਨੀਰਾ ਨੂਰ]] to [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ]] over a redirect without leaving a redirect wikitext text/x-wiki ==ਨਾਮ== ਉਰਦੂ ਹਿੱਜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਨਾਮ "ਨਿਆਰਾ" ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ। "ਨਇਰਾ", "ਨੈਇਰਾ" ਜਾਂ ਇਹਦੇ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਲਗਦੈ। ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ? --[[User:Itar buttar|<span style="color:green;">itar buttar</span>]] [[User talk:Itar buttar|<span style="color:blue;">'''[ਗੱਲ-ਬਾਤ]'''</span>]] ੧੦:੧੭, ੩੦ ਜੁਲਾਈ ੨੦੧੪ (UTC) :ਤਾਰੀ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਫਰਮਾਇਆ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਕੀ ਹੈ ਲਭਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Charan Gill|Charan Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Charan Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) ੧੦:੪੧, ੩੦ ਜੁਲਾਈ ੨੦੧੪ (UTC) ::ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ। ਪਰ "ਨੀਰਾ" ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹਿੱਜਿਆ ਮੁਤਾਬਕ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦਾ। ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ Neera ਜਾਂ Nira ਹਿੱਜੇ ਹੋਣੇ ਸੀ ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀ ਤੇ ਹਿੱਜੇ Nayyara ਨੇ। --[[User:Itar buttar|<span style="color:green;">itar buttar</span>]] [[User talk:Itar buttar|<span style="color:blue;">'''[ਗੱਲ-ਬਾਤ]'''</span>]] ੧੩:੩੩, ੩੦ ਜੁਲਾਈ ੨੦੧੪ (UTC) pd0hy2d3634i21nwnns05mixip84bd9 611858 611826 2022-08-24T03:27:05Z Charan Gill 4603 Charan Gill ਨੇ ਸਫ਼ਾ [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ]] ਨੂੰ [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਨਈਰਾ ਨੂਰ]] ’ਤੇ ਭੇਜਿਆ wikitext text/x-wiki ==ਨਾਮ== ਉਰਦੂ ਹਿੱਜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਨਾਮ "ਨਿਆਰਾ" ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ। "ਨਇਰਾ", "ਨੈਇਰਾ" ਜਾਂ ਇਹਦੇ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਲਗਦੈ। ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ? --[[User:Itar buttar|<span style="color:green;">itar buttar</span>]] [[User talk:Itar buttar|<span style="color:blue;">'''[ਗੱਲ-ਬਾਤ]'''</span>]] ੧੦:੧੭, ੩੦ ਜੁਲਾਈ ੨੦੧੪ (UTC) :ਤਾਰੀ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਫਰਮਾਇਆ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਕੀ ਹੈ ਲਭਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Charan Gill|Charan Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Charan Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) ੧੦:੪੧, ੩੦ ਜੁਲਾਈ ੨੦੧੪ (UTC) ::ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ। ਪਰ "ਨੀਰਾ" ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹਿੱਜਿਆ ਮੁਤਾਬਕ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦਾ। ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ Neera ਜਾਂ Nira ਹਿੱਜੇ ਹੋਣੇ ਸੀ ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀ ਤੇ ਹਿੱਜੇ Nayyara ਨੇ। --[[User:Itar buttar|<span style="color:green;">itar buttar</span>]] [[User talk:Itar buttar|<span style="color:blue;">'''[ਗੱਲ-ਬਾਤ]'''</span>]] ੧੩:੩੩, ੩੦ ਜੁਲਾਈ ੨੦੧੪ (UTC) pd0hy2d3634i21nwnns05mixip84bd9 3 64600 611884 604860 2022-08-24T10:44:30Z Tanuverma1234 42967 /* Best Surrogacy Center in Delhi with High Success Rate 2022 */ ਨਵਾਂ ਭਾਗ wikitext text/x-wiki ==29-09-2015== Nice veer ji and thanks for writing post about bhagat singh [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Gsbshines|Gsbshines]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Gsbshines|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 22:36, 24 ਅਗਸਤ 2016 (UTC) Your veer sheer must MLTC.I'm not an Indian. I'm Pakistani khan Baloch. [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Sardar Arif Jaan|Sardar Arif Jaan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Sardar Arif Jaan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:42, 16 ਮਈ 2017 (UTC) ==ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲੇਖ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ== ਹੈਪੀ ਸੰਧੂ, ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਤੇ ਲੇਖ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ। ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਲਾ infobox ਕਾਪੀ ਕਰਕੇ ਉਥੇ ਪਾ ਦੇਣਾ। ਉਸ ਵਿਚਲੈ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕਰ ਦੇਣਾ।--[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Charan Gill|Charan Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Charan Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:44, 23 ਸਤੰਬਰ 2016 (UTC) Oye hy jiii [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mehamalik|Mehamalik]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mehamalik|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 05:22, 28 ਜਨਵਰੀ 2017 (UTC) Jawab to do [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mehamalik|Mehamalik]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mehamalik|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:24, 28 ਜਨਵਰੀ 2017 (UTC) Where do u belong India or the nation of great people, the great Pakistan? [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Sardar Arif Jaan|Sardar Arif Jaan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Sardar Arif Jaan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:44, 16 ਮਈ 2017 (UTC) ok [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Miss verma12|Miss verma12]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Miss verma12|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 14:43, 21 ਫ਼ਰਵਰੀ 2022 (UTC) == who are u == Tell me something about u [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mehamalik|Mehamalik]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mehamalik|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 05:24, 28 ਜਨਵਰੀ 2017 (UTC) :Hi {{Ping|Mehamalik}} Ji, This is not a person, It is only a bot service made to deliver Welcome text to every new User on Wiki. -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Satnam S Virdi|Satnam S Virdi]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Satnam S Virdi|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:01, 28 ਜਨਵਰੀ 2017 (UTC) But i want to talk with any person plz [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mehamalik|Mehamalik]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mehamalik|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:26, 28 ਜਨਵਰੀ 2017 (UTC) Plzzz [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mehamalik|Mehamalik]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mehamalik|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:27, 28 ਜਨਵਰੀ 2017 (UTC) :OK {{Ping|Mehamalik}} Ji, So how can I help you? --[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Satnam S Virdi|Satnam S Virdi]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Satnam S Virdi|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 11:55, 29 ਜਨਵਰੀ 2017 (UTC) ਕਿੰਨਾ ਚੰਗਾ ਸੀ ਓਹ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ , ਮੈਂ ਰਹਿਬਰ ਕੀ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਸੱਭ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਿਆ ਮੈਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ । [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Jass khanne wala|Jass khanne wala]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Jass khanne wala|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 02:00, 30 ਨਵੰਬਰ 2018 (UTC) Hello jnab [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Kamla lekhari|Kamla lekhari]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Kamla lekhari|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 19:21, 14 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019 (UTC) == About myself == I want to explain that my nickname is Sardar Arif Jaan but my complete name is Sardar Muhammad Arif Jaan Sohrani Baloch.I belong to Pakistan and we are the Muslims. By my name no one should think that I'm a Sardar of India. I'm a member of a Sardar like Baloch tribe in Pakistan> Punjab> Multan.And should be considered that Sardar like doesn't means like the Indians.In Urdu Sardar means the chief of a tribe. [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Sardar Arif Jaan|Sardar Arif Jaan]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Sardar Arif Jaan|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 07:39, 16 ਮਈ 2017 (UTC) ok [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Miss verma12|Miss verma12]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Miss verma12|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 14:37, 21 ਫ਼ਰਵਰੀ 2022 (UTC) == Thanks == Thanks for your welcome, but I must also admit that I don't speak your language, thus I am afraid I have not understood much of what you wrote :-) -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Blackcat|Blackcat]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Blackcat|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:33, 13 ਦਸੰਬਰ 2017 (UTC) :[[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Blackcat|@Blackcat]] It happened me the same. Who is this user?ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਉਪਭੋਗਤਾ ਕੌਣ ਹੈ? [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Mr Makyuri|Mr Makyuri]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Mr Makyuri|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 12:54, 17 ਮਈ 2022 (UTC) == ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬਰਫ਼ੀ == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[ਤਸਵੀਰ:Barfi.JPG|135px]] |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | happy to [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Paramjit kariyam|Paramjit kariyam]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Paramjit kariyam|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 17:51, 1 ਮਾਰਚ 2021 (UTC) |} == ਸਵਾਲ == {{ਮਦਦ}} ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ, User Name ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੀ? [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:ਅਰਸ਼ &#39;ਸਮਾਇਲੀ&#39;|ਅਰਸ਼ &#39;ਸਮਾਇਲੀ&#39;]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਅਰਸ਼ &#39;ਸਮਾਇਲੀ&#39;|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 05:19, 17 ਅਪਰੈਲ 2021 (UTC) Wikimedia settings m jake tusi badal sakde ho [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Miss verma12|Miss verma12]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Miss verma12|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 14:42, 21 ਫ਼ਰਵਰੀ 2022 (UTC) == ਸਤ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ == ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ :ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Sharadeep|Sharadeep]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Sharadeep|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 13:13, 4 ਜੂਨ 2022 (UTC) == Best Surrogacy Center in Delhi with High Success Rate 2022 == = Surrogacy = Surrogacy is an arrangement between an infertile couple and a woman who agrees to get pregnant through ART and where the embryo implanted in the woman is usually processed from the gametes of the infertile couple. This pregnancy is then continued and the child is delivered and handed over to the couple to whom she has agreed to become a surrogate. == How does surrogacy work? == Surrogacy has different meanings for each person it touches. For the to-be parents, it is a blessing to finally complete their beautiful family by realizing the long-cherished dream of parenthood. For surrogates, it is a lifetime opportunity to help a couple who needs a baby. Surrogacy is an incredible journey and a life-changing experience for both. == Surrogacy in Delhi == When a couple fails to conceive with other assisted reproductive technologies, they can go for surrogacy. There are many couples, who failed to have a child due to medical or sexual issues, which are not curable through other means. They can hire surrogate mothers, who can give birth to their babies with the help of assisted reproductive technology. Surrogate mothers can give birth to the child of the concerned couple either formed through their own gamete or by using donated sperms and eggs through [https://shinefertility.com/ivf-centres/top-10-best-ivf-centres-in-delhi-with-high-success-rates-2022/ IVF Treatment]. == Surrogacy Process == In this procedure, the couple needs to hire a surrogate mother. The surrogate mother will get an embryo developed with the sperm and eggs of the couple, in her womb and will deliver it after it grows naturally. Couples having poor quality eggs or sperm can also go for donor eggs or sperm for surrogacy. To begin the program, couples have to register with us. After registration, we provide a Gestational Surrogate for the treatment cycle of the couple. The best surrogate is a blood relative of the recipient mother. But there are couples, who are not able to find such surrogates. We help them to find surrogates, who are voluntarily ready to give their womb on hire to give birth to the couple’s baby. We recruit surrogates for our patients after thorough screening. We provide our patients with a suitable surrogate as per specifications provided by them. We screen all the surrogates thoroughly. They undergo hormonal screening as well as screening for infectious diseases. We also check them for any medical or genetic condition. Their psychological screening is also done. We prefer surrogates between 21-35 years of age, who are married and has given birth to a healthy child. Divorced or widows who have given birth to healthy babies are also considered. Embryo(s) transferred into the surrogate’s womb may be fresh or frozen. After embryo transfer, we take good care of the surrogate, so that your baby is taken care of throughout pregnancy. So if you are looking for the most efficient surrogacy doctor in Delhi or an effective surrogacy expert in Delhi, then we have a team of most experienced doctors under the guidance of Dr. Archana Dhawan Bajaj who has received several national and international awards in surrogacy treatment. == Best Surrogacy Centres in Delhi == Shinefertility has gained significant recognition for its fertility centres in Delhi, sealing its cachet in the fertility realm of India's financial capital, Delhi is equipped with cutting-edge fertility technologies designed to improve outcomes and shorten lead times. Both centres boast an eminent team of fertility specialists and embryologists, that have successfully furthered Shinefertility the [https://shinefertility.com/surrogacy-centres/top-10-best-surrogacy-centres-in-delhi-with-high-success-rates-2022/ best surrogacy centre in Delhi], and a long-standing legacy of providing uniquely personal fertility solutions to every couple. For more information, call : +91 –7701886525 Visit Website - https://shinefertility.com [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Tanuverma1234|Tanuverma1234]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Tanuverma1234|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:44, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 1xmt25rz72877ejanr4g4gqb0tau65g 0 68480 611852 601538 2022-08-24T03:04:49Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''ਅਦੀਲ ਹੁਸੈਨ''' (ਉਰਦੂ:<span> </span><span dir="rtl" lang="ur">عدیل حسین</span>‎; ਜਨਮ: ਕਰਾਚੀ) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰ ਅਤੇ ਮਾਡਲ ਹੈ।<ref><cite class="citation news">[http://tribune.com.pk/story/534688/hottie-of-the-week-adeel-husain/ "Hottie of the week: Adeel Husain"]. </cite></ref> == ਫਿਲਮੋਗ੍ਰਾਫੀ == === ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ === {| class="" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 100%;" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" ! ਸਾਲ ! ਡਰਾਮਾ<br> ! ਰੋਲ ! ਨੋਟਸ |- | 2010 | ਐ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰ ਕੀ ਖੁਸ਼ਬੂ<br> | Saleem | Television debut |- | 2010 | ''ਦਾਮ'' | Junaid |<ref>{{Cite web |url=http://www.zindagitv.in/shows/daam |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2015-11-27 |archive-date=2016-04-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160419133718/http://www.zindagitv.in/shows/daam |dead-url=yes }}</ref> |- | 2011 | ''ਮੇਰਾ ਨਸੀਬ'' | Shahbaz |<ref>http://zeenews.india.com/entertainment/idiotbox/sanam-saeed-back-as-shazia-in-zindagi%E2%80%99s-mera-naseeb%E2%80%99_1472627.html</ref> |- | 2012 | ''ਮਤਾ-ਏ-ਜਾਨ ਹੈ ਤੂ'' | Ibad |<ref>http://tribune.com.pk/story/335449/mata-e-jaan-hai-tu-composition-he-wrote/</ref> |- | 2013 | ''ਮੋਰਾ ਪੀਆ'' | Faisal |- | 2013 | ''ਜੀਆ ਨਾ ਜਾਏ '' | Eqaan |- | 2013 | ''ਸਿਲਵਟੇਂ'' | Rayyan |- | 2013 | ''Aik Graduation Ki Long Story Short Mein'' | Rohail | Telefilm |- | 2013 | ''ਸ਼ੱਕ'' | Ehtesham |- | 2014 | ''ਮੋਹੱਬਤ ਸੁਬਹ ਕਾ ਸਿਤਾਰਾ ਹੈ '' | Zeeshan |<ref>{{Cite web |url=http://www.hum.tv/program_page.php?page_id=72&program_id=171&playlist_id=bVdwtmx18stS-2RV-iERcTq-ozxwT8Ew |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2015-11-27 |archive-date=2014-02-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140219001010/http://www.hum.tv/program_page.php?page_id=72&program_id=171&playlist_id=bVdwtmx18stS-2RV-iERcTq-ozxwT8Ew |dead-url=yes }}</ref> |- | 2014 | ''ਜੈਕਸਨ ਹਾਈਟਸ'' | Jamshed |<ref>http://www.dawn.com/news/1129232/mehreen-jabbar-returns-with-new-drama-jackson-heights</ref> |} === ਫਿਲਮਾਂ === {| class="" style="margin: 1em 1em 10px 0px; background: rgb(249, 249, 249) none repeat scroll 0% 0%; border: 1px solid rgb(170, 170, 170); border-collapse: collapse; font-size: 100%;" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" ! ਸਾਲ ! ਫਿਲਮ ! ਰੋਲ ! ਨੋਟਸ |- | 2015 | ''[[ਬਿਨ ਰੋਏ (ਫਿਲਮ)|ਬਿਨ ਰੋਏ]]'' | Himself | special appearance in the song "Balle Balle"<ref>http://www.dawn.com/news/1195067/review-is-mahira-khan-the-best-thing-about-bin-roye</ref><ref>http://www.theguardian.com/film/2015/jul/26/bin-roye-review-childproofed-love-triangle-is-soppy-vortex-suggesting-urdu-cinema-may-still-have-some-way-to-go</ref> |- | 2016 | ''[[ਹੋ ਮਨ ਜਹਾਂ]]'' | Nadir | Debut film, Post Production<ref>http://www.dailytimes.com.pk/entertainment/27-Mar-2015/ho-mann-jahaan-upcoming-pakistani-film-s-cast-and-crew-addresses-media-in-karachi</ref><ref>http://tribune.com.pk/story/859301/trailer-release-mahira-sheheryar-and-adeel-all-set-to-take-the-world-by-storm/</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.media247.co.uk/showbiz/ary-films-to-release-ho-mann-jahaan-2015 |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2015-11-27 |archive-date=2015-10-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151008095504/http://www.media247.co.uk/showbiz/ary-films-to-release-ho-mann-jahaan-2015 |dead-url=yes }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://blogs.tribune.com.pk/story/27103/16-facts-you-didnt-know-about-ho-mann-jahaan/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2015-11-27 |archive-date=2015-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150412184541/http://blogs.tribune.com.pk/story/27103/16-facts-you-didnt-know-about-ho-mann-jahaan/ |dead-url=yes }}</ref><ref>http://galaxylollywood.com/2015/07/31/ho-mann-jahaan-delayed-to-not-release-on-eid-ul-adha-15/</ref> |- | 2016 | ''ਦੋਬਾਰਾ ਫਿਰ ਸੇ '' | TBA | Filming<ref>http://www.hipinpakistan.com/news/1147730</ref><ref>http://www.dawn.com/news/1204650</ref><ref>http://www.pakistantoday.com.pk/2015/08/29/entertainment/mehreen-jabbars-dobara-phir-se-releasing-in-2016/</ref><ref>http://www.dawn.com/news/1203619/</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.brandsynario.com/mehreen-jabbars-movie-dobara-phir-se-to-release-in-2016/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2015-11-27 |archive-date=2015-08-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150829221636/http://www.brandsynario.com/mehreen-jabbars-movie-dobara-phir-se-to-release-in-2016/ |dead-url=yes }}</ref> |- | 2017 | ''ਫਰੀਡਮ ਸਾਊਂਡ'' | David | Film on Hold<ref>http://reviewit.pk/pakistani-film-freedom-sound-starring-adeel-hussein-trailer/</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.desifreetv.com/news/freedom-sound-upcoming-lollywood-movie-trailer/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2015-11-27 |archive-date=2016-02-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160223090706/http://www.desifreetv.com/news/freedom-sound-upcoming-lollywood-movie-trailer/ |dead-url=yes }}</ref> |} == ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਨਾਮਜਦਗੀਆਂ == {| style="margin-bottom: 10px;" class="wikitable" ! ਸਾਲ ! ਡਰਾਮਾ/ਫਿਲਮ ! ਅਵਾਰਡ ! ਸ਼੍ਰੇਣੀ ! ਨਤੀਜਾ<br> ! Ref. |- | 2011 | ''ਦਾਮ'' | ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੀਡੀਆ ਅਵਾਰਡਸ | Best New Male Actor |<ref name="paklinks.com">http://www.paklinks.com/gs/showbiz-pakistan/535977-pakistani-media-awards-2011-nominees-vote.html</ref> |- | 2011 | ''ਮੇਰਾ ਨਸੀਬ''<br> | ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੀਡੀਆ ਅਵਾਰਡਸ | Best New Male Actor |<ref name="paklinks.com"/> |- | 2011 | ''ਮੇਰਾ ਨਸੀਬ'' | ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੀਡੀਆ ਅਵਾਰਡਸ | Best Supporting Actor |<ref name="paklinks.com"/> |- | 2015 | ''ਮੋਹੱਬਤ ਸੁਬਹ ਕਾ ਸਿਤਾਰਾ ਹੈ'' | ਹਮ ਅਵਾਰਡਸ | Best Actor Popular |<ref><cite class="citation news">[http://www.thenewsteller.com/showbiz/third-hum-tv-awards-show-nominations-winners/12477/ "Third Hum TV Awards show Nominations & Winners"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150909215830/http://www.thenewsteller.com/showbiz/third-hum-tv-awards-show-nominations-winners/12477/ |date=2015-09-09 }}. </cite></ref> |- | 2015 | ''ਮੋਹੱਬਤ ਸੁਬਹ ਕਾ ਸਿਤਾਰਾ ਹੈ'' | ਹਮ ਅਵਾਰਡਸ | Best Actor Jury |<ref>{{Cite web |url=http://www.pakium.com/2015/04/02/and-the-nominees-for-3rd-hum-awards-are |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2015-11-27 |archive-date=2015-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924080850/http://www.pakium.com/2015/04/02/and-the-nominees-for-3rd-hum-awards-are |dead-url=yes }}</ref><ref>http://www.dawn.com/news/1175086</ref> |} == ਹਵਾਲੇ == <div data-template-mapping="{&quot;targetname&quot;:&quot;Reflist&quot;}" class="reflist " style=" list-style-type: decimal;"> <references></references></div> [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਿਤ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਏਸ਼ੀਆਈ ਮਹੀਨਾ]] k2jsqtf6lyb2wao6ruf5u073a586gd7 0 75228 611843 525050 2022-08-24T01:41:53Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Asiad infobox | Name = 12ਵੀਂ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ਿਆਈ ਖੇਡਾਂ | Logo = 2016 South Asian Games Logo.png | Size = 260px | Host city = [[ਗੁਹਾਟੀ]] ਅਤੇ [[ਸ਼ਿਲਾਂਗ]] | Optional caption = | Nations participating = 8 | Athletes participating = 2,672 | Events = 226 in 22 [[ਖੇਡਾਂ]] | Opening ceremony = 5 ਫ਼ਰਵਰੀ <small>(ਗੁਹਾਟੀ)</small> <br> 6 ਫ਼ਰਵਰੀ <small>(ਸ਼ਿਲਾਂਗ)</small> | Closing ceremony = 16 ਫ਼ਰਵਰੀ | Officially opened by = [[ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ]]| Stadium = [[ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਅਥਲੈਟਿਕਸ ਸਟੇਡੀਅਮ, ਗੁਹਾਟੀ]]<br>[[ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਸਟੇਡੀਅਮ, ਸ਼ਿਲਾਂਗ]] | Motto = "ਅਮਨ, ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਖੇਡੋ" | Most Successful Nation = }} '''2016 ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ''' ਮਿਤੀ 5 ਫ਼ਰਵਰੀ ਤੋਂ 16 ਫ਼ਰਵਰੀ 2016 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ [[ਗੁਹਾਟੀ]]<ref>{{cite news |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |title=South Asian Games to held from Feb 5-16 in Guwahati, Shillong |url=http://zeenews.india.com/sports/others/south-asian-games-to-held-from-feb-6-16-in-guwahati-shillong_1814375.html |newspaper=Zee News |date=25 October 2015 |access-date=29 December 2015 |archive-date=3 ਜਨਵਰੀ 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160103230903/http://zeenews.india.com/sports/others/south-asian-games-to-held-from-feb-6-16-in-guwahati-shillong_1814375.html |dead-url=yes }}</ref> ਅਤੇ [[ਸ਼ਿਲਾਂਗ]] ਵਿਖੇ ਹੋਈਆ। 22 ਖੇਡਾਂ ਦੇ 226 ਈਵੈਂਟ ਵਿੱਚ 2,672 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀ [[ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ]] ਨੇ ਮਿਤੀ 5 ਫ਼ਰਵਰੀ 2016 ਨੂੰ ਕੀਤਾ। ਇਹਨਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਦੇਸ਼ [[ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ]], [[ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼]], [[ਭੂਟਾਨ]], [[ਭਾਰਤ]], [[ਮਾਲਦੀਵ]], [[ਨੇਪਾਲ]], [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]] ਅਤੇ [[ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ]] ਹਨ। ==ਤਗਮਾ ਸੂਚੀ== {{legend|#ccccff|ਮਹਿਮਾਨ ਦੇਸ਼|border=solid 1px #AAAAAA}} {| {{RankedMedalTable|class=wikitable sortable}} |-style="background:#ccccff" |1|| align=left|{{flag|ਭਾਰਤ}} ||188||90||30||308 |- |2||align=left|{{flag|ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ}}||25||63||98||186 |- |3||align=left|{{flag|ਪਾਕਿਸਤਾਨ}}||12||37||57||106 |- |4||align=left|{{flag|ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ}}||7||9||19||35 |- |5||align=left|{{flag|ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼}}||4||15||56||75 |- |6||align=left|{{flag|ਨੇਪਾਲ}}||3||23||34||60 |- |7||align=left|{{flag|ਮਾਲਦੀਵ}}||0||2||1||3 |- |8||align=left|{{flag|ਭੂਟਾਨ}}||0||1||15||16 |- ! colspan=2|ਕੁਲ !!239 !!239 !!310 !!788 |} {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em;" width=70% |- !ਫ਼ਰਵਰੀ 2016 !width=35|5th<br />ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ !width=35|6th<br />ਸ਼ਨੀਵਾਰ !width=35|7th<br />ਐਤਵਾਰ !width=35|8th<br />ਸੋਮਵਾਰ !width=35|9th<br />ਮੰਗਲਵਾਰ !width=35|10th<br />ਬੁੱਧਵਾਰ !width=35|11th<br />ਵੀਰਵਾਰ !width=35|12th<br />ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ !width=35|13th<br />ਸ਼ਨੀਵਾਰ !width=35|14th<br />ਐਤਵਾਰ !width=35|15th<br />ਸੋਮਵਾਰ !width=35|16th<br />ਮੰਗਲਵਾਰ !ਸੋਨ<br />ਤਗਮਾ |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Archery pictogram.svg|17px]] [[ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ]] <!-- 5 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 6 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 7 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 8 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 9 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''8''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Athletics_pictogram.svg|17px]] [[ਅਥਲੈਟਿਕਸ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| style="background-color:#ffcc00;"|10 <!-- 10 -->| style="background-color:#ffcc00;"|13 <!-- 11 -->|style="background-color:#ffcc00;"|12 <!-- 12 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''37''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Badminton_pictogram.svg|17px]] [[ਬੈਡਮਿੰਟਨ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 7 -->|style="background-color:#ffcc00;"|1 <!-- 8 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 9 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 10 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''4''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Basketball_pictogram.svg|17px]] [[ਬਾਸਕਟਬਾਲ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| <!-- 10 -->| <!-- 11 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 12 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 13 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 14 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 15 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 16 -->| |'''2''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Boxing_pictogram.svg|17px]] [[ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->|style="background-color:#ffcc00;"|1 <!-- 14 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 15 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 16 -->|style="background-color:#ffcc00;"| |'''0''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Cycling (road) pictogram.svg|17px]] [[ਸਾਈਕਲ ਦੌੜ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 7 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 8 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 9 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''8''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Field_hockey_pictogram.svg|17px]] [[ਹਾਕੀ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 8 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 9 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 10 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 11 -->|style="background-color:#ffcc00;"|1 <!-- 12 -->|style="background-color:#ffcc00;"|1 <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''2''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Football_pictogram.svg|17px]] [[ਫ਼ੁੱਟਬਾਲ]] <!-- 5 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 6 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 7 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 8 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 9 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 10 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 11 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 12 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 13 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 14 -->| <!-- 15 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 16 -->| |'''2''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Handball_pictogram.svg|17px]] [[ਹੈਂਡਬਾਲ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| <!-- 10 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 11 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 12 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 13 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 14 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 15 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 16 -->| |'''2''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Judo_pictogram.svg|17px]] [[ਜੂਡੋ (ਖੇਡ)|ਜੂਡੋ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->|style="background-color:#ffcc00;"|6 <!-- 16 -->|style="background-color:#ffcc00;"|6 |'''12''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Kabaddi pictogram.svg|17px]] [[ਕਬੱਡੀ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| <!-- 10 -->| <!-- 11 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 12 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 13 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 14 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 15 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 16 -->| |'''2''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Athletics pictogram.svg|17px]] [[ਖੋ-ਖੋ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 7 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 8 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 9 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''2''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Shooting_pictogram.svg|17px]] [[ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| <!-- 10 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 11 -->|style="background-color:#ffcc00;"|3 <!-- 12 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 13 -->|style="background-color:#ffcc00;"|3 <!-- 14 -->|style="background-color:#ffcc00;"|1 <!-- 15 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 16 -->| |'''13''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Squash pictogram.svg|17px]] [[ਸਕੁਐਸ਼ (ਖੇਡ)|ਸਕੁਐਸ਼]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 7 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 8 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 9 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 10 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''4''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Swimming_pictogram.svg|17px]] [[ਤੈਰਾਕੀ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->|style="background-color:#ffcc00;"|8 <!-- 7 -->|style="background-color:#ffcc00;"|7 <!-- 8 -->|style="background-color:#ffcc00;"|7 <!-- 9 -->|style="background-color:#ffcc00;"|8 <!-- 10 -->|style="background-color:#ffcc00;"|8 <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''38''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Table_tennis_pictogram.svg|17px]] [[ਟੇਬਲ ਟੈਨਿਸ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 7 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 8 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 9 -->|style="background-color:#ffcc00;"|1 <!-- 10 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''7''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Taekwondo_pictogram.svg|17px]] [[ਤਾਇਕਵੋਂਦੋ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 14 -->|style="background-color:#ffcc00;"|5 <!-- 15 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 16 -->| |'''13''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Tennis_pictogram.svg|17px]] [[ਟੈਨਿਸ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 8 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 9 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 10 -->|style="background-color:#ffcc00;"|3 <!-- 11 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''5''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Triathlon_pictogram.svg|17px]] [[ਟ੍ਰਾਥਲਨ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->| <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 14 -->|style="background-color:#ffcc00;"|1 <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''3''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Volleyball_(indoor)_pictogram.svg|17px]] [[ਵਾਲੀਬਾਲ]] <!-- 5 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 6 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 7 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 8 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!