ويکيپېډيا
pswiki
https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%DA%93%DB%8C_%D9%85%D8%AE
MediaWiki 1.39.0-wmf.22
first-letter
رسنۍ
ځانگړی
خبرې اترې
کارن
د کارن خبرې اترې
ويکيپېډيا
د ويکيپېډيا خبرې اترې
دوتنه
د دوتنې خبرې اترې
ميډياويکي
د ميډياويکي خبرې اترې
کينډۍ
د کينډۍ خبرې اترې
لارښود
د لارښود خبرې اترې
وېشنيزه
د وېشنيزې خبرې اترې
تانبه
د تانبې خبرې اترې
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
کينډۍ:پرچم
10
10008
283646
283610
2022-07-30T16:55:42Z
Jimmy&Friends 2
27531
nonsense information
wikitext
text/x-wiki
{{country data {{{1|}}}
| country flag2
| name = {{{name|{{{1|}}}}}}
| variant = {{{variant|{{{2|}}}}}}
| size = {{{size|}}}
}}<noinclude>{{لاسوند}}</noinclude>
gkpv57sqk4f2de696tvocla8f28l732
کينډۍ:تلویزیون مالوماتبکس
10
31021
283643
282111
2022-07-30T16:52:27Z
Jimmy&Friends 2
27531
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
| italic title= {{{italic_title|<noinclude>no</noinclude>}}}
| bodyclass = vevent
| abovestyle = font-style: italic; background: #CCCCFF; padding: 0.25em 1em; line-height: 1.5em;
| aboveclass = summary
| headerclass = summary
| headerstyle = background: #CCCCFF; padding: 0.25em 1em; line-height: 1.5em;
| above = {{{show_name|{{{name|<includeonly>{{PAGENAMEBASE}}</includeonly>}}}}}}
| image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image|}}}|size={{{image_size|}}}|sizedefault=frameless|upright={{{image_upright|1.13}}}<!-- 1.13 is the most common size used in TV articles. -->|alt={{{image_alt|{{{alt|}}}}}}}}
| caption = {{{caption|}}}
| label1 = پیژندل سوی نوم| data1 = {{{show_name_2|}}}
| label2 = ژانر
| class2 = category
| data2 = {{{genre|}}}
| label3 = ډول | class3 = category
| data3 = {{{format|}}}
| label4 = جوړونکي | data4 = {{{creator|}}}
| label5 = پر بنسټ
| data5 = {{{based on|{{{based_on|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|rank=best|P144|qid={{{qid|}}}|name=based on|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|onlysourced={{{onlysourced|no}}}|noicon={{{noicon|no}}}|sep="<br />"|sorted=yes|{{{based on|}}} }}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P144}}}}}}}}}}}}
| label6 = پراختیا ورکونه
| data6 = {{{developer|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|rank=best|P178|qid={{{qid|}}}|name=developer|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|onlysourced={{{onlysourced|no}}}|noicon={{{noicon|no}}}|sep="<br />"|sorted=yes|{{{developer|}}} }}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P178}}}}}}}}}
| label7 =ليکوال
| data7 = {{{writer|}}}
| label8 = سکرېپټ ليکونکي
| data8 = {{{screenplay|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|rank=best|P58|qid={{{qid|}}}|name=screenplay|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|onlysourced={{{onlysourced|no}}}|noicon={{{noicon|no}}}|sep="<br />"|sorted=yes|{{{screenplay|}}} }}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P58}}}}}}}}}
| label9 = ډاېريکټر | class9 = attendee
| data9 = {{{director|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|rank=best|P57|qid={{{qid|}}}|name=director|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|onlysourced={{{onlysourced|no}}}|noicon={{{noicon|no}}}|sep="<br />"|sorted=yes|{{{director|}}} }}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P57}}}}}}}}}
| label10 = د نړیوالو نوښتګرو<span style="white-space:nowrap">ډاېريکټر</span>
| class10 = attendee
| data10 = {{{creative_director|}}}
| label11 = ګډون کوونکي | class11 = attendee
| data11 = {{{presenter|{{{host|}}}}}}
| label12 = لوبګران
| class12 = attendee
| data12 = {{{starring|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|rank=best|P161|qid={{{qid|}}}|name=starring|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|onlysourced={{{onlysourced|no}}}|noicon={{{noicon|no}}}|sep="<br />"|sorted=yes|{{{starring|}}} }}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P161}}}}}}}}}
| label13 = قاضيان
| class13 = attendee
| data13 = {{{judges|}}}
| label14 = اواز وړاندې کونکي
| class14 = attendee
| data14 = {{{voices|}}}
| label15 = کیسه کونکي
| class15 = attendee
| data15 = {{{narrated|}}}
| label16 = د موسيقۍ کمپوزر ويينه
| data16 = {{{theme_music_composer|}}}
| label17 = سندرې پیل | data17 = {{{opentheme|}}}
| label18 = سندره پای | data18 = {{{endtheme|}}}
| label19 = کمپوزر
| data19 = {{{composer|}}}
| label20 = جوړونکي هيواد
| data20 = {{{country|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|rank=best|P495|qid={{{qid|}}}|name=country|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|onlysourced={{{onlysourced|no}}}|noicon={{{noicon|no}}}|sep="<br />"|sorted=yes|{{{country|}}} }}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P495}}}}}}}}}
| label21 = ژبې
| data21 = {{{language|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|rank=best|P364|qid={{{qid|}}}|name=language|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|onlysourced={{{onlysourced|no}}}|noicon={{{noicon|no}}}|sep="<br />"|sorted=yes|{{{language|}}} }}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P364}}}}}}}}}
| label22 = شمېر فصلونه | data22 = {{{num_seasons|}}}
| label23 = د لړۍ شمیره
| data23 = {{{num_series|}}}
| label24 = د برخو شمير
| data24 = {{{num_episodes|}}} {{#if: {{{list_episodes|}}} | <span style="white-space:nowrap">([[{{{list_episodes}}}|د برخو شمير]])</span>}}
| header25 = {{#if:{{{producer|}}}{{{executive_producer|}}}{{{location|}}}{{{camera|}}}{{{runtime|}}}|تولید}}
| class25 = navbox-title
| label26 = اجرایوي وړاندي کونکي | data26 = {{{executive_producer|}}}
| label27 = وړاندي کونکي
| data27 = {{{producer|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|rank=best|P162|qid={{{qid|}}}|name=producer|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|onlysourced={{{onlysourced|no}}}|noicon={{{noicon|no}}}|sep="<br />"|sorted=yes|{{{producer|}}} }}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P162}}}}}}}}}
| label28 = لاس وهونکي
| data28 = {{{editor|}}}
| label29 = موقعیت
| data29 = {{{location|}}}
| label30 = ويډيو جوړونه
| data30 = {{{cinematography|}}}
| label31 = کامره
| data31 = {{{camera|}}}
| label32 = وخت
| data32 = {{{runtime|}}}
| label33 = تولید<span style="white-space:nowrap">شرکتونه</span>
| data33 = {{{company|}}}
| label34 = توزیع کونکي
| data34 = {{{distributor|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|rank=best|P750|qid={{{qid|}}}|name=distributor|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|onlysourced={{{onlysourced|no}}}|noicon={{{noicon|no}}}|sep="<br />"|sorted=yes|{{{distributor|}}} }}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P750}}}}}}}}}
| header35 = {{#if:{{{network|}}}{{{channel|}}}{{{picture_format|}}}{{{audio_format|}}}{{{first_run|}}}{{{first_aired|}}}{{{last_aired|}}}{{{released}}}|نشر کونکي}}
| class35 = navbox-title
| label36 = نشر کونکي
|data36 ={{{Broadcast|}}}
| label37 = اصلي چينل
| data37 = {{{network|{{{channel|}}}}}}
| label38 = فرمت انځور
| data38 = {{{picture_format|}}}
| label39 = فرمت آواز
| data39 = {{{audio_format|}}}
| label40 = لومړۍ ننداره پر
| data40 = {{{first_run|}}}
| label41 = {{#if: {{{last_aired|}}}|اصلي ترسره کونه}}
| data41 = {{{first_aired|}}} {{#if: {{{last_aired|}}}| – {{{last_aired|}}}|}}
| header42 = {{#if:{{{preceded_by|}}}{{{followed_by|}}}{{{related|}}}|ور سره تړلی اثار}}
| class42 = navbox-title
| label43 = مخکې تر
| data43 = {{{preceded_by|}}}
| label44 = وروسته تر
| data44 = {{{followed_by|}}}
| label45 = دي ته ورته نندارې
| data45 = {{{related|}}}
| header46 = {{#if:{{{website|}}}{{{production_website|}}}|باندنۍ تړنې}}
| class46 = navbox-title
| data47 = {{#if:{{{website|}}}|[{{{website}}} {{{website_title|وېبپاڼه}}}]}}
| class47 = url
| data48 = {{#if:{{{production_website|}}}|[{{{production_website}}} د تولید ویب پاڼه]}}
| class48 = url
}}{{#if:{{{bgcolour|}}}{{{bgcolor|}}}{{{color text|}}}{{{colour text|}}}|{{main other|[[وېشنيزه: ټلویزیون رنګ د مالومات بکس لپاره کارول]]}}}}<noinclude>
{{لاسوند}}
<!-- category and language links go on /doc, not here -->
</noinclude>
jwgwiq8jye46qqekynfbdouzh8ecs9o
پرمخ (جنسي عمل)
0
62683
283679
282532
2022-07-31T10:21:19Z
CommonsDelinker
161
Removing [[:c:File:Facial_Cumshot.jpg|Facial_Cumshot.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:George Chernilevsky|George Chernilevsky]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Aardvark909|]].
wikitext
text/x-wiki
{{جنسي فعاليت|نوم=فیشال(پرمخ جنسي عمل)|تصویر=Wiki-facial.png|انځوراندازه=|د انځور مالومات=|فعاليت دول=غير دخولي جنسي عمل|اړوند عضوه=سړی خپل [[مني]] خلاصېدو پرمهال د خپلې شريکې يا شريکانو پرمخ پاشي|سرته رسولو وخت=وروسته له جنسي عمله لکه [[د کونې له لارې جنسي عمل]]، [[لاسغودي]] یا [[خوله غودي]]|ناروغي=د ټپ پروخت کېدای شي ځينې ناروغۍ رامنځته کړي په ځانګړې توګه د پوستکي خارښت او حساسيت|د اسلام له نظره=کوم څرګند ممانعت نه لري، خو بايد مني له مخ پاک شي{{منبع ته اړتيا لري}}|پايليک=}}
'''مخ''' یا '''فيشال''' <ref>د '''مخ (face)'''</ref> په مانا ( هغه عمل دی چې یو سړی دجنسي اړيکې په وخت کې خپل مني د خپل جنسي ملګري یا شریکانو په مخ کې شيندي. دا حالت د نه ننوتلو له قضیو څخه شمېرل کیږي؛ که څه هم دا عمل ممکن د نورو جنسي فعالیتونو لکه مقعد له لارې جنسي کړنه ، لاسغودي یا د خولې له لارې د جنسي عمل ترسره کولو وروسته ترسره شي.
== ګالري ==
[[دوتنه:SemfacUpdate01.png|بټنوک|د مني شيندلو يو انځور]]
== اړوندې پوښتنې ==
* د ننوتلو پرته جنسي اړیکه
* انزال
* مني شيندنه
* بوکه کي
* کونې له لارې جنسي عمل
== سرچینې ==
* د ويکي پيډيا ګډونوال. «Facial (sex act)». په انګليسي ويکي پيډيا کې، بياځلي په2011 کال فبرورۍ 5مه نېټه کتل شوې.
[[وېشنيزه:مخدره مواد]]
[[وېشنيزه:بدن]]
[[وېشنيزه:جنسي عمل]]
[[وېشنيزه:يوځای]]
[[وېشنيزه:پورن]]
[[وېشنيزه:لذت جنسي]]
[[وېشنيزه:جنسي خوند]]
69mxao7piktozx4kcda61osz1kl9jfl
کينډۍ:Form of government row
10
63212
283644
2022-07-30T16:53:21Z
Jimmy&Friends 2
27531
د "<includeonly>{{Form of government row/{{{2}}}|{{{1}}}}}</includeonly><noinclude> {{documentation}}</noinclude>" تورو مخ جوړ شو
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{Form of government row/{{{2}}}|{{{1}}}}}</includeonly><noinclude>
{{documentation}}</noinclude>
plprnzvxfv9temwnnkljnd0t9ivt5rk
کينډۍ:Form of government row/orange
10
63213
283645
2022-07-30T16:54:21Z
Jimmy&Friends 2
27531
د "<noinclude>{| </noinclude>|- style="background:#FFD383" |{{flag|{{{1}}}}} |Republic |Ceremonial |Ministry is subject to parliamentary confidence<noinclude> |} [[Category:Politics and government templates]] </noinclude>" تورو مخ جوړ شو
wikitext
text/x-wiki
<noinclude>{|
</noinclude>|- style="background:#FFD383"
|{{flag|{{{1}}}}}
|Republic
|Ceremonial
|Ministry is subject to parliamentary confidence<noinclude>
|}
[[Category:Politics and government templates]]
</noinclude>
h62nlpim0t9v214or5ppycj43ilndad
د کارن خبرې اترې:Iqbal.khalid12
3
63214
283647
2022-07-30T18:51:59Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=Iqbal.khalid12}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۸:۵۱, ۳۰ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
bcvnhtz5z4k8l4x3i2ph3o7ufniay0v
د کارن خبرې اترې:Tiburonboliviano
3
63215
283648
2022-07-30T19:01:03Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=Tiburonboliviano}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۹:۰۱, ۳۰ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
icfegdvafofwr5ij0tmmqjhhcv4k86l
د کارن خبرې اترې:Lùoljfl
3
63216
283649
2022-07-31T01:36:40Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=Lùoljfl}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۰۱:۳۶, ۳۱ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
1ktevbweduizjdj8u28vnrps6c8b180
ارپلدانژ
0
63217
283650
2022-07-31T03:53:11Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/32942509|ارپلدانژ]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Luxembourg commune|name=ارپلـــــدانژ|luxname=Ierpeldeng|image_skyline=Erpeldange Panorama.jpg|map=Map Erpeldange.PNG|arms=Coat of arms erpeldange luxbrg.png|LAU2=۰۲۰۰۶|canton=دیکیرش|district=دیکیرش|website=[http://www.erpeldange.lu erpeldange.lu]}}
اېرپلدانج چې په [[لوکزامبورګي ژبه|لوګزامبورګي ژبه]] کې ورته '''Erpeldange وايي د'''[[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په دیکریچ ولایت کې ښاروالۍ ده چې 28.41 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2011 مېلادي کال کې یې نفوس 2,248تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|archive-date=4 دسامبر 2012|archive-url=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== برخې ==
دا ښاروالۍ درې څانګې یا برخې لري، چې په لاندې ډول دي:
* باردېن Burden
* اېرپلدانج Erpeldange مرکز
* اېنګلدورف Ingeldorf
== د نفوس تاریخ ==
د دې ښاروالۍ د نفوس د ودې تاریخ په لاندې جدول کې ښودل شوی دی <ref>[http://www.statistiques.public.lu/stat/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=397&IF_Language=fra&MainTheme=2&FldrName=1&RFPath=68 وبگاه آمار جمعیت لوکزامبورگ]</ref>:
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="2"
!کال
! نفوس
|-
| ۱۸۲۱ ز
| ۶۰۴ وګړي
|-
| ۱۸۵۱ ز
| ۸۵۶ وګړي
|-
| ۱۸۸۰ ز
| ۶۴۹ وګړي
|-
| ۱۹۱۰ ز
| ۶۷۶ وګړي
|-
| ۱۹۳۵ ز
| ۶۰۷ وګړي
|-
| ۱۹۴۷ ز
| ۵۹۳وګړي
|-
| ۱۹۶۰ز
| ۶۴۶وګړي
|-
| ۱۹۷۰ز
| ۸۶۴وګړي
|-
| ۱۹۸۱ز
| ۱۱۶۰وګړي
|-
| ۱۹۹۱ز
| ۱۵۴۸ وګړي
|-
| ۲۰۰۱ز
| ۲۰۶۱وګړي
|-
| ۲۰۰۴ز
| ۲۰۷۵وګړي
|-
| ۲۰۰۷ز
| ۲۱۱۶وګړي
|-
| ۲۰۱۰ز
| ۲۲۲۰وګړي
|-
| ۲۰۱۱ز
| ۲۲۴۸وګړي
|}
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:لوګزامبروګ سيمې]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي تولنه]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
orkbdgkek6c6qp5o8w7i46wivuiwa2w
اېرپلدانج
0
63218
283651
2022-07-31T03:53:41Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/32942509|ارپلدانژ]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Luxembourg commune|name=ارپلـــــدانژ|luxname=Ierpeldeng|image_skyline=Erpeldange Panorama.jpg|map=Map Erpeldange.PNG|arms=Coat of arms erpeldange luxbrg.png|LAU2=۰۲۰۰۶|canton=دیکیرش|district=دیکیرش|website=[http://www.erpeldange.lu erpeldange.lu]}}
اېرپلدانج چې په [[لوکزامبورګي ژبه|لوګزامبورګي ژبه]] کې ورته '''Erpeldange وايي د'''[[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په دیکریچ ولایت کې ښاروالۍ ده چې 28.41 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2011 مېلادي کال کې یې نفوس 2,248تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|archive-date=4 دسامبر 2012|archive-url=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== برخې ==
دا ښاروالۍ درې څانګې یا برخې لري، چې په لاندې ډول دي:
* باردېن Burden
* اېرپلدانج Erpeldange مرکز
* اېنګلدورف Ingeldorf
== د نفوس تاریخ ==
د دې ښاروالۍ د نفوس د ودې تاریخ په لاندې جدول کې ښودل شوی دی <ref>[http://www.statistiques.public.lu/stat/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=397&IF_Language=fra&MainTheme=2&FldrName=1&RFPath=68 وبگاه آمار جمعیت لوکزامبورگ]</ref>:
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="2"
!کال
! نفوس
|-
| ۱۸۲۱ ز
| ۶۰۴ وګړي
|-
| ۱۸۵۱ ز
| ۸۵۶ وګړي
|-
| ۱۸۸۰ ز
| ۶۴۹ وګړي
|-
| ۱۹۱۰ ز
| ۶۷۶ وګړي
|-
| ۱۹۳۵ ز
| ۶۰۷ وګړي
|-
| ۱۹۴۷ ز
| ۵۹۳وګړي
|-
| ۱۹۶۰ز
| ۶۴۶وګړي
|-
| ۱۹۷۰ز
| ۸۶۴وګړي
|-
| ۱۹۸۱ز
| ۱۱۶۰وګړي
|-
| ۱۹۹۱ز
| ۱۵۴۸ وګړي
|-
| ۲۰۰۱ز
| ۲۰۶۱وګړي
|-
| ۲۰۰۴ز
| ۲۰۷۵وګړي
|-
| ۲۰۰۷ز
| ۲۱۱۶وګړي
|-
| ۲۰۱۰ز
| ۲۲۲۰وګړي
|-
| ۲۰۱۱ز
| ۲۲۴۸وګړي
|}
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:لوګزامبروګ سيمې]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي تولنه]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
orkbdgkek6c6qp5o8w7i46wivuiwa2w
283652
283651
2022-07-31T03:54:18Z
شاه زمان پټان
26102
سمون
wikitext
text/x-wiki
اېرپلدانج چې په [[لوکزامبورګي ژبه|لوګزامبورګي ژبه]] کې ورته '''Erpeldange وايي د'''[[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په دیکریچ ولایت کې ښاروالۍ ده چې 28.41 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2011 مېلادي کال کې یې نفوس 2,248تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|archive-date=4 دسامبر 2012|archive-url=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== برخې ==
دا ښاروالۍ درې څانګې یا برخې لري، چې په لاندې ډول دي:
* باردېن Burden
* اېرپلدانج Erpeldange مرکز
* اېنګلدورف Ingeldorf
== د نفوس تاریخ ==
د دې ښاروالۍ د نفوس د ودې تاریخ په لاندې جدول کې ښودل شوی دی <ref>[http://www.statistiques.public.lu/stat/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=397&IF_Language=fra&MainTheme=2&FldrName=1&RFPath=68 وبگاه آمار جمعیت لوکزامبورگ]</ref>:
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="2"
!کال
! نفوس
|-
| ۱۸۲۱ ز
| ۶۰۴ وګړي
|-
| ۱۸۵۱ ز
| ۸۵۶ وګړي
|-
| ۱۸۸۰ ز
| ۶۴۹ وګړي
|-
| ۱۹۱۰ ز
| ۶۷۶ وګړي
|-
| ۱۹۳۵ ز
| ۶۰۷ وګړي
|-
| ۱۹۴۷ ز
| ۵۹۳وګړي
|-
| ۱۹۶۰ز
| ۶۴۶وګړي
|-
| ۱۹۷۰ز
| ۸۶۴وګړي
|-
| ۱۹۸۱ز
| ۱۱۶۰وګړي
|-
| ۱۹۹۱ز
| ۱۵۴۸ وګړي
|-
| ۲۰۰۱ز
| ۲۰۶۱وګړي
|-
| ۲۰۰۴ز
