Tai’an

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="szy">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipitiya</sitename>
    <dbname>szywiki</dbname>
    <base>https://szy.wikipedia.org/wiki/saayaway_a_belih</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>case-sensitive</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="case-sensitive">myiti</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">sazumaay</namespace>
      <namespace key="0" case="case-sensitive" />
      <namespace key="1" case="case-sensitive">sasukamu</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">misaungayay</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil</namespace>
      <namespace key="4" case="case-sensitive">Wikipitiya</namespace>
      <namespace key="5" case="case-sensitive">Wikipitiya sasukamu</namespace>
      <namespace key="6" case="case-sensitive">tangan</namespace>
      <namespace key="7" case="case-sensitive">pisubelidan tu kamu tu tangan sapimatatengil</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MyitiWyici</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">matatengil tu MyitiWyici</namespace>
      <namespace key="10" case="case-sensitive">taazihan mitudung</namespace>
      <namespace key="11" case="case-sensitive">pisubelidan tu kamu i taazihan mitudung sapimatatengil</namespace>
      <namespace key="12" case="case-sensitive">buhci tu kamu</namespace>
      <namespace key="13" case="case-sensitive">matatengil tu buhci tu kamu</namespace>
      <namespace key="14" case="case-sensitive">kakuniza</namespace>
      <namespace key="15" case="case-sensitive">sacacayen kakuniza tu pisubelidan tu kamu sapimatatengil</namespace>
      <namespace key="710" case="case-sensitive">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="case-sensitive">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="case-sensitive">bacu-saupu</namespace>
      <namespace key="829" case="case-sensitive">pisubelidan tu kamu i bacu-saupu sapimatatengil</namespace>
      <namespace key="2300" case="case-sensitive">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="case-sensitive">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Tai’an</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4638</id>
    <revision>
      <id>128386</id>
      <parentid>128383</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T01:34:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>59.115.26.61</ip>
      </contributor>
      <comment>/* nikasakuwakuwan */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11897" xml:space="preserve">[[tangan:Thaiôn - Thàian - (Tai'an, Miaoli County).svg|縮圖|Tai’an（泰安鄉）]]
Tai’an（泰安鄉）

Tai’an（泰安鄉）a sakuwan ku Miaoli. kumud nu kalesakan, 602.88 km². （kalesakan nu lin-pan-ti 524.2 km², kalesakan nu [[paw-liw-ti]] 59.69 km²）, u [[kasabinawlan]], 4,814 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,508 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,986 ku  yincumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 83% (Atayal) ku kasabinawlan. u Atayal ku sakalaniyazu’.

== nikasakuwakuwan ==
Tai’an (泰安鄉) mala walu a cuwen atu 16 ku niyazu’. kina 16 a niyazu’sa, B’anux（天狗部落）, Maylubung（梅園部落）, Mepuwal（象鼻部落）, Mabanan（永安部落）, Malabang（馬那邦部落）, Suru（蘇魯部落）, Pakwari（八卦力部落）, Gali-hwan（南灣部落）, Matabalay（榮安部落）, Mabatuan（大坪部落）, Tabilas（圓墩部落）, Maibagah（司馬限部落）, Sakuhan（細道邦部落）, Swasiq（斯瓦細格部落）, Maytayax（大安部落）, Quwis awi’（砂埔鹿部落）.

&lt;nowiki&gt;https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89&lt;/nowiki&gt;

=== '''Tai’an (泰安鄉)''' ===
Tai’an (泰安鄉)是位於臺灣苗栗縣東南部的山地原住民鄉，北鄰南庄鄉、新竹縣五峰鄉，東接新竹縣尖石鄉，南臨臺中市和平區，西與卓蘭鎮、大湖鄉、獅潭鄉相鄰，為苗栗縣面積最大、人口密度最低的行政區，其面積約佔全縣的三分之一。 

