ويکيپېډيا
pswiki
https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%DA%93%DB%8C_%D9%85%D8%AE
MediaWiki 1.39.0-wmf.25
first-letter
رسنۍ
ځانگړی
خبرې اترې
کارن
د کارن خبرې اترې
ويکيپېډيا
د ويکيپېډيا خبرې اترې
دوتنه
د دوتنې خبرې اترې
ميډياويکي
د ميډياويکي خبرې اترې
کينډۍ
د کينډۍ خبرې اترې
لارښود
د لارښود خبرې اترې
وېشنيزه
د وېشنيزې خبرې اترې
تانبه
د تانبې خبرې اترې
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
سردارولي پښتونزوی
0
21245
284653
269664
2022-08-20T07:53:07Z
Pashtonzoy
9884
tiktok.com/@sardarwaliaf
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person
| name = سردارولي پښتون زوی
| image =File:سردار ولي پښتونزوی.jpg|افغان اماتور، لیکوال او تاریخپوه سردارولي پښتونزوی
| alt = دافغان معاصر تاريخ اماتور څېړونکی
| caption =سردارولي پښتونزوی
| birth_name =سردارولي
| birth_date = {{Birth year and age|۱۹۸۶}}
|birth_place = ارغسان ولسوالۍ، [[کندهار ولايت]]
|order=
|office=
|term_start= ۱۷ اپريل ۲۰۰۳
|term_end= ٢٢ جون ۲۰۱۷
| nationality ={{افغانستان}}
| years_active = شاوخوا ٢٠١۶-تراوسه
| known_for = ''('''# جالبې خاطرې''')''
[ |website=[https://www.facebook.com/waliafghan2/ پښتون زوی فیسبوک پاڼه]] [https://twitter.com/pashtonzoy ټويټر پاڼه]]
[https://tiktok.com/@sardarwaliaf ټيک ټاک پاڼه]]
|دنده=تاريخي څېړونکی|رسمي ویبپاڼه=www.mundigak.com|کاروونکي ژبي=[[پښتو]] ، [[انګلیسي]] ، [[اردو]]، [[فارسي]]|څانګه=[[تاريخ]]}}
'''سردارولي پښتون زوی''' ([[انگرېزي ژبه|په انگرېزي]] :''Sardarwali Pashtonzoy'' ) [[افغان]] ليکوال، او د [[افغانستان]] د معاصر تاريخ اماتور څېړونکی دی. همدا راز د [[منډيګک تاريخي بنسټ]]، بنسټګر هم دی.
==مخينه==
نوموړی په ۱۹۸۶ع کال د [[کندهار ولايت]] [[ارغسان ولسوالۍ|د ارغسان اولسوالۍ]] د تحسيلدار په کلا کي زېږېدلی او د همدې ځای اوسېدونکی دی. پښتون زوی د ملک موسي جان زوی، د صاحب خان لمسی، د اکبر خان کړوسی او د فقار خان کوسی په خټه سدوزی، پوپلزی پښتون دی، د دوی کورنۍ د اعليحضرت [[تېمور شاه دراني|تېمورشاه]] بابا په عصر کي [[کابل]] ته تللې وه، خو څرنگه چي په۱۸۴۲ع کال کي د سدوزو واکمني له منځه ولاړه، فقار خان ارغسان ته راغلی او دلته يې پراخ کارېزونه او مځکي رانيولې، چي تر اوسه يې کارېزونه د کار وړ او په افغانستان کي يو لرغونی کلی دی چي ټول استوگن يې سدوزی دي، په [[کندهار]] کي د سدوزو مشهوره هديره د همدغه سدوزو د کورنۍ ده.
==زده کړي==
پښتون زوی لومړنۍ زده کړي د کډوالۍ پر مهال د [[بلوچستان (پاکستان)|بلوڅستان]] د [[پشين ولسوالۍ|پښين]] په اولسوالۍ کي تر سره کړې، منځنۍ زده کړه يې د [[کندهار ولايت]] په افغان-ترک عالي ليسه کي بشپړي کړي، په ۲۰۰۳ع کال کي له کمپيوټري زده کړو څخه په برياليتوب وتلی، خو لوړي زده کړي يې تر اوسه نيمگړي پاته دي.
==دندي==
له ۲۰۰۳-۲۰۰۷ع کال پوري يې په بېلابېلو ښوونځيو کي د کمپيوټر ښوونه کړې، تر ۲۰۱۰ع کال پوري يې خپله علمي پاڼه [[ناهيد]] چلول چي د اقتصادي اړتياوو له امله وځنډېده، په ځيني علمي موسساتو کي يې وخت ناوخته دنده تر سره کړې، دا وخت د ليکوالۍ او څېړونو تر څنگ له ځينو کورنيو او نړيوالو رسنيو سره د همکاري تر څنګ د [http://mundigak.com/ منډيګک تاريخي بنسټ] وېبپاڼي ايډيټر او سبمالګر دی.
==ليکوالي==
پښتون زوي په لسگونه تاريخي مقالې ليكلي، چي ځانگړي ا ثار يې په لاندې ډول دي.
*۱- شل ورک کندهاريان
*۲- ایا پوهېږې؟
*۳- د ارغسان لنډه تاريخچه
*۴- د افغان چارواکو خاطرې
*۵-په لوی [[کندهار]] کي درنې کورنۍ
*۶-تاريخي يادښتونه
*۷-کندهار د انځور په ژبه
==دا هم ولولئ==
[[منډیگک (ویبپاڼه)]]
==تړلې لیکنې==
[[کندهار ولایت]]
[[منډیگک (ویبپاڼه)|منډیګک تاریخي ټولنه]]
==سرچینې==
[[وېشنيزه:پښتانه ليکوال]]
[[وېشنيزه:افغان لیکوالان]]
[[وېشنيزه:کندهاریان]]
kby8bpbj8viaftzoivue86ep4du70qw
284654
284653
2022-08-20T07:55:38Z
Pashtonzoy
9884
www.mundigak.com
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person
| name = سردارولي پښتون زوی
| image =File:سردار ولي پښتونزوی.jpg|افغان اماتور، لیکوال او تاریخپوه سردارولي پښتونزوی
| alt = دافغان معاصر تاريخ اماتور څېړونکی
| caption =سردارولي پښتونزوی
| birth_name =سردارولي
| birth_date = {{Birth year and age|۱۹۸۶}}
|birth_place = ارغسان ولسوالۍ، [[کندهار ولايت]]
|order=
|office=
|term_start= ۱۷ اپريل ۲۰۰۳
|term_end= ٢٢ جون ۲۰۱۷
| nationality ={{افغانستان}}
| years_active = شاوخوا ٢٠١۶-تراوسه
| known_for = ''('''# جالبې خاطرې''')''
[ |website=[https://www.facebook.com/waliafghan2/ پښتون زوی فیسبوک پاڼه]] [https://twitter.com/pashtonzoy ټويټر پاڼه]]
[https://tiktok.com/@sardarwaliaf ټيک ټاک پاڼه]]
|دنده=تاريخي څېړونکی|رسمي ویبپاڼه=www.mundigak.com|کاروونکي ژبي=[[پښتو]] ، [[انګلیسي]] ، [[اردو]]، [[فارسي]]|څانګه=[[تاريخ]]|ويبپاڼه=www.mundigak.com}}
'''سردارولي پښتون زوی''' ([[انگرېزي ژبه|په انگرېزي]] :''Sardarwali Pashtonzoy'' ) [[افغان]] ليکوال، او د [[افغانستان]] د معاصر تاريخ اماتور څېړونکی دی. همدا راز د [[منډيګک تاريخي بنسټ]]، بنسټګر هم دی.
==مخينه==
نوموړی په ۱۹۸۶ع کال د [[کندهار ولايت]] [[ارغسان ولسوالۍ|د ارغسان اولسوالۍ]] د تحسيلدار په کلا کي زېږېدلی او د همدې ځای اوسېدونکی دی. پښتون زوی د ملک موسي جان زوی، د صاحب خان لمسی، د اکبر خان کړوسی او د فقار خان کوسی په خټه سدوزی، پوپلزی پښتون دی، د دوی کورنۍ د اعليحضرت [[تېمور شاه دراني|تېمورشاه]] بابا په عصر کي [[کابل]] ته تللې وه، خو څرنگه چي په۱۸۴۲ع کال کي د سدوزو واکمني له منځه ولاړه، فقار خان ارغسان ته راغلی او دلته يې پراخ کارېزونه او مځکي رانيولې، چي تر اوسه يې کارېزونه د کار وړ او په افغانستان کي يو لرغونی کلی دی چي ټول استوگن يې سدوزی دي، په [[کندهار]] کي د سدوزو مشهوره هديره د همدغه سدوزو د کورنۍ ده.
==زده کړي==
پښتون زوی لومړنۍ زده کړي د کډوالۍ پر مهال د [[بلوچستان (پاکستان)|بلوڅستان]] د [[پشين ولسوالۍ|پښين]] په اولسوالۍ کي تر سره کړې، منځنۍ زده کړه يې د [[کندهار ولايت]] په افغان-ترک عالي ليسه کي بشپړي کړي، په ۲۰۰۳ع کال کي له کمپيوټري زده کړو څخه په برياليتوب وتلی، خو لوړي زده کړي يې تر اوسه نيمگړي پاته دي.
==دندي==
له ۲۰۰۳-۲۰۰۷ع کال پوري يې په بېلابېلو ښوونځيو کي د کمپيوټر ښوونه کړې، تر ۲۰۱۰ع کال پوري يې خپله علمي پاڼه [[ناهيد]] چلول چي د اقتصادي اړتياوو له امله وځنډېده، په ځيني علمي موسساتو کي يې وخت ناوخته دنده تر سره کړې، دا وخت د ليکوالۍ او څېړونو تر څنگ له ځينو کورنيو او نړيوالو رسنيو سره د همکاري تر څنګ د [http://mundigak.com/ منډيګک تاريخي بنسټ] وېبپاڼي ايډيټر او سبمالګر دی.
==ليکوالي==
پښتون زوي په لسگونه تاريخي مقالې ليكلي، چي ځانگړي ا ثار يې په لاندې ډول دي.
*۱- شل ورک کندهاريان
*۲- ایا پوهېږې؟
*۳- د ارغسان لنډه تاريخچه
*۴- د افغان چارواکو خاطرې
*۵-په لوی [[کندهار]] کي درنې کورنۍ
*۶-تاريخي يادښتونه
*۷-کندهار د انځور په ژبه
==دا هم ولولئ==
[[منډیگک (ویبپاڼه)]]
==تړلې لیکنې==
[[کندهار ولایت]]
[[منډیگک (ویبپاڼه)|منډیګک تاریخي ټولنه]]
==سرچینې==
[[وېشنيزه:پښتانه ليکوال]]
[[وېشنيزه:افغان لیکوالان]]
[[وېشنيزه:کندهاریان]]
rai67q0azey9ox934pra353720fkvyw
د کارن خبرې اترې:ThisCarthing
3
63731
284633
2022-08-19T12:27:37Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=ThisCarthing}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۲:۲۷, ۱۹ اگسټ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
soswok53nthh61kympkgtq84hu57259
د کارن خبرې اترې:SalimIranzadeh
3
63732
284634
2022-08-19T12:32:25Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=SalimIranzadeh}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۲:۳۲, ۱۹ اگسټ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
jcd2v4rxus0ggber97kgsznrg4t1mej
د کارن خبرې اترې:0.5 נזק
3
63734
284636
2022-08-19T16:01:35Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=0.5 נזק}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۶:۰۱, ۱۹ اگسټ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
811b1e6t7hvbd5aok1c19kmp0v0xqw5
د کارن خبرې اترې:Rmourier
3
63735
284637
2022-08-19T16:38:10Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=Rmourier}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۶:۳۸, ۱۹ اگسټ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
t2t5jfl39ui25gg4taovukp98aycgqf
د کارن خبرې اترې:-Haryad
3
63736
284638
2022-08-19T17:31:38Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=-Haryad}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۷:۳۱, ۱۹ اگسټ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
gka09a9hrmr4ts7jh9p68n1qidtmm45
د کارن خبرې اترې:آرمان کوزه گر
3
63737
284639
2022-08-19T18:52:51Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=آرمان کوزه گر}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۸:۵۲, ۱۹ اگسټ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
8me1no8vj4nix8zvfu6upkbwmvgvacr
د کارن خبرې اترې:Muhafiz-e-Pakistan
3
63738
284640
2022-08-19T21:17:53Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=Muhafiz-e-Pakistan}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۲۱:۱۷, ۱۹ اگسټ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
j08uc46lnh518kjsekf73bedc9qs8a6
بيپاشا باسو
0
63739
284641
2022-08-20T03:46:14Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/5073746|بپاشا باسو]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person|name=بپاشا باسو}}
{{Infobox person|name=بپاشا باسو}}
'''يبپاشا باسو''' (د جنوري په 7 1979 زېږېدلې)، چې د هغې د واده شوي نوم '''بيپاشا باسو سینګ گروور''' په نوم هم پېژندل کیږي، <ref>{{Cite web |date=13 جون 2016 |title=Bipasha Basu is now Bipasha Basu Singh Grover! |url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-bipasha-basu-is-now-bipasha-basu-singh-grover-2222955 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160921221041/http://www.dnaindia.com/entertainment/report-bipasha-basu-is-now-bipasha-basu-singh-grover-2222955 |archive-date=21 ستمبر 2016 |access-date=14 دسمبر 2016}}</ref> د [[هند|هندي]] [[باليووډ|بالیووډ]] سينما اداکاره او ماډل ده. هغه په عمده توګه په هندي فلمونو کې د خپل کار له کبله مشهوره شوې. د دې تر څنګ نوموړې په [[تاميل سينما پښتو|تاميل]]، [[تېلوګو]]، [[بنګالي ژبه|بنګالي]] او [[هاليووډ|انګلیسي فلمونو]] کې هم راښکاره شوې ده. بيپاشا باسو د فلم فیئر جایزه په ګډون د ډېری اعزازونو ترلاسه کونکی دی. په ځانګړې توګه د تریلر او ډاروونکي فلم ژانرونو کې د هغې د کار لپاره پیژندل شوی، هغه اکثرا په رسنیو کې د جنسی سمبول په توګه هم ښودل کیږي.
په [[ډېلي|ډیلي]] کې زیږیدلې او په [[کلکته]] کې لوی شوې، بپاشا باسو په 1996 کې د ګودریج سانتول سوپر ماډل سیالۍ وګټله او وروسته یې د فیشن ماډل په توګه بریالی کیریر تعقیب کړ. له هغې وروسته، هغه د فلمونو لپاره وړاندیزونه پیل کړل. هغې خپل د اداکارۍ پیل په تریلر سټینجر (2001) کې د منفي رول سره وکړ ، د کوم لپاره چې هغې د غوره نوي اداکارې لپاره د فلم فیر جایزه وګټله .
== لومړنی ژوند ==
بپاشا باسو د ۱۹۷۹ کال د جنورۍ په ۷ مه د هند په [[ډېلي|ډیلي]] کې په یوه بنګالي کورنۍ کې زېږېدلې ده. د هغې پلار، هیریک، یو ملکي انجینر و او مور یې، ممتا، د کور میرمن ده. بپاشا یوه مشره خور، بدیشا او یوه کوچنۍ خور، ویجی ګیتا لري. په ډیلي کې، باسو تر اته کلنۍ پورې د نهرو ځای ته نږدې د استوګنې په یوه کالونۍ کې ژوند کاوه او د اپیجا په عالي لیسه کې یې زده کړې وکړې. <ref>{{Cite news|URL=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-10-22/news-interviews/30306105_1_appu-ghar-delhi-girl-bipasha-basu|Title=Bipasha Basu, a lady gunda|Date=22 اکتوبر 2011|Work=The Times of India}}</ref>
بپاشا باسو له ۱۹۹۶ تر ۲۰۰۲ پورې له اداکار ډینو موریا سره او له ۲۰۰۲ تر ۲۰۱۱ پورې له [[جان ابراهیم]] سره په اړیکه کې وه. په 2015 کې، باسو د الون فلم په سیټ کې د همکار اداکار کرن سینګ گروور سره ولیدل او مینه یې وکړه. جوړه د اپریل په 30، 2016 کې واده وکړ. <ref name="WedDate">{{Cite web |date=6 اپریل 2016 |title=Bipasha Basu, Karan Singh Grover announce their marriage to get hitched on April 30 |url=http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/bipasha-basu-karan-singh-grover-announce-their-marriage-to-get-hitched-on-april-30/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160410112342/http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/bipasha-basu-karan-singh-grover-announce-their-marriage-to-get-hitched-on-april-30/ |archive-date=10 اپریل 2016 |access-date=8 اپریل 2016 |publisher=Indian Express}}</ref>
== نور وګوره ==
{{تانبه|بالی ووڈ}}
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
== بېرونۍ تړنې ==
* بپاشا باسو آل مووی (AllMovie) پر
* {{IMDb name}}
* بپاشا باسو ٹویٹر پر
* انسٹا گرام پر بپاشا باسو
[[وېشنيزه:1979 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
lazued5tmonyub2g1nj5q2stvd1h9x6
284642
284641
2022-08-20T03:47:24Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/5073746|بپاشا باسو]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person|name=بپاشا باسو}}
{{صندوق معلومات شخص|نوم=بيپاشا باسو}}
'''يبپاشا باسو''' (د جنوري په 7 1979 زېږېدلې)، چې د هغې د واده شوي نوم '''بيپاشا باسو سینګ گروور''' په نوم هم پېژندل کیږي، <ref>{{Cite web |date=13 جون 2016 |title=Bipasha Basu is now Bipasha Basu Singh Grover! |url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-bipasha-basu-is-now-bipasha-basu-singh-grover-2222955 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160921221041/http://www.dnaindia.com/entertainment/report-bipasha-basu-is-now-bipasha-basu-singh-grover-2222955 |archive-date=21 ستمبر 2016 |access-date=14 دسمبر 2016}}</ref> د [[هند|هندي]] [[باليووډ|بالیووډ]] سينما اداکاره او ماډل ده. هغه په عمده توګه په هندي فلمونو کې د خپل کار له کبله مشهوره شوې. د دې تر څنګ نوموړې په [[تاميل سينما پښتو|تاميل]]، [[تېلوګو]]، [[بنګالي ژبه|بنګالي]] او [[هاليووډ|انګلیسي فلمونو]] کې هم راښکاره شوې ده. بيپاشا باسو د فلم فیئر جایزه په ګډون د ډېری اعزازونو ترلاسه کونکی دی. په ځانګړې توګه د تریلر او ډاروونکي فلم ژانرونو کې د هغې د کار لپاره پیژندل شوی، هغه اکثرا په رسنیو کې د جنسی سمبول په توګه هم ښودل کیږي.
په [[ډېلي|ډیلي]] کې زیږیدلې او په [[کلکته]] کې لوی شوې، بپاشا باسو په 1996 کې د ګودریج سانتول سوپر ماډل سیالۍ وګټله او وروسته یې د فیشن ماډل په توګه بریالی کیریر تعقیب کړ. له هغې وروسته، هغه د فلمونو لپاره وړاندیزونه پیل کړل. هغې خپل د اداکارۍ پیل په تریلر سټینجر (2001) کې د منفي رول سره وکړ ، د کوم لپاره چې هغې د غوره نوي اداکارې لپاره د فلم فیر جایزه وګټله .
== لومړنی ژوند ==
بپاشا باسو د ۱۹۷۹ کال د جنورۍ په ۷ مه د هند په [[ډېلي|ډیلي]] کې په یوه بنګالي کورنۍ کې زېږېدلې ده. د هغې پلار، هیریک، یو ملکي انجینر و او مور یې، ممتا، د کور میرمن ده. بپاشا یوه مشره خور، بدیشا او یوه کوچنۍ خور، ویجی ګیتا لري. په ډیلي کې، باسو تر اته کلنۍ پورې د نهرو ځای ته نږدې د استوګنې په یوه کالونۍ کې ژوند کاوه او د اپیجا په عالي لیسه کې یې زده کړې وکړې. <ref>{{Cite news|URL=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-10-22/news-interviews/30306105_1_appu-ghar-delhi-girl-bipasha-basu|Title=Bipasha Basu, a lady gunda|Date=22 اکتوبر 2011|Work=The Times of India}}</ref>
بپاشا باسو له ۱۹۹۶ تر ۲۰۰۲ پورې له اداکار ډینو موریا سره او له ۲۰۰۲ تر ۲۰۱۱ پورې له [[جان ابراهیم]] سره په اړیکه کې وه. په 2015 کې، باسو د الون فلم په سیټ کې د همکار اداکار کرن سینګ گروور سره ولیدل او مینه یې وکړه. جوړه د اپریل په 30، 2016 کې واده وکړ. <ref name="WedDate">{{Cite web |date=6 اپریل 2016 |title=Bipasha Basu, Karan Singh Grover announce their marriage to get hitched on April 30 |url=http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/bipasha-basu-karan-singh-grover-announce-their-marriage-to-get-hitched-on-april-30/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160410112342/http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/bipasha-basu-karan-singh-grover-announce-their-marriage-to-get-hitched-on-april-30/ |archive-date=10 اپریل 2016 |access-date=8 اپریل 2016 |publisher=Indian Express}}</ref>
== نور وګوره ==
{{تانبه|بالی ووڈ}}
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
== بېرونۍ تړنې ==
* بپاشا باسو آل مووی (AllMovie) پر
* {{IMDb name}}
* بپاشا باسو ٹویٹر پر
* انسٹا گرام پر بپاشا باسو
[[وېشنيزه:1979 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
m2l1im57c5ugop4qdqnelbt3wu009hc
284643
284642
2022-08-20T03:48:34Z
شاه زمان پټان
26102
سربيا
wikitext
text/x-wiki
{{صندوق معلومات شخص|نوم=بيپاشا باسو}}
'''يبپاشا باسو''' (د جنوري په 7 1979 زېږېدلې)، چې د هغې د واده شوي نوم '''بيپاشا باسو سینګ گروور''' په نوم هم پېژندل کیږي، <ref>{{Cite web |date=13 جون 2016 |title=Bipasha Basu is now Bipasha Basu Singh Grover! |url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-bipasha-basu-is-now-bipasha-basu-singh-grover-2222955 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160921221041/http://www.dnaindia.com/entertainment/report-bipasha-basu-is-now-bipasha-basu-singh-grover-2222955 |archive-date=21 ستمبر 2016 |access-date=14 دسمبر 2016}}</ref> د [[هند|هندي]] [[باليووډ|بالیووډ]] سينما اداکاره او ماډل ده. هغه په عمده توګه په هندي فلمونو کې د خپل کار له کبله مشهوره شوې. د دې تر څنګ نوموړې په [[تاميل سينما پښتو|تاميل]]، [[تېلوګو]]، [[بنګالي ژبه|بنګالي]] او [[هاليووډ|انګلیسي فلمونو]] کې هم راښکاره شوې ده. بيپاشا باسو د فلم فیئر جایزه په ګډون د ډېری اعزازونو ترلاسه کونکی دی. په ځانګړې توګه د تریلر او ډاروونکي فلم ژانرونو کې د هغې د کار لپاره پیژندل شوی، هغه اکثرا په رسنیو کې د جنسی سمبول په توګه هم ښودل کیږي.
په [[ډېلي|ډیلي]] کې زیږیدلې او په [[کلکته]] کې لوی شوې، بپاشا باسو په 1996 کې د ګودریج سانتول سوپر ماډل سیالۍ وګټله او وروسته یې د فیشن ماډل په توګه بریالی کیریر تعقیب کړ. له هغې وروسته، هغه د فلمونو لپاره وړاندیزونه پیل کړل. هغې خپل د اداکارۍ پیل په تریلر سټینجر (2001) کې د منفي رول سره وکړ ، د کوم لپاره چې هغې د غوره نوي اداکارې لپاره د فلم فیر جایزه وګټله .
== لومړنی ژوند ==
بپاشا باسو د ۱۹۷۹ کال د جنورۍ په ۷ مه د هند په [[ډېلي|ډیلي]] کې په یوه بنګالي کورنۍ کې زېږېدلې ده. د هغې پلار، هیریک، یو ملکي انجینر و او مور یې، ممتا، د کور میرمن ده. بپاشا یوه مشره خور، بدیشا او یوه کوچنۍ خور، ویجی ګیتا لري. په ډیلي کې، باسو تر اته کلنۍ پورې د نهرو ځای ته نږدې د استوګنې په یوه کالونۍ کې ژوند کاوه او د اپیجا په عالي لیسه کې یې زده کړې وکړې. <ref>{{Cite news|URL=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-10-22/news-interviews/30306105_1_appu-ghar-delhi-girl-bipasha-basu|Title=Bipasha Basu, a lady gunda|Date=22 اکتوبر 2011|Work=The Times of India}}</ref>
بپاشا باسو له ۱۹۹۶ تر ۲۰۰۲ پورې له اداکار ډینو موریا سره او له ۲۰۰۲ تر ۲۰۱۱ پورې له [[جان ابراهیم]] سره په اړیکه کې وه. په 2015 کې، باسو د الون فلم په سیټ کې د همکار اداکار کرن سینګ گروور سره ولیدل او مینه یې وکړه. جوړه د اپریل په 30، 2016 کې واده وکړ. <ref name="WedDate">{{Cite web |date=6 اپریل 2016 |title=Bipasha Basu, Karan Singh Grover announce their marriage to get hitched on April 30 |url=http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/bipasha-basu-karan-singh-grover-announce-their-marriage-to-get-hitched-on-april-30/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160410112342/http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/bipasha-basu-karan-singh-grover-announce-their-marriage-to-get-hitched-on-april-30/ |archive-date=10 اپریل 2016 |access-date=8 اپریل 2016 |publisher=Indian Express}}</ref>
== نور وګوره ==
{{تانبه|بالی ووڈ}}
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
== بېرونۍ تړنې ==
* بپاشا باسو آل مووی (AllMovie) پر
* {{IMDb name}}
* بپاشا باسو ٹویٹر پر
* انسٹا گرام پر بپاشا باسو
[[وېشنيزه:1979 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
ajf5xvnakf71otgwbl2xjcvegpcn3yq
بھانوپریا
0
63740
284644
2022-08-20T03:52:26Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/5031543|بھانوپریا]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
'''منګابهنو''' ( (د جنوري په 15 مه 1967 کې زېږېدلې)، د خپل سټیج په نوم '''بھانوپریا''' مشهوره ده، د [[باليووډ|هندي فلمونو اداکاره]] ، کوچیپودي نڅاګره او غږ هنرمنده ده. <ref>{{Cite web |last=انگریزی ویکیپیڈیا کے مشارکین |date= |title=Bhanupriya |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bhanupriya&redirect=no&oldid=596866379}}</ref> هغه په [[تېلوګو]]، [[تامیلي ژبه|تاميل]]، [[مليالم سينما|ملیالم]]، کناډا او هندي فلمونو کې د خپلو کارونو لپاره پېژندل کیږي. د 1983 څخه تر 1995 پورې د یوې لسیزې څخه ډېر وخت لپاره، هغه د اصلي سټریم اداکارانو څخه وه. هغه د خپل اداکارۍ پیل د تامل فلم میلا پاسینګل (1983) سره وکړ. <ref name="hindu">{{Cite news|URL=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-banupriya-family-comes-first-now/article3055135.ece|Title=For Bhanupriya family comes first now|Work=The Hindu|Date=1 اکتوبر 2006}}</ref>
== لومړنی ژوند ==
بھانوپریا د ۱۹۶۷ کال د جنورۍ په ۱۵ مه د هند د [[آندرا پرديش|آندرا پردیش]] ایالت د راجهمندري د استوګنې سیمې په رنګامپیتا کې په یوه تامیل ژبي کورنۍ کې زېږېدلې ده. پلار یې پانډو بابو او مور یې راګامالي وه. د بنوپریا د زیږون نوم منګابانو و. <ref>{{Cite web |date=2019-01-15 |title=సితార - జనవరి 15 (సినీ చరిత్రలో ఈరోజు) - ఈరోజే |url=https://www2.sitara.net/eeroje/eeroju-january-15-2019%2c/7790 |access-date=2020-12-23 |website=[[Eenadu|సితార]] |language=te}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Chauhan |first=Ramesh |date=2017-01-07 |title=నాట్య మయూరి భానుప్రియ! |url=https://www.manatelangana.news/its-all-about-actress-bhanupriya/ |access-date=2020-12-23 |website=[[Mana Telangana]] |language=te}}</ref> وروسته د هغه کورنۍ [[چينای|چینای]] ، [[تامل ناډو]] ته لاړه. بھانوپریا یو مشر ورور، ګوپاکرشنان، او یوه کوچنۍ خور، شانتیپریا لري، چې د 1990 لسیزې راهیسې د فلم اداکاره ده. <ref name="indolink.com2">{{Cite web |title=An Interview with Bhanu Priya |url=http://www.indolink.com/tamil/cinema/People/98/August/Bhanupriya.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170323000031/http://www.indolink.com/tamil/cinema/People/98/August/Bhanupriya.htm |archive-date=23 مارچ 2017 |access-date=8 جولائی 2017 |website=www.indolink.com}}</ref> <ref name="thehindu.com2">{{Cite web |title=For actor Banupriya family comes first now |url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-actor-banupriya-family-comes-first-now/article3082428.ece |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171107115221/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-actor-banupriya-family-comes-first-now/article3082428.ece |archive-date=7 نومبر 2017 |access-date=8 جولائی 2017}}</ref>
== شخصي ژوند ==
بنوپریا د ۱۹۹۸ کال د جون په ۱۴ مه د [[کالیفرنیا|کالیفورنیا]] په مالیبو کې د سری وینکټیشورا معبد کې د ډیجیټل ګرافیک انجینر آدرش کوشل سره واده وکړ. دا جوړه یوه لور لري، ابینایا، په 2003 کې زیږیدلی. <ref name="indolink.com">{{Cite web |title=An Interview with Bhanu Priya |url=http://www.indolink.com/tamil/cinema/People/98/August/Bhanupriya.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170323000031/http://www.indolink.com/tamil/cinema/People/98/August/Bhanupriya.htm |archive-date=23 مارچ 2017 |access-date=8 جولائی 2017 |website=www.indolink.com}}</ref> <ref name="thehindu.com">{{Cite web |title=For actor Banupriya family comes first now |url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-actor-banupriya-family-comes-first-now/article3082428.ece |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171107115221/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-actor-banupriya-family-comes-first-now/article3082428.ece |archive-date=7 نومبر 2017 |access-date=8 جولائی 2017}}</ref>
په 2005 کې د آدرش کوشل سره له طلاق وروسته، بھانوپریا بیرته هندوستان ته راستون شو او بیا یې اداکاری پیل کړه. هغه د خپلې لور سره په [[چينای|چینای]] کې ژوند کوي. <ref>{{Cite news|Author=SRIREKHA PILLAI|URL=http://www.hindu.com/mp/2004/09/13/stories/2004091302680300.htm|Title=ABHINAYA, Bhanupriya's new love|Date=13 ستمبر 2004|Work=The Hindu}}</ref> د بھانوپریا پخوانی مېړه آدرش کوشل د 3 فبروري 2018 کې د زړه د ناڅاپي حملې له امله مړ شو.
== اړوند ليکنې ==
* [[د هندي فلمونو لوبگراني|د هندي فلمي لوبغاړو لیست]]
* هندي سینما
== سرچېنې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:1967 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:1966 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:1964 زېږېدنې]]
krqtew0yh9a6pwmjlvoqa4cm0f8roi6
284645
284644
2022-08-20T03:54:10Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/5031543|بھانوپریا]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person|name=بھانوپریا|image=BhanuPriyaPortrait.jpg|caption=د بهانو پريا انځور|birthname=منګابهنو|birth_date={{Birth date and age|df=yes|1967|01|15}}<ref>{{Cite web|date=2014-01-15|title=భానుప్రియ-వంశీ కాంబినేషన్ అంటేనే...|url=https://www.sakshi.com/news/features/bhanupriya-birth-day-97410|access-date=2020-12-23|website=[[Sakshi (newspaper)|Sakshi]]|language=te}}</ref>|birth_place=[[رنګم پيټا]]، [[راجامنډري]]، [[آندھرا پردېش]]، هند|years active=1983–1995 (مرکزي اداکارہ)<br>1996–تراوسه<br>(مرستياله اداکارہ)|spouse={{واده| آدرش کوشل|1998|2005|reason=طلاق}} <br> (وفات 2018 کې)|children=ابھینیا(پ.2003)|relatives=[[شانتي پریا]] (خور)}}
'''منګابهنو''' ( (د جنوري په 15 مه 1967 کې زېږېدلې)، د خپل سټیج په نوم '''بھانوپریا''' مشهوره ده، د [[باليووډ|هندي فلمونو اداکاره]] ، کوچیپودي نڅاګره او غږ هنرمنده ده. <ref>{{Cite web |last=انگریزی ویکیپیڈیا کے مشارکین |date= |title=Bhanupriya |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bhanupriya&redirect=no&oldid=596866379}}</ref> هغه په [[تېلوګو]]، [[تامیلي ژبه|تاميل]]، [[مليالم سينما|ملیالم]]، کناډا او هندي فلمونو کې د خپلو کارونو لپاره پېژندل کیږي. د 1983 څخه تر 1995 پورې د یوې لسیزې څخه ډېر وخت لپاره، هغه د اصلي سټریم اداکارانو څخه وه. هغه د خپل اداکارۍ پیل د تامل فلم میلا پاسینګل (1983) سره وکړ. <ref name="hindu">{{Cite news|URL=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-banupriya-family-comes-first-now/article3055135.ece|Title=For Bhanupriya family comes first now|Work=The Hindu|Date=1 اکتوبر 2006}}</ref>
== لومړنی ژوند ==
بھانوپریا د ۱۹۶۷ کال د جنورۍ په ۱۵ مه د هند د [[آندرا پرديش|آندرا پردیش]] ایالت د راجهمندري د استوګنې سیمې په رنګامپیتا کې په یوه تامیل ژبي کورنۍ کې زېږېدلې ده. پلار یې پانډو بابو او مور یې راګامالي وه. د بنوپریا د زیږون نوم منګابانو و. <ref>{{Cite web |date=2019-01-15 |title=సితార - జనవరి 15 (సినీ చరిత్రలో ఈరోజు) - ఈరోజే |url=https://www2.sitara.net/eeroje/eeroju-january-15-2019%2c/7790 |access-date=2020-12-23 |website=[[Eenadu|సితార]] |language=te}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Chauhan |first=Ramesh |date=2017-01-07 |title=నాట్య మయూరి భానుప్రియ! |url=https://www.manatelangana.news/its-all-about-actress-bhanupriya/ |access-date=2020-12-23 |website=[[Mana Telangana]] |language=te}}</ref> وروسته د هغه کورنۍ [[چينای|چینای]] ، [[تامل ناډو]] ته لاړه. بھانوپریا یو مشر ورور، ګوپاکرشنان، او یوه کوچنۍ خور، شانتیپریا لري، چې د 1990 لسیزې راهیسې د فلم اداکاره ده. <ref name="indolink.com2">{{Cite web |title=An Interview with Bhanu Priya |url=http://www.indolink.com/tamil/cinema/People/98/August/Bhanupriya.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170323000031/http://www.indolink.com/tamil/cinema/People/98/August/Bhanupriya.htm |archive-date=23 مارچ 2017 |access-date=8 جولائی 2017 |website=www.indolink.com}}</ref> <ref name="thehindu.com2">{{Cite web |title=For actor Banupriya family comes first now |url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-actor-banupriya-family-comes-first-now/article3082428.ece |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171107115221/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-actor-banupriya-family-comes-first-now/article3082428.ece |archive-date=7 نومبر 2017 |access-date=8 جولائی 2017}}</ref>
== شخصي ژوند ==
بنوپریا د ۱۹۹۸ کال د جون په ۱۴ مه د [[کالیفرنیا|کالیفورنیا]] په مالیبو کې د سری وینکټیشورا معبد کې د ډیجیټل ګرافیک انجینر آدرش کوشل سره واده وکړ. دا جوړه یوه لور لري، ابینایا، په 2003 کې زیږیدلی. <ref name="indolink.com">{{Cite web |title=An Interview with Bhanu Priya |url=http://www.indolink.com/tamil/cinema/People/98/August/Bhanupriya.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170323000031/http://www.indolink.com/tamil/cinema/People/98/August/Bhanupriya.htm |archive-date=23 مارچ 2017 |access-date=8 جولائی 2017 |website=www.indolink.com}}</ref> <ref name="thehindu.com">{{Cite web |title=For actor Banupriya family comes first now |url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-actor-banupriya-family-comes-first-now/article3082428.ece |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171107115221/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/for-actor-banupriya-family-comes-first-now/article3082428.ece |archive-date=7 نومبر 2017 |access-date=8 جولائی 2017}}</ref>
په 2005 کې د آدرش کوشل سره له طلاق وروسته، بھانوپریا بیرته هندوستان ته راستون شو او بیا یې اداکاری پیل کړه. هغه د خپلې لور سره په [[چينای|چینای]] کې ژوند کوي. <ref>{{Cite news|Author=SRIREKHA PILLAI|URL=http://www.hindu.com/mp/2004/09/13/stories/2004091302680300.htm|Title=ABHINAYA, Bhanupriya's new love|Date=13 ستمبر 2004|Work=The Hindu}}</ref> د بھانوپریا پخوانی مېړه آدرش کوشل د 3 فبروري 2018 کې د زړه د ناڅاپي حملې له امله مړ شو.
== اړوند ليکنې ==
* [[د هندي فلمونو لوبگراني|د هندي فلمي لوبغاړو لیست]]
* هندي سینما
== سرچېنې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:1967 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:1966 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:1964 زېږېدنې]]
jj45x83c645o0knqcuk1ivm2ufjx36b
ارونداتي ناګ
0
63741
284646
2022-08-20T04:04:24Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/5024267|اروندھتی ناگ]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
[[زمرہ:صفحات مع کثیر میڈیا]]
[[زمرہ:سانچہ خانہ معلومات شخصیت کے نامعلوم پیرامیٹر پر مشتمل صفحات|othername]]
[[زمرہ:سانچہ خانہ معلومات شخصیت کے نامعلوم پیرامیٹر پر مشتمل صفحات|filmfareawards]]
[[زمرہ:سانچہ خانہ معلومات شخصیت کے نامعلوم پیرامیٹر پر مشتمل صفحات|yearsactive]]
[[زمرہ:سانچہ خانہ معلومات شخصیت کے نامعلوم پیرامیٹر پر مشتمل صفحات|name]]
{{Infobox person|name=ارونداتي ناګ|image=Arundhati Nag.jpg|imagesize=|caption=|birthname=|birth_date=<!-- {{Birth date and age|_|_|_}} -->
<!-- Do not add flag icons to place of birth/death, per [[WP:FLAG]] -->|birth_place=|death_date=|death_place=|occupation=[[اداکاره]]، [[فلمي لارښوده]]|yearsactive=1980s–تراوسه|spouse=شنکر ناګ|othername=|awards=|filmfareawards=}}
'''ارونداتي ناګ په انګريزي ژبهArundathi Nag''' یوه [[باليووډ|هندي فلمي اداکاره]] ده چې په 1956 مېلادي کال د جولای په 6 مه په هند کې زېږېدلې ده. <ref>{{Cite web |last=انگریزی ویکیپیڈیا کے مشارکین |date= |title=Arundathi Nag |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Arundathi_Nag&redirect=no&oldid=598978196}}</ref>
== اړوند ليکنې ==
* [[د هندي فلمونو لوبگراني|د هندي فلمي لوبغاړو لیست]]
* هندي سینما
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}{{نابشپړ}}
[[وېشنيزه:1956 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:کوشنۍ ليکنې]]
[[وېشنيزه:ارواندتي ناګ]]
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
ipxbexo37ajzyrigad5uj9mazm6s5bx
284647
284646
2022-08-20T04:04:41Z
شاه زمان پټان
26102
ظط
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person|name=ارونداتي ناګ|image=Arundhati Nag.jpg|imagesize=|caption=|birthname=|birth_date=<!-- {{Birth date and age|_|_|_}} -->
<!-- Do not add flag icons to place of birth/death, per [[WP:FLAG]] -->|birth_place=|death_date=|death_place=|occupation=[[اداکاره]]، [[فلمي لارښوده]]|yearsactive=1980s–تراوسه|spouse=شنکر ناګ|othername=|awards=|filmfareawards=}}
'''ارونداتي ناګ په انګريزي ژبهArundathi Nag''' یوه [[باليووډ|هندي فلمي اداکاره]] ده چې په 1956 مېلادي کال د جولای په 6 مه په هند کې زېږېدلې ده. <ref>{{Cite web |last=انگریزی ویکیپیڈیا کے مشارکین |date= |title=Arundathi Nag |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Arundathi_Nag&redirect=no&oldid=598978196}}</ref>
== اړوند ليکنې ==
* [[د هندي فلمونو لوبگراني|د هندي فلمي لوبغاړو لیست]]
* هندي سینما
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}{{نابشپړ}}
[[وېشنيزه:1956 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:کوشنۍ ليکنې]]
[[وېشنيزه:ارواندتي ناګ]]
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
blxolejjnvkjins8d2zqz7eky6cpjbm
دوبي ګاټ (فلم)
0
63742
284648
2022-08-20T04:11:25Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/5042760|دھوبی گھاٹ (فلم)]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{فلم مالوماتبکس
| name = دوبي ګاټ(دھوبی گھاٹ)
| image = Dhobi Ghat Movie.jpg
| border = yes
| caption = پوسټر
| director = [[کرن راؤ]]
| screenplay = [[انل مهتا]]
| story = [[کرن راؤ]]
| producer = شيپهيل نامګيال<br />[[عامر خان (اداکار)]]<br />[[ډلهن مهتا]]
| starring = [[عامر خان (اداکار)]]<br />[[مونیکا ډوګرا]]<br />کریتي<br />[[پراتیک ببر]]
| cinematography = توشار کانتي رای
| editing = نيشانت راداکرېشنا
| music = [[Gustavo Santaolalla]]
| studio = [[عامر خان پروډکشن]]
| distributor = [[UTV Motion Pictures]]
| released = {{د فلم نېټه|df=y|2010|9||[[2010 Toronto International Film Festival|TIFF]]|2011|01|21|India}}<ref name=Aamir />
| runtime = 100 minutes<ref>{{cite web|title=Dhobi ghat|url=http://www.dt-cinemas.com/synopsis.asp?eid=ET00005670|publisher=DT Cinemas|accessdate=1 فبروري 2011|archive-date=2019-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20191029120031/http://www.dt-cinemas.com/synopsis.asp%3Feid%3DET00005670|url-status=dead}}</ref>
| country = India
| language = [[هندي ژبه]]<br />[[انگریزي ژبه]]
| budget = {{INRConvert|130|m}}<ref name="boxofficeindia.com">{{cite web|url=https://boxofficeindia.com/movie.php?movieid=45|title=Dhobi Ghat – Movie – Box Office India|website=boxofficeindia.com}}</ref>
| gross = {{INRConvert|256|m}}<ref name="boxofficeindia.com" />
}}دوبي ګاټ د [[باليووډ|بالیووډ]] ډرامه فلم دی چې په 2011 کې خپور شو. دا فلم په ټوله نړۍ کې د '''ممبۍ ډایریز''' په نوم خپور شو. <ref>{{Cite web |last=Saltz |first=Rachel |date=20 جنوری 2011 |title='Dhobi Ghat (Mumbai Diaries)' Movie Review |url=https://www.nytimes.com/2011/01/21/movies/21roundup-DHOBIGHATMUM_RVW.html |publisher= |via=NYTimes.com}}</ref> دا د کرن راو د ډایریکټرۍ لومړۍ فلم و. دا د عامر خان پروډکشن له خوا د ریلائنس انټرټینمینټ او شري استونیک ساین ویزن لمیټډ سره په ګډه تولید شوی. [[عامر خان]] ، پراتیک ببر ، مونیکا ډوګرا ، کریتي ملهوترا په مرکزي رولونو کې وو. <ref name="Aamir">{{Cite web |date=2 جنوری 2010 |title=Aamir turns a painter in Dhobighat |url=http://www.hindustantimes.com/Aamir-turns-a-painter-in-Dhobighat/H1-Article1-492984.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100531155204/http://www.hindustantimes.com/Aamir-turns-a-painter-in-Dhobighat/H1-Article1-492984.aspx |archive-date=2010-05-31 |access-date=19 جنوری 2010 |website=Hindustan Times}}</ref> <ref>{{Cite web |date=22 نومبر 2008 |title=Aamir delays wife Kiran's Dhobi Ghaat |url=http://entertainment.oneindia.in/bollywood/gupshup/2008/aamir-kiran-dhobi-ghaat-221108.html |access-date=3 جولائی 2013 |publisher=Entertainment.oneindia.in}}</ref> <ref name="debut">{{Cite web |last=Sonal Chawla |date=23 فروری 2009 |title=Aamir Khan's wife Kiran Rao's directorial debut, Dhobi Ghaat's shoot stuck |url=http://www.mid-day.com/entertainment/2009/feb/230209-Dhobi-Ghaat-Kiran-Rao-local-trains-railway-station-Mumbai-terror-attack-Pratiek-Babbar.htm |access-date=19 جنوری 2010 |website=Mid-Day}}</ref>
دا فلم د 2010 کال د سپټمبر په میاشت کې د ټورنټو نړیوال فلم فستیوال کې نندارې ته وړاندې شو. <ref>{{Cite news|URL=http://movies.indiatimes.com/news-gossip/news/Kiran-Raos-Dhobi-Ghat-to-be-premiered-at-Toronto-fest/articleshow/6226950.cms|Title=Kiran Rao's 'Dhobi Ghat' to be premiered at Toronto fest|Date=28 جولائی 2010|Work=The Times of India}}</ref> دا یو هنري فلم دی چې د بالیووډ سره موازي د سینما په کټګورۍ کې ځای کیدی شي. دا فلم د طنز فلم (آرټ فلم) غوره بیلګه ده. دا فلم د 65th BAFTA جایزې او په انګلیسي ژبه کې نه غوره فلم لپاره نومول شوی و. <ref>{{Cite news|URL=https://www.theguardian.com/film/2012/jan/06/baftas-2012-longlist|Title=Baftas 2012 longlist|Work=The Guardian|Date=6 جنوری 2012}}</ref>
== لوبغاړي ==
* پراتیک ببر – مینه
* مونیکا ډوګرا - شرم
* کریتي ملهوترا – یاسمین
* [[عامر خان]] – ارون
* کټو ګدوانی - ویسټالا
* نفیسه خان – مور
== موسیقي ==
{| {{table}}
!شمیره
! عنوان
! سندرغاړی
! اوږدوالی
|-
! 1
| اجنبی مینه
| ګوستاوو سانتولو
| ۷:۳۳
|-
! 2
| ته زما سره
| Ryuichi Sakamoto
| د ماښام ۶:۴۵ بجې
|-
! 3
| څنډه څنګه ده؟
| مونیکا ډوګرا او ګوستاوو سانتولو
| ۳:۱۲
|}
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
== بېرونۍ تړنې ==
* باضابطہ ویب سائٹ
* {{IMDb title|1433810|Dhobi Ghat}}
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
[[وېشنيزه:هندي ساينسپوهان]]
[[وېشنيزه:هندي رسنۍ]]
[[وېشنيزه:هندي راجاگان]]
[[وېشنيزه:هندي فلمونه]]
2j2kmxjz8wmv9h4uc4zwlw9o2irrnmx
اشا پاريک
0
63743
284649
2022-08-20T04:19:11Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/5015067|آشا پاریکھ]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person|image=Asha Parekh on Raveena's NDTV chat show (1) (cropped).jpg|caption=|name=Asha Parekh|birth_date={{birth date and age|df=yes|df==y|1942|10|2}}|birth_place=[[ممبئی]], [[بمبئی پریزیڈنسی]], [[برطانوی ہند کے صوبے اور علاقے]] <br/> (now [[ممبئی]], [[مہاراشٹر]], [[بھارت]])|yearsactive=1952–present|occupation=Actress, Producer, Dancer|othername=}}
{{Infobox person|image=Asha Parekh on Raveena's NDTV chat show (1) (cropped).jpg|caption=|name=اشا پاريک|birth_date={{birth date and age|df=yes|df==y|1942|10|2}}|birth_place=[[ممبيي]], [[بمبيي پریزیډنسي]], [[برېتانوي هند صوبې او سيمې]] <br/> (now [[ممبيي]], [[مهاراشټر]], [[هند]])|yearsactive=1952–تراوسه|occupation=ادکاره, پروډيوسره, نڅاګره|othername=}}
'''آشا پاریک''' یوه [[باليووډ|هندي فلمي اداکاره]] ده. <ref>{{Cite web |last=انگریزی ویکیپیڈیا کے مشارکین |date= |title=Asha Parekh |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Asha_Parekh&redirect=no&oldid=595012915}}</ref> اشاني په ۱۹۶۰ او ۱۹۷۰ کلونو کې په بېلابېلو فلمونو کې بېلابېل رولونه لوبولي او د هغې مرستې د ستاینې وړ دي، چې هغې د لسیزو تر ټولو مشهوره او تادیه شوې اداکاره جوړه کړه <ref>{{Cite news|Title=O Haseena Zulfo Waali Jaane Jahan! On 77th Birthday, A Look at What Asha Parekh Gave To Cinema|URL=https://www.indiatimes.com/entertainment/celebs/o-haseena-zulfo-waali-jaane-jahan-on-her-76th-birthday-a-look-at-what-asha-parekh-gave-to-bollywood-376862.html|Date=2 October 2019}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Bhawana Somaaya |title=Screen The Business Of Entertainment-Films-Happenigs |url=http://www.screenindia.com/old/20021011/fhap.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20110209174059/http://www.screenindia.com/old/20021011/fhap.html |archive-date=9 February 2011 |access-date=27 October 2008 |publisher=Screenindia.com}}</ref> . د خپل مسلک په اوږدو کې، هغه د هندي سینما یو له غوره او خورا اغېزمنو اداکارانو څخه شمېرل کېده <ref>{{Cite web |last=Tribune.com.pk |date=8 December 2013 |title=Still waiting to work with Dilip Kumar: Asha Parekh |url=https://tribune.com.pk/story/642851/still-waiting-to-work-with-dilip-kumar-asha-parekh/ |access-date=17 June 2019 |website=The Express Tribune |language=en-US}}</ref> . په ۱۹۹۲ کال کې د هند حکومت هغه ته د پدم شري جایزه هم ورکړه.
