Wikipedia smnwiki https://smn.wikipedia.org/wiki/Ovd%C3%A2sij%C4%91o MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Media Tooimah Savâstâllâm Kevttee Savâstâllâm kevttest Wikipedia Savâstâllâm Wikipedia Tiätuvuárkká Savâstâllâm tiätuvuárhást Systeemviestâ Savâstâllâm systeemviestâst Myenster Savâstâllâm myensterist Raavâ Savâstâllâm ravvust Luokka Savâstâllâm luokkaast TimedText TimedText talk Mooduul Savâstâllâm modulist Pienoisohjelma Keskustelu pienoisohjelmasta Pienoisohjelman määritys Keskustelu pienoisohjelman määrityksestä 10 64 66500 66414 2022-08-03T14:35:10Z Seipinne 19 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Tiätuloová | fáddá = eennâmtieđâ | siskáldâs = {{Tiätuloová/paječaalâ | siskáldâs= {{{nommâ}}} | lasestiijlah=padding-top: 3px; padding-bottom: 3px; line-height: 120%;| fáddá= eennâmtieđâ }} <!-- koveuási, mast kove já kovetekstâ -->{{#if: {{{kove|}}} |{{Tiätuloová/kove | kove={{{kove}}} | siskáldâs={{{kove}}} }} }} <!-- tiäturaddalâs <!-- -->{{#if: {{{staatâ|}}} | {{Tiätuloová/kuárus|no-tr=0|class= |colspan=2|style= vertical-align:top; border-top: 1px solid #AAAAAA; |siskáldâs= }}}} <!-- --->{{#if: {{{staatâ|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Staatâ | siskáldâs= {{{staatâ}}} }} }} <!-- -->{{#if: {{{eennâmkodde|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Eennâmkodde | siskáldâs={{{eennâmkodde}}} }} }} <!-- -->{{#if: {{{kieldâ|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Kieldâ | siskáldâs={{{kieldâ}}} }} }} <!-- -->{{#if: {{{čäsuáivi alodâh|}}} | {{Tiätuloová/kuárus|no-tr=0|class= |colspan=2|style= vertical-align:top; border-top: 1px solid #AAAAAA; |siskáldâs= }}}} <!-- -->{{#if: {{{čäsuáivi alodâh|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Čäsuáivi alodâh | siskáldâs={{{čäsuáivi alodâh}}} m }} }} <!-- -->{{#if: {{{vijđodâh|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Vijđodâh | siskáldâs={{{vijđodâh}}} km² }} }} <!-- -->{{#if: {{{čäcirääji|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Čäcirääji | siskáldâs={{{čäcirääji}}} km }} }} <!-- -->{{#if: {{{stuárráámus kieŋŋâlvuotâ|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Stuárráámus kieŋŋâlvuotâ | siskáldâs={{{stuárráámus kieŋŋâlvuotâ}}} m }} }} <!-- -->{{#if: {{{koskâkieŋŋâlvuotâ|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Koskâkieŋŋâlvuotâ | siskáldâs={{{koskâkieŋŋâlvuotâ}}} m }} }} <!-- -->{{#if: {{{saijaasvuotâ|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Saijaasvuotâ | siskáldâs={{{saijaasvuotâ}}} km³ }} }} <!-- -->{{#if: {{{kulgâmvijđodâh|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Kulgâmvijđodâh | siskáldâs={{{kulgâmvijđodâh}}} km² }} }} <!-- -->{{#if: {{{juvvâdâh|}}} |{{Tiätuloová/tiäturaddalâs | nommâ=Juvvâdâh | siskáldâs={{{juvvâdâh}}} }} }} <!-- koveuási, mast kove já kovetekstâ -->{{#if: {{{kárttá|}}} |{{Tiätuloová/kove | kove={{{kárttá}}} | kovetekstâ= {{#if: {{{kárttá-čielgiittâs|}}} |{{{kárttá-čielgiittâs}}} }}| kobdodâh=150px| siskáldâs={{{kárttá}}} }} }} <!-- -->{{#if: {{{pushpin_map|}}} | {{Tiätuloová/kuárus|no-tr=0|class= |colspan=2|style= vertical-align:top; border-top: 1px solid #AAAAAA; |siskáldâs= }}}} <!-- -->{{#if: {{{pushpin_map|<noinclude>-</noinclude>}}} |{{Tiätuloová/sajadâhkárttá|style=border-bottom: 0px|sajadâhkárttá={{{pushpin_map|}}}|nommâ={{#if: {{{sajadâhkárttá_tekstâ|}}}|{{{sajadâhkárttá_tekstâ}}}|{{{nommâ_kárttá}}}}}|lat_deg={{{latd|}}}|lat_min={{{latm|}}}|lat_sec={{{lats|}}}|lat_dir={{{latNS|}}}|lon_deg={{{longd|}}}|lon_min={{{longm|}}}|lon_sec={{{longs|}}}|lon_dir={{{longEW|}}}|lat={{#if:{{{latm|}}}{{{latNS}}}| |{{{latd|}}} }}|long={{#if:{{{longm|}}}{{{longEW}}}| |{{{longd|}}} }}|kobdodâh={{{sajadâhkáártá kobdodâh|250}}}|kárttáteevstâ stellim= {{#if: {{{pushpin_label_position|}}} | {{{pushpin_label_position}}} | čižet}} }} }} <!-- -->{{#if: {{{latNS|<noinclude>-</noinclude>}}} | {{Tiätuloová/kuárus|colspan=2| style = text-align: center; |siskáldâs='''Koordinaateh:''' {{coord|{{{latd|0}}}|{{{latm|0}}}|{{{lats|0}}}|{{{latNS|N}}}|{{{longd|0}}}|{{{longm|0}}}|{{{longs|0}}}|{{{longEW|E}}}|type:city{{#if: {{{coord_region|}}} | _region:{{{coord_region|}}} }}|display={{#if: {{{coord_display|}}} | {{{coord_display|}}} | inline,title }}}} }} }} <!-- -->{{#if: {{{koordinaateh|<noinclude>-</noinclude>}}} | {{Tiätuloová/kuárus|colspan=2| style = text-align: center; |siskáldâs='''Koordinaateh:''' {{{koordinaateh}}} }} }} }}</includeonly> <noinclude> Taat lii myenster jaavrij várás. <pre style="overflow: auto">{{Jävri | nommâ = | kove = | staatâ = | eennâmkodde = | kieldâ = | čäsuáivi alodâh = | vijđodâh = | čäcirääji = | stuárráámus kieŋŋâlvuotâ = | koskâkieŋŋâlvuotâ = | saijaasvuotâ = | kulgâmvijđodâh = | juvvâdâh = | kárttá = | kárttá-čielgiittâs = | pushpin_map = | nommâ_kárttá = | sajadâhkáártá kobdodâh = 250 | pushpin_label_position = | latd = | latm = | lats = | latNS = | longd = | longm = | longs = | longEW = | coord_region = | coord_display = }}</pre> [[Luokka:Eennâmtiätumyenstereh]] </noinclude> r9i2pqa2ewlwiblgnbfwa4wly5st7ff 0 455 66533 61714 2022-08-03T20:48:27Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Damavand_in_winter.jpg|250px|thumb|right|Damavand tälviv]] '''Damavand''' ({{k-fa|دماوند}} ''Damāvand''), meid ''Donbavand'', lii [[Iran]] <!--já [[Gaska-nuorti|Gaska-nuortti]]--> alemus vääri. Ton alodâh lii 5 610 m merâase paajaabeln. ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh}}</small> [[Luokka:Iran väärih]] qn46bms09chj9yzfvandna3onwtn9bt 66534 66533 2022-08-03T20:49:05Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Damavand_in_winter.jpg|250px|thumb|right|Damavand tälviv]] '''Damavand''' ({{k-fa|دماوند}} ''Damāvand''), meid ''Donbavand'', lii [[Iran]] <!--já [[Gaska-nuorti|Gaska-nuortti]]--> alemus vääri. Ton alodâh lii 5 610 m merâase paajaabeln.<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://www.peaklist.org/WWlists/ultras/iran.html|nommâ=Iran Mountain Ultra-Prominence|almostittem=www.peaklist.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh}}</small> [[Luokka:Iran väärih]] 4ucunk71hhqhqd2mwu9z7mz9vkwyim7 66541 66534 2022-08-03T22:52:31Z Yupik 23 já [[Alda-nuorttâ|Alda-nuortâ]] wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Damavand_in_winter.jpg|250px|thumb|right|Damavand tälviv]] '''Damavand''' ({{k-fa|دماوند}} ''Damāvand''), meid ''Donbavand'', lii [[Iran]] já [[Alda-nuorttâ|Alda-nuortâ]] alemus vääri. Ton alodâh lii 5 610 m merâase paajaabeln.<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://www.peaklist.org/WWlists/ultras/iran.html|nommâ=Iran Mountain Ultra-Prominence|almostittem=www.peaklist.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh}}</small> [[Luokka:Iran väärih]] myftlojqqo68jl0dxyzlybot16jzmil 0 576 66562 61812 2022-08-03T23:52:42Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:AnapurnaFromPokhara.jpg|thumb|250px|]] '''Himalaja''' ([[sanskrit]]in हिमालय ''Himālaya''; mast ''hima'' meerhâš 'muotâ' já ''ālaya'' 'päikki') lii várádâh [[Aasia]]st. Himalaja alemus čokke lii [[Mount Everest]]. ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh}}</small> [[Luokka:Himalaja|*]] be6us3o9447eoc9cpadweljql4v59qh 66565 66562 2022-08-04T08:29:14Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:AnapurnaFromPokhara.jpg|thumb|250px|]] '''Himalaja''' ([[sanskrit]]in हिमालय ''Himālaya''; mast ''hima'' meerhâš 'muotâ' já ''ālaya'' 'päikki') lii várádâh [[Aasia]]st. Himalaja alemus čokke lii [[Mount Everest]]. ==Väärih== Himalajast láá maailm alemuuh väärih. Maailmist láá 14 väärrid, moi alodâh lii paijeel 8 000 m. Toh láá puoh Himalaja já [[Karakorum]] kuávluin: * [[Mount Everest]] (8&nbsp;850&nbsp;m) * [[K2]] (8&nbsp;611&nbsp;m) * [[Kanchenjunga]] (8&nbsp;586&nbsp;m) * [[Lhotse]] (8&nbsp;545&nbsp;m) * [[Makalu]] (8&nbsp;462&nbsp;m) * [[Cho Oyu]] (8&nbsp;201&nbsp;m) * [[Dhaulagiri]] (8&nbsp;167&nbsp;m) * [[Manaslu]] (8&nbsp;163&nbsp;m) * [[Nanga Parbat]] (8&nbsp;126&nbsp;m) * [[Annapurna]] (8&nbsp;091&nbsp;m) * [[Gasherbrum I]] (8&nbsp;068&nbsp;m) * [[Broad Peak]] (8&nbsp;047&nbsp;m) * [[Gasherbrum II]] (8&nbsp;035&nbsp;m) * [[Shishapangma]] (8&nbsp;027&nbsp;m) ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh}}</small> [[Luokka:Himalaja|*]] 5ibluugdym16y8jqsjsdji6imajfzdn 66566 66565 2022-08-04T08:29:26Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:AnapurnaFromPokhara.jpg|thumb|250px|]] '''Himalaja''' ([[sanskrit]]in हिमालय ''Himālaya''; mast ''hima'' meerhâš 'muotâ' já ''ālaya'' 'päikki') lii várádâh [[Aasia]]st. Himalaja alemus čokke lii [[Mount Everest]]. ==Väärih== Himalajast láá maailm alemuuh väärih. Maailmist láá 14 väärrid, moi alodâh lii paijeel 8 000 m. Toh láá puoh Himalaja já [[Karakorum]] kuávluin: * [[Mount Everest]] (8&nbsp;850&nbsp;m) * [[K2]] (8&nbsp;611&nbsp;m) * [[Kanchenjunga]] (8&nbsp;586&nbsp;m) * [[Lhotse]] (8&nbsp;545&nbsp;m) * [[Makalu]] (8&nbsp;462&nbsp;m) * [[Cho Oyu]] (8&nbsp;201&nbsp;m) * [[Dhaulagiri]] (8&nbsp;167&nbsp;m) * [[Manaslu]] (8&nbsp;163&nbsp;m) * [[Nanga Parbat]] (8&nbsp;126&nbsp;m) * [[Annapurna]] (8&nbsp;091&nbsp;m) * [[Gasherbrum I]] (8&nbsp;068&nbsp;m) * [[Broad Peak]] (8&nbsp;047&nbsp;m) * [[Gasherbrum II]] (8&nbsp;035&nbsp;m) * [[Shishapangma]] (8&nbsp;027&nbsp;m) ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh}}</small> [[Luokka:Himalaja|*]] fgm54axuadkdzsht75fq9u96jjzpbvy 66577 66566 2022-08-04T08:59:17Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:AnapurnaFromPokhara.jpg|thumb|250px|Annapurna]] '''Himalaja''' ([[sanskrit]]in हिमालय ''Himālaya''; mast ''hima'' meerhâš 'muotâ' já ''ālaya'' 'päikki') lii várádâh [[Aasia]]st. Himalaja alemus čokke lii [[Mount Everest]]. ==Väärih== Himalajast láá maailm alemuuh väärih. Maailmist láá 14 väärrid, moi alodâh lii paijeel 8 000 m. Toh láá puoh Himalaja já [[Karakorum]] kuávluin: * [[Mount Everest]] (8&nbsp;850&nbsp;m) * [[K2]] (8&nbsp;611&nbsp;m) * [[Kanchenjunga]] (8&nbsp;586&nbsp;m) * [[Lhotse]] (8&nbsp;545&nbsp;m) * [[Makalu]] (8&nbsp;462&nbsp;m) * [[Cho Oyu]] (8&nbsp;201&nbsp;m) * [[Dhaulagiri]] (8&nbsp;167&nbsp;m) * [[Manaslu]] (8&nbsp;163&nbsp;m) * [[Nanga Parbat]] (8&nbsp;126&nbsp;m) * [[Annapurna]] (8&nbsp;091&nbsp;m) * [[Gasherbrum I]] (8&nbsp;068&nbsp;m) * [[Broad Peak]] (8&nbsp;047&nbsp;m) * [[Gasherbrum II]] (8&nbsp;035&nbsp;m) * [[Shishapangma]] (8&nbsp;027&nbsp;m) ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh}}</small> [[Luokka:Himalaja|*]] ggs7gc03svdejrb3yuiow0jjbgyld5e 66578 66577 2022-08-04T08:59:56Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:AnapurnaFromPokhara.jpg|thumb|250px|Annapurna]] '''Himalaja''' ([[sanskritkielâ]]n हिमालय ''Himālaya''; mast ''hima'' meerhâš 'muotâ' já ''ālaya'' 'päikki') lii várádâh [[Aasia]]st. Himalaja alemus čokke lii [[Mount Everest]]. ==Väärih== Himalajast láá maailm alemuuh väärih. Maailmist láá 14 väärrid, moi alodâh lii paijeel 8 000 m. Toh láá puoh Himalaja já [[Karakorum]] kuávluin: * [[Mount Everest]] (8&nbsp;850&nbsp;m) * [[K2]] (8&nbsp;611&nbsp;m) * [[Kanchenjunga]] (8&nbsp;586&nbsp;m) * [[Lhotse]] (8&nbsp;545&nbsp;m) * [[Makalu]] (8&nbsp;462&nbsp;m) * [[Cho Oyu]] (8&nbsp;201&nbsp;m) * [[Dhaulagiri]] (8&nbsp;167&nbsp;m) * [[Manaslu]] (8&nbsp;163&nbsp;m) * [[Nanga Parbat]] (8&nbsp;126&nbsp;m) * [[Annapurna]] (8&nbsp;091&nbsp;m) * [[Gasherbrum I]] (8&nbsp;068&nbsp;m) * [[Broad Peak]] (8&nbsp;047&nbsp;m) * [[Gasherbrum II]] (8&nbsp;035&nbsp;m) * [[Shishapangma]] (8&nbsp;027&nbsp;m) ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh}}</small> [[Luokka:Himalaja|*]] qyx4wkw0l36aotohp2in986kpo8mjr0 0 735 66563 18662 2022-08-03T23:57:00Z Yupik 23 anarâškielâg tiätuvuárkká wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Map of the Mediterranean and subdivisions smn.svg|thumb|Koskâmeerâ kárttá anarâškielân]] '''Koskâmeerâ''' lii meerâ [[Euroop]], [[Afrik]] já [[Aasia]] kooskâst. [[Gibraltarčuálmi]] ovtâstit ton [[Atlant väldimeerâ]]n. Koskâmeerâ lii ain lamaš tergâdis jotteemvävli já ton riddoin láá šoddâm maaŋgah merhâšittee kulttuureh. == Käldeeh == <small><references/></small> [[Luokka:Meerah|Koskâmeerâ]] jz9bste4k2k2c5lmti7f8801i86i9ug 66564 66563 2022-08-03T23:57:37Z Yupik 23 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Map of the Mediterranean and subdivisions smn.svg|thumb|400px|right|Koskâmeerâ kárttá anarâškielân]] '''Koskâmeerâ''' lii meerâ [[Euroop]], [[Afrik]] já [[Aasia]] kooskâst. [[Gibraltarčuálmi]] ovtâstit ton [[Atlant väldimeerâ]]n. Koskâmeerâ lii ain lamaš tergâdis jotteemvävli já ton riddoin láá šoddâm maaŋgah merhâšittee kulttuureh. == Käldeeh == <small><references/></small> [[Luokka:Meerah|Koskâmeerâ]] hvr2zzd11xtalhe452xfrgje4vrfw6k 0 951 66550 64215 2022-08-03T23:37:24Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Everest-fromKalarPatar.jpg|thumb|Mount Everest]] '''Mount Everest''' lii maailm alemus [[vääri]]. Mount Everest lii 8 844–8 850 meetter olluv.<ref>[https://fi.wikipedia.org/wiki/Mount_Everest Mount Everest], Suomâkielâlâš Wikipedia.</ref> ==Käldeeh== <small><references /></small> [[Luokka:Himalaja väärih]] [[Luokka:Nepal väärih]] [[Luokka:Tiibet väärih]] agq2ev1ixman930a9fcf4gy2g7xpyxi 14 2490 66546 31509 2022-08-03T23:32:43Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mountains of Iran}} [[Luokka:Iran eennâmtiätu|Väärih]] [[Luokka:Väärih]] 6jzyzwl20jz08jyzfyfvponm6d4xc1m 66548 66546 2022-08-03T23:34:14Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mountains of Iran}} [[Luokka:Aasia väärih]] [[Luokka:Iran eennâmtiätu|Väärih]] bl0tobmq0j82y261mnlvevinygr1vm3 3 2713 66508 60970 2022-08-03T18:02:36Z Muotâ 8 /* Uáinojeijee čuovâ spektri */ uusi osio wikitext text/x-wiki ==Administrator== Tiervâ! Sovâččij-uv tunjin, et tust-uv šadda "administrator"? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11:18, 21 roovvâdmáánu 2020 (EEST) :Heivee :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13:31, 21 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ==Main page== Kost kávnoo tääl "main page" ađai https://incubator.wikimedia.org/wiki/Category:Wp/smn? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12:01, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) :Ij vaarâ lah, jis ep lah ráhtám taam. Orjalâškielâlii Wikipediast lii [[se:Kategoriija:Váldokategoriijat|tánávt]]. [[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 12:24, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ::Takkâ! --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12:33, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ==Liiŋkah== Maht puáhtá lahteđ siijđo Wikidatan? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12:01, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) :Jis siijđost lii <nowiki>{{Interwiki}}</nowiki>, siho taam, te "Languages" vyelni iä lah innig kielâliiŋkah. Teedi "Add links" já te vuosmuštáá lasseet, om. fiwiki teikkâ suomâkielâ já te artikkâl noomâ. Jis tun lah jo Wikidatast artikkâl q-siijđost (om. Suomâ Q33 teikkâ https://www.wikidata.org/wiki/Q33), siijđo vuoluubeln lii Wikipedia-uási. Tast teedi "mute" já aaibâs listo loopâst, kost lii "wiki", lasseet vuosmuštáá smn, tuhhit anarâškielâ, lasseet artikkâl noomâ já teedi paijeen "publish". -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 12:16, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ::Takkâ! --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12:33, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ==Listo algâamnâsijn anarâškielân== Anarâškielâlâš listo lii tääl vaalmâš já oornigist. [[Kevttee:Mlolthuis]] lii tärhistâm tom. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22:35, 1 skammâmáánu 2020 (EET) :Takkâ tijjân! Vuolgâttim listo Säämi Kielâkäldei. Lam ráhtám toho uđđa tavlustuv, mast láá eres kemia vuáđuteermâi iävtuttâsâid. Lasettâm toho ubâ peeivi teermâid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 10:32, 2 skammâmáánu 2020 (EET) == Flower of the month == [[File:Diapensia lapponica Kilpisjärvi 2012-07.jpg|thumb|<center>Diapensia lapponica]] Hi Yupik Once again I want to award you with the [[:als:Wikipedia:Blueme vum Monet|Flower of the month]], this time for your huge efforts on Inarisami Wikipedia. :-) Best regards, --[[Kevttee:Holder|Holder]] ([[Savâstâllâm kevttest:Holder|savâstâllâm]]) 3. uđđâivemáánuta 2021 kello 07.59 (EET) :Mèrci viilmols, Holder! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. uđđâivemáánuta 2021 kello 16.00 (EET) ==Hans Ole Eira== Láá-uv muu tivomeh oornigist? Vâi lam-uv mun iberdâm algâalgâlii teevstâ puástud? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 18.01 (EET) :Jiem tieđe kost 'pärni' puáđistij, addâgâs! Ađai sust láá 4 nieidâ já sun lii juoigâm jo 2 puárásumos. Sun áigu vistig juoigâđ 2 nuorâmuu. Taat lii muálkkáá, ko jiem määti muštâliđ taam pyereest anarâškielân. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 18.19 (EET) ::Lam muttám majemuu celkkuu. Lii-uv tot oornigist tääl tuu mielâst? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 18.41 (EET) :::Takkâ, tääl tot lii oornigist! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 18.43 (EET)  ::::Addâgâs, mun lijjim iberdâm puástud 😊 Tekstâ ii tääl oornigist. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 20.23 (EET) ==Haldâšeijee-vuoigâdvuođah== Mij ep lah vala finnim uđđâ vuoigâdvuođâid, já táálááh vuoigâdvuođah noheh porgemáánu 9. peeivi. Puávtáččih-uv tun keččâđ, mii lii čuolmâ? Mij lep ornim vaaljâid aaibâs siämmáánáál ko ovdil-uv, já ovdil mij lep finnim vuoigâdvuođâid tállán ko mun pieijim viestâ Steward requests -siijđon. https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions#Several_users%40smnwiki --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. syeinimáánu 2021 tme 11:44 (EEST) :Jiem tieđe maht mij ferttip "rievtisnáál" orniđ vaaljâid, mut [[:fi:Keskustelu_käyttäjästä:Stryn#Smnwikin_ylläpitäjien_oikeudet|pivdim iše syemmilii stewardist]]. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:52 (EEST) ::Takkâ ennuv :) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 22:07 (EEST) ::Tuáivu mield puoh mana pyereest! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. syeinimáánu 2021 tme 02:02 (EEST) ==Koččâmâš== Tiervâ! Mátáččih-uv tun västidiđ [[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] [[smn:Wikipedia:Kähviviste#Systeemviestâ_-siijđoh|koččâmâšân]]? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. juovlâmáánu 2021 tme 22:20 (EET) :Takkâ! Jiem lam huámášâm koččâmâš. Tuáivu mield Jon Harald sáttá išediđ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 27. juovlâmáánu 2021 tme 00:31 (EET) == How we will see unregistered users == <div lang="fi" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hei! Saat tämän viestin, koska olet ylläpitäjä Wikimedian wikissä. Tällä hetkellä jonkun muokatessa Wikimedian wikiä kirjautumattomana, hänen IP-osoitteensa tulee näkyville. Kuten olet saattanut kuulla, emme voi tehdä näin enää tulevaisuudessa. Tämä päätös on Wikimedia Foundationin Legal-osaston tekemä, ja johtuu siitä, että yksityisyyttä verkossa koskevat normit ja määräykset ovat muuttuneet. IP:n sijaan näytämme naamioidun identiteetin. Ylläpitäjänä '''sinulla on yhä pääsy IP-osoitteeseen'''. Saataville tulee myös uusi käyttäjäryhmä niille, joiden täytyy nähdä rekisteröitymättömien käyttäjien koko IP-osoite vandalismin, häiriköinnin ja spämmin torjumiseksi ilman, että hänen täytyy olla ylläpitäjä. Muutosten tarkastajat näkevät myös osan IP-osoitteesta ilman tätä käyttäjäoikeutta. Pyrimme myös auttamaan luomalla [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|parempia työkaluja]]. Jos et ole aiemmin kuullut tästä, niin voit [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|lukea lisää Metasta]]. Jos haluat varmistua, ettei sinulta mene ohi tekniset muutokset Wikimedian wikeissä, voit [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|tilata]] [[m:Tech/News|viikoittaisen uutiskirjeen]]. Meillä on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|kaksi ehdotettua tapaa]] kuinka tämä identiteetti voisi toimia. '''Arvostaisimme palautettasi''' siitä, kumpi sinun mielestäsi voisi toimia paremmin sinulle ja sinun wikillesi, nyt sekä tulevaisuudessa. Voit [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|kertoa meille mielipiteesi täällä]]. Voit kirjoittaa kielelläsi. Ehdotukset on jätetty lokakuussa ja teemme päätöksen 17. tammikuuta jälkeen. Kiitos. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 4. uđđâivemáánu 2022 tme 20:19 (EET) <!-- Viestin on lähettänyt Käyttäjä:Johan (WMF)@metawiki käyttämällä luetteloa, joka on sijainnissa https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(7)&oldid=22532681 --> == Sámi vâi Sami? == Tiervâ! Lii-uv albumij virgálâš nommâ Sámi Grand Prix 20xx vâi Sami Grand Prix 20xx?-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. uđđâivemáánu 2022 tme 03:42 (EET) :Uási Sami, uási Sámi :/ Mun ferttiim tivvoođ uási sehe tääbbin já Wikidatast. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. uđđâivemáánu 2022 tme 11:17 (EET) ::Ok, takkâ! [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. uđđâivemáánu 2022 tme 11:24 (EET) :::Láá meid [https://ovttas.no/jietna_sami-grand-prix-2007 Sámi Grand Prix '07] já [https://open.spotify.com/album/0tuGEQkw3NlZgyIHVPaErZ '08] iäge Sámi Grand Prix 2007 teikkâ Sámi Grand Prix 2008. Uáli systemaatlávt... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. uđđâivemáánu 2022 tme 14:35 (EET) ==Kanariasuolluuh== Tiervâ! Muu mielâst tuu iävtuttâs (Kanariasuolluuh) lii pyereeb, veikkâ Korpist "Kanaria suolluuh" lii-uv táválub. Puávtáččih-uv tun mutteđ "Kanaria suolluuh" > "Kanariasuolluuh" kooveest? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 10. vyesimáánu 2022 tme 18:52 (EEST) :Tiäđust-uv :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. vyesimáánu 2022 tme 00:12 (EEST) ::Takkâ! [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. vyesimáánu 2022 tme 00:21 (EEST) == Uáinojeijee čuovâ spektri == Tiervâ! Puávtáččih-uv tun mutteđ uánojeijee > uáinojeijee [https://smn.wikipedia.org/wiki/%C5%A0le%C4%91g%C3%A2magneetl%C3%A2%C5%A1_suonj%C3%A2rdem#/media/Ti%C3%A4tuvu%C3%A1rkk%C3%A1:EM_spectrum_smn.svg taan kooveest]? [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 21:02 (EEST) 6sg6qilnxak2xbsxd3wrj8gpbdzg7lk 66515 66508 2022-08-03T19:27:20Z Yupik 23 /* Uáinojeijee čuovâ spektri */ wikitext text/x-wiki ==Administrator== Tiervâ! Sovâččij-uv tunjin, et tust-uv šadda "administrator"? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11:18, 21 roovvâdmáánu 2020 (EEST) :Heivee :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13:31, 21 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ==Main page== Kost kávnoo tääl "main page" ađai https://incubator.wikimedia.org/wiki/Category:Wp/smn? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12:01, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) :Ij vaarâ lah, jis ep lah ráhtám taam. Orjalâškielâlii Wikipediast lii [[se:Kategoriija:Váldokategoriijat|tánávt]]. [[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 12:24, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ::Takkâ! --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12:33, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ==Liiŋkah== Maht puáhtá lahteđ siijđo Wikidatan? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12:01, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) :Jis siijđost lii <nowiki>{{Interwiki}}</nowiki>, siho taam, te "Languages" vyelni iä lah innig kielâliiŋkah. Teedi "Add links" já te vuosmuštáá lasseet, om. fiwiki teikkâ suomâkielâ já te artikkâl noomâ. Jis tun lah jo Wikidatast artikkâl q-siijđost (om. Suomâ Q33 teikkâ https://www.wikidata.org/wiki/Q33), siijđo vuoluubeln lii Wikipedia-uási. Tast teedi "mute" já aaibâs listo loopâst, kost lii "wiki", lasseet vuosmuštáá smn, tuhhit anarâškielâ, lasseet artikkâl noomâ já teedi paijeen "publish". -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 12:16, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ::Takkâ! --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12:33, 22 roovvâdmáánu 2020 (EEST) ==Listo algâamnâsijn anarâškielân== Anarâškielâlâš listo lii tääl vaalmâš já oornigist. [[Kevttee:Mlolthuis]] lii tärhistâm tom. