विकिस्रोतः sawikisource https://sa.wikisource.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%AE%E0%A5%8D MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter माध्यमम् विशेषः सम्भाषणम् सदस्यः सदस्यसम्भाषणम् विकिस्रोतः विकिस्रोतःसम्भाषणम् सञ्चिका सञ्चिकासम्भाषणम् मीडियाविकि मीडियाविकिसम्भाषणम् फलकम् फलकसम्भाषणम् साहाय्यम् साहाय्यसम्भाषणम् वर्गः वर्गसम्भाषणम् प्रवेशद्वारम् प्रवेशद्वारसम्भाषणम् लेखकः लेखकसम्भाषणम् पृष्ठम् पृष्ठसम्भाषणम् अनुक्रमणिका अनुक्रमणिकासम्भाषणम् श्रव्यम् श्रव्यसम्भाषणम् TimedText TimedText talk पटलम् पटलसम्भाषणम् गैजेट गैजेट वार्ता गैजेट परिभाषा गैजेट परिभाषा वार्ता 2 25211 342632 342324 2022-08-05T22:34:47Z EmausBot 3495 बॉट: [[सदस्यः:G(x)]] को दोहरे पुननिर्देशित ठीक किया। wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्दिष्टम् [[सदस्यः:G(x)]] 95d6euwz5uasoehai0z4cdinzeslj5p 0 93733 342705 305726 2022-08-06T10:33:13Z Puranastudy 1572 wikitext text/x-wiki [[File:सत्रासाहीयम्(पुनानोअक्र) Satrasahiyam.ogg|thumb|सत्रासाहीयम्.]] [[File:सत्रासाहीयम्(पुनानोअक्र) Satrasahiyam.jpg|thumb|600px|सत्रासाहीयम्.]] <poem><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%">पुनानो अक्रमीदभि विश्वा मृधो विचर्षणिः । शुम्भन्ति विप्रं धीतिभिः ।। [https://sa.wikisource.org/s/3kh ९२४] ।। ऋ. [[ऋग्वेदः सूक्तं ९.४०|९.४०.१]] आ योनिमरुणो रुहद्गमदिन्द्रं वृषा सुतं । ध्रुवे सदसि सीदतु ।। ९२५ ।। नू नो रयिं महामिन्दोऽस्मभ्यं सोम विश्वतः । आ पवस्व सहस्रिणं ।। ९२६ ।। १२ सत्रासाहीयम् ।। इन्द्रः । गायत्री । पवमानस्सोमः । पुनाऽ३४ । नोअक्रमीदभि । ओऽ६वा ।। विश्वामृधोविचर्षाऽ२णाइः । शूऽ२म्भा । ताऽ२३इवी ।। प्रन्धौऽ३हो। वाहाऽ३४३इ।। ता२३४इभोऽ६”हाइ ।। श्रीः ।। आयोऽ३४ । निमरुणोरुहत् । ओऽ६वा ।। गमदिन्द्रोवृषासूऽ२ताम् । ध्रूऽ२वे । साऽ२३दा ।। सिसौऽ३हो । वाहाऽ३४३इ ।। दाऽ२३४तोऽ६”हाइ ।। श्रीः ।। नूनोऽ३४ । रयिंमहामिन्द । ओऽ६वा ।। अस्मभ्यꣳसोमविश्वाऽ२ताः । आऽ२पा । वाऽ२३स्वा ।। सहौऽ३हो । वाहाऽ३४३इ ।। स्राऽ२३४इणोऽ६”हाइ ।। दी. १७. उत्. न. मा. १५. यु. ।।७२।। </span></poem> == == {{टिप्पणी| }} 8l4m1ungbwgk7v7y9kbg0gxtn7m0lio 104 125677 342633 342520 2022-08-06T05:05:55Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२३८|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude>{{bold|तेषूपसृष्टेषु शुभग्रहाणां वक्रचारोदयास्तमयैः शुभानामप्यथ यथोक्त-चारैर्भूकम्पोल्कापातनिर्घाताशनिराहुकेतुविकृतैर्वर्षासु वर्षं विद्यात् । समग्ररुपसृष्टैः फलसामग्र्यमसमगैरसामग्र्यम् । रोहिणीज्येष्ठा- प्रौष्ठपदानामुपघाते तीव्रतरं फलम् ।}} <small>अपि च ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}वारुणं पित्र्यमाग्नेयं ज्येष्ठामपि च रोहिणीम् । {{gap}}पीडयेयुर्यदैतानि राहुषष्ठाधिकारिणः ॥ {{gap}}दुर्भिक्षं जायते लोके शस्यमत्र न रोहति । {{gap}}शुष्यन्ति सरितः सर्वाः पर्जन्यश्च न वर्षति ॥ {{gap}}एतेष्वनुपतप्तेषु दशमर्दोषु कालवित् । {{gap}}विमुक्तान्तकसन्तापं जगद्वर्षासु निर्दिशेत् ॥</poem>}} <small>वराहसंहितायोः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}रविरविसुतभोगमागतं क्षितिसुतभेदनचक्रभूषितम् । {{gap}}ग्रहणहतमथोल्कया हतं नियतमुखाकरपीडितं च यत् ॥ {{gap}}तदुपहतमिति प्रचक्षते प्रकृतिविपर्यपातमेव च । {{gap}}निगदितपरिवर्गदूषणं कथितविपर्ययगं समृद्धये ॥</poem>}} <small>निगदित परिवर्गदूषणमिति रव्यादिभोगदृष्ठं नक्षत्रं स्ववर्गदूषणं करोतीत्यर्थः ।</small> <small>अथ नक्षत्रवर्गः । वराहसंहितायाम् ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}आग्नेये सितकुसुमाहिताग्निमन्त्रज्ञसूत्रभाष्यज्ञाः । {{gap}}आकविकनापितद्विज<ref>घटकार इति अ. ।</ref> पटकारपुरोहिताब्दज्ञाः ॥ {{gap}}रोहिण्यां सुत्रतपण्यभूपधनियोगयुक्तशाकटिकाः । {{gap}}गोवृषजलचरकर्षकशिलोच्चयैश्वर्यसंपन्नाः ॥ {{gap}}मृगशिरसि सुरभिवस्त्राब्जकुसुमफलरत्नवनचरविहङ्गाः । {{gap}}मृगसोमपीथिगान्धर्वकामुका लेखहाराश्च ॥</poem>}} {{rule}}<noinclude></noinclude> j6jwfbtamx1as2bdhdhwvc3fzzzoxva 342634 342633 2022-08-06T05:06:23Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२३८|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude>{{bold|तेषूपसृष्टेषु शुभग्रहाणां वक्रचारोदयास्तमयैः शुभानामप्यथ यथोक्त-चारैर्भूकम्पोल्कापातनिर्घाताशनिराहुकेतुविकृतैर्वर्षासु वर्षं विद्यात् । समग्ररुपसृष्टैः फलसामग्र्यमसमगैरसामग्र्यम् । रोहिणीज्येष्ठा- प्रौष्ठपदानामुपघाते तीव्रतरं फलम् ।}} <small>अपि च ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}वारुणं पित्र्यमाग्नेयं ज्येष्ठामपि च रोहिणीम् । {{gap}}पीडयेयुर्यदैतानि राहुषष्ठाधिकारिणः ॥ {{gap}}दुर्भिक्षं जायते लोके शस्यमत्र न रोहति । {{gap}}शुष्यन्ति सरितः सर्वाः पर्जन्यश्च न वर्षति ॥ {{gap}}एतेष्वनुपतप्तेषु दशमर्दोषु कालवित् । {{gap}}विमुक्तान्तकसन्तापं जगद्वर्षासु निर्दिशेत् ॥</poem>}} <small>वराहसंहितायोः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}रविरविसुतभोगमागतं क्षितिसुतभेदनचक्रभूषितम् । {{gap}}ग्रहणहतमथोल्कया हतं नियतमुखाकरपीडितं च यत् ॥ {{gap}}तदुपहतमिति प्रचक्षते प्रकृतिविपर्यपातमेव च । {{gap}}निगदितपरिवर्गदूषणं कथितविपर्ययगं समृद्धये ॥</poem>}} <small>निगदित परिवर्गदूषणमिति रव्यादिभोगदृष्ठं नक्षत्रं स्ववर्गदूषणं करोतीत्यर्थः ।</small> <small>अथ नक्षत्रवर्गः । वराहसंहितायाम् ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}आग्नेये सितकुसुमाहिताग्निमन्त्रज्ञसूत्रभाष्यज्ञाः । {{gap}}आकविकनापितद्विज<ref>घटकार इति अ. ।</ref> पटकारपुरोहिताब्दज्ञाः ॥ {{gap}}रोहिण्यां सुत्रतपण्यभूपधनियोगयुक्तशाकटिकाः । {{gap}}गोवृषजलचरकर्षकशिलोच्चयैश्वर्यसंपन्नाः ॥ {{gap}}मृगशिरसि सुरभिवस्त्राब्जकुसुमफलरत्नवनचरविहङ्गाः । {{gap}}मृगसोमपीथिगान्धर्वकामुका लेखहाराश्च ॥</poem>}} {{rule}}<noinclude></noinclude> m5un4ie9m6sgayx9c5kvzlclydlprl0 104 125678 342635 342523 2022-08-06T05:09:43Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२३९}}</noinclude>{{bold|<poem>{{gap}}रौद्रे वधबन्धानृतपरदारस्तेयशाठ्यभेदरताः । {{gap}}तुषधान्यतीक्ष्णगन्धाभि<ref>मन्त्राभि - इति अ ।</ref> चारवेतालकर्मज्ञाः ॥ {{gap}}आदित्ये सत्यौदार्यशौचकूलरूपधीयशोऽर्थयुताः । {{gap}}उत्तमधान्यं वणिजः सेवाभिरताः सशिल्पिजनाः ॥ {{gap}}पुष्ये यवगोधूमः शालीक्षुवनानि मन्त्रिणो भूपाः । {{gap}}सलिलोपजीविनः साधवश्च यज्ञेष्टिसक्ताश्च ॥ {{gap}}अहिदेवे कृत्रिमकन्दमूलफलकीटपन्नगविषाणि । {{gap}}परधनहरणाभिरतास्तुषधान्यं सर्वभिषजश्च ॥ {{gap}}पित्र्ये धनधान्यार्घाः कोष्ठागारणि पर्वताश्रयिणः । {{gap}}पितृभक्तवणिकशूराः क्रव्यादाः स्त्रीद्विषो मनुजाः ॥ {{gap}}प्राकफाल्गुनीषु नट्युवतिसुभगगान्धर्वशिल्पिपण्यानि । {{gap}}कर्पासलवणमाक्षिकतैलानि कुमारकाश्चापि ॥ {{gap}}आर्यम्णे मार्दवशौचविनयपाखण्डदानशास्त्ररताः । {{gap}}शोभनधान्यमहाधनकर्मानुरताः समनुजेन्द्राः ॥ {{gap}}हस्ते तस्करकुञ्जररथिकमहामात्र शिल्पिपण्यानि । {{gap}}तुषधान्यं श्रुतयुक्ता वणिजस्तेजोयुताश्चात्र ॥ {{gap}}त्वाष्ट्रे भूषणमणिरागलेख्यगान्धर्वगन्धयुक्तिज्ञाः । {{gap}}गणितपटुतन्तुवायाः शालक्या राजधान्यानि ॥ {{gap}}स्वातौ खगमृगतुरगा वणिजो धान्यानि वातबहुलानि । {{gap}}अस्थिरसौहृदलघुसत्वतापसाः पण्यकुशलाश्च ॥ {{gap}}इन्द्राग्निदेवते रक्तपुष्पफलशाखिनः सतिलमुद्गाः । {{gap}}कार्पासमाषचणकाः पुरन्दरहुताशभक्ताश्च ॥</poem>}} {{rule}}<noinclude></noinclude> 3x65f3nw0rkj0jzso9f7wzqrxdh5j2h 104 125679 342636 342525 2022-08-06T05:13:02Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{rh|left=२४०|center=अद्भुतसागरे}}</noinclude>{{bold|<poem>{{gap}}मैत्रे शौर्यसमेता गणनायकसाधुगोष्ठियानरताः । {{gap}}ये साधवश्च लोके सर्वं च शरत्समुत्पन्नम् ॥ {{gap}}पौरन्दरेऽतिशूराः कुलवित्तयशोऽन्विताः परस्वहृतः । {{gap}}विजिगीषवो नरेन्द्राः सेनानां चापि नेतारः ॥ {{gap}}मूले भेषजभिषजो गणमुख्याः कुसुममूलफलवार्ताः । {{gap}}बीजान्यतिधनवार्त्ता मलफलैर्ये च वर्त्तन्ते ॥ {{gap}}आप्ये मृदवो जलमार्गगामिनः सत्यशौचधनयुक्ताः । {{gap}}सेतुकरवारिजीवकफलकुसुमान्यम्बुजातानि ॥ {{gap}}विश्वेश्वरे महामात्रमयकरितुरगदेवतासक्ताः । {{gap}}स्थावरयोधा भोगान्विताश्च ये तेजसा युक्ताः ॥ {{gap}}श्रवणे मायापटवो नित्योयुक्ताश्च कर्मसु समर्थाः । {{gap}}उत्साहिनः सधर्मा भागवताः सत्यवचनाश्च ॥ {{gap}}वसुभे मानोन्मुक्ताः क्लीवाश्चलसौहृदाः स्त्रियो हेण्याः । {{gap}}दानाभिरता बहुवित्तसंयुताः शमपराश्च नराः ॥ {{gap}}वरुणेशे पाशिकमत्स्यबन्धजलजानि जलचरा जीवाः । {{gap}}सौकरिकरजकशौण्डिकशाकुनिकाश्चापि वर्गेऽस्मिन् ॥ {{gap}}आजे तस्करपशुपालहिंस्त्र कीनाशनीचशठचेष्टाः । {{gap}}धर्मवतैर्विरहिता नियुद्धकुशलाश्च ये मनुजाः ॥ {{gap}}आहिर्बुध्न्ये विप्राः क्रतुदानतपोयुता महाविभवाः । {{gap}}आश्रमिणः पाखण्डा नरेश्वराः सारधान्यं च ॥ {{gap}}पौष्णे सलिलजफलकुसुमलवणमणिशङ्गमौक्तिकाब्जानि । {{gap}}सुरभिकुसुमानि गन्धा वणिजो नौकर्णधाराश्च ॥ {{gap}}अश्विन्यामश्वहराः सेनापतिवैद्यसेवकास्तरगाः । </poem>}}<noinclude></noinclude> dfza58jyitsev1148addn49rksigilq 342637 342636 2022-08-06T05:13:32Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२४०|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude>{{bold|<poem>{{gap}}मैत्रे शौर्यसमेता गणनायकसाधुगोष्ठियानरताः । {{gap}}ये साधवश्च लोके सर्वं च शरत्समुत्पन्नम् ॥ {{gap}}पौरन्दरेऽतिशूराः कुलवित्तयशोऽन्विताः परस्वहृतः । {{gap}}विजिगीषवो नरेन्द्राः सेनानां चापि नेतारः ॥ {{gap}}मूले भेषजभिषजो गणमुख्याः कुसुममूलफलवार्ताः । {{gap}}बीजान्यतिधनवार्त्ता मलफलैर्ये च वर्त्तन्ते ॥ {{gap}}आप्ये मृदवो जलमार्गगामिनः सत्यशौचधनयुक्ताः । {{gap}}सेतुकरवारिजीवकफलकुसुमान्यम्बुजातानि ॥ {{gap}}विश्वेश्वरे महामात्रमयकरितुरगदेवतासक्ताः । {{gap}}स्थावरयोधा भोगान्विताश्च ये तेजसा युक्ताः ॥ {{gap}}श्रवणे मायापटवो नित्योयुक्ताश्च कर्मसु समर्थाः । {{gap}}उत्साहिनः सधर्मा भागवताः सत्यवचनाश्च ॥ {{gap}}वसुभे मानोन्मुक्ताः क्लीवाश्चलसौहृदाः स्त्रियो हेण्याः । {{gap}}दानाभिरता बहुवित्तसंयुताः शमपराश्च नराः ॥ {{gap}}वरुणेशे पाशिकमत्स्यबन्धजलजानि जलचरा जीवाः । {{gap}}सौकरिकरजकशौण्डिकशाकुनिकाश्चापि वर्गेऽस्मिन् ॥ {{gap}}आजे तस्करपशुपालहिंस्त्र कीनाशनीचशठचेष्टाः । {{gap}}धर्मवतैर्विरहिता नियुद्धकुशलाश्च ये मनुजाः ॥ {{gap}}आहिर्बुध्न्ये विप्राः क्रतुदानतपोयुता महाविभवाः । {{gap}}आश्रमिणः पाखण्डा नरेश्वराः सारधान्यं च ॥ {{gap}}पौष्णे सलिलजफलकुसुमलवणमणिशङ्गमौक्तिकाब्जानि । {{gap}}सुरभिकुसुमानि गन्धा वणिजो नौकर्णधाराश्च ॥ {{gap}}अश्विन्यामश्वहराः सेनापतिवैद्यसेवकास्तरगाः । </poem>}}<noinclude></noinclude> c3m63h3tya7jctldgmnzdvz4plpzg7v 104 125680 342638 342529 2022-08-06T05:18:11Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४१}}}}</noinclude>{{bold|<poem>{{gap}}तुरगारोहा वणिजो रूपोपेतास्तुरगरक्षाः ॥ {{gap}}याम्येऽपिशितभुजः क्रूरा वधबन्धताडनासक्ताः । {{gap}}तुषधान्यनीचकुलोद्भवा विहोनाश्च सत्येन ॥</poem>}} <small>वराहसंहितायाम् ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}पूर्वात्रयं सानलमग्रजानां राज्ञां तु पुष्येण सहोत्तरणि । {{gap}}सपौष्णमैत्रं पितृदैवतं च प्रजापतेर्भं न कृषीवलानाम् ॥ {{gap}}आदित्यहस्ताभिजिताश्वितानि वणिग्जनानां प्रवदन्ति तानि । {{gap}}मूलत्रिनेत्रानिलवारुणानि भान्युग्रजातेः प्रभविष्णुतायाः ॥ {{gap}}सौम्येन्द्र चित्रावसुदेवतानि सेवाजनस्वाम्यमुपागतानि | {{gap}}सार्पं विशाखाश्रवणाभरण्यश्चाण्डालजातेरभिनिर्दिशन्ति ॥</poem>}} <small>अथ प्रत्येकं मिलितानां च नक्षत्रतारकाणां पीडाफलम् । तत्र पराशरः ।</small> {{bold|{{gap}}अथर्क्षेपसर्गाः । अयथावद्योगश्चन्द्रमसः सूर्यानुप्रवेशो ग्रहोदयास्तमयो रश्मिसंसर्गः । स्थानचारः परिवेष उल्काभियातो रश्मिहानिर्विवर्ण्यमिति । तेषां तारावयवशः पृथक्पृथक् फलमुपदेष्यामः । तत्र कृत्तिकानामाद्या तारोपसृष्टा कलिङ्गानां दुर्भिक्षमुत्पादयति । प्रादक्षिण्येन द्वितीया दस्युगणवैद्यकपीडनी। तृतीया नृपशस्य विनाशनी । चतुर्थी मगधकोशलानामुपतापाय । पञ्चमी विप्रान् पीडयति । षष्ठी दक्षिणपश्विमान् जनवरान् निषादाँश्च । युगपदुपसृष्टाः सर्वाः शूरसूक्ष्ममत्स्यपुण्ड्रताम्रलिप्तगौरेयहाटकपाण्डाकामरूपबङ्गाङ्गवेणुबन्धनसत्यारण्याहिताग्निब्रह्मचारिणो धान्येषु यवानुपहन्ति । यश्चेकैकस्यां तारायामुक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}रोहिणीनां प्रागुत्तरेणाद्या तारोपसृष्टा मगधेशान् भुजगाँश्च पीडयति । उत्तरेण द्वितीया शस्यं सलिलं चोपतापयति । उत्तर }}<noinclude></noinclude> nn5ihts7p467im5g4d4y22chm5nm2x3 342639 342638 2022-08-06T05:18:57Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४१}}}}</noinclude>{{bold|<poem>{{gap}}तुरगारोहा वणिजो रूपोपेतास्तुरगरक्षाः ॥ {{gap}}याम्येऽपिशितभुजः क्रूरा वधबन्धताडनासक्ताः । {{gap}}तुषधान्यनीचकुलोद्भवा विहोनाश्च सत्येन ॥</poem>}} <small>वराहसंहितायाम् ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}पूर्वात्रयं सानलमग्रजानां राज्ञां तु पुष्येण सहोत्तरणि । {{gap}}सपौष्णमैत्रं पितृदैवतं च प्रजापतेर्भं न कृषीवलानाम् ॥ {{gap}}आदित्यहस्ताभिजिताश्वितानि वणिग्जनानां प्रवदन्ति तानि । {{gap}}मूलत्रिनेत्रानिलवारुणानि भान्युग्रजातेः प्रभविष्णुतायाः ॥ {{gap}}सौम्येन्द्र चित्रावसुदेवतानि सेवाजनस्वाम्यमुपागतानि | {{gap}}सार्पं विशाखाश्रवणाभरण्यश्चाण्डालजातेरभिनिर्दिशन्ति ॥</poem>}} <small>अथ प्रत्येकं मिलितानां च नक्षत्रतारकाणां पीडाफलम् । तत्र पराशरः ।</small> {{bold|{{gap}}अथर्क्षेपसर्गाः । अयथावद्योगश्चन्द्रमसः सूर्यानुप्रवेशो ग्रहोदयास्तमयो रश्मिसंसर्गः । स्थानचारः परिवेष उल्काभियातो रश्मिहानिर्विवर्ण्यमिति । तेषां तारावयवशः पृथक्पृथक् फलमुपदेष्यामः । तत्र कृत्तिकानामाद्या तारोपसृष्टा कलिङ्गानां दुर्भिक्षमुत्पादयति । प्रादक्षिण्येन द्वितीया दस्युगणवैद्यकपीडनी। तृतीया नृपशस्य विनाशनी । चतुर्थी मगधकोशलानामुपतापाय । पञ्चमी विप्रान् पीडयति । षष्ठी दक्षिणपश्विमान् जनवरान् निषादाँश्च । युगपदुपसृष्टाः सर्वाः शूरसूक्ष्ममत्स्यपुण्ड्रताम्रलिप्तगौरेयहाटकपाण्डाकामरूपबङ्गाङ्गवेणुबन्धनसत्यारण्याहिताग्निब्रह्मचारिणो धान्येषु यवानुपहन्ति । यश्चेकैकस्यां तारायामुक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}रोहिणीनां प्रागुत्तरेणाद्या तारोपसृष्टा मगधेशान् भुजगाँश्च पीडयति । उत्तरेण द्वितीया शस्यं सलिलं चोपतापयति । उत्तर }}<noinclude></noinclude> loajyogs6patugb4dob9koe7m0socv6 104 125681 342640 342532 2022-08-06T05:22:51Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२४१|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude>{{bold|एव तृतीया सां भूपान् महान्ति च कुलानि । दक्षिणपूर्वा योपतप्ताबीजोपतापिनी दक्षिणतः । दक्षिणतः पञ्चमी प्रजानामुपतापाय । युगपदुपसृष्टाः सर्वा मौञ्जिपुरुषादगौडकपञ्चालवन्धुधुर्यमहिषकुरुजाङ्गलशूरसेनानाम् । अन्नानां शालयः पीड्यन्ते । अस्यां पार्थिवानां शस्त्रप्रादुर्भावश्च । यच्चैकैकेश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}मृगाशिरस्युत्तरेण या तारोपसृष्टा यतिमुनितब्राह्मणान् पीडयति। पूर्वेण द्वितीया तङ्गणोशीनरान् । तृतीया सर्वशस्यानि। युगपत् सर्वा: शाल्वनिषादगान्धारौदीच्याम्बष्टविदेहान् । बीजेष्वलावुककारुक्षोर्वारुकषष्टिकान् । यच्चैकैकस्य मुक्तशाल्वानां चाग्र्यम् ।}} {{bold|{{gap}}आर्द्रायाः प्राग्भागस्योपताप मालवादेविकानिवासिनश्चोपताप्यन्ते । दक्षिणस्य व्याधिचण्डालवैकृतिकवन्धनेपालानां कलिङ्गानां च सन्धिः । पश्चिमस्य मृगा धनुर्वृत्तयश्च उत्तरस्य नदनदीपल्वलाक्षोदकचराश्च । सर्वतस्त्वश्मकाः । स्नेहेषु तैलं पयः सुरासवेषु । यच्च पार्श्वेषूक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}पुनर्वसोरुत्तरतारोपसर्गे देवमनुष्याः पीड्यन्ते । इतराया वणिजश्चावन्तिकाश्च । उभ्यां भरुकच्छपाण्ड्यापरान्तकान्त गिर्युपगिरिसूर्योपावृत्तकाः । कार्पासं बीजेषु । यच्चोभाभ्यामुक्तम।}} {{bold|{{gap}}पुष्ये पूर्वेणोपतप्तः पार्थिवान् पीडयति । दक्षिणेन चेदिमत्स्यान् । पश्चिमेन कुरून् । उत्तरेण क्षितीशान । सर्वतः पाञ्चालसिन्धुसौवीरवर्धमाननास्तिक्यरामगिरिगौरीपुरनिवासिनः । कार्षिका द्विजाग्र्यमेधाविकधार्मिकदधिघृतपयांसि च | यच्च पार्श्वेषूक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}सार्पाणामुत्तरेणाद्या तारा तस्या उपसर्गाद्दंष्ट्रिण उपतप्य-}}<noinclude></noinclude> qlqcemcqifu2jnizzaejl014u23p9z3 342641 342640 2022-08-06T05:23:29Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२४१|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude>{{bold|एव तृतीया सां भूपान् महान्ति च कुलानि । दक्षिणपूर्वा योपतप्ताबीजोपतापिनी दक्षिणतः । दक्षिणतः पञ्चमी प्रजानामुपतापाय । युगपदुपसृष्टाः सर्वा मौञ्जिपुरुषादगौडकपञ्चालवन्धुधुर्यमहिषकुरुजाङ्गलशूरसेनानाम् । अन्नानां शालयः पीड्यन्ते । अस्यां पार्थिवानां शस्त्रप्रादुर्भावश्च । यच्चैकैकेश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}मृगाशिरस्युत्तरेण या तारोपसृष्टा यतिमुनितब्राह्मणान् पीडयति। पूर्वेण द्वितीया तङ्गणोशीनरान् । तृतीया सर्वशस्यानि। युगपत् सर्वा: शाल्वनिषादगान्धारौदीच्याम्बष्टविदेहान् । बीजेष्वलावुककारुक्षोर्वारुकषष्टिकान् । यच्चैकैकस्य मुक्तशाल्वानां चाग्र्यम् ।}} {{bold|{{gap}}आर्द्रायाः प्राग्भागस्योपताप मालवादेविकानिवासिनश्चोपताप्यन्ते । दक्षिणस्य व्याधिचण्डालवैकृतिकवन्धनेपालानां कलिङ्गानां च सन्धिः । पश्चिमस्य मृगा धनुर्वृत्तयश्च उत्तरस्य नदनदीपल्वलाक्षोदकचराश्च । सर्वतस्त्वश्मकाः । स्नेहेषु तैलं पयः सुरासवेषु । यच्च पार्श्वेषूक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}पुनर्वसोरुत्तरतारोपसर्गे देवमनुष्याः पीड्यन्ते । इतराया वणिजश्चावन्तिकाश्च । उभ्यां भरुकच्छपाण्ड्यापरान्तकान्त गिर्युपगिरिसूर्योपावृत्तकाः । कार्पासं बीजेषु । यच्चोभाभ्यामुक्तम।}} {{bold|{{gap}}पुष्ये पूर्वेणोपतप्तः पार्थिवान् पीडयति । दक्षिणेन चेदिमत्स्यान् । पश्चिमेन कुरून् । उत्तरेण क्षितीशान । सर्वतः पाञ्चालसिन्धुसौवीरवर्धमाननास्तिक्यरामगिरिगौरीपुरनिवासिनः । कार्षिका द्विजाग्र्यमेधाविकधार्मिकदधिघृतपयांसि च | यच्च पार्श्वेषूक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}सार्पाणामुत्तरेणाद्या तारा तस्या उपसर्गाद्दंष्ट्रिण उपतप्य-}}<noinclude></noinclude> hqyxomxyvtum4a0nwrbygrih7q1nru7 104 125682 342642 342535 2022-08-06T05:32:27Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४३}}}}</noinclude> न्ते । प्रदक्षिणेन द्वितीयायाम् । अहिग्राहिमायाकारबन्धनपालाः । तृतीयायां गजगजाध्यक्षाः । तदतु चतुर्युपसृष्टा तस्करान् विनाशयति । पञ्चमी दौवारिकान् खरकरभशूकरान् । षष्टी भुजगसरीसृपसुरामैरेयविदानुपहन्ति । युगपत् सर्वा विदर्भनैमिषमणिमतीनिवासिनः । वर्षाशालिशुण्ठीकोद्रवविनाशाय । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}मघानां दक्षिणतारोपतापे वासिष्ठाः पीड्यन्ते । तदुत्तरेण द्वितीया । तस्यामुपतप्तायामौषधयस्ताम्रपर्णकाश्च । तृतीयायां वृद्ध्युपजीविनः । चतुर्थ्यां कोष्ठागाराणि पितृधान्यं च पञ्चभ्यां माहिष्मतीनिवासिनः । षष्ठ्यां नागा नागाश्रिताश्च । युगपदुपसृष्टासु ताम्रपर्णकाधिपगणवाह्यानि । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}भाग्योत्तरतारोपघातेन किराताश्चोपताप्यन्ते । अपरायाः सुभगवनकाम्बोजाः । युगपदुपसृष्टे तदधिपतिपाञ्चालाभीरभागीरथमहापथविदेहान् पीडयतः । रसेषु गुडविकारान् । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}आर्यम्णस्य दक्षिणोपसृष्टा मगधाधिपतिविनाशाय । उत्तराउत्तरनिवासितां शस्यानां च । उभे विदेहशाल्वमत्स्याङ्गमगधनेपालत्रैपुराहिताग्नीनाम् । शस्येषु कुलत्थानाम् । यच्चैकैकश उक्तम्। {{gap}}सावित्रस्य पूर्वदक्षिणेन तारोपसृष्टा तस्करान् पीडयति । द्वितीया दक्षिणेन प्राच्यान् | तृतीयोत्तरेण सौरगिरिकान् । चतुर्थ्युत्तरेण योगयुगन्धरभिक्षुकान् । एतस्यां तु पञ्चमी समिकलोत्कलद्वीपपुरराष्ट्राणि । युगपत् सर्वा दण्डकमध्यारण्यकचेदिगोकर्ण यामुनसप्तराष्ट्रवैणिकदशार्णाङ्गबङ्गसौरगिरिकाँश्च । चतुष्पपदेषु द्विरदान् । बीजेषु निष्पाबमूलकानि । औषधेषु पीप्पलीम् । यच्चेकैकश उक्तम् ।<noinclude></noinclude> nw4jee6y73nbsumtgdasnizth6ox6qd 342643 342642 2022-08-06T05:32:59Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४३}}}}</noinclude>{{bold| न्ते । प्रदक्षिणेन द्वितीयायाम् । अहिग्राहिमायाकारबन्धनपालाः । तृतीयायां गजगजाध्यक्षाः । तदतु चतुर्युपसृष्टा तस्करान् विनाशयति । पञ्चमी दौवारिकान् खरकरभशूकरान् । षष्टी भुजगसरीसृपसुरामैरेयविदानुपहन्ति । युगपत् सर्वा विदर्भनैमिषमणिमतीनिवासिनः । वर्षाशालिशुण्ठीकोद्रवविनाशाय । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}मघानां दक्षिणतारोपतापे वासिष्ठाः पीड्यन्ते । तदुत्तरेण द्वितीया । तस्यामुपतप्तायामौषधयस्ताम्रपर्णकाश्च । तृतीयायां वृद्ध्युपजीविनः । चतुर्थ्यां कोष्ठागाराणि पितृधान्यं च पञ्चभ्यां माहिष्मतीनिवासिनः । षष्ठ्यां नागा नागाश्रिताश्च । युगपदुपसृष्टासु ताम्रपर्णकाधिपगणवाह्यानि । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}भाग्योत्तरतारोपघातेन किराताश्चोपताप्यन्ते । अपरायाः सुभगवनकाम्बोजाः । युगपदुपसृष्टे तदधिपतिपाञ्चालाभीरभागीरथमहापथविदेहान् पीडयतः । रसेषु गुडविकारान् । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}आर्यम्णस्य दक्षिणोपसृष्टा मगधाधिपतिविनाशाय । उत्तराउत्तरनिवासितां शस्यानां च । उभे विदेहशाल्वमत्स्याङ्गमगधनेपालत्रैपुराहिताग्नीनाम् । शस्येषु कुलत्थानाम् । यच्चैकैकश उक्तम्। {{gap}}सावित्रस्य पूर्वदक्षिणेन तारोपसृष्टा तस्करान् पीडयति । द्वितीया दक्षिणेन प्राच्यान् । तृतीयोत्तरेण सौरगिरिकान् । चतुर्थ्युत्तरेण योगयुगन्धरभिक्षुकान् । एतस्यां तु पञ्चमी समिकलोत्कलद्वीपपुरराष्ट्राणि । युगपत् सर्वा दण्डकमध्यारण्यकचेदिगोकर्ण यामुनसप्तराष्ट्रवैणिकदशार्णाङ्गबङ्गसौरगिरिकाँश्च । चतुष्पपदेषु द्विरदान् । बीजेषु निष्पाबमूलकानि । औषधेषु पीप्पलीम् । यच्चेकैकश उक्तम् । }}<noinclude></noinclude> 6u9jnvxun9pc5cn8887sgq2ps5techi 342644 342643 2022-08-06T05:33:38Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४३}}}}</noinclude>{{bold| न्ते । प्रदक्षिणेन द्वितीयायाम् । अहिग्राहिमायाकारबन्धनपालाः । तृतीयायां गजगजाध्यक्षाः । तदतु चतुर्युपसृष्टा तस्करान् विनाशयति । पञ्चमी दौवारिकान् खरकरभशूकरान् । षष्टी भुजगसरीसृपसुरामैरेयविदानुपहन्ति । युगपत् सर्वा विदर्भनैमिषमणिमतीनिवासिनः । वर्षाशालिशुण्ठीकोद्रवविनाशाय । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}मघानां दक्षिणतारोपतापे वासिष्ठाः पीड्यन्ते । तदुत्तरेण द्वितीया । तस्यामुपतप्तायामौषधयस्ताम्रपर्णकाश्च । तृतीयायां वृद्ध्युपजीविनः । चतुर्थ्यां कोष्ठागाराणि पितृधान्यं च पञ्चभ्यां माहिष्मतीनिवासिनः । षष्ठ्यां नागा नागाश्रिताश्च । युगपदुपसृष्टासु ताम्रपर्णकाधिपगणवाह्यानि । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}भाग्योत्तरतारोपघातेन किराताश्चोपताप्यन्ते । अपरायाः सुभगवनकाम्बोजाः । युगपदुपसृष्टे तदधिपतिपाञ्चालाभीरभागीरथमहापथविदेहान् पीडयतः । रसेषु गुडविकारान् । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}आर्यम्णस्य दक्षिणोपसृष्टा मगधाधिपतिविनाशाय । उत्तराउत्तरनिवासितां शस्यानां च । उभे विदेहशाल्वमत्स्याङ्गमगधनेपालत्रैपुराहिताग्नीनाम् । शस्येषु कुलत्थानाम् । यच्चैकैकश उक्तम्। {{gap}}सावित्रस्य पूर्वदक्षिणेन तारोपसृष्टा तस्करान् पीडयति । द्वितीया दक्षिणेन प्राच्यान् । तृतीयोत्तरेण सौरगिरिकान् । चतुर्थ्युत्तरेण योगयुगन्धरभिक्षुकान् । एतस्यां तु पञ्चमी समिकलोत्कलद्वीपपुरराष्ट्राणि । युगपत् सर्वा दण्डकमध्यारण्यकचेदिगोकर्ण यामुनसप्तराष्ट्रवैणिकदशार्णाङ्गबङ्गसौरगिरिकाँश्च । चतुष्पपदेषु द्विरदान् । बीजेषु निष्पाबमूलकानि । औषधेषु पीप्पलीम् । यच्चेकैकश उक्तम् ।}}<noinclude></noinclude> grlxgbkwjegdnxwb65v94afxian9j4o 342645 342644 2022-08-06T05:34:09Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४३}}}}</noinclude>{{bold| न्ते । प्रदक्षिणेन द्वितीयायाम् । अहिग्राहिमायाकारबन्धनपालाः । तृतीयायां गजगजाध्यक्षाः । तदतु चतुर्युपसृष्टा तस्करान् विनाशयति । पञ्चमी दौवारिकान् खरकरभशूकरान् । षष्टी भुजगसरीसृपसुरामैरेयविदानुपहन्ति । युगपत् सर्वा विदर्भनैमिषमणिमतीनिवासिनः । वर्षाशालिशुण्ठीकोद्रवविनाशाय । यच्चैकैकश उक्तम् । {{bold|{{gap}}मघानां दक्षिणतारोपतापे वासिष्ठाः पीड्यन्ते । तदुत्तरेण द्वितीया । तस्यामुपतप्तायामौषधयस्ताम्रपर्णकाश्च । तृतीयायां वृद्ध्युपजीविनः । चतुर्थ्यां कोष्ठागाराणि पितृधान्यं च पञ्चभ्यां माहिष्मतीनिवासिनः । षष्ठ्यां नागा नागाश्रिताश्च । युगपदुपसृष्टासु ताम्रपर्णकाधिपगणवाह्यानि । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}भाग्योत्तरतारोपघातेन किराताश्चोपताप्यन्ते । अपरायाः सुभगवनकाम्बोजाः । युगपदुपसृष्टे तदधिपतिपाञ्चालाभीरभागीरथमहापथविदेहान् पीडयतः । रसेषु गुडविकारान् । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}आर्यम्णस्य दक्षिणोपसृष्टा मगधाधिपतिविनाशाय । उत्तराउत्तरनिवासितां शस्यानां च । उभे विदेहशाल्वमत्स्याङ्गमगधनेपालत्रैपुराहिताग्नीनाम् । शस्येषु कुलत्थानाम् । यच्चैकैकश उक्तम्। {{gap}}सावित्रस्य पूर्वदक्षिणेन तारोपसृष्टा तस्करान् पीडयति । द्वितीया दक्षिणेन प्राच्यान् । तृतीयोत्तरेण सौरगिरिकान् । चतुर्थ्युत्तरेण योगयुगन्धरभिक्षुकान् । एतस्यां तु पञ्चमी समिकलोत्कलद्वीपपुरराष्ट्राणि । युगपत् सर्वा दण्डकमध्यारण्यकचेदिगोकर्ण यामुनसप्तराष्ट्रवैणिकदशार्णाङ्गबङ्गसौरगिरिकाँश्च । चतुष्पपदेषु द्विरदान् । बीजेषु निष्पाबमूलकानि । औषधेषु पीप्पलीम् । यच्चेकैकश उक्तम् ।}} }}<noinclude></noinclude> iih9bdnsgjw1acc0rzw8kevnmoowhcv 342646 342645 2022-08-06T05:34:48Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४३}}}}</noinclude>{{bold| न्ते । प्रदक्षिणेन द्वितीयायाम् । अहिग्राहिमायाकारबन्धनपालाः । तृतीयायां गजगजाध्यक्षाः । तदतु चतुर्युपसृष्टा तस्करान् विनाशयति । पञ्चमी दौवारिकान् खरकरभशूकरान् । षष्टी भुजगसरीसृपसुरामैरेयविदानुपहन्ति । युगपत् सर्वा विदर्भनैमिषमणिमतीनिवासिनः । वर्षाशालिशुण्ठीकोद्रवविनाशाय । यच्चैकैकश उक्तम् । {{bold|{{gap}}मघानां दक्षिणतारोपतापे वासिष्ठाः पीड्यन्ते । तदुत्तरेण द्वितीया । तस्यामुपतप्तायामौषधयस्ताम्रपर्णकाश्च । तृतीयायां वृद्ध्युपजीविनः । चतुर्थ्यां कोष्ठागाराणि पितृधान्यं च पञ्चभ्यां माहिष्मतीनिवासिनः । षष्ठ्यां नागा नागाश्रिताश्च । युगपदुपसृष्टासु ताम्रपर्णकाधिपगणवाह्यानि । यच्चैकैकश उक्तम् । {{bold|{{gap}}भाग्योत्तरतारोपघातेन किराताश्चोपताप्यन्ते । अपरायाः सुभगवनकाम्बोजाः । युगपदुपसृष्टे तदधिपतिपाञ्चालाभीरभागीरथमहापथविदेहान् पीडयतः । रसेषु गुडविकारान् । यच्चैकैकश उक्तम् । }} {{bold|{{gap}}आर्यम्णस्य दक्षिणोपसृष्टा मगधाधिपतिविनाशाय । उत्तराउत्तरनिवासितां शस्यानां च । उभे विदेहशाल्वमत्स्याङ्गमगधनेपालत्रैपुराहिताग्नीनाम् । शस्येषु कुलत्थानाम् । यच्चैकैकश उक्तम्। }} {{bold|{{gap}}सावित्रस्य पूर्वदक्षिणेन तारोपसृष्टा तस्करान् पीडयति । द्वितीया दक्षिणेन प्राच्यान् । तृतीयोत्तरेण सौरगिरिकान् । चतुर्थ्युत्तरेण योगयुगन्धरभिक्षुकान् । एतस्यां तु पञ्चमी समिकलोत्कलद्वीपपुरराष्ट्राणि । युगपत् सर्वा दण्डकमध्यारण्यकचेदिगोकर्ण यामुनसप्तराष्ट्रवैणिकदशार्णाङ्गबङ्गसौरगिरिकाँश्च । चतुष्पपदेषु द्विरदान् । बीजेषु निष्पाबमूलकानि । औषधेषु पीप्पलीम् । यच्चेकैकश उक्तम् ।}} }}}}<noinclude></noinclude> mbrfsr0hv6gn0kzn5mwh780r417ffzs 342647 342646 2022-08-06T05:35:37Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४३}}}}</noinclude>{{bold| न्ते । प्रदक्षिणेन द्वितीयायाम् । अहिग्राहिमायाकारबन्धनपालाः । तृतीयायां गजगजाध्यक्षाः । तदतु चतुर्युपसृष्टा तस्करान् विनाशयति । पञ्चमी दौवारिकान् खरकरभशूकरान् । षष्टी भुजगसरीसृपसुरामैरेयविदानुपहन्ति । युगपत् सर्वा विदर्भनैमिषमणिमतीनिवासिनः । वर्षाशालिशुण्ठीकोद्रवविनाशाय । यच्चैकैकश उक्तम् । {{bold|{{gap}}मघानां दक्षिणतारोपतापे वासिष्ठाः पीड्यन्ते । तदुत्तरेण द्वितीया । तस्यामुपतप्तायामौषधयस्ताम्रपर्णकाश्च । तृतीयायां वृद्ध्युपजीविनः । चतुर्थ्यां कोष्ठागाराणि पितृधान्यं च पञ्चभ्यां माहिष्मतीनिवासिनः । षष्ठ्यां नागा नागाश्रिताश्च । युगपदुपसृष्टासु ताम्रपर्णकाधिपगणवाह्यानि । यच्चैकैकश उक्तम् । {{bold|{{gap}}भाग्योत्तरतारोपघातेन किराताश्चोपताप्यन्ते । अपरायाः सुभगवनकाम्बोजाः । युगपदुपसृष्टे तदधिपतिपाञ्चालाभीरभागीरथमहापथविदेहान् पीडयतः । रसेषु गुडविकारान् । यच्चैकैकश उक्तम् । }} {{bold|{{gap}}आर्यम्णस्य दक्षिणोपसृष्टा मगधाधिपतिविनाशाय । उत्तराउत्तरनिवासितां शस्यानां च । उभे विदेहशाल्वमत्स्याङ्गमगधनेपालत्रैपुराहिताग्नीनाम् । शस्येषु कुलत्थानाम् । यच्चैकैकश उक्तम्। }} {{bold|{{gap}}सावित्रस्य पूर्वदक्षिणेन तारोपसृष्टा तस्करान् पीडयति । द्वितीया दक्षिणेन प्राच्यान् । तृतीयोत्तरेण सौरगिरिकान् । चतुर्थ्युत्तरेण योगयुगन्धरभिक्षुकान् । एतस्यां तु पञ्चमी समिकलोत्कलद्वीपपुरराष्ट्राणि । युगपत् सर्वा दण्डकमध्यारण्यकचेदिगोकर्ण यामुनसप्तराष्ट्रवैणिकदशार्णाङ्गबङ्गसौरगिरिकाँश्च । चतुष्पपदेषु द्विरदान् । बीजेषु निष्पाबमूलकानि । औषधेषु पीप्पलीम् । यच्चेकैकश उक्तम् ।}} }}}}<noinclude></noinclude> qja952hjm1z2ksqit9a1nxdpcfqzke9 104 125683 342668 342441 2022-08-06T07:00:41Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" />{{rh|left=२४४|center=अद्भुतसागरे}}</noinclude>{{bold|अथ चित्रा प्राच्यां दिशि उपसृष्टा चेदीनामपां चाहिताय याम्यायां दण्डकाश्मकानाम् । वारुण्यां नटनर्त्तकचित्रकराणाम् । सौम्यायामार्त्तिकानां भावानाम् । सर्वासु पञ्चालकैकयभागीरथकुरुगन्धर्वस्थलमद्रमाषमुद्गानाम् । विशेषतः कैकयश्रेष्ठानाम् । यच्चाशासूक्तम् । स्वातिः पूर्वेणोपसृष्टा वातवृष्टिं जनयति । दक्षिणेनातिवृष्टिम् । पश्चिमेन सिन्धुसौराष्ट्रनृपाँश्चोपहन्ति । उत्तरेण यवनकाम्बोजान् । सर्वतस्तूशीनरावन्तिचेदिवासोदिव्याभिसारकदरदकाश्मीरोत्तरकुरूणामभावाय । शाकेषु सर्वपाराणाम् । चतुष्पदेष्वेकशफानाम् । पश्चाच्चाभिषिक्तः शैलाटविकश्च राजा विनश्यतीति । विशाखोत्तरतारोपसर्गे कोशलेक्ष्वाकव उपसृष्ट्यन्ते । इतरायां भ्रातरो विभक्ताः कुरवश्च । युगपदुपसर्गे यमजाः । शष्पेषु यवगोधूमाः । यच्चैकैकश उक्तम् । ज्येष्ठामध्यमधिष्ण्योपघाते ज्येष्ठनृपतिप्रधानजननारीविनाशं विन्द्यात्। पूर्वेण विदेहानाम् । एकशकानां पशुषु । स्वदेशेषु नृपस्य । शस्येषु कलायानां च । यच्चैकैकश उक्तम् । अनुराधानामुत्तरेण ज्योतिरुपहतं सन्धिविग्रहं मित्रभेदं स्वस्थकोशलानां चोपतापं जनयति । दक्षिणेन द्वितीयचमूपतिद्वाराधिपतीनाम् | तृतीयं दक्षिणेन वालेषु विदग्धानां च । चतुर्थं शस्यानां च । युगपदुपसृष्टा मगधाङ्गकाशिवैदेहभागीरथहिरण्यकुटुम्बकानाम् । तत्पश्चिमे यवनकाम्बोजानाम् ।युगपत्सर्वाखिन्द्रप्रथममिन्द्रप्रस्थमाहेन्द्रगिरिम् । मध्यं पृथिव्याश्चेदिपृष्ठमभिसारं क्षेमधृतिदरदाँश्चोपहन्ति । मृगादिपशुहानिः । ऐडविडानां च श्रेष्ठस्येति । यच्चैकैकश उक्तम् । }}<noinclude></noinclude> obqa93ucg16ax12hjd573lypc2zyvqq 342671 342668 2022-08-06T07:02:16Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२४४|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude>{{bold|{{gap}}अथ चित्रा प्राच्यां दिशि उपसृष्टा चेदीनामपां चाहिताय याम्यायां दण्डकाश्मकानाम् । वारुण्यां नटनर्त्तकचित्रकराणाम् । सौम्यायामार्त्तिकानां भावानाम् । सर्वासु पञ्चालकैकयभागीरथकुरुगन्धर्व-स्थलमद्रमाषमुद्गानाम् । विशेषतः कैकयश्रेष्ठानाम् । यच्चाशासूक्तम् । {{gap}}स्वातिः पूर्वेणोपसृष्टा वातवृष्टिं जनयति । दक्षिणेनातिवृष्टिम् । पश्चिमेन सिन्धुसौराष्ट्रनृपाँश्चोपहन्ति । उत्तरेण यवनकाम्बोजान् । सर्वतस्तूशीनरावन्तिचेदिवासोदिव्याभिसारकदरदकाश्मीरोत्तरकुरूणामभावाय । शाकेषु सर्वपाराणाम् । चतुष्पदेष्वेकशफानाम् । पश्चाच्चाभिषिक्तः शैलाटविकश्च राजा विनश्यतीति । {{gap}}विशाखोत्तरतारोपसर्गे कोशलेक्ष्वाकव उपसृष्ट्यन्ते । इतरायां भ्रातरो विभक्ताः कुरवश्च । युगपदुपसर्गे यमजाः । शष्पेषु यवगोधूमाः । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}ज्येष्ठामध्यमधिष्ण्योपघाते ज्येष्ठनृपतिप्रधानजननारीविनाशं विन्द्यात्। पूर्वेण विदेहानाम् । एकशकानां पशुषु । स्वदेशेषु नृपस्य । शस्येषु कलायानां च । यच्चैकैकश उक्तम् । {{gap}}अनुराधानामुत्तरेण ज्योतिरुपहतं सन्धिविग्रहं मित्रभेदं स्वस्थकोशलानां चोपतापं जनयति । दक्षिणेन द्वितीयचमूपतिद्वाराधिपतीनाम् | तृतीयं दक्षिणेन वालेषु विदग्धानां च । चतुर्थं शस्यानां च । युगपदुपसृष्टा मगधाङ्गकाशिवैदेहभागीरथहिरण्यकुटुम्बकानाम् । तत्पश्चिमे यवनकाम्बोजानाम् ।युगपत्सर्वाखिन्द्रप्रथममिन्द्रप्रस्थमाहेन्द्रगिरिम् । मध्यं पृथिव्याश्चेदिपृष्ठमभिसारं क्षेमधृतिदरदाँश्चोपहन्ति । मृगादिपशुहानिः । ऐडविडानां च श्रेष्ठस्येति । यच्चैकैकश उक्तम् । }}<noinclude></noinclude> 6ee0pio4vbfhdbek4w8rpvb040ye79k 342672 342671 2022-08-06T07:03:15Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२४४|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude>{{bold|{{gap}}अथ चित्रा प्राच्यां दिशि उपसृष्टा चेदीनामपां चाहिताय याम्यायां दण्डकाश्मकानाम् । वारुण्यां नटनर्त्तकचित्रकराणाम् । सौम्यायामार्त्तिकानां भावानाम् । सर्वासु पञ्चालकैकयभागीरथकुरुगन्धर्व-स्थलमद्रमाषमुद्गानाम् । विशेषतः कैकयश्रेष्ठानाम् । यच्चाशासूक्तम् । {{bold|{{gap}}स्वातिः पूर्वेणोपसृष्टा वातवृष्टिं जनयति । दक्षिणेनातिवृष्टिम् । पश्चिमेन सिन्धुसौराष्ट्रनृपाँश्चोपहन्ति । उत्तरेण यवनकाम्बोजान् । सर्वतस्तूशीनरावन्तिचेदिवासोदिव्याभिसारकदरदकाश्मीरोत्तरकुरूणामभावाय । शाकेषु सर्वपाराणाम् । चतुष्पदेष्वेकशफानाम् । पश्चाच्चाभिषिक्तः शैलाटविकश्च राजा विनश्यतीति । }} {{bold|{{gap}}विशाखोत्तरतारोपसर्गे कोशलेक्ष्वाकव उपसृष्ट्यन्ते । इतरायां भ्रातरो विभक्ताः कुरवश्च । युगपदुपसर्गे यमजाः । शष्पेषु यवगोधूमाः । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}ज्येष्ठामध्यमधिष्ण्योपघाते ज्येष्ठनृपतिप्रधानजननारीविनाशं विन्द्यात्। पूर्वेण विदेहानाम् । एकशकानां पशुषु । स्वदेशेषु नृपस्य । शस्येषु कलायानां च । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}अनुराधानामुत्तरेण ज्योतिरुपहतं सन्धिविग्रहं मित्रभेदं स्वस्थकोशलानां चोपतापं जनयति । दक्षिणेन द्वितीयचमूपतिद्वाराधिपतीनाम् | तृतीयं दक्षिणेन वालेषु विदग्धानां च । चतुर्थं शस्यानां च । युगपदुपसृष्टा मगधाङ्गकाशिवैदेहभागीरथहिरण्यकुटुम्बकानाम् । तत्पश्चिमे यवनकाम्बोजानाम् ।युगपत्सर्वाखिन्द्रप्रथममिन्द्रप्रस्थमाहेन्द्रगिरिम् । मध्यं पृथिव्याश्चेदिपृष्ठमभिसारं क्षेमधृतिदरदाँश्चोपहन्ति । मृगादिपशुहानिः । ऐडविडानां च श्रेष्ठस्येति । यच्चैकैकश उक्तम् । }}}}<noinclude></noinclude> rb73hmnzljbbqb5mos48fnzdxc4iome 342673 342672 2022-08-06T07:03:44Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२४४|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude>{{bold|{{gap}}अथ चित्रा प्राच्यां दिशि उपसृष्टा चेदीनामपां चाहिताय याम्यायां दण्डकाश्मकानाम् । वारुण्यां नटनर्त्तकचित्रकराणाम् । सौम्यायामार्त्तिकानां भावानाम् । सर्वासु पञ्चालकैकयभागीरथकुरुगन्धर्व-स्थलमद्रमाषमुद्गानाम् । विशेषतः कैकयश्रेष्ठानाम् । यच्चाशासूक्तम् । {{bold|{{gap}}स्वातिः पूर्वेणोपसृष्टा वातवृष्टिं जनयति । दक्षिणेनातिवृष्टिम् । पश्चिमेन सिन्धुसौराष्ट्रनृपाँश्चोपहन्ति । उत्तरेण यवनकाम्बोजान् । सर्वतस्तूशीनरावन्तिचेदिवासोदिव्याभिसारकदर-दकाश्मीरोत्तरकुरूणामभावाय । शाकेषु सर्वपाराणाम् । चतुष्पदेष्वेकशफानाम् । पश्चाच्चाभिषिक्तः शैलाटविकश्च राजा विनश्यतीति । }} {{bold|{{gap}}विशाखोत्तरतारोपसर्गे कोशलेक्ष्वाकव उपसृष्ट्यन्ते । इतरायां भ्रातरो विभक्ताः कुरवश्च । युगपदुपसर्गे यमजाः । शष्पेषु यवगोधूमाः । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}ज्येष्ठामध्यमधिष्ण्योपघाते ज्येष्ठनृपतिप्रधानजननारीविनाशं विन्द्यात्। पूर्वेण विदेहानाम् । एकशकानां पशुषु । स्वदेशेषु नृपस्य । शस्येषु कलायानां च । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}अनुराधानामुत्तरेण ज्योतिरुपहतं सन्धिविग्रहं मित्रभेदं स्वस्थकोशलानां चोपतापं जनयति । दक्षिणेन द्वितीयचमूपतिद्वाराधिपतीनाम् | तृतीयं दक्षिणेन वालेषु विदग्धानां च । चतुर्थं शस्यानां च । युगपदुपसृष्टा मगधाङ्गकाशिवैदेहभागीरथहिरण्यकुटुम्बकानाम् । तत्पश्चिमे यवनकाम्बोजानाम् ।युगपत्सर्वाखिन्द्रप्रथममिन्द्रप्रस्थमाहेन्द्रगिरिम् । मध्यं पृथिव्याश्चेदिपृष्ठमभिसारं क्षेमधृतिदरदाँश्चोपहन्ति । मृगादिपशुहानिः । ऐडविडानां च श्रेष्ठस्येति । यच्चैकैकश उक्तम् । }}}}<noinclude></noinclude> szpgzenztkgto2106ky47vit4v898xs 342677 342673 2022-08-06T07:06:14Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२४४|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude>{{bold|{{gap}}अथ चित्रा प्राच्यां दिशि उपसृष्टा चेदीनामपां चाहिताय याम्यायां दण्डकाश्मकानाम् । वारुण्यां नटनर्त्तकचित्रकराणाम् । सौम्यायामार्त्तिकानां भावानाम् । सर्वासु पञ्चालकैकयभागीरथकुरुगन्धर्व-स्थलमद्रमाषमुद्गानाम् । विशेषतः कैकयश्रेष्ठानाम् । यच्चाशासूक्तम् । {{bold|{{gap}}स्वातिः पूर्वेणोपसृष्टा वातवृष्टिं जनयति । दक्षिणेनातिवृष्टिम् । पश्चिमेन सिन्धुसौराष्ट्रनृपाँश्चोपहन्ति । उत्तरेण यवनकाम्बोजान् । सर्वतस्तूशीनरावन्तिचेदिवासोदिव्याभिसारकदर-दकाश्मीरोत्तरकुरूणामभावाय । शाकेषु सर्वपाराणाम् । चतुष्पदेष्वेकशफानाम् । पश्चाच्चाभिषिक्तः शैलाटविकश्च राजा विनश्यतीति । }} {{bold|{{gap}}विशाखोत्तरतारोपसर्गे कोशलेक्ष्वाकव उपसृष्ट्यन्ते । इतरायां भ्रातरो विभक्ताः कुरवश्च । युगपदुपसर्गे यमजाः । शष्पेषु यवगोधूमाः । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}ज्येष्ठामध्यमधिष्ण्योपघाते ज्येष्ठनृपतिप्रधानजननारीविनाशं विन्द्यात्। पूर्वेण विदेहानाम् । एकशकानां पशुषु । स्वदेशेषु नृपस्य । शस्येषु कलायानां च । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}अनुराधानामुत्तरेण ज्योतिरुपहतं सन्धिविग्रहं मित्रभेदं स्वस्थकोशलानां चोपतापं जनयति । दक्षिणेन द्वितीयचमूपतिद्वाराऽधिपतीनाम् । तृतीयं दक्षिणेन वालेषु विदग्धानां च । चतुर्थं शस्यानां च । युगपदुपसृष्टा मगधाङ्गकाशिवैदेहभागीरथहिरण्यकुटुम्बकानाम् । तत्पश्चिमे यवनकाम्बोजानाम् ।