Kieżmark

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="pl">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipodróże</sitename>
    <dbname>plwikivoyage</dbname>
    <base>https://pl.wikivoyage.org/wiki/Strona_g%C5%82%C3%B3wna</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Specjalna</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Dyskusja</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Użytkownik</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Dyskusja użytkownika</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipodróże</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Dyskusja Wikipodróży</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Plik</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Dyskusja pliku</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Dyskusja MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Szablon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Dyskusja szablonu</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Pomoc</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Dyskusja pomocy</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategoria</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Dyskusja kategorii</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Moduł</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Dyskusja modułu</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadżet</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Dyskusja gadżetu</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Definicja gadżetu</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Dyskusja definicji gadżetu</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Kieżmark</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1004</id>
    <revision>
      <id>120227</id>
      <parentid>90116</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:47:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Krumpi</username>
        <id>9064</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>coa update</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1734" xml:space="preserve">{{top-banner}}
{{Informacje_podstawowe_miasto
|nazwa=Kieżmark
|widok=Dřevěný evangelický kostel - 04.JPG
|herb=Coat of Arms of Kežmarok.svg
|mapa=
|region=[[Kraj preszowski]]
|powierzchnia=24,83
|lud=16 693
|prefiks=0 52
|www=www.kezmarok.sk
}}
'''Kieżmark''' - miasto powiatowe we wschodniej [[Słowacja|Słowacji]], w [[Kraj preszowski|kraju preszowskim]], w historycznym regionie Spisz.

==Charakterystyka==

==Dojazd==

===Samolotem===

===Koleją===
Znajduje się tu stacja kolejowa.

===Samochodem===
Kieżmark jest ważnym węzłem drogowym.

===Autobusem===

===Statkiem===

==Komunikacja==

==Warto zobaczyć==
* Drewniany kościół artykularny św. Trójcy z 1717, tzw. stary kościół ewangelicki, wpisany w 2008 na liście światowego dziedzictwa UNESCO;
* Ratusz z 1461, przebudowany w stylu klasycystycznym w 1779 r.;
* Kościół św. Krzyża z XIII wieku – największa na Spiszu późnogotycka bazylika mniejsza pw. Świętego Krzyża, z wolno stojącą, renesansową dzwonnicą;
* Późnogotycki zamek wzniesiony w drugiej połowie XV wieku, wielokrotnie później rozbudowywany;
* Barokowy kościół Nawiedzenia Marii Panny (paulinów) z 1747 r.;
* Nowy kościół ewangelicki (tzw. zielony) z lat 1873–1894, wybudowany w stylu klasycystyczno-orientalnym (tzw. nowobizantyjskim), z kaplicą grobową Emeryka Thökölyego z 1909 r.;
* Budynek liceum ewangelickiego z lat 1774-1776, przebudowany w XIX w.;
* Klasycystyczny budynek tzw. Reduty z 1818.

==Najbliższe okolice==

==Praca==

==Nauka==

==Zakupy==

==Gastronomia==

==Imprezy==

==Noclegi==

==Kontakt==

==Bezpieczeństwo==

==Informacje turystyczne==

==Wyjazd==

{{Jest w|Kraj_preszowski}}

{{Zarys}}
{{Atrybucja}}

[[Kategoria:Słowacja]]</text>
      <sha1>9w6gt8u4bq3lbd9g5kdv3w2knnzxc9i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Województwo wielkopolskie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3175</id>
    <revision>
      <id>120229</id>
      <parentid>114698</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:26:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Katafrakt</username>
        <id>3500</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Regiony */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29555" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
{{Jednostka administracyjna infobox
 |grafika          = POL województwo wielkopolskie COA.svg
 |flaga            = POL województwo wielkopolskie flag.svg
 |mapa             = Greater Poland in Poland (+rivers).svg
 |stolica          = [[Poznań]]
 |powierzchnia     = 
}}
'''Województwo wielkopolskie''' – województwo w środkowo-zachodniej Polsce, na [[w:Pojezierze Wielkopolskie|Pojezierzu Wielkopolskim]] i [[w:Nizina Południowowielkopolska|Nizinie Południowowielkopolskiej]], w dorzeczu środkowej Warty; dzieli się na 4 miasta na prawach powiatu - Poznań, Kalisz, Leszno i Konin, 31 powiatów i 226 gmin, a siedzibą władz województwa i marszałka województwa jest [[Poznań]]. Województwo wielkopolskie ma daleko do Warszawy.
== Kontakt ==
Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu
al. Niepodległości 16/18
61-713 Poznań
NIP 778 10 12 911, REGON 000514331
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu
al. Niepodległości 34, 61-714 Poznań
e-mail: kancelaria@umww.pl

Urząd czynny od poniedziałku do piątku, w godzinach 7:30 - 15:30

Punkt Informacyjny Urzędu (hol główny)
tel.: 61 626 66 66

Punkt Kancelaryjny
fax: 61 626 69 69
== Charakterystyka ==
=== Geografia ===
Województwo wielkopolskie leży na Nizinie Wielkopolskiej oraz na Pojezierzu Wielkopolskim. Głównymi rzekami regionu są: [[Warta]], Noteć, Prosna oraz Obra. Północna część regionu to fragment Pojezierza Południowopomorskiego i Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej, środkowa to Pojezierze Wielkopolskie i Pradolina Warciańsko-Odrzańska, a południowa należy do Pojezierza Leszczyńskiego, Niziny Południowowielkopolskiej i Wału Trzebnickiego. Powierzchnia regionu została ukształtowana w większości przez lądolód skandynawski, który ustąpił z tych terenów 12-10 tys. lat temu – stąd liczne (szczególnie w zachodniej i północnej części regionu) jeziora.

Wbrew obiegowej opinii o woj. wielkopolskim jako regionie płaskim, aż 40% powierzchni zajmuje teren pagórkowaty, 50% – falisty, a jedynie 10% to płaskie równiny. Najwyższym punktem regionu jest Kobyla Góra w paśmie Wzgórz Ostrzeszowskich (282 m n.p.m.), najniższy z kolei punkt leży w dolinie Noteci koło Krzyża (31 m n.p.m.).
=== Fauna i flora ===
Lasy zajmują 25,3% powierzchni województwa wielkopolskiego, czyli nieco poniżej średniej krajowej, która wynosi 28,4%.
Najmniej lasów jest w powiecie kolskim (10,8%), z kolei najbardziej zielony jest powiat czarnkowsko-trzcianecki (50,4%)
Największe kompleksy leśne rozciągają się między Wartą a Notecią. Obszar ten zajmuje [[Puszcza Notecka]]. Duże kompleksy znajdują się także na północ od Piły, na północ od Zbąszynia, miedzy Krotoszynem a Ostrzeszowem, a także na północ i południe od Poznania, gdzie rozciąga się [[Puszcza Zielonka]] oraz [[Wielkopolski Park Narodowy]]. W województwie dominuje drzewostan iglasty.

=== Klimat ===
Klimat województwa wielkopolskiego charakteryzuje się mniejszymi niż w innych regionach Polski wahaniami temperatur. Lata tu są ciepłe, a zimy łagodne. Województwo należy do najbardziej suchych obszarów kraju. Roczna suma opadów średnio wynosi 500-550 mm. Na wschodzie regionu opadów jest jeszcze mniej, bo 450 mm. Powoduje to stepowienie terenu na tym obszarze.
Okres wegetacji jest w województwie wielkopolskim długi. Wynosi on średnio 210-220 dni.  

&lt;br /&gt;

=== Historia ===
Województwo wielkopolskie utworzono 1 stycznia 1999 z województw poprzedniego podziału administracyjnego:

    poznańskiego (w całości)
    konińskiego (oprócz gmin Uniejów, Grabów i Świnice Warckie)
    pilskiego (oprócz gmin powiatu wałeckiego)
    leszczyńskiego (oprócz gmin powiatów górowskiego i wschowskiego)
    kaliskiego (oprócz gmin powiatów wieruszowskiego i oleśnickiego)
    zielonogórskiego (tylko gminy Wolsztyn, Siedlec i Zbąszyń)
    gorzowskiego (tylko gminy Międzychód i Miedzichowo)
    bydgoskiego (tylko gmina Trzemeszno).
[[Plik:Poznan Fara 106-07.jpg|mały|Fara w [[Poznań|Poznaniu]]]]

== Dojazd ==
[[Plik:Saint Stanislaus church in Kalisz 02.JPG|mały|Kościół św. Stanisława w [[Kalisz|Kaliszu]] ]]

=== Pociągiem ===
Głównym (co nie oznacza, że jedynym) węzłem kolejowym regionu jest [[Poznań]], dokąd można dojechać z niemal każdego zakątka Polski. Ważniejsze połączenie dalekobieżne:
* [[Szczecin]] (przez [[Szamotuły]], Wronki, Krzyż, Stargard) – 10-12 na dobę (tylko pospieszne i ekspresy)
* [[Kołobrzeg]] / [[Koszalin]] / [[Słupsk]] – do 8 na dobę (w sezonie), w tym 2 osobowe całoroczne
* Trójmiasto (przez [[Gniezno]], Inowrocław, [[Bydgoszcz]], Tczew) – 6-8 na dobę (tylko pospieszne) + po 2 osobowe do Bydgoszczy i Torunia
* [[Olsztyn]] (przez [[Gniezno]], [[Toruń]]) – 3 na dobę (tylko pospieszne)
* [[Warszawa]] (przez [[Konin]], Kutno) – kilkanaście na dobę, w większości klasy Ex, IC, IC+, EC, TLK, zaledwie 1 pospieszny – nocą
* [[Łódź]] (na ogół przez [[Ostrów Wielkopolski]], [[Kalisz]]) – 6 na dobę, w tym większość osobowych lub przyspieszonych
* [[Kraków]] (większość przez [[Wrocław]], [[Opole]], [[Katowice]]) – do 10 na dobę, w tym 4 do [[Przemyśl]]a
* [[Katowice]] (większość przez [[Wrocław]], [[Opole]]) – do 12 na dobę
* [[Wrocław]] (przez [[Leszno]]) – ponad 20 na dobę, duży wybór i dobry czas jazdy, na ogół szybciej niż szosą, od osobowych przez przyspieszone, pospieszne, do ekspresów i IC
* kurorty w Sudetach: [[Szklarska Poręba]] – do 3 dziennie (2 całoroczne przyspieszone + pospieszny w sezonie), [[Kudowa-Zdrój]] – również 3 dziennie (2 całoroczne przyspieszone + pospieszny w sezonie).

[[Plik:Piła rodzina.JPG|mały|Kościół św. Rodziny w [[Piła|Pile]]]]
Oprócz Poznania ważniejszymi węzłami są:

'''[[Piła]]''' – stąd dojedziemy do:
* Gorzowa Wielkopolskiego w lubuskim (czasem z przesiadką w Krzyżu) i dalej Kostrzyna, gdzie możliwe są przesiadki na [[Berlin]]
* Kołobrzegu / Koszalina / Słupska w zachodniopomorskim i pomorskim (więcej połączeń w sezonie letnim)
* Bydgoszczy / Torunia / Włocławka w kujawsko-pomorskim – kilka pospiesznych na dobę, do Bydgoszczy również dość liczne osobowe

'''[[Leszno]]''' – dojazd do:
* lubuskiej Zielonej Góry (przez dolnośląski Głogów)
* zatrzymują się tu '''wszystkie pociągi''' (również Ex i IC) na trasie [[Poznań]] – [[Wrocław]] - Wrocław Główny w dolnośląskim

[[Plik:Leszno,ul.Słowiańska 26 -Poczta.jpg|mały|Budynek Poczty Polskiej w [[Leszno|Lesznie]]]]
'''[[Ostrów Wielkopolski]]''' – możliwy dojazd do:
* [[Łódź|Łodzi]] i dalej do stolicy [[Warszawa|Warszawy]] – kilka pociągów na dobę (pospieszne z Wrocławia + osobowe z Poznania do Łodzi)
* [[Wrocław]]ia – 3 osobowe + kilka pospiesznych
* Zgorzelca przez [[Wrocław]] i [[Legnica|Legnicę]]
* w sezonie do Kudowy-Zdroju pod Czechy przez [[Wrocław]] – [[Kłodzko]] oraz do Suwałk

=== Samochodem ===
Droga krajowa nr 8 od strony woj. świętokrzyskiego, a jedynym miastem, przez którego prowadzi ta droga, jest Kępno.
=== Autobusem ===

=== Samolotem ===
Jedynym pasażerskim portem lotniczym regionu jest [[Poznań]] – Port Lotniczy Ławica im. Henryka Wieniawskiego znajduje się zaledwie 7 km od ścisłego centrum miasta (hotele, dworzec, Międzynarodowe Targi Poznańskie) i oferuje ponad 20 destynacji (4 normalnokosztowe, pozostałe to tanie linie), w tym 3 krajowe (Warszawa, Kraków, Szczecin). Poznański port jest jednym z najnowocześniejszych w Polsce, a dojazd do poznańskiego Starego Miasta (7 km) zajmuje przeciętnie 20-25 minut. Inne to Łódź, Wrocław, Warszawa czy Katowice-Pyrzowice.
[[Plik:Turek ratusz.jpg|mały|Ratusz w [[Turek|Turku]]]]

== Regiony ==
Wielkopolska jest relatywnie spójnym regionem, ale występują tu (jak w innych częściach kraju) dzielnice historyczne:
* Wielkopolska właściwa – obejmująca centrum województwa wielkopolskiego, z [[Poznań|Poznaniem]] czy [[Leszno|Lesznem]]
* Wielkopolska wschodnia – rejon [[Gniezno|Gniezna]], [[Konin]]a, [[Kalisz]]a – pozostałość po piastowskim jeszcze (XII-XIII wiek) podziale Wielkopolski na ziemię poznańską i gnieźnieńsko-kaliską, ugruntowany dodatkowo istniejącym od 1000 roku podziałem na diecezje poznańską i gnieźnieńską.
* tzw. „Region Kozła” – od regionalnej nazwy instrumentu muzycznego ‘dudy’ – okolice [[Wolsztyn]]a i [[Nowy Tomyśl|Nowego Tomyśla]]
* Pałuki – historyczny region na pograniczu Wielkopolski i Kujaw. Dziś stolica jego wielkopolskiej części jest [[Wągrowiec]].
* [[Krajna]] – północno-wschodnie rejony województwa wielkopolskiego – okolice [[Piła|Piły]], [[Złotów|Złotowa]], czasem zaliczane już do Pomorza Wschodniego

Należy też wspomnieć, że od wprowadzenia nowego podziału administracyjnego w 1999 roku, poza granicami administracyjnej Wielkopolski znalazły się m.in.: [[Gorzów Wielkopolski]] w lubuskim, wschodnia część ziemi lubuskiej ([[Wschowa]], [[Sulechów]]) w lubuskim czy okolice [[Strzelno|Strzelna]] – [[Mogilno|Mogilna]] – [[Żnin]]a, które przypadły [[województwo kujawsko-pomorskie|województwu kujawsko-pomorskiemu]].

== Powiaty ==
Na terenie województwa wielkopolskiego wyróżniamy następujące powiaty:
[[Plik:Woj wielkopolskie adm.png|thumb|upright=2.5|31 powiatów województwa wielkopolskiego]]

=== Powiaty grodzkie i miasta ===
* '''[[Kalisz]]'''
* '''[[Konin]]'''
* '''[[Leszno]]'''
* '''[[Poznań]]'''

[[Plik:SM Konin Kościół św Bartłomieja (7) ID 651687.jpg|mały|Kościół św. Bartłomieja w [[Konin|Koninie]]]]
[[Plik:Gniezno katedra 2.jpg|mały|Katedra w [[Gniezno|Gnieźnie]]]]

=== Powiaty ziemskie ===
* '''[[powiat chodzieski]]'''
* '''[[powiat czarnkowsko-trzcianecki]]'''
* '''[[powiat gnieźnieński]]'''
* '''[[powiat gostyński]]'''
* '''[[powiat grodziski]]'''
* '''[[powiat jarociński]]'''
* '''[[powiat kaliski]]'''
* '''[[powiat kępiński]]'''
* '''[[powiat kolski]]'''
* '''[[powiat koniński]]'''
* '''[[powiat kościański]]'''
* '''[[powiat krotoszyński]]'''
* '''[[powiat leszczyński]]'''
* '''[[powiat międzychodzki]]'''
* '''[[powiat nowotomyski]]'''
* '''[[powiat obornicki]]'''
* '''[[powiat ostrowski (województwo wielkopolskie)]]'''
* '''[[powiat ostrzeszowski]]'''
* '''[[powiat pilski]]'''
* '''[[powiat pleszewski]]'''
* '''[[powiat poznański]]'''
* '''[[powiat rawicki]]'''
* '''[[powiat słupecki]]'''
* '''[[powiat szamotulski]]'''
* '''[[powiat średzki (województwo wielkopolskie)]]'''
* '''[[powiat śremski]]'''
* '''[[powiat turecki]]'''
* '''[[powiat wągrowiecki]]'''
* '''[[powiat wolsztyński]]'''
* 

[[Plik:Kościół p. w. św. Marcina i dom nr Rynek 24 w Jarocinie..jpg|mały|Kościół św. Marcina w [[Jarocin|Jarocinie]]]]

[[Plik:PL Złotów, kościół par. p.w. Wniebowzięcia NMP, 1660-1664.JPG|mały|Kościół Wniebowzięcia NMP w [[Złotów|Złotowie]]]]

== Miasta ==
Głównymi miastami na prawach powiatu regionu są – oprócz Poznania – dawne miasta wojewódzkie, tworzące większe województwo wielkopolskie:
* [[Kalisz]]
* [[Konin]]
* [[Leszno]]
* [[Piła]]

a także miasta powiatowe:
* [[Gniezno]]
* [[Ostrów Wielkopolski]]
* [[Jarocin]]
* [[Krotoszyn]]
* [[Sieraków]]
* [[Śmigiel]]
* [[Środa Wielkopolska]]
* [[Września]]
A inne większe miasta powiatowe to: [[Śrem]], [[Turek]], [[Kościan]], [[Koło]], [[Rawicz]] czy [[Chodzież]].

[[Plik:Śrem fara bok.jpg|mały|Fara w [[Śrem|Śremie]]]]

=== Inne miejscowości ===
* [[Łobżenica]]
* [[Miłosław]] (miasto w powiecie wrzesińskim)
* [[Nekla]]
* [[Trzemeszno]] (miasto w powiecie gnieźnieńskim)
* [[Złotów]]

[[Plik:Basílica de Nuestra Señora de Licheń, Stary Licheń, Polonia, 2016-12-21, DD 36-38 HDR.jpg|mały|Bazylika NMP Bolesnej Królowej Polski (MB Licheńskiej) w [[Licheń Stary|Licheniu Starym]]]]
[[Plik:Krotoszyn kościół J. Chrzciciela 01.JPG|mały|Kościół św. Jana Chrzciciela w [[Krotoszyn|Krotoszynie]]]]
[[Plik:Ostrów Wielkopolski ul. Wrocławska.jpg|mały|Ulica Wrocławska w [[Ostrów Wielkopolski|Ostrowie Wielkopolskim]]]]

== Wioski ==
* [[Biechowo (województwo wielkopolskie)]]
* [[Borowy Młyn (województwo wielkopolskie)]]
* [[Brzostków (województwo wielkopolskie)]]
* [[Budziejewko]]
* [[Chalin (województwo wielkopolskie)]]
* [[Chrzypsko Wielkie]]
* [[Ciążeń]]
* [[Cichowo (województwo wielkopolskie)]]
* [[Giecz]]
* [[Kamionna (województwo wielkopolskie)]]
* [[Kolno (powiat międzychodzki)]]
* [[Konarzewo (powiat poznański)]]
* [[Kwilcz]]
* [[Lutom (województwo wielkopolskie)]]
* [[Łężeczki]]
* [[Łódź (powiat poznański)]]
* [[Łubowo (województwo wielkopolskie)]] Drewniany [[w:Kościół św. Mikołaja w Łubowie|kościół pw. św. Mikołaja]] z 1660 r., jeden z najstarszych wielkopolskich kościołów drewnianych. Na wieży krzyż maltański
* [[Miłostowo (województwo wielkopolskie)]]
* [[Muchocin]]
* [[Orzeszkowo (powiat międzychodzki)]]
* [[Radgoszcz (województwo wielkopolskie)]]
* [[Rozbitek]] (wieś w powiecie międzychodzkim, siedziba ''Instytutu Rozbitek'' J. P. Kaczmarka)
* [[Słopanowo]]
* [[Sowia Góra (powiat międzychodzki)]]
* [[Starczanowo (wieś w powiecie poznańskim)]]
* [[Śródka (powiat międzychodzki)]]
* [[Tomice (powiat poznański)]]
* [[Wąsowo]]
* [[Wierzenica]]
* [[Winna Góra (województwo wielkopolskie)]]
* [[Zatom Stary]]

[[Plik:Town hall in Kępno, Poland.jpg|mały|Ratusz w [[Kępno|Kępnie]]]]
[[Plik:Kosciol Swietego Krzyza we Wrzesni.jpg|mały|Kościół św. Krzyża we [[Września|Wrześni]]]]
[[Plik:Grodzisk Wielkopolski - ul. Szeroka.jpg|mały|Ulica Szeroka w [[Grodzisk Wielkopolski|Grodzisku Wielkopolskim]]]]

== Ciekawe miejsca ==
* [[Dziewicza Góra (Pojezierze Wielkopolskie)]] – wzniesienie o wysokości 144,9 m n.p.m. na Pojezierzu Wielkopolskim, położone w Polsce, w województwie wielkopolskim. Wyniosłość względna to około 90 m. Najwyższe wzniesienie na terenie Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka. Teren wzniesienia jest objęty specjalnym obszarem ochrony siedlisk „Uroczyska Puszczy Zielonki”. Wzniesienie jest drugim co do wysokości w paśmie wzgórz moreny czołowej stadiału poznańskiego.
* [[Kobyla Góra (Wzgórza Ostrzeszowskie)]] – najwyższe wzniesienie Wielkopolski (284 m n.p.m.) położone w paśmie Wzgórz Ostrzeszowskich. Na jej szczycie od 1999 r. znajduje się tzw. Krzyż Wielkopolski do którego prowadzą szlaki PTTK. Na szczycie znajdują się również pamiątkowe kamienie oraz dzwon im. Jana Pawła II – dar mieszkańców ziemi ostrzeszowskiej.
* [[Puszcza Zielonka]] – duży kompleks leśny na północny wschód od Poznania, liczne szlaki piesze, rowerowe, wiele jezior z kąpieliskami i łowiskami. Na obrzeżach liczne kościółki drewniane oraz inne zabytki – choćby pałac i klasztor pocysterski w [[Owińska]]ch.
* [[w:Stobnica (województwo wielkopolskie)|Stobnica]] – mała wieś na południowo-zachodnim skraju Puszczy Noteckiej z jedną z nielicznych w Polsce hodowlą wilków (prowadzona przez katedrę zoologii poznańskiej Akademii Rolniczej)
* [[Śmiełów]] – osada znana z Muzeum im. Adama Mickiewicza mieszczącego się w klasycystycznym pałacu, w którym latem 1831 r. przebywał Adam Mickiewicz.
* We wsi [[Brzostków (województwo wielkopolskie)|Brzostków]] kościół pw. św. Jana Chrzciciela widoczny z daleka jest najciekawszym, choć nie jedynym wartym uwagi, obiektem. Wzniesiono go w 1840 r. na zniwelowanym w tym celu wzgórzu. Interesujący jest niedawno odnowiony dwór klasycystyczny zbudowany przed 1781 r. Budynek na planie prostokąta, parterowy, podpiwniczony. Z wysokim mansardowym dachem z lukarnami. W obu elewacjach piętrowe pozorne ryzality zwieńczone trójkątnymi naczółkami. Wokół krajobrazowy park (5 ha) ze stawem i pomnikowymi drzewami, m.in. 400-letnim dębem. Znajduje się jeszcze pozostałość folwarku z niezwykłym, neogotyckim spichlerzem zbudowanym ok. 1830 r. w formie obiektu obronnego z okienkami naśladującymi strzelnice, i ośmiobocznymi narożnikowymi... basztami zwieńczonymi krenelażem (architektonicznie jedna z najciekawszych tego typu budowli w kraju), także dawna kuźnia i czworak z XIX/XX w. Dzisiaj są w rękach prywatnych i można im się przyjrzeć zza parkanu. Tutaj został pochowany pułkownik Ludwik Szczaniecki, adiutant gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, uczestnik kampanii napoleońskich, dowódca 2 pułku jazdy kaliskiej doby powstania listopadowego.
* [[w:Pawłowice (powiat leszczyński)|Pawłowice]] – wieś położona w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Krzemieniewo, ok. 105 km na południe od Poznania. Główne zabytki Pawłowic to barokowo-klasycystyczny pałac hrabiów Mielżyńskich (w tym: sala kolumnowa, sala jedwabna, apartamenty dziedziców), a także kościół pod wezwaniem MB Śnieżnej, w którym pochowany jest m.in. generał [[w:Stanisław Kostka Mielżyński|Stanisław Kostka Mielżyński]].

== Transport ==
=== Kolej ===
Podstawą transportu w regionie jest zdecydowanie kolej. Głównym i najważniejszym węzłem jest [[Poznań]], nieco mniej połączeń oferują węzły regionalne: [[Leszno]], Ostrów Wielkopolski czy Piła. Najważniejszą linią regionu jest trasa z Warszawy via [[Konin]], [[Września|Wrześnię]], Poznań w kierunku granicy zachodniej i dalej do [[Berlin]]a. Inne linie magistralne to:
* [[Szczecin]] – [[Poznań]] – [[Leszno]] – [[Wrocław]]
* z woj. pomorskiego przez [[Piła|Piłę]] – [[Poznań]] – Jarocin – Ostrów Wielkopolski i dalej albo przez [[Kalisz]] do [[Łódź|Łodzi]] lub dalej na południe do [[Katowice|Katowic]]
* z Trójmiasta lub [[Olsztyn]]a (woj. warmińsko-mazurskiego) przez Inowrocław – [[Gniezno]] do Poznania
* z [[Bydgoszcz]]y (woj. kujawsko-pomorskiego) przez [[Piła|Piłę]] do Krzyża i dalej Gorzowa Wielkopolskiego (woj. lubuskie) i [[Berlin]]a (Niemcy)
* z Ostrowa Wielkopolskiego południowymi polami regionu do [[Leszno|Leszna]] i dalej do Głogowa (woj. dolnośląskie)

Sieć linii głównych uzupełniają linie lokalne, którym w woj. wielkopolskim powodzi się chyba nieco lepiej niż w innych częściach kraju (w nawiasach orientacyjna liczba połączeń na dobę)
* [[Piła]] – Wałcz (6)
* Piła – Złotów – Chojnice (5 do 6)
* [[Poznań]] – [[Wągrowiec]] – Gołańcz (8 do 10)
* Poznań – [[Grodzisk Wielkopolski]] – [[Wolsztyn]] (7 do 9)
* [[Gniezno]] – [[Września]] – Jarocin – Krotoszyn (i dalej [[Wrocław]]) (3 do 5)
* Jarocin – [[Leszno]] (4)
* Ostrów Wielkopolski – Krotoszyn – Leszno (5 do 8)
* [[Leszno]] – [[Wolsztyn]] (5 do 6)
* wschodnimi polami regionu przebiega jeszcze słynna przedwojenna Magistrala Węglowa, mająca obecnie małe znaczenie w turystyce, tym bardziej że kursują nią zaledwie 4 pary pociągów osobowych na dobę plus dalekobieżne w sezonie letnim.

Na trasach z [[Wolsztyn]]a do [[Poznań|Poznania]] (odjazdy z Wolsztyna ok. 5:30 i ok. 11:30, a z Poznania ok. 9:30 i 15:30) oraz z Wolsztyna do [[Leszno|Leszna]] (odjazd z Wolsztyna ok. 6:00, powrót z Leszna ok. 15:30) kursują – jako jedyne w Polsce planowe pociągi prowadzone parowozami. (Godziny podane są jako „około” ze względu na zmiany rozkładu jazdy, wynikające w szczególności z prac prowadzonych w węźle poznańskim).

Warto tu wspomnieć również o kolejkach wąskotorowych. Większość z nich służy wyłącznie celon turystycznym (kursy w wakacje, weekendowe itp), ale regionalną ciekawostką jest pierwsza, niezależna od PKP i prywatna linia kolejowa w Polsce: 23-kilometrowy odcinek od Starego Bojanowa (linia Poznań-Wrocław) przez [[Śmigiel]] do Wielichowa. Codziennie w trasę wyrusza tu kilkanaście pociągów. Rozkład: http://www.skpl.kalisz.pl (operator obsługuje tez niektóre inne trasy wąskotorowe – patrz niżej)
Ponadto pociągi po wąskich torach (często tylko towarowe, ale z możliwością zamówienia kursu wycieczkowego) kursują na trasach:
* Stare Bojanowo – Śmigiel (SKPL) [http://www.skpl.kalisz.pl]
* Środa Wielkopolska – Zaniemyśl
* Pleszew – Pleszew Miasto (SKPL) [http://www.skpl.kalisz.pl]
* Opatówek – Turek (SKPL) [http://www.skpl.kalisz.pl]
* Gniezno – Witkowo [http://www.gkw.gniezno.pl]
* rejon Białośliwia (koło Piły) mailto:zarzad@twkp.most.org.pl
* przez zupełnie skrajnie wschodni kawałek Wielkopolski przebiega też fragment trasy Krośniewickiej Kolei Dojazdowej (SKPL)

== Wyjazd ==
W [[Województwo świętokrzyskie|województwo świętokrzyskie]], [[Sandomierz]]

== Warto zobaczyć ==
Perłami regionu są pierwsze stolice (liczba mnoga!) Polski z X-XI wieku z licznymi zabytkami z okresu pierwszych Piastów:
* dwa najważniejsze ośrodki Państwa Piastów, czyli [[Gniezno]] i [[Poznań]]
* oraz inne, odgrywające mniejszą rolę we wczesnym średniowieczu, a dziś wioski: [[Giecz]] i [[Ostrów Lednicki]]

Innymi dużymi miastami regionu wartymi spędzenia tam przynajmniej paru godzin są:
* [[Kalisz]]
* [[Koło]]
* [[Leszno]]
* [[Konin]]

Mniejsze miasta z ciekawymi zabytkami, tradycjami to m.in.:
* [[Kórnik]] (18 km na południowy wschód od miasta Poznania) z neogotyckim (choć starszym w swej genezie) zamkiem, ogrodem dendrologicznym i bogatą w eksponaty najwyższej klasy Biblioteka Kórnicką
* [[Rogalin]] (16 km na południe) z barokowo-klasycystycznym pałacem, ze słynną kolekcją malarstwa rodziny Raczyńskich, powozownią i nie mniej znanymi dębami: Lechem, Czechem i Rusem.
* [[Puszczykowo]] (15 km na południe) z muzeum podróżniczym Arkadego Fiedlera, siedzibą dyrekcji [[Wielkopolski Park Narodowy|Wielkopolskiego Parku Narodowego]] (wraz z muzeum przyrodniczym) i pięknymi willami w przełomowej dolinie Warty
* [[Swarzędz]] (tuż za granicami miasta przy wyjeździe w kierunku Konina-Warszawy) z jednym z nielicznych w Europie Skansenów Pszczelarstwa
* [[Nowy Tomyśl]] z największym koszem świata oraz Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa
* [[Szamotuły]] z niesamowitym Muzeum Ikon, Basztą Halszki i kościołem kolegiackim

W województwie wielkopolskim zdecydowanie warto często zjechać z głównych tras gdzieś w bok, aby obejrzeć np.:
* [[Dobrzyca|Dobrzycę]]
* [[Śmiełów]]
* [[Gołuchów (województwo wielkopolskie)|Gołuchów]]
* [[Antonin (powiat ostrowski)|Antonin]]
* [[Kiszewo]]
* [[Owińska]]
* [[Szreniawa (województwo wielkopolskie)|Szreniawę]] (15 km na południowy zachód od Poznania) z Muzeum Rolnictwa oraz wieżą widokową Bierbaumów
* Lusowo (12 km na zachód od miasta) – kościółek drewniany i prywatne muzeum Dowódców Powstania Wielkopolskiego 1918-1919
* [[Chludowo]] (15 km na północ od miasta) – muzeum misyjne Ojców Werbistów, to właśnie stąd pochodził zmarły niedawno O. Zielazek
* [[Uzarzewo]] (15 km na północy wschód od centrum) – z Muzeum Łowiectwa i Myślistwa
* [[Kazimierz Biskupi]]
* Kłodawę
* [[Kobylniki (powiat szamotulski)]] to głównie pałac wzniesiony przez Zygmunta Gorgolewskiego dla Tadeusza Twardowskiego, drugiego ordynata (syna Teodora) w 1886 r., najeżony wieżami, wieżyczkami i wysokimi kominami sprawia dziś wrażenie bajecznej rezydencji. Utrzymany w bardzo dobrym stanie, mieści hotel i restaurację.
* Wełnę z najstarszym w regionie kościółkiem drewnianym z sobotami oraz sąsiedni Jaracz z Muzeum Młynarstwa
* [[Tarnowo Pałuckie]] z najstarszym zachowanym kościołem drewnianym w kraju (starszym od Dębna)
* Ląd z jednym z najpiękniejszych w Polsce kompleksów pocysterskich
* podobne kościoły i klasztory po Szarych Braciach w południowo-zachodniej Wielkopolsce w Przemęcie, wieleniu Zaobrzańskim i Obrze

== Turystyka aktywna ==
Ciekawym pomysłem na spędzenie kilku lub nawet kilkunastu dni w Wielkopolsce może być zwiedzenie regionu z rowerowego siodełka. Całe województwo oferuje wiele lokalnych lub regionalnych oznakowanych tras dla rowerzystów, a wszystkie szlaki przygotowywane przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego mają od 2008 r. założony ślad GPS.
Są to:
* '''Szlak Stu Jezior''' (SSJ) wyruszający z Poznania na północny zachód przez Kiekrz, [[Szamotuły]] i kończący się na Pojezierzu Międzychodzko-Sierakowskim.
* '''Piastowski Szlak Rowerowy''' – rozpoczynający się w Poznaniu nad jeziorem Malta (zbieg ulic Jana Pawła II i Baraniaka) i biegnący mniej więcej równolegle do trasy kolejowej do Gniezna przez [[Ostrów Lednicki]], samo [[Gniezno]] i dalej przez Mogilno do Kruszwicy.
* '''Transwielkopolska Trasa Rowerowa''' – Północ (TTR-N) łącząca skrajnie północne części regionu (Piła, Złotów) z Poznaniem.
* '''Transwielkopolska Trasa Rowerowa''' – Południe (TTR-S), łącząca Poznań przez [[Jarocin]], [[Gołuchów (województwo wielkopolskie)|Gołuchów]], [[Kalisz]] z malowniczymi Wzgórzami Ostrzeszowskimi na południu Wielkopolski
* '''Ziemiański Szlak Rowerowy''' – łączący to, co w Wielkopolsce najbardziej typowe: liczne dworki, pałace, dawne majątki szlacheckie czy magnackie. Szlak rozpoczyna się w Mosinie (18 km na południe od miasta, dokąd można dojechać innym szlakiem przez [[Wielkopolski Park Narodowy]]) i prowadzi dalej na południe do Rawicza.
* '''Bursztynowy Szlak Rowerowy''' – łączący miejscowości na wielkopolskim odcinku starożytnego Szlaku Bursztynowego; z [[Kalisz]]a do [[Konin]]a.
* '''Nadwarciański Szlak Rowerowy''' – z Poznania na południe przez Mosinę (tu początek Szlaku Ziemiańskiego) i dalej – w większości nadwarciańskimi wałami przeciwpowodziowymi do [[Koło|Koła]]
* '''Konwaliowy Szlak Kajakowy''' – malownicza trasa kajakarska po najpiękniejszych jeziorach Przemęckiego Parku Krajobrazowego- Parku położonego w południowo-zachodniej części województwa – 25 km od Wolsztyna ze słynną parowozownią; 40 km od Leszna jednego z głównych miast wielkopolski.