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22:35, 1 skammâmáánu 2020 (EET) :Takkâ tijjân! Vuolgâttim listo Säämi Kielâkäldei. Lam ráhtám toho uđđa tavlustuv, mast láá eres kemia vuáđuteermâi iävtuttâsâid. Lasettâm toho ubâ peeivi teermâid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 10:32, 2 skammâmáánu 2020 (EET) == Flower of the month == [[File:Diapensia lapponica Kilpisjärvi 2012-07.jpg|thumb|<center>Diapensia lapponica]] Hi Yupik Once again I want to award you with the [[:als:Wikipedia:Blueme vum Monet|Flower of the month]], this time for your huge efforts on Inarisami Wikipedia. :-) Best regards, --[[Kevttee:Holder|Holder]] ([[Savâstâllâm kevttest:Holder|savâstâllâm]]) 3. uđđâivemáánuta 2021 kello 07.59 (EET) :Mèrci viilmols, Holder! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. uđđâivemáánuta 2021 kello 16.00 (EET) ==Hans Ole Eira== Láá-uv muu tivomeh oornigist? Vâi lam-uv mun iberdâm algâalgâlii teevstâ puástud? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 18.01 (EET) :Jiem tieđe kost 'pärni' puáđistij, addâgâs! Ađai sust láá 4 nieidâ já sun lii juoigâm jo 2 puárásumos. Sun áigu vistig juoigâđ 2 nuorâmuu. Taat lii muálkkáá, ko jiem määti muštâliđ taam pyereest anarâškielân. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 18.19 (EET) ::Lam muttám majemuu celkkuu. Lii-uv tot oornigist tääl tuu mielâst? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 18.41 (EET) :::Takkâ, tääl tot lii oornigist! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 18.43 (EET)  ::::Addâgâs, mun lijjim iberdâm puástud 😊 Tekstâ ii tääl oornigist. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 12. uđđâivemáánuta 2021 kello 20.23 (EET) ==Haldâšeijee-vuoigâdvuođah== Mij ep lah vala finnim uđđâ vuoigâdvuođâid, já táálááh vuoigâdvuođah noheh porgemáánu 9. peeivi. Puávtáččih-uv tun keččâđ, mii lii čuolmâ? Mij lep ornim vaaljâid aaibâs siämmáánáál ko ovdil-uv, já ovdil mij lep finnim vuoigâdvuođâid tállán ko mun pieijim viestâ Steward requests -siijđon. https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions#Several_users%40smnwiki --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. syeinimáánu 2021 tme 11:44 (EEST) :Jiem tieđe maht mij ferttip "rievtisnáál" orniđ vaaljâid, mut [[:fi:Keskustelu_käyttäjästä:Stryn#Smnwikin_ylläpitäjien_oikeudet|pivdim iše syemmilii stewardist]]. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:52 (EEST) ::Takkâ ennuv :) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 22:07 (EEST) ::Tuáivu mield puoh mana pyereest! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. syeinimáánu 2021 tme 02:02 (EEST) ==Koččâmâš== Tiervâ! Mátáččih-uv tun västidiđ [[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] [[smn:Wikipedia:Kähviviste#Systeemviestâ_-siijđoh|koččâmâšân]]? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. juovlâmáánu 2021 tme 22:20 (EET) :Takkâ! Jiem lam huámášâm koččâmâš. Tuáivu mield Jon Harald sáttá išediđ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 27. juovlâmáánu 2021 tme 00:31 (EET) == How we will see unregistered users == <div lang="fi" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hei! Saat tämän viestin, koska olet ylläpitäjä Wikimedian wikissä. Tällä hetkellä jonkun muokatessa Wikimedian wikiä kirjautumattomana, hänen IP-osoitteensa tulee näkyville. Kuten olet saattanut kuulla, emme voi tehdä näin enää tulevaisuudessa. Tämä päätös on Wikimedia Foundationin Legal-osaston tekemä, ja johtuu siitä, että yksityisyyttä verkossa koskevat normit ja määräykset ovat muuttuneet. IP:n sijaan näytämme naamioidun identiteetin. Ylläpitäjänä '''sinulla on yhä pääsy IP-osoitteeseen'''. Saataville tulee myös uusi käyttäjäryhmä niille, joiden täytyy nähdä rekisteröitymättömien käyttäjien koko IP-osoite vandalismin, häiriköinnin ja spämmin torjumiseksi ilman, että hänen täytyy olla ylläpitäjä. Muutosten tarkastajat näkevät myös osan IP-osoitteesta ilman tätä käyttäjäoikeutta. Pyrimme myös auttamaan luomalla [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|parempia työkaluja]]. Jos et ole aiemmin kuullut tästä, niin voit [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|lukea lisää Metasta]]. Jos haluat varmistua, ettei sinulta mene ohi tekniset muutokset Wikimedian wikeissä, voit [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|tilata]] [[m:Tech/News|viikoittaisen uutiskirjeen]]. Meillä on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|kaksi ehdotettua tapaa]] kuinka tämä identiteetti voisi toimia. '''Arvostaisimme palautettasi''' siitä, kumpi sinun mielestäsi voisi toimia paremmin sinulle ja sinun wikillesi, nyt sekä tulevaisuudessa. Voit [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|kertoa meille mielipiteesi täällä]]. Voit kirjoittaa kielelläsi. Ehdotukset on jätetty lokakuussa ja teemme päätöksen 17. tammikuuta jälkeen. Kiitos. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 4. uđđâivemáánu 2022 tme 20:19 (EET) <!-- Viestin on lähettänyt Käyttäjä:Johan (WMF)@metawiki käyttämällä luetteloa, joka on sijainnissa https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(7)&oldid=22532681 --> == Sámi vâi Sami? == Tiervâ! Lii-uv albumij virgálâš nommâ Sámi Grand Prix 20xx vâi Sami Grand Prix 20xx?-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. uđđâivemáánu 2022 tme 03:42 (EET) :Uási Sami, uási Sámi :/ Mun ferttiim tivvoođ uási sehe tääbbin já Wikidatast. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. uđđâivemáánu 2022 tme 11:17 (EET) ::Ok, takkâ! [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. uđđâivemáánu 2022 tme 11:24 (EET) :::Láá meid [https://ovttas.no/jietna_sami-grand-prix-2007 Sámi Grand Prix '07] já [https://open.spotify.com/album/0tuGEQkw3NlZgyIHVPaErZ '08] iäge Sámi Grand Prix 2007 teikkâ Sámi Grand Prix 2008. Uáli systemaatlávt... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. uđđâivemáánu 2022 tme 14:35 (EET) ==Kanariasuolluuh== Tiervâ! Muu mielâst tuu iävtuttâs (Kanariasuolluuh) lii pyereeb, veikkâ Korpist "Kanaria suolluuh" lii-uv táválub. Puávtáččih-uv tun mutteđ "Kanaria suolluuh" > "Kanariasuolluuh" kooveest? --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 10. vyesimáánu 2022 tme 18:52 (EEST) :Tiäđust-uv :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. vyesimáánu 2022 tme 00:12 (EEST) ::Takkâ! [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. vyesimáánu 2022 tme 00:21 (EEST) == Uáinojeijee čuovâ spektri == Tiervâ! Puávtáččih-uv tun mutteđ uánojeijee > uáinojeijee [https://smn.wikipedia.org/wiki/%C5%A0le%C4%91g%C3%A2magneetl%C3%A2%C5%A1_suonj%C3%A2rdem#/media/Ti%C3%A4tuvu%C3%A1rkk%C3%A1:EM_spectrum_smn.svg taan kooveest]? [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 21:02 (EEST) :Tiäđust-uv! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 22:27 (EEST) 1w9whn84hysaaiw7iwhoqebnnuu2k76 0 2793 66530 65344 2022-08-03T20:35:57Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki '''Kesimáánu 17.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 168. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 169. peivi). Ive loopân láá 197 peivid. == Nommâpeeivih == * anarâš kalender: Piergee * syemmilâš kalender: Urho ==Tábáhtusah== * [[1991]] – [[Maadâ-Afrik]] jaska [[apartheid]]. ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[811]] – [[Sakanoue no Tamuramaro]], jaapaanlâš [[shōgun]] (š. [[758]]) * [[1870]] – [[Ernst Lohrmann]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1803]])<ref name="mfafi-lohrmann">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/ernst-b-lohrmann/ | Nommâ = Ernst B. Lohrmann | Tahhee = Parviainen, Teemu | Äigimuddo = 06.10.2021 | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 21.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[1883]] – [[August Boman]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1826]]) * [[1954]] – [[Bertel Liljeqvist]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1885]])<ref name="mfafi">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/bertel-liljeqvist/ | Nommâ = Bertel Liljeqvist | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 16.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Kesimáánu|17]] 6zdhzwsx9u9q9r1ws6d86zje1dznfql 0 2902 66528 65383 2022-08-03T20:23:13Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki '''Syeinimáánu 26.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 207. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 208. peivi). Ive loopân láá 158 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Márttá *syemmilâš kalender: Martta ==Tábáhtusah== * [[1788]] &ndash; [[New York (uásistaatâ)|New York]]ist šoodâi [[Ovtâstum staatah|Ovtâstum staatâi]] 11. [[Ovtâstum staatâi uásistaatah|uásistaatâ]]. * [[1805]] – Eennâm tuárgistij korrâsávt [[Molise]] kuávlust [[Italia]]st. [[Eennâmtuárgástâs]] intensiteet lâi 6,6 [[Richter ciäkkádâh|Richter ciäkkáduv]] mield já X [[Mercalli ciäkkádâh|Mercalli ciäkkáduv]] mield.<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://storing.ingv.it/cfti/cfti5/|nommâ=CFTI5Med|almostittem=storing.ingv.it|čujottum=2022-07-08|kielâ={{it}}}}</ref> * [[1814]] – [[Ruotâ-Taažâ suáti (1814)|Ruotâ-Taažâ suáti]] aalgij. * [[1941]] – [[Yrjö Väisälä]] kaavnâi asteroid [[1542 Schalén]]. * [[1948]] – [[André Marie]]st šoodâi [[Ranska uáiviminister]]. ==Šoddâmeh== * [[1734]] – [[Cesare Orlandi]], italialâš kirječällee já historjistee (j. [[1779]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.treccani.it/enciclopedia/cesare-orlandi_(Dizionario-Biografico)|nommâ=ORLANDI, Cesare in "Dizionario Biografico"|almostittem=www.treccani.it|čujottum=2022-06-19|ietf-kielâkoodi=it-IT}}</ref> * [[1894]] – [[Aldous Huxley]], [[eŋland]]lâš kirječällee (j. [[1963]]) * [[1943]] – [[Mick Jagger]], brittilâš musikkár (''[[The Rolling Stones]]'') * [[1945]] – [[Helen Mirren]], brittilâš čaittâleijee * [[1980]] – [[Jacinda Ardern]], uđđâseelandlâš politikkár já [[Uđđâ-Seeland uáiviminister|Uđđâ-Seeland 40. uáiviminister]] * [[1997]] – [[Sebastian Aho]], syemmilâš jieŋâskiärruspellee ==Jämimeh== * [[811]] – [[Nikeforos I]], Bysant kiäisár (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Nicephorus-I|nommâ=Nicephorus I {{!}} Byzantine emperor {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Syeinimáánu|26]] 0zse726qmj5nxl1mbdjfemtltdv24mi 0 3025 66523 66225 2022-08-03T20:08:17Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki '''Skammâmáánu 20.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 324. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 325. peivi). Ive loopân láá 41 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Jalmar *syemmilâš kalender: Jari, Jalmari ==Tábáhtusah== [[Tiätuvuárkká:Flag of Finland.svg|25px|Suomâ lippu]] [[Suomâ liputtempeivi|Suomâ vuáhádum liputtempeivi]]: ''[[párnáá vuoigâdvuođâi peivi]]'' * [[Aalmugijkoskâsâš transulmui muštopeivi]] ==Šoddâmeh== * [[809]] – [[Wenzong (kiäisár)|Wenzong]], Tang-dynastia kiäisár (j. [[840]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B717%E4%B8%8A|nommâ=Old Book of Tang, vol. 17, part 1|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-07-26|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B717%E4%B8%8B|nommâ=Old Book of Tang, vol. 17, part 2|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-07-26|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[1753]] – [[Louis Alexandre Berthier]], ranskalâš kenraal (j. [[1815]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Louis-Alexandre-Berthier-prince-de-Wagram|nommâ=Louis-Alexandre Berthier, prince de Wagram {{!}} marshal of France {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-06-30|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> * [[1857]] – [[Helena Westermarck]], suomâruátálâš kovetaaidâr já kirječällee (j. [[1938]]) * [[1858]] – [[Selma Lagerlöf]], ruátálâš kirječällee (j. [[1940]]) * [[1942]] – [[Joe Biden]], ovtâstumstaatâlâš politikkár, [[Ovtâstum staatâi president|Ovtâstum staatâi 46. president]] * [[2000]] – [[Kiia Nousiainen]], syemmilâš [[jieŋâskiärru]]spellee * 2000 – [[Connie Talbot]], brittilâš lávloo ==Jämimeh== * [[811]] – [[Li Fan (Tang-dynastia)|Li Fan]], Tang-dynastia kansler (š. [[754]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B714|nommâ=Old Book of Tang, vol. 14|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[2000]] – [[Kalle Päätalo]], syemmilâš kirječällee (š. [[1919]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Skammâmáánu|20]] avj2bnl408qo240fj0f56mb5solvedb 0 3510 66525 66284 2022-08-03T20:11:38Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Jennifer_Lopez_at_GLAAD_Media_Awards_(cropped).jpg|thumb|right|[[Jennifer Lopez]] ive [[2014]]]] [[Tiätuvuárkká:Assembly2004-areena01.jpg|thumb|right|[[Assembly (tábáhtus)|Assembly-tiätturfestivaal]] ive [[2004]]]] [[Tiätuvuárkká:Apollo_11_Crew_in_Raft_before_Recovery_-_GPN-2000-001212.jpg|thumb|right|[[Apollo 11]] kirdemmooduul [[Kuálhismeerâ]]st]]. '''Syeinimáánu 24.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 205. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 206. peivi). Ive loopân láá 160 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Ristin, Kirsti, Tiiná *syemmilâš kalender: Kristiina, Tiina, Kirsti, Kirsi, Krista, Kiia, Tinja ==Tábáhtusah== * [[1969]] – [[Apollo 11]] siäivui torvolávt [[Kuálhismeerâ|Kuálhis väldimeerân]]. * [[1992]] – Vuossâmuš [[Assembly (tábáhtus)|Assembly-tiätturfestivaal]] aalgij [[Kauniainen|Kauniaisii]] [[Kasavuori škovlâkuávdáš|Kasavuori škovlâkuávdáást]]. * [[2002]] – [[Alfred Moisiu]]st šoodâi [[Albania president|Albania 5. president]]. ==Šoddâmeh== * [[1802]] – [[Alexandre Dumas puárrásub]], ranskalâš kirječällee (j. [[1870]]) * [[1857]] – [[Henrik Pontoppidan]], ive [[1917]] [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume]] finnim [[tanska]]lâš kirječällee (j. [[1943]]) * [[1952]] – [[Gus Van Sant]], ovtâstumstaatâlâš elleekovestivrejeijee, kovvejeijee já musikkár * [[1969]] – [[Jennifer Lopez]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee, tánssájeijee já lávloo * [[1982]] – [[Elisabeth Moss]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee ==Jämimeh== * [[759]] – [[Oswulf (Northumbria kunâgâs)|Oswulf]], [[Northumbria]] kunâgâs iivij 758–759 (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://pase.ac.uk/jsp/persons/CreatePersonFrames.jsp?personKey=3750|nommâ=Oswulf 2 (Male)|almostittem=pase.ac.uk|čujottum=2022-07-29|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> * [[811]] – [[Gao Ying (Tang-dynastia)|Gao Ying]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref name="oldbook14">{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B714|nommâ=Old Book of Tang, vol. 14|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[1812]] – [[Joseph Schuster]], saksalâš nuotâsteijee (š. [[1748]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://kalliope-verbund.info/de/eac?eac.id=119267632|nommâ=Schuster, Joseph (1748-1812) |almostittem=kalliope-verbund.info|čujottum=2022-07-02|ietf-kielâkoodi=de}}</ref> * [[1862]] – [[Martin Van Buren]], ovtâstumstaatâlâš politikkár, [[Ovtâstum staatâi president|Ovtâstum staatâi 8. president]] (š. [[1782]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Martin-Van-Buren|nommâ=Martin Van Buren {{!}} Biography, Presidency, & Facts {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-06-13|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> * [[2000]] – [[Ahmad Shamlou]], [[iran]]lâš tihtâčällee (š. [[1925]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Syeinimáánu|24]] qrgkd61uxhdszzgj9qdjlb5htrxs1ps 0 3554 66544 65536 2022-08-03T23:02:10Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki '''Roovvâdmáánu 11.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 284. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 285. peivi). Ive loopân láá 81 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Njobžâ *syemmilâš kalender: Otso, Ohto ==Tábáhtusah== * [[1125]] – Eennâm tuárgistij korrâsávt [[Molise]] já [[Campania]] kuávluin [[Italia]]st. [[Eennâmtuárgástâs]] intensiteet lâi 5,6 [[Richter ciäkkádâh|Richter ciäkkáduv]] mield já VIII [[Mercalli ciäkkádâh|Mercalli ciäkkáduv]] mield.<ref name="ingv">{{Nettikäldee|čujottâs=http://storing.ingv.it/cfti/cfti5/|nommâ=CFTI5Med|almostittem=storing.ingv.it|čujottum=2022-06-14|kielâ={{it}}}}</ref> * [[1936]] – [[Yrjö Väisälä]] kaavnâi asteroid [[1631 Kopff]]. ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[880]] – [[Sugawara no Koreyoshi]], jaapaanlâš aatellâš, politikkár já tivtâsteijee (š. [[812]]) * [[1919]] – [[Karl Adolph Gjellerup]], ive [[1917]] [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume]] finnim [[tanska]]lâš tihtâ- já kirječällee (š. [[1857]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Roovvâdmáánu|11]] h7y05ink01q26jkjabph6788a6ufd0f 0 3607 66538 65609 2022-08-03T22:42:28Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki '''Juovlâmáánu 23.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 357. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 358. peivi). Ive loopân láá 8 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Tevdee *syemmilâš kalender: Senni, Noel ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== * [[1777]] – [[Aleksander I]], [[Ruoššâ|Ruošâ]] kiäisár iivij [[1801]]–[[1825]], [[Suomâ]] stuorrâfurstâ ive [[1809]] rääjist já [[Puola]] kunâgâs ive [[1815]] rääjist (j. [[1825]]) * [[1790]] – [[Jean-François Champollion]], ranskalâš [[Egyptologia|egyptolog]] (j. [[1832]]) * [[1943]] – [[Elizabeth Hartman]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (j. [[1987]]) * 1943 – [[Silvia Renate Sommerlath]], [[Ruotâ]] roonnig * 1943 – [[Harry Shearer]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee * [[1955]] – [[Marianne Balto Henriksen]], [[sämipolitikkár]] já [[Sämitigge (Taažâ)|sämitiggeaairâs Taažâst]] ==Jämimeh== * [[812]] – [[Du You (Tang-dynastia)|Du You]], Tang-dynastia kansler (š. [[735]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://www.xn--5rtnx620bw5s.tw/|nommâ=Old Book of Tang, vol. 15|almostittem=www.xn--5rtnx620bw5s.tw|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[1956]] – [[Josep Puig i Cadafalch]], katalonialâš arkkiteht, arkeolog já politikkár (š. [[1867]]) * [[2017]] – [[Arto Sipinen]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1936]])<ref name="mfafi-sipinen">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/arto-sipinen/ | Nommâ = Arto Sipinen | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 16.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Juovlâmáánu|23]] loc1uz7au6z1os55px03q12fc0uihs0 2 6914 66576 66462 2022-08-04T08:55:06Z Muotâ 8 /* Rounds 5– */ wikitext text/x-wiki ==Rounds 1–4== {| class="wikitable sortable" |- ! colspan=3| 1^st round: 8.3.2021–15.6.2021 !! colspan=3| 2^nd round: 16.6.2021–23.9.2021 !! colspan=3| 3^rd round: 24.9.2021–1.1.2022 !! colspan=3| 4^th round: 2.1.2022–11.4.2022 |- ! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date |- | 1 ||[[smn:Tiina Raevaara]] || 8.3.2021 || 101 ||[[smn:Montagano]] || 16.6.2021 || 201 ||[[smn:Vincenzo Lorenzoni]] || 24.9.2021 || 301 ||[[smn:Druk tsendhen]] || 2.1.2022 |- | 2 ||[[smn:Kankaanpää]] || 9.3.2021 || 102 ||[[smn:Petrella Tifernina]] || 17.6.2021 || 202 ||[[smn:Sund]] || 25.9.2021 || 302 ||[[smn:Listo Amiga-speelâin]] || 3.1.2022 |- | 3 ||[[smn:Helen Türk]] || 10.3.2021 || 103 ||[[smn:Casacalenda]] || 18.6.2021 || 203 ||[[smn:Sottunga]] || 26.9.2021 || 303 ||[[smn:Listo MSX-speelâin]] || 4.1.2022 |- | 4 ||[[smn:Debra Winger]] || 11.3.2021 || 104 ||[[smn:Macchia Valfortore]] || 19.6.2021 || 204 ||[[smn:Maarianhamina]] || 27.9.2021 || 304 ||[[smn:Listo 3DO-speelâin]] || 5.1.2022 |- | 5 ||[[smn:Jodie Foster]] || 12.3.2021 || 105 ||[[smn:Montorio nei Frentani]] || 20.6.2021 || 205 ||[[smn:Säämi máttááttâskuávdáš]] || 28.9.2021 || 305 ||[[smn:Listo PC-FX-speelâin]] || 6.1.2022 |- | 6 ||[[smn:Sarah Michelle Gellar]] || 13.3.2021 || 106 ||[[smn:Jelsi]] || 21.6.2021 || 206 ||[[smn:Muonio jävrikuávlu]] || 29.9.2021 || 306 ||[[smn:Listo Vectrex-speelâin]] || 7.1.2022 |- | 7 ||[[smn:Alyson Hannigan]] || 14.3.2021 || 107 ||[[smn:Baranello]] || 22.6.2021 || 207 ||[[smn:Viljakkala]] || 30.9.2021 || 307 ||[[smn:Listo Maxis videospeelâin]] || 8.1.2022 |- | 8 ||[[smn:Kokemäki]] || 15.3.2021 || 108 ||[[smn:Provvidenti]] || 23.6.2021 || 208 ||[[smn:Kuhmalahti]] || 1.10.2021 || 308 ||[[smn:Listo Data East speelâin]] || 9.1.2022 |- | 9 ||[[smn:Ulvila]] || 16.3.2021 || 109 ||[[smn:Torella del Sannio]] || 24.6.2021 || 209 ||[[smn:Honkajoki]] || 2.10.2021 || 309 ||[[smn:Videospellâihe 2021]] || 10.1.2022 |- | 10 ||[[smn:Harjavalta]] || 17.3.2021 || 110 ||[[smn:Limosano]] || 25.6.2021 || 210 ||[[smn:Luvia]] || 3.10.2021 || 310 ||[[smn:Eino Kinnunen]] || 11.1.2022 |- | 11 ||[[smn:Uusikaupunki]] || 18.3.2021 || 111 ||[[smn:Castropignano]] || 26.6.2021 || 211 ||[[smn:Köyliö]] || 4.10.2021 || 311 ||[[smn:Erkki Elorinne]] || 12.1.2022 |- | 12 ||[[smn:Raisio]] || 19.3.2021 || 112 ||[[smn:Lupara]] || 27.6.2021 || 212 ||[[smn:Lavia]] || 5.10.2021 || 312 ||[[smn:Kaarina Valoaalto]] || 13.1.2022 |- | 13 ||[[smn:Laitila]] || 20.3.2021 || 113 ||[[smn:Oratino]] || 28.6.2021 || 213 ||[[smn:859]] || 6.10.2021 || 313 ||[[smn:Aini Tahvanainen]] || 14.1.2022 |- | 14 ||[[smn:Petäjävesi]] || 21.3.2021 || 114 ||[[smn:Trivento]] || 29.6.2021 || 214 ||[[smn:SámiSoster Rs]] || 7.10.2021 || 314 ||[[smn:Tiina Rinne]] || 15.1.2022 |- | 15 ||[[smn:Kannonkoski]] || 22.3.2021 || 115 ||[[smn:Castelmauro]] || 30.6.2021 || 215 ||[[smn:Hämeenkoski]] || 8.10.2021 || 315 ||[[smn:Minna Aaltonen]] || 16.1.2022 |- | 16 ||[[smn:Luhanka]] || 23.3.2021 || 116 ||[[smn:San Giovanni in Galdo]] || 1.7.2021 || 216 ||[[smn:Nastola]] || 9.10.2021 || 316 ||[[smn:Listo integraalijn]] || 17.1.2022 |- | 17 ||[[smn:Saarijärvi]] || 24.3.2021 || 117 ||[[smn:Campolieto]] || 2.7.2021 || 217 ||[[smn:Tarvasjoki]] || 10.10.2021 || 317 ||[[smn:Hjalmar Mellin]] || 18.1.2022 |- | 18 ||[[smn:Äänekoski]] || 25.3.2021 || 118 ||[[smn:Guardialfiera]] || 3.7.2021 || 218 ||[[smn:Lohtaja]] || 11.10.2021 || 318 ||[[smn:Claes Albert Tulindberg]] || 19.1.2022 |- | 19 ||[[smn:Viitasaari]] || 26.3.2021 || 119 ||[[smn:Guardiaregia]] || 4.7.2021 || 219 ||[[smn:Korpilahti]] || 12.10.2021 || 319 ||[[smn:Armenialiih numereh]] || 20.1.2022 |- | 20 ||[[smn:Forssa]] || 27.3.2021 || 120 ||[[smn:Busso]] || 5.7.2021 || 220 ||[[smn:Jämsänkoski]] || 13.10.2021 || 320 ||[[smn:Ernst Lindelöf]] || 21.1.2022 |- | 21 ||[[smn:Riihimäki]] || 28.3.2021 || 121 ||[[smn:Tavenna]] || 6.7.2021 || 221 ||[[smn:Pylkönmäki]] || 14.10.2021 || 321 ||[[smn:Lorenz Lindelöf]] || 22.1.2022 |- | 22 ||[[smn:Hattula]] || 29.3.2021 || 122 ||[[smn:Tufara]] || 7.7.2021 || 222 ||[[smn:Koskenpää]] || 15.10.2021 || 322 ||[[smn:Anders Johan Mether]] || 23.1.2022 |- | 23 ||[[smn:Humppila]] || 30.3.2021 || 123 ||[[smn:Ururi]] || 8.7.2021 || 223 ||[[smn:Äänekoski táálunkieldâ]] || 16.10.2021 || 323 ||[[smn:Listo Nirvana lavluin]] || 24.1.2022 |- | 24 ||[[smn:Janakkala]] || 31.3.2021 || 124 ||[[smn:Matrice]] || 9.7.2021 || 224 ||[[smn:Längelmäki]] || 17.10.2021 || 324 ||[[smn:Mlungu dalitsani Malawi]] || 25.1.2022 |- | 25 ||[[smn:Lea Laitinen]] || 1.4.2021 || 125 ||[[smn:1091]] || 10.7.2021 || 225 ||[[smn:Kuusjoki]] || 18.10.2021 || 325 ||[[smn:A Portuguesa]] || 26.1.2022 |- | 26 ||[[smn:Nicole Kidman]] || 2.4.2021 || 126 ||[[smn:Ferrazzano]] || 11.7.2021 || 226 ||[[smn:Pertteli]] || 19.10.2021 || 326 ||[[smn:Hail Grenada]] || 27.1.2022 |- | 27 ||[[smn:Charisma Carpenter]] || 3.4.2021 || 