ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ satwiki https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A2%E1%B1%A9%E1%B1%AC%E1%B1%A9%E1%B1%9B_%E1%B1%A5%E1%B1%9F%E1%B1%A6%E1%B1%B4%E1%B1%9F MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱟᱥᱚᱠᱟᱭ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱚᱲ ᱨᱮᱫ ᱨᱮᱫ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱢᱤᱰᱤᱭᱟᱣᱤᱠᱤ ᱢᱤᱰᱤᱭᱟᱣᱤᱠᱤ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱪᱷᱟᱸᱪ ᱪᱷᱟᱸᱪ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱜᱚᱸᱲᱚᱸ ᱜᱚᱸᱲᱚᱸ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱛᱷᱚᱠ ᱛᱷᱚᱠ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ TimedText TimedText talk ᱢᱳᱰᱩᱞ ᱢᱳᱰᱩᱞ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱥᱟᱢᱟᱱᱚᱢ ᱥᱟᱢᱟᱱᱚᱢ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱥᱟᱢᱟᱱᱚᱢ ᱢᱮᱱᱮᱛᱮᱫ ᱥᱟᱢᱟᱱᱚᱢ ᱢᱮᱱᱮᱛᱮᱫ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱜᱟᱰᱟ 0 180 100233 98477 2022-08-08T01:11:25Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki [[File:Ox bow - Flickr - pellaea.jpg|thumb|ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱜᱟᱰᱟ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ, ᱯᱮᱨᱩ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ]] [[File:Mouths of amazon geocover 1990.png|thumb|ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱜᱟᱰᱟ ᱢᱩᱦᱟᱹᱬ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱴᱮᱞᱟᱭᱤᱴ ᱧᱮᱱᱮᱞ]] '''ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱜᱟᱰᱟ''' ([[ᱥᱯᱮᱱᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱯᱮᱱᱤᱥ]] ᱟᱨ [[ᱯᱚᱨᱛᱩᱜᱤᱡᱽ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱯᱚᱨᱛᱩᱜᱤᱡᱽ]] ᱛᱮ ᱫᱚ ''ᱨᱤᱭᱚ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱᱟᱥ''<ref name="fao">cite web|url=http://www.britannica.com/place/Amazon-River|title=Amazon River|work=Encyclopedia Britannica</ref>) ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱫᱟᱜᱼᱮ ᱞᱤᱸᱻᱡᱤᱭᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟᱜ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱠᱚᱧᱮ ᱟᱢᱮᱨᱤᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱨᱚᱯᱤᱠᱟᱞ ᱵᱤᱨ ᱥᱮᱫ ᱛᱮ, ᱢᱩᱬ ᱠᱟᱛᱮ [[ᱵᱨᱟᱡᱤᱞ|ᱵᱨᱟᱡᱤᱞ]] ᱥᱮᱫ ᱛᱮ ᱞᱤᱸᱻᱡᱤᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱼᱫᱟᱜ ᱫᱚ ᱠᱚᱧᱮ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱯᱮᱨᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱱᱰᱮᱥ ᱩᱥᱩᱞᱵᱩᱨᱩ ᱥᱮᱫᱛᱮ ᱟᱴᱞᱟᱱᱴᱤᱠ ᱢᱟᱦᱟᱫᱚᱨᱭᱟ ᱥᱩᱨ ᱤᱠᱩᱶᱮᱴᱚᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱮ ᱞᱤᱸᱻᱡᱤᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱨᱟᱹᱞ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱜᱟᱰᱟ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱡᱟᱷᱟᱸ ᱛᱤᱱᱟᱹᱜ ᱫᱟᱜ ᱠᱚ ᱞᱤᱸᱡᱤᱭᱮᱫᱼᱟ ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱫᱟᱜ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱜᱟᱰᱟ ᱛᱮ ᱞᱤᱸᱡᱤᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱫᱟᱜ ᱞᱤᱸᱡᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱᱠᱷᱟ (basin) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱨᱮ ᱢᱚᱬᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ (᱑/᱕) ᱜᱟᱰᱟ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱛᱮ ᱞᱤᱸᱡᱤᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱨᱤᱛᱩ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱛᱤᱢᱤᱱ ᱜᱟᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱙᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱚᱥᱟᱨ ᱜᱟᱱ ᱰᱷᱤᱯ ᱥᱮᱫ ᱪᱟᱯᱮ ᱚᱰᱚᱠᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱟᱶᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨᱼᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱠᱷᱹᱛᱤᱨ ᱢᱤᱢᱤᱫ ᱫᱷᱟᱶ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱥᱟᱹᱢᱩᱸᱫᱽ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱜᱟᱰᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱜᱟᱰᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱤᱞᱮ ᱜᱟᱰᱟ|ᱱᱤᱞᱮ ᱜᱟᱰᱟ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱫᱚ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ == ᱚᱥᱟᱨᱼᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱟᱨ ᱰᱟᱦᱟᱨ == [[File:Amazon river basin.png|thumb|ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱜᱟᱰᱟ ᱟᱨ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱚᱶᱟᱜ ᱠᱟᱱᱠᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱚᱠᱥᱟ]] ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱭᱢᱟ ᱯᱚᱨᱚᱠ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱶ ᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱚᱞ ᱚᱥᱟᱨᱼᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱧᱟᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱨᱤᱠᱟᱹ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱨᱚᱠ ᱯᱟᱭᱛᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱴᱷᱟᱹᱶᱠᱟᱹ ᱦᱟᱜ ᱢᱮᱱ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱟᱸᱴ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱶᱟ ᱨᱮᱱᱟ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱦᱚᱸ ᱫᱟᱜ ᱰᱤᱱ ᱨᱮ ᱟᱹᱨᱩᱜ ᱠᱟᱱ ᱾ ᱛᱤᱢᱤᱱ ᱜᱟᱱ ᱯᱚᱨᱚᱠ ᱵᱨᱟᱡᱤᱞ, ᱪᱤᱞᱮ ᱟᱨ ᱥᱯᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱞᱮ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱤᱞᱤᱧᱟ ᱾ ᱱᱤᱞᱮ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱖,᱕᱗᱑ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱫᱚ ᱖,᱙᱓᱗ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱟᱱ ᱦᱩᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾ web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2007/06/070619-amazon-river.html|title=Amazon Longer Than Nile River, Scientists Say|publisher=National Geographic|year=2007</ref> == ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ == ᱱᱚᱶᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟᱭ ᱮᱢᱟᱵᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮᱢᱚᱱ ᱺ- * ᱦᱟᱭᱰᱨᱚ-ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱠ ᱯᱟᱶᱟᱨ ᱵᱚᱱ ᱧᱟᱢᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱮᱫᱼᱟ ᱾ * ᱰᱮᱢ ᱵᱚᱱ ᱵᱮᱱᱟᱶᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱥᱤᱴᱤ ᱵᱚᱱ ᱛᱮᱭᱟᱨᱮᱫᱼᱟ ᱾ * ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱚᱱ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱮᱫᱼᱟ, ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱟᱱ ᱡᱤᱱᱤᱥ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ * ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱰᱷᱚᱝᱜᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱛᱮ ᱠᱟᱹᱶᱰᱤ ᱟᱨᱡᱟᱶᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ * ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱥᱟᱯᱷᱟ ᱫᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟᱛᱮ ᱡᱤᱵᱽᱼᱡᱤᱭᱟᱹᱞᱤ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱧᱩ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱟᱬᱜᱚ ᱨᱟᱠᱟᱵ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ * ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱟᱜ ᱪᱟᱥᱵᱟᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱜᱟᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ == ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == * [http://www.destination360.com/south-america/brazil/amazon.php Amazon River and Amazon Rainforest virtual tour] * [http://www.extremescience.com/AmazonRiver.htm Information on the Amazon from Extreme Science] * [http://mitosyfraudes.8k.com/photoEng-2.html Map of South America] * [http://www.underwatercolours.com/amazon/ss07.html Pictures of the Amazon River] * [http://www.junglephotos.com Amazon River and rain forest photos and information] * [http://www.mbarron.net/Amazon An Amazon River web site] * [http://earthtrends.wri.org/maps_spatial/maps_detail_static.cfm?map_select=410&theme=2 Information and a map of the Amazon's watershed] * [http://www.arquipelagotours.com/Amazon river tours] == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[Category:ᱜᱟᱰᱟ]] [[Category:ᱱᱟᱹᱭ]] hpa30dfk4acv85jfa2jzf2krrheosuu ᱟᱨᱚᱵᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ 0 185 100261 98784 2022-08-08T04:05:08Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki [[File:Arabic albayancalligraphy.svg|thumb|ᱟᱨᱚᱵᱤᱠ ᱚᱞ]] '''ᱟᱨᱚᱵᱤᱠ''' ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ [[ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱕᱐ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱮᱜ-ᱟ ᱾ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱚᱲ ᱜᱮ ᱠᱚ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜ-ᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱫᱚ ᱵᱟᱠᱚ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱮᱜ-ᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱟᱨᱚᱵᱤᱠ ᱪᱤᱠᱤ ᱛᱮᱜᱮ ᱠᱚ ᱚᱞᱟ ᱾ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱮᱫ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ UN ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱤᱝᱞᱤᱥ, ᱥᱯᱮᱱᱤᱥ, ᱯᱷᱨᱮᱸᱪ, ᱨᱩᱥᱤᱭᱟᱱ ᱟᱨ ᱪᱟᱭᱱᱤᱡᱽ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱾ ==ᱫᱤᱥᱚᱢ== ᱟᱨᱚᱵᱤᱠ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱮ ᱞᱮᱠᱟ :- * ᱥᱟᱣᱫᱤ ᱟᱨᱚᱵᱽ * ᱞᱤᱵᱽᱱᱟᱱ * ᱥᱤᱨᱤᱭᱟ * ᱭᱮᱢᱮᱱ * ᱢᱤᱥᱨᱚ * ᱡᱟᱨᱰᱚᱱ * ᱤᱨᱟᱠ * ᱟᱞᱡᱮᱨᱤᱭᱟ * ᱞᱤᱵᱤᱭᱟ * ᱥᱩᱰᱟᱱ * ᱠᱟᱛᱟᱨ * ᱴᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱭᱟ * ᱢᱚᱥᱠᱚ * ᱢᱟᱞᱤ ==ᱪᱤᱠᱤ== ᱟᱨᱚᱵᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ᱟᱨᱚᱵᱤ ᱪᱤᱠᱤ ᱛᱮᱜᱮ ᱚᱞᱚᱜ ᱨᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱡᱚᱡᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱮᱸᱜᱟ ᱥᱮᱫ ᱠᱚ ᱚᱞ ᱟᱹᱜᱩᱭᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩᱣᱟᱜ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱩᱨᱫᱩ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [http://www1.ccls.columbia.edu/~cadim/TUTORIAL.ARABIC.NLP.pdf Dr. Nizar Habash's, Columbia University, Introduction to Arabic Natural Language Processing] * [http://www.google.com/ta3reeb/ Google Ta3reeb – Google Transliteration] * [http://transliteration.org/quran/Pronunciation/Letters/TashP.htm Transliteration] Arabic language pronunciation applet *[http://alpage.inria.fr/~sagot/woler2011/WoLeR2011/Program_&_Proceedings_files/WoLeR%202011%20-%20Neme.pdf '' Alexis Neme (2011), A lexicon of Arabic verbs constructed on the basis of Semitic taxonomy and using finite-state transducers''] *[https://halshs.archives-ouvertes.fr/hal-00831338 ''Alexis Neme and Eric Laporte (2013), Pattern-and-root inflectional morphology: the Arabic broken plural''] *[https://www.academia.edu/13002690/Do_computer_scientists_deeply_understand_the_traditional_Arabic_morphology_%D9%87%D9%84_%D9%8A%D9%81%D9%87%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D9%91%D9%88%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%B1%D9%81_%D9%81%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%8B_%D8%B9%D9%85%D9%8A%D9%82%D8%A7%D9%8B_ ''Alexis Neme and Eric Laporte (2015), Do computer scientists deeply understand Arabic morphology?''] *[https://findingaid.lib.byu.edu/viewItem/UA%205572/Series%202/carton%201/folder%209-13/ Arabic manuscripts, UA 5572] at [https://sites.lib.byu.edu/sc/ L. Tom Perry Special Collections], ''Brigham Young University'' *[https://web.archive.org/web/20161104015044/https://arabic-keyboards.net/ Online Arabic Keyboard] ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[Category:!Main category]] [[Category:Language]] o0dnt0j6lqm8ye7fux75tvrajlmur0a ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ 0 187 100262 95377 2022-08-08T04:07:39Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable floatright" |- | colspan="2" | <gallery caption="ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ" widths="360" heights="480"> File:Domenico-Fetti Archimedes 1620.jpg </gallery> |- ! ᱧᱩᱛᱩᱢ !! ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ |- ! ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱢᱟᱦᱟᱸ | c. 287 BC ᱥᱤᱨᱟᱠᱭᱩᱥ, ᱥᱩᱥᱤᱞᱤ ᱢᱟᱜᱽᱱᱟ ᱜᱨᱟᱥᱤᱭᱟ |- !ᱵᱚᱝᱜᱟ ᱛᱟᱞᱟ | c. 212 BC |- ! ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱮᱢᱟᱣ | ᱗᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ |- ! ᱟᱯᱟᱛ | ᱯᱷᱤᱰᱤᱭᱟᱥ |- ! ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱴᱷᱟᱶ | ᱥᱤᱨᱟᱠᱭᱩᱥ, ᱥᱤᱥᱤᱞᱤ |- ! ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ | ᱮᱞᱠᱷᱟ, ᱤᱧᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱹᱨ, ᱥᱟᱢᱟᱱ ᱥᱟᱬᱮᱥ, ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ, ᱮᱝᱜᱮᱞ ᱥᱟᱬᱮᱥᱣᱭᱟᱹ |- ! colspan="6" | ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ |- !colspan="7" | Archimedes principle, *Archimedes' screw *hydrostatics, levers *infinitesimals, *Neuseis constructions |} '''ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ''' (Archimedes) (᱒᱘᱗-᱒᱑᱒ BC) [[ᱜᱨᱤᱠ|ᱜᱨᱤᱥ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱨᱟᱠᱭᱩᱥ ᱨᱮ ᱟᱹᱠᱤᱱᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱠᱤᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱮᱞᱠᱷᱟ ᱯᱩᱨᱩᱫᱷᱩᱞ, ᱥᱟᱬᱮᱥᱤᱭᱟᱹ, ᱤᱧᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱹᱨ ᱟᱨ ᱮᱝᱜᱮᱞ ᱥᱟᱬᱮᱥᱤᱭᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱫᱟᱭ ᱨᱤᱱ ᱥᱟᱬᱮᱥᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱞᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱩᱭ ᱦᱚᱸ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱩᱨᱠᱟᱹᱜ ᱤᱯᱤᱞ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱫᱟᱭ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱞᱮᱯᱮᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ (hydrostatic) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ ᱟᱭ ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱮᱞᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ [[calculus|ᱠᱟᱞᱠᱩᱞᱚᱥ]] ᱟᱨ [[analysis|ᱟᱱᱟᱞᱤᱥᱤᱥ]] ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱮᱞᱠᱷᱟ ᱥᱩᱛᱩᱨ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱥᱩᱛᱩᱨ ᱛᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱟᱠᱟᱨ ᱜᱚᱲᱦᱚᱱ ᱚᱛᱚᱱ ᱠᱚ ᱢᱟᱯ ᱜᱟᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱚᱱᱟᱭ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱞᱟᱸᱜᱟᱵ ᱦᱚᱨᱟ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱨᱟᱵᱚᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱛᱚᱱ ᱚᱰᱚᱠ, ᱚᱦᱤᱥᱟᱹᱵ ᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱥᱟᱶᱛᱮ ‌‍‌[[ᱯᱟᱭ|π]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱚᱰᱚᱠ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱩᱜᱽ ᱯᱩᱨᱩᱫᱩᱞ ᱮᱞᱠᱷᱟ ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱨᱚᱥ ᱫᱚᱠᱷᱚᱞ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱜᱚᱡ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱫᱮᱥ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱨᱮᱦᱚᱸ, ᱢᱤᱫ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱯᱷᱟᱹᱫᱟᱜ ᱛᱤᱻ ᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱚᱡ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== [[File:03. Реакциска сила кај архимедовиот закон.ogv|thumb|right|250px|By placing a metal bar in a container with water on a scale, the bar displaces as much water as its own [[volume]], increasing its [[mass]] and weighing down the scale.]] ᱮᱴᱟᱜ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱮᱞᱠᱷᱟ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱠᱚ ᱞᱮᱠᱟ ᱟᱡᱟᱜ ᱚᱱᱚᱞ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱧᱩᱢ ᱵᱟᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ '''''ᱟᱞᱮᱠᱡᱟᱱᱰᱨᱤᱭᱟ''''' ᱨᱤᱱ ᱮᱞᱠᱷᱟ ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱷᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱝ ᱠᱚ ᱪᱟᱪᱟᱨᱪᱟ ᱞᱮᱜᱼᱟ, ᱩᱱᱤᱭᱟᱹᱜ ᱚᱱᱚᱞ ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱨᱟᱫᱟ ᱕᱓᱐ ᱠᱷᱨᱤᱥᱴᱟᱵᱫᱽ ᱨᱮ ᱾ '''ᱢᱤᱞᱤᱴᱚᱥ ᱤᱥᱤᱰᱚᱨ''' ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱜᱟᱞᱚᱪ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱮᱜᱼᱟ ''ᱤᱣᱴᱚᱥᱤᱭᱚᱥ'' ᱖᱐᱐ ᱠᱷᱨᱤᱥᱴᱟᱵᱫᱽ ᱨᱮ, ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱴᱷᱮᱱ ᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ ᱨᱤᱱ ᱟᱯᱟᱛ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱰᱤᱭᱟᱥ (Phidias), ᱩᱱᱤ ᱦᱚᱸ ᱢᱤᱫ ᱮᱝᱜᱮᱞ ᱥᱟᱬᱮᱥᱤᱭᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱠᱷᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱸᱫᱽ ᱫᱚ ᱵᱟᱭ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱞᱚᱴᱟᱨᱪ (Plutarch) ᱟᱡᱟᱜ '''ᱯᱟᱨᱟᱞᱟᱞ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽᱥ''' ᱨᱮ ᱚᱞ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱵᱟᱝᱢᱟ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ''ᱥᱤᱨᱟᱠᱚᱥ'' ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱟᱡᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ ᱤᱡ ᱯᱮᱲᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ ᱨᱤᱱ ᱮᱨᱟ-ᱩᱨᱩ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱯᱤᱫᱟᱹᱨ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱮ ᱵᱟᱝ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱩᱣᱟᱹᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱵᱟᱝ ᱫᱚ ᱢᱤᱥᱚᱨ (Egypt) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱞᱮᱠᱡᱟᱱᱰᱨᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱚᱸᱰᱮ ᱥᱮᱱᱳᱱ ᱨᱤᱱᱤᱡ ''ᱥᱟᱢᱚᱥ (Samos)'' ᱟᱨ ''ᱥᱟᱭᱨᱮᱱ (Cyren)'' ᱨᱤᱱᱤᱡ ''ᱤᱨᱟᱴᱚᱥᱛᱷᱮᱱᱮᱥ'' ᱨᱤᱱ ᱥᱩᱨ-ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱯᱩᱱᱤᱠ ᱛᱩᱯᱩᱫ ᱨᱮ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱡᱮᱱᱮᱨᱟᱞ ''ᱢᱟᱨᱠᱚᱥ ᱠᱞᱚᱣᱰᱤᱭᱚᱥ ᱢᱟᱨᱥᱮᱞᱚᱥ (Marcus Claudius Marcellus)'' ᱜᱚᱵᱚᱞ ᱨᱮ ᱒᱐᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱚ ᱟᱠᱚᱴ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱡᱷᱚᱜ ᱒᱐᱑᱒ BC ᱨᱮ ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ ᱫᱚᱭ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱯᱞᱚᱴᱟᱨᱪ (Plutarch) ᱟᱜ ᱚᱱᱚᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ '''ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ''' ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱟᱢᱤᱛᱤ ᱱᱚᱠᱥᱟ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱨᱮᱭ ᱟᱝᱜᱮᱱ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱥᱤᱨᱟᱠᱚᱥ ᱫᱚ ᱠᱚ ᱫᱚᱠᱷᱚᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱ ᱡᱚᱠᱷᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱡᱮᱱᱮᱨᱟᱞ '''ᱢᱟᱨᱤᱥᱤᱞᱚᱥ''' ᱥᱟᱶ ᱧᱟᱯᱟᱢ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱫᱼᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱛᱚᱵᱮ ᱟᱨᱠᱢᱮᱰᱤᱥ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱷᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱟᱝᱜᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱵᱟᱭ ᱧᱟᱯᱟᱢ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱢᱮᱛᱟᱫ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱯᱷᱟᱹᱫ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱨᱟᱹᱜᱤ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱟᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱷᱟᱨ ᱠᱷᱟᱸᱰᱟ ᱛᱮ ᱜᱮ ᱢᱟᱜ ᱜᱚᱡ ᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [http://www.archimedespalimpsest.org/ The Archimedes Palimpsest project at The Walters Art Museum in Baltimore, Maryland] * [http://www.cs.drexel.edu/~crorres/bbc_archive/mirrors_sailors_sakas.jpg Photograph of the Sakkas experiment in 1973] * [http://web.mit.edu/2.009/www/experiments/steamCannon/ArchimedesSteamCannon.html Testing the Archimedes steam cannon] * [http://www.stampsbook.org/subject/Archimedes.html Stamps of Archimedes] * [https://www.theguardian.com/books/2011/oct/26/archimedes-palimpsest-ahead-of-time Archimedes Palimpsest reveals insights centuries ahead of its time] ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[Category:!Main category]] hhvikx40rtrgej918k76adq7ayge4lz ᱵᱤ. ᱟᱨ. ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ 0 1315 100247 98603 2022-08-08T02:09:49Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ᱵᱤ. ᱟᱨ. ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ | honorific_prefix = <!-- Note that we do not add honorifics as per [[WP:NCIN]], specific section [[Wikipedia:Naming conventions (Indic)#Titles and honorifics|here]]. --> | image = File:Dr. Bhimrao Ambedkar.jpg | image_size = | image_upright = | smallimage = <!--If this is specified, "image" should not be.--> | alt = | caption = ᱑᱙᱕᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱤ. ᱟᱨ. ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱟᱜ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱾ | order = | office = [[Member of parliament, Rajya Sabha|Member of Parliament]] of [[Rajya Sabha]] for [[Bombay State]]<ref>{{Cite web |url=http://164.100.47.5/Newmembers/alphabeticallist_all_terms.aspx |title=Alphabetical List of All Members of Rajya Sabha Since 1952 |last=Sabha |first=Rajya |website=R Sabha Secretariat |archive-url=https://web.archive.org/web/20100109030114/http://164.100.47.5/Newmembers/alphabeticallist_all_terms.aspx |archive-date=9 January 2010 |quote=Serial Number 69 in the list |df=dmy-all}}</ref> | term_start = 3 April 1952 | term_end = 6 December 1956 | president = [[Rajendra Prasad]] | primeminister = [[Jawaharlal Nehru]] | order1 = | office1 = [[Minister of Law and Justice|1st Minister of Law and Justice]] | term_start1 = 15 August 1947 | term_end1 = 6 October 1951 | president1 = [[ᱨᱟᱡᱮᱱᱫᱽᱨᱚ ᱯᱨᱚᱥᱟᱫᱽ]] | governor_general1 = [[Louis Mountbatten]]<br/>[[C. Rajagopalachari]] | primeminister1 = [[ᱡᱚᱵᱟᱦᱚᱨᱞᱟᱞ ᱱᱮᱦᱨᱩ]] | parliamentarygroup1 = | constituency1 = | predecessor1 = Position established | successor1 = [[ᱪᱟᱨᱩ ᱪᱚᱱᱫᱽᱨᱚ ᱵᱤᱥᱣᱟᱥ]] | order2 = | office2 = [[Constituent Assembly of India|Chairman of the Constitution Drafting Committee]] | term_start2 = 29 August 1947 | term_end2 = 24 January 1950 | order3 = | office3 = Member of the [[Constituent Assembly of India]]<ref name="Firstpost 2015">{{cite web |url=http://www.firstpost.com/india/attention-sanghis-when-the-muslim-league-rescued-ambedkar-from-the-dustbin-of-history-2196678.html |title=Attention BJP: When the Muslim League rescued Ambedkar from the 'dustbin of history' |date=15 April 2015 |website=Firstpost|archive-url=https://web.archive.org/web/20150920032027/http://www.firstpost.com/india/attention-sanghis-when-the-muslim-league-rescued-ambedkar-from-the-dustbin-of-history-2196678.html |archive-date=20 September 2015 |access-date=5 September 2015 |df=dmy-all}}</ref><ref>https://rajyasabhahindi.nic.in/rshindi/constituent_assembly/constituent_assembly_main.asp</ref> | term_start3 = 9 December 1946 | term_end3 = 24 January 1950 | constituency3 = {{•}} [[Bengal|Bengal Province]] (1946-47)<br /> {{•}} [[Bombay Province]] (1947-50) | order4 = | office4 = [[Ministry of Labour and Employment (India)|Minister of Labour]] in [[Viceroy's Executive Council]] <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=B-2d6jzRmBQC&q=Scheduled+Castes+Federation|title=Dr. Ambedkar: Life and Mission|first=Dhananjay|last=Keer|date=13 August 1971|publisher=Popular Prakashan|isbn=9788171542376|via=Google Books}}</ref><ref name="autogenerated2">{{cite book |last1=Jaffrelot |first1=Christophe |title=Dr Ambedkar and Untouchability: Analysing and Fighting Caste |year=2005 |publisher=C. Hurst & Co. Publishers |location=London |isbn=1850654492 |page=5 }}</ref> | term_start4 = 22 July 1942 | term_end4 = 20 October 1946 | governor_general4 = [[Victor Hope, 2nd Marquess of Linlithgow|The Marquess of Linlithgow]]<br />[[Archibald Wavell, 1st Earl Wavell|The Viscount Wavell]] | predecessor4 = [[ᱯᱷᱮᱨᱚᱡᱽ ᱠᱷᱟᱱ ᱱᱩᱱ]] | order5 = | office5 = [[Leader of the Opposition]] in the [[Bombay Legislative Assembly]]<ref name="Khairmode 1985 245">{{Cite book|title=Dr. Bhimrao Ramji Ambedkar (Vol. 7)|last=Khairmode|first=Changdev Bhawanrao|publisher=Maharashtra Rajya Sahilya Sanskruti Mandal, Matralaya|year=1985|location=Mumbai|pages=245|language=mr}}</ref><ref name="C. Hurst & Co. Publishers">{{cite book |last1=Jaffrelot |first1=Christophe |title=Dr Ambedkar and Untouchability: Analysing and Fighting Caste |year=2005 |publisher=C. Hurst & Co. Publishers |location=London |isbn=978-1850654490 |pages=76–77 }}</ref> | term_start5 = 1937 | term_end5 = 1942 | order6 = | office6 = [[1937 Bombay Presidency election|Member of the]] [[Bombay Legislative Assembly]]<ref name="Khairmode 1985 245">{{Cite book|title=Dr. Bhimrao Ramji Ambedkar (Vol. 7)|last=Khairmode|first=Changdev Bhawanrao|publisher=Maharashtra Rajya Sahilya Sanskruti Mandal, Matralaya|year=1985|location=Mumbai|pages=245|language=mr}}</ref><ref name="C. Hurst & Co. Publishers">{{cite book |last1=Jaffrelot |first1=Christophe |title=Dr Ambedkar and Untouchability: Analysing and Fighting Caste |year=2005 |publisher=C. Hurst & Co. Publishers |location=London |isbn=978-1850654490 |pages=76–77 }}</ref> | term_start6 = 1937 | term_end6 = 1942 | constituency6 = ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ([[ᱵᱟᱭᱠᱩᱞᱟ]] ᱟᱨ [[ᱯᱟᱨᱮᱞ]]) ᱡᱮᱱᱨᱟᱞ ᱩᱨᱵᱟᱱ | order7 = | office7 = Member of the [[Bombay Legislative Council]]<ref>{{Cite book|title=Dr. Bhimrao Ramji Ambedkar (Vol. 7)|last=Khairmode|first=Changdev Bhawanrao|publisher=Maharashtra Rajya Sahilya Sanskruti Mandal, Matralaya|year=1985|location=Mumbai|pages=273|language=mr}}</ref> | term_start7 = 1926 | term_end7 = 1937 | pronunciation = Bhīmrāo Rāmjī Āmbēḍkar | birth_name = ᱵᱷᱤᱣᱟᱹ ᱨᱟᱢᱡᱤ ᱥᱟᱠᱯᱟᱞ | birth_date = {{Birth date|df=yes|1891|4|14}} | birth_place = [[Mhow]] (ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱰᱨ . ᱟᱵᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ), [[ᱛᱟᱞᱟ ᱯᱨᱟᱱᱛ]], [[ᱵᱽᱨᱤᱴᱤᱥ ᱨᱟᱡᱽ|ᱵᱽᱨᱤᱴᱤᱥ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] <br />(ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱤᱱ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱤᱢ ᱡᱟᱱᱢᱟᱹᱵᱷᱩᱢᱤ]], [[ᱰᱨ. ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ]], [[ᱤᱱᱫᱚᱨ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ]], [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]]) | death_date = {{Death date and age|df=yes|1956|12|6|1891|4|14}} | death_place = Dr. Ambedkar National Memorial (Dr. Ambedkar Parinirvan Bhoomi), [[Delhi]], [[New Delhi]], India | death_cause = | citizenship = India | resting_place = [[Chaitya Bhoomi]], [[Mumbai]] | resting_place_coordinates = {{Coord|19.026149|N|72.834599|E|display=inline,title}} | party = {{*}} [[Independent Labour Party (India)|Independent Labour Party]]<br /> {{*}} [[Scheduled Castes Federation]] | otherparty = {{*}} [[Republican Party of India]] | nationality = [[India]]n | spouse = {{unbulleted list | {{marriage|[[Ramabai Bhimrao Ambedkar|Ramabai Ambedkar]]|1906|1935|end=died}} | {{marriage|[[Savita Ambedkar]]|1948}}}} | children = [[Yashwant Ambedkar]] | parents = | mother = | father = | relatives = ''See'' [[Ambedkar family]] | residence = {{•}} [[Rajgruha]], [[Mumbai]], [[Maharashtra]]<br /> {{•}} 26 Alipur road, Dr. Ambedkar National Memorial, [[New Delhi]] | alma_mater = {{Plainlist| * [[University of Mumbai]] ([[Bachelor of Arts|B.A.]], [[Master of Arts|M.A.]]) * [[Columbia University]] ([[Master of Arts|M.A.]], [[Doctor of Philosophy|PhD]]) * [[London School of Economics]] ([[Master of Science|M.Sc.]], [[Doctor of Science|D.Sc.]]) * [[Gray's Inn]] ([[Barrister|Barrister-at-Law]]) }} | profession = {{hlist|Jurist|economist|academic|politician|social reformer|anthropologist|writer}} | known_for = [[Dalit|Dalit rights movement]]<br />Drafting [[Constitution of India]]<br />[[Dalit Buddhist movement]] | awards = [[Bharat Ratna]]<br />(posthumously in 1990) | signature = Dr. Babasaheb Ambedkar Signature.svg | signature_alt = | website = <!--Military service--> | nickname = | footnotes = }} '''ᱵᱷᱤᱢᱨᱟᱣ ᱨᱟᱢᱡᱤ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ''' (᱑᱔ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱑᱘᱙᱑ - ᱖ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱕᱖) ᱫᱚ ᱵᱟᱵᱟ ᱥᱟᱦᱮᱵᱽ [[ᱧᱩᱛᱩᱢ]] ᱛᱮ ᱦᱚᱲ ᱜᱚᱨᱚᱡᱤᱭᱟᱹ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱭ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱡ, ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ-ᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ, ᱨᱟᱡᱽ-ᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱥᱩᱥᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱚᱞᱤᱛ ᱵᱚᱣᱫᱷ ᱦᱩᱞᱥᱟᱹᱭ ᱮ ᱞᱟᱦᱟ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱡᱚᱴᱮᱫ (ᱫᱚᱞᱤᱛ) ᱵᱤᱨᱩᱫᱷ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱵᱷᱮᱫᱽ ᱵᱟᱣ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱦᱩᱞᱥᱟᱹᱭ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱪᱟᱹᱥᱤ ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱚᱫᱷᱤᱠᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱜᱚᱲᱚᱭ ᱮᱢ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱟᱱᱩᱱ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱚᱢᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱜᱚᱲᱦᱚᱱᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱫᱤᱥᱣᱟᱹ ᱨᱟᱡᱚ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱤᱨᱡᱚᱱᱤᱭᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱩᱯᱨᱩᱢ== '''ᱡᱟᱱᱟᱢ''' ᱺ- ᱑᱔ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱑᱘᱙᱑, ᱢᱚᱣ, ᱤᱱᱫᱚᱨ ᱡᱤᱞᱞᱟ, ᱢᱚᱫᱷᱭᱚᱯᱨᱚᱫᱮᱥ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱾ '''ᱜᱩᱨ''' ᱺ- ᱖ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱕᱖, (ᱵᱚᱭᱚᱥ ᱖᱕) ᱫᱤᱞᱞᱤ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱾ '''ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱺ-''' ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱾ '''ᱮᱴᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱺ- ᱵᱟᱵᱟ ᱥᱟᱦᱮᱵᱽ ᱾ '''ᱥᱮᱪᱮᱫ''' ᱺ- BA, MA, Ph.D., M.Sc., D.C., LL.D., D.Lit., Bar-at-Law (Total 32 Degrees earned) '''ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱟᱢᱮᱴ''' ᱺ- ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱤᱭᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱥᱠᱩᱞ ᱳᱯᱷ ᱮᱠᱚᱱᱚᱢᱤᱠᱥ ᱵᱮᱨᱞᱤᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱾ '''ᱨᱟᱡᱽ-ᱟᱹᱨᱤ ᱫᱚᱞ''' ᱺ- ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱨᱤᱯᱚᱵᱞᱤᱠᱚᱱ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱾ '''ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱢᱟᱱᱟᱣ''' ᱺ- ᱵᱚᱣᱫᱷᱚ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ (ᱢᱟᱱᱣᱟᱨᱤ ᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥᱟᱛ) ᱾ '''ᱡᱤᱣᱤᱡᱩᱨᱤ''' :- ᱨᱚᱢᱟᱵᱟᱭᱤ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ (ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱑᱙᱐᱖), ᱰᱨᱹ ᱥᱚᱵᱤᱛᱟ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ (ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱑᱙᱔᱘) '''ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ/ᱢᱟᱹᱱ''' :- ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱚᱛᱱᱚ (᱑᱙᱙᱐), ᱵᱳᱫᱷᱤᱥᱚᱛᱣᱚ (᱑᱙᱕᱖), 'ᱯᱩᱭᱞᱩ' ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱤᱭᱟ ᱮᱦᱮᱰ ᱳᱯᱷ ᱫᱮᱭᱟᱨ ᱴᱟᱭᱤᱢ (᱒᱐᱐᱔) 'ᱯᱩᱱᱟᱜ' ᱫᱤ ᱢᱮᱠᱚᱨᱥ ᱳᱯᱷ ᱫᱤ ᱭᱩᱱᱤᱵᱷᱚᱨᱥ ᱫᱤ ᱜᱨᱮᱴᱮᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ (᱒᱐᱑᱒) ᱾ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱵᱤᱯᱩᱞ ᱯᱨᱚᱛᱤᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱪᱮᱛᱮᱫᱤᱭᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱤᱭᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱟᱨ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱥᱠᱩᱞ ᱳᱯᱷ ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤᱠᱥ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱜᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱼᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨᱮᱴ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱟᱱᱩᱱ/ᱨᱟᱭ, ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱼᱟᱹᱨᱤ, ᱟᱨ ᱨᱟᱡᱽᱼᱟᱹᱨᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱷᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱝ ᱠᱟᱹᱢᱤᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱼᱟᱹᱨᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱨᱚᱯᱷᱮᱥᱚᱨ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱮᱰᱵᱷᱳᱠᱮᱴ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽᱼᱟᱹᱨᱤ ᱫᱟᱹᱲᱼᱫᱷᱟᱯ ᱨᱮ ᱠᱷᱮᱢᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱵᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱪᱷᱟᱨᱟᱣ ᱟᱨ ᱜᱟᱯᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟ, ᱯᱟᱛᱷᱟᱢ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ, ᱨᱟᱡᱽᱼᱟᱹᱨᱤ ᱚᱫᱷᱤᱠᱟᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱚᱠᱟᱞᱚᱛ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱫᱚᱞᱤᱛ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱚᱠᱟᱠᱚᱛ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱮᱱᱮᱢ ᱛᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱕᱖ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱚᱣᱫᱷᱚ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱮ ᱟᱯᱱᱟᱨ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱐ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱚᱛᱱᱚ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱱᱟᱜᱚᱨᱤᱠ ᱢᱟᱹᱱ ᱛᱮ ᱜᱩᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱮ ᱢᱟᱹᱱ ᱦᱟᱞᱟᱝ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ (ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ) ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱢᱤᱞᱤᱴᱟᱨᱤ ᱠᱮᱢᱯ ᱢᱚᱦᱩ ᱟᱹᱛᱩᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱢᱡᱤ ᱢᱟᱞᱳᱡᱤ ᱥᱚᱠᱯᱟᱞ ᱟᱨ ᱵᱷᱤᱢᱟᱵᱟᱭᱤ ᱛᱤᱠᱤᱱᱤᱡ ᱑᱔ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱢᱚᱨᱟᱴᱷᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱸᱵᱚᱰᱚᱵᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱦᱟᱹᱞᱤ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱚᱛᱱᱟᱜᱤᱨᱤ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱢᱚᱦᱟᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱚᱪᱷᱩᱛ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱟᱨ ᱩᱱᱠᱩ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱣᱰᱟᱹᱨᱤ ᱨᱩᱯ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱺᱦᱤᱨ ᱵᱷᱮᱫᱽ ᱵᱷᱟᱣ ᱠᱚ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱰᱨᱹ ᱵᱷᱤᱢᱨᱟᱣ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱨᱤᱱ ᱦᱟᱯᱲᱟᱢ ᱠᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱚᱠᱛᱚ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱤᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱨᱤᱱ ᱯᱟᱹᱭᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱨᱟᱴᱷᱤ ᱟᱨ ᱤᱸᱜᱽᱞᱤᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱚᱨᱢᱟᱞ ᱮᱡᱩᱠᱮᱥᱳᱱ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱜᱚᱣᱛᱚᱢ ᱵᱩᱫᱷᱷᱚᱣᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱚᱨᱥᱚᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱩᱱᱤ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱟᱠᱚᱴ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱦᱩᱭ ᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱟᱥᱲᱟ ᱯᱚᱲᱦᱚᱱ ᱨᱮᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱲᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱵᱷᱤᱢᱨᱟᱣ ᱫᱚ ᱡᱚᱯᱚᱴᱮᱫ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱴᱠᱮᱴᱚᱬᱮ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱦᱟᱨᱠᱮᱛ ᱥᱟᱥᱮᱛ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱦᱩᱭ ᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱨᱟᱢᱡᱤ ᱥᱚᱠᱯᱟᱞ ᱫᱚ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱵᱷᱤᱢᱨᱟᱣ ᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱫᱚ 'ᱥᱚᱠᱯᱟᱞ' ᱴᱷᱟᱶᱨᱮ "ᱟᱢᱵᱟᱰᱵᱮᱠᱚᱨ " ᱮ ᱚᱞ ᱦᱚᱪᱚ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱠᱚᱝᱠᱳᱬ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱫᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱥᱟᱶ ᱠᱚ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱜᱚᱫ ᱠᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱚᱱᱟᱛᱮ ᱵᱷᱤᱢᱨᱟᱣ ᱟᱜ ᱢᱩᱲ ᱟᱢᱵᱟᱰᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱚᱢᱵᱟᱣᱰᱮᱠᱚᱨ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮ ᱚᱞ ᱦᱚᱪᱚ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱫᱮᱵᱽᱨᱩᱠᱷᱮ ᱵᱟᱵᱽᱬᱮ ᱢᱟᱪᱮᱛ ᱠᱨᱤᱥᱱᱟ ᱢᱚᱦᱟᱫᱮᱵᱽ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱩᱨ ᱮ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱩᱱᱤ ᱱᱩᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱢᱵᱟᱣᱰᱮᱠᱟᱨ ᱚᱪᱚᱜ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱟᱞᱜᱟ ᱥᱟᱺᱦᱤᱡ "ᱟᱢᱵᱮᱰᱠᱚᱨ" ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱟᱫ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ᱛᱮᱦᱮᱧ ᱫᱚ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱛᱟᱭ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱨᱟᱢᱡᱤ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱘᱙᱘ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱫᱚᱦᱲᱟᱭ ᱵᱟᱯᱞᱟᱭᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ (ᱩᱱ ᱡᱚᱦᱚᱜ ᱵᱚᱢᱵᱮ) ᱭ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱸᱰᱮ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱮᱞᱯᱷᱤᱱᱥᱴᱚᱱ ᱨᱳᱰ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱜᱚᱵᱷᱚᱨᱢᱮᱸᱱ ᱟᱜ ᱦᱟᱭᱤᱥ ᱥᱠᱩᱞ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱚᱪᱷᱩᱛ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹᱭ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱞᱟᱯᱷᱟᱝ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱜᱟᱭᱚᱠᱣᱟᱰ ᱨᱩᱞᱚᱨ (ruler) ᱫᱚ ᱑᱙᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱭᱩᱱᱟᱭᱤᱴᱮᱰ ᱱᱮᱥᱳᱱᱥ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱳᱞᱳᱢᱵᱤᱭᱟᱹ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹ ᱜᱟᱲᱨᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱵᱷᱤᱢᱨᱟᱣ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱑᱑. ᱕ ᱰᱳᱞᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱠᱳᱞᱟᱨᱥᱤᱯ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱮᱢᱟ ᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱤᱣᱩᱭᱚᱨᱠ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱰᱨ. ᱵᱷᱤᱢᱨᱟᱣ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽ-ᱟᱹᱨᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱛᱷᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱮᱨ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱠᱟᱹᱢᱤᱨᱮ ᱵᱷᱤᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱚ ᱮᱢᱟ ᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱡᱤᱨᱟᱹᱣᱥᱟᱲᱟ ᱨᱮ ᱛᱤᱱᱟᱹᱝ ᱫᱤᱱ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱪᱮᱛᱮᱫᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣᱜ ᱠᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱟᱵᱟᱥ ᱠᱞᱳᱵᱽ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱮ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱨᱥᱤ ᱡᱚᱴᱟᱣ ᱱᱚᱵᱷᱟᱞ ᱵᱷᱟᱛᱮᱱᱟ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ ᱠᱷᱩᱸᱫᱽᱲᱤᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱑᱖ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱠᱷᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱝ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱯᱤ. ᱮᱪᱰᱤ ᱢᱟᱹᱱ ᱛᱮᱠᱚ ᱢᱟᱹᱱ ᱦᱟᱞᱟᱝ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱝ ᱫᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱤᱵᱷᱳᱞᱭᱩᱥᱳᱱ ᱳᱯᱷ ᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱤᱭᱟᱞ ᱯᱟᱭᱤᱱᱟᱱᱥ ᱤᱱ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱨᱩᱯᱨᱮ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱠᱟ ᱫᱚ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱢᱤᱫ ᱚᱱᱚᱞ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱟᱛᱟᱢ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤ : ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱵᱤᱦᱤᱛ, ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱟᱨ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱰᱟᱠᱴᱚᱨᱮᱴ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱥᱟᱞ ᱑᱙᱑᱖ ᱨᱮ ᱰᱨ. ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱜᱨᱮᱭ' ᱡᱽ ᱤᱱ ᱟᱨ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱥᱠᱩᱞ ᱚᱯᱷ ᱮᱠᱳᱱᱳᱢᱤᱠᱥ ᱨᱮ ᱠᱟᱱᱩᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ-ᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱰᱟᱠᱴᱚᱨᱮᱴ ᱠᱷᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱝ ᱨᱮᱭᱟᱝ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱡᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱮ ᱚᱞ ᱦᱚᱪᱚ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱥᱠᱳᱞᱟᱨᱥᱤᱯ ᱛᱷᱩᱠᱟᱹᱢᱚᱜ ᱛᱮᱜᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱚᱲᱦᱮ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱟᱛᱨᱟ ᱨᱮᱜᱮ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱦᱚᱴᱚ ᱠᱟᱛᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱦᱩᱭ ᱟᱫᱮᱭᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱞᱟᱹᱰᱷᱟᱹᱭ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱚᱰᱚᱫᱳᱨᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱥᱮᱱᱟ ᱥᱩᱛᱨᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱠᱚ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮᱫ ᱛᱩᱞᱩᱡ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱴᱟᱴᱠᱟ ᱜᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱦᱮᱡ ᱮᱱ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱵᱷᱮᱫᱽᱵᱷᱟᱣ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱰᱨ. ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱦᱚᱸᱭ ᱢᱚᱠᱚᱧ ᱜᱚᱫ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱪᱟᱹᱠᱨᱤ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱭᱩᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱮᱠᱟᱶᱱᱴᱮᱱᱴ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱟᱹᱜ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱡᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱚᱱᱥᱚᱞᱴᱤᱝ ᱵᱤᱡᱽᱱᱮᱥ ᱦᱚᱸᱭ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱦᱟᱞᱟᱛ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱵᱟᱝ ᱡᱚ-ᱵᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱡᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱤᱸᱜᱽᱞᱤᱥ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹᱣᱤᱡ ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱟᱭᱟᱨ ᱨᱟᱡᱽᱡᱚᱯᱟᱲᱞᱚᱨᱰ ᱥᱤᱰᱱᱮᱢ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱤᱰᱱᱮᱢ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱳᱯᱷ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥ ᱮᱱᱰ ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤᱠᱥ ᱨᱮ ᱨᱟᱡᱽ-ᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱨᱳᱯᱷᱮᱥᱚᱨ ᱨᱩᱯᱨᱮ ᱪᱟᱹᱠᱨᱤᱭ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱒᱐ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱦᱟᱯᱩᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱟᱦᱟᱨᱟᱡᱟ, ᱟᱡᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱤ ᱡᱚᱴᱟᱣᱟᱜ ᱜᱚᱲᱚ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱟᱧᱪᱟᱣ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱟᱣ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱒᱓ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱷᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱝ '''ᱯᱨᱚᱵᱞᱮᱢᱥ ᱳᱯᱷ ᱫᱤ ᱨᱩᱯᱤ''' (ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱴᱠᱮᱴᱚᱬᱮ) ᱭ ᱥᱟᱹᱛ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ "ᱰᱚᱠᱴᱚᱨ ᱳᱯᱷ ᱥᱟᱸᱭᱤᱱᱥ" ᱢᱟᱹᱱ ᱠᱚ ᱪᱟᱞ ᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱᱩᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱚᱲᱦᱚᱱ ᱥᱟᱹᱛᱚᱜ ᱥᱟᱶ-ᱥᱟᱶ ᱛᱮᱜᱮ ᱩᱱᱤ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱵᱟᱨ ᱨᱤ ᱵᱟᱨᱤᱥᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱚᱞᱚᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱟᱣ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱮ ᱨᱩᱣᱟᱹᱱ ᱠᱟᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱰᱨ. ᱵᱷᱤᱢᱨᱟᱣ ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱯᱮ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱡᱚᱨᱢᱟᱱᱤ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ-ᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱚᱲᱦᱚᱱ, ᱵᱟᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮᱭ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱳᱨᱢᱟᱞᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱘ ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱒᱗ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱤᱭᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹ ᱜᱟᱲ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱤ. ᱮᱪᱰᱤ ᱛᱮᱠᱚ ᱢᱟᱹᱱ ᱦᱟᱞᱟᱝ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾ ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * http://khabar.ibnlive.com/news/politics/babasaheb-bhimrao-ambedkar-rahul-gandhi-jnu-professor-vivek-kumar-madhya-pradesh-377558.html * http://www.symbiosis-ambedkarmemorial.com/ * http://www.ambedkar.org/ * http://c250.columbia.edu/c250_celebrates/remarkable_columbians/bhimrao_ambedkar.html * http://www.columbia.edu/itc/mealac/pritchett/00ambedkar/ambedkar_buddha/ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} 27lsc60zcat95e52q333vc51alcp8z4 ᱟᱥᱟᱲ ᱵᱚᱝᱜᱟ 0 1362 100252 69898 2022-08-08T03:41:09Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱥᱟ. ᱠᱷᱭᱟ. ᱛ wikitext text/x-wiki '''ᱟᱥᱟᱲ ᱵᱚᱝᱜᱟ''' ᱫᱚ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱩᱨᱩᱭᱟᱜ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱥᱮ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮᱭ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫᱟ ᱾ ᱡᱷᱮᱸᱴ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱨᱮ ᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱳᱲᱳ ᱠᱚ ᱟᱥᱟᱲ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱥᱮᱴᱮᱨᱚᱜ ᱛᱮ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱫᱽ ᱵᱟᱹᱭᱦᱟᱹᱲ ᱨᱮ ᱦᱟᱞᱮ ᱦᱟᱹᱨᱭᱟᱹᱲ ᱦᱳᱲᱳ ᱫᱟᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱷᱤᱴᱤᱠ ᱡᱷᱤᱴᱤᱠ ᱮ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫᱟ, ᱪᱟᱹᱥᱤ ᱠᱚ ᱢᱚᱱᱮ ᱨᱮ ᱨᱟᱹᱥᱠᱟᱹ ᱨᱟᱠᱟᱵᱼᱟ ᱾ ᱦᱳᱲᱳ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱚ ᱠᱟᱰᱷᱟᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱚ ᱪᱷᱤᱲᱭᱟᱹᱣ (ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱛᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ) ᱟᱠᱚ, ᱪᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱨ ᱦᱳᱲᱳ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱛᱮ ᱵᱟᱝ ᱚᱢᱚᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱟᱝ ᱪᱷᱤᱲᱭᱟᱹᱣ ᱞᱮᱠᱷᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱮᱱ ᱜᱮ ᱦᱳᱲᱳ ᱫᱟᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱯᱩᱲᱤᱭᱟᱹ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱡᱷᱮᱸᱴ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱨᱮ ᱦᱳᱲᱳ ᱮᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱹᱫᱽ ᱦᱟᱥᱟ ᱵᱟᱹᱭᱥᱟᱹᱣᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱫᱚ ᱪᱷᱤᱛᱭᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱪᱷᱤᱲᱭᱟᱹᱣ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱠᱚ ᱥᱤᱻᱟ ᱾ ᱥᱤᱻ ᱞᱮᱠᱷᱟᱱ ᱦᱟᱥᱟ ᱨᱟᱣᱟᱞᱚᱜᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱠᱟᱰᱷᱟᱱ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱲ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱱ ᱮᱱᱟ ᱜᱮ ᱮᱨ ᱦᱳᱲᱳ ᱪᱟᱥ ᱵᱮᱥ ᱜᱟᱱᱚᱜᱼᱟ, ᱵᱟᱝᱠᱷᱟᱱ ᱦᱳᱲᱳ ᱫᱟᱨᱮ ᱴᱩᱨᱟᱹᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱮᱥ ᱵᱟᱝ ᱜᱮᱞᱮᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱪᱟᱥ ᱵᱟᱝ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱲ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫᱽ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱚᱯᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱜᱚᱸᱜᱷᱟ, ᱠᱟᱴᱠᱚᱢ ᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱡᱤᱵᱽ ᱡᱤᱭᱟᱹᱞᱤ ᱠᱚ ᱥᱟᱦᱮᱫ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲᱟ ᱾ ᱞᱟᱹᱭ ᱛᱮ ᱜᱟᱱᱚᱜᱼᱟ ᱡᱮ ᱟᱥᱟᱲ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱛᱮ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱤᱱ ᱡᱤᱵᱽ ᱡᱤᱭᱟᱹᱞᱤ ᱟᱨ ᱫᱟᱨᱮ ᱞᱟᱨᱮ ᱥᱮ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱡᱤᱱᱛᱤ ᱯᱤᱯᱤᱲᱤ ᱡᱮᱛᱮ ᱠᱚ ᱥᱟᱦᱮᱫ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱥᱟᱲ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱮᱱᱮᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} {{ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢᱠᱚ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱵᱟᱝ ᱥᱟᱹᱛ ᱟᱠᱟᱱᱟ ]] peylawpeo5l7xtqjl3yfpnn85jgkuu4 ᱟᱫᱟᱢ ᱥᱢᱤᱛᱷ 0 1382 100286 66156 2022-08-08T09:51:18Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱥᱟ. ᱠᱷᱭᱟ. ᱛ wikitext text/x-wiki {{merge|ᱮᱰᱟᱢ ᱤᱥᱢᱤᱛᱷ}} [[File:Adam Smith The Muir portrait.jpg|thumb|ᱟᱫᱟᱢ ᱥᱢᱤᱛᱷ]] ᱟᱫᱟᱢ ᱥᱢᱤᱛᱷ ᱢᱤᱫ ᱥᱠᱚᱴᱤᱥ [[ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ]] ᱥᱟᱬᱮᱥᱤᱭᱟᱹ ᱥᱟᱶ, ᱫᱟᱨᱥᱚᱱᱤᱠ, ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ-ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱟᱹᱨᱤ ᱟᱨ ᱥᱠᱚᱴᱤᱥ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱢᱟᱨᱥᱟᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱩᱱᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱥᱢᱤᱛᱷ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱞᱟᱥᱤᱠ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱵᱟᱠᱷᱨᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱦᱟᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱚᱛᱚᱱ ᱟᱱ ᱤᱱᱠᱩᱣᱟᱨᱤ ᱤᱱᱴᱩ ᱫᱚ ᱱᱮᱪᱚᱨ ᱟᱱᱰ ᱠᱚᱡᱮᱥ ᱚᱯᱷ ᱣᱮᱞᱛᱷ ᱚᱯᱷ ᱱᱮᱥᱚᱱ (᱑᱗᱗᱖) ᱟᱨ ᱛᱷᱤᱭᱳᱨᱤ ᱚᱯᱷ ᱢᱳᱨᱟᱞ ᱥᱮᱱᱴᱤᱢᱮᱱᱴ (᱑᱗᱕᱙) ᱾ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱟᱜ ᱫᱚ ᱣᱮᱞᱛᱷ ᱚᱯᱷ ᱱᱮᱥᱚᱱ ᱦᱚᱸᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟ ᱦᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮᱫ ᱢᱟᱱᱚᱛ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱦᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱟᱹᱨᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱭᱩᱞᱩ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱜᱨᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ "ᱢᱟᱜᱱᱚᱢ ᱚᱯᱩᱥ" ᱵᱟᱝ ᱤᱸᱞᱤᱥ ᱛᱮ ᱢᱟᱥᱴᱚᱨ ᱯᱤᱥ ᱵᱚᱱ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<br> ᱟᱫᱟᱢ ᱥᱢᱤᱛᱷ ᱭᱩᱱᱤᱵᱷᱚᱨᱥᱤᱴᱤ ᱚᱯᱷ ᱜᱞᱟᱲᱠᱳ ᱟᱨ ᱳᱠᱥᱯᱷᱳᱨᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱞᱤᱭᱳᱞ ᱢᱟᱨᱝ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱳᱥᱳᱯᱷᱤ ᱯᱟᱲᱷᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱰᱮᱵᱤᱡ ᱟᱡ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱥᱠᱚᱴ ᱡᱳᱸ ᱥᱱᱮᱞ ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱞᱮᱫ ᱥᱠᱳᱞᱟᱨᱥᱤᱯ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱟᱵᱷ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱟᱡ ᱜᱞᱟᱥᱠᱳ ᱨᱮ ᱯᱨᱳᱯᱦᱮᱥᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱟᱣ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱫᱚ ᱛᱷᱤᱭᱳᱨᱤ ᱚᱯᱷ ᱢᱳᱨᱟᱞ ᱥᱮᱱᱴᱤᱢᱮᱱᱴᱥ ᱮ ᱚᱞ ᱟᱨ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱦᱚᱲ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱟᱨ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱟᱡ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱭᱩᱨᱳᱯ ᱮ ᱫᱟᱬᱟ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱮᱭᱟᱱᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱮ ᱧᱟᱯᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ <br> ᱥᱢᱤᱛᱷ ᱫᱚ ᱠᱞᱟᱥᱤᱠᱟᱞ ᱯᱷᱨᱤ ᱢᱟᱨᱠᱮᱴ ᱤᱠᱳᱱᱳᱢᱤᱠ ᱛᱷᱤᱭᱳᱨᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱩᱱᱤᱭᱟᱹᱫ ᱮ ᱛᱚᱞ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱢᱵᱷᱚᱲ ᱜᱮ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱚᱨ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱮ ᱩᱫᱩᱜ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱿ ᱱᱚᱣᱟᱨᱮ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱠᱷᱟᱹᱴᱩᱣᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱥᱟᱶ ᱟᱯᱱᱟᱨᱟᱜ ᱵᱷᱟᱹᱞᱟᱹᱭ ᱥᱣᱟᱨᱛᱷ ᱟᱨ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱟᱹᱨᱤ ᱞᱟᱦᱟᱱᱛᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱱᱟᱣᱟ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱡᱟᱜ ᱚᱞ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱩᱞᱤᱭᱚᱢ ᱦᱳᱜᱟᱨᱛᱷ ᱟᱨ ᱡᱳᱱᱟᱛᱷᱚᱱ ᱥᱣᱤᱯᱷᱴ ᱠᱤᱱ ᱴᱚᱴᱣᱟᱥ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱚᱛᱳᱵ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱢᱵᱷᱚᱲ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱐᱐ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱥᱟᱶ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== ===ᱟᱬᱜᱟᱛ ᱡᱤᱭᱚᱱ === ᱥᱢᱤᱛᱷ ᱥᱠᱳᱴᱞᱟᱸᱫ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱟᱭᱤᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱤᱨᱠᱟᱞᱰᱤ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱦᱚᱸ ᱟᱫᱟᱢ ᱥᱢᱤᱛᱷ ᱦᱚᱸ ᱥᱟᱭᱱᱮᱴ (senior solicitor) ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱠᱚᱴᱤᱥ ᱚᱱᱞᱤᱭᱟᱹ, ᱩᱠᱤᱞ, ᱠᱚᱥᱴᱚᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱢᱯᱴᱨᱚᱞᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱗᱗᱒ ᱟᱡ ᱥᱴᱨᱟᱛᱷᱮᱱᱰᱨᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱚᱵᱚᱨᱴ ᱰᱳᱣᱜᱞᱟᱥ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱮᱨᱟ ᱢᱟᱨᱜᱟᱨᱮᱴ ᱰᱚᱣᱜᱞᱟᱥ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱᱟ ᱾ᱟᱫᱟᱢ ᱥᱢᱤᱛᱷ ᱵᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱦᱩᱭᱞᱮᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱜᱮ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ===ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ=== ᱟᱡ ᱟᱭᱚ ᱥᱢᱤᱛᱷ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱜᱚᱨᱚᱡᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱿ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱯᱚᱲᱦᱚᱱ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱥᱟᱶᱟᱨ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱗᱒᱙ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱗᱓᱗ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱠᱤᱨᱠᱠᱞᱟᱰᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱨᱜ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱫᱟᱠᱷᱚᱞ ᱮᱱᱟᱭ, ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱳ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱹᱜᱤ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱳᱸᱫᱮ ᱟᱡ ᱞᱟᱴᱤᱱ, ᱮᱞᱠᱷᱟ, ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱟᱨ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱚᱞ ᱮ ᱪᱮᱫ ᱠᱮᱫᱼᱟᱭ ᱿ ᱥᱢᱤᱛᱷ ᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱜᱞᱟᱥᱠᱳ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱫᱟᱠᱷᱚᱞ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱰᱮ ᱯᱷᱨᱟᱱᱥᱤᱥ ᱦᱚᱪᱥᱚᱱ ᱛᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱱᱚᱭᱛᱤᱠ ᱧᱮᱛᱮᱞ ᱮ ᱯᱟᱲᱷᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱗᱔᱐ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱚᱠᱥᱯᱷᱳᱨᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱞᱞᱤᱭᱳᱞ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱫᱟᱠᱷᱚᱞ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ===ᱢᱟᱪᱮᱫ ᱡᱤᱭᱚᱱ=== ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} j9ogv5dzvkhouhiia4q2u38nphrjrtx ᱟᱥᱟᱢ 0 1385 100248 98728 2022-08-08T02:27:13Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox state <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = ᱟᱥᱟᱢ | native_name = অসম (ᱚᱥᱚᱢ) | other_name = Assam | native_name_lang = | type = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | image_skyline = {{Photomontage | photo4a = Academic complex iitg.jpeg | photo2a = Ahom Raja's Palace, Garhgaon, Sivasagar, Assam 08.jpg | photo2b = Kamakhya Guwahati.JPG | photo3a = Rang Ghar Assam.jpg | photo3b = Bridge over brahmaputra river.jpg | photo1a = Kaziranga Rhinoceros unicornis.jpg | position = centre | color_border = white | color = white | size = 260 | foot_montage = [[IIT Guwahati]], [[Garhgaon|Ahom Raja Palace]], [[Kamakhya Temple]], [[Rang Ghar]], [[Kolia Bhomora Setu]], [[Kaziranga National Park|Indian rhinoceros in Kaziranga National Park]] }} | seal_alt = Seal of Assam | image_map = IN-AS.svg | seal_size = 100px | anthem = "[[O Mur Apunar Desh]]"{{ref|est|}}<br />''(O my Dearest Country)'' | image_alt = | image_caption = | image_seal = Seal of Assam.png | seal_alt = | image_map = India Assam locator map.svg | map_alt = | map_caption = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱬᱚ | image_map1 = Assam locator map.svg |map_caption1 = ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱚᱠᱥᱟ | latd = 26.14 | longd = 91.77 | coor_pinpoint = [[ᱫᱤᱥᱯᱩᱨ]] | coordinates_type = region:IN-AS_type:adm1st | coordinates_display = inline,title | coordinates_footnotes = | coordinates_region = IN-AS | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | established_title = ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ | established_date = ᱑᱕ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱑᱙᱔᱗ | parts_type = ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱮᱞ | parts_style = para | p1 = ᱓᱕ | seat_type = ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ | seat = [[ᱫᱤᱥᱯᱩᱨ]] | seat1_type = ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱱᱟᱜᱟᱨ | seat1 = [[ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ]] | government_footnotes = | leader_title = ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ | leader_name = ᱵ. ᱱ. ᱯᱩᱨᱚᱦᱤᱛ | leader_title1 = ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ | leader_name1 = ᱥᱚᱨᱪᱟᱱᱚᱱᱫᱚ ᱥᱚᱬᱚᱣᱟᱞ | leader_title2 = ᱱᱟᱭᱯᱟᱞᱤᱠᱟ | leader_name2 = [[ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱭᱯᱟᱞᱤᱠᱟ]] (᱑᱒᱖ ᱢᱟᱹᱪᱤ) | unit_pref = Metric<!-- or US or UK --> | area_footnotes = | area_total_km2 = ᱗᱘,᱕᱕᱐ | area_note = | area_rank = ᱜᱮᱞ ᱛᱩᱨᱩᱭ (᱑᱖) | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = | population_total = ᱓,᱑᱑,᱖᱙,᱒᱗᱒ | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = ᱜᱮᱞ ᱯᱩᱱ | population_density_km2 = auto | population_note = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕ᱺ᱓᱐ | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-AS]] | blank_name_sec1 = [[Human Development Index|HDI]] | blank_info_sec1 = {{increase}} ᱐.᱕᱓᱔ (<span style="color:#fc0;">ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ</span>) | blank1_name_sec1 = HDI ᱫᱷᱟᱹᱲ ᱮᱞ | blank1_info_sec1 = ᱒᱒ ᱟᱜ (᱒᱐᱐᱕) | blank_name_sec2 = [[Literacy in India|ᱥᱮᱪᱮᱫ]] | blank_info_sec2 = ᱗᱖.᱓% | blank1_name_sec2 = ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | blank1_info_sec2 = [[ᱟᱥᱟᱢᱤᱥ|ᱟᱥᱟᱢᱤᱭᱟᱹ]], [[ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱵᱚᱰᱚ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱚᱰᱚ]] | website = [http://assam.gov.in assam.gov.in] | footnotes = }} '''ᱟᱥᱟᱢ''' (ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱤ: Assam, [[ᱟᱥᱟᱢᱤᱥ]]: অসম) ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱟᱨ ᱚᱛᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱽ ᱠᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱚᱠᱷᱚᱞ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱘᱒᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱭᱟᱱᱰᱟᱵᱩ ᱪᱩᱠᱛᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱽ ᱟᱜ ᱜᱚᱵᱚᱞ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱦᱚᱸ ᱦᱤᱸᱥ ᱠᱚ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱥᱟᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱟᱱᱫᱽᱦᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱭᱢᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱟᱭᱢᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱠᱮᱪᱮᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱫᱚ [[ᱫᱤᱥᱯᱩᱨ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱵᱨᱚᱦᱢᱚᱯᱩᱛᱨᱚ ᱟᱨ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱠᱟᱨᱵᱤ ᱟᱝᱞᱚᱝ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ ᱠᱟᱥᱟᱨ ᱵᱩᱨᱩ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱢᱤᱞᱟᱹᱣ ᱠᱟᱛᱮ (78,438 ᱪᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱠᱤᱞᱚ ᱢᱤᱴᱟᱨ) ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱛᱮ ᱴᱚᱯᱟᱨ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ <ref>{{cite web|author=Web.com(india) Pvt. Ltd. |url=http://assam.gov.in/glance.asp |title=Assam at a glance |publisher=Assam.gov.in ,2012-12-19}}</ref>᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱟᱨ ᱥᱟᱨᱮᱡ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨᱩᱱᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ, ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ, ᱢᱚᱱᱤᱯᱩᱨ, ᱢᱤᱡᱳᱨᱟᱢ, ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱟᱨ ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱢᱤᱞᱟᱹᱣ ᱠᱟᱛᱮ '''ᱮᱭᱟᱭ ᱢᱤᱥᱨᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ''' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱷᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱚᱥᱪᱷᱤᱢ ᱵᱚᱝᱜᱚ ᱛᱩᱞᱩᱡ ᱡᱟᱜᱼᱡᱟᱯᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱟᱨ [[ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱱᱴᱟᱨ ᱱᱮᱥᱚᱱᱟᱞ ᱛᱩᱞᱩᱡ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱨᱮ ᱡᱟᱯᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱟᱡᱤᱨᱚᱝᱟ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱥᱩᱸᱰ ᱟᱱ ᱜᱮᱱᱰᱟ, ᱪᱟ ᱥᱟᱞᱟᱢ, ᱞᱩᱢᱟᱹᱝ ᱥᱩᱛᱟᱹᱢ ᱮᱱᱟᱢ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱚ ᱜᱚᱴᱟ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱱᱟᱢ ᱰᱟᱠ ᱜᱮᱭᱟ <ref name="kipepeo">{{cite web | url=http://www.kipepeo.in/about-assam.php | title=About Assam | publisher=Kipepeo, India April 03, 2012}}</ref><ref name="trip">{{cite web | url=http://www.valuemytrip.com/as_pkg_06_glimpses_of_assam-bhutan-93-details | title=Glimpses of Assam | publisher=Value my trip.com}}</ref>᱾ ==ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱚᱢᱚᱱ== ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱪᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱚᱢᱚᱱ ᱮᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱫᱚ ᱚᱠᱚᱭ ᱵᱷᱟᱹᱜᱤ ᱥᱟᱺᱦᱤᱡ ᱫᱚ ᱵᱟᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱫᱚ ᱠᱟᱢᱨᱩᱯ ᱟᱨ ᱯᱨᱟᱜᱽᱡᱚᱛᱤᱥ ᱯᱩᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱱᱟᱢ ᱰᱟᱠ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱞ ᱯᱮ ᱥᱟᱭᱟᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱦᱳᱢ ᱡᱟᱹᱛ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱡᱚᱝᱟᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱞᱟᱲᱪᱟᱲᱚᱜ ᱮᱦᱚᱵ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱦᱳᱢ ᱥᱚᱨᱜᱚ ᱫᱮᱣ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱵᱤᱫᱟᱹᱞ ᱚᱞᱮᱱ ᱱᱟᱜᱟᱢ,[[ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ]], ᱪᱟᱹᱨᱤᱫ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱟᱨ ᱵᱚᱭᱥᱱᱚᱵᱽ ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ, ᱟᱥᱚᱢ, ᱚᱥᱚᱢ, ᱟᱦᱚᱢ, ᱟᱦᱩᱢ, ᱟᱦᱳᱢ, ᱚᱦᱚᱢ, ᱚᱠᱷᱚᱢ ᱮᱢᱟᱱ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱠᱚ ᱧᱮᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ===ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱚᱢᱚᱱ=== ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱚᱢᱚᱱᱚᱜ ᱵᱤᱥᱟᱹᱭ ᱛᱮ ᱟᱫᱚᱢ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱮᱫᱼᱟ ᱵᱟᱝ ᱢᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱵᱩᱨᱩ ᱠᱚ ᱛᱮ ᱩᱥᱩᱞ ᱪᱚᱯᱚᱫ ᱚᱥᱚᱢᱟᱱ ᱜᱮ ᱛᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱷᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱚᱨᱚᱥ ᱥᱤᱨᱡᱚᱱ ᱟᱥᱟᱢ ᱞᱮᱠᱟ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱚᱠᱟ ᱨᱮᱜᱮ ᱵᱟᱱᱩᱜᱼᱟ ᱛᱮ '''ᱚᱼ ᱥᱚᱢ''' ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱫᱚᱢ ᱟᱫᱚᱢ ᱯᱚᱱᱰᱤᱛ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱟᱦᱳᱢ ᱠᱚ ᱠᱚ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱞᱮᱫ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱦᱩᱭᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱦᱳᱱ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ᱫᱚ '''ᱴᱟᱭ''' ᱠᱚ ᱞᱟ.ᱭᱚᱜᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱟᱦᱳᱱ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮᱜᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱚ ᱱᱟᱢ ᱰᱟᱠ ᱮᱱᱟ ᱾ ===ᱱᱚᱶᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ=== ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱽ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱱ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱥᱟᱢ ᱥᱮ ᱚᱦᱚᱢ ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱚᱦᱚᱢ ᱟᱨ ᱱᱚᱸᱰᱮᱱ ᱠᱚ ᱵᱟᱥᱤᱱᱫᱟ ᱫᱚ ᱚᱦᱚᱢᱤᱭᱟ ᱢᱮᱱ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱧᱩᱢ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱽ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱚᱦᱚᱢ ᱥᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱚ Assam ᱠᱚ ᱚᱞ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱚᱦᱚᱢ ᱵᱟᱱᱟᱱ ᱫᱚ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱤ ᱛᱮ AXOM ᱥᱮ ASOM ᱢᱮᱱ ᱛᱮ ᱚᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ASSAM ᱟᱹᱲᱟ ᱤᱸᱝᱨᱟᱡᱤ ᱛᱮ ᱚᱞ ᱮᱱᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱨᱮ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱛ<ref>{{cite web|author=Web.com(india) Pvt. Ltd. |url=http://assam.gov.in/glance.asp |title=Assam at a glance |publisher=Assam.gov.in |date=2007-02-18 |accessdate=2012-12-19}}</ref> - ᱦᱟᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱗᱘,᱔᱓᱘ (78,438) ᱪᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱠᱤᱞᱚ ᱢᱤᱴᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱽ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟ ᱢᱟᱞᱟ (ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱦᱚ ᱵᱟᱝ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ) ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱚᱛᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱦᱤᱸᱥ ᱨᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱵᱨᱚᱦᱢᱚ ᱯᱩᱛᱨᱚ ᱵᱮᱰᱟ ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱦᱤᱸᱥ ᱨᱮ ᱵᱩᱨᱩ ᱡᱟᱜᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ '''ᱵᱨᱚᱦᱢᱚᱯᱩᱛᱨᱚ ᱵᱮᱰᱟ''' ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱛᱤᱱᱤᱥᱩᱠᱤᱛᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱫᱤᱭᱟ ᱢᱚᱦᱩᱠᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱫᱷᱩᱵᱽᱲᱤ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱷᱩᱵᱽᱲᱤ ᱢᱚᱦᱩᱠᱢᱟ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱴᱟᱺᱰᱤ ᱦᱟᱥᱟ ᱨᱮ ᱒᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱯᱚᱱᱭᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱢᱤᱞᱟᱹᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱵᱚᱰᱚᱞᱮᱱᱰ ᱟᱹᱯᱟᱹᱱᱟᱛ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱚᱠᱲᱟᱡᱷᱟᱲ, ᱪᱤᱨᱟᱝ, ᱵᱟᱠᱥᱟ ᱟᱨ ᱩᱫᱟᱹᱞ ᱜᱩᱲᱤ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱴᱟᱺᱰᱤ ᱦᱟᱥᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱗᱒᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱟᱨ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱛᱚᱢ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱘᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱟᱨ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱟᱨ ᱚᱥᱟᱨ ᱟᱱᱟ ᱾ '''ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ''' ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱡᱤᱞᱟ. ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ - ᱠᱟᱥᱟᱨ, ᱠᱚᱨᱤᱢ ᱜᱚᱸᱡᱽ ᱟᱨ ᱦᱟᱭᱞᱟ ᱠᱟᱱᱫᱤ ᱾ ᱥᱤᱞᱪᱚᱨ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱫᱚᱵᱟᱷ.ᱴᱤᱭᱟ. ᱱᱟᱝᱜᱨᱟᱦᱟ ᱾ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟ.ᱨᱥᱤ ᱞᱟᱲᱪᱟᱲᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ== The areas and populations of the 33 districts are given below:<ref>The Office of Registrar General and Census Commissioner of India.</ref> {| class= "wikitable sortable" |- ! '''Code<ref>[[ISO 3166-2:IN|ISO 3166]]</ref>''' ! '''ᱦᱚᱱᱚᱛ''' ! '''ᱫᱚᱵᱷᱟᱹᱴᱤᱭᱟᱹ''' ! '''ᱦᱚᱲ ᱮᱞ (᱒᱐᱑᱑) ! '''ᱴᱚᱴᱷᱟ (ᱠᱤ.ᱢᱤ.²)''' ! '''ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ (/ᱠᱤ.ᱢᱤ.²)''' |- | BK|| [[ᱵᱟᱠᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]<sup>#</sup> ||ᱢᱩᱥᱚᱞᱯᱩᱨ ||953,773|| 2,400|| 398 |- | BP|| [[ᱵᱚᱨᱯᱮᱴᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ]]||ᱵᱚᱨᱯᱮᱴᱟ || 1,693,190|| 3,245|| 506 |- | BS|| [[ᱵᱤᱥᱣᱚᱱᱟᱛᱷ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] <|| 5,80,000 || 1,100||530 |- | BO||ᱵᱟᱟᱝᱜᱭ ᱜᱟᱶ||ᱵᱟᱟᱝᱜᱭ ᱜᱟᱶ|| 2,060,550|| 1,724|| 425 |- | CA||ᱠᱟᱪᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|| [[ᱥᱤᱞᱪᱚᱨ]]|| 1,736,319|| 3,786|| 381 |- | CD||ᱥᱚᱨᱟᱭ ᱫᱮᱣ || || || |- | CH|| [[ᱪᱤᱨᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]<sup>#</sup> ||ᱠᱟᱟᱡᱚᱞ ᱜᱟᱶ ||481,818|| 1,468|| 328 |- | DR||ᱫᱚᱨᱚᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱢᱚᱝᱜᱚᱞᱫᱚᱭ|| 908,090|| 1,585|| 432 |- | DM|| [[ᱫᱷᱮᱢᱟᱡᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱫᱷᱮᱢᱟᱡᱤ|| 688,077|| 3,237|| 176 |- | DU|| [[ᱫᱷᱩᱵᱽᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱫᱷᱩᱵᱽᱲᱤ|| 1,948,632|| 2,838|| 576 |- | DI|| [[ᱰᱤᱵᱽᱨᱩᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱰᱤᱵᱽᱨᱩᱜᱚᱲ|| 1,327,748|| 3,381 || 347 |- | DH|| [[ᱰᱤᱢᱟ ᱦᱟᱥᱟᱣ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱦᱟᱯᱷᱞᱚᱝ|| 214,102|| 4,888|| 44 |- | GP|| [[ᱜᱚᱣᱟᱞᱯᱟᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱜᱚᱣᱟᱞᱯᱟᱲᱟ|| 1,008,959|| 1,824|| 451 |- | GG|| [[ᱜᱚᱞᱟᱜᱷᱟᱴ ᱡᱤᱞᱟᱹ]]||ᱜᱚᱞᱟᱜᱷᱟᱴ|| 1,058,674|| 3,502|| 270 |- | HA||ᱦᱟᱭᱞᱟᱠᱟᱱᱫᱷᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱦᱟᱭᱞᱟᱠᱟᱱᱫᱷᱤ || 659,260|| 1,327|| 409 |- | HJ|| [[ᱦᱳᱡᱟᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]<ref name="5 new districts"/> ||ᱦᱳᱡᱟᱭ<ref>{{cite news|title=Hojai inaugurated as new district|url=http://www.voiceofgreaterassam.com/hojai-inaugurated-as-a-new-district-in-assam/|accessdate=20 February 2016|publisher=Voice of Greater Assam}}</ref> || 931,218 || || |- | JO|| [[ᱡᱚᱨᱦᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]|| ᱡᱚᱨᱦᱟᱴ|| 1,091,295|| 2,851|| 354 |- | KM||ᱠᱟᱢᱨᱩᱯ ᱢᱮᱴᱨᱚ ᱯᱚᱞᱤᱴᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ|| [[ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ]]||1,260,419|| 1,528|| 820 |- | KU||ᱠᱟᱢᱨᱩᱯ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱟᱢᱤᱱᱜᱟᱶ||1,517,202|| 1,527.84|| 520 |- | KG|| [[ᱠᱟᱨᱵᱤ ᱟᱝᱞᱚᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱰᱤᱯᱷᱩ|| 965,280|| 10,434|| 78 |- | KR|| [[ᱠᱚᱨᱤᱢ ᱜᱚᱧᱡᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱠᱚᱨᱤᱢ ᱜᱚᱧᱡᱚ|| 1,217,002|| 1,809|| 555 |- | KJ|| [[ᱠᱚᱠᱲᱟᱡᱷᱟᱲ ᱡᱤᱞᱟᱹ]]<sup>#</sup> ||ᱠᱚᱠᱲᱟᱡᱷᱟᱲ|| 930,404|| 3,129|| 297 |- | LA|| [[ᱞᱚᱠᱷᱤᱢ ᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱠᱚᱸᱭᱮᱸ ᱞᱚᱠᱷᱤᱢ ᱯᱩᱨ|| 1,040,644|| 2,277|| 391 |- | MJ||ᱢᱟᱡᱚᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ||[[ᱜᱟᱨᱟᱢᱩᱨ|| 167,304 || 880|| 300 |- | MA|| [[ᱢᱚᱨᱤ ᱜᱟᱶ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱢᱚᱨᱤ ᱜᱟᱶ|| 957,853|| 1,704|| 455 |- | NN|| [[ᱱᱚᱜᱟᱶ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱱᱚᱜᱟᱶ|| 1,892,550|| 2,287|| 604 |- | NB||ᱱᱚᱞᱵᱟᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱱᱚᱞᱵᱟᱲᱤ|| 769,919|| 2,257|| 504 |- | SV||ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱟᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱟᱜᱚᱨ|| 1,150,253|| 2,668|| 395 |- | ST|| [[ᱥᱚᱬᱤᱛᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱛᱮᱡᱽᱯᱩᱨ|| 1,925,975|| 5,324|| 315 |- | SM|| ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱟᱞᱢᱟᱨᱟ-ᱢᱟᱱᱠᱟᱪᱚᱨ || 555,114 || 568 || 980 |- | TI|| [[ᱛᱤᱱᱤᱥᱩᱠᱤᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]|| ᱛᱤᱱᱤᱥᱩᱠᱤᱭᱟ|| 1,316,948|| 3,790|| 303 |- | UD|| [[ᱩᱫᱟᱹᱞᱜᱩᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]<sup>#</sup> ||ᱩᱫᱟᱹᱞᱜᱩᱲᱤ ||832,769|| 1,676|| 497 |- | WK||ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱠᱟᱨᱵᱤ ᱟᱝᱞᱚᱝ || || || |- |} ==ᱫᱤᱥᱣᱟᱹ ᱜᱟᱛᱷᱟᱣ== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱓,᱑᱑,᱖᱙,᱒᱑᱑ ᱡᱚᱱᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱒.᱕᱘ ᱦᱤᱸᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱮᱨᱮᱞ ᱟᱨ ᱢᱟᱡᱤᱣ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱑᱐᱐᱐ᱺ᱙᱕᱔ (ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱡᱟᱨ ᱦᱮᱨᱮᱞ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱟᱨᱮ ᱥᱟᱭ ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱮᱞ ᱯᱩᱱ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱟᱡᱤᱣ) ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱮᱱ ᱫᱚᱥᱚᱠ ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱑᱖.᱙᱓% ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱖᱓.᱑᱘% ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱ ᱡᱟᱹᱛ ᱠᱚ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮ ᱟᱦᱳᱢ, ᱵᱚᱰᱚ, ᱥᱚᱱᱣᱟᱞ ᱠᱟᱥᱟᱨᱤ, ᱪᱩᱛᱤᱭᱟ, ᱠᱚᱪ ᱨᱟᱡᱽ ᱵᱚᱝᱥᱤ, ᱢᱤᱥᱤᱝ, ᱰᱤᱢᱟᱥᱟ, ᱠᱟᱨᱵᱤ, ᱢᱚᱨᱟᱱ, ᱢᱚᱴᱚᱠ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱞ ᱛᱤᱣᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ==ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱥᱚᱢᱤᱭᱟᱹ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱝᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱤᱨᱟᱹᱞ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱟᱝᱜᱚᱪ ᱜᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱩᱛᱛᱟᱹᱨ ᱯᱩᱨᱩᱵᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱚᱢᱤᱭᱟᱹ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨᱡᱚ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱨᱚᱲᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ : ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱤ, ᱦᱤᱱᱫᱤ, ᱵᱚᱰᱚ, ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱟᱭᱢᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ: ᱢᱤᱥᱤᱝ, ᱠᱟᱥᱟᱨᱤ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱞᱤ, ᱨᱟᱵᱷᱟ, ᱠᱟᱨᱵᱤ, ᱰᱤᱢᱟᱥᱟ, ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱮᱢᱟᱱ ᱛᱮᱛᱟᱜ ᱠᱚ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Sister project links|voy=Bihar|s=The New International Encyclopædia/Assam}} * '''Government''' ** [http://www.assam.gov.in/ Official Site of the Government of Assam] ** [https://web.archive.org/web/20150915011554/http://assamtourism.gov.in/ Official Tourism Site of Assam, India] * '''General information''' ** {{Britannica|39101}} ** {{curlie|Regional/Asia/India/Assam}} ** {{osmrelation-inline|2025886}} {{Geographic location |Centre = ᱟᱥᱟᱢ |North = [[ᱥᱟᱢᱰᱨᱩᱯ ᱡᱚᱝᱠᱷᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], {{flag|ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ}} |Northeast = [[ᱚᱨᱩᱱᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] |East = [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]] |Southeast = [[ᱢᱟᱱᱤᱯᱩᱨ]] |South = [[ᱢᱤᱡᱚᱨᱟᱢ]] |Southwest = [[ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ]] ᱟᱨ [ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ]]<br />[[ᱥᱤᱞᱦᱮᱛ ᱠᱷᱚᱸᱰ]], {{flag|ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ}} |West = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]]<br />[[ᱨᱟᱝ ᱯᱩᱨ ᱠᱷᱚᱸᱰ]], {{flag|ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ}} |Northwest = [[ᱥᱟᱨᱯᱚᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], {{flag|ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ}} }} {{ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ}} {{ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ|state=collapsed}} {{Authority control}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱥᱟᱢ| ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:States and territories established in 1947]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱧᱮᱞᱡᱚᱝ ᱴᱷᱟᱶ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:English-speaking countries and territories]] fdip9nnqql6yplrcns6lloeivzyvy5x 100249 100248 2022-08-08T02:28:42Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox state <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = ᱟᱥᱟᱢ | native_name = অসম (ᱚᱥᱚᱢ) | other_name = Assam | native_name_lang = | type = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | image_skyline = {{Photomontage | photo4a = Academic complex iitg.jpeg | photo2a = Ahom Raja's Palace, Garhgaon, Sivasagar, Assam 08.jpg | photo2b = Kamakhya Guwahati.JPG | photo3a = Rang Ghar Assam.jpg | photo3b = Bridge over brahmaputra river.jpg | photo1a = Kaziranga Rhinoceros unicornis.jpg | position = centre | color_border = white | color = white | size = 260 | foot_montage = [[IIT Guwahati]], [[Garhgaon|Ahom Raja Palace]], [[Kamakhya Temple]], [[Rang Ghar]], [[Kolia Bhomora Setu]], [[Kaziranga National Park|Indian rhinoceros in Kaziranga National Park]] }} | seal_alt = Seal of Assam | image_map = IN-AS.svg | seal_size = 100px | anthem = "[[O Mur Apunar Desh]]"{{ref|est|}}<br />''(O my Dearest Country)'' | image_alt = | image_caption = | image_seal = Seal of Assam.png | seal_alt = | image_map = India Assam locator map.svg | map_alt = | map_caption = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱬᱚ | image_map1 = Assam locator map.svg |map_caption1 = ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱚᱠᱥᱟ | latd = 26.14 | longd = 91.77 | coor_pinpoint = [[ᱫᱤᱥᱯᱩᱨ]] | coordinates_type = region:IN-AS_type:adm1st | coordinates_display = inline,title | coordinates_footnotes = | coordinates_region = IN-AS | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | established_title = ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ | established_date = ᱑᱕ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱑᱙᱔᱗ | parts_type = ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱮᱞ | parts_style = para | p1 = ᱓᱕ | seat_type = ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ | seat = [[ᱫᱤᱥᱯᱩᱨ]] | seat1_type = ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱱᱟᱜᱟᱨ | seat1 = [[ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ]] | government_footnotes = | leader_title = ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ | leader_name = ᱵ. ᱱ. ᱯᱩᱨᱚᱦᱤᱛ | leader_title1 = ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ | leader_name1 = ᱥᱚᱨᱪᱟᱱᱚᱱᱫᱚ ᱥᱚᱬᱚᱣᱟᱞ | leader_title2 = ᱱᱟᱭᱯᱟᱞᱤᱠᱟ | leader_name2 = [[ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱭᱯᱟᱞᱤᱠᱟ]] (᱑᱒᱖ ᱢᱟᱹᱪᱤ) | unit_pref = Metric<!-- or US or UK --> | area_footnotes = | area_total_km2 = ᱗᱘,᱕᱕᱐ | area_note = | area_rank = ᱜᱮᱞ ᱛᱩᱨᱩᱭ (᱑᱖) | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = | population_total = ᱓,᱑᱑,᱖᱙,᱒᱗᱒ | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = ᱜᱮᱞ ᱯᱩᱱ | population_density_km2 = auto | population_note = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕ᱺ᱓᱐ | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-AS]] | blank_name_sec1 = [[Human Development Index|HDI]] | blank_info_sec1 = {{increase}} ᱐.