-- 9 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''2''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Weightlifting_pictogram.svg|17px]] [[ਵੇਟਲਿਫਟਿੰਗ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 7 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 8 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 9 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''0''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Wrestling_pictogram.svg|17px]] [[ਕੁਸ਼ਤੀ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->|style="background-color:#ffcc00;"|5 <!-- 7 -->|style="background-color:#ffcc00;"|5 <!-- 8 -->|style="background-color:#ffcc00;"|6 <!-- 9 -->| <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''16''' |- style="text-align:center;line-height:0.7em;" | style="text-align:left;" |[[File:Wushu pictogram.svg|17px]] [[ਵੁਸ਼ੂ]] <!-- 5 -->| <!-- 6 -->|style="background-color:#ffcc00;"|1 <!-- 7 -->|style="background-color:#ffcc00;"|2 <!-- 8 -->|style="background-color:#ffcc00;"|3 <!-- 9 -->|style="background-color:#ffcc00;"|4 <!-- 10 -->|style="background-color:#ffcc00;"|5 <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| |'''0''' |- | style="text-align:left;" |[[File:Blank.png|17px]] ਸਮਾਰੋਹ <!-- 5 -->| style="background-color:#00cc33;text-align:center;" |'''ਉਦਘਾਟਨੀ ਸਮਾਰੋਹ''' <!-- 6 -->| style="background-color:#00cc33;text-align:center;" |'''ਉਦਘਾਟਨੀ ਸਮਾਰੋਹ''' <!-- 7 -->| <!-- 8 -->| <!-- 9 -->| <!-- 10 -->| <!-- 11 -->| <!-- 12 -->| <!-- 13 -->| <!-- 14 -->| <!-- 15 -->| <!-- 16 -->| style="background-color:#ee3333;text-align:center;" |'''ਸਮਾਪਤੀ ਸਮਾਰੋਹ''' | |- !ਕੁਲ ਸੋਨ ਤਗਮੇ !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 |- !ਸੰਚਤ ਕੁਲ !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 !! 0 |- !ਫ਼ਰਵਰੀ 2016 !width=35|5th<br />ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ !width=35|6th<br />ਸ਼ਨੀਵਾਰ !width=35|7th<br />ਐਤਵਾਰ !width=35|8th<br />ਸੋਮਵਾਰ !width=35|9th<br />ਮੰਗਲਵਾਰ !width=35|10th<br />ਬੁੱਧਵਾਰ !width=35|11th<br />ਵੀਰਵਾਰ !width=35|12th<br />ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ !width=35|13th<br />ਸ਼ਨੀਵਾਰ !width=35|14th<br />ਐਤਵਾਰ !width=35|15th<br />ਸੋਮਵਾਰ !width=35|16th<br />ਮੰਗਲਵਾਰ !ਸੋਨ<br />ਤਗਮਾ |} <div align="center"> {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; position:relative;" width=35% |- | style="background-color:#3399ff;text-align:center;" |●&ensp;||ਈਵੈਂਟ ਮੁਕਾਬਲਾ | style="background-color:#ffcc00;text-align:center;" |'''1'''||ਈਵੈਂਟ ਫਾਈਨਲ |} ==ਹਵਾਲੇ== {{ਹਵਾਲੇ}} {{ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ਿਆਈ ਖੇਡਾਂ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਏਸ਼ੀਆ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਖੇਡਾਂ]] j5wymityxst9dh9qn7j28k7k4vi4zrk 0 91406 611868 595896 2022-08-24T04:37:30Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name=ਅਦਿਤੀ ਗੁਪਤਾ |image=Mukti Mohan Additi Gupta ZND crop1.jpg |caption=ਜ਼ਰਾ ਨਚਕੇ ਦਿਖਾ ਵਿੱਚ ਅਦਿਤੀ ਗੁਪਤਾ | birth_date = | nationality = ਭਾਰਤੀ | occupation = ਅਦਾਕਾਰ | known_for = | spouses = {{Marriage|ਕਬੀਰ ਚੋਪੜਾ|ਅਕਤੂਬਰ 2018}} | yearsactive = 2008–ਵਰਤਮਾਨ | relatives = [[ਮੇਘਾ ਗੁਪਤਾ]] (ਭੈਣ) [[ਅਮਰਪਾਲੀ ਗੁਪਤਾ]] (ਭੈਣ) }} '''ਅਦਿਤੀ ਗੁਪਤਾ''' ਦਾ (२१ ਅਪ੍ਰੈਲ १९८८,) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਹੈ। ਅਦਿਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਭਿਨੇ ਕੈਰੀਅਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਲਾਜੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨਾਲ 'ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਮੇਨ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ' ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਰਾਹੀਂ ਹਰਸ਼ਦ ਚੋਪੜਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ १९ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਘਰ ਪੂਨਾ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਫੈਸ਼ਨ ਡਿਜ਼ਾਇਨਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਪਰੰਤੂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹੇਰ ਫੇਰ ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਬੁਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। ਉਹ 'ਕਬੂਲ ਹੈ' ਵਿੱਚ ਸਨਮ ਇਬਰਾਹਿਮ/ਖਾਨ ਬੇਗਮ, 'ਬਦਲਤੇ ਰਿਸ਼ਤੋਂ ਕੀ ਦਾਸਤਾਨ' ਵਿੱਚ ਨੰਦਿਨੀ ਤਿਵਾਰੀ, 'ਪਰਦੇਸ ਮੈਂ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ' ਵਿੱਚ ਸੰਜਨਾ, 'ਕਾਲ ਭੈਰਵ ਰਹੱਸਿਆ ਸੀਜ਼ਨ 2' ਵਿੱਚ ਅਰਚਨਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। == ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਅਦਿਤੀ ਦਾ ਜਨਮ 21 ਅਪ੍ਰੈਲ 1988 ਨੂੰ ਭੋਪਾਲ 'ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਦਾਕਾਰਾ ਮੇਘਾ ਗੁਪਤਾ ਅਤੇ ਆਮਰਪਾਲੀ ਗੁਪਤਾ ਉਸ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਹਨ। ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਕਬੀਰ ਚੋਪੜਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ।<ref>{{cite news |title=Ishqbaaaz actor Additi Gupta is a vision in ivory as she marries Kabir Chopra. See pics, videos |url=https://www.hindustantimes.com/bollywood/ishqbaaaz-actor-additi-gupta-is-a-vision-in-ivory-as-she-marries-kabir-chopra-see-pics-videos/story-0dBQvlJKfdaq8V9SxMMV9O.html |access-date=31 January 2021 |work=Hindustan Times |date=13 December 2018 |language=en}}</ref> == ਕਰੀਅਰ == ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਗੁਪਤਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭੂਮਿਕਾ ਏਕਤਾ ਕਪੂਰ ਦੇ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ 'ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਮੇਂ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ' ਵਿੱਚ ਹੀਰ ਮਾਨ ਵਜੋਂ ਸੀ।<ref>{{cite news |last1=Maheshwri |first1=Neha |title=Additi Gupta finds love - Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Additi-Gupta-finds-love/articleshow/14097150.cms?referral=PM |access-date=29 February 2020 |work=The Times of India |date=14 June 2012 |language=en}}</ref> ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਲੀਡ ਰੋਲ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਰਬੋਤਮ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਇੰਡੀਅਨ ਟੈਲੀ ਅਵਾਰਡ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ, ਪਰ 2010 ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ।<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Additi-Gupta-returns-with-Zee-TVs-next/articleshow/16953603.cms|title=Additi Gupta returns with Zee TV's next?|website=The Times of India|language=en|access-date=19 September 2019}}</ref> 'ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਮੇਂ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 'ਜ਼ਰਾ ਨੱਚਕੇ ਦਿਖਾ' ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦੀ ਟੀਮ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਅਪਵਾਦ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।<ref>{{cite web |author=Shekhar Hooli |url=http://entertainment.oneindia.in/television/news/2010/additi-hectic-journey-100410.html |title=Additi Gupta back again on Zara Nachke Dikha |publisher=Entertainment.oneindia.in |date=10 April 2010 |access-date=6 June 2012 |archive-date=23 ਅਕਤੂਬਰ 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121023012209/http://entertainment.oneindia.in/television/news/2010/additi-hectic-journey-100410.html |dead-url=yes }}</ref> ਗੁਲ ਖਾਨ ਨੇ 2014 ਤੋਂ ਜ਼ੀ ਟੀਵੀ ਦੁਆਰਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਟੀਵੀ ਸੋਪ, 'ਕਬੂਲ ਹੈ' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਈਨ ਕੀਤਾ। 'ਕਬੂਲ ਹੈ' ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ ਸਮੇਟਿਆ ਗਿਆ।<ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Additi-Gupta-is-enjoying-playing-a-witch/articleshow/46735748.cms |title=Additi Gupta is enjoying playing a witch}}</ref> [[File:Mukti Mohan Additi Gupta ZND.jpg|thumb]] ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਗੁਪਤਾ ਨੂੰ ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ ਦੇ ਡਰਾਮੇ 'ਪਰਦੇਸ ਮੈਂ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ' ਵਿੱਚ ਸੰਜਨਾ ਸਿੰਘਲ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ 1997 ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਪਰਦੇਸ' ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਸੀ।<ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Grey-shades-of-small-screen-hotties/articleshow/46550078.cms |title=Grey shades of small screen hotties}}</ref> ਰਚਨਾਤਮਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਸ ਨੇ ਪੰਜ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਇਸ਼ਕਬਾਜ਼ ਵੀ ਉਸੇ ਚੈਨਲ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਰਾਗਿਨੀ ਸਪਸ਼ ਮਲਹੋਤਰਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ।<ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Additi-Gupta-I-will-be-partying-in-Dubai-on-New-Years-Eve/articleshow/45685328.cms |title=Additi Gupta: I will be partying in Dubai on New Year's Eve}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.abplive.in/television/additi-guptas-look-for-pardes-mein-hai-mera-dil-revealed-439463|title=Additi Gupta's LOOK for Pardes Mein Hai Mera Dil REVEALED|last=Bureau|first=ABP News|access-date=18 July 2017|language=en|archive-date=10 ਅਗਸਤ 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170810052535/http://www.abplive.in/television/additi-guptas-look-for-pardes-mein-hai-mera-dil-revealed-439463|dead-url=yes}}</ref> ਉਸ ਨੇ ਅੰਕਿਤ ਰਾਜ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ।<ref>{{Cite news|url=https://www.filmibeat.com/television/news/2017/additi-gupta-quits-pardes-mein-hai-mera-dil-255798.html|title=SHOCKING! Additi Gupta Quits Pardes Mein Hai Mera Dil!|date=6 March 2017|work=filmibeat.com|access-date=18 July 2017|language=en}}</ref> ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਸਟਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਾਲ ਭੈਰਵ ਰਹੱਸ 2 ਵਿੱਚ ਗੌਤਮ ਰੋਡੇ ਦੇ ਨਾਲ ਅਰਚਨਾ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।<ref>{{Cite news|url=http://www.abplive.in/television/pardes-mein-hai-mera-dil-ohhh-no-additi-gupta-quits-the-show-501226|title=PARDES MEIN HAI MERA DIL: OHHH NO! Additi Gupta QUITS the show|last=Desk|first=ABP News Web|access-date=18 July 2017|language=en|archive-date=4 ਜੁਲਾਈ 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170704144722/http://www.abplive.in/television/pardes-mein-hai-mera-dil-ohhh-no-additi-gupta-quits-the-show-501226|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.bollywoodlife.com/news-gossip/ishqbaaz-additi-gupta-enters-the-show-to-separate-shivaay-and-anika/|title=Ishqbaaz: Additi Gupta enters the show to separate Shivaay and Anika|last=Mahesh|first=Shweta|access-date=18 July 2017|language=en-US}}</ref> 2020 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਗੁਪਤਾ ਨੂੰ ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ ਦੀ ਅਨੁਪਮਾ ਵਿੱਚ ਕਾਵਿਆ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਕਾਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite web|title=Additi Gupta joins cast of ''Anupamaa''|url=https://www.outlookindia.com/newsscroll/additi-gupta-joins-cast-of-anupamaa/1757213|website=Outlook India}}</ref> ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਲੌਕਡਾਊਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੂਨ 2020 ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੇ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਦੀ ਥਾਂ ਡੈਬਿਊ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਵੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਮਦਾਲਸਾ ਸ਼ਰਮਾ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਨੇ ਲੈ ਲਈ ਅਤੇ ਗੁਪਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੂਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੀਨਾਂ ਨੂੰ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਦੁਆਰਾ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੂਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।<ref>{{Cite web|title=Ishqbaaaz actor Additi Gupta tests coronavirus-positive: 'Chose to quarantine myself at home'|url=https://www.hindustantimes.com/tv/ishqbaaaz-actor-additi-gupta-tests-coronavirus-positive-chose-to-quarantine-myself-at-home/story-LKBPVKdIS4coZ4d8BzxwZP.html|website=Hindustan Times|date=July 2020}}</ref> ਦਸੰਬਰ 2021 ਤੋਂ, ਗੁਪਤਾ 'ਧੜਕਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੀ' ਵਿੱਚ ਡਾ. ਦੀਪਿਕਾ ਸਿਨਹਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== {{reflist|}} ==ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ== {{Commons category}} * {{IMDb name|3817232|Additi Gupta}} * {{Instagram|additigupta |Additi Gupta }} * [http://timesofindia.indiatimes.com/topic/Additi-Gupta Additi Gupta] at ''[[The Times of India]]'' [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀਆਂ]] gus3abviipa6w57zt6pfx59p436czis 0 104000 611851 611570 2022-08-24T03:00:52Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=ਅਦਿਤਿ ਗੁਪਤਾ|image=Mukti Mohan Additi Gupta ZND crop1.jpg|caption=Gupta in 2012|residence=[[Mumbai]], [[Maharashtra]], India|nationality=[[India]]|occupation=Actress|years active=2008{{ndash}}present|yearsactive=2008{{ndash}}present|known for=[[Kis Desh Mein Hai Meraa Dil]], [[Sanjog Se Bani Sangini]], [[Zindagi Kahe Smile Please]], [[Badalte Rishton Ki Dastaan]], [[Qubool Hai]], [[Ishqbaaz]]|known_for=[[Kis Desh Mein Hai Meraa Dil]], [[Sanjog Se Bani Sangini]], [[Zindagi Kahe Smile Please]], [[Badalte Rishton Ki Dastaan]], [[Qubool Hai]], [[Ishqbaaz]]}}'''ਅਦਿਤਿ ਗੁਪਤਾ''' (ਅਦੀਤੀ ਗੁਪਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਛਪਿਆ ਹੋਇਆ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ, ਮਾਡਲ ਅਤੇ ਫੈਸ਼ਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਹੈ, ਜੋ ਮਸ਼ਹੂਰ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਲੜੀ[[ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਮੇ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ]] ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ ਚੈਨਲ ਉੱਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।<ref>{{Cite web |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-14/tv/32216780_1_additi-gupta-kis-des-harshad-chopra |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2018-02-27 |archive-date=2014-01-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140110110838/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-14/tv/32216780_1_additi-gupta-kis-des-harshad-chopra |dead-url=yes }}</ref> ਉਹ ਜ਼ੀ ਟੀ.ਵੀ. ਦੀ ਲੜੀ [[ਕਬੂਲ ਹੈ]] ਦੀ ਇੱਕ ਡੈਣ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਹ [[ਪ੍ਰਦੇਸ ਮੇਂ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ]] ਅਤੇ ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ ਦੇ [[ਇਸ਼ਕਬਾਜ]] ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨਿਗਾਸੀ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/additi-gupta-to-enter-ishqbaaz/articleshow/58962595.cms|title=Additi Gupta to enter 'Ishqbaaz' - Times of India|work=The Times of India|access-date=2017-07-18}}</ref> == ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ == ਗੁਪਤਾ ਦਾ ਜਨਮ 21 ਅਪ੍ਰੈਲ 1988 ਨੂੰ ਭੋਪਾਲ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੇਦ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਗੁਪਤਾ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="AG">{{Cite news |last=Pandey |first=Sandeep |date=21 April 2022 |title=Happy Birthday Aditi Gupta: On her 34th birthday take a look at some unheard things related to the actress |url=https://www.enavabharat.com/entertainment/today-is-the-34th-birthday-of-aditi-gupta-know-the-unheard-things-related-to-her-539917/ |work=Navabharat |access-date=21 April 2022}}</ref> ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ [[ਮੇਘਾ ਗੁਪਤਾ]] ਵੀ ਇੱਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਦਾਕਾਰਾ ਹੈ।<ref>{{cite news |last1=Mahale |first1=Sneha |title=For the large hearted |url=https://www.hindustantimes.com/india/for-the-large-hearted/story-KU90JoF49cpCoRNOhaoOoI.html |access-date=10 April 2022 |work=Hindustan Times |date=7 March 2010 |language=en}}</ref> == ਕਰੀਅਰ == ਗੁਪਤਾ ਆਪਣੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਮੇ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ ਚੈਨਲ ਉੱਤੇ ਵਿੱਚ ਹਰੀਸ਼ਦ ਚੋਪੜਾ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ।<ref>{{Cite web |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-10-25/tv/34729100_1_additi-gupta-rizwan-bachav-tinsel-town |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2018-02-27 |archive-date=2013-11-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131103233313/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-10-25/tv/34729100_1_additi-gupta-rizwan-bachav-tinsel-town |dead-url=yes }}</ref> ਉਸਨੇ ਸਟਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਅਵਾਰਡ, ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ ਦੇ ਰੰਗ ਦਿ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਦੀਵਾਲੀ ਰਿਸ਼ਟਟਨ ਕੀ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਜ਼ਰਾ ਨਚਕੇ ਦਿਖਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਟੀਮ ਜਿੱਤ ਗਈ।<ref>{{Cite web|url=http://entertainment.oneindia.in/television/news/2010/additi-hectic-journey-100410.html|title=Additi Gupta back again on Zara Nachke Dikha|last=Shekhar Hooli|date=2010-04-10|publisher=Entertainment.oneindia.in|access-date=2012-06-06|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023012209/http://entertainment.oneindia.in/television/news/2010/additi-hectic-journey-100410.html|dead-url=yes}}</ref>  ਅਦੀਤੀ ਨੇ 2014 ਤੋਂ ਸੀਰੀਅਲ ਕਿਊਬੂਲ ਹੈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।<ref>{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Additi-Gupta-is-enjoying-playing-a-witch/articleshow/46735748.cms|title=Additi Gupta is enjoying playing a witch}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Grey-shades-of-small-screen-hotties/articleshow/46550078.cms|title=Grey shades of small screen hotties}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Additi-Gupta-I-will-be-partying-in-Dubai-on-New-Years-Eve/articleshow/45685328.cms|title=Additi Gupta: I will be partying in Dubai on New Year's Eve}}</ref>  2016 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਸੰਜਨਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।<ref>{{Cite news|url=http://www.abplive.in/television/additi-guptas-look-for-pardes-mein-hai-mera-dil-revealed-439463|title=Additi Gupta's LOOK for Pardes Mein Hai Mera Dil REVEALED|last=Bureau|first=ABP News|access-date=2017-07-18|language=en|archive-date=2017-08-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20170810052535/http://www.abplive.in/television/additi-guptas-look-for-pardes-mein-hai-mera-dil-revealed-439463|dead-url=yes}}</ref> ਪਰ 2017 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਰਚਨਾਤਮਕ ਮਸਲਿਆਂ ਕਾਰਨ, ਉਹ ਸ਼ੋਅ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ  ਦਿੱਤਾ।<ref>{{Cite news|url=https://www.filmibeat.com/television/news/2017/additi-gupta-quits-pardes-mein-hai-mera-dil-255798.html|title=SHOCKING! Additi Gupta Quits Pardes Mein Hai Mera Dil!|date=2017-03-06|work=www.filmibeat.com|access-date=2017-07-18|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.abplive.in/television/pardes-mein-hai-mera-dil-ohhh-no-additi-gupta-quits-the-show-501226|title=PARDES MEIN HAI MERA DIL: OHHH NO! Additi Gupta QUITS the show|last=Desk|first=ABP News Web|access-date=2017-07-18|language=en|archive-date=2017-07-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170704144722/http://www.abplive.in/television/pardes-mein-hai-mera-dil-ohhh-no-additi-gupta-quits-the-show-501226|dead-url=yes}}</ref>  ਉਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਕੰਮ ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀਰੀਜ਼ ਇਸ਼ਕਬਾਜ ਸੀ।<ref>{{Cite news|url=http://www.bollywoodlife.com/news-gossip/ishqbaaz-additi-gupta-enters-the-show-to-separate-shivaay-and-anika/|title=Ishqbaaz: Additi Gupta enters the show to separate Shivaay and Anika|last=Mahesh|first=Shweta|access-date=2017-07-18|language=en-US}}</ref>{{citation needed|date=May 2012}} ਉਸਨੇ ਅੰਕਿਤ ਰਾਜ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਐਂਟਰੀ ਕੀਤੀ। ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਸਟਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਾਲ ਭੈਰਵ ਰਹਸਯ 2 ਵਿੱਚ ਗੌਤਮ ਰੋਡੇ ਦੇ ਨਾਲ ਅਰਚਨਾ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।<ref>{{cite news |title=PARDES MEIN HAI MERA DIL: OHHH NO! Additi Gupta QUITS the show |url=https://news.abplive.com/entertainment/television/pardes-mein-hai-mera-dil-ohhh-no-additi-gupta-quits-the-show-501226 |access-date=10 April 2022 |work=ABP News |date=6 March 2017 |language=en}}</ref> ਗੁਪਤਾ ਨੇ 2021 ਤੋਂ 2022 ਤੱਕ 'ਧੜਕਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੀ' ਵਿੱਚ ਡਾ. ਦੀਪਿਕਾ ਸਿਨਹਾ ਸਰਦੇਸਾਈ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।<ref>{{cite news |title=Television show 'Dhadkan Zindaggi Kii' to go off air |url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/television-show-dhadkan-zindaggi-kii-to-go-off-air/articleshow/89996773.cms |access-date=29 July 2022 |work=The Times of India |date=4 March 2022}}</ref> ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਮਿਲੀ।<ref>{{cite web |last=Deshpande |first=Rasika |date=7 December 2021 |title=Dhadkan Zindaggi Kii First Episode Review: Additi Gupta makes a perfect TV comeback |url=https://www.pinkvilla.com/tv/news-gossip/dhadkan-zindaggi-kii-first-episode-review-additi-gupta-makes-perfect-tv-comeback-960198 |publisher=[[Pinkvilla]] |access-date=19 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220129132924/https://www.pinkvilla.com/tv/news-gossip/dhadkan-zindaggi-kii-first-episode-review-additi-gupta-makes-perfect-tv-comeback-960198 |archive-date=29 January 2022 |url-status=live}}</ref> == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਸਤੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਬੁਆਏਫ੍ਰੈਂਡ ਕਬੀਰ ਚੋਪੜਾ ਨਾਲ ਮੰਗਣੀ ਕਰਵਾਈ ਸੀ।<ref>{{cite news |title='Ishqbaaz' actress Additi Gupta gets engaged in a hush-hush ceremony and guess who her fiancé is!|url=https://www.dnaindia.com/television/report-ishqbaaz-actress-additi-gupta-gets-engaged-in-a-hush-hush-ceremony-and-guess-who-her-fianc-is-2658633/amp |work=DNA India |date=3 September 2018 |access-date=29 July 2022}}</ref> ਉਸ ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਚੋਪੜਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ।<ref>{{cite news |title=Ishqbaaaz actor Additi Gupta is a vision in ivory as she marries Kabir Chopra. See pics, videos |url=https://www.hindustantimes.com/bollywood/ishqbaaaz-actor-additi-gupta-is-a-vision-in-ivory-as-she-marries-kabir-chopra-see-pics-videos/story-0dBQvlJKfdaq8V9SxMMV9O.html |access-date=29 July 2022 |work=Hindustan Times |date=13 December 2018 |language=en}}</ref> == ਟੈਲੀਵਿਜਨ == {| class="wikitable sortable" style="margin-bottom: 10px;" !ਸਾਲ ! ਸ਼ੋਅ ! ਭੂਮਿਕਾ ! ਨੇਟਵਰਕ |- | 2008–2010 | ''[[ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਮੇ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ]]'' | ਹੀਰ ਮਾਨ / ਜੁਨੇਜਾ | [[ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ]] |- | 2010 |''ਜ਼ਰਾ ਨੱਚ ਕੇ ਵਿਖਾ'' | ਉਮੀਦਵਾਰ | [[ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ]] |- | 2010–2011 |''ਸੰਜੋਗ ਸੇ ਬਣੀ ਸੰਗਣੀ'' | ਪ੍ਰਾਇਯਾਮਾਡਾ / ਪਿਹੂ | [[ਜ਼ੀ ਟੀਵੀ]] |- | 2011–2012 |''ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਹੇ ਸਮਾਇਲ ਪਲੀਜ਼'' | ਹਾਰਮਨੀ ਮੋਦੀ | Life OK |- | 2012 |''ਪੁਨਰ ਵਿਵਾਹ'' | ਕੈਮਿਓ ਰੋਲ | [[ਜ਼ੀ ਟੀਵੀ]] |- | 2012 |''ਹਿਟਲਰ ਦੀਦੀ'' | ਕੈਮਿਓ ਰੋਲ | [[ਜ਼ੀ ਟੀਵੀ]] |- | 2013 |''ਬਦਲਤੇ ਰਿਸ਼ਤੋਂ ਕੀ ਦਾਸਤਾਨ'' | ਨੰਦੀਨੀ ਅਸ਼ਟਨਾ / ਕਸ਼ਯਪ | [[ਜ਼ੀ ਟੀਵੀ]] |- | 2013 |''ਯੇ ਹੈ ਆਸ਼ਕੀ'' | ਗੰਗਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਐਪੀਸੋਡਿਕ ਰੋਲ | UTV Bindass |- | 2014–2016 | ''[[ਕਬੂਲ ਹੈ]]'' | ਸਨਮ ਅਹਿਲ ਰਜ਼ਾ ਇਬਰਾਹੀਮ / ਖਾਨ ਬੇਗਮ |[[ਜ਼ੀ ਟੀਵੀ]] |- | 2016 |''[[ਕਾਲਾ ਟੀਕਾ]]'' |ਗੈਸਟ ਭੂਮਿਕਾ |[[ਜ਼ੀ ਟੀਵੀ]] |- | 2016–2017 |''ਪਰਦੇਸ਼ ਮੈਂ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲ'' | ਸੰਜਨਾ |[[ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ]] |- | 2017 |''ਇਸ਼ਕਬਾਜ'' |ਰਾਗਿਨੀ ਮਲਹੋਤਰਾ |[[ਸਟਾਰ ਪਲੱਸ]] |} == ਹਵਾਲੇ == {{reflist|2}} == ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ == * {{IMDb name|3817232|Additi Gupta}} * {{Instagram|additigupta|Additi Gupta}} * [http://timesofindia.indiatimes.com/topic/Additi-Gupta Additi Gupta] collected news and commentary at ''[[ਦ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ|The Times of India]]'' * [http://www.apgap.com/additi-gupta-biodata-and-filmography/ Additi Gupta biography with rare photo collection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180130204325/http://www.apgap.com/additi-gupta-biodata-and-filmography/ |date=2018-01-30 }} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿੰਦੀ ਟੈਲੀਵਿਜਨ ਦੀਆਂ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਦਾਕਾਰਾਵਾਂ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] hd3g7etgwbnaxurahqlw7kgzltid79y 0 124152 611854 525552 2022-08-24T03:13:59Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''ਅਨਾਕਾ ਅਲਾਂਕਮੋਨੀ''' ([[ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ]]: '''Anaka Alankamony;''' ਜਨਮ 10 ਜੁਲਾਈ 1994) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ [[ਸਕੁਐਸ਼ (ਖੇਡ)|ਸਕੁਐਸ਼]] ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ।<ref>[http://www.squashinfo.com/players/2741-anaka-alankamony Squash Info | Anaka Alankamony | Squash]</ref> ਉਸਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਉੱਚ ਰੈਂਕਿੰਗ 59 ਰੱਖੀ ਅਤੇ 2014 ਵਿੱਚ [[ਅਰਜਨ ਅਵਾਰਡ|ਅਰਜੁਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ]] ਕੀਤਾ। == ਸਿੱਖਿਆ == ਉਹ ਸ਼੍ਰੀ ਸਿਵਸੂਬਰਮਨੀਆ ਨਾਦਰ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ ਅਤੇ [https://web.archive.org/web/20091221082344/http://sacredheartchennai.com/ ਸੈਕਰਡ ਹਾਰਟ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਚੇਨਈ ਦੀ] ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ। ਅਨਾਕਾ ਨੇ 2013 ਦੇ ਪਤਝੜ ਵਿੱਚ ਫਿਲਡੇਲਫਿਆ ਵਿੱਚ [[ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ]] ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ, ਉਹ ਮਹਿਲਾ ਸਕੁਐਸ਼ ਟੀਮ 'ਤੇ ਖੇਡਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਕੁਐਸ਼ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਰੈਂਕ ਫਿਸਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।<ref name=":0">{{Cite news|url=http://zeenews.india.com/sports/others/anaka-s-recommendation-for-arjuna-award-raises-serious-questions_793994.html|title=Anaka`s recommendation for Arjuna Award raises serious questions|date=2014-08-13|work=Zee News|access-date=2017-05-13|language=en|archive-date=2015-04-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20150409101317/http://zeenews.india.com/sports/others/anaka-s-recommendation-for-arjuna-award-raises-serious-questions_793994.html|dead-url=yes}}</ref> == ਕਰੀਅਰ == ਅਨਾਕਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਸਿਰਫ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਅੰਡਰ -15 ਸਰਕਟ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/sport/other-sports/triumphs-and-trophies/article3602166.ece|title=Triumphs and trophies|last=Suryanarayan|first=S. R.|date=4 July 2012|work=The Hindu|access-date=28 January 2019|language=en}}</ref> ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ 2009 ਵਿੱਚ [http://www.wispa.net ਡਬਲਯੂ.ਆਈ.ਐਸ.ਪੀ.ਏ.] ਖਿਤਾਬ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ. ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਨਿਕੋਲ ਡੇਵਿਡ ਨੇ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਖ਼ਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/more-sports/Harinder-Pal-Anaka-wins-PSA-WISPA-titles/articleshow/5003837.cms|title=Harinder Pal, Anaka wins PSA, WISPA titles - Times of India|work=The Times of India|access-date=2017-05-13}}</ref> ਡਬਲਯੂ.ਆਈ.ਐਸ.ਪੀ.ਏ. ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ [[ਜੋਸ਼ਨਾ ਚਿਨੱਪਾ]] ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਨਾਕਾ ਦੂਜਾ ਭਾਰਤੀ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://www.sportskeeda.com/player/anaka-alankamony|title=Anaka Alankamony Latest News, Biography, Photos & Stats {{!}} Anaka Alankamony's Family, House Photos & News {{!}} Anaka Alankamony's Squash Records, Achievements {{!}} Sportskeeda.com|website=www.sportskeeda.com|access-date=2017-05-13}}</ref> ਉਸਨੇ 2012 ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਇਹੋ ਖ਼ਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/sports/more-sports/others/Anaka-Alankamony-clinches-her-second-WISPA-title/articleshow/16903020.cms|title=Anaka Alankamony clinches her second WISPA title - Times of India|work=The Times of India|access-date=2017-05-13}}</ref> ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਟਰੀ ਕਲੱਬ ਆਫ ਮਦਰਾਸ ਨਾਰਥਵੈਸਟ ਦੁਆਰਾ ਯੰਗ ਅਚੀਵਰ ਐਵਾਰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।<ref>[http://www.sportskeeda.com/2009/12/02/rising-squash-star-anaka-alankamony/ Rising squash star Anaka Alankamony | SportsKeeda]</ref> 2008 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਜੂਨੀਅਰ ਸਕੁਐਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਚੈਂਪੀਅਨ ਦਾ ਤਾਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਨਾਕਾ ਨੇ [[2010 ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ|ਸਾਲ 2010 ਦੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ]], ਗਵਾਂਗਜ਼ੂ ਵਿਖੇ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਅਤੇ ਟੀਮ [[2014 ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ|ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ]], ਇੰਚੀਓਨ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ (ਟੀਮ) ਜਿੱਤੀ। ਅਨਾਕਾ ਨੇ ਸਕੁਐਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਲਈ [[ਅਰਜਨ ਅਵਾਰਡ|ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ]] 2014 [[ਅਰਜਨ ਅਵਾਰਡ|ਜਿੱਤਿਆ]], ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮਹਿਲਾ ਸਕੁਐਸ਼ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸਕੁਐਸ਼ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਰਕਟ ਵਿੱਚ ਐਵਾਰਡ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਣ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦਾ ਦਰਜਾ 2009 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਉੱਚ 59 ਤੋਂ ਖਿਸਕ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ 2014 ਵਿੱਚ 151 ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।<ref name=":0"/> ਅਨਾਕਾ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਰਕਟ ਤੋਂ ਹਟ ਗਈ ਹੈ। == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [[ਸਕੁਐਸ਼ (ਖੇਡ)|ਸਕੁਐਸ਼]] == ਹਵਾਲੇ == <references /> [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1994]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਖਿਡਾਰੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀ]] 31kc6zofjr9kjfvb0zhwmrmoxe4j9rn 0 126856 611855 588661 2022-08-24T03:23:06Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|URL=[http://www.anujakapur.com www.anujakapur.com]}} '''ਅਨੁਜਾ ਤ੍ਰੇਹਨ ਕਪੂਰ''' (ਜਨਮ 24 ਅਕਤੂਬਰ 1975) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਪਰਾਧੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਅਤੇ [[ਵਕੀਲ]] ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<ref name="INC">{{Cite news|url=http://www.indianewscalling.com/news/38934-anuja-kapur-a-splendid-multi-talented-lady-inspiration-for-young-generations.aspx|title=Anuja Kapur a Splendid & Multi-Talented Lady Inspiration For Young Generations|date=27 April 2016|access-date=23 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160630081909/http://www.indianewscalling.com/news/38934-anuja-kapur-a-splendid-multi-talented-lady-inspiration-for-young-generations.aspx|archive-date=30 June 2016|publisher=India News Calling}}</ref><ref name="TNL">{{Cite news|url=http://thenationleader.com/news/6843-famous-criminal-psychologist-anuja-kapur-honoured-with-the-indian-icon-awards.aspx|title=Famous Indian Psychologist Anuja Kapur honoured with Indian Icon Awards|last=|first=|date=30 June 2015|work=|access-date=23 June 2016|publisher=The Nation Leader|location=|pages=|language=|archive-date=4 ਜੂਨ 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160604024103/http://thenationleader.com/news/6843-famous-criminal-psychologist-anuja-kapur-honoured-with-the-indian-icon-awards.aspx|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.costartup.in/2016/03/08/women-chose-different-2/|title=The Women who chose to be Different!|last=Swapnil|first=Soni|date=8 March 2016|work=|access-date=23 June 2016|publisher=costartup.in|location=|pages=|language=}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.financialexpress.com/india-news/what-actions-are-against-hauz-khas-village-eateries-working-without-nocs-delhi-hc-to-aap/511521/|title=What actions have been taken against Hauz Khas Village eateries working without NOCs? Delhi HC to AAP|last=|first=|date=17 January 2017|work=|access-date=25 January 2017|publisher=financialexpress.com|location=|pages=|language=}}</ref> == ਮੁਡਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ == [[ਦਿੱਲੀ]] ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ, ਭਾਰਤ, ਕਪੂਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਉਭਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ [[ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ|ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ]] ਪਰਿਵਾਰ. ਉਹ [[ਤੀਸ ਹਜ਼ਾਰੀ]], ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕਵੀਨ ਮੈਰੀ ਸਕੂਲ ਗਈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ]] ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ [[ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਤੋਂ [[ਅਪਰਾਧ ਵਿਗਿਆਨ|ਕ੍ਰਿਮੀਨੋਲੋਜੀ]] ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਪੂਰ ਨੇ [[ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਗਿਆਨ|ਐਂਥਰੋਪੋਲੋਜੀ]] ਵਿਭਾਗ, ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ [[ਵਿਧੀ ਵਿਗਿਆਨ|ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਸਾਇੰਸ]] ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕੋਰਸ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ [[ਡਿਪਲੋਮਾ]] ਵਿੱਚ ਪੀੜਤ ਟੋਕੀਆਵਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀੜਤ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਜਪਾਨ ਤੱਕ. ਉਸਨੇ ਸੀਸੀਐਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਐਲਐਲਬੀ ਵੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।<ref name="BN">{{Cite news|url=http://businessnewsthisweek.blogspot.com.ng/2015/03/profile-anuja-kapur-criminal.html|title=Anuja Kapur a Splendid & Multi-Talented Lady Inspiration For Young Generations|last=NEEL|first=ACHARY|date=12 March 2015|work=|access-date=23 June 2016|publisher=Business News This Week|location=|pages=|language=}}</ref> == ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕੈਰੀਅਰ == ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਪੂਰ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੌਂਸਲਰ ਵਜੋਂ, ਦਿੱਲੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਉਹ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਿਯੋਸਰਜ਼ ਐਨਜੀਓ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ।<ref name="HS">{{Cite news|url=http://www.himsatta.com/fullstory.php?&id=5&newsid=4530|title=Profile Mrs. Anuja Kapur - Famous Psychologist and Socialist|last=|first=|date=6 August 2012|work=|access-date=23 June 2016|publisher=himsatta.com|location=|pages=|language=|archive-date=2 ਜੂਨ 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160602090106/http://himsatta.com/fullstory.php?