127 ||[[smn:Petacciato]] || 12.7.2021 || 227 ||[[smn:Kiikala]] || 20.10.2021 || 327 ||[[smn:La Dessalinienne]] || 28.1.2022 |- | 28 ||[[smn:Miina Seurujärvi]] || 4.4.2021 || 128 ||[[smn:Spinete]] || 13.7.2021 || 228 ||[[smn:Muurla]] || 21.10.2021 || 328 ||[[smn:The Banner of Freedom]] || 29.1.2022 |- | 29 ||[[smn:Mercedes McNab]] || 5.4.2021 || 129 ||[[smn:Listo Malediivij kaavpugijn]] || 14.7.2021 || 229 ||[[smn:Kisko]] || 22.10.2021 || 329 ||[[smn:Salve a ti, Nicaragua]] || 30.1.2022 |- | 30 ||[[smn:Amy Winehouse]] || 6.4.2021 || 130 ||[[smn:Sant'Elia a Pianisi]] || 15.7.2021 || 230 ||[[smn:Suomusjärvi]] || 23.10.2021 || 330 ||[[smn:Puurrâmrääsi]] || 31.1.2022 |- | 31 ||[[smn:Juliet Landau]] || 7.4.2021 || 131 ||[[smn:San Biase]] || 16.7.2021 || 231 ||[[smn:Halikko]] || 24.10.2021 || 331 ||[[smn:829]] || 1.2.2022 |- | 32 ||[[smn:Flavia Pennetta karrieerlovottuvah]] || 8.4.2021 || 132 ||[[smn:Vinchiaturo]] || 17.7.2021 || 232 ||[[smn:Aseksuaalvuotâ]] || 25.10.2021 || 332 ||[[smn:Kievânjuolâs]] || 2.2.2022 |- | 33 ||[[smn:Loppi]] || 9.4.2021 || 133 ||[[smn:Casalciprano]] || 18.7.2021 || 233 ||[[smn:Panseksuaalvuotâ]] || 26.10.2021 || 333 ||[[smn:Piättárrääsi]] || 3.2.2022 |- | 34 ||[[smn:Tammela]] || 10.4.2021 || 134 ||[[smn:Campodipietra]] || 19.7.2021 || 234 ||[[smn:Seksitaavdah]] || 27.10.2021 || 334 ||[[smn:Tavečuovjisjerjâ]] || 4.2.2022 |- | 35 ||[[smn:Ypäjä]] || 11.4.2021 || 135 ||[[smn:Campochiaro]] || 20.7.2021 || 235 ||[[smn:Klamydia]] || 28.10.2021 || 335 ||[[smn:Muáskâš]] || 5.2.2022 |- | 36 ||[[smn:Hausjärvi]] || 12.4.2021 || 136 ||[[smn:Colle d'Anchise]] || 21.7.2021 || 236 ||[[smn:Tippur]] || 29.10.2021 || 336 ||[[smn:Vuojârääsi]] || 6.2.2022 |- | 37 ||[[smn:Jokioinen]] || 13.4.2021 || 137 ||[[smn:Bonefro]] || 22.7.2021 || 237 ||[[smn:Njälmiseksi]] || 30.10.2021 || 337 ||[[smn:Vorrâruotâs]] || 7.2.2022 |- | 38 ||[[smn:Kustavi]] || 14.4.2021 || 138 ||[[smn:Cercemaggiore]] || 23.7.2021 || 238 ||[[smn:Kuppá]] || 31.10.2021 || 338 ||[[smn:Yìyǒngjūn Jìnxíngqǔ]] || 8.2.2022 |- | 39 ||[[smn:Taivassalo]] || 15.4.2021 || 139 ||[[smn:Cercepiccola]] || 24.7.2021 || 239 ||[[smn:Muotâäijih]] || 1.11.2021 || 339 ||[[smn:819]] || 9.2.2022 |- | 40 ||[[smn:Sämmilij evakko]] || 16.4.2021 || 140 ||[[smn:Duronia]] || 25.7.2021 || 240 ||[[smn:Muotâpállu]] || 2.11.2021 || 340 ||[[smn:898]] || 10.2.2022 |- | 41 ||[[smn:Vehmaa]] || 17.4.2021 || 141 ||[[smn:Gildone]] || 26.7.2021 || 241 ||[[smn:849]] || 3.11.2021 || 341 ||[[smn:Ruusuruotâs]] || 11.2.2022 |- | 42 ||[[smn:Marry Ailonieida Somby]] || 18.4.2021 || 142 ||[[smn:Lucito]] || 27.7.2021 || 242 ||[[smn:Sierâpaŋkki]] || 4.11.2021 || 342 ||[[smn:Cissáátivgâ]] || 12.2.2022 |- | 43 ||[[smn:Kerttu Vuolab]] || 19.4.2021 || 143 ||[[smn:Mafalda]] || 28.7.2021 || 243 ||[[smn:Iäluspellâ]] || 5.11.2021 || 343 ||[[smn:Tiänutimjám]] || 13.2.2022 |- | 44 ||[[smn:Emma Caulfield]] || 20.4.2021 || 144 ||[[smn:Mirabello Sannitico]] || 29.7.2021 || 244 ||[[smn:Kuáddásuáti]] || 6.11.2021 || 344 ||[[smn:Sälttisyeini]] || 14.2.2022 |- | 45 ||[[smn:Mari Boine]] || 21.4.2021 || 145 ||[[smn:Monacilioni]] || 30.7.2021 || 245 ||[[smn:839]] || 7.11.2021 || 345 ||[[smn:Kuolbâsälttisyeini]] || 15.2.2022 |- | 46 ||[[smn:Kuosâ]] || 22.4.2021 || 146 ||[[smn:Montecilfone]] || 31.7.2021 || 246 ||[[smn:Perniö]] || 8.11.2021 || 346 ||[[smn:Iävru]] || 16.2.2022 |- | 47 ||[[smn:Pihlejâš]] || 23.4.2021 || 147 ||[[smn:Montemitro]] || 1.8.2021 || 247 ||[[smn:Särkisalo]] || 9.11.2021 || 347 ||[[smn:San Costantino Albanese]] || 17.2.2022 |- | 48 ||[[smn:Ulla Pirttijärvi-Länsman]] || 24.4.2021 || 148 ||[[smn:Morrone del Sannio]] || 2.8.2021 || 248 ||[[smn:Venosa]] || 10.11.2021 || 348 ||[[smn:San Chirico Raparo]] || 18.2.2022 |- | 49 ||[[smn:Ann-Mari Andersen]] || 25.4.2021 || 149 ||[[smn:Portocannone]] || 3.8.2021 || 249 ||[[smn:Muro Lucano]] || 11.11.2021 || 349 ||[[smn:Sant'Angelo Le Fratte]] || 19.2.2022 |- | 50 ||[[smn:Lieto]] || 26.4.2021 || 150 ||[[smn:Ripabottoni]] || 4.8.2021 || 250 ||[[smn:Lagonegro]] || 12.11.2021 || 350 ||[[smn:Satriano di Lucania]] || 20.2.2022 |- | 51 ||[[smn:Mynämäki]] || 27.4.2021 || 151 ||[[smn:Rotello]] || 5.8.2021 || 251 ||[[smn:Maratea]] || 13.11.2021 || 351 ||[[smn:Houtskari]] || 21.2.2022 |- | 52 ||[[smn:Pyhäranta]] || 28.4.2021 || 152 ||[[smn:San Giuliano del Sannio]] || 6.8.2021 || 252 ||[[smn:Marsico Nuovo]] || 14.11.2021 || 352 ||[[smn:Iniö]] || 22.2.2022 |- | 53 ||[[smn:Ella Holm Bull]] || 29.4.2021 || 153 ||[[smn:San Polo Matese]] || 7.8.2021 || 253 ||[[smn:Avigliano]] || 15.11.2021 || 353 ||[[smn:Korppoo]] || 23.2.2022 |- | 54 ||[[smn:Kirste Paltto]] || 30.4.2021 || 154 ||[[smn:Toro]] || 8.8.2021 || 254 ||[[smn:Rionero in Vulture]] || 16.11.2021 || 354 ||[[smn:Kemiö]] || 24.2.2022 |- | 55 ||[[smn:Pöytyä]] || 1.5.2021 || 155 ||[[smn:Fossalto]] || 9.8.2021 || 255 ||[[smn:Acerenza]] || 17.11.2021 || 355 ||[[smn:Dragsfjärd]] || 25.2.2022 |- | 56 ||[[smn:Oripää]] || 2.5.2021 || 156 ||[[smn:Moturoa / Rabbit Island]] || 10.8.2021 || 256 ||[[smn:Albano di Lucania]] || 18.11.2021 || 356 ||[[smn:Merimasku]] || 26.2.2022 |- | 57 ||[[smn:Sauvo]] || 3.5.2021 || 157 ||[[smn:Gambatesa]] || 11.8.2021 || 257 ||[[smn:Anzi]] || 19.11.2021 || 357 ||[[smn:Velkua]] || 27.2.2022 |- | 58 ||[[smn:Marttila]] || 4.5.2021 || 158 ||[[smn:Castelbottaccio]] || 12.8.2021 || 258 ||[[smn:Armento]] || 20.11.2021 || 358 ||[[smn:Lemu]] || 28.2.2022 |- | 59 ||[[smn:Uđđâ-Kaledonia provinseh]] || 5.5.2021 || 159 ||[[smn:San Massimo]] || 13.8.2021 || 259 ||[[smn:Atella]] || 21.11.2021 || 359 ||[[smn:Askainen]] || 1.3.2022 |- | 60 ||[[smn:Nousiainen]] || 6.5.2021 || 160 ||[[smn:Sepino]] || 14.8.2021 || 260 ||[[smn:Balvano]] || 22.11.2021 || 360 ||[[smn:Piikkiö]] || 2.3.2022 |- | 61 ||[[smn:Masku]] || 7.5.2021 || 161 ||[[smn:San Giuliano di Puglia]] || 15.8.2021 || 261 ||[[smn:Barile]] || 23.11.2021 || 361 ||[[smn:Vahto]] || 3.3.2022 |- | 62 ||[[smn:Rusko]] || 8.5.2021 || 162 ||[[smn:Eurajoki]] || 16.8.2021 || 262 ||[[smn:Bella]] || 24.11.2021 || 362 ||[[smn:Suomâ lippu]] || 4.3.2022 |- | 63 ||[[smn:Ranska Guayana kieldah]] || 9.5.2021 || 163 ||[[smn:Jämijärvi]] || 17.8.2021 || 263 ||[[smn:Brienza]] || 25.11.2021 || 363 ||[[smn:Yläne]] || 5.3.2022 |- | 64 ||[[smn:Paimio]] || 10.5.2021 || 164 ||[[smn:Merikarvia]] || 18.8.2021 || 264 ||[[smn:Brindisi Montagna]] || 26.11.2021 || 364 ||[[smn:Pohja]] || 6.3.2022 |- | 65 ||[[smn:Salo]] || 11.5.2021 || 165 ||[[smn:Juupajoki]] || 19.8.2021 || 265 ||[[smn:Calvello]] || 27.11.2021 || 365 ||[[smn:Karjaa]] || 7.3.2022 |- | 66 ||[[smn:Kemiönsaari]] || 12.5.2021 || 166 ||[[smn:Campobasso]] || 20.8.2021 || 266 ||[[smn:Calvera]] || 28.11.2021 || 366 ||[[smn:Tammisaari]] || 8.3.2022 |- | 67 ||[[smn:Koski Tl]] || 13.5.2021 || 167 ||[[smn:Luchsingen]] || 21.8.2021 || 267 ||[[smn:Trecchina]] || 29.11.2021 || 367 ||[[smn:Elsa Kaarela]] || 9.3.2022 |- | 68 ||[[smn:Somero]] || 14.5.2021 || 168 ||[[smn:Valkeakoski]] || 22.8.2021 || 268 ||[[smn:Picerno]] || 30.11.2021 || 368 ||[[smn:Naima Jakobson]] || 10.3.2022 |- | 69 ||[[smn:Parainen]] || 15.5.2021 || 169 ||[[smn:Jomala]] || 23.8.2021 || 269 ||[[smn:Spinoso]] || 1.12.2021 || 369 ||[[smn:Hanna Järvi]] || 11.3.2022 |- | 70 ||[[smn:Hyvinkää]] || 16.5.2021 || 170 ||[[smn:Finström]] || 24.8.2021 || 270 ||[[smn:Rapolla]] || 2.12.2021 || 370 ||[[smn:Siiri Juva]] || 12.3.2022 |- | 71||[[smn:Vuorâččâsmyerji]] || 17.5.2021 || 171 ||[[smn:Saltvik]] || 25.8.2021 || 271 ||[[smn:San Fele]] || 3.12.2021 || 371 ||[[smn:Lydia Lyytikäinen]] || 13.3.2022 |- | 72||[[smn:Into Paadar]] || 18.5.2021 || 172 ||[[smn:Vårdö]] || 26.8.2021 || 272 ||[[smn:Trivigno]] || 4.12.2021 || 372 ||[[smn:Tramutola]] || 14.3.2022 |- | 73||[[smn:Etimâs]] || 19.5.2021 || 173 ||[[smn:Kumlinge]] || 27.8.2021 || 273 ||[[smn:Pignola]] || 5.12.2021 || 373 ||[[smn:Tolve]] || 15.3.2022 |- | 74||[[smn:John Gustavsen]] || 20.5.2021 || 174 ||[[smn:Hannah Arendt -palhâšume]] || 28.8.2021 || 274 ||[[smn:Latronico]] || 6.12.2021 || 374 ||[[smn:Tito]] || 16.3.2022 |- | 75||[[smn:Järvenpää]] || 21.5.2021 || 175 ||[[smn:Robert Schuman -miitaal]] || 29.8.2021 || 275 ||[[smn:Listo Mikkeli kaavpugoosijn]] || 7.12.2021 || 375 ||[[smn:Viggiano]] || 17.3.2022 |- | 76||[[smn:Kerava]] || 22.5.2021 || 176 ||[[smn:Simon Grany]] || 30.8.2021 || 276 ||[[smn:Sasso di Castalda]] || 8.12.2021 || 376 ||[[smn:Viggianello]] || 18.3.2022 |- | 77||[[smn:Lohja]] || 23.5.2021 || 177 ||[[smn:Brändö]] || 31.8.2021 || 277 ||[[smn:San Severino Lucano]] || 9.12.2021 || 377 ||[[smn:Vietri di Potenza]] || 19.3.2022 |- | 78||[[smn:Karkkila]] || 24.5.2021 || 178 ||[[smn:Geta]] || 1.9.2021 || 278 ||[[smn:Alahärmä]] || 10.12.2021 || 378 ||[[smn:Vaglio Basilicata]] || 20.3.2022 |- | 79||[[smn:Raasepori]] || 25.5.2021 || 179 ||[[smn:Adolphe Hauman]] || 2.9.2021 || 279 ||[[smn:Kortesjärvi]] || 11.12.2021 || 379 ||[[smn:Castelsaraceno]] || 21.3.2022 |- | 80||[[smn:Siuntio]] || 26.5.2021 || 180 ||[[smn:Kökar]] || 3.9.2021 || 280 ||[[smn:Ylihärmä]] || 12.12.2021 || 380 ||[[smn:Castelmezzano]] || 22.3.2022 |- | 81||[[smn:Vihti]] || 27.5.2021 || 181 ||[[smn:Valter Nyström]] || 4.9.2021 || 281 ||[[smn:Landsgemeinde (Glarus)]] || 13.12.2021 || 381 ||[[smn:Corleto Perticara]] || 23.3.2022 |- | 82||[[smn:Tuusula]] || 28.5.2021 || 182 ||[[smn:Giuseppe Beviacqua]] || 5.9.2021 || 282 ||[[smn:Mollis]] || 14.12.2021 || 382 ||[[smn:Castelluccio Superiore]] || 24.3.2022 |- | 83||[[smn:Nurmijärvi]] || 29.5.2021 || 183 ||[[smn:Várdám]] || 6.9.2021 || 283 ||[[smn:Näfels]] || 15.12.2021 || 383 ||[[smn:Campomaggiore]] || 25.3.2022 |- | 84||[[smn:Pukkila]] || 30.5.2021 || 184 ||[[smn:Lippukodde (várdám)]] || 7.9.2021 || 284 ||[[smn:Niederurnen]] || 16.12.2021 || 384 ||[[smn:Chiaromonte]] || 26.3.2022 |- | 85||[[smn:Inkoo]] || 31.5.2021 || 185 ||[[smn:Saammâl já puoidâ]] || 8.9.2021 || 285 ||[[smn:Oberurnen]] || 17.12.2021 || 385 ||[[smn:Cersosimo]] || 27.3.2022 |- | 86||[[smn:Mäntsälä]] || 1.6.2021 || 186 ||[[smn:Saammâl já čuoškah]] || 9.9.2021 || 286 ||[[smn:Obstalden]] || 18.12.2021 || 386 ||[[smn:Episcopia]] || 28.3.2022 |- | 87||[[smn:Sipoo]] || 2.6.2021 || 187 ||[[smn:Lemland]] || 10.9.2021 || 287 ||[[smn:Mühlehorn]] || 19.12.2021 || 387 ||[[smn:Forenza]] || 29.3.2022 |- | 88||[[smn:Pornainen]] || 3.6.2021 || 188 ||[[smn:Perâvárdám]] || 11.9.2021 || 288 ||[[smn:San Marino lippu]] || 20.12.2021 || 388 ||[[smn:Gallicchio]] || 30.3.2022 |- | 89||[[smn:Lapinjärvi]] || 4.6.2021 || 189 ||[[smn:Kuru]] || 12.9.2021 || 289 ||[[smn:Liechtenstein lippu]] || 21.12.2021 || 389 ||[[smn:Rotonda]] || 31.3.2022 |- | 90||[[smn:Myrskylä]] || 5.6.2021 || 190 ||[[smn:Maaninka]] || 13.9.2021 || 290 ||[[smn:Ukraina lippu]] || 22.12.2021 || 390 ||[[smn:Ruoti]] || 1.4.2022 |- | 91||[[smn:Kirkkonummi]] || 6.6.2021 || 191 ||[[smn:Karttula]] || 14.9.2021 || 291 ||[[smn:Kde domov můj]] || 23.12.2021 || 391 ||[[smn:Teana]] || 2.4.2022 |- | 92||[[smn:Karvia]] || 7.6.2021 || 192 ||[[smn:Haukivuori]] || 15.9.2021 || 292 ||[[smn:La Renaissance]] || 24.12.2021 || 392 ||[[smn:Senise]] || 3.4.2022 |- | 93||[[smn:Nakkila]] || 8.6.2021 || 193 ||[[smn:Ristiina]] || 16.9.2021 || 293 ||[[smn:L-Innu Malti]] || 25.12.2021 || 393 ||[[smn:Rapone]] || 4.4.2022 |- | 94||[[smn:Acquaviva Picena]] || 9.6.2021 || 194 ||[[smn:Savonranta]] || 17.9.2021 || 294 ||[[smn:L'Aube Nouvelle]] || 26.12.2021 || 394 ||[[smn:Terranova di Pollino]] || 5.4.2022 |- | 95||[[smn:Venarotta]] || 10.6.2021 || 195 ||[[smn:Kerimäki]] || 18.9.2021 || 295 ||[[smn:Ertra, Ertra, Ertra]] || 27.12.2021 || 395 ||[[smn:Savoia di Lucania]] || 6.4.2022 |- | 96||[[smn:San Benedetto del Tronto]] || 11.6.2021 || 196 ||[[smn:Valtimo]] || 19.9.2021 || 296 ||[[smn:God Bless Fiji]] || 28.12.2021 || 396 ||[[smn:Oppido Lucano]] || 7.4.2022 |- | 97||[[smn:Pomarkku]] || 12.6.2021 || 197 ||[[smn:Listo Ateena kunâgâsâin]] || 20.9.2021 || 297 ||[[smn:Une Seule Nuit]] || 29.12.2021 || 397 ||[[smn:Laurenzana]] || 8.4.2022 |- | 98||[[smn:Campobasso eennâmkode kieldah]] || 13.6.2021 || 198 ||[[smn:Lumparland]] || 21.9.2021 || 298 ||[[smn:Angola Avante]] || 30.12.2021 || 398 ||[[smn:Pietrapertosa]] || 9.4.2022 |- | 99||[[smn:Montelongo]] || 14.6.2021 || 199 ||[[smn:869]] || 22.9.2021 || 299 ||[[smn:Pátria]] || 31.12.2021 || 399 ||[[smn:Rivello]] || 10.4.2022 |- | 100||[[smn:Palata]] || 15.6.2021 || 200 ||[[smn:Listo Akkad kunâgâsâin]] || 23.9.2021 || 300 ||[[smn:Yumi, Yumi, Yumi]] || 1.1.2022 || 400 ||[[smn:878]] || 11.4.2022 |} ==Rounds 5–== {| class="wikitable sortable" |- ! colspan=3| 5^th round: 12.4.2022–20.7.2022 !! colspan=3| 6^th round: 21.7.2022– |- ! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date |- | 401 ||[[smn:Montemilone]] || 12.4.2022 || 501 ||[[smn:Lavrukkâš]] || 21.7.2022 |- | 402 ||[[smn:Grumento Nova]] || 13.4.2022 || 502 ||[[smn:778]] || 22.7.2022 |- | 403 ||[[smn:Guardia Perticara]] || 14.4.2022 || 503 ||[[smn:742]] || 23.7.2022 |- | 404 ||[[smn:Noepoli]] || 15.4.2022 || 504 ||[[smn:Láávtáš]] || 24.7.2022 |- | 405 ||[[smn:Ginestra]] || 16.4.2022 || 505 ||[[smn:Njollâ]] || 25.7.2022 |- | 406 ||[[smn:Paterno]] || 17.4.2022 || 506 ||[[smn:Listo iivijn]] || 26.7.2022 |- | 407 ||[[smn:Kááđus]] || 18.4.2022 || 507 ||[[smn:Puárree]] || 27.7.2022 |- | 408 ||[[smn:Pescara del Tronto]] || 19.4.2022 || 508 ||[[smn:Syeinilyevi]] || 28.7.2022 |- | 409 ||[[smn:Marsicovetere]] || 20.4.2022 || 509 ||[[smn:759]] || 29.7.2022 |- | 410 ||[[smn:Maschito]] || 21.4.2022 || 510 ||[[smn:719]] || 30.7.2022 |- | 411 ||[[smn:Lavello]] || 22.4.2022 || 511 ||[[smn:726]] || 31.7.2022 |- | 412 ||[[smn:Banzi]] || 23.4.2022 || 512 ||[[smn:Njižžjävri]] || 1.8.2022 |- | 413 ||[[smn:Baragiano]] || 24.4.2022 || 513 ||[[smn:Pavdjävri]] || 2.8.2022 |- | 414 ||[[smn:Cancellara]] || 25.4.2022 || 514 ||[[smn:Morgâmjävri]] || 3.8.2022 |- | 415 ||[[smn:Carbone]] || 26.4.2022 || 515 ||[[smn:Simmaahjävri]] || 4.8.2022 |- | 416 ||[[smn:Castelgrande]] || 27.4.2022 |- | 417 ||[[smn:Suriname pirrâduvah]] || 28.4.2022 |- | 418 ||[[smn:Coronie pirrâdâh]] || 29.4.2022 |- | 419 ||[[smn:Nickerie pirrâdâh]] || 30.4.2022 |- | 420 ||[[smn:Wanica pirrâdâh]] || 1.5.2022 |- | 421 ||[[smn:Paramaribo pirrâdâh]] || 2.5.2022 |- | 422 ||[[smn:Para pirrâdâh]] || 3.5.2022 |- | 423 ||[[smn:Saramacca pirrâdâh]] || 4.5.2022 |- | 424 ||[[smn:Brokopondo pirrâdâh]] || 5.5.2022 |- | 425 ||[[smn:Sipaliwini pirrâdâh]] || 6.5.2022 |- | 426 ||[[smn:Filiano]] || 7.5.2022 |- | 427 ||[[smn:Fardella]] || 8.5.2022 |- | 428 ||[[smn:Moliterno]] || 9.5.2022 |- | 429 ||[[smn:Marcha Real]] || 10.5.2022 |- | 430 ||[[smn:El Gran Carlemany]] || 11.5.2022 |- | 431 ||[[smn:Pietragalla]] || 12.5.2022 |- | 432 ||[[smn:Sant'Arcangelo]] || 13.5.2022 |- | 433 ||[[smn:San Martino d'Agri]] || 14.5.2022 |- | 434 ||[[smn:San Paolo Albanese]] || 15.5.2022 |- | 435 ||[[smn:San Chirico Nuovo]] || 16.5.2022 |- | 436 ||[[smn:Sarconi]] || 17.5.2022 |- | 437 ||[[smn:Genzano di Lucania]] || 18.5.2022 |- | 438 ||[[smn:Palazzo San Gervasio]] || 19.5.2022 |- | 439 ||[[smn:858]] || 20.5.2022 |- | 440 ||[[smn:Montemurro]] || 21.5.2022 |- | 441 ||[[smn:Missanello]] || 22.5.2022 |- | 442 ||[[smn:Pescopagano]] || 23.5.2022 |- | 443 ||[[smn:Nemoli]] || 24.5.2022 |- | 444 ||[[smn:Lauria]] || 25.5.2022 |- | 445 ||[[smn:Kaamâsmokke]] || 26.5.2022 |- | 446 ||[[smn:Nuvvus]] || 27.5.2022 |- | 447 ||[[smn:Jeesiö]] || 28.5.2022 |- | 448 ||[[smn:Petkula]] || 29.5.2022 |- | 449 ||[[smn:Lokka]] || 30.5.2022 |- | 450 ||[[smn:San Donaci]] || 31.5.2022 |- | 451 ||[[smn:Carovigno]] || 1.6.2022 |- | 452 ||[[smn:Erchie]] || 2.6.2022 |- | 453 ||[[smn:Torchiarolo]] || 3.6.2022 |- | 454 ||[[smn:Vaalajärvi]] || 4.6.2022 |- | 455 ||[[smn:Villa Castelli]] || 5.6.2022 |- | 456 ||[[smn:Cisternino]] || 6.6.2022 |- | 457 ||[[smn:Himnusz]] || 7.6.2022 |- | 458 ||[[smn:Himni i Flamurit]] || 8.6.2022 |- | 459 ||[[smn:Mesagne]] || 9.6.2022 |- | 460 ||[[smn:Oria]] || 10.6.2022 |- | 461 ||[[smn:Seipäjärvi]] || 11.6.2022 |- | 462 ||[[smn:Uimaniemi]] || 12.6.2022 |- | 463 ||[[smn:Aska]] || 13.6.2022 |- | 464 ||[[smn:Syväjärvi]] || 14.6.2022 |- | 465 ||[[smn:Videospellâihe 2013]] || 15.6.2022 |- | 466 ||[[smn:Latiano]] || 16.6.2022 |- | 467 ||[[smn:Ceglie Messapica]] || 17.6.2022 |- | 468 ||[[smn:Brindisi]] || 18.6.2022 |- | 469 ||[[smn:Cesare Orlandi]] || 19.6.2022 |- | 470 ||[[smn:Kelujärvi]] || 20.6.2022 |- | 471 ||[[smn:Yuulngukielah]] || 21.6.2022 |- | 472 ||[[smn:Videospellâihe 2014]] || 22.6.2022 |- | 473 ||[[smn:Videospellâihe 1971]] || 23.6.2022 |- | 474 ||[[smn:Videospellâihe 1978]] || 24.6.2022 |- | 475 ||[[smn:Videospellâihe 1979]] || 25.6.2022 |- | 476 ||[[smn:Videospellâihe 1984]] || 26.6.2022 |- | 477 ||[[smn:Karniliih kielah]] || 27.6.2022 |- | 478 ||[[smn:Ngarnaliih kielah]] || 28.6.2022 |- | 479 ||[[smn:718]] || 29.6.2022 |- | 480 ||[[smn:Francavilla Fontana]] || 30.6.2022 |- | 481 ||[[smn:Ostuni]] || 1.7.2022 |- | 482 ||[[smn:Listo HIM lavluin]] || 2.7.2022 |- | 483 ||[[smn:Videospellâihe 1985]] || 3.7.2022 |- | 484 ||[[smn:Videospellâihe 1986]] || 4.7.2022 |- | 485 ||[[smn:Videospellâihe 1987]] || 5.7.2022 |- | 486 ||[[smn:Videospellâihe 1988]] || 6.7.2022 |- | 487 ||[[smn:Videospellâihe 1991]] || 7.7.2022 |- | 488 ||[[smn:Videospellâihe 1992]] || 8.7.2022 |- | 489 ||[[smn:Videospellâihe 1993]] || 9.7.2022 |- | 490 ||[[smn:Videospellâihe 1994]] || 10.7.2022 |- | 491 ||[[smn:Videospellâihe 1995]] || 11.7.2022 |- | 492 ||[[smn:Videospellâihe 1996]] || 12.7.2022 |- | 493 ||[[smn:Trombi (jorreestormâ)]] || 13.7.2022 |- | 494 ||[[smn:Videospellâihe 1990]] || 14.7.2022 |- | 495 ||[[smn:Videospellâihe 1989]] || 15.7.2022 |- | 496 ||[[smn:Fasano]] || 16.7.2022 |- | 497 ||[[smn:687]] || 17.7.2022 |- | 498 ||[[smn:Videospellâihe 1997]] || 18.7.2022 |- | 499 ||[[smn:Čuđemaainâs]] || 19.7.2022 |- | 500 ||[[smn:Fujita-ciäkkádâh]] || 20.7.2022 |} i8gnzx16tufuob26qbou956hpd0754h 4 7251 66491 64233 2022-08-03T12:49:05Z Yupik 23 /* Päikkinoomah */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | ?Dardenelleh |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] lqr1fevibnuoz0pp65je1r0upbrj2we 66492 66491 2022-08-03T12:51:57Z Yupik 23 /* Päikkinoomah */ ===Vuáládâhenâmeh=== wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | ?Dardenelleh |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot meer ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] cjgvkc1wyofec9tfv60gpbqecyquo0j 66493 66492 2022-08-03T12:52:24Z Yupik 23 /* Vuáládâhenâmeh */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | ?Dardenelleh |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] t21n1jfk1rcipivod8z3w7kbwpswv5r 66494 66493 2022-08-03T13:29:38Z Muotâ 8 /* Koskâmeerâ */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | ?Dardenelleh |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] svq3c8eidw9qalxb1dkkkm5hwa0y9e3 66495 66494 2022-08-03T13:51:33Z Muotâ 8 /* Koskâmeerâ */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | ?Dardenelleh |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] jf0y4s69plocwes72g7bwirrea65d09 66496 66495 2022-08-03T13:58:49Z Muotâ 8 /* Koskâmeerâ */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | ?Dardenelleh |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] itgx9v02l1lnzkmcqo1foktj866qm4c 66497 66496 2022-08-03T14:04:52Z Muotâ 8 /* Koskâmeerâ */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] 1a0j1l5gxwh32s3us9wgglbvppriy3i 66498 66497 2022-08-03T14:23:55Z Seipinne 19 /* Koskâmeerâ */ Vastaus wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) [[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] 6v8uma42fnboszk95oetf51jjslim8e 66499 66498 2022-08-03T14:24:33Z Seipinne 19 /* Päikkinoomah */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] tiqgz4k39amznj2ut6lirhkn991lje0 66501 66499 2022-08-03T14:41:10Z Seipinne 19 /* Šleđgâmagneetlâš suonjârdem: šleđgâmagneetlâš spektri kove */ Vastaus wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) ::Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] p5og98jsfdz8pryhsjgsh4gs50y1d1a 66503 66501 2022-08-03T15:19:57Z Muotâ 8 /* Koskâmeerâ */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) ::Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | Uccâ-Syrtti ađai Gabèsluohtâ |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | Stuorrâ-Syrtti ađai Syrttiluohtâ |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] 8pykyft1c64arj62jeqgxlilvivdkfb 66504 66503 2022-08-03T15:20:51Z Muotâ 8 /* Koskâmeerâ */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) ::Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | Uccâ-Sirde ađai Gabèsluohtâ |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | Stuorrâ-Sirte ađai Sidraluohtâ |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] cw0quvl6cra4bwkso82ysygs7wuhsw1 66505 66504 2022-08-03T15:21:37Z Muotâ 8 /* Koskâmeerâ */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) ::Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | Uccâ-Sirte ađai Gabèsluohtâ |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | Stuorrâ-Sirte ađai Sidraluohtâ |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] t89r4llsmlayf5gw4txof5tcnit9qiz 66506 66505 2022-08-03T15:25:26Z Muotâ 8 /* Vuáládâhenâmeh */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) ::Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | Uccâ-Sirte ađai Gabèsluohtâ |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | Stuorrâ-Sirte ađai Sidraluohtâ |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) :IJsselmeer já Markermeer ij muu mielâst taarbâš jurgâliđ.-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 18:25 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] 63hubwcq3qfv57qd0rfpz79ma41shzj 66507 66506 2022-08-03T15:28:45Z Muotâ 8 /* Šleđgâmagneetlâš suonjârdem: šleđgâmagneetlâš spektri kove */ Vastaus wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) ::Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST) :::Tot lii čäällimfeilâ. Kolgâččij leđe uáinojeijee. [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 18:28 (EEST) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | Uccâ-Sirte ađai Gabèsluohtâ |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | Stuorrâ-Sirte ađai Sidraluohtâ |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) :IJsselmeer já Markermeer ij muu mielâst taarbâš jurgâliđ.-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 18:25 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] 8pw11ktutowz3kq3mjmkldi1fpgsfvi 66516 66507 2022-08-03T19:29:33Z Yupik 23 /* Šleđgâmagneetlâš suonjârdem: šleđgâmagneetlâš spektri kove */ wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) ::Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST) :::Tot lii čäällimfeilâ. Kolgâččij leđe uáinojeijee. [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 18:28 (EEST) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ::::Takkâ! Tääl lii tivvum. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 22:29 (EEST) ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | Uccâ-Sirte ađai Gabèsluohtâ |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | Stuorrâ-Sirte ađai Sidraluohtâ |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) :IJsselmeer já Markermeer ij muu mielâst taarbâš jurgâliđ.-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 18:25 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] 59dijguns93btcjhyfmp9cmji5709px 66517 66516 2022-08-03T19:30:21Z Yupik 23 /* Koskâmeerâ */ Vastaus wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) ::Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST) :::Tot lii čäällimfeilâ. Kolgâččij leđe uáinojeijee. [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 18:28 (EEST) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ::::Takkâ! Tääl lii tivvum. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 22:29 (EEST) ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | Uccâ-Sirte ađai Gabèsluohtâ |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | Stuorrâ-Sirte ađai Sidraluohtâ |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) :Takkâ! :) [[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 22:30 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) :IJsselmeer já Markermeer ij muu mielâst taarbâš jurgâliđ.-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 18:25 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] lroxvbbafw2rwq0nbk9mxes36s6llf3 66518 66517 2022-08-03T19:32:24Z Yupik 23 wikitext text/x-wiki Teehi puáhtá lasettiđ '''kielâravvuid'''. Jis halijdâh ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš. == Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah == Tiervâ! Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin. Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET) :Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt? :-[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET) ::Sun eeđâi, et ''ovtâstum'' meerhâš ''yhdistynyt'' ige ''yhdys-''. ''Yhdysvallat'' lii kuálussääni, mut ''Ovtâstum staatah'' (ađai ''Yhdistyneet valtiot'') ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield ''Ovtâstum staatah'' lii áinoo tuhhiittum termâ já ''Ovtâstumstaatah''-teermâ ij uážu kevttiđ. ::-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET) == riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET) == šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán == Tiervâ! Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET) :Tiervâ! Lam kiävttám tom ko [https://oikeusministerio.fi/documents/1410853/4735121/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf/1efd2111-8ba7-4539-93e3-51a76c7c8727/Perustuslaki-esite%2C+inarinsaame+2016.pdf anarâškielâg vuáđulaavâst] lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET) ::Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET) == -ijkkár vs- -ikko == Márjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus ''-ijkkár'' čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. ''Klassikko'' ij suujâ (ml. nominatiiv lii ''klassikkoh''). Ovdâmerkkân: ''Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST) :Ađai meid ''akatemikko'' -> ''akatemijkkár''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) === ... vs. -ikkár?=== ''Teknikko'' lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=O%C4%91%C4%91a_s%C3%A1nit:U%C4%91%C4%91%C3%A2_s%C3%A4%C3%A4nih_12680 teknikkár] taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST) :Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST) ::Heivee! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST) :::Virgálâš miärádâs lii puáttám: ''Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna.'' Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST) ::::Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST) :::::Já tääl lii kritikkár vaalmâš -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST) ::::::Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST) :::::::Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST) ::::::::Láá-uv tääl puoh tivvum? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST) :::::::::Muu mielâst láá :)--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST) :::::::::: \o/ -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST) == Järjestö == === Avaruusjärjestö/space agency === Maht ''avaruusjärjestö'' iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân ''European Space Agency'' (suom. ''Euroopan avaruusjärjestö'') -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST) : Komovuotâornijdume heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST) :: Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST) ==IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid== <!--[[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg|thumb|right|250px|IUCN-luokittâllâm]]--> {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''kove''' |align=center | '''uánádâs''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |align=center | '''eŋgâlâskielân''' |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EX smn.svg]] | [[EX]] | lappum | hävinnyt | | läppjum | extinct |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EW smn.svg]] | [[EW]] | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | | luâđast läppjum | extinct in the wild |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 CR smn.svg]] | [[CR]] | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš<br/>hirbmat áitojuvvon | | critically endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 EN smn.svg]] | [[EN]] | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš<br/>erenoamáš áitojuvvon | ?samai vaarvuâlaž | endangered |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 VU smn.svg]] | [[VU]] | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | | vulnerable |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 NT smn.svg]] | [[NT]] | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | | near threatened |- | [[Tiätuvuárkká:Status iucn3.1 LC smn.svg]] | [[LC]] | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_DD.svg]] | [[DD]] | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | | | data deficient |- | [[Tiätuvuárkká:Status_none_NE.svg]] | [[NE]] | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty<ref name="korkeasaari"/> | | | not evaluated |- | | CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš<br/>áitojuvvon | ?vaarvuâlaž | threatened |- |} <br/> Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST) :[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST) :::Tääl láá taid [[:commons:Template:Pengo_IUCN/smn|koveh]], maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid [[commons:Category:IUCN Category diagrams - smn|luokka]] taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST) :::::Takkâ ennuv!--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST) ==Ereslágán < su. erilainen== Suomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu: Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä. Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt: Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh. Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".<ref name="kieliopas"/> ==-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop? == Allotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST) :-ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST) == uralilainen -> uuraallâš == [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst rievtis sääni lii ''uuraallâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST) :Láá-uv ''uárjisämikielah'' já ''nuorttâsämikielah'' ok vuoi láá-uv ''uárjisämmiliih kielah'' já ''nuorttâsämmiliih kielah'' pyerebeh? Naba ''uárji-''/''fiestâr-''/''viestâr-''? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST) ::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST) == fi. -iini / se. -iidna == Anarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST) :Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST) ::Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST) ==Almosvalastâllâmšlaajah== Tääl ko láá [[kesiolympialiih]], smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân: {|class="wikitable" width="100%" class="wikitable sortable" |- |align=center | '''suomâkielân''' |align=center | '''orjâlâškielân''' |align=center | '''anarâškielân''' |align=center | '''nuorttâlâškielân''' |- | [[:fi:yleisurheilu|yleisurheilu]] | [[:se:bođuvaláštallan|bođuvaláštallan]] | [[almosvalastâllâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:juoksulaji|juoksulaji]] | | [[kaččâmšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin juoksu|100 metrin juoksu]] | | [[100 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:200 metrin juoksu|200 metrin juoksu]] | | [[200 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[400 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:800 metrin juoksu|800 metrin juoksu]] | | [[800 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:1 500 metrin juoksu|1 500 metrin juoksu]] | | [[1 500 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:5 000 metrin juoksu|5 000 metrin kaččâm]] | | [[5 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:10 000 metrin juoksu|10 000 metrin juoksu]] | | [[10 000 meetter kaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:maraton|maraton]] | [[se:maraton|maraton]] | [[maraton]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:100 metrin aitajuoksu|100 metrin aitajuoksu]] | [[:se:100 m áideviehkan|100 m áideviehkan]] | [[100 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:400 metrin aitajuoksu|400 metrin aitajuoksu]] | [[:se:400 m áideviehkan|400 m áideviehkan]] | [[400 meetter äiđikaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:3000 metrin estejuoksu|3000 metrin estejuoksu]] | | [[3000 meetter eestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 × 100 metrin viestijuoksu|4 × 100 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 100 m sáttaviehkan|4 x 100 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 100 m vuorroviehkan|4 x 100 m vuorroviehkan]] | [[4 × 100 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:4 x 400 metrin viestijuoksu|4 x 400 metrin viestijuoksu]] | [[:se:4 x 400 m sáttaviehkan|4 x 400 m sáttaviehkan]]<br/>[[:se:4 x 400 m vuorroviehkan|4 x 400 m vuorroviehkan]] | [[4 x 400 meetter viestâkaččâm]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kävelylaji|kävelylaji]] | | [[väzzimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:20 kilometrin kävely|20 kilometrin kävely]] | | [[20 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:50 kilometrin kävely|50 kilometrin kävely]] | | [[50 kilomeetter väzzim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:heittolaji|heittolaji]] | | [[šlivgimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kuulantyöntö|kuulantyöntö]] | [[:se:kuvllásuhppen|kuvllásuhppen]]<br/>meid [[:se:jorbosuhppen|jorbosuhppen]] | [[kuulašlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kiekonheitto|kiekonheitto]] | [[:se:skierrobálkesteapmi|skierrobálkesteapmi]] | [[skiärrušlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:moukarinheitto|moukarinheitto]] | [[:se:veahčiršlivgen|veahčiršlivgen]] | [[moovgaršlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:keihäänheitto|keihäänheitto]] | [[:se:sáitebálkesteapmi|sáitebálkesteapmi]]<br/>meid [[:se:sáitesuhppen|sáitesuhppen]] | [[säittišlivgim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš|säiʹttsueʹbb laʹǧǧstummuš]]--> |- | [[:fi:hyppylaji|hyppylaji]] | [[:se:njuikensuorgi|njuikensuorgi]] | [[njuškimšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:pituushyppy|pituushyppy]] | [[:se:guhkkodatnjuiken|guhkkodatnjuiken]] | [[kukkodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/kokklõsnjoikk|kokklõsnjoikk]] |- | [[:fi:korkeushyppy|korkeushyppy]] | [[:se:allodatnjuiken|allodatnjuiken]]<br/>meid [[:se:holganjuiken|holganjuiken]] | [[alodâhnjuškim]] | [[:incubator:Wp/sms/pââjasnjuiʹǩǩõs|pââjasnjuiʹǩǩõs]] |- | [[:fi:seiväshyppy|seiväshyppy]] | [[:se:gárggalmastin|gárggalmastin]]<br/>meid [[:se:stávránjuiken|stávránjuiken]] | [[stávránjuškim]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kolmiloikka|kolmiloikka]] | [[:se:golmmačeallun|golmmačeallun]] | [[kulmâlavkkim]] | [[:incubator:Wp/sms/kolmmläuʹǩǩ|kolmmläuʹǩǩ]] |- | [[:fi:ottelulaji|ottelulaji]] | | [[valdâlemšlaajâ]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:kymmenottelu|kymmenottelu]] | | [[lovevaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- | [[:fi:seitsenottelu|seitsenottelu]] | | [[čiččâmvaldâlem]] | <!--[[:incubator:Wp/sms/ |]]--> |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST) :Tärhistum [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]]áin. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST) ::Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :::Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám ''kuulauigâdem'' já ''kuulauigâdeijee''. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST) ::::[[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii keksim ''kuulašlivgim''. Aäai tot lii olmânáál.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST) ==Kesiolympialij šlaajah== Taa kesiolympialij šlaajâi noomah: {{Kesiolympialij 2012 šlaajah}} [[Kevttee:Mlolthuis|Mlolthuis]] lii tärhistâm taid. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST) :Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST) ==Avaruussukkula já säähavaintopallo?== [[Tiätuvuárkká:Atmosphere layers-smn.svg|thumb|left|Áimukeerdi keerdih (ij mittokaavast)]] Láá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST) :Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST) ::Heivee-uv kove? :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST) :::Muu mielâst heivee. --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST) ::::Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST) ==Euroopan yhteisö== [[Tiätuvuárkká:EC-EU-enlargement_animation.gif|thumb|right|300px]] Ive [[1981]] siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân ''Euroopan yhteisö''. Taat lii [https://satni.uit.no/termwiki/index.php?title=Expression:Euroopan_yhteis%C3%B6 termWikist], mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST) :Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST) ::Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST) ==Ortodoksinen== Korpist lii tuše ''ortodoksâlâš'', Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii ''Ortodoksâlâš nuorâi litto'' jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ''ortodoksilâš''. Kuábbáá kannat kevttiđ? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST) :Muu mielâst ''ortodoksilâš''.--[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST) ::Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST) ==[[Šleđgâmagneetlâš suonjârdem]]: šleđgâmagneetlâš spektri kove== Jurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: ''aallonpituus kasvaa'' (párukukkodâh (λ) stuáru?), ''taajuus kasvaa'' (táávjus (f) stuáru?) já ''näkyvän valon spektri'' (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET) :MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET) ::Takkâ tunnui! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET) ::Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST) :::Tot lii čäällimfeilâ. Kolgâččij leđe uáinojeijee. [[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 18:28 (EEST) [[Tiätuvuárkká:EM_spectrum_smn.svg|thumb|490px|right|[[Šleđgâmagneetlâš spektri]]]] ::::Takkâ! Tääl lii tivvum. -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 22:29 (EEST) ==[[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|Matematiikteermah]]== Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân [[Kevttee:Yupik/Matematiikteermah|teehi]] tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET) ==Päikkinoomah== * [http://www.giella.org/meetings/6IY63UGzg4cCsWI248ACmw?fbclid=IwAR2TdPuUsR98MUdvyVwcxVtsGHkqjH5fCSwVXjMg2Qw8drkG-bKM1TEaGC0 Säämi kielâkäldee ravvuuh] ===Ruošâkielâlij noomâi translitteristem=== Kielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv. ===Koskâmeerâ=== Jurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin: {|class="wikitable" width="60%" class="wikitable sortable" |- |align=center width="50%" | '''suomâkielân''' |align=center width="50%" | '''anarâškielân''' |- | [[:fi:Dardanellit|Dardanellit]] | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |- | [[:fi:Vähä-Syrtti|Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti]] | Uccâ-Sirte ađai Gabèsluohtâ |- | [[:fi:Iso-Syrtti|Iso-Syrtti eli Syrtinlahti]] | Stuorrâ-Sirte ađai Sidraluohtâ |- | [[:fi:Joonianmeri|Joonianmeri]] | Jooniameerâ |- | [[:fi:Marmaranmeri|Marmaranmeri]] | Marmarameerâ |- | [[:fi:Bosporinsalmi|Bosporinsalmi]] | Bosporčuálmi |- | [[:fi:Baleaarienmeri|Baleaarienmeri]] | Baleaarijmeerâ |- | [[:fi:Alboráninmeri|Alboráninmeri]] | Alboránmeerâ |- | [[:fi:Levantinmeri|Levantinmeri]] | Levantmeerâ |- |} -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST) :Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -[[Kevttee:Seipinne|Seipinne]] ([[Savâstâllâm kevttest:Seipinne|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST) ::Takkâ! :) [[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 22:30 (EEST) ===Vuáládâhenâmeh=== Já meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot ''meer'' ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST) :IJsselmeer já Markermeer ij muu mielâst taarbâš jurgâliđ.-[[Kevttee:Muotâ|Muotâ]] ([[Savâstâllâm kevttest:Muotâ|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 18:25 (EEST) ::Pyereeb návt :D Takkâ! -[[Kevttee:Yupik|Yupik]] ([[Savâstâllâm kevttest:Yupik|savâstâllâm]]) 3. porgemáánu 2022 tme 22:32 (EEST) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="korkeasaari">[https://www.korkeasaari.fi/suojelutyo/uhanalaisuusluokitukset/#cb050f00 Uhanalaisuusluokitukset]. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="kieliopas">[https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk56/Inarinsaamen_kieliopas.pdf Anarâškielâ ravvuuh]. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021</ref> </references> </small> [[Luokka:Eres siijđoh]] g2740wltd1x21cwlp013792uk8h8bjg 0 10051 66519 44176 2022-08-03T19:57:27Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust) == Käldeeh == <small><references /></small> [[Luokka:811|*]] mdw3dojb0fvb0wqg82q8nfovcck5dty 66520 66519 2022-08-03T20:01:07Z Muotâ 8 /* Tärhis peivimeeri ij tiäđust */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7148|nommâ=Old Book of Tang, vol. 148|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7169|nommâ=New Book of Tang, vol. 169|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> == Käldeeh == <small><references /></small> [[Luokka:811|*]] mjx6j3h2zup8ut3tzgz9vjgv7burhn7 66521 66520 2022-08-03T20:05:57Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Li Fan (Tang-dynastia)|Li Fan]], Tang-dynastia kansler (š. [[754]]) ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7148|nommâ=Old Book of Tang, vol. 148|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7169|nommâ=New Book of Tang, vol. 169|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> == Käldeeh == <small><references /></small> [[Luokka:811|*]] l7rifh1hzp89v5pz9hbm38m9ssbqrum 66522 66521 2022-08-03T20:06:57Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Li Fan (Tang-dynastia)|Li Fan]], Tang-dynastia kansler (š. [[754]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B714|nommâ=Old Book of Tang, vol. 14|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7148|nommâ=Old Book of Tang, vol. 148|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7169|nommâ=New Book of Tang, vol. 169|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> == Käldeeh == <small><references /></small> [[Luokka:811|*]] 8lponwsv62m7i256p31y8z911nuwtnn 66524 66522 2022-08-03T20:11:17Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[syeinimáánu 24.]] peeivi – [[Gao Ying (Tang-dynastia)|Gao Ying]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref name="oldbook14">{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B714|nommâ=Old Book of Tang, vol. 14|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Li Fan (Tang-dynastia)|Li Fan]], Tang-dynastia kansler (š. [[754]])<ref name="oldbook14"/> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7148|nommâ=Old Book of Tang, vol. 148|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7169|nommâ=New Book of Tang, vol. 169|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> == Käldeeh == <small><references /></small> [[Luokka:811|*]] 1fhugik3vpery773daahlu6junb0123 66526 66524 2022-08-03T20:22:30Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[syeinimáánu 24.]] peeivi – [[Gao Ying (Tang-dynastia)|Gao Ying]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref name="oldbook14">{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B714|nommâ=Old Book of Tang, vol. 14|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[syeinimáánu 26.]] peeivi – [[Nikeforos I]], Bysant kiäisár (šoddâmihe ij tiäđust) * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Li Fan (Tang-dynastia)|Li Fan]], Tang-dynastia kansler (š. [[754]])<ref name="oldbook14"/> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7148|nommâ=Old Book of Tang, vol. 148|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7169|nommâ=New Book of Tang, vol. 169|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> == Käldeeh == <small><references /></small> [[Luokka:811|*]] 025smjyl2fm1nd9x6ux2v4i01igwjt0 66527 66526 2022-08-03T20:22:50Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[syeinimáánu 24.]] peeivi – [[Gao Ying (Tang-dynastia)|Gao Ying]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref name="oldbook14">{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B714|nommâ=Old Book of Tang, vol. 14|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[syeinimáánu 26.]] peeivi – [[Nikeforos I]], Bysant kiäisár (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Nicephorus-I|nommâ=Nicephorus I {{!}} Byzantine emperor {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Li Fan (Tang-dynastia)|Li Fan]], Tang-dynastia kansler (š. [[754]])<ref name="oldbook14"/> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7148|nommâ=Old Book of Tang, vol. 148|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7169|nommâ=New Book of Tang, vol. 169|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> == Käldeeh == <small><references /></small> [[Luokka:811|*]] j82779fnwhwdmp5c4xi7rwn3p18rsgb 66529 66527 2022-08-03T20:35:16Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[kesimáánu 17.]] peeivi – [[Sakanoue no Tamuramaro]], jaapaanlâš [[shōgun]] (š. [[758]]) * [[syeinimáánu 24.]] peeivi – [[Gao Ying (Tang-dynastia)|Gao Ying]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref name="oldbook14">{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B714|nommâ=Old Book of Tang, vol. 14|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[syeinimáánu 26.]] peeivi – [[Nikeforos I]], Bysant kiäisár (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Nicephorus-I|nommâ=Nicephorus I {{!}} Byzantine emperor {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Li Fan (Tang-dynastia)|Li Fan]], Tang-dynastia kansler (š. [[754]])<ref name="oldbook14"/> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7148|nommâ=Old Book of Tang, vol. 148|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7169|nommâ=New Book of Tang, vol. 169|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> == Käldeeh == <small><references /></small> [[Luokka:811|*]] myr3ivcpcqeygrzpd4ezy3gmhw9wq22 66531 66529 2022-08-03T20:36:56Z Muotâ 8 /* Käldeeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[kesimáánu 17.]] peeivi – [[Sakanoue no Tamuramaro]], jaapaanlâš [[shōgun]] (š. [[758]]) * [[syeinimáánu 24.]] peeivi – [[Gao Ying (Tang-dynastia)|Gao Ying]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref name="oldbook14">{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B714|nommâ=Old Book of Tang, vol. 14|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[syeinimáánu 26.]] peeivi – [[Nikeforos I]], Bysant kiäisár (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Nicephorus-I|nommâ=Nicephorus I {{!