Wikipitiya szywiki https://szy.wikipedia.org/wiki/saayaway_a_belih MediaWiki 1.39.0-wmf.23 case-sensitive myiti sazumaay sasukamu misaungayay pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil Wikipitiya Wikipitiya sasukamu tangan pisubelidan tu kamu tu tangan sapimatatengil MyitiWyici matatengil tu MyitiWyici taazihan mitudung pisubelidan tu kamu i taazihan mitudung sapimatatengil buhci tu kamu matatengil tu buhci tu kamu kakuniza sacacayen kakuniza tu pisubelidan tu kamu sapimatatengil TimedText TimedText talk bacu-saupu pisubelidan tu kamu i bacu-saupu sapimatatengil Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Afghanistan 0 36 128401 122084 2022-08-06T20:46:10Z 79.163.163.198 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Afghanistan.svg|thumb|u hata nu Afghanistan (阿富汗斯坦)]]Afghanistan (阿富汗斯坦) u sulit nuTop 100 Most-Viewed People on Wikipedia Try to name the people whose Wikipedia articles have been visited the most times. For the years 2007–2021. Source. Some are deceased Quiz by Hugh2000 Rate: Featured Quiz Last updated: August 31, 2021 You have not attempted this quiz yet. More quiz info >> Views Hint Person 226 m Leader 152 m Leader 139 m Royal 127 m Musician 120 m Musician 116 m Musician 115 m Leader 115 m Athlete 105 m Musician 99 m Musician 99 m Entrepreneur 99 m Media personality 94 m Athlete 94 m Athlete 93 m Scientist 93 m Actor 92 m Entrepreneur 88 m Musician 87 m Musician 86 m Musician 86 m Leader 84 m Actor 83 m Athlete 82 m Musician 82 m Scientist 82 m Musician 82 m Athlete 81 m Actor 80 m Musician 79 m Musician 78 m Actor 78 m Leader 75 m Leader 75 m Actor 75 m Actor 74 m Actor 74 m Actor 74 m Criminal 73 m Actor 73 m Royal 73 m Royal 73 m Musician 73 m Playwright 73 m Entrepreneur 72 m Entrepreneur 72 m Actor 71 m Musician 71 m Criminal 71 m Actor 71 m Athlete 69 m Musician Views Hint Person 69 m Musician 69 m Athlete 69 m Actor 69 m Criminal 68 m Actor 67 m Royal 67 m Leader 66 m Athlete 66 m Royal 66 m Actor 65 m Royal 65 m Musician 65 m Musician 65 m Musician 65 m Actor 64 m Leader 64 m Leader 64 m Leader 64 m Musician 64 m Actor 64 m Musician 63 m Musician 63 m Musician 63 m Actor 62 m Actor 62 m Actor 61 m Royal 61 m Leader 60 m Leader 60 m Actor 60 m Musician 60 m Musician 60 m Actor 59 m Musici Hulam: 阿富汗斯坦 === u siwkay nu kanatal === u '''Afghanistan''' sa i labu nu Asia, itiza i 33 00 N, 65 00 E. u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 652,230 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 652,230 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 33,332,025. [[kakalukan]] umah sa 58.10%, [[kilakilangan umah]] sa 2.10%, zumaay henay umah sa 39.80%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Kabul([[:zh:喀布尔|喀布爾]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa 19 bulad 8 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Ashraf Ghani Ahmadzai]] (Asilabu.Kani.Ayhamaydecayi [[:zh:阿什拉夫·加尼·艾哈迈德扎伊|阿什拉夫·甘尼·艾哈邁德扎伊]]), 1949 a mihca 5 a bulad 19 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Afghanistan (阿富汗) [[ayza]], micakat a demiad sa i 2014 a mihca 9 bulad 29 demiad. === u hata (國旗) === u kulit nu hata nu Afghanistan sa, sisepat ku kulit, u [[lumeni'ay]] u [[sumanahay]] u [[landaway]] atu [[salengacay]]. === u sakatatung nu hata (國徽 ) === ina Afghanistan (Afghan 阿富汗) sakay nu hataay a kulit sa [[masakimulu]], [[hata]] nu kanatal sa u [[tatungus]] i [[teban]] ku nipakulit. sakatatungus i teban ya u salengacay, makay nu Muselinay a kiwkay (mosque (cincen-se 清真寺)) atu ya [[papapeluanay]] a [[nikasaupu]] kalahida, sakatatungus nu [[hata]] sa [[kalalitinan]] tu nikalekal nu [[cilal]] ya (Shahada) hananay, iti [[picumudan]] pilaluungan tu Islamay (I-se-lanay 伊斯蘭的) a kiwkayay sa, u Muselin hananay a sinziya sa mamin a muasip tu sapacuay a kamu, kasahida nu ayaw a palawat sa, kutusi sa u [[sakahenulan]] a nipalawat a [[pangiha']] tu aasipan tu ya “Sahada (Sa-ha-ta 薩哈達)” [[hananay]]. (u sulit nu Hulam: 阿富汗國徽呈圓形。國旗主體為位於正中的國徽。國徽正中由白色的清真寺壁龕與講壇組成,國徽的上部中央置有連著一個升起的太陽的薩哈達(Shahada,在皈依伊斯蘭教時,所有穆斯林都要誦讀誓言,其中的第一步,同時也是最重要的一步就是誦讀「薩哈達」)。) Afghanistan, [[sipahanhan]] han tu Afghanistan hananay a kapulungan a kanatal, u kakitidaan sa i ti Asia satebanan, kalatimulanay a kanatal, u tideng sa mala nu Asiaay i kalatebanan nu kenis. ina Afghanistan a kakitidaan sa caay kalecad ku nipaulic a imin, u nitapal nu hekalay sa i nu timulan sakuduma, u nutipanay a Asia sakuduma (cung-tun). (u sulit nu Hulam: 阿富汗,全稱阿富汗伊斯蘭共和國,是一個位於亞洲中南部的內陸國家,坐落在亞洲的心臟地區。阿富汗的位置有不同的定義,被認為處在南亞或西亞(中東)。) u Afghanistan sa sidakecan tu yadahay a masadumaay nu lalangawan a kanatal, kasumamadan sa u kakitidaan nu eneng i nu walian atu nu tipanay kalalitin, i mahida sa i tini na u sakahenulan a kalalacalan a misiwbay a kitidaan, atu nu pahutingay a malimad a kenis. sinikadakecan tu sakahenulan a nadatunganay a sangangayaw nu kakitidaan, malalitin tu Asia atu Europe a kanatal ku sikabalad, u Afghanistan atu nu belaway a kanatal idaw ku nu sakay kiwkayay, nakamuanay, atu nu lalaay a masakiketay a kalecalecad. (u sulit nu Hulam: 阿富汗是擁有多樣文化的國家,因地理上位於東方與西方的交界點,古時候這裡曾是很重要的貿易點和遊牧民族的遷居點。其擁有重要的地緣戰略位置,連接著亞歐大陸的各個主要國家,阿富汗與大部分毗鄰的國家有著宗教上、語言上、地理上相當程度的關聯。) ina Afghanistan a kanatal atu nu makaamisay ya Turkmenistan, Uzbekistan, atu ya Tajikistan malalitin, nu walian sa malalitin atu nu China, nu timul atu nu Pakistan a malalitin, nutipan sa malalitin atu nu Iran. (u sulit nu Hulam: 阿富汗的北部和土庫曼斯坦、烏茲別克斯坦以及塔吉克斯坦接壤,東部與中華人民共和國接壤,南部與巴基斯坦接壤,西部與伊朗接壤。) Afghanistan i ti Pushtu (Puse-tu 普什圖) hananay a kamuan sa, u imin u naenengan tu nu Afghanistan a tademaw sananay. ina Pashtuns (Puse-tunay a tademaw 普什圖人) sa u Afghanistan a tademaw han a pangangan, u sayadahay ayda nu kanatalay a binacadan, cunusan tu nikatenes a mamalais, kanahatu kinapinaan a sipaculian nu Afghanistan tu nipidebung nu kasaicelang nu tau, nika sikaidaw nu limaay tu tulu a dadan sakacaay ka caluway nu [[cacaliwayan]] nu aca. (u sulit nu Hulam: 「阿富汗斯坦」在普什圖語的意思就是阿富汗人的地方。普什圖人又稱阿富汗人,亦是現時國內最多人口的族群。作為內陸國,加上長年戰事,雖然阿富汗多次抵禦強權入侵,但也換來了領土中的五分之三交通不便的代價。) u malukay a sakikawaw sanu kalisiway a sakahenulan a tektek, nika u tanengay a kaluken a umah sa cayay kataneng tu tulu tu tusa, nipalumaan tu siledekay pihacengan. sikaidaw nu tademaw sa makaala tu 3616 nu mang, nasikalpacaw kyu maetel ku sakalisiway caay kadayum ka sakasilacul a patulis, pakayni i kitakit a nipisausi sa u sakainayay a nipipalekal tu sasilacul a kanatal sa. (u sulit nu Hulam: 農業是另一主要的經濟支柱,但可耕地還不足農用地的2/3,毒品種植十分嚴重。