युगपत्सर्वाखिन्द्रप्रथममिन्द्रप्रस्थमाहेन्द्रगिरिम् । मध्यं पृथिव्याश्चेदिपृष्ठमभिसारं क्षेमधृतिदरदाँश्चोपहन्ति । मृगादिपशुहानिः । ऐडविडानां च श्रेष्ठस्येति । यच्चैकैकश उक्तम् । }}<noinclude></noinclude> k7qjz6akvvmk83ccsxh773it3p5xa9r 104 125684 342649 342478 2022-08-06T05:39:42Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४५}}}}</noinclude>{{bold|{{bold|}}मूलस्य पूर्वेणैकातारोपसृष्टा शस्यानां विपत्तये राष्ट्रदुर्भिक्षाय । उभे ग्रामनगरनिगमजनोपदेष्टृकर्णप्रावरणदस्यु-सौवीरमहिषमाहिष्मतीगिरिव्रजनिवासिनामभावाय । रसेषु च लवणस्य । मणिमतीनां च श्रेष्ठस्य । यच्चेकैकश उक्तम् । {{gap}}पूर्वाषाढाया: पूर्वेण ताराद्वयमुपसृष्टं कूपनदीसरः सागरसलिलाशयानामुपतापं जनयति । अपरं काशीनामवर्षं शवरेशविनाशं च । युगपच्चतस्रस्त्रिगर्त्तवीतिहोत्रभार्गववर्हिणप्रभासमार्यसुखं संजनयति । सागराश्रिताँश्चोपहन्ति । मत्स्येषु वर्हिकान् माहिष्मत्याः श्रेष्ठम् । यच्चासां द्वन्द्वश उक्तम् । {{gap}}वैश्वदेवस्योत्तरेण धिष्ण्यद्वयमुपसृष्टं चतस्रः समाः प्रजाः पीडयन्ति । दक्षिणेनामात्यधर्मिष्ठकाशिपुत्रं गृहस्थान् । युगपत्सर्वेषूपतप्तेषु वीतिहोत्रमर्जुनायनताम्रपर्णसैन्धवारण्यनैमिषजच्युतमार्गकौशिकसारस्वतान् । सर्वाणि च पुण्यायतनानि वर्णेषु । ब्राह्मणान् । पार्थिवेषूग्र्यान् । यच्च द्वन्द्वश उक्तम् । {{gap}}तथाऽभिजिता मध्यतारोपतापः शोषयति देवान् । द्वितीयोत्तरेण ब्राह्मणानृषिगणाँश्च । तृतीया दक्षिणेन नृपराष्ट्रकामात्यान। युगपत् सर्वान् ब्राह्मणान् ब्रह्मपुरीहिमतीं पूर्वगङ्गां स्वर्गङ्गां कालकूटां स्वस्तिभद्रां सर्पातिपन्नगयवनद्वीपं ब्रह्मचारिणो द्वीपेषु भद्राश्वान् पर्वतेषु पञ्चपर्वतपुष्परुद्रकान् कुलेषु श्रेष्ठान् | यच्चैकैश उक्तम् । {{gap}}श्रवणस्य मध्यमतारोपसृष्टा धनुर्धराणामभावाय। अपरा दक्षिणेन शूरसेनानां क्षत्रस्य । उत्तरेण तृतीया शूरसेनयवनकाम्बोजानां च । युगपत् सर्वास्त्रिगर्त्तानर्त्तमालवक्षुद्रकार्जुनायनाभीरयोधेयाम्ब- }}<noinclude></noinclude> 5kxks37j7lgz4n2du1jbccgbmnzgrpm 342650 342649 2022-08-06T05:40:55Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४५}}}}</noinclude>{{bold|{{bold|}}मूलस्य पूर्वेणैकातारोपसृष्टा शस्यानां विपत्तये राष्ट्रदुर्भिक्षाय । उभे ग्रामनगरनिगमजनोपदेष्टृकर्णप्रावरणदस्यु-सौवीरमहिषमाहिष्मतीगिरिव्रजनिवासिनामभावाय । रसेषु च लवणस्य । मणिमतीनां च श्रेष्ठस्य । यच्चेकैकश उक्तम् । {{bold|{{gap}}पूर्वाषाढाया: पूर्वेण ताराद्वयमुपसृष्टं कूपनदीसरः सागरसलिलाशयानामुपतापं जनयति । अपरं काशीनामवर्षं शवरेशविनाशं च । युगपच्चतस्रस्त्रिगर्त्तवीतिहोत्रभार्गववर्हिणप्रभासमार्यसुखं संजनयति । सागराश्रिताँश्चोपहन्ति । मत्स्येषु वर्हिकान् माहिष्मत्याः श्रेष्ठम् । यच्चासां द्वन्द्वश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}वैश्वदेवस्योत्तरेण धिष्ण्यद्वयमुपसृष्टं चतस्रः समाः प्रजाः पीडयन्ति । दक्षिणेनामात्यधर्मिष्ठकाशिपुत्रं गृहस्थान् । युगपत्सर्वेषूपतप्तेषु वीतिहोत्रमर्जुनायनताम्रपर्णसैन्धवारण्यनैमिषजच्युतमार्गकौशिकसारस्वतान् । सर्वाणि च पुण्यायतनानि वर्णेषु । ब्राह्मणान् । पार्थिवेषूग्र्यान् । यच्च द्वन्द्वश उक्तम् । }} {{bold|{{gap}}तथाऽभिजिता मध्यतारोपतापः शोषयति देवान् । द्वितीयोत्तरेण ब्राह्मणानृषिगणाँश्च । तृतीया दक्षिणेन नृपराष्ट्रकामात्यान। युगपत् सर्वान् ब्राह्मणान् ब्रह्मपुरीहिमतीं पूर्वगङ्गां स्वर्गङ्गां कालकूटां स्वस्तिभद्रां सर्पातिपन्नगयवनद्वीपं ब्रह्मचारिणो द्वीपेषु भद्राश्वान् पर्वतेषु पञ्चपर्वतपुष्परुद्रकान् कुलेषु श्रेष्ठान् । यच्चैकैश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}श्रवणस्य मध्यमतारोपसृष्टा धनुर्धराणामभावाय। अपरा दक्षिणेन शूरसेनानां क्षत्रस्य । उत्तरेण तृतीया शूरसेनयवनकाम्बोजानां च । युगपत् सर्वास्त्रिगर्त्तानर्त्तमालवक्षुद्रकार्जुनायनाभीरयोधेयाम्ब-}} }}<noinclude></noinclude> pz4m0e0oiv9eugiz58bleae7actv1p5 342651 342650 2022-08-06T05:41:53Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४५}}}}</noinclude>{{bold|{{bold|}}मूलस्य पूर्वेणैकातारोपसृष्टा शस्यानां विपत्तये राष्ट्रदुर्भिक्षाय । उभे ग्रामनगरनिगमजनोपदेष्टृकर्णप्रावरणदस्यु-सौवीरमहिषमाहिष्मतीगिरिव्रजनिवासिनामभावाय । रसेषु च लवणस्य । मणिमतीनां च श्रेष्ठस्य । यच्चेकैकश उक्तम् । {{bold|{{gap}}पूर्वाषाढाया: पूर्वेण ताराद्वयमुपसृष्टं कूपनदीसरः सागरसलिलाशयानामुपतापं जनयति । अपरं काशीनामवर्षं शवरेशविनाशं च । युगपच्चतस्रस्त्रिगर्त्तवीतिहोत्रभार्गववर्हिणप्रभासमार्यसुखं संजनयति । सागराश्रिताँश्चोपहन्ति । मत्स्येषु वर्हिकान् माहिष्मत्याः श्रेष्ठम् । यच्चासां द्वन्द्वश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}वैश्वदेवस्योत्तरेण धिष्ण्यद्वयमुपसृष्टं चतस्रः समाः प्रजाः पीडयन्ति । दक्षिणेनामात्यधर्मिष्ठकाशिपुत्रं गृहस्थान् । युगपत्सर्वेषूपतप्तेषु वीतिहोत्रमर्जुनायनताम्रपर्णसैन्धवारण्यनैमिषजच्युतमार्गकौशिकसारस्वतान् । सर्वाणि च पुण्यायतनानि वर्णेषु । ब्राह्मणान् । पार्थिवेषूग्र्यान् । यच्च द्वन्द्वश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}तथाऽभिजिता मध्यतारोपतापः शोषयति देवान् । द्वितीयोत्तरेण ब्राह्मणानृषिगणाँश्च । तृतीया दक्षिणेन नृपराष्ट्रकामात्यान। युगपत् सर्वान् ब्राह्मणान् ब्रह्मपुरीहिमतीं पूर्वगङ्गां स्वर्गङ्गां कालकूटां स्वस्तिभद्रां सर्पातिपन्नगयवनद्वीपं ब्रह्मचारिणो द्वीपेषु भद्राश्वान् पर्वतेषु पञ्चपर्वतपुष्परुद्रकान् कुलेषु श्रेष्ठान् । यच्चैकैश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}श्रवणस्य मध्यमतारोपसृष्टा धनुर्धराणामभावाय। अपरा दक्षिणेन शूरसेनानां क्षत्रस्य । उत्तरेण तृतीया शूरसेनयवनकाम्बोजानां च । युगपत् सर्वास्त्रिगर्त्तानर्त्तमालवक्षुद्रकार्जुनायनाभीरयोधेयाम्ब-}} }}<noinclude></noinclude> 7zpet4su09glljre6an60b7avcc9yam 342652 342651 2022-08-06T05:42:23Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४५}}}}</noinclude>{{bold|{{bold|}}मूलस्य पूर्वेणैकातारोपसृष्टा शस्यानां विपत्तये राष्ट्रदुर्भिक्षाय । उभे ग्रामनगरनिगमजनोपदेष्टृकर्णप्रावरणदस्यु-सौवीरमहिषमाहिष्मतीगिरिव्रजनिवासिनामभावाय । रसेषु च लवणस्य । मणिमतीनां च श्रेष्ठस्य । यच्चेकैकश उक्तम् । {{bold|{{gap}}पूर्वाषाढाया: पूर्वेण ताराद्वयमुपसृष्टं कूपनदीसरः सागरसलिलाशयानामुपतापं जनयति । अपरं काशीनामवर्षं शवरेशविनाशं च । युगपच्चतस्रस्त्रिगर्त्तवीतिहोत्रभार्गववर्हिणप्रभासमार्यसुखं संजनयति । सागराश्रिताँश्चोपहन्ति । मत्स्येषु वर्हिकान् माहिष्मत्याः श्रेष्ठम् । यच्चासां द्वन्द्वश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}वैश्वदेवस्योत्तरेण धिष्ण्यद्वयमुपसृष्टं चतस्रः समाः प्रजाः पीडयन्ति । दक्षिणेनामात्यधर्मिष्ठकाशिपुत्रं गृहस्थान् । युगपत्सर्वेषूपतप्तेषु वीतिहोत्रमर्जुनायनताम्रपर्णसैन्धवारण्य-नैमिषजच्युतमार्गकौशिकसारस्वतान् । सर्वाणि च पुण्यायतनानि वर्णेषु । ब्राह्मणान् । पार्थिवेषूग्र्यान् । यच्च द्वन्द्वश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}तथाऽभिजिता मध्यतारोपतापः शोषयति देवान् । द्वितीयोत्तरेण ब्राह्मणानृषिगणाँश्च । तृतीया दक्षिणेन नृपराष्ट्रकामात्यान। युगपत् सर्वान् ब्राह्मणान् ब्रह्मपुरीहिमतीं पूर्वगङ्गां स्वर्गङ्गां कालकूटां स्वस्तिभद्रां सर्पातिपन्नगयवनद्वीपं ब्रह्मचारिणो द्वीपेषु भद्राश्वान् पर्वतेषु पञ्चपर्वतपुष्परुद्रकान् कुलेषु श्रेष्ठान् । यच्चैकैश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}श्रवणस्य मध्यमतारोपसृष्टा धनुर्धराणामभावाय। अपरा दक्षिणेन शूरसेनानां क्षत्रस्य । उत्तरेण तृतीया शूरसेनयवनकाम्बोजानां च । युगपत् सर्वास्त्रिगर्त्तानर्त्तमालवक्षुद्रकार्जुनायनाभीरयोधेयाम्ब-}} }}<noinclude></noinclude> io4j3lm0vydpsuz852k67bsfj0tk10m 342653 342652 2022-08-06T05:42:47Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४५}}}}</noinclude>{{bold|{{bold|}}मूलस्य पूर्वेणैकातारोपसृष्टा शस्यानां विपत्तये राष्ट्रदुर्भिक्षाय । उभे ग्रामनगरनिगमजनोपदेष्टृकर्णप्रावरणदस्यु-सौवीरमहिषमाहिष्मतीगिरिव्रजनिवासिनामभावाय । रसेषु च लवणस्य । मणिमतीनां च श्रेष्ठस्य । यच्चेकैकश उक्तम् । {{bold|{{gap}}पूर्वाषाढाया: पूर्वेण ताराद्वयमुपसृष्टं कूपनदीसरः सागरसलिलाशयानामुपतापं जनयति । अपरं काशीनामवर्षं शवरेशविनाशं च । युगपच्चतस्रस्त्रिगर्त्तवीतिहोत्रभार्गववर्हिणप्रभासमार्यसुखं संजनयति । सागराश्रिताँश्चोपहन्ति । मत्स्येषु वर्हिकान् माहिष्मत्याः श्रेष्ठम् । यच्चासां द्वन्द्वश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}वैश्वदेवस्योत्तरेण धिष्ण्यद्वयमुपसृष्टं चतस्रः समाः प्रजाः पीडयन्ति । दक्षिणेनामात्यधर्मिष्ठकाशिपुत्रं गृहस्थान् । युगपत्सर्वेषूपतप्तेषु वीतिहोत्रमर्जुनायनताम्रपर्णसैन्धवारण्यनैमिषजच्युतमार्ग-कौशिकसारस्वतान् । सर्वाणि च पुण्यायतनानि वर्णेषु । ब्राह्मणान् । पार्थिवेषूग्र्यान् । यच्च द्वन्द्वश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}तथाऽभिजिता मध्यतारोपतापः शोषयति देवान् । द्वितीयोत्तरेण ब्राह्मणानृषिगणाँश्च । तृतीया दक्षिणेन नृपराष्ट्रकामात्यान। युगपत् सर्वान् ब्राह्मणान् ब्रह्मपुरीहिमतीं पूर्वगङ्गां स्वर्गङ्गां कालकूटां स्वस्तिभद्रां सर्पातिपन्नगयवनद्वीपं ब्रह्मचारिणो द्वीपेषु भद्राश्वान् पर्वतेषु पञ्चपर्वतपुष्परुद्रकान् कुलेषु श्रेष्ठान् । यच्चैकैश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}श्रवणस्य मध्यमतारोपसृष्टा धनुर्धराणामभावाय। अपरा दक्षिणेन शूरसेनानां क्षत्रस्य । उत्तरेण तृतीया शूरसेनयवनकाम्बोजानां च । युगपत् सर्वास्त्रिगर्त्तानर्त्तमालवक्षुद्रकार्जुनायनाभीरयोधेयाम्ब-}} }}<noinclude></noinclude> rvcuxsbqnpgphfdvqx7jcj2m1yt1unc 104 125685 342655 342483 2022-08-06T05:50:18Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{rh|left=२४६|center=अद्भुतसागरे}}</noinclude> {{bold|ष्ठसुह्मकानाम् । रसेषु सर्वरसानां च सकामानां न श्रेष्ठस्य । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}धनिधाष्ठायाः पश्चिमेन तारोपसृष्टा शकयवनकाम्बोजोत्तरनेपालानाम हिताय । द्वितीयोत्तरेणोत्तरपर्वतवासिनाम् । तृतीया पूर्वेण पूर्वसागरसंस्थितानाम् । चतुर्थी दक्षिणेन पक्षियवकलायसर्षपाणाम् । प्रत्यग्दक्षिणेन । पञ्चमी सिन्धुसौवीराभीराणाम् । युगपत् सर्वाः पाण्ड्यकैरातोड्रशोकमोकस्वमोकतलरवाङ्गबङ्गहेमकटसिंहलोत्कलनैक-रसमूलमध्यदेशवाह्लीकसैन्धवकालकूटेक्षुमतीनिवासिनाम् । शस्येषु मुद्गानाम् । शकेषु श्रेष्ठानाम् । यच्चकैकश उक्तम्।}} {{bold|{{gap}}अथ वारुणं पूर्वणोपतप्तं कलिङ्गान् पीडयति । दक्षिणेन दक्षिणसमुद्रम् । पश्चिमेन पश्चिमभिषकक्षुद्रौषधानि । चोत्तरेण सर्वोषधीः स्त्रोश्च सर्वतस्ताम्रपर्णां ताम्रलिप्तकहाटकसह्यभरुकच्छपिङ्गभूपतिमूलापरान्तकपुकशश्मकपुरेन्द्र-राष्ट्रसौरगिरिशैलेयपारियवनान् । शस्येषु यवगोधुमान् | ताम्रपर्णपार्थिवान् । यच्च पर्श्वेषूक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}प्राक्प्रौष्ठपदोत्तरतारोपसृष्टा मगधाङ्गपुण्ड्रयवनकाम्बोजानामुपतापकर्त्ता । दक्षिणेनैकपगोमताम् । युगपदुभे भिषगम्बष्टमेकलोत्कलपुलिन्दशबरदर्दुरमलयनर्मदासिन्धुसौवीरकाश्मीरहितहिरण्यबाहुवैशालेय-शशकुन्तराजमार्गगोगजाश्वानाम् । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}आहिर्बुध्न्योत्तरतारोपसृष्टा महात्मनां राज्ञाम हिताय । अपरा मगधकाश्मीरराजानाम् । युगपदभे काम्बोजोशीनरत्रिगर्त्तकाश्मकार्जुनायनक्षुद्रकमालवाभीराणाम् । सर्वत्र महतां कुशलानाम् । रसेष्विक्षुरसानाम् । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}रेवती पूर्वेणोपसृष्टा पशूनुपहन्ति दक्षिणेनानर्त्तान् । पश्चिमे- }}<noinclude></noinclude> 588r3r3f091e00xbrrmbslrt8vyov4z 342656 342655 2022-08-06T05:50:51Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{rh|left=२४६|center=अद्भुतसागरे}}</noinclude> {{bold|ष्ठसुह्मकानाम् । रसेषु सर्वरसानां च सकामानां न श्रेष्ठस्य । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}धनिधाष्ठायाः पश्चिमेन तारोपसृष्टा शकयवनकाम्बोजोत्तरनेपालानाम हिताय । द्वितीयोत्तरेणोत्तरपर्वतवासिनाम् । तृतीया पूर्वेण पूर्वसागरसंस्थितानाम् । चतुर्थी दक्षिणेन पक्षियवकलायसर्षपाणाम् । प्रत्यग्दक्षिणेन । पञ्चमी सिन्धुसौवीराभीराणाम् । युगपत् सर्वाः पाण्ड्यकैरातोड्रशोकमोकस्वमोकतलरवाङ्गबङ्गहेमकटसिंहलोत्कलनैक-रसमूलमध्यदेशवाह्लीकसैन्धवकालकूटेक्षुमतीनिवासिनाम् । शस्येषु मुद्गानाम् । शकेषु श्रेष्ठानाम् । यच्चकैकश उक्तम्।}} {{bold|{{gap}}अथ वारुणं पूर्वणोपतप्तं कलिङ्गान् पीडयति । दक्षिणेन दक्षिणसमुद्रम् । पश्चिमेन पश्चिमभिषकक्षुद्रौषधानि । चोत्तरेण सर्वोषधीः स्त्रोश्च सर्वतस्ताम्रपर्णां ताम्रलिप्तकहाटकसह्यभरुकच्छपिङ्गभूपतिमूलापरान्तकपुकशश्मकपुरेन्द्र-राष्ट्रसौरगिरिशैलेयपारियवनान् । शस्येषु यवगोधुमान् | ताम्रपर्णपार्थिवान् । यच्च पर्श्वेषूक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}प्राक्प्रौष्ठपदोत्तरतारोपसृष्टा मगधाङ्गपुण्ड्रयवनकाम्बोजानामुपतापकर्त्ता । दक्षिणेनैकपगोमताम् । युगपदुभे भिषगम्बष्टमेकलोत्कलपुलिन्दशबरदर्दुरमलयनर्मदासिन्धुसौवीरकाश्मीरहितहिरण्य-बाहुवैशालेयशशकुन्तराजमार्गगोगजाश्वानाम् । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}आहिर्बुध्न्योत्तरतारोपसृष्टा महात्मनां राज्ञाम हिताय । अपरा मगधकाश्मीरराजानाम् । युगपदभे काम्बोजोशीनरत्रिगर्त्तकाश्मकार्जुनायनक्षुद्रकमालवाभीराणाम् । सर्वत्र महतां कुशलानाम् । रसेष्विक्षुरसानाम् । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}रेवती पूर्वेणोपसृष्टा पशूनुपहन्ति दक्षिणेनानर्त्तान् । पश्चिमे- }}<noinclude></noinclude> 8tragzqgfxjowvc9052wnii0yeluatb 342657 342656 2022-08-06T05:51:12Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|left=२४६|center=अद्भुतसागरे}}}}</noinclude> {{bold|ष्ठसुह्मकानाम् । रसेषु सर्वरसानां च सकामानां न श्रेष्ठस्य । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}धनिधाष्ठायाः पश्चिमेन तारोपसृष्टा शकयवनकाम्बोजोत्तरनेपालानाम हिताय । द्वितीयोत्तरेणोत्तरपर्वतवासिनाम् । तृतीया पूर्वेण पूर्वसागरसंस्थितानाम् । चतुर्थी दक्षिणेन पक्षियवकलायसर्षपाणाम् । प्रत्यग्दक्षिणेन । पञ्चमी सिन्धुसौवीराभीराणाम् । युगपत् सर्वाः पाण्ड्यकैरातोड्रशोकमोकस्वमोकतलरवाङ्गबङ्गहेमकटसिंहलोत्कलनैक-रसमूलमध्यदेशवाह्लीकसैन्धवकालकूटेक्षुमतीनिवासिनाम् । शस्येषु मुद्गानाम् । शकेषु श्रेष्ठानाम् । यच्चकैकश उक्तम्।}} {{bold|{{gap}}अथ वारुणं पूर्वणोपतप्तं कलिङ्गान् पीडयति । दक्षिणेन दक्षिणसमुद्रम् । पश्चिमेन पश्चिमभिषकक्षुद्रौषधानि । चोत्तरेण सर्वोषधीः स्त्रोश्च सर्वतस्ताम्रपर्णां ताम्रलिप्तकहाटकसह्यभरुकच्छपिङ्गभूपतिमूलापरान्तकपुकशश्मकपुरेन्द्र-राष्ट्रसौरगिरिशैलेयपारियवनान् । शस्येषु यवगोधुमान् | ताम्रपर्णपार्थिवान् । यच्च पर्श्वेषूक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}प्राक्प्रौष्ठपदोत्तरतारोपसृष्टा मगधाङ्गपुण्ड्रयवनकाम्बोजानामुपतापकर्त्ता । दक्षिणेनैकपगोमताम् । युगपदुभे भिषगम्बष्टमेकलोत्कलपुलिन्दशबरदर्दुरमलयनर्मदासिन्धुसौवीरकाश्मीरहितहिरण्य-बाहुवैशालेयशशकुन्तराजमार्गगोगजाश्वानाम् । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}आहिर्बुध्न्योत्तरतारोपसृष्टा महात्मनां राज्ञाम हिताय । अपरा मगधकाश्मीरराजानाम् । युगपदभे काम्बोजोशीनरत्रिगर्त्तकाश्मकार्जुनायनक्षुद्रकमालवाभीराणाम् । सर्वत्र महतां कुशलानाम् । रसेष्विक्षुरसानाम् । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}रेवती पूर्वेणोपसृष्टा पशूनुपहन्ति दक्षिणेनानर्त्तान् । पश्चिमे- }}<noinclude></noinclude> oi1vf3924ondpjrn9j3cvba1y7oxoh5 104 125695 342661 342486 2022-08-06T06:42:00Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४७}}}}</noinclude>{{bold|न वाल्हीकसिन्धुसौवीरकीरपहवान् । उत्तरेणापः सर्वतः सुराष्ट्रवैदेहहिरण्यपादक्षुद्रकमालवमलयजवृजिनहैमवतबाहु-दाकुम्भिभोजानाम् । हिरण्यपादानां च श्रेष्ठम् । यच्च पार्श्वेषूक्तम् । }} {{bold|{{gap}}आश्विनस्योत्तरतारोपसृष्टा किरातकाम्बोजगपह्लवान् पीडयति । अपरा रूपधनगुणान्वित चिकित्सकैकद्विशफानाम् । युगपदुभे प्राच्योदीच्यवाल्हीकपारतदरदकाशिवत्सनिषदानत्तान् किष्किन्धा न् यवनानां च श्रेष्ठ बीजेधौषधाीन् । अध्यक्षेषु चाध्यक्षान् । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}भरणीनां प्राक्तारोपतप्ता मेकलोल्फलकलिङ्गान् पीडयति । दक्षिणा प्रत्यन्ततस्करान् उदक् प्राणितः शश्येषु च । सर्वाः शवरवर्वरपुलिन्दतिमिङ्गिलदुर्भटाङ्गवङ्गरोडुमेकलान् । सर्वदस्युकलिङ्गानां दक्षिणार्धम् । शस्यषु शुकधान्यम् । पूर्वमेकलानां श्रेष्ठं च । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}अत्रानुक्तविशेषशान्तिषु नक्षत्रोत्पातेषु प्रभूतकनकान्नगोमहीदानादिका सामान्यशान्तिककलगुरुलाघवमवगम्य कर्त्तव्या।}} <small>एतेषां फलपाकसमयं पाकसमयावर्ते वक्ष्यामः ।</small> <small>अथ ग्रहाणां नक्षत्रमार्गचारफलं वराहसंहितायाम् ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}उत्तरमार्गों याम्यादि निगदितो मध्यमस्तु भाग्यादि । दक्षिणमार्ग आषाढादि कैश्विदेवं कृता मार्गाः ॥</poem>}} <small>तथा च गर्गः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}भरण्यादौ मघान्ते च प्रथमे नवके गणे । {{gap}}{{gap}}वर्त्तमानः शुभो ज्ञेय उत्तरे पथि वर्त्तते ॥</poem>}} <small>उत्तरमार्गाश्रितः करग्रहोऽपि शुभफलो भवतीत्यर्थः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}क्रूरो निर्ऋतिपर्यन्ते भाग्यादौ नवके गणे ।</poem>}}<noinclude></noinclude> k8am9mfva8w5u9nass9azvd0uowh06q 342662 342661 2022-08-06T06:43:05Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" />{{bold|{{rh|center=ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः ।|right=२४७}}}}</noinclude>{{bold|न वाल्हीकसिन्धुसौवीरकीरपहवान् । उत्तरेणापः सर्वतः सुराष्ट्रवैदेहहिरण्यपादक्षुद्रकमालवमलयजवृजिनहैमवतबाहु-दाकुम्भिभोजानाम् । हिरण्यपादानां च श्रेष्ठम् । यच्च पार्श्वेषूक्तम् । }} {{bold|{{gap}}आश्विनस्योत्तरतारोपसृष्टा किरातकाम्बोजगपह्लवान् पीडयति । अपरा रूपधनगुणान्वित चिकित्सकैकद्विशफानाम् । युगपदुभे प्राच्योदीच्यवाल्हीकपारतदरदकाशिवत्सनिषदानत्तान् किष्किन्धा न् यवनानां च श्रेष्ठ बीजेधौषधाीन् । अध्यक्षेषु चाध्यक्षान् । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}भरणीनां प्राक्तारोपतप्ता मेकलोल्फलकलिङ्गान् पीडयति । दक्षिणा प्रत्यन्ततस्करान् उदक् प्राणितः शश्येषु च । सर्वाः शवरवर्वरपुलिन्दतिमिङ्गिलदुर्भटाङ्गवङ्गरोडुमेकलान् । सर्वदस्युकलिङ्गानां दक्षिणार्धम् । शस्यषु शुकधान्यम् । पूर्वमेकलानां श्रेष्ठं च । यच्चैकैकश उक्तम् ।}} {{bold|{{gap}}अत्रानुक्तविशेषशान्तिषु नक्षत्रोत्पातेषु प्रभूतकनकान्नगोमहीदानादिका सामान्यशान्तिककलगुरुलाघवमवगम्य कर्त्तव्या।}} <small>एतेषां फलपाकसमयं पाकसमयावर्ते वक्ष्यामः ।</small> <small>अथ ग्रहाणां नक्षत्रमार्गचारफलं वराहसंहितायाम् ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}उत्तरमार्गों याम्यादि निगदितो मध्यमस्तु भाग्यादि । दक्षिणमार्ग आषाढादि कैश्विदेवं कृता मार्गाः ॥</poem>}} <small>तथा च गर्गः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}भरण्यादौ मघान्ते च प्रथमे नवके गणे । {{gap}}वर्त्तमानः शुभो ज्ञेय उत्तरे पथि वर्त्तते ॥</poem>}} <small>उत्तरमार्गाश्रितः करग्रहोऽपि शुभफलो भवतीत्यर्थः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}क्रूरो निर्ऋतिपर्यन्ते भाग्यादौ नवके गणे ।</poem>}}<noinclude></noinclude> pokx99t9mir6bopi9s1pwp4z3xmw5so 104 125696 342674 342487 2022-08-06T07:04:47Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>अद्भुतसागरे वर्त्तमानश्च मध्यस्थो मध्यमे पथि वर्त्तते मध्यमार्गाश्रितः क्रूरग्रहोऽपि समफलो भवतीत्यर्थः । अश्वयुग्योगपर्यन्ताषाढादौ नवके गणे। वर्त्तमानः सदा करो दक्षिण पथि वर्त्तते ॥ दक्षिणमार्गाश्रितः शुभग्रहोऽपि क्रूरफलो भवतीत्यर्थः । तिसृभिस्ति नृभिर्वा वीथीभिरप्युदग्दक्षिणमार्गा भवन्ति । यदाह गर्गः । २४८ पर्वोत्तरा नागवीथी गजवीथी तदुत्तरा | ऐरावती तृतीया स्यादेवं तास्तूत्तराः स्मृताः ॥ आपभी तु चतुर्थी स्याद्गोवीथी पञ्चमी स्मृता । षष्टी जारद्ववी ज्ञेयास्तिस्त्रस्ता मध्यमाश्रिताः ॥ सप्तमी मृगवीथी स्यादक्षिणं मार्गमाश्रिताः । अष्टमी त्वजवीथी स्याहना नवमी तथा ॥ पराशरश्च । । अथर्क्षमार्गास्त्रयो भवन्ति उत्तरमध्यदक्षिणाः । पुनरेकैकश- स्त्रिधा नव वीथय इत्याचक्षतं । उत्तरोत्तरे नागगजैरावत्यः । मध्ये ऋषभगोजारद्रव्यः । दक्षिणे नृगाजाविकाः । आसां नामान्यग्ने ययाम्यवायव्यानि | गजवीथी रोहिण्यादीनि त्रीणि । चत्वारि गजै- रावस्यौ । आर्षभी फाल्गुन्यौ | गोवीथी प्राकप्रौष्ठपदादीनि चत्वारि । श्रवणाश्रविष्ठावारुणानि जारगवी। मृगवोथी त्वाष्ट्रहस्तम् | आजी मैत्रमैन्द्रायम् । आविकेन्द्रमलमापाढे वैश्वानरं तमेयोच्छति । विष्णुधर्मोत्तरे । कृत्तिका याम्यवायव्या नागवीथ्युत्तरोत्तरा | गजत्रोथी उदमध्ये प्राजापत्यादयस्तु या ॥ ऐरावती ह्यदग्याम्या आदत्यादिचतुष्टयम् ।<noinclude></noinclude> dst8dp5mhszk2tov8gm8uk8esyk7k1z 342680 342674 2022-08-06T07:14:18Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>अद्भुतसागरे वर्त्तमानश्च मध्यस्थो मध्यमे पथि वर्त्तते ॥ मध्यमार्गाश्रितः क्रूरग्रहोऽपि समफलो भवतीत्यर्थः । अश्वयुग्योगपर्यन्ताषाढादौ नवके गणे। वर्त्तमानः सदा क्रूरो दक्षिणे पथि वर्त्तते ॥ दक्षिणमार्गाश्रितः शुभग्रहोऽपि क्रूरफलो भवतीत्यर्थः । तिसृभिस्ति नृभिर्वा वीथीभिरप्युदग्दक्षिणमार्गा भवन्ति । यदाह गर्गः । पर्वोत्तरा नागवीथी गजवीथी तदुत्तरा । ऐरावती तृतीया स्यादेवं तास्तूत्तराः स्मृताः ॥ आर्षभी तु चतुर्थी स्याद्गोवीथी पञ्चमी स्मृता । षष्टी जारद्गवी ज्ञेयास्तिस्त्रस्ता मध्यमाश्रिताः ॥ सप्तमी मृगवीथी स्याद्दक्षिणं मार्गमाश्रिताः । अष्टमी त्वजवीथी स्याद्दहना नवमी तथा ॥ पराशरश्च । अथर्क्षमार्गास्त्रयो भवन्ति उत्तरमध्यदक्षिणाः । पुनरेकैकशस्त्रिधा नव वीथय इत्याचक्षते । उत्तरोत्तरे नागगजैरावत्यः । मध्ये ऋषभगोजारद्गव्यः । दक्षिणे नृगाजाविकाः । आसां नामान्यग्ने ययाम्यवायव्यानि । गजवीथी रोहिण्यादीनि त्रीणि । चत्वारि गजैरावत्यौ । आर्षभी फाल्गुन्यौ । गोवीथी प्राक्प्रौष्ठपदादीनि चत्वारि । श्रवणाश्रविष्ठावारुणानि जारद्गवी। मृगवीथी त्वाष्ट्रहस्तम् । आजी मैत्रमैन्द्राग्न्यम् । आविकेन्द्रमूलमाषाढे वैश्वानरं तमेयोच्छति । विष्णुधर्मोत्तरे । कृत्तिका याम्यवायव्या नागवीथ्युत्तरोत्तरा । गजवीथी उदमध्ये प्राजापत्यादयस्तु या ॥ ऐरावती ह्यदग्याम्या आदत्यादिचतुष्टयम् ।<noinclude></noinclude> 49cbmsbg3upantn1n8lo0tizls8meks 104 125697 342681 342488 2022-08-06T07:20:49Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः । मध्योत्तरगताऽऽर्षभी फाल्गुन्योर्ऋक्षर्द्वयोः ॥ मध्यमध्ये त गोवीथी अजाद्यं भचतुष्टयम् । मध्ययाम्ये जरद्गुः स्यात् त्रितयं श्रवणादिकम् ॥ याम्योत्तरेण तु मृगा हस्तचित्रे प्रकीर्त्तिते । अजा दक्षिणमध्ये तु विशाखा मैत्रसंयुता ॥ अविका स्यात् तु याम्ये तु शक्राद्यं भवतुष्टयम् । वैश्वानरपथं प्राहुस्तामेवात्यन्तदारुणम् ॥ बृद्धगर्गस्तु श्रवणादित्रयेण गोवीथीं पूर्वभाद्रपदादिचतुष्टयेन जरद्गवीं वीथीमाह । तद्यथा । वायव्यानलयाम्येषु नागाद्या उत्तरोत्तराः । रोहिण्यादिषु त्रिष्वेव द्वितीया गजवीथिका ॥ चतुर्ष्वादित्यपूर्वेषु तृतीयैरावती स्मृता । फाल्गुन्यौ चार्षभी ज्ञेया चतुर्थी मध्यमादिगा ॥ वैष्णवाद्येषु त्रिष्वाहुर्गोवीथीमथ पञ्चमीम् । षष्ठी चतुर्भिराजाद्यैर्वीथी जारद्गवी भवेत् ॥ सप्तमी मृगवीथी स्यात् सावित्रं त्वाष्ट्रमेव च । वैश्वानरी तथेन्द्रायैश्चतर्भिर्नवमी भवेत् ॥ नागवीथ्युत्तरद्ये ता वीथ्यो नव निदर्शिताः । वराहसंहितायाम् वीथीमार्गानपरे कथयन्ति यथास्थितान् भमार्गेषु । तथा च काश्यपः । नक्षत्राणां च ये मार्गा दक्षिणोत्तरमध्यमाः । त्रिधा विभज्य तानेव वीथीमार्गान् प्रकल्पयेत् ॥ अथ वीथीचारफलम् । तत्र गर्गः । उत्तरोत्तरमार्गस्था रश्मिमालाध्वगा ग्रहाः ।<noinclude></noinclude> god5h2qufdbccv38vd99sry33anbmr2 104 125698 342703 342489 2022-08-06T10:11:44Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>अद्भुतसागरे निष्पन्दना इवात्यर्थं जयमाहुरुपस्थितम् ॥ विष्णुधर्मोत्तरे तु । उदयास्तमयेऽस्यां तु चारेणापि तथा ग्रहाः । उत्तरास्तु शुभा ज्ञेया दक्षिणाश्चाशुभा ग्रहाः ॥ सुप्रभारश्मिवन्तश्च नागवीथ्यां यदा ग्रहाः । तत् तदस्ति शुभं लोके यत्र पश्यन्ति मानवाः ॥ विरश्मयो विवर्णाश्च वैश्वानरपथाश्रिताः । न तदस्त्यशुभं नाम यत् तत् कुर्युर्जगन्त्रये ॥ वृद्धगर्गेण प्रत्येकवीथीफलमुक्तम् । तद्यथा । यदोदये प्रवासे वा चारे वा नागवीथिगाः । ग्रहास्तदाऽतिवर्षा स्यात् सुभिक्षक्षेम एव च ॥ गजवीथीगताश्चापि क्षेमवर्षसुभिक्षदाः । श्रेष्ठिकाश्चात्र पीड्यन्ते कुलानि च महान्ति च ॥ ऐरावत्यां सुभिक्षं स्याद्वर्षमारोग्यमेव च । नृपाः सवैरा जायन्ते बलक्षोभा भवन्ति च ॥ गोवीथ्याभवीथ्योश्च मध्यमं शस्यमुच्यते । बलिनो गोमिनो गावः पीड्यन्ते च महानृपाः ॥ जरद्गुवीभ्यां पीड्यन्ते वित्तज्ञानवयोऽधिकाः । धान्यार्घाश्चापि वर्धन्ते रोगाश्चापि कफोत्तराः ॥ अजवीभ्यां च पीड्यन्ते विप्रा ये च प्रजाधिकाः । जायते चापि दुर्भिक्षं दुर्वृष्टिभयमेव च ॥ मृगवीथ्यां मृगव्याधाः पीड्यन्ते च तपस्विनः । क्षुद्भयं त्वपि वर्धेत विकाराश्चापि वातिकाः ॥ वैश्वानयीं तथा वीथ्यां पित्तमग्निश्च जायते ।<noinclude></noinclude> plyzmdp9hsvf2z9qgdyj6auvq5ecv8i 104 125699 342704 342490 2022-08-06T10:29:41Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः । मेघाश्च विलयं यान्ति धान्यादीनां च संचयाः॥ वराहसंहितायाम् । नक्षत्राणां तारा याम्योत्तरमध्यमास्तद्वत् । याम्योत्तरमध्यमा नक्षत्रतारा यम्योत्तरमध्यमार्गान् कथयन्तीत्यर्थः । तथा च काश्यपः। उदकस्थास्तारकाः सौम्यो मध्यस्था मध्यमस्तथा। दक्षिणे दक्षिणो मार्गो नक्षत्रेषु प्रकीर्त्तितः। एतद्वद्ग्रहेषु यथासम्भवं बोद्धव्यम् । अथोत्तरादिमार्गेषु ग्रहाणामुदयास्तफलम् । तत्र गर्गः । उदयास्तमयं कुर्यान्मध्यमं मार्गमाश्रितः। मध्यमं वर्षशस्यं च योगक्षेमं च निर्दिशेत् ॥ उदयास्तमयं कुर्याद्दक्षिणं मार्गमाश्रितः । धान्यसंग्रहणं कृत्वा केदारेषु तिलान् वपेत् ॥ अत्रानुक्तविशेषशान्तिषु नक्षत्रमार्गतारोत्पातेषु चारकर्त्तृकग्रहपूजापूर्विका प्रभूतकनकान्नगोमहीदानादिका सामान्यशान्तिरौत्पातिकफलगुरुलाघवमवगम्य कर्त्तव्या। अथ दिग्देशनक्षत्रपीडाफलम् । तत्र पराशरः । कृत्तिकादीनि नक्षत्राणि मध्यदेशेऽस्मिन् वर्षे भवन्त्यार्द्रादीनि त्रीण्युक्तवर्गक्रमात् पूर्वादिष्वष्टसु दिक्षु दिङ्क्षत्रेषूपसृष्टेषु दिग्जनपदानां तापो भवति। गर्गस्तु । कृत्तिकाद्यैस्त्रिनक्षत्रैर्भवर्गैर्नवभिः क्षितिः। कल्पिता मध्यदेशादिग्रामादिक्रमयोगतः ॥ कृत्तिकादिस्त्रिनक्षत्रप्रथिता मध्यमा यदा। * मध्यदेशादौ प्रागादिक्रमयोगतः इति अ॥ .<noinclude></noinclude> 814a9p84qd0c4s4fdnjm1us4mrpmm30 104 125715 342622 342564 2022-08-05T12:14:40Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Priyanka hegde" />{{rh|left=३७४|center=अद्भुतसागरे}}</noinclude> {{gap}}इह खलु शुक्ल प्रतिपरप्रभृतिवर्षं दशाकुलमाचक्षते । तस्यां या वदभिवृष्टे देशे वर्षतोऽपां प्रमाणमन्नशस्यप्रजाक्षेमाक्षेमलक्षणं वार्षि- कमुपदेश्यामः । तत्रादित्ये विंशतिद्रोणाभिवर्षा सर्वशस्यक्षेमारोग्या- य। पुष्येऽष्टादश द्रोणान् पश्चादभिवृद्धवर्षाय जघन्यशस्यसम्पदे । आ- श्लेषायां वर्षबीजक्षेमसाधुजनविघाताय त्रयोदशवृष्टये | पित्र्ये श स्योदकविघातकर पर्वतीयनृपतिवृद्धिं चतुर्दशद्रोणाभिवर्षणं च वि न्यात् । भाग्ये चतुःषष्टिमाढकाणां वर्षात्यपि च शस्यरोगवृद्धये । श तमाढकानामार्यम्णेऽभिवृष्टो जनानभिनन्दयति । हस्ते पञ्चदशद्रो- णान् क्षेमशस्य सम्पदं विन्द्यात् । पञ्चषष्टिद्रोणाभिवर्षी वाष्ट्रे सर्वजनवृद्धये । चतुरः खातौ शस्यविघातमक्षेमं चादिशेत् । ऐन्द्रा- ने विंशतिद्रोणाभिवर्षी राज्ञां विरोधकृद्भवति । मैत्रे हिसप्तकद्रो- णाभिवृष्ट नरेन्द्रोद्योगवणिग्बीजक्षीररोगवृष्टिं विन्द्यात् । ऐन्द्रे चतुणाभिवर्षी बीजान्युच्छेदयति । तच्चतुर्गुणो मूले सर्वशस्या- भावी न क्षेमाय । आप्ये म्लेच्छ सर्वशस्यव्याधिप्राबल्यम्। अष्टादश- ग्रहावसाने द्रोणान् षोडश वर्षति । हेमन्ते वा वैश्वदेवे शस्यवृद्धिः क्षेमायाभीजविंशतिपर्यन्तं द्रोणवर्षाय | श्रवणे मुखरोगातीसार- ज्वरशस्यप्राबल्यं वृष्टिद्रोणाश्चात्र षोडशैव । वासवे शीर्षरोगप्राबल्यं च । वारुणे तच्चतुर्भागमपि च शस्त्रं दुर्भिक्षजननं च विन्द्यात् । आजेऽष्टादशद्रोणप्रततवर्षाप्रधान भूपतिविरोधाय। आहिर्बुध्ये चतु- र्दशाहकवर्षा कक्षिरोगशस्यदम्। अश्विन्यां हादशद्रोणान् पश्चाद- भिवृष्ट एकदेशे निम्नेषु शस्यं निष्पादयति । भरण्यां पञ्चदशद्रोणा- भिवर्षा भवत्यग्निचौरक्षुयाधिकरः | आग्नेये अग्निदंष्ट्रिशस्त्रभयाय पोडशद्रोणवर्षाय च । रोहिण्यामाढकशतवर्षा सर्वजगदामोदाय ।<noinclude></noinclude> 970qe9j8ypsmzuretvceznu4w65oapc 342628 342622 2022-08-05T12:30:26Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Priyanka hegde" />{{rh|left=३७४|center=अद्भुतसागरे}}</noinclude>{{gap}}इह खलु शुक्ल प्रतिपरप्रभृतिवर्षं दशाकुलमाचक्षते । तस्यां या वदभिवृष्टे देशे वर्षतोऽपां प्रमाणमन्नशस्यप्रजाक्षेमाक्षेमलक्षणं वार्षि- कमुपदेश्यामः । तत्रादित्ये विंशतिद्रोणाभिवर्षा सर्वशस्यक्षेमारोग्या- य। पुष्येऽष्टादश द्रोणान् पश्चादभिवृद्धवर्षाय जघन्यशस्यसम्पदे । आ- श्लेषायां वर्षबीजक्षेमसाधुजनविघाताय त्रयोदशवृष्टये | पित्र्ये श स्योदकविघातकर पर्वतीयनृपतिवृद्धिं चतुर्दशद्रोणाभिवर्षणं च वि न्यात् । भाग्ये चतुःषष्टिमाढकाणां वर्षात्यपि च शस्यरोगवृद्धये । श तमाढकानामार्यम्णेऽभिवृष्टो जनानभिनन्दयति । हस्ते पञ्चदशद्रो- णान् क्षेमशस्य सम्पदं विन्द्यात् । पञ्चषष्टिद्रोणाभिवर्षी वाष्ट्रे सर्वजनवृद्धये । चतुरः खातौ शस्यविघातमक्षेमं चादिशेत् । ऐन्द्रा- ने विंशतिद्रोणाभिवर्षी राज्ञां विरोधकृद्भवति । मैत्रे हिसप्तकद्रो- णाभिवृष्ट नरेन्द्रोद्योगवणिग्बीजक्षीररोगवृष्टिं विन्द्यात् । ऐन्द्रे चतुणाभिवर्षी बीजान्युच्छेदयति । तच्चतुर्गुणो मूले सर्वशस्या- भावी न क्षेमाय । आप्ये म्लेच्छ सर्वशस्यव्याधिप्राबल्यम्। अष्टादश- ग्रहावसाने द्रोणान् षोडश वर्षति । हेमन्ते वा वैश्वदेवे शस्यवृद्धिः क्षेमायाभीजविंशतिपर्यन्तं द्रोणवर्षाय | श्रवणे मुखरोगातीसार- ज्वरशस्यप्राबल्यं वृष्टिद्रोणाश्चात्र षोडशैव । वासवे शीर्षरोगप्राबल्यं च । वारुणे तच्चतुर्भागमपि च शस्त्रं दुर्भिक्षजननं च विन्द्यात् । आजेऽष्टादशद्रोणप्रततवर्षाप्रधान भूपतिविरोधाय। आहिर्बुध्ये चतु- र्दशाहकवर्षा कक्षिरोगशस्यदम्। अश्विन्यां हादशद्रोणान् पश्चाद- भिवृष्ट एकदेशे निम्नेषु शस्यं निष्पादयति । भरण्यां पञ्चदशद्रोणा- भिवर्षा भवत्यग्निचौरक्षुयाधिकरः | आग्नेये अग्निदंष्ट्रिशस्त्रभयाय पोडशद्रोणवर्षाय च । रोहिण्यामाढकशतवर्षा सर्वजगदामोदाय ।<noinclude></noinclude> rkp3q0fv7hmena72dk66540mct4exit 342648 342628 2022-08-06T05:38:02Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Priyanka hegde" />{{rh|left=३७४|center=अद्भुतसागरे}}</noinclude>{{gap}}इह खलु शुक्ल प्रतिपरप्रभृतिवर्षं दशाकुलमाचक्षते । तस्यां या वदभिवृष्टे देशे वर्षतोऽपां प्रमाणमन्नशस्यप्रजाक्षेमाक्षेमलक्षणं वार्षिकमुपदेश्यामः । तत्रादित्ये विंशतिद्रोणाभिवर्षा सर्वशस्यक्षेमारोग्याय। पुष्येऽष्टादश द्रोणान् पश्चादभिवृद्धवर्षाय जघन्यशस्यसम्पदे । आश्लेषायां वर्षबीजक्षेमसाधुजनविघाताय त्रयोदशवृष्टये | पित्र्ये शस्योदकविघातकरपर्वतीयनृपतिवृद्धिं चतुर्दशद्रोणाभिवर्षणं च विन्द्यात् । भाग्ये चतुःषष्टिमाढकाणां वर्षात्यपि च शस्यरोगवृद्धये । शतमाढकानामार्यम्णेऽभिवृष्टो जनानभिनन्दयति । हस्ते पञ्चदशद्रोणान् क्षेमशस्यसम्पदं विन्द्यात् । पञ्चषष्टिद्रोणाभिवर्षी त्वाष्ट्रे सर्वजनवृद्धये । चतुरः स्वातौ शस्यविघातमक्षेमं चादिशेत् । ऐन्द्राग्ने विंशतिद्रोणाभिवर्षी राज्ञां विरोधकृद्भवति । मैत्रे द्विसप्तकद्रोणाभिवृष्टे नरेन्द्रोद्योगवणिग्बीजक्षीररोगवृष्टिं विन्द्यात् । ऐन्द्रे चतुर्द्रोणाभिवर्षी बीजान्युच्छेदयति । तच्चतुर्गुणो मूले सर्वशस्याभावो न क्षेमाय । आप्ये म्लेच्छसर्वशस्यव्याधिप्राबल्यम्। अष्टादशग्रहावसाने द्रोणान् षोडश वर्षति । हेमन्ते वा वैश्वदेवे शस्यवृद्धिः क्षेमायाभीक्षविंशतिपर्यन्तं द्रोणवर्षाय । श्रवणे मुखरोगातीसारज्वरशस्यप्राबल्यं वृष्टिद्रोणाश्चात्र षोडशैव । वासवे शीर्षरोगप्राबल्यं च । वारुणे तच्चतुर्भागमपि च शस्त्रं दुर्भिक्षजननं च विन्द्यात् । आजेऽष्टादशद्रोणप्रततवर्षाप्रधानभूपतिविरोधाय। आहिर्बुध्ये चतुर्दशाहकवर्षा कक्षिरोगशस्यदम्। अश्विन्यां हादशद्रोणान् पश्चादभिवृष्ट एकदेशे निम्नेषु शस्यं निष्पादयति । भरण्यां पञ्चदशद्रोणाभिवर्षा भवत्यग्निचौरक्षुद्व्याधिकरः । आग्नेये अग्निदंष्ट्रिशस्त्रभयाय षोडशद्रोणवर्षाय च । रोहिण्यामाढकशतवर्षा सर्वजगदामोदाय ।<noinclude></noinclude> 0ir0sd5817hegfa36p9hucovll1reg8 104 125730 342624 342618 2022-08-05T12:17:10Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>द्वितीयोऽङ्कः । ८७ सख्यौ--- (ससम्भ्रमम्) (क) सहि ! उट्ठेहि उट्ठेहि । अदिक्कमइ सु- य्योपट्ठाणसमओ। नायिका- (आत्मगतम्) (ख) कह एरिसं' अवत्थन्तरं तादस्स दंसे- मि। कहं वा अणङ्गसरपीदसारेहिं अङ्गेहिं गन्तुं पारेमि । तह वि अळङ्घणीओ देवसमुदाआरो। (प्रकाशम् ) सहीओ! एव्वं करह्म । (सह सखीभ्यां निष्क्रान्ता) । राजा--- हा कष्टम् । अन्तर्हितेयमस्मन्मनोरथभूमिः । केन खल्वि- दानीमशनिदारुणमुद्घोषितम् । अथवा अवसानमेवैत- दस्मन्नयनभाग्यानाम् । (क) सखि! उत्तिष्टोत्तिष्ठ । अतिक्रामति सूर्योपस्थानसमयः । (ख) कथमीदृशमवस्थान्तरं तातस्य दर्शयामि । कथं वानङ्गशरपीतसारैरङ्गैर्गन्तुं पारयामि । तथाप्यलङ्घनीयो देवसमुदाचारः । सख्यौ ! एवं कुर्मः । अनेन वचनेन सन्ध्यासमयनिश्चयान्नायिकाया गमनार्थ सखीवचनं सखीत्यादि । सम्भ्रमेण पुनःपुनः कथनम् । तस्य हेतुः अतिक्रामति सूर्योपस्थान- समय इति ॥ एतद्वचनमाकर्ण्य विनयदेहसादाभ्यां निरूपयति - ईदृशमित्यादि । ईदृशम् अश्रुवैवर्ण्यादिदूषितं दुर्विनयद्योतकम् । कथं तातस्य दर्शयामीत्यनौचित्यशङ्का । अनङ्गशरपीतसारैः मदनशरग्रस्तशक्तिभिरङ्गैः कथं गन्तुं शक्नोमि च । पादयो- र्गमने न शक्तिः । हस्तादीनामपि तदनुगुणमात्मवहने न शक्तिरित्यङ्गैरित्युक्तम् । तर्हि न गन्तव्यम् । तथापीति । वैषम्यं सोढ्वापीत्यर्थः । देवसमुदाचार इति । अने- नाकरणे प्रत्यवायः सूचितः ॥ एवं स्वयं निरूप्य पुनः सखीवचनमनूद्य तस्या निर्गताया झटिति विषण्णो नायकः सानुतापमाह- केन खल्विति । इदानीं तृषितयोर्नयनयोरमृतपा- नस्य मध्ये | अशनिदारुणम् अशनिवज्झटिति तापकरम् | वचनमुच्चैर्भाषितम् ॥ - १. 'सं अत्तणो अ' इति क-ग. पाठः. २. 'न्ता नायिका) ' इति क-ख. पाठ:. ३. 'नेदा' इति ख. पाठः ४. 'निपातदा' इति घ-पाठः, ५. 'मेवास्म' इति क. पाठः, 'मेत' इति ग. पाठः.<noinclude></noinclude> 5h9ymcfywol9zwad3074qtnfnsh1ajy 104 125731 342625 342619 2022-08-05T12:22:31Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>तपतीसंवरणे विदूषकः-- (क) एत्थ अदिणिअडे तवोवणे इसीहि उग्घोसिअ । राज--- (विलोक्य) सखे ! अवसित एवायमरुणसारथेर्दिवसदीक्षा- धिकारः । कुतः अरुणमणिनिकाशैरभ्रसोपानमार्गै- रवतरति दिनश्रीरम्बरादम्बुराशिम् । मधुपरिमलवाही मलिकामञ्जरीणां विधुरयति नभस्वान् पद्मिनीचक्रवाकीम् ॥ १३ ॥ सखे ! किमतः परं करणीयम् । (क) अत्रातिनिकटे तपोवने ऋषिभिरुद्घोषितम् । ८८ 00 केनेत्यस्योत्तरमाह - अतिनिकट इति । अतिनिकटत्वेन झटिति श्रवणयो- ग्यत्वम् । ऋषिभिरिति । तेषां कर्मैकपरत्वात् तैरुद्घोषितमिति सम्भावयामि ॥ अथ कालं निरीक्षणेन निश्चित्याह- सखे ! इत्यादि । अवसित एव परिस- माप्त एव । दिवसदीक्षाधिकारः दिवसदीक्षा दिवससम्बन्धिनी दीक्षा दिवसस्य नाडिकामुहूर्त्तादिकालावयवक्रमेण रमापनैकपरत्वं स एवाधिकारः स्वस्य नियत- व्यापारः अवसित एव । अवधृतमर्थं कार्यमुखेन स्फुटयति – कुत इत्यादिना । दिनश्रीः दिवसशोभा | तरुणीत्यर्थादारोपः । अभ्रसोपानमार्गै अम्रैरेव सोपानमा- र्गैरिति शाब्द आरोपः | अभ्राणां विभागेनोपर्यधोभागस्थित्या सोपानत्वारोपोऽ- वतरणसाधनतया । अरुणमणिनिकाशैः अरुणमणिः माणिक्यादिः तत्समानैरित्य- नेनाभ्राणां सान्ध्यमारुण्यं प्रकाशितम् । दिनपतेरस्तमये दिनशोभा सर्वदिगन्त- व्याप्ता प्रतिनिवृत्य दिनपतिमार्गानुसारेण सङ्कोचमेत्याम्बुराशिमवतरति । अथवा दिनाधिष्ठात्री लक्ष्मीः दिनावसाने अम्बुराशिमवतरति । 'तथा प्रदोषेषु च सागर- स्थे'त्याप्तवचनात् सन्ध्यायां लक्ष्म्याः समुद्रे वसतिः सिद्धा, तदुच्यते । अन्यच्चा- स्तमयद्योतकं दृश्यते । नभस्वान् मल्लिकामञ्जरीणां तत्कालविकस्वराणां मधुमिश्र- परिमलवहनशीलः । अनेन सान्ध्यत्वं स्फुटीकृतम् । अत एव पद्मिनीचक्रवाकीं विधुरयति पद्मिनीगतां चक्रवाक विरहपीडितां करोति । सान्ध्यसमीरणसंस्पर्शेन रात्र्यारम्भं निश्चित्य झटिति भर्त्तृवियोगदुःखमनुभवति चक्रवाकीत्येवमुक्तिः । १. 'दं ति । ' इति क-ग. पाठ:. २. 'जा स' इति क. पाठः,<noinclude></noinclude> 4swiiq787impz4zact40wqimp1mdlw8 104 125732 342626 342620 2022-08-05T12:24:52Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>द्वितीयोऽङ्कः । M विदूषकः - (क) अब्भत्थिदो अहं रक्खसभीरुणा कुळवइणा, तुह वअस्सो एत्थ सण्णिहिदो कादव्वो त्ति । ता तहिं एव्व गच्छह्म | राजा - बाढम् । प्रथमः कल्पः । (इति निष्क्रान्ताः सर्वे) इति द्वितीयोऽङ्कः । (क) अभ्यर्थितोऽहं राक्षसभीरुणा कुलपतिना, तव वयस्योऽत्र सन्निहितः कर्तव्य इति । तत् तत्रैव गच्छावः । - एवमस्तमयं निश्चित्यानन्तरकर्तव्यं तं पृच्छति - सखे ! इति । त्वद्वचनानुसारेणा- हमियतीं भूमिमागतः । अस्मत्समीहितमपि सिद्धप्रायम् । अतः परं करणीयमपि त्वन्नियोगेनानुष्ठास्यामि ॥ इति प्रश्नस्योत्तरमाह - अभ्यर्थितोऽहं कुलपतिना। राक्षमभीरुणेति हेतुः । तव वयस्येनात्र सन्निहितेन भवितव्यं राक्षसभयशननार्थमिति सिद्धम् । तत् तत्रैव गच्छावः ॥ - इति तद्वचनमनुवदति – बाढमिति पूर्णानुवादे । तदेव स्फुटयति- प्रथमः कल्प इति | मुख्यपक्ष इत्यर्थः । रक्षणमस्माकं कुलधर्मः । तत् परिपन्थिनिग्रहेण मुनीनां रक्षणं कर्तव्यमेवेत्यभिप्रायः ॥ इति द्वितीयोऽङ्कः ।<noinclude></noinclude> my4scly2vyvgerp0guyhooxucrw5ajz 104 125733 342623 2022-08-05T12:16:26Z Priyanka hegde 7796 /* अपरिष्कृतम् */ सौम्ये विप्रशस्यव्याधिवृद्धये षोडशद्रोणवर्षाय | आर्द्रायामष्टादशाढ। कवर्षा बीजशस्यभयाय । अपि च । आटकाँश्चतुरोद्राणानपां विन्द्यात् प्रमाणतः । धनुः प्रमाण... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Priyanka hegde" />{{rh|center=अतिवृष्ट्याद्यद्भुतावतः ।|right=३०५}}</noinclude>सौम्ये विप्रशस्यव्याधिवृद्धये षोडशद्रोणवर्षाय | आर्द्रायामष्टादशाढ। कवर्षा बीजशस्यभयाय । अपि च । आटकाँश्चतुरोद्राणानपां विन्द्यात् प्रमाणतः । धनुः प्रमाणं मेदिन्यां विन्द्याद्रोणाभिवर्षणम् || चतुर्विंशाङ्गुलानाहे हिचतुष्काङ्गुलोच्छ्रिते । भाण्डे वर्षाम्[संपूर्ण ज्ञेयमाढकवर्षणम् ॥ घराहसंहितायां तु । हस्तविशालं कुण्डकमधिकृत्वाऽम्बुप्रमाणनिर्देशः । पञ्चाशत्पलमाढकमनेन मिनुयाजलं पतितम् ॥ तत्र कुण्डे पञ्चाशत् पलानि पतितानि तदा जलाढकवृष्टिर्भूतेति जानीयादित्यर्थः अत्र प्रवर्पणोत्पातंषु वृष्टिविकारविहिता शान्तिः कर्त्तव्या । इति श्रीमहाराजाधिराजनिःशङ्कशङ्कर श्रीमढल्लालसेनदेव विरचिते- ऽद्भुतसागरे प्रवर्षणाद्भुतावर्त्तः । अथातिवृष्ट्याद्यद्भुतावर्त्तः । तत्र पराशरः । अतिवर्षमवर्षणं दर्भिक्षाय । मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः । अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षादिभयं महत् । आदिशब्देन शत्रुभयस्य ग्रहणम् । तथा च वराहसंहितायाम् । बार्हस्पत्ये च । दुर्भिक्षमनावृष्ट्यामतिवृष्टौ क्षुद्भयं परभयं च । अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षाच्च भयं भवेत् ।<noinclude></noinclude> cqiszeba472s5y98x6uev8lgvqb30bp 342627 342623 2022-08-05T12:25:43Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Priyanka hegde" />{{rh|center=अतिवृष्ट्याद्यद्भुतावतः ।|right=३०५}}</noinclude>सौम्ये विप्रशस्यव्याधिवृद्धये षोडशद्रोणवर्षाय | आर्द्रायामष्टादशाढ। कवर्षा बीजशस्यभयाय । <small>अपि च ।</small> {{gap}}आटकाँश्चतुरोद्राणानपां विन्द्यात् प्रमाणतः । {{gap}}धनुः प्रमाणं मेदिन्यां विन्द्याद्रोणाभिवर्षणम् || {{gap}}चतुर्विंशाङ्गुलानाहे हिचतुष्काङ्गुलोच्छ्रिते । {{gap}}भाण्डे वर्षाम् संपूर्ण ज्ञेयमाढकवर्षणम् ॥ घराहसंहितायां तु । हस्तविशालं कुण्डकमधिकृत्वाऽम्बुप्रमाणनिर्देशः । पञ्चाशत्पलमाढकमनेन मिनुयाजलं पतितम् ॥ तत्र कुण्डे पञ्चाशत् पलानि पतितानि तदा जलाढकवृष्टिर्भूतेति जानीयादित्यर्थः अत्र प्रवर्पणोत्पातंषु वृष्टिविकारविहिता शान्तिः कर्त्तव्या । इति श्रीमहाराजाधिराजनिःशङ्कशङ्कर श्रीमढल्लालसेनदेव विरचिते- ऽद्भुतसागरे प्रवर्षणाद्भुतावर्त्तः । अथातिवृष्ट्याद्यद्भुतावर्त्तः । तत्र पराशरः । अतिवर्षमवर्षणं दर्भिक्षाय । मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः । अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षादिभयं महत् । आदिशब्देन शत्रुभयस्य ग्रहणम् । तथा च वराहसंहितायाम् । बार्हस्पत्ये च । दुर्भिक्षमनावृष्ट्यामतिवृष्टौ क्षुद्भयं परभयं च । अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षाच्च भयं भवेत् ।