}} Byzantine emperor {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Li Fan (Tang-dynastia)|Li Fan]], Tang-dynastia kansler (š. [[754]])<ref name="oldbook14"/> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7148|nommâ=Old Book of Tang, vol. 148|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7169|nommâ=New Book of Tang, vol. 169|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> ==Kalender== {{Kalender ihe|811}} ==Käldeeh== {{commonscat}} <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:811|*]] a996134cey3ptnmktiavks3j14rwm9h 66532 66531 2022-08-03T20:37:55Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''811''' ('''DCCCXI''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[koskokko|koskoho]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[kesimáánu 17.]] peeivi – [[Sakanoue no Tamuramaro]], jaapaanlâš [[shōgun]] (š. [[758]]) * [[syeinimáánu 24.]] peeivi – [[Gao Ying (Tang-dynastia)|Gao Ying]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref name="oldbook14">{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B714|nommâ=Old Book of Tang, vol. 14|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[syeinimáánu 26.]] peeivi – [[Nikeforos I]], Bysant kiäisár (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Nicephorus-I|nommâ=Nicephorus I {{!}} Byzantine emperor {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Li Fan (Tang-dynastia)|Li Fan]], Tang-dynastia kansler (š. [[754]])<ref name="oldbook14"/> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Pei Ji (Tang-dynastia)|Pei Ji]], Tang-dynastia kansler (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7148|nommâ=Old Book of Tang, vol. 148|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7169|nommâ=New Book of Tang, vol. 169|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> ==Kalender== [[Tiätuvuárkká:Sakanoue Tamuramaro sw.jpg|thumb|Sakanoue no Tamuramaro]] {{Kalender ihe|811}} ==Käldeeh== {{commonscat}} <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:811|*]] ibldg8mvgjlhqdbw56qo7mne23l2zxs 0 13353 66484 66471 2022-08-03T12:13:26Z SaMSUoM 25 /* 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo === [[File:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson lávdástmin ive 1973. Čižetpeelist uáligispiálán: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improviseijee perkussionist [[Jamie Muir]], kávpálávt ennuv King Crimson eenâb miänástum [[Yes]]ist vuálgám rumbal [[Bill Bruford]], basist-lávloo [[John Wetton]] sehe vivlist, kuoskâttâsčuojâtteijee já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Stuárráámus uási muusikist rahtii Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, juávkku finnij uđđâ sannitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše säänih, moh sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistist [[Saksa]]st. King Crimson joođhij oppeet lávdástem roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stijlâst lâi kyehti uásist leijee nommâpittá, mii lâi maidnii maid juávkku ij lamaš kuássin ráhtám: Pittá finnij vaikuttâsah modern klassisâš muusikist sehe larmâ rijjâ improvisaatiost já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir agressiivlâš lávdástmist mast sun lihâstâi maanisávt čuojâtmin tuáškumčuojânâsâid, moh lijjii táválávt uáli omâseh já čuojâttemkiävtun epitáváliih. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođij lávdástâlâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Máŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotlanti]]n. Ko Muir lâi vuolgâm loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pitáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, moin kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollâsávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajânij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lâi nuuvt jienniis, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, mondiet sun koolâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross aalgij kiäsátâttâđ juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mondiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu päädij oolâ. == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] rvzhr6xorkvoy0s4yaqy7355t9omn15 66485 66484 2022-08-03T12:17:07Z SaMSUoM 25 /* 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo === [[File:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson lávdástmin ive 1973. Čižetpeelist uáligispiálán: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improviseijee perkussionist [[Jamie Muir]], kávpálávt ennuv King Crimson eenâb miänástum [[Yes]]ist vuálgám rumbal [[Bill Bruford]], basist-lávloo [[John Wetton]] sehe vivlist, kuoskâttâsčuojâtteijee já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Stuárráámus uási muusikist rahtii Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, juávkku finnij uđđâ sannitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše säänih, moh sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistist [[Saksa]]st. King Crimson joođhij oppeet lávdástem roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stijlâst lâi kyehti uásist leijee nommâpittá, mii lâi maidnii maid juávkku ij lamaš kuássin ráhtám: Pittá finnij vaikuttâsah modern klassisâš muusikist sehe larmâ rijjâ improvisaatiost já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir agressiivlâš lávdástmist mast sun lihâstâi maanisávt čuojâtmin tuáškumčuojânâsâid, moh lijjii táválávt uáli omâseh já čuojâttemkiävtun epitáváliih. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođij lávdástâlâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Máŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotlanti]]n. Ko Muir lâi vuolgâm loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pitáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, moin kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollâsávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajânij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lâi nuuvt jienniis, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, mondiet sun koolâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross aalgij kiäsátâttâđ juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mondiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu paadij oolâ. == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] 6et0ju0li7hlmae0b0xlhk0pizc1j7x 66486 66485 2022-08-03T12:21:05Z SaMSUoM 25 /* 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo === [[File:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson lávdástmin ive 1973. Čižetpeelist uáligispiálán: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improviseijee perkussionist [[Jamie Muir]], kávpálávt ennuv King Crimson eenâb miänástum [[Yes]]ist vuálgám rumbal [[Bill Bruford]], basist-lávloo [[John Wetton]] sehe vivlist, kuoskâttâsčuojâtteijee já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Stuárráámus uási muusikist rahtii Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, juávkku finnij uđđâ sannitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše säänih, moh sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistist [[Saksa]]st. King Crimson joođhij oppeet lávdástem roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stijlâst lâi kyehti uásist leijee nommâpittá, mii lâi maidnii maid juávkku ij lamaš kuássin ráhtám: Pittá finnij vaikuttâsah modern klassisâš muusikist sehe larmâ rijjâ improvisaatiost já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir agressiivlâš lávdástmist mast sun lihâstâi maanisávt čuojâtmin tuáškumčuojânâsâid, moh lijjii táválávt uáli omâseh já čuojâttemkiävtun epitáváliih. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođij lávdástâlâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Máŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotlanti]]n. Ko Muir lâi vuolgâm loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pitáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, moin kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollâsávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajânij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lâi nuuvt jienniis, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, mondiet sun koolâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross aalgij kiäsátâttâđ juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mondiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] qn7y6aevyvhjmbotag180xvsriaa7qc 66487 66486 2022-08-03T12:23:02Z SaMSUoM 25 /* 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo === [[File:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson lávdástmin ive 1973. Čižetpeelist uáligispiálán: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improviseijee perkussionist [[Jamie Muir]], kávpálávt ennuv King Crimson eenâb miänástum [[Yes]]ist vuálgám rumbal [[Bill Bruford]], basist-lávloo [[John Wetton]] sehe vivlist, kuoskâttâsčuojâtteijee já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Stuárráámus uási muusikist rahtii Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, juávkku finnij uđđâ sannitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše säänih, moh sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistist [[Saksa]]st. King Crimson joođhij oppeet lávdástem roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stijlâst lâi kyehti uásist leijee nommâpittá, mii lâi maidnii maid juávkku ij lamaš kuássin ráhtám: Pittá finnij vaikuttâsah modern klassisâš muusikist sehe larmâ rijjâ improvisaatiost já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir agressiivlâš lávdástmist mast sun lihâstâi maanisávt čuojâtmin tuáškumčuojânâsâid, moh lijjii táválávt uáli omâseh já čuojâttemkiävtun epitáváliih. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođij lávdástâlâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Máŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotlanti]]n. Ko Muir lâi vuolgâm loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pitáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, moin kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollâsávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajânij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lâi nuuvt jienniis, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, mondiet sun koolâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross aalgij kiäsátâttâđ juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] jjb0ykssgg5h4b32kp758antqawldhu 66488 66487 2022-08-03T12:33:20Z Muotâ 8 /* 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo === [[File:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson lávdástmin ive 1973. Čižetpeln uáligispel: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improviseijee perkussionist [[Jamie Muir]], kávpálávt ennuv King Crimson eenâb miänástum [[Yes]]ist vuálgám rumbal [[Bill Bruford]], basist-lávloo [[John Wetton]] sehe vivlist, kuoskâttâsčuojâtteijee já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Stuárráámus uási muusikist rahtii Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, juávkku finnij uđđâ sannitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše säänih, moh sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistist [[Saksa]]st. King Crimson joođhij oppeet lávdástem roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stijlâst lâi kyehti uásist leijee nommâpittá, mii lâi maidnii maid juávkku ij lamaš kuássin ráhtám: Pittá finnij vaikuttâsah modern klassisâš muusikist sehe larmâ rijjâ improvisaatiost já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir agressiivlâš lávdástmist mast sun lihâstâi maanisávt čuojâtmin tuáškumčuojânâsâid, moh lijjii táválávt uáli omâseh já čuojâttemkiävtun epitáváliih. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođij lávdástâlâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Máŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotlanti]]n. Ko Muir lâi vuolgâm loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pitáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, moin kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollâsávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajânij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lâi nuuvt jienniis, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, mondiet sun koolâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross aalgij kiäsátâttâđ juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] 4mmxk3lrqxbt9ylblorciicpnfy5nqs 66489 66488 2022-08-03T12:33:52Z Muotâ 8 /* 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo === [[File:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson láávdástmin ive 1973. Čižetpeln uáligispel: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improviseijee perkussionist [[Jamie Muir]], kávpálávt ennuv King Crimson eenâb miänástum [[Yes]]ist vuálgám rumbal [[Bill Bruford]], basist-lávloo [[John Wetton]] sehe vivlist, kuoskâttâsčuojâtteijee já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Stuárráámus uási muusikist rahtii Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, juávkku finnij uđđâ sannitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše säänih, moh sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistist [[Saksa]]st. King Crimson joođhij oppeet lávdástem roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stijlâst lâi kyehti uásist leijee nommâpittá, mii lâi maidnii maid juávkku ij lamaš kuássin ráhtám: Pittá finnij vaikuttâsah modern klassisâš muusikist sehe larmâ rijjâ improvisaatiost já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir agressiivlâš lávdástmist mast sun lihâstâi maanisávt čuojâtmin tuáškumčuojânâsâid, moh lijjii táválávt uáli omâseh já čuojâttemkiävtun epitáváliih. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođij lávdástâlâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Máŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotlanti]]n. Ko Muir lâi vuolgâm loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pitáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, moin kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollâsávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajânij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lâi nuuvt jienniis, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, mondiet sun koolâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross aalgij kiäsátâttâđ juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] genr71eahk3egpfzgvabrfzpnmgat2e 66490 66489 2022-08-03T12:35:01Z Muotâ 8 /* 1970-lovo peliuási: čuojâtteijeejuávkku já stiljâ muttoo */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh === [[Tiätuvuárkká:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson láávdástmin ive 1973. Čižetpeln uáligispel: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improviseijee perkussionist [[Jamie Muir]], kávpálávt ennuv King Crimson eenâb miänástum [[Yes]]ist vuálgám rumbal [[Bill Bruford]], basist-lávloo [[John Wetton]] sehe vivlist, kuoskâttâsčuojâtteijee já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Stuárráámus uási muusikist rahtii Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, juávkku finnij uđđâ sannitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše säänih, moh sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistist [[Saksa]]st. King Crimson joođhij oppeet lávdástem roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stijlâst lâi kyehti uásist leijee nommâpittá, mii lâi maidnii maid juávkku ij lamaš kuássin ráhtám: Pittá finnij vaikuttâsah modern klassisâš muusikist sehe larmâ rijjâ improvisaatiost já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir agressiivlâš lávdástmist mast sun lihâstâi maanisávt čuojâtmin tuáškumčuojânâsâid, moh lijjii táválávt uáli omâseh já čuojâttemkiävtun epitáváliih. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođij lávdástâlâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Máŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotlanti]]n. Ko Muir lâi vuolgâm loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pitáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, moin kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollâsávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajânij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lâi nuuvt jienniis, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, mondiet sun koolâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross aalgij kiäsátâttâđ juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] lgsi5q5ikemgrxv9wpaiqrdmomct5c6 66509 66490 2022-08-03T18:22:03Z Muotâ 8 /* 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh === [[Tiätuvuárkká:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson láávdástmin ive 1973. Čižetpeln uáligispel: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improvisistee perkussionist [[Jamie Muir]], basist-lávloo [[John Wetton]], rumbal [[Bill Bruford]] sehe vivlu-, kuoskâttâs- já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Bruford lâi vuálgám [[Yes]]ist, mii lâi miänástum kávpálávt ennuv eenâb ko King Crimson. Stuárráámuu uási muusikist rahtijn Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, te juávkku finnij uđđâ sanniitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stiijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše saanijd, maid sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistis [[Saksa]]ast. King Crimson joođhij oppeet lávdástâllâm roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stijlâst lâi kyehti uásist leijee nommâpittá, mii lâi maidnii maid juávkku ij lamaš kuássin ráhtám: Pittá finnij vaikuttâsah modern klassisâš muusikist sehe larmâ rijjâ improvisaatiost já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir agressiivlâš lávdástmist mast sun lihâstâi maanisávt čuojâtmin tuáškumčuojânâsâid, moh lijjii táválávt uáli omâseh já čuojâttemkiävtun epitáváliih. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođij lávdástâlâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Máŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotlanti]]n. Ko Muir lâi vuolgâm loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pitáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, moin kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollâsávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajânij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lâi nuuvt jienniis, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, mondiet sun koolâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross aalgij kiäsátâttâđ juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] bcllkhzdzyxva4s5tz9ru2ri9qmd3do 66510 66509 2022-08-03T19:04:25Z Muotâ 8 /* 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh === [[Tiätuvuárkká:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson láávdástmin ive 1973. Čižetpeln uáligispel: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improvisistee perkussionist [[Jamie Muir]], basist-lávloo [[John Wetton]], rumbal [[Bill Bruford]] sehe vivlu-, kuoskâttâs- já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Bruford lâi vuálgám [[Yes]]ist, mii lâi miänástum kávpálávt ennuv eenâb ko King Crimson. Stuárráámuu uási muusikist rahtijn Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, te juávkku finnij uđđâ sanniitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stiijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše saanijd, maid sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistis [[Saksa]]ast. King Crimson joođhij oppeet lávdástâllâm roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stiijlâst lâi kyevtuáság nommâpittá. Juávkku ij lamaš kuássin ráhtám taggaar pitá. Pittá finnij vaikuttâsâid modern klassisâš muusikist sehe rijjâ improvisaatiost, já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir aggressiivlâš láávdástmist, mast sun lihâdij maanisávt čuojâtdijnis. Ton lasseen suu tuáškumčuojânâsah lijjii táválávt uáli omâseh. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođhij lávdástâllâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orroom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Maŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotland]]ân. Ko Muir lâi vuolgâm loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pitáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, moin kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollâsávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajânij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lâi nuuvt jienniis, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, mondiet sun koolâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross aalgij kiäsátâttâđ juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] ny16aassrl1mv0cfr6kh09z97huvbh9 66511 66510 2022-08-03T19:08:32Z Muotâ 8 /* 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh === [[Tiätuvuárkká:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson láávdástmin ive 1973. Čižetpeln uáligispel: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improvisistee perkussionist [[Jamie Muir]], basist-lávloo [[John Wetton]], rumbal [[Bill Bruford]] sehe vivlu-, kuoskâttâs- já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Bruford lâi vuálgám [[Yes]]ist, mii lâi miänástum kávpálávt ennuv eenâb ko King Crimson. Stuárráámuu uási muusikist rahtijn Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, te juávkku finnij uđđâ sanniitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stiijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše saanijd, maid sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistis [[Saksa]]ast. King Crimson joođhij oppeet lávdástâllâm roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stiijlâst lâi kyevtuáság nommâpittá. Juávkku ij lamaš kuássin ráhtám taggaar pitá. Pittá finnij vaikuttâsâid modern klassisâš muusikist sehe rijjâ improvisaatiost, já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir aggressiivlâš láávdástmist, mast sun lihâdij maanisávt čuojâtdijnis. Ton lasseen suu tuáškumčuojânâsah lijjii táválávt uáli omâseh. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođhij lávdástâllâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orroom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Maŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotland]]ân. Ko Muir lâi vuálgám, te loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pittáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, main kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollásávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajanij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lijjii nuuvt jienniih, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, já tondiet sun koolgâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross kiäsádâtškuođij juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuođân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâsâi porgâmân. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb vääldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross suáittá vivlu. Albumist suáittih meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdeeb jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]] (kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh). Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halidiččij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkááttij suáttiđ vivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] jw2zqk7j288l4k8lt0rkhuaeto39vj8 66512 66511 2022-08-03T19:14:38Z Muotâ 8 /* 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh === [[Tiätuvuárkká:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson láávdástmin ive 1973. Čižetpeln uáligispel: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improvisistee perkussionist [[Jamie Muir]], basist-lávloo [[John Wetton]], rumbal [[Bill Bruford]] sehe vivlu-, kuoskâttâs- já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Bruford lâi vuálgám [[Yes]]ist, mii lâi miänástum kávpálávt ennuv eenâb ko King Crimson. Stuárráámuu uási muusikist rahtijn Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, te juávkku finnij uđđâ sanniitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stiijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše saanijd, maid sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistis [[Saksa]]ast. King Crimson joođhij oppeet lávdástâllâm roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stiijlâst lâi kyevtuáság nommâpittá. Juávkku ij lamaš kuássin ráhtám taggaar pitá. Pittá finnij vaikuttâsâid modern klassisâš muusikist sehe rijjâ improvisaatiost, já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir aggressiivlâš láávdástmist, mast sun lihâdij maanisávt čuojâtdijnis. Ton lasseen suu tuáškumčuojânâsah lijjii táválávt uáli omâseh. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođhij lávdástâllâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orroom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Maŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotland]]ân. Ko Muir lâi vuálgám, te loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pittáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, main kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollásávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajanij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lijjii nuuvt jienniih, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, já tondiet sun koolgâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross kiäsádâtškuođij juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuotân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâssáid. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb väldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross čuojât viivlu. Albumist čuojâtteh meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdebááh jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]], kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh. Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halijdičij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já nuváhánnáá". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkkááttii čuojâttiđ viivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] nyi5w3als9i3d9nq4d3z6bvoglml615 66513 66512 2022-08-03T19:23:16Z Muotâ 8 /* 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh === [[Tiätuvuárkká:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson láávdástmin ive 1973. Čižetpeln uáligispel: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improvisistee perkussionist [[Jamie Muir]], basist-lávloo [[John Wetton]], rumbal [[Bill Bruford]] sehe vivlu-, kuoskâttâs- já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Bruford lâi vuálgám [[Yes]]ist, mii lâi miänástum kávpálávt ennuv eenâb ko King Crimson. Stuárráámuu uási muusikist rahtijn Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, te juávkku finnij uđđâ sanniitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stiijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše saanijd, maid sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistis [[Saksa]]ast. King Crimson joođhij oppeet lávdástâllâm roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stiijlâst lâi kyevtuáság nommâpittá. Juávkku ij lamaš kuássin ráhtám taggaar pitá. Pittá finnij vaikuttâsâid modern klassisâš muusikist sehe rijjâ improvisaatiost, já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir aggressiivlâš láávdástmist, mast sun lihâdij maanisávt čuojâtdijnis. Ton lasseen suu tuáškumčuojânâsah lijjii táválávt uáli omâseh. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođhij lávdástâllâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orroom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Maŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotland]]ân. Ko Muir lâi vuálgám, te loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pittáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, main kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollásávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajanij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lijjii nuuvt jienniih, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, já tondiet sun koolgâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross kiäsádâtškuođij juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuotân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâssáid. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb väldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross čuojât viivlu. Albumist čuojâtteh meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdebááh jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]], kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh. Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halijdičij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm eksistentis" já "ollásávt nuuhâm ain já avalávt". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkkááttii čuojâttiđ viivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] gr23t1qf9kmf2a67vznez9rpj4k51mb 66514 66513 2022-08-03T19:24:22Z Muotâ 8 /* 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh */ wikitext text/x-wiki {{Muusikjuávkku | nommâ = King Crimson | logo = | logo kobdodâh = 260px | kove = King Crimson - Dour Festival 2003 (01).jpg | kovetekstâ = King Crimson Dour Festivalist ive 2003 | iveh = 1968–1974, 1981–1984, 1994–2009, 2013– | algâttemive = | joskâmive = | stijlâšlaajah = progressiivlâš rock<br>keččâlâddâmvuálásâš rock<br>progressiivlâš meetaal<br>fuusiojazz | päikkisaje = [[Lontoo]], [[Ovtâstum kunâgâskodde]] | lávlumkielâ = [[eŋgâlâskielâ]] | jesâneh = {{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Robert Fripp]]|kiitaar, mellotron (1968–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Mel Collins]]|saksofon, huilo (1970–1972, 2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Tony Levin]]|basso, "Chapman stick" (1981–1999, 2003–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Pat Mastelotto]]|ruumbuh (1994–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Gavin Harrison]]|ruumbuh (2007–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Jakko Jakszyk]]|kiitaar, laavlâ, huilo (2013–)}} <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|[[Bill Rieflin]]|ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–)}} | ovdiih jesâneh = <!-- -->{{Muusikjuávkku/tiäturaddalâs|'''[[King Crimson#Ovdiih jesâneh|listo]]'''}} | eres noomah = | skiärrufinnodâh = | päikkisijđo = }} [[Tiätuvuárkká:2020 King Crimson in de Antoniebreestraat.jpg|thumb|275px|''[[In the Court of the Crimson King]]'' -album tobdos lokkekove taavlust Sint Antoniesbreestraatist [[Amsterdam]]ist]] '''King Crimson''' lii [[Lontoo]]st puáttee [[eŋland]]lâš muusikjuávkku, mii lii ohtâ [[progressiivlâš rock]] vuosmuin já tehálumosijn juávhuin. Tom vuáđudáin kitarist [[Robert Fripp]] já rumbal [[Michael Giles]] ive [[1968]]. Juávhu jesâneh láá mulsâšum ennuv, já juávkku lii pieđgânâm maŋgii. Fripp lii-uv lamaš juávhu áinoo pisovâš jeessân, veik sun ij anegin jieččân juávhu jođetteijen. King Crimson lávdástâl já ráhtá uđđâ materiaal vala-uv. Juávkku kulostui vuosâalbumistis ''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969), mon aneh kuásnii vuossâmužžân progressiivlâš rock albumin. Album tobdosumos pittá lii "21st Century Schizoid Man", mast maaŋgah juávhuh láá ráhtám cover-versio. == Historjá == === Vuáđudem já ''In the Court of the Crimson King'' === King Crimson aalgij [[Robert Fripp]] sehe Michael já Peter Giles ive 1967 vuáđudem muusikjuávhust Giles, Giles and Fripp. Juávkku almostitij muáddi single sehe oovtâ album ''The Cheerful Insanity of Giles, Giles and Fripp'', mut ij finnim ennuvgin huámmášume. Juávkku irâttij mutteđ muusikstijlâs já vaaldij fáárun kuoskâttâsčuojâtteijee já muorâposonjâsčuojâtteijee [[Ian McDonald]] sehe suu ustev sännejeijee [[Peter Sinfield]]. Fripp ij lamaš innig kiddiistum Peter Giles popstijlâsâš muusikist já iävtuttij. ete suu puáris ustev [[Greg Lake]] puáđáččij suu teikâ Giles sajan. Michael Giles mieldi suu viljâ lâi pettâšum juávhu hyenes miänástusân já lâi vuálgám ovdil ko Fripp lâi iävtuttâm tom, ete Lake puáđáččij suu teikâ Giles sajan. King Crimson vuáđudui 30. skammâmáánu 1968, já toos kullii Fripp, McDonald, Michael Giles, Sinfield sehe Greg Lake bassost já lavlust. Juávhu vuosmuuh hárjuttâsah lijjii uđđâivemáánust 1969. Juávhu aalgâaaigij McDonald raahtij stuárráámuu uási muusikist, mut meid Fripp já Lake uásálistijn ton paargon. Sinfield čaalij sanniittâsâid sehe suunâttâlâi láávdástmij čuovviittâs. The Moody Blues -juávkku inspiristij McDonald iävtuttiđ mellotron-nommâsâš kuoskâttâsčuojânâs uástim juávhu kiävtun. Mellotronist šoodâi-uv merhâšittee uási King Crimson 1960-lovo loopâ já 1970-lovo aalgâ muusik. King Crimson finnij vuossâmuu keerdi merhâšittee huámmášume, ko tot čuojâttij ovdil [[The Rolling Stones]] rijjâkonsert [[Lontoo]] Hyde Parkist syeinimáánu 5. peeivi 1969 suulân 500 000 kuldâleijee oovdâst. Juávhu vuosâalbum ''[[In the Court of the Crimson King]]'' almostui siämmáá ive roovvâdmáánust. Album finnij stuorrâ mielâstumvuođâ já pajanij Britannia listo viiđâd sajan. Tot iäránij ennuv ton ääigi blues-stijlâsâš hard rockist já finnij inspiraatio eenâb klassisâš muusikist, jazzist, psykedeelisâš rockist, folkist sehe rijjâ improvisaatiost. Tom aneh-uv távjá vuossâmužžân [[progressiivlâš rock]] albumin. Album vuossâmuš pittá "21st Century Schizoid Man" lii kočodum agressiivlâšvuođâs tiet "protometaalmuusikin". Pitá sanniittâsah kritisisteh [[Vietnam suáti|Vietnam suáđi]]. King Crimson lávdástij Eŋlandist sehe Ovtâstum staatâin loppâivveest 1969 maaŋgâi pop- já rockartistijgijn. Konserteh finnejii kuldâleijei já kritikkárij mielâstumvuođâ, mut juávhu siste lijjii kuittâg-uv sierâmielâlâšvuođah. Veik McDonald lâi juávhu válduášálâš nuotâsteijee, te Fripp kuittâg-uv oroi lemin juávhu merhâšitteemus jođetteijee. Fripp halijdij ovdediđ juávhu muusik sevŋâdub já intensiivlub sundán, moos McDonald já Giles iävá lijkkum. Fripp halijdij, ete juávkku juáđháččij, já iävtuttij, ete vuálgáččij jieš, amas juávkku pieđgâniđ. McDonald kuittâg-uv eeđâi, ete juávkku lâi eenâb Fripp ko suu teikâ Giles. Algâalgâlâš juávkku čuojâttij majemuu keerdi juovlâmáánu 16. peeivi San Fransiscost. Ovtâstum staatâi turnee maŋa McDonald já Giles vuolgijn juávhust. === 1970-lovo algâ === Ive 1970 aalgâst King Crimson rähtiškuođij uđđâ album ''[[In the Wake of Poseidon]]''. Oovdeb ive loopâst juávhust vuálgám Michael Giles pálkkááttij sessiomusikkárin čuojâttiđ ruumbuid. Seissiomusikkárin albumist toimii meid saksofonist já kuoskâttâsčuojâtteijee Mel Collins, pianist Keith Tippett sehe Giles, Giles & Frippist čuojâttâm Michael Giles viljâ Peter, kote čuojâttij basso Greg Lake saajeest. Ton ääigi tubdâmettum [[Elton John]] lâi áigumin lávluđ albumist, mut Fripp molsoi mielâs ovdil jienâttem. Greg Lake, kote ááigui vyelgiđ juávhust já vuáđudiđ [[Keith Emerson]]áin [[Emerson, Lake & Palmer]] mieđâi lávluđ albumist. Lake ij kuittâggin kiergânâm lávluđ pittáást "Cadence and Cascade", mon láávlui loppâloopâst Fripp ustev [[Gordon Haskell]]. Album pajanij listoin Britanniast sajan 4 já Ovtâstum staatâin sajan 31. Motomeh kritisistii album tast, ete tot lii viehâ siämmáálágán ko juávhu vuosâalbum. Juávhust ij lamaš tuárvi jesânijd lávdástâllâm várás, já tondiet Fripp kočoi Collins já Haskell servâđ juávkun. Haskell pargon šoodâi meid basso čuojâttem. Uđđâ rumbalin šoodâi [[Andy McCulloch]]. Fripp já Sinfield čaalijn čuávuváá album ''[[Lizard]]'' (1970) jiejah, ige Haskellist, Collinsist teikâ McCullochist lamaš ollágin säniväldi material rähtimist. Tippett maacâi sessiomusikkár roolâst já sunjin iävtuttii meid virgálâš jeessân roolâ, mut sun ij váldám iävtuttâs vuástá. Tippett lasseen sessiomusikkárin albumist čuojâttii kyehti Tippett juávhu jeessân Mark Charig (kornet) já Nick Evans (pasuuna) sehe oboe já eŋlandtoorvi čuojâtteijee Robin Miller. Album nommâpitá algâuásist "Prince Rupert Awakes" lávlu nube progressiivlâš rockjuávhu [[Yes]] lávloo [[Jon Anderson]]. Albumist láá vala-uv eenâb jazz-vaikuttâsah ko kyevti vuosmuu albumist, já ton nommâpittá lii 23 já pele minuttid kukke já tiävdá ubâ LP-skiäru B-pele. Album almostui juovlâmáánust já pajanij Britannia listo sajan 29. Sehe Haskell ete McCulloch iävá lijkkum album stiijlân já Collinskin ij lijkkum toos, maht suu uásih lijjii nuotâstum. Haskell já McCulloch vuolgijn-uv juávhust album almostittem maŋa já King Crimsonist iä oppeetkin lamaš basist, lávloo já rumbal. Collins kaavnâi uđđâ rumbalin [[Ian Wallace]], mon maŋa Frippist-uv, kote lâi jo luovâttâm juávhu háárán, šoodâi aktiivlub uđđâ jesânij ucâmist. Juávhust lijjii maaŋgah lávlooiävtukkâsah, ovdâmerkkân [[Roxy Music]] jođetteijen maŋeláá tooimâm [[Bryan Ferry]], mut lávloo saje finnij Raymond "Boz" Burrell. Sij irâttii uuccâđ meid uđđâ basist, mut loppâloopâst Fripp máttááttij Burrellân basso čuojâttem. King Crimson lávdástij ive 1971 vuosmuu keerdi algâalgâlâš čuojâtteijeejuávhu pieđgânem maŋa. Siämmáá ive almostui čuávuvâš album ''[[Islands]]''. ''Lizard'' naalijn uáli jazz-stijlâsâš album pajanij Britannia listoost sajan 30 já Ovtâstum staatâi listoost sajan 76. Juovlâmáánust 1971 Fripp almottij Sinfieldân, ete ij puávtáččii innig leđe ovtâspargoost suin. Čuávuváá ive peln ubâ juávkku pieđgânij uásild tondiet, ete Fripp ij miettâm čuojâttiđ Collins pittáid. Ovtâstum staatâi turneesopâmušâi tiet King Crimson ferttij kuittâg-uv juátkiđ. Uđđâivemáánu já kuovâmáánu Ovtâstum staatâi konsertijn almostui live-album ''[[Earthbound]]''. Jesânij koskâvuođah puáránii turnee ääigi, já eres juávhu jesâneh liččii halijdâm juátkiđ, mut Fripp kuittâg-uv pieđgij juávhu, ko suu mielâst čuojâtteijei stijlâ ij sooppâm uđđâ muusiklâš sundán, mii sust lâi mielâst. === 1970-lovo pelimuddo: čuojâtteijeejuávkku já stijlâ muttojeh === [[Tiätuvuárkká:King Crimson Playing in 1973.jpg|thumb|300px|King Crimson láávdástmin ive 1973. Čižetpeln uáligispel: David Cross, John Wetton, Bill Bruford já Robert Fripp]] Uđđâ čuojâtteijeejuávkku lâi uáli ereslágán ko Sinfield ääigi. Juávkun servii improvisistee perkussionist [[Jamie Muir]], basist-lávloo [[John Wetton]], rumbal [[Bill Bruford]] sehe vivlu-, kuoskâttâs- já huiločuojâtteijee [[David Cross]]. Bruford lâi vuálgám [[Yes]]ist, mii lâi miänástum kávpálávt ennuv eenâb ko King Crimson. Stuárráámuu uási muusikist rahtijn Fripp já Wetton ovtâspargoost. Ko Sinfield lâi vuálgám, te juávkku finnij uđđâ sanniitteijen Wetton ustev, [[Supertramp]]ist čuojâttâm [[Richard Palmer-James]]. Sun ij kuittâggin vaiguttâm juávhu taaiđâlâš teikâ visuaallâš stiijlân nuuvt ko Peter Sinfield, mut čaalij tuše saanijd, maid sun vuolgâttij juávkun poostâ peht päihistis [[Saksa]]ast. King Crimson joođhij oppeet lávdástâllâm roovvâdmáánust 1972. Uđđâive- já kuovâmáánust 1973 juávkku jienâttij uđđâ album ''[[Larks' Tongues in Aspic]]'', mii almostui siämmáá ive njuhčâmáánust. Pyeri ovdâmerkkân juávhu uđđâ stiijlâst lâi kyevtuáság nommâpittá. Juávkku ij lamaš kuássin ráhtám taggaar pitá. Pittá finnij vaikuttâsâid modern klassisâš muusikist sehe rijjâ improvisaatiost, já Fripp aggressiivlâš kiitaarčuojâttem sulâstit tast masa meetaalmuusik. Juávkku finnij huámmášume meid Muir aggressiivlâš láávdástmist, mast sun lihâdij maanisávt čuojâtdijnis. Ton lasseen suu tuáškumčuojânâsah lijjii táválávt uáli omâseh. Album pajanij Britannia listo sajan 20 já Ovtâstum staatâi listo sajan 61. Juávkku joođhij lávdástâllâm, mut jo siämmáá ive Muir vuolgij juávhust. Algâalgâlávt mainâstui, ete Muir lâi čuoccum lyeve alne, mii ij orroom omâsin suu vildáás čuojâttem tiet. Maŋeláá kuittâg-uv selvânij, ete sun ij lamaš lijkkum musikkár elimân já lâi varrim buddhaluostarân [[Skotland]]ân. Ko Muir lâi vuálgám, te loopah jesâneh čokkânii uđđâivemáánust 1974 rähtiđ čuávuváá album ''[[Starless and Bible Black]]'', mii almostui njuhčâmáánust. Stuárráámus uási album pittáin láá live-lávdástmijn jienâttum improvisaatioh, main kuldâleijei jienah láá čuoppum meddâl. Album áinooh ollásávt studiost jienâttum pitáh láá "The Great Deceiver", "Lament" sehe "The Night Watch" loppâuási. Album pajanij sajan 28 Britanniast já sajan 64 Ovtâstum staatâin. Album almostittem maŋa juávhust lijjii oppeet sierâmielâlâšvuođah. Juávhu muusik já eromâšávt Wetton já Bruford čuojâttem lijjii nuuvt jienniih, ete Cross ij innig puávtám iäruttiđ akustisâš vivlus jienâ eres čuojânâsâi kooskâst, já tondiet sun koolgâi vuáijuđ eenâb kuoskâttâsčuojânâsâi čuojâtmân. Ain eenâb já eenâb tušástum Cross kiäsádâtškuođij juávhust sehe muusiklávt ete persovnlávt, mii tovâttij tom, ete eres juávhu jesâneh jienâstii Cross iäruttem peeleest ive 1974 turnee maŋa. Juávkku jienâtškuođij uđđâ album ''[[Red]]'' syeinimáánust 1974. Ovdil jienâtmij älgim muusikráhtulâšvuotân pettâšum Fripp vuájuškuođij mystikkár George Gurdjieff tuojijd já finnij jiegâlâš feerim, mon tiet sust oroi, ete sun ij innig puávtám uásálistiđ juávhu miärádâssáid. Brufordist já Wettonist lâi-uv eenâb väldi album rähtimist, ko ovdil lâi lamaš. Albumist lii ohtâ live-pittá. Kesimáánust 1974 jienâttum "Providence", mast Cross čuojât viivlu. Albumist čuojâtteh meid maaŋgah sessiomusikkáreh, ovdâmerkkân juávhu ovdebááh jesâneh [[Mel Collins]] já [[Ian McDonald]], kiän maccâmist juávkun lijjii spekulistmeh. Fripp almottij Ovtâstum staatâi turnee ääigi, ete halijdičij lopâttiđ juávhu tooimâm, mut juávkku pieđgânij virgálávt eskin čohčâmáánu loopâst. Maŋeláá Fripp mainâstij, ete King Crimson lâi "joskâm lemist" já "ollásávt nuuhâm ain já avalávt". ''Red'' almostui roovvâdmáánu 6. peeivi 1974 já pajanij listoin sajan 45 Britanniast já 66 Ovtâstum staatâin. Juávhu pieđgânem maŋa almostui live-album ''[[USA (album)|USA]]'' vyesimáánust 1975. Album pitáh lijjii jienâttum ive 1974 Ovtâstum staatâi turneest. Paadij čuolmâi tiet Cross vivlučuojâttem ij kullum albumist pyereest, mon tiet [[Eddie Jobson]] pálkkááttii čuojâttiđ viivlu paadij oolâ. === 1980-loho === == Diskografia == === Studioalbumeh === *''[[In the Court of the Crimson King]]'' (1969) *''[[In the Wake of Poseidon]]'' (1970) *''[[Lizard]]'' (1970) *''[[Islands (King Crimson album)|Islands]]'' (1971) *''[[Larks’ Tongues in Aspic]]'' (1973) *''[[Starless and Bible Black]]'' (1974) *''[[Red (King Crimson album)|Red]]'' (1974) *''[[Discipline]]'' (1981) *''[[Beat (album)|Beat]]'' (1982) *''[[Three of a Perfect Pair]]'' (1984) *''[[THRAK]]'' (1995) *''[[The ConstruKction of Light]]'' (2000) *''[[The Power to Believe]]'' (2003) == Jesâneh == ===Táálááh jesâneh=== * [[Robert Fripp]] – kiitaar, mellotron, piano (1968–) * [[Mel Collins]] – saksofon, huilo (1970–72, 2013–) * [[Tony Levin]] – basso, Chapman Stick, tuáváášlaavlâ (1981–1999, 2003–) * Pat Mastelotto – ruumbuh (1994–) * Gavin Harrison – ruumbuh (2007–) * Jakko Jakszyk – kiitaar, laavlâ, huilo (2013–) * Bill Rieflin – ruumbuh, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (2013–) === Ovdiih jesâneh === * [[Greg Lake]] – basso, laavlâ (1968–1970) * Gordon Haskell – basso, laavlâ (1970) * Boz Burrell – basso, laavlâ (1970–1972) * [[John Wetton]] – basso, laavlâ (1972–1974) * [[Adrian Belew]] – kiitaar, laavlâ (1981–1984, 1994–1998, 2000–2003, 2008) * Trey Gunn – Warr-kiitaar, Chapman stick (1994–2003) * [[Michael Giles]] – ruumbuh (1968–1969) * Andy McCulloch – ruumbuh (1970) * Ian Wallace - ruumbuh (1971–1972) * [[Bill Bruford]] – ruumbuh (1972–1997) * Jamie Muir – tuáškumčuojânâsah (1972–1973) * [[Ian McDonald]] – muorâposonjâsah, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1968–1969) * David Cross – vivlu, alttovivlu, huilo, mellotron, kuoskâttâsčuojânâsah, tuáváášlaavlâ (1972–1974) * [[Peter Sinfield]] – sanniittâsah, syntetisaattor (1968–1971) * Richard Palmer-James – sanniittâsah (1972–1974) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:King Crimson}} [[Luokka:King Crimson|*]] r7mlb71kibj7s8jpvxrdv1rneyzx1tj 0 13500 66502 62655 2022-08-03T14:43:57Z Seipinne 19 Käyttäjän [[Special:Contributions/Muotâ|Muotâ]] ([[User talk:Muotâ|keskustelu]]) muokkaukset kumottiin ja sivu palautettiin viimeisimpään käyttäjän [[User:Seipinne|Seipinne]] tekemään versioon. wikitext text/x-wiki {{Čaittâleijee | nommâ = Katharine Hepburn | kove = Katharine Hepburn promo pic.jpg | šoddâmäigi = {{Šoddâmäigi já ahe|12|5|1907||1}} | šoddâmsaje = [[Hartford]], [[Connecticut]], [[Ovtâstum staatah]] | jáámmám = {{Jäämmimäigi já ahe|12|5|1907|29|6|2003}} | hävdi = | aalmugjeessânvuotâ = | aktiivlâžžân = 1928–1994 | merhâšittee roolah = | palhâšumeh = | iävtukkâsvuođah = | vaanhimeh = | pelikyeimi = | párnááh = | nommâčáálus = Katharine Hepburn signature.svg | päikkisijđo = | IMDb-sijđo = [https://www.imdb.com/name/nm0000031/ IMDb] }} '''Katharine Houghton Hepburn''' ({{Šoddâm- já jäämmimäigi|12|5|1907|[[Hartford]], [[Connecticut]]|29|06|2003|[[Old Saybrook]], [[Connecticut]]}}) lâi ameriklâš čaittâleijee, kii čaittâlij ovdâmerkkân elleekuuvijn ''[[The African Queen (elleekove)|The African Queen]]'' (1951), ''[[Guess Who's Coming to Dinner]]'' (1967) já ''[[On Golden Pond (ive 1981 elleekove)|On Golden Pond]]'' (1981).<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://www.imdb.com/name/nm0000031/|nommâ=Katharine Hepburn|almostittem=IMDb|čujottum=2022-04-09}}</ref> Paijeel kutlov ihheed pištám karrieeris äigin sun vuoitij ohtsis nelji pyeremuu nissoonuáiviroolâ [[Oscar-palhâšume]].<ref name=":0">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.biography.com/actor/katharine-hepburn|nommâ=Katharine Hepburn|tahhee=Biography com Editors|almostittem=Biography|čujottum=2022-04-09|ietf-kielâkoodi=en-us}}</ref> Ive [[1999]] [[American Film Institute]] nomâttij suu ihečyeđe merhâšitteemus nissoončaittâleijen.<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.afi.com/afis-100-years-100-stars/|nommâ=AFI’s 100 YEARS…100 STARS|almostittem=American Film Institute|čujottum=2022-04-10|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> == Eellim == Katharine Houghton Hepburn šoodâi ive 1907 [[Hartford]]ist, [[Connecticut]]ist ávusmielâlii perrui. Suu eeči lâi tuáhtár Thomas Norval Hepburn, kii irâttij máttááttiđ aalmugân [[Suhâpelitavdâ|suhâpelitaavdâin]], já enni Katharine Martha Houghton lâi [[suffraget]] aktivist. Vaanhimeh movtijditijn Hepburn pärnivuođâ rääjist hárjuttiđ suu fiätu, sárnuđ tuše tuotâvuođâ já leđe ain šiev iälšust.<ref name=":1">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Katharine-Hepburn|nommâ=Katharine Hepburn {{!}} Biography, Movies, Spencer Tracy, & Facts {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-04-09|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> Perruu eellim muttui traagisávt ive [[1921]], ko Hepburn stuorrâviljâ horcâstij jieijâs já nuorâ Hepburn kaavnâi jaamâ stuorrâviiljâs hiäŋgáámin viiljâ viste káátust. Feerim keežild Hepburn kiäsádâđâi maaŋgâ ihán ulmuin suu pirrâsist.<ref name=":0" /> Hepburn vaazij škoovlâ Bryn Mawr Collegest, kost sun valmâštui ive 1928. Siämmáá ive sun lavkkij lyeve oolâ jieijâs [[Broadway]] debyytân čaitâlmist ''Night Hostess''. Maŋeláá elimistis Hepburn puosâi [[Parkinson tavdâ|Parkinson taavdân]]. Hepburn jaamij päihistis [[Old Saybrook]]ist [[kesimáánu 29.]] peeivi ive [[2003]] 96-ihásâžžân.