人口為3616萬,因為戰亂導致的經濟困難延續,是世界上最低度開發國家。) === nikaidaw nu kamu (語源 ) === Afghan a [[ulicay]] [[nikalekalan]] sikayda sa nanu [[kasumamadan|kasumamaday]] a kamu, u imin sa u bakiay sananay mala u nu [[hungtyay]] a nipikuwan. ina Afghanistan atu nu Afghanistan a [[binacadan]] sakay ngangan sa malecad ku nikabalaki, iti cacay a [[bataan]] nu seci sa, sakay nu kakitidaanay a ulic, ya Kitakitay a kitidaan a [[mucebangan]] idaw ku nikahini nu nipangangan. i likisi sa u Afghan (Afghān, ya Sa-san nu hungtiay a nipangangan sa u walianay a [[niyadu'|niyadu’]] a binacadan sa), u nipatudu’an u Puse-tu a tademaw sananay. (u sulit nu Hulam: 阿富汗一詞源於蒙古語,意為叔叔的汗國。阿富汗斯坦和阿富汗民族這名稱一樣古老,在十世紀的地理書世界境域志紀錄了這一稱呼。歷史上,阿富汗(Afghān,薩珊王朝時所稱的東方部落民族Abgân)就是指普什圖人。) sakay nu sacunus tu ulic sa ya “stan” hananay sa, u kamu nu Afghanistan sa u lala’ sananay, Afghanistan a kamu sa nipatudu’an u lala’ sa. i ti Kuelte-setan atu ya Uzbekistan tu sakasitungus, ina kalatebanay a i Ya-cuo a kanatal nipangangan nisahecian sa malecad tu ku nipangangan, si “stan” ku nipaulic. (u sulit nu Hulam: 語綴詞「斯坦」是波斯語中的土地。因此,阿富汗斯坦就是指「阿富汗人的土地」。在庫爾德斯坦和烏茲別克斯坦等代表的中亞國家的名稱中也使用了「stan」一詞。) === u sasiwkay tu hata (國旗說明) === u hata nu Afghanistan sa [[nipakulitan]] tu kulit ya lumeni'ay, sumanahay, langdaway, tulu ku kasacamul nu nisanga'an, u lumeni’ay sa tungusay nikaydaan tu macaliwayay, sumanahay sa tungusay tu naidangan, langdaway sa tungusay tu sakuayaw naidihan, kutusi sa ina tuluay a kulit sa u angil nu satatungus nu Islamic (I-se-lanay 伊斯蘭的) a singku nu kiwkayay a kulit. (u sulit nu Hulam: 阿富汗國旗由黑、紅、綠三色旗組成,黑色象徵過去,紅色象徵鮮血,綠色象徵未來,同時這3色也是典型的伊斯蘭宗教顏色。) makasasa nu tatung sa u ngangan nu “Afghanistan” atu sasausian a sulit “1298”, [[tungus]]ay sa u mamiliyas tu ya United kingdom, kunida sa i sakay nu Islamic (I-se-lan 伊斯蘭) a kuyumi (celahcan 1919 a mihcaan). i hekal niya tatung sa saliyuten nu kasibalu nu habay. (u sulit nu Hulam: 位於國徽下部的是國名「阿富汗」與數字「1298」,代表阿富汗脫離英國,獨立於伊斯蘭曆1298年(西元1919年)。國徽外圍由兩把麥穗環繞。) === nipatidengan kalakantanay a likisi (建國簡史/歷史概況) === u Afghanistan a hungtiay a kanatal sa na i 1747 a mihcaan  nipatideng, na u saicelangay i mahida, i nu dikudan nu 19 seci sa, u icelang nu kanatal kalasiyasiyanan, kyu masa nu UK (英國) atu ya nu hungtiay Elarus, macacabis a midademec. 1919 a mihcaan mapaales ku nisatubangan tu UK (英國) a nipikuwan kunida sa malakanatal. (u sulit nu Hulam: 阿富汗王國建立於1747年,曾一度強盛,19世紀後,國力日衰,成為英國和沙俄的角逐場。1919年擺脫英國殖民統治獲得獨立。) i 1979 a mihcaan ya Soviet Union (Su-lien 蘇聯) sa midebung tu Afghanistan, nika misaicelang ku Afghanistan a micukah (反抗) a paculi, kyu i 1989 a mihcaan nayay ku laheci mutatiku tu hitay muliyas taluma’, ya nipiedapan niya Soviet Union (Su-lien 蘇聯) nu kiw-san-tu (共產黨) a masa[[kaput]]ay sa i 1992 a mihcaan kalupisakan masasiwatid. nu dikudan sa u paciliay a hitay caay kalecad ku nidatengan atu balucu’, macacubelis mangangayaw, nikahidaan sa ya nikalingatu kaidawan niya Pacise-tan ya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) (nu kamisamaay, Taliban) u nikapasaicelangan nu kiwkayay a nidateng atu caay katalaw tu sikapatay nu sangayaw nu hitay ku aidaan, kyu i 1996 a mihcaan mahamin tu ku maylabuay nu micacukahay a masakaputay makuwan. (u sulit nu Hulam: 1979年蘇聯入侵阿富汗,但遭阿富汗反抗軍不屈不撓的反抗,遂於1989年自阿富汗撤軍,蘇聯扶植的共產政權於1992年正式崩潰。之後反抗軍各派系內訌並混戰,直到起源於巴基斯坦的塔利班(神學士,Taliban)以強烈之宗教意識與不畏死的戰士為後盾,於1996年統一阿富汗大部分地區。) i 2001 a mihcaan sa nihakaan tu Amuhuwan mingayaw sakatalawan a kawaw sa, ya Amuhuwan miucul tu hitay taydaen i Afghanistan, belinen kiya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) hananay a masakaputay, i 2004 a mihcaan ya (Hamid Karzai) misingkiw tu kasayawan a cung-tung nu Afghanistan, cinida ku malacung-tung, u binawlan ku misiwasiway. (u sulit nu Hulam: 2001年發生美國911恐怖攻擊事件,美國進軍阿富汗,推翻塔利班政權,2004年卡札伊(Hamid Karzai)當選首任阿富汗民選總統。) i 2005 a mihcaan sabaw tusa nu kanatalay a giing a tatengilan miteka tu malalubang, kanahatu idaw tu ku hulicay a cenhu, nika ya u liwan niya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) hananay a masakaputay misamawmaw henay i nu walian atu nutipan, u nikangahulan nu labu atu kiyadahay nu siledek a bunday, patalaw tu Afghan sakasilacul atu sapalekalaw sananay a mipulu’. (u sulit nu Hulam: 2005年12月國會開始運作,儘管已成立憲政政府,塔利班勢力在阿富汗東部及西部仍活躍,腐敗與毒品氾濫等問題威脅阿富汗穩定與發展。) i 2010 a mihcaan cacay a bulad, ya nu ayawan Afghanay a cung-tung ci (Rabbani) micuduh tu cen-huay atu ya mihantayay ya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) misakapah a matatengil, nika ci Rabbani (La-pa-ni 拉巴尼) hananay sa sipacuk nu sunuk sananay a mipatay, ina sasungaayan a kawaw sa pihacengan a maetel kalasinpayan. (u sulit nu Hulam: 2010年10月,阿富汗前總統拉巴尼(Rabbani)推動阿富汗政府與塔利班等反政府武裝和談,但拉巴尼於2011年遇刺身亡,阿富汗和解進程嚴重受挫。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * CIA [http://www.cia.gov/] * 外交部 [http://www.mofa.gov.tw/default.html] * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *阿什拉夫·甘尼·艾哈邁德扎伊 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E4%BB%80%E6%8B%89%E5%A4%AB%C2%B7%E5%8A%A0%E5%B0%BC%C2%B7%E8%89%BE%E5%93%88%E8%BF%88%E5%BE%B7%E6%89%8E%E4%BC%8A] *Ashraf Ghani Ahmadzai [https://en.wikipedia.org/wiki/Ashraf_Ghani] * 阿富汗 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%AF%8C%E6%B1%97] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 4b3fpjwddzjou4atln4tlzde8jojhmc 128405 128401 2022-08-06T20:46:23Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Afghanistan.svg|thumb|u hata nu Afghanistan (阿富汗斯坦)]]Afghanistan (阿富汗斯坦) u sulit nu Hulam: 阿富汗斯坦 === u siwkay nu kanatal === u '''Afghanistan''' sa i labu nu Asia, itiza i 33 00 N, 65 00 E. u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 652,230 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 652,230 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 33,332,025. [[kakalukan]] umah sa 58.10%, [[kilakilangan umah]] sa 2.10%, zumaay henay umah sa 39.80%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Kabul([[:zh:喀布尔|喀布爾]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa 19 bulad 8 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Ashraf Ghani Ahmadzai]] (Asilabu.Kani.Ayhamaydecayi [[:zh:阿什拉夫·加尼·艾哈迈德扎伊|阿什拉夫·甘尼·艾哈邁德扎伊]]), 1949 a mihca 5 a bulad 19 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Afghanistan (阿富汗) [[ayza]], micakat a demiad sa i 2014 a mihca 9 bulad 29 demiad. === u hata (國旗) === u kulit nu hata nu Afghanistan sa, sisepat ku kulit, u [[lumeni'ay]] u [[sumanahay]] u [[landaway]] atu [[salengacay]]. === u sakatatung nu hata (國徽 ) === ina Afghanistan (Afghan 阿富汗) sakay nu hataay a kulit sa [[masakimulu]], [[hata]] nu kanatal sa u [[tatungus]] i [[teban]] ku nipakulit. sakatatungus i teban ya u salengacay, makay nu Muselinay a kiwkay (mosque (cincen-se 清真寺)) atu ya [[papapeluanay]] a [[nikasaupu]] kalahida, sakatatungus nu [[hata]] sa [[kalalitinan]] tu nikalekal nu [[cilal]] ya (Shahada) hananay, iti [[picumudan]] pilaluungan tu Islamay (I-se-lanay 伊斯蘭的) a kiwkayay sa, u Muselin hananay a sinziya sa mamin a muasip tu sapacuay a kamu, kasahida nu ayaw a palawat sa, kutusi sa u [[sakahenulan]] a nipalawat a [[pangiha']] tu aasipan tu ya “Sahada (Sa-ha-ta 薩哈達)” [[hananay]]. (u sulit nu Hulam: 阿富汗國徽呈圓形。