آشا پاریک د ۱۹۴۲ کال د اکتوبر په ۰۲ مه په ګجرات کې زېږېدلې وه <ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Gujarat-woman-gave-censor-the-scissors/articleshow/13015091.cms|location=[[احمد آباد (بھارت)]]|title=Gujarat woman gave censor the scissors|date=6 May 2012|access-date=24 February 2018|first=Saeed|last=Khan|work=[[دی ٹائمز آف انڈیا]]}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Jha |first=Subhash K. |date=3 October 2017 |title="I don't feel 75 at all" – Asha Parekh |url=http://www.bollywoodhungama.com/news/features/dont-feel-75-asha-parekh/ |access-date=24 February 2018 |website=[[بالی وڈ ہنگامہ]]}}</ref> .د هغې مور سلمی پاریک یوه بوهرا مسلمانه وه او پلار یې بچو بای پاریک هندو ګجراتی و <ref>{{Cite web |title=I was enamoured by Nasir saab - Asha Parekh |url=https://www.filmfare.com/interviews/i-was-enamoured-by-nasir-saab-asha-parekh-21139.html |access-date=24 February 2018 |website=[[فلم فیئر]]}}</ref> <ref>{{Cite web |date=28 March 2011 |title=Asha Parekh – Memories |url=http://cineplot.com/asha-parekh-memories/ |access-date=11 September 2011 |publisher=Cineplot.com}}</ref> <ref>{{cite news|url=http://spirituality.indiatimes.com/articleshow/128309.cms|title=Asha ParekhSpirituality – Indiatimes|publisher=Spirituality.indiatimes.com|access-date=27 October 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080611091012/http://spirituality.indiatimes.com/articleshow/128309.cms|archive-date=11 June 2008}}</ref> <ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Gujarat-woman-gave-censor-the-scissors/articleshow/13015091.cms|location=[[احمد آباد (بھارت)]]|title=Gujarat woman gave censor the scissors|date=6 May 2012|access-date=24 February 2018|first=Saeed|last=Khan|work=[[دی ٹائمز آف انڈیا]]}}</ref> <ref>{{cite news|title=There's a lot to me than just a glamourous actress, says Asha Parekh at PILF|url=https://www.hindustantimes.com/pune-news/there-s-a-lot-to-me-than-just-a-glamourous-actress-says-asha-parekh-at-pilf/story-JejUaZ0zRKALmWrwlbKIjP.html|access-date=27 March 2020|work=Hindustan Times|date=10 September 2017|language=en}}</ref> . د آشا مور آشا په کم عمر کې د کلاسیک نڅا زده کولو لپاره د نڅا په اکاډمۍ کې شامله کړه چېرې چې هغې د پنډت بنسیلال بهارتي په ګډون د ډېری ښوونکو څخه نڅا زده کړه. آشا پاریم خپل کیریر په ځوانۍ کې د بیبي آشا پاریک په نوم سره پیل کړ. بیمل رای په یوه سټیج کې د هغې نڅا ولیده او په 10 کلنۍ کې یې د خپل فلم ما(مور) لپاره کاسټ کړه او بیا یې هغې ته په باپ بیټي کې چانس ورکړ <ref>Parekh, Asha and Mohammed, Khalid. </ref> . په یو څو نورو فلمونو کې یې هم کار وکړ خو مطالعه یې اغېزمنه شوه نو فلمونه یې پرېښودل او په زده کړو یې تمرکز وکړ <ref>{{Cite web |title=The Hindu : Poise and pearly smiles |url=http://www.hinduonnet.com/thehindu/mp/2003/08/12/stories/2003081200010400.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090111013040/http://www.hinduonnet.com/thehindu/mp/2003/08/12/stories/2003081200010400.htm |archive-date=2009-01-11 |access-date=27 October 2008 |publisher=Hinduonnet.com}}</ref> . په 16 کلنۍ کې، هغې د یوې هیروین په توګه هڅه وکړه، مګر وجې بهټ د ګونج یاتي شهنای لپاره د اداکارې امیتا په پرتله هغه رد کړه ځکه چې هغه فکر نه کاوه چې ایشا د فلم ستوري وړتيا لري. اته ورځې وروسته، فلم جوړونکي سبوده مکھرجي او لیکوال ناصر حسین هغې ته د شامي کپور په مقابل کې د هیروین په توګه په دل دېکې ديکو کې واچوله، چې له کبله يې اشا يوه ستورې وګرځېده <ref>{{Cite web |title=Interview |url=http://www.thirtymm.com/interview/details_86.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110929193953/http://www.thirtymm.com/interview/details_86.html |archive-date=29 September 2011 |access-date=11 September 2011 |publisher=Thirtymm.com}}</ref> .
== اړوند ليکنې ==
* [[د هندي فلمونو لوبگراني|د هندي فلمي لوبغاړو لیست]]
* هندي سینما
== حوالې ==
{{لړسرچينې|2}}
[[وېشنيزه:1942 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
[[وېشنيزه:هندي ساينسپوهان]]
[[وېشنيزه:هندي رسنۍ]]
[[وېشنيزه:هندي راجاگان]]
[[وېشنيزه:هندي جلا وطنه حکومت]]
[[وېشنيزه:هندي تصوف]]
[[وېشنيزه:هندي تاريخپوهان]]
[[وېشنيزه:هندي انجنيران]]
[[وېشنيزه:هندي فلمونه]]
p0cdn7a0zfsorpbuuvv0wq61boj27m8
284650
284649
2022-08-20T04:19:49Z
شاه زمان پټان
26102
سش
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person|image=Asha Parekh on Raveena's NDTV chat show (1) (cropped).jpg|caption=|name=اشا پاريک|birth_date={{birth date and age|df=yes|df==y|1942|10|2}}|birth_place=[[ممبيي]], [[بمبيي پریزیډنسي]], [[برېتانوي هند صوبې او سيمې]] <br/> (now [[ممبيي]], [[مهاراشټر]], [[هند]])|yearsactive=1952–تراوسه|occupation=ادکاره, پروډيوسره, نڅاګره|othername=}}
'''آشا پاریک''' یوه [[باليووډ|هندي فلمي اداکاره]] ده. <ref>{{Cite web |last=انگریزی ویکیپیڈیا کے مشارکین |date= |title=Asha Parekh |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Asha_Parekh&redirect=no&oldid=595012915}}</ref> اشاني په ۱۹۶۰ او ۱۹۷۰ کلونو کې په بېلابېلو فلمونو کې بېلابېل رولونه لوبولي او د هغې مرستې د ستاینې وړ دي، چې هغې د لسیزو تر ټولو مشهوره او تادیه شوې اداکاره جوړه کړه <ref>{{Cite news|Title=O Haseena Zulfo Waali Jaane Jahan! On 77th Birthday, A Look at What Asha Parekh Gave To Cinema|URL=https://www.indiatimes.com/entertainment/celebs/o-haseena-zulfo-waali-jaane-jahan-on-her-76th-birthday-a-look-at-what-asha-parekh-gave-to-bollywood-376862.html|Date=2 October 2019}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Bhawana Somaaya |title=Screen The Business Of Entertainment-Films-Happenigs |url=http://www.screenindia.com/old/20021011/fhap.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20110209174059/http://www.screenindia.com/old/20021011/fhap.html |archive-date=9 February 2011 |access-date=27 October 2008 |publisher=Screenindia.com}}</ref> . د خپل مسلک په اوږدو کې، هغه د هندي سینما یو له غوره او خورا اغېزمنو اداکارانو څخه شمېرل کېده <ref>{{Cite web |last=Tribune.com.pk |date=8 December 2013 |title=Still waiting to work with Dilip Kumar: Asha Parekh |url=https://tribune.com.pk/story/642851/still-waiting-to-work-with-dilip-kumar-asha-parekh/ |access-date=17 June 2019 |website=The Express Tribune |language=en-US}}</ref> . په ۱۹۹۲ کال کې د هند حکومت هغه ته د پدم شري جایزه هم ورکړه.
آشا پاریک د ۱۹۴۲ کال د اکتوبر په ۰۲ مه په ګجرات کې زېږېدلې وه <ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Gujarat-woman-gave-censor-the-scissors/articleshow/13015091.cms|location=[[احمد آباد (بھارت)]]|title=Gujarat woman gave censor the scissors|date=6 May 2012|access-date=24 February 2018|first=Saeed|last=Khan|work=[[دی ٹائمز آف انڈیا]]}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Jha |first=Subhash K. |date=3 October 2017 |title="I don't feel 75 at all" – Asha Parekh |url=http://www.bollywoodhungama.com/news/features/dont-feel-75-asha-parekh/ |access-date=24 February 2018 |website=[[بالی وڈ ہنگامہ]]}}</ref> .د هغې مور سلمی پاریک یوه بوهرا مسلمانه وه او پلار یې بچو بای پاریک هندو ګجراتی و <ref>{{Cite web |title=I was enamoured by Nasir saab - Asha Parekh |url=https://www.filmfare.com/interviews/i-was-enamoured-by-nasir-saab-asha-parekh-21139.html |access-date=24 February 2018 |website=[[فلم فیئر]]}}</ref> <ref>{{Cite web |date=28 March 2011 |title=Asha Parekh – Memories |url=http://cineplot.com/asha-parekh-memories/ |access-date=11 September 2011 |publisher=Cineplot.com}}</ref> <ref>{{cite news|url=http://spirituality.indiatimes.com/articleshow/128309.cms|title=Asha ParekhSpirituality – Indiatimes|publisher=Spirituality.indiatimes.com|access-date=27 October 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080611091012/http://spirituality.indiatimes.com/articleshow/128309.cms|archive-date=11 June 2008}}</ref> <ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Gujarat-woman-gave-censor-the-scissors/articleshow/13015091.cms|location=[[احمد آباد (بھارت)]]|title=Gujarat woman gave censor the scissors|date=6 May 2012|access-date=24 February 2018|first=Saeed|last=Khan|work=[[دی ٹائمز آف انڈیا]]}}</ref> <ref>{{cite news|title=There's a lot to me than just a glamourous actress, says Asha Parekh at PILF|url=https://www.hindustantimes.com/pune-news/there-s-a-lot-to-me-than-just-a-glamourous-actress-says-asha-parekh-at-pilf/story-JejUaZ0zRKALmWrwlbKIjP.html|access-date=27 March 2020|work=Hindustan Times|date=10 September 2017|language=en}}</ref> . د آشا مور آشا په کم عمر کې د کلاسیک نڅا زده کولو لپاره د نڅا په اکاډمۍ کې شامله کړه چېرې چې هغې د پنډت بنسیلال بهارتي په ګډون د ډېری ښوونکو څخه نڅا زده کړه. آشا پاریم خپل کیریر په ځوانۍ کې د بیبي آشا پاریک په نوم سره پیل کړ. بیمل رای په یوه سټیج کې د هغې نڅا ولیده او په 10 کلنۍ کې یې د خپل فلم ما(مور) لپاره کاسټ کړه او بیا یې هغې ته په باپ بیټي کې چانس ورکړ <ref>Parekh, Asha and Mohammed, Khalid. </ref> . په یو څو نورو فلمونو کې یې هم کار وکړ خو مطالعه یې اغېزمنه شوه نو فلمونه یې پرېښودل او په زده کړو یې تمرکز وکړ <ref>{{Cite web |title=The Hindu : Poise and pearly smiles |url=http://www.hinduonnet.com/thehindu/mp/2003/08/12/stories/2003081200010400.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090111013040/http://www.hinduonnet.com/thehindu/mp/2003/08/12/stories/2003081200010400.htm |archive-date=2009-01-11 |access-date=27 October 2008 |publisher=Hinduonnet.com}}</ref> . په 16 کلنۍ کې، هغې د یوې هیروین په توګه هڅه وکړه، مګر وجې بهټ د ګونج یاتي شهنای لپاره د اداکارې امیتا په پرتله هغه رد کړه ځکه چې هغه فکر نه کاوه چې ایشا د فلم ستوري وړتيا لري. اته ورځې وروسته، فلم جوړونکي سبوده مکھرجي او لیکوال ناصر حسین هغې ته د شامي کپور په مقابل کې د هیروین په توګه په دل دېکې ديکو کې واچوله، چې له کبله يې اشا يوه ستورې وګرځېده <ref>{{Cite web |title=Interview |url=http://www.thirtymm.com/interview/details_86.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110929193953/http://www.thirtymm.com/interview/details_86.html |archive-date=29 September 2011 |access-date=11 September 2011 |publisher=Thirtymm.com}}</ref> .