᱕᱓᱔ (<span style="color:#fc0;">ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ</span>) | blank1_name_sec1 = HDI ᱫᱷᱟᱹᱲ ᱮᱞ | blank1_info_sec1 = ᱒᱒ ᱟᱜ (᱒᱐᱐᱕) | blank_name_sec2 = [[Literacy in India|ᱥᱮᱪᱮᱫ]] | blank_info_sec2 = ᱗᱖.᱓% | blank1_name_sec2 = ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | blank1_info_sec2 = [[ᱟᱥᱟᱢᱤᱥ|ᱟᱥᱟᱢᱤᱭᱟᱹ]], [[ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱵᱚᱰᱚ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱚᱰᱚ]] | website = [http://assam.gov.in assam.gov.in] | footnotes = }} '''ᱟᱥᱟᱢ''' (ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱤ: Assam, [[ᱟᱥᱟᱢᱤᱥ]]: অসম) ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱟᱨ ᱚᱛᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱽ ᱠᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱚᱠᱷᱚᱞ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱘᱒᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱭᱟᱱᱰᱟᱵᱩ ᱪᱩᱠᱛᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱽ ᱟᱜ ᱜᱚᱵᱚᱞ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱦᱚᱸ ᱦᱤᱸᱥ ᱠᱚ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱥᱟᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱟᱱᱫᱽᱦᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱭᱢᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱟᱭᱢᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱠᱮᱪᱮᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱫᱚ [[ᱫᱤᱥᱯᱩᱨ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱵᱨᱚᱦᱢᱚᱯᱩᱛᱨᱚ ᱟᱨ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱠᱟᱨᱵᱤ ᱟᱝᱞᱚᱝ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ ᱠᱟᱥᱟᱨ ᱵᱩᱨᱩ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱢᱤᱞᱟᱹᱣ ᱠᱟᱛᱮ (78,438 ᱪᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱠᱤᱞᱚ ᱢᱤᱴᱟᱨ) ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱛᱮ ᱴᱚᱯᱟᱨ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ <ref>{{cite web|author=Web.com(india) Pvt. Ltd. |url=http://assam.gov.in/glance.asp |title=Assam at a glance |publisher=Assam.gov.in ,2012-12-19}}</ref>᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱟᱨ ᱥᱟᱨᱮᱡ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨᱩᱱᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ, ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ, ᱢᱚᱱᱤᱯᱩᱨ, ᱢᱤᱡᱳᱨᱟᱢ, ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱟᱨ ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱢᱤᱞᱟᱹᱣ ᱠᱟᱛᱮ '''ᱮᱭᱟᱭ ᱢᱤᱥᱨᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ''' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱷᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱚᱥᱪᱷᱤᱢ ᱵᱚᱝᱜᱚ ᱛᱩᱞᱩᱡ ᱡᱟᱜᱼᱡᱟᱯᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱟᱨ [[ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱱᱴᱟᱨ ᱱᱮᱥᱚᱱᱟᱞ ᱛᱩᱞᱩᱡ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱨᱮ ᱡᱟᱯᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱟᱡᱤᱨᱚᱝᱟ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱥᱩᱸᱰ ᱟᱱ ᱜᱮᱱᱰᱟ, ᱪᱟ ᱥᱟᱞᱟᱢ, ᱞᱩᱢᱟᱹᱝ ᱥᱩᱛᱟᱹᱢ ᱮᱱᱟᱢ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱚ ᱜᱚᱴᱟ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱱᱟᱢ ᱰᱟᱠ ᱜᱮᱭᱟ <ref name="kipepeo">{{cite web | url=http://www.kipepeo.in/about-assam.php | title=About Assam | publisher=Kipepeo, India April 03, 2012}}</ref><ref name="trip">{{cite web | url=http://www.valuemytrip.com/as_pkg_06_glimpses_of_assam-bhutan-93-details | title=Glimpses of Assam | publisher=Value my trip.com}}</ref>᱾ ==ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱚᱢᱚᱱ== ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱪᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱚᱢᱚᱱ ᱮᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱫᱚ ᱚᱠᱚᱭ ᱵᱷᱟᱹᱜᱤ ᱥᱟᱺᱦᱤᱡ ᱫᱚ ᱵᱟᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱫᱚ ᱠᱟᱢᱨᱩᱯ ᱟᱨ ᱯᱨᱟᱜᱽᱡᱚᱛᱤᱥ ᱯᱩᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱱᱟᱢ ᱰᱟᱠ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱞ ᱯᱮ ᱥᱟᱭᱟᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱦᱳᱢ ᱡᱟᱹᱛ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱡᱚᱝᱟᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱞᱟᱲᱪᱟᱲᱚᱜ ᱮᱦᱚᱵ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱦᱳᱢ ᱥᱚᱨᱜᱚ ᱫᱮᱣ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱵᱤᱫᱟᱹᱞ ᱚᱞᱮᱱ ᱱᱟᱜᱟᱢ,[[ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ]], ᱪᱟᱹᱨᱤᱫ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱟᱨ ᱵᱚᱭᱥᱱᱚᱵᱽ ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ, ᱟᱥᱚᱢ, ᱚᱥᱚᱢ, ᱟᱦᱚᱢ, ᱟᱦᱩᱢ, ᱟᱦᱳᱢ, ᱚᱦᱚᱢ, ᱚᱠᱷᱚᱢ ᱮᱢᱟᱱ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱠᱚ ᱧᱮᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ===ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱚᱢᱚᱱ=== ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱚᱢᱚᱱᱚᱜ ᱵᱤᱥᱟᱹᱭ ᱛᱮ ᱟᱫᱚᱢ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱮᱫᱼᱟ ᱵᱟᱝ ᱢᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱵᱩᱨᱩ ᱠᱚ ᱛᱮ ᱩᱥᱩᱞ ᱪᱚᱯᱚᱫ ᱚᱥᱚᱢᱟᱱ ᱜᱮ ᱛᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱷᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱚᱨᱚᱥ ᱥᱤᱨᱡᱚᱱ ᱟᱥᱟᱢ ᱞᱮᱠᱟ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱚᱠᱟ ᱨᱮᱜᱮ ᱵᱟᱱᱩᱜᱼᱟ ᱛᱮ '''ᱚᱼ ᱥᱚᱢ''' ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱫᱚᱢ ᱟᱫᱚᱢ ᱯᱚᱱᱰᱤᱛ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱟᱦᱳᱢ ᱠᱚ ᱠᱚ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱞᱮᱫ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱦᱩᱭᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱦᱳᱱ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ᱫᱚ '''ᱴᱟᱭ''' ᱠᱚ ᱞᱟ.ᱭᱚᱜᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱟᱦᱳᱱ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮᱜᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱚ ᱱᱟᱢ ᱰᱟᱠ ᱮᱱᱟ ᱾ ===ᱱᱚᱶᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ=== ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱽ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱱ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱥᱟᱢ ᱥᱮ ᱚᱦᱚᱢ ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱚᱦᱚᱢ ᱟᱨ ᱱᱚᱸᱰᱮᱱ ᱠᱚ ᱵᱟᱥᱤᱱᱫᱟ ᱫᱚ ᱚᱦᱚᱢᱤᱭᱟ ᱢᱮᱱ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱧᱩᱢ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱽ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱚᱦᱚᱢ ᱥᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱚ Assam ᱠᱚ ᱚᱞ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱚᱦᱚᱢ ᱵᱟᱱᱟᱱ ᱫᱚ ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱤ ᱛᱮ AXOM ᱥᱮ ASOM ᱢᱮᱱ ᱛᱮ ᱚᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ASSAM ᱟᱹᱲᱟ ᱤᱸᱝᱨᱟᱡᱤ ᱛᱮ ᱚᱞ ᱮᱱᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱨᱮ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱛ<ref>{{cite web|author=Web.com(india) Pvt. Ltd. |url=http://assam.gov.in/glance.asp |title=Assam at a glance |publisher=Assam.gov.in |date=2007-02-18 |accessdate=2012-12-19}}</ref> - ᱦᱟᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱗᱘,᱔᱓᱘ (78,438) ᱪᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱠᱤᱞᱚ ᱢᱤᱴᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱽ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟ ᱢᱟᱞᱟ (ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱦᱚ ᱵᱟᱝ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ) ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱚᱛᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱦᱤᱸᱥ ᱨᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱵᱨᱚᱦᱢᱚ ᱯᱩᱛᱨᱚ ᱵᱮᱰᱟ ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱦᱤᱸᱥ ᱨᱮ ᱵᱩᱨᱩ ᱡᱟᱜᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ '''ᱵᱨᱚᱦᱢᱚᱯᱩᱛᱨᱚ ᱵᱮᱰᱟ''' ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱛᱤᱱᱤᱥᱩᱠᱤᱛᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱫᱤᱭᱟ ᱢᱚᱦᱩᱠᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱫᱷᱩᱵᱽᱲᱤ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱷᱩᱵᱽᱲᱤ ᱢᱚᱦᱩᱠᱢᱟ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱴᱟᱺᱰᱤ ᱦᱟᱥᱟ ᱨᱮ ᱒᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱯᱚᱱᱭᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱢᱤᱞᱟᱹᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱵᱚᱰᱚᱞᱮᱱᱰ ᱟᱹᱯᱟᱹᱱᱟᱛ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱚᱠᱲᱟᱡᱷᱟᱲ, ᱪᱤᱨᱟᱝ, ᱵᱟᱠᱥᱟ ᱟᱨ ᱩᱫᱟᱹᱞ ᱜᱩᱲᱤ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱴᱟᱺᱰᱤ ᱦᱟᱥᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱗᱒᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱟᱨ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱛᱚᱢ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱘᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱟᱨ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱟᱨ ᱚᱥᱟᱨ ᱟᱱᱟ ᱾ '''ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ''' ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱡᱤᱞᱟ. ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ - ᱠᱟᱥᱟᱨ, ᱠᱚᱨᱤᱢ ᱜᱚᱸᱡᱽ ᱟᱨ ᱦᱟᱭᱞᱟ ᱠᱟᱱᱫᱤ ᱾ ᱥᱤᱞᱪᱚᱨ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱫᱚᱵᱟᱷ.ᱴᱤᱭᱟ. ᱱᱟᱝᱜᱨᱟᱦᱟ ᱾ ᱵᱚᱨᱟᱠ ᱵᱮᱰᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟ.ᱨᱥᱤ ᱞᱟᱲᱪᱟᱲᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ== The areas and populations of the 33 districts are given below: {| class= "wikitable sortable" |- ! '''Code<ref>[[ISO 3166-2:IN|ISO 3166]]</ref>''' ! '''ᱦᱚᱱᱚᱛ''' ! '''ᱫᱚᱵᱷᱟᱹᱴᱤᱭᱟᱹ''' ! '''ᱦᱚᱲ ᱮᱞ (᱒᱐᱑᱑) ! '''ᱴᱚᱴᱷᱟ (ᱠᱤ.ᱢᱤ.²)''' ! '''ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ (/ᱠᱤ.ᱢᱤ.²)''' |- | BK|| [[ᱵᱟᱠᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]<sup>#</sup> ||ᱢᱩᱥᱚᱞᱯᱩᱨ ||953,773|| 2,400|| 398 |- | BP|| [[ᱵᱚᱨᱯᱮᱴᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ]]||ᱵᱚᱨᱯᱮᱴᱟ || 1,693,190|| 3,245|| 506 |- | BS|| [[ᱵᱤᱥᱣᱚᱱᱟᱛᱷ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] <|| 5,80,000 || 1,100||530 |- | BO||ᱵᱟᱟᱝᱜᱭ ᱜᱟᱶ||ᱵᱟᱟᱝᱜᱭ ᱜᱟᱶ|| 2,060,550|| 1,724|| 425 |- | CA||ᱠᱟᱪᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|| [[ᱥᱤᱞᱪᱚᱨ]]|| 1,736,319|| 3,786|| 381 |- | CD||ᱥᱚᱨᱟᱭ ᱫᱮᱣ || || || |- | CH|| [[ᱪᱤᱨᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]<sup>#</sup> ||ᱠᱟᱟᱡᱚᱞ ᱜᱟᱶ ||481,818|| 1,468|| 328 |- | DR||ᱫᱚᱨᱚᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱢᱚᱝᱜᱚᱞᱫᱚᱭ|| 908,090|| 1,585|| 432 |- | DM|| [[ᱫᱷᱮᱢᱟᱡᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱫᱷᱮᱢᱟᱡᱤ|| 688,077|| 3,237|| 176 |- | DU|| [[ᱫᱷᱩᱵᱽᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱫᱷᱩᱵᱽᱲᱤ|| 1,948,632|| 2,838|| 576 |- | DI|| [[ᱰᱤᱵᱽᱨᱩᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱰᱤᱵᱽᱨᱩᱜᱚᱲ|| 1,327,748|| 3,381 || 347 |- | DH|| [[ᱰᱤᱢᱟ ᱦᱟᱥᱟᱣ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱦᱟᱯᱷᱞᱚᱝ|| 214,102|| 4,888|| 44 |- | GP|| [[ᱜᱚᱣᱟᱞᱯᱟᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱜᱚᱣᱟᱞᱯᱟᱲᱟ|| 1,008,959|| 1,824|| 451 |- | GG|| [[ᱜᱚᱞᱟᱜᱷᱟᱴ ᱡᱤᱞᱟᱹ]]||ᱜᱚᱞᱟᱜᱷᱟᱴ|| 1,058,674|| 3,502|| 270 |- | HA||ᱦᱟᱭᱞᱟᱠᱟᱱᱫᱷᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱦᱟᱭᱞᱟᱠᱟᱱᱫᱷᱤ || 659,260|| 1,327|| 409 |- | HJ|| [[ᱦᱳᱡᱟᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱦᱳᱡᱟᱭ<ref>{{cite news|title=Hojai inaugurated as new district|url=http://www.voiceofgreaterassam.com/hojai-inaugurated-as-a-new-district-in-assam/|accessdate=20 February 2016|publisher=Voice of Greater Assam}}</ref> || 931,218 || || |- | JO|| [[ᱡᱚᱨᱦᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]|| ᱡᱚᱨᱦᱟᱴ|| 1,091,295|| 2,851|| 354 |- | KM||ᱠᱟᱢᱨᱩᱯ ᱢᱮᱴᱨᱚ ᱯᱚᱞᱤᱴᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ|| [[ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ]]||1,260,419|| 1,528|| 820 |- | KU||ᱠᱟᱢᱨᱩᱯ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱟᱢᱤᱱᱜᱟᱶ||1,517,202|| 1,527.84|| 520 |- | KG|| [[ᱠᱟᱨᱵᱤ ᱟᱝᱞᱚᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱰᱤᱯᱷᱩ|| 965,280|| 10,434|| 78 |- | KR|| [[ᱠᱚᱨᱤᱢ ᱜᱚᱧᱡᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱠᱚᱨᱤᱢ ᱜᱚᱧᱡᱚ|| 1,217,002|| 1,809|| 555 |- | KJ|| [[ᱠᱚᱠᱲᱟᱡᱷᱟᱲ ᱡᱤᱞᱟᱹ]]<sup>#</sup> ||ᱠᱚᱠᱲᱟᱡᱷᱟᱲ|| 930,404|| 3,129|| 297 |- | LA|| [[ᱞᱚᱠᱷᱤᱢ ᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱠᱚᱸᱭᱮᱸ ᱞᱚᱠᱷᱤᱢ ᱯᱩᱨ|| 1,040,644|| 2,277|| 391 |- | MJ||ᱢᱟᱡᱚᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ||[[ᱜᱟᱨᱟᱢᱩᱨ|| 167,304 || 880|| 300 |- | MA|| [[ᱢᱚᱨᱤ ᱜᱟᱶ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱢᱚᱨᱤ ᱜᱟᱶ|| 957,853|| 1,704|| 455 |- | NN|| [[ᱱᱚᱜᱟᱶ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱱᱚᱜᱟᱶ|| 1,892,550|| 2,287|| 604 |- | NB||ᱱᱚᱞᱵᱟᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱱᱚᱞᱵᱟᱲᱤ|| 769,919|| 2,257|| 504 |- | SV||ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱟᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ||ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱟᱜᱚᱨ|| 1,150,253|| 2,668|| 395 |- | ST|| [[ᱥᱚᱬᱤᱛᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]||ᱛᱮᱡᱽᱯᱩᱨ|| 1,925,975|| 5,324|| 315 |- | SM|| ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱟᱞᱢᱟᱨᱟ-ᱢᱟᱱᱠᱟᱪᱚᱨ || 555,114 || 568 || 980 |- | TI|| [[ᱛᱤᱱᱤᱥᱩᱠᱤᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]|| ᱛᱤᱱᱤᱥᱩᱠᱤᱭᱟ|| 1,316,948|| 3,790|| 303 |- | UD|| [[ᱩᱫᱟᱹᱞᱜᱩᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]]<sup>#</sup> ||ᱩᱫᱟᱹᱞᱜᱩᱲᱤ ||832,769|| 1,676|| 497 |- | WK||ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱠᱟᱨᱵᱤ ᱟᱝᱞᱚᱝ || || || |- |} ==ᱫᱤᱥᱣᱟᱹ ᱜᱟᱛᱷᱟᱣ== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱓,᱑᱑,᱖᱙,᱒᱑᱑ ᱡᱚᱱᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱒.᱕᱘ ᱦᱤᱸᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱮᱨᱮᱞ ᱟᱨ ᱢᱟᱡᱤᱣ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱑᱐᱐᱐ᱺ᱙᱕᱔ (ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱡᱟᱨ ᱦᱮᱨᱮᱞ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱟᱨᱮ ᱥᱟᱭ ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱮᱞ ᱯᱩᱱ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱟᱡᱤᱣ) ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱮᱱ ᱫᱚᱥᱚᱠ ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱑᱖.᱙᱓% ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱖᱓.᱑᱘% ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱ ᱡᱟᱹᱛ ᱠᱚ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮ ᱟᱦᱳᱢ, ᱵᱚᱰᱚ, ᱥᱚᱱᱣᱟᱞ ᱠᱟᱥᱟᱨᱤ, ᱪᱩᱛᱤᱭᱟ, ᱠᱚᱪ ᱨᱟᱡᱽ ᱵᱚᱝᱥᱤ, ᱢᱤᱥᱤᱝ, ᱰᱤᱢᱟᱥᱟ, ᱠᱟᱨᱵᱤ, ᱢᱚᱨᱟᱱ, ᱢᱚᱴᱚᱠ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱞ ᱛᱤᱣᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ==ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱥᱚᱢᱤᱭᱟᱹ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱝᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱤᱨᱟᱹᱞ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱟᱝᱜᱚᱪ ᱜᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱩᱛᱛᱟᱹᱨ ᱯᱩᱨᱩᱵᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱚᱢᱤᱭᱟᱹ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨᱡᱚ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱨᱚᱲᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ : ᱤᱝᱨᱟᱹᱡᱤ, ᱦᱤᱱᱫᱤ, ᱵᱚᱰᱚ, ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱟᱭᱢᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ: ᱢᱤᱥᱤᱝ, ᱠᱟᱥᱟᱨᱤ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱞᱤ, ᱨᱟᱵᱷᱟ, ᱠᱟᱨᱵᱤ, ᱰᱤᱢᱟᱥᱟ, ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱮᱢᱟᱱ ᱛᱮᱛᱟᱜ ᱠᱚ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Sister project links|voy=Bihar|s=The New International Encyclopædia/Assam}} * '''Government''' ** [http://www.assam.gov.in/ Official Site of the Government of Assam] ** [https://web.archive.org/web/20150915011554/http://assamtourism.gov.in/ Official Tourism Site of Assam, India] * '''General information''' ** {{Britannica|39101}} ** {{curlie|Regional/Asia/India/Assam}} ** {{osmrelation-inline|2025886}} {{Geographic location |Centre = ᱟᱥᱟᱢ |North = [[ᱥᱟᱢᱰᱨᱩᱯ ᱡᱚᱝᱠᱷᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], {{flag|ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ}} |Northeast = [[ᱚᱨᱩᱱᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] |East = [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]] |Southeast = [[ᱢᱟᱱᱤᱯᱩᱨ]] |South = [[ᱢᱤᱡᱚᱨᱟᱢ]] |Southwest = [[ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ]] ᱟᱨ [ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ]]<br />[[ᱥᱤᱞᱦᱮᱛ ᱠᱷᱚᱸᱰ]], {{flag|ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ}} |West = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]]<br />[[ᱨᱟᱝ ᱯᱩᱨ ᱠᱷᱚᱸᱰ]], {{flag|ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ}} |Northwest = [[ᱥᱟᱨᱯᱚᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], {{flag|ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ}} }} {{ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ}} {{ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ|state=collapsed}} {{Authority control}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱥᱟᱢ| ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:States and territories established in 1947]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱧᱮᱞᱡᱚᱝ ᱴᱷᱟᱶ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:English-speaking countries and territories]] 8vvzmlejx7gd3pawulnfgq6m0ej1qxn ᱪᱷᱟᱸᱪ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ 10 1866 100203 99187 2022-08-07T14:32:10Z R Ashwani Banjan Murmu 53 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ |state = {{{state|autocollapse}}} |title = [[Wikipedia:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] |listclass= hlist |titlestyle = background:#FFC569; |group1 = ᱒᱐᱑᱘ |list1 = * [[Wikipedia:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘]] * [[Wikipedia:ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱘|ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱘]] |group2 = ᱒᱐᱑᱙ |list2 = * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱒᱐᱑᱙|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱴᱟᱭᱜᱚᱨ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ/᱒᱐᱑᱙|ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱴᱟᱭᱜᱚᱨ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙|ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] |group3 = ᱒᱐᱒᱐ |list3 = *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱐|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱐]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱐|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱐]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱒᱐|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱒᱐]] |group4 = ᱒᱐᱒᱑ |list4 = *[[ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑ |ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑ ]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑(ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ)|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑(ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ)]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑]] |group5 = ᱒᱐᱒᱒ |list5 = *[[ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰᱽ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱒᱐᱒᱒ |ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰᱽ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱒᱐᱒᱒ ]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟᱺᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱞᱤᱴᱮᱨᱮᱪᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱞᱤᱴᱮᱨᱮᱪᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒]] *[[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] }}<noinclude> [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] </noinclude> d5xudbqkxestovykhzwgvsc2k2rnpsj 100204 100203 2022-08-07T14:32:34Z R Ashwani Banjan Murmu 53 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ |state = {{{state|autocollapse}}} |title = [[Wikipedia:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] |listclass= hlist |titlestyle = background:#FFC569; |group1 = ᱒᱐᱑᱘ |list1 = * [[Wikipedia:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘]] * [[Wikipedia:ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱘|ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱘]] |group2 = ᱒᱐᱑᱙ |list2 = * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱒᱐᱑᱙|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱴᱟᱭᱜᱚᱨ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ/᱒᱐᱑᱙|ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱴᱟᱭᱜᱚᱨ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙|ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] |group3 = ᱒᱐᱒᱐ |list3 = *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱐|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱐]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱐|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱐]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱒᱐|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱒᱐]] |group4 = ᱒᱐᱒᱑ |list4 = *[[ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑ |ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑ ]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑(ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ)|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑(ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ)]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑]] |group5 = ᱒᱐᱒᱒ |list5 = *[[ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰᱽ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱒᱐᱒᱒ |ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰᱽ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱒᱐᱒᱒ ]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟᱺᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱞᱤᱴᱮᱨᱮᱪᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱞᱤᱴᱮᱨᱮᱪᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟᱺᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] }}<noinclude> [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] </noinclude> jvc6hwxtniqyzh3r9y12p887wqsw49l 100205 100204 2022-08-07T14:37:26Z R Ashwani Banjan Murmu 53 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ |state = {{{state|autocollapse}}} |title = [[Wikipedia:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] |listclass= hlist |titlestyle = background:#FFC569; |group1 = ᱒᱐᱑᱘ |list1 = * [[Wikipedia:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘]] * [[Wikipedia:ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱘|ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱘]] |group2 = ᱒᱐᱑᱙ |list2 = * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱒᱐᱑᱙|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱴᱟᱭᱜᱚᱨ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ/᱒᱐᱑᱙|ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱴᱟᱭᱜᱚᱨ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙|ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] |group3 = ᱒᱐᱒᱐ |list3 = *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱐|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱐]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱐|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱐]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱒᱐|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱒᱐]] |group4 = ᱒᱐᱒᱑ |list4 = *[[ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑ |ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑ ]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑(ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ)|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑(ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ)]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑]] |group5 = ᱒᱐᱒᱒ |list5 = *[[ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰᱽ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱒᱐᱒᱒ |ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰᱽ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱒᱐᱒᱒ ]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟᱺᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱞᱤᱴᱮᱨᱮᱪᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱞᱤᱴᱮᱨᱮᱪᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒]] *[[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒|ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ]] }}<noinclude> [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] </noinclude> o6whh9sp72ksvxk9hf7desg3beukr3a 100206 100205 2022-08-07T14:38:16Z R Ashwani Banjan Murmu 53 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ |state = {{{state|autocollapse}}} |title = [[Wikipedia:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] |listclass= hlist |titlestyle = background:#FFC569; |group1 = ᱒᱐᱑᱘ |list1 = * [[Wikipedia:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘]] * [[Wikipedia:ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱘|ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱘]] |group2 = ᱒᱐᱑᱙ |list2 = * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱒᱐᱑᱙|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱴᱟᱭᱜᱚᱨ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ/᱒᱐᱑᱙|ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱴᱟᱭᱜᱚᱨ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] * [[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙|ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱦᱚᱲᱢᱚᱥᱟᱶᱟᱨ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱙]] |group3 = ᱒᱐᱒᱐ |list3 = *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱐|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱐]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱐|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱐]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱒᱐|ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱒᱐᱒᱐]] |group4 = ᱒᱐᱒᱑ |list4 = *[[ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑ |ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑ ]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑(ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ)|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱑(ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ)]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑]] |group5 = ᱒᱐᱒᱒ |list5 = *[[ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰᱽ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱒᱐᱒᱒ |ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤᱡᱤᱢ ᱮᱱᱰᱽ ᱯᱷᱳᱞᱠᱞᱳᱨ ᱒᱐᱒᱒ ]] *[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟᱺᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱞᱤᱴᱮᱨᱮᱪᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒|ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱞᱤᱴᱮᱨᱮᱪᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒]] *[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ|ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ]] }}<noinclude> [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] </noinclude> 6na2eay52v41wf0z4usewvagpbp37jl ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ 0 2041 100263 64245 2022-08-08T04:11:39Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = Republic of Armenia | common_name = Armenia | native_name = {{small|Հայաստանի Հանրապետություն<br />{{native name|hy|Hayastani Hanrapetut’yun}}}} | image_flag = Flag of Armenia.svg | image_coat = Coat of arms of Armenia.svg | national_motto = | national_anthem = <br />[[Mer Hayrenik|Մեր Հայրենիք]]<br />''Mer Hayrenik''<br />{{smaller|"Our Fatherland"}}<br />[[File:Mer Hayrenik instrumental.ogg|center]] | image_map = Armenia (orthographic projection).svg | image_map2 = Armenia - Location Map (2013) - ARM - UNOCHA.svg | capital = [[Yerevan]] | coordinates = {{Coord|40|11|N|44|31|E|type:city}} | largest_city = capital | official_languages = [[Armenian language|Armenian]]<ref>{{cite web|title=Constitution of Armenia, Article 20|url=http://www.president.am/en/constitution-2015/ |publisher=president.am}}</ref> | national_languages = | languages_type = | languages_sub = | languages = | languages2_type = | languages2_sub = | languages2 = | ethnic_groups = {{Unbulleted list |98.1% [[Armenians]] |&nbsp;&nbsp;1.2% [[Yazidis in Armenia|Yazidis]] |&nbsp;&nbsp;0.4% [[Russians in Armenia|Russians]] |&nbsp;&nbsp;0.3% other<ref>Asatryan, Garnik; Arakelova, Victoria (Yerevan 2002). [https://web.archive.org/web/20110511044234/http://www.hra.am/file/minorities_en.pdf The Ethnic Minorities in Armenia]. Part of the [[Organization for Security and Co-operation in Europe|OSCE]]. [https://www.webcitation.org/5p1nNCzwD?url=http%3A%2F%2Fwww.hra.am%2Ffile%2Fminorities_en.pdf Archived copy] at [[WebCite]] (16 April 2010).</ref><ref>Ministry of Culture of Armenia [http://mincult.am/datas/media/azg.poqr.%20ev%20xorhurd%20mshak.nax.%20(1).doc "The ethnic minorities in Armenia. Brief information"]. As per the most recent census in 2011. [http://mincult.am/national_minority.html "National minority"].</ref>}} | ethnic_groups_year = 2011 | religion = [[Armenian Apostolic Church]]<ref>{{cite web|url=http://www.parliament.am/parliament.php?id=constitution&lang=eng|title=National Assembly of the Republic of Armenia - Official Web Site - parliament.am|website=www.parliament.am}}</ref> | religion_year = | demonym = [[Armenians|Armenian]] | government_type = {{nowrap|[[Unitary state|Unitary]] [[Parliamentary system|parliamentary]]}} [[republic]] | leader_title1 = [[President of Armenia|President]] | leader_name1 = [[Armen Sarkissian]] | leader_title2 = [[Prime Minister of Armenia|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Nikol Pashinyan]] {{small|(acting)}} | leader_title3 = [[President of the National Assembly of Armenia|President of the National Assembly]] | leader_name3 = [[Ara Babloyan]] | legislature = [[National Assembly (Armenia)|National Assembly]] | sovereignty_type = Establishment history | established_event1 = [[Orontid dynasty]] | established_date1 = 6th century BC | established_event2 = {{nowrap|[[Kingdom of Armenia (antiquity)|Kingdom of Greater<br />Armenia]] united under<br />the [[Artaxiad Dynasty]]<ref>{{cite book |editor1-last=de Laet |editor1-first=Sigfried J. |editor2-last=Herrmann |editor2-first=Joachim |title=History of Humanity: From the seventh century B.C. to the seventh century A.D. |date=1996 |publisher=Routledge |location=London |isbn=978-92-3-102812-0 |page=[https://books.google.com/books?id=WGUz01yBumEC&pg=PA128 128] |edition=1st |quote=The ruler of the part known as Greater Armenia, Artaxias (Artashes), the founder of a new dynasty, managed to unite the country...}}</ref><!--end nowrap:-->}} | established_date2 = 190 BC<ref>{{cite book |title=Encyclopedia Americana: Ankara to Azusa |date=2005 |publisher=[[Scholastic Library Publishing]] |page=393 |quote=It was named for Artaxias, a general of Antiochus the Great, who founded the kingdom of Armenia about 190 B.C.}}</ref> | established_event3 = [[Arsacid dynasty of Armenia|Arsacid dynasty]] | established_date3 = 52–428 | established_event4 = [[Bagratid Armenia]] | established_date4 = 885–1045 | established_event5 = [[Armenian Kingdom of Cilicia|Kingdom of Cilicia]] | established_date5 = 1198–1375 | established_event6 = [[First Republic of Armenia]] [[Declaration of Independence of Armenia (1918)|declared]] | established_date6 = <br />28 May 1918 | established_event7 = [[Independence Day (Armenia)|Independence]] from the [[Soviet Union]] | established_date7 = 21 September 1991 | area_km2 = 29,743 | area_rank = 138th | area_sq_mi = 11,484 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 4.71<ref name="cia-fact">{{cite web|title=The World Fact Book – Armenia |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/am.html |publisher=Central Intelligence Agency |accessdate=17 July 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100719074837/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/am.html |archivedate=19 July 2010 |deadurl=no |df=dmy}}</ref> | population_estimate = {{UN_Population|Armenia}}{{UN_Population|ref}} | population_census = {{nowrap|{{decrease}} 3,018,854<ref name="Armenia information">{{cite web |url=http://www.armstat.am/file/doc/99475033.pdf |title=Statistical Service of Armenia|publisher=Armstat |accessdate=20 February 2014}}</ref><ref name="News.am">{{cite news |title=Armenia Population |url=http://countrymeters.info/en/Armenia |agency=countrymeters.info}}</ref><!--end nowrap:-->}} | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_census_year = 2011 | population_census_rank = 134th | population_density_km2 = 101.5 | population_density_sq_mi = 262.9 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 99th | GDP_PPP = {{nowrap|$30 billion<ref name="IMF GDP">{{cite web|title=Report for Selected Countries and Subjects|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?sy=2018&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=43&pr1.y=12&c=911&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|work=[[World Economic Outlook]] Database, April 2018|publisher=[[International Monetary Fund]]|accessdate=17 January 2018|location=Washington, D.C.|date=4 October 2017}}</ref><!--end nowrap:-->}} | GDP_PPP_year = 2018 | GDP_PPP_per_capita = $9,999<ref name="IMF GDP"/> | GDP_nominal = {{nowrap|$12 billion<ref name="IMF GDP"/>}} | GDP_nominal_year = 2018 | GDP_nominal_per_capita = $4,022<ref name="IMF GDP"/> | Gini = 31.5 <!--number only--> | Gini_year = 2013 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name=WB1>{{cite web |url= http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |title= Gini index |publisher=[[World Bank]] |accessdate= 12 May 2016}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.755 <!--number only--> | HDI_year = 2017 <!--Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = | HDI_rank = 83rd | currency = [[Armenian dram|Dram]]&nbsp;([[Armenian dram sign|֏]]) | currency_code = AMD | time_zone = [[Armenia Time|AMT]] | utc_offset = +4 | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in Armenia|+374]] | patron_saint = [[Gregory the Illuminator|St. Gregory]] | cctld = {{unbulleted list |[[.am]] |[[.հայ]]}} }} '''ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ''' ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱾ ᱡᱚᱨᱡᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱨᱵᱟᱭᱤᱡᱟᱱ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱠᱚᱧᱮ ᱠᱚᱠᱮᱥᱟᱥ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱨᱤᱥᱱᱚ ᱫᱚᱨᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱠᱟᱥᱯᱤᱭᱟᱱ ᱫᱚᱨᱮᱭᱟ ᱡᱚᱝᱲᱟᱣ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱤᱭᱮᱨᱮᱵᱷᱟᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱡ ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ᱫᱚ ''ᱦᱟᱭ'' (Հայ) ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱒᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱳᱵᱷᱤᱭᱮᱛ ᱤᱭᱩᱱᱤᱭᱚᱱ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱥᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ constitution ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ ᱨᱮ ᱯᱟᱥ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ == ᱱᱟᱜᱟᱢ == ᱡᱤᱥᱩᱣᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱘᱐᱐ ᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱦᱟᱨᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱩᱨᱟᱨᱛᱩ ᱥᱮ ᱵᱷᱟᱱ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱤᱸᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱫᱚ ᱠᱚᱠᱮᱥᱟᱥ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱢᱟᱭᱱᱚᱨ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱨᱮ ᱡᱤᱥᱩᱣᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱖᱐᱐ ᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱨᱟᱠᱟᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱞᱮᱣᱥᱤᱫᱽ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱨᱟᱹᱯᱩᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱦᱟᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱫᱚ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱙᱕ ᱠᱷᱚᱱ ᱖᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱟᱹᱰᱤᱛᱮᱫ ᱜᱮ ᱞᱟᱦᱟ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱚᱠᱷᱚᱡ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱜᱚᱴᱟ ᱠᱚᱠᱮᱥᱟᱥ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱱᱮᱛᱟᱨᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱩᱨᱚᱥᱠᱚ, ᱥᱤᱨᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱞᱮᱵᱟᱱᱚᱱ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱥᱤᱢᱱᱟ ᱫᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱚᱠᱛᱚ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱨᱳᱢᱟᱱ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱱ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ Philosophy ᱯᱟᱸᱡᱟᱭ ᱫᱷᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱡᱤᱥᱩᱣᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱓᱐᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱦᱤᱥᱟᱹᱵ ᱛᱮ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱞᱮᱠᱷᱚ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱠᱮᱛᱷᱚᱞᱤᱠ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱠᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱔ ᱥᱟᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱙ ᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱫᱟᱲᱮᱣᱟᱱ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱑᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱙᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱟᱹᱰᱤ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱚᱠᱛᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱚᱱᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱳᱵᱷᱤᱭᱮᱛ ᱤᱭᱩᱱᱤᱭᱚᱱ ᱥᱟᱶ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱑ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱥᱳᱵᱷᱤᱭᱮᱛ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ == ᱚᱛᱱᱚ == ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱟᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ-ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱠᱨᱤᱥᱱᱚ ᱫᱚᱨᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱠᱟᱥᱯᱤᱭᱟᱱ ᱫᱚᱨᱮᱭᱟ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱮᱡ ᱨᱮ ᱠᱚᱠᱮᱥᱟᱥ ᱵᱩᱨᱩ ᱢᱟᱞᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱮᱵᱷᱟᱱ ᱦᱨᱟᱫᱽ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱨᱵᱟᱭᱡᱟᱱ ᱛᱟᱞᱟᱛᱮ ᱤᱨᱟᱱ ᱥᱤᱢᱟᱹᱱᱟ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱨᱚᱱᱛᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱮᱡ ᱫᱟᱬᱟ ᱵᱟᱲᱟᱭ ᱟᱹᱰᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱢᱚᱡᱽᱼᱟ ᱾ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱫᱷᱟ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱜᱮ ᱫᱚᱨᱮᱭᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱐᱐ ᱢᱤᱴᱟᱨ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱩᱢᱩᱝ ᱓ ᱵᱷᱟᱜᱽ ᱖᱕᱐ ᱢᱤᱴᱟᱨ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱠᱮᱥᱟᱥ ᱵᱩᱨᱩ ᱢᱟᱞᱟ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱚᱛ ᱦᱟᱥᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱠᱚᱧᱮ-ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱥᱮᱡ ᱟᱨᱟᱥ ᱜᱟᱰᱟ ᱥᱮᱡ ᱯᱷᱮᱰ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱜᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱜᱚᱡ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱮᱸᱜᱮᱞᱵᱩᱨᱩ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱔᱔᱓᱐ ᱢᱤᱴᱟᱨ ᱩᱥᱩᱞ ᱟᱨᱟᱜᱟᱛᱥᱚ ᱵᱩᱨᱩ ᱜᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱩᱥᱩᱞ ᱵᱩᱨᱩ ᱢᱟᱞᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱨᱟᱥ ᱜᱟᱰᱟ ᱜᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ == ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ == ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱ ᱙᱘ ᱵᱷᱟᱜᱽ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ [[ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱳ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱛᱮ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱟ ᱾ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱳ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱤᱨᱡᱟᱹ ᱚᱲᱟᱜ ᱠᱚᱨᱮ [[ᱜᱨᱟᱵᱟᱨ]] ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱥᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱳ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱦᱚᱸ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱵᱟᱲᱟᱭ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱚᱱᱟᱠᱚ ᱵᱟᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱨᱩᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ, ᱠᱩᱨᱢᱟᱱᱡᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱠᱩᱨᱫᱤ sub ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ, ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱥᱤᱨᱤᱭᱳ, ᱜᱨᱤᱠ ᱟᱨ ᱤᱣᱠᱨᱮᱱᱤᱭᱳ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱠᱚᱨᱮ ᱨᱩᱥ ᱟᱨ ᱤᱝᱨᱮᱡᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱠᱷᱚᱡ ᱜᱮ ᱠᱚ ᱪᱮᱫ ᱚᱪᱚ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱱᱟᱦᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱤᱝᱨᱮᱡᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱫᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱰᱷᱮᱻᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ == ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ == ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱ ᱨᱟᱡᱟ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱚᱰᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱦᱚᱸ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱜᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱟᱫᱚ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱵᱟᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱤᱦᱩᱫᱤ, ᱤᱭᱟᱡᱟᱫᱤ ᱟᱨ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱤᱥᱞᱟᱢ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱱᱚᱰᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ == ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ == ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱳ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱴᱷᱤᱠ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚᱭᱟ ᱾ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱫᱚ ᱩᱱᱠᱩ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱥᱟᱛᱟᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱹᱛᱳ ᱴᱚᱞᱟᱨᱮᱱ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱮᱬᱟ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱢᱟᱹᱱ ᱠᱚ ᱮᱢᱟ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱝᱠᱟ ᱛᱮ ᱜᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱚ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱤᱫᱤᱭᱟ ᱾ == ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞᱢᱮ == * [[:en:Outline_of_Armenia|Outline of Armenia]] * [[:en:Index_of_Armenia-related_articles|Index of Armenia-related articles]] * ''[[:en:Book:Armenia|Armenia]]'' – [[:en:Wikipedia:Books|Wikipedia book]] == ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == {{Sister project links|Armenia|voy=Armenia}} * [https://www.e-gov.am/en/ Electronic Government of Armenia] * [https://armenia.travel/ The official tourism website of Armenia] * [https://www.armenianchurch.org/index.jsp?&lng=en The Armenian Church] * [http://himnadram.org/ Hayastan All Armenian Fund] * {{Twitter}} * {{CIA World Factbook link|am|Armenia}} * {{dmoz|Regional/Asia/Armenia}} * [https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17398605 Armenia profile] from the [[BBC News]] * {{Wikiatlas|Armenia}} * [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=AM Key Development Forecasts for Armenia] from [[International Futures]] * [http://www.armeniapedia.org/wiki/Main_Page Armeniapedia.org] == ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[Category:ᱫᱤᱥᱟᱹᱢ]] [[Category:ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱵᱟᱝ ᱥᱟᱹᱛ ᱟᱠᱟᱱᱟ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱮᱥᱤᱭᱳ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱑᱘]] 6dtpvx4pawrd4zjzagtpfnug09bqkfq ᱚᱥᱚᱢᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ 0 6135 100250 94171 2022-08-08T03:10:00Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox language |name = ᱚᱥᱚᱢᱤᱭᱟ |image = Oxomiya in Oxomiya Lipi.svg |pronunciation type =ᱨᱟᱹᱲ |pronunciation = ɔxɔmija |states = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]], [[ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ]] ᱮᱢᱟᱱ |region = [[ᱟᱥᱟᱢ]], [[ᱚᱨᱩᱱᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]], [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]], ᱠᱚᱸᱭᱮᱸ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱫᱚᱢ ᱟᱫᱚᱢ ᱴᱷᱟᱺᱭ ᱠᱚ ᱨᱮ |latd = | latm = | latNS = <!-- latitude degrees/minutes/direction --> |longd = | longm = | longEW = <!-- longitude degrees/minutes/direction --> |ethnicity = |speakers = ᱑᱓ ᱱᱤᱡᱩᱛ (ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱜᱩᱴ ᱒᱐ ᱱᱤᱡᱩᱛ) |iso1 = as |iso2 = asm |iso3 = asm |glotto = assa1263 |glottorefname = Assamese |lingua = 59-AAF-w |familycolor = ᱤᱱᱰᱚ- ᱤᱭᱩᱨᱚᱯᱤᱭᱟᱱ| ᱤᱱᱰᱚ-ᱤᱭᱩᱨᱚᱯᱤᱭᱟᱱ]] |script = [[ᱚᱥᱚᱢᱤᱭᱟ ᱪᱤᱠᱤ]] |nation = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} ([[ᱟᱥᱟᱢ]]) |agency = [[ᱟᱥᱟᱢ ᱥᱟᱦᱤᱛᱭ ᱥᱵᱷᱟ]] }} '''ᱚᱥᱚᱢᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ''' ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱩᱛᱟᱹᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱨᱡᱚ ᱥᱚᱢᱟᱡᱽ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ᱟᱥᱚᱠᱟᱭ ᱛᱮ ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱟᱥᱟᱢ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱞᱟᱲ-ᱪᱟᱲᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [[ᱚᱨᱩᱱᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱫᱚᱢ ᱟᱫᱚᱢ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱫᱚᱢ ᱟᱫᱚᱢ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱟᱥᱟᱢᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱚᱻᱨᱚᱲ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ [[ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱫᱤᱥᱚᱢ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱮᱛᱟᱝ ᱢᱟᱪᱷᱟ ᱚᱥᱚᱢᱤᱭᱟ ᱨᱚᱻᱨᱚᱲ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱟᱥᱟᱢᱤᱥ ᱨᱚᱻᱨᱚᱲ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱑.᱓᱐ ᱠᱳᱴᱤ ᱜᱟᱱᱟᱨ ᱜᱚᱴᱟ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱟᱢᱫᱟᱡᱽ ᱒ ᱠᱳᱴᱤ ᱜᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ==ᱚᱢᱚᱱ ᱟᱨ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ== ᱥᱮᱫᱟᱭ ᱡᱩᱜᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱱᱤᱡᱟᱹ ᱪᱤᱠᱤ ᱟᱨ ᱚᱞᱚᱜ ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱛᱮ ᱯᱩᱥᱴᱟᱹᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱚᱢᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱮ ᱫᱚᱦᱚ ᱟᱹᱜᱩ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ᱚᱥᱚᱢᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱚᱢᱚᱱ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱟᱹᱠᱷᱩᱲᱤᱭᱟᱹ ᱟᱭᱢᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱥᱚᱠᱟᱭ ᱛᱮ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱚᱛ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮ ᱧᱩᱢᱩᱜᱚᱜ ᱞᱮᱠᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ- ᱠᱟᱞᱤᱨᱟᱢ ᱢᱮᱫᱷᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ, ᱯᱨᱟᱪᱚᱼᱯᱟᱪᱷᱤᱢ ᱢᱮᱥᱟ, ᱠᱚᱱᱚᱠ ᱞᱟᱞ ᱵᱚᱨᱩᱣᱟᱣᱟᱦ ᱠᱟᱛᱦᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ, ᱯᱚᱭᱥᱟᱪᱤ ᱯᱨᱟᱠᱨᱤᱛ, ᱫᱮᱵᱟᱱᱚᱱᱫᱚ ᱵᱷᱚᱨᱚᱞᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ- ᱠᱟᱢᱨᱩᱯᱤᱭᱚ, ᱥᱩᱢᱟᱨ-ᱯᱨᱟᱠᱨᱤᱛ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ==ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱪᱷᱮᱨ== ==ᱚᱞ ᱛᱚᱦᱚᱨ== ==ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ== ==ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ== ==ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞ ᱢᱮ== ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{wikivoyage|Assamese phrasebook|Assamese phrasebook|an entry}} {{Commons category|ᱚᱥᱚᱢᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ}} {{InterWiki|code=as}} *[https://www.britannica.com/topic/Assamese-language Assamese language] at ''[[Encyclopædia Britannica]]'' *[https://archive.org/details/AxamiyBhxrMoulikBisr_16 Axamiyaa Bhaaxaar Moulik Bisar by Mr Devananda Bharali (PDF)] *[http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/candrakanta/ Candrakānta abhidhāna : Asamiyi sabdara butpatti aru udaharanere Asamiya-Ingraji dui bhashara artha thaka abhidhana.] second ed. Guwahati : Guwahati Bisbabidyalaya, 1962. *[https://books.google.com/books?id=kCtXYo4Za_0C A Dictionary in Assamese and English] (1867) First Assamese dictionary by [[Miles Bronson and the Noctes|Miles Bronson]] from (books.google.com) *[https://archive.org/details/someassamesepro01gurdgoog Assamese proverbs, published 1896] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱱᱫᱳᱼᱤᱣᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱱᱫᱳᱼᱟᱨᱡᱚ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱱᱫᱳᱼᱤᱨᱟᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] djzyb3mm7l8y81hcc6uvam43pwnu0s4 ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ 0 6265 100231 98476 2022-08-08T01:07:22Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱦᱤᱲᱤᱡ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟ.ᱣ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ | other_name = ''ᱟᱡᱚᱭᱚᱢᱮᱨᱩ'' <ref>{{cite book|last1=Majumdar|first1=R.C.|title=Volume 5: The Struggle for Empire|publisher=Bharatiya Vidya Bhavan|page=107}}</ref> | settlement_type = ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱥ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = Prithvi Raj Chauhan (Edited).jpg | photo2a = Mayo college in a sunny day.jpg | spacing = 2 | position = center | color_border = grey | color = white | size = 266 | foot_montage = [[Prithviraj Chauhan]] statue in Ajmer, [[Mayo College]]}} | image_caption = | pushpin_map = India#India Rajasthan | coordinates = {{coord|26.4499|N|74.6399|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ]] | subdivision_type2 = ᱦᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name2 = [[ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ]] | founder = [[Ajayaraja I]] or [[Ajayaraja II]] | named_for = [[Ajayaraja I]] or [[Ajayaraja II]] | government_type = | governing_body = Ajmer Development Authority (ADA), Ajmer Municipal corporation (AMC) | unit_pref = Metric | elevation_footnotes = 1574.8 | elevation_m = 480 | population_total = 542,321 | population_as_of = 2011 | population_density_km2 = auto | population_rank = | population_demonym = | population_urban = 5,51,101 | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱓᱐᱕᱐᱐᱑ ᱠᱷᱚ ᱓᱐᱕᱐᱒᱓ | area_code = ᱐᱑᱔᱕, +᱙᱑᱑᱔᱕ | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱠᱳᱰ | registration_plate = RJ-01(Ajmer) RJ-36 (Beawar) RJ-42 (Kishangarh) RJ-48 (Kekri) | blank1_name_sec1 = ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱵᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ | blank1_info_sec1 = [[ᱡᱚᱭᱯᱩᱨ]], [[ᱩᱫᱚᱭᱯᱩᱨ]], [[ᱡᱚᱫᱷᱯᱩᱨ]] | website = {{URL|www.ajmer.rajasthan.gov.in}} | demographics1_info1 = [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]] | demographics1_title2 = ᱟᱧᱪᱚᱞᱤᱠ | demographics1_info2 = [[ᱢᱟᱨᱣᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱢᱟᱨᱣᱟᱰᱤ]], [[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱞᱤᱥ]] }} '''ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ''' ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱮ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟ ᱢᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱯᱩᱱᱟᱹᱭ ᱛᱷᱟᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱫᱚ "''ᱟᱡᱟᱭᱟᱢᱮᱨᱩ''" ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱭ ᱦᱤᱥᱤᱫ== ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱫᱚ ᱞᱚᱞᱚ ᱟᱨ ᱱᱟᱥᱮ ᱟᱠᱟᱞ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱰ ᱮᱫᱚ ᱦᱟᱨᱟᱦᱟᱨᱤ {{convert|55|cm|in|abbr=off}} ᱮ ᱡᱟᱹᱲᱤᱭᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱲ ᱥᱟᱱ ᱢᱮᱱ ᱢᱮ [[ᱡᱩᱱ]] ᱠᱷᱚᱱ [[ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ]] ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮᱜᱮ ᱱᱚᱰᱮ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱲᱤ ᱦᱩᱭᱩᱜ-ᱟ ᱾ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱵᱦᱩᱨ ᱱᱚᱰᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱯ ᱫᱚ {{convert|30|°C|°F|abbr=on}} ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱰᱮ [[ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱨᱤᱛᱩ]] ᱫᱚ [[ᱮᱯᱨᱤᱞ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱦᱚᱵ [[ᱡᱩᱞᱟᱭ]] ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱟᱹᱭᱠᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱚᱠᱛᱚ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱲᱤ ᱟᱨ ᱦᱚᱭ ᱫᱟᱜ ᱨᱚᱜᱚᱲ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱤᱠᱷᱟᱹᱱ ᱵᱟᱱ ᱫᱚ ᱩᱱᱟᱹᱜ ᱵᱟᱭ ᱵᱟᱱᱚᱜ-ᱟ ᱾ [[ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱨᱤᱛᱩ]] ᱫᱚ [[ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ]] ᱠᱷᱚᱱ [[ᱯᱷᱮᱵᱨᱩᱣᱟᱨᱤ]] ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱨᱤᱛᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱟᱨᱟ ᱦᱟᱹᱨᱤ ᱛᱟᱯ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ {{convert|15|–|18|C|F}} ᱾ ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱨᱤᱛᱩ ᱨᱮᱫᱚ ᱚᱫᱟ ᱱᱟᱥᱮ ᱜᱮ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱜ-ᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱠᱷᱟᱱ ᱢᱚᱴᱷᱮ ᱵᱟᱭ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱜ-ᱟ ᱾ {{Weather box |width=auto |location = Ajmer |metric first = yes |single line = yes |Jan high C = 22.9 |Feb high C = 25.7 |Mar high C = 31.3 |Apr high C = 36.5 |May high C = 39.7 |Jun high C = 38.4 |Jul high C = 33.6 |Aug high C = 31.3 |Sep high C = 32.6 |Oct high C = 33.5 |Nov high C = 29.2 |Dec high C = 24.7 |Jan low C = 7.6 |Feb low C = 10.5 |Mar low C = 16.0 |Apr low C = 22.2 |May low C = 26.8 |Jun low C = 27.5 |Jul low C = 25.6 |Aug low C = 24.4 |Sep low C = 23.7 |Oct low C = 18.0 |Nov low C = 12.3 |Dec low C = 8.4 |rain colour = green |Jan rain mm = 7.3 |Feb rain mm = 6.0 |Mar rain mm = 5.0 |Apr rain mm = 4.0 |May rain mm = 15.7 |Jun rain mm = 58.1 |Jul rain mm = 181.5 |Aug rain mm = 157.5 |Sep rain mm = 73.0 |Oct rain mm = 13.1 |Nov rain mm = 4.0 |Dec rain mm = 3.8 |source 1 = IMD<ref>{{cite web |url=http://www.imd.gov.in/doc/climateimp.pdf |title=Monthly mean maximum and minimum temperature and total rainfall of important cities (PDF) |accessdate=2013-07-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150413020426/http://www.imd.gov.in/doc/climateimp.pdf |archivedate=2015-04-13 }}</ref> |date=August 2012}} ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱩᱛᱟᱹᱨ ᱯᱟᱹᱪᱷᱤᱢ ᱫᱤᱜᱽ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ [[ᱟᱨᱟᱵᱚᱲᱤ ᱵᱩᱨᱩ]] ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱟᱨᱟᱜᱚᱰ ᱵᱤᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱟᱨᱟᱵᱚᱲᱤ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱩᱛᱟᱹᱨ ᱯᱟᱹᱪᱷᱤᱢ ᱨᱮᱫᱚ ᱱᱟᱜᱟᱯᱚᱛᱷᱚᱨ ᱵᱩᱨᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱵᱟᱹᱞᱤ ᱚᱛᱮᱛ ᱵᱮᱱᱟᱜ ᱠᱷᱚᱱᱮ ᱫᱩᱜᱮᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== [[File:Jahangir Receives Prince Khurram at Ajmer on His Return from the Mewar Campaign.jpg|thumb|upright|left|Jahangir receives Prince Khurram at Ajmer on his return from the Mewar campaign]] ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱫᱚ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱛᱮ ᱟᱡᱚᱭᱢᱮᱨᱩ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ-ᱟ ᱾ <ref>{{Cite web|url=http://tourism.rajasthan.gov.in/ajmer|title=Ajmer Tourism: Places to Visit in Ajmer - Rajasthan Tourism|website=tourism.rajasthan.gov.in|language=en-IN|access-date=2017-03-10}}</ref> ᱑᱒ ᱥᱟᱭᱟᱝ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ-ᱟ ᱡᱮ ᱥᱟᱠᱚᱢᱵᱚᱨᱤ ᱨᱮᱱ ᱪᱟᱦᱟᱢᱟ (ᱪᱚᱣᱦᱟᱱ) ᱵᱚᱝᱥᱚ ᱨᱮᱱᱤᱡ ᱟᱡᱚᱭᱚ ᱨᱟᱡᱟ (ruled {{circa|1110}}{{snd}}1135 CE) ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱫᱚ '''ᱟᱡᱚᱭᱢᱮᱨᱩ''' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱜ-ᱟ ᱾ {{sfn|R. B. Singh|1964|p=87}} '''ᱯᱨᱚᱵᱷᱚᱱᱫᱷᱚᱠᱚᱥᱟ ''' ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱡᱮ ᱘ ᱥᱟᱭᱟᱝ ᱨᱮᱱᱤᱡ ᱨᱟᱡᱟ [[ᱟᱡᱚᱭᱚ ᱨᱟᱡᱟ ᱑]] ᱟᱡᱚᱭᱚᱢᱮᱨᱩ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱵᱤᱫᱟᱹᱞ '''ᱛᱟᱨᱟᱜᱚᱰ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨ''' ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱮᱜ-ᱟ ᱾ {{sfn|R. B. Singh|1964|p=87}} ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨᱹ ᱵᱤᱹ ᱥᱤᱝ ᱦᱚᱸ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱜᱮᱭᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱜᱼᱟ ᱾ {{sfn|R. B. Singh|1964|p=88}} ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱝ ᱮ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱜᱼᱟ ᱡᱮ ᱟᱡᱚᱭ ᱨᱟᱡᱟ ᱒ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱮ ᱥᱮᱬᱟ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱨᱟᱡᱽ ᱫᱚᱞᱟᱱ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱪᱟᱦᱟᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱫᱚ ᱥᱟᱠᱚᱢᱵᱚᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱛᱮ ᱩᱪᱟᱹᱲ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾ {{sfn|R.B. Singh|1964|pp=131-132}} == ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ== [[File:Pushkar ghati (LongShot).jpg|thumb|ᱯᱩᱥᱠᱟᱨ ᱥᱚᱝᱜᱷᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱨᱟᱵᱚᱲᱤ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱯᱩᱥᱠᱟᱨ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱮ ᱡᱚᱲᱟᱭᱮᱜᱼᱟ ]] ===ᱩᱰᱟᱹᱱ=== ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱰ ᱩᱰᱟᱹ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱤᱡ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱢᱟᱱᱚᱛᱟᱱ [[ᱢᱚᱱᱢᱚᱦᱚᱱ ᱥᱤᱝ ]] ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱰᱷᱟᱹᱣ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ <ref name="the hindu">{{cite news|title=Focus on connecting small cities by air: Manmohan|url=http://www.thehindu.com/news/national/other-states/focus-on-connecting-small-cities-by-air-manmohan/article5153611.ece|accessdate=2013-10-02|newspaper=The Hindu|date=21 September 2013}}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ [[ᱡᱚᱭᱚᱱᱛ ᱥᱤᱱᱦᱟ]] ᱟᱨ ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ ᱨᱮᱱᱤᱡ ᱩᱱᱡᱷᱚᱜᱤᱡ ᱢᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ [[ᱵᱚᱥᱩᱱᱫᱷᱚᱨᱟ ᱨᱟᱡᱮ]] ᱑᱑ [[ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ]] ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱰᱷᱟᱹᱣ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ <ref name="DC">{{cite news|title=Kishangarh airport inauguration ends decade long wait of Ajmer residents: CM Raje|url=http://www.deccanchronicle.com/videos/kishangarh-airport-inauguration-ends-decade-long-wait-of-ajmer-residents-cm-raje.html|accessdate=13 October 2017|newspaper=[[Deccan Chronicle]]|date=12 October 2017}}</ref> ===ᱨᱮᱞ=== ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱟᱨ ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱞ ᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ <ref>{{cite news|title=Rajasthan finds favour in railway budget|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/rajasthan-finds-favour-in-railway-budget/article718148.ece|accessdate=7 June 2014|work=[[The Hindu]]|date=26 February 2010}}</ref> ᱩᱯᱚᱱᱤᱵᱮᱥ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ===ᱥᱚᱲᱚᱠ=== ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * https://en.wikipedia.org/wiki/Ajmer ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱟᱡᱟᱨ]] fjmd9nk2in5nzjs40zjvj1xei3lvf7d ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ 0 6326 100245 98495 2022-08-08T02:04:29Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Merge|ᱚᱢᱨᱩᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ}} {{Infobox settlement | name = ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | settlement_type = ᱦᱚᱱᱚᱛ | image_alt = | image_caption = | nickname = | image_skyline = | image_map = India - Punjab - Amritsar.svg | map_alt = Located in the northwest part of the state | map_caption = ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱨᱮ | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|31|35|N|74|59|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱥᱤᱧᱚᱛ|ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = |named_for = [[ᱟᱨᱢᱤᱛᱟ|ᱟᱢᱨᱤᱛ]] | seat_type = ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ | seat = [[ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ]] | leader_title1 = ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱰᱢᱤᱱᱤᱥᱴᱨᱟᱴᱚᱨ | leader_name2 = ᱜᱤ. ᱱᱟᱜᱮᱥᱣᱟᱨᱟ ᱨᱟᱣ, IPS | leader_title2 = ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱᱟᱨ ᱯᱩᱞᱤᱥ | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 2683 | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 2,490,891 | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate = PB-01(commercial) PB-02 PB-89 | blank1_name_sec1 = ᱥᱮᱪᱮᱫ (᱗+) | blank1_info_sec1 = 76.27% | website = {{URL|http://amritsar.nic.in}} | footnotes = }} '''ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ''' ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]]ᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ [[ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱥᱤᱧᱚᱛ|ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱡᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱒᱒ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [[ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ]] ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ [[ᱞᱩᱫᱷᱤᱭᱟᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱞᱩᱫᱷᱤᱭᱟᱱᱟ]] ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ (᱒᱒ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱟᱨᱠᱷᱟᱱ ᱫᱚ ᱢᱚᱜᱚᱞ ᱮ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ, ᱑᱖᱐᱖ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱞᱟᱦᱚᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱜᱟᱵᱷᱟᱨᱱᱚᱨ ᱟᱜ ᱯᱨᱤᱡᱚᱱᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱤᱡ ᱵᱮᱴᱟ ᱦᱟᱨ ᱜᱳᱵᱤᱸᱫᱽ ᱫᱚ ᱢᱟᱸᱜᱚᱞᱚ ᱟᱜ ᱵᱤᱨᱚᱫᱷᱽ ᱨᱮ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱮ ᱫᱚᱦᱚ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱵᱷᱮᱡᱟ ᱠᱮᱫ ᱠᱤᱱᱟ ᱾ ᱢᱤᱫ ᱟᱵᱷᱤᱭᱟᱱ ᱨᱮ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ, ᱟᱫᱚ ᱤᱱᱰᱤᱸᱜ ᱨᱮ ᱚᱱᱟ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱮ ᱟᱲᱟᱜ ᱠᱟᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱜᱚᱡᱽ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱞᱟᱦᱚᱨ ᱰᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱓ ᱛᱟᱦᱥᱤᱞ ᱨᱮ ᱦᱟᱴᱤᱧ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱼ [[ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ]], [[ᱟᱡᱽᱱᱟᱞᱟ, ᱥᱤᱧᱚᱛ|ᱟᱡᱽᱱᱟᱞᱟ]] ᱟᱨ ᱛᱚᱨᱱᱛᱟᱨᱚᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱾ <ref>{{cite web|url=http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V05_327.gif|title=Imperial Gazetteer2 of India, Volume 5, page 319 -- Imperial Gazetteer of India -- Digital South Asia Library|publisher=}}</ref> ᱟᱫᱚ,᱑᱙᱔᱗ ᱨᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱦᱟᱴᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱛᱟᱨᱟ ᱦᱟᱴᱤᱧ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱮᱡᱟᱨ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱠᱚ ᱟᱨ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱫᱚ ᱦᱚᱱᱚᱨᱮᱰ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱠᱚ ᱾ ᱟᱫᱚ, [[ᱯᱟᱴᱴᱤ, ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ|ᱯᱟᱴᱴᱤ]] ᱟᱨ ᱠᱷᱮᱢ ᱠᱚᱨᱚᱬ ᱞᱮᱠᱟ ᱠᱮᱡ ᱴᱷᱟᱶ ᱫᱚ ᱞᱟᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜᱼᱟ, ᱟᱫᱚ ᱦᱟᱴᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱨᱚᱱ, ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱦᱟᱴᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱠᱛᱚ, ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ, ᱠᱮᱡ ᱔᱖%, ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱷᱟᱱ ᱠᱚ ᱨᱩᱣᱟᱲ ᱮᱱᱟ ᱠᱚ, ᱟᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱜ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱷᱟᱱ ᱨᱮ ᱯᱟᱪᱮ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱟᱨ ᱥᱤᱠᱷ ᱩᱞᱴᱟ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱠᱚ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱠᱚ ᱾ ᱥᱤᱠᱷ ᱟᱨ ᱦᱤᱱᱫᱩ (᱓᱗% ᱟᱨ ᱑᱕.᱓᱘%) ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱠᱚᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱑᱙᱔᱗ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱷᱮᱡᱟᱨ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱕᱒% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱮᱞ== {{bar box|width = 300px |barwidth = 250px |cellpadding="0" |title=ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ<ref name="Religion">{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-01/DDW03C-01%20MDDS.XLS|title= C-1 Population By Religious Community Data - Census 2011 - Amritsar district, Punjab|website=censusindia.gov.in}}</ref> |titlebar=#Fcd116 |left1=ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ |right1=Percent |float=right |bars= {{bar percent|[[ᱥᱤᱠᱷ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱥᱤᱠᱷ]]|#FFFF00|68.94}} {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ |ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|#FF6600|27.74}} {{bar percent|[[ᱠᱨᱤᱥᱴᱟᱱ]]|#9955BB|2.18}} {{bar percent|[[ᱤᱥᱞᱟᱢ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱤᱥᱞᱟᱢ]]|#009000|0.50}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜ|#9955BB|0.64}}}} ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱒,᱔᱙᱐,᱘᱙᱑ ᱜᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ,<ref name="Cesnsus2011Gov">{{cite web |title=Census of India: Amritsar district |url=http://www.censusindia.gov.in/pca/SearchDetails.aspx?Id=41656 |website=www.censusindia.gov.in |accessdate=12 October 2019}}</ref> ᱠᱩᱣᱟᱭᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱚᱢᱟᱱ<ref name="cia">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 1 October 2011 | quote = Kuwait 2,595,62}}</ref> ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱱᱮᱣᱟᱫᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |accessdate=30 September 2011 |quote=Nevada 2,700,551|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archivedate=19 October 2013 }}</ref> ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱞ ᱑᱖,᱘᱔,᱗᱗᱐ (᱖᱗.᱖%) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱙᱓᱒,᱙᱘᱑ (᱗᱐.᱘%) ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱟᱨ ᱗᱕᱑,᱗᱘᱙ (᱖᱔.᱑%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱯᱟᱹᱦᱤ ᱗+ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱗᱖.᱒᱗% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱐᱐᱐ ᱠᱚᱲᱟ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱘᱘᱙ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱜᱩᱴ ᱟᱱᱩᱥᱩᱪᱤᱛ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱗,᱗᱐,᱘᱖᱔ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱔᱘᱘᱘᱙᱘ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱥᱤᱠᱷ ᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱖᱙% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱟᱜ ᱒᱘%, ᱤᱥᱟᱭ ᱟᱜ (᱒%) ᱟᱨ ᱢᱩᱥᱞᱟᱹᱢᱟᱱ ᱟᱜ ᱠᱚᱢ ᱮᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name="Religion"/> {{historical populations|11=᱑᱙᱐᱑|12=764821|13=᱑᱙᱑᱑|14=657936|15=᱑᱙᱒᱑|16=694261|17=᱑᱙᱓᱑|18=834497|19=᱑᱙᱔᱑|20=1044457|21=᱑᱙᱕᱑|22=880667|23=᱒᱙᱖᱑|24=1010093|25=᱑᱙᱗᱑|26=1209374|27=᱑᱙᱘᱑|28=1460497|29=᱑᱙᱙᱑|30=1698090|31=᱒᱐᱐᱑|32=2157020|33=᱒᱐᱑᱑|34=2490656|percentages=pagr|footnote=source:<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A2_Data_Table.html Decadal Variation In Population Since 1901]</ref>|align=middle}} ==ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱮᱰᱢᱤᱱᱤᱥᱴᱨᱟᱥᱚᱱ== * ᱰᱮᱯᱭᱩᱴᱤ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱᱟᱨ, ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱥᱮᱵᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱤᱞᱮᱴᱮᱰ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱹᱠᱤᱞ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱤᱱ ᱪᱟᱨᱡ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱛᱤᱱᱟᱹᱜ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱠᱮᱭᱰᱟᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱛᱟᱞᱟᱢᱟᱞᱟ ᱞᱮᱵᱟᱞ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱟᱭᱤᱮᱮᱥ ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱢᱟᱡᱤᱥᱴᱨᱮᱴ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱱᱚᱣᱟ ᱤᱯᱷᱮᱠᱴᱤᱵ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱯᱷᱚᱨᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱬ ᱦᱚᱸ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ * ᱫᱤᱥᱩᱣᱟᱹ ᱠᱟᱹᱢᱤ, ᱦᱤᱞᱛᱷ, ᱥᱮᱪᱮᱫ, ᱪᱟᱹᱥ, ᱡᱤᱵ ᱯᱟᱞᱟᱱ ᱮᱢᱟᱱ ᱵᱤᱵᱷᱟᱜ ᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱫᱚ ᱵᱷᱤᱱᱮ ᱵᱷᱤᱱᱤ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱥᱮᱵᱟ ᱨᱤᱞᱮᱴᱮᱰ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} ag9v3s0excptd9c3s0rnzbo42cqfijw ᱟᱥᱮᱠᱟ 0 6350 100258 84296 2022-08-08T03:58:20Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki [[File:Aseca office.jpg|thumb|ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱟᱹᱯᱤᱥ, ᱨᱟᱭᱨᱚᱢᱯᱩᱨ]] ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱤᱝᱜᱽᱞᱤᱥ ᱠᱷᱟᱴᱚ [[ᱧᱩᱛᱩᱢ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱛᱮ ᱯᱩᱨᱟᱣ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱟᱹᱫᱤ ᱵᱟᱹᱥᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱥᱮᱢᱞᱮᱫ ᱾ ᱤᱝᱜᱽᱞᱤᱥ ᱛᱮ ᱫᱚ [[Adibasi Socio Educational & Cultural Assosiation]] ([[ASECA]]) ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ ᱑/᱖/᱑᱙᱖᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱥᱤᱧ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱚᱞ ᱜᱩᱨᱩ ᱜᱚᱝᱠᱮ ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱨᱟᱜᱷᱩᱱᱟᱛᱷ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱛᱟᱹᱠᱤᱱᱟᱜ ᱛᱟᱹᱨᱤᱨᱮ ᱛᱮᱸᱜᱮᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱨᱟᱭᱨᱚᱝᱯᱩᱨ ᱵᱟᱡᱟᱨ , ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ , ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ , ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱫᱚ ᱵᱟᱦᱟᱨ ᱰᱤᱦᱤ ᱰᱟᱸᱰᱵᱳᱥ ᱜᱩᱨᱩ ᱜᱚᱝᱠᱮ ᱛᱟᱹᱠᱤᱱᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱟᱹᱛᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱜᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱢᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ ᱪᱷᱟᱨᱟᱣ ᱦᱟᱨᱟᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱚ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱮᱢᱞᱮᱫ ᱛᱮᱜᱮᱱ ᱨᱮᱫᱚ ᱟᱰᱤᱜᱟᱱ ᱞᱟᱥᱮᱨ ᱦᱟᱛᱟᱝ ᱜᱚᱝᱠᱮ ᱠᱚ ᱜᱚᱲᱚ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱛᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱯᱤᱪᱷᱤ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱛᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱤᱛᱩᱱ ᱟᱥᱲᱟ ᱡᱷᱤᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱤᱛᱩᱱ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ ᱠᱚ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱪᱤᱠᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱪᱮᱫᱚᱜ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱩᱞ ᱥᱮᱸᱜᱮᱞ ᱡᱩᱞ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱢᱛᱹ ᱒᱒ ᱑᱒ ᱒᱐᱐᱓ ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱟᱹᱱᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱘ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱡᱟᱭᱡᱩᱜᱽ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱤᱭᱟᱹᱲ ᱢᱟᱨᱥᱟᱥ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱦᱤᱨᱞᱟᱹ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱳᱨᱳ , ᱡᱟᱭᱡᱤᱱ ᱡᱟᱦᱮᱨ ᱟᱭᱳ , ᱛᱷᱩᱢᱟᱱ ᱢᱚᱬᱮ ᱠᱚ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱠᱤ , ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱠᱚ ᱦᱟᱯᱲᱟᱢ ᱠᱚ ᱾ {{ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ: ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ/sandbox/ᱱᱮᱦᱚᱨ}} lib3rcyuxsgq2l92uw96e4123upfoa5 100259 100258 2022-08-08T03:59:17Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱥᱟ. ᱠᱷᱭᱟ. ᱛ wikitext text/x-wiki [[File:Aseca office.jpg|thumb|ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱟᱹᱯᱤᱥ, ᱨᱟᱭᱨᱚᱢᱯᱩᱨ]] ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱤᱝᱜᱽᱞᱤᱥ ᱠᱷᱟᱴᱚ [[ᱧᱩᱛᱩᱢ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱛᱮ ᱯᱩᱨᱟᱣ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱟᱹᱫᱤ ᱵᱟᱹᱥᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱥᱮᱢᱞᱮᱫ ᱾ ᱤᱝᱜᱽᱞᱤᱥ ᱛᱮ ᱫᱚ [[Adibasi Socio Educational & Cultural Assosiation]] ([[ASECA]]) ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ ᱑/᱖/᱑᱙᱖᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱥᱤᱧ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱚᱞ ᱜᱩᱨᱩ ᱜᱚᱝᱠᱮ ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱨᱟᱜᱷᱩᱱᱟᱛᱷ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱛᱟᱹᱠᱤᱱᱟᱜ ᱛᱟᱹᱨᱤᱨᱮ ᱛᱮᱸᱜᱮᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱨᱟᱭᱨᱚᱝᱯᱩᱨ ᱵᱟᱡᱟᱨ , ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ , ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ , ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱫᱚ ᱵᱟᱦᱟᱨ ᱰᱤᱦᱤ ᱰᱟᱸᱰᱵᱳᱥ ᱜᱩᱨᱩ ᱜᱚᱝᱠᱮ ᱛᱟᱹᱠᱤᱱᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱟᱹᱛᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱜᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱢᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ ᱪᱷᱟᱨᱟᱣ ᱦᱟᱨᱟᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱚ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱮᱢᱞᱮᱫ ᱛᱮᱜᱮᱱ ᱨᱮᱫᱚ ᱟᱰᱤᱜᱟᱱ ᱞᱟᱥᱮᱨ ᱦᱟᱛᱟᱝ ᱜᱚᱝᱠᱮ ᱠᱚ ᱜᱚᱲᱚ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱛᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱯᱤᱪᱷᱤ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱟᱥᱮᱠᱟ ᱛᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱤᱛᱩᱱ ᱟᱥᱲᱟ ᱡᱷᱤᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱤᱛᱩᱱ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ ᱠᱚ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱪᱤᱠᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱪᱮᱫᱚᱜ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱩᱞ ᱥᱮᱸᱜᱮᱞ ᱡᱩᱞ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱢᱛᱹ ᱒᱒ ᱑᱒ ᱒᱐᱐᱓ ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱟᱹᱱᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱘ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱡᱟᱭᱡᱩᱜᱽ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱤᱭᱟᱹᱲ ᱢᱟᱨᱥᱟᱥ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱦᱤᱨᱞᱟᱹ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱳᱨᱳ , ᱡᱟᱭᱡᱤᱱ ᱡᱟᱦᱮᱨ ᱟᱭᱳ , ᱛᱷᱩᱢᱟᱱ ᱢᱚᱬᱮ ᱠᱚ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱠᱤ , ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱠᱚ ᱦᱟᱯᱲᱟᱢ ᱠᱚ ᱾ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} esroygoqajl63estwvwc63odmno8bvi ᱟᱥᱤᱠ ᱵᱟᱱᱟᱭᱟ ᱟᱯᱱᱮ 0 6453 100253 98753 2022-08-08T03:42:43Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Use Indian English|date=January 2018}} {{Infobox film | name = Aashiq Banaya Aapne | image = Aashiq Banaya Aapne.jpg | alt = | caption = Theatrical release poster | director = [[Aditya Datt]] | producer = {{ubl|Amitabh Bachchan|Bhaumik Gondaliya}} | writer = Anjaan Sagri | starring = {{ubl|[[Emraan Hashmi]]|[[Sonu Sood]]|[[Tanushree Dutta]] |[[Navin Nischol]]}} | music = [[Himesh Reshammiya]] | cinematography = A. K. N. Sebastian | editing = Irfan Shaikh | distributor = Shagun Film Creations | released = | runtime = 115 minutes | country = India | language = [[Hindi]] | budget = {{INR}}50 million | gross = {{INR}}170 million }} '''ᱟᱥᱤᱠ ᱵᱟᱱᱟᱭᱟ ᱟᱯᱱᱮ''' ([[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]]ᱺ ''''ᱟᱢ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲᱞᱮᱭᱟ ᱵᱟᱱᱟᱣ ᱠᱤᱫᱤᱧᱟᱢ'''') ᱒᱐᱐᱕ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱦᱤᱸᱫᱤ ᱨᱟᱹᱥᱠᱟ ᱛᱷᱨᱤᱞᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ [[ᱤᱢᱨᱟᱱ ᱦᱟᱥᱢᱤ]], [[ᱥᱚᱱᱩ ᱥᱩᱫᱽ]], [[ᱛᱟᱱᱩᱥᱨᱤ ᱫᱟᱛᱛᱟᱮ|ᱛᱟᱱᱩᱥᱨᱤ ᱫᱟᱛᱛᱟ]] ᱟᱨ [[ᱱᱚᱣᱤᱱ ᱱᱤᱥᱪᱚᱞ]] ᱮ ᱯᱟᱴ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱚ ᱒ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱕ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ᱱᱟᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱯᱟᱯᱟᱴᱤᱡ ᱛᱟᱱᱩᱥᱨᱤ ᱫᱟᱛᱛᱟ ᱣᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱨᱮ ᱩᱨᱩᱢ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱟᱜᱩᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱨᱤᱭᱮᱥᱟᱱ ᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱨ ᱛᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱥᱩᱴ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ, [[ᱴᱮᱸᱜᱚᱞ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱤᱢᱮᱠ ᱠᱟᱱᱟ᱾ == ᱛᱮᱛᱮᱫ== ᱠᱟᱨᱟᱱ ([[ᱥᱚᱱᱩ ᱥᱩᱫᱽ]]) ᱥᱱᱮᱦᱟᱭ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱟᱭᱟ ([[ᱛᱟᱱᱩᱥᱨᱤ ᱫᱟᱛᱛᱟ]]), ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱟᱵᱽᱱᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱚᱸᱛᱟᱨᱢᱩᱠᱷᱤ ᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟᱟᱭ᱾ ᱵᱷᱟᱞᱮ ᱠᱟᱨᱟᱱᱟᱜ ᱵᱟᱵᱽᱱᱟ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱜᱮᱭᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱦᱟᱜ ᱢᱩᱞᱩᱡ - ᱞᱟᱸᱫᱟ ᱛᱮ ᱠᱩᱥᱤ ᱜᱮᱭᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱡᱟᱦᱟᱸᱱᱟᱜ ᱜᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱥᱟᱦᱟᱥ ᱵᱟᱝ ᱦᱮᱡ ᱟᱭᱟ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱪᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱣᱮᱫᱟ᱾ ᱢᱤᱫ ᱚᱱᱠᱟᱱ ᱫᱟᱣ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱫᱚ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱮ ᱱᱮᱣᱛᱟ ᱮ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱨᱤᱡᱷᱟᱹᱣ ᱚᱨ ᱢᱚᱱᱮ ᱟᱨ ᱨᱚᱲ ᱞᱟᱸᱫᱟ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱥᱚᱶ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤ ([[ᱤᱢᱨᱟᱱ ᱦᱟᱥᱢᱤ]]) ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱠᱷᱚᱱᱤᱡ ᱜᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱴᱷᱤᱠ ᱩᱞᱴᱤ, ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱢᱚᱪᱟ ᱨᱚᱲ ᱞᱟᱸᱫᱟ ᱟᱨ ᱠᱩᱠᱷᱭᱚᱛ ᱯᱷᱞᱟᱨᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱟᱨ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱣᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮ ᱯᱮᱱᱮ ᱭᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱵᱚᱫᱚᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱥᱮᱫ ᱜᱮ ᱢᱚᱱᱮ ᱫᱟᱹᱲ ᱮᱫ ᱛᱟᱭᱟᱭ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤᱭᱟᱜ ᱤᱨᱟᱫᱟ ᱠᱚ ᱧᱮᱞ ᱵᱚᱛᱚᱨ ᱛᱮ, ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱥᱟᱶ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱢᱮᱱᱮ ᱮᱫ - ᱟᱭ, ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱩᱱᱤ ᱯᱟᱹᱭᱟᱣ ᱮ ᱮᱢᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱱᱤᱭᱟ ᱫᱷᱟᱣ ᱩᱱᱤ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱜᱮ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱟᱨ ᱪᱷᱮᱲᱠᱷᱟᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ᱾ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱫᱚ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱣᱮᱫ-ᱟᱭ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱴᱟᱝ ᱜᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱮ ᱟᱫ ᱮᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱩᱱᱤ ᱚᱠᱟ ᱫᱚ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱮᱫᱟᱭ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ ᱮ ᱪᱤᱠᱟ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱵᱷᱟᱞᱮ, ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱞᱟᱦᱟ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱯᱮᱱᱮ ᱜᱟᱛᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱛᱚᱞ ᱛᱚᱯᱚᱞ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱥᱟᱶ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱢᱤᱫ ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱜᱟᱛᱮ ᱪᱟᱸᱫᱽᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱥᱟᱶ ᱜᱚᱲᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱨᱤᱠᱟᱹ ᱮᱫ-ᱟ᱾ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢᱟᱜ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ, ᱢᱤᱫ ᱧᱤᱫᱟ ᱢᱤᱫ ᱜᱷᱟᱴᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱮ ᱪᱠᱟᱱᱟ ᱪᱩᱨ ᱜᱚᱫ ᱠᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱫᱚ ᱪᱟᱸᱫᱽᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱫᱷᱚᱠᱟ ᱚᱠᱛᱮ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱵᱚᱫᱚᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱵᱷᱚᱨᱥᱟ ᱨᱟᱹᱯᱩᱫᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱩᱱᱩᱱ ᱟᱨ ᱟᱱᱟᱠᱟᱱᱤ ᱮᱦᱚᱵᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱣᱟᱜ ᱨᱤᱫᱟᱭ ᱨᱟᱹᱯᱩᱫᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱵᱷᱨᱚᱢ ᱮᱦᱚᱵᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱣᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮ ᱵᱟᱹᱲᱤᱡᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱱᱟᱠᱟᱱᱤ ᱛᱮᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱥᱟᱶ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱨᱤᱠᱟ ᱮᱫᱟ ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱦᱟᱥᱛᱪᱷᱮᱯ ᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤᱮᱥᱟᱶ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱩᱱᱤ ᱵᱮᱜᱟᱨ ᱠᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱟᱜ ᱯᱟᱪᱷ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} o0h096u12ryja4wig9ohdvgirsic7k7 100254 100253 2022-08-08T03:43:24Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Use Indian English|date=January 2018}} {{Infobox film | name = Aashiq Banaya Aapne | image = | alt = | caption = Theatrical release poster | director = [[Aditya Datt]] | producer = {{ubl|Amitabh Bachchan|Bhaumik Gondaliya}} | writer = Anjaan Sagri | starring = {{ubl|[[Emraan Hashmi]]|[[Sonu Sood]]|[[Tanushree Dutta]] |[[Navin Nischol]]}} | music = [[Himesh Reshammiya]] | cinematography = A. K. N. Sebastian | editing = Irfan Shaikh | distributor = Shagun Film Creations | released = | runtime = 115 minutes | country = India | language = [[Hindi]] | budget = {{INR}}50 million | gross = {{INR}}170 million }} '''ᱟᱥᱤᱠ ᱵᱟᱱᱟᱭᱟ ᱟᱯᱱᱮ''' ([[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]]ᱺ ''''ᱟᱢ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲᱞᱮᱭᱟ ᱵᱟᱱᱟᱣ ᱠᱤᱫᱤᱧᱟᱢ'''') ᱒᱐᱐᱕ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱦᱤᱸᱫᱤ ᱨᱟᱹᱥᱠᱟ ᱛᱷᱨᱤᱞᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ [[ᱤᱢᱨᱟᱱ ᱦᱟᱥᱢᱤ]], [[ᱥᱚᱱᱩ ᱥᱩᱫᱽ]], [[ᱛᱟᱱᱩᱥᱨᱤ ᱫᱟᱛᱛᱟᱮ|ᱛᱟᱱᱩᱥᱨᱤ ᱫᱟᱛᱛᱟ]] ᱟᱨ [[ᱱᱚᱣᱤᱱ ᱱᱤᱥᱪᱚᱞ]] ᱮ ᱯᱟᱴ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱚ ᱒ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱕ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ᱱᱟᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱯᱟᱯᱟᱴᱤᱡ ᱛᱟᱱᱩᱥᱨᱤ ᱫᱟᱛᱛᱟ ᱣᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱨᱮ ᱩᱨᱩᱢ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱟᱜᱩᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱨᱤᱭᱮᱥᱟᱱ ᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱨ ᱛᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱥᱩᱴ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ, [[ᱴᱮᱸᱜᱚᱞ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱤᱢᱮᱠ ᱠᱟᱱᱟ᱾ == ᱛᱮᱛᱮᱫ== ᱠᱟᱨᱟᱱ ([[ᱥᱚᱱᱩ ᱥᱩᱫᱽ]]) ᱥᱱᱮᱦᱟᱭ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱟᱭᱟ ([[ᱛᱟᱱᱩᱥᱨᱤ ᱫᱟᱛᱛᱟ]]), ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱟᱵᱽᱱᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱚᱸᱛᱟᱨᱢᱩᱠᱷᱤ ᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟᱟᱭ᱾ ᱵᱷᱟᱞᱮ ᱠᱟᱨᱟᱱᱟᱜ ᱵᱟᱵᱽᱱᱟ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱜᱮᱭᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱦᱟᱜ ᱢᱩᱞᱩᱡ - ᱞᱟᱸᱫᱟ ᱛᱮ ᱠᱩᱥᱤ ᱜᱮᱭᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱡᱟᱦᱟᱸᱱᱟᱜ ᱜᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱥᱟᱦᱟᱥ ᱵᱟᱝ ᱦᱮᱡ ᱟᱭᱟ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱪᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱣᱮᱫᱟ᱾ ᱢᱤᱫ ᱚᱱᱠᱟᱱ ᱫᱟᱣ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱫᱚ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱮ ᱱᱮᱣᱛᱟ ᱮ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱨᱤᱡᱷᱟᱹᱣ ᱚᱨ ᱢᱚᱱᱮ ᱟᱨ ᱨᱚᱲ ᱞᱟᱸᱫᱟ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱥᱚᱶ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤ ([[ᱤᱢᱨᱟᱱ ᱦᱟᱥᱢᱤ]]) ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱠᱷᱚᱱᱤᱡ ᱜᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱴᱷᱤᱠ ᱩᱞᱴᱤ, ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱢᱚᱪᱟ ᱨᱚᱲ ᱞᱟᱸᱫᱟ ᱟᱨ ᱠᱩᱠᱷᱭᱚᱛ ᱯᱷᱞᱟᱨᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱟᱨ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱣᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮ ᱯᱮᱱᱮ ᱭᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱵᱚᱫᱚᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱥᱮᱫ ᱜᱮ ᱢᱚᱱᱮ ᱫᱟᱹᱲ ᱮᱫ ᱛᱟᱭᱟᱭ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤᱭᱟᱜ ᱤᱨᱟᱫᱟ ᱠᱚ ᱧᱮᱞ ᱵᱚᱛᱚᱨ ᱛᱮ, ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱥᱟᱶ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱢᱮᱱᱮ ᱮᱫ - ᱟᱭ, ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱩᱱᱤ ᱯᱟᱹᱭᱟᱣ ᱮ ᱮᱢᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱱᱤᱭᱟ ᱫᱷᱟᱣ ᱩᱱᱤ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱜᱮ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱟᱨ ᱪᱷᱮᱲᱠᱷᱟᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ᱾ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱫᱚ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱣᱮᱫ-ᱟᱭ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱴᱟᱝ ᱜᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱮ ᱟᱫ ᱮᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱩᱱᱤ ᱚᱠᱟ ᱫᱚ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱮᱫᱟᱭ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ ᱮ ᱪᱤᱠᱟ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱵᱷᱟᱞᱮ, ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱞᱟᱦᱟ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱯᱮᱱᱮ ᱜᱟᱛᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱛᱚᱞ ᱛᱚᱯᱚᱞ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱥᱟᱶ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱢᱤᱫ ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱜᱟᱛᱮ ᱪᱟᱸᱫᱽᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱥᱟᱶ ᱜᱚᱲᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱨᱤᱠᱟᱹ ᱮᱫ-ᱟ᱾ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢᱟᱜ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ, ᱢᱤᱫ ᱧᱤᱫᱟ ᱢᱤᱫ ᱜᱷᱟᱴᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱮ ᱪᱠᱟᱱᱟ ᱪᱩᱨ ᱜᱚᱫ ᱠᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱫᱚ ᱪᱟᱸᱫᱽᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱫᱷᱚᱠᱟ ᱚᱠᱛᱮ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱵᱚᱫᱚᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱵᱷᱚᱨᱥᱟ ᱨᱟᱹᱯᱩᱫᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱩᱱᱩᱱ ᱟᱨ ᱟᱱᱟᱠᱟᱱᱤ ᱮᱦᱚᱵᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱣᱟᱜ ᱨᱤᱫᱟᱭ ᱨᱟᱹᱯᱩᱫᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱵᱷᱨᱚᱢ ᱮᱦᱚᱵᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱣᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮ ᱵᱟᱹᱲᱤᱡᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱱᱟᱠᱟᱱᱤ ᱛᱮᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱣᱤᱠᱠᱤ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱥᱟᱶ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱨᱤᱠᱟ ᱮᱫᱟ ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱦᱟᱥᱛᱪᱷᱮᱯ ᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤᱮᱥᱟᱶ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱩᱱᱤ ᱵᱮᱜᱟᱨ ᱠᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱢᱮᱱᱠᱟᱷᱟᱱ ᱠᱟᱨᱟᱱ ᱟᱜ ᱯᱟᱪᱷ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} sfeql8ke9z2lsb4qioxvo5k424omofl ᱟᱡᱟᱫᱽ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ 0 6458 100229 98472 2022-08-08T01:01:48Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱥᱩᱫᱷᱨᱟ. ᱣ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = Azad Jammu and Kashmir | native_name = <br/>{{nobold|{{Nastaliq|ᱟᱡᱟᱫᱽ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ}}}} | native_name_lang = ur<!-- ISO 639-2 code e.g. "fr" for French. If more than one, use {{lang}} instead --> | settlement_type = [[Autonomous administrative division|Administrative Territory]] | image_flag = Flag of Azad Kashmir.svg | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = | photo2a = | photo2b = | photo3a = | photo3b = | photo4a = | size = 250 | position = center | spacing = Number indicating width of spacing between the images (default: 1) | color = Color of spacing between the images (default: black) | border = Number indicating width of border surrounding the montage (default: 1) | color_border = Color of border surrounding the montage (default: black) | text = | text_background = Color of background behind text (default: #F8F8FF) | foot_montage = }} | image_alt = | image_caption = | flag_alt = | image_seal = Emblem Of Azad Jammu and Kashmir.png | nickname = | image_map = Azad Kashmir in Pakistan (claims hatched).svg | map_alt = | map_caption = Azad Jammu and Kashmir is shown in red, the rest of Pakistan is shown in off-white, and the rest of Jammu and Kashmir is hatched, showing area with Pakistan's territorial claim | image_map1 = District Map of AK (updated).jpg | map_caption1 = Map of Azad Kashmir with 10 districts | coordinates = {{Coord|33|50|36|N|73|51|05|E|type:adm1st_region:PK_dim:1000000|display=inline,title}} | coor_pinpoint = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Country | subdivision_name = [[Pakistan]] | anthem = ''[[Watan Hamara Azad Kashmir]]'' | established_title = Established | established_date = October 24, 1947 ([[Azad Kashmir Day]]) | seat_type = Capital | seat = [[Muzaffarabad]] | parts_type = Largest city | parts_style = para | p1 = [[Mirpur, Azad Kashmir|New Mirpur City]] | government_footnotes = | government_type = [[Self-governance|Self-governing]]<ref name="BirdVaillancourt2008">{{cite book|author1=Richard M. Bird|author2=François Vaillancourt|title=Fiscal Decentralization in Developing Countries|url=https://books.google.com/books?id=_wraZ5HEMasC&pg=PA127 |date=December 4, 2008|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-10158-5|pages=127–}}</ref><ref name=Bose>{{cite book |last=Bose |first=Sumantra |authorlink=Sumantra Bose |title=Contested Lands |url=https://books.google.com/books?id=KKZcgOJPjVkC&pg=PA193 |date=2009 |publisher=Harvard University Press |isbn=978-0-674-02856-2 |p=193|quote=Azad Kashmir – 'Free Kashmir,' the more populated and nominally self-governing part of Pakistani-controlled Kashmir}}</ref><ref name="Herald">{{cite news |title=Territorial limits |url=http://herald.dawn.com/news/1153046 |date=May 7, 2015 |work=Herald |accessdate=July 24, 2015 |quote=These are self-ruled autonomous regions. But restrictions apply. |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150725012628/http://herald.dawn.com/news/1153046 |archivedate=July 25, 2015|df=mdy }}</ref> state under Pakistani administration<ref/><ref name="BBC">{{cite news |title=Kashmir profile |url=https://www.bbc.com/news/world-south-asia-11693674 |date=November 26, 2014 |work=BBC News |accessdate=July 24, 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716152335/http://www.bbc.com/news/world-south-asia-11693674 |archivedate=July 16, 2015|df=mdy }}</ref> | governing_body = [[Azad Jammu & Kashmir Legislative Assembly]] | leader_party = | leader_title = [[List of Governors of Pakistan|President]] | leader_name = [[Masood Khan]] | leader_title1 = [[List of Chief Ministers in Pakistan|Prime&nbsp;Minister]] | leader_name1 = [[Raja Farooq Haider]] ([[Pakistan Muslim League (N)|PML-N]]) | unit_pref = Metric<!-- or US or UK --> | area_footnotes = | area_total_km2 = 13,297 | area_note = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 4.045 million | population_as_of = 2017 | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | timezone1 = [[Time in Pakistan|PKT]] | utc_offset1 = +5 | postal_code_type = | postal_code = | area_code = | area_code_type = | iso_code = PK-JK | blank_name_sec1 = Main languages | blank_info_sec1 = {{vunblist|[[Urdu]] (official)<br/>[[Pahari-Pothwari]]<br/>[[Hindko]]<br/>[[Gojri]]<br/>[[Kashmiri language|Kashmiri]]<br/>[[Punjabi language|Punjabi]]<br/>[[Kundal Shahi language|Kundal Shahi]]<br/>others}} | blank_name_sec2 = Ethnic groups | blank_info_sec2 = [[Gujjar]] (largest)<br/> [[Sudhan]]<br/> [[Rajput]]<br/> [[Jat people|Jatt]] <br/>[[Dhund Abbasi|Abbasi]]<br/>[[Mughal tribe|Mughal]]<br/>[[Awan (tribe)|Awan]]<br/>[[Sayyid|Syed]]<br/>[[Kashmiris|Kashmiri]]<br/>others | blank1_name_sec2 = [[Districts of Pakistan|Districts]] | blank1_info_sec2 = 10 | website = {{URL|http://www.ajk.gov.pk/}} | footnotes = | blank2_name_sec2 = Towns | blank2_info_sec2 = 19 | blank3_name_sec2 = [[Union Councils of Pakistan|Union Councils]] | blank3_info_sec2 = 182 | official_name = }} '''ᱟᱡᱟᱫᱽ ᱡᱟᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ''' Free Jammu and Kashmir', ᱠᱷᱟᱴᱚ ᱛᱮ '''AJK''' '''ᱟᱡᱟᱫᱽ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ''', ᱫᱚ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱱᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱮ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱮᱫᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱡᱟᱫᱽ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱠᱚ ᱢᱮᱴᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱫᱚ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱢᱮᱱᱛᱮᱫ ᱵᱚᱱ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣᱼᱟ ᱾ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱟᱡᱟᱫᱽ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱢᱮᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱚᱱᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱜᱚᱴᱟᱞ ᱵᱷᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮᱫᱼᱮ ᱫᱟᱹᱵᱤ ᱟᱹᱜᱩ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ᱤᱠᱷᱟᱹᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱷᱟᱶᱨᱮ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱮ ᱮ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱫ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱟᱠᱚᱛᱮᱠᱚ ᱥᱟᱥᱚᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱜ ᱫᱚ ᱥᱮᱬᱟ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱯᱟᱥᱴᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱔᱗ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱟᱨ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱑᱙᱖᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱤᱱ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱵᱤᱵᱟᱹᱫᱽ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱜᱤᱞᱜᱤᱴᱼᱵᱟᱞᱛᱤᱥᱛᱟᱱ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱿ᱸᱤᱭᱟᱹ ᱵᱟᱨ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱜᱮ ᱭᱩᱱᱟᱭᱴᱮᱰ ᱱᱮᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱡᱮᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱜᱟᱶᱛᱟ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱢᱮᱱᱛᱮᱫ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ The [[Government of India|Indian government]] and Indian sources refer to Azad Kashmir and Gilgit-Baltistan as "Pakistan-occupied Kashmir" ("PoK"){{sfn|Snedden|2013|pp=2–3}} or "Pakistan-held Kashmir" (PHK).<ref> {{cite book |first1=Bipan |last1=Chandra |first2=Aditya |last2=Mukherjee |first3=Mridula |last3=Mukherje |title=India since Independence |publisher=Penguin Books India |year=2008 |isbn=0143104098 |p=416}} </ref> Sometimes Azad Kashmir alone is meant by these terms. "Pakistan-administered Kashmir" and "Pakistan-controlled Kashmir"<ref name=Bose2> {{cite book |first=Sumantra |last=Bose |title=Contested lands: Israel-Palestine, Kashmir, Bosnia, Cyprus and Sri Lanka |publisher=Harvard University Press |year=2009 |isbn=0674028562 |p=193}} </ref><ref> {{cite book |first=Navnita Chadha |last=Behera |title=Demystifying Kashmir |publisher=Pearson Education India |year=2007 |isbn=8131708462|p=66}} </ref> are used by neutral sources. Conversely, Pakistani sources call the territory under Indian control "Indian-Occupied Kashmir" ("IOK") or "Indian-Held Kashmir" ("IHK"). }} ᱟᱡᱟᱫᱽ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱜᱤᱞᱜᱤᱛᱼᱵᱟᱞᱛᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱵᱷᱟᱜ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱟᱜ ᱥᱤᱢᱟᱹᱭ ᱢᱟᱰᱨᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/gilgit-baltistan-pok-uk-parliament-jammu-and-kashmir-india-pakistan/1/912933.html|title=Gilgit-Baltistan: Story of how region 6 times the size of PoK passed on to Pakistan}}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱭᱟᱜᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱠᱷᱟᱭᱵᱚᱨ ᱯᱟᱠᱷᱛᱩᱱᱠᱷᱣᱟ,ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱡᱟᱵ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱮ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱮᱫ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱟᱨ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱᱮ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱯᱷ ᱠᱳᱱᱴᱨᱳᱞ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱗ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱱᱥᱚᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱫ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮ ᱔᱐᱔᱕᱓᱖᱖ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱤᱢᱟᱹᱭ ᱢᱟᱰᱨᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱿ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟᱨᱮ ᱣᱮᱥᱴᱢᱤᱱᱤᱥᱴᱚᱨ ᱰᱷᱟᱸᱪᱟ ᱯᱟᱸᱡᱟ ᱠᱟᱛᱮᱫ ᱥᱚᱸᱥᱚᱫᱟᱱ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱛᱟᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ , ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱨᱟᱡᱜᱟᱲ ᱫᱚ ᱢᱩᱡᱟᱯᱷᱚᱨᱟᱵᱟᱫᱽ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱠᱚᱭᱤᱡ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱜᱮ ᱟᱠᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱟᱹᱱᱟᱹᱨᱤ ᱢᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱵᱟᱹᱭᱥᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱢᱩᱠᱷᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤᱭ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱚᱸᱥᱚᱫᱽ ᱛᱩᱞᱩᱡ ᱜᱮ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱥᱩᱯᱨᱤᱢ ᱠᱳᱨᱴ ᱟᱨ ᱦᱟᱭᱠᱳᱨᱴ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱼᱟᱜ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱟᱨ ᱜᱤᱞᱜᱤᱛᱼᱵᱟᱞᱛᱤᱥᱛᱟᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱤᱵᱷᱟᱜ ᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱫᱟ,ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱟᱡᱟᱫᱽ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱟᱨ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱮ ᱡᱚᱣᱟᱣᱼᱟ ᱾ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱸᱥᱚᱫᱽᱨᱮ ᱫᱩᱲᱩᱵ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱡᱟᱫ ᱠᱟᱥᱢᱤᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱵᱟᱠᱚ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} c3mcuwponup8pj1ogttpy1nh2tsy1hj ᱟᱢᱟᱞ 0 6520 100232 66068 2022-08-08T01:08:18Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki (᱑) ᱞᱮᱢᱵᱳ ᱟᱨ ᱥᱟ°ᱛᱨᱟ ᱨᱮ ᱪᱮᱫ ᱟᱢᱟᱞ ᱭᱟᱢᱚᱫ ᱠᱟᱱᱟ? ᱡᱚᱵᱟᱵ-ᱥᱟᱭᱴᱨᱤᱠ ᱟᱢᱟᱞ (᱒) [[ᱢᱩᱡ]] ᱟᱠ ᱰᱟ°ᱠ ᱨᱮ ᱪᱮᱫ ᱟᱢᱟᱞ ᱭᱟᱢᱚᱫ ᱠᱟᱱᱟ? ᱡᱚᱵᱟᱵ-ᱯᱷᱚᱨᱢᱤᱠ ᱟᱢᱟᱞ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} q9pd0b7jouw5cn0pjsy8smfrrjpp44x ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ 0 6936 100288 98937 2022-08-08T09:56:43Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = Census Town | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|21.74139|N|69.69834|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱥᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[Porbandar district|ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ]] | established_title = Established | established_date = ᱑᱗᱔᱘ | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ᱑᱗᱒᱓᱗ | population_as_of = ᱒᱐᱐᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[Gujarati language|ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛᱤ]], [[Hindi language|ᱦᱤᱸᱫᱤ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = 360545 | registration_plate = | website = | footnotes = }} '''ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ'''(Aadityana) [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫ ᱢᱤᱫ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ᱾<ref>"[https://books.google.com/books?id=OLQqxReqtlAC Dynamics of Development in Gujarat]," Indira Hirway, S. P. Kashyap, Amita Shah, Centre for Development Alternatives, Concept Publishing Company, 2002, ISBN 9788170229681</ref><ref>"[https://books.google.com/books?id=gZRLGZNZEoEC India Guide Gujarat]," Anjali H. Desai, Vivek Khadpekar, India Guide Publications, 2007, ISBN 9780978951702</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱫᱟ ᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱗,᱔᱘ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾<ref name="bg">{{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar (Public Domain text)|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=1884|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=355}}</ref> ==ᱵᱷᱩᱜ== ᱵᱩᱨᱩ ᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱨᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱩᱜᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱚᱱᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱩᱜ ᱫᱚ ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱱ ᱵᱷᱩᱜ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱣᱟᱜ-ᱟ᱾ [[ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱱ]] ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱦᱟᱠᱚᱣᱭᱚ ᱠᱟᱨᱮᱠᱴᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱢᱤᱫ ᱚᱸᱰᱮ ᱨᱤᱱ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱛᱤ ᱠᱨᱤᱥᱬᱟ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ==ᱮᱞᱥᱚᱝ ᱠᱚ== {{ᱮᱞᱥᱚᱝ ᱠᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟ|᱒᱐᱑᱑}} ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱮᱞᱥᱚᱝ]] ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ,<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|work= |publisher= Census Commission of India}}</ref> ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮ ᱑᱗,᱒᱓᱗ ᱴᱟᱜ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱮ ᱵᱟᱵᱟ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱕᱒% ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟ ᱨᱮ ᱔᱘% ᱜᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲᱠᱚ ᱫᱚ ᱕᱓% ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱮᱥᱟᱱ ᱮᱣᱨᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱕᱙% ᱴᱟᱜ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱖᱐% ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚ ᱥᱤᱠᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱨᱮ ᱔᱐% ᱜᱮ ᱥᱤᱠᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱹᱦᱤᱞ ᱠᱮᱠᱷᱟ ᱛᱮ ᱑᱖% ᱴᱟᱜ ᱜᱟᱱ ᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ᱾ == ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤ == ᱑᱘᱓᱙ ᱨᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱱᱚᱸᱲᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱷᱚᱫᱟᱱ ᱮᱦᱚᱵ ᱦᱩᱭ ᱚᱪᱚ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱷᱤᱮᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱛᱮ ᱵᱟᱢᱵᱮ ᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱱᱤᱨᱭᱟᱛ ᱦᱩᱭ ᱚᱪᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱨᱩᱯ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱩᱱ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱨᱚᱝ ᱨᱮ ᱥᱟᱥᱟᱝ ᱯᱩᱸᱰ, ᱟᱨ ᱠᱚᱢᱯᱮᱭᱠᱴ ᱚᱱᱟᱡᱽ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱟᱠᱷᱚᱱᱤᱭᱟᱳ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱥᱮ ᱢᱚᱠᱠᱷᱚᱱ-ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱤᱫ ᱩᱛᱠᱨᱤᱥᱴ ᱜᱩᱱ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱣ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱚᱜᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱵᱷᱤᱛ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱮᱴᱟᱜ ᱣᱴᱟᱜ ᱢᱚᱨᱴᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚᱴ- ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱢᱮᱱᱚᱜᱚᱜ ᱡᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱫᱟᱜ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱫᱤᱱ ᱟᱜ ᱥᱤᱡᱟᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱞᱚᱠ ᱵᱟᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱢᱮᱸᱴ (ᱥᱳᱣᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱥᱤᱢᱮᱸᱴ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱨᱠᱟᱷᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱠᱟᱦᱟᱨᱤ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ, ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} 7s3l2z6t1xi761mixehxlmihjgeu6gx 100289 100288 2022-08-08T09:57:48Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = Census Town | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|21.74139|N|69.69834|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱥᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[Porbandar district|ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ]] | established_title = Established | established_date = ᱑᱗᱔᱘ | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ᱑᱗᱒᱓᱗ | population_as_of = ᱒᱐᱐᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[Gujarati language|ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛᱤ]], [[Hindi language|ᱦᱤᱸᱫᱤ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = 360545 | registration_plate = | website = | footnotes = }} '''ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ'''(Aadityana) [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫ ᱢᱤᱫ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱫᱟ ᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱗,᱔᱘ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾<ref name="bg">{{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar (Public Domain text)|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=1884|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=355}}</ref> ==ᱵᱷᱩᱜ== ᱵᱩᱨᱩ ᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱨᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱩᱜᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱚᱱᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱩᱜ ᱫᱚ ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱱ ᱵᱷᱩᱜ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱣᱟᱜ-ᱟ᱾ [[ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱱ]] ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱦᱟᱠᱚᱣᱭᱚ ᱠᱟᱨᱮᱠᱴᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱢᱤᱫ ᱚᱸᱰᱮ ᱨᱤᱱ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱛᱤ ᱠᱨᱤᱥᱬᱟ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ==ᱮᱞᱥᱚᱝ ᱠᱚ== {{ᱮᱞᱥᱚᱝ ᱠᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟ|᱒᱐᱑᱑}} ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱮᱞᱥᱚᱝ]] ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ,<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|work= |publisher= Census Commission of India}}</ref> ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮ ᱑᱗,᱒᱓᱗ ᱴᱟᱜ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱮ ᱵᱟᱵᱟ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱕᱒% ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟ ᱨᱮ ᱔᱘% ᱜᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲᱠᱚ ᱫᱚ ᱕᱓% ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱮᱥᱟᱱ ᱮᱣᱨᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱕᱙% ᱴᱟᱜ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱖᱐% ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚ ᱥᱤᱠᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱨᱮ ᱔᱐% ᱜᱮ ᱥᱤᱠᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱹᱦᱤᱞ ᱠᱮᱠᱷᱟ ᱛᱮ ᱑᱖% ᱴᱟᱜ ᱜᱟᱱ ᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ᱾ == ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤ == ᱑᱘᱓᱙ ᱨᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱱᱚᱸᱲᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱷᱚᱫᱟᱱ ᱮᱦᱚᱵ ᱦᱩᱭ ᱚᱪᱚ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱷᱤᱮᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱛᱮ ᱵᱟᱢᱵᱮ ᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱱᱤᱨᱭᱟᱛ ᱦᱩᱭ ᱚᱪᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱨᱩᱯ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱩᱱ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱨᱚᱝ ᱨᱮ ᱥᱟᱥᱟᱝ ᱯᱩᱸᱰ, ᱟᱨ ᱠᱚᱢᱯᱮᱭᱠᱴ ᱚᱱᱟᱡᱽ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱟᱠᱷᱚᱱᱤᱭᱟᱳ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱥᱮ ᱢᱚᱠᱠᱷᱚᱱ-ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱤᱫ ᱩᱛᱠᱨᱤᱥᱴ ᱜᱩᱱ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱣ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱚᱜᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱵᱷᱤᱛ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱮᱴᱟᱜ ᱣᱴᱟᱜ ᱢᱚᱨᱴᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚᱴ- ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱢᱮᱱᱚᱜᱚᱜ ᱡᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱫᱟᱜ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱫᱤᱱ ᱟᱜ ᱥᱤᱡᱟᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱞᱚᱠ ᱵᱟᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱢᱮᱸᱴ (ᱥᱳᱣᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱥᱤᱢᱮᱸᱴ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱨᱠᱟᱷᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱠᱟᱦᱟᱨᱤ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ, ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ghknwlh1eaj246u35n8j0yg9mpxy30b 100290 100289 2022-08-08T09:59:23Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki '''ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ'''(Aadityana) [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫ ᱢᱤᱫ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱫᱟ ᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱗,᱔᱘ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾<ref name="bg">{{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar (Public Domain text)|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=1884|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=355}}</ref> ==ᱵᱷᱩᱜ== ᱵᱩᱨᱩ ᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱨᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱩᱜᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱚᱱᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱩᱜ ᱫᱚ ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱱ ᱵᱷᱩᱜ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱣᱟᱜ-ᱟ᱾ [[ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱱ]] ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱦᱟᱠᱚᱣᱭᱚ ᱠᱟᱨᱮᱠᱴᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱢᱤᱫ ᱚᱸᱰᱮ ᱨᱤᱱ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱛᱤ ᱠᱨᱤᱥᱬᱟ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ==ᱮᱞᱥᱚᱝ ᱠᱚ== {{ᱮᱞᱥᱚᱝ ᱠᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟ|᱒᱐᱑᱑}} ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱮᱞᱥᱚᱝ]] ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ,<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|work= |publisher= Census Commission of India}}</ref> ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮ ᱑᱗,᱒᱓᱗ ᱴᱟᱜ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱮ ᱵᱟᱵᱟ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱕᱒% ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟ ᱨᱮ ᱔᱘% ᱜᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲᱠᱚ ᱫᱚ ᱕᱓% ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱮᱥᱟᱱ ᱮᱣᱨᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱕᱙% ᱴᱟᱜ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱖᱐% ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚ ᱥᱤᱠᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱨᱮ ᱔᱐% ᱜᱮ ᱥᱤᱠᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱹᱦᱤᱞ ᱠᱮᱠᱷᱟ ᱛᱮ ᱑᱖% ᱴᱟᱜ ᱜᱟᱱ ᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ᱾ == ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤ == ᱑᱘᱓᱙ ᱨᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱱᱚᱸᱲᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱷᱚᱫᱟᱱ ᱮᱦᱚᱵ ᱦᱩᱭ ᱚᱪᱚ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱷᱤᱮᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱛᱮ ᱵᱟᱢᱵᱮ ᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱱᱤᱨᱭᱟᱛ ᱦᱩᱭ ᱚᱪᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱨᱩᱯ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱩᱱ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱨᱚᱝ ᱨᱮ ᱥᱟᱥᱟᱝ ᱯᱩᱸᱰ, ᱟᱨ ᱠᱚᱢᱯᱮᱭᱠᱴ ᱚᱱᱟᱡᱽ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱟᱠᱷᱚᱱᱤᱭᱟᱳ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱥᱮ ᱢᱚᱠᱠᱷᱚᱱ-ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱤᱫ ᱩᱛᱠᱨᱤᱥᱴ ᱜᱩᱱ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱣ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱚᱜᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱵᱷᱤᱛ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱮᱴᱟᱜ ᱣᱴᱟᱜ ᱢᱚᱨᱴᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚᱴ- ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱢᱮᱱᱚᱜᱚᱜ ᱡᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱫᱟᱜ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱫᱤᱱ ᱟᱜ ᱥᱤᱡᱟᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱞᱚᱠ ᱵᱟᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱢᱮᱸᱴ (ᱥᱳᱣᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱥᱤᱢᱮᱸᱴ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱨᱠᱟᱷᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱠᱟᱦᱟᱨᱤ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ, ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} klyhbmbprcvpmj7e5iqpqmdsgab5grj 100291 100290 2022-08-08T10:00:15Z Syunsyunminmin 5113 Undid edits by [[Special:Contribs/ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ|ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ]] ([[User talk:ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ|talk]]) to last version by MathAplore: unexplained content removal wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = Census Town | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|21.74139|N|69.69834|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱥᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[Porbandar district|ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ]] | established_title = Established | established_date = ᱑᱗᱔᱘ | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ᱑᱗᱒᱓᱗ | population_as_of = ᱒᱐᱐᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = Languages | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[Gujarati language|ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛᱤ]], [[Hindi language|ᱦᱤᱸᱫᱤ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = 360545 | registration_plate = | website = | footnotes = }} '''ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ'''(Aadityana) [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫ ᱢᱤᱫ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ᱾<ref>"[https://books.google.com/books?id=IWrTs5yt1DkC Gujarat, Part 3]," People of India: State series, Rajendra Behari Lal, Anthropological Survey of India, Popular Prakashan, 2003, ISBN 9788179911068</ref><ref>"[https://books.google.com/books?id=OLQqxReqtlAC Dynamics of Development in Gujarat]," Indira Hirway, S. P. Kashyap, Amita Shah, Centre for Development Alternatives, Concept Publishing Company, 2002, ISBN 9788170229681</ref><ref>"[https://books.google.com/books?id=gZRLGZNZEoEC India Guide Gujarat]," Anjali H. Desai, Vivek Khadpekar, India Guide Publications, 2007, ISBN 9780978951702</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱫᱟ ᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱗,᱔᱘ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾<ref name="bg">{{cite book|title=Gazetteer of the Bombay Presidency: Kathiawar (Public Domain text)|url=https://archive.org/details/1884GazetteerByBombayPresidencyVol8Kathiawar349D|year=1884|publisher=Printed at the Government Central Press, Bombay|volume=VIII|pages=355}}</ref> ==ᱵᱷᱩᱜ== ᱵᱩᱨᱩ ᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱨᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱩᱜᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱚᱱᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱩᱜ ᱫᱚ ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱱ ᱵᱷᱩᱜ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱣᱟᱜ-ᱟ᱾ [[ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱱ]] ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱦᱟᱠᱚᱣᱭᱚ ᱠᱟᱨᱮᱠᱴᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱢᱤᱫ ᱚᱸᱰᱮ ᱨᱤᱱ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱡᱟᱢᱵᱩᱣᱟᱛᱤ ᱠᱨᱤᱥᱬᱟ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ==ᱮᱞᱥᱚᱝ ᱠᱚ== {{ᱮᱞᱥᱚᱝ ᱠᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟ|᱒᱐᱑᱑}} ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱮᱞᱥᱚᱝ]] ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ,<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|work= |publisher= Census Commission of India}}</ref> ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮ ᱑᱗,᱒᱓᱗ ᱴᱟᱜ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱮ ᱵᱟᱵᱟ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱕᱒% ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟ ᱨᱮ ᱔᱘% ᱜᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱟᱫᱤᱛᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲᱠᱚ ᱫᱚ ᱕᱓% ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱮᱥᱟᱱ ᱮᱣᱨᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱕᱙% ᱴᱟᱜ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱖᱐% ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚ ᱥᱤᱠᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱨᱮ ᱔᱐% ᱜᱮ ᱥᱤᱠᱱᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱹᱦᱤᱞ ᱠᱮᱠᱷᱟ ᱛᱮ ᱑᱖% ᱴᱟᱜ ᱜᱟᱱ ᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ᱾ == ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤ == ᱑᱘᱓᱙ ᱨᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱱᱚᱸᱲᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱷᱚᱫᱟᱱ ᱮᱦᱚᱵ ᱦᱩᱭ ᱚᱪᱚ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱷᱤᱮᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱛᱮ ᱵᱟᱢᱵᱮ ᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱱᱤᱨᱭᱟᱛ ᱦᱩᱭ ᱚᱪᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱳᱨᱵᱚᱸᱫᱚᱨ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱨᱩᱯ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱩᱱ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱨᱚᱝ ᱨᱮ ᱥᱟᱥᱟᱝ ᱯᱩᱸᱰ, ᱟᱨ ᱠᱚᱢᱯᱮᱭᱠᱴ ᱚᱱᱟᱡᱽ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱟᱠᱷᱚᱱᱤᱭᱟᱳ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱥᱮ ᱢᱚᱠᱠᱷᱚᱱ-ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱤᱫ ᱩᱛᱠᱨᱤᱥᱴ ᱜᱩᱱ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱣ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱚᱜᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱵᱷᱤᱛ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱮᱴᱟᱜ ᱣᱴᱟᱜ ᱢᱚᱨᱴᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚᱴ- ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱢᱮᱱᱚᱜᱚᱜ ᱡᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱫᱟᱜ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱫᱤᱱ ᱟᱜ ᱥᱤᱡᱟᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱞᱚᱠ ᱵᱟᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱢᱮᱸᱴ (ᱥᱳᱣᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱥᱤᱢᱮᱸᱴ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱨᱠᱟᱷᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱠᱟᱦᱟᱨᱤ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ, ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} 0e2hp8n91spskr9prkipabqdwyxd09b ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ 0 6953 100243 96429 2022-08-08T01:57:03Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ | settlement_type = [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | total_type = ᱜᱩᱴ | native_name = | image_skyline = Melghat, Satpuda Ranges, Amaravati District, Maharashtra.jpg | image_alt = | image_caption = ᱥᱟᱛᱯᱩᱲᱟ ᱨᱮᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱢᱮᱞᱜᱷᱟᱴ ᱜᱷᱟᱹᱴᱤ | image_map = Amravati in Maharashtra (India).svg | map_caption = ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮ | coordinates = | coor_pinpoint = ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]] | subdivision_type2 = ᱠᱷᱚᱸᱰ | subdivision_name2 = ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱠᱷᱚᱸᱰ | established_title = | established_date = | seat_type = ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ | seat = [[ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ]] | parts_type = | parts_style = | p1 = | area_total_km2 = 12,235 | area_footnotes = | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_total = 2,888,445 | population_footnotes = | population_urban = | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = ᱦᱚᱲ ᱮᱞ | demographics1_title1 = ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ | demographics1_info1 = | demographics1_title2 = ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱡᱟᱹᱱᱤ | demographics1_info2 = | leader_title = | leader_name = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | registration_plate = | blank_name_sec1 = ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱮ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ | blank_info_sec1 = | blank_name_sec2 = ᱦᱚᱲ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱢᱟᱹᱪᱤ | blank_info_sec2 = | blank1_name_sec2 = ᱨᱟᱭ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱢᱟᱹᱪᱤ | blank1_info_sec2 = | website = {{URL|amravati.nic.in}} }} '''ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ''' ᱫᱚ ᱯᱟᱪᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱮᱼᱜᱮᱞᱼᱛᱩᱨᱩᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [[ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ]] ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱜᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱚᱵᱷᱟᱹᱴᱤᱭᱟᱹ ᱴᱷᱟᱶ ᱫᱚ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱠᱷᱚᱱᱰ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱤᱸᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱛᱼᱦᱟᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱑᱒,᱒᱓᱕ ᱪᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱟᱨ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱛᱮ ᱴᱚᱯᱟᱨ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱜᱩᱴ ᱺ ᱒,᱘᱘᱘,᱔᱔᱕ ᱡᱚᱱᱟ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱯᱩᱱ ᱠᱚᱬ== ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱛᱮ ᱫᱚ ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱴᱩᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱯᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱠᱚᱧᱮᱼᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱛᱮ ᱫᱚ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱷᱤᱸᱫᱽᱣᱟᱰᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱛᱮ ᱫᱚ ᱣᱟᱨᱫᱷᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱯᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱮᱛᱚᱢ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱛᱮ ᱫᱚ ᱭᱚᱵᱚᱛᱢᱟᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱮᱛᱚᱢᱼᱼᱯᱟᱪᱷᱮ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱛᱮ ᱫᱚ ᱣᱟᱥᱤᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱟᱠᱳᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱯᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱠᱟ.ᱣᱰᱤ ᱟ.ᱨᱤ== ᱒᱐᱐᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱟᱜ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ ᱢᱚᱱᱛᱨᱟᱱᱟᱞᱚᱭ ᱫᱚ ᱒᱕0 ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱨᱟᱣᱟᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱢᱩᱴ ᱖᱔᱐ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ । ᱱᱚᱶᱟ ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱜᱮᱞ ᱵᱟᱨ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱱᱟᱦᱟᱜ Backward Region Grant Fund Programme (BRGF) ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱜᱚᱲᱚᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱮᱫᱼᱟ । <ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj |date=8 September 2009 |title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme |publisher=National Institute of Rural Development |url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf |accessdate=27 September 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf |archivedate=5 April 2012 }}</ref> ==ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱖᱖ᱹ᱘᱓% ᱦᱤᱸᱥ ᱦᱚᱲ ᱜᱮ ᱢᱟᱨᱟᱴᱷᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱞᱟᱲᱪᱟᱲ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱥᱟᱭ ᱠᱟᱲᱟ ᱑᱑.᱘᱖% ᱦᱤᱸᱥ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱩᱨᱫᱷᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱨᱚᱲ ᱮᱫᱼᱟ, ᱘,᱙᱕% ᱦᱤᱸᱥ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱨᱚᱲ ᱮᱫᱼᱟ, ᱘.᱒᱐% ᱦᱤᱸᱥ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱠᱚᱲᱠᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱨᱚᱲ ᱮᱫᱼᱟ… ᱥᱟᱭ ᱠᱟᱲᱟ ᱑,᱘᱕% ᱦᱤᱸᱥ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱜᱚᱱᱰᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱞᱟᱲᱪᱟᱲ ᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱭ ᱠᱟᱲᱟ ᱑.᱐᱙% ᱦᱤᱸᱥ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱥᱤᱱᱫᱷᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱞᱟᱲᱪᱟᱲ ᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱜᱩᱴ ᱒,᱘᱘᱘,᱔᱔᱕ ᱡᱚᱱᱟ, ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱽ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱟᱢᱫᱟᱡᱽ ᱡᱟᱢᱟᱭᱤᱠᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱩᱱᱟᱹᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱨᱠᱟᱱᱥᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱩᱱᱟᱹᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱖᱔᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱑᱓᱑ ᱮᱞᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱯᱟᱲᱟᱣᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱪᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱟᱨ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱨᱮ ᱒᱓᱗ ᱡᱚᱱᱟ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱜᱤᱨᱟ.ᱵᱟᱥ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱮᱱ ᱜᱮ-ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱒᱐᱐᱑ - ᱒᱐᱑᱑ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱱᱚᱣᱟ ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟᱹᱰᱚᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱑᱐ᱹ᱗᱗% ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱜᱮᱼᱥᱟᱭ ᱦᱮᱨᱮᱞ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱛᱮ ᱙᱔᱗ ᱡᱚᱱᱟ ᱢᱟᱭᱡᱤᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱘᱘ᱹ᱒᱓% ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category|ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ}} * [http://amravati.nic.in Amravati district official website] {{Geographic location |Centre = ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ |North = [[ᱵᱮᱛᱩᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] |Northeast = [[ᱪᱷᱤᱸᱫᱽᱣᱟᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] <br /> [[ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |East = [[ᱣᱟᱫᱷᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Southeast = |South = [[ᱭᱚᱵᱚᱛᱢᱟᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Southwest = [[ᱣᱟᱥᱤᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |West = [[ᱵᱩᱨᱦᱚᱱᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] <br /> [[ᱵᱩᱞᱫᱷᱟᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] <br /> [[ᱟᱠᱚᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Northwest = [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱤᱢᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] }} {{ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ}} {{Authority control}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ| ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱢᱨᱟᱵᱚᱛᱤ ᱠᱷᱚᱸᱰ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱤᱫᱚᱨᱵᱷ]] 1nnmh9tsea1paiu4778yqfazc9lvplc ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱵᱤᱨ 0 7124 100234 98478 2022-08-08T01:39:06Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱥᱟ. ᱠᱷᱭᱟ. ᱛ wikitext text/x-wiki {{redirect|Amazonia|the river|Amazon River|other uses|Amazon (disambiguation){{!}}Amazon|and|Amazonia (disambiguation)}} {{short description|rainforest in South America}} {{Use mdy dates|date=March 2012}} {{pp-semi-vandalism|small=yes}} {{Infobox forest | name = Amazon rainforest | native_name = Floresta amazônica | native_lang = pt | native_name2 = Selva amazónica | native_lang2 = es | photo = Amazon Manaus forest.jpg | photo_caption = Amazon rainforest, near [[Manaus]], Brazil | photo_width = | map = | map_image = Amazon biome outline map.svg | map_caption = Map of the [[Amazon biome|Amazon rainforest ecoregions]] as delineated by the [[World Wide Fund for Nature|WWF]] in white<ref>[https://wwf.panda.org/knowledge_hub/where_we_work/amazon/about_the_amazon/ WWF - About the Amazon]</ref> and the [[Amazon basin|Amazon drainage basin]] in blue. | map_width = | coordinates = {{coord|3|S|60|W|type:forest_source:kolossus-frwiki|display=title}} | county = | region = | country = [[Brazil]], [[Peru]], [[Colombia]], [[Venezuela]], [[Ecuador]], [[Bolivia]], [[Guyana]], [[Suriname]], [[France]] (''[[French Guiana]]'') | elevation = | area = {{convert|5500000|km2|abbr=on}} | max_area = | date_max_area = | status = | established = | visitation = | visitation_year = | events = | authority = | website = | ecosystem = | classification_WWF = | classification_EPA = | classification_CEC = | disturbance = | forest_cover = | species = | indicator_plants = | lesser_flora = | fauna = }} '''ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱵᱤᱨ''' ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱵᱤᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱠᱚ ᱴᱷᱤᱠᱟᱹᱭᱟ, ᱚᱱᱟ ᱫᱚ [[ᱠᱚᱧᱮ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ]] [[ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱜᱟᱰᱟ]] ᱟᱲᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱵᱤᱨ ᱡᱟᱜᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱗᱐ ᱞᱟᱠᱷ ᱵᱚᱨᱜᱚ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱟᱹᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱨᱤᱵᱮᱥ ᱥᱟᱶ ᱴᱚᱯᱟᱨ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱤᱨ ᱨᱮ ᱕᱕ ᱞᱟᱠᱷ ᱵᱚᱨᱜᱚ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱵᱤᱨ ᱫᱚ ᱨᱚᱦᱚᱲ ᱟᱨ ᱫᱟᱜ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱨᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ [[ᱫᱤᱥᱟᱹᱢ]] ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱤᱨ ᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱵᱤᱨ ᱫᱚ ᱖᱐% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ [[ᱵᱨᱟᱡᱤᱞ]] ᱨᱮ, ᱑᱓% [[ᱯᱮᱨᱩ]] ᱨᱮ, ᱟᱨ ᱥᱟᱨᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱ ᱡᱟᱜᱟ ᱫᱚ [[ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱤᱭᱟ]], [[ᱵᱷᱮᱱᱮᱡᱩᱭᱮᱞᱟ]], [[ᱤᱠᱩᱭᱮᱰᱚᱨ]], [[ᱜᱟᱭᱟᱱᱟ]], [[ᱥᱩᱨᱤᱱᱟᱢ]], ᱟᱨ [[ᱯᱷᱚᱨᱟᱥᱤ ᱜᱟᱭᱟᱱᱟ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱫᱟᱜ ᱵᱤᱨ ᱠᱚ ᱢᱮᱥᱟ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱡᱟᱜᱟ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱫᱷᱟ (ᱚᱮᱫᱷᱮᱠ) ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱤᱨ ᱫᱚ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱡᱤᱵᱽ-ᱡᱤᱣᱭᱟᱞᱤ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱟᱠᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱤᱨ ᱨᱮ ᱓᱙᱐ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱜᱟᱱ ᱫᱟᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ,ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱑᱖᱐᱐᱐ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱯᱨᱚᱡᱟᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ == ᱞᱟᱦᱟᱱᱟᱝ ᱠᱟᱛᱷᱟ == [[ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱯᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫᱽ ᱵᱤᱜᱜᱟᱱᱤ (ᱯᱚᱱᱰᱤᱛ)-ᱮ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱡᱮ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱵᱤᱨ ᱫᱚ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱕᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱚᱠᱛᱚᱨᱮ ᱵᱤᱞᱩᱯᱛᱚ ᱦᱩᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱮᱥᱴᱮᱥ ᱵᱤᱥᱥᱚᱵᱤᱫᱽᱫᱟᱞᱚᱭ]] ᱨᱮᱱ ᱯᱚᱨᱤᱵᱮᱥ ᱵᱤᱜᱜᱟᱱ ᱨᱮᱱ ᱪᱤᱪᱤᱫᱤᱭᱟᱹ ᱡᱮᱢᱼᱥ ᱮᱞᱠᱚᱠ [[ᱵᱤᱵᱤᱥᱤ]] ᱠᱚᱭ ᱮᱢᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ == ᱡᱟᱹᱨᱩᱲ == ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱵᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱨᱩᱲ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐% ᱥᱟᱦᱮᱫ (ᱚᱠᱥᱤᱡᱮᱱ) ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱵᱤᱨ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱾ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱵᱤᱨ ᱫᱚ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱭᱚᱝ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱟᱰᱟ ᱵᱟ [[ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱜᱟᱰᱟ]] ᱫᱚ ᱟᱢᱭᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱨᱮ ᱔᱕ ᱞᱟᱠᱷ ᱛᱮᱪᱟᱱ ᱡᱤᱵᱽ-ᱡᱤᱣᱭᱤᱞᱤ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱔᱒᱘ ᱯᱨᱚᱡᱟᱛᱤ ᱞᱮᱠᱟ ᱜᱷᱩᱴᱩ ᱨᱮᱱ, ᱓᱗᱘ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱯᱨᱚᱡᱟᱛᱤ ᱫᱟᱜ ᱨᱮᱱ, ᱟᱨ ᱔᱒᱘ ᱯᱨᱚᱡᱟᱛᱤ ᱞᱮᱠᱟ ᱟᱹᱛᱤᱧ ᱡᱚᱢ ᱡᱤᱵᱽ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱟᱰᱮᱯᱟᱥᱮ ᱓᱐᱐᱐ ᱜᱮᱥᱟᱭ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱯᱨᱚᱡᱟᱛᱤ ᱨᱮ ᱦᱟᱹᱠᱩ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ == ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ == ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱤᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱓00 ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱑᱐ ᱞᱟᱠᱷ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱫᱚ ᱵᱨᱟᱡᱤᱞ ᱟᱲᱮ ᱨᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱡᱟᱦᱟ ᱫᱚ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱥᱟᱶ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱚᱜᱟᱡᱚᱜᱽ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜ ᱛᱟᱠᱚᱣᱟ ᱾ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} == ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == {{wikivoyage|Amazonia}} {{Commons category|Amazon Rainforest}} * [https://www.pbs.org/journeyintoamazonia/ Journey into Amazonia] * [http://rainforests.mongabay.com/amazon/ The Amazon: The World's Largest Rainforest] * [http://www.panda.org/amazon/ WWF in the Amazon rainforest] * [https://web.archive.org/web/20070422031910/http://www.amazonia.org.br/english/ Amazonia.org.br] Good daily updated Amazon information database on the web, held by Friends of The Earth – Brazilian Amazon. * [https://web.archive.org/web/20071011031047/http://www.amazonia.org/ amazonia.org] Sustainable Development in the Extractive Reserve of the Baixo Rio Branco – Rio Jauaperi – Brazilian Amazon. * [http://arquivo.pt/wayback/20090713084548/http://news.mongabay.com/news-index/amazon1.html Amazon Rainforest News] Original news updates on the Amazon. * [http://www.amazon-rainforest.org/ Amazon-Rainforest.org] Information about the Amazon rainforest, its people, places of interest, and how everyone can help. * [https://web.archive.org/web/20090327024044/http://www.eci.ox.ac.uk/news/events/070320presentations.php Conference: Climate change and the fate of the Amazon]. Podcasts of talks given at [[Oriel College, Oxford|Oriel College]], University of Oxford, 20–22 March 2007. * Dead [[humpback whale]] calf [https://www.radionz.co.nz/news/world/383351/dead-humpback-whale-discovered-in-amazon-jungle in the Amazon] {{New7Wonders of Nature}} {{Authority control}} {{Regions of the world}} [[Category:Amazon rainforest| ]] [[Category:Amazon basin|Rainforest]] [[Category:Amazon biome]] [[Category:Amazon River|Rainforest]] [[Category:Ecoregions of South America]] [[Category:Natural history of Peru]] [[Category:Natural history of Brazil]] [[Category:Natural history of Ecuador]] [[Category:Neotropic ecoregions]] [[Category:Rainforests]] [[Category:Regions of South America]] [[Category:Tropical and subtropical moist broadleaf forests]] [[Category:Forestry in South America]] [[Category:Droughts in South America|Amazon]] 9z6ryhpw8op3b1fgxd8z2wyt05ybg50 ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ 0 7477 100227 98442 2022-08-08T00:05:28Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱥᱩᱫᱷᱨᱟ. ᱣ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ | settlement_type = ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ | total_type = ᱜᱩᱴ | native_name = | image_map = India Uttar Pradesh districts 2012 Azamgarh.svg | map_caption = ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ | coordinates = | coor_pinpoint = ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | subdivision_type2 = ᱛᱷᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name2 = [[ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱛᱷᱚᱱᱚᱛ|ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ]] | established_title = Established | established_date = | seat_type = ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ | seat = [[ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ]] | parts_type = ᱛᱟᱦᱥᱤᱝ | parts_style = para | p1 = | area_total_km2 = 4,054 | area_footnotes = | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_total = 4,613,913 | population_footnotes = | population_urban = ᱘.᱕᱓% | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = ᱦᱚᱲ ᱮᱞ | demographics1_title1 = ᱥᱮᱪᱮᱫ | demographics1_info1 = ᱗᱐.᱙᱓% | demographics1_title2 = ᱡᱟᱱᱟᱝ | demographics1_info2 = ᱑᱐᱑᱙ | leader_title = | leader_name = | leader_title1 = ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ | leader_name1 = ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ, ᱞᱟᱞᱜᱚᱸᱡᱽ | leader_title2 = | leader_name2 = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +05:30 | registration_plate = | blank_name_sec1 = ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱰᱟᱦᱟᱨ | blank_info_sec1 = ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱒᱓᱓B (NH 233B) | blank_name_sec2 = | blank_info_sec2 = | website = http://azamgarh.nic.in/ }} '''ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ''' ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]]ᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱰᱤᱡᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱮᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite web|url=https://www.mapsofindia.com/maps/uttarpradesh/districts/azamgarh.htm|title=Azamgarh District Map|website=www.mapsofindia.com|access-date=27 November 2019}}</ref> ==ᱧᱩᱛᱩᱢ== ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ, ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮ ᱫᱚᱦᱚ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱤᱠᱨᱟᱢᱡᱤᱛ ᱤᱡ ᱵᱮᱴᱟ ᱟᱡᱟᱹᱢ ᱫᱚ ᱑᱖᱖᱕ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱵᱤᱠᱨᱟᱢᱡᱤᱛ ᱫᱚ ᱯᱟᱨᱜᱟᱱᱟ ᱱᱤᱡᱟᱢᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱦᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱚᱣᱛᱟᱢ ᱨᱟᱡᱽᱯᱩᱛ ᱤᱡ ᱵᱮᱴᱟ ᱤᱥᱞᱟᱢ ᱟᱜ ᱵᱤᱥᱣᱟᱥ ᱮ ᱟᱯᱱᱟᱨ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱨᱤᱱ ᱟᱡᱟᱢ ᱟᱨ ᱟᱡᱽᱢᱟᱛ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱤᱱ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱵᱮᱴᱟ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name =azamgarh>{{cite web| url = http://azamgarh.nic.in | title = Azamgarh| publisher =Azamgarh district administration |accessdate = 5 August 2010 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20100729123649/http://azamgarh.nic.in/| archivedate= 29 July 2010}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱤᱥᱤ ᱫᱩᱨᱵᱟᱥᱟ ᱟᱜ ᱦᱟᱥᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱼᱟ, ᱚᱠᱚᱭᱟᱜ ᱟᱥᱨᱚᱢ ᱯᱷᱩᱞᱯᱩᱨ ᱩᱯᱼᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ,<ref>[http://azamgarh.nic.in/important_places.htm "Durvasa Ashram in Azamgarh official public information web page"]</ref> ᱴᱚᱸᱥ ᱟᱨ ᱢᱟᱡᱷᱩᱣᱮ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱴᱷᱮᱱ, ᱯᱷᱩᱞᱯᱩᱨ ᱩᱯᱼᱦᱚᱱᱚᱛ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱔ ᱢᱤᱞ) ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== {{historical populations|11=᱑᱙᱐᱑|12=11,03,469|13=᱑᱙᱑᱑|14=10,63,951|15=᱑᱙᱓᱑|16=10,89,471|17=᱑᱙᱓᱑|18=11,20,059|19=᱑᱙᱔᱑|20=12,98,992|21=᱑᱙᱕᱑|22=14,98,092|23=᱑᱙᱖᱑|24=16,90,536|25=᱑᱙᱗᱑|26=19,95,685|27=᱑᱙᱘᱑|28=24,93,757|29=᱑᱙᱙᱑|30=31,28,623|31=᱒᱐᱐᱑|32=39,39,916|33=᱒᱐᱑᱑|34=46,13,913|percentages=pagr|footnote=source:<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A2_Data_Table.html Decadal Variation In Population Since 1901]</ref>|align=right}} ᱑᱖ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱨᱮ, ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱜᱚᱣᱛᱟᱢ ᱨᱟᱡᱽᱯᱩᱛ ᱫᱚ [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱨᱮ ᱢᱩᱜᱚᱞ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱫᱼᱟ, ᱚᱠᱚᱭ ᱚᱱᱟ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱫᱟᱨᱮ ᱤᱡ ᱯᱟᱱᱛᱮ ᱨᱮ ᱥᱮᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱤᱥᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱥᱟᱦᱤ ᱠᱚᱨᱴ ᱨᱮ ᱡᱟᱜᱟ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱵᱤᱪᱟᱹᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ : ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱒᱒ ᱯᱟᱨᱜᱟᱱᱟ ᱠᱚ ᱮᱢ ᱟᱫᱮᱭᱟ, ᱚᱠᱚᱭ ᱢᱤᱫ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱜᱟᱲ ᱨᱤᱱ ᱛᱷᱚᱯᱟᱱ ᱫᱚ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱠᱚ, ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱢᱟᱯᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱟᱡᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱤᱫ ᱯᱷᱮᱢᱚᱥ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱚᱠᱚᱭ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱤᱱᱟᱹᱜ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝᱼᱟ ᱧᱩᱛ ᱨᱮ ᱜᱟᱨ ᱢᱩᱬ ᱥᱮᱫ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite book |title=Kin, Clan, Raja, and Rule: Statehinterland Relations in Preindustrial India |first=Richard Gabriel |last=Fox |publisher=University of California Press |year=1971 |isbn=978-0-52001-807-5 |url=https://books.google.com/books?id=FHEcBTmxlOEC |pages=106–107}}</ref> ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱔,᱐᱕᱔ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑,᱕᱖᱕ ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱤᱞ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ [[ᱜᱟᱝᱱᱟᱹᱭ]] ᱟᱨ [[ᱜᱷᱟᱜᱷᱨᱟ ᱜᱟᱰᱟ|ᱜᱷᱟᱜᱷᱨᱟ]] ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name =azamgarh/> ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱢᱟᱣᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱟᱣᱩ]], ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ [[ᱜᱚᱨᱟᱠᱷᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱚᱨᱟᱠᱷᱯᱩᱨ]], ᱮᱛᱚᱢᱼᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱜᱟᱡᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱟᱡᱤᱯᱩᱨ]], ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ [[ᱡᱳᱱᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱡᱳᱱᱯᱩᱨ]], ᱯᱟᱪᱮ [[ᱥᱩᱞᱛᱟᱱᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱥᱩᱞᱛᱟᱱᱯᱩᱨ]] ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮᱼᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ [[ᱟᱢᱵᱮᱰᱠᱚᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱟᱢᱵᱮᱰᱠᱚᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ]] ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url =http://www.uponline.in/Profile/districts/Azamgarh.asp | title =Azamgarh | publisher =UP online |accessdate = 17 August 2010 | archiveurl= https://archive.is/20100714041444/http://uponline.in/Profile/Districts/Azamgarh.asp| archivedate= 14 July 2010}}</ref> ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱗ ᱩᱯᱼᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱟᱨ ᱒᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱔,᱑᱐᱖ ᱟᱹᱛᱩ (᱓,᱗᱙᱒ ᱦᱚᱲ ᱵᱟᱥᱟ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱱᱟᱠᱚ ᱟᱨ ᱓᱑᱔ ᱜᱮᱨ ᱵᱟᱥᱟ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱒᱐᱐᱖ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱖᱔᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱕᱐ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱸ ᱟᱹᱰᱤ ᱯᱟᱹᱪᱷᱞᱟᱹ ᱦᱚᱱᱚᱛ (most backward districts) ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱓᱔ ᱟᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱹᱪᱷᱞᱟᱹ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱜᱨᱟᱱᱴ (Backward Regions Grant Fund) ᱯᱷᱚᱸᱰ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱮᱫᱟ ᱾<ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj |date=8 September 2009 |title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme |publisher=National Institute of Rural Development |url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf |accessdate=27 September 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf |archivedate=5 April 2012 }}</ref> ==ᱦᱚᱲ ᱮᱞ== {{bar box |title=ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ<ref>http://www.census2011.co.in/data/religion/district/562-azamgarh.html</ref> |titlebar=#Fcd116 |left1=[[ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] |right1=ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ |float=right |bars= {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|#FF6600|84.06}}<!-- Please do not change any of these numbers without adding a reference to back it up --> {{bar percent|[[ᱤᱥᱞᱟᱢ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱤᱥᱞᱟᱢ]]|#009000|15.58}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜ|#808080|0.36}} }} ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱔,᱖᱓,᱙᱑᱓ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ,<ref name=districtcensus>{{cite web | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref> ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱓᱐ ᱟᱱᱟᱜ (ᱜᱩᱴ ᱖᱔᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱤ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱮᱸᱠᱤᱝ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱟᱜ ᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ ᱑,᱑᱓᱙ ᱜᱚᱴᱟ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒,᱙᱕᱐ ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱤᱞ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱑ᱼ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱮᱞ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱜᱨᱚᱛᱷ ᱫᱚᱨ ᱑᱗.᱑᱑% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱨᱮ ᱜᱚᱴᱟ ᱑᱐᱐᱐ ᱠᱚᱲᱟ ᱨᱮ ᱑᱐᱑᱙ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱗᱒.᱖᱙% ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱡᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱓᱙,᱓᱙,᱙᱑᱖ ᱦᱚᱲ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱠᱚᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ ᱙᱗᱒ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱓᱙᱓,᱔᱐᱑ ᱟᱨ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱔,᱒᱒᱐,᱕᱑᱒ ᱦᱚᱲ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ; ᱒᱑,᱓᱗,᱘᱐᱕ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱒᱐,᱘᱒,᱗᱐᱗ ᱠᱚᱲᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱗᱐.᱙᱓% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ=== ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱩᱨᱫᱩ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="langoff">{{cite web|title=52nd REPORT OF THE COMMISSIONER FOR LINGUISTIC MINORITIES IN INDIA|url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|website=nclm.nic.in|publisher=[[Ministry of Minority Affairs]]|accessdate=23 February 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170525141614/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|archivedate=25 May 2017}}</ref> ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱨᱮ ᱨᱚᱨᱚᱲ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱣᱟᱨᱱᱟᱠᱭᱩᱞᱟᱨ ᱨᱮ ᱦᱤᱱᱫᱩᱥᱛᱟᱱᱤ (ᱦᱤᱱᱫᱤᱼᱩᱨᱫᱩ) ᱟᱨ ᱤᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱽ ᱟᱜ ᱟᱣᱫᱷᱤ ᱟᱨ [[ᱵᱷᱚᱡᱯᱩᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱷᱚᱡᱯᱩᱨᱤ]] ᱨᱚᱲ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite encyclopedia | editor = M. Paul Lewis | encyclopedia = Ethnologue: Languages of the World | title = Bhojpuri: A language of India | url = http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bho | accessdate = 30 September 2011 | edition = 16th | year = 2009 | publisher = SIL International | location = Dallas, Texas}}</ref> [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱚᱠᱛᱚ, ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱙᱑.᱗᱕% ᱦᱚᱲ ᱫᱚ [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]] ᱟᱨ ᱘.