<noinclude></noinclude> mu5qorg9lpm9nvdlqwq10n9xbnuzcb1 342629 342627 2022-08-05T12:47:56Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Priyanka hegde" />{{rh|center=अतिवृष्ट्याद्यद्भुतावतः ।|right=३०५}}</noinclude>सौम्ये विप्रशस्यव्याधिवृद्धये षोडशद्रोणवर्षाय | आर्द्रायामष्टादशाढ। कवर्षा बीजशस्यभयाय ।</br> <small>अपि च ।</small> {{gap}}आटकाँश्चतुरोद्राणानपां विन्द्यात् प्रमाणतः । {{gap}}धनुः प्रमाणं मेदिन्यां विन्द्याद्रोणाभिवर्षणम् || {{gap}}चतुर्विंशाङ्गुलानाहे हिचतुष्काङ्गुलोच्छ्रिते । {{gap}}भाण्डे वर्षाम्बुसंपूर्णे ज्ञेयमाढकवर्षणम् ॥ वराहसंहितायां तु । {{gap}}हस्तविशालं कुण्डकमधिकृत्वाऽम्बुप्रमाणनिर्देशः । {{gap}}पञ्चाशत्पलमाढकमनेन मिनुयाज्जलं पतितम् ॥ तत्र कुण्डे पञ्चाशत् पलानि पतितानि तदा जलाढकवृष्टिर्भूतेति जानीयादित्यर्थः {{bold|<poem>अत्र प्रवर्पणोत्पातंषु वृष्टिविकारविहिता शान्तिः कर्त्तव्या।</poem>}} {{center|<poem>इति श्रीमहाराजाधिराजनिःशङ्कशङ्करश्रीमद्वल्लालसेनदेवविरचितेऽद्भुतसागरे प्रवर्षणाद्भुतावर्त्तः ।</poem>}} {{center|<poem>अथातिवृष्ट्याद्यद्भुतावर्त्तः ।</poem>}} <small>तत्र पराशरः ।</small> {{bold|<poem>अतिवर्षमवर्षणं दर्भिक्षाय ।</poem>}} <small>मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः ।</small> अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षादिभयं महत् । <small>आदिशब्देन शत्रुभयस्य ग्रहणम् ।</small> <small>तथा च वराहसंहितायाम् ।</small> {{bold|<poem>दुर्भिक्षमनावृष्ट्यामतिवृष्टौ क्षुद्भयं परभयं च ।</poem>}} <small>बार्हस्पत्ये च ।</small> {{bold|<poem>अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षाच्च भयं भवेत् ।</poem>}}<noinclude></noinclude> ox5hfr20uxh24c7i9a8moi3wyyafmkx 342630 342629 2022-08-05T13:12:57Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Priyanka hegde" />{{rh|center=अतिवृष्ट्याद्यद्भुतावतः ।|right=३०५}}</noinclude>सौम्ये विप्रशस्यव्याधिवृद्धये षोडशद्रोणवर्षाय | आर्द्रायामष्टादशाढ। कवर्षा बीजशस्यभयाय ।</br> <small>अपि च ।</small> {{gap}}आटकाँश्चतुरोद्राणानपां विन्द्यात् प्रमाणतः । {{gap}}धनुः प्रमाणं मेदिन्यां विन्द्याद्रोणाभिवर्षणम् || {{gap}}चतुर्विंशाङ्गुलानाहे हिचतुष्काङ्गुलोच्छ्रिते । {{gap}}भाण्डे वर्षाम्बुसंपूर्णे ज्ञेयमाढकवर्षणम् ॥ <small>वराहसंहितायां तु । </small>{{gap}}हस्तविशालं कुण्डकमधिकृत्वाऽम्बुप्रमाणनिर्देशः । {{gap}}पञ्चाशत्पलमाढकमनेन मिनुयाज्जलं पतितम् ॥ <small>तत्र कुण्डे पञ्चाशत् पलानि पतितानि तदा जलाढकवृष्टिर्भूतेति जानीयादित्यर्थः</small> {{bold|<poem>अत्र प्रवर्पणोत्पातंषु वृष्टिविकारविहिता शान्तिः कर्त्तव्या।</poem>}} {{center|<poem>इति श्रीमहाराजाधिराजनिःशङ्कशङ्करश्रीमद्वल्लालसेनदेवविरचितेऽद्भुतसागरे प्रवर्षणाद्भुतावर्त्तः ।</poem>}} {{center|<poem>अथातिवृष्ट्याद्यद्भुतावर्त्तः ।</poem>}} <small>तत्र पराशरः ।</small> {{bold|<poem>अतिवर्षमवर्षणं दर्भिक्षाय ।</poem>}} <small>मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः ।</small> {{bold|<poem>अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षादिभयं महत् । </poem>}}<small>आदिशब्देन शत्रुभयस्य ग्रहणम् ।</small> <small>तथा च वराहसंहितायाम् ।</small> {{bold|<poem>दुर्भिक्षमनावृष्ट्यामतिवृष्टौ क्षुद्भयं परभयं च ।</poem>}} <small>बार्हस्पत्ये च ।</small> {{bold|<poem>अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षाच्च भयं भवेत् ।</poem>}}<noinclude></noinclude> tpr2kqx87gphspuh72bwo9py55g8row 342654 342630 2022-08-06T05:42:47Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Priyanka hegde" />{{rh|center=अतिवृष्ट्याद्यद्भुतावतः ।|right=३०५}}</noinclude>सौम्ये विप्रशस्यव्याधिवृद्धये षोडशद्रोणवर्षाय | आर्द्रायामष्टादशाढ। कवर्षा बीजशस्यभयाय ।</br> <small>अपि च ।</br></small> {{bold|<poem>{{gap}}आटकाँश्चतुरोद्राणानपां विन्द्यात् प्रमाणतः । {{gap}}धनुः प्रमाणं मेदिन्यां विन्द्याद्रोणाभिवर्षणम् ॥ {{gap}}चतुर्विंशाङ्गुलानाहे हिचतुष्काङ्गुलोच्छ्रिते । {{gap}}भाण्डे वर्षाम्बुसंपूर्णे ज्ञेयमाढकवर्षणम् ॥</poem>}} <small>वराहसंहितायां तु ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}हस्तविशालं कुण्डकमधिकृत्वाऽम्बुप्रमाणनिर्देशः । {{gap}}पञ्चाशत्पलमाढकमनेन मिनुयाज्जलं पतितम् ॥</poem>}} <small>तत्र कुण्डे पञ्चाशत् पलानि पतितानि तदा जलाढकवृष्टिर्भूतेति जानीयादित्यर्थः</small> {{bold|<poem>अत्र प्रवर्पणोत्पातंषु वृष्टिविकारविहिता शान्तिः कर्त्तव्या।</poem>}} {{center|<poem>इति श्रीमहाराजाधिराजनिःशङ्कशङ्करश्रीमद्वल्लालसेनदेवविरचितेऽद्भुतसागरे प्रवर्षणाद्भुतावर्त्तः ।</poem>}} {{center|<poem>{{bold|अथातिवृष्ट्याद्यद्भुतावर्त्तः ।}}</poem>}} <small>तत्र पराशरः ।</small> {{bold|<poem>अतिवर्षमवर्षणं दर्भिक्षाय ।</poem>}} <small>मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः ।</small> {{bold|<poem>अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षादिभयं महत् ।</poem>}} <small>आदिशब्देन शत्रुभयस्य ग्रहणम् ।</br></small> <small>तथा च वराहसंहितायाम् ।</small> {{bold|<poem>दुर्भिक्षमनावृष्ट्यामतिवृष्टौ क्षुद्भयं परभयं च ।</poem>}} <small>बार्हस्पत्ये च ।</small> {{bold|<poem>अतिवृष्टिरनावृष्टिदुर्भिक्षाच्च भयं भवेत् ।</poem>}}<noinclude></noinclude> fbyaslj81wev7qzxolodomab8cu54r3 104 125734 342631 2022-08-05T13:26:52Z Priyanka hegde 7796 /* अपरिष्कृतम् */ अकालवर्षा रोगाय........॥ <small>इति त्रिदिनातिरिक्तवृष्टिपरम् तथा च मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः ।</small> अनृत्तौ त्रिदिनातिरिक्ता वृष्टिर्ज्ञेया भयायं <small>भयाय रोगभ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Priyanka hegde" />{{rh|left=३७६|center=अद्भुतसागर}}</noinclude>अकालवर्षा रोगाय........॥ <small>इति त्रिदिनातिरिक्तवृष्टिपरम् तथा च मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः ।</small> अनृत्तौ त्रिदिनातिरिक्ता वृष्टिर्ज्ञेया भयायं <small>भयाय रोगभयाय ।</small> <small>अतिवृष्टौ तु विशेषमाह पराशरः ।</small> <small>औशनसे च ।</small> त्र्याहादूर्ध्वं यदा वर्षेत् प्रवृद्धः पाकशासनः । अनृतौ तस्य देशस्य स्यात् प्रधानवधो ध्रुवम् ॥ बृहद्यात्रायां वराहः । यत्रानृतौ प्रवर्षेण त्र्यहादूर्ध्वं प्रवर्षति । यस्मिन् देशे प्रधानस्य पुरुषस्य वधो भवेत् ॥ अतिवृष्टिविशेषो बार्हस्पत्ये । सप्ताहं सततोऽन्यर्त्तौ वृष्टिर्हन्यान्नराधिपम् । सप्तरात्रं यदा वर्षत् प्रवृद्धः पाकशासनः । अनृतौ तस्य देशस्य प्रधानानां वधो ध्रुवम् ॥ <small>तत्रैव ।</small> अनृतौ वर्षतेऽभीक्ष्णं ऋतुष्वेव न वर्षति । अनारोग्यं भयं चैव प्रजानां चैव निर्दिशेत् ॥ <small>मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः । </small>अनभ्रे विकृता चैव विज्ञेया राजमृत्यवे । <small>बार्हस्पत्ये तु । </small>अनभ्रे वर्षतेऽकस्मात् पतिते गर्जितेऽपि वा । अनने वाऽपि निर्घातः पतितो राजमृत्यवे ॥ <small>उद्योगपर्वणि भगवद्याने कुरुपाण्डवसैन्यक्षयनिमित्तम् ।</small> “अन्वेगेव च पर्जन्यः प्रावर्षद्विघने भृशम् । ८४.अ. ५ लो । "<noinclude></noinclude> tj2fumi46lcg5vd6nhqt89dabu0zb0p 342658 342631 2022-08-06T05:53:56Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Priyanka hegde" />{{rh|left=३७६|center=अद्भुतसागर}}</noinclude>{{bold|<poem>{{gap}}अकालवर्षा रोगाय........॥</poem>}} <small>इति त्रिदिनातिरिक्तवृष्टिपरम् ।</br> तथा च मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}अनृत्तौ त्रिदिनातिरिक्ता वृष्टिर्ज्ञेया भयाय तु।</poem>}} <small>भयाय रोगभयाय ।</br></small> <small>अतिवृष्टौ तु विशेषमाह पराशरः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}त्र्याहादूर्ध्वं यदा वर्षेत् प्रवृद्धः पाकशासनः । {{gap}}अनृतौ तस्य देशस्य स्यात् प्रधानवधो ध्रुवम् ॥</poem>}} <small>औशनसे च ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}यत्रानृतौ प्रवर्षेण त्र्यहादूर्ध्वं प्रवर्षति । {{gap}}यस्मिन् देशे प्रधानस्य पुरुषस्य वधो भवेत् ॥</poem>}} <small>बृहद्यात्रायां वराहः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}सप्ताहं सततोऽन्यर्त्तौ वृष्टिर्हन्यान्नराधिपम् ।</poem>}} <small>अतिवृष्टिविशेषो बार्हस्पत्ये ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}सप्तरात्रं यदा वर्षत् प्रवृद्धः पाकशासनः । {{gap}}अनृतौ तस्य देशस्य प्रधानानां वधो ध्रुवम् ॥</poem>}} <small>तत्रैव ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}अनृतौ वर्षतेऽभीक्ष्णं ऋतुष्वेव न वर्षति । {{gap}}अनारोग्यं भयं चैव प्रजानां चैव निर्दिशेत् ॥</poem>}} <small>मत्स्यपुराणविष्णुधर्मोत्तरयोः ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}अनभ्रे विकृता चैव विज्ञेया राजमृत्यवे ।</poem>}}<small>बार्हस्पत्ये तु ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}अनभ्रे वर्षतेऽकस्मात् पतिते गर्जितेऽपि वा । {{gap}}अनभ्रे वाऽपि निर्घातः पतितो राजमृत्यवे ॥</poem>}} <small>उद्योगपर्वणि भगवद्याने कुरुपाण्डवसैन्यक्षयनिमित्तम् ।</small> {{bold|<poem>{{gap}}“अन्वेगेव च पर्जन्यः प्रावर्षद्विघने भृशम् * <ref>*८४.अ. ५ श्लो ।</ref>।</poem>}} {{rule}}<noinclude></noinclude> gv4xu56ufwpkxcakuyd1k3cyvis85wz 104 125735 342659 2022-08-06T06:35:18Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>अथ तृतीयोऽङ्कः । (ततः प्रविशति होमसाधनहस्तस्तापसकुमारः) तापसकुमारैः– (सबिरमयम् ) अहोतुखल्ववाङ्मनसगोचरमद्भु- तानुभावस्य महाराजसंवरणस्य विक्रमविलसितम् । तथा ह्यनिर्देश्यैराधिभिरतिक्षामशरीरस्यापि तस्य- निर्भिद्यन्तां त्रियामाचरबलपतयः पर्वताकारकायाः कामं शाताग्रशल्यस्फुरदनलशिखाभासुरैर्भल्लुजालैः । आसीदाश्चर्यमेतद् यदुत शरमरुद्वेगविद्रावितास्ते पर्यस्ताः क्वेति विद्मो न हि वयमधुनाप्याश्रमाद् बाह्यभूमौ ॥ १ ॥ - अथ तृतीयाङ्के नायकयोरयोगविप्रलम्भे वर्णनीये अन्तरा प्रयुक्तेन वि- ष्कम्भकेण सूचनीयो राक्षसवधादिकोऽर्थः सूच्यते । तत्राहार्यस्याप्यभिनयत्वेन त द्विशेषेण होमसाधनहस्तत्वेनैकोंऽशः सूचितः । तथा प्रविष्टो मुनिकुमार उक्ति- भङ्गया सूच्याथै सूचयति - अहोतुखल्वित्यादि । महाराजसंवरणस्य विक्रम- विलसितम्, अवाङ्मनसगोचरम् । विक्रमस्य विलसित प्रसरणम् । वाङ्मनसयो- र्गोचरोंऽशोऽपि न विद्यतेऽस्मिन्निति विग्रहः । अन्यथा गोचर इति भवेत् । विक्रम- प्रसरणस्यैकदेशोऽपि वक्तुं निरूपयितुं च न शक्यः, कि पुनः सकलमित्यर्थः । अद्भुतानुभावस्येति हेतुः । अनुभावः प्रभावः । स विक्रमस्य कारणम् । तद्विलसितं निरूप्य अहोतुखल्वित्याश्चर्यबुद्धिः । तदेवाश्चर्यप्रयोजकम् इदानीन्तनेन विशे- षेण समर्थ्यत इत्याह - तथा हीति । दृष्टमिति शेषः । अनिर्देश्यैः गौरवेण वकुमशक्यैः, अस्माकं तन्निर्देशे वैदेशिकत्वमिति वा । आधिभिः अतिक्षाम- शरीरम्यापि “ मनःशरीरयोस्तापः परस्परमनुव्रजेदि "त्युक्त्या आधीनां शररीरक्षाम- ताहेतुत्वम् । बहुवचनेन आधिहेतूनां बाहुल्यं प्रकाशितम् । अतिक्षामतया आ- धिगीरवं कल्पयितुं शक्यम् । अपीति विरोधः । तस्येति विरोधपरिहारः विजिगीषु- तया क्लेशसाहप्णोः । भल्लजालैः त्रियामाचरबलपतयो निर्भिद्यन्ताम् । त्रियामाचराः १. 'रः अ ' इति घ. पाठः,<noinclude></noinclude> rc9a8o8r21nc48ogyot1a2gg0wjnx2m 342663 342659 2022-08-06T06:43:39Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>अथ तृतीयोऽङ्कः । (ततः प्रविशति होमसाधनहस्तस्तापसकुमारः) तापसकुमारैः– (सविस्मयम् ) अहोतुखल्ववाङ्मनसगोचरमद्भु- तानुभावस्य महाराजसंवरणस्य विक्रमविलसितम् । तथा ह्यनिर्देश्यैराधिभिरतिक्षामशरीरस्यापि तस्य- निर्भिद्यन्तां त्रियामाचरबलपतयः पर्वताकारकायाः कामं शाताग्रशल्यस्फुरदनलशिखाभासुरैर्भल्लुजालैः । आसीदाश्चर्यमेतद् यदुत शरमरुद्वेगविद्रावितास्ते पर्यस्ताः क्वेति विद्मो न हि वयमधुनाप्याश्रमाद् बाह्यभूमौ ॥ १ ॥ - अथ तृतीयाङ्के नायकयोरयोगविप्रलम्भे वर्णनीये अन्तरा प्रयुक्तेन वि- ष्कम्भकेण सूचनीयो राक्षसवधादिकोऽर्थः सूच्यते । तत्राहार्यस्याप्यभिनयत्वेन त द्विशेषेण होमसाधनहस्तत्वेनैकोंऽशः सूचितः । तथा प्रविष्टो मुनिकुमार उक्ति- भङ्गया सूच्यार्थं सूचयति - अहोतुखल्वित्यादि । महाराजसंवरणस्य विक्रम- विलसितम्, अवाङ्मनसगोचरम् । विक्रमस्य विलसित प्रसरणम् । वाङ्मनसयो- र्गोचरोंऽशोऽपि न विद्यतेऽस्मिन्निति विग्रहः । अन्यथा गोचर इति भवेत् । विक्रम- प्रसरणस्यैकदेशोऽपि वक्तुं निरूपयितुं च न शक्यः, कि पुनः सकलमित्यर्थः । अद्भुतानुभावस्येति हेतुः । अनुभावः प्रभावः । स विक्रमस्य कारणम् । तद्विलसितं निरूप्य अहोतुखल्वित्याश्चर्यबुद्धिः । तदेवाश्चर्यप्रयोजकम् इदानीन्तनेन विशे- षेण समर्थ्यत इत्याह - तथा हीति । दृष्टमिति शेषः । अनिर्देश्यैः गौरवेण वकुमशक्यैः, अस्माकं तन्निर्देशे वैदेशिकत्वमिति वा । आधिभिः अतिक्षाम- शरीरस्यापि “ मनःशरीरयोस्तापः परस्परमनुव्रजेदि "त्युक्त्या आधीनां शररीरक्षाम- ताहेतुत्वम् । बहुवचनेन आधिहेतूनां बाहुल्यं प्रकाशितम् । अतिक्षामतया आ- धिगौरवं कल्पयितुं शक्यम् । अपीति विरोधः । तस्येति विरोधपरिहारः विजिगीषु- तया क्लेशसहिप्णोः । भल्लजालैः त्रियामाचरबलपतयो निर्भिद्यन्ताम् । त्रियामाचराः १. 'रः अ ' इति घ. पाठः,<noinclude></noinclude> aosdx6wrmi4glb29bnnitwd2fzvu1w3 104 125736 342660 2022-08-06T06:37:12Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>तृतीयोऽङ्कः । आदिष्टोऽस्मि गुरुणा, यथा 'वत्स! कौण्डिन्य! संवरण- शरपरामृष्टानां पिशिताशिनां परिग्रहास्तं प्रति प्रकाशं प्रहर्तुमक्षमा मन्ये मायाः प्रयुञ्जीरन् । अतस्तत्प्रशमैन- कराय कर्मणे कुशपूलीबिल्वसमिधः सितसरोरुहाणि च समुपाहरे'ति । उपयुक्तप्रायहोमसाधनत्वादाश्रमोपशल्या- नां दूरादानीतोऽयं भारः । अतः खल्वतिक्रान्तमहः । प्र- क्रान्तः प्रदोषसमयः । (समन्तादवलोक्य) अहो पतत्रिणाम- स्वतो दुर्जयाः, तेषां बलपतयः सेनापतयः । पर्वताकारकाया इति भेदत्रैषम्यहेतुः । शाताग्रशल्यैः स्फुरदनलशिखाभा पुरैश्चेति विग्रहः । अन्यथा शाताग्रशल्यत्वं नि- र्भेदानुगुणं गुणीभवेत् । भल्लः खुहिदलाकारफलः स्थूलकायनिर्भेदनानुगुणः, त- त्समूहँः निर्भिद्यन्ताम् । तत् प्रयोक्तृशक्त्या साधनपौष्कल्येन च घटताम् । तदनि(च्छ)याप्यनुमोदामह इति काममित्युक्तम् । नैतदाश्चर्यम् उक्तादेव हेतोः । किं पुनस्तदित्याह – आसीदाश्चर्यमिति । एतद् वक्ष्यमाणम् । शरमरुद्गविद्वा- विताः, न स्वयं, निरवशेषं भिद्यमानत्वात् । ते आश्रमाद् बाह्यभूमाविति निश्चयः । तत्र व्याप्ते देशे कुत्र पर्यस्ताः निरस्ता इति । वयम् अत्रस्थाः । अधुना दिनान्ते । अन्विच्छन्तोऽपि न विद्मः शत्रवो हन्यन्ताम्, आश्रम- दूषणं परिहर्तुं महाकायाः कुत्र निरस्ता इति न विद्म इत्याश्चर्यम् ॥ १ ॥ एवं राक्षसवधं राज्ञो विरहकायै च सूचयित्वा स्वप्रवृत्तिमाह आदिष्ट इत्यादिना । वत्सेत्यादि तदादेशप्रकारः । संवरणेत्यादिनोपरितनो मोहिनिका- छुपक्रमः सूचितः । अतिक्रान्तमहरित्येवालम् । प्रक्रान्तः प्रदोषसमय इति प्रदो- षवर्णनोपक्रमः | तपस्विनां दृश्येषु दृष्टिपातो वस्तुविचाराय । अतः समन्तादव- लोकनेन सिद्धमाह- अहो इति । मायाप्रभाव इति शेषः । पतत्रिणामपीति । तिर- श्यामपीति विवक्षितं, तद्विशेषाणां तद्दर्शनेन पतत्रिणाभित्युक्तम् । अतिकृपणः अति- तुच्छः । संसारधर्मः एषणापारवश्यादिः । केवलं जीवनमात्रापेक्षिणां, न त्रिवर्गाद्य- पेक्षिणामित्यपिशब्दार्थः। दृश्यत इति शेषः । तद्व्याप्तिं दर्शनपूर्वकं समर्थयति - • १. 'मक' इति खन्ग, पाठः, 'मनाय' इति क. पाठः. -<noinclude></noinclude> 7b8owbro4f26c68q8vs44peohyhxx9b 342664 342660 2022-08-06T06:51:08Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>तृतीयोऽङ्कः । आदिष्टोऽस्मि गुरुणा, यथा 'वत्स! कौण्डिन्य! संवरण- शरपरामृष्टानां पिशिताशिनां परिग्रहास्तं प्रति प्रकाशं प्रहर्तुमक्षमा मन्ये मायाः प्रयुञ्जीरन् । अतस्तत्प्रशमन- कराय कर्मणे कुशपूलीर्बिल्वसमिधः सितसरोरुहाणि च समुपाहरे'ति । उपयुक्तप्रायहोमसाधनत्वादाश्रमोपशल्या- नां दूरादानीतोऽयं भारः । अतः खल्वतिक्रान्तमहः । प्र- क्रान्तः प्रदोषसमयः । (समन्तादवलोक्य) अहो पतत्रिणाम- स्वतो दुर्जयाः, तेषां बलपतयः सेनापतयः । पर्वताकारकाया इति भेदवैषम्यहेतुः । शाताग्रशल्यैः स्फुरदनलशिखाभापुरैश्चेति विग्रहः । अन्यथा शाताग्रशल्यत्वं नि- र्भेदानुगुणं गुणीभवेत् । भल्लः स्नुहिदलाकारफलः स्थूलकायनिर्भेदनानुगुणः, त- त्समूहैः निर्भिद्यन्ताम् । तत् प्रयोक्तृशक्त्या साधनपौष्कल्येन च घटताम् । तदनि(च्छ)याप्यनुमोदामह इति काममित्युक्तम् । नैतदाश्चर्यम् उक्तादेव हेतोः । किं पुनस्तदित्याह – आसीदाश्चर्यमिति । एतद् वक्ष्यमाणम् । शरमरुद्वेगेविद्रा- विताः, न स्वयं, निरवशेषं भिद्यमानत्वात् । ते आश्रमाद् बाह्यभूमाविति निश्चयः । तत्र व्याप्ते देशे कुत्र पर्यस्ताः निरस्ता इति । वयम् अत्रस्थाः । अधुना दिनान्ते । अन्विच्छन्तोऽपि न विद्मः शत्रवो हन्यन्ताम्, आश्रम- दूषणं परिहर्तुं महाकायाः कुत्र निरस्ता इति न विद्म इत्याश्चर्यम् ॥ १ ॥ एवं राक्षसवधं राज्ञो विरहकार्श्यं च सूचयित्वा स्वप्रवृत्तिमाह आदिष्ट इत्यादिना । वत्सेत्यादि तदादेशप्रकारः । संवरणेत्यादिनोपरितनो मोहिनिका- द्युपक्रमः सूचितः । अतिक्रान्तमहरित्येवालम् । प्रक्रान्तः प्रदोषसमय इति प्रदो- षवर्णनोपक्रमः | तपस्विनां दृश्येषु दृष्टिपातो वस्तुविचाराय । अतः समन्तादव- लोकनेन सिद्धमाह- अहो इति । मायाप्रभाव इति शेषः । पतत्रिणामपीति । तिर- श्चामपीति विवक्षितं, तद्विशेषाणां तद्दर्शनेन पतत्रिणाभित्युक्तम् । अतिकृपणः अति- तुच्छः । संसारधर्मः एषणापारवश्यादिः । केवलं जीवनमात्रापेक्षिणां, न त्रिवर्गाद्य- पेक्षिणामित्यपिशब्दार्थः। दृश्यत इति शेषः । तद्व्याप्तिं दर्शनपूर्वकं समर्थयति - • १. 'मक' इति खन्ग, पाठः, 'मनाय' इति क. पाठः. -<noinclude></noinclude> iah84fwup8nh4evltlom4jwud395sdw 104 125737 342665 2022-08-06T06:51:31Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>१२ तपतीसंवरणे प्यतिकृपणः संसारधर्मः । तथा ह्यमुष्मिन् सरसि—- अर्द्धाभ्युद्गतपत्रकं परिलुठत् पत्रेषु पनेरुहां प्रायः पोतकजातकं कुररिकाः पक्षैः समूहन्त्यमू: । अन्तःसुप्तमधुव्रतां शिशयिषुः शीतांशुसङ्कोचितां भृङ्गी दत्तद्लार्गलां कमलिनीं पर्येति पर्युत्सुका ॥ २ ॥ (परिक्रामन्नतो विलोक्य) अये असौ राजर्षिः सवयस्यः संरम्भदूषितमुखश्रीरित एवाभिवर्त्तते । तन्नायमाशीर्वादा- वसरः । साधयामि तावदाश्रमपदम् । (निष्कान्तः) विष्कम्भकः । तथा हीत्यादि । अस्मिन् सरसि । कुररिकाः पक्षिणीविशेषाः । पोतकजातकं पक्षैः समूहन्ति कबलीकृत्य पुञ्जीकुर्वन्ति बाहुल्येन । पङ्केरुहां पत्रेषु परितो लुठत् परि- वर्तमानम् । यतः अर्धाभ्युद्गतपत्रकं पत्राणामर्धोद्गत्योड्डयनासमर्थमित्यर्थः । तत्र जलपतने मत्स्यादिग्रहणशङ्कया समूहीकरणम् । अत्र पुत्रवात्सल्यं संसारधर्मः । अन्यत्र भृङ्गी कमलिनीं कमलम् । अत्र कमलवाची कमलिनशिब्द: *'नलिनी पद्मिनीत्याद्याः पद्मस्तम्बे सरस्यपी' ति वचनात् । पर्येति परित एति, न प्रवि- शति । यतः शीतांशुसङ्कोचितां शीतांशुना दिनावसाने सङ्कोचं नीताम् । अत एव दत्तदलार्गलां कृतदलार्गलबन्धाम् । अनेन शयनागारत्वं गम्यते । त (कं? किमर्थं) पर्यटनं, पर्युत्सुका, बन्धेऽप्यौत्सुक्येन परिभ्रमत्येव । किमर्थमौ- त्सुक्यं, शिशयिषुः शयनापेक्षिणी । तर्ह्यन्यत्र शक्यं तद्, अत्राह -- अन्तः- सुप्तमधुव्रतां निजकान्तस्य पूर्व प्रविष्टस्यान्तः स्वापस्तत्र निर्बन्धहेतुः । शिश- यिषुरिति भोगेच्छाकथनानौचित्येनोक्तिरिति पतिवात्सल्यं संसारधर्मः ॥ २ ॥ एवं सन्ध्यां वर्णयित्वा राज्ञोऽवस्थाविशिष्टं प्रवेशं सूचयति — अये इत्यादि । संरम्भेण दूषिता अप्रसन्नीकृता मुखकान्तिर्यस्य सः सवयस्य इत एवाभिवर्तते । १. 