Tai’an (泰安鄉) itida i Taywan Miw-li-kin (臺灣苗栗縣) wali timulan a niyadu'an nu san-ti  yincumin a niyadu'an, amisan sibiyaw tu Na-cuan (南庄鄉) a niyadu’, Sin-cu-kin Wu-fun niyadu’ (新竹縣五峰鄉), timulan midadapi tu Tacun-se’Hepin a niyadu’ (臺中市和平區), nutipan atu Cuelan-cen (卓蘭鎮), Tahu a niyadu’(大湖鄉), Shitan niyadu' (獅潭鄉) mababiyaw, u Mewli-kin (苗栗縣) ku satabakiay nu lala’a nu kakitidaan, tademaw han saadidi'ay nu sin-sen a niyadu'an, u ahebal nu lala’ nuheni makaala tu mala tuluay tu cacay.

族群主要以臺灣原住民族泰雅族人、與漢人中的客家人。由於泰安鄉溫泉產業豐盛，素有「泰安溫泉鄉」雅號。

benacadan nu angangan han u Taywan  yincumin Tayalu a tademaw (泰雅族人), atu layak nu ngayngayngayan. nina Tai’an  (泰安鄉) wincun micidek tu ku silaculan nu wancuna, sisa kasinganganan tu  “Tayalu wincun a niyadu'an” han kuni panganganan.

== '''likisi (歷史)''' ==
在日本統治時代，本鄉境內各部落都屬新竹州大湖郡直轄的蕃地，戰後後才改制為山地原住民鄉，原為苗栗縣大安鄉，但由於與臺中縣大安鄉（今臺中市大安區）同名，1952年8月改名為泰安鄉迄今。

itini nikuwanan nu Dipun a zitay, nina niyadu’ u Sincu-cuo ta’hu-cun (新竹州大湖郡) ce-sia a  kitidaan , nikudan nu nikalepacaw sumad han tu  santi  yincumin a niyadu'an, naw Mewli-kin Taan-niyadu’a (苗栗縣大安鄉) niyadu'an, nika atu Tacun-kin Taan-niyadu’ (臺中縣大安鄉) “aydaay a Tacu-se Taan-niyadu’” malicad ku ngangan, i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (1952) a mihcaan walu (8) a bulad sumad han tu aydaay a Tai’an  (泰安鄉) katukuh ayda.

=== '''zu’cihek a niyadu'an (象鼻部落)''' ===

=== '''Tai’an cengelan lalangawan a kitidaan  Tai’an aadihan tuni kasilacan nu tuud (泰雅染織文化園區 泰安文物陳列館)''' ===
士林部落：須從卓蘭鎮沿著大安溪河畔旁的公路進入，先到臺中市的達觀部落，過了士林水壩就到達士林部落，此部落的路標標示牌是以山豬的圖騰為之。

Selin niyadu’ (士林), sipakayda i Cuo-lan niyadu’ (卓蘭鎮) miduduc tu Ta-an a sawac(大安溪河) nu tepala a dadan micumud, sayaway makatukuh i Taycu-se (台中市) a Takuwan-niyaduan, milakuuyd tu Se-lin (士林) a cascasan makatukuh tu Se-lin-niyaduan (士林), ninaniyadu’ a paya nu silusi a dadan u pabuy ku kulit tu sacumud tinaniyaduan.

== '''su’wun (水文)''' ==
本鄉主要的河川為大安溪、汶水溪以及大湖溪，汶水溪發源於泰安鄉梅園村標高2,618公尺的鹿場大山西南山谷，爾後匯集源自東洗水山的支流東洗水溪後轉向西，於汶水與大湖溪匯集。

nina niyadu’  [[angangan]] u sawac a Ta-an sauwac(大安溪),Wun-suy sauwac(汶水溪) atu Ta-fu sauwac (大湖溪), Wunsua sauwac (汶水溪) nu tapang i Taiyalu (泰安鄉) Mi’-yun niyadu’ talakaw han tusa a malebut enem a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (2,618) a kunce a ngabulan buyu' nutipan timulan nu masananggayya a buyu' nu dihep, kapulung nu misilelilay a nanum namakayda i Dun-si-suy-san a silsil nu lalitemuhan a Dun-si-suy sawac misudikud pasayda i nutipan, u wuin-suy (汶水) atu Ta-fu (大湖溪) sauwac nu kapulungan. 