國旗主體為位於正中的國徽。國徽正中由白色的清真寺壁龕與講壇組成,國徽的上部中央置有連著一個升起的太陽的薩哈達(Shahada,在皈依伊斯蘭教時,所有穆斯林都要誦讀誓言,其中的第一步,同時也是最重要的一步就是誦讀「薩哈達」)。) Afghanistan, [[sipahanhan]] han tu Afghanistan hananay a kapulungan a kanatal, u kakitidaan sa i ti Asia satebanan, kalatimulanay a kanatal, u tideng sa mala nu Asiaay i kalatebanan nu kenis. ina Afghanistan a kakitidaan sa caay kalecad ku nipaulic a imin, u nitapal nu hekalay sa i nu timulan sakuduma, u nutipanay a Asia sakuduma (cung-tun). (u sulit nu Hulam: 阿富汗,全稱阿富汗伊斯蘭共和國,是一個位於亞洲中南部的內陸國家,坐落在亞洲的心臟地區。阿富汗的位置有不同的定義,被認為處在南亞或西亞(中東)。) u Afghanistan sa sidakecan tu yadahay a masadumaay nu lalangawan a kanatal, kasumamadan sa u kakitidaan nu eneng i nu walian atu nu tipanay kalalitin, i mahida sa i tini na u sakahenulan a kalalacalan a misiwbay a kitidaan, atu nu pahutingay a malimad a kenis. sinikadakecan tu sakahenulan a nadatunganay a sangangayaw nu kakitidaan, malalitin tu Asia atu Europe a kanatal ku sikabalad, u Afghanistan atu nu belaway a kanatal idaw ku nu sakay kiwkayay, nakamuanay, atu nu lalaay a masakiketay a kalecalecad. (u sulit nu Hulam: 阿富汗是擁有多樣文化的國家,因地理上位於東方與西方的交界點,古時候這裡曾是很重要的貿易點和遊牧民族的遷居點。其擁有重要的地緣戰略位置,連接著亞歐大陸的各個主要國家,阿富汗與大部分毗鄰的國家有著宗教上、語言上、地理上相當程度的關聯。) ina Afghanistan a kanatal atu nu makaamisay ya Turkmenistan, Uzbekistan, atu ya Tajikistan malalitin, nu walian sa malalitin atu nu China, nu timul atu nu Pakistan a malalitin, nutipan sa malalitin atu nu Iran. (u sulit nu Hulam: 阿富汗的北部和土庫曼斯坦、烏茲別克斯坦以及塔吉克斯坦接壤,東部與中華人民共和國接壤,南部與巴基斯坦接壤,西部與伊朗接壤。) Afghanistan i ti Pushtu (Puse-tu 普什圖) hananay a kamuan sa, u imin u naenengan tu nu Afghanistan a tademaw sananay. ina Pashtuns (Puse-tunay a tademaw 普什圖人) sa u Afghanistan a tademaw han a pangangan, u sayadahay ayda nu kanatalay a binacadan, cunusan tu nikatenes a mamalais, kanahatu kinapinaan a sipaculian nu Afghanistan tu nipidebung nu kasaicelang nu tau, nika sikaidaw nu limaay tu tulu a dadan sakacaay ka caluway nu [[cacaliwayan]] nu aca. (u sulit nu Hulam: 「阿富汗斯坦」在普什圖語的意思就是阿富汗人的地方。普什圖人又稱阿富汗人,亦是現時國內最多人口的族群。作為內陸國,加上長年戰事,雖然阿富汗多次抵禦強權入侵,但也換來了領土中的五分之三交通不便的代價。) u malukay a sakikawaw sanu kalisiway a sakahenulan a tektek, nika u tanengay a kaluken a umah sa cayay kataneng tu tulu tu tusa, nipalumaan tu siledekay pihacengan. sikaidaw nu tademaw sa makaala tu 3616 nu mang, nasikalpacaw kyu maetel ku sakalisiway caay kadayum ka sakasilacul a patulis, pakayni i kitakit a nipisausi sa u sakainayay a nipipalekal tu sasilacul a kanatal sa. (u sulit nu Hulam: 農業是另一主要的經濟支柱,但可耕地還不足農用地的2/3,毒品種植十分嚴重。人口為3616萬,因為戰亂導致的經濟困難延續,是世界上最低度開發國家。) === nikaidaw nu kamu (語源 ) === Afghan a [[ulicay]] [[nikalekalan]] sikayda sa nanu [[kasumamadan|kasumamaday]] a kamu, u imin sa u bakiay sananay mala u nu [[hungtyay]] a nipikuwan. ina Afghanistan atu nu Afghanistan a [[binacadan]] sakay ngangan sa malecad ku nikabalaki, iti cacay a [[bataan]] nu seci sa, sakay nu kakitidaanay a ulic, ya Kitakitay a kitidaan a [[mucebangan]] idaw ku nikahini nu nipangangan. i likisi sa u Afghan (Afghān, ya Sa-san nu hungtiay a nipangangan sa u walianay a [[niyadu'|niyadu’]] a binacadan sa), u nipatudu’an u Puse-tu a tademaw sananay. (u sulit nu Hulam: 阿富汗一詞源於蒙古語,意為叔叔的汗國。阿富汗斯坦和阿富汗民族這名稱一樣古老,在十世紀的地理書世界境域志紀錄了這一稱呼。歷史上,阿富汗(Afghān,薩珊王朝時所稱的東方部落民族Abgân)就是指普什圖人。) sakay nu sacunus tu ulic sa ya “stan” hananay sa, u kamu nu Afghanistan sa u lala’ sananay, Afghanistan a kamu sa nipatudu’an u lala’ sa. i ti Kuelte-setan atu ya Uzbekistan tu sakasitungus, ina kalatebanay a i Ya-cuo a kanatal nipangangan nisahecian sa malecad tu ku nipangangan, si “stan” ku nipaulic. (u sulit nu Hulam: 語綴詞「斯坦」是波斯語中的土地。因此,阿富汗斯坦就是指「阿富汗人的土地」。在庫爾德斯坦和烏茲別克斯坦等代表的中亞國家的名稱中也使用了「stan」一詞。) === u sasiwkay tu hata (國旗說明) === u hata nu Afghanistan sa [[nipakulitan]] tu kulit ya lumeni'ay, sumanahay, langdaway, tulu ku kasacamul nu nisanga'an, u lumeni’ay sa tungusay nikaydaan tu macaliwayay, sumanahay sa tungusay tu naidangan, langdaway sa tungusay tu sakuayaw naidihan, kutusi sa ina tuluay a kulit sa u angil nu satatungus nu Islamic (I-se-lanay 伊斯蘭的) a singku nu kiwkayay a kulit. (u sulit nu Hulam: 阿富汗國旗由黑、紅、綠三色旗組成,黑色象徵過去,紅色象徵鮮血,綠色象徵未來,同時這3色也是典型的伊斯蘭宗教顏色。) makasasa nu tatung sa u ngangan nu “Afghanistan” atu sasausian a sulit “1298”, [[tungus]]ay sa u mamiliyas tu ya United kingdom, kunida sa i sakay nu Islamic (I-se-lan 伊斯蘭) a kuyumi (celahcan 1919 a mihcaan). i hekal niya tatung sa saliyuten nu kasibalu nu habay. (u sulit nu Hulam: 位於國徽下部的是國名「阿富汗」與數字「1298」,代表阿富汗脫離英國,獨立於伊斯蘭曆1298年(西元1919年)。國徽外圍由兩把麥穗環繞。) === nipatidengan kalakantanay a likisi (建國簡史/歷史概況) === u Afghanistan a hungtiay a kanatal sa na i 1747 a mihcaan  nipatideng, na u saicelangay i mahida, i nu dikudan nu 19 seci sa, u icelang nu kanatal kalasiyasiyanan, kyu masa nu UK (英國) atu ya nu hungtiay Elarus, macacabis a midademec. 1919 a mihcaan mapaales ku nisatubangan tu UK (英國) a nipikuwan kunida sa malakanatal. (u sulit nu Hulam: 阿富汗王國建立於1747年,曾一度強盛,19世紀後,國力日衰,成為英國和沙俄的角逐場。1919年擺脫英國殖民統治獲得獨立。) i 1979 a mihcaan ya Soviet Union (Su-lien 蘇聯) sa midebung tu Afghanistan, nika misaicelang ku Afghanistan a micukah (反抗) a paculi, kyu i 1989 a mihcaan nayay ku laheci mutatiku tu hitay muliyas taluma’, ya nipiedapan niya Soviet Union (Su-lien 蘇聯) nu kiw-san-tu (共產黨) a masa[[kaput]]ay sa i 1992 a mihcaan kalupisakan masasiwatid. nu dikudan sa u paciliay a hitay caay kalecad ku nidatengan atu balucu’, macacubelis mangangayaw, nikahidaan sa ya nikalingatu kaidawan niya Pacise-tan ya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) (nu kamisamaay, Taliban) u nikapasaicelangan nu kiwkayay a nidateng atu caay katalaw tu sikapatay nu sangayaw nu hitay ku aidaan, kyu i 1996 a mihcaan mahamin tu ku maylabuay nu micacukahay a masakaputay makuwan. (u sulit nu Hulam: 1979年蘇聯入侵阿富汗,但遭阿富汗反抗軍不屈不撓的反抗,遂於1989年自阿富汗撤軍,蘇聯扶植的共產政權於1992年正式崩潰。