| ۲۰۷۵وګړي
|-
| ۲۰۰۷ز
| ۲۱۱۶وګړي
|-
| ۲۰۱۰ز
| ۲۲۲۰وګړي
|-
| ۲۰۱۱ز
| ۲۲۴۸وګړي
|}
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:لوګزامبروګ سيمې]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي تولنه]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
ri3fe17xtjdfe3e73uzao3zad1odfxg
راموتسوا، بوتسوانا
0
63219
283653
2022-07-31T03:59:13Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/33787932|راموتسوا، بوتسوانا]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement|official_name=راموتسوا|other_name=|native_name=<!-- for cities whose native name is not in English -->|nickname=|settlement_type=Village|motto=|image_skyline=|imagesize=|image_caption=|image_map=|mapsize=|map_caption=|image_map1=|mapsize1=|map_caption1=|image_dot_map=|dot_mapsize=|dot_map_caption=|dot_x=|dot_y=|pushpin_map=Botswana <!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map -->|pushpin_label_position=<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none -->|pushpin_map_caption=|pushpin_mapsize=|coordinates_region=BW|subdivision_type=هېواد|subdivision_name=[[بوتسوانا]]|subdivision_type1=[[د بوتسوانا ناحيې|ناحيه]]|subdivision_name1=[[سوېل ختيځه ناحيه (بوتسوانا)|سوېل ختيځه]]|subdivision_type2=|subdivision_name2=|subdivision_type3=|subdivision_name3=|subdivision_type4=|subdivision_name4=|government_footnotes=|government_type=|leader_title=|leader_name=|leader_title1=<!-- for places with, say, both a mayor and a city manager -->|leader_name1=|leader_title2=|leader_name2=|leader_title3=|leader_name3=|leader_title4=|leader_name4=|established_title=|established_date=|established_title2=<!-- Incorporated (town) -->|established_date2=|established_title3=<!-- Incorporated (city) -->|established_date3=|area_magnitude=|area_footnotes=|area_total_km2=<!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion-->|area_land_km2=<!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion-->|area_water_km2=|area_total_sq_mi=|area_land_sq_mi=|area_water_sq_mi=|area_water_percent=|area_urban_km2=|area_urban_sq_mi=|area_metro_km2=|area_metro_sq_mi=|population_as_of=2011|population_footnotes=<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-42&srt=pnan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnan |title=2011 census |accessdate=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ |archiveurl=https://archive.is/20130111114808/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-42&srt=pnan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnan |archivedate=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ |dead-url=no }}</ref>|population_note=|population_total=27760|population_density_km2=|population_density_sq_mi=|population_metro=|population_density_metro_km2=|population_density_metro_sq_mi=|population_urban=|population_density_urban_km2=|population_density_urban_sq_mi=|population_blank1_title=|population_blank1=|population_density_blank1_km2=|population_density_blank1_sq_mi=|timezone=GMT +2|utc_offset=|timezone_DST=|utc_offset_DST=|latd=25|latm=13|latNS=S|longd=25|longm=40|longEW=E|elevation_footnotes=<!--for references: use <ref> tags-->|elevation_m=1009|elevation_ft=|postal_code_type=<!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... -->|postal_code=|area_code=|blank_name=|blank_info=|blank1_name=|blank1_info=|website=|footnotes=}}
[[رده:مقالههای دارای شرح مختصر]]
[[رده:شرح مختصر متفاوت با ویکیداده]]
<templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles>
'''راموتسووا''' چې په انګليسي ژبه کې ورته وايي د [[بوتسوانا|بوټسوانا]] په سوېل ختیځه سيمه کې يو کلی دی چې په 2000 مېلادي کال کې یې 25,738 تنه نفوس درلود، چې 12,027 یې نارینه او 13,711 یې [[ښځه|ښځې وې]] . <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Botswana, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Botswana|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=25 Dec 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130104105041/http://population.mongabay.com/population/botswana|archivedate=۴ ژانویه ۲۰۱۳|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Botswana, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Botswana|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=25 Dec 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130104105041/http://population.mongabay.com/population/botswana|archivedate=۴ ژانویه ۲۰۱۳|dead-url=yes}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* په بوټسوانا کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:بوتسوانا کلي]]
[[وېشنيزه:بوتسوانا ښارونه]]
[[وېشنيزه:بوتسوانا]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي سيم]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپا]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
cbjc9rhb6vnfagn4hd7qzoh3jaj2562
283654
283653
2022-07-31T03:59:56Z
شاه زمان پټان
26102
سمون وشو
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement|official_name=راموتسوا|other_name=|native_name=<!-- for cities whose native name is not in English -->|nickname=|settlement_type=Village|motto=|image_skyline=|imagesize=|image_caption=|image_map=|mapsize=|map_caption=|image_map1=|mapsize1=|map_caption1=|image_dot_map=|dot_mapsize=|dot_map_caption=|dot_x=|dot_y=|pushpin_map=Botswana <!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map -->|pushpin_label_position=<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none -->|pushpin_map_caption=|pushpin_mapsize=|coordinates_region=BW|subdivision_type=هېواد|subdivision_name=[[بوتسوانا]]|subdivision_type1=[[د بوتسوانا ناحيې|ناحيه]]|subdivision_name1=[[سوېل ختيځه ناحيه (بوتسوانا)|سوېل ختيځه]]|subdivision_type2=|subdivision_name2=|subdivision_type3=|subdivision_name3=|subdivision_type4=|subdivision_name4=|government_footnotes=|government_type=|leader_title=|leader_name=|leader_title1=<!-- for places with, say, both a mayor and a city manager -->|leader_name1=|leader_title2=|leader_name2=|leader_title3=|leader_name3=|leader_title4=|leader_name4=|established_title=|established_date=|established_title2=<!-- Incorporated (town) -->|established_date2=|established_title3=<!-- Incorporated (city) -->|established_date3=|area_magnitude=|area_footnotes=|area_total_km2=<!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion-->|area_land_km2=<!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion-->|area_water_km2=|area_total_sq_mi=|area_land_sq_mi=|area_water_sq_mi=|area_water_percent=|area_urban_km2=|area_urban_sq_mi=|area_metro_km2=|area_metro_sq_mi=|population_as_of=2011|population_footnotes=<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-42&srt=pnan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnan |title=2011 census |accessdate=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ |archiveurl=https://archive.is/20130111114808/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-42&srt=pnan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnan |archivedate=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ |dead-url=no }}</ref>|population_note=|population_total=27760|population_density_km2=|population_density_sq_mi=|population_metro=|population_density_metro_km2=|population_density_metro_sq_mi=|population_urban=|population_density_urban_km2=|population_density_urban_sq_mi=|population_blank1_title=|population_blank1=|population_density_blank1_km2=|population_density_blank1_sq_mi=|timezone=GMT +2|utc_offset=|timezone_DST=|utc_offset_DST=|latd=25|latm=13|latNS=S|longd=25|longm=40|longEW=E|elevation_footnotes=<!--for references: use <ref> tags-->|elevation_m=1009|elevation_ft=|postal_code_type=<!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... -->|postal_code=|area_code=|blank_name=|blank_info=|blank1_name=|blank1_info=|website=|footnotes=}}
<templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles>
'''راموتسووا''' چې په انګليسي ژبه کې ورته وايي د [[بوتسوانا|بوټسوانا]] په سوېل ختیځه سيمه کې يو کلی دی چې په 2000 مېلادي کال کې یې 25,738 تنه نفوس درلود، چې 12,027 یې نارینه او 13,711 یې [[ښځه|ښځې وې]] . <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Botswana, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Botswana|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=25 Dec 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130104105041/http://population.mongabay.com/population/botswana|archivedate=۴ ژانویه ۲۰۱۳|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Botswana, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Botswana|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=25 Dec 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130104105041/http://population.mongabay.com/population/botswana|archivedate=۴ ژانویه ۲۰۱۳|dead-url=yes}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* په بوټسوانا کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:بوتسوانا کلي]]
[[وېشنيزه:بوتسوانا ښارونه]]
[[وېشنيزه:بوتسوانا]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي سيم]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپا]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
r62ejd2nebiroqibbxtq0j2x272669m
283655
283654
2022-07-31T04:02:03Z
شاه زمان پټان
26102
sl,k
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement|official_name=راموتسوا|other_name=|native_name=<!-- for cities whose native name is not in English -->|nickname=|settlement_type=Village|motto=|image_skyline=|imagesize=|image_caption=|image_map=|mapsize=|map_caption=|image_map1=|mapsize1=|map_caption1=|image_dot_map=|dot_mapsize=|dot_map_caption=|dot_x=|dot_y=|pushpin_map=Botswana <!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map -->|pushpin_label_position=<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none -->|pushpin_map_caption=|pushpin_mapsize=|coordinates_region=BW|subdivision_type=هېواد|subdivision_name=[[بوتسوانا]]|subdivision_type1=[[د بوتسوانا ناحيې|ناحيه]]|subdivision_name1=[[سوېل ختيځه ناحيه (بوتسوانا)|سوېل ختيځه]]|subdivision_type2=|subdivision_name2=|subdivision_type3=|subdivision_name3=|subdivision_type4=|subdivision_name4=|government_footnotes=|government_type=|leader_title=|leader_name=|leader_title1=<!-- for places with, say, both a mayor and a city manager -->|leader_name1=|leader_title2=|leader_name2=|leader_title3=|leader_name3=|leader_title4=|leader_name4=|established_title=|established_date=|established_title2=<!-- Incorporated (town) -->|established_date2=|established_title3=<!-- Incorporated (city) -->|established_date3=|area_magnitude=|area_footnotes=|area_total_km2=<!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion-->|area_land_km2=<!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion-->|area_water_km2=|area_total_sq_mi=|area_land_sq_mi=|area_water_sq_mi=|area_water_percent=|area_urban_km2=|area_urban_sq_mi=|area_metro_km2=|area_metro_sq_mi=|population_as_of=2011|population_footnotes=<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-42&srt=pnan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnan |title=2011 census |accessdate=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ |archiveurl=https://archive.is/20130111114808/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-42&srt=pnan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnan |archivedate=۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ |dead-url=no }}</ref>|population_note=|population_total=27760|population_density_km2=|population_density_sq_mi=|population_metro=|population_density_metro_km2=|population_density_metro_sq_mi=|population_urban=|population_density_urban_km2=|population_density_urban_sq_mi=|population_blank1_title=|population_blank1=|population_density_blank1_km2=|population_density_blank1_sq_mi=|timezone=GMT +2|utc_offset=|timezone_DST=|utc_offset_DST=|latd=25|latm=13|latNS=S|longd=25|longm=40|longEW=E|elevation_footnotes=<!--for references: use <ref> tags-->|elevation_m=1009|elevation_ft=|postal_code_type=<!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... -->|postal_code=|area_code=|blank_name=|blank_info=|blank1_name=|blank1_info=|website=|footnotes=}}
<templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles>
'''راموتسووا''' چې په انګليسي ژبه کې ورتهRamutswa وايي د [[بوتسوانا|بوټسوانا]] په سوېل ختیځه سيمه کې يو کلی دی چې په 2000 مېلادي کال کې یې 25,738 تنه نفوس درلود، چې 12,027 یې نارینه او 13,711 یې [[ښځه|ښځې وې]] . <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Botswana, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Botswana|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=25 Dec 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130104105041/http://population.mongabay.com/population/botswana|archivedate=۴ ژانویه ۲۰۱۳|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Botswana, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Botswana|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=25 Dec 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130104105041/http://population.mongabay.com/population/botswana|archivedate=۴ ژانویه ۲۰۱۳|dead-url=yes}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* په بوټسوانا کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:بوتسوانا کلي]]
[[وېشنيزه:بوتسوانا ښارونه]]
[[وېشنيزه:بوتسوانا]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي سيم]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپا]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
kcdmq6sy8ob03vf0mrny51a1ysu4kdy
فريسېنج
0
63220
283656
2022-07-31T04:03:21Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/33799001|فریسانژ]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Luxembourg commune|name=Frisange|luxname=Fréiseng|map=Map Frisange.PNG|arms=Coat of arms frisange luxbrg.png|LAU2=۱۰۰۰۵|canton=Esch-sur-Alzette|district=Luxembourg|website=[http://www.frisange.lu frisange.lu]}}
'''فرېسېنج''' د [[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په ايش-سور-الزت ولایت کې ښاروالۍ ده چې 18.43 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2009 کې یې نفوس 3,797 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=4 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:لوګزامبروګ سيمې]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي سيم]]
[[وېشنيزه:اروپايي ت]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
6uocoa55fsbykupkhwvzuk5jmng6kp4
283657
283656
2022-07-31T04:04:03Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/33799001|فریسانژ]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Luxembourg commune|name=Frisange|luxname=Fréiseng|map=Map Frisange.PNG|arms=Coat of arms frisange luxbrg.png|LAU2=۱۰۰۰۵|canton=Esch-sur-Alzette|district=Luxembourg|website=[http://www.frisange.lu frisange.lu]}}{{Infobox Luxembourg commune|name=فريسانج|luxname=فريسېنج|map=Map Frisange.PNG|arms=Coat of arms frisange luxbrg.png|LAU2=۱۰۰۰۵|canton=Esch-sur-Alzette|district=لوګزامبورګ|website=[http://www.frisange.lu frisange.lu]}}
[[رده:صفحاتی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی بدون مختصات استفاده میکنند]]
'''فرېسېنج''' د [[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په ايش-سور-الزت ولایت کې ښاروالۍ ده چې 18.43 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2009 کې یې نفوس 3,797 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=4 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:لوګزامبروګ سيمې]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي سيم]]
[[وېشنيزه:اروپايي ت]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
8ygs80s4f9fkt5lk89a34zo9600nlhw
283658
283657
2022-07-31T04:04:26Z
شاه زمان پټان
26102
سمون ترسره شو
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Luxembourg commune|name=Frisange|luxname=Fréiseng|map=Map Frisange.PNG|arms=Coat of arms frisange luxbrg.png|LAU2=۱۰۰۰۵|canton=Esch-sur-Alzette|district=Luxembourg|website=[http://www.frisange.lu frisange.lu]}}{{Infobox Luxembourg commune|name=فريسانج|luxname=فريسېنج|map=Map Frisange.PNG|arms=Coat of arms frisange luxbrg.png|LAU2=۱۰۰۰۵|canton=Esch-sur-Alzette|district=لوګزامبورګ|website=[http://www.frisange.lu frisange.lu]}}
'''فرېسېنج''' د [[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په ايش-سور-الزت ولایت کې ښاروالۍ ده چې 18.43 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2009 کې یې نفوس 3,797 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=4 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:لوګزامبروګ سيمې]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي سيم]]
[[وېشنيزه:اروپايي ت]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
cvw38ghxcip9ljedxc1llrhalr6l2c1
283659
283658
2022-07-31T04:04:56Z
شاه زمان پټان
26102
د سمونګر په وسیله د یو نوي مخ جوړول.