== اړوند ليکنې ==
* [[د هندي فلمونو لوبگراني|د هندي فلمي لوبغاړو لیست]]
* هندي سینما
== حوالې ==
{{لړسرچينې|2}}
[[وېشنيزه:1942 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
[[وېشنيزه:هندي ساينسپوهان]]
[[وېشنيزه:هندي رسنۍ]]
[[وېشنيزه:هندي راجاگان]]
[[وېشنيزه:هندي جلا وطنه حکومت]]
[[وېشنيزه:هندي تصوف]]
[[وېشنيزه:هندي تاريخپوهان]]
[[وېشنيزه:هندي انجنيران]]
[[وېشنيزه:هندي فلمونه]]
dtks7uvtpydg6r670j9wa9uo51ytdap
بنديا ګوسوامي
0
63744
284651
2022-08-20T04:24:38Z
شاه زمان پټان
26102
د "[[:ur:Special:Redirect/revision/4532691|بندیا گوسوامی]]" مخ د ژباړلو له مخې جوړ شوی
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person|name=بندیا گوسوامی|image=BindiyaGoswami.jpg|imagesize=|caption=بندیا گوسوامی 2014 میں|birth_date={{birth date and age|mf=yes|1961|08|08}}|birth_place=[[ممبئی]]، [[بھارت]]|occupation=اداکارہ|yearsactive=1970s–1980s (سبکدوش)|spouse=[[جے پی دتا]]|awards=}}
{{Infobox person|name=بنديا ګوسوامي|image=BindiyaGoswami.jpg|imagesize=|caption=بنديا ګوسوامي په 2014 کې|birth_date={{birth date and age|mf=yes|1961|08|08}}|birth_place=[[ممبيي]]، [[هند]]|occupation=اداکارہ|yearsactive=1970s–1980s (ترمنځ)|spouse=[[جی پي داتا]]|awards=}}
'''بندیا ګوسوامي''' (زېږېدلې: 6 جنوري 1961) یوه [[باليووډ|هندي فلمي اداکاره]] ده چې په 1970 او 1980 کلونو کې په هندي سینما کې د هغې د کار له کبله مشهوره ده. <ref>{{Cite web |last=انگریزی ویکیپیڈیا کے مشارکین |date= |title=Bindiya Goswami |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bindiya_Goswami&redirect=no&oldid=596485280}}</ref>
== شخصي ژوند او زده کړه ==
بندیا ګوسوامي د جنوري په 6، 1962 کې د هند په بهارتپور ، کمین ، راجستان، هند کې د تامیل پلار سری وینوګوپال ګوسوامي او کاتولیک مور ډولي ته زیږیدلی. د هغه پلار د ولاب سمپرادیا پادری و او په خپل ژوند کې یې 7 ځله واده وکړ. بندیا له خپل همکار ونود مهرا سره واده کړی و، خو له واده څلور کاله وروسته یې طلاق واخیست. <ref>{{Cite web |title=JP saab was my destiny |url=http://www.filmfare.com/features/jp-saab-was-my-destiny-6947.html |access-date=15 August 2016 |publisher=[[فلم فیئر]]}}</ref> وروسته، بانډیا په 1985 کې د ډایرکټر JP دتا سره واده کولو لپاره خپله اداکاري پرېښوده. <ref>{{Cite web |title=Bindiya Goswami on what makes husband J.P. Dutta special |url=https://www.filmfare.com/features/bindiya-goswami-on-what-makes-husband-jp-dutta-special-27843.html |access-date=2020-02-08 |website=filmfare.com |language=en}}</ref> له دې واده څخه هغه دوه لوڼې لري، نیدي او سیدي. <ref name="thedu">{{Cite web |title=Bindiya Goswami. -Biography -People |url=http://thedu.in/biography/bindiya-goswami |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003032034/http://thedu.in/biography/bindiya-goswami |archive-date=3 October 2013 |access-date=23 April 2013}}</ref> د هغې لور نیدي د یوې اداکارې کېدو سره د خپلې مور په نقش قدم تعقیبوي. <ref>{{Cite news|URL=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/bindiya-goswami-wants-daughter-to-do-her-kind-of-films/|Title='Golmaal' actress Bindiya Goswami wants daughter to do her kind of films|Work=The Indian Express}}</ref> <ref>{{Cite web |title=IndiaGlitz – FIRST LOOK: Checkout JP Duttas daughters debut movie Jee Bhar Ke Jee Le – Bollywood Movie News |url=http://www.indiaglitz.com/channels/hindi/article/116194.html |access-date=15 August 2016 |publisher=IndiaGlitz}}</ref>
== مسلکي ژوند ==
بندیا ګوسوامي د هانما مالیني مور لخوا په یوه محفل کې لیدل شوې وه کله چې هغه ځوانه وه. د هانما مالیني مور بندیا ګوسوامي هغې ته د فلم جوړونکو ته سپارښتنه وکړه. د بندیا لومړی هندي فلم جیون جیوتي و چې په هغې کې هغې د وجې ارورا په مقابل کې کار وکړ. د دې فلم له بریالیتوب وروسته، هغه په نورو فلمونو کې کار وکړ. <ref name="Excelsior... Nation">[https://web.archive.org/web/20070619090230/http://www.dailyexcelsior.com/web1/02dec13/national.htm Looking after my family is a full-time job: Bindiya Goswami]. dailyexcelsior.com</ref>
== اړوند ليکنې ==
* [[د هندي فلمونو لوبگراني|د هندي فلمي لوبغاړو لیست]]
* هندي سینما
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:1952 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:1961 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
[[وېشنيزه:هندي ساينسپوهان]]
[[وېشنيزه:هندي رسنۍ]]
[[وېشنيزه:هندي دین]]
[[وېشنيزه:هندي راجاگان]]
[[وېشنيزه:هندي جلا وطنه حکومت]]
[[وېشنيزه:هندي تصوف]]
[[وېشنيزه:هندي تاريخپوهان]]
[[وېشنيزه:هندي فلمونه]]
qr9fdwgsez4fiym273koym87avxuiwn
284652
284651
2022-08-20T04:25:30Z
شاه زمان پټان
26102
سشس
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person|name=بنديا ګوسوامي|image=BindiyaGoswami.jpg|imagesize=|caption=بنديا ګوسوامي په 2014 کې|birth_date={{birth date and age|mf=yes|1961|08|08}}|birth_place=[[ممبيي]]، [[هند]]|occupation=اداکارہ|yearsactive=1970s–1980s (ترمنځ)|spouse=[[جی پي داتا]]|awards=}}
'''بندیا ګوسوامي''' (زېږېدلې: 6 جنوري 1961) یوه [[باليووډ|هندي فلمي اداکاره]] ده چې په 1970 او 1980 کلونو کې په هندي سینما کې د هغې د کار له کبله مشهوره ده. <ref>{{Cite web |last=انگریزی ویکیپیڈیا کے مشارکین |date= |title=Bindiya Goswami |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bindiya_Goswami&redirect=no&oldid=596485280}}</ref>
== شخصي ژوند او زده کړه ==
بندیا ګوسوامي د جنوري په 6، 1962 کې د هند په بهارتپور ، کمین ، راجستان، هند کې د تامیل پلار سری وینوګوپال ګوسوامي او کاتولیک مور ډولي ته زیږیدلی. د هغه پلار د ولاب سمپرادیا پادری و او په خپل ژوند کې یې 7 ځله واده وکړ. بندیا له خپل همکار ونود مهرا سره واده کړی و، خو له واده څلور کاله وروسته یې طلاق واخیست. <ref>{{Cite web |title=JP saab was my destiny |url=http://www.filmfare.com/features/jp-saab-was-my-destiny-6947.html |access-date=15 August 2016 |publisher=[[فلم فیئر]]}}</ref> وروسته، بانډیا په 1985 کې د ډایرکټر JP دتا سره واده کولو لپاره خپله اداکاري پرېښوده. <ref>{{Cite web |title=Bindiya Goswami on what makes husband J.P. Dutta special |url=https://www.filmfare.com/features/bindiya-goswami-on-what-makes-husband-jp-dutta-special-27843.html |access-date=2020-02-08 |website=filmfare.com |language=en}}</ref> له دې واده څخه هغه دوه لوڼې لري، نیدي او سیدي. <ref name="thedu">{{Cite web |title=Bindiya Goswami. -Biography -People |url=http://thedu.in/biography/bindiya-goswami |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003032034/http://thedu.in/biography/bindiya-goswami |archive-date=3 October 2013 |access-date=23 April 2013}}</ref> د هغې لور نیدي د یوې اداکارې کېدو سره د خپلې مور په نقش قدم تعقیبوي. <ref>{{Cite news|URL=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/bindiya-goswami-wants-daughter-to-do-her-kind-of-films/|Title='Golmaal' actress Bindiya Goswami wants daughter to do her kind of films|Work=The Indian Express}}</ref> <ref>{{Cite web |title=IndiaGlitz – FIRST LOOK: Checkout JP Duttas daughters debut movie Jee Bhar Ke Jee Le – Bollywood Movie News |url=http://www.indiaglitz.com/channels/hindi/article/116194.html |access-date=15 August 2016 |publisher=IndiaGlitz}}</ref>
== مسلکي ژوند ==
بندیا ګوسوامي د هانما مالیني مور لخوا په یوه محفل کې لیدل شوې وه کله چې هغه ځوانه وه. د هانما مالیني مور بندیا ګوسوامي هغې ته د فلم جوړونکو ته سپارښتنه وکړه. د بندیا لومړی هندي فلم جیون جیوتي و چې په هغې کې هغې د وجې ارورا په مقابل کې کار وکړ. د دې فلم له بریالیتوب وروسته، هغه په نورو فلمونو کې کار وکړ. <ref name="Excelsior... Nation">[https://web.archive.org/web/20070619090230/http://www.dailyexcelsior.com/web1/02dec13/national.htm Looking after my family is a full-time job: Bindiya Goswami]. dailyexcelsior.com</ref>
== اړوند ليکنې ==
* [[د هندي فلمونو لوبگراني|د هندي فلمي لوبغاړو لیست]]
* هندي سینما
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:1952 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:1961 زېږېدنې]]
[[وېشنيزه:هندي ستوري]]
[[وېشنيزه:هندي ساينسپوهان]]
[[وېشنيزه:هندي رسنۍ]]
[[وېشنيزه:هندي دین]]
[[وېشنيزه:هندي راجاگان]]
[[وېشنيزه:هندي جلا وطنه حکومت]]
[[وېشنيزه:هندي تصوف]]
[[وېشنيزه:هندي تاريخپوهان]]
[[وېشنيزه:هندي فلمونه]]
ewg6qve9l5wg89vv0ayrnxfr87m1ng4
د کارن خبرې اترې:MateHamsik
3
63745
284655
2022-08-20T09:01:12Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=MateHamsik}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۰۹:۰۱, ۲۰ اگسټ ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړیوال وخت''']])
7j0k1y63db06yeg0hs637au7eakogzn
قسطنطنیه
0
63746
284656
2022-08-20T11:50:22Z
حجاوي (بيت الحكمة)
25655
This contribution was added by Bayt al-hikma 2.0 translation project
wikitext
text/x-wiki
د یونان په منځنیو پېړیو کې قسطنطنیه د روم سترواکۍ پلازمینه وه او وروسته د ختیځ روم سترواکۍ (د بیزانسي سترواکۍ په نوم هم پېژندل کیږي)، لاتیني سترواکۍ (۱۲۰۴ او ۱۲۶۱ز کلونو تر منځ) او عثماني سترواکۍ (۱۴۵۳ او ۱۹۲۲ز کلونو تر منځ) پلازمینه هم شوه، چې د ترکیې له خپلواکۍ جګړې نه وروسته انقرې ته ولېږدول شوه او په رسمي ډول په ۱۹۳۰ز کال کې د استانبول په نوم ونومول شوه. دا ښار نن ورځ د ترکیې جمهوریت ترټولو لوی ښار او مالي مرکز دی. دغه راز په اروپا کې هم ترټولو لوی ښار ګڼل کېږي.<ref>{{Cite book|last=Roach|first=Peter|title=Cambridge English Pronouncing Dictionary|publisher=Cambridge University Press|year=2011|isbn=978-0-521-15253-2|edition=18th|location=Cambridge}}</ref>
په ۳۲۴ز کال کې د بیزانسي لرغونۍ ښار«نوی روم» په نوم بدل شو او د لوی سترواک قسطنطین له خوا د روم سترواکۍ نوې پلازمینه په توګه اعلان شوه، چې په ۳۳۰ز کال د مې په ۱۱مه د هغه په نوم ونومول شوه. قسطنطنیه په عموم ډول د «ارتودوکس عیسوي تمدن مرکز» ګڼل کېږي. دغه راز د پنځمې پیړۍ له نیمایي نه د تېرې پېړۍ تر پیل پورې قسطنطنیه په اروپا کې تر ټولو لوی او بډایه ښار و. دا ښار د خپل معماري شاهکاري لکه ایا صوفیا ، د ختیځ ارتودوکس کلیسا، مقدسه سترواکې ماڼۍ چیرې چې سترواکانو ژوند کاوه، هیپوډروم، د ځمکې دیوالونو کې طلایی دروازه او مجلله شاهي ماڼۍ لپاره مشهور شو. د قسطنطنیه پوهنتون په پنځمه پیړۍ کې تاسیس شو او په ۱۲۰۴ز کال او ۱۴۵۳ز کال کې مخکې له لوټولو نه یې هنري او ادبي خزانې درلودې، په شمول د هغه لوی امپراطوري کتابتون چې د اسکندریه د کتابتون پاتې شوني یې لرلې، چې ۱۰۰،۰۰۰جلده کتابونه یې درلوده. دا ښار د قسطنطنیه د کلیسا د سرپرست کور او د عیسوي نړۍ ترټولو سپیڅلي اثارو لکه د کانګو تاج او ریښتیني صلیب ساتونکی و.<ref name="ODB2">{{ODB|title=Constantinople|last=Mango|first=Cyril|author link=Cyril Mango|pages=508–512}}</ref><ref>{{Cite book|last=Parry|first=Ken|title=Christianity: Religions of the Wold|publisher=Infobase Publishing|year=2009|isbn=9781438106397|page=139}}</ref><ref>{{Cite book|last=Parry|first=Ken|title=The Blackwell Companion to Eastern Christianity|publisher=John Wiley & Sons|year=2010|isbn=9781444333619|page=368}}</ref><ref>Pounds, Norman John Greville. ''An Historical Geography of Europe, 1500–1840'', p. 124. CUP Archive, 1979. {{ISBN|0-521-22379-2}}.</ref><ref>Janin (1964), ''[[passim]]''</ref><ref>{{Cite web |title=Preserving The Intellectual Heritage--Preface • CLIR |url=https://www.clir.org/pubs/reports/bellagio/bellag1/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171020090658/https://www.clir.org/pubs/reports/bellagio/bellag1.html |archive-date=2017-10-20 |access-date=2021-06-09 |website=CLIR}}</ref>
قسطنطنیه د خپلو لویو او پیچلو کلاګانو لپاره نامتو وه، کوم چې د لرغوني وختونو ترټولو پیچلي دفاعي معماري نه ګڼل کېده. د طلایی ښاخ او د مرمره سمندر تر منځ د قسطنطنیه رامنځته کېدل د ځمکې د کمښت لامل شو، کوم چې دفاعي دیوالونو ته یې اړتیا درلوده. دا ښار په قصدي ډول له روم سره د سیالي کولو لپاره جوړ شوی و، او د دېوالونو دننه لوړوالی د روم له اووه غونډیو سره سمون درلوده. د نه منلو وړ دفاعي عالي ماڼۍ، ګنبدونه او برجونه، د قسطنطنیه د سوکالۍ پایله وه، چې د دوه براعظمونو (اروپا او اسیا) او دوه سمندرنو (د مدیترانې او تور سمندر) تر منځ د دروازې په توګه یې ترلاسه کړی و. که څه هم ډېری وختونو د بېلابېلو لښکرو له خوا محاصره شوي، خو د قسطنطنیه دفاع د نږدې نهه سوه کلونو لپاره د نه منلو وړ وه.<ref>{{Cite book|last=Treadgold|first=Warren|url=https://archive.org/details/historybyzantine00trea_749|title=A History of Byzantine State and Society|publisher=Stanford University Press|year=1997|location=Stanford, CA|page=[https://archive.org/details/historybyzantine00trea_749/page/n107 89]|url-access=limited}}</ref><ref>[[John Julius Norwich]] writes: "To identity them all needs a good deal more credulity and imagination than is required for their Roman counterparts." ''Byzantium: The Early Centuries'' (1989), Guildhall Publishing, p. 76n</ref>
بر سېره پر دې په ۱۲۰۴ز کال کې د څلورمې صلیبي جګړې لښکرو دا ښار ونیو او ویجاړ یې کړ او د لسیزو راهیسې یې اوسیدونکو د لاتیني اشغال تر لاندې په یوه ویجاړ شوي ښار کې ژوند کاوه. په ۱۲۶۱ز کال کې د بیزانس سترواک اتم پالیولوګوس مایکل ښار ازاد کړ او ښار د پالیولوګوس سلطنت لاندې د نسبي بیا رغونې نه برخمن شو. په ۱۲۹۹ز کال کې د عثماني سترواکۍ له راڅرګندېدو سره، بیزانسي سترواکۍ د سیمو او ښار د نفوسو له لاسه ورکولو باندې پیل وکړ. دغه راز د ۱۵مې پېړۍ په لومړیو کې د بیزانس سترواکۍ یوازې قسطنطنیه او د هغې شاوخوا سیمې واک کې درلودې، چې په پای کې د ۵۳ ورځو محاصرې وروسته ښار د دویم سلطان محمد په مشرۍ د ۱۴۵۳ز کال د مې په ۲۹مه د عثمانیانو لاس ته ولوېد او بیا یې د عثماني سترواکۍ د نوي پلازمینې په توګه ایډرین (اډریانوپل) وټاکه.
