Wikipedia
rwwiki
https://rw.wikipedia.org/wiki/Intangiriro
MediaWiki 1.39.0-wmf.26
first-letter
Itangazamakuru
Ibidasanzwe
Ibiganiro
Umukoresha
Ibiganiro by'umukoresha
Wikipedia
Ibiganiro kuri Wikipedia
Dosiye
Ibiganiro kuri dosiye
MediyaWiki
Ibiganiro kuri MediyaWiki
Inyandikorugero
Ibiganiro ku nyandikorugero
Ubufasha
Ibiganiro ku bufasha
Ikiciro
Ibiganiro ku byiciro
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Avira
0
4464
86364
76436
2022-08-27T03:33:52Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:D-BW-Tettnang - AVIRA.JPG|thumb|Kucyicaro gikuru cya AVIRA mu Budage]]
'''Avira Personal Edition Classic''' ni ubundi bwoko bwa anti virus bw'ubuntu kandi bukora neza bushobora gukoreshwa nta kwiyandikisha kubayeho. uburyi bwo kumenyekanisha virus nshya bwikora bushobora gukorwa.
[[Dosiye:Avira_Antivirus_Logo.svg|thumb|Avira Antivirus ]]
[[Category:Mudasobwa]]
lyka27yji92ybms0s87goukcnkivwca
Kigali master plan
0
8455
86375
79191
2022-08-27T04:48:52Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Kigali_Nziza.jpg|thumb|Kigali Nziza]]
kigali master plan yahawe izina "KIGALI YACU" ikaba ijyanye n' intego za [[:en:United_Nations_Human_Settlements_Programme|UNHABITAT]] kandi ikaba y uzuzanya n intego za ([[:en:United_Nations_Sustainable_Development_Group|UNSDGs]]) SMEC company ishamikiye kuri Surbana Jurong ifite intego yo kujyira kigali umujyi w' abaturage.<ref>https://www.smec.com/what-we-do/projects/Kigali-Master-Plan-2050</ref>
Iki gishushanyo mbonera ni ishusho yahazaza ha [[Kigali]] kandi kikaba n’umuyoboro w’ uko tuzajyera ku kerecyezo cy’ ahazaza
iki gishushanyo mbonera gikubiyemo gahunda y’ igihe kirekire isobanutse izafasha mw’ iterambere no kwaguka kwa Kigali.
Iki gishanyo mbonera cy’ umujyi gifite intumbero y’ imyaka 30 nukuvuga kuva muri 2020 kujyeza muri 2050 aho abatuye Kigali bazaba bangana na miliyoni 3.8 bavuye kuri million 1.6.
iyi master plan nshyashya yatashwe taliki ya 04 zu kwa 09 2020 yaje isimbura iyari imaze ijyihe dore ko yo yari yarashyizwe kumugaragaro mu 2013.
[[Dosiye:Kigali city.jpg|center|thumb|480x480px|kigali city]]
Mu bishya biri muri icyi gishushanyo mbonera gishya harimo inyito nshyashya zitabaga mucya 2013, hakabamo ikomatanyabikorwa ku mikoreshereze y’ubutaka aho ubutaka bushobora gukorerwamo ibintu byinshi icyarimwe cyangwa bisimburana.
== Akamaro ==
iyi master plan izafasha abatuye muri Kigali kubaho mubuzima bwiza kurushaho, bubereye umuntu uba mu mujyi, abantu batuye mu nyubako runaka bazajya babonamo n’ibiro bakoreramo, hari aho bahahira, za resitora, aho bidagadurira, bivuriza, bigira, hari na serivisi z’itumanaho n’amabanki.
ikaba izaha icyerekezo abatuye Kigali nabahafite ibikorwa cyuko bazakoresha ubutaka bwabo, uko bazakomeza imishinga bahakorera, nibindi bikorwa bajyendeye kuri iki gishushanyo mbonera (master plan) cya Kigali<ref>https://www.kigalitoday.com/</ref>
icyi gishushanyo kizafasha gutuza abaturage neza hirindwa akajagari
== Kunva iki gishushanyo mbonera ==
Imihanda igomba kubamo ibice bitandukanye birimo inzira z’imodoka zisanzwe, inzira za bisi nini zitwara abagenzi mu buryo bwihuse (Bus Rapid Transport/BRT), inzira zagenewe amagare na moto, ndetse n’igice cyagenewe abagenda n’amaguru.
iyi master plan yakozwe na societe yo muri Singapore yitwa [[:en:Surbana_Jurong|Surbana Jurong]] Group <ref>https://www.smec.com/what-we-do/projects/Kigali-Master-Plan-2050</ref>
[[File:Kigali hills.jpg|thumb|kigali nziza]]
buri muturage kandi ashobora kureba iki gishushanyo mbonera akoresheje ikoranabuhanga anyuze kurubuga rwa interinet rwiki jyishushanyo arirwo <nowiki>https://masterplan2020.kigalicity.gov.rw/</nowiki> aho ashobora gushakisha amakuru arebana n’ ikibanza cye akoreshe nomero y’ ikibanza (UPI)
ishingira ku bibazo n’imibereho yari isanzwe ihari kujyira ngo itange inama n imirongo njyenderwaho kujyira ngo tuzajyere kuri Kigali nziza kandi yihuta mw iterembere
Mugutegura iki gishushanyo mbonera hibanzwe kubibazo bine byingenzi
1. Kigali iri hehe ubu?
2. Kigali yajyeze aho iri gute?
3. Kigali izaba imeze ite ahazaza?
4. Izahajyera ite?
'''Ubutaka bwagabanyijwemo ibyiciro 9'''
- Hari ubutaka bwagenewe inzira z’ibinyabiziga n’abanyamaguru,
-ubw’imiturire (inzu),
-ubwagenewe guteza imbere umuco no kubungabunga ibidukikije (harimo ubw’ibishanga n’imigezi),
-ubwagenewe ubusitani n’ubuhinzi,
-ubw’ubucuruzi,
-ahari ikibuga cy’indege ndetse n’icyanya cy’ inganda.
-ubwagenewe inzego z’umutekano no kurinda igihugu (Defense),
-ubwagenewe ibikorwa remezo by’amazi, ibijyanye n’ingufu z’amashanyarazi,
-ubwagenewe gutunganyirizwamo imyanda.
[[Dosiye:Kigali2018Cropped.jpg|thumb|Kigali 2018]]
'''Umuturage ni igishushanyo mbonera'''
Mu gutegura iki gishushanyo n’ ibitekerezo bitandukanye by abatuye Kigali nabyo byitawehoaho batangaga ibitekerezo byabo hakoreshejwe za SMS, whatsapp, email, hari na komite zashyizweho ku rwego rw'imudugudu aho zejyeranyije ibitekerezo byabaturage nabyo bikahyezwa kubabishinzwe kuburyo nabyo biri mubyajyendeweho.<ref>https://www.rba.co.rw/</ref>
Muri iki gishushanyo mbonera umuturage utuye mu kajagari azatanga ubutaka bwe abuhe umushoramari maze abwubakemo umuturirwa, hanyuma muri wa muturirwa nyir'ubutaka ahabwemo igice cy'inzu gifite agaciro kangana n'ubutaka bwe bityo bimuhe gukomeza gutura mu mujyi wa Kigali kandi atuye neza.
Muri iki gishushanyo mbonera kandi ushobora kubaka inzu igerekeranye 'etage' ukazamuriraho indi nyuma wabonye ubushobozi.
haje nuburyo bwita 'mixed use' aho inzu ushobora kuyikoreramo byinshi bitandukanye nko kuyituramo,gucururizamo, ukaba wayishyiramo ibiro n ibindi(rba)
Mu gishushanyo mbonera gishya, hafashwe ingamba zo korohereza abaturage gutura muri Kigali hashingiwe ku mikoro buri wese afite, aho inyubako n’inzu zizaba ziri mu byiciro, ahari amagorofa manini kandi maremare, inzu ziciriritse ndetse n’inzu zisanzwe.<ref>https://www.kigalitoday.com/</ref>
Mu rwego rwo kugabanya umubyigano w’ibinyabiziga mu muhanda by’abantu baba bajya guhaha, kwiga, ku kazi n’ahandi, muri buri karitsiye cyangwa abantu ku giti cyabo bazagira inyubako nini zikorerwamo serivisi zose zishinzwe korohereza abantu kubona ibyo bashaka hafi.
<references />
[[Category:Kigali]]
[[Category:Rwanda]]
a7a0ujq7derg8ieknkg1z38uym1h24x
Ubukungu bw'U Rwanda
0
8476
86369
78010
2022-08-27T04:35:18Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Volcanoes National Park Banner Image.gif|thumb|Ibirunga]]
Ubukungu bw' U Rwanda
[[Dosiye:Money - Flickr - AMagill.jpg|thumb|money]]
'''Ubukungu bw'u Rwanda''' bwagize inganda zihuse kubera politiki ya guverinoma igenda neza. Kuva mu ntangiriro ya 2000, [[Rwanda|u Rwanda]] rwabonye ubukungu bwiyongera mu mibereho y'abanyarwanda benshi. Icyerekezo cya Guverinoma cyo guteza imbere ubukungu cyabaye umusemburo w'ubukungu bwihuta. Perezida w'u Rwanda, [[Paul Kagame]], yavuze ko yifuza guhindura u Rwanda " [[Singapore]] of Africa". <ref>https://www.reuters.com/article/uk-singapore-lee-africa/singapores-visionary-draws-followers-in-africa-idUKKBN0MK1OG20150324</ref> Singapore ya Africa
== Amateka ==
=== Nyuma y'intambara y'abenegihugu na jenoside yakorewe abatutsi ===
Mu myaka ya za 1960 na 1970, politiki y’imari y’ubukungu y’u Rwanda, hamwe n’imfashanyo zituruka hanze ndetse n’ubucuruzi bugereranyije, byatumye ubwiyongere bukabije bw’umuturage n’igipimo gito cy’ifaranga bikomeza kwiyongera nabyo. Ariko, mu gihe ibiciro bya kawa ku isi byagabanutse cyane mu myaka ya za 1980, iterambere ryabaye ribi.
Ugereranije n'ubwiyongere bwa GDP buri mwaka bwa 6.5% kuva 1973 kugeza 1980, ubwiyongere bwaragabanutse kugera ku kigereranyo cya 2,9% ku mwaka kuva 1980 kugeza 1985 kandi bwahagaze kuva 1986 kugeza 1990. Iki kibazo cyageze mu 1990 igihe ingamba za mbere za gahunda yo guhindura imiterere ya IMF zikorwa. Mu gihe gahunda itashyizwe mu bikorwa mbere y’intambara, hashyizweho ingamba z’ingenzi nko guta agaciro kabiri kifaranga no gukuraho ibiciro byemewe. Ingaruka ku mishahara n'imbaraga zo kugura byarihuse kandi bitangaje. Iki kibazo cyibasiye cyane cyane intiti zize, abenshi muri bo bakaba barakoraga mu bakozi ba Leta cyangwa mu bigo bya Leta.