== Plany podróży ==
Na dość dokładne zwiedzenie województwa wielkopolskiego potrzeba około tygodnia. Plan zwiedzania mógłby wyglądać mniej więcej tak:

'''Dzień 1''' – przyjazd do [[Poznań|Poznania]], kilkugodzinne zwiedzanie miasta (tradycyjnie: Ostrów Tumski, Stare Miasto, Poznań XIX- i XX-wieczny). Popołudnie spędzone w kompleksie rekreacyjnym na Malcie + wizyta w browarach. Dzień kończymy zakupami w Starym Browarze lub kawą i czymś słodkim w jednej z licznych kafejek na Starym Mieście.

'''Dzień 2''' – kontynuujemy zwiedzanie Poznania: Wzgórze Św. Wojciecha, Cytadela, Palmiarnia, rezerwat „Meteoryt Morasko”. Popołudniowy wyjazd np. do Kicina lub Wierzenicy (kościółki drewniane), do [[Swarzędz]]a do skansenu pszczelarskiego lub do [[Chludowo|Chludowa]] do muzeum misyjnego Ojców Werbistów (poza tym też ładna świątynia w drewnie).

'''Dzień 3''' – czas na okolice Poznania: pałac w [[Rogalin]]ie, zamek i aroboretum w [[Kórnik]]u, muzeum podróżnicze Arkadego Fiedlera w [[Puszczykowo|Puszczykowie]], spacer po [[Wielkopolski Park Narodowy|Wielkopolskim Parku Narodowym]] do [[Szreniawa (województwo wielkopolskie)|Szreniawy]], gdzie zwiedzamy Muzeum Rolnictwa i wieżę Birbaumów. Alternatywnie: sanktuarium Matki Boskiej w drewnianym kościółku w Sobocie, Powrót do Poznania.

'''Dzień 4''' – całodniowy (i jeśli chce się to zrobić rzetelnie, to będzie to naprawdę cały dzień) wyjazd na Szlak Piastowski: [[Ostrów Lednicki]], [[Gniezno]] i dalej albo południowa odnoga szlaku: Trzemeszno, Strzelno, Kruszwica albo północna: [[Biskupin]], [[Wenecja]], [[Żnin]].

'''Dzień 5''' – definitywnie opuszczamy Poznań: wyjazd na wschód: dawne grodzisko i kościół romański w [[Giecz]]u, potem kompleks pocysterski w [[Ląd]]zie, później [[Konin]], Kazimierz Biskupi i na koniec [[Kłodawa]] niedaleko woj. łódzkiego z największą czynną kopalnią soli w Polsce. Na nocleg warto udać się w okolice Kalisza.

'''Dzień 6''' – spędzony w południowym woj. wielkopolskim: pałac w Russowie, [[Kalisz]], pałac w [[Antonin (powiat ostrowski)|Antoninie]], zamek w [[Gołuchów (województwo wielkopolskie)|Gołuchowie]] wraz z rezerwatem żubrów i największym głazem narzutowym w Wielkopolsce (Głaz Św. Jadwigi), kościółek drewniany w [[Ociąż]]u, XII-wieczny kościół romański w [[Kotłów|Kotłowie]].

'''Dzień 7''' – udajemy się w kierunku barokowego [[Leszno|Leszna]], po drodze pełen niesamowitych polichromii oraz witraży autorstwa Józefa Mehoffera kościół w [[Jutrosin]]ie. Jadąc dalej na północny zachód docieramy do [[Przemęt]]u, potem kolejnego pocysterskiego opactwa w Obrze i [[Wolsztyn]]a z jedyną w Europie czynną parowozownią, muzeum Roberta Kocha i ciekawym skansenem na przedmieściach.

'''Dzień 8''' – koniec naszej wędrówki po regionie i powrót do Poznania. Po drodze jeszcze jedyne w Polsce Muzeum Pożarnictwa w [[Rakoniewice|Rakoniewicach]], miejsce życia słynnego mieszkańca wozu cyrkowego: Michała Drzymały w Drzymałowie, największy kosz na świecie w Nowym Tomyślu oraz prywatne muzeum pszczelarskie (polecamy miód!!) i pałac w Wąsowie. I na koniec [[Szamotuły]] z Basztą Halszki.

Oczywiście ww. trasę można dowolnie modyfikować, ubogacać, skracać itp, a celem powyższego tekstu jest wyłącznie zainspirowanie turystów do poznania woj. wielkopolskiego.

== Warto spróbować ==

== Gastronomia ==

== Bezpieczeństwo ==

{{Atrybucja|Województwo_wielkopolskie}}
{{Jest w|Polska}}

[[Kategoria:Województwo wielkopolskie| ]]</text>
      <sha1>4txdebqzgrgszvfvjt3q0hs7glgy57g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4326</id>
    <revision>
      <id>120228</id>
      <parentid>120221</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:21:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Katafrakt</username>
        <id>3500</id>
      </contributor>
      <comment>przywrócenie nagłówka</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5603" xml:space="preserve">{{szlak turystyczny}}
'''Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego''' – znajduje się w [[województwo śląskie|województwie śląskim]].

== Informacje ==
Jest to tematyczny, regionalny, samochodowy szlak turystyczny, na którego trasie znajdują się ciekawe, zabytkowe obiekty związane z dziedzictwem przemysłowym województwa śląskiego. 

Wśród 37 obiektów na szlaku są przede wszystkim takie, które są związane z kolejnictwem, tradycją górniczą i hutniczą, energetyką, łącznością.

== Przygotowania ==

== Dojazd ==

== Trasa ==
{|class=&quot;wikitable&quot;
|-
! &lt;center&gt;Nr&lt;/center&gt;
! &lt;center&gt;Obiekt&lt;/center&gt;
! &lt;center&gt;Miasto&lt;/center&gt;
! &lt;center&gt;Zdjęcie&lt;/center&gt;
|-
| 1
| &lt;center&gt;[[Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie|Muzeum Produkcji Zapałek]]
| &lt;center&gt;[[Częstochowa]]
| [[Plik:Muzeum zapałek suszarnia.jpg|100px]]
|-
| 2
| &lt;center&gt;[[Muzeum Historii Kolei w Częstochowie|Muzeum Historii Kolei]]
| &lt;center&gt;Częstochowa
| [[Plik:Częstochowa muzeum kolejnictwa piętro 16.01.10 p.jpg|100px]]
|-
| 3
| &lt;center&gt;[[Muzeum Górnictwa Rud Żelaza w Częstochowie|Muzeum Górnictwa Rud Żelaza]]
| &lt;center&gt;Częstochowa
| [[Plik:MGRZ4.jpg|100px]]
|-
| 4
| &lt;center&gt;[[Sztolnia Czarnego Pstrąga]]
| &lt;center&gt;[[Tarnowskie Góry]]
| [[Plik:Sztolnia Czarnego Pstrąga szyb Ewa p.jpg|100px]]
|-
| 5
| &lt;center&gt;[[Zabytkowa Kopalnia Rud Srebronośnych|Zabytkowa Kopalnia Srebra]]
| &lt;center&gt;Tarnowskie Góry
| [[Plik:Zabytkowa Kopalnia Rud Srebronosnych Tarnowskie Gory 2 20070627.jpg|100px]]
|-
| 6
| &lt;center&gt;[[Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada|Zabytkowa Stacja Wodociągowa]]
| &lt;center&gt;[[Karchowice]]
| [[Plik:Karchowice2009.jpg|100px]]
|-
| 7
| &lt;center&gt;[[Muzeum Chleba w Radzionkowie|Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek]] 
| &lt;center&gt;[[Radzionków]]
|
|-
| 8
| &lt;center&gt;[[Górnośląskie Koleje Wąskotorowe]]
| &lt;center&gt;[[Bytom]]
| [[Plik:Bytom, GKW.jpg|100px]]
|-
| 9
| &lt;center&gt; Park Tradycji Górnictwa i Hutnictwa w dawnej Kopalni Węgla Kamiennego Michał
| &lt;center&gt;[[Siemianowice Śląskie]]
|
|-
| 10
| &lt;center&gt;[[Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach|Centralne Muzeum Pożarnictwa]]
| &lt;center&gt;[[Mysłowice]]
|[[Plik:Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach.JPG|100px]]
|-
| 11
| &lt;center&gt;Osiedle [[Katowice/Nikiszowiec|Nikiszowiec]]
| &lt;center&gt;[[Katowice]]
| [[Plik:Nikiszowiec06.JPG|100px]]
|-
| 12
| &lt;center&gt;[[Galeria Szyb Wilson]]
| &lt;center&gt;Katowice
| [[Plik:Galeria Szyb Wilson 12.08.jpg|100px]]
|-
| 13
| &lt;center&gt;[[Katowice/Giszowiec|Giszowiec]]
| &lt;center&gt;Katowice
| [[Plik:Giszowiec ulica Ewy.jpg|100px]]
|-
| 14
| &lt;center&gt; Kolonia robotnicza &quot;Ficinus&quot;
| &lt;center&gt;[[Ruda Śląska]]
| [[Plik:Wirek ul.Kubiny.jpg|100px]]
|-
| 15
| &lt;center&gt;[[Skansen Górniczy Królowa Luiza|Skansen Górniczy &quot;Królowa Luiza&quot;]]
| &lt;center&gt;[[Zabrze]]
| [[Plik:Kopalnia Luiza Kolo zamachowe.jpg|100px]]
|-
| 16
| &lt;center&gt;[[Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu]]
| &lt;center&gt;Zabrze
| [[Plik:Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.jpg|100px]]
|-
| 17
| &lt;center&gt;[[Szyb &quot;Maciej&quot;|Szyb &quot;Maciej&quot; w Zabrzu]]
| &lt;center&gt;Zabrze
| [[Plik:Zabrze---concordia-zach.jpg|100px]]
|-
| 18
| &lt;center&gt;[[Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego Guido|Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego &quot;Guido&quot;]]
| &lt;center&gt;Zabrze
| [[Plik:Subterranean Skansen Guido Zabrze 03.jpg|100px]]
|-
| 19
| &lt;center&gt;Wieża Radiostacji Gliwickiej&lt;br /&gt;i Muzeum Historii Radia i Sztuki Mediów
| &lt;center&gt;[[Gliwice]]
| [[Plik:Wooden radio tower 2011.jpg|100px]]
|-
| 20
| &lt;center&gt;[[Muzeum Techniki Sanitarnej w Gliwicach|Muzeum Techniki Sanitarnej]]
| &lt;center&gt;Gliwice
|
|-
| 21
| &lt;center&gt; [[Muzeum Odlewnictwa Artystycznego w Gliwicach|Oddział Odlewnictwa Artystycznego&lt;br /&gt;Muzeum w Gliwicach]]
| &lt;center&gt;Gliwice
|
|-
| 22
| &lt;center&gt;Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej
| &lt;center&gt;[[Rudy (województwo śląskie)|Rudy]]
| [[Plik:Rudy - Stacja kolejki wąskotorowej.JPG|100px]]
|-
| 23
| &lt;center&gt;[[Zabytkowa Kopalnia &quot;Ignacy&quot;|Zabytkowa kopalnia &quot;Ignacy&quot;]]
| &lt;center&gt;[[Rybnik]]
| [[Plik:Rybnik Ignacy2011.jpg|100px]]
|-
| 24
| &lt;center&gt;[[Muzeum Energetyki w Łaziskach Górnych|Muzeum Energetyki]]
| &lt;center&gt;[[Łaziska Górne]]
| [[Plik:Laziska muzeum2009.jpg|100px]]
|-
| 25
| &lt;center&gt;Tyskie Browarium
| &lt;center&gt;Tychy
| [[Plik:Wejście do muzeum w Tychach.jpg|100px]]
|-
| 26
| &lt;center&gt;[[Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie|Muzeum Prasy Śląskiej]]
| &lt;center&gt;[[Pszczyna]]
| [[Plik:Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie.jpg|100px]]
|-
| 27
| &lt;center&gt; Browar Obywatelski
| &lt;center&gt;Tychy
|[[Plik:Browar obywatelski, Tychy, 2010-08-04.JPG|100px]]
|-
| 28
| &lt;center&gt;[[Muzeum Techniki i Włókiennictwa - oddział Muzeum w Bielsku-Białej|Muzeum Techniki i Włókiennictwa]]
| &lt;center&gt;[[Bielsko-Biała]]
| [[Plik:MUZEUM TECHNIKI 5.jpg|100px]]
|-
|29
|&lt;center&gt;Dworzec kolejowy Bielsko-Biała Gł.&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;Bielsko-Biała&lt;/center&gt;
|[[Plik:Bia%C5%82ystok_w_drodze_do_cieszyna_01.JPG|100px]]
|-
| 30
| &lt;center&gt;[[Muzeum Ustrońskie im. Jana Jarockiego]]
| &lt;center&gt;[[Ustroń]]
| [[Plik:Poland Ustron - museum.jpg|100px]]
|-
| 31
| &lt;center&gt;[[Muzeum Browaru Żywiec]]
| &lt;center&gt;[[Żywiec]]
| [[Plik:Teren Browaru Żywiec.jpg|100px]]
|-
| 32
| &lt;center&gt; Galeria „Elektrownia”
| &lt;center&gt;[[Czeladź (miasto)|Czeladź]]
|
|-
| 33
| &lt;center&gt; Wieża Wyciągowa Szybu &quot;Prezydent&quot; wraz z kompleksem zabudowań &quot;Sztygarka&quot;
| &lt;center&gt;[[Chorzów]]
| [[Plik:10-szyb-chorzow.jpg|100px]]
|-
| 34
| &lt;center&gt; Kopalnia Ćwiczebna Muzeum Miejskiego &quot;Sztygarka&quot;
| &lt;center&gt;[[Dąbrowa Górnicza]]
|
|-
| 35
| &lt;center&gt;[[Muzeum Drukarstwa w Cieszynie|Muzeum Drukarstwa]]
| &lt;center&gt;[[Cieszyn]]
| [[Plik:POL Cieszyn Głęboka 50 - Muzeum Drukarstwa.jpg|100px]]
|-
|}</text>
      <sha1>rz2jcse0qpod1r71il6ux20oepb2e3p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Pekin</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4906</id>
    <revision>
      <id>120222</id>
      <parentid>120194</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T16:47:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Transport */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38000" xml:space="preserve">{{Top-banner|przewodnik=tak}}
{{Miejscowość infobox
 |nazwa = Pekin
 |widok = Beijing montage 2019.png
 |opis = 
 |herb =
 |mapa = China Beijing.svg
 |państwo = [[Chiny]]
 |region =
 |powierzchnia =
 |prefiks = 010
 |www = www.beijing.gov.cn
}}
'''Pekin''' (chiń. 北京, pinyin: ''Běijīng'') jest stolicą [[Chiny|Chin]] i drugim co do wielkości miastem po [[Szanghaj]]u, liczącym ponad 20 milionów mieszkańców. Przez większość swojej historii była stolicą cesarskich Chin, a po chińskich rewolucjach stała się siedzibą Chińskiej Republiki Ludowej, a także centrum edukacyjnym i kulturalnym kraju.

Miasto słynie z płaskości i regularnej zabudowy. W granicach miasta znajdują się tylko trzy wzgórza (w parku Jingshan na północ od słynnego Zakazanego Miasta). Podobnie jak konfiguracja Zakazanego Miasta, Pekin otoczony jest koncentrycznymi tak zwanymi „obwodnicami”, które w rzeczywistości są prostokątne.

Pekin to dynamiczne, zmieniające się miasto. Wszędzie jest mieszanka starych i nowych (zwłaszcza na 3. i 2. obwodnicy). Tutaj możesz zobaczyć najnowocześniejsze, przesuwające koperty technologie i innowacje społeczne, które ścierają się z najstarszymi normami kulturowymi i ustawieniami społecznymi. Ludzie tutaj mogą wydawać się nieco chłodni, ale gdy przełamiesz lody, przekonasz się, że są bardzo przyjaźni i zaangażowani, a mówienie po mandaryńsku jest zdecydowanie pomocne.

Bądź przygotowany na zwyczaje i normy społeczne, które różnią się od twoich; zobacz artykuł o [[Chiny|Chinach]] do dyskusji. Jednak większość mieszkańców Pekinu to wyrafinowani mieszkańcy miast, więc sprawy mogą wydawać się tu mniej dziwne niż na obszarach wiejskich lub w miastach w głębi Chin.

Miasto było gospodarzem Letnich Igrzysk Olimpijskich 2008 i Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022.

== Dzielnice ==
Pekin ma łącznie 16 dzielnic.

=== Dzielnice centralne i wewnętrzne przedmieścia ===
[[Plik:BeijingInnerDistricts.png|thumb|500px]]
{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = [[Pekin/Dongcheng|Dongcheng]]
| kolor regionu 1 = #4ed084
| opis regionu 1 = obejmujące wschodnią część obszaru centralnego miasta. To najważniejsza dzielnica turystyczna Pekinu. Włącznie z: '''Zakazanym Miastem''', '''Centralny Dongcheng''', w tym Wangfujing (ulica spacerowa) i plac Tian'anmen. '''Chongwen''', południowa trzecia część Dongcheng, w tym Świątynia Nieba. '''Gulou''', w północnym centrum Dongcheng, z Wieżą Bębnów i Nanlougouxiang, '''Dongzhimen i Ditan''', północno-wschodnie części Dongcheng, w tym Yonghegong (świątynia Yonghe Lama)

| nazwa regionu 2 = [[Pekin/Xicheng|Xicheng]]
| kolor regionu 2 = #6973cb
| opis regionu 2 = obejmujących zachodnią połowę centralnego obszaru miasta. Obejmuje park Beihai, obszar Houhai, pekińskie zoo i Narodową Salę Koncertową. Dawna dzielnica Xuanwu stanowi obecnie południową część Xicheng.
}}
Kolejne cztery dzielnice są również dość blisko centrum i silnie zurbanizowane. Często określa się je mianem wewnętrznych przedmieść. Tutaj znajdziesz uniwersytety, obiekty olimpijskie, obszary biznesowe i ambasady, rozrywkę i bary, dzielnice sztuki i części Wzgórz Zachodnich. Okręgi to:

{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = [[Pekin/Chaoyang|Chaoyang]]
| kolor regionu 1 = #f6be7e
| opis regionu 1 = obejmuje duży obszar na wschód od centralnego obszaru miasta. Obejmuje CBD, Olympic Green (Ptasie Gniazdo, Water Cube i inne obiekty olimpijskie 2008), Sanlitun (Wioska i Stadion Robotniczy), 798 Art Zone, Chaoyang Park, Ritan Park i różne obszary ambasad

| nazwa regionu 2 = [[Pekin/Haidian|Haidian]]
| kolor regionu 2 = #f6b00d
| opis regionu 2 = obejmuje północno-zachodnią część głównego obszaru miejskiego. Około połowa dzielnicy Haidian składa się z przemysłu zaawansowanych technologii i klastra biznesowego Zhongguancun oraz głównej koncentracji uniwersytetów w Pekinie. Obejmuje Pałac Letni.

| nazwa regionu 3 = [[Pekin/Shijingshan|Shijingshan]]
| kolor regionu 3 = #c1e25c
| opis regionu 3 = obejmuje niektóre zachodnie przedmieścia i część Wzgórz Zachodnich

| nazwa regionu 4 = [[Pekin/Fengtai|Fengtai]]
| kolor regionu 4 = #c9bd79
| opis regionu 4 = obejmuje południowo-zachodni Pekin. Obejmuje dworzec kolejowy Pekin Zachodni
}}

=== Wiejski Pekin i zewnętrzne przedmieścia ===
[[Plik:BeijingOuterDistricts.png|thumb|500px]]
Pozostałe dziesięć dzielnic jest daleko od centrum.

{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = Północne przedmieścia zewnętrzne
| kolor regionu 1 = #c8aa92
| opis regionu 1 = Obie dzielnice znajdują się na zewnętrznym pierścieniu przedmieść, ale Shunyi jest dobrze zintegrowanym przedmieściem podmiejskim, podczas gdy Changping jest lokalizacją satelitarną do centrum.
:*'''[[Pekin/Changping|Changping]]''', w której znajduje się Juyongguan, jedna z najpopularniejszych turystycznych części Wielkiego Muru, oraz '''Trzynaście Grobowców Ming''' (明十三陵 Míng Shísān Líng), miejsce pochówku 13 cesarzy z 16 dynastii Ming
:*'''[[Pekin/Shunyi|Shunyi]]''', zamożne przedmieście i doskonałe miejsce do obserwacji ptaków

| nazwa regionu 2 = Zachodnie i południowe przedmieścia zewnętrzne
| kolor regionu 2 = #cfcf94
| opis regionu 2 = Duże dzielnice, obejmujące zarówno przedłużenia centrum miejskiego, jak i górskie obszary wiejskie.
:*'''[[Pekin/Mentougou|Mentougou]]''', górzysta zachodnia dzielnica z wieloma dobrze zachowanymi tradycyjnymi wioskami, w tym Cuandixia
:*'''[[Pekin/Fangshan|Fangshan]]''', jaskinie, góry i sporty wodne
:*'''[[Pekin/Daxing|Daxing]]''', nowe centrum biznesowe i drugie duże lotnisko w mieście

| nazwa regionu 3 = [[Pekin/Tongzhou|Tongzhou]]
| kolor regionu 3 = #acc2a6
| opis regionu 3 = Wschodnie przedmieście, przeniesiona siedziba władz miejskich Pekinu i siedziba gmin artystycznych.

| nazwa regionu 4 = Wiejski Pekin
| kolor regionu 4 = #b69eb3
| opis regionu 4 = Odległe dzielnice na północ od Pekinu. Obszary te są mieszanką miast satelickich i wsi, położonych do ponad 100 kilometrów poza wejściem do Pekinu.
:*'''[[Wielki Mur Chiński]]''' główna linia Wielkiego Muru Dynastii Ming przechodzi przez ten północny górzysty obszar
:*'''[[Pekin/Yangqing|Yangqing]]''', malownicze kaniony i tajemnicze jaskinie Guyaju; jedna z lokalizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022
:*'''[[Pekin/Huairou|Huairou]]''' odcinek Mutianyu Wielkiego Muru i rekolekcje nad jeziorem Yanqi na konferencje międzynarodowe
:*'''[[Pekin/Miyun|Miyun]]''', Wielki Mur w nocy na odcinku Simaitai i przyległym Gubei Watertown
:*'''[[Pekin/Pinggu|Pinggu]]''', wieża UFO i długi szklany most nad górską scenerią
}}

== Charakterystyka ==
=== Historia ===
Pekin (wcześniej transliterowany jako „Peking”) dosłownie oznacza ''Północną Stolicę'', rolę, jaką odgrywał wiele razy w długiej historii Chin. Historia Pekinu sięga kilku tysięcy lat, ale po raz pierwszy stał się zauważalny w historii Chin po tym, jak został stolicą stanu Yan pod nazwą ''Yanjing''. Yan było jednym z głównych królestw Okresu Walczących Królestw, jakieś 2000 lat temu. Po upadku Yan, podczas późniejszych dynastii Han i Tang, obszar Pekinu był główną prefekturą północnych Chin.

W 938 Pekin został podbity przez Kitańczyków i ogłoszony stolicą dynastii Liao. Mongołowie zajęli miasto w 1215 roku. Od 1264 Pekin był stolicą zjednoczonych Chin pod rządami Kubilaj-chana. Jego zwycięskie siły mongolskie przemianowały miasto na ''Wielką Stolicę'' (大都). Stamtąd Kubilaj i jego potomkowie rządzili swoim imperium z północnego miejsca, bliżej ojczyzny Mongołów. W tym okresie miasto otoczone murami zostało powiększone i zbudowano wiele pałaców i świątyń.

Po upadku założonej przez Mongołów dynastii Yuan w 1368 stolica została początkowo przeniesiona do [[Nankin]]. Jednak w 1403 cesarz III Ming, Zhu Di, znany również jako cesarz Yongle, przeniósł go z powrotem do Pekinu i nadał miastu obecną nazwę. Okres Ming był ''złotą erą'' Pekinu. W tym okresie zbudowano Zakazane Miasto, Świątynię Nieba i wiele innych zabytków Pekinu. Stolica rozwinęła się w ogromne miasto, stając się religijnym i kulturalnym centrum Azji.

W 1644 dynastia Ming została obalona przez przywódcę rebeliantów Li Zichenga, choć jego rządy były krótkotrwałe, ponieważ został szybko obalony przez Mandżurów, którzy ustanowili ostatnią linię cesarską Chin - Qing. Mimo zmieniającego się klimatu politycznego Pekin pozostał stolicą. Rodzina cesarska Manchu przeprowadziła się do Zakazanego Miasta i pozostała tam do 1911 roku. Qing zbudowała zarówno Pałac Letni, jak i Stary Pałac Letni. Służyły one jako letnie rekolekcje dla cesarzy i ich świty. W XIX wieku kraje zachodnie utworzyły zagraniczne poselstwa w obszarze Qianmen na południe od Zakazanego Miasta. Zostały one oblężone podczas Rebelii Bokserów w 1900 roku.

Dynastia Qing upadła w 1911 roku i została zastąpiona przez Republikę Chińską, której pierwszym prezydentem został Sun Yat-sen. W pierwszych chaotycznych latach republikańskich Chin Pekin był nękany przez walczących watażków. Po wyprawie północnej Kuomintang przeniósł stolicę do Nankin w 1928 roku i przemianował Pekin na ''Beiping'' (北平, dosłownie „Pokój Północny”), aby podkreślić, że nie jest już stolicą. Pekin pozostał centrum edukacji i kultury przez całą epokę republikańską. Kiedy Kuomintang został pokonany przez komunistów w 1949 roku, nowy rząd proklamował Republikę Ludową ze stolicą w Pekinie.

Zalecana literatura obejmuje Pekin – historyczny i intymny opis głównych miejsc zainteresowania autorstwa Juliet Bredon (napisany w latach 30. XX wieku) oraz Zmierzch w Zakazanym Mieście Reginalda Fleminga Johnstona.

=== Orientacja ===
Pekin charakteryzuje się ogromem i dużymi odległościami między lokalizacjami. Niegdyś miasto składało się prawie w całości z hutongów z wąskimi uliczkami i parterowymi budynkami. Teraz wiele hutongów ustąpiło miejsca szerokim bulwarom i nowoczesnym budynkom, co przyczynia się do przestronności i rozciągnięcia, w ostrym kontraście z miastami takimi jak [[Hongkong]] i [[Szanghaj]].

Pekin jest politycznym centrum kraju, z oficjalnymi budynkami i obszarami ambasad dominującymi w mieście. Pekin jest także historycznym i kulturalnym centrum Chin z wieloma zabytkowymi budynkami i miejscami - zwłaszcza w obrębie Drugiej Obwodnicy. Miasto przeszło szybką modernizację, poprawiając instytucje, otoczenie biznesu i warunki pracy.

=== Ludzie ===
Biorąc pod uwagę historyczną, kulturową i polityczną wagę ich miasta, mieszkańcy Pekinu są słusznie dumni z bycia obywatelami stolicy. Postawa znana jako 大北京主义 lub „Wielki Pekin-izm” jest często używana do opisania ich stosunku do ludzi z innych regionów Chin. Często bardziej interesują się polityką i chętnie rozmawiają o bieżących wydarzeniach niż ludzie w innych częściach Chin. Pekińczycy również zdają się skupiać na tym, aby nie tracić twarzy i często używają w tym celu humoru. Jednak wielu Chińczyków z innych prowincji uważa, że Pekin jest bardzo przyjazny i bezpośredni w porównaniu z mieszkańcami [[Szanghaj]]u.

=== Klimat ===
Pekin ma kontynentalny klimat monsunowy z gorącymi, wilgotnymi latami i mroźnymi, suchymi zimami. Najlepszy czas na wizytę to wrzesień i październik, podczas „Złotej Jesieni” (金秋). Wiosna to pora burz piaskowych, poza tym jest ciepła i sucha. Lato bywa upalne, a tłumy turystów bywają też największe. Zima jest zimna i sucha, z rzadkim, ale pięknym śniegiem. Temperatury mogą łatwo spaść poniżej -10 °C zimą i równie łatwo wzrosnąć powyżej 35 °C latem.

=== Demografia i geografia ===
Pekin zamieszkuje około 20 milionów ludzi, żyjących na 16 800 km2 rozmieszczonych w 16 dzielnicach. Miasto graniczy z prowincją [[Hebei]] na północy, zachodzie i południu oraz gminą [[Tiencin]] na wschodzie.

=== Czytaj ===
* ''Ostatnie dni starego Pekinu: życie w zanikających zaułkach przekształconego miasta'' (Michael Meyer, 2008). Relacja z życia w jednej z pozostałych w mieście dzielnic hutongów autorstwa Amerykanina, który jako wolontariusz uczył angielskiego w lokalnej szkole podczas przygotowań do igrzysk olimpijskich, gdy miasto i jego mieszkańcy starli się o tempo i społeczne koszty przebudowy. Meyer umieszcza swoją historię w kontekście współczesnej historii architektury Pekinu, co stanowi dodatkowy bonus dla czytelników. Nieopublikowany w Chinach przez pięć lat, dopóki rząd nie zadecyduje, które fragmenty akcyzować.

== Język ==
Językiem Pekinu jest chiński mandaryński. Sam standardowy mandaryński był językiem administracyjnym dynastii Ming i Qing i opierał się głównie na dialekcie pekińskim. Dla studentów języków sprawia to, że studia w Pekinie są doskonałą okazją do nauki języka w formie stosunkowo zbliżonej do standardu. Biorąc to pod uwagę, dialekt pekiński ma dźwięk „er” na końcu wielu słów. Stąd wszechobecne szaszłyki jagnięce (羊肉串 yáng ròu chuàn) stają się „yáng ròu chuànr”. Ponadto dialekt pekiński składa się z wielu lokalnych slangowych słów i wyrażeń, które nie zostały włączone do standardowego mandaryńskiego. Pekińscy taksówkarze są znani z gadatliwości i chętnie zaangażują studentów języka, oferując doskonałe szanse na ćwiczenie języka i poznanie zmian w mieście i kraju od „starego pekińczyka”.

Angielski jest używany przez personel w głównych atrakcjach turystycznych, a także w głównych hotelach. W przeciwnym razie osoby mówiące po angielsku nie są powszechne, więc zawsze zabieraj wizytówkę hotelu, aby pokazać taksówkarzowi, jeśli się zgubisz. Podobnie, poproś personel hotelu o zapisanie po chińsku nazwy każdej atrakcji turystycznej, którą planujesz odwiedzić, aby miejscowi mogli wskazać ci właściwy kierunek.