᱒᱒% [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱩᱨᱫᱩ]] ᱫᱚ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱨᱚᱲ ᱟᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web |title=C-16 Population By Mother Tongue - Uttar Pradesh |url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-0900.XLSX |website=censusindia.gov.in |accessdate=23 September 2019}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{official website|http://azamgarh.nic.in/}} {{Geographic location |Centre = ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ |North = [[ᱜᱚᱨᱟᱠᱷᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Northeast = |East = [[ᱢᱟᱣᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Southeast = [[ᱜᱷᱟᱡᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |South = [[ᱵᱟᱨᱚᱬᱟᱥᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Southwest = [[ᱡᱳᱱᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |West = [[ᱥᱩᱞᱛᱟᱱᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Northwest = [[ᱟᱢᱵᱮᱰᱠᱚᱨ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] }} {{coord|26|36|00|N|83|11|24|E|region:IN_type:adm2nd_source:kolossus-ruwiki|display=title}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ| ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] ima4it0z3u5vzq9iln6hv12bqsn0slm ᱟᱨᱤᱪᱟᱞᱤ 0 7677 100266 66393 2022-08-08T04:25:55Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki ᱞᱟᱹᱭ ᱪᱟᱞ ᱟᱜᱩ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱜᱮ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱵᱚᱱ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ [[ᱥᱟᱶᱛᱟ]] ᱨᱮ ᱟᱵᱚ ᱨᱤᱱ ᱦᱟᱲᱟᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱥᱱᱚᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱟᱵᱚᱣᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ ᱫᱩᱣᱟᱹᱨ ᱵᱚᱦᱚᱨ, ᱚᱲᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚᱱ, ᱯᱮᱲᱟ ᱵᱚᱸᱫᱷᱩ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ, ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱠᱟᱛᱮ ᱨᱚᱲ, ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱵᱳᱨᱳ ᱫᱮᱣᱟ ᱥᱮᱣᱟ, ᱮᱱᱮᱡ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱦᱚᱨ, ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱪᱷᱟᱹᱴᱭᱟᱹᱨ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱚᱡ ᱜᱩᱨ ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ, ᱵᱟᱹᱫᱽ ᱵᱟᱹᱭᱦᱟᱹᱲ ᱪᱟᱥ, ᱯᱟᱨᱟᱵ ᱯᱩᱱᱟᱹᱭ, ᱢᱟᱹᱡᱷᱤ ᱯᱟᱨᱜᱟᱱᱟ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱮᱢᱟᱱ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ ᱟᱵᱚ ᱨᱤᱱ ᱦᱟᱲᱟᱢ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱮ ᱪᱚᱞᱚᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ ᱫᱚ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱝ ᱚᱞ ᱛᱚᱞ ᱫᱚᱦᱚ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱦᱚᱲ ᱜᱮ ᱵᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} r9aydkf3hmsfdgpjqyfvd1gyn30yfog ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ 0 7869 100241 55494 2022-08-08T01:53:36Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ | settlement_type = [[ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | total_type = Total | native_name = | image_map = India Uttar Pradesh districts 2012 Amroha.svg | map_caption = Location of Amroha district in Uttar Pradesh | coordinates = | coor_pinpoint = Amroha | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | subdivision_type2 = [[Administrative divisions of India|ᱠᱷᱚᱱᱰ]] | subdivision_name2 = [[Moradabad division|ᱢᱚᱨᱟᱰᱟᱵᱟᱫᱽ]] | established_title = ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ | established_date = | seat_type = ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱟᱹᱯᱤᱥ | seat = [[Amroha old name Azizpura ]] | parts_type = [[Tehsils of India|Tehsils]] | parts_style = para | p1 = | area_total_km2 = 2321 | area_footnotes = | population_as_of = 2011 | population_total = 1,840,221 | population_footnotes = | population_urban = 56% | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = Demographics | demographics1_title1 = [[Literacy in India|Literacy]] | demographics1_info1 = 50.21 per cent<ref>{{cite web| url =http://www.educationforallinindia.com/page157.html |title =District-specific Literates and Literacy Rates, 2001 |accessdate = 2010-10-10|work = |publisher =Registrar General, India, Ministry of Home Affairs}}</ref> | demographics1_title2 = Sex ratio | demographics1_info2 = | leader_title = | leader_name = | leader_title1 = [[Lok Sabha|Lok Sabha constituencies]] | leader_name1 = [[Amroha (Lok Sabha constituency)|ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ]] | leader_title2 = | leader_name2 = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +05:30 | registration_plate = | blank_name_sec1 = | blank_info_sec1 = | blank_name_sec2 = Average annual precipitation | blank_info_sec2 = 1,120 mm | website = http://jpnagar.nic.in/ }} '''ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ''' ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ [[ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱗᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ <ref name=2012impDec>{{cite web|title=Important Cabinet Decisions|url=http://information.up.nic.in/View_engnews.aspx?id=54|publisher=Information and Public Relations Department|accessdate=17 January 2013|location=Lucknow}}</ref> [[ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ]] ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱵᱟᱝᱢᱟ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱟᱹᱯᱤᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱟᱨ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟᱥᱤᱫ ᱦᱚᱲ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ <ref>{{cite web|url=http://pib.nic.in/release/release.asp?relid=28770 |title=Press Information Bureau English Releases |publisher=Pib.nic.in |date= |accessdate=2012-06-13}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱩᱛᱚᱨ ᱨᱮ ᱫᱚ [[ᱵᱤᱡᱽᱱᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], ᱯᱩᱨᱩᱵᱽ ᱟᱨ ᱫᱟᱹᱠᱷᱤᱱ ᱯᱩᱨᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱫᱚ [[ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], ᱫᱟᱹᱠᱷᱤᱱ ᱨᱮ ᱫᱚ [[ᱵᱟᱫᱩᱣᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱟᱨ ᱯᱟᱹᱪᱷᱤᱢ ᱨᱮ ᱫᱚ [[ᱜᱟᱝ ᱱᱟᱹᱭ]] ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱦᱟᱭᱤ ᱣᱮ ᱗᱒ ᱟᱨ ᱗᱓ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱥᱮᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱞᱚ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱜᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱫᱚ ᱒᱐ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱓᱐᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱢᱚᱜᱚᱞ ᱟᱨ ᱟᱞᱞᱟᱩᱫᱤᱱ ᱠᱤᱡᱤᱞᱤ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱞᱟᱩᱫᱫᱤᱱ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮᱫᱚᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜᱟᱜ ᱱᱚᱶᱟ ᱤᱞᱟᱹᱠᱟ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱤᱞᱟᱹᱠᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱟᱣᱟᱫᱷ ᱟᱜ ᱟᱹᱛ ᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱘᱐᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱟᱣᱟᱫᱽ ᱨᱮᱱᱤᱡ ᱱᱚᱣᱟᱵᱽ ᱱᱚᱶᱟ ᱤᱞᱟᱹᱠᱟ ᱫᱚ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱤᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱴᱷᱮᱱ ᱮ ᱪᱟᱞ ᱠᱟᱫ ᱟ ᱾ ᱒᱔ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱑᱙᱙᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱢᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ, ᱫᱷᱟᱱᱚᱨᱟ, ᱦᱟᱥᱟᱱᱯᱩᱨ ᱮᱢᱟᱱ ᱛᱚᱦᱥᱤᱞ ᱠᱚ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱜᱟ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ''ᱡᱭᱚᱛᱤᱵᱟ ᱯᱷᱩᱞᱮ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ'' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱹᱨᱩ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱠᱮᱜ-ᱟ ᱾ <ref name=2012impDec/> ᱟᱢᱚᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱠᱷᱮᱞᱚᱱᱰᱤᱭᱟᱹ, ᱥᱮᱪᱮᱫᱤᱭᱟᱹ, ᱤᱧᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨ, ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ, ᱠᱟᱹᱨᱜᱟᱲᱤᱭᱟᱹ ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱚᱢᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== {{bar box |title=ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ<ref name=census2011>{{cite web |publisher=Office of the Registrar General and Census Commissioner, India | url=http://www.census2011.co.in/data/religion/district/508-jyotiba-phule-nagar.html | title=Amroha Religion Census 2011 |accessdate=2015-11-16}}</ref> |titlebar=#Fcd116 |left1=ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ |right1=% |float=right |bars= {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|orange|58.44}} {{bar percent|[[ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ]]|green|40.78}} {{bar percent|[[ᱠᱨᱤᱥᱛᱟᱱ]]|blue|0.32}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚ|black|0.30}} {{bar percent|[[ᱡᱚᱭᱱᱚ]]|pink|0.03}} |caption=Distribution of religions<br /> †<small>Includes [[Sikh]]s (0.29%), [[Buddhism|Buddhists]] (<0.01%).</small> }} ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱑,᱘᱔᱐,᱒᱒᱑ ᱡᱷᱚᱬ ᱾ <ref name=districtcensus>{{cite web | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 2011-09-30 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱠᱚᱥᱚᱵᱷᱚ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱩᱱᱟᱹᱜ <ref name="cia">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 2011-10-01 | quote = Kosovo 1,825,632 July 2011 est. }}</ref> ᱟᱨ ᱵᱟᱝᱢᱟ ᱭᱩ ᱮᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱱᱮᱵᱨᱟᱥᱠᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱩᱱᱟᱹᱜ ᱜᱟᱱ ᱦᱩᱭᱩᱜ-ᱟ ᱾ <ref>{{cite web |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |accessdate=2011-09-30 |quote=Nebraska 1,826,341 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archivedate=2013-10-19 }}</ref> ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱖᱔᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱒᱕᱘ ᱟᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱮᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱜ-ᱟ ᱾ <ref name=districtcensus/> ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱪᱷᱤᱛᱭᱟᱹᱣ ᱞᱮᱠᱚ ᱠᱷᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱫᱚᱦᱲᱟ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱘᱑᱘ ᱡᱷᱚᱬ ᱠᱚ ᱥᱟᱦᱚᱵ ᱟ ᱾ <ref name=districtcensus/> ᱒᱐᱐᱑-᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱠᱷᱟᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ-ᱟ ᱱᱚᱰᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱮᱢᱤᱞᱤ ᱯᱞᱟᱱᱤᱝ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱨᱮᱴ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱒᱒ᱹ᱖᱖% ᱾ <ref name=districtcensus/> ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱑᱐᱐᱐ ᱠᱚᱲᱟ ᱨᱮ ᱙᱐᱗ ᱠᱩᱲᱤ ᱾ <ref name=districtcensus/> ᱟᱨ ᱥᱩᱦᱤ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱖᱕ᱹ᱗% ᱾ <ref name=districtcensus/> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱘᱐ᱹ᱑᱐% ᱦᱚᱲ ᱫᱚ [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱟ ᱾ ᱑᱙ᱹ᱗᱐% ᱦᱚᱲ ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱟ ᱾ <ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16.html 2011 Census of India, Population By Mother Tongue]</ref> {{historical populations|11=1901|12=3,28,739|13=1911|14=3,48,293|15=1921|16=3,30,488|17=1931|18=3,54,024|19=1941|20=4,06,143|21=1951|22=4,57,922|23=1961|24=5,50,228|25=1971|26=6,81,551|27=1981|28=8,91,539|29=1991|30=11,55,742|31=2001|32=14,99,068|33=2011|34=18,40,221|percentages=pagr|footnote=source:<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A2_Data_Table.html Decadal Variation In Population Since 1901]</ref>|align=middle}} ==ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱦᱚᱲᱠᱚ== ==ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ== ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * http://amroha.nic.in 1hjr2muitdc25ypzdd4vz2ybpu75iie 100242 100241 2022-08-08T01:56:08Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ | settlement_type = [[ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | total_type = Total | native_name = | image_map = India Uttar Pradesh districts 2012 Amroha.svg | map_caption = Location of Amroha district in Uttar Pradesh | coordinates = | coor_pinpoint = Amroha | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | subdivision_type2 = [[Administrative divisions of India|ᱠᱷᱚᱱᱰ]] | subdivision_name2 = [[Moradabad division|ᱢᱚᱨᱟᱰᱟᱵᱟᱫᱽ]] | established_title = ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ | established_date = | seat_type = ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱟᱹᱯᱤᱥ | seat = [[Amroha old name Azizpura ]] | parts_type = [[Tehsils of India|Tehsils]] | parts_style = para | p1 = | area_total_km2 = 2321 | area_footnotes = | population_as_of = 2011 | population_total = 1,840,221 | population_footnotes = | population_urban = 56% | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = Demographics | demographics1_title1 = [[Literacy in India|Literacy]] | demographics1_info1 = 50.21 per cent<ref>{{cite web| url =http://www.educationforallinindia.com/page157.html |title =District-specific Literates and Literacy Rates, 2001 |accessdate = 2010-10-10|work = |publisher =Registrar General, India, Ministry of Home Affairs}}</ref> | demographics1_title2 = Sex ratio | demographics1_info2 = | leader_title = | leader_name = | leader_title1 = [[Lok Sabha|Lok Sabha constituencies]] | leader_name1 = [[Amroha (Lok Sabha constituency)|ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ]] | leader_title2 = | leader_name2 = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +05:30 | registration_plate = | blank_name_sec1 = | blank_info_sec1 = | blank_name_sec2 = Average annual precipitation | blank_info_sec2 = 1,120 mm | website = http://jpnagar.nic.in/ }} '''ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ''' ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ [[ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱗᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ <ref name=2012impDec>{{cite web|title=Important Cabinet Decisions|url=http://information.up.nic.in/View_engnews.aspx?id=54|publisher=Information and Public Relations Department|accessdate=17 January 2013|location=Lucknow}}</ref> [[ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ]] ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱵᱟᱝᱢᱟ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱟᱹᱯᱤᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱟᱨ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟᱥᱤᱫ ᱦᱚᱲ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ <ref>{{cite web|url=http://pib.nic.in/release/release.asp?relid=28770 |title=Press Information Bureau English Releases |publisher=Pib.nic.in |date= |accessdate=2012-06-13}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱩᱛᱚᱨ ᱨᱮ ᱫᱚ [[ᱵᱤᱡᱽᱱᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], ᱯᱩᱨᱩᱵᱽ ᱟᱨ ᱫᱟᱹᱠᱷᱤᱱ ᱯᱩᱨᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱫᱚ [[ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], ᱫᱟᱹᱠᱷᱤᱱ ᱨᱮ ᱫᱚ [[ᱵᱟᱫᱩᱣᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱟᱨ ᱯᱟᱹᱪᱷᱤᱢ ᱨᱮ ᱫᱚ [[ᱜᱟᱝ ᱱᱟᱹᱭ]] ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱦᱟᱭᱤ ᱣᱮ ᱗᱒ ᱟᱨ ᱗᱓ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱥᱮᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱞᱚ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱜᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱫᱚ ᱒᱐ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱓᱐᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱢᱚᱜᱚᱞ ᱟᱨ ᱟᱞᱞᱟᱩᱫᱤᱱ ᱠᱤᱡᱤᱞᱤ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱞᱟᱩᱫᱫᱤᱱ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮᱫᱚᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜᱟᱜ ᱱᱚᱶᱟ ᱤᱞᱟᱹᱠᱟ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱤᱞᱟᱹᱠᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱟᱣᱟᱫᱷ ᱟᱜ ᱟᱹᱛ ᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱘᱐᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱟᱣᱟᱫᱽ ᱨᱮᱱᱤᱡ ᱱᱚᱣᱟᱵᱽ ᱱᱚᱶᱟ ᱤᱞᱟᱹᱠᱟ ᱫᱚ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱤᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱴᱷᱮᱱ ᱮ ᱪᱟᱞ ᱠᱟᱫ ᱟ ᱾ ᱒᱔ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱑᱙᱙᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱢᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ, ᱫᱷᱟᱱᱚᱨᱟ, ᱦᱟᱥᱟᱱᱯᱩᱨ ᱮᱢᱟᱱ ᱛᱚᱦᱥᱤᱞ ᱠᱚ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱜᱟ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ''ᱡᱭᱚᱛᱤᱵᱟ ᱯᱷᱩᱞᱮ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ'' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱹᱨᱩ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱠᱮᱜ-ᱟ ᱾ ᱟᱢᱚᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱠᱷᱮᱞᱚᱱᱰᱤᱭᱟᱹ, ᱥᱮᱪᱮᱫᱤᱭᱟᱹ, ᱤᱧᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨ, ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ, ᱠᱟᱹᱨᱜᱟᱲᱤᱭᱟᱹ ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱚᱢᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== {{bar box |title=ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ<ref name=census2011>{{cite web |publisher=Office of the Registrar General and Census Commissioner, India | url=http://www.census2011.co.in/data/religion/district/508-jyotiba-phule-nagar.html | title=Amroha Religion Census 2011 |accessdate=2015-11-16}}</ref> |titlebar=#Fcd116 |left1=ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ |right1=% |float=right |bars= {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|orange|58.44}} {{bar percent|[[ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ]]|green|40.78}} {{bar percent|[[ᱠᱨᱤᱥᱛᱟᱱ]]|blue|0.32}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚ|black|0.30}} {{bar percent|[[ᱡᱚᱭᱱᱚ]]|pink|0.03}} |caption=Distribution of religions<br /> †<small>Includes [[Sikh]]s (0.29%), [[Buddhism|Buddhists]] (<0.01%).</small> }} ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱑,᱘᱔᱐,᱒᱒᱑ ᱡᱷᱚᱬ ᱾ <ref name=districtcensus>{{cite web | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 2011-09-30 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱠᱚᱥᱚᱵᱷᱚ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱩᱱᱟᱹᱜ <ref name="cia">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 2011-10-01 | quote = Kosovo 1,825,632 July 2011 est. }}</ref> ᱟᱨ ᱵᱟᱝᱢᱟ ᱭᱩ ᱮᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱱᱮᱵᱨᱟᱥᱠᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱩᱱᱟᱹᱜ ᱜᱟᱱ ᱦᱩᱭᱩᱜ-ᱟ ᱾ <ref>{{cite web |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |accessdate=2011-09-30 |quote=Nebraska 1,826,341 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archivedate=2013-10-19 }}</ref> ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱖᱔᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱒᱕᱘ ᱟᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱮᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱪᱷᱤᱛᱭᱟᱹᱣ ᱞᱮᱠᱚ ᱠᱷᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱫᱚᱦᱲᱟ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱘᱑᱘ ᱡᱷᱚᱬ ᱠᱚ ᱥᱟᱦᱚᱵ ᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱑-᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱠᱷᱟᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ-ᱟ ᱱᱚᱰᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱮᱢᱤᱞᱤ ᱯᱞᱟᱱᱤᱝ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱨᱮᱴ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱒᱒ᱹ᱖᱖% ᱾ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱑᱐᱐᱐ ᱠᱚᱲᱟ ᱨᱮ ᱙᱐᱗ ᱠᱩᱲᱤ ᱾ ᱟᱨ ᱥᱩᱦᱤ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱖᱕ᱹ᱗% ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱘᱐ᱹ᱑᱐% ᱦᱚᱲ ᱫᱚ [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱟ ᱾ ᱑᱙ᱹ᱗᱐% ᱦᱚᱲ ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱟ ᱾ <ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16.html 2011 Census of India, Population By Mother Tongue]</ref> {{historical populations|11=1901|12=3,28,739|13=1911|14=3,48,293|15=1921|16=3,30,488|17=1931|18=3,54,024|19=1941|20=4,06,143|21=1951|22=4,57,922|23=1961|24=5,50,228|25=1971|26=6,81,551|27=1981|28=8,91,539|29=1991|30=11,55,742|31=2001|32=14,99,068|33=2011|34=18,40,221|percentages=pagr|footnote=source:<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A2_Data_Table.html Decadal Variation In Population Since 1901]</ref>|align=middle}} ==ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱦᱚᱲᱠᱚ== ==ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ== ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * http://amroha.nic.in fidx11otsg9ew3e3zif3u0kbm9boi21 ᱟᱨᱤᱯᱷ ᱢᱚᱦᱚᱢᱚᱫᱷ ᱠᱷᱟᱱ 0 7883 100267 56748 2022-08-08T04:27:12Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{infobox officeholder | name = ᱟᱨᱤᱯᱷ ᱢᱚᱦᱚᱢᱚᱫᱷ ᱠᱷᱟᱱ | caption = ᱟᱨᱤᱯᱷ ᱢᱚᱦᱚᱢᱚᱫᱷ ᱠᱷᱟᱱ | office = ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ ᱨᱮᱱ ᱒᱒ ᱟᱹᱱᱤᱡ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ | image = Governor Arif Mohammad Khan.jpg | term_start = ᱖ ᱥᱮᱯᱥᱴᱮᱢᱵᱚᱨ | term_end = | nominator = ᱨᱟᱢ ᱱᱟᱛᱷ ᱠᱚᱵᱤᱱᱫᱽ | 1blankname =ᱢᱩᱠᱷᱭᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ | 1namedata = [[ᱯᱤᱱᱟᱨᱟᱭᱤ ᱵᱤᱡᱟᱭᱟᱱ]] | predecessor = ᱯᱤᱹ ᱥᱟᱛᱷᱟᱥᱤᱣᱟᱢ | Political Party = | birth_date = {{birth date and age|1951|11|18|df=y}} | birth_place = ᱵᱩᱞᱟᱱᱫᱽ ᱥᱟᱦᱟᱨ, [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | death_date = | death_place = | office1 = ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨᱤᱭᱟᱹ, ᱞᱚᱠ ᱥᱚᱵᱷᱟ | constituency1 = ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ | termstart1 = ᱑᱙᱘᱐ | termend1 = ᱑᱙᱘᱔ | predecessor1 = ᱢᱟᱱᱚᱦᱟᱨ ᱞᱟᱞ | successor1 = ᱱᱟᱨᱮᱥ ᱪᱚᱱᱫᱽᱨᱚ ᱪᱟᱛᱩᱨ ᱵᱮᱫᱤ | constituency2 =ᱵᱟᱨᱟᱭᱪ ᱞᱚᱠ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ | predecessor2 = ᱢᱚᱣᱞᱟᱱᱟ ᱥᱚᱭᱭᱚᱫᱽ ᱢᱩᱡᱡᱟᱯᱷᱟᱨ ᱦᱚᱥᱮᱭᱱ | successor2 = ᱨᱩᱫᱽᱨᱚ ᱥᱮᱱ ᱪᱚᱣᱫᱷᱚᱨᱤ | termstart2 = ᱑᱙᱘᱔ | termend2 = ᱑᱙᱙᱑ | constituency3 = ᱵᱟᱨᱟᱭᱪ ᱞᱚᱠ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ | predecessor3 = ᱯᱚᱰᱚᱢᱥᱮᱱ ᱪᱚᱣᱫᱷᱚᱨᱤ | successor3 = ᱯᱚᱰᱚᱢᱥᱮᱱ ᱪᱚᱣᱫᱷᱚᱨᱤ | termstart3 = ᱑᱙᱙᱘ | termend3 = ᱑᱙᱙᱙ | party = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ | otherparty = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ]] <br> ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ<br>ᱵᱚᱦᱩ ᱡᱚᱱ ᱥᱚᱢᱟᱡᱽ ᱯᱟᱨᱴᱤ | citizenship = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ | nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ }} ᱟᱨᱤᱯᱷ ᱢᱚᱦᱚᱢᱚᱫᱽ ᱠᱷᱟᱱ (ᱡᱟᱱᱟᱢᱺ ᱑᱘ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱕᱑) ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱨᱟᱡᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱠᱮᱨᱟᱲᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱞᱟᱦᱟ ᱛᱮ ᱛᱟᱞᱟᱢᱟ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱛᱟᱵᱮ ᱨᱮ ᱠᱮᱵᱤᱱᱮᱴ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱟᱨᱤᱯᱷ ᱢᱚᱦᱚᱢᱚᱫᱽ ᱠᱷᱟᱱ ᱫᱚ ᱑᱘ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱕᱑ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱵᱩᱞᱟᱱᱫᱽ ᱥᱟᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱟᱢᱤᱭᱟ ᱢᱤᱞᱤᱭᱟ ᱤᱥᱠᱩᱞ, ᱱᱟᱣᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱹᱦᱤᱞ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱞᱤᱜᱟᱲ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱟᱨ ᱥᱤᱭᱟ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱞᱟᱠᱷᱱᱟᱣ ᱡᱮᱜᱮᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱡᱟᱨᱤ ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ== ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱨᱟᱡᱟᱨᱤ]] gnh94hbxkqo77agz09l37g38n6be1tk ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ 0 9112 100236 98482 2022-08-08T01:42:50Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 /* ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱤᱭᱚᱱ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ |image = On the sets of Bajega Band Baaja.jpg |image_size = 230px |caption = ''[[ᱵᱟᱡᱮᱜᱟ ᱵᱮᱸᱰ ᱵᱟᱡᱟ]]'',᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ (ᱞᱮᱝᱜᱟ) |birth_date = ᱑᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱘᱒<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/birthday-wishes-sooraj-ami-and-amrin-150715|title=Birthday wishes for Sooraj, Ami and Amrin|date=2015-07-15|website= Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-01-26}}</ref> |birth_place = |occupation = ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ,ᱵᱷᱳᱭᱮᱥ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ |spouse = ᱱᱤᱨᱚᱡᱽ ᱥᱚᱝᱜᱷᱟᱭᱤ |relatives = [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] (ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ) |yearsactive = }} '''ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱘᱒)<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/birthday-wishes-sooraj-ami-and-amrin-150715|title=Birthday wishes for Sooraj, Ami and Amrin|date=2015-07-15|website= Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-01-26}}</ref> ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱟᱨ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news|title=Profile: Ami Trivedi |url=http://cities.expressindia.com/fullstory.php?newsid=161840 |newspaper=[[The Indian Express]] |date=19 December 2005 |accessdate=4 December 2010 |df=dmy }}{{dead link|date=December 2016|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ''[[ᱠᱤᱴᱴᱩ ᱥᱚᱵ ᱠᱩᱪᱷ ᱡᱟᱱᱛᱤ ᱦᱮ]]'' (᱒᱐᱐᱕-᱐᱖) ᱨᱮ ''"ᱠᱤᱴᱴᱩ"'' ᱨᱳᱞ ᱞᱟ‌ᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱟᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱨ ''[[ᱯᱟᱯᱚᱰ ᱯᱳᱞ - ᱥᱟᱦᱟᱵᱩᱫᱫᱤᱱ ᱨᱟᱛᱷᱳᱰ ᱠᱤ ᱨᱚᱝᱜᱤᱱ ᱫᱩᱱᱤᱭᱟ|ᱯᱟᱯᱚᱰ ᱯᱳᱞ]]'' (᱒᱐᱑᱐-᱑᱑) ᱨᱮ ''"ᱠᱳᱠᱤᱞᱟ"'' ᱨᱳᱞ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱴᱷᱤᱠᱟ. ᱟᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ <ref>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-01-14/tv/28355666_1_makar-sankranti-gujarati-theatre-gujju |title=I regret taking breaks: Ami Trivedi |newspaper=The Times of India |author=Elina Priyadarshini Nayak |date=14 January 2011 |accessdate=2 February 2014 |archivedate=2 February 2014 |url-status=live |archiveurl=https://archive.is/20140202004431/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-01-14/tv/28355666_1_makar-sankranti-gujarati-theatre-gujju |df=dmy }}</ref> ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱟ.ᱰᱤ ᱫᱤᱱ ᱦᱟ.ᱵᱤᱡ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜ-ᱟᱭ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱲᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱛᱩᱥᱟᱨ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱨᱟᱴ ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱒᱐ ᱥᱟᱞ ᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱢᱤᱻᱤᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] ᱦᱚᱸ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱵᱷᱚᱭᱮᱥ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ==ᱠᱟ.ᱡᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ===ᱟᱠᱴᱤᱝ=== ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱵᱮᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱫᱚᱭ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱥᱤᱨᱤᱭᱮᱞ ''ᱦᱚᱢᱨᱟᱦᱤ'' ᱟᱨ ''[[ᱡᱤ ᱦᱚᱨᱚᱨ ᱥᱳ]]'' ᱨᱮ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱔ ᱨᱮ [[ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱡᱷᱟ]]ᱻᱟᱜ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱤᱞᱢ ' 'ᱫᱤᱫᱤ'' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱚᱞ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱦᱟ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ]] ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱮᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟᱭ ᱾ ===ᱰᱚᱵᱤᱝ=== ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ ᱟᱢᱤ "[[ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ]]" ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ [[ᱰᱟᱱᱤᱭᱮᱞ ᱨᱟᱰᱠᱞᱤᱯᱷᱤ]]ᱻᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱚᱲ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱛᱮ ᱞᱟ.ᱭ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱩᱨᱟ ''[[ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ (ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ]]'' ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] ᱦᱚᱸ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱲᱟᱝ ᱮᱢ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱟᱱᱤᱢᱮᱴᱮᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱫᱤ ᱤᱱᱠᱨᱮᱰᱤᱵᱩᱞᱥ]]'' ᱟᱨ ''[[ᱵᱟᱨᱵᱤ ᱢᱟᱨᱤᱯᱳᱥᱟ]]'' ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱭ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ''[[ᱦᱤᱨᱳ ᱦᱟᱢᱟᱫᱟ]]'' ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱵᱷᱚᱭᱮᱥ ᱪᱟᱲᱚᱱᱤᱭᱟ. ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱞᱟ.ᱭ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ==ᱱᱮᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱟᱢᱤ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ, ᱛᱩᱥᱟᱨ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱵᱤᱫᱽᱭᱟ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱ,ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱮ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱡᱚᱭᱟ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱵᱟ.ᱦᱩ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱫᱚ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱟᱨ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱛᱮ ᱥᱮᱱ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱟᱭ ᱾ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱱᱩᱭ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭᱤ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱟᱭ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤᱻᱟᱜ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮᱜᱩᱞᱟᱨ ᱜᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱟᱢᱤ ᱟᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱸ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱫᱩᱞᱟ.ᱲ ᱜᱟᱛᱮ ᱱᱤᱨᱚᱡᱽ ᱴᱷᱮᱱ ᱡᱟᱶᱟᱭ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱠᱤᱱ ᱫᱚ ᱞᱚᱠᱷᱟᱱᱰᱣᱟᱞᱟ,ᱟᱱᱫᱷᱮᱨᱤ (ᱣᱮᱥᱴ) ᱨᱮ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱻᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱑᱕ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ <ref>{{cite news|title=Ami delivers a baby boy |url-status=live |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-12-21/tv/35934265_1_baby-boy-ami-trivedi-asap |newspaper=[[The Times of India]] |author=Neha Maheshwri |date=21 December 2012 |accessdate=2 February 2014 |archiveurl=https://archive.is/20140202004456/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-12-21/tv/35934265_1_baby-boy-ami-trivedi-asap |archivedate=2 February 2014 |df=dmy}}</ref> ==ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱠᱚ== *'''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ, ᱠᱤᱴᱴᱩ ᱥᱚᱵ ᱡᱟᱱᱛᱤ ᱦᱮ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱤᱱᱰᱳ-ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱥᱳᱥᱟᱭᱤᱴᱤ‌ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱭᱟ *'''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱑᱐᱐᱘ ᱨᱮ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱻᱭᱟ *'''ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ''', ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱠᱚᱢᱤᱠ ᱨᱳᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱟᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱞᱤᱥᱞᱤ ᱨᱮ [[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱴᱮᱞᱞᱤ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱵᱟᱠᱷᱨᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ * '''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ,ᱦᱤᱨᱟ ᱢᱟᱱᱤᱠ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱥᱮᱨᱤᱢᱚᱱᱤ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱠᱟᱞᱟ ᱨᱚᱛᱱᱟ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞᱢᱮ== *[[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] – ᱟᱢᱤᱻᱤᱡ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ *[[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ.]] *[[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱴᱤᱥᱴ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ.]] ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} ==ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Trivedi, Ami}} [[Category:Actresses from Mumbai]] [[Category:Indian voice actresses]] [[Category:Living people]] [[Category:Indian television actresses]] [[Category:Actresses in Hindi television]] [[Category:Indian stage actresses]] [[Category:20th-century Indian actresses]] [[Category:21st-century Indian actresses]] [[Category:1982 births]] bngxn2xst71yw8ycxktuedc4eboiunl 100237 100236 2022-08-08T01:48:23Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ |image = On the sets of Bajega Band Baaja.jpg |image_size = 230px |caption = ''[[ᱵᱟᱡᱮᱜᱟ ᱵᱮᱸᱰ ᱵᱟᱡᱟ]]'',᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ (ᱞᱮᱝᱜᱟ) |birth_date = ᱑᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱘᱒<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/birthday-wishes-sooraj-ami-and-amrin-150715|title=Birthday wishes for Sooraj, Ami and Amrin|date=2015-07-15|website= Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-01-26}}</ref> |birth_place = |occupation = ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ,ᱵᱷᱳᱭᱮᱥ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ |spouse = ᱱᱤᱨᱚᱡᱽ ᱥᱚᱝᱜᱷᱟᱭᱤ |relatives = [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] (ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ) |yearsactive = }} '''ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱘᱒)<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/birthday-wishes-sooraj-ami-and-amrin-150715|title=Birthday wishes for Sooraj, Ami and Amrin|date=2015-07-15|website= Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-01-26}}</ref> ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱟᱨ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news|title=Profile: Ami Trivedi |url=http://cities.expressindia.com/fullstory.php?newsid=161840 |newspaper=[[The Indian Express]] |date=19 December 2005 |accessdate=4 December 2010 |df=dmy }}</ref> ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ''[[ᱠᱤᱴᱴᱩ ᱥᱚᱵ ᱠᱩᱪᱷ ᱡᱟᱱᱛᱤ ᱦᱮ]]'' (᱒᱐᱐᱕-᱐᱖) ᱨᱮ ''"ᱠᱤᱴᱴᱩ"'' ᱨᱳᱞ ᱞᱟ‌ᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱟᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱨ ''[[ᱯᱟᱯᱚᱰ ᱯᱳᱞ - ᱥᱟᱦᱟᱵᱩᱫᱫᱤᱱ ᱨᱟᱛᱷᱳᱰ ᱠᱤ ᱨᱚᱝᱜᱤᱱ ᱫᱩᱱᱤᱭᱟ|ᱯᱟᱯᱚᱰ ᱯᱳᱞ]]'' (᱒᱐᱑᱐-᱑᱑) ᱨᱮ ''"ᱠᱳᱠᱤᱞᱟ"'' ᱨᱳᱞ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱴᱷᱤᱠᱟ. ᱟᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ <ref>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-01-14/tv/28355666_1_makar-sankranti-gujarati-theatre-gujju |title=I regret taking breaks: Ami Trivedi |newspaper=The Times of India |author=Elina Priyadarshini Nayak |date=14 January 2011 |accessdate=2 February 2014 |archivedate=2 February 2014|archiveurl=https://archive.is/20140202004431/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-01-14/tv/28355666_1_makar-sankranti-gujarati-theatre-gujju |df=dmy }}</ref> ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱟ.ᱰᱤ ᱫᱤᱱ ᱦᱟ.ᱵᱤᱡ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜ-ᱟᱭ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱲᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱛᱩᱥᱟᱨ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱨᱟᱴ ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱒᱐ ᱥᱟᱞ ᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱢᱤᱻᱤᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] ᱦᱚᱸ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱵᱷᱚᱭᱮᱥ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ==ᱠᱟ.ᱡᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ===ᱟᱠᱴᱤᱝ=== ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱵᱮᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱫᱚᱭ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱥᱤᱨᱤᱭᱮᱞ ''ᱦᱚᱢᱨᱟᱦᱤ'' ᱟᱨ ''[[ᱡᱤ ᱦᱚᱨᱚᱨ ᱥᱳ]]'' ᱨᱮ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱔ ᱨᱮ [[ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱡᱷᱟ]]ᱻᱟᱜ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱤᱞᱢ ' 'ᱫᱤᱫᱤ'' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱚᱞ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱦᱟ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ]] ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱮᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟᱭ ᱾ ===ᱰᱚᱵᱤᱝ=== ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ ᱟᱢᱤ "[[ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ]]" ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ [[ᱰᱟᱱᱤᱭᱮᱞ ᱨᱟᱰᱠᱞᱤᱯᱷᱤ]]ᱻᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱚᱲ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱛᱮ ᱞᱟ.ᱭ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱩᱨᱟ ''[[ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ (ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ]]'' ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] ᱦᱚᱸ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱲᱟᱝ ᱮᱢ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱟᱱᱤᱢᱮᱴᱮᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱫᱤ ᱤᱱᱠᱨᱮᱰᱤᱵᱩᱞᱥ]]'' ᱟᱨ ''[[ᱵᱟᱨᱵᱤ ᱢᱟᱨᱤᱯᱳᱥᱟ]]'' ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱭ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ''[[ᱦᱤᱨᱳ ᱦᱟᱢᱟᱫᱟ]]'' ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱵᱷᱚᱭᱮᱥ ᱪᱟᱲᱚᱱᱤᱭᱟ. ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱞᱟ.ᱭ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ==ᱱᱮᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱟᱢᱤ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ, ᱛᱩᱥᱟᱨ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱵᱤᱫᱽᱭᱟ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱ,ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱮ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱡᱚᱭᱟ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱵᱟ.ᱦᱩ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱫᱚ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱟᱨ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱛᱮ ᱥᱮᱱ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱟᱭ ᱾ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱱᱩᱭ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭᱤ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱟᱭ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤᱻᱟᱜ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮᱜᱩᱞᱟᱨ ᱜᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱟᱢᱤ ᱟᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱸ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱫᱩᱞᱟ.ᱲ ᱜᱟᱛᱮ ᱱᱤᱨᱚᱡᱽ ᱴᱷᱮᱱ ᱡᱟᱶᱟᱭ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱠᱤᱱ ᱫᱚ ᱞᱚᱠᱷᱟᱱᱰᱣᱟᱞᱟ,ᱟᱱᱫᱷᱮᱨᱤ (ᱣᱮᱥᱴ) ᱨᱮ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱻᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱑᱕ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ <ref>{{cite news|title=Ami delivers a baby boy|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-12-21/tv/35934265_1_baby-boy-ami-trivedi-asap |newspaper=[[The Times of India]] |author=Neha Maheshwri |date=21 December 2012 |accessdate=2 February 2014 |archiveurl=https://archive.is/20140202004456/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-12-21/tv/35934265_1_baby-boy-ami-trivedi-asap |archivedate=2 February 2014 |df=dmy}}</ref> ==ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱠᱚ== *'''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ, ᱠᱤᱴᱴᱩ ᱥᱚᱵ ᱡᱟᱱᱛᱤ ᱦᱮ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱤᱱᱰᱳ-ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱥᱳᱥᱟᱭᱤᱴᱤ‌ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱭᱟ *'''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱑᱐᱐᱘ ᱨᱮ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱻᱭᱟ *'''ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ''', ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱠᱚᱢᱤᱠ ᱨᱳᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱟᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱞᱤᱥᱞᱤ ᱨᱮ [[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱴᱮᱞᱞᱤ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱵᱟᱠᱷᱨᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ * '''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ,ᱦᱤᱨᱟ ᱢᱟᱱᱤᱠ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱥᱮᱨᱤᱢᱚᱱᱤ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱠᱟᱞᱟ ᱨᱚᱛᱱᱟ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞᱢᱮ== *[[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] – ᱟᱢᱤᱻᱤᱡ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ *[[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ.]] *[[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱴᱤᱥᱴ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ.]] ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} ==ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Trivedi, Ami}} [[Category:Actresses from Mumbai]] [[Category:Indian voice actresses]] [[Category:Living people]] [[Category:Indian television actresses]] [[Category:Actresses in Hindi television]] [[Category:Indian stage actresses]] [[Category:20th-century Indian actresses]] [[Category:21st-century Indian actresses]] [[Category:1982 births]] 5efetc42jplbv5g4gns907aymgjh0ao 100238 100237 2022-08-08T01:49:16Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ |image = On the sets of Bajega Band Baaja.jpg |image_size = 230px |caption = ''[[ᱵᱟᱡᱮᱜᱟ ᱵᱮᱸᱰ ᱵᱟᱡᱟ]]'',᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ (ᱞᱮᱝᱜᱟ) |birth_date = ᱑᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱘᱒<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/birthday-wishes-sooraj-ami-and-amrin-150715|title=Birthday wishes for Sooraj, Ami and Amrin|date=2015-07-15|website= Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-01-26}}</ref> |birth_place = |occupation = ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ,ᱵᱷᱳᱭᱮᱥ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ |spouse = ᱱᱤᱨᱚᱡᱽ ᱥᱚᱝᱜᱷᱟᱭᱤ |relatives = [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] (ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ) |yearsactive = }} '''ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱘᱒)<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/birthday-wishes-sooraj-ami-and-amrin-150715|title=Birthday wishes for Sooraj, Ami and Amrin|date=2015-07-15|website= Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-01-26}}</ref> ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱟᱨ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news|title=Profile: Ami Trivedi |url=http://cities.expressindia.com/fullstory.php?newsid=161840 |newspaper=[[The Indian Express]] |date=19 December 2005 |accessdate=4 December 2010 |df=dmy }}</ref> ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ''[[ᱠᱤᱴᱴᱩ ᱥᱚᱵ ᱠᱩᱪᱷ ᱡᱟᱱᱛᱤ ᱦᱮ]]'' (᱒᱐᱐᱕-᱐᱖) ᱨᱮ ''"ᱠᱤᱴᱴᱩ"'' ᱨᱳᱞ ᱞᱟ‌ᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱟᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱨ ''[[ᱯᱟᱯᱚᱰ ᱯᱳᱞ - ᱥᱟᱦᱟᱵᱩᱫᱫᱤᱱ ᱨᱟᱛᱷᱳᱰ ᱠᱤ ᱨᱚᱝᱜᱤᱱ ᱫᱩᱱᱤᱭᱟ|ᱯᱟᱯᱚᱰ ᱯᱳᱞ]]'' (᱒᱐᱑᱐-᱑᱑) ᱨᱮ ''"ᱠᱳᱠᱤᱞᱟ"'' ᱨᱳᱞ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱴᱷᱤᱠᱟ. ᱟᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ <ref>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-01-14/tv/28355666_1_makar-sankranti-gujarati-theatre-gujju |title=I regret taking breaks: Ami Trivedi |newspaper=The Times of India |author=Elina Priyadarshini Nayak |date=14 January 2011 |accessdate=2 February 2014 |archivedate=2 February 2014|archiveurl=https://archive.is/20140202004431/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-01-14/tv/28355666_1_makar-sankranti-gujarati-theatre-gujju |df=dmy }}</ref> ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱟ.ᱰᱤ ᱫᱤᱱ ᱦᱟ.ᱵᱤᱡ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜ-ᱟᱭ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱲᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱛᱩᱥᱟᱨ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱨᱟᱴ ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱒᱐ ᱥᱟᱞ ᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱢᱤᱻᱤᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] ᱦᱚᱸ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱵᱷᱚᱭᱮᱥ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ==ᱠᱟ.ᱡᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ===ᱟᱠᱴᱤᱝ=== ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱵᱮᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱫᱚᱭ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱥᱤᱨᱤᱭᱮᱞ ''ᱦᱚᱢᱨᱟᱦᱤ'' ᱟᱨ ''[[ᱡᱤ ᱦᱚᱨᱚᱨ ᱥᱳ]]'' ᱨᱮ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱔ ᱨᱮ [[ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱡᱷᱟ]]ᱻᱟᱜ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱤᱞᱢ ' 'ᱫᱤᱫᱤ'' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱚᱞ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱦᱟ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ]] ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱮᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟᱭ ᱾ ===ᱰᱚᱵᱤᱝ=== ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ ᱟᱢᱤ "[[ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ]]" ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ [[ᱰᱟᱱᱤᱭᱮᱞ ᱨᱟᱰᱠᱞᱤᱯᱷᱤ]]ᱻᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱚᱲ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱛᱮ ᱞᱟ.ᱭ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱩᱨᱟ ''[[ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ (ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ]]'' ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] ᱦᱚᱸ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱲᱟᱝ ᱮᱢ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱟᱱᱤᱢᱮᱴᱮᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱫᱤ ᱤᱱᱠᱨᱮᱰᱤᱵᱩᱞᱥ]]'' ᱟᱨ ''[[ᱵᱟᱨᱵᱤ ᱢᱟᱨᱤᱯᱳᱥᱟ]]'' ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱭ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ''[[ᱦᱤᱨᱳ ᱦᱟᱢᱟᱫᱟ]]'' ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱵᱷᱚᱭᱮᱥ ᱪᱟᱲᱚᱱᱤᱭᱟ. ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱞᱟ.ᱭ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ==ᱱᱮᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱟᱢᱤ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ, ᱛᱩᱥᱟᱨ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱵᱤᱫᱽᱭᱟ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱ,ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱮ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱡᱚᱭᱟ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱵᱟ.ᱦᱩ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱫᱚ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱟᱨ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱛᱮ ᱥᱮᱱ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱟᱭ ᱾ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱱᱩᱭ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭᱤ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱟᱭ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤᱻᱟᱜ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮᱜᱩᱞᱟᱨ ᱜᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱟᱢᱤ ᱟᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱸ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱫᱩᱞᱟ.ᱲ ᱜᱟᱛᱮ ᱱᱤᱨᱚᱡᱽ ᱴᱷᱮᱱ ᱡᱟᱶᱟᱭ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱠᱤᱱ ᱫᱚ ᱞᱚᱠᱷᱟᱱᱰᱣᱟᱞᱟ,ᱟᱱᱫᱷᱮᱨᱤ (ᱣᱮᱥᱴ) ᱨᱮ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱻᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱑᱕ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ <ref>{{cite news|title=Ami delivers a baby boy|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-12-21/tv/35934265_1_baby-boy-ami-trivedi-asap |newspaper=[[The Times of India]] |author=Neha Maheshwri |date=21 December 2012 |accessdate=2 February 2014 |archiveurl=https://archive.is/20140202004456/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-12-21/tv/35934265_1_baby-boy-ami-trivedi-asap |archivedate=2 February 2014 |df=dmy}}</ref> ==ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱠᱚ== *'''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ, ᱠᱤᱴᱴᱩ ᱥᱚᱵ ᱡᱟᱱᱛᱤ ᱦᱮ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱤᱱᱰᱳ-ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱥᱳᱥᱟᱭᱤᱴᱤ‌ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱭᱟ *'''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱑᱐᱐᱘ ᱨᱮ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱻᱭᱟ *'''ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ''', ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱠᱚᱢᱤᱠ ᱨᱳᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱟᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱞᱤᱥᱞᱤ ᱨᱮ [[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱴᱮᱞᱞᱤ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱵᱟᱠᱷᱨᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ * '''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ,ᱦᱤᱨᱟ ᱢᱟᱱᱤᱠ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱥᱮᱨᱤᱢᱚᱱᱤ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱠᱟᱞᱟ ᱨᱚᱛᱱᱟ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞᱢᱮ== *[[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] – ᱟᱢᱤᱻᱤᱡ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ *[[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ.]] *[[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱴᱤᱥᱴ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ.]] ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[DEFAULTSORT:Trivedi, Ami}} [[Category:Actresses from Mumbai]] [[Category:Indian voice actresses]] [[Category:Living people]] [[Category:Indian television actresses]] [[Category:Actresses in Hindi television]] [[Category:Indian stage actresses]] [[Category:20th-century Indian actresses]] [[Category:21st-century Indian actresses]] [[Category:1982 births]] 0bp77o4rvslm3rjwztgseau868m5c7p 100239 100238 2022-08-08T01:49:49Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ |image = On the sets of Bajega Band Baaja.jpg |image_size = 230px |caption = ''[[ᱵᱟᱡᱮᱜᱟ ᱵᱮᱸᱰ ᱵᱟᱡᱟ]]'',᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ (ᱞᱮᱝᱜᱟ) |birth_date = ᱑᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱘᱒<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/birthday-wishes-sooraj-ami-and-amrin-150715|title=Birthday wishes for Sooraj, Ami and Amrin|date=2015-07-15|website= Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-01-26}}</ref> |birth_place = |occupation = ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ,ᱵᱷᱳᱭᱮᱥ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ |spouse = ᱱᱤᱨᱚᱡᱽ ᱥᱚᱝᱜᱷᱟᱭᱤ |relatives = [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] (ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ) |yearsactive = }} '''ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱘᱒)<ref>{{cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/birthday-wishes-sooraj-ami-and-amrin-150715|title=Birthday wishes for Sooraj, Ami and Amrin|date=2015-07-15|website= Tellychakkar Dot Com|language=en|access-date=2020-01-26}}</ref> ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱟᱨ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news|title=Profile: Ami Trivedi |url=http://cities.expressindia.com/fullstory.php?newsid=161840 |newspaper=[[The Indian Express]] |date=19 December 2005 |accessdate=4 December 2010 |df=dmy }}</ref> ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ''[[ᱠᱤᱴᱴᱩ ᱥᱚᱵ ᱠᱩᱪᱷ ᱡᱟᱱᱛᱤ ᱦᱮ]]'' (᱒᱐᱐᱕-᱐᱖) ᱨᱮ ''"ᱠᱤᱴᱴᱩ"'' ᱨᱳᱞ ᱞᱟ‌ᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱟᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱨ ''[[ᱯᱟᱯᱚᱰ ᱯᱳᱞ - ᱥᱟᱦᱟᱵᱩᱫᱫᱤᱱ ᱨᱟᱛᱷᱳᱰ ᱠᱤ ᱨᱚᱝᱜᱤᱱ ᱫᱩᱱᱤᱭᱟ|ᱯᱟᱯᱚᱰ ᱯᱳᱞ]]'' (᱒᱐᱑᱐-᱑᱑) ᱨᱮ ''"ᱠᱳᱠᱤᱞᱟ"'' ᱨᱳᱞ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱴᱷᱤᱠᱟ. ᱟᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ <ref>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-01-14/tv/28355666_1_makar-sankranti-gujarati-theatre-gujju |title=I regret taking breaks: Ami Trivedi |newspaper=The Times of India |author=Elina Priyadarshini Nayak |date=14 January 2011 |accessdate=2 February 2014 |archivedate=2 February 2014|archiveurl=https://archive.is/20140202004431/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-01-14/tv/28355666_1_makar-sankranti-gujarati-theatre-gujju |df=dmy }}</ref> ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱟ.ᱰᱤ ᱫᱤᱱ ᱦᱟ.ᱵᱤᱡ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜ-ᱟᱭ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱲᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱛᱩᱥᱟᱨ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱨᱟᱴ ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱒᱐ ᱥᱟᱞ ᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱢᱤᱻᱤᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] ᱦᱚᱸ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱵᱷᱚᱭᱮᱥ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ==ᱠᱟ.ᱡᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ===ᱟᱠᱴᱤᱝ=== ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱵᱮᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱫᱚᱭ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱥᱤᱨᱤᱭᱮᱞ ''ᱦᱚᱢᱨᱟᱦᱤ'' ᱟᱨ ''[[ᱡᱤ ᱦᱚᱨᱚᱨ ᱥᱳ]]'' ᱨᱮ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱔ ᱨᱮ [[ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱡᱷᱟ]]ᱻᱟᱜ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱤᱞᱢ ' 'ᱫᱤᱫᱤ'' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱚᱞ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱦᱟ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ]] ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱮᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟᱭ ᱾ ===ᱰᱚᱵᱤᱝ=== ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ ᱟᱢᱤ "[[ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ]]" ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ [[ᱰᱟᱱᱤᱭᱮᱞ ᱨᱟᱰᱠᱞᱤᱯᱷᱤ]]ᱻᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱚᱲ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱛᱮ ᱞᱟ.ᱭ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱩᱨᱟ ''[[ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ (ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱦᱟᱨᱤ ᱯᱳᱴᱚᱨ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ]]'' ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ [[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] ᱦᱚᱸ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱲᱟᱝ ᱮᱢ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱟᱱᱤᱢᱮᱴᱮᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱫᱤ ᱤᱱᱠᱨᱮᱰᱤᱵᱩᱞᱥ]]'' ᱟᱨ ''[[ᱵᱟᱨᱵᱤ ᱢᱟᱨᱤᱯᱳᱥᱟ]]'' ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱭ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ''[[ᱦᱤᱨᱳ ᱦᱟᱢᱟᱫᱟ]]'' ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱵᱷᱚᱭᱮᱥ ᱪᱟᱲᱚᱱᱤᱭᱟ. ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱞᱟ.ᱭ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ==ᱱᱮᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱟᱢᱤ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ, ᱛᱩᱥᱟᱨ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱵᱤᱫᱽᱭᱟ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱ,ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱮ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱡᱚᱭᱟ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ ᱫᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱵᱟ.ᱦᱩ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱫᱚ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱟᱨ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱛᱮ ᱥᱮᱱ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱟᱭ ᱾ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱱᱩᱭ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭᱤ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱟᱭ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱟᱢᱤ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤᱻᱟᱜ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮᱜᱩᱞᱟᱨ ᱜᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱟᱢᱤ ᱟᱡ ᱵᱚᱠᱚᱛ ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱸ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱢᱤ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱫᱩᱞᱟ.ᱲ ᱜᱟᱛᱮ ᱱᱤᱨᱚᱡᱽ ᱴᱷᱮᱱ ᱡᱟᱶᱟᱭ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱠᱤᱱ ᱫᱚ ᱞᱚᱠᱷᱟᱱᱰᱣᱟᱞᱟ,ᱟᱱᱫᱷᱮᱨᱤ (ᱣᱮᱥᱴ) ᱨᱮ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱻᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱑᱕ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ <ref>{{cite news|title=Ami delivers a baby boy|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-12-21/tv/35934265_1_baby-boy-ami-trivedi-asap |newspaper=[[The Times of India]] |author=Neha Maheshwri |date=21 December 2012 |accessdate=2 February 2014 |archiveurl=https://archive.is/20140202004456/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-12-21/tv/35934265_1_baby-boy-ami-trivedi-asap |archivedate=2 February 2014 |df=dmy}}</ref> ==ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱠᱚ== *'''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ, ᱠᱤᱴᱴᱩ ᱥᱚᱵ ᱡᱟᱱᱛᱤ ᱦᱮ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱤᱱᱰᱳ-ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱥᱳᱥᱟᱭᱤᱴᱤ‌ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱭᱟ *'''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱑᱐᱐᱘ ᱨᱮ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱻᱭᱟ *'''ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ''', ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟ. ᱠᱚᱢᱤᱠ ᱨᱳᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱟᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱞᱤᱥᱞᱤ ᱨᱮ [[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱴᱮᱞᱞᱤ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱵᱟᱠᱷᱨᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ * '''ᱫᱟᱲᱮ''', ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ,ᱦᱤᱨᱟ ᱢᱟᱱᱤᱠ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱥᱮᱨᱤᱢᱚᱱᱤ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱠᱟᱞᱟ ᱨᱚᱛᱱᱟ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞᱢᱮ== *[[ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱛᱨᱤᱣᱮᱫᱤ]] – ᱟᱢᱤᱻᱤᱡ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ *[[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ.]] *[[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱰᱚᱵᱤᱝ ᱟᱴᱤᱥᱴ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ.]] ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[Category:Actresses from Mumbai]] [[Category:Indian voice actresses]] [[Category:Living people]] [[Category:Indian television actresses]] [[Category:Actresses in Hindi television]] [[Category:Indian stage actresses]] [[Category:20th-century Indian actresses]] [[Category:21st-century Indian actresses]] [[Category:1982 births]] 4uxd220uxf56i66yjk6bcduoe8lu1wa ᱟᱫᱤᱛᱤ ᱢᱚᱝᱜᱚᱞᱫᱟᱥ 0 9124 100287 47918 2022-08-08T09:53:53Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = ᱟᱫᱤᱛᱤ ᱢᱚᱝᱜᱚᱞᱫᱟᱥ |image = Aditi Mangaldas.JPG |caption = ᱟᱫᱤᱛᱤ ᱢᱚᱝᱜᱚᱞᱫᱟᱥ ᱣᱟᱨᱥᱚ ᱨᱮ ᱟᱠᱷᱲᱟ ᱡᱩᱛ ᱡᱚᱦᱚᱜ ᱒᱐᱐᱗ |birth_date = {{birth year and age|1960}} |birth_place = Gujarat |death_date = |death_place = |occupation = dancer, choreographer }} '''ᱟᱫᱤᱫᱤ ᱢᱚᱝᱜᱚᱞ ᱫᱟᱥ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱘᱖᱐) [[ᱠᱚᱛᱷᱚᱠ]] ᱮᱱᱮᱡᱤᱡ ᱟᱨ ᱮᱱᱮᱡ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣᱤᱡᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱯᱟᱨᱚᱢᱯᱟᱨᱤᱠ ᱰᱦᱟᱱᱪᱟ ᱛᱮ ᱠᱚᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨ-ᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱠᱩᱢᱩᱫᱤᱱᱤ ᱞᱟᱠᱷᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱵᱤᱨᱡᱩ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱽ ᱴᱷᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱛᱷᱚᱠ ᱮ ᱪᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱟᱡ ᱴᱨᱩᱯ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱲ ᱮᱱᱮᱡᱤᱡ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱯᱱᱟᱨᱟ-ᱜ ᱫᱨᱤᱥᱴᱤᱠᱳᱬ ᱰᱭᱟᱱᱥ ᱯᱷᱟᱶᱰᱮᱥᱚᱱ ᱮ ᱯᱮᱨᱮᱫ ᱠᱮᱫᱟ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱟᱡ ᱦᱩᱱᱟᱹᱨ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱡ ᱟᱨ ᱢᱩᱲᱩᱛ ᱮᱱᱮᱡᱤᱡ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news|url=https://www.thehindu.com/features/friday-review/dance/Savouring-the-present/article16889025.ece|title=Savouring the present|date=28 October 2009|author=Rajan, Anjana|newspaper=The Hindu|accessdate=6 October 2018}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/theatre-dance/reviews/exquisite-indian-dance-dance-base-edinburgh-557578.html|title=Exquisite Indian Dance, Dance Base, Edinburgh|date=24 August 2004|work=The Independent|location=London|author=Anderson, Zoë|accessdate=6 October 2018}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thehindu.com/thehindu/mag/2004/03/07/stories/2004030700070500.htm|title=FACE TO FACE: Futuristic footwork|date=7 March 2004|work=The Hindu|accessdate=6 October 2018}}</ref> ==ᱟᱬᱜᱟᱛ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱟᱪᱮᱫ== ᱑᱙᱖᱐ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱ ᱟᱫᱤᱛᱤ ᱚᱦᱚᱢᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱦᱟᱨᱟ ᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱨ ᱥᱮᱱᱴ ᱡᱟᱵᱷᱤᱭᱚᱨ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱨᱮ ᱰᱤᱜᱤ ᱯᱟᱥ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref name="in">{{cite news|url=http://www.expressindia.com/latest-news/day-after-aditi-mangaldas-refuses-award-her-function-venue-cancelled/219390/|title=Day after Aditi Mangaldas...|date=21 September 2007|work=The Indian Express|accessdate=27 July 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121009225352/http://www.expressindia.com/latest-news/day-after-aditi-mangaldas-refuses-award-her-function-venue-cancelled/219390/|archivedate=9 October 2012}}</ref> ᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚᱢ ᱵᱚᱭᱥᱚ ᱨᱮᱜᱮ ᱚᱦᱚᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱠᱩᱢᱩᱫᱤᱱᱤ ᱞᱟᱠᱷᱤᱭᱟ ᱦᱟᱜ ᱛᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱠᱚᱫᱚᱢᱵ ᱥᱮᱱᱴᱚᱨ ᱯᱷᱚᱨ ᱰᱮᱱᱥ ᱨᱮ ᱠᱚᱛᱷᱚᱱ ᱮᱱᱮᱡ ᱟᱪᱮᱫᱚᱜ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱡ ᱠᱟᱹᱠᱤ ᱯᱩᱯᱩᱞ ᱡᱚᱭᱠᱟᱨ ᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱟᱛᱮᱫ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱠᱚ ᱩᱪᱟᱹᱲ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱟᱡ ᱠᱚᱛᱷᱚᱠ ᱠᱮᱱᱫᱨᱚ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱵᱤᱨᱡᱩ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱽ ᱴᱷᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱪᱮᱫᱚᱜ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱟ ᱾ ᱚᱱᱰᱮ ᱟᱡ ᱟᱡᱜᱟ ᱟᱪᱮᱫᱚᱜ ᱮ ᱥᱟᱹᱛ ᱠᱮᱫ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱵᱤᱨᱡᱩ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱽ -ᱟ ᱴᱨᱩᱯ ᱥᱟᱶ ᱡᱟᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱟᱭᱢᱟ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱫᱟᱲᱟᱸ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite news|url=https://www.thehindu.com/features/friday-review/dance/Fleet-feat/article16835928.ece|title=Fleet feat|author=Rajan, Anjana|date=1 January 2010|work=The Hindu|accessdate=6 October 2018}}</ref><ref>{{cite book|author=Massey, Reginald|title=India's dances: their history, technique, and repertoire|year=2004|publisher=Abhinav Publications|isbn=81-7017-434-1|page=239}}</ref><ref>{{cite book|author=Kothari, Sunil|authorlink=Sunil Kothari|title=Kathak, Indian classical dance art|year=1989|publisher=Abhinav Publications|page=217}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱢᱤᱠᱚ== [[File:Aditi Mangaldas ensemble.JPG|thumb|180px|Aditi Mangaldas ensemble.]] ᱟᱡ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱶ ᱭᱩ ᱠᱮ , ᱭᱩ ᱮᱥ ᱟᱨ ᱥᱳᱵᱷᱤᱭᱮᱛ ᱭᱩᱱᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱟᱨᱟᱵᱽ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱟᱡ ᱟᱡᱟᱜ ᱦᱩᱱᱟᱹᱨ ᱮ ᱡᱷᱟᱞᱠᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱥᱳᱞᱚ ᱟᱭᱴᱚᱢ ᱪᱷᱟᱰᱟ ᱟᱛᱮᱫ , ᱟᱫᱤᱛᱤ ᱛᱤᱱᱟᱹᱜ ᱜᱟᱱ ᱜᱩᱴ ᱮᱱᱮᱡ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢᱯᱚᱨᱤᱠ ᱟᱨ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱰᱦᱟᱸᱪᱟ ᱱᱚᱸᱠᱟᱭ ᱞᱮᱣᱦᱟ ᱢᱮᱥᱟ ᱞᱮᱫᱟ ᱡᱮᱢᱚᱱ ᱦᱚᱲ ᱧᱮᱞ ᱛᱮ ᱛᱚᱞ ᱫᱚᱦᱚ ᱭᱮᱱᱟ ᱠᱚ ᱾ ᱛᱤᱱᱟᱹᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡ ᱮᱡ ᱮᱱᱮᱡ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱜᱮ ᱵᱟᱹᱭ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱭᱟ , ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱟᱯᱲᱟ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱚ ᱛᱤᱱᱟᱹᱜ ᱜᱟᱱ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱪᱤᱠᱷ, ᱥᱣᱟᱜᱚᱛ ᱵᱤᱥᱛᱟᱨ, ᱫᱚ ᱥᱟᱶᱰ ᱚᱯᱷ ᱫᱚ ᱭᱩᱱᱤᱵᱷᱚᱨᱥ, ᱵᱦᱨᱤᱱᱫᱟᱠᱨᱤᱛᱤ ᱟᱭᱢᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱾ᱟᱡ ᱟᱹᱰᱤᱜᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱥᱟᱲᱟᱭ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱟᱠᱟᱰᱟ ᱟᱨ ᱥᱮᱢᱤᱱᱟᱨ ᱠᱚᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱤᱫᱤᱭᱟᱛᱮ ᱞᱟᱪᱷᱟᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱕ ᱨᱮ ᱟᱫᱤᱛᱤ ᱢᱯᱝᱜᱚᱞ ᱫᱟᱥ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱦᱚᱲ ᱮᱱᱮᱡᱠᱩᱜ ᱟᱨ ᱯᱮ ᱦᱚᱲ ᱨᱩᱨᱩᱠᱩᱜ ᱥᱟᱶ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱶ ''ᱯᱷᱩᱴ ᱯᱨᱤᱱᱴ ᱚᱱ ᱣᱟᱴᱚᱨ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱹᱦᱤ ᱡᱩᱦᱤ ᱛᱮ ᱟᱥᱤᱭᱟ ᱥᱚᱥᱟᱭᱤᱴᱤ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱮᱫᱟ ᱾<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2005/10/01/arts/dance/an-ancient-percussive-form-thats-stripped-of-mime.html|title=An Ancient, Percussive Form That's Stripped of Mime|author=Rocco, Claudia La|date=1 October 2005|work=The New York Times|accessdate=6 October 2018}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *[https://web.archive.org/web/20170730185817/http://www.aditimangaldasdance.com/main.php Aditi Mangaldas website] *[http://www.hindu.com/mp/2006/06/10/stories/2006061002890400.htm Rooted, yet modern (Interview)] ''[[The Hindu]]'' q81974mhj5t410ra814hkb3qkg7e0md ᱟᱦᱞᱟ 0 9409 100260 66389 2022-08-08T04:01:06Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki '''ᱟᱦᱞᱟ'''/'''ᱟᱹᱦᱞᱟ''' ==ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ [[ᱮᱞᱠᱷᱟ]]== * ᱟᱦᱞᱟ (Geometry), ᱢᱤᱫ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱴᱩᱰᱟᱹᱜ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱫᱷᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ * ᱟᱦᱞᱟ (Graph theory), ᱵᱷᱟᱨᱴᱤᱠᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱤᱱᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱥᱮᱠᱣᱮᱱᱥ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ ᱡᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱵᱷᱟᱨᱴᱤᱠᱥ ᱮᱦᱚᱵᱚᱜ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱟᱣ ᱧᱮᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱚᱱᱩᱠᱨᱚᱢ ᱨᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱛᱮᱜᱮ ᱵᱟᱨ ᱠᱨᱚᱢ ᱞᱟᱭᱱ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱟᱲᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱴᱩᱰᱟᱹᱜ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟ * ᱟᱦᱞᱟ (Optics), ᱢᱟᱨᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ idealize narrow * ᱟᱦᱞᱟ (quantaum theory), ᱢᱤᱫ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱜᱮ representing ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ state-vectors ==ᱡᱤᱭᱟᱞᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ== * ᱟᱦᱞᱟ (ᱦᱟᱹᱠᱩ), ᱵᱟᱭᱳᱴᱳᱭᱤᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱭᱥᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ, ᱠᱟᱨᱴᱤᱞᱟᱡᱤᱱᱥ ᱦᱟᱹᱠᱩ ᱣᱟᱷ ᱥᱩᱯᱚᱨ ᱚᱨᱰᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ * ᱟᱦᱞᱟ (ᱦᱟᱹᱠᱩ ᱯᱷᱤᱱ ᱮᱱᱟᱴᱚᱢᱤ), ᱦᱟᱹᱠᱩ ᱣᱟᱷ ᱤᱞ ᱨᱮ ᱵᱚᱱᱤ ᱥᱮ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱤᱲᱷ(spine) ==ᱮᱴᱟᱜ== * ᱟᱦᱞᱟ (ᱦᱩᱱᱟᱹᱨ ᱡᱚᱨᱱᱟᱞ), ᱢᱤᱫ ᱵᱽᱨᱤᱴᱤᱥ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱢᱟᱜᱟᱡᱤᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ * ᱟᱦᱞᱟ (ᱢᱟᱝᱜᱟ), ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱝᱜᱟ X-ray vision ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ doctor ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ * ᱟᱦᱞᱟ (Ray)(film), ᱒᱐᱐᱔ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱸᱜᱟᱲᱤᱭᱟ ᱵᱟᱭᱚᱜᱨᱟᱯᱷᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱦᱞᱟ ( Ray Charles) ==ᱦᱚᱲ ᱠᱚ== * ᱟᱦᱞᱟ (surename/ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱧᱩᱛᱩᱢ) * ᱟᱦᱞᱟ (ᱮᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ) ==ᱠᱷᱮᱞᱚᱱᱰ== * ᱟᱦᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱛᱷᱟᱢᱵᱟ ᱵᱮᱭ ᱨᱮᱭᱡᱽ, ᱢᱤᱫ ᱢᱮᱡᱟᱨᱮ ᱞᱤᱜᱽ ᱱᱮᱥᱵᱚᱞ ᱴᱤᱢ * ᱨᱮᱭ (wrestler), ᱦᱚᱝ ᱠᱚᱝ ᱨᱮᱱ wrestler professional ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱥᱟᱹᱛ ᱟᱠᱟᱱᱟ]] b05jmi6s3adt3v5vxsnsb9gvd36m3v7 ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑ 0 9499 100223 62430 2022-08-07T17:46:59Z ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱗ 1744 wikitext text/x-wiki {{short description|Province of Nepal}} {{Infobox settlement | name = Province No. 1 | native_name = ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑ | native_name_lang = ne | settlement_type = ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ | image_skyline = {{ Photomontage | photo1a = Mount Everest as seen from Drukair2 PLW edit.jpg | photo2a = Kanchenjunga Shines as it gets first sunrays (By Saroj Pandey).jpg | photo2b = Gokyo Lakes 01.jpg | photo3a = Stupa at Namche Bazaar.jpg | photo3b = Repuk Makalu Barun Valley Nepal.jpg | photo4a = Tea Estate near Ilam Bazar, Ilam. (By Saroj Pandey).jpg | photo4b = Halesi Mahadev Temple.jpg | photo5a = Tengboche monastery II.JPG | spacing = 1 | position = centre | size = 300 | foot_montage = From Top left to right<br />[[ᱢᱟᱶᱴ ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱥᱴ]], ᱠᱚᱸᱪᱮᱱᱡᱩᱝᱜᱟ, ᱜᱳᱠᱭᱳ ᱞᱮᱠ, ᱢᱟᱱᱪᱮ ᱵᱟᱡᱟᱨ, ᱵᱚᱨᱩᱱ ᱟᱛᱩ, [[ᱤᱞᱟᱢ ᱱᱮᱯᱟᱞ|ᱤᱞᱟᱢ]],ᱦᱚᱞᱤᱥᱤ ᱢᱟᱦᱟᱫᱮᱵ ᱢᱚᱱᱫᱤᱨ ᱟᱨ ᱴᱮᱝᱵᱳᱪᱮ ᱬᱳᱱᱚᱥᱴᱨᱤ[ }} | image_flag = | flag_alt = | image_seal = | seal_alt = | image_shield = | shield_alt = | etymology = | nickname = | motto = | image_map = Nepal Province 1.svg | image_map1 = <center>{{Province No. 1 districts labelled map}}</center> | map_alt = | map_caption = Location of Province No. 1 in Nepal | map_caption1 = Province No. 1 | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|26|27|15|N|87|16|47|E|type:adm1st_source:itwiki_region:NP|display=title,inline}} | coor_pinpoint = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = [[ᱫᱤᱥᱚᱢ]] | subdivision_name = {{flag|ᱱᱮᱯᱟᱞ}} | established_title = Formation | established_date = 20 September 2015 | founder = | seat_type = ᱥᱚᱫᱚᱨᱢᱩᱠᱟᱢ | seat = [[ᱵᱤᱨᱟᱴᱱᱚᱜᱚᱨ]] <ref name="capital"/> | seat1_type = ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ | seat1 = [[ᱵᱤᱨᱟᱴᱱᱚᱜᱚᱨ]] | parts_type = ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱠᱚ | parts_style = para | p1 = [[Administration in Province No. 1#Districts|᱑᱔]] | governing_body = [[Provincial governments of Nepal|Government of Province No.1]] | leader_title = [[Governor]] | leader_name = [[ᱥᱚᱢᱽᱱᱟᱛᱷ ᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱨᱤ]] | leader_title1 = [[Chief Minister]] | leader_name1 = [[ᱥᱮᱨ ᱫᱷᱚᱨ ᱨᱟᱭ]] ([[Nepal Communist Party|NCP]]) | leader_title3 = [[Provincial Assembly of Province No. 1|Provincial Assembly]] | leader_name3 = [[Unicameralism|Unicameral]] (93 seats) | leader_title2 = High Court | leader_name2 = ᱵᱤᱨᱟᱴᱱᱚᱜᱚᱨ High Court | leader_title4 = [[House of Representatives (Nepal)|Parliamentary constituency]] | leader_name4 = 28 | government_footnotes = | unit_pref = Metric <!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --> <!-- for references: use <ref> tags -->| area_footnotes = | area_urban_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> | area_rural_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> | area_metro_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> | area_magnitude = <!-- <ref> </ref> --> | area_note = | area_water_percent = | area_blank1_title = | area_blank2_title = <!-- square kilometers --> | area_total_km2 = 25905 | area_rank = [[Provinces of Nepal#List of provinces|2nd]] | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_urban_km2 = | area_rural_km2 = | area_metro_km2 = | area_blank1_km2 = | area_blank2_km2 = <!-- hectares --> | area_total_ha = | area_land_ha = | area_water_ha = | area_urban_ha = | area_rural_ha = | area_metro_ha = | area_blank1_ha = | area_blank2_ha = | length_km = | width_km = | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_max_m = 8848 | elevation_min_m = 70 | population_as_of = 2011 | population_footnotes = | population_total = 4534943 | population_rank = [[Provinces of Nepal#List of Provinces|3rd]] | population_density_km2 = auto | population_density_rank = [[Provinces of Nepal#List of Provinces|4th]] | population_note = | population_demonym = Purbeli but [[Nepalis|Nepali]] | blank_name_sec1 = [[Languages of Nepal|Official language]] | blank_info_sec1 = [[ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ]] (43.07%) | blank1_name_sec1 = ᱮᱴᱟᱜ | blank1_info_sec1 = 1. [[ᱢᱚᱤᱛᱷᱚᱞᱤ]]<br />2. [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱞᱤᱢᱵᱩ]] | blank_name_sec2 = [[Human Development Index|HDI]] | blank_info_sec2 = 0.553 ({{color|#fc0|medium}}) | blank1_name_sec2 = HDI rank | blank1_info_sec2 = | blank2_name_sec2 = [[Literacy]] | blank2_info_sec2 = ᱗᱓.᱖᱘% | blank3_name_sec2 = [[Human sex ratio|Sex ratio]] | blank3_info_sec2 = 91.48 [[ᱠᱩᱲᱟ]] /100 [[ᱠᱩᱲᱤ]] (2011) | timezone = [[Nepal Time|NPT]] | utc_offset = +5:45 | timezone1_DST = | utc_offset1_DST = | postal_code_type = | postal_code = | area_code_type = | area_code = | iso_code = | geocode = NP-ON | website = {{URL|http://p1.gov.np/}} | footnotes = }} '''ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑''' [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱸᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱤᱠᱨᱚᱢ ᱥᱚᱸᱵᱚᱛ ᱒᱐᱗᱒ ᱚᱥᱳᱡᱽ ᱓ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱦᱤᱞᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱯᱟᱥᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱭᱟᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟ |ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱸᱜᱷᱤᱭᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱩᱣᱟ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱨᱩᱵ (ᱥᱟᱢᱟᱝ) ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ- ᱟ| ᱱᱤᱨᱵᱟᱪᱚᱱ ᱮᱨᱮᱭᱟ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱟᱭᱚᱡᱚᱱᱟ ᱨᱤᱯᱳᱴ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱷᱚᱨᱴ ᱫᱚ ᱯᱚᱥᱴ ᱢᱚᱛᱫᱟᱱ ᱯᱨᱚᱬᱟᱞᱤ ᱛᱚᱦᱚ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱩᱣᱟ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑ ᱨᱮ ᱒᱘ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱨᱚᱛᱤᱱᱤᱛᱤ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱱᱤᱨᱵᱟᱪᱚᱱ ᱮᱨᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱖᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱨᱚᱰᱮᱥ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱢᱮᱱᱟ-ᱟ ।<ref>{{Cite web |url=https://thehimalayantimes.com/opinion/editorial-important-step/ |title=EDITORIAL: Important step |date=1 September 2017 |publisher=The Himalayan Times |access-date=5 September 2017}}</ref> ᱑᱙ ᱡᱟᱱᱣᱟᱹᱨᱤ ᱒᱐᱑᱘ ᱦᱤᱞᱟᱹ ᱦᱩᱭᱞᱮᱱ ᱢᱚᱱᱴᱨᱤᱢᱚᱱᱰᱚᱞ ᱵᱟᱹᱭᱴᱷᱚᱠ ᱨᱮ [[ᱵᱤᱨᱟᱴᱱᱚᱜᱚᱨ]] ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱫᱦᱟᱱᱤ ᱰᱚᱦᱚ ᱦᱩᱭᱱᱟ | <ref>{{cite news|url= https://thehimalayantimes.com/nepal/biratnagar-celebrates-status-provincial-capital/|title= Biratnagar celebrates its status of provincial capital|date=19 January 2018|website= thehimalayantimes.com|access-date= 19 January 2018}}</ref><ref>{{cite web|url= http://kathmandupost.ekantipur.com/news/2018-01-18/dhankuta-protests-intensify-following-govt-decision-to-name-biratnagar-as-province-capital.html|title= Locals intensify protest in Dhankuta after Biratnagar named as provincial HQ|date=19 January 2018 |website= kathmandupost.ekantipur.com|access-date= 19 January 2018}}</ref><ref>{{cite web|url= http://ddinews.gov.in/international/nepal-government-announces-provincial-capitals-and-chiefs|title= Nepal government announces Provincial Capitals and Chiefs|date=17 January 2018|website= ddinews.gov.in|access-date= 19 January 2018}}</ref> ᱜᱮᱞ ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱟᱣ ᱡᱚᱱᱚᱜᱚᱬᱚᱱᱟ ᱒᱐᱖᱗ (एघारौं राष्ट्रिय जनगणना २०६८) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱱᱚᱜᱚᱬᱚᱱᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱩᱣᱟ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱞᱚᱜᱽᱵᱚᱠ ᱔᱕ ᱞᱟᱠᱷ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱑᱖᱕ᱹ᱖ ᱯᱨᱚᱛᱤ ᱵᱚᱨᱜᱚ ᱠᱤᱞᱳᱢᱤᱴᱚᱨ (१७५.६ प्रतिवर्ग किमी) ᱡᱚᱱᱚᱸᱥᱚᱠᱷᱭᱟ ᱡᱚᱱᱚᱜᱷᱟᱱᱚᱛᱣᱚ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱚ। <ref name="Kantipur Publications Pvt. Ltd">{{Cite web |url= http://kathmandupost.ekantipur.com/printedition/news/2015-08-12/province-1-call-for-opportunities-in-land-of-great-promise.html |title= Province 1: Call for opportunities in land of great promise |date=12 August 2015 |publisher= Kantipur Publications Pvt. Ltd. |access-date=5 September 2017 }}</ref> == ᱱᱟᱜᱟᱢ == {{See|ᱠᱤᱨᱟᱸᱛ ᱡᱟᱡᱟ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑ |ᱠᱤᱨᱟᱸᱛ ᱟᱫᱤᱨᱟᱡᱽᱭᱚ|ᱯᱨᱚᱵᱟᱱᱪᱚᱞ ᱵᱤᱠᱟᱥ ᱪᱮᱛᱨᱚ}} ᱠᱤᱨᱟᱸᱛ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ । ᱵᱟᱵᱩᱨᱟᱱ ᱟᱪᱟᱨᱭᱚ ᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟ ᱗᱐᱐ ᱤᱥᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱨᱮ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱨᱩᱵ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱰᱷᱤᱨ ᱠᱤᱨᱟᱸᱛ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ। ᱩᱱᱠᱩᱣᱟ ᱠᱤᱨᱟᱸᱛ, ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱡᱟᱹᱛᱤ, ᱭᱟᱠᱦᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤ, ᱥᱩᱱᱩᱣᱟᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤ, ᱨᱟᱤ ᱡᱟᱹᱛᱤ,ᱠᱩᱞᱩᱝ ᱡᱟᱹᱛᱤ, ᱛᱷᱩᱞᱩᱝ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱟᱨ ᱭᱮᱞᱞᱩᱝ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ । ᱠᱤᱨᱟᱸᱛ ᱨᱟᱡᱟ ᱭᱚᱢᱵᱚᱨ ᱣᱟᱜ ᱚᱦᱤᱨ ᱵᱚᱸᱥᱚ ᱨᱮᱱ ᱟᱱᱛᱤᱢ ᱨᱟᱡᱟ ᱵᱦᱩᱣᱚᱱ ᱥᱤᱸᱦᱚ ᱣᱟᱜ ᱦᱩᱞ ᱨᱮ ᱟᱫᱽ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱟᱴᱢᱟᱸᱰᱩ ᱨᱮ ᱠᱤᱨᱟᱸᱛ ᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ । ᱩᱱᱠᱩᱣᱟ ᱨᱟᱡᱭᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱴᱤᱥᱴᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱥᱩᱞᱩ ᱫᱦᱟᱹᱨᱤ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱠᱟᱱᱟ।<ref>{{Cite web |url= http://www.historyfiles.co.uk/KingListsFarEast/IndiaNepal.htm |title=Far east kingdom (South Asia) |date= |publisher=historyfiles.co.uk |access-date=4 September 2017}}</ref> ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱤᱨᱟᱸᱛ ᱠᱩᱣᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱩᱰᱤᱝ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱩᱠᱨᱳ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱩᱨᱩᱵ ᱨᱮ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱤᱫᱟ । ᱞᱤᱱᱵᱩᱣᱚᱱ ᱦᱩᱰᱤᱝ ᱦᱩᱰᱤᱝ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱞᱮᱫᱟ। ᱑᱗᱗᱑ ᱤᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱗᱘᱙ ᱤᱥᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱜᱳᱨᱠᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱛᱟᱠᱩ ᱦᱩᱰᱤᱝ ᱦᱩᱰᱤᱝ ᱠᱤᱨᱟᱸᱛ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱠᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱮᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱤᱫᱟ |<ref>{{Cite web |url= https://eng.ichacha.net/mzj/limbuwan%20gorkha%20war.html |title= limbuwan gorkha war |date= |publisher= |access-date=5 September 2017 |quote=...&nbsp; The Limbuwan Gorkha War was a series of battles fought between the King of Gorkhas and the rulers of various principalities of Limbuwan from 1771 to 1774. The war came to an end in 1774 with the Limbuwan Gorkha treaty which recognised Limbu peoples'right to Kipat land in Limbuwan and full autonomy. Thus the Limbuwan Gorkha War came to an end in 1774 with all the principalities of Limbuwan joining the Gorkha kingdom &nbsp;...'