వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/జ-ట-డ

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="te">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikibooks</sitename>
    <dbname>tewikibooks</dbname>
    <base>https://te.wikibooks.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.22</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">మీడియా</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ప్రత్యేక</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">చర్చ</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">వాడుకరి</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">వాడుకరి చర్చ</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikibooks</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikibooks చర్చ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">దస్త్రం</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">దస్త్రంపై చర్చ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">మీడియావికీ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">మీడియావికీ చర్చ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">మూస</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">మూస చర్చ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">సహాయం</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">సహాయం చర్చ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">వర్గం</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">వర్గం చర్చ</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">మాడ్యూల్</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">మాడ్యూల్ చర్చ</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/జ-ట-డ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3016</id>
    <revision>
      <id>33328</id>
      <parentid>33297</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T17:31:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 2: జ - ja */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58474" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;


==Part 1: జం - jaM==
&lt;poem&gt;
జంకు, jaMku
-n.
--hesitation; 


జంగమం, jaMgamaM
-n.
--movable creature; mobile object;


జంగమాత్మక, jaMgamAtmaka
-adj.
--movable; mobile;


జంగిడి,  jaMgiDi
- n.
-- (1) a wide-mouthed woven basket; (2) crater; impact crater; a shallow hole formed on the surface of a planet due to the impact of an meteorite;


జంట, jaMTa
-adj.
--twin; joint; double; di; bi;
-n.
--couple; pair;


జంటచక్కెర, jaMTacakkera
-n.
--disaccharide; double sugar; a complex sugar comprised of two fundamental sugars; table sugar - which is comprised of glucose and fructose - is an example;


జంటగ్రహం, jaMTagrahaM
-n.
--double planet; In astronomy, a double planet is a binary system where both objects are of planetary mass;


జంటపెన, jaMTapena
-n.
--double helix; a pair of parallel helices intertwined about a common axis, especially that in the structure of the DNA molecule;


జంటబంధం, jaMTabaMdhaM
-n.
--double bond; a chemical bond in which two pairs of electrons are shared between two atoms;


జంటతార, jaMTatAra
-n.
--double star; binary; A star system consisting of two stars orbiting around their common barycenter;


జంత్రం, jaMtraM
-n.
--(1) machine; 
--(2) instrument; 
--(3) device; also యంత్రం;


జంత్రవాద్యం, jaMtravAdyaM
-n.
--instrumental music;


జంతికలు,  jaMtikalu
- n. pl.
-- a savory snack made from a batter comprised flours of Channa dal and rice; The batter is squeezed through a cylinder with several narrow holes into boiling oil and fried until crunchy; The final product looks like a twisted, coiled vermicelli; 
-- a crumpled, broken version of this is variously called  కారప్పూస, మడుగులు, సేగు, etc.


జంతు, jaMtu
-pref.
--zoo; animal;


జంతుకృషి, jaMtukRshi
-n.
--animal husbandry;


జంతుజాలం, jaMtujAlaM
-n.
--animals; animal kingdom; fauna;


[[జంతువు]], jaMtuvu
-n.
--animal; beast; brute;


[[జంతుశాస్త్రం]], jaMtuSAstraM
-n.
--zoology;


జంపె, jaMpe
-n.
--a fast-paced beat in Indian music;


జంబాలం, jaMbAlaM
-n.
--mud; clay;


జంబాలు, jaMbhAlu
-n. pl.
--boastings;


జంబుకం, jaMbukaM
-n.
--jackal;


జంబుఖానా, jaMbukhAna
-n.
--a small, light-weight roll-away carpet or floor cover with multi-colored stripes;


జంబూ, jaMbU
- n.
-- rose apple; [bot.] ''Eugenia jambolana'';


[[జంబూద్వీపం]], jaMbUdvIpaM
-n.
--one of the seven land divisions of the world, according to ancient Hindu reckoning; name is said to be derived from Jambu tree (the Indian Blackberry).  Presumably this corresponds to the landmass of India after the Indian plate separated from its mother plate, called Gondwanaland, eons ago; named so because India is shaped like a rose apple;
&lt;/poem&gt;

==Part 2: జ - ja==
&lt;poem&gt;
జగం, jagaM
-n.
--world; the Earth; the universe;


జగడం, jagaDaM
-n.
--quarrel; fight; dispute;


జగత్తు, jagattu
-n.
--universe; (lit.) ever changing;


జగదేక, jagadEka
-adj.
--one and only in this world; 


జగిల,  jagila
- n.
-- platform; dias; 
-- వేదిక;


జట, jaTa
-n.
--braid of hair; (note) the word జడ is used more to refer to the organized way the hair is braided, as females do. The word జట can be used to refer to the matted hair of hermits;


జటాజూటం, jaTAjUTaM
-n.
--the dangling and matted hair of hermits;


జటామాంసి, jaTAmAnsi
- n.
-- Indian spikenard; [bot.] ''Nardostachys jatamansi'' of the valerian family;
-- a flowering plant that grows in the Himalayas of Nepal, China, and India; The oil has been used over centuries as a perfume, a traditional medicine, or in religious ceremonies across a wide territory from India to Europe; 
-- in Ayurveda, a decoction made from the root of this plant, and another ingredient, is used in treating epilepsy;
-- తగర; తగర వేరు; జటమాంసి;


జట్కా, jaTkA
-n.
--jatka, a small horse-drawn cart used for transporting people and goods;


జటిలం, jaTilaM
-n.
--complex; hard to understand;


జట్టి, jaTTi
-n.
--fight; dispute; altercation;


జట్టు, jaTTu
-n.
--team; partnership; gang; 


జఠరం, jaTharaM
-n.
--stomach; abdomen;


జఠరదీప్తి, jaTharadIpti
-n.
--ability to eat lots of food and digest it with ease;


జఠర రసం, jaThara rasaM
-n.
--stomach juice; gastric juice;


జఠరాగ్ని,  jaTharAgni
- n.
-- పొట్టలో పుట్టే అగ్ని జఠరాగ్ని; దీన్ని వైశ్వానరాగ్ని అంటారు; &quot;అహం వైశ్వానరో భూత్వా ప్రాణినాం దేహమాశ్రితః ప్రాణాపాన సమాయుక్తః పచామి అన్నం చతుర్విథం&quot; అని గీతా వాక్యం.


జఠరిక, jaTharika
-n.
--ventricle; ventral (stomach side) heart chamber;


జడ, jaDa
-n.
--braid of hair; (rel.) పాయ, పేట = plait;
---మూడు పేట్ల జడ = triple-plaited braid;


జడత్వం, jaDatvaM
-n.
--inertia;


జడత్వ గురుత్వం, jaDtva gurutvaM
-n.
--inertial mass;


జడబంతి, jaDabaMti
- n.
-- Cock's Comb; Coxcomb; [bot.] ''Celosia argentea'' var. Cristata of the Amaranthaceae family;  
-- also known as  సీతమ్మవారి జడబంతి; ఈ మొక్క ఆకులను ఆకుకూరగానూ వండుకుంటారు. దీనికెన్నో వైద్యపరమైన ప్రయోజనాలు కూడా ఉన్నాయి;


జడభౌతిక వాదం, jaDabhautika vAdaM  
-n. 
--mechanistic materialism; 


జడలబర్రె, jaDalabarre
-n.
--yak; [bio.] ''Bos grunniens''; 
--a long-haired, short-legged ox-like mammal that was probably domesticated in Tibet but has been introduced wherever there are people at elevations of 4,000–6,000 meters;
-- కుచ్చుల మెకము; చమరము; చమరీమృగం; జల్లిమెకము; సవరపుమెకము; సృమరము;


జడవాయువులు, jaDavAyuvuluj
-n.
--inert gases;


జడ్డక్షరం, jaDDaksharaM
-n.
--geminate; double consonant; 


జడుడు, jaDuDu
-n. m.
--dullard; stupid;

జడి, jaDi
-adj.
-- non-stop; continuous;


జడివాన, jaDivAna
-n.
-- forceful rain; pounding rain; squall;  a heavy beating rain or a squall that lasts for a short time, like an hour; 
-- అవిచ్ఛన్న వర్షము; దట్టమైన వాన; ఒకే ఊపులో పడే పెద్ద వాన; ఎడతెగని వాన; 
-- [see also] ముసురు; కుంభవృష్టి;


జడ్డి, jaDDi
-n.
--dullard; slow and incompetent person;


జడ్డిగం, jaDDigaM
-n.
--seeder; a funnel-shaped device attached to a plough through which a field gets seeded; 
-- same as గడ్డిగం;


జడ్డితనం, jaDDitanaM
- n. 
-- inertia; laziness; slow to act;


జత, jata
-n.
--(1) pair; 
--(2) compatible; match;
---జత గాజులు = pair of bangles.
---జత కుదిరింది = that is a compatible pair.


జతపరచు, jataparacu
-v. t.
--unite; join; attach;


జత్రువు, jatruvu
-n.
--collar bone; clavicle;


జనం, janaM
-n.
--masses; people; crowd; mob; 


జనక-జన్య సంబంధం, janaka-janya saMbaMdhaM
- ph.
-- parent-child relationship;


జనతా, janatA
-adj.
--peoples; popular;


జననం, jananaM
-n.
--birth; (ant.) మరణం;


జనపథాలు,  janapathAlu
- n. pl.
-- a village; an inhabited country; a nation; 
-- ప్రాచీన భరత ఖండమున వెలసిన చిన్న చిన్న రాజకీయ వ్యవస్థలు; వేద కాల సాహిత్యం ప్రకారము అలీన, అను, గాంధారి, కళింగ, మత్స్య దేశాలు (జనపదాలు); సింధు నాగరికత ప్రాభవం అంతరించి జైన-బౌద్ధాలు వేదకాల సనాతన పద్దతులపై తిరుగుబాటు జరిగిన కాలమున మహాజనపదాలు (City states) వృద్ధి చెందినవి; ఛేది, గాంధార, కోసల, మగధ ఉదాహరణలు.


జనరంజకం, janaraMjakaM
-n.
--popular; crowd-pleasing; (esp.) when applied to the popularization of a difficult subject;


జనసంఖ్య, janasaMkhya
-n.
--population; number of people; 


జనసంఖ్యా శాస్త్రం, janasaMkhyA SAstraM
-n.
--demography; 


జనసందోహం, janasaMdOhaM
-n.
--the masses; crowd; 


జనసమ్మర్దం, janasammardaM
-n.
--crowd; rush of people;


జనశక్తి, janaSakti
- n.
-- people power;


జనసాంద్రత, janasAMdrata
-n.
--population density;


జనసామాన్యం, janasAmAnyaM
-n.
--ordinary folk;


జన్మ, janma
-n.
--birth; origin; 


జన్మకుండలి, janmakuMDali
-n.
--horoscope chart; జాతకుడు పుట్టిన సమయంలో, సూర్యుడు, చంద్రుడు,  గురుడు, శుక్రుడు,  శని, కుజుడు, బుధుడు, అనే 7 గ్రహాలు, రాహు, కేతువులు అనే రెండు ఛాయా గ్రహాలు, ఆకాశవృత్తం లో ఏయే  స్థానాలలో ఉన్నాయో  చెప్పేది; పుట్టిన సమయం తెలిస్తే  జన్మ కుండలి వేయటం వరకు అనుమానం లేని సైన్సు;


జన్మజ, janmaja
-adj.
--congenital; one that is acquired from birth; % add to e2t part


జన్మభూమి, janmabhUmi
-n.
--native country; country of birth; motherland; fatherland; 


జనాంతికంగా, janAMtikaMgA
-adv.
--aside; words spoken by an actor to the audience and not intended to be heard by other actors; (lit.) by moving close to the audience;


జనాకర్షక, janAkarshaka
-adj.
--popular; 


జనాచారం, janAcAraM
-n.
--folk wisdom; tradition; 


జనాదరణ, janAdaraNa  
-n. 
--popular support;


జనాభా, janAbhA
-n.
--population;


జనాభా లెక్కలు, janAbhA lekkalu
-n. pl.
--census;


జనాభిప్రాయం, janAbhiprAyaM
-n.
--popular opinion; plebiscite;


జనాలు, janAlu
- n.
-- people; groups of people; mob; 


జనావాసం, janAvAsaM  
-n. 
--residential neighborhood;


జని, jani
-suff.
--gen; one that was responsible for the birth of; one that was born;
---ఉదజని = hydrogen; one that was responsible for the birth of water.
---రవిజని = helium; one that was responsible for the birth of the Sun.
---నవజని = ammonia; one that was responsible for the birth of ammonium sulfate.


జనుప నార, janupa nAra
-n.
--jute fiber;


జనుం, januM
-n.
--(1) jute; 
--(2) hemp; [bot.] Crotolarea juncea; Corchorus olitorius; Corchorus capsularis; jute is the fiber that comes from hemp plant; the hemp plant belongs to the same family as marijuana, but the hemp leaves are not as potent; [Sans.] జట = a braid of hair; the Hindi word ''joot'' means shoes. This suggests that probably the earliest shoes were made out of animal hair;


జన్యువు, janyuvu
-n.
--[Biol.] gene;
---అంతర్గత జన్యువు = recessive gene.
---బహిర్గత జన్యువు = dominant gene.


జన్యుశాస్త్రం, janyuSAstraM
-n.
--genetics;


జన్యుపదార్థం, janyupadArthaM
-n.
--genome;


జన్యుమేధం, janyumEdhaM
-n.
--genocide; systematic killing of people belonging to a particular class or genetic pool;


జపం, japaM
-n.
--(1) prayer; 
--(2) repetition of a mantra; 
--(3) repetition;


జపమాల, japamAla
-n.
--string of prayer beads;


జప్తు, japtu
-n.
--attachment of property by government due to failure of tax payment; confiscation;


జబ్బ, jabba
-n.
--upper arm; (rel.) భుజము; బాహువు;


జమ, jama
-n.
--credit; income; collections; (ant.) ఖర్చు;


జమాఖర్చులు, jamAkharculu
-n. pl.
--credits and debits; receipts and disbursements;


జమాబంది, jamAbaMdi
-n.
--audit; annual audit; (lit.) జమా ఖర్చులు రాసిన కవిలె కట్ట; see also  బాదరబందీ;


జమాయించు, jamAyiMcu   
-v. t. 
--(1) shake things so they fall into place; 
--(2) join; put together; push; urge on;


జమిలి, jamili  
-adj. 
--(1) joined; intertwined; coupled; paired;
--(2) mixed up; confused; jumbled; incoherent; 
---జమిలి దారం = twine; a thread with two strands;
---జమిలి పని = jumbled up work; 
---జమిలి తరంగం = incoherent wave; un-polarized wave.
- n. 
--pair; couple;


జమ్మి, jammi
-n.
--[bot.] Prosopis cineraria; Prosopis spicigera; 
-- [Sans.] శమీ;


జమీందారు, jamIMdAru
-n.
--baron; feudal landlord; a person holding title to many lands who became a mere vasal under the British rule;; (rel.) In western countries, the word landlord is also used to indicate the owner of rented real estate;


జయం, jayaM
-n.
--victory; triumph; success; 


జయంతి, jayaMti
-n.
--birth annivarsary; birthday;


జర, jara
-n.
--old age; 


జరజర, jarajara
-adj.
--onomatopoeia for sliding motion, like that of a snake, for example;


జరతారు, jaratAru
-n.
--golden fiber; laced with golden fiber; (ety.) జర్ + తార్ = జతారు; సరిగ;


జరాయువు, jarAyuvu
-n.
--placenta; afterbirth; the outer skin of the embryo; 


జరాయుజములు, jarAyujamulu
-n.
--mammals; viviparous; those born from the uterus or womb (out of a placenta) as opposed to those born from an egg;
-- see also  అండజములు; వ్యాళములు; 


జరిపించు, jaripiMcu
-v. t.
--to carry out; perform; celebrate; to bring about;(


జరిమానా, jarimAnA
-n.
--fine; a fee paid as a penalty;


జరీ, jarI
-adj.
--golden;
-n.
--lace, typically made of gold thread;


జరుగు, jarugu
-v. i.
--(1) move; slide along; 
--(2) elapse;


జరుగుబాటు, jarugubATu
-n.
--subsistence; livelihood;


జరుపు, jarupu
-v. t.
--(1) move; push; 
--(2) conduct; perform;


జలం, jalaM
-n.
--water;


జల, jala
-n.
--spring of water;


జలచరం, jalacaraM
-n.
--[bio.] aquatic creature;


జలఛేదనం, jalachEdanaM
-n.
--[biochem.] hydrolysis; the process of separating molecules by using water-based reactions;
-- జలవిశ్లేషణ;


జలతరంగ్, jalataraMg
-n.
--xylophone; a musical instrument in the percussion family that consists of wooden bars struck by mallets;


జలపాతం, jalapAtaM
-n.
--waterfall;


జలపీఠం, jalapIthaM
-n.
--[hydrology] water table; the level of water in an unconfined aquifer;


జలపోసనం, jalapOsanaM
-n.
--gold coating; (ety.) [Farsi] జర్ = gold, పోష్ = covering:


జలవాహిక, jalavAhika
-n.
--aquiduct;


జలవిద్యుత్తు, jalavidyuttu
-n.
--hydroelectricity; electricity produced from flowing water;


జలవిశ్లేషణ, jalaviSlEshaNa
-n.
--[biochem.] hydrolysis;


జలసంధి, jalasaMdhi
-n.
--straits; channel; (ant.) భూసంధి;


జలాంతర్గామి, jalAMtargAmi
-n.
--submarine; a ship that travels underwater;


జలావరణం, jalAvaraNaM
-n.
--hydrosphere; all the water bodies on the surface of the Earth;


జలాశయం, jalASayaM
-n.
--reservoir; 


జల్లి, jalli
-n.
--jelly; a soft somewhat elastic food product made usually with gelatin or pectin especially; a fruit product made by boiling sugar and the juice of fruit; 


జల్లి చేప, jalli cEpa
-n.
--jelly fish;


జలుబు, jalubu
-n.
--cold; common cold; coryza; catarrh;


జల్లు, jallu
-n.
--(1) scattered rain; rain shower; 
--(2) spray;
-v. t.
--spray; scatter; spread; strew;


జల్లుగు, jallugu
-n.
--giant herring of the Elopidae family; [biol.] Elops saurus Linn.


జల్లెడ, jalleDa
-n.
--sieve; colander;


జలోదరం, jalOdaraM
-n.
--ascites; the accumulation of serous fluid in the abdominal cavity;


జవళి, javaLi
-n.
--textiles; cloth or fabric for sale; % put in e2t part


జవసత్వాలు javasatvAlu
-n.
--youth and vigor;


జవాబు, javAbu
-n.
--reply; response; answer;


జవాబుదారీ, javAbudArI
-n.
--responsibility; answerability;


జవాతిశయ, javAtiSaya               %e2t
-adj.
--high-speed;


జవాను, javAnu  
-n. 
--(1) orderly; servant; peon; 
--(2) soldier; youth; a tall and strong person;


జవాహరీ, javAharI
-n.
--jewelry; valuables; 


జవ్వాది, javvAdi
- n.
-- fatty secretion from Civet cat, used as an ingredient in fragrances; 
-- సంకుమదము; 


జవుకళించు, javukaLiMcu
-v. i.
--hop; jump; skip;


జ్వరం, jvaraM
-n.
--fever;
---సన్నిపాత జ్వరం = typhoid fever. (lit.) simultaneous fever implying the presence of both fever and delirium.


జ్వలనం, jvalanaM
-n.
--ignition;


జ్వలనశీల, jvalanaSIla
-n.
--[phys.] inflammable;


జ్వలన స్థానం, jvalana sthAnaM
-n.
--[phy.] ignition point;


జాకీ, jAkI
-n.
--(1) Jack in a deck of playing cards; 
--(2) jack used in lifting the wheel of a car;


జాకెట్టు, jAkeTTu
-n.
--jacket; blouse;


జాగరం, jAgaraM
- n.
--keeping awake all night;


జాగరణం, jAgaraNaM
- n.
--keeping awake all night;


జాగ్రత, jAgrata
-n.
--care; caution; precaution;


జాగ్రత్త, jAgratta
-inter.
--be careful!; beware!;


జాగ్రదవస్థ, jAgradavastha
-n.
-- the state of awareness;
-- (note) జాగ్రదావస్థ is incorrect usage;


జాగా, jAgA
-n.
--place; space; station;


జాజ్వల్యమాన, jAjvalyamAna
-adj.
-radiant; brilliant; shining; 


జాజికాయ, jAjikAya
-n.
--nutmeg; a fragrant seed of [bot.] ''Myristica fragrans;'' of the Myristicaceae family; a condiment used in Indian cooking;
-- [Sans.] జాతీ ఫలం; సౌమన ఫలం; మాలతీ ఫలం; 


జాజిపువ్వు, jAjipuvvu
-n.
--jasmine flower; [bot.] ''Jasminum grandiflorum'';


జాజుకిపువ్వు, jAjukipuvvu
-n.
--[bot.] ''Woodfordia fruticosa'';


జాడ, jADa
-n.
--clue; sign; trace; whereabouts; footprints;


జాడ్యం, jADyaM
-n.
--disease; sickness;


జాడించు, jADiMcu
-v. t.
--(1) rinse; 
--(2) shake;


జాడీ, jADI
-n.
--jar; flask;


జాత,
-suff.
--gen; one that was born;
---రయజాతం = momentum; one that was born out of velocity. % into e2t part
---నవజాతం = nascent; one that was born recently.


జాతకం, jAtakaM
-n.
--(1) horoscope;
--(2) history; record;


జాతక చక్రం, jAtaka cakraM
-n.
--birth chart; natal chart;


జాతకుడు, jAtakuDu
-n.
--the person whose horoscope it is;
-suff.
--One who is born with;
---అదృష్టజాతకుడు = lucky person.


జాతి, jAti
-n.
--(1) nation; a people; 
--(2) caste; creed; 
--(3) genus; species;
-- (4) kind; sort;


జాతిస్మరుడు, jAtismaruDu
-n.
--one who is capable of remembering the previous birth;


జాతీయ, jAtIya
-adj.
--(1) national; 
--(2) genealogical; belonging to a community;
---జాతీయ ఉద్యమం = movement for nationhood; independence movement.


జాతీయీకరణం, jAtIyIkaraNaM
-n.
-- nationalization;


జాతీయవాది, jAtIyavAdi
-n.
-- nationalist;


జాన, jAna  
-n. 
--a measure of length equal to the span from the tip of the thumb to the tip of the middle finger of fully stretched hand; approximately 9 inches; 
1 జాన = 3 బెత్తలు; see also మూర;


జానకితాడు, jAnakitADu
-n.
--fuse; a long thread used to help ignite explosives;


జానపదం, jAnapadaM
-n.
--countryside;
-- see also  జనపథాలు[


జానపద, jAnapada
-adj.
--rural; pertaining to villages;


జాను, jAnu  
-adj. 
--(1) graceful; beautiful; 
--(2) unadulterated; 
---జాను తెలుగు = pure Telugu, unmixed with foreign words.


జాపత్రి, jApatri
-n.
--mace; skin of nutmeg; skin of [bot.] ''Myristica fragrans'' seed;
--[Sans.] జాతిపత్రీ; మాలతీ పత్రికా; సౌమనసాయనీ; 


జాప్యం, jApyaM  
-n. 
--dealy; 


జాబితా, jAbitA
-n.
--list; (rel.) roster; roll;
---అభ్యర్థుల జాబితా = list of candidates.
---పనివాళ్ళ జాబితా = muster roll.


జాబుర, jAbura
-n.
--[bot.] ''Bixa orellana''; a shrub native to South America and Mexico. The tree is best known as the source of annatto, a natural orange-red condiment (also called achiote or bijol) obtained from the waxy arils that cover its seeds;


జామి పండు, jAmi paMDu
-n.
--guava fruit;  a fruit native to S. America; [bot.] Psidium guajava of the Myrtaceae familly;
---ఎర్ర జామ = [bot.] ''Psidium pomierum.''
---తెల్ల జామ = [bot.] ''Psidium pyriferum''.


జామీను, jAmInu
-n.
--bail; bond;


జాము, jAmu
-n.
--a period of three hours;
---జాము పొద్దు ఎక్కింది = it is about 9 A.M.; (lit.) the sun has climbed for three hours;


జాయమానము, jAyamAnamu 
- n. 
-- congenital traits; having a particular trait from birth or by firmly established habit; 
-- పుట్టుకతో వచ్చిన గుణము; 


జారత్వం, jAratvaM
-n.
--prostitution; debauchery;


జారబడు, jArabaDu
-v. i.
--recline; lean back;


జారిణి, jAriNi
-n. f.
--prostitute; whore; harlot; slut; hooker; call girl;


జారీ, jArI
-n.
--a pot with a spout to serve a liquid easily;


జారీ చేయు, jArI cEyu
-v. t.
--issue; release;


జారు, jAru
-adj.
--(1) slippery; 
--(2) loose;
---జారు ముడి = loose knot.
---తడిగా ఉన్నప్పుడు జారుతుంది = slippery when wet.
-v. i.
--slide; slip;


జారుడు, jAruDu
-adj.
--slippery; sloping; 
---జారుడుబల్ల = slide; an inclined plane in a playfield for children to slide.
-n. m.
--a man who visits a prostitute;


జారులు, jArulu
-n. pl.
--prostitutes;


జార్చు, jArcu
-v. t.
--slide; to let go; to let slip;


జాలం, jAlaM
-n.
--(1) collection; 
--(2) network; a complicated structure;
---ఇంద్రజాలం = jugglery; sleight of hand; magic.
---పదజాలం = vocabulary.
---కావ్యజాలం = collection of literary works; literature.
---అంతర్జాలం = the Internet.


జాలకం, jAlakaM
- n.
- a medicinal herb; a perennial flowering plant native to Europe and Asia;
-- [bot.] ''Valeriana officinalis'' of the Caprifoliaceae family;


జాలపుగుండ, jAlapuguMDa     %e2t
-n.
--purgative powder; a powder, when ingested, accelerates bowel movement; (ety.) named after Xalapa, a town in Mexico;


జాలరి, jAlari
-n.
--fisherman;


జాలి, jAli
-n.
--pity; compassion;


జాలువారు, jAluvAru
-v. i.
--flow; stream; pour out; 


జావ, jAva
-n.
--thin porridge; gruel; 


జావళి, jAvaLI
-n.
--song with erotic lyrics; 


జాస్తి, jAstI
-adj.
--much; a lot;


జ్యా, jyA
-n.
--chord; a straight line joining any two points on the circumference of a circle;(
--- జీవ; జీవన రేఖ; 


జ్వాజ్వల్యమానంగా, jvAjvalyamAnaMgA
-adv.
--brilliantly;


జ్వాల, jvAla
-n.
--flare; fireball; flame;


జ్వాలకం, jvAlakaM
-n.
--burner;


జింక, jiMka
-n.
--stag; male deer; black buck; cheetal; Indian antelope; [biol.] Antilope cervicapra;


జింఖానా, jiMkhAnA
-n.
--gymnasium; (ety.) a hybrid between the English gymnasium and Hindi khAnA;


జిగట, jigaTA
-adj.
--(1) sticky; 
--(2) gelatinous;


జిగార్థం, jigArthaM
-n.
--colloid; (ety.) జిగురు వంటి పదార్థం;


జిగి,  jigi
- n.
-- brilliancy; brightness; cool light;


జిగిబిగి 
- adj. 
-- Puzzling; surprising; strange; striking (as beauty);


జిగీష, jigIsha
-n.
--ambition; wish to excel; desire to succeed;


జిగీషువు, jigIshuvu
-n.
--ambitious person;


జిగురు, jiguru
-n.
--glue; paste; gum;


జిజ్ఞాస, jij~nAsa
-n.
--(1) inquisitiveness; desire to know; curiosity; 
--(2) research;


జిజ్ఞాసువు, jij~nAsuvu
-n.
--researcher; investigator; one who wishes to know the truth;


జిట్టంగి, jiTTaMgi  
-n. 
--pipit;  a type of bird;   


జిట్ట, jiTTa  
-n. 
--wagtail; a type of bird;   
---వెల్లకంప జిట్ట  = white wagtail; [bio.] ''Motacilla alba''.
---బూడిదకంప జిట్ట  = grey wagtail; [bio.] ''Motacilla caspica''.


జిట్రేగు, jiTrEgu
-n.
--rosewood; [bot.] ''Dalbergia latifolia'';
-- is a premier timber species, also known as the Indian rosewood;


జిడ్డు, jiDDu
-n.
--grease; greasiness;


జిత్తు, jittu
-n.
--trick; prank;


జిప్సం, jipsaM
-n.
--gypsum; calcium sulfate; CaSO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O;


జిమ్మడ,  jimmDa
- inter.
-- May your tongue fail you! used to scold someone; (ety.)  జిహ్వ పడ!


జిరాయితీ, jirAyitI
-n.
--cultivation;
---జిరాయితీ హక్కు = right to cultivate.


జిరిక,  jirika
- n.
-- Japanese morning glory; [bot.] ''Ipomea nil'';
-- same as  జీరిక;


జిల్లా, jillA
-n.
--district; an administrative unit about the size of a large county in the U.S.;


జిల్లాపరిషత్, jillaparishat
-n.
--the elected administrative body with jurisdiction over non-municipal areas of a distrct;


జిల్లిక, jillika
-n.
--jelly; fruit preserve;


జిల్లేడు, jillEDu
-n.
--a plant whose milky sap is caustic; [bot.] ''Calotropis gigantea''; 
---శేతార్క = [bot.] ''Calotropis gigantea''.
---రక్తార్క = [bot.] ''Calotropis procera''.
-- [Sans.] అర్క;


జిహ్వ, jihva
-n.
--tongue;


జీడి, jIdi
-n.
--(1) caustic juice which exudes from the stalk of a mango and other related fruits soon after they are cut from the tree; 
--(2) white kernel inside of a mango stone; 
--(3) a sweet candy made from caramelized sugar and sesame seed;


జీడిపప్పు, jIDipappu
-n.
--kernels of cashew nuts;


జీడిమామిడి చెట్టు, jiDimAmiDi ceTTu
-n.
--cashew tree; a native of S. America;  [bot.] ''Anacardium occidentale'';


జీడిమామిడి పిక్క, jIDimAmiDi pikka
-n.
--cashew nut;


జీడి పలుకులు, jiDi palukulu
-n.
--cashew kernels; cashews;


జీడిపిక్క, jIDipikka
-n.
--the marking nut; [bot.] ''Semecarpus anacardium''; 
-- నల్లజీడి;


జీతం, jItaM
-n.
--(1) salary; pay; 
--(2) tuition fees;


జీతగాడు, jItagADu
-n.
--salaried person; wage earner;


జీను, jInu
-n.
--(1) [biol.] gene; 
--(2) saddle;
---అంతర్గత జీను = recessive gene.
---బహిర్గత జీను = dominant gene.


జీనువాయి, jInuvAyi  
-n. 
--tailor bird; 


జీరంగి, jIraMgi  
-n. 
--green beetle; 


జీర్ణం, jIrnaM
-n.
--digestion; 


జీర్ణక్రియ, jIrNakriya
-n.
--digestive process;


జీర్ణకోశం, jIrNakOSaM
-n.
--stomach;

[[File:Peptide_bond.png|right|thumb|/Peptide_bond]]
జీర్ణ బంధం, jIrNabaMdhaM
-n.
--[biochem.] peptide bond; peptide link; a segment of a peptide chain;


జీర్ణమండలం, jIrNamaMDalaM
-n.
--digestive system;


జీర్ణమాల, jIrNamAla
-n.
--[biochem.] peptide chain;

[[File:Ipomoea_nil_Akatsukinoumi1.jpg|right|thumb|Japanese Morning Glory]]
జీరిక,  jIrika
- n.
-- Japanese Morning Glory; [bot.] ''Ipomea nil''; 
-- కొల్లి; 


జీలకర్ర, jIlakarra
-n.
--(1) cumin seed; fennel seed; [bot.] ''Cuminum cyminum'' of the Apiaceae family;
--(2) a word of contempt; such as fiddlesticks or సింగినాధం, జీలక్రర;
-- (3)  నల్ల జీలకర్ర = [bot.] ''Nigella sativa'' of the Ranunculaceae family;
--(4) [[కరం కర్వె|సీమ జీలకర్ర]] =  caraway seed; [bot.] ''Carum carvi'' of Umbelliferaea family;
--[Sans.]  జీరక; జీరణ; అజాజీ; శుక్ల జీరకం; 


జీలుగు, jIlugu
-n.
--fishtail palm; Indian sago palm; Jaggery Palm; [bot.] ''Caryota urens'' of the Arecaceae family;
-- Hill tribes in India use the sap secretions from this plant to produce an intoxicating drink (JIlugu kallu), very similar to the one produced from other palms; Gur (Jaggery) is made by boiling the toddy and hence its name Jaggery Palm;


జీలుగుబెండు, jIlugubeMDu
-n.
--cork; [bot.] ''Aeschynomene aspera'';


జీళ్లపాకం, jILLapAkaM
-n.
--(1) caramel; (ety.) distorted form of జీర్ణపాకం; 
--(2) an un-invited person who hangs on beyond welcome;


జీవం, jIvaM
-n.
--life;


జీవకణం, jIvakaNaM
-n.
--[bio.] cell; living cell;


జీవకళ, jIvakaLa
-n.
--(1) creative vitality; (2) the liveliness one sees in some paintings and sculptures;


జీవకోటి, jIvakOTi
-n.
--biospecies;


జీవగర్ర,  jIvagarra
- n.
-- life-support; essential for life;


జీవచక్రం, jIvacakraM
-n.
--life cycle;


జీవచ్ఛవం, jIvacchavaM
-n.
--living corpse; one who is alive, but as good as dead; useless person;


జీవనది, jIvanadi
-n.
--perennial river; a river in which there is always a flow of water; 


జీవనప్రక్రియ, jIvanaprakriya
-n.
--life process; metabolism;


జీవన సమరం, jIvana samaraM                      %e2t
-ph.
-struggle for existence;


జీవన సరళి, jIvana saraLi
-n.
--lifestyle;


జీవన్మరణ సమస్య, jIvanmaraNa samasya  
-ph. 
--life and death issue; a question of survival; 


జీవనీయ,  jIvanIya
- n.
-- [bot.] ''Dendrobium macrael;'' an orchid found in the Himalayas; 


జీనన్ముక్తుడు,  jIvanmuktuDu
- n.
-- one who attains final (spiritual) liberation or emancipation even when alive in this world; జీవించి ఉండియు ముక్తిని పొందిన వ్యక్తి; 


జీవనోపాధి, jIvanOpAdhi
-n.
--livelihood; 


జీవ పరిణామ వాదం, jIva pariNAma vAdaM
-ph.
--evolutionary theory of life;


జీవరసాయనం, jIvarasAyanaM
-n.
--biochemistry;


జీవరూపం, jIvarUpaM
-n.
--life form;


జీవలక్షణం, jIvalakshaNaM
-n.
--(1) life characteristic; 
--(2) instinct;


జీవశాస్త్రం, jIvasAstraM
-n.
--biology; 


జీవసృష్టి వాదం, jIvasRshTi vAdaM
-n.
--creation theory of life;


జీవాత్మ, jIvAtma
-n.
--soul; inner soul (ant.) పరమాత్మ;


జీవించు, jIviMcu
-v. i.
--live; exist; subsist; 


జీవిక, jIvika
-n.
--livelihood;


జీవితం, jIvitaM
-n.
--life;


జీవిత చక్రం, jIvita cakraM
-n.
--life cycle;


జీవితాంతం, jIvitAMtaM
-adv.
--till the end of one's life; all throughout life;


జుగుప్స, jugupsa  
-n. 
--dislike; censure; 


జున్ను, junnu
-n.
--beestings custard; colostrum custard; a delicious custard made by mixing beestings with regular milk, sugar, and flavorings and cooking the mixture in a double boiler;


జున్ను గడ్డి, junnu gaDDi
-n.
--agar; agar agar; China grass; Agar or agar-agar is a jelly-like substance, obtained from red algae. Agar is a mixture of two components: the linear polysaccharide agarose, and a heterogeneous mixture of smaller molecules called agaropectin. It forms the supporting structure in the cell walls of certain species of algae, and is released on boiling; 


జన్ను పాలు, junnu pAlu
-n.
--beestings; colostrum, the first milk produced by any mammal after birthing; the milk produced by a cow or water buffalo, for the first two or three days after delivering a calf;


జుర్మానా, jurmAnA
-n.
--fine; payment as a punishment;


జులపాలు, julapAlu
-n. pl.
--curly hair; hair curls; 


జులుం, juluM 
- n.
-- violence; unlawful compulsion; autrocious behavior; aggressively rude behavior;
-- దుండగము; అత్యాచారము; 


జువ్వ, juvva
-n.
--rocket; rocket used in fireworks;


జువ్వి, juvvi
-n.
--a type of fig tree; [bot.] ''Ficus virens''; ''Ficus tsiela''; ''Ficus infectoria'';


జూకాలు, jUkAlu
-n.
--hanging earrings with an inverted U shape pendant;


జూటరి,  jUTari
- n.
-- lier; cheat; deceitful person;


జూలు, jUlu
-n.
--mane; hair behind the neck of animals like lions and horses;


జెండా, jeMDA
-n.
--flag;


జెట్టి, jeTTi
-n.
--champion;
---జగజ్జెట్టి = world champion; worldly wise.


జెముడుకాకి, (చెవిటి కాకి), jemuDukAki
-n.
--crow pheasant; [bio.] ''Centropus sinensis''; 
-- a colorful bird seen in Andhra Pradesh; this has a long tail and hops around on the ground hunting for worms, oblivious of people around it; the legend is that this bird knows how to recognize the life-restoring “sanjeevani”  from other twigs. The legend further says that if you kill its brood, the mother bird can revive them back to life by bringing the potent twig.  Now if you take the whole nest, separate the twigs and drop them in a river, the “sanjeevani” twig can be readily recognized because the legend says it will swim upstream!


జెర్రి, jerri
-n.
--a centipede;


జెర్రిగొడ్డు, jerrigoDDu
-n.
--the whip snake; erroneously thought of as the male of the cobra;


జెర్రిపోతు, jerripOtu
-n.
--(1) tongue sole; (fish) of the Cynoglosside family; [bio.] ''Cynoglossus spp''.; ''Paraplagusia blochii''; 
--(2) horned sole (fish) of the Soleidae family; Aesopia cornuta Kaup; ''Paraplagusia blochii''; 
--(3) sole (fish) of the Soleidae family; Brachirus spp. 
-- (note.) spp. అన్న సంక్షిప్తం కనిపించినప్పుడల్లా, అది ఫలానా జాతికి చెందినదని అర్థం చేసుకోవాలి. Brachirus spp. అన్నప్పుడు, ఆ చేప బ్రాకీరస్ జాతిది అని చెబుతున్నామన్న మాట;


జెలగ, jelaga
-n.
--leech;
-- మెట్త జెలగ =  terrestrial slug;
-- గుర్రపు చెవి = horse Leech;
-- రక్తపిపాసి జెలగలు = Medicinal Leeches;
-- వానపాములు, జెలగలు  జంతుజాలపు  ఫైలం అనెలిడా లోని క్లైటెల్లేటా తరగతికి  (Class  Clitellata) కి చెందుతాయి;


జెల్ల, jella
-n.
--(1) bop; a gentle hit on the head with a couple of fingers; 
--(2) trout; dusky catfish; a fish of the Tachisuridae family [biol.] Tachysurus zona;
---తెల్లజెల్ల = white catfish; a fish of the Tachisuridae family; [biol.] Tachsurus jella;
---జేడిజెల్ల = Malabar sea catfishp; a fish of the Tachysuridae family; [biol.] Tachysurus dussumierii;
---రాతిజెల్ల freshwater shark; a fish of the Sisoridae family; [biol.] Bagarius bagarius;


జెల్లకాయ, jellakaya,
-n.
--bop; gentle spank on the head with the fingers;


జేగీయమానంగా, jEgIyamAnaMgA
-adv.
--splendidly; magnificiently; 


జేగురు, jEguru
-n.
--(1) red; redness;
-- a woody, branched shrub; [bot.] ''Woodfordia fruticosa''; 


జేజె, jEje
-n.
--(1) god; deity; 
--(2) ancestor;


జేబు, jEbu
-n.
--pocket;


జేబుదొంగ, jEbudoMga
-n.
--pick-pocket;


జేవురించు, jEvuriMcu
-v. i.
--redden; flush;
---కోపంతో ముఖం జేవురించింది = the face became red with anger.


జేవురుగన్ను, jEvurugannu
-n.
--(1) red-eye; 
--(2) an all-night trip;


జ్యేష్ఠ, jyEShTha                     %updated
-n.
--(1) Alpha Scorpii; Antares; Yoga tara of the 18th  lunar mansion; located in the constellation Scorpio;
--(2) the star group Alpha, Sigma, Tau of Scorpio; the 18th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 


జైత్రయాత్ర, jaitrayAtra
-n.
--victory march; 


జొన్న, jonna
-n.
--sorghum; cholam; jowar; a kind of millet called the great millet; [bot.] Sorghum vulgare; Sorghum bicolor; a dry crop grown in India;


జొనుపు, jonupu
-v. t.
--insert;

 
జొప్పించు, joppiMcu
-v. t.
--insert; push;


జోక్యం, jOkyaM
-n.
--interference;


జోడీ, jODI
-n.
--pair;


జోడు, jODu
-n.
--(1) pair; matching pair; (ant.) విజ్జోడు;
--(2) one out of a pair of shoes;


జోధ్‌పురీలు, jOdhpurIlu
-n. pl.
--Jodhpurs; riding breeches or trousers cut loosely at the top and fitting tightly below the knee;


జోరీగ, jOrIga
-n.
--buzzing insect;


జోరు, jOru
-n.
--(1) aggressiveness; 
--(2) speed; tempo; 
--(3) (coll.) bursting with good cheer;


జోల,  jOla
- n.
-- swing; hammock; this swing need not be for a child's use;


జోలపాట, jOlapATa
-n.
--a song (a love song, a lulluby, etc) sung for someone on a swing or hammock;
-- [see also] lullaby; లాలిపాట = lullaby;


జోళ్లు, jOLlu
-n. pl.
--(1) shoes; 
--(2) pairs;


జోస్యం, jOsyaM
-n.
--(1) astrology; 
--(2) prophecy; forecast;


జోహార్లు, jOhArlu
-n. pl.
--tribute; homage; salutation; 


జ్యోతి, jyOti
-n.
--flame; light; source of brightness;


జ్యోతి ప్రజ్వలనం, jyOti prajvalanaM
-ph.
--lighting the lamp;the first item at inaugural functions of Indian events;


జ్యోతిషం, jyOtishaM
-n.
--astrology; the art of foretelling from the positions of planets at the time of a subjects birth;
-- (lit.) జ్యోతి = light; జ్యోతిషం =  the study (science) of lighted (illuminated) objects; దీనిని త్రి స్కంథ శాస్త్రం  అంటారు  1. సిద్ధాంత భుజం (the limb of Astronomy) 2. ఫల (జోస్య) భుజం (the limb of Predictive Astrology)  3.ముహుర్త భుజం (The limb of Auspicious Times); In modern times, జ్యోతిషం is being used synonymously with the second limb, namely జోస్యం;


జ్యోతిర్‌వర్షం, jyOtirvarshaM
-n.
--light-year; the distance traveled by light in one year in a vacuum; approximately six trillion miles or 9.5 trillion kilometers;


జ్యోతిష్మంతుడు, jyOtishmaMtuDu
-n. m.
--one who shines;


జ్యోతిష్మతి, jyOtismati
-n. f.
--one who shines;


ఝారీ, jhArI
-n.
--retort; a vessel with a tail-like spout; (ety.) ఝరీ (కొండలలో ప్రవాహం) వలె నాళకం ఉన్న తోక బుడ్డి;


ఝంఝం, jhaMjhaM
-n.
--wind and rain;
&lt;/poem&gt;

==Part 3: జ్ఞ - j~na==

&lt;poem&gt;
జ్ఞాతి, j~nAti
-n.
--fellow heir; cousin on father's side;
-- దాయాది; అన్నదమ్ముల బిడ్డలు; ఆస్తికి వారసులు;


జ్ఞానం, j~nAnaM
-n.
--(1) cognition; perception; 
--(2) knowledge; wisdom; 


జ్ఞానేంద్రియం, j~nAnEdriyaM
-n.
--sensory organ;


జ్ఞాపకం, j~nApakaM
-n.
--memory; remembrance; recollection;


జ్ఞాపిక, j~nApika
-n.
--(1) souvenir; memento; 
--(2) memorandum;
&lt;/poem&gt;

==Part 5: టం - TaM ==
&lt;poem&gt;
టంకణం, TaMkaNaM
-n.
--borax; sodium borate; Na&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;B&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;7&lt;/sub&gt;; 10H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O; 


టంకం, TaMkaM
-n.
--(1) solder; 
--(2) borax; 
--(3) a stone mason’s chisel; 


టంకశాల, TaMkaSAla
-n.
--mint; the place where coins are made;


టంచనుగా, TaMcanugA
-adv.
--punctually;


టండ్రా, TaMDrA
-n.
--tundra; vast, level, treeless plains of the Arctic region;
&lt;/poem&gt;

==Part 6: ట -  T==
&lt;poem&gt;
టకటక, TakaTaka
-adj.
--onomatopoeia for the sound of shoes or for quickness;


టక్కరి, Takkari
-n.
--trickster; one who cannot be trusted;
---టక్కరి నక్క = sly fox.


టక్కు, Takku  
-n. 
--trick;


టన్ను, Tannu
-n.
--ton, a measure of weight;
---పెద్దటన్ను, = long ton; 2,240 pounds; a weight measure commonly used in Great Britain and other Commonwealth countries.
---చిన్నటన్ను = short ton; 2,000 pounds; a weight measure commonly used in the U.S. and Canada.
---మెట్రిక్‌టన్ను = metric ton; a measure of weight equal to 1,000 kilograms or 2204.62 pounds. This is the modern international standard for weight;


టపా, TapA
-n.
--mail; post; letters; 


టపాకాయలు, TapAkAyalu
-n.
--a type of firecrackers;
-- పటాసులు;


టమాటా, టొమేటో, TamATA, TomETO
-n.
--tomato; [bot.] ''Lycopersicum esculentum''; ''Solanum esculentum''; [see also] టొమేటో;


టముకు, Tamuku
-n.
--a public announcement; an announcement made by a person as he goes around the town beating a drum;


టర్కీ బెరీ, TarkI berI
- n.
-- Turkey Berry; [bot.] ''Solanum torvum'' of the Solanaceae family; వంగ జాతి మొక్క; ఇవి విశాఖ జిల్లా లంబసింగి ప్రాంతంలో పెరుగుతున్నాయి;

%టా - TA, టి - Ti, టీ - TI

టాకా, TAkA
-n.
--a stitch; patch; 


టాకీ, TAkI
-n.
--motion picture with a sound track; (ant.) మూకీ;


టావు, TAvu
-n.
--foolscap paper; folio; any of various sizes of writing paper measuring from 12 by 15 inches to 13.5 by 17 inches;
---అరటావు = half-scap paper; legal size paper of dimensions 8.5 inches wide x 14 inches long.


టికానా, TikAnA
-n.
--a place of residence; a resort; 


టిక్కెట్టు, TikkeTTu
-n.
--ticket; a receipt for a fare paid;


టిట్టిభం, TiTTibhaM
-n.
--the bird called wagtail of the genus ''Motacilla''; wagtails are slender, often colourful, ground-feeding insectivores of open country in the Old World; The genus contains 13 species; also ఉయ్యాల పిట్ట; కాటుక పిట్ట;
[[File:White_wagtail_female_first_summer.jpg|right|thumb|White_wagtail, టిట్టిభం]]


టిప్పణం, TippaNaM
-n.
--glossary; explanation with meaning of terms; word-by-word meaning; (rel.) తాత్పర్యం;


టిఫిను, Tiphinu
-n.
--snack; light meal;


ట్రిలియను, Triliyanu
-n.
--trillion; one followed by twelve zeros in the American method of counting; 1,000,000,000,000; 1e12; 10&lt;sup&gt;12&lt;/sup&gt;;


టీ, TI
-n.
--tea; black or green tea; [bot.] ''Camellia sinensis'';


టీ మొక్క,  TI mokka
-n.
-- Ti plant;  Cabbage Lily; Cabbage Palm; [bot.] ''Cordyline fruticosa'' of the Asparagaceae family; 
-- లాటిన్ భాషలో ఫ్రూటెక్స్ (frutex) అంటే పొద అని అర్థం. పొదలా పెరిగే ఈ మొక్క స్వభావాన్నిబట్టి దీనికి ఫ్రూటికోసా (fruticosa) అనే పేరు, రసభరితంగా కండకలిగి ఉండే  దీని వేరు దుంపల (fleshy roots) నుబట్టి దీనికి కార్డిలైన్ (Cordyline) అనే పేరూ వచ్చాయి.
--కొబ్బరి, తాటి, ఈత వంటి పామ్ (Palm) ల లాగే కాండం చివర మాత్రమే ఆకులు, పూలు, కాయలు  గుత్తులుగా వస్తాయి కనుక ఇది నిజంగా పామ్ కాకున్నా దీనిని  పామ్ అనే పేరుతోనే  వ్యవహరిస్తున్నారు;


టీక, TIka
-n.
--word by word meaning; commentary; see also టిప్పణం;
---లఘు టీక = word for word translation.
---ఘన టీక = summarized meaning.


టీకాలు, TIkAlu
-n. pl.
--(1) vaccination, esp. against smallpox; 
--(2) any vaccination;
---బీసీజీ టీకాలు = vaccination against tuberculosis.


టూకించు, TUkiMcu
-v. t.
--summarize;


టూకీ, TUkI
-n.
--(1) brief; summary; 
--(2) a type of tree whose broad leaves are used in rolling a native cigarette, called beedi; [bot.] Diospyrum sp.


టూకీగా, TUkIgA
-adv.
--briefly; in summary;


టెంక, TeMka
-n.
--stone; esp. mango stone or palm stone; (note) What you find inside a stone is kernel; small stone is a పిక్క. Even smaller one is గింజ.  All of these are seeds;
---మామిడి టెంక = mango stone.
---తాటి టెంక = palm stone.
---జీడిపిక్క = cashew nut.
---చింతగింజ = tamarind seed.


టెంకాయ, TeMkAya 
-n.
--coconut; కొబ్బరికాయ; 
--(1) southern nut; (ety.) తెన్ = southern; 
--(2) sweet nut; (ety.) తేనె = sweet; 
--(3) reservoir nut; (ety.) టెంకి = reservoir;


టెంకిచేప, TeMkicEpa 
-n.
--ray fish; blue spotted stingray; skate; [bio.]  ''Dasyatis amphotistius''  kuhlii;
---ఇసనకర్ర టెంకి = whip-tailed stingray; [bio.] ''Dasyatis himantura''  walga.
---బెలుగురి టెంకి = frill-tailed stingray; [bio.] ''Dasyatis pastinachus'' sephen.
---కర్ర టెంకి = Pastinacea dorsalis.
---కుచ్చుల టెంకి = longtailed butterfly ray; [bio.] ''Gymnura gymnura poecilura''.
---మూకర టెంకి = Neiuhofs eagle ray; [bio.] Aetomylus nichofii nichofii.
---ఈల టెంకి = spotted eagle ray; [bio.] ''Aetobatus flagelum''.


టెక్కు, Tekku
-n.
--uppityness; egotistic; pride; haughtiness; this word probably came from Tamil tekku which means teakwood, an important wood due to its quality and durability;


టెక్కెం, TekkeM
-n.
--flag; banner;


టెరా, 
-pref.
--tera-; trillion;
--- terabits = ట్రిలియను ద్వింకములు.


టెలిగ్రామ్, TeligrAM
-n.
--telegram; wire;


టెలిఫోన్, TeliphOn
-n.
--telephone; phone;


టెలివిషన్, Telivishan^
-n.
--television; TV;


టెలిస్కోప్, TeliscOp^
-n.
--telescope;


టేకు, TEku
-n.
--teakwood; [bot.] ''Tectona grandis'';


టేపు, TEpu
-n.
--tape; a measuring strip;


టైఫస్, Taiphas
-n.
--typhus fever; ague;


టైఫాయిడ్, TaiphAyiD
-n.
--typhoid fever;


టైరు, Tairu
-n.
--tire; a rubberized and inflatable jacket attached to a metal rim of a wheel for a smooth and comfortable ride; (Br.) tyre;


టొపారం, TopAraM
-n.
--roof;


టొమేటో, TomETO
-n.
--tomato; yellow myrobalan; [bot.] ''Lycopersicum esculentum'';   ''Lycopersicon lycopersicum''; 
--a fruit of the nightshade family that is native to S. America; Esculentum in Latin means edible;  [Lat.] esca = food; The U.S. Supreme Court decided that this belongs to the vegetable family, rather than the fruit family; entered India in the 1850s; 
-- టమాటా; రామ్ములక్కాయ; కర్ఫూరపు వంకాయ; సీమ తక్కిలి కాయ; 
--పొమేటో = టొమేటో + పొటేటో; సంకర జాతి ఫలం; 
--చెట్టు టొమేటో = టోమరిల్లో = [bot.] ''Cyphomandra betacia''] of Solanaece family; 
--చిట్టి టొమేటో = Currant tomato = [bot.] ''Lycopersicon pimpinellifolium;'' 
--జాం బెర్రీ పండు = టొమేటిల్లో = [bot.] ''Physalis ixocarpa;''

 
టోకరా, TOkarA  
-n. 
--cheating; deception;  
-- టొకరా కొట్టు = to cheat.
-- టోకరా తిను = to get cheated.

	
టోకు, TOku
-n.
--wholesale; (ant.) చిల్లర;


టోపీ, TOpI
-n.
--cap; beret; a cap made of cloth;


టోపీవేయు, TOpIvEyu
-v. t.
--[idiom] hoodwink; cheat; deceive;


టోలీ, TOlI  
-n. 
--a small coin of the British era with a value of one-half pie or 1/384 of a rupee;  2 టోలీలు = 1 దమ్మిడీ


ఠవళి, ThavaLi
-n.
--prank;


ఠాణా, ThANA
-n.
--police station;


ఠావు, ThAvu
-n.
--(1) place; position; mooring; house; lodging; residence;
--(2) twice the size of a foolscap paper; one-half of a ఠావు is A4 size paper or a legal-size paper; 
-- same as టావు; 


ఠారుమను, ThArumanu
-v. i.
--die; suddenly die;


ఠీవి, ThIvI
-n.
--stature; style; grandeur; splendor;

&lt;/poem&gt;

==Part 7: డం - DaM==
&lt;poem&gt;
డంగు, DaMgu
-n.
--(1) native mill in which lime mortar is produced; The mill is really a circular groove in which mortar is poured and ground by a stone roller, pulled by an ox; (2) amazement; surprise;
- v. t. 
--remove fine husk from rice; 


డంగైపోవు, DaMgaipOvu
-v. i. be amazed, shocked or surprised;


డంబరం, DaMbaraM
-n.
--ostentation; show; grandeur;


డంబాచారి, DaMbAcAri
-n.
--boastful person;

&lt;/poem&gt;

==Part 8: డ - Da ==
&lt;poem&gt;

డగ్గుత్తిక, Dagguttika
-n.
--trembling voice; choked voice;


డప్పు, Dappu
-n.
--hand held drum used in country music;


డబ్బా, DabbA
-n.
--(1) can; little can; 
--(2) aggrandizement;
---డబ్బా పాలు = canned milk.
---సొంత డబ్బా = self-aggrandizement.
---పర డబ్బా = praising others with an ulterior motive.
---పరస్పర డబ్బా = praising each other.
---డబ్బా కొట్టుకొను = beat one’s own drum.


డబ్బీ, DabbI
-n.
--(1) piggy bank; 
--(2) collection box;
-- డిబ్బీ;


డబ్బు, Dabbu
-n.
--money; cash;


డమరం, DamaraM
-n.
--assault; (rel.) డింభం;


డమరుకం, DamarukaM
-n.
--a musical instrument in the shape of an hour-glass with a rattle attached to it; the drum in Lord Shivas hand; the drum used by a type of street beggar known as బుడుబుడుక్కలవాడు;


డమారం, DamAraM
-n.
--kettle drum; 


డవాలి, DavAlI
-n.
--a peon's shoulder belt with a metal badge on it;


డాంబరం, DAMbaraM
-n.
--war;


డాంబికం, DAMbikaM
-n.
--pretense; 


డాంబికుడు, DAMbikuDu
-n.
--a conceited person; 


డా, DA
-adj.
--left;
---డాకడ = left side.
---డాకేలు = left hand.


డాక్టరు, DAkTaru
-n.
--doctor; physician; surgeon;


డాకినీ, DAkinI
-n.
--female ghost;


డాగు, DAgu
-n.
--spot; blemish; mottle; 
-- మరక;


డాబా, DAbA
-n.
--terrace; sun deck; an upper floor with no rooms;


డాబు, DAbu
-n.
--uppityness; flashiness; outer show; pomp;


డాము, Damu
-n.
--dam; wier; a wall across a river to hold the water;


డాలియా, DAliyA
- n.
-- Dahlia; [bot.] ''Dahlia pinnata'' of the Asteraceae family; 
-- ఇది బంతి, చేమంతి, పొద్దుతిరుగుడు (Sun Flower) జాతికి చెందినదే. 


డాలు, DAlu
-n.
--(1) shield;
-- (2) light; radiation; glow; 


డింకీ, DiMkI
-n.
--failure in an examination;


డింభకుడు, DiMbhakuDu
-n. m.
--infant; child;


డింభకం, DiMbhakaM
-n.
--larva;


డింభోషణం, DiMbhOShaNaM     %e2t
-n.
-- incubation;


డిక్కీ, DikkI
-n.
--trunk of a car; boot of a car; luggage compartment of a car;


డిగ్రీ, DigrI
-n.
--(1) degree; a measure of an angle; 
--(2) degree; a measure of temperature; 
--(3) a measure of educational accomplishment;


డిగ్గు, Diggu
-v. i.
--alight; get down; 


డిప్ప, Dippa
-n.
--half of a fruit;


డిపాజిటు, DipAjiTu
-n.
--deposit;


డిబ్బీ, DibbI
-n.
-- small container with a lid;


డివిడెండు, DiviDeMDu
-n.
--dividend; periodic return on investment as opposed to capital gains which refers to the growth in value of an investment; the share of profit that falls to each partner in a business; (rel.) వడ్డీ;


డీకొను, DIkonu
-v. i.
--collide; meet; meet head on; 


డీలాపడు, DIlApaDu
-v. i.
--get unnerved; get tired; get discouraged; break down; collapse; 


డిసెంబరు పువ్వులు,  DisMbaru puvvulu
- n. pl.
-- Philippine Violet; [bot.] ''Barleria cristata'' of the Acanthaceae family;


డెందము, DeMdamu
-n.
--mind; heart; the poetic heart; 


డెక్క, Dekka
-n.
--(1) hoof; 
--(2) claw of a crab;


డెల్టా, DelTA
-n.
--delta; the mouth of a river; (ety.) the fourth letter of the Greek alphabet is delta. The upper case of this letter is shaped like a triangle. Because the mouths of many rivers are of this shape, they are called deltas;


డేకు,  DEku
- v. i. 
-- (1) slide on the hips or buttocks;  
-- (rel.)  పాకు  


డేగ, DEga
-n.
--hawk; falcon;


డేరా, DErA
-n.
--tent; temporary encampment built with poles, ropes and strong water-proof fabric such as canvas;


డ్రైవరు, Draivaru
-n.
--driver; a person or object that drives;


డొంక, DoMka
-n.
--(1) thicket; 
--(2) a narrow pathway through a thicket;


డొంకతిరుగుడు, DoMkatiruguDu
-n.
--roundabout way;


డొంకెన, DoMkena
-n.
--pruning hook; a long stick with a sickle at one end;


డొక్క, Dokka
-n.
--side; side of the stomach below the diaphram;


డొక్కు, Dokku
-n.
--(1) can; empty can; 
--(2) a euphimism used to refer to an old person; esp. an old woman;


డొగ్గలి కూర, Doggali  kUra
-- see దొగ్గలి కూర;


డోకడా, DOkaDA
-n.
--(1) cent; one-hundredth part of a coin; 
--(2) percentage;


డోకు, DOku
-n.
--vomit;


డోలనం, DOlanaM
-n.
--oscillation; swinging;


డోలు, DOlu
-n.
--drum; a musical instrument;


డౌలు, Daulu
-n.
--tint; hue; tinge of color;
---పసుపుడౌలు పొడచూపితే కాయ పండినట్టే = it is ripe if the yellow hue shows.