== Przed wyjazdem ==
=== Formalności ===
Obywatele Polski przy przekraczaniu granicy z Chińską Republiką Ludową muszą posiadać wizę. Wizę uzyskuje się po złożeniu wypełnionego kwestionariusza wizowego w Wydziale Konsularnym Ambasady ChRL w Warszawie lub w Konsulacie Generalnym w Gdańsku. Instrukcje o sposobie wypełnienia dostępne są na stronie internetowej konsulatu.
W przypadku wyjazdu z ChRL do Hongkongu lub Makau i powrotu konieczne jest posiadanie wizy dwu- lub wielokrotnej.

=== Termin ===
Lato w Pekinie jest gorące, wilgotne, z licznymi opadami (głównie w sierpniu). W styczniu i lutym temperatura spada poniżej zera, często występują silne mrozy. Należy liczyć się z możliwością burz piaskowych znad pustyni Gobi. Poważnym problemem jest pojawiające się co pewien czas zanieczyszczenie powietrza (smog), które ogranicza widoczność do kilkuset metrów i może trwać kilka dni. Jest to poważny problem dla osób z problemami dróg oddechowych. Może powodować podrażnienie oczu. Obecnie można zainstalować odpowiednią aplikację w telefonie, która informuje o stopniu zanieczyszczenia powietrza. Najdogodniejszymi terminami dla turysty są wiosna i jesień.

=== Ubranie ===
Późną wiosną, latem i na początku jesieni preferowane jest luźne ubranie z naturalnych surowców. Nie ma ograniczeń kulturowych czy religijnych co do formy ubioru.

== Transport ==
=== Samolotem ===
Pekin ({{IATA|BJS}} dla wszystkich lotnisk) jest obsługiwany przez dwa lotniska; Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie jest głównym lotniskiem i najbardziej ruchliwym lotniskiem w Azji, natomiast międzynarodowe lotnisko w Pekinie Daxing to nowsze lotnisko otwarte we wrześniu 2019 r. Docelowo planuje się, aby przewoźnicy Star Alliance obsługiwali Capital, a przewoźnicy Skyteam i OneWorld służyć Daxing. Lotnisko Nanyuan, które kiedyś obsługiwało China United Airlines, zostało zamknięte dla cywilnego ruchu lotniczego, a wszystkie jego loty cywilne zostały przejęte przez Daxing.

* {{Znacznik|Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie|40.08|116.584444|typ=transport}}'''Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie''' (北京首都国际机场 ''Běijīng Shǒudū Guójì Jīchǎng'' {{IATA|PEK}}). Główne lotnisko w Pekinie znajduje się 26 km na północny wschód od centrum. Obsługuje wiele krajowych i międzynarodowych destynacji i jest głównym węzłem przewoźnika flagowego '''[http://www.airchina.com/index.shtml Air China]'''. Jest dobrze oznakowany w języku angielskim i łatwo się po nim poruszać, ze wszystkimi standardowymi udogodnieniami na lotnisku. Najłatwiej dostać się do centrum ''Capital Airport Express'', opłata 25 ¥. Pociągi te kursują do miasta w godzinach 06:30-23:00 co 10-15 minut z T2 przez Sanyuanqiao na linii metra 10 i Dongzhimen na linii 2 do Beixinqiao na linii 5 - ostatni odcinek otwarty 31 grudnia 2021 i wiele map jeszcze tego nie pokazuje. Przejazd trwa 25 minut, następnie trzeba kupić kolejny bilet na przejazd metrem. Pociąg wychodzący jedzie do T3 w 25 minut, a następnie dociera do T2 dziesięć minut później. Z T1 pieszo do T2, 8 min. 

[[Plik:Beijing Daxing International Airport 18.jpg|thumb|Wnętrze międzynarodowego lotniska Daxing w Pekinie]]
* {{Znacznik|Międzynarodowy port lotniczy Pekin Daxing|39.509167|116.410556|typ=transport}}'''Międzynarodowy port lotniczy Pekin Daxing''' (北京大兴国际机场 ''Běijīng Dàxīng Guójì Jīchǎng'', {{IATA|PKX}}), ☏ +86-010-96158. Drugie międzynarodowe lotnisko w Pekinie, w kształcie feniksa (a może rozgwiazdy), wciąż się rozpoczyna (otwarte w 2019), ale ma duże ambicje, z długoterminowym celem, aby przewozić 100 milionów pasażerów rocznie jako międzynarodowy węzeł komunikacyjny. Lotnisko zostało zaprojektowane z myślą o wydajności: automatyczne punkty odprawy za pomocą rozpoznawania twarzy i przejście od ochrony do najbardziej odległych bramek w ciągu ośmiu minut. Lotnisko jest połączone z resztą metra w Pekinie przez ''Daxing Airport Express'', z połączeniem z zewnętrzną pętlą linii 10 w Caoqiao. Ponadto szybka kolej międzymiastowa Pekin–Xiong'an kursuje do dworca Pekin Zachodni, z połączeniami z metrem, a także z siecią kolei dalekobieżnych. W budowie są dodatkowe połączenia kolei dużych prędkości.\

==== Bezwizowy tranzyt ====
Odwiedzający z 53 krajów mogą uzyskać wizę tranzytową na 144 godziny, aby zobaczyć miasto Pekin i sąsiednie prowincje [[Tiencin]] i [[Hebei]]. Program tranzytowy obejmuje następujące kraje:

* 24 Kraje Układu z Schengen: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Niderlandy, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria
* 15 Inne kraje europejskie: Rosja, Wielka Brytania, Irlandia, Cypr, Bułgaria, Rumunia, Ukraina, Serbia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna, Albania, Białoruś, Monako
* 6 krajów amerykańskich: Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Meksyk, Argentyna, Chile
* 2 kraje Oceanii: Australia, Nowa Zelandia
* 6 krajów azjatyckich: Korea, Japonia, Singapur, Brunei, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar
Musisz złożyć wniosek przy kasie, która znajduje się zaraz po wyjściu z samolotu i przejściu korytarzem. Zdobycie go zajmuje około 45 minut. Następnie udaj się bezpośrednio do licznika imigracyjnego, którego wyczyszczenie może potrwać do 45 minut. ('''Nie idź''' do Transferu Międzynarodowego, który znajduje się obok Imigracji.)

=== Pociągiem ===
Do Pekinu z Europy można dojechać koleją na kilka sposobów, w zależności od tego, jaki wariant podróży się przyjmuje (szybkość, cena, atrakcyjność). Należy się jednak liczyć z cenami powyżej 500 euro za drugą klasę i ponad 800 euro za pierwszą, w jedną stronę przy połączeniu bezpośrednim.

Pociąg nr 4: Moskwa Jarosławska – Pekin

Chiński skład kursujący krótszą trasą przez [[Ułan Bator]] (Mongolia) odjeżdża w każdy wtorek ze stolicy Rosji o godz. 21:35 (czas moskiewski, +2h do Polski), a do Pekinu dociera w poniedziałek o 14:04 (czas miejscowy, +7h do Polski w zimie i +6h w lecie); dystans 7622 km.

Pociąg nr 20 „Wostok”: Moskwa Jarosławska – Pekin

„Wostok”, pomalowany w charakterystyczne barwy narodowe Rosji, jest jednym z najsłynniejszych pociągów świata. Do niedawna „firmiennj”, obecnie jako zwykły pośpieszny, omija Mongolię i do Chin dociera przez Mandżurię. Z Moskwy wyjeżdża w każdy piątek o godz. 23:55 (czas moskiewski, +2h do Polski), a w Pekinie jest w następny piątek o godz. 5:31 (czas miejscowy, +7h do Polski w zimie i +6h w lecie); dystans 8961 km.

Dojazd powyższymi pociągami jest najszybszy i najwygodniejszy, lecz także i najdroższy. Dużo tańszy jest wariant jazdy z przesiadkami, np.:
* [[Moskwa]] – [[Irkuck]]/[[Czyta]] (pociąg); Irkuck/Czyta – [[Zabajkalsk]] (pociąg); Zabajkalsk – [[Manzhouli]] (autobus); Manzhouli – Pekin (pociąg),
* pociąg nr 340/350: Moskwa Jarosławska – Czyta/[[Błagowieszczeńsk]] (codziennie na zmianę),
* pociąg nr 650 „Dauria”: Czyta – Zabajkalsk (codziennie).

W Pekinie są cztery dworce kolejowe: 
* Centralny (ang. Beijing Railway Station) - obsługuje linie krajowe do: Jinan, Qinhuangdao, Shanghai, Chengde, Yuanping w prowincji Shanxi, Baotou w Mongolii Wewnętrznej oraz międzynarodowe do: Pyongyang, Ułan Bator, Moskwy. 
* Zachodni (West Station) - obsługuje liczne połączenia we wszystkich kierunkach, m.in. do: Hongkong, Guangzhou, Wuhan, Xian, Zhengzhou, Chengdu, Changsha, Taiyuan, Xiamen, Guilin, Hohhot, Jinan, Urumqi, Kunming.  
* Południowy (South Station) - nowo zbudowany, obsługuje super szybkie ekspresy na trasach do: Tianjin, Szanghaj, Nankin, Hangzhou, Ningbo, Fuzhou, Jinan, Qingdao, Harbin, Dalian, Jilin, Shijiazhuang, Qinhuangdao. 
* Północny (North Station) - obsługuje głównie pociągi do Yanqing (z przystankiem w Badaling Great Wall) oraz do: Tsitsihar, Chifeng, Chengde, Baotou, Hohhot, Manzhouli.

=== Autobusem ===
W Pekinie jest kilkanaście dworców autobusowych, każdy z nich obsługuje wybrany rejon kraju. Największe z nich to:
* '''Dongzhimen''' – największy dworzec (położony na północnym wschodzie, niedaleko metra) – obsługuje linie z [[Dongbei]]
* '''Beijiao''' (''Deshengmen'') – północny dworzec, obsługujący linie z [[Chengdu]] i [[Datong]]
* '''Haihutun''' – dworzec południowy, obsługuje autobusy z [[Tiencin]] (Tianjin) i miasta południowej [[Hebei]]

Ponadto można dojechać do Pekinu wieloma prywatnymi busami, które zatrzymują się zazwyczaj w pobliżu któregoś z dworców kolejowych.

== Komunikacja miejska ==
=== Metro ===
Pekińskie metro ma 17 linii, a następne są w budowie. Stacje oznaczone są niebieskimi napisami po chińsku i angielskim napisem ''subway''. To samo dotyczy wszystkich napisów informacyjnych. Informacja jest czytelna i przyjazna. Bilety w formie kart elektronicznych można kupić w kasach i automatach. Cena za bilet wynosi 2 juany{{Stan na|2013|09}}. W godzinach szczytu metro jest bardzo zatłoczone.
[[Plik:Beijing-Subway en.png|thumb|upright=3.2|center|Sieć linii metra w Pekinie]]

=== Taksówki ===
Pekińskie taksówki to zazwyczaj Volkswageny Jetta (starsze) lub Hyundai Elantra (nowsze). Oznaczone są pasem w dolnej części karoserii o kolorze jasnobrązowym. Zaleca się, aby w miarę możliwości, taksówkę zamawiał hotel lub restauracja, co pozwala na uniknięcie „fałszywych taksówek”. Dobrze jest mieć też przygotowany uprzednio, napisany na karteczce, cel podróży. W recepcjach hotelowych spotkać można się już z takimi gotowymi kartkami pozwalającymi wrócić do hotelu.

Zatrzymując taksówkę na ulicy trzeba się upewnić, czy kierowca włączył licznik lub nawet zwrócić mu na to uwagę. W godzinach nocnych (zwłaszcza po zamknięciu metra) niektórzy taksówkarze oferują kursy po mocno zawyżonej cenie – należy wówczas odejść do innej taksówki, której kierowca pojedzie wg wskazań licznika lub mocno negocjować cenę – pierwotna propozycja co najmniej dwukrotnie (często więcej) zawyżona.

=== Rowery ===
Co prawda czasy kiedy w Pekinie był to podstawowy środek lokomocji należą do przeszłości, to jednak nadal duża część mieszkańców korzysta z tego środka lokomocji. Na ulicach, nie tylko w centrum, zlokalizowane są stacje rowerowe, niestety zazwyczaj puste. Natomiast można rower wypożyczyć też w inny sposób. Najlepiej jest poprosić o pomoc recepcję hotelu, w którym mieszkamy. Chętnym na poruszanie się w ten sposób należy jednak zwrócić uwagę na całkowicie odmienną, od spotykanej w Europie, kulturę jazdy, zarówno kierowców, jak i rowerzystów. Nie mniej jednak na ulicach spotyka się turystów zwiedzających miasto na rowerach.

Osobom planującym dłuższy pobyt zarekomendować można kupno używanego roweru. Tu ceny zaczynają się od 200 juanów. Po zakończonym pobycie taki rower można komuś podarować, spróbować odsprzedać lub po prostu zostawić na ulicy.

W każdym przypadku rekomendujemy dobre zabezpieczenie roweru przed kradzieżą, gdyż kradzieże rowerów są dość częste.

=== Samochody osobowe ===
Od czasu Igrzysk Olimpijskich w 2008 roku obcokrajowcy mogą wypożyczać samochody osobowe. Funkcjonuje dobrze nawigacja samochodowa GPS, niestety po chińsku. Jednak ze względu na skomplikowany układ drogowy, bardzo duży ruch samochodów oraz generalne problemy z parkowaniem nie rekomenduje się tego sposobu poruszania się po Pekinie.

Hotele oferują wynajem samochodu wraz z kierowcą, tu ceny zaczynają się od 1000 juanów, w zależności od modelu samochodu.

=== Autobusy miejskie ===
W Pekinie jest ponad 200 linii autobusowych i trolejbusowych. Bilety są bardzo tanie, ale podróżowanie nimi w godzinach szczytu nie należy do komfortowych. Wyjątkiem są linie o numerach 800 – są droższe, ale klimatyzowane i bardziej komfortowe. W autobusach miejskich plagą są kradzieże kieszonkowe, należy o tym bezwzględnie pamiętać.

== Noclegi ==
Miasto ma rozbudowaną sieć hoteli i nie ma większych problemów ze znalezieniem noclegu. Oficjalnie obcokrajowcy mogą zatrzymać się jedynie w zatwierdzonych hotelach. Ich ceny są na poziomie cen hoteli w Warszawie dla podobnej kategorii. Jednak trudno jest znaleźć przyzwoity pokój hotelowy w cenie poniżej 300–500 juanów za dobę.

Osoby znające język chiński (a właściwie dialekt mandaryński) nie będą miały problemu ze znalezieniem noclegu w naprawdę atrakcyjnych cenach, nieprzekraczających 200 juanów za pokój, a nawet za 30 juanów za łóżko. Jednak będą to noclegi w obiektach spoza oficjalnej listy.

W znalezieniu hotelu pomocne są portale internetowe.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Gfp-beijing-view-of-main-hall-at-forbidden-palace.jpg|thumb|Zakazane Miasto]]
[[Plik:Hutong 1 (Snowyowls).jpg|thumb|Hutongi]]
* '''Zakazane Miasto''' – na zwiedzanie należy zarezerwować co najmniej jeden dzień. Przed wejściem można wypożyczyć ''audio-guide'', dostępny również w języku polskim.
* '''Plac Tian’anmen''' – w północnej części jest wejście do Zakazanego Miasta, na zachodniej stronie Wielka Hala Ludowa, po wschodniej muzeum Rewolucji Chińskiej. Na placu znajduje się również mauzoleum, w którym spoczywa Mao Zedong.
* '''Świątynia Niebiańskiego Spokoju'''
* '''Pałac Letni'''
* '''Park Beihai'''
* '''Ogród zoologiczny''' i '''oceanarium''' – główną atrakcją są pandy wielkie, ale należy pamiętać, że w upalne dni zazwyczaj leżą bez ruchu w klatkach lub na niewielkim wybiegu. Jest kilka typów biletów do zoo, w zależności od atrakcji, które chce się w nim zobaczyć. Obsługa w kasach mówi po angielsku. Oceanarium jest nowym obiektem i przez to nietanim (bilet ponad 100 juanów{{Stan na|2011|09}}).
* Obiekty olimpijskie
* '''Hutongi''' – dawne pekińskie parterowe dzielnice mieszkaniowe, likwidowane i zastępowane nowoczesnymi blokami. Pozostawione są na pokaz fragmenty pełniące rolę atrakcji turystycznych, ze sklepami i restauracjami.

== Najbliższe okolice ==
* '''Mur chiński''' – jest jedną z najbardziej niesamowitych budowli na Ziemi i atrakcją, której zwiedzanie jest obowiązkowe. W okolicach Pekinu można zwiedzać kilka jego odcinków:
:* ''Badaling'' – najbardziej popularny, najbardziej zatłoczony, ale i najmniej autentyczny. W pobliżu są też grobowce 13 cesarzy dynastii Ming (Shisan Ling);
:* ''Mutianyu'' – dwukilometrowy odcinek na północny wschód od Pekinu;
:* ''Simatai'' – ok. 100 km od Pekinu, łączy się z fragmentem Jingshanling. Obecnie w remoncie {{Stan na|2011|09}}
:* ''Jingshanling'' – ok. 100 km od Pekinu, łączy się z fragmentem Simatai. Niedawno remontowany co nie pozbawiło go autentyczności. Można wjechać i zjechać kolejką linową, jak również wejść/zejść po dość forsownych schodach (co stanowi pewne wyzwanie, zwłaszcza w upalny dzień);
:* ''Huanghua'' – wschodni fragment muru.

== Gastronomia ==
W ostatnich latach w Pekinie nastąpiła eksplozja ilości większych i mniejszych lokali gastronomicznych. Pekińczycy, którzy jeszcze w latach 70. XX w. witali się słowami: „Czy dziś coś jadłeś?” na nowo odkryli radość z chodzenia do restauracji i odwiedzają je tłumnie. Smak serwowanych potraw jest w zasadzie różny od tego co proponują nam tzw. chińskie restauracje w Polsce.

Problemem może być dla nas porozumienie się z personelem. Znajomość języka angielskiego nie jest powszechna. Menu w wielu restauracjach jest co prawda napisane literami łacińskimi, ale często jest to literowa transkrypcja chińskiej nazwy potrawy. Pomocne tu mogą być często zamieszczane w karcie dań fotografie. Można też zobaczyć, co jedzą inni i wskazać na migi kelnerowi, że chce się to samo. W barach samoobsługowych najpierw płacimy, a potem odbieramy potrawę.
Potrawy je się pałeczkami, ale w większych restauracjach dostępne są sztućce. Jeżeli ktoś nie opanował sztuki posługiwania się pałeczkami, co nie jest aż takie trudne, dobrze jest, aby miał przy sobie, na wszelki wypadek, jednorazowe sztućce.

=== Co zjeść? ===
* Kaczka po pekińsku – sztandarowe danie kuchni pekińskiej. Kaczki są pieczone w specjalnych piecach na złoty brąz, dowożone do stolika i przy gościach krojone   ze skórką, nożem trzymanym pod odpowiednim kątem. Podaje się do nich bardzo cienkie placuszki pszenne, pokrojony por i specjalny sos. Kaczkę nakłada się na placek, dodaje pokrojony por i macza w sosie. Całość zawija się i konsumuje. Czynności te przeprowadza się przy pomocy pałeczek, co jest nie lada wyzwaniem. W przypadku trudności, można poprosić o zachodnie sztućce.
* Pierogi – kuchnia chińska oferuje pierożki i pierogi o różnej wielkości, smaku, nadzieniu i sposobie przyrządzania. Nadzienie może być warzywne (często jest to kapusta), mieszane lub mięsne. Mogą być przyrządzane na parze, gotowane, gotowane i następnie przysmażane oraz smażone na głębokim tłuszczu. Podaje się je na różne sposoby.
* Ryba na parze – ugotowana w całości ryba, którą „rozbieramy” pałeczkami i jemy maczając w sosie.
* Makarony – najlepiej wybierać te przysmażane z dodatkiem sosu, warzyw lub mięsa. 
* Ryż – może być podawany bez dodatków, z jarzynami, czy owocami morza, gotowany lub dodatkowo przysmażony.

Chińczycy celebrują jedzenie. Wspólne posiłki składają się z różnych potraw podawanych w kolejności zapewniającej zachowanie równowagi &quot;ciepła&quot; i &quot;zimna&quot; organizmu.

Restauracje i bary wszelkiego rodzaju serwują setki potraw w różnych cenach, zarówno pochodzące z regionów Chin, jak i z całego świata. Są też fast-foody głównych sieci międzynarodowych, jak: McDonald, Subway, KFC.

== Zakupy ==
Największymi dzielnicami handlowymi są '''Wangfujing''' (znajduje się tam popularny dom towarowy Pekin) i '''Xidan''', za najbardziej luksusowy uważany jest budynek Parksona (na wschód od Xidan). Popularnymi towarami są antyki, odzież po atrakcyjnych cenach (regularnie wykupywana przez Rosjan) oraz książki i materiały do nauki chińskiego (w dużych księgarniach można kupić świetny kurs multimedialny).

== Imprezy ==
W 2008 Pekin był gospodarzem XXIX Letnich Igrzysk Olimpijskich, a w 2022 roku gospodarzem XXIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich.

== Nauka ==
W Pekinie, jak przystało na stolicę, znajduje się kilkanaście uczelni, z najstarszym i najbardziej prestiżowym w mieście Uniwersytetem Pekińskim na czele.
&lt;!-- 
== Praca ==
 --&gt;
== Kontakt ==
=== Telefonia komórkowa ===
Polskie telefony komórkowe działają, pod warunkiem, że ma się uruchomioną usługę roamingu. Ceny są zaporowe – ok. 10 PLN za rozmowę do Polski i ok. 5 PLN za rozmowy przychodzące oraz 1,5 PLN za SMS wychodzącego{{Stan na|2013|09}}. Przy rozmowach lokalnych operator może nadać nam „chiński” numer telefonu. Przy dłuższym pobycie warto rozważyć zakup chińskiej karty SIM w modelu pre-paid, bez problemu do nabycia u lokalnych operatorów.

=== Internet ===
Specyfiką chińskiego internetu jest jego cenzurowanie. Nie ma w tym większej logiki, bo na przykład raz strony polskojęzycznej Wikipedii działają, a raz nie. W Chinach, poza nielicznymi wyjątkami, blokowany jest m.in. Facebook, Twitter oraz YouTube. Mogą też wystąpić problemy ze ściągnięciem poczty za pośrednictwem przeglądarki internetowej.

W pokojach hotelowych zazwyczaj jest gniazdko internetu przewodowego, a w hotelowych lobby spotkać można WiFi. WiFi spotkać można też w lokalach, czasem trzeba pobrać login. Często ograniczony jest czas korzystania z sieci (McDonalds – 30 minut).

== Bezpieczeństwo ==
Pekin uważany jest za bezpieczne miasto. Jednak tak duże skupisko ludzi rodzi typowe dla turystów zagrożenia. Są to przede wszystkim kradzieże dokonywane przez kieszonkowców oraz wyłudzenia przy dokonywaniu wymiany pieniędzy u ulicznych handlarzy. Sugeruje się też unikanie płatności kartami płatniczymi. Dokumenty i zapas gotówki najlepiej jest zostawić w hotelowym sejfie.

Ponadto należy uważać na dokonywane zakupy, gdyż nawet te nie dokonane po atrakcyjne niskich cenach, okazać się mogą podróbkami, czyli jak mówią pekińczycy kopiami.

Możemy się spotkać z ofertą zakupu „kopii” produktów znanych marek. Należy jednak pamiętać, że ich przywóz na teren Unii Europejskiej jest nielegalny.

Prostytucja jest nielegalna i jest oficjalnie zwalczana. Niemniej jednak jest to obecnie zjawisko powszechne. Kontakty obcokrajowców z prostytutkami mogą wiązać się z poważnymi konsekwencjami, poczynając od szantażu, a na postępowaniu sądowym kończąc.

W Pekinie (jak i innych miastach Chin) należy wystrzegać się oszustów, którzy pod pozorem chęci konwersacji po angielsku lub darmowego oprowadzania po mieście usilnie starają zaciągnąć turystę na kawę, herbatę (lub ceremonię jej parzenia), piwo czy też posiłek. Jest to popularna forma oszustwa, polegająca na tym, że podczas posiłku nasz rozmówca ulatnia się (twierdząc, że musi wyjść, np. do toalety lub zadzwonić), a zamiast niego pojawia się dwóch barczystych panów z rachunkiem, na którym herbata może opiewać na równowartość 100 EUR. Oszuści często dobrze mówią po angielsku i zachowują się bardzo przyjaźnie – należy stanowczo odmówić chęci wspólnego spędzania czasu. Pojawiają się także na placu Tian’anmen, zaczepiając turystów, można ich spotkać w dzielnicach handlowych.

== Niepełnosprawni ==
Miasto nie jest przyjazne dla osób niepełnosprawnych. Co prawda na chodnikach wyłożone są pasy z odmienną fakturą przeznaczone dla osób niewidomych, ale bardzo często są one zastawione parkującymi motorynkami, samochodami, czy też straganami. W centrum spotyka się obniżenie krawężników dla osób poruszających się na wózkach. Nowsze stacje metra dostosowane są też dla osób niepełnosprawnych ruchowo. W obiektach zabytkowych z reguły nie ma udogodnień dla osób niepełnosprawnych. Należy też pamiętać o chińskiej tradycji wysokich progów w prywatnych domach. Czasami spotyka się informacje alfabetem Braille’a, niestety nie wiemy w jakim języku.

== Zdrowie ==
Od turystów nie są wymagane żadne szczególne szczepienia. Ze względu na zanieczyszczenie powietrza u alergików mogą wystąpić wzmożone objawy ich dolegliwości. Przyjezdni ostrzegani są przed piciem wody z kranu bez przegotowania. Służba zdrowia, zarówna prywatna, jak i państwowa jest odpłatna. Szpitale państwowe mają w angielskiej nazwie (jeżeli jest) '''hospital''', a prywatne '''clinic'''. Dla turystów z Polski wszelkie świadczenia zdrowotne są płatne. Dlatego rekomenduje się posiadanie ubezpieczenia w tym zakresie, nie tylko pozwalającego na udzielenie pierwszej pomocy, ale i też na pokrycie kosztów leczenia. Osoby zażywające stale, przepisane przez lekarza, środki, powinny się w nie zaopatrzyć w wystarczającej ilości na czas pobytu, gdyż mogą mieć kłopoty z ich nabyciem na miejscu.

== Polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne ==
 '''Wydział Konsularny Ambasady Polski w Pekinie'''
 1, Ritan Lu, Jianguomenwai
 100600 Beijing, People's Republic of China
 tel: (+86 10) 6532-12-35 wew. 101, 102, 103, 104, 108
 fax: (+86 10) 6532-35-67
 e-mail: pekin.amb.wk@msz.gov.pl

{{przewodnik}}
{{Jest w|Chiny}}
{{geo|39.913889|116.391667}}

[[Kategoria:Chiny]]</text>
      <sha1>bl40n4ss4jff9f1sfadlbj02hz56cj1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>120224</id>
      <parentid>120222</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:20:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Transport */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42388" xml:space="preserve">{{Top-banner|przewodnik=tak}}
{{Miejscowość infobox
 |nazwa = Pekin
 |widok = Beijing montage 2019.png
 |opis = 
 |herb =
 |mapa = China Beijing.svg
 |państwo = [[Chiny]]
 |region =
 |powierzchnia =
 |prefiks = 010
 |www = www.beijing.gov.cn
}}
'''Pekin''' (chiń. 北京, pinyin: ''Běijīng'') jest stolicą [[Chiny|Chin]] i drugim co do wielkości miastem po [[Szanghaj]]u, liczącym ponad 20 milionów mieszkańców. Przez większość swojej historii była stolicą cesarskich Chin, a po chińskich rewolucjach stała się siedzibą Chińskiej Republiki Ludowej, a także centrum edukacyjnym i kulturalnym kraju.

Miasto słynie z płaskości i regularnej zabudowy. W granicach miasta znajdują się tylko trzy wzgórza (w parku Jingshan na północ od słynnego Zakazanego Miasta). Podobnie jak konfiguracja Zakazanego Miasta, Pekin otoczony jest koncentrycznymi tak zwanymi „obwodnicami”, które w rzeczywistości są prostokątne.

Pekin to dynamiczne, zmieniające się miasto. Wszędzie jest mieszanka starych i nowych (zwłaszcza na 3. i 2. obwodnicy). Tutaj możesz zobaczyć najnowocześniejsze, przesuwające koperty technologie i innowacje społeczne, które ścierają się z najstarszymi normami kulturowymi i ustawieniami społecznymi. Ludzie tutaj mogą wydawać się nieco chłodni, ale gdy przełamiesz lody, przekonasz się, że są bardzo przyjaźni i zaangażowani, a mówienie po mandaryńsku jest zdecydowanie pomocne.

Bądź przygotowany na zwyczaje i normy społeczne, które różnią się od twoich; zobacz artykuł o [[Chiny|Chinach]] do dyskusji. Jednak większość mieszkańców Pekinu to wyrafinowani mieszkańcy miast, więc sprawy mogą wydawać się tu mniej dziwne niż na obszarach wiejskich lub w miastach w głębi Chin.

Miasto było gospodarzem Letnich Igrzysk Olimpijskich 2008 i Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022.

== Dzielnice ==
Pekin ma łącznie 16 dzielnic.

=== Dzielnice centralne i wewnętrzne przedmieścia ===
[[Plik:BeijingInnerDistricts.png|thumb|500px]]
{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = [[Pekin/Dongcheng|Dongcheng]]
| kolor regionu 1 = #4ed084
| opis regionu 1 = obejmujące wschodnią część obszaru centralnego miasta. To najważniejsza dzielnica turystyczna Pekinu. Włącznie z: '''Zakazanym Miastem''', '''Centralny Dongcheng''', w tym Wangfujing (ulica spacerowa) i plac Tian'anmen. '''Chongwen''', południowa trzecia część Dongcheng, w tym Świątynia Nieba. '''Gulou''', w północnym centrum Dongcheng, z Wieżą Bębnów i Nanlougouxiang, '''Dongzhimen i Ditan''', północno-wschodnie części Dongcheng, w tym Yonghegong (świątynia Yonghe Lama)

| nazwa regionu 2 = [[Pekin/Xicheng|Xicheng]]
| kolor regionu 2 = #6973cb
| opis regionu 2 = obejmujących zachodnią połowę centralnego obszaru miasta. Obejmuje park Beihai, obszar Houhai, pekińskie zoo i Narodową Salę Koncertową. Dawna dzielnica Xuanwu stanowi obecnie południową część Xicheng.
}}
Kolejne cztery dzielnice są również dość blisko centrum i silnie zurbanizowane. Często określa się je mianem wewnętrznych przedmieść. Tutaj znajdziesz uniwersytety, obiekty olimpijskie, obszary biznesowe i ambasady, rozrywkę i bary, dzielnice sztuki i części Wzgórz Zachodnich. Okręgi to:

{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = [[Pekin/Chaoyang|Chaoyang]]
| kolor regionu 1 = #f6be7e
| opis regionu 1 = obejmuje duży obszar na wschód od centralnego obszaru miasta. Obejmuje CBD, Olympic Green (Ptasie Gniazdo, Water Cube i inne obiekty olimpijskie 2008), Sanlitun (Wioska i Stadion Robotniczy), 798 Art Zone, Chaoyang Park, Ritan Park i różne obszary ambasad

| nazwa regionu 2 = [[Pekin/Haidian|Haidian]]
| kolor regionu 2 = #f6b00d
| opis regionu 2 = obejmuje północno-zachodnią część głównego obszaru miejskiego. Około połowa dzielnicy Haidian składa się z przemysłu zaawansowanych technologii i klastra biznesowego Zhongguancun oraz głównej koncentracji uniwersytetów w Pekinie. Obejmuje Pałac Letni.

| nazwa regionu 3 = [[Pekin/Shijingshan|Shijingshan]]
| kolor regionu 3 = #c1e25c
| opis regionu 3 = obejmuje niektóre zachodnie przedmieścia i część Wzgórz Zachodnich

| nazwa regionu 4 = [[Pekin/Fengtai|Fengtai]]
| kolor regionu 4 = #c9bd79
| opis regionu 4 = obejmuje południowo-zachodni Pekin. Obejmuje dworzec kolejowy Pekin Zachodni
}}

=== Wiejski Pekin i zewnętrzne przedmieścia ===
[[Plik:BeijingOuterDistricts.png|thumb|500px]]
Pozostałe dziesięć dzielnic jest daleko od centrum.