之後反抗軍各派系內訌並混戰,直到起源於巴基斯坦的塔利班(神學士,Taliban)以強烈之宗教意識與不畏死的戰士為後盾,於1996年統一阿富汗大部分地區。) i 2001 a mihcaan sa nihakaan tu Amuhuwan mingayaw sakatalawan a kawaw sa, ya Amuhuwan miucul tu hitay taydaen i Afghanistan, belinen kiya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) hananay a masakaputay, i 2004 a mihcaan ya (Hamid Karzai) misingkiw tu kasayawan a cung-tung nu Afghanistan, cinida ku malacung-tung, u binawlan ku misiwasiway. (u sulit nu Hulam: 2001年發生美國911恐怖攻擊事件,美國進軍阿富汗,推翻塔利班政權,2004年卡札伊(Hamid Karzai)當選首任阿富汗民選總統。) i 2005 a mihcaan sabaw tusa nu kanatalay a giing a tatengilan miteka tu malalubang, kanahatu idaw tu ku hulicay a cenhu, nika ya u liwan niya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) hananay a masakaputay misamawmaw henay i nu walian atu nutipan, u nikangahulan nu labu atu kiyadahay nu siledek a bunday, patalaw tu Afghan sakasilacul atu sapalekalaw sananay a mipulu’. (u sulit nu Hulam: 2005年12月國會開始運作,儘管已成立憲政政府,塔利班勢力在阿富汗東部及西部仍活躍,腐敗與毒品氾濫等問題威脅阿富汗穩定與發展。) i 2010 a mihcaan cacay a bulad, ya nu ayawan Afghanay a cung-tung ci (Rabbani) micuduh tu cen-huay atu ya mihantayay ya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) misakapah a matatengil, nika ci Rabbani (La-pa-ni 拉巴尼) hananay sa sipacuk nu sunuk sananay a mipatay, ina sasungaayan a kawaw sa pihacengan a maetel kalasinpayan. (u sulit nu Hulam: 2010年10月,阿富汗前總統拉巴尼(Rabbani)推動阿富汗政府與塔利班等反政府武裝和談,但拉巴尼於2011年遇刺身亡,阿富汗和解進程嚴重受挫。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * CIA [http://www.cia.gov/] * 外交部 [http://www.mofa.gov.tw/default.html] * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *阿什拉夫·甘尼·艾哈邁德扎伊 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E4%BB%80%E6%8B%89%E5%A4%AB%C2%B7%E5%8A%A0%E5%B0%BC%C2%B7%E8%89%BE%E5%93%88%E8%BF%88%E5%BE%B7%E6%89%8E%E4%BC%8A] *Ashraf Ghani Ahmadzai [https://en.wikipedia.org/wiki/Ashraf_Ghani] * 阿富汗 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%AF%8C%E6%B1%97] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 6ra6mvvmqricpw6c7lhyskc510ynzso Tai’an 0 4638 128399 128390 2022-08-06T20:45:54Z 79.163.163.198 wikitext text/x-wiki [[tangan:Thaiôn - Thàian - (Tai'an, Miaoli County)Top 100 Most-Viewed People on Wikipedia Try to name the people whose Wikipedia articles have been visited the most times. For the years 2007–2021. Source. Some are deceased Quiz by Hugh2000 Rate: Featured Quiz Last updated: August 31, 2021 You have not attempted this quiz yet. More quiz info >> Views Hint Person 226 m Leader 152 m Leader 139 m Royal 127 m Musician 120 m Musician 116 m Musician 115 m Leader 115 m Athlete 105 m Musician 99 m Musician 99 m Entrepreneur 99 m Media personality 94 m Athlete 94 m Athlete 93 m Scientist 93 m Actor 92 m Entrepreneur 88 m Musician 87 m Musician 86 m Musician 86 m Leader 84 m Actor 83 m Athlete 82 m Musician 82 m Scientist 82 m Musician 82 m Athlete 81 m Actor 80 m Musician 79 m Musician 78 m Actor 78 m Leader 75 m Leader 75 m Actor 75 m Actor 74 m Actor 74 m Actor 74 m Criminal 73 m Actor 73 m Royal 73 m Royal 73 m Musician 73 m Playwright 73 m Entrepreneur 72 m Entrepreneur 72 m Actor 71 m Musician 71 m Criminal 71 m Actor 71 m Athlete 69 m Musician Views Hint Person 69 m Musician 69 m Athlete 69 m Actor 69 m Criminal 68 m Actor 67 m Royal 67 m Leader 66 m Athlete 66 m Royal 66 m Actor 65 m Royal 65 m Musician 65 m Musician 65 m Musician 65 m Actor 64 m Leader 64 m Leader 64 m Leader 64 m Musician 64 m Actor 64 m Musician 63 m Musician 63 m Musician 63 m Actor 62 m Actor 62 m Actor 61 m Royal 61 m Leader 60 m Leader 60 m Actor 60 m Musician 60 m Musician 60 m Actor 59 m Musici.svg|縮圖|Tai’an(泰安鄉)]] Tai’an(泰安鄉) Tai’an(泰安鄉)a sakuwan ku Miaoli. kumud nu kalesakan, 602.88 km². (kalesakan nu lin-pan-ti 524.2 km², kalesakan nu [[paw-liw-ti]] 59.69 km²), u [[kasabinawlan]], 4,814 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,508 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,986 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 83% (Atayal) ku kasabinawlan. u Atayal ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Tai’an (泰安鄉) mala walu a cuwen atu 16 ku niyazu’. kina 16 a niyazu’sa, B’anux(天狗部落), Maylubung(梅園部落), Mepuwal(象鼻部落), Mabanan(永安部落), Malabang(馬那邦部落), Suru(蘇魯部落), Pakwari(八卦力部落), Gali-hwan(南灣部落), Matabalay(榮安部落), Mabatuan(大坪部落), Tabilas(圓墩部落), Maibagah(司馬限部落), Sakuhan(細道邦部落), Swasiq(斯瓦細格部落), Maytayax(大安部落), Quwis awi’(砂埔鹿部落). <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89</nowiki> === '''Tai’an (泰安鄉)''' === Tai’an (泰安鄉)是位於臺灣苗栗縣東南部的山地原住民鄉,北鄰南庄鄉、新竹縣五峰鄉,東接新竹縣尖石鄉,南臨臺中市和平區,西與卓蘭鎮、大湖鄉、獅潭鄉相鄰,為苗栗縣面積最大、人口密度最低的行政區,其面積約佔全縣的三分之一。 Tai’an (泰安鄉) itida i Taywan Miw-li-kin (臺灣苗栗縣) wali timulan a niyadu'an nu san-ti yincumin a niyadu'an, amisan sibiyaw tu Na-cuan (南庄鄉) a niyadu’, Sin-cu-kin Wu-fun niyadu’ (新竹縣五峰鄉), timulan midadapi tu Tacun-se’Hepin a niyadu’ (臺中市和平區), nutipan atu Cuelan-cen (卓蘭鎮), Tahu a niyadu’(大湖鄉), Shitan niyadu' (獅潭鄉) mababiyaw, u Mewli-kin (苗栗縣) ku satabakiay nu lala’a nu kakitidaan, tademaw han saadidi'ay nu sin-sen a niyadu'an, u ahebal nu lala’ nuheni makaala tu mala tuluay tu cacay. 族群主要以臺灣原住民族泰雅族人、與漢人中的客家人。由於泰安鄉溫泉產業豐盛,素有「泰安溫泉鄉」雅號。 benacadan nu angangan han u Taywan yincumin Tayalu a tademaw (泰雅族人), atu layak nu ngayngayngayan. nina Tai’an  (泰安鄉) wincun micidek tu ku silaculan nu wancuna, sisa kasinganganan tu  “Tayalu wincun a niyadu'an” han kuni panganganan. == '''likisi (歷史)''' == 在日本統治時代,本鄉境內各部落都屬新竹州大湖郡直轄的蕃地,戰後後才改制為山地原住民鄉,原為苗栗縣大安鄉,但由於與臺中縣大安鄉(今臺中市大安區)同名,1952年8月改名為泰安鄉迄今。 itini nikuwanan nu Dipun a zitay, nina niyadu’ u Sincu-cuo ta’hu-cun (新竹州大湖郡) ce-sia a kitidaan , nikudan nu nikalepacaw sumad han tu santi yincumin a niyadu'an, naw Mewli-kin Taan-niyadu’a (苗栗縣大安鄉) niyadu'an, nika atu Tacun-kin Taan-niyadu’ (臺中縣大安鄉) “aydaay a Tacu-se Taan-niyadu’” malicad ku ngangan, i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (1952) a mihcaan walu (8) a bulad sumad han tu aydaay a Tai’an  (泰安鄉) katukuh ayda. === '''zu’cihek a niyadu'an (象鼻部落)''' === === '''Tai’an cengelan lalangawan a kitidaan  Tai’an aadihan tuni kasilacan nu tuud (泰雅染織文化園區 泰安文物陳列館)''' === 士林部落:須從卓蘭鎮沿著大安溪河畔旁的公路進入,先到臺中市的達觀部落,過了士林水壩就到達士林部落,此部落的路標標示牌是以山豬的圖騰為之。 Selin niyadu’ (士林), sipakayda i Cuo-lan niyadu’ (卓蘭鎮) miduduc tu Ta-an a sawac(大安溪河) nu tepala a dadan micumud, sayaway makatukuh i Taycu-se (台中市) a Takuwan-niyaduan, milakuuyd tu Se-lin (士林) a cascasan makatukuh tu Se-lin-niyaduan (士林), ninaniyadu’ a paya nu silusi a dadan u pabuy ku kulit tu sacumud tinaniyaduan. == '''su’wun (水文)''' == 本鄉主要的河川為大安溪、汶水溪以及大湖溪,汶水溪發源於泰安鄉梅園村標高2,618公尺的鹿場大山西南山谷,爾後匯集源自東洗水山的支流東洗水溪後轉向西,於汶水與大湖溪匯集。 nina niyadu’ [[angangan]] u sawac a Ta-an sauwac(大安溪),Wun-suy sauwac(汶水溪) atu Ta-fu sauwac (大湖溪), Wunsua sauwac (汶水溪) nu tapang i Taiyalu (泰安鄉) Mi’-yun niyadu’ talakaw han tusa a malebut enem a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (2,618) a kunce a ngabulan buyu' nutipan timulan nu masananggayya a buyu' nu dihep, kapulung nu misilelilay a nanum namakayda i Dun-si-suy-san a silsil nu lalitemuhan a Dun-si-suy sawac misudikud pasayda i nutipan, u wuin-suy (汶水) atu Ta-fu (大湖溪) sauwac nu kapulungan. 