wikitext
text/x-wiki
'''فرېسېنج''' د [[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په ايش-سور-الزت ولایت کې ښاروالۍ ده چې 18.43 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2009 کې یې نفوس 3,797 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=4 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:لوګزامبروګ سيمې]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي سيم]]
[[وېشنيزه:اروپايي ت]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
[[وېشنيزه:اروپايي ټولنه]]
qocc0rj60a2p1wwvr831nm10li2kna5
مايرش
0
63221
283660
2022-07-31T04:07:44Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/33802915|مرش]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Coord|49|45|N|6|06|E|region:LU_type:city_source:enwiki|display=title}}{{Infobox Luxembourg commune|name=Mersch|luxname=Miersch|image=Mersch castle 1.jpg|caption=The castle|map=Map Mersch.PNG|arms=Coat of arms mersch luxbrg.png|LAU2=۱۲۰۰۹|canton=Mersch|district=Luxembourg|website=[http://www.mersch.lu mersch.lu]}}
'''مايرش يا مايرچ چې په [[لوکزامبورګي ژبه|لوګزامبورګي ژبه]] کې ورته Mierschوايي''' د [[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په میرش ولایت کې ښاروالۍ ده چې 49.74 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2009 کې یې نفوس 8153 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=4 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
gd619pknsypstxtvtdlz8t61t3lkkma
283661
283660
2022-07-31T04:08:11Z
شاه زمان پټان
26102
456
wikitext
text/x-wiki
'''مايرش يا مايرچ چې په [[لوکزامبورګي ژبه|لوګزامبورګي ژبه]] کې ورته Mierschوايي''' د [[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په میرش ولایت کې ښاروالۍ ده چې 49.74 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2009 کې یې نفوس 8153 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=4 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
skr52ue2m5y5rdzyzisgihl4ieul619
چاچاک
0
63222
283662
2022-07-31T04:14:54Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/34917444|چاچاک]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement|name=چاچاک|native_name=Чачак{{-}}Čačak|native_name_lang=|settlement_type=[[د سربيا ښارونه|ښار]]|image_skyline=|image_alt=|image_caption=د سربيا په چاچاک کې د يوې کوڅې انځور|nickname=|motto=|image_map=Municipalities of Serbia Čačak.png|mapsize=|map_alt=|map_caption=|image_map1=|mapsize1=|map_alt1=|map_caption1=|pushpin_map=Serbia|pushpin_label_position=|pushpin_map_caption=|latd=43|latm=53|lats=|latNS=N|longd=20|longm=21|longs=|longEW=E|coor_pinpoint=|coordinates_type=|coordinates_display=inline,title|coordinates_footnotes=|subdivision_type=[[نړۍ هېوادونه|هېواد]]|subdivision_name={{SRB}}|subdivision_type1=ولايت|subdivision_name1=شوماديا او لوېديځه سربيا|subdivision_type2=ناحيه|subdivision_name2=موراویتسا|subdivision_type3=ولسوالۍ|subdivision_name3=۵۸|established_title=تأسیس|established_date=|founder=|seat_type=|seat=|government_footnotes=|leader_party=[[نوې سربيا ګوند|NS]]|leader_title=ښاروال|leader_name=وېليمير ستانوجېويچ|unit_pref=Metric<!-- or US or UK -->|area_footnotes=|area_total_km2=۶۳۶|area_land_km2=|area_water_km2=|area_metro_km2=|area_water_percent=|area_note=|elevation_footnotes=|elevation_m=|elevation_max_footnotes=|elevation_max_m=|elevation_min_footnotes=|elevation_min_m=|population_footnotes=|population_total=۷۲۱۴۸|population_metro=۱۱۴۸۰۹|population_as_of=۲۰۱۱|population_density_km2=auto|population_demonym=|population_note=|timezone1=CET|utc_offset1=۱+|timezone1_DST=CEST|utc_offset1_DST=۲+|postal_code_type=[[پوستخونې نمبر]]|postal_code=۳۲۰۰۰|area_code_type=|area_code=۳۲ ۳۸۱|iso_code=|blank_name_sec1=موټر نمبرپلېټ|blank_info_sec1=ČA - ЧА|blank_name_sec2=نژاد|blank_info_sec2=|website={{URL|http://www.cacak.org.rs/Cacak-1-1}}|footnotes=}}
[[رده:مقالههای دارای شرح مختصر]]
[[رده:شرح مختصر متفاوت با ویکیداده]]
[[رده:Pages using infobox settlement with bad settlement type]]
<templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles>
'''چاچاک چې په سربي ژبه کې ورته Čačak''' وايي د سربیا يا سربستان په شومادیجا او لویدیځې سربیا [[صربیا|کې]] یو ښار دی چې په 2006 کې یې نفوس 63,846 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Serbia, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Serbia|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705153900/http://population.mongabay.com/population/serbia|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> چاچاک شومادیجا او لویدیځې سربیا ولایت د موراویتسا ولسوالۍ (ښار) مرکز دی.
== انځورتون ==
<gallery>
دوتنه:Čačak,_at_the_beginning_of_20th_century.jpg|
دوتنه:Church of Ascencion of Jesus.jpg|
دوتنه:National museum in Čačak.jpg|
دوتنه:Church of Saint Tsar Lazar on Ljubić hill.jpg|
دوتنه:Tehnički_fakultet_Čačak.jpg|
دوتنه:Čačak's high school.jpg|
دوتنه:Economic school.jpg|
دوتنه:Bridges on Zapadna morava river and Borac hall.jpg|
|
</gallery>
== اړوند پوښتنې ==
* د سربیا هېواد وېش
[[دوتنه:Serbia_Čačak.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Serbia_%C4%8Ca%C4%8Dak.png/250px-Serbia_%C4%8Ca%C4%8Dak.png|ښي|بټنوک|353x353px|د سربيا نخچه کې د چاچاک موقعيت]]
{{Br}}
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:سربيايي ښارونه]]
[[وېشنيزه:سربيايي]]
[[وېشنيزه:سربيا]]
[[وېشنيزه:سربيايي ژبه]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي سيم]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپا]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
kxq66dksbw25ycpwz519ha9nd5at9r7
283663
283662
2022-07-31T04:15:18Z
شاه زمان پټان
26102
سربيا
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement|name=چاچاک|native_name=Чачак{{-}}Čačak|native_name_lang=|settlement_type=[[د سربيا ښارونه|ښار]]|image_skyline=|image_alt=|image_caption=د سربيا په چاچاک کې د يوې کوڅې انځور|nickname=|motto=|image_map=Municipalities of Serbia Čačak.png|mapsize=|map_alt=|map_caption=|image_map1=|mapsize1=|map_alt1=|map_caption1=|pushpin_map=Serbia|pushpin_label_position=|pushpin_map_caption=|latd=43|latm=53|lats=|latNS=N|longd=20|longm=21|longs=|longEW=E|coor_pinpoint=|coordinates_type=|coordinates_display=inline,title|coordinates_footnotes=|subdivision_type=[[نړۍ هېوادونه|هېواد]]|subdivision_name={{SRB}}|subdivision_type1=ولايت|subdivision_name1=شوماديا او لوېديځه سربيا|subdivision_type2=ناحيه|subdivision_name2=موراویتسا|subdivision_type3=ولسوالۍ|subdivision_name3=۵۸|established_title=تأسیس|established_date=|founder=|seat_type=|seat=|government_footnotes=|leader_party=[[نوې سربيا ګوند|NS]]|leader_title=ښاروال|leader_name=وېليمير ستانوجېويچ|unit_pref=Metric<!-- or US or UK -->|area_footnotes=|area_total_km2=۶۳۶|area_land_km2=|area_water_km2=|area_metro_km2=|area_water_percent=|area_note=|elevation_footnotes=|elevation_m=|elevation_max_footnotes=|elevation_max_m=|elevation_min_footnotes=|elevation_min_m=|population_footnotes=|population_total=۷۲۱۴۸|population_metro=۱۱۴۸۰۹|population_as_of=۲۰۱۱|population_density_km2=auto|population_demonym=|population_note=|timezone1=CET|utc_offset1=۱+|timezone1_DST=CEST|utc_offset1_DST=۲+|postal_code_type=[[پوستخونې نمبر]]|postal_code=۳۲۰۰۰|area_code_type=|area_code=۳۲ ۳۸۱|iso_code=|blank_name_sec1=موټر نمبرپلېټ|blank_info_sec1=ČA - ЧА|blank_name_sec2=نژاد|blank_info_sec2=|website={{URL|http://www.cacak.org.rs/Cacak-1-1}}|footnotes=}}
[[رده:مقالههای دارای شرح مختصر]]
[[رده:شرح مختصر متفاوت با ویکیداده]]
'''چاچاک چې په سربي ژبه کې ورته Čačak''' وايي د سربیا يا سربستان په شومادیجا او لویدیځې سربیا [[صربیا|کې]] یو ښار دی چې په 2006 کې یې نفوس 63,846 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Serbia, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Serbia|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705153900/http://population.mongabay.com/population/serbia|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> چاچاک شومادیجا او لویدیځې سربیا ولایت د موراویتسا ولسوالۍ (ښار) مرکز دی.