大安溪發源於雪山山脈之大霸尖山西側，向西流至東陽山北麓與支流馬達拉溪會合後，始稱大安溪，流經雪見、大安、象鼻部落、士林部落後，形成苗栗縣、臺中市交界。

Taan sauwac (大安溪) angangan i Sia-san-abuyu'an (雪山山脈) nu Tapa’cun buyu' (大霸尖山) nutipan, pasaida i nutipan kuni pisilesile  katukuh i Tun-yung buyu'an Palu’ atu kacacepaan nu Ma-ta-la sauwac kalalitemuh han, pangangan han tu Ta-an sacac, makayda kunipi silesile nu nanum i Sai-cen,Ta-an, Sanpi a niyadu'an, Se-lin niyadu'an, mala Mawli-kin (苗栗縣), Taicun-se (臺中市) nu kala litemuhan.

=== '''Mawli-kan Cuolan-niyadu' Cuolan papahanhanan a aidangan (苗栗縣卓蘭鎮 卓蘭休閒園區)''' ===
「卓蘭休閒園區」位於位於大安溪畔丘陵地型的河階台地，北臨鯉魚潭水庫，

“Cuo-lan papahanhanan a aidangan” itida i Ta-an sauwac masa likelunay a lala’ nu masaenalay a masakayakaya’ a lalalalaan, amis madapi tu Li-i banawan,

@@@@該地原以生產茶葉、椪柑、大梨、枇杷等作物，後因柑橘價格不佳和農害之故，目前農業生產以花卉、有機蔬菜、香草、高接梨、芭樂、楊桃為主。近年休閒風氣興起，多數果農轉型為休閒農業，園區結合區內的休閒農場和景點，打造完整的休閒園。

nina niyadu' u sakasikawaw han u uciya, kama, laya’, ngipi ku kawaw nu sakayliwmah nuheni, sisa nikudansatu caay kakapah ku aca’ nu kama atu kasicilekayan nu umah hidasatu caay kaliwmah, ayda hantu u kaliwmahan nu sakasilacul han u balu, pakunida hananay a lami’, bangsisay a lutuk, nipata tules tu laya, kiyabes, latak ku tadapalumaan nuheni. aydahenay a mihcaan u papahanhanan nu aaidangan ku kaka liwmaah han amapalekal, nu katuuday a malukay sumaden tu nuheni ku sakayliwmah u sapapa hanhanan tuku kakaliwmahan nuheni, maaaedap kunuheni atu niyadu'ay a tademaw nu papahanhanan a aaidangan, kapah satu kunipi silud nuheni tu papahanhanan a aaidangan nu tataydaan.

&lt;nowiki&gt;https://okgo.tw/butyview.html?id=1033&lt;/nowiki&gt;

=== '''suyeun cascas atu tabakiay nu ba’tu a diheb (水雲瀑布與巨石谷)''' ===
巨石谷位在汶水溪的上游段，遼闊的溪谷中散佈著各種大小與顏色深淺的石頭，一眼望去錯落有致，別有一番風情。

tabakiay nu ba’tu a diheb itida i Wun-sua sauwac nu pabawan, u ahebal nu sauwac yadah ku tabakiay adidiay nu ba’ba’tuwan atu ilabu ihekal a kulitan nu ba’tu, pasayda adihen mahicaay kiya adihan, bangcal sa ataydan amiadih.

從巨石谷至水雲瀑布約需二十分鐘的時間，雖然有著絕佳的景致，但途中多為陡峭路段，且須以繩索攀爬頗高的距離，因此建議較無登山經驗的民眾須小心。

namakayda i tabakiay nu ba’tu adiheb han katukuh i Suy-wun cascas maka alatu tusaay a bataan nu lawat a tatukiyan, amica kuni ka bangcal nu tataydaan amidang, nika u caculilan han yadah ku masa likelikelunnay a dadan saka tauydansa a culilan, aw tuwasu’a laic ku sapikayakay tu talakaway a tataydaan a laad, sakamusa anu inai' ku katinengay amikayakaday han a tademawan amana pacici a tayda i buyu' ami kayad sa piadihi tuni kataydaan i buyu' sa.