大安溪發源於雪山山脈之大霸尖山西側,向西流至東陽山北麓與支流馬達拉溪會合後,始稱大安溪,流經雪見、大安、象鼻部落、士林部落後,形成苗栗縣、臺中市交界。 Taan sauwac (大安溪) angangan i Sia-san-abuyu'an (雪山山脈) nu Tapa’cun buyu' (大霸尖山) nutipan, pasaida i nutipan kuni pisilesile katukuh i Tun-yung buyu'an Palu’ atu kacacepaan nu Ma-ta-la sauwac kalalitemuh han, pangangan han tu Ta-an sacac, makayda kunipi silesile nu nanum i Sai-cen,Ta-an, Sanpi a niyadu'an, Se-lin niyadu'an, mala Mawli-kin (苗栗縣), Taicun-se (臺中市) nu kala litemuhan. === '''Mawli-kan Cuolan-niyadu' Cuolan papahanhanan a aidangan (苗栗縣卓蘭鎮 卓蘭休閒園區)''' === 「卓蘭休閒園區」位於位於大安溪畔丘陵地型的河階台地,北臨鯉魚潭水庫, “Cuo-lan papahanhanan a aidangan” itida i Ta-an sauwac masa likelunay a lala’ nu masaenalay a masakayakaya’ a lalalalaan, amis madapi tu Li-i banawan, 該地原以生產茶葉、椪柑、大梨、枇杷等作物,後因柑橘價格不佳和農害之故,目前農業生產以花卉、有機蔬菜、香草、高接梨、芭樂、楊桃為主。近年休閒風氣興起,多數果農轉型為休閒農業,園區結合區內的休閒農場和景點,打造完整的休閒園。 nina niyadu' naw u sikawaway tu uciya, kama, laya’, ngipi ku kawaw, nikudan satu caay kakapah ku aca’ nu kama atu kasicilekayan nu kaliwmahan, ayda u kaliwmahan nu heni u balu, pakunida hananay a lami’, bangsisay a lutuk, nipatatules tu laya, kiyabes, latak ku tadapalumaan nuheni. ayda a mihcaan u papahanhanan nu aaidangan ku liwmahan nu tataydan a midang, kataydaan a midang mapulung atu tataydaan midang nu umah atu aidangan, misakapah tu tataydaaan a midang. === '''suyeun cascas atu tabakiay nu ba’tu a diheb (水雲瀑布與巨石谷)''' === 巨石谷位在汶水溪的上游段,遼闊的溪谷中散佈著各種大小與顏色深淺的石頭,一眼望去錯落有致,別有一番風情。 tabakiay nu ba’tu a diheb itida i Wun-sua sauwac nu pabawan, hatidaay nu ahebal nu sauwac yadah ku tabakiay adidiay atu caaya kalecad nu i labuay nu ba’tu, pasayda miadih mahicaay kiya ku nikasilac nu bangcal, bangcal sa ataydan miadih. 從巨石谷至水雲瀑布約需二十分鐘的時間,雖然有著絕佳的景致,但途中多為陡峭路段,且須以繩索攀爬頗高的距離,因此建議較無登山經驗的民眾須小心。 namakayda i tabakiay nu ba’tu adiheb katukuh i Suy-wun cascas maka alatu tusaay a bataan nu lawat a tatukiyan, amica ku nika bangcal nu tataydaan, nika u tataydaan muculil u masa likelikelunnay a dadan ku yadah,saka, aw tuwasu’a laic ku sapikayakay tu talakaway a tataydaan a laad, sakamusa anu inai' ku katinengay tayda i buyu han piadihi anu tayda i buyu'. 苗栗縣泰安鄉 泰雅原住民文化產業區 Mawli-kin Tai’an  Atayalu yincumin lalangawan a sakaudip nu kakitidaan 「泰雅原住民文化產業區」佔地約為1.67公頃,苗栗縣政府為了要結合泰安溫泉資源與泰雅文化,在其中設置「泰雅文物館」與「打必拉斯溫泉公園」,做為保存及推廣泰雅文化的重要推手。 “Atayalu yincumin lalangawan a lalaculan nu kakitidaan” kakitidaan makaala tu cacay. enem pitu a kubu (1.67), Mawli-kin sifu manglay mipulung tu Taywan wuncun tu sakasilacul atu Atayalu a lalangawan, itida patideng tu “ Tayalu aadihan tu tuud”atu “ Ta-pila-se wuncun aidangan”, sapisingaan tu cacuduh han tu Tayalu lalangawan a anganganan nu cacuduhan. 「泰雅文物館」內展品多元,平面展有泰安鄉內泰雅部落的遷徙與分布圖、當地泰雅族文化歲時祭儀介紹與照片, “Tayalu aadihan tu tuud” yadah ku aadih tu cancanan nu nipisilac, sapaadih idaw ku Tayan niyaduan nika bulawan atu aadihan tu nika babenisan tu cudad, tawyaay a Tayalu nu lalangaw nu  tawyaay a kakawawsan nu lalangawan a patineng misiwkay atu sasing. 並規劃有木雕、籐編器具、織品服飾以及口簧琴等實體文物展,以及設置夜間森林體驗區、傳統生活竹屋區等地,讓遊客能實際參與並親身體驗泰雅族的傳統生活。 idaw ku nipilekakawaw tu nituktukan tu kasuy, nisangan tu uway a cancanan nu tuudan, nitenunan tu dikuc atu tubtub nu nisangaan aadihan tu cancanan anisilacan, atu nipatideng tu nulabiiay a kilangkilangan nu sasalamaan a kitidaan, sumamaday anikaudipan a dayday nu uli’ auk nisangaan tu luma’ a kakitidaan, papilihida tu taydaay nu midangay a tademaw milihida tu kakawaw nuheni atu miliheda tu Tayalu nu dayday nu hican nu nika udipan nuheni. 戶外場地則規劃有「打必拉斯溫泉公園」,民眾不僅可以來此免費泡腳溫泉外,假日更有藝文表演與原住民攤販,讓民眾欣賞原住民歌舞之餘還能享受部落美食,藉此推廣與傳承泰雅傳統文化,並為泰安帶來豐厚的旅遊人潮,活絡地方經濟。 idaw kunipi kiyaku tu kawaw nuheni tu “ Tapila-se wuncun kungyun”, taydaay nu tademaw amidang caay paacai kuni pisengel tu kuku i wuncun, pilipayan hni idaw ku nipaimung tu palaw atu kakanen nu patiyamay nu yungcumin, nu taydaay a midangay nu tademawan taneng miadih tu nipaimung atu palaw nuheni sa taneng milihida tu kakanen nu niyaduay a asu'ay nu kakanen, imahini micuduh patinaku atu midayday tu Tayalu nu  lalangawan, kya yadah ku matinengay tu sakatayda i Tayalu amidang nu yadahay a tademaw, kya mapalekal ku sakaudip nu itidaay a tademawan. <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89</nowiki> == '''demiad (氣候)''' == 本鄉氣候屬於亞熱帶,溫和多雨,雨量由海岸向山區遞減,雨季主要在5月至9月。 demiad nu nuyadu' han kalacalecaledesan, kadihkuwan atu yadah nu udad, udad namakayda i dadipasan haymaw sa pasayda i bayu’ amawada’, udadan han itida i limaay a bulad katukuh siwaay a bulad. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科:[[:zh:泰安鄉|Tai’an(泰安鄉):ttps://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89]] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] f0nlapnp1izy1rn8u3dtrrak5vkb2ps 128404 128399 2022-08-06T20:46:23Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki [[tangan:Thaiôn - Thàian - (Tai'an, Miaoli County).svg|縮圖|Tai’an(泰安鄉)]] Tai’an(泰安鄉) Tai’an(泰安鄉)a sakuwan ku Miaoli. kumud nu kalesakan, 602.88 km². (kalesakan nu lin-pan-ti 524.2 km², kalesakan nu [[paw-liw-ti]] 59.69 km²), u [[kasabinawlan]], 4,814 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,508 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,986 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 83% (Atayal) ku kasabinawlan. u Atayal ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Tai’an (泰安鄉) mala walu a cuwen atu 16 ku niyazu’. kina 16 a niyazu’sa, B’anux(天狗部落), Maylubung(梅園部落), Mepuwal(象鼻部落), Mabanan(永安部落), Malabang(馬那邦部落), Suru(蘇魯部落), Pakwari(八卦力部落), Gali-hwan(南灣部落), Matabalay(榮安部落), Mabatuan(大坪部落), Tabilas(圓墩部落), Maibagah(司馬限部落), Sakuhan(細道邦部落), Swasiq(斯瓦細格部落), Maytayax(大安部落), Quwis awi’(砂埔鹿部落). <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89</nowiki> === '''Tai’an (泰安鄉)''' === Tai’an (泰安鄉)是位於臺灣苗栗縣東南部的山地原住民鄉,北鄰南庄鄉、新竹縣五峰鄉,東接新竹縣尖石鄉,南臨臺中市和平區,西與卓蘭鎮、大湖鄉、獅潭鄉相鄰,為苗栗縣面積最大、人口密度最低的行政區,其面積約佔全縣的三分之一。 Tai’an (泰安鄉) itida i Taywan Miw-li-kin (臺灣苗栗縣) wali timulan a niyadu'an nu san-ti yincumin a niyadu'an, amisan sibiyaw tu Na-cuan (南庄鄉) a niyadu’, Sin-cu-kin Wu-fun niyadu’ (新竹縣五峰鄉), timulan midadapi tu Tacun-se’Hepin a niyadu’ (臺中市和平區), nutipan atu Cuelan-cen (卓蘭鎮), Tahu a niyadu’(大湖鄉), Shitan niyadu' (獅潭鄉) mababiyaw, u Mewli-kin (苗栗縣) ku satabakiay nu lala’a nu kakitidaan, tademaw han saadidi'ay nu sin-sen a niyadu'an, u ahebal nu lala’ nuheni makaala tu mala tuluay tu cacay. 族群主要以臺灣原住民族泰雅族人、與漢人中的客家人。由於泰安鄉溫泉產業豐盛,素有「泰安溫泉鄉」雅號。 