ఢంకా, DhaMkA
-n.
--large drum;


ఢక్కాముక్కీలు, DhakkAmukkIlu
-n.
--trials and tribulations; difficulties; hardships; experiences;


ఢోకా, DhOkA
-n.
--(1) impediment; 
--(2) difficulty; 
--(3) fear;
&lt;/poem&gt;


|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>e6ojt3oxpu6wetpoxdq9cxbt52ek4kb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/త-థ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3017</id>
    <revision>
      <id>33327</id>
      <parentid>33266</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T15:05:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 2: త - ta */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="93137" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;


==Part 1: తం - taM==
&lt;poem&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;

తంటేము, taMTEmu
-n.
--a medicinal herb; [bot.] ''Cassia tora'' and ''Cassia alata'' of the Leguminosae family; 
--(also) తంటియం; ప్రపున్నతం; దద్రుగ్నం;


తంగేడు, taMgEDu
-n.
--Country senna; Tanner's cassia; a bush with yellow flowers; [bot.] ''Cassia auriculata'';  ''Senna auriculata'' of the  Fabaceae family;  
--Cassia auriculata is an evergreen shrub that grows in many parts of India and in other parts of Asia. The flower, leaves, stem, root, and unripe fruit are used for treatment, especially in Ayurvedic medicine; Before the advent of synthetic tanners, the bark of this plant was widely used in tanning hides;
--  దీని మొగ్గల్ని కషాయంగా కాచుకుని తాగితే చక్కెర వ్యాధి అదుపులో ఉంటుంది. ఈ మొక్క పుల్లలతో పళ్ళు తోముకుంటే చిగుళ్లు బలపడతాయి. ఈ మొక్క ఆకులతో శ్రీలంకలో టీ కాచుకు తాగుతారు. దీని గింజల పొడితో కాఫీ కాచుకు తాగుతారు.
--తలపోటకం; మాదిగ తంగేడు; మెట్ట తంగేడు; మెరక తంగేడు; [Sans.]  ఆవర్తకీ; హేమపుష్పమ్; [Tamil]  అవరమ్;


తంటా, taMTA
-n.
--difficulty; trouble;


తంటాలు పడు, taMTAlu paDu
-v. i.
--(1) to undergo difficulties; 
--(2) to take trouble;


తంటింపు,  taMTiMpu
- n.
-- [bot.] ''Cassia tora'' Linn.;


తండం, taMDaM
-n.
--assembly; mass; collection; quantity; group; family;
---మృగతండం = a herd of animals.
---కలువతండం = a bed of lilies.
---కణతండం = a collection of cells; tissue.
---తండోపతండం = wave after wave; in huge herds.


తండసం, taMDasaM
-n.
--tweezers; a small hand-held forceps;         


తండ్రి, taMdri
-n.
--father; (lit.) one who brings; 


తండులాలు, taMDulAlu
-n. pl.
--rice;


తండుల కణాలు, taMDula kaNAlu
-n.
--broken pieces of rice;


తండులీయకం, taMDulIyakaM
-n.
-- spiny pigweed; prickly amaranth; thorny amaranth; [bot.] ''Amaranthus spinosus''; 
-- sometimes a noxious weed. It can be a serious weed of rice cultivation;


తంత్రం, taMtraM
-n.
--scheme; device; trick; contrivance;


తంతి, taMti
-n.
--(1) wire; wire used in a stringed musical instrument; 
--(2) telegram; (ant.) నిస్తంతి;


తంతివార్త, taMtivArta
-n.
--telegraphic message;


తంత్రీవాద్యం, taMtrIvAdyaM
-n.
--stringed instrument;


తంతు, taMtu
-n.
-- (1) ritual; ceremony; festival; proceedings; (2) device; method; procedure; idea; 


తంతువు, taMtuvu
-n.
--filament; thin wire;


తంపటి,  taMpaTi
-n.
--a native form of &quot;baking&quot;, used especially to cook palm-sprouts;
--తేగలను కుండలో ఉంచి, తేగలపై కొంచెం నీళ్లు జిలకరిచి గడ్డి చుట్టతో కుండా మూతిని మూసి, ఈ కుండను బోర్లించి చుట్టూ గడ్డి చిన్న చిన్న పుల్లలు వేసి మంట పెడతారు. బోర్లా ఉంచిన కుండలో ఉన్న తేగలు బాగా ఉడుకుతాయి. ఈ పద్దతిని &quot;తంపటి&quot; వేయడం అంటారు. తంపటి వేసిన తేగలు రుచిగా ఉంటాయి, పైగా ఎక్కువ రోజులు బంక, బూజు పట్టకుండా ఉంటాయి.


తంబ, taMba
-n.
--(1) sword bean; [bot.] ''Canavalia gladavata''; 
--(2) mob; ruck; large group of people;


తంబుర, taMbura
-n.
--a stringed instrument to provide a background drone in a musical concert;
&lt;/poem&gt;

==Part 2: త - ta==

&lt;poem&gt;
తకరారు, takarAru
-n.
--dispute; 


తక్షణం, takshaNaM
-adv.
--immediately; (ety.) తత్ + క్షణం = that very moment;


తక్కిడి, takkiDi
- n.
-- cheater; deceiver;


తక్కిన, takkina
-adj.
--remaining; rest;


తక్కిలి చెట్టు,  takkili cheTTu
- n.
-- [bot.] ''Clerodendrum phlomidis;''
-- [Sans.]  అగ్నిమంథా; 


తక్కువ, takkuva
-n.
--deficiency; shortage;


తక్కెడ, takkeDa
-n.
--balance; a pair of scales; weighing device;


తక్కోలం, takkOlaM
-n.
--[bot.] ''Clerodendron inerme'';


తగడు, tagaDu
-n.
--foil;
---తగరపు తగడు =  tin foil;


తగరం, tagaraM
-n.
--tin; one of the chemical elements;


తగరు, tagaru
-n. 
--(1) ram; 
--(2) he goat; billy goat;


తగలబడు, tagalabaDu
-v. i.
--(1) to burn down; 
--(2) to get destroyed;


తగవరి, tagavari
-n.
--arbitrator; judge; (ety.) తగవు + అరి;


తగవు, tagavu
-n.
--(1) dispute; argument; altercation; 
--(2) fair; just; appropriate; suitable;


తగాదా, tagAdA
-n.
--dispute; quarrel;


తగినంత, taginaMta
-adj.
--suitable; appropriate; sufficient; adequate;


తగిలించు, tagiliMcu
-v. t.
--attach; stick on; hang it; fasten; 


తగ్గించు, taggiMcu
-v. t.
--decrease; reduce; lower;


తగ్గింపు, taggiMpu
-adj.
--decreased; reduced;
---తగ్గింపు ధర = reduced price.


తగు, tagu
-adj.
--appropriate; suitable;


తగునా?, tagunA?
-inter.
--is it appropriate? is it suitable?; is it fair?;


తగులు, tagulu
-n.
--(1) borrow; a concept used in arithmetic when a larger number is subtracted from a smaller number; (ant.) మిగులు;
--(2) deficit; loss;
--(3) wish; desire;
---మిగిలితే తీసికో, తగిలితే వేసికో = take if there is a surplus, contribute if there is a deficit.
-v. i.
--(1) touch;(2) meet; encounter;
---తగలకుండా కూర్చో = sit without touching.
---దారిలో  తగిలాడు = met him on the way.


తగుల్చు, tagulcu
-v. t.
--attach; hook;


తగ్గు, taggu
-v. i.
--decay; decrease; abate; calm down; back off;
---తగ్గవోయ్‍ = cool down!; calm down!; dont be too aggressive!


తగ్గుదల, taggudala
-n.
--decay; decrement; downfall; abatement;


తగ్గుముఖం, taggumukhaM
-n.
--downward trend; decreasing trend;


తచ్చాడు, taccADu
-v. i.
--move about; sneak; loiter;


తటస్థం, taTasthaM
-n.
--neutral; impartial; indifference; non-aligned;
---తటస్థ స్థానం = neutral position; resting position.
---తటస్థ రాజ్యాలు = non-aligned countries.
---సున్నితపు త్రాసు యొక్క తటస్థ స్థానం = resting position of a precision balance.


తటస్థించు, taTasthiMcu
-v. i.
--happen; occur;


తట్ట, taTTa
-n.
--big shallow basket; a basket with no lid; (rel.) బుట్ట = basket;


తటాకం, taTAkaM
-n.
--tank; pond; lake;


తటాలున, taTAluna  
-adv. 
--suddenly; abruptly;


తటి, taTi
-n.
--river bank; shore;


తట్టు, taTTu
-n.
--(1) side; direction; 
--(2) pony;
---లోతట్టు ప్రాంతాలు = low lying areas;
-v. i.
--occur;
---ఆ ఆలోచన నాకు తట్ట లేదు = that thought did not occur to me.
-v. t.
--pat; touch; rap; knock; strike;
---భుజం మీద తట్టేడు = he patted me on my shoulder. 
---ఎవరో తలుపు తడుతున్నారు చూడు = see, someone is knocking on the door.


తట్టుకొను, taTTukonu
-v. i.
--tolerate; bear; handle;
---నొప్పి తట్టుకోగలవా? = can you tolerate the pain?


తట్టుముట్లు, taTTumuTlu
-n. pl.
--stuff; furniture, utensils, belongings, etc;


తడక, taDaka
-n.
--a partition screen that is woven out of palm leaves, coconut leaves, or bamboo strips;


తడకచాపలు, taDakachApalu
-n. 
-- rolling mats; screens than can be rolled up and down as needed, usually made from strips of bamboo; Sometimes these are made of &quot;khus khus grass&quot; and such screens are very popular as &quot;summer air coolers;&quot;


తడప, taDapa
-n.
--lath; a strip of fiber taken from the back stem of a palm or coconut leaf that can be used as a rope to tie things; This is a fairly popular material used in the construction of temporary structures.


తడబడు, taDabaDu
-v. i.
--act irresolutely; behave with an unsure footing;


తడవ, taDava
-n.
--turn; time; occasion;


తడాఖా,  taDAkhA
- n.
-- capability (to hit); ability; expertise;
--(ety.) మరాఠీ భాషలో తడ్-తడ్ (तड! तड!) అన్నది కొట్టడాన్ని సూచించే ధ్వన్యనుకరణ శబ్దం. తడాఖా (तडाखा) అంటే ఆ కొట్టడానికి క్రియానామవాచకం. నా తడాఖా చూపిస్తాను అంటే నా కొట్టే శక్తిని చూపిస్తాను అని అర్థం.కొట్టడానికే కాకుండా సాధారణంగా ఏ విషయంలోనైనా సామర్థ్యాన్ని తెలుపడానికి కూడా ఈ పదాన్ని ప్రస్తుతం ఉపయోగిస్తున్నారు. గాణ్యాచా-తడాఖా (गाण्याचा-तडाखा) అంటే పాడడంలో సామర్థ్యం అన్నమాట;


తడి, taDi
-adj.
--wet; damp; moist;


తడి గచ్చు, taDi gaccu
-n.
--(1) wet cement; 
--(2) tile floor;


తడుపు, taDupu
-v. t.
--moisten; soak;


తత్, tat
-adj.
--[Sans.] that;


తతంగం, tataMgaM
-n.
--rigmarole; ritual; procedure;


తత్తరపాటు, tattarapATu
-n.
--agitated bewilderment;


తత్ ఫలితంగా, tat^ phalitaMgA
-adv. 
--consequently; therefore; as a result of; whence;


తత్భవం, taDbhavaM
-n.
--assimilated word esp. from Sanskrit;


తత్త్వం, tattvaM
-n.
--(1) philosophy; science; principle; 
--(2) nature;
---వేదాంత తత్త్వం = Vedanta philosophy.
---మనస్ తత్త్వం = psychic philosophy; psychology.
---వాడి తత్త్వమే అంత = that is his nature.


తత్సమం, tatsamaM
-n.
--(1) equivalent; 
--(2) un-assimilated word from Sanskrit  used in Telugu as is;


తతి, tati
-n.
--a group; a collection; a row;


తతిమ్మా, tatimmA
-adj.
--rest (of a group); balance;


తథా, tathA  
-adv. 
--that way; in that manner;


తథాగతుడు, tathAgatuDu  
-n. 
--Lord Buddha; one who attained nirvana in that way (that is, in the manner of other seers); 


తథాస్తు, tathAstu
-inter.
--amen!; so be it;


తద్ద్వారా, taddvArA
-adv.
--thereby; through that channel;
-- (note) తద్వారా is incorrect usage;


తదితరులు, taditarulu
-n.
--and others; e tal;


తదియ, tadiya
-n.
--the third day of the lunar half-month;


తదీను, tadInu
-n.
--propene; a hydrocarbon with three carbon atoms and one double bond between two of the carbon atoms; (ety.) తది (తదియ) conveys 3 and according to an international convention, all straight-chained hydrocarbons containing a double bond must end with the sound &quot;-ene&quot;; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;; 


తద్రూపేణా, tadrUpENA
-adv.
--in that form; in that way; 


తదేను, tadEnu
-n.
--propane; a hydrocarbon with three carbon atoms and all single bonds between the carbon atoms; (ety.) తది (తదియ) conveys the 3 and according to an international convention, all straight-chained hydrocarbons containing single bonds must end with the sound &quot;-ane&quot;; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;8&lt;/sub&gt;; 


తదైను, tadainu
-n.
--propyne; a hydrocarbon with three carbon atoms and a triple bond between two of the carbon atoms; (ety.) తది (తదియ) conveys the 3 and according to an international convention, all straight-chained hydrocarbons containing a triple bond must end with the sound -&quot;yne&quot;; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;; 


తనం, tanaM
-suff.
---ness;  having the property of; used as suffix with verbs to create nouns;
---అల్లరితనం = mischievousness.
---ఉప్పతనం = saltiness.
---గట్టితనం = hardness.
---గొప్పతనం = greatness.
---దొంగతనం = burglary.
---పచ్చదనం = green-ness.
---పెంకితనం = mischievousness.
---మంచితనం = goodness.
---ముసలితనం = old age.
---వెకిలితనం = silliness.


తన, tana
-pron.
--one's own;


తనను,
-pron.
--himself; herself; accusative of తను;


తనఖా, tanakhA
-n.
--mortgage; deed;


తన్నడం, tannaDaM
-v. t .
--kicking;


తన్మయత్వం, tanmayatvaM
-n.
--rapture;


తన్యత, tanyata
-n.
--[phy.] tension;


తనాబి, tanAbi
-n.
--beam; girder;


తన్మాత్ర, tanmAtra
 -n. 
--rudiment; element; particle; representative essence of a concept;


తనిఖీ, tanikhI
-n.
--inspection;


తనివి, tanivi
-n.
--satisfaction;


తనివితీరా, tanivitIrA
-adv.
--to one’s satisfaction;


తను, tanu reflex.
-pron.
--himself; herself; the person under discussion; he; she; (ety.) probably a shortened version of అతను;


తనువు, tanuvu
-n.
--body;


తన్ను, tannu
-n.
--kick; blow;
-v. t.
--kick; thrash;


తన్నుకుపోవు, tannukupOvu
-v. t.
--snatch away;
---గెద్ద తన్నుకు పోయింది = the kite snatched it away.


తన్నుదన్ను, tannudannu
-n.
--kickstand;


తపసి చెట్టు, tapasi ceTTu
-n.
--[bot.] Sterculia urens;


తపస్సు, tapassu
-n.
--meditation; penance;


తప్ప, tappa
-adv.
--except; but; save; unless; 


తప్పనిసరి, tappanisari
-adj. 
--unavoidable; inevitable; essential;


తపాలా పెట్టె, tapAlA peTTe
-n.
--post box; mail box;


తపాలా బిళ్ల, tapAlA biLla
-n.
--postage stamp;


తప్పించి, tappiMci
-prep.
--except;


తప్పించుకొను, tappiMcukonu
-v. i.
--by-pass; evade; avoid; dodge;


తప్సీలు, tapsIlu 
-n. 
--details of an account; 


తప్పు, tappu
-n.
 --(1) error; mistake; fault; 
--(2) sin;  
--(3) lie;  
--(4) [comp.] bug;
-v. i. 
--(1) err; mistake; fault; 
--(2) sin; 
--(3) lie; 
--(4) miss; 
--(5) fail; flunk;
---నెల తప్పు = miss a period; become pregnant.
---పరీక్ష  తప్పు = fail an examination;


తప్పుల తడక, tappula taDaka
-n.
--full of mistakes; [idiom] full of holes;


తప్పుకో, tappukO!
-inter.
--get off the way!;


తప్పేలా,  tappElA
- n.
-- a wide-mouthed cooking vessel;
--  ముంత, తప్పేలా = all utensils; bag and baggage; 
-- తప్పేలా అంట్లు = a kind of rice cake; బియ్యం పిండి, కొబ్బరి సన్న ముక్కలు, సెగగ పప్పు చేర్చి తడిచేసి బాగా కలిపి తప్పెల లోపల చుట్టూరా అంటించి మూతబెట్టి సన్న సెగ మీద ఉడికిస్తారు. 


తపోశక్తి,  tapOSakti
- n.
-- energy of asceticism; spiritual energy accumulated by long periods of meditation;


తప్పొప్పుల పట్టిక, tappoppula paTTika
-n.
--errata; corrigenda;


తబల, tabala
-n.
--tabla; a musical drum with a tightly stretched skin on only one side; (rel.) మద్దెల is a cylindrical drum with two sides for percussion;


తబుకు, tabuku
-n.
--tray;


తమందం, tamaMdaM
-n.
--nitwit; dullard; (ety.) తమస్ + మందం = darkness + dullness;


తమకం, tamakaM
-n.
-- (1) eagerness;  yearning; (2) suspense; curiosity; 


తమది, tamadi
-pos. pron.
--it's yours (honorific);


తమరు, tamaru
-pron.
--you (honorific);


తమస్సు, tamassu
-n.
--(1) darkness; 
--(2) ignorance;


తమలము, tamalamu
-n.
--the betel vine; (note.) the betel vine has no botanical relation to the betel nut. The similarity in the English names stems from the fact both the betel leaves and betel nuts are used together, in India as an after-dinner mint.


తమలపాకు, tamalapAku
-n.
--the betel leaf; [bot.] Piper betle; 
-- ఎన్నోవ్యాధులకు వాడడమే కాక సెగ గడ్డలు వగైరా వ్రణాలు పక్వానికి రావడానికి వేసే మలాం పట్టీలలో కూడా తమలపాకులు వాడతారు.
-- భారతదేశంలో సుమారుగా 35 తమలపాకు రకాలు సాగవుతున్నాయి. అయితే 'తెల్లాకులు' లేక 'తెలనాకులు' లేక ధవళ నాగవల్లి దళములు అని పిలువబడే పలుచని లేత తమలపాకులు తాంబూలానికి శ్రేష్ఠమైనవి
-- see also  తాంబూలం; 


తమాలం, tamAlaM
-n.
--gloomy tree; [bot.] ''Xanthochymus pictorius''; చీకటిమాను;


తమాషా, tamAshA
-n.
--fun; amusement; funny show;

[[File:Lobes_of_the_brain_NL.svg|thumb|right|occipital lobe గులాబి ర్ంగులో ఉంది]]
తమ్మి, tammi
-n.
--(1) lotus; 
--(2) lobe;
---కపాలాస్థిక తమ్మి = occipital lobe; one of the four major lobes of the cerebral cortex in the brain of mammals


తమ్ముడు, tammuDu
-n.
--younger brother;


తయారీ, tayArI
-n.
--preparation; manufactured;


తయారు, tayAru
-adj.
--ready; prepared;


తరం, taraM
-adj.
--possible; capable;
---నా తరం కాదు = I cannot do it.
-n.
--class; generation; 
---తర తమ భేదాలు = differences in generations and status.


తరంగం, taraMgaM
-n.
--(1) wave; (lit.) one that moves on water; 
--(2) a type of song; 
--(3) a chapter in a book;


తరంగదైర్ఘ్యం, taraMgadairghyaM
-n.
--wavelength;


తరంగిణి, taraMgiNi
-n.
--(1) flow; 
--(2) river;


తరందారు, taraMdAru    %e2t
-n.
--classifier;


తరగతి, taragati
-n.
--class; standard; grade; (ety.) తరము + గతి;
---నువ్వు ఎన్నవ తరగతి? = in what grade are you?


తరణం, taraNaM
-n.
--crossing; deliverance;


తరణి, taraNi
-n.
--(1) ship; 
--(2) Sun;
---నభోతరణి = spaceship.
---తరణి కిరణములు = rays of the Sun.
---తరణి కిరణవారము = a beam of sunlight.


తరణోపాయం,  taraNOpAyaM
- n.
-- A means, an expedient;
-- (note) తరుణోపాయం  is incorrect spelling; 


తరతమ, taratama
-adj.
--varying; differing;


తరఫు, taraphu
-n.
--side; behalf;


తరబడి, tarabaDi
-suff.
--of the order of; in the range of;
---గంటల తరబడి = for hours and hours.
---ఏళ్ళ తరబడి = for years and years.


తరవాణి, taravANi
-n.
--mildly fermented rice water; cooked rice soaked overnight in water is the standard breakfast fare in many middle-class families in the northern part of coastal Andhra Pradesh; this liquid, with a dash of salt and lemon, is an extremely popular refreshing drink on hot summer days;


తరహా, tarahA
-n.
--style; attitude; demeanor;


తరళం, taraLaM
-n.
--(1) pendant; 
--(2) wave;


తర్జన భర్జనలు, tarjana bharjanalu, 
-n. pl. 
--in-depth discussions on the pros and cons of an issue;


తర్జని, tarjani
-n.
--index finger; 


తర్వాత, tarvAta
-adv.
--later; afterwards; subsequently;


తరించు, tariMcu
-v. i.
--cross over; surmount (obstacles); get over; get through; earn salvation;


తరి, tari
-n.
--ship; 


తరిఫీదు, tariphIdu
-n.
--training;


తరుగు, tarugu
-n.
--deficit;
-v. i.
--wear away; be eroded;
-v. t.
--dice; cube; cut; esp. cutting vegetables;


తరుగుదల, tarugudala
-n.
--decrement;


తరుణం, taruNaM
-n.
--chance; opportunity; opportune moment;
---మంచి తరుణం, మించిన దొరుకదు = great chance; do not miss it.


తరుణాస్థి, taruNAsthi
-n.
--cartilage; soft bone;


తరుణోపాయం, taruNOpAyaM
-n.
--an idea for the moment; expedience; appropriate means to suit the moment;


తరుము, tarumu
-v. t.
--chase; pursue;


తరుకృషి, tarukRshi
-n.
--forestry; arboriculture; cultivation of trees for lumber and firewood; 


తరుగు,  tarugu
- v. t.
-- cut into pieces; chop into  pieces; mince;
- n.
-- minced pieces; 
--  కొత్తిమిర తరుగు = chopped/minced pieces of a coriander greens; 


తరువాయి, taruvAyi
-n.
--continuation; balance; rest; leftover material;


తరువు, taruvu
-n.
--(1) grove; 
--(2) tree;
---మామిడి తరువు = mango grove.
---కల్ప తరువు = a wish fulfilling tree.


తర్చు, tarcu
-v. t.
--agitate; stir; investigate; 


తర్జుమా, tarjumA
-n.
--translation;


తలం, talaM
-n.
--plane; surface; hyperplane; hypersurface;


తల, tala
-n.
--(1) head; 
--(2) prefix; 


తలగడ, talagaDa
-n.
--pillow; (lit.) the head-log;


తలదాచుకొను, taladAcukonu, 
- v. i. 
--(1) find shelter; 
--(2) hide;


తలపు, talapu
-n.
--thought;


తలపుల బాట, talapula bATa
-n.
--thought process;


తలపోయు, talapOyu
-v. i.
--think; ponder;


తలబిరుసు, talabirusu
-adj.
--obstinate; headstrong; incorrigible; (lit.) hard headed;


తలమాట, talamATa
-n.
--prefix;


తలరాత, talarAta, 
-n. 
--fate; destiny; (lit.) the writing on the forehead; (ety.) Hindus believe that the destiny of an individual is preordained by what the creator has written on the forehead before birth;


తలవంపు, talavaMpu
-n.
--humiliation;


తలవని తలంపుగా, talavani talaMpugA,
-adv. 
--unexpectedly; (lit.) as a thought that was  not thought of;


తలసరి,  talasari
- adj.
-- per capita; per head;


తల్పం, talpaM
-n.
--mattress; soft beding; 


తల్లంటుతీగె, tallaMTutIge
-n.
--yellow-flowered wild convolvulus; [bot.] ''Ipomoea chrysis'';


తల్లడిల్లు, tallaDillu
-v. i.
--be troubled; be agitated; 


తలా, talA
-adv.
--each; apiece; per head; 


తలారి, talAri
-n.
--night watcher;


తల్లి, talli
-n.
--mother; (lit.) one who brings into existence; 
---కన్నతల్లి = birth mother.
---సవతి తల్లి = step mother.


తల్లి కణం, tallikaNaM
-n.
--mother cell;


తలీకరణ, talIkaraNa
-v. t.
--[phy.] polarization; the act of making the waves vibrate in one plane; the English word ''polarization'' suggesting that this has something to do with poles is a misnomer;


తలుపు, talupu
-n.
--(1) door; 
--(2) shutter;


తలుపుగుల్ల, talupugulla
-n.
--window-pane oyster; [bio.] ''Placenta placenta'' of the Agamidae family;


తళుకు, taLuku
-n.
--glitter; scintillation; gleam; 


తవ్వ, tavva 
-n. 
--a volumetric measure used in pre-independence India; 1 తవ్వ = 2 సోలలు = 0.5 సేరు; see also మానిక;


తవ్వకం, tavvakaM
-n.
--excavation;


తవ్వడం, tavvaDaM
-n.
--digging;


తవాక్షీరి,  tavAkShIri
- n.
-- latex (milk) exuded from a bamboo plant; the hardened resin is used in Ayurvedic medicines;


తవుడు, tavuDu
-n.
--bran; fine bran; see also చిట్టు;


తవ్వు, tavvu
-v. t.
--dig;


తవ్వోడ, tavvODa
-n.
--dredger; the ship that digs a harbor channel to keep it deep;


తస్కరి, taskari
-n.
--thief; 


తస్సాదియ్యా, tassAdiyyA
- inter.
-- an exclamation to express surprise or disappointment; 


తస్మాత్, tasmAt
-adv.
--therefore; for that reason;


తస్సాదియ్యా,  tassAdiyyA
- inter.
-- (1) removing spoilt part of meat/flesh; (2) getting rid of egotististic feeling;


త్రసరేణువు, trasarENuvu
-- n. mite; a particle of dust floating in a beam of light;


త్వరణం, tvaraNaM
-n.
--[phy.] acceleration;


త్రయం, trayaM
-n.
--three; trio;
---ఈషణత్రయం = the three affections of life, namely love of wife, of wealth and of children; that is, దారేషణ; విత్తేషణ; పుత్రేషణ.
---తాపత్రయం = the three struggles of life, namely the sorrows caused by ourselves, by others, and by the will of God; that is, ఆధ్యాత్మికం; ఆధిభౌతికం; ఆధిదైవికం.


త్రయేను, trayEnu
-n.
--[chem.] propane; a straight -hydrocarbon with three carbon atoms; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;8&lt;/sub&gt;;


త్రయోడు, trayODu
-n.
--triode; a vacuum tube with three elements, namely the anode; the cathode and the grid;


త్రయోదశి, trayOdaSi
-n.
--the thirteenth day of the lunar half-month;


త్రయోల్, trayOl
-n.
--[chem.] propanol; isopropyl alcohol; an alcohol derived from propane; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;7&lt;/sub&gt;OH; see also త్రయేను;

'''తా - tA'''


తాండ్ర, tAMDra
- n.
-- jelly; fruit jelly; dried fruit jelly; sun-dried fruit jelly;


తాండ్ర చెట్టు, tAMDra ceTTu
- n.
-- [bot.] ''Terminalia bellirica''; each seed (తానికాయ) of this tree corresponds to one “tola” in Indian system of weights and measures; also called తాని చెట్టు;


తాండ్ర బెత్తు, tAMDra bettu
-n.
-- [bot.] Entada rheedii; 

 
తాంతవం, tAMtavaM
-n.
--fibrin; a fibrous substance in blood that contributes to clotting;


తాంబూలం, tAMbUlaM
-n.  
-- chewing quid; a roll of betel leaves with a dash of quicklime and pieces of betelnut that is chewed ceremoniously after a meal; 
-- a packet of leaves and areca nut which is generally offered ceremoniously to as a mark of respect.
-- తాంబూలమిచ్చు and తాంబూలము పుచ్చుకొను are activities to ratify most solemnly, as a betrothal; 
-- మితంగా సేవిస్తే తాంబూలం వల్ల ఎన్నో ప్రయోజనాలున్నాయి. తాంబూలం నోటి దుర్వాసనను పోగొట్టి నోటికి పరిమళం కలిగిస్తుంది. జీర్ణశక్తిని పెంపొందిస్తుంది. ఉత్ప్రేరకం (stimulant) గానూ, కడుపులోని గ్యాస్ ను వెడలించేది (carminative) గానూ కూడా పనిచేస్తుంది. శరీరానికి అత్యంత ఆవశ్యకమైన కాల్షియం ను, ఎ, బి, సి విటమిన్లను తాంబూలం మనకి అతి చవకగా అందిస్తుంది.


తాకట్టు, takaTTu
-n.
--mortgage; pledge; something given as security;


తాకడం, tAkaDaM
-n.
--touching;


తాకిడి, tAkiDi
-n.
--impact; onslaught; onrush;


తాకీదు, tAkIdu
-n.
--memorandum; a document containing orders from a superior;


తాకు, tAku
-v. t.
--touch;


తాఖీదు, tAkhIdu
-n.
--order; a written order; command; memorandum;


తాగడం, tAgaDaM
-v. t.
--drinking;


తాగు, tAgu
-v. t.
--drink; imbibe;


తాగుడు, tAguDu
-n.
--(1) habit of drinking alcohol; 
--(2) alcoholism;


తాచుపాము, tAcupAmu
-n.
--cobra; 


తాజా, tAjA
-adj.
--fresh; new; recent; novel;


తాజా కలం, tAjA kalaM
-ph.
--post script;


తాటాకు, tATAku
-n.
--palm leaf; frond of a toddy palm tree;


తాటాకులు కట్టు tATAkulu kaTTu
-v. t.
--[idiom.] to ridicule; to make fun;


తాటించు, tATiMcu
-v. i.
--pat; tap; flutter;


తాటి ఉడుత, tATi uDuta
-n.
--Five-striped palm squirrel; [biol.] ''Funambulus pemati;''


తాటికమ్మ, tATikamma
-n.
--petiole of palm leaf;


తాటికాయ, tATikAya
-n.
--green palm fruit; green toddy palm fruit; [bot.] ''Arenga saccharifera; Borassus flabellifer'';


తాటిచెట్టు, tATicheTTu
-n.
--(1) palmyra palm tree; toddy palm tree; [bot.] ''Arenga saccharifera; Borassus flabellifer'';
--(2) fan palm; the word palm tree is lot more generic; [bot.] ''Borassus flabellifer'';
-- (rel.) ఈతచెట్టు =  wild date tree; Indian date palm; 
-- (rel.) ఖర్జూరము చెట్టు = date palm; 
-- (rel.) పేరీతచెట్టు = marshy date palm tree;


తాటితేగ, tATitEga
-n.
--palm sprout; 


తాటితాండ్ర, tATitAMdra
-n.
--sun-dried palm-fruit pulp; 


తాటి బుర్ర,  tATi burra
- n.
-- one of the three stones found inside a palm fruit; each of these will grow into a palm sprout; the white pulp inside these stones is called  బుర్రగుజ్జు and is considered a delicacy;
 

తాటిబెల్లం, tATibellaM
-n.
--brown sugar (jaggery) made of the fresh juice coming out of cut palmyra flowers; the sap, which is the raw material for a native liquor, can also be boiled and desiccated until a thick paste is left behind; this paste, when cooled in molds, becomes hard;  this is used as  a sweetener and also in medicines; 


తాటిముంజి, tATimuMji
-n.
--the soft, tender and delicious kernel of a mature; yet not ripe, palm fruit; normally, one finds three of these socalled &quot;eyes&quot; in each tender palm fruit;


తాడి, tADi
-n.
--(1) palm tree; fan palm; 
--(2) [bot.] ''Belleric myrobalan;'' one of the ''three fruits'' of Ayurveda;
---తాడిని తన్నే వాడి తల తన్నేవాడుంటాడు = [idiom] there is always someone to beat a champion.


తాడు, tADu
-n.
--rope, heavy string;


తాత, tAta
-n.
--grandfather;


తాతయ్య గడ్డం,  tAtayya gaDDaM
- n.
-- Spanish moss; Grandpa's beard; [bot.] ''Tillandsia usnioides'' of the Bromeliaceae family; Although the name &quot;moss&quot; appears, this is not a moss; this is a flowering plant; The second name &quot;usnioides&quot; means &quot;resembling Usnea, the Beard lichen, but this is not a lichen;


తాత్పర్యం, tAtparyaM
-n.
--summary; brief; purport; import; exposition; explanation of content;


తాత్కాలికం, tAtkAlikaM
-n.
--temporary; makeshift; stopgap;


తాత్సారం, tAtsAraM
-n.
--neglect; procrastination;


తాత్త్వికుడు, tAttvikuDu
-n.
--thinker; philosopher;


తానం, tAnaM
-n.
--a part of a Carnatic music recital; this portion is like an Aalaapana with a rhythm;


తాని కాయ,  tAni kAya
- n.
--Belliric myrobalan; [bot.] ''Terminalia bellirica'' of Combretacease family; one of the &quot;triple fruits&quot; of Ayurvedic medicine;
-- తాడి కాయ; తాణి కాయ; 
-- త్రిఫల చూర్ణంలో ఒక ఎత్తు తాని కాయ, ఒక ఎత్తు కరక్కాయ, రెండు ఎత్తు ఉసిరి కాయ ఉంటాయి; 
--[Sans.] విభీతక; కర్షఫల; అక్ష ఫల; (ety.) the weight of each fruit is one కర్షం  or one  అక్షం; 
--[[File:WB_W_IMG_5902.jpg&quot; |right|thumb]] 


తాను, tAnu
-n.
--bolt; a roll of cloth of a given length;
-refl. pron.
--self; oneself;


తాపం, tApaM
-n.
--(1) heat; fever; 
--(2) emotional struggle; agitation;


తాప, tApa
-n.
--ladder; step;
-pref.
--suff. thermo; thermal; thermic;


తాప వియోజనం, tApa viyOjanaM
-n.
--thermal dissociation;


తాపకం, tApakaM
-n.
--bath;


తాపక్షేపక, tApakshEpaka
-adj.
--exothermic. (lit.) one that spends or releases heat;


తాపచూషక, tApa cUshaka
-adj.
--endothermic; (lit.) one that swallows or absorbs heat;


తాపక్రమం, tApakramaM
-n.
--temperature;


తాపత్రయం, tApatrayaM
-n.
--concern, anxiety and cares; (lit.) the three struggles, namely sorrows caused by ourselves, by others, and by the will of God; that is, ఆధ్యాత్మికం; ఆధిభౌతికం; ఆధిదైవికం;


తాపదీప్తి, tApadIpti
-n.
--incandescence; brightness as a result of heat;


తాపమాపకం, tApamApakaM
-n.
--thermometer;


తాపస్థాపకి, tApasthApaki
-n.
--thermostat; (lit.) one that fixates heat;


తాపి, tApi
-n.
--(1) trowel; the tool used by a mason; 
--(2) mason; a person who builds brick or stone structures;


తాపీ మేస్త్రీ, tApi mEstri
-n.
--mason; a person who builds brick or stone structures;


తాపీయ, tApIya
-adj.
--thermal;


తాపీయ పవనాలు, tApIya pavanAlu
-adj.
--thermals; the upward flow of hot air in the atmosphere;


తాబేలు, tAbElu
-n.
--turtle; there are many species of turtles, each with a different zoological name;
-- గలాపగోస్ తాబేలు = [bio.] ''Chelonoidis Nigra'' of the Testudinidae family; ఈ తాబేళ్ళు ప్రపంచంలో ప్రస్తుతం జీవించివున్న తాబేళ్ళ జాతులన్నింటిలో పరిమాణంలో అతి పెద్దవి. ఇవి టెస్టూడినిడే కుటుంబానికి చెందిన సరీసృపాలు (Reptiles). జంతుప్రపంచంలో అతి దీర్ఘ కాలం జీవించేవి ఇవే. వీటి సగటు ఆయు: ప్రమాణం 100 సంవత్సరాలు. ఈ తాబేలు జాతి స్వస్థలం పసిఫిక్ మహాసముద్రం లో దక్షిణ అమెరికా ఖండంలోని ఈక్వడార్ దేశ తీరం నుంచి వెయ్యి కిలోమీటర్ల దూరాన విసిరేసినట్టుగా ఉండే గలాపగోస్ దీవులు. అగ్ని పర్వతాలతో నిండిన ఈ దీవుల పేరిటే ఈ అతిపెద్ద తాబేళ్ళను గలాపగోస్ తాబేళ్ళు అంటున్నారు;


తామర, tAmara
-n.
--(1) lotus; [bot.] ''Nymphaea lotus;'' (rel.) waterlily; కలువ; lotus is different from Waterlily, but often mistakenly used as synonyms. Lotus is anchored to the ground below and does not float; 
--(2) ringworm; a skin disease caused by the fungus, Tinearubrum;
---తామరతంపర వలె = flourishing like a lotus cluster. 


తామ్రం, tAMraM
-n.
--copper; chemical element with symbol Cu;


తాయం, tAyaM
-n.
--a snack given to a child; a rare item, given as a gift, to pacify a youngster; 
--తాయిలం;


తాయారు, tAyAru 
- n.
-- mother;
-- 'ఆర్' అన్న ప్రత్యయం తమిళంలో గౌరవ వాచకం, తెలుగు 'గారు' లాగా. 'తాయ్' అంటే తమిళంలో తల్లి. 'తాయార్' అంటే తల్లిగారు. సాధారణంగా దేవతల పట్ల ఈ మాట వాడుతారు - అమ్మవారు అన్నట్లు;
 

తాయి, tAyi
-n.
--mother;


తాయిలం, tAyilaM
-n.
--snack; a snack given to a child; a rare item, given as a gift, to pacify a youngster; 
--తాయం; 


తాయెత్తు, tAyettu
-n.
--talisman; a talisman worn around a wrist or arm for protection from evil spirits; 


తార, tAra
-adj.
--(1) stellar; astral; 
--(2) high;
-n.
--star;
---అరుణమహాతార = red giant (star).
---అస్థిరతార = variable star.
---బృహన్నవ్యతార = supernova.
---జంటతార = binary (star).
---శ్వేతకుబ్జతార = white dwarf.


తార స్వరం, tArasvaraM
-n.
--[music] high note;


తార స్థాయి, tAra sthAyi
-n.
--[music] half octave above the main octave;


తారకం, tArakaM
-n.
--(1) transcendence; 
--(2) raft; float;
---తారకం అంటుకు పోయింది = the raft went ablaze.


తారక, tAraka
-n.
--(1) pupil; 
--(2) star;


తారక మంత్రం,  tAraka maMtraM
-n.
-- the &quot;mantra&quot; that helps one to cross (overcome) difficulties encountered in the physical world or one that helps release the soul from the cycle of birth and death;


తారకుడు,  tArakuDu
- n.
-- one who helps to cross over;


తారతమ్యం, tAratamyaM
-n.
--disparity; difference; distinction; comparative merit; proportionate value;


తారణం,  tAraNaM
- n.
-- the act of crossing over; 


తారసపడు, tArasapaDu
--v.i. 
--come across; bump into; encounter;


తారాగణం, tArAgaNaM
-n. 
--(1) asterism; a group of stars; 
--(2) cast; a group of actors and actresses in a play or movie;


తారాజువ్వ, tArAjuvva
-n.
--skyrocket; a type of fireworks;


తారాడు, tArADu
-v. i.
--move about; loiter;


తారావళి, tArAvaLi
-n.
--constellation; asterism; 


తారాసి, tArAsi
-n.
--asterism; a small group of stars; this small group may, at times, be a subset of a constellation, or members of this group may belong to more than one constellation;


తార్కాణం, tArkANaM
-n.
--example; proof;


తారు, tAru
-n.
--(1) tar; coal tar; 
--(2) asphalt; pitch;
-v. i. 
--wander; move about;


తారుమారు, tArumAru
-v. t.
--interchange; mix-up;


తారురోడ్డు, tArurODDu
-n.
--asphalt road;


తారీఖు, tArIkhu
-n.
--date;


తాలవ్యములు, tAlavyamulu
-n.
--palatals; letters (consonants) pronounced from the palate; చ, ఛ, జ, ఝ, ఞ;


తాలించు, tAliMcu
-v. t.
--the process of seasoning a dish by mixing it with a concoction of spices fried in oil;


తాలింపు, tAliMpu
-n.
--tamper; seasoning prepared by frying in oil a concoction of spices; the idea is to &quot;hit&quot; the cooked stuff with this pungent mixture to bring out the taste; (lit.) a hit; a slap; a spank; same as పోపు;


తాలువు, tAluvu
-n.
--(1) palate; hard palate; roof of the mouth; 
--(2) [phonetics] palatal; pronounced by raising the tongue to touch the hard palate such as ch;


తాలూకా, tAlUkA
-n.
--tehsil; a subdivision of a district comprising a group of villages; county; a term that is getting outdated; the equivalent word in use is  మండలము;


తాలూకు, tAlUku
-p.p.
--belonging to; related to;


తాళం, tALaM
-n.
--(1) lock; key; 
--(2) rhythm; beat; the pacing of music and the placement of syllables in a composition; 
--(3) cymbal;


తాళంకప్ప, tALaMkappa
-n.
--lock; padlock;


తాళంచెవి, tALaMcevi
-n.
--key;


తాళంపెట్టి, tALaMpeTTi
-n.
--a box with a key; locker; a box for safe-keeping; a box in a public place, such as a railway station or a hotel, where valuables can be temporarily stored and the key kept by the user;


తాళ, tALa
-adj.
--palm;


తాళపత్రం, tALapatraM
-n.
--palmleaf; used especially to refer to processed palm leaves used in India in lieu of paper; the pen used to write is a pointed metal stylus called ఘంటం;


తాళపత్ర గ్రంథం, tALapatra granthaM
-n.
--palmleaf manuscript;


తాళికామ్లం, tALikAmlaM
-n.
--[chem.] palmitic acid;


తాళు, tALu
-v. i.
--tolerate;


తాళుకం, tALukaM
-n.
--tolerance;
---గ్లూకోజు తాళుక పరీక్ష = glucose tolerance test.


తావళం, tAvaLaM
-n.
--necklace, as in రుద్రాక్ష తావళం;


తావి, tAvi
-n.
--fragrance; odor;
---తావి లేని పువ్వు = a flower without fragrance.
---తావిమోపరి = carrier of scent.
---బంగారానికి తావి అబ్బినట్లు = as if gold caught fragrance.


తావీజు, tAvIju
-n.
--amulet; charm; talisman;


తావు, tAvu
-n.
--place; position;


తాసిల్దారు, tAsildAru
-n.
--revenue officer; tax collector; an official of a revenue district or తాలూకా;
-- తహసీల్దార్;


తాహతు, tAhatu
-n.
--(1) status; 
--(2) capacity; capability; means;


త్యాగం, tyAgaM
-n. 
--sacrifice; 


త్రాణ, trANa
-n.
--strength; stamina; vigor; 


త్రాణిక బలం, trANika balaM
-n.
--strong force; the force that holds together the protons in an atomic nucleus; (ant.) నిస్‌త్రాణిక బలం = weak force;


త్రాణికామ్లం, trANikAmlaM
-n.
--strong acid; (ant.) నిస్‌త్రాణికామ్లం = weak acid;


త్రాసు, trAsu
-n.
--scales; balance; a weighing device;
---సున్నితపు త్రాసు = precision balance; scientific balance.


'''తిం - tiM, తి - ti, తీ - tI'''


తిండి, tiMDi
-n.
--(1) food; meal; 
--(2) fodder; forage;


తిండిపోతు, tiMDipOtu
-n.
--sitomaniac; glutton;


తింత్రిణీకం, tiMtriNIkaM
-n.
--tamarind tree; 


తికమకలు, tikamakalu
-n. pl.
--intricacies;


తిక్క, tikka
-n.
--madness; eccentricity; 


తిట్టు, tiTTu
-v.t.
--cuss; scold; rebuke; reprimand; మందలించు; (rel.) శపించు = curse;


తిత్తి, titti
-n.
--sac; bag; purse; case;
---కాల్తిత్తి = sock; stocking.
---కొలిమి తిత్తి = bellows.
---చేతిత్తి = glove.
---తోలుతిత్తి ఇది తూటులు తొమ్మిది తుస్సుమనుట ఖాయం = this body is nothing but a leather bag with nine holes and it is bound to get punctured (and leaks the gas away).
---పాపకి పాలు పట్టేట పాలతిత్తి ఇదిగో = here is the nipple for the babys milk bottle.


తితీక్ష, titIksha
-n.
--patience; endurance; steadfastness; concentration; single-minded devotion;


తిథి, tithi  
-n.  
--date, by lunar calendar; the name of a lunar day; there are 30 tithis from one Newmoon day to the next Newmoon day, but only fifteen names; so the names are recycled from the waxing half to the waning half; approximately the period of time required by the Moon to advance 12 degrees relative to the Sun; 


తినడం, tinaDaM
-v.t.
--eating;


తిన్నగా, tinnagA
- adv.
-- (1) straight ahead; without any curves; without any turns; (2) well-mannered; well-behaved;


తినిపించు, tinipiMcu
-v.t.
--(1) feed; 
--(2) give bribe;


తిను, tinu
-v.t.
--(1) eat; 
--(2) take bribe;
--- తిను అన్న ప్రత్యయం అనుకోని, ఆకస్మిక పరిణామాన్ని సూచించడానికో, తీవ్రమైన దెబ్బ (దేహానికి గాని, మనసుకు గానీ) తాకిన పరిణామాన్ని సూచించడానికో వాడుతారు: 
--- ఉదా. ఢక్కామొక్కీలుతిను, దెబ్బతిను, చీవాట్లుతిను, జంగుతిను (తప్పుబట్టు), టోకరాతిను, తన్నులుతిను, తిట్లుతిను, దెబ్బతిను, దొబ్బులుతిను, సొమ్ముదిను, బుద్ధి గడ్డితిను, చివాట్లుతిను, టోకరాతిను, వేపుకుతిను, మొదలైన పదాలన్నీ ఈ రకమైన అర్థాన్ని ఇస్తాయి; 


తినుబండారాలు, tinubaMDArAlu
-n.
--eatables; food stuffs;


తిన్నె, tinne
-n.
--dune; sand dune;


తిప్ప, tippa
-n.
--dune; hillock; pile; mound;


తిప్పతీగ,  tippatIga
- n.
-- Gulancha tinospora; [bot.] ''Tinospora cordifolia''of the Menispermaceae family;  
-- మన శరీరానికి సహజసిద్ధంగా ఉండే రోగనిరోధక శక్తిని పెంపొందించటంతోపాటు, తిప్ప అన్నిరకాల జ్వరాలను పోగొట్టే అద్భుతమైన జ్వరహారిణి (Febrifuge) గానూ పేరొందింది; తిప్పతీగ లోని ఔషధ గుణాలను అన్నిటినీ అమృతారిష్ట అనే ఆయుర్వేద ఔషధం వాడితే పొందవచ్చు. ఈ ఔషధం తయారీలో తిప్పతీగతోపాటు దశమూలాలు, ఏడాకులపొన్న, కటుకరోహిణి, నాగకేసరములు, అతివస, కొడిశపాల విత్తులు, తుంగముస్తలు, జీలకర్ర, త్రికటుకములు (మిరియాలు, శొంఠి, పిప్పళ్ళు) మొదలైనవన్నీ వేసి పాత బెల్లంతో కాస్తారు. ప్రతిరోజూ రెండు పూటలా భోజనం తరువాత మూడు నుంచి ఆరు టీ స్పూనుల అమృతారిష్టను అంతే మొత్తం నీటితో కలిపి తాగితే ఎంతో ప్రయోజనకరం; ఆర్యులు త్రాగిన సోమరసం తిప్పతీగ నుంచే అనే వాళ్ళు కూడా ఉన్నారు.
-- [Sans.] అమృతవల్లీ; గుడూచీ; 


తిప్పలు, tippalu
-n. pl.
--(1) dunes; hillocks; piles; 
--(2) troubles; difficulties;


తిప్పు tippu
-n.
--nausea; dizziness; vertigo;
---కడుపులో తిప్పు = nausea.
---తల తిప్పు = dizziness; vertigo.
---కడుపులో తిప్పుతున్నది = I am nauseous.
---తల తిప్పుతున్నది = I am dizzy.
---మేడ ఎక్కితే కళ్లు తిరుగుతాయి = I get vertigo if I go upstairs.
-v. t.
--(1) stir; rotate; turn; 
--(2) take around on a tour;


తిమ్మడు, timmaDu
-n. m.
--monkey;


తిమింగిలం, timiMgilaM
-n.
--whale; cetacean; leviathan;


తిమిరం, timiraM
-n.
--darkness;


తిమ్మి, timmi
-n. f.
--monkey;


తిమ్మిరి, timmiri
-n.
--numbness; charley horse; going to sleep; partial loss of sensation due to poor circulation;


తిమ్మిరి చేప, timmiri cEpa
-n.
--(1) spotted electric ray; [biol.] Narcine timlei నల్ల తిమ్మిరి చేప; 
---(2) numb fish; [biol.] Narke dypterygia; టీకా చేప;


తిరగలి, tiragali
-n.
--grinder; a manual grinder;


తిరస్కరించు, tiraskariMcu
-v. t.
--reject; spurn;


తిరస్కరిణి విద్య,  tiraskariNi vidya
- ph.
-- the magic act of making things disappear;


తిరస్కారం, tiraskAraM
-n.
--(1) rejection; 
--(2) disappear; 
--(3) blame; 


తిర్యక్, tiryak
-adj.
--(1) oblique; 
--(2) transverse; across;


తిర్యక్ జంతువు, tiryak jaMtuvu
-n.
--an animal whose spine is across, i.e., horizontal; a human does not belong to this category because his spine is upright.


తిర్యక్ రేఖ, tiryak rEkha
-n.
--[geomet.] oblique line; transversal line; transversal;


తిరి, tiri
-n.
--(1) curl; whirl; 
--(2) gentle physical irritation created by inserting a swab and twirling it;


తిరుపం, tirupaM
-n.
--beggar;


తిరుగబోత, tirugabOta
-n.
--tamper; tampering; (lit.) turning over; one of the final steps in the preparation of many dishes in Indian cooking; this step involves adding tamper to a cooked dish; the tamper is prepared by boiling about two table spoons of oil in a sauce pan, adding mustard seeds, halved red chilies, possibly cumin seeds and curry leaves; when mustard seeds begin to splutter, the whole boiling mixture is added to previously cooked vegetables or soups and the whole thing is thoroughly mixed by turning over; this step creates a characteristic sound and a pungent odor;
--పోపు;


తిరుగలి, tirugali
-n.
--grist-mill; a manually powered mill comprised of two round grinding stones, one a stator and the other a rotor;


తిరుగు, tirugu
-adj.
--return; reply;
-v. i.
--(1) rotate; 
--(2) wander; roam; 
--(3) turn;
---చక్రం తిరుగుతోందా = is the wheel rotating?
---ఎండలో తిరగకు = do not wander in the sun.
---ఇక్కడ కుడిపక్కకి తిరుగు = turn right here.


తిరుగు టపా, tirugu tapA
-n.
--return post; reply post;


తిరుగుబాటు, tirugubATu
-n.
--revolt; revolution;


తిరునాళ్ళు,  tirunALLu
- n. pl.
-- holy days; festivals on holy days; (ety.)  తిరు =  holy;  నాడు =  day;


తిరోగమనం, tirOgamanaM
-n.
--retreat; withdrawal; regression;


తిలకించు, tilakiMcu
-v. t.
--see; notice; observe;


తిలపిష్టం, tilapishTaM
-n.
--sesame seed cake left after extracting the oil; same as తెలగపిండి;


తిలపుష్టి, tilapushTi
-n.
--foxglove; digitalis; [bot.] Digitalis purpurea;


తిలలు, tilalu
-n.
--sesame seed; til; gingilly seed; [bot.] Sesamum indicum; same as నువ్వులు;


తిలోదకాలు, tilOdakAlu 
-n. 
--an offering of sesame seeds and water given to deceased ancestors; 


తిలోదకాలు ఇచ్చు, tilOdakAlu   iccu
-ph. 
-- [idiom] to bid farewell; to give up; to say good bye in the sense of breaking all connections;


తివాసీ, tivAsI
-n.
--rug; carpet; a floor cover;


తివిరి, tiviri
--v. t. 
--explore; expand;


తిష్ట, tishTa
-n.
--infection;


తిష్టవేయు, tishTavEyu
-v. i.
--(1) establish; enscone; install; 
-- (2) infect;


త్రికం, trikaM
-n.
--(1) trio; triplet; group of three; 
--(2) the three vowels, అ, ఇ, ఎ;


త్రిక, trika
-adj.
--three-fold; triple;


త్రికరణశుద్ధి, trikaraNaSuddhi
-n.
--purity of thought, word and deed; true intention;


త్రికాలములు, trikAlamulu
-n. pl.
--past, present and future; (lit.) the three times; 


త్రికోణకుండలి, trikONakuMDali
-n.
--the pineal gland; the part of the brain wherein the soul is believed to dwell;


త్రికోణి, trikONi
-n.
--triangle; a literal translation of triangle should be త్రికోణి, but త్రిభుజం sounds better and is also more popular;


త్రిగుణమాత్రం, triguNamAtraM
-n.
--trigonometry; (lit.) the measurement of three properties;


త్రిగుణాత్మకం, triguNAtmakaM
-adj.
--three-dimensional;


త్రిదళ హస్తాకార సంయుక్త పత్రం, tridaLa hastAkAra saMyukta patraM
-n.
--trifoliolate leaf;


త్రిఫలం, triphalaM
-n.
--a mixture of the three fruits in Ayurvedic medical system; 
--కరక్కాయ 3 పాళ్లు, తానికాయ 6 పాళ్లు, ఉసిరికాయ 12 పాళ్లు కలిస్తే దానిని త్రిఫలం అంటారు;


త్రిభుజం, tribhujaM
-n.
--triangle; (lit.) three-sided one;
---గోళీయ త్రిభుజం = spherical triangle; a triangle drawn on the surface of a sphere can be called &quot;spherical triangle&quot; only if all the following conditions are satisfied: (a) the three sides are all arcs of great circles, (b) any two sides together are longer than the third side; (c) each angle is less than 180 degrees, and (d) the sum of all the angles is greater than 180 degrees; 
---సమతల త్రిభుజం = plane triangle;
--- సమబాహు త్రిభుజం =  equilateral triangle.


త్రిమూర్తులు, trimUrtulu
-n.
--the three dieties of Hindu trinity, namely Brahma, Vishnu, and Maheswara;


త్రివిక్రములు, trivikramulu
-n.
--people with three traits, namely hardwork, inherent talent and luck;


త్రిశంకు, triSaMku
-n.
--[astron.] Crux, the Cross; Southern Cross; a small group of stars in the southern sky; the longer arm of this cross points toward the South Pole; however, there is no star like the Pole Star in the southern skies;


త్రిశంకు చక్కెర, triSaMku cakkera
-n.
--[chem.] invert sugar; a sugar that is capable of inverting the plane of polarization of light passing through it;


త్రిష్టుప్పు, trishTuppu
-n.
--the prosody that frequently appears in the composition of Vedic hymns;


త్రిసరం, trisaraM
-n.
--a three-stranded necklace;


త్రిహరితపాడేను, triharitapADEnu
-n.
--[chem.] trichloromethane; chloroform;CHCl&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;; 


తీక్షణ, tIkshaNa
-adj.
--(1) strong; 
--(2) bright; 
--(3) powerful; 
--(4) caustic;


తీగ, tIga
-n.
--(1) wire; 
--(2) vine; creeper;


తీగబచ్చలి, tIgabaccali
-n.
--climbing spinach; [bot.] ''Basella cordifolia'';


తీగపల్లేరు, tIgapallEru
-n.
--[bot.] ''Celastrus paniculatus''; [Sans.] జ్యోతిష్మతి;


తీటకసింత, tITakasiMta
-n.
--[bot.] ''Mucuna prurita'' of the Fabaceae family; also దూలగొండి; [Sans.] కపికచ్చు;


తీత, tIta 
-n. 
--(1) taking; 
--(2) the act of removal; 
--(3) the act of harvesting fruits such as coconuts; 
--(4) the act of a flood ebbing; (5) pain;


తీతువు, tItuvu
-n.
--the yellow-wattled Lapwing; తిత్తిరి పిట్ట; [biol.] Sarciophonus malabaricus;


తీపి, tIpi
-n.
--sweetness;


తీపు, tIpu
-n.
--a type of pain with a pulling sensation;


తీయు, tIyu
-v. i.
--take; remove;


తీరం, tIraM
-n.
--shore; bank;


తీర్థం, tIrthaM
-n.
--water; sacred river; shrine;(lit.) one that leads to salvation;
---మంచి తీర్థం = fresh water; drinking water.
---పుణ్య తీర్థం = holy place; a place of pilgrimage.


తీర్థయాత్ర, tIrthayAtra
-n.
--pilgrimage;


తీర్పరి, tIrpari
-n.
--judge; arbitrator;


తీర్పు, tIrpu
-n.
--judgment; resolution; arbitration;


తీరిక, tIrika
-n.
--spare time; free time; leisure; తీరుబాటు; తీరుబడి; 


తీరు, tIru
-n.
--(1) possibility; 
--(2) attitude; manner; way; style; method;


తీరుబడి, tIrubaDi
-n.
--leisure;


తీవ్రం, tIvraM
-adj.
--(1) intense; 
--(2) powerful; 
--(3) caustic;


తీవ్రత, tIvrata
-n.
--(1) intensity; 
--(2) power; 
--(3) strength;


తీవ్రవాదులు,  tIvravAdulu
- n. pl.
-- extremists; people who hold extreme political or religious views; fanaticism; (see also) ఉగ్రవాదులు;


తీసివేయు, tIsivEyu
-v. i.
--(1) diminish; decrease; 
--(2) subtract; deduct;


తీసుకొను, tIsukonu
-v. i.
--(1) take; accept; 
--(2) suffer chronically;


త్రీంచా, trIMcA
-n.
--a playing card with a face value of 10;


'''తుం - tuM, తు - tu, తూ - tU'''


[[తుంగ]], tuMga
-n.
--bulrush; sedge; nut grass; a type of grass with long cylindrical leaves; [bot.] ''Cyperus rotundus'';
-- నేల మీద కూర్చొనడానికి అవసరమైన [[చాపలు]] తుంగ గడ్డితో చేసినవి మెత్తగా ఉంటాయి;
-- తుంగలో తొక్కు = తుంగలో తొక్కకడం అంటే విసుక్కుంటూ పని చేయడం. ఇంక దీనితో నాకు పనిలేదు అనే విసుగు ఆ పనిపట్ల చూపడం అని ఈ జాతీయం అర్థం.


తుంచు, tuMcu
-v. t.
--nip; pluck; snip;


తుంటరి, tuMTari
-n.
--mischievous person;


తుంపర, tuMpara
-n.
--(1) drop from a spray; 
--(2) drizzle;


తుక్కు, tukku
-n.
--rubbish; trash;


తు.చ. తప్పకుండా, tu. ca. tappakuMDA
-ph.
--fully; thoroughly; meticulously;
-- తు, చ తప్పకుండా అంటే  &quot;అక్షరం గూడా పోకుండా&quot;  అనే అర్థం లో వాడుతూంటాము; చ, వై, తు , హి అనే పదాలు సంస్కృత శ్లోకాలలో పాదపూరణకు ఊత పదాలుగా (అర్థ వంతం కాకుండా ఊరక) వాడుతారు; సంస్కృతంలో తు అంటే ఐతే అని, చ అంటే మరియు అని అర్థం. హి అంటే కదా అని, వై అనేది గూడా తు అనే అర్థం లోనే వాడబడుతూంటుంది; ఇవి చిన్న పదాలు గాబట్టి పాదపూరణకోసం అవసరం లేకపోయినా చేరుస్తూ ఉంటారు; 


తుచ్ఛము, tucchamu
-adj.
--base; low; contemptible;


తుడుపు, tuDupu
-n.
--sweep; a trip from one end to another;
---దిగ తుడుపు = a method of removing the so-called evil eyes; (lit.) top to down sweep.


తుత్తునాగం, tuttunAgaM
-n.
--zinc;


తుత్తురుబెండ, tutturubeMDa
-n.
--[bot.] ''Abutilon indicum'' of the Malvaceae family; 
--పాపిడికాయ; [Sans.] అతిబలా;


తుద, tuda
-n.
--end; final; last;
---తుదముట్టించు = bring to an end; complete.