苗栗縣泰安鄉 泰雅原住民文化產業區

Mawli-kin Tai’an  Atayalu  yincumin lalangawan a sakaudip nu kakitidaan

&lt;nowiki&gt;https://okgo.tw/butyview.html?id=3223&lt;/nowiki&gt;

「泰雅原住民文化產業區」佔地約為1.67公頃，苗栗縣政府為了要結合泰安溫泉資源與泰雅文化，在其中設置「泰雅文物館」與「打必拉斯溫泉公園」，做為保存及推廣泰雅文化的重要推手。 

“Atayalu  yincumin lalangawan a lalaculan nu kakitidaan” ahebal nu kakitidaan han cacay. enem pitu a kubu, Mawli-kin sifu manglay mipulung tu Taywan wuncun tu sakasilacul atu Atayalu a lalangawan, itida patideng tu “ Tayalu aadihan tu tuud”atu “ Ta-pila-se wuncun aidangan”, sapisingaan tu cacuduh han tu Tayalu lalangawan a anganganan nu cuduhan.

「泰雅文物館」內展品多元，平面展有泰安鄉內泰雅部落的遷徙與分布圖、當地泰雅族文化歲時祭儀介紹與照片，

“Tayalu aadihan tu tuud”yadah ku sapa adih tu cancanan nu aadihan, sapaadih han idaw i Tayan niyaduan ilabu’nu Tayalu niyaduay anika bulawan nuheni atu aadihan tu nika bulawan tu cudad, tawyaay a Tayalu nu lalangaw nu  tawyaay a kakawaw a pakatineng misiwkay tu nu tawyaay a kakawaw atu nu tawyaay a sasin paadih tu katuuday.

並規劃有木雕、籐編器具、織品服飾以及口簧琴等實體文物展，以及設置夜間森林體驗區、傳統生活竹屋區等地，讓遊客能實際參與並親身體驗泰雅族的傳統生活。

idaw kuni pilekakawaw nuheni tu nituktukan tu kasuy, nisangan tu uway a cancanan nu tuudan, nitenunan tu dikuc atu tubtub nu nisangaan aadihan tu cancanan a aadihan, atu nipatideng tu nulabiiay a kilangkilangan nu sasalamaan a kakitidaan, nu sumamaday anikaudip a laylay nu uli’auk anisangaan tu luma’nu kakitidaan, papilihida tu tayniay amidangay nu tademaw milihidatu kakawaw nuheni atu miliheda tu Tayalu nu laylay nu hican yumahidaay nu sakaudipan nuheni i tawya. 

戶外場地則規劃有「打必拉斯溫泉公園」，民眾不僅可以來此免費泡腳溫泉外，假日更有藝文表演與原住民攤販，讓民眾欣賞原住民歌舞之餘還能享受部落美食，藉此推廣與傳承泰雅傳統文化，並為泰安帶來豐厚的旅遊人潮，活絡地方經濟。

sakay putah idaw kunipi lekakawaw nuheni tu “ Tapila-se wuncun kungyun”, nu taydaay a tademaw amidang sa acaay paacai kuni pisengel tu kuku i wuncun sa, pipahanhanan satu apilipayan idaw kunipa imung tu palaw atu kakanen nu patiyamay nu yungcumin a kakanen, nu taydaay a midangay a tademawan taneng miadih tuni paimung tu palaw nuheni idaw henay kuni papitaneng tu asu’ay a kakanen tu asu’ay a kakanen, imahini kunuheni amicuduh tu kakawaw atu milaylay tu Tayalu nu  lalangawan a kawaw, kya yadah ku matinengay tu sakatayni i Tayalu amidang kya yadah satu ku tayniay i tini amidang, kya mapalekal ku sakaudip nu itidaay a maudipay a tademawan.