Mu myaka 5 y’intambara y’abenegihugu yarangiye muri jenoside yo mu 1994, GDP yagabanutse mu myaka 3 kuri 5, bituma igabanuka ryihuse rirenga 40% mu 1994, umwaka wa jenoside. Ubwiyongere bwa 9% muri GDP nyayo mu 1995, umwaka wa mbere nyuma y'intambara, byerekana ko ibikorwa by'ubukungu byongeye kubaho.
[[Itsembabwoko ry’u Rwanda ry’1994|Itsembabwoko ryo mu 1994]] ryasenye ubukungu bw’u Rwanda,bwasize ubukene cyane mu abaturage, cyane cyane abagore, kandi byangiza ubushobozi bw’igihugu bwo gukurura ishoramari ry’abikorera ndetse n’amahanga. Icyakora, u Rwanda rwateye intambwe igaragara mu gukomeza no kuvugurura ubukungu bwarwo. Muri Kamena 1998, u Rwanda rwasinyanye [[Ikigega Mpuzamahanga cy’Imari|n'Ikigega Mpuzamahanga cy'Imari gishinzwe]] Kunoza Imiterere . U Rwanda rwatangiye kandi gahunda yo kwegurira abikorera ku giti cyabo bafatanyije na Banki y'Isi .
Mu gihe cya nyuma y'intambara - hagati ya 1994 kugeza 1995 - imfashanyo zihutirwa z’amadolari arenga miliyoni 307.4 z'amadolari ahanini zerekejwe mu bikorwa byo gutabara mu Rwanda no mu nkambi z'impunzi zo mu bihugu duturanye aho abanyarwanda bahungiye mu gihe cy'intambara. Mu 1996, imfashanyo z’ubutabazi zatangiye kwimukira mu kwiyubaka no gufasha mu iterambere .
[[Leta Zunze Ubumwe z’Amerika|Amerika]], [[Ububiligi]], [[Ubudage]], [[Ubuholandi]], [[Ubufaransa]], [[Ubushinwa|Repubulika y’Ubushinwa]], Banki yisi, gahunda y’umuryango w’abibumbye ishinzwe iterambere n’ikigega cy’iterambere ry’ibihugu by’i Burayi bizakomeza kubara inkunga nyinshi. Kuvugurura ibikorwa remezo bya leta, cyane cyane inzego z’ubutabera, byashyizwe imbere n’amahanga, ndetse no gukomeza gusana no kwagura ibikorwa remezo, ibigo nderabuzima, n’ishuri.
Nyuma ya Jenoside yo mu Rwanda, guverinoma iyobowe n’abatutsi yatangiye gahunda ikomeye yo kuzamura ubukungu bw’igihugu no kugabanya gushingira ku buhinzi gusa. Ubukungu bwananiranye bwari bwaragize uruhare runini mu itsembabwoko, kimwe n’abaturage benshi ndetse n’amarushanwa yaturutse ku mirimo idahwitse n’ibindi bikoresho. Guverinoma yibanze cyane cyane ku kubaka inganda zikora na serivisi no gukuraho inzitizi z’ubucuruzi n’iterambere.
[[File:Voa_murdock_rwanda_farming_musangwa_300_oct2011.jpg|thumb|Umuhinzi wa kawa mu Rwanda.]]
Guverinoma y'u Rwanda yashyizeho umuvuduko wa 13% muri GDP mu 1996 binyuze mu kunoza inyungu yinjira mu misoro, kwihutisha kwegurira abikorera ku giti cyabo ibigo bya Leta kugira ngo bahagarike imiyoboro y’umutungo wa Leta, kandi bikomeze kunoza umusaruro woherezwa mu mahanga n’umusaruro w’ibiribwa. Igihingwa cy’icyayi n’inganda byakomeje kuvugururwa, kandi ikawa, iba igihingwa cy’umudugudu muto, iravugururwa cyane kandi ikitabwaho n’uko abahinzi bumva umutekano wabo ugarutse. Ariko, inzira yo gukira izatinda.
Ikawa itanga toni 14,578.560 mu 2000 ugereranije n’intambara yabanjirije intambara hagati ya toni 35.000 na 40.000 . Kugeza mu 2002 icyayi kibaye u Rwanda rwohereza ibicuruzwa byinshi mu mahanga, aho ibyoherezwa mu mahanga biva mu cyayi bigera kuri miliyoni 18 US $ bingana na toni 15.000 z'icyayi cyumye. Umutungo kamere w'u Rwanda ni muto. Inganda ntoya zitanga hafi 5% yinjiza amadovize. Habayeho kwibanda ku mabuye yagaciro aremereye nka cassiterite (isoko yambere ya tin ), na coltan (ikoreshwa mugukora imashini za elegitoronike, zikoreshwa mu bicuruzwa bya elegitoroniki byabaguzi nka terefone ngendanwa, imashini ya DVD, sisitemu yimikino ya videwo na mudasobwa ).
Hagati mu 1997, inganda zigera kuri 75% zikora mbere y’intambara zisubira mu musaruro, ku kigereranyo cya 75% by’ubushobozi bwabo. Ishoramari mu rwego rwinganda rikomeje kuba rike gusa ku gusana inganda zisanzwe. Ubucuruzi bw’ibicuruzwa, bwangijwe n’intambara, bwongeye kubyuka vuba, hamwe n’ubucuruzi bushya bushya bwashyizweho n’abatahuka bava mu Rwanda baturutse muri [[Ubugande|Uganda]], mu [[Uburundi|Burundi]], no muri [[Repubulika Iharanira Demokarasi ya Kongo]] .
Inganda zabonye ubufasha buke bwo hanze kuva intambara irangiye kugeza 1995. Guhera mu 1996–97, guverinoma yarushijeho kugira uruhare mu gufasha urwego rw’inganda kugarura umusaruro binyuze mu bufasha bwa tekiniki n’imari, harimo ingwate z’inguzanyo, kwishyira ukizana mu bukungu, no kwegurira abikorera ibigo bya Leta. Mu ntangiriro za 1998, guverinoma yashyizeho ikigo cyo guteza imbere ishoramari rimwe kandi ishyira mu bikorwa amategeko mashya y’ishoramari yashyizeho ibyorohereza abashoramari bo mu mahanga ndetse n’abenegihugu. Ikigo cyigenga gishinzwe ibyinjira nibisohoka nacyo cyatangiye gukora, no kunoza icyegeranyo no kubazwa.
Umusaruro wa Cassiterite wageze kuri toni 1.000 mu 1990, ariko munsi ya toni 700 mu 2000. Umusaruro wa coltan wanditsweho wazamutse uva kuri toni 147 mu 1999 ugera kuri toni 1,300 mu 2001, naho coltan niyo yinjije amafaranga menshi mu gihugu mu 2001. Nibura igice cyo kongera umusaruro ni ukubera ibirombe bishya byafunguwe mu Rwanda. Icyakora, ni ukuri, nkuko byakunze kugaragara, ko kwiyongera nanone biterwa n'uburiganya bwo kohereza mu mahanga coltan ya coltan. Usibye uruhare rwamenyekanye neza muri ubu bucuruzi bw’ingabo z’u Rwanda (RDF), ikindi kintu gikomeye mu kongera kohereza mu mahanga coltan ni uko abacuruzi mpuzamahanga bahatirwa kutagura muri DRC, bityo bikongerera imbaraga DRC coltan kongera koherezwa mu mahanga nk'u Rwanda. U Rwanda kandi ruvuga ko rucuruza mu buriganya zahabu na diyama bivanywa muri DRC.
=== Ubukungu bw'ubu nubukungu buteganijwe ===
Igihugu cyinjiye mu gihe kinini cy’iterambere ry’ubukungu mu 2006, kandi umwaka wakurikiyeho cyashoboye kwandikisha 8% by’ubukungu, kikaba ari amateka yakomeje kuva aho, gihinduka kimwe mu bihugu byihuta cyane muri Afurika. Iterambere ry’ubukungu rirambye ryashoboye kugabanya ubukene ndetse no kugabanya igipimo cy’uburumbuke, aho kwiyongera hagati ya 2006 na 2011 byagabanije ijanisha ry’abatuye igihugu babayeho mu bukene bava kuri 57% bagera kuri 45%. Ibikorwa remezo by'igihugu na byo byazamutse vuba, aho amashanyarazi yavuye ku 91.000 mu 2006 agera kuri 215.000 muri 2011. <ref>http://www.globalpost.com/dispatch/news/regions/africa/120328/rwanda-economic-growth-pulling-rwandans-out-poverty</ref>
Ishoramari ry’amahanga ririho ryibanda mu bigo by'ubucuruzi, ubucukuzi bw'amabuye y'agaciro, icyayi, ikawa, n'ubukerarugendo. Umushahara muto ntarengwa n’amabwiriza y’ubwiteganyirize bw'abakozi urakurikizwa, kandi ihuriro ry’amashyirahamwe ane y’abakozi yigenga yongeye kugaruka. Ihuriro rinini, CESTRAR, ryashinzwe nkurwego rwa guverinoma ariko ryigenga byimazeyo n’ivugurura rya politiki ryashyizweho n’itegeko nshinga ryo mu 1991. Mu gihe umutekano mu Rwanda ugenda utera imbere, urwego rw’ubukerarugendo ruvuka muri iki gihugu rugaragaza amahirwe menshi yo kwaguka ndetse nk’isoko ry’ivunjisha.
Muri 2016, u Rwanda rwashyizwe ku mwanya wa 42 n’igihugu cya kabiri cyiza muri Afurika cyakora ubucuruzi muri Mara Foundation-Raporo ya Ashish J Thakkar Global Entrepreneurship Report.
Nyamara, ubushakashatsi buherutse gukorwa mu kinyamakuru cy’ubumenyi bwa politiki bushingiye ku Bwongereza, Isubiramo ry’ubukungu bwa politiki muri Afurika, bwerekana ko ubukungu bushobora kugenda buhoro ugereranije n’uko imibare yemewe ibigaragaza. Abashakashatsi bavuze ko impuzandengo ikoreshwa kuri buri rugo yakurikiraniraga hafi izamuka ry’umusaruro rusange w’umuturage kuva mu 2000 kugeza 2005, ariko nyuma ikaza gutandukana nyuma y’uko impuzandengo y’ikigereranyo kuri buri rugo ihagaze nubwo iterambere ry’umusaruro rusange w’umuturage kuva 2005 kugeza 2013. <ref>https://qz.com/africa/1050158/rwandas-economic-growth-miracle-may-be-a-mirage/</ref>
Bamwe mu bashakashatsi mpuzamahanga na bo bibajije uburyo guverinoma y'u Rwanda yakoresheje kandi bavuga ko imibare igaragaza ko izamuka ryinshi muri GDP rishobora kuzamuka. <ref>https://www.aljazeera.com/programmes/upfront/2017/09/rwandas-economy-miracle-mirage-170929152259157.html</ref>
== Ubuhinzi n'ubutunzi bwibanze ==[[File:Fisher men in lake kivu, RWANDA.jpg|thumb|Fisher men in lake kivu, RWANDA]]
[[File:En_visualize_explore_tree_map_hs92_export_rwa_all_show_2014.png|thumb|Igishushanyo mbonera cyerekana ibicuruzwa byo mu Rwanda byohereza mu byiciro 28 byanditseho amabara.]]