&id=5&newsid=4530|dead-url=yes}}</ref> ਕਪੂਰ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉੱਚ-ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੰਦਰਾਣੀ ਮੁਕੇਰਜੀਆ ਕੇਸ, ਸੋਮਨਾਥ ਭਾਰਤੀ ਕੇਸ, [[ਆਸਾਰਾਮ ਬਾਪੂ]] ਕੇਸ, [[ਸੁਨੰਦਾ ਪੁਸ਼ਕਰ]], [[ਨੋਇਡਾ ਡਬਲ ਕਤਲ ਕੇਸ|2008 ਦੇ ਨੋਇਡਾ ਦੇ ਦੋਹਰੇ ਕਤਲ ਕੇਸ]] "ਆਰੋਸ਼ੀ ਕਤਲ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, [[ਦਿੱਲੀ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ 2012|2012]] 'ਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ [[ਦਿੱਲੀ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ 2012|ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ]] "ਨਿਰਭਯਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੇਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ" ਅਤੇ 2014 ਬਦਾੳਨ ਸਮੂਹਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਦੋਸ਼।<ref name="INB">{{Cite news|url=http://www.indiablooms.com/ibns_new/news-details/N/1731/criminal-psychologist-anuja-kapur-condemns-badaun-case.html|title=Criminal psychologist Anuja Kapur condemns Badaun case|last=|first=|date=|work=|access-date=23 June 2016|publisher=India Blooms News Service|location=|pages=|language=}}</ref> ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਹ ਅਸਧਾਰਨ ਵਿਹਾਰ, ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਬਾਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਤਲਾਕ, ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ, ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਨੈਟਵਰਕਿੰਗ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੇ ਮੁੱਦੇ।<ref name="ITIMES">{{Cite news|url=http://www.indiatimes.com/health/healthyliving/light-therapy-to-treat-depression-242459.html|title=Light Therapy To Treat Depression|last=|first=|date=24 February 2015|work=|access-date=23 June 2016|publisher=India Times|location=|pages=|language=}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/life-style/relationships/man-woman/Can-you-handle-a-failing-relationship/articleshow/51752423.cms|title=Can you handle a failing relationship?|last=Kalpana|first=Sharma|date=9 April 2016|work=|access-date=23 June 2016|publisher=Times of India|location=|pages=|language=}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.indiablooms.com/NewsDetailsPage/2014/newsDetails220314n.php|title=Anuja Kapur speaks on girls' safety|last=|first=|date=|work=|access-date=23 June 2016|publisher=indiablooms.com|location=|pages=|language=}}{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=July 2017}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://corecommunique.com/criminal-psychologist-anuja-kapur-writes-open-letter-pm-modi/|title=Criminal Psychologist Anuja Kapur writes an open letter to PM Modi|last=Chawm|first=Ganguly|date=19 January 2015|work=|access-date=23 June 2016|publisher=corecommunique.com|location=|pages=|language=}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.sify.com/news/criminal-psychologist-anuja-kapur-condemns-badaun-case-news-default-ogeefzbdgjjsi.html|title=Criminal psychologist Anuja Kapur condemns Badaun case|last=|first=|date=3 June 2014|work=|access-date=23 June 2016|publisher=sify.com|location=|pages=|language=|archive-date=29 ਜੂਨ 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160629180734/http://www.sify.com/news/criminal-psychologist-anuja-kapur-condemns-badaun-case-news-default-ogeefzbdgjjsi.html|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://thecitynews.in/2014/10/anuja-kapur-speaks-woo-back-foreign-tourists-india/|title=Anuja Kapur speaks to woo back foreign tourists in Indiae|last=|first=|date=6 October 2014|work=|access-date=23 June 2016|publisher=thecitynews.in|location=|pages=|language=|archive-date=5 ਅਕਤੂਬਰ 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161005084606/http://thecitynews.in/2014/10/anuja-kapur-speaks-woo-back-foreign-tourists-india/|dead-url=yes}}</ref><ref>Jigyasu Joshi, {{Cite news|url=http://www.dailypioneer.com/vivacity/parenting-not-a-childs-play.html|title=PARENTING, NOT A CHILD'S PLAY|date=30 August 2016|access-date=1 October 2016|publisher=dailypioneer.com}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.deccanherald.com/content/566695/how-students-can-respond-stress.html|title=How students can respond to stress & overcome it|date=25 August 2016|access-date=1 October 2016|publisher=deccanherald.com}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://indianexpress.com/article/cities/delhi/delhi-high-court-asks-aap-police-about-action-taken-on-bar-without-licence/|title=Delhi High Court asks AAP, police about action taken on bar without licence|date=19 January 2017|access-date=25 January 2017|publisher=indianexpress.com}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://indiatoday.intoday.in/story/hc-asks-aap-police-about-action-taken-on-pubs-without-licence/1/859271.html|title=HC asks AAP, Police about action taken on pubs without licence|date=17 January 2017|access-date=25 January 2017|publisher=indiatoday.intoday.in}}</ref> ਕਪੂਰ ਨੇ ਨਿਰਭਿਆ ਏਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਪੀੜਤ ਸਹਾਇਤਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।<ref>{{Cite news|url=http://m.deccanherald.com/articles.php?name=http%3A%2F%2Fwww.deccanherald.com%2Fcontent%2F550371%2Falways-say-yes-opportunities.html|title='Always say yes to opportunities'|last=CP|first=Singh|date=4 June 2016|access-date=23 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160804112925/http://m.deccanherald.com/articles.php?name=http%3A%2F%2Fwww.deccanherald.com%2Fcontent%2F550371%2Falways-say-yes-opportunities.html|archive-date=4 August 2016|publisher=m.deccanherald.com}}</ref><ref name="NN">{{Cite news|url=http://newznew.com/anuja-kapur-founder-of-nirbhiya-ek-shakti-spent-an-emotional-day-with-acid-attack-survivors/|title=Anuja Kapur founder of NIRBHIYA EK SHAKTI spent an emotional day|last=CP|first=Singh|date=16 September 2015|work=|access-date=23 June 2016|publisher=newznew.com|location=|pages=|language=}}</ref> ਉਸਨੇ [[ਆਗਰਾ]] ਵਿੱਚ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦੇਣ ਦੇ ਮਕਸਦ ਨਾਲ ਇੱਕ ਦਿਨ ਸ਼ੇਰੋਜ਼ ਕੈਫੇ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ।<ref>{{Cite news|url=http://www.internationalnewsandviews.com/anuja-kapur-founder-of-nirbhiya-ek-shakti-spent-an-emotional-day-with-acid-attack-survivors/#sthash.ZpvVR0yn.dpbs|title=Anuja Kapur founder of NIRBHIYA EK SHAKTI spent an emotional day with acid attack survivors|last=|first=|date=16 September 2015|work=|access-date=23 June 2016|publisher=internationalnewsandviews.com|location=|pages=|language=}}</ref> ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਨਿਰਭਿਕ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਸਨੇ ਮਿਉਨਿਸਪਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਕੀਤੀ।<ref name="BNTW">{{Cite news|url=http://businessnewsthisweek.com/national/criminal-psychologist-anuja-kapur-gives-counselling-to-school-students/|title=Criminal Psychologist Anuja Kapur gives Counselling to School Students|last=|first=|date=4 November 2015|work=|access-date=23 June 2016|publisher=businessnewsthisweek.com|location=|pages=|language=}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://cityairnews.com/content/criminal-psychologist-anuja-kapur-gave-counselling-school-students|title=Criminal Psychologist Anuja Kapur gave Counselling to School Students|last=|first=|date=|work=|access-date=23 June 2016|publisher=cityairnews.com|location=|pages=|language=|archive-date=31 ਮਈ 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160531155506/http://www.cityairnews.com/content/criminal-psychologist-anuja-kapur-gave-counselling-school-students|dead-url=yes}}</ref> ਉਹ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਲਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਂਦੀ ਹੈ।<ref name="FR">{{Cite news|url=http://firstreport.in/anuja-kapur-raises-her-voice-against-acid-attack-victims/|title=Anuja Kapur Raises Her Voice against Acid Attack Victims|last=|first=|date=8 August 2014|work=|access-date=23 June 2016|publisher=firstreport.in|location=|pages=|language=}}</ref> ਕਪੂਰ 15 ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਿਮਪੋਜ਼ੀਅਮ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਡਬਲਯੂਐੱਸਵੀ, ਵਿਕਟਿਮ ਸਪੋਰਟ ਆਸਟਰੇਲੀਆ, ਐਂਜਲੈਂਡਸ ਅਤੇ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਏ ਕਰਿਮਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ।<ref name="PO">{{Cite news|url=http://www.punjaboutlook.com/wp/mrs-anuja-kapur-attended-the-15th-international-symposium-of-the-world-society/|title=Mrs. Anuja Kapur Attended The 15th International Symposium|last=|first=|date=10 July 2015|work=|access-date=23 June 2016|publisher=Punjab Outlook|location=|pages=|language=}}</ref> ਮਾਰਚ 2017 ਵਿੱਚ, ਕਪੂਰ ਨੇ ਇੱਕ 24 ਸਾਲਾ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਮਾਡਲ ਲੜਕੀ ਅਤੇ ਇੱਕ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਨੇਪਾਲੀ ਲੜਕੀ ਦੇ ਕੇਸ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕੀਤਾ ਜਿਸਦਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੇਸਵਾਗਮਨੀ ਵਿੱਚ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>[http://indiatoday.intoday.in/story/bombay-high-court-maharashtra-police-sex-trade-pune/1/904717.html "Bombay High Court orders Maharashtra Police to trace two missing sex trade victims"], ''indiatoday.intoday.in'', March 15, 2017.</ref><ref>Ruhi Bhasin, [http://indianexpress.com/article/cities/mumbai/mumbai-hc-orders-police-trace-missing-trafficking-victims-immediately-4570825/ "Bombay HC orders police: ‘Trace missing trafficking victims immediately’"], ''indianexpress.com'', March 16, 2017.</ref><ref>[http://www.newsx.com/national/58730-find-delhi-model-and-teen-who-claims-rape-by-more-than-100-people-orders-bombay-high-court "Find Delhi model and teen who claims rape by more than 100 people, orders Bombay High Court"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181125115801/https://www.newsx.com/national/58730-find-delhi-model-and-teen-who-claims-rape-by-more-than-100-people-orders-bombay-high-court |date=2018-11-25 }}, ''newsx.com'', March 16, 2017.</ref> ਅਪ੍ਰੈਲ 2017 ਵਿੱਚ, ਕਪੂਰ ਨੇ ''ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ'' ਨਾਲ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪੱਧਰਾਂ ਦੀ [[ਬੇਦਿਲੀ|ਉਦਾਸੀ]] ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਿਆ ਜਾਵੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।<ref>Jigyasu Joshi,[http://indiatoday.intoday.in/education/story/celebs-who-faught-depression/1/922270.html "Talking about depression this World Health Day: Celebs who fought it bravely"], ''indiatoday.intoday.in/'', April 6, 2017.</ref> == ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ == * ਟਾਈਮ ਇੰਡੀਆ ਨਿਯੁਜ਼, 2015 ਦੁਆਰਾ ਇੰਡੀਅਨ ਆਈਕਨ ਅਵਾਰਡ<ref name="TNL"/> * ਟਾਈਮ ਇੰਡੀਆ ਨਿਯੁਜ਼, 2016 ਦੁਆਰਾ ਇੰਡੀਆ ਐਕਸੀਲੈਂਸ ਅਵਾਰਡ<ref>{{Cite news|url=http://indiablooms.com/ibns_new/life-details/L/1965/anuja-kapur-scores-a-hat-trick-at-the-business-and-entertainment-global-award.html|title=Anuja Kapur scores a hat-trick at the Business and Entertainment Global Award|last=|first=|date=|work=|access-date=23 June 2016|publisher=indiablooms.com|location=|pages=|language=}}</ref> * 2016 - ਕੇਐਫ ਬਿਜ਼ਨਸ ਐਂਡ ਮਨੋਰੰਜਨ ਗਲੋਬਲ ਅਵਾਰਡ ਸਰਬੋਤਮ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ<ref>{{Cite news|url=http://www.newkerala.com/news/2016/fullnews-73871.html|title=Anuja Kapur scores a hat-trick at the Business and Entertainment Global Award|date=7 June 2016|access-date=1 October 2016|publisher=newkerala.com}}</ref> * 2016- ਹਰੀਸ਼ ਸੋਨੀ ਦੁਆਰਾ [[ਜੈਪੁਰ]] ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਮਹਿਲਾ ਐਕਸੀਲੈਂਸ ਅਚੀਵਰ ਐਵਾਰਡ (ਡਬਲਯੂਈਈਏ) ਵਿੱਚ ਸਰਬੋਤਮ ਅਪਰਾਧਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਅਵਾਰਡ<ref>{{Cite news|url=http://www.internationalnewsandviews.com/anuja-kapur-honoured-with-the-4th-award-in-a-row-at-women-excellence-achievers-award/#sthash.ioYbWZ0D.NQvucx1u.dpbs|title=Anuja Kapur honoured with the 4th award in a row at Women Excellence Achiever’s Award|date=27 September 2016|access-date=1 October 2016|publisher=internationalnewsandviews.com}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.cityairnews.com/content/anuja-kapur-honoured-4th-award-row-women-excellence-achiever%E2%80%99s-award|title=Anuja Kapur honoured with the 4th award in a row at Women Excellence Achiever’s Award|date=27 September 2016|access-date=1 October 2016|publisher=cityairnews.com|archive-date=5 ਅਕਤੂਬਰ 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161005075749/http://www.cityairnews.com/content/anuja-kapur-honoured-4th-award-row-women-excellence-achiever%E2%80%99s-award|dead-url=yes}}</ref> * ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ, ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਦਿੱਲੀ, 2016 ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ<ref>{{Cite news|url=http://www.mastylecare.org/women/anuja-kapur-ngo/|title=The Woman who is providing assistance to women victims of violence|last=|first=|date=7 March 2016|work=|access-date=23 June 2016|publisher=mastylecare.org|location=|pages=|language=|archive-date=21 ਅਪ੍ਰੈਲ 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160421122238/http://www.mastylecare.org/women/anuja-kapur-ngo/|dead-url=yes}}</ref> == ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ == ਕਪੂਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਅਮਿਤ ਕਪੂਰ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਹਨ।<ref name="HS"/> == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀ ਕਾਰਕੁਨ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1975]] f7so8kpbxo0a5ow33jj57dowqjxwtoe 0 129655 611861 601547 2022-08-24T03:30:57Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਲਿਖਾਰੀ|name=ਅਨੁਰਾਧਾ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ|image=AtVijayawada2017.jpg|caption=ਪੋਇਟਿਕ ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ ਵਿਚ, 11 ਨਵੰਬਰ2017, [[ਵਿਜਯਾਵਾਡਾ]]|birth_date={{Birth date and age|1975|12|6|df=y}}|birth_place=[[ਕਲਕੱਤਾ]], [[ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ]], [[ਭਾਰਤ]]|nationality=[[ਭਾਰਤੀ]]|alma_mater=[[ਬਨਸਥਾਲੀ ਵਿਦਿਆਪੀਠ]], [[ਜਾਦਵਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]], [[ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ.ਖਰਗਪੁਰ]]|occupation=ਲੇਖਿਕਾ, ਕਵਿਤਰੀ, ਅਕਾਦਮਿਕ|notableworks=ਵਨ ਵਰਡ, ਦ ਰੋਡ ਟੇਕਨ, ਲੋਫਟੀ|awards=ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ]]|spouse=ਅਤੁਲ ਸਿੰਘ|children=ਅਨੂਸਮਿਤਾ<ref>http://www.authorspressbooks.com/book_detail.php?preference=1780</ref>}}<nowiki> </nowiki>'''ਅਨੁਰਾਧਾ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ''' (ਜਨਮ 6 ਦਸੰਬਰ 1975) ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਗਲਪ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਿਕਾ ਹੈ। ਉਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/SASearchSystem/sauser/writerinfo.jsp?wrids=4758|title=.:Sahitya Akademi:.|website=sahitya-akademi.gov.in|archive-url=https://web.archive.org/web/20180703163208/http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/SASearchSystem/sauser/writerinfo.jsp?wrids=4758|archive-date=3 July 2018|access-date=27 June 2017}}</ref> ਉਸ ਦਾ ਨਾਵਲ 'ਵਨ ਵਰਡ' ਨੂੰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2016 ਦੀ ਸਰਬੋਤਮ ਪੁਸਤਕ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।<ref name="Sahitya Akademi honour for writers">{{Cite web|url=http://www.tribuneindia.com/news/chandigarh/education/sahitya-akademi-honour-for-writers/384418.html|title=Sahitya Akademi honour for writers|date=2017-03-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.thecitizen.in/index.php/NewsDetail/index/7/10416/An-Author-and-a-Poet-Speaks|title=An Author and a Poet Speaks|last=majumdar|first=samir|website=thecitizen.in}}</ref> ਉਹ ਸੈਕਟਰ -11, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ। == ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕੈਰੀਅਰ == ਅਨੁਰਾਧਾ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਦਾ ਜਨਮ ਤਪਨ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰਾ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਦੇ ਘਰ 6 ਦਸੰਬਰ 1975 ਨੂੰ [[ਕੋਲਕਾਤਾ|ਕਲਕੱਤਾ]], ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਸੋਕ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ, 2017 ਦੇ ਪਦਮ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ, ਉਸਦੇ ਨਾਨਾ ਜੀ ਸਨ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰੂੜਕੀ|ਰੁੜਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਕੈਂਪਸ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸੇਂਟ ਐਨੀ'ਜ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਰੁੜਕੀ ਅਤੇ ਬਨਸਥਾਲੀ ਵਿਦਿਆਪੀਠ, [[ਰਾਜਸਥਾਨ]] ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1996 ਵਿੱਚ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ]] ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। [[ਜਾਦਵਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]], ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।<ref name="drive.google.com">Author Interview https://drive.google.com/file/d/0B1bFkBuNuRivYlg5UGtlRFA0T00/view</ref> [[ਜਾਦਵਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਜਾਧਵਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਵਿਖੇ, [[ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਲਾਲ|ਪੀ. ਲਾਲ]] ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਬਲਿਸ਼ਿੰਗ ਹਾਊਸ ਰਾਈਟਰਜ਼ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਤੋਂ 1998 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ।<ref>{{Cite web|url=http://www.writersworkshopindia.com/books/poetry/redbird/lofty/|title=Lofty|date=2015-07-19}}</ref> ਉਹ ਖਰਗਪੁਰ ਦੇ [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟਸ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ|ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟਸ]] [[ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟਸ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ|ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ]] ਵਿਖੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਜੂਨੀਅਰ ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋ ਸੀ। ਉਸਨੇ [[ਮਨੋਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ|ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ]] ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਅੰਤਰ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਖੋਜ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।<ref>{{Cite web|url=http://www.lacan.com/bios.htm#bhattacharrya,|title=WRITERS BIO|website=www.lacan.com}}</ref> ਉਸਨੇ 2005 ਵਿੱਚ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ]] ਵਿੱਚ [[ਪੀਐਚ.ਡੀ.|ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਦੀ ਡਾਕਟਰੇਟ]] ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।<ref>http://journals.sagepub.com/pb-assets/cmscontent/HPY/HPY_Freud_dissertations_list.pdf</ref> ਉਸਨੇ 2006 ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ, ਸੈਕਟਰ -11, [[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ]] ਵਿੱਚ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।<ref>UPSC employment, http://www.upsc.gov.in/recruitment/FN-Results/2006/rcts0606.pdf</ref> ਉਹ ਸ਼ਾਦੀਸ਼ੁਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬੇਟੀ ਹੈ। ਉਸਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ [[ਸਾਹਿਤਕ ਰਸਾਲਾ|ਸਾਹਿਤਕ ਰਸਾਲਿਆ]] ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈਆਂ।<ref>''The Camel Saloon'' May, July, August 2014, ''Contemporary Vibes'' Feb 2014, ''The Taj Mahal Review'' June 2014, ''Rainbow Hues'' 2014, ''Conifers Call'' April 2014, ''The Significant Anthology'' 2015, ''The Creative Mind'', 2015, ''LangLit'' Journal April 2015''Pink Panther'' 8 March 2016 ''The Wagon Magazine'', ''South Asian Ensemble''</ref> ਗੁਰਦੇਵ ਚੌਹਾਨ<ref>{{Cite web |url=http://www.indianwriters.org/punjab/gurdev_chauhan.htm |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2020-08-21 |archive-date=2016-05-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160505192645/http://www.indianwriters.org/punjab/gurdev_chauhan.htm |dead-url=yes }}</ref> ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਬਹੁ-ਪੱਧਰੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। "ਜੋ ਵਾਰ ਵਾਰ ਪੜ੍ਹਨ 'ਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖਰੇ ਅੰਦਾਜ਼ 'ਚ ਖੋਲ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ।"<ref>{{Cite web|url=http://www.kaflaintercontinental.com/writings/book.reviews/knots_Anurahda.bhattachrya.htm|title=Book-Review Knots by Anuradha Bh|website=www.kaflaintercontinental.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20160601030334/http://kaflaintercontinental.com/writings/book.reviews/knots_Anurahda.bhattachrya.htm|archive-date=1 June 2016|access-date=15 August 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.poemhunter.com/poem/captive-without-bars/|title=Captive Without Bars Poem by Anuradha Bhattacharyya - Poem Hunter|website=poemhunter.com}}</ref> ''ਦ ਰੋਡ ਟੇਕਨ'' ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ [[ਨਾਵਲ]] ਹੈ ਜੋ ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ ਕਰਨਲ ਮਹੀਪ ਚੱਡਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਕਰੀਏਟਿਵ ਕ੍ਰੋਜ਼ ਪਬਲੀਸ਼ਰਜ਼, [[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਕਈ [[ਨਿੱਕੀ ਕਹਾਣੀ|ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ]] ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਅਤੇ ਈ-ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਅਕਤੂਬਰ, 2016 ਵਿੱਚ ਕਾਫਲਾ ਇੰਟਰਕਾਟੀਨੈਂਟਲ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਸ਼੍ਰੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ]] ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 2017 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਲਾਨਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਵਲ 'ਵਨ ਵਰਡ' ਨੂੰ ਸਾਲ 2016 ਦੀ ਸਰਬੋਤਮ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ [[ਵਿਜੈਵਾੜਾ|ਵਿਜੇਵਾੜਾ]] ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ<ref>{{Cite web|url=http://www.setumag.com/2017/11/amaravati-poetic-prism.html|title=Report: Amaravati Poetic Prism 2017|website=www.setumag.com}}</ref> ਦੁਆਰਾ [[ਵਿਜੈਵਾੜਾ|ਵਿਜੇਵਾੜਾ]] ਵਿਖੇ 11-12 ਨਵੰਬਰ, 2017 ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕਵੀ, ਅਮਰਾਵਤੀ ਕਵਿਤਾ ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-andhrapradesh/world-multi-lingual-poets-meet-begins-tomorrow/article20087322.ece|title=World multi-lingual poets' meet begins tomorrow|date=10 November 2017|work=The Hindu|publisher=|via=www.thehindu.com}}</ref> ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਤਿਉਹਾਰ 'ਤੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਮਰਾਵਤੀ ਕਵਿਤਾ ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ ਇਸ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਕਵੀਆਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ<ref name="The Hindu">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Vijayawada/amaravati-poetic-prism-enters-record-book/article22813004.ece|title=Amaravati Poetic Prism enters record book|date=21 February 2018|work=The Hindu|publisher=|via=www.thehindu.com}}</ref> ਦੇ<ref name="The Hindu"/> ਰਿਕਾਰਡ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਪੋਇਸਿਸ ਓਨਲਾਈਨ ਦੁਆਰਾ 2018 ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਘੂ ਕਹਾਣੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਹਾਣੀ "ਪੇਂਟਿੰਗ ਬਲੈਕ ਐਂਡ ਬਲੂ" ਲਈ ਪੰਜਵਾਂ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਪੋਇਸਿਸ ਅਵਾਰਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.poiesisonline.com/bharat-award-2018-winners|title=Bharat Award 2018 Winners - poiesisonline|website=www.poiesisonline.com|access-date=2020-08-21|archive-date=2020-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200923034453/http://www.poiesisonline.com/bharat-award-2018-winners|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.boloji.com/articles/50187/my-interview-with-prof-dr-anuradha-bhattacharyya|title=My Interview with Prof. Dr Anuradha Bhattacharyya by Moloy Bhattacharya|website=boloji.com}}</ref> ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਸਮਾਰੋਹ, 2019 ਵਿਖੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸਲਾਹਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਨੂੰ ਤਾਰੀਫ਼ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/chandigarh-healer-visually-impaired-girl-among-r-day-awardees-5554453/|title=Chandigarh: Healer, visually-impaired girl among R-Day awardees|date=2019-01-24}}</ref> ਹਰਿਦੁਆਰ ਸਾਹਿਤ ਸਮਾਰੋਹ, ਦਸੰਬਰ, 2018 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੌਖੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖਦੀ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹਾਂ"।<ref>https://www.youtube.com/watch?v=BM4yf2rFhgs&app=desktop</ref> ਉਹ ਇਸ ਮੌਕੇ ਇੱਕ ਗੈਸਟ ਸਪੀਕਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=http://www.haridwarliteraturefestival.org/guests/|title=Guests &#124; Haridwar Literature Festival|access-date=2020-08-21|archive-date=2019-04-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20190424103951/http://www.haridwarliteraturefestival.org/guests/|dead-url=yes}}</ref> ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲ ''ਸਟਿਲ ਸ਼ੀ ਕ੍ਰਾਈਡ'' ਲਈ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਤੋਂ ਸਰਬੋਤਮ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਦ ਯੀਅਰ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ ''ਮਾਈ ਦਾਦੂ'' ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਮਾਈ''ਦਾਦੂ'' ਆਪਣੇ ਨਾਨੇ ਅਸੋਕੇ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਉੱਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਚਿੱਤਰ ਪੁਸਤਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਬਾਰੇ ਚਿਤਰਾ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਯਾਦਗਾਰੀ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ।<ref>https://www.thecitizen.in/index.php/en/NewsDetail/index/7/10416/An-Author-and-a-Poet-Speaks</ref><ref>My Dadu</ref> ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਲੇਖਕਾਂ ਲਈ 'ਦ ਲਿਟ ਡਿਜੀਟਲ ਅਵਾਰਡਜ਼ 2020', ਜੋ ''ਦ ਲਿਟਰੇਰੀ ਮਿਰਰ'' ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਹਿਤਕ ਰਸਾਲਾ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਚਾਰ ਜੂਰੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਇੱਕ ਸੀ।<ref>{{Cite web |url=https://theliterarymirror.com/editorial/ellora-mishra-wins-the-lit-digital-awards-2020/ |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2020-08-21 |archive-date=2020-08-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200823014857/https://theliterarymirror.com/editorial/ellora-mishra-wins-the-lit-digital-awards-2020/ |dead-url=yes }}</ref> == ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ == ਇੰਗਲਿਸ਼ ਨਾਵਲ, 2020<ref>https://www.tribuneindia.com/news/dav-college-wins-vitarka-2020-44906</ref><ref>https://www.tribuneindia.com/news/honour-for-17-authors-by-csa-52965</ref> ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ, '''ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਸਰਬੋਤਮ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਸਾਲ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ 2019''' '''ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਪੁਰਸਕਾਰ''' ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, 2019<ref>{{Cite web |url=http://chdpr.gov.in/dashboard/sites/default/files/Commendation%20Certificates%20for%20distinguished%20service.pdf |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2020-08-21 |archive-date=2019-02-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190204231321/http://chdpr.gov.in/dashboard/sites/default/files/Commendation%20Certificates%20for%20distinguished%20service.pdf |dead-url=yes }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.indianewscalling.com/news/79772-commendation-certificates-to-the-following-on-republic-day-2019.aspx |title=ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ |access-date=2020-08-21 |archive-date=2019-08-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190811181118/http://www.indianewscalling.com/news/79772-commendation-certificates-to-the-following-on-republic-day-2019.aspx |dead-url=yes }}</ref> '''ਪੋਇਸਿਸ ਅਵਾਰਡ ਐਕਸਿਲੈਂਸ ਇਨ ਲਿਟਰੇਚਰ''' ਪੋਇਸਿਸ ਓਨਲਾਈਨ, 2018<ref>{{Cite web|url=http://www.poiesisonline.com/bharat-award-2018-winners|title=Bharat Award 2018 Winners - poiesisonline|website=www.poiesisonline.com|access-date=2020-08-21|archive-date=2020-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200923034453/http://www.poiesisonline.com/bharat-award-2018-winners|dead-url=yes}}</ref> ਇੰਗਲਿਸ਼ ਨਾਵਲ, 2017<ref name="Sahitya Akademi honour for writers"/> ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ '''ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਸਰਬੋਤਮ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਸਾਲ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ 2016'''<ref name="Sahitya Akademi honour for writers"/> ਕਾਫਲਾ ਇੰਟਰਕੌਂਟੀਨੈਂਟਲ, 2016 ਤੋਂ '''ਸਾਹਿਤ ਸ਼੍ਰੀ।'''<ref name="drive.google.com"/> == ਕਿਤਾਬਾਂ == ** ''My Dadu'' (poems) (New Delhi: Adhyaya Books 2020 {{ISBN|978-93-88688-71-0}}) ** ''Still She Cried'' (novel) (New Delhi: Authors Press 2019 {{ISBN|978-93-88859-73-8}}) ** ''One Word'' (novel) (New Delhi: Creative Crows Publishers 2016 {{ISBN|978-93-84901-28-8}})<ref>{{cite web|url=https://kitaab.org/tag/anuradha-bhattacharyya/|title=Anuradha Bhattacharyya -|website=kitaab.org}}</ref> ** ''Twentieth Century European Literature – a cultural baggage'' (academic book) (New Delhi: Creative Crows Publishers 2016 {{ISBN|978-93-84901-03-5}}) ** ''The Road Taken'' (novel) (New Delhi: Creative Crows Publishers 2015 {{ISBN|978-93-84901-07-3}}) ** ''The [[:en:Lacan|Lacanian]] Author'' (academic work) (Chandigarh: Kafla Intercontinental 2015 {{ISBN|978-93-84023-05-8}}) ** ''Lofty – to fill up a cultural chasm'' (poems) (Kolkata: Writers Workshop 2015 {{ISBN|978-93-5045-100-7}}) ** ''Knots'' (poems) (Kolkata: Writers Workshop 2012 {{ISBN|978-93-5045-042-0}}) ** ''Fifty-Five Poems'' (Calcutta: Writers Workshop 1998 {{ISBN|81-7595-294-6}})<ref>{{cite web|url=http://nationallibrary.gov.in/showdetails.php?id=11991|title=National library|last=Name|first=Your|website=nationallibrary.gov.in}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://nationallibrary.gov.in/showdetails.php?id=11991|title=National library|last=Name|first=Your|website=nationallibrary.gov.in}}</ref> == ਲਘੂ ਕਹਾਣੀਆਂ == ** "Bus Stand" (in ''Kafla Intercontinental'', Summer 2013, Chandigarh {{ISSN|2278-1625}}) ** "If you marry, your father will die" (in e-magazine ''Indian Review'') ** "The Cancer" (in ''Kafla Intercontinental'', Jan-April 2014, Chandigarh {{ISSN|2278-1625}}) ** "Night Bus" (in e journal ''The Bactrian Room'', April 2014) ** "Hey Swamiji !" (in e journal ''The Bactrian Room'', Aug 2014) ** "Big Max" (in e journal ''The Bactrian Room'', Aug 2014) ** "Death by Water" (in ''Kafla Intercontinental'', April 2015, Chandigarh {{ISSN|2278-1625}}) ** "I love your eyes", (in ''School Shiksha'' (print magazine) Dec-Jan 2014-15 & in e-magazine ''Indian Review''.) ** "The Story of a Banana Tree", (in e magazine ''The Bactrian Room'', March 2015, in ''School Shiksha'' (print magazine) Feb 2015, & in ''Little Hands'' (print magazine) March 2015 ** "Classroom" (in ''Langlit'', an online journal, May 2015 {{ISSN|2349-5189}}) ** "Death by Water" (in ''Kafla Intercontinental'', Summer 2015, Chandigarh {{ISSN|2278-1625}}) ** "Mother Cow" (in ''School Shiksha'' Year-6, Vol 9, Jan 2016, RNI: MPBIL2010/34735, {{ISSN|2394-6938}} & in ''Little Hands'', Vol.3 Issue 8, Feb 2016, Thiruvananthapuram, RNI: KERENG/2013/51995) ** "Party" (in ''Langlit'', an online journal, March 2016 {{ISSN|2349-5189}}) ** "Order Order" (in e-magazine ''Indian Review'', Sept 2016) ** "The Camel & the Horse" (in Songsoptok, The Writers Blog, Kolkata, Feb 2017 & in ''Little Hands'' (print magazine) March 2017) ** "The Pumpkin" (in ANURADHASPHERE, Songsoptok, The Writers Blog, Kolkata, March 2017) ** "The Railway Station Hang-over" (in ANURADHASPHERE, Songsoptok, The Writers Blog, Kolkata, April 2017 & in ''Little Hands'' (print magazine) April 2017) ** "Painting Black and Blue" (in ''School Shiksha'' (print magazine) Jan 2018.<ref>{{cite web|url=https://anuradhabhattacharyya.blogspot.com/2018/03/painting-black-and-blue-story.html|title=In Compassion: Painting Black and Blue* (story)|last=Bhattacharyya|first=Anuradha|date=6 March 2018|website=anuradhabhattacharyya.blogspot.com}}</ref> ** "Samosa Express" (in ''Langlit'', an online journal, VOL.5 ISSUE-4 2019, May 2019 {{ISSN|2349-5189}}) == ਹੋਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ == ਅਕਾਦਮਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਡਾ. ਅਨੁਰਾਧਾ ਭਟਾਚਾਰੀਆ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਸਤੀਆਂ 'ਤੇ ਲੇਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ<ref>{{Cite web|url=https://chd.academia.edu/AnuradhaBhattacharyya|title=Anuradha Bhattacharyya - Panjab University, Chandigarh India - Academia.edu|website=chd.academia.edu}}</ref> ਜਿਵੇਂ ਕਿ [[ਬੁੱਧ ਧਰਮ|ਬੁੱਧ]], [[ਯਾਕ ਲਾਕਾਂ|ਜਾਕ ਲਾਕਾਂ]], [[ਅਗਸਤ ਸਟਰਿੰਡਬਰਗ]], [[ਮੈਕਸਿਮ ਗੋਰਕੀ]], [[ਲੂਈਜੀ ਪਿਰਾਂਦੈਲੋ|ਪਿਰਾਂਦੈਲੋ]], [[ਅਲਬੇਰ ਕਾਮੂ|ਐਲਬਰਟ ਕਾਮੂ]], [[ਬਰਤੋਲਤ ਬਰੈਖ਼ਤ]], ਪਤਰਸ ਵੀਸ, [[ਸਲਮਾਨ ਰਸ਼ਦੀ]], [[ਮਿਲਾਨ ਕੁੰਦਰਾ]], [[ਅਰੁੰਧਤੀ ਰਾਏ]], [[ਅਰਵਿੰਦ ਅਡਿਗ]], [[ਝੁੰਪਾ ਲਾਹਿੜੀ|ਝੁੰਪਾ ਲਹਿਰੀ]] ਅਤੇ [[ਪਾਬਲੋ ਨੇਰੂਦਾ|ਪਾਬਲੋ ਨੇਰੁਦਾ]] ਜੋ ਕਿ ਵੱਖ ਵੱਖ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਿੰਟ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://lifeinchandigarh.com/news-views_and-the-award-goes-to ਖ਼ਬਰਾਂ] * [http://www.bhaskar.com/news/UT-CHD-HMU-NES-MAT-latest-chandigarh-news-020003-2501637-NOR.html ਖ਼ਬਰਾਂ] * [http://thecamelsaloon.blogspot.in/search/label/Anuradha%20Bhattacharyya ''ਡੱਗਰ ਡਰਾਅ'' ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਵਿਤਾਵਾਂ] * [http://theeyeoftheneedlevortice.blogspot.in/2014/05/the-cobra.html ''ਕੋਬਰਾ''] * [http://www.setumag.com/2019/03/dr-anuradha-bhattacharyya-india.html ''ਬਦਨਾਮ'' ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ''ਦਾ ਹਥਿਆਰ''] * [https://web.archive.org/web/20160601030334/http://kaflaintercontinental.com/writings/book.reviews/knots_Anurahda.bhattachrya.htm ''ਗੰ .