&lt;nowiki&gt;https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89&lt;/nowiki&gt;

== '''demiah (氣候)''' ==
本鄉氣候屬於亞熱帶，溫和多雨，雨量由海岸向山區遞減，雨季主要在5月至9月。

demiad u sakacay kawcaledesan ku demiad, kadihdihkuwan ku demiad atu yadah nu udad, u yadah nu udad han nama kayda i bayu’ pasayda i buyu' hamawasa amawada’, u udadan han itida i limaay a bulad katukuh i siwaay a bulad.

== namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan ==
* [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]
* [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]
*中文維基百科:[[:zh:泰安鄉|Tai’an（泰安鄉）:ttps://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89]]

[[kakuniza:kakitizaan]]
[[kakuniza:Habayiing]]
[[kakuniza:Iing Habay]]</text>
      <sha1>4gkrivq9rwiuh295vgckl6bcw2zon3g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>128387</id>
      <parentid>128386</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T01:45:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>59.115.26.61</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Tai’an (泰安鄉) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11897" xml:space="preserve">[[tangan:Thaiôn - Thàian - (Tai'an, Miaoli County).svg|縮圖|Tai’an（泰安鄉）]]
Tai’an（泰安鄉）

Tai’an（泰安鄉）a sakuwan ku Miaoli. kumud nu kalesakan, 602.88 km². （kalesakan nu lin-pan-ti 524.2 km², kalesakan nu [[paw-liw-ti]] 59.69 km²）, u [[kasabinawlan]], 4,814 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,508 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,986 ku  yincumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 83% (Atayal) ku kasabinawlan. u Atayal ku sakalaniyazu’.

== nikasakuwakuwan ==
Tai’an (泰安鄉) mala walu a cuwen atu 16 ku niyazu’. kina 16 a niyazu’sa, B’anux（天狗部落）, Maylubung（梅園部落）, Mepuwal（象鼻部落）, Mabanan（永安部落）, Malabang（馬那邦部落）, Suru（蘇魯部落）, Pakwari（八卦力部落）, Gali-hwan（南灣部落）, Matabalay（榮安部落）, Mabatuan（大坪部落）, Tabilas（圓墩部落）, Maibagah（司馬限部落）, Sakuhan（細道邦部落）, Swasiq（斯瓦細格部落）, Maytayax（大安部落）, Quwis awi’（砂埔鹿部落）.

&lt;nowiki&gt;https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89&lt;/nowiki&gt;

=== '''Tai’an (泰安鄉)''' ===
Tai’an (泰安鄉)是位於臺灣苗栗縣東南部的山地原住民鄉，北鄰南庄鄉、新竹縣五峰鄉，東接新竹縣尖石鄉，南臨臺中市和平區，西與卓蘭鎮、大湖鄉、獅潭鄉相鄰，為苗栗縣面積最大、人口密度最低的行政區，其面積約佔全縣的三分之一。 

Tai’an (泰安鄉) itida i Taywan Miw-li-kin (臺灣苗栗縣) wali timulan a niyadu'an nu san-ti  yincumin a niyadu'an, amisan sibiyaw tu Na-cuan (南庄鄉) a niyadu’, Sin-cu-kin Wu-fun niyadu’ (新竹縣五峰鄉), timulan midadapi tu Tacun-se’Hepin a niyadu’ (臺中市和平區), nutipan atu Cuelan-cen (卓蘭鎮), Tahu a niyadu’(大湖鄉), Shitan niyadu' (獅潭鄉) mababiyaw, u Mewli-kin (苗栗縣) ku satabakiay nu lala’a nu kakitidaan, tademaw han saadidi'ay nu sin-sen a niyadu'an, u ahebal nu lala’ nuheni makaala tu mala tuluay tu cacay.

族群主要以臺灣原住民族泰雅族人、與漢人中的客家人。由於泰安鄉溫泉產業豐盛，素有「泰安溫泉鄉」雅號。

benacadan nu angangan han u Taywan  yincumin Tayalu a tademaw (泰雅族人), atu layak nu ngayngayngayan. nina Tai’an  (泰安鄉) wincun micidek tu ku silaculan nu wancuna, sisa kasinganganan tu  “Tayalu wincun a niyadu'an” han kuni panganganan.