== قسطنطنیه د عثماني خلافت پر مهال ==
قسطنطنیه د ارتودوکس عیسویت ښار اوس د عثماني واکمنۍ لاندې و. کله چې دویم محمد قسطنطنیه ته د چارسیوس دروازې له لارې (نن د ایډرینیکاپي یا اډریانوپل دروازې په نوم یادیږي) ننوت. هغه سمدلاسه خپل آس د ایا صوفیا په لور روان کړ، چیرته چې د دروازو له منځه وړلو وروسته په پټنځایونو کې پټ په زرګونو اتباعو باندې جنسي تیري کېده او غلامان کول یې. برسېره پردې هغه په هر ځای کې د عیسویت سمبولونه ویجاړ کړه، په شمول د ایا صوفیا صلیب چې د سلطان کمپونو کې نمایش ته کیښودل شوی و. بیا یې خپلو پوځیانو ته امر وکړ چې د ښار د قیمتي مرمرو له منځه وړلو نه ډډه وکړي او په غنیمتونو راضي شي. ټولې ودانۍ د هغه ملکیت شوې. هغه یو امام ته امر وکړ چې آیا صوفیا کې هغه سره وویني ترڅو هلته د لمانځه لپاره اذان وکړي او په دې توګه د ارتودوکس کلیسا د مسلمانانو په جومات بدله کړه او په دې ډول یې په قسطنطنیه کې اسلامي حاکمیت ټینګ کړ.<ref name="Sword and Scimitar p. 244">Ibrahim, Raymond. ''[[Sword and Scimitar]]''. Da Capo Press, New York, {{ISBN|978-0-306-82555-2}}. p. 244.</ref><ref name="Sword and Scimitar p. 245">Ibrahim, Raymond. ''[[Sword and Scimitar]]''. Da Capo Press, New York, {{ISBN|978-0-306-82555-2}}. p. 245.</ref><ref name="ReferenceB">Mansel, Philip. ''[[Constantinople: City of the World's Desire]]''. Penguin History Travel, {{ISBN|0-14-026246-6}}. p. 1.</ref><ref>Lewis, Bernard. Istanbul and the Civilization of the Ottoman Empire. 1, University of Oklahoma Press, 1963. p. 6</ref><ref>{{Cite web |last=Calian |first=Florin George |date=2021-03-25 |title=The Hagia Sophia and Turkey's Neo-Ottomanism |url=https://armenianweekly.com/2021/03/24/the-hagia-sophia-and-turkeys-neo-ottomanism/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211105091803/https://armenianweekly.com/2021/03/24/the-hagia-sophia-and-turkeys-neo-ottomanism/ |archive-date=2021-11-05 |website=The Armenian Weekly |language=en-US}}</ref>
د قسطنطنیه په اړه د محمد اصلي اندېښنه په ښار باندې د خپل کنټرول پیاوړي کول او د ښار د دفاع بیارغونه وه. له ښار نه د ۴۵۰۰۰ اسیرانو له وتلو او همدارنګه له فتحې سمدستي وروسته د ودانولو پروژې پیل شوې، په شمول د دیوالونو ترمیم، د کلا جوړول او د یوې نوې ماڼۍ جوړول. محمد د خپلې سترواکۍ په اوږدو کې امر وکړ چې مسلمانان، عیسویان او یهودیان دې ښار کې بیا میشت شي او له عیسویانو او یهودانو نه یې د جزیه او مسلمانانو نه یې د زکات ورکولو غوښتنه وکړه. هغه د سپتمبر تر میاشتې پورې قسطنطنیه ته د پنځو زرو کورنیو د انتقال غوښتنه وکړه. <ref name="Inalcik, Halil 1969, p. 236">Inalcik, Halil. "The Policy of Mehmed II toward the Greek Population of Istanbul and the Byzantine Buildings of the City." Dumbarton Oaks Papers 23, (1969): 229–249. p. 236</ref><ref name="mw28">Müller-Wiener (1977), p. 28</ref>
== وروستیو ==
قسطنطنیه د ختیځ روم سترواکۍ په وروستیو کې د ختیځې مدیترانې سمندر ترټولو لوی او بډایه ښاري مرکز و، چې زیاتره یې د سټراټیژیک موقعیت له امله و ځکه د ایجین سمندر او تور سمندر ترمنځ سوداګریزې لارې یې تنظیمولې. دغه راز په منځنیو پېړیو کې دا د اروپا ترټولو بډایه او لوی ښار و، چې یو پیاوړی کلتوري کشش او د مدیترانې په اقتصادي ژوند کې یې تسلط درلود. سیلانیان او سوداګر د ښار ښکلي خانقاهونو او کلیساګانو نه په ځانګړي توګه د ایا صوفیا یا د مقدسې کلیسا نه حیران و. د ۱۴ پېړۍ روسی لیدونکې سټیفن نووګورډ په وینا: « د ایا صوفیا په اړه د انسان ذهن نشي کولی څه ووایي او یا یې تشریح کړي».
قسطنطنیه په ځانګړي توګه د یوناني او لاتیني لیکوالانو د لیکل شوو نسخو د ساتل خورا مهم ځای و، ځکه په لوېدیځه اروپا او شمالي افریقا کې بې ثباتۍ او ګډوډي د زیاتو ویجاړیو لامل شوې وې. د ښار د سقوط په وخت کې د دوی په زرهاو کډوال ایټالیا ته راوړل شول، چې دا د رینسانس په هڅولو او عصري نړۍ ته د لېږد په برخه کې مهم رول لوبولی دی. د ټیکنالوژۍ، هنر او کلتور له مخې، قسطنطنیه په اروپا کې د زرګونو کلونو لپاره بې ساري وه. په قسطنطنیه کې ډېرې ژبې ویل کېدې. په ۱۶ پېړۍ کې یوې چینایي جغرافیې رسالې په ځانګړې توګه ثبت کړي، چې ښار کې یو شمېر زیات ژباړونکو ژوند کوو او دا په ګوته کوي چې دا یو څو ژبني او څو کلتوري نړیواله سیمه ده.<ref>{{Cite journal|last=Chen|first=Yuan Julian|date=2021-10-11|title=Between the Islamic and Chinese Universal Empires: The Ottoman Empire, Ming Dynasty, and Global Age of Explorations|url=https://www.academia.edu/59068575|journal=Journal of Early Modern History|volume=25|issue=5|pages=422–456|doi=10.1163/15700658-bja10030|issn=1385-3783|s2cid=244587800}}</ref>
=== ښځینه په ادبیاتو کې ===
قسطنطنیه د لوېدیځې ارمني لومړنۍ پېژندل شوې مجلې د رامنځته کېدو ځای و، چې د یوې ښځې (Elpis Kesaratsian) له خوا خپره او ایډیټ شوې وه. ښځینه لیکوالانې چې خپلې هیلې یې په ښکاره ډول څرګندولې، د بې حیایۍ په سترګه ورته کتل کېده، خو دا ورو ورو بدله شوه ځکه چې د «ښځو برخې» کې مجلو په خپرول پیل وکړ. ماتئوس ماموریان ، سرپوهی دوساپ ته بلنه ورکړه تر څو د زروهي ګلمکریان د ژوندلیک له مخې، په ۱۸۹۰ لسیزه کې د شعرونو د دوو ټوکونو له خپرولو وروسته، همدارنګه هغې ته وویل شو چې په کورنۍ او کور کې د ښځو د ځای په اړه هم لیکلنې وکړي. <ref>{{Cite book|last=Rowe|first=Victoria|url=https://books.google.com/books?id=mOvE4Ec-_oEC&pg=PA132|title=A History of Armenian Women's Writing, 1880–1922|date=2003|publisher=Cambridge Scholars Press|isbn=978-1-904303-23-7|access-date=2018-11-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20201028204626/https://books.google.com/books?id=mOvE4Ec-_oEC&pg=PA132|archive-date=2020-10-28|url-status=live}}</ref>
=== معمارۍ ===
د بیزانس سترواکۍ د خپل ځانګړي ډول معمارۍ رامنځته کولو لپاره رومن او یوناني معمارۍ ماډلونه او سټایلونه کارولي. د بیزانس معمارۍ او هنر اغېزې په ټوله اروپا کې د هغې په اخیستل شوو نقلونو کې لیدل کېدی شي. ځانګړي بېلګې یې په وینس کې د سینټ مارک کلیسا، د ریوینا کلیساګانې او همدارنګه په ختیځې سلاوکي کې ډېری کلیساګانې شاملې دي. دغه راز یوازې په اروپا کې د ۱۳مې پېړۍ ایټالوی فلورین تر وخته د سرو زرو سکو تولید ته دوام ورکړ. د دې ښاري زیربنا د منځنۍ پېړۍ په اوږدو کې له حیرانتیا نه ډکې وې، چې د روم سترواکۍ؛ هنر، مهارت او تخنیکي تخصص یې ژوندی ساتلی و. په عثماني دور کې اسلامي معمارۍ او سمبولیزم کارول کېده. <ref>{{Citation|title=Oxford Dictionary of Byzantium|year=1991|editor-last=Kazhdan|editor-first=Alexander|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-504652-6|editor-link=Alexander Kazhdan}}</ref><ref>{{Cite web |title=San Marco Basilica | cathedral, Venice, Italy |url=https://www.britannica.com/topic/San-Marco-Basilica |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210206093006/https://www.britannica.com/topic/San-Marco-Basilica |archive-date=2021-02-06 |access-date=2018-10-15 |website=Encyclopedia Britannica}}</ref>
=== تحصیلات ===
په ۱۹۰۹ز کال کې په قسطنطنیه کې ۶۲۶ لومړني ښوونځي او ۱۲ منځني ښوونځي شتون درلود، چې د لومړنيو ښوونځيو له شمېر نه ۵۶۱ د ټيټې درجې ښوونځي او ۶۵ يې عالي لېسې وې. له دې جملې ته ۳۴ یې عامه او ۳۱ یې خصوصي وې. <ref name="Reportp570">"Report of the Commissioner of Education for the Year Ended June 30, 1912." Whole Number 525. Volume 1. Washington Government Printing Office, 1913. In: ''[[Congressional Edition]]'', Volume 6410. [[U.S. Government Printing Office]], 1913. p. [https://books.google.com/books?id=ONlGAQAAIAAJ&pg=PA570 570] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200326213825/https://books.google.com/books?id=ONlGAQAAIAAJ&pg=PA570|date=2020-03-26}}.</ref>
== سرچينې ==
a397mcxei5fdjtl8zxjinykjsazntqj
مري آمدور
0
63747
284657
2022-08-20T11:52:19Z
حجاوي (بيت الحكمة)
25655
This contribution was added by Bayt al-hikma 2.0 translation project
wikitext
text/x-wiki
ماري آمدور (Mary Ochsenhirt Amdur؛ زوکړه: د ۱۹۲۱ زکال د فبروري ۱۸ مه – مړینه: د ۱۹۹۸ زکال د فبروروي ۱۶ مه) د مسمومیت او عامې روغتیا په برخه کې امریکايي څېړونکې وه چې په پیل کې یې د هوا په ککړتیا کار وکړ. نوموړې په ۱۹۴۸ زکال کې د دونورا دود پر اغېز باندې څېړنه وکړه او په ځانګړې توګه یې په ګینه یي خوګانو باندې د سلفوریک اسید د تنفس کولو اغېزې وڅېړلې. د سلفوریک اسید د تنفسي اغېزو اړوند د هغې موندنې د نوموړې د ګواښونې، د بودیجې د له لاسه ورکولو او همدارنګه په ۱۹۵۳ زکال کې د هاروارډ د عامې روغتیا له کالج څخه د هغې د اخراج لامل وګرځېدې. له دې سره نوموړې په هاروارډ کې د دندې پر مهال او ورپسې په MIT او په نیویارک پوهنتون کې له بېلابېلو نورو لارو چارو څخه په ګټنې خپلو دغو څېړونو ته دوام ورکړ. د نوموړې د لومړنیو چارو څخه د هغو پر وړاندې د رامنځته شوو ننګونو سربېره د هوا د ککړتیا لپاره په معیار جوړولو کې کار واخیستل شو او د خپل ژوند په وروستیو کې یې ګڼ شمېر ویاړونه او جوایز ترلاسه کړل.