}}</ref> ᱒᱐ ᱥᱮᱯᱴᱚᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ ᱱᱟᱶᱟ ᱥᱚᱸᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱞᱟᱦᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱵᱤᱠᱟᱥ ᱪᱮᱛᱨᱚ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ, ᱢᱚᱬᱮ ᱵᱤᱠᱟᱥ ᱪᱮᱛᱨᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱯᱩᱨᱵᱟᱱᱪᱚᱞ ᱵᱤᱠᱟᱥ ᱪᱮᱛᱨᱚ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ | ᱩᱱᱟ ᱵᱤᱠᱟᱥ ᱪᱮᱛᱨᱚ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱑᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱤᱛ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑ ᱨᱮ ᱑᱔ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ, ᱥᱤᱨᱟᱦᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱥᱚᱯᱛᱚᱨᱤ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱒ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ|ᱟᱨ ᱯᱩᱨᱵᱟᱱᱪᱚᱞ ᱵᱤᱠᱟᱥ ᱪᱮᱛᱨᱚ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱟᱱᱪᱚᱞ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ,ᱥᱚᱜᱚᱨᱢᱟᱛᱷᱟ ᱚᱱᱪᱚᱞ ᱟᱨ ᱠᱳᱥᱤ ᱚᱱᱪᱚᱞ ᱨᱮ ᱖-᱖ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱮᱪᱤ ᱚᱱᱪᱚᱞ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱔ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ । ᱵᱤᱠᱟᱥ ᱪᱮᱛᱨᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱮᱛᱨᱚᱯᱷᱚᱞ ᱫᱚ ᱒᱘,᱔᱕᱖ ᱠᱤᱢᱤ<sup>२ ᱛᱟᱦᱮᱠᱟᱱᱟ | ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== == [[ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱠᱚ == : 1. [[ᱛᱟᱯᱞᱮᱡᱩᱝ ᱡᱤᱞᱟᱹ]]  : 2. [[ᱯᱟᱸᱪᱛᱷᱚᱨ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 3. [[ᱤᱞᱟᱢ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 4. [[ᱥᱚᱸᱠᱷᱩᱣᱟᱥᱚᱵᱷᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 5. [[ᱛᱮᱦᱨᱚᱛᱷᱩᱢ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 6. [[ᱫᱷᱚᱱᱠᱩᱴᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 7. [[ᱵᱷᱳᱡᱽᱯᱩᱨ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 8. [[ᱠᱷᱳᱴᱟᱝ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 9. [[ᱥᱳᱞᱩᱠᱷᱩᱢᱵᱩ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 10. [[ᱳᱠᱷᱚᱞᱰᱷᱩᱸᱜᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 11. [[ᱩᱫᱚᱭᱯᱩᱨ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 12. [[ᱡᱷᱟᱯᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 13. [[ᱢᱳᱨᱚᱝ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] : 14. [[ᱥᱩᱱᱥᱚᱨᱤ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] <span>'''ᱦᱚᱲ ''᱔᱕,᱓᱔,᱙᱔᱓ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱒᱕,᱙᱐᱕ sq km'''''</span> <ref>http://www.statoids.com/unp.html</ref> ===ᱢᱚᱩᱥᱚᱢ=== ᱦᱤᱢᱟᱞᱤ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱥᱳᱞᱞᱤᱠᱷᱩᱢᱵᱩ,[[ᱥᱚᱸᱠᱷᱩᱣᱟᱥᱚᱵᱷᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] ᱟᱨ [[ᱛᱟᱯᱞᱮᱡᱩᱝ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱳᱨ ᱨᱟᱵᱟᱝᱜᱟ, [[ᱩᱫᱚᱭᱯᱩᱨ ᱡᱤᱞᱟᱹ]], ᱠᱷᱳᱴᱟᱝ, ᱳᱠᱷᱚᱞᱰᱷᱩᱸᱜᱟ, [[ᱵᱷᱳᱡᱽᱯᱩᱨ ᱡᱤᱞᱟᱹ]], [[ᱫᱷᱚᱱᱠᱩᱴᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ]], [[ᱛᱮᱦᱨᱚᱛᱷᱩᱢ ᱡᱤᱞᱟᱹ]], [[ᱯᱟᱸᱪᱛᱷᱚᱨ ᱡᱤᱞᱟᱹ]], [[ᱤᱞᱟᱢ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱤᱞᱟᱹᱞ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱛᱤᱥ ᱛᱤᱥ ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱴᱤᱥ ᱦᱤᱞᱟᱹ ᱨᱤᱭᱟᱲ ᱦᱩᱭᱩ-ᱟ, [[ᱡᱷᱟᱯᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ]], [[ᱢᱳᱨᱚᱝ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] ᱟᱨ [[ᱥᱩᱱᱥᱚᱨᱤ ᱡᱤᱞᱟᱹ]] ᱛᱚᱨᱟᱭ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱠᱟᱱ ᱛᱮ ᱩᱫᱽᱜᱟᱹᱨ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹ-ᱟ | * ᱢᱮᱪᱤ ᱜᱟᱰᱟ [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱵᱟᱝ ᱥᱟᱹᱛ ᱟᱠᱟᱱᱟ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] 1y0s2c8ye8qc0z3bo8pdw9sbedzexlu ᱟᱨᱹ ᱢᱟᱫᱷᱚᱵᱚᱱ 0 10131 100285 98908 2022-08-08T09:49:05Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱥᱩᱫᱷᱨᱟ. ᱣ wikitext text/x-wiki [[ᱨᱮᱫ:Madhavanprof.JPG|alt=A photo of R. Madhavan posing for the camera.|right|thumb|᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱟᱨᱹ ᱢᱟᱫᱷᱚᱵᱚᱱ]] [[ᱟᱨᱹ ᱢᱟᱫᱷᱚᱵᱚᱱ]] ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ,ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ | ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ [[ᱦᱤᱱᱫᱤ]] ᱟᱨ [[ᱢᱩᱬᱩᱛ:ᱛᱟᱢᱤᱞᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱛᱟᱢᱤᱞᱤ]] ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ | ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱠᱟᱹᱢᱤ ''[[ᱵᱚᱱᱮᱜᱤ ᱟᱯᱱᱤ ᱵᱟᱛ]]'',<ref name="BABHT">{{Cite news|url=https://www.hindustantimes.com/tv/banegi-apni-baat-how-the-show-brought-freshness-to-indian-tv/story-R1PGcQQFFn1diaLYxC1TQI.html|title=Banegi Apni Baat: How the show brought freshness to Indian TV|last=Awaasthi|first=Kavita|date=29 July 2016|work=[[Hindustan Times]]|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416121453/https://www.hindustantimes.com/tv/banegi-apni-baat-how-the-show-brought-freshness-to-indian-tv/story-R1PGcQQFFn1diaLYxC1TQI.html|archive-date=16 April 2018}}</ref> ''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:ᱥᱤ ᱦᱚᱣᱠ (ᱴᱤᱵᱤ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱥᱤ ᱦᱚᱣᱠᱥ]]'',<ref name="TV Credits">{{Cite web|url=http://www.tvguide.com/celebrities/r-madhavan/credits/734809/|title=R. Madhavan Credits|publisher=[[TV Guide]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160816043746/http://www.tv.com/shows/baywatch/race-against-time-1-26034/cast/|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> ''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:ᱜᱷᱚᱨ ᱡᱚᱢᱟᱭᱤ (ᱴᱤᱵᱤ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱜᱷᱚᱨ ᱡᱚᱢᱟᱭᱤ]]'' and ''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:ᱥᱟᱭᱟ (ᱴᱤᱵᱤ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱥᱟᱭᱟ]]'' |<ref name="TV Credits" /><ref name="GJFP">{{Cite news|url=https://www.firstpost.com/entertainment/watch-patel-ki-punjabi-shaadi-teaser-brings-inter-state-rivalry-to-the-fore-humorously-3945111.html|title=Watch: Patel Ki Punjabi Shaadi teaser brings inter-state rivalry to the fore, humorously|date=18 August 2017|work=[[Firstpost]]|access-date=22 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180422090736/https://www.firstpost.com/entertainment/watch-patel-ki-punjabi-shaadi-teaser-brings-inter-state-rivalry-to-the-fore-humorously-3945111.html|archive-date=22 April 2018}}</ref> ᱑᱙᱙᱖ ᱥᱟᱹᱦᱤᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱤᱥ ᱨᱟᱛ ᱥᱩᱵᱟᱦ ᱱᱮᱦᱤ]]'' ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱞᱚᱵᱽ ᱥᱮᱨᱮᱧᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮᱦᱚᱵᱽ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱪᱮᱫ ᱠᱨᱮᱰᱤᱴ ᱜᱮ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸᱭᱟ |<ref name="MIRKSN">{{Cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=YuykmgtRgoY|title=Chup Tum Raho [Full Song] Is Raat Ki Subah Nahi By Chitra|date=22 May 2011|type=Motion Picture|language=Hindi|publisher=[[Super Cassettes Industries T-Series|T-Series]]|access-date=16 April 2018}}</ref> ᱚᱱᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱯᱷᱨᱮᱰ ᱳᱞᱮᱱ ᱨᱟᱭ]]ᱼᱟᱜ ᱮᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱛᱮᱭᱟᱜ ''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:ᱤᱱᱯᱷᱮᱨᱱᱳ (᱑᱙᱙᱗ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱤᱱᱯᱷᱮᱨᱱᱳ]]'' (᱑᱙᱙᱗) ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ | [[ᱠᱟᱱᱱᱟᱰᱟ]]-ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱛᱮᱭᱟᱜ [[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Romance film#Subgenres|ᱨᱳᱢᱟᱱᱴᱤᱠ ᱰᱨᱟᱢᱟ]] ''[[ᱥᱟᱱᱛᱤ ᱥᱟᱱᱛᱤ ᱥᱟᱱᱛᱤ]]'' (᱑᱙᱙᱘) ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ |<ref name="Filmography">{{Cite web|url=http://www.sify.com/movies/filmography-madhavan-news-tamil-kkfspHcgjabsi.html|title=Filmography: Madhavan|date=12 March 2009|publisher=Sify|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416030900/http://www.sify.com/movies/filmography-madhavan-news-tamil-kkfspHcgjabsi.html|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref><ref name="SSSR">{{Cite web|url=http://m.rediff.com/movies/1998/nov/19sha.htm|title=A touch of today|last=Riti|first=M D|date=19 November 1998|publisher=[[Rediff.com]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416031030/http://m.rediff.com/movies/1998/nov/19sha.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> == ᱯᱷᱤᱞᱢᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ == {| class="wikitable" |+Key | style="background:#FFFFCC;" |{{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |Denotes films that have not yet been released |} {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="margin-right: 0;" ! scope="col" |ᱯᱷᱤᱞᱢ ! scope="col" |ᱥᱮᱨᱢᱟ ! scope="col" |ᱨᱳᱞ(ᱠᱚ) ! scope="col" |ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ(ᱠᱚ) ! scope="col" |ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ(ᱠᱚ) ! scope="col" class="unsortable" |ᱱᱳᱴ ᱠᱚ ! scope="col" class="unsortable" |{{Tooltip|Ref(s)|Reference(s)}} |- ! scope="row" |''[[Is Raat Ki Subah Nahin]]'' |1996 |Club singer |{{sort|Mishra|[[Sudhir Mishra]]}} |[[Hindi]] |Uncredited role in the song "Chup Tum Raho" | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Inferno (1997 film)|Inferno]]'' |1997 |Ravi |{{sort|Ray|[[Fred Olen Ray]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:English language|English]] | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" |''[[Shanti Shanti Shanti]]'' |1998 |Siddhartha |{{sort|Srinivas|T. B. Srinivas}} |[[Kannada]] | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" |''[[Alaipayuthey]]'' |2000 |Karthik |{{sort|Ratnam|[[Mani Ratnam]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |[[Filmfare Award for Best Male Debut – South]] | style="text-align:center;" |{{Sfn|Rangan|2012|p=293}}<br /><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/bollywood/Alaipayuthey/articleshow/138257393.cms|title=Alaipayuthey|last=Chatterjee|first=Pinnaki|date=23 August 2000|work=The Times of India|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416032945/https://timesofindia.indiatimes.com//bollywood/Alaipayuthey/articleshow/138257393.cms?|archive-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite web|url=http://www.filmfare.com/features/best-debutants-down-the-years-6681.html|title=Best Debutants down the years...|date=10 July 2014|website=Filmfare|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416075135/http://www.filmfare.com/features/best-debutants-down-the-years-6681.html|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Ennavale]]'' |2000 |James Vasanth |{{sort|Suresh|[[J. Suresh]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/thehindu/2000/12/29/stories/09290224.htm|title=Film Review: Ennavale|last=Rangarajan|first=Malathi|date=29 December 2000|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416033511/http://www.thehindu.com/thehindu/2000/12/29/stories/09290224.htm|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Minnale]]'' |2001 |Rajesh |{{sort|Menon|[[Gautham Menon]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/2001/02/09/stories/09090224.htm|title=Film Review: Minnalae|last=Padmanabhan|first=Savitha|date=9 February 2001|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416034345/http://www.thehindu.com/2001/02/09/stories/09090224.htm|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Dumm Dumm Dumm]]'' |2001 |Aditya |{{sort|Perumal|[[Azhagam Perumal]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2001/apr/28dum.htm|title=Drums for Dum Dum Dum!|last=Rajitha|date=28 April 2001|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416034743/http://www.rediff.com/movies/2001/apr/28dum.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Paarthale Paravasam]]'' |2001 |Madhava |{{sort|Balachander|[[K. Balachander]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" |''[[Rehnaa Hai Terre Dil Mein]]'' |2001 |Madhav Shastri |{{sort|Menon|[[Gautham Menon]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2001/oct/19dil.htm|title=Madhavan impresses; Diya Pleases...while, RHTDM is a light-hearted romantic fare|last=Das|first=Ronjita|date=19 October 2001|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416035059/http://www.rediff.com/movies/2001/oct/19dil.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Kannathil Muthamittal]]'' |2002 |Thiruchelvan |{{sort|Ratnam|[[Mani Ratnam]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |[[Tamil Nadu State Film Award for Best Actor]]{{efn|Madhavan also won the award for ''[[Run (2002 film)|Run]]'' and ''[[Anbe Sivam]]''.|name=TN Award}} | style="text-align:center;" |{{Sfn|Rangan|2012|p=293}}<br /><ref>{{Cite news|url=https://www.ibtimes.co.in/was-nicole-kidmans-lion-ripped-off-mani-ratnams-kannathil-muthamittal-703868|title=Was Nicole Kidman's Lion ripped off from Mani Ratnam's Kannathil Muthamittal?|last=Srinivasan|first=Latha|date=14 November 2016|work=International Business Times|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416035832/https://www.ibtimes.co.in/was-nicole-kidmans-lion-ripped-off-mani-ratnams-kannathil-muthamittal-703868|archive-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref name="Maddy TNSA">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/2004/10/01/stories/2004100112290500.htm|title=6 film artistes win top award|date=1 October 2004|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517093126/http://www.thehindu.com/2004/10/01/stories/2004100112290500.htm|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Run (2002 film)|Run]]'' |2002 |Siva |{{sort|Lingusamy|[[N. Lingusamy]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |Tamil Nadu State Film Award for Best Actor{{efn|name=TN Award}} | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" |''[[Dil Vil Pyar Vyar]]'' |2002 |Krish |{{sort|Mahadevan|[[Anant Mahadevan]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2002/10/25/stories/2002102501190200.htm|title="Dil Vil Pyar Vyar"|last=Mahesh|first=Chitra|date=10 October 2002|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416040454/http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2002/10/25/stories/2002102501190200.htm|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Anbe Sivam]]'' |2002 |Anbarasu |{{sort|C.|[[Sundar C.]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |Tamil Nadu State Film Award for Best Actor{{efn|name=TN Award}}<br />Nominated–[[Filmfare Award for Best Supporting Actor – Tamil]] | style="text-align:center;<ref>{{Cite web|url=https://baradwajrangan.wordpress.com/2003/03/02/anbe-sivam/|title=Anbe Sivam|last=Rangan|first=Baradwaj|authorlink=Baradwaj Rangan|date=2 March 2003|publisher=Baradwaj Rangan Wordpress|archive-url=https://web.archive.org/web/20160328061721/https://baradwajrangan.wordpress.com/2003/03/02/anbe-sivam/|archive-date=28 March 2016|access-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/51st-Annual-Manikchand-Filmfare-Award-winners/articleshow/718496.cms|title=51st Annual Manikchand Filmfare Award winners|date=4 June 2004|work=The Times of India|access-date=16 April 2018|archive-url=https://archive.is/20150126140422/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/51st-Annual-Manikchand-Filmfare-Award-winners/articleshow/718496.cms|archive-date=26 January 2015}}</ref><br /><ref>{{Cite episode|title=51st Filmfare Awards South|series=Filmfare Awards|network=[[The Times Group]]|date=12 June 2004}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Nala Damayanthi (2003 film)|Nala Damayanthi]]'' |2003 |Ramji |{{sort|Moulee|[[T. S. B. K. Moulee]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2003/06/13/stories/2003061301190200.htm|title=Nala Damayanti|last=Rangarajan|first=Malathi|date=13 June 2003|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416041318/http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2003/06/13/stories/2003061301190200.htm|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Lesa Lesa]]'' |2003 |Deva Narayanan |[[Priyadarshan]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |Special appearance | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" |''[[Priyamaana Thozhi]]'' |2003 |Ashok |[[Vikraman]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2003/07/25/stories/2003072501320200.htm|title="Priyamana Thozhi"|last=Rangarajan|first=Malathi|date=25 July 2003|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416041812/http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2003/07/25/stories/2003072501320200.htm|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Jay Jay]]'' |2003 |Jagan |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Saran (director)|Saran]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2003/11/21/stories/2003112101090200.htm|title="Jay Jay"|last=Rangarajan|first=Malathi|date=21 November 2003|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416042342/http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2003/11/21/stories/2003112101090200.htm|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Aethirree]]'' |2004 |Subramani (Mani){{efn|name=character|Madhavan plays a single character with two or more names}} |{{sort|Ravikumar|[[K. S. Ravikumar]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2004/04/30/stories/2004043001300300.htm|title=Edhiri|last=Rangarajan|first=Malathi|date=30 April 2004|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416043031/http://www.thehindu.com/thehindu/fr/2004/04/30/stories/2004043001300300.htm|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Aaytha Ezhuthu]]'' |2004 |Inbasekar |{{sort|Ratnam|[[Mani Ratnam]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |Won Filmfare Award for Best Supporting Actor&nbsp;– Tamil | style="text-align:center;" |{{Sfn|Rangan|2012|p=294}}<br /><ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/2005/07/10/stories/2005071001581100.htm|title="Autograph" bags 3 Filmfare awards|last=Kumar|first=S.R. Ashok|date=10 July 2005|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416080639/http://www.thehindu.com/2005/07/10/stories/2005071001581100.htm|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Nothing but Life]]'' |2004 |Thomas Roberts |{{sort|Anchal|[[Rajiv Anchal]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:English language|English]] | | style="text-align:center;" |- ! scope="row" |''Made in USA'' |2005 |Thomas Roberts |{{sort|Anchal|[[Rajiv Anchal]]}} |[[Malayalam]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.sify.com/movies/made-in-usa-review-malayalam-pclvJwcjaddih.html|title=Made in USA|date=11 May 2005|publisher=Sify|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416045916/http://www.sify.com/movies/made-in-usa-review-malayalam-pclvJwcjaddih.html|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Priyasakhi]]'' |2005 |Sandhana Krishnan |{{sort|Adhiyaman|[[K. S. Adhiyaman]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.sify.com/movies/priyasakhi-review-tamil-pclvKThdbfgjd.html|title=Priyasakhi|date=22 July 2005|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416050554/http://www.sify.com/movies/priyasakhi-review-tamil-pclvKThdbfgjd.html|archive-date=16 April 2018|publisher=Sify}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Ramji Londonwaley]]'' |2005 |Ramji |{{sort|Dayma|Sanjay Dayma}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/films/2005/09/06/ramji_londonwaley_2005_review.shtml|title=Ramji Londonwaley (2005)|last=Rajput|first=Dharmesh|date=24 August 2005|work=[[BBC]]|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416050849/http://www.bbc.co.uk/films/2005/09/06/ramji_londonwaley_2005_review.shtml|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Rang De Basanti]]'' |2006 |Ajay Rathod |{{sort|Mehra|[[Rakeysh Omprakash Mehra]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/report/mad/20060208.htm|title=Madhavan, the remote control pilot|last=Jain|first=Priyanka|date=8 February 2006|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416052009/http://www.rediff.com/movies/report/mad/20060208.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Thambi (2006 film)|Thambi]]'' |2006 |Thambi Velu Thondaiman |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Seeman (politician)|Seeman]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |{{Sfn|Christopher|2011|p=107}}<br /><ref>{{Cite web|url=http://www.sify.com/movies/thambi-review-tamil-pclvQCcdiiidb.html|title=Thambi|date=24 February 2006|publisher=Sify|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416052503/http://www.sify.com/movies/thambi-review-tamil-pclvQCcdiiidb.html|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Rendu]]'' |2006 |Sakthi / Kannan{{efn|Madhavan played dual roles in this film.|name=dual}} |{{sort|C.|[[Sundar C.]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.sify.com/movies/rendu-review-tamil-pclwhqdghadfi.html|title=Rendu|date=24 November 2006|publisher=Sify|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416054620/http://www.sify.com/movies/rendu-review-tamil-pclwhqdghadfi.html|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Guru (2007 film)|Guru]]'' |2007 |Shyam Saxena |{{sort|Ratnam|[[Mani Ratnam]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |{{Sfn|Rangan|2012|p=294}} |- ! scope="row" |''[[That Four-Letter Word]]'' |2007 |Himself |{{sort|Kamath|[[Sudhish Kamath]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:English language|English]] |Special appearance | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-metroplus/stories-within-a-story/article2241221.ece|title=Stories within a story|last=Muthalaly|first=Susan|date=24 February 2007|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416084519/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-metroplus/stories-within-a-story/article2241221.ece|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Delhii Heights]]'' |2007 |Himself |{{sort|Kumar|[[Anand Kumar (director)|Anand Kumar]]}} |[[Hindi]] |Special appearance | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://www.hindustantimes.com/movie-reviews/review-delhii-heights/story-ug4bzjBU7WbgtWI4aLA9UM.html|title=Review: Delhii Heights|last=Mohamed|first=Khalid|date=31 March 2007|work=Hindustan Times|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416081837/https://www.hindustantimes.com/movie-reviews/review-delhii-heights/story-ug4bzjBU7WbgtWI4aLA9UM.html|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Aarya (film)|Aarya]]'' |2007 |Aarya |[[Balasekaran]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.sify.com:80/movies/aarya-review-tamil-14507623.html|title=Aarya|publisher=Sify|archive-url=https://web.archive.org/web/20140906081522/http://www.sify.com:80/movies/aarya-review-tamil-14507623.html|archive-date=6 September 2014|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Evano Oruvan]]'' |2007 |Sridhar Vasudevan |{{sort|Kamat|[[Nishikant Kamat]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |Also producer and dialogue writer | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2007/dec/07evan.htm|title=Evano Oruvan, a must-watch|last=Srinivasan|first=Pavithra|date=7 December 2007|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416084911/http://www.rediff.com/movies/2007/dec/07evan.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/lsquoEvano-Oruvanrsquo-to-premiere-abroad/article14851334.ece|title=‘Evano Oruvan’ to premiere abroad|last=Malarvizhi|first=J.|date=6 October 2007|work=The Hindu|access-date=22 April 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20180422075541/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-tamilnadu/lsquoEvano-Oruvanrsquo-to-premiere-abroad/article14851334.ece|archive-date=22 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Vaazhthugal]]'' |2008 |Kadhiravan |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Seeman (politician)|Seeman]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/ssvaz/20080116.htm|title=Vazhthukkal is tedious|last=Srinivasan|first=Pavithra|date=16 January 2008|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416090237/http://www.rediff.com/movies/review/ssvaz/20080116.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Mumbai Meri Jaan]]'' |2008 |Nikhil Agarwal |{{sort|Kamat|[[Nishikant Kamat]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2008/aug/22mumbai.htm|title=Agony revisited|last=Ramani|first=Nithya|date=22 August 2008|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416090335/http://www.rediff.com/movies/2008/aug/22mumbai.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''Tipu Kanan Tipu Kiri'' |2008 |Himself |{{sort|Sharan|Sharad Sharan}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Malay language|Malay]] |Special appearance | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/movies/news/2007/04/06/making-a-good-living/|title=Making a good living|last=Chandy|first=Ann Marie|date=6 April 2007|work=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416091035/https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/movies/news/2007/04/06/making-a-good-living/|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Yavarum Nalam]]'' |2009 |Manohar |[[Vikram Kumar]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | rowspan="2" |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Multiple-language version|Bilingual film]] | style="text-align: center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2009/mar/06review-yaavarum-nalam.htm|title=Yaavarum Nalam: A must-watch!|last=Srinivasan|first=Pavithra|date=6 March 2009|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416091456/http://www.rediff.com/movies/2009/mar/06review-yaavarum-nalam.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''13B'' |2009 |Manohar |[[Vikram Kumar]] |[[Hindi]] | style="text-align: center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2009/mar/06hindi-review-13b.htm|title=Terrifying telly tales|last=D'Silva|first=Elvis|date=22 August 2008|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416091500/http://www.rediff.com/movies/2009/mar/06hindi-review-13b.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Guru En Aalu]]'' |2009 |Guru |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Selva (director)|Selva]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/contrived-fun-track-guru-en-aalu/article3021410.ece|title=Contrived ‘fun’ track – Guru En Aalu|last=Rangarajan|first=Malathi|date=1 May 2009|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416092142/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/contrived-fun-track-guru-en-aalu/article3021410.ece|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Sikandar (2009 film)|Sikandar]]'' |2009 |Rajesh Rao |{{sort|Jha|[[Piyush Jha]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2009/08/21/movies/21sikandar.html|title=Boy Meets Gun|last=Saltz|first=Rachel|date=20 August 2009|work=[[The New York Times]]|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180223224140/https://www.nytimes.com/2009/08/21/movies/21sikandar.html|archive-date=23 February 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[3 Idiots]]'' |2009 |Farhan Qureshi |{{sort|Hirani|[[Rajkumar Hirani]]}} |[[Hindi]] |Nominated–[[Filmfare Award for Best Supporting Actor]] | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2009/film/reviews/3-idiots-1200477791/|title=3 Idiots|last=Elley|first=Derek|authorlink=Derek Elley|date=23 December 2009|website=[[Variety (magazine)|Variety]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416132236/http://variety.com/2009/film/reviews/3-idiots-1200477791/|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite web|url=http://www.bollywoodhungama.com/news/features/nominations-for-55th-idea-filmfare-awards-2009/|title=Nominations for 55th Idea Filmfare Awards 2009|date=11 February 2010|publisher=Bollywood Hungama|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416093951/http://www.bollywoodhungama.com/news/features/nominations-for-55th-idea-filmfare-awards-2009/|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/3-idiots-devd-top-filmfare-21157|title='3 Idiots,' 'DevD' top Filmfare Awards|last=Bhushan|first=Nyay|date=28 February 2010|work=[[The Hollywood Reporter]]|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416093940/https://www.hollywoodreporter.com/news/3-idiots-devd-top-filmfare-21157|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Om Shanti (film)|Om Shanti]]'' |2010 |Maddy |{{sort|Dantuluri|Prakash Dantuluri}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Telugu language|Telugu]] |Special appearance | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.sify.com/movies/om-shanti-review-telugu-pclxz2cebjgdd.html|title=Om Shanti|date=14 January 2010|publisher=Sify|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416094948/http://www.sify.com/movies/om-shanti-review-telugu-pclxz2cebjgdd.html|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Teen Patti (film)|Teen Patti]]'' |2010 |Shantanu Biswas |{{sort|Yadav|[[Leena Yadav]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://www.iol.co.za/entertainment/movies-theatre/movie-review-teen-patti-979223|title=Movie review: Teen Patti|date=8 March 2010|work=[[Independent Online (South Africa)|IOL]]|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416095331/https://www.iol.co.za/entertainment/movies-theatre/movie-review-teen-patti-979223|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Jhootha Hi Sahi]]'' |2010 |Kabir |{{sort|Tyrewala|[[Abbas Tyrewala]]}} |[[Hindi]] |Special appearance | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.dnaindia.com/entertainment/review-review-jhootha-hi-sahi-has-nothing-going-for-it-1456296|title=Review: 'Jhootha Hi Sahi' has nothing going for it|last=Chettiar|first=Blessy|date=29 October 2010|work=Daily News and Analysis|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416100328/http://www.dnaindia.com/entertainment/review-review-jhootha-hi-sahi-has-nothing-going-for-it-1456296|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Manmadan Ambu]]'' |2010 |Madanagopal |{{sort|Ravikumar|[[K. S. Ravikumar]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |Nominated–Filmfare Award for Best Supporting Actor&nbsp;– Tamil | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://www.mid-day.com/articles/manmadhan-ambu-movie-review/107069|title=Manmadhan Ambu: Movie Review|date=27 December 2010|work=[[Mid Day]]|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416100908/https://www.mid-day.com/articles/manmadhan-ambu-movie-review/107069|archive-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite episode|title=58th Filmfare Awards South|series=Filmfare Awards South|network=[[Sun TV Network]]|date=2 July 2011}}</ref><br /><ref>{{Cite web|url=http://www.ndtv.com/photos/entertainment/58th-south-filmfare-awards-winners-10839/slide/21|title=58th Idea Filmfare Awards South winners&nbsp;– pages 21, 22, 23 27, 28, 30|publisher=[[NDTV]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150122121638/http://www.ndtv.com/photos/entertainment/58th-south-filmfare-awards-winners-10839/slide/21|archive-date=22 January 2015|access-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/report/vedam-wins-big-at-filmfare-awards-2011/20110704.htm|title=Vedam wins big at Filmfare Awards (South) 2011|date=4 July 2011|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20150811090835/http://www.rediff.com/movies/report/vedam-wins-big-at-filmfare-awards-2011/20110704.htm|archive-date=11 August 2015|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Tanu Weds Manu]]'' |2011 |Manoj Kumar Sharma aka Manu{{efn|name=character}} |{{sort|Rai|[[Aanand L. Rai]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/media/entertainment/tanu-weds-manu-movie-review/articleshow/7571795.cms|title=Tanu Weds Manu: Movie Review|last=Malani|first=Gaurav|date=25 February 2011|work=[[The Economic Times]]|access-date=16 April 2018|archive-url=https://archive.li/V0DD6|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Vettai]]'' |2012 |Thirumurthy |{{sort|Lingusamy|[[N. Lingusamy]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/report/vettai-is-no-classic-but-it-is-good-fun/20120114.htm|title=Vettai is no classic, but it is good fun|last=Srinivasan|first=Pavithra|date=14 January 2012|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416103732/http://www.rediff.com/movies/report/vettai-is-no-classic-but-it-is-good-fun/20120114.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Jodi Breakers]]'' |2012 |Sid Khanna |{{sort|Chaudhary|Ashwini Chaudhary}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.news18.com/news/india/friday-release-bips-maddy-in-jodi-breakers-449434.html|title=Friday Release: Bips-Maddy in 'Jodi Breakers'|date=23 February 2012|publisher=CNN-News18|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416103728/https://www.news18.com/news/india/friday-release-bips-maddy-in-jodi-breakers-449434.html|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Sunglass (film)|Taak Jhaank]]'' |2013 |Sanjay |{{sort|Ghosh|[[Rituparno Ghosh]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://in.style.yahoo.com/news/rituparno-ghoshs-taak-jhaank-may-release-2015-103806949.html|title=Rituparno Ghosh's 'Taak Jhaank' may release in 2015|date=26 November 2014|publisher=[[Yahoo!]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416110608/https://in.style.yahoo.com/news/rituparno-ghoshs-taak-jhaank-may-release-2015-103806949.html|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018|agency=Indo-Asian News Service}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Akeli (film)|Akeli]]'' |2014 |Avinash |{{sort|Pande|Vinod Pande}} |[[Hindi]] |Released on [[YouTube]] | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=Hhq8PaL1fHU|title=Akeli&nbsp;— A Lonely Woman|date=22 August 2014|type=Motion Picture|language=Hindi|publisher=VPEOrg|access-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite web|url=http://www.bfi.org.uk/films-tv-people/4ce2b82c0cab1|title=Akeli (1999)|publisher=British Film Institute|archive-url=https://web.archive.org/web/20180617073346/http://www.bfi.org.uk/films-tv-people/4ce2b82c0cab1|archive-date=17 June 2018|access-date=17 June 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Tanu Weds Manu: Returns]]'' |2015 |Manoj Kumar Sharma aka Manu{{efn|name=character}} |{{sort|Rai|[[Aanand L. Rai]]}} |[[Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/tanu-weds-manu-returns-the-taming-of-tanu/article7235207.ece|title=Tanu Weds Manu Returns: The taming of Tanu|last=Kumar|first=Anuj|date=22 May 2015|work=The Hindu|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416102917/http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/tanu-weds-manu-returns-the-taming-of-tanu/article7235207.ece|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Night of the Living Dead: Darkest Dawn]]'' |2015 |Tom |{{sort|Madjik|Krisztian Majdik}},<br />{{sort|De Soto|Zebediah De Soto}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:English language|English]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.rottentomatoes.com/m/night_of_the_living_dead_origins_3d/|title=Night of the Living Dead: Origins 3D|publisher=Rotten Tomatoes|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416112532/https://www.rottentomatoes.com/m/night_of_the_living_dead_origins_3d/|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Irudhi Suttru]]'' |2016 |Prabhu Selvaraj |[[Sudha Kongara]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | rowspan="2" |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Multiple-language version|Bilingual film]] | style="text-align: center;" |<ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/review-irudhi-suttru-is-not-to-be-missed/20160129.htm|title=Review: Irudhi Suttru is not to be missed|last=Saraswathi|first=S|date=29 January 2016|publisher=Rediff.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416112648/http://www.rediff.com/movies/review/review-irudhi-suttru-is-not-to-be-missed/20160129.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite web|url=https://www.filmfare.com/news/winners-of-the-64th-jio-filmfare-awards-south-21594.html|title=Winners of the 64th Jio Filmfare Awards (South)|date=17 June 2017|website=Filmfare|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416113129/https://www.filmfare.com/news/winners-of-the-64th-jio-filmfare-awards-south-21594.html|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''Saala Khadoos'' |2016 |Adi Tomar |[[Sudha Kongara]] |[[Hindi]] | style="text-align: center;" |<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/it-was-a-struggle-to-make-saala-khadoos-director-sudha-kongara-prasad/|title=It was a struggle to make ‘Saala Khadoos’: Director Sudha Kongara Prasad; Sudha Kongara Prasad, who spent nearly six years of her life on forthcoming Hindi-Tamil bilingual sports drama "Saala Khadoos", says she and her team went through "hell" to make the film|date=26 January 2016|website=[[Indian Express]]|access-date=14 September 2019}}</ref><br /><ref>{{Cite news|url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-i-belong-in-front-of-the-camera-says-madhavan-about-saala-khadoos-2169293|title=I belong in front of the camera, says Madhavan about 'Saala Khadoos'|last=Srinivasan|first=Latha|date=23 January 2016|work=Daily News and Analysis|access-date=22 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180422075942/http://www.dnaindia.com/entertainment/report-i-belong-in-front-of-the-camera-says-madhavan-about-saala-khadoos-2169293|archive-date=22 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[Vikram Vedha]]'' |2017 |Vikram |{{sort|Gayathri|[[Pushkar–Gayathri]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |[[Filmfare Critics Award for Best Actor – South]]<br />Nominated–Filmfare Award for Best Actor&nbsp;– Tamil | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://indianexpress.com/article/entertainment/movie-review/vikram-vedha-movie-review-dont-miss-this-thriller-starring-madhavan-vijay-sethupathi-4760948/|title=Vikram Vedha movie review: Don’t miss this thriller starring Madhavan, Vijay Sethupathi|last=Kumar R|first=Manoj|date=21 July 2017|work=[[The Indian Express]]|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416113730/http://indianexpress.com/article/entertainment/movie-review/vikram-vedha-movie-review-dont-miss-this-thriller-starring-madhavan-vijay-sethupathi-4760948/|archive-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite web|url=https://www.filmfare.com/features/nominations-for-the-65th-jio-filmfare-awards-south-2018_-28652-1.html|title=Nominations for the 65th Jio Filmfare Awards (South) 2018|date=4 June 2018|website=Filmfare|archive-url=https://web.archive.org/web/20180604163156/https://www.filmfare.com/features/nominations-for-the-65th-jio-filmfare-awards-south-2018_-28652.html|archive-date=4 June 2018|access-date=4 June 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/winners-65th-jio-filmfare-awards-south-2018/articleshow/64617904.cms|title=Winners: 65th Jio Filmfare Awards (South) 2018|date=17 June 2018|work=The Times of India|access-date=17 June 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180617071126/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/winners-65th-jio-filmfare-awards-south-2018/articleshow/64617904.cms?|archive-date=17 June 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Magalir Mattum (2017 film)|Magalir Mattum]]'' |2017 |Surendhar |Bramma |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |Special appearance | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/magalir-mattum/movie-review/60507803.cms|title=Magalir Mattum Movie Review|last=Suganth|first=M|date=14 September 2017|work=The Times of India|access-date=16 April 2018|archive-url=https://archive.li/O5kXb|archive-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Savyasachi (2018 film)|Savyasachi]]'' |2018 |Arun |{{sort|Mondeti|[[Chandoo Mondeti]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Telugu language|Telugu]] |Nominated for Best Actor in a Negative Role at SIIMA | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://www.timesnownews.com/entertainment/reviews/movies/article/savyasachi-movie-review-sorry-naga-chaitanya-but-r-madhavan-as-a-nemesis-stands-is-a-scene-stealer/308447|title=Savyasachi movie review: Sorry Naga Chaitanya, but R Madhavan, as a nemesis, is a scene stealer|last=Iyengar|first=Aarty|date=2 November 2018|work=[[Times Now]]|access-date=4 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181104150521/https://www.timesnownews.com/entertainment/reviews/movies/article/savyasachi-movie-review-sorry-naga-chaitanya-but-r-madhavan-as-a-nemesis-stands-is-a-scene-stealer/308447|archive-date=4 November 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Zero (2018 film)|Zero]]'' |2018 |Kartik Srinivasan |{{sort|Rai|[[Aanand L. Rai]]}} |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Hindi language|Hindi]] | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://www.ibtimes.co.in/madhavan-star-aanand-l-rais-zero-alongside-shah-rukh-katrina-kaif-anushka-sharma-770013|title=Madhavan to star in Aanand L Rai's Zero alongside Shah Rukh, Katrina Kaif, Anushka Sharma|last=Gaikwad|first=Pramod|date=24 May 2018|work=International Business Times|access-date=5 June 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180605065011/https://www.ibtimes.co.in/madhavan-star-aanand-l-rais-zero-alongside-shah-rukh-katrina-kaif-anushka-sharma-770013|archive-date=5 June 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite news|url=https://www.timesnownews.com/entertainment/news/bollywood-news/article/r-madhavan-and-abhay-deol-to-feature-in-special-cameos-in-shah-rukh-khan-starrer-zero-details-here-bollywood-news/333546|title=R Madhavan and Abhay Deol to feature in special cameos in Shah Rukh Khan-starrer Zero – details here|date=19 December 2018|work=Times Now|access-date=17 February 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190218050843/https://www.timesnownews.com/entertainment/news/bollywood-news/article/r-madhavan-and-abhay-deol-to-feature-in-special-cameos-in-shah-rukh-khan-starrer-zero-details-here-bollywood-news/333546|archive-date=17 February 2019}}</ref> |- ! scope="row" style="background:#ffc;" |''[[Rocketry: The Nambi Effect]]'' {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |2020 |[[Nambi Narayanan]] |R. Madhavan |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:English language|English]]<br />[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Hindi language|Hindi]] | rowspan="2" |Filming; also director, producer and screenwriter | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/r-madhavan-is-nambi-narayanans-doppelganger-in-rocketry-on-set-photos-5549693/|title=R Madhavan is Nambi Narayanan’s doppelganger in Rocketry on-set photos|date=2019-01-22|work=The Indian Express|access-date=2019-01-24|language=en-IN}}</ref> |- ! scope="row" style="background:#ffc;" |''Rocketry: Nambi Vilaivu'' {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |2020 |Nambi Narayanan |R. Madhavan |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.newindianexpress.com/entertainment/tamil/2019/jun/21/madhavan-lived-in-front-of-the-camera-as-nambi-director-prajesh-sen-1993025.html|title=Madhavan lived in front of the camera as Nambi: Director Prajesh Sen|website=The New Indian Express}}</ref> |- ! scope="row" style="background:#ffc;" |''[[Nishabdham]]'' {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |2020 |Antony |[[Hemant Madhukar]] |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Telugu language|Telugu]] | rowspan="2" |Filming | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/nishabdham-first-look-r-madhavan-plays-blind-musician-anushka-shetty-to-be-seen-as-mute-artist-1607001-2019-10-07|title=Nishabdham first look: R Madhavan plays blind musician, Anushka Shetty to be seen as mute artist|first1=India Today Web Desk New|last1=DelhiOctober 7|first2=2019UPDATED:|last2=October 7|first3=2019 18:24|last3=Ist|website=India Today}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/did-you-know/did-you-know-anushka-shetty-wasnt-the-first-choice-for-nishabdham/articleshow/72403042.cms|title=Did You Know? Anushka Shetty wasn’t the first choice for Nishabdham - Times of India|website=The Times of India}}</ref> |- ! scope="row" style="background:#ffc;" |''Silence'' {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |2020 |Antony |Hemant Madhukar |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.republicworld.com/entertainment-news/others/anushka-shetty-and-madhavans-silence-finally-breaks-out.html|title=Anushka Shetty And Madhavan's 'Silence' Finally Gets A Release Date|author=Rohan Patil|website=Republic World}}</ref> |- ! scope="row" style="background:#ffc;" |''[[Maara]]'' {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |2020 |Maara |Dhilip Kumar |[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Tamil language|Tamil]] |Filming | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/standup-comedian-alexander-joins-madhavans-maara/articleshow/71850938.cms|title=Standup comedian Alexander joins Madhavan’s Maara - Times of India|website=The Times of India}}</ref> |- |} == ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ == {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="margin-right: 0;" |+ ! scope="col" |ᱧᱩᱛᱩᱢ ! scope="col" |ᱥᱮᱨᱢᱟ ! scope="col" |ᱨᱳᱞ ! scope="col" class="unsortable" |Notes ! scope="col" class="unsortable" |{{Tooltip|Ref(s)|Reference(s)}} |- ! scope="row" |''[[Banegi Apni Baat]]'' |1993&nbsp;– 1997 |Ashley | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/television/photo/saaya-banegi-apni-baat-these-campus-classics-should-be-on-your-binge-watch-list-lifetv-989681-2017-09-13|title=Saaya, Banegi Apni Baat: These campus classics should be on your binge-watch list|website=India Today|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416121446/https://www.indiatoday.in/television/photo/saaya-banegi-apni-baat-these-campus-classics-should-be-on-your-binge-watch-list-lifetv-989681-2017-09-13|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[A Mouthful of Sky]]'' |1995 | | | style="text-align:center;" |<ref>https://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=6005438&cid=2408</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Ghar Jamai (TV series)|Ghar Jamai]]'' |1997&nbsp;– 1998 |Subodh | | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.tribuneindia.com/1998/98oct18/sunday/head6.htm|title=Mr Clown all the way|last=Chougule|first=A. L.|date=18 October 1998|work=[[The Tribune (Chandigarh)|The Tribune]]|access-date=22 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180422090722/http://www.tribuneindia.com/1998/98oct18/sunday/head6.htm|archive-date=22 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Sea Hawks (TV series)|Sea Hawks]]'' |1997&nbsp;– 1998 |Preet | | style="text-align:center;" |<ref name="TV Credits" /><br /><ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/magazine/indiascope/story/19970908-utvs-sea-hawks-becomes-first-indian-serial-to-boast-of-thrilling-underwater-sequences-832485-1997-09-08|title=UTV's Sea Hawks becomes first Indian serial to boast of thrilling underwater sequences|date=8 September 1997|website=India Today|archive-url=https://web.archive.org/web/20160816043746/http://www.tv.com/shows/baywatch/race-against-time-1-26034/cast/|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Saaya (Indian TV series)|Saaya]]'' |1998 |Shekhar | | style="text-align:center;" | |- ! scope="row" |''[[Deal Ya No Deal]]'' |2005&nbsp;– 2006 |Host |[[Game show]]<br />35 episodes | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite news|url=http://www.business-standard.com/article/companies/no-deal-106011701004_1.html|title=No deal!|last=Joshi|first=Priyanka|date=17 January 2006|work=Business Standard|access-date=16 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416130602/http://www.business-standard.com/article/companies/no-deal-106011701004_1.html|archive-date=16 April 2018}}</ref><br /><ref>{{Cite web|url=http://www.indiantelevision.com/headlines/y2k5/oct/oct121.htm|title=Sony's 'Deal Ya No Deal' to hit airwaves in November; prize money is Rs 10 million|date=10 October 2005|publisher=[[Indian Telly Awards|Indian Television]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416131031/http://www.indiantelevision.com/headlines/y2k5/oct/oct121.htm|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:Breathe (TV series)|Breathe]]'' |2018 |Denzel "Danny" Mascarenhas |8 episodes | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.rottentomatoes.com/tv/breathe/s01/|title=Breathe: Season 1 (2018)|publisher=Rotten Tomatoes|archive-url=https://web.archive.org/web/20180416131753/https://www.rottentomatoes.com/tv/breathe/s01/|archive-date=16 April 2018|access-date=16 April 2018}}</ref> |- ! scope="row" |''[[The Final Table]]'' |2018 |Judge |Episode 5 | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.bonappetit.com/story/the-final-table-netflix|title=Watch a Clip from ‘The Final Table,’ Netflix’s New High-Stakes Cooking Competition|last=Whitney|first=Alyse|date=20 November 2018|website=Bon Appetit|language=en|access-date=28 November 2018}}</ref> |} == ᱠᱷᱟᱴᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ == {| class="wikitable sortable" !Year !Film ! scope="col" class="unsortable" |{{Tooltip|Ref(s)|Reference(s)}} |- |2008 |''[[Herova? Zerova?]]'' |<ref>{{Cite news|url=http://www.hindu.com/thehindu/holnus/009200805162223.htm|title=TN actors in documentary highlighting evils of child labour|date=16 May 2008|publisher=[[The Hindu]]|accessdate=10 February 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110604120118/http://www.hindu.com/thehindu/holnus/009200805162223.htm|archivedate=4 June 2011|df=dmy-all}}</ref> |- |} == ᱱᱳᱴᱥ == {{Notelist}} == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} == ᱵᱤᱵᱽᱞᱤᱭᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ == * {{cite book|last=Rangan|first=Baradwaj|authorlink=Baradwaj Rangan|title=Conversations with Mani Ratnam|url=https://books.google.com/books?id=7_d9XHAUFB8C|year=2012|publisher=[[Penguin Books]]|location=[[New Delhi]]|isbn=978-81-8475-690-6|ref=harv}} * {{cite book|last1=Christopher|first=Michael|editor-last1=Karpovich|editor-first1=A.|editor-last2=Chan|editor-first2=F.|editor-last3=Zhang|editor-first3=X.|title=Genre in Asian Film and Television: New Approaches|chapter=Everything Masala? Genres in Tamil Cinema|url=https://books.google.com/books?id=9GKADAAAQBAJ|date=29 March 2011|publisher=[[Springer Science+Business Media]]|location=[[Berlin]]|isbn=978-0-230-30190-0|ref=harv}} == ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ == * {{IMDb name|name=R. Madhavan filmography|id=0534856}} {{DEFAULTSORT:Madhavan}} [[ᱛᱷᱚᱠ:Actor filmographies]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Indian filmographies]] 51b9v8d1vw5zamc70lg5bwufws1uepz ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ 0 10535 100240 98490 2022-08-08T01:52:13Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ | native_name = | native_name_lang = | Paramveer chauhan = | nickname = | settlement_type = ᱥᱚᱦᱚᱨ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ | coordinates = {{coord|28|54|15.95|N|78|28|3.10|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | subdivision_type2 = ᱦᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name2 = [[ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ᱑᱙᱘,᱔᱗᱑ | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_info1 = [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]]<ref name="langoff">{{cite web|title=52nd Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India|url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|website=nclm.nic.in|publisher=[[Ministry of Minority Affairs]]|accessdate=20 December 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170525141614/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|archivedate=25 May 2017}}</ref> | demographics1_title2 = ᱫᱚᱥᱟᱨ&nbsp;ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_info2 = [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱩᱨᱫᱩ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = 244221<ref>{{cite web|url=http://www.citypincode.in/PinCodeOf.jsp?area=Amroha%20&district=Jyotiba%20Phule%20Nagar |title=Amroha Pin code |publisher=citypincode.in |date= |accessdate=21 March 2014}}</ref> | registration_plate = UP-23 | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱠᱳᱰ | area_code = 05922 | website = {{URL|https://www.jpnagar.in}} | Internet Service = {{Speed Next Broadband}} }} '''ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ''' [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ [[ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ [[ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮᱼᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱥᱚᱛ ᱜᱟᱰᱟ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ [[ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ, [[ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮᱼᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱥᱚᱛ ᱜᱟᱰᱟ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱓᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱸᱜᱤᱧ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱯᱩᱫ [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱟᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱦᱟᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱜᱦᱚᱭ ᱦᱮᱢᱟᱞ ᱵᱩᱨᱩ ᱴᱷᱮᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱯᱟᱪᱮ ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱨᱮ ᱞᱚᱞᱚ ᱟᱨ ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱨᱮ ᱦᱟᱣᱮᱫ ᱟᱨ ᱨᱮᱭᱟᱲ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣ ᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱑᱙᱘,᱔᱗᱑ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐ᱼ᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱩᱢᱚᱨ ᱨᱤᱱ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ ᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱒᱘᱒᱓᱒ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ (ᱮᱱᱯᱤᱯᱤ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱑᱔.᱒᱗% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱯᱟᱞᱤᱠᱟ ᱯᱚᱨᱤᱥᱚᱫᱽ ᱨᱮ, ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱡᱟᱹᱱᱤ ᱙᱑᱒ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱢᱯᱟᱨᱤᱥᱚᱱ ᱙᱒᱕ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ, ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱮ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱡᱟᱹᱱᱤ ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱙᱐᱒ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱢᱯᱟᱨᱤᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱙᱕᱐ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱑᱙᱘,᱔᱗᱑ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱕᱓.᱕ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱕᱗.᱓% ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱟᱨ ᱔᱙.᱓% ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ ᱾ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱗+ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱮᱴᱮᱡ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱖᱒.᱔% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱖᱖ᱹ᱗% ᱟᱨ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱕᱗.᱖% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱑᱒,᱐᱔᱙ ᱟᱨ ᱑᱔ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱓᱓᱙᱐᱔ ᱚᱲᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ <ref name="CensusGov">{{cite web |title=Census of India- Amroha|url=http://www.censusindia.gov.in/pca/SearchDetails.aspx?Id=135043 |website=www.censusindia.gov.in |accessdate=18 December 2019}}</ref> == ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱰᱟᱦᱟᱨ == ===ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱦᱟᱨ=== ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱨᱮ [[ᱤᱸᱫᱽᱨᱟ ᱜᱟᱹᱱᱫᱷᱤ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ]] ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱨᱮᱞ ᱰᱟᱦᱟᱨ=== ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱢᱩᱬ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱮᱞ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ=== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱢᱩᱬ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱟᱞᱜᱟ ᱛᱮ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱥᱮᱴᱮᱨᱟ ᱾ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱒᱔ ᱨᱮ [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱓᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱸᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱚᱭᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱡᱚᱡᱚᱢ ᱛᱤ ᱥᱮᱫ ᱟᱛᱨᱟᱥᱤ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱟᱪᱩᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱫᱟᱨᱮᱭ ᱟᱠᱚ ᱾ ᱟᱫᱚ ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱞᱮᱸᱜᱟ ᱛᱤ ᱥᱮᱫ ᱡᱚᱭᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱪᱩᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱫᱟᱨᱮᱭ ᱟᱠᱚ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [https://web.archive.org/web/20160312173025/http://jpnagar.in/ Amroha Lok Sabha constituency 2019 Election Candidate Website.] [[Category:Amroha| ]] [[Category:Cities and towns in Amroha district]] [[Category:Cities in Uttar Pradesh]] fkrkws5s9jo31yzj80j4disvi067jhl ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ 0 10633 100208 98441 2022-08-07T14:45:30Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ | other_name = | settlement_type = ᱥᱚᱦᱚᱨ | image_skyline = Azamgarh Railway Station.jpg | image_caption = ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ | pushpin_map = India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_caption = ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ | coordinates = {{coord|26.068|N|83.184|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_type2 = ᱦᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | subdivision_name2 = [[ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | named_for = | leader_title1 = [[ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ (ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ)|MP]] | leader_name1 = [[ᱟᱠᱷᱤᱞᱮᱥ ᱭᱟᱫᱚᱵᱽ]] ([[Samajwadi Party|SP]]) | leader_title = [[Member of the Legislative Assembly|MLA]] | leader_name = [[ᱫᱩᱨᱜᱟ ᱯᱨᱚᱥᱟᱫᱽ ᱭᱟᱫᱚᱵᱽ]]<ref>{{cite web |title=Uttar Pradesh Legislative Assembly (UPLA): Member info |url=http://www.upvidhansabhaproceedings.gov.in/member?memberId=19847 |website=www.upvidhansabhaproceedings.gov.in |accessdate=14 October 2019}}</ref> | unit_pref = Metric | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 64 | population_total = ᱑᱑᱖,᱑᱖᱕ | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_footnotes = | population_density_km2 = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_info1 = [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]]<ref name="langoff">{{cite web|title=52nd REPORT OF THE COMMISSIONER FOR LINGUISTIC MINORITIES IN INDIA|url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|website=nclm.nic.in|publisher=[[Ministry of Minority Affairs]]|accessdate=23 February 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170525141614/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|archivedate=25 May 2017}}</ref> | demographics1_title2 = ᱫᱚᱥᱟᱨ&nbsp;ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_info2 = [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] | demographics1_title3 = ᱞᱚᱠᱟᱞ | demographics1_info3 = [[ᱵᱷᱳᱡᱽᱯᱩᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱷᱚᱡᱽᱯᱩᱨᱤ]]<ref name="bhojpuri">{{cite web|title=LINGUISTIC SURVEY OF INDIA PART 2|url=http://www.new.dli.ernet.in/handle/2015/211265?show=full|website=new.dli.ernet.in|publisher=[[Rashtrapati Bhavan]]|accessdate=14 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190731080714/http://www.new.dli.ernet.in/handle/2015/211265%3Fshow%3Dfull|archivedate=31 July 2019}}{{cite web|title=Cultural regionalism and Hindi Nationalism : an analysis of identity-formation among Bhojpuri speech community|url=https://shodhganga.inflibnet.ac.in/jspui/bitstream/10603/19144/8/08_chapter%203.pdf|website=shodhganga.inflibnet.ac.in|publisher=[[Shodhganga]]|accessdate=10 June 2014|6=}}</ref> | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +05:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = [http://www.citypincode.in/UTTAR_PRADESH/AZAMGARH/Azamgarh_PINCODE 276001] | area_code = ᱐᱕᱔᱖᱒ | registration_plate = UP-50 | blank1_info_sec1 = ᱙/᱘ [[ᱠᱚᱲᱟ|♂]]/[[ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ|♀]] | blank2_name_sec1 = ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ | blank2_info_sec1 = [[Azamgarh Airport]] | website = {{URL|http://azamgarh.nic.in/}} }} '''ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ''' ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]]ᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱰᱮ ᱵᱟᱞᱤᱭᱟ, ᱢᱚᱣᱩ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱛᱟᱢᱥᱟ ᱜᱟᱰᱟ (ᱴᱚᱸᱥ) ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱞᱚᱠᱥᱚᱣ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱖᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱖᱗ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ) ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ == ᱚᱛᱱᱚᱜ == ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱖᱔ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱐᱙ ᱯᱷᱤᱴ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.fallingrain.com/world/IN/36/Azamgarh.html |title=Falling Rain Genomics, Inc – Azamgarh |publisher=Fallingrain.com |date= |accessdate=30 May 2012}}</ref> ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱜᱷᱮᱸᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱪᱮᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱚᱠᱚᱭᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱠᱷᱟᱱᱴᱟ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱠᱷᱟᱹᱞᱤ ᱨᱮ ᱩᱥᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ, ᱚᱠᱚᱭ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱜᱟᱰᱟ ᱞᱤᱸᱡᱤᱱ ᱠᱟᱱᱟ; ᱟᱫᱚ ᱜᱷᱮᱸᱭ ᱛᱟᱞᱟᱼᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱠᱷᱟᱹᱞᱤ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱚᱛ, ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱯᱨᱟᱠᱨᱤᱛᱤᱠ ᱡᱟᱞᱟᱞᱩᱨᱤ ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱟᱥᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱚ ᱮᱢᱚᱜ ᱜᱤᱦ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱠᱚ ᱪᱟᱥᱟ, ᱚᱠᱟ ᱦᱩᱲᱩ, ᱮᱸᱠ, ᱟᱨ ᱜᱩᱦᱩᱢ ᱟᱨ ᱩᱞ ᱟᱨ ᱥᱩᱛᱩᱢᱵᱟᱹ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱪᱟᱥ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱚᱱᱫᱽᱨᱟ, ᱪᱷᱚᱞᱟ, ᱛᱩᱨᱤ ᱮᱢᱟᱱ ᱢᱩᱬ ᱪᱟᱥ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ==ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱰᱟᱦᱟᱨ== ===ᱥᱚᱲᱚᱠ=== [[File:11054 Azamgarh Mumbai LTT Weekly Express - AC 2 tier.jpg|thumb|ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱮᱞᱴᱤᱴᱤ ᱦᱟᱯᱛᱟ ᱯᱤᱪᱷᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮ]] ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱚᱠᱱᱚᱣ ᱒᱖᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱖᱗ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ) ᱟᱨ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱗᱖᱑ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱔᱗᱓ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ) ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱟᱥ ᱰᱤᱯᱚ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱱᱤᱭᱟᱹᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱥ ᱥᱮᱵᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ===ᱨᱮᱞ=== ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱠᱮᱯᱷᱤᱭᱚᱛ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱡᱷᱮ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ LTT ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱟᱯᱛᱟ ᱯᱤᱪᱷᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ, ᱜᱚᱫᱟᱱ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ, ᱚᱦᱚᱢᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱚᱠᱱᱚᱣ, ᱡᱚᱭᱯᱩᱨ, ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱟᱨ ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱫᱷᱟᱵᱤᱡ KOAAHH ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ (᱑᱓᱑᱓᱗) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱩᱰᱟᱹᱱ=== ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱶᱟ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ, ᱢᱚᱸᱫᱩᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ, ᱙ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱕.᱖ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ) ᱥᱟᱸᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱞᱟᱞ ᱵᱟᱦᱟᱫᱩᱨ ᱥᱟᱥᱛᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ (ᱵᱟᱨᱚᱬᱟᱥᱤ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱑᱐᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱖᱒ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ) ᱥᱟᱸᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱮᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱜᱩᱴ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱑᱑᱖,᱑᱖᱕ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱲᱟ ᱖᱐,᱖᱗᱘ ᱜᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱕᱕,᱔᱘᱗ ᱜᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱘᱖ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf | title = Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above |work= Provisional Population Totals, Census of India 2011 | publisher = |accessdate = 7 July 2012 }}</ref> ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱗᱐ᱹ᱙᱓% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ ᱕᱖.᱙᱕% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱘᱑.᱓᱔% ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱖᱐.᱙᱑% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ, ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ, ᱱᱚᱣᱟ ᱗᱑.᱐᱔% ᱟᱨ ᱔᱓.᱕᱐% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱒,᱗᱗᱑,᱙᱑᱗ ᱦᱚᱲ ᱜᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱲᱟ ᱑᱕,᱕᱙,᱔᱑᱔ ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱑᱒,᱑᱒,᱕᱐᱓ ᱜᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="2011 census">{{cite web|title=Azamgarh District : Census 2011 data|url=http://www.census2011.co.in/census/district/562-azamgarh.html|publisher=Census 2011.co.in|accessdate=22 May 2015}}</ref> == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} == ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == {{Wikivoyage|ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ}} * [https://web.archive.org/web/20110903013316/http://www.upelections.co.in/ Uttar Pradesh Assembly Elections] * [https://web.archive.org/web/20110909113911/http://www.upelections.co.in/uttar-pradesh-assembly-constituencies/azamgarh Azamgarh Assembly Elections] * [https://web.archive.org/web/20181011115848/http://www.azamgarh.nic.in/ District Website] {{Authority control}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ| ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Populated places established in 1665]] [[ᱛᱷᱚᱠ:1665 establishments in India]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ]] aqy82tmt33x0bg9m8i2cj86m6qvyh3h ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ 0 11956 100244 98493 2022-08-08T01:59:23Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ | native_name = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. --> | native_name_lang = | settlement_type = ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱥ | image_skyline = {{photomontage |photo1a=Golden Temple, Amritsar 03.jpg|Golden Temple, Amritsar 03 |photo2a=Khalsa College-Monumentos de Amritsar-India16.JPG |photo2b=Jallianwala Memorial.jpg |photo3a=Bhagwan_Valmiki_Tirath_Sthal_05.jpg |photo3b=Amritsar 9038.jpg |color = transparent |border = 0 |size=300 }} | image_alt = | image_size = 200px | image_caption = (clockwise from top) [[The Golden Temple]], [[Jallianwala Bagh]], Heritage Street , [[Bhagwan Valmiki Tirath Sthal|Ram Tirath Asthana]], [[Khalsa College, Amritsar|Khalsa College]] | map_alt = | map_caption = | image_map = {{maplink |frame=yes|frame-lat=31.6400|frame-long=74.87 |frame-width=360 |frame-height=360 |frame-align=center |zoom=12 |type=point|id=Q180422|marker-colour=#ffd700|title=[[Golden Temple]] }} | nicknames = {{collapsible list|title=Nicknames|The Golden City|The Holy City|Pool of Nectar|Sifti da Ghar|Guru ki Nagari}} | pushpin_map = India Punjab#India#Asia | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|31.64|N|74.86|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flagicon|IND}} [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ]] | subdivision_type2 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = ᱑᱕᱗᱔ | founder = [[ᱜᱩᱨᱩ ᱨᱟᱢ ᱫᱟᱥ]] | named_for = | government_type = ᱱᱟᱜᱟᱨᱯᱟᱞᱤᱠᱟ | governing_body = ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = ᱒᱕᱐ | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ᱑,᱑᱓,᱒᱗᱖᱑ | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | leader_title1 = ᱢᱮᱭᱟᱨ | leader_name1 = ᱠᱚᱨᱚᱢᱡᱤᱛ ᱥᱤᱝ ᱨᱤᱝᱴᱩ ([[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ|INC]]) | leader_title2 = ᱠᱚᱢᱤᱥᱱᱚᱨ ᱯᱩᱞᱤᱥ | leader_name2 = ᱥᱩᱠᱷᱪᱮᱭᱱ ᱤᱱ ᱜᱤᱞ<ref>{{cite web |title=Punjab Police Amritsar |url=http://amritsarcitypolice.gov.in/officerslist.htm |website=amritsarcitypolice.gov.in |accessdate=15 October 2019}}</ref> | leader_title3 = | leader_name3 = | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_metro = ᱑,᱑᱘᱓,᱗᱐᱕ | population_metro_footnotes = <ref name=2011UA>{{cite web | url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf | title=Provisional Population Totals, Census of India 2011; Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above | publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India | accessdate=26 March 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130402233834/http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf | archive-date=2 April 2013 | df=dmy-all }}</ref> | population_demonym = ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨᱤ (ᱟᱢᱵᱟᱨᱥᱚᱨᱤᱭᱟ) | population_urban_footnotes = <ref name=2011Cities>{{cite web | url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf | title=Provisional Population Totals, Census of India 2011; Cities having population 1 lakh and above | publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India | accessdate=26 March 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120507135928/http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf | archive-date=7 May 2012 | df=dmy-all }}</ref> | population_blank1_title = ᱢᱮᱴᱨᱚ ᱨᱮᱸᱠ | population_blank1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱜᱮᱞᱢᱚᱲᱚᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱱ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ|᱔᱔ ᱟᱱᱟᱜ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱑᱔᱓-᱐᱐᱑ | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱠᱳᱰ | area_code = ᱙᱑ ᱑᱘᱓ | registration_plate = '''PB01(Commercial), PB-02, PB-89''' | website = {{URL|www.amritsarcorp.com}} | footnotes = | official_name = }} '''ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ''' ᱫᱚ ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ''ᱨᱟᱢᱫᱟᱥᱯᱩᱨ'' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱨᱚᱲ ᱪᱟᱞᱟᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱛᱮ ''ᱚᱢᱵᱚᱨᱥᱚᱨ'' ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ , [[ᱥᱤᱧᱚᱛ| ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ]] ᱨᱮ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ [[ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱡᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑,᱑᱓᱒,᱗᱖᱑ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱮᱞ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱠᱚᱨᱚᱢᱡᱤᱛ ᱥᱤᱝ ᱨᱤᱝᱴᱩ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱮᱭᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.punjabdata.com/Municipal-Corporations-In-Punjab.aspx|title=List of Municipal Corporation in Punjab|website=www.punjabdata.com|access-date=28 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180114190106/http://www.punjabdata.com/Municipal-Corporations-In-Punjab.aspx|archive-date=14 January 2018}}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ [[ᱪᱚᱱᱰᱤᱜᱚᱰ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱧᱮᱼᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱒᱑᱗ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱓᱕ ᱢᱤᱞ) ᱟᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ [[ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱔᱕᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱘᱓ ᱢᱤᱞ) ᱥᱟᱸᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ [[ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ]] ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱣᱟᱜᱷᱟ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱒᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱗.᱔ ᱢᱤᱞ) ᱥᱟᱸᱜᱤᱧᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ {{Coord|31.63|N|74.87|E}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.fallingrain.com/world/IN/23/Amritsar.html |title=Falling Rain Genomics, Inc – Amritsar |publisher=Fallingrain.com |accessdate=17 July 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120811181822/http://www.fallingrain.com/world/IN/23/Amritsar.html |archive-date=11 August 2012}}</ref> ᱒᱓᱔ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱗᱖᱘ ᱯᱷᱤᱴ) ᱩᱥᱩᱞ ᱥᱟᱶᱛᱮ, ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱡᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱥᱟᱶ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱕ ᱢᱤᱞ (᱒᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ) ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨᱯᱟᱞᱤᱠᱟ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱑,᱑᱓᱒,᱗᱖᱑ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱜᱩᱴ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱑,᱑᱘᱓,᱗᱐᱕ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱯᱟᱞᱤᱠᱟ ᱨᱮ ᱜᱚᱴᱟ ᱑,᱐᱐᱐ ᱠᱚᱲᱟ ᱨᱮ ᱘᱗᱙ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱡᱟᱹᱱᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱙.᱗% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱘᱕.᱒᱗% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ; ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱘᱘.᱐᱙% ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱘᱒.᱐᱙% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱒᱘.᱘% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ<ref>{{cite web |url=http://socialjustice.nic.in/blocksc50.php?format=print |title=State-wise, District-wise List of Blocks with >40% but less than 50% SC population |accessdate=12 July 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130723091635/http://socialjustice.nic.in/blocksc50.php?format=print |archive-date=23 July 2013}}</ref> ==ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ== [[File:Durgiana Temple, Amritsar.jpg|thumb|250px|right|ᱞᱚᱠᱷᱢᱤ ᱱᱟᱨᱟᱭᱚᱱ ᱢᱚᱱᱫᱤᱨ, ᱚᱠᱚᱭ ᱫᱩᱨᱜᱤᱭᱟᱱᱟ ᱢᱚᱱᱫᱤᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ, ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱢ ᱛᱷᱟᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱾]] {{bar box|width = 300px |barwidth = 250px |cellpadding="0" |title=ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ |titlebar=#Fcd116 |left1=ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ |right1=ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ |float=right |bars= {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|#FF6600|49.36}} {{bar percent|[[ᱥᱤᱠᱷ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱥᱤᱠᱷ]]|#FFC600|48.00}} {{bar percent|[[ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱤᱥᱟᱹᱭ]]|#9955BB|1.23}} {{bar percent|[[ᱤᱥᱞᱟᱢ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱤᱥᱞᱟᱢ]]|#009000|0.51}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜ|#1543BB|0.74}}}} ==ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱰᱟᱦᱟᱨ== [[File:Sri Guru Ram Dass Jee International Airport, Amritsar.jpg|thumb|ᱥᱨᱤ ᱫᱟᱥ ᱡᱤ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ]] [[File:ISBT Amritsar.jpg|thumb|right|ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱤᱱᱴᱟᱨ ᱤᱥᱴᱮᱴ ᱵᱟᱥ ᱤᱥᱴᱮᱸᱰ]] ===ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱦᱟᱨ=== ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱥᱨᱤ ᱨᱟᱢ ᱫᱟᱥ ᱡᱤ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱥᱴᱤᱝ ᱟ ᱾ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱟᱨ ᱮᱢᱟᱱ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱡᱷᱮ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱴᱨᱮᱯᱷᱤᱠ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱒ ᱟᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱤᱡᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱥᱩᱢᱩᱝ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱟ, ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱟᱨ ᱯᱩᱲᱥᱤ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ ᱾ ===ᱨᱮᱞ=== ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱥᱮᱵᱟ ᱜᱟᱦ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱤᱡᱤ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱨᱟᱡᱽᱥᱣᱟ ᱮᱢᱚᱜᱟᱦ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ, ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ ᱠᱚᱫᱚ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱒ ᱥᱮᱴᱮᱞᱟᱭᱤᱴ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱᱼᱪᱷᱮᱦᱚᱨᱴᱟ ᱟᱨ ᱵᱷᱚᱜᱽᱛᱟᱱᱵᱟᱞᱟ ᱫᱚ ᱩᱴᱷᱱᱟᱹᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱞᱟᱱ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱮᱥᱴᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱖ ᱴᱨᱮᱱ ᱪᱷᱟᱴᱟᱨᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱤᱫᱤ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱴᱷᱱᱟᱹᱣ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱦᱚᱸ ᱯᱤᱯᱤᱯᱤ ᱵᱚᱨᱱᱚ ᱴᱷᱟᱯᱚᱱ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱞᱮᱠᱟ ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣ ᱞᱮᱫᱟ । ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} == ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == {{Wikivoyage|ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ}} {{Commons category|ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ}} * [http://amritsar.nic.in/ Official Website of District of Amritsar] * [http://www.amritsarcorp.com/ Official Website of Amritsar Municipal Corporation] * [https://web.archive.org/web/20150505063818/http://hridayindia.in/amritsar/ Amritsar HRIDAY city] <!--start of Navigation boxes--> {{ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱜᱮᱞᱢᱚᱲᱚᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ| ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Holy cities]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Populated places along the Silk Road]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Sikh places]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Populated places established in 1574]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Municipal corporations in Punjab, India]] jnaqlhgzidrb0g00va0taiwhu4b4bd2 ᱟᱡᱤᱛ ᱰᱚᱵᱷᱟᱞ 0 12004 100230 98473 2022-08-08T01:05:00Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱦᱤᱲᱤᱡ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟ.ᱣ wikitext text/x-wiki ᱟᱡᱤᱛ ᱰᱚᱵᱷᱟᱞ (ᱡᱟᱱᱟᱢᱺ ᱒᱐ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱔᱕) ᱫᱚ ᱱᱟᱦᱟᱜ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱨᱮᱱ ᱕ (ᱢᱚᱬᱮ) ᱟᱱᱤᱡ ᱡᱟᱹᱛᱨᱤᱭᱟᱹ ᱫᱩᱜ ᱫᱟᱨᱟᱢ ᱥᱚᱥᱚᱞᱦᱟᱭᱤᱡ ᱠᱟᱱᱟᱭ<ref name=bbchi>{{cite news|title=डोवाल बने राष्ट्रीय सुरक्षा सलाहकार|url=https://www.bbc.co.uk/hindi/india/2014/05/140530_ajit_doval_new_nsa_aa|accessdate=4 June 2014|publisher=BBC|date=31 May 2014|language=Hindi|quote=...अजित कुमार डोवाल को प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी का राष्ट्रीय सुरक्षा सलाहकार...|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150108114800/http://www.bbc.co.uk/hindi/india/2014/05/140530_ajit_doval_new_nsa_aa|archivedate=8 January 2015|df=dmy-all|trans-title=Doval becomes National Security Advisor}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://caravanmagazine.in/reportage/ajit-doval-theory-practice|title=Ajit Doval in theory and practice|last=Donthi|first=Praveen|date=September 2017|website=[[The Caravan]]|language=en|archive-url=|archive-date=|access-date=2019-12-30}}</ref>| ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱔ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱐᱕ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱮ Intelligence Bureau ᱨᱮᱱ Director ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱫᱟᱭᱤᱠ ᱵᱦᱟᱨᱮ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ, ᱚᱱᱟ ᱨᱮ ᱜᱮ ᱢᱤᱫ ᱜᱮᱞ ᱥᱮᱨᱢᱟᱭ ᱥᱮᱣᱟ ᱠᱮᱫᱟ| ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱡᱟᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮ ᱠᱷᱟᱥ ᱫᱟᱭᱤᱠ ᱠᱚ ᱮᱢᱟᱣᱟᱫᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ| ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱞᱤᱥ ᱥᱮᱣᱟ ᱨᱮᱱ ᱡᱤᱨᱟᱹᱣ ᱨᱟᱹᱥᱤᱭᱟᱹ ᱞᱠᱟᱱᱟᱭ| ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱟᱡᱤᱛ ᱰᱚᱵᱷᱟᱞ ᱫᱚ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱮ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱭᱩᱱᱟᱭᱴᱮᱰ ᱯᱨᱚᱵᱶᱷᱤᱱᱥ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱩᱛᱨᱟᱠᱷᱚᱱᱰ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱟᱣᱨᱤ ᱜᱟᱲᱣᱟᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱜᱷᱤᱨᱤ ᱵᱟᱱᱮᱞᱥᱭᱩᱱ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱭᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ, ᱩᱱᱤ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ ᱫᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱑᱙᱔᱕| ᱟᱡᱤᱛ ᱰᱚᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮᱱ ᱟᱯᱟᱛ ᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱢᱮᱡᱚᱨ ᱡᱤᱹᱮᱱᱹ ᱰᱚᱵᱷᱟᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨᱢᱤ ᱚᱯᱷᱤᱥᱟᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ<ref>{{Cite web|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/dehradun/doval-laments-uttarakhands-poor-pace-of-development-growth.html|title=Doval laments Uttarakhand’s poor pace of development, growth|archive-url=https://web.archive.org/web/20170824221539/http://www.dailypioneer.com/state-editions/dehradun/doval-laments-uttarakhands-poor-pace-of-development-growth.html|archive-date=24 August 2017|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com//city/dehradun/top-positions-in-countrys-security-establishments-helmed-by-men-from-ukhand/articleshow/56056880.cms?|archive-url=https://web.archive.org/web/20161221184712/http://timesofindia.indiatimes.com//city/dehradun/top-positions-in-countrys-security-establishments-helmed-by-men-from-ukhand/articleshow/56056880.cms|archive-date=21 December 2016|title=Top positions in country’s security establishments helmed by men from Uttarakhand - Times of India|date=2016-12-21|access-date=2018-03-20|df=dmy-all}}</ref>| ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚ ᱟᱡᱽᱢᱤᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱞᱤᱴᱟᱨᱤ ᱥᱠᱩᱞ (ᱢᱟᱨᱮ King George's Royal Indian Military School) ᱨᱮᱭᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ| ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱜᱽᱨᱟ ᱡᱮᱜᱮᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹ ᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱢᱟᱥᱴᱟᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ| ᱩᱱᱤ ᱟᱜᱽᱨᱟ ᱡᱮᱜᱮᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹ ᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱟᱱ ᱢᱟᱱᱚᱛᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨᱮᱴ ᱚᱠᱛᱮ ᱨᱮ field of strategic and security ᱥᱟᱛᱷᱟ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ| ==ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱞᱤᱥ ᱥᱮᱣᱟ ᱨᱮ ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ== ===ᱯᱚᱞᱤᱥ ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ=== ᱟᱡᱤᱛ ᱰᱚᱵᱦᱟᱞ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱞᱤᱥ ᱥᱮᱣᱟ ᱨᱮᱭᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ, ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱴᱴᱟᱭᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱮᱹᱮᱥᱹᱯᱤᱹ (ASP) ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ| ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ ᱟᱨ ᱢᱟᱱᱤᱯᱩᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ anti-insurgency operations ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ-ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ| ===ᱛᱷᱟᱞᱮᱥᱥᱟᱨᱤ ᱫᱟᱝᱜᱟ=== ᱟᱡᱤᱛ ᱰᱚᱵᱷᱟᱞ ᱫᱚ ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱷᱟᱞᱮᱥᱥᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟ, ᱒ (ᱵᱟᱨ) ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱗᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱙ (ᱟᱨᱮ) ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱗᱒ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ| ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱮ ᱟᱡᱤᱛ ᱰᱚᱵᱷᱟᱞ ᱫᱚ ᱠᱚᱴᱴᱟᱭᱟᱢ ᱨᱮ ᱜᱮ ᱮᱹᱮᱥᱹᱯᱤᱹ ᱦᱩᱫᱹ ᱨᱮᱭᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱫᱚ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱮ ᱨᱮᱱ ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ ᱚᱲᱟᱜ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱮᱹ ᱠᱟᱨᱭᱱᱟᱠᱟᱨᱟᱱ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱛᱷᱟᱞᱮᱥᱥᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱷᱟᱥ ᱫᱟᱭᱤᱠ ᱵᱷᱟᱨᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟ| ==ᱡᱟᱹᱛᱨᱤᱭᱟᱹ ᱫᱩᱜ ᱫᱟᱨᱟᱢ ᱥᱚᱥᱚᱞᱦᱟᱭᱤ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ== ==ᱢᱟᱱᱚᱛ== ᱰᱚᱵᱷᱟᱞ ᱫᱚᱭ ᱦᱚᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱩᱛᱟᱹᱨ ᱢᱮᱰᱮᱞ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱯᱚᱞᱤᱥ ᱚᱯᱷᱤᱥᱟᱨ ᱚᱠᱚᱭ ᱫᱚ ᱢᱟᱹᱱᱟᱱ ᱥᱟᱨᱵᱷᱤᱥᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱮᱢ ᱞᱮᱫ| ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱞᱤᱥ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱫᱚ ᱠᱚ ᱪᱟᱞ ᱟᱫᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ| ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱱᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱯᱚᱞᱤᱥ ᱢᱮᱰᱮᱞ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱚᱛ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ| ᱑᱙᱘᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱟᱡᱤᱛ ᱰᱚᱵᱷᱟᱞ ᱫᱚ ᱞᱟᱯᱷᱟᱝ ᱜᱟᱞᱟᱱᱴᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱠᱚ ᱪᱟᱞ ᱟᱫᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱠᱟ ᱫᱚ ᱠᱨᱤᱛᱤ ᱪᱟᱠᱨᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱣᱟᱜ ᱠᱟᱱ| ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱞᱤᱥ ᱥᱮᱣᱟ]] jmqyycjafob458nqiijbfx0y1bft1l1 ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ 0 13001 100264 98886 2022-08-08T04:19:02Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox language | name = ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ | nativename = {{lang|hy|հայերէն/հայերեն}} ''hayeren'' | pronunciation = {{IPA-hy|hɑjɛˈɾɛn|}} | states = [[ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ]] ᱟᱨ [[ᱟᱨᱴᱥᱚᱠᱷ ᱯᱨᱚᱡᱟᱛᱚᱱᱛᱨᱚ|ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ]]. | speakers = ᱖.᱗ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ | date = | dateprefix = c.&nbsp; | ref = e18 | familycolor = ᱤᱱᱫᱳ-ᱤᱣᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱱ | ancestor2 = [[:en:Classical Armenian|ᱥᱞᱟᱥᱤᱠᱟᱞ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ]] | ancestor3 = [[:en:Middle Armenian|ᱛᱟᱞᱟ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ]] | stand1 = [[:en:Eastern Armenian|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ]] | stand2 = [[:en:Western Armenian|ᱯᱟᱪᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ]] | script = {{plainlist| *[[ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱪᱤᱠᱤ]] *[[ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱵᱨᱮᱭᱤᱞ]]}} | nation = {{plainlist| [[File:Flag of Armenia.svg|22x20px]] [[ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ]] *[[File:Flag of Artsakh.svg|22x20px]] [[ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ]] ([[ᱱᱟᱜᱳᱨᱱᱳᱼᱠᱟᱨᱟᱵᱟᱠᱷ]])}} | minority = {{collapsible list |'''ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱥᱴᱮᱴᱟᱥ:'''<ref>{{cite web |title=THE ARMENIAN LANGUAGE AS AN ENDANGERED LANGUAGE IN EUROPE: A contribution to the European Roadmap for Linguistic Diversity |url=https://agbueurope.org/wp-content/uploads/sites/17/2015/12/Contribution-to-the-NPLD-Roadmap-for-Language-Diversity-Armenian-AGBU-Europe-and-C.-Gulbenkian.pdf |website=agbueurope.org |publisher=[[AGBU]] Europe |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191214094854/https://agbueurope.org/wp-content/uploads/sites/17/2015/12/Contribution-to-the-NPLD-Roadmap-for-Language-Diversity-Armenian-AGBU-Europe-and-C.-Gulbenkian.pdf |archivedate=14 December 2019 |date=2015 |quote=Western Armenian has an official status as a minority language in several EU countries, including Cyprus, Romania, Bulgaria, Hungary and Poland.}}</ref> | [[ᱥᱟᱭᱯᱨᱟᱥ]]<ref>{{cite web |last1=Hadjilyra |first1=Alexander - Michael |title=The Armenians of Cyprus |url=https://publications.gov.cy/en/assets/user/publications/ARMENIANS/EN/Armenians_EN_2016.pdf |website=publications.gov.cy |publisher=Press and Information Office, Republic of Cyprus |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191214093009/https://publications.gov.cy/en/assets/user/publications/ARMENIANS/EN/Armenians_EN_2016.pdf |archivedate=14 December 2019 |page=15 |quote=According to the European Charter for Regional or Minority Languages of the Council of Europe, Armenian was recognised as a minority language of Cyprus as of 1 December 2002.}}</ref> | [[ᱦᱟᱝᱜᱮᱨᱤ]]<ref>{{cite web |last1=Kenesei |first1=István |title=Minority languages in Hungary |url=http://www.efnil.org/documents/conference-publications/dublin-2009/09-Dublin-Kenesei-Mother.pdf |website=efnil.org |publisher=European Federation of National Institutions for Language |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191214103329/http://www.efnil.org/documents/conference-publications/dublin-2009/09-Dublin-Kenesei-Mother.pdf |archivedate=14 December 2019 |date=2009 |quote=As far as indigenous (autochthonous) minority languages are concerned, Hungarian legislation acknowledges the languages in the following list [...]: Armenian, Boyash, Bulgarian, Croatian, German, Greek, Polish, Romani, Romanian, Ruthenian, Serbian, Slovak, Slovene, Ukrainian, and Hungarian Sign Language (HSL).}}</ref> | [[ᱤᱨᱟᱠ]]<ref>{{cite web|title=Iraqi Constitution: Article 4|url=http://www.iraqinationality.gov.iq/attach/iraqi_constitution.pdf|publisher=The Republic of Iraq Ministry of Interior General Directorate for Nationality|accessdate=16 June 2014|quote=The right of Iraqis to educate their children in their mother tongue, such as Turkmen, Syriac, and Armenian shall be guaranteed in government educational institutions in accordance with educational guidelines, or in any other language in private educational institutions.|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161128152712/http://www.iraqinationality.gov.iq/attach/iraqi_constitution.pdf|archivedate=28 November 2016}}</ref> | [[ᱯᱳᱞᱮᱱᱰ]]<ref>{{cite web |last1=Zych |first1=Maciej |title=New Polish legislation regarding national, ethnic and linguistic minorities |url=http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/new_polish_legislation_regarding_national_ethnic_and_linguistic_minorities.pdf |website=gugik.gov.pl |publisher=Head Office of Geodesy and Cartography of Poland |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191214104740/http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/new_polish_legislation_regarding_national_ethnic_and_linguistic_minorities.pdf |archivedate=14 December 2019 |page=2 |quote=There are 9 national minorities: Belorussian, Czech, Lithuanian, German, Armenian, Russian, Slovak, Ukrainian and Jewish; and 4 ethnic minorities - Karait, Lemko, Roma and Tartar.}}</ref><ref>{{cite web |last1=Pisarek |first1=Walery |title=The relationship between official and minority languages in Poland |url=http://www.efnil.org/documents/conference-publications/dublin-2009/16-Dublin-Pisarek-Mother.pdf |website=efnil.org |publisher=European Federation of National Institutions for Language |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191214104352/http://www.efnil.org/documents/conference-publications/dublin-2009/16-Dublin-Pisarek-Mother.pdf |archivedate=14 December 2019 |page=118 |date=2009 |quote=In a Statement made by the Republic of Poland with relation to the ratification of the European Charter for Regional or Minority Languages, Belarusian, Czech, Hebrew, Yiddish, Karaim, Kashubian, Lithuanian, Lemkian, German, Armenian, Romani, Russian, Slovak, Tatar and Ukrainian were recognized as minority languages.}}</ref> | [[ᱨᱳᱢᱟᱱᱤᱭᱟ]]<ref>{{cite web |last1=Saramandu |first1=Nicolae |last2=Nevaci |first2=Manuela |title=MULTILINGVISM ŞI LIMBI MINORITARE ÎN ROMÂNIA [MULTILINGUALISM AND MINORITY LANGUAGES IN ROMANIA] |url=http://www.dri.gov.ro/wp-content/uploads/2014/02/Multilingvism-si-limbi-minoritare-in-Romania.pdf |publisher=[[:ro:Institutul de Lingvistică „Iorgu Iordan - Alexandru Rosetti”|Institute of Linguistics "Iorgu Iordan - Alexandru Rosetti"]], [[Romanian Academy]] |page=25 |language=ro |date=2009 |quote=În cazul României, 10 limbi beneficiază de protecţie generală (albaneză, armeană, greacă, italiană, idiş, macedoneană, poloneză, romani, ruteană, tătară) şi 10 limbi beneficiază de protecţie sporită (bulgară, cehă, croată, germană, maghiară, rusă, sârbă, slovacă, turcă, ucraineană).}}</ref> | [[ᱤᱣᱠᱨᱮᱱ]]<ref>{{cite web|url=http://zakon4.rada.gov.ua/laws/show/5029-17| title=Law of Ukraine "On Principles of State Language Policy" (Current version – Revision from 01.02.2014) |publisher=rada.gov.ua|work=Document 5029-17, Article 7: Regional or minority languages Ukraine, Paragraph 2|date=1 February 2014|accessdate=30 April 2014|language =uk|quote=Стаття 7. Регіональні мови або мови меншин України [...] 2. У контексті Європейської хартії регіональних мов або мов меншин до регіональних мов або мов меншин України, до яких застосовуються заходи, спрямовані на використання регіональних мов або мов меншин, що передбачені у цьому Законі, віднесені мови: російська, білоруська, болгарська, вірменська, гагаузька, ідиш, кримськотатарська, молдавська, німецька, новогрецька, польська, ромська, румунська, словацька, угорська, русинська, караїмська, кримчацька.}}</ref> | '''ᱜᱚᱲᱚ ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱟᱨ ᱵᱮᱼᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱥᱴᱮᱴᱟᱥ:''' | [[ᱡᱚᱨᱡᱤᱭᱟ]] ([[ᱥᱚᱢᱚᱴᱥᱮᱠᱷ-ᱡᱟᱵᱷᱟᱠᱮᱴᱤ]]){{efn|Armenian has no legal status in Samtske-Javakheti, but it is widely spoken by its Armenian population, which is concentrated in Ninotsminda and Akhalkalaki districts (over 90% of the total population in these two districts).<ref>{{cite book|last=Hille|first=Charlotte|title=State Building and Conflict Resolution in the Caucasus|url=https://archive.org/details/statebuildingcon00hill|url-access=limited|year=2010|publisher=[[Brill Publishers]]|location=Leiden, Netherlands|isbn=9789004179011|page=[https://archive.org/details/statebuildingcon00hill/page/n255 241]}}</ref> There were 144 state-funded schools in the region as of 2010 where Armenian is the main language of instruction.<ref>{{cite news|title=Javakhk Armenians Looks Ahead to Local Elections|url=http://asbarez.com/78867/georgias-armenian-minority-looks-ahead-toward-local-elections/|accessdate=26 May 2014|newspaper=[[Asbarez]]|date=31 March 2010|quote=Javakheti for use in the region's 144 Armenian schools&nbsp;...}}</ref><ref>{{cite web|last=Mezhdoyan|first=Slava|title=Challenges and problems of the Armenian community of Georgia|url=http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/HRCouncil/MinorityIssues/Session5/statements/ItemV/3.%20EuropeanArmenianFederationJustice%20andDemocracy.pdf|publisher=European Armenian Federation for Justice and Democracy|accessdate=26 May 2014|location=Tbilisi|date=28 November 2012|quote=Armenian schools in Georgia are fully funded by the government&nbsp;...}}</ref>}} | [[ᱞᱮᱵᱟᱱᱚᱱ]]{{efn|The Lebanese government recognizes Armenian as a minority language,<ref>{{cite web|title=About Lebanon|url=http://www.cas.gov.lb/index.php/about-lebanon-en|publisher=Central Administration of Statistics of the Republic of Lebanon|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140526152210/http://www.cas.gov.lb/index.php/about-lebanon-en|archivedate=26 May 2014|quote=Other Languages: French, English and Armenian}}</ref> particularly for educational purposes.<ref>{{cite web|title=Consideration of Reports Submitted by States Parties Under Article 44 of the Convention. Third periodic reports of states parties due in 2003: Lebanon|url=http://www.refworld.org/pdfid/45377eb00.pdf|publisher=[[Committee on the Rights of the Child]]|accessdate=26 May 2014|page=108|date=25 October 2005|quote=Right of minorities to learn their language. The Lebanese curriculum allows Armenian schools to teach the Armenian language as a basic language.}}</ref><ref>{{cite web|last=Sanjian|first=Ara|title=Armenians and the 2000 Parliamentary Elections in Lebanon|url=http://www.groong.org/ro/ro-20000907.html|work=Armenian News Network / Groong|publisher=[[University of Southern California]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140526153117/http://www.groong.org/ro/ro-20000907.html|archivedate=26 May 2014|quote=Moreover, the Lebanese government approved a plan whereby the Armenian language was to be considered from now on as one of the few 'second foreign languages' that students can take as part of the official Lebanese secondary school certificate (Baccalaureate) exams.}}</ref>}} | [[ᱛᱩᱨᱠᱤ]]{{efn|In education, according to the [[Treaty of Lausanne (1923)|Treaty of Lausanne]]<ref>{{cite book|first=Jilali|last=Saib|contribution=Languages in Turkey|editor1-last=Extra|editor1-first=Guus|editor2-last=Gorter|editor2-first=Durk|title=The Other Languages of Europe: Demographic, Sociolinguistic and Educational Perspectives|year=2001|publisher=Multilingual Matters|location=Philadelphia|isbn=9781853595097|page=423|quote=No other language can be taught as a mother language other than Armenian, Greek and Hebrew, as agreed in the Lausanne Treaty&nbsp;...}}</ref><ref>{{cite book|last1=Okçabol|first1=Rıfat|contribution=Secondary Education in Turkey|editor1-last=Nohl|editor1-first=Arnd-Michael|editor2-last=Akkoyunlu-Wigley|editor2-first=Arzu|editor3-last=Wigley|editor3-first=Simon|title=Education in Turkey|year=2008|publisher=Waxmann Verlag|location=Berlin|isbn=9783830970699|page=65|quote=Private Minority Schools are the school established by Greek, Armenian and Hebrew minorities during the era of the Ottoman Empire and covered by Lausanne Treaty.}}</ref>}} | [[ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱯᱚᱱᱚᱛ]] ([[ᱠᱮᱞᱤᱯᱷᱳᱨᱱᱤᱭᱟ]]){{efn|Various [[California executive branch|state]] government agencies in California provide Armenian translations of their documents, namely the [[California Department of Social Services]],<ref>{{cite web |title=Armenian Translations |url=http://www.cdss.ca.gov/cdssweb/PG25.htm |publisher=California Department of Social Services |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140526153235/http://www.cdss.ca.gov/cdssweb/PG25.htm |archivedate=26 May 2014 }}</ref> [[California Department of Motor Vehicles]],<ref>{{cite web |title=Վարորդների ձեռնարկ [Driver's Manual] |url=https://www.dmv.ca.gov/portal/wcm/connect/09a5b933-9869-4504-ac90-fe54366771b3/dl600A.pdf?MOD=AJPERES |publisher=California Department of Motor Vehicles |year=2016 |accessdate=October 29, 2016 }}</ref> [[California superior courts]].<ref>{{cite web |title=English/Armenian Legal Glossary |url=http://www.saccourt.ca.gov/general/legal-glossaries/docs/armenian-western-legal-glossary.pdf |publisher=Superior Court of California, County of Sacramento |accessdate=26 May 2014 |date=22 June 2005}}</ref> In the city of [[Glendale, California|Glendale]], there are street signs in Armenian.<ref>{{cite news |last=Rocha |first=Veronica |title=New Glendale traffic safety warnings in English, Armenian, Spanish |url=http://latimesblogs.latimes.com/lanow/2011/01/glendales-new-traffic-safet-signs-in-english-armenian-and-spanish.html |accessdate=26 May 2014 |newspaper=[[Los Angeles Times]] |date=11 January 2011 }}</ref><ref>{{cite news |last=Aghajanian |first=Liana |title=Intersections: Bad driving signals a need for reflection |url=http://articles.glendalenewspress.com/2012-09-04/opinion/tn-gnp-0904-intersections-bad-driving-signals-a-need-for-reflection_1_luxury-cars-car-accident-bad-drivers |accessdate=26 May 2014 |newspaper=Glendale News-Press |date=4 September 2012 |quote=...trilingual street signs in English, Armenian, and Spanish at intersections... }}</ref>}} }} | agency = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱤᱱᱥᱴᱤᱴᱤᱭᱩᱴ ([[:en:Armenian National Academy of Sciences|ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱮᱠᱟᱰᱮᱢᱤ]])<ref>{{cite web|title=H. Acharian Institute of Language|url=http://www.sci.am/resorgs.php?oid=34&langid=1|website=sci.am|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141005040613/http://www.sci.am/resorgs.php?oid=34&langid=1|archivedate=5 October 2014|quote=Main Fields of Activity: investigation of the structure and functioning, history and comparative grammar of the Armenian language, exploration of the literary Eastern and Western Armenian Language, dialectology, regulation of literary language, development of terminology}}</ref> | iso1 = hy | iso2b = arm | iso2t = hye | lc1 = hye | ld1 = ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ | lc2 = hyw | ld2 = ᱯᱟᱪᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ | lc3 = xcl | ld3 = ᱠᱞᱟᱥᱤᱠᱟᱞ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ | lc4 = axm | ld4 = ᱛᱟᱞᱟ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ | lingua = 57-AAA-a | map = Armenian Language distribution map.png | mapcaption = ᱠᱚᱧᱮ ᱠᱚᱠᱮᱥᱟᱥ ᱨᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱮᱛᱟᱝ ᱪᱷᱮᱨ | map2 = Map-of-speakers-of-armenian.png | mapcaption2 = {{Legend|#023858|ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱟ}} {{Legend|#0570b0|ᱞᱮᱠᱷᱟᱥᱤᱫ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱹᱱ}} {{Legend|#74a9cf|ᱞᱟᱹᱭ ᱜᱟᱱᱚᱜ ᱥᱯᱤᱠᱟᱨ}} | notice = IPA | protoname = [[ᱯᱨᱳᱴᱳ-ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ]] | glotto = arme1241 | glottorefname = ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱠ | ethnicity = ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱹᱱ }} '''ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ''' ([[:en:Classical Armenian orthography|classical]]: {{lang|hy|հայերէն}}; [[:en:Armenian orthography reform|reformed]]: {{lang|hy|հայերեն}} {{transl|hy|ISO|ᱦᱟᱭᱮᱨᱮᱱ}}) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱤᱱᱫᱳ-ᱤᱣᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱤᱱᱫᱳ-ᱤᱣᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱳ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱠᱟᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ]] ᱫᱤᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱜᱮ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱫᱤᱱ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱦᱚᱲᱠᱚ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱯᱱᱟᱨ ᱚᱞ ᱢᱟᱞᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱔᱐᱕ AD ᱨᱮ ᱢᱮᱥᱨᱳᱯ ᱢᱟᱥᱴᱳᱴ ᱮ ᱪᱟᱹᱞᱩ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ==ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ==ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞ ᱢᱮ== *[[ᱯᱟᱪᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ]] ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{sister project links|voy=Armenian (Eastern) phrasebook |ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ |wikt=Category: ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ}} {{InterWiki|code=hy}} {{WikisourceWiki|code=hy}} * [http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/armol-0-X.html Armenian Lessons] (free online through the [https://web.archive.org/web/20160523020601/http://www.utexas.edu/cola/lrctr/ Linguistics Research Center] at UT Austin) * [http://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Armenian_Swadesh_list Armenian Swadesh list of basic vocabulary words] (from Wiktionary's [http://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Swadesh_lists Swadesh list appendix]) * [http://www.iranicaonline.org/articles/armenia-iv ARMENIA AND IRAN iv. History, discussion, and the presentation of Iranian influences in Armenian Language over the millennia] * [http://nayiri.com/ Nayiri.com] (ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱰᱤᱠᱥᱤᱱᱟᱨᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱭᱵᱮᱨᱤ) * [http://dictionaries.arnet.am/ dictionaries.arnet.am] ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ [[:en:XDXF|ᱮᱠᱥᱰᱤᱮᱠᱥᱮᱯᱷ]] ᱟᱨ [[:en:Stardict|ᱥᱴᱟᱨᱰᱤᱠᱴ]] ᱰᱤᱠᱥᱤᱱᱟᱨᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱩᱢᱟᱹᱞ * [https://magaghat.ai/grabar Grabar] (ᱠᱞᱟᱥᱤᱠᱟᱞ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱜᱨᱟᱵᱟᱨ ᱢᱮᱱ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱲᱟᱭᱚᱜᱼᱟ) * [https://բառարան.հայ բառարան.հայ] - ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱰᱤᱠᱥᱤᱱᱟᱨᱤ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} tpnw5zg2axvp814dpmt6xd8nt26g97c ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:Sandbox 4 13007 100272 99054 2022-08-08T07:22:57Z Rocky 734 571 ᱱᱟᱥᱮ wikitext text/x-wiki {{User sandbox}} {{Shortcut|practice}} <!-- * ᱱᱚᱶᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱟᱞᱚᱢ ᱢᱮᱴᱟᱣᱟᱢ ᱾ * ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱫᱚ ᱜᱷᱤᱲ ᱜᱮ ᱢᱮᱴᱟᱣᱜᱼᱟ ᱾ * Please, don't delete above lines edit below this line. * The page is cleared regularly. ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■--> {{ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱬ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ}} qh1drz1n0zuzmncaig0y7d5s9nqkk94 ᱟᱢᱢᱟᱱ 0 13336 100235 98480 2022-08-08T01:41:57Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱢᱢᱟᱱ | native_name = {{nobold|عَمّان}} | native_name_lang = ar | settlement_type = ᱥᱚᱦᱚᱨ | image_skyline = AMMAN 2.jpg | image_alt = | image_size = 275px | image_caption = ᱟᱢᱢᱟᱱ ᱥᱤᱴᱤ, ᱡᱚᱡᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱮᱸᱜᱟ ᱟᱨ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱟᱛᱟᱨ: ᱟᱢᱢᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱮᱨᱮᱪ [[:en:Abdali Project|ᱟᱵᱫᱟᱞᱤ ᱯᱨᱳᱡᱮᱠᱴ]], [[:en:Amman Citadel|ᱟᱢᱢᱟᱱ ᱥᱤᱴᱟᱰᱮᱞ]] ᱪᱮᱛᱟᱱ [[:en:Temple of Hercules (Amman)|ᱦᱟᱨᱠᱤᱣᱞᱟᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱱᱫᱤᱨ]], [[:en:King Abdullah I Mosque|ᱠᱤᱝ ᱟᱵᱫᱩᱞᱞᱟ ᱑ ᱢᱳᱥᱞᱤᱫ]] ᱟᱨ [[:en:Raghadan Flagpole|ᱨᱟᱜᱷᱫᱟᱱ ᱯᱷᱞᱮᱜᱽᱯᱳᱞ]], [[:en:Abdoun Bridge|ᱟᱵᱫᱳᱣ ᱵᱽᱨᱤᱡ]], [[:en:Umayyad Palace|ᱩᱢᱟᱭᱤᱫᱟᱨ ᱯᱨᱟᱥᱟᱫ]], ᱚᱴᱚᱢᱟᱱ [[:en:Hejaz railway|ᱦᱮᱡᱟᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] ᱥᱴᱮᱥᱟᱱ ᱟᱨ [[:en:Roman theater (Amman)|ᱨᱳᱢᱟᱱ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱟᱨ]]. | image_seal = Ammanlogo.png | nicknames = {{unbulleted list|The White Pigeon|The City of Stairs}}<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=wGCGLEO-Vs8C&pg=PA36|title=The Cities Book: A Journey Through the Best Cities in the World|isbn=978-1-74179-887-6|page=36|author= Trent Holden, Anna Metcalfe|publisher=Lonely Planet Publications|year=2009}}</ref><ref name="Amman's Street Food">{{cite web|title=Amman's Street Food|url=http://beamman.com/food-/175-amman-street-food|accessdate=2015-09-26|publisher=BeAmman.com|work=BeAmman.com|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150926043908/http://beamman.com/food-/175-amman-street-food|archivedate=2015-09-26}}</ref> | image_map = خريطة مدينة عمان.png | pushpin_map = Jordan | latd = 31 |latm = 56 |lats = 59 |latNS = N | longd = 35 |longm = 55 |longs = 58 |longEW = E | coordinates_display = inline,title | coordinates_region = JO | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[File:Flag of Jordan.svg|22x20px]] [[ᱡᱚᱨᱰᱟᱱ]] | subdivision_type1 = [[:en:Governorates of Jordan|Governorate]] | subdivision_name1 = ᱟᱢᱢᱟᱱ ᱜᱚᱵᱷᱚᱨᱢᱮᱱᱴ | established_title = ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ | established_date = ᱗᱒᱕᱐ BC | established_title2 = [[:en:Greater Amman Municipality|ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ]] | established_date2 = ᱑᱙᱐᱙ | leader_title = ᱢᱮᱭᱚᱨ | leader_name = Yousef Shawarbeh<ref>{{cite web|url=http://www.jordantimes.com/news/local/new-amman-mayor-pledges-fair-and-responsible%E2%80%99-governance|title=New Amman mayor pledges 'fair and responsible' governance|author=|date=2017-08-21|website=jodantimes.com|access-date=2018-10-23}}</ref><ref>{{cite web|url=https://globalparliamentofmayors.org/new-member-yousef-al-shawarbeh-amman-jordan/|title=New Member: Yousef Al-Shawarbeh – Amman, Jordan|author=|date=June 2018|website=globalparliamentofmayors.org|access-date=29 December 2018}}</ref> | unit_pref = Metric | area_total_km2 = 1680 | area_land_km2 = | elevation_min_m = 700 | population_total = ᱔,᱓᱐᱒,᱗᱓᱐ | population_as_of = ᱒᱐᱑᱖ | population_footnotes = | population_density_km2 = ᱒᱓᱘᱐ | population_demonym = ᱟᱢᱢᱟᱱᱤ | population_note = | postal_code_type = Postal code | postal_code = ᱑᱑᱑᱑᱐-᱑᱗᱑᱙᱘ | area_code = +᱙᱖᱒(᱖) | area_code_type = | iso_code = | website = [http://www.ammancity.gov.jo/en/gam/index.asp Greater Amman Municipality] | footnotes = | elevation_max_m = 1100 | timezone = [[Eastern European Time|EET]] | utc_offset = +2 | timezone_DST = [[Eastern European Summer Time|EEST]] | utc_offset_DST = +3 | official_name = }} '''ᱟᱢᱢᱟᱱ''' ([[ᱟᱨᱚᱵᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱟᱨᱚᱵᱤᱠ]]: عَمّان‎;[[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱞᱤᱥ]]: Amman) ᱫᱚ [[ᱡᱚᱨᱰᱟᱱ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱶ ᱛᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱟᱹᱨᱤ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱟᱨ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱔,᱐᱐᱗,᱕᱒᱖ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱥᱟᱶ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[:en:Levant|ᱞᱮᱵᱷᱟᱱᱴ]] ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱫᱩᱱᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱩᱨᱩᱭᱟᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱢᱢᱟᱱ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱫᱟᱭ ᱨᱮ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱟᱢᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱛᱟᱦᱮ ᱠᱟᱱᱟ, ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱵᱟᱭᱵᱮᱞ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱤᱦᱤᱧ ᱠᱷᱚᱱ ᱒ ᱡᱟᱦᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱥᱚᱨᱤᱭᱟᱹ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱚᱠᱛᱚ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱚᱠᱛᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱫᱟᱲᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱠᱚ ᱨᱟᱡᱽ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ==ᱧᱩᱛᱩᱢ== ᱟᱢᱢᱟᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ "ᱨᱟᱵᱵᱟᱛ ᱟᱢᱢᱳᱱ" ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱸᱰᱮ ''ᱨᱟᱵᱵᱟᱛ'' ᱢᱮᱱᱮᱫ ᱫᱚ "ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ" ᱥᱮ "ᱠᱟᱨᱰ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱚᱲᱟᱜ" ᱾ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱶ ᱛᱮ ᱨᱟᱵᱵᱟᱛ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱵᱮᱵᱦᱟᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱢᱢᱳᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮᱜᱮ ᱵᱟᱲᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱱᱟᱶᱟ ᱱᱟᱶᱟ ᱜᱟᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱚᱨᱥᱚᱝ ᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱠᱟᱛᱮᱡ ᱟᱢᱢᱟᱱ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱤᱵᱽᱨᱩ ᱵᱟᱭᱵᱮᱞ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ "ᱨᱟᱵᱵᱟᱛ ᱟᱢᱢᱳᱱ" ([[:en:Biblical Hebrew|ᱵᱟᱭᱵᱮᱞ ᱦᱤᱵᱽᱨᱩ]]: רבת עמון‎) ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮ ᱚᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱴᱚᱞᱮᱢᱤ ᱠᱤᱝᱰᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱢᱮᱥᱤᱰᱳᱱᱤᱭᱟᱱ ᱥᱟᱥᱚᱠ ᱴᱚᱞᱮᱢᱤ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱟᱰᱮᱞᱯᱷᱟᱥ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱒᱘᱓ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱖᱖ BC ᱦᱟᱹᱵᱤᱫ ᱮ ᱨᱟᱡᱽ ᱞᱮᱫᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚᱠᱷᱚᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱯᱷᱤᱞᱟᱰᱮᱞᱯᱷᱤᱭᱟ (ᱥᱮᱫᱟᱭ ᱜᱽᱨᱤᱠ: Φιλαδέλφεια) ᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱟᱢᱢᱟᱱ [[:en:Transjordan (region)|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱞᱩᱜᱷᱩᱵᱩᱨᱩ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱯᱮᱭᱟ ᱳᱣᱟᱫᱤ ᱛᱮ ᱵᱮᱲᱦᱟᱭ ᱟᱹᱪᱩᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱛᱮᱜᱮ ᱟᱛᱩ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱮᱭᱟᱭ ᱜᱚᱴᱟᱱ ᱵᱩᱨᱩ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱢᱢᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱛᱮ ᱵᱮᱲᱦᱟᱭ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱠᱚ ᱚᱸᱰᱮᱱᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱠᱚᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱫᱚᱨᱮᱭᱟ ᱟᱴᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱗᱐᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱑᱐᱐ ᱢᱤᱴᱟᱨ (᱒᱓᱐᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱓᱖᱐᱐ ᱯᱷᱩᱴ) ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱢᱢᱟᱱ ᱨᱮ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱚ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫ ᱨᱮ ᱟᱞᱮᱯᱳ ᱞᱟᱛᱤᱱ, ᱢᱮᱰᱤᱴᱮᱨᱤᱭᱟᱱ ᱥᱟᱭᱯᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱷᱤᱱᱤᱥᱤᱭᱟᱱ ᱡᱩᱱᱤᱯᱟᱨ ᱾ ==ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ== ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱟᱹᱨᱤ== ==ᱰᱮᱢᱚᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== ==ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ== ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ==ᱦᱮᱡᱽᱥᱮᱱ== ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category|ᱟᱢᱢᱟᱱ}} {{Wikivoyage|ᱟᱢᱢᱟᱱ}} * [https://www.youtube.com/watch?v=5CHlmU5vPbY Amman Street Food documentary on Youtube] * [https://www.facebook.com/Amman?fref=ts Amman Digital Community Facebook page] * [https://www.facebook.com/cityofamman?fref=ts Greater Amman Municipality Facebook page] * [http://maannasel.net/map/ Amman public transportation map] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱟᱢᱢᱟᱱ| ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱡᱚᱨᱰᱟᱱ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} 00ko0u1nk1vkmb1bmqzmxbm1qb14gkw ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ 0 13517 100246 98581 2022-08-08T02:06:48Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱥᱟ. ᱠᱷᱭᱟ. ᱛ wikitext text/x-wiki '''ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ''' ([[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱨᱮᱡᱤ]]: umpire) ᱫᱚᱭ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱤᱫ ᱵᱤᱪᱟᱨᱯᱚᱛᱤ, ᱡᱟᱦᱟ ᱫᱚ ᱥᱚᱴᱷᱤᱠ ᱱᱤᱭᱚᱢ ᱠᱟᱱᱩᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ [[ᱠᱨᱤᱠᱮᱴ]] [[ᱠᱷᱮᱞᱚᱹᱰ]] ᱮᱭ ᱯᱚᱨᱤᱪᱟᱞᱚᱱᱟ ᱵᱟᱲᱟᱭᱟ᱾ [[ᱢᱮᱪ ᱨᱮᱯᱷᱟᱨᱤ]] ᱫᱚ ᱢᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱨᱮ ᱠᱚᱨᱢᱚᱠᱥᱨᱛᱟ (ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ) ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱛ‌ᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱨᱤᱠᱮᱴ ᱠᱷᱮᱞᱚᱹᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱢᱟᱱ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱱᱤᱭᱚᱢ ᱠᱟᱱᱩᱱ ᱠᱚ ᱨᱟᱯᱩᱫ ᱞᱮᱠᱷᱟᱱ ᱥᱮ ᱵᱟᱹᱠᱩ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱠᱷᱟᱱ [[ᱟᱭᱥᱤᱥᱤ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱭᱤᱱ ᱵᱷᱚᱝᱜᱚ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱜᱩᱱᱟᱸᱜ ᱛᱮ ᱡᱚᱨᱤᱢᱟᱱᱟ ᱠᱚᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱟᱫᱚ ᱢᱟᱴᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱵᱮᱜᱚᱨᱦᱚᱸ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱵᱟᱨᱮᱭᱟ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱜᱚᱲᱚ ᱨᱮᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ᱟᱨ ᱟᱹᱵᱤ ᱜᱮ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱯᱟᱲᱟᱣ ᱞᱮᱱᱠᱷᱟᱱ [[ᱛᱷᱟᱨᱰ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ]] ᱦᱟᱦᱟ ᱢᱟᱴ ᱵᱟᱨᱮ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱩᱱᱩᱭᱟᱜ ᱜᱚᱲᱚ ᱠᱚ ᱡᱟᱹᱲᱩᱲ ᱠᱟᱱ ᱜᱮᱛᱟᱭᱟ ᱾ ==ᱜᱚᱲᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱜᱟᱛᱮᱠᱚ== ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱠᱷᱮᱞᱚᱹᱰ ᱮ ᱥᱟᱹᱨᱫᱤᱭᱟ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱥᱟᱶ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱵᱟᱨᱮᱭᱟ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ ᱠᱷᱮᱞᱚᱹᱰ ᱱᱟᱯᱟᱭᱛᱮ ᱦᱩᱭ ᱦᱚᱪᱚᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ᱾ ᱟᱨ ᱩᱱᱠᱤᱱ ᱫᱚ ᱠᱟᱱᱟᱠᱤᱱ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱨᱮᱱ ᱥᱚᱝᱜᱮ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ᱾ ᱵᱚᱞᱤᱝ ᱟᱲᱮ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱡᱟᱦᱟᱭ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱢᱮᱱ ᱛᱮᱭ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ-ᱟ᱾ ᱟᱨ ᱡᱟᱦᱟᱭ ᱵᱮᱴᱤᱝ ᱟᱲᱮᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱞᱮᱜᱽ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ᱾ ᱟᱨ ᱩᱱᱠᱤᱱ ᱡᱚᱫᱤ ᱢᱚᱡᱽ ᱛᱮ ᱵᱟᱹᱠᱤᱱ ᱴᱷᱤᱠᱟᱹᱱ ᱞᱮᱠᱷᱟᱱ, ᱚᱱᱟ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱢᱚᱡᱽ ᱛᱮ ᱧᱮᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ, ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱣ ᱟᱭᱟ᱾ ᱤᱠᱷᱟᱹᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱮ ᱟᱱᱟᱝ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱵᱟ ᱛᱷᱟᱨᱰ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱢᱮᱱ ᱛᱮᱜᱮᱭ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ-ᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨᱦᱚᱸ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱨᱮᱭᱟᱲ ᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱵᱚᱞᱠᱚ ᱦᱟᱞᱟᱝ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱠᱚᱭᱮᱜ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱦᱚᱸᱠᱚ ᱧᱮᱞᱚᱜ ᱜᱮᱭᱟ, ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱯᱩᱱᱟᱝ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱵᱟ [[ᱯᱷᱚᱨ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ]] ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱣ ᱟᱠᱚᱣᱟ ᱾ ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ== ᱵᱚᱞᱤᱝ ᱟᱲᱮᱨᱮ ᱡᱟᱦᱟᱭ ᱟᱢᱯᱟᱭᱟᱨ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ ᱩᱱᱤᱫᱚ [[ᱵᱚᱞᱟᱨ]]-ᱟᱜ ᱛᱤᱨᱮᱱᱟ ᱠᱩᱭᱤᱱ ᱵᱮᱠᱟ,[[ᱱᱳ ᱵᱚᱞ]], [[ᱦᱚᱣᱟᱭᱤᱴ ᱵᱚᱞ]], ᱟᱪᱟᱨ ᱟᱪᱟᱨᱚᱱ, ᱟᱵᱮᱫᱚᱱ, ᱵᱮᱴᱥᱢᱮᱱ ᱟᱜ ᱛᱤᱝᱜᱩ, [[ᱛᱟᱞᱟ ᱢᱟᱴ]] ᱨᱮᱱ ᱯᱷᱤᱞᱰᱟᱨ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱮᱢᱟᱱ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱡᱤᱱᱤᱥᱠᱚᱭ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱲᱟᱭᱟ᱾ ᱚᱱᱟᱠᱚ ᱵᱮᱜᱚᱨᱦᱚᱸ ᱵᱮᱴᱤᱝ ᱵᱚᱞᱤᱝ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱚᱥ, ᱥᱤᱠᱥ, ᱯᱷᱚᱨ, ᱨᱟᱱ, ᱟᱣᱩᱴ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱮᱢᱟᱱ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱜᱩᱨᱩᱛᱛᱚ ᱡᱤᱱᱤᱥ ᱠᱚ ᱧᱮᱞ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱜᱟᱛᱮᱭ ᱯᱚᱨᱤᱪᱟᱞᱚᱱᱟᱭᱟ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱛᱮ ᱾ == ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} fb31ajonag8r1ew1ran5nid9at9yrds ᱯᱷᱨᱟᱝᱠᱳᱼᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱟᱞ 0 13970 100269 98900 2022-08-08T04:36:15Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox language | name = ᱯᱷᱨᱟᱝᱠᱳᱼᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱟᱞ | nativename = ''patouès, gaga, arpetan'' | pronunciation = {{IPA-frp|patuˈe, -tuˈɑ|}}; {{IPA-frp|gaˈgɑ|}}; {{IPA-frp|ɑrpiˈtɑ̃, -pəˈt-|}} | states = [[ᱤᱴᱟᱞᱤ]], [[ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ]], [[ᱥᱩᱭᱡᱟᱨᱞᱮᱱᱰ]] | region = [[ᱟᱭᱳᱥᱛᱟ ᱵᱮᱰᱟ]], [[ᱯᱤᱰᱢᱳᱱᱴ]], [[:en:Province of Foggia|ᱯᱷᱳᱜᱽᱜᱤᱭᱟ]], [[:en:Franche-Comté|ᱯᱷᱨᱮᱸᱪᱮᱼᱠᱚᱢᱛᱮ]], [[ᱥᱟᱵᱷᱳᱭ]], [[ᱵᱽᱨᱮᱥᱮ]], [[ᱵᱩᱜᱮᱭ]], [[ᱰᱳᱢᱵᱮᱥ]], [[:en:Beaujolais (province)|ᱵᱮᱭᱟᱣᱡᱩᱞᱟᱭᱤᱥ]], [[:en:Dauphiné|ᱫᱟᱣᱯᱷᱤᱱᱮ]], [[:en:Lyonnais|ᱞᱤᱭᱳᱱᱟᱭᱤᱥ]], [[:en:Forez|ᱯᱷᱳᱨᱮᱡ]], [[ᱨᱳᱢᱟᱱᱰᱤᱭᱮ]] | speakers = {{sigfig|227,000|3}} (᱒᱐᱑᱓) | date = | ref = e18 | speakers2 = (᱑᱕᱐,᱐᱐᱐ [[ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ]] ᱨᱮ, ᱗᱐,᱐᱐᱐ [[ᱤᱴᱟᱞᱤ]] ᱨᱮ,<br />᱗,᱐᱐᱐ [[ᱥᱩᱭᱡᱟᱨᱞᱮᱱᱰ]] ᱨᱮ<ref>https://www.ethnologue.com/language/frp Ethnologue</ref> | familycolor = Indo-European | fam1 = [[ᱤᱱᱫᱳᱼᱤᱣᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱤᱱᱫᱳᱼᱤᱣᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱱ]] | fam2 = [[ᱤᱴᱟᱞᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱠᱚ|ᱤᱴᱟᱞᱤᱠ]] | fam3 = [[ᱨᱳᱢᱟᱱᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱠᱚ|ᱨᱳᱢᱟᱱᱥ]] | fam4 = [[ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱳᱢᱟᱱᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱠᱚ|ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱳᱢᱟᱱᱥ]] | fam5 = [[ᱜᱟᱞᱳᱼᱨᱳᱢᱟᱱᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱠᱚ|ᱜᱟᱞᱳᱼᱨᱳᱢᱟᱱᱥ]] | dia1 = ᱵᱷᱳᱣᱫᱳᱭᱳᱥ | dia2 = ᱡᱩᱨᱟᱥᱤᱭᱮᱱ | dia3 = ᱞᱤᱭᱳᱱᱟᱭᱤᱥ | dia4 = [[:en:Savoyard dialect|ᱥᱟᱵᱷᱳᱭᱟᱨᱰ]] | dia5 = [[:en:Valdôtain dialect|ᱵᱷᱟᱞᱰᱳᱴᱟᱭᱤᱱ]] | dia6 = ᱫᱟᱣᱯᱷᱤᱱᱳᱭᱤᱥ | dia7 = [[:en:Faetar dialect|ᱯᱷᱟᱭᱮᱛᱟᱨ ᱟᱨ ᱥᱟᱞᱮᱥᱮ]] | script = [[ᱞᱟᱛᱤᱱ ᱦᱚᱨᱚᱯ|ᱞᱟᱛᱤᱱ]] | minority = [[File:Flag of Italy.svg|22x20px]] [[ᱤᱴᱟᱞᱤ]] *[[File:Flag of Valle d'Aosta.svg|22x20px]] [[ᱟᱭᱳᱥᱛᱟ ᱵᱮᱰᱟ]] (protected by statute)<ref name="parl">{{citation |url=http://www.parlamento.it/parlam/leggi/99482l.htm |title=Norme in materia di tutela delle minoranze linguistiche storiche |publisher=Italian parliament }}</ref> | iso3 = frp | glotto = fran1269 | glottorefname = Francoprovencalic | lingua = 51-AAA-j<ref>{{cite web|url=http://www.linguasphere.info/lcontao/tl_files/pdf/index/LS_index_d-e-f.pdf |title=f |work=The Linguasphere Register |page=165 |access-date=1 March 2013}}</ref> | map = FRP-Map4.png | mapcaption = ᱯᱷᱨᱟᱝᱠᱳᱼᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱟᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ: | notice = IPA }} '''ᱯᱷᱨᱟᱝᱠᱳᱼᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱟᱞ''' '''ᱯᱟᱛᱳᱭᱤᱥ''', '''ᱜᱟᱜᱟ''', '''ᱥᱟᱵᱷᱳᱭᱟᱨᱰ''', '''ᱟᱨᱯᱤᱛᱟᱱ''' ᱥᱮ '''ᱨᱳᱢᱟᱱᱰ''' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮᱦᱚᱸ ᱵᱟᱲᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱫᱚ [[ᱜᱟᱞᱳᱼᱨᱳᱢᱟᱱᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱠᱚ|ᱜᱟᱞᱳᱼᱨᱳᱢᱟᱱᱥ]] ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝᱼᱛᱟᱞᱟᱢ [[ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ]], ᱯᱟᱪᱮᱭᱟᱭ [[ᱥᱩᱭᱡᱟᱨᱞᱮᱱᱰ]] ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ [[ᱤᱴᱟᱞᱤ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱟ ᱾ ==ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ== ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ==ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱨᱡᱚᱱ== ==ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱪᱷᱮᱨ== ==ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱚᱵᱚᱥᱛᱟ== ==ᱨᱚᱲ ᱦᱚᱲ== ==ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱩᱞᱟᱹᱡᱚᱠᱷᱟ== {| class="wikitable sortable" |- style="background:#f9f9f9;" ! ᱞᱟᱛᱤᱱ ! ᱯᱷᱨᱟᱝᱠᱳᱼᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱟᱞ ! ᱯᱷᱨᱮᱸᱪ ! ᱚᱠᱥᱤᱴᱟᱱ ! ᱠᱟᱛᱟᱞᱟᱱ ! ᱮᱥᱯᱮᱱᱤᱥ ! ᱨᱳᱢᱟᱱᱥ ! ᱯᱤᱭᱮᱢᱳᱱᱴᱮᱭᱤᱥ ! ᱤᱴᱟᱞᱤᱭᱟᱱ ! ᱯᱚᱨᱛᱩᱜᱤᱡᱽ ! ᱥᱟᱨᱰᱤᱱᱤᱭᱟᱱ ! ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ |- ||''clavis''||''clâ''||''clé, clef''||''clau''||''clau''||''llave''||''clav''||''ciav''||''chiave''||''chave''||''crai''|| ᱪᱟᱹᱵᱤ |- ||''cantare''||''chantar''||''chanter''||''cantar''||''cantar''||''cantar''||''c(h)antar''||''canté''||''cantare''||''cantar''||''cantai''|| ᱥᱮᱨᱮᱧ |- ||''capra''||''chèvra''||''chèvre''||''cabra''||''cabra''||''cabra''||''chavra''||''crava''||''capra''||''cabra''||''craba''|| ᱢᱮᱨᱚᱢ |- ||''caseus'' (''formaticus'')||''tôma''/''fromâjo''||''tomme/fromage''||''formatge''||''formatge''||''queso''||''caschiel''||''formagg''||''formaggio''||''queijo''||''casu''|| ᱯᱚᱱᱤᱨ |- ||''dies Martis''||''demârs''/''demonre''||''mardi''||''dimars''||''dimarts''||''martes''||''mardi(s)''||''màrtes''||''martedì''||''terça-feira''||''martis''|| ᱵᱟᱞᱮ ᱢᱟᱦᱟᱸ |- ||''ecclesia/basilica''||''églésé''||''église/basilique''||''glèisa''||''església''||''iglesia''||''baselgia''||''gesia/cesa''||''chiesa''||''igreja''||''cresia''|| ᱪᱟᱨᱪ |- ||''fratrem''||''frâre''||''frère''||''fraire''||''germà''||''hermano''||''frar''||''frel''||''fratello''||''irmão''||''frari''|| ᱵᱚᱭᱦᱟ |- ||''hospitalis''||''hèpetâl''||''hôpital''||''espital''||''hospital''||''hospital''||''spital''/''ospidal''||''ospidal''||''ospedale''||''hospital''||''ospidali''|| ᱦᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ |- ||''lingua''||''lenga''||''langue, langage''||''lenga''||''llengua''||''lengua''||''lieunga''||''lenga''||''lingua''||''língua''||''lingua, limba''|| ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ |- ||''sinister''||''gôcho''||''gauche''||''esquèrra''/''senèstra''||''esquerra''||''izquierda''||''saniester''/''schnester''||''gàucia''||''sinistra''||''esquerda''||''sa manu manca''|| ᱞᱮᱸᱜᱟ |- ||''rem/natam/ne gentem''||''ren''||''rien''||''res/ren''||''res/re''||''nada''||''nuot''/''navot''/''nöglia''||''nen''/''gnente''||''niente''/''nulla''||''nada''||''nudda''|| ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |- ||''noctem''||''nuet''||''nuit''||''nuèch''/''nuèit''||''nit''||''noche''||''not(g)''||''neuit/neucc''||''notte''||''noite''||''noti''|| ᱧᱤᱸᱫᱟᱹ |- ||''pacare''||''payér''||''payer''||''pagar''||''pagar''||''pagar''||''pagar''/''pajar''||''paghé''||''pagare''||''pagar''||''pagai''|| ᱥᱳᱫᱷ |- ||''sudor''||''suar''||''sueur''||''susor''||''suor''||''sudor''||''suada''||''sudor''||''sudore''||''suor''||''suai''|| ᱩᱫᱽᱜᱟᱹᱨ |- ||''vita''||''via''||''vie''||''vida''||''vida''||''vida''||''veta''/''vita''||''via/vita''||''vita''||''vida''||''vida''|| ᱡᱤᱭᱚᱱ |} ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{interwiki|code=frp}} * ''[http://www.arpitania.eu/ Arpitan Cultural Alliance], International Federation'' * [https://web.archive.org/web/20160422195616/http://francoprovencal.org/ Francoprovencal.org] Le site du francoprovençal * [http://www.centre-etudes-francoprovencales.eu/ Centre d'Études Francoprovençales] of [[Saint-Nicolas, Aosta Valley]] * [http://lengoua.arpitana.googlepages.com/loslimsarpitans ''On-line directory regularly updated''] * [https://maps.google.com/maps/ms?hl=en&ie=UTF8&oe=UTF8&msa=0&msid=115570914925694292683.00047f42f7c6fad6365ff Google Maps], Precise Map of Arpitania * [https://maps.google.com/maps/ms?hl=en&ie=UTF8&oe=UTF8&msa=0&msid=115570914925694292683.00047ce9d35f29abcf6f0] Precise Map of Arpitania and Occitania in Italy and Switzerland [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱱᱫᱳᱼᱤᱣᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱴᱟᱞᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱨᱳᱢᱟᱱᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱴᱟᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱥᱩᱭᱡᱟᱨᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱣᱨᱳᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} qtifespxeeteqd0n8htedpib7rep708 100270 100269 2022-08-08T04:40:03Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki '''ᱯᱷᱨᱟᱝᱠᱳᱼᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱟᱞ''' ᱯᱟᱛᱳᱭᱤᱥ ᱜᱟᱜᱵ ᱥᱟᱵᱷᱳᱭᱟᱨ ᱟᱨᱯᱤᱛᱟ ᱥᱮ ᱨᱳᱢᱟᱱᱰ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮᱦᱚᱸ ᱵᱟᱲᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱫᱚ [[ᱜᱟᱞᱳᱼᱨᱳᱢᱟᱱᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱠᱚ|ᱜᱟᱞᱳᱼᱨᱳᱢᱟᱱᱥ]] ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝᱼᱛᱟᱞᱟᱢ [[ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ]], ᱯᱟᱪᱮᱭᱟᱭ [[ᱥᱩᱭᱡᱟᱨᱞᱮᱱᱰ]] ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ [[ᱤᱴᱟᱞᱤ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱟ ᱾ ==ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ== ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ==ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱨᱡᱚᱱ== ==ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱪᱷᱮᱨ== ==ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱚᱵᱚᱥᱛᱟ== ==ᱨᱚᱲ ᱦᱚᱲ== ==ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱩᱞᱟᱹᱡᱚᱠᱷᱟ== {| class="wikitable sortable" |- style="background:#f9f9f9;" ! ᱞᱟᱛᱤᱱ ! ᱯᱷᱨᱟᱝᱠᱳᱼᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱟᱞ ! ᱯᱷᱨᱮᱸᱪ ! ᱚᱠᱥᱤᱴᱟᱱ ! ᱠᱟᱛᱟᱞᱟᱱ ! ᱮᱥᱯᱮᱱᱤᱥ ! ᱨᱳᱢᱟᱱᱥ ! ᱯᱤᱭᱮᱢᱳᱱᱴᱮᱭᱤᱥ ! ᱤᱴᱟᱞᱤᱭᱟᱱ ! ᱯᱚᱨᱛᱩᱜᱤᱡᱽ ! ᱥᱟᱨᱰᱤᱱᱤᱭᱟᱱ ! ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ |- ||''clavis''||''clâ''||''clé, clef''||''clau''||''clau''||''llave''||''clav''||''ciav''||''chiave''||''chave''||''crai''|| ᱪᱟᱹᱵᱤ |- ||''cantare''||''chantar''||''chanter''||''cantar''||''cantar''||''cantar''||''c(h)antar''||''canté''||''cantare''||''cantar''||''cantai''|| ᱥᱮᱨᱮᱧ |- ||''capra''||''chèvra''||''chèvre''||''cabra''||''cabra''||''cabra''||''chavra''||''crava''||''capra''||''cabra''||''craba''|| ᱢᱮᱨᱚᱢ |- ||''caseus'' (''formaticus'')||''tôma''/''fromâjo''||''tomme/fromage''||''formatge''||''formatge''||''queso''||''caschiel''||''formagg''||''formaggio''||''queijo''||''casu''|| ᱯᱚᱱᱤᱨ |- ||''dies Martis''||''demârs''/''demonre''||''mardi''||''dimars''||''dimarts''||''martes''||''mardi(s)''||''màrtes''||''martedì''||''terça-feira''||''martis''|| ᱵᱟᱞᱮ ᱢᱟᱦᱟᱸ |- ||''ecclesia/basilica''||''églésé''||''église/basilique''||''glèisa''||''església''||''iglesia''||''baselgia''||''gesia/cesa''||''chiesa''||''igreja''||''cresia''|| ᱪᱟᱨᱪ |- ||''fratrem''||''frâre''||''frère''||''fraire''||''germà''||''hermano''||''frar''||''frel''||''fratello''||''irmão''||''frari''|| ᱵᱚᱭᱦᱟ |- ||''hospitalis''||''hèpetâl''||''hôpital''||''espital''||''hospital''||''hospital''||''spital''/''ospidal''||''ospidal''||''ospedale''||''hospital''||''ospidali''|| ᱦᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ |- ||''lingua''||''lenga''||''langue, langage''||''lenga''||''llengua''||''lengua''||''lieunga''||''lenga''||''lingua''||''língua''||''lingua, limba''|| ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ |- ||''sinister''||''gôcho''||''gauche''||''esquèrra''/''senèstra''||''esquerra''||''izquierda''||''saniester''/''schnester''||''gàucia''||''sinistra''||''esquerda''||''sa manu manca''|| ᱞᱮᱸᱜᱟ |- ||''rem/natam/ne gentem''||''ren''||''rien''||''res/ren''||''res/re''||''nada''||''nuot''/''navot''/''nöglia''||''nen''/''gnente''||''niente''/''nulla''||''nada''||''nudda''|| ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |- ||''noctem''||''nuet''||''nuit''||''nuèch''/''nuèit''||''nit''||''noche''||''not(g)''||''neuit/neucc''||''notte''||''noite''||''noti''|| ᱧᱤᱸᱫᱟᱹ |- ||''pacare''||''payér''||''payer''||''pagar''||''pagar''||''pagar''||''pagar''/''pajar''||''paghé''||''pagare''||''pagar''||''pagai''|| ᱥᱳᱫᱷ |- ||''sudor''||''suar''||''sueur''||''susor''||''suor''||''sudor''||''suada''||''sudor''||''sudore''||''suor''||''suai''|| ᱩᱫᱽᱜᱟᱹᱨ |- ||''vita''||''via''||''vie''||''vida''||''vida''||''vida''||''veta''/''vita''||''via/vita''||''vita''||''vida''||''vida''|| ᱡᱤᱭᱚᱱ |} ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{interwiki|code=frp}} * ''[http://www.arpitania.eu/ Arpitan Cultural Alliance], International Federation'' * [https://web.archive.org/web/20160422195616/http://francoprovencal.org/ Francoprovencal.org] Le site du francoprovençal * [http://www.centre-etudes-francoprovencales.eu/ Centre d'Études Francoprovençales] of [[Saint-Nicolas, Aosta Valley]] * [http://lengoua.arpitana.googlepages.com/loslimsarpitans ''On-line directory regularly updated''] * [https://maps.google.com/maps/ms?hl=en&ie=UTF8&oe=UTF8&msa=0&msid=115570914925694292683.00047f42f7c6fad6365ff Google Maps], Precise Map of Arpitania * [https://maps.google.com/maps/ms?hl=en&ie=UTF8&oe=UTF8&msa=0&msid=115570914925694292683.00047ce9d35f29abcf6f0] Precise Map of Arpitania and Occitania in Italy and Switzerland [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱱᱫᱳᱼᱤᱣᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱴᱟᱞᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱨᱳᱢᱟᱱᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱴᱟᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱥᱩᱭᱡᱟᱨᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱤᱣᱨᱳᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} 4qxjxmy3i8r6xzzqs5f5vt0zjvnu3n4 ᱟᱥᱨᱟ ᱱᱳᱢᱟᱱᱤ 0 15396 100256 98762 2022-08-08T03:53:45Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱟᱥᱨᱟ ᱱᱳᱢᱟᱱᱤ | image = Asra Nomani at Women and Terrorism Roundtable.jpg | caption = Nomani at [[United States House Committee on Homeland Security]] in 2016 | birth_date = {{birth date and age|1965|09|07}} | birth_place = [[ᱵᱚᱢᱵᱮ]], Maharashtra, India | nationality = ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟᱱ | alma_mater = [[West Virginia University]] ([[Bachelor of Arts|BA]])<br> [[American University]] ([[Master of Arts|MA]]) | occupation = ᱡᱳᱣᱨᱱᱟᱞᱤᱥᱴ, ᱯᱨᱚᱯᱷᱮᱥᱚᱨ | children = ᱥᱤᱵᱽᱞᱤ ᱰᱟᱢᱤᱞ ᱱᱳᱢᱟᱱᱤ | parents = ᱡᱟᱯᱷᱟᱨ ᱱᱳᱢᱟᱱᱤ | relations = [[ᱥᱤᱵᱽᱞᱤ ᱱᱳᱢᱟᱱᱤ]] | website = {{URL|asranomani.com}} }} '''[[ᱟ]][[ᱥ]]ᱨᱟ ᱱᱳᱢᱟᱱᱤ''' ᱟᱥᱨᱟ ᱠᱩᱨᱛᱩᱞᱮᱭᱱ ᱱᱳᱢᱟᱱᱤ (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱗ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱖᱕) ᱢᱤᱫ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱡᱳᱣᱨᱡᱽ ᱴᱟᱣᱩᱱ ᱡᱮᱜᱮᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹ ᱜᱟᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱯᱨᱚᱯᱷᱮᱥᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |title=GU Class to Investigate Murder of WSJ Reporter |url=http://pearlproject.georgetown.edu/about-us |publisher=Georgetown University |access-date=January 18, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090214004853/http://www12.georgetown.edu/scs/event_pages/event_pearl_project.html |archive-date=February 14, 2009 }}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱟᱨᱞ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱜᱚᱲᱚ ᱱᱤᱫᱮᱥᱚᱠ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱢᱤᱫ ᱥᱴᱨᱤᱢ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱜᱚᱲᱚ, ᱫᱽ ᱣᱚᱞ ᱥᱴᱨᱤᱴ ᱡᱚᱨᱱᱚᱞ ᱟᱜ ᱨᱤᱯᱚᱴ ᱰᱮᱱᱤᱭᱚᱞ ᱯᱟᱨᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱯᱦᱟᱨᱚᱬ ᱟᱨ ᱥᱩᱥᱟᱭᱤᱰ ᱨᱮ ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱨᱤᱯᱚᱴ ᱯᱚᱨᱤᱭᱚᱡᱽᱱᱟ ᱾ == ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ == == ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ == == ᱚᱱᱚᱞ == ====== ᱠᱟᱹᱢᱤ ====== ====== ᱡᱚᱨᱱᱚᱞ ====== == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} qx4sg4z1ybiq1l19xq84w07wj1yqyfm ᱟᱨᱯᱟᱱ ᱛᱷᱟᱯᱟ 0 16841 100268 98898 2022-08-08T04:32:39Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 ᱥᱟ. ᱠᱷᱭᱟ. ᱛ wikitext text/x-wiki {{Short description|Nepali actor, director, and scriptwriter}} {{Use dmy dates|date=November 2015}} {{Infobox person | image = Bir Bikram (ARPAN THAPA).jpg | caption = Arpan Thapa | native_name_lang = ne | birth_name = <!-- only use if different from name above --> | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1978|11|15}} | birth_place = [[Kathmandu]], Nepal<ref>{{cite web|url=http://radiokantipur.ekantipur.com/red-carpet/69/Arpan-Thapa/ |title=Radio Kantipur- 96.1, 101.8 MHz: Nepal’s most listened Radio Station |website=Radiokantipur.ekantipur.com |accessdate=2016-06-02}}</ref> | nationality = [[Nepalis|Nepali]] | occupation = Actor, director, writer | years_active = 2007–present | notable_works = | height = {{height|m=1.80}} | weight = <!-- {{convert|X|kg|lb|0|abbr=on}} or {{convert|X|lb|kg|0|abbr=on}} --> | website = <!-- {{URL|example.com}} --> }} '''ᱟᱨᱯᱟᱱ ᱛᱷᱟᱯᱟ (ᱯᱨᱟᱠᱟᱥ ᱛᱤᱣᱟᱨᱤ)''' ({{lang-ne|ᱟᱨᱯᱟᱱ ᱛᱷᱟᱯᱟ}}) (ᱡᱟᱱᱟ ᱑᱕ ᱱᱚᱣᱟᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱗᱘) <ref name="reelnepal">{{cite web | url = http://reelnepal.com/name/33537/arpan-thapa/biography | title = Arpan Thapa (अर्पन थापा) >>Biography | publisher = reelnepal.com | accessdate = 24 December 2015 | archive-date = 18 November 2015 | archive-url = https://web.archive.org/web/20151118013829/http://reelnepal.com/name/33537/arpan-thapa/biography }}</ref> ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱟᱠᱴᱚᱨ, ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱠᱳᱯᱨᱟᱭᱴᱚᱨ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ == ᱯᱷᱤᱞᱢᱚᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ == {| class="wikitable sortable" |- !ᱥᱮᱨᱢᱟ !ᱯᱷᱤᱞᱢ !ᱨᱳᱞ !ᱥᱳᱨᱥ |- | ᱒᱐᱑᱑ ||''Sick City'' || Krishna ||<ref>{{cite web|last1=Thapa|first1=Rabi|title=Signs of life|url=http://nepalitimes.com/news.php?id=18056#.VksPv9KrS70|publisher=Nepali Times|accessdate=17 November 2015}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱑ ||''Batch No: 16'' || Guru ||<ref>{{cite web|last=Devi |first=Mia |url=http://filmsofnepal.com/nepali-film-batch-no-16-2011/ |title=Nepali Film – Batch No. 16 (2011) |publisher=Films of Nepal |date=2013-10-24 |accessdate=2016-06-02}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱒ ||''Dhanda''|| Arjun ||<ref>{{cite web |url=http://reelnepal.com/movies/21190/dhanda/cast |title=Dhanda(2012) - Nepali Movie - Full Cast |website=Reelnepal.com |accessdate=2016-06-02 |archive-date=9 March 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160309045042/http://reelnepal.com/movies/21190/dhanda/cast }}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱓ ||''Chhadke'' || Bhokse ||<ref>{{cite web|last=Devi |first=Mia |url=http://filmsofnepal.com/nepali-film-chadke-2013/ |title=Nepali Film – Chadke (2013) |publisher=Films of Nepal |date=2013-02-24 |accessdate=2016-06-02}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱓ ||''Badhshala'' || Captain Thapa ||<ref>{{cite web|last=Devi |first=Mia |url=http://filmsofnepal.com/nepali-film-badhashala-2013/ |title=Nepali Film – Badhashala (2013) |publisher=Films of Nepal |date=2013-11-08 |accessdate=2016-06-02}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱓ || ''Maun'' || Aman ||<ref>{{cite web|last=Devi |first=Mia |url=http://filmsofnepal.com/nepali-film-maun-2013/ |title=Nepali Film – Maun (2013) |publisher=Films of Nepal |date=2013-09-28 |accessdate=2016-06-02}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱔ || ''[[Mukhauta]]'' || Pandit || |- | ᱒᱐᱑᱔ || ''Suntali'' || Tailor ||<ref>{{cite web |url=http://www.ekantipur.com/nefta2015/index.php/index/nominee/26 |title=NEFTA Film Award 2015 Qatar : An event by Nepal Film Technical Association |website=Ekantipur.com |date=1979-11-17 |accessdate=2016-06-02 |archive-date=4 March 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304062349/http://www.ekantipur.com/nefta2015/index.php/index/nominee/26 }}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱕ || ''[[Dying Candle]]'' || Mukunda ||<ref>{{Cite web|url=https://english.onlinekhabar.com/dying-candle-movie-review-beautifully-crafted-movie.html|title=‘Dying Candle’ review: A beautifully crafted movie|date=15 February 2017|website=OnlineKhabar|language=en-GB|access-date=17 February 2020}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱖ || ''Bir Bikram'' || Aaitey ||<ref>{{cite web|url=http://xnepali.net/movies/bir-bikram-a-movie-by-milan-chams-to-feature-diya/|title=Bir Bikram, a movie by Milan Chams to feature Diya|website=Xnepali.net|accessdate=2016-06-02}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱖ || ''Bato Muni ko Phool 2'' || Abhay ||<ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/batomunikophool2/info?tab=page_info |title=Bato Muniko Phool 2 - बाटो मुनिको फूल २ |publisher=Facebook |date=2016-04-22 |accessdate=2016-06-02}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱖ || ''Hamlet'' || Hamlet ||<ref>{{cite news|url=http://thehimalayantimes.com/art-culture/drama/hamlet-to-exact-revenge-in-capital/ |title=Hamlet to exact revenge in Capital |newspaper=[[The Himalayan Times]] |accessdate=2016-06-02}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱖ || ''[[Anaagat]]'' ||Suresh||<ref>{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/miscellaneous/2016/05/28/changing-winds-in-kollywood|title=Changing winds in Kollywood|last=Caprara|first=David|date=28 May 2016|website=kathmandupost.com|language=en|access-date=2020-02-17}}</ref> |- | ᱒᱐᱑᱗ || ''America boys'' || |<ref>{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/art-entertainment/2018/06/06/hari-america-boys-bring-new-tales-to-cinemas|title=Hari, America Boys bring new tales to cinemas|website=kathmandupost.com|language=en|access-date=2020-02-17}}</ref> |- |᱒᱐᱑᱗ |''Lappan Chhappan'' |Chamero Don |<ref>{{Cite web|url=https://thehimalayantimes.com/entertainment/movie-review/twists-turns-keep-audience-hooked-lappan-chhappan-mukunda-bhatta/|title=Twists and turns keep audience hooked on Lappan Chhappan|date=2017-03-26|website=The Himalayan Times|language=en-US|access-date=2020-02-17|archive-date=15 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201015132200/https://thehimalayantimes.com/entertainment/movie-review/twists-turns-keep-audience-hooked-lappan-chhappan-mukunda-bhatta/}}</ref> |- |᱒᱐᱑᱘ |''Changa Chet'' | |<ref>{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/art-entertainment/2018/11/02/three-new-films-to-hit-kathmandu-screens-today|title=Three new films to hit Kathmandu screens today|website=kathmandupost.com|language=en|access-date=2020-02-17}}</ref> |- |᱒᱐᱑᱘ |''[[Firke]]'' | |Released on 12 Jan 2018<ref>{{Cite news|url=http://kathmandupost.ekantipur.com/news/2017-12-03/butterfly-drops-its-trailer.html|title=Butterfly drops its trailer|date=3 December 2017|work=Kathmandu Post|access-date=2018-07-01|language=en}}</ref> |- |᱒᱐᱑᱙ |''Ghar'' | |<ref name=":0">{{Cite web|url=https://kathmandupost.com/movie-review/2019/07/27/arpan-thapa-s-ghar-is-a-horrific-clich|title=Arpan Thapa’s Ghar is a horrific cliché|last=Dixit|first=Abhimanyu|date=5 June 2019|website=kathmandupost.com|language=en|access-date=2020-02-17}}</ref> |- |᱒᱐᱒᱐ |''ᱴᱤᱱ ᱡᱟᱱᱛᱩ'' |Maila |To be released late ᱒᱐᱒᱐ |} ==ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱭᱟᱹ== ᱟᱹᱰᱜᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱫᱤᱥᱟᱹᱩᱫᱩᱜ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟᱭ ''[[Mukhauta]]'' in 2014<ref>{{Cite web|url=http://moviesnepal.com/new-nepali-movie-mukhauta-press-meet/|title=New Nepali Movie Mukhauta – press meet.|date=15 April 2015|website=Nepali Movies|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402102717/http://moviesnepal.com/new-nepali-movie-mukhauta-press-meet/|archive-date=2 April 2015|access-date=18 February 2020}}</ref>a drama ''Aadha Love'' in 2017,<ref name=":0" /> ''Sunkesari'',<ref>{{Cite web|url=http://www.southasiatimes.com.au/news/?tag=arpan-thapa|title=Arpan Thapa|last=Nanda|first=Nareej|date=23 March 2018|website=South Asia Times|language=en-US|access-date=2020-02-17}}</ref> ''Ghar'' in 2019 and the upcoming Teen Jantu in 2020 ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category|Arpan Thapa}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Thapa, Arpan}} [[Category:1979 births]] [[Category:21st-century Nepalese male actors]] [[Category:Living people]] [[Category:Nepalese male actors]] [[Category:Actors from Kathmandu]] {{Nepal-stub}} jth9ca98ke3ro31s4gxkq99ppwoj3f4 ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ ᱦᱮᱢᱵᱨᱚᱢ/sandbox/ᱱᱮᱦᱚᱨ 2 17688 100257 84269 2022-08-08T03:56:51Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 /* ᱱᱮᱦᱚᱨ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱴᱷᱮᱱ */ wikitext text/x-wiki ==ᱱᱮᱦᱚᱨ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱴᱷᱮᱱ == <center> {|style = "border: 1px solid blue; padding:5px 5px 5px 5px; background; background:linear-gradient(to bottom, #00FF00 0%,#FFFF00 40%,#FF00FF 100%); font-size:1.15em; |<center>ᱡᱚᱦᱟᱨ ᱜᱚᱢᱠᱮ ! ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱟᱢ ᱵᱟᱢ ᱞᱚᱜᱽᱤᱱ (login) ᱟᱠᱟᱱᱟ, । ᱚᱱᱟᱛᱮ ᱞᱚᱜᱽᱤᱱ ᱠᱟᱛᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ (edit) ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱱᱮᱸᱦᱚᱸᱨᱮᱫ ᱢᱮᱭᱟ ᱾ JOHAR Gomke, you are not logged in wikipedia, hence I am requesting you to please login before edit. If you need any help please message me on my talk page .[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ|ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) |} </center> peeri6e7sgkwroond2vllkcetz0z41c ᱟᱥᱤᱯᱷ ᱟᱠᱵᱚᱨ 0 18067 100255 86047 2022-08-08T03:45:47Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = ᱟᱥᱤᱯᱷ ᱟᱠᱵᱚᱨ | image = Asif Akbar in a Program on 2017 1.jpg | caption = | native_name = আসিফ আকবর | native_name_lang = bn | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1972|03|25}} | birth_place = [[Comilla District|Comilla]], [[Chattogram]], Bangladesh | genre = [[Pop music|Pop]] | occupation = {{flatlist| * Musician * producer * actor }} | years_active = 1998-present | label = {{flatlist| * [[G-Series (record label)|G-Series]] * Soundtek * ARB }} }} '''ᱟᱥᱤᱯᱷ ᱟᱠᱵᱚᱨ'''(ᱡᱟᱱᱟᱢ: ᱒᱕ ᱢᱟᱨᱪ, ᱑᱙᱗᱒) ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱵᱟᱰᱚᱦᱤ ᱟᱨ ᱠᱷᱮᱞᱚᱰᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱒᱐᱐᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱯᱟᱹᱦᱤᱞ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱮᱞᱵᱟᱢ 'ᱳ ᱯᱨᱤᱭᱟ ᱛᱩᱢᱤ ᱠᱳᱛᱷᱟᱭ' ᱛᱟᱞᱟᱛᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱮ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱯᱟᱹᱦᱤᱞ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ 'ᱟᱢᱟᱨᱤ ᱵᱷᱟᱜᱜᱮ ᱛᱳᱢᱟᱨᱤ ᱱᱟᱢ' (ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ: ᱨᱟᱡᱟ ᱱᱟᱢᱵᱟᱨ ᱚᱣᱟᱱ, ᱑᱙᱙᱘)। ᱒᱐᱑᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ 'ᱜᱚᱦᱤᱱᱮᱨ ᱜᱟᱱ' ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱥᱤᱯᱷ ᱫᱚ ᱠᱷᱮᱞᱚᱰᱤᱭᱟᱹ ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱟᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱽ ᱠᱮᱫᱟ᱾ == ᱜᱷᱟᱸᱨᱚᱡᱽ ᱡᱤᱭᱚᱱ == == ᱥᱮᱨᱮᱧ == === ᱮᱞᱵᱟᱢ === === ᱥᱚᱞᱚ ᱥᱮᱨᱮᱧ === == ᱚᱵᱷᱤᱱᱚᱭ == == ᱯᱚᱛᱚᱵ == == ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱠᱚ == ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} gyfbivkkth1l6v1uwo3iocne4d6wvev ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱯᱱᱟᱹᱛ 0 18190 100283 98906 2022-08-08T09:15:49Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |conventional_long_name = ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱯᱱᱟᱹᱛ |common_name = ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ |native_name = {{native name|hy|Արցախի Հանրապետություն|paren=omit}}<br /><small>{{transl|hy|Artsakhi Hanrapetutyun}}</small><br />{{native name|ru|Нагорно-Карабахская Республика|paren=omit}}<br /><small>{{transl|ru|Nagorno-Karabakhskaya Respublika}}</small> |image_flag = Flag of Artsakh.svg |image_coat = Coat of arms of Artsakh.svg |national_anthem = {{native name|hy|[[Azat u ankakh Artsakh|Ազատ ու Անկախ Արցախ]]|italics=off}}<br />{{lower|0.1em|''Azat u Ankakh Artsakh''}} {{nbsp|2}}([[Wikipedia:Naming conventions (Armenian)|transliteration]])<br />"Free and Independent Artsakh" |image_map = Nagorno-Karabakh Republic (orthographic projection).svg |map_caption = <small>Territory controlled by Artsakh in dark green, claimed territory in light green.</small> |capital = [[ᱥᱴᱮᱯᱟᱱᱠᱮᱨᱴ]] |coordinates = {{Coord|39|52|N|46|43|E|type:city|display=inline,title}} |largest_city = ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ |official_languages= [[ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ]]<sup>a</sup><br/>[[ᱨᱟᱥᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱨᱟᱥᱤᱭᱟᱱ]]<sup>b</sup><ref>{{cite web |title=Парламент Карабаха признал русский язык официальным языком республики |url=https://www.rbc.ru/rbcfreenews/605c83739a79474363e6eab3 |website=www.rbc.ru|publisher=[[RBK Group]]|language=ru|access-date=4 August 2021}}</ref> |government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Presidential system|presidential]] [[republic]]<sup>c</sup> |leader_title1 = [[President of Artsakh|President]] |leader_name1 = [[Arayik Harutyunyan]] |leader_title2 = [[President of the National Assembly of Artsakh|President of the National Assembly]] |leader_name2 = [[Arthur Tovmasyan]] |legislature = [[National Assembly (Artsakh)|National Assembly]] |sovereignty_type = Independence {{nobold|from the [[Soviet Union]]}} |established_event1= Autonomy |established_date1 = {{nowrap|2 September 1991<ref>{{cite book |last=Zürcher |first=Christoph |author-link=:de:Christoph Zürcher |title=The Post-Soviet Wars: Rebellion, Ethnic Conflict, and Nationhood in the Caucasus |year=2007 |publisher=New York University Press |location=New York |isbn=9780814797099 |page=168 |edition=[Online-Ausg.].}}</ref>}} |established_event2= {{nowrap|[[1991 Nagorno-Karabakh independence referendum|Declared]]}} |established_date2 = 10 December 1991 |area_km2 = |area_rank= |area_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |area_footnote = |percent_water= |population_estimate= 120,000 |population_census = 150,932 |population_estimate_year=March 2021<ref>{{cite web |title=Nikol Pashinyan, Arayik Harutyunyan chair meeting on ongoing and upcoming programs to be implemented in Artsakh |url=https://www.primeminister.am/en/press-release/item/2021/03/25/Nikol-Pashinyan-meeting/ |website=primeminister.am |publisher=The Office to the Prime Minister of the Republic of Armenia |archive-url=https://web.archive.org/web/20210513113421/https://www.primeminister.am/en/press-release/item/2021/03/25/Nikol-Pashinyan-meeting/ |archive-date=13 May 2021 |date=25 March 2021 |quote=...today most of the population - about 120,000 citizens - live in Artsakh...}}</ref> |population_census_year = 2015<ref>{{cite web |url=http://www.stat-nkr.am/hy/2010-11-24-10-40-02/597--2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160416093350/http://www.stat-nkr.am/hy/2010-11-24-10-40-02/597--2015|archive-date=16 April 2016 |title=ԼՂՀ 2015Թ. ՄԱՐԴԱՀԱՄԱՐԻ ՆԱԽՆԱԿԱՆ ՕՊԵՐԱՏԻՎ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ|publisher=STAF NKRE |date=30 March 2016 |access-date=30 March 2016}}</ref> |population_census_rank = 191st |population_density_km2 = |population_density_sq_mi= <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |demonym = Artsakhi |GDP_PPP = $713 million |GDP_PPP_year = 2019 |GDP_PPP_rank = n/a |GDP_PPP_per_capita= $4,803 |GDP_PPP_per_capita_rank = n/a |Gini = <!--number only--> |Gini_year= |Gini_change= <!--increase/decrease/steady--> |Gini_ref= |Gini_rank= |HDI= <!--number only--> |HDI_year= |HDI_change= <!