[[File:MarabaCoffeeDryingRacks.jpg|alt=Photograph of four drying racks containing white coloured unroasted coffee beans|thumb|Ikawa yumisha muri [[Ikawa ya Maraba|Maraba]] . Ikawa ni kimwe mu bihingwa by’amafaranga by’u Rwanda.]]
Muri 2012 ubuhinzi bwagize 33% by'ubukungu bw'u Rwanda.
U Rwanda rumaze igihe rushingiye ku ikawa nk'igihingwa cy'amafaranga. Kugabanuka kw'ibiciro bya kawa mu 1989 byatumye igabanuka rikomeye ry'ubushobozi bwo kugura, kandi byongera n'amakimbirane yo mu ngo.
Ubukungu bw’u Rwanda bwagize ibibazo byinshi muri Jenoside yo mu 1994, hapfa abantu benshi, kutita ku bikorwa remezo, gusahura, no kutita ku bihingwa by’amafaranga. Ibi byatumye igabanuka ryinshi rya GDP kandi ryangiza ubushobozi bwigihugu mu gukurura ishoramari ryigenga n’amahanga. [21] Ubukungu Kuva gukomera, na buri-capita GDP ( PPP ) bagera ku $ 2.225 mu 2018, [22] ugereranyije $ 416 mu 1994. [23]
[[File:Tea_field_workers_in_rwanda.jpg|left|thumb|Abakozi bo mu cyayi.]]
Amasoko akomeye yoherezwaho ibicuruzwa mu mahanga arimo Ubushinwa, Ubudage, na Amerika. [21] Ubukungu bucungwa na Banki nkuru y’u Rwanda kandi ifaranga ni amafaranga y’u Rwanda ; muri Kamena 2010, igipimo cy’ivunjisha cyari amafaranga 588 ku madorari y’Amerika. [24] U Rwanda rwinjiye mu muryango w’Afurika y’iburasirazuba mu 2007 kandi hari gahunda y’amashiringi rusange yo muri Afurika y’iburasirazuba, yari yizeye ko azashyirwaho mu 2015, [25] ariko akaba ataragera ku musaruro (2020).
U Rwanda ni igihugu gifite umutungo kamere, [26] kandi ubukungu bushingiye ahanini ku buhinzi butunzwe n’abahinzi baho bakoresheje ibikoresho byoroshye. [27] Ikigereranyo cya 90% by’imirima y’abaturage ikora, n’ubuhinzi bigizwe na 42.0% bya GDP mu mwaka wa 2010. [21] Kuva mu myaka ya za 1980 rwagati, ingano y’imirima n’umusaruro w’ibiribwa wagabanutse, bitewe n’uko bimuwe abantu bimuwe. [28] [29] Nubwo u Rwanda rufite urusobe rw’ibinyabuzima birumbuka, umusaruro w’ibiribwa akenshi ntujyana n’ubwiyongere bw’abaturage, kandi birasabwa gutumizwa mu mahanga. [21]
Ibihingwa bihingwa mu gihugu birimo ikawa, icyayi, pyrethrum, ibitoki, ibishyimbo, amasaka n'ibirayi. Ikawa n'icyayi nibyo bihingwa binini by'amafaranga yoherezwa hanze, hamwe nubutumburuke buke, ahantu hahanamye hamwe nubutaka bwibirunga bitanga ibihe byiza. Kwishingikiriza ku bicuruzwa byoherezwa mu mahanga bituma u Rwanda rwibasirwa n’imihindagurikire y’ibiciro byabo. [30]
Amatungo y’ubuhinzi yororerwa mu Rwanda arimo inka, ihene, intama, ingurube, inkoko, ninkwavu, ndetse n'amafi hamwe n’imiterere ya geografiya mu mibare ya buri tungo. [31] umusaruro ahani ni gakondo, nubwo hari bake babona amata ndetse bagahinga imirima hirya Kigali. [31] Ibura ry’ubutaka n’amazi, ibiryo bidahagije kandi bidafite ubuziranenge, hamwe n’ibyorezo by’indwara bisanzwe hamwe na serivisi z’amatungo bidahagije ni inzitizi zikomeye zibuza umusaruro. "Gira Inka imwe muri gahunda za letamu gufasha imiryango ikennye" (Girinka), yashyizwe mu bikorwa mu 2006, yatanze inka 341.065 muri 2018.
Uburobyi bubera ku biyaga byigihugu, ariko ububiko bwaragabanutse cyane, kandi amafi mazima atumizwa mu mahanga mu rwego rwo kubyutsa inganda. [33]
Inganda zikora ubucukuzi bw' amabuye y' agaciro bw'u Rwanda n’umuterankunga ukomeye, zinjije amadolari ya Amerika 93 miliyoni muri 2008. [34] Amabuye y'agaciro yacukuwe arimo cassiterite, wolframite, safiro, zahabu, na coltan, ikoreshwa mu gukora ibikoresho bya elegitoroniki n'itumanaho nka terefone zigendanwa. [34] [35] Umusaruro wa metani ukomoka mu [[Ikiyaga cya Kivu|kiyaga cya Kivu]] watangiye mu 1983, ariko kugeza ubu ukoreshwa n’uruganda rwa Bralirwa gusa .
== Ingufu n'amashanyarazi ==
U Rwanda rwateye intambwe nini mu kuzamura amashanyarazi mu kinyejana cya 21. Umubare munini wibice bishya byahawe amashanyarazi binyuze mu kwagura ibikorwa remezo.
Kugabanuka kw'amashyamba amaherezo bizahatira abanyarwanda guhindukirira amasoko ya peteroli bareke amakara yo gutekesha no gushyushya. Urebye ubwinshi bw'imigezi n'ibiyaga, ubushobozi bw'amashanyarazi ni bwinshi. U Rwanda rukoresha umutungo kamere binyuze mu mishinga ihuriweho n'amashanyarazi n'Uburundi na Repubulika Iharanira Demokarasi ya Kongo.
== Inganda ==
Urwego rw'inganda ruratera imbere cyane, rutanga 16% bya GDP muri 2012.
Urugaga rw'inganda mu Rwanda rwiganjemo umusaruro usimbura ibicuruzwa biva mu mahanga. Ibigo binini bitanga byeri, ibinyobwa bidasembuye, itabi, amasuka, amagare y'abamugaye, isabune, matelas, umuyoboro wa pulasitike, ibikoresho byo gusakara, n'amazi mu icupa. n'indi misaruro harimo iva mu buhinzi, ibinyobwa bito bito, isabune, ibikoresho, inkweto, sima, pulasitiki, imyenda no n'itabi. [21]
== Ubukerarugendo na serivisi ==
[[File:Gorilla_mother_and_baby_at_Volcans_National_Park.jpg|alt=Photograph depicting female adult gorilla with a baby on her shoulders, surrounded by green foliage|thumb|250x250px|[[Ingagi zo mu birunga|Ingagi zo]] mu [[Ingagi zo mu birunga|misozi]] muri [[Pariki y’Igihugu y’Ibirunga|Parike y'Ibirunga]] .]]
Urwego rwa serivisi mu Rwanda rwagize ibibazo mu mpera z'imyaka ya za 2000 kubera ko amabanki yagabanije inguzanyo ndetse n'imishinga yo gufasha mu mahanga n'ishoramari bikagabanuka. [36] Urwego rwongeye kwiyongera mu mwaka wa 2010, ruba urwego runini mu gihugu ku musaruro w’ubukungu kandi rutanga 43,6% by’umusaruro rusange w’igihugu. [21] Abaterankunga bo mu rwego rwa gatatu barimo amabanki n’imari, ubucuruzi bwinshi n’ibicuruzwa, amahoteri na resitora, ubwikorezi, ububiko, itumanaho, ubwishingizi, imitungo itimukanwa, serivisi z’ubucuruzi n’ubuyobozi bwa Leta harimo uburezi n’ubuzima. [36]
Ubukerarugendo ni bumwe mu bukungu bwiyongera cyane mu bukungu kandi bwabaye igihugu cya mbere mu kwinjiza amadovize mu mwaka wa 2011. [37] N'ubwo umurage wa jenoside, igihugu kigenda kibonwa ku rwego mpuzamahanga nk'ahantu heza; [38] Ubuyobozi bwa Abinjira n'Abasohoka bw'anditse abantu banga 405,801 basura igihugu hagati ya Mutarama na Kamena 2011; 16% muri bo baturutse hanze ya Afurika. [39] inyungu mu bukerarugendo yari US $ 115,600,000 hagati Mutarama na Kamena 2011; abakora ibiruhuko batanze 43% byinjira, nubwo ari 9% gusa. [39]
U Rwanda ni kimwe mu bihugu bibiri gusa bifite [[Ingagi zo mu birunga|ingagi zo mu misozi]] zishobora gusurwa neza; gukurikirana ingagi, muri parike y’ibirunga, ikurura abashyitsi ibihumbi ku mwaka, biteguye kwishyura ibiciro biri hejuru by'impushya zo kwemererwa gusura ingagi. [40] Ibindi bintu bikurura ibyiza birimo: Ishyamba rya Nyungwe, ibamo amoko menshi y'inguge, Ruwenzori colobus n’izindi nguge harimo ibitera, amahumbezi y’ikiyaga cya Kivu, na parike y' Akagera, ikigega gito cya savanna mu burasirazuba bw’igihugu. [41]
Ubukerarugendo bw'u Rwanda bushingiye kuri [[Pariki y’Igihugu y’Ibirunga|pariki y'ibirunga]] (PNV) hamwe [[Ikirunga|n'ibirunga]] bitandatu hamwe n'inyamanswa zirinzwe arizo [[Ingagi zo mu birunga|Ingagi]] zo mu [[Ingagi zo mu birunga|misozi]] zizwi cyane na Dian Fossey . Byongeye kandi, ubukerarugendo bwerekeza muri Afurika yo hagati igishanga kinini gikingiwe na [[Pariki y'Akagera|pariki ya Akagera]], hamwe n’abaturage ba hippopotami, inyamanswa ya cape, zebra, [[inzovu]], eland, n’andi matungo manini y’imikino. Ubukerarugendo bujyanye [[Kwitegereza inyoni|n’inyoni]] bufite ubushobozi bwo kwiteza imbere cyane cyane muri [[Pariki ya Nyungwe|Parike ya Nyungwe]], mu mashyamba manini adacibwa muri Afurika. Pariki ya Nyungwe ibamo amoko arenga 300 y’inyoni. Kandi ubwoko butandukanye bwubuzima bwo mwishyamba nabwo.