== انځورتون ==
<gallery>
دوتنه:Čačak,_at_the_beginning_of_20th_century.jpg|
دوتنه:Church of Ascencion of Jesus.jpg|
دوتنه:National museum in Čačak.jpg|
دوتنه:Church of Saint Tsar Lazar on Ljubić hill.jpg|
دوتنه:Tehnički_fakultet_Čačak.jpg|
دوتنه:Čačak's high school.jpg|
دوتنه:Economic school.jpg|
دوتنه:Bridges on Zapadna morava river and Borac hall.jpg|
|
</gallery>
== اړوند پوښتنې ==
* د سربیا هېواد وېش
[[دوتنه:Serbia_Čačak.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Serbia_%C4%8Ca%C4%8Dak.png/250px-Serbia_%C4%8Ca%C4%8Dak.png|ښي|بټنوک|353x353px|د سربيا نخچه کې د چاچاک موقعيت]]
{{Br}}
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:سربيايي ښارونه]]
[[وېشنيزه:سربيايي]]
[[وېشنيزه:سربيا]]
[[وېشنيزه:سربيايي ژبه]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپايي شورا]]
[[وېشنيزه:اروپايي سيم]]
[[وېشنيزه:اروپا او کډوالي]]
[[وېشنيزه:اروپا]]
[[وېشنيزه:اروپايي اتحاديه]]
mi8jdad6y01dgz26q6hccbu4vvi4xyh
کره تاش (ښار)
0
63223
283664
2022-07-31T04:19:53Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/33268256|قرهتاش (شهر)]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement|twin1_country=ترکيه}}
[[رده:مقالههای دارای شرح مختصر]]
[[رده:شرح مختصر متفاوت با ویکیداده]]
[[رده:Pages using infobox settlement with bad settlement type]]
<templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles>
'''کره تاش چې په ترکي ژبه کې ورته Karataşوايي''' د [[تورکيه|ترکیې]] یو ښار دی چې په ادانا ولایت کې موقعیت لري. د دې ښار نفوس د 2008 کال د سرشمېرنې له مخې 8,601 تنه او د 2009 کال د اټکل له مخې 8,844 تنه دی. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=City, town and village population|نشانی=http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&ENVID=adnksdb2Env&report=idari_yapi_09sonrasi.RDF&p_il1=34&p_yil=2010&p_dil=1&desformat=html|ناشر=TURKISH STATISTICAL INSTITUTE|تاریخ بازبینی=6 May 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://archive.is/20121205054134/http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&ENVID=adnksdb2Env&report=idari_yapi_09sonrasi.RDF&p_il1=34&p_yil=2010&p_dil=1&desformat=html|archivedate=۵ دسامبر ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Turkey: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-215|ناشر=World Gazetteer|تاریخ بازبینی=6 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=5 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.is/20121205050505/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-215}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* [[د ترکې هیواد ښارونه|په ترکیه کې د ښارونو لیست]]
* د ترکيې نفوس
* د ترکيې ګاونډي هېوادونه
* عثماني خلافت ترکوم وخته دوام وکړ
* ترکيه يو اسيايي هېواد دی يا اروپايي؟
* رجب طيب اردوغان څوک دی؟
* عبدالله ګل څوک دی؟
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:ترکيه]]
[[وېشنيزه:ترکي ښارونه]]
[[وېشنيزه:ترکي قومونه]]
[[وېشنيزه:ترکي سيمې]]
[[وېشنيزه:ترکي]]
[[وېشنيزه:ترکي سياستوال]]
[[وېشنيزه:اروپا]]
[[وېشنيزه:اسيا]]
rhtsy3lhbzvzrslqw1znpqik0rkjjpv
283665
283664
2022-07-31T04:20:17Z
شاه زمان پټان
26102
سمون وشو
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement|twin1_country=ترکيه}}
<templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles>
'''کره تاش چې په ترکي ژبه کې ورته Karataşوايي''' د [[تورکيه|ترکیې]] یو ښار دی چې په ادانا ولایت کې موقعیت لري. د دې ښار نفوس د 2008 کال د سرشمېرنې له مخې 8,601 تنه او د 2009 کال د اټکل له مخې 8,844 تنه دی. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=City, town and village population|نشانی=http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&ENVID=adnksdb2Env&report=idari_yapi_09sonrasi.RDF&p_il1=34&p_yil=2010&p_dil=1&desformat=html|ناشر=TURKISH STATISTICAL INSTITUTE|تاریخ بازبینی=6 May 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://archive.is/20121205054134/http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&ENVID=adnksdb2Env&report=idari_yapi_09sonrasi.RDF&p_il1=34&p_yil=2010&p_dil=1&desformat=html|archivedate=۵ دسامبر ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Turkey: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-215|ناشر=World Gazetteer|تاریخ بازبینی=6 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=5 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.is/20121205050505/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-215}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* [[د ترکې هیواد ښارونه|په ترکیه کې د ښارونو لیست]]
* د ترکيې نفوس
* د ترکيې ګاونډي هېوادونه
* عثماني خلافت ترکوم وخته دوام وکړ
* ترکيه يو اسيايي هېواد دی يا اروپايي؟
* رجب طيب اردوغان څوک دی؟
* عبدالله ګل څوک دی؟
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:ترکيه]]
[[وېشنيزه:ترکي ښارونه]]
[[وېشنيزه:ترکي قومونه]]
[[وېشنيزه:ترکي سيمې]]
[[وېشنيزه:ترکي]]
[[وېشنيزه:ترکي سياستوال]]
[[وېشنيزه:اروپا]]
[[وېشنيزه:اسيا]]
7vsx01ydf3t92dse759qo70dtgldqtr
سليمه (ښار)
0
63224
283666
2022-07-31T04:22:57Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/33794644|سلیمه (شهر)]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement}}
'''سلیمه''' چې په [[مالتي ژبه]] کې ورتهSliema وايي کې د [[مالټا]] په شمالي هاربر ولسوالۍ کې یو ښار دی چې په 1995 مېلادي کال کې يې 12,906 تنه نفوس درلود، مګر په 2005 کې یې نفوس 12,993 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Malta: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-147|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=5 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.today/20121205052031/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-147}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Malta: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-147|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|تاریخ بایگانی=5 دسامبر 2012|پیوند بایگانی=https://archive.today/20121205052031/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-147}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* په مالټا کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:مالتا کې مذاهب]]
[[وېشنيزه:مالتا ښارونه]]
[[وېشنيزه:مالتا جزيره]]
[[وېشنيزه:مالتا اب و هوا]]
[[وېشنيزه:مالتا]]
[[وېشنيزه:اروپايي قومونه]]
[[وېشنيزه:اروپا]]
or6yxmziu0hq076xc8x1n9vap15q0x6
وينزلر
0
63225
283667
2022-07-31T04:27:30Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:fa:Special:Redirect/revision/32833103|وینزلر]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Luxembourg commune|name=Winseler|luxname=Wanseler|image=Winseler BRW.jpg|caption=Winseler seen from ''Schëllerfeld''|map=Map Winseler.PNG|arms=Coat of arms winseler luxbrg.png|LAU2=۰۵۰۱۱|canton=Wiltz|district=Diekirch|website=[http://www.winseler.lu winseler.lu]}}
'''ونزلر''' په [[لوکزامبورګي ژبه|لوګزامبورګي ژبه]]Wanseler کې ورته وايي ، د [[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په د ويلټز ولایت کې ښاروالۍ ده، چې 30.43 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2009 مېلادي کال کې یې نفوس 1039 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|archive-date=4 دسامبر 2012|archive-url=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:لوګزامبروګ سيمې]]
iv8w5i9proe8fcu8596b9xn9eivm7k8
283668
283667
2022-07-31T04:27:47Z
شاه زمان پټان
26102
sk
wikitext
text/x-wiki
'''ونزلر''' په [[لوکزامبورګي ژبه|لوګزامبورګي ژبه]]Wanseler کې ورته وايي ، د [[لوگزامبورگ|لوګزامبورګ]] په د ويلټز ولایت کې ښاروالۍ ده، چې 30.43 مربع کیلومتره مساحت لري او په 2009 مېلادي کال کې یې نفوس 1039 تنه و. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=The largest cities in Luxembourg, ranked by population|نشانی=http://population.mongabay.com/population/Luxembourg|ناشر=mongabay.com|تاریخ بازبینی=30 Jun 2012|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120705152656/http://population.mongabay.com/population/luxembourg|archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Luxembourg: largest cities and towns and statistics of their population|نشانی=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131|ناشر=world-gazetteer|تاریخ بازبینی=22 May 2012|کد زبان=en|archive-date=4 دسامبر 2012|archive-url=https://archive.today/20121204182800/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-131}}</ref>
== اړوند پوښتنې ==
* د لوګزامبورګ ښاروالیو لیست
* په لوګزامبورګ کې د ښارونو لیست
== سرچینې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:لوګزامبورګي ژبه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ ښارونه]]
[[وېشنيزه:لوګزامبورګ]]
[[وېشنيزه:لوګزامبروګ سيمې]]
fmjq7z3n3o5kjoen52s1dwggb0wraxe
فتح علي خان
0
63226
283669
2022-07-31T04:39:17Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/4608694|فتح علی خان]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{خانہ معلومات قوال|}}
{| class="wikitable"
|+فتح علي خان
! colspan="2" |پېژندنه
|-
|نوم
|فتح علي خان
|-
|پلارنوم
|مولا بخش خان
|-
|قوم
|نورزي پښتانه
|-
|زېږنځای
|1901 مېلادي کال جالندهر، برتانوي هند
|-
|مړينه
|1964(1963-1962 اختلافي) کال پاکستان
|-
|اولاد
|نصرت فتح علي خان او فرخ فتح علي خان
|-
| colspan="2" |موسيقي
|-
|د سندرو ډول
|قوالي
|-
|دنده
|سندرغاړی
|-
|لاسته راوړنه
|تمغه حسن جايزه د پاکستان د ولسمشر له خوا
|}
'''فتح علي خان''' یو کلاسیک او قوالی سندرغاړی و، چې په 1940 او 1950 کلونو کې یې قوالي سندرې پيل کړې. فتح علي په ۱۹۰۱ کال کې د برتانوي هند په [[پنجاب، هند|پنجاب ایالت]] [[جلندر]] کې زېږېدلی دی. فتح علي خان د پاکستان د مشهورو قوالانو او موسیقارانو [[نصرت فتح علي خان]] او فرخ فتح علي خان پلار و . د هغه کورنۍ له ۶۰۰ کلونو راهیسې د چشتیه [[تصوف|صوفي]] نظم سره تړلې د قوالي دود لري. <ref>http://www.britannica.com/art/qawwali, Article on [[قوالی]] on Encyclopaedia Britannica, Retrieved 3 جون 2016</ref> فتح علي خان د خپل پلار ''مولا بخش خان'' له خوا د کلاسیک موسیقۍ او قوالۍ روزنه ترلاسه کړه او د روزنې وروسته یې ځان د یو تکړه سندرغاړي او د موسیقۍ د وسایلو پوه په توګه ثابت کړ. هغه د هند د دودیزو وسایلو لکه سیتار ، سرود او ویچتراوینا ، او همدارنګه د موسيقۍ لوېدیځ وسایل لکه بیلا کارول زده کړل . فتح علي خان په [[پنجابي ژبه|پنجابي]] ، [[اوردو ژبه|اردو]] ، [[عربي ژبه|عربي]] او [[پاړسي ژبه|فارسي ژبو]] په زرګونو سندرې ويلې دي، د هغه نیکه د نوروزیو د [[پښتانه|پښتنو]] له څانگې سره تړاو درلود چې د [[افغانستان]] په پلازمېنه [[کابل]] کې اوسېدل، چې وروسته د [[هند]] په ختیځ پنجاب، [[جلندر|جالندھر]] ته وکوچېدل او هلته مېشت شول.
== عزت ==
* '''تمغه حسن جايزه هغه''' ته په ۱۹۹۰ کال کې د پاکستان د ولسمشر له خوا ورکړل شوه
== نور وګوره ==
* د پاکستاني قوالانو لیست
== حوالې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:1964 مړينې]]
[[وېشنيزه:1901 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:قوالان]]
[[وېشنيزه:قوالي موسيقي]]
[[وېشنيزه:پښتو قوالي]]
[[وېشنيزه:پښتانه تاريخپوهان]]
[[وېشنيزه:نورزي]]
dzbsr22lt5sv0woqo88ioos5esxyjwa
283670
283669
2022-07-31T04:39:53Z
شاه زمان پټان
26102
سمون ترسره شو
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable"
|+فتح علي خان
! colspan="2" |پېژندنه
|-
|نوم
|فتح علي خان
|-
|پلارنوم
|مولا بخش خان
|-
|قوم
|نورزي پښتانه
|-
|زېږنځای
|1901 مېلادي کال جالندهر، برتانوي هند
|-
|مړينه
|1964(1963-1962 اختلافي) کال پاکستان
|-
|اولاد
|نصرت فتح علي خان او فرخ فتح علي خان
|-
| colspan="2" |موسيقي
|-
|د سندرو ډول
|قوالي
|-
|دنده
|سندرغاړی
|-
|لاسته راوړنه
|تمغه حسن جايزه د پاکستان د ولسمشر له خوا
|}
'''فتح علي خان''' یو کلاسیک او قوالی سندرغاړی و، چې په 1940 او 1950 کلونو کې یې قوالي سندرې پيل کړې. فتح علي په ۱۹۰۱ کال کې د برتانوي هند په [[پنجاب، هند|پنجاب ایالت]] [[جلندر]] کې زېږېدلی دی. فتح علي خان د پاکستان د مشهورو قوالانو او موسیقارانو [[نصرت فتح علي خان]] او فرخ فتح علي خان پلار و . د هغه کورنۍ له ۶۰۰ کلونو راهیسې د چشتیه [[تصوف|صوفي]] نظم سره تړلې د قوالي دود لري. <ref>http://www.britannica.com/art/qawwali, Article on [[قوالی]] on Encyclopaedia Britannica, Retrieved 3 جون 2016</ref> فتح علي خان د خپل پلار ''مولا بخش خان'' له خوا د کلاسیک موسیقۍ او قوالۍ روزنه ترلاسه کړه او د روزنې وروسته یې ځان د یو تکړه سندرغاړي او د موسیقۍ د وسایلو پوه په توګه ثابت کړ. هغه د هند د دودیزو وسایلو لکه سیتار ، سرود او ویچتراوینا ، او همدارنګه د موسيقۍ لوېدیځ وسایل لکه بیلا کارول زده کړل . فتح علي خان په [[پنجابي ژبه|پنجابي]] ، [[اوردو ژبه|اردو]] ، [[عربي ژبه|عربي]] او [[پاړسي ژبه|فارسي ژبو]] په زرګونو سندرې ويلې دي، د هغه نیکه د نوروزیو د [[پښتانه|پښتنو]] له څانگې سره تړاو درلود چې د [[افغانستان]] په پلازمېنه [[کابل]] کې اوسېدل، چې وروسته د [[هند]] په ختیځ پنجاب، [[جلندر|جالندھر]] ته وکوچېدل او هلته مېشت شول.
== عزت ==
* '''تمغه حسن جايزه هغه''' ته په ۱۹۹۰ کال کې د پاکستان د ولسمشر له خوا ورکړل شوه
== نور وګوره ==
* د پاکستاني قوالانو لیست
== حوالې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:1964 مړينې]]
[[وېشنيزه:1901 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:قوالان]]
[[وېشنيزه:قوالي موسيقي]]
[[وېشنيزه:پښتو قوالي]]
[[وېشنيزه:پښتانه تاريخپوهان]]
[[وېشنيزه:نورزي]]
87e6b5n6hilkwmwinui3m706r675o5w
د پښتنو د اصل او نسب په اړه نظريات
0
63227
283671
2022-07-31T04:48:39Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/4954182|پشتون ماخذ کے نظریات]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
د [[پښتانه|پښتنو د قومونو]] د اصل په اړه ډېرې ادعاګانې او نظريې شته. <ref name="Ka Ka Khel2">{{حوالہ رسالہ|last=Ka Ka Khel|author1=Ka Ka Khel|last2=Sayed Wiqar Ali Shah|author2=Sayed Wiqar Ali Shah|year=2014|title=Origin of the Afghans: Myths and Reality|url=http://search.proquest.com/openview/2b759f0a503f92881c2d372684ae577a/1|journal=Journal of Asian Civilizations|volume=37|issue=1|pages=189–199}}</ref> <ref name="Khalil2">{{حوالہ رسالہ|last=Khalil, Hanif|author1=Khalil, Hanif|last2=Iqbal, Javed|author2=Iqbal, Javed|year=2011|title=An Analysis of the Different Theories About the Origin of the Pashtoons|url=http://www.uob.edu.pk/journals/BR-2011-1%20(Final%20Printed).pdf|journal=Balochistan Review|volume=24|issue=1|pages=45–54|access-date=2017-03-20|archive-date=2013-02-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20130202182751/http://www.uob.edu.pk/journals/BR-2011-1%20(Final%20Printed).pdf|url-status=dead}}</ref> په دې نظرياتو کې لاندې نظريات شامل دي
(۱) د پادشاه ساؤل (طالوت) څخه د دوی نزول، د لرغونې افسانې له مخې، چې ځینې وختونه د اسراییلو دا افسانه د پښتنو د بني اسرائيلو د اثبات لپاره وړاندې کيږي.
(۲) د حضرت [[ابراهيم]] او کتورا له اولادې څخه، ځينې افسانې شته چې دوی بيا د ابراهيم عليه السلام اولاده ګڼي.
(۳) د [[مقدوني سکندر|سکندر]] د پوځ او د یونان د جنوبي آسیا د دولتونو اولادونه چې نظريات بيا دا دي چې پښتانه د سکندر مقدوني د پوځ د پاتې عسکرو اولاده دي، خو البته د دې نظريې په رد کې بايد ووايم چې پښتانه يوه لوبه لري چې دوی ورته وزلوبه وايي چې د افغانستان ملي لوبه هم ده، پښتانه د دې لوبې په اړه وايي چې کله مقدوني سکندر په افغانستان يرغل وکړ(د کوزې پښتونخوا ابادې سيمې يې لاندې کړې) نو پښتنو ځوانانو به د دوی په قرارګاوو باندې شپني غلچکي يرغلونه کول او د مقدوني سکندر پوځيان به يې له ځانه سره ژوندي بيول چې دا کار بيا وروسته په وزلوبه بدل شو.
(۴) د آریايي (ختیځ هند-اروپایی) قبیلو څخه دی( د پښتنو اريايان ګڼل حقيقت ته نژدې تيوري او نظريه ده)
(۵) د هفتالي (سپین هین) د اولادې په توګه. <ref>{{Cite web |editor-last=Behrooz, Maziar |title=A Brief History of Afghanistan |url=http://online.sfsu.edu/mroozbeh/pages/Page-Hist-Afghanistan.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20160314203321/http://online.sfsu.edu/mroozbeh/pages/Page-Hist-Afghanistan.htm |archive-date=14 March 2016 |publisher=San Francisco State University}}</ref> د [[ډي آکسي رايبونيوکليک اسيد|DNA]] د مطالعاتو دمخه، دا په عمومي توګه منل شوي چې د دوی اصل نامالوم و، <ref>''... but to speak the truth, the origin of the Afghans [Pashtuns] is so obscure, that no one, even among the oldest and most clever of the tribe, can give satisfactory information on this point'' {{Cite book|last=Lal|first1=Mohan|year=1846|title=Life of the Amir Dost Mohammed Khan of Kabul|url=https://archive.org/stream/lifeofamirdostmo01mohauoft/lifeofamirdostmo01mohauoft_djvu.txt|volume=Volume 1|page=3|publisher=Longman|access-date=15 March 2016|archiveurl=http://web.archive.org/web/20190106221918/https://archive.org/stream/lifeofamirdostmo01mohauoft/lifeofamirdostmo01mohauoft_djvu.txt|archivedate=6 جنوری 2019}}</ref> <ref name="Brit-Pashtun">{{Cite web |title=Pashtun |url=http://www.britannica.com/topic/Pashtun |access-date=15 March 2016 |publisher=Encyclopædia Britannica |quote=The origins of the Pashtun are unclear.}}</ref> او عصري پوهان په دې باور دي چې پښتانه یو واحد اصل او نسب لري. <ref name="Vogelsang">{{Cite book|last=Vogelsang|first1=Willem|year=2002|title=The Afghans|url=https://archive.org/details/afghans00voge|page=[https://archive.org/details/afghans00voge/page/18 18]|place=Oxford, England|publisher=Blackwell|isbn=0-631-19841-5}}</ref>
== حوالې ==
{{لړسرچينې|2}}
[[وېشنيزه:پښتانه]]
[[وېشنيزه:پښتانه روهي]]
[[وېشنيزه:پښتانه دینپوهان]]
[[وېشنيزه:پښتانه درملگران]]
[[وېشنيزه:پښتانه خبريال]]
[[وېشنيزه:پښتانه جنرالان]]
[[وېشنيزه:پښتانه تانبې]]
[[وېشنيزه:پښتانه ادیبان]]
[[وېشنيزه:پښتانه خبريالان]]
[[وېشنيزه:پښتانه تاريخپوهان]]
01ki2oseu80ur4vo4sxa7h5peclmcv2
ګوجر
0
63228
283672
2022-07-31T05:38:59Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/5005099|گجر]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
# [[چوهان|چوھان]]
# کھٹانہ
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
# [[چوهان|چوھان]]
# کھٹانہ
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
# [[چوهان|چوھان]]
# کھٹانہ
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
{{Infobox ethnic group|group=گرجر / گجر / گوجر|regions=[[بھارت]] • [[پاکستان]] • [[افغانستان]]|langs=[[گوجری]] • [[گجراتی]] • [[ہندی]] • [[کشمیری]] • [[پنجابی]] • [[اردو]] • [[پشتو]] • [[ہریانوی]] • [[سندھی]] • [[راجستھانی]] • [[بلوچی]] • [[پہاڑی]]|rels=ہندو مت • اسلام • سکھ مت • جین مت • عیسائیت}}'''ګوجر''' ('''گُرجر''', '''گوجر''') یوه کرنیزه او '''څړځایه''' ټولنه(کوچي قوم) ده چې په عمده توګه په [[هند]] ، [[پاکستان]] ، [[کشمير|کشمیر]] او [[افغانستان]] کې خپره شوې ده. چې په بېلابېلو قبیلو وېشل شوې. که څه هم په دودیز ډول دوی په کرنه، څړځای او کوچیانو فعالیتونو کې ښکیل دي. ګوجر یوه لویه متضاد ډله ده چې د مذهب، مسلک او ټولنیز-اقتصادي حالت له مخې په داخلي توګه توپیر لري. په دې ټولنه کې د ګوجرانو تاریخي رول خورا متنوع دی، دوی له یوې خوا د ډېرو سلطنتونو بنسټ اېښودونکي دي او له بلې خوا دوی کوچیان دي چې خپله ځمکه نه لري.