ਿਆਂ ਦੀ'' ਕਿਤਾਬ ਸਮੀਖਿਆ] * [https://drive.google.com/file/d/0B1bFkBuNuRivSXRkNXgxYm1haWc/view ''ਬੁਲੰਦੀਆਂ ਦੀ'' ਕਿਤਾਬ ਸਮੀਖਿਆ] * [http://bactrianroom.blogspot.in/search/label/Anuradha%20Bhattacharyya ''ਬੈਕਟਰੀਅਨ ਕਮਰਾ''] * [http://indianreview.in/authors/anuradha-bhattacharyya/ ''ਭਾਰਤੀ ਸਮੀਖਿਆ''] * [http://www.lacan.com/disguise.htm Lacan.com] * [https://www.jstor.org/stable/23341739?seq=1#page_scan_tab_contents ''ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ''] * [https://scholar.google.co.in/citations?user=ED9DR28AAAAJ&hl=en ਗੂਗਲ ਸਕਾਲਰ] * [https://anuradhabhattacharyya.blogspot.in/ ਨਿੱਜੀ ਵੈਬਸਾਈਟ] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਨਾਵਲਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1975]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] mjlxl0vddzetxqmsyparr1lojvac4ro 0 130546 611849 548864 2022-08-24T02:47:18Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki '''ਅਬਦੁੱਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਕਸ਼ਮੀਰੀ''' (ਜਨਮ 10 ਜੂਨ 1919, [[ਸ੍ਰੀਨਗਰ|ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਵਿੱਚ]]) ਇੱਕ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ। <ref>[http://aaiil.org/text/biog/biog/abdulazizkashmiri.pdf Editor, The Daily "Roshni", Srinagar, Kashmir.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080705213105/http://aaiil.org/text/biog/biog/abdulazizkashmiri.pdf |date=2008-07-05 }} "Mr. Abdul Aziz Kashmiri was born on 10th. June, 1919 in Srinagar, Kashmir."</ref> ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ 1943 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀਨਗਰ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਉਰਦੂ-ਭਾਸ਼ਾ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ''ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ'' ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ 1977 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਖਬਾਰ ਬਣ ਗਿਆ। <ref>The Islamic review - Ahmadiyya Community, Woking Muslim Mission and Literary Trust - 1950 Volume 38 - Page 2 "The Contributors S. M. Tufail, M.A., is Joint Secretary of the Ahmadiyya Anjuman Isha'at-i-Islam, Lahore, Pakistan. Muhammad 'Ali, M.A., LL. ... 'Aziz Kashmiri then was Editor of the Urdu weekly Roshni, Srinagar, Kashmir. Muhammad Yusufuddin .."</ref> ਉਸਨੇ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਕਿ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾ ਬਾਲ ਯਿਸੂ ਦੀ ਕਬਰ ਸੀ, ਸਬੂਤ ਇਕੱਠੇ ਕਰਦਿਆਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਖਵਾਜਾ ਨਜ਼ੀਰ ਅਹਿਮਦ ਨਾਲ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। 1947 ਵਿਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦਅਜ਼ੀਜ਼ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਵਿਚ ਯਿਸੂ ਬਾਰੇ ਅਹਿਮਦੀਆ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਵਕੀਲ ਛੱਡ ਕੇ ਨਜ਼ੀਰ ਅਹਿਮਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਲਾਹੌਰ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗ੍ਫਿਆ ਸੀ। ਕਸ਼ਮੀਰੀ ''ਹਜ਼ਰਤ ਈਸਾ ਔਰ ਇਸਾਈਅਤ'' (حضرت عیسی اور عیسائیت 1954) ਦਾ ਲੇਖਕ ਵੀ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਟ ''ਇਨ ਕਸ਼ਮੀਰ'' (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ 1968) ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1919]] 0mfnofz69xhnlcw5hfu1d93a2ucoms1 0 135019 611866 580654 2022-08-24T04:02:57Z Nitesh Gill 8973 wikitext text/x-wiki {{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਲਿਖਾਰੀ|name=ਮੈਰੀ ਡੋਰਸੀ|image=|caption=|birth_date=1950|birth_place=ਕਾਉਂਟੀ ਡਬਲਿਨ|death_date=|death_place=|alma_mater=ਓਪਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|occupation=ਲੇਖਕ, ਕਵੀ|nationality=ਆਇਰਿਸ਼|genre=|imagesize=}}'''ਮੈਰੀ ਡੋਰਸੀ''' (ਜਨਮ 1950) ਇਕ [[ਆਇਰਿਸ਼]] ਕਵੀਤਰੀ, [[ਨਾਵਲਕਾਰ]] ਅਤੇ ਲਘੂ [[ਕਹਾਣੀਕਾਰ]] ਹੈ। ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ "ਏ ਨੋਇਜ਼ ਫ੍ਰਾਮ ਦ ਵੂਡਸ਼ੇਡ" ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਆਇਰਿਸ਼ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਰੂਨੀ ਪ੍ਰਾਇਜ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ [[ਆਇਰਲੈਂਡ]] ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ [[ਆਇਰਲੈਂਡ]] ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਨਾਮ 'ਤੇ [[ਸਮਲਿੰਗੀ]] ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਬੋਲਿਆ। == ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ == ਡੋਰਸੀ ਦਾ ਜਨਮ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੇ ਕਾਉਂਟੀ ਡਬਲਿਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਅਓਸਦਾਨਾ ਦੀ ਆਇਰਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਲੈਟਰਜ਼ ਦੀ ਪੀਅਰ ਚੋਣ ਦੁਆਰਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਆਇਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਡਾਈਡਰੋਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਓਪਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਟ੍ਰਿਨਿਟੀ ਕਾਲਜ, ਡਬਲਿਨ<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FLFT9F4BStIC&pg=PA102|title=Irish women writers: an A-to-Z guide|last=Gonzalez|first=Alexander G.|publisher=[[Greenwood Publishing Group]]|year=2006|isbn=0-313-32883-8|pages=102}}</ref> ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਰਿਸਰਚ ਐਸੋਸੀਏਟ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਹ ਜੈਂਡਰ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਵਾਸ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਰਹੀ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਸਮਕਾਲੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਬਾਰੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਕਰਵਾਏ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਚਨਾਤਮਕ ਲੇਖਣ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਡਬਲਿਨ ਵਿਖੇ ਸਕੂਲ ਫਾਰ ਜਸਟਿਸ ਵਿਚ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://aosdana.artscouncil.ie/Members/Literature/Dorcey.aspx?Cnuas=1|title=Aosdana Biography|publisher=Aosdana|access-date=9 March 2016}}</ref><ref name="irishwriters">{{Cite web|url=http://www.irishwriters-online.com/dorcey-mary/|title=Irish writers online|publisher=Irish writers online|access-date=9 March 2016|archive-date=10 ਮਾਰਚ 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160310070528/http://www.irishwriters-online.com/dorcey-mary/|dead-url=yes}}</ref> ਉਸਨੇ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਛੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਇੱਕ ਨਾਵਲ, ਇੱਕ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਾਵਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=http://aosdana.artscouncil.ie/Members/Literature/Dorcey.aspx?Cnuas=1|title=Aosdana Biography|publisher=Aosdana|access-date=9 March 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://aosdana.artscouncil.ie/Members/Literature/Dorcey.aspx?Cnuas=1 "Aosdana Biography"]. Aosdana<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 March</span> 2016</span>.</cite><span data-ve-ignore="true"> </span><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true">CS1 maint: discouraged parameter ([[:ਸ਼੍ਰੇਣੀ: CS1 ਸਫਾਈ: ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਪੈਰਾਮੀਟਰ|link]])</span> [[Category:CS1 maint: discouraged parameter]]</ref> ਡੌਰਸੀ ਆਇਰਿਸ਼ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ (1974 ਤੋਂ ਮੌਜੂਦਾ), ਜਿਸਨੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਤੇ ਛਾਪਣ ਵਿਚ, ਸਾਰੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਆਈ]]. ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਆਇਰਿਸ਼ ਵੂਮਨ ਯੂਨਾਈਟਿਡ, ਵਿਮਨ ਫਾਰ ਰੈਡੀਕਲ ਚੇਂਜ ਅਤੇ ਦ ਮੂਵਮੈਂਟ ਫਾਰ ਸੈਕਸੁਅਲ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਬਾਨੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FLFT9F4BStIC&pg=PA102|title=Irish women writers: an A-to-Z guide|last=Gonzalez|first=Alexander G.|publisher=[[Greenwood Publishing Group]]|year=2006|isbn=0-313-32883-8|pages=102}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGonzalez2006">Gonzalez, Alexander G. (2006). [https://books.google.com/books?id=FLFT9F4BStIC&pg=PA102 ''Irish women writers: an A-to-Z guide'']. [[ਗ੍ਰੀਨਵੁੱਡ ਪਬਲਿਸ਼ਿੰਗ ਗਰੁੱਪ|Greenwood Publishing Group]]. p.&nbsp;102. [[ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੈਂਡਰਡ ਬੁੱਕ ਨੰਬਰ|ISBN]]&nbsp;[[ਵਿਸ਼ੇਸ਼: ਬੁੱਕ ਸਰੋਤ / 0-313-32883-8|<bdi>0-313-32883-8</bdi>]].</cite></ref><ref>{{Cite book|title=Twentieth-century Fiction by Irish Women: Nation and Gender|last=Heather Ingman|publisher=Ashgate Publishing, Ltd.|year=2007}}</ref> ਉਹ [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ]], [[ਇੰਗਲੈਂਡ]], [[ਫਰਾਂਸ]], [[ਸਪੇਨ]] ਅਤੇ [[ਜਾਪਾਨ]] ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=03IbwkTJR1MC&pg=PA11|title=Wee girls:Women writing from an Irish perspective|last=Murphy|first=Lizz|publisher=[[Spinifex Press]]|year=1996|isbn=9781875559510|page=11}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095727206|title=Oxford Reference biography}}</ref> == ਮਾਨਤਾ == ਡੋਰਸੀ ਨੇ 1990 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਏ ਨੋਇਸ ਫਰੌਮ ਦ ਵੁੱਡਸ਼ੈੱਡ ਲਈ ਰੂਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਆਇਰਿਸ਼ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਜਿੱਤਿਆ।<ref name=Gonzalez /><ref name="Aosdana"/><ref name="irishwriters"/> ਉਸ ਦਾ ਨਾਵਲ 'ਬਾਇਓਗ੍ਰਾਫੀ ਆਫ਼ ਡਿਜ਼ਾਇਰ' ਦੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਬਿਕਰੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਇਰਿਸ਼ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਵਿੱਚ 'ਪਹਿਲਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਕਾਮੁਕ ਆਇਰਿਸ਼ ਨਾਵਲ' ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name="Aosdana"/> 2010 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪੀਅਰ ਚੋਣ ਦੁਆਰਾ AOSDANA ਲਈ ਆਨਰੇਰੀ ਆਇਰਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਲੈਟਰਸ ਦੁਆਰਾ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਵੀ ਨੁਆਲਾ ਨੀ ਧੋਮਹਨੇਲ ਅਤੇ ਨਾਵਲਕਾਰ ਯੂਜੀਨ ਮੈਕਕੇਬ ਦੁਆਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਗਲਪ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਯੂਰਪ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਕੈਨੇਡਾ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਧਨੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਅਕਾਦਮਿਕ ਲੇਖਾਂ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਇਰਿਸ਼, ਗੇਅ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਗ੍ਰਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।<ref name="Aosdana"/><ref>{{cite book|title=Poetry and Voice: A Book of Essays|author=Stephanie Norgate|publisher=Cambridge Scholars Publishing|year=2013|pages= 275}}</ref> ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਆਇਰਿਸ਼ ਜੂਨੀਅਰ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਓ ਲੈਵਲ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਜੂਨੀਅਰ ਸਾਈਕਲ ਲਈ 'ਪਹਿਲਾ ਪਿਆਰ' ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਬੀਬੀਸੀ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ 'ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਸੌ ਪਸੰਦੀਦਾ ਕਵਿਤਾਵਾਂ' ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ (RTÉ, BBC, ਅਤੇ Channel 4.) 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ (BBC) ਅਤੇ ਆਇਰਲੈਂਡ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਸਟੇਜ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਲਈ 'ਇਨ ਦ ਪਿੰਕ' (ਦ ਰੇਵਿੰਗ ਬਿਊਟੀਜ਼) ਅਤੇ, 'ਸਨੀ ਸਾਈਡ ਪਲੱਕਡ' ਨੂੰ ਨਾਟਕੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।<ref name=Gonzalez /><ref name="Aosdana"/><ref name="irishwriters"/> ਉਸ ਨੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਆਰਟਸ ਕੌਂਸਲ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਪੰਜ ਵੱਡੇ: 1990, 1995, 1999, 2005 ਅਤੇ 2008 ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।<ref name="Aosdana"/> ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਗਲਪ ਮਾਵਾਂ, ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੁਆਰਾ ਲਿੰਗਕਤਾ, ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕੈਥਾਰਟਿਕ ਭੂਮਿਕਾ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਅਤੇ ਵਿਗਾੜਨ ਅਤੇ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਲਈ ਕਾਮੁਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਅਤੇ ਕਾਮੁਕ ਸੰਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਮਾਂ/ਧੀ ਦੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਪ੍ਰਤੀ ਉਸਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕੋਮਲ ਨਜ਼ਰੀਏ ਦੇ ਚਿੱਤਰਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name=Gonzalez /><ref name="Ingman">{{cite book | title=Twentieth-century Fiction by Irish Women: Nation and Gender | publisher=Ashgate Publishing, Ltd. | author=Heather Ingman | year=2007}}</ref> ==ਕਿਤਾਬਚਾ== ===ਕਵਿਤਾ=== * ''Kindling'' (London, Onlywomen Press, 1989) * ''Moving into The Space Cleared by our Mothers'' (Salmon Poetry, 1991) * ''The River That Carries Me'' (Salmon Poetry 1995) * ''Like Joy in Season, Like Sorrow. ('Salmon Poetry, 2001) * ''Perhaps the heart is Constant After All''. (Salmon Poetry, 2012) * "To Air the Soul, Throw All the Windows Wide." (Salmon Poetry 2016) New and Selected Poetry. * "Life Holds Its Breath. (Salmon Poetry 2022.) === ਕਿਤਾਬਾਂ, ਨਿਬੰਧ ਅਤੇ ਨਿੱਕੀ ਕਹਾਣੀਆਂ === * ''A Noise from the Woodshed: Short Stories'' (London, Onlywomen Press, 1989) * ''Scarlet O'Hara'' (in the anthology ''In and Out of Time'') (London. Onlywomen Press, 1990) * ''Biography of Desire'' (Dublin, Poolbeg 1997) * ''A Glorious Day'' (The Faber Book Of Best New Irish Short Stories 2006–2007 By [[David Marcus]]) * ''The Lift Home'' (Virgins and Hyacinths, Ed. Caroline Walsh.1993.) * ''The Orphan;' (In Sunshine or in Shadow) Ed. Mary Maher. 1999. * "Adrienne." 'Queer Whispers' anthology ed. Paul McVeigh. === ਸਟੇਜੀ ਨਾਟਕੀਕਰਨ === * ''In the Pink'' (The Raving Beauties) * ''Sunny Side Plucked'' (Dublin, Project Arts Centre) == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ == * {{Cite book|title=The Vintage Book of International Lesbian Fiction|author=Naomi HolochKnopf |publisher=Doubleday Publishing Group|year= 2010 | pages=368}} Bisexuality, Queer Theory, and Mary Dorcey's Biography of Desire www.postcolonialweb.org/poldiscourse/casablanca/pratt2.html May 31, 2001 - Bisexuality, Queer Theory and Mary Dorcey's Biography of Desire: An .... categorically that the first person I loved was of the male sex" (153). Bisexuality, Queer Theory, and Mary Dorcey's Biography of Desire postcolonialweb.org * Twentieth Century Literature by Irish Women: Nation and Genderhttps://books.google.com/books?isbn=0754635384 Heather Ingman - 2007 - Literary Criticism (Dorcey, 1989, 158- 9) The semiotic world 'beyond the grasp of speech' ... Kate observes to herself that: Mary Dorcey continues her exploration of the life of... *'The following article aims to examine Mary Dorcey's poem “Come Quietly or the Neighbours Will Hear,” included in the 1991 volume 'Moving into the Space Cleared by Our Mothers.' Katarzyna Poloczek, University of Łódź: 'Women's Power To Be Loud.' 1 {{Rooney Prize for Irish Literature}} {{Authority control}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਨਾਵਲਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਲੈਸਬੀਅਨ ਲੇਖਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1950]] hopchqqx9f2s1man0w6ry7wrdd2hf56 611867 611866 2022-08-24T04:03:46Z Nitesh Gill 8973 wikitext text/x-wiki {{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਲਿਖਾਰੀ|name=ਮੈਰੀ ਡੋਰਸੀ|image=|caption=|birth_date=1950|birth_place=ਕਾਉਂਟੀ ਡਬਲਿਨ|death_date=|death_place=|alma_mater=ਓਪਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|occupation=ਲੇਖਕ, ਕਵੀ|nationality=ਆਇਰਿਸ਼|genre=|imagesize=}}'''ਮੈਰੀ ਡੋਰਸੀ''' (ਜਨਮ 1950) ਇਕ [[ਆਇਰਿਸ਼]] ਕਵੀਤਰੀ, [[ਨਾਵਲਕਾਰ]] ਅਤੇ ਲਘੂ [[ਕਹਾਣੀਕਾਰ]] ਹੈ। ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ "ਏ ਨੋਇਜ਼ ਫ੍ਰਾਮ ਦ ਵੂਡਸ਼ੇਡ" ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਆਇਰਿਸ਼ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਰੂਨੀ ਪ੍ਰਾਇਜ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ [[ਆਇਰਲੈਂਡ]] ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ [[ਆਇਰਲੈਂਡ]] ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਨਾਮ 'ਤੇ [[ਸਮਲਿੰਗੀ]] ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਬੋਲਿਆ। == ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ == ਡੋਰਸੀ ਦਾ ਜਨਮ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੇ ਕਾਉਂਟੀ ਡਬਲਿਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਅਓਸਦਾਨਾ ਦੀ ਆਇਰਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਲੈਟਰਜ਼ ਦੀ ਪੀਅਰ ਚੋਣ ਦੁਆਰਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਆਇਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਡਾਈਡਰੋਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਓਪਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਟ੍ਰਿਨਿਟੀ ਕਾਲਜ, ਡਬਲਿਨ<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FLFT9F4BStIC&pg=PA102|title=Irish women writers: an A-to-Z guide|last=Gonzalez|first=Alexander G.|publisher=[[Greenwood Publishing Group]]|year=2006|isbn=0-313-32883-8|pages=102}}</ref> ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਰਿਸਰਚ ਐਸੋਸੀਏਟ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਹ ਜੈਂਡਰ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਵਾਸ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਰਹੀ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਸਮਕਾਲੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਬਾਰੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਕਰਵਾਏ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਚਨਾਤਮਕ ਲੇਖਣ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਡਬਲਿਨ ਵਿਖੇ ਸਕੂਲ ਫਾਰ ਜਸਟਿਸ ਵਿਚ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://aosdana.artscouncil.ie/Members/Literature/Dorcey.aspx?Cnuas=1|title=Aosdana Biography|publisher=Aosdana|access-date=9 March 2016}}</ref><ref name="irishwriters">{{Cite web|url=http://www.irishwriters-online.com/dorcey-mary/|title=Irish writers online|publisher=Irish writers online|access-date=9 March 2016|archive-date=10 ਮਾਰਚ 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160310070528/http://www.irishwriters-online.com/dorcey-mary/|dead-url=yes}}</ref> ਉਸਨੇ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਛੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਇੱਕ ਨਾਵਲ, ਇੱਕ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਾਵਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=http://aosdana.artscouncil.ie/Members/Literature/Dorcey.aspx?Cnuas=1|title=Aosdana Biography|publisher=Aosdana|access-date=9 March 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://aosdana.artscouncil.ie/Members/Literature/Dorcey.aspx?Cnuas=1 "Aosdana Biography"]. Aosdana<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 March</span> 2016</span>.</cite><span data-ve-ignore="true"> </span><span class="cs1-maint citation-comment" data-ve-ignore="true">CS1 maint: discouraged parameter ([[:ਸ਼੍ਰੇਣੀ: CS1 ਸਫਾਈ: ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਪੈਰਾਮੀਟਰ|link]])</span> [[Category:CS1 maint: discouraged parameter]]</ref> ਡੌਰਸੀ ਆਇਰਿਸ਼ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ (1974 ਤੋਂ ਮੌਜੂਦਾ), ਜਿਸਨੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਤੇ ਛਾਪਣ ਵਿਚ, ਸਾਰੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ [[ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ|ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਆਈ]]. ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਆਇਰਿਸ਼ ਵੂਮਨ ਯੂਨਾਈਟਿਡ, ਵਿਮਨ ਫਾਰ ਰੈਡੀਕਲ ਚੇਂਜ ਅਤੇ ਦ ਮੂਵਮੈਂਟ ਫਾਰ ਸੈਕਸੁਅਲ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਬਾਨੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FLFT9F4BStIC&pg=PA102|title=Irish women writers: an A-to-Z guide|last=Gonzalez|first=Alexander G.|publisher=[[Greenwood Publishing Group]]|year=2006|isbn=0-313-32883-8|pages=102}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGonzalez2006">Gonzalez, Alexander G. (2006). [https://books.google.com/books?id=FLFT9F4BStIC&pg=PA102 ''Irish women writers: an A-to-Z guide'']. [[ਗ੍ਰੀਨਵੁੱਡ ਪਬਲਿਸ਼ਿੰਗ ਗਰੁੱਪ|Greenwood Publishing Group]]. p.&nbsp;102. [[ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੈਂਡਰਡ ਬੁੱਕ ਨੰਬਰ|ISBN]]&nbsp;[[ਵਿਸ਼ੇਸ਼: ਬੁੱਕ ਸਰੋਤ / 0-313-32883-8|<bdi>0-313-32883-8</bdi>]].</cite></ref><ref>{{Cite book|title=Twentieth-century Fiction by Irish Women: Nation and Gender|last=Heather Ingman|publisher=Ashgate Publishing, Ltd.|year=2007}}</ref> ਉਹ [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ]], [[ਇੰਗਲੈਂਡ]], [[ਫਰਾਂਸ]], [[ਸਪੇਨ]] ਅਤੇ [[ਜਾਪਾਨ]] ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=03IbwkTJR1MC&pg=PA11|title=Wee girls:Women writing from an Irish perspective|last=Murphy|first=Lizz|publisher=[[Spinifex Press]]|year=1996|isbn=9781875559510|page=11}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095727206|title=Oxford Reference biography}}</ref> == ਮਾਨਤਾ == ਡੋਰਸੀ ਨੇ 1990 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਏ ਨੋਇਸ ਫਰੌਮ ਦ ਵੁੱਡਸ਼ੈੱਡ ਲਈ ਰੂਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਆਇਰਿਸ਼ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਜਿੱਤਿਆ।<ref name=Gonzalez /><ref name="Aosdana"/><ref name="irishwriters"/> ਉਸ ਦਾ ਨਾਵਲ 'ਬਾਇਓਗ੍ਰਾਫੀ ਆਫ਼ ਡਿਜ਼ਾਇਰ' ਦੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਬਿਕਰੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਇਰਿਸ਼ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਵਿੱਚ 'ਪਹਿਲਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਕਾਮੁਕ ਆਇਰਿਸ਼ ਨਾਵਲ' ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name="Aosdana"/> 2010 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪੀਅਰ ਚੋਣ ਦੁਆਰਾ AOSDANA ਲਈ ਆਨਰੇਰੀ ਆਇਰਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਲੈਟਰਸ ਦੁਆਰਾ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਵੀ ਨੁਆਲਾ ਨੀ ਧੋਮਹਨੇਲ ਅਤੇ ਨਾਵਲਕਾਰ ਯੂਜੀਨ ਮੈਕਕੇਬ ਦੁਆਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਗਲਪ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਯੂਰਪ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਕੈਨੇਡਾ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਧਨੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਅਕਾਦਮਿਕ ਲੇਖਾਂ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਇਰਿਸ਼, ਗੇਅ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਗ੍ਰਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।<ref name="Aosdana"/><ref>{{cite book|title=Poetry and Voice: A Book of Essays|author=Stephanie Norgate|publisher=Cambridge Scholars Publishing|year=2013|pages= 275}}</ref> ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਆਇਰਿਸ਼ ਜੂਨੀਅਰ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਓ ਲੈਵਲ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਜੂਨੀਅਰ ਸਾਈਕਲ ਲਈ 'ਪਹਿਲਾ ਪਿਆਰ' ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਬੀਬੀਸੀ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ 'ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਸੌ ਪਸੰਦੀਦਾ ਕਵਿਤਾਵਾਂ' ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ (RTÉ, BBC, ਅਤੇ Channel 4.) 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ (BBC) ਅਤੇ ਆਇਰਲੈਂਡ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਸਟੇਜ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਲਈ 'ਇਨ ਦ ਪਿੰਕ' (ਦ ਰੇਵਿੰਗ ਬਿਊਟੀਜ਼) ਅਤੇ, 'ਸਨੀ ਸਾਈਡ ਪਲੱਕਡ' ਨੂੰ ਨਾਟਕੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।<ref name=Gonzalez /><ref name="Aosdana"/><ref name="irishwriters"/> ਉਸ ਨੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਆਰਟਸ ਕੌਂਸਲ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਪੰਜ ਵੱਡੇ: 1990, 1995, 1999, 2005 ਅਤੇ 2008 ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।<ref name="Aosdana"/> ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਗਲਪ ਮਾਵਾਂ, ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੁਆਰਾ ਲਿੰਗਕਤਾ, ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕੈਥਾਰਟਿਕ ਭੂਮਿਕਾ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਅਤੇ ਵਿਗਾੜਨ ਅਤੇ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਲਈ ਕਾਮੁਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਅਤੇ ਕਾਮੁਕ ਸੰਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਮਾਂ/ਧੀ ਦੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਪ੍ਰਤੀ ਉਸਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕੋਮਲ ਨਜ਼ਰੀਏ ਦੇ ਚਿੱਤਰਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref name=Gonzalez /><ref name="Ingman">{{cite book | title=Twentieth-century Fiction by Irish Women: Nation and Gender | publisher=Ashgate Publishing, Ltd. | author=Heather Ingman | year=2007}}</ref> ==ਕਿਤਾਬਚਾ== ===ਕਵਿਤਾ=== * ''Kindling'' (London, Onlywomen Press, 1989) * ''Moving into The Space Cleared by our Mothers'' (Salmon Poetry, 1991) * ''The River That Carries Me'' (Salmon Poetry 1995) * ''Like Joy in Season, Like Sorrow. ('Salmon Poetry, 2001) * ''Perhaps the heart is Constant After All''. (Salmon Poetry, 2012) * "To Air the Soul, Throw All the Windows Wide." (Salmon Poetry 2016) New and Selected Poetry. * "Life Holds Its Breath. (Salmon Poetry 2022.) === ਕਿਤਾਬਾਂ, ਨਿਬੰਧ ਅਤੇ ਨਿੱਕੀ ਕਹਾਣੀਆਂ === * ''A Noise from the Woodshed: Short Stories'' (London, Onlywomen Press, 1989) * ''Scarlet O'Hara'' (in the anthology ''In and Out of Time'') (London. Onlywomen Press, 1990) * ''Biography of Desire'' (Dublin, Poolbeg 1997) * ''A Glorious Day'' (The Faber Book Of Best New Irish Short Stories 2006–2007 By [[David Marcus]]) * ''The Lift Home'' (Virgins and Hyacinths, Ed. Caroline Walsh.1993.) * ''The Orphan;' (In Sunshine or in Shadow) Ed. Mary Maher. 1999. * "Adrienne." 'Queer Whispers' anthology ed. Paul McVeigh. === ਸਟੇਜੀ ਨਾਟਕੀਕਰਨ === * ''In the Pink'' (The Raving Beauties) * ''Sunny Side Plucked'' (Dublin, Project Arts Centre) == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ == * {{Cite book|title=The Vintage Book of International Lesbian Fiction|author=Naomi HolochKnopf |publisher=Doubleday Publishing Group|year= 2010 | pages=368}} * Bisexuality, Queer Theory, and Mary Dorcey's Biography of Desire www.postcolonialweb.org/poldiscourse/casablanca/pratt2.html May 31, 2001 - Bisexuality, Queer Theory and Mary Dorcey's Biography of Desire: An .... categorically that the first person I loved was of the male sex" (153). Bisexuality, Queer Theory, and Mary Dorcey's Biography of Desire postcolonialweb.org * Twentieth Century Literature by Irish Women: Nation and Genderhttps://books.google.com/books?isbn=0754635384 Heather Ingman - 2007 - Literary Criticism (Dorcey, 1989, 158- 9) The semiotic world 'beyond the grasp of speech' ... Kate observes to herself that: Mary Dorcey continues her exploration of the life of... *'The following article aims to examine Mary Dorcey's poem “Come Quietly or the Neighbours Will Hear,” included in the 1991 volume 'Moving into the Space Cleared by Our Mothers.' Katarzyna Poloczek, University of Łódź: 'Women's Power To Be Loud.' 1 {{Authority control}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਨਾਵਲਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਲੈਸਬੀਅਨ ਲੇਖਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1950]] jmf8002ms4vv78aee26in5rd5xellsp 2 137556 611841 611803 2022-08-24T00:26:22Z Simranjeet Sidhu 8945 #100wikidays #100wikilgbtqdays wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" |- ! colspan=3| 1<sup>st</sup> round: 07.10.2021–14.01.2022 !! colspan=3| 2<sup>nd</sup> round: 15.01.2022–24.04.2022 !! colspan=3 | 3<sup>rd</sup> round: 25.04.2022–02.08.2022 !! colspan=3 | 4<sup>th</sup> round: 03.08.2022– !! colspan=3 | 5<sup>th</sup> round: |- ! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date |- | 1 || [[pa:ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ|ਬਲੇਅਰ ਇਮਾਨੀ]] || 07.10.2021 || 101 || [[ਰਿਚਰਡ ਐਬਲ]]|| 15.01.2022 || 201 || [[ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਇਤਿਹਾਸ]]|| 25.04.2022 || 301|| [[ਰੌਬਿਨ ਹਾਰਡੀ (ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਲੇਖਕ)]]||03.08.2022 | | | |- | 2 || [[pa:ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ|ਸ਼ਾਦੀ ਅਮੀਨ]] || 08.10.2021 || 102 || [[ਨਾਵਿਆ ਸਿੰਘ]]||16.01.2022 || 202|| [[ਕਾਟਜਾ ਬਲਿਚਫੀਲਡ]]||26.04.2022 |302 |[[ਤਾਨੀਆ ਹਫ਼]] |04.08.2022 | | | |- | 3 || [[pa:ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ|ਟੈਰੀ ਕੈਸਲ]] || 09.10.2021 || 103 || [[ਨੋਨੀ ਸਲਮਾ]]||17.01.2022 |203 |[[ਕਲਿੰਟ ਅਲਬਰਟਾ]] |27.04.2022 |303 |[[ਦੀਆ ਡੇਵੀਨਾ]] |05.08.2022 | | | |- | 4 || [[ਹੇਜ਼ਲ ਬਾਰਨਸ]]||10.10.2021 || 104 || [[ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਜਮਾਲ]]||18.01.2022 |204 |[[ਬ੍ਰੈਡ ਫਰੇਜ਼ਰ]] |28.04.2022 |304 |[[ਪੰਡਕਾ]] |06.08.2022 | | | |- | 5 || [[ਨਜਮਾ ਕੌਸਰੀ]]||11.10.2021 || 105 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਬੰਕਰ]]||19.01.2022 |205 |[[ਸੋਮਨ ਚੈਨਾਨੀ]] |29.04.2022 |305 |[[ਲੂਕਸ ਧੋਂਟ]] |07.08.2022 | | | |- | 6 || [[ਨਿਕੋਲ ਕੋਨ]]||12.10.2021 || 106 || [[ਜੋਸ ਚਾਰਲਸ]]||20.01.2022 |206 |[[ਟ੍ਰੇਵਰ ਬੈਂਥਮ]] |30.04.2022 |306 |[[ਮਾਨੋਲੋ ਕਾਰੋ]] |08.08.2022 | | | |- | 7 || [[ਤਾਇਗਾ ਇਸ਼ੀਕਾਵਾ]]||13.10.2021 || 107 || [[ਜੂਨੋ ਬਿਰਚ]]||21.01.2022 |207 |[[ਪੀ.ਜੇ. ਕਾਸਟੇਲਨੇਟਾ]] |01.05.2022 |307 |[[ਜੇਮਸ ਬ੍ਰਿਜਸ]] |09.08.2022 | | | |- | 8 || [[ਸਾਈਮਨ ਡਨ]]||14.10.2021 || 108 || [[ਜੈਸਿਕਾ ਨਿਗਰੀ]]||22.01.2022 |208 |[[ਜੌਨ ਅਗਸਤ]] |02.05.2022 |308 |[[ਜੋ ਬਲਾਸ]] |10.08.2022 | | | |- | 9 || [[ਟੈਰੀ ਬੌਮ]]||15.10.2021 || 109 || [[ਲੈਸੀ ਗ੍ਰੀਨ]]||23.01.2022 |209 |[[ਟੋਨੀ ਗ੍ਰਾਫੀਆ]] |03.05.2022 |309 |[[ਹੈਰੀ ਬੁਸ਼ (ਕਲਾਕਾਰ)]] |11.08.2022 | | | |- | 10 || [[ਅਖਿਲ ਕਟਿਆਲ]]||16.10.2021 || 110 || [[ਮਿਲਾ ਜੈਮ]]||24.01.2022 |210 |[[ਹਿਜੜਾ ਫ਼ਾਰਸੀ]] |04.05.2022 |310 |[[ਰੌਬਰਟ ਗੋਬਰ]] |12.08.2022 | | | |- | 11 || [[ਲੀਆ ਜੌਨਸਨ]]||17.10.2021 || 111 || [[ਏਰੀ ਫਿਟਜ਼]]||25.01.2022 |211 |[[ਖਾਨੀਥ]] |05.05.2022 |311 |[[ਟੌਮ ਬਿਆਂਚੀ]] |13.08.2022 | | | |- | 12 || [[ਐਲੀ ਬਕਿਨ]]||18.10.2021 || 112 || [[ਹੰਨਾਹ ਹਾਰਟ]]||26.01.2022 |212 |[[ਅਲੀ ਫਜ਼ਲੀ ਮੋਨਫ਼ੇਅਰਡ]] |06.05.2022 |312 |[[ਡੈਨੀਅਲ ਬਾਉਰ (ਮੇਕ-ਅੱਪ ਕਲਾਕਾਰ)]] |14.08.2022 |- | 13 || [[ਕੈਥਰੀਨ ਐਂਥਨੀ]]||19.10.2021 || 113 || [[ਨਿੱਕੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀ ਐਲਬੋਨ]]||27.01.2022 |213 |[[ਪੌਲ ਬਾਰਨਜ਼ (ਪਾਦਰੀ)]] |07.05.2022 |313 |[[ਹੈਦੀ ਸਾਦੀਆ]] |15.08.2022 |- | 14 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਇਰਵਿਨ]]||20.10.2021 || 114 || [[ਟ੍ਰੇਵੀ ਮੋਰਨ]]||28.01.2022 |214 |[[ਐਨਾ ਬ੍ਰਾਊਨ (ਵਕੀਲ)]] |08.05.2022 |314 |[[ਅਲੀਨਾ ਖਾਨ]] |16.08.2022 |- | 15 || [[ਜੈ ਬੈੱਲ (ਲੇਖਕ)]]||21.10.2021 || 115 || [[ਗੇਵਿਨ ਆਰਥਰ]]||29.01.2022 |215 |[[ਮੇਟੀ (ਜੈਂਡਰ)]] |09.05.2022 |315 |[[ਸ਼ਾਇਰਾ ਰਾਏ]] |17.08.2022 |- | 16 || [[ਸਾਰਾ ਹੈੱਸ]]||22.10.2021 || 116 || [[ਤਾਮਾਰਾ ਮਸਕਾਰਾ]]||30.01.2022 |216 |[[ਤੇਨਜ਼ਿਨ ਮਾਰੀਕੋ]] |10.05.2022 |316 |[[ਜ਼ੋਲਟਨ ਮੁਜਾਹਿਦ]] |18.08.2022 |- | 17 || [[ਗਲੋਰੀਆ ਜੋਸਫ਼]]||23.10.2021 || 117 || [[ਰਾਈਲੈਂਡ ਐਡਮਜ਼]]||31.01.2022 |217 |[[ਹਿਜੜੋਂ ਕਾ ਖਾਨਕਾਹ]] |11.05.2022 |317 |[[ਸੁਨੀਲ ਗੁਪਤਾ (ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰ)]] |19.08.2022 |- | 18 || [[ਰੌਦਾ ਮੋਰਕੋਸ]]||24.10.2021 || 118 || [[ਈਥਨ ਪੀਟਰਸ]]||01.02.2022 |218 |[[ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਵਾਕ]] |12.05.2022 |318 |[[ਸਰੂਤੀ ਸੀਥਾਰਾ]] |20.08.2022 |- | 19 || [[ਜੈਨੀਨ ਫੁਲਰ]]||25.10.2021 || 119 || [[ਬੌਬੀ ਬਰਕ]]||02.02.2022 |219 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸਕਵੀਨ ਇੰਡੀਆ]] |13.05.2022 |319 |[[ਕਿਰਨ ਗਾਂਧੀ]] |21.08.2022 |- | 20 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਰਾਓ]]||26.10.2021 || 120 || [[ਬਿਲਾਲ ਹਸਾਨੀ]]||03.02.2022 |220 |[[ਅਵਧ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਇਡ]] |14.05.2022 |320 |[[ਕੈਲਾਨੀ ਜੁਆਨੀਤਾ]] |22.08.2022 |- | 21 || [[ਕਾਮੀ ਸਿਡ]]||27.10.2021 || 121 || [[ਰੇਡਾ ਕੈਰੇ]]||04.02.2022 |221 |[[ਭੋਪਾਲ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |15.05.2022 |321 |[[ਅਲ ਕੌਸ]] |23.08.2022 |- | 22 || [[ਬਿੰਦੀਆ ਰਾਣਾ]]||28.10.2021 || 122 || [[ਹੁਆਰੀ ਮਨਾਰ]]||05.02.2022 |222 |[[ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਨਾਮਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |16.05.2022 |322 |[[ਰੈਂਬੋ ਪੂੰਜੀਵਾਦ]] |24.08.2022 |- | 23 || [[ਈਸਾ ਫਾਜ਼ਲੀ]]||29.10.2021 || 123 || [[ਮਿਸ ਫੇਮ]]||06.02.2022 |223 |[[ਗੁੜਗਾਓਂ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |17.05.2022 |323 | |25.08.2022 |- | 24 || [[ਅਰਾਧਿਆ ਖਾਨ]]||30.10.2021 || 124 || [[ਏਲਨ ਡੀਜੇਨਰਸ]]||07.02.2022 |224 |[[ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]] |18.05.2022 |324 | |26.08.2022 |- | 25 || [[ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ ਜੂਨੀਅਰ]]||31.10.2021 || 125 || [[ਨਿਕੋਕਾਡੋ ਐਵੋਕਾਡੋ]]||08.02.2022 |225 |[[ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |19.05.2022 |325 | |27.08.2022 |- | 26 || [[ਸਬਰੀਨਾ ਜਾਲੀਸ]]||01.11.2021 || 126 || [[ਗ੍ਰੇਸ ਹਾਈਲੈਂਡ]]||09.02.2022 |226 |[[ਕੋਲਕਾਤਾ ਰੈਂਬੋ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |20.05.2022 |326 | |28.08.2022 |- | 27 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਓਲੀਵਰ]]||02.11.2021 || 127 || [[ਜੇਮਸ ਮੈਨਸਫੀਲਡ]]||10.02.2022 |227 |[[ਗੁਜਰਾਤ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |21.05.2022 |327 | |29.08.2022 |- | 28 || [[ਨਯਾਬ ਅਲੀ]]||03.11.2021 || 128 || [[ਐਮਾ ਐਲਿੰਗਸਨ]]||11.02.2022 |228 |[[ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |22.05.2022 |328 | |30.08.2022 |- | 29 || [[ਬੇਲਾ ਗਲਹੋਸ]]||04.11.2021 || 129 || [[ਬੌਬ ਏਵੀਅਨ]]||12.02.2022 |229 |[[ਕੁਈਰ ਪ੍ਰਾਈਡ ਗੁਹਾਟੀ]] |23.05.2022 |329 | |31.08.2022 |- | 30 || [[ਮਾਹਰ ਸਾਬਰੀ]]||05.11.2021 || 130 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਐਂਬਰੋਸੀ]]||13.02.2022 |230 |[[ਕੁਈਰ ਗੁਲਾਬੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਜੈਪੁਰ]] |24.05.2022 |330 | |01.09.2022 |- | 31 || [[ਜੋਸਫ਼ ਬੀਮ]]||06.11.2021 || 131 || [[ਜੇਵੀਅਰ ਕੈਲਵੋ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||14.02.2022 |231 |[[ਪਟਨਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |25.05.2022 |331 | |02.09.2022 |- | 32 || [[ਐਲਨ ਬ੍ਰੇਅ]]||07.11.2021 || 132 || [[ਐਲਿਸ ਲਿਟਲ]]||15.02.2022 |232 |[[ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡ]] |26.05.2022 |332 | |03.09.2022 |- | 33 || [[ਜੌਨ ਬਟਲਰ (ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ)]]||08.11.2021 || 133 || [[ਜਿਮ ਫਾਲ]]||16.02.2022 |233 |[[ਔਰੇਂਜ ਸਿਟੀ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਪ੍ਰਾਈਡ ਮਾਰਚ]] |27.05.2022 |333 | |04.09.2022 |- | 34 || [[ਮਰੀਅਮ ਗੁਰਬਾ]]||09.11.2021 || 134 || [[ਜੂਲੀਆ ਹੋਰਵਥ]]||17.02.2022 |234 |[[ਇਜ਼ਮੀਰ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |28.05.2022 |334 | |05.09.2022 |- | 35 || [[ਅਮੇਲੀਆ ਐਲਿਸ]]||10.11.2021 || 135 || [[ਜੈਕਸਨ ਬਰਡ (ਲੇਖਕ)]]||18.02.2022 |235 |[[ਨਾਈਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |29.05.2022 |335 | |06.09.2022 |- | 36 || [[ਸੁਨੀਤੀ ਨਾਮਜੋਸ਼ੀ]]||11.11.2021 || 136 || [[ਏਲੇ ਮਿਲਜ਼]]||19.02.2022 |236 |[[ਈਰਾਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਡੇ]] |30.05.2022 |336 | |07.09.2022 |- | 37 || [[ਡੈਨਾ ਗੋਲਡਬਰਗ]]||12.11.2021 || 137 || [[ਬ੍ਰੈਡ ਮੋਂਡੋ]]||20.02.2022 |237 |[[ਕੁਈਰ ਅਜ਼ਾਦੀ ਮੁੰਬਈ]] |31.05.2022 |337 | |08.09.2022 |- | 38 || [[ਲਇਰਾ ਮੈਕੀ]]||13.11.2021 || 138 || [[ਬ੍ਰੀ ਏਸਰਿਗ]]||21.02.2022 |238 |[[ਲੈਥਲ ਲੈਸਬੀਅਨ]] |01.06.2022 |338 | |09.09.2022 |- | 39 || [[ਬਿੰਦੂਮਾਧਵ ਖੀਰੇ]]||14.11.2021 || 139 || [[ਕਿਮੋਰਾ ਬਲੈਕ]]||22.02.2022 |239 |[[ਜ਼ਿੰਦੀਕ]] |02.06.2022 |339 | |10.09.2022 |- | 40 || [[ਓਨਿਰ]]||15.11.2021 || 140 || [[ਜੌਹਨ ਅਲਕੋਰਨ (ਗਾਇਕ)]]||23.02.2022 |240 |[[ਗੇਅ ਬੰਬੇ]] |03.06.2022 |340 | |11.09.2022 |- | 41 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਿਨ ਬੇਕਰ]]||16.11.2021 || 141 || [[ਅੰਜੀਮਾਈਲ]]||24.02.2022 |241 |[[ਅਭਿਮਾਨੀ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |04.06.2022 | | | |- | 42 || [[ਰਿਤੂ ਡਾਲਮੀਆ]]||17.11.2021 || 142 || [[ਅਮੋਨ (ਪਹਿਲਵਾਨ)]]||25.02.2022 |242 |[[ਕੁਈਰ ਸਿਟੀ ਸਿਨੇਮਾ]] |05.06.2022 | | | |- | 43 || [[ਮੈਕਸਿਮ ਮਜ਼ੂਮਦਾਰ]]||18.11.2021 || 