Inzibutso nyinshi zijyanye na [[Itsembabwoko ry’u Rwanda ry’1994|jenoside yo]] mu [[Itsembabwoko ry’u Rwanda ry’1994|Rwanda]] zatangiye kubyara ubukerarugendo bukomeye . Urugero, Urwibutso rwa Jenoside rwa Gisozi mu [[Akarere ka Gasabo|Karere ka Gasabo ka]] Kigali - ahashyinguwe abagera ku 300.000 bazize jenoside - rufite ahantu hamwe n’imurikagurisha rya jenoside bifitanye isano n’isomero kandi rifite gahunda yo guteza imbere ikigo cyigisha ku mateka ya jenoside. Ikindi kigo gikomeye cy’urwibutso kijyanye na jenoside gikurura ba mukerarugendo ni Urwibutso rwa Jenoside rwa Murambi rwubatswe mu cyahoze ari ishuri ry’ubuhanga rya tekinike rya Murambi aho abantu 45.000 biciwe kandi skelet 850 hamwe harimo n’ibisigazwa by’imirambo by’abiciwe.
Hari izindi nzu ebyiri z’urwibutso zifitanye isano na jenoside ziri mu Karere ka Kicukiro : Urwibutso rwa Jenoside rwa Rebero ahashyinguwe abazize jenoside 14.400 ndetse n’urwibutso rwa Jenocide rwa Nyanza-Kicukiro aho abantu 5000 bishwe nyuma y’uko abasirikare [[Ububiligi|b’Ababiligi]] bakoreraga mu ngabo [[Umuryango w’Abibumye|z’umuryango w’abibumbye]] zishinzwe ku bungabunga amahoro babatereranye. Mu Ntara ya Kibungo, ahabereye ubwicanyi bwa Nyarubuye niho hari Urwibutso rwa Jenoside rwa Nyarubuye aho abagera ku 20.000 bishwe nyuma yo guhungira muri kiliziya Gatolika ya Roma ndetse n'inzu z'ababikira n'abapadiri bari bahatuye.
== Ubukungu ==
Imbonerahamwe ikurikira irerekana ibipimo ngenderwaho byubukungu muri 1980–2017.
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
!Umwaka
! 1980
! 1985
! 1990
! 1995
! 2000
! 2005
! 2006
! 2007
! 2008
! 2009
! 2010
! 2011
! 2012
! 2013
! 2014
! 2015
! 2016
! 2017
|-
| GDP muri $<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>(PPP)</small>
| 2.11 Bln.
| 3.66 Bln.
| 3.96 Bln.
| 2.96 Bln.
| 5.00 Bln.
| 8.28 Bln.
| 9.32 Bln.
| 10.30 Bln.
| 11.68 Bln.
| 12.50 Bln.
| 13.58 Bln.
| 14.94 Bln.
| 16.56 Bln.
| 17.62 Bln.
| 19.30 Bln.
| 21.24 Bln.
| 22.80 Bln.
| 24.62 Bln.
|-
| GDP kuri buri muntu muri $<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>(PPP)</small>
| 453
| 643
| 614
| 541
| 667
| 938
| 1.036
| 1,120
| 1,229
| 1.289
| 1.358
| 1.465
| 1.577
| 1.640
| 1.754
| 1.884
| 1.973
| 2.080
|-
| Ubwiyongere bwa GDP<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>(nyabyo)</small>
| −3.6 %
| 5.5 %
| 0.4 %
| 24.5 %
| 8.4 %
| 9.4 %
| 9.2 %
| 7.6 %
| 11.2 %
| 6.3 %
| 7.3 %
| 7.8 %
| 8.8 %
| 4.7 %
| 7.6 %
| 8.9 %
| 6.0 %
| 6.1 %
|-
| Ifaranga<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>(ku ijana)</small>
| 7.2 %
| −1.1 %
| 4.2 %
| 56.0 %
| 3.9 %
| 9.1 %
| 8.8 %
| 9.1 %
| 15.4 %
| 10.3 %
| 2.3 %
| 5.7 %
| 6.3 %
| 4.2 %
| 1.8 %
| 2.5 %
| 5.7 %
| 4.8 %
|-
| Umwenda wa Leta<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>(Ijanisha rya GDP)</small>
| . . .
| . . .
| . . .
| 120 %
| 103 %
| 67 %
| 24 %
| 24 %
| 19 %
| 20 %
| 20 %
| 20 %
| 20 %
| 27 %
| 29 %
| 33 %
| 37 %
| 41 %
|}
== Reba kandi ==
* [[Rwanda]]
* Ingufu mu Rwanda
* Itumanaho mu Rwanda
* Ubwikorezi mu Rwanda
* Komisiyo y’umuryango w’abibumbye ishinzwe ubukungu muri Afurika
'''Rusange:'''
* [[Ubukungu bw'Afurika|Ubukungu bwa Afurika]]
== Imiyoboro ==
{{Reflist|30em}}
== Ihuza ryo hanze ==
* Economy of Rwanda Economy of Rwanda
* [https://web.archive.org/web/20070901213134/http://www.pulitzercenter.org/openitem.cfm?id=215 Ikigo cya Pulitzer kivuga ku bibazo] by’amakimbirane mu Rwanda n’ingaruka z’ibidukikije (Video)
* [http://www.trademap.org/open_access/Index.aspx?proceed=true&reporter=646 U Rwanda amakuru yubucuruzi agezweho ku ikarita yubucuruzi ya ITC]
* [http://wits.worldbank.org/CountryProfile/Country/RWA/Year/2012/Summary Banki y'Isi Incamake y'ibarurishamibare mu bucuruzi u Rwanda]
[[Category:Ubukungu bw’u Rwanda]]
[[Category:Rwanda]]
[[Category:Umuryango w’Ubumwe bw’Ibihugu by’i Burayi]]
[[Category:Umuryango w’Abibumye]]
[[Category:Pages with unreviewed translations]]
jyllcdb5k3x6wamyuliftytphjcwg2l
Ikigo cy'u Rwanda gishinzwe Imisoro n'Amahoro
0
8703
86370
76112
2022-08-27T04:37:24Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Akagera park.jpg|thumb|Imisoro yo mu Rwanda Ishingiye k'ubukerarugendo]]
Ikigo '''gishinzwe kwinjiza imisoro n'amahoro''' ( '''RRA''' ) ni ikigo cya Leta gishinzwe kwinjiza imisoro cyashyizweho [[Inteko Ishinga Amategeko y’u Rwanda|n'Inteko ishinga amategeko y'u Rwanda]] . RRA ishinzwe kubahiriza, gusuzuma, gukusanya, no kubara imisoro itandukanye yashyizwe mu Rwanda.
[[Dosiye:Visit_Rwanda.jpg|thumb|Inyubako y'Ikigo cy' imisoro mu Rwanda]]
[[Dosiye:Skrapan,_Open_House_Stockholm_2016,_bild_21.jpg|thumb|Igice kimbere cy' inyubako y' ikigo cy' imisoro mu Rwanda]]
[[Dosiye:Skrapan,_Open_House_Stockholm_2016,_bild_20.jpg|thumb|Imisoro yo mu Rwanda ishingiye k' ubucuruzi bw' imbere mu gihugu ]]
== Aho iherereye ==
Icyicaro gikuru cya RRA gikorera mu nzu y'imisoro n'amahoro iherereye ku Kimihurura , mu [[Umurwa|murwa mukuru]] Kigali. RRA ifite n'ibindi biro bitandukanye mu gihugu. Umuhuzabikorwa wicyicaro cyumuryango ni: 01 ° 57'10.0 "S, 30 ° 05'05.0" E (Ubunini: -1.952778; Uburebure: 30.084722).
== Incamake ==
Itegeko ryashyizeho ikigo gishinzwe kwinjiza imisoro n'amahoro ryatowe [[Inteko Ishinga Amategeko y’u Rwanda|n'Inteko ishinga amategeko y'u Rwanda]] mu 1997, ariko ikigo cyatangiye gukora mu 1998. RRA iyobowe na Minisiteri y’imari n’igenamigambi mu Rwanda.
RRA yatangiye mu 1998, ifite abakozi 200 bakeneye amahugurwa no guhabwa ubumenyi nubuhanga kugirango bakore inshingano zabo.Imiterere yinzego yagombaga gushyirwaho no gutondekwa mumashami hamwe numuyoboro ubihuza . Kugeza muri Gicurasi 2017 byari biteganijwe ko urwego rw’imisoro ruzakusanya byibuze tiriyari 1 Yamafaranga y'u Rwanda (hafi.1,215.000.000 y'amadolari y'Amerika), ku nshuro ya mbere mu mwaka w'ingengo y'imari urangira muri Kamena 2017. Muri kiriya gihe, ikigo cyagumanye abasoreshwa 168.346.
Kutubahiriza abakiriya benshi b'amasosiyete, no gushaka no kugumana abakozi babishoboye, bikomeje kuba ikibazo kubigo by'imisoro.
== Ubuyobozi ==
Umuyobozi mukuru w’iki kigo ni Komiseri Mukuru, Pascal Bizimana Ruganintwali, washyizweho na [[Perezida wa Repubulika y’u Rwanda|Perezida w’u Rwanda]], byemejwe na Sena, mu gihe cy’imyaka itanu, ishobora kongerwa rimwe. Komiseri Mukuru afashwa na Komiseri Mukuru wungirije.
Ikigo gifite amashami abiri ya serivisi, buri rimwe riyobowe na komiseri: (1) Ishami rishinzwe serivisi za gasutamo, (2) ishami ry’imisoro mu gihugu.
Hariho amashami cumi na rimwe yunganira, ishami riyoborwa na komiseri cyangwa komiseri wungirije: (1) Ishami rishinzwe iperereza n’imisoro n’imisoro (2) Ishami rishinzwe kugenzura ubuziranenge (3) Ishami rishinzwe serivisi z’abasoreshwa (4) Ishami rishinzwe igenamigambi n’ubushakashatsi (5) Amategeko n’ubuyobozi Ishami ry'Ubunyamabanga (6) Ishami rishinzwe Abakozi (7) Ishami ry'Ikoranabuhanga mu Itumanaho (8) Ishami ry’Imari (9) Ishami rishinzwe Amahugurwa (10) Ishami rishinzwe gucunga ibyago no kuvugurura ishami (11) Ishami rishinzwe imiyoborere n’ibikoresho.