== '''likisi (歷史)''' ==
在日本統治時代，本鄉境內各部落都屬新竹州大湖郡直轄的蕃地，戰後後才改制為山地原住民鄉，原為苗栗縣大安鄉，但由於與臺中縣大安鄉（今臺中市大安區）同名，1952年8月改名為泰安鄉迄今。

itini nikuwanan nu Dipun a zitay, nina niyadu’ u Sincu-cuo ta’hu-cun (新竹州大湖郡) ce-sia a  kitidaan , nikudan nu nikalepacaw sumad han tu  santi  yincumin a niyadu'an, naw Mewli-kin Taan-niyadu’a (苗栗縣大安鄉) niyadu'an, nika atu Tacun-kin Taan-niyadu’ (臺中縣大安鄉) “aydaay a Tacu-se Taan-niyadu’” malicad ku ngangan, i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (1952) a mihcaan walu (8) a bulad sumad han tu aydaay a Tai’an  (泰安鄉) katukuh ayda.

=== '''zu’cihek a niyadu'an (象鼻部落)''' ===

=== '''Tai’an cengelan lalangawan a kitidaan  Tai’an aadihan tuni kasilacan nu tuud (泰雅染織文化園區 泰安文物陳列館)''' ===
士林部落：須從卓蘭鎮沿著大安溪河畔旁的公路進入，先到臺中市的達觀部落，過了士林水壩就到達士林部落，此部落的路標標示牌是以山豬的圖騰為之。

Selin niyadu’ (士林), sipakayda i Cuo-lan niyadu’ (卓蘭鎮) miduduc tu Ta-an a sawac(大安溪河) nu tepala a dadan micumud, sayaway makatukuh i Taycu-se (台中市) a Takuwan-niyaduan, milakuuyd tu Se-lin (士林) a cascasan makatukuh tu Se-lin-niyaduan (士林), ninaniyadu’ a paya nu silusi a dadan u pabuy ku kulit tu sacumud tinaniyaduan.

== '''su’wun (水文)''' ==
本鄉主要的河川為大安溪、汶水溪以及大湖溪，汶水溪發源於泰安鄉梅園村標高2,618公尺的鹿場大山西南山谷，爾後匯集源自東洗水山的支流東洗水溪後轉向西，於汶水與大湖溪匯集。

nina niyadu’  [[angangan]] u sawac a Ta-an sauwac(大安溪),Wun-suy sauwac(汶水溪) atu Ta-fu sauwac (大湖溪), Wunsua sauwac (汶水溪) nu tapang i Taiyalu (泰安鄉) Mi’-yun niyadu’ talakaw han tusa a malebut enem a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (2,618) a kunce a ngabulan buyu' nutipan timulan nu masananggayya a buyu' nu dihep, kapulung nu misilelilay a nanum namakayda i Dun-si-suy-san a silsil nu lalitemuhan a Dun-si-suy sawac misudikud pasayda i nutipan, u wuin-suy (汶水) atu Ta-fu (大湖溪) sauwac nu kapulungan. 

大安溪發源於雪山山脈之大霸尖山西側，向西流至東陽山北麓與支流馬達拉溪會合後，始稱大安溪，流經雪見、大安、象鼻部落、士林部落後，形成苗栗縣、臺中市交界。

Taan sauwac (大安溪) angangan i Sia-san-abuyu'an (雪山山脈) nu Tapa’cun buyu' (大霸尖山) nutipan, pasaida i nutipan kuni pisilesile  katukuh i Tun-yung buyu'an Palu’ atu kacacepaan nu Ma-ta-la sauwac kalalitemuh han, pangangan han tu Ta-an sacac, makayda kunipi silesile nu nanum i Sai-cen,Ta-an, Sanpi a niyadu'an, Se-lin niyadu'an, mala Mawli-kin (苗栗縣), Taicun-se (臺中市) nu kala litemuhan.