తునక, tunaka
-n.
--fragment; piece; bit;


తుని, tuni
-n.
--name of a town in East Godavari district;


తుని తగవు తీర్చినట్లు, tuni tagavu tIrcinaTlu
-ph.
--win-win type of dispute settlement; refers to a judgment rendered by a businessman in Tuni where both parties felt they won;


తునికి, tuniki
-n.
--Coromandel ebony; [bot.] ''Diospyros melanoxylon'' of the Ebenaceae family;  a tree whose leaves are used to warp tobacco for making  beedies, a type of native cigar, quite popular with the lower rungs of society;


తుప్ప, tuppa
-n.
--bush; shrub;


తుపాకి, tupAki
-n.
--gun;


తుపాను, tupAnu
-n.
--storm; rain storm; cyclone; hurricane; typhoon;


తుప్పు, tuppu
-n.
--rust; an oxide of iron; an oxide of any metal;


తుమ్మ, tumma
-n.
--the babul tree; Indian gum arabic tree; (bot.] ''Acacia arabica; Acacia nilotica'' ssp. indica;
---నాగతుమ్మ = [bot.] ''Acacia farnesiana''.
---పాకీతుమ్మ = [bot.] ''Acacia flatronum''.
---తెల్లతుమ్మ = కదరం = [bot.] ''Acacia leucophloea; Acacia ferruginea''; 
---కస్తూరితుమ్మ = [bot.] ''Acacia jamesiaua''.


తుమ్మబంక, tummabaMka
-n.
--gum arabic;


తుమికి, tumiki
-n.
--ebony; [bot.] ''Diospyros embyopteris'';
-- తుమిద = నల్ల తుమికి; కులకం; [bot.] ''Diospyros melanoxylon'';


తుమ్మి,  tummi
- n.
-- Thumbe; [bot.] ''Leucas aspera'' (Willd.) Link. Lamiaceae;
 

తుమ్మి, tummi
-n.
--[bot.] ''Leucas cephalotes; Leucas aspera''; [Sans.] ద్రోణపుష్పీ;


తుమున్నర్ధకం, tumunnardhakaM
-n.
--[gr.] infinitive;


తుమ్ము, tummu
-n.
--sneeze; sternutation;


తుమ్ము, tummu
-v. i.
--sneeze;


తుమ్మెద, tummeda
-n. f.
--bumblebee; the large black carpenter bee; the male is called గండు తుమ్మెద; see also  తేనెటీగ; 
-- Bumblebees are extremely good pollinators that can collect pollen twice as fast as a honey bee. Bumblebees are social bees like honey bees, with one queen in a hive and workers that support her. However, bumblebees do not have a permanent colony like honey bees do;


తురంగం, turaMgaM
-n.
--horse; 


తురంజీలు, turaMjIlu
- n. pl.
-- small, slender freshwater fish;
-- సన్నంగా వేలెడంత పొడవు మాత్రమే వుండే చిన్న చిన్న మంచినీటి చేపలను తురంజీలు అంటారు. ఇవి కొండవాగుల్లో, కొండ కొలనుల్లో ఎక్కువగా కనబడతాయి. అరుదుగా దొరికే ఈ చేపలు ఖరీదు ఎక్కువగా ఉంటుంది. ప్రకృతి సిద్ధంగా లభించే ఈ చేపలను చెరువుల్లో కృత్రిమంగా పండించలేరు. రూపంలో చిన్న బొమ్మిడాయిలలా కనిపిస్తాయి కాబట్టి వీటిని ఉత్తరాంధ్రలో 'చీకు బొమ్మిడాలు' అంటారు. నెల్లూరు ప్రాంతంలో 'ఉలుసులు' అంటారు;


తురక, turaka
-n.
--Turk; Muslim;


తురక వేప, turaka vEpa
-n.
--Persian lilac; Bead tree; [bot.] ''Melia azadirach'';


తురాయి, turAyi
-n.
--(1) a head ornament such as a flower or flag attached to a hat; 
--(2) banner; 


తురాయి చెట్టు, turAyi ceTTu
-n.
--flame of the forest; [bot.] ''Delonix regia''; 
-- కోడిపుంజు చెట్టు; అరణ్య అగ్నిజ్వాల;


తురీయం, turIyaM
-n.
--quadrant; a device to measure angles; (ety.) &quot;దశీకృతం చక్రముశంతి చాపం, కోదండ ఖం ఖండం ఖలు తుర్యగోళం&quot;- Bhaskaracharya;


తురీయ, turIya
-adj.
--fourth;


తురీయ మాత్రం, turIya mAtraM
-n.
--the fourth dimension;


తురీయమాత్రకం, turIyamAtrakaM
-n.
--four-dimensional; 


తురీయస్థితి, turIyasthiti
-n.
--the fourth state;


తురుఫు, turuphu
-n.
--trump;


తురుము, turumu 
-n. 
--gratings, as in coconut gratings;
-v. t.
--(1) grate; 
--(2) insert; 


తుర్రు, turru
- suff.
-- a suffix to a village name if the village is elevated from the flood plains of a river or stream and has  a mixture of sandy loam and clay soils; (note) the suffixes  పూడి, పర్రు, తుర్రు, కుర్రు  as suffixes to village names imply their location on progressively elevated grounds from a nearby river;


తులం, tulaM
-n.
--tola; a measure widely used in India and SE Asia for weighing small quantities; a third of a పలము; approximately 3/8 of a troy ounce or 180 troy grains or 11.7 grams in the metric system; To convert Gram to Tola, we just need to multiply the number by 0.085763293310463;


తుల, tula
-n.
--(1) Libra; the Scales; a sign of the Zodiac; 
--(2) scales; balance; త్రాసు; తక్కెడ;


తులతూగు, tulatUgu
-v. i.
--match; be on a par;


తులనాత్మక, tulanAtmaka
-adj.
--comparative;


తులనాత్మక విశ్లేషణ, tulanAtmaka viSlEshaNa
-n.
--comparative analysis;


తులసి, tulasi
-n.
-- all the tulasis belong to the Lamiaceae family; (note) there is no agreement between the Telugu names and the scientific binomials; 
--(1) [bot.] ''Ocimum gratissimum''; same as రామతులసి; నిమ్మతులసి; 
--(2) తెల్లతులసి = holy basil; [bot.] ''Ocimum sanctum'';  [bot.] ''Ocimum album;''; same as కుక్కతులసి; లక్ష్మి తులసి; 
--(3) వనతులసి = sweet basil; [bot.] ''Ocimum basilicum''; same as తియ్యతులసి; భూతులసి;  విశ్వతులసి; 
--(4) నల్లతులసి =  [bot.] ''Ocimum americanum''; 
--(5) సబ్జా తులసి = నానిన సబ్జా విత్తులు మూత్రకారి (diuretic)గానూ, శృంగారోద్దీపకాలు(aphrodisiac)గానూ, చెమట పట్టించేవి (diaphoretic) గానూ, కడుపులోనుంచి గ్యాస్ ను వెడలించేవి (carminative) గానూ పేరొందాయి. ఈ మొక్క ఆకుల రసం కడుపులో క్రిమిదోషాన్ని నివారిస్తుంది. దీని వేళ్ళు జ్వర హారిణి (febrifuge) గా పనిచేస్తాయి. ఈ వేళ్ళ రసాన్ని పాము విషానికి విరుగుడు (Antidote to Snake - poison) గానూ ఉపయోగిస్తారు.


తుల్యం, tulyaM
-suff.  
--equivalent to the word preceding; as good or as bad as the word preceding;
---విషతుల్యం = equivalent to poison.


తుల్యత, tulyata
-n.
--(1) parity; [comp.] a concept used to describe the correctness of binary codes; [phy.] a concept used to describe nuclear properties; 
--(2) equivalence;


తుల్యతా ద్వింకం, tulyatA dviMkaM
-n.
--[comp.] parity bit;


తులాదండం, tulAdaMDaM
-n.
--lever; (lit.) balanced beam;a bar and fulcrum to lift heavy objects;


తులాభారం, tulAbhAraM
-n.
--weight measured by a balance;


తులామానం, tulAmAnaM
-n.
--measure of weight;


తులువ, tuluva
-n.
--scoundrel; wretch;


తువ్వాయి, tuvvAyi
-n. 
--calf; baby cow;


తుషారం, tushAraM
-n.
--(1) spray; 
--(2) snow; (rel.) మంచు;


తుహినం, tuhinaM
-n.
--dew; mist;


తుహిన బిందువు, tuhina biMduvu
-n.
--(1) dew drop; 
--(2) [phy.] dew point; the temperature at which moisture in the atmosphere begins to condense;


త్రుంచు, truMcu
-v. t.
--snip; prune; (ant.) పెంచు;


తూగు, tUgu
-n. 
--(1) balance; parity; match; 
--(2) swing; sway; 
--- తూగుటుయ్యాల = a swinging cradle suspended by ropes or chains.
--- తూగుదీపం = a lamp suspended by ropes or chains.
--- మనం వాళ్లతో తూగలేం = we are not rich enough to match them.


తూగుపలక, tUgupalaka
-n.
--plumb line; a weight attached to a string and suspended to check the vertical-ness of a structure


తూచు, tUcu
-v. t.
--weigh;


తూటా, tUTA
-n.
--bullet; (rel.) caliber tells bullets diameter;


తూటికాడ, tUTikADa
-n.
--[bot.] ''Ipomoea aquatica; Ipomoea reptans;'' 


తూటు, tUTu
-n.
--hole; puncture;


తూతిక, tUtika
-n.
--Indian mulberry;


తూనిక, tUnika
-n.
--weight;


తూనికకోల, tUnikakOla
-n.
--beam of a balance;


తూనికతోపుడు, tUnikatOpuDu     %e2t
-n.
--tare; weight of an empty bag, container or vessel; 


తూనీగ, tUnIga
-n.
--(1) dragon fly; [bio.] anisoptera; 
--(2) damsel fly; [bio.] zygoptera;


తూపు, tUpu
-n.
--(1) arrow; 
--(2) [math.] vector;


తూము, tUmu
-n.
--(1) culvert; drain; sluice; the tubular drainage opening under a street; 
--(2) the drainage hole in a wall;
--(3) hub of a wheel in which the axle is inserted; 
-- (4) the Indian bushel; a volumetric measure for grains, approximately equal to a bushel; 1 తూము = 4 కుంచాలు; 1 కుంచము = 4 మానికలు; 1 మానిక = 4 సోలలు; 1 తవ్వ = 2 సోలలు;  (rel.)  పుట్టి = 20 తూములు; పందుము = 10 తూములు; ఏదుము = 5 తూములు; నల్తుము = 4 తూములు; ముత్తుము = 3 తూములు; ఇద్దుము = 2 తూములు; 


తూర్పారబట్టడం, tUrpArabaTTaDaM
-n.
--winnowing;


తూర్పు, tUrpu
-n.
--East;


తూర్పుదిశ, tUrpudiSa
-n.
--easterly direction;


తూలగొట్టు, tUlagoTTu
-v. t.
--knock over;


తూలిక, tUlika
-n.
--(1) feather; 
--(2) pen; pen made of a feather; 
--(3) cotton;
---హంస తూలికా తల్పం = a bed made out of swans down; the epitome of a luxurious bed.


తూలినాళిక, tUlinALika
-n.
--cotton swab; a piece of cotton attached at the end of a short splinter;


తూలు, tUlu
-v. i.
--stagger; reel;


తూష్ణీంభావం, tUshNIMbhAvaM
-n.
--disdain; showing contempt by ignoring;


'''తృ - tR, తె - te, తే - tE, తై - tai'''

తృణం, truNaM
-n.
--(1) blade of grass; 
--(2) trifle amount; 


తృణాహారి, truNAhAri
-n.
--herbivore;                            % insert in e2t part


తృతీయ, tRtIya
-adj.
--pref. the third;


తృప్తి, tRpti
-n.
--satisfaction; 


తృష్ణ, tRshNa
-n.
--thirst; 


తెంపు, teMpu
-v. t.
--break; snap;


తెగ, tega
-adv.
--excessively; too much; extremely;
---తెగ నొప్పిగా ఉంది = it is extremely painful.
-n.
--sect; group; party;


తెగగొట్టు, tegagoTTu
-v. t.
--break; snap;


తెగటార్చు, tegaTArcu
-v. t.
--kill; slay; destroy;


తెగడ, tegaDa
-n.
--Indian Jalop; [bot.] ''Operculina turpethum''; 
-- [Sans.] త్రివృత్;


తెగడ్త,  tegaDta
- n.
-- criticism; condemnation;


తెగడు,  tegaDu
- v.t.
-- criticize; condemn; ignore; slight;


తెగతెంపులు, tegateMpulu
-n.
--the breaking up of a relationship between people;


తెగించు, tegiMcu
-v. i.
--dare; take risk; 
--- బరితెగించు =  unabashed; uninhibited; show no regard to tradition.


తెగింపు, tegiMpu
-n. 
--daring; boldness; bravery; courage;


తెగు, tegu
-v. i.
--cut; break; snap; lacerate; sever; 


తెగులు, tegulu
-n.
--(1) crop pest; plant disease; any disease; 
--(2) used derogatorily to refer to arrogant or snobbish human attitudes;


తెగువ, teguva
-n.
--venture; courage; 


తెచ్చు, teccu
-v. t.
--bring;


తెట్టు, teTTu
-n.
--scum; a slag-like substance that floats on a liquid;


తెడ్డు, teDDu
-n.
--(1) ladle; big flat wooden spoon; (rel.) గరిటె; చెంచా; 
--(2)  oar; paddle;


తెడ్డువేయు, teDDu vEyu
-v. t.
--to paddle;


తెమ్మెర, temmera
-n.
--breeze; cool breeze;


తెన్ను, tennu
-n.
--(1) way; route; path; 
--(2) solution; 


తెప్ప, teppa
-n.
--raft; a small boat; canoe;


తెప్పరిల్లు, tepparillu
-v.
-to recover; same as సేద తీరు,తెరుకోను;


తెప్పించు, teppiMcu
-v. t.
--make someone bring; order; place an order;


తెమడ, temaDa
-n.
--phlegm; mucous of the throat; 


తెర, tera
-n.
--(1) curtain; screen; 
--(2) wave;
---తరువాయి కథ వెండి తెరపై చూడండి = see the rest of the story on the silver screen.
---తెర లాగు = pull the curtains; open the curtains.
---తెర వేయరా = drop the curtains; close the curtains.
--- వాతెర = lip; (lit.) a curtain to the mouth;


తెరచాప, teracApa
-n.
--sail;


తెరచాప కొయ్య, teracApa koyya
-n.
--mast;


తెరదించు, teradiMcu
- v. t.
-- bring to a conclusion;


తెరలు తెరలుగా, teralu teralugA
-adv.
--in waves;


తెర్ర, terra
-n.
--blockhead; stupid; 


తెరిపి, teripi
-n.
--break; pause; rest; respite; intermission; hiatus;


తెలంగాణ, telaMgANa
-n. 
--Telugu speaking part of the former Hyderabad principality;


తెలకపిండి, telakapiMDi
-n.
--sesame seed cake left after extracting the oil;


తెలకపిండి కూర, telakapiMDi koora
-n.
--[bot.] ''Aerva lanata''; 
--కొండపిండి మొక్క; [Sans.] పాషాణ భేది; 


తెల్లకణం, tellakaNaM
-n.
--leukocyte; white blood cell; there are different types of white cells and their names are basophil; neutrophil; eosinophil; monocyte and lymphocyte;


తెల్లకలువ, tellakaluva
- n.
-- [bot.] ''Nymphaea nucifera'' Gaertn.


తెల్లకుసుమ, tellakusuma
-n.
--leucorrhea; white discharge; a morbid whitish discharge from the vagina and uterus, usually resulting from chronic infection;


తెల్లగలిజేరు,  tellagalijEru
- n.
-- [bot.] Trianthema decandra L. Aizoaceae; 


తెల్లజెల్ల, tellajella
-n.
--(1) white catfish of the Tachisuridae family; [biol.] ''Tachysurus jella''; 
--(2) Aor, a fish of the Bagridae family; Mystus aor; 
--(3) dwarf catfish of the Bagridae family; Mystus cavasius;


తెల్ల పునికి, 
-- [bot.] Givotia rottleriformis of the Euphorbiaceae family; 
-- కొండపల్లి బొమ్మలను  తెల్ల పునికి అనే మెత్తటి తేలికపాటి కర్రతో తయారు చేస్తారు; ఏటికొప్పాక బొమ్మలు స్థానికంగా విరివిగా లభించే తేలికపాటి అంకుడు కర్రతో చేస్తారు;


తెల్ల బరిణిక, tella bariNika 
-n. 
--[bot.] ''Ficus gibbosa'';


తెల్లమద్ది, tellamaddi
-n.
--[bot.] ''Terminalia arjuna'' of the Combretaceae family;
-- గుండె జబ్బులకు అద్భుతంగా పనిచేసే అర్జునారిష్ట అనే ఆయుర్వేద ఔషధం దీని కాండం పైబెరడుతో తయారు చేస్తారు;


తెల్లమిరియం, tellamiriyaM
-n. 
--allspice; 


తెల్లరొద, tellaroda
-n.
--[engr.] white noise; a mixture of sounds of various frequencies; 


తెల్లవారుజాము, tellavArujAmu
-n.
--the wee hours of the morning; strictly, from 1.00 A.M. to 6.00 A.M.;


తెల్ల వియత్నాం గులాబి, tella viyatnAM gulAbi
- n. 
-- White Vietnam Rose; [bot.] Portulaca grandiflora of the Portulacaceae family; 
[[File:?? ]]


తెలియకుండా,  teliyakuMDA
- adj.
-- unbeknownst;
--- నాకు తెలియకుండా వెళ్లిపోయేడు = He left, unbeknownst to me.


తెలివి, telivi
-n.
--intelligence; smartness;


తెలివితక్కువతనం, telivitakkuvatanaM
-n.
--stupidity;


తెలివితేటలు, telivitETalu
-n.
--intelligence; intelligence quotient; IQ;


తెలిగించు, teligiMcu
-n.
--translate into Telugu; replacing a foreign language statements with Telugu statements;


తెలుగు, telugu
-n.
--Telugu; a Dravidian language spoken in Southern India; a vowel-ending language touted as the Italian of the East;


తెలుగుతనించు, telugutaniMcu
-v. t.
--bringing foreign language words into Telugu by giving them Telugu pronunciation or form, as in ఆసుపత్రి; లాంతరు;


తెలుపు, telupu
-n.
--whiteness; white color; 


తేగ, tEga
-n.
--seeding of palmyrah tree;


తేజపత్రి, tEjapatri
-n.
--tejpat; the leaf used in cookin Biriyani; [bot.] ''Cinnamomum tamala''; 


తేజస్వంతం,  tEjasvaMtaM
- n.
-- bright; luminous; 


తేజస్వంతుడు,  tEjasvaMtuDu
- n.
-- bright person; luminous person; illustrious person;
-- (note)  తేజోవంతుడు  is incorrect usage;


తేజస్సు,  tEjassu
- n.
-- brightness; bright appearance; apparent brightness; 
-- (rel.) ఓజస్సు = vigor; energy; inherent capacity; luminosity;


తేజి, tEji
-n.
--horse; a horse of superior quality; 


తేజోరసాయనం, tEjOrasAyanaM
-n.
--photo chemistry;


తేజోవరణం, tEjOvaraNaM
-n.
--photosphere;


తేజోవిద్యుత్తు, tEjOvidyuttu
-n. 
--photoelectricity;


తేట, tETa
-adj.
-- clear; pure;
---తేటతెల్లం = very clear; clearly understood.
---తేట తెలుగు = pure Telugu.
-n.
-- clear fluid floating over a soupy substance; clear fluid floating over solid settled to the bottom; 
---మజ్జిగ తేట = clear part of un-homogenized buttermilk.


తేడా, tEDA
-n.
--difference;


తేదీ, tEdI
-n.
--(1) date; day of the month; 
--(2) an appointment;


తేనె, tEne
-n.
--honey; (rel.) మధువు;


తేనెటీగ, tEneTIga
-n.
--bee; honey bee;


తేనెపట్టు, tEnepaTTu
-n.
--beehive; honeycomb;


తేనెపిట్ట, tEne piTTa
 -n. 
--sunbird; 
ఊదా తేనెపిట్ట = చిట్టి తేనెపిట్ట = purple sunbird; [bio.] ''Nectarinia asiatica'';


తేభ్యం, tEbhyaM
-n.
--useless fellow;


తేమ, tEma
-n.
--moisture; humidity; 


తేమానం, tEmAnaM
-n.
--interest on principal; 


తేలడం, tElaDaM
-v. i.
--floating;


తేలు, tElu
-n.
--scorpion;
-v. i.
--(1) float; 
--(2) settle;


తేలుకొండి, tElukoMDi
-n.
--martynia; [bot.] ''Tragi involuerata;''


తేలుమందు చెట్టు,  tElumaMdu cheTTu
- n.
-- African Milk Bush, [bot.] ''Euphorbia umbellata'' of the Euphorbiaceae family; also called [bot.] ''Synadenium grantii''; 
--this invasive plant can be seen in many places in Andhra Pradesh; the latex secretions from the leaves of this bush is believed to provide some amelioration from scorpion stings; In Brazil, this is considered a medicinal plant with wide-ranging applications including cancer treatment because of its cytotoxic properties; 


తేలుమణి, tElumaNi
-n.
--చెంచలితీగ; [bot.] ''Tiaridium indicum''; 


తేల్చు, tElcu
-v. i.
--to make up one's mind;
-v. t.
--(1) decide; arbitrate; clinch; 
--(2) to cause to float;


త్రేతాయుగం, trEtAyugaM
-n.
--the Age of Triad or Treta Yuga; according to Hindu belief, in this age, law and order was 3/4 th; Duration of Treta Yuga is 1, 296 000 years; (ety.) Treta is related to Latin tres and English Three;


త్రేనుపు, trEnupu
-n.
--burp; eructation; belching; expulsion of air that is trapped in the stomach; see also పిత్తు;


తైధిక క్రమం, taidhika kramaM
-n.
--chronology; order according to date; (rel.); అకారాది క్రమం;


తైరు, tairu
-n.
--milk curds; 


తైరుకొట్టడం, tairukoTTaDaM
-n.
--[idiom] buttering up some one; 
--- వాడు గురువు గారికి బాగా తైరు కొడుతున్నాడు = He is buttering up the teacher.


తైలం, tailaM
-n.
--(1) oil; (lit.) til oil; sesame seed oil; 
--(2) bribe; money;
-- తిలల నుండి తీసిన చమురు; 


త్రైపాక్షిక, traipAkshika
-adj.
--tripartite;


త్రైమాసిక, traimAsika
-adj.
--once every three months; quarterly;


త్రైవార్షిక, traivArshika
-adj.
--triennial; once every three years;


'''తొం - toM, తొ - to, తో - tO, తౌ - tau'''


తొంగు, toMgu
-v. i.
--be inclined; be slant;


తొంగొను, toMgonu
-v. i.
--lie down;


తొండం, toMDaM
-n.
--(1) trunk of an elephant; 
--(2) tongue flap used to tuck-in and lock a suitcase; 
--(3) proboscis;


తొండ, toMDa
-n.
--Common Garden Lizard; Blood Sucker; [bio.] ''Calotes versicolor'' of the Agamidae family;
-- the saying, తొండ ముదిరి ఊసరవిల్లి అయింది&quot;  is not scientifically accurate;
-- తోటబల్లి; 
-- [Sans.] సరటము (జరజరా (సరసరా) పాకేది); కృకలము; కృకలాసము (కంఠాన్ని పైకీ, కిందికీ ఆడిస్తుంది కనుక); కృకలాశము;


తొండలముచ్చు గద్ద, toMDalamuccu gadda 
- n.
-- White-eyed Buzzard; [bio.] ''Butastur teesa'' of the Accipitridae family; 
-- కేవలం తొండల్ని వేటాడి చీల్చి తినేసే ఒక గద్ద;  


తొందర, toMdara
-n.
--hurry; rush; 


తొందరపడు, toMdarapaDu
-v. i.
--hurry; rush;


తొందరపెట్టు, toMdarapeTTu
-v.t.
--hurry; rush;


తొక్క, tokka
-n.
--skin; peel; rind; husk; pod; (note) the skin of a banana or apple is a peel; the skin of a watermelon is a rind; the skin of peanuts is a shell; the housing of peas and beans is a pod; 


తొక్కిడి, tokkiDi
-n.
--congestion;


తొక్కిసలాట, to-kki-sa-lA-Ta
-n. 
--stampede;


తొక్క ఒలచడం, tokka olacaDaM
-v. t.
--skinning;


తొక్క తీయడం, tokka tIyaDaM
-v. t.
--peeling;


తొక్కు, tokku
-n.
--(1) peelings; vegetable peelings; 
--(2) chutney made by crushing vegetables; 
--(3) garbage; trash;


తొక్కు, tokku
-v. t. 
--(1) step on; pedal
--(2) crush;


తొగరు, togaru
-adj.
--red;
-n.
--logwood; [bot.] ''Morinda cirifolia; Morinda pubescens;''


తొట్టి, toTTi
-n.
--(1) crib; bassinet; 
--(2) basket; 
--(3) trough; tub;


తొట్రుపడు, toTrupaDu
-v. i.
--(1) totter; stumble; falter; 
--(2) confused


తొట్రుపాటు, toTrupATu
-n.
--tottering; stumbling; faltering;


తొడ, toDa
-n.
--thigh;


తొడపాశం, toDaPASaM
-n.
--thigh-pinch; a kind of punishment given to children;


తొడిమె, toDime
-n.
--pedicel; the foot stock of a leaf or flower;


తొడుగు, toDugu
-n.
--jacket;


తొణుకు, tONuku
-v. i. 
--spill; splash;


తొత్తు, tottu
-n.
--slave girl; servant girl; whore;


తొత్తుకొడుకు, tottukoDuku
-n.
--bastard; (lit.) son of a whore;


తొనలు, tonalu
-n. pl.
--sections, as in sections of an orange; this is used when the orange is sectioned after peeling the skin; (coll.) smiles; this is used when the orange is cut into sections with the rind on;


తొమ్మిది, tommidi
-n.
--nine; (lit.) one less than ten = తొన్ను + పది;


తొరణం, toraNaM
-n.
--acceleration; rate of change of velocity;


తొరణి, toraNi
-n.
--accelerator;
---తొరణిని తొక్కవోయ్‍ = step on the accelerator.


తొర్ర, torra
-n.
--(1) a tunnel-like opening in a tree trunk; 
--(2) breach; gap;


తొర్రి, torri
-n.
--(1) breach; gap; 
--(2) harelip; (rel.) cleft palate;


తొలకరి, tolakari
-adj.
--first;
---తొలకరి వానలు = first showers of the season.


తొలగింపు, tolagiMpu
-n.
--removal;


తొలచడం, tolacaDaM
-v. t.
--rinsing;


తొలి, toli
-adj.
--first; initial; beginning; (ant.) మలి;


తొలిచూలు, tolicUlu
-n.
--first pregnancy; primipara;


తొలివేగం, tolivEgaM
-n.
--initial velocity;


తొలిపలుకు, tolipaluku
-n.
--preface;


తొల్లి, tolli
-adj.
--former; 


తొల్లిక, tollika
-n.
--a small hand-held hoe; an instrument to dig earth; 


తొలుచు, tolucu
-v. t.
--rinse;


తొలేలు, tolElu
- n.
-- protozoa;  (ety.)  తొలి + ఏలు = first animal;


తొస్సి, tossi
-adj.
--the state of being broken or missing;


తోక, tOka
-n.
--tail; appendage; suffix; 


తోకచుక్క, tOkacukka
-n.
--comet; (lit.) tail star; 


తోకపీకుడు, tOkapIkuDu
-n.
--squabble; excessive analysis; excessive interpretation beyond what is meant or implied;


తోక మిరియాలు, tOka miriyAlu
-n. pl.
--cubebs; చలువ మిరియాలు;


తోచు, tOcu
-v. i.
--occur; esp. occurrence of a thought;
---నాకేమీ తోచడం లేదు = I know not what to do; I am getting bored.


తోట, tOTa
-n.
--(1) grove; garden; 
--(2) plantation;


తోటకాష్టకం,  tOTakAshTakaM
- n.
-- Eight Slokas (Sanskrit poems) written in Totaka meter by TotakAchArya, one of the disciples of Adi Shankara, in praise of Adi Shankara!!;
-- 'తోటకం' అన్నది ఒక సంస్కృత ఛందస్సు (prosody) పేరు. నాలుగు సగణాలుంటాయి. &quot;నననా నననా నననా నననా&quot; అనే మాదిరిలో నాలుగు పాదాలతో ఉంటాయి. ఇలాంటి పద్యాలు ఎనిమిది ఉంటే అది తోటకాష్టకం. వేంకటేశ్వర సుప్రభాతంలో వినిపించే &quot;కమలా కుచ చూచుక కుంకుమతో…&quot; అని సాగేది కూడా తోటకమే;


తోటకూర, tOTakUra
-n.
-- Chinese spinach; [bot.]  ''Amaranthus viridis'' Linn.;  ''Amaranthus gangeticus''; same as పెద్ద (పెరుగు) తోటకూర; కోయ తోటకూర; మొక్క తోటకూర; 
--ఆకుకూరల్లో ఇది 'రాణి' వంటిదని అంటారు; 
--[Sans.] మారిష,బాష్పక; 


తోటమాలి, tOTamAli
-n.
--gardener; caretaker of a garden; వనమాలి can be used for forest ranger;


తోడబుట్టువు, tODabuTTuvu
-n.
--sibling; brother or sister; fellow child;


తోడ్పడు, tODpaDu
-v. i.
--help; assist;


తోడ్పాటు, tODpATu
-n.
-help; assistance;


తోడి, tODi
-adj.
--fellow; joint;
---తోడిఅల్లుడు = fellow son-in-law.
---తోడికోడలు = fellow daughter-in-law.
---తోడిదొంగ = fellow thief; accomplice.


తోడు, tODu
-n.
--(1) company; help; support; accompaniment; 
--(2) a spoon of buttermilk (to act as a bacterial culture) added to a pot of warm milk in order to prepare curds or yogurt;
-v. t.
--the act of lifting water from a well; draw; take up;


తోడుపెట్టు, tODupeTTu
-v. t.
--the act of adding buttermilk (to act as a bacterial culture) to milk to make curd;


తోడుకొను, tODukonu
-v. i.
--the process of coagulation of milk as it becomes curd, or yogurt, in the company of a bacterial culture like buttermilk;


తోడేలు, tODElu
-n.
--wolf;


తోప, tOpa
-n.
--skin;
---తోప రేగగొట్టు = to beat someone until the skin opens up.


తోపు, tOpu
-adj.
--reddish; reddish brown; 


తోపు, tOpu
-n.
--(1) push; 
--(2) garden of fruit trees; grove; 
--(3) taupe; dark red color; a shade of brown; 
--(4) stuffing in a sweet or savoury dish; 
--(5) cannon;.
--(6) catalyst; one that gives a push to a chemical reaction;


తోపుదారు, tOpudAru
-n.
--gunner;


తోపురంగు, tOpuraMgu
-n.
--dark red color;


తోపుఖానా, tOpukhAnA
-n. 
--arsenal; armory; storage house for weapons and ammunition; 


తోపులాట, tOpulATa 
-n. 
--pushing; shoving; jostling;


తోపుడుబండి, tOpuDubaMDi
-n.
--pushcart;


తోబుట్టువు, tObuTTuvu
-n.
--sibling; brother or sister; fellow child;


తోమడం, tOmaDaM
-n.
--rubbing; shining;


తోమాల,  tOmAla
- n.
-- garland of flowers and leaves; wreath made of flowers and leaves;


తోము, tOmu
-v. t.
--rub; clean; scour; scrub;


తోయం, tOyaM
-n.
-- (1) software; (ant.) కాయము;
-- (2) marvel; wonder; curio;
-- (3) delicacy; 


తోరణం, tOraNaM
-n.
--festoon of leaves, often mango leaves; wreath; 


తోలు, tOlu
-n.
--(1) leather; processed hide; processed skin; 
--(2) skin; bark; rind; peel;
---నల్లతోలు = dark skin.
---తెల్లతోలు = fair skin.
-v. t.
--drive; operate;


తోలుబొమ్మ, tOlubomma
-n.
--(1) puppet; leather puppet; 
--(2) marionette or a puppet with strings;


త్రోటిక, trOTika
-n.
--coccyx; the bottom-most part of the spine;


తౌగోల, taugOla
-n.
--spade; hoe; (lit.) a digging stick;


తౌడు, tauDu
-n.
--bran;


తౌల్యం, taulyaM
-n.
--similitude; resemblance; equivalence;

&lt;/poem&gt;


|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>0hc8yl4asm2q84t41qg4hnvrz188ssm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33329</id>
      <parentid>33327</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T22:02:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 2: త - ta */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="93534" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;


==Part 1: తం - taM==
&lt;poem&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;

తంటేము, taMTEmu
-n.
--a medicinal herb; [bot.] ''Cassia tora'' and ''Cassia alata'' of the Leguminosae family; 
--(also) తంటియం; ప్రపున్నతం; దద్రుగ్నం;


తంగేడు, taMgEDu
-n.
--Country senna; Tanner's cassia; a bush with yellow flowers; [bot.] ''Cassia auriculata'';  ''Senna auriculata'' of the  Fabaceae family;  
--Cassia auriculata is an evergreen shrub that grows in many parts of India and in other parts of Asia. The flower, leaves, stem, root, and unripe fruit are used for treatment, especially in Ayurvedic medicine; Before the advent of synthetic tanners, the bark of this plant was widely used in tanning hides;
--  దీని మొగ్గల్ని కషాయంగా కాచుకుని తాగితే చక్కెర వ్యాధి అదుపులో ఉంటుంది. ఈ మొక్క పుల్లలతో పళ్ళు తోముకుంటే చిగుళ్లు బలపడతాయి. ఈ మొక్క ఆకులతో శ్రీలంకలో టీ కాచుకు తాగుతారు. దీని గింజల పొడితో కాఫీ కాచుకు తాగుతారు.
--తలపోటకం; మాదిగ తంగేడు; మెట్ట తంగేడు; మెరక తంగేడు; [Sans.]  ఆవర్తకీ; హేమపుష్పమ్; [Tamil]  అవరమ్;


తంటా, taMTA
-n.
--difficulty; trouble;


తంటాలు పడు, taMTAlu paDu
-v. i.
--(1) to undergo difficulties; 
--(2) to take trouble;


తంటింపు,  taMTiMpu
- n.
-- [bot.] ''Cassia tora'' Linn.;


తండం, taMDaM
-n.
--assembly; mass; collection; quantity; group; family;
---మృగతండం = a herd of animals.
---కలువతండం = a bed of lilies.
---కణతండం = a collection of cells; tissue.
---తండోపతండం = wave after wave; in huge herds.


తండసం, taMDasaM
-n.
--tweezers; a small hand-held forceps;         


తండ్రి, taMdri
-n.
--father; (lit.) one who brings; 


తండులాలు, taMDulAlu
-n. pl.
--rice;


తండుల కణాలు, taMDula kaNAlu
-n.
--broken pieces of rice;


తండులీయకం, taMDulIyakaM
-n.
-- spiny pigweed; prickly amaranth; thorny amaranth; [bot.] ''Amaranthus spinosus''; 
-- sometimes a noxious weed. It can be a serious weed of rice cultivation;


తంత్రం, taMtraM
-n.
--scheme; device; trick; contrivance;


తంతి, taMti
-n.
--(1) wire; wire used in a stringed musical instrument; 
--(2) telegram; (ant.) నిస్తంతి;


తంతివార్త, taMtivArta
-n.
--telegraphic message;


తంత్రీవాద్యం, taMtrIvAdyaM
-n.
--stringed instrument;


తంతు, taMtu
-n.
-- (1) ritual; ceremony; festival; proceedings; (2) device; method; procedure; idea; 


తంతువు, taMtuvu
-n.
--filament; thin wire;


తంపటి,  taMpaTi
-n.
--a native form of &quot;baking&quot;, used especially to cook palm-sprouts;
--తేగలను కుండలో ఉంచి, తేగలపై కొంచెం నీళ్లు జిలకరిచి గడ్డి చుట్టతో కుండా మూతిని మూసి, ఈ కుండను బోర్లించి చుట్టూ గడ్డి చిన్న చిన్న పుల్లలు వేసి మంట పెడతారు. బోర్లా ఉంచిన కుండలో ఉన్న తేగలు బాగా ఉడుకుతాయి. ఈ పద్దతిని &quot;తంపటి&quot; వేయడం అంటారు. తంపటి వేసిన తేగలు రుచిగా ఉంటాయి, పైగా ఎక్కువ రోజులు బంక, బూజు పట్టకుండా ఉంటాయి.


తంబ, taMba
-n.
--(1) sword bean; [bot.] ''Canavalia gladavata''; 
--(2) mob; ruck; large group of people;


తంబుర, taMbura
-n.
--a stringed instrument to provide a background drone in a musical concert;
&lt;/poem&gt;

==Part 2: త - ta==

&lt;poem&gt;
తకరారు, takarAru
-n.
--dispute; 


తక్షణం, takshaNaM
-adv.
--immediately; (ety.) తత్ + క్షణం = that very moment;


తక్కిడి, takkiDi
- n.
-- cheater; deceiver;


తక్కిన, takkina
-adj.
--remaining; rest;


తక్కిలి చెట్టు,  takkili cheTTu
- n.
-- [bot.] ''Clerodendrum phlomidis;''
-- [Sans.]  అగ్నిమంథా; 


తక్కువ, takkuva
-n.
--deficiency; shortage;


తక్కెడ, takkeDa
-n.
--balance; a pair of scales; weighing device;


తక్కోలం, takkOlaM
-n.
--[bot.] ''Clerodendron inerme'';


తగడు, tagaDu
-n.
--foil;
---తగరపు తగడు =  tin foil;


తగరం, tagaraM
-n.
--tin; one of the chemical elements;


తగరు, tagaru
-n. 
--(1) ram; 
--(2) he goat; billy goat;


తగలబడు, tagalabaDu
-v. i.
--(1) to burn down; 
--(2) to get destroyed;


తగవరి, tagavari
-n.
--arbitrator; judge; (ety.) తగవు + అరి;


తగవు, tagavu
-n.
--(1) dispute; argument; altercation; 
--(2) fair; just; appropriate; suitable;


తగాదా, tagAdA
-n.
--dispute; quarrel;


తగినంత, taginaMta
-adj.
--suitable; appropriate; sufficient; adequate;


తగిలించు, tagiliMcu
-v. t.
--attach; stick on; hang it; fasten; 


తగ్గించు, taggiMcu
-v. t.
--decrease; reduce; lower;


తగ్గింపు, taggiMpu
-adj.
--decreased; reduced;
---తగ్గింపు ధర = reduced price.


తగు, tagu
-adj.
--appropriate; suitable;


తగునా?, tagunA?
-inter.
--is it appropriate? is it suitable?; is it fair?;


తగులు, tagulu
-n.
--(1) borrow; a concept used in arithmetic when a larger number is subtracted from a smaller number; (ant.) మిగులు;
--(2) deficit; loss;
--(3) wish; desire;
---మిగిలితే తీసికో, తగిలితే వేసికో = take if there is a surplus, contribute if there is a deficit.
-v. i.
--(1) touch;(2) meet; encounter;
---తగలకుండా కూర్చో = sit without touching.
---దారిలో  తగిలాడు = met him on the way.


తగుల్చు, tagulcu
-v. t.
--attach; hook;


తగ్గు, taggu
-v. i.
--decay; decrease; abate; calm down; back off;
---తగ్గవోయ్‍ = cool down!; calm down!; dont be too aggressive!


తగ్గుదల, taggudala
-n.
--decay; decrement; downfall; abatement;


తగ్గుముఖం, taggumukhaM
-n.
--downward trend; decreasing trend;


తచ్చాడు, taccADu
-v. i.
--move about; sneak; loiter;


తటస్థం, taTasthaM
-n.
--neutral; impartial; indifference; non-aligned;
---తటస్థ స్థానం = neutral position; resting position.
---తటస్థ రాజ్యాలు = non-aligned countries.
---సున్నితపు త్రాసు యొక్క తటస్థ స్థానం = resting position of a precision balance.


తటస్థించు, taTasthiMcu
-v. i.
--happen; occur;


తట్ట, taTTa
-n.
--big shallow basket; a basket with no lid; (rel.) బుట్ట = basket;


తటాకం, taTAkaM
-n.
--tank; pond; lake;


తటాలున, taTAluna  
-adv. 
--suddenly; abruptly;


తటి, taTi
-n.
--river bank; shore;


తట్టు, taTTu
-n.
--(1) side; direction; 
--(2) pony;
---లోతట్టు ప్రాంతాలు = low lying areas;
-v. i.
--occur;
---ఆ ఆలోచన నాకు తట్ట లేదు = that thought did not occur to me.
-v. t.
--pat; touch; rap; knock; strike;
---భుజం మీద తట్టేడు = he patted me on my shoulder. 
---ఎవరో తలుపు తడుతున్నారు చూడు = see, someone is knocking on the door.


తట్టుకొను, taTTukonu
-v. i.
--tolerate; bear; handle;
---నొప్పి తట్టుకోగలవా? = can you tolerate the pain?


తట్టుముట్లు, taTTumuTlu
-n. pl.
--stuff; furniture, utensils, belongings, etc;


తడక, taDaka
-n.
--a partition screen that is woven out of palm leaves, coconut leaves, or bamboo strips;


తడకచాపలు, taDakachApalu
-n. 
-- rolling mats; screens than can be rolled up and down as needed, usually made from strips of bamboo; Sometimes these are made of &quot;khus khus grass&quot; and such screens are very popular as &quot;summer air coolers;&quot;


తడప, taDapa
-n.
--lath; a strip of fiber taken from the back stem of a palm or coconut leaf that can be used as a rope to tie things; This is a fairly popular material used in the construction of temporary structures.


తడబడు, taDabaDu
-v. i.
--act irresolutely; behave with an unsure footing;


తడవ, taDava
-n.
--turn; time; occasion;


తడాఖా,  taDAkhA
- n.
-- capability (to hit); ability; expertise;
--(ety.) మరాఠీ భాషలో తడ్-తడ్ (तड! तड!) అన్నది కొట్టడాన్ని సూచించే ధ్వన్యనుకరణ శబ్దం. తడాఖా (तडाखा) అంటే ఆ కొట్టడానికి క్రియానామవాచకం. నా తడాఖా చూపిస్తాను అంటే నా కొట్టే శక్తిని చూపిస్తాను అని అర్థం.కొట్టడానికే కాకుండా సాధారణంగా ఏ విషయంలోనైనా సామర్థ్యాన్ని తెలుపడానికి కూడా ఈ పదాన్ని ప్రస్తుతం ఉపయోగిస్తున్నారు. గాణ్యాచా-తడాఖా (गाण्याचा-तडाखा) అంటే పాడడంలో సామర్థ్యం అన్నమాట;


తడి, taDi
-adj.
--wet; damp; moist;


తడి గచ్చు, taDi gaccu
-n.
--(1) wet cement; 
--(2) tile floor;


తడుపు, taDupu
-v. t.
--moisten; soak;


తత్, tat
-adj.
--[Sans.] that;


తతంగం, tataMgaM
-n.
--rigmarole; ritual; procedure;


తత్తరపాటు, tattarapATu
-n.
--agitated bewilderment;


తత్ ఫలితంగా, tat^ phalitaMgA
-adv. 
--consequently; therefore; as a result of; whence;


తత్భవం, taDbhavaM
-n.
--assimilated word esp. from Sanskrit;


తత్త్వం, tattvaM
-n.
--(1) philosophy; science; principle; 
--(2) nature;
---వేదాంత తత్త్వం = Vedanta philosophy.
---మనస్ తత్త్వం = psychic philosophy; psychology.
---వాడి తత్త్వమే అంత = that is his nature.


తత్సమం, tatsamaM
-n.
--(1) equivalent; 
--(2) un-assimilated word from Sanskrit  used in Telugu as is;


తతి, tati
-n.
--a group; a collection; a row;


తతిమ్మా, tatimmA
-adj.
--rest (of a group); balance;


తథా, tathA  
-adv. 
--that way; in that manner;


తథాగతుడు, tathAgatuDu  
-n. 
--Lord Buddha; one who attained nirvana in that way (that is, in the manner of other seers); 


తథాస్తు, tathAstu
-inter.
--amen!; so be it;


తద్ద్వారా, taddvArA
-adv.
--thereby; through that channel;
-- (note) తద్వారా is incorrect usage;


తదితరులు, taditarulu
-n.
--and others; e tal;


తదియ, tadiya
-n.
--the third day of the lunar half-month;


తదీను, tadInu
-n.
--propene; a hydrocarbon with three carbon atoms and one double bond between two of the carbon atoms; (ety.) తది (తదియ) conveys 3 and according to an international convention, all straight-chained hydrocarbons containing a double bond must end with the sound &quot;-ene&quot;; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;; 


తద్రూపేణా, tadrUpENA
-adv.
--in that form; in that way; 


తదేను, tadEnu
-n.
--propane; a hydrocarbon with three carbon atoms and all single bonds between the carbon atoms; (ety.) తది (తదియ) conveys the 3 and according to an international convention, all straight-chained hydrocarbons containing single bonds must end with the sound &quot;-ane&quot;; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;8&lt;/sub&gt;; 


తదైను, tadainu
-n.
--propyne; a hydrocarbon with three carbon atoms and a triple bond between two of the carbon atoms; (ety.) తది (తదియ) conveys the 3 and according to an international convention, all straight-chained hydrocarbons containing a triple bond must end with the sound -&quot;yne&quot;; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;; 


తనం, tanaM
-suff.
---ness;  having the property of; used as suffix with verbs to create nouns;
---అల్లరితనం = mischievousness.
---ఉప్పతనం = saltiness.
---గట్టితనం = hardness.
---గొప్పతనం = greatness.
---దొంగతనం = burglary.
---పచ్చదనం = green-ness.
---పెంకితనం = mischievousness.
---మంచితనం = goodness.
---ముసలితనం = old age.
---వెకిలితనం = silliness.


తన, tana
-pron.
--one's own;


తనను,
-pron.
--himself; herself; accusative of తను;


తనఖా, tanakhA
-n.
--mortgage; deed;


తన్నడం, tannaDaM
-v. t .
--kicking;


తన్మయత్వం, tanmayatvaM
-n.
--rapture;


తన్యత, tanyata
-n.
--[phy.] tension;


తనాబి, tanAbi
-n.
--beam; girder;


తన్మాత్ర, tanmAtra
 -n. 
--rudiment; element; particle; representative essence of a concept;


తనిఖీ, tanikhI
-n.
--inspection;


తనివి, tanivi
-n.
--satisfaction;


తనివితీరా, tanivitIrA
-adv.
--to one’s satisfaction;


తను, tanu reflex.
-pron.
--himself; herself; the person under discussion; he; she; (ety.) probably a shortened version of అతను;


తనువు, tanuvu
-n.
--body;


తన్ను, tannu
-n.
--kick; blow;
-v. t.
--kick; thrash;


తన్నుకుపోవు, tannukupOvu
-v. t.
--snatch away;
---గెద్ద తన్నుకు పోయింది = the kite snatched it away.


తన్నుదన్ను, tannudannu
-n.
--kickstand;


తపసి చెట్టు, tapasi ceTTu
-n.
--[bot.] Sterculia urens;


తపస్సు, tapassu
-n.
--meditation; penance;


తప్ప, tappa
-adv.
--except; but; save; unless; 


తప్పనిసరి, tappanisari
-adj. 
--unavoidable; inevitable; essential;


తపాలా పెట్టె, tapAlA peTTe
-n.
--post box; mail box;


తపాలా బిళ్ల, tapAlA biLla
-n.
--postage stamp;


తప్పించి, tappiMci
-prep.
--except;


తప్పించుకొను, tappiMcukonu
-v. i.
--by-pass; evade; avoid; dodge;


తప్సీలు, tapsIlu 
-n. 
--details of an account; 


తప్పు, tappu
-n.
 --(1) error; mistake; fault; 
--(2) sin;  
--(3) lie;  
--(4) [comp.] bug;
-v. i. 
--(1) err; mistake; fault; 
--(2) sin; 
--(3) lie; 
--(4) miss; 
--(5) fail; flunk;
---నెల తప్పు = miss a period; become pregnant.
---పరీక్ష  తప్పు = fail an examination;


తప్పుల తడక, tappula taDaka
-n.
--full of mistakes; [idiom] full of holes;


తప్పుకో, tappukO!
-inter.
--get off the way!;


తప్పేలా,  tappElA
- n.
-- a wide-mouthed cooking vessel;
--  ముంత, తప్పేలా = all utensils; bag and baggage; 
-- తప్పేలా అంట్లు = a kind of rice cake; బియ్యం పిండి, కొబ్బరి సన్న ముక్కలు, సెగగ పప్పు చేర్చి తడిచేసి బాగా కలిపి తప్పెల లోపల చుట్టూరా అంటించి మూతబెట్టి సన్న సెగ మీద ఉడికిస్తారు. 


తపోశక్తి,  tapOSakti
- n.
-- energy of asceticism; spiritual energy accumulated by long periods of meditation;


తప్పొప్పుల పట్టిక, tappoppula paTTika
-n.
--errata; corrigenda;


తబల, tabala
-n.
--tabla; a musical drum with a tightly stretched skin on only one side; (rel.) మద్దెల is a cylindrical drum with two sides for percussion;


తబుకు, tabuku
-n.
--tray;


తమందం, tamaMdaM
-n.
--nitwit; dullard; (ety.) తమస్ + మందం = darkness + dullness;


తమకం, tamakaM
-n.
-- (1) eagerness;  yearning; (2) suspense; curiosity; 


తమది, tamadi
-pos. pron.
--it's yours (honorific);


తమరు, tamaru
-pron.
--you (honorific);


తమస్సు, tamassu
-n.
--(1) darkness; 
--(2) ignorance;


తమలము, tamalamu
-n.
--the betel vine; (note.) the betel vine has no botanical relation to the betel nut. The similarity in the English names stems from the fact both the betel leaves and betel nuts are used together, in India as an after-dinner mint.


తమలపాకు, tamalapAku
-n.
--the betel leaf; [bot.] Piper betle; 
-- ఎన్నోవ్యాధులకు వాడడమే కాక సెగ గడ్డలు వగైరా వ్రణాలు పక్వానికి రావడానికి వేసే మలాం పట్టీలలో కూడా తమలపాకులు వాడతారు.
-- భారతదేశంలో సుమారుగా 35 తమలపాకు రకాలు సాగవుతున్నాయి. అయితే 'తెల్లాకులు' లేక 'తెలనాకులు' లేక ధవళ నాగవల్లి దళములు అని పిలువబడే పలుచని లేత తమలపాకులు తాంబూలానికి శ్రేష్ఠమైనవి
-- see also  తాంబూలం; 


తమాలం, tamAlaM
-n.
--gloomy tree; [bot.] ''Xanthochymus pictorius''; చీకటిమాను;


తమాషా, tamAshA
-n.
--fun; amusement; funny show;

[[File:Lobes_of_the_brain_NL.svg|thumb|right|occipital lobe గులాబి ర్ంగులో ఉంది]]
తమ్మి, tammi
-n.
--(1) lotus; 
--(2) lobe;
---కపాలాస్థిక తమ్మి = occipital lobe; one of the four major lobes of the cerebral cortex in the brain of mammals


తమ్ముడు, tammuDu
-n.
--younger brother;


తయారీ, tayArI
-n.
--preparation; manufactured;


తయారు, tayAru
-adj.
--ready; prepared;


తరం, taraM
-adj.
--possible; capable;
---నా తరం కాదు = I cannot do it.
-n.
--class; generation; 
---తర తమ భేదాలు = differences in generations and status.


తరంగం, taraMgaM
-n.
--(1) wave; (lit.) one that moves on water; 
--(2) a type of song; 
--(3) a chapter in a book;


తరంగదైర్ఘ్యం, taraMgadairghyaM
-n.
--wavelength;


తరంగిణి, taraMgiNi
-n.
--(1) flow; 
--(2) river;


తరందారు, taraMdAru    %e2t
-n.
--classifier;


తరగతి, taragati
-n.
--class; standard; grade; (ety.) తరము + గతి;
---నువ్వు ఎన్నవ తరగతి? = in what grade are you?


తరణం, taraNaM
-n.
--crossing; deliverance;


తరణి, taraNi
-n.
--(1) ship; 
--(2) Sun;
---నభోతరణి = spaceship.
---తరణి కిరణములు = rays of the Sun.
---తరణి కిరణవారము = a beam of sunlight.


తరణోపాయం,  taraNOpAyaM
- n.
-- A means, an expedient;
-- (note) తరుణోపాయం  is incorrect spelling; 


తరతమ, taratama
-adj.
--varying; differing;


తరఫు, taraphu
-n.
--side; behalf;


తరబడి, tarabaDi
-suff.
--of the order of; in the range of;
---గంటల తరబడి = for hours and hours.
---ఏళ్ళ తరబడి = for years and years.


తరవాణి, taravANi
-n.
--mildly fermented rice water; cooked rice soaked overnight in water is the standard breakfast fare in many middle-class families in the northern part of coastal Andhra Pradesh; this liquid, with a dash of salt and lemon, is an extremely popular refreshing drink on hot summer days;


తరహా, tarahA
-n.
--style; attitude; demeanor;


తరళం, taraLaM
-n.
--(1) pendant; 
--(2) wave;


తర్జన భర్జనలు, tarjana bharjanalu, 
-n. pl. 
--in-depth discussions on the pros and cons of an issue;


తర్జని, tarjani
-n.
--index finger; 


తర్వాత, tarvAta
-adv.
--later; afterwards; subsequently;


తరించు, tariMcu
-v. i.
--cross over; surmount (obstacles); get over; get through; earn salvation;


తరి, tari
-n.
--ship; 


తరిఫీదు, tariphIdu
-n.
--training;


తరుగు, tarugu
-n.
--deficit;
-v. i.
--wear away; be eroded;
-v. t.
--dice; cube; cut; esp. cutting vegetables;


తరుగుదల, tarugudala
-n.
--decrement;


తరుణం, taruNaM
-n.
--chance; opportunity; opportune moment;
---మంచి తరుణం, మించిన దొరుకదు = great chance; do not miss it.


తరుణాస్థి, taruNAsthi
-n.
--cartilage; soft bone;


తరుణోపాయం, taruNOpAyaM
-n.
--an idea for the moment; expedience; appropriate means to suit the moment;


తరుము, tarumu
-v. t.
--chase; pursue;


తరుకృషి, tarukRshi
-n.
--forestry; arboriculture; cultivation of trees for lumber and firewood; 


తరుగు,  tarugu
- v. t.
-- cut into pieces; chop into  pieces; mince;
- n.
-- minced pieces; 
--  కొత్తిమిర తరుగు = chopped/minced pieces of a coriander greens; 


తరువాయి, taruvAyi
-n.
--continuation; balance; rest; leftover material;


తరువు, taruvu
-n.
--(1) grove; 
--(2) tree;
---మామిడి తరువు = mango grove.
---కల్ప తరువు = a wish fulfilling tree.


తర్చు, tarcu
-v. t.
--agitate; stir; investigate; 


తర్జుమా, tarjumA
-n.
--translation;


తలం, talaM
-n.
--plane; surface; hyperplane; hypersurface;


తల, tala
-n.
--(1) head; 
--(2) prefix; 


తలగడ, talagaDa
-n.
--pillow; (lit.) the head-log;


తలదాచుకొను, taladAcukonu, 
- v. i. 
--(1) find shelter; 
--(2) hide;


తలపు, talapu
-n.
--thought;


తలపుల బాట, talapula bATa
-n.
--thought process;


తలపోయు, talapOyu
-v. i.
--think; ponder;


తలబిరుసు, talabirusu
-adj.
--obstinate; headstrong; incorrigible; (lit.) hard headed;


తలమాట, talamATa
-n.
--prefix;


తలరాత, talarAta, 
-n. 
--fate; destiny; (lit.) the writing on the forehead; (ety.) Hindus believe that the destiny of an individual is preordained by what the creator has written on the forehead before birth;


తలవంపు, talavaMpu
-n.
--humiliation;


తలవని తలంపుగా, talavani talaMpugA,
-adv. 
--unexpectedly; (lit.) as a thought that was  not thought of;


తలసరి,  talasari
- adj.
-- per capita; per head;


తల్పం, talpaM
-n.
--mattress; soft beding; 


తల్లంటుతీగె, tallaMTutIge
-n.
--yellow-flowered wild convolvulus; [bot.] ''Ipomoea chrysis'';


తల్లడిల్లు, tallaDillu
-v. i.
--be troubled; be agitated; 


తలా, talA
-adv.
--each; apiece; per head; 


తలారి, talAri
-n.
--night watcher;


తల్లి, talli
-n.
--mother; (lit.) one who brings into existence; 
---కన్నతల్లి = birth mother.
---సవతి తల్లి = step mother.


తల్లి కణం, tallikaNaM
-n.
--mother cell;


తలీకరణ, talIkaraNa
-v. t.
--[phy.] polarization; the act of making the waves vibrate in one plane; the English word ''polarization'' suggesting that this has something to do with poles is a misnomer;


తలుపు, talupu
-n.
--(1) door; 
--(2) shutter;


తలుపుగుల్ల, talupugulla
-n.
--window-pane oyster; [bio.] ''Placenta placenta'' of the Agamidae family;


తళుకు, taLuku
-n.
--glitter; scintillation; gleam; 


తవ్వ, tavva 
-n. 
--a volumetric measure used in pre-independence India; 1 తవ్వ = 2 సోలలు = 0.5 సేరు; see also మానిక;


తవ్వకం, tavvakaM
-n.
--excavation;


తవ్వడం, tavvaDaM
-n.
--digging;


తవాక్షీరి,  tavAkShIri
- n.
-- latex (milk) exuded from a bamboo plant; the hardened resin is used in Ayurvedic medicines;


తవుడు, tavuDu
-n.
--bran; fine bran; see also చిట్టు;


తవ్వు, tavvu
-v. t.
--dig;


తవ్వోడ, tavvODa
-n.
--dredger; the ship that digs a harbor channel to keep it deep;


తస్కరి, taskari
-n.
--thief; 


తస్సాదియ్యా, tassAdiyyA
- inter.
-- (1) an exclamation to express surprise, frustration or disappointment; (2) removing spoilt part of meat/flesh; (3) getting rid of egotistic feelings;
-- తస్స అంటే మనలో వుండే జీవము, ప్రాణశక్తి; దీని ప్రకారం తస్సాదియ్య అంటే &quot;నువ్వు చచ్చిపోనూ&quot; అనే అర్థం వస్తుంది. &quot;నీ యిల్లు దొంగలుదోల&quot;, &quot;నీ కడుపుడక&quot;, &quot;నీ దుంప తెగ&quot; లాంటి తిట్టు;


తస్మాత్, tasmAt
-adv.
--therefore; for that reason;


త్రసరేణువు, trasarENuvu
-- n. mite; a particle of dust floating in a beam of light;


త్వరణం, tvaraNaM
-n.
--[phy.] acceleration;


త్రయం, trayaM
-n.
--three; trio;
---ఈషణత్రయం = the three affections of life, namely love of wife, of wealth and of children; that is, దారేషణ; విత్తేషణ; పుత్రేషణ.
---తాపత్రయం = the three struggles of life, namely the sorrows caused by ourselves, by others, and by the will of God; that is, ఆధ్యాత్మికం; ఆధిభౌతికం; ఆధిదైవికం.


త్రయేను, trayEnu
-n.
--[chem.] propane; a straight -hydrocarbon with three carbon atoms; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;8&lt;/sub&gt;;


త్రయోడు, trayODu
-n.
--triode; a vacuum tube with three elements, namely the anode; the cathode and the grid;


త్రయోదశి, trayOdaSi
-n.
--the thirteenth day of the lunar half-month;


త్రయోల్, trayOl
-n.
--[chem.] propanol; isopropyl alcohol; an alcohol derived from propane; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;7&lt;/sub&gt;OH; see also త్రయేను;

'''తా - tA'''


తాండ్ర, tAMDra
- n.
-- jelly; fruit jelly; dried fruit jelly; sun-dried fruit jelly;


తాండ్ర చెట్టు, tAMDra ceTTu
- n.
-- [bot.] ''Terminalia bellirica''; each seed (తానికాయ) of this tree corresponds to one “tola” in Indian system of weights and measures; also called తాని చెట్టు;


తాండ్ర బెత్తు, tAMDra bettu
-n.
-- [bot.] Entada rheedii; 

 
తాంతవం, tAMtavaM
-n.
--fibrin; a fibrous substance in blood that contributes to clotting;


తాంబూలం, tAMbUlaM
-n.  
-- chewing quid; a roll of betel leaves with a dash of quicklime and pieces of betelnut that is chewed ceremoniously after a meal; 
-- a packet of leaves and areca nut which is generally offered ceremoniously to as a mark of respect.
-- తాంబూలమిచ్చు and తాంబూలము పుచ్చుకొను are activities to ratify most solemnly, as a betrothal; 
-- మితంగా సేవిస్తే తాంబూలం వల్ల ఎన్నో ప్రయోజనాలున్నాయి. తాంబూలం నోటి దుర్వాసనను పోగొట్టి నోటికి పరిమళం కలిగిస్తుంది. జీర్ణశక్తిని పెంపొందిస్తుంది. ఉత్ప్రేరకం (stimulant) గానూ, కడుపులోని గ్యాస్ ను వెడలించేది (carminative) గానూ కూడా పనిచేస్తుంది. శరీరానికి అత్యంత ఆవశ్యకమైన కాల్షియం ను, ఎ, బి, సి విటమిన్లను తాంబూలం మనకి అతి చవకగా అందిస్తుంది.