{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = Północne przedmieścia zewnętrzne
| kolor regionu 1 = #c8aa92
| opis regionu 1 = Obie dzielnice znajdują się na zewnętrznym pierścieniu przedmieść, ale Shunyi jest dobrze zintegrowanym przedmieściem podmiejskim, podczas gdy Changping jest lokalizacją satelitarną do centrum.
:*'''[[Pekin/Changping|Changping]]''', w której znajduje się Juyongguan, jedna z najpopularniejszych turystycznych części Wielkiego Muru, oraz '''Trzynaście Grobowców Ming''' (明十三陵 Míng Shísān Líng), miejsce pochówku 13 cesarzy z 16 dynastii Ming
:*'''[[Pekin/Shunyi|Shunyi]]''', zamożne przedmieście i doskonałe miejsce do obserwacji ptaków

| nazwa regionu 2 = Zachodnie i południowe przedmieścia zewnętrzne
| kolor regionu 2 = #cfcf94
| opis regionu 2 = Duże dzielnice, obejmujące zarówno przedłużenia centrum miejskiego, jak i górskie obszary wiejskie.
:*'''[[Pekin/Mentougou|Mentougou]]''', górzysta zachodnia dzielnica z wieloma dobrze zachowanymi tradycyjnymi wioskami, w tym Cuandixia
:*'''[[Pekin/Fangshan|Fangshan]]''', jaskinie, góry i sporty wodne
:*'''[[Pekin/Daxing|Daxing]]''', nowe centrum biznesowe i drugie duże lotnisko w mieście

| nazwa regionu 3 = [[Pekin/Tongzhou|Tongzhou]]
| kolor regionu 3 = #acc2a6
| opis regionu 3 = Wschodnie przedmieście, przeniesiona siedziba władz miejskich Pekinu i siedziba gmin artystycznych.

| nazwa regionu 4 = Wiejski Pekin
| kolor regionu 4 = #b69eb3
| opis regionu 4 = Odległe dzielnice na północ od Pekinu. Obszary te są mieszanką miast satelickich i wsi, położonych do ponad 100 kilometrów poza wejściem do Pekinu.
:*'''[[Wielki Mur Chiński]]''' główna linia Wielkiego Muru Dynastii Ming przechodzi przez ten północny górzysty obszar
:*'''[[Pekin/Yangqing|Yangqing]]''', malownicze kaniony i tajemnicze jaskinie Guyaju; jedna z lokalizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022
:*'''[[Pekin/Huairou|Huairou]]''' odcinek Mutianyu Wielkiego Muru i rekolekcje nad jeziorem Yanqi na konferencje międzynarodowe
:*'''[[Pekin/Miyun|Miyun]]''', Wielki Mur w nocy na odcinku Simaitai i przyległym Gubei Watertown
:*'''[[Pekin/Pinggu|Pinggu]]''', wieża UFO i długi szklany most nad górską scenerią
}}

== Charakterystyka ==
=== Historia ===
Pekin (wcześniej transliterowany jako „Peking”) dosłownie oznacza ''Północną Stolicę'', rolę, jaką odgrywał wiele razy w długiej historii Chin. Historia Pekinu sięga kilku tysięcy lat, ale po raz pierwszy stał się zauważalny w historii Chin po tym, jak został stolicą stanu Yan pod nazwą ''Yanjing''. Yan było jednym z głównych królestw Okresu Walczących Królestw, jakieś 2000 lat temu. Po upadku Yan, podczas późniejszych dynastii Han i Tang, obszar Pekinu był główną prefekturą północnych Chin.

W 938 Pekin został podbity przez Kitańczyków i ogłoszony stolicą dynastii Liao. Mongołowie zajęli miasto w 1215 roku. Od 1264 Pekin był stolicą zjednoczonych Chin pod rządami Kubilaj-chana. Jego zwycięskie siły mongolskie przemianowały miasto na ''Wielką Stolicę'' (大都). Stamtąd Kubilaj i jego potomkowie rządzili swoim imperium z północnego miejsca, bliżej ojczyzny Mongołów. W tym okresie miasto otoczone murami zostało powiększone i zbudowano wiele pałaców i świątyń.

Po upadku założonej przez Mongołów dynastii Yuan w 1368 stolica została początkowo przeniesiona do [[Nankin]]. Jednak w 1403 cesarz III Ming, Zhu Di, znany również jako cesarz Yongle, przeniósł go z powrotem do Pekinu i nadał miastu obecną nazwę. Okres Ming był ''złotą erą'' Pekinu. W tym okresie zbudowano Zakazane Miasto, Świątynię Nieba i wiele innych zabytków Pekinu. Stolica rozwinęła się w ogromne miasto, stając się religijnym i kulturalnym centrum Azji.

W 1644 dynastia Ming została obalona przez przywódcę rebeliantów Li Zichenga, choć jego rządy były krótkotrwałe, ponieważ został szybko obalony przez Mandżurów, którzy ustanowili ostatnią linię cesarską Chin - Qing. Mimo zmieniającego się klimatu politycznego Pekin pozostał stolicą. Rodzina cesarska Manchu przeprowadziła się do Zakazanego Miasta i pozostała tam do 1911 roku. Qing zbudowała zarówno Pałac Letni, jak i Stary Pałac Letni. Służyły one jako letnie rekolekcje dla cesarzy i ich świty. W XIX wieku kraje zachodnie utworzyły zagraniczne poselstwa w obszarze Qianmen na południe od Zakazanego Miasta. Zostały one oblężone podczas Rebelii Bokserów w 1900 roku.

Dynastia Qing upadła w 1911 roku i została zastąpiona przez Republikę Chińską, której pierwszym prezydentem został Sun Yat-sen. W pierwszych chaotycznych latach republikańskich Chin Pekin był nękany przez walczących watażków. Po wyprawie północnej Kuomintang przeniósł stolicę do Nankin w 1928 roku i przemianował Pekin na ''Beiping'' (北平, dosłownie „Pokój Północny”), aby podkreślić, że nie jest już stolicą. Pekin pozostał centrum edukacji i kultury przez całą epokę republikańską. Kiedy Kuomintang został pokonany przez komunistów w 1949 roku, nowy rząd proklamował Republikę Ludową ze stolicą w Pekinie.

Zalecana literatura obejmuje Pekin – historyczny i intymny opis głównych miejsc zainteresowania autorstwa Juliet Bredon (napisany w latach 30. XX wieku) oraz Zmierzch w Zakazanym Mieście Reginalda Fleminga Johnstona.

=== Orientacja ===
Pekin charakteryzuje się ogromem i dużymi odległościami między lokalizacjami. Niegdyś miasto składało się prawie w całości z hutongów z wąskimi uliczkami i parterowymi budynkami. Teraz wiele hutongów ustąpiło miejsca szerokim bulwarom i nowoczesnym budynkom, co przyczynia się do przestronności i rozciągnięcia, w ostrym kontraście z miastami takimi jak [[Hongkong]] i [[Szanghaj]].

Pekin jest politycznym centrum kraju, z oficjalnymi budynkami i obszarami ambasad dominującymi w mieście. Pekin jest także historycznym i kulturalnym centrum Chin z wieloma zabytkowymi budynkami i miejscami - zwłaszcza w obrębie Drugiej Obwodnicy. Miasto przeszło szybką modernizację, poprawiając instytucje, otoczenie biznesu i warunki pracy.

=== Ludzie ===
Biorąc pod uwagę historyczną, kulturową i polityczną wagę ich miasta, mieszkańcy Pekinu są słusznie dumni z bycia obywatelami stolicy. Postawa znana jako 大北京主义 lub „Wielki Pekin-izm” jest często używana do opisania ich stosunku do ludzi z innych regionów Chin. Często bardziej interesują się polityką i chętnie rozmawiają o bieżących wydarzeniach niż ludzie w innych częściach Chin. Pekińczycy również zdają się skupiać na tym, aby nie tracić twarzy i często używają w tym celu humoru. Jednak wielu Chińczyków z innych prowincji uważa, że Pekin jest bardzo przyjazny i bezpośredni w porównaniu z mieszkańcami [[Szanghaj]]u.

=== Klimat ===
Pekin ma kontynentalny klimat monsunowy z gorącymi, wilgotnymi latami i mroźnymi, suchymi zimami. Najlepszy czas na wizytę to wrzesień i październik, podczas „Złotej Jesieni” (金秋). Wiosna to pora burz piaskowych, poza tym jest ciepła i sucha. Lato bywa upalne, a tłumy turystów bywają też największe. Zima jest zimna i sucha, z rzadkim, ale pięknym śniegiem. Temperatury mogą łatwo spaść poniżej -10 °C zimą i równie łatwo wzrosnąć powyżej 35 °C latem.

=== Demografia i geografia ===
Pekin zamieszkuje około 20 milionów ludzi, żyjących na 16 800 km2 rozmieszczonych w 16 dzielnicach. Miasto graniczy z prowincją [[Hebei]] na północy, zachodzie i południu oraz gminą [[Tiencin]] na wschodzie.

=== Czytaj ===
* ''Ostatnie dni starego Pekinu: życie w zanikających zaułkach przekształconego miasta'' (Michael Meyer, 2008). Relacja z życia w jednej z pozostałych w mieście dzielnic hutongów autorstwa Amerykanina, który jako wolontariusz uczył angielskiego w lokalnej szkole podczas przygotowań do igrzysk olimpijskich, gdy miasto i jego mieszkańcy starli się o tempo i społeczne koszty przebudowy. Meyer umieszcza swoją historię w kontekście współczesnej historii architektury Pekinu, co stanowi dodatkowy bonus dla czytelników. Nieopublikowany w Chinach przez pięć lat, dopóki rząd nie zadecyduje, które fragmenty akcyzować.

== Język ==
Językiem Pekinu jest chiński mandaryński. Sam standardowy mandaryński był językiem administracyjnym dynastii Ming i Qing i opierał się głównie na dialekcie pekińskim. Dla studentów języków sprawia to, że studia w Pekinie są doskonałą okazją do nauki języka w formie stosunkowo zbliżonej do standardu. Biorąc to pod uwagę, dialekt pekiński ma dźwięk „er” na końcu wielu słów. Stąd wszechobecne szaszłyki jagnięce (羊肉串 yáng ròu chuàn) stają się „yáng ròu chuànr”. Ponadto dialekt pekiński składa się z wielu lokalnych slangowych słów i wyrażeń, które nie zostały włączone do standardowego mandaryńskiego. Pekińscy taksówkarze są znani z gadatliwości i chętnie zaangażują studentów języka, oferując doskonałe szanse na ćwiczenie języka i poznanie zmian w mieście i kraju od „starego pekińczyka”.

Angielski jest używany przez personel w głównych atrakcjach turystycznych, a także w głównych hotelach. W przeciwnym razie osoby mówiące po angielsku nie są powszechne, więc zawsze zabieraj wizytówkę hotelu, aby pokazać taksówkarzowi, jeśli się zgubisz. Podobnie, poproś personel hotelu o zapisanie po chińsku nazwy każdej atrakcji turystycznej, którą planujesz odwiedzić, aby miejscowi mogli wskazać ci właściwy kierunek.

== Przed wyjazdem ==
=== Formalności ===
Obywatele Polski przy przekraczaniu granicy z Chińską Republiką Ludową muszą posiadać wizę. Wizę uzyskuje się po złożeniu wypełnionego kwestionariusza wizowego w Wydziale Konsularnym Ambasady ChRL w Warszawie lub w Konsulacie Generalnym w Gdańsku. Instrukcje o sposobie wypełnienia dostępne są na stronie internetowej konsulatu.
W przypadku wyjazdu z ChRL do Hongkongu lub Makau i powrotu konieczne jest posiadanie wizy dwu- lub wielokrotnej.

=== Termin ===
Lato w Pekinie jest gorące, wilgotne, z licznymi opadami (głównie w sierpniu). W styczniu i lutym temperatura spada poniżej zera, często występują silne mrozy. Należy liczyć się z możliwością burz piaskowych znad pustyni Gobi. Poważnym problemem jest pojawiające się co pewien czas zanieczyszczenie powietrza (smog), które ogranicza widoczność do kilkuset metrów i może trwać kilka dni. Jest to poważny problem dla osób z problemami dróg oddechowych. Może powodować podrażnienie oczu. Obecnie można zainstalować odpowiednią aplikację w telefonie, która informuje o stopniu zanieczyszczenia powietrza. Najdogodniejszymi terminami dla turysty są wiosna i jesień.

=== Ubranie ===
Późną wiosną, latem i na początku jesieni preferowane jest luźne ubranie z naturalnych surowców. Nie ma ograniczeń kulturowych czy religijnych co do formy ubioru.

== Transport ==
=== Samolotem ===
Pekin ({{IATA|BJS}} dla wszystkich lotnisk) jest obsługiwany przez dwa lotniska; Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie jest głównym lotniskiem i najbardziej ruchliwym lotniskiem w Azji, natomiast międzynarodowe lotnisko w Pekinie Daxing to nowsze lotnisko otwarte we wrześniu 2019 r. Docelowo planuje się, aby przewoźnicy Star Alliance obsługiwali Capital, a przewoźnicy Skyteam i OneWorld służyć Daxing. Lotnisko Nanyuan, które kiedyś obsługiwało China United Airlines, zostało zamknięte dla cywilnego ruchu lotniczego, a wszystkie jego loty cywilne zostały przejęte przez Daxing.

* {{Znacznik|Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie|40.08|116.584444|typ=transport}}'''Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie''' (北京首都国际机场 ''Běijīng Shǒudū Guójì Jīchǎng'' {{IATA|PEK}}). Główne lotnisko w Pekinie znajduje się 26 km na północny wschód od centrum. Obsługuje wiele krajowych i międzynarodowych destynacji i jest głównym węzłem przewoźnika flagowego '''[http://www.airchina.com/index.shtml Air China]'''. Jest dobrze oznakowany w języku angielskim i łatwo się po nim poruszać, ze wszystkimi standardowymi udogodnieniami na lotnisku. Najłatwiej dostać się do centrum ''Capital Airport Express'', opłata 25 ¥. Pociągi te kursują do miasta w godzinach 06:30-23:00 co 10-15 minut z T2 przez Sanyuanqiao na linii metra 10 i Dongzhimen na linii 2 do Beixinqiao na linii 5 - ostatni odcinek otwarty 31 grudnia 2021 i wiele map jeszcze tego nie pokazuje. Przejazd trwa 25 minut, następnie trzeba kupić kolejny bilet na przejazd metrem. Pociąg wychodzący jedzie do T3 w 25 minut, a następnie dociera do T2 dziesięć minut później. Z T1 pieszo do T2, 8 min. 

[[Plik:Beijing Daxing International Airport 18.jpg|thumb|Wnętrze międzynarodowego lotniska Daxing w Pekinie]]
* {{Znacznik|Międzynarodowy port lotniczy Pekin Daxing|39.509167|116.410556|typ=transport}}'''Międzynarodowy port lotniczy Pekin Daxing''' (北京大兴国际机场 ''Běijīng Dàxīng Guójì Jīchǎng'', {{IATA|PKX}}), ☏ +86-010-96158. Drugie międzynarodowe lotnisko w Pekinie, w kształcie feniksa (a może rozgwiazdy), wciąż się rozpoczyna (otwarte w 2019), ale ma duże ambicje, z długoterminowym celem, aby przewozić 100 milionów pasażerów rocznie jako międzynarodowy węzeł komunikacyjny. Lotnisko zostało zaprojektowane z myślą o wydajności: automatyczne punkty odprawy za pomocą rozpoznawania twarzy i przejście od ochrony do najbardziej odległych bramek w ciągu ośmiu minut. Lotnisko jest połączone z resztą metra w Pekinie przez ''Daxing Airport Express'', z połączeniem z zewnętrzną pętlą linii 10 w Caoqiao. Ponadto szybka kolej międzymiastowa Pekin–Xiong'an kursuje do dworca Pekin Zachodni, z połączeniami z metrem, a także z siecią kolei dalekobieżnych. W budowie są dodatkowe połączenia kolei dużych prędkości.\

==== Bezwizowy tranzyt ====
Odwiedzający z 53 krajów mogą uzyskać wizę tranzytową na 144 godziny, aby zobaczyć miasto Pekin i sąsiednie prowincje [[Tiencin]] i [[Hebei]]. Program tranzytowy obejmuje następujące kraje:

* 24 Kraje Układu z Schengen: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Niderlandy, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria
* 15 Inne kraje europejskie: Rosja, Wielka Brytania, Irlandia, Cypr, Bułgaria, Rumunia, Ukraina, Serbia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna, Albania, Białoruś, Monako
* 6 krajów amerykańskich: Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Meksyk, Argentyna, Chile
* 2 kraje Oceanii: Australia, Nowa Zelandia
* 6 krajów azjatyckich: Korea, Japonia, Singapur, Brunei, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar
Musisz złożyć wniosek przy kasie, która znajduje się zaraz po wyjściu z samolotu i przejściu korytarzem. Zdobycie go zajmuje około 45 minut. Następnie udaj się bezpośrednio do licznika imigracyjnego, którego wyczyszczenie może potrwać do 45 minut. ('''Nie idź''' do Transferu Międzynarodowego, który znajduje się obok Imigracji.)

=== Pociągiem ===
[[Plik:Beijingwestint.jpg|300px|thumb|Dworzec Zachodni w Pekinie]]
[[Plik:G27 ready to board@BJN (20150807090052).JPG|thumb|300px|Wejście na pokład na dworcu kolejowym w Pekinie]]
Pekin ma wiele stacji kolejowych, ale główne stacje to centralna, zachodnia i południowa.

* {{Znacznik|Dworzec kolejowy w Pekinie|39.902222|116.421111|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy w Pekinie''' (北京站, Běijīng Zhàn). W samym sercu miasta, obsługiwanym przez linię metra 2. Miejsca docelowe to [[Changchun]], [[Chengde]], [[Dalian]], [[Fuzhou]], [[Kanton]], [[Hangzhou]], [[Harbin]], [[Hefei]], [[Jilin]], [[Nankin]], [[Qiqihar]], [[Szanghaj]], [[Shenyang]], [[Suzhou]], [[Tiencin]] i [[Yangzhou]]. Z tej stacji odjeżdżają szybkie pociągi na północny wschód, a także pociągi konwencjonalne do [[Ułan Bator]] w [[Mongolia|Mongolii]], do [[Rosja|Rosji]] i [[Korea Północna|Korei Północnej]]. 
:Transport publiczny na tej stacji:
* Linia ''metra'' 2. Wejście do metra widać zaraz po wyjściu z głównej stacji.
* ''Taksówki'' mogą być drogie i powolne.
* ''Autobusy'': wiele jeździ do stacji lub obok niej. Przystanki autobusowe to Dworzec Wschodni w Pekinie (北京站东 Beijingzhandong) i Dworzec kolejowy w Pekinie (北京站 Beijingzhan). Nie wysiadaj na dworcu kolejowym w Pekinie Crossing West lub East (北京站口东/西), które znajdują się w pewnej odległości od stacji.
* {{Znacznik|Dworzec Zachodni w Pekinie|39.89347|116.31525|typ=transport}}'''Dworzec Zachodni w Pekinie''' (北京西站, Běijīng Xīzhan). Jest to obecnie główna stacja pociągów dużych prędkości w Chinach, a także pociągi konwencjonalne. Miejsca docelowe to [[Changsha]], [[Chengdu]], [[Chongqing]], [[Datong]], [[Fuzhou]], [[Kanton]], [[Guilin]], [[Guiyang]], [[Hefei]], [[Hohhot]], Kowloon w [[Hongkong]]u, [[Kunming]], [[Lanzhou]], [[Lhasa]], [[Nanning]], [[Ningbo]], [[Qinhuangdao]], [[Sanya]], [[Shenzhen]], [[Taiyuan]], Urum, [[Xi,'an]] i [[Xiamen]]. Przyjeżdża tu dwa razy w tygodniu powóz z [[Hanoi]] w [[Wietnam]]ie, choć szybciej jest się przesiąść w Nanning; pociągi dużych prędkości nie przekraczają jeszcze żadnych granic międzynarodowych. 
:Transport publiczny na dworcu Zachodnim:
* Linie ''metra'' 7 i 9.
* ''Taksówki'': jest podziemny postój taksówek, do którego zwykle jest co najmniej dziesięciominutowa kolejka. Taksówki mogą być drogie, zwłaszcza jeśli masz wokół siebie ten turystyczny smród. Nieuchronnie naganiacz zaproponuje, że wyprowadzi Cię z kolejki za ustaloną cenę, ale spowoduje to znacznie wyższą opłatę.
* ''Autobusy'': istnieje ogromna liczba zatłoczonych autobusów publicznych, które docierają do większości miejsc w centrum Pekinu - jednak nawigacja może być trudna. Odjeżdżają one z kilku miejsc, w tym bezpośrednio przed dworcem kolejowym, na wschód od dworca kolejowego (tutaj znajduje się duży dworzec autobusowy) i po przeciwnej stronie Lianhuachi Donglu. Jeśli jesteś zdesperowany, aby wsiąść do autobusu publicznego, znajduje się duży znak wskazujący trasy w pobliżu przystanków autobusowych po stronie Lianhuachu Donglu po stronie dworca zachodniego w Pekinie.
* {{Znacznik|Dworzec Południowy w Pekinie|39.86342|116.37281|typ=transport}}'''Dworzec Południowy w Pekinie''' (北京南站, Běijīng Nánzhàn). Z tej stacji korzystają tylko pociągi dużych prędkości. Codziennie oferuje 70 szybkich usług do [[Tiencin]], [[Tanggu]], [[Jinan]], [[Qingdao]], [[[Szanghaj]]u, [[Hangzhou]] i [[Fuzhou]]. Istnieje również kilka usług z Pekinu Południowego do północno-wschodnich Chin, a także [[Xiamen]]. Obsługiwane przez linie metra 4 i 14 oraz autobusy publiczne. 
* {{Znacznik|Dworzec Północny w Pekinie|39.94162|116.34766|typ=transport}}'''Dworzec Północny w Pekinie''' (北京北站, Běijīng Běizhan). Stacja została ponownie otwarta pod koniec 2019 roku, po rozpoczęciu eksploatacji kolei dużych prędkości Pekin-[[Zhangjiakou]]. Obsługuje szybkie pociągi międzymiastowe do [[Hohhot]], [[Baotou]], [[Datong]] i różnych stacji w Zhangjiakou. Linia BCR Huaimi zaczyna się stąd. Stacja sąsiaduje ze stacją metra Xizhimen. 
* {{Znacznik|Dworzec Wschodni w Pekinie|39.90143|116.47868|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Pekin Wschodni''' (北京东站, Běijīng Dōngzhan). Jedyne kierunki to [[Chengde]], [[Handan]] i Ji County, [[Tiencin]]. Tuż przy Guomao CBD. Turyści bardzo rzadko korzystają z tej stacji. BCR Sub-Central zapewnia połączenia z Pekinem i dworcem kolejowym w Pekinie Zachodnim, a także z podmiejskimi regionami Tongzhou i Fangshan. 
* {{Znacznik|Stacja kolejowa Qinghe|40.039864|116.309173|typ=transport}}'''Stacja kolejowa Qinghe''' (清河站, Qīnghé Zhàn), Shangdi East Rd. Niektóre szybkie pociągi do [[Chongli]], [[Hohhot]] i [[Datong]] odjeżdżają stąd od 30 grudnia 2019, a BCR Huaimi zatrzymuje się tutaj. Linia 13 metra dodała tutaj stację, a na zachodni plac można również dojechać autobusem linii 521, 623 i 139. 500 metrów na zachód od zachodniego placu znajduje się przystanek autobusowy Shangdi 5th Street (上地五街), który ma więcej tras. 
* {{Znacznik|Stacja kolejowa Pekin Chaoyang|39.942344|116.5019|typ=transport}}'''Stacja kolejowa Pekin Chaoyang''' (北京朝阳站, Běijīng Cháoyáng Zhàn), stacja Chaoyang East Rd. Szybkie pociągi na północny wschód, w tym [[Chengde]], [[Shenyang]], [[Chifeng]], [[Tongliao]] i [[Harbin]]. Metro nie zostanie otwarte przed 2023, a do pobliskich stacji metra można dojechać następującymi liniami autobusowymi: nr 413 do 14 Dongfeng Beiqiao i 10 Liangma Qiao oraz nr 911 do 6 Qingnian Lu. 
* {{Znacznik|Dworzec kolejowy Huangcun|39.71908|116.32466|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Huangcun''' (黄村站). Znajduje się w południowym Pekinie na linii metra Daxing w Pekinie. Jeśli masz problemy z uzyskaniem biletu na główne stacje w Pekinie, spróbuj zamiast tego kupić bilet na tę stację. Jeśli jedziesz nocnym pociągiem, jesteś trochę daleko od centrum, ale metro otwiera się o 05:30. 
* {{Znacznik|Dworzec kolejowy Shunyi|40.12483|116.63933|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Shunyi'''. W odległości krótkiego spaceru od linii metra 15 na stacji Shimen. Ta stacja jest obsługiwana przez regularne połączenia kolejowe, a większość z nich może być raczej powolna. 
* {{Znacznik|Dworzec kolejowy Changping Północ|40.23|116.226944|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Changping Północ''' (昌平北站 Chāngpíngběizhan). Stacja ta została ponownie otwarta, aby pomieścić usługi przesiedlone z Pekinu Północnego. Pociągi kursują tu głównie do [[Mongolia Wewnętrzna|Mongolii Wewnętrznej]], północno-wschodniego [[Liaoning]] lub dalej na północny wschód. Jest daleko od centrum, a najwygodniejszym sposobem, aby się tu dostać, jest autobus nr 345 z Deshengmen West Transit Hub.

=== Autobusem ===
W Pekinie jest kilkanaście dworców autobusowych, każdy z nich obsługuje wybrany rejon kraju. Największe z nich to:
* '''Dongzhimen''' – największy dworzec (położony na północnym wschodzie, niedaleko metra) – obsługuje linie z [[Dongbei]]
* '''Beijiao''' (''Deshengmen'') – północny dworzec, obsługujący linie z [[Chengdu]] i [[Datong]]
* '''Haihutun''' – dworzec południowy, obsługuje autobusy z [[Tiencin]] (Tianjin) i miasta południowej [[Hebei]]

Ponadto można dojechać do Pekinu wieloma prywatnymi busami, które zatrzymują się zazwyczaj w pobliżu któregoś z dworców kolejowych.

== Komunikacja miejska ==
=== Metro ===
Pekińskie metro ma 17 linii, a następne są w budowie. Stacje oznaczone są niebieskimi napisami po chińsku i angielskim napisem ''subway''. To samo dotyczy wszystkich napisów informacyjnych. Informacja jest czytelna i przyjazna. Bilety w formie kart elektronicznych można kupić w kasach i automatach. Cena za bilet wynosi 2 juany{{Stan na|2013|09}}. W godzinach szczytu metro jest bardzo zatłoczone.
[[Plik:Beijing-Subway en.png|thumb|upright=3.2|center|Sieć linii metra w Pekinie]]

=== Taksówki ===
Pekińskie taksówki to zazwyczaj Volkswageny Jetta (starsze) lub Hyundai Elantra (nowsze). Oznaczone są pasem w dolnej części karoserii o kolorze jasnobrązowym. Zaleca się, aby w miarę możliwości, taksówkę zamawiał hotel lub restauracja, co pozwala na uniknięcie „fałszywych taksówek”. Dobrze jest mieć też przygotowany uprzednio, napisany na karteczce, cel podróży. W recepcjach hotelowych spotkać można się już z takimi gotowymi kartkami pozwalającymi wrócić do hotelu.

Zatrzymując taksówkę na ulicy trzeba się upewnić, czy kierowca włączył licznik lub nawet zwrócić mu na to uwagę. W godzinach nocnych (zwłaszcza po zamknięciu metra) niektórzy taksówkarze oferują kursy po mocno zawyżonej cenie – należy wówczas odejść do innej taksówki, której kierowca pojedzie wg wskazań licznika lub mocno negocjować cenę – pierwotna propozycja co najmniej dwukrotnie (często więcej) zawyżona.

=== Rowery ===
Co prawda czasy kiedy w Pekinie był to podstawowy środek lokomocji należą do przeszłości, to jednak nadal duża część mieszkańców korzysta z tego środka lokomocji. Na ulicach, nie tylko w centrum, zlokalizowane są stacje rowerowe, niestety zazwyczaj puste. Natomiast można rower wypożyczyć też w inny sposób. Najlepiej jest poprosić o pomoc recepcję hotelu, w którym mieszkamy. Chętnym na poruszanie się w ten sposób należy jednak zwrócić uwagę na całkowicie odmienną, od spotykanej w Europie, kulturę jazdy, zarówno kierowców, jak i rowerzystów. Nie mniej jednak na ulicach spotyka się turystów zwiedzających miasto na rowerach.

Osobom planującym dłuższy pobyt zarekomendować można kupno używanego roweru. Tu ceny zaczynają się od 200 juanów. Po zakończonym pobycie taki rower można komuś podarować, spróbować odsprzedać lub po prostu zostawić na ulicy.

W każdym przypadku rekomendujemy dobre zabezpieczenie roweru przed kradzieżą, gdyż kradzieże rowerów są dość częste.

=== Samochody osobowe ===
Od czasu Igrzysk Olimpijskich w 2008 roku obcokrajowcy mogą wypożyczać samochody osobowe. Funkcjonuje dobrze nawigacja samochodowa GPS, niestety po chińsku. Jednak ze względu na skomplikowany układ drogowy, bardzo duży ruch samochodów oraz generalne problemy z parkowaniem nie rekomenduje się tego sposobu poruszania się po Pekinie.

Hotele oferują wynajem samochodu wraz z kierowcą, tu ceny zaczynają się od 1000 juanów, w zależności od modelu samochodu.

=== Autobusy miejskie ===
W Pekinie jest ponad 200 linii autobusowych i trolejbusowych. Bilety są bardzo tanie, ale podróżowanie nimi w godzinach szczytu nie należy do komfortowych. Wyjątkiem są linie o numerach 800 – są droższe, ale klimatyzowane i bardziej komfortowe. W autobusach miejskich plagą są kradzieże kieszonkowe, należy o tym bezwzględnie pamiętać.

== Noclegi ==
Miasto ma rozbudowaną sieć hoteli i nie ma większych problemów ze znalezieniem noclegu. Oficjalnie obcokrajowcy mogą zatrzymać się jedynie w zatwierdzonych hotelach. Ich ceny są na poziomie cen hoteli w Warszawie dla podobnej kategorii. Jednak trudno jest znaleźć przyzwoity pokój hotelowy w cenie poniżej 300–500 juanów za dobę.

Osoby znające język chiński (a właściwie dialekt mandaryński) nie będą miały problemu ze znalezieniem noclegu w naprawdę atrakcyjnych cenach, nieprzekraczających 200 juanów za pokój, a nawet za 30 juanów za łóżko. Jednak będą to noclegi w obiektach spoza oficjalnej listy.

W znalezieniu hotelu pomocne są portale internetowe.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Gfp-beijing-view-of-main-hall-at-forbidden-palace.jpg|thumb|Zakazane Miasto]]
[[Plik:Hutong 1 (Snowyowls).jpg|thumb|Hutongi]]
* '''Zakazane Miasto''' – na zwiedzanie należy zarezerwować co najmniej jeden dzień. Przed wejściem można wypożyczyć ''audio-guide'', dostępny również w języku polskim.
* '''Plac Tian’anmen''' – w północnej części jest wejście do Zakazanego Miasta, na zachodniej stronie Wielka Hala Ludowa, po wschodniej muzeum Rewolucji Chińskiej. Na placu znajduje się również mauzoleum, w którym spoczywa Mao Zedong.
* '''Świątynia Niebiańskiego Spokoju'''
* '''Pałac Letni'''
* '''Park Beihai'''
* '''Ogród zoologiczny''' i '''oceanarium''' – główną atrakcją są pandy wielkie, ale należy pamiętać, że w upalne dni zazwyczaj leżą bez ruchu w klatkach lub na niewielkim wybiegu. Jest kilka typów biletów do zoo, w zależności od atrakcji, które chce się w nim zobaczyć. Obsługa w kasach mówi po angielsku. Oceanarium jest nowym obiektem i przez to nietanim (bilet ponad 100 juanów{{Stan na|2011|09}}).
* Obiekty olimpijskie
* '''Hutongi''' – dawne pekińskie parterowe dzielnice mieszkaniowe, likwidowane i zastępowane nowoczesnymi blokami. Pozostawione są na pokaz fragmenty pełniące rolę atrakcji turystycznych, ze sklepami i restauracjami.

== Najbliższe okolice ==
* '''Mur chiński''' – jest jedną z najbardziej niesamowitych budowli na Ziemi i atrakcją, której zwiedzanie jest obowiązkowe. W okolicach Pekinu można zwiedzać kilka jego odcinków:
:* ''Badaling'' – najbardziej popularny, najbardziej zatłoczony, ale i najmniej autentyczny. W pobliżu są też grobowce 13 cesarzy dynastii Ming (Shisan Ling);
:* ''Mutianyu'' – dwukilometrowy odcinek na północny wschód od Pekinu;
:* ''Simatai'' – ok. 100 km od Pekinu, łączy się z fragmentem Jingshanling. Obecnie w remoncie {{Stan na|2011|09}}
:* ''Jingshanling'' – ok. 100 km od Pekinu, łączy się z fragmentem Simatai. Niedawno remontowany co nie pozbawiło go autentyczności. Można wjechać i zjechać kolejką linową, jak również wejść/zejść po dość forsownych schodach (co stanowi pewne wyzwanie, zwłaszcza w upalny dzień);
:* ''Huanghua'' – wschodni fragment muru.

== Gastronomia ==
W ostatnich latach w Pekinie nastąpiła eksplozja ilości większych i mniejszych lokali gastronomicznych. Pekińczycy, którzy jeszcze w latach 70. XX w. witali się słowami: „Czy dziś coś jadłeś?” na nowo odkryli radość z chodzenia do restauracji i odwiedzają je tłumnie. Smak serwowanych potraw jest w zasadzie różny od tego co proponują nam tzw. chińskie restauracje w Polsce.