143 || [[ਡਿਰਕ ਬਾਚ]]||26.02.2022 |243 |[[ਕੁਈਰ ਚੇਨਈ ਕ੍ਰੋਨੀਕਲਜ਼]] |06.06.2022 | | | |- | 44 || [[ਵਸੁਧੇਂਦਰਾ]]||19.11.2021 || 144 || [[ਕਲਾਉਡੀਆ ਐਲਨ]]||27.02.2022 |244 |[[ਮੁਸਕੋਕਾ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |07.06.2022 | | | |- | 45 || [[ਡੇਵਿਡ ਡੇਨਸਨ]]||20.11.2021 || 145 || [[ਬੈਟੀਨਾ ਹੋਪ]]||28.02.2022 |245 |[[ਜੀਲੋਂਗ ਪ੍ਰਾਈਡ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |08.06.2022 | | | |- | 46 || [[ਜੇਕ ਐਟਲਸ]]||21.11.2021 || 146 || [[ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਬੁਰਲਾਕੋਵ]]||01.03.2022 |246 |[[ਟੋਰਾਂਟੋ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |09.06.2022 | | | |- | 47 || [[ਆਰਥਰ ਮਾਰੀਆਨੋ]]||22.11.2021 || 147 || [[ਮੈਨਫ੍ਰੇਡ ਸਾਲਜ਼ਗੇਬਰ]]||02.03.2022 |247 |[[ਏਸ਼ੀਅਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |10.06.2022 | | | |- | 48 || [[ਜੋਸ਼ ਕੈਵਾਲੋ]]||23.11.2021 || 148 || [[ਕਰਡਿਨ ਓਰਲਿਕ]]||03.03.2022 |248 |[[ਮਾਰਡੀ ਗ੍ਰਾਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |11.06.2022 | | | |- | 49 || [[ਰੇਨੀ ਫੋਰਥ]]||24.11.2021 || 149 || [[ਡੇਵਿਡ ਫਰਨੀਸ਼]]||04.03.2022 |249 |[[ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |12.06.2022 | | | |- | 50 || [[ਕ੍ਰਿਸ ਬਰਲੇ]] ||25.11.2021 || 150 || [[ਜੇਮਸ ਬਰਗ]]||05.03.2022 |250 |[[ਗੇਜ਼ (ਫ਼ਿਲਮ ਉਤਸ਼ਵ)]] |13.06.2022 | | | |- | 51 || [[ਅਮੀਨੀ ਫੋਨੂਆ]]||26.11.2021 || 151 || [[ਲੀਜ਼ਾ ਗੋਰਨਿਕ]]||06.03.2022 |251 |[[ਇੰਡੀਗਨੇਸ਼ਨ]] |14.06.2022 | | | |- | 52 || [[ਐਲਿਸ ਆਸਟਨ]]||27.11.2021 || 152 || [[ਅਲਬਰੇਚਟ ਬੇਕਰ]]||07.03.2022 |252 |[[ਚੇਨਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |15.06.2022 | | | |- | 53 || [[ਲੀ ਪੀਅਰਟ]]||28.11.2021 || 153 || [[ਬਿਲੀ ਲਵ]]||08.03.2022 |253 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵੇਲਜ਼]] |16.06.2022 | | | |- | 54 || [[ਮੈਟ ਲਲਾਨੋ]]||29.11.2021 || 154 || [[ਮਾਰਕ ਐਸ਼ਟਨ]]||09.03.2022 |254 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਇੰਡੀਆ]] |17.06.2022 | | | |- | 55 || [[ਰਿਆਨ ਬਟਲਰ]]||30.11.2021 || 155 || [[ਮੀਆ ਇਜ਼ਾਬੇਲਾ]]||10.03.2022 |255 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਗਲੋਬਲ]] |18.06.2022 | | | |- | 56 || [[ਡਾਨਾ ਓਲਮਰਟ]]||01.12.2021 || 156 || [[ਮੋਰਟੀ ਡਾਇਮੰਡ]]||11.03.2022 |256 |[[ਪੈਰਿਸ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |19.06.2022 | | | |- | 57 || [[ਆਸੀ ਅਜ਼ਰ]]||02.12.2021 || 157 || [[ਸਕਿਨ ਡਾਇਮੰਡ]]||12.03.2022 |257 |[[ਬਰਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |20.06.2022 | | | |- | 58 || [[ਰਾਹੁਲ ਮਹਿਤਾ]]||03.12.2021 || 158 || [[ਜੀਆਨਾ ਫਾਈਨ]]||13.03.2022 |258 |[[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੁਈਰ ਆਰਟਸ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |21.06.2022 | | | |- | 59 || [[ਇਵਾਂਕਾ ਦਾਸ]]||04.12.2021 || 159 || [[ਜੌਨੀ ਰੈਪਿਡ]]||14.03.2022 |259 |[[ਮਿਸ ਟੀ ਵਰਲਡ]] |22.06.2022 | | | |- | 60 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਕੌਫੀ]]||05.12.2021 || 160 || [[ਵੇਰਾ ਹੋਲਮੇ]]||15.03.2022 |260 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਅਲਬਾਨੀਆ]] |23.06.2022 | | | |- | 61 || [[ਐਮਾ ਪੋਰਟਨਰ]]||06.12.2021 || 161 || [[ਸ਼ੈਲੀ ਕਿੰਗ]]||16.03.2022 |261 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਆਇਰਲੈਂਡ]] |24.06.2022 | | | |- | 62 || [[ਜੈਫਰੀ ਰਿਚਮੈਨ]]||07.12.2021 || 162 || [[ਰਹੋਨਾ ਕੈਮਰਨ]]||17.03.2022 |262 |[[ਮਿਸਟਰ ਗੇਅ ਵਰਲਡ 2017]] |25.06.2022 | | | |- | 63 || [[ਮਨਿਲ ਸੂਰੀ]]||08.12.2021 || 163 || [[ਜੌਇਸ ਗ੍ਰਾਂਟ]]||18.03.2022 |263 |[[ਮੈਲਬੌਰਨ ਕੁਈਰ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |26.06.2022 | | | |- | 64 || [[ਗੌਤਮ ਰਾਘਵਨ]]||09.12.2021 || 164 || [[ਬੈਥਨੀ ਬਲੈਕ]]||19.03.2022 |264 |[[ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਸਟਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ]] |27.06.2022 | | | |- | 65 || [[ਮਿਸ਼ੇਲ ਗੁਰੇਵਿਚ]]||10.12.2021 || 165 || [[ਇੰਡੀਆ ਸਮਰ]]||20.03.2022 |265 |[[ਹੈਮਬਰਗ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |28.06.2022 | | | |- | 66 || [[ਅਨੀਸ਼ ਸੇਠ]]||11.12.2021 || 166 || [[ਪੇਚੇ ਡੀ]]||21.03.2022 |266 |[[ਕੋਲੋਨ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |29.06.2022 | | | |- | 67 || [[ਡੀਨ ਅੱਤਾ]]||12.12.2021 || 167 || [[ਡੀਲੋਨ]]||22.03.2022 |267 |[[ਵੈਸਟ ਪ੍ਰਾਈਡ]] |30.06.2022 | | | |- | 68 || [[ਫਰਜ਼ਾਨਾ ਡਾਕਟਰ]]||13.12.2021 || 168 || [[ਡੇਜ਼ੀ ਈਗਨ]]||23.03.2022 |268 |[[ਇਮੇਜ+ਨੇਸ਼ਨ]] |01.07.2022 | | | |- | 69 || [[ਕੌਸਰ ਮੁਹੰਮਦ]]||14.12.2021 || 169 || [[ਲੀਓ ਫੋਰਡ]]||24.03.2022 |269 |[[ਫਰੇਮਲਾਈਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |02.07.2022 | | | |- | 70 || [[ਕਾਜ਼ਿਮ ਅਲੀ]]||15.12.2021 || 170 || [[ਜੇਮਸ ਐਮਸਟਰ]]||25.03.2022 |270 |[[ਰੈਂਬੋ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |03.07.2022 | | | |- | 71 || [[ਜੂਡਿਥ ਫਰੈਂਕ]]||16.12.2021 || 171 || [[ਆਲੀਆ ਸ਼ੌਕਤ]]||26.03.2022 |271 |[[ਪਿੰਕ ਲਾਇਫ਼ ਕੁਈਰਫੈਸਟ]] |04.07.2022 | | | |- | 72 || [[ਮਾਰਗੀ ਐਡਮ]]||17.12.2021 || 172 || [[ਕ੍ਰਿਸਟਨ ਕਿਸ਼]]||27.03.2022 |272 |[[ਪ੍ਰਾਈਡ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ]] |05.07.2022 | | | |- | 73 || [[ਸਿਧਾਰਥ ਗਰਗ]]||18.12.2021 || 173 || [[ਮਾਇਕ ਜਿਨ]]||28.03.2022 |273 |[[ਐਂਡਰਿਊ ਪੀਅਰਸ]] |06.07.2022 | | | |- | 74 || [[ਦਿਨੇਸ਼ ਭੁਗਰਾ]]||19.12.2021 || 174 || [[ਅਨੀਤਾ ਲੋ]]||29.03.2022 |274 |[[ਗੇਅਲਿਬ]] |07.07.2022 | | | |- | 75 || [[ਡਾਅਨ ਐਡਮਜ਼]]||20.12.2021 || 175 || [[ਤਾਨਿਆ ਕੰਪਾਸ]]||30.03.2022 |275 |[[ਫੈਮਲੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ]] |08.07.2022 | | | |- | 76 || [[ਅਗਸਤ ਐਮਸ]]||21.12.2021 || 176 || [[ਪੌਲ ਮੇਂਡੇਜ਼]]||31.03.2022 |276 |[[ਗੇਅ ਡਾਕਟਰਜ਼ ਆਇਰਲੈਂਡ]] |09.07.2022 | | | |- | 77 || [[ਡਾਇਨਾ ਐਸ਼]]||22.12.2021 || 177 || [[ਬੇਨ ਹੰਟੇ]]||01.04.2022 |277 |[[ਜੈਕੀ ਮਾਲਟਨ]] |10.07.2022 | | | |- | 78 || [[ਰੇਚਲ ਫਾਰਮਰ]]||23.12.2021 || 178 || [[ਮੋਬੀਨ ਅਜ਼ਹਰ]]||02.04.2022 |278 |[[ਹਿਲਡਾ ਮੈਥੇਸਨ]] |11.07.2022 | | | |- | 79 || [[ਨਿਸ਼ਾ ਗਨਾਤਰਾ]]||24.12.2021 || 179 || [[ਸਾਰਾਹ ਸਟੀਰਕ]]||03.04.2022 |279 |[[ਏਲਾ ਹੰਟ]] |12.07.2022 | | | |- | 80 || [[ਮਾਰਲੀਨ ਗੋਰਿਸ]]||25.12.2021 || 180 || [[ਜੁਲ ਮਾਰੋਹ]]||04.04.2022 |280 |[[ਲੀਹ ਹਾਰਵੇ]] |13.07.2022 | | | |- | 81 || [[ਡੀਆਨਾ ਅਰਬੇਨੀਨਾ]]||26.12.2021 || 181 || [[ਈਵਾਨ ਗ੍ਰੀਰ]]||05.04.2022 |281 |[[ਰੋਏ ਰੋਲੈਂਡ]] |14.07.2022 | | | |- | 82 || [[ਰਵੀਨਾ ਅਰੋੜਾ]]||27.12.2021 || 182 || [[ਰਿਆਨ ਹੋਲਮਜ਼]]||06.04.2022 |282 |[[ਰੌਸ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ]] |15.07.2022 | | | |- | 83 || [[ਹਿਤੇਨ ਨੂਨਵਾਲ]]||28.12.2021 || 183 || [[ਕਲੋਵਿਸ ਰਫਿਨ]]||07.04.2022 |283 |[[ਬਸੀਰਾ ਖਾਨ]] |16.07.2022 | | | |- | 84 || [[ਪ੍ਰਗਤੀ ਸਿੰਘ]]||29.12.2021 || 184 || [[ਟੌਮੀ ਨਟਰ]]||08.04.2022 |284 |[[ਅੰਜਾਰੀ]] |17.07.2022 | | | |- | 85 || [[ਰੋਹਿਤ ਖੋਸਲਾ]]||30.12.2021 || 185 || [[ਟੇਡ ਟਿਨਲਿੰਗ]]||09.04.2022 |285 |[[ਬਤ ਕੋਲ (ਸੰਸਥਾ)]] |18.07.2022 | | | |- | 86 || [[ਮਾਇਆ ਦ ਡਰੈਗ ਕੁਈਨ]]||31.12.2021 || 186 || [[ਜੂਲੀਅਨ ਬੇਕਰ]]||10.04.2022 |286 |[[ਹਵਰੁਤਾ (ਸੰਸਥਾ)]] |19.07.2022 | | | |- | 87 || [[ਮੇਗ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ]]||01.01.2022 || 187 || [[ਡੇਵਿਡ ਐਮਸ (ਅਦਾਕਾਰ)]]||11.04.2022 |287 |[[ਹਾਮਦ ਸਿੰਨੋ]] |20.07.2022 | | | |- | 88 || [[ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਗਿਲਬਰਟ]]||02.01.2022 || 188 || [[ਬਰਟ ਆਰਚਰ]]||12.04.2022 |288 |[[ਫਰੀਹਾ ਰੋਇਸਿਨ]] |21.07.2022 | | | |- | 89 || [[ਏਸਥਰ ਭਾਰਤੀ]]||03.01.2022 || 189 || [[ਫਿਨ ਅਰਗਸ]]||13.04.2022 |289 |[[ਜਿਲ ਐਂਡਰਿਊ]] |22.07.2022 | | | |- | 90 || [[ਦੀਪਕ ਭਾਰਗਵ]]||04.01.2022 || 190 || [[ਜੇਰੇਡ ਆਲਮਨ]]||14.04.2022 |290 |[[ਜੇਮਸ ਬੇਲੀ]] |23.07.2022 | | | |- | 91 || [[ਰੇ ਅਘਯਾਨ]]||05.01.2022 || 191 || [[ਡੈਨੀਅਲ ਕਾਰਟੀਅਰ]]||15.04.2022 |291 |[[ਐਨੀ ਗੁਗਲੀਆ]] |24.07.2022 | | | |- | 92 || [[ਐਡਮ ਆਲ]]||06.01.2022 || 192 || [[ਕੇਵਿਨ ਐਲੀਸਨ]]||16.04.2022 |292 |[[ਪੌਲ ਵਿਰਟਜ਼]] |25.07.2022 | | | |- | 93 || [[ਆਰਤੀ ਅਗਰਵਾਲ (ਵਿਗਿਆਨੀ)]]||07.01.2022 || 193 || [[ਡਿਕ ਕਲੇਅਰ]]||17.04.2022 |293 |[[ਜੈਸਿਕਾ ਪਲੱਟ]] |26.07.2022 |393 | | |- | 94 || [[ਭੂਪੇਨ ਖੱਖੜ]]||08.01.2022 || 194 || [[ਸੇਬ ਕਾਸਤਰੋ]]||18.04.2022 |294 |[[ਲੁਈ ਸੈਂਡ]] |27.07.2022 |394 | | |- | 95 || [[ਐਨੀ ਆਸ਼ੀਮ]]||09.01.2022 || 195 || [[ਹੈਂਕ ਚੇਨ]]||19.04.2022 |295 |[[ਐਂਡਰਿਆ ਯੀਅਰਵੁੱਡ]] |28.07.2022 |395 | | |- | 96 || [[ਨਿਕਿਤਾ ਡ੍ਰੈਗਨ]]||10.01.2022 || 196 || [[ਅਬਦੁ ਅਲੀ]]||20.04.2022 |296 |[[ਬੈਟੀ ਬੈਕਸਟਰ]] |29.07.2022 |396 | | |- | 97 || [[ਚੱਕੀ ਬਾਰਟੋਲੋ]]||11.01.2022 || 197 || [[ਸਲਵਾਡੋਰ ਕੈਲਵੋ]]||21.04.2022 |297 |[[ਟੇਡ ਨੌਰਥ]] |30.07.2022 |397 | | |- | 98 || [[ਜੈਕ ਬਾਰਨ]]||12.01.2022 || 198 || [[ਬਲੈਕ ਸਪਾਰਕ]]||22.04.2022 |298 |[[ਰਿਚਰਡ ਹਰਮਨ]] |31.07.2022 |398 | | |- | 99 || [[ਅਡੱਲਟ ਮੋਮ]]||13.01.2022 || 199 || [[ਮਾਰਕ ਬਲੇਨ]]||23.04.2022 |299 |[[ਜਨਾਇਆ ਖਾਨ]] |01.08.2022 |399 | | |- | 100 || [[ਕਾਰਲਾ ਐਂਤੋਨੇਲੀ]]||14.01.2022 || 200 || [[ਰਿਵਰ ਗਾਲੋ]]||24.04.2022 |300 |[[ਖਵਾਲ]] |02.08.2022 |400 | | |- |} m5k0lzj4jm5gs2y1s0l2tsnn8ohkuft 0 138653 611846 585465 2022-08-24T02:27:31Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox newspaper |name = Aksharanadam |type = Daily [[news paper]] |image = |format = [[Tabloid (newspaper format)|Tabloid]] |foundation = 1995 |price = Rs.5/copy |owners = The Aksharanadam Publication. |political = |publisher = Abraham thoppil |chiefeditor = Santhosh Kandamchira |maneditor = Zachariah Kurian |headquarters = [[Kottayam]] |ISSN = }} '''ਅਕਸ਼ਰਨਾਦਮ''' ਇੱਕ [[ਮਲਿਆਲਮ|ਮਲਿਆਲਮ ਭਾਸ਼ਾ]] ਦਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਕੋਟਾਯਮ, [[ਕੇਰਲਾ]], [[ਭਾਰਤ]] ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://memtrick.com/set/media-of-kerala_84463|title=Media of Kerala|website=memtrick.com|access-date=14 June 2020|archive-date=14 ਜੂਨ 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200614045825/https://memtrick.com/set/media-of-kerala_84463|dead-url=yes}}</ref> ''ਅਕਸ਼ਰਨਾਦਮ'' ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਜ਼ਕਰੀਆ ਕੁਰੀਅਨ ਦੁਆਰਾ 1 ਮਾਰਚ 1995 ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} {{ਅਧਾਰ}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖ਼ਬਾਰ]] 6xookquv92oatl6h75k31fu2q6jbq7y 0 140711 611845 604651 2022-08-24T02:06:08Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 0 sources and tagging 2 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{short description|Elections for the Upper House of Indian Parliament}} {{Use dmy dates|date=July 2019}}{{Infobox election|election_name=2022 ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੌਣਾਂ|leaders_seat1=ਧੂਰੀ (ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ)|seats_after2=0|leaders_seat3=ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ (ਲੋਕ ਸਭਾ)|seats_before2=3|seats_before3=3|alliance2=ਅਕਾਲੀ-ਬਸਪਾ|leaders_seat2=ਕਾਦੀਆਂ (ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ)|leader_since2=12 ਅਪ੍ਰੈਲ|party2=ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ|leader2=ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ|image2=[[File:Indian National Congress symbol.svg|50px]]|seat_change1={{increase}}7|seats_after1=7|seats_before1=0|alliance1=ਕੋਈ ਨਹੀਂ|leader_since1=16 ਮਾਰਚ 2022|country=India|party1=ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ|leader1=ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ|image1_size=110px|image3=[[File:Indian Election Symbol Scale.png|100px]]|image1=[[File:Jhadu.png|50px]]|map=[[File:India_PB.svg|500px]]|seats_for_election=ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 7 ਸੀਟਾਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਲਈ|election_date=31 ਮਾਰਚ 2021 (5 ਸੀਟਾਂ) <br> 10 ਜੂਨ 2022 (2 ਸੀਟਾਂ)|next_year=2027|next_election=2022 ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੌਣਾਂ|previous_year=2016|previous_election=2020 ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੌਣਾਂ|ongoing=no|type=parliamentary|seat_change2={{decrease}}3|party3=ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ}}'''ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੌਣਾਂ''' ਹਰ ਸਾਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ 1/3 ਦੇ ਕਰੀਬ ਮੈਂਬਰ 2 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ 7 ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ 5 ਲਈ ਇਕ ਵਾਰ ਅਤੇ 2 ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਚੌਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕੋ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://164.100.47.5/NewMembers/RetLMemState.aspx|title=Statewise Retirement|website=164.100.47.5}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/nda-likely-to-get-majority-in-rajya-sabha-by-2021/articleshow/69527636.cms?from=mdr|title=NDA likely to get majority in Rajya Sabha by 2021|date=May 27, 2019|newspaper=The Economic Times}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/politics/bjps-rajya-sabha-tally-will-marginally-drop-after-march-but-real-worry-will-be-after-2022/372061/|title=BJP's Rajya Sabha tally will marginally drop after March, but real worry will be after 2022|last=Arnimesh|first=Shanker|date=March 2, 2020}}</ref> <ref>{{cite web|url=https://www.tribuneindia.com/news/j-k/jammu-and-kashmir-set-to-lose-representation-in-rajya-sabha-209157|title=Jammu and Kashmir set to lose representation in Rajya Sabha|date=8 February 2021|access-date=31 May 2021|newspaper=The Tribune India}}</ref> == ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ == == ਚੌਣ ਸਮਾਸੂਚੀ == === ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2022 (ਮਾਰਚ) === ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 7 ਵਿੱਚੋਂ 5 ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਜਿਸ ਦਾ ਐਲਾਨ 13 ਮਾਰਚ 2022 ਨੂੰ ਹੋਇਆ।<ref>{{Cite web|url=https://www.punjab.news18.com/amp/news/lifestyle/rajya-sabha-polls-for-5-seats-in-punjab-1-in-himachal-pradesh-on-march-31-gh-ap-as-325936.html|title=ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 5 ਸੀਟਾਂ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ 1 ਸੀਟ ਲਈ 31 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਹੋਣਗੀਆਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ}}{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਗਸਤ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|url=www.tribuneindia.com/news/punjab/election-commission-announces-rajya-sabha-poll-schedule-for-5-seats-in-punjab-377510|title=ਪੰਜਾਬ Election commission announces Rajya Sabha poll schedule for 5 seats in Punjab Polling will be held from 9 am to 4 pm on March 31 and the counting of votes will}}</ref> {| class="wikitable" !ਨੰਬਰ !ਘਟਨਾ !ਤਾਰੀਖ !ਦਿਨ |- !1. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਲਈ ਤਾਰੀਖ |14 ਮਾਰਚ 2022 |ਸੋਮਵਾਰ |- !2. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਖਰੀ ਤਾਰੀਖ |21 ਮਾਰਚ 2022 |ਸੋਮਵਾਰ |- !3. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਲਈ ਤਾਰੀਖ |22 ਮਾਰਚ 2022 |ਮੰਗਲਵਾਰ |- !4. |ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਆਖਰੀ ਤਾਰੀਖ |24 ਮਾਰਚ 2022 |ਵੀਰਵਾਰ |- !''5.'' |''ਚੌਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ'' |''31 ਮਾਰਚ 2022'' (ਸਵੇਰੇ 9:00 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 4:00 ਵਜੇ ਤੱਕ) |''ਵੀਰਵਾਰ'' |- !''6.'' |'''''ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਮਿਤੀ''''' |'''''31 ਮਾਰਚ 2022''''' (ਸ਼ਾਮ 5:00 ਵਜੇ) |'''''ਵੀਰਵਾਰ''''' |} === ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2022 (ਮਈ-ਜੂਨ) === ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 7 ਵਿੱਚੋਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ 2 ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਜਿਸ ਦਾ ਐਲਾਨ 12 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਹੋਇਆ।<ref>{{Cite web|url=https://m.jagbani.punjabkesari.in/national/news/voting-for-57-seats-of-rajya-sabha-will-be-held-on-june-10-1357710|title=15 ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ''ਤੇ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ, ਪੰਜਾਬ ''ਚ ਵੀ ਹੋਣਗੀਆਂ 2 ਸੀਟਾਂ ''ਤੇ ਚੋਣਾਂ}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.zeenews.india.com/hindi/zeephh/punjab/elections-for-2-punjab-rajya-sabha-seats-will-be-held-on-june-10-and-nominations-will-be-held-from-may-24/1182242/amp|title=ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੀਆਂ 2 ਸੀਟਾਂ `ਤੇ 10 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੋਣਗੀਆਂ ਚੋਣਾਂ, 24 ਮਈ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ}}{{ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ|date=ਅਗਸਤ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> {| class="wikitable" !ਨੰਬਰ !ਘਟਨਾ !ਤਾਰੀਖ !ਦਿਨ |- !1. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਲਈ ਤਾਰੀਖ |24 ਮਈ 2022 |ਮੰਗਲਵਾਰ |- !2. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਖਰੀ ਤਾਰੀਖ |31 ਮਈ 2022 |ਮੰਗਲਵਾਰ |- !3. |ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਲਈ ਤਾਰੀਖ |1 ਜੂਨ 2022 |ਬੁੱਧਵਾਰ |- !4. |ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਆਖਰੀ ਤਾਰੀਖ |3 ਜੂਨ 2022 |ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ |- !''5.'' |''ਚੌਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ'' |''10 ਜੂਨ 2022'' (ਸਵੇਰੇ 9:00 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 4:00 ਵਜੇ ਤੱਕ) |''ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ'' |- !''6.'' |'''''ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਮਿਤੀ''''' |'''''10 ਜੂਨ 2022''''' (ਸ਼ਾਮ 5:00 ਵਜੇ) |'''''ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ''''' |} == ਪਿਛੋਕੜ == == ਨਤੀਜਾ == {| class="wikitable sortable" !ਨੰ. !ਪਹਿਲਾਂ ਐੱਮ.ਪੀ. ! colspan="2" |ਪਾਰਟੀ !ਕਾਰਜਕਾਲ ਸਮਾਪਤੀ !ਨਵਾਂ ਐੱਮ.ਪੀ. ! colspan="2" |ਪਾਰਟੀ |- |1 |[[ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ]] | bgcolor="#BD710F" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] | rowspan="5" |09-ਅਪ੍ਰੈਲ-2022 |[[ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ (ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ)|ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ]] | bgcolor="#0066A4" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |- |2 |[[ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ]] | bgcolor="#00BFFF" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |[[ਰਾਘਵ ਚੱਡਾ|ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ]] | bgcolor="#0066A4" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |- |3 |[[ਨਰੇਸ਼ ਗੁਜਰਾਲ|ਨਰੇਸ਼ ਗੁਜਰਾਲ]] | bgcolor="#BD710F" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] |ਸੰਦੀਪ ਪਾਠਕ | bgcolor="#0066A4" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |- |4 |ਸ਼ਵੇਤ ਮਲਿਕ | bgcolor="#FF9933" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਅਸ਼ੋਕ ਮਿੱਤਲ | bgcolor="#0066A4" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |- |5 |ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਦੂਲੋ | bgcolor="#00BFFF" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਸੰਜੀਵ ਅਰੋੜਾ | bgcolor="#0066A4" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |- |6 |[[ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭੂੰਦੜ]] | bgcolor="#BD710F" | |[[ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ]] | rowspan="2" |04-ਜੁਲਾਈ-2022 |[[ਸੰਤ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੀਚੇਵਾਲ]] | bgcolor="#0066A4" | |ਆਜਾਦ |- |7 |[[ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ]] | bgcolor="#00BFFF" | |[[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] |ਵਿਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਾਹਨੀ | bgcolor="#0066A4" | |[[ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ]] |- |} == ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ == [[ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2022]] [[ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੌਣਾਂ 2019]] == ਹਵਾਲੇ == m1oia8ckeqwmu4cl38zhly2h0jk95u1 3 141348 611833 599892 2022-08-23T18:24:55Z QueerEcofeminist 21848 QueerEcofeminist ਨੇ ਸਫ਼ਾ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Ärkhézja]] ਨੂੰ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nyilvoskt]] ’ਤੇ ਭੇਜਿਆ: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Ärkhézja|Ärkhézja]]" to "[[Special:CentralAuth/Nyilvoskt|Nyilvoskt]]" wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Ärkhézja}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 05:08, 19 ਅਪਰੈਲ 2022 (UTC) iufk5401od5ozg87dkfi22me712re9d 0 142204 611863 604256 2022-08-24T03:33:57Z InternetArchiveBot 37445 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Use Indian English|date=February 2016}} {{Use dmy dates|date=February 2016}}{{Infobox person|name=ਅਨੂਪ ਸੋਨੀ|image=Anoop soni colors indian telly awards.jpg|alt=|caption=ਸੋਨੀ ਕਲਰਜ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਟੈਲੀ ਅਵਾਰਡਜ਼, 2012 ਵਿੱਚ|native_name=|native_name_lang=Hindi|birth_name=|birth_date={{Birth date and age|df=yes|1975|01|30}}<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/saala-aarya-babbar-interviews-jija-anup-soni-his-birthday-150130?|title='Saala' Aarya Babbar interviews 'Jija' Anup Soni on his birthday|date=2015-01-30|website= Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-02-02}}</ref>|birth_place=[[ਲੁਧਿਆਣਾ]], [[ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ|ਪੰਜਾਬ]], ਭਾਰਤ|nationality=[[ਭਾਰਤੀ]]|occupation=ਅਦਾਕਾਰ, ਮਾਡਲ|years_active=1993–ਵਰਤਮਾਨ|known_for=|spouse={{married|Ritu Soni |1999 |2010|reason=divorced}}<ref>[https://telegraphindia.com/culture/a-model-beginning/cid/1540431 A model beginning]. ''[[Telegraph India]]''.</ref><ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Juhi-came-in-the-way-says-Anups-wife/articleshow/6057666.cms|title=Juhi came in the way, says Anup's wife|website=Times of India}}</ref> <br/>{{married|[[Juhi Babbar]]|2011}}|children=3}} '''ਅਨੂਪ ਸੋਨੀ''' (ਜਨਮ 30 ਜਨਵਰੀ 1975)<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/birthday-wishes-anup-soni-akshay-anandd-faisal-khan-and-sikandar-kharbanda-622|title=Birthday wishes to Anup Soni, Akshay Anandd, Faisal Khan and Sikandar Kharbanda|date=2014-01-30|website=Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-02-02}}</ref> ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਦਾਕਾਰ ਅਤੇ ਐਂਕਰ ਹੈ। ਉਹ [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ ਡਰਾਮਾ]] ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web |url=http://nsd.gov.in/alumni2.asp?id=1993 |title=Alumni List For The Year 1993 |access-date=29 ਮਈ 2022 |archive-date=12 ਅਕਤੂਬਰ 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071012064419/http://nsd.gov.in/alumni2.asp?id=1993 |dead-url=yes }}</ref> ਸੋਨੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ''ਸੀ ਹਾਕਸ'' ਅਤੇ ''ਸਾਯਾ'' ਵਰਗੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸੀਰੀਅਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਤੋਂ ਬਰੇਕ ਲੈ ਲਈ। ਉਹ 2003 ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ''ਖਰਾਸ਼ੇਨ: ਸਕੇਅਰ ਫਰਾਮ ਰੀੳਟਸ'',<ref>{{Cite web |url=http://nsd.gov.in/alumni2.asp?id=1993 |title=Alumni List For The Year 1993 |access-date=29 ਮਈ 2022 |archive-date=12 ਅਕਤੂਬਰ 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071012064419/http://nsd.gov.in/alumni2.asp?id=1993 |dead-url=yes }}</ref> ''ਹਮ ਪਿਆਰ ਤੁਮਹੀ ਸੇ ਕਾਰ ਬੈਠੇ'' <ref name="indiatimes.com2">{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/29079443.cms|title=Times of India, 23 November 2003|publisher=[[indiatimes.com]]}}</ref>ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ''ਹਥਿਆਰ'' ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆਏ।<ref>{{Cite web |url=http://nsd.gov.in/alumni2.asp?id=1993 |title=Alumni List For The Year 1993 |access-date=29 ਮਈ 2022 |archive-date=12 ਅਕਤੂਬਰ 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071012064419/http://nsd.gov.in/alumni2.asp?id=1993 |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/25764014.cms Times of India 20 October 2002]</ref> 2004 ਚ ਉਹ ਅਸ਼ੋਕ ਪੰਡਿਤ ਦੀ ਫਿਲਮ ''ਸ਼ੀਨ'' ਚ ਨਜ਼ਰ ਆਏ।<ref>[https://web.archive.org/web/20040530154827/http://www.hindu.com/mp/2004/04/06/stories/2004040600640100.htm The Hindu, 6 April 2004]</ref> ਪਰ ਉਹ ''ਸੀ.ਆਈ.ਡੀ. ਸਪੈਸ਼ਲ ਬਿਓਰੋ'' ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ।<ref>[http://www.telegraphindia.com/1050903/asp/weekend/story_5170434.asp A model beginning]</ref> ਉਹ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਨੇ ਸੋਨੀ ਉੱਤੇ ਸੀਰੀਅਲ ''ਕ੍ਰਾਈਮ ਪੈਟਰੋਲ'' ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tv-/Crime-Patrol-is-back/articleshow/5479885.cms?referral=PM|title=Crime Patrol is back! - Times of India}}</ref> == ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ == ਅਨੂਪ ਸੋਨੀ ਨੇ ਰਿਤੂ ਸੋਨੀ ਨਾਲ 1999 ਵਿਚ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraphindia.com/culture/a-model-beginning/cid/1540431#:~:text=She%20met%20Anoop%20in%201998,got%20married%20in%20September%201999.|title=A model beginning}}</ref> ਇਸ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ ਹਨ: ਜ਼ੋਇਆ (ਜਨਮ 2004) ਅਤੇ ਮਾਇਰਾ (ਜਨਮ 2008), ਇਸ ਜੋੜੇ ਦਾ 2010 ਵਿੱਚ ਤਲਾਕ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://m.timesofindia.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Juhi-came-in-the-way-says-Anups-wife/articleshow/6057666.cms|title=Juhi came in the way, says Anup's wife - Times of India}}</ref> ਫਿਰ, ਉਸਨੇ ਅਭਿਨੇਤਾ ਤੋਂ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਬਣੇ [[ਰਾਜ ਬੱਬਰ]] ਦੀ ਧੀ ਜੂਹੀ ਬੱਬਰ ਨਾਲ 14 ਮਾਰਚ 2011 ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨਾਦਿਰਾ ਬੱਬਰ (ਜੂਹੀ ਦੀ ਮਾਂ) ਦੇ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਸੀ।<ref>{{cite web|url=https://www.filmfare.com/news/babbar-grandson-1527-1.html|title=Babbar grandson|date=23 October 2012|website=filmfare.com|access-date=11 August 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://entertainment.oneindia.in/television/news/2010/anup-ritu-part-ways-190610.html|title=Anup Soni parts ways with wife Ritu|date=19 June 2010|access-date=29 ਮਈ 2022|archive-date=3 ਫ਼ਰਵਰੀ 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140203044231/http://entertainment.oneindia.in/television/news/2010/anup-ritu-part-ways-190610.html|dead-url=yes}}</ref> 2012 ਵਿੱਚ ਜੂਹੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਇਮਾਨ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। == ਹਵਾਲੇ == [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:21 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਸ਼ ਅਦਾਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1965]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਅਦਾਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਦਾਕਾਰ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ]] d5jvp6ivtdzc13qs9qniq856efltn60 0 143795 611817 611816 2022-08-23T12:30:39Z Shabnamrana 33504 ਵਿਕਿਲਿੰਕ ਦਿੱਤੇ ਗਏ wikitext text/x-wiki '''ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ''' ਇਕ ਭਾਰਤੀ [[ਕਬੀਰ ਪੰਥ|ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ]] ਸੰਤ ਹਨ ਜੋ [[ਕਬੀਰ|ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ]] ਦੇ [[ਗਰੀਬ ਦਾਸ]] ਪੰਥ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਧਨਾਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਜੋ ਵਰਤਮਾਂਨ ਵਿੱਚ [[ਹਰਿਆਣਾ]] ਰਾਜਯ ਦੇ ਸੋਨੀਪਤ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਾਧਨਾ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲੀਆਂ ਤੋ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇੱਕਲੇ ਸੱਚੇ [[ਸੱਤਗੁਰੂ]]  ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://m.jagran.com/news/national-rampals-rules-for-his-blessings-11797486.html|title=गुरु दीक्षा के नाम पर संत रामपाल के थे 11 अजीबो गरीब नियम|website=m.jagran.com|language=hi|access-date=2022-08-03}}</ref> ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਦੱਸਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਮਾਮ ਕਥਿਤ ਸੰਤਾ ਤੱਕ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੇ ਸਾਧਨਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਰੁੱਧ ਕਹਿਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਚਰਚਾ ਲਈ ਸਦਾ ਭੇਜਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦਾ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਨਿਯਮਾ ਦਾ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅਲੱਗ ਪਹਿਚਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰਮੈਣੀ (ਵਿਆਹ) ਵਿਸ਼ੇਸ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਦਯਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੁਝ ਤੱਥਾ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ।  ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ [[ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ|ਆਰਿਆਸਮਾਜੀ]] ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸਨ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।  ਇਸ ਮੁੱਢਲੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਡੇ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਹੋਏ ਹਨ।  ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਤੱਕ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। == ਜੀਵਨ == ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਜਨਮ [[ਸੋਨੀਪਤ ਜ਼ਿਲਾ|ਸੋਨੀਪਤ]] ਦੇ ਪਿੰਡ ਧਨਾਨਾ ਵਿੱਚ 8 ਸਤੰਬਰ 1951 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਇੰਜੀਨੀਅਰ]] ਬਣ ਗਏ ਸੀ ।<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/en/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=Saint Rampal Ji - Biography - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=en|access-date=2022-08-03}}</ref> ਇਹਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਭਗਤ ਸੀ।ਪਰ ਇਸ ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀ ਹੋਈਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪੰਥੀ ਗੁਰੂ [[ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ]] ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਕਿ ਉਹਨਾ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਭਗਤੀ ਦੀ ਵਿੱਧੀ ਸਾਡੇ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ। ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਤੋਂ 17 ਫਰਵਰੀ 1988 ਨੂੰ ਨਾਂ ਉਪਦੇਸ਼ ਲੀਤਾ ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਬੌਧ ਦਿਵਸ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।<ref name=":2">{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/bodh-diwas-hindi/|title=17 फरवरी बोध दिवस - तत्वदर्शी संत रामपाल जी महाराज|last=NEWS|first=SA|date=2022-02-14|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}</ref> ਜਿਸਨੂੰ ਉਹ ਇਸ ਭਗਤੀ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ [[ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ]] ਅਧਿਆਏ 16 ਸਲੋਕ 23 ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਧਰਮ-ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣਾ ਮਨਮਾਨਾ ਆਚਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਸਿੱਧੀ ਨੂੰ,ਨਾ ਸੁਖ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਰਮ ਗਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/sant-rampal-ji-maharaj/life-history-sant-rampal-ji/|title=संत रामपाल जी महाराज जी की जीवनी - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-03}}</ref> ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਕਬੀਰ ਸਾਗਰ, ਗਰੀਬਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਸਤ ਗ੍ਰੰਥ, [[ਪੁਰਾਣ]], [[ਵੇਦ]] ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕਈ ਗ੍ਰੰਥ ਪੜ੍ਹੇ। ਇਹਨਾ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਇਹਨਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਸੇ ਵਚਨਾ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।<ref name=":3" /> 1994 ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਪਦ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ "ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ" ਬਣ ਗਏ।<ref name=":1" /> ਸਨ 1995 ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕੀ 2000 ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਹੋਈਆ।<ref name=":1" /> ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਰੋਂਥਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ [[ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ]] ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਸ਼ਰਮ 2006 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋ  ਬਾਅਦ ਤੋ ਇਹ ਆਸ਼ਰਮ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।<ref name=":3" /> == ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਯਮ == ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ, ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਕਬੀਰ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ<ref>{{Cite news|title=गुण तीनों की भगती में भूल पढ़ो संसार , कह कबीर निज नाम बिना|date=2020-03-16|work=नेशनल राजस्थान}}</ref> ਸਮੇਤ ਸਮੁੱਚੇ [[ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ]] ਦਾ ਉੱਤਪਤੀ ਕਰਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰਿਕ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ<ref name=":9">{{Cite news|title=मोक्ष मार्ग पर आगे बढ़ने से पहले हमे बुराईया त्यागनी होंगी:संत रामपाल|date=2018-04-16|work=दैनिक भास्कर}}</ref> ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਦੀ ਭਗਤੀ ਹੇਤ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੈ। ਬੁਰਾਈਆਂ ਤਿਆਗਣ<ref name=":9" /> ਦੇ ਲਈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਲਈ ਵੀ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਗਤੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ<ref name=":0" /> 1. ਕਿਸੀ ਨਸੀਲੀ ਵਸਤੂ ਜਿਵੇ [[ਬੀੜੀ|ਬੀੜੀ,]] ਸਿਗਰਟ, [[ਤਮਾਕੂ|ਤੰਬਾਕੂ]], ਸੁਲਫੀ, [[ਗਾਂਜਾ]], ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ <ref>{{Cite web|url=https://www.patrika.com/miscellenous-india/coronavirus-no-meat-no-coronavirus-trending-on-social-media-5856089/|title=...तो क्या इस वजह से फैल रहा है कोरोना वायरस ? सोशल मीडिया पर ट्रेंड हो रहा #NoMeatNoCoronavirus {{!}} Coronavirus no meat no coronavirus trending on Social Media|date=2020-03-04|website=Patrika News|language=hi-IN|access-date=2022-08-06}}</ref>ਆਦਿ  ਦਾ ਸੇਵਨ ਤਾ ਦੂਰ , ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀ ਦੇਣਾ।<ref name=":0" /> 2. ਜੂਆ, ਤਾਸ਼, ਚੋਰੀ, ਠੱਗੀ ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ ।<ref name=":0" /> 3. ਮੌਤ ਭੋਗ , [[ਦਾਜ]], ਦਿਖਾਵੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ, ਮੁੰਡਨ [[ਸਮਾਧ|ਸਮਾਧੀ ਪੂਜਣ]], [[ਪਿਤਰਪੱਖ|ਪਿਤਰ]] ਪੂਜਾ, [[ਮੂਰਤੀ (ਪਾਤਰ)|ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ]] ਆਦਿ ਨਹੀ ਕਰਨਾ।<ref name=":0" /> 4. ਇੱਕ ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ,ਸਤਿਕਾਰ ਸਭ ਦਾ ਕਰਨਾ।<ref name=":0" /> 5. ਅਸ਼ਲੀਲ [[ਗੀਤ]] ਗਾਉਣਾ, ਨੱਚਣਾ, ਵਹਵਿਚਾਰ ਆਦਿ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਹੈ।<ref name=":0" /> ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਚੇਲੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹਨਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੋ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਕ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਹੈ ਸਤਗੁਰੂ ਕੇ ਲੱਛਣ ਕਹੁ, ਮਧੁਰੇ ਬੈਨ ਵਿਨੋਦ। ਚਾਰ ਵੇਦ ਛ: ਸ਼ਾਸਤਰ ਕਹੇ ਅਠਾਰਹ ਬੋਧ।<ref name=":2" /> ਇਸ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾ ਦੇ ਚੇਲੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਸੱਚੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਉਪਮਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਚੇਲੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿੰਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ, ਫਿਰ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਆਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪ਼ਾਈਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਤੋ ਜੁੜੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗਿਆਨ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਈਚਾਰੇ  ਉਹਨਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=https://www.jansatta.com/trending-news/geeta-phogat-tweeted-picture-with-her-husband-with-poetry-man-replied-something-strange/410455/|title=गीता फोगाट ने ट्वीटर पर दिया ज्ञान, लोगों ने कहा, संत रामपाल की किताब पढ़िए ज्ञान बढ़ेगा!