== Reba kandi ==
* [[Ubukungu bw'U Rwanda|Ubukungu bw'u Rwanda]]
== Reba ==
{{Reflist}}
== Ihuza ryo hanze ==
* [http://www.rra.gov.rw/ Urubuga rwikigo gishinzwe kwinjiza imisoro]
* [https://www.pwc.com/rw/en/assets/pdf/taxguide2015-rwanda.pdf Imfashanyigisho yo gusoresha mu Rwanda (2015), na ''PricewaterhouseCoopers'']
[[Category:Kigali]]
[[Category:Ubukungu bw’u Rwanda]]
[[Category:Imisoro mu Rwanda]]
skuvevi75502t4nfbsxcaq7xkc0sfw2
Ikigo gishinzwe Imisoro n'Amahoro mu Rwanda
0
8704
86371
77466
2022-08-27T04:39:23Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
Ikigo '''gishinzwe kwinjiza imisoro n'amahoro''' ( '''RRA''' ) ni ikigo cya Leta gishinzwe kwinjiza imisoro cyashyizweho [[Inteko Ishinga Amategeko y’u Rwanda|n'Inteko ishinga amategeko y'u Rwanda]] . RRA ishinzwe kubahiriza, gusuzuma, gukusanya, no kubara imisoro itandukanye yashyizwe mu Rwanda.
== Aho iherereye ==
[[Dosiye:Rwanda Revenue Authority dans la rue principale de Nyagatare.JPG|thumb|221x221px|imisoro]]
[[Dosiye:Ubucuruzi bw'ibirayi.jpg|thumb|Imisoro y'u Rwanda ishingiye kubucuruzi bw'imbere mu gihugu]]
Icyicaro gikuru cya RRA gikorera mu nzu y'imisoro n'amahoro iherereye ku Kimihurura , mu [[Umurwa|murwa mukuru]] Kigali. RRA ifite n'ibindi biro bitandukanye mu gihugu. Umuhuzabikorwa wicyicaro cyumuryango ni: 01 ° 57'10.0 "S, 30 ° 05'05.0" E (Ubunini: -1.952778; Uburebure: 30.084722).
== Incamake ==
[[Dosiye:Airbus A330-243 RwandAir.jpg|thumb|178x178px|Rwandair|left]]
Itegeko ryashyizeho ikigo gishinzwe kwinjiza imisoro n'amahoro ryatowe [[Inteko Ishinga Amategeko y’u Rwanda|n'Inteko ishinga amategeko y'u Rwanda]] mu 1997, ariko ikigo cyatangiye gukora mu 1998. RRA iyobowe na Minisiteri y’imari n’igenamigambi mu Rwanda.
RRA yatangiye mu 1998, ifite abakozi 200 bakeneye amahugurwa no guhabwa ubumenyi nubuhanga kugirango bakore inshingano zabo.Imiterere yinzego yagombaga gushyirwaho no gutondekwa mumashami hamwe numuyoboro ubihuza . Kugeza muri Gicurasi 2017 byari biteganijwe ko urwego rw’imisoro ruzakusanya byibuze tiriyari 1 Yamafaranga y'u Rwanda (hafi.1,215.000.000 y'amadolari y'Amerika), ku nshuro ya mbere mu mwaka w'ingengo y'imari urangira muri Kamena 2017. Muri kiriya gihe, ikigo cyagumanye abasoreshwa 168.346.
Kutubahiriza abakiriya benshi b'amasosiyete, no gushaka no kugumana abakozi babishoboye, bikomeje kuba ikibazo kubigo by'imisoro.
== Ubuyobozi ==
Umuyobozi mukuru w’iki kigo ni Komiseri Mukuru, Pascal Bizimana Ruganintwali, washyizweho na [[Perezida wa Repubulika y’u Rwanda|Perezida w’u Rwanda]], byemejwe na Sena, mu gihe cy’imyaka itanu, ishobora kongerwa rimwe. Komiseri Mukuru afashwa na Komiseri Mukuru wungirije.
Ikigo gifite amashami abiri ya serivisi, buri rimwe riyobowe na komiseri: (1) Ishami rishinzwe serivisi za gasutamo, (2) ishami ry’imisoro mu gihugu.
Hariho amashami cumi na rimwe yunganira, ishami riyoborwa na komiseri cyangwa komiseri wungirije: (1) Ishami rishinzwe iperereza n’imisoro n’imisoro (2) Ishami rishinzwe kugenzura ubuziranenge (3) Ishami rishinzwe serivisi z’abasoreshwa (4) Ishami rishinzwe igenamigambi n’ubushakashatsi (5) Amategeko n’ubuyobozi Ishami ry'Ubunyamabanga (6) Ishami rishinzwe Abakozi (7) Ishami ry'Ikoranabuhanga mu Itumanaho (8) Ishami ry’Imari (9) Ishami rishinzwe Amahugurwa (10) Ishami rishinzwe gucunga ibyago no kuvugurura ishami (11) Ishami rishinzwe imiyoborere n’ibikoresho.
== Reba kandi ==
* [[Ubukungu bw'U Rwanda|Ubukungu bw'u Rwanda]]
== Reba ==
{{Reflist}}
== Ihuza ryo hanze ==
* [http://www.rra.gov.rw/ Urubuga rwikigo gishinzwe kwinjiza imisoro]
* [https://www.pwc.com/rw/en/assets/pdf/taxguide2015-rwanda.pdf Imfashanyigisho yo gusoresha mu Rwanda (2015), na ''PricewaterhouseCoopers'']
[[Category:Kigali]]
[[Category:Ubukungu bw’u Rwanda]]
[[Category:Imisoro mu Rwanda]]
7yi7akvrj2vbnde60c8lwz6mbz5u5gt
Arikidiyosezi Gatolika ya Kigali
0
8729
86366
79455
2022-08-27T04:24:13Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Official portrait of His Eminence Antoine Cardinal Kambanda.jpg|thumb|Cardinal Kambanda umuyobozi wa Arikidiyosezi Gatolika ya Kigali ]]
'''Arikidiyosezi Gatolika ya Kigali''' (Mu [[Ikilatini|Kilatini]]: Archidioecesis Kigaliensis ) ni Akarere k'ubutumwa ka [[Kiliziya Gatolika]] mu [[Rwanda]]. Yatangiriye muri [[Diyosezi Gatolika ya Kabgayi]] ishyizweho na [[:en:Pope_Paul_VI|Papa Paul wa VI]] ku wa 10 Mata 1976. Icyo gihe yakoraga ibifashijwemo bya hafi n'Umwepiskopi wa [[Diyosezi Gatolika ya Butare|Butare]], [[Diyosezi Gatolika ya Byumba|Byumba]], [[Diyosezi Gatolika ya Cyangugu|Cyangugu]], [[Diyosezi Gatolika ya Gikongoro|Gikongoro]], [[Diyosezi Gatolika ya Kabgayi|Kabgayi]], [[Diyosezi Gatolika ya Kibungo|Kibungo]], [[Diyosezi Gatolika ya Nyundo|Nyundo]], [[Diyosezi Gatolika ya Ruhengeri|Ruhengeri]]. Iyi Arikidiyosezi ni yo yonyine rukumbi iba mu [[Rwanda]].
[[Dosiye:Paroisse ste famille.jpg|thumb|351x351px|'''Arikidiyosezi Gatolika ya Kigali''' ni Akarere k'ubutumwa ka kiriziya Gatolika mu Rwanda.]]
Icyicaro cya Arikiyepiskopi wa Kigali kiri kuri ni Katederali yitiriwe Mutagatifu Mikayile.
== Abepiskopi ==
=== Urutonde rw'Abepiskopi ba Kigali ===
* [[:en:Vincent_Nsengiyumva|Visenti Nsengiyumva]] (1976 – 1994)
* Tadeyo Ntihinyurwa [ fr ] (9 Werurwe 1996 – 19 Ugushyingo 2018)
* [[Antoine Kambanda|Antoni Kambanda]]<ref>[https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2018/11/19/181119c.html Resignations and Appointments, 19.11.2018] (Itangazo rigenewe abanyamakuru), Ibiro bya Papa. Ku wa 19 Ugushyingo 2018. Byarebweho ku wa 09 Gashyantare 2021</ref> (19 Ugushyingo 2018 - Ubu)
=== Abandi bapadiri b'iyi Arikidiyosezi babaye abasenyeri ===
* Célestin Hakizimana, yagizwe Umwepiskopi wa Diyosezi ya Gikongoro mu 2014
* Anaclet Mwumvaneza, yagizwe Umwepiskopi wa Diyosezi ya Nyundo mu 2016
== Reba kandi ==
* [[Kiriziya Gatorika mu Rwanda|Kiliziya Gatolika mu Rwanda]]
* [[Urutonde rwa Diyosezi Gatolika mu Rwanda]]
== Reba ==
{{Reflist}}
; Inkomoko y'inyongera
* "Church Politics and the Genocide in Rwanda", Timothy Longman, ''Journal of Religion in Africa'', Vol. 31, Fasc. 2, Religion and War in the 1990s (May, 2001), pp. 163–186 https://brill.com/view/journals/jra/31/2/article-p163_4.xml
== Ihuza ryo hanze ==
* [https://web.archive.org/web/20201118114538/http://www.archidiocesekigali.org/rw Official website]
* [http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/dkiga.html Abagatolika-Inzego]
* [http://www.gcatholic.org/dioceses/diocese/kiga0.htm GCatholic.org]
[[Category:Kigali]]
emqpz8ytns93s446wr0oqy35u839gp3
Gereza ya Gikondo
0
8904
86367
75676
2022-08-27T04:30:01Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Kigali City Prison.jpg|thumb|Gereza ya Gikondo]]
'''Gereza ya Gikondo''' cyangwa '''Gereza yo mu mujyi wa Kigali''' yahoze yitwa '''Gereza ya nyarugenge 1930'''
[[Dosiye:IYAHOZE GEREZA YA NYARUGENGE 1930 01.jpg|thumb|Gereza ya Gikondo]]
iherereye i [[Kigali]], mu [[Rwanda]] . Yubatswe mu myaka ya za 1930, yari igamije kubamo imfungwa nkeya cyane. Nyuma ya [[Itsembabwoko ry’u Rwanda ry’1994|jenoside yo]] mu Rwanda, umubare wariyongereye ugera ku 50.000 kuko umubare munini w'abagororwa bari abajenosideri. Benshi bazanywe mu nkiko za Gacaca kugira ngo baburanishwe kubera ibyaha by'intambara na jenocide ariko bakaguma muri gereza.
Komite mpuzamahanga ya Croix-Rouge yagize uruhare runini mu gusuzuma aho bafungiye, imibereho yabo ndetse no muzindi gereza zo mu Rwanda, muri jenocide byarushijeho kuba bibi nubwo byagaragaye ko hari iterambere mbere y'intambara.<ref>https://www.youtube.com/watch?v=JH7_u44thFQ</ref>
Mu Kwakira 1999, ICRC yashyikirije raporo y'ibanga abayobozi bakuru bo mu Rwanda. Nyuma y’imishyikirano, CICR yongeye kunoza itangwa ry’ibiribwa, umutungo n’imiti ku mfungwa z’abasivili, isana gereza kandi itanga ibikoresho byo kwifashisha muri gereza.