--increase/decrease/steady--> |HDI_ref= |HDI_rank= |iso3166code = AM |currency = {{unbulleted list | [[Artsakh dram]] | [[Armenian dram]] }} |currency_code= AMD |time_zone = [[Armenia Time|AMT]] |utc_offset = +4 |drives_on = right |calling_code = [[Telephone numbers in the Republic of Artsakh|+374]] 47<sup>d</sup> |cctld = [[.am]], [[.հայ]] |footnote_a = The constitution guarantees "the free use of other languages spread among the population". |footnote_b = From 2021 |footnote_c = Head of state and head of government, after the post of prime minister was abolished following a [[2017 Nagorno-Karabakh constitutional referendum|constitutional referendum]]. |footnote_d = +374 97 for mobile phones. |status = [[International recognition of Artsakh|Unrecognised state]]<br>[[Community for Democracy and Rights of Nations#Members|Recognised by 3 non-UN members]] |today=}} '''ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ''' ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱯᱱᱟᱹᱛ [[ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ]] ᱱᱟᱜᱳᱨᱱᱳ ᱠᱟᱨᱟᱵᱟᱠᱷ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱯᱱᱟᱹᱛ ᱮᱱ.ᱠᱮ.ᱟᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮᱦᱚᱸ ᱵᱟᱲᱟᱭᱚᱜᱼᱟ, ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢ ᱠᱚᱠᱮᱥᱟᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ [[ᱟᱡᱟᱨᱵᱟᱭᱡᱟᱱ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱤᱸᱥ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱵᱟᱲᱟᱭᱚᱜᱼᱟ᱾ ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ ᱫᱚ ᱞᱟᱦᱟᱸ ᱛᱮᱱᱟᱜ [[ᱱᱟᱜᱳᱨᱱᱳ-ᱠᱟᱨᱟᱵᱟᱠᱷ ᱥᱟᱭᱚᱛᱛᱥᱟᱥᱤᱛ ᱳᱵᱽᱞᱟᱥᱴ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱟᱸᱰᱮᱯᱟᱥᱮ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚᱭ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱫ [[ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ]] ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱮᱫ [[ᱤᱨᱟᱱ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ [[ᱥᱴᱮᱯᱟᱱᱠᱮᱨᱴ]]᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ==ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ== ==ᱢᱤᱞᱤᱴᱟᱨᱤ== ==ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱦᱟᱞᱚᱛ== ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ==ᱦᱚᱲᱮᱞ== ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱭᱟᱹᱨᱤ== ==ᱦᱮᱡᱥᱮᱱ== ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ==ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ== ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{wikivoyage|ᱱᱟᱜᱳᱨᱱᱳ-ᱠᱟᱨᱟᱵᱟᱠᱷ}} {{commons category|ᱟᱨᱴᱥᱟᱠᱷ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱯᱱᱟᱹᱛ}} ; ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴ * [http://www.nkr.am/en/ Ministry of Foreign Affairs of Artsakh] * [http://www.nkrusa.org/ Office of the Nagorno-Karabakh Republic, Washington D.C.] * [http://www.stat-nkr.am/ National Statistical Service of NKR] * [http://www.president.nkr.am/ President of the Nagorno Karabagh Republic] ; ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ * [https://artsakh.org.uk/ Articles and Photography on Artsakh (Nagorno-Karabakh) from UK Photojournalist Russell Pollard] * [https://roadtoartsakh.am/ Road to Artsakh] * [https://web.archive.org/web/20080226062839/http://www.karabakh-open.com/src/index.php?id=0&lang=en Karabakh-Open] * [https://web.archive.org/web/20020812004807/http://www.artsakhtert.com/eng/index.php "Azat Artsakh", Artsakh Government's newspaper] ; ᱮᱴᱟᱜ * [https://artsakhombuds.am/en Human Rights Ombudsman] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱨᱮᱯᱮᱪᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱹᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} d1mnxerz4u4ek5yswmlntbeb4szvksu ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱜᱮᱞᱢᱚᱲᱚᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱱ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ 0 19107 100195 90493 2022-08-07T13:54:39Z MT731 2184 wikitext text/x-wiki {{location map+|India|width=300|right|caption=ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱜᱮᱞᱢᱚᱲᱚᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱱ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱜᱩᱴ ᱠᱚ|places= {{location map~|India|label=[[ᱟᱜᱽᱨᱟ|᱒᱓]]|lat=27.18|long=78.02}} {{location map~|India|label=[[ᱚᱦᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ|᱗]]|lat=23.03|long=72.58}} {{location map~|India|label=[[ᱤᱞᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ|᱔᱑]]|lat=25.45|long=81.85}} {{location map~|India|label=[[ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ|᱔᱔]]|lat=31.64|long=74.86}} {{location map~|India|label=[[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ|᱓᱙]]|lat=23.68|long=86.99}} {{location map~|India|label=[[ᱚᱣᱨᱚᱝᱜᱟᱵᱟᱫᱽ, ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ|᱔᱓]]|position=top|lat=19.88|long=75.32}} {{location map~|India|label=[[ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱳᱨ|᱕]]|lat=12.967|long=77.567}} {{location map~|India|label=[[ᱵᱷᱤᱞᱟᱭ|᱕᱐]]|position=top|lat=21.21|long=81.38}} {{location map~|India|label=[[ᱵᱷᱚᱯᱟᱞ|᱒᱐]]|lat=23.250|long=77.417}} {{location map~|India|label=[[ᱪᱚᱱᱰᱤᱜᱚᱰ|᱕᱑]]|lat=30.75|long=76.78}} {{location map~|India|label=[[ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ|᱔]]|lat=13.08389|long=80.27000}} {{location map~|India|label=[[ᱠᱚᱭᱟᱢᱵᱟᱴᱩᱨ|᱑᱖]]|position=top|lat=11.01833|long=76.97250}} {{location map~|India|label=[[ᱫᱤᱞᱞᱤ|᱒]]|position=left|lat=28.61|long=77.23}} {{location map~|India|label=[[ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ|᱔᱒]]|position=top|lat=23.8|long=86.45}} {{location map~|India|label=[[ᱯᱷᱚᱨᱤᱫᱟᱵᱟᱫᱽ|᱓᱔]]|position=bottom|lat=28.4211|long=77.3078}} {{location map~|India|label=[[ᱜᱟᱡᱤᱭᱟᱵᱟᱫᱽ|᱑᱔]]|position=right|lat=28.67|long=77.42}} {{location map~|India|label=[[ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ|᱔᱙]]|lat=26.22|long=78.18}} {{location map~|India|label=[[ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ|᱖]]|lat=17.37|long=78.48}} {{location map~|India|label=[[ᱤᱱᱫᱚᱨ|᱑᱕]]|lat=22.71667|long=75.84722}} {{location map~|India|label=[[ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ|᱓᱗]]|lat=23.167|long=79.933}} {{location map~|India|label=[[ᱡᱚᱭᱯᱩᱨ|᱑᱐]]|lat=26.9|long=75.8}} {{location map~|India|label=[[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ|᱓᱖]]|lat=22.783|long=86.200}} {{location map~|India|label=[[ᱡᱚᱫᱷᱯᱩᱨ|᱔᱕]]|lat=26.28|long=73.02}} {{location map~|India|label=[[ᱠᱟᱱᱱᱩᱨ|᱒᱗]]|position=top|lat=11.8689|long=75.3555}} {{location map~|India|label=[[ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ|᱑᱑]]|lat=26.449923|long=80.331874}} {{location map~|India|label=[[ᱠᱚᱪᱤ|᱑᱗]]|position=right|lat=9.967|long=76.217}} {{location map~|India|label=[[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ|᱓]]|position=bottom|lat=22.5726723|long=88.3638815}} {{location map~|India|label=[[ᱠᱚᱞᱞᱟᱢ|᱔᱘]]|lat=8.88|long=76.60}} {{location map~|India|label=[[ᱠᱚᱴᱟ, ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ|᱕᱓]]|lat=25.18|long=75.83}} {{location map~|India|label=[[ᱠᱚᱡᱷᱤᱠᱚᱰ|᱑᱙]]|position=left|lat=11.25|long=75.77}} {{location map~|India|label=[[ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ|᱑᱒]]|lat=26.8|long=80.9}} {{location map~|India|label=[[ᱞᱩᱫᱷᱤᱭᱟᱱᱟ|᱒᱘]]|position=bottom|lat=30.91|long=75.85}} {{location map~|India|label=[[ᱢᱟᱫᱩᱨᱟᱭ|᱓᱑]]|lat=9.93|long=78.12}} {{location map~|India|label=[[ᱢᱚᱞᱟᱯᱯᱩᱨᱚᱢ|᱒᱕]]|label_size=80|position=top|lat=11.041|long=76.083}} {{location map~|India|label=[[ᱢᱤᱨᱟᱴ|᱓᱓]]|position=top|lat=28.99|long=77.70}} {{location map~|India|label=[[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ|᱑]]|position=left|lat=18.97500|long=72.82583}} {{location map~|India|label=[[ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ|᱑᱓]]|lat=21.15|long=79.09}} {{location map~|India|label=[[ᱱᱟᱥᱤᱠ|᱒᱙]]|lat=20.00|long=73.78}} {{location map~|India|label=[[ᱯᱟᱴᱱᱟ|᱑᱘]]|lat=25.6|long=85.1}} {{location map~|India|label=[[ᱯᱩᱱᱮ|᱘]]|lat=18.52028|long=73.85667}} {{location map~|India|label=[[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ|᱔᱗]]|lat=21.25|long=81.63}} {{location map~|India|label=[[ᱨᱟᱡᱽᱠᱚᱴ|᱓᱕]]|lat=22.3|long=70.78}} {{location map~|India|label=[[ᱨᱟᱺᱪᱤ|᱔᱖]]|lat=23.36|long=85.33}} {{location map~|India|label=[[ᱥᱨᱤᱱᱚᱜᱚᱨ|᱓᱘]]|lat=34.09000|long=74.79000}} {{location map~|India|label=[[ᱥᱩᱨᱚᱛ|᱙]]|lat=21.18|long=72.83}} {{location map~|India|label=[[ᱛᱤᱨᱩᱣᱚᱱᱚᱱᱛᱯᱩᱨᱚᱢ|᱒᱖]]|lat=8.48750|long=76.95250}} {{location map~|India|label=[[ᱛᱨᱤᱥᱩᱨ|᱒᱑]]|position=left|lat=10.52|long=76.21}} {{location map~|India|label=[[ᱛᱤᱨᱩᱪᱤᱨᱟᱯᱚᱞᱞᱤ|᱕᱒]]|lat=10.80500|long=78.68556}} {{location map~|India|label=[[ᱵᱚᱰᱳᱫᱚᱨᱟ|᱒᱒]]|lat=22.30|long=73.19}} {{location map~|India|label=[[ᱵᱟᱨᱟᱬᱚᱥᱤ|᱓᱒]]|lat=25.28|long=82.96}} {{location map~|India|label=[[ᱵᱚᱥᱚᱭ-ᱵᱤᱨᱟᱨ|᱔᱐]]|lat=19.47|long=72.8}} {{location map~|India|label=[[ᱵᱤᱡᱚᱭᱣᱟᱰᱟ|᱓᱐]]|lat=16.5193|long=80.6305}} {{location map~|India|label=[[ᱵᱤᱥᱟᱠᱷᱟᱯᱟᱴᱱᱟᱢ|᱒᱔]]|lat=17.68833|long=83.21861}} }} '''ᱥᱤᱧᱚᱛ''' ᱫᱚ [[ᱮᱛᱚᱢ ᱮᱥᱤᱭᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱭᱟᱭᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑.᱒ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱷᱮᱨ ᱦᱚᱲ ᱥᱟᱶ ᱱᱚᱶᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱵᱟᱜᱮᱞᱼᱤᱨᱟᱞ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱟᱨᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="official">{{cite web|url=http://www.india.gov.in/knowindia/state_uts.php|title=States and union territories|access-date=31 January 2011|publisher=Census of India|work=Government of India (2001)|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20110127011318/http://india.gov.in/knowindia/state_uts.php|archive-date=27 January 2011}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱗.᱕ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱱ ᱚᱲᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="Area and population">{{cite web |url=http://www.censusindia.gov.in/Census_And_You/area_and_population.aspx |title=ᱮᱨᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ |work=ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ (᱒᱐᱐᱑) |publisher=ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ |access-date=26 October 2008 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131113224501/http://www.censusindia.gov.in/Census_And_You/area_and_population.aspx |archive-date=13 November 2013 }}</ref> ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱑᱘᱗᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱑᱙᱕᱑ ᱥᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮᱞ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱟᱣ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ <ref name="Census Organisation of India">{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/aboutus/Census_Organisation/about.html |title=Census Organisation of India |work=Government of India (2001) |publisher=Census of India |access-date=31 January 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20081201091131/http://www.censusindia.gov.in/aboutus/Census_Organisation/about.html |archive-date= 1 December 2008 }}</ref> ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱨᱟᱡᱤᱥᱴᱨᱟᱨ ᱡᱮᱱᱨᱟᱞ ᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱᱟᱨᱟᱜ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱟᱥᱚᱱᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="Brief history of census">{{cite web |url=http://www.censusindia.gov.in/Census_And_You/brief_history_of_census.aspx |title=Brief history of census |work=Government of India (2001) |publisher=Census of India |access-date=31 January 2012 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131113224445/http://www.censusindia.gov.in/Census_And_You/brief_history_of_census.aspx |archive-date=13 November 2013 }}</ref> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱕᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱜᱩᱴ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱜᱮᱞᱢᱚᱲᱚᱭ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱱ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱫᱚ ᱓᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=times/> ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔᱕ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾<ref name=2011UA>{{cite web|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|work=Censusindia|publisher=The Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=18 October 2011|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20111113152754/http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|archive-date=13 November 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.hindustantimes.com/interactives/cities-since-1901/|title=How India's cities have grown and shrunk over the last 116 years|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170506030709/http://www.hindustantimes.com/interactives/cities-since-1901/|archive-date=6 May 2017}}</ref><ref name=times>{{cite web|title=Delhi topples Mumbai as maximum city|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-10-20/india/30302508_1_delhi-topples-mumbai-urban-population-lives-navi|work=[[The Times of India]]|publisher=[[The Times Group|Bennett, Coleman & Co. Ltd]]|access-date=7 February 2012|author=Rukmini Shrinivasan|author2=Hemali Chhapia|location=India|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20141217011539/http://citypopulation.de/India-Agglo.html|archive-date=17 December 2014}}</ref> ==ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ== *''ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ '''ᱢᱚᱴᱟ''' ᱟᱲᱟᱝ ᱛᱮ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱠᱟᱱᱟ'' ᱾ {| class="wikitable sortable" style="width:100%;" style="text-align:left;" |- ! width=5%| ᱯᱚᱫᱽ ! style="width:15%;"| ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱜᱩᱴ{{efn|The population figures of cities in Kerala are inflated as the definition of urban agglomeration was revised in the 2011 census. The population of urban agglomerations in Kerala is not comparable with other cities in the country.<ref name=ua2011>{{cite web|title=INDIA STATS : Million plus cities in India as per Census 2011|url=http://pibmumbai.gov.in/scripts/detail.asp?releaseId=E2011IS3|work=Press Information Bureau, Mumbai|publisher=[[National Informatics Centre]] (NIC)|access-date=7 February 2012|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150630112755/http://pibmumbai.gov.in/scripts/detail.asp?releaseId=E2011IS3|archive-date=30 June 2015}}</ref>}} ! style="width:20%;"| ᱯᱚᱱᱚᱛ/ᱮᱞᱟᱠᱟ ! style="width:20%;"| ᱦᱚᱲ ᱮᱞ (᱒᱐᱑᱑)<ref name="censusindia 2011">{{cite web|title=India: Major Agglomerations|url=http://www.citypopulation.de/India-Agglo.html|publisher=.citypopulation.de|access-date=14 December 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20141217011539/http://citypopulation.de/India-Agglo.html|archive-date=17 December 2014}}</ref> ! style="width:20%;"| ᱦᱚᱲ ᱮᱞ (᱒᱐᱐᱑)<ref name=ua2011 /> |- |- | ᱑ | '''[[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]]''' | [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]] | ᱑᱘,᱔᱑᱔,᱒᱘᱘ | ᱑᱖,᱔᱓᱔,᱓᱘᱖ |- | ᱒ | '''[[ᱫᱤᱞᱞᱤ]]''' | [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] | ᱑᱖,᱓᱔᱙,᱘᱓᱑ | ᱑᱒,᱘᱗᱗,᱔᱗᱐ |- | ᱓ | '''[[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]]''' | [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | ᱑᱔,᱐᱓᱕,᱙᱕᱙ | ᱑᱓,᱒᱐᱕,᱖᱙᱗ |- | ᱔ | '''[[ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ]]''' | [[ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ]] | ᱘,᱖᱕᱓,᱕᱒᱑ | ᱖,᱕᱖᱐,᱒᱔᱒ |- | ᱕ | '''[[ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱳᱨ|ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ]]''' | [[ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ]] | ᱘,᱕᱒᱐,᱔᱓᱕ | ᱕,᱗᱐᱑,᱔᱔᱖ |- | ᱖ | '''[[ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ]]''' | [[ᱛᱮᱞᱮᱝᱜᱟᱱᱟ]] | ᱗,᱖᱗᱗,᱐᱑᱘ | ᱕,᱗᱔᱒,᱐᱓᱖ |- | ᱗ | [[ᱚᱦᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ]] | [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]] | ᱖,᱓᱖᱑,᱐᱘᱔ | ᱔,᱕᱒᱕,᱐᱑᱓ |- | ᱘ | [[ᱯᱩᱱᱮ]] | [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]] | ᱕,᱐᱕᱗,᱗᱐᱙ | ᱓,᱗᱖᱐,᱖᱓᱖ |- | ᱙ | [[ᱥᱩᱨᱚᱛ]] | [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]] | ᱔,᱕᱙᱑,᱒᱔᱖ | ᱒,᱘᱑᱑,᱖᱑᱔ |- | ᱑᱐ | '''[[ᱡᱚᱭᱯᱩᱨ]]''' | [[ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ]] | ᱓,᱐᱔᱖,᱑᱖᱓ | ᱒,᱓᱒᱒,᱕᱗᱕ |- | ᱑᱑ | [[ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ]] | [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱒,᱙᱒᱐,᱔᱙᱖ | ᱒,᱗᱑᱕,᱕᱕᱕ |- | ᱑᱒ | '''[[ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ]]''' | [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱒,᱙᱐᱒,᱙᱒᱐ | ᱒,᱒᱔᱕,᱕᱐᱙ |- | ᱑᱓ | [[ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ]] | [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]] | ᱒,᱔᱙᱗,᱘᱗᱐ | ᱒,᱑᱒᱙,᱕᱐᱐ |- | ᱑᱔ | [[ᱜᱟᱡᱤᱭᱟᱵᱟᱫᱽ]] | [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱒,᱓᱗᱕,᱘᱒᱐ | ᱙᱖᱘,᱒᱕᱖ |- | ᱑᱕ | [[ᱤᱱᱫᱚᱨ]] | [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱒,᱑᱗᱐,᱒᱙᱕ | ᱑,᱕᱐᱖,᱐᱖᱒ |- | ᱑᱖ | [[ᱠᱚᱭᱟᱢᱵᱟᱴᱩᱨ]] | [[ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ]] | ᱒,᱑᱓᱖,᱙᱑᱖ | ᱑,᱔᱖᱑,᱑᱓᱙ |- | ᱑᱗ | [[ᱠᱚᱪᱤ]] | [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ]] | ᱒,᱑᱑᱙,᱗᱒᱔ | ᱑,᱓᱕᱕,᱙᱗᱒ |- | ᱑᱘ | '''[[ᱯᱟᱴᱱᱟ]]''' | [[ᱵᱤᱦᱟᱨ]] | ᱒,᱐᱔᱙,᱑᱕᱖ | ᱑,᱖᱙᱗,᱙᱗᱖ |- | ᱑᱙ | [[ᱠᱚᱡᱷᱤᱠᱚᱰ]] | [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ]] | ᱒,᱐᱒᱘,᱓᱙᱙ | ᱘᱘᱐,᱒᱔᱗ |- | ᱒᱐ | '''[[ᱵᱷᱚᱯᱟᱞ]]''' | [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱑,᱘᱘᱖,᱑᱐᱐ | ᱑,᱔᱕᱘,᱔᱑᱖ |- | ᱒᱑ | [[ᱛᱨᱤᱥᱩᱨ]] | [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ]] | ᱑,᱘᱖᱑,᱒᱖᱙ | ᱓᱓᱐,᱑᱒᱒ |- | ᱒᱒ | [[ᱵᱚᱰᱳᱫᱚᱨᱟ]] | [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]] | ᱑,᱘᱒᱒,᱒᱒᱑ | ᱑,᱔᱙᱑,᱐᱔᱕ |- | ᱒᱓ | [[ᱟᱜᱽᱨᱟ]] | [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱑,᱗᱖᱐,᱒᱘᱕ | ᱑,᱓᱓᱑,᱓᱓᱙ |- | ᱒᱔ | [[ᱵᱤᱥᱟᱠᱷᱟᱯᱟᱴᱱᱟᱢ]] | [[ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱑,᱗᱒᱘,᱑᱒᱘ | ᱑,᱓᱔᱕,᱙᱓᱘ |- | ᱒᱕ | [[ᱢᱚᱞᱟᱯᱯᱩᱨᱚᱢ]] | [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ]] | ᱑,᱖᱙᱙,᱐᱖᱐ | ᱑᱗᱐,᱔᱐᱙ |- | ᱒᱖ | '''[[ᱛᱤᱨᱩᱣᱚᱱᱚᱱᱛᱯᱩᱨᱚᱢ]]''' | [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ]] | ᱑,᱖᱗᱙,᱗᱕᱔ | ᱘᱘᱙,᱖᱓᱕ |- | ᱒᱗ | [[ᱠᱟᱱᱱᱩᱨ]] | [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ]] | ᱑,᱖᱔᱐,᱙᱘᱖ | ᱔᱙᱘,᱒᱐᱗ |- | ᱒᱘ | [[ᱞᱩᱫᱷᱤᱭᱟᱱᱟ]] | [[ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱥᱤᱧᱚᱛ|ᱯᱟᱸᱡᱟᱵᱽ]] | ᱑,᱖᱑᱘,᱘᱗᱙ | ᱑,᱓᱙᱘,᱔᱖᱗ |- | ᱒᱙ | [[ᱱᱟᱥᱤᱠ]] | [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]] | ᱑,᱕᱖᱑,᱘᱐᱙ | ᱑,᱑᱕᱒,᱓᱒᱖ |- | ᱓᱐ | [[ᱵᱤᱡᱚᱭᱣᱟᱰᱟ]] | [[ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱑,᱔᱗᱖,᱙᱓᱑ | ᱑,᱐᱓᱙,᱕᱑᱘ |- | ᱓᱑ | [[ᱢᱟᱫᱩᱨᱟᱭ]] | [[ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ]] | ᱑,᱔᱖᱕,᱖᱒᱕ | ᱑,᱒᱐᱓,᱐᱙᱕ |- | ᱓᱒ | [[ᱵᱟᱨᱟᱬᱚᱥᱤ]] | [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱑,᱔᱓᱒,᱒᱘᱐ | ᱑,᱒᱐᱓,᱙᱖᱑ |- | ᱓᱓ | [[ᱢᱤᱨᱟᱴ]] | [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱑,᱔᱒᱐,᱙᱐᱒ | ᱑,᱑᱖᱑,᱗᱑᱖ |- | ᱓᱔ | [[ᱯᱷᱚᱨᱤᱫᱟᱵᱟᱫᱽ]] | [[ᱦᱚᱨᱤᱭᱟᱬᱟ]] | ᱑,᱔᱑᱔,᱐᱕᱐ | ᱑,᱐᱕᱕,᱙᱓᱘ |- | ᱓᱕ | [[ᱨᱟᱡᱽᱠᱚᱴ]] | [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]] | ᱑,᱓᱙᱐,᱖᱔᱐ | ᱑,᱐᱐᱓,᱐᱑᱕ |- | ᱓᱖ | [[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ]] | [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | ᱑,᱓᱓᱙,᱔᱓᱘ | ᱑,᱑᱐᱔,᱗᱑᱓ |- | ᱓᱗ | [[ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ]] | [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱑,᱒᱖᱘,᱘᱔᱘ | ᱑,᱐᱙᱘,᱐᱐᱐ |- | ᱓᱘ | '''[[ᱥᱨᱤᱱᱚᱜᱚᱨ]]''' | [[ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ]] | ᱑,᱒᱖᱔,᱒᱐᱒ | ᱙᱘᱘,᱒᱑᱐ |- | ᱓᱙ | [[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ]] | [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | ᱑,᱒᱔᱓,᱔᱑᱔ | ᱑,᱐᱖᱗,᱓᱖᱙ |- | ᱔᱐ | [[ᱵᱚᱥᱚᱭ-ᱵᱤᱨᱟᱨ]] | [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]] | ᱑,᱒᱒᱒,᱓᱙᱐ | |- | ᱔᱑ | [[ᱤᱞᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ|ᱟᱞᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ]] | [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱑,᱒᱑᱒,᱓᱙᱕ | ᱑,᱐᱔᱒,᱒᱒᱙ |- | ᱔᱒ | [[ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ]] | [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | ᱑,᱑᱙᱖,᱒᱑᱔ | ᱑,᱐᱖᱕,᱓᱒᱗ |- | ᱔᱓ | [[ᱚᱣᱨᱚᱝᱜᱟᱵᱟᱫᱽ, ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ|ᱚᱣᱨᱚᱝᱜᱟᱵᱟᱫᱽ]] | [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]] | ᱑,᱑᱙᱓,᱑᱖᱗ | ᱘᱙᱒,᱔᱘᱓ |- | ᱔᱔ | [[ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ]] | [[ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱥᱤᱧᱚᱛ|ᱯᱟᱸᱡᱟᱵᱽ]] | ᱑,᱑᱘᱓,᱕᱔᱙ | ᱑,᱐᱐᱓,᱙᱑᱗ |- | ᱔᱕ | [[ᱡᱚᱫᱷᱯᱩᱨ]] | [[ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ]] | ᱑,᱑᱓᱘,᱓᱐᱐ | ᱘᱖᱐,᱘᱑᱘ |- | ᱔᱖ | '''[[ᱨᱟᱺᱪᱤ]]''' | [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | ᱑,᱑᱒᱖,᱗᱔᱑ | ᱘᱖᱓,᱔᱙᱕ |- |᱔᱗ | '''[[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ]]''' | [[ᱪᱷᱚᱛᱤᱥᱜᱚᱰ|ᱪᱷᱚᱛᱛᱤᱥᱜᱚᱲ]] | ᱑,᱑᱒᱓,᱕᱕᱘ | ᱗᱐᱐,᱑᱑᱓ |- | ᱔᱘ | [[ᱠᱚᱞᱞᱟᱢ]] | [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ]] | ᱑,᱑᱑᱐,᱖᱖᱘ | ᱓᱘᱐,᱐᱙᱑ |- | ᱔᱙ | [[ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ]] | [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | ᱑,᱑᱐᱒,᱘᱘᱔ | ᱘᱖᱕,᱕᱔᱘ |- | ᱕᱐ | [[ᱵᱷᱤᱞᱟᱭ]] | [[ᱪᱷᱚᱛᱤᱥᱜᱚᱰ|ᱪᱷᱚᱛᱛᱤᱥᱜᱚᱲ]] | ᱑,᱐᱖᱔,᱒᱒᱒ | ᱙᱒᱗,᱘᱖᱔ |- | ᱕᱑ | '''[[ᱪᱚᱱᱰᱤᱜᱚᱰ|ᱪᱚᱱᱰᱤᱜᱚᱲ]]''' | [[ᱪᱚᱱᱰᱤᱜᱚᱰ|ᱪᱚᱱᱰᱤᱜᱚᱲ]] | ᱑,᱐᱕᱕,᱔᱕᱐ | ᱘᱐᱘,᱕᱑᱕ |- | ᱕᱒ | [[ᱛᱤᱨᱩᱪᱤᱨᱟᱯᱚᱞᱞᱤ]] | [[ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ]] | ᱑,᱐᱒᱒,᱕᱑᱘ | ᱘᱖᱖,᱓᱕᱔ |- | ᱕᱓ | [[ᱠᱚᱴᱟ, ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ|ᱠᱚᱴᱟ]] | [[ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ]] | ᱑,᱐᱐᱑,᱖᱙᱔ | ᱗᱐᱓,᱑᱕᱐ |} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [https://web.archive.org/web/20070514045222/http://www.censusindia.gov.in/ Office of the Registrar General & Census Commissioner, India] {{ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱜᱮᱞᱢᱚᱲᱚᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞᱮᱞ ᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ}} {{ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ|ᱥᱚᱦᱨᱤ]] qpi08oiwpdo0turhz7wqhwxjdm2bwiy ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ 0 19403 100251 98747 2022-08-08T03:13:03Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox university |name = ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ |image = |established = ᱑᱙᱕᱗ |type = ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ |city = [[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ]] |state = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] |country = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] |coordinates = {{coord|23|41|55.35|N|86|58|56.44|E|display=title,inline}} |free_label = |free = |Official Website = |campus = ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱨᱮ |affiliations = ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱴᱮᱠᱱᱤᱠᱮᱞ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱠᱟᱭᱩᱱᱥᱤᱞ |website = https://sites.google.com/site/asansolgovtpolytechnic/ |}} '''ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ''', ᱫᱚ [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ ᱫᱚ [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱴᱮᱠᱱᱤᱠᱮᱞ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱠᱟᱭᱩᱱᱥᱤᱞ]]<ref>{{cite web |title=Affiliated Polytechnic with the West Bengal State Council of Technical Education |url=http://wbscte.net/info/list-of-politichnic.html |access-date=8 July 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170627082310/http://wbscte.net/info/list-of-politichnic.html |archive-date=27 June 2017}}</ref> ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱮ.ᱟᱭ.ᱥᱤ.ᱴᱤ.ᱤ ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱢᱟᱱᱚᱛ ᱮᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ ᱨᱮᱫᱚ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱠᱟᱞ, ᱢᱟᱭᱤᱱᱤᱝ, ᱢᱮᱴᱟᱞᱚᱡᱤᱠᱟᱞ, ᱢᱟᱭᱤᱱᱤᱝ ᱥᱟᱨᱵᱷᱮ, ᱢᱮᱠᱟᱱᱤᱠᱮᱞ ᱟᱨ ᱥᱤᱵᱷᱤᱞ ᱤᱧᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨᱤᱝ ᱨᱮ ᱰᱤᱯᱞᱳᱢᱟ ᱠᱳᱨᱥ ᱪᱟᱞ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱟᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱡᱚᱝᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ, ᱠᱚᱧᱮ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱵᱟᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱩᱨ ᱜᱮᱭᱟ᱾ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱦᱳᱥᱴᱮᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱢᱤᱫ ᱫᱚ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱵᱤᱵᱷᱟᱜᱽ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱫᱚ ᱢᱟᱭᱤᱱᱤᱝ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ᱾ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱡᱚᱥ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱵᱷᱟᱜᱮ ᱤᱧᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨ ᱵᱮᱱᱟᱣ᱾ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱫᱚ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱨᱮᱱ ᱢᱟᱪᱮᱫ ᱟᱨ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱥᱤᱵᱤᱞ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱲᱟᱭᱚᱜᱼᱟ᱾ ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [https://web.archive.org/web/20160304035806/http://wbtet.nic.in/jexpo_06_ad.htm Admission to Polytechnics in West Bengal for Academic Session 2006-2007] *https://sites.google.com/site/asansolgovtpolytechnic/ *https://collegewiki.in/asansol-polytechnic/ [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱟᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱹᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} o6piwwqu1kw8ccs6ajxwpow2ugom0bl ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱬ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ 0 19423 100271 98335 2022-08-08T06:29:59Z Rocky 734 571 ᱜᱩᱥᱤ ᱟᱲᱟᱜ ᱚᱞ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱮᱱᱟ wikitext text/x-wiki ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ '''ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱬ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ''' ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱥᱟᱨᱟ ᱨᱮ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨᱼᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱛᱮᱜᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱛᱮ ᱫᱟᱨᱮ ᱵᱚ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹᱯ ᱫᱟᱲᱮ ᱪᱷᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱮᱱᱴᱤᱯᱷᱤᱠ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱵᱚᱱ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱚᱠᱟ ᱫᱚ ᱞᱮᱴᱤᱱ ᱛᱮ ᱜᱮ ᱚᱞᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟᱸ ᱥᱨᱚᱛ ᱟᱨ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱢᱟᱠᱯᱷᱟᱭᱮᱞᱟᱜ ᱤᱝᱨᱟᱡᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱥᱟᱵᱟᱫ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="Macphail">{{cite book |last1=Macphail |first1=edited by R. M. |title=English-Santali dictionary |date=1850 |publisher=s.t. |page=206-212 |url=https://www.google.co.in/books/edition/_/Jv5GAAAAcAAJ?hl=en&gbpv=0 |language=en}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱔᱙᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱡᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱦᱜᱼᱟ ᱾ {{Static row numbers}} {| class="wikitable sortable static-row-numbers" ! ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ! ᱞᱮᱴᱤᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ! ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ |- | ᱚᱛ ᱠᱚᱱᱰᱨᱚ, ᱯᱟᱛᱣᱟ ᱜᱷᱟᱸᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Cassia mimosoides<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Cassia mimosoides 06.JPG|thumb|ᱚᱛ ᱠᱚᱱᱰᱨᱟ]] |- | ᱚᱛ ᱯᱚᱨᱟᱭᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Opioglossum vulgare - sic (syn - Ophioglossum vulgatum)<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:გველის ენა Ophioglossum vulgatum Aderr's Tongue.jpg|center|thumb]] |- | ᱚᱛ ᱰᱷᱚᱢᱳᱯᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Lepidagathis cristata<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Lepidagathis cristata flowering herb.JPG|thumb]] |- | ᱚᱞ, ᱯᱮᱱᱰᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Amorphophallus''<ref name="Parida" /> ''campanulatus<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:ചേന.jpg|thumb]] |- | ᱚᱞᱟᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Grewia vestita<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Paroushak (Sanskrit- परूषक) (484935537).jpg|thumb]] |- | ᱚᱞᱟᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Grewia taliaefolia - sic (syn - Grewia tiliaefolia)<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Grewia tiliaefolia flowers & leaves in Hyderabad W IMG 9422.jpg|thumb]] |- | ᱚᱨᱚᱯ<ref name="Macphail" /> | ''Costus speciosa<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Hellenia speciosa in Pang Mapha District.jpg|thumb]] |- | ᱚᱨᱥᱚᱲᱤᱝ<ref name="Macphail" /> | ''Curcuma<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Curcuma longa roots.jpg|thumb]] |- | ᱚᱯᱚᱱᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Angelica glauca<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Wild angelica - before blooming.jpg|thumb]] |- | ᱚᱱᱟᱨ, ᱰᱟᱹᱞᱤᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Punica granatum<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Punica granatum abierta..JPG|thumb]] |- | ᱛᱟᱞᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Borassus flabelliformis<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:A bunch of young palmyra fruit (நுங்கு).jpg|thumb]] |- | ᱛᱟᱦᱮᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Cucumis sativus<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Cucumis sativus var. maliforme R.H (18).JPG|thumb]] |- | ᱛᱟᱨᱚᱯ<ref name="Macphail" /> | ''Buchanania latifolia<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Buchanania cochinchinensis.JPG|thumb]] |- | ᱛᱟᱨᱥᱮ ᱠᱚᱴᱟᱯ<ref name="Macphail" /> | ''Grewia villosa<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:גרויה שעירה - Grewia villosa.jpg|thumb]] |- | ᱛᱟᱭᱟᱨ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Justicia belonica<ref name="Macphail" />'' - sic (syn - Justicia betonica) | [[ᱨᱮᱫ:Starr-021122-0084-Justicia betonica-flowers-Nahiku-Maui (24471112901).jpg|thumb]] |- | ᱛᱤᱦᱳᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Canavalia ensiformis<ref name="Macphail" />'' | <gallery mode="nolines"> ᱨᱮᱫ:Canavalia ensiformis IMG 8040.jpg|ᱡᱚ ᱨᱮᱫ:Seeds of swordbean (5565052640).jpg|ᱡᱟᱝ ᱨᱮᱫ:Canavalia ensiformis (1963737455).jpg|ᱵᱟᱦᱟ </gallery> |- | ᱛᱩᱞᱥᱤ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Ocimum sanctum<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:An Ocimum sanctum plant.JPG|thumb]] |- | ᱛᱩᱲᱤ ᱥᱤᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Orobanche indica<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Orobanche uniflora 3303f.JPG|thumb]] |- | ᱛᱮᱞᱦᱮᱡ, ᱛᱮᱨᱦᱮᱡ<ref name="Macphail" /> | ''Sterculia urens<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Sterculia urens (423923943).jpg|thumb]] |- | ᱛᱮᱡᱚ ᱢᱟᱞᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Cissampelos pareira<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Cissampelos pareira fruits.JPG|thumb|ᱛᱮᱡᱚ]] |- | ᱛᱮᱡᱯᱟᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Cinnamonum obtusifolium<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱛᱮᱡᱯᱟᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Laurus cassia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱛᱷᱩᱭᱟᱹᱜ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Melochia chorchorifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱚᱠᱷᱞᱟᱹ ᱡᱟᱹᱱᱤᱢ, ᱜᱚᱠᱷᱩᱞᱟᱹ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ, ᱜᱩᱠᱷᱞᱟᱹ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Hygrophilla spinosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱚᱪᱚ, ᱡᱚᱱᱫᱽᱨᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Zea mays<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱚᱴᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Croton oblongifolius<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱚᱸᱲᱮᱸ<ref name="Macphail" /> | ''Stephegyne parvifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱧᱡᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Cannabinis sativa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱧᱡᱷᱮᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Sterculia villosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱨᱵᱷᱟ ᱜᱚᱡᱷᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Canthium didymum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱰᱟ ᱛᱤᱨᱤᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Diospyros montana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱟᱞᱦᱟ, ᱦᱟᱨᱩᱣᱟᱹ ᱯᱟᱠᱚᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Strobilanthus auriculatus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱰᱟ ᱥᱤᱜᱽᱨᱤᱜ, ᱥᱟᱸᱲᱩᱸᱠᱩᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Salix tetrasperma<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱰᱟ ᱦᱩᱱᱰ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Jasminum arborescens<ref name="Macphail" />'' | |- |ᱜᱟᱱᱫᱷᱤ ᱜᱷᱟᱥ<ref name=":0">{{Cite journal|last=Mukherjee|first=Prof (Dr ) Sobhan Kr|title=ETHNOBOTANY OF SOME GRASSES OF WEST BENGAL (INDIA)|url=https://www.academia.edu/901461/ETHNOBOTANY_OF_SOME_GRASSES_OF_WEST_BENGAL_INDIA_}}</ref> |''Cymbopogon martinii (Roxb.) Wat.<ref name=":0" />'' | |- | ᱜᱟᱰᱟ ᱯᱟᱹᱪᱣᱟᱹᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Blumea lacera<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱸᱴ ᱥᱟᱥᱟᱝ<ref name="Macphail" /> | ''Cucuma longa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱹᱝᱜᱟ ᱛᱩᱞᱥᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Hyptis suaveolens<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱹᱨᱜᱟᱹᱰᱤ<ref name="Macphail" />, ᱡᱟᱨᱜᱟᱹᱰᱤ<ref name="Macphail" />, ᱥᱟᱫᱟᱼᱠᱩᱱᱪ, ᱵᱟᱠᱥᱤ, ᱦᱚᱨᱮᱝ <ref name=":0" /> | ''Coix lachryma<ref name="Macphail" />'', ''Coix lacryma-jobi L.'', ''Coix lacryma-jobi L. var. macguen (Romanet) Stapf.''<ref name=":0" /> | |- | ᱜᱟᱹᱨᱩᱱᱰᱤ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Acternanthera sessilis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱹᱭᱤ ᱜᱷᱩᱨᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Polygala chinensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱹᱱᱫᱷᱟᱹᱨᱤ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Amarantus gangeticus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱟᱹᱵᱩᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Acacia farnesiana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱤᱛᱤᱞ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Leucas mollissima<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱤᱛᱤᱞ ᱨᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Anisochilus carnosus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱩᱞ ᱢᱟᱹᱨᱤᱪ, ᱜᱚᱞᱠᱤ ᱢᱟᱹᱨᱤᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Piper nigrum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱩᱠᱟᱧᱡ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Plumeria acutifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱩᱣᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Areca catechu<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱩᱣᱟᱹ ᱜᱩᱞᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Erioloena hookeriana<ref name="Macphail" />'' | |- |ᱜᱩᱥᱤ ᱟᱲᱟᱜ |?? | |- | ᱜᱩᱦᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Triticun sativum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱩᱱᱰᱞᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Panicum miliare<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱩᱱᱰᱞᱤ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Aneilema nana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱷᱚᱲᱟ ᱞᱤᱰᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Vitis tomentosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱜᱷᱤ ᱠᱩᱣᱟᱹᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Yucca gloriosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱚᱣᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus glomerata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱚᱪᱟᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Symplocos racemosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱚᱯᱚᱝ ᱦᱮᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Uraria lagopoides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱚᱯᱚᱥᱤᱭᱟᱹᱝ ᱜᱷᱟᱸᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Eragostis bifaria<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱚᱴᱯᱚᱴᱚ ᱫᱟᱨᱮ, ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ, ᱥᱟᱹᱜᱩᱱᱟᱹ, ᱥᱟᱜᱣᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Tectona grandis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱚᱵᱚᱮ ᱜᱟᱥ, ᱞᱩᱵᱩᱭ ᱜᱷᱟᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Anthistiria wightii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱟᱞ ᱠᱮᱥᱟᱹᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Eclipta alba<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱟᱭᱚ ᱜᱩᱱᱰᱞᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Panicum antidotale<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱟᱹᱨᱠᱟᱹ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Amarantus paniculatus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱤᱞ, ᱱᱤᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Indigofera tinctoria<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱤᱞᱠᱟᱹᱴᱷᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Polygala crotalarioides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱩᱠᱩᱭ ᱜᱷᱟᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Arundinella<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱩᱴᱱᱤ, ᱨᱟᱹᱭᱤ, ᱛᱩᱲᱤ, ᱴᱷᱟᱹᱰᱤᱭᱟᱹ ᱛᱩᱲᱤ, ᱢᱟᱱ ᱛᱩᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Brassica campestris<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱮᱱᱰᱷᱟ, ᱞᱮᱧᱡᱷᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Pencilaria spicata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱞᱮᱱᱰᱷᱟ, ᱞᱮᱧᱡᱷᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Pennisetum typhoideum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱛ, ᱠᱩᱱᱫᱽᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Zehneria umbellata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱜᱭᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Spidagathis cristata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱞᱟᱜ ᱡᱟᱹᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Cassytha filiformis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱞᱟᱝ ᱡᱟᱹᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Cuscuta chinensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱞᱯᱟᱹᱞᱩᱣᱟᱹ , ᱵᱤᱨ ᱟᱹᱞᱯᱟᱹᱞᱩᱣᱟᱹ , ᱢᱚᱸᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Phaseolus aconitifolius<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱠᱟᱚᱱᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Calotropis gigantea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱠᱷᱨᱚᱴᱷ, ᱟᱠᱨᱚᱴᱷ<ref name="Macphail" /> | ''Juglans regia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱢᱥᱚᱯᱷᱚᱨᱤ, ᱜᱚᱢ, ᱥᱟᱹᱯᱷᱨᱤ ᱟᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Anona reticulam ( sic - Anona reicularis)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱢᱨᱩᱫ, ᱟᱢᱨᱩᱛ, ᱟᱹᱧᱡᱷᱤᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Psidium guyava<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱢᱲᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Spondias mangifera<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱢᱵᱟᱲᱚ ᱟᱨᱟᱜ ᱠᱩᱰᱨᱩᱢ, ᱪᱚᱨᱚᱢᱚᱠᱚᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Hibiscus sabdariffa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱨᱟᱜ ᱡᱷᱟᱸᱣᱟᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Utricularia bifida<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱰᱟ, ᱟᱰᱷᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Zingiber officinale<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱱᱟᱱᱚᱥ, ᱟᱱᱟᱨᱚᱣᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Ananassa sativa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱲᱟ, ᱠᱳᱰ, ᱥᱳ, ᱥᱳᱦ<ref name="Macphail" /> | ''Eugenia jambolana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱲᱟᱜ ᱵᱟᱦᱟ, ᱠᱟᱞᱦᱟ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Limnophilla roxburghiana (sic - Limnophila roxburghiana)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱲᱟᱜᱟᱹᱴᱷᱤᱭᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Panicum repens<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱴᱠᱩᱲᱟᱹ, ᱟᱴᱠᱩᱲᱟᱹ ᱟᱲᱟᱜ, ᱵᱩᱨᱩ ᱢᱟᱪᱠᱩᱱᱫᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Wrightia tomentosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱴᱮᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Combretum decandrum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱴᱱᱟᱠ<ref name="Macphail" /> | ''Terminalia tomentosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱴᱷᱮᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Murraya exotica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱹᱛᱠᱤᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Smilax ovalifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱹᱛᱠᱩᱴᱤ, ᱩᱡᱟᱹᱨ ᱠᱟᱱᱴᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Argemone mexicana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱹᱠ<ref name="Macphail" /> | ''Saccharum officinarum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱹᱡᱩᱣᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Carum copticum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱹᱨᱢᱩ<ref name="Macphail" /> | ''Bursera serrata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱟᱹᱱᱰᱤᱭᱟᱹ ᱰᱷᱩᱨᱩᱯ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Leucas cephalotes<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱚᱝᱜᱟ, ᱠᱚᱝᱜᱟᱜ, ᱠᱚᱱᱜᱟᱹᱛ, ᱢᱚᱨᱟᱵᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Agave americana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱚᱝᱜᱟᱜ, ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱚᱝᱜᱟᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Dregia volubilis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱚᱞᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Dioscorea daemonum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱚᱢᱮ, ᱚᱢᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Miliusa velutina<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱚᱦᱚᱱᱰᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Cugumis moscheta<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱚᱨᱠᱚᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Dillenia indica<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Dillenia_indica,_Elephant_Apple_2.jpg|thumb|ᱟᱹᱣ ᱡᱚ]] |- | ᱠᱚᱱᱰᱨᱚ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Acacia intsia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱚᱱᱰᱮᱝ<ref name="Macphail" /> | ''Eriosema crinensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱛ ᱛᱤᱞᱢᱤᱧ, ᱛᱤᱞ, ᱛᱤᱞᱢᱤᱧ<ref name="Macphail" /> | ''Sesamum indicum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱛ ᱵᱮᱞ, ᱠᱚᱸᱪ ᱵᱮᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Feronia Elephantum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱝ ᱚᱞᱟᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Grewia asiatica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱞᱢᱮᱜᱽ<ref name="Macphail" /><ref name="Aninda Mandal">{{cite journal |last1=Lowast |first1=Aninda Mandal |last2=Adhikary |first2=Tamalika |last3=Chakraborty |first3=Debarun |last4=Roy |first4=Priti |last5=Saha |first5=Joy |last6=Barman |first6=Anushree |last7=Nbsp |first7=Poulami Saha |title=Ethnomedicinal uses of plants by Santal tribe of Alipurduar district, West Bengal, India |journal=Indian Journal of Science and Technology |date=18 June 2020 |volume=13 |issue=20 |pages=2021–2029 |doi=10.17485/IJST/v13i20.565 |url=https://indjst.org/articles/ethnomedicinal-uses-of-plants-by-santal-tribe-of-alipurduar-district-west-bengal-india |language=en |issn=0974-5645}}</ref> | ''Andrographis paniculata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱥᱠᱚᱢ ᱨᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Corchorus capsularis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱥᱢᱟᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Gmelina arborea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱨᱜᱟᱹᱞᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Lebedieropsis orbiculari<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱨᱟᱢ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Adina cordifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱨᱠᱟᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Zizyphus xylopyra<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱨᱥᱟᱲ, ᱠᱷᱟᱨᱥᱟᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Thysanoloena acarifera<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱪᱟᱱ ᱟᱲᱟᱜ, ᱠᱟᱨᱞᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Momordica dioica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱫᱟᱢ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Anthocephalus cadamba<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱭᱨᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Musa paradisiaca<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱰᱟ ᱢᱮᱫ<ref name="Macphail" /> | ''Premna herbacea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Commelyna benghalensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱱᱰᱟᱱ, ᱠᱚᱱᱰᱚᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Santalum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱱᱰᱣᱮᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Garuga pinnata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱱᱴᱟ ᱥᱟᱹᱨᱩ, ᱥᱟᱹᱨᱩ<ref name="Macphail" /> | ''Lasia heterophylla<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱱᱴᱟ ᱥᱤᱨᱤᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Albizzia myriophilla<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱱᱴᱷᱟ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Euphorbia granulata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱱᱴᱷᱟᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Artocarpus integrifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱴᱠᱚᱢ ᱡᱟᱝᱜᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Viscum attenuatum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱴᱠᱚᱢ ᱪᱟᱨᱮᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Rottboellia perforata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱸᱲᱣᱟᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Carissa carandas<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱹᱣᱦᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Terminalia arjuna<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱹᱥᱤ ᱜᱷᱟᱸᱥ, ᱠᱷᱟᱹᱥᱤᱩ ᱜᱷᱟᱸᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Saccharum spontaneum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱹᱦᱩ ᱵᱚᱴᱠᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Bryonia lacinosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱹᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Erycibe paniculata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱹᱨᱤ ᱜᱟᱹᱱᱫᱷᱟᱹᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Digeria arvensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱹᱰᱨᱩ ᱯᱟᱞᱟ, ᱠᱟᱲᱠᱤ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Briedelia retusa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱹᱰᱩ<ref name="Macphail" /> | ''Lagenaria vulgaris<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱹᱲᱢᱵᱤ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Ipomoea speciosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱡᱷᱩᱱᱠᱟᱹ, ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱡᱷᱩᱱᱠᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Crotalaria prostrata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱤᱭᱟᱹ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Pandanus odoratissimus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱤᱱᱰᱤᱧ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Ipomoea quamoclit<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱩᱞᱟᱹᱭᱤ ᱞᱩᱛᱩᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Emilia sonchifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱩᱠᱨᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Setaria glauca<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱩᱠᱲᱩᱠᱩᱛ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Amarantus frumentacens<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱩᱡᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Celastrus paniculatus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱩᱢᱵᱤᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Carea arborea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱩᱲᱤᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Zizyphus oxyphylla<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱩᱸᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Themuda gigantea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱮᱫᱚᱜ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Argyreia speciosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱮᱫᱟᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Bonnaya veronicaefolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱮᱫᱟᱨ ᱱᱟᱹᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Asparagus racemosus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱳᱚᱯᱧᱡ, ᱠᱩᱨᱩᱧᱡᱽ<ref name="Macphail" /> | ''Pongamia glabra<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱳᱰᱮ, ᱞᱟᱹᱯᱲᱟ ᱠᱳᱰᱮ, ᱞᱟᱯᱨᱟ ᱠᱳᱰᱮ, ᱞᱟᱹᱯᱥᱤ ᱠᱳᱰᱮ, ᱢᱟᱹᱱᱰᱣᱤᱠ, ᱵᱷᱟᱫᱚᱨ ᱠᱳᱰᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Eleusine corocona<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱳᱱ ᱡᱟᱹᱲᱤ, ᱥᱳᱱ ᱠᱩᱫᱨᱩᱢ, ᱥᱟᱺᱪᱤ ᱥᱳᱱ, ᱥᱟᱱ, ᱥᱳᱱ <ref name="Macphail" /> | ''Crotalaria juncea<ref name="Macphail" />'' | |- |ᱠᱷᱟᱨᱟᱱ ᱜᱷᱟᱥ<ref name=":0" /> |''Aristida setacea Retz.''<ref name=":0" /> | |- | ᱠᱷᱟᱭᱟᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Acacia catechu<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱷᱟᱲᱟᱱ, ᱞᱮᱵᱮ ᱠᱷᱟᱥᱟᱱ ᱜᱟᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Aristida depressa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱷᱤᱦᱩᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Phoenix sylvestris<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱠᱷᱩᱪᱤᱞᱟᱹ, ᱠᱷᱩᱪᱞᱟᱹ, ᱠᱩᱪᱤᱞᱟᱹ, ᱠᱩᱪᱞᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Strychnos potatorum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱚᱡᱚ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Tamarindus indicus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱚᱵᱟ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Hibiscus rosasinensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱝ ᱛᱤᱨᱲᱟᱹ, ᱯᱟᱛᱟᱞ ᱠᱚᱦᱚᱱᱰᱟ, ᱴᱤᱨᱨᱲᱟᱹ ᱪᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Pueraria tuberosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱢᱵᱲᱚ ᱢᱟᱛᱠᱚᱢ, ᱢᱟᱛᱠᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Bassia latifolia (syn - Madhuca longifolia)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱣ<ref name="Macphail" /> | ''Hordeum vulgare<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱣᱟ ᱡᱷᱟᱨᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Euphorbia dracunculoides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱦᱮᱨ, ᱥᱟᱞ,ᱥᱟᱨᱡᱳᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Shorea robusta<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱨᱜᱮ ᱛᱤᱨᱤᱞ, ᱛᱤᱨᱤᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Diospyros tomentosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱱ ᱥᱤᱨᱤᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Albizzia odoratissima<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱱᱦᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Paspalum scrobiculatum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱱᱦᱮ ᱦᱤᱨᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Euphorbia scabrifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱱᱦᱮ ᱱᱟᱧᱡᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Polycarpoea corymbosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱹᱢᱵᱤᱨ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Citrus medica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Amarantus spinosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱤᱨᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Carum carni (sic - Carum carvi)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱤᱱᱤᱧᱡᱷᱤᱨ, ᱡᱤᱧᱡᱷᱤᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Bahunia variegata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱩᱜᱤᱭᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Cordia macleodii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱩᱜᱤᱴᱚᱯᱟ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Nelsonia campestris<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱩᱝᱜᱤ, ᱨᱳᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Terminalia chebula<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱩᱨᱜᱩᱲᱟᱹ ᱠᱟᱥᱡᱳᱢ, ᱠᱚᱪᱟ ᱠᱟᱥᱠᱳᱢ, ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱟᱥᱠᱳᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Gossypium arboreum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱮᱨᱟ ᱡᱟᱱᱦᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Panicum flavidum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱮᱨᱮᱧ ᱟᱲᱟᱜ, ᱡᱮᱨᱮᱛ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Chlorophitum arundinaceum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱷᱟᱣᱟᱨ ᱠᱷᱟᱱᱰᱮᱨᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Phyllanthus juniperinoides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱷᱟᱸᱣᱟᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Tamarix ericoides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱷᱟᱸᱣᱟᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Trema amboinensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱷᱟᱹᱯᱤ, ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱡᱷᱟᱹᱯᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Zornia diphylla<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱷᱤᱝᱜᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Laffa. Acutangula<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱡᱷᱤᱢᱵᱽᱨᱤᱭᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Holmskioldia sanguinea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱚᱴᱟ ᱜᱩᱱᱰᱞᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Panicum helopus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱚᱴᱟ ᱜᱩᱱᱰᱞᱤᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Cyanotis axillaris<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱚᱴᱟ ᱦᱮᱢᱪᱟ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Limnophilla conferta (sic - Limnophila conferta)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱚᱴᱟ ᱩᱨᱤᱪ ᱟᱞᱟᱝ, ᱩᱨᱤᱪ ᱟᱞᱟᱝ<ref name="Macphail" /> , ᱵᱟᱹᱵᱩᱵᱟᱹᱞᱩᱠᱟᱹ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Parida">{{cite journal |last1=Parida, Sagarika and Mahalik, Gyanranjan |title=GREEN LEAFY VEGETABLES USED BY SEVEN TRIBES OF ODISHA, INDIA |journal=Plant Archives |date=2020 |volume=20 |pages=1866-1871}}</ref> | ''Portulacca oleracea<ref name="Macphail" />'' - sic (syn of ''Portulaca oleracea'') | |- | ᱢᱚᱴᱟ ᱵᱷᱤᱰᱤ ᱡᱟᱱᱟᱴᱮᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Urena sinuata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱟᱛᱠᱚᱢ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Hygrophila salicifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱟᱞᱦᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Dolchos lablab<ref name="Macphail" />'' (syn of ''Lablab purpureus'') | <gallery> ᱨᱮᱫ:Dolichos lablab - Доліхос - Насіння вигляд зі сторони рубчика.jpg|ᱡᱟᱝ ᱨᱮᱫ:Lablab purpureus subsp. purpureus 5Dsr 8255.jpg|ᱡᱚ ᱨᱮᱫ:Dolichos lablab - Доліхос або Лобія або Гіацинтові боби- Квітки.jpg|ᱵᱟᱦᱟ </gallery> |- | ᱢᱟᱠᱟᱲᱠᱮᱱᱫᱽᱨᱟ<ref name="Macphail" />,ᱢᱟᱠᱟᱲ ᱠᱮᱱᱫᱟ | ''Diospyros embrypoteris<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Diospyros embryopteris Govindoo.jpg|thumb|ᱢᱟᱠᱟᱲ ᱠᱮᱱᱫᱟ]] |- | ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱡᱷᱩᱱᱠᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Crotalaria alata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱟᱨᱟᱸᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Erythrina indica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱟᱪᱠᱩᱱᱰᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Pterospermum acerifolium<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱟᱱᱫᱟᱨᱜᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Anona squamosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱟᱴᱚᱨ, ᱢᱳᱴᱳᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Pisum arvense<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱟᱴᱳᱨ, ᱢᱳᱴᱳᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Pisum sativum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱟᱴᱷᱟ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Antidesma diandrum<ref name="Macphail" />'' | |- |ᱢᱟᱹᱛᱥᱭᱟᱢ<ref name=":0" /> |''Dactyloctenium aegyptium (L.) P. Beauv.'' | |- | ᱢᱟᱹᱥᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Ervum lens'' | |- | ᱢᱟᱹᱥᱩᱲᱰᱟᱝ<ref name="Macphail" /> | ''Wedelia wallichii'' | |- | ᱢᱟᱹᱨᱤᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Capsicum annuum'' | |- | ᱢᱟᱹᱨᱱᱰᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Ischaemum rugosum'' | |- | ᱢᱟᱹᱫᱷᱩᱨ ᱞᱟᱛᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus scandens'' | |- | ᱢᱤᱨᱩ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Abutilon indicum'' | [[ᱨᱮᱫ:Abutilon_indicum_-_Indian_Mallow_from_Theni_(4).jpg|thumb|ᱢᱤᱨᱩ ᱵᱟᱦᱟ ᱡᱚ]] |- | ᱢᱩᱞᱟᱹ ᱟᱲᱟᱜ, ᱢᱩᱨᱟᱹᱭᱤ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Raphanus sativus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱩᱦᱨᱤ, ᱯᱟᱱᱢᱩᱦᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Pimpinella anisum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱩᱨᱜᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Pterocarpus marsupium<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱩᱨᱩᱯ<ref name="Macphail" /> | ''Butea frondosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱩᱪ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Polygonum plebejum<ref name="Macphail" />'' | |- | [[ᱢᱩᱱᱜᱟᱹ]], [[ᱢᱩᱱᱜᱟᱹ|ᱢᱩᱱᱜᱟᱹ ᱟᱲᱟᱜ]], [[ᱢᱩᱱᱜᱟᱹ|ᱥᱩᱛᱤ]]<ref name="Macphail" /> | ''Moringa pterygosperma<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:2301Moringa_oleifera_pod_(seedpod)_textures_23.jpg|thumb|ᱠᱷᱟᱰᱟ]] |- | ᱢᱮᱞᱮᱠ<ref name="Macphail" /> | ''Flacourtia ramontchi<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱮᱨᱚᱢ ᱢᱮᱫ<ref name="Macphail" /> | ''Olax nana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱮᱨᱚᱢ ᱢᱮᱸᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Ixora parviflora<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱮᱨᱟᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Phyllanthus emblica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱮᱱᱮᱱᱫᱤ ᱫᱟᱨᱮ, ᱢᱤᱦᱤᱱᱫᱤ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Lawsonia alba<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱢᱳᱨᱚᱝ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Gymnema hirsutus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱤᱞᱤᱧ ᱧᱤᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Oldenlandia senegalensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱤᱪᱟᱹᱜ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Ponzolzia pentandra<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱤᱪᱟᱹᱜ ᱵᱟᱱᱰᱳ<ref name="Macphail" /> | ''Loranthus buddeoides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱤᱪᱟᱹᱜ, ᱱᱤᱪᱟᱹᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Woodfordia floribunda<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱤᱪᱠᱚᱪ, ᱡᱮᱵᱠᱷᱚᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Eragostis tenella<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱤᱪᱮᱨ, ᱤᱪᱮᱣᱮᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Vitis latifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱤᱲᱤ, ᱠᱳᱠᱳᱨ ᱡᱟᱝᱜᱟ ᱤᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Panicum crus-galli<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱚᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Aeschynomene aspera<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱚᱱᱰᱷᱟᱮᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Tylophoba longifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱛᱥᱟᱭᱟᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Dalbergia latifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱝᱜᱽᱨᱟ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Echinops echinatus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱞᱜᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Boswellia serrata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱠᱟᱨᱠᱮᱱᱫᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Ipomoea batatas<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱦᱟᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Dillenia pentagyna<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱦᱲᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Streblus asper<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱨ, ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱥᱟᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Saccharum sara<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱨᱟᱢ ᱞᱩᱛᱩᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Clerodendron serratum<ref name="Macphail" />'' | |- |ᱥᱟᱨᱟᱭ<ref name=":0" /> |''Desmostachya bipinnata (L.) Stapf.''<ref name=":0" /> | |- | ᱥᱟᱨᱮ ᱚᱲᱥᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Commelyna suffroticosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱯᱟᱨᱟᱛᱤᱧ<ref name="Macphail" /> | ''Gloriosa orixensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱯᱟᱨᱳᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Nycanthus arbor-tristis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱱ ᱠᱟᱨᱞᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Hiptage madablota<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱸᱣᱨᱟᱡᱽ<ref name="Macphail" /> | ''Vernonia anthelmintica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱹᱣᱲᱤ ᱜᱷᱟᱸᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Heteropogon contortus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱹᱣᱲᱤ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Polygonum glabrum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱹᱨᱩ<ref name="Macphail" /> | ''Celocasia antiquorum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱹᱮ ᱥᱩᱸᱭᱤ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Casuarina equisetifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱟᱹᱯᱤᱱ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Opuntia dillenii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱤᱠᱤᱭᱚᱢ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Crinum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱤᱧᱡᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Aegle marmelos<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱤᱨᱜᱤᱴ ᱟᱲᱟᱜ, ᱥᱤᱧ ᱰᱳᱪᱚᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Celocia argenta<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱤᱨᱤᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Albizzia lebbek<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱤᱭᱟᱹᱞᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Mongeotea immersa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱤᱱᱫᱽᱣᱟᱹᱨᱤ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Vitex negundo<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱩᱛᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Phaseolus calcaratus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱩᱛᱷᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Dioscorea facsiculata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱩᱢᱛᱩ ᱵᱩᱠᱩᱪ, ᱥᱩᱱᱛᱩ ᱵᱩᱠᱩᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Eleusine aegyptiaca<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱩᱨᱜᱤ ᱵᱟᱦᱟ <ref name="Macphail" /> | ''Anisomeles ovata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱩᱨᱜᱩᱡᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Guizotia abyssynica (sic - Guizotia abyssinica)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱩᱨᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Cyperus tegetum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱩᱨᱟᱹᱡ ᱢᱩᱠᱷᱤ, ᱥᱩᱨᱟᱹᱡ ᱢᱩᱠᱷᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Heilanthus annuus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱩᱱᱥᱩᱱᱤ, ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱪᱟᱛᱚᱢ ᱟᱲᱟᱜ, ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱥᱩᱱᱥᱩᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Desmodium triflorum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱩᱱᱩᱢ ᱡᱚᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus cordifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱛᱟ ᱟᱹᱫᱷᱤᱨ, ᱥᱮᱛᱟ ᱟᱸᱲᱜᱟ, ᱥᱮᱛᱟ ᱠᱟᱴᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Grewia polygama<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱛᱟ ᱠᱟᱴᱟ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Gynandropsis pentaphylla<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱛᱟ ᱥᱟᱜᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Andropogon aciculatus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱛᱟ ᱯᱚᱰᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus hispida<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱛᱟ ᱯᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Monochoria plantaginea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱜᱟ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Mimosa rubicaulis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱝᱜᱮᱞ ᱥᱤᱧ<ref name="Macphail" /> | ''Tragia involucrata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱞᱮᱯ ᱥᱟᱢᱟᱱᱚᱢ, ᱥᱤᱱᱤᱡ ᱥᱟᱢᱟᱸᱱᱤᱭᱚᱢ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Gloriosa superba<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱠᱨᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Zizyphus rugosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱠᱨᱮᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Largestroemia parviflora<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱮᱥᱟᱹᱲᱤ,ᱠᱷᱟᱥᱟᱹᱨᱤ, ᱠᱷᱮᱥᱟᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Lathyrus sativus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱳᱥᱳ<ref name="Macphail" /> | ''Semicarpus anacardium<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱥᱳᱱ ᱡᱷᱩᱱᱠᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Crotalaria striata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱚᱛᱚᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Cugumis lagenaria<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱚᱭ ᱨᱟᱱᱟᱠᱟᱯ ᱟᱲᱟᱜ, ᱥᱤᱧ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Bahunia purpurea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱚᱯᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Cochlosperma gossypium<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱚᱲ ᱯᱚᱰᱚᱚ, ᱯᱚᱰᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus cunia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱚᱲᱚ, ᱩᱨᱤ ᱦᱚᱲᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Oryza sativa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱟᱰ ᱡᱚᱲᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Cissus quadrangularis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱟᱹᱞᱤᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Lepidium sativum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱟᱹᱨᱠᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Leea macrophylla<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱟᱹᱱᱰᱤ ᱠᱩᱱᱰᱤ, ᱴᱷᱚᱠ<ref name="Macphail" /> | ''Physalis minima<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱟᱺᱬᱩᱸ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus conglomerata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱤᱧᱡᱚᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Barringtonia acutangula<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱮᱥᱟᱜ, ᱡᱟᱢᱲᱚ ᱦᱮᱥᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus religiosus (sic - Ficus religiosa)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱮᱥᱮᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Anogeissus latifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱮᱸᱦᱮᱸᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Millettia auriculata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱦᱳᱲᱮᱠ<ref name="Macphail" /> | ''Dolichos biflorus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱨᱚᱱᱰᱚᱠ<ref name="Macphail" /> | ''Blumea wightiana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱨᱚᱲᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Mallotus phillipinensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱨᱚᱴ<ref name="Macphail" /> | ''Ougenia dalbergioides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱨᱟᱢ ᱡᱷᱤᱝᱜᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Hibiscus esculentus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱨᱟᱦᱮᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Cajanus indicus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱨᱟᱹᱞᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Piper longa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱨᱟᱹᱭᱞᱟᱹ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Barleria prionistis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱨᱟᱹᱱᱤᱯᱷᱩᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Polygonum indicum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱨᱩᱦᱮᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Soymida febrifuga<ref name="Macphail" />'' | |- | [[ᱩᱞ]]<ref name="Macphail" /> | ''Mangifera indica<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Mango_Bunch.jpg|thumb|ᱩᱞ ᱡᱚ]] |- | ᱩᱰᱟᱹᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Sterculia colorata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱩᱴᱨᱤ ᱫᱩᱫᱷᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Cryptolepsis buchanani<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱚᱨᱪᱚ, ᱨᱤᱰᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Casearia tomentosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱚᱴᱚ ᱞᱩᱛᱩᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Ipomoea pestigridis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱟ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Camellia theifera<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱟᱛᱚᱢ ᱟᱲᱟᱜ, ᱫᱟᱜ ᱥᱩᱱᱥᱩᱱᱤ, ᱥᱩᱱᱥᱤᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Marsilia quadrifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱟᱢᱯᱟ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Ochna squarosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱟᱯᱚᱛ ᱥᱤᱨᱤᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Dalbergia lanceolaria<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱟᱯᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱵᱟᱲᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus tomentosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱟᱹᱣᱞᱤᱭᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Ruellia suffruticosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱟᱺᱩᱨᱤᱪ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Lobelia trigonia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱠᱟᱹᱴᱷᱤ, ᱡᱚᱜᱽ ᱠᱟᱹᱴᱷᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Plumbago zelanica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱤᱠᱱᱚ, ᱴᱷᱤᱥᱤ, ᱴᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱹ, ᱴᱤᱥᱤ, ᱴᱤᱥᱤᱭᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Linum usitatissimum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱤᱦᱲᱤ ᱞᱟᱢᱟᱜ, ᱞᱟᱢᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Bahunia vahlii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱤᱯᱪᱤᱨᱤᱯ<ref name="Macphail" /> | ''Achyranthes asper<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱩᱰᱩᱠ ᱠᱚᱰ<ref name="Macphail" /> | ''Eugenia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱩᱴᱚᱣᱟᱹ ᱪᱟᱹᱱᱰᱵᱚᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Iphegenia indica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱮᱨᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Imperata arundinacea<ref name="Macphail" />'' | |- |ᱪᱷᱚᱨᱠᱟᱱᱴᱟ<ref name=":0" /> |''Chrysopogon aciculatus (Retz.) Trin.''<ref name=":0" /> | |- |ᱪᱷᱚᱯᱠᱤ<ref name=":0" /> |''Apluda mutica L.''