Problemem może być dla nas porozumienie się z personelem. Znajomość języka angielskiego nie jest powszechna. Menu w wielu restauracjach jest co prawda napisane literami łacińskimi, ale często jest to literowa transkrypcja chińskiej nazwy potrawy. Pomocne tu mogą być często zamieszczane w karcie dań fotografie. Można też zobaczyć, co jedzą inni i wskazać na migi kelnerowi, że chce się to samo. W barach samoobsługowych najpierw płacimy, a potem odbieramy potrawę.
Potrawy je się pałeczkami, ale w większych restauracjach dostępne są sztućce. Jeżeli ktoś nie opanował sztuki posługiwania się pałeczkami, co nie jest aż takie trudne, dobrze jest, aby miał przy sobie, na wszelki wypadek, jednorazowe sztućce.

=== Co zjeść? ===
* Kaczka po pekińsku – sztandarowe danie kuchni pekińskiej. Kaczki są pieczone w specjalnych piecach na złoty brąz, dowożone do stolika i przy gościach krojone   ze skórką, nożem trzymanym pod odpowiednim kątem. Podaje się do nich bardzo cienkie placuszki pszenne, pokrojony por i specjalny sos. Kaczkę nakłada się na placek, dodaje pokrojony por i macza w sosie. Całość zawija się i konsumuje. Czynności te przeprowadza się przy pomocy pałeczek, co jest nie lada wyzwaniem. W przypadku trudności, można poprosić o zachodnie sztućce.
* Pierogi – kuchnia chińska oferuje pierożki i pierogi o różnej wielkości, smaku, nadzieniu i sposobie przyrządzania. Nadzienie może być warzywne (często jest to kapusta), mieszane lub mięsne. Mogą być przyrządzane na parze, gotowane, gotowane i następnie przysmażane oraz smażone na głębokim tłuszczu. Podaje się je na różne sposoby.
* Ryba na parze – ugotowana w całości ryba, którą „rozbieramy” pałeczkami i jemy maczając w sosie.
* Makarony – najlepiej wybierać te przysmażane z dodatkiem sosu, warzyw lub mięsa. 
* Ryż – może być podawany bez dodatków, z jarzynami, czy owocami morza, gotowany lub dodatkowo przysmażony.

Chińczycy celebrują jedzenie. Wspólne posiłki składają się z różnych potraw podawanych w kolejności zapewniającej zachowanie równowagi &quot;ciepła&quot; i &quot;zimna&quot; organizmu.

Restauracje i bary wszelkiego rodzaju serwują setki potraw w różnych cenach, zarówno pochodzące z regionów Chin, jak i z całego świata. Są też fast-foody głównych sieci międzynarodowych, jak: McDonald, Subway, KFC.

== Zakupy ==
Największymi dzielnicami handlowymi są '''Wangfujing''' (znajduje się tam popularny dom towarowy Pekin) i '''Xidan''', za najbardziej luksusowy uważany jest budynek Parksona (na wschód od Xidan). Popularnymi towarami są antyki, odzież po atrakcyjnych cenach (regularnie wykupywana przez Rosjan) oraz książki i materiały do nauki chińskiego (w dużych księgarniach można kupić świetny kurs multimedialny).

== Imprezy ==
W 2008 Pekin był gospodarzem XXIX Letnich Igrzysk Olimpijskich, a w 2022 roku gospodarzem XXIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich.

== Nauka ==
W Pekinie, jak przystało na stolicę, znajduje się kilkanaście uczelni, z najstarszym i najbardziej prestiżowym w mieście Uniwersytetem Pekińskim na czele.
&lt;!-- 
== Praca ==
 --&gt;
== Kontakt ==
=== Telefonia komórkowa ===
Polskie telefony komórkowe działają, pod warunkiem, że ma się uruchomioną usługę roamingu. Ceny są zaporowe – ok. 10 PLN za rozmowę do Polski i ok. 5 PLN za rozmowy przychodzące oraz 1,5 PLN za SMS wychodzącego{{Stan na|2013|09}}. Przy rozmowach lokalnych operator może nadać nam „chiński” numer telefonu. Przy dłuższym pobycie warto rozważyć zakup chińskiej karty SIM w modelu pre-paid, bez problemu do nabycia u lokalnych operatorów.

=== Internet ===
Specyfiką chińskiego internetu jest jego cenzurowanie. Nie ma w tym większej logiki, bo na przykład raz strony polskojęzycznej Wikipedii działają, a raz nie. W Chinach, poza nielicznymi wyjątkami, blokowany jest m.in. Facebook, Twitter oraz YouTube. Mogą też wystąpić problemy ze ściągnięciem poczty za pośrednictwem przeglądarki internetowej.

W pokojach hotelowych zazwyczaj jest gniazdko internetu przewodowego, a w hotelowych lobby spotkać można WiFi. WiFi spotkać można też w lokalach, czasem trzeba pobrać login. Często ograniczony jest czas korzystania z sieci (McDonalds – 30 minut).

== Bezpieczeństwo ==
Pekin uważany jest za bezpieczne miasto. Jednak tak duże skupisko ludzi rodzi typowe dla turystów zagrożenia. Są to przede wszystkim kradzieże dokonywane przez kieszonkowców oraz wyłudzenia przy dokonywaniu wymiany pieniędzy u ulicznych handlarzy. Sugeruje się też unikanie płatności kartami płatniczymi. Dokumenty i zapas gotówki najlepiej jest zostawić w hotelowym sejfie.

Ponadto należy uważać na dokonywane zakupy, gdyż nawet te nie dokonane po atrakcyjne niskich cenach, okazać się mogą podróbkami, czyli jak mówią pekińczycy kopiami.

Możemy się spotkać z ofertą zakupu „kopii” produktów znanych marek. Należy jednak pamiętać, że ich przywóz na teren Unii Europejskiej jest nielegalny.

Prostytucja jest nielegalna i jest oficjalnie zwalczana. Niemniej jednak jest to obecnie zjawisko powszechne. Kontakty obcokrajowców z prostytutkami mogą wiązać się z poważnymi konsekwencjami, poczynając od szantażu, a na postępowaniu sądowym kończąc.

W Pekinie (jak i innych miastach Chin) należy wystrzegać się oszustów, którzy pod pozorem chęci konwersacji po angielsku lub darmowego oprowadzania po mieście usilnie starają zaciągnąć turystę na kawę, herbatę (lub ceremonię jej parzenia), piwo czy też posiłek. Jest to popularna forma oszustwa, polegająca na tym, że podczas posiłku nasz rozmówca ulatnia się (twierdząc, że musi wyjść, np. do toalety lub zadzwonić), a zamiast niego pojawia się dwóch barczystych panów z rachunkiem, na którym herbata może opiewać na równowartość 100 EUR. Oszuści często dobrze mówią po angielsku i zachowują się bardzo przyjaźnie – należy stanowczo odmówić chęci wspólnego spędzania czasu. Pojawiają się także na placu Tian’anmen, zaczepiając turystów, można ich spotkać w dzielnicach handlowych.

== Niepełnosprawni ==
Miasto nie jest przyjazne dla osób niepełnosprawnych. Co prawda na chodnikach wyłożone są pasy z odmienną fakturą przeznaczone dla osób niewidomych, ale bardzo często są one zastawione parkującymi motorynkami, samochodami, czy też straganami. W centrum spotyka się obniżenie krawężników dla osób poruszających się na wózkach. Nowsze stacje metra dostosowane są też dla osób niepełnosprawnych ruchowo. W obiektach zabytkowych z reguły nie ma udogodnień dla osób niepełnosprawnych. Należy też pamiętać o chińskiej tradycji wysokich progów w prywatnych domach. Czasami spotyka się informacje alfabetem Braille’a, niestety nie wiemy w jakim języku.

== Zdrowie ==
Od turystów nie są wymagane żadne szczególne szczepienia. Ze względu na zanieczyszczenie powietrza u alergików mogą wystąpić wzmożone objawy ich dolegliwości. Przyjezdni ostrzegani są przed piciem wody z kranu bez przegotowania. Służba zdrowia, zarówna prywatna, jak i państwowa jest odpłatna. Szpitale państwowe mają w angielskiej nazwie (jeżeli jest) '''hospital''', a prywatne '''clinic'''. Dla turystów z Polski wszelkie świadczenia zdrowotne są płatne. Dlatego rekomenduje się posiadanie ubezpieczenia w tym zakresie, nie tylko pozwalającego na udzielenie pierwszej pomocy, ale i też na pokrycie kosztów leczenia. Osoby zażywające stale, przepisane przez lekarza, środki, powinny się w nie zaopatrzyć w wystarczającej ilości na czas pobytu, gdyż mogą mieć kłopoty z ich nabyciem na miejscu.

== Polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne ==
 '''Wydział Konsularny Ambasady Polski w Pekinie'''
 1, Ritan Lu, Jianguomenwai
 100600 Beijing, People's Republic of China
 tel: (+86 10) 6532-12-35 wew. 101, 102, 103, 104, 108
 fax: (+86 10) 6532-35-67
 e-mail: pekin.amb.wk@msz.gov.pl

{{przewodnik}}
{{Jest w|Chiny}}
{{geo|39.913889|116.391667}}

[[Kategoria:Chiny]]</text>
      <sha1>15jeiy0xsifid4opx3acchhf6qkgzvo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>120225</id>
      <parentid>120224</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:21:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pociągiem */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42387" xml:space="preserve">{{Top-banner|przewodnik=tak}}
{{Miejscowość infobox
 |nazwa = Pekin
 |widok = Beijing montage 2019.png
 |opis = 
 |herb =
 |mapa = China Beijing.svg
 |państwo = [[Chiny]]
 |region =
 |powierzchnia =
 |prefiks = 010
 |www = www.beijing.gov.cn
}}
'''Pekin''' (chiń. 北京, pinyin: ''Běijīng'') jest stolicą [[Chiny|Chin]] i drugim co do wielkości miastem po [[Szanghaj]]u, liczącym ponad 20 milionów mieszkańców. Przez większość swojej historii była stolicą cesarskich Chin, a po chińskich rewolucjach stała się siedzibą Chińskiej Republiki Ludowej, a także centrum edukacyjnym i kulturalnym kraju.

Miasto słynie z płaskości i regularnej zabudowy. W granicach miasta znajdują się tylko trzy wzgórza (w parku Jingshan na północ od słynnego Zakazanego Miasta). Podobnie jak konfiguracja Zakazanego Miasta, Pekin otoczony jest koncentrycznymi tak zwanymi „obwodnicami”, które w rzeczywistości są prostokątne.

Pekin to dynamiczne, zmieniające się miasto. Wszędzie jest mieszanka starych i nowych (zwłaszcza na 3. i 2. obwodnicy). Tutaj możesz zobaczyć najnowocześniejsze, przesuwające koperty technologie i innowacje społeczne, które ścierają się z najstarszymi normami kulturowymi i ustawieniami społecznymi. Ludzie tutaj mogą wydawać się nieco chłodni, ale gdy przełamiesz lody, przekonasz się, że są bardzo przyjaźni i zaangażowani, a mówienie po mandaryńsku jest zdecydowanie pomocne.

Bądź przygotowany na zwyczaje i normy społeczne, które różnią się od twoich; zobacz artykuł o [[Chiny|Chinach]] do dyskusji. Jednak większość mieszkańców Pekinu to wyrafinowani mieszkańcy miast, więc sprawy mogą wydawać się tu mniej dziwne niż na obszarach wiejskich lub w miastach w głębi Chin.

Miasto było gospodarzem Letnich Igrzysk Olimpijskich 2008 i Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022.

== Dzielnice ==
Pekin ma łącznie 16 dzielnic.

=== Dzielnice centralne i wewnętrzne przedmieścia ===
[[Plik:BeijingInnerDistricts.png|thumb|500px]]
{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = [[Pekin/Dongcheng|Dongcheng]]
| kolor regionu 1 = #4ed084
| opis regionu 1 = obejmujące wschodnią część obszaru centralnego miasta. To najważniejsza dzielnica turystyczna Pekinu. Włącznie z: '''Zakazanym Miastem''', '''Centralny Dongcheng''', w tym Wangfujing (ulica spacerowa) i plac Tian'anmen. '''Chongwen''', południowa trzecia część Dongcheng, w tym Świątynia Nieba. '''Gulou''', w północnym centrum Dongcheng, z Wieżą Bębnów i Nanlougouxiang, '''Dongzhimen i Ditan''', północno-wschodnie części Dongcheng, w tym Yonghegong (świątynia Yonghe Lama)

| nazwa regionu 2 = [[Pekin/Xicheng|Xicheng]]
| kolor regionu 2 = #6973cb
| opis regionu 2 = obejmujących zachodnią połowę centralnego obszaru miasta. Obejmuje park Beihai, obszar Houhai, pekińskie zoo i Narodową Salę Koncertową. Dawna dzielnica Xuanwu stanowi obecnie południową część Xicheng.
}}
Kolejne cztery dzielnice są również dość blisko centrum i silnie zurbanizowane. Często określa się je mianem wewnętrznych przedmieść. Tutaj znajdziesz uniwersytety, obiekty olimpijskie, obszary biznesowe i ambasady, rozrywkę i bary, dzielnice sztuki i części Wzgórz Zachodnich. Okręgi to:

{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = [[Pekin/Chaoyang|Chaoyang]]
| kolor regionu 1 = #f6be7e
| opis regionu 1 = obejmuje duży obszar na wschód od centralnego obszaru miasta. Obejmuje CBD, Olympic Green (Ptasie Gniazdo, Water Cube i inne obiekty olimpijskie 2008), Sanlitun (Wioska i Stadion Robotniczy), 798 Art Zone, Chaoyang Park, Ritan Park i różne obszary ambasad

| nazwa regionu 2 = [[Pekin/Haidian|Haidian]]
| kolor regionu 2 = #f6b00d
| opis regionu 2 = obejmuje północno-zachodnią część głównego obszaru miejskiego. Około połowa dzielnicy Haidian składa się z przemysłu zaawansowanych technologii i klastra biznesowego Zhongguancun oraz głównej koncentracji uniwersytetów w Pekinie. Obejmuje Pałac Letni.

| nazwa regionu 3 = [[Pekin/Shijingshan|Shijingshan]]
| kolor regionu 3 = #c1e25c
| opis regionu 3 = obejmuje niektóre zachodnie przedmieścia i część Wzgórz Zachodnich

| nazwa regionu 4 = [[Pekin/Fengtai|Fengtai]]
| kolor regionu 4 = #c9bd79
| opis regionu 4 = obejmuje południowo-zachodni Pekin. Obejmuje dworzec kolejowy Pekin Zachodni
}}

=== Wiejski Pekin i zewnętrzne przedmieścia ===
[[Plik:BeijingOuterDistricts.png|thumb|500px]]
Pozostałe dziesięć dzielnic jest daleko od centrum.

{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = Północne przedmieścia zewnętrzne
| kolor regionu 1 = #c8aa92
| opis regionu 1 = Obie dzielnice znajdują się na zewnętrznym pierścieniu przedmieść, ale Shunyi jest dobrze zintegrowanym przedmieściem podmiejskim, podczas gdy Changping jest lokalizacją satelitarną do centrum.
:*'''[[Pekin/Changping|Changping]]''', w której znajduje się Juyongguan, jedna z najpopularniejszych turystycznych części Wielkiego Muru, oraz '''Trzynaście Grobowców Ming''' (明十三陵 Míng Shísān Líng), miejsce pochówku 13 cesarzy z 16 dynastii Ming
:*'''[[Pekin/Shunyi|Shunyi]]''', zamożne przedmieście i doskonałe miejsce do obserwacji ptaków

| nazwa regionu 2 = Zachodnie i południowe przedmieścia zewnętrzne
| kolor regionu 2 = #cfcf94
| opis regionu 2 = Duże dzielnice, obejmujące zarówno przedłużenia centrum miejskiego, jak i górskie obszary wiejskie.
:*'''[[Pekin/Mentougou|Mentougou]]''', górzysta zachodnia dzielnica z wieloma dobrze zachowanymi tradycyjnymi wioskami, w tym Cuandixia
:*'''[[Pekin/Fangshan|Fangshan]]''', jaskinie, góry i sporty wodne
:*'''[[Pekin/Daxing|Daxing]]''', nowe centrum biznesowe i drugie duże lotnisko w mieście

| nazwa regionu 3 = [[Pekin/Tongzhou|Tongzhou]]
| kolor regionu 3 = #acc2a6
| opis regionu 3 = Wschodnie przedmieście, przeniesiona siedziba władz miejskich Pekinu i siedziba gmin artystycznych.

| nazwa regionu 4 = Wiejski Pekin
| kolor regionu 4 = #b69eb3
| opis regionu 4 = Odległe dzielnice na północ od Pekinu. Obszary te są mieszanką miast satelickich i wsi, położonych do ponad 100 kilometrów poza wejściem do Pekinu.
:*'''[[Wielki Mur Chiński]]''' główna linia Wielkiego Muru Dynastii Ming przechodzi przez ten północny górzysty obszar
:*'''[[Pekin/Yangqing|Yangqing]]''', malownicze kaniony i tajemnicze jaskinie Guyaju; jedna z lokalizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022
:*'''[[Pekin/Huairou|Huairou]]''' odcinek Mutianyu Wielkiego Muru i rekolekcje nad jeziorem Yanqi na konferencje międzynarodowe
:*'''[[Pekin/Miyun|Miyun]]''', Wielki Mur w nocy na odcinku Simaitai i przyległym Gubei Watertown
:*'''[[Pekin/Pinggu|Pinggu]]''', wieża UFO i długi szklany most nad górską scenerią
}}

== Charakterystyka ==
=== Historia ===
Pekin (wcześniej transliterowany jako „Peking”) dosłownie oznacza ''Północną Stolicę'', rolę, jaką odgrywał wiele razy w długiej historii Chin. Historia Pekinu sięga kilku tysięcy lat, ale po raz pierwszy stał się zauważalny w historii Chin po tym, jak został stolicą stanu Yan pod nazwą ''Yanjing''. Yan było jednym z głównych królestw Okresu Walczących Królestw, jakieś 2000 lat temu. Po upadku Yan, podczas późniejszych dynastii Han i Tang, obszar Pekinu był główną prefekturą północnych Chin.

W 938 Pekin został podbity przez Kitańczyków i ogłoszony stolicą dynastii Liao. Mongołowie zajęli miasto w 1215 roku. Od 1264 Pekin był stolicą zjednoczonych Chin pod rządami Kubilaj-chana. Jego zwycięskie siły mongolskie przemianowały miasto na ''Wielką Stolicę'' (大都). Stamtąd Kubilaj i jego potomkowie rządzili swoim imperium z północnego miejsca, bliżej ojczyzny Mongołów. W tym okresie miasto otoczone murami zostało powiększone i zbudowano wiele pałaców i świątyń.

Po upadku założonej przez Mongołów dynastii Yuan w 1368 stolica została początkowo przeniesiona do [[Nankin]]. Jednak w 1403 cesarz III Ming, Zhu Di, znany również jako cesarz Yongle, przeniósł go z powrotem do Pekinu i nadał miastu obecną nazwę. Okres Ming był ''złotą erą'' Pekinu. W tym okresie zbudowano Zakazane Miasto, Świątynię Nieba i wiele innych zabytków Pekinu. Stolica rozwinęła się w ogromne miasto, stając się religijnym i kulturalnym centrum Azji.

W 1644 dynastia Ming została obalona przez przywódcę rebeliantów Li Zichenga, choć jego rządy były krótkotrwałe, ponieważ został szybko obalony przez Mandżurów, którzy ustanowili ostatnią linię cesarską Chin - Qing. Mimo zmieniającego się klimatu politycznego Pekin pozostał stolicą. Rodzina cesarska Manchu przeprowadziła się do Zakazanego Miasta i pozostała tam do 1911 roku. Qing zbudowała zarówno Pałac Letni, jak i Stary Pałac Letni. Służyły one jako letnie rekolekcje dla cesarzy i ich świty. W XIX wieku kraje zachodnie utworzyły zagraniczne poselstwa w obszarze Qianmen na południe od Zakazanego Miasta. Zostały one oblężone podczas Rebelii Bokserów w 1900 roku.

Dynastia Qing upadła w 1911 roku i została zastąpiona przez Republikę Chińską, której pierwszym prezydentem został Sun Yat-sen. W pierwszych chaotycznych latach republikańskich Chin Pekin był nękany przez walczących watażków. Po wyprawie północnej Kuomintang przeniósł stolicę do Nankin w 1928 roku i przemianował Pekin na ''Beiping'' (北平, dosłownie „Pokój Północny”), aby podkreślić, że nie jest już stolicą. Pekin pozostał centrum edukacji i kultury przez całą epokę republikańską. Kiedy Kuomintang został pokonany przez komunistów w 1949 roku, nowy rząd proklamował Republikę Ludową ze stolicą w Pekinie.

Zalecana literatura obejmuje Pekin – historyczny i intymny opis głównych miejsc zainteresowania autorstwa Juliet Bredon (napisany w latach 30. XX wieku) oraz Zmierzch w Zakazanym Mieście Reginalda Fleminga Johnstona.

=== Orientacja ===
Pekin charakteryzuje się ogromem i dużymi odległościami między lokalizacjami. Niegdyś miasto składało się prawie w całości z hutongów z wąskimi uliczkami i parterowymi budynkami. Teraz wiele hutongów ustąpiło miejsca szerokim bulwarom i nowoczesnym budynkom, co przyczynia się do przestronności i rozciągnięcia, w ostrym kontraście z miastami takimi jak [[Hongkong]] i [[Szanghaj]].

Pekin jest politycznym centrum kraju, z oficjalnymi budynkami i obszarami ambasad dominującymi w mieście. Pekin jest także historycznym i kulturalnym centrum Chin z wieloma zabytkowymi budynkami i miejscami - zwłaszcza w obrębie Drugiej Obwodnicy. Miasto przeszło szybką modernizację, poprawiając instytucje, otoczenie biznesu i warunki pracy.

=== Ludzie ===
Biorąc pod uwagę historyczną, kulturową i polityczną wagę ich miasta, mieszkańcy Pekinu są słusznie dumni z bycia obywatelami stolicy. Postawa znana jako 大北京主义 lub „Wielki Pekin-izm” jest często używana do opisania ich stosunku do ludzi z innych regionów Chin. Często bardziej interesują się polityką i chętnie rozmawiają o bieżących wydarzeniach niż ludzie w innych częściach Chin. Pekińczycy również zdają się skupiać na tym, aby nie tracić twarzy i często używają w tym celu humoru. Jednak wielu Chińczyków z innych prowincji uważa, że Pekin jest bardzo przyjazny i bezpośredni w porównaniu z mieszkańcami [[Szanghaj]]u.

=== Klimat ===
Pekin ma kontynentalny klimat monsunowy z gorącymi, wilgotnymi latami i mroźnymi, suchymi zimami. Najlepszy czas na wizytę to wrzesień i październik, podczas „Złotej Jesieni” (金秋). Wiosna to pora burz piaskowych, poza tym jest ciepła i sucha. Lato bywa upalne, a tłumy turystów bywają też największe. Zima jest zimna i sucha, z rzadkim, ale pięknym śniegiem. Temperatury mogą łatwo spaść poniżej -10 °C zimą i równie łatwo wzrosnąć powyżej 35 °C latem.

=== Demografia i geografia ===
Pekin zamieszkuje około 20 milionów ludzi, żyjących na 16 800 km2 rozmieszczonych w 16 dzielnicach. Miasto graniczy z prowincją [[Hebei]] na północy, zachodzie i południu oraz gminą [[Tiencin]] na wschodzie.

=== Czytaj ===
* ''Ostatnie dni starego Pekinu: życie w zanikających zaułkach przekształconego miasta'' (Michael Meyer, 2008). Relacja z życia w jednej z pozostałych w mieście dzielnic hutongów autorstwa Amerykanina, który jako wolontariusz uczył angielskiego w lokalnej szkole podczas przygotowań do igrzysk olimpijskich, gdy miasto i jego mieszkańcy starli się o tempo i społeczne koszty przebudowy. Meyer umieszcza swoją historię w kontekście współczesnej historii architektury Pekinu, co stanowi dodatkowy bonus dla czytelników. Nieopublikowany w Chinach przez pięć lat, dopóki rząd nie zadecyduje, które fragmenty akcyzować.

== Język ==
Językiem Pekinu jest chiński mandaryński. Sam standardowy mandaryński był językiem administracyjnym dynastii Ming i Qing i opierał się głównie na dialekcie pekińskim. Dla studentów języków sprawia to, że studia w Pekinie są doskonałą okazją do nauki języka w formie stosunkowo zbliżonej do standardu. Biorąc to pod uwagę, dialekt pekiński ma dźwięk „er” na końcu wielu słów. Stąd wszechobecne szaszłyki jagnięce (羊肉串 yáng ròu chuàn) stają się „yáng ròu chuànr”. Ponadto dialekt pekiński składa się z wielu lokalnych slangowych słów i wyrażeń, które nie zostały włączone do standardowego mandaryńskiego. Pekińscy taksówkarze są znani z gadatliwości i chętnie zaangażują studentów języka, oferując doskonałe szanse na ćwiczenie języka i poznanie zmian w mieście i kraju od „starego pekińczyka”.

Angielski jest używany przez personel w głównych atrakcjach turystycznych, a także w głównych hotelach. W przeciwnym razie osoby mówiące po angielsku nie są powszechne, więc zawsze zabieraj wizytówkę hotelu, aby pokazać taksówkarzowi, jeśli się zgubisz. Podobnie, poproś personel hotelu o zapisanie po chińsku nazwy każdej atrakcji turystycznej, którą planujesz odwiedzić, aby miejscowi mogli wskazać ci właściwy kierunek.

== Przed wyjazdem ==
=== Formalności ===
Obywatele Polski przy przekraczaniu granicy z Chińską Republiką Ludową muszą posiadać wizę. Wizę uzyskuje się po złożeniu wypełnionego kwestionariusza wizowego w Wydziale Konsularnym Ambasady ChRL w Warszawie lub w Konsulacie Generalnym w Gdańsku. Instrukcje o sposobie wypełnienia dostępne są na stronie internetowej konsulatu.
W przypadku wyjazdu z ChRL do Hongkongu lub Makau i powrotu konieczne jest posiadanie wizy dwu- lub wielokrotnej.

=== Termin ===
Lato w Pekinie jest gorące, wilgotne, z licznymi opadami (głównie w sierpniu). W styczniu i lutym temperatura spada poniżej zera, często występują silne mrozy. Należy liczyć się z możliwością burz piaskowych znad pustyni Gobi. Poważnym problemem jest pojawiające się co pewien czas zanieczyszczenie powietrza (smog), które ogranicza widoczność do kilkuset metrów i może trwać kilka dni. Jest to poważny problem dla osób z problemami dróg oddechowych. Może powodować podrażnienie oczu. Obecnie można zainstalować odpowiednią aplikację w telefonie, która informuje o stopniu zanieczyszczenia powietrza. Najdogodniejszymi terminami dla turysty są wiosna i jesień.

=== Ubranie ===
Późną wiosną, latem i na początku jesieni preferowane jest luźne ubranie z naturalnych surowców. Nie ma ograniczeń kulturowych czy religijnych co do formy ubioru.

== Transport ==
=== Samolotem ===
Pekin ({{IATA|BJS}} dla wszystkich lotnisk) jest obsługiwany przez dwa lotniska; Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie jest głównym lotniskiem i najbardziej ruchliwym lotniskiem w Azji, natomiast międzynarodowe lotnisko w Pekinie Daxing to nowsze lotnisko otwarte we wrześniu 2019 r. Docelowo planuje się, aby przewoźnicy Star Alliance obsługiwali Capital, a przewoźnicy Skyteam i OneWorld służyć Daxing. Lotnisko Nanyuan, które kiedyś obsługiwało China United Airlines, zostało zamknięte dla cywilnego ruchu lotniczego, a wszystkie jego loty cywilne zostały przejęte przez Daxing.

* {{Znacznik|Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie|40.08|116.584444|typ=transport}}'''Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie''' (北京首都国际机场 ''Běijīng Shǒudū Guójì Jīchǎng'' {{IATA|PEK}}). Główne lotnisko w Pekinie znajduje się 26 km na północny wschód od centrum. Obsługuje wiele krajowych i międzynarodowych destynacji i jest głównym węzłem przewoźnika flagowego '''[http://www.airchina.com/index.shtml Air China]'''. Jest dobrze oznakowany w języku angielskim i łatwo się po nim poruszać, ze wszystkimi standardowymi udogodnieniami na lotnisku. Najłatwiej dostać się do centrum ''Capital Airport Express'', opłata 25 ¥. Pociągi te kursują do miasta w godzinach 06:30-23:00 co 10-15 minut z T2 przez Sanyuanqiao na linii metra 10 i Dongzhimen na linii 2 do Beixinqiao na linii 5 - ostatni odcinek otwarty 31 grudnia 2021 i wiele map jeszcze tego nie pokazuje. Przejazd trwa 25 minut, następnie trzeba kupić kolejny bilet na przejazd metrem. Pociąg wychodzący jedzie do T3 w 25 minut, a następnie dociera do T2 dziesięć minut później. Z T1 pieszo do T2, 8 min. 

[[Plik:Beijing Daxing International Airport 18.jpg|thumb|Wnętrze międzynarodowego lotniska Daxing w Pekinie]]
* {{Znacznik|Międzynarodowy port lotniczy Pekin Daxing|39.509167|116.410556|typ=transport}}'''Międzynarodowy port lotniczy Pekin Daxing''' (北京大兴国际机场 ''Běijīng Dàxīng Guójì Jīchǎng'', {{IATA|PKX}}), ☏ +86-010-96158. Drugie międzynarodowe lotnisko w Pekinie, w kształcie feniksa (a może rozgwiazdy), wciąż się rozpoczyna (otwarte w 2019), ale ma duże ambicje, z długoterminowym celem, aby przewozić 100 milionów pasażerów rocznie jako międzynarodowy węzeł komunikacyjny. Lotnisko zostało zaprojektowane z myślą o wydajności: automatyczne punkty odprawy za pomocą rozpoznawania twarzy i przejście od ochrony do najbardziej odległych bramek w ciągu ośmiu minut. Lotnisko jest połączone z resztą metra w Pekinie przez ''Daxing Airport Express'', z połączeniem z zewnętrzną pętlą linii 10 w Caoqiao. Ponadto szybka kolej międzymiastowa Pekin–Xiong'an kursuje do dworca Pekin Zachodni, z połączeniami z metrem, a także z siecią kolei dalekobieżnych. W budowie są dodatkowe połączenia kolei dużych prędkości.\

==== Bezwizowy tranzyt ====
Odwiedzający z 53 krajów mogą uzyskać wizę tranzytową na 144 godziny, aby zobaczyć miasto Pekin i sąsiednie prowincje [[Tiencin]] i [[Hebei]]. Program tranzytowy obejmuje następujące kraje:

* 24 Kraje Układu z Schengen: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Niderlandy, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria
* 15 Inne kraje europejskie: Rosja, Wielka Brytania, Irlandia, Cypr, Bułgaria, Rumunia, Ukraina, Serbia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna, Albania, Białoruś, Monako
* 6 krajów amerykańskich: Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Meksyk, Argentyna, Chile
* 2 kraje Oceanii: Australia, Nowa Zelandia
* 6 krajów azjatyckich: Korea, Japonia, Singapur, Brunei, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar
Musisz złożyć wniosek przy kasie, która znajduje się zaraz po wyjściu z samolotu i przejściu korytarzem. Zdobycie go zajmuje około 45 minut. Następnie udaj się bezpośrednio do licznika imigracyjnego, którego wyczyszczenie może potrwać do 45 minut. ('''Nie idź''' do Transferu Międzynarodowego, który znajduje się obok Imigracji.)

=== Pociągiem ===
[[Plik:Beijingwestint.jpg|300px|thumb|Dworzec Zachodni w Pekinie]]
[[Plik:G27 ready to board@BJN (20150807090052).JPG|thumb|300px|Wejście na pokład na dworcu kolejowym w Pekinie]]
Pekin ma wiele stacji kolejowych, ale główne stacje to centralna, zachodnia i południowa.