<ref name=":2">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.mtvuutiset.fi/artikkeli/katharine-hepburn-kuollut/2031812|nommâ=Katharine Hepburn kuollut|almostittem=mtvuutiset.fi|äigimuddo=2003-06-30|čujottum=2022-04-09|ietf-kielâkoodi=fi}}</ref> == Karrieer == Hepburn algâttij suu čaittâlemkarrieer ive [[1928]] [[New York]]ist sehe [[Broadway|Broadwayst]] já meid eres teatterijn. Ive [[1932]] sun čaittâlij vuosmuu miänástusroolâs Broadwayst čaitâlmist ''The Warrior’s Husband'', mon maŋa sun puávdejui [[Hollywood]]ân. Tobbeen sun finnij roolâ [[George Cukor]] elleekooveest ''[[A Bill of Divorcement (ive 1932 elleekove)|A Bill of Divorcement]]'' (1932), mast šoodâi piivnoh, já [[RKO Pictures]] faalâi Hepburnân kuhesáigásii sopâmuš studio elleekuuvijn čaittâlmân. Jo čuávuváá ive Hepburn vuoitij vuosmuu suu neelji [[Oscar-palhâšume|Oscar-palhâšuumeest]] rolâstis elleekooveest ''[[Morning Glory (ive 1933 elleekove)|Morning Glory]]'' (1933). Sun čaittâlij meid Jo [[Louisa May Alcott]] roomaan vuáđuld heiviittum elleekooveest ''[[Little Women (ive 1933 elleekove)|Little Women]]'' (1933). Aalgâ miänástus maŋa Hepburn čaittâlij elleekuuvijn, moh iä lamaš nuuvt pivnoheh. Tot, oovtâst Hepburn noonâ persovnlâšvuođáin, tovâttij studio uáiniđ suu hyenes lukkon sii elleekuuvijd já Hepburn jooskâi sopâmušâs RKO:in. Nuuvtpa ive 1938 sun maacâi Broadway luovij oolâ [[Philip Barry]] čaaitâlmân [[The Philadelphia Story (čaaitâlm)|''The Philadelphia Story'']]. Čaaitâlm lâi uáli jo piivnoh, já Hepburn oostij toos elleekovevuoigâdvuođâid [[Howard Hughes]] iššijn. Nuuvt Hepburnist lâi eenâb taiđâlâš máhđulâšvuođah vaiguttiđ elleekován. Sun peesâi oppeet porgâđ stivrejeijee [[George Cukor|George Cukoráin]], já valjij suu vyestičaittâleijen [[Cary Grant]] já [[James Stewart|Jimmy Stewart]].<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.bbc.com/culture/article/20210120-the-philadelphia-story-how-an-80-year-old-comedy-resonates|nommâ=The Philadelphia Story: How an 80-year-old comedy resonates|tahhee=Gregory Wakeman|almostittem=www.bbc.com|čujottum=2022-04-22|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> Meid elleekooveest šoodâi miänástus, já tot vuoitij [[Oscar-palhâšume]] sehe pyeremuu almaiuáiviroolâst (Stewart) já pyeremuu kietâčallust ([[Donald Ogden Stewart]]). Toos lasseen tot lâi iävtukkâssân val neelji kategoriast: pyeremus elleekove, pyeremus nissoonuáiviroolâ, pyeremus nissoonuálgiroolâ já pyeremus stivrejeijee.<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.imdb.com/title/tt0032904/awards|nommâ=The Philadelphia Story - Awards|almostittem=IMDb|almostittee=|čujottum=22.4.2022}}</ref> Elleekove peht Hepburn lâi oppeet piivnoh Hollywoodist. Nubbe stuorrâ nubástus Hepburn karrieerist tábáhtui, ko sun teeivâi čaittâleijee [[Spencer Tracy]]. Oovtâst suoi čaittâláin maaŋgâin parâkoddedraamain, main šoddii klassikkoh.<ref name=":2" /> Suoi láin ovdâmerkkân Cukor stivrim elleekuuvijn ''[[Adam’s Rib]]'' (1949) já ''[[Pat and Mike]]'' (1952) sehe elleekooveest ''[[Guess Who's Coming to Dinner]]'' (1967), mast Hepburn vuoitij nube Oscar-palhâšuumees.<ref name=":1" /> Hepburn lâi karrieeris ääigi ohtsis 12 kerdid iävtukkâssân vyeittiđ Oscar, mii lâi ulâttâs ive [[2003]] räi, kuás [[Meryl Streep]] moonâi suu lappâd.<ref name=":1" /> Hollywood elleekuuvij lasseen Hepburn joođhij čaittâlem meid teatterist, já lâi ovdâmerkkân nommâroolâst ive [[1969]] [[Broadway]]-musikaalist ''Coco'', mii muštâlij [[Coco Chanel]] elimist. Puácuvuođâst huolâhánnáá Hepburn kuhes karrieer čaittâleijen jotkui 1990-lovo pelimudo räi. Majemuš elleekove, mast sun čaittâlij, lâi ''[[Love Affair (ive 1994 elleekove)|Love Affair]]'' ive 1994. == Väljejum filmografia == [[File:Abillofdivorcement.jpg|thumb|Katharine Hepburn suu vuosmuu elleekoveest ''A Bill of Divorcement'' (1932).]] [[File:Hepburn guess whos coming to dinner.jpg|thumb|Hepburn elleekooveest ''[[Guess Who's Coming to Dinner]]'' (1967) – roolâ, mast sun vuoitij nube [[Oscar-palhâšume]].]] {{Palsta álgá}} * ''[[A Bill of Divorcement (ive 1932 elleekove)|A Bill of Divorcement]]'' (1932) * ''[[Morning Glory (ive 1933 elleekove)|Morning Glory]]'' (1933) * ''[[Christopher Strong]]'' (1933) * ''[[Little Women (ive 1933 elleekove)|Little Women]]'' (1933) * ''[[Alice Adams (ive 1935 elleekove)|Alice Adams]]'' (1935) * ''[[Stage Door]]'' (1937) * ''[[Bringing Up Baby]]'' (1938) * ''[[Holiday (ive 1938 elleekove)|Holiday]]'' (1938) * ''[[The Philadelphia Story (elleekove)|The Philadelphia Story]]'' (1940) * ''[[Woman of the Year]]'' (1942) * ''[[State of the Union (elleekove)|State of the Union]]'' (1948) * ''[[Adam's Rib]]'' (1949) {{Palsta lonottem}} * ''[[The African Queen (elleekove)|The African Queen]]'' (1951) * ''[[Pat and Mike]]'' (1952) * ''[[Summertime (ive 1955 elleekove)|Summertime]]'' (1955) * ''[[The Rainmaker (ive 1956 elleekove)|The Rainmaker]]'' (1956) * ''[[Desk Set]]'' (1957) * ''[[Suddenly, Last Summer (elleekove)|Suddenly, Last Summer]]'' (1959) * ''[[Long Day's Journey into Night (ive 1962 elleekove)|Long Day's Journey into Night]]'' (1962) * ''[[Guess Who's Coming to Dinner]]'' (1967) * ''[[The Lion in Winter (ive 1968 elleekove)|The Lion in Winter]]'' (1968) * ''[[Love Among the Ruins (elleekove)|Love Among the Ruins]]'' (1975) * ''[[Rooster Cogburn (elleekove)|Rooster Cogburn]]'' (1975) * ''[[On Golden Pond (ive 1981 elleekove)|On Golden Pond]]'' (1981) {{Palsta nohá}} ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> {{DEFAULTSORT:Hepburn, Katharine}} [[Luokka:Hollywood Walk of Fame]] [[Luokka:Ive 1907 šoddâmeh]] [[Luokka:Ive 2003 jämimeh]] [[Luokka:Ovtâstumstaatâlâš čaittâleijeeh]] jysbequrvn5syfalvvzlscna508c7g7 0 14097 66543 62464 2022-08-03T23:01:44Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''880''' ('''DCCCLXXX''') lâi [[kárgámihe]], mii [[juliaanlâš kalender]] mield aalgij [[vástuppeivi|vástuppeeivi]] já nuuvâi [[lávurdâh|lávurduv]]. Tot lâi [[880-loho|880-lovo]] vuossâmuš ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[roovvâdmáánu 11.]] peeivi – [[Sugawara no Koreyoshi]], jaapaanlâš aatellâš, politikkár já tivtâsteijee (š. [[812]]) == Käldeeh == <small><references/></small> [[Luokka:880|*]] 75je09gymgmc9lb5cevkwyrp3vfplxw 0 14114 66535 65521 2022-08-03T21:28:04Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''812''' ('''DCCCXII''') lâi [[kárgámihe]], mii [[juliaanlâš kalender]] mield aalgij [[tuorâstâh|tuorâstuv]] já nuuvâi [[vástuppeivi|vástuppeeivi]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[kuovâmáánu 7.]] peeivi – [[Li Ning (Tang-dynastia)|Li Ning]], Tang-dynastia prinssâ (š. [[793]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20080621183132/http://www.sidneyluo.net/a/a16/175.htm|nommâ=Old Book of Tang, vol. 175.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2008-06-21|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20071226123045/http://www.sidneyluo.net/a/a17/082.htm|nommâ=New Book of Tang, vol. 82.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2007-12-26|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Flann mac Congalaig]], Brega kunâgâs (šoddâmihe ij tiäđust) == Käldeeh == <small><references/></small> [[Luokka:812|*]] raiv5pzyovg1kfzj4zedt62qrg2rxja 66536 66535 2022-08-03T22:40:36Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''812''' ('''DCCCXII''') lâi [[kárgámihe]], mii [[juliaanlâš kalender]] mield aalgij [[tuorâstâh|tuorâstuv]] já nuuvâi [[vástuppeivi|vástuppeeivi]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[kuovâmáánu 7.]] peeivi – [[Li Ning (Tang-dynastia)|Li Ning]], Tang-dynastia prinssâ (š. [[793]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20080621183132/http://www.sidneyluo.net/a/a16/175.htm|nommâ=Old Book of Tang, vol. 175.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2008-06-21|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20071226123045/http://www.sidneyluo.net/a/a17/082.htm|nommâ=New Book of Tang, vol. 82.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2007-12-26|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[juovlâmáánu 23.]] peeivi – [[Du You (Tang-dynastia)|Du You]], Tang-dynastia kansler (š. [[735]]) ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Flann mac Congalaig]], Brega kunâgâs (šoddâmihe ij tiäđust) == Käldeeh == <small><references/></small> [[Luokka:812|*]] 5ht0kn8ebpq10p5peimvvpht19s94ky 66537 66536 2022-08-03T22:41:57Z Muotâ 8 /* Jämimeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''812''' ('''DCCCXII''') lâi [[kárgámihe]], mii [[juliaanlâš kalender]] mield aalgij [[tuorâstâh|tuorâstuv]] já nuuvâi [[vástuppeivi|vástuppeeivi]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[kuovâmáánu 7.]] peeivi – [[Li Ning (Tang-dynastia)|Li Ning]], Tang-dynastia prinssâ (š. [[793]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20080621183132/http://www.sidneyluo.net/a/a16/175.htm|nommâ=Old Book of Tang, vol. 175.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2008-06-21|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20071226123045/http://www.sidneyluo.net/a/a17/082.htm|nommâ=New Book of Tang, vol. 82.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2007-12-26|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[juovlâmáánu 23.]] peeivi – [[Du You (Tang-dynastia)|Du You]], Tang-dynastia kansler (š. [[735]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://www.xn--5rtnx620bw5s.tw/|nommâ=Old Book of Tang, vol. 15|almostittem=www.xn--5rtnx620bw5s.tw|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Flann mac Congalaig]], Brega kunâgâs (šoddâmihe ij tiäđust) == Käldeeh == <small><references/></small> [[Luokka:812|*]] 98b7b1cko7k22vmz1tsbts3td7rb5kq 66542 66537 2022-08-03T23:00:21Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''812''' ('''DCCCXII''') lâi [[kárgámihe]], mii [[juliaanlâš kalender]] mield aalgij [[tuorâstâh|tuorâstuv]] já nuuvâi [[vástuppeivi|vástuppeeivi]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Sugawara no Koreyoshi]], jaapaanlâš aatellâš, politikkár já tivtâsteijee (j. [[880]]) ==Jämimeh== * [[kuovâmáánu 7.]] peeivi – [[Li Ning (Tang-dynastia)|Li Ning]], Tang-dynastia prinssâ (š. [[793]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20080621183132/http://www.sidneyluo.net/a/a16/175.htm|nommâ=Old Book of Tang, vol. 175.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2008-06-21|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20071226123045/http://www.sidneyluo.net/a/a17/082.htm|nommâ=New Book of Tang, vol. 82.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2007-12-26|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[juovlâmáánu 23.]] peeivi – [[Du You (Tang-dynastia)|Du You]], Tang-dynastia kansler (š. [[735]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://www.xn--5rtnx620bw5s.tw/|nommâ=Old Book of Tang, vol. 15|almostittem=www.xn--5rtnx620bw5s.tw|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Flann mac Congalaig]], Brega kunâgâs (šoddâmihe ij tiäđust) == Käldeeh == <small><references/></small> [[Luokka:812|*]] gjpbli2egskz0xe1uz209kto140vqfk 66545 66542 2022-08-03T23:02:57Z Muotâ 8 /* Käldeeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=8}} '''812''' ('''DCCCXII''') lâi [[kárgámihe]], mii [[juliaanlâš kalender]] mield aalgij [[tuorâstâh|tuorâstuv]] já nuuvâi [[vástuppeivi|vástuppeeivi]]. Tot lâi [[810-loho|810-lovo]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== ==Šoddâmeh== ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Sugawara no Koreyoshi]], jaapaanlâš aatellâš, politikkár já tivtâsteijee (j. [[880]]) ==Jämimeh== * [[kuovâmáánu 7.]] peeivi – [[Li Ning (Tang-dynastia)|Li Ning]], Tang-dynastia prinssâ (š. [[793]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20080621183132/http://www.sidneyluo.net/a/a16/175.htm|nommâ=Old Book of Tang, vol. 175.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2008-06-21|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://web.archive.org/web/20071226123045/http://www.sidneyluo.net/a/a17/082.htm|nommâ=New Book of Tang, vol. 82.|almostittem=web.archive.org|äigimuddo=2007-12-26|čujottum=2022-07-11|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[juovlâmáánu 23.]] peeivi – [[Du You (Tang-dynastia)|Du You]], Tang-dynastia kansler (š. [[735]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://www.xn--5rtnx620bw5s.tw/|nommâ=Old Book of Tang, vol. 15|almostittem=www.xn--5rtnx620bw5s.tw|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Flann mac Congalaig]], Brega kunâgâs (šoddâmihe ij tiäđust) ==Kalender== {{Kalender ihe|812}} ==Käldeeh== {{commonscat}} <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:812|*]] ks44gp01tqvhmaapztji69ndhkpkmt9 0 14200 66539 65091 2022-08-03T22:49:49Z Muotâ 8 /* Šoddâmeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=7}} '''735''' ('''DCCXXXV''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[lávurdâh|lávurduv]]. Tot lâi [[730-loho|730-lovo]] kuuđâd ihe. ==Tábáhtusah== ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Stuorrâpuákku|Stuorrâpuáhu]] [[epidemia]] aalgij [[Jaapaan|Japanist]]. Tot nuuvâi ive [[737]]. Epidemia keežild Jaapaan ässeeloho kiäppánij 30 %:áin. ==Šoddâmeh== * [[Du You (Tang-dynastia)|Du You]], Tang-dynastia kansler (j. [[812]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://www.xn--5rtnx620bw5s.tw/|nommâ=Old Book of Tang, vol. 15|almostittem=www.xn--5rtnx620bw5s.tw|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> ==Jämimeh== * [[vyesimáánu 26.]] peeivi – [[Beda Venerabilis]], brittilâš teolog (šoddâmihe ij tiäđust) ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Cellach mac Fáelchair]], [[Osraige kunâgâskodde|Osraige kunâgâskode]] kunâgâs (šoddâmihe ij tiäđust) ==Kalender== {{Kalender ihe|735}} ==Käldeeh== {{commonscat}} <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:735|*]] ep4dekw8ach4msoas4i20c2j9t5ncjo 66540 66539 2022-08-03T22:50:06Z Muotâ 8 /* Šoddâmeh */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=7}} '''735''' ('''DCCXXXV''') lâi normaalihe, mii aalgij já nuuvâi [[juliaanlâš kalender]] mield [[lávurdâh|lávurduv]]. Tot lâi [[730-loho|730-lovo]] kuuđâd ihe. ==Tábáhtusah== ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Stuorrâpuákku|Stuorrâpuáhu]] [[epidemia]] aalgij [[Jaapaan|Japanist]]. Tot nuuvâi ive [[737]]. Epidemia keežild Jaapaan ässeeloho kiäppánij 30 %:áin. ==Šoddâmeh== ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Du You (Tang-dynastia)|Du You]], Tang-dynastia kansler (j. [[812]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=http://www.xn--5rtnx620bw5s.tw/|nommâ=Old Book of Tang, vol. 15|almostittem=www.xn--5rtnx620bw5s.tw|čujottum=2022-08-03|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> ==Jämimeh== * [[vyesimáánu 26.]] peeivi – [[Beda Venerabilis]], brittilâš teolog (šoddâmihe ij tiäđust) ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * [[Cellach mac Fáelchair]], [[Osraige kunâgâskodde|Osraige kunâgâskode]] kunâgâs (šoddâmihe ij tiäđust) ==Kalender== {{Kalender ihe|735}} ==Käldeeh== {{commonscat}} <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:735|*]] 8udnkc0uqm35ohctayhivnda13cx3rn 0 14497 66482 66320 2022-08-03T12:02:14Z Muotâ 8 /* Käldeeh */ wikitext text/x-wiki {{Taksonomia | nommâ = Čapisrástágâš | tieđâlâš nommâ = Turdus merula<br><small>(Linnaeus, 1758)</small> | kove = Turdus merula (no).jpg | tile = '''LC''' (eellimvuáimálâš)<ref>[https://www.iucnredlist.org/species/103888106/87871094 IUCN Red List] Čujottum 30.07.2022 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> | tile Suomâst = '''LC''' (eellimvuáimálâš)<ref>{{Nettikäldee | Čujottâs = https://laji.fi/taxon/MX.33106 | Nommâ = Čapisrástágâš – ''Turdus merula'' | Tahhee = Jari Valkama | Almostittem = [[Suomen Lajitietokeskus]] | Äigimuddo = 2019 | Čujottum = 2022-07-30 | Kielâ = {{fi}} }}</ref> | kove_tile = Status iucn3.1 LC smn.svg | kove_tile_Suomâst = | doomeen = [[Sellâvááimusliih]] ''Eucarya'' | kodde = [[Elleekodde]] ''Animalia'' | uáiviráiđu = [[Savosuonâsiih]] ''Chordata'' | vyeliráiđu = [[Čielgitávtáliih]] ''Vertebrata'' | pajeluokka = | luokka = [[Lodeh]] ''Aves'' | vyeliluokka = | uásiluokka = | lahko = [[Varbuslodeh]] ''Passeriformes'' | vyelilahko = | paječerdâ = | čerdâ = [[Rástágááh]] ''Turdidae'' | vyeličerdâ = | suuhâ = ''Turdus'' | šlaajâ = ''merula'' | vyelišlaajâ = }} '''Čapisrástágâš''' (''Turdus merula'') lii [[Varbuslodeh|varbusluudij]] laahkon kullee loddešlaajâ. Tot lii [[Uđđâeennâm eennâmkodde|Uđđâeennâm eennâmkode]] já [[Ruotâ]] aalmuglâšlodde.<ref name=":0">{{Nettikäldee|čujottâs=https://luontoportti.com/t/554/mustarastas|nommâ=Mustarastas, Turdus merula - Linnut - LuontoPortti|almostittem=luontoportti.com|čujottum=2022-07-30}}</ref> == Stuárudâh já tobdomeerhah == Čapisrástágâš lii 23,5–29 cm kukkosâš lodde, mii tiäddá 80–135 g. Orráás puuzah láá čappâdeh, já tast lii oransis teikkâ fiskis njune já čalmeriegis. Niŋálâs já nuorâ čapisrástágáá puuzah láá tevkisruškâdeh. Niŋálâs čuudâ lii kuovgâdub já raddeest láá tiälhuh.<ref name=":0" /> Čapisrástágáá lávlum lii rávhálâš já huilolágán njurgiistâllâm.<ref name=":1">{{Kirjekäldee|Tahhee=Pertti Koskimies|Nommâ=Suomen lintuopas|Ihe=2005|Sijđo=195|Almostittee=WSOY}}</ref> [[Tiätuvuárkká:Turdus merula distribution map.png|thumb|left|Čapisrástágáá lavdâm]] == Lavdâm já eellimpiirâs == Čapisrástágâš iälá masa ubâ [[Euroop]]ist, [[Tave-Afrik]]ist, [[Alda-nuorttâ]]n sehe Maadâ- já Maadânuorttii-[[Aasia|Aasiast]]. Tot lii ištâdum meiddei [[Australia]]n já [[Uđđâ-Seeland]]ân. [[Suomâ|Suomâst]] čapisrástágâš pessee Maadâ- já Koskâ-Suomâst, mut ton lavdâm lii Maadâ-Laapi räi. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 400 000−600 000 paarrâd.<ref name=":0" /> Čapisrástágáá eellimpirâsin láá siähálâs- já lostâvyevdih<ref name=":0" />, mut šlaajâ kávnoo meid muorâstuvâin já šiljoin.<ref name=":1" /> Motomeh čapisrástágááh tálvástâleh Suomâst, mut stuárráámus uási värrejeh Viestâr-Euroopân. Čohčâvarrim lii čohčâ-skammâmáánust já kiđđâvarrim njuhčâ-cuáŋuimáánust. Čapisrástágâš lii iänáážin ijjâvärrejeijee.<ref name=":0" /> == Lasanem == Čapisrástágáá piervâl lii enâmist teikkâ muorâst táválávt vuálá 3 m aloduvvâst. Niŋálâs mannee cuáŋui-vyesimáánust 2–6 mane já láálá taid 11–14 peivid. Maneh láá čuovjisruánááh já tain láá ruškes tiälhuh. Uđâgááh vyelgih piervâlist 12–16 peeivi ahasâžžân.<ref name=":0" /> Sehe ores já niŋálâs piemmâv uđâgáid. Máánáh láá 1–2 ivveest (kaavpugist motomin meid 3).<ref name=":1" /> == Raavâd == Čapisrástágâš porá čielgimielgâsttemijd, muorjijd já siemânijd.<ref name=":0" /> == Käldeeh == {{commonscat}} <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Rástágááh]] o1goapt92ysoxrq7m3kbnk17hk9v4yj 0 14501 66481 66337 2022-08-03T12:01:51Z Muotâ 8 /* Käldeeh */ wikitext text/x-wiki {{Taksonomia | nommâ = Ränisrástágâš | tieđâlâš nommâ = Turdus pilaris<br><small>(Linnaeus, 1758)</small> | kove = Drossel (3) (35020691355).jpg | tile = '''LC''' (eellimvuáimálâš)<ref>[https://www.iucnredlist.org/species/22708816/87874379 IUCN Red List] Čujottum 31.07.2022 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> | tile Suomâst = '''LC''' (eellimvuáimálâš)<ref>{{Nettikäldee | Čujottâs = https://laji.fi/taxon/MX.33117 | Nommâ = Ränisrástágâš – ''Turdus pilaris'' | Tahhee = Jari Valkama | Almostittem = [[Suomen Lajitietokeskus]] | Äigimuddo = 2019 | Čujottum = 2022-07-31 | Kielâ = {{fi}} }}</ref> | kove_tile = Status iucn3.1 LC smn.svg | kove_tile_Suomâst = | doomeen = [[Sellâvááimusliih]] ''Eucarya'' | kodde = [[Elleekodde]] ''Animalia'' | uáiviráiđu = [[Savosuonâsiih]] ''Chordata'' | vyeliráiđu = [[Čielgitávtáliih]] ''Vertebrata'' | pajeluokka = | luokka = [[Lodeh]] ''Aves'' | vyeliluokka = | uásiluokka = | lahko = [[Varbuslodeh]] ''Passeriformes'' | vyelilahko = | paječerdâ = | čerdâ = [[Rástágááh]] ''Turdidae'' | vyeličerdâ = | suuhâ = ''Turdus'' | šlaajâ = ''pilaris'' | vyelišlaajâ = }} '''Ränisrástágâš''' (''Turdus pilaris'') lii [[Varbuslodeh|varbusluudij]] laahkon kullee loddešlaajâ. == Stuárudâh já tobdomeerhah == Ränisrástágâš lii 22–27 cm kukkosâš lodde, mii tiäddá 82–138 g. Ton selgi lii ruopsisruškâd. Uáivi, niske já pajepottâ láá ránáseh. Radde lii ruostâfiskâd já tast láá čapis tiälhuh. Vilges čuávjist láá meid čapis tiälhuh. Skuáčureh láá čappâdeh. Ränisrástágáást láá ruškes ruoidah.<ref name=":0">{{Nettikäldee|čujottâs=https://luontoportti.com/t/778/rakattirastas|nommâ=Räkättirastas, Turdus pilaris - Linnut - LuontoPortti|almostittem=luontoportti.com|čujottum=2022-07-31}}</ref> Ränisrástágáá táválumos jienâ lii “kräk-ksäk-ksäk”-lágán skeikkim. == Lavdâm já eellimpiirâs == Ränisrástágâš pessee Koskâ- já Tave-[[Euroop]]ist sehe Tave-[[Aasia]]st ain [[Tave-Jieŋâmeerâ]] riddokuávlui räi. Tot pessee jieškote-uvlágánijn vuovdijn masa ubâ [[Suomâ]]st. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 1–2 miljovn paarrâd.<ref name=":0" /> Ränisrástágáá eellimpirâsin láá piäldui já jeegij alda leijee siähálâs- já lostâvyevdih sehe muorâstuvah já šiljoh.<ref name=":1">{{Kirjekäldee|Tahhee=Pertti Koskimies|Nommâ=Suomen lintuopas|Ihe=2005|Sijđo=196|Almostittee=WSOY}}</ref> Ränisrástágâš tálvástâl Viestâr- já Koskâ-Euroopist. Čohčâvarrim lii čohčâ-skammâmáánust já kiđđâvarrim cuáŋui-vyesimáánust. Ränisrástágâš lii sehe peivi- já ijjâvärrejeijee.<ref name=":0" /> Pyeri [[pihlájáámyerji]]-iivij motomeh ränisrástágááh sättih pääcciđ Maadâ- já Koskâ-Suomân uđđâive-kuovâmáánu räi.<ref name=":1" /> == Lasanem == Táválávt ränisrástágáá piervâl lii muorâst 1–30 m aloduvvâst. Niŋálâs mannee cuáŋuimáánust 3–7 manneed já láálá taid 11–14 peivid. Maneh láá ruánááh já tain láá ruškes tiälhuh. Uđâgááh vyelgih piervâlist 11–15 peeivi ahasâžžân.<ref name=":0" /> Sehe ores já niŋálâs piemmâv uđâgáid ton räi, ko toh láá 28–33 peeivi ahasiih.<ref name=":1" /> Máánáh láá 1–2 ivveest. == Raavâd == Ränisrástágâš porá mááđuid, rippoid, tiivrijd já eevnijd. Čohčuv já tälviv tot porá meid muorjijd.<ref name=":0" /> == Käldeeh == {{commonscat}} <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Rástágááh]] 9t4mwi0yg24stdophqchiarloqasnip 66483 66481 2022-08-03T12:04:29Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Taksonomia | nommâ = Ränisrástágâš | tieđâlâš nommâ = Turdus pilaris<br><small>(Linnaeus, 1758)</small> | kove = Drossel (3) (35020691355).jpg | tile = '''LC''' (eellimvuáimálâš)<ref>[https://www.iucnredlist.org/species/22708816/87874379 IUCN Red List] Čujottum 31.07.2022 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> | tile Suomâst = '''LC''' (eellimvuáimálâš)<ref>{{Nettikäldee | Čujottâs = https://laji.fi/taxon/MX.33117 | Nommâ = Ränisrástágâš – ''Turdus pilaris'' | Tahhee = Jari Valkama | Almostittem = [[Suomen Lajitietokeskus]] | Äigimuddo = 2019 | Čujottum = 2022-07-31 | Kielâ = {{fi}} }}</ref> | kove_tile = Status iucn3.1 LC smn.svg | kove_tile_Suomâst = | doomeen = [[Sellâvááimusliih]] ''Eucarya'' | kodde = [[Elleekodde]] ''Animalia'' | uáiviráiđu = [[Savosuonâsiih]] ''Chordata'' | vyeliráiđu = [[Čielgitávtáliih]] ''Vertebrata'' | pajeluokka = | luokka = [[Lodeh]] ''Aves'' | vyeliluokka = | uásiluokka = | lahko = [[Varbuslodeh]] ''Passeriformes'' | vyelilahko = | paječerdâ = | čerdâ = [[Rástágááh]] ''Turdidae'' | vyeličerdâ = | suuhâ = ''Turdus'' | šlaajâ = ''pilaris'' | vyelišlaajâ = }} '''Ränisrástágâš''' (''Turdus pilaris'') lii [[Varbuslodeh|varbusluudij]] laahkon kullee loddešlaajâ. == Stuárudâh já tobdomeerhah == Ränisrástágâš lii 22–27 cm kukkosâš lodde, mii tiäddá 82–138 g. Ton selgi lii ruopsisruškâd. Uáivi, niske já pajepottâ láá ránáseh. Radde lii ruostâfiskâd já tast láá čapis tiälhuh. Vilges čuávjist láá meid čapis tiälhuh. Skuáčureh láá čappâdeh. Ränisrástágáást láá ruškes ruoidah.<ref name=":0">{{Nettikäldee|čujottâs=https://luontoportti.com/t/778/rakattirastas|nommâ=Räkättirastas, Turdus pilaris - Linnut - LuontoPortti|almostittem=luontoportti.com|čujottum=2022-07-31}}</ref> Ränisrástágáá táválumos jienâ lii “kräk-ksäk-ksäk”-lágán skeikkim. == Lavdâm já eellimpiirâs == [[Tiätuvuárkká:Turdus pilaris map.svg|thumb|left|250px|Ränisrástágáá lavdâm]] Ränisrástágâš pessee Koskâ- já Tave-[[Euroop]]ist sehe Tave-[[Aasia]]st ain [[Tave-Jieŋâmeerâ]] riddokuávlui räi. Tot pessee jieškote-uvlágánijn vuovdijn masa ubâ [[Suomâ]]st. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 1–2 miljovn paarrâd.<ref name=":0" /> Ränisrástágáá eellimpirâsin láá piäldui já jeegij alda leijee siähálâs- já lostâvyevdih sehe muorâstuvah já šiljoh.<ref name=":1">{{Kirjekäldee|Tahhee=Pertti Koskimies|Nommâ=Suomen lintuopas|Ihe=2005|Sijđo=196|Almostittee=WSOY}}</ref> Ränisrástágâš tálvástâl Viestâr- já Koskâ-Euroopist. Čohčâvarrim lii čohčâ-skammâmáánust já kiđđâvarrim cuáŋui-vyesimáánust. Ränisrástágâš lii sehe peivi- já ijjâvärrejeijee.