తాకట్టు, takaTTu
-n.
--mortgage; pledge; something given as security;


తాకడం, tAkaDaM
-n.
--touching;


తాకిడి, tAkiDi
-n.
--impact; onslaught; onrush;


తాకీదు, tAkIdu
-n.
--memorandum; a document containing orders from a superior;


తాకు, tAku
-v. t.
--touch;


తాఖీదు, tAkhIdu
-n.
--order; a written order; command; memorandum;


తాగడం, tAgaDaM
-v. t.
--drinking;


తాగు, tAgu
-v. t.
--drink; imbibe;


తాగుడు, tAguDu
-n.
--(1) habit of drinking alcohol; 
--(2) alcoholism;


తాచుపాము, tAcupAmu
-n.
--cobra; 


తాజా, tAjA
-adj.
--fresh; new; recent; novel;


తాజా కలం, tAjA kalaM
-ph.
--post script;


తాటాకు, tATAku
-n.
--palm leaf; frond of a toddy palm tree;


తాటాకులు కట్టు tATAkulu kaTTu
-v. t.
--[idiom.] to ridicule; to make fun;


తాటించు, tATiMcu
-v. i.
--pat; tap; flutter;


తాటి ఉడుత, tATi uDuta
-n.
--Five-striped palm squirrel; [biol.] ''Funambulus pemati;''


తాటికమ్మ, tATikamma
-n.
--petiole of palm leaf;


తాటికాయ, tATikAya
-n.
--green palm fruit; green toddy palm fruit; [bot.] ''Arenga saccharifera; Borassus flabellifer'';


తాటిచెట్టు, tATicheTTu
-n.
--(1) palmyra palm tree; toddy palm tree; [bot.] ''Arenga saccharifera; Borassus flabellifer'';
--(2) fan palm; the word palm tree is lot more generic; [bot.] ''Borassus flabellifer'';
-- (rel.) ఈతచెట్టు =  wild date tree; Indian date palm; 
-- (rel.) ఖర్జూరము చెట్టు = date palm; 
-- (rel.) పేరీతచెట్టు = marshy date palm tree;


తాటితేగ, tATitEga
-n.
--palm sprout; 


తాటితాండ్ర, tATitAMdra
-n.
--sun-dried palm-fruit pulp; 


తాటి బుర్ర,  tATi burra
- n.
-- one of the three stones found inside a palm fruit; each of these will grow into a palm sprout; the white pulp inside these stones is called  బుర్రగుజ్జు and is considered a delicacy;
 

తాటిబెల్లం, tATibellaM
-n.
--brown sugar (jaggery) made of the fresh juice coming out of cut palmyra flowers; the sap, which is the raw material for a native liquor, can also be boiled and desiccated until a thick paste is left behind; this paste, when cooled in molds, becomes hard;  this is used as  a sweetener and also in medicines; 


తాటిముంజి, tATimuMji
-n.
--the soft, tender and delicious kernel of a mature; yet not ripe, palm fruit; normally, one finds three of these socalled &quot;eyes&quot; in each tender palm fruit;


తాడి, tADi
-n.
--(1) palm tree; fan palm; 
--(2) [bot.] ''Belleric myrobalan;'' one of the ''three fruits'' of Ayurveda;
---తాడిని తన్నే వాడి తల తన్నేవాడుంటాడు = [idiom] there is always someone to beat a champion.


తాడు, tADu
-n.
--rope, heavy string;


తాత, tAta
-n.
--grandfather;


తాతయ్య గడ్డం,  tAtayya gaDDaM
- n.
-- Spanish moss; Grandpa's beard; [bot.] ''Tillandsia usnioides'' of the Bromeliaceae family; Although the name &quot;moss&quot; appears, this is not a moss; this is a flowering plant; The second name &quot;usnioides&quot; means &quot;resembling Usnea, the Beard lichen, but this is not a lichen;


తాత్పర్యం, tAtparyaM
-n.
--summary; brief; purport; import; exposition; explanation of content;


తాత్కాలికం, tAtkAlikaM
-n.
--temporary; makeshift; stopgap;


తాత్సారం, tAtsAraM
-n.
--neglect; procrastination;


తాత్త్వికుడు, tAttvikuDu
-n.
--thinker; philosopher;


తానం, tAnaM
-n.
--a part of a Carnatic music recital; this portion is like an Aalaapana with a rhythm;


తాని కాయ,  tAni kAya
- n.
--Belliric myrobalan; [bot.] ''Terminalia bellirica'' of Combretacease family; one of the &quot;triple fruits&quot; of Ayurvedic medicine;
-- తాడి కాయ; తాణి కాయ; 
-- త్రిఫల చూర్ణంలో ఒక ఎత్తు తాని కాయ, ఒక ఎత్తు కరక్కాయ, రెండు ఎత్తు ఉసిరి కాయ ఉంటాయి; 
--[Sans.] విభీతక; కర్షఫల; అక్ష ఫల; (ety.) the weight of each fruit is one కర్షం  or one  అక్షం; 
--[[File:WB_W_IMG_5902.jpg&quot; |right|thumb]] 


తాను, tAnu
-n.
--bolt; a roll of cloth of a given length;
-refl. pron.
--self; oneself;


తాపం, tApaM
-n.
--(1) heat; fever; 
--(2) emotional struggle; agitation;


తాప, tApa
-n.
--ladder; step;
-pref.
--suff. thermo; thermal; thermic;


తాప వియోజనం, tApa viyOjanaM
-n.
--thermal dissociation;


తాపకం, tApakaM
-n.
--bath;


తాపక్షేపక, tApakshEpaka
-adj.
--exothermic. (lit.) one that spends or releases heat;


తాపచూషక, tApa cUshaka
-adj.
--endothermic; (lit.) one that swallows or absorbs heat;


తాపక్రమం, tApakramaM
-n.
--temperature;


తాపత్రయం, tApatrayaM
-n.
--concern, anxiety and cares; (lit.) the three struggles, namely sorrows caused by ourselves, by others, and by the will of God; that is, ఆధ్యాత్మికం; ఆధిభౌతికం; ఆధిదైవికం;


తాపదీప్తి, tApadIpti
-n.
--incandescence; brightness as a result of heat;


తాపమాపకం, tApamApakaM
-n.
--thermometer;


తాపస్థాపకి, tApasthApaki
-n.
--thermostat; (lit.) one that fixates heat;


తాపి, tApi
-n.
--(1) trowel; the tool used by a mason; 
--(2) mason; a person who builds brick or stone structures;


తాపీ మేస్త్రీ, tApi mEstri
-n.
--mason; a person who builds brick or stone structures;


తాపీయ, tApIya
-adj.
--thermal;


తాపీయ పవనాలు, tApIya pavanAlu
-adj.
--thermals; the upward flow of hot air in the atmosphere;


తాబేలు, tAbElu
-n.
--turtle; there are many species of turtles, each with a different zoological name;
-- గలాపగోస్ తాబేలు = [bio.] ''Chelonoidis Nigra'' of the Testudinidae family; ఈ తాబేళ్ళు ప్రపంచంలో ప్రస్తుతం జీవించివున్న తాబేళ్ళ జాతులన్నింటిలో పరిమాణంలో అతి పెద్దవి. ఇవి టెస్టూడినిడే కుటుంబానికి చెందిన సరీసృపాలు (Reptiles). జంతుప్రపంచంలో అతి దీర్ఘ కాలం జీవించేవి ఇవే. వీటి సగటు ఆయు: ప్రమాణం 100 సంవత్సరాలు. ఈ తాబేలు జాతి స్వస్థలం పసిఫిక్ మహాసముద్రం లో దక్షిణ అమెరికా ఖండంలోని ఈక్వడార్ దేశ తీరం నుంచి వెయ్యి కిలోమీటర్ల దూరాన విసిరేసినట్టుగా ఉండే గలాపగోస్ దీవులు. అగ్ని పర్వతాలతో నిండిన ఈ దీవుల పేరిటే ఈ అతిపెద్ద తాబేళ్ళను గలాపగోస్ తాబేళ్ళు అంటున్నారు;


తామర, tAmara
-n.
--(1) lotus; [bot.] ''Nymphaea lotus;'' (rel.) waterlily; కలువ; lotus is different from Waterlily, but often mistakenly used as synonyms. Lotus is anchored to the ground below and does not float; 
--(2) ringworm; a skin disease caused by the fungus, Tinearubrum;
---తామరతంపర వలె = flourishing like a lotus cluster. 


తామ్రం, tAMraM
-n.
--copper; chemical element with symbol Cu;


తాయం, tAyaM
-n.
--a snack given to a child; a rare item, given as a gift, to pacify a youngster; 
--తాయిలం;


తాయారు, tAyAru 
- n.
-- mother;
-- 'ఆర్' అన్న ప్రత్యయం తమిళంలో గౌరవ వాచకం, తెలుగు 'గారు' లాగా. 'తాయ్' అంటే తమిళంలో తల్లి. 'తాయార్' అంటే తల్లిగారు. సాధారణంగా దేవతల పట్ల ఈ మాట వాడుతారు - అమ్మవారు అన్నట్లు;
 

తాయి, tAyi
-n.
--mother;


తాయిలం, tAyilaM
-n.
--snack; a snack given to a child; a rare item, given as a gift, to pacify a youngster; 
--తాయం; 


తాయెత్తు, tAyettu
-n.
--talisman; a talisman worn around a wrist or arm for protection from evil spirits; 


తార, tAra
-adj.
--(1) stellar; astral; 
--(2) high;
-n.
--star;
---అరుణమహాతార = red giant (star).
---అస్థిరతార = variable star.
---బృహన్నవ్యతార = supernova.
---జంటతార = binary (star).
---శ్వేతకుబ్జతార = white dwarf.


తార స్వరం, tArasvaraM
-n.
--[music] high note;


తార స్థాయి, tAra sthAyi
-n.
--[music] half octave above the main octave;


తారకం, tArakaM
-n.
--(1) transcendence; 
--(2) raft; float;
---తారకం అంటుకు పోయింది = the raft went ablaze.


తారక, tAraka
-n.
--(1) pupil; 
--(2) star;


తారక మంత్రం,  tAraka maMtraM
-n.
-- the &quot;mantra&quot; that helps one to cross (overcome) difficulties encountered in the physical world or one that helps release the soul from the cycle of birth and death;


తారకుడు,  tArakuDu
- n.
-- one who helps to cross over;


తారతమ్యం, tAratamyaM
-n.
--disparity; difference; distinction; comparative merit; proportionate value;


తారణం,  tAraNaM
- n.
-- the act of crossing over; 


తారసపడు, tArasapaDu
--v.i. 
--come across; bump into; encounter;


తారాగణం, tArAgaNaM
-n. 
--(1) asterism; a group of stars; 
--(2) cast; a group of actors and actresses in a play or movie;


తారాజువ్వ, tArAjuvva
-n.
--skyrocket; a type of fireworks;


తారాడు, tArADu
-v. i.
--move about; loiter;


తారావళి, tArAvaLi
-n.
--constellation; asterism; 


తారాసి, tArAsi
-n.
--asterism; a small group of stars; this small group may, at times, be a subset of a constellation, or members of this group may belong to more than one constellation;


తార్కాణం, tArkANaM
-n.
--example; proof;


తారు, tAru
-n.
--(1) tar; coal tar; 
--(2) asphalt; pitch;
-v. i. 
--wander; move about;


తారుమారు, tArumAru
-v. t.
--interchange; mix-up;


తారురోడ్డు, tArurODDu
-n.
--asphalt road;


తారీఖు, tArIkhu
-n.
--date;


తాలవ్యములు, tAlavyamulu
-n.
--palatals; letters (consonants) pronounced from the palate; చ, ఛ, జ, ఝ, ఞ;


తాలించు, tAliMcu
-v. t.
--the process of seasoning a dish by mixing it with a concoction of spices fried in oil;


తాలింపు, tAliMpu
-n.
--tamper; seasoning prepared by frying in oil a concoction of spices; the idea is to &quot;hit&quot; the cooked stuff with this pungent mixture to bring out the taste; (lit.) a hit; a slap; a spank; same as పోపు;


తాలువు, tAluvu
-n.
--(1) palate; hard palate; roof of the mouth; 
--(2) [phonetics] palatal; pronounced by raising the tongue to touch the hard palate such as ch;


తాలూకా, tAlUkA
-n.
--tehsil; a subdivision of a district comprising a group of villages; county; a term that is getting outdated; the equivalent word in use is  మండలము;


తాలూకు, tAlUku
-p.p.
--belonging to; related to;


తాళం, tALaM
-n.
--(1) lock; key; 
--(2) rhythm; beat; the pacing of music and the placement of syllables in a composition; 
--(3) cymbal;


తాళంకప్ప, tALaMkappa
-n.
--lock; padlock;


తాళంచెవి, tALaMcevi
-n.
--key;


తాళంపెట్టి, tALaMpeTTi
-n.
--a box with a key; locker; a box for safe-keeping; a box in a public place, such as a railway station or a hotel, where valuables can be temporarily stored and the key kept by the user;


తాళ, tALa
-adj.
--palm;


తాళపత్రం, tALapatraM
-n.
--palmleaf; used especially to refer to processed palm leaves used in India in lieu of paper; the pen used to write is a pointed metal stylus called ఘంటం;


తాళపత్ర గ్రంథం, tALapatra granthaM
-n.
--palmleaf manuscript;


తాళికామ్లం, tALikAmlaM
-n.
--[chem.] palmitic acid;


తాళు, tALu
-v. i.
--tolerate;


తాళుకం, tALukaM
-n.
--tolerance;
---గ్లూకోజు తాళుక పరీక్ష = glucose tolerance test.


తావళం, tAvaLaM
-n.
--necklace, as in రుద్రాక్ష తావళం;


తావి, tAvi
-n.
--fragrance; odor;
---తావి లేని పువ్వు = a flower without fragrance.
---తావిమోపరి = carrier of scent.
---బంగారానికి తావి అబ్బినట్లు = as if gold caught fragrance.


తావీజు, tAvIju
-n.
--amulet; charm; talisman;


తావు, tAvu
-n.
--place; position;


తాసిల్దారు, tAsildAru
-n.
--revenue officer; tax collector; an official of a revenue district or తాలూకా;
-- తహసీల్దార్;


తాహతు, tAhatu
-n.
--(1) status; 
--(2) capacity; capability; means;


త్యాగం, tyAgaM
-n. 
--sacrifice; 


త్రాణ, trANa
-n.
--strength; stamina; vigor; 


త్రాణిక బలం, trANika balaM
-n.
--strong force; the force that holds together the protons in an atomic nucleus; (ant.) నిస్‌త్రాణిక బలం = weak force;


త్రాణికామ్లం, trANikAmlaM
-n.
--strong acid; (ant.) నిస్‌త్రాణికామ్లం = weak acid;


త్రాసు, trAsu
-n.
--scales; balance; a weighing device;
---సున్నితపు త్రాసు = precision balance; scientific balance.


'''తిం - tiM, తి - ti, తీ - tI'''


తిండి, tiMDi
-n.
--(1) food; meal; 
--(2) fodder; forage;


తిండిపోతు, tiMDipOtu
-n.
--sitomaniac; glutton;


తింత్రిణీకం, tiMtriNIkaM
-n.
--tamarind tree; 


తికమకలు, tikamakalu
-n. pl.
--intricacies;


తిక్క, tikka
-n.
--madness; eccentricity; 


తిట్టు, tiTTu
-v.t.
--cuss; scold; rebuke; reprimand; మందలించు; (rel.) శపించు = curse;


తిత్తి, titti
-n.
--sac; bag; purse; case;
---కాల్తిత్తి = sock; stocking.
---కొలిమి తిత్తి = bellows.
---చేతిత్తి = glove.
---తోలుతిత్తి ఇది తూటులు తొమ్మిది తుస్సుమనుట ఖాయం = this body is nothing but a leather bag with nine holes and it is bound to get punctured (and leaks the gas away).
---పాపకి పాలు పట్టేట పాలతిత్తి ఇదిగో = here is the nipple for the babys milk bottle.


తితీక్ష, titIksha
-n.
--patience; endurance; steadfastness; concentration; single-minded devotion;


తిథి, tithi  
-n.  
--date, by lunar calendar; the name of a lunar day; there are 30 tithis from one Newmoon day to the next Newmoon day, but only fifteen names; so the names are recycled from the waxing half to the waning half; approximately the period of time required by the Moon to advance 12 degrees relative to the Sun; 


తినడం, tinaDaM
-v.t.
--eating;


తిన్నగా, tinnagA
- adv.
-- (1) straight ahead; without any curves; without any turns; (2) well-mannered; well-behaved;


తినిపించు, tinipiMcu
-v.t.
--(1) feed; 
--(2) give bribe;


తిను, tinu
-v.t.
--(1) eat; 
--(2) take bribe;
--- తిను అన్న ప్రత్యయం అనుకోని, ఆకస్మిక పరిణామాన్ని సూచించడానికో, తీవ్రమైన దెబ్బ (దేహానికి గాని, మనసుకు గానీ) తాకిన పరిణామాన్ని సూచించడానికో వాడుతారు: 
--- ఉదా. ఢక్కామొక్కీలుతిను, దెబ్బతిను, చీవాట్లుతిను, జంగుతిను (తప్పుబట్టు), టోకరాతిను, తన్నులుతిను, తిట్లుతిను, దెబ్బతిను, దొబ్బులుతిను, సొమ్ముదిను, బుద్ధి గడ్డితిను, చివాట్లుతిను, టోకరాతిను, వేపుకుతిను, మొదలైన పదాలన్నీ ఈ రకమైన అర్థాన్ని ఇస్తాయి; 


తినుబండారాలు, tinubaMDArAlu
-n.
--eatables; food stuffs;


తిన్నె, tinne
-n.
--dune; sand dune;


తిప్ప, tippa
-n.
--dune; hillock; pile; mound;


తిప్పతీగ,  tippatIga
- n.
-- Gulancha tinospora; [bot.] ''Tinospora cordifolia''of the Menispermaceae family;  
-- మన శరీరానికి సహజసిద్ధంగా ఉండే రోగనిరోధక శక్తిని పెంపొందించటంతోపాటు, తిప్ప అన్నిరకాల జ్వరాలను పోగొట్టే అద్భుతమైన జ్వరహారిణి (Febrifuge) గానూ పేరొందింది; తిప్పతీగ లోని ఔషధ గుణాలను అన్నిటినీ అమృతారిష్ట అనే ఆయుర్వేద ఔషధం వాడితే పొందవచ్చు. ఈ ఔషధం తయారీలో తిప్పతీగతోపాటు దశమూలాలు, ఏడాకులపొన్న, కటుకరోహిణి, నాగకేసరములు, అతివస, కొడిశపాల విత్తులు, తుంగముస్తలు, జీలకర్ర, త్రికటుకములు (మిరియాలు, శొంఠి, పిప్పళ్ళు) మొదలైనవన్నీ వేసి పాత బెల్లంతో కాస్తారు. ప్రతిరోజూ రెండు పూటలా భోజనం తరువాత మూడు నుంచి ఆరు టీ స్పూనుల అమృతారిష్టను అంతే మొత్తం నీటితో కలిపి తాగితే ఎంతో ప్రయోజనకరం; ఆర్యులు త్రాగిన సోమరసం తిప్పతీగ నుంచే అనే వాళ్ళు కూడా ఉన్నారు.
-- [Sans.] అమృతవల్లీ; గుడూచీ; 


తిప్పలు, tippalu
-n. pl.
--(1) dunes; hillocks; piles; 
--(2) troubles; difficulties;


తిప్పు tippu
-n.
--nausea; dizziness; vertigo;
---కడుపులో తిప్పు = nausea.
---తల తిప్పు = dizziness; vertigo.
---కడుపులో తిప్పుతున్నది = I am nauseous.
---తల తిప్పుతున్నది = I am dizzy.
---మేడ ఎక్కితే కళ్లు తిరుగుతాయి = I get vertigo if I go upstairs.
-v. t.
--(1) stir; rotate; turn; 
--(2) take around on a tour;


తిమ్మడు, timmaDu
-n. m.
--monkey;


తిమింగిలం, timiMgilaM
-n.
--whale; cetacean; leviathan;


తిమిరం, timiraM
-n.
--darkness;


తిమ్మి, timmi
-n. f.
--monkey;


తిమ్మిరి, timmiri
-n.
--numbness; charley horse; going to sleep; partial loss of sensation due to poor circulation;


తిమ్మిరి చేప, timmiri cEpa
-n.
--(1) spotted electric ray; [biol.] Narcine timlei నల్ల తిమ్మిరి చేప; 
---(2) numb fish; [biol.] Narke dypterygia; టీకా చేప;


తిరగలి, tiragali
-n.
--grinder; a manual grinder;


తిరస్కరించు, tiraskariMcu
-v. t.
--reject; spurn;


తిరస్కరిణి విద్య,  tiraskariNi vidya
- ph.
-- the magic act of making things disappear;


తిరస్కారం, tiraskAraM
-n.
--(1) rejection; 
--(2) disappear; 
--(3) blame; 


తిర్యక్, tiryak
-adj.
--(1) oblique; 
--(2) transverse; across;


తిర్యక్ జంతువు, tiryak jaMtuvu
-n.
--an animal whose spine is across, i.e., horizontal; a human does not belong to this category because his spine is upright.


తిర్యక్ రేఖ, tiryak rEkha
-n.
--[geomet.] oblique line; transversal line; transversal;


తిరి, tiri
-n.
--(1) curl; whirl; 
--(2) gentle physical irritation created by inserting a swab and twirling it;


తిరుపం, tirupaM
-n.
--beggar;


తిరుగబోత, tirugabOta
-n.
--tamper; tampering; (lit.) turning over; one of the final steps in the preparation of many dishes in Indian cooking; this step involves adding tamper to a cooked dish; the tamper is prepared by boiling about two table spoons of oil in a sauce pan, adding mustard seeds, halved red chilies, possibly cumin seeds and curry leaves; when mustard seeds begin to splutter, the whole boiling mixture is added to previously cooked vegetables or soups and the whole thing is thoroughly mixed by turning over; this step creates a characteristic sound and a pungent odor;
--పోపు;


తిరుగలి, tirugali
-n.
--grist-mill; a manually powered mill comprised of two round grinding stones, one a stator and the other a rotor;


తిరుగు, tirugu
-adj.
--return; reply;
-v. i.
--(1) rotate; 
--(2) wander; roam; 
--(3) turn;
---చక్రం తిరుగుతోందా = is the wheel rotating?
---ఎండలో తిరగకు = do not wander in the sun.
---ఇక్కడ కుడిపక్కకి తిరుగు = turn right here.


తిరుగు టపా, tirugu tapA
-n.
--return post; reply post;


తిరుగుబాటు, tirugubATu
-n.
--revolt; revolution;


తిరునాళ్ళు,  tirunALLu
- n. pl.
-- holy days; festivals on holy days; (ety.)  తిరు =  holy;  నాడు =  day;


తిరోగమనం, tirOgamanaM
-n.
--retreat; withdrawal; regression;


తిలకించు, tilakiMcu
-v. t.
--see; notice; observe;


తిలపిష్టం, tilapishTaM
-n.
--sesame seed cake left after extracting the oil; same as తెలగపిండి;


తిలపుష్టి, tilapushTi
-n.
--foxglove; digitalis; [bot.] Digitalis purpurea;


తిలలు, tilalu
-n.
--sesame seed; til; gingilly seed; [bot.] Sesamum indicum; same as నువ్వులు;


తిలోదకాలు, tilOdakAlu 
-n. 
--an offering of sesame seeds and water given to deceased ancestors; 


తిలోదకాలు ఇచ్చు, tilOdakAlu   iccu
-ph. 
-- [idiom] to bid farewell; to give up; to say good bye in the sense of breaking all connections;


తివాసీ, tivAsI
-n.
--rug; carpet; a floor cover;


తివిరి, tiviri
--v. t. 
--explore; expand;


తిష్ట, tishTa
-n.
--infection;


తిష్టవేయు, tishTavEyu
-v. i.
--(1) establish; enscone; install; 
-- (2) infect;


త్రికం, trikaM
-n.
--(1) trio; triplet; group of three; 
--(2) the three vowels, అ, ఇ, ఎ;


త్రిక, trika
-adj.
--three-fold; triple;


త్రికరణశుద్ధి, trikaraNaSuddhi
-n.
--purity of thought, word and deed; true intention;


త్రికాలములు, trikAlamulu
-n. pl.
--past, present and future; (lit.) the three times; 


త్రికోణకుండలి, trikONakuMDali
-n.
--the pineal gland; the part of the brain wherein the soul is believed to dwell;


త్రికోణి, trikONi
-n.
--triangle; a literal translation of triangle should be త్రికోణి, but త్రిభుజం sounds better and is also more popular;


త్రిగుణమాత్రం, triguNamAtraM
-n.
--trigonometry; (lit.) the measurement of three properties;


త్రిగుణాత్మకం, triguNAtmakaM
-adj.
--three-dimensional;


త్రిదళ హస్తాకార సంయుక్త పత్రం, tridaLa hastAkAra saMyukta patraM
-n.
--trifoliolate leaf;


త్రిఫలం, triphalaM
-n.
--a mixture of the three fruits in Ayurvedic medical system; 
--కరక్కాయ 3 పాళ్లు, తానికాయ 6 పాళ్లు, ఉసిరికాయ 12 పాళ్లు కలిస్తే దానిని త్రిఫలం అంటారు;


త్రిభుజం, tribhujaM
-n.
--triangle; (lit.) three-sided one;
---గోళీయ త్రిభుజం = spherical triangle; a triangle drawn on the surface of a sphere can be called &quot;spherical triangle&quot; only if all the following conditions are satisfied: (a) the three sides are all arcs of great circles, (b) any two sides together are longer than the third side; (c) each angle is less than 180 degrees, and (d) the sum of all the angles is greater than 180 degrees; 
---సమతల త్రిభుజం = plane triangle;
--- సమబాహు త్రిభుజం =  equilateral triangle.


త్రిమూర్తులు, trimUrtulu
-n.
--the three dieties of Hindu trinity, namely Brahma, Vishnu, and Maheswara;


త్రివిక్రములు, trivikramulu
-n.
--people with three traits, namely hardwork, inherent talent and luck;


త్రిశంకు, triSaMku
-n.
--[astron.] Crux, the Cross; Southern Cross; a small group of stars in the southern sky; the longer arm of this cross points toward the South Pole; however, there is no star like the Pole Star in the southern skies;


త్రిశంకు చక్కెర, triSaMku cakkera
-n.
--[chem.] invert sugar; a sugar that is capable of inverting the plane of polarization of light passing through it;


త్రిష్టుప్పు, trishTuppu
-n.
--the prosody that frequently appears in the composition of Vedic hymns;


త్రిసరం, trisaraM
-n.
--a three-stranded necklace;


త్రిహరితపాడేను, triharitapADEnu
-n.
--[chem.] trichloromethane; chloroform;CHCl&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;; 


తీక్షణ, tIkshaNa
-adj.
--(1) strong; 
--(2) bright; 
--(3) powerful; 
--(4) caustic;


తీగ, tIga
-n.
--(1) wire; 
--(2) vine; creeper;


తీగబచ్చలి, tIgabaccali
-n.
--climbing spinach; [bot.] ''Basella cordifolia'';


తీగపల్లేరు, tIgapallEru
-n.
--[bot.] ''Celastrus paniculatus''; [Sans.] జ్యోతిష్మతి;


తీటకసింత, tITakasiMta
-n.
--[bot.] ''Mucuna prurita'' of the Fabaceae family; also దూలగొండి; [Sans.] కపికచ్చు;


తీత, tIta 
-n. 
--(1) taking; 
--(2) the act of removal; 
--(3) the act of harvesting fruits such as coconuts; 
--(4) the act of a flood ebbing; (5) pain;


తీతువు, tItuvu
-n.
--the yellow-wattled Lapwing; తిత్తిరి పిట్ట; [biol.] Sarciophonus malabaricus;


తీపి, tIpi
-n.
--sweetness;


తీపు, tIpu
-n.
--a type of pain with a pulling sensation;


తీయు, tIyu
-v. i.
--take; remove;


తీరం, tIraM
-n.
--shore; bank;


తీర్థం, tIrthaM
-n.
--water; sacred river; shrine;(lit.) one that leads to salvation;
---మంచి తీర్థం = fresh water; drinking water.
---పుణ్య తీర్థం = holy place; a place of pilgrimage.


తీర్థయాత్ర, tIrthayAtra
-n.
--pilgrimage;


తీర్పరి, tIrpari
-n.
--judge; arbitrator;


తీర్పు, tIrpu
-n.
--judgment; resolution; arbitration;


తీరిక, tIrika
-n.
--spare time; free time; leisure; తీరుబాటు; తీరుబడి; 


తీరు, tIru
-n.
--(1) possibility; 
--(2) attitude; manner; way; style; method;


తీరుబడి, tIrubaDi
-n.
--leisure;


తీవ్రం, tIvraM
-adj.
--(1) intense; 
--(2) powerful; 
--(3) caustic;


తీవ్రత, tIvrata
-n.
--(1) intensity; 
--(2) power; 
--(3) strength;


తీవ్రవాదులు,  tIvravAdulu
- n. pl.
-- extremists; people who hold extreme political or religious views; fanaticism; (see also) ఉగ్రవాదులు;


తీసివేయు, tIsivEyu
-v. i.
--(1) diminish; decrease; 
--(2) subtract; deduct;


తీసుకొను, tIsukonu
-v. i.
--(1) take; accept; 
--(2) suffer chronically;


త్రీంచా, trIMcA
-n.
--a playing card with a face value of 10;


'''తుం - tuM, తు - tu, తూ - tU'''


[[తుంగ]], tuMga
-n.
--bulrush; sedge; nut grass; a type of grass with long cylindrical leaves; [bot.] ''Cyperus rotundus'';
-- నేల మీద కూర్చొనడానికి అవసరమైన [[చాపలు]] తుంగ గడ్డితో చేసినవి మెత్తగా ఉంటాయి;
-- తుంగలో తొక్కు = తుంగలో తొక్కకడం అంటే విసుక్కుంటూ పని చేయడం. ఇంక దీనితో నాకు పనిలేదు అనే విసుగు ఆ పనిపట్ల చూపడం అని ఈ జాతీయం అర్థం.


తుంచు, tuMcu
-v. t.
--nip; pluck; snip;


తుంటరి, tuMTari
-n.
--mischievous person;


తుంపర, tuMpara
-n.
--(1) drop from a spray; 
--(2) drizzle;


తుక్కు, tukku
-n.
--rubbish; trash;


తు.చ. తప్పకుండా, tu. ca. tappakuMDA
-ph.
--fully; thoroughly; meticulously;
-- తు, చ తప్పకుండా అంటే  &quot;అక్షరం గూడా పోకుండా&quot;  అనే అర్థం లో వాడుతూంటాము; చ, వై, తు , హి అనే పదాలు సంస్కృత శ్లోకాలలో పాదపూరణకు ఊత పదాలుగా (అర్థ వంతం కాకుండా ఊరక) వాడుతారు; సంస్కృతంలో తు అంటే ఐతే అని, చ అంటే మరియు అని అర్థం. హి అంటే కదా అని, వై అనేది గూడా తు అనే అర్థం లోనే వాడబడుతూంటుంది; ఇవి చిన్న పదాలు గాబట్టి పాదపూరణకోసం అవసరం లేకపోయినా చేరుస్తూ ఉంటారు; 


తుచ్ఛము, tucchamu
-adj.
--base; low; contemptible;


తుడుపు, tuDupu
-n.
--sweep; a trip from one end to another;
---దిగ తుడుపు = a method of removing the so-called evil eyes; (lit.) top to down sweep.


తుత్తునాగం, tuttunAgaM
-n.
--zinc;


తుత్తురుబెండ, tutturubeMDa
-n.
--[bot.] ''Abutilon indicum'' of the Malvaceae family; 
--పాపిడికాయ; [Sans.] అతిబలా;


తుద, tuda
-n.
--end; final; last;
---తుదముట్టించు = bring to an end; complete.


తునక, tunaka
-n.
--fragment; piece; bit;


తుని, tuni
-n.
--name of a town in East Godavari district;


తుని తగవు తీర్చినట్లు, tuni tagavu tIrcinaTlu
-ph.
--win-win type of dispute settlement; refers to a judgment rendered by a businessman in Tuni where both parties felt they won;


తునికి, tuniki
-n.
--Coromandel ebony; [bot.] ''Diospyros melanoxylon'' of the Ebenaceae family;  a tree whose leaves are used to warp tobacco for making  beedies, a type of native cigar, quite popular with the lower rungs of society;


తుప్ప, tuppa
-n.
--bush; shrub;


తుపాకి, tupAki
-n.
--gun;


తుపాను, tupAnu
-n.
--storm; rain storm; cyclone; hurricane; typhoon;


తుప్పు, tuppu
-n.
--rust; an oxide of iron; an oxide of any metal;


తుమ్మ, tumma
-n.
--the babul tree; Indian gum arabic tree; (bot.] ''Acacia arabica; Acacia nilotica'' ssp. indica;
---నాగతుమ్మ = [bot.] ''Acacia farnesiana''.
---పాకీతుమ్మ = [bot.] ''Acacia flatronum''.
---తెల్లతుమ్మ = కదరం = [bot.] ''Acacia leucophloea; Acacia ferruginea''; 
---కస్తూరితుమ్మ = [bot.] ''Acacia jamesiaua''.


తుమ్మబంక, tummabaMka
-n.
--gum arabic;


తుమికి, tumiki
-n.
--ebony; [bot.] ''Diospyros embyopteris'';
-- తుమిద = నల్ల తుమికి; కులకం; [bot.] ''Diospyros melanoxylon'';


తుమ్మి,  tummi
- n.
-- Thumbe; [bot.] ''Leucas aspera'' (Willd.) Link. Lamiaceae;
 

తుమ్మి, tummi
-n.
--[bot.] ''Leucas cephalotes; Leucas aspera''; [Sans.] ద్రోణపుష్పీ;


తుమున్నర్ధకం, tumunnardhakaM
-n.
--[gr.] infinitive;


తుమ్ము, tummu
-n.
--sneeze; sternutation;


తుమ్ము, tummu
-v. i.
--sneeze;


తుమ్మెద, tummeda
-n. f.
--bumblebee; the large black carpenter bee; the male is called గండు తుమ్మెద; see also  తేనెటీగ; 
-- Bumblebees are extremely good pollinators that can collect pollen twice as fast as a honey bee. Bumblebees are social bees like honey bees, with one queen in a hive and workers that support her. However, bumblebees do not have a permanent colony like honey bees do;


తురంగం, turaMgaM
-n.
--horse; 


తురంజీలు, turaMjIlu
- n. pl.
-- small, slender freshwater fish;
-- సన్నంగా వేలెడంత పొడవు మాత్రమే వుండే చిన్న చిన్న మంచినీటి చేపలను తురంజీలు అంటారు. ఇవి కొండవాగుల్లో, కొండ కొలనుల్లో ఎక్కువగా కనబడతాయి. అరుదుగా దొరికే ఈ చేపలు ఖరీదు ఎక్కువగా ఉంటుంది. ప్రకృతి సిద్ధంగా లభించే ఈ చేపలను చెరువుల్లో కృత్రిమంగా పండించలేరు. రూపంలో చిన్న బొమ్మిడాయిలలా కనిపిస్తాయి కాబట్టి వీటిని ఉత్తరాంధ్రలో 'చీకు బొమ్మిడాలు' అంటారు. నెల్లూరు ప్రాంతంలో 'ఉలుసులు' అంటారు;


తురక, turaka
-n.
--Turk; Muslim;


తురక వేప, turaka vEpa
-n.
--Persian lilac; Bead tree; [bot.] ''Melia azadirach'';


తురాయి, turAyi
-n.
--(1) a head ornament such as a flower or flag attached to a hat; 
--(2) banner; 


తురాయి చెట్టు, turAyi ceTTu
-n.
--flame of the forest; [bot.] ''Delonix regia''; 
-- కోడిపుంజు చెట్టు; అరణ్య అగ్నిజ్వాల;


తురీయం, turIyaM
-n.
--quadrant; a device to measure angles; (ety.) &quot;దశీకృతం చక్రముశంతి చాపం, కోదండ ఖం ఖండం ఖలు తుర్యగోళం&quot;- Bhaskaracharya;


తురీయ, turIya
-adj.
--fourth;


తురీయ మాత్రం, turIya mAtraM
-n.
--the fourth dimension;


తురీయమాత్రకం, turIyamAtrakaM
-n.
--four-dimensional; 


తురీయస్థితి, turIyasthiti
-n.
--the fourth state;


తురుఫు, turuphu
-n.
--trump;


తురుము, turumu 
-n. 
--gratings, as in coconut gratings;
-v. t.
--(1) grate; 
--(2) insert; 


తుర్రు, turru
- suff.
-- a suffix to a village name if the village is elevated from the flood plains of a river or stream and has  a mixture of sandy loam and clay soils; (note) the suffixes  పూడి, పర్రు, తుర్రు, కుర్రు  as suffixes to village names imply their location on progressively elevated grounds from a nearby river;


తులం, tulaM
-n.
--tola; a measure widely used in India and SE Asia for weighing small quantities; a third of a పలము; approximately 3/8 of a troy ounce or 180 troy grains or 11.7 grams in the metric system; To convert Gram to Tola, we just need to multiply the number by 0.085763293310463;


తుల, tula
-n.
--(1) Libra; the Scales; a sign of the Zodiac; 
--(2) scales; balance; త్రాసు; తక్కెడ;


తులతూగు, tulatUgu
-v. i.
--match; be on a par;


తులనాత్మక, tulanAtmaka
-adj.
--comparative;


తులనాత్మక విశ్లేషణ, tulanAtmaka viSlEshaNa
-n.
--comparative analysis;


తులసి, tulasi
-n.
-- all the tulasis belong to the Lamiaceae family; (note) there is no agreement between the Telugu names and the scientific binomials; 
--(1) [bot.] ''Ocimum gratissimum''; same as రామతులసి; నిమ్మతులసి; 
--(2) తెల్లతులసి = holy basil; [bot.] ''Ocimum sanctum'';  [bot.] ''Ocimum album;''; same as కుక్కతులసి; లక్ష్మి తులసి; 
--(3) వనతులసి = sweet basil; [bot.] ''Ocimum basilicum''; same as తియ్యతులసి; భూతులసి;  విశ్వతులసి; 
--(4) నల్లతులసి =  [bot.] ''Ocimum americanum''; 
--(5) సబ్జా తులసి = నానిన సబ్జా విత్తులు మూత్రకారి (diuretic)గానూ, శృంగారోద్దీపకాలు(aphrodisiac)గానూ, చెమట పట్టించేవి (diaphoretic) గానూ, కడుపులోనుంచి గ్యాస్ ను వెడలించేవి (carminative) గానూ పేరొందాయి. ఈ మొక్క ఆకుల రసం కడుపులో క్రిమిదోషాన్ని నివారిస్తుంది. దీని వేళ్ళు జ్వర హారిణి (febrifuge) గా పనిచేస్తాయి. ఈ వేళ్ళ రసాన్ని పాము విషానికి విరుగుడు (Antidote to Snake - poison) గానూ ఉపయోగిస్తారు.


తుల్యం, tulyaM
-suff.  
--equivalent to the word preceding; as good or as bad as the word preceding;
---విషతుల్యం = equivalent to poison.


తుల్యత, tulyata
-n.
--(1) parity; [comp.] a concept used to describe the correctness of binary codes; [phy.] a concept used to describe nuclear properties; 
--(2) equivalence;


తుల్యతా ద్వింకం, tulyatA dviMkaM
-n.
--[comp.] parity bit;


తులాదండం, tulAdaMDaM
-n.
--lever; (lit.) balanced beam;a bar and fulcrum to lift heavy objects;


తులాభారం, tulAbhAraM
-n.
--weight measured by a balance;


తులామానం, tulAmAnaM
-n.
--measure of weight;


తులువ, tuluva
-n.
--scoundrel; wretch;


తువ్వాయి, tuvvAyi
-n. 
--calf; baby cow;


తుషారం, tushAraM
-n.
--(1) spray; 
--(2) snow; (rel.) మంచు;


తుహినం, tuhinaM
-n.
--dew; mist;


తుహిన బిందువు, tuhina biMduvu
-n.
--(1) dew drop; 
--(2) [phy.] dew point; the temperature at which moisture in the atmosphere begins to condense;


త్రుంచు, truMcu
-v. t.
--snip; prune; (ant.) పెంచు;


తూగు, tUgu
-n. 
--(1) balance; parity; match; 
--(2) swing; sway; 
--- తూగుటుయ్యాల = a swinging cradle suspended by ropes or chains.
--- తూగుదీపం = a lamp suspended by ropes or chains.
--- మనం వాళ్లతో తూగలేం = we are not rich enough to match them.


తూగుపలక, tUgupalaka
-n.
--plumb line; a weight attached to a string and suspended to check the vertical-ness of a structure


తూచు, tUcu
-v. t.
--weigh;


తూటా, tUTA
-n.
--bullet; (rel.) caliber tells bullets diameter;


తూటికాడ, tUTikADa
-n.
--[bot.] ''Ipomoea aquatica; Ipomoea reptans;'' 


తూటు, tUTu
-n.
--hole; puncture;


తూతిక, tUtika
-n.
--Indian mulberry;


తూనిక, tUnika
-n.
--weight;


తూనికకోల, tUnikakOla
-n.
--beam of a balance;


తూనికతోపుడు, tUnikatOpuDu     %e2t
-n.
--tare; weight of an empty bag, container or vessel; 


తూనీగ, tUnIga
-n.
--(1) dragon fly; [bio.] anisoptera; 
--(2) damsel fly; [bio.] zygoptera;


తూపు, tUpu
-n.
--(1) arrow; 
--(2) [math.] vector;


తూము, tUmu
-n.
--(1) culvert; drain; sluice; the tubular drainage opening under a street; 
--(2) the drainage hole in a wall;
--(3) hub of a wheel in which the axle is inserted; 
-- (4) the Indian bushel; a volumetric measure for grains, approximately equal to a bushel; 1 తూము = 4 కుంచాలు; 1 కుంచము = 4 మానికలు; 1 మానిక = 4 సోలలు; 1 తవ్వ = 2 సోలలు;  (rel.)  పుట్టి = 20 తూములు; పందుము = 10 తూములు; ఏదుము = 5 తూములు; నల్తుము = 4 తూములు; ముత్తుము = 3 తూములు; ఇద్దుము = 2 తూములు; 


తూర్పారబట్టడం, tUrpArabaTTaDaM
-n.
--winnowing;


తూర్పు, tUrpu
-n.
--East;


తూర్పుదిశ, tUrpudiSa
-n.
--easterly direction;


తూలగొట్టు, tUlagoTTu
-v. t.
--knock over;


తూలిక, tUlika
-n.
--(1) feather; 
--(2) pen; pen made of a feather; 
--(3) cotton;
---హంస తూలికా తల్పం = a bed made out of swans down; the epitome of a luxurious bed.


తూలినాళిక, tUlinALika
-n.
--cotton swab; a piece of cotton attached at the end of a short splinter;


తూలు, tUlu
-v. i.
--stagger; reel;


తూష్ణీంభావం, tUshNIMbhAvaM
-n.
--disdain; showing contempt by ignoring;


'''తృ - tR, తె - te, తే - tE, తై - tai'''

తృణం, truNaM
-n.
--(1) blade of grass; 
--(2) trifle amount; 


తృణాహారి, truNAhAri
-n.
--herbivore;                            % insert in e2t part


తృతీయ, tRtIya
-adj.
--pref. the third;


తృప్తి, tRpti
-n.
--satisfaction; 


తృష్ణ, tRshNa
-n.
--thirst; 


తెంపు, teMpu
-v. t.
--break; snap;


తెగ, tega
-adv.
--excessively; too much; extremely;
---తెగ నొప్పిగా ఉంది = it is extremely painful.
-n.
--sect; group; party;


తెగగొట్టు, tegagoTTu
-v. t.
--break; snap;


తెగటార్చు, tegaTArcu
-v. t.
--kill; slay; destroy;


తెగడ, tegaDa
-n.
--Indian Jalop; [bot.] ''Operculina turpethum''; 
-- [Sans.] త్రివృత్;


తెగడ్త,  tegaDta
- n.
-- criticism; condemnation;


తెగడు,  tegaDu
- v.t.
-- criticize; condemn; ignore; slight;


తెగతెంపులు, tegateMpulu
-n.
--the breaking up of a relationship between people;


తెగించు, tegiMcu
-v. i.
--dare; take risk; 
--- బరితెగించు =  unabashed; uninhibited; show no regard to tradition.


తెగింపు, tegiMpu
-n. 
--daring; boldness; bravery; courage;


తెగు, tegu
-v. i.
--cut; break; snap; lacerate; sever; 


తెగులు, tegulu
-n.
--(1) crop pest; plant disease; any disease; 
--(2) used derogatorily to refer to arrogant or snobbish human attitudes;


తెగువ, teguva
-n.
--venture; courage; 


తెచ్చు, teccu
-v. t.
--bring;


తెట్టు, teTTu
-n.
--scum; a slag-like substance that floats on a liquid;


తెడ్డు, teDDu
-n.
--(1) ladle; big flat wooden spoon; (rel.) గరిటె; చెంచా; 
--(2)  oar; paddle;


తెడ్డువేయు, teDDu vEyu
-v. t.
--to paddle;


తెమ్మెర, temmera
-n.
--breeze; cool breeze;


తెన్ను, tennu
-n.
--(1) way; route; path; 
--(2) solution; 


తెప్ప, teppa
-n.
--raft; a small boat; canoe;


తెప్పరిల్లు, tepparillu
-v.
-to recover; same as సేద తీరు,తెరుకోను;


తెప్పించు, teppiMcu
-v. t.
--make someone bring; order; place an order;


తెమడ, temaDa
-n.
--phlegm; mucous of the throat; 


తెర, tera
-n.
--(1) curtain; screen; 
--(2) wave;
---తరువాయి కథ వెండి తెరపై చూడండి = see the rest of the story on the silver screen.
---తెర లాగు = pull the curtains; open the curtains.
---తెర వేయరా = drop the curtains; close the curtains.
--- వాతెర = lip; (lit.) a curtain to the mouth;


తెరచాప, teracApa
-n.
--sail;


తెరచాప కొయ్య, teracApa koyya
-n.
--mast;


తెరదించు, teradiMcu
- v. t.
-- bring to a conclusion;


తెరలు తెరలుగా, teralu teralugA
-adv.
--in waves;


తెర్ర, terra
-n.
--blockhead; stupid; 


తెరిపి, teripi
-n.
--break; pause; rest; respite; intermission; hiatus;


తెలంగాణ, telaMgANa
-n. 
--Telugu speaking part of the former Hyderabad principality;


తెలకపిండి, telakapiMDi
-n.
--sesame seed cake left after extracting the oil;


తెలకపిండి కూర, telakapiMDi koora
-n.
--[bot.] ''Aerva lanata''; 
--కొండపిండి మొక్క; [Sans.] పాషాణ భేది; 


తెల్లకణం, tellakaNaM
-n.
--leukocyte; white blood cell; there are different types of white cells and their names are basophil; neutrophil; eosinophil; monocyte and lymphocyte;


తెల్లకలువ, tellakaluva
- n.
-- [bot.] ''Nymphaea nucifera'' Gaertn.


తెల్లకుసుమ, tellakusuma
-n.
--leucorrhea; white discharge; a morbid whitish discharge from the vagina and uterus, usually resulting from chronic infection;


తెల్లగలిజేరు,  tellagalijEru
- n.
-- [bot.] Trianthema decandra L. Aizoaceae; 


తెల్లజెల్ల, tellajella
-n.
--(1) white catfish of the Tachisuridae family; [biol.] ''Tachysurus jella''; 
--(2) Aor, a fish of the Bagridae family; Mystus aor; 
--(3) dwarf catfish of the Bagridae family; Mystus cavasius;


తెల్ల పునికి, 
-- [bot.] Givotia rottleriformis of the Euphorbiaceae family; 
-- కొండపల్లి బొమ్మలను  తెల్ల పునికి అనే మెత్తటి తేలికపాటి కర్రతో తయారు చేస్తారు; ఏటికొప్పాక బొమ్మలు స్థానికంగా విరివిగా లభించే తేలికపాటి అంకుడు కర్రతో చేస్తారు;


తెల్ల బరిణిక, tella bariNika 
-n. 
--[bot.] ''Ficus gibbosa'';


తెల్లమద్ది, tellamaddi
-n.
--[bot.] ''Terminalia arjuna'' of the Combretaceae family;
-- గుండె జబ్బులకు అద్భుతంగా పనిచేసే అర్జునారిష్ట అనే ఆయుర్వేద ఔషధం దీని కాండం పైబెరడుతో తయారు చేస్తారు;


తెల్లమిరియం, tellamiriyaM
-n. 
--allspice; 


తెల్లరొద, tellaroda
-n.
--[engr.] white noise; a mixture of sounds of various frequencies; 


తెల్లవారుజాము, tellavArujAmu
-n.
--the wee hours of the morning; strictly, from 1.00 A.M. to 6.00 A.M.;


తెల్ల వియత్నాం గులాబి, tella viyatnAM gulAbi
- n. 
-- White Vietnam Rose; [bot.] Portulaca grandiflora of the Portulacaceae family; 
[[File:?? ]]


తెలియకుండా,  teliyakuMDA
- adj.
-- unbeknownst;
--- నాకు తెలియకుండా వెళ్లిపోయేడు = He left, unbeknownst to me.


తెలివి, telivi
-n.
--intelligence; smartness;


తెలివితక్కువతనం, telivitakkuvatanaM
-n.
--stupidity;


తెలివితేటలు, telivitETalu
-n.
--intelligence; intelligence quotient; IQ;


తెలిగించు, teligiMcu
-n.
--translate into Telugu; replacing a foreign language statements with Telugu statements;


తెలుగు, telugu
-n.
--Telugu; a Dravidian language spoken in Southern India; a vowel-ending language touted as the Italian of the East;


తెలుగుతనించు, telugutaniMcu
-v. t.
--bringing foreign language words into Telugu by giving them Telugu pronunciation or form, as in ఆసుపత్రి; లాంతరు;


తెలుపు, telupu
-n.
--whiteness; white color; 


తేగ, tEga
-n.
--seeding of palmyrah tree;


తేజపత్రి, tEjapatri
-n.
--tejpat; the leaf used in cookin Biriyani; [bot.] ''Cinnamomum tamala''; 


తేజస్వంతం,  tEjasvaMtaM
- n.
-- bright; luminous; 


తేజస్వంతుడు,  tEjasvaMtuDu
- n.
-- bright person; luminous person; illustrious person;
-- (note)  తేజోవంతుడు  is incorrect usage;


తేజస్సు,  tEjassu
- n.
-- brightness; bright appearance; apparent brightness; 
-- (rel.) ఓజస్సు = vigor; energy; inherent capacity; luminosity;


తేజి, tEji
-n.
--horse; a horse of superior quality; 


తేజోరసాయనం, tEjOrasAyanaM
-n.
--photo chemistry;


తేజోవరణం, tEjOvaraNaM
-n.
--photosphere;


తేజోవిద్యుత్తు, tEjOvidyuttu
-n. 
--photoelectricity;


తేట, tETa
-adj.
-- clear; pure;
---తేటతెల్లం = very clear; clearly understood.
---తేట తెలుగు = pure Telugu.
-n.
-- clear fluid floating over a soupy substance; clear fluid floating over solid settled to the bottom; 
---మజ్జిగ తేట = clear part of un-homogenized buttermilk.


తేడా, tEDA
-n.
--difference;


తేదీ, tEdI
-n.
--(1) date; day of the month; 
--(2) an appointment;


తేనె, tEne
-n.
--honey; (rel.) మధువు;


తేనెటీగ, tEneTIga
-n.
--bee; honey bee;


తేనెపట్టు, tEnepaTTu
-n.
--beehive; honeycomb;


తేనెపిట్ట, tEne piTTa
 -n. 
--sunbird; 
ఊదా తేనెపిట్ట = చిట్టి తేనెపిట్ట = purple sunbird; [bio.] ''Nectarinia asiatica'';


తేభ్యం, tEbhyaM
-n.
--useless fellow;


తేమ, tEma
-n.
--moisture; humidity; 


తేమానం, tEmAnaM
-n.
--interest on principal; 


తేలడం, tElaDaM
-v. i.
--floating;


తేలు, tElu
-n.
--scorpion;
-v. i.
--(1) float; 
--(2) settle;


తేలుకొండి, tElukoMDi
-n.
--martynia; [bot.] ''Tragi involuerata;''


తేలుమందు చెట్టు,  tElumaMdu cheTTu
- n.
-- African Milk Bush, [bot.] ''Euphorbia umbellata'' of the Euphorbiaceae family; also called [bot.] ''Synadenium grantii''; 
--this invasive plant can be seen in many places in Andhra Pradesh; the latex secretions from the leaves of this bush is believed to provide some amelioration from scorpion stings; In Brazil, this is considered a medicinal plant with wide-ranging applications including cancer treatment because of its cytotoxic properties; 


తేలుమణి, tElumaNi
-n.
--చెంచలితీగ; [bot.] ''Tiaridium indicum''; 


తేల్చు, tElcu
-v. i.
--to make up one's mind;
-v. t.
--(1) decide; arbitrate; clinch; 
--(2) to cause to float;


త్రేతాయుగం, trEtAyugaM
-n.
--the Age of Triad or Treta Yuga; according to Hindu belief, in this age, law and order was 3/4 th; Duration of Treta Yuga is 1, 296 000 years; (ety.) Treta is related to Latin tres and English Three;


త్రేనుపు, trEnupu
-n.
--burp; eructation; belching; expulsion of air that is trapped in the stomach; see also పిత్తు;


తైధిక క్రమం, taidhika kramaM
-n.
--chronology; order according to date; (rel.); అకారాది క్రమం;


తైరు, tairu
-n.
--milk curds; 


తైరుకొట్టడం, tairukoTTaDaM
-n.
--[idiom] buttering up some one; 
--- వాడు గురువు గారికి బాగా తైరు కొడుతున్నాడు = He is buttering up the teacher.


తైలం, tailaM
-n.
--(1) oil; (lit.) til oil; sesame seed oil; 
--(2) bribe; money;
-- తిలల నుండి తీసిన చమురు; 


త్రైపాక్షిక, traipAkshika
-adj.
--tripartite;


త్రైమాసిక, traimAsika
-adj.
--once every three months; quarterly;


త్రైవార్షిక, traivArshika
-adj.
--triennial; once every three years;


'''తొం - toM, తొ - to, తో - tO, తౌ - tau'''


తొంగు, toMgu
-v. i.
--be inclined; be slant;


తొంగొను, toMgonu
-v. i.
--lie down;


తొండం, toMDaM
-n.
--(1) trunk of an elephant; 
--(2) tongue flap used to tuck-in and lock a suitcase; 
--(3) proboscis;


తొండ, toMDa
-n.
--Common Garden Lizard; Blood Sucker; [bio.] ''Calotes versicolor'' of the Agamidae family;
-- the saying, తొండ ముదిరి ఊసరవిల్లి అయింది&quot;  is not scientifically accurate;
-- తోటబల్లి; 
-- [Sans.] సరటము (జరజరా (సరసరా) పాకేది); కృకలము; కృకలాసము (కంఠాన్ని పైకీ, కిందికీ ఆడిస్తుంది కనుక); కృకలాశము;


తొండలముచ్చు గద్ద, toMDalamuccu gadda 
- n.
-- White-eyed Buzzard; [bio.] ''Butastur teesa'' of the Accipitridae family; 
-- కేవలం తొండల్ని వేటాడి చీల్చి తినేసే ఒక గద్ద;  


తొందర, toMdara
-n.
--hurry; rush; 


తొందరపడు, toMdarapaDu
-v. i.
--hurry; rush;


తొందరపెట్టు, toMdarapeTTu
-v.t.
--hurry; rush;


తొక్క, tokka
-n.
--skin; peel; rind; husk; pod; (note) the skin of a banana or apple is a peel; the skin of a watermelon is a rind; the skin of peanuts is a shell; the housing of peas and beans is a pod; 


తొక్కిడి, tokkiDi
-n.
--congestion;


తొక్కిసలాట, to-kki-sa-lA-Ta
-n. 
--stampede;


తొక్క ఒలచడం, tokka olacaDaM
-v. t.
--skinning;


తొక్క తీయడం, tokka tIyaDaM
-v. t.
--peeling;


తొక్కు, tokku
-n.
--(1) peelings; vegetable peelings; 
--(2) chutney made by crushing vegetables; 
--(3) garbage; trash;


తొక్కు, tokku
-v. t. 
--(1) step on; pedal
--(2) crush;


తొగరు, togaru
-adj.
--red;
-n.
--logwood; [bot.] ''Morinda cirifolia; Morinda pubescens;''


తొట్టి, toTTi
-n.
--(1) crib; bassinet; 
--(2) basket; 
--(3) trough; tub;


తొట్రుపడు, toTrupaDu
-v. i.
--(1) totter; stumble; falter; 
--(2) confused


తొట్రుపాటు, toTrupATu
-n.
--tottering; stumbling; faltering;


తొడ, toDa
-n.
--thigh;


తొడపాశం, toDaPASaM
-n.
--thigh-pinch; a kind of punishment given to children;


తొడిమె, toDime
-n.
--pedicel; the foot stock of a leaf or flower;


తొడుగు, toDugu
-n.
--jacket;


తొణుకు, tONuku
-v. i. 
--spill; splash;


తొత్తు, tottu
-n.
--slave girl; servant girl; whore;


తొత్తుకొడుకు, tottukoDuku
-n.
--bastard; (lit.) son of a whore;


తొనలు, tonalu
-n. pl.
--sections, as in sections of an orange; this is used when the orange is sectioned after peeling the skin; (coll.) smiles; this is used when the orange is cut into sections with the rind on;


తొమ్మిది, tommidi
-n.
--nine; (lit.) one less than ten = తొన్ను + పది;


తొరణం, toraNaM
-n.
--acceleration; rate of change of velocity;


తొరణి, toraNi
-n.
--accelerator;
---తొరణిని తొక్కవోయ్‍ = step on the accelerator.


తొర్ర, torra
-n.
--(1) a tunnel-like opening in a tree trunk; 
--(2) breach; gap;


తొర్రి, torri
-n.
--(1) breach; gap; 
--(2) harelip; (rel.) cleft palate;


తొలకరి, tolakari
-adj.
--first;
---తొలకరి వానలు = first showers of the season.


తొలగింపు, tolagiMpu
-n.
--removal;


తొలచడం, tolacaDaM
-v. t.
--rinsing;


తొలి, toli
-adj.
--first; initial; beginning; (ant.) మలి;


తొలిచూలు, tolicUlu
-n.
--first pregnancy; primipara;


తొలివేగం, tolivEgaM
-n.
--initial velocity;


తొలిపలుకు, tolipaluku
-n.
--preface;


తొల్లి, tolli
-adj.
--former; 


తొల్లిక, tollika
-n.
--a small hand-held hoe; an instrument to dig earth; 


తొలుచు, tolucu
-v. t.
--rinse;


తొలేలు, tolElu
- n.
-- protozoa;  (ety.)  తొలి + ఏలు = first animal;


తొస్సి, tossi
-adj.
--the state of being broken or missing;


తోక, tOka
-n.
--tail; appendage; suffix; 


తోకచుక్క, tOkacukka
-n.
--comet; (lit.) tail star; 


తోకపీకుడు, tOkapIkuDu
-n.
--squabble; excessive analysis; excessive interpretation beyond what is meant or implied;


తోక మిరియాలు, tOka miriyAlu
-n. pl.
--cubebs; చలువ మిరియాలు;


తోచు, tOcu
-v. i.
--occur; esp. occurrence of a thought;
---నాకేమీ తోచడం లేదు = I know not what to do; I am getting bored.


తోట, tOTa
-n.
--(1) grove; garden; 
--(2) plantation;


తోటకాష్టకం,  tOTakAshTakaM
- n.
-- Eight Slokas (Sanskrit poems) written in Totaka meter by TotakAchArya, one of the disciples of Adi Shankara, in praise of Adi Shankara!!;
-- 'తోటకం' అన్నది ఒక సంస్కృత ఛందస్సు (prosody) పేరు. నాలుగు సగణాలుంటాయి. &quot;నననా నననా నననా నననా&quot; అనే మాదిరిలో నాలుగు పాదాలతో ఉంటాయి. ఇలాంటి పద్యాలు ఎనిమిది ఉంటే అది తోటకాష్టకం. వేంకటేశ్వర సుప్రభాతంలో వినిపించే &quot;కమలా కుచ చూచుక కుంకుమతో…&quot; అని సాగేది కూడా తోటకమే;


తోటకూర, tOTakUra
-n.
-- Chinese spinach; [bot.]  ''Amaranthus viridis'' Linn.;  ''Amaranthus gangeticus''; same as పెద్ద (పెరుగు) తోటకూర; కోయ తోటకూర; మొక్క తోటకూర; 
--ఆకుకూరల్లో ఇది 'రాణి' వంటిదని అంటారు; 
--[Sans.] మారిష,బాష్పక; 


తోటమాలి, tOTamAli
-n.
--gardener; caretaker of a garden; వనమాలి can be used for forest ranger;


తోడబుట్టువు, tODabuTTuvu
-n.
--sibling; brother or sister; fellow child;


తోడ్పడు, tODpaDu
-v. i.
--help; assist;


తోడ్పాటు, tODpATu
-n.
-help; assistance;


తోడి, tODi
-adj.
--fellow; joint;
---తోడిఅల్లుడు = fellow son-in-law.
---తోడికోడలు = fellow daughter-in-law.
---తోడిదొంగ = fellow thief; accomplice.