د ګوجر هویت په تاریخ کې د بدلون نقطه اکثرا د مینځنۍ پېړۍ (570 عیسوي) په جریان کې په اوسني راجستان کې د ګوجر سلطنت له رامینځته کېدو موندل کیږي. ګوجر په ژبني او مذهبي لحاظ متنوع دي. ګوجران په ځايي ژبو خبرې کوي، خو له دې سره ترڅنګ، ګوجر خپله ژبه لري چې د ګوجري په نوم پېژندل کیږي. دوی په مختلف ډول هندویزم ، [[اسلام]] او [[سکيزم|سکه]] مذهب پیروي کوي. [4] هندو ګوجران زیاتره د هند په [[راجستان]] ، [[هريانه|هریانا]] ، [[مدهيه پرديش|مدهیا پردیش]] ، د [[پنجاب، هند|پنجاب]] په میدانونو او [[مهاراشټرا|مهاراشترا]] کې موندل کیږي. مسلمان ګوجران اکثره په [[پنجاب (پاکستان)|پنجاب، پاکستان]] کې موندل کیږي چیرې چې دوی د نفوس 20٪ جوړوي، په عمده توګه د شمالي پنجابي ښارونو [[گوجرانواله|ګوجرانوالا]] ، [[گجرات|ګجرات]] ، ګوجر خان ، [[جهلم]] او [[لاهور]] ، <ref name="Who are the Gujjars">{{Cite web |date=3 June 2007 |title=Who are the Gujjars? |url=https://www.hindustantimes.com/india/who-are-the-gujjars/story-cHGOp2jkDxjWspEpXZuBAM.html |access-date=30 September 2020 |website=[[ہندوستان ٹائمز]]}}</ref> [[افغانستان]] او [[جمو او کشمير|جمو او کشمیر په]] هماچل پردېش او اتراکنډ کې. د ګړوال او کوماون ډویژنونه لکه د هند همالیا سیمې متمرکزې دي.
ګوجران له لرغونې زمانې راهیسې په برصغیر کې اوسیږي. چې په مهابارت او ویدونو کې هم ذکر شوي دي. ګوجر په پخوانیو وختونو کې د کشتری او آریا په نوم پېژندل کیده. د هغه د زړورتیا او مېړانې له امله هغه ته د ګجر لقب ورکړل شو چې مانا یې د دښمن تباه کونکی دی. له دې ځایه دا ملت د نړۍ نورو برخو ته خپور شو. هغه په اروپا کې جورجیا او په چین کې د ختن ایالت آباد کړ، په دې توګه یې په روسیه او نورو ډېرو هېوادونو کې د پېړیو لپاره په چیچنیا حکومت وکړ. په پنځمه او شپږمه ميلادي پېړۍ کې له اروپا څخه د ګوجر قوم ځينې قومونه مرکزي اسيا او جنوبي اسيا ته راستانه شول او له ځايي ګوجرانو او نورو قومونو څخه يې حکومت واخيست، دغه قوم ته سپين ګان ګوجر ويل کېدل او د راجپوتانې ډېره برخه يې فتحه کړه. او د ډېرو پېړیو لپاره د برصغیر په تاریخ کې مهم رول لوبوي. DR بهنډارکر دا ثبوت کړې چې سپینې هون ګوجران د 550 مېلادي کال په شاوخوا کې شمالي هند ته ننوتل. دوی په لومړي ځل د پانا په کتاب "هرش چرت" کې ذکر شوي دي، په پاکستان کې ګوجران په لاهور، ګوجرانواله، ګجرات، منډي بهاالدین، سیالکوټ، نارووال، راولپنډۍ، فیصل آباد او جهلم کې مېشت دي، په داسې حال کې چې د جمو او کشمیر، د هزاره ګانو په مانسهره ولسوالۍ کې. په دې څانګه کې د ګوجرانو لوی شمېر هم شتون لري. <ref>{{Cite web |title=گجر آبادی |url=http://a.cloudns.nz/Awan%20and%20Other%20Tribes%20Population.php}}</ref> ګوجر په خیبر پښتونخوا کې دویمه لویه او په پنجاب کې درېمه لویه ټولنه ده. <ref>{{Cite web |title=پنجاب میں آبادی |url=http://a.cloudns.nz/Awan%20and%20Other%20Tribes%20Population.php}}</ref>
== د ګوجر کلمه ==
محمد عبدالمك په شاهان ګجر كې ليكلي دي چې په نورو هېوادونو كې هم دغه قوم خزر، جاجر، جندر او ګونور بلل كېږي. <ref>https://www.flickr.com/photos/78799742@N05/14727529361/in/photostream</ref> برصغیر کې دا لومړی ګرجر او بیا ګوجر شو. دا خلک د جورجیا څخه راغلي وو. د کسپین بحیرې نوم ښايي د خزر په نوم یاد شوی وي، ځکه د هغې شاوخوا خزران وو، یانې ګوجر آباد. چې د شاطین قبیلې څخه دي. په شاهان ګوجر کې د ګوجرانو تر نامه لاندې څلور قومونه اګني کل، چوهان، چالوکیا، پاډیار او پنوار یاد شوي دي.
حسن علي چوهان په "تاریخ ګوجر" کې لیکلي دي چې په راماینا کې ګوجر د غازي په مانا راغلی دی او دا کشتریان دي چې وروسته د ګوجر په نوم یاد شول. <ref>https://www.flickr.com/photos/78799742@N05/14544134410/in/photostream</ref> په دې کې سورج بنسي، چندر بنسي، چوهان، چالوکیا، پاډیار، پنوار او راتورونه د ګوجر په توګه هم ذکر شوي. مشهور مورخ VA سمیټ په خپل کتاب کې لیکي چې چوهان، سولانکي، پاډیار، پنوار، چندیلا او تنور په اصل کې د ګوجر قومونه دي چې وروسته له نورو قومونو سره یوځای شول. په داسې حال کې چې جهانګير وايي چې د ګوجر خلک کار نه کوي، د دوی شوق شيدې ورکول دي. [[جلال الدين محمد اکبر|جلال الدین اکبر]] یوه کلا جوړه کړه او په هغه کې یې ګوجران میشت کړل، چې د ګجرات په نوم مشهور شو. دا ښیي چې ګوجر او ګجر یو شان دی.
== تاریخ ==
د ګوجرانو د نفوس لرې او پراخه خپريدل د دې ثبوت دی چې د دوی د واکمنۍ ساحه څومره پراخه وه. ګوجران شپون قوم وو چې جنګیالي وو او دا تمایلات اوس هم په ګوجرانو کې موندل کیږي. دوی د ثابت کروندګرو په توګه شهرت لري. په هرصورت، دوی عموما د اقامت ژوند اختیار کړی دی. د هند په ډېره شمال لوېدیځه برخه کې، په ځانګړې توګه د کنګرا او سنجهال غرونو په بهير کې، ګوجر کوچیان د کوچیانو شپانو او شپانو ژوند کوي. د ده په نوم د برصغیر په شمال لوېدیځ کې ډېر ښارونه، کلي او سيمې آبادې شوې چې اوس هم شته.
ګوجرانو خپل دولت د ابو جبل ته نږدې په بټکل کې تاسیس کړ. د دې کورنۍ بله څانګه، بروچ، له دوی وروسته د بروچ په نوم بل دولت تاسیس کړ. بله څانګه د Avanti په نوم یادیږي. دې کورنۍ د هغو عربانو مخه ونیوله چې د ګوجرانو په خاوره یې یرغل کاوه. د دغو دوو کورنیو تر منځ د حاکمیت لپاره جګړه روانه وه. <ref>https://books.google.com.pk/books?id=K7ZZzk8cXh8C&pg=PA9&redir_esc=y</ref> کوم کې چې د اوانتي کورنۍ بریالۍ شوه او د خپلو ځواکمنو ګاونډیانو، راشټرکوټا او پالا سره یې جګړې وکړې. اونتي راجا ناګاه بټ II (800-825 AD) په مونګیر کې درمپالا ته ماتې ورکړه. هغه په کاتیاوار، مالوا او راجپوتانا کې بریالۍ جګړې وکړې. د هغه زوی بهوج یو بریالی او وړ پاچا و. په پیل کې هغه د پالو او راشټر کوټانو لخوا مات شو. خو په پای کې یې خپلو دښمنانو ته ماتې ورکړه او له لاسه وتلې سیمې یې بېرته ترلاسه کړې.
قنوج ، د بروچ پلازمینه، د ګوجر شاخ پرتیهار لخوا ونیول شوه. مګر د پاچا یاشودومان څخه مخکې تاریخ معلوم نه دی. یشودرمن د کشمیر د پاچا للیتا لخوا مات شو او ووژل شو. د نهمې پیړۍ په پیل کې د بنګال پاچا دھرمپالا د کنوج پاچا له واکه ګوښه کړ او د خپلې خوښې یو سړی یې په تخت کېناوه. هغه د 816 میلادي کال په شاوخوا کې د ناګاباتا II لخوا وشړل شو. د هغه زوی بهوج کنوج خپل تخت جوړ کړ. هغه د یوې اوږدې مودې (۸۴۰م څخه تر ۸۹۰م) پورې پر یوې پراخې سیمې واکمني وکړه. د هغه زوی مهندرپال (890-908 AD) د خپل پلار پراخه امپراتورۍ په ساتلو کې بریالی شو. خو له هغه وروسته سلطنت ړنګ شو او د هغه د زوی مهیپال اندر سوم له خوا چې د دکن د راشټرکوټیا کورنۍ پورې تړاو درلود له ماتې سره مخ شو او پلازمېنه هم د اندر سوم له خوا ونیول شوه. که څه هم مهیپال قنوج بیرته ونیول، هغه ونه توانید شیراز د دولت له نسکوریدو څخه وژغوري. پاډیارانو په راجپوتانا کې د ماندوري یا مندر په ځای کې پاچاهي درلوده چې د راتورانو لخوا غصب شوې وه. عبدالمک ګوجران د خزر قوم پاتې شوني بولي ځکه چې د پاکستان د شمالي برخې، لکه د شمالي پنجاب سرحد او کشمیر ګوجر وايي چې دوی د ترک نسل دي.
خزران، چې یو ترک قوم دی، له نوشیروان عادل څخه څه موده وړاندې شهرت ته ورسېد او دا غالباً هغه ترکان وو چې پر وړاندې یې د داربند دیوالونه جوړ شوي وو. خزرانو د ترکانو د کوچي امپراتورۍ دودونو ته دوام ورکړ. د قباد د لومړي تخت پر مهال د خزر قبيلې پر ايران يرغل پيل کړ. قباد د خزر له يرغلګرو سره جګړه وکړه او هغوی ته يې ماتې ورکړه او له هېواده يې وشړل.
د کسپین سمندرګي په ختیځو سیمو کې ساسانیانو د خپلو ترکي ګاونډیانو پر وړاندې دفاعي کلاګانې جوړې کړې. د جوزجان ولایت د ساتنې په موخه د اجري بند جوړ شو. خو د ترکانو د فاتحانه بريدونو مخه يې ونه نيوله. بل دېوال د جورجان او تبرستان تر منځ په پوله جوړ شو چې د جورجان ولایت له لاس څخه ووت. نوشیروان په ۵۳۳ میلادي کال کې له قیصر روم سره تړون وکړ. د دې تړون له مخې، د روم حکومت د ډیرو پیسو ژمنه وکړه، چې په بدل کې یې نوشیروان د کوف د غره د دربند او نورو کلیو ساتنه په غاړه واخیسته. نوشیروان عادل (۵۳۱ تر ۵۷۹) ساساني واکمن د الخان په مشرۍ له لوېدیځو ترکانو سره دوستانه اړیکې ټینګې کړې او د هغوی په مرسته یې په افغانستان کې هونیانو ته ماتې ورکړه او بیا یې پر خزر قبیلې برید وکړ او د هغوی واک یې راکم کړ. خزر قوم د تاریخ له پاڼو ورک شو. دې کار د ترکانو واک هم زیات کړ او ترکانو په افغانستان کې د هونیانو له خوا خالي شوې سیمې ونیولې. همدا لامل و چې د ترکانو او نوشیروان تر منځ یې اختلافات راپیدا کړل.
په هرصورت، موږ په دې کې هیڅ اختلاف نلرو چې ګوجران د ترکي نژاد دي. خو په دې کې اختلاف دی چې ګوجران خزران دي. ځکه چې د ترکانو لوېديځ امپراطوري چې د افغانستان په خاوره کې هم پوهه وه، د خزرانو دښمن و، نو برصغیر ته د خزر قوم د راتللو پوښتنه نشته.
ترک قومونه د ساسانیانو د سرحدونو سره نږدې ګاونډیان وو. په دوی کې یوه د غز قبیله وه او د ترکانو قبیله هم غاز بلل کېده. د غزا تر څنګ دغه قبيله هم غزار بلل کېده او دا کلمه د ترکانو په نومونو کې هم راغلې ده. د بېلګې په توګه غذر الدین د مشهور خلجي التمش د واکمنۍ پر مهال مړ شو. غرز، چې ترکان وو، د هوانو له ماتې وروسته برصغیر ته ننوتل. دوی نه یوازې غوره جنګیالي، کوچیان او شپانه وو. ډیر احتمال شته چې غرز د هند په آریایي ژبو کې ګوجر شو. ځکه چې په هندي آریا کې "ګ" په "ګ" او "ز" په "ج" بدل شوی او د ګوجر ریښه ګوجر ده.
== ګوجر وزه ==
# [[چوهان|چوھان]]
# کھٹانہ
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
[[وېشنيزه:د افغانستان توکمونه]]
[[وېشنيزه:Pages with unreviewed translations]]
fhh55vwaliofkxj2jeugxlk5mh9x8mg
283673
283672
2022-07-31T06:40:32Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/5005099|گجر]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
# [[چوهان|چوھان]]
# کهټانه
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
# [[چوهان|چوھان]]
# کھٹانہ
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
# [[چوهان|چوھان]]
# کھٹانہ
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
{{Infobox ethnic group|group=گرجر / گجر / گوجر|regions=[[بھارت]] • [[پاکستان]] • [[افغانستان]]|langs=[[گوجری]] • [[گجراتی]] • [[ہندی]] • [[کشمیری]] • [[پنجابی]] • [[اردو]] • [[پشتو]] • [[ہریانوی]] • [[سندھی]] • [[راجستھانی]] • [[بلوچی]] • [[پہاڑی]]|rels=ہندو مت • اسلام • سکھ مت • جین مت • عیسائیت}}'''ګوجر''' ('''گُرجر''', '''گوجر''') یوه کرنیزه او '''څړځایه''' ټولنه(کوچي قوم) ده چې په عمده توګه په [[هند]] ، [[پاکستان]] ، [[کشمير|کشمیر]] او [[افغانستان]] کې خپره شوې ده. چې په بېلابېلو قبیلو وېشل شوې. که څه هم په دودیز ډول دوی په کرنه، څړځای او کوچیانو فعالیتونو کې ښکیل دي. ګوجر یوه لویه متضاد ډله ده چې د مذهب، مسلک او ټولنیز-اقتصادي حالت له مخې په داخلي توګه توپیر لري. په دې ټولنه کې د ګوجرانو تاریخي رول خورا متنوع دی، دوی له یوې خوا د ډېرو سلطنتونو بنسټ اېښودونکي دي او له بلې خوا دوی کوچیان دي چې خپله ځمکه نه لري.