benacadan nu angangan han u Taywan yincumin Tayalu a tademaw (泰雅族人), atu layak nu ngayngayngayan. nina Tai’an  (泰安鄉) wincun micidek tu ku silaculan nu wancuna, sisa kasinganganan tu  “Tayalu wincun a niyadu'an” han kuni panganganan. == '''likisi (歷史)''' == 在日本統治時代,本鄉境內各部落都屬新竹州大湖郡直轄的蕃地,戰後後才改制為山地原住民鄉,原為苗栗縣大安鄉,但由於與臺中縣大安鄉(今臺中市大安區)同名,1952年8月改名為泰安鄉迄今。 itini nikuwanan nu Dipun a zitay, nina niyadu’ u Sincu-cuo ta’hu-cun (新竹州大湖郡) ce-sia a kitidaan , nikudan nu nikalepacaw sumad han tu santi yincumin a niyadu'an, naw Mewli-kin Taan-niyadu’a (苗栗縣大安鄉) niyadu'an, nika atu Tacun-kin Taan-niyadu’ (臺中縣大安鄉) “aydaay a Tacu-se Taan-niyadu’” malicad ku ngangan, i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (1952) a mihcaan walu (8) a bulad sumad han tu aydaay a Tai’an  (泰安鄉) katukuh ayda. === '''zu’cihek a niyadu'an (象鼻部落)''' === === '''Tai’an cengelan lalangawan a kitidaan  Tai’an aadihan tuni kasilacan nu tuud (泰雅染織文化園區 泰安文物陳列館)''' === 士林部落:須從卓蘭鎮沿著大安溪河畔旁的公路進入,先到臺中市的達觀部落,過了士林水壩就到達士林部落,此部落的路標標示牌是以山豬的圖騰為之。 Selin niyadu’ (士林), sipakayda i Cuo-lan niyadu’ (卓蘭鎮) miduduc tu Ta-an a sawac(大安溪河) nu tepala a dadan micumud, sayaway makatukuh i Taycu-se (台中市) a Takuwan-niyaduan, milakuuyd tu Se-lin (士林) a cascasan makatukuh tu Se-lin-niyaduan (士林), ninaniyadu’ a paya nu silusi a dadan u pabuy ku kulit tu sacumud tinaniyaduan. == '''su’wun (水文)''' == 本鄉主要的河川為大安溪、汶水溪以及大湖溪,汶水溪發源於泰安鄉梅園村標高2,618公尺的鹿場大山西南山谷,爾後匯集源自東洗水山的支流東洗水溪後轉向西,於汶水與大湖溪匯集。 nina niyadu’ [[angangan]] u sawac a Ta-an sauwac(大安溪),Wun-suy sauwac(汶水溪) atu Ta-fu sauwac (大湖溪), Wunsua sauwac (汶水溪) nu tapang i Taiyalu (泰安鄉) Mi’-yun niyadu’ talakaw han tusa a malebut enem a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (2,618) a kunce a ngabulan buyu' nutipan timulan nu masananggayya a buyu' nu dihep, kapulung nu misilelilay a nanum namakayda i Dun-si-suy-san a silsil nu lalitemuhan a Dun-si-suy sawac misudikud pasayda i nutipan, u wuin-suy (汶水) atu Ta-fu (大湖溪) sauwac nu kapulungan. 大安溪發源於雪山山脈之大霸尖山西側,向西流至東陽山北麓與支流馬達拉溪會合後,始稱大安溪,流經雪見、大安、象鼻部落、士林部落後,形成苗栗縣、臺中市交界。 Taan sauwac (大安溪) angangan i Sia-san-abuyu'an (雪山山脈) nu Tapa’cun buyu' (大霸尖山) nutipan, pasaida i nutipan kuni pisilesile katukuh i Tun-yung buyu'an Palu’ atu kacacepaan nu Ma-ta-la sauwac kalalitemuh han, pangangan han tu Ta-an sacac, makayda kunipi silesile nu nanum i Sai-cen,Ta-an, Sanpi a niyadu'an, Se-lin niyadu'an, mala Mawli-kin (苗栗縣), Taicun-se (臺中市) nu kala litemuhan. === '''Mawli-kan Cuolan-niyadu' Cuolan papahanhanan a aidangan (苗栗縣卓蘭鎮 卓蘭休閒園區)''' === 「卓蘭休閒園區」位於位於大安溪畔丘陵地型的河階台地,北臨鯉魚潭水庫, “Cuo-lan papahanhanan a aidangan” itida i Ta-an sauwac masa likelunay a lala’ nu masaenalay a masakayakaya’ a lalalalaan, amis madapi tu Li-i banawan, 該地原以生產茶葉、椪柑、大梨、枇杷等作物,後因柑橘價格不佳和農害之故,目前農業生產以花卉、有機蔬菜、香草、高接梨、芭樂、楊桃為主。近年休閒風氣興起,多數果農轉型為休閒農業,園區結合區內的休閒農場和景點,打造完整的休閒園。 nina niyadu' naw u sikawaway tu uciya, kama, laya’, ngipi ku kawaw, nikudan satu caay kakapah ku aca’ nu kama atu kasicilekayan nu kaliwmahan, ayda u kaliwmahan nu heni u balu, pakunida hananay a lami’, bangsisay a lutuk, nipatatules tu laya, kiyabes, latak ku tadapalumaan nuheni. ayda a mihcaan u papahanhanan nu aaidangan ku liwmahan nu tataydan a midang, kataydaan a midang mapulung atu tataydaan midang nu umah atu aidangan, misakapah tu tataydaaan a midang. === '''suyeun cascas atu tabakiay nu ba’tu a diheb (水雲瀑布與巨石谷)''' === 巨石谷位在汶水溪的上游段,遼闊的溪谷中散佈著各種大小與顏色深淺的石頭,一眼望去錯落有致,別有一番風情。 tabakiay nu ba’tu a diheb itida i Wun-sua sauwac nu pabawan, hatidaay nu ahebal nu sauwac yadah ku tabakiay adidiay atu caaya kalecad nu i labuay nu ba’tu, pasayda miadih mahicaay kiya ku nikasilac nu bangcal, bangcal sa ataydan miadih. 從巨石谷至水雲瀑布約需二十分鐘的時間,雖然有著絕佳的景致,但途中多為陡峭路段,且須以繩索攀爬頗高的距離,因此建議較無登山經驗的民眾須小心。 namakayda i tabakiay nu ba’tu adiheb katukuh i Suy-wun cascas maka alatu tusaay a bataan nu lawat a tatukiyan, amica ku nika bangcal nu tataydaan, nika u tataydaan muculil u masa likelikelunnay a dadan ku yadah,saka, aw tuwasu’a laic ku sapikayakay tu talakaway a tataydaan a laad, sakamusa anu inai' ku katinengay tayda i buyu han piadihi anu tayda i buyu'. 苗栗縣泰安鄉 泰雅原住民文化產業區 Mawli-kin Tai’an  Atayalu yincumin lalangawan a sakaudip nu kakitidaan 「泰雅原住民文化產業區」佔地約為1.67公頃,苗栗縣政府為了要結合泰安溫泉資源與泰雅文化,在其中設置「泰雅文物館」與「打必拉斯溫泉公園」,做為保存及推廣泰雅文化的重要推手。 “Atayalu yincumin lalangawan a lalaculan nu kakitidaan” kakitidaan makaala tu cacay. enem pitu a kubu (1.67), Mawli-kin sifu manglay mipulung tu Taywan wuncun tu sakasilacul atu Atayalu a lalangawan, itida patideng tu “ Tayalu aadihan tu tuud”atu “ Ta-pila-se wuncun aidangan”, sapisingaan tu cacuduh han tu Tayalu lalangawan a anganganan nu cacuduhan. 「泰雅文物館」內展品多元,平面展有泰安鄉內泰雅部落的遷徙與分布圖、當地泰雅族文化歲時祭儀介紹與照片, “Tayalu aadihan tu tuud” yadah ku aadih tu cancanan nu nipisilac, sapaadih idaw ku Tayan niyaduan nika bulawan atu aadihan tu nika babenisan tu cudad, tawyaay a Tayalu nu lalangaw nu  tawyaay a kakawawsan nu lalangawan a patineng misiwkay atu sasing. 並規劃有木雕、籐編器具、織品服飾以及口簧琴等實體文物展,以及設置夜間森林體驗區、傳統生活竹屋區等地,讓遊客能實際參與並親身體驗泰雅族的傳統生活。 idaw ku nipilekakawaw tu nituktukan tu kasuy, nisangan tu uway a cancanan nu tuudan, nitenunan tu dikuc atu tubtub nu nisangaan aadihan tu cancanan anisilacan, atu nipatideng tu nulabiiay a kilangkilangan nu sasalamaan a kitidaan, sumamaday anikaudipan a dayday nu uli’ auk nisangaan tu luma’ a kakitidaan, papilihida tu taydaay nu midangay a tademaw milihida tu kakawaw nuheni atu miliheda tu Tayalu nu dayday nu hican nu nika udipan nuheni. 戶外場地則規劃有「打必拉斯溫泉公園」,民眾不僅可以來此免費泡腳溫泉外,假日更有藝文表演與原住民攤販,讓民眾欣賞原住民歌舞之餘還能享受部落美食,藉此推廣與傳承泰雅傳統文化,並為泰安帶來豐厚的旅遊人潮,活絡地方經濟。 idaw kunipi kiyaku tu kawaw nuheni tu “ Tapila-se wuncun kungyun”, taydaay nu tademaw amidang caay paacai kuni pisengel tu kuku i wuncun, pilipayan hni idaw ku nipaimung tu palaw atu kakanen nu patiyamay nu yungcumin, nu taydaay a midangay nu tademawan taneng miadih tu nipaimung atu palaw nuheni sa taneng milihida tu kakanen nu niyaduay a asu'ay nu kakanen, imahini micuduh patinaku atu midayday tu Tayalu nu  lalangawan, kya yadah ku matinengay tu sakatayda i Tayalu amidang nu yadahay a tademaw, kya mapalekal ku sakaudip nu itidaay a tademawan. <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89</nowiki> == '''demiad (氣候)''' == 本鄉氣候屬於亞熱帶,溫和多雨,雨量由海岸向山區遞減,雨季主要在5月至9月。 demiad nu nuyadu' han kalacalecaledesan, kadihkuwan atu yadah nu udad, udad namakayda i dadipasan haymaw sa pasayda i bayu’ amawada’, udadan han itida i limaay a bulad katukuh siwaay a bulad. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科:[[:zh:泰安鄉|Tai’an(泰安鄉):ttps://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89]] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] ldlwqmquj5mb2vhq7x8mkgngdlf4lst ngangan nu Puyuma-Karumaan 0 8941 128400 87518 2022-08-06T20:46:02Z 79.163.163.198 wikitext text/x-wiki == ngangaTop 100 Most-Viewed People on Wikipedia Try to name the people whose Wikipedia articles have been visited the most times. For the years 2007–2021. Source. Some are deceased Quiz by Hugh2000 Rate: Featured Quiz Last updated: August 31, 2021 You have not attempted this quiz yet. More quiz info >> Views Hint Person 226 m Leader 152 m Leader 139 m Royal 127 m Musician 120 m Musician 116 m Musician 115 m Leader 115 m Athlete 105 m Musician 99 m Musician 99 m Entrepreneur 99 m Media personality 94 m Athlete 94 m Athlete 93 m Scientist 93 m Actor 92 m Entrepreneur 88 m Musician 87 m Musician 86 m Musician 86 m Leader 84 m Actor 83 m Athlete 82 m Musician 82 m Scientist 82 m Musician 82 m Athlete 81 m Actor 80 m Musician 79 m Musician 78 m Actor 78 m Leader 75 m Leader 75 m Actor 75 m Actor 74 m Actor 74 m Actor 74 m Criminal 73 m Actor 73 m Royal 73 m Royal 73 m Musician 73 m Playwright 73 m Entrepreneur 72 m Entrepreneur 72 m Actor 71 m Musician 71 m Criminal 71 m Actor 71 m Athlete 69 m Musician Views Hint Person 69 m Musician 69 m Athlete 69 m Actor 69 m Criminal 68 m Actor 67 m Royal 67 m Leader 66 m Athlete 66 m Royal 66 m Actor 65 m Royal 65 m Musician 65 m Musician 65 m Musician 65 m Actor 64 m Leader 64 m Leader 64 m Leader 64 m Musician 64 m Actor 64 m Musician 63 m Musician 63 m Musician 63 m Actor 62 m Actor 62 m Actor 61 m Royal 61 m Leader 60 m Leader 60 m Actor 60 m Musician 60 m Musician 60 m Actor 59 m Musicin == Karumaan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] g4nyxcybv1lt7uhllurt06cuvn09ebk 128402 128400 2022-08-06T20:46:23Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki == ngangan == Karumaan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] j6sb4twshl5o7cnhbnih9fe77ibg05f Sakizaya a kamu 0 9945 128398 108265 2022-08-06T20:45:42Z 79.163.163.198 wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#CCCCFF; tTop 100 Most-Viewed People on Wikipedia Try to name the people whose Wikipedia articles have been visited the most times. For the years 2007–2021. Source. Some are deceased Quiz by Hugh2000 Rate: Featured Quiz Last updated: August 31, 2021 You have not attempted this quiz yet. More quiz info >> Views Hint Person 226 m Leader 152 m Leader 139 m Royal 127 m Musician 120 m Musician 116 m Musician 115 m Leader 115 m Athlete 105 m Musician 99 m Musician 99 m Entrepreneur 99 m Media personality 94 m Athlete 94 m Athlete 93 m Scientist 93 m Actor 92 m Entrepreneur 88 m Musician 87 m Musician 86 m Musician 86 m Leader 84 m Actor 83 m Athlete 82 m Musician 82 m Scientist 82 m Musician 82 m Athlete 81 m Actor 80 m Musician 79 m Musician 78 m Actor 78 m Leader 75 m Leader 75 m Actor 75 m Actor 74 m Actor 74 m Actor 74 m Criminal 73 m Actor 73 m Royal 73 m Royal 73 m Musician 73 m Playwright 73 m Entrepreneur 72 m Entrepreneur 72 m Actor 71 m Musician 71 m Criminal 71 m Actor 71 m Athlete 69 m Musician Views Hint Person 69 m Musician 69 m Athlete 69 m Actor 69 m Criminal 68 m Actor 67 m Royal 67 m Leader 66 m Athlete 66 m Royal 66 m Actor 65 m Royal 65 m Musician 65 m Musician 65 m Musician 65 m Actor 64 m Leader 64 m Leader 64 m Leader 64 m Musician 64 m Actor 64 m Musician 63 m Musician 63 m Musician 63 m Actor 62 m Actor 62 m Actor 61 m Royal 61 m Leader 60 m Leader 60 m Actor 60 m Musician 60 m Musician 60 m Actor 59 m Musiciext-align:center; font-weight:bold" |Sakizaya a kamu |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | nikatinengan (基本資料) |- | style="font-weight:bold; |Kanatal atu kakitizaan | style="font-weight:normal" |Taywan sawali |- | style="font-weight:bold"|kenis | style="font-weight:normal" |Taywan nabakuwan kilay enal |- | style="font-weight:bold"|mihanu Sakizayaay a tademaw | style="font-weight:normal" |enem lasubu lima bataan izaw ku tulu a tademaw (pulung musausi: 2012 a mihcaan enem a bulad |- | rowspan="6" style="font-weight:bold; |sasakamuan (Hulam: 語系) | style="font-weight:normal" |natimulan subal a nakamuan |- | style="font-weight:normal" |Taywan natimulan suba a kamu |- | style="font-weight:normal" |Paiwan binacadan a kamu |- | style="font-weight:normal" |nuwalian Taywan natimulan subal kamu nu binacadan |- | style="font-weight:normal" |makateban kamu nu binacadan |- | style="font-weight:normal" |Sakizaya a kamu |- | style="font-weight:bold; |sulit | style="font-weight:normal" |niasip nu Sakizaya tunu luma a kamu |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | sitatungusay (Hulam: 官方地位) |- | style="font-weight:bold; |sitatungusay tu kamu | style="font-weight:normal" |Taywan yincumina kenis |- |style="font-weight:bold; |mikuwanay (Hulam: 管理機關) |style="font-weight:normal" |i Taywanay yuan-cu-min-cu wey-yuan-huey, saipabaway mibikiwway (Hulam: 中央研究院) |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | bangu nu kamu (Hulam: 語言代碼) |- | style="font-weight:bold"|ISO 639-3 |- | style="font-weight:normal" |szy |- | style="font-weight:bold" |Glottolog |- | style="font-weight:normal" |saki1247 |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |kaydu nu lihanawan (Hulam: 瀕危程度) |- |style="font-weight:bold" |UNESCO unipanutek tu lihanaw: |style="font-weight:normal" | malakui’ ka lihanaw |} '''Sakizaya a kamu''' (Hulam a sulit: 撒奇萊雅語) kilay a kamu han, u Taywan Sakizaya a kamu, Taywan natimulan subal a kamu tu cacayay, nu natimulan subal a kamuan tu sakatusa kamu nu binacadan. unu Taywan subal a kam tu saka enem a binacadan, tu [[Amis]], atu [[kebalan|Kebalan]] a pasiluc, ayza Taywan yincumin a Sakizaya miseking tu zencen uyza dada’ cacay a kamu nu binacadan “Sakizaya a kamu”. ==sapalasulit (書寫系統)== Sakizaya a kamu pangihaan u pangihaan uyzamin taneng u Unicode sawantanan a bacu, i Taywan natimulan subal a kamu cudad sulitan u sapaketun tu, ina a ngiha wawa a ngiha a sapangiha saayaway a “pangihaaan”, “balaten”, mamin “pangiha” “sacacay han mibalat” satuway “pakaybilbi a ngiha”, a mipaketun tu zumaay a sapangiha tu sangihaan. == sakatatules tu sulit (字詞結構) == misasiked tu kamu [[Taywan]] natimulan subal a kamu cay kalecad tunu zumaay musaheci’ a kamu hakya nuzuma masaupu ku kamu lalabuay a sasaungayan a kamu, sakay ngangan a kamu, sapatinaku a kamu, caliw a kamu atu sapatusa a kamu, tu angangan amisasiked tu kamu. patinaku Taywan natimulan a kamu nayi’ ku sapatusa a kamu, u sapatusa a kamu ta u sasaungayan a kamu ku sapa[[tahkal|tahekal]], “sapatusa saungayan a kamu han”, mahiniay Russia a kamu nayi’ ku sapatusa saungayan a kamu. Sakizaya a kamu misasiked au angangan a kamu tu misateked tu kamu, sacunus a kamu, sulitan a kamu, misanga’ atu misateked, palalecad musaheci tu