== Abagororwa bazwi ==
Valérie Bemeriki
== Reba ==
<references />
[[Ikiciro:Kigali]]
[[Ikiciro:Itsembabwoko ry’u Rwanda ry’1994]]
[[Ikiciro:Gereza]]
snj4u4s0svfatkidtlpp8ydztnnmle3
Igicumbi cy'Intwari
0
8915
86368
75758
2022-08-27T04:32:52Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Monument symbolize a soldier pays tribute to follen heroes.jpg|thumb|Umusirikare wunamiye intwari ]]
= Igicumbi cy'Intwari =
Igicumbi cy'Intwari giherereye i [[Kigali]], mu [[Rwanda]] . Kikaba Gikurikiranywa n'urwego rw'igihugu rushinzwe ubutwari, imidari n'impeta byishimwe CHENO.
== Amateka ==
Igicumbi cy'Intwari mbere cyari kigizwe nigice gishyinguwemo Intwari z'Igihugu.<ref>http://imvahonshya.co.rw/igicumbi-cyintwari-u-rwanda-rugiye-kubaka-kizuzura-mu-mezi-30/</ref> Ubu kirikubakwa mu rwego rwo gusigasira amateka y'Intwari no kwimakaza umuco w'ubutwari aho hazongerwamo Inyubako nshya izaba igize nibice b'itatu bizaba bikuyemo ubusobanuro bw'amateka y'Intwari zo mu byiciro by'Imanzi, Imena ndetse n'Ingenzi. hazaba harimo kandi ububiko bw'amashusho (Gallery) bizajya byerekwa abaje kuhasura baba amanyamahanga cyangwa abanyarwanda.<ref>http://imvahonshya.co.rw/igicumbi-cyintwari-u-rwanda-rugiye-kubaka-kizuzura-mu-mezi-30/</ref>
== Aho giherereye ==
Igicumbi cy'Intwari giherere mu murenge wa Remera, i ruhande rwahashinguye Intwari z'igihugu.
== Ibikorwa bihari ==
kugeza ubu ku Gicumbi cy'Intwari hari ahashyinguwe Intwari z'u Rwanda. mugihe inyubako izaba irimo byinshi ku birebana n'Intwari z'u Rwanda ikiri kubakwa.<ref>https://www.cheno.gov.rw/index.php?id=216</ref>
== Reba kandi ==
Inzu ndangamurage
[[Ubukungu bw'U Rwanda]]
[[Urwibutso rwa Jenoside rwa Kigali]]
Gusura U Rwanda
== Reba ==
<references />
[[Ikiciro:Amateka y’u Rwanda]]
[[Ikiciro:Rwanda]]
[[Ikiciro:Kigali]]
kuqtz9g2zfmidvodincd5xxl9kd39zd
Ikirango cyo kurwanya ruswa mu Rwanda
0
8923
86372
75751
2022-08-27T04:44:51Z
MrTallBoy
9928
#
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Anti-corruption Monument.jpg|thumb|Ikiganza cy'urwibutso rwo kurwanya Ruswa mu Rwanda]]
[[Dosiye:There is No Space for Corruption in Rwanda - Billboard in Musanze-Ruhengeri - Northern Rwanda - 01.jpg|thumb|gahunda yo kurwanya Ruswa]]
Ikirango cyo kurwanya Ruswa mu [[Rwanda]] ni ikimenyetso gikozwe nk'ikiganza cyahawe u [[Rwanda]] nyuma yo kwakira umuhango mpuzamahanga wo gutanga ibihembo ku kurwanya ruswa kwisa akaba ari abwo bwa mbere warubereye muri [[Afurika]].<ref>https://www.kigalitoday.com/amakuru/utuntu-n-utundi/Ibyo-wamenya-ku-ishusho-y-ikiganza-yubatswe-muri-Kigali-Convention-Centre</ref>
== Amateka ==
Iki Kirango cyangwa igishushanyo cyashushanyijwe n'umunyabugeni ukomoka muri Iraq witwa Ahmed albahrani kikaba cyaragejejwe mu [[Rwanda]] ku itariki 9 ukuboza 2019 aho cyatashywe kumugaragaro na Nyakubahwa[[Paul Kagame]] perezida wa repuburika y'u [[Rwanda]] ndetse na Emir wa Quatar Sheikh Tamim bin Al-Thain ari nawe washyizeho ibi bihembo ari kumwe na nabndi banyacybahiro harimo na perezida wa [[Namibiya]] Hage Gottefried Geingob. Iki gishushanyo kigaragaza gukorera mumucyo ndetse gishushanyije kuburyo buri cyuma cyose gihagarariye igihugu cyo ku isi. Iki Kiganza rero ni ikimenyetso kigaragaza ko byihutirwa kuvuga oya no kurwanya icyaha cyose cyatera ruswa kuko imunga ubukungu .<ref>https://www.youtube.com/watch?v=ehCkVZX06w0</ref>
== Aho giherereye ==
Iki Gishushanyo cy'Ikiganza giherereye mu busitani bwa [[Kigali Convention Centre]] kimihurura mu karere ka Gasabo ahakunzwe kwitwa Gishushu mu mugi wa [[Kigali]]. uvuye mumugi rwagati ni nkiminota 20, mu birometero mirongo ine.
== Ubusobanuro ==
Ikiganza gifunguye gisobanura indangagaciro zo gukorera mu mucyo, aho gisobanuye ko ntacyo guhisha ku isi ahubwo ni umucyo ugaragaza ko abatsinze bose bawukoreramo muri sosiyete zose baba batuyemo ku isi. Buri mwaka mu birori byo kurwanya ruswa, hatangwa ikimenyetso nkiki cy'urwibutso kikubakwa aho iki gikorwa kiba kiri bubere. Cyatangiwe kandi mu gihugu cya Malasia, geneve ndetse no kubiro by'umuryango wabibumbye i vienne muri Australia aho uyu muhango wabereye mu nshuro eshatu zashize. Ibi birango byose bitwangwa nikigo cyo muri Quatar cyitwa (ROLACC) gikorera I Doha mu murwa mukuru.<ref>http://www.rebero.co.rw/2019/12/05/ikiganza-kiri-i-kigali-ahegereye-kigali-convention-center-cyatangaje-benshi/</ref>
== Aho byakuwe ==
<references />
[[Ikiciro:Rwanda]]
[[Ikiciro:Kigali]]
[[Ikiciro:Ubutabera]]
[[Ikiciro:Imigabane y’Isi]]
5wyrd7xwfguc0iea2yo61zdl7jhvqh1
86373
86372
2022-08-27T04:45:13Z
MrTallBoy
9928
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Anti-corruption Monument.jpg|thumb|Ikiganza cy'urwibutso rwo kurwanya Ruswa mu Rwanda]]
Ikirango cyo kurwanya Ruswa mu [[Rwanda]] ni ikimenyetso gikozwe nk'ikiganza cyahawe u [[Rwanda]] nyuma yo kwakira umuhango mpuzamahanga wo gutanga ibihembo ku kurwanya ruswa kwisa akaba ari abwo bwa mbere warubereye muri [[Afurika]].<ref>https://www.kigalitoday.com/amakuru/utuntu-n-utundi/Ibyo-wamenya-ku-ishusho-y-ikiganza-yubatswe-muri-Kigali-Convention-Centre</ref>
== Amateka ==
Iki Kirango cyangwa igishushanyo cyashushanyijwe n'umunyabugeni ukomoka muri Iraq witwa Ahmed albahrani kikaba cyaragejejwe mu [[Rwanda]] ku itariki 9 ukuboza 2019 aho cyatashywe kumugaragaro na Nyakubahwa[[Paul Kagame]] perezida wa repuburika y'u [[Rwanda]] ndetse na Emir wa Quatar Sheikh Tamim bin Al-Thain ari nawe washyizeho ibi bihembo ari kumwe na nabndi banyacybahiro harimo na perezida wa [[Namibiya]] Hage Gottefried Geingob. Iki gishushanyo kigaragaza gukorera mumucyo ndetse gishushanyije kuburyo buri cyuma cyose gihagarariye igihugu cyo ku isi. Iki Kiganza rero ni ikimenyetso kigaragaza ko byihutirwa kuvuga oya no kurwanya icyaha cyose cyatera ruswa kuko imunga ubukungu .<ref>https://www.youtube.com/watch?v=ehCkVZX06w0</ref>
== Aho giherereye ==
Iki Gishushanyo cy'Ikiganza giherereye mu busitani bwa [[Kigali Convention Centre]] kimihurura mu karere ka Gasabo ahakunzwe kwitwa Gishushu mu mugi wa [[Kigali]]. uvuye mumugi rwagati ni nkiminota 20, mu birometero mirongo ine.
== Ubusobanuro ==
Ikiganza gifunguye gisobanura indangagaciro zo gukorera mu mucyo, aho gisobanuye ko ntacyo guhisha ku isi ahubwo ni umucyo ugaragaza ko abatsinze bose bawukoreramo muri sosiyete zose baba batuyemo ku isi. Buri mwaka mu birori byo kurwanya ruswa, hatangwa ikimenyetso nkiki cy'urwibutso kikubakwa aho iki gikorwa kiba kiri bubere. Cyatangiwe kandi mu gihugu cya Malasia, geneve ndetse no kubiro by'umuryango wabibumbye i vienne muri Australia aho uyu muhango wabereye mu nshuro eshatu zashize. Ibi birango byose bitwangwa nikigo cyo muri Quatar cyitwa (ROLACC) gikorera I Doha mu murwa mukuru.<ref>http://www.rebero.co.rw/2019/12/05/ikiganza-kiri-i-kigali-ahegereye-kigali-convention-center-cyatangaje-benshi/</ref>
== Aho byakuwe ==
<references />
[[Ikiciro:Rwanda]]
[[Ikiciro:Kigali]]
[[Ikiciro:Ubutabera]]
[[Ikiciro:Imigabane y’Isi]]
jwrif7vxi4c3dfhejsxjd45fjmzwo1m
86374
86373
2022-08-27T04:45:32Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Anti-corruption Monument.jpg|thumb|Ikiganza cy'urwibutso rwo kurwanya Ruswa mu Rwanda]]
Ikirango cyo kurwanya Ruswa mu [[Rwanda]] ni ikimenyetso gikozwe nk'ikiganza cyahawe u [[Rwanda]] nyuma yo kwakira umuhango mpuzamahanga wo gutanga ibihembo ku kurwanya ruswa kwisa akaba ari abwo bwa mbere warubereye muri [[Afurika]].<ref>https://www.kigalitoday.com/amakuru/utuntu-n-utundi/Ibyo-wamenya-ku-ishusho-y-ikiganza-yubatswe-muri-Kigali-Convention-Centre</ref>
== Amateka ==
[[Dosiye:There_is_No_Space_for_Corruption_in_Rwanda_-_Billboard_in_Musanze-Ruhengeri_-_Northern_Rwanda_-_01.jpg|thumb|gahunda yo kurwanya Ruswa]]
Iki Kirango cyangwa igishushanyo cyashushanyijwe n'umunyabugeni ukomoka muri Iraq witwa Ahmed albahrani kikaba cyaragejejwe mu [[Rwanda]] ku itariki 9 ukuboza 2019 aho cyatashywe kumugaragaro na Nyakubahwa[[Paul Kagame]] perezida wa repuburika y'u [[Rwanda]] ndetse na Emir wa Quatar Sheikh Tamim bin Al-Thain ari nawe washyizeho ibi bihembo ari kumwe na nabndi banyacybahiro harimo na perezida wa [[Namibiya]] Hage Gottefried Geingob. Iki gishushanyo kigaragaza gukorera mumucyo ndetse gishushanyije kuburyo buri cyuma cyose gihagarariye igihugu cyo ku isi. Iki Kiganza rero ni ikimenyetso kigaragaza ko byihutirwa kuvuga oya no kurwanya icyaha cyose cyatera ruswa kuko imunga ubukungu .<ref>https://www.youtube.com/watch?v=ehCkVZX06w0</ref>
== Aho giherereye ==
Iki Gishushanyo cy'Ikiganza giherereye mu busitani bwa [[Kigali Convention Centre]] kimihurura mu karere ka Gasabo ahakunzwe kwitwa Gishushu mu mugi wa [[Kigali]]. uvuye mumugi rwagati ni nkiminota 20, mu birometero mirongo ine.