* {{Znacznik|Dworzec kolejowy w Pekinie|39.902222|116.421111|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy w Pekinie''' (北京站, Běijīng Zhàn). W samym sercu miasta, obsługiwanym przez linię metra 2. Miejsca docelowe to [[Changchun]], [[Chengde]], [[Dalian]], [[Fuzhou]], [[Kanton]], [[Hangzhou]], [[Harbin]], [[Hefei]], [[Jilin]], [[Nankin]], [[Qiqihar]], [[Szanghaj]], [[Shenyang]], [[Suzhou]], [[Tiencin]] i [[Yangzhou]]. Z tej stacji odjeżdżają szybkie pociągi na północny wschód, a także pociągi konwencjonalne do [[Ułan Bator]] w [[Mongolia|Mongolii]], do [[Rosja|Rosji]] i [[Korea Północna|Korei Północnej]]. 
:Transport publiczny na tej stacji:
* Linia ''metra'' 2. Wejście do metra widać zaraz po wyjściu z głównej stacji.
* ''Taksówki'' mogą być drogie i powolne.
* ''Autobusy'': wiele jeździ do stacji lub obok niej. Przystanki autobusowe to Dworzec Wschodni w Pekinie (北京站东 Beijingzhandong) i Dworzec kolejowy w Pekinie (北京站 Beijingzhan). Nie wysiadaj na dworcu kolejowym w Pekinie Crossing West lub East (北京站口东/西), które znajdują się w pewnej odległości od stacji.
* {{Znacznik|Dworzec Zachodni w Pekinie|39.89347|116.31525|typ=transport}}'''Dworzec Zachodni w Pekinie''' (北京西站, Běijīng Xīzhan). Jest to obecnie główna stacja pociągów dużych prędkości w Chinach, a także pociągi konwencjonalne. Miejsca docelowe to [[Changsha]], [[Chengdu]], [[Chongqing]], [[Datong]], [[Fuzhou]], [[Kanton]], [[Guilin]], [[Guiyang]], [[Hefei]], [[Hohhot]], Kowloon w [[Hongkong]]u, [[Kunming]], [[Lanzhou]], [[Lhasa]], [[Nanning]], [[Ningbo]], [[Qinhuangdao]], [[Sanya]], [[Shenzhen]], [[Taiyuan]], Urum, [[Xi,'an]] i [[Xiamen]]. Przyjeżdża tu dwa razy w tygodniu powóz z [[Hanoi]] w [[Wietnam]]ie, choć szybciej jest się przesiąść w Nanning; pociągi dużych prędkości nie przekraczają jeszcze żadnych granic międzynarodowych. 
:Transport publiczny na dworcu Zachodnim:
* Linie ''metra'' 7 i 9.
* ''Taksówki'': jest podziemny postój taksówek, do którego zwykle jest co najmniej dziesięciominutowa kolejka. Taksówki mogą być drogie, zwłaszcza jeśli masz wokół siebie ten turystyczny smród. Nieuchronnie naganiacz zaproponuje, że wyprowadzi Cię z kolejki za ustaloną cenę, ale spowoduje to znacznie wyższą opłatę.
* ''Autobusy'': istnieje ogromna liczba zatłoczonych autobusów publicznych, które docierają do większości miejsc w centrum Pekinu - jednak nawigacja może być trudna. Odjeżdżają one z kilku miejsc, w tym bezpośrednio przed dworcem kolejowym, na wschód od dworca kolejowego (tutaj znajduje się duży dworzec autobusowy) i po przeciwnej stronie Lianhuachi Donglu. Jeśli jesteś zdesperowany, aby wsiąść do autobusu publicznego, znajduje się duży znak wskazujący trasy w pobliżu przystanków autobusowych po stronie Lianhuachu Donglu po stronie dworca zachodniego w Pekinie.
* {{Znacznik|Dworzec Południowy w Pekinie|39.86342|116.37281|typ=transport}}'''Dworzec Południowy w Pekinie''' (北京南站, Běijīng Nánzhàn). Z tej stacji korzystają tylko pociągi dużych prędkości. Codziennie oferuje 70 szybkich usług do [[Tiencin]], [[Tanggu]], [[Jinan]], [[Qingdao]], [[Szanghaj]]u, [[Hangzhou]] i [[Fuzhou]]. Istnieje również kilka usług z Pekinu Południowego do północno-wschodnich Chin, a także [[Xiamen]]. Obsługiwane przez linie metra 4 i 14 oraz autobusy publiczne. 
* {{Znacznik|Dworzec Północny w Pekinie|39.94162|116.34766|typ=transport}}'''Dworzec Północny w Pekinie''' (北京北站, Běijīng Běizhan). Stacja została ponownie otwarta pod koniec 2019 roku, po rozpoczęciu eksploatacji kolei dużych prędkości Pekin-[[Zhangjiakou]]. Obsługuje szybkie pociągi międzymiastowe do [[Hohhot]], [[Baotou]], [[Datong]] i różnych stacji w Zhangjiakou. Linia BCR Huaimi zaczyna się stąd. Stacja sąsiaduje ze stacją metra Xizhimen. 
* {{Znacznik|Dworzec Wschodni w Pekinie|39.90143|116.47868|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Pekin Wschodni''' (北京东站, Běijīng Dōngzhan). Jedyne kierunki to [[Chengde]], [[Handan]] i Ji County, [[Tiencin]]. Tuż przy Guomao CBD. Turyści bardzo rzadko korzystają z tej stacji. BCR Sub-Central zapewnia połączenia z Pekinem i dworcem kolejowym w Pekinie Zachodnim, a także z podmiejskimi regionami Tongzhou i Fangshan. 
* {{Znacznik|Stacja kolejowa Qinghe|40.039864|116.309173|typ=transport}}'''Stacja kolejowa Qinghe''' (清河站, Qīnghé Zhàn), Shangdi East Rd. Niektóre szybkie pociągi do [[Chongli]], [[Hohhot]] i [[Datong]] odjeżdżają stąd od 30 grudnia 2019, a BCR Huaimi zatrzymuje się tutaj. Linia 13 metra dodała tutaj stację, a na zachodni plac można również dojechać autobusem linii 521, 623 i 139. 500 metrów na zachód od zachodniego placu znajduje się przystanek autobusowy Shangdi 5th Street (上地五街), który ma więcej tras. 
* {{Znacznik|Stacja kolejowa Pekin Chaoyang|39.942344|116.5019|typ=transport}}'''Stacja kolejowa Pekin Chaoyang''' (北京朝阳站, Běijīng Cháoyáng Zhàn), stacja Chaoyang East Rd. Szybkie pociągi na północny wschód, w tym [[Chengde]], [[Shenyang]], [[Chifeng]], [[Tongliao]] i [[Harbin]]. Metro nie zostanie otwarte przed 2023, a do pobliskich stacji metra można dojechać następującymi liniami autobusowymi: nr 413 do 14 Dongfeng Beiqiao i 10 Liangma Qiao oraz nr 911 do 6 Qingnian Lu. 
* {{Znacznik|Dworzec kolejowy Huangcun|39.71908|116.32466|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Huangcun''' (黄村站). Znajduje się w południowym Pekinie na linii metra Daxing w Pekinie. Jeśli masz problemy z uzyskaniem biletu na główne stacje w Pekinie, spróbuj zamiast tego kupić bilet na tę stację. Jeśli jedziesz nocnym pociągiem, jesteś trochę daleko od centrum, ale metro otwiera się o 05:30. 
* {{Znacznik|Dworzec kolejowy Shunyi|40.12483|116.63933|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Shunyi'''. W odległości krótkiego spaceru od linii metra 15 na stacji Shimen. Ta stacja jest obsługiwana przez regularne połączenia kolejowe, a większość z nich może być raczej powolna. 
* {{Znacznik|Dworzec kolejowy Changping Północ|40.23|116.226944|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Changping Północ''' (昌平北站 Chāngpíngběizhan). Stacja ta została ponownie otwarta, aby pomieścić usługi przesiedlone z Pekinu Północnego. Pociągi kursują tu głównie do [[Mongolia Wewnętrzna|Mongolii Wewnętrznej]], północno-wschodniego [[Liaoning]] lub dalej na północny wschód. Jest daleko od centrum, a najwygodniejszym sposobem, aby się tu dostać, jest autobus nr 345 z Deshengmen West Transit Hub.

=== Autobusem ===
W Pekinie jest kilkanaście dworców autobusowych, każdy z nich obsługuje wybrany rejon kraju. Największe z nich to:
* '''Dongzhimen''' – największy dworzec (położony na północnym wschodzie, niedaleko metra) – obsługuje linie z [[Dongbei]]
* '''Beijiao''' (''Deshengmen'') – północny dworzec, obsługujący linie z [[Chengdu]] i [[Datong]]
* '''Haihutun''' – dworzec południowy, obsługuje autobusy z [[Tiencin]] (Tianjin) i miasta południowej [[Hebei]]

Ponadto można dojechać do Pekinu wieloma prywatnymi busami, które zatrzymują się zazwyczaj w pobliżu któregoś z dworców kolejowych.

== Komunikacja miejska ==
=== Metro ===
Pekińskie metro ma 17 linii, a następne są w budowie. Stacje oznaczone są niebieskimi napisami po chińsku i angielskim napisem ''subway''. To samo dotyczy wszystkich napisów informacyjnych. Informacja jest czytelna i przyjazna. Bilety w formie kart elektronicznych można kupić w kasach i automatach. Cena za bilet wynosi 2 juany{{Stan na|2013|09}}. W godzinach szczytu metro jest bardzo zatłoczone.
[[Plik:Beijing-Subway en.png|thumb|upright=3.2|center|Sieć linii metra w Pekinie]]

=== Taksówki ===
Pekińskie taksówki to zazwyczaj Volkswageny Jetta (starsze) lub Hyundai Elantra (nowsze). Oznaczone są pasem w dolnej części karoserii o kolorze jasnobrązowym. Zaleca się, aby w miarę możliwości, taksówkę zamawiał hotel lub restauracja, co pozwala na uniknięcie „fałszywych taksówek”. Dobrze jest mieć też przygotowany uprzednio, napisany na karteczce, cel podróży. W recepcjach hotelowych spotkać można się już z takimi gotowymi kartkami pozwalającymi wrócić do hotelu.

Zatrzymując taksówkę na ulicy trzeba się upewnić, czy kierowca włączył licznik lub nawet zwrócić mu na to uwagę. W godzinach nocnych (zwłaszcza po zamknięciu metra) niektórzy taksówkarze oferują kursy po mocno zawyżonej cenie – należy wówczas odejść do innej taksówki, której kierowca pojedzie wg wskazań licznika lub mocno negocjować cenę – pierwotna propozycja co najmniej dwukrotnie (często więcej) zawyżona.

=== Rowery ===
Co prawda czasy kiedy w Pekinie był to podstawowy środek lokomocji należą do przeszłości, to jednak nadal duża część mieszkańców korzysta z tego środka lokomocji. Na ulicach, nie tylko w centrum, zlokalizowane są stacje rowerowe, niestety zazwyczaj puste. Natomiast można rower wypożyczyć też w inny sposób. Najlepiej jest poprosić o pomoc recepcję hotelu, w którym mieszkamy. Chętnym na poruszanie się w ten sposób należy jednak zwrócić uwagę na całkowicie odmienną, od spotykanej w Europie, kulturę jazdy, zarówno kierowców, jak i rowerzystów. Nie mniej jednak na ulicach spotyka się turystów zwiedzających miasto na rowerach.

Osobom planującym dłuższy pobyt zarekomendować można kupno używanego roweru. Tu ceny zaczynają się od 200 juanów. Po zakończonym pobycie taki rower można komuś podarować, spróbować odsprzedać lub po prostu zostawić na ulicy.

W każdym przypadku rekomendujemy dobre zabezpieczenie roweru przed kradzieżą, gdyż kradzieże rowerów są dość częste.

=== Samochody osobowe ===
Od czasu Igrzysk Olimpijskich w 2008 roku obcokrajowcy mogą wypożyczać samochody osobowe. Funkcjonuje dobrze nawigacja samochodowa GPS, niestety po chińsku. Jednak ze względu na skomplikowany układ drogowy, bardzo duży ruch samochodów oraz generalne problemy z parkowaniem nie rekomenduje się tego sposobu poruszania się po Pekinie.

Hotele oferują wynajem samochodu wraz z kierowcą, tu ceny zaczynają się od 1000 juanów, w zależności od modelu samochodu.

=== Autobusy miejskie ===
W Pekinie jest ponad 200 linii autobusowych i trolejbusowych. Bilety są bardzo tanie, ale podróżowanie nimi w godzinach szczytu nie należy do komfortowych. Wyjątkiem są linie o numerach 800 – są droższe, ale klimatyzowane i bardziej komfortowe. W autobusach miejskich plagą są kradzieże kieszonkowe, należy o tym bezwzględnie pamiętać.

== Noclegi ==
Miasto ma rozbudowaną sieć hoteli i nie ma większych problemów ze znalezieniem noclegu. Oficjalnie obcokrajowcy mogą zatrzymać się jedynie w zatwierdzonych hotelach. Ich ceny są na poziomie cen hoteli w Warszawie dla podobnej kategorii. Jednak trudno jest znaleźć przyzwoity pokój hotelowy w cenie poniżej 300–500 juanów za dobę.

Osoby znające język chiński (a właściwie dialekt mandaryński) nie będą miały problemu ze znalezieniem noclegu w naprawdę atrakcyjnych cenach, nieprzekraczających 200 juanów za pokój, a nawet za 30 juanów za łóżko. Jednak będą to noclegi w obiektach spoza oficjalnej listy.

W znalezieniu hotelu pomocne są portale internetowe.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Gfp-beijing-view-of-main-hall-at-forbidden-palace.jpg|thumb|Zakazane Miasto]]
[[Plik:Hutong 1 (Snowyowls).jpg|thumb|Hutongi]]
* '''Zakazane Miasto''' – na zwiedzanie należy zarezerwować co najmniej jeden dzień. Przed wejściem można wypożyczyć ''audio-guide'', dostępny również w języku polskim.
* '''Plac Tian’anmen''' – w północnej części jest wejście do Zakazanego Miasta, na zachodniej stronie Wielka Hala Ludowa, po wschodniej muzeum Rewolucji Chińskiej. Na placu znajduje się również mauzoleum, w którym spoczywa Mao Zedong.
* '''Świątynia Niebiańskiego Spokoju'''
* '''Pałac Letni'''
* '''Park Beihai'''
* '''Ogród zoologiczny''' i '''oceanarium''' – główną atrakcją są pandy wielkie, ale należy pamiętać, że w upalne dni zazwyczaj leżą bez ruchu w klatkach lub na niewielkim wybiegu. Jest kilka typów biletów do zoo, w zależności od atrakcji, które chce się w nim zobaczyć. Obsługa w kasach mówi po angielsku. Oceanarium jest nowym obiektem i przez to nietanim (bilet ponad 100 juanów{{Stan na|2011|09}}).
* Obiekty olimpijskie
* '''Hutongi''' – dawne pekińskie parterowe dzielnice mieszkaniowe, likwidowane i zastępowane nowoczesnymi blokami. Pozostawione są na pokaz fragmenty pełniące rolę atrakcji turystycznych, ze sklepami i restauracjami.

== Najbliższe okolice ==
* '''Mur chiński''' – jest jedną z najbardziej niesamowitych budowli na Ziemi i atrakcją, której zwiedzanie jest obowiązkowe. W okolicach Pekinu można zwiedzać kilka jego odcinków:
:* ''Badaling'' – najbardziej popularny, najbardziej zatłoczony, ale i najmniej autentyczny. W pobliżu są też grobowce 13 cesarzy dynastii Ming (Shisan Ling);
:* ''Mutianyu'' – dwukilometrowy odcinek na północny wschód od Pekinu;
:* ''Simatai'' – ok. 100 km od Pekinu, łączy się z fragmentem Jingshanling. Obecnie w remoncie {{Stan na|2011|09}}
:* ''Jingshanling'' – ok. 100 km od Pekinu, łączy się z fragmentem Simatai. Niedawno remontowany co nie pozbawiło go autentyczności. Można wjechać i zjechać kolejką linową, jak również wejść/zejść po dość forsownych schodach (co stanowi pewne wyzwanie, zwłaszcza w upalny dzień);
:* ''Huanghua'' – wschodni fragment muru.

== Gastronomia ==
W ostatnich latach w Pekinie nastąpiła eksplozja ilości większych i mniejszych lokali gastronomicznych. Pekińczycy, którzy jeszcze w latach 70. XX w. witali się słowami: „Czy dziś coś jadłeś?” na nowo odkryli radość z chodzenia do restauracji i odwiedzają je tłumnie. Smak serwowanych potraw jest w zasadzie różny od tego co proponują nam tzw. chińskie restauracje w Polsce.

Problemem może być dla nas porozumienie się z personelem. Znajomość języka angielskiego nie jest powszechna. Menu w wielu restauracjach jest co prawda napisane literami łacińskimi, ale często jest to literowa transkrypcja chińskiej nazwy potrawy. Pomocne tu mogą być często zamieszczane w karcie dań fotografie. Można też zobaczyć, co jedzą inni i wskazać na migi kelnerowi, że chce się to samo. W barach samoobsługowych najpierw płacimy, a potem odbieramy potrawę.
Potrawy je się pałeczkami, ale w większych restauracjach dostępne są sztućce. Jeżeli ktoś nie opanował sztuki posługiwania się pałeczkami, co nie jest aż takie trudne, dobrze jest, aby miał przy sobie, na wszelki wypadek, jednorazowe sztućce.

=== Co zjeść? ===
* Kaczka po pekińsku – sztandarowe danie kuchni pekińskiej. Kaczki są pieczone w specjalnych piecach na złoty brąz, dowożone do stolika i przy gościach krojone   ze skórką, nożem trzymanym pod odpowiednim kątem. Podaje się do nich bardzo cienkie placuszki pszenne, pokrojony por i specjalny sos. Kaczkę nakłada się na placek, dodaje pokrojony por i macza w sosie. Całość zawija się i konsumuje. Czynności te przeprowadza się przy pomocy pałeczek, co jest nie lada wyzwaniem. W przypadku trudności, można poprosić o zachodnie sztućce.
* Pierogi – kuchnia chińska oferuje pierożki i pierogi o różnej wielkości, smaku, nadzieniu i sposobie przyrządzania. Nadzienie może być warzywne (często jest to kapusta), mieszane lub mięsne. Mogą być przyrządzane na parze, gotowane, gotowane i następnie przysmażane oraz smażone na głębokim tłuszczu. Podaje się je na różne sposoby.
* Ryba na parze – ugotowana w całości ryba, którą „rozbieramy” pałeczkami i jemy maczając w sosie.
* Makarony – najlepiej wybierać te przysmażane z dodatkiem sosu, warzyw lub mięsa. 
* Ryż – może być podawany bez dodatków, z jarzynami, czy owocami morza, gotowany lub dodatkowo przysmażony.

Chińczycy celebrują jedzenie. Wspólne posiłki składają się z różnych potraw podawanych w kolejności zapewniającej zachowanie równowagi &quot;ciepła&quot; i &quot;zimna&quot; organizmu.

Restauracje i bary wszelkiego rodzaju serwują setki potraw w różnych cenach, zarówno pochodzące z regionów Chin, jak i z całego świata. Są też fast-foody głównych sieci międzynarodowych, jak: McDonald, Subway, KFC.

== Zakupy ==
Największymi dzielnicami handlowymi są '''Wangfujing''' (znajduje się tam popularny dom towarowy Pekin) i '''Xidan''', za najbardziej luksusowy uważany jest budynek Parksona (na wschód od Xidan). Popularnymi towarami są antyki, odzież po atrakcyjnych cenach (regularnie wykupywana przez Rosjan) oraz książki i materiały do nauki chińskiego (w dużych księgarniach można kupić świetny kurs multimedialny).

== Imprezy ==
W 2008 Pekin był gospodarzem XXIX Letnich Igrzysk Olimpijskich, a w 2022 roku gospodarzem XXIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich.

== Nauka ==
W Pekinie, jak przystało na stolicę, znajduje się kilkanaście uczelni, z najstarszym i najbardziej prestiżowym w mieście Uniwersytetem Pekińskim na czele.
&lt;!-- 
== Praca ==
 --&gt;
== Kontakt ==
=== Telefonia komórkowa ===
Polskie telefony komórkowe działają, pod warunkiem, że ma się uruchomioną usługę roamingu. Ceny są zaporowe – ok. 10 PLN za rozmowę do Polski i ok. 5 PLN za rozmowy przychodzące oraz 1,5 PLN za SMS wychodzącego{{Stan na|2013|09}}. Przy rozmowach lokalnych operator może nadać nam „chiński” numer telefonu. Przy dłuższym pobycie warto rozważyć zakup chińskiej karty SIM w modelu pre-paid, bez problemu do nabycia u lokalnych operatorów.

=== Internet ===
Specyfiką chińskiego internetu jest jego cenzurowanie. Nie ma w tym większej logiki, bo na przykład raz strony polskojęzycznej Wikipedii działają, a raz nie. W Chinach, poza nielicznymi wyjątkami, blokowany jest m.in. Facebook, Twitter oraz YouTube. Mogą też wystąpić problemy ze ściągnięciem poczty za pośrednictwem przeglądarki internetowej.

W pokojach hotelowych zazwyczaj jest gniazdko internetu przewodowego, a w hotelowych lobby spotkać można WiFi. WiFi spotkać można też w lokalach, czasem trzeba pobrać login. Często ograniczony jest czas korzystania z sieci (McDonalds – 30 minut).

== Bezpieczeństwo ==
Pekin uważany jest za bezpieczne miasto. Jednak tak duże skupisko ludzi rodzi typowe dla turystów zagrożenia. Są to przede wszystkim kradzieże dokonywane przez kieszonkowców oraz wyłudzenia przy dokonywaniu wymiany pieniędzy u ulicznych handlarzy. Sugeruje się też unikanie płatności kartami płatniczymi. Dokumenty i zapas gotówki najlepiej jest zostawić w hotelowym sejfie.

Ponadto należy uważać na dokonywane zakupy, gdyż nawet te nie dokonane po atrakcyjne niskich cenach, okazać się mogą podróbkami, czyli jak mówią pekińczycy kopiami.

Możemy się spotkać z ofertą zakupu „kopii” produktów znanych marek. Należy jednak pamiętać, że ich przywóz na teren Unii Europejskiej jest nielegalny.

Prostytucja jest nielegalna i jest oficjalnie zwalczana. Niemniej jednak jest to obecnie zjawisko powszechne. Kontakty obcokrajowców z prostytutkami mogą wiązać się z poważnymi konsekwencjami, poczynając od szantażu, a na postępowaniu sądowym kończąc.

W Pekinie (jak i innych miastach Chin) należy wystrzegać się oszustów, którzy pod pozorem chęci konwersacji po angielsku lub darmowego oprowadzania po mieście usilnie starają zaciągnąć turystę na kawę, herbatę (lub ceremonię jej parzenia), piwo czy też posiłek. Jest to popularna forma oszustwa, polegająca na tym, że podczas posiłku nasz rozmówca ulatnia się (twierdząc, że musi wyjść, np. do toalety lub zadzwonić), a zamiast niego pojawia się dwóch barczystych panów z rachunkiem, na którym herbata może opiewać na równowartość 100 EUR. Oszuści często dobrze mówią po angielsku i zachowują się bardzo przyjaźnie – należy stanowczo odmówić chęci wspólnego spędzania czasu. Pojawiają się także na placu Tian’anmen, zaczepiając turystów, można ich spotkać w dzielnicach handlowych.

== Niepełnosprawni ==
Miasto nie jest przyjazne dla osób niepełnosprawnych. Co prawda na chodnikach wyłożone są pasy z odmienną fakturą przeznaczone dla osób niewidomych, ale bardzo często są one zastawione parkującymi motorynkami, samochodami, czy też straganami. W centrum spotyka się obniżenie krawężników dla osób poruszających się na wózkach. Nowsze stacje metra dostosowane są też dla osób niepełnosprawnych ruchowo. W obiektach zabytkowych z reguły nie ma udogodnień dla osób niepełnosprawnych. Należy też pamiętać o chińskiej tradycji wysokich progów w prywatnych domach. Czasami spotyka się informacje alfabetem Braille’a, niestety nie wiemy w jakim języku.

== Zdrowie ==
Od turystów nie są wymagane żadne szczególne szczepienia. Ze względu na zanieczyszczenie powietrza u alergików mogą wystąpić wzmożone objawy ich dolegliwości. Przyjezdni ostrzegani są przed piciem wody z kranu bez przegotowania. Służba zdrowia, zarówna prywatna, jak i państwowa jest odpłatna. Szpitale państwowe mają w angielskiej nazwie (jeżeli jest) '''hospital''', a prywatne '''clinic'''. Dla turystów z Polski wszelkie świadczenia zdrowotne są płatne. Dlatego rekomenduje się posiadanie ubezpieczenia w tym zakresie, nie tylko pozwalającego na udzielenie pierwszej pomocy, ale i też na pokrycie kosztów leczenia. Osoby zażywające stale, przepisane przez lekarza, środki, powinny się w nie zaopatrzyć w wystarczającej ilości na czas pobytu, gdyż mogą mieć kłopoty z ich nabyciem na miejscu.

== Polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne ==
 '''Wydział Konsularny Ambasady Polski w Pekinie'''
 1, Ritan Lu, Jianguomenwai
 100600 Beijing, People's Republic of China
 tel: (+86 10) 6532-12-35 wew. 101, 102, 103, 104, 108
 fax: (+86 10) 6532-35-67
 e-mail: pekin.amb.wk@msz.gov.pl

{{przewodnik}}
{{Jest w|Chiny}}
{{geo|39.913889|116.391667}}

[[Kategoria:Chiny]]</text>
      <sha1>risrdlsbyu2f9ui0b8ll74qxajzggme</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>120226</id>
      <parentid>120225</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:37:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Moromar</username>
        <id>2451</id>
      </contributor>
      <comment>/* Transport */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46550" xml:space="preserve">{{Top-banner|przewodnik=tak}}
{{Miejscowość infobox
 |nazwa = Pekin
 |widok = Beijing montage 2019.png
 |opis = 
 |herb =
 |mapa = China Beijing.svg
 |państwo = [[Chiny]]
 |region =
 |powierzchnia =
 |prefiks = 010
 |www = www.beijing.gov.cn
}}
'''Pekin''' (chiń. 北京, pinyin: ''Běijīng'') jest stolicą [[Chiny|Chin]] i drugim co do wielkości miastem po [[Szanghaj]]u, liczącym ponad 20 milionów mieszkańców. Przez większość swojej historii była stolicą cesarskich Chin, a po chińskich rewolucjach stała się siedzibą Chińskiej Republiki Ludowej, a także centrum edukacyjnym i kulturalnym kraju.

Miasto słynie z płaskości i regularnej zabudowy. W granicach miasta znajdują się tylko trzy wzgórza (w parku Jingshan na północ od słynnego Zakazanego Miasta). Podobnie jak konfiguracja Zakazanego Miasta, Pekin otoczony jest koncentrycznymi tak zwanymi „obwodnicami”, które w rzeczywistości są prostokątne.

Pekin to dynamiczne, zmieniające się miasto. Wszędzie jest mieszanka starych i nowych (zwłaszcza na 3. i 2. obwodnicy). Tutaj możesz zobaczyć najnowocześniejsze, przesuwające koperty technologie i innowacje społeczne, które ścierają się z najstarszymi normami kulturowymi i ustawieniami społecznymi. Ludzie tutaj mogą wydawać się nieco chłodni, ale gdy przełamiesz lody, przekonasz się, że są bardzo przyjaźni i zaangażowani, a mówienie po mandaryńsku jest zdecydowanie pomocne.

Bądź przygotowany na zwyczaje i normy społeczne, które różnią się od twoich; zobacz artykuł o [[Chiny|Chinach]] do dyskusji. Jednak większość mieszkańców Pekinu to wyrafinowani mieszkańcy miast, więc sprawy mogą wydawać się tu mniej dziwne niż na obszarach wiejskich lub w miastach w głębi Chin.

Miasto było gospodarzem Letnich Igrzysk Olimpijskich 2008 i Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022.

== Dzielnice ==
Pekin ma łącznie 16 dzielnic.

=== Dzielnice centralne i wewnętrzne przedmieścia ===
[[Plik:BeijingInnerDistricts.png|thumb|500px]]
{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = [[Pekin/Dongcheng|Dongcheng]]
| kolor regionu 1 = #4ed084
| opis regionu 1 = obejmujące wschodnią część obszaru centralnego miasta. To najważniejsza dzielnica turystyczna Pekinu. Włącznie z: '''Zakazanym Miastem''', '''Centralny Dongcheng''', w tym Wangfujing (ulica spacerowa) i plac Tian'anmen. '''Chongwen''', południowa trzecia część Dongcheng, w tym Świątynia Nieba. '''Gulou''', w północnym centrum Dongcheng, z Wieżą Bębnów i Nanlougouxiang, '''Dongzhimen i Ditan''', północno-wschodnie części Dongcheng, w tym Yonghegong (świątynia Yonghe Lama)

| nazwa regionu 2 = [[Pekin/Xicheng|Xicheng]]
| kolor regionu 2 = #6973cb
| opis regionu 2 = obejmujących zachodnią połowę centralnego obszaru miasta. Obejmuje park Beihai, obszar Houhai, pekińskie zoo i Narodową Salę Koncertową. Dawna dzielnica Xuanwu stanowi obecnie południową część Xicheng.
}}
Kolejne cztery dzielnice są również dość blisko centrum i silnie zurbanizowane. Często określa się je mianem wewnętrznych przedmieść. Tutaj znajdziesz uniwersytety, obiekty olimpijskie, obszary biznesowe i ambasady, rozrywkę i bary, dzielnice sztuki i części Wzgórz Zachodnich. Okręgi to:

{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = [[Pekin/Chaoyang|Chaoyang]]
| kolor regionu 1 = #f6be7e
| opis regionu 1 = obejmuje duży obszar na wschód od centralnego obszaru miasta. Obejmuje CBD, Olympic Green (Ptasie Gniazdo, Water Cube i inne obiekty olimpijskie 2008), Sanlitun (Wioska i Stadion Robotniczy), 798 Art Zone, Chaoyang Park, Ritan Park i różne obszary ambasad

| nazwa regionu 2 = [[Pekin/Haidian|Haidian]]
| kolor regionu 2 = #f6b00d
| opis regionu 2 = obejmuje północno-zachodnią część głównego obszaru miejskiego. Około połowa dzielnicy Haidian składa się z przemysłu zaawansowanych technologii i klastra biznesowego Zhongguancun oraz głównej koncentracji uniwersytetów w Pekinie. Obejmuje Pałac Letni.

| nazwa regionu 3 = [[Pekin/Shijingshan|Shijingshan]]
| kolor regionu 3 = #c1e25c
| opis regionu 3 = obejmuje niektóre zachodnie przedmieścia i część Wzgórz Zachodnich

| nazwa regionu 4 = [[Pekin/Fengtai|Fengtai]]
| kolor regionu 4 = #c9bd79
| opis regionu 4 = obejmuje południowo-zachodni Pekin. Obejmuje dworzec kolejowy Pekin Zachodni
}}

=== Wiejski Pekin i zewnętrzne przedmieścia ===
[[Plik:BeijingOuterDistricts.png|thumb|500px]]
Pozostałe dziesięć dzielnic jest daleko od centrum.

{{Lista regionów
| mapa regionów =
| rozmiar mapy =
| opis mapy =

| nazwa regionu 1 = Północne przedmieścia zewnętrzne
| kolor regionu 1 = #c8aa92
| opis regionu 1 = Obie dzielnice znajdują się na zewnętrznym pierścieniu przedmieść, ale Shunyi jest dobrze zintegrowanym przedmieściem podmiejskim, podczas gdy Changping jest lokalizacją satelitarną do centrum.
:*'''[[Pekin/Changping|Changping]]''', w której znajduje się Juyongguan, jedna z najpopularniejszych turystycznych części Wielkiego Muru, oraz '''Trzynaście Grobowców Ming''' (明十三陵 Míng Shísān Líng), miejsce pochówku 13 cesarzy z 16 dynastii Ming
:*'''[[Pekin/Shunyi|Shunyi]]''', zamożne przedmieście i doskonałe miejsce do obserwacji ptaków

| nazwa regionu 2 = Zachodnie i południowe przedmieścia zewnętrzne
| kolor regionu 2 = #cfcf94
| opis regionu 2 = Duże dzielnice, obejmujące zarówno przedłużenia centrum miejskiego, jak i górskie obszary wiejskie.
:*'''[[Pekin/Mentougou|Mentougou]]''', górzysta zachodnia dzielnica z wieloma dobrze zachowanymi tradycyjnymi wioskami, w tym Cuandixia
:*'''[[Pekin/Fangshan|Fangshan]]''', jaskinie, góry i sporty wodne
:*'''[[Pekin/Daxing|Daxing]]''', nowe centrum biznesowe i drugie duże lotnisko w mieście

| nazwa regionu 3 = [[Pekin/Tongzhou|Tongzhou]]
| kolor regionu 3 = #acc2a6
| opis regionu 3 = Wschodnie przedmieście, przeniesiona siedziba władz miejskich Pekinu i siedziba gmin artystycznych.

| nazwa regionu 4 = Wiejski Pekin
| kolor regionu 4 = #b69eb3
| opis regionu 4 = Odległe dzielnice na północ od Pekinu. Obszary te są mieszanką miast satelickich i wsi, położonych do ponad 100 kilometrów poza wejściem do Pekinu.
:*'''[[Wielki Mur Chiński]]''' główna linia Wielkiego Muru Dynastii Ming przechodzi przez ten północny górzysty obszar
:*'''[[Pekin/Yangqing|Yangqing]]''', malownicze kaniony i tajemnicze jaskinie Guyaju; jedna z lokalizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022
:*'''[[Pekin/Huairou|Huairou]]''' odcinek Mutianyu Wielkiego Muru i rekolekcje nad jeziorem Yanqi na konferencje międzynarodowe
:*'''[[Pekin/Miyun|Miyun]]''', Wielki Mur w nocy na odcinku Simaitai i przyległym Gubei Watertown
:*'''[[Pekin/Pinggu|Pinggu]]''', wieża UFO i długi szklany most nad górską scenerią
}}

== Charakterystyka ==
=== Historia ===
Pekin (wcześniej transliterowany jako „Peking”) dosłownie oznacza ''Północną Stolicę'', rolę, jaką odgrywał wiele razy w długiej historii Chin. Historia Pekinu sięga kilku tysięcy lat, ale po raz pierwszy stał się zauważalny w historii Chin po tym, jak został stolicą stanu Yan pod nazwą ''Yanjing''. Yan było jednym z głównych królestw Okresu Walczących Królestw, jakieś 2000 lat temu. Po upadku Yan, podczas późniejszych dynastii Han i Tang, obszar Pekinu był główną prefekturą północnych Chin.

