ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး shnwiki https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%81%BC%E1%82%83%E1%82%88%E1%82%81%E1%80%B0%E1%80%9D%E1%80%BA%E1%82%81%E1%82%85%E1%81%B5%E1%80%BA%E1%82%88 MediaWiki 1.39.0-wmf.26 first-letter သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ဢုပ်ႇၵုမ် ၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢုပ်ႇၵုမ် ၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ဢုပ်ႇၵုမ် ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ၾၢႆႇ ဢုပ်ႇၵုမ် ၾၢႆႇ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝီႇၶီႇ ဢုပ်ႇၵုမ် သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝီႇၶီႇ ထႅမ်းပလဵၵ်ႉ ဢုပ်ႇၵုမ် ထႅမ်းပလဵၵ်ႉ လွင်ႈၸွႆႈထႅမ် ဢုပ်ႇၵုမ် လွင်ႈၸွႆႈထႅမ် ပိူင်ထၢၼ်ႈ ဢုပ်ႇၵုမ် ပိူင်ထၢၼ်ႈ ၵိူၼ်ႇတူ တွၼ်ႈဢုပ်ႇ ၵိူၼ်ႇတူ TimedText TimedText talk မေႃႇၵျူး ဢုပ်ႇၵုမ် မေႃႇၵျူး ၶိူင်ႈပိတ်းပွတ်း ဢုပ်ႇၵုမ် ၶိူင်ႈပိတ်းပွတ်း ပိုတ်ႇတီႈပွင်ႇ ၶိူင်ႈပိတ်းပွတ်း ဢုပ်ႇၵုမ် ပိုတ်ႇတီႈပွင်ႇ ၶိူင်ႈပိတ်းပွတ်း 0 19084 55159 52118 2022-08-28T11:55:16Z CommonsDelinker 114 Removing [[:c:File:Aung_San_Suu_Kyi_1951.jpg|Aung_San_Suu_Kyi_1951.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Aung San Suu Kyi 1951.jpg|]]. wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |honorific-prefix = |name = ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ |native_name = |native_name_lang = |honorific-suffix = |image = Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg |office1 = [[ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸိုင်ႈမိူင်း]] |term_start1 = [[2016]]၊ [[ဢေႇပရႄႇ 6]] |term_end1 = |succeeding1 = တႄႇဢဝ်တႃၶုၼ် |successor1 = |office2 = [[ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်မိူင်းၼွၵ်ႈ|ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်မိူင်းၼွၵ်ႈ]] ၵေႃႉထူၼ်ႈ 20 |term_start2= [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |term_end2 = |succeeding2= [[ဝုၼ်ႇၼမွင်ႇလႂိၼ်ႇ|ဢူးဝုၼ်ႇၼမွင်ႇလႂိၼ်ႇ]] |successor2 = |office3 = ၽွင်းလူင် [[ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်လုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ]] |term_start3 = [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |term_end3 = |succeeding3 = [[တဵင်းၺုၼ်ႉ|ဢူးတဵင်းၺုၼ်ႉ]]<br>[[ၸူဝ်းမွင်ႇ|ဢူးၸူဝ်းမွင်ႇ]]<br>[[ၸူဝ်းတဵင်း|ဢူးၸူဝ်းတဵင်း]]<br>[[ဢွင်ႇမိၼ်း|ဢူးဢွင်ႇမိၼ်း]]<br>[[လႃႉထုၼ်း|ဢူးလႃႉထုၼ်း]] |successor3 = |office4 = ၽွင်းလူင် [[ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇ]] |term_start4 = [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |term_end4 =[[2016]]၊ [[ဢေႇပရႄႇ 5]] |predecessor4 = [[ၶိၼ်ႇၸၢၼ်းရီႇ|တေႃႇၶိၼ်ႇၸၢၼ်းရီႇ]] |successor4 = [[မျူဝ်းတဵင်းၵျီး|တွၵ်ႇတႃႇမျူဝ်းတဵဝ်းၵျီး]] |office5 = ၽွင်းလူင် [[ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ၾႆးၾႃႉ လႄႈ ၵၢၼ်တၢင်ႉႁႅင်း]] |term_start5 = [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |term_end5 = [[2016]]၊ [[ဢေႇပရႄႇ 5]] |predecessor5 = [[ၶိၼ်ႇမွင်ႇၸူဝ်း၊ ဢူး|ဢူးၶိၼ်ႇမွင်ႇၸူဝ်း]] (တၢင်ႉႁႅင်းၾႆးၾႃႉ)<br>[[ၸေႇယႃႇဢွင်ႇ|ဢူးၸေႇယႃႇဢွင်ႇ]] (တၢင်ႉႁႅင်း) |successor5 = ဢူး[[ၽေႇၸိၼ်ႇထုၼ်း]] |office6 = ၽူႈၼၢမ်း [[ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ]] |term_start6 = [[2011]]၊ [[ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ 18]] |term_end6 = |predecessor6 = |successor6 = |office7 = ၽူႈၼၢမ်းၼႂ်း ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ [[ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ]] |term_start7 = [[1988]]၊ [[သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႃႇ 27]] |term_end7 = [[2011]]၊ [[ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ 18]] |predecessor7 = ၸႄႈႁၢပ်ႇတႃၶုၼ် |successor7 = ယႃႉပႅတ်ႈတႃၶုၼ် |office8 = [[ၽၢႆႇၶတ်းၶႂၢင် (မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ)|ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၽၢႆႇၶတ်းၶႂၢင်]] |president8 = [[တဵင်းၸဵင်ႇ၊ ဢူး|ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ]] |term_start8 = [[2012]]၊ [[မေႇ 2]] |term_end8 = [[2016]]၊ [[ၸၼ်ႇဝႃႇရီႇ 29]] |predecessor8 = ၸၢႆးလႃႉၵျေႃႇ |successor8 = |office9 = တႅၼ်းၽွင်း [[လုမ်းတႅမ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း]]<br>[[ၸႄႈဝဵင်းၵေႃႉမူး]] |term_start9 = [[2012]]၊ [[မေႇ 2]] |term_end9 = [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |predecessor9 = ဢူးၸူဝ်းတိၼ်ႉ |successor9 = |majority9 = 46,730 (71.38%)<ref>{{cite news |url=http://news.xinhuanet.com/english/world/2012-04/02/c_131504585.htm |title=Myanmar election commission announces NLD wins overwhelmingly in by-elections |date=2 April 2012 |agency=Xinhua News Agency |accessdate=2 April 2012}}</ref> |birth_date = {{birth date and age|df=yes|1945|6|19}} |birth_place = [[ပရိတ်ႉတိတ်ႉသျ်ပႃးမႃး]]၊ [[ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ]] |death_date = |death_place = |party = [[ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ]] |spouse = [[မၢႆႇၵႄႇလ် ဢႄးရိတ်ႉ]]<br/>[[1972]]၊ [[ၸၼ်ႇဝႃႇရီႇ 1]] - [[1999]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 27]] <small>(တေႃႇထိုင် မၢႆႇၵႄႇလ် ဢႄးရိတ်ႉ သဵင်ႈၵၢမ်ႇ)</small> |children = [[မျိၼ်ႉသၢၼ်းဢွင်ႇ၊ မွင်ႇ|မျိၼ်ႉသၢၼ်းဢွင်ႇ]]<br>[[ထဵင်ႇလိၼ်း၊ မွင်ႇ|ထဵင်ႇလိၼ်း]] |relations = [[ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း]] (ပေႃႈ)<br/>[[တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇ]] (မႄႈ) |residence = [[မၢႆဝၢင်း (54)၊ သဵၼ်ႈတၢင်းတၵ်ႉၵတူဝ်ႇရဵၵ်ႉတႃႇ]] |alma_mater = ၸၼ်ႉၸွမ်တေႇလီႇ<br>St Hugh's College (ဢွၵ်ႉသ်ၾူတ်ႉ)<br>ၸၼ်ႉၸွမ်လၼ်ႇတၼ်ႇ |religion = [[ထေရဝႃႇတ|ၽႃႇသႃႇပုတ်ႉထ]] |awards = [[Thorolf Rafto Memorial Prize|Rafto Prize]]<br />[[Sakharov Prize]]<br />[[Nobel Peace Prize]]<br />[[Jawaharlal Nehru Award]]<br />[[International Simón Bolívar Prize]]<br />[[Olof Palme Prize]]<br />[[Bhagwan Mahavir World Peace]]<br />[[Congressional Gold Medal]] |signature = Aung San Suu Kyi signature 2013.svg |website = {{url|https://nld-official.org/en/|ဝႅပ်ႉသၢႆႉပႃႇတီႇ}} }} '''တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ''' ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၢင်းယိင်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ပဵၼ် ၽူႈလႆႈ[[သူးငမ်းယဵၼ် ၼူဝ်ႇပႄးလ်]] တႃႇပီ 1991 သေဢမ်ႇၵမ်း၊ ပဵၼ်ၽွင်းတၢင် လႄႈ ပဵၼ် ၼၢင်းယိင်းၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ မၼ်းၼႆႉ ပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် [[ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ]] ၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ် [[ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸိုင်ႈမိူင်း]]ယဝ်ႉ။<ref>7 Day Daily Newspaper ဆောင်းပါး</ref> မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ၼႂ်းၵႃႈ 21 ပီၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇ [[ၶင်ၶွၵ်ႈႁိူၼ်း]] ႁိုင် 15 ပီယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ [[ပႃႇတီႇၸုင်ႇ တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵူႈထၢၼ်ႈ၊ 1990|ပႃႇတီႇၸုင်ႇ တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵူႈထၢၼ်ႈ 1990]] ၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ဢမျူဝ်းတႃး တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ ဢၼ်တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉသေ လႆႈဢွင်ႇပႄႇမႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေ ႁူမ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်လႆႈ ၼၢင်းယိင်းၸွမ်ၽွင်းလူင် ထူၼ်ႈၼိုင်ႈ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈသေတႃႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၶဝ် ဢမ်ႇယိုၼ်ႁပ်ႉမႃး။ လႆႈၶဝ်ႈၶႄႉၶဵင်ႇ တီႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမိူဝ် ပီ [[2012]]၊ [[ဢေႇပရႄႇ 1]] ၼၼ်ႉ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆႉ ပဵၼ်မႃး တႅၼ်းၽွင်း ၸႄႈဝဵင်းၵေႃႉမူး၊ ၸႄႈတိူင်းတႃႈၵုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။<ref>[http://burma.irrawaddy.org/archives/8034 တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇဢွင်ႇပႄႉ၊ လႆႈမုင်ႈမွင်းဝႃႈ ဢႅၼ်ႇဢႄႇလ်တီႇၵမ်ႉၼမ် တေဢွင်ႇပႄႉ]</ref> မိူဝ်ႈ [[1990]] ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ထုၵ်ႇပၼ်သူး [[Thorolf Rafto Memorial Prize|Rafto Prize]] လႄႈ တွၼ်ႈတႃႇလွင်ႈဝူၼ်ႉလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈၼႆသေ လႆႈထုၵ်ႇပၼ်သူး [[Sakharov Prize]] သေ၊ မိူဝ်ႈပၢၼ်တႂ်ႈမိုဝ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇဢဝ်လွင်ႈႁုၵ်ႉႁၢႆႉတေႃႇသူႈသေ ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းမႃးလႄႈ မိူဝ်ႈပီ [[1991]] ၼၼ်ႉ လႆႈ [[သူးငမ်းယဵၼ် ၼူဝ်ႇပႄးလ်]] မႃးယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈ သဵၼ်ႈမၢႆၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ (100) ၵေႃႉ ဢၼ်မႅၵ်ႇၵၸၼ်း Forbes လႆႈလိူၵ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆႉ ထုၵ်ႇၼႄဝႆႉတီႈ မၢႆ 19 ယဝ်ႉ။ <ref>[http://burma.irrawaddy.org/archives/18366 ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၽူႈၸိုဝ်ႈလိုဝ်လင် ႁင်း Forbes ၼၼ်ႉ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ]</ref> ==ၸိုဝ်ႈ== ၸိုဝ်ႈဢၼ်ဝႃႈ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢဝ် “'''ဢွင်ႇသၢၼ်း'''” တီႈ ၸိုဝ်ႈပေႃႈမၼ်းၼၢင်း ဢၼ်ပဵၼ် [[ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း]]၊ ဢဝ် “'''ၸု'''” တီႈ ၸိုဝ်ႈၼၢႆး [[တေႃႇၸု]] လႄႈ ဢဝ် “'''ၵျီႇ'''” တီႈ မႄႈမၼ်း [[တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇ]] ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။<ref name="Nobel.org">[http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1991/kyi-bio.html Aung San Suu Kyi&nbsp;– Biography]. Nobel Prize Foundation.</ref> ၸိုဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ ၵႆႉသႂ်ႇ တေႃႇ ၼႆလႄႈ ၸူးႁွင်ႉဝႃႈ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆသေ<ref>{{cite web | url=http://www.myanmar.gov.mm/Perspective/persp1997/9-97/fam9-97.htm | title=Myanmar Family Roles and Social Relationships | publisher=Government of Myanmar | accessdate=24 September 2007 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20071026184413/http://www.myanmar.gov.mm/Perspective/persp1997/9-97/fam9-97.htm | archivedate=26 October 2007 | deadurl=no }}</ref> မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁွင်ႉဝႃႈ တေႃႇၸု၊ ဢမေႇၸု ၼႆယဝ်ႉ။<ref>{{cite news|url=http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=15761|title=Suu Kyi Protester Arrested|last=Min Lwin|date=28 May 2009|work=The Irrawaddy|accessdate=7 August 2011}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.irrawaddy.org/bur/index.php/news/2010-11-12-10-25-42/4848-2010-11-13-11-54-29|title=ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို "အမေစု"ဟု အော်ဟစ် နှုတ်ဆက်|date=13 November 2010|work=ဧရာဝတီ|language=Burmese|accessdate=7 August 2011}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> သိုဝ်ႇၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း ၸႂ်ႉဝႆႉၼင်ႇၽႃႇသႃႇဢိင်းၵလဵတ်ႈဝႃႈ '''Ms. Suu Kyi''' သို့ '''Mrs. Suu Kyi''' ၼႆယဝ်ႉ။။<ref>{{cite news | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/scotland/glasgow_and_west/7923425.stm | title=City honours democracy campaigner |publisher=BBC | accessdate=7 July 2010 | date=4 March 2009}}</ref><ref>{{cite news | url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,2031990,00.html | work=Time (magazine) | first=Hannah | last=Beech | title=The Lady Walks Free Again | date=29 November 2010 | accessdate=10 November 2020 | archivedate=28 April 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428021911/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,2031990,00.html | access-date=10 November 2020 | archive-date=28 April 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120428021911/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,2031990,00.html }}</ref> == ၸၢတ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ == [[File:Aung San and family.jpg|thumb|left|150px|ၼႂ်းၶႅပ်းႁၢင်ႈမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ် ပၢၼ်မိူင်ႈလဵၵ်ႉ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢၼ်ၼုင်ႈဝႆႉသိူဝ်ႈၽိူၵ်ႇ၊ ၶႅပ်းႁၢင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူဝ်ႈၸဝ်ႉ မိူဝ်ႈၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း ပႆႇထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ]] [[File:Khin Kyi and family.jpg|thumb|right|120px|ပီ [[1948]] တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇ လႄႈ လုၵ်ႈလၢင်းမၼ်း၊ ၵေႃႉဢၼ်ၼင်ႈယူႇ ၽၢႆႇၼႃႈ တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇၼၼ်ႉ ပဵၼ် ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇယဝ်ႉ]] လုၵ်ႉတီႈ [[ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း]] လႄႈ [[ၶိၼ်ႇၵျီႇ|မႁႃႇသီႇရိသုထမ်မ တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇ]] သေ လႆႈၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈ တီႈ [[ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ]] မိူဝ်ႈ ပီ [[1945]]၊ [[ၵျုၼ်ႇ 19]] ဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမၼ်းၼႆႉ ၽွင်းတိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ် တႃႇဢဝ် လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵႃႈတီႈ ပရိတ်ႉတိတ်ႉၶဝ်သေ မိူဝ်ႈပႆႇလႆႈ [[ဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ (မိူင်းမၢၼ်ႈ)|လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ပီ 1947]] ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇ [[ၸေႃး၊ ဢူး (ၵႃလုၼ်ႇ)|ၽူႈၶေႉၶဵင်]] မၼ်း လႆႈ [[ဝၼ်းၽူႈငၢၼ်|ဢဝ်တၢႆ]]မႃးယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ယူႇသဝ်းၸွမ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းမၼ်း ၸိူဝ်းပဵၼ် ပီႈဢၢႆႈလူင် [[ဢွင်ႇသၢၼ်းဢူး]]၊ ပီႈဢၢႆၵၢင် [[ဢွင်ႇသၢၼ်းလိၼ်း]] သေ ယူႇသဝ်းတီႈ မၢႆ 25၊ သဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇဝႃႇလဵင်း (ယၢမ်းလဵဝ် သဵၼ်ႈတၢင်း[[ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း]])၊ [[ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ]] ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ပဵၼ် လုၵ်ႈယိင်းၵေႃႉထူၼ်ႈသၢမ်သေ ၼွင်ႉယိင်းမၼ်းတႄႉ ၵိူတ်ႇယဝ်ႉ ႁိုင် 5 ဝၼ်းသေ လႆႈတၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ် ပီႈဢၢႆႈမၼ်း [[ဢွင်ႇသၢၼ်းလိၼ်း]] (ဢႃႇယုပႅတ်ႇၶူပ်ႇ) ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၸူမ်ၼမ်ႉတီႈ ၼွင်တၢင်းႁၢင်ႈလီသေ လႆႈတၢႆၵႂႃႇ တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဝၢႆးသေပဵၼ်လွင်ႈၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇတီႈ [[ၸႄႈဝဵင်းပႁၢၼ်း]] မၢႆ 54၊ ႁိူၼ်းဢၼ်မီးတီႈ သဵၼ်ႈတၢင်း တၵ်ႉၵတူဝ်ႇယဵၵ်ႉတႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင် ပီ [[1949]] မႃး မၼ်းၼၢင်းတႄႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းသဵင်ႉၾရၢၼ်ႇသိတ်ႉၶွၼ်ႉဝႅၼ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။<ref>Stewart (1997), p. 31</ref> မၼ်းပဵၼ်ၵေႃႉလဵပ်ႈႁဵၼ်းၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလႆႈငၢႆႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ပၢႆးပႆႇၺႃႇမၼ်းၼၢင်းၼႆႉ တႄႇဢဝ် ပီ [[1957]] တေႃႇ [[1960]] ၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်ႈတီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းဢိၵ်းၵလဵတ်ႉမႅတ်ႉတတိတ်ႉၶွၼ်ႇဝႅၼ်ႉ (ဢထၵ -1 တၵူင်ႇ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။<ref>Stewart (1997), p. 32</ref> ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈမၼ်းၼၢင်း တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇၼႆႉ ၼႂ်းၵႃႈ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ဝႆႉသေ၊ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင် [[ၼု၊ ဢူး|ဢူးၼု]]ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈပၼ်ၵၢၼ် တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇ ပဵၼ် ၽွင်းတၢင်မိူင်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး မိူဝ်ႈပီ [[1960]] [[မေႇ 19]]ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ မႄႈမၼ်းၼၢင်း လႆႈပဵၼ် ၽွင်းတၢင်မိူင်းယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ၸွမ်းမႄႈမၼ်းၵႂႃႇယူႇတီႈ ဝဵင်းၼိဝ်းတေႇလီ၊ တီႈ[[မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး]]ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လႆႈၶိုၼ်းသိုပ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းပၢႆးပႆႇၺႃႇတီႈ [[ႁူင်းႁဵၼ်းၶွၼ်းဝႅတ်ႉ ယေႇသျု လႄႈ မႄႇရီႇ (တေႇလီႇ)|ႁူင်းႁဵၼ်းၶွၼ်ႇဝႅၼ်ႉ ယေႇသျု လႄႈ မႄႇရီႇ]] သေ မၼ်းလႆႈမေႃ လွင်ႈႁၢင်ႈၶိူင်ႈမွၵ်ႇၵျႃႇပၢၼ်ႇ၊ ပၢႆးမွၼ်း လႄႈ လွင်ႈၶီမႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း ႁူႉၸၵ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်း တူင်ႇဝူင်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း၊ ပိူင်လူင် ၸိူဝ်းပဵၼ် လုၵ်ႈလၢင်း ၽွင်းတၢင်မိူင်း ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း လႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် လၢၼ် [[ၼေႇရူး ၵျဝႃႇႁႃႇလႃႇ]] ဢၼ်ပဵၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်ဢိၼ်းတီးယႃး ၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်း၊ လႆႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းပႃး