|website=Jansatta|language=hi|access-date=2022-08-03}}</ref> == ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ == ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿੱਜੀ ਸੰਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਬੀਰਸਾਗਰ, ਸਦ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਵੇਦ, ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਬਾਈਬਲ, ਕੁਰਾਨ ਆਦਿ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ [[ਕੌਸਮੋਗੋਨੀ|ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਰਚਨਾ]] ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite news|title=सच्चे संत ही सृष्टि रचना का पूर्ण ज्ञान बताते है: संत रामपाल जी|last=सामरिया|first=सुरेंद्र|date=2020-02-17|work=दैनिक सीमांत रक्षक}}</ref> ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ [[ਗਿਆਨ ਗੰਗਾ]], [[ਜੀਨੇ ਕਿ ਰਾਹ]] ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਸਥਾਨ ਸੀ ‘ਅਨਾਮੀ (ਅਨਾਮੀ) ਲੋਕ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਾਹ ਲੋਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਉਸ ਅਨਾਮੀ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਕਵੀਰਦੇਵ ਅਰਥਾਤ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਹੈ। ਉਸ ਪੂਰਨ ਧਨੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸਮਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਵੀਦੇਵ ਦਾ ਅਲੰਕਾਰਿਕ ਨਾਮ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਨਾਮੀ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ :- ਜਿਵੇਂ, ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਨਾਮ ਹੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਕਈ ਵਿਭਾਗ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਜਿਸ ਵੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹੀ ਪੋਸਟ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਸਤਖਤ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬੀਰ (ਕਵੀਰਦੇਵ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸੰਸਾਰਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾ ਨਾਲ ਹੇਠਲੇ ਤਿੰਨ ਸੰਸਾਰ (ਅਗਮਲੋਕ, ਅਲਖ ਲੋਕ, ਸਤਲੋਕ) ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਅਗਮ ਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸੁਆਮੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਓਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਗਮ ਪੁਰਸ਼ ਅਰਥਾਤ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਹੈ। ਇਸ ਅਗਮ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਇੱਕ ਖਰਬ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਦੇਵ ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ) <ref>{{Cite news|title=कमल पुष्प पर आए थे सृष्टि के रचनहार|date=2020-02-03|work=सीमा किरन}}</ref>ਅਲਖ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਆਪ ਹੀ ਅਲਖ ਲੋਕ ਦਾ ਮਾਲਕ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਮਾਤਮਕ (ਅਹੁਦੇ ਦਾ ) ਨਾਮ ਅਲਖ ਪੁਰਸ਼ ਵੀ ਇਸ ਪਰਮ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਹੈ) ਅਤੇ ਇਸ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਵਰਗਾ ਸਰੀਰ। ਤੇਜੋਮਯ (ਸਯੋਤੀ) ਆਪ ਹੈ। ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁੱਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਰਬ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸਤਲੋਕ ਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਸਕ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਉਪਮਾਤਮਕ ਨਾਮ [[ਸਤਪੁਰਸ਼]] (ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭੂ) ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਕਾਲਮੂਰਤੀ ਸ਼ਬਦ ਰੂਪ ਰਾਮ-ਪੂਰਨ-ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮ ਅੱਖਰ ਬ੍ਰਹਮ ਆਦਿ ਹੈ। ਇਹ ਸਤਪੁਰੁਸ਼ ਕਬੀਰਦ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਰੋਮ ਕੁਪ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰੋੜਾਂ ਸੂਰਜਾਂ ਅਤੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਕਵੀਰਦੇਵ (ਕਬੀਰ ਪਰਮਾਤਮਾ) ਸਤਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪਹਿਲੇ ਸਤਲੋਕ ਵਿੱਚ  ਹੋਰ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀਆ , ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ (ਵਚਨ) ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਦੀਪਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਰਚਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭਰਿਆ। ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ- (1) ‘ਕੁਰਮ’ (2) ‘ਗਿਆਨੀ’ (3) ‘ਵਿਵੇਕ’, (4) ‘ਤੇਜ’, (5) ‘ਸਹਜ’, (6) ‘ਸੰਤੋਸ਼’, (7)। ) “ਸੁਰਤਿ”, (8) “ਆਨੰਦ”, (9) “ਸ਼ਮਾ (10) ਨਿਸ਼ਕਾਮ’, (11) ‘ਜਲਰੰਗੀ’ (12) ਅਚਿੰਤ’ (13) “ਪ੍ਰੇਮ”, (14) “ਦਯਾਲ” ( 15) "ਧੈਰਯ (16) "ਯੋਗ ਸੰਤਾਨਯਨ"  ਅਰਥਾਤ "ਯੋਗਜੀਤ"। ਸਤਪੁਰਸ਼ ਕਵੀਰਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਚਿੰਤ ਨੂੰ ਸਤਿਆਲੋਕ ਦੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ  ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਅਚਿੰਤ ਨੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ (ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ) ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਉਤਪੱਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ, ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਵਿਚ ਨਹਾਉਣ ਗਏ, ਉਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਨੰਦ ਆਇਆ ਤੇ ਸੌਂ ਗਿਆ। ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਫਿਰ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਅਚਿੰਤ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ, ਕਵੀਰਦੇਵ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਕਬੀਰ) ਨੇ ਉਸੇ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਅੰਡਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਤਮਾ ਉਸ ਅੰਡੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।<ref>{{Cite web|url=https://spiritualleadersantrampaljimaharaj.blogspot.com/2020/09/Srishti-ki-Rachna-in-Hindi.html|title=सृष्टि की रचना कैसे हुई? (Srishti ki Rachna in Hindi) {{!}} Spiritual Leader Saint Rampal Ji Maharaj|access-date=2022-08-05}}</ref> ਗਰਜ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਨੀਂਦ ਭੰਗ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਅੰਡੇ ਵੱਲ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੰਗਾ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਜੋਤੀ ਨਿਰਜਨ (ਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼) ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ‘ਕਾਲ’ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ‘ਕੈਲ’ ਹੈ। ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਅਤੇ ਅਕਸ਼ਰ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਅਚਿੰਤ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਰੂਪ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਇ ਕਿ 16 ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਲੋਕਾ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਫਿਰ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਇਕ ਲੱਤ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹ ਕੇ  ਤਪ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਰਚਨਾ ਲਈ ਪੰਜ ਤੱਤ ਦੇ ਦਿੱਤੇ।<ref>{{Cite news|title=संत जी ने बताया कि 21 ब्रह्मांड और भी मौजूद है , प्रमाण के लिए कुछ दुर्लभ चित्र भी दिखाए।|last=Kumar|first=Ranjit|date=2019-07-15|work=पंजाब की शक्ति}}</ref> ਪਰ ਆਤਮਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਕਿ ਜੋ ਆਤਮਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ਕੁਝ ਅਤਮਾਵਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। ਫਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਹਵਾਨ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਇਸਤਰੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ [[ਦੁਰਗਾ]] ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨਾਲ  ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ। ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਚਮਕਦਾ ਰੂਪ ਦੇਖਿਆ (ਜੋ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਵੀ ਸੀ) ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਹ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਨੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੂੰ 21 ਬ੍ਰਹਿਮੰਡਾਂ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਸਮੇਤ ਸਤਲੋਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਆ ਕੇ ਜੋਤੀ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਨਾਲ ਆਈਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਮਹੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।<ref>{{Cite web|url=https://hindi.webdunia.com/sanatan-dharma-brahmand/the-origins-of-creation-according-to-hinduism-112121700010_1.html|title=Hinduism: Genesis Creation {{!}} हिंदू धर्म : सृष्टि उत्पत्ति का क्रम|last=जोशी 'शतायु'|first=अनिरुद्ध|website=hindi.webdunia.com|language=hi|access-date=2022-08-05}}</ref> ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਕਸ਼ਮ ਵੇਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਗਿਆਨ ਸਮਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਆਤਮਾ ਉਹ ਕਾਲ ਜਾਲ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਮੁਕਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.jagatgururampalji.org/hi/creation-of-nature-universe/|title=सृष्टी रचना - Jagat Guru Rampal Ji|website=www.jagatgururampalji.org|language=hi|access-date=2022-08-05}}</ref> == ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ == ਸੰਤ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ 'ਤੇ ਢੁੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹਨ-<ref>{{Cite web|url=https://news.jagatgururampalji.org/nostradamus-ki-bhavishyavani-hindi/|title=8 सितंबर, संत रामपाल जी का अवतरण दिवस - नास्त्रेदमस ने 466 वर्ष पहले ही कर दी थी भविष्यवाणी|last=NEWS|first=SA|date=2021-08-28|website=SA News Channel|language=en-US|access-date=2022-08-03}}</ref> ਜੈਗੁਰੂਦੇਵ ਪੰਥ ਦੇ ਤੁਲਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 7 ਸਤੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਮਹਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਅਸੀਂ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅੱਜ 20 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦਿਨ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 20 ਸਾਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://sputniknews.com/20191005/india-nostradamus-twitter-1076965218.html|title=Twitterati Wonder if Nostradamus Had Predicted Indian Self-Styled Saint #Rampal|website=sputniknews.com|language=en|access-date=2022-08-03}}</ref> ਨੋਸਟ੍ਰਾਡੇਮਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 2006 'ਚ ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਬਾਅਦ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਲਕਾਂ ਤੇ ਬਠਾਵੇਗੀ।<ref>{{Cite web|url=https://hindi.news18.com/news/knowledge/rampal-claimed-nostradamus-tell-about-him-450-years-ago-1551089.html|title=संत रामपाल कहते थे कि नास्त्रेदमस ने की थी उसके अवतार लेने की भविष्यवाणी|date=2018-10-17|website=News18 हिंदी|language=hi|access-date=2022-08-03}}</ref> ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਭਵਿੱਖਵਕਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਵਿੱਖਵਕਤਾ ਫਲੋਰੈਂਸ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਕੀਰੋ’, ਹੰਗਰੀ ਦੀ ਔਰਤ ਜੋਤਸ਼ੀ ‘ਬੋਰਿਸਕਾ’ ਆਦਿ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੇ ਢੁੱਕਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.mynation.com/india-news/11-reasons-why-saint-rampalji-maharaj-is-trending-number-1-on-twitter-pyulrb|title=11 reasons why Saint RampalJi Maharaj is trending Number 1 on Twitter|last=pratiba|website=Asianet News Network Pvt Ltd|language=en|access-date=2022-08-03}}</ref> == ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ == ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਯਤਨ ਕਮਾਲ ਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।<ref name=":7">{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/mp/guna/news/mp-news-satsang-in-jail-pledges-prisoners-to-renounce-evil-072056-6814539.html|title=जेल में हुआ सत्संग, कैदियों को बुराई त्यागने का संकल्प दिलाया|date=2020-03-10|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}</ref> === ਦਹੇਜ ਦਾ ਖਾਤਮਾ === ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵਿਚ ਦਹੇਜ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਦਗੀਪੁਰਨ ਵਿਆਹ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। <ref>{{Cite news|title=बिना दान दहेज व बैंड बाजे के करवाई 101 जोड़ों की रमेनी|date=2019-06-18|work=दैनिक भास्कर}}</ref>ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਦੇ ਯਤਨ ਸਫ਼ਲ ਹੋਏ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਜ ਪ੍ਰਥਾ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਲਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/chopal-tv-epaper-chopaltv/anokhi-shadi-na-dije-na-nimantran-na-dulha-chadha-ghodi-mahaj-15-minat-me-ek-dusare-ke-hue-ladaka-ladaki-newsid-168896552?s=a&ss=pd|title=अनोखी शादी- ना डीजे, ना निमंत्रण, ना दूल्हा चढ़ा घोड़ी, महज 15 मिनट में एक दूसरे के हुए लड़का लड़की|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}</ref> ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨੂੰਹਾਂ ਨੂੰ ਦਹੇਜ ਨਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜਾਂ ਘੱਟ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਤੰਗ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਕਤਲ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਨੁਆਈ ਦਹੇਜ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਦਿਖਾਵੇ ਅਤੇ ਫਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰਮੈਨੀ ਦੁਆਰਾ 17 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੋਈ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਮਾਜ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਮਾਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://m.dailyhunt.in/news/india/hindi/naidunia-new-epaper-newdunia/51-jodo-ka-huaa-dahej-mukt-aadarsh-vivah-newsid-167378788?s=a&ss=pd|title=51 जोड़ों का हुआ दहेज मुक्त आदर्श विवाह|website=DailyHunt|access-date=2022-08-05}}</ref> === ਛੂਤ-ਛਾਤ ਅਤੇ ਜਾਤੀਵਾਦ ਦਾ ਖਾਤਮਾ === ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸੁਣਦੇ ਹਨ, <ref>{{Cite news|title=पाक इंग्लैंड से आए अनुयाई 201 जोड़ों की बिना दहेज शादी ।|date=2018-06-29|work=दैनिक भास्कर}}</ref>ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਤਰ-ਜਾਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਜਾਤੀਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।<ref name=":8">{{Cite web|url=https://www.bhaskar.com/rajasthan/bhilwara/news/rajasthan-news-pledged-evil-and-devotion-073520-6652111.html|title=बुराई छोड़ भक्ति का संकल्प लिया|date=2020-02-18|website=Dainik Bhaskar|language=hi|access-date=2022-08-05}}</ref> === ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ === ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਲਈ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ, ਪਿਤਰਪੂਜਾ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਿਆਗ ਵਰਤ ਰੱਖਣ<ref>{{Cite news|url=https://www.lokmatnews.in/weird/karva-chauth-2019-twitter-trend-reality-of-karva-chauth-people-criticism/|title=सोशल मीडिया में लोगों ने बयां की करवा चौथ की हकीकत,टॉप ट्रेंड में है#reality_of_करवाचौथ|last=कुमारी|first=पल्लवी|date=2019-10-17|work=Lokmat news}}</ref>, ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ, ਵਾਸਤੂ ਅਤੇ ਜੋਤਿਸ਼ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ, ਜੂਆ ਖੇਡਣ, ਦੇਈ ਧਾਮ ਜਾਣ, ਮੌਤ ਦੇ ਭੋਗ ਆਦਿ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। <ref>{{Cite news|title=संत रामपाल दास के भगतो ने ग्राम सिंधुपुरा में मृत्यु भोज पर लगाई रोक।|date=2019-07-24|work=सीमा संदेश}}</ref>ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਾਲ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ।<ref name=":7" /> === ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਖਾਤਮਾ === ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਤੋਂ ਨਾਮ ਦੀਖਿਆ ਲੈਣ ਤੇ ਬੀੜੀ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸੁੰਘਣ ਦਾ ਧੂੰਆਂ, ਸਲਫੀ, ਗਾਂਜਾ, ਸ਼ਰਾਬ, ਆਂਡਾ, ਮੀਟ<ref>{{Cite news|title=On ID,Twitter War rages over animal sacrifice and rights|last=Yadav|first=Sidharth|date=2019-08-13|work=The Hindu}}</ref> ਆਦਿ<ref>{{Cite news|title=नशा,दहेज व जातिवाद भगवान से दूर करने के नुस्खे:संत रामपाल|date=2018-04-16|work=दैनिक नवज्योति}}</ref> ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਦੂਰ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਦੇਣ ਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਤਿਬੰਧ ਹੈ ਵਰਨਣਯੋਗ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਚੇਲਾ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।<ref name=":8" /> === ਖੂਨ ਦਾਨ === ਕਬੀਰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਭਗਤੀ ਮੁਕਤੀ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖੂਨਦਾਨ ਕੈਂਪ ਵੀ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite news|title=ਜੇਲ ਚ ਬੰਦ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੇ ਸਿਰਸਾ ਜਿਲੇ ਚ ਆਰੰਭਿਆ ਸਰਗਰਮੀਆਂ।|last=ਸਾਂਚ|first=ਇਕਬਾਲ|date=2018-05-14|work=ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਊਨ}}</ref>ਸੰਤ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਜਾਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite news|title=पुलिस सेना के घायल जवानों को रक्त की जरूरत पड़ी तो अब एक मिस्ड काल पर मिल सकेंगे हजार डोनर ।|date=2019-05-26|work=दैनिक भास्कर}}</ref> == ਵਿਵਾਦ == 2006 ਵਿੱਚ, ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਸਤਿਆਰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/rohtak-clash-sant-rampal-triggered-it/articleshow/20021686.cms|title=Rohtak clash: Sant Rampal triggered it {{!}} India News - Times of India|last=May 13|first=Deepender Deswal / TNN /|last2=2013|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-03|last3=Ist|first3=03:16}}</ref> ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ, ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ 12 ਜੁਲਾਈ 2006 ਨੂੰ ਕਰੌਥਾ ਵਿੱਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।<ref name=":4">{{Cite news|url=https://www.bhaskar.com/haryana/rohtak/news/HAR-ROH-OMC-MAT-latest-rohtak-news-042004-1371921-NOR.html|title=ਕਰੋਂਥਾ ਦੀ ਘਟਨਾ|work=Bhaskar|access-date=2022-08-03}}</ref> ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੇ ਵੀ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਸੋਨੂੰ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਅਨੁਆਈ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ।<ref name=":4" /> ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਵਿਰੁੱਧ ਕਤਲ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।<ref name=":4" />ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਜ਼ਮਾਨਤ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਨਵੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮੁੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਬਰਵਾਲਾ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ।<ref name=":5">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/self-styled-godman-rampal-acquitted-in-two-criminal-cases/article19580543.ece|title=Sant Rampal acquitted in two criminal cases|last=Vasudeva|first=Vikas|date=2017-08-29|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> ਸਮਰਥਕਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ 19 ਨਵੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। <ref name=":5" />ਇਸ ਵਿੱਚ 5 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ 1 ਬੱਚੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੇਸ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਵਿਰੁੱਧ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name=":6">{{Cite news|url=https://www.bbc.com/hindi/india-41079627|title=संत रामपाल दो मामलों में बरी, रहेंगे जेल में|work=BBC News हिंदी|access-date=2022-08-03|language=hi}}</ref> 29 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।<ref name=":6" /><ref>{{Cite web|url=https://www.aajtak.in/crime/story/satlok-ashram-saint-rampal-disloyality-hisar-court-decision-on-29-august-460425-2017-08-29|title=सतलोक आश्रम के प्रमुख संत रामपाल बरी, लोगों को बंधक बनाने का था आरोप|date=2017-08-29|website=आज तक|language=hi|access-date=2022-08-03}}</ref>ਪਰ ਉਹ ਕਤਲ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ। <ref name=":5" />11 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਹਿਸਾਰ ਕੋਰਟ ਰਾਹੀਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/sant-rampal-14-others-sentenced-to-life-for-murder-of-four-women/article61523278.ece|title=Sant Rampal, 14 others sentenced to life for murder of four women|last=Kumar|first=Ashok|date=2018-10-16|work=The Hindu|access-date=2022-08-03|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> ==ਹਵਾਲੇ== 05vndbhryl1izpx6mblist2beiaa358 2 144111 611875 611815 2022-08-24T08:38:38Z Tamanpreet Kaur 26648 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" ! colspan="3" |1^st round: 18.08.2022–.0.2022 |- !No. !Article !Date |- |1 |[[ਬਿਰਤਾਂਤਕ ਕਵਿਤਾ]]‎ |18.08.2022 |- |2 |[[ਵਾਰਤਕ ਕਵਿਤਾ]] |19.08.2022 |- |3 |[[ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਸਕੁਆਇਰ]] |20.08.2022 |- |4 |[[ਹੈਨਰੀ ਸੇਲੋਨ ਬੋਨੇਵਾਲ ਲੈਟਰੋਬ]] |21.08.2022 |- |5 |[[ਰਾਸਾ, ਪੀਡਮੌਂਟ]] |22.08.2022 |- |6 |[[ਤਾਰਾ ਵੈਸਟਓਵਰ]] |23.08.2022 |- |7 |[[ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਭਾਰਤ)]] |24.08.2022 |- |8 | |25.08.2022 |- |9 | |26.08.2022 |- |10 | |27.08.2022 |- |11 | |28.08.2022 |- |12 | |29.08.2022 |- |13 | |30.08.2022 |- |14 | |31.08.2022 |- |15 | |01.09.2022 |- |16 | |02.09.2022 |- |17 | |03.09.2022 |} b7farhu26neummumd8jnfj6v02jbrpb 3 144199 611818 2022-08-23T14:36:04Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Shivani Karki}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 14:36, 23 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 7mxif1rcln4jjjn5ntu9ypdt4yco6qa 3 144200 611819 2022-08-23T15:18:11Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Klimov}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:18, 23 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 6ex5au18vdxa1t4k1wn0hfxdepqzb6j 3 144201 611820 2022-08-23T15:22:19Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Ankit Shukla Ji}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:22, 23 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 3r6leej944q873nl81q1u3cxnu02gk0 3 144202 611821 2022-08-23T15:27:58Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=AviralAgarwal}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 15:27, 23 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) davnboh6l0nn6yexox6x8eodwahi2fd 0 144203 611822 2022-08-23T15:33:40Z Dugal harpreet 17460 "[[:en:Special:Redirect/revision/1074746606|Markandeya River (Eastern Ghats)]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki '''ਮਾਰਕੰਡੇ''' ਜਾਂ '''ਮਾਰਕੰਡਾ''' ਭਾਰਤ ਦੇ [[ਕਰਨਾਟਕ]] ਅਤੇ [[ਤਮਿਲ਼ ਨਾਡੂ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] [[ਭਾਰਤੀ ਸੂਬੇ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਰਾਜਾਂ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਦਰਿਆ|ਨਦੀ]] ਹੈ। ਇਹ [[ਤਮਿਲ਼ ਨਾਡੂ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਗਿਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਗਿਰੀ ਡੈਮ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੱਖਣੀ ਪੇਨਾਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਵਹਿੰਦੀ ਹੈ।<ref>https://krishnagiri.nic.in/about-district/district-at-a-glance/ Krishnagiri Profile. Retrieved 2011-10-09</ref> == ਡੈਮ == === ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਹੁਕਮ === ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਲਗਭਗ 75% ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਅਥਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਅਤੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਾਲ ਨਿਰਮਾਣ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਜੀ ਨਦੀ ਜਲ ਵਿਵਾਦ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਮੰਗਿਆ ਹੈ। == ਹਵਾਲੇ == [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ]] rk8rabdw2swk44h83wfnbc0skym4i4b 611823 611822 2022-08-23T15:44:10Z Dugal harpreet 17460 wikitext text/x-wiki '''ਮਾਰਕੰਡੇ''' ਜਾਂ '''ਮਾਰਕੰਡਾ''' ਭਾਰਤ ਦੇ [[ਕਰਨਾਟਕ]] ਅਤੇ [[ਤਮਿਲ਼ ਨਾਡੂ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] [[ਭਾਰਤੀ ਸੂਬੇ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਰਾਜਾਂ]] ਵਿੱਚ ਇੱਕ [[ਦਰਿਆ|ਨਦੀ]] ਹੈ। ਇਹ [[ਤਮਿਲ਼ ਨਾਡੂ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਗਿਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਗਿਰੀ ਡੈਮ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੱਖਣੀ ਪੇਨਾਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਵਹਿੰਦੀ ਹੈ।<ref>https://krishnagiri.nic.in/about-district/district-at-a-glance/ Krishnagiri Profile. Retrieved 2011-10-09</ref> == ਡੈਮ == ਕਰਨਾਟਕ [[ਕੋਲਾਰ]], [[ਮਲੂਰ]] ਅਤੇ [[ਬਾਂਗਰਪੇਟ]] ਤਾਲੁਕਾਂ ਅਤੇ 40 ਹੋਰ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ [[ਕੋਲਾਰ ਜ਼ਿਲੇ]] ਵਿੱਚ [[ਯਾਰਗੋਲ]] ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮਾਰਕੰਡਾ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰ ਇੱਕ ਡੈਮ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਰਨਾਟਕ ਨੇ 240 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ 500 ਮਿਲੀਅਨ ਕਿਊਬਿਕ ਮੀਟਰ ਪਾਣੀ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਰਕੰਡਾ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰ ਡੈਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈ ਹੈ।<ref>https://www.newindianexpress.com/states/tamil-nadu/2019/nov/20/six-tn-districts-to-suffer-if-dam-built-on-markandeya-river-2064240.html Six TN districts to suffer if dam built on Markandeya river</ref>ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨੇ ਮਾਰਕੰਡੇ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰ ਡੈਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮਾਰਕੰਡਾ ਨਦੀ [[ਪੋਨਈਅਰ ਨਦੀ]] ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਹੈ, ਕਰਨਾਟਕ ਦੁਆਰਾ ਡੈਮ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਨਿਰਮਾਣ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੁਦਰਤੀ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦੇਵੇਗਾ। <ref>https://www.deccanherald.com/state/tn-moves-to-sc-against-dam-across-river-markandeya-749906.html TN moves to SC against dam across River Markandeya</ref>ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਉਂਕਿ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਪੀਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ [[ਪੋਨਈਅਰ ਨਦੀ]] ਦੇ ਪਾਣੀ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, [[ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਗਿਰੀ]], [[ਧਰਮਪੁਰੀ]], [[ਤਿਰੂਵੰਨਾਮਲਾਈ]], [[ਧਰਮਪੁਰੀ]] ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਡੈਮ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨਾਲ [[ਵਿਲੂਪੁਰਮ]] ਅਤੇ [[ਕੁਡਲੋਰ]] ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣਗੇ। [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] ਨੇ ਅੱਗੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ [[ਪੋਨਯਾਰ ਨਦੀ]] ਦੀਆਂ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ ਅੰਤਰ-ਰਾਜੀ ਜਲ ਵਿਵਾਦ ਐਕਟ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਸੀ।<ref>https://www.dtnext.in/News/TamilNadu/2019/11/16054522/1197967/Govt-has-failed-in-Thenpennai-river-case-says-Oppn-.vpf Govt has failed in Thenpennai river case, says Oppn Leader</ref>[[ਕਰਨਾਟਕ]], ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, [[ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] ਦੁਆਰਾ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਰਜ਼ੀ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ।<ref>https://www.deccanherald.com/state/dam-across-markandeya-river-wont-hit-tn-792283.html Dam across Markandeya river won't hit TN</ref>ਇਸ ਵਿਚ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦਾ 75 ਤੋਂ 80 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਪੂਰਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।<ref>https://www.deccanherald.com/state/top-karnataka-stories/relief-for-ktaka-sc-bins-tn-plea-on-markandeya-river-776330.html Relief for K'taka: SC bins TN plea on Markandeya river</ref>ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਕਰਨਾਟਕ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਸਨੇ 1892 ਅਤੇ 1933 ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ 1933 ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਤੋਂ ਸਹਿਮਤੀ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੇਕਰ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਲਈ ਡੈਮ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।<ref>https://www.thenewsminute.com/article/sc-allows-k-taka-build-dam-across-thenpennai-river-tributary-explainer-112422 SC allows K’taka to build dam across Thenpennai river tributary: An explainer</ref> ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 1892 ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਐਨੀਕਟ (ਡੈਮ) ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਮਦਰਾਸ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੋਈ ਸਿੰਚਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।<ref>https://indiankanoon.org/doc/70930588/ The State Of Tamil Nadu vs The State Of Karnataka</ref> ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਦੀ ਦੇ ਬੇਸਿਨ ਦਾ 75% ਅਤੇ ਕੈਚਮੈਂਟ ਖੇਤਰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮਾਰਕੰਡੇ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰ ਬੰਨ੍ਹ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ।<ref>Markandeya project to reduce drinking water problems https://www.deccanherald.com/state/karnataka-districts/markandeya-project-to-reduce-drinking-water-problems-751768.html</ref> ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਲ ਨੀਤੀ-2002 ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਕਰਨਾਟਕ ਨੂੰ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। === ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਹੁਕਮ === ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਲਗਭਗ 75% ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਅਥਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਅਤੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਾਲ ਨਿਰਮਾਣ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਜੀ ਨਦੀ ਜਲ ਵਿਵਾਦ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਮੰਗਿਆ ਹੈ। == ਹਵਾਲੇ == [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ]] 99yys47rckraa2mfbcn6wkc29fduxvj 3 144204 611824 2022-08-23T16:03:11Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=פיטר פן}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 16:03, 23 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 4lilnq4v51vjf3tlabpm8a1ldcj525c 0 144205 611830 2022-08-23T17:14:13Z Gill jassu 31716 "‘’’ਗੋਪੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਕੋਟੂਰ’’’ ਇੱਕ [[ਭਾਰਤੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਕਵੀ ਰਾਘਵ ਜੀ. ਨਾਇਰ<ref>{{cite web|title=Sahitya Akademi : Who's Who of Indian Writers|url=http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/SASearchSystem/sauser/writerinfo.jsp?wrids=2849 |website=Sahitya Akademi|publisher=Sahitya Akademi|accessdate=27 October 2015}}</ref>(ਜਨਮ 1956, ਤੀਰੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki ‘’’ਗੋਪੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਕੋਟੂਰ’’’ ਇੱਕ [[ਭਾਰਤੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਕਵੀ ਰਾਘਵ ਜੀ. ਨਾਇਰ<ref>{{cite web|title=Sahitya Akademi : Who's Who of Indian Writers|url=http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/SASearchSystem/sauser/writerinfo.jsp?wrids=2849 |website=Sahitya Akademi|publisher=Sahitya Akademi|accessdate=27 October 2015}}</ref>(ਜਨਮ 1956, [[ਤੀਰੁਵਨੰਤਪੁਰਮ]], ਕੇਰਲਾ) ਦਾ ਕਲਮੀ ਨਾਮ ਹੈ। qn5owjo92fnx2xtmm0h8kmrsftoe0sm 611831 611830 2022-08-23T17:21:40Z Gill jassu 31716 wikitext text/x-wiki ‘’’ਗੋਪੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਕੋਟੂਰ’’’ ਇੱਕ [[ਭਾਰਤੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਕਵੀ ਰਾਘਵ ਜੀ. ਨਾਇਰ<ref>{{cite web|title=Sahitya Akademi : Who's Who of Indian Writers|url=http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/SASearchSystem/sauser/writerinfo.jsp?wrids=2849 |website=Sahitya Akademi|publisher=Sahitya Akademi|accessdate=27 October 2015}}</ref>(ਜਨਮ 1956, [[ਤੀਰੁਵਨੰਤਪੁਰਮ]], ਕੇਰਲਾ) ਦਾ ਕਲਮੀ ਨਾਮ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ [["ਫਾਦਰ, ਵੇਕ ਅਸ ਇਨ ਪਾਸਿੰਗ"]] ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਉਹ ਤਿਮਾਹੀ ਕਾਵਿ ਜਰਨਲ [[ਕਵਿਤਾ ਲੜੀ]] ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਹੈ। ਕੋਟੂਰ [[ਤੀਰੁਵਨੰਤਪੁਰਮ|ਤ੍ਰਿਵੇਂਦਰਮ]], [[ਕੇਰਲਾ|ਕੇਰਲ]] ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== guv3ufx4r16jgqcbt6quk4jfglmlufn 611832 611831 2022-08-23T17:24:28Z Gill jassu 31716 wikitext text/x-wiki '''ਗੋਪੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਕੋਟੂਰ''' ਇੱਕ [[ਭਾਰਤੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਕਵੀ ਰਾਘਵ ਜੀ. ਨਾਇਰ<ref>{{cite web|title=Sahitya Akademi : Who's Who of Indian Writers|url=http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/SASearchSystem/sauser/writerinfo.jsp?wrids=2849 |website=Sahitya Akademi|publisher=Sahitya Akademi|accessdate=27 October 2015}}</ref>(ਜਨਮ 1956, [[ਤੀਰੁਵਨੰਤਪੁਰਮ]], ਕੇਰਲਾ) ਦਾ ਕਲਮੀ ਨਾਮ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ [["ਫਾਦਰ, ਵੇਕ ਅਸ ਇਨ ਪਾਸਿੰਗ"]] ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਉਹ ਤਿਮਾਹੀ ਕਾਵਿ ਜਰਨਲ [[ਕਵਿਤਾ ਲੜੀ]] ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਹੈ। ਕੋਟੂਰ [[ਤੀਰੁਵਨੰਤਪੁਰਮ|ਤ੍ਰਿਵੇਂਦਰਮ]], [[ਕੇਰਲਾ|ਕੇਰਲ]] ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ==ਹਵਾਲੇ== e17dls839683y8c76tkvoiggpqnntkq 3 144206 611834 2022-08-23T18:24:56Z QueerEcofeminist 21848 QueerEcofeminist ਨੇ ਸਫ਼ਾ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Ärkhézja]] ਨੂੰ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nyilvoskt]] ’ਤੇ ਭੇਜਿਆ: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Ärkhézja|Ärkhézja]]" to "[[Special:CentralAuth/Nyilvoskt|Nyilvoskt]]" wikitext text/x-wiki #ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Nyilvoskt]] lsmzvllzhtdpy6ly6tf4vpx1kc4st8o 14 144207 611835 2022-08-23T21:14:09Z Aarp65 6219 "[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਉਪਨਾਮ]]" ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਉਪਨਾਮ]] 3mw20d031kr9mwbiulhg926m20dww7y 14 144208 611836 2022-08-23T21:16:04Z Aarp65 6219 "[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਨੁੱਖੀ ਨਾਂਮ]]" ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਨੁੱਖੀ ਨਾਂਮ]] 6lqgzg2xk43gset0s8wh2au0z4vezyu 0 144209 611837 2022-08-23T21:32:13Z Aarp65 6219 "'''ਗਰਗ''' ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਰਨੇਮ ਹੈ। == ਉਪਨਾਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕ == * [[ਮਰਿਦੁਲਾ ਗਰਗ]] * [[ਐਲਿਸ ਗਰਗ]] * [[ਸਿਧਾਰਥ ਗਰਗ]] * [[ਕੇ. ਐਲ. ਗਰਗ]] * [[ਪ੍ਰਾਚੀ ਗਰਗ]] * [[ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਗਰਗ]] * [[ਪ੍ਰਿਯਮ ਗਰਗ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਉਪਨਾਮ]]" ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki '''ਗਰਗ''' ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਰਨੇਮ ਹੈ। == ਉਪਨਾਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕ == * [[ਮਰਿਦੁਲਾ ਗਰਗ]] * [[ਐਲਿਸ ਗਰਗ]] * [[ਸਿਧਾਰਥ ਗਰਗ]] * [[ਕੇ. ਐਲ. ਗਰਗ]] * [[ਪ੍ਰਾਚੀ ਗਰਗ]] * [[ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਗਰਗ]] * [[ਪ੍ਰਿਯਮ ਗਰਗ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਉਪਨਾਮ]] cp1w472jc225a4u7fzrolwapns7hndj 2 144210 611838 2022-08-23T21:33:56Z Aarp65 6219 "ਲਿਖਤੀ ਲੇਖ: [[ਗਰਗ]]" ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki ਲਿਖਤੀ ਲੇਖ: [[ਗਰਗ]] 1ufivtpoq5268amjd7xin1qpw1r0dfn 611881 611838 2022-08-24T09:10:16Z Aarp65 6219 wikitext text/x-wiki ਲਿਖਤੀ ਲੇਖ: [[ਗਰਗ]], [[ਭਾਰਦਵਾਜ (ਉਪਨਾਮ)]] jaf3xew3db4o8d1ucxij3lru3wzubx3 3 144211 611839 2022-08-24T00:09:18Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Hapreet Kaur pnaich}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 00:09, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) ex79h5uu20s06l89jv9xvuy2l14nct9 0 144212 611840 2022-08-24T00:24:04Z Simranjeet Sidhu 8945 "[[:en:Special:Redirect/revision/1100244973|Rainbow capitalism]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki [[ਤਸਵੀਰ:Queer_Liberation_Not_Rainbow_Capitalism.