د ګوجر هویت په تاریخ کې د بدلون نقطه اکثرا د مینځنۍ پېړۍ (570 عیسوي) په جریان کې په اوسني راجستان کې د ګوجر سلطنت له رامینځته کېدو موندل کیږي. ګوجر په ژبني او مذهبي لحاظ متنوع دي. ګوجران په ځايي ژبو خبرې کوي، خو له دې سره ترڅنګ، ګوجر خپله ژبه لري چې د ګوجري په نوم پېژندل کیږي. دوی په مختلف ډول هندویزم ، [[اسلام]] او [[سکيزم|سکه]] مذهب پیروي کوي. [4] هندو ګوجران زیاتره د هند په [[راجستان]] ، [[هريانه|هریانا]] ، [[مدهيه پرديش|مدهیا پردیش]] ، د [[پنجاب، هند|پنجاب]] په میدانونو او [[مهاراشټرا|مهاراشترا]] کې موندل کیږي. مسلمان ګوجران اکثره په [[پنجاب (پاکستان)|پنجاب، پاکستان]] کې موندل کیږي چیرې چې دوی د نفوس 20٪ جوړوي، په عمده توګه د شمالي پنجابي ښارونو [[گوجرانواله|ګوجرانوالا]] ، [[گجرات|ګجرات]] ، ګوجر خان ، [[جهلم]] او [[لاهور]] ، <ref name="Who are the Gujjars">{{Cite web |date=3 June 2007 |title=Who are the Gujjars? |url=https://www.hindustantimes.com/india/who-are-the-gujjars/story-cHGOp2jkDxjWspEpXZuBAM.html |access-date=30 September 2020 |website=[[ہندوستان ٹائمز]]}}</ref> [[افغانستان]] او [[جمو او کشمير|جمو او کشمیر په]] هماچل پردېش او اتراکنډ کې. د ګړوال او کوماون ډویژنونه لکه د هند همالیا سیمې متمرکزې دي.
ګوجران له لرغونې زمانې راهیسې په برصغیر کې اوسیږي. چې په مهابارت او ویدونو کې هم ذکر شوي دي. ګوجر په پخوانیو وختونو کې د کشتری او آریا په نوم پېژندل کیده. د هغه د زړورتیا او مېړانې له امله هغه ته د ګجر لقب ورکړل شو چې مانا یې د دښمن تباه کونکی دی. له دې ځایه دا ملت د نړۍ نورو برخو ته خپور شو. هغه په اروپا کې جورجیا او په چین کې د ختن ایالت آباد کړ، په دې توګه یې په روسیه او نورو ډېرو هېوادونو کې د پېړیو لپاره په چیچنیا حکومت وکړ. په پنځمه او شپږمه ميلادي پېړۍ کې له اروپا څخه د ګوجر قوم ځينې قومونه مرکزي اسيا او جنوبي اسيا ته راستانه شول او له ځايي ګوجرانو او نورو قومونو څخه يې حکومت واخيست، دغه قوم ته سپين ګان ګوجر ويل کېدل او د راجپوتانې ډېره برخه يې فتحه کړه. او د ډېرو پېړیو لپاره د برصغیر په تاریخ کې مهم رول لوبوي. DR بهنډارکر دا ثبوت کړې چې سپینې هون ګوجران د 550 مېلادي کال په شاوخوا کې شمالي هند ته ننوتل. دوی په لومړي ځل د پانا په کتاب "هرش چرت" کې ذکر شوي دي، په پاکستان کې ګوجران په لاهور، ګوجرانواله، ګجرات، منډي بهاالدین، سیالکوټ، نارووال، راولپنډۍ، فیصل آباد او جهلم کې مېشت دي، په داسې حال کې چې د جمو او کشمیر، د هزاره ګانو په مانسهره ولسوالۍ کې. په دې څانګه کې د ګوجرانو لوی شمېر هم شتون لري. <ref>{{Cite web |title=گجر آبادی |url=http://a.cloudns.nz/Awan%20and%20Other%20Tribes%20Population.php}}</ref> ګوجر په خیبر پښتونخوا کې دویمه لویه او په پنجاب کې درېمه لویه ټولنه ده. <ref>{{Cite web |title=پنجاب میں آبادی |url=http://a.cloudns.nz/Awan%20and%20Other%20Tribes%20Population.php}}</ref>
== د ګوجر کلمه ==
محمد عبدالمك په شاهان ګجر كې ليكلي دي چې په نورو هېوادونو كې هم دغه قوم خزر، جاجر، جندر او ګونور بلل كېږي. <ref>https://www.flickr.com/photos/78799742@N05/14727529361/in/photostream</ref> برصغیر کې دا لومړی ګرجر او بیا ګوجر شو. دا خلک د جورجیا څخه راغلي وو. د کسپین بحیرې نوم ښايي د خزر په نوم یاد شوی وي، ځکه د هغې شاوخوا خزران وو، یانې ګوجر آباد. چې د شاطین قبیلې څخه دي. په شاهان ګوجر کې د ګوجرانو تر نامه لاندې څلور قومونه اګني کل، چوهان، چالوکیا، پاډیار او پنوار یاد شوي دي.
حسن علي چوهان په "تاریخ ګوجر" کې لیکلي دي چې په راماینا کې ګوجر د غازي په مانا راغلی دی او دا کشتریان دي چې وروسته د ګوجر په نوم یاد شول. <ref>https://www.flickr.com/photos/78799742@N05/14544134410/in/photostream</ref> په دې کې سورج بنسي، چندر بنسي، چوهان، چالوکیا، پاډیار، پنوار او راتورونه د ګوجر په توګه هم ذکر شوي. مشهور مورخ VA سمیټ په خپل کتاب کې لیکي چې چوهان، سولانکي، پاډیار، پنوار، چندیلا او تنور په اصل کې د ګوجر قومونه دي چې وروسته له نورو قومونو سره یوځای شول. په داسې حال کې چې جهانګير وايي چې د ګوجر خلک کار نه کوي، د دوی شوق شيدې ورکول دي. [[جلال الدين محمد اکبر|جلال الدین اکبر]] یوه کلا جوړه کړه او په هغه کې یې ګوجران میشت کړل، چې د ګجرات په نوم مشهور شو. دا ښیي چې ګوجر او ګجر یو شان دی.
== تاریخ ==
د ګوجرانو د نفوس لرې او پراخه خپريدل د دې ثبوت دی چې د دوی د واکمنۍ ساحه څومره پراخه وه. ګوجران شپون قوم وو چې جنګیالي وو او دا تمایلات اوس هم په ګوجرانو کې موندل کیږي. دوی د ثابت کروندګرو په توګه شهرت لري. په هرصورت، دوی عموما د اقامت ژوند اختیار کړی دی. د هند په ډېره شمال لوېدیځه برخه کې، په ځانګړې توګه د کنګرا او سنجهال غرونو په بهير کې، ګوجر کوچیان د کوچیانو شپانو او شپانو ژوند کوي. د ده په نوم د برصغیر په شمال لوېدیځ کې ډېر ښارونه، کلي او سيمې آبادې شوې چې اوس هم شته.
ګوجرانو خپل دولت د ابو جبل ته نږدې په بټکل کې تاسیس کړ. د دې کورنۍ بله څانګه، بروچ، له دوی وروسته د بروچ په نوم بل دولت تاسیس کړ. بله څانګه د Avanti په نوم یادیږي. دې کورنۍ د هغو عربانو مخه ونیوله چې د ګوجرانو په خاوره یې یرغل کاوه. د دغو دوو کورنیو تر منځ د حاکمیت لپاره جګړه روانه وه. <ref>https://books.google.com.pk/books?id=K7ZZzk8cXh8C&pg=PA9&redir_esc=y</ref> کوم کې چې د اوانتي کورنۍ بریالۍ شوه او د خپلو ځواکمنو ګاونډیانو، راشټرکوټا او پالا سره یې جګړې وکړې. اونتي راجا ناګاه بټ II (800-825 AD) په مونګیر کې درمپالا ته ماتې ورکړه. هغه په کاتیاوار، مالوا او راجپوتانا کې بریالۍ جګړې وکړې. د هغه زوی بهوج یو بریالی او وړ پاچا و. په پیل کې هغه د پالو او راشټر کوټانو لخوا مات شو. خو په پای کې یې خپلو دښمنانو ته ماتې ورکړه او له لاسه وتلې سیمې یې بېرته ترلاسه کړې.
قنوج ، د بروچ پلازمینه، د ګوجر شاخ پرتیهار لخوا ونیول شوه. مګر د پاچا یاشودومان څخه مخکې تاریخ معلوم نه دی. یشودرمن د کشمیر د پاچا للیتا لخوا مات شو او ووژل شو. د نهمې پیړۍ په پیل کې د بنګال پاچا دھرمپالا د کنوج پاچا له واکه ګوښه کړ او د خپلې خوښې یو سړی یې په تخت کېناوه. هغه د 816 میلادي کال په شاوخوا کې د ناګاباتا II لخوا وشړل شو. د هغه زوی بهوج کنوج خپل تخت جوړ کړ. هغه د یوې اوږدې مودې (۸۴۰م څخه تر ۸۹۰م) پورې پر یوې پراخې سیمې واکمني وکړه. د هغه زوی مهندرپال (890-908 AD) د خپل پلار پراخه امپراتورۍ په ساتلو کې بریالی شو. خو له هغه وروسته سلطنت ړنګ شو او د هغه د زوی مهیپال اندر سوم له خوا چې د دکن د راشټرکوټیا کورنۍ پورې تړاو درلود له ماتې سره مخ شو او پلازمېنه هم د اندر سوم له خوا ونیول شوه. که څه هم مهیپال قنوج بیرته ونیول، هغه ونه توانید شیراز د دولت له نسکوریدو څخه وژغوري. پاډیارانو په راجپوتانا کې د ماندوري یا مندر په ځای کې پاچاهي درلوده چې د راتورانو لخوا غصب شوې وه. عبدالمک ګوجران د خزر قوم پاتې شوني بولي ځکه چې د پاکستان د شمالي برخې، لکه د شمالي پنجاب سرحد او کشمیر ګوجر وايي چې دوی د ترک نسل دي.
خزران، چې یو ترک قوم دی، له نوشیروان عادل څخه څه موده وړاندې شهرت ته ورسېد او دا غالباً هغه ترکان وو چې پر وړاندې یې د داربند دیوالونه جوړ شوي وو. خزرانو د ترکانو د کوچي امپراتورۍ دودونو ته دوام ورکړ. د قباد د لومړي تخت پر مهال د خزر قبيلې پر ايران يرغل پيل کړ. قباد د خزر له يرغلګرو سره جګړه وکړه او هغوی ته يې ماتې ورکړه او له هېواده يې وشړل.
د کسپین سمندرګي په ختیځو سیمو کې ساسانیانو د خپلو ترکي ګاونډیانو پر وړاندې دفاعي کلاګانې جوړې کړې. د جوزجان ولایت د ساتنې په موخه د اجري بند جوړ شو. خو د ترکانو د فاتحانه بريدونو مخه يې ونه نيوله. بل دېوال د جورجان او تبرستان تر منځ په پوله جوړ شو چې د جورجان ولایت له لاس څخه ووت. نوشیروان په ۵۳۳ میلادي کال کې له قیصر روم سره تړون وکړ. د دې تړون له مخې، د روم حکومت د ډیرو پیسو ژمنه وکړه، چې په بدل کې یې نوشیروان د کوف د غره د دربند او نورو کلیو ساتنه په غاړه واخیسته. نوشیروان عادل (۵۳۱ تر ۵۷۹) ساساني واکمن د الخان په مشرۍ له لوېدیځو ترکانو سره دوستانه اړیکې ټینګې کړې او د هغوی په مرسته یې په افغانستان کې هونیانو ته ماتې ورکړه او بیا یې پر خزر قبیلې برید وکړ او د هغوی واک یې راکم کړ. خزر قوم د تاریخ له پاڼو ورک شو. دې کار د ترکانو واک هم زیات کړ او ترکانو په افغانستان کې د هونیانو له خوا خالي شوې سیمې ونیولې. همدا لامل و چې د ترکانو او نوشیروان تر منځ یې اختلافات راپیدا کړل.
په هرصورت، موږ په دې کې هیڅ اختلاف نلرو چې ګوجران د ترکي نژاد دي. خو په دې کې اختلاف دی چې ګوجران خزران دي. ځکه چې د ترکانو لوېديځ امپراطوري چې د افغانستان په خاوره کې هم پوهه وه، د خزرانو دښمن و، نو برصغیر ته د خزر قوم د راتللو پوښتنه نشته.
ترک قومونه د ساسانیانو د سرحدونو سره نږدې ګاونډیان وو. په دوی کې یوه د غز قبیله وه او د ترکانو قبیله هم غاز بلل کېده. د غزا تر څنګ دغه قبيله هم غزار بلل کېده او دا کلمه د ترکانو په نومونو کې هم راغلې ده. د بېلګې په توګه غذر الدین د مشهور خلجي التمش د واکمنۍ پر مهال مړ شو. غرز، چې ترکان وو، د هوانو له ماتې وروسته برصغیر ته ننوتل. دوی نه یوازې غوره جنګیالي، کوچیان او شپانه وو. ډیر احتمال شته چې غرز د هند په آریایي ژبو کې ګوجر شو. ځکه چې په هندي آریا کې "ګ" په "ګ" او "ز" په "ج" بدل شوی او د ګوجر ریښه ګوجر ده.
== ګوجر وزه ==
# [[چوهان|چوھان]]
# کھٹانہ
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
[[وېشنيزه:د افغانستان توکمونه]]
[[وېشنيزه:Pages with unreviewed translations]]
r3azm38uu34oqnf3xt5oh0r9010jqd1
283674
283673
2022-07-31T06:42:09Z
شاه زمان پټان
26102
سمون
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox ethnic group|group=گرجر / گجر / گوجر|regions=[[بھارت]] • [[پاکستان]] • [[افغانستان]]|langs=[[گوجری]] • [[گجراتی]] • [[ہندی]] • [[کشمیری]] • [[پنجابی]] • [[اردو]] • [[پشتو]] • [[ہریانوی]] • [[سندھی]] • [[راجستھانی]] • [[بلوچی]] • [[پہاڑی]]|rels=ہندو مت • اسلام • سکھ مت • جین مت • عیسائیت}}'''ګوجر''' ('''گُرجر''', '''گوجر''') یوه کرنیزه او '''څړځایه''' ټولنه(کوچي قوم) ده چې په عمده توګه په [[هند]] ، [[پاکستان]] ، [[کشمير|کشمیر]] او [[افغانستان]] کې خپره شوې ده. چې په بېلابېلو قبیلو وېشل شوې. که څه هم په دودیز ډول دوی په کرنه، څړځای او کوچیانو فعالیتونو کې ښکیل دي. ګوجر یوه لویه متضاد ډله ده چې د مذهب، مسلک او ټولنیز-اقتصادي حالت له مخې په داخلي توګه توپیر لري. په دې ټولنه کې د ګوجرانو تاریخي رول خورا متنوع دی، دوی له یوې خوا د ډېرو سلطنتونو بنسټ اېښودونکي دي او له بلې خوا دوی کوچیان دي چې خپله ځمکه نه لري.