W 938 Pekin został podbity przez Kitańczyków i ogłoszony stolicą dynastii Liao. Mongołowie zajęli miasto w 1215 roku. Od 1264 Pekin był stolicą zjednoczonych Chin pod rządami Kubilaj-chana. Jego zwycięskie siły mongolskie przemianowały miasto na ''Wielką Stolicę'' (大都). Stamtąd Kubilaj i jego potomkowie rządzili swoim imperium z północnego miejsca, bliżej ojczyzny Mongołów. W tym okresie miasto otoczone murami zostało powiększone i zbudowano wiele pałaców i świątyń.

Po upadku założonej przez Mongołów dynastii Yuan w 1368 stolica została początkowo przeniesiona do [[Nankin]]. Jednak w 1403 cesarz III Ming, Zhu Di, znany również jako cesarz Yongle, przeniósł go z powrotem do Pekinu i nadał miastu obecną nazwę. Okres Ming był ''złotą erą'' Pekinu. W tym okresie zbudowano Zakazane Miasto, Świątynię Nieba i wiele innych zabytków Pekinu. Stolica rozwinęła się w ogromne miasto, stając się religijnym i kulturalnym centrum Azji.

W 1644 dynastia Ming została obalona przez przywódcę rebeliantów Li Zichenga, choć jego rządy były krótkotrwałe, ponieważ został szybko obalony przez Mandżurów, którzy ustanowili ostatnią linię cesarską Chin - Qing. Mimo zmieniającego się klimatu politycznego Pekin pozostał stolicą. Rodzina cesarska Manchu przeprowadziła się do Zakazanego Miasta i pozostała tam do 1911 roku. Qing zbudowała zarówno Pałac Letni, jak i Stary Pałac Letni. Służyły one jako letnie rekolekcje dla cesarzy i ich świty. W XIX wieku kraje zachodnie utworzyły zagraniczne poselstwa w obszarze Qianmen na południe od Zakazanego Miasta. Zostały one oblężone podczas Rebelii Bokserów w 1900 roku.

Dynastia Qing upadła w 1911 roku i została zastąpiona przez Republikę Chińską, której pierwszym prezydentem został Sun Yat-sen. W pierwszych chaotycznych latach republikańskich Chin Pekin był nękany przez walczących watażków. Po wyprawie północnej Kuomintang przeniósł stolicę do Nankin w 1928 roku i przemianował Pekin na ''Beiping'' (北平, dosłownie „Pokój Północny”), aby podkreślić, że nie jest już stolicą. Pekin pozostał centrum edukacji i kultury przez całą epokę republikańską. Kiedy Kuomintang został pokonany przez komunistów w 1949 roku, nowy rząd proklamował Republikę Ludową ze stolicą w Pekinie.

Zalecana literatura obejmuje Pekin – historyczny i intymny opis głównych miejsc zainteresowania autorstwa Juliet Bredon (napisany w latach 30. XX wieku) oraz Zmierzch w Zakazanym Mieście Reginalda Fleminga Johnstona.

=== Orientacja ===
Pekin charakteryzuje się ogromem i dużymi odległościami między lokalizacjami. Niegdyś miasto składało się prawie w całości z hutongów z wąskimi uliczkami i parterowymi budynkami. Teraz wiele hutongów ustąpiło miejsca szerokim bulwarom i nowoczesnym budynkom, co przyczynia się do przestronności i rozciągnięcia, w ostrym kontraście z miastami takimi jak [[Hongkong]] i [[Szanghaj]].

Pekin jest politycznym centrum kraju, z oficjalnymi budynkami i obszarami ambasad dominującymi w mieście. Pekin jest także historycznym i kulturalnym centrum Chin z wieloma zabytkowymi budynkami i miejscami - zwłaszcza w obrębie Drugiej Obwodnicy. Miasto przeszło szybką modernizację, poprawiając instytucje, otoczenie biznesu i warunki pracy.

=== Ludzie ===
Biorąc pod uwagę historyczną, kulturową i polityczną wagę ich miasta, mieszkańcy Pekinu są słusznie dumni z bycia obywatelami stolicy. Postawa znana jako 大北京主义 lub „Wielki Pekin-izm” jest często używana do opisania ich stosunku do ludzi z innych regionów Chin. Często bardziej interesują się polityką i chętnie rozmawiają o bieżących wydarzeniach niż ludzie w innych częściach Chin. Pekińczycy również zdają się skupiać na tym, aby nie tracić twarzy i często używają w tym celu humoru. Jednak wielu Chińczyków z innych prowincji uważa, że Pekin jest bardzo przyjazny i bezpośredni w porównaniu z mieszkańcami [[Szanghaj]]u.

=== Klimat ===
Pekin ma kontynentalny klimat monsunowy z gorącymi, wilgotnymi latami i mroźnymi, suchymi zimami. Najlepszy czas na wizytę to wrzesień i październik, podczas „Złotej Jesieni” (金秋). Wiosna to pora burz piaskowych, poza tym jest ciepła i sucha. Lato bywa upalne, a tłumy turystów bywają też największe. Zima jest zimna i sucha, z rzadkim, ale pięknym śniegiem. Temperatury mogą łatwo spaść poniżej -10 °C zimą i równie łatwo wzrosnąć powyżej 35 °C latem.

=== Demografia i geografia ===
Pekin zamieszkuje około 20 milionów ludzi, żyjących na 16 800 km2 rozmieszczonych w 16 dzielnicach. Miasto graniczy z prowincją [[Hebei]] na północy, zachodzie i południu oraz gminą [[Tiencin]] na wschodzie.

=== Czytaj ===
* ''Ostatnie dni starego Pekinu: życie w zanikających zaułkach przekształconego miasta'' (Michael Meyer, 2008). Relacja z życia w jednej z pozostałych w mieście dzielnic hutongów autorstwa Amerykanina, który jako wolontariusz uczył angielskiego w lokalnej szkole podczas przygotowań do igrzysk olimpijskich, gdy miasto i jego mieszkańcy starli się o tempo i społeczne koszty przebudowy. Meyer umieszcza swoją historię w kontekście współczesnej historii architektury Pekinu, co stanowi dodatkowy bonus dla czytelników. Nieopublikowany w Chinach przez pięć lat, dopóki rząd nie zadecyduje, które fragmenty akcyzować.

== Język ==
Językiem Pekinu jest chiński mandaryński. Sam standardowy mandaryński był językiem administracyjnym dynastii Ming i Qing i opierał się głównie na dialekcie pekińskim. Dla studentów języków sprawia to, że studia w Pekinie są doskonałą okazją do nauki języka w formie stosunkowo zbliżonej do standardu. Biorąc to pod uwagę, dialekt pekiński ma dźwięk „er” na końcu wielu słów. Stąd wszechobecne szaszłyki jagnięce (羊肉串 yáng ròu chuàn) stają się „yáng ròu chuànr”. Ponadto dialekt pekiński składa się z wielu lokalnych slangowych słów i wyrażeń, które nie zostały włączone do standardowego mandaryńskiego. Pekińscy taksówkarze są znani z gadatliwości i chętnie zaangażują studentów języka, oferując doskonałe szanse na ćwiczenie języka i poznanie zmian w mieście i kraju od „starego pekińczyka”.

Angielski jest używany przez personel w głównych atrakcjach turystycznych, a także w głównych hotelach. W przeciwnym razie osoby mówiące po angielsku nie są powszechne, więc zawsze zabieraj wizytówkę hotelu, aby pokazać taksówkarzowi, jeśli się zgubisz. Podobnie, poproś personel hotelu o zapisanie po chińsku nazwy każdej atrakcji turystycznej, którą planujesz odwiedzić, aby miejscowi mogli wskazać ci właściwy kierunek.

== Przed wyjazdem ==
=== Formalności ===
Obywatele Polski przy przekraczaniu granicy z Chińską Republiką Ludową muszą posiadać wizę. Wizę uzyskuje się po złożeniu wypełnionego kwestionariusza wizowego w Wydziale Konsularnym Ambasady ChRL w Warszawie lub w Konsulacie Generalnym w Gdańsku. Instrukcje o sposobie wypełnienia dostępne są na stronie internetowej konsulatu.
W przypadku wyjazdu z ChRL do Hongkongu lub Makau i powrotu konieczne jest posiadanie wizy dwu- lub wielokrotnej.

=== Termin ===
Lato w Pekinie jest gorące, wilgotne, z licznymi opadami (głównie w sierpniu). W styczniu i lutym temperatura spada poniżej zera, często występują silne mrozy. Należy liczyć się z możliwością burz piaskowych znad pustyni Gobi. Poważnym problemem jest pojawiające się co pewien czas zanieczyszczenie powietrza (smog), które ogranicza widoczność do kilkuset metrów i może trwać kilka dni. Jest to poważny problem dla osób z problemami dróg oddechowych. Może powodować podrażnienie oczu. Obecnie można zainstalować odpowiednią aplikację w telefonie, która informuje o stopniu zanieczyszczenia powietrza. Najdogodniejszymi terminami dla turysty są wiosna i jesień.

=== Ubranie ===
Późną wiosną, latem i na początku jesieni preferowane jest luźne ubranie z naturalnych surowców. Nie ma ograniczeń kulturowych czy religijnych co do formy ubioru.

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
Pekin ({{IATA|BJS}} dla wszystkich lotnisk) jest obsługiwany przez dwa lotniska; Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie jest głównym lotniskiem i najbardziej ruchliwym lotniskiem w Azji, natomiast międzynarodowe lotnisko w Pekinie Daxing to nowsze lotnisko otwarte we wrześniu 2019 r. Docelowo planuje się, aby przewoźnicy Star Alliance obsługiwali Capital, a przewoźnicy Skyteam i OneWorld służyć Daxing. Lotnisko Nanyuan, które kiedyś obsługiwało China United Airlines, zostało zamknięte dla cywilnego ruchu lotniczego, a wszystkie jego loty cywilne zostały przejęte przez Daxing.

* {{Znacznik|Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie|40.08|116.584444|typ=transport}}'''Międzynarodowy port lotniczy w Pekinie''' (北京首都国际机场 ''Běijīng Shǒudū Guójì Jīchǎng'' {{IATA|PEK}}). Główne lotnisko w Pekinie znajduje się 26 km na północny wschód od centrum. Obsługuje wiele krajowych i międzynarodowych destynacji i jest głównym węzłem przewoźnika flagowego '''[http://www.airchina.com/index.shtml Air China]'''. Jest dobrze oznakowany w języku angielskim i łatwo się po nim poruszać, ze wszystkimi standardowymi udogodnieniami na lotnisku. Najłatwiej dostać się do centrum ''Capital Airport Express'', opłata 25 ¥. Pociągi te kursują do miasta w godzinach 06:30-23:00 co 10-15 minut z T2 przez Sanyuanqiao na linii metra 10 i Dongzhimen na linii 2 do Beixinqiao na linii 5 - ostatni odcinek otwarty 31 grudnia 2021 i wiele map jeszcze tego nie pokazuje. Przejazd trwa 25 minut, następnie trzeba kupić kolejny bilet na przejazd metrem. Pociąg wychodzący jedzie do T3 w 25 minut, a następnie dociera do T2 dziesięć minut później. Z T1 pieszo do T2, 8 min. 

[[Plik:Beijing Daxing International Airport 18.jpg|thumb|Wnętrze międzynarodowego lotniska Daxing w Pekinie]]
* {{Znacznik|Międzynarodowy port lotniczy Pekin Daxing|39.509167|116.410556|typ=transport}}'''Międzynarodowy port lotniczy Pekin Daxing''' (北京大兴国际机场 ''Běijīng Dàxīng Guójì Jīchǎng'', {{IATA|PKX}}), ☏ +86-010-96158. Drugie międzynarodowe lotnisko w Pekinie, w kształcie feniksa (a może rozgwiazdy), wciąż się rozpoczyna (otwarte w 2019), ale ma duże ambicje, z długoterminowym celem, aby przewozić 100 milionów pasażerów rocznie jako międzynarodowy węzeł komunikacyjny. Lotnisko zostało zaprojektowane z myślą o wydajności: automatyczne punkty odprawy za pomocą rozpoznawania twarzy i przejście od ochrony do najbardziej odległych bramek w ciągu ośmiu minut. Lotnisko jest połączone z resztą metra w Pekinie przez ''Daxing Airport Express'', z połączeniem z zewnętrzną pętlą linii 10 w Caoqiao. Ponadto szybka kolej międzymiastowa Pekin–Xiong'an kursuje do dworca Pekin Zachodni, z połączeniami z metrem, a także z siecią kolei dalekobieżnych. W budowie są dodatkowe połączenia kolei dużych prędkości.\

==== Bezwizowy tranzyt ====
Odwiedzający z 53 krajów mogą uzyskać wizę tranzytową na 144 godziny, aby zobaczyć miasto Pekin i sąsiednie prowincje [[Tiencin]] i [[Hebei]]. Program tranzytowy obejmuje następujące kraje:

* 24 Kraje Układu z Schengen: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Niderlandy, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria
* 15 Inne kraje europejskie: Rosja, Wielka Brytania, Irlandia, Cypr, Bułgaria, Rumunia, Ukraina, Serbia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna, Albania, Białoruś, Monako
* 6 krajów amerykańskich: Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Meksyk, Argentyna, Chile
* 2 kraje Oceanii: Australia, Nowa Zelandia
* 6 krajów azjatyckich: Korea, Japonia, Singapur, Brunei, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar
Musisz złożyć wniosek przy kasie, która znajduje się zaraz po wyjściu z samolotu i przejściu korytarzem. Zdobycie go zajmuje około 45 minut. Następnie udaj się bezpośrednio do licznika imigracyjnego, którego wyczyszczenie może potrwać do 45 minut. ('''Nie idź''' do Transferu Międzynarodowego, który znajduje się obok Imigracji.)

=== Pociągiem ===
[[Plik:Beijingwestint.jpg|300px|thumb|Dworzec Zachodni w Pekinie]]
[[Plik:G27 ready to board@BJN (20150807090052).JPG|thumb|300px|Wejście na pokład na dworcu kolejowym w Pekinie]]
Pekin ma wiele stacji kolejowych, ale główne stacje to centralna, zachodnia i południowa.

* {{Znacznik|Dworzec kolejowy w Pekinie|39.902222|116.421111|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy w Pekinie''' (北京站, Běijīng Zhàn). W samym sercu miasta, obsługiwanym przez linię metra 2. Miejsca docelowe to [[Changchun]], [[Chengde]], [[Dalian]], [[Fuzhou]], [[Kanton]], [[Hangzhou]], [[Harbin]], [[Hefei]], [[Jilin]], [[Nankin]], [[Qiqihar]], [[Szanghaj]], [[Shenyang]], [[Suzhou]], [[Tiencin]] i [[Yangzhou]]. Z tej stacji odjeżdżają szybkie pociągi na północny wschód, a także pociągi konwencjonalne do [[Ułan Bator]] w [[Mongolia|Mongolii]], do [[Rosja|Rosji]] i [[Korea Północna|Korei Północnej]]. 
:Transport publiczny na tej stacji:
* Linia ''metra'' 2. Wejście do metra widać zaraz po wyjściu z głównej stacji.
* ''Taksówki'' mogą być drogie i powolne.
* ''Autobusy'': wiele jeździ do stacji lub obok niej. Przystanki autobusowe to Dworzec Wschodni w Pekinie (北京站东 Beijingzhandong) i Dworzec kolejowy w Pekinie (北京站 Beijingzhan). Nie wysiadaj na dworcu kolejowym w Pekinie Crossing West lub East (北京站口东/西), które znajdują się w pewnej odległości od stacji.
* {{Znacznik|Dworzec Zachodni w Pekinie|39.89347|116.31525|typ=transport}}'''Dworzec Zachodni w Pekinie''' (北京西站, Běijīng Xīzhan). Jest to obecnie główna stacja pociągów dużych prędkości w Chinach, a także pociągi konwencjonalne. Miejsca docelowe to [[Changsha]], [[Chengdu]], [[Chongqing]], [[Datong]], [[Fuzhou]], [[Kanton]], [[Guilin]], [[Guiyang]], [[Hefei]], [[Hohhot]], Kowloon w [[Hongkong]]u, [[Kunming]], [[Lanzhou]], [[Lhasa]], [[Nanning]], [[Ningbo]], [[Qinhuangdao]], [[Sanya]], [[Shenzhen]], [[Taiyuan]], Urum, [[Xi,'an]] i [[Xiamen]]. Przyjeżdża tu dwa razy w tygodniu powóz z [[Hanoi]] w [[Wietnam]]ie, choć szybciej jest się przesiąść w Nanning; pociągi dużych prędkości nie przekraczają jeszcze żadnych granic międzynarodowych. 
:Transport publiczny na dworcu Zachodnim:
* Linie ''metra'' 7 i 9.
* ''Taksówki'': jest podziemny postój taksówek, do którego zwykle jest co najmniej dziesięciominutowa kolejka. Taksówki mogą być drogie, zwłaszcza jeśli masz wokół siebie ten turystyczny smród. Nieuchronnie naganiacz zaproponuje, że wyprowadzi Cię z kolejki za ustaloną cenę, ale spowoduje to znacznie wyższą opłatę.
* ''Autobusy'': istnieje ogromna liczba zatłoczonych autobusów publicznych, które docierają do większości miejsc w centrum Pekinu - jednak nawigacja może być trudna. Odjeżdżają one z kilku miejsc, w tym bezpośrednio przed dworcem kolejowym, na wschód od dworca kolejowego (tutaj znajduje się duży dworzec autobusowy) i po przeciwnej stronie Lianhuachi Donglu. Jeśli jesteś zdesperowany, aby wsiąść do autobusu publicznego, znajduje się duży znak wskazujący trasy w pobliżu przystanków autobusowych po stronie Lianhuachu Donglu po stronie dworca zachodniego w Pekinie.
* {{Znacznik|Dworzec Południowy w Pekinie|39.86342|116.37281|typ=transport}}'''Dworzec Południowy w Pekinie''' (北京南站, Běijīng Nánzhàn). Z tej stacji korzystają tylko pociągi dużych prędkości. Codziennie oferuje 70 szybkich usług do [[Tiencin]], [[Tanggu]], [[Jinan]], [[Qingdao]], [[Szanghaj]]u, [[Hangzhou]] i [[Fuzhou]]. Istnieje również kilka usług z Pekinu Południowego do północno-wschodnich Chin, a także [[Xiamen]]. Obsługiwane przez linie metra 4 i 14 oraz autobusy publiczne. 
* {{Znacznik|Dworzec Północny w Pekinie|39.94162|116.34766|typ=transport}}'''Dworzec Północny w Pekinie''' (北京北站, Běijīng Běizhan). Stacja została ponownie otwarta pod koniec 2019 roku, po rozpoczęciu eksploatacji kolei dużych prędkości Pekin-[[Zhangjiakou]]. Obsługuje szybkie pociągi międzymiastowe do [[Hohhot]], [[Baotou]], [[Datong]] i różnych stacji w Zhangjiakou. Linia BCR Huaimi zaczyna się stąd. Stacja sąsiaduje ze stacją metra Xizhimen. 
* {{Znacznik|Dworzec Wschodni w Pekinie|39.90143|116.47868|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Pekin Wschodni''' (北京东站, Běijīng Dōngzhan). Jedyne kierunki to [[Chengde]], [[Handan]] i Ji County, [[Tiencin]]. Tuż przy Guomao CBD. Turyści bardzo rzadko korzystają z tej stacji. BCR Sub-Central zapewnia połączenia z Pekinem i dworcem kolejowym w Pekinie Zachodnim, a także z podmiejskimi regionami Tongzhou i Fangshan. 
* {{Znacznik|Stacja kolejowa Qinghe|40.039864|116.309173|typ=transport}}'''Stacja kolejowa Qinghe''' (清河站, Qīnghé Zhàn), Shangdi East Rd. Niektóre szybkie pociągi do [[Chongli]], [[Hohhot]] i [[Datong]] odjeżdżają stąd od 30 grudnia 2019, a BCR Huaimi zatrzymuje się tutaj. Linia 13 metra dodała tutaj stację, a na zachodni plac można również dojechać autobusem linii 521, 623 i 139. 500 metrów na zachód od zachodniego placu znajduje się przystanek autobusowy Shangdi 5th Street (上地五街), który ma więcej tras. 
* {{Znacznik|Stacja kolejowa Pekin Chaoyang|39.942344|116.5019|typ=transport}}'''Stacja kolejowa Pekin Chaoyang''' (北京朝阳站, Běijīng Cháoyáng Zhàn), stacja Chaoyang East Rd. Szybkie pociągi na północny wschód, w tym [[Chengde]], [[Shenyang]], [[Chifeng]], [[Tongliao]] i [[Harbin]]. Metro nie zostanie otwarte przed 2023, a do pobliskich stacji metra można dojechać następującymi liniami autobusowymi: nr 413 do 14 Dongfeng Beiqiao i 10 Liangma Qiao oraz nr 911 do 6 Qingnian Lu. 
* {{Znacznik|Dworzec kolejowy Huangcun|39.71908|116.32466|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Huangcun''' (黄村站). Znajduje się w południowym Pekinie na linii metra Daxing w Pekinie. Jeśli masz problemy z uzyskaniem biletu na główne stacje w Pekinie, spróbuj zamiast tego kupić bilet na tę stację. Jeśli jedziesz nocnym pociągiem, jesteś trochę daleko od centrum, ale metro otwiera się o 05:30. 
* {{Znacznik|Dworzec kolejowy Shunyi|40.12483|116.63933|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Shunyi'''. W odległości krótkiego spaceru od linii metra 15 na stacji Shimen. Ta stacja jest obsługiwana przez regularne połączenia kolejowe, a większość z nich może być raczej powolna. 
* {{Znacznik|Dworzec kolejowy Changping Północ|40.23|116.226944|typ=transport}}'''Dworzec kolejowy Changping Północ''' (昌平北站 Chāngpíngběizhan). Stacja ta została ponownie otwarta, aby pomieścić usługi przesiedlone z Pekinu Północnego. Pociągi kursują tu głównie do [[Mongolia Wewnętrzna|Mongolii Wewnętrznej]], północno-wschodniego [[Liaoning]] lub dalej na północny wschód. Jest daleko od centrum, a najwygodniejszym sposobem, aby się tu dostać, jest autobus nr 345 z Deshengmen West Transit Hub.

=== Samochodem ===
Cudzoziemcy mogą wynajmować pojazdy podczas pobytu w Chinach, chociaż będą oni wymagać prawa jazdy wydanego przez Chińską Republikę Ludową.

Ponadto będziesz potrzebować specjalnego pozwolenia (进京证) na wjazd do Pekinu pojazdem z prawem niepekińskim (w dowolnym miejscu w obrębie 6. obwodnicy), które jest ważne przez maksymalnie 7 dni i można się o nie ubiegać maksymalnie 12 razy. Możesz ubiegać się o zezwolenie drogą elektroniczną lub w punktach kontrolnych. Zostanie ono sprawdzone w punktach kontroli bezpieczeństwa wzdłuż granicy miasta, a zezwolenie należy umieścić w lewym dolnym rogu przedniej szyby pojazdu. Spodziewaj się kolejek i korków w tych punktach kontrolnych.

Motocyklom nie posiadającym licencji Pekin obowiązuje całkowity zakaz wjazdu na żadne drogi w obrębie 6. obwodnicy.

=== Autobusem ===
Autobusy dalekobieżne z obszarów aż do [[Szanghaj]]u i granicy mongolskiej łączą się z Pekinem. Możesz dotrzeć do obszarów aż do [[Harbin]]u lub [[Xi'an]] podczas jednego przejazdu autobusem. Pekin ma ponad 20 dalekobieżnych przystanków autobusowych, ale to, czego potrzebujesz co zrobić, to udać się na dworzec autobusowy znajdujący się na skraju miasta w kierunku, w którym chcesz podróżować.

* {{Znacznik|Dworzec autobusów dalekobieżnych Xizhimen|39.94775|116.36716|typ=transport}}'''Dworzec autobusów dalekobieżnych Xizhimen''' (Xīzhímén Chángtú Qìchēzhàn), ☏ +86 10 62183454. Obsługuje autobusy jadące na północ i zachód. Miejsca docelowe to [[Anshan]], [[Baochang]], [[Baotou]], [[Binzhou]], [[Boshan]], [[Changchun]], [[Chengde]] (4,5 godz.), [[Chifeng]] (12 godz.), [[Daban]], [[Dazhangzi]], [[Fengshan]], [[Harbin]], [[Hohhot]], [[Huimin]], [[Jinan]], Jining (Shandong) (7h), [[Jinzhou]], [[Kuancheng]], [[Lindong]], [[Linhe]], [[Luanping]], [[Ningcheng]], [[Pingzhuang]], [[Qinhuangdao]] (7,5h), [[Tieling]], [[Leling]], [[Pingquan]], [[Xilin]], [[Shenyang]], [[Shacheng]] (5h), [[Shanhaiguan]], [[Shenmu]], [[Shizuishan]], [[Tangshan]] (5h), [[Weixian]] (8h), [[Wudan]], [[Xuanying]] (7h), [[Xinglong]], [[Yinchuan]], [[Yingxian]], [[Yulin]] i [[Zhangjiakou]].
* {{Znacznik|Dworzec autobusów dalekobieżnych Deshengmen|39.94821|116.37251|typ=transport}}'''Dworzec autobusów dalekobieżnych Deshengmen''' (Déshèngménwài Chángtú Qìchēzhàn), tel. +86 10 82847096. Obsługuje również autobusy na północ i północny zachód. Miejsca docelowe to: [[Baochang]], [[Chicheng]], [[Dongmao]], [[Guyuan]], [[Sandaochuan]], [[Yuxian]] i [[Zhangjiakou]].
* {{Znacznik|Dworzec autobusów dalekobieżnych Dongzhimen|39.93972|116.42726|typ=transport}}'''Dworzec autobusów dalekobieżnych Dongzhimen''' (Dōngzhímén Chángtú Qìchēzhàn), ☏ +86 10 64674995, +86 64671346. Obsługuje autobusy jadące na północny wschód. Miejsca docelowe to [[Changyuan]], [[Chengde]] (4½ godz.), [[Chifeng]] (12 godz.), [[Fengning]] (5 godz.), [[Fengshan]], [[Guanshang]], okręg Huairou, [[Jiaozhuanghu]], [[Mafang]], okręg Miyun, Nanzhuangtou, okręg Pinggu (2½ godz.), Sishang, okręg Shunyi, Wuxiongsi i Xinglong.
* '''Dworzec autobusów długodystansowych w Sihui''' (Sìhuì Chángtú Qìchēzhàn), ☏ +86 10 65574804. Obsługuje autobusy jadące głównie na wschód. Miejsca docelowe to: [[Changchun]], [[Chengde]], [[Dalian]], [[Dandong]], [[Liaoyang]], [[Tangshan]] i [[Tiencin]].
* {{Znacznik|Dworzec autobusów dalekobieżnych Zhaogongkou|39.85100|116.39612|typ=transport}}'''Dworzec autobusów dalekobieżnych Zhaogongkou''' (Zhàogōngkǒu Chángtú Qìchēzhàn), ☏ +86 10 67237328. Obsługuje autobusy jadące na południe i południowy wschód. Miejsca docelowe to [[Cangzhou]] (3½ godziny, ¥ 70), [[Jinan]] (½ godziny, ¥ 114), [[Tanggu]] (2,5 godziny, ¥45), [[Tiencin]] (1½ godz., ¥35). 
* '''Dworzec autobusów dalekobieżnych Lianhuachi''' (Lianhuāchí Chángtú Qìchēzhàn), ☏ +86 10 63322354. Obsługuje autobusy jadące na południe. Miejsca docelowe to: [[Kaifeng]], [[Luoyang]], [[Shijiazhuang]], [[Taiyuan]], [[Wuhan]] i [[Zhengzhou]].
Większość autobusów z dworców dalekobieżnych to autobusy regularne lub ekspresowe, które jeżdżą po drogach ekspresowych, kosztują od 200-600¥ za przejazd, mają wygodne siedzenia, a większość przejazdów nie trwa dłużej niż 6-12 godzin, ale dostępne są również autobusy sypialne.

=== Rowerem ===
Rowerzyści długodystansowi-turyści uznają, że droga krajowa 109 jest przyjemnym sposobem na wjazd lub wyjazd z Pekinu, choć dużo pracy. Od razu wjeżdża na strome wzgórza na obrzeżach miasta, ale widzi niewielki ruch, jest dobrze utrzymany i przechodzi przez piękny krajobraz pól uprawnych i lasów. To niezwykłe, jak blisko Pekinu jesteś i jak daleko się czujesz.

== Komunikacja miejska ==
=== Metro ===
Pekińskie metro ma 17 linii, a następne są w budowie. Stacje oznaczone są niebieskimi napisami po chińsku i angielskim napisem ''subway''. To samo dotyczy wszystkich napisów informacyjnych. Informacja jest czytelna i przyjazna. Bilety w formie kart elektronicznych można kupić w kasach i automatach. Cena za bilet wynosi 2 juany{{Stan na|2013|09}}. W godzinach szczytu metro jest bardzo zatłoczone.
[[Plik:Beijing-Subway en.png|thumb|upright=3.2|center|Sieć linii metra w Pekinie]]

=== Taksówki ===
Pekińskie taksówki to zazwyczaj Volkswageny Jetta (starsze) lub Hyundai Elantra (nowsze). Oznaczone są pasem w dolnej części karoserii o kolorze jasnobrązowym. Zaleca się, aby w miarę możliwości, taksówkę zamawiał hotel lub restauracja, co pozwala na uniknięcie „fałszywych taksówek”. Dobrze jest mieć też przygotowany uprzednio, napisany na karteczce, cel podróży. W recepcjach hotelowych spotkać można się już z takimi gotowymi kartkami pozwalającymi wrócić do hotelu.

Zatrzymując taksówkę na ulicy trzeba się upewnić, czy kierowca włączył licznik lub nawet zwrócić mu na to uwagę. W godzinach nocnych (zwłaszcza po zamknięciu metra) niektórzy taksówkarze oferują kursy po mocno zawyżonej cenie – należy wówczas odejść do innej taksówki, której kierowca pojedzie wg wskazań licznika lub mocno negocjować cenę – pierwotna propozycja co najmniej dwukrotnie (często więcej) zawyżona.

=== Rowery ===
Co prawda czasy kiedy w Pekinie był to podstawowy środek lokomocji należą do przeszłości, to jednak nadal duża część mieszkańców korzysta z tego środka lokomocji. Na ulicach, nie tylko w centrum, zlokalizowane są stacje rowerowe, niestety zazwyczaj puste. Natomiast można rower wypożyczyć też w inny sposób. Najlepiej jest poprosić o pomoc recepcję hotelu, w którym mieszkamy. Chętnym na poruszanie się w ten sposób należy jednak zwrócić uwagę na całkowicie odmienną, od spotykanej w Europie, kulturę jazdy, zarówno kierowców, jak i rowerzystów. Nie mniej jednak na ulicach spotyka się turystów zwiedzających miasto na rowerach.

Osobom planującym dłuższy pobyt zarekomendować można kupno używanego roweru. Tu ceny zaczynają się od 200 juanów. Po zakończonym pobycie taki rower można komuś podarować, spróbować odsprzedać lub po prostu zostawić na ulicy.

W każdym przypadku rekomendujemy dobre zabezpieczenie roweru przed kradzieżą, gdyż kradzieże rowerów są dość częste.

=== Samochody osobowe ===
Od czasu Igrzysk Olimpijskich w 2008 roku obcokrajowcy mogą wypożyczać samochody osobowe. Funkcjonuje dobrze nawigacja samochodowa GPS, niestety po chińsku. Jednak ze względu na skomplikowany układ drogowy, bardzo duży ruch samochodów oraz generalne problemy z parkowaniem nie rekomenduje się tego sposobu poruszania się po Pekinie.

Hotele oferują wynajem samochodu wraz z kierowcą, tu ceny zaczynają się od 1000 juanów, w zależności od modelu samochodu.

=== Autobusy miejskie ===
W Pekinie jest ponad 200 linii autobusowych i trolejbusowych. Bilety są bardzo tanie, ale podróżowanie nimi w godzinach szczytu nie należy do komfortowych. Wyjątkiem są linie o numerach 800 – są droższe, ale klimatyzowane i bardziej komfortowe. W autobusach miejskich plagą są kradzieże kieszonkowe, należy o tym bezwzględnie pamiętać.

== Noclegi ==
Miasto ma rozbudowaną sieć hoteli i nie ma większych problemów ze znalezieniem noclegu. Oficjalnie obcokrajowcy mogą zatrzymać się jedynie w zatwierdzonych hotelach. Ich ceny są na poziomie cen hoteli w Warszawie dla podobnej kategorii. Jednak trudno jest znaleźć przyzwoity pokój hotelowy w cenie poniżej 300–500 juanów za dobę.

Osoby znające język chiński (a właściwie dialekt mandaryński) nie będą miały problemu ze znalezieniem noclegu w naprawdę atrakcyjnych cenach, nieprzekraczających 200 juanów za pokój, a nawet za 30 juanów za łóżko. Jednak będą to noclegi w obiektach spoza oficjalnej listy.

W znalezieniu hotelu pomocne są portale internetowe.