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Queer_Liberation_Not_Rainbow_Capitalism.jpg/220px-Queer_Liberation_Not_Rainbow_Capitalism.jpg|thumb| ਡਬਲਿਨ ਪ੍ਰਾਈਡ 2016 ਦੌਰਾਨ ਰੈਂਬੋ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੁਈਰ ਬਲਾਕ]] '''ਰੈਂਬੋ ਪੂੰਜੀਵਾਦ''' <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=kL-c26YmqCUC|title=Gay Latino Studies. A Critical Reader|last=Roque Ramírez|first=Horacio N.|publisher=Duke University Press|year=2011|isbn=978-0-8223-4937-2|editor-last=Hames-García|editor-first=Michael|pages=175–197|language=en|chapter=Gay Latino Cultural Citizenship. Predicaments of Identity and Visibility in San Francismo in the 1990s|editor-last2=Martínez|editor-first2=Ernesto Javier}}</ref> (ਜਿਸ ਨੂੰ '''ਗੁਲਾਬੀ ਪੂੰਜੀਵਾਦ''', '''ਸਮਲਿੰਗੀ''' '''ਪੂੰਜੀਵਾਦ''' <ref name="philosophy">[https://www.radicalphilosophy.com/article/global-homocapitalism Global homocapitalism.] Radical Philosophy. November 2015.</ref> ਜਾਂ '''ਗੇਅ ਪੂੰਜੀਵਾਦ''' <ref name="warped">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=_ByoBgAAQBAJ|title=Warped: Gay Normality and Queer Anti-Capitalism|last=Drucker|first=Peter|publisher=Brill|year=2015|isbn=978-90-04-22391-2|language=en}}</ref> ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ [[ਪੂੰਜੀਵਾਦ]] ਅਤੇ [[ਖ਼ਪਤਵਾਦ]] ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਹੈ। ਇਹ 20ਵੀਂ ਅਤੇ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਭਾਈਚਾਰਾ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਪਿੰਕ ਮਨੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰੈਂਬੋ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਗੇਅ ਬਾਰਾਂ ਅਤੇ [[ਗੇਅ ਬਾਥਹਾਉਸ|ਗੇਅ ਬਾਥਹਾਊਸਾਂ]] ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੱਕ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਦਯੋਗਾਂ ਤੱਕ ਫੈਲ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਨੇ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਵਧੀ ਹੋਈ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸਨੇ ਗੇਅ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਲੋਕ ਦੂਜੇ ਕਾਰਕਾਂ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਵਿਪਰੀਤ ਲਿੰਗੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਅਕਸਰ ਗਰੀਬ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਲੱਭਣ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਵਧੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁਹੱਇਆ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਵਾਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਰਮਾਏਦਾਰੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਵਧਾਉਣ, ਖ਼ਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਜਨਤਕ ਅਕਸ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੀ.ਈ.ਓ. ਨਿੱਜੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੁਆਰਾ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਨਾਮਾਤਰ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਲਈ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਵਿਰੋਧੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਲੋਕ ਵੀ ਜੇਂਟਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਪ੍ਰਾਈਡ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੱਜੇ-ਪੱਖੀ ਅਤੇ ਖੱਬੇ-ਪੱਖੀ ਕਾਰਕੁਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਸਮਰਥਨ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। 76% ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਅਮਰੀਕਨ ਪ੍ਰਾਈਡ ਪਰੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। == ਹਵਾਲੇ == <references group="" responsive="1"></references> [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੂੰਜੀਵਾਦ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੁਈਰ ਥਿਉਰੀ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਸਭਿਆਚਾਰ]] f8e8ywow6uz6r18yo9t8fa6ax87jsv1 3 144213 611844 2022-08-24T01:51:53Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Buckstars}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 01:51, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) nheggj8qocfrktkyarhwvyl7iiou43m 0 144214 611857 2022-08-24T03:27:04Z Charan Gill 4603 Charan Gill ਨੇ ਸਫ਼ਾ [[ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ]] ਨੂੰ [[ਨਈਰਾ ਨੂਰ]] ’ਤੇ ਭੇਜਿਆ wikitext text/x-wiki #ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਨਈਰਾ ਨੂਰ]] 7rj9wopejspxo8z180nwchhq971bir0 1 144215 611859 2022-08-24T03:27:05Z Charan Gill 4603 Charan Gill ਨੇ ਸਫ਼ਾ [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਨਿਆਰਾ ਨੂਰ]] ਨੂੰ [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਨਈਰਾ ਨੂਰ]] ’ਤੇ ਭੇਜਿਆ wikitext text/x-wiki #ਰੀਡਿਰੈਕਟ [[ਗੱਲ-ਬਾਤ:ਨਈਰਾ ਨੂਰ]] dkw6991uwul5d7d6pfpuivlv454tq02 3 144216 611869 2022-08-24T04:56:56Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=ताज}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 04:56, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) jjpxku5ip3g3xorb7irlk5j4furtxf9 0 144217 611873 2022-08-24T08:37:35Z Tamanpreet Kaur 26648 "[[:en:Special:Redirect/revision/1105938249|Ministry of Culture (India)]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki {{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀ|agency_name=ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਭਾਰਤ)|nativename=|seal=Ministry of Culture India.svg|seal_width=250px|seal_caption=|picture=|picture_width=|picture_caption=|formed=|preceding2=|dissolved=|superseding=|jurisdiction=[[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]]|headquarters=C-wing<br />[[ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਭਵਨ]]<br />[[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]]|region_code=IN 110001|employees=|budget={{INRConvert|2687.99|c}} <small>(2021–22 est.)<ref>{{cite web |url=https://www.thehindu.com/business/budget/union-budget-2021-culture-ministry-budget-cut-by-nearly-15/article33721325.ece?__cf_chl_captcha_tk__=c7679de755dc5c27cb00d90d347dbe41ea445520-1619379490-0-AUv87kMIhfYggVwCU7b9Af0gOyMs-g__gmvSZgPcpIUb20kceesmhol9lQAr0kbYHDPMNgSrCtjDO48T6e23yp-76DdXuc6anFDL5mbcLL2Z3KlbGyKbNmKTEk2T890-1whOh-8l5uLdJWyXe6ES8S5VgJc11Yjxk0SLfT4LG0DNpK9JmGrNjvJouX6NE-nGzqc8iPWz-UqFWtUPzv5jvmaKqyL2G4cy44Pp2XdN8R3HTALLPEOG87FbchYNSspcGeriewl5wnaXIBa6taiZXyKyzXb33WV1KLqjdUylvlIRt_mskPEYbUcMhaxD5Ude45mAqoEJRFUA6mouy8gO0b-HxJFfEOM3zfdTVTHcr63eF4fxiyOeSKUHnBkgcBOPZQvn_qMAEtev8ziqeKkyOBqcEjAF_NTrbKeYykHNFqYc2l1V76X4xnXuchDwUcbmWBmG80yKC1j_MdxliVX7JU46W9J2tOX_CGn5KM4IFLpPTQJcmszSC2nkJeMZDLD0h3ekDNWdCzPYcPdI1N1WHGs6uEToLXa8xz1iqtpz_HR25MzTTojsnIBdDDzdq_hJk6uZhDnqRbH9u01rW8abgu1UNYgzeBDPGMCwlIR_0kHJoQGGQXdU52RLV9s67F5BWLTQhOb-mcbUdRWs9ETBwJNXwystZhDmn4n8QFrChBddkjluxgPrcuvjImgLsbFJ6UFzp9plIolYQ_7ySyQVQNo |title=Budget data |date= 2021}}</ref></small>|minister1_name=[[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ]]|minister1_pfo=ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ|minister2_name=[[ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ]]|minister2_pfo=ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ|website={{URL| http://www.indiaculture.nic.in/ }}|logo=|chief1_name=|chief1_position=|chief2_name=|chief2_position=|chief3_name=|chief3_position=|chief4_name=|chief4_position=|chief5_name=|chief5_position=|chief6_name=|chief6_position=|chief7_name=|chief7_position=|chief8_name=|chief8_position=|chief9_name=|chief9_position=|parent_department=}} '''ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ''' [[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]] ਦਾ ਉਹ ਮੰਤਰਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ [[ਕਲਾ]] ਅਤੇ [[ਸੱਭਿਆਚਾਰ|ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ]] ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ|ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] ਮੌਜੂਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਇੰਡੀਆ]] ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.indiaculture.nic.in/nml/index.html|title=About : NML|archive-url=https://web.archive.org/web/20121101174109/http://indiaculture.nic.in/nml/index.html|archive-date=1 November 2012|access-date=28 October 2012<!-- found the access date from the article's revision history search tool at http://wikipedia.ramselehof.de/wikiblame.php?lang=en and the nearest archived article date was 1 nov -->}}</ref> == ਸੰਗਠਨ == * '''ਜੁੜੇ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੁਰਾਤਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿਭਾਗ|ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ]] ** ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੱਤਰੇਤ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਾਤਤਵ (ਅਭਿਲੇਖ) ਵਿਭਾਗ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਕਾਈਵਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]] * '''ਅਧੀਨ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਨਵ ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਸੈਂਟਰਲ ਰੈਫਰੈਂਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਫਾਰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਆਫ ਕਲਚਰਲ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ, [[ਲਖਨਊ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਮੁੰਬਈ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ]] ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] * '''ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ''' ** [[ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ|ਖਰੜੇ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ|ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੋਸਾਇਟੀ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਬੁੱਧੀਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਬੁੱਧਿਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਹਾਇਰ ਤਿੱਬਤੀ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (CIHTS) ** [[ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਕੇਂਦਰ|ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਦਿੱਲੀ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਗਾਂਧੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ]] ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਸੰਮਤੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬਘਰ|ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ|ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਆਰਟਸ]] (IGNCA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਵ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, [[ਭੋਪਾਲ]] ** [[ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ|ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ]], ਤਿਰੂਵਨਮਿਉਰ, ਚੇਨਈ ** [[ਖੁਦਾ ਬਖਸ਼ ਓਰੀਐਂਟਲ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਪਟਨਾ]] ** [[ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ|ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (MAKAIAS), [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], ਕੋਲਕਾਤਾ ** [[ਕਲਾ, ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਦ ਹਿਸਟਰੀ ਆਫ਼ ਆਰਟ, ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਐਂਡ]] ਮਿਊਜ਼ਿਓਲੋਜੀ (NMIHACM), [[ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਨਵ ਨਾਲੰਦਾ ਮਹਾਵਿਹਾਰ, [[ਨਾਲੰਦਾ]], [[ਬਿਹਾਰ]] ** [[ਨਹਿਰੂ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ( [[ਤੀਨ ਮੂਰਤੀ ਭਵਨ]] ) ** ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]], ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ, 1961 ਅਧੀਨ ਰਜਿਸਟਰਡ<ref>{{Cite web|url=http://rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|title=About RRRLF|archive-url=https://web.archive.org/web/20130911074213/http://www.rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|archive-date=11 September 2013|access-date=11 May 2014}}</ref> ** [[ਰਜ਼ਾ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਰਾਮਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਰਾਮਪੁਰ]] ** [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ]] (ਸਾ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਾਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ|ਸਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ|ਹੈਦਰਾਬਾਦ]] ** [[ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ|ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ]] (SNA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਰਸਵਤੀ ਮਹਿਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਤੰਜੌਰ]] ** [[ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਯਾਦਗਾਰ, ਕਲਕੱਤਾ|ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਲ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] * '''ਜ਼ੋਨਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ( [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰ|ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰਾਂ]] 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ)''' ** [http://ezccindia.org/ ਈਸਟਰਨ ਜ਼ੋਨਲ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [http://www.nczccindia.in/ ਉੱਤਰੀ ਮੱਧ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ|ਨਾਰਥ ਈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ-ਕੇਂਦਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ|ਸਾਊਥ ਸੈਂਟਰਲ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]], [[ਨਾਗਪੁਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ]], [[ਤੰਜਾਵੁਰ]], [[ਤਮਿਲ਼ ਨਾਡੂ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] ** [[ਪੱਛਮੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਵੈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] == ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ == {| class="wikitable" |+ !ਨੰ. ! ਨਾਮ ! colspan="2" | ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਮਿਆਦ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ |- | 1 | [[ਅਨੰਤ ਕੁਮਾਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://eparlib.nic.in/bitstream/123456789/759802/1/Council_of_Ministers_English.pdf|title=Council of Ministers}}</ref> | 13 ਅਕਤੂਬਰ 1999 | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | rowspan="1" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="1" width="4px" | | rowspan="3" | [[ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਬਾਜਪਾਈ|ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ]] |- | 2 | [[ਮੇਨਕਾ ਗਾਂਧੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | rowspan="1" | ਸੁਤੰਤਰ<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Independent}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 3 | [[ਜਗਮੋਹਨ]] | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | 22 ਮਈ 2004 | rowspan="1" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 4 | [[ਐਸ ਜੈਪਾਲ ਰੈਡੀ]] | 23 ਮਈ 2004 | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | rowspan="5" | [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Indian National Congress}}" rowspan="5" width="4px" | | rowspan="5" | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] |- | 5 | [[ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ]] | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | 23 ਮਈ 2009 |- | 6 | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] | 23 ਮਈ 2009 | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 |- | 7 | ਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ੈਲਜਾ | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 |- | 8 | [[ਚੰਦ੍ਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ|ਚੰਦਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ]] | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 | 26 ਮਈ 2014 |- | 9 | [[ਸ਼੍ਰੀਪਦ ਨਾਇਕ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 26 ਮਈ 2014 | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | rowspan="4" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="4" width="4px" | | rowspan="4" | [[ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ]] |- | 10 | [[ਮਹੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | 30 ਮਈ 2019 |- | 11 | [[ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਸਿੰਘ ਪਟੇਲ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 30 ਮਈ 2019 | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 |- | 12 | [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' |} == ਰਾਜ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ == {| class="wikitable sortable mw-collapsible style=" |+ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਪੋਰਟਰੇਟ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! colspan="2" | ਮਿਆਦ ! ਸਾਲ |- align="center" | [[ਅਰਜੁਨ ਰਾਮ ਮੇਘਵਾਲ]] |[[ਤਸਵੀਰ:Shri_Arjun_Ram_Meghwal_taking_charge_as_the_Minister_of_State_for_Water_Resources,_River_Development_and_Ganga_Rejuvenation,_in_New_Delhi_on_September_04,_2017.jpg|100x100px]]</img> | rowspan="2" |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] | rowspan="2" bgcolor="#FF9933" | | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |- align="center" | ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ |[[ਤਸਵੀਰ:Smt._Meenakshi_Lekhi_in_July_2021.jpg|133x133px]]</img> | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |} == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://www.indiaculture.nic.in/ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ]] dihob7phdjxkqgl39csg1ou38dv6kzk 611874 611873 2022-08-24T08:37:54Z Tamanpreet Kaur 26648 "[[:en:Special:Redirect/revision/1105938249|Ministry of Culture (India)]]" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ wikitext text/x-wiki {{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀ|agency_name=ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਭਾਰਤ)|nativename=|seal=Ministry of Culture India.svg|seal_width=250px|seal_caption=|picture=|picture_width=|picture_caption=|formed=|preceding2=|dissolved=|superseding=|jurisdiction=[[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]]|headquarters=C-wing<br />[[ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਭਵਨ]]<br />[[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]]|region_code=IN 110001|employees=|budget={{INRConvert|2687.99|c}} <small>(2021–22 est.)<ref>{{cite web |url=https://www.thehindu.com/business/budget/union-budget-2021-culture-ministry-budget-cut-by-nearly-15/article33721325.ece?__cf_chl_captcha_tk__=c7679de755dc5c27cb00d90d347dbe41ea445520-1619379490-0-AUv87kMIhfYggVwCU7b9Af0gOyMs-g__gmvSZgPcpIUb20kceesmhol9lQAr0kbYHDPMNgSrCtjDO48T6e23yp-76DdXuc6anFDL5mbcLL2Z3KlbGyKbNmKTEk2T890-1whOh-8l5uLdJWyXe6ES8S5VgJc11Yjxk0SLfT4LG0DNpK9JmGrNjvJouX6NE-nGzqc8iPWz-UqFWtUPzv5jvmaKqyL2G4cy44Pp2XdN8R3HTALLPEOG87FbchYNSspcGeriewl5wnaXIBa6taiZXyKyzXb33WV1KLqjdUylvlIRt_mskPEYbUcMhaxD5Ude45mAqoEJRFUA6mouy8gO0b-HxJFfEOM3zfdTVTHcr63eF4fxiyOeSKUHnBkgcBOPZQvn_qMAEtev8ziqeKkyOBqcEjAF_NTrbKeYykHNFqYc2l1V76X4xnXuchDwUcbmWBmG80yKC1j_MdxliVX7JU46W9J2tOX_CGn5KM4IFLpPTQJcmszSC2nkJeMZDLD0h3ekDNWdCzPYcPdI1N1WHGs6uEToLXa8xz1iqtpz_HR25MzTTojsnIBdDDzdq_hJk6uZhDnqRbH9u01rW8abgu1UNYgzeBDPGMCwlIR_0kHJoQGGQXdU52RLV9s67F5BWLTQhOb-mcbUdRWs9ETBwJNXwystZhDmn4n8QFrChBddkjluxgPrcuvjImgLsbFJ6UFzp9plIolYQ_7ySyQVQNo |title=Budget data |date= 2021}}</ref></small>|minister1_name=[[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ]]|minister1_pfo=ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ|minister2_name=[[ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ]]|minister2_pfo=ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ|website={{URL| http://www.indiaculture.nic.in/ }}|logo=|chief1_name=|chief1_position=|chief2_name=|chief2_position=|chief3_name=|chief3_position=|chief4_name=|chief4_position=|chief5_name=|chief5_position=|chief6_name=|chief6_position=|chief7_name=|chief7_position=|chief8_name=|chief8_position=|chief9_name=|chief9_position=|parent_department=}} '''ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ''' [[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]] ਦਾ ਉਹ ਮੰਤਰਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ [[ਕਲਾ]] ਅਤੇ [[ਸੱਭਿਆਚਾਰ|ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ]] ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ|ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] ਮੌਜੂਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਇੰਡੀਆ]] ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.indiaculture.nic.in/nml/index.html|title=About : NML|archive-url=https://web.archive.org/web/20121101174109/http://indiaculture.nic.in/nml/index.html|archive-date=1 November 2012|access-date=28 October 2012<!-- found the access date from the article's revision history search tool at http://wikipedia.ramselehof.de/wikiblame.php?lang=en and the nearest archived article date was 1 nov -->}}</ref> == ਸੰਗਠਨ == * '''ਜੁੜੇ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੁਰਾਤਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿਭਾਗ|ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ]] ** ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੱਤਰੇਤ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਾਤਤਵ (ਅਭਿਲੇਖ) ਵਿਭਾਗ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਕਾਈਵਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]] * '''ਅਧੀਨ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਨਵ ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਸੈਂਟਰਲ ਰੈਫਰੈਂਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਫਾਰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਆਫ ਕਲਚਰਲ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ, [[ਲਖਨਊ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਮੁੰਬਈ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ]] ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] * '''ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ''' ** [[ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ|ਖਰੜੇ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ|ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੋਸਾਇਟੀ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਬੁੱਧੀਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਬੁੱਧਿਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਹਾਇਰ ਤਿੱਬਤੀ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (CIHTS) ** [[ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਕੇਂਦਰ|ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਦਿੱਲੀ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਗਾਂਧੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ]] ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਸੰਮਤੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬਘਰ|ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ|ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਆਰਟਸ]] (IGNCA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਵ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, [[ਭੋਪਾਲ]] ** [[ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ|ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ]], ਤਿਰੂਵਨਮਿਉਰ, ਚੇਨਈ ** [[ਖੁਦਾ ਬਖਸ਼ ਓਰੀਐਂਟਲ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਪਟਨਾ]] ** [[ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ|ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (MAKAIAS), [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], ਕੋਲਕਾਤਾ ** [[ਕਲਾ, ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਦ ਹਿਸਟਰੀ ਆਫ਼ ਆਰਟ, ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਐਂਡ]] ਮਿਊਜ਼ਿਓਲੋਜੀ (NMIHACM), [[ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਨਵ ਨਾਲੰਦਾ ਮਹਾਵਿਹਾਰ, [[ਨਾਲੰਦਾ]], [[ਬਿਹਾਰ]] ** [[ਨਹਿਰੂ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ( [[ਤੀਨ ਮੂਰਤੀ ਭਵਨ]] ) ** ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]], ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ, 1961 ਅਧੀਨ ਰਜਿਸਟਰਡ<ref>{{Cite web|url=http://rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|title=About RRRLF|archive-url=https://web.archive.org/web/20130911074213/http://www.rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|archive-date=11 September 2013|access-date=11 May 2014}}</ref> ** [[ਰਜ਼ਾ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਰਾਮਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਰਾਮਪੁਰ]] ** [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ]] (ਸਾ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਾਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ|ਸਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ|ਹੈਦਰਾਬਾਦ]] ** [[ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ|ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ]] (SNA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਰਸਵਤੀ ਮਹਿਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਤੰਜੌਰ]] ** [[ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਯਾਦਗਾਰ, ਕਲਕੱਤਾ|ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਲ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] * '''ਜ਼ੋਨਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ( [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰ|ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰਾਂ]] 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ)''' ** [http://ezccindia.org/ ਈਸਟਰਨ ਜ਼ੋਨਲ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [http://www.nczccindia.in/ ਉੱਤਰੀ ਮੱਧ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ|ਨਾਰਥ ਈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ-ਕੇਂਦਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ|ਸਾਊਥ ਸੈਂਟਰਲ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]], [[ਨਾਗਪੁਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ]], [[ਤੰਜਾਵੁਰ]], [[ਤਮਿਲ਼ ਨਾਡੂ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] ** [[ਪੱਛਮੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਵੈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] == ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ == {| class="wikitable" |+ !ਨੰ. ! ਨਾਮ ! colspan="2" | ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਮਿਆਦ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ |- | 1 | [[ਅਨੰਤ ਕੁਮਾਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://eparlib.nic.in/bitstream/123456789/759802/1/Council_of_Ministers_English.pdf|title=Council of Ministers}}</ref> | 13 ਅਕਤੂਬਰ 1999 | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | rowspan="1" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="1" width="4px" | | rowspan="3" | [[ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਬਾਜਪਾਈ|ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ]] |- | 2 | [[ਮੇਨਕਾ ਗਾਂਧੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | rowspan="1" | ਸੁਤੰਤਰ<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Independent}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 3 | [[ਜਗਮੋਹਨ]] | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | 22 ਮਈ 2004 | rowspan="1" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 4 | [[ਐਸ ਜੈਪਾਲ ਰੈਡੀ]] | 23 ਮਈ 2004 | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | rowspan="5" | [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Indian National Congress}}" rowspan="5" width="4px" | | rowspan="5" | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] |- | 5 | [[ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ]] | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | 23 ਮਈ 2009 |- | 6 | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] | 23 ਮਈ 2009 | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 |- | 7 | ਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ੈਲਜਾ | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 |- | 8 | [[ਚੰਦ੍ਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ|ਚੰਦਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ]] | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 | 26 ਮਈ 2014 |- | 9 | [[ਸ਼੍ਰੀਪਦ ਨਾਇਕ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 26 ਮਈ 2014 | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | rowspan="4" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="4" width="4px" | | rowspan="4" | [[ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ]] |- | 10 | [[ਮਹੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | 30 ਮਈ 2019 |- | 11 | [[ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਸਿੰਘ ਪਟੇਲ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 30 ਮਈ 2019 | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 |- | 12 | [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' |} == ਰਾਜ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ == {| class="wikitable sortable mw-collapsible style=" |+ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਪੋਰਟਰੇਟ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! colspan="2" | ਮਿਆਦ ! ਸਾਲ |- align="center" | [[ਅਰਜੁਨ ਰਾਮ ਮੇਘਵਾਲ]] |[[ਤਸਵੀਰ:Shri_Arjun_Ram_Meghwal_taking_charge_as_the_Minister_of_State_for_Water_Resources,_River_Development_and_Ganga_Rejuvenation,_in_New_Delhi_on_September_04,_2017.jpg|100x100px]]</img> | rowspan="2" |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] | rowspan="2" bgcolor="#FF9933" | | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |- align="center" | ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ |[[ਤਸਵੀਰ:Smt._Meenakshi_Lekhi_in_July_2021.jpg|133x133px]]</img> | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |} == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://www.indiaculture.nic.in/ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ] {{Union ministries of India}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ]] numkmtc3l2j83344pu79wl3na9zgo39 611876 611874 2022-08-24T08:54:57Z Tamanpreet Kaur 26648 /* ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ */ wikitext text/x-wiki {{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀ|agency_name=ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਭਾਰਤ)|nativename=|seal=Ministry of Culture India.svg|seal_width=250px|seal_caption=|picture=|picture_width=|picture_caption=|formed=|preceding2=|dissolved=|superseding=|jurisdiction=[[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]]|headquarters=C-wing<br />[[ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਭਵਨ]]<br />[[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]]|region_code=IN 110001|employees=|budget={{INRConvert|2687.99|c}} <small>(2021–22 est.)<ref>{{cite web |url=https://www.thehindu.com/business/budget/union-budget-2021-culture-ministry-budget-cut-by-nearly-15/article33721325.ece?__cf_chl_captcha_tk__=c7679de755dc5c27cb00d90d347dbe41ea445520-1619379490-0-AUv87kMIhfYggVwCU7b9Af0gOyMs-g__gmvSZgPcpIUb20kceesmhol9lQAr0kbYHDPMNgSrCtjDO48T6e23yp-76DdXuc6anFDL5mbcLL2Z3KlbGyKbNmKTEk2T890-1whOh-8l5uLdJWyXe6ES8S5VgJc11Yjxk0SLfT4LG0DNpK9JmGrNjvJouX6NE-nGzqc8iPWz-UqFWtUPzv5jvmaKqyL2G4cy44Pp2XdN8R3HTALLPEOG87FbchYNSspcGeriewl5wnaXIBa6taiZXyKyzXb33WV1KLqjdUylvlIRt_mskPEYbUcMhaxD5Ude45mAqoEJRFUA6mouy8gO0b-HxJFfEOM3zfdTVTHcr63eF4fxiyOeSKUHnBkgcBOPZQvn_qMAEtev8ziqeKkyOBqcEjAF_NTrbKeYykHNFqYc2l1V76X4xnXuchDwUcbmWBmG80yKC1j_MdxliVX7JU46W9J2tOX_CGn5KM4IFLpPTQJcmszSC2nkJeMZDLD0h3ekDNWdCzPYcPdI1N1WHGs6uEToLXa8xz1iqtpz_HR25MzTTojsnIBdDDzdq_hJk6uZhDnqRbH9u01rW8abgu1UNYgzeBDPGMCwlIR_0kHJoQGGQXdU52RLV9s67F5BWLTQhOb-mcbUdRWs9ETBwJNXwystZhDmn4n8QFrChBddkjluxgPrcuvjImgLsbFJ6UFzp9plIolYQ_7ySyQVQNo |title=Budget data |date= 2021}}</ref></small>|minister1_name=[[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ]]|minister1_pfo=ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ|minister2_name=[[ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ]]|minister2_pfo=ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ|website={{URL| http://www.indiaculture.nic.in/ }}|logo=|chief1_name=|chief1_position=|chief2_name=|chief2_position=|chief3_name=|chief3_position=|chief4_name=|chief4_position=|chief5_name=|chief5_position=|chief6_name=|chief6_position=|chief7_name=|chief7_position=|chief8_name=|chief8_position=|chief9_name=|chief9_position=|parent_department=}} '''ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ''' [[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]] ਦਾ ਉਹ ਮੰਤਰਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ [[ਕਲਾ]] ਅਤੇ [[ਸੱਭਿਆਚਾਰ|ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ]] ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ|ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] ਮੌਜੂਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਇੰਡੀਆ]] ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.indiaculture.nic.in/nml/index.html|title=About : NML|archive-url=https://web.archive.org/web/20121101174109/http://indiaculture.nic.in/nml/index.html|archive-date=1 November 2012|access-date=28 October 2012<!