<ref name=":0" /> Pyeri [[pihlájáámyerji]]-iivij motomeh ränisrástágááh sättih pääcciđ Maadâ- já Koskâ-Suomân uđđâive-kuovâmáánu räi.<ref name=":1" /> {{clear|left}} == Lasanem == Táválávt ränisrástágáá piervâl lii muorâst 1–30 m aloduvvâst. Niŋálâs mannee cuáŋuimáánust 3–7 manneed já láálá taid 11–14 peivid. Maneh láá ruánááh já tain láá ruškes tiälhuh. Uđâgááh vyelgih piervâlist 11–15 peeivi ahasâžžân.<ref name=":0" /> Sehe ores já niŋálâs piemmâv uđâgáid ton räi, ko toh láá 28–33 peeivi ahasiih.<ref name=":1" /> Máánáh láá 1–2 ivveest. == Raavâd == Ränisrástágâš porá mááđuid, rippoid, tiivrijd já eevnijd. Čohčuv já tälviv tot porá meid muorjijd.<ref name=":0" /> == Käldeeh == {{commonscat}} <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Rástágááh]] dvqkdqhruicef8o2w59alh3wymr5bqn 0 14516 66479 66478 2022-08-03T12:00:52Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Taksonomia | nommâ = Veigilodde | tieđâlâš nommâ = Turdus iliacus<br><small>(Linnaeus, 1758)</small> | kove = Rotdrossel croppped.jpg | tile = '''NT''' (čalmeestoonnum)<ref>[https://www.iucnredlist.org/species/22708819/110990927 IUCN Red List] Čujottum 03.08.2022 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> | tile Suomâst = '''LC''' (eellimvuáimálâš)<ref>{{Nettikäldee | Čujottâs = https://laji.fi/sv/taxon/MX.33118 | Nommâ = Veigilodde – ''Turdus iliacus'' | Tahhee = Jari Valkama | Almostittem = [[Suomen Lajitietokeskus]] | Äigimuddo = 2019 | Čujottum = 2022-08-03 | Kielâ = {{fi}} }}</ref> | kove_tile = Status iucn3.1 NT smn.svg | kove_tile_Suomâst = Status iucn3.1 LC smn.svg | doomeen = [[Sellâvááimusliih]] ''Eucarya'' | kodde = [[Elleekodde]] ''Animalia'' | uáiviráiđu = [[Savosuonâsiih]] ''Chordata'' | vyeliráiđu = [[Čielgitávtáliih]] ''Vertebrata'' | pajeluokka = | luokka = [[Lodeh]] ''Aves'' | vyeliluokka = | uásiluokka = | lahko = [[Varbuslodeh]] ''Passeriformes'' | vyelilahko = | paječerdâ = | čerdâ = [[Rástágááh]] ''Turdidae'' | vyeličerdâ = | suuhâ = ''Turdus'' | šlaajâ = ''iliacus'' | vyelišlaajâ = }} '''Veigilodde''' (''Turdus iliacus'') lii [[Varbuslodeh|varbusluudij]] laahkon kullee loddešlaajâ. Tot lii [[Suomâ]] rástágáin ucemus. == Stuárudâh já tobdomeerhah == Veigilodde lii 19–23 cm kukkosâš lodde, mii tiäddá 49–79 g. Ton selgi lii ruškâd já raddeest láá kejimiäldásiih sárgáh. Ertpeleh já suájái vyelipeleh láá ruostâruškâdeh. Veigiloddeest lii čielgâ vielgis säärgis čalmekulmeest. Ton ruoidah láá kuovgisruškâdeh.<ref name=":0">{{Nettikäldee|čujottâs=https://luontoportti.com/t/754/punakylkirastas|nommâ=Punakylkirastas, Turdus iliacus - Linnut - LuontoPortti|almostittem=luontoportti.com|čujottum=2022-08-03}}</ref> Veigilode lávlumist lii ennuv variaatio kuávlust nuubán.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Kirjekäldee|Tahhee=Pertti Koskimies|Nommâ=Suomen lintuopas|Ihe=2005|Sijđo=198|Almostittee=WSOY}}</ref> == Lavdâm já eellimpiirâs == [[Tiätuvuárkká:TurdusIliacusIUCN.svg|thumb|left|250px|Viegilode lavdâm]] Veigilode pessimkuávlu lii Tave-[[Euroop]]ist sehe Tave-[[Aasia]]st. Tot pessee maaŋgâmuđusijn vuovdijn ubâ Suomâst. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 1,5 miljovn paarrâd.<ref name=":0" /> Veigilodde tálvástâl Viestâr- já Koskâ-Euroopist sehe [[Koskâmeerâ]] enâmijn. Čohčâvarrim lii čohčâ-roovvâdmáánust já kiđđâvarrim cuáŋui-vyesimáánust. Veigilodde lii ijjâvärrejeijee. == Lasanem == Táválávt veigilode piervâl lii muorâst teikkâ enâmist. Niŋálâs mannee cuáŋui-vyesimáánust 3–8 manneed. Sehe ores já niŋálâs läälliv taid. Läällimäigi lii 11–15 peivid. Uđâgááh vyelgih piervâlist 10–15 peeivi ahasâžžân.<ref name=":0" /> Sehe ores já niŋálâs piemmâv uđâgáid ton räi, ko toh láá 22–34 peeivi ahasiih.<ref name=":1" /> Pessimäigi lii cuáŋuimáánust porgemáánu aalgâ räi. Máánáh láá kyehti ivveest. == Raavâd == Veigilodde porá čielgimielgâsttemijd, muorjijd já siemânijd.<ref name=":0" /> == Käldeeh == <small>{{Käldeeh}}</small> [[Luokka:Rástágááh]] ezvrkzl4nb07v9amnghnwq9cztl7igx 66480 66479 2022-08-03T12:01:29Z Muotâ 8 /* Käldeeh */ wikitext text/x-wiki {{Taksonomia | nommâ = Veigilodde | tieđâlâš nommâ = Turdus iliacus<br><small>(Linnaeus, 1758)</small> | kove = Rotdrossel croppped.jpg | tile = '''NT''' (čalmeestoonnum)<ref>[https://www.iucnredlist.org/species/22708819/110990927 IUCN Red List] Čujottum 03.08.2022 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> | tile Suomâst = '''LC''' (eellimvuáimálâš)<ref>{{Nettikäldee | Čujottâs = https://laji.fi/sv/taxon/MX.33118 | Nommâ = Veigilodde – ''Turdus iliacus'' | Tahhee = Jari Valkama | Almostittem = [[Suomen Lajitietokeskus]] | Äigimuddo = 2019 | Čujottum = 2022-08-03 | Kielâ = {{fi}} }}</ref> | kove_tile = Status iucn3.1 NT smn.svg | kove_tile_Suomâst = Status iucn3.1 LC smn.svg | doomeen = [[Sellâvááimusliih]] ''Eucarya'' | kodde = [[Elleekodde]] ''Animalia'' | uáiviráiđu = [[Savosuonâsiih]] ''Chordata'' | vyeliráiđu = [[Čielgitávtáliih]] ''Vertebrata'' | pajeluokka = | luokka = [[Lodeh]] ''Aves'' | vyeliluokka = | uásiluokka = | lahko = [[Varbuslodeh]] ''Passeriformes'' | vyelilahko = | paječerdâ = | čerdâ = [[Rástágááh]] ''Turdidae'' | vyeličerdâ = | suuhâ = ''Turdus'' | šlaajâ = ''iliacus'' | vyelišlaajâ = }} '''Veigilodde''' (''Turdus iliacus'') lii [[Varbuslodeh|varbusluudij]] laahkon kullee loddešlaajâ. Tot lii [[Suomâ]] rástágáin ucemus. == Stuárudâh já tobdomeerhah == Veigilodde lii 19–23 cm kukkosâš lodde, mii tiäddá 49–79 g. Ton selgi lii ruškâd já raddeest láá kejimiäldásiih sárgáh. Ertpeleh já suájái vyelipeleh láá ruostâruškâdeh. Veigiloddeest lii čielgâ vielgis säärgis čalmekulmeest. Ton ruoidah láá kuovgisruškâdeh.<ref name=":0">{{Nettikäldee|čujottâs=https://luontoportti.com/t/754/punakylkirastas|nommâ=Punakylkirastas, Turdus iliacus - Linnut - LuontoPortti|almostittem=luontoportti.com|čujottum=2022-08-03}}</ref> Veigilode lávlumist lii ennuv variaatio kuávlust nuubán.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Kirjekäldee|Tahhee=Pertti Koskimies|Nommâ=Suomen lintuopas|Ihe=2005|Sijđo=198|Almostittee=WSOY}}</ref> == Lavdâm já eellimpiirâs == [[Tiätuvuárkká:TurdusIliacusIUCN.svg|thumb|left|250px|Viegilode lavdâm]] Veigilode pessimkuávlu lii Tave-[[Euroop]]ist sehe Tave-[[Aasia]]st. Tot pessee maaŋgâmuđusijn vuovdijn ubâ Suomâst. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield 1,5 miljovn paarrâd.<ref name=":0" /> Veigilodde tálvástâl Viestâr- já Koskâ-Euroopist sehe [[Koskâmeerâ]] enâmijn. Čohčâvarrim lii čohčâ-roovvâdmáánust já kiđđâvarrim cuáŋui-vyesimáánust. Veigilodde lii ijjâvärrejeijee. == Lasanem == Táválávt veigilode piervâl lii muorâst teikkâ enâmist. Niŋálâs mannee cuáŋui-vyesimáánust 3–8 manneed. Sehe ores já niŋálâs läälliv taid. Läällimäigi lii 11–15 peivid. Uđâgááh vyelgih piervâlist 10–15 peeivi ahasâžžân.<ref name=":0" /> Sehe ores já niŋálâs piemmâv uđâgáid ton räi, ko toh láá 22–34 peeivi ahasiih.<ref name=":1" /> Pessimäigi lii cuáŋuimáánust porgemáánu aalgâ räi. Máánáh láá kyehti ivveest. == Raavâd == Veigilodde porá čielgimielgâsttemijd, muorjijd já siemânijd.<ref name=":0" /> == Käldeeh == {{commonscat}} <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Rástágááh]] 5wngah64y5hh5oqw05jt6cr8d9dvq0j 14 14517 66547 2022-08-03T23:33:34Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: [[Luokka:Aasia staatâi eennâmtiätu]] [[Luokka:Eennâmtiätu staatâ mield]] [[Luokka:Iran|Eennâmtiätu]] wikitext text/x-wiki [[Luokka:Aasia staatâi eennâmtiätu]] [[Luokka:Eennâmtiätu staatâ mield]] [[Luokka:Iran|Eennâmtiätu]] mfrsiyc9uglskbg3awil0uysijjk657 14 14518 66549 2022-08-03T23:34:50Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{Commonscat|Mountains of Asia}} [[Luokka:Aasia eennâmtiätu|Väärih]] [[Luokka:Väärih]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mountains of Asia}} [[Luokka:Aasia eennâmtiätu|Väärih]] [[Luokka:Väärih]] epy3yq120t3zt99zm39sihmkx04exha 14 14519 66551 2022-08-03T23:38:04Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{Commonscat|Mountain of the Himalayas}} [[Luokka:Aasia väärih]] [[Luokka:Himalaja|Väärih]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mountain of the Himalayas}} [[Luokka:Aasia väärih]] [[Luokka:Himalaja|Väärih]] 325e028ioufxzsn4zu3gml9p89li6dw 14 14520 66552 2022-08-03T23:39:01Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{Commonscat|Himalaya}} [[Luokka:Aasia váráduvah]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Himalaya}} [[Luokka:Aasia váráduvah]] i40bj9k5urb8dk9slhj85at96g5t3ek 14 14521 66553 2022-08-03T23:40:05Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{Commonscat|Mountains of Nepal}} [[Luokka:Aasia väärih]] [[Luokka:Nepal eennâmtiätu|Väärih]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mountains of Nepal}} [[Luokka:Aasia väärih]] [[Luokka:Nepal eennâmtiätu|Väärih]] kb13njv7xkbrt2v4yhy2h68q0xf912j 14 14522 66554 2022-08-03T23:40:46Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: [[Luokka:Aasia staatâi eennâmtiätu]] [[Luokka:Eennâmtiätu staatâ mield]] [[Luokka:Nepal|Eennâmtiätu]] wikitext text/x-wiki [[Luokka:Aasia staatâi eennâmtiätu]] [[Luokka:Eennâmtiätu staatâ mield]] [[Luokka:Nepal|Eennâmtiätu]] q2njftkmrqylf2ffbmy18xr4qvuuiuu 14 14523 66555 2022-08-03T23:42:07Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{Commonscat|Mountains of Tibet}} [[Luokka:Kiina väärih]] [[Luokka:Tiibet eennâmtiätu|Väärih]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mountains of Tibet}} [[Luokka:Kiina väärih]] [[Luokka:Tiibet eennâmtiätu|Väärih]] 8zmrlq4f0gw1nee94xaz0l902mgi6ra 14 14524 66556 2022-08-03T23:43:07Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{Commonscat|Mountains of China}} [[Luokka:Aasia väärih]] [[Luokka:Kiina eennâmtiätu|Väärih]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mountains of China}} [[Luokka:Aasia väärih]] [[Luokka:Kiina eennâmtiätu|Väärih]] k75ooi6koqfiidzdf6bdo19s5n258g3 14 14525 66557 2022-08-03T23:43:49Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: [[Luokka:Aasia staatâi eennâmtiätu]] [[Luokka:Eennâmtiätu staatâ mield]] [[Luokka:Kiina|Eennâmtiätu]] wikitext text/x-wiki [[Luokka:Aasia staatâi eennâmtiätu]] [[Luokka:Eennâmtiätu staatâ mield]] [[Luokka:Kiina|Eennâmtiätu]] k2drki9kq5x9gde7zbciftdvt4zi5st 14 14526 66558 2022-08-03T23:46:12Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{Commonscat|Geography of Tibet}} [[Luokka:Kiina eennâmtiätu]] [[Luokka:Tiibet autonomisâš kuávlu|Eennâmtiätu]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Tibet}} [[Luokka:Kiina eennâmtiätu]] [[Luokka:Tiibet autonomisâš kuávlu|Eennâmtiätu]] 41565o7xbsbgvtuxx3gn9ha5wamkct9 14 14527 66559 2022-08-03T23:47:06Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: [[Luokka:Kiina autonomisâš kuávluh]] [[Luokka:Tiibet|*]] wikitext text/x-wiki [[Luokka:Kiina autonomisâš kuávluh]] [[Luokka:Tiibet|*]] qtklbvxupekgly9iyljqlb0lfey3iwv 14 14528 66560 2022-08-03T23:49:57Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{Commonscat|Autonomous regions of China}} [[Luokka:Kiina|Autonomisâš kuávluh]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Autonomous regions of China}} [[Luokka:Kiina|Autonomisâš kuávluh]] 5c3vwmpcjsgepdw91a7vfi8q6czuztp 14 14529 66561 2022-08-03T23:51:29Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{Commonscat|Tibet}} [[Luokka:Aasia eennâmtiätu]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tibet}} [[Luokka:Aasia eennâmtiätu]] famvy9wg88z4evnb2cbe2czmzt0noo3 66579 66561 2022-08-04T09:02:36Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tibet}} [[Luokka:Aasia eennâmtiätu]] [[Luokka:Kulttuurliih kuávluh]] 2fs6b3p51brer9mzlrzjocgvqoltgae 0 14530 66567 2022-08-04T08:44:14Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: '''Simmaahjävri''' teikâ '''Simmatjävri''' ({{K-fi|Simmettijärvi}}) lii neeljičievvâg jävri [[Aanaarjävri|Aanaarjäävri]] Almaanjaargâ maddust. Tot lii [[Aanaar]] kieldâst já kulá [[Paččvei čácádâh|Paččvei čácádâhân]]. ==Nommâ== Jäävri noomâ miärušuási oroččij lemin uánánâm genetiivhäämi almaa noomâst ''Siem-Mattiš'' > ''Siem-Mattii'' > ''Sim-Mat''.<ref>{{Kirjekäldee|Tahhee=Mattus, Ilmari|Nommâ=Anarâš päikkinoomah|Ihe=2015|Sij... wikitext text/x-wiki '''Simmaahjävri''' teikâ '''Simmatjävri''' ({{K-fi|Simmettijärvi}}) lii neeljičievvâg jävri [[Aanaarjävri|Aanaarjäävri]] Almaanjaargâ maddust. Tot lii [[Aanaar]] kieldâst já kulá [[Paččvei čácádâh|Paččvei čácádâhân]]. ==Nommâ== Jäävri noomâ miärušuási oroččij lemin uánánâm genetiivhäämi almaa noomâst ''Siem-Mattiš'' > ''Siem-Mattii'' > ''Sim-Mat''.<ref>{{Kirjekäldee|Tahhee=Mattus, Ilmari|Nommâ=Anarâš päikkinoomah|Ihe=2015|Sijđo=217|Almostittee=[[Anarâškielâ servi|Anarâškielâ servi ry]]|Isbn=978-952-67439-7-4}}</ref> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Aanaar jäävrih]] [[Luokka:Paččvei čácádâh]] 6pg56lq47tqi9eqzh05koh0wuuqqvb8 66569 66567 2022-08-04T08:45:44Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki '''Simmaahjävri''' teikâ '''Simmatjävri'''<ref name="päikkinoomah">{{Kirjekäldee|Tahhee=Mattus, Ilmari|Nommâ=Anarâš päikkinoomah|Ihe=2015|Sijđo=217|Almostittee=[[Anarâškielâ servi|Anarâškielâ servi ry]]|Isbn=978-952-67439-7-4}}</ref> ({{K-fi|Simmettijärvi}}) lii neeljičievvâg jävri [[Aanaarjävri|Aanaarjäävri]] Almaanjaargâ maddust. Tot lii [[Aanaar]] kieldâst já kulá [[Paččvei čácádâh|Paččvei čácádâhân]]. ==Nommâ== Jäävri noomâ miärušuási oroččij lemin uánánâm genetiivhäämi almaa noomâst ''Siem-Mattiš'' > ''Siem-Mattii'' > ''Sim-Mat''.<ref name="päikkinoomah"/> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Aanaar jäävrih]] [[Luokka:Paččvei čácádâh]] 22wne6enanhu0bhf52hr3wb0ici9gnj 66570 66569 2022-08-04T08:46:08Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki '''Simmaahjävri''' teikâ '''Simmatjävri'''<ref name="päikkinoomah">{{Kirjekäldee|Tahhee=Mattus, Ilmari|Nommâ=Anarâš päikkinoomah|Ihe=2015|Sijđo=217|Almostittee=[[Anarâškielâ servi|Anarâškielâ servi ry]]|Isbn=978-952-67439-7-4}}</ref> ({{K-fi|Simmettijärvi}}) lii neeljičievvâg jävri [[Aanaarjävri|Aanaarjäävri]] Almaanjaargâ maddust.<ref name="päikkinoomah"/> Tot lii [[Aanaar]] kieldâst já kulá [[Paččvei čácádâh|Paččvei čácádâhân]]. ==Nommâ== Jäävri noomâ miärušuási oroččij lemin uánánâm genetiivhäämi almaa noomâst ''Siem-Mattiš'' > ''Siem-Mattii'' > ''Sim-Mat''.<ref name="päikkinoomah"/> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Aanaar jäävrih]] [[Luokka:Paččvei čácádâh]] 45v3ahq79x3f6vwnb37spxt9bboezbf 66571 66570 2022-08-04T08:47:56Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Jävri | nommâ = Simmaahjävri | kove = | staatâ = [[Suomâ]] | eennâmkodde = [[Laapi eennâmkodde|Lappi]] | kieldâ = [[Aanaar]] | čäsuáivi alodâh = 123,0<ref name="karttapaikka">{{Nettikäldee|čujottâs=https://asiointi.maanmittauslaitos.fi/karttapaikka/|nommâ=Karttapaikka - Maanmittauslaitos|almostittem=asiointi.maanmittauslaitos.fi|čujottum=2022-08-04}}</ref> | vijđodâh = | čäcirääji = | stuárráámus kieŋŋâlvuotâ = | koskâkieŋŋâlvuotâ = | saijaasvuotâ = | kulgâmvijđodâh = | juvvâdâh = | kárttá = | kárttá-čielgiittâs = | pushpin_map = Laapi eennâmkodde | nommâ_kárttá = Simmaahjävri | sajadâhkáártá kobdodâh = 250 | pushpin_label_position = | latd = 68 | latm = 51 | lats = 47 | latNS = N | longd = 27 | longm = 16 | longs = 01 | longEW = E | coord_region = | coord_display = inline,title }} '''Simmaahjävri''' teikâ '''Simmatjävri'''<ref name="päikkinoomah">{{Kirjekäldee|Tahhee=Mattus, Ilmari|Nommâ=Anarâš päikkinoomah|Ihe=2015|Sijđo=217|Almostittee=[[Anarâškielâ servi|Anarâškielâ servi ry]]|Isbn=978-952-67439-7-4}}</ref> ({{K-fi|Simmettijärvi}}) lii neeljičievvâg jävri [[Aanaarjävri|Aanaarjäävri]] Almaanjaargâ maddust.<ref name="päikkinoomah"/> Tot lii [[Aanaar]] kieldâst já kulá [[Paččvei čácádâh|Paččvei čácádâhân]]. ==Nommâ== Jäävri noomâ miärušuási oroččij lemin uánánâm genetiivhäämi almaa noomâst ''Siem-Mattiš'' > ''Siem-Mattii'' > ''Sim-Mat''.<ref name="päikkinoomah"/> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Aanaar jäävrih]] [[Luokka:Paččvei čácádâh]] oyuapyyqpqprhohf364acr2vojxd3en 66572 66571 2022-08-04T08:49:53Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Jävri | nommâ = Simmaahjävri | kove = | staatâ = [[Suomâ]] | eennâmkodde = [[Laapi eennâmkodde|Lappi]] | kieldâ = [[Aanaar]] | čäsuáivi alodâh = 123,0<ref name="karttapaikka">{{Nettikäldee|čujottâs=https://asiointi.maanmittauslaitos.fi/karttapaikka/|nommâ=Karttapaikka - Maanmittauslaitos|almostittem=asiointi.maanmittauslaitos.fi|čujottum=2022-08-04}}</ref> | vijđodâh = 1,52 | čäcirääji = 18,18 | stuárráámus kieŋŋâlvuotâ = | koskâkieŋŋâlvuotâ = | saijaasvuotâ = | kulgâmvijđodâh = | juvvâdâh = | kárttá = | kárttá-čielgiittâs = | pushpin_map = Laapi eennâmkodde | nommâ_kárttá = Simmaahjävri | sajadâhkáártá kobdodâh = 250 | pushpin_label_position = | latd = 68 | latm = 51 | lats = 47 | latNS = N | longd = 27 | longm = 16 | longs = 01 | longEW = E | coord_region = | coord_display = inline,title }} '''Simmaahjävri''' teikâ '''Simmatjävri'''<ref name="päikkinoomah">{{Kirjekäldee|Tahhee=Mattus, Ilmari|Nommâ=Anarâš päikkinoomah|Ihe=2015|Sijđo=217|Almostittee=[[Anarâškielâ servi|Anarâškielâ servi ry]]|Isbn=978-952-67439-7-4}}</ref> ({{K-fi|Simmettijärvi}}) lii neeljičievvâg jävri [[Aanaarjävri|Aanaarjäävri]] Almaanjaargâ maddust.<ref name="päikkinoomah"/> Tot lii [[Aanaar]] kieldâst já kulá [[Paččvei čácádâh|Paččvei čácádâhân]]. ==Nommâ== Jäävri noomâ miärušuási oroččij lemin uánánâm genetiivhäämi almaa noomâst ''Siem-Mattiš'' > ''Siem-Mattii'' > ''Sim-Mat''.<ref name="päikkinoomah"/> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Aanaar jäävrih]] [[Luokka:Paččvei čácádâh]] nkkesn6302n5nyrobsvz03qenkozait 66573 66572 2022-08-04T08:50:51Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Jävri | nommâ = Simmaahjävri | kove = | staatâ = [[Suomâ]] | eennâmkodde = [[Laapi eennâmkodde|Lappi]] | kieldâ = [[Aanaar]] | čäsuáivi alodâh = 123,0<ref name="karttapaikka">{{Nettikäldee|čujottâs=https://asiointi.maanmittauslaitos.fi/karttapaikka/|nommâ=Karttapaikka - Maanmittauslaitos|almostittem=asiointi.maanmittauslaitos.fi|čujottum=2022-08-04}}</ref> | vijđodâh = 1,52 | čäcirääji = 18,18 | stuárráámus kieŋŋâlvuotâ = | koskâkieŋŋâlvuotâ = | saijaasvuotâ = | kulgâmvijđodâh = | juvvâdâh = | kárttá = | kárttá-čielgiittâs = | pushpin_map = Laapi eennâmkodde | nommâ_kárttá = Simmaahjävri | sajadâhkáártá kobdodâh = 250 | pushpin_label_position = | latd = 68 | latm = 51 | lats = 47 | latNS = N | longd = 27 | longm = 16 | longs = 01 | longEW = E | coord_region = | coord_display = inline,title }} '''Simmaahjävri''' teikâ '''Simmatjävri'''<ref name="päikkinoomah">{{Kirjekäldee|Tahhee=Mattus, Ilmari|Nommâ=Anarâš päikkinoomah|Ihe=2015|Sijđo=217|Almostittee=[[Anarâškielâ servi|Anarâškielâ servi ry]]|Isbn=978-952-67439-7-4}}</ref> ({{K-fi|Simmettijärvi}}) lii neeljičievvâg jävri [[Aanaarjävri|Aanaarjäävri]] Almaanjaargâ maddust.<ref name="päikkinoomah"/> Tot lii [[Aanaar]] kieldâst já kulá [[Paččvei čácádâh|Paččvei čácádâhân]].<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.syke.fi/fi-FI/Avoin_tieto/Ymparistotietojarjestelmat|nommâ=Avoimet ympäristötietojärjestelmät|almostittem=www.syke.fi|čujottum=2022-08-04|kielâ={{fi}}|ietf-kielâkoodi=fi}}</ref> ==Nommâ== Jäävri noomâ miärušuási oroččij lemin uánánâm genetiivhäämi almaa noomâst ''Siem-Mattiš'' > ''Siem-Mattii'' > ''Sim-Mat''.<ref name="päikkinoomah"/> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Aanaar jäävrih]] [[Luokka:Paččvei čácádâh]] oxl16cldqoewzo30oiowlascwk14cdf 66574 66573 2022-08-04T08:51:26Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Jävri | nommâ = Simmaahjävri | kove = | staatâ = [[Suomâ]] | eennâmkodde = [[Laapi eennâmkodde|Lappi]] | kieldâ = [[Aanaar]] | čäsuáivi alodâh = 123,0<ref name="karttapaikka">{{Nettikäldee|čujottâs=https://asiointi.maanmittauslaitos.fi/karttapaikka/|nommâ=Karttapaikka - Maanmittauslaitos|almostittem=asiointi.maanmittauslaitos.fi|čujottum=2022-08-04}}</ref> | vijđodâh = 1,52<ref name="syke">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.syke.fi/fi-FI/Avoin_tieto/Ymparistotietojarjestelmat|nommâ=Avoimet ympäristötietojärjestelmät|almostittem=www.syke.fi|čujottum=2022-08-04|kielâ={{fi}}|ietf-kielâkoodi=fi}}</ref> | čäcirääji = 18,18<ref name="syke"/> | stuárráámus kieŋŋâlvuotâ = | koskâkieŋŋâlvuotâ = | saijaasvuotâ = | kulgâmvijđodâh = | juvvâdâh = | kárttá = | kárttá-čielgiittâs = | pushpin_map = Laapi eennâmkodde | nommâ_kárttá = Simmaahjävri | sajadâhkáártá kobdodâh = 250 | pushpin_label_position = | latd = 68 | latm = 51 | lats = 47 | latNS = N | longd = 27 | longm = 16 | longs = 01 | longEW = E | coord_region = | coord_display = inline,title }} '''Simmaahjävri''' teikâ '''Simmatjävri'''<ref name="päikkinoomah">{{Kirjekäldee|Tahhee=Mattus, Ilmari|Nommâ=Anarâš päikkinoomah|Ihe=2015|Sijđo=217|Almostittee=[[Anarâškielâ servi|Anarâškielâ servi ry]]|Isbn=978-952-67439-7-4}}</ref> ({{K-fi|Simmettijärvi}}) lii neeljičievvâg jävri [[Aanaarjävri|Aanaarjäävri]] Almaanjaargâ maddust.<ref name="päikkinoomah"/> Tot lii [[Aanaar]] kieldâst já kulá [[Paččvei čácádâh|Paččvei čácádâhân]]. ==Nommâ== Jäävri noomâ miärušuási oroččij lemin uánánâm genetiivhäämi almaa noomâst ''Siem-Mattiš'' > ''Siem-Mattii'' > ''Sim-Mat''.<ref name="päikkinoomah"/> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Aanaar jäävrih]] [[Luokka:Paččvei čácádâh]] oq1ds1uih7tzdx4dfkb0xw5kfy7ykbm 66575 66574 2022-08-04T08:54:11Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Jävri | nommâ = Simmaahjävri | kove = | staatâ = [[Suomâ]] | eennâmkodde = [[Laapi eennâmkodde|Lappi]] | kieldâ = [[Aanaar]] | čäsuáivi alodâh = 123,0<ref name="karttapaikka">{{Nettikäldee|čujottâs=https://asiointi.maanmittauslaitos.fi/karttapaikka/|nommâ=Karttapaikka - Maanmittauslaitos|almostittem=asiointi.maanmittauslaitos.fi|čujottum=2022-08-04}}</ref> | vijđodâh = 1,52<ref name="syke">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.syke.fi/fi-FI/Avoin_tieto/Ymparistotietojarjestelmat|nommâ=Avoimet ympäristötietojärjestelmät|almostittem=www.syke.fi|čujottum=2022-08-04|kielâ={{fi}}|ietf-kielâkoodi=fi}}</ref> | čäcirääji = 18,18<ref name="syke"/> | stuárráámus kieŋŋâlvuotâ = | koskâkieŋŋâlvuotâ = | saijaasvuotâ = | kulgâmvijđodâh = | juvvâdâh = | kárttá = | kárttá-čielgiittâs = | pushpin_map = Laapi eennâmkodde | nommâ_kárttá = Simmaahjävri | sajadâhkáártá kobdodâh = 250 | pushpin_label_position = | latd = 68 | latm = 51 | lats = 47 | latNS = N | longd = 27 | longm = 16 | longs = 01 | longEW = E | coord_region = | coord_display = inline,title }} '''Simmaahjävri''' teikâ '''Simmatjävri'''<ref name="päikkinoomah">{{Kirjekäldee|Tahhee=Mattus, Ilmari|Nommâ=Anarâš päikkinoomah|Ihe=2015|Sijđo=217|Almostittee=[[Anarâškielâ servi|Anarâškielâ servi ry]]|Isbn=978-952-67439-7-4}}</ref> ({{K-fi|Simmettijärvi}}) lii neeljičievvâg jävri [[Aanaarjävri|Aanaarjäävri]] Almaanjaargâ maddust.<ref name="päikkinoomah"/> Tot lii [[Aanaar]] kieldâst já kulá [[Paččvei čácádâh|Paččvei čácádâhân]]. Jäävri vijđodâh lii 1,52 km², já čäcirääji kukkodâh lii 18,18 km. Čäsuáivi alodâh lii 123,0 m, mii lii ucánjáhháá eenâb ko [[Aanaarjävri|Aanaarjäävrist]]. ==Nommâ== Jäävri noomâ miärušuási oroččij lemin uánánâm genetiivhäämi almaa noomâst ''Siem-Mattiš'' > ''Siem-Mattii'' > ''Sim-Mat''.<ref name="päikkinoomah"/> ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Aanaar jäävrih]] [[Luokka:Paččvei čácádâh]] lu5fy546h2puz94qtheh8gcg4k6at1s 0 14531 66568 2022-08-04T08:44:58Z Muotâ 8 Stivrim siijđon [[Simmaahjävri]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Simmaahjävri]] hq5sc102euo9koun35o2ui9vnvsel81 14 14532 66580 2022-08-04T09:03:33Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: [[Luokka:Historjáliih kuávluh|*]] [[Luokka:Kulttuureennâmtiätu]] wikitext text/x-wiki [[Luokka:Historjáliih kuávluh|*]] [[Luokka:Kulttuureennâmtiätu]] 6wrwkoag8c4oksjibkp3mbyj3lskgtu