== Warto zobaczyć ==
[[Plik:Gfp-beijing-view-of-main-hall-at-forbidden-palace.jpg|thumb|Zakazane Miasto]]
[[Plik:Hutong 1 (Snowyowls).jpg|thumb|Hutongi]]
* '''Zakazane Miasto''' – na zwiedzanie należy zarezerwować co najmniej jeden dzień. Przed wejściem można wypożyczyć ''audio-guide'', dostępny również w języku polskim.
* '''Plac Tian’anmen''' – w północnej części jest wejście do Zakazanego Miasta, na zachodniej stronie Wielka Hala Ludowa, po wschodniej muzeum Rewolucji Chińskiej. Na placu znajduje się również mauzoleum, w którym spoczywa Mao Zedong.
* '''Świątynia Niebiańskiego Spokoju'''
* '''Pałac Letni'''
* '''Park Beihai'''
* '''Ogród zoologiczny''' i '''oceanarium''' – główną atrakcją są pandy wielkie, ale należy pamiętać, że w upalne dni zazwyczaj leżą bez ruchu w klatkach lub na niewielkim wybiegu. Jest kilka typów biletów do zoo, w zależności od atrakcji, które chce się w nim zobaczyć. Obsługa w kasach mówi po angielsku. Oceanarium jest nowym obiektem i przez to nietanim (bilet ponad 100 juanów{{Stan na|2011|09}}).
* Obiekty olimpijskie
* '''Hutongi''' – dawne pekińskie parterowe dzielnice mieszkaniowe, likwidowane i zastępowane nowoczesnymi blokami. Pozostawione są na pokaz fragmenty pełniące rolę atrakcji turystycznych, ze sklepami i restauracjami.

== Najbliższe okolice ==
* '''Mur chiński''' – jest jedną z najbardziej niesamowitych budowli na Ziemi i atrakcją, której zwiedzanie jest obowiązkowe. W okolicach Pekinu można zwiedzać kilka jego odcinków:
:* ''Badaling'' – najbardziej popularny, najbardziej zatłoczony, ale i najmniej autentyczny. W pobliżu są też grobowce 13 cesarzy dynastii Ming (Shisan Ling);
:* ''Mutianyu'' – dwukilometrowy odcinek na północny wschód od Pekinu;
:* ''Simatai'' – ok. 100 km od Pekinu, łączy się z fragmentem Jingshanling. Obecnie w remoncie {{Stan na|2011|09}}
:* ''Jingshanling'' – ok. 100 km od Pekinu, łączy się z fragmentem Simatai. Niedawno remontowany co nie pozbawiło go autentyczności. Można wjechać i zjechać kolejką linową, jak również wejść/zejść po dość forsownych schodach (co stanowi pewne wyzwanie, zwłaszcza w upalny dzień);
:* ''Huanghua'' – wschodni fragment muru.

== Gastronomia ==
W ostatnich latach w Pekinie nastąpiła eksplozja ilości większych i mniejszych lokali gastronomicznych. Pekińczycy, którzy jeszcze w latach 70. XX w. witali się słowami: „Czy dziś coś jadłeś?” na nowo odkryli radość z chodzenia do restauracji i odwiedzają je tłumnie. Smak serwowanych potraw jest w zasadzie różny od tego co proponują nam tzw. chińskie restauracje w Polsce.

Problemem może być dla nas porozumienie się z personelem. Znajomość języka angielskiego nie jest powszechna. Menu w wielu restauracjach jest co prawda napisane literami łacińskimi, ale często jest to literowa transkrypcja chińskiej nazwy potrawy. Pomocne tu mogą być często zamieszczane w karcie dań fotografie. Można też zobaczyć, co jedzą inni i wskazać na migi kelnerowi, że chce się to samo. W barach samoobsługowych najpierw płacimy, a potem odbieramy potrawę.
Potrawy je się pałeczkami, ale w większych restauracjach dostępne są sztućce. Jeżeli ktoś nie opanował sztuki posługiwania się pałeczkami, co nie jest aż takie trudne, dobrze jest, aby miał przy sobie, na wszelki wypadek, jednorazowe sztućce.

=== Co zjeść? ===
* Kaczka po pekińsku – sztandarowe danie kuchni pekińskiej. Kaczki są pieczone w specjalnych piecach na złoty brąz, dowożone do stolika i przy gościach krojone   ze skórką, nożem trzymanym pod odpowiednim kątem. Podaje się do nich bardzo cienkie placuszki pszenne, pokrojony por i specjalny sos. Kaczkę nakłada się na placek, dodaje pokrojony por i macza w sosie. Całość zawija się i konsumuje. Czynności te przeprowadza się przy pomocy pałeczek, co jest nie lada wyzwaniem. W przypadku trudności, można poprosić o zachodnie sztućce.
* Pierogi – kuchnia chińska oferuje pierożki i pierogi o różnej wielkości, smaku, nadzieniu i sposobie przyrządzania. Nadzienie może być warzywne (często jest to kapusta), mieszane lub mięsne. Mogą być przyrządzane na parze, gotowane, gotowane i następnie przysmażane oraz smażone na głębokim tłuszczu. Podaje się je na różne sposoby.
* Ryba na parze – ugotowana w całości ryba, którą „rozbieramy” pałeczkami i jemy maczając w sosie.
* Makarony – najlepiej wybierać te przysmażane z dodatkiem sosu, warzyw lub mięsa. 
* Ryż – może być podawany bez dodatków, z jarzynami, czy owocami morza, gotowany lub dodatkowo przysmażony.

Chińczycy celebrują jedzenie. Wspólne posiłki składają się z różnych potraw podawanych w kolejności zapewniającej zachowanie równowagi &quot;ciepła&quot; i &quot;zimna&quot; organizmu.

Restauracje i bary wszelkiego rodzaju serwują setki potraw w różnych cenach, zarówno pochodzące z regionów Chin, jak i z całego świata. Są też fast-foody głównych sieci międzynarodowych, jak: McDonald, Subway, KFC.

== Zakupy ==
Największymi dzielnicami handlowymi są '''Wangfujing''' (znajduje się tam popularny dom towarowy Pekin) i '''Xidan''', za najbardziej luksusowy uważany jest budynek Parksona (na wschód od Xidan). Popularnymi towarami są antyki, odzież po atrakcyjnych cenach (regularnie wykupywana przez Rosjan) oraz książki i materiały do nauki chińskiego (w dużych księgarniach można kupić świetny kurs multimedialny).

== Imprezy ==
W 2008 Pekin był gospodarzem XXIX Letnich Igrzysk Olimpijskich, a w 2022 roku gospodarzem XXIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich.

== Nauka ==
W Pekinie, jak przystało na stolicę, znajduje się kilkanaście uczelni, z najstarszym i najbardziej prestiżowym w mieście Uniwersytetem Pekińskim na czele.
&lt;!-- 
== Praca ==
 --&gt;
== Kontakt ==
=== Telefonia komórkowa ===
Polskie telefony komórkowe działają, pod warunkiem, że ma się uruchomioną usługę roamingu. Ceny są zaporowe – ok. 10 PLN za rozmowę do Polski i ok. 5 PLN za rozmowy przychodzące oraz 1,5 PLN za SMS wychodzącego{{Stan na|2013|09}}. Przy rozmowach lokalnych operator może nadać nam „chiński” numer telefonu. Przy dłuższym pobycie warto rozważyć zakup chińskiej karty SIM w modelu pre-paid, bez problemu do nabycia u lokalnych operatorów.

=== Internet ===
Specyfiką chińskiego internetu jest jego cenzurowanie. Nie ma w tym większej logiki, bo na przykład raz strony polskojęzycznej Wikipedii działają, a raz nie. W Chinach, poza nielicznymi wyjątkami, blokowany jest m.in. Facebook, Twitter oraz YouTube. Mogą też wystąpić problemy ze ściągnięciem poczty za pośrednictwem przeglądarki internetowej.

W pokojach hotelowych zazwyczaj jest gniazdko internetu przewodowego, a w hotelowych lobby spotkać można WiFi. WiFi spotkać można też w lokalach, czasem trzeba pobrać login. Często ograniczony jest czas korzystania z sieci (McDonalds – 30 minut).

== Bezpieczeństwo ==
Pekin uważany jest za bezpieczne miasto. Jednak tak duże skupisko ludzi rodzi typowe dla turystów zagrożenia. Są to przede wszystkim kradzieże dokonywane przez kieszonkowców oraz wyłudzenia przy dokonywaniu wymiany pieniędzy u ulicznych handlarzy. Sugeruje się też unikanie płatności kartami płatniczymi. Dokumenty i zapas gotówki najlepiej jest zostawić w hotelowym sejfie.

Ponadto należy uważać na dokonywane zakupy, gdyż nawet te nie dokonane po atrakcyjne niskich cenach, okazać się mogą podróbkami, czyli jak mówią pekińczycy kopiami.

Możemy się spotkać z ofertą zakupu „kopii” produktów znanych marek. Należy jednak pamiętać, że ich przywóz na teren Unii Europejskiej jest nielegalny.

Prostytucja jest nielegalna i jest oficjalnie zwalczana. Niemniej jednak jest to obecnie zjawisko powszechne. Kontakty obcokrajowców z prostytutkami mogą wiązać się z poważnymi konsekwencjami, poczynając od szantażu, a na postępowaniu sądowym kończąc.

W Pekinie (jak i innych miastach Chin) należy wystrzegać się oszustów, którzy pod pozorem chęci konwersacji po angielsku lub darmowego oprowadzania po mieście usilnie starają zaciągnąć turystę na kawę, herbatę (lub ceremonię jej parzenia), piwo czy też posiłek. Jest to popularna forma oszustwa, polegająca na tym, że podczas posiłku nasz rozmówca ulatnia się (twierdząc, że musi wyjść, np. do toalety lub zadzwonić), a zamiast niego pojawia się dwóch barczystych panów z rachunkiem, na którym herbata może opiewać na równowartość 100 EUR. Oszuści często dobrze mówią po angielsku i zachowują się bardzo przyjaźnie – należy stanowczo odmówić chęci wspólnego spędzania czasu. Pojawiają się także na placu Tian’anmen, zaczepiając turystów, można ich spotkać w dzielnicach handlowych.

== Niepełnosprawni ==
Miasto nie jest przyjazne dla osób niepełnosprawnych. Co prawda na chodnikach wyłożone są pasy z odmienną fakturą przeznaczone dla osób niewidomych, ale bardzo często są one zastawione parkującymi motorynkami, samochodami, czy też straganami. W centrum spotyka się obniżenie krawężników dla osób poruszających się na wózkach. Nowsze stacje metra dostosowane są też dla osób niepełnosprawnych ruchowo. W obiektach zabytkowych z reguły nie ma udogodnień dla osób niepełnosprawnych. Należy też pamiętać o chińskiej tradycji wysokich progów w prywatnych domach. Czasami spotyka się informacje alfabetem Braille’a, niestety nie wiemy w jakim języku.

== Zdrowie ==
Od turystów nie są wymagane żadne szczególne szczepienia. Ze względu na zanieczyszczenie powietrza u alergików mogą wystąpić wzmożone objawy ich dolegliwości. Przyjezdni ostrzegani są przed piciem wody z kranu bez przegotowania. Służba zdrowia, zarówna prywatna, jak i państwowa jest odpłatna. Szpitale państwowe mają w angielskiej nazwie (jeżeli jest) '''hospital''', a prywatne '''clinic'''. Dla turystów z Polski wszelkie świadczenia zdrowotne są płatne. Dlatego rekomenduje się posiadanie ubezpieczenia w tym zakresie, nie tylko pozwalającego na udzielenie pierwszej pomocy, ale i też na pokrycie kosztów leczenia. Osoby zażywające stale, przepisane przez lekarza, środki, powinny się w nie zaopatrzyć w wystarczającej ilości na czas pobytu, gdyż mogą mieć kłopoty z ich nabyciem na miejscu.

== Polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne ==
 '''Wydział Konsularny Ambasady Polski w Pekinie'''
 1, Ritan Lu, Jianguomenwai
 100600 Beijing, People's Republic of China
 tel: (+86 10) 6532-12-35 wew. 101, 102, 103, 104, 108
 fax: (+86 10) 6532-35-67
 e-mail: pekin.amb.wk@msz.gov.pl

{{przewodnik}}
{{Jest w|Chiny}}
{{geo|39.913889|116.391667}}

[[Kategoria:Chiny]]</text>
      <sha1>4ksztupx9wy9pnruf4p01iwmzm3ukt8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Powiat chełmiński</title>
    <ns>0</ns>
    <id>10426</id>
    <revision>
      <id>120231</id>
      <parentid>120195</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:07:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Katafrakt</username>
        <id>3500</id>
      </contributor>
      <comment>przywrócenie bannera</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2154" xml:space="preserve">{{Top-banner|Chełmno - panorama 01(js) (Poland).jpg|caption=}}

{{Miejscowość infobox
|nazwa=Powiat chełmiński
|widok=Grubno Palace 2.jpg
|herb=POL powiat chełmiński COA.svg
|mapa=Powiat chełmiński.png
|region=[[Województwo kujawsko-pomorskie]]
|powierzchnia=527,62
|lud=52 345
|prefiks=
|www=
|opis=pałac w Grubnie
|kod pocztowy=
|państwo=[[Polska]]}}
'''Powiat chełmiński''' – powiat w województwie kujawsko-pomorskim, z siedzibą w [[Chełmno|Chełmnie]].

Graniczy z [[Powiat grudziądzki|powiatem grudziądzkim]], [[Powiat świecki|świeckim]], [[Powiat bydgoski|bydgoskim]], [[Powiat toruński|toruńskim]] i [[Powiat wąbrzeski|wąbrzeskim]].  

== Charakterystyka ==
Położenie geograficzne siedziby powiatu: 53°20'48.3&quot;N 18°26'07.9&quot;E.

== Geografia ==

=== Fauna i flora ===

== Historia ==

== Gospodarka ==

== Dojazd ==

=== Samolotem ===
Najbliższy port lotniczy znajduje się w [[Bydgoszcz|Bydgoszczy]].

=== Pociągiem ===

=== Samochodem ===
Przez powiat przechodzi DK 91 oraz DK 55.

=== Autobusem ===

=== Statkiem ===

== Regiony ==
[[Plik:Lisewo133.jpg|mały|Lisewo, po prawej kościół Podwyższenia Krzyża Świętego]]
W skład powiatu chełmińskiego wchodzą;
[[Plik:Renesansowy ratusz w Chełmnie.JPG|mały|Ratusz i rynek w Chełmnie]]

=== Gminy miejskie ===

* [[Chełmno]] 

=== Gminy wiejskie ===

* [[Chełmno (gmina wiejska)|Chełmno]]
* [[Kijewo Królewskie (gmina)|Kijewo Królewskie]]
* [[Lisewo (gmina)|Lisewo]]
* [[Papowo Biskupie (gmina)|Papowo Biskupie]]
* [[Stolno (gmina)|Stolno]]
* [[Unisław (gmina)|Unisław]]

=== Miasta ===

* [[Chełmno]]

== Warto zobaczyć ==

* Kościoły [[Chełmno|Chełmna]];
* Ratusz w Chełmnie;
* Pałac w [[Grubno|Grubnie]];
* Kościół św. Bartłomieja w [[Unisław (województwo kujawsko-pomorskie)|Unisławiu]];
* Dwór w [[Bartlewo (wieś)|Bartlewie]];
* Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w [[Lisewo (powiat chełmiński)|Lisewie]];
* Ruiny zamku krzyżackiego w [[Papowo Biskupie|Papowie Biskupim]].

== Transport ==

== Noclegi ==

== Gastronomia ==

{{Jest w|Województwo kujawsko-pomorskie}}

[[Kategoria:Województwo kujawsko-pomorskie]]</text>
      <sha1>lmtu9e9cskt2osuwp6o7go4cct9gg9s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bad Wiessee</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15595</id>
    <revision>
      <id>120223</id>
      <parentid>111789</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:00:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>D’Azur</username>
        <id>12368</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1306" xml:space="preserve">{{Top-banner}}
{{Miejscowość infobox
 |nazwa        = Bad Wiessee
 |widok        = Flyschberge bei Bad Wiessee 1 FFH-8236-371.jpg
 |herb         = DEU Bad Wiessee COA.svg
 |mapa         = 
 |państwo      = [[Niemcy]]
 |region       = [[Bawaria]]
 |powierzchnia = 
 |lud          = 
 |prefiks      = 
 |www          = 
}}
'''Bad Wiessee''' – kurort w południowych [[Niemcy|Niemczech]], w kraju związkowym [[Bawaria]], w rejencji [[Górna Bawaria]], w regionie [[Oberland]], w powiecie [[Miesbach]]. 

== Charakterystyka ==
Leży w [[Mangfallgebirge]], cześci [[Alpy Bawarskie|Przedalp Bawarskich]], nad jeziorem [[Tegernsee (jezioro)|Tegernsee]].

== Dojazd ==
=== Samolotem ===
Najbliższym portem lotniczym jest lotnisko w [[Monachium]].

=== Koleją ===
Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w [[Gmund am Tegernsee]] stacja kolejowa na linii z Monachium do [[Tegernsee]].

=== Samochodem ===
Istnieje dogodny dojazd samochodem.

== Komunikacja ==
Miejscowość można dogodnie zwiedzić na piechotę.

== Warto zobaczyć ==

== Najbliższe okolice ==

== Praca ==

== Nauka ==

== Zakupy ==

== Gastronomia ==

== Festiwale, imprezy ==

== Noclegi ==

== Kontakt ==

== Bezpieczeństwo ==

== Informacje turystyczne ==

== Wyjazd ==

{{Zarys}}
{{Jest w|Górna Bawaria}}

[[Kategoria:Bawaria]]</text>
      <sha1>8v4rf93g8zlz8dpghb676uleky6if1t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ziemia chełmińska</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16306</id>
    <revision>
      <id>120230</id>
      <timestamp>2022-08-14T19:54:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JakaśKreatywnaNazwa123</username>
        <id>10726</id>
      </contributor>
      <comment>Utworzono artykuł</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12201" xml:space="preserve">{{Top-banner|Chełmno_-_panorama_01(js)_(Poland).jpg|caption=}}
{{Region infobox|nazwa=Ziemia chelmińska|nazwa oryginalna=Terra Culmenisis|grafika=|opis=|lokalizacja=Ziemia chełmińska na mapie adm. Polski.svg|herb=POL_wojew%C3%B3dztwo_malborskie_IRP_COA.svg|państwo=[[Polska]]|stolica=[[Chełmno]]|www=&lt;br&gt;
*[https://toruntour.pl/14/ziemia-chelminska toruntour.pl/14/ziemia-chelminska] (woj. kujawsko-pomorskie)
*[https://ziemiachelminska.pl/ ziemiachelminska.pl] (woj. warmińsko-mazurskie)|kod samochodowy=C lub N|Przynależność historyczna=[[Pomorze]]|język=polski}}
'''Ziemia chełmińska''' (łac. ''Terra Culmensis'', niem. ''Kulmerland'') - kraina historyczno-geograficzna, a dawniej jeden z głównych regionów administracyjnych [[Polska|Polski]]. Stanowi ona część [[Pomorze|Pomorza]] Nadwiślańskiego. Nazwa regionu nawiązuje do historycznych związków tych terenów z miastem [[Chełmno|Chełmnem]], które było jego stolicą już za czasów piastowskich&lt;ref&gt;Władysław Łęga - ''Ziemia Chełmińska. Prace i materiały etnograficzne''. T.17. str. 10&lt;/ref&gt;.

== Historia ==
Ziemie te w części północnej i środkowej od czasów najdawniejszych były zamieszkiwane przez ludność słowiańską, której kultura materialna wykazywała powiązania z szeroko pojętym północnosłowiańskim, pomorsko-połabskim obszarem kulturowym (kultura Sukow-Dziedzice)&lt;ref&gt;Jacek Bojarski - ''Z badań nad pograniczem słowiańsko-pruskim we wczesnym średniowieczu''. ''Studia nad osadnictwem średniowiecznym ziemi chełmińskiej''. Tom 4, Toruń 2002.&lt;/ref&gt;. Natomiast na wschodnie tereny ziemi chełmińskiej (ziemia lubawska) w VIII w. zaczęło napływać osadnictwo słowiańskie z [[Mazowsze|Mazowsza]], które osiągnęło rubież po Trzcin i Tarczyn, następnie w IX wieku Leszcz aż po Kajkowo koło [[Ostróda|Ostródy]]. Od połowy XI w. są tu datowane większe wpływy kujawskie i mazowieckie.

Ziemia chełmińska w X-XII wieku należała do państwa Piastów. Na początku XI wieku w czasach panowania Mieszka II na Górze Św. Wawrzyńca w Kałdusie (późniejsze Chełmno) istniał gród będący jednym z najważniejszych ośrodków władzy administracyjnej i kościelnej w państwie pierwszych Piastów. Od 1138 roku znajdowała się pod panowaniem książąt mazowieckich. 

Stąd w latach dwudziestych XIII wieku wyruszały wyprawy krzyżowe z biskupem misyjnym Chrystianem. Niestety były one mało skuteczne, dlatego w 1228 roku książę mazowiecki Konrad I wydał przywilej nadający ziemię chełmińską Krzyżakom, zachowując nad nią prawa zwierzchnictwa. Sprowadzenie Krzyżaków było związane z dążeniem do wsparcia chrystianizacji Prusów oraz zabezpieczenia granic Polski przed najazdami pogańskich plemion pruskich.

Wyprawiając się z ziemi chełmińskiej, Zakon krzyżacki szybko uzyskał samodzielność na podbitych terenach i stworzył swoje potężne państwo z nowymi strukturami administracyjnymi, ludnościowo-etnicznymi (niemieccy osadnicy) oraz gospodarczymi i kulturalnymi (prawo chełmińskie).

W czasach krzyżackich ziemia chełmińska była podzielona na kilka komturii. W 1243 r., kiedy na synodzie w [[Toruń|Toruniu]] ogłoszono papieską bullę o podziale ziem krzyżackich na diecezje, ziemia chełmińska została objęta nową diecezją chełmińską z katedrą w [[Chełmża|Chełmży]], a od 1257 roku własnością biskupów chełmińskich staje się też i ziemia lubawska, która od tego momentu była centrum administracyjnym kompleksu dóbr biskupich zwanych kluczem lubawskim. Wkrótce, jeszcze w XIII i XIV w. na całym obszarze ziemi chełmińskiej powstała gęsta sieć gotyckich kościołów, które dziś stanowią doskonałe świadectwo rozwoju cywilizacji i wysokiej klasy architektury tego regionu&lt;ref&gt;https://toruntour.pl/14/ziemia-chelminska&lt;/ref&gt;.

Po wojnie 13-letniej (1454-1466), kiedy ziemia chełmińska weszła w skład polskich Prus Królewskich, utworzono tu województwo chełmińskie. 

W wyniku I rozbioru Polski ziemia chełmińska bez Torunia została włączona w granice państwa pruskiego. Po odzyskaniu niepodległości w 1920 r. została włączona do II Rzeczypospolitej i weszła w skład województwa pomorskiego ze stolicą w Toruniu.

W PRL ziemia chełmińska znalazła się w województwie bydgoskim. W 1975 r. po reformie administracyjnej ponad 90% terytorium ziemi chełmińskiej znalazło się w województwie toruńskim.

Obecnie większość historycznej ziemi chełmińskiej wchodzi w skład [[Województwo kujawsko-pomorskie|województwa kujawsko-pomorskiego]], a niewielka część do [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], ustanowionych dnia 1 stycznia 1999 roku.

== Obszar ==
Ziemia chełmińska początkowo obejmowała obszar leżący w łuku [[Wisła|Wisły]] pomiędzy jej prawym (wschodnim) brzegiem a Drwęcą na południu i Osą aż do jej ujścia do Wisły na północy. Na wschodzie granicą ziemi chełmińskiej była rzeka Lutryna. Od 2 poł. XIII wieku do ziemi chełmińskiej zaczęto zaliczać ziemię lubawską (dawną część ziemi Sasinów) oraz obszar na prawym brzegu rzeki Osy wokół miasteczka Łasin (dawną część Pomezanii). W 1317 roku przyłączono do niej ziemię michałowską (faktycznie część ziemi dobrzyńskiej). 

Obecnie obejmuje ona w woj. kujawsko-pomorskim powiaty: [[Powiat grudziądzki|grudziądzki]] (bez północno-wschodniego obszaru gminy Świecie nad Osą), [[Powiat chełmiński|chełmiński]], [[Powiat wąbrzeski|wąbrzeski]], [[Powiat toruński|toruński]] (bez dzielnicy Podgórz w Toruniu oraz terenów na południowy zachód od Wisły), [[Powiat golubsko-dobrzyński|golubsko-dobrzyński]] (bez Dobrzynia oraz terenów położonych na południowy wschód od Drwęcy) i brodnicki (również bez terenów położonych na południowy wschód od Drwęcy) oraz w woj. warmińsko-mazurskim powiaty: [[Powiat nowomiejski|nowomiejski]] (bez gminy Biskupiec), [[Powiat iławski|iławski]] (tylko gmina Lubawa) i [[Powiat działdowski|działdowski]] (tylko gmina Lidzbark). 

== Warto zobaczyć ==

* '''[[Brodnica]]''' – jest jednym z 2 miast Polski, które posiadają trójkątny rynek. Do najważniejszych jej zabytków należą: ruiny zamku krzyżackiego z zachowaną wieżą (zwaną potocznie ''Grzybkiem''), pałac królewny Anny Wazówny na przedzamczu (siostry króla polskiego Zygmunta III Wazy, która objęła brodnickie starostwo w 1605 roku i mieszkała tu aż do swojej śmierci w 1625 r.) oraz mury miejskie, w tym Brama Chełmińska i wieża Bramy Mazurskiej (zwanej też ''Bocianią''). Oprócz zabytków miasto i jego okolice słyną też z atrakcji przyrodniczych - Brodnica leży na terenie [[Pojezierze Brodnickie|Pojezierza Brodnickiego]], na którego obszarze położony jest Brodnicki Park Krajobrazowy. Ponad 60% powierzchni Parku zajmują lasy, a 10% wody. Znajduje się tutaj około 60 jezior, w tym 6 o powierzchni ponad 100 ha.
* '''[[Chełmno]]''' – stolica ziemi chełmińska oraz miasto, które niekiedy miało się stać też i stolicą Państwa Zakonu Krzyżackiego. Mistrz Krajowy Zakonu jednak za swoją rezydencję wybrał [[Malbork]]. Miasto często zwane jest też ''Miastem Miłości'' ze względu na relikwie św. Walentego, jakie posiada w Kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, ''Małym Carcasonne'' - w związku z dużą ilością kościołów występujących na starym mieście oraz posiadaniem prawie w całości murów miejskich, czy też ''Małym [[Kraków|Krakowem]]'' - za sprawą dużej ilości zabytków.   Zachowało się tutaj aż sześć gotyckich kościołów, prawie nienaruszony średniowieczny układ urbanistyczny oraz prawie cały obwód murów miejskich wraz z wieżami, basztami i bramami, renesansowy ratusz, a także wiele kamienic, z których najstarsze sięgają XIII w.
* '''[[Chełmża]]''' – dawniej znana pod nazwą ''Łoza''. Swoją obecną nazwę, pochodzącą od słowa ''Culmsee'' posiada od 1251 r. Była pierwszym miastem w posiadaniu biskupstwa chełmińskiego oraz jego stolicą. Najważniejszym zabytkiem Chełmży jest dawny kościół katedralny Świętej Trójcy (obecnie konkatedra), jeden z najważniejszych kościołów ziemi chełmińskiej, gdyż był pierwszym kościołem ufundowanym przez biskupów chełmińskich. Był budowany etapami od 1251 do XIV w. Miasto słynie też z bardzo bogato zdobionej wieży ciśnień (neogotycka z elementami modernizmu i tzw. stylu rodzinnego), neogotyckiego ratusza z pocz. XX w. oraz jeziora chełmżyńskiego, będącego największym jeziorem na Pojezierzu Chełmińskim.
* '''[[Golub-Dobrzyń]]''' – powstał od połączenia dwóch miast nad rzeką Drwęcą: prawobrzeżnego '''Golubia''' - leżącego w ziemi chełmińskiej, posiadającego prawa miejskie od najprawdopodobniej XIV w. oraz lewobrzeżnego '''Dobrzynia nad Drwęcą''' - leżącego już w historycznej ziemi dobrzyńskiej i lokowanego w 1789 r. Miasto jako jeden organizm istnieje formalnie od 15 maja 1951 (''de facto'' już w 1941 roku). Do najważniejszego i najbardziej rozpoznawalnego zabytku należy konwentualny zamek krzyżacki z przełomu XIII i XIV wieku, jeden z niewielu zamków ziemi chełmińskiej zachowany w całości. To tutaj po raz pierwszy wyhodowano w Polsce tytoń, który sprowadzono z [[Turcja|Turcji]]. Do zabytków również wartych uwagi należą też dom podcieniowy z 1771 r. (zwanym podocznie ''Domem &quot;Pod Kapturem&quot;'') oraz pozostałości murów obronnych z wieżą narożną.
* '''[[Grudziądz]]''' – najprawdopodobniej najstarsze miasto ziemi chełmińskiej; możliwe, że mogło otrzymać prawa miejskie w okresie między 1218, a 1231 rokiem w czasie jego przynależności do biskupa Chrystiana, czyli wcześniej niż Chełmno i Toruń, które otrzymały prawa miejskie w 1232 lub w 1233 r. Nie jest to niestety do końca pewne, gdyż nie zachowały się żadne dokumenty z tego okresu. Wiadomo natomiast, że gdy miasto trafiło w posiadanie Krzyżaków (po 1231 r.), miasto już dawno istniało. Oprócz bycia ''Miastem Biskupa Chrystiana'', Grudziądz znany jest też jako ''Stolica Kawalerii Polskiej'' - to w nim wyszkolono prawie 5 tys. oficerów, którzy służyli we wszystkich pułkach kawalerii Wojska Polskiego. Można też spotkać się z określeniami takimi, jak ''Miasto Ogrodów'' - ze względu na dużą ilość miejskiej zieleni, czy też ''Miasto Spichrzy'' - w związku z posiadaniem wielkiego zabytkowego kompleksu spichrzy nad Błoniami Nadwiślańskimi. Do najważniejszych zabytków miasta należy też Brama Wodna wraz z murami miejskimi z z XIV/XV w., średniowieczny układ urbanistyczny Starego Miasta, ruiny zamku krzyżackiego wraz z odnowioną Wieżą Klimek, cytadela (której obroną wsławił się Courbière z przełomu XVIII i XIX w.), najstarszy murowany most w Polsce na al. biskupa Chrystiana oraz najdłuższy most drogowo-kolejowy w Polsce nad Wisłą. Miasto może również pochwalić się takimi walorami turystycznych, jak Solanki - jedyne takie w Polsce, które mieszczą się w trójkątnej piramidzie czy Ośrodek wczasowy nad jeziorem Rudnickim Wielkim.

* [[Jabłonowo Pomorskie|'''Jabłonowo Pomorskie''']] – najmłodsze miasto w ziemi chełmińskiej, które otrzymało prawa miejskie dopiero w 1962 r. Do najważniejszych zabytków należą: Pałac Narzymskich, neogotycki kościół św. Wojciecha (jego projekt jest przypisywany F. A. Stülerowi), neogotycki kościół pw. Chrystusa Króla oraz zabytkowa kolejowa Wieża Ciśnień.

* [[Kowalewo Pomorskie|'''Kowalewo Pomorskie''']] – najważniejszymi zabytkami miasta są relikty zamku krzyżackiego, fragmenty murów miejskich z XIV w., gotycki Kościół św. Mikołaja oraz zabytkowy zajazd z 1912 roku.
* '''[[Kurzętnik]]'''
* '''[[Lubawa]]'''
* [[Lidzbark (powiat nowomiejski)|'''Lidzbark Welski''']]
* '''[[Łasin]]'''
* '''[[Nowe Miasto Lubawskie]]'''
* [[Radzyń Chełmiński|'''Radzyń Chełmiński''']]
* '''[[Toruń]]'''
* '''[[Wąbrzeźno]]'''

== Galeria ==

== Przypisy ==
&lt;references /&gt;
[[Kategoria:Województwo kujawsko-pomorskie]]
[[Kategoria:Województwo warmińsko-mazurskie]]
[[Kategoria:Polska]]</text>
      <sha1>40mkia7ar1aynafpfxvh05bigur5dlu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rozmówki w językach indoeuropejskich</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16307</id>
    <revision>
      <id>120232</id>
      <timestamp>2022-08-14T23:31:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SolarisAmigo</username>
        <id>13680</id>
      </contributor>
      <comment>+ nowy na potrzeby odnośników w projektach siostrzanych</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="597" xml:space="preserve">Lista [[Rozmówki|rozmówek]] w językach indoeuropejskich:

*[[Rozmówki angielskie|angielskie]]
*[[Rozmówki bośniackie|bośniackie]]
*[[Rozmówki chorwackie|chorwackie]]
*[[Rozmówki czeskie|czeskie]]
*[[Rozmówki duńskie|duńskie]]
*[[Rozmówki francuskie|francuskie]]
*[[Rozmówki hiszpańskie|hiszpańskie]]
*[[Rozmówki niderlandzkie|niderlandzkie]]
*[[Rozmówki niemieckie|niemieckie]]
*[[Rozmówki norweskie|norweskie]]
*[[Rozmówki rosyjskie|rosyjskie]]
*[[Rozmówki rumuńskie|rumuńskie]]
*[[Rozmówki szwedzkie|szwedzkie]]
*[[Rozmówki włoskie|włoskie]]

[[Kategoria:Rozmówki| ]]</text>
      <sha1>73ot3tpa0py6bk6fh61truw6eogrbjm</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>