== Ubusobanuro ==
Ikiganza gifunguye gisobanura indangagaciro zo gukorera mu mucyo, aho gisobanuye ko ntacyo guhisha ku isi ahubwo ni umucyo ugaragaza ko abatsinze bose bawukoreramo muri sosiyete zose baba batuyemo ku isi. Buri mwaka mu birori byo kurwanya ruswa, hatangwa ikimenyetso nkiki cy'urwibutso kikubakwa aho iki gikorwa kiba kiri bubere. Cyatangiwe kandi mu gihugu cya Malasia, geneve ndetse no kubiro by'umuryango wabibumbye i vienne muri Australia aho uyu muhango wabereye mu nshuro eshatu zashize. Ibi birango byose bitwangwa nikigo cyo muri Quatar cyitwa (ROLACC) gikorera I Doha mu murwa mukuru.<ref>http://www.rebero.co.rw/2019/12/05/ikiganza-kiri-i-kigali-ahegereye-kigali-convention-center-cyatangaje-benshi/</ref>
== Aho byakuwe ==
<references />
[[Ikiciro:Rwanda]]
[[Ikiciro:Kigali]]
[[Ikiciro:Ubutabera]]
[[Ikiciro:Imigabane y’Isi]]
1ejzddqhfglb5nuev5t9tz7mxa8nfyr
Heirs Holdings
0
9959
86362
86359
2022-08-27T03:22:19Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Tony Elumelu, Chairman, Heirs Holdings and United Bank for Africa, speaking at the UK-Africa Investment Summit in London, 20 January 2020 20200120142321 GMCB9742 (49419848012).jpg|thumb|Bamwe mu bayobozi ba Heirs Holding i London muri 2020]]
[https://www.heirsholdings.com/investments/ Heirs Holdings] ni umuryango ufite ishoramari rigari, ufite icyicaro i Lagos, muri Nijeriya ufite inyungu z’ishoramari mu nzego zitandukanye muri Afurika<ref>https://www.forbes.com/sites/mfonobongnsehe/2014/02/05/nigerian-millionaire-tony-elumelu-invests-in-u-s-space-technology-startup/?sh=5f2e9a38fe0f</ref>
== Amateka ==
Holdings yashinzwe mu mwaka 2010 na Tony O. Elumelu, CON nyuma kujya muzabukuru mu mwaka wa 2010 muri Banki yunze ubumwe ya Afurika (UBA) Plc, aho yari yarabaye Umuyobozi w’itsinda (Group managing director)<ref>https://www.premiumtimesng.com/business/167319-elumelu-returns-to-uba-as-board-chairman.html</ref><ref>https://www.forbes.com/sites/mfonobongnsehe/2012/04/23/the-20-most-powerful-people-in-african-business-2012/?sh=6324ac9b719b</ref>.
[[Dosiye:Heirs_Place,_Heirs_Holdings_Head_office,_Ikoyi,_Lagos.jpg|thumb|Heirs Holdings]]
Mu mwaka wa 2011, Heirs Holdings yakoze ishoramari ryayo rya mbere igamije kugira imigabane igenzura muri Transcorp, uruganda runini rwa Nijeriya<ref>https://www.thenigerianvoice.com/news/49345/shares-heirs-holdings039-strategic-buy-shocks-transcorp.html</ref><ref>https://www.vanguardngr.com/2011/04/heirs-holdings-push-transcorp-shares-higher-on-nse-2/</ref>. Muri 2012, Heirs Holdings yongeye gushora imari mu mutungo utimukanwa no mu rwego rw'imari. Afriland Properties Plc,n'ikigo k'imicungire yumutungo, ishoramari, nisosiyete yiterambere; United Capital Plc, itsinda rya serivisi yimari nishoramari; na Afrika Prudential Registrar Plc, utanga serivise yo kwiyandikisha<ref>https://www.heirsholdings.com/hh-at-ten/</ref>
Muri 2013, Heirs Holdings yiyemeje miliyoni 2,5 z'amadolari y'Amerika, nk'umushoramari umwe rukumbi w’abikorera ku giti cyabo muri Perezida [[Barack Obama]] Power Africa Initiative afite intego yo kongera 30.000MW y’amashanyarazi mashya, kongera amashanyarazi byibuze miliyoni 60 z'abaturage muri Sub-Saharah African<ref>https://www.wsj.com/articles/SB10001424052702304049904579515183408829094</ref><ref>https://www.usaid.gov/powerafrica/privatesector#he</ref>. Muri 2020, Heirs Holdings yaguze neza OML17 muri [[:en:Shell_plc|Shell]], [[:en:TotalEnergies|Total]] na [[:en:Eni|Eni]] mubyo bita peteroli na gaze muri Afrika mumwaka wa 2020<ref>https://www.thecable.ng/afreximbank-releases-250m-for-tnogs-acquisition-of-45-stake-in-oml-17/</ref><ref>https://www.reuters.com/article/uk-nigeria-oil-sale-idUSKBN29L07Q</ref>
== Ishoramari ==
Ishoramari rya Heirs Holdings ryateguwe muburyo butandatu: [[:en:Financial_services|Serivise yimari]], [[:en:Electricity_generation|ingufu]], [[:en:Fossil_fuel|peteroli na gaze]], [[:en:Real_estate|umutungo utimukanwa]], [[:en:Hospitality|kwakira abashyitsi]] no [[:en:Health_care|kwita kubuzima]]<ref>https://africanews.space/africas-heirs-holdings-portfolio-company-planet-labs-is-going-public/</ref>
== Ubukungu ==
Inyungu za Heirs Holdings nishoramari muri serivisi zimari bigabanya amabanki, ubwishingizi, banki ishoramari, imicungire yumutungo no kwandikisha isoko ryimari<ref>https://www.heirsholdings.com/investments/</ref><ref>https://web.archive.org/web/20211025160547/https://www.cbinsights.com/investor/heirs-holdings/</ref>
* [[:en:United_Bank_for_Africa|United Bank for Africa Plc (UBA)]] – A Nigerian pan-African financial services group headquartered in Lagos with subsidiaries in 20 African countries and offices in London, Paris, and New York.
* United Capital Plc – Financial and investment services group
* Africa Prudential Registrars – A Nigerian Capital Market Registration Company
* NASD OTC Market – A secondary trading market for securities of publicly listed companies primarily in Nigeria
* Heirs Insurance Brokers Limited (HIB) – insurance broking and risk management firm.
* Heirs Insurance Limited – covers general insurance services
* Heirs Life Assurance Limited – provides specialist life insurance services.
== Ubuyobozi ==
As of August 1, 2021:
* Tony Elumelu (Chairman)
* Emmanuel Nnorom (CEO)
* Dr. Awele Elumelu (Non-Executive Director)
* Angela Aneke (Independent Non-Executive Director)
* Alex Trotter (Independent Non-Executive Director)
* Andrew Alli (Independent Non-Executive Director)
* Dan Okeke (Executive Director)
== Amashakiro ==
[[Ikiciro:Inganda]]
[[Ikiciro:Ikoranabuhanga]]
[[Ikiciro:Ikoranabuhanga mu itumanaho n'isakazabumenyi mu majyambere]]
srq2izirr8m9r3hsdfgep9avv7d4xab
86363
86362
2022-08-27T03:25:56Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Tony Elumelu, Chairman, Heirs Holdings and United Bank for Africa, speaking at the UK-Africa Investment Summit in London, 20 January 2020 20200120142321 GMCB9742 (49419848012).jpg|thumb|Bamwe mu bayobozi ba Heirs Holdings i London muri 2020]]
[https://www.heirsholdings.com/investments/ Heirs Holdings] ni umuryango ufite ishoramari rigari, ufite icyicaro i Lagos, muri Nijeriya ufite inyungu z’ishoramari mu nzego zitandukanye muri Afurika<ref>https://www.forbes.com/sites/mfonobongnsehe/2014/02/05/nigerian-millionaire-tony-elumelu-invests-in-u-s-space-technology-startup/?sh=5f2e9a38fe0f</ref>
== Amateka ==
[[Dosiye:Photograph of Tony Elumelu.jpg|thumb|Tony Elumelu umuyobozi wa Heirs Holdings]]
Holdings yashinzwe mu mwaka 2010 na Tony O. Elumelu, CON nyuma kujya muzabukuru mu mwaka wa 2010 muri Banki yunze ubumwe ya Afurika (UBA) Plc, aho yari yarabaye Umuyobozi w’itsinda (Group managing director)<ref>https://www.premiumtimesng.com/business/167319-elumelu-returns-to-uba-as-board-chairman.html</ref><ref>https://www.forbes.com/sites/mfonobongnsehe/2012/04/23/the-20-most-powerful-people-in-african-business-2012/?sh=6324ac9b719b</ref>.