=== '''Mawli-kan Cuolan-niyadu' Cuolan papahanhanan a aidangan (苗栗縣卓蘭鎮 卓蘭休閒園區)''' ===
「卓蘭休閒園區」位於位於大安溪畔丘陵地型的河階台地，北臨鯉魚潭水庫，

“Cuo-lan papahanhanan a aidangan” itida i Ta-an sauwac masa likelunay a lala’ nu masaenalay a masakayakaya’ a lalalalaan, amis madapi tu Li-i banawan,

該地原以生產茶葉、椪柑、大梨、枇杷等作物，後因柑橘價格不佳和農害之故，目前農業生產以花卉、有機蔬菜、香草、高接梨、芭樂、楊桃為主。近年休閒風氣興起，多數果農轉型為休閒農業，園區結合區內的休閒農場和景點，打造完整的休閒園。

@@@@nina niyadu' u sakasikawaw han u uciya, kama, laya’, ngipi ku kawaw nu sakayliwmah nuheni, sisa nikudansatu caay kakapah ku aca’ nu kama atu kasicilekayan nu umah hidasatu caay kaliwmah, ayda hantu u kaliwmahan nu sakasilacul han u balu, pakunida hananay a lami’, bangsisay a lutuk, nipata tules tu laya, kiyabes, latak ku tadapalumaan nuheni. aydahenay a mihcaan u papahanhanan nu aaidangan ku kaka liwmaah han amapalekal, nu katuuday a malukay sumaden tu nuheni ku sakayliwmah u sapapa hanhanan tuku kakaliwmahan nuheni, maaaedap kunuheni atu niyadu'ay a tademaw nu papahanhanan a aaidangan, kapah satu kunipi silud nuheni tu papahanhanan a aaidangan nu tataydaan.

&lt;nowiki&gt;https://okgo.tw/butyview.html?id=1033&lt;/nowiki&gt;

=== '''suyeun cascas atu tabakiay nu ba’tu a diheb (水雲瀑布與巨石谷)''' ===
巨石谷位在汶水溪的上游段，遼闊的溪谷中散佈著各種大小與顏色深淺的石頭，一眼望去錯落有致，別有一番風情。

tabakiay nu ba’tu a diheb itida i Wun-sua sauwac nu pabawan, u ahebal nu sauwac yadah ku tabakiay adidiay nu ba’ba’tuwan atu ilabu ihekal a kulitan nu ba’tu, pasayda adihen mahicaay kiya adihan, bangcal sa ataydan amiadih.

從巨石谷至水雲瀑布約需二十分鐘的時間，雖然有著絕佳的景致，但途中多為陡峭路段，且須以繩索攀爬頗高的距離，因此建議較無登山經驗的民眾須小心。

namakayda i tabakiay nu ba’tu adiheb han katukuh i Suy-wun cascas maka alatu tusaay a bataan nu lawat a tatukiyan, amica kuni ka bangcal nu tataydaan amidang, nika u caculilan han yadah ku masa likelikelunnay a dadan saka tauydansa a culilan, aw tuwasu’a laic ku sapikayakay tu talakaway a tataydaan a laad, sakamusa anu inai' ku katinengay amikayakaday han a tademawan amana pacici a tayda i buyu' ami kayad sa piadihi tuni kataydaan i buyu' sa.

苗栗縣泰安鄉 泰雅原住民文化產業區

Mawli-kin Tai’an  Atayalu  yincumin lalangawan a sakaudip nu kakitidaan

&lt;nowiki&gt;https://okgo.tw/butyview.html?id=3223&lt;/nowiki&gt;

「泰雅原住民文化產業區」佔地約為1.67公頃，苗栗縣政府為了要結合泰安溫泉資源與泰雅文化，在其中設置「泰雅文物館」與「打必拉斯溫泉公園」，做為保存及推廣泰雅文化的重要推手。 

“Atayalu  yincumin lalangawan a lalaculan nu kakitidaan” ahebal nu kakitidaan han cacay. enem pitu a kubu, Mawli-kin sifu manglay mipulung tu Taywan wuncun tu sakasilacul atu Atayalu a lalangawan, itida patideng tu “ Tayalu aadihan tu tuud”atu “ Ta-pila-se wuncun aidangan”, sapisingaan tu cacuduh han tu Tayalu lalangawan a anganganan nu cuduhan.