తోడు, tODu
-n.
--(1) company; help; support; accompaniment; 
--(2) a spoon of buttermilk (to act as a bacterial culture) added to a pot of warm milk in order to prepare curds or yogurt;
-v. t.
--the act of lifting water from a well; draw; take up;


తోడుపెట్టు, tODupeTTu
-v. t.
--the act of adding buttermilk (to act as a bacterial culture) to milk to make curd;


తోడుకొను, tODukonu
-v. i.
--the process of coagulation of milk as it becomes curd, or yogurt, in the company of a bacterial culture like buttermilk;


తోడేలు, tODElu
-n.
--wolf;


తోప, tOpa
-n.
--skin;
---తోప రేగగొట్టు = to beat someone until the skin opens up.


తోపు, tOpu
-adj.
--reddish; reddish brown; 


తోపు, tOpu
-n.
--(1) push; 
--(2) garden of fruit trees; grove; 
--(3) taupe; dark red color; a shade of brown; 
--(4) stuffing in a sweet or savoury dish; 
--(5) cannon;.
--(6) catalyst; one that gives a push to a chemical reaction;


తోపుదారు, tOpudAru
-n.
--gunner;


తోపురంగు, tOpuraMgu
-n.
--dark red color;


తోపుఖానా, tOpukhAnA
-n. 
--arsenal; armory; storage house for weapons and ammunition; 


తోపులాట, tOpulATa 
-n. 
--pushing; shoving; jostling;


తోపుడుబండి, tOpuDubaMDi
-n.
--pushcart;


తోబుట్టువు, tObuTTuvu
-n.
--sibling; brother or sister; fellow child;


తోమడం, tOmaDaM
-n.
--rubbing; shining;


తోమాల,  tOmAla
- n.
-- garland of flowers and leaves; wreath made of flowers and leaves;


తోము, tOmu
-v. t.
--rub; clean; scour; scrub;


తోయం, tOyaM
-n.
-- (1) software; (ant.) కాయము;
-- (2) marvel; wonder; curio;
-- (3) delicacy; 


తోరణం, tOraNaM
-n.
--festoon of leaves, often mango leaves; wreath; 


తోలు, tOlu
-n.
--(1) leather; processed hide; processed skin; 
--(2) skin; bark; rind; peel;
---నల్లతోలు = dark skin.
---తెల్లతోలు = fair skin.
-v. t.
--drive; operate;


తోలుబొమ్మ, tOlubomma
-n.
--(1) puppet; leather puppet; 
--(2) marionette or a puppet with strings;


త్రోటిక, trOTika
-n.
--coccyx; the bottom-most part of the spine;


తౌగోల, taugOla
-n.
--spade; hoe; (lit.) a digging stick;


తౌడు, tauDu
-n.
--bran;


తౌల్యం, taulyaM
-n.
--similitude; resemblance; equivalence;

&lt;/poem&gt;


|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>jb4pf94zthfw8pslsggtr5votosvhzq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/ప-ఫ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3019</id>
    <revision>
      <id>33331</id>
      <parentid>33301</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T22:08:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 2: ప - pa */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="193091" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. 
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

* ఈ నిఘంటువు, ఏషియన్ ఎడ్యుకేషనల్ సర్వీసెస్, న్యూఢిల్లీ వారు 2002 లో ప్రచురించిన ముద్రిత ప్రతి కంటే మెరుగైనది (విస్తరించాం, లోపాలను సవరించాం, కొత్త అంశాలను చేరుస్తూ ఉన్నాం)
* మీరూ దీన్ని విస్తరించవచ్చు. కానీ తొలగింపులేమీ చెయ్యకండి - లోపం దొర్లిందని మీకు కచ్చితంగా, నిర్ద్వంద్వంగా, నిరాక్షేపణీయంగా తెలిస్తే తప్ప.
* ఇక్కడ ఇచ్చిన పదాలు, వాటి అర్థాలూ వ్యక్తిగతంగా మీకు అంగీకారం కాదు కాబట్టి వాటిని తొలగించకండి.
* ఇంగ్లీషు భాష యొక్క అమెరికను స్పెల్లింగును వాడాం.
* ఇక్కడి తెలుగు పదాల అమరిక గురించిన వివరణ సుదీర్ఘమైనది కాబట్టి ఇక్కడ చర్చించలేం. 

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
| width=&quot;895&quot; |&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;
==Part 1: పం - pratima==
&lt;poem&gt;
పంకం, paMkaM
-n.
--mire; mud;


పంకజం, paMkajaM
-n.
--lotus; 


పంకా, paMkA
-n.
--fan; air circulator; any device that circulates air;


పంకించు, paMkiMcu
-n.
--nod;


పంకిలం, paMkilaM
-n.
--mire; muddy place; 


పంక్తి, paMkti
-n.
--row; line;


పంగ, paMga
-n.
-- (1) fork; (2) branching structure of a tree;


పంగువు, paMguvu
-n.
--lame person; 


పంచ, paMca
-adj.
--five;
---పంచ తన్మాత్రలు = the five senses, namely the sense of taste, touch, smell, hearing, and sight.


పంచ, paMca
-n.
--awning; front part of a house's hanging roof;


పంచకం, paMcakaM
- n.
-- a set of five; five; 


పంచకల్యాణి,  paMchakalyANi
- n.
-- a superior breed of a horse with five desirable traits: (1) white feet, (2) a white spot on the upper forehead, (3) a bushy white tail, (4) white hair on the neck (జూలు), and (5) white back;


పంచకోల కషాయం,  paMcakOlఅ kashAyaM
- n.
-- the decoction made from పంచకోలాలు, the &quot;five peppers&quot;;


పంచకోలాలు,  paMcakOlAlu
- n. pl.
--  the five pungents; (lit) the five peppers; పిప్పలి, పిప్పలి మూలం; పిప్పలి తీగ; శొంఠి, చిత్రక (ఎర్ర చిత్రమూలం);


పంచదళ, paMcadaLa
-adj.
--pentafoliolate; also పంచదళ హస్తాకార;


పంచదార, paMcadAra
-n.
--sugar;


పంచనఖ, paMcanakha
-adj.
--five-toed; five-fingered;


పంచనఖి, paMcanakhi
-n.
--a five-toed animal;


పంచనామా, paMcanAmA
-n.
--arbitration in a dispute;


పంచపాత్ర, paMcapAtra
-n.
--(1) a tumbler - a short wide-mouthed metal cup, normally made of copper, silver or gold - used in Hindu religious rituals, shortened form for పంచామృత పాత్ర; each cup is meant for one of the &quot;five sacred nectars&quot;, namely ఆవుపాలు, పెరుగు, నేయి, చక్కెర, తేనె;
--(2) five vessels or cups (for the distinct purposes of offering water to a diety: అర్ఘ్యము, పాద్యము, ఆచమనీయము, స్నానీయము and పానీయము);


పంచప్రాణాలు, paMcaprANAlu
-n.
--according to Hindu belief, there are five life forces: prANa, apAna, vyAna, udAna and samAna; the union of these five is the subtle body or సూక్ష్మదేహం; 


పంచభుజి, paMcabhuji
-n.
--pentagon; a geometrical figures with five sides; literally, pentagon means &quot; five angles&quot;;


పంచమి, paMcami
-n.
--fifth day of lunar half-month;


పంచాంగం, paMcAMgaM
-n.
--ephemeres;


పంచాయతి, paMcAyati
-n.
--village council comprised of five people; a village 'tribunal';
---శవపంచాయతి = postmortem.


పంచారించు, paMcAriMcu
-v. i.
--spread; 


పంచితం, paMcitaM
-n.
--urine; cow's urine; 


పంచు, paMcu
-v. t.
--distribute;


పంచె, paMce
-n.
--a cloth worn by men to cover the lower part of the body; the counterpart of the sari worn by women; also పంచ; దోవతి; దోతీ;


పంజరం, paMjaraM
-n.
--cage; especially a cage used to keep birds; (rel.) బోను;


పంజా, paMjA
-n.
--paw; especially of wild cats;


పంజాగోళ్లు, paMjAgOLLu
-n.
--claws; especially of wild cats;


పంట, paMTa
-n.
--crop;


పంట్లాం, paMTlaM
-n.
--pants; pantaloon; a lower garment of men;


పంటించు, paMTiMcu
-v. i.
--delay; 


పంటిగ, paMTiga
-n.
--[bot.] Briedelia montuna;


పండబారు, paMDabAru
-v. i.
--ripen;


పండా, కాయా? paMDa, kAyA?
-[idiom.]
--was it a success or a failure; good news or bad? (lit.) is it a ripe fruit or green fruit?


పండితమ్మన్యుడు, paMDitammanyuDu
-n. m.
--[idiom] charlatan; bogus scholar;


పండితపుత్రుడు, paMDitaputruDu
-n. m.
--[idiom] idiot; (lit.) son of a scholar;


పండితుడు, paMDituDu
-n. m.
--scholar; (ant.) పామరుడు;


పండు, paMDu
-v. i.
--to ripen;


పండు, paMDu
-n.
--ripe fruit; (rel.) కాయ is unripe fruit;


పండుగ, paMDuga
-n.
--festive day; festival; treat; 


పండ్లు, paMDlu
-n. pl.
--fruits;


పంతం, paMtaM
-n.
--(1) resolve; determination; 
--(2) stubbornness; obstinacy; 
--(3) bet; 


పంతులమ్మ, paM-tu-la-mma
-n. f. 
--(1) teacher; 
--(2) wife of teacher; 


పంతులు, paMtulu
-n.
--(1) school teacher; 
--(2) a term of respect used while addressing Brahmins;


పంథా,  paMthA
- n.
-- way; path; 


పంద, paMda
-n.
--(1) coward; 
--(2) sheaf of corn;


పంది, paMdi
-n.
--pig; hog; swine;
---పంది మాంసం = pork; ham; bacon.


పందికొక్కు, paM-di-ko-kku
-n.  
--(1) any of several very large rats (genera Bandicota and Nesokia) of southern Asia destructive to crops;
--(2) any of a family (Peramelidae) of small insectivorous and herbivorous marsupial mammals of Australia, Tasmania, and New Guinea 


పందిరి, paMdiri
-n.
--a temporary outdoor patio usually built out of thatch or palm leaves;


పందెం, paMdeM
-n.
--(1) bet; wager; 
--(2) contest; race;
---పందెం గెలిచాడు = he won the bet.
---పరుగు పందెం = running race; dash.


పందొమ్మిది, paMdommidi
-n.
--nineteen; 


పంథా, paMtha
-n.
--(1) style; trend; 
--(2) manner; method; system;


పంపకం, paMpakaM
-n.  
--distribution; 


పంపరనారింజ,  paMparanAriMja
-n.
-- grapefruit; a hybrid between orange and pomelo; got this name because it grows in clusters like grapes;


పంపరపనస, paMparapanasa
-n.
-- pomelo; pompelmos; pumello; Shaddock fruit; [bot.] ''Citrus maxima''; of the Rutaceae family; ''Citrus grandis; Citrus decumana''; (ety.) from Dutch pompelmoes;
-- [note] grapefruit is a hybrid of pomelo and sweet orange;


పంపిణీ, paMpiNI
-n.
--distribution;


పంపు, paMpu
-n.
--(1) pump; 
--(2) a native weight measure equal to 1/8th of a వీశ; used until the metric system was introduced; 8 పంపులు = 4 ఏబులములు = 2 పదలములు =1 వీశ;  also అర్ధశేరు నవటాకు;
-v. t.
--send; transmit;


పంపుకొట్టు, paMpukoTTu
-v. t.
--pump; 

&lt;/poem&gt;

==Part 2: ప - pa==

&lt;poem&gt;
పకపక, pakapaka
-adj.
--onomatopoeia for laughter; 


పక్క, pakka
-n.
--(1) side; 
--(2) bed; 
--(3) direction;
---ఎటు పక్క? = which side? which direction?


పక్కపక్కన, pakkapakkana
-n.
--adj. side by side; abreast;


పక్కపుండు, pakkapuMDu
-n.
--bed sore; sores caused by staying in bed too long without movement;


పక్కగొలుసు, pakkagolusu
-n.
--[chem.] side chain; 


పక్షం, pakshaM
-n.
--(1) side; part; 
--(2) party in a dispute; 
--(3) fifteen days; 
--(4) wing; a political party; 
---అధిక సంఖ్యాక పక్షం = majority party.
---మీరెవరి పక్షం? = on whose side are you?
---శుక్ల పక్షం = waxing half of a month.
---కృష్ణ పక్షం = waning half of a month.
---ఇరు పక్షాలు = both sides.


పక్షపాతం, pakshapAtaM
-n.
--(1) partiality; preference; 
--(2) bias; partisanship;


పక్షవాతం, pakshavAtaM
-n.
--paralysis;


పక్షాంతరం, pakshAMtaraM
-n.
--alternative;


పక్షి, pakshi
-n.
--bird;


పక్కా, pakkA
-adj.
--(1) mature; complete; permanent; 
--(2) fit; good; proper; 
--(3) real; not fake;


పక్కారంగు, pakkAraMgu
-n.
--fast color; a color that does not fade away; permanent color;


పక్కు, pakku
-n.
--[med.] scab; the hardened cover of a wound; hardened part of any bodily fluid that was once soft or liquidy; 


పగ, paga
-n.
--grudge; desire to take revenge; (ant.) ప్రేమ;


పగటాట, pagaTAta
-n.
--day-time show; matinee;


పగటివేషం, pagaTivEshaM
-n.
--theatrical makeup;. an act involving people wearing excessive makeup and clowning around during intermissions of street-corner plays in villages;


పగటివేషగాళ్లు, pagaTivEshagALlu
-n.
--roving street-actors with heavy theatrical makeup; these actors give performances on the streets in return for donations at the end of a show;


పగడం, pagaDaM
-n.
--coral; coral head; one of the gems;


పగడపు చెట్టు, pagaDapu ceTTu
-n.
--[bot.] ''Melanthesa rhamnoides'';


పగడపు జీవి, pagaDapu jIvi
-n.
--coral polyp;


పగడపు దిబ్బ, pagaDapu dibba
-n.
--coral atoll; atoll;


పగడపు దీవి, pagaDapu dIvi
-n.
--coral island;


పగడపు రిక్క, pagaDapu rikka
-n.
--the constellation containing Betelgeuse and Alhena; ఆర్ద్రా నక్షత్రం;


పగపత్తి, pagapatti
-n.
--[bot.] ''Cyrilla aquatick'';


పగలు, pagalu
-n.
--daytime; lighted part of a day; (ant.) రాత్రి; రేయి;


పగ్గం, paggaM
-n.
--(1) tether; 
--(2) rein; the rope used to control a horse; 
--(3) rope used by a weaver; 
--(4) churning rope; 


పగిది, pagidi
-n.
--mode; manner; 


పగులగొట్టు, pagulagoTTu
-v. t.
--break; 


పగులు, pagulu
-n.
--crack; split; a break in an otherwise smooth surface; 


పగులు, pagulu
-v. i.
--crack; break; 


పచ్చ, pacca
-n.
--(1) emerald; aquamarine; jade; one of the gems; 
--(2) green; 
--(3) raw;


పచ్చ మల్లి, pacca malli
-n.
--yellow jasmine; [bot.] ''Gelsemium sempervirens'';


పచ్చ అడవిమొల్ల, pacca aDivimolla
-n.
--[bot.] ''Jasminum chrysanthemum'';


పచ్చ కర్పూరం, pacca karpUraM
-n.
--green camphor; raw camphor; crude camphor; [bot.] ''Cinnamomum camphora'';


పచ్చ కామెర్లు, pacca kAmerlu
-n.
--jaundice; (rel.) కుంభకామెర్లు;


పచ్చ గన్నేరు, pacca gannEru
-n.
--yellow oleander; [bot.] ''Thevetia peruviana; Thevetia neriifolia'';


పచ్చ చేమంతి, pacca cEmaMti
-n.
--[bot.] ''Chrysanthemum roxburi''; mum;


పచ్చ జొన్న, pacca jonna
-n.
--[bot.] ''Sorghum vulgare'';


పచ్చడి, paccaDi
-n.
--chutney; sauce; 


పచ్చ నీరుల్లి, pacca nIrulli
-n.
--[bot.] ''Allium tuberosum''; 


పచ్చ పావురం, pacca pAvuraM, 
- n. 
-- green pigeon; [bio.] ''Treron phoenicoptera'';


పచ్చ పెదగోరంట, pacca pedagOraMTa
-n.
--[bot.] Lawsonia alba;


పచ్చ ములుగోరంట, pacca mulugOraMta
-n.
--[bot.] ''Barleria prionitis''; 


పచ్చ ముల్లంగి, pacca mullaMgi
-n.
--[bot.] ''Daucus carota''; కేరట్;


పచ్చ వాడాంబరం, pacca vADAMbraM
-n.
--[bot.] ''Justicia dentata'';


పచ్చ సముద్రం, pacca samudraM
-n.
--Yellow Sea; the body of water east of China and west of the Korean peninsula;


పచ్చబొటుకు, pacca boTuku
-n.
--[bot.] ''Cordia polygama'';


పచ్చబొట్టు, paccaboTTu
-n.
--tattoo;


పచారు, pacAru
-n
--stroll; walk; 


పచ్చాకు చెట్టు, paccAku ceTTu
-n.
--[bot.] ''Cinnamomum iners'';


పచ్చారె చెట్టు, paccAre ceTTu
-n.
--[bot.] ''Bauhinia spicata'';


పచ్చి, pacci
-adj.
--(1) green; unripe; 
--(2) raw; uncooked; 
--(3) not dry; 
--(4) not healed; sore; (ant.) పండు;
---పచ్చి ఇటిక = sun-dried brick; adobe.
---పచ్చి మామిడికాయ = unripe mango.
---పచ్చి పాలు = raw milk, unheated milk; un-Pasteurized milk;
--- పచ్చి పులుసు =  soup made from uncooked ingredients;


పచ్చిక, paccika
-n.
--grass; green grass; greenery;


పచ్చిక బయలు, paccika bayalu
-n.
--grassy meadow; green open space;


పటం, paTaM
-n.
--figure; diagram; picture; drawing; exhibit; map;


పటకా, paTakA
-n.
--(1) belt; waist belt; 
--(2) length of cloth sufficient to go around the waist once; 
--(3) width of a roll of cloth;


పటకారు, paTakAru
-n.
-- (1) pincers; pliers; (2) tongs; crucible tongs;


పటపట, paTapaTa
-adj.
--onomatopoeia for grinding teeth;


పటలం, paTalaM
-n.
--(1) roof; cover; 
--(2) a film over the eye; 


పట్టం, paTTaM
-n.
--a gold band tied around the head as a mark of coronation; 


పట్ట, paTTa
-n.
--bark of a tree; 


పట్టకం, paTTakaM
-n.
--prism;


పట్టణం, paTTanaM
-n.
--city;  a big town; a metropolitan area; 
--- అగడ్తలు చుట్టూ ఉండే నగరం అనే నిర్వచనం ఒకటి ఉంది; ముఖ్య నగరం పట్ట్ణణం అని మరొక నిర్వచనం ఉంది;


పట్టతీగ, paTTatIga
-n.
--[bot.] Capparis heteroclita;


పట్టపగ్గాలు, paTTapaggAlu
-n.
--restraints;


పటాకీ, paTAkI
-n.
--fire cracker;


పటాపంచలగు,
-v. i.
--disperse; scatter; flay apart; 


పటారం, paTAraM
-n.
--a mansion with silk drapes;
---పైన పటారం, లోన లొటారం = glitter on the outside, nothing inside.


పటాలం, paTAlaM
-n.
--brigade; battalion; a regiment of soldiers; 


పటాసు, paTAsu
-n.
--potassium; the chemical element whose symbol is K;


పట్టా, paTTA
-n.
--(1) rail; 
--(2) diploma;
--(3) inner bark;
--(4) a deed or title document;


పటిక, paTika
-n.
--alum; a name given to a group of hydrated double salts. The most common among these, called common alum, is potassium aluminum sulfate. Because of its astringent property, i.e. it helps shrink broken skin, it is frequently used in aftershave lotions, tanning, and in many cosmetics.


పటికబెల్లం, paTikabellaM
-n.
--sugar candy; rock candy; large crystals of sugar made by evaporating concentrated sugar solution; same as పటిక పంచదార;


పటిష్ఠం,  paTishThaM
- n.
-- robust; 


పటిష్ఠపరచు, paTishThaparacu  
-v. t.  
--strengthen; 


పట్టి, paTTi
-n.
--child; infant;
-past. part. of పట్టు; 
--post position. on account of; because of; 


పట్టిక, paTTika
-n.
--table; tabulation; an arrangement of information in an orderly fashion;


పట్టీ, paTTI
-n.
--(1) a catalog or list; 
--(2) a plaster or medicated bandage as in పలాపట్టీ; 
--(3) a silver chain, worn around the anklet as jewelry;


పటుత్వం, paTutvaM
-n.
--grip; strength;


పట్టు, paTTu
-n.
--(1) silk; 
--(2) hive; 
--(3) cobweb; 
--(4) trick in a cord game; 
--(5) hold; 
---పట్టు చీర = silk sari.
---తేనెపట్టు = beehive.
---సాలెపట్టు = cobweb.
-v. t.
--(1) the act of feeding a child a liquid such as milk; 
--(2) to knead; to rub;
---పిల్లకి పాలు పట్టు = feed milk to the child.
---నా కాళ్లు పట్టు = rub my legs; knead my legs.


పట్టుకొను, paTTukonu
-v. t.
--(1) catch; 
--(2) apprehend (a lawbreaker); 
--(3) to hold an object;
---బాలుడు బంతిని పట్టుకున్నాడు = the boy caught the ball.
---పోలీసు దొంగని పట్టుకున్నాడు = the police apprehended the thief.
---బాలుడు సంచీ పట్టుకున్నాడు = the boy held the bag.


పట్టుకొమ్మ, paTTukomma
-n.
--(1) crux; 
--(2) refuge;
---అదే అతని వాదానికి పట్టుకొమ్మ = that is the crux of his argument.


పట్టుకొమ్ము, paTTukommu
-n.
--claw; specifically; the claw end of a hammer;


పట్టుకో, paTTukO
-inter.
--hold!; catch!;


పట్టుతీగ, paTTutIga
-n.
--[bot.] ''Niebuhria oblongifolia;''


పట్టుదల, paTTudala
-n.
--doggedness; perseverance; single-mindedness; 


పట్టుపట్టు, paTTu paTTu
-v. t.  
--insist; press on; 


పట్టుపరిశ్రమ, paTTupariSrama
-n.
--sericulture;


పట్టుపురుగు, paTTupurugu
-n.
--silkworm;


పట్టుబట్ట, paTTubaTTa
-n.
--silk cloth;


పట్టుబట్టు, paTTubaTTu
-v. t.
--insist; press;


పట్టుమని, paTTumani
-adv.
--barely;


పట్లకర్ర, paTlakarra
-n.
--a long broomstick used to clear cobwebs;


పట్టెడ, paTTeDa
-n.
--(1) strap; tape; strip; bandage; a coarse and wide tape; braided band, usually made of cotton, and used to weave across the jambs of a cot to get a springy effect; used in lieu of box springs in Indian beds; 
--(2) a strap-shaped necklace;
--(3) [bot.]  ''Spathodea campanulata''; 


పట్టెడు, paTTeDu
-adj.
--handful


పటోలం, paTOlaM
-n.
--[bot.] ''Trichosanthes cucumerina'';


పఠన, paThana
-v. i.
--recitation;


పఠనం,  paThanaM
- n.
-- reading;


పఠనీయం,  paThanIyaM
- n.
-- readable;


పడక కుర్చీ, paDaka kurcI
-n.
--easy-chair; reclining chair;


పడగ, paDaga
-n.
--(1) hood; hood of a cobra; slough; 
--(2) hood of a car;


పడగొట్టు, paDagoTTu
-v. t.
--raze; tear down;


పడతి, paDati
-n.
--woman; 


పడమర, paDamara
-n.
--West; (lit.) the side on which the sun falls;


పడవ, paDava
-n.
--boat; (rel.) తెప్ప, నావ; బల్లకట్టు; పుట్టి; లాంచీ;


పడికట్టు రాయి, paDikaTTu rAyi
-n.
--weight used in scales;


పడిగె, paDige
-n.  
--banner;             % into e2t


పడిశం, paDiSaM
-n.
--cold; head cold; catarrh;


పడు, paDu
-v. i.
--(1) fall; 
--(2) suffer; endure; sustain;
--(3) suit;
---నాకు నీళ్లు పడలేదు = the water did not suit me. 
-suff. can be used to convert a noun to a verb;
--do;
-- అంకిలిబడు = అంకిలి + పడు = అడ్డుపడు = to block; 
---అలవాటుపడు = fall in the habit of.
---ఇబ్బందిపడు = fall in difficulties.
-- చొప్పడు = చొప్పు+పడు = సరిపడు, అమరిఉండు = to suit; 
---బాగుపడు = improve.
---బాధపడు = suffer.
---కనపడు = become visible;


పడుకొను, paDukOnu
-v. i.
--lie down!; recline!; go to sleep!


పడుకో, paDukO
-inter.
--(1) lie down! recline; 
--(2) go to sleep!


పడిగాపు, paDigApu
-n.
--an expectant and long wait;


పడుగు, paDugu
-n.
--(1) woof; the longitudinal stretch of fabric in weaving; see also పేక;
--(2) heap of unthreshed grain;


పడుచు, paDucu
-adj.
--young; youthful;
-n.
--(1) a youthful girl; a youthful lady; 
--(2) prostitute;


పడుచుతనం, paDucutanaM
-n.
--youth;


పడుపువృత్తి, paDupu vRtti
-n. 
--prostitution; 


పణం, paNaM
-n.
--ante; bet; the up-front money placed on the table before gambling; 


పతంగ, pataMga
-n.
--[bot.] ''Caesalpinia sappan'';


పతకం, patakaM
-n.
-- (1) medal; trophy; plaque; (2) an ornament like the locket; 
---సువర్ణ పతకం = gold medal.
---రజిత పతకం = silver medal.
---కాంస్య పతకం = bronze medal.


పతనం, patanaM
-n.
--(1) fall; fall from glory; decline; 
--(2) incident;
---నైతిక పతనం = moral decline.
---పతన కోణం = angle of incidence.


పత్త, patta
-n.
--vagina; 


పత్రం, patraM
-n.
--(1) leaf; 
--(2) sheet; two pages; 
--(3) memorandum;


పత్రతలం, patratalaM
-n.
--[bot.] phylloplane;


పత్రశ్వేదనం, patraSvEdanaM
-n.
--[bot.] transpiration; sweating through the leaves;


పత్రహరితం, patraharitaM
-n.
--[bot.] chlorophyll; the green stuff of leaves;


పతాకం, patAkaM
-n.
--flag; banner;


పతాక శీర్షిక, patAka SIrshika
-n.
--banner headline;


పతాక సన్నివేశం, patAka sannivESaM
-n.
--climax;


పత్తా, pattA
-n.
--(1) trace; sign; 
--(2) address;


పత్తాదార్, pattAdAr
-n.
--tracer;detective; one who traces;


పత్రావరణం, patrAvaraNaM
-n.
--[bot.] phyllosphere;         % to e2t


పతిత, patita
-adj.
--fallen; destitute;


పతిత, patita
-n.
--a woman who lost her honor;


పతివ్రత,  pativrata
- n.
-- a chaste woman, chaste by thought, word and deed;
-- same as పతిత్తు; see also  పత్నీవ్రతుడు


పత్తి, patti
-n.
--(1) raw cotton; 
--(2) cotton plant; [bot.] Gossypium spp; see also దూది;


పత్రింపు, patriMpu
-n.
--pruning;                           % to e2t
 

పత్రి, patri
-n.
--leaves; leaves offered to god; 


పత్రిక, patrika
-n.
--(1) periodical; journal; magazine; newspaper; (lit.) leaflet; 
--(2) invitation card; 
--(3) pruner; trimmer;
---పక్ష పత్రిక = fortnightly magazine.
---మాస పత్రిక = monthly.
---వార్తా పత్రిక = newspaper.
---సచిత్ర వార పత్రిక = illustrated weekly.


పత్రికా రచయిత, patrikA racayita
-n.  
--journalist; 
-- (note)  పాత్రికేయులు  is incorrect usage;


పత్నీవ్రతుడు,  patnIvratuDu
- n.
-- a chaste man, chaste by thought, word and deed; a man devoted to only one wife;


పథం, pathaM
-n.
--path; way; road; 


పథకం, pathakaM
-n.
--plan; scheme;


పథ్యం, pathyaM
-n.
--special diet; diet prescribed after a fever or sickness;


పథికుడు, pathikuDu
-n.
--traveler; pedestrian;


పదం, padaM
-n.
--(1) word; term; 
--(2) ode; ballad;


పద, pada
-inter.
--(1) let's go! 
--(2) go!;


పదకోశం, padakOSaM
-n.
--thesaurus; పదార్థ భాండాగారం; (def.) నిఘంటువు పదాలకి అర్థాలు చెబితే, పదకోశం అర్థాలకి పదాలేమిటో చెబుతుంది;


పదక్రమానువాదం, padakramAnuvAdaM
-n.
--transliteration;


పదజాలం, padajAlam
-n.
--terminology;


పదనిధి, padanidhi
-n.
--vocabulary;


పదప్రవరులు, padapravarulu
-n.
--etymologists;


పదలం, padalaM
-n. 
--a measure of weight in pre-independence India; 2 పదలంలు = 1 వీశ;; 


పదవి, padavi
-n.
--position; rank; official position;


పదసూచి, padacUci
-n.
--index;


పదస్తలి, padastali
-n.
--pedestrian;


పదహారు, padahAru
-n.
--sixteen; 


పద్ధతి, paddhati
-n.
--method; scheme;


పద్మం, padmaM
-n.
--lotus;


పద్మపత్రం, padmapatraM
-n.
--(1) lotus leaf; 
--(2) wax paper;


పద్మరాగం, padmarAgaM
-n.
--ruby; one of the nine gems or semi-precious stones;
-- see కెంపు; మాణిక్యం;


పద్యం, padyaM
-n.
--verse; stanza; poem;


పదార్థం, padArthaM
-n.
--(1) substance; matter; 
--(2) thing; item; article; 
--(3) meaning of a word;


పదార్థకోశం, padArthakOSaM
-n.
--glossary;


పదావళి, padAvaLi
-n.
--vocabulary;


పది, padi
-n.
--ten;


పదిలం, padilaM
-n.
--care; caution; security;;


పదివేలు, padivElu
-n.
--ten thousand; myriad; 


పదిహేడు, padihEDu
-n.
--seventeen; 


పదును, padunu
-n.
--(1) sharpness; 
--(2) testing cooked rice by pressing the grains between fingers;
--(3) moisture; dampness;


పదును పట్టు, padunu paTTu
-v. t.
--(1) to sharpen; 
--(2) to hone;


పద్దు, paddu
-n. 
--entry in an account book; entry in a log book;


పద్దెనిమిది, paddenimidi
-n.
--eighteen;


పదేపదే, padEpadE
-adv.
--again and again; repeatedly; 


పనస, panasa
-n.
--(1) verse in a chapter of the Vedas; 
--(2) Jackfruit; [bot.] ''Artocarpus scortechinii; Artocarpus integrifolia; Artocarpus heterophyllus'' of the Moraceae family; In Greek &quot;arto&quot; means bread and &quot;carpos&quot;  means fruit; The breadfruit tree was named thus because the insides of roasted breadfruits resembled baked bread; The English name &quot;Jack fruit&quot; came from &quot;cakkA&quot;, the Malayalam name for this fruit;
--- అడవి పనస =  wild Jack fruit; [bot.] ''Artocarpus hirsutus'';
--- సీమ పనస = breadfruit;
--- క్షుద్ర పనస = breadfruit;


పన్నా, pannA
-n.
--(1) the frame used in weaving; 
--(2) the width of a cloth;


పన్నాగం, pannAgaM
-n.
--plot; trick;


పని, pani
-n.
--work; job; avocation;


పనికిమాలిన, panikimAlina;
- adj.
--useless; otiose; 


పనితనం, panitanaM
-n.
--craftmanship; workmanship; 


పనిమనిషి, panimanishi
-n. f.
--worker; domestic maidservant; maid;


పనిలోపనిగా, panilOpanigA
-adv.
--in the course of one's work;


పనిముట్లు, panimuTlu
-n.
--tools;


పనివాడు, panivADu
-n. m.
--worker; servant;


పనివాళ్లు, panivALlu
-n. pl.
--workers; crew;


పనులు, panulu
-n.
--errands; chores; tasks;


పన్ని, panni
-n.
--comb;


పన్నీరు, panniru
-n.
--scented water; traditionally made by boiling flower petals in water and let it settle overnight in a cool place. The frozen oils are churned out and a butter-like concentrate, called &quot;attar&quot; is extracted. About 200,000 roses yield 10 grams of attar; Eau de Cologne; also ఉడుకులోను;


పన్ను, pannu
-n. s.
--(1) tooth; 
--(2) tax; see also పన్నులు; పళ్లు; పండ్లు;


పన్నులు, pannulu
-n.
--taxes;


పప్పాయ, pappAya
-n.
--papaya; [bot.] ''Temenuchus pgodarum''; also బొప్పాయి; బొపాసి కాయ;


పప్పు, pappu
- n.
-- dal; split pulses; cooked split pulses;


పప్పుకూర, pappukUra
- n.
-- [bot.] ''Chenopodium album Linn.'';


పప్పుధాన్యం, pappudhAnyaM
- n.
-- pulses; grains that produce &quot;dal&quot;s like toor, urid, etc.;


పప్పులో కాలు వేయు, pappulO kAlu vEyu
- ph.
-- make a mistake; 


పమిడి తంగేడు, pamiDi taMgEDu
-n.
--[bot.] ''Poinciana pulcherrima'';


పమిడిపత్తి, pamiDipatti
-n.
--[bot.] Gossypium acuminatum; 


పయనం, payanaM
-n.
--journey; 


పయాలు, payAlu
-n.
--porch; verandah;    % to e2t


పరంగా, paraMgA 
- advl. suffix. from the viewpoint of; 
---వృత్తిపరంగా = from a professional viewpoint.
---దేశపరంగా = from a country viewpoint.


పరంగి, paraMgi
-adj.
--foreign;


పరంగి చెక్క, paraMgicekka
-n.
--China root; (lit.) foreign bark;


పరంజా, paraMjA
-n.
--scaffolding;


పరంపర, paraMpara
-n.
--series; succession; lineage;


పర, para
-adj.
--pref. 
--(1) the other; alien; foreign; (ety.) from Latin, para; 
--(2) [gram.] later; new; (ant.) పూర్వ;


పరక, paraka
-n.
--(1) blade of grass; 
--(2) trifle; 
--(3) the fraction one-eighth; 
--(4) one-eighth of a hundred when 112 represents &quot;hundred&quot;;


పరకాయ ప్రవేశం, parakAya pravESaM
-n.  
--(1) a method of making the soul leave its physical body and enter another body; the legend has it that Sankara, the great Indian  thinker of the early 8th century practiced this; 
--(2) metempsychosis; 


పరకాయించి చూడు, parakAyiMci cUDu
-v. t.
--carefully examine; see with deliberate care;


పరగడుపు, paragaDupu
-n.
--empty stomach; fasting belly; esp. stomach after fasting overnight;


పరడబ్బా, paraDabbA
-ph.
--[idiom] praising the other one;


పరచు, parachu
-v. t.
--(1) spread; unroll; 
--(2) do; take action;


పరతంత్ర, parataMtra
-adj.
--dependent; restrained; subjugated;


పరతంత్రత, parataMtrata
-n.
--dependence;


పరదేశి, paradESi
-n.
--alien; foreigner; outsider; a person who is not a citizen of a land in which he or she is living;


పరధ్యానం, paradhyAnaM
-n.
--absentmindedness; mind concentrated on another thing;


పరపతి, parapati
-n.
--credit; trust; reputation;


పరపర, parapara
-adj.
--onomatopoeia for the sound of cutting or chewing;


పరభుక్కులు, parabhukkulu
-n.
--parasites; also పరాన్నజీవులు; పరాన్నభుక్కులు;


పరమగు, paramagu
-v. i.
--[gram.] come later;


పరమాత్మ, paramAtma
-n.
--the Universal life force;


పరమావధి, paramAvadhi
-n.  
--ultimate goal; lofty aim; 


పరవశం, paravaSaM
-n.
--ecstasy; wild joy;


పరవా, paravA
-n.
--concern; care; anxiety;


పరవా లేదు, paravA lEdu
-ph.
--do not worry; it is all right;


పరశువు, paraSuvu
-n.
--tomahawk; an ax-like weapon;


పరస్పర, paraspara
-adj.
--mutual; reciprocal;


పరస్పర డబ్బా, paraspara DabbA
-ph.
--[idiom] mutual aggrandizement;


పరస్పరపరిపూరక, parasparaparipUraka
-adj.
--complimentary; mutually complementing; 


పరస్పర సేవ, paraspara sEva
-n.
--(1) symbiosis; 
--(2) a phrase to describe &quot;you scratch my back and I will scratch yours&quot; attitude;


పర్ర, parra
-n.
--barren land; infertile land; 
---  ఇసక పర్ర =  sandy wasteland.
--- ఉప్పు పర్ర =  salty marsh.


పర్వం, parvaM
-n.
--(1) step; 
--(2) knot; joint; 
--(3) subdivision of a book;


పర్వతం, parvataM
-n.
--(1) mountain; 
--(2) one followed by 26 zeros in the traditional Indian method of counting;


పర్వత శ్రేణి, parvata SrENi
-n.
--mountain range;


పర్యంతం, paryaMtaM 
-suff. 
--until; as far as; the entire range; up to;
---ఆసేతు హిమాచల పర్యంతం = from the Bridge to the Himalayas; the entire country of India; here the Bridge refers to the now-submerged land bridge between India and Sri Lanka.
---నఖ శిఖ పర్యంతం = from toenail to hair; the entire body.
---పృష్ఠోష్ఠ పర్యంతం = from the anus to the lips.
---పిపీలికాది బ్రహ్మ పర్యంతం = from the ant to the Almighty.


పర్యటన,  paryaTana
- n.
--  tour; 
-- (note) పర్యాటన is not correct;


పర్యటకులు,  paryaTakulu
- n.
--  tourists; 
-- (note) పర్యాటకులు is not correct;


పర్యవసానం, paryavasAnaM
-n.
--(1) end; conclusion; termination; completion; 
--(2) upshot; consequence;


పర్యవేక్షణ, paryavEkshaNa
-n.
--supervision;


పర్ర,  parra
- n.
-- పోరంబోకు భూమి; బంజరు భూమి [రాయలసీమ మాండలికం]; పనికిరాని భూమి [కళింగ మాండలికం]; 


పర్వము, parvamu
- n.
--1. A knot, a joint in a cane or body;  2. An annual festival at a certain season of the year; పండుగ; 3. A name given to certain days in the lunar month, as the full and change of the moon, and the 8th and 14th of each half month; 4. A sub-division of a book.


పరా,  parA
- pref.
-- back; opposite; extreme; going;


పరాంకం, parAMkaM
-n.
--[math.] parameter; (rel.) స్తిరాంకం;


పరాంత, parAMta
-adj. pref. 
--posterior; (ant.) పూర్వాంత;


పరాక్రమం, parAkramaM
-n.
--fearlessness; valor; prowess;


పరాకరణం,  parAkaraNaM
- n.
-- refusal;


పరాకాష్ఠ, parAkAshTha
-n.
--climax; extreme limit; 


పరాకు, parAku
-n.
--absentmindedness; forgetfulness; oversight; 


పరాగం, parAgaM
-n.
--pollen; పుప్పొడి;


పరాగతం,  parAgataM
- n.
-- death;


పరాగమం,  parAgamaM
- n.
-- (1) death; (2) raid by enemies; invasion; 


పరాగ సంపర్కం, parAga saMparkaM
-n.
--pollination;
---స్వ పరాగ సంపర్కం = self-pollination.
---పర పరాగ సంప్కరం = cross-pollination.


పరాజయం, parAjayaM
-n.
--defeat;


పరాజితుడు, parAjituDu
-n.
--vanquished;


పరాన్నజీవి, parAnnajIvi
- n.
-- parasite; a life form that derives its sustenance from a host;
---అర్ధపరాన్నజీవి = hemiparasite = a plant that derives its sustenance from a host and manufactures part from photosynthesis;
---పూర్ణపరాన్నజీవి = holoparasite = a plant that derives all its sustenance from a host;
---కాండపు పరాన్నజీవి = stem parasite = 
---మూలపు పరాన్నజీవి = root parasite =  


పరాన్నభుక్కులు, parAnna-bhukkulu
-n.
--[biol.] parasites; saprophytes; same as పరాన్నజీవులు;


పరాభవం, parAbhavaM
-n.
--public humiliation; insult; disgrace;


పరామర్శ,  parAmarSa
- n.
-- (1) consolation; condolence; enquiring welfare; (2) remembrance; (3) reference;


పరామర్శ గ్రంథాలు  parAmarSa graMthAlu
- n.
-- reference books;


పరామరిక, parAmarika
-n.
--care; attention; 


పరార్థం, parArthaM
-n.
--one followed by 27 zeros in the traditional Indian method of counting;


పరార్ధ, parArdha
-adj.
--pref. later half;


పరావర్తనం, parAvartanaM
-n.
--reflection;


పరావర్తన కోణం, parAvartana kONaM
-n.
--angle of reflection;


పరాయి, parAyi
-adj.
--strange; foreign; alien; outside;


పరాసువు,  parAsuvu
- n.
-- dead; the dead person;


పర్యటన, paryaTana 
-n.
--tour;   
-- (note) పర్యాటన is not correct usage;		% to e2t


పర్యాటకులు, paryATakulu
-n.
--tourists;
-- (note) పర్యటకులు is not correct usage;	


పర్యాయం, paryAyaM
-n.
--an opportunity; a turn;
-- మారు; పాలి; సారి; తూరి; విడత;


పర్యాయ పదం, paryAya padaM
-n.
--synonym;


పర్యాయోక్తి, paryAyOkti
-n.
--repetition; a figure of speech;


పర్యాలోచనం, paryAlOcanaM
-n.
--deep thought; pondering;


పర్యావరణం, paryAvaraNaM
-n.
--environment;


పర్యావలోకనం, paryAvalOkanaM
-n.
--overview; review;                %  to e2t


పరి, pari
-adj. pref.
--around; completely;
---పరిశుద్ధం = completely clean.
---పరిచరుడు = body guard; a guard who surrounds you.
---పరితపించు = to grieve.
---పరిత్యాగం = abandonment.
---పరిపూర్ణం = complete.
---పరిభ్రమించు = to move around; revolve.
---పరిమితి = limit.
---పరిశీలన = thorough examination thorough inspection.


పరిక, parika
-n.
--fiction; a fictional story;


పరికరం, parikaraM
-n.
--tool; device; instrument; appliance;


పరికి, pariki
-adj.
--dishevelled; 


పరికిణి, parikiNi
-n.
--frock worn by young girls; a long, loose outer garment with pleats, worn below the waist;


పరిగణన, parigaNana
- n.
-- complete accounting; complete counting; description; 


పరికించు, parikiMcu
-v. i.
--search; examine; investigate; take a closer look; same as పరకాయించు;


పరిఖ, parikha
-n.
--moat;                     % to e2t


పరిగొను, parigonu
-v. i.
--line up; form a line; 


పరిచయం, paricayaM
-n.
--introduction;
---ఆమెని పరిచయం చేయ్యనీ = let me introduce her.


పరిచయస్థుడు, paricayastuDu
-n.
--acquaintance;
---అతను పరిచయస్తుడు మాత్రమే, స్నేహితుడు కాదు = he is only an acquaintance, not a friend.


పరిచ్ఛేదము, paricchEdamu
-n.
--chapter; section; part; 


పరిజనం,  parijanaM
- n.
-- retinue; attendants; staff;


పరిజ్ఞానం, paroj~nAnaM
- n.
-- knowledge;


పరిఢవిల్లు, paridhavillu
-v. i.
--shine; give light; 


పరిణతి, pariNati
-n.
--evolution; transformation; maturity; bending;


పరిణామం, pariNAmaM
-n.
--metamorphosis; transformation; evolution;


పరిణామ దశలు, pariNAma daSalu
-n. pl.
--evolutionary stages;


పరిత్యజించు,  parityajiMchu
- v. t.
--  abandon; give up; 


పరితాపం, paritApaM
-n.
--anguish; grief; 


పరిధి, paridhi
-n.
--(1) circumference; limit; 
--(2) domain; jurisdiction;
--(3) halo of sun or moon; 


పరిపంధి, paripaMdhi
-n.
--enemy; 


పరిపక్వ, paripakva
-adj.
--mature; fully developed; 


పరిపరి, paripari
-adj.
--various; diverse; sundry; many faceted;


పరిపాటి, paripATi
-n.
--usual; common occurrence;


పరిపాలక, paripAlaka
-adj.
--administrative;


పరిపాలన,  paripAlana
- n.
-- good administration;


పరిపీడన, paripIDana
-n.
--oppression;


పరిపూరకం,  paripUrakaM
- n.
-- complement; one that completes;


పరిపూర్ణ సంఖ్య, paripUrNa saMkhya
-n.
--perfect number; according to number theory, the number 6 is a perfect number because it can be expressed as the sum of its factors, namely 1, 2 and 3. Similarly, the number 28 is also a perfect number, because 28 = 1+2+4+7+14;


పరిపూర్తి, paripUrti
- n.
--  completion; end;


పరిపోషణ, paripOshaNa
-n.
--maintenance; nourishment; 


పరిభ్రమణం,  paribhramaNaM
- n.
-- revolution; (note) &quot;Rotation&quot; refers to an object's spinning motion about its own axis. &quot;Revolution&quot; refers the object's orbital motion around another object. For example, Earth rotates on its own axis, producing the 24-hour day.


పరిభాష, paribhasha
-n.
--jargon; nomenclature; parlance; terminology; conventional terms and words of any special branch of knowledge;


పరిమళం, parimaLaM
-n.
--(1) smell; strong smell; good smell; గంధం; 
--(2) perfume;


పరిమాణం, parimANaM
-n.
--measure; magnitude; capacity; size; volume
---కాల పరిమాణం = a measure of time. 
---ఘన పరిమాణం = a measure of volume.


పరిమాణాత్మక, parimANAtmaka
-adj.
--quantitative; volumetric;


పరిమార్చు, parimArcu
-v. t.
--kill; slay; 


పరిమితం,  parimitaM
- n.
-- extremely limited; 


పరిమితి, parimiti
-n.
--(1) limit; boundary; 
--(2) amplitude;


పరిరక్షణ, parirakshaNa
-n.
--conservation; protection;


పరివర్తకి, parivartaki
-n.
--[engr.] transformer; converter;


పరివర్తనం, parivartanaM
-n.
--transformation; conversion;


పరివర్తిత, parivarthita
-adj.
--extended;


పరివారం,  parivAraM
- n.
-- retinue; family;


పరివాహం,  parivAhaM
- n.
-- one that overflows the banks; flood-plain;


పరివ్రాజకుడు,  parivrAjakuDu
- n.
-- wondering monk; 


పరివేషం,  parivEshaM
- n.
-- a corona-like formation seen sometimes around the moon or the sun; 
-- గాలిగుడి;
 

పరివేష్టించు, parivEshTiMchu
- v. i.
-- to surround;


పరిశ్రమ, pariSrama
-n.
--(1) industry; 
--(2) hard work;


పరిశిష్టం, pariSishTaM
-n.
--annexure; attachment; items at the end of a list; epilogue;


పరిశీలన, pariSIlana
-n.
--examination; inspection; observation;


పరిశీలకుడు, pariSIlakuDu
-n.
--examiner; inspector; observer;


పరిశీలనీయం, pariSIlanIyaM
-n.
--observable;


పరిశుద్ధ, pariSuddha
-adj.
--clean; pure;


పరిశుభ్ర, pariSubhra
-adj.
--very clean;


పరిశోధకుడు, pariSOdhakuDu
-n. m.
--researcher; investigator;


పరిశోధన, pariSOdhana
-n.
--research; investigation; 


పరిషత్తు, parishattu
-n.
--assembly; congregation; council; 


పరిష్కర్త, parishkarta
-n.
--a person who prepares the critical edition; scrutinizer;


పరిష్కరించు, parishkariMcu
-v. t.
--resolve; settle;


పరిష్వంగం, parishvaMgaM
-n.
--embrace;


పరిష్కారం, parishkAraM
-n.
--solution; resolution;


పరిసరం, parisaraM
-n.
--neighborhood; surrounding area; proximity;


పరిహారం, parihAraM
-n.
--compensation;


పరిహాసం, parihAsAsaM
-n.
--ridicule; derision; 


పరిహాసాస్పదం, parihAsAspadaM
-n.
--ridiculous;


పరివర్తకం, parivartakaM
-n.
--barter; exchange of one good for another without currency transaction;


పరిసమాప్తం,  parisamAptaM
- n.
-- come to a conclusion;


పరీక్ష, parIksha
-n.
--test, examination; quiz;


పరీక్షనాళిక, parIkshanALika
-n.
--testtube;


పరీక్షించు, parikshiMcu
-v. t.
--test, examine; quiz; inspect; survey;


పరుగు, parugu
-n.
--running; rush; hurry;


పరుగు పందెం, parugu paMdeM
-n.
--running race;


పరుపు, parupu
-n.
--bedding; bed-roll; mattress; (lit.) one that can be unrolled;


పరుచు, parucu
-v. t.
--spread; unroll;


పరువం, paruvaM
-n.
--(1) ripeness; maturity; 
--(2) youth; youthful age;


పరువ, paruva
-n.
--anchovy; [bio.] ''Thryssa vitirostis''; a fish of the Engraulidae family;


పరువు, paruvu
-n.
--(1) reputation; 
--(2) a stage of maturity before ripeness, esp. while referring to fruits;  (ant.) లేత;


పరుషము, parushamu
-adj.
--harsh; rough; 


పరుషములు, parushamulu
-n.
--[gram.] hard consonants; unvoiced unaspirated plosives; ‘క, చ, ట, త, ప’ లు;


పరుసు, parusu
-adj.
--manner; style; 


పర్రు, parru
- suff.
-- a suffix to a village name if the village is slightly above the flood plains of a river or stream; (note) the suffixes  పూడి, పర్రు, తుర్రు, కుర్రు  as suffixes to village names imply their location on progressively elevated grounds from a nearby river;


పర్యూషితం, paryUshitaM
-n.
--decomposed;


పరోక్షంగా, parOkshaMgA
-adv.
--in the absence of; behind one's back; (ant.) ప్రత్యక్షంగా;


పలంకష,  palaMkasha
- n.
-- Bdellium; 
-- also known as గుగ్గులు similar to  సాంబ్రాణి; 


పలక, palaka
-n.
--(1) tile; tablet; 
--(2) slate; 
--(3) plate; 
--(4) pane; face;


పలకమారు, palakamAru
-n.
--accidental entry of food into the windpipe; (lit.) exchange of the plate;


పలకచెక్క, palakacekka
-n.
--floorboard; flooring tile;


పలకపెంకు, palakapeMku
-n.
--flooring tile;


పలకరాయి, palakarAyi
-n.
--slate; when referring to the type of flooring tile;


పలకసరులు,  palakasarulu
-n.
-- a gold ornamental chain of yesteryear made out of small disk-shaped links;


పలచబార్చు,  palacabArcu
- v. t.
-- dilute; make less thick;


పలవ,  palava
- n.
-- forked branch of a tree; 


పలవరించు,  palavariMcu
- v. t.
-- to talk in one's sleep;


పలహారం, palahAraM
- n.
-- snack; tiffin; 
-- యజ్ఞాలలో ఆర్యులు జంతుబలి ఇచ్చిన తరువాత బలి పశువు మాంస ఖండాలను మంటలపై కాల్చి తినే పలలములు &quot;కబాబ్&quot; ల    వంటివే; పలలాహారం నుంచే పలహారం అనే శబ్దం ఏర్పడింది. 


పల్లకి, pallaki
-n.
--a ceremonial decorated carriage carried on a pole by two people on each end; 


పల్లవం, pallavaM
-n.
--sprout; shoot; 


పల్లవి, pallavi
-n.
--refrain; first line of a song; the line of a song that is often repeated; a part of a Carnatic music recital; this portion is like an Aalapana with a rhythm; 


పలాయనం, palAyanaM
-n.
--flight; fleeing; escape; running away;


పలాయన మంత్రం, palAyana maMtraM
-n. [idiom]
--flight;


పలాయన వేగం, palAyana vEgaM
-n.
--escape velocity, the velocity an object has to attain in order to escape from the gravitational field where it is located;


పల్లి,  పల్లె, palli, palle
- suff.
-- a suffix to a village name; 


పల్టీ, palTI
-n.
--(1) somersault; (2) [comp.] flip-flop; a binary switching element; a device to store a binary digit;


పల్టీపేరు, palTIpEru
-n.
--[comp.] register; a string (or necklace) of flip-flops; a device to store a (binary) number;


పల్లీ,  pallI
- n.
-- groundnut; peanut; 


పలుకరించు, palukariMcu
-v. t.
--greet; say &quot;helo&quot;;


పలుకరింపు, palukariMpu
-n.
--greeting; the style of saying hello;


పలుకు, paluku
-n.
--(1) word; utterance; 
--(3) fragment, (esp.) seed fragment as in జీడి పలుకు;
- v. i. 
-- utter; respond; say something; 


పలుకుబడి, palukubaDi
-n.
--(1) influence; the power of the word; 
--(2) pronunciation;


పలుగు, palugu
-n.
--(1) crowbar; an iron rod used for digging; (2) a hard, white, crystalline rock; (3) a wretch; bad person;


పలువ, paluva
-n.
--wicked wretch; 


పల్లె, palle
-n.
--village; (ant.) పట్టణం;


పల్లెపట్టు, pallepaTTu
-n.
--countryside;


పల్లేరు, pallEru
-n.
--caltrop; a creeper that produces small thorny fruits; [bot.] Pedalium longifolia;  Tribulus terrestris Linn.;


పళ్లు, paLlu
-n. pl.
--(1) teeth; 
--(2) fruits;


పళ్లు కొరకడం, paLlu korakaDaM
-n.
--bruxism;


పళ్లెం, paLleM
-n.
--plate; కంచం; [comp.] disk;


పళ్లెరం, paLLeraM
-n.
--[comp.] disc; disk; diskette;


పవనం, pavanaM
-n.
--wind; gale;
---రుతుపవనం = trade wind.


పవిత్ర, pavitra
-adj.
--holy; pure;


పవిత్ర స్థలం, pavitra sthalaM
-n.
--holy place; shrine;


పశ్చాత్తాపం, paScAttApaM
-n.
--repentance;


పశ్చిమం, paScimaM
-n.
--west;


పశ్చిమార్థ, paScimArtha
-adj.
--pref. western half;


పశుత్వం, paSutvaM
-adj.
--animal-like behavior; rude;


పశువు, paSuvu
-n.
--animal; domestic animal; cattle; beast;


పశువుల శాల, paSuvula SAla
-n.
--barn; byre; animal shed;


పశువులు, paSuvulu
-n. pl.
--(1) animals; 
--(2) cattle;


పస, pasa
-n.
--(1) essence; juice; 
--(2) strength; ability;


పసదనం, pasadanaM
-n.
--gift; adornment; embellishment; 


పసరు, pasaru
-n.
--juice extracted from leaves and stems of plants;


పసరుతిత్తి, pasarutitti
-n.
--gall bladder;


పసి, pasi
-adj.
--young; childish; infant;
---పసితనము = childhood; infancy.
-n.
--cattle;


పసిడి, paciDi
-n.
--yellow; yellow metal; gold; 


పసిరిక, pasirika
-adj.
--arboreal;
---పసిరిక పాము = a green snake that dwells in trees.


పసుపు, pasupu
-n.
--turmeric; turmeric powder; Indian saffron; [bot.] ''Curcuma longa; Curcuma aromatica'' of the Zingiberaceae faily; 
--[Sans.] హరిద్రా;  నిశా; నిశాహా; 


పసుపుకడిమి, pasupukaDimi
-n.
--[bot.] ''Nauclea cordifolia'';


పసుపుకొమ్ము, pasupukommu
-n.
--tuber of turmeric;


పసుపు చామంతి, pasupu cAmaMti
-n.
-- Chinese Wedelia; [bot.] ''Wedelia chinensis'' of the Asteraceae family;
-- Wedelia trilobata and Wedelia chinensis, are now named  Sphagneticola trilobata and Sphagneticola calendulacea, respectively, former commonly known as Singapore Daisy, latter Chinese wedelia; Former is commonly used as ornamental groundcover and latter as medicinal herb used in treatment of inflammations, including abscesses and sore throat; it is also used to treat coughs. The fresh plant, combined with sesame oil, is used to treat elephantiasis;


పసుపుపచ్చ వెన్నముద్ద, pasupupaccha vennamudda 
- n.
-- Chinese ixora;  [bot.] ''Ixora chinensis''; 


పస్తు, pastu
-n.
--fasting;


పహరా, paharA
-n.
--watch; police beat; 


%ప్ర - pra, ప్ల - pla


ప్ర, pra
-adj.
--pref. excessive; much; very;
---ప్రకంపన = reverberation; much vibration.
---ప్రకల్పన = organization; arrangement.
---ప్రకర్షము = excellence; hard work.
---ప్రక్రియ = process; desirable work.
---ప్రక్షాళనము = cleaning thoroughly.
---ప్రఖ్యాతి = lot of fame.


ప్ర, pra-, 
-pref.
ప్రమోదం = extreme happiness.
ప్రయత్నం = much effort.
ప్రలోభం = extreme miserliness.
ప్రవాదం = word that has spread far and wide.


ప్రకటన, prakaTana
-n.
--(1) announcement; revelation; 
--(2) advertisement;
---వ్యాపార ప్రకటన = advertisement.
---ప్రదర్శక ప్రకటన = display advertisement.


ప్రకరణం, prakaraNaM
-n.
--chapter;


ప్రకల్పితం, prakalpitaM
-adj.
--fabricated; made; created;    %to e2t


ప్రకాండం, prakAMDaM
-n.
--stem of a plant; the part between the roots and the branches; 


ప్రకారం, prakAraM
-adj.
--way; manner; mode; 


ప్రకాశం, prakASaM
-n.
--luminosity; brightness; glow; splendor; 


ప్రకీర్ణ, prakIrNa
-adj.
--scattered; spread; published;  % to e2t


ప్రక్రియ, prakriya
-n.
--process;


ప్రక్రియాపకి, prakriyApaki
-n.
--processor; a machine that processes;


ప్రకృతి, prakRti
-n.
--nature;
---మానవ ప్రకృతి = human nature.
---ప్రకృతి ధర్మం = law of nature.
---ప్రకృతి సౌందర్యం = beauty of nature.


