विकिस्रोतः sawikisource https://sa.wikisource.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%AE%E0%A5%8D MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter माध्यमम् विशेषः सम्भाषणम् सदस्यः सदस्यसम्भाषणम् विकिस्रोतः विकिस्रोतःसम्भाषणम् सञ्चिका सञ्चिकासम्भाषणम् मीडियाविकि मीडियाविकिसम्भाषणम् फलकम् फलकसम्भाषणम् साहाय्यम् साहाय्यसम्भाषणम् वर्गः वर्गसम्भाषणम् प्रवेशद्वारम् प्रवेशद्वारसम्भाषणम् लेखकः लेखकसम्भाषणम् पृष्ठम् पृष्ठसम्भाषणम् अनुक्रमणिका अनुक्रमणिकासम्भाषणम् श्रव्यम् श्रव्यसम्भाषणम् TimedText TimedText talk पटलम् पटलसम्भाषणम् गैजेट गैजेट वार्ता गैजेट परिभाषा गैजेट परिभाषा वार्ता 0 972 347178 344520 2022-08-22T12:29:16Z Puranastudy 1572 wikitext text/x-wiki oxwk5bmuo9787dxrlr7nyx8850mv93r 0 5666 347467 334185 2022-08-22T18:55:18Z Puranastudy 1572 wikitext text/x-wiki ab295uuof77l8enlxxfth4g4ecw5bdh 3 6240 347633 346411 2022-08-23T00:13:20Z MediaWiki message delivery 1204 /* Tech News: 2022-34 */ नवीनविभागः wikitext text/x-wiki 5tauohg262rfgitzc0hqgq7g530o30p 104 40146 347249 131189 2022-08-22T14:34:28Z Shubha 190 proofread-page text/x-wiki 4u9dr5wzwluvyv0jzdfp2c5u13ff6qz 104 82490 347711 199449 2022-08-23T09:45:02Z Swaminathan sitapathi 4227 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki a9pwue1azhyekj4sk0rdzz7f7d9xa9t 104 82491 347720 199450 2022-08-23T10:27:44Z Swaminathan sitapathi 4227 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki sp0rv17t3g80v09lcdg66257amw0ffc 104 85533 347700 329799 2022-08-23T08:13:45Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki 2f873cmpxggk6rb2yvg0fwunuqidvn5 104 85534 347702 329800 2022-08-23T08:33:24Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki 2k8ia8ow6tdxt4qrplhw9o10hpnzp2t 347703 347702 2022-08-23T08:34:06Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki 9dtgyw4et6f1lb1hlp5gmft1ctjp3pl 104 85535 347704 329801 2022-08-23T08:40:16Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki 96y9mkazpqmrla0w6m5wtq5prowk20m 347705 347704 2022-08-23T08:41:21Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki g5ckbm04q8k466fyuz6ffpfh0p1kesk 104 85536 347706 329802 2022-08-23T08:59:17Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki n1gq56gsi3g196iof4tmfw2eofbqtq6 347707 347706 2022-08-23T09:00:03Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki 6jjclaj5fw3itryrvkszz9yxt0anfqq 104 85537 347708 329819 2022-08-23T09:06:18Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki sx0neh0i50ax1lfrt80hqmomchnm2op 347709 347708 2022-08-23T09:06:45Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki c3tea4d9kbn9zrzs62hwsn71aszv306 347710 347709 2022-08-23T09:07:12Z Swaminathan sitapathi 4227 proofread-page text/x-wiki gv2syse0e5kl2s1n28p6wwy0juro3vu 104 123006 347738 331568 2022-08-23T11:49:58Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki ldc8yx3iniovmqp5rib9hhgfzpr02ig 104 123008 347743 331570 2022-08-23T11:57:03Z Shardashah 5308 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki d6sxvcx4s4z9mqsjrr4a5uy4pzm678w 104 127232 347688 347168 2022-08-23T05:40:24Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki ffk4h9d8l2f32efxhscctmkslfhseum 104 127233 347689 345154 2022-08-23T06:00:06Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki 8vk8s188ohw8ury90cwtsol7sdlqivt 347690 347689 2022-08-23T06:00:29Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki aqb2fg7xyv9hws9i8t2cerjc749zx1h 104 127234 347681 345155 2022-08-23T04:57:15Z Priyanka hegde 7796 /* लेखरहितम् */ proofread-page text/x-wiki 0l7z1n5hbyfmig177ahekwgonj0q70k 347682 347681 2022-08-23T04:57:49Z Priyanka hegde 7796 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki p7i2vxqi0jx8q9588xz8z8jn2pc8uab 347692 347682 2022-08-23T06:16:04Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki i0q6yte9hcvnoys8n62d6hc75yskqy7 104 127235 347693 345156 2022-08-23T06:23:27Z Priyanka hegde 7796 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki 294i8dfctbtj82u2lv7wnqtf924hlec 347694 347693 2022-08-23T06:23:39Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki nvq89cqp9vtih55yixyt6a7pws0y1qv 104 127236 347696 345157 2022-08-23T06:40:32Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki epejuclrrnz45uvympq5ple4jjuowke 104 127237 347701 345158 2022-08-23T08:26:24Z Priyanka hegde 7796 /* लेखरहितम् */ proofread-page text/x-wiki iw5j97izwrc7z6envm4cm9wahxnpxwj 104 127238 347713 345159 2022-08-23T10:04:30Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki sw00zh4nh2pam1tvsve3o3xil73gfvq 104 127239 347715 345160 2022-08-23T10:14:04Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki efqy45fjqts9fygjaapou99go4zx1i2 104 127240 347717 345161 2022-08-23T10:22:01Z Priyanka hegde 7796 /* अशोधितम् */ proofread-page text/x-wiki 36xddr1wey48ia6lfnksmnvra0zi1tn 347718 347717 2022-08-23T10:22:20Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki mftffp3owl9a6w45x26vwvzes4w2kso 104 127371 347739 345339 2022-08-23T11:51:29Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki gpxp91dygnyxx6vymu8ho0pnw39y4uy 347740 347739 2022-08-23T11:52:31Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki 3bzuctx17lbxmop9jwanmc76m76dolx 104 127372 347728 345340 2022-08-23T11:09:43Z Priyanka hegde 7796 proofread-page text/x-wiki 96sbl5k1mz0tsxoim3le0tpfik53klo 347737 347728 2022-08-23T11:47:05Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki iwoulvxrzy42sdahfvypzcjtwobc9ec 104 127373 347723 345341 2022-08-23T10:46:12Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki bxpxwm6dadkix968fdn6t9c16hqit6e 104 127374 347721 345342 2022-08-23T10:29:26Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki b8y7kltjllvd7ne6kkveg8dfhc5h6oe 104 127375 347686 345343 2022-08-23T05:29:36Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki 5v9664p45n7ztxe0rvyn2547ff0l9qg 104 127376 347687 345344 2022-08-23T05:35:48Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki r8thpxq4758najvi7dsge0bqfgvnslq 104 127476 347683 345447 2022-08-23T05:08:32Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki pzunek5e0nmevrwop1crbmgildxzhrp 347724 347683 2022-08-23T11:00:28Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki ko187krn83r1fypa4zfw2lknn3kitmb 347725 347724 2022-08-23T11:00:53Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki c34bwhzbjvtt3mjkq5mvy5d6kmdv84m 104 127477 347685 345448 2022-08-23T05:26:20Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki h2blfm6sjf22nnjom9lethrxc3u28zx 347726 347685 2022-08-23T11:04:19Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki 37j2qwxuhciktddr8ecpqstu95gzvhm 347727 347726 2022-08-23T11:04:32Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki q857zqf7gbuj9aaf9yogq3xc09paj51 104 127478 347691 345449 2022-08-23T06:05:45Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki rszx8wpmztxeawjqg6dk406ez61osvr 347729 347691 2022-08-23T11:12:58Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki dv6283xpn0qf3ex9f723oc7iermb2n1 347730 347729 2022-08-23T11:14:16Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki 81wkh1pa5k1z58ihsu7671hshpkehvx 347731 347730 2022-08-23T11:14:45Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki fenrpw6xkw1uj8fh5kytt1ibtm4xc7j 104 127479 347695 345450 2022-08-23T06:40:03Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki ke4no1wt5w0i60fn1tgcyctmoy941nu 347732 347695 2022-08-23T11:25:44Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki 0gr7sm4aelbygspq41lsdu9sod9oqoa 347733 347732 2022-08-23T11:27:01Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki tk6v574v5po0tcfx07mdm13iz1zit8v 104 127480 347697 345451 2022-08-23T06:52:41Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki 4qum0hli6l3ohdjx1o76zbqdb88sfyc 347734 347697 2022-08-23T11:33:29Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki 27h7qva4o65mi7ykxfaiivmag1h3zfi 347735 347734 2022-08-23T11:33:43Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki 8h4r1ts2tg4tyzzhhpgvs7hlj1p1jdw 347736 347735 2022-08-23T11:34:12Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki e5lsfs1mn9lkel4wk9hcgrl2g0prtmb 104 127481 347698 345452 2022-08-23T07:25:25Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki 8sbje41gc31swv3nti16j08lhnuim4k 347741 347698 2022-08-23T11:54:47Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki 1a279lhfamxfa42ye7qvedfshmtr1gr 347742 347741 2022-08-23T11:55:29Z Sumanta Pramanik1 7729 proofread-page text/x-wiki 8py225zzxjjigc4rddzle5e3kd5cunq 104 127482 347699 345453 2022-08-23T07:34:55Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki 1vey0qye20x2qom3wex0xuod6r4ousn 104 127483 347712 345454 2022-08-23T10:01:24Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki j9gqyp9xi4j248c3kzui8nh2omaiyn6 104 127484 347714 345455 2022-08-23T10:09:29Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki f2aigrn3776rm82afhnf8g9b6u63pdy 104 127485 347716 345456 2022-08-23T10:17:30Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki cp4n99viinznrf1xhdnm7414mh76xa2 104 127486 347719 345457 2022-08-23T10:25:41Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki 5ob0vockrpsc3d3uo8l97l3jjox3egh 104 127487 347722 345458 2022-08-23T10:31:04Z Sumanta Pramanik1 7729 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki beqrqti98kkt0er4ax1m6nlgg5wtu3n 104 127532 347684 345506 2022-08-23T05:19:21Z Priyanka hegde 7796 /* शोधितम् */ proofread-page text/x-wiki 5ulmopscdyymso3hxs2i05pvzy2e2gl 104 128905 347179 2022-08-22T13:31:38Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | सत्यं विस्तृतवानसि अमर हे यद्वारणोऽद्याप्यसा- वन्तःशुत्यकरो निपेव्यत इति भ्रातः क एप ग्रहः ॥ ४३ ॥ अनुसरति करिकपोलं अनरः श्रवणेन ताड्यम... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki d61y8w2wwh5w7zut49k9ibf0jyf7ezy 104 128906 347180 2022-08-22T13:32:06Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>८२ काव्यमाला । यातु यातु किमनेन तिष्ठता मुञ्च मुञ्च सखि मादरं कुरु । केतकीकुसुमगन्धमोहितो नान्यतो रतिमुपैति षट्पदः ॥ ५१ ॥ मधुकर मा कुरु शोकं विचर करीरमस्य कु... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bwtkl5c5s4nglzs9pg6ewdrh7szzdaa 104 128907 347181 2022-08-22T13:32:16Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | अलिरयं नलिनीवनमध्यगः कुमुदिनीमकरन्दमदालसः । विधिनिदेशविदेशनृपागतः येनामोदिनि पङ्कजन्य मुकुले पीतं मधु स्वेच्छया नीता येन निशा शशाङ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rx9kvfc265qn99d3a6yid5o5vfnh7s5 104 128908 347182 2022-08-22T13:32:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>८४ काव्यमाला | मा गा विषादमलिपोतक केतकीना- मन्तर्विगूढमनवाप्य मधुप्रकर्षम् । लाभः स एव भवतो यदि कण्टकानां श्रेणीभिरक्षतशरीरतया प्रयासि ॥ ६८ ॥ थियो वासोऽम्भ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ao65sjeix4zb66bp9c2szuefovanbap 104 128909 347183 2022-08-22T13:33:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली । श्यामतया स्थूलतया दूरतया गन्धलोलुपैर्भ्रमरैः । धावितमिभराजधिया दृष्टश्चेदग्रतो महिषः ॥ ७५ ॥ चिन्तयति न चूतलतां याति न जातिं न केतकीं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4gexucfa2aphbx5efloubt3u75ip8g7 104 128910 347184 2022-08-22T13:33:22Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>काव्यमाला | शरवन्धचित्रम् | वयं स्मरामस्त्रिशलातनूजं सिद्धार्थसंतानकुलप्रदीपम् । न हावभावैर्मरुदङ्गनाभिर्मनो यदीयं विशदं प्रभिन्नम् ॥ ५ ॥ श्रीदतारं विश्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1uwnc16gaod784nk9oyvn271y5snjnc 104 128911 347185 2022-08-22T13:33:30Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली । ये संतोषसुखप्रवुद्धमनसस्तेषां न भिन्ना मुदो येप्यन्ये धनलोभसंकुलघियस्तेषां न तृष्णा हता | इत्थं कस्य कृते कृतः स विधिना तादृक्पदं सं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hg1j0xeqiw63g1n74l7cwi0c6m155zu 104 128912 347186 2022-08-22T13:33:38Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>८८ काव्यमाला | अथ मलयाचलस्य | वन्दामहे मलयमेव यदाश्रयेण शाखोटनिम्बकुटजा अपि चन्दनन्ते । किं तेन हेमगिरिणा रजताद्रिणा वा यस्याश्रिताश्च तरवस्तरवस्त एव ॥ २० ॥... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jilatxb3qughp4g7k4vo7ghk43ep42z 104 128913 347187 2022-08-22T13:33:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | स्फटिकस्य गुणो योऽसौ स एवायाति दोषताम् । धत्ते खच्छतमा छायां यतो मलवतामपि ॥ २८ ॥ सुधाकरकरस्पर्शाहिदेवसि सर्वतः । दई चन्द्रकान्तमणे तेऽ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bo9w630pe3pry8ijg6o4vn1mm2bayry 104 128914 347188 2022-08-22T13:34:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>९० काव्यमाला । हे माणिक्य तवैतदेव कुशलं यद्वानरेणाग्रहा- दन्तःसत्त्वनिरूपणाय सहसा चूर्णीकृतं नाश्मना ॥ ३९ ॥ यामस्ते शिवमस्तु रोहणगिरे मत्तः स्थितिप्रच्यु... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki f8h3evkb7og9ipjmk1e2bgavvqjhu0h 104 128915 347189 2022-08-22T13:34:17Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | केनासीनः सुखमकरुणे नारादुद्धृतस्त्वं विक्रेतुं वा समभिलषितः केन वास्मिन्कुदेशे | यस्मिन्वित्तव्ययभरमहो ग्राहकस्तावदास्तां नास्ति... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki foj09vmly5ru0smsc9adau2py3buo63 104 128916 347190 2022-08-22T13:34:28Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>'काव्यमाला | अये मुक्तारत प्रचल बहिरुद्योतय गृहा- नपि क्षोणीन्द्राणां कुरु फलवतः स्वानपि गुणांन् किमत्रैवात्मानं जरयसि मुधा शुक्तिकुह, महागम्भीरोऽयं जलधिर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki np1r6fktvk44tdkwdg9t6vfen9o6a2u 104 128917 347191 2022-08-22T13:34:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | षष्टः परिच्छेदः । विलोकयन्ति ये खामिंस्त्वदीयं वदनाम्बुजम् | ते भवन्ति भवत्तुल्या विभूत्या पार्श्वतीर्थप ॥ १ ॥ यस्य दृष्टिसुधावृष्टि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki n28goek8lsx457xzva7wop6dr9vdzlc 104 128918 347192 2022-08-22T13:35:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>काव्यमाला | तथा दावानलान्योक्तिर्धूमान्योक्तिर्जनप्रिया । पवनान्योक्तयो ज्ञेया लब्धवर्णगणैर्मुदा ॥ ११ ॥ अथ कायाधिकारपद्धतौ प्रथमं जलान्योक्तयः । शैत्यं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki igpgfi9239jzc4kme741nk0d72l939z 104 128919 347193 2022-08-22T13:35:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | अधः करोषि यद्रत्नं मूर्ध्ना धारयसे तृणम् । दोपस्तवैव जलधे रत्नं रत्नं तृणं तृणम् ॥ १८ ॥ अनया रत्नसमृद्ध्या सागर लहलहसि किमिह लहरीभिः । त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7k6ubr0nyix87l5e9pkjantl3g6rofv 104 128920 347194 2022-08-22T13:36:31Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>काव्यमाला | क्षारीकृतं च वडवावदने हुतं च पातालकुक्षिविवरे विनिवेशितं च ॥ २९ ॥ चपलतरतरङ्गैर्दूरमुत्सारितोऽपि प्रथयति तव कीर्ति दक्षिणावर्तशङ्खः । इति कलय प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ayfy1y51urfiithrqtlgudliflohvt0 104 128921 347195 2022-08-22T13:36:41Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | अन्धेरणः स्थगितभुवनाभोगपातालकुक्षेः . पोतोपायादिह हि बहवो लङ्घनेऽपि क्रमन्ते । . आहो रिक्तः कथमपि भवेदेष दैवात्तदानीं को नाम स्यादवरक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki eif52tqhoa6gy5i4d0wrtfu6jxzgf8h 104 128922 347196 2022-08-22T13:38:12Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>९८ काव्यमाला । अयं वारामेको निलय इति रत्नाकर इति श्रितोऽस्माभिस्तृष्णातरलितमनोभिर्जलनिधिः । क एवं जानीते निजकरपुटीकोटरगतं क्षणादेनं ताम्यत्तिमिनिकरमाप... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8jwdh7ajnc3nsmu3hifmp3w3ce1a8md 104 128923 347197 2022-08-22T13:38:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली ! अस्तंगते निजरिपावपि कुम्भयोनौ संकोचमाप जलधिर्न तु गम्भीरतागुणचमत्कृतविष्टपानां तु माद्यति स्म । शत्रुक्षयेऽपि महतामुचितं ह्यदः स्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki l8jfvll4duqoqwxsqad4qkkv4c81818 104 128924 347198 2022-08-22T13:38:35Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१०० काव्यमाला | और्वस्यावरणं गिरेश्च शरणं दुर्गे महद्वारणं भूमेः प्रावरणं कथं कथमहो रत्नाकरो वर्ण्यते ॥ ५६ ॥ लक्ष्म्यास्त्वं निलयो निधिश्च पयसां निःशेषरत्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6qcc5fpxozp5fxla8djvv4qd8xtbx5a 104 128925 347199 2022-08-22T13:38:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१०१ अन्योक्तिमुक्तावली | अन्नो कोऽवि सहावो समुद्दगम्भीरयाइ भावस्स । अमयं विसंहुआसो समयं विय जेण धरियाम् ॥ ६७ ॥ जह गम्भीरो जह रयण निव्भरो जहय निम्मलच्छाओ । ता... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qa9n4unb71zntavsdp2jr4a5lvwc6dl 104 128926 347200 2022-08-22T13:42:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१०२ काव्यमाला | आजन्मस्थितयो महीरुह इमे कामं समुन्मूलिताः कल्लोलाः क्षणभङ्गुराः पुनरमी नीताः परामुन्नतिम् । अन्तर्ग्राहपरिग्रहो बहिरपि भ्राम्यन्ति गन्ध... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dtz7c9pxp7nrpj1eljep9rju2o0lfp2 104 128927 347201 2022-08-22T13:42:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली । अयमवसरः सरस्ते सलिलैरुपकर्तुमर्थिनामनिशम् । इदमपि [च] सुलभमम्भो भवति पुरा जलधराभ्युदये ॥ ८४ ॥ एतस्मिन्मरुमण्डले परिचरत्कल्लोलकोलाह... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jkhxm74tbtzksh5vdk6udfn4al2i7h8 104 128928 347202 2022-08-22T13:48:47Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>काव्यमाला । अथ कूपान्योक्तयः । अमुद्रोऽपि वरं कूपः समुद्रेणापि तेन किम् | सुखादु सलिलं यत्र पीयते पथिकैः पथि ॥ ९० ॥ कूपप्रभवानां परमुचितमपां पट्टबन्धनं मन्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ggi2hwuna1754p8sbt09jtb9pyyq32e 104 128929 347203 2022-08-22T13:48:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | फलाढ्याः सर्वेषामुपक्कृतिकृतस्तेऽपि तरवो यढेषां भस्म स्यात्तदपि मरुतस्ते पुनरघम् ॥ ९७ ॥ रुद्राङ्गं छगणानि(?) पङ्कजदृशामङ्गानि गाङ्गे... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4wfgv2blhhhq3yw3naandya9gppwbtf 104 128930 347204 2022-08-22T13:49:14Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१०६ काव्यमाला विध्वस्ता मृगपक्षिणो विधुरतां नीताः स्थलीदेवता धूमैरन्तरिताः स्वभावमलिनैराशामही तापिता । भस्मीकृत्य सुपुष्पपल्लवफलैर्नग्रान्महापादपा- न... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki l1tk2svgg4fqbe8jex1dd5eb5i7fxu3 104 128931 347205 2022-08-22T13:49:26Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | उत्क्षिप्ताश्चपलाशयेन मरुता पश्यान्तरिक्षे सखे तुङ्गानामुपरि स्थितिं क्षितिभृतां कुर्वन्त्यमी पांशवः ॥ ११३ ॥ परमो मरुत्सखाग्नेस्त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki kznc5kmymv6g72wq99w0xykxc6jhykg 104 128932 347206 2022-08-22T13:51:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१०८ काव्यमाला । सप्तमः परिच्छेदः । परज्योतिः स्वरूपाय पराय परमात्मने । नमः श्रीपार्श्वनाथाय श्रेयः श्रेणीविधायिने ॥ १ ॥ कारुण्यपुण्यसत्सझ कुरु त्वं जनबान... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki t39z9v2s8lzl8er5cbsj97dj5h7ytav 104 128933 347207 2022-08-22T13:51:55Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली । मालत्युक्तिर्वालकोक्तिः केतक्युक्तिर्दुधैर्मता । पनसोक्तिः कदल्युक्तिद्रक्षोक्तिर्दाडिमोक्तयः ॥ १२ ॥ नारिकेल्युक्तयश्चापि तालव... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lzqhc3qgdz0luc4z6g1gxs25iv72mbk 104 128934 347208 2022-08-22T13:52:21Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१.१० काव्यमाला । कलयति किं न सदा फलतां बहुफलतां च स वृक्षः । यस्य परोपकृतौ कश्चिन्न सपक्षोऽपि विपक्षः ॥ २५ ॥ कुसुमं पुनरबहुफलं तरुजातेरिति रीतिः । कृशकुसुमे स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki cizm9kv3yfbwzbqkpu63p84yop4u75c 104 128935 347209 2022-08-22T13:55:12Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | छायां संततशीतलां विरचयंश्चण्डांशुतप्ताङ्गिनां सौजन्यं तरुराज भो प्रथय यत्ते रत्नगर्भा प्रसूः ॥ ३३ ॥ छायासुप्तमृगः शकुन्तनिवहैर्विष... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ros0hq8m7ggqzxicqjrpifpu9apn0vc 104 128936 347210 2022-08-22T13:57:45Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>११२ काव्यमाला | यत्पुष्पैरधिवासनं निबिडया यच्छायया पालनं यन्मन्दैरुपवीजनं च पवनैः कृत्यं तदुर्वीरुहाम् ॥ ४० ॥ प्रत्यग्रैः पुष्पनिचयैस्तरुयैरेव शोभितः । ज... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki l6id6219pwj8q5l72m9cny93p1w35pc 104 128937 347211 2022-08-22T13:57:55Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | येषां फलै- निर्यन्निर्झरवारिवारिततृषस्तृप्यन्ति स्ते नन्दन्तु फलन्तु यान्तु च परामत्युन्नतिं पादपाः ॥ ४८ ॥ भुक्तानि यैस्तव फलानि पचे... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1t8kkzldopshk8fkbd9s3t3dr6iu24k 104 128938 347212 2022-08-22T13:58:04Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>११४ काव्यमाला | वृद्धिर्यस्य तरोर्मनोरथशतैराशावता प्रार्थिता जातोऽसौ सरसः प्रकामफलदः सर्वाश्रितोपाश्रयः । नानादेशसमागतैश्च पथिकैराक्रान्तमन्यैः खगै- स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qmflv3z0of3uawmffgl4io6affh6plp 104 128939 347213 2022-08-22T13:58:15Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली । मृदूनां खादूनां लघुरपि फलानां न विभव- स्तवाशोक स्तोकः स्तवकमहिमा सोऽप्यसुरभिः । यदेतन्नो तन्वीकरचरणलावण्यसुभगं प्रवालं बालं स्यात्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6575bymmq85cmcbwwuohvyvlfl8dqfk 104 128940 347214 2022-08-22T13:58:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>११६ काव्यमाला | दैवात्पुष्पफलान्वितो यदि भवानत्रागमिष्यत्तदा नो जाने किमकल्पयिष्यदधिकं रक्षार्थमस्यात्मनः ॥ ६८ ॥ एतैर्दक्षिणगन्धवाहचलनैः श्रीखण्ड किं स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki j9lz842xei6girl09x5rt8kuzjgyecd 104 128941 347215 2022-08-22T13:58:35Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | श्रीमच्चन्दनवृक्ष सन्ति बहवस्ते शाखिनः कानने येषां गन्धगुणः सदापि वसति प्रायेण पुष्पश्रिया | प्रत्यङ्गं सुकृतेन तेन शुचिना ख्यातावदा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki avbc8ite53uht8uxoiy4goo6ksczyfg 104 128942 347216 2022-08-22T13:58:45Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>११८ काव्यसाला | अन्तःप्रतप्तमरुसैकतदह्यमान - मूलस्य चम्पकतरोः क विकाशचिन्ता | प्रायो भवत्यनुचितस्थितदेशभाजां श्रेयः खजीवपरिपालनमात्रमेव ॥ ८४ ॥ केनापि चम्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki s1vyedje3qehfl3cklfjs8fet5fqmd5 104 128943 347217 2022-08-22T13:58:53Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली | समयवशेन यदद्य फलं जातं तव सहकार | भ्रातस्तद्भवतार्तजने कर्तव्यो न नकारः ॥ ९२ ॥ सौरभ्यगर्भमकरन्दकरम्बितानि पङ्केरुहाण्यपि विहाय समागत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mviid4x7g46rxlrmf1hfm21pzervpi7 104 128944 347218 2022-08-22T13:59:08Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१२० काव्यमाला | कति पल्लविता न पुष्पिता वा तरवः सन्ति न संततं वसन्ते जगतीविजयाय पुष्पकेतोः सहकारी सहकार एक एव ॥ ९९ ॥ यो दृष्टः स्फुटदस्थिसंपुटवशान्निर्यत्प्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1k61g9bx00j94k0cmt0r3drf45nolbr 104 128945 347219 2022-08-22T13:59:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्योक्तिमुक्तावली । छायापि ते न सुलभा फलमस्तु दूरे त्वं निष्फलो वरमहो सुखसेवनीयः ॥ १०५ ॥ रे माकन्द मरन्दसुन्दरमिदं त्वमञ्जरीजृम्भितं मत्वा त्वामयमेति मु... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4sylgye2o1b2xcgd49rbge3qp2czslc 106 128946 347220 2022-08-22T14:04:10Z Srkris 3283 नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-index text/x-wiki nxcvi1nhc3sjl37nf7mcmqji5ybe37u 106 128947 347221 2022-08-22T14:06:49Z Srkris 3283 नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-index text/x-wiki n0ng8n8b1p41qhb4n3h4xzvvro1zg3o 104 128948 347222 2022-08-22T14:08:42Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128949 347223 2022-08-22T14:08:50Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128950 347224 2022-08-22T14:08:57Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128951 347225 2022-08-22T14:10:01Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>LAGHU-PANINIYAM PART I. A. R. Raja Raja Varma, B. A., M. R. A. S. B. V. BOOK DEPOT, TRIVANDRUM,</poem> नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ex803q3tm8xbznvrzi0xcixi595nxed 104 128952 347226 2022-08-22T14:10:15Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128953 347227 2022-08-22T14:10:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>OPINIONS. vii "Such criticism, however, would have increased its volume and after all beginners are not required to know all these minutiæ perhaps. "I wish you had printed your work at the Nirnayasagara Press at Bombay which is well known for correct and excellent work. It would certainly have minimised errata. * * (C From pages 273 and 334 [now 295 and 363] I find that you have coined certain technical terms like... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7lr9f1z8way0odpqwgp049e34y0tefu 104 128954 347228 2022-08-22T14:10:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>OPINIONS. "I wish I could procure the other four works of yours in the domain respectively of pure literature, astronomy, and history." viii R. D. Ranade Esq., Asstt. to the Professor of Sanskrit, Deccan College, Poona, writes to the author :-" As I went through the book, I was greatly struck by the new mould, in which the sutras of Panini have been once again entirely recast. The new arrangement of the sutras is en... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki o9t1nfrlvxyays7jlj26hqsdyhvq6kn 104 128955 347229 2022-08-22T14:11:34Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>PREFACE TO THE FIRST EDITION. OUR fathers justly held the subject of Grammar (Vyakarana) in high esteem, and defined it as a Sastra (science) and a Vedanga. In any literature, true mastery is impossible without a thorough grasp of the grammar of the language, and this is especially the case with Sanskrit. A living language may be learned, with- out much grammar; but, without an adequate grounding in grammar, it is... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki i3r8fky8krogszn9t6dnroifnr00c5w 104 128956 347230 2022-08-22T14:11:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>PREFACE. classical Sanskrit literature. My experience as a Sans- krit teacher and examiner has convinced me that neither the traditional curriculum for the non-grammarian, nor the modern scheme of graduated readers, furnishes this equipment. Further, a knowledge of Sanskrit, that is independent of an understanding of one of the most characteristic forms of Sanskrit literary and scientific expression and of the syste... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lsolsjhbnhbx3jq8k9ubkyd4im70bt5 104 128957 347231 2022-08-22T14:12:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem> in Malayalam, in November 1907. The success of that experiment, and the approval it has met with from those competent to judge, have now emboldened me to publish the following brief introduction to classical Sanskrit Grammar, on the lines of Panini. In the light of the above facts, I make no apology for submitting the book to the kindly judgment of fellow-students of Sanskrit, being assured of being corrected by th... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mvq9z20enx4ldxtyg80iz61xqa3p3mg 104 128958 347232 2022-08-22T14:13:40Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>PREFACE TO THE SECOND EDITION. IN preparing the Second Edition of the Laghupanini- yam, special care has been taken to improve the general get-up of the book. The many typographical errors and inconsistencies which disfigured the First Edition have also been rectified. My grateful acknowl- edgements are due to the authorities of St. Joseph's Industrial School Press, Trichinopoly, for the scrupulous care that they ha... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 3bmgwzakkgf0q0o8ms2xpqpxj2pmd1r 104 128959 347233 2022-08-22T14:14:04Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>PREFACE. xiii number of sûtras expounded are thus left untouched, for fear of interfering with the convenience of referring to sûtras by the serial numbers given to them in this book. I have, however, tried to expand by way of ex- planation a condensed expression here and there. I have now brought out a sequel to this book, dealing with Vedic and Historical Grammar on similar lines. The present volume will, theref... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6ht42pkbxqtt4tz6nvedx9odfkg5l6j 104 128960 347234 2022-08-22T14:14:12Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128961 347235 2022-08-22T14:22:49Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem> उपयुक्ताः- ॥ श्रीरस्तु ॥ मुद्रणव्यवस्थाः ॥ पुस्तकेऽस्मिन् गात्रभेदेन रेखाभेदेन च पञ्चविधा अक्षरमुद्राः - १. बृहल्लिपिः स्थूलरेखा । २. सैव कृशरेखा । इति । अथै... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ekb8jccl8faed02v6zxbi5qtqq1onfc 104 128962 347236 2022-08-22T14:23:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>xvi मुद्रणव्यवस्था । ४. अणुलिपिः मध्यमरेखा । १. अनत्यन्तोपयुक्तानां विशेषविधिपराणाम् अणुलिपिभिर्मुद्रितानां सूत्राणां व्याख्यानम् । २. कारिकाः । Op ५. अणुलिपि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 38apv0ktd2j9ju536wql7vvquk2imkx 104 128963 347237 2022-08-22T14:23:30Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128964 347238 2022-08-22T14:23:37Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128965 347239 2022-08-22T14:23:43Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128966 347240 2022-08-22T14:25:09Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>Laghu-Paniniya A Popular Sanskrit Grammar FOR BEGINNERS (Part II) BY A. R. RAJARAJA VARMA, M. A., M. R. A. S. PROFESSOR OF SANSKRIT AND DRAVIDIAN LANGUAGES H. H. The Maharaja's College, Trivandrum. B. V. BOOK DEPOT, TRIVANDRUM. PRINTED AT THE 'BHASKARA' PRESS, TRIVANDRUM. 1913 [Price Re. 1. </poem> नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8v6pzxxc3pjk3t530soute41rmefmu3 104 128967 347241 2022-08-22T14:25:15Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128968 347242 2022-08-22T14:25:41Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>PREFACE The kind reception accorded to my grammar of Classical Sanskrit, called the Laghupaniniyam, by the Uni- versity of Madras and the Sanskrit Colleges of Mysore and Travancore, as well as by the public in general, was one of the circumstances which suggested to me the idea of writ- ing a sequel or supplement to it. The Laghupaniniyam which was published two years ago professed to treat only of Samskrita or the... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2gr6egj3wbzjspleqnpic125nrhreq0 104 128969 347243 2022-08-22T14:26:30Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>11 ries no doubt looked upon the Vedas and the Brahmanas as Sacred literature; but they did not go the length of con- sidering them beyond the scope of their interpretation or explanation. Panini indeed speaks even of new Brah- manas. ¹ But in the process of time the vedic hymns gradually but steadily grew in sanctity till it came to be considered a sacrilege to subject them to a gramma- tical investigation. Hence... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 3xckvr7l5yk8qj0woh2oyndg0u7p4ee 104 128970 347244 2022-08-22T14:26:53Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>III of Indian grammarians, and I have attempted to carry on discussions on modern critical lines in the language of in- digenous Vaiyakaranas themselves. Whenever it appear- ed to me that Panini's nomenclature was deficient 1 or too symbolic and meaningless, 2 I have not hesitated to make use of new terms, directly 3 or indirectly used by Panini himself or earlier grammarians 5, or even to coin new terms myself 6, t... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki i32l1vqebihkk3ru60ls682rcriqbv4 104 128971 347245 2022-08-22T14:27:01Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 128972 347246 2022-08-22T14:27:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>विषयः वैदिककाण्डः लोकवेदभेदः भाषोपचयः संज्ञाप्रकरणं सन्धि 99 द्रुतविधिः व्यञ्जनविकारा: • सुबन्तप्रकरणं नामरूपावलिः तिङन्तप्रकरणं आख्यातक कृदन्त तद्धित स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8cr4o8cjjmknhtvd5mpj75j1pb15quj 104 128973 347247 2022-08-22T14:27:44Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>विषयः तन्त्रप्रतिष्ठा सामान्यविचार: पाणिनीयसिद्धान्त: स्वतन्त्रकल्पना: लक्षणकरणं प्रस्थानचर्चा भाषाचरित्रं भूमिका अक्षरसमाम्नायः दार्ढ्यशैथिल्ये विभक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki trakxv087h0tdnjfe4ekgc4m3opmlfq 104 128974 347248 2022-08-22T14:28:15Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>॥ श्रीः ॥ लघुपाणिनीयम् । उत्तरखण्डः । ***** वैदिककाण्डः इह किल काव्यनाटकालङ्कारादिषु व्युत्पन्नोऽपि प्रायो मुह्यति संस्कृताभिज्ञमानी मन्त्रब्राह्मणयोरर्थ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2h6wl695c3mqwd8n31dqs2vllknzn3y 104 128975 347250 2022-08-22T14:48:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लोकवेदभेदः । १. शब्दसमुच्चयः वेदे तावल्लोक इव नास्त्येव शब्दसमृद्धिः । वैदिका: शब्दा नैघण्टवं, नैगमं, दैवतमिति त्रिभिः काण्डैर्यास्केन निरुक्ते समाम्नाताः;... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8le41vcvt9y0nfc4ubebi1mig082htq 104 128976 347251 2022-08-22T14:48:42Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लोकवेदभेदः । धातोरव्यवधानेन प्रयोगे निर्बन्ध आसीदिति अनुप्रयोगविधिप्रकरणे दर्शि- तम् । लुङ्–लङ्-ऌङ्क्षु अडागमविधिरैच्छिक एवावर्तत । भूतकालल- काराणां लुङ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki e9gf65358vxl9xqdoju2kfqsg1c6338 104 128977 347252 2022-08-22T14:48:49Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लोकवेदभेदः । हे उलूखल त्वं हि ‘यच्चित्' यद्यपि गृहे गृहे युज्यसे (धान्याव- घातार्थमुपयुज्यसे) (तथापि) त्वं इह (अस्मत्गृहे) जयतां दुन्दुभिरिव (जयभेरीव) द्युमत्तमं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 3dd9yq49t4opw39gv2hzvnkbiep5v74 347253 347252 2022-08-22T14:49:00Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki lgsux4e92454k48dm247vc2hxs48trn 104 128978 347254 2022-08-22T14:49:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लोकवेदभेदः । इत्येकादशवारमावृत्य सूत्रितमाचर्येण । व्याख्यातारस्त्वेकमपि पदमध्य ? ‘सर्वे विधयश्छन्दसि वैकल्पिकाः ' ' च्छन्दसि दृष्टानुविधिः' इति सार्वत्र... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki k9n7we8ozur96olm0wo76lizakz52rl 104 128979 347255 2022-08-22T14:49:44Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>भाषोपचयः । एवं मध्यदेशवासिमिरार्यैः सर्वेषु व्यवहारेषूपयुक्ता वेदेषु परमद्योप- लभ्यमाना भाषा संस्करणैरेक्तः संस्कृतव्यपदेशं प्रतिपद्य पण्डितेर्विद्या... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qlya9v1v5nvxelpoipza998krl76qym 104 128980 347256 2022-08-22T14:49:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>भाषापचयः । अथ प्राकृतेष्वप्येवं विद्याप्रचारार्थकेन विनियोगेन व्यवस्थाप्य मानषु तेभ्यः प्राकृतान्तराण्युदभूवन्; य इमेऽपभ्रंशा इत्युच्यन्ते । एवमे- कैकस... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bjpnsqrm1ukz84kyxcpt7eguizdwgmr 104 128981 347257 2022-08-22T14:51:15Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>भाषोपचयः । भाषागतिः । ततश्च संस्कृतेऽपि स्मृतिष्वितिहासेषु च विद्यन्त आर्षसंज्ञिता व्याकरणविरुद्धाः प्रयोगाः । भासाश्वघोषकाळिदासप्रभृतयः प्राचीनाः कव... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki k8uav9t9i6f5huhci6db2oquoeje4lg 104 128982 347258 2022-08-22T14:51:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>संज्ञाप्रकरणम् । र्वसु दृष्टाः, ततोऽपि यजुषि, ततश्च ऋचि, सामसु प्राचीनतमा इति । एतेन वेदानामनादित्वस्यापौरुषेयत्वस्य वा न क्षतिः । अकर्तृकत्वं नामा- ज्ञातक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qjg1rp3sxeblr89t2ei0bp1n0yzfc7l 104 128983 347259 2022-08-22T14:51:49Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>वैदिककाण्डः । अयस्मयादयः शब्दा भसंज्ञाकार्य पदसंज्ञाकार्य च लभेरन्निन्यर्थः । अयस्मयम् इत्यत्र भसंज्ञया न रुत्वम् । यथा- अयस्मयानि पात्राणि । न सुटुभास ऋक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki on5bsr8fz1pphpjpd3frwhr6sq7tdhy 104 128984 347260 2022-08-22T14:52:08Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>सन्धिप्रकरणम् । ते अग्ने अश्वमायुञ्जन् । ते अस्मिञ्जवमादधुः । उपप्रयन्तो अध्वरम् । प्रत्यु – ( अव्यपरे किम् ? ) तेऽवदन् । तेऽयस्मयम् । (अन्तःपादं किम् ?) कया मती... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki asnof4pklw0rzn3uyzhyfnroo2c6iwy 104 128985 347261 2022-08-22T14:52:57Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१२ वैदिककाण्डः । (१७७८) अवपथासिच | ६ | १ | १२१ । यथा- त्रि रुद्रेभ्यो अवपथाः । अनेन प्रकरणेन प्रश्लेषसन्धिर्लोके सार्वत्रिको यजुषि प्रायिक ऋक्सं- हितायां विरळश्च... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9gn7xf7iod3vcael5dvgsqqgv8zpy4c 104 128986 347262 2022-08-22T14:53:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>श्रुतविधिः । 'स्त्रीयेति' इति स्फुटस्यैव यकारस्यागमः; अन्ते च 'स्येति' इति इकारस्य यादेश इति । एकस्वरघटिते पदे स्वरस्य विकारेण पदस्य रूपहानिराप- द्यत इति यणाद... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki g614vjax0bd590c5rya6ckxoaal4gbe 104 128987 347263 2022-08-22T14:53:56Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>वैदिककाण्डः । (१७८४) गुरोरनृतोऽनन्त्यस्याप्येकैकस्य प्राचाम् | ८ | २ | ८६ । प्राचां मते प्रत्यभिवादादौ अनन्त्यम्याप्यकारवर्जितस्य गुरोरचः पर्यायेण लुतः । यथ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki q7n4gqcy4vk6htz2yfu48x3va3lh03u 104 128988 347264 2022-08-22T14:54:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>व्यञ्जनविकाराः । * ॥ * ॥ प्रश्नान्ताभिपूजितविचार्यमाणप्रत्यभिवादयाज्यान्तेष्विति परिगणनं कर्तव्यम् ॥ प्रयभित्रादे – आयुष्मानेधि अग्निभूत ३इ (अग्निभूते) --... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki m9hkgqcjyc6y0eii613uuumir0yd831 104 128989 347265 2022-08-22T14:54:31Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>वैदिककाण्ड: । (१७९४) नादू घस्य । ८ । २ । १७ । नकारान्तात्तरप्तमपोर्नुडागमः । यथा - सुपथिन्तरः दस्युहन्तमः । 'ससजुषो रुः ' इति प्रकरणे - (१७९५) अम्नरूधरवरित्युभ्यथा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki m11u2qvg91v0097mm8nz5l9ui7zk6pk 104 128990 347266 2022-08-22T14:54:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>व्यञ्जनविकारः । - मपरे हकारे परे मस्य म एव, नपरे नकारश्च, वा स्यात् । यथा- किम् ह्यलयति, किं ह्यलयति । किन् हुते, किं हुते । ॥ * ॥ यवलपरे यवला वा ॥ यथा-- कियँह्यः, किंह्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8uvcpp9gnirrr96nb5rrqktsxhyt4kw 104 128991 347267 2022-08-22T14:55:07Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>सुबन्तप्रकरणम्ः । युष्मदादेशाः, तद् ततक्षुस् एतेषु तकारादिषु परेषु इण्को: परस्य सस्य षः, स चेत्सकार ऋक्षादमध्ये भवति । यथा— अग्निष्टं नामासीत् । अग्निष्टे प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki o4z9v619rwqzvhsgk91zfcr0kf8d6xj 104 128992 347268 2022-08-22T14:57:18Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>सुबन्तप्रकरणम् । १९ (१८१७) मन्त्रेष्वाङ्यादेरात्मनः (लोपः) । ६ । ४ । १४१ । टाविभक्तौ आत्मनूशब्दस्य आदिलोपः । यथा- त्मना देवेभ्यः । त्मना सोमेषु । आत्मना । ॥ * ॥ आङ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki o85p3cpei4jnjc36z4j3oat6pwxc5u5 104 128993 347269 2022-08-22T14:57:39Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>२० नामरूपावलिः । शेइत्ययमादेशः प्रगृह्यः स्यात् । यथा- अस्मे इन्द्राबृहस्पती । (१८२१) ईदूतौ च सप्तम्यर्थे । १ । १ । १९ । सप्तम्यर्थे वर्तमानमीदूदन्तं च प्रगृह... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7cjdhgwrxqt0omo0rsiwh7m2nxr07j6 104 128994 347270 2022-08-22T14:57:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्र- वनं नामरूपावलिः । क्लीबे वनशब्दः वने पुनस्तद्वत्, शेषं पुंवत् । इकारान्तः पुं- ए. तृ - अग्निना (अनचा) च- स- अग्नौ (अग्ना) केवलो गुणोऽपि क्वचिद्दृश्यते । प्र- तृ-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6o7trqlya1h3m1cg6wvci5cqq4qqzr6 104 128995 347271 2022-08-22T14:58:17Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>नामरूपावलिः। क्वचित्‘पितरां’ ‘स्वस्रां' इति आमि नुडभावश्च दृश्यते । हलन्तेषु विरळानि वैलक्षण्यानि; तानि च सामान्यत एतानि – (१) पुंत्रियोः औङ आत्वं; (२) डेर्लु... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tj896t6m9rvmhh5qnz7zge3au3skhqq 104 128996 347272 2022-08-22T14:58:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तिङन्तप्रकरणम् । तिङन्तप्रकरणम् । ‘अदिप्रभृतिभ्यः शपः । (२ । ४ । ७२) ' इति लुग्विधेः, 'जुहोत्या- दिभ्यः श्लुः’ (२-४-७५) इति श्रुविधेश्चानन्तरमेव 'बहुलं छन्दसि' इति... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ndsz96dil0xop2mhluc11jbk3b7rfs9 347273 347272 2022-08-22T14:59:09Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki mgfwxszmly2gi3a4oj03k9qjux2ltxj 104 128997 347274 2022-08-22T15:10:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तिङन्तप्रकरणम् यथा - वर्द्धन्तु त्वा सुष्टुतयः - वर्द्धयन्त्वित्यर्थः । शप आर्द्धधातुकत्वाण्णि- लोपः । विश्वण्विरे – लिटः सार्वधातुकत्वात् लः शृभावश्च । अन... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pafededrh1ldrskajd3smm91wg8s3p4 104 128998 347275 2022-08-22T15:10:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तिङन्तप्रकरणम् । (१८३१) तप्तनतनथनाच । ७ । १ । ४५ । लोण्मध्यमभूततप्रत्ययस्यैव । यथा- शृणोत ग्रावाणः – तप्, पित्त्वात् गुणः । ता न ऊर्जे दधातन – धत्तेत्यर्थः । जुज... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tgdh0cbilfkv7668r7haimr5nw6wklb 104 128999 347276 2022-08-22T15:11:04Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तिङन्तप्रकरणम् । (१८३७) आत ऐ । ३ । ४ । ९५ । लेट्सम्बन्धिन आकारम्य ऐकारः । तेन आतां =ऐतां । आथां=ऐथाम् । आत्मनेपदप्रथममध्यमद्विवचनयोरिति फलति । 'लेटोऽडाटौ' इत्याड... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qk48q4n3f3pxbnozfdfha80nrfjhbrz 104 129000 347277 2022-08-22T15:11:41Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तिङन्तप्रकरणम् । बाहुलकैरपि विकल्पैश्च लेटि नानाविधानि रूपाण प्रसज्यन्ते । तत्र उत्तमैकवचने मिप इकारे लुप्ते अडाडागमाभ्यां 'भवं' 'भवां' इतिवद्रूपा- ण्यापद्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 03whhjo6fg62kj3s6t68d1021dgeyct 104 129001 347278 2022-08-22T15:11:56Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तिङन्तप्रकरणम् | लोट उत्तमे पुरुषे । किञ्च 'माङि लुङ' 'स्मोत्तरे लङ् च' इति विहितौ लुङ्लङौ वस्तुतो लेडूपाण्येव भवितुमर्हन्ति । ‘मा वादीः' ‘मा स्म शोचः इत्या- दिष... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 882wqhh51y4qbc3a5db7rhibnou4i8e 104 129002 347279 2022-08-22T15:12:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तिङन्तप्रकरणम् । (१८४५) अभ्युत्सादयांप्रजनयांचिकायांरमयामकः पावयांक्रियाद्विदामक्रनिति च्छन्दसि । ३ । १ । ४२ । आद्येषु चतुर्षु लुङ्याम्, कृञो लुङि सिपि च्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki el4dkksr1il99v0duqzgwij6wnrhrea 104 129003 347280 2022-08-22T15:12:35Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem> आख्यातकप्रकरणम् । (१८५०) इकः सुनि । ६ । ३ । १३४ । सुन् निपातः । तस्मिन् परे पूर्वस्य इगन्तस्य दीर्घः । यथा— अभी षु णः सखीनाम् अभि । (१८५१) व्यचोऽतस्तिङः | ६ | ३ | १३५ ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ako6uee1ohuc0sgprg3nvmuyy30t4j0 104 129004 347281 2022-08-22T15:14:09Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रक्रियार्थं र्थम् । यथा- आख्यांतकप्रकरणम् । तत्तदनुबन्धायोजनेना नेकधा पठिताः । नित्त्वमायुदात्तत्वा- वक्षे रायः –वच् + से वक्तुमित्यर्थः । ता वामेषे – इ +... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qtlad1ies4v62xq8zrrzn24v7ojd5mz 104 129005 347282 2022-08-22T15:14:20Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>३२ आख्यातकप्रकरणम् । - न म्लेच्छितवै, नापभाषितवै, – म्लेच्छितव्यम्, अपभाषितव्यम् । अवगाहे – अवगाहितव्यम् । दिदृक्षेण्यः - दिक्षितव्यः । कर्त्वा हविः – कर्तव्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dgxkmam6wgdqo5weiz1k5dbsw6grpci 104 129006 347283 2022-08-22T15:14:30Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातक प्रकरणम् । (१८६६) क्त्वो यक् । ७ । १ । ४७ । तवा इत्यस्य यगागमः । इदं क्वाल्यपोर्मेलनमिव प्रतिभाति । यथा- KHIM दत्वाय सविता धियः - दत्वा । दिवं सुपर्णा गत्वाय... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bq1e4wqfyn5x5gsem35991plts32iqn 104 129007 347284 2022-08-22T15:14:41Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>३४ आख्यातकप्रकरणम् । वचनं, क्लीबत्वांगीकारे द्वितीयैकवचनं वा कसुन् इति ॥ दृशे, विख्ये, अवचक्षे इति निपातनेषु दृष्टः ए-रूपः प्रत्ययः, कृत्यार्थे विहितः केन् च... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dqe3da06dn0djicaa37y8ah9tpp96mw 104 129008 347285 2022-08-22T15:14:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>कृदन्तप्रकरणम् । (१८६९.) जनसनखनक्रमगमो विद् | ३ | २ | ६७ । एभ्यो धातुभ्य उपसर्गे, सुपि वा उपपदे कर्तरि विट् प्रत्ययः । क्विबिव सर्वलोपी विट् । विटि कृते अनुनासिकान... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qgqp2v4tf0r2nlpn7ojdqd0uim27r3s 104 129009 347286 2022-08-22T15:15:15Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>कृदन्तप्रकरणम् । (१८७३) आह-गम-हन-जनः- किकिनौ लिट् च | ३ | २ | १७१ । आदन्तेभ्य ऋवर्णान्तेभ्यो गमादिभ्यश्च किकिनौ प्रत्ययौ, तौ च लिङ्कृत् भवतः । लिङ्कवद्भावात् प्रकृ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ihx1fugkvaswxn6euqw73pp7i9fd1hr 104 129010 347287 2022-08-22T15:15:26Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तद्धितप्रकरणम् । ‘तदर्हति' इत्यधिकारे- (१८७९) छन्दसि च (यत्) । ५ । १ । ६७ । सर्वप्रातिपदिकेभ्यस्तदर्हतीत्यर्थे यत् । यथा- श्र उदक्या वृत्तयः | यूप्य: पलाश: । गर्यो... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki crjuf9gc05vzwty1gg7upko2em9v34o 104 129011 347288 2022-08-22T15:15:45Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>३८ प्रकीर्णकप्रकरणम् । = तत् सवितुर्वरेण्यं = (वरेणियं) ॥ * ॥ हृग्रहोर्भश्छन्दसि ॥ हृ ग्रह इत्यनयोर्हकारस्य भकारः । यथा— गृभाय जिह्वया मधु । मध्वा जभार । "द्वयोश... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki aypr2j61333p8efakxnrxew38mfy4hg 104 129012 347289 2022-08-22T15:16:03Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वरकाण्डः । इह संभाषणेषु लिखितयोर्गद्यपद्ययोरनुवाचनेषु च प्रायः सर्वाणि पदानि एकरूपेण ध्वनिना नोच्चार्यन्ते । यथा— - ‘उदेति सविता ताम्रस्ताम्र एवास्तमे... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qigb1i4gno1iz7i8psrsodjg0a290kl 104 129013 347290 2022-08-22T15:16:14Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वरस्वरूपम् । गामित्वभेदाभ्यामुपग्रहस्य च क्वचिदुपपत्तिः सुलभा, तथा लोपसम्भावना- हीन उदात्तः लोपसम्भावनावाननुदात्तः इत्यादयो युक्तयः स्वरस्या- प्युद्भ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1qpyag28wicc3eb5eesbvgua3dqo0b6 104 129014 347291 2022-08-22T15:16:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वरस्वरूपम् । प्याचार्यस्य कालेऽपि संस्कृते स्वरोच्चारणसंप्रदायः शिथिलो जात इत्येव वक्तव्यं वर्तते । तथाहि - सर्वाधारभूतायां मन्त्रवदभ्यर्हितायां चतुर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rl04m3vsdwauihtqmh1j1k8xax6deoh 104 129015 347292 2022-08-22T15:16:34Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>४२ एकश्रुतिः । तासु कालवशात् श्रुतिनिबन्धनः स्वरो यत्ननिबन्धना काकुः संवृत्तः ; संस्कृत तु निश्शेषं नष्ट एवेति प्रतिभाति । तु + 'उच्चैरुदात्त: ' 'नीचैरनुदात्त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki nsu356txm346z8zskzzi7q7y7ldomai 104 129016 347293 2022-08-22T15:16:44Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वरविशेषाः । वा श्रयमाणो निपातो वषट्कारः । स वा उदात्ततरेण स्वरेणोच्चार्यः । उदात्तस्य यावान् श्रुतिप्रकर्षस्ततः किञ्चिदधिको ध्वनेरारोह कार्यः इत्यर्थ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7k5rleg1kvbwu98a25kadnonvbyyvz7 104 129017 347294 2022-08-22T15:16:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वरनिर्वचनम् । निहत इत्यनुदात्तपर्यायाः । प्रकरणेनानेन स्वराणां स्वरूपं, विनियोग- प्रदेशः, श्रुतिप्रकर्षतारतम्यं च प्रतिपादितानि । अथ खरविषये परिभाषाः स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki m48k4l9woklty6qnmyiqd0o1poynb1o 104 129018 347295 2022-08-22T15:17:04Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वरपरिभाषाः । - तोऽनुदात्तस्य (१८९६)' इति सूत्रेण, तदन्ते 'उदात्तादनुदात्तस्य स्वरितः ' (१८९४) इति सूत्रेण च परमुपदिश्यते । उभयत्र चायमनुदात्तस्यादे- शत्वेनैव... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki kxcdw7ciewrcfko9qkfjj9nqsc4cv2h 104 129019 347296 2022-08-22T15:17:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>। स्वरपरिभाषाः । सतिशिष्टः स्वरो बलीयानन्यत्र विकरणेभ्यः ॥ - यस्मिन् स्थिते सति यः शिष्यते (विधीयते) स सतिशिष्टः स्वरः, तस्येतरापेक्षया बलीय त्वं बोध्यं विकर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tr7543fejbfgvv9dyr1yvw7iy1k71gn 104 129020 347297 2022-08-22T15:17:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वरपरिभाषाः । न शक्यते । अतोऽनङ्कितमाद्यक्षरमुदात्तत्वेनैव ग्राह्यम् । अनुदात्तास्तु वाक्यप्रारम्भे सन्देहनिवारणाय याबददात्तदर्शनमकचन्ते । इति । यथा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2ldp798p6mwr94lkgffbd70xhevaspr 104 129021 347298 2022-08-22T15:18:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वरपरिभाषाः । उदात्तस्य खरितस्य वा स्थाने समादिष्टाद्यणः परस्यानुदात्तस्य स्वरितः स्यात् । यथा— अभिशब्दोऽन्तोदात्तः । तस्य 'नित्यवीप्सयो - रिति द्वित्वे... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki l02wk9ptn6o5v3hwnnxq1pbzalbryn4 104 129022 347299 2022-08-22T15:18:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वरविधिः । 'इकारयोश्च प्रश्लेषे क्षैप्रामिनिहितेषु च' (स्वरितः) इति । सवर्णदीर्घः प्रश्लेषः । उदात्तस्वरितयोः स्थाने यो यण् स क्षैत्रः । 'एङः पदा- । न्तादति'... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki obrftb2e37naozjh5o2wvzutblm6aw2 104 129023 347300 2022-08-22T15:19:34Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रत्ययस्वरः । चितः प्रत्ययस्यान्त उदात्तः स्यात् । यथा- भङ्गुर । भासुर—‘भञ्जभासमि॑िदो घुरच' (११३७) 'अनुदात्तं पदमेकवर्ज' इति शेषनिघातः । - (१९०३) तद्धितस्य । ६... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki nnquvvany1bftooq1o8003mfx03uc4w 104 129024 347301 2022-08-22T15:20:17Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem> प्रकृतिस्वरः (२) प्रकृतिस्वरः । धातुः प्रातिपदिकं चेति द्विविधा प्रकृतिः । उभे व्युत्पन्नभेदेन पुनर्द्विविधे । तत्र उभयविधोऽपि धातुः अपि व्युत्पन्ना- - (१९... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lmii9lswdf63giegxvrpz84o07e2xcq 104 129025 347302 2022-08-22T15:21:33Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>सुप्स्वरः । (३) सुप्स्वरः । - 'अनुदात्तौ सुप्पितौ' (१९०१) इति सुपः सर्वानुदात्ताः । दीव्य- तीति देव इति पचाद्यजन्तो देवशब्दश्चित्त्वादन्तोदात्तः । देवस् इति प्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki gxrm8eq9bhv0ktu6bwa8450l278xfbw 104 129026 347303 2022-08-22T15:21:55Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>सुप्स्वरः । (१९१७) अञ्चेश्छन्दस्यसर्वनामस्थानम् | ६ | १ | १७० इन्द्रो दधीचो अस्थभिः । (32.813 ‘चौ' इति वक्ष्यमाणस्य प्रकृतेरन्तोदात्तस्यापवादः [15 (१९१८) ऊडिदंपदाद्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4scnqskevrfbjxuv1oc0r860lrw1gub 104 129027 347304 2022-08-22T15:22:08Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तिद्स्वरः । ०३) (१९२५) सर्वस्य सुपि | ६ | १ | १९१ । । आदिरुदात्तः । यथा - सर्वः सर्वौ सर्वे । (१९२६) आमन्त्रितस्य च (आदिरुदात्तः) । ६ । १ । १९८ । यथा— हे देव देवौ देवाः । वा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki g1bvbbbdos86ysv487wrbdf0r2dlshj 104 129028 347305 2022-08-22T15:23:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तिङ्स्वरः । –क्य इत्यादिभिरदुपदेशा बहवः । एवञ्च सुप इव (तिङोऽपि भूयसानु- दात्ताः । सुप्तिङोरनुदात्तभूयस्त्वं चावश्यकम्, अन्यथा प्रकृतिस्वरस्य विषयः संकुच... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki n91j965dumniddvbqvjy661hnkujviv 104 129029 347306 2022-08-22T15:24:03Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>निपातस्वरः । (१९३७) थलि च सेटीडन्तो वा । ६ । १ । १९६ । सेट थलन्ते पदे आदिरन्त इड्डा उदात्तः । लित्स्वरेण प्रत्ययात् पूर्वमुदात्तम् । यथा— लुलविथ – चत्वारोऽपि पर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9mu2eb3rv7w260667pnh9cld3hjmcsx 104 129031 347307 2022-08-22T15:25:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>उणादीनामागमः । अथ नाम्नां लिङ्गानुशासनवत् स्वरानुशासनमपि पाणिनिः स्वयमेव कुतो नारब्धवानिति जिज्ञासोदेति । नूनं 'उणादयो बहुलं' इति सूत्रयन्नाचार्यः स्वरा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 570w1eafb7fvffatd49cznqfm30sv5e 104 129032 347308 2022-08-22T15:25:45Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>पदस्वरः । १ । १ । ) इति नैरुक्तानां वीरव्रतं तु पाणिनिर्न सहते । तिरोहितप्रकृ तिप्रत्ययविभागानां शब्दानां निपातनेनानुशासनमेवाचार्यस्याभिमतं प्रति- भाति । अ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dm5z34im9letnbhxaz3xkpdgcmzemjj 104 129033 347309 2022-08-22T15:25:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>पदस्वरः । पदद्वित्वे परमाग्रेडितम्, तच्च सर्वानुदत्तं स्यात् । तेन 'नित्य- बीप्सयोः' इत्यादिना द्वित्वे दिनेदिने, पुनःपुनः, उपर्युपरि इत्यादौ द्विरुक्तद्वि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jg0jaedmaa3u708wx9gguvkky80b7ha 104 129034 347310 2022-08-22T15:26:35Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लुटोऽनुप्रयोगानष्पन्नत्वम् । वन्द्यौ' 'ब्राह्मणा भोजनप्रियाः' इत्यादौ । भवितासि भवितास्थः भवितास्थ । भवितास्मि भवितास्वः भवितास्मः । एषु असि स्थ: स्थ, अस्म... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki axxqf3agtw81p2gres3b06p4lngpfiy 104 129035 347311 2022-08-22T15:26:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>समासस्वरः । ६१ प्रयोगेष्वपि तैर्नोदासितम् । उक्तरीत्या लुटस्तिङन्तत्वाभावादेव सिद्धो निघाताभावः । आचार्यस्तु व्याकरणप्रणयनकाले लुटोऽपि लकारान्तरतुल्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pfox1ulr26eytjy1j80hd3d0p65se9g 104 129036 347312 2022-08-22T15:27:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अन्तस्योदात्तत्वे शेषनिघातः । समासस्वरः । अथास्यापवादः प्रकृतिभावः- (१९४९) बहुव्रीहौ प्रकृत्या पूर्वपदम् | ६ | २ | १ | बहुत्रीहौ पूर्वपदस्य व्यस्तदशायामुदात्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1a54hfpp0al3wmcw62tysmg7xt5sfoj 104 129037 347313 2022-08-22T15:28:53Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तन्त्रप्रतिष्ठा । थ, अथ, घन्, क्त, अच्, अप्, इत्र, क एतदन्तानां गतिकार- कोपपदेभ्यः परेषामन्त उदात्त: । 'गतिकारकोपपदात्कृत्' इति कृदुत्त- रपदप्रकृतिस्वरस्यापवादः... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 63uztwrtm1so6ndz8s65humvpewc8ex 104 129038 347314 2022-08-22T15:29:09Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तन्त्रप्रतिष्ठा । 'औङ आप: ' 'आङो निर्दिशन्नाचार्य आत्मनस्तदुपजीवित्वमनुमापयति । नास्त्रियां' इति कदाचित्तदीयैश्च सङ्केतैर्व्यवहरति । विभक्तिसमासादीनां प्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6vc01g332b4h75jgnqi4h1mfaugtelb 104 129039 347315 2022-08-22T15:29:20Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१. पाणिनीयसिद्धान्तः । संज्ञापरिभाषकथनं, प्रत्ययविधिः, (लोपागमादेशरूप) - वर्णविकारो- पदेशः, एकत्रोक्तस्यान्यत्रातिदेशः, खरनिरूपणं इतीमान् परिमितानेव विषया... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7xlxhmlip0983udigjg3hv08ar11pxb 104 129040 347316 2022-08-22T15:31:56Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वतन्त्र कल्पनाः । वासे प्रसक्ते कोसलानामपि पञ्चालसंज्ञा प्राप्नुयात् । अतः संज्ञासु योगा- र्थकल्पनं प्राचीनमतानुरोधादारव्धमित्येव । न तु वस्तुतः स्वस्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 21wdm41gz341k9s0pwrohccyzphbunc 104 129041 347317 2022-08-22T15:32:06Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वतन्त्र कल्पनाः । नाना कल्पयितुं शक्यते । वारणसीं प्रस्थितः पुरुषो यथा राजपथेषु बहु- ष्वाशुगामिनमादत्ते तथा शिष्य उपायबाहुल्ये लघुतममाद्रियेतति मुनेर-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jy0wempaoowjhay8qqsbweabswrc829 104 129042 347318 2022-08-22T15:32:18Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>स्वतन्त्र कल्पनाः । भीष्टं रूपं लभेरन् । सार्वधातुकेषु परं अनुप्रत्ययेनेष्ट सिद्धिरिति चेच्छृणु । तनादिनवके तनु, मनु, घृणु, वनु, षणु इति पञ्च धातवो गणान्त- रे... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2vftgxlw85hchp5343uvdb86euwpxtf 104 129043 347319 2022-08-22T15:32:29Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लक्षणकरणम् । 1 एवं स्थिते लाघवप्रियः पाणिनि: 'तनादिभ्य उः' इति किमित्यपूर्व विकरणं कल्पयति ? यथाशङ्कितमनिष्टरूपापत्तिशवाचार्यस्य प्रधानं कारणं स्यात् । घात... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 57r6b7vkw2ukavr4e8v5iktc0r7vwdi 104 129044 347320 2022-08-22T15:32:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>७० लक्षणकरणम् । निरुक्तः । तृतीयचतुर्थपञ्चमाध्यायाः प्रत्ययाधिकारान्तर्भूताः; तत्र प्रकृतिभ्यः परे ये विधीयन्ते ते प्रत्यया इत्येव । तथा निपातोऽव्ययं, सर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6qu61ev6e5y7gdwj3e4qxckn7tou0wr 104 129045 347321 2022-08-22T15:35:26Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रस्थानचर्चा । 1 लौकिको धर्मः । अत एवोपसर्गसर्वनामादयो गणेन परिगण्यन्ते । 'ताद्ध- -तश्चासर्वविभक्तिः' इत्यव्ययेषु केषाञ्चित् सूत्रकृता सामान्यलक्षणे उपा-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki e43glsmcp064g3x7ipk4zd8qstak7s8 347322 347321 2022-08-22T15:35:39Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki 3natk65czsdb6yob8ghvm016usbnfp6 104 129046 347323 2022-08-22T15:35:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रस्थानचर्चा । लोकवेदयोर्युगपदुपकारकस्य व्याकरणस्य प्रणयनाय प्रवृत्तत्वात् आगमिकमेव प्रस्थानं भूयसानुसरति पाणिनीयं तन्त्रम् | तस्य च ताह- शत्वादेव स्व... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rwkn7xtua8bru70cxh6q1rqdpipaexk 104 129047 347324 2022-08-22T15:36:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रस्थानचर्चा । ७३ वाक्यानि जल्पितानीति केनेदातीं प्रत्यक्षीकृतम् ? वैदिकावस्था तावत् कौतु- कभरितं कौमारं वय एव दर्शयति, न पुनरतिशैशवम् | नोपलभ्यते च कुत्रा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki g3xvdh79gm4gvppondri4c6xlyngb6p 104 129048 347325 2022-08-22T15:36:47Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ भाषाचरित्रम् । अत्रादावयं भूमिकाबन्धः क्रियते यथा भारतखण्डेऽत्र देश्य- भाषाणां सर्वासामुपजीव्यत्वेन संस्कृतमाकारभाषापदं भजति तथा युरोप- महाखण्डे 'लेतिनों'... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki skuhytb6rst58934zl5fap0ouyjbrk9 347326 347325 2022-08-22T15:37:08Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki ou6akth7odhk1tjgkdt3ava9y8ik1v4 104 129049 347327 2022-08-22T15:37:27Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>भाषाचरित्रम् । श्लोकोक्तरीत्या चरित्रैरप्रहते पुरातनकाले एण्यामहाखण्डस्य मध्य- सामामधिवसन्त आर्यव्यपदेशभाजो जना अभिष्यन्दवमनन्यायेन प्राक् पश्चाच्च प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rgbnu63hzvi1jm3nik3il6brekziilf 347328 347327 2022-08-22T15:37:38Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki 5wer8kpfifdu10u3luy4x4lx8cxs61j 104 129050 347329 2022-08-22T15:38:07Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अक्षरसमाम्नाय । स्वतो दीर्घाणि । तेषु घटकांशयोस्तिलतण्डुलन्यायेन संसृष्टिरेव विवक्षिता, न तु नीरक्षीरन्यायेन सङ्करः । गच्छता पुनः कालेनावयवश्लेषस्य दार... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 97ygti79n40ji9uc5v60a5i74v33noq 104 129051 347330 2022-08-22T15:38:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अक्षरसमाम्नायः । । 12 व्यञ्जनानि मध्यमो, ऊष्माणः, वर्गपञ्चकघटिताः स्पर्शाश्चेति त्रिधा विभक्तानि । ऊष्मसु हकार एको विलक्षणध्वनिरनिरुक्तस्थानश्च । मृदुभि- र... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6mstnzwpbky4wb7yqotpuocpj1yt301 104 129052 347331 2022-08-22T15:38:44Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अक्षरसमानायः । महान् भेदश्चोपलभ्यते । पदान्ते दाढर्याय शस्य छः, पदमध्ये शैथिल्याय छस्य शश्च । 2010 Ban उक्तस्यानुमानस्य लिङ्गान्तराण्यपि सन्त्युपष्टम्भकानि ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki abrj1giyudh3zv71nprg6i3u7a00xah 104 129053 347332 2022-08-22T15:39:17Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अक्षरसमात्रायः । T हरति-गृहाती अद्यापि च्छन्दसिं भरतिगृभ्णाती एव । 'हग्रहोभ- इछन्दास' । लोकेऽपि हन्ति भ्यासान् परतो ञ्णिन्नेषु परेषु च धकारादिः । किंबहुना 'चज... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rf5dyw7vjneo1btawrjs719xmuhq9u0 104 129054 347333 2022-08-22T15:39:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अक्षरसमानायः | मध्यमेषु रेफलकारौ कचिदेकस्यैव वर्णस्य वेषभेदाविव दृश्येते । यथा - रोहितम्-लोहितम् ; शुक्रम्-शुकम्; रोम-लोम; रोरंबः-लोलंचः । इत्यादि । अन्यत्र वै... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki daza755pw2ajsxxikxejnrt45rekr69 104 129055 347334 2022-08-22T15:40:01Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>अक्षरसमानायः । ८१ उक्तविधया जाग्रत्यप्यच्चावचे मेदे सगोत्रा ऐन्द्ययौरोपभाषा वर्णवि- क्रियासु दर्शयन्त्येव कामपि व्यवस्थाम् | येयं यद्यप्यसार्वत्रिकी तथ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9tq7kycpcu0jnkkyl6xqa93x7y5u7vz 104 129056 347335 2022-08-22T15:40:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>68. H दार्ढ्यशैथिल्ये । गण्येते । इहाक्षराणां गौरवलाघवे इव प्रकृतिप्रत्यययोर्दार्ढ्यशैथिल्ये सर्वलघु सर्वगुरु वा वृत्तं वृत्तशास्त्रकारा न बहुमन्यन्ते; गु... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tmbbwckyz365lo3q31xj96n1h6cn0ts 104 129057 347336 2022-08-22T15:40:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>दार्ढ्यशैथिल्ये । सङ्कचन्ति । प्रत्ययः पुनः 'हस्वनद्यापो नुट्' 'याडापः' 'आपनद्या' इत्या- द्यागमरासादितपरिवारो विजम्भृते । तथा पदसंज्ञायामपि प्रकृतिर्नलोपसं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 0mwfyfg8v5y0r663e4plfwb995coyk2 104 129058 347337 2022-08-22T15:41:10Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>दार्ढ्यशैथिल्ये । गमे प्रत्ययो दृढ इति सेट्त्वे परं एत्वाभ्यासलोपौ विहितौ । गमहनादी- नामल्लोपः, अनुदात्तोपदेशवनति तनोत्यादीनामनुनासिकलोपादयश्च झलि क्ङि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2xuicqu47rmrmwo3qc8xv0wagkgcqlo 104 129059 347338 2022-08-22T15:41:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>विभक्तयः । ८५ स्ताच्छतुः प्रतिषेधः, औङ: श्यां विकल्पनञ्चानया रीत्या व्याख्येयम् । किं बहुना, उच्चावचविकारवैया कुलीमहान्धकारसम्मीलितायां रूपनिष्पत्तिप्र... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ckmkgl80dgocaq7p3btzx3xj3973veg 104 129060 347339 2022-08-22T15:41:38Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>विभक्तयः । । पञ्चम्येकवचने युष्मदस्मदोरदन्ताना त्रैव व्यावर्तकः प्रत्यय उपल- भ्यते । शेषेषु षष्ठयैकवचनमेव पञ्चम्येकवचनकृत्यमपि करोति । पञ्च- म्या द्विवचन... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ol1gm4hf113zxecolzgarmo5y9uzfjc 104 129061 347340 2022-08-22T15:41:55Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>विभक्तयः । ८७ डयितुम्? एवं सूत्रस्यैव प्रयोजनादर्शनाद्व्यामुह्यन्तं शिष्यं सिद्धान्तकौमुदी - कारा दीक्षिता अकाण्डकोलाहलेन व्यामोहयन्तितराम् । ते हि सूत्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki d8gutz4pxnjk8cba29okhw6prclc12u 104 129062 347341 2022-08-22T15:43:01Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>विभक्तयः । तूदाहरणेषु छन्दसि बाहुलकेन नस्यानुनासिक इति समाधेयम्; रुरन्ता- गमो वा विधीयताम् । शेषसूत्रत्रयस्य नससंयोगविषयकत्वादुक्तः संयो- गान्तलोपनिषेध ए... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki s6q9ftk928bdggfnh6bzgzhkojfmwyv 104 129063 347342 2022-08-22T15:43:16Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>सर्वनामानि । चेयमपूर्वा शैली भाषासु । अद्यत्वेऽपि हि बालाः, अवैयाकरणाः प्रौढाश्च 'पुमान् स्त्रिया' इति सूत्रं 'पुमांस्त्रिया' इति पाठन्ति । शसो नादेशवि- घाने... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 88w1x20ios3ccic4w07r2wuq6vsflvq 104 129064 347343 2022-08-22T15:43:29Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>सर्वनामानिं । इतोऽपि विचित्रा युष्मदस्मदोर्विभक्तिरूपावलिः । त्वमावेकवचने, युवावौ द्विवचने, युष्मास्मौ बहुवचने चानयोः प्रकृतिः । तत्र बहुवचने श्रयमाणः स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jd3qvhmw7tcquch913lebeq2omr61mf 104 129065 347344 2022-08-22T15:43:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । ९१ वकारो लुप्तः, म इत्यस्य मकारस्तु न । द्विबहुवचनयोर्युष्मंदो वां-व- सादेशो व्याख्यातः । अस्मदो नौ-नसादेशयोरुपपादनाय नकाररूपा न वा काचिदस्मत्प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tcipy8icyb2er6f01di0l47b5yv31l2 104 129066 347345 2022-08-22T15:44:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>९२ - पूर्व दार्ढ्यशैथिल्यविभागप्रकरणे शष्श्यन्शभिन्नविकरणवतां संभ- चन् भेद एव दर्शितः । प्रत्ययसामान्यस्य दार्ढ्यशैथिल्यभेदस्त्वेवं- द्वयो रपि पदयोर्लक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qe8p1910czca7whfdgszs97hvz4fdud 104 129067 347346 2022-08-22T15:44:28Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>(श्नम्) ७ ८ भिनदः, ( भिनत्, { करवः, तनुथाः, आख्यातानि । युनजन्, यु ऋणक्, युञ्जत मनवते ऋणोः वृणाति गृभ्णाः, क्षिणाम् वृणीत. ९३ (ना) ९ एषु वेदेभ्य उपात्तेषूदाहरणराशिषु प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jqx02zjzq0ysa4s2fik3t1r6ah819j7 104 129068 347347 2022-08-22T15:44:40Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । जुजोषत्—-जुजोषन् , जुजोषसि-जुजोषथः-जुजोषथ, - जुजोषते ( एकवचनं ) मुमोचति - मुमुचः ( चित्) चिकेतन्-चिकेतः चिकेथ:; (अस् ) अनसामहै; वतत् ववर्तत्; सासहत् ; रारणत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2cc7sx3iswzedbd2o71sroyljrzgpfd 104 129069 347348 2022-08-22T15:44:52Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । द्वितीये राशौ पूर्ववदेव अडागभविरहेण च्छिन्नपुच्छा लङो दृश्यन्ते । यद्यप्यत्र शपस्तत्स्थानभाजोऽन्यस्य वा अकारस्याभावात् 'दधर्षीत्' इत्यादावी... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki m1d4jz65ipl0raetwzxxwf1pnftpb9z 104 129070 347349 2022-08-22T15:45:07Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यांतानि । मङ्गीक्रियते चेत् जुजोषत् जुजोषतां जुजोषन् इत्यादीनि लडूपाणि च सिद्ध्यन्ति । पूर्वोपात्त उदाहरणराशिरैकैकस्यापि विकरणप्रत्ययस्य लेटि प्रयो... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki cyuwar25h99sb9h0bzdp80o4xuwyre5 104 129071 347350 2022-08-22T15:45:29Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि ९७२ (२) भूत् – भूवन्ः भूः – भूवं – भूम; करं; गाम (गा) गान्.स्थाम, भिथा धीमहि (धा) C (३) भूयात् — भूयाः; गम्याः; सत्यः; शक्यां; आशीमहि; मुदीमहि; मुयि; अरीत (ऋ) । 175 (४) ग... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lh5185avo7eaucexs2e47s8n9h4q9mx 104 129072 347351 2022-08-22T15:45:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । स्तानि । अन्तिमस्य क्स-विकरणस्य द्वित्राण्येवोदाहरणानीत्युपेक्षितं तत् । अत्र चङोपस्कृतेषु लुङोऽङ्गेषु द्वित्वप्रक्रियायाः क्वचिदस्ति वैल... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hovkqso30o8c0dj1tu6lg9b462yc5de 104 129073 347352 2022-08-22T15:46:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । शिक्षा स्वया वयं मघवन्निन्द्र शत्रूनाभष्याम महतो मन्यमानान् । स्वं त्राता त्वमुनो वृधे भूविद्यामेषं वृजिनं जीरदानुम् । १ । १७९ । ५० मघवन् इन्द्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki k4azq40d89flx455qbdm0plrhi7dx7h 104 129074 347353 2022-08-22T15:46:22Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१०० आख्यातानि । न हि मपि किं विकारयतीति सन्देहे जातो विनिर्णयः । युक्तश्चार्थविकारो रूपविकारानुयायी । किञ्च 'त्वमेवं मा कार्षीः' इति निषेधवाक्ये यादृशो -लुङ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki h1sg2ul3laxjiaqvbxwxog4cijpmba7 104 129075 347354 2022-08-22T15:46:32Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । १०१ लङ् तावदुक्तरीत्या लट्-लिट्-लुङामङ्गेभ्य उत्पद्यते; अडागम- त्यागे च विधिनिमन्त्रणादीन् लिङर्थानाह । तथाचायं विपुच्छत्वे रूपेणा- र्थेन च नैस... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 39pz5olb39ohuqvfa9h731eqdl6xaar 104 129076 347355 2022-08-22T15:46:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । रयोः संबन्ध इति विचार्यते । अर्थमुपाधिं कृत्वा विभागे क्रियमाणे काल- बाचिनः प्रकारवाचिनश्चेति लकारा द्विधा भिद्यन्त इति पूर्वमेवोक्तम् । वर्त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ddo1nbapz4spbwaxhi27ku1pm9x77ef 104 129077 347356 2022-08-22T15:47:07Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । वनो चान्तर्भावयतीति, त्रैकालिकानां भावानां निर्देशे अयमेवोपयुज्यत इति च वर्तमानकाल एव प्रकाराणामुचितत्वेनाङ्गीकृत इति युक्तिस्त्रानुमीयते... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki h0c3gzb0t63vi2kgv8qxib8rkmnnz6v 104 129078 347357 2022-08-22T15:47:27Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१०४ आख्यातानि । नीयम् । तत्र लटोऽडागमी लकारो लड्; लटस्तादृशो ऌड् लिटस्ता- दृशः पाणिनिनोपेक्षितत्वादलब्धसंज्ञोऽपि छन्दास 'अपस्पृधतां' 'अचक्रि- रन्’ ‘अजगन्त’... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jlsgbmjiv2v8zoa8tzp0szjjsl2r107 104 129079 347358 2022-08-22T15:47:42Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । १०५ प्यन्तीति प्राचीनैर्विहितान्वर्थसंज्ञानां प्रत्येकं बहवो भेदाः— १. केवलभ- वन्ती, २. अतिभवन्ती, ३. नियोजकमवन्ती, वन्ती, ५. उपसंवादकभवन्ती, ४. वि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8gfi6nkz02v4rwtfqskzbaehlmr0k13 104 129080 347359 2022-08-22T15:47:57Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१०६ आख्यातानि । आख्यातस्य चतुर्षु वर्गेषूक्तेषु भवन्तीवर्ग एव प्रधानं बहुलप्रयो- गश्च । तस्य सर्वे भेदा लोके प्रयुज्यन्ते । यथा- १. केवलभवन्ती लट् २. अतिभवन्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hybnetw2zvdngn2qj4qz67yhcxq6nnr 104 129081 347360 2022-08-22T15:48:21Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । १०७ 'देवदत्त पुत्रस्ते भूयात्' इति वदन् देवदत्तस्य पुत्रे समुत्पन्ने यादृश आह्ला- दस्तं मनसोल्लिख्य तस्मिन् प्रथममारोपयात, अनन्तरमेवाशीर्वाक्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1433fls913doeqv38zfjqsdiae8fqjf 104 129082 347361 2022-08-22T15:48:42Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातविभागपट्टिका | शतृशानचौ लड् (लेङ्) लिङ् लोट् (लेट्) १. भवन्तीवर्ग:- केवलभवन्ती. अतिभवन्ती. विधायकभवन्ती. अतिसर्जकभवन्ती. उपसंवादकभवन्ती. नियोजकभवन्ती, आख... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pncf2u8eew6h5bx56jdbtlkgxageb6t 104 129083 347362 2022-08-22T15:49:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । १०९ प्रयो- रूपविभाग एवं प्रदर्शितः । अथ कालप्रकारयोर्विभागः चुर्जननात् पूर्वी भूतकालः परोक्षः, तत्र लिट् । प्रयोगदिने यावान् कालो- ऽतीतः सोऽद्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 77hba5zigwbef9fvixri341hs5ttro9 104 129084 347363 2022-08-22T15:49:28Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । मयमाविर्भवति; एतान्येतान्यपदानानि करोति; अयमित्थमाराध्यः; पूर्वे ऋषय एनमित्थमुपचेरुः, तद्वद्यूयमपि कुरुत; अयमस्मभ्यं श्रियं ददातु; एनमहं प्रस... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki k3qv3c7wo9ailgft7usymkysfhwc7me 104 129085 347364 2022-08-22T15:53:35Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>आख्यातानि । महाँ आदित्यो नमसोपसद्यो यातयज्जनो गृणते सुशेवः । तस्मा पन्यतमाय जुष्ठमना मित्राय हविराजुहोत ॥ ५ ॥ नमस्कारेण उपसद्यः अभिगम्यः । यातयज्जनः प्रेर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki kjg9otubbobgfrd040uwcp1z4q2sk9p 104 129086 347365 2022-08-22T15:53:48Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>११२ आख्यातानि । - लिपे प्रयुज्येते । द्वित्वं परं नास्तीत्येव । 'अपश्यं गोपामनिपद्यमानं' (म. १-सू १६४ - ऋक् ३१) इत्यादौ पश्येयमित्याशंसायां भूतवद्भावः । 'छन्दसि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki f75rgo6dqesx9f59wl13sduu0ogzwg7 104 129087 347366 2022-08-22T15:54:01Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>६. शब्दव्युत्पत्तिः । धातुप्रकृतिकैः कृद्भिर्नामप्रकृतिकैस्तद्धितैश्च शब्दा व्युत्पादिताः । तत्र नामानि सर्वाणि धातुजानीति नैरुक्तसमयं कटाक्षयन्नाचार... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pqwu8u2ena38ciyvipz97etfgjlag67 104 129088 347367 2022-08-22T15:54:16Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>११४ || शब्दव्युत्पत्तिः । 'इष्टादिभ्यश्च' (५-२-८८) इति विहित इनिप्रत्ययस्तद्धितः कृत्प्रत्यय- समानयोगक्षेमो दृश्यते । अनया नीत्या क्तवतुप्रत्ययोऽषि क्तप्रत्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 59juezycfikf0zbaq0jy306g8amg0g8 104 129089 347368 2022-08-22T15:54:27Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>तप्ततमः इत्यर्थे तपिष्ठः यज्वतमः यजिष्ठः अधम - तमपू. अपर - 'अप' इतिनिपातात् तरप् . अपम- अवर अव -- । शब्दव्युत्पत्तिः । इत्यादयो विचित्राः प्रयोगाः सुलभाः । अतिशायन... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9cpjeykyl7wgouttrjl0v6ov5o00gj0 104 129090 347369 2022-08-22T15:54:42Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>११६ शब्दव्युत्पत्तिः । मन्वर्थानां संज्ञानां स्वारस्यपर्यालोचने दृढमेवाङ्गं प्रकृतिव्यपदेशमर्हतीति वक्तव्यं वर्तते । सन्देहेऽस्मिन् स्वसृभाषासुद्दि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pobzi3ewzl9f1bu0ns3xn1u1tpfnpeg 104 129091 347370 2022-08-22T16:02:41Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१७६६ अङ्गइत्यादौ च १४३६ अचः कर्तृयकि १९१७ अञ्चेश्छन्दस्यसर्व • १८९४ १९०० अनुदात्तच १९३९ अनुदात्तश्च १८९९ १९३४ १७७७ १९१० १७९३ १९१२ १९१६ १८५५ १८७१ अनुदात्तं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rkbll0zxxf0op411rfxyc3t8w2ptevq 104 129092 347371 2022-08-22T16:03:08Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१८६५ क्त्वापि च्छन्दसि १८६६ क्त्वो यक् १८७२ क्याच्छन्दसि १९५१ गतिकारकोप • १९४६ गतिर्गतौ १७८४ गुरोरनृतो १८२४ गोः पादान्ते १९२८ ङयिच १८०३ ङ्णोः कुक्टुक्छरि १... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bnknux2itbd48p3s4brt4w1bc73yk72 104 129093 347372 2022-08-22T16:03:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रयै रोहिष्यै • ० १८५७ १८८२ प्रसमुपोदः १७८९ लतावैच इदुतौ । बहुव्रीहौ प्रकृत्या • बहुलं छन्दसि १९४९ १८१८ १८४६ बहुलं छन्दस्यमा • १८६३ भावलक्षणे • १९३५ भी-ही-भृ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 409zkr9owulmum94huy9w23pdf2qco9 104 129094 347373 2022-08-22T16:03:33Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 129095 347374 2022-08-22T16:03:57Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>पृष्ठम् पङक्तिः ११ २२ * " ८ 29 १० 39 १२ १३ १४ " १६ 99. १८ 22 १९ १९ १९ २० 37 " २१ २४ २५ २६ us o FEE ३१ Nor २६ २१ १९ १५ 10 Min W DAWN १६ १६ ११॥ १ २२ १२ १३ ११ Nur ny १ २ ६ २३ ११ शुद्धिपत्रम् । अशुद्धम् याछ्लु... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 36f4op234u7o6vbdo1tcmdec0mk14zb 104 129096 347375 2022-08-22T16:04:14Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>पृष्ठम् पशक्तिः " ३८ ३९ ४० 99 ५१ ५८ ६३ ६८ ७८ ८२ ८४ " ८९ ९९ 99 १०० १०३ 39 १०४ १०७ १५ 99 ६ १३ ३ १५ २३ १८ 99 १६ २५ १० २१ २७ १४ ✓ G २४ " १४ 9 १९ २ ६ २३ १३ ४ ५ १८ अशुद्धम् श जन्या १४ चेदन्ये व... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 69czfkrtvciwniiaqcim84l54g0mnwx 104 129097 347376 2022-08-22T16:04:20Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 129098 347377 2022-08-22T16:04:26Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 129099 347378 2022-08-22T16:04:31Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 129100 347379 2022-08-22T16:04:37Z Srkris 3283 /* Without text */ proofread-page text/x-wiki 4w8611s8it8z8odiw4018isfl4ug4hn 104 129101 347380 2022-08-22T16:05:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>विषयः । भूमिका शिक्षाकाण्डः–५-६१ संज्ञा प्रकरणम् . · परिभाषाप्रकरणम् सन्धिप्रकरणम् शब्दविभागः . ● परिनिष्ठाकाण्डः–६२-३६५ लिङ्गप्रकरणम् (स्त्रीप्रत्ययः) सु... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 5j7jxtdw1ock72ngc815418lv7dx5rc 104 129102 347381 2022-08-22T16:05:28Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>xviii विषयः । कृष्प्रकरणम् कृतार्थव्यवस्था आख्यातकानि लुड्स्थानीया निष्ठा लिड्स्थानीयाः कृत्याः. लोट्स्थानीयाः खलर्थाः क्रियाविशेषणाख्यातकानि कर्त्रर्थक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rl36vysbx2zlrk9as8oi9wnqr05kdcc 104 129103 347382 2022-08-22T16:05:48Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem> ॥ श्रीरस्तु ।। ॥ लघुपाणिनीयम् ॥ COLLEGE, भूमिका । व्याकरणदुर्गमार्गेष्वप्रौढान् बालकान् प्रचारयितुम् । लघुपाणिनीयमेतत् प्रणीयते राजराजेन ॥ अत्र किल भगवानाचार... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki asqo0352jfo80f3wvsnb7kunv08f4ca 104 129104 347383 2022-08-22T16:06:04Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लघुपाणिनीयम् । समुदायो वा) आदेशः ; तत्र स्थितो वर्णः स्थानीत्युच्यते । यथा—‘तौ + इव = ताविव' इत्यत्र औकार: स्थानी, आव् इत्यादेशः । प्रतिनवस्य वर्णस्य योजनमागमः ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki npk57b1xsmeiarayvp5o31zmnes7occ 104 129105 347384 2022-08-22T16:06:21Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>भूमिका । तीति न्यायेन भगवतः पाणिनेस्तन्त्रे तत्र तत्र न्यूनतां पश्यन् कात्यायन ऋषि: प्राधान्येन शेषपूरणपरं वार्त्तिकसंज्ञितं तद्विवरणं प्रणिनाय । पाणिने... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki t755riw1ncl68yfln3tq17no9arb5jq 104 129106 347385 2022-08-22T16:06:33Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लघुपाणिनीयम् । ; नाव्यवसायोऽयं, मन्ये, महाभाष्यादेवाधीत एभिः । भाष्यकारस्तावत् कमप्यर्थमादाय द्विसहस्रजिह्न इव सर्वतोमुखं प्रश्नसहस्रं प्रयुङ्गे; एकैकं स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki f3wfdf7oz7b757r13x3wkh921hmxs50 104 129107 347386 2022-08-22T16:06:49Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>भूमिका । स्वतन्त्र संकेतानामनुरोधेन बालसुगमं कमपि विषयविभागं पाणिनिर्न कृतवान् । विषयश्च प्रकृत्या कर्कश: । मूलस्य तावदवस्थेयम् । व्याख्या- नानां तु दशा शो... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8tskaihw8w8zhtei4qukji3bxa57yyt 104 129108 347387 2022-08-22T16:07:04Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>व्याकरणप्रतिपाद्यो विषयोऽत्र चतुर्धा विभज्यते- १. अक्षरनिरूपणपरः शिक्षाकाण्डः । २. शब्दानां रूपसिद्धिविचारकः परिनिष्ठाकाण्डः । ३. शब्दानां व्युत्पत्तिप्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 5gdsrgkozt42wzehxjz32ypcv3az0os 104 129109 347388 2022-08-22T16:07:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>संज्ञाप्रकरणम् ] शिक्षाकाण्ड: । तानि ; पदान्यक्षरैरारभ्यन्ते ; अक्षराणि वर्णैरुपकल्पितानि । तथा च घटादिपदार्थानां परमाणव इव भाषाया उपादानकारणं वर्णाः । निर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dkf87bbarwuurhf9o3jfpb917p1uckr 104 129110 347389 2022-08-22T16:07:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लघुपाणिनीये स्वरांशपृथक्करणं सूचयति । यद्यपि लोके व्यवहारेष्वक्षरैरेवोपयोगस्तथापि वैयाकरणा वर्णैर्व्यवहरन्ति । अतश्च 'क' 'कि' 'कु' इत्याद्या लिपय एकैकचिह्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki j8lc66dsehk55us4p6nxfp5f0ysm41t 104 129111 347390 2022-08-22T16:07:48Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>शिक्षाकाण्डः । ३। नीचैरनुदात्तः । (१-२-३०) ४ । समाहारः स्वरितः । (१-२-३१) उच्च स्वर उदात्त: ; नीचोऽनुदात्त: ; उच्चनीचमिश्रितः स्वरितः । अथानुनासिकोऽननुनासिकश्चेत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8g07p3edfijaqefd62pvhax7y8a4rfb 104 129112 347391 2022-08-22T16:07:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लघुपाणिनीये [संज्ञा सर्वोऽयं वर्णविभागः प्रयत्नमुपाधिमवलम्ब्य क्रियते । को नाम प्रयत्नः ? वर्णा हि मुखगततत्तत्स्थानेभ्यः श्वासोदीरणेनोत्पद्यन्ते । तत्र... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mgluc8yfe58e1odbxb5miu549xxjq7s 104 129113 347392 2022-08-22T16:08:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । - विवृणुम: – अकुहविसर्जनीयानां कण्ठः । इचुयशानां तालु । उपूपध्मा- नीयानामोष्ठौ । ऋटुरषाणां मूर्धा । लतुलसानां दन्ताः । एदैतोः कण्ठ- त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7kji784auzx9n0yxf952prm4kxltipl 104 129114 347393 2022-08-22T16:13:26Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [संज्ञा उक्तौ स्थानाभ्यन्तरप्रयत्नौ ययोः साधारणौ, तौ वर्णौ मिथः सवर्णावुच्येते । तथा च सूत्रम् – ७ । तुल्यास्यप्रयत्नं सवर्णम् । (१-१-९) आस्यशब्देन... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ssigz9821yuz8k3ahqpau060i3etoa4 347394 347393 2022-08-22T16:13:35Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki jnnrc4wmz0478we138p107ryiug8uok 104 129115 347395 2022-08-22T16:13:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । १. महेश्वरादधिगतानीत्यैतिह्यात माहेश्वरसूत्राणीति, २. अक्षरपाठरूपत्वात् अक्षरसमाम्नाय इति, ३. प्रत्याहाराख्यसंकेतोपयोगित्वात्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki fgq14vycn5ahe3cg0my0q53kt5nqbgq 104 129116 347396 2022-08-22T16:14:26Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लघुपाणिनीये [संज्ञा — (अनुनासिकः, घोषः, मृदुः, अतिखरः, खर इति) व्युत्क्रमेण परिगणि- त्ता: । वर्म्येभ्यः परम् ऊष्माणः पठिताः । अत्र हकार एको व्यञ्जनाना- मादावन्ते... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 0wztumd7vvks4w6rmetac8bgcbg11in 104 129117 347397 2022-08-22T16:17:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रकरणम् ] १. अण् इति मूलस्वराणां २. अक् ३. एच् ४. अट् ५. झल् ६. खर् इत्यादि । ७. चर् " एवं प्रत्ययादिष्वपि इत्करणेन तत्तदस्ति प्रयोजनम् । अथ कीदृशा वर्णा इत इति विवेच... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki e58xnsjq64bfoxrzme9127id0tur051 104 129118 347398 2022-08-22T17:49:01Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>लघुपाणिनीये [संज्ञा ‘माङ्’ इत्यादिनिपातेषु, ‘तिप्' ‘शानच्' 'ल्यप्' इत्यादिप्रत्ययेषु, ‘कृञ्’ ‘चक्षिङ्' इत्यादिधातुषु च अन्त्या हल इत्संज्ञाः ॥ 6 अथ प्रत्ययेष... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki gxd89ra8nhc9pyfkg76sfh546a6h5cd 104 129119 347399 2022-08-22T17:49:18Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । ते सिद्धेषु पदेषु नोच्चारणीया इत्यर्थः । चिह्नमात्रमित्, न तु प्रत्ययादीनां वस्तुतो घटको वर्ण इति तात्पर्यम् ॥ संज्ञान्तराण्यपि ब... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 58t0yxn0ppdmcr25o4i8wn837o4yjg9 104 129120 347400 2022-08-22T17:49:32Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>१८ लघुपाणिनीये २३ । परः संनिकर्षः संहिता । (१-४-१०९) मध्ये विच्छेदं विना वर्णानां धारारूपेणोच्चारणं संहिता । यथा श्लोकवचनादौ । एकैकस्य पदस्य पृथक् पृथक् कथने... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jz6zlb63ppq5322uhzfpqcaz1i99gor 104 129121 347401 2022-08-22T17:49:47Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । २६ । मिदचोऽन्त्यात् परः । (१-१-४७) यस्य मकारेण इत्कृतः सः अन्त्यस्वरात् परः कार्यः । तथा च मित् हलन्तेष्वन्त्याद्धल: पूर्व निवेशनीयः,... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rlbs7gon0prey0vy01qk2kk6f7uzjxz 104 129122 347402 2022-08-22T17:49:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>.२० लघुपाणिनीये ३१ । अलोऽन्त्यस्य । (१-१-५२) आदेशः सर्वोऽपि अन्त्यस्य अलः (=वर्णस्य) कार्यः ।। ३२ । डिच्च । (१-१-५३) ङकारेण इता चिह्नितोऽप्यादेशः अन्त्यस्यैव कर्तव... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki eub5g9j7b29tf0e7glj99658ayasmxs 104 129123 347403 2022-08-22T17:50:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>शिक्षाकाण्डः । ३५ । तस्मिन्निति निर्दिष्टे पूर्वस्य । (१-१-६६) ३६ । तस्मादित्युत्तरस्य । (१-१-६७) - पूर्वपरयो: पूर्वस्य कार्ये कर्तव्ये परं सप्तम्यन्तं क्रियते ;... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 0pq23s0eh46awmfo8gpz2rnjgp5q866 104 129124 347404 2022-08-22T17:51:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [परिभाषा च ग्राहक: स्यात् । 'इक्' 'अच्' इत्यादिप्रत्याहारैः सूत्रानुक्ता दीर्घाद्या अपि ग्राह्याः । व्याख्यातमिदं पूर्वमेव । 'अप्रत्ययः' इति निषेधा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki kjlu4djlc5qemlzx022l2gmxi3swatk 347405 347404 2022-08-22T17:51:26Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki r46dv1llaoqwuj02uypluk2y7y4kllw 104 129125 347406 2022-08-22T18:10:34Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । २३ वाक्यस्थपदानामुत्तरवाक्ये उपस्थितिः अनुवृत्तिरित्युच्यते । अनुवृत्ति- मात्रफलकान्यपि कदाचित् सूत्राणि क्रियन्ते – यान्यधिक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki as8j3zlpn542winkaqbrcaxhh6krqfr 104 129126 347407 2022-08-22T18:10:49Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>२४ लघुपाणिनीये [स्वर-संधि वर्णा: आदेशाः स्युरिति सूत्रार्थ: संपद्यते । यथासंख्यपरिभाषया (४१) इकारस्य यकारः, उकारख वकारः, ऋकारस्य रेफः, ऌकारस्य लकार: इत्युद्देश... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hfj5zzh3igdrpxonswak5z411lcjnzi 104 129127 347408 2022-08-22T18:11:02Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । अथ पञ्चभिः सूत्रैः अयवायावादेशा हलि परेऽपि कुत्रचिद्विधी- यन्ते । तानि प्रकरणान्तरे व्याख्यायामः ॥ २५ ४५ । एकः पूर्वपरयोः। (६-१-८४) अ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki abryh4v34msd64ce48603l7vegp9xuc 104 129128 347409 2022-08-22T18:11:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ <poem>२६ लघुपाणिनीये [स्वर संधि - अ, ए, ओ इति त्रय एवादेशाः । अतो यथासंख्यं कर्तुं नावकाशः । ततश्च 'स्थानेऽन्तरतमः' (२९) इति परिभाषितत्वात् कस्य कः सदृश- तम इति परीक्षणी... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki npee8716f0udf73qnibgmbjbecae8nb 104 129129 347410 2022-08-22T18:11:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । विषयस्यैकदेशसाम्ये अधिकदेशव्यापको विधिरुत्सर्गः, अल्पदेशव्यापको- ऽपवादः । अथ न्याय: प्रकृते संचार्यते – आदचि गुणो विधीयते ; आदेचि वृ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 784qm9hwsd04zp6r95uk23t05qcoyje 104 129130 347411 2022-08-22T18:12:07Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [स्वर संधि अथोक्तानां चतुर्णामपि सामान्यविधीनां यथायथमपवादा उच्यन्ते- ५० । पत्येधत्यूद्सु । (६-१-८९) यथा अकारः, ककारः इत्यादिवद्वर्णाः 'कार' -प्रत्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki p6ecrl3imqmi9z1chvettk9m4wfgick 104 129131 347412 2022-08-22T18:12:19Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ शिक्षाकाण्डः । ॥ * ॥ ओत्वोष्ठयोः समासे वा ॥ अवर्णादोत्वोष्ठयोः एङि परे पररूपं विकल्पेन स्यात् । तच्च समास एव । प्रकरणम् ] यथा- = स्थूल + ओतुः = स्थूलोतुः, स्थूलौतुः ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki h8kbpohody4fuzyvc7rf6xyf42diu7x 104 129132 347413 2022-08-22T18:12:29Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ३० लघुपाणिनीये [स्वर संधि - अथ संधिनिषेधः – योऽयं प्रकृतिभाव इति व्यपदिश्यते; संधौ ह्यकृते पदं प्रकृत्या (यथास्थितरूपेण) एवावतिष्ठते । । ५६ । प्लुतप्रगृह्या अचि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 45yz97w0f6tfdufe9u7tsngqs5ijgeg 104 129133 347414 2022-08-22T18:12:40Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ शिक्षाकाण्डः । ६० । ऋत्यकः (प्रकृत्या वा पदान्ते) । (६-१-१२८) हस्वे ऋकारे परे पदान्तस्थ: अक् प्रकृत्या वा स्यात् । यथा- देव + ऋषिः = देवऋषिः, देवर्षिः । दधि + ऋते = दधिऋते... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ihgew4odzhxgqsjby6vbeos7e22odum 104 129134 347415 2022-08-22T18:12:47Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ३२ लघुपाणिनीये [हल्-संधि कार्यलक्षणं निमित्तमाश्रित्य सिद्धकाण्डगतो विधिर्न प्रवर्तयितव्य इति संकेतस्य तत्त्वम् । असिद्धकाण्डस्तावन्न केवलं सिद्धकाण्डं प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tmxrqs53ty37yeu8xd075nl1mvx6ygi 104 129135 347416 2022-08-22T18:12:55Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । ५॥ भेदः । स्वर- सत्वषत्वे विसर्गस्य, मूर्धन्यो, णत्वकीर्तनम्, । श्चुत्वष्टुत्वे, पश्चमत्वं, वर्णद्वित्वं च, जचरौ ॥ ४ ॥ विन्दुत्वोः परसा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tm6e15p05238duq0rbertujcwiv6cmx 104 129136 347417 2022-08-22T18:13:07Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ३४ घः ६३ । हो ढः । (८-२-३१) ) PER झलि परे पदान्ते च हस्य ढ आदेश: स्यात् । यथा- ACOM पदान्ते झलि परे लिहू + तं = लिढ् तं ( = लीढम् ) । वह् + तं = वढ् तं (= ऊढम्) । - पदान्ते झशि परे च खरातिखरघ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jsjyhsldrlcntufalqoud45axjt9kkz 104 129137 347418 2022-08-22T18:13:17Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । ३५ कु:' (६२) इत्यस्यापवादोऽपि सूत्रेऽस्मिन् मिश्रीकृत्योच्यते । (१) 'छशो: षः' (२) 'ब्रश्चभ्रस्जसृजमृजयजराजभ्राजां च' इति यद्याचार्यो विभज... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7k6v2q8jgs2oij6dxods1ss406o0tau 104 129138 347419 2022-08-22T18:13:31Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ३६ लघुपाणिनीये [हल्-संधि शहसानां तत्तद्विशेषविधानात् षकार एक एवावशिष्यते । तस्य 'ऋटु- अरषाणां मूर्धा' इति मूर्धस्थानसाम्यात् टवर्गमृदुः डकार आदेशो भवति । यथा-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lqahpasvi0lj1og5wp1pt7oaibfrv7m 104 129139 347420 2022-08-22T18:13:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । २१ विभक्तिप्रत्ययानां (प्रथमादीनां ) प्रत्याहारः । तेषां मध्ये हलादिषु प्रत्ययेषु परेषु पूर्वस्याः प्रकृतेः प्रत्ययान्तस्य च पदसंज... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki of82wdf1vy5wz9fss359em61dkc4wge 104 129140 347421 2022-08-22T18:13:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ३८ लघुपाणिनीये er sy pr ७४ । मतुवसो रु संबुद्धौ छन्दसि । (८-३-१) अथ रुणः संनियोगेन (साहचर्येण) विशेषकार्यमुपदिशति । ७५ । अत्रानुनासिकः पूर्वस्य तु वा । (८-३-२) तुकारो भिन्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 0ny20akocjdxt1h1a605zt6kjji6n65 104 129141 347422 2022-08-22T18:14:04Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ शिक्षाकाण्डः । ७८ । नश्छव्यप्रशान् । (८-३-७) अम्परे छवि परे पदान्तस्य न नस्य रु स्यात्, न तु प्रशान्शब्दन कारस्य । अत्रापि रुणः सादेशः । यथा -- प्रकरणम् ] महान् + तरुः =... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mzuo00df62ss5furprh0vva264w1l5c 104 129142 347423 2022-08-22T18:14:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ४० लघुपाणिनी ७९ । ढो ढे लोपः । (८-३-१३) ढस्य ढे परे लोप: स्यात् । ढान्तस्य पदस्याभावात् पदमध्य एवायं भवति । अत इदमुपरिष्टादुदाहरिष्यामः ।। 20 THPTUSTES JO ८० । रो रि । (८-३-१४) PIE... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1p81zbxreoie7b6e9u8irz6tf2zcb8y 104 129143 347424 2022-08-22T18:14:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ शिक्षाकाण्डः । ८३ । रोः सुपि । (८-३-१६) सुप् सप्तमीबहुवचनप्रत्ययः । तस्मिन् परे रोरेव विसर्गो न तु नैसर्गिकरेफस्य । ‘खरव...' (८२) इति रेफसामान्यस्य प्राप्तो विसर्ग ए... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki c57zl7b16g87t69i0kha0xgqdq7ya57 104 129144 347425 2022-08-22T18:14:34Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये ७९ । ढो ढे लोपः । (८-३-१३) ढस्य ढे परे लोप: स्यात् । ढान्तस्य पदस्याभावात् पद्मध्य एवायं भवति । अत इदमुपरिष्टादुदाहरिष्यामः ॥ Mom ८० । रोरि । (८-३-१४) IPTH FAIZERIS र... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dfennpi5kgvmhbf11y5ytezhkbwd7uz 104 129145 347426 2022-08-22T18:14:56Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । ८३ । रोः सुपि । (८-३-१६) सुप् सप्तमीबहुवचनप्रत्ययः । तस्मिन् परे रोरेव विसर्गो न तु नैसर्गिकरेफस्य । 'खरव...' (८२) इति रेफसामान्यस्य प्राप्त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki k6zuvnzvpd4nnti06blcudi6gelek75 104 129146 347427 2022-08-22T18:16:40Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [हल्-संधि व्योरिति वकारयकारयोः षष्ठीद्विवचनम् । 'भो... अपूर्वस्य' इत्यनुवर्तते । 'पदस्य' इत्यधिकारोऽप्यस्ति । भोभगो अघोपूर्वयोरवर्ण- पूर्वयोर्वा पद... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ko46bw8fuhih19o6hfl9nzw3ejh44p1 104 129147 347428 2022-08-22T18:16:49Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । ४३ रोर्यत्वं पदान्त एव; एजादेशस्तु पदान्ते पदमध्ये च । तत्र पदमध्ये लोपस्य प्रसक्तिरेव नास्ति । अतः हरये, गुरवे, नायकः, पावकः इत्येव रू... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lr56ilwqj70fgvso6ujtfb1bfskzelw 104 129148 347429 2022-08-22T18:16:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [हल्-संधि उत्वस्य सिद्धत्वात् गुणपूर्वरूपे भवतः । असिद्धकाण्डगतस्य रोर्वचन- सामर्थ्यात् उत्वविधिमात्रे सिद्धत्वम् । प्रत्युदाहरणम्- = (अतः परो न... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 3pgg8zdtat592tvgtunw4tcml8xoycd 104 129149 347430 2022-08-22T18:17:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ शिक्षाकाण्ड: । ९२ । नश्चापदान्तस्य झलि । (८-३-२४) अपदान्तस्य नस्य मस्य च झलि परेऽनुस्वारः । यथा— प्रकरणम् ] पयान् + सि = पयांसि । - आक्रम् + स्यते = आकंस्यते । अधिजिगाम् +... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki fv0zy36idgbuji2owfwevdgb61shllq 104 129150 347431 2022-08-22T18:17:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ यथा- लघुपाणिनीये पुनर् + तत्र • पुनः + तत्र = यशस + तस्य = यशर् + तस्य पुनर् + च पुनर् + टीकते (89-5-8) | ISIS = पुनस्तत्र | = यशस्तस्य । = यशः + तस्य R = पुनस् + च (पुनश्च ) । = पुनः + च = = पुनः + टी... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 47v0patsxas0v6zbrz5l3gxhbmsf4zb 104 129151 347432 2022-08-22T18:17:27Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । हरति ; अतः 'कुप्वोः' इत्युक्तेऽपि कवर्गपवर्गान्तर्गतानां खरातिखरा- णामेव ग्रहणं संभवतीति बोध्यम् । 1995 V&R 1 5555 ९८ । इसुसोः सामर्थ्ये (विसर्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki iviy541kkbyyqwhrctejwl9fog8ex7o 104 129152 347433 2022-08-22T18:17:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ४८ लघुपाणिनी [हल्-संधि विसर्गस्य षसावादेशौ येष्वपेक्ष्येते ते शब्दाः कस्कादिषु पठिता बोध्याः । ईदृशो गण ‘आकृतिगण' इत्युच्यते । इत ऊर्ध्वं सूत्रक्रमे मूर्धन्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ry1fnoldhu7yxnd07ejbc84gd0s65xc 104 129153 347434 2022-08-22T18:17:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्ड: । अथ श्चुत्वष्टुत्वे निषेधति— - (षष् + सन्तः) = षट् + सन्तः = १०४ । न पदान्ताट्टोरनाम् । (८-४-४२) पदान्तात् टवर्गात् परस्य स्तो: टुत्वं न स्यात्, '... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2mrtjgh2f999rlh1z6vr4u4ram53qvy 104 129154 347435 2022-08-22T18:18:00Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [हल्-संधि स्वस्वपञ्चम एवानुनासिक: । यवलानां स्वं स्वम् अनुनासिकरूपम् । रेफस्य परमनुनासिकादेशो न भवत्येव । यथा- - वाग् + माधुर्य = वाड्माधुर्ये, वाग्म... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki o8a67v5cbzonimpobe4rc087w8oivxy 104 129155 347436 2022-08-22T18:18:26Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ Begal dodg.: शिक्षाकाण्डः । प्रकरणम् ] सार्वत्रिकोऽयं विधिरिति कृत्वा वाचयितारः स्वयमेव वाचयिष्यन्तीति बुद्ध्या लिपिकारा द्विरुक्त्य वर्ण द्विर्न लिखन्तीति संप्र... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9ik1iioua7zrhsyv2i29s8vcbpid7d0 104 129156 347437 2022-08-22T18:18:52Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [हल्-संधि भवति । अतो 'झलां जशोऽन्ते' (६९) इति विहितं जश्त्वं खरि परे न भवति । तत्र प्रकृतसूत्रेण चर्त्वमेव | यथा - पदान्ते— तद् ५२ सम्पद् + कामः = सम्पत्का... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki or4bdefz277ns739t5mh3cup2fz15j1 104 129157 347438 2022-08-22T18:19:00Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । ११७ । तोर्लिं । (८-४-६०) तवर्गस्य लकारे परे परसवर्ण: स्यात् । आन्तरतम्याल्लकार एव परसवर्णः । यथा- तद् + लक्ष्यं चित् + लयः = चिल्लयः । | — घोषः... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki frzlwe4slmn3b1a6iggtqb3hckws1j5 104 129158 347439 2022-08-22T18:19:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [हल्-संधि अब प्रकरणपूर्त्यर्थे तुक्संधिरित्युक्तो भागो वक्तव्योऽस्ति, यमेव पाणिनि: ‘संहितायाम्' (६-१-७२) इत्यधिकृत्य 'छे च' (ह्रस्वस्य तुक्) (६-१-७३), 'आ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki co7rssqohny46ck68fv3ty4smhnl9tq 104 129159 347440 2022-08-22T18:23:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] शिक्षाकाण्डः । विसर्गो रस्यावसाने, झलां चर्चे च वा तथा । पदान्ते सस्य रुत्वं स्यादिसादावशि तच्छ्रतिः ॥ ४ ॥ [इस्, ईस्, उस्, ऊस् इत्यादिवदिकारादिस्वरपूर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4q8kxuqe3yud8brhurbtwfz6jsyu4h3 104 129160 347441 2022-08-22T18:24:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये अथ शब्दविभागः ॥ वर्णैरक्षराण्यारभ्यन्ते; अक्षरैः प्रकृतयः; प्रकृतिभिः पदानि; पदैर्वाक्यानि; वाक्यैर्भाषा इति हि क्रमः । तत्र वर्णा व्याख्याता वि-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki d1vd7xy9msrgqtngar1ortitj8u4fck 104 129161 347442 2022-08-22T18:24:16Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ शब्दविभाग:] शिक्षाकाण्डः । कृत्प्रत्ययान्तास्तद्धितप्रत्ययान्ताः समासाश्च प्रातिपदिकसंज्ञाः स्युः । अष्टाध्याय्यास्तृतीयचतुर्थपञ्चमैरध्यायैः प्रत्यया... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki al5cvgedlq5nzst4bvy1asdivskqm69 104 129162 347443 2022-08-22T18:24:31Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [शब्द यक्, आयः, ईयङ् इत्येते सनादयः प्रत्ययाः धातुभ्यो विहिताः । केवला उक्तप्रत्ययान्ताश्च धातवो भवन्ति । अत्रापि पट्टिका- ५८ धातुः । धातुः व्युत्प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8xxzmgfrq0xii4clu2xoen2gnwlhuaj 104 129163 347444 2022-08-22T18:24:50Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ विभागः ] प्रकृतिः २ धातुः प्रतिपादिकं पदं र शिक्षाकाण्डः अव्युत्पन्नः सुबन्तं नाम Substantive = केवल:- तिङन्तं आख्यातं Finite Verb व्युत्पन्नः धातुजाः सनादयः = सनाद्यन्तः ( नाम... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 0vy3xwqnxnu6foetgvf6gwk7c86fi70 104 129164 347445 2022-08-22T18:25:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [शब्द भाषान्तरेषु बहुधा विभक्तान्यपि पदानि संस्कृते द्विविधान्येवेति पट्टिकैषा प्रदर्शयति । अत्र असत्ववाचिनां निपातानां नामस्वन्तर्भावनं पाण... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rnrybsyve34q699wfjrarp5qlig3s1o 104 129165 347446 2022-08-22T18:25:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ विभाग: ] शिक्षाकाण्ड: । , वषट्, वौषट्, स्वाहा, स्वधा, ओम्, किल, तथा, अथ, सु, स्म, अस्मि, तत्, किं, पुरा, धिक्, हा, हे, अहो, उताहो, आम्, अथो, हि इत्यादि । १३२ । प्रादयः । (१-४-५८) प्रा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki gq3mdr9tz6d9sydb7k09mx5rh3f1va3 104 129166 347447 2022-08-22T18:25:45Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ॥ परिनिष्ठाकाण्डः ॥ परिनिष्ठाकाण्डेऽत्र पदानां रूपनिष्पत्तिः कथ्यते । तत्र सुप्तिङ- न्तयोः प्रथमं सुबन्तस्य प्रक्रिया । प्रातिपदिकेभ्यः किल सुप उत्पद्यन्त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki q2b6cofyaafoisaka4u59us32wb834n 104 129167 347448 2022-08-22T18:25:53Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ स्त्रीप्रत्ययप्रकरणम् ] परिनिष्टाकाण्डः । व्यवस्थाश्च सन्त्येव । सर्वथापि तु प्राणिजातिवाचकशब्देषु पुरुषवाचकः पुल्लिङ्गः, स्त्रीवाचकः स्त्रीलिङ्ग इति कचि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dlcygp8ubcc742pw5ksdiv4wgaxdq5c 104 129168 347449 2022-08-22T18:26:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनी [स्त्रीप्रत्यय ङयाब्विधिप्रस्तावेऽस्मिन् ‘ङ याप्प्रातिपदिकात्' इत्यधिकार- सूत्रे याबिति भागो योग्यताविरहादुपेक्ष्यते । अजादिगणपठितेभ्यः प्रात... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bgoa6z1mo1iwj7bhfuwwtgg6hkd1eby 104 129169 347450 2022-08-22T18:26:16Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] भवत् -भवती महत् -महती - बुद्धिमत् – बुद्धिमती कृतवत् - कृतवती - तावत् · तावती विस - विदुषी - महीयस् – महीयसी कुर्वत् कुर्वती -- परिनिष्ठाकाण्ड: । -' भवतु' इति सर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki fgu0ghg38n6zxs0mzted5whe0e4jefo 104 129170 347451 2022-08-22T18:26:27Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ w लघुपाणिनीये १४४ । अनो बहुव्रीहे: । (४-१-१२) अन्नन्तात् बहुव्रीहेर्न ङीप् । सुपर्वन्– सुपर्वा सुपर्वाणौ । | सुशर्मन्– सुशर्मा सुशर्माणौ । पामा पामे सीमा सीमे १४५... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bpow0f5auhez9f49s1ihvi7ssinh66u 104 129171 347452 2022-08-22T18:26:40Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] टित् "" ढ (एय) अण् -कुरुचरी - दृष्टचरी -सौरभेयी - कुम्भकारी -हैमी -औत्सी अञ् द्वयसच् -ऊरुद्रयसी दघ्नच् -ऊरुदघ्नी मात्रच् ऊरुमात्री तयप् -पञ्चतयी ठक् (इक) —आक्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lzdmyahkw8v5ylbwndm5wq22to2uxd4 104 129172 347453 2022-08-22T18:26:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये प्रत्यु० – (चरमे तु) वृद्धा, ('अतः' किम् ? ) शिशुः । बाला, वत्सा, कन्या इत्यादयस्तु अजादिपाठाट्टाबन्ताः । ६८ अदन्ताद्विगुसमासात् ङीप् । यथा- १४९ । द्विगो... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki asu089re23twke7pngj6xc3pfpfm7y2 104 129173 347454 2022-08-22T18:27:06Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] 'कृदिकारादक्तिनः' वा ङीषू स्यात् । यथा - रजनिः, रजनी ; श्रेणिः, श्रेणी; ङीष् स्यात् । यथा- परिनिष्ठाकाण्ड: । । तिन्प्रत्ययान्तवर्ज सर्वेभ्योऽपि कृदिकारा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki spe6f4cahzclvk6b77vl3eghpfubqi2 104 129174 347455 2022-08-22T18:27:17Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनी मध्ये उपेक्षितानि सूत्राणि टिप्पणे दृश्यन्ताम् । १. (A) क्रीतात्करणपूर्वात् । (४-१-५०) करणतृतीयान्तपूर्वपदात् ७० यथा –——यवैः क्रीयते = यवक्रीती । वस्त्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki t7h2nelg4p6mhmbrgnfhyk3bxovre20 104 129175 347456 2022-08-22T18:27:29Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ 'प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । १५७ । स्वाङ्गाच्चोपसर्जनादसंयोगोपधात् । (४-१-५४) उपसर्जनभूतादसंयोगोपधाददन्तात् स्वाङ्गवाचिनः प्रातिपदिकात् स्त्रियां ङीष् स्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7003lrsts1gmt4hflypgjjajkbsyblj 104 129176 347457 2022-08-22T18:27:41Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ७२ लघुपाणिनीये [स्त्रीप्रत्यय १५८ । नासिकोदरोष्ठजङ्घान्तकर्णशृङ्गाच्च । (४-१-५५) आद्ययोर्बह्नत्वादन्येषां संयोगोपधत्वाच्चाप्राप्ते विधिरयम् । यथा- तुङ्गना... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4m7q3llnt1nunmez0t34ycj4st5on98 104 129177 347458 2022-08-22T18:27:52Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । ॥ * ॥ योपधप्रतिषेधे हयगवयमुकय मनुष्यमत्स्यानामप्रतिषेधः ॥ यथा—हयी, गवयी, मनुषी, मत्सी इत्यादि । अन्त्ययोः 'सूर्यतिष्यागस्त्य- मनुष... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9c8jy9bh5s2o72clwxxae0wrd1j620m 104 129178 347459 2022-08-22T18:28:09Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सुबन्त अयकपूर्वाया अपि इत्वविकल्पार्थोऽयं योगः । नित्यस्त्रीलिङ्गा- द्विहितखाप: स्थाने जातस्य कात्पूर्वस्यातः इत्वं वा आपि । यथा— खट्विका, खट्व... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki exzl9lzwzn6j8a1axt8cbdoca9bbyh9 104 129179 347460 2022-08-22T18:28:16Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । प्रकृतिवाच्यस्य वस्तुन एकत्वे एकवचनम् ; द्वित्वे द्विवचनम् ; तदधिकत्वे बहुवचनं च प्रयोज्यम् || १६९ । विभक्तिश्च (सुप्तिङ:) । (१-४-१०४) स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mq1rvc00eh0uy9hmitocs6fmfcl6swv 104 129180 347461 2022-08-22T18:28:34Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ 9 w I. (1) ग्लौ + स् (2) लघुपाणिनीये = औकारान्तः पुल्लिङ्गः ‘ग्लौ' शब्दः । ‘ ससजुषो रुः’ (७०) इति रुः, ग्लौः; अवसाने (८२) विसर्गः 'एचोऽयवायावः' (४४) ) इति आवू, ग्लावौ ; = (आवादेश:, रुत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki a651qrhppqdo8f0ujrshx1rfzbgrzjf 104 129181 347462 2022-08-22T18:28:50Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] I. (1) संपद् + स् (2) संपद + औ (3) संपद् + अस् परिनिष्ठाकाण्ड: । दकारान्तः स्त्रीलिङ्गः ‘संपद्' शब्दः । II. (1) संपद् + अम् (2) संपद् + औ (3) संपद् + अस् IV. (1) (3) VI. (1) = III. (1) संपद् + आ (2) सं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hs4600tjuesiwtahlju4m60favw0vgq 104 129182 347463 2022-08-22T18:29:02Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सुबन्त एवमन्येषामपि शब्दानां रूपाण्यूह्यानि । किं तु सर्वेषां शब्दानां रूपनिष्पत्तिर्नैवं सुगमा । आदेशैरागमैश्च प्रत्ययाः प्रकृतयश्च तत्र तत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1feee14gx7cewmxivyqs96h89agwrdd 104 129183 347464 2022-08-22T18:29:14Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । ७९ तयो: 'अन्यतर'- शब्दो गणे विशिष्य पठितत्वात् सर्वनाम; अन्य- तमस्तु न । अत्र गणे अपूर्वशब्दाः पठिता वलयचिह्निताः । पूर्वादिः, त्यदाद... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9mfbt27mizrewm13oaoekgvizl2h702 104 129184 347465 2022-08-22T18:29:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सुबन्त विश्वो यस्य स प्रियविश्व इति बहुव्रीहे: प्रियविश्वाय इत्येव रूपं न तु प्रियविश्वस्मै इति सर्वनामकार्यम् || ८० १७३ | तृतीयासमासे । (१-१-३०) तृती... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7il2ul9nkithm1mih5gcqxnry97nn0y 104 129185 347466 2022-08-22T18:29:34Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । ॥ * ॥ विभाषाप्रकरणे तीयस्य ङित्सूपसंख्यानम् ॥ तीयस्तीयप्रत्ययान्तः, द्वितीयतृतीयशब्दौ । डिन्सु ङे ङसिङस् डिषु । - तेन द्वितीयस्मै,... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki kp3phjf02gokz2deavz3okvajwc7a1a 104 129186 347468 2022-08-22T22:00:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये उपग्रहो विभक्तिश्च संहिता चावसानकम् । समासाश्चेति संज्ञाः स्युरेकसंज्ञाधिकारगाः ॥ ३ ॥ अन्यत्व तु एकस्य बहवः संज्ञा भवन्त्येव । यथा – सर्वशब्दः प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pvz0i50cwccks0ckvg2afiphb2lgncg 104 129187 347469 2022-08-22T22:00:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्ड: । १८५ । वामि । (१-४-५) इयङुवङ्स्थानिनां स्त्रीशब्दभिन्नानाम् आम् इति षष्ठीबहुवचने नदीसंज्ञानिषेधो विकल्पेनैव । अतः श्रीणां, श्रियां, भ्रूणां, भ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hxiy78xebamo1whmjvrnj96fsrmmab2 104 129188 347470 2022-08-22T22:00:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सुबन्त यस्माद्धातोर्वा प्रातिपदिकाद्वा प्रत्ययो विधीयते तदादि शब्दरूपं तस्मिन् प्रत्यये परे अङ्गसंज्ञं स्यात् । धातोः प्रत्ययविधौ मध्ये विकर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 0cizaxvpdbhukq0tt18tzhtuq9bzv6e 104 129189 347471 2022-08-22T23:30:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । पदम् । सुप्स्वपि केषांचित्प्रत्ययानां प्रकृतेः पदसंज्ञा पदकार्यप्रवर्तनार्थ- मतिदिश्यते । ‘रोऽसुपि' (७२) इति सूत्रव्याख्यानं वीक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qt1yuixip9ife4o4fznu1ujqewwslw7 104 129190 347472 2022-08-22T23:30:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ८६ लघुपाणिनीये [सुबन्त एषु तिर्यग्रेखाया उपरिगतं, वलयान्तर्गतं च सर्वनामस्थानम् ; शेषेषु स्थूललिपिभिर्मुद्रितानां प्रकृतिः पदं, परिशिष्टानां प्रकृतिर्भम् ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bjjozvbc8wujom0kgxtka86yas0h9uo 104 129191 347473 2022-08-22T23:30:52Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । अवर्णादिचि परे पूर्वसवर्णदीर्घो न स्यात् । इच् इति व्यापको- ऽप्ययं प्रत्याहारो विषयाभावात् 'औ' 'ई' इति द्विवचनद्वयमेव परा- मृशतीति ब... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 40be0bgf9e75sji0fpdfn5tkxn0nvul 104 129192 347474 2022-08-22T23:31:03Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सुबन्त एङो ङसिङसोरति परत: पूर्वरूपमेकादेश: स्यात् । अपदान्तार्थं वचनम् । यथा- ८८ - गो + असू = गोस् = गोः ]] हरे + असू = हरेस् = हरेः । शहाजी गुरो + अस् = गुरोस् = ग... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qgb9lpdxhgd1yi3b8x50bx7sg9dl5xn 104 129193 347475 2022-08-22T23:31:19Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । (३) प्रत्ययानामादेशाः ॥ २०४ । अतो भिस ऐस् । (७-१-९) अङ्गस्येत्यधिकृतम् । अदन्तादङ्गात् परस्य भिस ऐस् इत्यादेश: स्यात् । 'न विभक्तौ तुस्मा: ' इति सक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tcmilg9qp8b9tgmjngs9qm2atk8hevq 104 129194 347476 2022-08-22T23:31:30Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये २०९ । ङसिङयोः स्मात्-स्मिनौ । (७-१-१५) सर्वनाम्न इत्येव । यथा- अदन्तात् सर्वस्मात्, सर्वस्मिन् । तस्मात् तस्मिन् । , २१० । पूर्वादिभ्यो नवभ्यो वा । (७-१-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki nfp87sx28n71asst282dkr851xeacpt 104 129195 347477 2022-08-22T23:31:38Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ • प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । ९१ = = अष्टन्–दीर्घे अष्टा । अष्टा + अस् = अष्टा + औ = अष्टौ । दीर्घाभावे तु उत्तरसूत्रेण लोपे ‘अष्ट' इत्यपि रूपम् । ८ २१६ । षद्भ्यो लुक् ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki b765aff2salpes9yd1jybn49v9oqrmr 104 129196 347478 2022-08-22T23:31:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सुबन्त डतर, डतम, अन्य, अन्यतर, इतर एभ्यस्तु नपुंसकेभ्योऽदन्ते- भ्यः स्वमोः ‘अद्’ इत्यादेशः । यथा— - ९२ - कतर + स् = कतर + अद्,- 'अतो गुणे' इति वक्ष्यमाणं पररू... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki su8wdb37z2ilcc9xabfeguz4vurs78g 104 129197 347479 2022-08-22T23:32:00Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । ९३ मालामतिक्रान्तोऽतिमाल: इत्यादौ उपसर्जनहस्खे मा भूदिति ङयापो- दर्दीर्घविशेषणम् ॥ २२४ | एङ्हस्वात् संबुद्धेः । (६-१-६९) एङन्तात् ह... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 83xdbbq46si3p74cx3wlca9k2obidwr 104 129198 347480 2022-08-22T23:32:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ९४ लघुपाणिनीये २३० | संबुद्धौ च । (७-३-१०६) आबन्तस्य एत् संबुद्धौ परतः । यथा- = = रमा + स् = रमे + स् ('संबुद्धिलोपः ' २२४) = (हे ) रमे । २३१ । अम्बार्थनद्योर्हखः । (७-३-१०७) अम्बा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki o2baltug8p6fo0ykmc15c6t2b14d4g1 104 129199 347481 2022-08-22T23:32:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । हरि + ए = हरे + ए = हरये । = - गुरु + ए = गुरो + ए = गुरवे । = - हरि + अस् = हरे अस्– ‘ङसिङसोश्च' (२००) इति पूर्वरूपे, हरेस् = हरेः । गुरु + अस = गुरो + अस् – ( पू... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bd3k33qtpy2pv84ipn0xoae1q5prgam 104 129200 347482 2022-08-22T23:32:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ९६ लघुपाणिनीये २४१ । औत् । (७-३-११८) इदुद्भ्यां परस्य डेरौकारादेशः स्यात् | यथा— सखि – मुख्यौ । देशश्च । यथा— पूर्वसूत्रेण नद्या आम् विहितः ; उत्तरसूत्रेण घेश्च वि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dszqmpw7n6cuyenxq9kx0oyewnjv738 104 129201 347483 2022-08-22T23:32:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । २४५ । त्रेस्त्रयः । (७-१-५३) त्रि इत्यस्य आमि परे त्रय इत्यादेशः । उत्तरसूत्रेण त्रयाणा- मिति रूपसिद्धिः ॥ प्रकरणम् ] २४६ । हस्वनद्यापो नुट् । (७-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mkkcor2jqfro97qomaof43imt6yyep7 104 129202 347484 2022-08-22T23:33:10Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ९८ लघुपाणिनीये २५१ । नोपधायाः । (६-४-७) नान्तस्योपधाया दीर्घो नामि परे ॥ [सुबन्त – पञ्चन् + नां • पञ्चान् + नाम् । अब प्रकिया प्रदर्शनार्थे नलोपविधिर्मध्ये कथ्यते- २... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qiitz6od0oh1ucw3utgnawlxy8246kc 104 129203 347485 2022-08-22T23:33:19Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । ९९ असिद्धत्वात् 'राजभ्याम्' इत्यादौ 'सुपि च' (२२६) इति दीर्घः, ‘राजभिः' इत्यादौ ‘अतो भिस ऐस्', 'राजसु' इत्यादौ 'बहुवचने झल्येत्' (२२७) इत्ये... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki evxt55hi7v6ka00rcde4kudpsle2ok1 104 129204 347486 2022-08-22T23:33:26Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सुबन्त सर्वनामस्थानमात्रे (असंबुद्धौ) दीर्घः; इन्नन्तानां सावेव । उन्नन्ता ऋन्न- न्ताश्च कृत्रिमाः सन्ति शौ; तत्र सर्वेषां दीर्घः । हनुपूषार्यम्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki anw71x98f9m5r39drg668gby1pl1llq 104 129205 347487 2022-08-22T23:33:33Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । २६० । अप्-तृन्-तृच्-स्वट-नट-नेष्ट-त्वष्ट-क्षतृ-होतृ- पोतृ-प्रशास्तृणाम् । (६-४-११) प्रकरणम् ] अप् इत्यस्य, तृन्तृच्प्रत्ययान्तानां स्वस्रादीनां... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8uycp73ksae2n85d2levsjax9tgnwqv 104 129206 347488 2022-08-22T23:33:42Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सुबन्त अतु – बुद्धिमत् + स्— दीर्घः; बुद्धिमात् स् – 'उगिदचां......' (२६२) इति नुम्, बुद्धिमान्त् स् – हल्ङयादिलोपसंयोगान्तलोपौ, बुद्धिमान् । एवं कृतवान्,... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1zsgua23h25ezlvqy03dgtgo9bgoymv 104 129207 347489 2022-08-22T23:33:50Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । १०३ क्विन्प्रत्ययान्तस्य कबर्गोऽन्तादेशः पदान्ते । अनेन कुत्वे प्राङ् इति रूपसिद्धिः । प्राञ्चौ प्राञ्चः ; प्राञ्चं प्राञ्चौ । ए... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1le5f7ngyhfuiuzf2pevkiylyr5fz4e 104 129208 347490 2022-08-22T23:33:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १०४ स्थाने श्रीपा श्रीप । ग्रामणी = ग्रामणि । शुचि – शुचये, मृदु — मृदवे, कर्तृ – कर्त्रे, ह्रस्वाभावमुदाहर्तुं ह्रस्वविधिरुच्यते । २६८ । हूस्वो नपुंसके प्रातिपद... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qe1ldwgrufvtyackkwpww3f7pca3wok 104 129209 347491 2022-08-22T23:34:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । २६९ । नाभ्यस्ताच्छतु: । (७-१-७८) अभ्यस्तात् परस्य शतृप्रत्ययस्य नुमागमो न स्यात् । शत्रु- प्रत्ययस्य उगित्त्वात् 'उगिदचाम्' (२६२) इति न... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ne4caqsov0ew25qxp27qwy7st13qb8x 104 129210 347492 2022-08-22T23:34:20Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १०६ लघुपाणिनीये [सुबन्त - भू–भव + अत् = भवत् — भवन्ती चिकीर्षन्ती (कुले), भवन्ती चिकीर्षन्ती (ब्राह्म- णी) । दिव्—दीव्य + अत् = दीव्यत् — दीव्यन्ती (कुले), दीव्यन्ती (ब्र... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4kmszs51q8285h26bait6fi6lqwzrdv 104 129211 347493 2022-08-22T23:34:33Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ________________ प्रकरणम् परिनिष्ठाकाण्डः । १०७ २८० । पुंसोऽसुङ् । (७-१.८९) पुंस्शब्दस्य असुङादेशः स्यात् सर्वनामस्थाने । ङित्वात् अन्तादेशः ; उकार इत् 'उगिदचां ...' (२६२) इत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hdyxiysd4d2oamh4219kh0oa79e65ju 104 129212 347494 2022-08-22T23:34:40Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सुबन्त २८५ । ऋदुशनस्पुरुदंसोऽनेहसां च । (७-१-९४) ऋकारान्तानाम् उशनस्, पुरुदंसस्, अनेहस्— इति शब्दानां च अनङादेश: असम्बुद्धौ सौ परे । यथा- कर्तृ—कर्त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4q3r0q7t8feegfzgqvklo80xyip3ap2 104 129213 347495 2022-08-22T23:34:50Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्ड: । २८८ । विभाषा तृतीयादिष्वचि । (७-१-९७) अजादिषु तृतीयादिविभक्तिषु क्रोष्टुशब्दो वा तृजन्तवत् स्यात् । तेन कोष्टा, क्रो, क्रोष्टुः, क्रोष्ट्रोः, क... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki edy4dkb1qd7cgw5a5peowhj4iqgurt8 104 129214 347496 2022-08-22T23:34:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ११० लघुपाणिनीये अथ भसंज्ञाकार्याणि ॥ २९२ । भस्य । (६-४-१२९) अधिकारसूत्रमिदम् । [सुबन्त २९३ । वसोः संप्रसारणम् । (६-४-१३१) वसुप्रत्ययान्तस्य भस्य संप्रसारणं स्यात्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tkivaj1jdrp3drbkd6k3wlwqf5gr56u 104 129215 347497 2022-08-22T23:35:08Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] एवमन्येषामपि पृतक्पृथग्वेदितव्यम् ॥ परिनिष्ठाकाण्डः । १११ शब्दानां सर्वनामस्थानकार्य, पदकार्ये, भकार्य च २९७ । वाह ऊठ् । (६-४-१३२) वाह् इत्येतदन्तस्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki f740cm3l2sp5c2izlkelmdys57ryn0i 104 129216 347498 2022-08-22T23:35:16Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ११२ यथा- लघुपाणिनीये ३०२ । अचः । (६-४-१३८) 'अच्' इति लुप्तनकारस्याञ्चतेर्ग्रहणम्; तदन्तस्य भस्याल्लोपः - प्रति अच् + अस– अल्लोप, प्रतिच् + अस् इति स्थिते— ३०३ । चौ (दीर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 15h5kf4xunyx72mtumbkpbx4d1zzucd 104 129217 347499 2022-08-22T23:35:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । ११३ 'तिरस्' इत्यव्ययस्य 'तिरि' इत्यादेशः स्यात् अकारलोपरहिते क्विप्रत्ययान्ते अञ्चतौ परे । अकारलोपो भसंज्ञायामेव; अतः सर्वनामस्था... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki c9sii36164jdcxiv92rru11ihs6w7ca 104 129218 347500 2022-08-22T23:35:35Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये पञ्च, पञ्च, पञ्चभिः, पञ्चभ्यः, पञ्चभ्यः, पञ्चानाम्, पञ्चसु । इतिवद् अन्येषामपि षट्संज्ञानां रूपाणि । ३०८ । रायां हलि । (७-२-५) रैशब्दस्यात्वं हलादौ विभ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki g4m0kzzsyg2a8tqj6lhvd301usrojos 104 129219 347501 2022-08-22T23:35:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । ३१२ । त्यदादीनामः । (७-२-१०२) त्यदादीनामकारोऽन्तादेश: स्याद्विभक्तौ । सर्वादेरन्तर्गणस्त्य- दादिः । तत्र त्यच्छब्दस्तच्छन्द पर्या... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mlg555u4i44erqb9fbuvhmiy5jnq2ue 104 129220 347502 2022-08-22T23:35:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये ३१६ । अदस औ सुलोपश्च । (७-२-१०७) अदसः सौ परे औकारोऽन्तादेशः स्यात् सोर्लोपश्च । यथा- अदस् + स्—अद औ + स्– सुलोपे, अदौ-दकारस्य पूर्वसूत्रेण सत्वं, असौ । अका... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hbq53ic9humvyy1lihpg2xbtw45jejg 104 129221 347503 2022-08-22T23:36:10Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] पुंसि । अदम् = अमुम् । अदौ अमू । अदान् = अमून् । तृतीयैकवचने अत्वेन अद + आ इति स्थिते ।। = परिनिष्ठाकाण्डः । पुंसि । ३१९ । नमुने (असिद्धम्) । (८-२-३) (ने) नाभावे क... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki m0z5gn8cqdtd5cfj3wzuev97skq8evj 104 129222 347504 2022-08-22T23:36:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ११८ लघुपाणिनीये [सुबन्त पुनस्तद्वत् ; शेषं पुंवत् । 'अमुष्मै' इत्यादौ षत्वं प्रति मुत्वस्य सिद्ध- त्वात् इण: परस्य आदेशावयवस्य सस्य षत्वम् । ३७५ - सूत्रं दृश्यताम... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki csymhf1bd6pqzy0v7iqpi18jr1xuflo 104 129223 347505 2022-08-22T23:36:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । ३२३ । इदोऽय् पुंसि । (७-२-१११) इत्यस्य 'अय्' इत्यादेशः सौ ॥ पुल्लिङ्गे तु 'इद्' इदम् + स्— अयम् + स् = अयम् । स्त्रियाम् – इदम् + स्– इयम् + स् =... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9kx6f9iwbxdn5aq01l8buq294zhdbd2 104 129224 347506 2022-08-22T23:36:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १२० लघुपाणिनीये ३२६ । आद्यन्तवदेकस्मिन् । (१-१-२१) एकस्मिन् वर्णे क्रियमाणं कार्यं तदादाविव तदन्त इव च स्यात् । तेन अदादेरदन्तस्य च विहितं कार्यमकारमात्रस्याप... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7epjhxdclqhy3uqur4hj8vqjfwiq239 104 129225 347507 2022-08-22T23:36:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । 'सुप्तिङन्तं पदम्' इति पदसंज्ञा न स्यात् । ततश्च पदान्तत्वाभावात् 'न लोपः प्रातिपदिकान्तस्य' इति नलोपः कथं प्रवर्तते ? इति दुर्घट- म... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hq81djs1y69e4q3mjtvoj5s57klm7sd 104 129226 347508 2022-08-22T23:37:10Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १२२ लघुपाणिनीये [सुबन्त विधयो युगपत् समाविशन्ति तत्र बलपरीक्षा कर्तव्या । सा चैवम्- सूतानुक्रमे पूर्वात् परं बलीय: । पराप्यनित्यात् नित्यं बलीयः । नित्यादपि ब... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dmwxjr11vfpb6rqboatx7ar6rf8fepa 104 129227 347509 2022-08-22T23:37:27Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ३३४ । ङेप्रथमयोरम् । (७-१-२८) आभ्यां चतुर्थ्येकवचनस्य प्रथमाद्वितीययोश्च अम् इत्यादेशः । ३३५ । शसो न । (७-१-२९) आभ्यां शसो नकारोऽन्तादेशः । अमोऽ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8rkknr6byfylr9mjezn71hhkwvo3z5n 104 129228 347510 2022-08-22T23:44:09Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १२४ लघुपाणिनीये [सुबन्त ३४६ | युवावौ द्विवचने । (७-२-९२) द्विवचने युष्म् इत्यंशस्य 'युव' इति, अस्म् इत्यंशस्य 'आव ' इति चादेशः स्यात् । .३४७ | यूयवयौ जसि । (७-२-९३) युष्मद... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki l18s7378ccr54u441sr5eu9kgy04mf0 104 129229 347511 2022-08-22T23:44:22Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] युवाम् आवाम् प्रथमाद्विवचनवत् । युष्मद् + अस्, अस्मद् + अस्-‘शसो न' युष्मद् + अन्, अस्मद् + अन्, 'द्वितीयायां च' इत्यावं - युष्मा + अन, अस्मा + अन् - युष्मान्, अस्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pbzf9udmv8u96ym68k0msaxmo8xd711 104 129230 347512 2022-08-22T23:44:33Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १२६ लघुपाणिनीये अथान्वादेशरूपाणि- किञ्चित् कार्य विधातुमुपात्तस्य कार्यान्तरं विधातुं पुनरुपादानम् अन्वादेशः । नाम्नामन्वादेशे सर्वनामान्युपयुज्यन्ते ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ai4u7n5ut7s3w6cmuko364v6anytga7 104 129231 347513 2022-08-22T23:44:41Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । प्रत्यु० – ('पदात्' किम् ? ) युष्मान् पातु हरिः । ('अपादादौ' किम् ? ) युष्मान् पातु हरिर्नित्यमस्मानपि महेश्वरः । ॥ युष्मदस्मदादेशा अनन्वादेशे वा व... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki btcdtixlmlqd4f5jfhfyl7d8xn4vgs7 104 129232 347514 2022-08-22T23:44:50Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १२८ लघुपाणिनीये ३६३ । द्वितीयाटौस्स्वनः । (२-४-३४) द्वितीयायां टौसोश्च परत इदमेतदोरन्वादेशविषये एन इत्यादेशः स्यात् । स्त्रियामदन्तत्वाट्टाप् | क्लीबे तु— ॥ *... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 65y2o9q83oa8vanns97jgrug8hytnil 104 129233 347515 2022-08-22T23:45:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] श्रीः हे श्रीः श्रियं श्रियौ "" परिनिष्ठाकाण्ड: । स्त्री हे स्त्रि स्त्रियं, स्त्रीं स्त्रि श्रियः "9 श्रिया श्रीभ्यां श्रीभिः "" श्रियै, श्रिये श्रियाः,... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dz8yj5ruh78cs2hs5uduivfuoss75jh 104 129234 347516 2022-08-22T23:45:14Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [षत्व इयङुवङौ यण् च नपुंसके न भवति, परेण 'नपुंसकय झल- चः’ (७-१-७२) ‘इकोऽचि विभक्तौ' (७-१-७३) इति नुमा बाधात् । तेन क्लीबे- १३० सुधी – सुधि सुधिनी सुधीनि; सुधि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki oibew5i0fc5joa7xvpvghkktazv2z5l 104 129235 347517 2022-08-22T23:45:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । १३१ वक्ष्यमाणो मूर्धन्यविधिरपदान्तस्य स्थानिनो भवतीत्यधिक्रियते । ऋटुरषा मूर्धन्याः; तेषु षकारढकारावेव विधीयेते, यतः सकारधकार... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9ur7rj62v5sqwhpddtl4lb60sfgi5z6 104 129236 347518 2022-08-22T23:45:33Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १३२ लघुपाणिनीये हरिसु = हरिषु – सुप्प्रत्ययावयवः सकार: .... गुरुषु, पितृषु, रामेषु, गीर्षु... .. इणः परः,, वाक्षु, क्रुषु... कवर्गात् प्रत्यु० – ( 'इण् कुभ्याम्' किम ? ) नामसु,... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8h8e2pc36x8efr1pjyx9oadp9npriwp 104 129237 347519 2022-08-22T23:45:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । ३७७ । स्तौतिण्योरेव षण्यभ्यासात् । (८-३-६१) अभ्यासगतादिणः षत्वं कृतषत्वे सनि स्तुधातोर्ण्यन्तानां चैव नान्येषाम् । यथा- प्रत्यु० स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 27738evqqg713y7xnrg4qxpcjgcuioc 104 129238 347520 2022-08-22T23:45:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १३४ इत्यर्थः लघुपाणिनीये ३८४ । अवाच्चालम्बनाविदूर्ययोः । (८-३·६८) स्तम्भेः षः स्यात् उक्तयोरर्थयोः । यथा - — अवष्टभ्यास्ते – आलम्बने । अवष्टब्धा सेना- -आविदूर्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hwyxrckqcd50xukhofjn9pihtmnlwwj 104 129239 347521 2022-08-22T23:46:08Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । S) (३९० । सुषामादिषु च । (८-३.९८) सुषामादयः शब्दाः कृतषत्वा निपात्यन्ते । यथा- सु + सामन् = सुषामन् । दुष्षन्धिः, सुष्षन्धिः । सुष्टु, दुष्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8hw5txko87iosuo2qdnvwhxnd7rhq20 104 129240 347522 2022-08-22T23:46:20Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १३६ लघुपाणिनीये [णत्वम् ३९५ । प्रातिपदिकान्तनुम्विभक्तिषु च (वा पूर्वपदात्) । (८-४-११) प्रातिपदिकान्ते नुमि विभक्तौ च यो नकारः तस्य पूर्वपदस्था- न्निमित्तात् पर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rj743a3td2w235uyjcr80fvqdngxafq 104 129241 347523 2022-08-22T23:46:28Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ४०० । आनि लोट् । (८४-१६) आनि इति लोडुत्तमस्य नकारस्य उपसर्गस्थं निमित्तमादाय णत्वम् । यथा- प्रभवाणि, प्रवपाणि, परियाणि । ४०१ । नेर्गद-नद-पत-पद-धु-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki c1k02kdsmyc97yilh6h2zafbfrrk6ke 104 129242 347524 2022-08-22T23:46:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १३८ लघुपाणिनीये ४०७ । हलश्चेजुपधात् । (८-४-३१) हलादिर्यो धातुरिजुपधः तस्मात् परो यः कृत्प्रत्ययः तत्स्थस्य नस्य उपसर्गस्थं निमित्तमादाय वा णत्वम् । यथा – प्रको... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki o9szvi31tv9hq1b20ip69kfig3zrwzc 104 129243 347525 2022-08-22T23:46:44Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ Sri Gargoluwari Digital Foundation एकवचनम् । प्र - रामः (रुत्वविसगौं) रामौ स - हे राम एड्हस्वात् सम्बुद्धेरिति लोपः रामौ रामौ प्र द्वि अकारान्तः पुल्लिङ्गो 'राम' शब्दः ॥ द्विवचनम् । char द्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki k50gm15ktnqs9tlyhnknl0oscetxuh3 104 129244 347526 2022-08-22T23:46:55Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १४० सर्वः हे सर्व सर्वम् सर्वेण सर्वाभ्यां सर्वाभ्यां सर्वस्मै (डे: स्मै) सर्वस्मात् (इस: स्मात् ) सर्वाभ्यां सर्वस्य सर्वयोः है " रमा विश्वपाम् विश्वपा लघुपाणिन... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6pplac9blyg4h1i09np7b6a05713k68 104 129245 347527 2022-08-22T23:47:07Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ नामरूपावलिः] रमायै रमायाः रमायाः रमायां गुरोः हरेः परिनिष्ठाकाण्ड: । रमाभ्यां रमाभ्यां रमयोः ( याडाप: डेराम् ) रमयोः :} ( याडाप: ) सर्वा हे सर्वे सर्वा सर्वया सर्वस्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2smjsll4nzktuql86yk14apa67wagj3 104 129246 347528 2022-08-22T23:47:21Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्र - वारि द्वि - त्रपु वारि, वारे त्रपु, त्रपो वारिणा त्रपुणा वारिणे त्रपुणे वारिणः त्रपुणः वारिणः त्रपुणः वारिणि त्रपुणि shay ID च- पं. 1 Gurgeshuiet Digital Enemiation क ष क्लीबे वारित्र... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki aq9p8xln8nq9dyifcicq4az8ezbjopb 104 129247 347529 2022-08-22T23:47:32Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ नामरूपावलिः] परिनिष्ठाकाण्ड: । १४३ , 6 सम्बुद्धौ ‘स्वमोर्नपुंसकात्' इति, सोर्लुका लुप्तत्वेन प्रत्ययलक्ष- णाभावात् 'ह्रस्व गुणः न प्राप्नोति । तथापि तस्य गुणस्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki fmraae35d09jictbxxannudg72h3b3b 104 129248 347530 2022-08-22T23:47:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १४४ [नामरूपावलिः स्मिन् प्रा फ्रे बृद्धयै बैतृ ज्वद्भावगुणे लघुपाणिनीये गुणः परत्वान्नुमा बाध्यते । आमि तु– 'नुमचिरतृज्वद्भावेभ्यो नुद् पूर्वविप्रतिषेधेन'... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8bs1ej31yo2cplrb771gni5b6yhb0j1 104 129249 347531 2022-08-22T23:48:01Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ नामरूपावलिः] परिनिष्ठाकाण्डः । क्विबन्तः पुंसि सुधीशब्द:- (इयडादेशी ) * सुधियः सुधिये सुधीभ्यां सुधियः सुधियोः २. सुत्री: सुधियौ हे सुधी: सुधियं सुधिया >"} सुवीभ्या... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hn9dxy2k5zlizd5suh7sdlh3g8gygn7 104 129250 347532 2022-08-22T23:48:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ कर्ता हे कर्तः लघुपाणिनीये ऋकारान्ताः । पुंसि कर्तृशब्दः- ऋतो ङीति गुण: अप्तृ- निति दीर्घश्च अनङ्, उपधा- दीर्घः, हल्ङ्यादि- कर्तारौ लोपः, नलोपः, गुणः, हल्ड्यादि- । ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 65uru8aacsn45ps7wlblex2t8qa5sx7 104 129251 347533 2022-08-22T23:48:21Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ॥ तिङन्तप्रक्रिया ॥ १४७ फलानुकूलो व्यापार:, व्यापारजन्यं फलं वा क्रिया | यथा— पचनक्रियायां पात्राधिश्रयणाग्निज्वालनादिर्व्यापारः, तण्डुला... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 5mohjwwazaq3b8nx0p9isb4r8o3g951 104 129252 347534 2022-08-22T23:48:31Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [तिङन्त कर्तुरनन्तरं कर्मणः प्राधान्यं, क्रियायामप्रधानांशस्य फलस्याश्रयत्वात् । अन्यानि तु कारकाणि करणादीनि परिकरमालम् || क्रिया किल द्रव्यमाश... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bdlwq8fhcvs3t98i90ukjlow5gmdrep 104 129253 347535 2022-08-22T23:48:38Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । एतेऽष्टादश प्रत्यया लस्यादेशाः स्युः । एषां विभाग उच्यते- ४१७ । लः परस्मैपदम् । (१-४-९९) लादेशाः परस्मैपदसंज्ञा स्युः ॥ १४९ ४१८ । तङान... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hifjmn6l7pcim489by7dxrnp8ljz84y 104 129254 347536 2022-08-22T23:48:52Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [तिङन्त ल्लुप्तप्रचारा विकल्पमात्र इदानीं पर्यवसिता । 'अग्निष्टोमेन स्वर्गकामो यजेत' इत्यादिविधिवाक्येषु ‘गयाश्राद्धं करिष्ये' इत्यादिसङ्कल्प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jf29k4zmo637rnhupvdh5j83pqf9jdu 104 129255 347537 2022-08-22T23:49:07Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] - सामानाधिकरण्यमित्याकाङ्क्षायां लकारवाच्यकारकेणेत्यर्थादायाति । स्थानी = स्थानवान्, प्रसक्तः, अप्रयुज्यमानोऽर्थसिद्ध इति यावत् । उपपदं नाम साका... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki o0xwpe3bmj7iuva68xzbo5by3iww9bl 104 129256 347538 2022-08-22T23:49:19Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [तिङन्त परस्मैपदैकवचनेषु पकारः; आत्मनेपदोत्तमैकवचने टकार:; तद्बहुवचने ङकारश्च इत् । तसादौ सकारस्य, आतामादौ मकारस्य च 'न विभक्तौ तुस्मा: ' इति नेत्सं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jr2v1q68pt2qqq0sywuskzmh3zozjez 104 129257 347539 2022-08-22T23:49:31Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् । परिनिष्ठाकाण्ड: । १५३ तदा लुङाख्यः ; अन्यदा अन्य इति । तथा च लत्वसामान्येन कर्त्रा- दीन्, लट्त्वलित्वादिविशेषैः कालप्रकारौ च बोधयन्ति लकारा इति तेषा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 3a5fmism0eeeisalwvtxqdbmvipzylr 104 129258 347540 2022-08-22T23:49:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १५४ लघुपाणिनीये ४३५ । आशिषि लिङ्लोटौ । (३-३-१७३) आशीविषयार्थवृत्तेर्धातोर्लिङलोटौ स्तः । अर्थान्तराण्यप्यनयो- लकारार्थप्रकरणे वक्ष्यन्ते ॥ ४३६ । लिङ्निमित्त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 90o1pc2m1v6s7b3t91b74xyythedss0 104 129259 347541 2022-08-22T23:49:50Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ प्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । १५५ बोधकास्तिङः इति । अत्र उपर्युपरिप्रत्ययोत्पत्तौ विकरणं प्रति केवलो धातुः प्रकृतिः; तिङ्प्रत्ययं प्रति विकरणविशिष्टो धातुरि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lem7791cl22s9vyz439yughqb8k0j4a 104 129260 347542 2022-08-22T23:49:57Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १५६ लघुपाणिनी ४४४ । तनादिकृञ्भ्य उः । (३-१-७९) ४४५ । क्रयादिभ्यः ना । (३-१-८१) ४४६ । स्तनभु-स्तुन्भु-स्कन्भु-स्कुन्भु-स्कुञ्भ्यः - अनुश्च । (३-१-८२) [तिङन्त एभ्य: श्री अन... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki kc1zt0v1ogpoglkq0dq9gpj2ypcfalb 104 129261 347543 2022-08-22T23:50:08Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्ड: । ४४९ । तिङ् शित् सार्वधातुकम् । (३-४-११३) घातोर्विहितेषु प्रत्ययेषु तिङश्शितश्च सार्वधातुकसंज्ञाः ॥ ४५० । आर्धधातुकं शेषः (३-४-११४) तिशिद्भ्योऽ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ilz7b0lzq6b3pdozu881st57b3cjd5q 104 129262 347544 2022-08-22T23:50:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १५८ लघुपाणिन ४५८ । णिश्रिद्रुस्रुभ्यः कर्तरि चङ् । (३-१-४८) णिप्रत्ययान्तेभ्यो धातुभ्यः श्रिद्रुस्रुभ्यश्च चङ्; अयं कर्तरिप्रयोग एव, न तु भावकर्मणोरिति विशेषः... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki j9gw7yi6h6bb4bvzlzn16x8c9tp8p3n 104 129263 347545 2022-08-22T23:50:41Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ भूवादिगणः] लकारः । ऌट् कर्तरि प्रत्ययः । परिनिष्ठाकाण्डः स्य तासिः क्सः शल इगुपधादनिट: पुषादिद्युताद्य्ऌदितः अङ चङ् सिच् ण्यन्तात् शेषात् - । भावकर्मणोः प्रत्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki kzz5sypzhkzzokj3uta6ptnnqdasm6o 104 129264 347546 2022-08-22T23:50:52Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १६० लघुपाणिनी ये ४६३ । सार्वधातुकार्धधातुकयोः (गुणः) । (७-३-८४) सार्वधातुकार्धधातुकयोः पैरयोरिगन्तस्याङ्गस्य गुणः । इति ‘भू’ इतीगन्ताङ्गस्य गुणे भो + अ + ति–संधि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pfou8roblp7ovn9nqy23hcarl9laqfa 104 129265 347547 2022-08-22T23:51:03Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । अथ लङ्- पूर्ववल्लस्य तिबादयः; पूर्ववदेव शपि कृते भवति इत्येव रूपमपि प्राप्नोति । तत्र विशेष:- भूवादिगण:] ल्लब्धम् ।। यथा- ४६८ | लुङ्लङ्लक्ष्वदा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ggjz8e21jgah74p111z389knrj7vszl 104 129266 347548 2022-08-22T23:51:14Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये ४७२ । थासः से । (३-४-८०) टितो लकारस्य यः थास् तस्य से इत्यादेशः । तथैव दर्शितं चेदमुपरि || १६२ [भूवादिगण: ४७३ | लिटस्तझयोरेशिरेच् । (३-४-८१) स्पष्टं सूत्रम्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki sjxgbrglz3d90tp1x2afpqr3pih9y6a 104 129267 347549 2022-08-22T23:51:22Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ४७९ । सेर्ह्यपिच्च । (३-४-८९) लोट: से: (सिप:) हि इत्यादेश: स्यात् ; अपिच्चायमादेशः स्यात् । इह हि स्थानिधर्मा आदेशमपि संक्रामन्ति; तस्मात् सिपः पित... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ncggtk8n3muaol0x3kl2xay8e93o7ni 104 129268 347550 2022-08-22T23:51:30Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १६४ लघुपाणिनीये ४८४ । एत ऐ । (३-४-९३) लोड्डुत्तमस्य एकारस्य ऐकार: आदेश: । अयमात्मनेपद एव संभवति । एवं च ' आमेतः' इत्यादिभिश्चतुर्भिः सूत्रैः आत्मनेपदलोट एते आदेशाः... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ba4tvx654on4y75rsxf8qg7doc8rz0u 104 129269 347551 2022-08-22T23:51:40Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ भूवादिगण:] परिनिष्ठाकाण्डः । ‘लोटो लङ्वत्' (४७७) इत्युक्तेरुत्तमसकारलोपः, तान्तन्तामा- देशाश्च लोटोऽपि भवन्ति ; ‘एरु:' 'सेर्ह्यपिच्च' 'मेर्नि:' 'आडुत्तमस्य पिच्च' इ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki q3626zy8gooiguza8gh5xfrs159jsn2 104 129270 347552 2022-08-22T23:51:48Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १६६ लघुपाणिनीये ‘ति' इतीकार उच्चारणार्थः । लिङ्सम्बन्धिनोस्तकारथकारयोः सुट् इत्यागमः स्यात् । त, आताम्, थास्, आथाम् इति चतुर्ध्वात्मने- पदेषु त-थौ विद्येते । त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bpqsdc0zwmrarl0kmd7ljbiqfzgf968 104 129271 347553 2022-08-22T23:52:00Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ भूवादिगण:] यास् त् = (यात् ) यास्तां यासुस् परिनिष्ठाकाण्डः । यात् यातां युस यास्स् यास् यास्तम् यास्त यास् यातम् यात लिङो डिल्लकारत्वात् 'तस्थस्थमिपां तान्तन्ता... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9igts5cdb9a05oyft54hmz4rp516vxb 104 129272 347554 2022-08-22T23:52:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १६८ लघुपाणिनीये इटोऽकारो झस्य रंश्च भेदो लिङयात्मनेपदे । सीयुट्सुटावागमौ च सलोपश्चानयोर्विधौ ॥ अथ तिङादेशेषु क्रमप्राप्तः प्रसङ्गादनुकृष्टश्च झेर्जुसादे... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki i01oyhx7cpfefhzyxgj26i7qdj4op4e 104 129273 347555 2022-08-22T23:52:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ भूवादिगण:] परिनिष्ठाकाण्डः । १६९ मध्ये सुदूरं विक्षिप्ताः स्मः । अथ प्रसक्तानुप्रसक्तान्निवृत्त्य मार्गमनुस- रामः । धातोरडागमेन मध्ये शपो विकरणप्रत्ययस्य प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 3ktu43j11kq7fkfboayaynmjzqhsmfz 104 129274 347556 2022-08-22T23:52:29Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [भूवादिगण: इति लुक् - श्लु - विकरणा अस्योदाहरणम् । एवं च हे: लुक् धि इत्यादेशश्च भवतः ।। अथ प्रकृतस्य लोट: प्रथममध्यमैकवचनयोरर्थविशेषे रूपविशेष उच्यत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mpksgwbqi19rb0k4ty3ar784uvhq6jo 104 129275 347557 2022-08-22T23:52:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । २. एध वृद्धौ । अनुदात्तेत् । लट्–'अनुदात्तङित: ' इत्यात्मनेपदम् । 'टित आत्मनेपदानां टेरे' (४७१) इत्येत्वेन ते, आते, अन्ते इत्यादयः प्रत्ययाः, शप्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ilbs1yjzenevje9hmis8gx7lwl5yv28 104 129276 347558 2022-08-22T23:52:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [भूवादिगणः = प्रकृते एध + आते = एध + इते = एघेते । ‘झोऽन्तः ' ‘अतो गुणे', एधन्ते । एधसे एधेथे एधध्वे । एध + ए इत्यत्रापि ‘अतो गुणे' (३१३) इति पररूपं वृद्धेरपवाद... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 0ctmjlgzm1rckhk5a9ggsjyxqf753f7 104 129277 347559 2022-08-22T23:52:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ भूवादिगणः] परिनिष्ठाकाण्डः । धातोर्विहिताः कृत्स्नाः प्रत्यया व्याप्ताः । अतश्च इगन्तस्य हस्वेगुपान्त्य य च धातो: प्रत्ययमात्रे गुण इत्यायातम् । लघूपधस्येत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8iazj2c45sdzdpfwo6y62ofd5xy3vvw 104 129278 347560 2022-08-22T23:53:09Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनी षोपदेशाः स्युरेकाचः स्वरदन्त्या तसादयः । स्वदति- स्विद्यति-स्वञ्ज-प्वष्क-स्मि-स्वपयोऽपि च ॥ वर्जयेत् सेक्सृपौ स्तृस्तृस्त्यायतीन् सृसृजावपि । णोप... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki t0a15rcrza3uyu13vkqb2fmy5lkfg5e 104 129279 347561 2022-08-22T23:53:17Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ तुदादिगण:] परिनिष्ठाकाण्ड: । पित्त्वाभावेन ङित्त्वादन्यत्व न गुणः । येषु गुण इष्ट: ते भूवादिरिति, येषु नापेक्षितो गुणस्ते तुदादिरिति च अकारविकरणकान् धातून् द्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 5zj0kmmzpswv9csjguh0imsxc6wukwr 104 129280 347562 2022-08-22T23:53:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [तुदादिगण: प्रकृते शप्रत्ययस्य ङित्त्वात् 'ग्रहि......' इति संप्रसारणम् । ‘न संप्रसारणे संप्रसारणम्' (२९६) इति नियमात् परस्य रेफस्यैव तत्, न तु वकारस्य ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6zd3tpi2ryjgylwhnldags702xd0mdu 104 129281 347563 2022-08-22T23:53:34Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ तुदादिगणः] परिनिष्ठाकाण्ड: । ५२२ । लभेश्च । (७-१-६४) पूर्ववदशब्लिटोरचि नुम् । यथा- (ण्डुलि) लम्भकः । शपि तु लभते । लिटि च लंभे । ५२३ । आङो यि । (७-१-६५) आङुपसृष्टस्य लभेर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lgh96twwvrsivwnx6ax2o19c8ts48jn 104 129282 347564 2022-08-22T23:54:00Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये ५. पृङ् व्यायामे । प्रायेण व्याङ्पूर्वः । ५२९ । रिङ् शयग्लिङ्ङ्क्ष (ऋतः) । (७-४-२८) शः, यक्, लिङ् एषु परेषु ऋदन्ताङ्गस्य रिङ्, ङित्त्वादन्त्या- देशः । व्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki gdbcu1rkql07nolkvu49vdff736qk2l 104 129283 347565 2022-08-22T23:54:12Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ दिवादिगण:] परिनिष्ठाकाण्डः । यथा – मुर्च्छ – मूच्छितः । धुर्व धूर्वितः । वोपध उदाहार्यो नास्ति । इत्थं च वकारस्य 'हलि च' इति सूत्रे एव फलम् ॥ ५३३ । न भकुछुराम् । (८-२-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6117j3aoattrvtwktqp0lghintkms10 104 129284 347566 2022-08-22T23:54:20Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १८० लघुपाणिनीये एषां छकारोऽन्तादेश: स्यात् शिति प्रत्यये । यथा—— इषु –इच्छायां (श) इच्छति –ऐच्छत् । गम्ऌ-गतौ (शप्) गच्छति–अगच्छत् । यम - उपरम (,, ) यच्छति—अयच्छत् । श... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2scj1bvl5frfedzlkbn0zhv476mt3kj 104 129285 347567 2022-08-22T23:54:30Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ५३९ । ज्ञाजनोर्जा । (७-३-७९) ‘ज्ञा अवबोधने' (आ) 'जनी प्रादुर्भावे' (श्यन्) इत्यनयो: जा इत्यादेश: शिति प्रत्यये । यथा- ज्ञा — जानाति, जानीते । जन—जायते,... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1fcuu91y5nex48yzoivrjoz2von251o 104 129286 347568 2022-08-22T23:54:38Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १८२ लघुपाणिनीये ५४२ । हुश्नुवोः सार्वधातुके । (६-४-८७) हुधातो: नुप्रत्ययान्तस्यानेकाचोऽसंयोगपूर्वस्याङ्गस्य च यण् स्यादजादौ सार्वधातुके । सुन्वन्ति । सुनोषि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki oqz8cave9yhlegk8p8hpkb3ujazt6d1 347569 347568 2022-08-22T23:54:55Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki 03a0z3ddiimr7mfgplj0oaa9h9g5wf5 104 129287 347570 2022-08-22T23:55:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ तनोत्यादि-ऋयादि-ग०] परिनिष्ठाकाण्डः । २. आप्ल व्याप्तौ । परस्मैपदी । आप्नोति आप्नुतः । संयोगपूर्वत्वात् उवडेव । आप्नुवन्ति । आप्नुवः, आप्नुमः । संयोगपूर्वत्वा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pv9uo8zw43i5k4j09rzjjarkv1f3ha4 104 129288 347571 2022-08-22T23:55:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १८४ लघुपाणिनीये [क्रयादिगण: च सूत्रं तस्मादेकेनैव सूत्रेणान्तरितम् । अतो मध्यगतमप्रकृतमपि तत् व्याख्यायैव प्रस्तुतोपयोगि सूत्रं व्याख्यास्यामः ।। ५४७ । नसो... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki s4behtozlxk1233l5k0gjyjt5weh984 104 129289 347572 2022-08-22T23:55:21Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ क्रयादिगण: ] परिनिष्ठाकाण्डः । १८५ प्रसङ्गवशात् हलि सार्वधातुके क्ङित्यनुशिष्टा अन्येऽपि विशेष- विधयोऽत्रैव कथ्यन्ते- ५५० । इद्दरिद्रस्य । (६-४-११४) हलादौ क्ङि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qn4jgn5kya6wukr4jn9ronfhzvgf2s7 347573 347572 2022-08-22T23:55:28Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki bko4paao065aprqjkhb5k0voue2ydx4 104 129290 347574 2022-08-22T23:55:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १८६ लघुपाणिनीये (7) VII. रुधादिगणः । नविकरणः । १. रुधिर् आवरणे । उभयपदी । 'प्रत्यय:' 'पर' इत्यधिकारेऽपि वर्तमाने मित्त्वस्य प्रयोज नान्तराभावात् मिदचोऽन्त्यात्' इत्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki rnpail8t9lzx6d5lfdj0jecrthqwxrz 104 129291 347575 2022-08-22T23:55:44Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ रुधादिगण: ] परिनिष्ठाकाण्डः । रुन्धां रुन्धातां रुन्धताम् | रुन्त्स्व | रुणधै रुणधावहै रुधाम | रुन्ध्यात् रुन्ध्यातां रुन्ध्युः । रुन्धीत रुन्धीयातां रुन्धीरन... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ik2ydfbyb4rgy8i0up6qiymylwt9928 104 129292 347576 2022-08-22T23:55:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये अदादिगणः । लुग्विकरणः । १. अद भक्षणे । परस्मैपदी । अत्ति अत्तः अदन्ति; अत्सि अत्थः अत्थ । अद्मि अद्वः अद्मः । लङि आद् + त् इति स्थिते वक्ष्यमाणेन ‘अदः... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9mwnxdkz2k1ighvbn00606gkwbevglj 104 129293 347577 2022-08-22T23:56:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । अनेन उपधालोपेन हन्ति इति जाते कुत्वम् । तद्यथा- ५६१ । हो हन्तेञ्णिनेषु (कु) । (७-३-५४) हन्तेर्हस्य कुत्वं स्यात् जिति णिति च प्रत्यये नकारे च । अल... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki foj6ck0x2pvrs6uockjqxrtkltinxep 104 129294 347578 2022-08-22T23:56:14Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [अदादिगण: एवं स्वपिति, श्वसिति, अनिति, जक्षिति । 'जक्षित्यादयः षट्’ इत्यभ्यस्तत्वात् ‘अदभ्यस्तात्' (४६५) इति झेरदादेशः, जक्षति इति बहुवचनम् । ६. ईड स्त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mxiankzi9c0qbrh88miszehzbizzznr 104 129295 347579 2022-08-22T23:56:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ अदादिगणः] परिनिष्ठाकाण्डः । ५७० । तृणह इम् । (७-३-९२) तृणह इति ‘तृह हिंसायाम्' इति रौधादिकस्य कृतश्नमो ग्रहणम् । तृणहू इत्यङ्गस्य इमागमो हलि पिति सार्वधातुके । तृ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jo42y70z42jke95g0fuuy5i3j0qiwx8 104 129296 347580 2022-08-22T23:56:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १९२ लघुपाणिनीये ११. तु गतिवृद्धिहिंसासु | परस्मैपदी (सौत्रः) । १२. रु शब्दे । १३. टुञ् स्तुतौ । स्तवीति स्तुवीत: स्तौति स्तुनः स्तुवीवः स्तुवः स्तवीमि स्तौमि ५७४ ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki f3y9wyrj64oj6xej6qtx9yl4r4365up 104 129297 347581 2022-08-22T23:56:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ अदादिगण:] परिनिष्ठाकाण्ड: । अरोत् अरुदिताम् अरुदन् । अस्वपीत् अस्खपिताम् अस्वपन् । अश्वसीत् अश्वसिताम् अश्वसन् । आनीत् आनिताम् आनन् । अजीत् अजक्षिताम् अजक्षु... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 86f6cwaw2m820xk11zpzt0fe1ppsfb6 104 129298 347582 2022-08-22T23:56:55Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १९४ लघुपाणिनीये [अदादिगण: जागृहि । जागराणि । जागराव । लिङि – जागृयात् जागृयातां जागृयुः । अव 'जुसि च' इति विहितो गुणो यासुटो ङित्त्वान्न भवति । इह हि 'सार्वधातुकमप... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki s29co388m1r7wbrhwgv0xkqmrrhx8ec 104 129299 347583 2022-08-22T23:57:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । १८. शासु अनुशिष्टौ । परस्मैपदी । शास्ति । हलादौ किङति विशेषो विधीयते- अदादिगण:] १९५ ५८३ । शास इदङ्हलो: (किङति) । (६-४-३४) शास्तेरुपधाया इत् स्यात् अ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6dshg3pgcdofnyunohg75dziwikdp1b 104 129301 347584 2022-08-22T23:57:27Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ १९६ 9. २. ३. ४. लघुपाणिनीये १. आदेशेषु स्थानिप्रयुक्तविधेरुदाहरणानि- }–एत्व-शाभावयोः कृतयोरपि झलन्तलक्षणं धित्वम् । • आसन् इणो यणि अस्तेरल्लोपे च कृतेऽपि अजादित्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ewbpfm0s3twvdu38ixn2nsfbopzfvdn 104 129302 347585 2022-08-22T23:57:39Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ अदादिगण:] परिनिष्ठाकाण्डः । कुरुतात्, विदांकुरुतां विदांकुर्वन्तु इत्यादीनि अनुप्रयोगरूपाण्यपि लिट्याम्प्रकरणे वक्ष्यन्ते । लिङि–विद्यात् विद्यातां विद्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki a4sigqna2ectlbkzubbb970xlx6sa5i 104 129303 347586 2022-08-22T23:57:48Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [अदादिगण: मार्ज् + ति–' ब्रश्चभ्रस्जसृजमृज.. .' (६७) इति षः । ष्टुत्वं माष्र्ष्टि, मृष्टः। ‘क्ङित्त्यजादौ वेष्यते' इति भाष्यात् मृजन्ति, मार्जन्ति । ‘षढ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki t2mtkcewoj6yjhe4qjcnzcvixxs9vel 104 129304 347587 2022-08-22T23:57:56Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ अदादिगण:] परिनिष्ठाकाण्डः । १९९ अस्तिसिचोऽपृक्ते' (५७५) इति सूत्रस्य व्याख्याने असधातो- लैङि तिप्सिपोरेव रूपाण्युक्तानि । रूपशेषकथनं तत्र व्याक्षिप्तमधुना क्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4iidwoj45by2ivb53rbqbqxxstqc7db 104 129305 347588 2022-08-22T23:58:07Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २०१ लघुपाणिनीये (9) III. जुहोत्यादिगणः, इलुविकरणः । १. हु हविःप्रक्षेपे । परस्मैपदी । श्लुरिति लोपपर्याय इत्युक्तम् । तस्मिन् कृते प्रकृते द्वित्वं विशेष इति सपरिव... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tbpzvsj376yth49zlmnhefndeo56v8n 104 129306 347589 2022-08-22T23:58:16Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ जुहोत्यादिगण:] परिनिष्ठाकाण्ड: । ५९९ । पूर्वोऽभ्यासः । (६-१-४) द्विरुक्तस्य पूर्वे रूपमभ्याससंज्ञं स्यात् । यथा – पच् पच् इत्यत्र पूर्वः पच् इत्ययमभ्यासः । ६०० ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4kapbua1un4ulsm079ebj2pggxhg8ir 104 129307 347590 2022-08-22T23:58:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये ६०२ । लिटि धातोरनभ्यासस्य । (६-१-८) लिटि परे अनभ्यासधात्ववयवस्य प्रथमस्यैकाचो द्वे स्तः, द्वितीयस्य | यथा— जप् – जजाप । दह्— ददाह । सद्— ससाद । एकं निम... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dn038gebwybpc7e10gf5mul6kkmjjb2 104 129308 347591 2022-08-22T23:58:35Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ जुहोत्यादिगण:] परिनिष्ठाकाण्ड: । २०३ अजादेरेकाचो धातोर्द्वितीयैकाचोऽभावात् प्रथमस्यैव द्वित्वम् । आदेईलोऽसम्भवात् सर्वे हलो लुप्यन्ते । तथा च अटधातोर्लिटि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 82grledjrfi4nq3gn6l7w9bgg1841wc 104 129309 347592 2022-08-22T23:58:47Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [जुहोत्यादिगण: ६१३ । दीर्घ इणः किति । (७-४-६९) इण्धातोरभ्यासस्य दीर्घः किति लिटि । यथा - [इयाय] ईयतु, ईयुः । ६१४ । अत आदे: । (७-४-७०) अभ्यासस्यादेरकारस्य दीर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 5xxscmhnmg7lvoemvsc6h0fdik84lu9 104 129310 347593 2022-08-22T23:58:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ जुहोत्यादिगण:] परिनिष्ठाकाण्डः । ६२२ । ओः पुयण्ज्यपरे । (७-४-८०) पु, यण्, ज् एषां समाहारद्वन्द्वात् सप्तम्यन्तं 'पुयजि' इति । अवर्णानुगतेषु पवर्ग - मध्यम - जकारेषु प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki r6deh1fut4w38u3vpg9xryqgmztwh43 104 129311 347594 2022-08-22T23:59:10Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २०६ लघुपाणिनीये ६२८ | चरफलोश्च । (७-४-८७) नुक् । यथा—–चञ्चूर्यते । चञ्चुरीति । पम्फुल्यते । पम्फुलीति । [जुहोत्यादिगण: ६२९ । उत् परस्यातः । (७-४-८८) चरफलोरभ्यासात् प... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 3u1k3817gz3ilwakmx3gh4ik4r2mspv 104 129312 347595 2022-08-22T23:59:18Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ६३५ । दीर्घो लघोः । (७-४-९४) लघोरभ्यासस्य दीर्घ: स्यात् सन्वद्भावविषये । सदीर्घमेवो- जुहोत्यादिगण: j दाहृतम् ।। ६३६ । अत्स्मृदृत्वरप्रथम्रदस्त... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki a5hxae3jnb2mj1fgs55c1374f51ex6w 104 129313 347596 2022-08-22T23:59:26Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [जुहोत्यादिगणः (‘ईहल्यघो:' (५४९) इति ईत्वं ) मिमीते । (श्नाभ्यस्तयोरातः' (५४८) इत्याल्लोपः) मिमाते, मिमते । अमिमीत । मिमीताम् । मिमीत । २०८ जिहीते जिहाते... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dphpq7ymkdp0fgth3eo0cydr8v6yq7s 104 129314 347597 2022-08-22T23:59:35Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । दधाति । आल्लोपे दध् + तस् इति स्थिते– जुहोत्यादिगण:] ६४० । दधस्तथोच । (८-२-३८) 'एकाचो बशो भष् झषन्तस्य स्ध्वोः' (६८) इत्यस्मात् उत्तरं सूत्रमिदम् ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki po5rs0gf64ur4eilgmhl6qvfvtchiik 104 129315 347598 2022-08-22T23:59:45Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २१० लघुपाणिनीये तत्र प्रथमं ऌद्-लुङौ स्यसंस्करणकौ । (१) दाञ् दाने—'स्यतासी लृलुटो:' (४५४) इति स्यप्रत्ययः संस्करणम् । तिबादिप्रत्यययोगेन रूपनिष्पत्ति:- दास्यति द... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4z28kq2b7k1dzfc0ar80gglodh37pz6 104 129316 347599 2022-08-22T23:59:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ इव्यवस्था] परिनिष्ठाकाण्ड: । २११ , कम् । आर्धधातुकस्य धातुविशेषेण इडागमो भवति । तत्र तौदादिक- स्यादादिकस्य च विद्धातोरिडागमोऽस्ति, अन्ययोस्तु नास्तीति रूप- भेद... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 13rbtltto1w5q7qvqhgvlgxvmp1imcw 104 129317 347600 2022-08-23T00:00:03Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २१२ लघुपाणिनीये ६४४ । ग्रहोलिटि दीर्घः । (७-२-३७) ग्रहः परस्य इटो दीर्घो न तु लिटि । यथा- ग्रहीष्यति प्रहीता ग्रहीतव्यम् प्रहीतुम् । लिटि तु—जगृहिव जगृहिम | ६४५ । व... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qplmbsgiof4mzh3x7hwze8usaok8ch6 104 129318 347601 2022-08-23T00:00:13Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ६५१ । स्वरतिसूतिसूयतिधूदितो वा । (७-२-४४) स्वरत्यादिभ्यः ऊदिङ्ग्यश्च धातुभ्यो वलादेरार्धधातुकस्य इड्डा । प्रसविष्यते प्रसोष्यते । धविष्यत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4s2rokgk1l0mnw3gk2qsc75px8u70uf 104 129319 347602 2022-08-23T00:00:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [इव्यवस्था ६५८ | न वृद्भन्यश्चतुर्भ्यः । (७-२-५९) वृतु, शृधू, स्यन्दू, वृधू एभ्यश्चतुर्भ्यः सकारादेरार्धधातुकस्य परस्मैपदेषु इट् न । यथा – वृत् - वर्त्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 0vrwgbgon1z195j53xia1tcuw3prd7o 104 129320 347603 2022-08-23T00:00:32Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ इव्यवस्था] परिनिष्ठाकाण्डः । २१५ सेट्, अन्येषां मते अनिडिति विरोधाद्वेट् इति फलितम् । अथ किमित्यय- मास्थीयते यत्नः, तासावनिट् चेद्धातुस्थल्यप्यनिडेव हि स्यात... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 33042iusjti6kurhmx6tguhkox59q9w 104 129321 347604 2022-08-23T00:00:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [इव्यवस्था यम रम नम इत्येतेषाम् आदन्तानां च परस्मैपदे सिचि सगागमः सक् इति विवेकः । यथा- स्यात् इडागमश्च । सिच धातो: इटू, यम् + स् + तां – यम् + स् + इस् + तां... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 46cyuhxqrw2e43o8hb35zj4i3jq7coh 104 129322 347605 2022-08-23T00:02:29Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ इव्यवस्था] परिनिष्ठाकाण्डः । २१७ इति व्यवस्थेत्यर्थः । अथोदात्तानुदात्तयोः कथं विवेक इति चेत्, परि- गणनेनैव । परिगणनं च कारिकाभि:- 66 ऊद्वृदन्तैर्यौति-रु-क्ष्णु-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ad7tfladck1aahcizkawffylgv8i63m 104 129323 347606 2022-08-23T00:02:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २१८ लघुपाणिनीये ६७५ । वीदितो निष्ठायाम् । (७-२-१४) श्वयतेरीदितश्च निष्ठायाम् इण् न । यथा श्वि – शून- शूनवत् । दीपी – दीप्त- दीप्तवत् । - [लुट्-तासिसं० ६७६ । यस्य विभाष... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mtal12gx3zugbp67b2p6lv2wbi2nali 104 129324 347607 2022-08-23T00:02:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्ड: । ६७९ । लुटः प्रथमस्य डारौरसः । (२-४-८५) लुट: प्रथमपुरुषप्रत्ययानां डा, रौ, रस् इत्यादेशाः स्युः । विशेष- कथनाभावात् उभयोरपि पदयोः । ततश्च तिप्तसझी... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dul9bfj9udxs2on8mxk0we3hj05zald 104 129325 347608 2022-08-23T00:02:51Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [लुङ्-सिजादिसं० ६८३ । अनुदात्तस्य चर्दुपधस्यान्यतरस्याम् । (६-१-५९) अनुदातेषु य ऋदुपधस्तस्य धातोश्च झलादावकित्यमागमो वा- तृप प्रीणने–रधादित्वाद्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki d8kp2coz0pbedb5yp14kfhmztbkjpak 104 129326 347609 2022-08-23T00:02:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लुङ्-सिजादिसं०] परिनिष्ठाकाण्ड: । ह्रस्वादङ्गात् परस्य सस्य लोपो झलि परे । अनेन ह्रस्वान्तधातू- नां तथासोः सिज्लोपस्यावकाशः || २२१ ६८६ । इट ईटि । (८-२-२८) इट: परस्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki geejvr0hgr3e8gu9b8ofz3klgh24vd5 104 129327 347610 2022-08-23T00:03:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [कित्त्व - प्र० - (४) कृञ् करणे, अनिट्, उभयपदी – आत्मनेपदे वक्ष्यमाणेन सिच: कित्त्वेन गुणनिषेधः, तथासो: 'हस्वादङ्गात्' (६८५) इति, ध्वमि ‘घि च' (६८०) इति च सलोप... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki r3ezld9eoz1gta9sw8gvss9cm8h47qq 104 129328 347611 2022-08-23T00:03:22Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ कित्त्व-प्र० ] परिनिष्ठाकाण्डः । ६९० । रुदविदमुषग्रहिस्खपिप्रच्छः संश्च । (१-२-८) एभ्यः सन् क्त्वा च कितौ स्याताम् । यथा- रुदित्वा, रुरुदिषति गृहीत्वा, सुप्त्वा, व... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 0ulhkmxt3rumlmj8snua1hvhw3ukx68 104 129329 347612 2022-08-23T00:03:32Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २२४ लघुपाणिनीये - यथा - कृ कृषीष्ट, अकृत, अकृषाताम् । हृ - हृषीष्ट, अहृषाताम् । प्रत्यु० – ('झलादी' किम् ?) वॄ-वरिषीष्ट अवरिष्ट-अवरीष्ट । ६९५ । वा गमः । (१-२-१३) गमः परौ लिस... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki c0zjnn5f0ay6va18lzz31heyzztykey 104 129330 347613 2022-08-23T00:03:39Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ७०१ । अतो लान्तस्य । (७-२-२) लकारान्तस्य रेफान्तस्य च धातोरवयवस्याकारस्य परस्मैपदे सिचि वृद्धिः । ‘नेटि' इति निषेधस्य, 'अतो हलादेर्लघोः' इति वि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki n5xvxu9fu4rtum82qo8ib4sd0r0a9lp 104 129331 347614 2022-08-23T00:03:47Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २२६ लघुपाणिनीये [सिचि वृद्धिः ७०६ । अतो हलादेर्लघोः । (७-२-७) इलादेर्लघोरकारस्य इडादौ परस्मैपदे सिचि वृद्धिर्वा । यथा - रण-अराणीत् अरणीत् । भण -अभाणीत् अभणीत् । दि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 4e1qlxp3sbq0nga9vfv4beg7rziquiy 104 129332 347615 2022-08-23T00:03:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ सिचो लुक्] परिनिष्ठाकाण्डः । सिचो लुक् ॥ ७०८ । गाति-स्था-घु-पा-भूभ्यः सिचः परस्मैपदेषु 7510 (लुक्) । (२-४-७७) गा, 'इणो गा लुङि' इति विहित आदेशः, स्था, घु, पा (पाने), भू एभ्यः पर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ey2jc9sjyahdps6jymilzkpe7hg7pq0 104 129333 347616 2022-08-23T00:05:28Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये ‘गा गाने' 'पा रक्षणे' इत्यनयोरत्राग्रहणात् अगासीत् अगासिष्टाम् । अपासीत् अपासिष्टाम् । FOLTE इति सगिडागमावेव ॥ २२८ ७११ । विभाषा घ्रा-धेट्-शा-छा-सः । (२-४-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 3iyq7780hlrl1tjawug4gvkb3h41f8g 104 129334 347617 2022-08-23T00:05:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ क्सः संस्करणम् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । ७१३ । श्लिष आलिङ्गने । (३-१-४६) लिष आलिङ्गनार्थे एव क्स इति नियमात्, ७१४ । न दृशः । (३-१-४७) इति दृशेर्निषेधाच्च द्वाविंशतेर्धातुभ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2leb3wxk41aii22n31wdnllfhg8cxvo 104 129335 347618 2022-08-23T00:05:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २३० लघुपाणिनीये [अङ्-संस्करणम् एषु गुहवर्जितानामादादिकत्वाल्लाङ शपो लुकि क्सय च लुकि तुल्य- मेव रूपम् । गुहस्त्वन्यत्रान्यो विशेषः— - ७१७ । ऊदुपधाया गोहः । (६-४-... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6bwk7u43lguuf2zo2bsq1vru9384wmf 104 129336 347619 2022-08-23T00:05:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ अङ्-संस्करणम् ] रुचद्युतोरात्मनेपदित्वेऽपि पदपक्षे—अरोचिष्ट, इत्यादीनि रूपाणि ॥ परिनिष्ठाकाण्ड: । २३१ 'युद्भ्यो लुङि' इति वा परस्मैपदम् । आत्मने- अरोचिषाताम्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 222cz3oubybuffedb18kk6wqcserz94 104 129337 347620 2022-08-23T00:06:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये चङ् संस्करणम् ॥ refores -अयं 'णिश्रिदुस्रुभ्य' (४५८) इति सूत्रेण विधीयते । श्रि, दु, स्रु इति केवलधातुभ्यो णिजन्तेभ्यश्च भवति । ‘चङि' इति द्वित्वं चोक्तम्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki alrucue1vg88db2t22jjbqdyd7t375s 104 129338 347621 2022-08-23T00:11:10Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ चङ्-संस्करणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । २३३ करत् अचीकरत | पच-णिचि 'अत उपधायाः' इति वृद्धिः, पाचि—णौ चङ्युपधाया ह्रखः— पचि + अ – द्वित्वं-पपचि + अ - णिलोपः– पपच् + अ । सन्वद्भा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9seqefvbn04bw2iqkcjz31b8qvpp31o 104 129339 347622 2022-08-23T00:11:21Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २३४ लघुपाणिनीये णौ ७३० । तिष्ठतेरित् । (७-४ ५) चङ्युपधाया इत् । स्था – स्थापि - अतिष्ठिपत् । ७३१ । जिघ्रतेर्वा । (७-४-६) जिघ्रतेरिद्रा | घ्रा – घ्रापि- अजिघ्रिपत्, अजिघ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki t2p2tv3jww338lcio4wazlajb362awa 104 129340 347623 2022-08-23T00:11:28Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लिट् ] परिनिष्ठाकाण्डः । ७३३ । णलुत्तमो वा (णित्) । (७-१-९१) - इति णित्वस्य विकल्पनात् णित्त्वपक्षे वृद्धि:, तदभावे गुण:- चकार चकर; चकृव चकृम । तङि——–चक्रे चक्राते चक्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki mczbvdpfb7rdrsyvwsp4ybr8nxn95od 104 129341 347624 2022-08-23T00:11:34Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [लिट् गम्ल गतौ – (५६०) जगाम जग्मतुः जग्मुः । जगमिथ जगन्थ । हन - (५६०-१-२) जघान जन्नतुः जघ्नुः । जघनिथ जघन्थ । भू–‘भवतेरः’ (६१७) ‘भुवो वुग्लुङ्लिटोः' (७१०) बभ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki dp8lizk04lqx3x59h2zo7gixo52w2sy 104 129342 347625 2022-08-23T00:11:41Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लिट् ] परिनिष्ठाकाण्डः । २३७ अत्र ज्ञापकः । अतोऽत्र रूपभेदकारी प्रतिनिधिरेव आदेशशब्देन गृह्यते । एवं च घोष- अतिखर- कवर्ग- हकारादयो धातवः अनादेशादेरिति पदस्य व्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki spwhu5fi69aveghu8wr6kyokqwvayog 104 129343 347626 2022-08-23T00:11:55Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २३८ लघुपाणिनीये ७४३ । वा जृ-भ्रमु-त्रसाम् । (६-४-१२४) एषाम् अत एदभ्यासलोपश्च वा किति लिटि सेटि थलि च । यथा --- जजार जेरतुः जजरतुः जेरुः जजरुः । जेरिथ जजरिथ । बभ्राम भ्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki l02wmanow989gzo4tvsg7cvg6r026ob 104 129344 347627 2022-08-23T00:12:01Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लिट् ] परिनिष्ठाकाण्डः । ७४७ । इजादेव गुरुमतोऽनृच्छ: । (३-१-३६) इजादियों धातुर्गुरुमान् ऋच्छतिवर्जितस्तस्माच लिट्याम् || ७४८ । दयायासश्च । (३-१-३७) दय दानगतिरक्षणे... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 84gf2va2otg7d7gyamd4hfil8lcuod7 104 129345 347628 2022-08-23T00:12:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनी [लिट् इति सूत्रे तेषां साहचर्ये च दृश्यते । अतः आमन्तात् कृभ्वस्तीनां लिडन्तरूपाण्यनुप्रयोज्यानि । सामान्यवाचिनामनुप्रयोगाणां विशेष- वाचिभिरामन... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 50i9iu80tn0mndo2yle60k627ua8gtp 104 129346 347629 2022-08-23T00:12:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लिट् ]] परिनिष्ठाकाण्ड: । २४१ जागर्तेर्गुण: स्यात् विन्, चिण्, लू, ङितः एभ्योऽन्येषु प्रत्य- येषु । अनेन जजागरतुः, जजागरुः इत्यादि । अब पदान्तरव्यवधानं विनैवानुप्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pxoedxf1uzpc6ylcg8brqfvtvk9vtnq 104 129347 347630 2022-08-23T00:12:48Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [आशीर्लिङ् अनेकाच आम् विधिमुपदिशन् कात्यायन ऊर्णोतेराम् प्रतिषेध- मप्युक्तवान् । 'ऊर्णु' इति णत्वस्यासिद्धत्वात् ऊर्नु इति स्थितस्य द्वित्व- प्र... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ekaclsxoea0oi321z1m3of8g3kz3snk 104 129348 347631 2022-08-23T00:12:58Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ खिलधातवः] परिनिष्ठाकाण्डः । २४३ कृ ‘ऋत इद्धातोः’ (५२६), 'हलि च' (५३१) इति दीर्घः- कीर्यात् । पृ. –'उदोष्ठ्यपूर्वस्य' (५२८) वच, स्वप- ,, - पूर्यात् । –‘वचिस्वपि...’ (५१५) इति स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hllvgvdr6jqb48bsplij3ic7179dpf2 104 129349 347632 2022-08-23T00:13:08Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २४४ लघुपाणिनीये ७६१ । वेञो वयिः । (२-४-४१) - लिटि वा वेञो वयिरादेशः । वय् + अ – द्वित्वं, वय् वय् अ “लिट्यभ्यास- स्य...” इति यकारस्य संप्रसारणे प्राप्ते 'लिटि वयो यः' । (न स... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki qd0ja0l66wa7q9uxloxldqnbg81jzj9 104 129350 347634 2022-08-23T00:13:39Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । - ७७२ । अस्तेर्भूः। (२-४-५२) आर्धधातुके अस्तेर्भूरादेशः । यथा- भविता, भविष्यति, बभूव, अभूत्, भूयात् । ७७३ । ब्रुवो वचिः । (२-४-५३) ब्रवो वचिरादेश: आर्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki skp1gdzs6xo0x3qjd3jhxaxm5458up3 104 129351 347635 2022-08-23T00:14:06Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २४६ [सार्थको ि लघुपाणिनीये संश्च क्यच्-क्यङ्-क्यषः काम्यच् णिणिचौ यग्यौ तथा । आय ईयङिति प्रोक्ता एकादश सनादयः ॥ इति परिगणिताः एकादश प्रत्ययाः । एषु सन्णिचौ सर्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lpin2baoud0lbikry69b2pver6gdeja 347637 347635 2022-08-23T00:14:31Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki 55lpaiwlbkefio3g6rnwcfjnmwda9h6 104 129352 347636 2022-08-23T00:14:14Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ सार्थको णिच्] परिनिष्ठाकाण्ड: । इगन्तस्य 'कारि ' इति धातोर्गुणः, 'कारय' इति विकरणप्रत्ययान्तं लट् - लङ् - लोट् - लिङामङ्गम् । ततः— २४७ Phospine कारयति कारयतः कारयन्ति । का... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki fygmnn3rgvds8wuvp34u3lp9f2fel8b 104 129353 347638 2022-08-23T00:14:49Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २४८ लघुपाणिनीये ७८५ । विभाषापः । (६-४-५७) आप्नोतेयपि णेरयादेशो वा । प्रापय्य । प्राप्य । ] णे: प्रकृत- त्वात् तस्यादेशाः सर्वेऽप्यत्रैवोक्ताः । आशीर्लिङि परस्मैप... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2t1n28jzydcxk2eac1gnr50k12pd1x0 104 129354 347639 2022-08-23T00:14:59Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ सार्थको णिच् ] परिनिष्ठाकाण्डः । ७९० । भियो हेतुभये षुक् । (७३-४०) ‘भी भये' इत्यस्य पुगागमो णौ । हेतोः (प्रयोजककर्तुः) चेत् भयं द्योत्यते । अन्त्रात्मनेपदं च विधास... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki t17wezh901bvaqb3hpedb63gmh6jzx8 104 129355 347640 2022-08-23T00:15:15Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सार्थकः सन् अन्नं साधयति (निष्पादयति ) देवदत्तः । प्रत्यु ● – तापसः सिध्यति (= तत्वं निश्चिनोति ) तं तपः प्रयुते । सेधयति तापसं तपः ॥ २५० ७९९ । मीनातिमि... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2mp76413e0wug5ncvcqwijrtanaqh2z 104 129356 347641 2022-08-23T00:15:24Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ सार्थक: सन् ] परिनिष्ठाकाण्डः । २५१ सन् । 'सन्यङो: ' (६०३) इति द्वित्वं, 'सन्यतः' (६२१) इत्यभ्या- सस्य इत्वं ‘पिपास' इति सन्नन्तो धातुरुत्पन्नः । लडादिषु शप् । ‘अतो गुणः... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki lyrof9wxnpecooczxorfhgt3voh1jg7 104 129357 347642 2022-08-23T00:15:33Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये [सार्थक: सन् भू-'सनि प्रहगुहोच' (६७४) इतीनिषेधः, 'इको झल्' (६९१) इति कित्त्वं, बुभूषति । तृ–तितीर्षति तितरिषति । तितरीषति । भिद – बिभित्सति । बुध- बुभुत्सत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 1fhjdjf0f2wmpej7o3pq2hxilp57s4a 104 129358 347643 2022-08-23T00:15:42Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ सार्थक: सन् ] परिनिष्ठाकाण्ड: । २५३ प्रारिप्सते इत्यादिषु रिस् भ् + स इति स्थिते 'स्को: संयोगाद्यो: ' (४९५) इति संयोगादिलोपे चर्तेन रूपसिद्धिः । अत्र पतधातोर्वेत्वा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 5ur61pvrcvto0jfmtyi0uxhe0le7mo4 104 129359 347644 2022-08-23T00:15:50Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २५४ लघुपाणिनी “शैषिकान्मतुबर्थीयाच्छैषिको मतुबर्थिकः । सरूपः प्रत्ययो नेष्टः सन्नन्तान्न सनिष्यते ॥ " [यङचङ्लुकौ इति वचनात् चिकीर्षितुमिच्छतीति सन्नन्तात... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki ajlkimkn1uoubws2eunnfnme17htfoe 104 129360 347645 2022-08-23T00:15:57Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ यङचङ्लुकौ] परिनिष्ठाकाण्डः । = एभ्यो धात्वर्थगयामेव य | यथाpl गर्हितं लुम्पति = लोलुप्यते । सासयते । ‘चरफलोश्च' (६२८) इत्यभ्यासस्य नुक् । ‘उत्परस्यातः’ (६२९) इति अत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 17cou1tjjp4610ebo9n9em0980gaiuv 104 129361 347646 2022-08-23T00:16:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये विंसर्गादेरिव ऌकारस्य चाक्षरसमाम्नायात् क्षतिः । अथ प्रकृतं सूत्रमुदाहियते – कृप- कर्पते = कल्पते । - = २५६ [यङचङ्लुकौ बहिष्करणेऽपि न महती कर्ता = कल... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki cn35ryilylk6jq6frpky33udte422l0 104 129362 347647 2022-08-23T00:16:23Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ यङचङ्लुकौ] परिनिष्ठाकाण्ड: । बोभवीति, 'भूसुवोस्तिङि' इति गुगनिषेधो यङ्लुकि भाषायां नेष्यते ‘बोभूतुतेतिक्ते...' इति च्छन्दसि गुणाभावनिपातनात् । बोभोति । बोभूतः... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki as4f87xui9nqspyv0gtz4ggfp5cz5kx 104 129363 347648 2022-08-23T00:16:33Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २५८ लघुपाणिनीये [स्वार्थिकप्रत्ययाः यकि लिङि चोत्तरसूत्रेण ‘रिङ्शयग्लिङ्ङ्क्षु' इत्यनेन रीङपवादो रिङ् । तच्च सूत्रं शविकरणे व्याख्यातम् || ८३१ । घु-मा- स्था- ग... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki is8p86qhlnmchwddq9aw4pfevpa6zd0 104 129364 347649 2022-08-23T00:16:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ स्वार्थिकप्रत्ययाः] परिनिष्ठाकाण्डः । २५९ हेतुमण्णिचि दर्शितैव प्रक्रिया । कथ वाक्यप्रबन्धे, गण संख्याने, कल गतौ संख्याने च, मह पूजायां, ध्वन शब्दे इत्यादयः के... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 76lun1x5n69b7lwqp759k9jny85w6hq 104 129365 347650 2022-08-23T00:16:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २६० (२) दम – दमयति — अदीदमत् । रम – रमयति – अरीरमत् । - लघुपाणिनीये - (३) ज्वल–ज्वलयति – ज्वालयति । नम नमयति – नामयति । अमन्तः " [स्वार्थिकप्रत्ययाः उपसृष्टात्तु नमेरम... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki a14drghruo97zk8zzp2vnjeeb0n11fa 104 129366 347651 2022-08-23T00:17:02Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्ड: । ८३६ । कण्डादिभ्यो यक् । (३-१-२७) कण्ड्ढादिभ्यो धातुभ्यो यक् स्वार्थे । कण्ड्डादिगणे प्रातिपदिका- न्येव धातुत्वेन पठ्यन्ते । तेभ्यो धात्वर्थ ए... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki asgp6pr4tuotxct0blzzwlj3kinipqe 104 129367 347652 2022-08-23T00:17:12Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनी [नामधातुप्रत्ययाः गुपू—गोपायिता, गोपिता गोप्ता । गोपायाञ्चकार, जुगोप। अगोपायीत् अगौ- प्सीत् अगोपीत् इत्यादि । एवं — कामयिता, कमिता । कामयाञ्चक्रे, चक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki e17n5w2latoqv0ycr2f2lek8zgqhemu 104 129368 347653 2022-08-23T00:17:20Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ नामधातुप्रत्ययाः] परिनिष्ठाकाण्डः । २६३ ८४५ । अशनायोदन्यधनाया बुभुक्षापिपासागर्धेषु । (७-४-३४) अशन, उदक, धन इत्येतेषां यथासंख्यं बुभुक्षादिष्वर्येषु इत्वा- पव... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki g21o0jrmrtntaa2lhs2vex2u3komknn 104 129369 347654 2022-08-23T00:17:28Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २६४ लघुपाणिनीये [नामधातुप्रत्ययाः पृथक् सूत्रं कृतवानाचार्य: । उपमानात् कर्मण: सुबन्तादाचारेऽर्थे वा क्यच् । आचारक्रियायाः प्रत्ययार्थत्वात् तदपेक्षयैव उप... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki d5kapn7ts3q9cf7vjjjzxp3tqlz7p3w 104 129370 347655 2022-08-23T00:17:35Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ नामधातुप्रत्ययाः] परिनिष्ठाकाण्ड: । २६५ ‘प्रातिपदिकेभ्य’ इत्युक्तेर्न पदकार्यम् । कृष्ण इवाचरति = कृष्णति । अत्र 2 = - ‘अतो गुणे' इति शपा सह पररूपम् । मालेवाचरति •... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 7b237cjd7p7nkg4g2yois17v2il5vx8 104 129371 347656 2022-08-23T00:17:43Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ..लघुपाणिनीये फेन–फेनायते । इत्यादिर्लोहितादिराकृतिगणः । [नामधातुप्रत्ययाः ८५३ । कष्टाय क्रमणे । (३-१-१४) चतुर्थ्यन्तात् कष्टशब्दात् उत्साहेऽर्थे क्यङ् । यथा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 5gzbp0shj8dpyycfsdy6uxnek3ommzf 104 129372 347657 2022-08-23T00:17:50Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ नामधातुप्रत्ययाः] परिनिष्ठाकाण्डः । प्रस्थस्फाद्यादेश-भसंज्ञा: इष्ठप्रत्यये परे भवेयुः । तानि कार्याण्यत्राप्यति- दिश्यन्ते । यथा— पटुमाचष्टे पटयति । टिलोप... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki d46hro5is3a4p158cheoi0dnx47vgib 104 129373 347658 2022-08-23T00:18:00Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ लघुपाणिनीये मिश्रप्रकरणम् ॥ पाणिनिस्तावत् पदे पदे व्यत्यस्तान्यनुधावति, तानि च तत्तत्स- ङ्केतानुरोधेन तत्र तत्र विप्रकीर्णानि निर्दिशति । तेष्वानुपूर्व्य... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6ikd0h51w2lx4ps5idwumkqvvb90cvo 104 129374 347659 2022-08-23T00:18:11Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ मिश्रप्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । तद्धित – ‘ठस्येकः' - वार्षिकं - तद्धितत्वेन प्रातिपदिकसंज्ञा । अव्यय- -" को ल्यप् '— प्रकृत्य – त्वादेशत्वादव्ययत्वम् । सुप्–‘ड... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki s7o6bcki5wxh00euma4t4pi83v1ss1a 104 129375 347660 2022-08-23T00:18:20Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ ________________ २७० लघुपाणिनीये [मिश्रप्रकरणम् ॥ * ॥ पूर्वत्रासिद्धे न स्थानिवत् संयोगादिलोपलत्वणत्ववर्जम् ॥ आदित्यो देवतास्येत्यर्थे आदित्यं हविः । ण्यप्रत्यये सत... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki jvelxmu4zv359g4gh8iz18dkcwigqj1 347661 347660 2022-08-23T00:18:30Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki 04nz6d24yr1k1ed1w04ffwy8scu1vq5 104 129376 347662 2022-08-23T00:18:45Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ मिश्रप्रकरणम् ] परिनिष्ठाकाण्डः । ८६७ । न ल्यपि । (६४-६९) घुमास्थादीनामात ईत्वं ल्यपि न । यथा— प्रदाय । प्रमाय । प्रस्थाय इत्यादि । - ८६८ । मयतेरिदन्यतरस्याम् । (६-४... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki bm0xb2shwe0p08k4ttw8rgiueeb3y9l 104 129377 347663 2022-08-23T00:18:54Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २७२ लघुपाणिनीये प्रत्यु० - ('अनिदिताम्' किम् ? ) नदि नन्दितं ('हल:' किम् ? ) नीतम् ('उपधायाः' किम् ? ) नद्धम् नन्द्यते नीयते नह्यते [मिश्रप्रकरणम् नानद्यते । नेनीयते । नानह... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki hwmhm2hj7gj1ddw3dbc1fzn1o8hkz5e 104 129378 347664 2022-08-23T00:19:01Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ भावकर्मप्रक्रिया] धातुः । प्रशम वम क्वि । क्त । - प्रशान् (८८२) शान्त । वान्त । (५) हनस्तादेशः परिनिष्ठाकाण्डः परे । यथा- -णिचि- – - । क्ति । शान्ति । वान्ति । क्त्वा । शा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki m8de9hm0wx396rkkes4zgqwwmuh9gtk 104 129379 347665 2022-08-23T00:19:08Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २७४ लघुपाणिनीये [भावकर्मप्रक्रिया ‘भावकर्मणोः' इति आत्मनेपदविधानात् तयोः सर्वेऽपि धातव आत्मने- पदिन एव । अकर्मकेभ्य एव भावे प्रयोगः ॥ भू–सत्तायां- यग्विकरणं,... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tv8ysj3j6yeg6w0lhzyc60ff4fs9uw3 104 129380 347666 2022-08-23T00:19:17Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ भावकर्मप्रक्रिया] परिनिष्ठाकाण्डः । सूत्रम् । पदधातोः कर्तरि लुङस्तप्रत्यये (आत्मनेपदप्रथमपुरुषैकवचने) परे च्लेः चिणादेशः । सिचोऽपवादः ।। ८८५ | दीपजनबुधपूर... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 5mcqdlrpl0v1eibbodnen2df3zwuc75 104 129381 347667 2022-08-23T00:19:30Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २७६ लघुपाणिनीये पद - उदपादि सस्यम् । समपादि भैक्षम् अपादि अपत्साताम् अपत्सत इत्यादि दीप — अदीपि, अदीपिष्ट अदीपिषाताम् अदीपिषत जन – 'अजनि, अजनिष्ट अजनिषाताम् अजन... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 2e5k05fh6ymii5tjj3ws1276gfxt3cp 104 129382 347668 2022-08-23T00:19:37Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ भावकर्मप्रक्रिया] परिनिष्ठाकाण्डः । ८९५ । स्य-सिच-सीयुद्-तासिषु भावकर्मणोरुपदेशेऽज्झन- ग्रहदृशां वा चिण्वदिद् च । (६-४-६२) चिण्वत् = चिणि इव कार्यम् । भावकर्मणोः... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki h6mkdh62zortyurgi89gcqxxat3x2bk 104 129383 347669 2022-08-23T00:19:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २७८ लघुपाणिनीये [कर्मकर्तृप्रक्रिया अथ पूर्वमेव प्रत्ययान्तरसाहचर्येणोक्ताः कतिचिद्यकः प्रक्रिया: सुखार्थमनुसन्धीयन्ते- ‘रिङ्शयग्लिङ्क्षु' ‘ॠत इद्धातोः'... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9w6bt1picadwxfbxpqzkg9pf5aax261 104 129384 347670 2022-08-23T00:19:53Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ कर्मकर्तृप्रक्रिया] परिनिष्ठाकाण्डः । २७९ कर्ता संपद्यते । एवं स्थाली पचतीत्यधिकरणस्य कर्तृत्वं संभवति इत्यादि । तथा च कारकान्तराणामपि स्वस्वव्यापारे स्वा... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 8ydcq46ixadf906em0sp0rofkvyu09m 104 129385 347671 2022-08-23T00:20:02Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २८० [कर्मकर्तृप्रक्रिया लघुपाणिनीये ‘अधिगच्छति शास्त्रार्थः स्मरति श्रद्धाति च ' शास्त्रार्थः स्वयमेवाधिगमनस्मरणश्रद्धाविषयो भवतीत्यर्थः ॥ ८९८ । तपस्तपःक... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki tjdx4eyi7wu4r67dhcg40yjhhkas2pt 104 129386 347672 2022-08-23T00:20:18Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ पदव्यवस्था] परिनिष्ठाकाण्डः । पदव्यवस्था । २८१ लकारार्थोपसर्गाणां तथा विकरणस्य च । इतां च बहुधा भेदाद् धातूनां भिद्यते पदम् - यथा वर्त्स्यत्यद्युतच्च, यथा भुङ... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki em3jpgz6h58j1cs6yjtspdmxw9chj0a 104 129387 347673 2022-08-23T00:20:30Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २८२ लघुपाणिनीये [पव्यवस्था अत्र वार्त्तिकं– परस्परोपपदाञ्चेति वक्तव्यम् । इतरेतरादिपद- प्रयोगेऽपि न । यथा- इतरेतरस्यान्योन्यस्य परस्परस्य वा व्यतिळुनन्ति ।... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 61d17f89ry1wlu4pj1qggls9gb66fi3 347674 347673 2022-08-23T00:20:37Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki 93btkgrx26b2pkq3n7jh6uvvuzgz1k2 104 129388 347675 2022-08-23T00:20:46Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ९१० । समवप्रविभ्यः स्थः । (१-३-२२) सन्तिष्ठते, अवतिष्ठते, प्रतिष्ठते, वितिष्ठते । पदव्यवस्था] ९११ । प्रकाशनस्थेयाख्ययोश्च । (१-३-२३) स्वाभिप्राय... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 819mh02jdya7cfjse3okvju2jrexl01 347676 347675 2022-08-23T00:20:54Z Srkris 3283 proofread-page text/x-wiki gwr2xzan3yyufgqs1wb0snx1qje75lo 104 129389 347677 2022-08-23T00:21:05Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २८४ लघुपाणिनीये ९१८ । निसमुपविभ्यो ह्वः । (१ ३-३०) अकर्मकादिति निवृत्तम् । निह्वयते, संह्वयते इत्यादि । ९१९ । स्पर्धायामाङः । (१-३-३१) स्पर्धा सङ्घर्षः । मल्लो मल्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 9enn2o20iqrvd3u9cxrnbzym3l037li 104 129390 347678 2022-08-23T00:21:17Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ पदव्यवस्था] परिनिष्ठाकाण्डः । २८५ - आचार्यकरणमाचार्यत्वसम्पादनम् । माणवकमुपनयते – स्वसमीपं प्रापय्य संस्कारपूर्व वेदमुपदिशतीत्यर्थः । ज्ञानं निश्चयः – तत्... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki 6a983186h9ddit413gv4mhkyb1sax2g 104 129391 347679 2022-08-23T00:21:25Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ २८६ लघुपाणिनीये ९३३ । अकर्मकाच्च । (१-३-४५) सर्पिषो जानीते—सर्पिषा उपायेन प्रवर्तत इत्यर्थः । [पदव्यवस्था ९३४ । संप्रतिभ्यामनाध्याने । (१-३-४६) आध्यानमुत्कण्ठाप... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki efp5yciyjep32ny3rocgbi0z8b1lmxo 104 129392 347680 2022-08-23T00:21:36Z Srkris 3283 /* अपरिष्कृतम् */ परिनिष्ठाकाण्डः । ९४३ । दाणश्च सा चेचतुर्थ्यर्थे । (१-३-५५) सा = तृतीया । ‘अशिष्टव्यवहारे दाणः प्रयोगे चतुर्ध्यर्थे तृतीया' इति वार्तिकम् । तद्विषय एव आत्मनेपदं... नवीन पृष्ठं निर्मीत अस्ती proofread-page text/x-wiki pto0uxteuhmcvuy6qcr1tmkdjmnrbpe