kamu, misateked tu kamu micunus mihapinang nisaheci’an. == madademec (爭議) == i SIL kitakid/ binacadan a kamu tantanengay a cikuw, Sakizaya a kamu nauyza u natulan Amis a kamu, nika ahiza u cenhu nu mita, Sakizaya a kamu atu Amis a kamu u mala cacayay, caay kau nu Amis a kamu. i 2019 a mihcaan cacay a bulad pabaluhay tu tantanengay a tayma, SIL niyul tu nu saayaway a kawaw, amituzu’ uyni Sakizaya a kamu pabaluhay tu cacay a tayma szy. ==[[malalitin]] tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)== * [http://ebook.alcd.tw/ebooks?tag=620&search_type=3&home_cat=0&button=&keyword=&cat=&zone=&city=0&area= Ceng-ta dingkiay cudad patyamay 政大電子書城] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E8%AA%9E%E8%83%BD%E5%8A%9B%E8%AA%8D%E8%AD%89 原住民族語能力認證] * [[:zh:臺灣語言列表|Taywan kamu a silsil 臺灣語言列表]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] f2ao9klaosm11pl3ppclp4d5867rcgh 128403 128398 2022-08-06T20:46:23Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" |Sakizaya a kamu |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | nikatinengan (基本資料) |- | style="font-weight:bold; |Kanatal atu kakitizaan | style="font-weight:normal" |Taywan sawali |- | style="font-weight:bold"|kenis | style="font-weight:normal" |Taywan nabakuwan kilay enal |- | style="font-weight:bold"|mihanu Sakizayaay a tademaw | style="font-weight:normal" |enem lasubu lima bataan izaw ku tulu a tademaw (pulung musausi: 2012 a mihcaan enem a bulad |- | rowspan="6" style="font-weight:bold; |sasakamuan (Hulam: 語系) | style="font-weight:normal" |natimulan subal a nakamuan |- | style="font-weight:normal" |Taywan natimulan suba a kamu |- | style="font-weight:normal" |Paiwan binacadan a kamu |- | style="font-weight:normal" |nuwalian Taywan natimulan subal kamu nu binacadan |- | style="font-weight:normal" |makateban kamu nu binacadan |- | style="font-weight:normal" |Sakizaya a kamu |- | style="font-weight:bold; |sulit | style="font-weight:normal" |niasip nu Sakizaya tunu luma a kamu |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | sitatungusay (Hulam: 官方地位) |- | style="font-weight:bold; |sitatungusay tu kamu | style="font-weight:normal" |Taywan yincumina kenis |- |style="font-weight:bold; |mikuwanay (Hulam: 管理機關) |style="font-weight:normal" |i Taywanay yuan-cu-min-cu wey-yuan-huey, saipabaway mibikiwway (Hulam: 中央研究院) |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | bangu nu kamu (Hulam: 語言代碼) |- | style="font-weight:bold"|ISO 639-3 |- | style="font-weight:normal" |szy |- | style="font-weight:bold" |Glottolog |- | style="font-weight:normal" |saki1247 |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |kaydu nu lihanawan (Hulam: 瀕危程度) |- |style="font-weight:bold" |UNESCO unipanutek tu lihanaw: |style="font-weight:normal" | malakui’ ka lihanaw |} '''Sakizaya a kamu''' (Hulam a sulit: 撒奇萊雅語) kilay a kamu han, u Taywan Sakizaya a kamu, Taywan natimulan subal a kamu tu cacayay, nu natimulan subal a kamuan tu sakatusa kamu nu binacadan. unu Taywan subal a kam tu saka enem a binacadan, tu [[Amis]], atu [[kebalan|Kebalan]] a pasiluc, ayza Taywan yincumin a Sakizaya miseking tu zencen uyza dada’ cacay a kamu nu binacadan “Sakizaya a kamu”. ==sapalasulit (書寫系統)== Sakizaya a kamu pangihaan u pangihaan uyzamin taneng u Unicode sawantanan a bacu, i Taywan natimulan subal a kamu cudad sulitan u sapaketun tu, ina a ngiha wawa a ngiha a sapangiha saayaway a “pangihaaan”, “balaten”, mamin “pangiha” “sacacay han mibalat” satuway “pakaybilbi a ngiha”, a mipaketun tu zumaay a sapangiha tu sangihaan. == sakatatules tu sulit (字詞結構) == misasiked tu kamu [[Taywan]] natimulan subal a kamu cay kalecad tunu zumaay musaheci’ a kamu hakya nuzuma masaupu ku kamu lalabuay a sasaungayan a kamu, sakay ngangan a kamu, sapatinaku a kamu, caliw a kamu atu sapatusa a kamu, tu angangan amisasiked tu kamu. patinaku Taywan natimulan a kamu nayi’ ku sapatusa a kamu, u sapatusa a kamu ta u sasaungayan a kamu ku sapa[[tahkal|tahekal]], “sapatusa saungayan a kamu han”, mahiniay Russia a kamu nayi’ ku sapatusa saungayan a kamu. Sakizaya a kamu misasiked au angangan a kamu tu misateked tu kamu, sacunus a kamu, sulitan a kamu, misanga’ atu misateked, palalecad musaheci tu kamu, misateked tu kamu micunus mihapinang nisaheci’an. == madademec (爭議) == i SIL kitakid/ binacadan a kamu tantanengay a cikuw, Sakizaya a kamu nauyza u natulan Amis a kamu, nika ahiza u cenhu nu mita, Sakizaya a kamu atu Amis a kamu u mala cacayay, caay kau nu Amis a kamu. i 2019 a mihcaan cacay a bulad pabaluhay tu tantanengay a tayma, SIL niyul tu nu saayaway a kawaw, amituzu’ uyni Sakizaya a kamu pabaluhay tu cacay a tayma szy. ==[[malalitin]] tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)== * [http://ebook.alcd.tw/ebooks?tag=620&search_type=3&home_cat=0&button=&keyword=&cat=&zone=&city=0&area= Ceng-ta dingkiay cudad patyamay 政大電子書城] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E8%AA%9E%E8%83%BD%E5%8A%9B%E8%AA%8D%E8%AD%89 原住民族語能力認證] * [[:zh:臺灣語言列表|Taywan kamu a silsil 臺灣語言列表]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] 05r3l39jvkishxo06eei7mnnz8u9law pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MdsShakil/header 3 11760 128396 2022-08-06T16:45:29Z Pathoschild 524 create header for talk page ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]]) wikitext text/x-wiki <div style="display: flex; flex-wrap: wrap; justify-content: center; align-items: center; margin: 16px 0; border: 1px solid #aaaaaa;"> <div style="padding: 12px;">[[File:Circle-icons-megaphone.svg|75px|link=[[m:User_talk:MdsShakil]]]]</div> <div style="flex: 1; padding: 12px; background-color: #dddddd; color: #555555;"> <div style="font-weight: bold; font-size: 150%; color: red; font-family: 'Comic Sans MS'">Welcome to my talk page!</div> <div style="max-width: 700px">Hey! I am Shakil Hosen. I patrol many projects, and where I don't know the language I only act in cases of serious vandalism. If you think I have done anything wrong, feel free to [[m:User talk:MdsShakil|message me]] on Meta wiki. If you don't like that you can leave me messages here too, but since I do not watch all of my talk pages, your message might not get a timely response. Thanks! [[File:Face-smile.svg|18px|link=[[m:User:MdsShakil]]]]</div> </div> </div> 6ns6eellkw7iqc4yteyjnszfjmo2yio pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MdsShakil 3 11761 128397 2022-08-06T18:14:34Z Pathoschild 524 add talk page header ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]]) wikitext text/x-wiki {{User talk:MdsShakil/header}} tbo8m2n1p4y1shpmyu07h1k0g9pq65d