'ते । नाय' इति घ. पाठ.. - • बिसिनीपद्मिनीत्याद्याः पद्मस्तम्बे सरस्यपि.' इति याद्रवः<noinclude></noinclude> mdrviqw150dmp8q3jg1qg37dwu894b2 342666 342665 2022-08-06T06:54:58Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>१२ तपतीसंवरणे प्यतिकृपणः संसारधर्मः । तथा ह्यमुष्मिन् सरसि—- अर्द्धाभ्युद्गतपत्रकं परिलुठत् पत्रेषु पङ्केरुहां प्रायः पोतकजातकं कुररिकाः पक्षैः समूहन्त्यमू: । अन्तःसुप्तमधुव्रतां शिशयिषुः शीतांशुसङ्कोचितां भृङ्गी दत्तद्लार्गलां कमलिनीं पर्येति पर्युत्सुका ॥ २ ॥ (परिक्रामन्नग्रतो विलोक्य) अये असौ राजर्षिः सवयस्यः संरम्भदूषितमुखश्रीरित एवाभिवर्त्तते । तन्नायमाशीर्वादा- वसरः । साधयामि तावदाश्रमपदम् । (निष्कान्तः) विष्कम्भकः । तथा हीत्यादि । अस्मिन् सरसि । कुररिकाः पक्षिणीविशेषाः । पोतकजातकं पक्षैः समूहन्ति कवलीकृत्य पुञ्जीकुर्वन्ति बाहुल्येन । पङ्केरुहां पत्रेषु परितो लुठत् परि- वर्तमानम् । यतः अर्धाभ्युद्गतपत्रकं पत्राणामर्धोद्गत्योड्डयनासमर्थमित्यर्थः । तत्र जलपतने मत्स्यादिग्रहणशङ्कया समूहीकरणम् । अत्र पुत्रवात्सल्यं संसारधर्मः । अन्यत्र भृङ्गी कमलिनीं कमलम् । अत्र कमलवाची कमलिनीशब्द: *'नलिनी पद्मिनीत्याद्याः पद्मस्तम्बे सरस्यपी' ति वचनात् । पर्येति परित एति, न प्रवि- शति । यतः शीतांशुसङ्कोचितां शीतांशुना दिनावसाने सङ्कोचं नीताम् । अत एव दत्तदलार्गलां कृतदलार्गलबन्धाम् । अनेन शयनागारत्वं गम्यते । त (कं? किमर्थं) पर्यटनं, पर्युत्सुका, बन्धेऽप्यौत्सुक्येन परिभ्रमत्येव । किमर्थमौ- त्सुक्यं, शिशयिषुः शयनापेक्षिणी । तर्ह्यन्यत्र शक्यं तद्, अत्राह -- अन्तः- सुप्तमधुव्रतां निजकान्तस्य पूर्वं प्रविष्टस्यान्तः स्वापस्तत्र निर्बन्धहेतुः । शिश- यिषुरिति भोगेच्छाकथनानौचित्येनोक्तिरिति पतिवात्सल्यं संसारधर्मः ॥ २ ॥ एवं सन्ध्यां वर्णयित्वा राज्ञोऽवस्थाविशिष्टं प्रवेशं सूचयति — अये इत्यादि । संरम्भेण दूषिता अप्रसन्नीकृता मुखकान्तिर्यस्य सः सवयस्य इत एवाभिवर्तते । १. 'ते । नाय' इति घ. पाठ.. - • बिसिनीपद्मिनीत्याद्याः पद्मस्तम्बे सरस्यपि.' इति याद्रवः<noinclude></noinclude> arejjre6bkx7bv13xqqazs36co2pol1 104 125738 342667 2022-08-06T06:55:22Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>तृतीयोऽङ्कः । (ततः प्रविशति राजा विदुषकश्च) राजा - (ससंरम्भम् ) आ दुरात्मन् ! अङ्गजन्मजनङ्गम! मत्वा मामस्त्रजालक्षपितसुरगणप्रसनीकं तृणाय लाघां मोघावसानामतनुमतनुतावर्मितस्त्वं तनोषि । कच्चिन्नालं त्वदीया हरनयनशिखिप्लोपसंक्षोभलध्वीः कामं कन्दर्प! शक्तर्मुषितमुनिघृतीर्मार्गितुं मार्गणा मे ॥ ३ ॥ तन्नायमाशविदावसरो व्याक्षिप्तचित्तत्वात् सन्ध्यासन्निधानाच्च । एवं सवयस्यस्य कुपितस्य राज्ञः प्रवेशं सूचयित्वा निष्क्रान्तः || - अथ नायको नायिकां प्रति नवोदयमनुरागमवलम्बमानोऽयोगविप्रलम्भो- चितचिन्तानिश्वासजागरक्षामतासन्तापविवशीकृतः चित्तविभ्रमरूपमुन्म/दमवलम्ब- मानः ससंरम्भं मदनमधिक्षिपति- - आ इत्यादि । दुरात्मन् ! अनुचितप्रवृत्त्या तव दौरात्म्यमवगम्यते । अत एव मम कोपः । अङ्गजन्मजनङ्गम ! अशुद्धा (त् पा) पादङ्गाज्जननात् जनङ्गमविशेष एव त्वम् । जनं जननमात्रं गच्छति, न कमपि संस्कारमिति जनङ्गमश्चण्डालः | अनुचिताचरणेनाशुद्धजन्मतया संस्कारहीनतया च चण्डालविशेष एव त्वमित्यधिक्षेपातिशयः । अनुचिताचरणं प्रकाशयति-- मत्वेत्यादि । मां तृणाय मत्वा अतनुं श्लावां त्वं तनोषि | अहो मौढ्यस्यातिशयः । अस्त्रजालैः क्षपिताः हिंसिताः सुरगणप्रति मटाः तैरवध्या येन तादृशं मां तृणवद - नादृत्येति “प्रकृष्टकुत्सितग्रहणं कर्तव्यम्" इत्यस्य प्रायिकत्वान्नञोऽभावः । मम नेयमात्मस्तुतिः । मूढं भवन्तं बोधयितुमेवमुक्तम् । एवं पर (र?) निरसनभेव न । लाघाम् आत्मन इति शेषः । तत्राप्यतनुम् “आत्मप्रशंता मरणं परनिन्दा च" इति मुनिवचनमपि त्वया न श्रुतम् । अतनुतावर्मितः अशरीरतयाच्छादित- स्वरूपः । अतनुता मम रक्षा, तत् किं मां प्रति क्रियत इति तवाभिमानः । मोघा- वसानाम् अवस्तुपर्यवसायिनीम् | अङ्गस्याभावे केन मोघत्वमिति चेत्, त्वदीयाः शक्तीः अंशेन तत्र तत्र निलीनाः, न त्वेकगौरवेण समुदिताः । यतो हरनयनशि- खिप्लोषसम्भ्रमेण लध्वीः निर्वाणाङ्कारप्रायाः । कामं पर्याप्तं यावत्कलोदयम् । मा- -गितुं मम मार्गणाः कच्चिन्नालं, शक्ता एव । देहं बाधितुमेव शक्तिः, स तु मन नास्ति, अतः किं मां प्रति करोषीति बुद्धि मा कृथाः । मुक्तिमुनिवृतीः, न तु वि क्रमानुगुणाः । अत एव दण्ड्याः || ३ || एवं मदनमधिक्षिप्य पुनः प्रत्याकलय्य<noinclude></noinclude> 9e4e0n43v0vla4avbj3jhuo37r6ad5n 342669 342667 2022-08-06T07:00:44Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>तृतीयोऽङ्कः । (ततः प्रविशति राजा विदुषकश्च) राजा - (ससंरम्भम् ) आ दुरात्मन् ! अङ्गजन्मजनङ्गम! मत्वा मामस्त्रजालक्षपितसुरगणप्रसनीकं तृणाय श्लाघां मोघावसानामतनुमतनुतावर्मितस्त्वं तनोषि । कच्चिन्नालं त्वदीया हरनयनशिखिप्लोषसंक्षोभलध्वीः कामं कन्दर्प! शक्तर्मुषितमुनिघृतीर्मार्गितुं मार्गणा मे ॥ ३ ॥ तन्नायमाशविदावसरो व्याक्षिप्तचित्तत्वात् सन्ध्यासन्निधानाच्च । एवं सवयस्यस्य कुपितस्य राज्ञः प्रवेशं सूचयित्वा निष्क्रान्तः || - अथ नायको नायिकां प्रति नवोदयमनुरागमवलम्बमानोऽयोगविप्रलम्भो- चितचिन्तानिश्वासजागरक्षामतासन्तापविवशीकृतः चित्तविभ्रमरूपमुन्म/दमवलम्ब- मानः ससंरम्भं मदनमधिक्षिपति- - आ इत्यादि । दुरात्मन् ! अनुचितप्रवृत्त्या तव दौरात्म्यमवगम्यते । अत एव मम कोपः । अङ्गजन्मजनङ्गम ! अशुद्धा (त् पा) पादङ्गाज्जननात् जनङ्गमविशेष एव त्वम् । जनं जननमात्रं गच्छति, न कमपि संस्कारमिति जनङ्गमश्चण्डालः | अनुचिताचरणेनाशुद्धजन्मतया संस्कारहीनतया च चण्डालविशेष एव त्वमित्यधिक्षेपातिशयः । अनुचिताचरणं प्रकाशयति-- मत्वेत्यादि । मां तृणाय मत्वा अतनुं श्लावां त्वं तनोषि | अहो मौढ्यस्यातिशयः । अस्त्रजालैः क्षपिताः हिंसिताः सुरगणप्रति मटाः तैरवध्या येन तादृशं मां तृणवद - नादृत्येति “प्रकृष्टकुत्सितग्रहणं कर्तव्यम्" इत्यस्य प्रायिकत्वान्नञोऽभावः । मम नेयमात्मस्तुतिः । मूढं भवन्तं बोधयितुमेवमुक्तम् । एवं पर (र?) निरसनभेव न । श्लाघाम् आत्मन इति शेषः । तत्राप्यतनुम् “आत्मप्रशंसा मरणं परनिन्दा च" इति मुनिवचनमपि त्वया न श्रुतम् । अतनुतावर्मितः अशरीरतयाच्छादित- स्वरूपः । अतनुता मम रक्षा, तत् किं मां प्रति क्रियत इति तवाभिमानः । मोघा- वसानाम् अवस्तुपर्यवसायिनीम् | अङ्गस्याभावे केन मोघत्वमिति चेत्, त्वदीयाः शक्तीः अंशेन तत्र तत्र निलीनाः, न त्वेकगौरवेण समुदिताः । यतो हरनयनशि- खिप्लोषसम्भ्रमेण लध्वीः निर्वाणाङ्कारप्रायाः । कामं पर्याप्तं यावत्कलोदयम् । मा- र्गितुं मम मार्गणाः कच्चिन्नालं, शक्ता एव । देहं बाधितुमेव शक्तिः, स तु मन नास्ति, अतः किं मां प्रति करोषीति बुद्धिं मा कृथाः । मुक्तिमुनिवृतीः, न तु वि क्रमानुगुणाः । अत एव दण्ड्याः || ३ || एवं मदनमधिक्षिप्य पुनः प्रत्याकलय्य<noinclude></noinclude> fjxpsj8kcht9k7czlo5pl3vrujbwfv1 104 125739 342670 2022-08-06T07:01:06Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>( पुनः प्रत्याकलय्य) हन्त धिङ् मामनवस्थितवचसम् । सकृ- दभ्यनुज्ञातपराक्रमोऽयं मयि तपस्वी । तद्नुनयामि ताव- देनम् । भगवन् ! मृष्यतामयमपराधः । एतावत्तु भवन्त- मभ्यर्थये-- अभिनवसहकारैः षट्पदालीढसारै- रलमलमतिलोलैक्षिणैर्मारुतैर्वा । यदि कुवलयनीलैरद्य शक्नोषि तस्याः -- प्रहर कुसुमधन्वन्नायताक्ष्याः कटाक्षैः ॥ ४ ॥ वदति । भ्रमकोट्यन्तरालम्बनमेवात्र प्रत्याकलनं न तत्त्वनिरूपणम् । हन्तेति विषादे । धिङ् मामिति । अहमेव कुत्सनीयः । अनवस्थितवचसम् अस्थि- रवचसं पूर्वापरविरुद्धभाषिणमित्यर्थः । तदेव स्फुटयति — सकृदिति । एकवारं मद्विषये अनुज्ञातपराक्रमः 'तुहिनगिरी' (अङ्क २ श्लो. ११) त्यादिना, तद्वि- रुद्धमिदानीं भाषणम् | तपस्वी ऋजुधीः । मदुक्तिं प्रमाणीकृत्य प्रवृत्तवानेव । इदं कायकरं न वेति न निरूपितम् । तत्रैवं न कर्तव्यमित्येव वक्तुं युक्तं, नाघिक्षेप इति पूर्वापरविरोधः । तद् ममापराधित्वादनुनयामि । तावत् प्रथमम् । पश्चात् साध्यं प्रार्थयामि । भगवन् ! समग्रैश्वर्य सम्पन्न ! विश्वोदयस्य त्वदधीनत्वात् त्वगौरवमहं जानामि । तदपराधः क्षम्यताम | मर्षणे परिभवे च त्वादृशामेव सामर्थ्यम् । अय- मिति । इतः पूर्वे मया नापराधः कृतः । अयमेक एव । अतः क्षन्तव्यम् । किं पुनरपेक्षितमित्यत्राह-एतावत्तु, नातीव प्रमेयविरोधः । अभ्यर्थये, न प्रेषयामि । भवन्तं पूज्यतमम् । अभिनवेत्यादि । “पुष्पतूणी कुसुमशरैः पूरिते कुरु" इत्येव मयोक्तम् । चूतबाणत्वात् त्वया तैरेव प्रहारः कृतः । तैरलमलम् । अभिनवत्व- मेव सहकारकुसुमानां त्वया निरूपितं, न निस्सारत्वम् । तेषां न कार्यकरत्वं, षट्- पदालीढसारत्वानिरवशेषमा स्वादितमकरन्दत्वान्निस्सारत्वम् । अतः अलमलम् अ- तःपरं न सकृदपि प्रयोक्तव्यम् । दक्षिणैः मालयैर्मारुतैश्वालं, तेषां दोषान्तरं नि- मित्तम्, अतिलोलैः स्पृष्ट्वा धावाद्भव, न खलु यावत् साध्यं स्थितिपरैः । तर्हि पूर्व- मेव किं न निरूपितमिति चेत्, तत्सन्निघावेभिरेवालमिति बुद्धिः । अतो न नि रासः कृतः । स्वयापि तदेवाजीकृतम् | वहींदानीं किं क्रियतामिति चेत्, अब<noinclude></noinclude> tham44omn04e9qftlv4n093b6abt2xe 342675 342670 2022-08-06T07:05:07Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>( पुनः प्रत्याकलय्य) हन्त धिङ् मामनवस्थितवचसम् । सकृ- दभ्यनुज्ञातपराक्रमोऽयं मयि तपस्वी । तदनुनयामि ताव- देनम् । भगवन् ! मृष्यतामयमपराधः । एतावत्तु भवन्त- मभ्यर्थये-- अभिनवसहकारैः षट्पदालीढसारै- रलमलमतिलोलैक्षिणैर्मारुतैर्वा । यदि कुवलयनीलैरद्य शक्नोषि तस्याः -- प्रहर कुसुमधन्वन्नायताक्ष्याः कटाक्षैः ॥ ४ ॥ वदति । भ्रमकोट्यन्तरालम्बनमेवात्र प्रत्याकलनं न तत्त्वनिरूपणम् । हन्तेति विषादे । धिङ् मामिति । अहमेव कुत्सनीयः । अनवस्थितवचसम् अस्थि- रवचसं पूर्वापरविरुद्धभाषिणमित्यर्थः । तदेव स्फुटयति — सकृदिति । एकवारं मद्विषये अनुज्ञातपराक्रमः 'तुहिनगिरी' (अङ्क २ श्लो. ११) त्यादिना, तद्वि- रुद्धमिदानीं भाषणम् | तपस्वी ऋजुधीः । मदुक्तिं प्रमाणीकृत्य प्रवृत्तवानेव । इदं कायकरं न वेति न निरूपितम् । तत्रैवं न कर्तव्यमित्येव वक्तुं युक्तं, नाघिक्षेप इति पूर्वापरविरोधः । तद् ममापराधित्वादनुनयामि । तावत् प्रथमम् । पश्चात् साध्यं प्रार्थयामि । भगवन् ! समग्रैश्वर्य सम्पन्न ! विश्वोदयस्य त्वदधीनत्वात् त्वगौरवमहं जानामि । तदपराधः क्षम्यताम | मर्षणे परिभवे च त्वादृशामेव सामर्थ्यम् । अय- मिति । इतः पूर्वे मया नापराधः कृतः । अयमेक एव । अतः क्षन्तव्यम् । किं पुनरपेक्षितमित्यत्राह-एतावत्तु, नातीव प्रमेयविरोधः । अभ्यर्थये, न प्रेषयामि । भवन्तं पूज्यतमम् । अभिनवेत्यादि । “पुष्पतूणी कुसुमशरैः पूरिते कुरु" इत्येव मयोक्तम् । चूतबाणत्वात् त्वया तैरेव प्रहारः कृतः । तैरलमलम् । अभिनवत्व- मेव सहकारकुसुमानां त्वया निरूपितं, न निस्सारत्वम् । तेषां न कार्यकरत्वं, षट्- पदालीढसारत्वानिरवशेषमा स्वादितमकरन्दत्वान्निस्सारत्वम् । अतः अलमलम् अ- तःपरं न सकृदपि प्रयोक्तव्यम् । दक्षिणैः मालयैर्मारुतैश्वालं, तेषां दोषान्तरं नि- मित्तम्, अतिलोलैः स्पृष्ट्वा धावाद्भिरेव, न खलु यावत् साध्यं स्थितिपरैः । तर्हि पूर्व- मेव किं न निरूपितमिति चेत्, तत्सन्निघावेभिरेवालमिति बुद्धिः । अतो न नि रासः कृतः । स्वयापि तदेवाजीकृतम् | तहींदानीं किं क्रियतामिति चेत्, अद्य<noinclude></noinclude> 0ooko535n6i4fmiuklgisq71fv26i1j 104 125740 342676 2022-08-06T07:06:04Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>तृतीयोऽङ्कः । विदूषकः- (सनिर्वेदमात्मगतम्) (क) अहो अच्चाहिदं। एसो असङ्गदाणि पळविदुं पवुत्तो । अहं खु एदस्स अणडामए दुव्वेज्जो विअ उद्विएस महावाहिसु उवकमं अआणन्तो अदिमत्तं सम्भमामि । उम्मूळिदो णेण णअरगमणवुत्तन्तो, जेण सअळं आणुअत्तं विसज्जिअं । एत्थ अडवीअं एआई अहं किं करिस्सें । होदु एव्वं दाव भणिस्सं । (प्रकाशम् ) भो वअस्स! अअहावुरो दे वअणवदिअरो कादरेइ मे हिअ- अं । ता धीरो होहि । (क) अहो अत्याहितम् । एषोऽसङ्गतानि प्रलपितुं प्रवृत्तः । अहं खल्वेतस्यान- ङ्गामये दुर्वैद्य इवोपस्थितेषु महाव्याधिषूपक्रममजानन् अतिमात्रं सम्भ्रमा- मि । उन्मूलितोऽनेन नगरगमनवृत्तान्तः, येन सकलमानुयात्रं विसर्जेिं- तम् । अत्राटव्यामेकाक्यहं किं करिष्यामि । भवत्वेवं तावद् भणिष्यामि। भो वयस्य ! अयथापुरस्ते वचनव्यतिकरः कातरयति मे हृदयम् । तद्वीरो भव । शक्नोषि यदि तस्याः कटाक्षैः प्रहर । अद्य प्रहारे शक्तश्चेत् तत् प्रार्थये कालक्षे- पमसहमानः । अद्य प्रहारं प्रति यदि शक्नोषत्युिक्तं, न तु सर्वथा तत्र कोऽपि कल्पः । यतः कुसुमधन्वन्! मृदुना शरासनेन सर्वधानुष्कातिशायिन् ! कुवलय- नीलैः, न तु कुवलयत्वारोपं सहमानैः । तेषां विलासशून्यत्वात् । भवतः कुसुम- शरत्वमपि कथञ्चित् साम्यद्वारा सिद्धम् । विशेषत आयताक्ष्याः अक्षिकोणम्यैव कटाक्षत्वम् अतस्तदैर्घ्यमपि कटाक्षाणां शरीकरणोपयोगि। एवं कटाक्षैः प्रहर भव- त्कारुण्यमेव पूर्वं मयि मनोवृत्तेर्निमित्तम । इदानीं साम्मुख्यं नेतुं प्रार्थये ॥ ४ ॥ - एवं तस्योन्मादतरलं वचनमाकर्ण्य नर्मसचिवश्चिन्तयति- अहो इत्यादि - भ्रमस्यातिशयं निरूप्य विषादः । अत्याहितम् अतिक्रूरम् । सार्वभौमस्यातिविदेश- गमनम् अमात्यादिराहित्यं मदनोन्मादवैवश्यमिति सर्वमतिक्रूरमेव प्रवृत्तमिति ना- स्यावसानं दृश्यते । दुर्वैद्यः अशास्त्रज्ञः केवलचिकित्साप्रवृत्तः । महाव्याधिषु ज्वर- कुष्ठमगन्दरादिषु । उपक्रम्यत इत्युपक्रमः कर्तव्यम् अन्यत्र चिकित्सा । आनुयात्रं परिजनः । वचनव्यतिकरः वाक्प्रवृत्तिः, परस्परसङ्घटनं वा । अधीरतास्य निमि- चमिति प्रकल्प्य धीरो भवेति प्रार्थनम् ॥ १. 'सो दाणिं अ' इति ख. पाठः. २. 'स्सं । ए' इति क. पाठ..<noinclude></noinclude> lbuaso5ruh7pwkrsj9mypyt312b12qd 342678 342676 2022-08-06T07:10:29Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>तृतीयोऽङ्कः । विदूषकः- (सनिर्वेदमात्मगतम्) (क) अहो अच्चाहिदं। एसो असङ्गदाणि पळविदुं पवुत्तो । अहं खु एदस्स अणङ्गमए दुव्वेज्जो विअ उवट्ठिएस महावाहिसु उवक्कमं अआणन्तो अदिमत्तं सम्भमामि । उम्मूळिदो णेण णअरगमणवुत्तन्तो, जेण सअळं आणुअत्तं विसज्जिअं । एत्थ अडवीअं एआई अहं किं करिस्सं । होदु एव्वं दाव भणिस्सं । (प्रकाशम् ) भो वअस्स! अअहावुरो दे वअणवदिअरो कादरेइ मे हिअ- अं । ता धीरो होहि । (क) अहो अत्याहितम् । एषोऽसङ्गतानि प्रलपितुं प्रवृत्तः । अहं खल्वेतस्यान- ङ्गामये दुर्वैद्य इवोपस्थितेषु महाव्याधिषूपक्रममजानन् अतिमात्रं सम्भ्रमा- मि । उन्मूलितोऽनेन नगरगमनवृत्तान्तः, येन सकलमानुयात्रं विसर्जेिं- तम् । अत्राटव्यामेकाक्यहं किं करिष्यामि । भवत्वेवं तावद् भणिष्यामि। भो वयस्य ! अयथापुरस्ते वचनव्यतिकरः कातरयति मे हृदयम् । तद्वीरो भव । शक्नोषि यदि तस्याः कटाक्षैः प्रहर । अद्य प्रहारे शक्तश्चेत् तत् प्रार्थये कालक्षे- पमसहमानः । अद्य प्रहारं प्रति यदि शक्नोषत्युिक्तं, न तु सर्वथा तत्र कोऽपि कल्पः । यतः कुसुमधन्वन्! मृदुना शरासनेन सर्वधानुष्कातिशायिन् ! कुवलय- र्नीलैः, न तु कुवलयत्वारोपं सहमानैः । तेषां विलासशून्यत्वात् । भवतः कुसुम- शरत्वमपि कथञ्चित् साम्यद्वारा सिद्धम् । विशेषत आयताक्ष्याः अक्षिकोणम्यैव कटाक्षत्वम् अतस्तदैर्घ्यमपि कटाक्षाणां शरीकरणोपयोगि। एवं कटाक्षैः प्रहर भव- त्कारुण्यमेव पूर्वं मयि मनोवृत्तेर्निमित्तम् । इदानीं साम्मुख्यं नेतुं प्रार्थये ॥ ४ ॥ - एवं तस्योन्मादतरलं वचनमाकर्ण्य नर्मसचिवश्चिन्तयति- अहो इत्यादि - भ्रमस्यातिशयं निरूप्य विषादः । अत्याहितम् अतिक्रूरम् । सार्वभौमस्यातिविदेश- गमनम् अमात्यादिराहित्यं मदनोन्मादवैवश्यमिति सर्वमतिक्रूरमेव प्रवृत्तमिति ना- स्यावसानं दृश्यते । दुर्वैद्यः अशास्त्रज्ञः केवलचिकित्साप्रवृत्तः । महाव्याधिषु ज्वर- कुष्ठमगन्दरादिषु । उपक्रम्यत इत्युपक्रमः कर्तव्यम् अन्यत्र चिकित्सा । आनुयात्रं परिजनः । वचनव्यतिकरः वाक्प्रवृत्तिः, परस्परसङ्घटनं वा । अधीरतास्य निमि- चमिति प्रकल्प्य धीरो भवेति प्रार्थनम् ॥ १. 'सो दाणिं अ' इति ख. पाठः. २. 'स्सं । ए' इति क. पाठ..<noinclude></noinclude> kfa8bekjrhsiihmckkfien7m362i8eh 104 125741 342679 2022-08-06T07:12:33Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>९१. तपतीसंवरणे राजा -- (आत्मानं संस्तभ्य) सखे ! सत्यमाह भवान् । वचांसि नाम मनस्कारमूलानि । तस्मिन्निर्मूलमुन्मूलिते तथा तनुमध्य- या कथमनाकुलानि प्रवर्त्तेरन् । A विदूषकः -- (सविपादम्) (क) एव्वं गदे किं दाणि मे सरणं । राजा - (दीर्घ निश्वरय) किमन्यत् । तदडुसंसर्गश्लाघनीयः स एव शुचिमणिमण्डपः शरणम् । आदिश्यताममुष्य पन्थाः । (क) एवं गते किमिदानीं मे शरणम् । सखे ! इति । मद्वेषम्यसर्वस्ववेदी कथमेवं वदसि । वचांसि नामेति । व- चांसि मनःकारमूलानि । नामेति प्रसिद्धी । प्रसिद्धोऽयमर्थः शास्त्रादिषु । मन- रकारो विमर्शः । स एव मध्यमायाः शक्तेः प्रवृत्तिः । अनेन शब्देनायमर्थो व क्तव्य इति प्रथमं निरूप्य बुद्धौ पौर्वापर्यपरिकल्पनं कर्तव्यम् । तेन क्रमेण वैख- रीशक्त्या स्थानादिविशिष्टवर्णादिरूपेण शब्दस्य प्रसरः । तत्र बुद्धिसंस्था मध्यमा शक्तिः । तया प्रयोगव्यवस्थाकल्पनम् । स एव मनस्कारः । तस्मिन्निर्मूलमुन्मू- ल्ति निरवशेषमपते | मनग्यपहृतं विमर्शापहरणमेव फलितम् । तया तनुमध्य- येति । मदुक्ति बिना त्वयापि दृष्टं तद्रूपचातुर्यम् । तनुमध्ययेति नात्रापहरणेऽनौ- चित्यामति प्रकाश्यते । एवं स्थिते कथमनाकुलानि प्रवर्तेरन् उन्मत्तमलपितवद सम्बन्धत्वमेवैषां दृष्टम् || । C एवं गत इत्यादि । भवत्येवं विषमामवस्थां प्राप्ते किमिदानीं मे शरणम् । मे इति भवतः पारवश्येन मयैकेन निरूपणीयम् । अतः किं शरणं व्यसनोपश- माय कमाश्रय इति तस्य विचारः ॥ एवं प्रणयिनीवियोगे किमिदानीं शरणं कालविनोदनोपाय इति तेन पृष्टं मत्वा कथयति – किमन्यदिति । तदङ्गसंसर्गश्लाघनीयः तदङ्गसंसर्गस्य विधिवै- परांत्येनालाभे आसनशयनादिषु तत्तनुलतासंश्लेषणातिनुभगः । स एव पूर्वमस्माभि- स्तदाश्रयत्वेन दृष्टः । शुचिमणिर्धवलमणिः स्फटिकमण्डपः शरणम् । विरहवि- नोदनायति शेषः । तदादिश्यतामिति । नान्यत् किञ्चिदत्र वक्तव्यमित्यौत्सुक्या- नुबद्धा त्वरा सूचिता ॥ १. 'खे ! व' इति क ख. पाठः<noinclude></noinclude> t8t473iytfskvw1dk6z3tjhhzdbkhde 342696 342679 2022-08-06T07:29:03Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>९१. तपतीसंवरणे राजा -- (आत्मानं संस्तभ्य) सखे ! सत्यमाह भवान् । वचांसि नाम मनस्कारमूलानि । तस्मिन्निर्मूलमुन्मूलिते तथा तनुमध्य- या कथमनाकुलानि प्रवर्त्तेरन् । A विदूषकः -- (सविषादम्) (क) एव्वं गदे किं दाणि मे सरणं । राजा - (दीर्घ निश्वस्य) किमन्यत् । तदङ्गसंसर्गश्लाघनीयः स एव शुचिमणिमण्डपः शरणम् । आदिश्यताममुष्य पन्थाः । (क) एवं गते किमिदानीं मे शरणम् । सखे ! इति । मद्वैषम्यसर्वस्ववेदी कथमेवं वदसि । वचांसि नामेति । व- चांसि मनःकारमूलानि । नामेति प्रसिद्धौ । प्रसिद्धोऽयमर्थः शास्त्रादिषु । मन- रकारो विमर्शः । स एव मध्यमायाः शक्तेः प्रवृत्तिः । अनेन शब्देनायमर्थो व क्तव्य इति प्रथमं निरूप्य बुद्धौ पौर्वापर्यपरिकल्पनं कर्तव्यम् । तेन क्रमेण वैख- रीशक्त्या स्थानादिविशिष्टवर्णादिरूपेण शब्दस्य प्रसरः । तत्र बुद्धिसंस्था मध्यमा शक्तिः । तया प्रयोगव्यवस्थाकल्पनम् । स एव मनस्कारः । तस्मिन्निर्मूलमुन्मू- लिते निरवशेषमपह्रते | मनग्यपहृतं विमर्शापहरणमेव फलितम् । तया तनुमध्य- येति । मदुक्ति बिना त्वयापि दृष्टं तद्रूपचातुर्यम् । तनुमध्ययेति नात्रापहरणेऽनौ- चित्यामति प्रकाश्यते । एवं स्थिते कथमनाकुलानि प्रवर्तेरन् उन्मत्तप्रलपितवद सम्बन्धत्वमेवैषां दृष्टम् || । C एवं गत इत्यादि । भवत्येवं विषमामवस्थां प्राप्ते किमिदानीं मे शरणम् । मे इति भवतः पारवश्येन मयैकेन निरूपणीयम् । अतः किं शरणं व्यसनोपश- माय कमाश्रय इति तस्य विचारः ॥ एवं प्रणयिनीवियोगे किमिदानीं शरणं कालविनोदनोपाय इति तेन पृष्टं मत्वा कथयति – किमन्यदिति । तदङ्गसंसर्गश्लाघनीयः तदङ्गसंसर्गस्य विधिवै- परांत्येनालाभे आसनशयनादिषु तत्तनुलतासंश्लेषणातिनुभगः । स एव पूर्वमस्माभि- स्तदाश्रयत्वेन दृष्टः । शुचिमणिर्धवलमणिः स्फटिकमण्डपः शरणम् । विरहवि- नोदनायेति शेषः । तदादिश्यतामिति । नान्यत् किञ्चिदत्र वक्तव्यमित्यौत्सुक्या- नुबद्धा त्वरा सूचिता ॥ १. 