သၢၼ်ႇၵျေး ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆး ဢိၼ်ႇတီႇရႃႇၵၼ်ႇတီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ လႆႈယူႇတီႈႁိူၼ်း သဵၼ်ႈတၢင်းဢႅၵ်ႇၵပႃႇ မၢႆ (24) ပဵၼ်မဵဝ်းႁိူၼ်း ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉတႃႇ တႃၶူၼ်သုင်သုတ်းဢိၼ်းတီးယႃး ၶဝ်ယူႇၼၼ်ႉသေ မၼ်းၼၢင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်း ပီႇယႃႇၼူဝ်ႇ မႃးယဝ်ႉ။ ႁိူၼ်းလင်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢိၼ်းတီးယႃးၶဝ် ၼပ်ႉယမ်တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ၸင်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ==ၽိုၼ်ဢိင်== {{Reflist}} 6vwvh3uv5x4uk0dufpofz2s0sdhfcqi 55160 55159 2022-08-28T11:57:58Z CommonsDelinker 114 Removing [[:c:File:Khin_Kyi_and_family.jpg|Khin_Kyi_and_family.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Khin Kyi and family.jpg|]]. wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |honorific-prefix = |name = ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ |native_name = |native_name_lang = |honorific-suffix = |image = Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg |office1 = [[ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸိုင်ႈမိူင်း]] |term_start1 = [[2016]]၊ [[ဢေႇပရႄႇ 6]] |term_end1 = |succeeding1 = တႄႇဢဝ်တႃၶုၼ် |successor1 = |office2 = [[ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်မိူင်းၼွၵ်ႈ|ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်မိူင်းၼွၵ်ႈ]] ၵေႃႉထူၼ်ႈ 20 |term_start2= [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |term_end2 = |succeeding2= [[ဝုၼ်ႇၼမွင်ႇလႂိၼ်ႇ|ဢူးဝုၼ်ႇၼမွင်ႇလႂိၼ်ႇ]] |successor2 = |office3 = ၽွင်းလူင် [[ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်လုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ]] |term_start3 = [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |term_end3 = |succeeding3 = [[တဵင်းၺုၼ်ႉ|ဢူးတဵင်းၺုၼ်ႉ]]<br>[[ၸူဝ်းမွင်ႇ|ဢူးၸူဝ်းမွင်ႇ]]<br>[[ၸူဝ်းတဵင်း|ဢူးၸူဝ်းတဵင်း]]<br>[[ဢွင်ႇမိၼ်း|ဢူးဢွင်ႇမိၼ်း]]<br>[[လႃႉထုၼ်း|ဢူးလႃႉထုၼ်း]] |successor3 = |office4 = ၽွင်းလူင် [[ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇ]] |term_start4 = [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |term_end4 =[[2016]]၊ [[ဢေႇပရႄႇ 5]] |predecessor4 = [[ၶိၼ်ႇၸၢၼ်းရီႇ|တေႃႇၶိၼ်ႇၸၢၼ်းရီႇ]] |successor4 = [[မျူဝ်းတဵင်းၵျီး|တွၵ်ႇတႃႇမျူဝ်းတဵဝ်းၵျီး]] |office5 = ၽွင်းလူင် [[ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ၾႆးၾႃႉ လႄႈ ၵၢၼ်တၢင်ႉႁႅင်း]] |term_start5 = [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |term_end5 = [[2016]]၊ [[ဢေႇပရႄႇ 5]] |predecessor5 = [[ၶိၼ်ႇမွင်ႇၸူဝ်း၊ ဢူး|ဢူးၶိၼ်ႇမွင်ႇၸူဝ်း]] (တၢင်ႉႁႅင်းၾႆးၾႃႉ)<br>[[ၸေႇယႃႇဢွင်ႇ|ဢူးၸေႇယႃႇဢွင်ႇ]] (တၢင်ႉႁႅင်း) |successor5 = ဢူး[[ၽေႇၸိၼ်ႇထုၼ်း]] |office6 = ၽူႈၼၢမ်း [[ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ]] |term_start6 = [[2011]]၊ [[ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ 18]] |term_end6 = |predecessor6 = |successor6 = |office7 = ၽူႈၼၢမ်းၼႂ်း ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ [[ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ]] |term_start7 = [[1988]]၊ [[သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႃႇ 27]] |term_end7 = [[2011]]၊ [[ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ 18]] |predecessor7 = ၸႄႈႁၢပ်ႇတႃၶုၼ် |successor7 = ယႃႉပႅတ်ႈတႃၶုၼ် |office8 = [[ၽၢႆႇၶတ်းၶႂၢင် (မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ)|ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၽၢႆႇၶတ်းၶႂၢင်]] |president8 = [[တဵင်းၸဵင်ႇ၊ ဢူး|ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ]] |term_start8 = [[2012]]၊ [[မေႇ 2]] |term_end8 = [[2016]]၊ [[ၸၼ်ႇဝႃႇရီႇ 29]] |predecessor8 = ၸၢႆးလႃႉၵျေႃႇ |successor8 = |office9 = တႅၼ်းၽွင်း [[လုမ်းတႅမ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း]]<br>[[ၸႄႈဝဵင်းၵေႃႉမူး]] |term_start9 = [[2012]]၊ [[မေႇ 2]] |term_end9 = [[2016]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 30]] |predecessor9 = ဢူးၸူဝ်းတိၼ်ႉ |successor9 = |majority9 = 46,730 (71.38%)<ref>{{cite news |url=http://news.xinhuanet.com/english/world/2012-04/02/c_131504585.htm |title=Myanmar election