ప్రకృతి సిద్ధం, prakRti siddhaM
-n.
--naturally available;


ప్రకోపం, prakOpaM
-n.
--aggravation;


ప్రకోష్ఠం, prakOshThaM
-n.
--fore-arm; the part between the elbow and the wrist; 


ప్రక్షేపణ,  prakshEpaNa
- n.
-- interpolation; 


ప్రక్షేపించు,  prakshEpiMcu
- v. t.
-- interpolate; 


ప్రఖ్యాతి, prakhyAti
-n.
--fame;


ప్రగండం, pragaMDaM
-n.
--upper arm; the part between the elbow and the arm-pit;


ప్రగతి, pragati
-n.
--progress;


ప్రగతి పథం, pragati pathaM
-n.
--progressive path;


ప్రగతిశీల, pragatisIla
-n.
--progressive;


ప్రగల్భం, pragalbhaM
-n.
--boasting; 


ప్రగాఢ, pragADha
-adj.
--strong;


ప్రచండ, pracaMDa
-adj.
--fierce; 


ప్రచ్ఛన్న, pracchanna
-adj.
--secret; covert; covered; 


ప్రచారం, pracAraM
-n.
--publicity; 


ప్రచ్ఛాదనం, pracchAdanaM
-n.
--covering; outer garment; 


ప్రచోదనం, pracOdanaM     %e2t
-n.  
--incentive; stimulus; motivation; 


ప్రజ, praja
-n.
-- one's own people; folk;


ప్రజలు, prajalu
-n. pl.
-- one's own children; people; (rel.) జనాభా;


ప్రజ్ఞ, praj~na
-n.
--ability; skill; intelligence; enlightening wisdom; knowledge a priori; (ety.) related to Greek prognosis, implying knowledge not derived from the object, as distinguished from సంజ్ఞ, empirical knowledge;


ప్రజ్ఞానం, praj~nAnaM
-n.
--(1) intellect; enlightening wisdom; knowledge a priori; (ety.) related to Greek prognosis, implying knowledge not derived from the object, as distinguished from సంజ్ఞ, empirical knowledge; (2) sign; mnemonic; 


ప్రజ్వలించు, prajvaliMcu
-v. i.
--burn; shine; 


ప్రజానీకం, prajAnIkaM
-n.
--populace; the masses; common people; the public;


ప్రజామోదం, prajAmOdaM
-n.
--parsley; [bot.] ''Petroselinum crispum'' of the Apiaceae family;
-- a species of flowering plant that is native to the central and eastern Mediterranean region; 


ప్రజావాక్యం, prajAvAkyaM
-n.
--people's say; people's word;


ప్రజాభిప్రాయం, prajAbhiprAyaM
-n.
--people's opinion; public opinion;


ప్రజాస్వామ్యం, prajAsvAmyaM
-n.
--democracy; government of the people, by the people, for the people; (lit.) ownership by people;


ప్రజాస్వామిక, prajAsvAmika
-adj.
--democratic;


ప్రజాహితం, prajAhitaM
-n.
--public welfare; public good; 


ప్రణతి, praNati
-n.
--bow; salutation; obeisance; 


ప్రణయం, praNayaM
-n.
--love; affection;


ప్రణవనాదం, praNavanAdaM
-n.
--aum; the &quot;aural symbol&quot; of the Supreme power behind this universe;


ప్రణామం, praNAmaM
-n.
--act of folding hands together to show respect; bow; salutation;


ప్రణాళి, praNALi
-n.
--channel; canal; water course; 


ప్రణాళిక, praNALika
-n.
--(1) irrigation project; water works; 
--(2) plan; any planned project; 


ప్రణీతం, praNItaM
-adj.
--dressed; cooked; made; created; 


ప్రత్యర్థి, pratyarthi
- n. 
-- opponent; defendant; enemy;


ప్రత్యక్షంగా, pratyakshamga
-adv.
--in the presence of; right in front of; (ant.) పరోక్షంగా;


ప్రత్యగాత్మ, pratyagAtma
- n.
-- finite monad; 
-- monad = సూక్ష్మాత్మ;


ప్రత్యయం,  pratyayaM
- n.
--[gram.] a suffix that converts a verb into a noun;
---ఉపసర్గ = prefix. (పూర్వ ప్రత్యయం)
---ప్రత్యయం = suffix. (పర ప్రత్యయం)
--ఉదా. ఒక క్రియా పదం మీద ప్రత్యయాన్ని చేర్చి నామవాచకంగా మార్చినప్పుడు ఆ ప్రత్యయాన్ని కృత్ప్రత్యయం అనిన్నీ అలా వచ్చిన నామవాచకాన్ని కృదంతం అనిన్నీ అంటారు; అలుగు &gt; అలక; ఎన్ను &gt; ఎన్నిక; 
---తద్ధిత ప్రత్యయం = a suffix that creates another noun from a given noun.


ప్రతాపం, pratApaM
-n.
--brilliance; splendor; 


ప్రత్యామ్నాయం, pratyAmnAyaM
-n.
--alternative; substitute


ప్రత్యుత్థానం, pratyutthAnaM
-n
--reception; welcoming someone by rising and going forward to greet;


ప్రత్యుత్థాన పత్రం,  pratyutthAna patraM  %e2t
-n. 
--greeting card;                            


ప్రతి, prati
-adj. pref. 
--(1) re; 
--(2) anti-; un-; 
--(3) instead of; in lieu of; 
--(4) every; all; each;
---ప్రతిఫలం = reward.
---ప్రతివాడూ = every man.
---ప్రతివాది = opposing party in court.
-n.
--copy; number; issue; a single item of a periodical;


ప్రతికాయం, pratikAyaM
-n.
--[bio.] antibody; proteins produced by the immune system to defened against an invading species; 


ప్రతికూల, pratikUla
-adj.
--unfavorable; adverse; contrary; inconvenient;


ప్రతికృతి, pratikRti
-n.
--sculptured image; effigy;


ప్రతిక్రియ, pratikriya
-n.
--opposite action; reaction;


ప్రతిఘటన, pratighaTana
-n.
--opposition; resistance;


ప్రతిఘటించు, pratighaTiMcu
-v. t.
--oppose; resist;


ప్రతిచర్య, praticarya
-n.
--reaction; countermeasure; reprisal;


ప్రతిచ్ఛాయ, praticchAya
-n.
--image, as in a photograph; a virtual image as the one produced by a concave lens; 


ప్రతిజ్ఞ, pratij~na
-n.
--solemn vow; resolute vow;


ప్రతిద్వంది, pratidvaMdi
-n.
--antagonist; opponent; 


ప్రతిదానం, pratidAnaM
-n.
--exchange; barter; 


ప్రతిధ్వని, pratidhvani
-n.
--echo; reflected sound; resound;


ప్రతినామం, pratinAmaM
-n.
--alias; another name;


ప్రతినిధి, pratinidhi
-n.
--representative; agent; substitute; 


ప్రతిపక్షం, pratipakshaM
-n.
--opposition party;


ప్రతిపత్తి, pratipatti
-n. 
--status; position; respect; 
---ప్రత్యేక ప్రతిపత్తి = special status.
---స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి = independent status.


ప్రతిపదం, pratipadaM       %e2t
-n.
--synonym;                  


ప్రతిపాదన, pratipAdana
-n.
--(1) proposal; 
--(2) premise;


ప్రతిపాదించు, pratipAdiMcu
-v. t.
--nominate; propose;


ప్రతిఫలం, pratiphalaM
-n.
--reward; compensation;


ప్రతిబంధకం, pratibaMdhakaM
-n.
--obstacle; impediment; hindrance;


ప్రతిబింబం, pratibiMbaM
-n.
--reflection; reflected image; when you see your face in a mirror, you are seeing a reflected image;


ప్రతిభ, pratibha
-n.
--splendor; 


ప్రతిమ, pratima
-n.
--statue; idol; image;


ప్రతిరూపం,  pratirUpaM
- n.
-- a virtual image; 


ప్రతిరోజు, pratirOju
-adj.
--every day.


ప్రతిరోధి, pratirOdhi
-n.
--opponent; 


ప్రతిలోమ, pratilOma
-adj.
--inverse; inverted; contrary to natural course; 


ప్రతివర్తితలు, prativartitalu
-n.
--[med.] reflexes; motor reflexes; muscular reflex; voluntary reflex; ప్రతీకార చర్యలు;


ప్రతివాది, prativAdi
-n.
--[law] defendant; respondent; 


ప్రతిశృతి, pratiSRti
-n.
--reverberation; echo;     % to e2t


ప్రతిసృష్టి, pratisRshTi
-n.
--re-creation;


ప్రతిస్పందన, pratispaMdana
-n.
--response;


ప్రతిష్టంభం, pratishTaMbhaM
-n.
--obstacle; impediment; 


ప్రతిష్టంభన, pratishTaMbhana
-n. 
--deadlock; stalemate;


ప్రతిష్ఠ, pratishTha
-n.
-- (1) reputation; fame; prestige; status; (2) establishment; erection; founding; 


ప్రతిష్ఠించు, pratishThiMcu
-v. t. 
--establish; erect; found; 


ప్రతిహాతం, pratihAtaM
n. 
--repulsion; beaten back; avertion; impediment; 
-- ఏదన్నా వినకూడని మాట, అశుభం అనిపించే మాట విన్నప్పుడు &quot;అమంగళం ప్రతిహాతం అవుగాక!&quot; అంటే అది మాటతోనే ఆగాలి, జరగకూడదు అని చెప్పటం.
--&quot;అప్రతిహతంగా సాగింది,&quot;  అంటే &quot;ఆటంకం లేకుండా జరిగింది&quot; అని అర్థం; 


ప్రతీక, pratIka
-n.
--symbol; symbolic representation; token;


ప్రతీకారం, pratIkAraM
-n.
--revenge; retaliation;


ప్రతీక్షించు, pratIkshiMcu
-v. i.
--wait; expect; look forward to; 


ప్రతీక్షేపణం, pratIkshEpaNaM
-n.
--substitution;


ప్రతీతి, pratIti
-n.
--common knowledge; traditional belief; 


ప్రతీహారి, pratIhAri
-n.
--gate keeper; 


ప్రత్యుత్తరం, pratyuttaraM
-n.
--reply; answer; rejoinder; 


ప్రత్యుత్పత్తి, pratyutpatti
-n.
--reproduction;


ప్రత్యేకము, pratyEkamu
-adj.
--special; distinct; separate; 


ప్రథ, pratha
-n.
--fame; eminence; reputation;


ప్రథమ, prathama
-adj.
--first; initial;


ప్రథమ కోపం, prathama kOpaM
-ph.
--quick temper; anger that flares quickly and subsides as fast;


ప్రథమ చికిత్స, prathama cikitsa
-n.
--first aid; immediate help to take care of medical emergency;


ప్రథమపురుష, prathamapurusha
-n.
--[gram.] third person;
-- [gram.] సర్వజ్ఞ ప్రధమ పురుష = Omniscient Third Person; 


ప్రథమ శ్రేణి, prathama SrENi
-n.
--first rank; first class;


ప్రథమాంకం, prathamAMkaM
-n.
--Act 1;


ప్రదం, pradaM
-suff. 
--bestowing; conferring; giving;
---జయప్రదం= successful.
---శుభప్రదం = auspicious.


ప్రదక్షిణ, pradakshiNa
-n.
--circumambulation; paying homage by walking around god's idol; 


ప్రదర్శక ప్రకటన, pradarSaka prakaTana
-n.
--display advertisement;


ప్రదర్శన, pradarSana
-n.
--display; exhibition; show;


ప్రదక్షిణం, pradakshiNaM
- n.
-- circumambulation; paying homage by going around (a temple, a holy fire, or holy people) in a clockwise direction; 


ప్రదోషం, pradOshaM
-n.
-- (1) evening; twilight; (2) fault; transgression; error; (3) bug in software; corrupt condition; 


ప్రధానం, pradhAnaM
-n.
--(1) important; 
--(2) wedding engagement;


ప్రధాన, pradhAna
-adj.
--principal; chief; main; prime; pre-eminent; 
--ప్రధాన మంత్రి = prime minister;
-- ప్రధాన సంఖ్య = prime number;


ప్రధానాంకం, pradhAnAMkaM
-n.
--prime number; (def.) according to number theory, a number is a prime number if it cannot be divided except by itself or by the number 1. The numbers 1, 2, 3, 5, 7, 11, 13, etc. are all prime numbers.


ప్రధాని, pradhAni
-n.
--prime minister;


ప్రపంచం, prapaMcaM
-n.
--world;


ప్రపంచ వ్యాప్తం, prapaMca vyAptaM
-n.
--world-wide;


ప్రపంచీకరణ, prapaMcIkaraNa
-n.
-- globalization;


ప్రప్రథమ, praprathama
- adj.
-- primordial; at the very beginning; 


ప్రపాదాస్థికలు, prapAdAsthikalu
-n.
--meta tarsals; (lit.) foot bones; పాదశలాకలు;


ప్రప్రపితామహుడు, praprapitAmahuDu
- n. m.
-- great-great paternal grandfather;


ప్రపితామహుడు, prapitAmahuDu
- n. m.
-- great paternal grandfather;


ప్రబంధం, prabandhaM
-n.
--a comprehensive poetic work with eighteen types of descriptions typically dealing with romance or adventure of kings; 
-- కల్పించిన కథ గల వర్ణనాత్మక గ్రంథము; ప్రబంధంలో సాధారణంగా ఒక ఏక సూత్రమైన కథ ఉంటుంది. ఒక నాయకుడు, నాయిక వారి ప్రణయం, వివాహం, విరహం, కలహం, పునః సమాగమం వంటి సాధారణమైన కథను కేవలం, వర్ణనలతో అందగించి, పెంచి, ఐదారు ఆశ్వాసాలుగా వ్రాయబడిన కావ్యాన్ని ప్రబంధమనవచ్చు.  ప్రబంధాలు కూడా కావ్యాలే గానీ, కావ్యాలన్నీ ప్రబంధాలు కావు; ఉదాహరణ: మనుచరిత్ర, పారిజాతాపహరణం, శృంగార నైషధం; 


ప్రబలం, prabalaM
-adj.
--mighty; powerful; strong; 


ప్రబోధాత్మకం, prabOdhAtmakaM 
- n.
-- awakening activity; inspirational teaching;


ప్రబోధించు, prabodhiMcu
-v. t.
--exhort; awaken; inspire; teach;


ప్రభంజనం, prabhaMjanaM
-n.
--hurricane; strong wind; 


ప్రభ, prabha
-n.
--radiance; glory; splendor;


ప్రభావం, prabhAvaM
-n.
--influence; impact;


ప్రభావితం, prabhAvitaM
-n.
--influenced; impacted;


ప్రభువు, prabhuvu
-n.
--lord; master; ruler;


ప్రభృతులు, prabhRtulu
-n.
--and others; et al;


ప్రమథ గణాలు, pramatha gaNAlu
- ph.
-- Lord Shiva's army of goblins;
-- ప్రమథ అంటే భూతపతి శివుడి గణాలలోని ఒక రకం భూతం.


ప్రమద, pramada
-n.
--woman; (lit.) accelerator of man's passions, the one with a lot of ‘‘మద’’; a beautiful woman; 
-- see also ప్రమథ;


ప్రమాణం, pramANaM
-n.
--(1) vow; oath; 
--(2) standard; exemplar; 
--(3) measure; scale; 
--(4) length; linear measure;


ప్రమాణీకరించు, pramANIkariMcu
-v.t.
--standardize;


ప్రమాదం, pramAdaM
-n.
--(1) accident; 
--(2) danger; peril;


ప్రమాదవశాత్తు, pramAdavaSAttu
-adv.
--accidentally;


ప్రమిద, pramida
-n.
--saucer for holding oil in a oil-lamp; 


ప్రముఖ, pramukha
-adj.
--(1) chief; principal; 
--(2) prominent; important;


ప్రమేయం, pramEyaM
-n.
--connection; involvement; [math.] function; relation;


ప్రమేయాత్మక, pramEyatmaka
-adj.
--functional;


ప్రమోదం, pramOdaM
-n.
--joy; delight; 


ప్రయత్నం, prayatnaM
-n.
--effort; attempt; trial;


ప్రయాణం, prayANaM
- n.
-- journey; trip; travel; sojourn;


ప్రయాణికులు, prayANikulu
- n. pl.
-- travellers; 
-- (note) ప్రయాణీకులు,  is incorrect usage;


ప్రయరీ, prayarI
-n.
--prairie; level or rolling grasslands esp. of the Americas;


ప్రయాణం, prayANaM
-n.
--trip; journey; travel;


ప్రయాణికుడు, prayANikuDu
-n. m.
--traveler; (usage note) ప్రయాణీకుడు  is not correct usage


ప్రయాస, prayAsa
-n.
--strain; labor; toil;


ప్రయుక్తం, prayuktaM
-adj.
--(1) endowed with; connected with; 
--(2) used; employed;


ప్రయోక్త,  prayOkta
- n.
-- experimenter; the person who performs an experiment;


ప్రయోగం, prayOgaM		%add this as an additional meaning
- n. 
--(1) experiment; trial; attempt;
-- (2) witchcraft; black magic;
--- see also చేతబడి; కట్టుమోను; బాణామతి; గండభేరుండం;


ప్రయోగశాల, prayOgaSAla
-n.
--laboratory;


ప్రయోగశీల, prayOgaSIla
-adj.
--experimentable; practical;


ప్రయోజకత్వం, prayOjakatvaM
-adj.
--ability to accomplish things;


ప్రయోజకుడు, prayOjakuDu
-n. m.
--doer; accomplished individual;


ప్రయోజకురాలు, prayOjakurAlu
-n. f.
--doer; accomplished individual;


ప్రయోజనం, prayOjanaM
-n.
--purpose; utility; use;


ప్రలాపం, pralApaM
-n.
--incoherent and delirious speech;


ప్రలోభం, pralObhaM
-n.
--(1) nostalgia; attachment; 
--(2) allurement; enticement; 
--(3) greed; avarice;


ప్రళయం, praLayaM
-n.
--(1) great destruction; great flood; 
--(2) great mythological flood that occurs at the end of an eon; armageddon;


ప్రవర్తన, pravartana
-n.
--behavior;


ప్రవక్త, pravakta
-n.
--(1) eloquent person; 
--(2) preacher; prophet;


ప్రవచనం, pravacanaM
-n.
--statement; eloquent speech; discourse;


ప్రవర, pravara
-n.
--lineage;


ప్రవక్తకుడు, pravartakuDu
-n.
--manager; 


ప్రవర్తన, pravartana
-n.  
--behavior;


ప్రవర్తించు, pravartiMcu
-v. i.  
--behave;


ప్రవర్తిల్లు, pravartillu
-v. i.  
--happen; 


ప్రవాహం, pravAhaM
-n.
--current; flow;


ప్రవాహ మార్గం, pravAha mArgaM
-n.
--spillway;


ప్రవృత్తి, pravRtti
-n.
--(1) behavior; manner; attitude; pattern; appearance; demeanor; the costume, dress and manners of a character in a play that indicates the regional identity of the character; 
--(2) hobby;
---వృత్తి, ప్రవృత్తి = profession and hobby.


ప్రవేశం, pravESaM
-n.
--(1) entrance; entry; 
--(2) access; inlet;


ప్రవేశాంశం, pravESAMSaM   %e2t
-n.
--input; (ant.) నిర్గమాంశం;               


ప్రశ్న, praSna
-n.
--(1) question; query; 
--(2) problem;


ప్రశాంతం, praSAMtaM
-n.
--calm;


ప్రశాంత, praSAMta
-adj.
--calm;


ప్రశాంతత, praSAMtata
-n.
--calmness;


ప్రశ్నార్థకం, praSnArthakaM
-n.
--[gram.] question mark; interrogative;


ప్రశ్నోత్తరాలు, praSnOttarAlu
-n.
--questions and answers;


ప్రసంగం, prasaMgaM
-n.
--discussion; discourse; talk; lecture;


ప్రసంగవశాన, prasaMgavaSAna
-adv.
--by the by; as an aside to a discourse;


ప్రసక్తి, prasakti
-n. 
--topic; subject; 


ప్రసరణ, prasaraNa
-n.
--flow; transmission;
---రక్తప్రసరణ = flow of blood.


ప్రసవం, prasavaM
-n.
--(1) delivery; childbirth; 
--(2) bringing forth; production; 
---పాదదర్శన ప్రసవం = breech delivery.
---శిరోదర్శన ప్రసవం = normal (head-first) delivery.


ప్రస్తర, prastara
-n.
--stone; [Lat.] petra; [Hin.] పత్తర్;
---పత్తరాయిల్ = petrol.


ప్రసాదం, prasAdaM
-n.
--anything accepted back after first being offered to God; (lit.) gift of God;


ప్రసారం, prasAraM
-n.
--(1) transmission; 
--(2) flow; 
--(3) radiation; spreading;
---రేడియో ప్రసార కేంద్రం = radio transmission center.


ప్రస్థానం, prasthAnaM
-n.
--journey; setting out on a journey;


ప్రస్థానత్రయం, prasthAnatrayaM
-n.
--the three canonical texts of the Vedanta school of Hindu philosophy; It consists of the Upanishads, Brahma Sutras and Bhagavad Gita; (lit.) the three points of departure; 


ప్రస్థారం, prasthAraM
-n.
--bed; matrix; array;


ప్రసిద్ధి, prasiddhi
-n.
--celebrity; fame; notoriety;


ప్రసూతి, prasUti
-adj.
--obstetrical; related to the delivery of a child;


ప్రహరాంక్షలు, praharAMkshalu
-n.
--[math.] boundary conditions;


ప్రహరీగోడ, prahArIgODa
-n.
--compound wall; a wall built around a property; (ety.)  బరి + అరి = బరిహరి = బ్రహరి = ప్రహరి;


ప్రహసనం, prahasanaM
-n.
--skit; short play; a comedy;


ప్రహేళిక, prahELika
-n.
--puzzle; riddle; conundrum; enigma;


ప్లవనము, plavanamu
-n.
--fluorine; one of the elements of nature;


%పాం - pAM, పా - pA, ప్రా - prA

పాంకోళ్లు, pAMkOLLu
-n.
--wooden shoes; clogs;


పాంచక్కెర, pAMcakkera
-n.
--pentose; a sugar with a five-membered ring;


పాంజియా, pAMjiyA
-n.
--[geol.] Pangea; one of the two pieces of landmass from which the seven continents broke and drifted apart, according to the theory of plate tectonics. The other piece is called గొంద్వానా;


పాండిత్యం, pAMDityaM
-n.
--erudition; scholarship;


పాండు, pAMDu
-adj.
--off-white; a mixture of yellow and white;


పాండురోగం, pAMDurOgaM
-n.
--leukodermia; vitiligo; see also బొల్లి;


పాంథుడు, pAMthuDu
-n.
--traveller; 


పాంశువు, pAMSuvu
-n.
--dust; 
---విశ్వపాంశువు, = cosmic dust.


పాకం, pAkaM
-n.
--(1) syrup; any syrupy liquid; sugar or jaggery dissolved in water and boiled to a syrupy consistency; 
--(2) cooking and dressing of food; 
--(3) an author's style of writing; 
---జీళ్ల పాకం = caramel.
---ముదర పాకం = caramel.
---దేహపాకం = constitution of the body.
---ద్రాక్షాపాకం = smooth and easy style; a style as easy to appreciate as eating a grape.
---కదళీపాకం = intermediate in difficulty in understanding; a style as easy as peeling and eating a banana.
---నారికేళపాకం = very difficult style; a style as hard as cracking a coconut. 


పాక, pAka
-n.
--hut; thatched-roof hut; shed;


పాకశాస్త్రం, pAkaSAstraM
-n.
--culinary science;


పాకీ, pAkI
-adj. 
--pure; clean; sacred;


పాకీదొడ్డి, pAkIdoDDi
-n.
--latrine;


పాకీమనిషి, pAkImanishi
-n.
--scavenger; a person who cleans latrines; 


పాకీవాడు, pAkIvADu
-n. m.  
--scavenger; the person who cleans and purifies;


పాకు,  pAku
- v. i. 
-- (1) crawl on all all four, that is on hands and knees; creep; (2) climb, as a vine; 
-- (rel.)  డేకు 


పాదిరి చెట్టు, pAdiri ceTTu
-n. [bot.] ''Stereospermum suaveolens'';
-- కలిగొట్టు చెట్టు;[Sans.] పాటలవృక్షం is [bot.] ''Stereospermum suaveolens''; The flower is described as dearest to Mother Lalitha Devi;


పారద్రోలు, pAradrOlu
-v. t. 
--drive out; chase away; eject;


పాకుడు, pAkuDu
-n.
--moss;


పాక్షికం, pAkshikaM
-n.
--alternative; 


పాగా, pAgA
-n.
--turban; 


పాచకుడు, pAcakuDu
-n.
--cook; chef;


పాచి, pAci
-n.
--scum; moss;


పాచికలు, pAcikalu
-n. pl.
--dice; cubes with dots on their faces, used in gambling;


పాచిపళ్లు, pAcipaLLu
-n.
--teeth that have not yet been brushed after a night's sleep;


పాచిబద్ద, pAcibadda
-n.
--a plastic, metal or palm-leaf strip to scrape the tongue along with brushing the teeth;


పాచిమాను, pAcimAnu
-n.
--[bot.] ''Anogeissus acuminatus'';


పాట, pATa
-n.
--(1) song; 
--(2) auction; 
--(3) bid in an auction;


పాటకపుజనం, pATakapujanaM
-n.
--proletariat; 


పాటరి, pATari
-n.
--hardworking person;


పాటలగంధి, pATalagaMdhi
-n.
--[bot.] ''Ophixylon serpentinum;'' the poisonous plant Rauwolfia serpentina of Apocynaceae family, from the roots of which the alkaloid reserpine is extracted;


పాటలం, pATalaM
-n.
--a mixture of red and white;


పాటవం, pATavaM
-n.
--(1) strength; vigor; health;
--(2) talent; cleverness;


పాటించు, pATiMcu
-v. i.
--comply; follow; adopt; obey;


పాటి, pATi
-n.
--degree; extent; size; 


పాటికంద, pATikaMda
-n.
--a type of yam; [bot.] Jarum campanulatum;


పాటిమట్టి, pATiMaTTi
-n.
--alluvial soil;rich soil;


పాటు, pATu
-n.
--(1) ebb tide; recession; 
--(2) rest;


పాటు పోట్లు, pATu pOTlu
-ph.
--ebb and flow; the rise and fall of ocean due to the gravitational pull of the Moon and the Sun;


పాట్లు, pATlu
-n.
--difficulties; 


పాఠం, pAThaM
-n.
--(1) lesson; 
--(2) text; meaning;
--(3) version; recension;


పాఠ్యగ్రంథం, pAThyagraMthaM
-n.  
--text book;


పాఠ్యపుస్తకం, pAThyapustakaM
-n.
--textbook;


పాఠభేదం, pAThabhEdaM  
-n. 
--variation in text from one version to another;


పాఠశాల, pAThaSAla
-n.
--school; school-house;


పాఠాంతరం, pAThAMtaraM
-n.
--a variation of text found in another source;


పాడ్యమి, pADyami
-n.
--first day of lunar half-month;


పాడి, pADi
-n.
--(1) justice; appropriateness; 
--(2) dairy farming; animal husbandry;
---పాడి ఆవు = milch cow.
---పాడి పంటలు = dairy farming and cultivation.
---పాడి పరిశ్రమ = dairy industry.


పాడు, pADu
-adj.
--waste; desolate; neglected; dilapidated; 
- v. i.
--to sing; 
- suff. 
-- a suffix to a village name; గుల్లిపాడు; కంకిపాదడు; పాడు చివర వచ్చే గ్రామనామాలు జైనమత సంబంధాన్ని సూచిస్తాయి. ఆంధ్రదేశంలో 12వ శతాబ్ది వరకు జైనం బాగా వర్ధిల్లింది;


పాడుచేయు, pADucEyu
-v. t.
--ruin; spoil; mar;


పాడుపడ్డ, pADupaDDa
-adj.
--ruined; dilapidated; spoiled;


పాడె, pADe
-n.
--bier; a contraption for carrying a dead body;


పాడేను, pADEnu
-n.
--[chem.] methane; (ety.) the పాడ్ sound reminds of పాడ్యమి which is indicative of one carbon atom and the -ane ending is required for alkanes; CH&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;;


పాడోయిక్ ఆమ్లం, pADOyik AmlaM
-n.
--[chem.] methanoic acid; chemical name of vitamin D;


పాడోల్, pADOl
-n.
--[chem.] methanol; methyl alcohol; (ety.) the పాడ్ sound reminds of పాడ్యమి which is indicative of one carbon atom and the ఓల్ ending is required for alcohols; CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;OH; 


పాణి, pANi
-n.
--hand; that part of the hand from the wrist to the finger tips;


పాణిక, pANika
-n.
--spoon;                        % to e2t


పాణిగ్రహణం, pANigrahaNaM
-n.
--wedding; (lit.) taking the hand;


పాణిశలాకలు, pANiSalAkalu
-n.
--meta carpals; (lit.) hand bones; కరభాస్థికలు;


పాతం, pAtaM
-n.
--fall; descent; 
---జలపాతం = waterfall.
---హిమపాతం = snowfall.


పాత, pAta
-adj.
--old; decayed; worn out;


పాతకం, pAtakaM
-n.
--sin; big sin;


పాతర, pATara
-n.
--(1) a grain storage hole dug into the ground and subsequently covered with hay and dirt; 
--(2) any hidden object;
--(3) buried wealth; anything buried; often used to refer to a pot of gold coins found unexpectedly; also called లంకెల బిందెలు; పాతు;
---మందు పాతర = buried land mine; a buried explosive that explodes when stepped on;
---ఉప్పు పాతర = a salt crypt to bury dead bodies; 


పాత్ర, pAtra
-n.
--(1) role; 
--(2) vessel; dish;


పాత్రసామాను, pAtrasAmAnu
-n.
--utensils;


పాతాళం, pAtALaM
-n.
--nether world; a world below the terrestrial plane or beneath the terrestrial sphere;


పాతాళ గంగ, pAtALa gaMga
-n.
--water from underground; groundwater;


పాతిక, pAtika
-n.
--(1) one-in-four; one fourth; a quarter; 
--(2) twenty-five; one-fourth of hundred;


పాతిపెట్టు, pAtipeTTu
-v. t.
--bury; 


పత్రికా రచయిత, patrikA racayita  
-n.
--journalist; (usage note) పాత్రికేయుడు is not correct usage;


పాతు, pAtu
-v. t.
--to plant; to erect;
---మొక్క పాతేవా = did you plant the plant?
---రాట పాతేవా = did you erect the pole?


పాదం, pAdaM
-n.
--(1) foot; 
--(2) iamb; metrical foot of a poem; line of a poem; 
--(3) one-fourth;


పాదచారి, pAdacAri
-n.
--pedestrian; see also బాటసారి;


పాదముద్ర, pAdamudra
-n.
--foot-print;


పాదయాత్ర, pAdayAtra
-n.
--journey by foot;


పాదరసం, pAdarasaM
-n.
-- mercury; the chemical element with the symbol Hg; quicksilver; రసము;


పాదరక్ష, pAdaraksha
-n.
--shoe; (lit.) foot protector;


పాదశలాకలు, pAdaSalAkalu
-n. pl.
--meta tarsals; (lit.) foot bones; ప్రపాదాస్థికలు; 


పాద్యం, pAdyaM
-n.
-- water offered to  wash feet in a riual worship;


పాదాభివందనం, pAdAbhivaMdanaM
-n.
--obeisance; respectful homage by bending and touching feet;


పాదిరి చెట్టు, pAdiri ceTTu
-n.
--[bot.] ''Stereospermum suaveolens'';


పాదు, pAdu
-n.
--creeper; (rel.) మొక్క; చెట్టు;


పాదుక, pAduka
-n.
--(1) shoe; wooden shoe; clog; 
-- (2) pedal;
-- (3) quadrant;


పానకం, pAnakaM
-n.
--solution; (esp.) a solution of jaggery dissolved in water;
---పంచదార పానకం = a solution of sugar dissolved in water.


పానవట్టము,  pAnapaTTamu
- n. A plate-like receptacle under the Shiva idol to capture the liquids offered to Shiva;
-- (Note) శివలింగానికి కింద ఉండే పళ్ళెం పేరు పానపట్టం; అభిషేకం చేసిన ద్రవ్యాలు బయటకి వచ్చే మార్గం సోమసూత్రం; శివాలయాలు తూర్పు ముఖం గానూ, పశ్చిమ ముఖం గానూ ఉంటాయి; అవి ఏ ముఖంగా ఉన్నా సోమసూతం మాత్రం ఎల్లప్పుడూ ఉత్తరం వైపునే ఉంటుంది; 
-- see also సోమసూత్రం; 


పానభాజనం, pAnabhAjanaM      %e2t
-n.
--goblet, a glass for drinking wine, గిన్నె;  


పానా, pAnA
-n.
--wrench; spanner;


పాపం, pApaM
-inter.
--alas!;


పాపం, pApaM
-n.
--sin;


పాప, pApa
-n.
--(1) baby; child; (esp.) female child; 
--(2) daughter; 
--(3) pupil;


పాపడు, pApaDu
-n.
--male child; 


పాపట, pApaTa
-n.
--(1) part in the hair; the line that parts the hair; 
--(2) [bot.] ''Pavetta indica;'' 
---నువ్వు పాపట తీస్తావా? = do you part your hair?


పాపరబుడమ, pAparabuDama
-n.
--bitter apple; [bot.] ''Citrullus colocynthis;''


పాపాత్ముడు, pApAtmuDu
-n. m.
--sinner; (ant.) పుణ్యాత్ముడు;


పాపిడి,  pApiDi
- n.
-- White paveta;  [bot.] ''Pavetta indica'' L. Rubiaceae;


పాపిష్టి, pApishTi
-n.
--sinful; wicked;
---పాపిష్టి పని = sinful deed; wicked act.


పామరుడు, pAmaruDu
-n. m.
--un-learned; ordinary person; common man; (ant.) పండితుడు;


పాము, pAmu
-n.
--snake; serpent; asp; (rel.) constrictor;
-- భారతదేశంలో విషపూరితమైన 50 జాతుల పాములున్నాయి. అయితే వీటిలో ఎక్కువభాగం జాతులవల్ల మనిషికి  ఎలాంటి ప్రమాదం లేదు.
---కట్ల పాము = asp; krait; (bio.) ''Bungarus caeruleus''; a venomous snake; 
---బంగారు కట్ల పురుగు = Banded Krait; [bio.] ''Bungarus fasciatus''; నల్లని లేక ముదురు గోధుమ వర్ణం శరీరం మీద బంగారు పసుపు  రంగు పట్టీలు కలిగి ఉండే ఈ పాములు మనిషితో తలపడే సందర్భాలు చాలా అరుదు.
---బొక్క బెరడు = Pit Viper; కోరలలో తాను  ఆహారంగా తీసుకునే కప్పలు, తొండల వంటి చిన్న జంతువులను చంపేందుకు అవసరమైన తేలికపాటి విషం మాత్రమే  ఉంటుంది. బొక్కబెరడు కరిస్తే పెద్ద జంతువులు లేక మనుషులకు వాపు, నొప్పి తప్ప ప్రాణానికి మాత్రం ఎలాంటి ప్రమాదమూ ఉండదు; 
--- జెర్రి గొడ్డు లేక జెర్రి పోతు = Common Indian Rat Snake; (bio.) ''Ptyas mucosus''; విషరహితమైన పాము; 
--- కొండ చిలువ = Rock Python; [bio.) ''Python molurus'';  విషరహితమైన పాము; 
---గిలక పాము = rattle snake.
---తాచు పాము = నాగు పాము = cobra; (bio.) Naja naja; a venomous snake;
--- రక్త పెంజెరి = కాటుక రేకుల పొడ = Russell’s Viper; (bio.) ''Vipera russelli'' of the Viperidae family; a venomous snake; ఇది కరచినప్పుడు దీని విషం కారణంగా రక్తం విరిగి పల్చబడి పోతుంది.రక్తపోటు తగ్గిపోయి, గుండె బలహీనపడుతుంది. ఎర్ర రక్త కణాలు ధ్వంసమౌతాయి.రక్తంయొక్క గడ్డకట్టే స్వభావం తగ్గిపోయి శరీరంలో అంతర్గత స్రావాలు పెరిగిపోతాయి. ఒళ్ళంతా పోట్లు, వాంతులు మొదలౌతాయి.ఇది కరచిన చోట త్వరత్వరగా వాచుకొచ్చి, గాయం నుంచి పల్చబడిన రక్తం స్రవిస్తుంది. శరీరం చల్లబడి ఒళ్ళంతా చెమటలు పట్టుకొస్తాయి. గుండె, శ్వాసకోశ సమస్యలు, సెప్టిసీమియా (Septicaemia) మొదలైనవాటి కారణంగా ఆ వ్యక్తి 1 నుంచి 14 రోజులలోపు మరణించడం జరుగుతుంది. ముంబాయిలోని  హాఫ్^కిన్ ఇన్స్టిట్యూట్ తయారుచేసే పాలీవాలెంట్ సీరం (Polyvalent Serum) రక్త పెంజెరి విషానికి ప్రభావవంతమైన విరుగుడు. సకాలంలో చికిత్స చేస్తే ప్రాణాపాయం తప్పుతుంది. ఇది మిగిలిన చాలా పాములలాగా అండజము (Oviparous) కాదు. వాటిలా ఇది గుడ్లు పెట్టక, నేరుగా  పిల్లల్ని కనే జరాయుజము (Viviparous). దీని గర్భంలోనే గుడ్లు పగిలి పిల్లలు బయటికొస్తాయి; 
--- చిన్న పెంజెరి = Indian Saw-scaled Viper; [bio.]  ''Echis carinatus''; 
---రాచనాగు = King Cobra; [bio.] ''Ophiophagus hannah''; బాగా దట్టమైన, ఎప్పుడూ ఆకుపచ్చగా ఉండే  సతతహరితారణ్యాలలోనే ఉంటుంది; 
---నలికండ్ల పాము = black dotted lizard; newt.
--- పసిరిక పాము = vine snake; Sri Lankan green vine snake; [bio.] ''Ahaetulla nasuta''; 
---వానపాము = earthworm.
--- (note) పాము కరచిన వ్యక్తి బతకాలంటే కేవలం పెద్ద  పెద్ద వైద్యశాలలలో మాత్రమే లభించే పాముకాటు సీరం (Antivenom Serum) వాడటం మినహా మార్గం లేదు; మంత్రాలకి విషం దిగదు; 
-v. t.
--rub; smear; scour;


పాయ, pAya
-n.
--(1) branch of a river; a distributary of a river;
--(2) a strand of braided hair; 
--(3) a clove or division in an onion or garlic bulb; 
--(4) way; path;


పాయకారీ, pAyakArI
-n.
--commuter; a person who lives in one town and goes to work in another town;
---పాయకారీ రైతు = commuting farmer.
---పాయకారీ రైలు = commuting train.


పాయసం, pAyasaM
-n.
--rice and sugar boiled in milk; rice pudding;


పాయఖానా, pAyakhAnA
-n.
--latrine; మరుగుదొడ్డి;


పాయువు, pAyuvu
-n.
--anus; 


పారంపర్యం, pAraMparyaM
-n.
--succession; order; series;


పార, pAra
-n.
--hand-hoe; small hand-shovel; a shovel whose handle is about as long as the length of the blade; a small spade used for digging and shoveling; 


పారదర్శక, pAradarSaka
-adj.
--transparent; a transparent glass is clear;


పారభాసక, pArabhAsaka
-adj.
--translucent; (note) a translucent glass is cloudy;


పారము, pAramu
-n.
--opposite bank of a river; 


పారవశ్యం, pAravaSyaM
-n.
--ecstasy; rapture;


పారశీక, pAraSIka
-adj.
--Persian; Iranian;


పార్శ్వ, pArSva
-adj.
--lateral;


పార్శ్వ సౌష్ఠత, pArSva saushTata
-n.
--lateral symmetry;


పారాణి, pAraNi
-n.
--a red paste produced by mixing turmeric and quick lime; this paste is applied to the feet of women as a mark of her husband's well-being;


పారా, pArA
-adj.
--pref. the other one; పరా;
-n.
--watching; guarding;


పారావాడు, pArAvADu
-n.
--watcher; guard; sentry; 


పారాయణ, pArAyaNa
-n.
--regular study; devoted study; recital;
---గీతా పారాయణ = studying Bhagavad Gita.


పారా రబ్బరు, pArA rabbaru
-n.
--(lit.) the other rubber; a different kind of rubber;


పారాలంతం, pArAlaMtaM
-n.
--paraldehyde; (lit.) the other aldehyde;


పారిక, pArika
-n. f.
--maid servant; 


పారికాపు, pArikApu
-n.
--attendant; servant;


పారిజాతం, pArijAtaM
-n.
--Indian coral tree; night jasmine; coral jasmine; [bot.] Nyctanthes arbortristis; same as పగడ మల్లె;


పారితోషికం, pAritOshikaM
-n.
--gift; award; royalty; remuneration;


పారిపోవు, pAripOvu
-v. i.
--run away; 


పారిశ్రామిక, pAriSrAmika
-n.
--industrial;
---పారిశ్రామిక రసాయనం = industrial chemistry.
---పారిశ్రామిక విప్లవం = industrial revolution.


పారిశ్రామికుడు, pAriSrAmikuDu
-n.
--industrialist;


పార్థివ, pArthiva
-adj.
--belonging to the earth;
---పార్థివ దేహం = dead body; corpse;


పారీణుడు, pArINuDu
-n. 
--expert; (note) పారంగతుడు is not correct


పార్టీ, pArTI
-n.
--party; a group of people with a common cause;
---రాజకీయ పార్టీ = political party.
---మీ పార్టీలో ఎంతమంది? = how many in your party?


పారు, pAru
-v. t.
--flow;
---నీటి పారుదల = irrigation; water flow.


పార్సెల్, pArsel
-n.
--parcel;


పాల, pAla
-adj.
--milk; lactic;
-n.
--Ivory tree; [bot.] ''Mimusops hexandra; Holarrhena pubescens'' (Roxb. ex Fleming) Wall. Apocynaceae; 


పాలకాయలు, pAlakAyalu 
- n.
-- (1) a snack food prepared by deep frying small cylindrical shaped hard batter made by mixing rice flour, salt, pepper powder and  cumin seeds; (2) ఉలిపిరి కాయలు; 

 
పాలకూర, pAlakUra
-n.
--spinach; [bot.] ''Oxystelma esculentum; Spinacia oleracea'' Linn; 


పాలగరుడ, pAlagaruDa
-n.
--arrowroot plant; Arrowroot is a starch obtained from the rhizomes of several tropical plants, traditionally ''Maranta arundinacea,'' but also ''Florida arrowroot'' from ''Zamia integrifolia,'' and tapioca from cassava, which is often labeled as arrowroot; [bot.] ''Alstonia scholaris;''
-- Arrowroot powder is twice the thickening power of wheat flour and because it contains no protein, arrowroot is gluten-free;


[[పాలగుండ]], pAlaguMDa
-n.
-- arrowroot powder; the starch made from the rhizomes of arrowroot plant; [bot.] ''Marantha ramosissima'' or [bot.] ''Maranta arundinacea''; this arrowroot looks similar to other underground tubers such as cassava, yucca or kudzu, which are oblong in shape;


పాలగురుగు, pAlagurugu
-n.
--[bot.] ''Holostemma rhwwdianum'';


పాలతీగ, pAlatIga
-n.
--[bot.] ''Leptadenia reticulata'';


పాలతిత్తి, pAlatitti
-n.
--nipple; nipple of a milk bottle; pacifier;


పాలనేలగుముడు, pAlanElagumuDu
-n.
--[bot.] ''Batatas pentaphylla'';


పాలపండు చెట్టు, pAlapaMDu ceTTu
-n.
--[bot.] ''Manilkara hexandra'';


పాలసుగంధి, pAlasugaMdhi
-n.
--[bot.] ''Hemidesmus indicus;''


పాలపళ్లు, pAlapaLLu
-n.
--milk teeth; [anat.] deciduous teeth; urdiea;


పాలపిట్ట, pAlapiTTa, 
- n. 
-- Indian roller; bluebird; blue Jay; [bio.] ''Coracias benghalensis'';
--- కికి, కిదివి, చాషము, చిత్రవాజము, చిత్రవాలము, పాలగుమ్మ, పూర్ణకూటము, సుపర్ణము; నీలకంఠ; 
[[File:Indian_roller_%28Coracias_benghalensis%29_Photograph_by_Shantanu_Kuveskar.jpg|Indian_roller|thumb|right]]


పాలపొడి, pAlapoDi
-n.
--(1) milk powder; dried milk; 
--(2) milk powder used in baby formula;


పాలపుంత, pAlapuMta
-n.
--Milkyway; the name of our galaxy in Telugu;


పాలబొంత, pAlaboMta
-n.
--milkfish; a fish of the Channidae family; [bio.] ''Chanos chanos'';


పాలమీగడ, pAlamIgaDa
-n.
--the skin formed on the surface of milk as it is heated;


పాలముల్లెతివ్వ, pAlamulletivva
-n.
--[bot.] ''Vallaris dichotoma'';


పాలన, pAlana
-n.
--rule; reign; same as పరిపాలన;


పాలపిట్ట, pAlapiTTa
-n. 
--blue jay; Indian roller; [bio.] ''Coracias benghalensis'';


పాలరాయి, pAlarAyi
-n.
--marble; (lit.) milk stone;


పాలవెల్లి,  pAlavelli
- n.
-- A decorative frame, suspended above the idol of Vinayaka (Ganapathi), from which several round objects are hung; this is symbolic of the planets of the solar system; 


పాలసముద్రం, pAlasamudraM
-n.
--The Ocean of Milk of Hindu mythology where God Vishnu lies in repose on a serpent bed; the Milky Way galaxy;


పాలసీ, pAIasI
-n.
--an insurance policy; బీమా;


పాల సీసా, pAla sIsA
-n.
--feeding bottle; milk bottle;


పాలి, pAli
-n.
--turn; chance; time;
---ఈ పాలికి ఇది తీసుకోండి = For this time, take this.


పాలించు, pAliMcu
-v. t.
--protect; govern;


పాలికాపు, pAlikApu
-n.
--sharecropper; a farmer willing to work on a farm for a share of the crop as his compensation; పాలేరు;


పాలిత, pAlita
-adj.
--(1) ruled; governed; administered; 
--(2) brown; brown color;


పాలిపగ, pAlipaga
-n.
--blood feud;


పాలివాడు,  pAlivADu
- n.
-- shareholder; partner; 


పాలు, pAlu
-n.
--(1) milk; 
--(2) any milky substance such as latex exuded by some plants; 
--(3) portion; proportion; share; 
---ఆవుపాలు = cow's milk.
---డబ్బాపాలు = canned milk.
---తల్లిపాలు = breast milk.
---గన్నేరుపాలు = latex of oleander plant.
-- పాలు పంచుకొను = భాగము తీసికొను;

పాల్గొను, pAlgonu
-v. t. 
--participate;


పాళ్లు, pALlu
-n.
--proportions;


పాళీ, pALI
-n.
--(1) nib; the writing tip of a pen;
--(2) a board game;
---పచ్చీస్ పాళీ = The board game, Pacchisi.
---వైకుంఠ పాళీ = a board game similar to Chutes and Ladders.


పావంచాలు, pAavaMcAlu
-n.
--steps; సోపానాలు ;


పావడా,  pAvaDA
- n.
-- frock; garment that covers the lower part of a girl's body' 
-- (ety.)  పాప కి అడ్డంగా ఉన్నది; 


పావిలకూర, pAvilakUra
-n.
--[bot.] ''Portulaca meridiana'';


పావిలాకు, pAvilAku
- n. 
-- purslane, pigweed; verdolaga, [bot.] ''Portulaca oleracea''; 
--a commonly occurring weed used as a medicinal herd and a vegetable; one of Gandhi's favorite leafy vegetables; contains more Omega-3 fatty acids than any other vegetable;
--a medicinal plant; a herb called thick-leaved sorrel; 
-- పెద్ద పావిలాకు; బొడ్డు పావిలాకు; గంగ పావిలాకు;


పావు, pAvu
-n.
--(1) one-fourth; quarter; 
--(2) pawn in any board game;
---పావు తక్కువ నాలుగు = quarter before four O'clock.
---నాలుగుంపావు = quarter past four O'clock.
---నీ పావుని నడిపేవా = did you move your piece.


పావురం, pAvuraM
-n.
--pigeon;
---పచ్చ పావురం = green pigeon; [bio.] ''Treron phoenicoptera'';
---గుడి పావురం = blue rock pigeon; [bio.] ''Columba livia'';


పాశ్చాత్య, pASchAtya
-adj.
--western; occidental;
---పాశ్చాత్య వ్యామోహం = craze for everything western.


పాషాణం, pAshANaM
-n.
--(1) arsenic; poison; 
--(2) stone;
---ఉల్లి పాషాణం = corrosive sublimate.


పాషాణభేది, pAshANabhEdi
-n.
--the rhizome of this plant is used to cure stones in urinary bladder; [bot.] ''Averva lanata''; 
-- కొండపిండి మొక్క; తెలగపిండి కూర మొక్క;    
-- related [bot.] ''Bergenia lingulata''; అశ్మభేది, శిలాభేది; 


పాషాణ ఔషధాలు, pAshANa aushadhAlu
-n.
--arsenical drugs;


ప్రాంకుర,  prAMkura
- adj.
-- primordial;


ప్రాంకురము,  prAMkuramu
- n.
-- [bot.] Plumule; the end of the plant that shoots up from a seed; 
-- గింజలో నుండు ప్రాథమికాక్షము మొక్క భూమి పైకి పెరుగు కొన; 


ప్రాంకుర స్పృహ,  prAMkura spRha
- ph.
-- the spiritual concept of primordial awarenss without primitivism; 


ప్రాంగణం, prAMgaNaM
-n.
--courtyard; campus;


ప్రాంతం, prAMtaM
-n.
--region;


ప్రాంతీయ, prAMtIya
-adj.
--regional;


ప్రాక్కల్పన, prAkkalpana      %e2t
-n.
--hypothesis;     


ప్రాకారం, prAkAraM
-n.
--rampart; compound wall; surrounding wall;


ప్రాకృతిక, prAkRtika
-adj.
--natural;


ప్రాగ్, prAg
-pref.
--original; primary;


ప్రాగ్రూపం, prAgrUpaM
-n.
--original form; primary form;


ప్రాగ్‌వానరం, prAgvAnaraM     %e2t
-n.
--primate;


ప్రాచ్య, prAcya
-n.
--Eastern; oriental;


ప్రాచీనం, prAcInaM
-n.
--(1) Eastern; oriental; 
--(2) Early hours; first hours; beginning time; starting time; old; ancient; (ant.) నవీనం;


ప్రాణం, prANaM
-n.
--the vital energy; vital sign; life; breath; pneuma;


ప్రాణం పోయు, prANaM pOyu
-v. t.
--breath in new life; revitalize; renew;


ప్రాణపదం, prANapadaM
-n.
--vital; precious; equivalent to life; 
-- ప్రాణ ప్రద ఔషధములు అనవచ్చు (ప్రాణాలు నిలిపే మందులు.)


ప్రాణవాయువు, prANavAyuvu
-n.
--oxygen; life-giving gas;


ప్రాణ్యములు, prANyamulu
-n. pl.
--(1) vowels; vital parts of an alphabet; 
--(2) proteins; vital parts of life; same as మాంసకృత్తులు;


ప్రాణాంతక, prANAMtaka
-adj.
--lethal; deadly;


ప్రాణాధార వాదం,  prANAdhAra vAdaM
- n.
-- vital force theory;


ప్రాణాయామం, prANAyAmaM
-n.
--control of vital energy through breathing exercises as prescribed in the rules of yoga;


ప్రాణి, prANi
-n.
--living creature; life;


ప్రాతస్సంధ్య, prAtassaMdhya,
-n.
--morning twilight;


ప్రాతిపదిక, prAtipadika
-n.
-- (1) hypothesis; (2) basis; base; root for noun and verb forms; 
-- క్రియా ప్రాతిపదిక =  verbal root; 


ప్రాథమిక, prAthamika
-adj.
--elementary; primary;
---ప్రాథమిక పాఠశాల = elementary school.
---ప్రాథమిక రేణువులు = elementary particles.


ప్రాథాన్యం, prAthAnyaM
-n.
--importance; primacy; priority; 
---(usage note) ప్రాథాన్యత, ప్రాముఖ్యత are not correct usage;


ప్రాదుర్భావం, prAdurbhAvaM
-n.
--birth; emergence; coming into existence;


ప్రాపంచిక, prApaMcika
-adj.
--worldly; mundane;


ప్రామాణిక, prAmANika
-adj.
--authoritative; standard;


ప్రామాణిక నమూనా, prAmANika నమూనా
- n.
--The Standard Model of Particle Physics;


ప్రాముఖ్యం, prAmukhyaM
-n.
--importance; 
---(note) ప్రాముఖ్యత is not correct usage


ప్రాయం, prAyaM
-suff.
--equivalent; like; resembling;
---త్రుణప్రాయం = equivalent to blade of grass.
---పశుప్రాయుడు = equivalent to an animal; brute.


ప్రాయశ్చిత్తం, prAyaScittaM
-n.
--atonement; penance; expiation; propitiation; recompense; (ety.) ప్రాయ = commitment of an error and చిత్తం = correction of the error;


ప్రాయికం, prAyikaM
-adj.
--general; usual; ordinary; common; frequent;


ప్రారంభం, prAraMbhaM
-n.
--beginning; starting point; onset;


ప్రారంభోత్సవం, prAraMbhOtsavaM
-n.
--inauguration;


ప్రారబ్దం, prArabdhaM
-n.
--fate; karma;


ప్రార్థన, prArthana
-n.
--prayer; service; mass; (rel.) జపం;


ప్రార్థనార్థకం, prArthanArthakaM
-n.
--imperative; imperative mood;


ప్రావీణ్యత, prAvINyata
-n.
--expertise; talent;

ప్రాస, prAsa
- n.
-- [prosody] using similar sounding words to get the effect of alliteration;
-- ఉచ్చారణలో ఒకే విధంగా వుండే పదాలను వాడడం. తెలుగు, హిందీలలోో అంత్య ప్రాసకు (तुकान्त) చాలా ప్రాముఖ్యాన్ని ఇస్తారు;  


%పిం - piM, పి - pi, పీ - pI


పింగళ, piMgaLa
-adj.
--reddish; brownish;


పింగాణి, piMgANi
-n.
--(1) porcelain; china; ceramic; enamel; 
--(2) butterfly;


పింగాణి చిప్ప, piMgANi cippa
-n.
--porcelain boat;


పింఛం, piMChaM
-n.
--plumage;


పిండం, piMDaM
-n.
--(1) embryo; 
--(2) ball of rice left for the departed ancestors at a religious ceremony; 
--(3) any ball obtained by squeezing matter; 
--(4) a tough character as in ఉద్దండ పిండం;
-- (note) మానవులలో యుగాండం (zygote) అన్న పేరు శిశుసంకల్పన (conception) సమయం నుండి ఐదో వారం వరకు వర్తిస్తుంది. ఐదవ వారం నుండి పదవ వారం వరకు దీనిని పిండం (embryo) అని పిలుస్తారు. పదకొండవ వారం నుండి ప్రసవం అయి బిడ్డ భూపతనం అయేవరకు భ్రూణం (ఇంగ్లీషులో ఫీటస్, fetus) అంటారు.  ప్రసవం అయినప్పటినుండి మాటలు వచ్చేవరకు శిశువు (infant) అంటారు - ఇంగ్లీషులో ఇన్^ఫెంట్ అంటే మాటలు రాని పసిబిడ్డ అని అర్థం. మాటలు మాట్లాడడం మొదలు పెట్టిన తరువాత బిడ్డ (child) అంటారు. బిడ్డ అనే మాట ఆడ, మగ కి వర్తిస్తుంది. 


పిండి, piMDi
-n.
--(1) flour; powder as in వరిపిండి; 
--(2) batter, as in దోసెల పిండి; 
--(3) starch, as in పిండి పెట్టిన కూర;


పిండికట్టు, piMDikaTTu
-n.
--poultice; a bandage made out of cooked flour to relieve pain from a boil; a type of bandage used to help break a boil; 


[[ఏర్వా లానాటా|పిండికూర]], piMDikUra
- n.
-- [bot.] Aerva lanata Juss; పిండికొండ మొక్క; 


పిండిచెట్టు, piMDiceTTu
-n.
--[bot.] ''Ficus ampelos'';


పిండిపదార్థం, piMDipadArthaM
-n.
--starch; starchy substance; see also కర్బనోదకం; కర్బనోదజం;


పిండిమంచు, piMDimaMcu      %e2t
-n.
--snow;


పిండు, piMDu
-v. t.
--squeeze;


పిందె, piMde
-n.
--a tender, green fruit just formed; an early stage of evolution toward a fruit;


పిక్క, pikka
-n.
--(1) nut; a seed that contains some possibly edible meat inside; 
--(2) seed; pit; 
--(3) calf muscle;
---జీడిపిక్క = cashew nut.
---పిక్క బలం = ability to run; ability to flee.


పిక్కతీసిన, pikkatIsina
-adj.
--pitted;
---పిక్క పండు = fruit with pits; tamarind with pits.
---పిక్కతీసిన పండు = pitted fruit; pitted tamarind.


పిగిలిపిట్ట, pigilipiTTa
-n.
--(1) flycatcher; a bird; 
--(2) a bird by the name bulbul; [bio.] ''Molpastes haemorrhons'';


పిగులు, pigulu
-v. i. 
--tearing of clothing due to an extremely tight fit; 


పిచ్చాపాటీ, piccApATI
-n.
--banter; chit-chat; small talk;


పిచికారీ, picikArI
-n.
--syringe;


పిచికారీ చెట్టు, picikArI ceTTu
-n.
-- African Tulip Tree; [bot.] ''Spathodea campanulata'' of the Bignoniaceae family;
-- దీని లేత మొగ్గలలో నీరు ఉంటుంది. వాటి చివళ్ళు గిల్లి ఆ మొగ్గల్ని నొక్కితే పిచికారీ లాగా నీళ్లు చిమ్ముతాయి;
-- [Sans.] పాటలవృక్షం is [bot.] ''Stereospermum suaveolens''; కలిగొట్టు లేదా పాదిరి చెట్టు అంటారు;


పిచ్చి, picci
-n.
--(1) insanity; madness; craziness; see also వెర్రి; 
--(2) naiveté, as in ఓరి పిచ్చి వెధవా; 
--(3) idiosyncrasy, as in ఎవరి పిచ్చి వారికి ఆనందం;


పిచ్చుక, piccuka
-n.
--sparrow; house sparrow; there are many types of sparrows, each with a distinct biological name;
--ఊర పిచ్చుక = కలవింక = house sparrow; [biol.] ''Passer domesticus indicus'';
--కష్మీరీ పిచ్చుక = Kashmir House Sparrow; [biol.] ''Passer domesticus parkini'';
-- ఊర పిచ్చుకలు సాధారణంగా 15 సెంటీమీటర్ల పొడవు ఉండి గుండ్రని శరీరం, గుండ్రని తల కలిగి ఉంటాయి. మగ ఊరపిచ్చుక వీపు భాగం చెస్ట్ నట్ రంగులో అక్కడక్కడా నల్లని చారలు కలిగి ఉంటుంది. గొంతు, ఎగువ రొమ్ము భాగం నల్లగా ఉంటుంది. పొట్ట, దిగువ భాగం ముదురు బూడిద రంగులో ఉంటుంది. తోక ఈకలు ముదురు గోధుమ రంగులో ఉంటాయి. ఆడ పిచ్చుకల వీపు భాగంలోని ఈకలు మట్టి రంగులోనూ, లేత గోధుమ రంగులోనూ ఉంటాయి. పొట్ట భాగం లేత బూడిద వన్నెలో ఉంటుంది. పిచ్చుక దృఢమైన ముక్కు ఎంత గట్టి గింజలనైనా చీల్చి పొట్టు తీయడానికి అనువుగా ఉంటుంది.


పిటపిట, piTapiTa
-adj.
--onomatopoeia for describing a tightly packed bag or a woman bursting in the prime of age;


పిట్ట, piTTA 
-adj.pref. 
--mini; small; short; an adjective to convey a smaller version;
---పిట్టకథ = story within a story; small story.
---పిట్టగోడ = parapet wall; a short, as opposed to a tall, wall.
---పిట్టకొంచెం, కూత ఘనం = the bird is small, the call is shrill.
---పిట్టతిండి = nibble; food eaten in small quantities; used while referring to a light eater.
---పిట్టపిడుగు = brat; active youngster; (lit.) mini thunderbolt.
-n.
--small bird;


పిట్టకూత, piTTakUta
-n.
--bird call;


పిడక, piDaka
-n.
--dried cake;
---పేడపిడక = dried cake of dung; these are used as cooking fuel in many parts of India.


పిడచ, piDaca
-n.
--a rice small ball of cooked rice (or any food) made by a closed first; a morsel of cooked food small enough to be eaten at one bite;


పిడత, piData
-n.
--small earthenware pot or wooden pot;
---మట్టి పిడత = small earthenware pot.
---లక్కపిడత = small lacquered wooden vessel used as a toy.


పిడి, piDi
-n.
--handle; haft; the handle of a knife or sword;


పిడికిలి, piDikili
-n.
--first; tightly closed hand;


పిడికెడు, piDikeDu
-n.
--fistful; handful; the amount of a solid substance that can be scooped in the fist of a hand;


పిడివాదం, piDivAdaM
-n.
--illogical and obstinate argument;


పిడుగు, piDugu
-n.
--thunderbolt; (rel.) ఉరుము;


పిణ్యాకం, piNyAkaM
-n.
--oil cake; cake left behind after oil is extracted from sesame seed;


పిత, pita
-n.
--father;


పితరులు, pitarulu
-n. pl.
--parents; 
---జనకపితరులు = birth parents.
---పాలకపితరులు = guardians.
---దత్తుపితరులు = adoptive parents.


పిత్తం, pittaM
-n.
--[med.] bile; the secretion of the gallbladder; same as పైత్యరసం;


పిత్తఘృతోల్ pittagRtOl
-n.
--[chem.] cholesterol;


పిత్తపుబెడ్డలు, pittapubeDDalu
-n.
--[med.] gallstones;


పిత్తనాళం, pittanALaM
-n.
--[med.] bile duct;


పితామహి, pitAmahi
-n. f.
--grandmother; father's mother;


పితామహుడు, pitAmahuDu
-n. m.
--grandfather; father's father;


పిత్తాశయం, pittASayaM
-n.
--[med.] gallbladder;


పిత్రార్జితం, pitrArjitaM
-n.
--patrimony; property inherited from father's side; ancestral property;


పితూరీ, pitUrI
-n.
--(1) rebellion; 
--(2) conspiracy; plot;


పిదప, pidapa
-adv.
--afterwards; later;


పిదపకాలం, pidapakAlaM
-n.
--bad times; modern times;
---పిదపకాలం పిల్లలు, పిదపకాలం బుద్ధులు = modern children and modern attitudes!