'खे ! व' इति क ख. पाठः<noinclude></noinclude> 50dz6q7v7w1ccks1s6u86n44vc1rcaz 104 125742 342682 2022-08-06T07:21:40Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ अद्भुतसागर सा पीडिता पीडयति मध्यदेशमशेषतः ॥ रौद्रादिः पीडिता पूर्व सार्पादिः पर्वदक्षिणाम् । आर्यम्णादिस्तथा याम्यां स्वात्यादिर्दक्षिणां पराम् ॥ ज्येष्ठ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>अद्भुतसागर सा पीडिता पीडयति मध्यदेशमशेषतः ॥ रौद्रादिः पीडिता पूर्व सार्पादिः पर्वदक्षिणाम् । आर्यम्णादिस्तथा याम्यां स्वात्यादिर्दक्षिणां पराम् ॥ ज्येष्ठादिः पश्चिमामाशां वैश्वादिरुत्तरोत्तराम् । वारुणादिस्तथा सौम्यां पूर्वादिः पूर्व-उत्तराम् ॥ विष्णुधर्मोत्तरे । २५२ कृत्तिका रोहिणी सौम्या मध्यदेशस्य निर्दिशेत् । पोडित त्रितये तस्मिन् मध्यदेशः प्रपीडयते ॥ आर्द्रा पुनर्वस पुष्पः पूर्वस्यां तु भवेदिशि | पोडिते त्रितये तस्मिन् पूर्वदेशः प्रपीड्यते ॥ सार्प मित्रं तथा भाग्यमनलस्य दिशि स्मृतम् । पीडिते त्रितये तस्मिन्नाग्नेयी पीड्यतंऽथ दिक् || आर्यम्णमथ हस्तं च वाष्ट्र स्यादिशि दक्षिणे । पीडिते त्रितये तस्मिन् दक्षिणा दिक् प्रपोडते || स्वातिर्विशाखा मैत्रं च नैर्ऋत्यां दिशि कीर्त्तितम् । पीडिते त्रितये तस्मिन् नैर्ऋती पीड्यतेऽथ दिक् || ज्येष्ठा मलं च तोयं च वरुणस्य दिशि स्मृतम् । पीडिते त्रितये तस्मिन् वारुणी पीडयतेऽथ दिक् || वायव्यां दिशि निर्दिष्टा वैश्ववैष्णववासवाः | पीडिते त्रितये तस्मिन्नैशानी दिक् प्रपीड्यते ॥ काश्यपस्तु । क्षितौ भारतवर्षेऽस्मिन् नवभागव्यवस्थया । बहुलाद्यास्त्रयो ऋक्षा* मध्यदेशादिषु स्थिताः ॥ * ऋक्षाणीत्यत्र ऋक्षा इत्यार्षः ।<noinclude></noinclude> 938s0lzkg9dwdn2rq5q8etzy02r1nue 342706 342682 2022-08-06T10:39:18Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>अद्भुतसागरे सा पीडिता पीडयति मध्यदेशमशेषतः ॥ रौद्रादिः पीडिता पूर्वां सार्पादिः पूर्वदक्षिणाम् । आर्यम्णादिस्तथा याम्यां स्वात्यादिर्दक्षिणां पराम् ॥ ज्येष्ठादिः पश्चिमामाशां वैश्वादिरुत्तरोत्तराम् । वारुणादिस्तथा सौम्यां पूर्वादिः पूर्व-उत्तराम् ॥ विष्णुधर्मोत्तरे । कृत्तिका रोहिणी सौम्या मध्यदेशस्य निर्दिशेत् । पीडिते त्रितये तस्मिन् मध्यदेशः प्रपीड्यते ॥ आर्द्रा पुनर्वसू पुष्पः पूर्वस्यां तु भवेद्दिशि । पीडिते त्रितये तस्मिन् पूर्वदेशः प्रपीड्यते ॥ सार्पं मित्रं तथा भाग्यमनलस्य दिशि स्मृतम् । पीडिते त्रितये तस्मिन्नाग्नेयी पीड्यतेऽथ दिक् ॥ आर्यम्णमथ हस्तं च त्वाष्ट्रं स्याद्दिशि दक्षिणे । पीडिते त्रितये तस्मिन् दक्षिणा दिक् प्रपीड्यते ॥ स्वातिर्विशाखा मैत्रं च नैर्ऋती दिशि कीर्त्तितम् । पीडिते त्रितये तस्मिन् नैर्ऋती पीड्यतेऽथ दिक् ॥ ज्येष्ठा मूलं च तोयं च वरुणस्य दिशि स्मृतम् । पीडिते त्रितये तस्मिन् वारुणी पीड्यतेऽथ दिक् ॥ वायव्यां दिशि निर्दिष्टा वैश्ववैष्णववासवाः । पीडिते त्रितये तस्मिन्नैशानी दिक् प्रपीड्यते ॥ काश्यपस्तु । क्षितौ भारतवर्षेऽस्मिन् नवभागव्यवस्थया । बहुलाद्यास्त्रयो ऋक्षा* मध्यदेशादिषु स्थिताः ॥ * ऋक्षाणीत्यत्र ऋक्षा इत्यार्षः ।<noinclude></noinclude> plndzannqeehcx76oggf9dldcqv4e2b 104 125743 342683 2022-08-06T07:22:19Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ ऋक्षताः क्रूरग्रहहते तैस्तु पीडयन्ते तन्निवासिनः । ते पोडामुपयास्यन्ति भिन्नैः क्रूरैश्च मर्दितैः ॥ विष्णुधर्मोत्तरे | स्वदेशपीडनं कर्यान्नक्षत्रं पीडितं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>ऋक्षताः क्रूरग्रहहते तैस्तु पीडयन्ते तन्निवासिनः । ते पोडामुपयास्यन्ति भिन्नैः क्रूरैश्च मर्दितैः ॥ विष्णुधर्मोत्तरे | स्वदेशपीडनं कर्यान्नक्षत्रं पीडितं कथम् । सर्वमेतन्ममाचक्ष्व सर्वधर्मभृतां वर ॥ मार्कण्डेय उवाच । शनैश्वरा चारेण वक्रेणाङ्गारको ग्रहः । उपरागेण राहुस्तु केतुश्चाधूमनोदयैः ॥ उदयास्तमयाभ्यां न जीवशकशशाङ्कजाः | संछादनेन च शशी असम्यग्योगतस्तथा ॥ तथा च यम्मिन नक्षत्रे दिव्यपार्थिवनाभसाः । 'दृश्यन्ते सुमहोत्पाताः स्वां दिशं तत्र पीडयेत् || पराशरस्तु । दिनक्षत्रेषूपसृष्टेषु दिग्जनपदानामुपतापो भवति । विशेषत- स्तु शूरसेनमगधकलिङ्गावन्तिसौर सैन्धवहारभूतिमद्रपुलिन्दाधिप- तीनाम् । वराहसंहितायां तु । २५३ वगैराग्नेयायैः क्रूरग्रहपीडितैः क्रमेण नृपाः । पाञ्चालो मागधिकः कालिङ्गश्च क्षयं याति ॥ आवन्तोऽथानत्तों मृत्युं चायाति सिन्धुसौवीरः । राजा चहारहौरो मद्रेशोऽन्यश्च कालिन्दः || यदा उक्त विपरीतलक्षणं नक्षत्रं शुभग्रहादियुक्तं भवति तदा दिग्देशानामभ्युदयं करोति तथा चाभिहितक्रमेण मध्यप्रागादिदिग्देशानां नक्षत्राण्यभिधायोक्तम् । मार्कण्डेयपुराणे । एतत्पीडास्वमी देशाः पोडयन्ते ये क्रमोदिताः ।<noinclude></noinclude> re1bbxnafrfu6sdusjkhz08tjohja29 342707 342683 2022-08-06T10:52:08Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः । क्रूरग्रहहते तैस्तु पीड्यन्ते तन्निवासिनः । ते पीडामुपयास्यन्ति भिन्नैः क्रूरैश्च मर्दितैः ॥ विष्णुधर्मोत्तरे । स्वदेशपीडनं कर्यान्नक्षत्रं पीडितं कथम् । सर्वमेतन्ममाचक्ष्व सर्वधर्मभृतां वर ॥ मार्कण्डेय उवाच । शनैश्वरार्कौ चारेण वक्रेणाङ्गारको ग्रहः । उपरागेण राहुस्तु केतुश्चाधूमनोदयैः ॥ उदयास्तमयाभ्यां न जीवशक्रशशाङ्कजाः । संछादनेन च शशी असम्यग्योगतस्तथा ॥ तथा च यम्मिन नक्षत्रे दिव्यपार्थिवनाभसाः । दृश्यन्ते सुमहोत्पाताः स्वां दिशं तत्र पीडयेत् ॥ पराशरस्तु । दिग्नक्षत्रेषूपसृष्टेषु दिग्जनपदानामुपतापो भवति । विशेषतस्तु शूरसेनमगधकलिङ्गावन्तिसौर सैन्धवहारभूतिमद्रपुलिन्दाधिपतीनाम् । वराहसंहितायां तु । वर्गैराग्नेयाद्यैः क्रूरग्रहपीडितैः क्रमेण नृपाः । पाञ्चालो मागधिकः कालिङ्गश्च क्षयं याति ॥ आवन्तोऽथानत्तों मृत्युं चायाति सिन्धुसौवीरः । राजा च हारहौरो मद्रेशोऽन्यश्च कालिन्दः ॥ यदा उक्तविपरीतलक्षणं नक्षत्रं शुभग्रहादियुक्तं भवति तदा दिग्देशानामभ्युदयं करोति तथा चाभिहितक्रमेण मध्यप्रागादिदिग्देशानां नक्षत्राण्यभिधायोक्तम् । मार्कण्डेयपुराणे । एतत्पीडास्वमी देशाः पोड्यन्ते ये क्रमोदिताः ।<noinclude></noinclude> jbq5a16ngbd7xs1uvgvvmyurwva68ih 104 125744 342684 2022-08-06T07:22:38Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ २५४ अद्भुतसागरे यान्ति चाभ्युदयं विप्र ग्रहैः सम्यग्व्यवस्थितैः ॥ अथ दिग्देशाः । तत्र काश्यपः । कुशस्थलं यजन्ती च उपज्योतिष्मती पुरी | मध्यमाश्च कलिङ्गाग्रक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>२५४ अद्भुतसागरे यान्ति चाभ्युदयं विप्र ग्रहैः सम्यग्व्यवस्थितैः ॥ अथ दिग्देशाः । तत्र काश्यपः । कुशस्थलं यजन्ती च उपज्योतिष्मती पुरी | मध्यमाश्च कलिङ्गाग्रकपित्थाः शूरसेनकाः ॥ आश्वत्था गुडनीपाश्च मेदाः काञ्चनकास्तथा । मन्दारमेदकालिङ्गाः कैकेया कुचरा अपि ॥ गौरग्रीवाः सपाखण्डाः पारियात्रकमेकलाः । सारस्वता माशुराश्च पाञ्चाला यामुनास्तथा ॥ कुरुक्षेत्रं कालकोटी तथा स्याद्धस्तिनापुरम् । पाण्डवाः पाण्डुशाल्वाश्च उज्जिहाननिवासिनः ॥ पराशरस्तु । अथ मध्यदेश आर्यावर्त्त इति च आख्यायते । तत्र जनप- दाः शूरसेनो दैहिकमद्राश्वत्थनीपकाञ्चनककौरवोत्तमज्यौतिषभ- द्वारिमे दमाध्यमिकशाल्वशाकेत मत्स्य कपिष्ठलदौलेयमाण्डव्याः । पाण्डुनगरगौरग्रीवपा रियात्रमरुकुकुरौटुम्बरयामुनगजाह्नौजिहान- कालकोटिमथुरोत्तर दक्षिणपाञ्चालधर्मारण्यकुरुक्षेत्रसारस्वताः । मार्कण्डेयपुराणे तु । भद्रारिमे दमाण्डव्यशाल्वनीपास्तथा शकाः । उजिहानास्तथा वत्सघोषसंख्यानयामुनाः ॥ मत्स्याः सारस्वता वत्साः शूरसेनाः समाशुराः । धर्मारण्या ज्यौतिषिका गौरग्रीवा गजांशकाः ॥ वैदेहकाः सपाञ्चालाः साकेताः कङ्कमारुताः । कालकोट्यः सपाखण्डाः पारियात्रनिवासिनः ॥ पाण्डुगुडाश्वत्थ - इति अ<noinclude></noinclude> o49szlarhonppkuf883w38quv702r4j 342708 342684 2022-08-06T11:09:54Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>अद्भुतसागरे यान्ति चाभ्युदयं विप्र ग्रहैः सम्यग्व्यवस्थितैः ॥ अथ दिग्देशाः । तत्र काश्यपः । कुशस्थलं यजन्ती च उपज्योतिष्मती पुरी । मध्यमाश्च कलिङ्गाग्रकपित्थाः शूरसेनकाः ॥ आश्वत्था गुडनीपाश्च मेदाः काञ्चनकास्तथा । मन्दारमेदकालिङ्गाः कैकेया कुचरा अपि ॥ गौरग्रीवाः सपाखण्डाः पारियात्रकमेकलाः । सारस्वता माशुराश्च पाञ्चाला यामुनास्तथा ॥ कुरुक्षेत्रं कालकोटी तथा स्याद्धस्तिनापुरम् । पाण्डवाः पाण्डुशाल्वाश्च उज्जिहाननिवासिनः ॥ पराशरस्तु । अथ मध्यदेश आर्यावर्त्त इति च आख्यायते । तत्र जनपदाः शूरसेनोद्दैहिकमद्राश्वत्थनीपकाञ्चनककौरवोत्तमज्यौतिषभ- द्रारिमेदमाध्यमिकशाल्वशाकेतमत्स्यकपिष्ठलदौलेयमाण्डव्याः । पाण्डुनगरगौरग्रीवपारियात्रमरुकुकुरौदुम्बरयामुनगजाह्नौजिहानकालकोटिमथुरोत्तरदक्षिणपाञ्चालधर्मारण्यकुरुक्षेत्रसारस्वताः । मार्कण्डेयपुराणे तु । भद्रारिमेदमाण्डव्यशाल्वनीपास्तथा शकाः । उज्जिहानास्तथा वत्सघोषसंख्यानयामुनाः ॥ मत्स्याः सारस्वता वत्साः शूरसेनाः समाशुराः । धर्मारण्या ज्यौतिषिका गौरग्रीवा गजांशकाः ॥ वैदेहकाः सपाञ्चालाः साकेताः कङ्कमारुताः । कालकोट्यः सपाखण्डाः पारियात्रनिवासिनः ॥ पाण्डुगुडाश्वत्थ - इति अ. ।<noinclude></noinclude> 3s1rusrnqif9135uanszha3vmpr0f44 104 125745 342685 2022-08-06T07:23:09Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ ऋक्षवः । का पिष्ठलाः कुकुराद्य (स्तथैवोदुम्बरा जनाः । गजाह्वयाइच कूर्मस्य जलमध्यनिवासिनः 11 भद्रारिमे दमाण्डव्यशाल्वनीपोजिहानसंख्याता : । मरुवत्स घोषयामुनस... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>ऋक्षवः । का पिष्ठलाः कुकुराद्य (स्तथैवोदुम्बरा जनाः । गजाह्वयाइच कूर्मस्य जलमध्यनिवासिनः 11 भद्रारिमे दमाण्डव्यशाल्वनीपोजिहानसंख्याता : । मरुवत्स घोषयामुनसारस्वतमत्स्यमाध्यमिकाः ॥ माथुरकोपज्यौतिषधर्मारण्यानि शूरसेनाश्च । गौरग्रीवोद्द हिकपाण्डगडाश्वत्थपाञ्चालाः || वराह संहितायाम् । ह्वपारियात्रनगाः । साकेतकङ्गमरुकालकोटिकुकुरा औदम्बरका पिष्ठलगजाह्वयाश्चेति मध्यमिदम् ॥ घटकणिकायां तु । मध्यमुदक्पाञ्चाला गङ्गाया उत्तरं कुरुक्षेत्रम् | • उदगपि च पारियात्रं मरुमथुरायोध्यमत्स्याश्च || सारस्वतयामुनवत्सघोषसंस्थाननीपमाण्डव्याः । भद्रारिमे दनै मिषशाल्वोपज्यौतिषाश्वत्थाः ॥ औदुम्बरकुकुर।ह्वोज्जिहानगजशाल्वपाञ्चालाः । माध्यमिको दैहिककालकोटिकापिष्ठलं मध्ये | अथ पूर्वदिग्देशाः । तत्र काश्यपः । पूर्वे मालवका भद्रा मिथिला पौण्ड्रवर्धनम् । काशिकोशलसूक्ष्माश्च मागधा मेकलास्तथा ॥ व्याघ्रवक्ताः सूर्पकर्णा लौहित्यः शोण एव च । प्राग्ज्यौतिष महेन्द्रादिकिराताः क्षीरवासिनः || २५५ पराशरस्तु । अथ पूर्वस्यां च मालवशिविराञ्जनपद्मवृषभध्वजोदयशिखरिद- न्तुरकाः काशिकोशलमगध मिथिला मेकलोत्कलपुण्ड्रककटसम-<noinclude></noinclude> m05dpiho5tpfpgage93xftqzisb5agr 342709 342685 2022-08-06T11:32:11Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>ऋक्षाद्यद्भुतावर्त्तः । कापिष्ठलाः कुकुराद्यास्तथैवोदुम्बरा जनाः । गजाह्वयाश्च कूर्मस्य जलमध्यनिवासिनः ॥ वराहसंहितायाम् । भद्रारिमेदमाण्डव्यशाल्वनीपोज्जिहानसंख्याताः । मरुवत्सघोषयामुनसारस्वतमत्स्यमाध्यमिकाः ॥ माथुरकोपज्यौतिषधर्मारण्यानि शूरसेनाश्च । गौरग्रीवोद्दहिकपाण्डुगुडाश्वत्थपाञ्चालाः ॥ साकेतकङ्कमरुकालकोटिकुकुराह्वपारियात्रनगाः । औदुम्बरकापिष्ठलगजाह्वयाश्चेति मध्यमिदम् ॥ वटकणिकायां तु । मध्यमुदक्पाञ्चाला गङ्गाया उत्तरं कुरुक्षेत्रम् । उदगपि च पारियात्रं मरुमथुरायोध्यमत्स्याश्च ॥ सारस्वतयामुनवत्सघोषसंस्थाननीपमाण्डव्याः । भद्रारिमेदनैमिषशाल्वोपज्यौतिषाश्वत्थाः ॥ औदुम्बरकुकुराह्वोज्जिहानगजशाल्वपाञ्चालाः । माध्यमिकोद्दैहिककालकोटिकापिष्ठलं मध्ये । अथ पूर्वदिग्देशाः । तत्र काश्यपः । पूर्वे मालवका भद्रा मिथिला पौण्ड्रवर्धनम् । काशिकोशलसूक्ष्माश्च मागधा मेकलास्तथा ॥ व्याघ्रवक्त्राः सूर्पकर्णा लौहित्यः शोण एव च । प्राग्ज्यौतिषमहेन्द्रादिकिराताः क्षीरवासिनः ॥ पराशरस्तु । अथ पूर्वस्यां च मालवशिविराञ्जनपद्मवृषभध्वजोदयशिखरिदन्तुरकाः काशिकोशलमगध मिथिला-मेकलोत्कलपुण्ड्रककर्वटसम-<noinclude></noinclude> bd7ykgjbgip9jrrlp8ctdjrbbgqw93k 104 125746 342686 2022-08-06T07:23:28Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ २५६ अद्भुतसागरे तटोड्गौड कभद्रद्रविडसुझताम्रलिप्त प्राग्ज्यौतिषवर्धमानवाजिमुखा म्बष्टपुरुषादसू कर्णिकोष्ठाधिश्रोत्रव्याघ्रमुखलौहित्यार्णवक्षीरोदा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>२५६ अद्भुतसागरे तटोड्गौड कभद्रद्रविडसुझताम्रलिप्त प्राग्ज्यौतिषवर्धमानवाजिमुखा म्बष्टपुरुषादसू कर्णिकोष्ठाधिश्रोत्रव्याघ्रमुखलौहित्यार्णवक्षीरोदार्ण- वमीनाशन किरातसौवीरमहीधरारा विवासिनैकपादोदयनिवासिनश्च । . मार्कण्डेयपुराणे तु । वृषध्वजोऽजनश्चैव पद्माख्यो मलयाचलः । सूर्पकर्णव्याघमुखौ गुर्वकः कर्पटाशनः ॥ तथा चन्द्रपुराश्चैव खशाः समगधास्तथा । शिवयो मिथिला औडू/स्तथा वदनदन्तुराः || प्राग्ज्यौतिषाश्च लौहित्याः सामुद्राः पुरुषादकाः | वराहसंहितायां तु । अथ पर्वस्यामञ्जनवृषभध्वजपद्ममाल्यवगिरयः | व्याघ्रमुखसुझकघटचान्द्रपुराः सूर्यकर्णाश्च ॥ खशमगध शिविरगिरिमिथिलसमतटोड्राश्ववदनदन्तुरकाः । प्राग्ज्यौतिषलौहित्यक्षीरोदसमुद्रपुरषादाः ॥ उदयगिरिभद्रगौडक पौण्ड्रोत्कलक/शिमेकलाम्बष्ठाः । एकपदताम्रलिप्तककोशलका वर्धमानाश्च ॥ अत्र प्रधानदेशा वटकणिकायाम् । आर्द्रादिकाशिकोशल मिथिलोत्कलवर्धमानपौण्ड्रोड्राः । लौहित्यमगधसमतटमेकलखश ताम्रलिप्ताश्च ॥ अथाग्नेयोदिग्देशः । तत्र काश्यपः । आग्नेय्याशास्थिता ये च विन्ध्यं मलयपर्वतम् । विदिशाश्च दिशार्णश्च बङ्गा अङ्गाः कलिङ्गकाः ॥ किष्किन्धाः शूकराः पुण्ड्राः पाठराश्च विदेहकाः । क्षत्रियाः शवरा नग्ना नालिकेरार्णवाश्रिताः ॥<noinclude></noinclude> ipz4h41lhx8834gzuvdc634wx173hv8 104 125747 342687 2022-08-06T07:23:52Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ ऋक्षाद्यद्भुतावतः । पराशरस्तु । अथ प्राग्दक्षिणस्यां विन्ध्यातटवासिनश्चे दिवसतिदशार्णा- ङ्गबङ्गोपबङ्गक लिङ्गजठरपुण्ड्कशूलिकविदर्भन नपर्णकशवरकाश्च । क्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>ऋक्षाद्यद्भुतावतः । पराशरस्तु । अथ प्राग्दक्षिणस्यां विन्ध्यातटवासिनश्चे दिवसतिदशार्णा- ङ्गबङ्गोपबङ्गक लिङ्गजठरपुण्ड्कशूलिकविदर्भन नपर्णकशवरकाश्च । क्षत्रपुरपूरिककण्टस्थलवृषद्वीपकोशलोर्ध्व कर्णाडूचार्मत्वगतकाक- चारु हेमकूटव्यालग्रीव महाग्रीश्मश्रुधरनालिकेरोप किष्किन्धाधि- वासिनः । मार्कण्डेयपुराणे तु । कलिङ्गबङ्गजठराः कोशलाः शूलिकास्तथा । चेदयचोर्ध्वकणीश्च मत्स्यान्धा विन्ध्यवासिनः ॥ विदर्भनालिकंराश्च चर्महीपास्तथाऽलिकाः । व्याघ्रग्रीवा महाग्रीवास्त्रैपुरा मश्रुधारिणः || किष्किन्ध्य हिमकटाश्च निषधाः कण्टकस्थलाः । 'दशार्णा हरिका नग्ना निषदाः काकुलालकाः || तथैव पर्णाः शत्रराः पादे वै पूर्वदक्षिणे । वराह संहितायां तु । आग्नेयां दिशि कोशलकलिङ्गवङ्गोपबङ्गजठराङ्गाः । मैथिलविदर्भमत्स्यान्ध्र वैदिकाश्चोर्ध्वकर्णाश्च ॥ वृषनालिकरचर्मदीपा विन्ध्यान्तवासिनस्त्रिपुरी | श्मश्रु धरहेमकूट'व्यालग्रीवा महाग्रोवाः || किष्किन्ध्यकण्टकस्थल निषादराष्ट्राणि पुरिकदाशार्णाः । सह नग्नपर्णशवरै| इलेषाद्ये त्रिके देशाः ॥ अथ प्रधानदेशा वडकणिकायाम् । आश्लेषाद्ये त्रैपुर निषादराष्ट्राणि चेदिदाशार्णाः । पुरिका विन्ध्यान्तस्था वत्सान्ध्रविदर्भकालिङ्गाः || + हेमकुड्य-इतिः अ । २५७ कण्ठाश्च इति अ । ३३<noinclude></noinclude> huqo2zoiptjaddp7e2sfaql5l8g27zz 104 125748 342688 2022-08-06T07:24:09Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ अद्भुतसागरे २५८ अथ दक्षिणदिदेशाः । तत्र काश्यपः । याम्ये माहेन्द्रमलय विन्ध्यं च कुसुमाकरम् । स्वमालिनी स्त्रीराष्ट्र च धान्यं दशपुरन्दरा || अवन्ती दर्पणं चै... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>अद्भुतसागरे २५८ अथ दक्षिणदिदेशाः । तत्र काश्यपः । याम्ये माहेन्द्रमलय विन्ध्यं च कुसुमाकरम् । स्वमालिनी स्त्रीराष्ट्र च धान्यं दशपुरन्दरा || अवन्ती दर्पणं चैव कर्कटकवनं तथा । कौन्तमार्गणकोपारा दण्डकारण्यमेव च || प्रवालं मौक्तिक शङ्ख वैडूर्य ताम्रधातवः । प्रवालादि तस्योत्पत्तिस्थानमिति ऋष्यमूकगिरी रम्यं पिशाश्रममेव च । कोङ्कणं चित्रकूटं च भरुचीपट्टनं तथा ॥ पट्टनं बलदेवस्य कार्मणेयकमेव च । नासिका चैव गोनर्दकर्णाटद्रविडानि च ॥ ककुलाङ्गालकोटिश्च निद्रा पाञ्चनदाश्रिताः । वैखण्डं काले मालं सूर्यावर्त्त कुजावहम् ॥ तथा भोगवती चेति विख्याता दक्षिणादिशि । पराशरस्तु । । अथ दक्षिणस्यां विन्ध्यकुसुमापोडद र्दुर महेन्द्रसूर्पावर्त्तमलय- मालवावन्तिशावरत्रिदशपुरैककर्णभत्रकच्छर्षिक पवनवासोपगिरि- नगरदण्डकगणराष्ट्रस्त्रीराज्यकर्काटकवनतिमिङ्गिलसमहर-ऋष्य- मूकतापसाश्रम चम्पाशङ्खमुक्ताप्रवाल वैडूर्याक रोडू त्रिवारिचर विरिञ्चि- दक्षिणार्णवनोलककौवेर कावेरीपिशिक धर्मपट्टनपट्टिकासिकृष्णव- र्णताम्रपर्ण नर्मदा काञ्चीपट्टन कलिकटिसेना कीर्णहरिणकारवेणीत- टतुम्बवनवैखण्डकालाजिनही पिकर्णिकारशिविकोङ्गण चित्रकूटका- र्णाटहारिकान्धकोलगिरिनासिक्यर्क्षकार्मणेयक विघातकचोचिलक- बलदेवपट्टनको चद्दीपसिंहलाः । परमगोवर्धनमलयमरुचित्रकूट- a<noinclude></noinclude> j32bztphjj6eznl5b9hzraqsia5u482 104 125749 342689 2022-08-06T07:24:34Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ अद्भुतसागरे कर्कोटवनवासी शिविकामणिकारकोङ्कणाभीराः । आकरवेणावर्त्तकदशपुरगोनर्दकरलकाः ॥ कर्णाटमहाट विचित्रकूटना सिक्यकोलगिरित्रोलाः । क्रौञ्चोपजटाधरका... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>अद्भुतसागरे कर्कोटवनवासी शिविकामणिकारकोङ्कणाभीराः । आकरवेणावर्त्तकदशपुरगोनर्दकरलकाः ॥ कर्णाटमहाट विचित्रकूटना सिक्यकोलगिरित्रोलाः । क्रौञ्चोपजटाधरकावेर्या ऋष्यमूकश्च ॥ वैडूर्यशङ्खमुक्ता त्रिवारिचरधर्मपट्टनद्दोपाः । गणराष्ट्रकृष्णबेर पिशिकसूर्याद्रिकुसुमनगाः || तुम्बवनकार्मणेयकयाम्योदधितापासाश्रमा ऋषिकाः | काञ्चीमरुचीपट्टनचर्यार्यकसिंहला ऋषभाः || बलदेवपट्टनं दण्डकावनं तिमिङ्गिलाशना भद्राः । कच्छोदकन्दरदरीसताम्रपर्णीति विज्ञेयाः || अथ प्रधानदेशा वटकणिकायाम् । आर्यम्णाद्यं चोलिक कोडणवनवासिकोर्ण+गिरिमलयाः । उज्जयिनीभरुकच्छा दिशा न याम्याऽर्णवं यावत् ॥ २६० अथ नैर्ऋतीदिग्देशाः । तत्र काश्यपः । नैर्ऋत्यां दिश्यमी देशाः सिन्धुपहवकच्छपाः । आभीराः शुद्रसौवीरा रैवताः क्रीतभीषणम् ॥ कालेयाः फलगिरयो वर्वराः खण्डमुञ्जकाः । यवना मार्गणानर्त्ताः कर्णप्राचेयकास्तथा ॥ किराता द्रविडाः सिन्धुस्त्रीमुखाः कपिलास्तथा । प्रभावमङ्गसंदेशं महासागर एव च ॥ पराशरस्तु । अथ प्रत्यग्दक्षिणस्यां महाराष्ट्र सिन्धुसुराष्ट्रसौवीरशूद्रा- भीरद्रविडकेतक सिन्धुकोलक हेमगिरिरैवतकानत्तंकवाही कयवनप- कङ्कटकङ्कणवनवासि इति अ । + वैदिक- इति अ । + कोल्छु इति । *<noinclude></noinclude> 0qcp7tblsnbrama4dmoj88ljnk78udl 104 125750 342690 2022-08-06T07:24:57Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ ऋक्षाद्यद्भुतावतेः । २६१ हवर धूम्राम्बष्टकर्णप्रवरकशिरोवासिनोऽतः परं महाणंवो यत्रौ - र्वकोष जोऽग्निर्वडवामुखः इति । मार्कण्डेयपुराणे तु । काम्बोजाः पहवाश... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>ऋक्षाद्यद्भुतावतेः । २६१ हवर धूम्राम्बष्टकर्णप्रवरकशिरोवासिनोऽतः परं महाणंवो यत्रौ - र्वकोष जोऽग्निर्वडवामुखः इति । मार्कण्डेयपुराणे तु । काम्बोजाः पहवाश्चैव तथै वडवामुखाः । तथैव सिन्धुसौवीराः सानर्त्ता वनितामुखाः || यवना मार्गणाः शूद्राः कर्णप्रावेयवर्वराः । किराताः पारताः पाण्ड्यस्तथा पारशवाः कुलाः ॥ प्रचुका हेमगिरिकाः सिन्धुकालकरैवताः । सौराष्ट्रवादराश्चैव द्रविडाश्च महार्णवाः ॥ एते जनपदाः पादे स्थिता वै दक्षिणापरे । वराहसंहितायां तु । नैर्ऋत्यां दिशि देशा: पहवकाम्बोजसिन्धुसौवीराः । वडवामुखा र वाम्बष्टकपिलनारीमुखानर्त्ताः ॥ फणगिरिपवनमार्गणकर्णप्रात्रेयपारशत्रशूद्राः । वर्वरकिरात षण्ढक्रव्यादाभीरचञ्जुमुखाः ॥ हेमगिरिसिन्धुकाल करैवतकसुराष्ट्रवादरद्रविडाः । स्वात्याद्ये भत्रितये ज्ञेयश्च महार्णवोऽत्रैव ॥ अथ प्रधानदेशा वटकणिकायाम् । स्वात्याद्ये सिन्धुसौवीरकपिलवनितास्यमार्गणानतः । वरमगधसुराष्ट्र : काम्बोजद्र विडरैवतकाः ॥ अथ पश्चिमदिग्देशाः । तत्र काश्यपः । पश्चिमेऽस्तगिरेः शृङ्गे महेन्द्रो नाम पर्वतः । महोपलो महाहेमशृङ्गः शानुभिराकुलः ॥ चञ्चूकाः इति अ ।<noinclude></noinclude> rh1y2byd6rxd8qi7ec0kjnwcxfal272 104 125751 342691 2022-08-06T07:25:29Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ ipipi fro^fel^ if to* II TO*TC*r< I 'O m qferorci 's? sr^if^fe^r S^J^RRW I 3?r$ ^ *&S$- *m' i Wfi^grjor I T?f<n%q: STTff^lR ^%fc=Tfirfo<TO! I ND tpT?*r u OlmW' ^flSHi: RR?IRr!«n i rfWF^lt W^[: || TA^HWA ^ 3 3Ri: I <-> i&qw* so^ft 4fet&m u 'o gTOS^reWI qx§ *H{: SfJJTO tffejRn: l to? g i * v STTOqi I 3?q?f&rr^lf^^|fqsr^rflf?qir^l^rt w q fan i sro rorc^rr i • t fcwqfei... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude> ipipi fro^fel^ if to* II TO*TC*r< I 'O m qferorci 's? sr^if^fe^r S^J^RRW I 3?r$ ^ *&S$- *m' i Wfi^grjor I T?f<n%q: STTff^lR ^%fc=Tfirfo<TO! I ND tpT?*r u OlmW' ^flSHi: RR?IRr!«n i rfWF^lt W^[: || TA^HWA ^ 3 3Ri: I <-> i&qw* so^ft 4fet&m u 'o gTOS^reWI qx§ *H{: SfJJTO tffejRn: l to? g i * v STTOqi I 3?q?f&rr^lf^^|fqsr^rflf?qir^l^rt w q fan i sro rorc^rr i • t fcwqfei *szm- ^ifoq^i**il5*rcR n I<noinclude></noinclude> aeq9k66pvbfunwmuu64arm52oo8kakm 342692 342691 2022-08-06T07:25:50Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>२६२ अद्भुतसागरे वामनः शृङ्गका वैश्या तारक्षुरकशास्तथा । केशान्तिका हैहयाइत्र निर्मर्यादाश्च ये नराः ॥ पराशरस्तु । अथ पश्चिमायां मणिमत्क्षरार्पण मेघवहनौघचक्रवदस्त गिरि- प्रशस्ताद्रिमण्डिताः पञ्चनदकाशिवसतितारक्षितिपारतशान्ति- कशिविरमहा शृङ्गवायव्यगुडवासि जहेह यसत्कङ्गताजिकहूणपार्श्व- वैकतकवोक्काणाः । अन्ये च गिरिवासिनस्त्यक्तधर्ममदार्या म्लेच्छ- जातयः । मार्कण्डेयपुराणे | मणिमेघः क्षुराद्रिश्च खजनोऽस्ति गिरिस्तथा । अपरान्तिका हैहयाश्व शान्तिका दिप्रशस्तिकाः || वोकाणाः पञ्चनदका वामनाः पारतास्तथा । तार्या ऋक्षाङ्गलकाः शर्कराः शाल्मवैश्यकाः ॥ गुरुपर्वा फाल्गुनका वेणुमत्यां च ये जनाः । एकेक्षणाः शशरुहा दीर्घग्रीवास्तु सैनिकाः || अश्वकेशस्तिथा पुच्छे जनाः कर्मस्य संस्थिताः । घराह नंहितायां तु । अपरस्यां मणिमान् मेघवान् वनौघः क्षुरार्पणोऽस्तगिरिः । अपरान्तिकशान्तिक हैहय प्रशस्ताद्रिवोक्काणाः || पञ्चनदरमठपारततारक्षुभितं स वैश्यकनकशकाः | निर्मर्यादा म्लेच्छा ये पश्चिम दि स्थितास्ते च || अथ प्रधानदेशा वटकणिकायाम् । ज्येष्ठादितोऽपरान्तिकशक हैहय भङ्गपाञ्चनदकतकाः । निर्मर्यादा म्लेच्छाः शान्तिकत्रोक्काणवैश्याश्च ॥ तारक्षितिजङ्ग इति अ ।<noinclude></noinclude> 962hxriqc6q7jv54mv1sjjk45v3ok8f 104 125752 342693 2022-08-06T07:26:08Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ क्षाद्यद्भुतावः । अथ वायव्यदिग्देशाः । तत्र पराशरः | अथ पश्चिमोत्तरस्यां दिशि गिरिमतिर्वणुमतिरलमतिफाल्गु- नकमाण्डव्यैकतंत्र मरुकुत्सतुषारताल*फलमद्रहलहंस... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>क्षाद्यद्भुतावः । अथ वायव्यदिग्देशाः । तत्र पराशरः | अथ पश्चिमोत्तरस्यां दिशि गिरिमतिर्वणुमतिरलमतिफाल्गु- नकमाण्डव्यैकतंत्र मरुकुत्सतुषारताल*फलमद्रहलहंसवलाहानला- ष्ट्रम्- इति । नदीर्घकेशग्रीवाव्यङ्गाचर्मबङ्गखगशूलिगुरूहकुलाताः परमतः स्त्रीरा- मार्कण्डेयपुराणे तु । माण्डव्याश्च तुषाराश्च अश्वफाललतास्तथा । कुलतालद्रुमाश्चैव स्त्रीराष्ट्रलोहिकास्तथा । नृसिंहा वेण मत्याश्च वनावस्थास्तथा परे । चर्मबङ्गास्तथा लुकास्तन्त्रकूर्चास्तथा जनाः ॥ तथा फाल्गुनका घोरा गुरुहा शलिकास्तथा । एकेक्षणा वाजिकशा दीर्घग्रीवास्तथैव च || वामपादे जनाश्चैतं स्थिताः कूर्मस्य भागुरंः । २६३ वराहसंहितायां तु । दिशि पश्चिमस्योत्तरस्यां माण्डव्यतुषारतालहलमद्राः । अश्मककलूतहलडाः स्त्रीराष्ट्रनृसिंहवनखस्थाः ॥ वणुमती फल्गुलुका गुलुहा मस्करस चर्मरङ्गाख्याः | एक विलोचनशूलिक दीर्घग्रीवास्य कंशाइन || अत्र प्रधानदेशा वटकणिकायाम् । विश्वेश्वरादिशूलिकतालतुषारैक नेत्रमाण्डव्याः | स्त्रीराज्यचर्म रङ्गामहलारुहक कल्गुलुकाः ॥ अथोत्तर दिग्देशाः । तत्र काश्यपः । उत्तरस्यां त कैलासं मरुमुत्तरजान् कुरुन् । तालमल्लहलउहलातर्वार्दलीनवीलन-इति अ । . कुञ्च - इति अ<noinclude></noinclude> lzs5c7ju6ft4ajxufre6f8fzqh18bdv 104 125753 342694 2022-08-06T07:26:25Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ २६४ अद्भुतसागरे विशातयः क्षुद्रपीनाः क्रौञ्चोऽथ हिमवान् गिरिः || कैकया यमुनाश्चैव भोगप्रस्थाः क्षुरा नगाः | आदर्शाइच त्रिगर्त्ताश्च उत्तराः केशधारिणः || तक्ष... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>२६४ अद्भुतसागरे विशातयः क्षुद्रपीनाः क्रौञ्चोऽथ हिमवान् गिरिः || कैकया यमुनाश्चैव भोगप्रस्थाः क्षुरा नगाः | आदर्शाइच त्रिगर्त्ताश्च उत्तराः केशधारिणः || तक्षशिलाः पिङ्गलकाः कण्ठधाराश्च मानवाः । पुष्कररावतकैराताश्चि पिटा नासिकाइन ये मालवाः पिङ्गलाधर्मा यौधेया दासमेयकाः । हूणा हयमुखाश्चैव गान्धारा हेममालकाः ॥ राजन्याः खेचरा गव्याः श्यामकाः क्षेमधूर्त्तकाः | पराशरस्तु । अथोत्तरस्यां हिमवत्कौञ्चमधु मकैलाशवसुवन्मेरुनगोत्तरो- त्तरमद्रपौरवयौधेयमालवशूरसेनराजन्यार्जुनायन त्रिगर्त्तकैकयक्षुद्र- मालवक मत्स्यवसातिदर्भफलाफला ग्निस्थल पुस्थलशा कलक्षेमधूर्त्त- दास मेयानहव्यमुरदण्डगव्य नव्यजनधानादाशेरकवाटधानान्तह- पगान्धारवन्दिसुरास्तुततक्षशिलालवण त्रिपुष्करावर्त्तयशोवतमणि- वतिश्यामकशवरकोहलकनगरशरभूतिपुरकैरात कदशान्तदशपिङ्ग- लयामुनेयमणिकलद्गुणहेमतालाश्वमुखाः । हिवसुमत् कैलाशकौञ्च- त्पपरमभिजना - इति । मार्कण्डेयपुराणे तु । कैलासो हिमत्रांश्चैव धनुष्मान् दर्दुरस्तथा । क्रौञ्चः कुरवकाश्चैव क्षुद्रमीनाश्च ये जनाः ॥ . वशाभयः सकेकया भोगप्रस्थाः सयावनाः । अन्तर्द्वीपास्त्रिगतश्च अग्निक्षामार्जुनायनाः ॥ तथैवाश्वमखाः प्रान्ताश्चिपिटा: केशधारिणः |<noinclude></noinclude> maguxgi0hmbxpauqxgf5omab1p2uazd 104 125754 342695 2022-08-06T07:27:14Z Sumanta Pramanik1 7729 /* अपरिष्कृतम् */ ऋद्यद्भुतावः । दातेरका वाटधानाः शरधानास्तथैव च ॥ पुष्कररावर्त्तकैरातास्तथा तक्षशिलाश्रयाः । असुरा मालवा मुण्डाः कैशिकाः शरदण्डकाः ॥ पिङ्गला माणहलका हूणाः... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sumanta Pramanik1" /></noinclude>ऋद्यद्भुतावः । दातेरका वाटधानाः शरधानास्तथैव च ॥ पुष्कररावर्त्तकैरातास्तथा तक्षशिलाश्रयाः । असुरा मालवा मुण्डाः कैशिकाः शरदण्डकाः ॥ पिङ्गला माणहलका हूणाः कोहलकास्तथा । मण्डव्या भूतिपुलकाः शातका हेमतालकाः ॥ यशोमत्स्याः सगान्धाराः खचराः सव्यवामकाः । यौधेया दासमेयाश्च राजन्याः श्यामकास्तथा ॥ क्षेमधूर्त्ताश्च कूर्मस्य वामकुक्षमुपाश्रिताः । वराहसंहितायां तु । उत्तरतः कैलासो हिमवान् कुसुमान् गिरिधनुष्माइच । क्रौञ्चो मेरुः करवस्तथोत्तराः क्षुद्रमीनाइच || 'कैकेयवसातियामुनभोगप्रस्थार्जुनायानाम्बष्ठाः । आदर्शान्तपत्रिगर्त्ततुरगाननाः श्वमुखाः ॥ केशधरचिपिटनासिकदासेरकवाटधानशरधानाः । तक्षशिलपुष्कलावतकैरातककण्टधानाइच || अम्बरमद्रकमालवपौरवकच्छारदण्ड पिङ्गलकाः । माणहलहूणकोहलशीतकमाण्डव्यभूतपुराः ॥ गान्धारयशोवतिहेमतालराजन्यखचरगव्याख्याः । यौधेयदासमेयाः श्यामाकाः क्षेमधूर्त्ताश्च ॥ अथ प्रधानदिग्देशा वटकणिकायाम् । * शतभिषगाद्ये कैकयगान्धारा दर्शयामुनाचीनाः । दासेयचिपिटनासार्जुनायना दण्डपिङ्गलकाः ॥ २६५ * नीन्ध्राः इति अ । ३४<noinclude></noinclude> idbshgdg9wgi622b0mxzn4clnypauyy 104 125755 342697 2022-08-06T07:39:07Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>तृतीयोऽङ्कः । विदूषकः -- (सप्रत्याशम्) (क) एटु एदु भवं' । (उभौ परिक्रामतः ) विदूषकः - (ख) एसो सो । पविस । ( उभौ प्रवेशं नाटयतः ) राजा --- (सर्वतो दत्तदृष्टिः सविपादम्) अहो अस्थिरता वस्तुसम्पत्ती- नाम् । पश्य--- विहीनं पार्वत्या भसितसितमङ्गं पशुपते- विना भागीरथ्या तुहिनधवलं धूर्जटिगुरुम् । ९७ (क) एत्वेतु भवान् । (ख) एष सः । प्रविशावः | अथ तेनोपदिश्यमानमार्गः स्फटिकमण्डपं प्रविश्य प्रियतमाधिष्ठितत्वेन तस्य निरन्तरानुसन्धानादिदानीमपि तथैव द्रष्टुं शक्यमिति कामिजनसुलभामाशां वहन् औत्सुक्येन समन्तादवलोक्य केवलस्य मण्डपस्य दर्शनेन विषण्णो वस्तूना- मुत्कर्षस्य सामान्येनानित्यत्वं प्र (ति) विशेषप्रतिपादनायाह - अहो इत्यादि । अहो आश्चर्यम् । अनिष्टस्याप्युत्कर्षे आश्चर्यजनकत्वम् । वस्तूनां सम्पत्तिः समृद्धिः गुणवैशिष्ट्यादिरूपा । वस्तूनां बहुत्वात् तद्वारा सम्पत्तिबहुत्वम् । एकस्य वस्तुनो यादृशी शोभा रम्यता वा, तस्यैवोत्तरक्षणे सा विपर्यस्ता दृश्यते । इदमिदानीम- स्माभिरनुभूयते । शुचिमणिगृहमधुना शोच्यं मन्ये । शुचिमणिना स्फटिक- मणिना सङ्घटितं न तु केवलशिलानिर्मितम् । तदधुना शोच्यं मन्ये जानामि । अधुनेत्यनेन पूर्वमन्यथाज्ञानस्यापि ममैव कर्तृत्वमिति प्रकाशितम् । शोच्यमित्य- नेन तत्कारणं मन्दशोभत्वं लक्ष्यते । तत्र हेतुः – तया प्राणसमया शून्यमिति । शून्यं विरहितम् । घटशून्यं भूतलमितिवत् । प्राणसमयेति । एवंसम्बन्धस्य वस्तुनो निजसम्बन्धेन सौभाग्यसम्पादनसामर्थ्य निरूप्यमाणे मम प्राणसमेति निश्चयो युक्त एवेति व्यज्यते । एवं मुख्यस्यापि वस्तुनो विशिष्टवस्त्वन्तरविरहे मन्दशोभत्वे उपमानस्य न यत्नसाध्यत्वमिति बहूपमानपरिग्रहः । पशुपतेः अङ्गमिति । पशुपतिः १. 'वं । (प) ' इति क-ख. पाठः. २. 'ह्म । राजा प्रवेश नाटयन् सर्व ' इति ख. पाठ:, 'ह्म । राजा 'प्रवेशं रूपयित्वा सर्व' इति घ. पाठः. ३. ‘दृष्टिः) अ’ इति घ. पाठः,<noinclude></noinclude> 119sr5c6nhc5g6hxgwh2m70r2qlpojv 342698 342697 2022-08-06T07:45:47Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>तृतीयोऽङ्कः । विदूषकः -- (सप्रत्याशम्) (क) एटु एदु भवं' । (उभौ परिक्रामतः ) विदूषकः - (ख) एसो सो । पविसह्म । ( उभौ प्रवेशं नाटयतः ) राजा --- (सर्वतो दत्तदृष्टिः सविषादम्) अहो अस्थिरता वस्तुसम्पत्ती- नाम् । पश्य--- विहीनं पार्वत्या भसितसितमङ्गं पशुपते- विना भागीरथ्या तुहिनधवलं धूर्जटिगुरुम् । ९७ (क) एत्वेतु भवान् । (ख) एष सः । प्रविशावः | अथ तेनोपदिश्यमानमार्गः स्फटिकमण्डपं प्रविश्य प्रियतमाधिष्ठितत्वेन तस्य निरन्तरानुसन्धानादिदानीमपि तथैव द्रष्टुं शक्यमिति कामिजनसुलभामाशां वहन् औत्सुक्येन समन्तादवलोक्य केवलस्य मण्डपस्य दर्शनेन विषण्णो वस्तूना- मुत्कर्षस्य सामान्येनानित्यत्वं प्र (ति) विशेषप्रतिपादनायाह - अहो इत्यादि । अहो आश्चर्यम् । अनिष्टस्याप्युत्कर्षे आश्चर्यजनकत्वम् । वस्तूनां सम्पत्तिः समृद्धिः गुणवैशिष्ट्यादिरूपा । वस्तूनां बहुत्वात् तद्वारा सम्पत्तिबहुत्वम् । एकस्य वस्तुनो यादृशी शोभा रम्यता वा, तस्यैवोत्तरक्षणे सा विपर्यस्ता दृश्यते । इदमिदानीम- स्माभिरनुभूयते । शुचिमणिगृहमधुना शोच्यं मन्ये । शुचिमणिना स्फटिक- मणिना सङ्घटितं न तु केवलशिलानिर्मितम् । तदधुना शोच्यं मन्ये जानामि । अधुनेत्यनेन पूर्वमन्यथाज्ञानस्यापि ममैव कर्तृत्वमिति प्रकाशितम् । शोच्यमित्य- नेन तत्कारणं मन्दशोभत्वं लक्ष्यते । तत्र हेतुः – तया प्राणसमया शून्यमिति । शून्यं विरहितम् । घटशून्यं भूतलमितिवत् । प्राणसमयेति । एवंसम्बन्धस्य वस्तुनो निजसम्बन्धेन सौभाग्यसम्पादनसामर्थ्ये निरूप्यमाणे मम प्राणसमेति निश्चयो युक्त एवेति व्यज्यते । एवं मुख्यस्यापि वस्तुनो विशिष्टवस्त्वन्तरविरहे मन्दशोभत्वे उपमानस्य न यत्नसाध्यत्वमिति बहूपमानपरिग्रहः । पशुपतेः अङ्गमिति । पशुपतिः १. 'वं । (प) ' इति क-ख. पाठः. २. 'ह्म । राजा प्रवेश नाटयन् सर्व ' इति ख. पाठ:, 'ह्म । राजा 'प्रवेशं रूपयित्वा सर्व' इति घ. पाठः. ३. ‘दृष्टिः) अ’ इति घ. पाठः,<noinclude></noinclude> l5d6en2qc0tcw4i5mamt1utpmrei4gc 104 125756 342699 2022-08-06T07:46:12Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>९८ तपतीसंवरणे श्रिया दुग्धाम्भोधिं विगतमिव च प्राणसमया तया शून्यं मन्ये शुचिमणिगृहं शोच्यमधुना ॥ ५ ॥ विदूषकः --- (क) एसो ताए अहिद्विदपुरुवो दिव्वपरिमळुग्गारी तह सहधम्मआरीहि फुळ्ळन्धएहि अहिळसिज्जन्तो अअं पढ़ेसो । एत्थ उपविसिअ विणोदेहि अत्ताणं । (क) एप तयाधिष्ठितपूर्वी दिव्यपरिमलोद्गारी तब सहधर्मचारिभिः फुलुन्धयै- रभिलष्यमाणोऽयं प्रदेशः । अत्रोपविश्य विनोदयात्मानम् । , संसारपाशवद्धानां मोचकः परमशिवः तस्य निरवयवस्य सच्चिदानन्दरूपस्य नित्यसमवेतनिरतिशयशक्तिविश्लेषो न घटते, कथं पुनर्मन्दशोभत्वं, विश्वानुग्रहाय लीलया परिगृहीतविग्रहस्य तादृश्या शक्त्या विश्लेषोऽपि घटतामिति पार्वत्या विहीनं पशुपतेरङ्गमित्युक्तम् । भसितसितमिति उपमेये शुचिशब्देन निर्दिष्टस्य धाव- ल्यस्य व्याप्त्यर्थम्, तुहिनधवलमित्यपि । तथा भागीरथ्या विना स्वर्लोकगमनाद्वा भगीरथनयनाद्वा विनाभावः । धूर्जटिगुरुमित्यनेन स्वतो गौरवं प्रकाशितम् । श्रिया विगतं दुग्धाम्भोधिमित्यत्रापि दुग्धपदेनैव धावल्यप्रतीतिरिति पृथङ् नोक्तम् । अत्र त्रिविधोपमानपरिग्रहेण नायिकायाः सकलवनिताचूडामणित्वं पावनत्वं निरति- शयसौन्दर्यास्पदत्वं च क्रमेण प्रकाश्यते । इवशब्दस्य सर्वोपमानसाधारणत्वं च- शब्देन द्योतितम् ॥ ५ ॥ - एवं तस्य विषादगमै वचनमाकर्ण्याश्वासनाय प्रियतमाधिष्ठितं प्रदेशं निर्दिशति - एष इत्यादि । तयाधिष्ठितपूर्वमित्यनेन तदलाभे तत्सम्बन्धेनास्याप्या- श्वासकरत्वमिति सूचितं ज्ञायते । दिव्यपरिमलोद्गारी दिव्यम् अमानुषं माल्याङ्गरा- गादिजनितं परिमलं बाहुल्येन प्रसारयन् । अत एव फुळन्धयेहि फुल्लन्धयैः भ्रमरैरभिलष्यमाणः प्रदेशः । तव सब्रह्मचारिभिः तेषामपि तदधिष्ठितत्वेन दि- व्यपरिमलविशिष्टप्रदेशान्वेषणे निर्बन्धो दृश्यत इति मया सब्रह्मचारिभिरित्युक्तम् । प्रदेशप्रदर्शनस्य साध्यमाह - अत्रेत्यादि । आत्मविनोदनार्थमिहागमनं, तस्य न वैषम्यमित्यर्थः ॥<noinclude></noinclude> bmikybi70153jubq35w56z6j2erzvj5 342700 342699 2022-08-06T07:50:46Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>९८ तपतीसंवरणे श्रिया दुग्धाम्भोघ्रिं विगतमिव च प्राणसमया तया शून्यं मन्ये शुचिमणिगृहं शोच्यमधुना ॥ ५ ॥ विदूषकः --- (क) एसो ताए अहिठ्ठिदपुरुवो दिव्वपरिमळुग्गारी तह सहधम्मआरीहि फुळ्ळन्धएहि अहिळसिज्जन्तो अअं पदेसो । एत्थ उपविसिअ विणोदेहि अत्ताणं । (क) एष तयाधिष्ठितपूर्वो दिव्यपरिमलोद्गारी तब सहधर्मचारिभिः फुलुन्धयै- रभिलष्यमाणोऽयं प्रदेशः । अत्रोपविश्य विनोदयात्मानम् । , संसारपाशवद्धानां मोचकः परमशिवः तस्य निरवयवस्य सच्चिदानन्दरूपस्य नित्यसमवेतनिरतिशयशक्तिविश्लेषो न घटते, कथं पुनर्मन्दशोभत्वं, विश्वानुग्रहाय लीलया परिगृहीतविग्रहस्य तादृश्या शक्त्या विश्लेषोऽपि घटतामिति पार्वत्या विहीनं पशुपतेरङ्गमित्युक्तम् । भसितसितमिति उपमेये शुचिशब्देन निर्दिष्टस्य धाव- ल्यस्य व्याप्त्यर्थम्, तुहिनधवलमित्यपि । तथा भागीरथ्या विना स्वर्लोकगमनाद्वा भगीरथनयनाद्वा विनाभावः । धूर्जटिगुरुमित्यनेन स्वतो गौरवं प्रकाशितम् । श्रिया विगतं दुग्धाम्भोधिमित्यत्रापि दुग्धपदेनैव धावल्यप्रतीतिरिति पृथङ् नोक्तम् । अत्र त्रिविधोपमानपरिग्रहेण नायिकायाः सकलवनिताचूडामणित्वं पावनत्वं निरति- शयसौन्दर्यास्पदत्वं च क्रमेण प्रकाश्यते । इवशब्दस्य सर्वोपमानसाधारणत्वं च- शब्देन द्योतितम् ॥ ५ ॥ - एवं तस्य विषादगर्भं वचनमाकर्ण्याश्वासनाय प्रियतमाधिष्ठितं प्रदेशं निर्दिशति - एष इत्यादि । तयाधिष्ठितपूर्वमित्यनेन तदलाभे तत्सम्बन्धेनास्याप्या- श्वासकरत्वमिति सूचितं ज्ञायते । दिव्यपरिमलोद्गारी दिव्यम् अमानुषं माल्याङ्गरा- गादिजनितं परिमलं बाहुल्येन प्रसारयन् । अत एव फुळ्ळन्धयेहि फुल्लन्धयैः भ्रमरैरभिलष्यमाणः प्रदेशः । तव सब्रह्मचारिभिः तेषामपि तदधिष्ठितत्वेन दि- व्यपरिमलविशिष्टप्रदेशान्वेषणे निर्बन्धो दृश्यत इति मया सब्रह्मचारिभिरित्युक्तम् । प्रदेशप्रदर्शनस्य साध्यमाह - अत्रेत्यादि । आत्मविनोदनार्थमिहागमनं, तस्य न वैषम्यमित्यर्थः ॥<noinclude></noinclude> ot6bl7yk5nfu7l9ohtoxqh9h0f1ud5h 104 125757 342701 2022-08-06T07:54:53Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Shardashah" /></noinclude>तृतीयोऽङ्कः । राजा – सखे ! मा मैवम् । अमीभिः खलु - - धन्यैर्मधुकरराजैर्गेयाभिरिह प्रियाभिरुचिताभिः । भुक्त्वा भोगमभीष्टं विचरद्भिरहं न तुलनीयः ॥ ६ ॥ (उपविश्य दाहवेदनां भावयन्) मां प्रत्यहो विधेर्वैपरीत्यम् । स एवायमतिनिर्वाणकरत्वेन परिकल्पितो देशः सन्तापमति- दुस्सहं तनोति । सखे ! न शक्नोम्यात्मानं धारयितुम् । तदमुष्मात् करतलोदकादानीय शिशिरवस्तूनि विरचय शयनीयम् । विदूषकैः— (क) तह । (तथा कृत्वा ) भो एत्थ सइदव्यम् । (क) तथा | भो अत्र शयितव्यम् । - - तव सहधर्मचारिभिरित्युक्तं प्रतिक्षिपति - मा मैवामिति । अमीभिः खलु म- धुकरराजैरहं न तुलनीयः । खल्विति प्रसिद्धौ | मधुकरराजत्वेन प्रसिद्धा अमी “कोकिलैर्भृङ्गराजैश्च मत्तैर्नित्यनिषेविताम्" इति वाल्मीकिनाप्युक्तम् । तेषां राजत्व- मुपपादयति – गेयाभिः गायन्तीभिः । “भव्यगेय....”(३-४-६८) इत्यादिना कर्त्तरि निपातितः । इह भुवनराज्ये । उचिताभिः सदृशीभिः निरन्तराभ्यस्ताभिश्च । प्रियाभिः सह अभीष्टं भोगं भुक्त्वा यथेष्टं विचरद्भिः । न क्वाप्यभीष्टस्य मकरन्दादेरलाभः । न क्वापि सञ्चरणनिषेधः । अत एव धन्यैः भाग्यवद्भिः । अहं न तुलनीयः राजत्व- मपि मम हासास्पदमेवाभीष्टालाभे । गिरिकान्तारादिषु दिवानिशं परिभ्रमणादह- मधन्य एवेति निर्वेदगर्भं वचनम् || ६ || एवमुक्ता तत्रोपविष्टो ज्वलनमध्यपतित इव सन्तापपीडामवलम्बमानो विधिवैपरीत्यं विमृशति - मां प्रतीति । विधेर्मा प्रति प्रातिकूल्यमाश्चर्यकरम् । वस्तुस्वभावस्यापि मां प्रत्यन्यथाकरणनिर्बन्धेन प्रातिकूल्यं ज्ञायते । अतिनिर्वाणकरत्वेन अतिसुखकरत्वेन सरसीतीरे स्फटिकमणिभिः परिक- ल्पितः स एव पूर्वनिर्मितप्रकारेणैव स्थितो निर्वाणकरत्वेन पूर्वमनुभूतश्चेदानीमति- दुस्सहं सन्तापं तनोति येन तूष्णीमासितुमपि न शक्यं तादृशं सन्तापं तनोति । १. ‘क: (तथा' इति क-ख. पाठः. -<noinclude></noinclude> klg9pgls42rlbdfwlmcupfwr00wrz2m 104 125758 342702 2022-08-06T07:57:23Z Shardashah 5308 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Shardashah" /></noinclude>तपतीसंवरणे राजा ( शयनं नायित्वा पार्श्वतो विलोकैयन्) सखे ! येन तस्याः शि- शिरसमीरदानादुपकृतं, तेनैवामुना नलिनीपत्रेण वीजय माम् । (विदूषकः तथा करोति) राजा - (स्मृत्या सनिःश्वासम्) अयि प्रेयसि ! तदानीमनेन नलिनी- पत्रेण वीज्यमानायां त्वयि चोदितयापि सख्या विलोचने एवमुक्ता शिशिरोपचाराय निर्दिशति — सखे ! इत्यादि ॥ -- अथ तेन सम्पादितं शयनीयमाश्रितश्चिन्तासन्तापानुबद्धनिश्श्वासस्वेदरो- माञ्चबाप्पवेपथुविवशीकृतः प्रियतमानुसन्धानसद्धीचीनपूर्वावस्थासङ्कल्पनरसिकः पूर्वं तद्वीजनसाधनं कदलीपत्रमालोक्य तदेवात्मनः सुखकरं मत्वा निर्दिशति- सखे ! इति । तवैव परिश्रमहेतुरहं जातः । तन्नियोक्ष्ये । येन तस्याः शिशिर- समीरदानात् स्वसम्बद्धस्य शीतलस्य वायोः समर्पणाद् उपकृतं, तदप्यस्म- दुपकार एव, अस्माभिः कर्तव्यं कृतमनेनेति । तेनैव पूर्वोपकर्त्रा | अमुना सुकृ- तिना । नलिनीपत्रेण वीजय | नान्यस्यैवं सन्तापहरत्वमित्यवधारणम् । । - एवं तेन नलिनीपत्रेण वीज्यमानः पूर्वं तत्र शयितां सखीभ्यामाश्वास्यमा- नामात्मना बहिर्दृष्टां तां तरुणीं प्रत्यक्षवद् भावयन् निरन्तरानुसन्धानेन परि- कल्पितं विस्रम्भमाश्रित्य तदानीन्तनावस्थानिवेदनाय सम्बोधयति - आय प्रेय- सीत्यादि । आये आभिमुख्यं देहि । प्रेयसि ! एवम्भूतं मां प्रत्यनिष्टाचरणं तव न शोभनम् । तदेव प्रकाशयति- तदानीं त्वयि सन्तापेन शयितायां सख्योश्च शि- शिरोपचारेण पार्श्वयोरुपविष्टयोर्मयि रूपामृतपानलालसया बहिः स्थिते च, त्वयि अनेनेदानी मदनुग्राहिणा नलिनीपत्रेण वीज्यमानायां सख्या चोदितयापि त्वया नोत्तरीयमपनीतम् । चोदितयापीति नतु स्वयमनवधानेन 'सखि ! स्तनाशुकं नलि- नीपर्णसमरिप्रसरं रुणद्धि, तदेतदपनय येन स्तनतटे समीरप्रसरो भवेद्' इति सख्या अनिवार्यवचनया चोदितया सन्तप्तयापि त्वया उत्तरीयं स्तनांशुकं नापनी- तम् । तत्र विमर्शे नान्यो हेतुः स्फुरति । मम अनन्यापेक्षिणः त्वदेकशरणस्य विलो- चने रूपामृतस्यार्द्धपानेनातितृषिते । विफलयितुम् अपरिपूर्णफले कर्तुम् इच्छन्त्या, १ १. 'ट्यति । पा' इति क पाठः. २. 'क्य) ये.' इति क. पाठ: $ पदमिदं मूलकोशेप्वदृष्टमपि व्याट्र्यानुरोधान्निवोशतम् . -<noinclude></noinclude> sebboiu5dz2th1toafd2d0bc4zux8b5