「泰雅文物館」內展品多元，平面展有泰安鄉內泰雅部落的遷徙與分布圖、當地泰雅族文化歲時祭儀介紹與照片，

“Tayalu aadihan tu tuud”yadah ku sapa adih tu cancanan nu aadihan, sapaadih han idaw i Tayan niyaduan ilabu’nu Tayalu niyaduay anika bulawan nuheni atu aadihan tu nika bulawan tu cudad, tawyaay a Tayalu nu lalangaw nu  tawyaay a kakawaw a pakatineng misiwkay tu nu tawyaay a kakawaw atu nu tawyaay a sasin paadih tu katuuday.

並規劃有木雕、籐編器具、織品服飾以及口簧琴等實體文物展，以及設置夜間森林體驗區、傳統生活竹屋區等地，讓遊客能實際參與並親身體驗泰雅族的傳統生活。

idaw kuni pilekakawaw nuheni tu nituktukan tu kasuy, nisangan tu uway a cancanan nu tuudan, nitenunan tu dikuc atu tubtub nu nisangaan aadihan tu cancanan a aadihan, atu nipatideng tu nulabiiay a kilangkilangan nu sasalamaan a kakitidaan, nu sumamaday anikaudip a laylay nu uli’auk anisangaan tu luma’nu kakitidaan, papilihida tu tayniay amidangay nu tademaw milihidatu kakawaw nuheni atu miliheda tu Tayalu nu laylay nu hican yumahidaay nu sakaudipan nuheni i tawya. 

戶外場地則規劃有「打必拉斯溫泉公園」，民眾不僅可以來此免費泡腳溫泉外，假日更有藝文表演與原住民攤販，讓民眾欣賞原住民歌舞之餘還能享受部落美食，藉此推廣與傳承泰雅傳統文化，並為泰安帶來豐厚的旅遊人潮，活絡地方經濟。

sakay putah idaw kunipi lekakawaw nuheni tu “ Tapila-se wuncun kungyun”, nu taydaay a tademaw amidang sa acaay paacai kuni pisengel tu kuku i wuncun sa, pipahanhanan satu apilipayan idaw kunipa imung tu palaw atu kakanen nu patiyamay nu yungcumin a kakanen, nu taydaay a midangay a tademawan taneng miadih tuni paimung tu palaw nuheni idaw henay kuni papitaneng tu asu’ay a kakanen tu asu’ay a kakanen, imahini kunuheni amicuduh tu kakawaw atu milaylay tu Tayalu nu  lalangawan a kawaw, kya yadah ku matinengay tu sakatayni i Tayalu amidang kya yadah satu ku tayniay i tini amidang, kya mapalekal ku sakaudip nu itidaay a maudipay a tademawan.

&lt;nowiki&gt;https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89&lt;/nowiki&gt;

== '''demiah (氣候)''' ==
本鄉氣候屬於亞熱帶，溫和多雨，雨量由海岸向山區遞減，雨季主要在5月至9月。

demiad u sakacay kawcaledesan ku demiad, kadihdihkuwan ku demiad atu yadah nu udad, u yadah nu udad han nama kayda i bayu’ pasayda i buyu' hamawasa amawada’, u udadan han itida i limaay a bulad katukuh i siwaay a bulad.

== namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan ==
* [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]
* [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]
*中文維基百科:[[:zh:泰安鄉|Tai’an（泰安鄉）:ttps://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89]]

[[kakuniza:kakitizaan]]
[[kakuniza:Habayiing]]
[[kakuniza:Iing Habay]]</text>
      <sha1>6xihlixb3s1243r7qaadjq55i1msd5t</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>