== لومړنی ژوند ==
مري آمدور په ۱۹۲۱ زکال کې د پنسلوانیا په پیتسبورګ کې وزېږېده. په ۱۹۴۳ زکال کې یې له پیتسبورګ پوهنتون څخه د کیمیا په څانګه کې د لیسانس سند ترلاسه او له هغې وروسته د بیوشیمي په برخه کې د ماسټرۍ په کچه د زده کړو لپاره کارنل پوهنتون ته ولاړه. نوموړې په ۱۹۶۴ زکال کې د بیوشیمي په برخه کې دوکتورا ترلاسه کړه او د خپلې دوکتورا پای لیک یې «د صحرایي موږکانو د هډوکو په جوړېدو کې د منګنیز او کولین د ونډې» تر عنوان لاندې بشپړ کړ. هغې له خپل مېړه بنجامین آمدور سره هغه مهال چې په پیتسبورګ پوهنتون کې یې د لیسانس په کچه زده کړې کولې لیدلي و. دوی دواړو د ۱۹۴۴ زکال په اکتوبر میاشت کې د نیویارک په روچسټر کې له یوبل سره واده وکړ. د دوکتورا له ترلاسه کولو وروسته وړاندې له دې چې په ۱۹۴۹ زکال کې د هاروارډ د عامې روغتیا په ښوونځي کې د فیلیپ ډرینکر له ډلې سره مل شي؛ د ماساچوستس د سترګو او غوږونو په روغتون کې یې کار وکړ. مري او بنجامین آمدور د ډېوېډ په نامه یو زوی درلود چې په ۱۹۶۱ زکال کې وزېږېد. <ref name="google">{{cite book|title=Who's who of American women|author=Marquis Who's Who, LLC|date=1976|publisher=Marquis Who's Who|isbn=9780837904092|url=https://books.google.com/books?id=oinBBJ5pYa0C|access-date=January 23, 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160129180109/https://books.google.ca/books?id=oinBBJ5pYa0C|archive-date=January 29, 2016}}</ref><ref name="Musil">{{cite book|last1=Musil|first1=Robert, K.|title=Rachel Carson and her sisters: Extraordinary women who have shaped America's environment|date=2014|publisher=Rutgers University Press|isbn=9780813571768|url=https://books.google.com/books?id=IFrqAgAAQBAJ|access-date=January 4, 2016|chapter=2. Don't harm the people: Ellen Swallow Richards, Dr. Alice Hamilton, and their heirs take on polluting industries|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160113121946/https://books.google.co.uk/books?id=IFrqAgAAQBAJ|archive-date=January 13, 2016}}</ref>
== څېړنه ==
د مسو د زوب او مسي توکو جوړولو امریکايي شرکت (ASARCO) په ۱۹۴۸ زکال کې ډرینکر ته مالي بودیجه برابره کړه څو د دونورا دود اړوند څېړنه وکړي هغه هم له دې امله چې دغه شرکت لیوالتیا لرله څو وښيي د دوی له خوا تولید کوونکي د هوا زیانمونکي دودونه (سلفوریک اسید او سلفر ډای اوکساید) په پام وړ توګه د هوا په ککړتیا کې رول نه لري. د ۱۹۵۳ زکال په نیمايي کې آمدور او د هغې مېړه بنجامین داسې یوه کړنلار غوره کړه څو په مرطوبه هوا لرونکې کوټه کې د ګینه یي خوګانو په سږو باندې د پاشل کېدوني سلفوریک اسید او سلفر ډای اکساید اغېزې وڅېړي. دوی دواړو د خپلې دغې کوچنۍ ازمایښتي پروژې لپاره ګینه يي خوګان وپېرل او د جولای د څلورمې اونۍ پای ورځې یې په خپلو څېړنو ولګولې. <ref name="Tox">{{cite journal|author1=Costa, Daniel|author2=Gordon, Terry|title=Mary O. Amdur|journal=[[Toxicological Sciences]]|date=March 3, 2000|volume=56|issue=1|pages=5–7|doi=10.1093/toxsci/56.1.5|pmid=10869448|doi-access=free}}</ref>
آمدور د خپلې ازموینې پایلې د ۱۹۵۳ زکال په ډسمبر میاشت کې د علومو د پراختیا د امریکايي ټولنې (American Association for the Advancement of Science) په کلنۍ ناسته کې وړاندې کړې چې څرګندوله یې دغه ترکیبي دود په تنفس، د وزن په کمښت او د سږو د ناروغیو په رامنځته کېدو پام وړ اغېز لري. له دې وروسته نوموړې په ۱۹۴۸ زکال کې په انساني داوطلبو نمونو باندې د کمې کچې سلفوریک اسید د اغېزو د ازموینې اړوند یوه توهین کوونکې مقاله ولیکله. دغې مقالې او د امریکا د صنعتي حفظ الصحې د ټولنې د موندونو د وړاندې کولو لپاره د هغې هڅو نوموړې ته ګڼ شمېر ستونزې راوپارولې. په آمدور باندې د دغې ټولنې د ۱۹۵۴ زکال د کلنۍ غونډې په ورځ په لیفت کې د دوه کسانو له خوا برید وشو او هغه یې وګواښله. خو له دې سره هم هغې خپلې موندنې وړاندې کړې. له دې امله چې ډرینکر له ASARCO بودیجه ترلاسه کوله دغه شرکت فکر کاوه چې کولای شي په هغه څه چې خپرېږي واک ولري. هغه مهال چې آمدور له دغې ناستې راستنه شوه، ډرینکر ترې وغوښتل نوم یې له دغې مقالې پاک او همدارنګه په لنکست طبي مجله کې دغه مقاله خپره نه کړي، په داسې حال کې چې وړاندې یې دغه چاره منلې وه. آمدور د ډرینکر غوښتنه وه نه منله او له دې امله یې د ډرینکر په ډله کې خپله دنده له لاسه ورکړه او اړ شوه څو د نوې دندې په لټه کې شي. دغه مقاله هېڅکله خپره نه شوه. <ref>{{cite journal|last1=Amdur|first1=Mary|title=Effect of a combination of SO2 and H2SO4 on guinea pigs: A preliminary report|journal=[[Public Health Reports]]|date=1954|volume=69|issue=5|pages=503–506|doi=10.2307/4588810|jstor=4588810|pmc=2024354|pmid=13167274}}</ref><ref name="Davis">{{cite book|last1=Davis|first1=Devra|title=When smoke ran like water: tales of environmental deception and the battle against pollution|url=https://archive.org/details/whensmokeranlike00davi|url-access=registration|date=2002|publisher=Basic Books|location=New York|isbn=0465015220|pages=[https://archive.org/details/whensmokeranlike00davi/page/69 69–75]|edition=Pbk.}}</ref>
نوموړې په ډېرې چټکتیا سره له جیمز ویټنبرګر سره نوې څېړنیزه دنده ومونده چې د هاروارډ د عامې روغتیا د ښوونځي د ښوونکي، ډاکټر جر مېډ سره یې کار کاوه. هغې د هوا په ککړتیا خپلې څېړنې ته چې د ډرینکر تر نظارت لاندې یې پرې کار پیل کړی و؛ تر هغه مهاله دوام ورکړ کله یې په ۱۹۷۷ زکال کې دغه ښوونځی پرېښود. هغه هم تر یوه بریده په هاروارډ کې دې او د دې همکار شلډن مورفي ته د دندې د ستونزمن والي او هم له دې امله چې اړتیا یې لرله له یو شمېر انجینرانو سره کار وکړي چې ورته په کافي ډول احتراقي مواد برابر کړي؛ همدا و چې نوموړې همدلته نږدې د ماساچوستس د ټکنالوژۍ انستیتیوت ته خپله څېړنه انتقال کړه او هلته یې د ښوونکې په توګه دنده ومنله او د خپلو څېړنو لپاره یې د ۱۲ کلونو لپاره بودیجه برابره کړه. له دې وروسته نوموړې د سلفوریک اسید په تنفس کې د فلزاتو او ګازونو په تعامل تمرکز وکړ. هغه چې په MIT کې د خپلو څېړنو له پایلو ناخوښه وه په ۱۹۸۹ زکال کې یې د مخکښې څېړنیزې ساینس پوهې په توګه په نیویارک پوهنتون کې د چاپېریالي روغتیا انستیتیوت ته کډه وکړه او په ۱۹۹۶ زکال کې د خپل تقاعد تر مهاله همالته پاتې شوه. <ref name="Tox3">{{cite journal|author1=Costa, Daniel|author2=Gordon, Terry|title=Mary O. Amdur|journal=[[Toxicological Sciences]]|date=March 3, 2000|volume=56|issue=1|pages=5–7|doi=10.1093/toxsci/56.1.5|pmid=10869448|doi-access=free}}</ref>
== ویاړونه ==
په ۱۹۵۳ زکال کې آمدور د عامې روغتیا اړوند د دلتا اومیګا په نامه افتخاري ټولنې غړیتوب ترلاسه کړ. په ۱۹۷۴ زکال کې نوموړي د امریکا د صنعتي حفظ الصحې له ټولنې څخه د ډونالډ اي. کامېنګز د یادونې جایزه چې د خپل عمر په اوږدو کې یې په دغه لار کې خپل ژوند لګولی و ترلاسه کړه. د امریکا د صنعتي حفظ الصحې د شورا اکاډمي په ۱۹۸۴ زکال کې نوموړي ته د صنعتي حفظ الصحې په برخه کې د څېړنیزو اړتیاو د موندلو او پوره کولو له امله د هنري. اف سمیټ جونیز جایزه ورکړه. په ۱۹۸۶ زکال کې یې د مسمومیتونو له ټولنې څخه په تنفسي برخه کې د کاري لاسته راوړونو له امله ځانګړې جایزه ترلاسه کړه. په ۱۹۸۹ زکال کې د امریکا د دولتي صنعت د حفظ الصحې د پلویانو په کنفرانس کې ورته د هربرت اي. سټاکینګر جایزه ورکړل شوه. په ۱۹۸۸ زکال کې نوموړې د منځني اتلانتیک د مسمومیت پوهنې د سفیرې جایزه خپله کړه. ورپسې یې په ۱۹۹۷ زکال کې له همدغې ټولنې څخه د خپل ژوند په اوږدو کې د مسومیتونو په پېژندو کې د خپلو بې دریغه هڅو له امله د مریټ (وړ توب) جایزه ترلاسه کړه. <ref name="Harv">{{cite news|date=February 26, 1998|title=Mary Amdur, former toxicologist at School of Public Health, dies|newspaper=[[Harvard Gazette|The Harvard University Gazette]]|url=http://news.harvard.edu/gazette/1998/02.26/MaryAmdurFormer.html|url-status=live|access-date=January 4, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160109132909/http://news.harvard.edu/gazette/1998/02.26/MaryAmdurFormer.html|archive-date=January 9, 2016}}</ref><ref>{{cite web |title=AIHA awards and honors: Donald E. Cummings memorial award |url=https://www.aiha.org/get-involved/outreach/Pages/AIHA-Awards-and-Honors.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160122223640/https://www.aiha.org/get-involved/outreach/Pages/AIHA-Awards-and-Honors.aspx |archive-date=January 22, 2016 |access-date=January 5, 2016 |website=American Industrial Hygiene Association (AIHA)}}</ref><ref>{{cite web |title=Donald E. Cummings memorial award |url=https://www.aiha.org/get-involved/outreach/Pages/Donald-E.-Cummings-Memorial-Award.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160128032220/https://www.aiha.org/get-involved/outreach/Pages/Donald-E.-Cummings-Memorial-Award.aspx |archive-date=January 28, 2016 |access-date=January 5, 2016 |website=American Industrial Hygiene Association (AIHA)}}</ref><ref>{{cite web |title=National membership list |url=http://www.deltaomega.org/nationalMembershipList.cfm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180201213420/http://www.deltaomega.org/nationalmembershiplist.cfm |archive-date=February 1, 2018 |access-date=January 4, 2016 |website=Delta Omega Honorary Society in Public Health}}</ref><ref>{{cite web |title=Henry F. Smyth Jr. award |url=https://www.aiha.org/get-involved/Academy/Pages/Henry-F.-Smyth-Jr.-Award.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160123012622/https://www.aiha.org/get-involved/Academy/Pages/Henry-F.-Smyth-Jr.-Award.aspx |archive-date=January 23, 2016 |access-date=January 5, 2016 |website=American Industrial Hygiene Association}}</ref><ref>{{cite news|title=The twenty-sixth year of the society|url=https://www.toxicology.org/pubs/docs/Historical/1986-87/Overview_1986.pdf|access-date=January 5, 2016|publisher=Society of Toxicology|date=1987|pages=3–4|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150914201536/http://www.toxicology.org/pubs/docs/Historical/1986-87/Overview_1986.pdf|archive-date=September 14, 2015}}</ref><ref name="Memo">{{cite journal|last1=Costa|first1=Daniel|title=In memoriam: Mary O. Amdur, Ph.D|journal=Society of Toxicology Communique|date=1998|pages=14–16|url=https://www.toxicology.org/pubs/docs/Historical/1998-99/S98.pdf|access-date=January 5, 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304092458/https://www.toxicology.org/pubs/docs/Historical/1998-99/S98.pdf|archive-date=March 4, 2016}}</ref><ref>{{cite news|title=SOT honor and award descriptions|url=https://www.toxicology.org/pubs/docs/Historical/2006-07/Awards07.pdf|access-date=January 5, 2016|publisher=Society of Toxicology|date=2007|page=245|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304085919/https://www.toxicology.org/pubs/docs/Historical/2006-07/Awards07.pdf|archive-date=March 4, 2016}}</ref><ref>{{cite book|author1=Linkov, Igor|author2=Wilson, R.|title=Air pollution in the Ural mountains: environmental, health and policy aspects|date=2012|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=9789401152082|page=4|edition=Illustrated|url=https://books.google.com/books?id=hIztCAAAQBAJ|access-date=January 4, 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160131202716/https://books.google.co.uk/books?id=hIztCAAAQBAJ|archive-date=January 31, 2016}}</ref>
== مړینه او میراث ==
آمدور د ۱۹۹۸ زکال د فبروري په ۱۶ مه په هاوايي کې د رخصتیو تېرولو څخه د بېرته راګرځېدو پر مهال د زړه د سکتې له امله مړه شوه. لږ تر لږه درې ټولنو د هغې د مړینې خبرتیا ولیکله او د مسمومیت پېژندنې یو کتاب هم د هغې په یاد وړاندې شو. د توکسیکولوژي ټولنې د هغې په نوم یوه جایزه چې د هغې زده کوونکو او همکارانو تنظیم کړې وه وټاکله. د ماري آمدور د زده کوونکو په نامه دغه جایزه هر کال د تنفس او استنشاق په تخصصي ناسته کې مستحق کس ته ورکول کېږي. نوموړې د «دودونو د څېړنو د مور» په نامه بلل کېږي او د هغې چارو د هوا د ککړتیا لپاره د معیار ټاکلو په برخه کې پام وړ اغېز درلود. <ref name="McGraw">{{cite book|editor1-last=Klaassen|editor1-first=Curtis D.|title=Casarett & Doull's toxicology: the basic science of poisons|date=July 27, 2001|publisher=McGraw-Hill Professional|page=10|edition=6th|url=http://cnqzu.com/library/Anarchy%20Folder/NBC/Chemical/Toxicology%20The%20Basic%20Science%20of%20Poisons%206th%20edition-Casarett%20&%20Doul.pdf|access-date=January 4, 2016|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160121191345/http://cnqzu.com/library/Anarchy%20Folder/NBC/Chemical/Toxicology%20The%20Basic%20Science%20of%20Poisons%206th%20edition-Casarett%20%26%20Doul.pdf|archive-date=January 21, 2016}}</ref><ref>{{cite news|title=Endowment fund resolution approval: Creation of Mary Amdur Student Award Fund|url=https://www.toxicology.org/endowment/docs/Resolution_Amdur.pdf|access-date=January 4, 2016|publisher=Society of Toxicology|date=October 30, 2007|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150913194109/http://www.toxicology.org/endowment/docs/Resolution_Amdur.pdf|archive-date=September 13, 2015}}</ref><ref name="Harv2">{{cite news|date=February 26, 1998|title=Mary Amdur, former toxicologist at School of Public Health, dies|newspaper=[[Harvard Gazette|The Harvard University Gazette]]|url=http://news.harvard.edu/gazette/1998/02.26/MaryAmdurFormer.html|url-status=live|access-date=January 4, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160109132909/http://news.harvard.edu/gazette/1998/02.26/MaryAmdurFormer.html|archive-date=January 9, 2016}}</ref><ref name="Tox2">{{cite journal|author1=Costa, Daniel|author2=Gordon, Terry|title=Mary O. Amdur|journal=[[Toxicological Sciences]]|date=March 3, 2000|volume=56|issue=1|pages=5–7|doi=10.1093/toxsci/56.1.5|pmid=10869448|doi-access=free}}</ref><ref name="Memo2">{{cite journal|last1=Costa|first1=Daniel|title=In memoriam: Mary O. Amdur, Ph.D|journal=Society of Toxicology Communique|date=1998|pages=14–16|url=https://www.toxicology.org/pubs/docs/Historical/1998-99/S98.pdf|access-date=January 5, 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304092458/https://www.toxicology.org/pubs/docs/Historical/1998-99/S98.pdf|archive-date=March 4, 2016}}</ref>
== سرچينې ==
8m9ucg28jsp0vywinglkllspzsjuxi6
د خپلوۍ انتخاب
0
63748
284658
2022-08-20T11:54:23Z
حجاوي (بيت الحكمة)
25655
This contribution was added by Bayt al-hikma 2.0 translation project
wikitext
text/x-wiki
د خپلوۍ انتخاب (Kin selection) هغه تکاملي ستراتیژي ده چې د یو ارګانېزم د خپلوانو د بارورۍ د بریا په ګټه ده، آن هغه مهال چې خپله د ارګانېزم د بقا او د مثل د تولید په بیه پرېوزي. د خپلوۍ له مخې د بشردوستۍ ډول کېدای شي دوستانه ډول چلن ته ورته وي چې تکامل یې هم د خپلوان د انتخاب په واسطه هدایت کېږي. د خپلوۍ انتخاب د غړو د جامع تناسب ډول دی چې له مخې یې د تولید شوي نسل شمېر د هغه نسل له شمېر سره ترکیب کېږي چې یو کس کولای شي د نورو لکه د خور او ورور په ملاتړ یې تضمین کړي.