పిదపబుద్ధులు, pidapabuddhulu
-n.
--mean thoughts; bad attitudes; 


పినతండ్రి, pinataMDri
-n.
--uncle; father's younger brother;


పినతల్లి, pinatalli
-n.
--aunt; mother's younger sister;


పిన్న, pinna
-adj.
--young; small; little; (ant.) పెద్ద;


పిన్ని, pinni
-n.
--aunt; mother's younger sister;


పిన్ను, pinnu
-n.
--pin; safety pin; clip;


పిప్పలి, pippali
-n. s.
--(1) long pepper; dried catkins; [bot.] ''Chavica roxburghii''; ''Piper longum; Piper retrofractum;'' pl. పిప్పళ్లు;
-- పిప్పలమోడి, ఆయుర్వేద వైద్యంలో విరివిగా ఉపయోగించే ఒక రకమైన వేరు. ఆంధ్రప్రదేశ్ గిరిజన ప్రాంతాలలో ఏడాదికి పది కోట్ల రూపాయలకు పైగా అమ్ముడౌతున్న వేరు ఇది. గిరిజనులు చట్టబద్దంగా చేస్తున్న సాగు;
--(2) pippali n. [bot.] ''Ficus religiosa'';  same as ఆవి; 
-- [Sans.] pippala;  [Hindi] asvaththa;  
-- గజపిప్పలి = [bot.] ''Pothos officinalis'';
-- [ety.]  the English word pepper came from the Sanskrit root  పిప్పలీ; 
--[Sans.] పిప్పలీ; మాగధీ; వైదేహీ; 


పిపాస, pipAsa
-n.
--thirst;


పిప్పి, pippi
-n.
--stuff leftover after all the juice is extracted;


పిప్పిక, pippika
-n.
--plaque; the yellow accumulation on teeth;


పిపీలిక, pipIlika
-n.
--ant; (ety.) Lat. formica;


పిపీలికామ్లం, pipIlikAmlaM
-n.
--[chem.] formic acid; CH&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;;


పిపీలికారి, pipIlikAri
-n.
--aardvark; anteater; (lit.) the enemy of ants;


పిపీలికాలంతం, pipIlikAlaMtaM
-n.
--[chem.] formaldehyde; CH&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O; 


పిపీలికాహారి, pipIlikAhAri
-n.
--aardvark; (lit.) ant-eater;


పిపెట్, pipeT
-n.
--[chem.] pipette; a glass tube with which a measured amount of liquid can be taken;


పిమ్మట, pimmaTa
-adv.
--afterwards; 


పియానో, piyAnO
-n.
--piano;


పియ్యి, piyyi
-n.
--feces; human excreta; 


పిరల్రు, pirralu
-n.
--buttocks; derriere; fanny; ass; same as పిరుదులు;


పిరికితనం, pirikitanaM
-n.
--cowardice;


పిరుదు, pirudu
-n.
--rump; gluteus maximus;


పిలక, pilaka
-n.
--(1) tuft of hair; 
--(2) offshoot of a plant such as a banana plant; sucker;


పిలవని పేరంటం, pilavani pEraMTaM
-ph.
--[idiom] uninvited guest at a party;


పిల్ల, pilla
-n. f.
--(1) daughter; 
--(2) girl; 
--(3) baby animal or bird when used as a suffix after the animal's name;


పిల్లకణం, pillakaNaM
-n.
--[biol.] daughter cell;


పిల్లనగ్రోవి, pillanagrOvi
-n.
--flute;


పిల్లలతల్లి,  pillalatalli
- n. 
-- Pink Mother of Thousands; Pink Butterflies; [bot.] ''Kalanchoe Pink Butterflies'' of the Crassulaceae family; 
--దీని ప్రతి ఆకు అంచు (leaf margin) మీద ప్రతి నక్కునుంచి వచ్చే వేలాది లేత గులాబి రంగు చిట్టి ఆకులు తడినేలమీద పడి కొత్తమొక్కగా రూపొందుతాయి. అందుకే ఈ మొక్కని 'పింక్ మదర్ ఆఫ్ థౌజండ్స్' అనడం. సీతాకోక చిలుకలలగా ఉండే ఈ చిట్టి పింక్ ఆకుల్నిబట్టి ఈ మొక్క ను పింక్ బటర్ ఫ్లైస్ (Pink Butterflies) అని కూడా అంటారు;


పిల్లవేరు, pillavEru
-n.
--[biol.] secondary root;


పిల్లి, pilli
-n.
--cat;
---ఆడపిల్లి = pussy cat.
---పిల్లిపిల్ల = kitten.
---మగపిల్లి = tomcat; 
---బావురుపిల్లి = tomcat;
-- [Sans.] పిల్లిని సంస్కృతంలో మార్జాలము అంటారు. 'మార్జనమ్' అంటే శుభ్రం చేసుకోవడము. కాబట్టి పిల్లి పేరులోనే ఉంది అది 'పరిశుభ్రమయినది ' అని.


పిల్లికళ్లు, pilikaLlu
-n.
--light or amber-colored eyes, rather unusual among Indians and generally considered to be a sign of ugliness;


పిల్లితేగ, pillitEga
-n.
--Climbing asparagus; [bot.] ''Asparagus recemosus''; ''Phaseolus trilobus''; 
-- a medicinal root; సన్న ముళ్ళు కలిగిన దీని ఆకు పచ్చని కాండాన్ని పుష్పాలంకరణలో వాడతారు. దుంపలలాగా ఊరే దీని
వేళ్ళను పురుషుల శక్తి పెంపొందించే చికిత్సలలో వాడతారు;   
-- పిల్లిపీచరగడ్డ; [Sans.] శతావరీ; 


పిల్లిపీచర,  pillipIcara
- n.
--Climbing asparagus; [bot.] ''Asparagus racemosus'' Willd. Liliaceae;


పిల్లిపెసర,  pillipesara
- n.
-- a type of pulses; [bot.] ''Vigna trilobata; Phaseolus trilobus''; 
-- కాకముద్గ; 


పిల్లిమొగ్గ, pillimogga
-n.
--somersault; flip-flop; forward roll; 


పిలుచు, pilucu
-v. t.
--call; invite; 


పిలుపు, pilupu
-n.
--(1) greeting; 
--(2) invitation; 
--(3) call;


పిశాచం, piSAcaM
-n.
--ghost; 


పిశితం, piSitaM
-n.
--meat; flesh;


పిశితాశి, piSitASi
-n.
--carnivore; meat eater;   % ti e2t


పిష్టం, pishTaM
-n.
--cake; hardened substance;


పిష్టపేషణం, pishTa pEshaNaM
-ph. 
--repetition; wasted effort; (lit.) grinding the flour;


పిసరు, pisaru
-n.
--smidgen;


పిస్తా, pistA
-n.
--pistachio nut;


పిసినారి, pisinAri
-n.
--miser; also పిసినిగొట్టు;


పిసుకు, pisuku
-v. t.
--squeeze; knead; 


పిస్తోలు, pistOlu
-n.
--pistol; a firearm  designed to shoot with one hand;


పిష్టం, pishTaM
-n. 
--(1) flour; powder;  
--(2) cake; hardened substance; 


ప్రియమైన, priyamaina
-adj.
--(1) costly; dear; expensive; 
--(2) dear; lovable; adorable; (note) one of the words in English whose two meanings match the two meanings of the corresponding Telugu word, namely ప్రియమైన;


ప్రియతమా, priyatamA
-inter.
--Oh, dearest!;


ప్రియా, priyA
-inter.
--Oh, dear!;


ప్రియుడు, priyuDu
-n. m.
--lover; boy friend;


ప్రియురాలు, priyurAlu
-n. f.
--lover; girlfriend;


పీక, pIka
-n.
--(1) neck; front part of the neck; 
--(2) butt of cigar or cigarette; 
--(3) nipple of a baby's feeding bottle;


పీకు, pIku
-n.
--ache; pain with a pulling sensation;
-v. t.
--uproot; pull;


పీచు, pIcu
-n.
--fiber; (Br.) fibre;


పీచు మిఠాయి, pIcu miThAyi
-n.
--cotton candy; fibrous candy;


పీట, pITa
-n.
--a short wooden platform on which to sit; a seat;


పీటముడి,  pITamuDi
- n.
-- knot that is hard to untie; Gordian knot;


పీఠం, pIThaM
-n.
--(1) seat; chair; 
--(2) a religious center; 
--(3) elevated place; exalted place; 


పీఠభూమి, pIThabhUmi
-n.
--plateau; tableland;mesa;


పీఠాధిపతి, pITAdhipati
-n.
--(1) chairman; chairperson; 
--(2) head of a religious center such as the Shankaracharya of Sringeri Peetham;


పీఠిక, pIThika
-n.
--(1) preface; preamble; foreword; introduction; 
--(2) throne;


పీడ, pIDa
-n.
--annoyance; suffering;


పీడకల, pIDakala
-n.
--nightmare; bad dream;


పీడనం, pIDanaM
-n.
--pressure;


పీడించు, pIDiMcu
-v. t.
--harass; bother; persecute;


పీతం, pItaM
-n.
--yellow;


పీత, pIta
-adj.
--yellow;
-n.
--crab; green crab; [bot.] Scylla serrata; blue crab; [bot.] Portunus pelagicus.


పీతి, pIti
-adj.
--polluted by stool; coprophagic;
---పీతి కుక్క = coprophagic dog; stool-eating dog.


పీతిరి గద్ద, pItiri gadda, 
- n. the scavenger vulture; 
-- [bio.] ''Neophron percnopterus'';


పీన, pIna
-adj.
--fat; large; big;


పీనాహం, pInAhaM
-n.
--parapet wall around a well;


పీనుగు, pInugu
-n.
--corpse; dead body;


పీపా, pIpA
-n.
--barrel; a large cylindrical-shaped vessel to store liquids; (rel.) సీసా, బాన, తొట్టి;


పీల, pIla
-adj.
--lean; thin; slender; 


పీలదత్తూర,  pIladattUra
- n.
-- [bot.] Argemone mexicana;  a medicinal plant used for treating &quot;red spotting&quot; among women;  పిచ్చికుసుమ;


పీలి, pIli
-n.
--rudder; a device that shows the way to a ship;


పీలిక, pIlika
-n.
--rag; piece of cloth; thin strip of cloth;


పీల్చు, pIlcu
-v. t.
--suck; absorb; breathe; aspirate;
---పొగ పీల్చరాదు = no smoking.
---రసం పీల్చు = suck the juice.
---నీరు బాగా పీల్చుకుంటున్నాది = it is absorbing water a lot.


ప్రీతి, prIti
-n.
--love; affection; fondness;


ప్రీతిపాత్రుడు, prItipAtruDu
-n. m.
--favorite person;


%పుం - puM, పు - pu, ప్రా - prA, పు - plU 

పుంఖం, puMkhaM
-n.
--base of an arrow; the feather-end of an arrow;
---పుంఖానుపుంఖంగా = one after another, as a stream of arrows.


పుంజనేలలు, puMjanElalu
-n.
--lands cultivable under irrigation;


పుంజీ, puMjI
-n.
--four items; especially four tamarind seeds in a children's game;


పుంజు, puMju
-n.
--he fowl; cock; 
---కోడిపుంజు = rooster.


పుంజుకొను, puMjukonu
-v. i.
--gather strength; revive; improve; accumulate;


పుంత, puMta
-n.
--path; path used by cattle;


పుండాకోర్,  puMDAkOr
- n.
-- thief; rowdy; 
-- (ety.) పుండా అంటే మరాఠీలో దొంగ; -కోరు అన్న ప్రత్యయం పారశీకంలోని ఖువర్ నుండి వచ్చింది; అబద్ధాల కోరు, ఖూనీకోరు, దగాకోరు, దివాళాకోరు మొదలైన పదాల్లో కనిపించే కోరు ఇటువంటిదే; 


పుండు, puMDu
-n.
--sore; boil; abscess; ulcer;


పుంభావ, puMbhAva
-adj.
--mature; masculine;
---పుంభావ సరస్వతి = a title given to male scholars; (note) Saraswati being a female goddess of knowledge, a male scholar cannot be compared to her without the qualifying adjective in front.


పుకారు, pukAru
-n.
--rumor;


పుక్కిటి పురాణం, pukkiTi purANaM
-n.
--folklore; lore; unsubstantiated knowledge handed down;


పుక్కిలించు, pukkiliMcu
-v. i.
--gargle;


పుచ్చపండు, puccapaMDu
-n.
--watermelon;  [bot.] ''Cucumis melo'' Linn.; (rel.) కరబూజా; 


పుచ్చు, puccu
-adj.
--(1) infested with worms or parasites; 
--(2) dry rot;


పుట, puTa
-n.
--page; page in a book; one side of a sheet in a book;


పుటము, puTamu
-n.
--fold; cup or hollow formed by a fold; 
---నాసికాపుటము = the calix of the nose. 


పుట్ట, puTTa
-n.
--anthill; anthill in which a snake lives; a pack;
---అబద్ధాల పుట్ట = a pack of lies.
---చీమల పుట్ట = anthill.
---పాముల పుట్ట = anthill in which a snake lives.


పుట్టకురుపు, puTTakurupu
-n.
--cancer;


పుట్టగతులు,  puTTagatulu
-n. pl.  
-- hope for the future;


పుట్టగొడుగు, puTTagoDugu
-n.
--mushroom; see also కుక్కగొడుగు;


పుట్టముంగి, puTTamuMgi
-n.
--demure person; coy person; (lit.) a mongoose on an anthill;


పుటాకార, puTAkAra
-adj.
--concave in shape;
---పుటాకార కటకం = concave lens.


పుట్నాలపప్పు, puTnAlapappu
- n.
-- dry-roasted (roasted in a sand-oven) garbanzo dal; 
-- వేయించిన శనగపప్పు; మూకుడులో ఇసక వేసి, ఆ వేడి ఇసకలో శనగలు వేయిస్తారు; 


పుట్టి, puTTi
-n.
-- (1) raft; a basket-like device to cross a river or stream; this is a basket built out of bamboo-like reeds and covered with animal skin; ఆరిగోలు; హరిగోలు;
-- (2) a volumetric measure used in pre-independent India;  1 పుట్టి = 20 తూములు = 80 కుంచములు; 


పుట్టిన తేదీ, puTTina tEdI
-ph.
--date of birth;


పుట్టిన రోజు, puTTina rOju
-ph.
--birth day.


పుట్టు, puTTu
-adj.pref.
--by birth;


పుట్టు, puTTu
-v. i.
--birth; (ant.) గిట్టు;


పుట్టుక, puTTuka
-n.
--birth;


పుట్టుమచ్చ, puTTumacca
-n.
--mole; birthmark;


పుట్టుకతో, puTTukatO
-adj.
--from birth; congenital;


పుడక, puDaka
-n.
--pin; rod; twig; stirrer;


పుడమి, puDami
- n. 
-- earth; 


పుణ్యం, puNyaM
-n.
--goodness; excellence; merit; credit accumulated (in heaven) due to good deeds; (ant.) పాపం;


పుత్రుడు, putruDu
-n. m.
--son; male child;


పుత్రిక, putrika
-n. f.
--daughter; female child;


పుద్గాలం, pudgAlaM
-n.
--mass; భారం; ద్రవ్యరాసి;


పుదీనా, pudInA
-n.
--mint plant; mint leaves; mint; spearmint;  [bot.] ''Mentha arvensis'';


పుదీనా కర్పూరం, pudInA karpUraM
-n.
--menthol; mint camphor;


పునర్, punar
-pref.
--again;


పునర్ వ్యవస్థీకరణ, punar vyavasthIkaraNa
-n.
--reorganization;


పునర్ణవం, punarNavaM
-n.
--hogwood; [bot.] ''Boerhaavia diffusa'';
-- Indigenous to India, this creeping weed contains boerhavic acid, potassium nitrate and some tannins; the active ingredient is the alkaloid Punernavine;


పునర్భవం, punarbhavaM
-n.
--regeneration; rebirth;


పునర్వసు, punarvasu             %updated
-n.
--(1) Beta Geminorum; Pollux; Yoga tara of the seventh lunar mansion; Brighter than Alpha Geminorum (Castor), representing a cluster of six stars;
--(2) The seventh of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) పొదరిండ్ల చుక్క; 


పునరావృత్తం, punarAvRttaM
-n.  
--repetition; all over again; 
-- (note) పునరావృతం is not correct;


పునర్జాతం, punarjAtaM
-n.
--[bio.] regeneration; in biology this refers to the asexual process of growth or birth, such as a lizard growing its tail after it was cut;


పునరుక్తి, punarukti
-n.
--(1) repetition; 
--(2) a figure of speech involving repetition;
---పునరుక్తి దోషం = futility of repetition.


పునరుద్ధరణ, punaruddharaNa
-n.
--reclamation; refurbishment;


పునర్ముద్రణ, punarmudraNa
-n.
--reprint;


పునరోత్పత్తి, punarOtpatti
-n.
--[bio.] reproduction; in biology, the word reproduction implies sexual reproduction;


పునశ్చరణ, punaScaraNa
-n.
--review; recall;


పునస్కారం, punaskAraM
-n.
-- (1) offering a &quot;NamaskAraM;&quot; నమస్కారాది అర్పణము; పునః కారము అంటే మరల చేయడం; (2) a component of worship; echo word used with పూజ;


పున్నమి, punnami
-n.
--full moon day;


పునాది, punAdi
-n.
--foundation;


పునాస పంట, punAsa paMTa
-n.
--third paddy crop; the crop that was sown when the Sun was in Pollux (పునర్వసు); (rel.) దాళువా;


పునిస్త్రీ, punistrI
-n.
--a woman whose husband is living; 


[[పునుగు]], punugu
-n.
--civetone, musk-like substance secreted by civet cats;
--see also  జవ్వాది;


పునుగు పిల్లి, punugu pilli
-n.
--civet cat; toddy cat; [bio.] ''Paradoxurus hermaphroditus''; 
-- [note 1] పునుగు - పునుగు పిల్లి లేక మార్జారిక (Civet Cat) అనే జంతువు నుంచి సేకరించే సుగంధద్రవ్యం. దీనినే జవాది, జవాజి, జవ్వాజి, జవ్వాది, సంకు మదము అనే పలు పేర్లతో పిలుస్తారు. వేంకటేశ్వరునికి నిత్యం చేసే అలంకరణలలో సంకుమదం అలదడం కోసం తిరుమల కొండలమీద పునుగు పిల్లుల్ని ప్రత్యేకంగా పెంచుతారు. 
-- [note 2] చట్టము అన్నా పునుగు చట్టము అన్నా పునుగు పిల్లి శరీరంలో ఉండే ఒక గ్రంథి లేక సంచి. దీనిని పిండి, పునుగు అనే సుగంధ ద్రవ్యాన్ని సేకరిస్తారు.
[[File:Luwak.jpg|right|thumb|An Asian Palm Civet]]
--ఇవి రాత్రివేళల్లో తిరిగే Viverridae కుటుంబానికి చెందిన పిల్లి తరహా జంతువులు. వీటిలో మొత్తం పన్నెండు ఉపజాతులున్నాయి. సుగంధభరితంగా ఉండే వీటి మదాన్ని సేకరించి సుగంధద్రవ్యంగా ఉపయోగిస్తారు. దీనినే సంకు మదము, జవ్వాజి, పునుగు వగైరా పేర్లతో పిలుస్తారు. ప్రపంచంలోనే అతి పరిమళభరితమైన, అత్యంత ఖరీదైన కాఫీ (Civet Coffee) ఈ పునుగుపిల్లుల నుంచి తయారు చేస్తారు.
కాఫీ పళ్ళ (Coffee Berries) ని పునుగు పిల్లుల చేత తినిపించి, అవి విసర్జించిన కాఫీ గింజల (Coffee Beans) ను సేకరించి,
శుభ్రపరచి, వేయించి, పొడిచేస్తారు. పరిమళభరితమైన ఈ కాఫీ ప్రపంచంలో అతి ఖరీదైన కాఫీ. చైనా, ఫిలిప్పీన్స్, వియత్‌నామ్ వంటి ఆసియా దేశాలలోని ధనికులు ఈ కాఫీ తాగుతారు.


పుప్పిపన్ను, puppipannu
-n.
--dental caries; rotten tooth;


పుప్పొడి, puppoDi
-n.
--pollen;


పుప్పొడి తిత్తి, puppoDi titti
-n.
--pollen sac;


పుప్పొడి రేణువు, puppoDi rENuvu
-n.
--pollen grain;


పుబ్బ, pubba
-n.
--Denebola; the eleventh of the 27 star-clusters (lunar mansions) of the Hindu calendar; same as పూర్వఫల్గుణి;


పురమానా, puramAnA
-n.
--written order; written hand-out;


పురమాయించు, puramAyiMcu
-v. t.
--command; order; assign;


పురమాయింపు, puramAyiMpu
-n.
--command; order; assignment;


పురస్కరించు, puraskariMcu
-v. t.
--keep in front; worship; give praise; honor;


పురస్కరించుకొని, puraskariMcukoni
-adv.
--in view of; in the light of; in the context of; 


పురస్కారం, puraskAraM
-n.
--felicitation; expressing regard; honoring a person; (lit.) to place in front; to give importance; పురః అంటే ఎదుట; పురస్కారం అంటే ఎదుట ఉంచుట అని వాచ్యార్థం; (ant.) తిరస్కారం = తిరః కారం అంటే వెనకకు తిప్పి కొట్టడం;


పురాకృతం, purAkRtaM
-n.
--a deed done in an earlier life;


పురాణం, purANaM
-n.
--(lit.) one that is old; 
--(1) epic story; large tale; 
--(2) lore; knowledge handed down; 
--(3) ancient books containing the legends and stories of Hindu gods; there are eighteen books in this category; 
--- బ్రహ్మ పురాణం; పద్మ; విష్ణు; శివ; భాగవత; నారదీయ; మార్కండేయ; భవిష్యత్తోత్తర; ఆగ్నేయ;  బ్రహ్మవైవర్త; లింగ; వరాహ; స్కాంద;  వామన; మత్స్య;  కూర్మ;  గరుడ; బ్రహ్మాండ పురాణములు;


పురాతన, purAtana
-adj.
--old; ancient; The one at the beginning; 


పురాతనజీవ యుగం, purAtanajIva yugaM
-n.
--Paleozoic era; a period of time in the early history of the planet Earth;


పురి, puri
-n.
--(1) twist; torsion; plait; 
--(2) plume; fanned feathers of a bird; especially the train of a peacock; 
--(3) silo to store grain; 
--(4) town;


పురిశ, puriSa
-n.
--torque; short for పురిశక్తి; 


పురిసెడు, puriseDu
- n.
-- the amount of liquid that can be scooped in the cup of a hand;


పురీషం, purIshaM
-n.
--feces; stool;


పురుగు, purugu
-n.
--(1) worm; 
--(2) snake; 
--(3) any insect or reptile;


పురుడు, puruDu
-n.
--delivery; child-birth;


పురుష, purusha
-adj.
--male;
- suff.
-- verbal suffix as in  ప్రధమ పురుష, ఉత్తమ పురుష;


పురుషుడు, purushuDu
-n. m.
--male; male human;


పురుషార్థాలు, purushArthAlu
-n.
--the four designated responsibilities of a man; the four-fold desires of a human, namely, ధర్మం, అర్ధం, కామం, మోక్షం; 


పుర్రె, purre
-n.
--skull;


పురోగమనం, purOgamanaM
-n.
--progreess; (ant.) తిరోగమనం;


పురోణి, purONi
-n.
--a note; a letter; deed; 


పురోభివృద్ధి, purObhivRddhi
-n.
--future growth; progress; advancement; see also అభివృద్ధి;


పురోహితం, purOhitaM
-n.
--priestly duty; (lit.) one that causes good in the future;


పురోహితుడు, purOhituDu
-n. m.
--priest officiating at religious ceremonies; (lit.) a person officiating at a religious ceremony (with the intention of causing good in the future);


పులకరింత, pulakariMta
-n.
--goose bump; horripilation; 


పులస చేప,  pulasa cEpa
- n.
--[bio.] ''Tenualosa ilisha'' of the Clupeidae family; 


పుల్ల, pulla
-adj.
-- sour; 


పుల్ల, pulla
-n.
--thin stick; twig; 
--నిప్పు పుల్ల = match stick.
--పుల్ల పెట్టు = [idiom] sow seeds of discord.


పుల్ల బచ్చలి, pulla bacchali
-n.
-- Bladder dok; [bot.] ''Rumex vesicarius'' of the Polygonaceae family;
-- పప్పు లో వేసుకుంటే ఈ ఆకుకూర చాలా రుచిగా ఉంటుంది. కొందరు పాలకూర, తోటకూర వంటి పులుపులేని ఇతర ఆకుకూరలతో దీనిని  పులుపుకోసం కలిపి కలగూరగా వండుకుంటారు;
-- చుక్క కూర;


పుల్లలు, pullalu
-n. pl. 
--firewood;


పులి, puli
-n.
--wild cat; panther;
---కొండ పులి = cougar; mountain lion; a wildcat of North America.
---చిరుత పులి = leopard; [bio.] ''Panthera pardus''; 
--- చీతా = cheetah; [bio.] ''Acinonyx jubatus''; the spotted wildcat of Africa; the fastest land animal;
---జాగ్వారు = jaguar; a wildcat native to South America. [biol.] ''Panthera onca'';
---నల్లపులి = panther;
---పెద్దపులి = tiger; [bio.] ''Panthera tigris'';
---బెబ్బులి = tiger; Bengal tiger.
---మంచు పులి = snow leopard. [bio.] ''Uncia uncia'';


పులిచంద్రాయులు, pulicaMdrAyilu, 
- n. 
-- [bio.] a bird seen in Andhra Pradesh;


పులిచింత,  puliciMta
- n.
-- Indian sorrel; creeping woodsorrel; [bot.] ''Oxalis corniculata'' Linn. of the Oxalidaceae family;
-- a medicinal herb; 
-- [Sans.] ఆమ్లపత్రికా; ఆమ్లికా; చుక్రికా; 


పులిపిల్ల, pulipilla
-n.
--tiger kitten; tiger cub; 


పులిపెంజర,  pulipeMjara
- n.
-- A certain venomous snake; 
-- రక్త పెంజెరి = కాటుక రేకుల పొడ = Russell’s Viper; [bio.] ''Vipera russelli'' of the Viperidae family;


పులియబెట్టుట, puliyabeTTuTa
-n.
--fermentation; acidulation;


పులిహోర, pulihOra
-n.
--tamarind rice; (ety.) పులి + ఓగిరము = పులిహోరిగము = పుకిహోర = పులిసిన ఓగిరం; పులియబెట్టిన అన్నం; 


పులుపు, pulupu
-adj.
--sour; tart;


పులుసు, pulusu
-n.
--(1) soup; soup made with a tamarind base; 
--(2) acid; 


పులుము, pulumu
-v. t.
--smear; rub; mop; slather; 


పుల్లుడి నేల, pulluDi nEla      %e2t
-n. 
--grassland;                                   


పుల్లురివి, pullurivi
-n.
--[bot.] ''Viscum monicum'';


పుల్లెలు, pullelu
- n.
-- dinner plates made by sewing leaves together with tiny bamboo splinters;
-- పుల్లలతో కుట్టిన విస్తరాకులు; పుల్లాకులు; అడ్డాకులు; 


పుల్లేరు, pullEru
-n.
--[bot.] ''Croton claviferum'';


పువ్వు, puvvu
-n.
--flower;


పుష్కరిణి, pushkariNi
-n.
--lotus pond; a water tank on a temple premisis; 


పుష్కలం, pushkalaM
-n.
--plenty;


పుష్పం, pushpaM
-n.
--flower;


పుష్యమి, puShyami             %updated
-n.
--(1) Delta Cancri; Asellus Australis; M44 in Cancer; Yoga tara of the eigth lunar mansion;  located ibn the constellation Cancer;
--(2) The Beehive cluster; The eigth of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) పొట్లపు రిక్క; తొండరూపు రిక్క; 


పుష్యరాగం, pushyarAgaM
-n.
--topaz; a silicate of Aluminum and Fluorine; Al&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;SiO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;(F,OH)&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;;


పుష్టి, pushTi
-adj.
--well nourished; strong;


పుస్తకం, pustakaM
-n.
--book; 
-- (ety.) పుస్తె + కమ్మ = తాడుతో కట్టిన తాటి ఆకులు; 


పుసి, pusi
-n.
--rheum of the eyes; the granular grime that accumulates in the eye;


పుసుక్కున, pusukkuna
-adv.
--suddenly; unexpectedly; abruptly;


పుస్తెలు, pustelu 
-n.
--gold discs; a sacred thread, with two gold disks, tied around a bride's neck by the groom at a wedding ceremony; 
-- మంగళసూత్రం; తాళి; తాళిబొట్టు; పసుపుకొమ్ము కలిగిన తాడు పసుపుతాడు. దీన్ని పుస్తెలు అని అనలేము;


ప్లూటోనియం, plUTOniyaM
-n.
--[phy.] Plutonium, a radioactive element;


ప్లుతం, plutaM
-n.
--[prosody] a very long vowel taking three times the time taken by a short vowel to pronounce; although its occurrence is felt to be rare, indeed this occurs often at the end of words when emphasizing quantity or stressing inclusion as చాలా, కూడా, మీరూ, etc.


పూగీఫలం, pUgIphalaM
-n.
--betel nut;


పూచిక, pUcika
-n.
--a species of tall grass; [bot.] Aristida setacea;


పూచీ, pUcI
-n.
--responsibility; 


పూజ, pUja
-n.
--a ritual worship with water, flowers, leaves, etc.;


పూజ్యం, pUjyaM
-n.
--(1) reverential; 
--(2) nothing; none; zero; 


పూజారి, pUjAri
-n.
--priest officiating at a temple;


పూట, pUta
-n.
--a portion of a day; a time of a day;
---పొద్దుటిపూట = during morning.
---మూడు పూటలు = three times a day, specifically morning, noon and evening.
---రాత్రిపూట = during night.


పూటుగా,  pUTugA
- adv.
-- fully; completely; excessively; 
-- (example)  పూటుగా తాగి = drink excessively; 


పూడి, pUDi
- suff.
-- a suffix to a village name if the village is adjacent to the flood plains of a river or stream; (note) the suffixes  పూడి, పర్రు, తుర్రు, కుర్రు  as suffixes to village names imply their location on progressively elevated grounds from a nearby river;


పూడిక, pUDika
-n.  
--silt; fill; accumulation; 


పూడు, pUDu
-v. i.  
--silt-up; fill-up;  close-up; accumulate; 


పూడ్చు, pUDcu
-v. t.
--fill in; cover;


పూత, pUta
-n.
--(1) blooming; flowering 
--(2) thrush; rash; tiny eruptions on the skin or tongue indicative of some disease; 
--(3) coating; smearing;


పూతిగంధం, pUtigaMdhaM    %e2t
-n.
--malodor; bad smell; foul smell;   


పూనకం, pUnakaM
-n.
--possession by a spirit or goddess;


పూనిక, pUnika
-n. 
--perseverance; determination; willingness to do something with determination;       % to e2t


పూరకం, pUrakaM
-n.
--(1) filling in; 
--(2) inhalation; filling in the lungs; 


పూరణం, pUraNaM
-n.
--that which fills in; stuffing; 


పూర్ణ, pUrNa
-adj.
--whole; full; complete;


పూర్ణచంద్రుడు, pUrNacaMdruDu
-n.
--full moon;


పూర్తము,  pUrtamu
-adj.
--filled; full; complete; covered;
-n.
-- An act of beneficence, as digging a well or tank, planting a grove, building a temple, feeding the poor,


పూర్వం, pUrvaM
-n.
--earlier time; old times; formerly;


పూర్వ, pUrva
-adj.
--earlier; old; former; (ant.) పర;
---పూర్వవిద్యార్థి = old student; alumna.


పూర్వపక్షం, pUrvapakshaM
-n.
--the former half; the first side of an argument or dispute; The first part of an argument, the prima facie argument or view of a question అని ఆప్టే నిఘంటువు.)


పూర్వపక్షం చేయు, pUrvapakshaM cEyu
-v. t.
--[logic] the act of refuting the first side of an argument with a counter argument;
---అతని వాదాన్ని పూర్వపక్షం చేసేను = I refuted his argument.


పూర్వ ఫల్గుణి, pUrva phalguNi                %updated
-n.
--(1) Delta Leonis; Zosma; Yoga tara of the 11th  lunar mansion; located in the constellation Leo;
--(2) The 11th of the 27 star-groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) పుబ్బ; 


పూర్వమీమాంశ,  pUrvamImAMSa
- n.
-- పూర్వ మీమాంస, ఉత్తర మీమాంస తత్వాలు, సనాతన హిందూ భావనలలో, ఆచరణల్లో పరిణామాన్ని (evolution) ని సూచిస్తాయి. పూర్వ మీమాంస, భగవంతుడికి వ్యక్తిత్వం (రాగద్వేషాలున్న పర్సనాలిటీ) ఉందని, మనం ఆయన్ని సంతోష పెట్టవలసిన అవసరం వుందని చెప్తుంది. అందుకు మనం చేయ వలసిన పనులు (కర్మ కాండలు), వాటిని చేసేటప్పుడు పాటించాల్సిన నియమాలు తెలుపుతుంది. వీటిని పాటించడం ద్వారానే ఆయనను చేరుకోగలమన్న భావన వ్యాప్తి చెందింది. అంటే నియమాలతో చేసే కర్మ కాండలే ముక్తికి మార్గమని చెప్పబడింది.


పూర్వరంగం, pUrvaraMgaM
-n.
--prologue; an overture;


పూర్ణాంకం, pUrNAMkaM
-n.
--whole number; 0, 1, ,2 ,3, ...


పూర్వాంగం, pUrvAMgaM
-n.
--[music] bottom tetrachord; if an octave is divided into 12 keys (corresponding to a musical keyboard), the four keys designated by &quot;ri&quot; and &quot;ga&quot; constitute the bottom tetrachord in Indian music;


పూర్వాంత, pUrvAMta
-adj.pref.
-- anterior; (ant.) పరాంత = posterior;


పూర్వాభాద్ర, pUrvAbhAdra              %updated
-n.
--(1) Alpha Pegasi; Markab; Yoga tara of the 25th  lunar mansion; located in the constellation Pegasus; 
--(2) The 25th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) ఎనిమిది కాళ్ల చుక్క;


పూర్వార్ధ, pUrvArdha
-adj.
--pref. earlier half; eastern half; (ant.) పరార్ధ; పశ్చిమార్ధ;
---పూర్వార్ధ గోళం = Eastern hemisphere.


పూర్వాషాడ, pUrvAShADa           %updated
-n.
--(1) Delta  Sagittarii; the stars Delta and Epsilon of Sagittarius; Kaus Media; Yoga tara of the 20th  lunar mansion; located in the constellation Sagittarius; 
--(2) The 20th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3)  నీటి రిక్క; 


పూరించు, pUriMcu
-v. t.
--(1) complete; 
--(2) fill out;


పూరి, poori 
-n.
-- dry grass; hay;


పూరిల్లు, poorillu 
- n. 
-- a thatched-roof house with mud walls;


పూర్తిచేయు, pUrticEyu
-v. t.
--finish; conclude;


పూర్వులు, pUrvulu, 
-n. pl.
--forebears; ancestors; 
--(note) పూర్వీకులు is not correct usage;


పూలకుండీ, pUlakuMDI
-n.
--flower-pot;


పూలగుచ్ఛం, pUlaguccaM
-n.
--bouquet; [bot.] inflorescence;


పూలతుమ్మి, pUlatummi
-n.
--[bot.] Leucas linifolia;


పూలతోట, pUlatOTa
-n.
--flower garden;


పూలదండ, pUladaMDa
-n.
--garland; lei;


పూలపాల, pUlapAla
-n.
--[bot.] Pentatropis microphylla;


పూలబాలిక, pUlabAlika
-n.
--flower-girl;


పూలమడి, pUlamaDi
-n.
--flower-bed;


పూస, pUsa
-n.
--(1) bead; 
--(2) vertebrae;
---ముడ్డి పూస = coccyx, the bottom-most part of the spine formed by the fusion of four vertebrae.
---నల్ల పూస = a small black bead.
---నల్ల పూసల దండ = necklace of black beads traditionally worn by Hindu married women whose husbands are still alive.
---వెన్న పూస = a bead of butter.
---వెన్ను పూసలు = spinal vertebra.

%పృ - pR, పె - pe, పే - pE, పై - pai


పృక్వకం, pRkvakaM
-n.
--[anat.] pancreas; క్లోమం;


పృచ్ఛకం, pRcchakaM
-n.
--query; question;


పృచ్ఛకుడు, pRcchakuDu
-n.
--questioner; this word is often used to refer to a person who asks questions in a literary gymnastic, called అష్టావధానం, that is very peculiar to Telugu language only.


పృధివి, pRdhivi
-n.
--the Earth; 


పెంకి, peMki
-adj.
--rambunctious; mischievous; 


పెంకు, peMku
-n.
--(1) tile; 
--(2) roof-tile; 
--(3) broken fragment of a pot;
---గాజుపెంకు = broken piece of glass.
---చిల్లపెంకు = broken piece of pottery.
---బంగాళాపెంకు = Bengal roof-tile.
---బిళ్లపెంకు = flat roof-tile.
---నాటుపెంకు = native roof-tile.


పెంచు, peMcu
-v. t.
--raise; rear; grow; enhance; (ant.) త్రుంచు;


పెంజెర, peMjera
-n.
--a species of snake; 


పెంట, peMTa
-n.
--garbage; compost;


పెంటపోగు, peMTapOgu
-n.
--compost pile;


పెంటమ్మ,peMTamma
- n.
-- name of a village goddess; 
-- (ety.) పెంటి + అమ్మ =  young + mother;


పెంటి, peMTi
-adj.
--(1) female of a species; (2) young; (ant.) పోతు;
---పెంటి ఏనుగు = she elephant.


పెంటిక, peMTika
-n.
--(1) hard stool in the shape of small marbles; 
--(2) goat's stool;


పెంటివెదురు, peMTiveduru
-n.
--[bot.] Bumbusa arundinacea;


పెండలం, peMDalaM
-n.
--  Greater yam; Lesser yam; a type of yam, a root vegetable with over 600 sub-varieties with only about ten that are edible; the above-ground part of this plant is a creeper; [bot.] ''Dioscorea alata''; In Greek, alata means &quot;winged&quot; or &quot;ribbed&quot;; 
--  పెద్ద పెండలం = Greater yam; [bot.] ''Dioscorea alata'';  this creeper twists in a right-handed helical pattern; 
--  చిన్న పెండలం = Lesser yam; [bot.] ''Dioscorea esculentum''; In Latin esculentum means suitable for food; this creeper twists in a left-handed helical pattern;
--  విష పెండలం = poisionous yam; [bot.] ''Dioscorea daemona''; (note) Kautilya referred to this in his ArthaSastra;
--  అడవి పెండలం = wild yam; [bot.] ''Dioscorea persimilis'';
--[Sans.] అలూకం; పిండాల్‍ (పిండ + ఆలు) &gt; పెండలం; 


పెండ్లి, peMDli
-n.
--wedding; the marriage celebration; wedding is the ritual and marriage is the institution of a man and woman agreeing to live together as man and wife; wedding takes place on one day, marriage lasts much longer.


పెండ్లి పిలుపు, peMDli pilupu
-n.
--wedding invitation; పెళ్లి పిలుపు;


పెండె, peMDe
-n.
--cross-beam; transverse rafter from tthe (main) beam of a house; see also వాసం;


పెండెకట్టు, peMDekaTTu
-n.
--(1) lath; a narrow thin strip of palmleaf stem used for tying scaffoldings and other building parts;
--(2) a knot binding two poles or rafters (usually of bamboo) using long strips of bark obtained from a bamboo or a palm tree; 


పెండెము, peMDemu
-n.
--wooden gate; 


పెంపకం, peMpakaM
-n.
--upbringing; raising; cultivation; culture; enhancement;
---కోళ్ల పెంపకం = poultry; raising chicken.
---పశువుల పెంపకం = animal husbandry; raising animals.
---పిల్లల పెంపకం = raising children.


పెంపుడు, peMpuDu
-adj.
--pet; domesticated; adopted; 
---పెంపుడు కుక్క = pet dog.
---పెంపుడు కొడుకు = adoped son.


పెక్కు, pekku
-adj.
--many; several; 


పెచ్చు, peccu
-n.
--crust;


పెట్ట, peTTa
-n.
--she fowl; hen; (ant.) పుంజు;
---కోడి పెట్ట = hen.
---నెమలి పెట్ట = peahen.


పెట్టు, peTTu
-v. t.
--(1) give; 
--(2) place; position; insert; put;
-n.
--output; as in output from a computer;


పెట్టుపోతలు, peTTupOtalu
-ph.
--(1) feeding with food and drink; 
--(2) protection and patronizing; 


పెట్టుబడి, peTTubaDi
-n.
--investment;


పెట్టుబడిదారీ, peTTubaDidArI
-adj.
--capitalistic;


పెట్టుబడిదారు, peTTubaDidAru
-n.
--investor; capitalist;


పెట్లుప్పు, peTTluppu
-n.
--saltpeter; nitre; sodium nitrate; potassium nitrate; (lit.) explosive salt; same as సురేకారం;


పెట్టె, peTTe
-n.
--(1) box; pack; container; carton; crate; 
--(2) compartment in a train; bogie;
---అగ్గిపెట్టె = match box.
---సిగరెట్టు పెట్టె = pack of cigarettes.
---రైలు పెట్టె = compartment in a train.


పెట్టెబండి, peTTebaMDi
-n.
--covered wagon;


పెట్టే బేడా, peTTE bEDA
-n.
--baggage; luggage;


పెట్రోలియం, peTrOliyaM
-n.
--petroleum; crude; crude oil; (ety.) petro=rock, ole=oil; రాతినూనె; శిలతైలం;


పెట్రోలు, peTrOlu
-n.
--petrol; gasoline; refined crude oil; (sl.) gas;


పెడ, peDa
-adj.
--rear; backward; posterior; 
--(2) sideways; 
--(3) strange; wrong;
-n.
--(1) bunch or cluster of fruits; (esp.) bananas; 
--(2) side; note that పెడ is really a side of a గెల; see also ఎడ, పెడ;


పెడగాలు, peDagAlu
-adj.
--a leg which is folded sideways;


పెడచెవి, peDacevi
-adj.
--back part of the ear;


పెడచెవినిపెట్టు, peDacevinipeTTu
-v. i.
--decline to listen; ignore; show indifference; 


పెడదారి, peDadAri
-n.
--wrong path; misguided path;


పెడముఖం, peDamukhaM
-n.
--askance; looking sideways; not showing interest; not agreeing;


పెడసరం, peDasaraM
-n.
--stubbornness; arrogance;


పెణక, peNaka
-n.
--the bottom edge of a sloping roof; 


పెత్తందారు, pettaMdAru
-n.
--manager;


పెత్తనం, pettanaM
-n.
--authority; power to act; power to manage; (ety.) పెద్ద + తనం;


పెత్తనాలు, pettanAlu
-n. pl.
--wanderings; paying visits;


పెత్తల్లి, pettalli
-n. f.
--elder sister of one's mother;


పెదవి, peDavi
-n.
--lip; edge; border;


పెద్ద, pedda
-adj.
--big; large; elder; older; adult; (rel.) చిన్న; బుల్లి; బుచ్చి; చిట్టి;
-n.
--adult; senior; leader; judge;
---ఊరి పెద్ద = village elder.
---పెద్ద వెంకట్రావు = Venkatrao, Sr.
---పెద్దమనిషి = gentleman; lady; an elderly person; respectable person.
---పెద్దపీట = a seat of honor.


పెద్ద అత్తిపత్తి, peda attipatti
-n.
-- Black Mimosa; Giant Sensitive Plant; Bashful Plant [Bot.] ''Mimosa pigra'' of the Fabaceae family;
-- ఇది తడి నేలలలో పెరిగే బెడద మొక్క (Invasive Plant). పదునైన ముళ్ళు కలిగి త్వరత్వరగా వ్యాపించి, పొదలా పెరిగే ఈ చెట్టు ఆకులు అత్తపత్తి (Touch - me- not or Mimosa pudica) ఆకులలాగే స్పర్శ తగలగానే సిగ్గుతో ముడుచుకుపోతాయి. అయితే అత్తపత్తి కంటే ఈ మొక్క పెద్ద పొదలాగా అనుకూల పరిస్థితులలో వృక్షంలాగా కూడా పెరుగుతుంది. ప్రపంచంలో వ్యవసాయదారుల పాలిట శాపంగా మారిన చకచకా పెరిగే 100 బెడద మొక్కలలో ఇది ఒకటిగా పేరొందింది. నల్ల తుమ్మ బెరడు లాగే ఈ మొక్క బెరడులోనూ టానిన్లు (Tannins) ఉన్న కారణంగా తోళ్ళు ఊనడం కోసం వినియోగించడం, వేరు కంతులలో నత్రజని స్థిరీకరించే కారణంగా భూసారాన్ని పెంచేందుకు తోడ్పడటం మినహా ఈ మొక్కలకు ప్రత్యేకించి ప్రయోజనాలు ఏవీ లేవు. ఈ మొక్క తొట్టతొలి జన్మస్థలం మధ్య అమెరికాలోని మెక్సికో ప్రాంతం. తూర్పు ఆసియా దేశాల్లో ఈ మొక్కని వియత్నమీస్ థార్న్ (Vietnamese Thorn) అంటారు. అత్తపత్తి లాగే లేత పింక్ రంగు పూలు, ముడుచుకుపోయే స్వభావం కలిగిన ఆకులు కలిగి ఉండటాన్నిబట్టి జనం దీనిని 'పెద్ద అత్తపత్తి' అంటున్నారు.


పెద్దఏలకి, peddఅElaki
-n.
--Big cardamom; Bengal cardamom; [bot.] ''Amomum aromaticum; Amomum subulatum'';


పెద్దకొమ్ము, peddakommu
-n.
--long ray gizzard shad; a fish; [bio.] ''Nematalesa come'';


పెద్ద జీలకర్ర, pedda jIlakarra
-n. 
--fennel seed; [bot.] ''Foeniculum vulgare'';


పెద్ద జువ్వి, pedda juvvi
-n. 
--[bot.] ''Ficus tsiela''; [Sans.] kaninka; 


పెద్దతనం,  peddatanaM
- n.
-- (1) aged; elderly; 
-- (2) maturity; responsibility; being in command; 


పెద్ద తురాయి, pedda turAyi
-n. 
--gold mohar; peacock flower tree; [bot.] ''Poinciana regia'';


పెద్దదిక్కు, peddadikku
-n.
--guardian; godfather; godmother; supporter; 


పెద్దనిద్ర, peddanidra
-n.
--death; (lit.) the big sleep;


పెద్దనెల్లికూర, peddanellikUra
-n.
-- [bot.] ''Premna latifolia'' Roxb.;


పెద్దపరువ, peddaparuva
-n.
--anchovy; a fish; [bio.] ''Thryssa purava;''


పెద్దపాయలకూర, peddapAyalakUra
-n.
-- [bot.] ''Portulaca oleracea'' Linn.;


పెద్దపావిలాకు, peddapAvilAku
-n.
--see పావిలి;


పెద్దపులి, peddapuli
-n.
--tiger; Bengal tiger; 


పెద్దపేగు, peddapEgu
-n.
--colon; large intestine;


పెద్దబడి, peddabaDi
-n.
--upper case in an alphabet;


పెద్దమనిషి, peddamanishi
-n.
--(1) gentleman; (2) adult;


పెద్దరికం, peddarikaM
-n.
--guardianship; leadership; statesmanship; acting responsibly as an elder;


పెద్దలు, peddalu
-n. pl.
--elders; wise men;


పెనం, penaM
-n.
--griddle; gridiron; flat frying pan used for making pancakes;


పెన, pena
-n.
--(1) twist; intertwine; embrace; 
--(2) helix;
---జంటపెన = double helix.


పెనిమిటి, penimiTi
-n.
--husband;


పెన్నిధి, pennidhi
-n.
--big cache; big fortune; large treasure; 


పెన్సిలు, pensilu
-n.
--pencil; lead pencil;


పెను, penu
-adj.
--big; huge; large; giant;


పెనుగాలి, penugAli
-n.
--gale; giant wind; tornado;


పెనుగులాట, penugulATa
-n.
--big struggle; (ety.) పెను + గలాట;


పెనుబాము, penubAmu   %e2t
-n.
--python; (lit.) huge snake; constrictor; కొండచిలువ;


పెనునిద్దర, penuniddara
-n.
--death; (lit.) the big sleep;


పెనులోయ, penulOya
-n.
--canyon;


పెన్నేరు గడ్డ, pennEru gaDDa
-n.
--root of Winter cherry; [bot.] ''Withania somnifera'';


పెన్నేరు చెట్టు, pennEru ceTTu
-n.
--Winter cherry; [bot.] ''Physalis flexuosa; Withania somnifera''; అశ్వగంధ;
-- ఉసిరి గింజల పొడిని, అశ్వగంధ వేళ్ళ పొడిని సమ పాళ్ళల్లో కలిపి, తేనెతో తింటే వీర్య పుష్ఠి కలుగుతుందని ఆయుర్వేదం చెబుతోంది; 


పెయ్య, peyya
-n.
--she calf; (ant.) దూడ;


పెరడు, peraDu
-n.
--backyard; 


పెరిజీ, perijI
-n.
--perigee; the point closest to the focus of an ellipse; సమీపబిందువు;


పెర్మిట్, permiT
-n.
--permit; license; authorization;


పెరుగు, perugu
-n.
--curds; (rel.) yogurt; sour cream; దధి;
-v. i.
--(1) grow; develop; 
--(2) elongate; euphemism for a broken thread, because saying &quot;the sacred thread of a woman is broken&quot; is the same thing as saying that the woman is widowed;
---మంగళసూత్రాలు పెరిగిపోయాయి = the scared necklace-string is broken.


పెరుగుతోటకూర, perugutOTakUra
-n.
--a leafy vegetable; [bot.] ''Amaranthus gangeticus''; 


పెళ్లగించు, pellagiMcu
-v. t.
--uproot; pull out; 


పెళపెళ, peLapeLa
-adj.
--onomatopoeia for breaking sound;


పెళ్ల, peLla
-n.
--a clod of dry earth, plaster, concrete, etc.;


పెళుసు, peLusu
-adj.
--brittle;


పెళుసుతనం, peLusutanaM
-n.
--brittleness;


పెసరపప్పు, pesarapappu
-n.
--green gram dal; split mung beans;


పెసలు, pesalu
-n.
--green gram; mung beans; [bot.] ''Phaseolus radiatus'' of Leguminosae (pea) family; ''Phaseolus mungo'' (old); or ''Vigna radiata'' (new);


ప్రెగడ, pregaDa
-n.
--minister; counselor; one close to the inner circles of power;


పేంటు, pEMTu
-n.
--pair of pants; trousers;


పేక, pEka
-n.
--(1) playing cards; deck of cards; 
--(2) warp; the longitudinal strands on a loom in weaving; (ant.) పడుగు;


పేకదస్తా, pEkadastA
-n.
--deck of playing cards;


పేకముక్క, pEkamukka
-n. s.
--playing card;


పేకాట, pEkATa
-n.
--game of cards;


పేకేజి, pEkEji
-n.
--package; parcel;


పేగు, pEgu
-n.
--intestine; gut; entrails;
---పెద్దపేగు = large intestine.
---చిన్నపేగు = small intestine.


పేచీ, pEcI
-n.
--dispute; 


పేచీకోరు, pEcIkOru
-n.
--pugnacious person; trouble monger; 


పేజీ, pEjI
-n.
--page; one side of a sheet in a book; 


పేట, pETa
-n.
--(1) part of a city; sector; 
--(2) strand of a necklace; 
--(3) strand of hair used for braiding;


పేటిక, pETika
-n.
--small box; suitcase; attache; briefcase; chest; 


పేటు, pETu
-n.
--flake; 


పేడ, pEDa
-n.
--dung; (esp.) cow or buffalo stool;


పేడపురుగు, pEDapurugu
-n.
--dung beetle; scarab beetle;


పేడపెంట, pEDapeMTa
-n.
--manure; cow manure;


పేడి, pEDi
-adj.
--without a moustache;


పేడు, pEDu
-n.
--piece of firewood; splinter; wood chip; 


పేత, pEta
-n.
--prickly heat; extremely fine-textured and harmless skin rash caused by excessive heat and humidity;


పేద, pEda
-adj.
--poor;


పేదరాలు, pEdarAlu
-n.
--poor woman;


పేదరికం, pEdarikaM
-n.
--poverty; [ety.]  పేద + రికం;


పేదవాడు, pEdavADu
-n. m.
--poor man;


పేనా, pEnA
-n.
--pen; fountain pen, as opposed to a quill pen that comes with an ink bottle;


పేను, pEnu
-n. s.
--louse; head louse;


పేను, pEnu
-v. t.
--entwine; twist; the act of twisting threads together to get a heavier thread;


పేము, pEmu
-n.
--cane; rattan cane; a bushy vine with thick woody growth; this grew all over India and its wood was used to make prized furniture; now rarely seen and is probably near extinction, due to overexploitation and habitat destruction; [bot.] Calamus rotang;


పేముకుర్చీ, pEmukurcI
-n.
--cane chair; బెత్తుకుర్చీ;


పేయం, pEyaM
-suff.
--acceptable; enjoyable;
---కర్ణపేయం = pleasant to hear.


పేరడవి, pEraDavi
-n.
--big forest; 


పేరా, pErA
-adj. pref.
--para; the other;


పేరా, pErA
-n.
--paragraph;


పేరాలంతం, pErAlaMtaM
-n.
--[chem.] paraldehyde; (lit.) the other aldehyde;


పేరాస, pErAsa
-n.
--greed; avarice;


పేరాస పద్ధతి, pErAsa paddhati
-n.
--[comp.] greedy method;


పేరాచూట్, pErAchUT
-n.
--parachute;


పేరిమి, pErimi
-n.
--(1) renown; eminence; greatness; 
--(2) affection; friendship;


పేరు, pEru
-n.
--(1) name; a string of alphabetical characters; 
--(2) reputation; status in a society; 
--(3) a string of beads or coins; an item with a number of similar things strung together as in కాసుల పేరు; మాల; దండ;
---ఇంటి పేరు = family name; surname; last name.
---పెట్టిన పేరు = given name.
---పుట్టింటి పేరు = maiden name.


పేరుకొను, pErukonu
-v. i.
--(1) accumulate; 
--(2) freeze; solidify; harden; 
--(3) clot; gel;


పేర్చు, pErcu
-v. t.
--(1) arrange; 
--(2) pile up; stack;


పేరోలగం, pErOlagaM
-n.
--meeting; gathering;


పేలవం, pElavaM
-n.
--trifle; thin; light; not deeply thought;


పేలాపన, pElApana
-n.
--(1) talking excessively without respect; 
--(2) delirium; 


పేలాలు, pElAlu
-n.
--popped rice; popcorn; any popped grain; (rel.) మురమురాలు = puffed rice;


పేలిక, pElika
-n.
--rag; small piece of cloth;


పేలు, pElu
-n. pl.
--lice; head lice;


పేలు, pElu
-v. i.
--explode;
---అది పేలుతుంది జాగ్రత్త = it will explode, be careful.


పేలుడు, pEluDu
-n.
--explosion;


పేల్చు, pElcu
-v. t.
--detonate; fire; explode;
---టపాకాయలు పేల్చు = detonate the firecrackers.


ప్రేమ, prEma
-n.
--love; passion; (ant.) పగ;


ప్రేరణ, prEraNa
-n.
--inspiration; motivation;


ప్రేరణ కారణం, prERaNa kAraNaM
-ph.
--motivating reason;


ప్రేక్షకుడు, prEkshakuDu
-n.
--observer; onlooker; spectator;


ప్రేక్షణ, prEkshaNa
-n.
--observation;


పై, pai
-adj.
--(1) upper; higher; 
--(2) outer; external; 
--(3) subsequent; next; 
--(4) alien; 
--(5) additional; above and beyond;


పైకం, paikaM
-n.
--money; (lit.) gold coins;


పైఖర్చులు, paikharculu
-n.
--other expenses; overhead;


పైగా, paigA
-adv.
--besides; moreover;


పైజమాలు, paijamAlu
-n. pl.
--pajamas; in modern usage pajamas refers to both the top and bottom half of a nightdress; (ety.) Persian, పై = foot or leg; జమా = garment;


పైట, paiTa
-n.
--a woman's mantle; loose hanging end of a sari formed by throwing the end of the cloth over the breasts and shoulder;


పైటపిన్ను, paiTapinnu
-n.
--brooch;


పైడి, paiDi
-n.
--gold; 


పైడిగంట, paiDigaMTa
-n.
--a owl-like bird; this bird's cry or hoot is considered an good omen;


పైత్యపుబెడ్డలు, paiTyapubeDDalu
-n.
--gall stones; stones formed in the gallbladder;


పైత్యరసం, paityarasaM
-n.
--[med.] bile; the secretion of the gallbladder;


పైన, paina
- adj. 
-- (1) outside; (2) upstairs;


పైత్యోద్రేకం, paiTyOdrEkaM
-n.
--biliousness; A term used in the 18th and 19th centuries pertaining to bad digestion, stomach pains, constipation, and excessive flatulence (passing gas);


పైన, paina
-p.p.
--above; on; over; (ant.) కింద;


పైను, painu
-n.
--pine; fir; [bot.] ''Pinus longifolia''; ''Pinus roxburghii'', this pine grows in the Himalayas; this is the source of turpentine and the charcoal used in fireworks;


పైపెచ్చు, paipeccu
-adv.
--on the top of; besides; in addition to;


పైపెచ్చు, paipeccu
-n.
--upper crust;


పైపై, paipai
-adj.
--superficial; cursory;


పైరు, pairu
-n.
--crop;


పైలుమాను, pailumAnu
-n.
--strong man; wrestler; వస్తాదు;

%పొ- po, ప్రొ- pro, పో- pO, ప్రో- prO, పౌ- pou,


పొంకణం, poMkaNaM
-n.
--(1) purse; 
--(2) pouch;


పొంగలి, poMgali
-n.
--rice cooked in milk; rice cooked in milk and green gram;
--- చక్కెర పొంగలి = rice cooked in milk and green gram with added sugar;


పొంగు, poMgu
-v. i.
--(1) rise in level; surge; (ant.) కుంగు; 
--(2) rise with effervescence; boil; 
--(3) chicken pox;


పొంగు, poM-gu
-n.  
--measles; an contagious disease;


పొంత, poMta
-adj.
--near; 


పొంత, poMta
-n.
--neighborhood; 


పొంతనం, poMtanaM
-n.
--conjunction; conjunction of planets;         % to e2t


పొందు, poMdu
-v. i.
--get; obtain;


పొక్కు, pokku
-n.
--blister; eruption; (note) పక్కు  is scab;


పొగ, poga
-n.
--smoke;


పొగచుట్ట, pogacuTTa
-n.
--cigar; (lit.) a smoking roll;


పొగడ, pogaDa
-n.
--coral tree; Bulletwood Tree; [bot.] ''Mimusops elengi'' of the Sapotaceae family; 
--  ‘ఎలెంజి’ అనేది దీని మలయాళీ పేరు యొక్క లాటిన్ రూపం; మలయాళంలో ‘ఇలాంజి’ లేక ‘ఎలాంజి’ అంటారు;
-- పొగడ చెట్టు పెద్ద సతతహరిత (ఎప్పుడూ ఆకుపచ్చగా ఉండే) వృక్షం.  ఇది  అరుదుగా 120 అడుగుల ఎత్తువరకూ కూడా పెరుగుతుంది. మొదలు చుట్టుకొలత 9 అడుగులుండే వృక్షాలు కూడా అక్కడక్కడా కనుపిస్తాయి. దీని కాండం ముదురు చాక్లెట్ రంగులో నెర్రెలు విచ్చి ఉంటుంది. చెట్టంతా ఎప్పుడూ ఆకులు ఒత్తుగా ఉంటాయి. అందుకే నీడనిచ్చే వృక్షాలలో పొగడది ఓ ప్రత్యేకమైన  స్థానం. 


పొగడ్త, pogaDta
-n.
--praise; (ant.) తెగడ్త;


పొగడ్తలు, తెగడ్తలు, pogaDtalu tegaDtalu
-ph.
--[idiom] praise and criticism; bouquets and brickbats;


పొగతాగు, pogatAgu
-v. i.
--smoke; as in smoking a cigarette;


పొగపట్టు, pogapaTTu
-v. t.
--smoking; as in smoking a fish or meat; as in smoke escaping into the living quarters;


పొగమంచు, pogamaMcu
-n.
--fog; (lit.) smoky snow;


పొగమాను, pogamAnu
-n.
--smoke stalk; chimney;


పొగమొక్క, pogamokka
-n.
--tobacco plant;


పొగరు, pogaru
-n.
--arrogance; pride; presumption; insolence;


పొగాకు, pogAku
-n.
--tobacco leaf; tobacco plant;


పొగుడు, poguDu
-v. t.
--praise;


పొట్ట, poTTa
-n.
--belly; abdomen;


పొట్లం, poTlaM
-n.
--(1) packet; 
--(2) parcel; package;


పొట్ల, poTla
-n.