commission announces NLD wins overwhelmingly in by-elections |date=2 April 2012 |agency=Xinhua News Agency |accessdate=2 April 2012}}</ref> |birth_date = {{birth date and age|df=yes|1945|6|19}} |birth_place = [[ပရိတ်ႉတိတ်ႉသျ်ပႃးမႃး]]၊ [[ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ]] |death_date = |death_place = |party = [[ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ]] |spouse = [[မၢႆႇၵႄႇလ် ဢႄးရိတ်ႉ]]<br/>[[1972]]၊ [[ၸၼ်ႇဝႃႇရီႇ 1]] - [[1999]]၊ [[မၢတ်ႉၶျ် 27]] <small>(တေႃႇထိုင် မၢႆႇၵႄႇလ် ဢႄးရိတ်ႉ သဵင်ႈၵၢမ်ႇ)</small> |children = [[မျိၼ်ႉသၢၼ်းဢွင်ႇ၊ မွင်ႇ|မျိၼ်ႉသၢၼ်းဢွင်ႇ]]<br>[[ထဵင်ႇလိၼ်း၊ မွင်ႇ|ထဵင်ႇလိၼ်း]] |relations = [[ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း]] (ပေႃႈ)<br/>[[တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇ]] (မႄႈ) |residence = [[မၢႆဝၢင်း (54)၊ သဵၼ်ႈတၢင်းတၵ်ႉၵတူဝ်ႇရဵၵ်ႉတႃႇ]] |alma_mater = ၸၼ်ႉၸွမ်တေႇလီႇ<br>St Hugh's College (ဢွၵ်ႉသ်ၾူတ်ႉ)<br>ၸၼ်ႉၸွမ်လၼ်ႇတၼ်ႇ |religion = [[ထေရဝႃႇတ|ၽႃႇသႃႇပုတ်ႉထ]] |awards = [[Thorolf Rafto Memorial Prize|Rafto Prize]]<br />[[Sakharov Prize]]<br />[[Nobel Peace Prize]]<br />[[Jawaharlal Nehru Award]]<br />[[International Simón Bolívar Prize]]<br />[[Olof Palme Prize]]<br />[[Bhagwan Mahavir World Peace]]<br />[[Congressional Gold Medal]] |signature = Aung San Suu Kyi signature 2013.svg |website = {{url|https://nld-official.org/en/|ဝႅပ်ႉသၢႆႉပႃႇတီႇ}} }} '''တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ''' ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၢင်းယိင်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ပဵၼ် ၽူႈလႆႈ[[သူးငမ်းယဵၼ် ၼူဝ်ႇပႄးလ်]] တႃႇပီ 1991 သေဢမ်ႇၵမ်း၊ ပဵၼ်ၽွင်းတၢင် လႄႈ ပဵၼ် ၼၢင်းယိင်းၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ မၼ်းၼႆႉ ပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် [[ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ]] ၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ် [[ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸိုင်ႈမိူင်း]]ယဝ်ႉ။<ref>7 Day Daily Newspaper ဆောင်းပါး</ref> မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ၼႂ်းၵႃႈ 21 ပီၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇ [[ၶင်ၶွၵ်ႈႁိူၼ်း]] ႁိုင် 15 ပီယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ [[ပႃႇတီႇၸုင်ႇ တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵူႈထၢၼ်ႈ၊ 1990|ပႃႇတီႇၸုင်ႇ တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵူႈထၢၼ်ႈ 1990]] ၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ဢမျူဝ်းတႃး တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ ဢၼ်တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉသေ လႆႈဢွင်ႇပႄႇမႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေ ႁူမ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်လႆႈ ၼၢင်းယိင်းၸွမ်ၽွင်းလူင် ထူၼ်ႈၼိုင်ႈ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈသေတႃႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၶဝ် ဢမ်ႇယိုၼ်ႁပ်ႉမႃး။ လႆႈၶဝ်ႈၶႄႉၶဵင်ႇ တီႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမိူဝ် ပီ [[2012]]၊ [[ဢေႇပရႄႇ 1]] ၼၼ်ႉ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆႉ ပဵၼ်မႃး တႅၼ်းၽွင်း ၸႄႈဝဵင်းၵေႃႉမူး၊ ၸႄႈတိူင်းတႃႈၵုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။<ref>[http://burma.irrawaddy.org/archives/8034 တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇဢွင်ႇပႄႉ၊ လႆႈမုင်ႈမွင်းဝႃႈ ဢႅၼ်ႇဢႄႇလ်တီႇၵမ်ႉၼမ် တေဢွင်ႇပႄႉ]</ref> မိူဝ်ႈ [[1990]] ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ထုၵ်ႇပၼ်သူး [[Thorolf Rafto Memorial Prize|Rafto Prize]] လႄႈ တွၼ်ႈတႃႇလွင်ႈဝူၼ်ႉလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈၼႆသေ လႆႈထုၵ်ႇပၼ်သူး [[Sakharov Prize]] သေ၊ မိူဝ်ႈပၢၼ်တႂ်ႈမိုဝ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇဢဝ်လွင်ႈႁုၵ်ႉႁၢႆႉတေႃႇသူႈသေ ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းမႃးလႄႈ မိူဝ်ႈပီ [[1991]] ၼၼ်ႉ လႆႈ [[သူးငမ်းယဵၼ် ၼူဝ်ႇပႄးလ်]] မႃးယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈ သဵၼ်ႈမၢႆၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ (100) ၵေႃႉ ဢၼ်မႅၵ်ႇၵၸၼ်း Forbes လႆႈလိူၵ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆႉ ထုၵ်ႇၼႄဝႆႉတီႈ မၢႆ 19 ယဝ်ႉ။ <ref>[http://burma.irrawaddy.org/archives/18366 ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၽူႈၸိုဝ်ႈလိုဝ်လင် ႁင်း Forbes ၼၼ်ႉ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ]</ref> ==ၸိုဝ်ႈ== ၸိုဝ်ႈဢၼ်ဝႃႈ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢဝ် “'''ဢွင်ႇသၢၼ်း'''” တီႈ ၸိုဝ်ႈပေႃႈမၼ်းၼၢင်း ဢၼ်ပဵၼ် [[ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း]]၊ ဢဝ် “'''ၸု'''” တီႈ ၸိုဝ်ႈၼၢႆး [[တေႃႇၸု]] လႄႈ ဢဝ် “'''ၵျီႇ'''” တီႈ မႄႈမၼ်း [[တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇ]] ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။<ref name="Nobel.org">[http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1991/kyi-bio.html Aung San Suu Kyi&nbsp;– Biography]. Nobel Prize Foundation.</ref> ၸိုဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ ၵႆႉသႂ်ႇ တေႃႇ ၼႆလႄႈ ၸူးႁွင်ႉဝႃႈ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆသေ<ref>{{cite web | url=http://www.myanmar.gov.mm/Perspective/persp1997/9-97/fam9-97.htm | title=Myanmar Family Roles and Social Relationships | publisher=Government of Myanmar | accessdate=24 September 2007 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20071026184413/http://www.myanmar.gov.mm/Perspective/persp1997/9-97/fam9-97.htm | archivedate=26 October 2007 | deadurl=no }}</ref> မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁွင်ႉဝႃႈ တေႃႇၸု၊ ဢမေႇၸု ၼႆယဝ်ႉ။<ref>{{cite news|url=http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=15761|title=Suu Kyi Protester Arrested|last=Min Lwin|date=28 May 2009|work=The Irrawaddy|accessdate=7 August 2011}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.irrawaddy.org/bur/index.php/news/2010-11-12-10-25-42/4848-2010-11-13-11-54-29|title=ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို "အမေစု"ဟု အော်ဟစ် နှုတ်ဆက်|date=13 November 2010|work=ဧရာဝတီ|language=Burmese|accessdate=7 August 2011}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> သိုဝ်ႇၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း ၸႂ်ႉဝႆႉၼင်ႇၽႃႇသႃႇဢိင်းၵလဵတ်ႈဝႃႈ '''Ms. Suu Kyi''' သို့ '''Mrs. Suu Kyi''' ၼႆယဝ်ႉ။။<ref>{{cite news | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/scotland/glasgow_and_west/7923425.stm | title=City honours democracy campaigner |publisher=BBC | accessdate=7 July 2010 | date=4 March 2009}}</ref><ref>{{cite news | url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,2031990,00.html | work=Time (magazine) | first=Hannah | last=Beech | title=The Lady Walks Free Again | date=29 November 2010 | accessdate=10 November 2020 | archivedate=28 April 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428021911/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,2031990,00.html | access-date=10 November 2020 | archive-date=28 April 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120428021911/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,2031990,00.html }}</ref> == ၸၢတ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ == [[File:Aung San and family.jpg|thumb|left|150px|ၼႂ်းၶႅပ်းႁၢင်ႈမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ် ပၢၼ်မိူင်ႈလဵၵ်ႉ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢၼ်ၼုင်ႈဝႆႉသိူဝ်ႈၽိူၵ်ႇ၊ ၶႅပ်းႁၢင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူဝ်ႈၸဝ်ႉ မိူဝ်ႈၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း ပႆႇထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ]] လုၵ်ႉတီႈ [[ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း]] လႄႈ [[ၶိၼ်ႇၵျီႇ|မႁႃႇသီႇရိသုထမ်မ တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇ]] သေ လႆႈၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈ တီႈ [[ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ]] မိူဝ်ႈ ပီ [[1945]]၊ [[ၵျုၼ်ႇ 19]] ဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမၼ်းၼႆႉ ၽွင်းတိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ် တႃႇဢဝ် လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵႃႈတီႈ ပရိတ်ႉတိတ်ႉၶဝ်သေ မိူဝ်ႈပႆႇလႆႈ [[ဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ (မိူင်းမၢၼ်ႈ)|လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ပီ 1947]] ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇ [[ၸေႃး၊ ဢူး (ၵႃလုၼ်ႇ)|ၽူႈၶေႉၶဵင်]] မၼ်း လႆႈ [[ဝၼ်းၽူႈငၢၼ်|ဢဝ်တၢႆ]]မႃးယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ယူႇသဝ်းၸွမ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းမၼ်း ၸိူဝ်းပဵၼ် ပီႈဢၢႆႈလူင် [[ဢွင်ႇသၢၼ်းဢူး]]၊ ပီႈဢၢႆၵၢင် [[ဢွင်ႇသၢၼ်းလိၼ်း]] သေ ယူႇသဝ်းတီႈ မၢႆ 25၊ သဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇဝႃႇလဵင်း (ယၢမ်းလဵဝ် သဵၼ်ႈတၢင်း[[ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်း]])၊ [[ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ]] ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ပဵၼ် လုၵ်ႈယိင်းၵေႃႉထူၼ်ႈသၢမ်သေ ၼွင်ႉယိင်းမၼ်းတႄႉ ၵိူတ်ႇယဝ်ႉ ႁိုင် 5 ဝၼ်းသေ လႆႈတၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ် ပီႈဢၢႆႈမၼ်း [[ဢွင်ႇသၢၼ်းလိၼ်း]] (ဢႃႇယုပႅတ်ႇၶူပ်ႇ) ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၸူမ်ၼမ်ႉတီႈ ၼွင်တၢင်းႁၢင်ႈလီသေ လႆႈတၢႆၵႂႃႇ တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဝၢႆးသေပဵၼ်လွင်ႈၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇတီႈ [[ၸႄႈဝဵင်းပႁၢၼ်း]] မၢႆ 54၊ ႁိူၼ်းဢၼ်မီးတီႈ သဵၼ်ႈတၢင်း တၵ်ႉၵတူဝ်ႇယဵၵ်ႉတႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင် ပီ [[1949]] မႃး မၼ်းၼၢင်းတႄႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းသဵင်ႉၾရၢၼ်ႇသိတ်ႉၶွၼ်ႉဝႅၼ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။<ref>Stewart (1997), p. 31</ref> မၼ်းပဵၼ်ၵေႃႉလဵပ်ႈႁဵၼ်းၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလႆႈငၢႆႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ပၢႆးပႆႇၺႃႇမၼ်းၼၢင်းၼႆႉ တႄႇဢဝ် ပီ [[1957]] တေႃႇ [[1960]] ၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်ႈတီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းဢိၵ်းၵလဵတ်ႉမႅတ်ႉတတိတ်ႉၶွၼ်ႇဝႅၼ်ႉ (ဢထၵ -1 တၵူင်ႇ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။<ref>Stewart (1997), p. 32</ref> ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈမၼ်းၼၢင်း တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇၼႆႉ ၼႂ်းၵႃႈ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ဝႆႉသေ၊ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင် [[ၼု၊ ဢူး|ဢူးၼု]]ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈပၼ်ၵၢၼ် တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇ ပဵၼ် ၽွင်းတၢင်မိူင်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး မိူဝ်ႈပီ [[1960]] [[မေႇ 19]]ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ မႄႈမၼ်းၼၢင်း လႆႈပဵၼ် ၽွင်းတၢင်မိူင်းယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ၸွမ်းမႄႈမၼ်းၵႂႃႇယူႇတီႈ ဝဵင်းၼိဝ်းတေႇလီ၊ တီႈ[[မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး]]ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လႆႈၶိုၼ်းသိုပ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းပၢႆးပႆႇၺႃႇတီႈ [[ႁူင်းႁဵၼ်းၶွၼ်းဝႅတ်ႉ ယေႇသျု လႄႈ မႄႇရီႇ (တေႇလီႇ)|ႁူင်းႁဵၼ်းၶွၼ်ႇဝႅၼ်ႉ ယေႇသျု လႄႈ မႄႇရီႇ]] သေ မၼ်းလႆႈမေႃ လွင်ႈႁၢင်ႈၶိူင်ႈမွၵ်ႇၵျႃႇပၢၼ်ႇ၊ ပၢႆးမွၼ်း လႄႈ လွင်ႈၶီမႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း ႁူႉၸၵ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်း တူင်ႇဝူင်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း၊ ပိူင်လူင် ၸိူဝ်းပဵၼ် လုၵ်ႈလၢင်း ၽွင်းတၢင်မိူင်း ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း လႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် လၢၼ် [[ၼေႇရူး ၵျဝႃႇႁႃႇလႃႇ]] ဢၼ်ပဵၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်ဢိၼ်းတီးယႃး ၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်း၊ လႆႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းပႃး သၢၼ်ႇၵျေး ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆး ဢိၼ်ႇတီႇရႃႇၵၼ်ႇတီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ လႆႈယူႇတီႈႁိူၼ်း သဵၼ်ႈတၢင်းဢႅၵ်ႇၵပႃႇ မၢႆ (24) ပဵၼ်မဵဝ်းႁိူၼ်း ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉတႃႇ တႃၶူၼ်သုင်သုတ်းဢိၼ်းတီးယႃး ၶဝ်ယူႇၼၼ်ႉသေ မၼ်းၼၢင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်း ပီႇယႃႇၼူဝ်ႇ မႃးယဝ်ႉ။ ႁိူၼ်းလင်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢိၼ်းတီးယႃးၶဝ် ၼပ်ႉယမ်တေႃႇၶိၼ်ႇၵျီႇၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ၸင်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ==ၽိုၼ်ဢိင်== {{Reflist}} ppt7r84lqcklcf96padg4kqniodj59a