د ګوجر هویت په تاریخ کې د بدلون نقطه اکثرا د مینځنۍ پېړۍ (570 عیسوي) په جریان کې په اوسني راجستان کې د ګوجر سلطنت له رامینځته کېدو موندل کیږي. ګوجر په ژبني او مذهبي لحاظ متنوع دي. ګوجران په ځايي ژبو خبرې کوي، خو له دې سره ترڅنګ، ګوجر خپله ژبه لري چې د ګوجري په نوم پېژندل کیږي. دوی په مختلف ډول هندویزم ، [[اسلام]] او [[سکيزم|سکه]] مذهب پیروي کوي. [4] هندو ګوجران زیاتره د هند په [[راجستان]] ، [[هريانه|هریانا]] ، [[مدهيه پرديش|مدهیا پردیش]] ، د [[پنجاب، هند|پنجاب]] په میدانونو او [[مهاراشټرا|مهاراشترا]] کې موندل کیږي. مسلمان ګوجران اکثره په [[پنجاب (پاکستان)|پنجاب، پاکستان]] کې موندل کیږي چیرې چې دوی د نفوس 20٪ جوړوي، په عمده توګه د شمالي پنجابي ښارونو [[گوجرانواله|ګوجرانوالا]] ، [[گجرات|ګجرات]] ، ګوجر خان ، [[جهلم]] او [[لاهور]] ، <ref name="Who are the Gujjars">{{Cite web |date=3 June 2007 |title=Who are the Gujjars? |url=https://www.hindustantimes.com/india/who-are-the-gujjars/story-cHGOp2jkDxjWspEpXZuBAM.html |access-date=30 September 2020 |website=[[ہندوستان ٹائمز]]}}</ref> [[افغانستان]] او [[جمو او کشمير|جمو او کشمیر په]] هماچل پردېش او اتراکنډ کې. د ګړوال او کوماون ډویژنونه لکه د هند همالیا سیمې متمرکزې دي.
ګوجران له لرغونې زمانې راهیسې په برصغیر کې اوسیږي. چې په مهابارت او ویدونو کې هم ذکر شوي دي. ګوجر په پخوانیو وختونو کې د کشتری او آریا په نوم پېژندل کیده. د هغه د زړورتیا او مېړانې له امله هغه ته د ګجر لقب ورکړل شو چې مانا یې د دښمن تباه کونکی دی. له دې ځایه دا ملت د نړۍ نورو برخو ته خپور شو. هغه په اروپا کې جورجیا او په چین کې د ختن ایالت آباد کړ، په دې توګه یې په روسیه او نورو ډېرو هېوادونو کې د پېړیو لپاره په چیچنیا حکومت وکړ. په پنځمه او شپږمه ميلادي پېړۍ کې له اروپا څخه د ګوجر قوم ځينې قومونه مرکزي اسيا او جنوبي اسيا ته راستانه شول او له ځايي ګوجرانو او نورو قومونو څخه يې حکومت واخيست، دغه قوم ته سپين ګان ګوجر ويل کېدل او د راجپوتانې ډېره برخه يې فتحه کړه. او د ډېرو پېړیو لپاره د برصغیر په تاریخ کې مهم رول لوبوي. DR بهنډارکر دا ثبوت کړې چې سپینې هون ګوجران د 550 مېلادي کال په شاوخوا کې شمالي هند ته ننوتل. دوی په لومړي ځل د پانا په کتاب "هرش چرت" کې ذکر شوي دي، په پاکستان کې ګوجران په لاهور، ګوجرانواله، ګجرات، منډي بهاالدین، سیالکوټ، نارووال، راولپنډۍ، فیصل آباد او جهلم کې مېشت دي، په داسې حال کې چې د جمو او کشمیر، د هزاره ګانو په مانسهره ولسوالۍ کې. په دې څانګه کې د ګوجرانو لوی شمېر هم شتون لري. <ref>{{Cite web |title=گجر آبادی |url=http://a.cloudns.nz/Awan%20and%20Other%20Tribes%20Population.php}}</ref> ګوجر په خیبر پښتونخوا کې دویمه لویه او په پنجاب کې درېمه لویه ټولنه ده. <ref>{{Cite web |title=پنجاب میں آبادی |url=http://a.cloudns.nz/Awan%20and%20Other%20Tribes%20Population.php}}</ref>
== د ګوجر کلمه ==
محمد عبدالمك په شاهان ګجر كې ليكلي دي چې په نورو هېوادونو كې هم دغه قوم خزر، جاجر، جندر او ګونور بلل كېږي. <ref>https://www.flickr.com/photos/78799742@N05/14727529361/in/photostream</ref> برصغیر کې دا لومړی ګرجر او بیا ګوجر شو. دا خلک د جورجیا څخه راغلي وو. د کسپین بحیرې نوم ښايي د خزر په نوم یاد شوی وي، ځکه د هغې شاوخوا خزران وو، یانې ګوجر آباد. چې د شاطین قبیلې څخه دي. په شاهان ګوجر کې د ګوجرانو تر نامه لاندې څلور قومونه اګني کل، چوهان، چالوکیا، پاډیار او پنوار یاد شوي دي.
حسن علي چوهان په "تاریخ ګوجر" کې لیکلي دي چې په راماینا کې ګوجر د غازي په مانا راغلی دی او دا کشتریان دي چې وروسته د ګوجر په نوم یاد شول. <ref>https://www.flickr.com/photos/78799742@N05/14544134410/in/photostream</ref> په دې کې سورج بنسي، چندر بنسي، چوهان، چالوکیا، پاډیار، پنوار او راتورونه د ګوجر په توګه هم ذکر شوي. مشهور مورخ VA سمیټ په خپل کتاب کې لیکي چې چوهان، سولانکي، پاډیار، پنوار، چندیلا او تنور په اصل کې د ګوجر قومونه دي چې وروسته له نورو قومونو سره یوځای شول. په داسې حال کې چې جهانګير وايي چې د ګوجر خلک کار نه کوي، د دوی شوق شيدې ورکول دي. [[جلال الدين محمد اکبر|جلال الدین اکبر]] یوه کلا جوړه کړه او په هغه کې یې ګوجران میشت کړل، چې د ګجرات په نوم مشهور شو. دا ښیي چې ګوجر او ګجر یو شان دی.
== تاریخ ==
د ګوجرانو د نفوس لرې او پراخه خپريدل د دې ثبوت دی چې د دوی د واکمنۍ ساحه څومره پراخه وه. ګوجران شپون قوم وو چې جنګیالي وو او دا تمایلات اوس هم په ګوجرانو کې موندل کیږي. دوی د ثابت کروندګرو په توګه شهرت لري. په هرصورت، دوی عموما د اقامت ژوند اختیار کړی دی. د هند په ډېره شمال لوېدیځه برخه کې، په ځانګړې توګه د کنګرا او سنجهال غرونو په بهير کې، ګوجر کوچیان د کوچیانو شپانو او شپانو ژوند کوي. د ده په نوم د برصغیر په شمال لوېدیځ کې ډېر ښارونه، کلي او سيمې آبادې شوې چې اوس هم شته.
ګوجرانو خپل دولت د ابو جبل ته نږدې په بټکل کې تاسیس کړ. د دې کورنۍ بله څانګه، بروچ، له دوی وروسته د بروچ په نوم بل دولت تاسیس کړ. بله څانګه د Avanti په نوم یادیږي. دې کورنۍ د هغو عربانو مخه ونیوله چې د ګوجرانو په خاوره یې یرغل کاوه. د دغو دوو کورنیو تر منځ د حاکمیت لپاره جګړه روانه وه. <ref>https://books.google.com.pk/books?id=K7ZZzk8cXh8C&pg=PA9&redir_esc=y</ref> کوم کې چې د اوانتي کورنۍ بریالۍ شوه او د خپلو ځواکمنو ګاونډیانو، راشټرکوټا او پالا سره یې جګړې وکړې. اونتي راجا ناګاه بټ II (800-825 AD) په مونګیر کې درمپالا ته ماتې ورکړه. هغه په کاتیاوار، مالوا او راجپوتانا کې بریالۍ جګړې وکړې. د هغه زوی بهوج یو بریالی او وړ پاچا و. په پیل کې هغه د پالو او راشټر کوټانو لخوا مات شو. خو په پای کې یې خپلو دښمنانو ته ماتې ورکړه او له لاسه وتلې سیمې یې بېرته ترلاسه کړې.
قنوج ، د بروچ پلازمینه، د ګوجر شاخ پرتیهار لخوا ونیول شوه. مګر د پاچا یاشودومان څخه مخکې تاریخ معلوم نه دی. یشودرمن د کشمیر د پاچا للیتا لخوا مات شو او ووژل شو. د نهمې پیړۍ په پیل کې د بنګال پاچا دھرمپالا د کنوج پاچا له واکه ګوښه کړ او د خپلې خوښې یو سړی یې په تخت کېناوه. هغه د 816 میلادي کال په شاوخوا کې د ناګاباتا II لخوا وشړل شو. د هغه زوی بهوج کنوج خپل تخت جوړ کړ. هغه د یوې اوږدې مودې (۸۴۰م څخه تر ۸۹۰م) پورې پر یوې پراخې سیمې واکمني وکړه. د هغه زوی مهندرپال (890-908 AD) د خپل پلار پراخه امپراتورۍ په ساتلو کې بریالی شو. خو له هغه وروسته سلطنت ړنګ شو او د هغه د زوی مهیپال اندر سوم له خوا چې د دکن د راشټرکوټیا کورنۍ پورې تړاو درلود له ماتې سره مخ شو او پلازمېنه هم د اندر سوم له خوا ونیول شوه. که څه هم مهیپال قنوج بیرته ونیول، هغه ونه توانید شیراز د دولت له نسکوریدو څخه وژغوري. پاډیارانو په راجپوتانا کې د ماندوري یا مندر په ځای کې پاچاهي درلوده چې د راتورانو لخوا غصب شوې وه. عبدالمک ګوجران د خزر قوم پاتې شوني بولي ځکه چې د پاکستان د شمالي برخې، لکه د شمالي پنجاب سرحد او کشمیر ګوجر وايي چې دوی د ترک نسل دي.
خزران، چې یو ترک قوم دی، له نوشیروان عادل څخه څه موده وړاندې شهرت ته ورسېد او دا غالباً هغه ترکان وو چې پر وړاندې یې د داربند دیوالونه جوړ شوي وو. خزرانو د ترکانو د کوچي امپراتورۍ دودونو ته دوام ورکړ. د قباد د لومړي تخت پر مهال د خزر قبيلې پر ايران يرغل پيل کړ. قباد د خزر له يرغلګرو سره جګړه وکړه او هغوی ته يې ماتې ورکړه او له هېواده يې وشړل.
د کسپین سمندرګي په ختیځو سیمو کې ساسانیانو د خپلو ترکي ګاونډیانو پر وړاندې دفاعي کلاګانې جوړې کړې. د جوزجان ولایت د ساتنې په موخه د اجري بند جوړ شو. خو د ترکانو د فاتحانه بريدونو مخه يې ونه نيوله. بل دېوال د جورجان او تبرستان تر منځ په پوله جوړ شو چې د جورجان ولایت له لاس څخه ووت. نوشیروان په ۵۳۳ میلادي کال کې له قیصر روم سره تړون وکړ. د دې تړون له مخې، د روم حکومت د ډیرو پیسو ژمنه وکړه، چې په بدل کې یې نوشیروان د کوف د غره د دربند او نورو کلیو ساتنه په غاړه واخیسته. نوشیروان عادل (۵۳۱ تر ۵۷۹) ساساني واکمن د الخان په مشرۍ له لوېدیځو ترکانو سره دوستانه اړیکې ټینګې کړې او د هغوی په مرسته یې په افغانستان کې هونیانو ته ماتې ورکړه او بیا یې پر خزر قبیلې برید وکړ او د هغوی واک یې راکم کړ. خزر قوم د تاریخ له پاڼو ورک شو. دې کار د ترکانو واک هم زیات کړ او ترکانو په افغانستان کې د هونیانو له خوا خالي شوې سیمې ونیولې. همدا لامل و چې د ترکانو او نوشیروان تر منځ یې اختلافات راپیدا کړل.
په هرصورت، موږ په دې کې هیڅ اختلاف نلرو چې ګوجران د ترکي نژاد دي. خو په دې کې اختلاف دی چې ګوجران خزران دي. ځکه چې د ترکانو لوېديځ امپراطوري چې د افغانستان په خاوره کې هم پوهه وه، د خزرانو دښمن و، نو برصغیر ته د خزر قوم د راتللو پوښتنه نشته.
ترک قومونه د ساسانیانو د سرحدونو سره نږدې ګاونډیان وو. په دوی کې یوه د غز قبیله وه او د ترکانو قبیله هم غاز بلل کېده. د غزا تر څنګ دغه قبيله هم غزار بلل کېده او دا کلمه د ترکانو په نومونو کې هم راغلې ده. د بېلګې په توګه غذر الدین د مشهور خلجي التمش د واکمنۍ پر مهال مړ شو. غرز، چې ترکان وو، د هوانو له ماتې وروسته برصغیر ته ننوتل. دوی نه یوازې غوره جنګیالي، کوچیان او شپانه وو. ډیر احتمال شته چې غرز د هند په آریایي ژبو کې ګوجر شو. ځکه چې په هندي آریا کې "ګ" په "ګ" او "ز" په "ج" بدل شوی او د ګوجر ریښه ګوجر ده.
== ګوجر وزه ==
# [[چوهان|چوھان]]
# کھٹانہ
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
[[وېشنيزه:د افغانستان توکمونه]]
[[وېشنيزه:Pages with unreviewed translations]]
iyjt10tctdlnio04nddzxyriggwac16
283675
283674
2022-07-31T06:43:22Z
شاه زمان پټان
26102
وړوکی سمون و
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox ethnic group|group=گرجر / گجر / گوجر|regions=[[بھارت]] • [[پاکستان]] • [[افغانستان]]|langs=[[گوجری]] • [[گجراتی]] • [[ہندی]] • [[کشمیري]] • [[پنجابي]] • [[اردو]] • [[پښتو]] • [[ہریانوي]] • [[سېندي]] • [[راجستاني]] • [[بلوڅي]] • [[پهاړي]]|rels=هندوييزم • اسلام • سکھيزم • جین مت • عیسائیت}}'''ګوجر''' ('''گُرجر''', '''گوجر''') یوه کرنیزه او '''څړځایه''' ټولنه(کوچي قوم) ده چې په عمده توګه په [[هند]] ، [[پاکستان]] ، [[کشمير|کشمیر]] او [[افغانستان]] کې خپره شوې ده. چې په بېلابېلو قبیلو وېشل شوې. که څه هم په دودیز ډول دوی په کرنه، څړځای او کوچیانو فعالیتونو کې ښکیل دي. ګوجر یوه لویه متضاد ډله ده چې د مذهب، مسلک او ټولنیز-اقتصادي حالت له مخې په داخلي توګه توپیر لري. په دې ټولنه کې د ګوجرانو تاریخي رول خورا متنوع دی، دوی له یوې خوا د ډېرو سلطنتونو بنسټ اېښودونکي دي او له بلې خوا دوی کوچیان دي چې خپله ځمکه نه لري.
د ګوجر هویت په تاریخ کې د بدلون نقطه اکثرا د مینځنۍ پېړۍ (570 عیسوي) په جریان کې په اوسني راجستان کې د ګوجر سلطنت له رامینځته کېدو موندل کیږي. ګوجر په ژبني او مذهبي لحاظ متنوع دي. ګوجران په ځايي ژبو خبرې کوي، خو له دې سره ترڅنګ، ګوجر خپله ژبه لري چې د ګوجري په نوم پېژندل کیږي. دوی په مختلف ډول هندویزم ، [[اسلام]] او [[سکيزم|سکه]] مذهب پیروي کوي. [4] هندو ګوجران زیاتره د هند په [[راجستان]] ، [[هريانه|هریانا]] ، [[مدهيه پرديش|مدهیا پردیش]] ، د [[پنجاب، هند|پنجاب]] په میدانونو او [[مهاراشټرا|مهاراشترا]] کې موندل کیږي. مسلمان ګوجران اکثره په [[پنجاب (پاکستان)|پنجاب، پاکستان]] کې موندل کیږي چیرې چې دوی د نفوس 20٪ جوړوي، په عمده توګه د شمالي پنجابي ښارونو [[گوجرانواله|ګوجرانوالا]] ، [[گجرات|ګجرات]] ، ګوجر خان ، [[جهلم]] او [[لاهور]] ، <ref name="Who are the Gujjars">{{Cite web |date=3 June 2007 |title=Who are the Gujjars? |url=https://www.hindustantimes.com/india/who-are-the-gujjars/story-cHGOp2jkDxjWspEpXZuBAM.html |access-date=30 September 2020 |website=[[ہندوستان ٹائمز]]}}</ref> [[افغانستان]] او [[جمو او کشمير|جمو او کشمیر په]] هماچل پردېش او اتراکنډ کې. د ګړوال او کوماون ډویژنونه لکه د هند همالیا سیمې متمرکزې دي.