-- found the access date from the article's revision history search tool at http://wikipedia.ramselehof.de/wikiblame.php?lang=en and the nearest archived article date was 1 nov -->}}</ref> == ਸੰਗਠਨ == * '''ਜੁੜੇ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੁਰਾਤਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿਭਾਗ|ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ]] ** ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੱਤਰੇਤ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਾਤਤਵ (ਅਭਿਲੇਖ) ਵਿਭਾਗ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਕਾਈਵਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]] * '''ਅਧੀਨ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਨਵ ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਸੈਂਟਰਲ ਰੈਫਰੈਂਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਫਾਰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਆਫ ਕਲਚਰਲ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ, [[ਲਖਨਊ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਮੁੰਬਈ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ]] ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] * '''ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ''' ** [[ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ|ਖਰੜੇ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ|ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੋਸਾਇਟੀ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਬੁੱਧੀਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਬੁੱਧਿਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਹਾਇਰ ਤਿੱਬਤੀ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (CIHTS) ** [[ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਕੇਂਦਰ|ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਦਿੱਲੀ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਗਾਂਧੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ]] ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਸੰਮਤੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬਘਰ|ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ|ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਆਰਟਸ]] (IGNCA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਵ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, [[ਭੋਪਾਲ]] ** [[ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ|ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ]], ਤਿਰੂਵਨਮਿਉਰ, ਚੇਨਈ ** [[ਖੁਦਾ ਬਖਸ਼ ਓਰੀਐਂਟਲ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਪਟਨਾ]] ** [[ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ|ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (MAKAIAS), [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], ਕੋਲਕਾਤਾ ** [[ਕਲਾ, ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਦ ਹਿਸਟਰੀ ਆਫ਼ ਆਰਟ, ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਐਂਡ]] ਮਿਊਜ਼ਿਓਲੋਜੀ (NMIHACM), [[ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਨਵ ਨਾਲੰਦਾ ਮਹਾਵਿਹਾਰ, [[ਨਾਲੰਦਾ]], [[ਬਿਹਾਰ]] ** [[ਨਹਿਰੂ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ( [[ਤੀਨ ਮੂਰਤੀ ਭਵਨ]] ) ** ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]], ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ, 1961 ਅਧੀਨ ਰਜਿਸਟਰਡ<ref>{{Cite web|url=http://rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|title=About RRRLF|archive-url=https://web.archive.org/web/20130911074213/http://www.rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|archive-date=11 September 2013|access-date=11 May 2014}}</ref> ** [[ਰਜ਼ਾ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਰਾਮਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਰਾਮਪੁਰ]] ** [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ]] (ਸਾ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਾਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ|ਸਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ|ਹੈਦਰਾਬਾਦ]] ** [[ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ|ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ]] (SNA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਰਸਵਤੀ ਮਹਿਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਤੰਜੌਰ]] ** [[ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਯਾਦਗਾਰ, ਕਲਕੱਤਾ|ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਲ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] * '''ਜ਼ੋਨਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ( [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰ|ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰਾਂ]] 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ)''' ** [http://ezccindia.org/ ਈਸਟਰਨ ਜ਼ੋਨਲ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [http://www.nczccindia.in/ ਉੱਤਰੀ ਮੱਧ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ|ਨਾਰਥ ਈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ-ਕੇਂਦਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ|ਸਾਊਥ ਸੈਂਟਰਲ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]], [[ਨਾਗਪੁਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ]], [[ਤੰਜਾਵੁਰ]], [[ਤਮਿਲ਼ ਨਾਡੂ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] ** [[ਪੱਛਮੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਵੈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] == ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ == {| class="wikitable" |+ !ਨੰ. ! ਨਾਮ ! colspan="2" | ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਮਿਆਦ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ |- | 1 | [[ਅਨੰਤ ਕੁਮਾਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://eparlib.nic.in/bitstream/123456789/759802/1/Council_of_Ministers_English.pdf|title=Council of Ministers}}</ref> | 13 ਅਕਤੂਬਰ 1999 | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | rowspan="1" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="1" width="4px" | | rowspan="3" | [[ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਬਾਜਪਾਈ|ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ]] |- | 2 | [[ਮੇਨਕਾ ਗਾਂਧੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | rowspan="1" | ਸੁਤੰਤਰ<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Independent}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 3 | [[ਜਗਮੋਹਨ]] | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | 22 ਮਈ 2004 | rowspan="1" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 4 | [[ਐਸ ਜੈਪਾਲ ਰੈਡੀ]] | 23 ਮਈ 2004 | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | rowspan="5" | [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Indian National Congress}}" rowspan="5" width="4px" | | rowspan="5" | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] |- | 5 | [[ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ]] | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | 23 ਮਈ 2009 |- | 6 | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] | 23 ਮਈ 2009 | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 |- | 7 | ਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ੈਲਜਾ | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 |- | 8 | [[ਚੰਦ੍ਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ|ਚੰਦਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ]] | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 | 26 ਮਈ 2014 |- | 9 | [[ਸ਼੍ਰੀਪਦ ਨਾਇਕ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 26 ਮਈ 2014 | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | rowspan="4" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="4" width="4px" | | rowspan="4" | [[ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ]] |- | 10 | [[ਮਹੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | 30 ਮਈ 2019 |- | 11 | [[ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਸਿੰਘ ਪਟੇਲ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 30 ਮਈ 2019 | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 |- | 12 | [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' |} == ਰਾਜ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ == {| class="wikitable sortable mw-collapsible style=" |+ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਪੋਰਟਰੇਟ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! colspan="2" | ਮਿਆਦ ! ਸਾਲ |- align="center" | [[ਅਰਜੁਨ ਰਾਮ ਮੇਘਵਾਲ]] |[[ਤਸਵੀਰ:Shri_Arjun_Ram_Meghwal_taking_charge_as_the_Minister_of_State_for_Water_Resources,_River_Development_and_Ganga_Rejuvenation,_in_New_Delhi_on_September_04,_2017.jpg|100x100px]]</img> | rowspan="2" |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] | rowspan="2" bgcolor="#FF9933" | | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |- align="center" | ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ |[[ਤਸਵੀਰ:Smt._Meenakshi_Lekhi_in_July_2021.jpg|133x133px]]</img> | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |} == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://www.indiaculture.nic.in/ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ] {{Union ministries of India}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ]] 9pdu0l7e0j3o2igjtytfgjt3baq7f82 611877 611876 2022-08-24T08:55:43Z Tamanpreet Kaur 26648 /* ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ */ wikitext text/x-wiki {{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀ|agency_name=ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਭਾਰਤ)|nativename=|seal=Ministry of Culture India.svg|seal_width=250px|seal_caption=|picture=|picture_width=|picture_caption=|formed=|preceding2=|dissolved=|superseding=|jurisdiction=[[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]]|headquarters=C-wing<br />[[ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਭਵਨ]]<br />[[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]]|region_code=IN 110001|employees=|budget={{INRConvert|2687.99|c}} <small>(2021–22 est.)<ref>{{cite web |url=https://www.thehindu.com/business/budget/union-budget-2021-culture-ministry-budget-cut-by-nearly-15/article33721325.ece?__cf_chl_captcha_tk__=c7679de755dc5c27cb00d90d347dbe41ea445520-1619379490-0-AUv87kMIhfYggVwCU7b9Af0gOyMs-g__gmvSZgPcpIUb20kceesmhol9lQAr0kbYHDPMNgSrCtjDO48T6e23yp-76DdXuc6anFDL5mbcLL2Z3KlbGyKbNmKTEk2T890-1whOh-8l5uLdJWyXe6ES8S5VgJc11Yjxk0SLfT4LG0DNpK9JmGrNjvJouX6NE-nGzqc8iPWz-UqFWtUPzv5jvmaKqyL2G4cy44Pp2XdN8R3HTALLPEOG87FbchYNSspcGeriewl5wnaXIBa6taiZXyKyzXb33WV1KLqjdUylvlIRt_mskPEYbUcMhaxD5Ude45mAqoEJRFUA6mouy8gO0b-HxJFfEOM3zfdTVTHcr63eF4fxiyOeSKUHnBkgcBOPZQvn_qMAEtev8ziqeKkyOBqcEjAF_NTrbKeYykHNFqYc2l1V76X4xnXuchDwUcbmWBmG80yKC1j_MdxliVX7JU46W9J2tOX_CGn5KM4IFLpPTQJcmszSC2nkJeMZDLD0h3ekDNWdCzPYcPdI1N1WHGs6uEToLXa8xz1iqtpz_HR25MzTTojsnIBdDDzdq_hJk6uZhDnqRbH9u01rW8abgu1UNYgzeBDPGMCwlIR_0kHJoQGGQXdU52RLV9s67F5BWLTQhOb-mcbUdRWs9ETBwJNXwystZhDmn4n8QFrChBddkjluxgPrcuvjImgLsbFJ6UFzp9plIolYQ_7ySyQVQNo |title=Budget data |date= 2021}}</ref></small>|minister1_name=[[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ]]|minister1_pfo=ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ|minister2_name=[[ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ]]|minister2_pfo=ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ|website={{URL| http://www.indiaculture.nic.in/ }}|logo=|chief1_name=|chief1_position=|chief2_name=|chief2_position=|chief3_name=|chief3_position=|chief4_name=|chief4_position=|chief5_name=|chief5_position=|chief6_name=|chief6_position=|chief7_name=|chief7_position=|chief8_name=|chief8_position=|chief9_name=|chief9_position=|parent_department=}} '''ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ''' [[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]] ਦਾ ਉਹ ਮੰਤਰਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ [[ਕਲਾ]] ਅਤੇ [[ਸੱਭਿਆਚਾਰ|ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ]] ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ|ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] ਮੌਜੂਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਇੰਡੀਆ]] ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.indiaculture.nic.in/nml/index.html|title=About : NML|archive-url=https://web.archive.org/web/20121101174109/http://indiaculture.nic.in/nml/index.html|archive-date=1 November 2012|access-date=28 October 2012<!-- found the access date from the article's revision history search tool at http://wikipedia.ramselehof.de/wikiblame.php?lang=en and the nearest archived article date was 1 nov -->}}</ref> == ਸੰਗਠਨ == * '''ਜੁੜੇ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੁਰਾਤਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿਭਾਗ|ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ]] ** ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੱਤਰੇਤ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਾਤਤਵ (ਅਭਿਲੇਖ) ਵਿਭਾਗ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਕਾਈਵਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]] * '''ਅਧੀਨ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਨਵ ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਸੈਂਟਰਲ ਰੈਫਰੈਂਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਫਾਰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਆਫ ਕਲਚਰਲ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ, [[ਲਖਨਊ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਮੁੰਬਈ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ]] ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] * '''ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ''' ** [[ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ|ਖਰੜੇ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ|ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੋਸਾਇਟੀ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਬੁੱਧੀਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਬੁੱਧਿਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਹਾਇਰ ਤਿੱਬਤੀ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (CIHTS) ** [[ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਕੇਂਦਰ|ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਦਿੱਲੀ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਗਾਂਧੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ]] ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਸੰਮਤੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬਘਰ|ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ|ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਆਰਟਸ]] (IGNCA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਵ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, [[ਭੋਪਾਲ]] ** [[ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ|ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ]], ਤਿਰੂਵਨਮਿਉਰ, ਚੇਨਈ ** [[ਖੁਦਾ ਬਖਸ਼ ਓਰੀਐਂਟਲ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਪਟਨਾ]] ** [[ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ|ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (MAKAIAS), [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], ਕੋਲਕਾਤਾ ** [[ਕਲਾ, ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਦ ਹਿਸਟਰੀ ਆਫ਼ ਆਰਟ, ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਐਂਡ]] ਮਿਊਜ਼ਿਓਲੋਜੀ (NMIHACM), [[ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਨਵ ਨਾਲੰਦਾ ਮਹਾਵਿਹਾਰ, [[ਨਾਲੰਦਾ]], [[ਬਿਹਾਰ]] ** [[ਨਹਿਰੂ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ( [[ਤੀਨ ਮੂਰਤੀ ਭਵਨ]] ) ** ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]], ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ, 1961 ਅਧੀਨ ਰਜਿਸਟਰਡ<ref>{{Cite web|url=http://rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|title=About RRRLF|archive-url=https://web.archive.org/web/20130911074213/http://www.rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|archive-date=11 September 2013|access-date=11 May 2014}}</ref> ** [[ਰਜ਼ਾ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਰਾਮਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਰਾਮਪੁਰ]] ** [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ]] (ਸਾ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਾਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ|ਸਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ|ਹੈਦਰਾਬਾਦ]] ** [[ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ|ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ]] (SNA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਰਸਵਤੀ ਮਹਿਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਤੰਜੌਰ]] ** [[ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਯਾਦਗਾਰ, ਕਲਕੱਤਾ|ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਲ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] * '''ਜ਼ੋਨਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ( [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰ|ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰਾਂ]] 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ)''' ** [http://ezccindia.org/ ਈਸਟਰਨ ਜ਼ੋਨਲ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [http://www.nczccindia.in/ ਉੱਤਰੀ ਮੱਧ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ|ਨਾਰਥ ਈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ-ਕੇਂਦਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ|ਸਾਊਥ ਸੈਂਟਰਲ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]], [[ਨਾਗਪੁਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ]], [[ਤੰਜਾਵੁਰ]], [[ਤਮਿਲ਼ ਨਾਡੂ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] ** [[ਪੱਛਮੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਵੈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] == ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ == {| class="wikitable" |+ !ਨੰ. ! ਨਾਮ ! colspan="2" | ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਮਿਆਦ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ |- | 1 | [[ਅਨੰਤ ਕੁਮਾਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://eparlib.nic.in/bitstream/123456789/759802/1/Council_of_Ministers_English.pdf|title=Council of Ministers}}</ref> | 13 ਅਕਤੂਬਰ 1999 | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | rowspan="1" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="1" width="4px" | | rowspan="3" | [[ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਬਾਜਪਾਈ|ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ]] |- | 2 | [[ਮੇਨਕਾ ਗਾਂਧੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | rowspan="1" | ਸੁਤੰਤਰ<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Independent}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 3 | [[ਜਗਮੋਹਨ]] | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | 22 ਮਈ 2004 | rowspan="1" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 4 | [[ਐਸ ਜੈਪਾਲ ਰੈਡੀ]] | 23 ਮਈ 2004 | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | rowspan="5" | [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]]<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Indian National Congress}}" rowspan="5" width="4px" | | rowspan="5" | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] |- | 5 | [[ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ]] | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | 23 ਮਈ 2009 |- | 6 | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] | 23 ਮਈ 2009 | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 |- | 7 | ਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ੈਲਜਾ | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 |- | 8 | [[ਚੰਦ੍ਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ|ਚੰਦਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ]] | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 | 26 ਮਈ 2014 |- | 9 | [[ਸ਼੍ਰੀਪਦ ਨਾਇਕ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 26 ਮਈ 2014 | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | rowspan="4" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="4" width="4px" | | rowspan="4" | [[ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ]] |- | 10 | [[ਮਹੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | 30 ਮਈ 2019 |- | 11 | [[ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਸਿੰਘ ਪਟੇਲ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 30 ਮਈ 2019 | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 |- | 12 | [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' |} == ਰਾਜ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ == {| class="wikitable sortable mw-collapsible style=" |+ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਪੋਰਟਰੇਟ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! colspan="2" | ਮਿਆਦ ! ਸਾਲ |- align="center" | [[ਅਰਜੁਨ ਰਾਮ ਮੇਘਵਾਲ]] |[[ਤਸਵੀਰ:Shri_Arjun_Ram_Meghwal_taking_charge_as_the_Minister_of_State_for_Water_Resources,_River_Development_and_Ganga_Rejuvenation,_in_New_Delhi_on_September_04,_2017.jpg|100x100px]]</img> | rowspan="2" |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] | rowspan="2" bgcolor="#FF9933" | | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |- align="center" | ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ |[[ਤਸਵੀਰ:Smt._Meenakshi_Lekhi_in_July_2021.jpg|133x133px]]</img> | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |} == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://www.indiaculture.nic.in/ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ] {{Union ministries of India}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ]] d1joj25ruq9ugr8j2kcv93mx50fb698 611878 611877 2022-08-24T08:58:47Z Tamanpreet Kaur 26648 /* ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ */ wikitext text/x-wiki {{ਜਾਣਕਾਰੀਡੱਬਾ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀ|agency_name=ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਭਾਰਤ)|nativename=|seal=Ministry of Culture India.svg|seal_width=250px|seal_caption=|picture=|picture_width=|picture_caption=|formed=|preceding2=|dissolved=|superseding=|jurisdiction=[[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]]|headquarters=C-wing<br />[[ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਭਵਨ]]<br />[[ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]]|region_code=IN 110001|employees=|budget={{INRConvert|2687.99|c}} <small>(2021–22 est.)<ref>{{cite web |url=https://www.thehindu.com/business/budget/union-budget-2021-culture-ministry-budget-cut-by-nearly-15/article33721325.ece?__cf_chl_captcha_tk__=c7679de755dc5c27cb00d90d347dbe41ea445520-1619379490-0-AUv87kMIhfYggVwCU7b9Af0gOyMs-g__gmvSZgPcpIUb20kceesmhol9lQAr0kbYHDPMNgSrCtjDO48T6e23yp-76DdXuc6anFDL5mbcLL2Z3KlbGyKbNmKTEk2T890-1whOh-8l5uLdJWyXe6ES8S5VgJc11Yjxk0SLfT4LG0DNpK9JmGrNjvJouX6NE-nGzqc8iPWz-UqFWtUPzv5jvmaKqyL2G4cy44Pp2XdN8R3HTALLPEOG87FbchYNSspcGeriewl5wnaXIBa6taiZXyKyzXb33WV1KLqjdUylvlIRt_mskPEYbUcMhaxD5Ude45mAqoEJRFUA6mouy8gO0b-HxJFfEOM3zfdTVTHcr63eF4fxiyOeSKUHnBkgcBOPZQvn_qMAEtev8ziqeKkyOBqcEjAF_NTrbKeYykHNFqYc2l1V76X4xnXuchDwUcbmWBmG80yKC1j_MdxliVX7JU46W9J2tOX_CGn5KM4IFLpPTQJcmszSC2nkJeMZDLD0h3ekDNWdCzPYcPdI1N1WHGs6uEToLXa8xz1iqtpz_HR25MzTTojsnIBdDDzdq_hJk6uZhDnqRbH9u01rW8abgu1UNYgzeBDPGMCwlIR_0kHJoQGGQXdU52RLV9s67F5BWLTQhOb-mcbUdRWs9ETBwJNXwystZhDmn4n8QFrChBddkjluxgPrcuvjImgLsbFJ6UFzp9plIolYQ_7ySyQVQNo |title=Budget data |date= 2021}}</ref></small>|minister1_name=[[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ]]|minister1_pfo=ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ|minister2_name=[[ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ]]|minister2_pfo=ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ|website={{URL| http://www.indiaculture.nic.in/ }}|logo=|chief1_name=|chief1_position=|chief2_name=|chief2_position=|chief3_name=|chief3_position=|chief4_name=|chief4_position=|chief5_name=|chief5_position=|chief6_name=|chief6_position=|chief7_name=|chief7_position=|chief8_name=|chief8_position=|chief9_name=|chief9_position=|parent_department=}} '''ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ''' [[ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ]] ਦਾ ਉਹ ਮੰਤਰਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ [[ਕਲਾ]] ਅਤੇ [[ਸੱਭਿਆਚਾਰ|ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ]] ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈਡੀ|ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] ਮੌਜੂਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਇੰਡੀਆ]] ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://www.indiaculture.nic.in/nml/index.html|title=About : NML|archive-url=https://web.archive.org/web/20121101174109/http://indiaculture.nic.in/nml/index.html|archive-date=1 November 2012|access-date=28 October 2012<!-- found the access date from the article's revision history search tool at http://wikipedia.ramselehof.de/wikiblame.php?lang=en and the nearest archived article date was 1 nov -->}}</ref> == ਸੰਗਠਨ == * '''ਜੁੜੇ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੁਰਾਤਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿਭਾਗ|ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ]] ** ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੱਤਰੇਤ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਾਤਤਵ (ਅਭਿਲੇਖ) ਵਿਭਾਗ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਕਾਈਵਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]] * '''ਅਧੀਨ ਦਫਤਰ''' ** [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਨਵ ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਸੈਂਟਰਲ ਰੈਫਰੈਂਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਫਾਰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਆਫ ਕਲਚਰਲ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ, [[ਲਖਨਊ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਮੁੰਬਈ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ]] ** [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ]] * '''ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ''' ** [[ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ|ਖਰੜੇ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਸ਼ਨ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ|ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੋਸਾਇਟੀ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਬੁੱਧੀਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਬੁੱਧਿਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ]] ** [[ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਹਾਇਰ ਤਿੱਬਤੀ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (CIHTS) ** [[ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਕੇਂਦਰ|ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਦਿੱਲੀ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਦਿੱਲੀ ** [[ਗਾਂਧੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ]] ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਸੰਮਤੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬਘਰ|ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ|ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਆਰਟਸ]] (IGNCA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਵ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, [[ਭੋਪਾਲ]] ** [[ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ|ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ]], ਤਿਰੂਵਨਮਿਉਰ, ਚੇਨਈ ** [[ਖੁਦਾ ਬਖਸ਼ ਓਰੀਐਂਟਲ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਪਟਨਾ]] ** [[ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ|ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼|ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼]] (MAKAIAS), [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], ਕੋਲਕਾਤਾ ** [[ਕਲਾ, ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਦ ਹਿਸਟਰੀ ਆਫ਼ ਆਰਟ, ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਐਂਡ]] ਮਿਊਜ਼ਿਓਲੋਜੀ (NMIHACM), [[ਦਿੱਲੀ]] ** [[ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** ਨਵ ਨਾਲੰਦਾ ਮਹਾਵਿਹਾਰ, [[ਨਾਲੰਦਾ]], [[ਬਿਹਾਰ]] ** [[ਨਹਿਰੂ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ( [[ਤੀਨ ਮੂਰਤੀ ਭਵਨ]] ) ** ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, [[ਕੋਲਕਾਤਾ]], ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ, 1961 ਅਧੀਨ ਰਜਿਸਟਰਡ<ref>{{Cite web|url=http://rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|title=About RRRLF|archive-url=https://web.archive.org/web/20130911074213/http://www.rrrlf.gov.in/about_rrrlf.asp|archive-date=11 September 2013|access-date=11 May 2014}}</ref> ** [[ਰਜ਼ਾ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਰਾਮਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼|ਰਾਮਪੁਰ]] ** [[ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ]] (ਸਾ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਾਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ|ਸਲਾਰ ਜੰਗ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ]], [[ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ|ਹੈਦਰਾਬਾਦ]] ** [[ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ|ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ]] (SNA), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ** [[ਸਰਸਵਤੀ ਮਹਿਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]], [[ਤੰਜੌਰ]] ** [[ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਯਾਦਗਾਰ, ਕਲਕੱਤਾ|ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਲ]], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] * '''ਜ਼ੋਨਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ( [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰ|ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰਾਂ]] 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ)''' ** [http://ezccindia.org/ ਈਸਟਰਨ ਜ਼ੋਨਲ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਕੋਲਕਾਤਾ]] ** [http://www.nczccindia.in/ ਉੱਤਰੀ ਮੱਧ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ], [[ਅਲਾਹਾਬਾਦ|ਇਲਾਹਾਬਾਦ]] ** [[ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ|ਨਾਰਥ ਈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਉੱਤਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ-ਕੇਂਦਰੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ|ਸਾਊਥ ਸੈਂਟਰਲ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]], [[ਨਾਗਪੁਰ]] ** [[ਦੱਖਣੀ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ]], [[ਤੰਜਾਵੁਰ]], [[ਤਮਿਲ਼ ਨਾਡੂ|ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ]] ** [[ਪੱਛਮੀ ਜ਼ੋਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ|ਵੈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ]] == ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ == {| class="wikitable" |+ !ਨੰ. ! ਨਾਮ ! colspan="2" | ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਮਿਆਦ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ |- | 1 | [[ਅਨੰਤ ਕੁਮਾਰ]] <ref>{{Cite web|url=https://eparlib.nic.in/bitstream/123456789/759802/1/Council_of_Ministers_English.pdf|title=Council of Ministers}}</ref> | 13 ਅਕਤੂਬਰ 1999 | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | rowspan=1 | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br><small>([[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]])</small> |width="4px" bgcolor="{{party color|ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ}}" rowspan=1| | rowspan=3 | [[ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਬਾਜਪਾਈ|ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ]] |- | 2 | [[ਮੇਨਕਾ ਗਾਂਧੀ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 1 ਸਤੰਬਰ 2001 | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | rowspan="1" | ਸੁਤੰਤਰ<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Independent}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 3 | [[ਜਗਮੋਹਨ]] | 18 ਨਵੰਬਰ 2001 | 22 ਮਈ 2004 | rowspan="1" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="1" width="4px" | |- | 4 | [[ਐਸ ਜੈਪਾਲ ਰੈਡੀ]] | 23 ਮਈ 2004 | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | rowspan="5" | [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]]<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Indian National Congress}}" rowspan="5" width="4px" | | rowspan="5" | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] |- | 5 | [[ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ]] | 29 ਜਨਵਰੀ 2006 | 23 ਮਈ 2009 |- | 6 | [[ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ]] | 23 ਮਈ 2009 | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 |- | 7 | ਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ੈਲਜਾ | 19 ਜਨਵਰੀ 2011 | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 |- | 8 | [[ਚੰਦ੍ਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ|ਚੰਦਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਕਟੋਚ]] | 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 | 26 ਮਈ 2014 |- | 9 | [[ਸ਼੍ਰੀਪਦ ਨਾਇਕ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 26 ਮਈ 2014 | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | rowspan="4" | [[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]]<br /><br /><br /><br /><small>( [[ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ|ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ]] )</small> | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" rowspan="4" width="4px" | | rowspan="4" | [[ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ]] |- | 10 | [[ਮਹੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 12 ਨਵੰਬਰ 2014 | 30 ਮਈ 2019 |- | 11 | [[ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਸਿੰਘ ਪਟੇਲ]]<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ''(MoS, ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ)'' | 30 ਮਈ 2019 | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 |- | 12 | [[ਜੀ ਕਿਸ਼ਨ ਰੈੱਡੀ]] | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' |} == ਰਾਜ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ == {| class="wikitable sortable mw-collapsible style=" |+ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ! ਪੋਰਟਰੇਟ ! colspan="2" | ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ! colspan="2" | ਮਿਆਦ ! ਸਾਲ |- align="center" | [[ਅਰਜੁਨ ਰਾਮ ਮੇਘਵਾਲ]] |[[ਤਸਵੀਰ:Shri_Arjun_Ram_Meghwal_taking_charge_as_the_Minister_of_State_for_Water_Resources,_River_Development_and_Ganga_Rejuvenation,_in_New_Delhi_on_September_04,_2017.jpg|100x100px]]</img> | rowspan="2" |[[ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ]] | rowspan="2" bgcolor="#FF9933" | | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |- align="center" | ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ |[[ਤਸਵੀਰ:Smt._Meenakshi_Lekhi_in_July_2021.jpg|133x133px]]</img> | 7 ਜੁਲਾਈ 2021 | ''ਅਹੁਦੇਦਾਰ'' | 1 ਸਾਲ, 48 ਦਿਨ |} == ਹਵਾਲੇ == {{ਹਵਾਲੇ}} == ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ == * [http://www.indiaculture.nic.in/ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ] {{Union ministries of India}} [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ]] 4ba8avckc4l7geknzez490goxzajrlb 3 144218 611879 2022-08-24T09:04:18Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Sa6h9hheje}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:04, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) 0371hid8ilrrs5o5jyw288gvb0z03n7 0 144219 611880 2022-08-24T09:08:49Z Aarp65 6219 "'''ਭਾਰਦਵਾਜ''' ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਰਨੇਮ ਹੈ। == ਉਪਨਾਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕ == * [[ਅਜੇ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਰੇਖਾ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਵਿਸ਼ਾਲ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਸੁਧਾ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਵਿਨੋਦ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਮੰਗਤ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * ਰਾਵੁਰੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ wikitext text/x-wiki '''ਭਾਰਦਵਾਜ''' ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਰਨੇਮ ਹੈ। == ਉਪਨਾਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕ == * [[ਅਜੇ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਰੇਖਾ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਵਿਸ਼ਾਲ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਸੁਧਾ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਵਿਨੋਦ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਮੰਗਤ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਰਾਵੁਰੀ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਦੀਪਿਕਾ ਨਾਰਾਇਣ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਅੰਜਲੀ ਭਾਰਦਵਾਜ]] * [[ਰੀਨਾ ਭਾਰਦਵਾਜ]] [[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤੀ ਉਪਨਾਮ]] dlwaelf53bpd0zb15k5qxvz0jqxutdw 3 144220 611882 2022-08-24T09:23:53Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Grityom}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:23, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) fwza9y6kk151tilfbrvvqmwtyozoiai 3 144221 611883 2022-08-24T10:32:08Z New user message 10694 Adding [[Template:Welcome|welcome message]] to new user's talk page wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Tanuverma1234}} -- [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:New user message|New user message]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:New user message|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 10:32, 24 ਅਗਸਤ 2022 (UTC) q5bqabn82tk3vg8x3s3b3cs1f8zbs3b