چارلز داروین په ۱۸۵۹ زکال کې د نوعو د منشا (On the Origin of Species) په نامه خپل کتاب کې د خپلوۍ د انتخاب د مفهوم اړوند بحث کړی دی، چېرې چې هغه د عقیمو ټولنیزو حشراتو لکه د شاتو د مچیو اړوند بحث کړی چې د مثل تولید خپلو میندو ته پرېږدي او استدلال یې کړی چې دغه ډول انتخاب د ورته ارګانېزمونو لپاره ګټمن دی، چې د یوې داسې ځانګړنې تکامل ته لار برابروي چې ګټه له ځان سره لري خو ورته مهال هماغه ارګانېزم هم ورسره له منځه ځي. رونالډ فیشر په ۱۹۳۰ زکال او جان هالدین په ۱۹۳۲ زکال کې د خپلوۍ د انتخاب محاسبه مطرح کړه او هالدین په شوخي ډوله توګه وویل چې دوی په ډېری خوښۍ سره د خپلو دوه وروڼو یا اته د کاکا زامنو لپاره مري. په ۱۹۶۴ زکال کې ویلیام ډونالډ همیلټون دغه مفهوم او د هغو د ریاضیکي محساباتو اړوند د جورج آر. پرایس له خوا رامنځته شوې ښکارنده دود کړه چې بیا د همیلټون په قانون یې شهرت وموند. همدغه کال جان مینارد سمیت د لومړي ځل لپاره «د خپلوۍ د انتخاب یا kin selection» اصطلاح وکاروله.
د هملیټون د قانون له مخې، د خپلوۍ انتخاب د ژنونو د فریکونسي د زیاتوالي لامل ګرځي چې له عامل سره د اخیستونکي ژنټیکي اړیکه د ترلاسه کوونکي له ګټې سره څو چنده زیاتېږي چې د عامل د مثلي تولید له لګښت څخه زیاته ده. همیلټون د خپلوۍ د انتخاب لپاره دوه میکانېزمونه وړاندې کړل؛ لومړی دا چې د خپلوۍ پېژندنه دغه امکان شونی کوي چې خپل خپلوان وپېژني. دویم دا چې په سرېښ کېدونو جمیعتونو کې، هغه جمیعتونه چې د زیږون له ځای څخه یې د ارګانېزمونو حرکت نسبتا ډېر کمرزوی دی، سیمه ئیز افعال د هغو د غړو ترمنځ له وړاندې ټاکل شوي دي. د چسپناک جمیعت میکانېزم د خپلوانو انتخاب او همدارنګه ټولنیزه همکاري د خپلوانو د پېژندو په غیاب کې شونې کوي. په دغه قضیه کې، د خپلوۍ پالنه یا د خپلوانو په توګه د افرادو ګڼل کېدل د ګډ ژوند کولو له مخې دي چې د خپلوانو د ټاکلو په برخه کې د جمعیت د تیتوالي اړوند معقول فرضیات ورته کفایت کوي. پام مو وي چې د خپلوۍ انتخاب د ډله ئیز انتخاب په څېر نه دی چېرې چې دا باور شتون لري چې طبیعي انتخاب پر ټولې ډلې اغېز کوي. <ref name="Hamilton 1964 1–16">{{cite journal|last=Hamilton|first=W. D.|author-link=W. D. Hamilton|year=1964|title=The Genetical Evolution of Social Behaviour|journal=Journal of Theoretical Biology|volume=7|issue=1|pages=1–16|doi=10.1016/0022-5193(64)90038-4|pmid=5875341|title-link=The Genetical Evolution of Social Behaviour|bibcode=1964JThBi...7....1H}}</ref><ref name="Hamilton 1964 17–52">{{cite journal|doi=10.1016/0022-5193(64)90039-6|last=Hamilton|first=W. D.|author-link=W. D. Hamilton|journal=Journal of Theoretical Biology|volume=7|issue=1|pages=17–52|year=1964|title=The Genetical Evolution of Social Behaviour. II|pmid=5875340|bibcode=1964JThBi...7...17H}}</ref>
په انسانانو کې بشردوستي د نا اړوندو افرادو پر ځای په لوی مقیاس او لیوالتیا لرونکې توګه له خپلو خپلوانو سره شتون لري؛ د بېلګې په توګه، انسان تر ډېره پورې خپل زیات مهال دې ته په پام له هغو کسانو سره تېروي چې هغوی څومره له اخیستونکي سره نږدې اړیکې لري. یو شمېر نورې نوعې لکه ورویت شادیانې له والدینو پرته له ماشوم پالنې (allomothering) څخه کار اخلي، چېرې چې د دوې د نوې زېږدلې شادي پالنه د هغو د خپلوانو لکه مشرو خویندو یا انۍ ګانو له خوا د هغوی د خپلوۍ پر بنسټ ترسره کېږي.
== تاریخي لنډه کتنه ==
چارلز داروین لومړنی کس و چې د خپلوی د انتخاب مفهوم یې (له دغې اصطلاح څخه له ګټنې پرته) د نوعو د منشا په نامه خپل کتاب کې تر بحث لاندې ونیو. <ref name="OofS ch8">{{cite book|url=http://www.classicreader.com/book/107/59/|last=Darwin|first=Charles|author-link=Charles Darwin|title=The Origin of Species|pages=Chapter VIII. Instinct: Objections to the theory of natural selection as applied to instincts: neuter and sterile insects|date=1859|access-date=2013-03-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160816133513/http://www.classicreader.com/book/107/59/|archive-date=2016-08-16|url-status=dead}}</ref>
== په انسانانو کې ==
دې ته له پام کولو پرته چې د همیلټون قانون تل د پلي کېدو وړ دی او که نه، خو انسانان د بشردوستۍ په برخه کې ډېره لیوالتیا لري چې د غیر مرتبطو کسانو پر ځای له خپلو خپلوانو سره غوره چلن ولري. ډېری انسانان په خپل ژوند کې خپل نږدې خپلوان ټاکي، غوره ډالۍ له یوبل سره مبادله کوي او په خپلو وصیتونو کې تر ډېره خپلوان د خپل لطف له مخې په پام کې نیسي. <ref name="Cartwright">Cartwright, J. (2000). ''Evolution and human behavior: Darwinian perspectives on human nature.'' Massachusetts: MIT Press.</ref>
=== تجربي څېړنې، مرکې او نظر پوښتنې ===
له څو سوه ښځینه و سره په لاس انجلس کې مرکې وښووله چې په داسې حال کې چې نه خپلوان ملګري له یو بل سره د مرستې کولو لیوالتیا لري، خو د هغوی مرسته تر ډېره پورې متقابله وه. ورته مهال د راپورونو له مخې ډېری غیرمتقابلې مرستې د خپلوانو له خوا کېږي. له دې سربېره نږدې خپلوان د لرې خپلوانو په پرتله د مرستې په برخه کې د لویو سرچینو په توګه په پام کې نیول کېږي. ورته مهال د امریکايي کالج له زده کوونکو څخه نظر پوښتنې وښووله چې کسان په ډېر احتمال سره د خپلو خپلوانو سره مرسته هغه وخت پر ځان منی چې د دې احتمال لا زیات وي چې ارتباط او ګټه یې د لګښت څخه زیات ارزښت ولري. په دغه نظرپوښتنه کې ګډون کوونکو د پردیو پر ځای له خپلو خپلوانو سره د مرستې پر موخه زیات احساس درلود. همدارنګه څرګنده شوه چې ګډون کوونکو تر ډېره پورې له خپلو نږدې خپلوانو سره د مرستې کولو لیوالتیا لرله. د خپلوانو ترمنځ شخصي اړیکې د پردیو سره د اړیکو پر نسبت په ټولیز ډول ملاتړ کوونکې او په لږ کچه ماکیولي وې. <ref>{{cite journal|last1=Essock-Vitale|first1=S. M.|last2=McGuire|first2=M. T.|year=1985|title=Women's lives viewed from an evolutionary perspective. II. Patterns in helping|journal=Ethology and Sociobiology|volume=6|issue=3|pages=155–173|doi=10.1016/0162-3095(85)90028-7}}</ref><ref>{{cite journal|last=Barber|first=N.|year=1994|title=Machiavellianism and altruism: Effects of relatedness of target person on Machiavellian and helping attitudes|journal=Psychological Reports|volume=75|pages=403–22|doi=10.2466/pr0.1994.75.1.403|s2cid=144789875}}</ref>
په یوه ازموینه کې (له دواړو بریتانیا او د سویلي افریقا له زولس) څخه ګډون کوونکو د اوږد مهال لپاره له ستونزو ډکه د سکي لوبه ترسره کړه، د ګډون کوونکو د خپلو خپلوانو له خوا ورته په زیاته کچه پیسې او خوراکي توکي را رسېدلې. د ازموینې ترسره کوونکو دغه ازموینې د خپلوۍ د بېلابېلو اړیکو له مخې تکرار کړې (والدینو او خویندو وروڼو د مرستې کچه r=.5 وه په داسې حال کې چې د نیکه او انۍ، خوریانو او ورویرونو د مرستې کچه r=.25 او په همدې ډول د نورو وه). د دغو ازمینو پایلو وښوده چې دغه ځایګی هغه ګډون کوونکو د اوږد مهال لپاره وساته چې د مرسته کوونکو سره یې نږدې اړیکې لرله. <ref>{{cite journal|last1=Madsen|first1=E. A.|year=2007|title=Kinship and altruism: A cross-cultural experimental study|url=http://portal.research.lu.se/ws/files/5315300/4091559.pdf|journal=British Journal of Psychology|volume=98|issue=Pt 2|pages=339–359|doi=10.1348/000712606X129213|pmid=17456276|last2=Tunney|first2=R. J.|last3=Fieldman|first3=G.|display-authors=3|last4=Plotkin|first4=Henry C.|last5=Dunbar|first5=Robin I. M.|last6=Richardson|first6=Jean-Marie|last7=McFarland|first7=David|s2cid=18056028}}</ref>
=== مشاهده وي څېړنې ===
د خوړو د شریکولو په ډولونو باندې په ایفالوک کارولین لویدیځو تاپوګانو کې څېړنو وښووله چې په دغه جزیره کې د خلکو ترمنځ د خوړو شریک کول تر ډېره دود چاره ده، احتمالا له دې امله چې د دغې جزایرو د استوګن وګړو ترمنځ اړیکې د نورو جزایرو د خلکو ترمنځ سره نږدې دي. هغه مهال چې خواړه د جزایرو ترمنځ ویشل کېدل، هغه فاصله چې د ګډون کوونکو له خوا طی کېدله د اخیستونکي اړیکې ته اړونده وه – ډېره فاصله په دې معنی وه چې اخیستونکی د ویشونکي له نږدې خپلوانو څخه دی. دغې چارې د دې ښکارندويي کوله چې د افرادو ارتباط او همدارنګه هلته د تلو اړتیا وړ قوې د تلو پر مهال د له لاسه تلونکې انرژي او خوړو د لګښت څخه ډېر اهمیت درلود. <ref>{{cite journal|last1=Betzig|first1=L.|last2=Turke|first2=P.|year=1986|title=Food sharing on Ifaluk|journal=Current Anthropology|volume=27|issue=4|pages=397–400|doi=10.1086/203457|s2cid=144688339}}</ref>
انسانان کېدای شي د مادي توکو او شتمنۍ د ارث پر وړلو سره وکولای شي د خپل ځان د جوړولو لپاره ګټنه وکړي. نږدې خپلوانو ته د ارثي شتمنۍ په وړاندې کولو سره یو کس کولای شي د خپلو خپلوانو د ودې کولو فرصتونه زیات کړي او آن له مړینې وروسته د هغو د ودې په برخه کې مرسته وکړي. د زرګونو وصیتونو لوستنې دا ښولې چې له ارث څخه ډېره ګټه هغه کسان کوي چې د وصیت لیکونکي سره نږدې د خپلوۍ اړیکې لري. لرې خپلوان له ارث څخه لږ برخه ترلاسه کوي او په ډېره کمه کچه ارث هم پردیو کسانو ته پاتې کېږي. <ref>{{cite journal|last1=Smith|first1=M.|first2=B.|first3=C.|year=1987|title=Inheritance of wealth as human kin investment|journal=Ethology and Sociobiology|volume=8|issue=3|pages=171–182|doi=10.1016/0162-3095(87)90042-2|last2=Kish|last3=Crawford}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Davis|first1=J. N.|first2=M.|year=1997|title=Evolutionary theory and the human family|journal=Quarterly Review of Biology|volume=72|issue=4|pages=407–35|doi=10.1086/419953|pmid=9407672|last2=Daly|s2cid=25615336}}</ref><ref>{{cite journal|last=Anderson|first=K. G.|year=2005|title=Relatedness and investment: Children in South Africa|journal=Human Nature—An Interdisciplinary Biosocial Perspective|volume=16|issue=1|pages=1–31|doi=10.1007/s12110-005-1005-4|pmid=26189514|s2cid=23623318}}</ref>
د روسیې په شمال کې د دولګان ښکارچیانو مشاهدې څرګندوله چې د دوی ترمنځ له خپلو خپلوانو سره په مکرر ډول او پریمانه کچه د خوړو راکړې ورکړې شتون درلود. په ډېر احتمال سره په غیرمتقابلو میلمستیاو کې تر ډېره له خپلو خپلوانو څخه هرکلی کېږي، په داسې حال کې چې پردي کسان په دغو میلمستیاو کې ځای نه لري. په پایله کې هغه مهال چې د کورنیو ترمنځ د خوړو متقابل شراکت رامنځته کېږي، دغه کورنۍ تر ډېره پورې یو بل ته نږدې دي او لومړني ګټه اخیستونکې ترې هم د دغو کورنیو غړي دي. <ref>{{cite journal|last1=Ziker|first1=J.|last2=Schnegg|first2=M.|year=2005|title=Food sharing at meals: Kinship, reciprocity, and clustering in the Taimyr Autonomous Okrug, northern Russia|journal=Human Nature—An Interdisciplinary Biosocial Perspective|volume=16|issue=2|pages=178–210|doi=10.1007/s12110-005-1003-6|pmid=26189622|s2cid=40299498}}</ref>
په کورنیو کې تاوتریخوالي هغه مهال زور اخلي چې میرني والدین شتون لري دا په دې معنی چې «ژنټیکي نږدیوالی د شخړو د کمښت سره مل دی او یو بل ته ښکاره ارزښت ورکول په سیستماتیک ډول د دواړو لورو د بارورۍ ارزښتونو ته اړوند دي». <ref>{{cite journal|last1=Daly|last2=Wilson|first1=M.|year=1988|title=Evolutionary social-psychology and family homicide|journal=Science|volume=242|issue=4878|pages=519–524|doi=10.1126/science.3175672|pmid=3175672|bibcode=1988Sci...242..519D}}</ref><ref>{{cite journal|last=Hames|first=R.|year=1979|title=Garden labor exchange among the Ye'kwana|journal=Ethology and Sociobiology|volume=8|issue=4|pages=259–84|doi=10.1016/0162-3095(87)90028-8}}</ref><ref>{{cite journal|last=Bereczkei|first=T.|year=1998|title=Kinship network, direct childcare, and fertility among Hungarians and Gypsies|journal=Evolution and Human Behavior|volume=19|issue=5|pages=283–298|doi=10.1016/S1090-5138(98)00027-0}}</ref><ref>{{cite journal|last=Grayson|first=D. K.|year=1993|title=Differential mortality and the Donner Party disaster|journal=Evolutionary Anthropology|volume=2|issue=5|pages=151–9|doi=10.1002/evan.1360020502|s2cid=84880972}}</ref><ref>{{cite book|last=Dunbar|first=R.|year=2008|chapter=Kinship in biological perspective|editor1=N. J. Allen|editor2=H. Callan|editor3=R. Dunbar|editor4=W. James|title=Early human kinship: From sex to social reproduction|pages=131–150|location=New Jersey|publisher=Blackwell Publishing}}</ref>
== سرچينې ==
tre192brae74m5w6pbq34622jyuzivu