<ref name=":0" /> | |- | ᱪᱷᱟᱹᱭᱞᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Morinda tinctoria<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱪᱷᱟᱹᱴᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Alstonia scholaris<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱟᱜ ᱠᱩᱰᱩᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Sopubia delphinifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱟᱜ ᱤᱪᱟᱹᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Jussiaea suffruticosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱟᱞ, ᱰᱳᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Panicum stagninum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱩᱰᱨᱩᱢ,ᱯᱟᱹᱨ ᱥᱚᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Hibiscus cannabinus<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Hibiscus_cannabinus_001_by_Lalithamba.jpg|thumb|ᱠᱟᱹᱶᱨᱟᱹ ᱟᱲᱟᱜ ᱵᱟᱦᱟ]] |- | ᱫᱟᱨᱮ ᱦᱩᱴᱮᱲ,ᱦᱩᱴᱮᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Indigofera pulchella<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱟᱨᱮ ᱵᱟᱹᱝᱠᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Vanda roxburghii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱟᱹᱛᱨᱟᱹ, ᱫᱷᱟᱹᱛᱨᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Dhatura alba<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱟᱹᱛᱨᱟᱹ, ᱫᱷᱟᱹᱛᱨᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Dhatura fastuosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱦᱚᱲᱚᱠ, ᱯᱚᱱᱰ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱦᱳᱲᱮᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Glycine soja<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱩᱫᱷᱤ ᱞᱚᱛᱟ, ᱜᱷᱤᱣ ᱪᱤᱢᱵᱲᱤ, ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱫᱩᱫᱷᱤ ᱞᱚᱛᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Ichnocarpus frutescens<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱷᱟᱹᱱᱤᱭᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Coriandrum sativum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱡᱟᱯᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Begonia picta<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱷᱩᱫᱷᱤᱭᱟᱹ ᱥᱟᱹᱣᱲᱤ, ᱫᱩᱫᱷᱤ ᱜᱷᱟᱥ, ᱫᱩᱲᱷᱤ ᱜᱷᱟᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Apluda aristata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱫᱷᱩᱵᱤ ᱜᱷᱟᱸᱥ, ᱫᱷᱩᱵᱤ ᱛᱟᱥᱟᱠ, ᱫᱩᱵ ᱜᱷᱟᱸᱥ, ᱛᱟᱥᱟᱠ<ref name="Macphail" /> | ''Cynodon dactylon<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱮᱝᱜᱟ ᱰᱷᱩᱨᱩᱯ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Leucas clarkei<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱮᱨᱟᱝᱰᱚᱢ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Ricinus communis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱮᱨᱵᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Setaria italica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱮᱫᱮᱞ, ᱨᱩᱭᱤ, ᱥᱚᱦᱚ ᱫᱚᱦᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Bombax malabaricum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱮᱰᱷᱮ ᱮᱭᱟᱝᱜᱟᱹᱭᱱᱤ, ᱱᱟᱝᱜᱟᱹᱭᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Solanum xanthocarpum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱮᱴᱠᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Mucuna puriens<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱮᱴᱠᱮᱪ, ᱥᱤᱡ<ref name="Macphail" /> | ''Euphorbia antiquorum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱚᱡᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Tetranther monopetala<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱚᱨᱟᱭᱱᱤ, ᱩᱯᱟᱹᱞ ᱵᱟᱦᱟ, ᱩᱯᱮᱞ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Nymphoea lotus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱚᱯᱚᱝ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Terminalia belerica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱚᱯᱚᱱ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Aerua lannata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱚᱯᱲᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Gardenia latifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱚᱰᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱛᱷᱚᱨ ᱚᱨᱚᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Aeginetia indica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱞᱟᱠ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Beta vulgaris<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱠᱟᱲᱮ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus Infectoria<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱧᱡᱚᱛ ᱱᱟᱺᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Porana paniculata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱧᱡᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Clerodendron phlomoides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱧᱡᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Polyalthia cerasoides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱨᱚᱲ ᱡᱷᱤᱝᱜᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Luffa acutangula<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱨᱣᱟ ᱡᱷᱟᱨᱲᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Crosphora pilcata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱰᱮᱨ <ref name="Macphail" /> | ''Stereospermum suaviolens<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Piper betle<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱱᱥᱤᱝᱜᱷᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Dysophilla verticillata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱟᱴᱪᱟᱢᱵᱲᱟ ᱵᱟᱱᱰᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Viscum monoicum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱤᱛᱠᱚᱧᱡᱽ<ref name="Macphail" /> | ''Putranjiva roxburghii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱤᱥᱠᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Dioscorea oppositifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱤᱪᱠᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Colocasia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱤᱪᱷᱟᱹᱨᱤ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Wendlandia exerta<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱤᱱᱰᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Randia uliginosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱤᱴᱩᱣᱟᱹ ᱟᱲᱟᱜ, ᱯᱤᱴᱩᱣᱟᱹ ᱜᱷᱟᱸᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Spermacoce hispida<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱩᱥᱤ ᱛᱚᱣᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Euphorbia pilulifera<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱩᱥᱤ ᱯᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Ehretia laevis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱩᱨᱟᱹᱭ ᱱᱟᱹᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Basella alba<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱩᱱᱰ ᱜᱟᱹᱱᱫᱷᱟᱹᱨᱤ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Amarantus tristis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱩᱱᱰ ᱨᱟᱡ ᱵᱟᱦᱟ, ᱴᱟᱡᱽ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Nerium odorum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱩᱴᱠᱤ ᱢᱟᱞᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Cardiospermum halicaeabum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱮᱭᱟᱡᱽ<ref name="Macphail" /> | ''Allium cepa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱮᱴᱠᱟᱢᱵᱽᱲᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Helicteres isora<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱮᱴᱨᱟ ᱫᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Jussloca suffruticosa (sic - Jessica suffruticosa)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱳᱱᱰ ᱠᱟᱣᱮᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Abrus precatorius<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Pois_rouges_extraits_de_leur_gousse_(ou_Abrus_precatorius)_au_Bénin.jpg|thumb|ᱯᱩᱸᱰ ᱠᱟᱣᱮᱯᱷ ᱡᱚ]] |- | ᱯᱷᱚᱥᱠᱟ ᱚᱞᱟᱛ, ᱯᱚᱚᱥᱠᱟ ᱚᱞᱟᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Kydia calycina<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱯᱷᱩᱴ, ᱛᱟᱹᱨᱵᱩᱡ, ᱛᱟᱹᱨᱢᱩᱡ<ref name="Macphail" /> | ''Cucumis melo<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱚᱠᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Odina wodier<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱚᱨᱟ ᱵᱚᱦᱚᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Vernonia roxburghii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱚᱰᱷᱟᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Adiantum lunulatum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱟᱝᱜᱽᱨᱟ ᱥᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Premna latifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱟᱹᱦᱩ<ref name="Macphail" /> | ''Aetocarpus lakoocha<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱤᱴᱤᱭᱟᱹ ᱦᱟᱹᱴᱠᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Leea hirta<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱩᱝᱰᱩᱝ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Gomphrena globosa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱩᱱᱰᱩᱠᱤᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Gardenia turgida<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱮᱠᱳ ᱥᱤᱱᱫᱩᱨ, ᱠᱟᱢᱵᱽᱨᱟᱡᱽ<ref name="Macphail" /> | ''Buettneria herbacea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱮᱰᱷᱟᱣᱲᱮ, ᱰᱤᱰᱷᱟᱹᱣᱲᱤ, ᱮᱰᱷᱮ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ, ᱡᱚᱢ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Zizyphus jujube<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱰᱷᱮᱞᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Alangium lamarckii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱚᱱᱠᱟᱹᱯᱥᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Thespasia lampas<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱦᱮᱢᱪᱟ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Limnophilla gratioloides (sic - Limnophila gratioloides)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱩᱨᱤᱪ ᱟᱞᱟᱝ<ref name="Macphail" /> | ''Portulacca quadrifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱫᱩᱫᱷᱤ ᱜᱷᱟᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Andropogon schaenanthus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱯᱩᱥᱤ ᱛᱚᱣᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Euphorbia thymifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱵᱚᱰᱷᱟᱹᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Cheilanthus tenuifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱵᱟᱺᱲᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱹᱱᱰᱷᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Phyllanthus multilocularis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱵᱷᱤᱱᱰᱤ ᱡᱟᱱᱟᱴᱤᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Triumfetta rhomboidea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱸᱲᱤ ᱜᱷᱟᱸᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Panicum vestitum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱹᱠᱤᱪ ᱜᱷᱟᱸᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Fimbristylis miliacea<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱹᱲᱤ ᱜᱟᱹᱱᱫᱷᱟᱹᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Amaranthus blitum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱹᱲᱤ ᱢᱩᱨᱩᱯ<ref name="Macphail" /> | ''Butea superba<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱟᱹᱲᱤ ᱥᱤᱨᱤᱥ <ref name="Macphail" /> | ''Dalbergia volubibilis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱤᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Melia azadirachta<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱱᱤᱣᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Elaeodendron roxburghii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱳᱛ ᱢᱩᱨᱩᱯ<ref name="Macphail" /> | ''Flemingia nana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱚᱲ ᱪᱟᱱᱰᱵᱚᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Eragostis ciliaris<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱚᱴᱚᱱᱚᱯᱟᱠ<ref name="Macphail" /> | ''Eugenia operculata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱟᱜᱚᱛ ᱟᱲᱟᱜ, ᱴᱟᱜᱚᱛ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Gnaphalium indicum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱠᱷᱚᱰᱮ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Eyolvulus alsinoides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱠᱷᱚᱰᱮ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Indigofera linifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱢᱮᱨᱟᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Phyllanthus simplex<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱢᱮᱨᱟᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Phyllanthus urinaria<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱥᱩᱲᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Cyperus rotundus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱵᱷᱤᱱᱰᱤ ᱡᱟᱱᱟᱛᱮᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Desmodium gangeticum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱴᱤᱞᱟᱹᱭ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Wendlandia tinctoria<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱚᱝᱜᱟ ᱜᱷᱟᱹᱱᱴᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Clematis nutans<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱚᱝᱜᱟ ᱥᱟᱨᱡᱚᱢ, ᱥᱟᱨᱡᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Ventilago calyculata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱚᱝᱜᱟ ᱪᱮᱨᱮᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Pogonatherum saccharoideum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱚᱝᱜᱟ ᱴᱟᱮᱱᱤ, ᱴᱟᱹᱭᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Tacca pinnatifida<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱚᱝᱜᱟ ᱵᱟᱹᱨᱪᱷᱤ, ᱫᱟᱨᱮ ᱰᱷᱚᱢᱯᱚ, ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱰᱷᱚᱢᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Leonates nepetaefolia (sic - Leonotis nepetifolia)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱚᱠᱚᱢ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Melia azedarach<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱚᱭ ᱵᱷᱤᱱᱰᱤ, ᱞᱚᱴᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Randia dumetorum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱚᱰᱟ ᱜᱷᱟᱝᱜᱽᱨᱟ, ᱪᱤᱦᱲᱤ ᱜᱷᱟᱝᱜᱽᱨᱟ, ᱰᱟᱝ ᱜᱷᱟᱝᱜᱽᱨᱟ, ᱜᱷᱟᱝᱜᱽᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Vigna catiang<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱜᱞᱩᱪᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Martynia diandra<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱡᱲᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Sorghum vulgare<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱨᱟᱝᱜᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Glossogyne pinnatifida<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱪᱠᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Pollinia eriopoda<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱮᱯᱷᱳᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Desmodium polycarpum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱰᱜᱚᱪᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Lygodium flexuosum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱱᱟ ᱮᱴᱠᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Ipomaea turpethum (sic - Ipomoea turpethum)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱱᱟ ᱴᱟᱴᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Oroxylon indicum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱱᱰᱚ, ᱪᱤᱦᱨᱩᱛ ᱞᱟᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Spatholobus roxburghii<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱱᱰᱚᱨ ᱞᱟᱹᱣᱲᱤ, ᱢᱤᱨᱡᱩ ᱵᱟᱦᱟ, ᱧᱩᱸᱲᱩᱸᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Cassia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱲᱟ ᱯᱟᱛᱷᱚᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Vernonia divergens<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱲᱮ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Ficus benghalensis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱲᱮ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Pentapetes phaenicia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱲᱮ ᱵᱟᱲᱣᱟᱨᱟᱜ, ᱵᱟᱹᱨᱤ ᱵᱟᱲᱣᱟᱜ, ᱥᱟᱢᱟ ᱜᱷᱟᱥ<ref name="Macphail" /> | ''Panicum colonum (syn - Echinochloa colona)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱵᱞᱟ, ᱵᱟᱹᱵᱩᱨ, ᱜᱟᱵᱞᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Acacia arabica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱹᱜᱷᱤᱱ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ, ᱵᱟᱹᱜᱷᱤᱱ ᱡᱷᱟᱹᱣᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Mezoneurum cucullatum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱹᱝᱥᱤᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Artemisia parviflora<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱹᱦᱩ ᱴᱩᱴᱩᱨᱤ, ᱵᱟᱨᱟᱝᱜᱚᱢ, ᱵᱤᱨ ᱞᱚᱯᱚᱝ ᱟᱲᱟᱜ, ᱫᱩᱨᱭᱟᱹ ᱟᱲᱟᱜ, ᱡᱷᱩᱨᱡᱷᱩᱨᱤ, ᱴᱩᱴᱩᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Vernonia cinereal<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹᱨ, ᱡᱚᱠᱟ ᱥᱟᱠᱟᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Sida humuilis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱹᱨᱥᱟᱹ ᱯᱟᱠᱚᱨ<ref name="Macphail" /> | ''Grewia campbelii (sic - Grewia campbellii)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱹᱨᱩ, ᱠᱩᱥᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Schleichera trijuga<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱹᱨᱱᱤ ᱠᱷᱟᱨᱵᱟᱹᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Clerodendron infortunatum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱟᱺᱨᱤᱭᱟᱺ ᱠᱟᱱᱰᱷᱩᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Phyllanthus lanceoiarius<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱜᱷᱟᱝᱜᱽᱨᱟ, ᱥᱮᱲᱣᱟᱝ<ref name="Macphail" /> | ''Vigna vexillata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱠᱟᱱᱴᱟ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Commelyna salioi jolia (sic- Commelina sativa jolia)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱠᱩᱵᱮᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Andrographis echioides<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱡᱷᱩᱱᱠᱟᱹ, ᱢᱚᱴᱟ ᱵᱤᱨ ᱡᱷᱩᱱᱠᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Crotalaria calcyna<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱢᱟᱞᱦᱟᱱ<ref name="Macphail" /> | ''Atyllosia mollis (sic) ori: Atylosia mollis syn: Cajanus crassus, Cajanus mollis)<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱢᱤᱨᱩ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Sida carpinifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱥᱩᱨᱜᱩᱡᱟᱹ ᱵᱤᱨ ᱛᱩᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Laggera flava<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱥᱩᱨᱟᱹᱡ ᱢᱩᱠᱷᱤ, ᱴᱟᱹᱱᱰᱤ ᱥᱳᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Ionidium suffruticosum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱦᱚᱲᱮᱠ<ref name="Macphail" /> | ''Atyllosia scarabaedois (sic) ; ori - Atylosia scarabaeoides ; syn : Cajanus scarabaeoides <ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨ ᱱᱟᱨᱪᱷᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Corchorus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱨᱥᱟᱝ, ᱢᱩᱝ, ᱨᱟᱢᱵᱲᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Phaseolus mungo<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱬᱩᱡᱩ, ᱡᱤᱱᱤᱧᱡᱤᱛ<ref name="Macphail" /> | ''Bauhinia retusa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱤᱰᱷᱤᱱᱴᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Entada scandens<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Entada_rheedii04.jpg|thumb|ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱡᱚᱡᱚ]] |- | ᱵᱤᱴ ᱵᱩᱴ, ᱵᱩᱨᱩ ᱮᱠᱟᱥᱨᱤᱨᱟᱹ ᱱᱟᱺᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Flemingia congesta<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱩᱨᱩ ᱟᱥᱟᱹᱲᱤᱭᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Capparis horrida<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱩᱨᱩ ᱠᱟᱴᱠᱚᱢ ᱪᱟᱨᱮᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Equisetum debile<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱩᱨᱩ ᱢᱟᱨᱟᱸᱝ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Erythrina arborescens<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱩᱨᱩ ᱢᱟᱫ<ref name="Macphail" /> | ''Bambusa stricta<ref name="Macphail" />'' | |- |ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱢᱟᱞᱦᱟᱱ |''Cyamopsis tetragonoloba'' |[[ᱨᱮᱫ:Cyamopsis tetragonoloba-1-yercaud-salem-India.JPG|thumb]] |- | ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱟᱦᱮᱲ, ᱨᱟᱦᱮᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Cyamopsis psoralioides<ref name="Macphail" />'' (syn of ''Cyamopsis tetragonoloba'') | [[ᱨᱮᱫ:Cluster bean-guar-Cyamopsis psoralioides-Cyamopsis tetragonolobus-TAMIL NADU74.jpg|thumb]] |- | ᱵᱩᱪ ᱫᱟᱨᱮ<ref name="Macphail" /> | ''Cordia myxa<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱩᱰᱷᱤ ᱜᱷᱟᱹᱥᱤᱪ<ref name="Macphail" /> | ''Callicarpa macrophylla<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱩᱰᱷᱤ ᱜᱷᱟᱹᱥᱤᱪ, ᱵᱩᱰᱷᱤ ᱛᱤᱞᱟᱹᱭᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Pavetta indica<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱩᱰᱷᱤ ᱠᱟᱥᱠᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Gossypium herbaceum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱩᱴ<ref name="Macphail" /> | ''Cicer arietinum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱮᱝᱜᱚ ᱱᱟᱹᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Dioscorea bulbifera<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱮᱝᱜᱟᱲ ᱵᱮᱴᱟᱦᱮᱫ<ref name="Macphail" /> | ''Solanum stramonifolium<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱮᱝᱜᱟᱲ, ᱦᱮᱱᱫᱮ ᱵᱮᱝᱜᱟᱲ<ref name="Macphail" /> | ''Solanum melongena<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱮᱞᱟᱸᱳᱧᱡᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Caesulia axillaris<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱮᱨᱫᱚᱲ, ᱵᱷᱩᱨᱥᱟᱹ <ref name="Macphail" /> | ''Combretum nana<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱮᱨᱮᱧ ᱯᱷᱩᱞ<ref name="Macphail" /> | ''Cyathocline lyrata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱮᱨᱮᱧᱡᱚ<ref name="Macphail" /> | ''Thevita neriifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱮᱱᱟ, ᱥᱤᱨᱚᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Andropogon muricatus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱮᱸᱴ<ref name="Macphail" /> | ''Calamus rotang<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱳᱰ ᱱᱟᱸᱲᱤ, ᱵᱳᱰᱞᱟᱹᱲ ᱱᱟᱸᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Vitis adnata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱚᱜᱟ ᱠᱟᱥᱠᱳᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Gossypium neglectum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱚᱨᱠᱚᱱᱰ<ref name="Macphail" /> | ''Hymenodiction excelsum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱟᱨᱵᱟᱹᱲᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Ocimum canum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱟᱨᱵᱷᱟᱨᱤ, ᱰᱷᱤᱢᱯᱩ ᱵᱟᱦᱟ, ᱠᱟᱹᱯᱤᱨ ᱢᱟᱹᱞᱤ ᱵᱟᱦᱟ, ᱢᱟᱹᱞᱤ ᱵᱟᱦᱟ, ᱢᱚᱱᱫᱚᱨ ᱢᱟᱹᱞᱤ ᱵᱟᱦᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Ocimum basilicum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱟᱫᱚᱨ ᱡᱷᱟᱹᱯᱱᱤ, ᱡᱷᱟᱹᱯᱱᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Biophetum sensitivum<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱟᱸᱭᱤᱥᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Colebrookia oppositifolia<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱟᱹᱰᱩ<ref name="Macphail" /> | ''Vitex alata<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱟᱹᱴᱩᱣᱟᱹ ᱟᱲᱟᱜ<ref name="Macphail" /> | ''Chenopodium album<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱟᱹᱵᱨᱤ<ref name="Macphail" /> | ''Embelia robusta<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱤᱰᱤ ᱟᱹᱪᱷᱤᱢ<ref name="Macphail" /> | ''Centifida orbicularis<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱤᱱᱰᱤ ᱢᱩᱴᱷᱟᱹ, ᱢᱩᱴᱷᱟᱹ ᱜᱷᱟᱸᱥ, ᱱᱟᱱᱦᱟ ᱵᱷᱤᱱᱰᱤ ᱢᱩᱴᱷᱟᱹ<ref name="Macphail" /> | ''Fimbristylis monostachya<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱮᱨᱱᱰᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Jatropha curcus<ref name="Macphail" />'' | |- | ᱵᱷᱮᱰᱟ ᱰᱮᱨᱮᱧ, ᱪᱟᱠᱟᱣ ᱰᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Cassia tora<ref name="Macphail" />'' | [[ᱨᱮᱫ:Cassia Tora (young plant).JPG|center|thumb|ᱵᱟᱞᱮ ᱪᱟᱠᱟᱣ ᱫᱟᱨᱮ]] |- | ᱵᱷᱮᱰᱣᱟ<ref name="Macphail" /> | ''Hibiscus cancellatus<ref name="Macphail" />'' | |} == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{reflist}} == ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱰᱷᱮᱨ ᱥᱟᱹᱠᱷᱤᱭᱟᱹᱛ == *Campbell, A.; Macphail, R.M. (1984). Campbell's English-Santali Dictionary. Eastern Books. ISBN 978-0-8364-1137-9. *Campbell, A. (1899). A Santali-English dictionary. Santal Mission Press. *Mrs. Maina Tudu (Hansdah). (2016) SANTALI DICTIONARY, Olchiki-Olchiki-English script. ISBN 978-93-5267-534-0 *P.O. BODDING. SANTALI DICTIONARY (1929) == ᱠᱷᱟᱴᱚ ᱚᱞ == * ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱨᱚᱢᱟᱹᱱ/ᱞᱮᱴᱤᱱ/ᱤᱝᱨᱟᱡᱤ ᱞᱤᱯᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ ᱛᱮ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱦᱩᱭ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ * ᱛᱤᱱᱟᱹᱜ ᱜᱟᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱴᱷᱤᱠ ᱥᱟᱸᱦᱤᱡ ᱯᱩᱥᱴᱟᱹᱣ ᱪᱷᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱟᱨᱮ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱬᱮᱥ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱨᱮ]] k6hgymtxs02kmd7ytg3fu3fiw2t47qu ᱟᱡᱟᱨᱡᱚ ᱥᱩᱠᱩᱢᱟᱨ ᱥᱮᱱ ᱢᱟᱦᱟᱵᱤᱫᱫᱟᱞᱚᱭ 0 19650 100228 98444 2022-08-08T00:08:37Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 wikitext text/x-wiki {{Infobox university | name = ᱟᱪᱟᱨᱡᱚ ᱥᱩᱠᱩᱢᱟᱨ ᱥᱮᱱ ᱢᱟᱦᱟᱵᱤᱫᱫᱟᱞᱚᱭ | native_name = | native_name_lang = | image = | image_upright = | image_alt = | caption = | latin_name = | other_name = <!--or, other_names--> | former_name = | motto = | motto_lang = | mottoeng = | top_free_label = | top_free = | type = ᱟᱱᱰᱟᱨᱜᱽᱨᱮᱡᱩᱭᱮᱴ [[ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ]] | established = ᱒᱐᱑᱓; ᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮ | closed = <!-- {{end date|YYYY}} --> | founder = | parent = | affiliation = [[ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] | religious_affiliation = | academic_affiliation = | endowment = | budget = | officer_in_charge = | chairman = | chairperson = | chancellor = | president = | vice-president = | superintendent = | vice_chancellor = | provost = | rector = | principal = | director = | dean = | head_label = | head = | academic_staff = | administrative_staff = | students = | undergrad = | postgrad = | doctoral = | other = | address = | city = [[ᱜᱳᱴᱟᱱ]], [[ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ]] | state = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | province = | country = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | postcode = ᱗᱑᱒᱔᱑᱐ | coordinates = {{coord|22.968567|N|87.9213397|E|region:IN-WB_type:edu|display=title,inline}} | pushpin_map = India West Bengal#India | campus = ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱨᱮ | language = | free_label = | free = | free_label2 = | free2 = | colors = <!--or, colours= --> | athletics = | sports = | athletics_nickname = <!--or, sports_nickname= --> | sporting_affiliations = | mascot = <!--or, mascots= --> | sports_free_label = | sports_free = | sports_free_label2 = | sports_free2 = | website = | logo = | logo_size = 150px | logo_alt = | footnotes = }} '''ᱟᱪᱟᱨᱡᱚ ᱥᱩᱠᱩᱢᱟᱨ ᱥᱮᱱ ᱢᱟᱦᱟᱵᱤᱫᱫᱟᱞᱚᱭ''' ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ, [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱢᱮᱱᱮᱞᱟ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱠᱟᱱᱟ᱾ [[ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜ<ref>{{cite web |title=Affiliated College of University of Burdwan |url=http://www.buruniv.ac.in/colleges/acharya-sukumar-sen-mahavidyalaya }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮᱫᱚ ᱟᱨᱴᱥ ᱥᱟᱛᱟᱢ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱟᱱᱰᱟᱨᱜᱽᱨᱮᱡᱩᱭᱮᱴ ᱠᱳᱨᱥ ᱪᱟᱞ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ}} [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱟᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ]] [[ᱛᱷᱚᱠ: ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱹᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} 6xjgib5y51uavxjmamjqmzbmsh2kujz ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:MathAplore 2 20227 100265 98871 2022-08-08T04:20:41Z ᱵᱤᱨᱢᱚᱞ 5485 This is block user. wikitext text/x-wiki This is Block user. q8rhwz2wizinx664up0qie68e0synmf ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ 0 20374 100202 100125 2022-08-07T14:32:10Z Fagu Baskey 87 /* Location */ wikitext text/x-wiki {{Use dmy dates|date=May 2018}} {{Use Indian English|date=May 2018}} {{Infobox settlement | name = ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ | other_name = | settlement_type = ᱵᱟᱡᱟᱨ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = India Odisha#India | pushpin_label_position = left | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Odisha, India | coordinates = {{coord|22|10|0|N|86|32|0|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | subdivision_type1 = [[States and territories of India|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | subdivision_name2 = [[Mayurbhanj district|ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_rank = | population_demonym = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = 757032 | registration_plate = | blank1_name_sec1 = Nearest city | blank1_info_sec1 = Baripada | website = {{URL|odisha.gov.in}} | footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[Odia language|ᱳᱰᱤᱭᱟ]], [[English language|English]] | demographics1_title2 = Major local language | demographics1_info2 = [[Odia language|Odia]], [[Santali language|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] | official_name = }} '''ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ''' [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱟᱜ [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ]] ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [[File:A train during testing the tracks at bangriposi.jpg|thumb|A cargo train coming from Bangriposi railway station]] ==ᱚᱛᱱᱚ== ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ {{coord|22|10|0|N|86|32|0|E}}, {{convert|174|m}} ᱨᱮ ᱟᱨ [[ᱫᱚᱨᱭᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ <ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/21/Bangriposi.html Map and weather of Bangriposi]</ref><ref>[http://www.maplandia.com/india/orissa/mayurbhanj/bangriposi/ Satellite map of Bangriposi]</ref> ==ᱚᱵᱚᱥᱛᱷᱤᱛᱤ== ᱔᱙ ᱱᱚᱢᱵᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱥᱩᱞ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱥᱮᱫ ᱛᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱢᱤᱲᱤᱯᱟᱲ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱵᱟᱜᱟᱱ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱜᱚᱥᱟᱸᱭ ᱫᱩᱣᱟᱨᱥᱩᱬᱤ ᱟᱜ ᱢᱩᱱᱫᱤᱨ ᱱᱚᱰᱮᱱᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱪᱚᱴ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ [[ᱵᱩᱰᱷᱟᱹᱜᱚᱲᱚᱢ]] ᱜᱟᱰᱟ ᱱᱚᱝᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱨᱮᱞ ᱴᱮᱥᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ == Demographics == Bangriposi is a medium size village located in Bangiriposi of Mayurbhanj district, Odisha with 130 families. The Bangriposi village has population of 525 of which 274 are males while 251 are females as per Population Census 2011. In Bangriposi village population of children with age 0-6 is 56 which makes up 10.67% of total population of village. Average Sex Ratio of Bangriposi village is 916 which is lower than Odisha state average of 979. Child Sex Ratio for the Bangriposi as per census is 1074, higher than Odisha average of 941. Bangriposi village has lower literacy rate compared to Odisha. In 2011, literacy rate of Bangriposi village was 69.72% compared to 72.87% of Odisha. In Bangriposi Male literacy stands at 80.16% while female literacy rate was 58.11%. As per constitution of India and Panchyati Raaj Act, Bangriposi village is administrated by Sarpanch (Head of Village) who is elected representative of village. {| class="wikitable" !Particulars !Total !Male !Female |- |Total No. of Houses |130 | - | - |- |Population |525 |274 |251 |- |Child (0-6) |56 |27 |29 |- |Schedule Caste |24 |14 |10 |- |Schedule Tribe |207 |108 |99 |- |Literacy |69.72% |80.16% |58.11% |- |Total Workers |251 |162 |89 |- |Main Worker |120 |0 |0 |- |Marginal Worker |131 |62 |69 |} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{reflist}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [http://wikimapia.org/3918949/or/Bangriposi-Town Wikimapia] {{Mayurbhanj district}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱚ]] {{Mayurbhanj-geo-stub}} pmak9xaps33wgrb39mtila2kx28a135 100210 100202 2022-08-07T14:50:44Z Fagu Baskey 87 /* Demographics */ wikitext text/x-wiki {{Use dmy dates|date=May 2018}} {{Use Indian English|date=May 2018}} {{Infobox settlement | name = ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ | other_name = | settlement_type = ᱵᱟᱡᱟᱨ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = India Odisha#India | pushpin_label_position = left | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Odisha, India | coordinates = {{coord|22|10|0|N|86|32|0|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | subdivision_type1 = [[States and territories of India|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | subdivision_name2 = [[Mayurbhanj district|ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_rank = | population_demonym = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = 757032 | registration_plate = | blank1_name_sec1 = Nearest city | blank1_info_sec1 = Baripada | website = {{URL|odisha.gov.in}} | footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[Odia language|ᱳᱰᱤᱭᱟ]], [[English language|English]] | demographics1_title2 = Major local language | demographics1_info2 = [[Odia language|Odia]], [[Santali language|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] | official_name = }} '''ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ''' [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱟᱜ [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ]] ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [[File:A train during testing the tracks at bangriposi.jpg|thumb|A cargo train coming from Bangriposi railway station]] ==ᱚᱛᱱᱚ== ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ {{coord|22|10|0|N|86|32|0|E}}, {{convert|174|m}} ᱨᱮ ᱟᱨ [[ᱫᱚᱨᱭᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ <ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/21/Bangriposi.html Map and weather of Bangriposi]</ref><ref>[http://www.maplandia.com/india/orissa/mayurbhanj/bangriposi/ Satellite map of Bangriposi]</ref> ==ᱚᱵᱚᱥᱛᱷᱤᱛᱤ== ᱔᱙ ᱱᱚᱢᱵᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱥᱩᱞ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱥᱮᱫ ᱛᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱢᱤᱲᱤᱯᱟᱲ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱵᱟᱜᱟᱱ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱜᱚᱥᱟᱸᱭ ᱫᱩᱣᱟᱨᱥᱩᱬᱤ ᱟᱜ ᱢᱩᱱᱫᱤᱨ ᱱᱚᱰᱮᱱᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱪᱚᱴ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ [[ᱵᱩᱰᱷᱟᱹᱜᱚᱲᱚᱢ]] ᱜᱟᱰᱟ ᱱᱚᱝᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱨᱮᱞ ᱴᱮᱥᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ == ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮᱨᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱛᱟᱞᱟ ᱥᱟᱭᱤᱡᱽ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱑᱓᱐ ᱚᱲᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱫᱚ ᱕᱒᱕ ᱡᱷᱚᱬ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱠᱷᱤᱚᱱᱟᱜ ᱒᱗᱔ ᱡᱷᱚᱬ ᱫᱚᱠᱚ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱒᱕᱑ ᱡᱷᱚᱬ ᱫᱚᱠᱚ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱐-᱖ ᱩᱢᱮᱨᱟᱱ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱟᱜ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱡᱟᱱᱟ ᱕᱖ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱑᱐ᱹ᱖᱗% ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱙᱑᱖ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱙᱗᱙ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱟᱜ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱑᱐᱗᱔ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱙᱔᱑ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ Bangriposi village has lower literacy rate compared to Odisha. In 2011, literacy rate of Bangriposi village was 69.72% compared to 72.87% of Odisha. In Bangriposi Male literacy stands at 80.16% while female literacy rate was 58.11%. As per constitution of India and Panchyati Raaj Act, Bangriposi village is administrated by Sarpanch (Head of Village) who is elected representative of village. {| class="wikitable" !Particulars !Total !Male !Female |- |Total No. of Houses |130 | - | - |- |Population |525 |274 |251 |- |Child (0-6) |56 |27 |29 |- |Schedule Caste |24 |14 |10 |- |Schedule Tribe |207 |108 |99 |- |Literacy |69.72% |80.16% |58.11% |- |Total Workers |251 |162 |89 |- |Main Worker |120 |0 |0 |- |Marginal Worker |131 |62 |69 |} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{reflist}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [http://wikimapia.org/3918949/or/Bangriposi-Town Wikimapia] {{Mayurbhanj district}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱚ]] {{Mayurbhanj-geo-stub}} 62uamyacszalg9p4ijzkpcx7fs51guv 100212 100210 2022-08-07T14:57:01Z Fagu Baskey 87 /* ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ */ wikitext text/x-wiki {{Use dmy dates|date=May 2018}} {{Use Indian English|date=May 2018}} {{Infobox settlement | name = ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ | other_name = | settlement_type = ᱵᱟᱡᱟᱨ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = India Odisha#India | pushpin_label_position = left | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Odisha, India | coordinates = {{coord|22|10|0|N|86|32|0|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | subdivision_type1 = [[States and territories of India|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | subdivision_name2 = [[Mayurbhanj district|ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_rank = | population_demonym = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = 757032 | registration_plate = | blank1_name_sec1 = Nearest city | blank1_info_sec1 = Baripada | website = {{URL|odisha.gov.in}} | footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = Official | demographics1_info1 = [[Odia language|ᱳᱰᱤᱭᱟ]], [[English language|English]] | demographics1_title2 = Major local language | demographics1_info2 = [[Odia language|Odia]], [[Santali language|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] | official_name = }} '''ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ''' [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱟᱜ [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ]] ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [[File:A train during testing the tracks at bangriposi.jpg|thumb|A cargo train coming from Bangriposi railway station]] ==ᱚᱛᱱᱚ== ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ {{coord|22|10|0|N|86|32|0|E}}, {{convert|174|m}} ᱨᱮ ᱟᱨ [[ᱫᱚᱨᱭᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ <ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/21/Bangriposi.html Map and weather of Bangriposi]</ref><ref>[http://www.maplandia.com/india/orissa/mayurbhanj/bangriposi/ Satellite map of Bangriposi]</ref> ==ᱚᱵᱚᱥᱛᱷᱤᱛᱤ== ᱔᱙ ᱱᱚᱢᱵᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱥᱩᱞ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱥᱮᱫ ᱛᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱢᱤᱲᱤᱯᱟᱲ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱵᱟᱜᱟᱱ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱜᱚᱥᱟᱸᱭ ᱫᱩᱣᱟᱨᱥᱩᱬᱤ ᱟᱜ ᱢᱩᱱᱫᱤᱨ ᱱᱚᱰᱮᱱᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱪᱚᱴ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ [[ᱵᱩᱰᱷᱟᱹᱜᱚᱲᱚᱢ]] ᱜᱟᱰᱟ ᱱᱚᱝᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱨᱮᱞ ᱴᱮᱥᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ == ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ ᱡᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮᱨᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱛᱟᱞᱟ ᱥᱟᱭᱤᱡᱽ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱑᱓᱐ ᱚᱲᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱫᱚ ᱕᱒᱕ ᱡᱷᱚᱬ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱠᱷᱤᱚᱱᱟᱜ ᱒᱗᱔ ᱡᱷᱚᱬ ᱫᱚᱠᱚ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱒᱕᱑ ᱡᱷᱚᱬ ᱫᱚᱠᱚ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱐-᱖ ᱩᱢᱮᱨᱟᱱ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱟᱜ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱡᱟᱱᱟ ᱕᱖ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱑᱐ᱹ᱖᱗% ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱙᱑᱖ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱙᱗᱙ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱟᱜ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱑᱐᱗᱔ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱱᱩᱯᱟᱛ ᱙᱔᱑ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱰᱮᱴᱟ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱩᱦᱤ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱡᱠᱟᱱᱟ ᱖᱙ᱹ᱗᱒% ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱩᱦᱤ ᱦᱟᱨ ᱗᱒ᱹ᱘᱗% ᱠᱷᱳᱱᱟᱜ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱱ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱜ ᱥᱩᱦᱤ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱘᱐ᱹ᱑᱖% ᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱟᱜ ᱥᱩᱦᱤ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱕᱘ᱹ᱑᱑% ᱾ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱢᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱟᱨ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛᱨᱟᱡᱽ ᱟᱹᱱ ᱚᱝᱥᱟᱨ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱟᱹᱛᱩ ᱫᱤᱚ ᱥᱚᱨᱯᱚᱧᱪ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱟᱥᱚᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ {| class="wikitable" !Particulars !Total !Male !Female |- |Total No. of Houses |130 | - | - |- |Population |525 |274 |251 |- |Child (0-6) |56 |27 |29 |- |Schedule Caste |24 |14 |10 |- |Schedule Tribe |207 |108 |99 |- |Literacy |69.72% |80.16% |58.11% |- |Total Workers |251 |162 |89 |- |Main Worker |120 |0 |0 |- |Marginal Worker |131 |62 |69 |} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{reflist}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [http://wikimapia.org/3918949/or/Bangriposi-Town Wikimapia] {{Mayurbhanj district}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱧᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱚ]] {{Mayurbhanj-geo-stub}} e9uvrt09r05cav73bv0livtojwzghnn ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ 0 20380 100185 2022-08-07T13:26:56Z R Ashwani Banjan Murmu 53 "ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ..." ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ wikitext text/x-wiki ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== ===ᱮᱠᱟᱞ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ=== ᱑ᱹ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱒ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱓ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱔ᱹ ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱕ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱖ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ # esiyn6wadqrxwcp2xhmjp1bbq8kknp3 100187 100185 2022-08-07T13:35:15Z R Ashwani Banjan Murmu 53 wikitext text/x-wiki ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== ===ᱮᱠᱟᱞ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ=== ᱑ᱹ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱒ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱓ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱔ᱹ ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱕ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱖ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ # ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== [[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] ax7yjeoih8orsdup2g37ltph1e7soeo 100188 100187 2022-08-07T13:35:46Z R Ashwani Banjan Murmu 53 /* ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ */ wikitext text/x-wiki ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== ===ᱮᱠᱟᱞ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ=== ᱑ᱹ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱒ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱓ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱔ᱹ ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱕ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱖ᱹ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== [[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] mxyafvd88rjsqi3rywjomyw9rfx4rqi 100189 100188 2022-08-07T13:36:49Z R Ashwani Banjan Murmu 53 /* ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ */ wikitext text/x-wiki ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱖ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== [[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] ciiwosvpjk0x43haxc2p0lpu7h3n4if 100190 100189 2022-08-07T13:37:08Z R Ashwani Banjan Murmu 53 /* ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ */ wikitext text/x-wiki ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== [[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] 3st9uh2ekhmj4j7kirhc0mmylt7nicx 100191 100190 2022-08-07T13:42:10Z R Ashwani Banjan Murmu 53 /* ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ */ wikitext text/x-wiki ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ,ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱚᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] sd4fhozs1alpz8ioa6uycmzkk42g4uf 100194 100191 2022-08-07T13:54:36Z R Ashwani Banjan Murmu 53 added [[Category:ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵ ᱥᱟᱱᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ,ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱚᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵ ᱥᱟᱱᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]] proktnxcv6c5k03xpyykq89uaodvs4q 100196 100194 2022-08-07T13:55:35Z R Ashwani Banjan Murmu 53 −[[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵ ᱥᱟᱱᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]]; +[[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ,ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱚᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] et8hvj97y6uwuawi6wq70owu3ifpqxb 100198 100196 2022-08-07T14:23:00Z R Ashwani Banjan Murmu 53 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#38eeff; border-style:solid; border-width:5px; border-color:#f57a9f" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <div style="clear:both; width:100%"> [[File:4th year anniversary santali wikipedia.jpg|centre|500x500px]] ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ,ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱚᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] cqi9ftl8x6fraf7818j5py3arryuylj 100199 100198 2022-08-07T14:24:54Z R Ashwani Banjan Murmu 53 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#38eeff; border-style:solid; border-width:5px; border-color:#f57a9f" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <div style="clear:both; width:100%"> [[File:4th year anniversary santali wikipedia.jpg|centre|500x500px]] ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ,ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱚᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] {{ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] 33xz0ggl17rojcytd3si7mrd1in7qw8 100201 100199 2022-08-07T14:27:09Z R Ashwani Banjan Murmu 53 /* ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ */ wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#38eeff; border-style:solid; border-width:5px; border-color:#f57a9f" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <div style="clear:both; width:100%"> [[File:4th year anniversary santali wikipedia.jpg|centre|500x500px]] ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ,ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱟᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] {{ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] pv0ac776ws2wh7s96y2st7kxkk3csrw 100207 100201 2022-08-07T14:44:56Z R Ashwani Banjan Murmu 53 /* ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱡᱤ */ wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#38eeff; border-style:solid; border-width:5px; border-color:#f57a9f" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <div style="clear:both; width:100%"> [[File:4th year anniversary santali wikipedia.jpg|centre|500x500px]] ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜᱢᱮ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ,ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱟᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] {{ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] szskinufncau7vt2sw5av6r9pwu0aas 100209 100207 2022-08-07T14:45:54Z R Ashwani Banjan Murmu 53 /* ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ */ wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#38eeff; border-style:solid; border-width:5px; border-color:#f57a9f" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <div style="clear:both; width:100%"> [[File:4th year anniversary santali wikipedia.jpg|centre|500x500px]] ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱚᱠᱛᱚ== ᱐᱒/᱐᱘/᱒᱐᱒᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱐᱑/᱐᱐᱙/᱒᱐᱒᱒ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜᱢᱮ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ,ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱟᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] {{ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] d76hjardl2jgb0d2wpuwdegq9hzd9mq 100211 100209 2022-08-07T14:53:55Z R Ashwani Banjan Murmu 53 /* ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ */ wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#38eeff; border-style:solid; border-width:5px; border-color:#f57a9f" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <div style="clear:both; width:100%"> [[File:4th year anniversary santali wikipedia.jpg|centre|500x500px]] ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱ ᱡᱟᱦᱟᱱ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱨᱮᱡ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱥᱟᱹᱛ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱚᱠᱛᱚ== ᱐᱒/᱐᱘/᱒᱐᱒᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱐᱑/᱐᱐᱙/᱒᱐᱒᱒ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜᱢᱮ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ,ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱟᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] {{ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] cqy5xhn8kqzu73jgq437weoq37x38jg 100213 100211 2022-08-07T15:05:23Z Fagu Baskey 87 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#38eeff; border-style:solid; border-width:5px; border-color:#f57a9f" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <div style="clear:both; width:100%"> [[File:4th year anniversary santali wikipedia.jpg|centre|500x500px]] ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱ ᱡᱟᱦᱟᱱ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱨᱮᱡ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱥᱟᱹᱛ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱚᱠᱛᱚ== ᱐᱒/᱐᱘/᱒᱐᱒᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱐᱑/᱐᱙/᱒᱐᱒᱒ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜᱢᱮ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ #[[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱟᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] {{ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] so9t78ks0uqiewujs7adzgueuhlqhyy 100214 100213 2022-08-07T15:06:15Z Fagu Baskey 87 /* ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜᱢᱮ */ wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#38eeff; border-style:solid; border-width:5px; border-color:#f57a9f" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <div style="clear:both; width:100%"> [[File:4th year anniversary santali wikipedia.jpg|centre|500x500px]] ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱ ᱡᱟᱦᱟᱱ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱨᱮᱡ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱥᱟᱹᱛ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱚᱠᱛᱚ== ᱐᱒/᱐᱘/᱒᱐᱒᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱐᱑/᱐᱙/᱒᱐᱒᱒ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜᱢᱮ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ # [[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) # [[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:Fagu Baskey|Fagu Baskey]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:Fagu Baskey|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱕:᱐᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱟᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] {{ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] nancsc7dxagliarm64r6k79rhqmtyr8 100215 100214 2022-08-07T15:08:21Z Fagu Baskey 87 /* ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ */ wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#38eeff; border-style:solid; border-width:5px; border-color:#f57a9f" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <div style="clear:both; width:100%"> [[File:4th year anniversary santali wikipedia.jpg|centre|500x500px]] ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱜᱮᱞᱮᱵᱤᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤᱜᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱮᱰᱤᱴᱟᱴᱷᱚᱱ (ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ) ᱟᱯᱮᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱭᱨᱤᱛ== * ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱ ᱡᱟᱦᱟᱱ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱨᱮᱡ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱥᱟᱹᱛ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱤᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ * ᱦᱤᱱᱫᱤ/ᱤᱝᱞᱤᱥ/ᱵᱟᱝᱞᱟ/ᱟᱥᱟᱢᱤ ᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ * ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱚᱠᱛᱚ== ᱐᱒/᱐᱘/᱒᱐᱒᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱐᱑/᱐᱙/᱒᱐᱒᱒ == ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜᱢᱮ == ᱱᱚᱰᱮ ᱔ᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱟ (~) ᱮᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱮ # [[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:R Ashwani Banjan Murmu|R Ashwani Banjan Murmu]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:R Ashwani Banjan Murmu|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱓:᱓᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) # [[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:Fagu Baskey|Fagu Baskey]] ([[ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:Fagu Baskey|ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ]]) ᱑᱕:᱐᱕, ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ (UTC) ==ᱮᱱᱮᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ== ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ '''ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱮᱞ, ᱟᱹᱲᱟᱹ, ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ, ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱷᱟᱨ ᱵᱟᱠᱥᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱢᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱢᱮ ᱾ #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu]] #[[ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/Fagu Baskey]] {{ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] 5auo42f9pvu1yp4hmblr97ae8xde2mb ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/R Ashwani Banjan Murmu 0 20381 100186 2022-08-07T13:32:41Z R Ashwani Banjan Murmu 53 "{| class="wikitable" |+ ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱚᱥᱣᱚᱱᱤ ᱵᱚᱱᱡᱚᱱ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱦᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ |- ! ᱮᱞ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ!! ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ |- | || || || |- | || || || |- | || || || |}" ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" |+ ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱚᱥᱣᱚᱱᱤ ᱵᱚᱱᱡᱚᱱ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱦᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ |- ! ᱮᱞ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ!! ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ |- | || || || |- | || || || |- | || || || |} 9c1m6wsa5evifyy2w182892yn9s67up 100192 100186 2022-08-07T13:52:43Z R Ashwani Banjan Murmu 53 wikitext text/x-wiki <center> {| class="wikitable sortable" |+ ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱚᱥᱣᱚᱱᱤ ᱵᱚᱱᱡᱚᱱ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱦᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ |- ! ᱮᱞ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ!! ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ |- | ᱑ || ᱨᱤᱯᱤᱫ || https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wt/sat/%E1%B1%A8%E1%B1%A4%E1%B1%AF%E1%B1%A4%E1%B1%AB || ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱩᱢᱩᱝ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ |- | || || || |- | || || || |} </center> 4mrylj7vxj4n5v8sqoaej8qbb2pfvxc 100193 100192 2022-08-07T13:53:13Z R Ashwani Banjan Murmu 53 wikitext text/x-wiki <center> {| class="wikitable sortable" |+ ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱚᱥᱣᱚᱱᱤ ᱵᱚᱱᱡᱚᱱ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱦᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ |- ! ᱮᱞ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ!! ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ |- | ᱑ || ᱨᱤᱯᱤᱫ || https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wt/sat/ᱨᱤᱯᱤᱫ || ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱩᱢᱩᱝ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ |- | || || || |- | || || || |} </center> 4x0c00r54p9fsf3ny9ba9sjsgpqo3ib 100197 100193 2022-08-07T13:55:58Z R Ashwani Banjan Murmu 53 added [[Category:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki <center> {| class="wikitable sortable" |+ ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱚᱥᱣᱚᱱᱤ ᱵᱚᱱᱡᱚᱱ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱦᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ |- ! ᱮᱞ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ!! ᱥᱟᱦᱴᱟᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ |- | ᱑ || ᱨᱤᱯᱤᱫ || https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wt/sat/ᱨᱤᱯᱤᱫ || ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱥᱩᱢᱩᱝ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ |- | || || || |- | || || || |} </center> [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] i0b93r0vds900zyegia4d35r3n5vdh4 ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱯᱩᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱯᱟᱲᱟᱣ ᱒᱐᱒᱒ 14 20382 100200 2022-08-07T14:26:16Z R Ashwani Banjan Murmu 53 "ᱱᱚᱣᱟ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱩᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱚᱠᱛᱚᱨᱮ ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱯᱲᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾" ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ wikitext text/x-wiki ᱱᱚᱣᱟ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱩᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱚᱠᱛᱚᱨᱮ ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱤᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱯᱲᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ 0yyi38qf0mxlnaac9tskd9pb7a8rag5 ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ/Fagu Baskey 0 20383 100216 2022-08-07T15:10:04Z Fagu Baskey 87 Created blank page wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 100217 100216 2022-08-07T15:14:36Z Fagu Baskey 87 wikitext text/x-wiki <center> {| class="wikitable sortable" |+ ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱯᱷᱟᱹᱜᱩ ᱵᱟᱥᱠᱮ ᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ |- ! ᱮᱞ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ!! ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ |- | ᱑ || || || |- | ᱒ || || || |- | ᱓ || || || |} </center> [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] 1y0f33hlwl1l0r1lea5dc086hptj9gw 100218 100217 2022-08-07T15:45:31Z Fagu Baskey 87 wikitext text/x-wiki <center> {| class="wikitable sortable" |+ ᱡᱚᱥ ᱣᱤᱠᱥᱱᱟᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱯᱷᱟᱹᱜᱩ ᱵᱟᱥᱠᱮ ᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ |- ! ᱮᱞ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ !! ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱤᱸᱠ!! ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ |- | ᱑ || || || |- | ᱒ || || || |- | ᱓ || || || |- | ᱔ || || || |- | ᱕ || || || |- | ᱖ || || || |- | ᱗ || || || |- | ᱘ || || || |- | ᱙ || || || |- | ᱑᱐ || || || |- | ᱑᱑ || || || |- | ᱑᱒ || || || |- | ᱑᱓ || || || |- | ᱑᱔ || || || |- | ᱑᱕ || || || |- | ᱑᱖ || || || |- | ᱑᱗ || || || |- | ᱑᱘ || || || |- | ᱑᱙ || || || |- | ᱒᱐ || || || |- | ᱒᱑ || || || |- | ᱒᱒ || || || |- | ᱒᱓ || || || |- | ᱒᱔ || || || |} </center> [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ]] 7tyerbneddt5k1prgpkoj3wuk7dydge ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ 0 20384 100219 2022-08-07T17:23:33Z ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱗ 1744 "'''ᱞᱤᱢᱵᱩ''' (ᱞᱤᱢᱵᱩ: ᤕᤠᤰᤌᤢᤱ ᤐᤠᤴ, ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ'') ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]] ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝᱼᱠᱚᱧᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ([[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ]], ᱠᱟᱞᱤᱢᱯ..." ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ wikitext text/x-wiki '''ᱞᱤᱢᱵᱩ''' (ᱞᱤᱢᱵᱩ: ᤕᤠᤰᤌᤢᤱ ᤐᤠᤴ, ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ'') ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]] ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝᱼᱠᱚᱧᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ([[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ]], [[ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ]], [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]], [[ᱟᱥᱟᱢ]] ᱟᱨ [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]]) ᱨᱮᱱ [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱦᱚᱲ]] ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ'' ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟᱹᱜᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ'' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ : ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ, ᱪᱷᱟᱛᱷᱟᱨᱮ, ᱛᱟᱢᱵᱟᱨᱠᱷᱳᱞ ᱟᱨ ᱯᱟᱱᱛᱷᱟᱨᱮ᱾<ref>A Grammar of Limbu By George van Driem 1987</ref> 514jdwe32llbhhzuj5exlgytvxo6wn8 100220 100219 2022-08-07T17:28:11Z ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱗ 1744 wikitext text/x-wiki '''ᱞᱤᱢᱵᱩ''' (ᱞᱤᱢᱵᱩ: ᤕᤠᤰᤌᤢᤱ ᤐᤠᤴ, ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ'') ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]] ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝᱼᱠᱚᱧᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ([[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ]], [[ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ]], [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]], [[ᱟᱥᱟᱢ]] ᱟᱨ [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]]) ᱨᱮᱱ [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱦᱚᱲ]] ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ'' ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟᱹᱜᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ'' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ : ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ, ᱪᱷᱟᱛᱷᱟᱨᱮ, ᱛᱟᱢᱵᱟᱨᱠᱷᱳᱞ ᱟᱨ ᱯᱟᱱᱛᱷᱟᱨᱮ᱾<ref>A Grammar of Limbu By George van Driem 1987</ref> ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ, ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱚᱲᱼᱦᱚᱲ ᱜᱮᱠᱚ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ, ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ, ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ, ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ ᱟᱨ ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱫ ᱨᱚᱲ ᱟᱨ ᱚᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱞᱮᱠᱷᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ 5o9qd9mj3amsge3r5x6slb08qy1f9so 100221 100220 2022-08-07T17:36:21Z ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱗ 1744 wikitext text/x-wiki '''ᱞᱤᱢᱵᱩ''' (ᱞᱤᱢᱵᱩ: ᤕᤠᤰᤌᤢᤱ ᤐᤠᤴ, ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ'') ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]] ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝᱼᱠᱚᱧᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ([[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ]], [[ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ]], [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]], [[ᱟᱥᱟᱢ]] ᱟᱨ [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]]) ᱨᱮᱱ [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱦᱚᱲ]] ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ'' ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟᱹᱜᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ'' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ : ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ, ᱪᱷᱟᱛᱷᱟᱨᱮ, ᱛᱟᱢᱵᱟᱨᱠᱷᱳᱞ ᱟᱨ ᱯᱟᱱᱛᱷᱟᱨᱮ᱾<ref>A Grammar of Limbu By George van Driem 1987</ref> ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ, ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱚᱲᱼᱦᱚᱲ ᱜᱮᱠᱚ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ, ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ, ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ, ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ ᱟᱨ ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱫ ᱨᱚᱲ ᱟᱨ ᱚᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱞᱮᱠᱷᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ== ==ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱟᱹᱱ== ==ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ==ᱟᱲᱟᱝ ᱥᱚᱜᱥᱮᱴᱮᱡ ᱥᱟᱬᱮᱥ== ==ᱥᱤᱨᱤᱡᱟᱝᱜᱟ ᱪᱤᱠᱤ== ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== 66eyura26vhnb2pkvy21d997o2xkd13 100222 100221 2022-08-07T17:36:47Z ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱗ 1744 /* ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ */ wikitext text/x-wiki '''ᱞᱤᱢᱵᱩ''' (ᱞᱤᱢᱵᱩ: ᤕᤠᤰᤌᤢᤱ ᤐᤠᤴ, ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ'') ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]] ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝᱼᱠᱚᱧᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ([[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ]], [[ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ]], [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]], [[ᱟᱥᱟᱢ]] ᱟᱨ [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]]) ᱨᱮᱱ [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱦᱚᱲ]] ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ'' ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟᱹᱜᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ'' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ : ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ, ᱪᱷᱟᱛᱷᱟᱨᱮ, ᱛᱟᱢᱵᱟᱨᱠᱷᱳᱞ ᱟᱨ ᱯᱟᱱᱛᱷᱟᱨᱮ᱾<ref>A Grammar of Limbu By George van Driem 1987</ref> ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ, ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱚᱲᱼᱦᱚᱲ ᱜᱮᱠᱚ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ, ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ, ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ, ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ ᱟᱨ ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱫ ᱨᱚᱲ ᱟᱨ ᱚᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱞᱮᱠᱷᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ== ==ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱟᱹᱱ== ==ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ==ᱟᱲᱟᱝ ᱥᱚᱜᱥᱮᱴᱮᱡ ᱥᱟᱬᱮᱥ== ==ᱥᱤᱨᱤᱡᱟᱝᱜᱟ ᱪᱤᱠᱤ== ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Incubator|code= lif}} *[http://www.omniglot.com/writing/limbu.htm Omniglot modern Limbu writing system] *[https://web.archive.org/web/20160531014159/http://lacito.vjf.cnrs.fr/pangloss/dico/ Limbu-English Dictionary of the Mewa Khola dialect] ([http://lacito.vjf.cnrs.fr/documents/publi/L22Ib.pdf PDF introduction]) *[[Kaipuleohone]]'s LDTC collection [[hdl:10125/36148|includes open access recordings in Limbu]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== 7qgtq5bjng36q32026xfzwudkyhvhlt 100224 100222 2022-08-07T17:47:28Z ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱗ 1744 wikitext text/x-wiki {{Infobox language | name = ᱞᱤᱢᱵᱩ | altname = ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ | nativename = ᤕᤠᤰᤌᤢᤱ ᤐᤠᤴ | region = [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]]; [[ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ]]; ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]] ᱟᱨ [[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ | states = [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]] ᱟᱨ [[:en:Eastern Nepal|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱮᱯᱟᱞ]] | ethnicity = [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱦᱚᱲ]] | speakers = {{sigfig|᱓᱘᱑,᱓᱐᱐|2}} (᱒᱐᱑᱑ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ) | date = | ref = e18 | familycolor = Sino-Tibetan |fam1 = [[ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ]] | fam2 = [[ᱛᱤᱵᱚᱛᱤᱼᱵᱟᱨᱢᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱠᱚ|ᱦᱤᱢᱟᱞᱚᱭᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ? | fam3 = | fam4 = | dia1 = ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ, ᱪᱷᱟᱛᱷᱟᱨᱮ, ᱛᱟᱢᱵᱟᱨᱠᱷᱳᱞ, ᱢᱤᱣᱟᱠᱷᱳᱞᱮ, ᱢᱟᱭᱣᱟᱠᱷᱳᱞᱮ, ᱛᱟᱢᱨᱟᱝᱜᱮ ᱟᱨ ᱯᱟᱱᱛᱷᱟᱨᱮ | iso3 = lif | glotto = limb1266 | glottorefname = Limbu | script = [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱪᱤᱠᱤ]]<br>[[ᱨᱳᱢᱟᱱ ᱪᱤᱠᱤ]] | notice = | image = limbu.png | imagecaption = ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱪᱤᱠᱤ ᱛᱮ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ'' ᱚᱞ | nation = * {{IND|India}} [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]](ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ) * {{NEP|Nepal}} [[ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑]](ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ) }} {{Contains special characters|Uncommon Unicode}} '''ᱞᱤᱢᱵᱩ''' (ᱞᱤᱢᱵᱩ: ᤕᤠᤰᤌᤢᤱ ᤐᤠᤴ, ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ'') ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]] ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝᱼᱠᱚᱧᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ([[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ]], [[ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ]], [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]], [[ᱟᱥᱟᱢ]] ᱟᱨ [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]]) ᱨᱮᱱ [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱦᱚᱲ]] ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ'' ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟᱹᱜᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ'' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ : ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ, ᱪᱷᱟᱛᱷᱟᱨᱮ, ᱛᱟᱢᱵᱟᱨᱠᱷᱳᱞ ᱟᱨ ᱯᱟᱱᱛᱷᱟᱨᱮ᱾<ref>A Grammar of Limbu By George van Driem 1987</ref> ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ, ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱚᱲᱼᱦᱚᱲ ᱜᱮᱠᱚ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ, ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ, ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ, ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ ᱟᱨ ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱫ ᱨᱚᱲ ᱟᱨ ᱚᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱞᱮᱠᱷᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ== ==ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱟᱹᱱ== ==ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ==ᱟᱲᱟᱝ ᱥᱚᱜᱥᱮᱴᱮᱡ ᱥᱟᱬᱮᱥ== ==ᱥᱤᱨᱤᱡᱟᱝᱜᱟ ᱪᱤᱠᱤ== ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Incubator|code= lif}} *[http://www.omniglot.com/writing/limbu.htm Omniglot modern Limbu writing system] *[https://web.archive.org/web/20160531014159/http://lacito.vjf.cnrs.fr/pangloss/dico/ Limbu-English Dictionary of the Mewa Khola dialect] ([http://lacito.vjf.cnrs.fr/documents/publi/L22Ib.pdf PDF introduction]) *[[Kaipuleohone]]'s LDTC collection [[hdl:10125/36148|includes open access recordings in Limbu]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== s7w7x1pcp339m8d7irxvp098hl2rbek 100226 100224 2022-08-07T17:51:15Z ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱗ 1744 wikitext text/x-wiki {{Infobox language | name = ᱞᱤᱢᱵᱩ | altname = ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ | nativename = ᤕᤠᤰᤌᤢᤱ ᤐᤠᤴ | region = [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]]; [[ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ]]; ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]] ᱟᱨ [[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ | states = [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]] ᱟᱨ [[:en:Eastern Nepal|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱮᱯᱟᱞ]] | ethnicity = [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱦᱚᱲ]] | speakers = {{sigfig|᱓᱘᱑,᱓᱐᱐|2}} (᱒᱐᱑᱑ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ) | date = | ref = e18 | familycolor = Sino-Tibetan |fam1 = [[ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ]] | fam2 = [[ᱛᱤᱵᱚᱛᱤᱼᱵᱟᱨᱢᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱠᱚ|ᱦᱤᱢᱟᱞᱚᱭᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ? | fam3 = | fam4 = | dia1 = ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ, ᱪᱷᱟᱛᱷᱟᱨᱮ, ᱛᱟᱢᱵᱟᱨᱠᱷᱳᱞ, ᱢᱤᱣᱟᱠᱷᱳᱞᱮ, ᱢᱟᱭᱣᱟᱠᱷᱳᱞᱮ, ᱛᱟᱢᱨᱟᱝᱜᱮ ᱟᱨ ᱯᱟᱱᱛᱷᱟᱨᱮ | iso3 = lif | glotto = limb1266 | glottorefname = Limbu | script = [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱪᱤᱠᱤ]]<br>[[ᱨᱳᱢᱟᱱ ᱪᱤᱠᱤ]] | notice = | image = limbu.png | imagecaption = ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱪᱤᱠᱤ ᱛᱮ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ'' ᱚᱞ | nation = * {{IND|India}} [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]](ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ) * {{NEP|ᱱᱮᱯᱟᱞ}} [[ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱮᱞ ᱑]](ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ) }} {{Contains special characters|Uncommon Unicode}} '''ᱞᱤᱢᱵᱩ''' (ᱞᱤᱢᱵᱩ: ᤕᤠᤰᤌᤢᤱ ᤐᤠᤴ, ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ ᱯᱟᱱ'') ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ|ᱪᱤᱱᱟᱼᱛᱤᱵᱵᱚᱛᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱮᱯᱟᱞ]] ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝᱼᱠᱚᱧᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ([[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ]], [[ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ]], [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ]], [[ᱟᱥᱟᱢ]] ᱟᱨ [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]]) ᱨᱮᱱ [[ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱦᱚᱲ]] ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱞᱤᱢᱵᱩ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝ'' ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟᱹᱜᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ''ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ'' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ : ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ, ᱪᱷᱟᱛᱷᱟᱨᱮ, ᱛᱟᱢᱵᱟᱨᱠᱷᱳᱞ ᱟᱨ ᱯᱟᱱᱛᱷᱟᱨᱮ᱾<ref>A Grammar of Limbu By George van Driem 1987</ref> ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ, ᱯᱷᱮᱫᱟᱯᱮ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱨᱚᱲᱼᱦᱚᱲ ᱜᱮᱠᱚ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣᱟ᱾ ᱭᱟᱠᱛᱷᱩᱝᱯᱟᱱ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ, ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ, ᱠᱟᱞᱤᱢᱯᱚᱝ, ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ ᱟᱨ ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱫ ᱨᱚᱲ ᱟᱨ ᱚᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱞᱮᱠᱷᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ== ==ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱟᱹᱱ== ==ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ==ᱟᱲᱟᱝ ᱥᱚᱜᱥᱮᱴᱮᱡ ᱥᱟᱬᱮᱥ== ==ᱥᱤᱨᱤᱡᱟᱝᱜᱟ ᱪᱤᱠᱤ== ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Incubator|code= lif}} *[http://www.omniglot.com/writing/limbu.htm Omniglot modern Limbu writing system] *[https://web.archive.org/web/20160531014159/http://lacito.vjf.cnrs.fr/pangloss/dico/ Limbu-English Dictionary of the Mewa Khola dialect] ([http://lacito.vjf.cnrs.fr/documents/publi/L22Ib.pdf PDF introduction]) *[[Kaipuleohone]]'s LDTC collection [[hdl:10125/36148|includes open access recordings in Limbu]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== ppfw0nq0zn98xl0tzfaryjmjrrvmo09 ᱪᱷᱟᱸᱪ:NEP 10 20385 100225 2022-08-07T17:48:43Z ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱗ 1744 "{{flag|Nepal}}<noinclude> {{flag template documentation|ᱱᱮᱯᱟᱞ|NPL|NEP|NEP}} </noinclude>" ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ wikitext text/x-wiki {{flag|Nepal}}<noinclude> {{flag template documentation|ᱱᱮᱯᱟᱞ|NPL|NEP|NEP}} </noinclude> cm2ghqqnso7hh8hua3oipho9r9jn191