ګوجران له لرغونې زمانې راهیسې په برصغیر کې اوسیږي. چې په مهابارت او ویدونو کې هم ذکر شوي دي. ګوجر په پخوانیو وختونو کې د کشتری او آریا په نوم پېژندل کیده. د هغه د زړورتیا او مېړانې له امله هغه ته د ګجر لقب ورکړل شو چې مانا یې د دښمن تباه کونکی دی. له دې ځایه دا ملت د نړۍ نورو برخو ته خپور شو. هغه په اروپا کې جورجیا او په چین کې د ختن ایالت آباد کړ، په دې توګه یې په روسیه او نورو ډېرو هېوادونو کې د پېړیو لپاره په چیچنیا حکومت وکړ. په پنځمه او شپږمه ميلادي پېړۍ کې له اروپا څخه د ګوجر قوم ځينې قومونه مرکزي اسيا او جنوبي اسيا ته راستانه شول او له ځايي ګوجرانو او نورو قومونو څخه يې حکومت واخيست، دغه قوم ته سپين ګان ګوجر ويل کېدل او د راجپوتانې ډېره برخه يې فتحه کړه. او د ډېرو پېړیو لپاره د برصغیر په تاریخ کې مهم رول لوبوي. DR بهنډارکر دا ثبوت کړې چې سپینې هون ګوجران د 550 مېلادي کال په شاوخوا کې شمالي هند ته ننوتل. دوی په لومړي ځل د پانا په کتاب "هرش چرت" کې ذکر شوي دي، په پاکستان کې ګوجران په لاهور، ګوجرانواله، ګجرات، منډي بهاالدین، سیالکوټ، نارووال، راولپنډۍ، فیصل آباد او جهلم کې مېشت دي، په داسې حال کې چې د جمو او کشمیر، د هزاره ګانو په مانسهره ولسوالۍ کې. په دې څانګه کې د ګوجرانو لوی شمېر هم شتون لري. <ref>{{Cite web |title=گجر آبادی |url=http://a.cloudns.nz/Awan%20and%20Other%20Tribes%20Population.php}}</ref> ګوجر په خیبر پښتونخوا کې دویمه لویه او په پنجاب کې درېمه لویه ټولنه ده. <ref>{{Cite web |title=پنجاب میں آبادی |url=http://a.cloudns.nz/Awan%20and%20Other%20Tribes%20Population.php}}</ref>
== د ګوجر کلمه ==
محمد عبدالمك په شاهان ګجر كې ليكلي دي چې په نورو هېوادونو كې هم دغه قوم خزر، جاجر، جندر او ګونور بلل كېږي. <ref>https://www.flickr.com/photos/78799742@N05/14727529361/in/photostream</ref> برصغیر کې دا لومړی ګرجر او بیا ګوجر شو. دا خلک د جورجیا څخه راغلي وو. د کسپین بحیرې نوم ښايي د خزر په نوم یاد شوی وي، ځکه د هغې شاوخوا خزران وو، یانې ګوجر آباد. چې د شاطین قبیلې څخه دي. په شاهان ګوجر کې د ګوجرانو تر نامه لاندې څلور قومونه اګني کل، چوهان، چالوکیا، پاډیار او پنوار یاد شوي دي.
حسن علي چوهان په "تاریخ ګوجر" کې لیکلي دي چې په راماینا کې ګوجر د غازي په مانا راغلی دی او دا کشتریان دي چې وروسته د ګوجر په نوم یاد شول. <ref>https://www.flickr.com/photos/78799742@N05/14544134410/in/photostream</ref> په دې کې سورج بنسي، چندر بنسي، چوهان، چالوکیا، پاډیار، پنوار او راتورونه د ګوجر په توګه هم ذکر شوي. مشهور مورخ VA سمیټ په خپل کتاب کې لیکي چې چوهان، سولانکي، پاډیار، پنوار، چندیلا او تنور په اصل کې د ګوجر قومونه دي چې وروسته له نورو قومونو سره یوځای شول. په داسې حال کې چې جهانګير وايي چې د ګوجر خلک کار نه کوي، د دوی شوق شيدې ورکول دي. [[جلال الدين محمد اکبر|جلال الدین اکبر]] یوه کلا جوړه کړه او په هغه کې یې ګوجران میشت کړل، چې د ګجرات په نوم مشهور شو. دا ښیي چې ګوجر او ګجر یو شان دی.
== تاریخ ==
د ګوجرانو د نفوس لرې او پراخه خپريدل د دې ثبوت دی چې د دوی د واکمنۍ ساحه څومره پراخه وه. ګوجران شپون قوم وو چې جنګیالي وو او دا تمایلات اوس هم په ګوجرانو کې موندل کیږي. دوی د ثابت کروندګرو په توګه شهرت لري. په هرصورت، دوی عموما د اقامت ژوند اختیار کړی دی. د هند په ډېره شمال لوېدیځه برخه کې، په ځانګړې توګه د کنګرا او سنجهال غرونو په بهير کې، ګوجر کوچیان د کوچیانو شپانو او شپانو ژوند کوي. د ده په نوم د برصغیر په شمال لوېدیځ کې ډېر ښارونه، کلي او سيمې آبادې شوې چې اوس هم شته.
ګوجرانو خپل دولت د ابو جبل ته نږدې په بټکل کې تاسیس کړ. د دې کورنۍ بله څانګه، بروچ، له دوی وروسته د بروچ په نوم بل دولت تاسیس کړ. بله څانګه د Avanti په نوم یادیږي. دې کورنۍ د هغو عربانو مخه ونیوله چې د ګوجرانو په خاوره یې یرغل کاوه. د دغو دوو کورنیو تر منځ د حاکمیت لپاره جګړه روانه وه. <ref>https://books.google.com.pk/books?id=K7ZZzk8cXh8C&pg=PA9&redir_esc=y</ref> کوم کې چې د اوانتي کورنۍ بریالۍ شوه او د خپلو ځواکمنو ګاونډیانو، راشټرکوټا او پالا سره یې جګړې وکړې. اونتي راجا ناګاه بټ II (800-825 AD) په مونګیر کې درمپالا ته ماتې ورکړه. هغه په کاتیاوار، مالوا او راجپوتانا کې بریالۍ جګړې وکړې. د هغه زوی بهوج یو بریالی او وړ پاچا و. په پیل کې هغه د پالو او راشټر کوټانو لخوا مات شو. خو په پای کې یې خپلو دښمنانو ته ماتې ورکړه او له لاسه وتلې سیمې یې بېرته ترلاسه کړې.
قنوج ، د بروچ پلازمینه، د ګوجر شاخ پرتیهار لخوا ونیول شوه. مګر د پاچا یاشودومان څخه مخکې تاریخ معلوم نه دی. یشودرمن د کشمیر د پاچا للیتا لخوا مات شو او ووژل شو. د نهمې پیړۍ په پیل کې د بنګال پاچا دھرمپالا د کنوج پاچا له واکه ګوښه کړ او د خپلې خوښې یو سړی یې په تخت کېناوه. هغه د 816 میلادي کال په شاوخوا کې د ناګاباتا II لخوا وشړل شو. د هغه زوی بهوج کنوج خپل تخت جوړ کړ. هغه د یوې اوږدې مودې (۸۴۰م څخه تر ۸۹۰م) پورې پر یوې پراخې سیمې واکمني وکړه. د هغه زوی مهندرپال (890-908 AD) د خپل پلار پراخه امپراتورۍ په ساتلو کې بریالی شو. خو له هغه وروسته سلطنت ړنګ شو او د هغه د زوی مهیپال اندر سوم له خوا چې د دکن د راشټرکوټیا کورنۍ پورې تړاو درلود له ماتې سره مخ شو او پلازمېنه هم د اندر سوم له خوا ونیول شوه. که څه هم مهیپال قنوج بیرته ونیول، هغه ونه توانید شیراز د دولت له نسکوریدو څخه وژغوري. پاډیارانو په راجپوتانا کې د ماندوري یا مندر په ځای کې پاچاهي درلوده چې د راتورانو لخوا غصب شوې وه. عبدالمک ګوجران د خزر قوم پاتې شوني بولي ځکه چې د پاکستان د شمالي برخې، لکه د شمالي پنجاب سرحد او کشمیر ګوجر وايي چې دوی د ترک نسل دي.
خزران، چې یو ترک قوم دی، له نوشیروان عادل څخه څه موده وړاندې شهرت ته ورسېد او دا غالباً هغه ترکان وو چې پر وړاندې یې د داربند دیوالونه جوړ شوي وو. خزرانو د ترکانو د کوچي امپراتورۍ دودونو ته دوام ورکړ. د قباد د لومړي تخت پر مهال د خزر قبيلې پر ايران يرغل پيل کړ. قباد د خزر له يرغلګرو سره جګړه وکړه او هغوی ته يې ماتې ورکړه او له هېواده يې وشړل.
د کسپین سمندرګي په ختیځو سیمو کې ساسانیانو د خپلو ترکي ګاونډیانو پر وړاندې دفاعي کلاګانې جوړې کړې. د جوزجان ولایت د ساتنې په موخه د اجري بند جوړ شو. خو د ترکانو د فاتحانه بريدونو مخه يې ونه نيوله. بل دېوال د جورجان او تبرستان تر منځ په پوله جوړ شو چې د جورجان ولایت له لاس څخه ووت. نوشیروان په ۵۳۳ میلادي کال کې له قیصر روم سره تړون وکړ. د دې تړون له مخې، د روم حکومت د ډیرو پیسو ژمنه وکړه، چې په بدل کې یې نوشیروان د کوف د غره د دربند او نورو کلیو ساتنه په غاړه واخیسته. نوشیروان عادل (۵۳۱ تر ۵۷۹) ساساني واکمن د الخان په مشرۍ له لوېدیځو ترکانو سره دوستانه اړیکې ټینګې کړې او د هغوی په مرسته یې په افغانستان کې هونیانو ته ماتې ورکړه او بیا یې پر خزر قبیلې برید وکړ او د هغوی واک یې راکم کړ. خزر قوم د تاریخ له پاڼو ورک شو. دې کار د ترکانو واک هم زیات کړ او ترکانو په افغانستان کې د هونیانو له خوا خالي شوې سیمې ونیولې. همدا لامل و چې د ترکانو او نوشیروان تر منځ یې اختلافات راپیدا کړل.
په هرصورت، موږ په دې کې هیڅ اختلاف نلرو چې ګوجران د ترکي نژاد دي. خو په دې کې اختلاف دی چې ګوجران خزران دي. ځکه چې د ترکانو لوېديځ امپراطوري چې د افغانستان په خاوره کې هم پوهه وه، د خزرانو دښمن و، نو برصغیر ته د خزر قوم د راتللو پوښتنه نشته.
ترک قومونه د ساسانیانو د سرحدونو سره نږدې ګاونډیان وو. په دوی کې یوه د غز قبیله وه او د ترکانو قبیله هم غاز بلل کېده. د غزا تر څنګ دغه قبيله هم غزار بلل کېده او دا کلمه د ترکانو په نومونو کې هم راغلې ده. د بېلګې په توګه غذر الدین د مشهور خلجي التمش د واکمنۍ پر مهال مړ شو. غرز، چې ترکان وو، د هوانو له ماتې وروسته برصغیر ته ننوتل. دوی نه یوازې غوره جنګیالي، کوچیان او شپانه وو. ډیر احتمال شته چې غرز د هند په آریایي ژبو کې ګوجر شو. ځکه چې په هندي آریا کې "ګ" په "ګ" او "ز" په "ج" بدل شوی او د ګوجر ریښه ګوجر ده.
== ګوجر وزه ==
# [[چوهان|چوھان]]
# کھٹانہ
# تومر (تنور/طور)
# کسانہ
# پرمار (پنور/پوار)
# گورسی
# سولنکی (چالوکیہ)
# بجاڑ
# پڑھیار (پرتیہار)
# کالس
# چاوڑا
# چھپرانا
# پوڑ
# پورسوال
# ٹوانہ
# چندیل
# بڑگجر
# ترک
# چیچی
# ہن
# جٹ
# ڈوگر
# کھوکھر
# اعوانہ
# بھڈانہ
# بھٹی (بھاٹی)
# کوہلی
# بھاٹیہ
# راٹھی
# ناگر
# کھرل
# ہنس
# بیسلہ (بینسلہ, وینسلہ)
# افتالی
# کھکھ
# بسویہ
# میلو
# باگڑی
# چاڑ
# بن گجر
# بکروال
# ٹنچ
# بھلسیر
# بارا (بھارا)
# برگٹ (برکٹ)
# عمرانہ
# بھومبلہ (بھوملہ /بھملہ)
# ممیانہ
# پندھا
# سانولے
# بھالوٹ (بالوٹ، بہلوٹ)
# موتہ
# موتلہ
# ٹھیکریا
# لامبا
# ساوء
# سانگو
# مہلو
# سنگرال
# لوہسر
# بارگر (بھارگر)
# سینگال
# جاگل
# بجران
# انگھٹ
# مانگٹ
# بھانبڑہ (بھانبڑ)
# کھیپڑ
# بھروال (باہروال)
# بانیہ (بانیاں)
# بوکن
# میکن
# بیٹن
# ڈوئی
# کھاری
# دھکڑ
# ھکلہ
# چھالہ
# میہسی
# سود
# کٹاریہ
# جانگل
# ڈھینڈا
# چودیلا
# جندھڑ
# آدم ٹوپہ
# ڈھاوء
# چھوکر
# مکڑ
# تھولا
# ڈوگا
# تاس
# کواڑی
# نون
# پار
# رالائیتا
# دھیدھر
# دھر
# لالی
# لاہی
# سرادھاری
# بارو (بھارو)
# بھنڈ
# بابانیاں
# لودھا
# باھڑ
# شاہیر
# سرحد
# وسان
# کھتری
# چوکیدار
# سیر
# ببر (ببرہ)
# بگھیار (بگھار)
# ساندل
# ٹھاکر
# موٹھسر
# سلاریہ
# شولہ
# چاہڑ
# گمالہ
# ہرسانہ
# سردھانہ
# گہلوٹ
# گجگاہیہ
# سدھ
# بجوال
# بجرال
# بمنہ
# ڈھوڈی
# جراح
# راول
# پندیر
# پٹیل (پاٹل)
# راوت
# امباوتہ
# الپیال
# آہیر (آبھیر)
# ادھانہ
# اجار
# اکشوات
# امنی
# اچھوان
# اووال
# الکاری
# ایٹلا (اٹیلا/اٹالا)
# امبک
# اگنی کل
# اسوال
# اندروار
# آہار
# المیچہ
# اندوہ
# اندانہ
# اٹھوار
# اٹکیہ
# اسوار
# اسیہ
# اہمانہ
# اگیہال
# اٹلانہ
# آہیوال
# انجانہ (انجنہ)
# امولیہ
# انولہرہ
# انٹا (انٹو)
# آنہ
# انندما
# آئیری
# اساریہ
# آوار
# امتا
# امروال
# اٹھوال
# اتروسی
# اوانتی
# اروال
# امیر
# بیدھوری
# بوکرہ
# ںھڈان (بدانخیل/بدانزائی)
# تنولی
# بانٹھ
# بوس
# بیسٹا
# بھٹریا
# بھاسی
# بھونچ
# بھدک
# بریاوال
# بٹ
# بٹر
# بالا
# بلاسیہ
# بالسی
# بارسی
# بیلی
# باکھن
# بگوال
# بسوال
# بواڑ
# بڈی
# بٹھویہ
# بگھیلہ
# برہیلہ
# باربارہ
# بانکر
# باہروج
# بانجہ
# بیلو
# بیرپو
# بیلا
# برگو
# باندرہ
# بھامبلہ(بھیملہ، بھوملہ)
# بھویا
# بھوسن (بوسن)
# بھینٹ
# بھاروی
# بھرگوٹ
# بھرویہ
# ورائچ (برائچ)
# بھاولہ
# بیرانہ
# بڑورہ
#
[[وېشنيزه:د افغانستان توکمونه]]
[[وېشنيزه:Pages with unreviewed translations]]
bztzrli9c9oc9z39y4elzo28z327y4r
د کارن خبرې اترې:همت الله عابد
3
63229
283676
2022-07-31T06:45:51Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=همت الله عابد}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۰۶:۴۵, ۳۱ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
hgjoh9qh02nm1ovfftp5ugynp9lvdcg
د کارن خبرې اترې:James934
3
63230
283677
2022-07-31T07:54:46Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=James934}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۰۷:۵۴, ۳۱ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
o9reaxxxdbkzlftsskuhpa3uoopw757
د کارن خبرې اترې:HareGovorittKrishna
3
63231
283678
2022-07-31T07:55:53Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=HareGovorittKrishna}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۰۷:۵۵, ۳۱ جولای ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
aw1eds48rmyl4ef2j07spoeyu28ezgo