[[Dosiye:Heirs_Place,_Heirs_Holdings_Head_office,_Ikoyi,_Lagos.jpg|thumb|Heirs Holdings]]
Mu mwaka wa 2011, Heirs Holdings yakoze ishoramari ryayo rya mbere igamije kugira imigabane igenzura muri Transcorp, uruganda runini rwa Nijeriya<ref>https://www.thenigerianvoice.com/news/49345/shares-heirs-holdings039-strategic-buy-shocks-transcorp.html</ref><ref>https://www.vanguardngr.com/2011/04/heirs-holdings-push-transcorp-shares-higher-on-nse-2/</ref>. Muri 2012, Heirs Holdings yongeye gushora imari mu mutungo utimukanwa no mu rwego rw'imari. Afriland Properties Plc,n'ikigo k'imicungire yumutungo, ishoramari, nisosiyete yiterambere; United Capital Plc, itsinda rya serivisi yimari nishoramari; na Afrika Prudential Registrar Plc, utanga serivise yo kwiyandikisha<ref>https://www.heirsholdings.com/hh-at-ten/</ref>
Muri 2013, Heirs Holdings yiyemeje miliyoni 2,5 z'amadolari y'Amerika, nk'umushoramari umwe rukumbi w’abikorera ku giti cyabo muri Perezida [[Barack Obama]] Power Africa Initiative afite intego yo kongera 30.000MW y’amashanyarazi mashya, kongera amashanyarazi byibuze miliyoni 60 z'abaturage muri Sub-Saharah African<ref>https://www.wsj.com/articles/SB10001424052702304049904579515183408829094</ref><ref>https://www.usaid.gov/powerafrica/privatesector#he</ref>. Muri 2020, Heirs Holdings yaguze neza OML17 muri [[:en:Shell_plc|Shell]], [[:en:TotalEnergies|Total]] na [[:en:Eni|Eni]] mubyo bita peteroli na gaze muri Afrika mumwaka wa 2020<ref>https://www.thecable.ng/afreximbank-releases-250m-for-tnogs-acquisition-of-45-stake-in-oml-17/</ref><ref>https://www.reuters.com/article/uk-nigeria-oil-sale-idUSKBN29L07Q</ref>
== Ishoramari ==
Ishoramari rya Heirs Holdings ryateguwe muburyo butandatu: [[:en:Financial_services|Serivise yimari]], [[:en:Electricity_generation|ingufu]], [[:en:Fossil_fuel|peteroli na gaze]], [[:en:Real_estate|umutungo utimukanwa]], [[:en:Hospitality|kwakira abashyitsi]] no [[:en:Health_care|kwita kubuzima]]<ref>https://africanews.space/africas-heirs-holdings-portfolio-company-planet-labs-is-going-public/</ref>
== Ubukungu ==
Inyungu za Heirs Holdings nishoramari muri serivisi zimari bigabanya amabanki, ubwishingizi, banki ishoramari, imicungire yumutungo no kwandikisha isoko ryimari<ref>https://www.heirsholdings.com/investments/</ref><ref>https://web.archive.org/web/20211025160547/https://www.cbinsights.com/investor/heirs-holdings/</ref>
* [[:en:United_Bank_for_Africa|United Bank for Africa Plc (UBA)]] – A Nigerian pan-African financial services group headquartered in Lagos with subsidiaries in 20 African countries and offices in London, Paris, and New York.
* United Capital Plc – Financial and investment services group
* Africa Prudential Registrars – A Nigerian Capital Market Registration Company
* NASD OTC Market – A secondary trading market for securities of publicly listed companies primarily in Nigeria
* Heirs Insurance Brokers Limited (HIB) – insurance broking and risk management firm.
* Heirs Insurance Limited – covers general insurance services
* Heirs Life Assurance Limited – provides specialist life insurance services.
== Ubuyobozi ==
As of August 1, 2021:
* Tony Elumelu (Chairman)
* Emmanuel Nnorom (CEO)
* Dr. Awele Elumelu (Non-Executive Director)
* Angela Aneke (Independent Non-Executive Director)
* Alex Trotter (Independent Non-Executive Director)
* Andrew Alli (Independent Non-Executive Director)
* Dan Okeke (Executive Director)
== Amashakiro ==
[[Ikiciro:Inganda]]
[[Ikiciro:Ikoranabuhanga]]
[[Ikiciro:Ikoranabuhanga mu itumanaho n'isakazabumenyi mu majyambere]]
d66913mtzv9hol9hi2l46gioxs0pac1
Ecobank Rwanda
0
10079
86365
82224
2022-08-27T03:41:51Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Ecobank Logo.svg|thumb|Ecobank Logo]]
'''Ecobank Rwanda''', amazina ye yose ni '''Ecobank Rwanda Limited''', yahoze ari '''Banki y’Ubucuruzi, Iterambere n’inganda (BCDI)''', ni banki y’ubucuruzi mu [[Rwanda]], ibifitemo uruhushya kandi ikagenzurwa na [[Banki Nkuru y'u Rwanda|Banki nkuru y’u Rwanda]], banki nkuru n’umuyobozi ushinzwe amabanki y’igihugu. <ref name="3R">https://www.rwandayp.com/company/2502/Ecobank_Rwanda</ref>
== Aho biherereye ==
Icyicaro gikuru cya Ecobank Rwanda n’ishami rikuru rya banki biherereye hafi ya KN3 Avenue mu karere ko hagati y’ubucuruzi bw’umujyi wa [[Kigali]], umurwa mukuru w’u Rwanda. Imiterere ya geografiya yicyicaro gikuru cyabanki ni 01 ° 56'49.0 "S, 30 ° 03'38.0" E (Ubunini: -1.946944; Uburebure: 30.060556). <ref name="4R">https://en.wikipedia.org/wiki/Google</ref>
== Amateka ==
Ecobank Rwanda yashinzwe ku ya 6 Nyakanga 2007, ubwo Ecobank International yaguraga '''Banki y’ubucuruzi, iterambere n’inganda (BCDI)''', banki y’ubucuruzi mu Rwanda yari yarananiranye. Mugihe cyo kugura, BCDI yari ifite 46% yumwirondoro winguzanyo idakorwa, ntiyashyizwe mumitungo mike kandi ifite imiyoborere mibi no kugenzura imikorere bidahagije. Ba nyir'ubwite bashya bagombaga gushora US $ 11.6 mu mari shya, kugirango babone ibisabwa. <ref name="5R">https://en.igihe.com/news/article/ecobank-rwanda-s-ellevate-programme-to-empower-women-led-businesses</ref>
== Abanyamigabane ==
Urubuga rwa interineti rwa Ecobank ruvuga ko iyi banki ari ishami rya 100 ku ijana rya Ecobank Transnational Incorporated (ETI), ihuriro ry’imari muri Afurika rifite icyicaro i Lome, muri Togo, rikaba rifite ibikorwa mu bihugu 36. <ref name="6R">https://www.theeastafrican.co.ke/tea/rwanda-today/news/ecobank-injects-new-capital-into-rwanda-tanzania-units-1373370</ref>
== Inama y'Ubutegetsi ==
Kuva mu Kuboza 2016, aba bakurikira bari mu Nama y'Ubuyobozi ya Ecobank u Rwanda: <ref>https://www.ecobank.com/rw/personal-banking/countries</ref>
# Vianney Shumbusho: Umuyobozi
# Efurayimu Turahirwa: Umunyamuryango
# Ivan Twagirashema: Umunyamuryango
# Ibironke Wilson: Umunyamuryango
# Rose Gakuba: Umunyamuryango
# Alice Kilonzo-Zulu: Umuyobozi.
== Itsinda ry'ubuyobozi ==
Nkubu mu Kuboza 2017, Umuyobozi mukuru wa Ecobank Rwanda yari Alice Kalonzo Zulu. <ref name="2R">https://www.dnb.com/business-directory/company-profiles.ecobank_rwanda.ff753efd8e88611892296dccca823d8e.html</ref> <ref name="7R">https://www.newtimes.co.rw/featured/ecobank-only-bank-provides-canal-subscription-services</ref>
== Amashami ==
Kuva mu Kuboza 2016, Ecobank Rwanda yakomeje amashami 16 akomatanya mu gihugu hose. Ukuboza 2017, banki yatangiye gufunga amashami yo hejuru no kohereza serivisi mubakiriya ba banki ikoresheje banki digitale. <ref name="7R" />
== Amashakiro ==
[[Ikiciro:Ubucuruzi]]
[[Ikiciro:Banki zo mu Rwanda]]
rjvb946bc0x78z5v4jbzai8yaer0bxu
Kwimura abatuye mubishanga mu mujyi wa Kigali
0
10135
86376
82599
2022-08-27T04:51:56Z
MrTallBoy
9928
#WPWP #WPWPRW
wikitext
text/x-wiki
[[Dosiye:Suburb_of_Kigali_with_Mt_Kigali_in_the_background.jpg|thumb| tumwe mu duce dushobora guhura n’akaga muri Kigali]]
[[Dosiye:Pedestrians_and_motorists_risk_their_lives_to_transport_passengers_in_a_flooded_road_in_Kigali_on_28_January_2020._Emmanuel_Kwizera.jpg|thumb| Umwuzure mu mujyi wa Kigali]]
[[Dosiye:Kigali hills.jpg|thumb|Kigali]]
'''Ibishanga''' ni urusobe rwibinyabuzima rwuzuyemo amazi. Mu [[Rwanda]], ahantu hamwe na hamwe huzura amazi mu gihe cy'imvura. Muri Werurwe 2020, Bitewe no kubahiriza amategeko y’ibidukikije mpuzamahanga no gucunga ibidukikije, [[Kigali|umujyi wa Kigali]] wafashe icyemezo cyo kurangiza ikibazo cyo gutura mu bishanga / mu bishanga bimura abantu mu turere tw’ibyago nyuma y’imvura nyinshi. Uwahoze ari Minisitiri w’ubutegetsi , [[Anastase Shyaka]] yavuze ko iki gikorwa cyagenze neza. <ref>https://www.ktpress.rw/2020/03/kigali-to-complete-relocation-of-households-from-wetlands-in-three-weeks/</ref> <ref>https://www.newtimes.co.rw/news/more-factories-relocate-kigali-city-wetlands</ref>
== Ibikoresho ==
Mugihe cyo guhitamo ahantu hashobora guteza ibyago byinshi uburyo butandukanye bwo gukora ubushakashatsi bwarimo inyandiko, kamera, ubushakashatsi bwakozwe hamwe na software ikora nka ArcGIS, uburyo bwose bwakoreshaga uturere twose two [[Kigali|mumujyi wa Kigali]] <ref>https://www.preventionweb.net/news/rwanda-kigali-city-move-relocate-those-high-risk-areas-resume</ref> .
== Ibisobanuro ==
Guverinoma [[Rwanda|y'u Rwanda]] yari yarabujije gutura mu bishanga kuva mu 2005, kuva icyo gihe guverinoma yabwiraga abafite imitungo kwimuka ariko abantu bake baragerageza abandi birananirana. Intego nyamukuru za guverinoma kwari ukugarura ibishanga no gushyiraho ibyiza nyaburanga byumujyi. [[Kigali|Umujyi wa Kigali]] wagaragaje Hegitari 7.700 z’ibishanga birimo imitungo 2000 harimo inganda, ubucuruzi n’amazu yo guturamo <ref>https://en.igihe.com/news/over-2000-properties-for-relocation-from-kigali</ref> .
== Ingaruka zagerwagaho ku bantu batuye mu bishanga ==
* Iyangirika ry'ibidukikije mu gihe kimvura nyishi.
* Gutakaza ubuzima
* Iyangirika ry'ibikorwa remezo
* Imyuzure
== references ==
[[Ikiciro:Kigali]]
[[Ikiciro:Rwanda]]
[[Ikiciro:Ibidukikije]]
8pb09herqul8kf7cij1nj04rsywu6ac