-- గుజ్జు పొట్ల, పొడుగు పొట్ల, లింగ పొట్ల = snake gourd; [bot.]  ''Trichosanthes anguina'' of the Cucurbitaceae family; 
-- అడవి పొట్ల, చేదు పొట్ల = [bot.] ''T. cucumerina''; 
-- పిచ్చుక పొట్ల = pointed gourd; [bot.] ''T. dioica''; dioica అంటే ఆడ పూలు, మగ పూలు వేర్వేరు మొక్కలకి పూసేవి అని అర్థం;
-- [Sans.] చిచిణ్డా; పటోలికా;


పొట్టి, poTTi
-adj.
--short; not tall;


పొట్టు, poTTu
-n.
--chaff; skin from cereal grains;


పొట్టుతీసిన, poTTutIsina
-adj.
--decorticated; without the outer skin (of cereal grains); 


పొట్టేలు, poTTElu
-n.
--ram; Aries; male sheep;


పొడ, poDa
-n.
--(1) proximity; 
--(2) glance;
---ఎండ పొడ = within the glancing reach of sun; in the proximity of sunshine.
---వాడి పొడ వీడికి కిట్టదు = he does not like the other's proximity.


పొడచూపు,  poDachUpu
- v. i.
-- to appear; to arise; to become visible; 


పొడపత్రి, poDapatri
-n.
--[bot.] ''Gymnema sylvestre Racemosa''; 
-- this is supposed to be an effective diabetic medicine; 
--[Sans.] మేషశృంగి; 


పొడి, poDi
-adj.
--dry; (ant.) తడి;


పొడి, poDi
-n.
--(1) powder; 
--(2) a value-less card in a card game; 
--(3) a generic name for a precious or a semi-precious stone, particularly when used in jewelry; pl. పొళ్లు;


పొడుం, poDuM
-n.
--powder;


పొడుగు, poDugu
-n.
--height; tall;
---ఒడ్డు, పొడుగు = personality; (lit.) size and height.


పొడుచు, poDucu
-v. t.
--pierce; stab; 


పొడుపుకథ, poDupukatha
-n.
--riddle; conundrum; a conundrum is a riddle whose answer is a pun;


పొణుకు, poNuku
-n.
--a light timber wood like fir;


పొత్తం, pottaM
-n.
--book; 


పొత్రం, potraM
-n.
--pestle; roller used in a mortar for grinding;


పొత్తి, potti
-n.
--(1) soft part; 
--(2) soft cloth;


పొత్తిక, pottika
- n.
-- (1) piece of cloth;
-- బొమ్మ పొత్తికలు = pieces of cloth for a doll's clothing;
-- (2) పొత్తు + ఇక = పొత్తిక = congeniality; 


పొత్తికడుపు, pottikaDupu
-n.
--abdomen; belly below the navel; the part of the stomach below the navel; క్రీగడుపు; వస్తి;


పొత్తిదుంప, pottiduMpa
-n.
--[bot.] Gloriosa superba; [Sans.] లాంగలీ;


పొత్తిపంచ, pottipaMca
-n.
--traditional Indian garment of men, made out of a soft cloth, used usually during dining or prayer;


పొత్తిళ్లు, pottiLlu
-n.
--baby linen;


పొత్తు, pottu
-n.
--amity; friendship; partnership;


పొద, poda
-n.
--bush; shrub;


పొదరిల్లు, podarillu    %e2t
-n.
--bower; 


పొదీనా,  podInA
- n.
-- mint; [bot.] Mentha spicata Linn.;


పొదుగు, podugu
-n.
--udder;
-v. t.
--(1) hatch; incubate; 
--(2) to inlay a precious stone in a metal base; 
--(3) to surround or embrace;


పొదుగుపెట్టె, podugupeTTe
-n.
--incubator;


పొదుపరి, podupari
-n.
--thrifty person; (rel.) పిసినారి = miser;


పొదుపు, podupu
-adj.
--thrift; economy;


పొద్దు, poddu
-n.
--day; time; the sun;
---పొద్దు పొడిచింది = the Sun has come up.
---పొద్దు క్రుంగింది = the Sun has gone down.


పొది, podi
-n.
--tool box;
---అమ్ముల పొది = quiver for storing arrows.
---మంగలి పొది = barber's tool box.
---వైద్యుడి పొది = doctor's handbag.


పొన్నగంటికూర, ponnagaMTikUra
-n.
-- Sessile Joyweed; [bot.] ''Alternanthera sessilis''; 
--an edible green that grows wild in Indian countryside;


పొన్నచెట్టు, ponnaceTTu
-n.
--Alexandrian laurel; Beauty Leaf;  Indian Laurel; Laurel Wood; Ball Tree; Beach Calophyllum; a tree with scented yellow flowers; [bot.] ''Calophyllum inophyllum'';
-- ఈ లాటిన్ పేరుకు మూలం ‘కాలోస్’ (అందమైన), ‘ఫిల్లం’ (ఆకు) అనే గ్రీకు పదాలు. పొన్న చెట్టు అందమైన ఆకులనుబట్టి దానికి ‘కాలో ఫిల్లం’ అనే పేరు వచ్చింది. గ్రీకు భాషలో ‘ఐనోస్’ (inos) అంటే ‘బలమైన’ అని అర్థం. దీని బలమైన, పెద్ద ఆకుల్నిబట్టి దీనికి ‘ఐనో ఫిల్లం’అనే పేరు వచ్చింది;


పొన్నారి, ponnAri
-adj.
--golden; beautiful; 
---చిన్నారి, పొన్నారి = young and beautiful.


పొన్ను, ponnu
-n.
--(1) metal collar; metal tip;
-- (2) gold;


పొన్నుకర్ర, ponnukarra
-n.
--metal tipped cane;


పొయ్యి, poyyi
-n.
--hearth; a wood-burning fireplace for cooking food; traditionally built with three stones; 
-- see also కుంపటి; దాలి; అధిశ్రయిణి; అంతిక;


పొర, pora
-n.
--(1) membrane; 
--(2) layer; stratum;


పొరటు, poraTu
-n.
--(1) omelet; scrambled eggs; గుడ్డట్టు; 
--(2) any fried substance;


పొరపడు, porapaDu
-v. i.
--be mistaken; be wrong; err;


పొరపాటు, porapAtu
-n.
--mistake; error; oversight;


పొర్లించు, porliMcu
-v. t.
--to bring a bull and a cow together for impregnation;


పొరుగు, porugu
-n.
--neighborhood;


పొర్లు, porlu
-v. i.
--(1) overflow; 
--(2) cross; impregnate (an animal);


పొర్లుమదుం, porlumaduM
-n.
--spillway; wier;


పొలం, polaM
-n.
--field; an agricultural field; a field with or without crop plants in it;


పాలకూర, pAlakUra
- n.
-- [bot.] ''Beta vulgaris'' Linn.; see also దుంప బచ్చలి; 


పొలదిండి, poladiMDi
-n.
--demon; meat-eating monster;   % to e2t


పొలప, polapa
-n.
--(1) Indian river shad; a fish; [biol.] Hilsa ilisha; 
--(2) white bait; Stolephorus bataviensis; 
--(3) Commerson's anchovy; Stolephorus Commersonii; 
--(4) Indian anchovy; Stolephorus haterolobus; 
--(5) Indian anchovy; Stolephorus indicus; 
--(6) anchovy; Stolephorus macrops; Stolephorus tri;


పొలి అన్నం, poli annaM
-n.
--cooked rice wetted with the blood of a sacrificial animal;


పొలికేక, polikEka
-n.
--a loud yell; the yelling and shouting accompanying the scattering of పొలిఅన్నం;


పొలిమేర, polimEra
-n.
--boundary; frontier; the region over which పొలిఅన్నం is scattered; 


పొలుసులు, polusulu
-n.
--scales; scales of fish;


పొల్లు, pollu
-n.
--(1) a consonant sound without being combined with a vowel sound; 
--(2) skin of a grain without the grain; pithless grain; 
--(3) useless thing;


పొల్లుపోకుండా, pollu pOkuMDA
-ph.
--verbal equivalent of dotting the i's and crossing the t's;


పొలిమేర, polimEra
- n.
-- boundary; boundary of a village or town;

 
ప్రొపనోలు, propanOlu
-n.
--propanol; isopropyl alcohol; C&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;8&lt;/sub&gt;O;


పో, pO
-v. i.
--go; proceed;


పోక, pOka
-n.
--(1) going; departure; (2) Betel-nut Palm; [bot.] ''Areca catechu;''


పోకచెక్క, pOkacekka
-n.
--areca nut; betel nut;  
-- వక్క; పీటీచెక్క; (rel.) ఉప్పుచెక్క; బంగారు వక్క; 


పోకచెట్టు, pOkaceTTu
-n.
--betel-nut palm; [bot.] ''Areca catechu'';
-- Areca palm, which is different is also known as Golden cane palm, Yellow palm, Butterfly palm with the scientific names [bot.] ''Dypsis lutescens, Chrysalidocarpus lutescens'';


పోకడ, pOkaDa
-n.
--(1) going; departure;(2) attitude;


పోకిరీ, pOkirI
-adj.
--rowdyish; mischievous;


పోగు, pOgu
-n.
--(1) pile; heap; 
--(2) fiber; as in నూలుపోగు; yarn; 
--(3) earring, as in చెవిపోగు;


పోగుచేయు, pOgucEyu
-v. i.
--amass; stockpile;


పోచ, pOca
-suff.
--strand;
---గడ్డిపోచ = blade of grass.
---జంధ్యంపోచ = sacred thread.
---దారుపోచలు = wood fibers.


పోటీ, pOTI
-n.
--competition; tournament;


పోటు, pOTu
-n.
--(1) pressure; pain; ache; 
--(2) tide; high tide;
---రక్తపు పోటు = blood pressure.
---తలపోటు = headache.
---పాటుపోటులు = ebb and tide.


పోత, pOta
-n.
--(1) take; 
--(2) input; 
--(3) casting of metal; 
--(4) pouring;


పోత ఇనుము, pOta inumu
-n.
--cast iron;


పోతు, pOtu
-n.
--male animal; male bird;
---దున్నపోతు = he buffalo.
---పోతుటీగ = male fly.
---పోతుపిల్లి = tom cat.


పోతు పేరంటం, pOtu pEraMTaM
-ph.
--(coll.) a male in an otherwise female company;


పోపు, pOpu
-n.
--temper; a characteristically special step of spicy seasoning in Indian cooking; this step, usually the last, involves boiling a spoonful of oil with mustard seed, dried red chillies, curry leaves, etc. and dumping the hot stuff in already cooked vegetables, or soups; 
-- తిరుగబోత; పోణీ; తాలింపు; 


పోపు పెట్టడం, pOpu peTTaDaM
-v. t.
--tempering; the act of adding temper to a cooked dish; the process involves boiling about two tablespoons of oil in a saucepan, adding mustard seeds, halved red chilies, and possibly cumin and fenugreek seeds, and curry leaves; when mustard seeds begin to splutter, the whole boiling mixture is added to previously cooked vegetables or soups which produces a characteristic sound and pungent odor that lingers on for a while;


పోబడి, pObaDi
-v. i.
--expense;


పోరంబోకు భూములు, pOraMbOku bhUmulu
-n.
--uncultivable waste lands;
-- ఏ ప్రయోజనం లేకుండా , నిరుపయోగంగా ఊరి బయట పడియున్న ఖాళీ స్థలాలకు ద్రవిడ భాషల్లో &quot;పోరంబొక్కు&quot; అన్న పదం ఉన్నది;


పోరా, పో!,
-inter.
--beat it!; scram!; go away!; get lost!;


పోరామి, pOrAmi
-n.
--friendship; 


పోరు, pOru
-n.
--(1) fight; struggle; dispute; quarrel; 
--(2) nagging; teasing; troubling; pestering;


పోలిక, pOlika
-adj.
--resemblance; similarity; likeness; taking after in physical resemblance;


పోలేరమ్మ,pOlEramma
- n.
-- the name of a village goddess; the goddess that guards the boundary;
-- (ety.) పొలిమేర + అమ్మ = పొలిమేరమ్మ = పోలేరమ్మ;  village boundary + mother;


పోలీసు, pOlIsu
-n.
--police;


పోలు, pOlu
-v. i.
--resemble;


పోల్చు, pOlcu
-v. t.
--compare; liken;


పోవు, pOvu
-v. i.
--go; proceed;


పోషక, pOshaka
-adj.
--nutritious;


పోషకాలు, pOshakAlu
-n.
--nutrients; nourishments; 


పోషకుడు, pOshakuDu
- n.
- patron; supporter; 


పోషించు, pOshiMcu
-v. t.
--(1) nourish; (2) patronize; 


పోహ, pOha
-n.
--concept; (ant.) అపోహ;


పోహన, pOhaNa
-n.
--fact; occurrence;


ప్రోచు,  prOchu
- v. t.
-- protect;
---బ్రోచేవారెవరురా  is incorrect usage; it should be ప్రోచేవారెవరురా. &quot;ప్రోచేవారెవరురా నిను వినా రఘువరా 
నను బ్రోచేవారెవరురా&quot; అన్నప్పుడు నను లేక నన్ తఱువాత వచ్చే ప్రోచేవారు నను బ్రోచేవారు అవుతుంది. మొట్టమొదటనే బ్రోచేవారు అని ఆరంభించుట తప్పు.


ప్రోత్సాహం, prOtsAhaM
-n.
--encouragement;


ప్రోద్బలం, prOdbalaM
-n.
--active support;
---మీ ప్రోద్బలం వల్లే ఎన్నికలలో నిలబడ్డాను = I ran for the office only because of your active support.


ప్రోది, prOdi
- n.
-- patronage; cherishing; support;


పౌడరు, pauDaru
-n.
--powder; talcum powder; face powder;


పౌనఃపున్యం, pauna@mpunyaM
-n.
--frequency; repetition; 


పౌర్ణమి, paurNami
-n.
--full-moon day, fifteenth day of lunar half-month;


పౌరాణిక, paurANika
-adj.
--mythological; legendary;


పౌరుష, paurusha
-adj.
--pref. one created by man; artificial;
---వేదములు అపౌరుషేయములు = the Vedas are not created by man; Vedas are supra-mental.
---పౌరుష రసాయనం = synthetic chemistry.
---పౌరుష ఉత్తేజకాలు = amphitamines; synthetic stimulants.


పౌరుష, paurusha
-adj.
--synthetic; artificial; 


పౌరుషం, paurushaM
-n.
--(1) courage; manliness; 
--(2) artificially created by man; 


పౌరోహిత్యం, paurOhityaM
-n.
--priesthood; office of the family priest;
&lt;/poem&gt;

==Part 3: ఫ = pha==
&lt;poem&gt;

ఫంగస్, phaMgas
-n.
--[bot.] fungus; శిలీంధ్రం;


ఫక్తు, phaktu
-adv.
--merely; only; 


ఫకీరు, phakIru
-n.
--(1) muslim religious mendicant; 
--(2) destitute person; poor person;


ఫక్కీ, phakkI
-n.
--manner; style; fashion;


ఫణిజాకం, phaNijAkaM
-n.
--marjorum;  తెల్ల మరువం; 


ఫణితి, phaNiti
-n.
--manner; style; fashion;


ఫర్మానా, pharmAnA
-n.
--written order; royal mandate;


ఫలం, phalaM
-n.
--(1) fruit; 
--(2) reward; result; 
--(3) benefit;


ఫలకం, phalakaM
-n.
--plate; plaque; slab;


ఫలదీకరణం, phaladIkaraNaM
-n.
--fertilization; (Br.) fertilisation;


ఫలసంపెంగ, phalasaMpeMga
-n.
--[bot.] Artabotrys odoratissima;


ఫలసాయం, phalasAyaM
- n.
-- yield; yield of a crop; produce; crop; 


ఫలహారం, phalahAraM
-n.
--snack; refreshment; light meal; lunch; (lit.) a food comprised of fruits;


ఫలహారశాల, phalahAraSAla
-n.
--restaurant; snack house; canteen;


ఫలానా, phalAnA
-adj.
--such and such; so and so;


ఫలితం, phalitaM
-n.
--result; fruit of a labor;


ఫలోజు, phalOju
-n.
--fructose; a type of sugar commonly found in fruits;


ఫలోత్పాదన, phalOtpAdana
-n.
--efficiency;


ఫసలీ,  phasalI
-adj.
-- In India it is the period from July 1 to June 30; official revenue year;


ఫాంటు, phaMTu
-n.
--font, the artistic style in which the script of a language is set for printing or typing. The Sans Serif is a popular font in English printing. The Elite font is quite popular with typewriters. The type of Telugu lettering popularized by Bapu can be called, for example, the Bapu font.


ఫాయిదా, phAyidA
-n.
--profit; gain; 


ఫారం, phAraM
-n.
--a form; a pre-formatted document that needs to be filled in by an applicant; 


ఫాలం, phAlaM
-n.
--forehead; 


ఫికరు, phikaru
-n.
--trace; clue;


ఫిడేలు, phiDElu
-n.
--fiddle; violin; any stringed instrument of the violin class; 


ఫిరంగి, phiraMgi
-adj.
--foreign; alien;


ఫిరంగి, phiraMgi
-n.
--cannon;


ఫిరాయింపు, phirAyiMpu
-n.
--exchange; turning away; 


ఫిర్యాది, phiryAdi
-n.
--plaintiff; complainant;


ఫిర్యాదు, phiryAdu
-n.
--complaint; (ety.) ఫిర్ యాద్; means &quot;to remind again&quot; as complainants often do;


ఫేనం, phEnaM
-n.
--(1) foam; froth; 
--(2) scum;


ఫేనీకరణం, phEnIkaraNaM
-n.
--[chem.] fermentation; 


ఫైలు, phailu
-n.
--file; a folder containing a number of records or papers;


ఫోకస్, phOkas
-n.
--focus; నాభి బిందువు;


ఫోటాను, phOTAnu
-n.
--photon; a &quot;particle&quot; of light;

&lt;/poem&gt;

| width=&quot;65&quot; | &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|-&lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>om0gy8zw6ko1ispr8qeffj2r7xv7kfe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/య-ర-ల-ళ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3022</id>
    <revision>
      <id>33330</id>
      <parentid>33317</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T22:05:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 1: యం - yaM, య - ya */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="77610" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;

==Part 1: యం - yaM, య - ya ==
&lt;poem&gt;
యంత, yaMta
-n.
--driver; controller; charioteer;


యంతకుడు, yaMtakuDu
-n.
--mechanic;


యంతరపి, yaMtarapi
-n.
--entropy; a measure of disorder;


యంత్రం, yaMtraM
-n.
--machine; device; instrument;


యంత్రసజ్జిత, yaMtrasajjita
-adj.
--mechanized;                                         


యంత్రసామగ్రి, yaMtrasAmagri
-n.
--mechanical equipment;


యంత్రసూరి, yaMtrasUri
-n.
--mechanic;


యంత్రలాభం, yaMtralAbhaM
-n.
--mechanical advantage;


యంత్రాంగం, yaMtraMgaM
-n.
--machinery; mechanism; infrastructure;


'''య, ya'''


యకరం, yakaraM
- n.
-- acre; a measure of land area;
-- 1 యకరం = 100 సెంట్లు = 40  గుంటలు = 1210 అంకణాలు;
-- 1 యకరం = 4840 చదరపు గజాలు 
-- 1 యకరం = 0.404686 హెక్టర్లు = 4046.86 చదరపు మీటర్లు;
-- 1 యకరం = 0.0015625 చదరపు మైళ్లు;


యకాయెకీ, yakAyekI
-adj.
--immediately; quickly; without any further delay;


యక్షులు, yakshulu
- n. pl.
-- legendary &quot;creatures&quot; fathered by Kashyapa and Surasa;
-- ఇంద్ర సభలో వీరు నాట్యం చేస్తారు; 
-- కశ్యపునికి సురస యందు జన్మించినవారు యక్షులు. వీరు పుట్టగానే ఆకలితో 'యక్షామ ' అన్నారని, అందువల్ల వారికి యక్షులని పేరు వచ్చిందనిన్నీ, 'రక్షామ' అన్న వాళ్ళు రాక్షసులు. వీళ్ళకి నాయకుడు కుబేరుడు, పట్టణం అలకాపురి;
-- see also  గంధర్వులు; కిన్నెరలు; కింపురుషులు;


యజమాన్యం, yajamAnyaM
-n.
--ownership; stewardship; management; supervision;


యజమాని, yajamAni
-n.
--master; steward; supervisor; owner; proprietor;


యజ్ఞం, యాగం, yaj~naM, yAgaM    
-n.
-religious sacrificial worship;


యజ్ఞ్నోపవీతం, yaj~nOpavItaM     
-n.
-- sacred thread worn by Brahmans, Kshatriyas and Vaisyas;


యణ్ణులు, yaNNulu
-n.
--[gram.] the letters య, వ and ర;


యత్నం, yatnaM
-n.
--trial; effort; 


యతి, yati
-n.
--(1) caesura; in Telugu prosody, a place in the line of a verse where the syllable matches the first syllable of that line. At times this gives an opportunity to pause while reciting poetry; పద్యాన్ని చదివేటప్పుడు ఎన్నవ అక్షరం తరువాత విరామం తీసుకోవాలి అనే దానిని యతి స్థానం అంటారు. ఇది సంస్కృతంలో లేనప్పటికీ, తెలుగు హిందీ భాషలలో వుంది.
--(2) ascetic; one who has curbed his emotions;


యథా, yathA
-adv.pref.
--as; according to; 
--how? in what way?


యథాక్రమంగా, yathAkramaMgA
-adv.
--according to the procedure;


యథాతథంగా, yathAtathaMgA
-adv.
--(1) as is; 
--(2) verbatim; word for word;


యథాపూర్వంగా, yathApUrvaMgA
-adv.
--as before; as usual;


యథార్థం, yathArthaM
-n.
--fact; truth;


యథార్ధత, yathArdhata
-n.
-- truth; reality;


యథాలాపంగా, yathAlApaMgA
-adv.
--casually;


యథావిధిగా, yathAvidhigA
-adv.
--according to rule; duly;


యథాశక్తిగా, yathASaktigA
-adv.
--according to one's means;


యథాస్థానం, yathAstAnaM
-n.
--original place;


యథాస్థితి, yathAsthiti
-n.
--original form or state;


యథోచిత, yathOcita
-adj.
--appropriate; suitable; proper;


యథేచ్ఛగా, yathEcCagA
-adv.
--as one pleases; at one's own will;


యమ, yama
-n.
--The god of Ultimate Justice in Hindusim; god of death;
-pref.
--extreme; great; amazing;
---యమయాతన = extreme trouble.
---యమచాకిరీ = drudgery; lot of hard work.
---యమాగా ఉంది = it is amazingly wonderful.


యవక్షారం, yavakshAraM
-n. [chem.] 
--(1) Potassium nitrate, KNO&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;;
--(2) Chile saltpeter; Sodium nitrate; NaNO&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;;


యవ్వారం, yavvAraM
-n.
--coll. business;


యవలు, yavalu
-n. pl.
--barley;


యశదము, yaSadamu
-n.
--[chem.] zinc; one of the chemical elements with the symbol Zn and atomic number 30;
-- It is an &quot;essential trace element&quot; because very small amounts of zinc are necessary for human health. Since the human body does not store excess zinc, it must be consumed regularly as part of the diet. Common dietary sources of zinc include red meat, poultry, and fish; Pumpkin seed, cashews, chickpeas are vegetable sources;


యశదహరితం, yaSadaharitaM
-n.
--[chem.] zinc chloride;


యష్టిమధుకం, yashTimadhukaM
-n.
--licorice (లికరిష్); sweetwood; [bot.] ''Glycyrrhizae radix''; ''Glycyrrhiza glabra''; ''Abrus pvccatorius''; (Br.) liquorice;
--also known as అతిమధురం; 
-- this is used as an ingredient in a variety of Ayurvedic medicines such as to treat dysentery or elephantiasis; 


యాజి, yAji
-n.
--conductor; performer; person in charge;
---సోమయాజి = one who conducted a religious rite called the Soma Yajna.


యాంత్రిక, yAMtrika
-adj.
--mechanical;


యాంత్రికంగా, yAMtrikaMgA
-adv.
--mechanically;


యాజమాన్యం, yAjaMAnyaM
-n.
--management;


యాతన, yAtana
-n.
--trouble; trial; tribulation; inconvenience;


యాత్ర, yAtra
-n.
--pilgrimage; tour;


యాతావాతా, yAtAvAtA
-adv.
--by and large; in any event; in general; all said and done;


యాత్రికుడు, yAtrikuDu
-n. m.
--pilgrim; tourist;


యాదాంసి, yAdAMsi
-n.
--aquatic creature;


యాదాస్తు, yAdAstu
-n.
--memorandum;


యాది, yAdi
-n.
--memory; recollection;


యాదృచ్ఛికం, yAdRcChikaM
-n.
--coincidence; accidental; unexpected; spontaneous; random; stochastic;


యాదృచ్ఛిక ప్రక్రియ, yAdRcChika prakriya
-n.
--stochastic process; random process;


యాదృచ్ఛిక ప్రవేశం, yAdRcChika pravESaM
-n.
--[comp.] random access;


యానం, yAnaM
-n.
--(1) boat; ferry; 
--(2) trip by boat; cruise.
---మహాయానం = the big ferry boat.
---హీనయానం = the little ferry boat.


యావం, yAvaM
-n.
--lac; shellac; sealing wax;


యానకం, yAnakaM
-n.
--medium; a medium through which something travels;


యాలచేప, yAlacEpa
-n.
--pointed sawfish; [bio.] ''Pristis cuspidatus'' Latham;


యావత్తు, yAvattu
-n.
--the whole;


యాస, yAsa 
- న.
-- the regional difference in the pronunciation of the same word; 
-- ఒకే పదం ఊనికలో తేడా యాస; ఉదా: ఏమి, ఏమిటి, ఏంటి?
 

యుక్తి, yukti
-n.
--tact;


యుక్తియుక్తంగా, yuktiyuktaMgA
-adv.
--discriminatingly; appropriately;


యుగం, yugaM
-n.
--era; age; eon; a long period of time; (esp.) in the life of the universe;
---కలియుగం = Kali Yuga; the age of Kali.
---యుగ సంధి = an era of transition.


యుగంధర ప్రతిభ, yugaMdhara pratibha
- ph.
-- unparalleled intellect; 


యుగకర్త, yugakarta
-n.
--heralder; creater of an era;


యుగళం, yugaLaM
-n.
--pair; couple;


యుగళ గీతం, yugaLa gItaM
-n.
--duet; song sung by two;


యుగ్మం, yugmaM
-n.
--pair;


యుగాండం,  yugAMDaM
- n.
--zygote; 
-- (Note) మానవులలో ఈ యుగాండం (zygote) అన్న పేరు శిశుసంకల్పన (conception) సమయం నుండి ఐదో వారం వరకు వర్తిస్తుంది; ఐదవ వారం నుండి పదవ వారం వరకు దీనిని పిండం (embryo) అని పిలుస్తారు. పదకొండవ వారం నుండి ప్రసవం అయి బిడ్డ భూపతనం అయేవరకు భ్రూణం (ఇంగ్లీషులో ఫీటస్, fetus) అంటారు.  ప్రసవం అయినప్పటినుండి మాటలు వచ్చేవరకు శిశువు (infant) అంటారు - ఇంగ్లీషులో ఇన్^ఫెంట్ అంటే మాటలు రాని పసిబిడ్డ అని అర్థం. మాటలు మాట్లాడడం మొదలు పెట్టిన తరువాత బిడ్డ (child) అంటారు. బిడ్డ అనే మాట ఆడ, మగ కి వర్తిస్తుంది. 


యుతి, yuti
- n.
-- conjunction; 
-- (1) an uninflected linguistic form that joins together sentences, clauses, phrases, or words
-- (2) the apparent meeting or passing of two or more celestial bodies in the same degree of the zodiac;


యుద్ధం, yuddhaM
-n.
--war; battle; combat; skirmish; 


యుద్ధనౌక, yuddhanauka
-n.
--warship;


యుద్ధోన్మాది, yuddhOnmAdi
-n.
--warmonger;


యునానీ,  unAnI
- n.
-- Unani medicine is a system of alternative medicine that originated in ancient Greece but is now practiced primarily in India. Involving the use of herbal remedies, dietary practices, and alternative therapies, Unani medicine addresses the prevention and treatment of disease. The Supreme Court of India and Indian Medical Association regard unqualified practitioners of Unani, Ayurveda and Siddha medicine as quackery;


యువకుడు, yuvakuDu
-n. m.
--youth; young man in the prime of age;


యువతి, yuvati
-n. f.
--youth; a young woman in the prime of age;


యూకలిప్టస్, yUkalipTas
-n.
--Eucalyptus; [bot.] ''Eucalyptus globulus; Eucalyptus teriticornis;''
-- నీలగిరితైలము చెట్టు;


యూథము,  yUthamu
- n.
-- a group of animals of the same species;


యోక్త, yOkta
-n.
--synthesizer; one who joins together;


యోగం, yOgaM
-n.
 --(1) union; joining; 
--(2) a process of meditation to unite mind with body ; 
--(3) luck; good fortune; 
--(4) the fourth out of the five components of a Hindu calendar; this is calculated by adding the “star number” in which the Sun resides to the star number in which the Moon resides. Then “yOgaM” is the amount by which this sum exceeds 27; 


యోగనిద్ర,  yOganidra
- n.
-- deep transcendental sleep attained by yoga practice;


యోగక్షేమం, yOgakshEmaM
-n.
--welfare; safety; security; (lit.) acquiring what one doesn't have and maintaining what one has;


యోగ్యత, yOgyata
-n.
--worthiness; fitness;


యోచన, yOcana
-n.
--consideration; deliberation; reflection; 


యోజనం, yOjanaM
-n.
--(1) plan; compilation; 
--(2) a measure of distance widely used in India until recent times; believed to be approximately 7.5 miles; Astronomers used the word to represent 4.9 miles;
---పంచవర్షయోజనం = five-year plan. (note) ప్రణాళిక which is commonly used in this context is a misnomer. ప్రణాళిక literally means a tube carrying water. Perhaps this came into use during the early post-independence era to refer to the hydroelectric and irrigation projects;


యోని, yOni
-n.
--external genetalia of the female; vulva; 
&lt;/poem&gt;

==Part 2: రం - raM, ర - ra==
&lt;poem&gt;

రంకుతనం, raMkutanaM
-n.
--debauchery; adultery;


రంకుమొగుడు, raMkumoguDu
-n.
--paramour; lover;


రంకులాడి, raMkulADi
-n.
--slut; adulteress;


రంకె, raMke
-n.
--bellow; bellow of an ox; roar;


రంగం, raMgaM
-n.
--(1) [theater] stage; setting; 
--(2) [theater] scene; 
--(3) area; sector; field; sphere; 
--(4) the city Rangoon in Burma;
---క్రీడారంగం = playing field.
---ప్రభుత్వరంగం = public sector.
---యుద్ధరంగం = battlefield.


రంగరంగ వైభవం,  raMgaraMga vaibhavaM
- ph.
-- magnificient luxory;


రంగరించు, raMgariMcu
-v. t.
--mix; stir; shake; esp. mixing a powder into a liquid base;


రంగు, raMgu
-n.
--(1) color; a specific frequency of a light wave; 
--(2) hue; tint; dye; pigment; 
--(3) inherent nature; 
--(4) suit at playing cards;


రంగుల రాట్నం, raMgula rATnaM
-n.
--merry-go-round; carousel; a children's entertainment device found in amusement parks;


రంజకం, raMjakaM
-n.
--incendiary substance; inflammable substance;


రంజక, raMjaka 
-adjvl. suff.
--popular;
---జనరంజక = popular.


రంజనం, raMjanaM
-n.
--pigment;


రంజని, raMjani
-n.
--Indigo plant;                       %to e2t


రంతు, raMtu
-n.
--sound; clamor; noise;


రంధ్రం, raMdhraM
-n.
--hole; aperture; perforation;


రంధ్రాన్వేషణ, raMdhrAnvEshaNa
-n.
--fault-finding; censoriousness; 


రంధి, raMdhi
-n.
--fight; quarrel; obsession;


రంపం, raMpaM
-n.
--saw;


రంపపుపన్ను, raMpapupannu
-n.
--sawtooth;


రంపు, raMpu
-n.
--friction; squabble; wrangle;


'''ర - ra'''


రకం, rakaM
-adj.
--kind; variety; style; sort;


రక్తం, raktaM
-n.
--blood;


రక్తం కారడం, raktaM kAraDaM
-v. i.
--bleeding;


రక్తచందనం, raktacaMdanaM
-n.
--red sandalwood; [bot.] ''Pterocarpus santalinus''; 
--a small tree indigenous to Southern India and the Philippines; blood colored sandalwood. This kind of wood has a special and rust red colour and it is used to carve a number of products including panels, framework and traditional dolls.
-- ఉసిరి గింజల పొడి, రక్తచందనం పొడి సమపాళ్ళల్లో కలిపి, తేనెతో తింటే వాంతులు, తలతిప్పు తగ్గిపోతాయి అని ఆయుర్వేదం చెబుతోంది; 


రక్తచందురం, raktacaMduraM
-n.
--hemoglobin; the red stuff of blood; same as రక్తగంధం;


రక్తపాతం, raktapAtam
-n.
--bloodshed;


రక్తపీడనం, రక్తపోటు, raktapIDanaM, raktapOTu
-n.
--(1) blood pressure; 
--(2) hypertension; a word indicative of high blood pressure; 


రక్తనిధి, raktanidhi
-n.
--blood bank;


రక్తసంబంధం, raktasaMbaMdhaM
-n.
--blood relationship; typically a close relationship such as that between parents and children, siblings, cousins and so on; consanguinity is the genetic relationship stretched over many generations; see also సగోత్రీయత;


రక్తహీనత, raktahInata    %e2t
-n.
--anemia;


రక్ష, raksha
-n.
--protection; preservation;


రక్షరేకు, raksharEku
-n.
--(1) talisman; 
--(2) protective cover; 
--(3) immunity;


రక్తి, rakti
-n.
--charming; aesthetic pleasure; (ant.) విరక్తి;


రక్తిమ, raktima
-n.
--redness; bloodshot;


రక్కు, rakku
-v. t.
--scratch with finger nails;


రగడ, ragaDa
-n.
--(1) quarrel; altercation; 
--(2) a type of Telugu poem with its own rules of prosody;


రగిలించు, ragiliMcu
-v. t.
--kindle; ignite;


రచన, racana
-n.
--writing; composition; arrangement;


రచ్చ, racca
- n.
-- open place; public place;


రచ్చకి ఎక్కు,  raccaki ekku
- ph.
-- to go to court to settle a dispute; to bring a dispute for public arbitration;


రచ్చబండ, raccabaMDa
- n.
-- piazza; a public meeting place, often an elevated platform built around the trunk of a tree; 


రచించు, raciMcu
-v. t.
--compose; write; make;


రజను, rajanu
-n.
--dust; pollen; (alt.) రజము;
ఇనప రజను = iron dust or iron filings.


రజతం, rajataM
-n.
--silver;


రజస్వల,  rajasvala
- n.
-- (1) a woman in menstruation; (2) a girl who came of age;


రజస్సు, rajassu
-n.
--dust; 


రజాయి, rajAyi
-n.
--thick blanket; comforter; 


రజ్జువు, rajjuvu
-n.
--rope; cord; 


రట్టుచేయు, raTTucEyu
-v. i.
--make public; divulge; 


రణం, raNaM
-n.
--battle;


రణపాల,  raNapAla
- n.
-- air plant; cathedral bells; life plant; miracle leaf; Goethe plant; [bot.] ''Bryophyllum pinnatum''; ''Kalanchoe pinnata'';
-- In traditional Indian medicine, the juice of the leaves is used to cure kidney stones, although there is no scientific evidence for this use, and, indeed, such usage could prove dangerous and even fatal in some cases.
[[File:thumb|right|Starr_070308-5338_Kalanchoe_pinnata.jpg|రణపాల]]
-- Ursodiol (ursodeoxycholic acid) is indicated for radiolucent non-calcified gallbladder stones smaller than 20 mm in diameter when conditions preclude cholecystectomy;


రణస్థలం, raNastalaM
-n.
--battlefield;


రత్నం, ratNaM
-n.
--gem;
---నాగరత్నం = a gem believed to be in the hood of a cobra; an ornament worn by women in their braided hair.


రతి, rati
-n.
--coition; coitus;copulation; sexual intercourse;


రథం, rathaM
-n.
--(1) chariot; 
--(2) Bishop of Chess;


రద్దుచేయు,
-v.i.
--repeal; rescind; strike out;


రప్పించు, rappiMcu, 
-v. t. 
--summon; call; recall; make someone come with or without their will; 


రబ్బరు, rabbaru
-n.
--(1) rubber; 
--(2) eraser; 
--(3) condom;


రబ్బరు చెట్టు, rabbaru ceTTu
-n.
--(1) India rubber tree (mulberry family); 
--(2) Ceara rubber tree (spurge family); Hevea rubber tree;
--(3) a decorative house-plant; [bot.] ''Ficus elastica'';


రబీ,  rabI
- n.
-- Rabi is a Urdu/Frasi word for summer; this word is often used to refer to summer crops;


రభస, rabhasa
-n.
--commotion; turmoil;


రమ, rama
-n.
--woman; (lit.) one who delights in men by her coquettish gestures; 


రమారమి, ramArami
-adv.
--approximately;


రమించు, ramiMcu
-v. i.
--(1) rejoice; 
--(2) play; 
--(3) have sex; have intercourse; (ant.) విరమించు;


రయం, rayaM
-n.
--speed; velocity; quickness; 


రవం, ravaM
-n.
--sound;


రవంత, ravaMta
-adj..
--a small quantity; little bit;


రవ, rava
-n.
--(1) particle; small quantity; 
--(2) a fine thing; 
--(3) a diamond;


రవ్వ, ravva
-n.
--(1) diamond; 
--(2) finely ground grain; నూక; మొరుం;
--(3) finely ground wheat grain = cream of wheat; semolina = గోధుమ రవ్వ = సూజీ;


రవాణా, ravANA
-n.
--(1) transport; conveyance; 
--(2) via, when used in a postal address;


రవి, ravi
-n.
--Sun;


రవిక; ravika
-n.
--jacket; bodice; blouse; a tight fitting upper garment of women;
---ఆమె ఎరుపు రంగు రవిక వేసుకుంది = She wore a red colored jacket.
---స్తూపం చుట్టూ ఒక రవికని అమర్చి దాంట్లో నీరు ప్రవహించే ఏర్పాటు చేయవలెను = an arrangement shall be made to fit a jacket around the cylinder.


రవిజని, ravijani
-n.
-- the element Helium; (lit.) the producer of the Sun.


రవిమార్గం, ravimArgaM
-n.
--ecliptic; the apparent path of the Sun in the skies; క్రాంతిచక్రం;


రవిరశ్మి, ravirasmi
-n.
--sunlight;


రవిసంధానం, ravisaMdhAnaM
-n.
--photosynthesis; కిరణ జన్య సంయోగ క్రియ;


రశ్మి, rasmi
-n.
--ray; brilliance; light; a beam of light;


రసం, rasaM
-n.
--(1) juice; fluid; 
--(2) a soup-like preparation made out of tamarind or lemon juice; a popular dish in South Indian cooking; 
--(3) mercury; పాదరసం; 
---(4) taste; flavor; in the Indian system, there are six tastes or షడ్రసములు, namely, ఉప్పు, పులుపు, కారం, తీపి, చేదు, వగరు; 
---(5) sentiment; aesthetic taste; one of the nine sentiments (or moods) used to describe Indian literature and arts, namely శృంగారం, హాస్యం, కరుణ, రౌద్రం, వీరత్వం, భయం, భీభత్సం, అద్భుతం, శాంతం;


రసకందాయం, n. rasakaMdAyaM
- n. 
-- exciting or suspenseful part of a program or narration; 
--- (ety.)  కందాయం =  trimester; division; when a narration, a movie or a music program enters a suspenseful or climax part we say that it entered  &quot;రసకందాయం.&quot;


రసకర్పూరం, rasakarpUraM
-n.
--corrosive sublimate; chloride of mercury; white sublimate of mercury; HgCl&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;; (rel.) calomel;


రసమిశ్రమం, rasamiSramaM
-n.
--amalgam; an alloy of mercury;


రసవంత, rasavaMta
-adj.
--tasteful; artistic;


రసవాది, rasavAdi
-n.
-- the person who believes in the transformation of mercury into gold; (note) this belief was held by the legendary poet Vemana; Gold occupies a square adjacent to mercury in the Periodic Table fo Elements and can be obtained if one proton and three neutrons are removed the nucleus of a mercury atom; an alchemist is one who believes in the transformation of any base element to any superior element;


రససింధూరం, rasasiMdhUraM
-n.
--cinnabar; vermillion; mercuric sulphide, H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;S;


రసహరితం, rasaharitaM
-n.
--[chem.] mercuric chloride;


రసాంజనం, rasAMjanaM
-n.
--a vitriol of copper; copper sulfate; CuSO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;(H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O)&lt;sub&gt;x&lt;/sub&gt;, where x can range from 0 to 5;


రసాత్మక, rasAtmaka
-adj.
--artistic; tasteful;


రసాభాసం, rasAbhAsaM
-n.
--fiasco;


రసాభాసు, rasAbhAsu
-n.
--spoiled sentiment; upsetting a good situation; fiasco; రసభంగం;


రసాయనం, rasAyanaM
-n.
--(1) an elixir; 
--(2) a chemical substance; 
--(3) a medicine;
-- (4) aq mixture of sliced bananas sprinkled with sugar and honey distribted at Hindu temples as God's gift to devotees;


రసాయనశాస్త్రం, rasAyanaSAstraM
-n.
--chemistry;


రసాయన ప్రక్రియ, rasAyana prakriya
-n.
--chemical process;


రసాయన సమీకరణం, rasAyana samIkaraNaM
-n.
--chemical equation;


రస్తా, rastA
-n.
--road; highroad;


రసి, rasi
-n.
--blood plasma; (rel.) చీము;


రసికుడు, rasikuDu
-n.
--connoisseur;


రసీదు, rasIdu
-n.
--receipt; (rel.) వసూళ్లు;


రస్మేరీ, rasmErI     %e2t
-n.
--rosemary; [bot.] ''Rosmarinus officinalis''; ''Salvia rosmarinus'' of the Lamiaceae (mint) family;
-- evergreen shrub with strongly aromatic, needle-like leaves; used in Western cooking to add accent to foods;


రహదారి, rahadAri
-n.
--highway;


రహస్యం, rahasyaM
-n.
--secret; mystery; 


రహస్య నామం, rahasya nAmaM
-n.
--code name;


రహితం, rahitaM
-adj.
--devoid of; deprived of;


'''రా - rA'''

రాండి, rAMDi
-imperative. polite
--come; come in!; 


రా, rA
-imperative. familiar
--come; come in; 


రాక, rAka
-n.
--(1) arrival; (ant.) పోక; 
--(2) the full-moon day;


రాక్షసి, rAkshasi
-n.
--demon; (exp.) Believed to be a dead person's soul assuming the form of a human. A person becomes a రాక్షసి if one refuses to transmit one's knowledge to a disciple;


రాక్షసిబొగ్గు, rAkshasiboggu
-n.
--coal; (lit.) demonic charcoal;  నేలబొగ్గు;     %e2t


రాకాచంద్రుడు, rAkAcaMdruDu
-n.
--full-moon;


రాగం, rAgaM
-n.
--(1) musical scale; a series of five or more notes on which a musical melody is based; (note) a musical scale may contain all the seven &quot;swaras&quot; or only a subset of swaras; a raga is a melody type; According to orthodox theory the six basic ragas are bhairava, kauSika, hindOLa, dIpaka, SrirAga and mEgha; 
-- a group of notes; Typically, the group may contain 5, 6 or 7 notes; only those combinations that are pleasing to the ear constitute a రాగం; for example, the note 'sa' must appear in all ragas; the notes 'ma', and 'pa' both cannot be omitted at the same time;
--(2) a part of a Carnatic music recital; this portion is an elaborate Alaapana or a study in the structure of the chosen raagam; 
--(3) color; red color; 
--(4) desire; 
--(5) affection;
--(6) మేళకర్త రాగం =  a raga in which all the seven svaras appear; there are 72 such ragas;  జన్య రాగం =  derived raagaM;


రాగి, rAgi
-n.
--copper; the element copper with the symbol Cu;


రాగులు, rAgulu
-n. pl.
--ragi; finger-millet; red colored grain largely cultivated in southern India; [bot.] ''Eleusine coracana gaertu''; 
-- చోళ్లు; 


రాగోల, rAgOla
-n.
--forked stick; a stick used to pick leaves, grass and hay on the farm;


రాచ, rAca
-adj.
--(1) royal; 
--(2) king-size; large jumbo;


రాచఉసిరి, rAcausiri
-n.
--star gooseberry; 
--(1) [bot.] ''Cicca disticha; Otaheile gooseberry''; 
--(2) [bot.] ''Phyllanthus acidus'' Skeels of the Euphorbiaceae family;
-- (3) [bot.] ''Averrhoa acida'' of the Oxalidaceae family;


రాచకార్యం, rAcakAryaM
-n.
--state business; on duty; 


రాచకురుపు, rAcakurupu
-n.
--carbuncle; a painful, localized pus-bearing inflammation of the tissue beneath the skin; this is more severe than a simple boil;


రాచజిల్లేడు, rAcajillEDu
-n.
--[bot.] ''Calotropis gigantea'';


రాచనేరేడు, rAcanErEDu
-n.
--[bot.] ''Eugenia Jambolana'';


రాచపుండు, rAcapuMDu
-n.
--carbuncle; 


రాచ్చిప్ప, rAccippa
-n.
--stone vessel; stone crucible;


రాజబెట్టు, rAjabeTTu
-v. t
--kindle; to assist a thing to catch fire;


రాజసూయం, rAjasUyaM
-n.
--a long succession of ceremonies during the inauguration of a king; see also వాజపేయం;


రాజ్యం, rAjyaM
-n.
--kingdom; sovereign power;


రాజపూజ్యం,  rAjapUjyaM  
-n. 
--honor; a term used in astrology to refer to good days; 


రాజాధిరాజు, rAjAdhirAju
-n.
--king of kings;


రాజావర్తం, rAjAvartaM    %e2t
-n.
--lapis lazuli; cat's eye; a precious stone;


రాజ్యాంగం, rAjyAMgaM
-n.
--[polit.] constitution; 


రాజిల్లు, rAjillu
-v. i.
--shine brightly;


రాజీ, rAjI
-n.
--reconciliation; compromise;


రాజీనామా, rAjInAmA
-n.
--resignation;


రాజీపడు, rAjIpaDu
-v. i.
--come to terms;


రాజు, rAju
-n.
--king; ruler; monarch; 
--(2) a person belonging to the Kshatriya caste; 


రాజుకొను, rAjukonu
-v. i.
--ignite; process of catching fire;


రాట, rATa
-n.
--pole; post; prop;


రాట్నం, rATnaM
-n.
--a manual spinner to spin yarn; carousel; 


రాటుపోట్లు, rATupOTlu
-n.
--friction and strife; rough and tumble; wear and tear; hurly-burly;


రాణించు, rANiMcu
-v. i.
--shine; succeed; thrive; do well;


రాణి, rANi
-n.
--(1) queen; 
--(2) wife of a king; 
--(3) the queen in playing cards;


రాత, rAta
-n.
--(1) writing; 
--(2) fate; destiny; 
--(3) output;
---తలరాత = (lit.) writing on the forehead; fate.


రాతకోతలు, rAtakOtalu
-n.
--[idiom] legal documentation; 


రాతిఉప్పు, rAtiuppu
-n.
--rock salt;


రాతిచమురు, rAticamuru
-n.
--petroleum; 


రాతినార, rAtinAra
-n.
--asbestos; 


రాతిమైనం, rAtimainaM
-n.
--paraffin wax;


రాతియుగం, rAtiyugaM
-n.
--stone age; the period of time from about B.C. 4000 to B.C. 2000; During the later part of the stone age, copper tools began to appear. The bronze age started around B.C. 2200.


రాతియెలక, rAtiyelaka
-n.
--filefish; [bio.] ''Balistes spp''.


రాత్రి, rAtri
-n.
--night; strictly, from 7 P.M. to midnight;


రాద్ధాంతం, rAddhAMtaM
--n.
--brouhaha; hubbub; uproar; 


రాని, rAni 
-neg. verbl. adj.
--of వచ్చు, (lit.) not coming;
---చెప్పరాని పని చేసేడు = he did an un-utterable deed.
---చదువురాని వాడు = illiterate man.


రానూ పోనూ, rAnU pOnU
-adv.
--coming and going; to and fro; round trip;


రానురాను, rAnurAnu
-adv.
--gradually; 


రాపాడు, rApADu
-v. t.
--cause friction by rubbing against;


రాపిడి, rApiDi
-n.
--friction; 


రాపులుగు, rApulugu
-n.
--(1) heron; black ibis; curlew; a royal bird; (ety.) రాచ + పులుగు;


రాపొడి, rApoDi
-n.
--filings; (ety.) రాపిడి వల్ల వచ్చే పొడి;


రాబందు, rAbaMdu
-n.
--vulture; a scavenging bird; [bio.] ''Neophron ginginianus'';


రాబట్టు, rAbaTTu
-v. t.
--elicit; 


రాబడి, rAbaDi
-n.
--income; yield; (ant.) పోబడి;
---రాబడి, పలుకుబడి = income and influence.


రాబీ, rabI
-n. 
--rabi; north-east monsoon agricultural season starting in September-October;


రాబోవు, rAbOvu
-adj.
--forthcoming; approaching; 


రామకందమూలం, rAmakaMdamUlaM 
- n.
-- [bot.] Maerua oblongifolia; ఆవాలు జాతికిచెందిన మొక్కలు ఈ కుటుంబమునకు చెందుతాయి;
-- ఈ దుంగ మొత్తం కొబ్బరి మొవ్వలా మెత్తగా వుంటుంది. రుచిగా, తియ్యగా కూడా వుంటుంది. రామ్ కంద దుంగను పలుచని పొరలుగా, ముక్కలు కోసి అమ్ముతారు. ఇలా ఒక్కొక్క దుంగ నుండి కొన్ని వేల ముక్కలు కోస్తారు. ఈ పొరల పొరల ముక్కలకు కొంతమంది ఉప్పు కారం రాసుకొని తింటారు. దీన్ని కంద అని పిలుస్తారు గాని నిజానికి ఇది చెట్టు కాండమే. మన దేశపు అడవుల్లో ఇవి విరివిగా దొరుకుతాయి. తెలుగు ప్రాంతాల్లో వీటిని భూచక్ర గడ్డ, రామ కందమూలం అంటారు.
-- see also భూచక్రగడ్డ; భూచక్కెరగడ్డ; 


రామచిలక, rAmacilaka
-n.
--a type of parrot; 


రామదాడీగా, rAmadADIgA
-adv.
--freely without question;
---ప్రజలు రామదాడీగా తిరుగుతున్నారు = people are milling around freely.


రామాఫలం, rAmAphalaM
-n.
--red custard apple; sweet sop; bull's heart; [bot.] ''Annona reticulata'' of the Annonaceae family; 
-- సీతాఫలం (Annona Squamosa), లక్ష్మణ ఫలం (Annona muricata), హనుమాన్ ఫలం ( ) మొదలైనవన్నీ కూడా అనోనేసీ కుటుంబానికి చెందిన వృక్షాలే; all are natives of South America;
-- [Sanskrit] కృష్ణబీజ (నల్లని గింజలు కలది); మృదుఫలమ్ (మృదువుగా ఉండేది);
[[File:Red custard Apple.jpg|thumb|right|రామాఫలం]]


రామాయణం; rAmAyaNaM
-n.
--Ramayanam, one of the two the great epics of India; (lit.) the wanderings of Rama;


రాయబారం, rAyabAraM
-n.
--message; diplomatic message; 


రాయబారి, rAyabAri
-n.
--ambassador; diplomatic messenger;


రాయలసీమ, n. rAyalasIma
-n.
--a part of the Telugu speaking part of Andhra Pradesh, India; (lit.) the land once ruled by Rayalu; this part is popularly known as ceded districts because these were ceded to the British by the then ruler Nizam;


రాయసం, rAyasaM
-n.
--clerkship; secretaryship; 


రాయసకాడు, rAyasakADu
-n.
--writer; scribe; clerk;


రాయి, rAyi
-n.
--rock; stone;
---కాకిరాయి = magnetite.                          %e2t
---గులకరాయి = river gravel.
---బొమ్మరాయి = river gravel.
---నాపరాయి = slate.


రాయిడి,  rAyiDi
- n.
-- difficulty; hardship;
---&quot;....దూరాన నా రాజు కేరాయిడౌనో....” - నండూరి సుబ్బారావు: ఎంకి పాటలు


రాయితీ, rAyitI
-n.
--concession; favor; discount; concession on tax due;


రాయితీ బడ్డీ, rAyitI baDDI
-n.
--concession stand; typically a shop with captive customers at such places as railway stations and sports stadiums; 


రాయు, rAyu
-v. t.
--(1) apply; smear; rub; 
--(2) write; &quot;smear with ink&quot;;


రాలుగాయ, rAlugAya
-n. 
--(1) un-ripe fruit that fell from a tree (i.e., not picked); 
--(2) a mischievous fellow; 


రాలుబడి, rAlubaDi
-n.
--yield; esp. yield of a crop;                    % e2t


రాళ, rALa
-n.
--resin;


రాళ్లు, rALlu
-n. pl.
--stones; rocks; pebbles;


రావి, rAvi  
- n.
-- peepal tree; Bodhi tree; poplar leafed fig tree; [bot.] ''Ficus religiosa''; 
-- [Sanskrit] పిప్పల;  అశ్వత్థం; [Hindi] పీపల్


రాశి, rASi
-n.
--(1) [chem.] radical; 
--(2) [astron.] constellation; asterism; a group of stars; the circular path of the sun among the stars is divided into 12 parts and each part is called a రాశి, rASi. the same circular path of the moon among the stars is divided into 27 parts and each part is called an asterism (నక్షత్రం); Within each asterism, one can find many stars and nebulae; 
--(3) a heap or pile; రాసి;
--(4) ద్రేక్కాణం = (1/3) రాసి; 
--(5) నాడి = (1/150) రాసి = 12';


రాశిచక్రం, rASicakraM
-n.
--[astron.] Zodiac, the constellations that lie in the apparent path of the Sun in the sky;
-- భూమధ్యరేఖను ఆకాశం మీదకి పొడిగించండి. గ్రహాలన్నీ ఈ రేఖకి కొంచం అటూ ఇటూలో తిరుగుతూ కనిపిస్తాయి. ఆ కొంచం ఒక 8 డిగ్రీలు పైకీ ఒక 8 కిందకీ ఉంటుంది. ఈ పదహారు డిగ్రీలు కలిపి ఈ రేఖని ఒక పటకా (బెల్టు) లాగా ఊహించుకోవాలి. అది సూర్య చంద్రాదులతో సహా, ఆకాశంలో గ్రహాలన్నీ తిరిగే మార్గం (బాట లాంటిది). అదే రాశి చక్రం;


రాహుకేతువులు, rAhukEtuvulu
-n. pl.
--according to Hindu mythology, these are demonic celestial beings, one with a head only and the other with torso only; the myth also believes that these demons gobble up the Sun and the Moon during an eclipse; 
--[astron.] ascending and descending nodes of the moon; సూర్యుడు-భూమి ఉన్న అక్షాన్ని చంద్రుడి కక్ష్య ఖండించుకొనే రెండు బిందువులు; చంద్రుడు రాహుకేతువుల స్థానంలోకి వచ్చినప్పుడు చంద్ర గ్రహణం కాని, సూర్య గ్రహణం కాని వస్తుంది; 


రింఖ, riMkha
-n.
--hoof;


రి, ri
-n.
--the second note of Indian classical music;


రికం, rikaM
-suff.
--used with verbs to create nouns; conveys a meaning of &quot;state of being in such and such a situation; English equivalent is &quot;ness&quot;
---బీదరికం = poorness; poverty; the state of being poor.


రిక్క, rikka
-n.
--constellation; asterism; group of stars; 


రికాబు, rikAbu
-n.
--stirrup;                              % to e2t


రికామీగా,  rikAmIgA
- adv.
-- with no work or responsibility; 
-- పనీ, పాటూ లేకుండా;


రిక్త, rikta
-adj.
--empty;


రిక్తహస్తం, riktahastaM
-n.
--empty hand; [chem.] empty bond;


రిరంసువు, riraMsuvu     %e2t
-n.
--nymphomaniac, a person with an excessive desire for sexual pleasures; 
-- విపరీతమైన కామేచ్ఛ గల వ్యక్తి;


రిరక్షువు, rirakshuvu
-n.
--a person with an excessive desire for saving others; 


రివట, rivaTa
-n.
--(1) a straight twig; 
--(2) a lanky individual; 


రివాజు, rivAju
-n.
--custom; convention; usage; practice; quotidian; something that occurs regularly;


రివ్వుమని, rivvumani
-adv.
-- swiftly; with a swooping motion; with a whooshing sound; 
--- పిట్ట రివ్వుమని ఎగిరి పోయింది = the bird flew away with a whooshing sound (fast).


రిషిపక్షి, rishipakshi 
- n.
-- bat; 


రీలు, rIlu
-n.
--reel; చుట్ట;


రుక్కుపట్టు, rukkupaTTu
-v. t.
--cram; esp. cramming before an examination; 


రుగ్మత, rugmata
-n.
--illness; disease; 


రుచి, ruci
-n.
--taste; చవి; రసం;


రుచిచూడు, rucicUDu
-v. t.
--taste; find out the taste;


రుచి బొడిపెలు, ruci boDipelu
-n.
--taste buds;


రుజువు, rujuvu
-n.
--proof; evidence;


రుణం, ruNaM
-n.
--debt;


రుణ, ruNa
-pref.
--negative;
---రుణ విద్యుదావేశం = negative electrical charge.
---రుణ సంఖ్య = negative number.


రుణగ్రస్తత, ruNagrastata
-n.
--indebtedness;


రుతుకాలం, rutukAlaM
-n.
--estrus; rut; heat; period of sexual readiness in mammals;


రుతుపవనాలు, rutupavanAlu
-n. 
--monsoon winds; seasonal winds; the monsoon;


రుతుబద్ధం, rutubaddhaM
-n.
--laziness during menstruation; 


రుతువు, rutuvu
-n.
--(1) season; 
--(2) period; menstruation;


రుతుశూల, rutuSUla
-n.
--menstrual pain;


రుద్రజడ, rudrajaDa
- n.
-- the plant, Sweet Basil; [bot.] ''Ocimum basilicum;'' 
-- the seeds of this are called సబ్జా గింజలు;
-- వనతులసి; సబ్జామొక్క; [Sans.] జటావల్లి;


రుద్రభూమి, rudrabhUmi
-n.
--cremation grounds; cemetery; 


రుద్రాక్ష, rudrAksha
-n.
--bastard cedar; [bot.] ''Guazuma tomentosa; Elaeocarpus ganitrus''; 
-- గ్రీకు భాషలో elaia అంటే ఆలివ్ (Olive), కార్పోస్ (karpos) అంటే కాయ; ఆలివ్ కాయల్లా అనిపించే ఈ జాతి వృక్షాల కాయల్నిబట్టి వీటికి ఎలీయోకార్పస్ అనే పేరు వచ్చింది. 
--the seeds of this are used in rosaries; (lit.) eye of Lord Shiva;


రుద్రాక్ష కంబ, rudrAksha kaMba
-n.
--[bot.] ''Nauclea cadamba'';


రుద్రాక్ష పిల్లి, rudrAksha pilli
-n.
--hypocrite; (lit.) a cat with a rosary;                      % to e2t


రుద్దు, ruddu
-v. t.
--rub; scour; clean; polish;


రుద్రుడు, rudruDu
-n.
--the Lord who gives happiness to His devotees by dissolving their sins; often used as a synonym for Shiva;


రుబ్బు, rubbu
-v. t.
--grind in a mortar; wet grind;


రుబ్బురోలు, rubburOlu
-n.
--a stone mortar used for grinding in Indian kitchens;


రుమాలు, rumAlu
-n.
 --(1) hand-kerchief; 
--(2) scarf; 
--(3) any upper cloth such a turban;


రువ్వ, ruvva
-n.
--slender stick; slender branch of a tree with leaves removed;
---చింత రువ్వతో వీపు చీరేస్తాను = I'll split your back open with a branch of a tamarind tree.


రువ్వు, ruvvu
-v. t.
--throw with a force; sling;


రుసుము, rusumu
-n.
--fee;


రుశ, rusha
-n
--anger;
--ఆగ్రహం,కోపం


రూఢిగా, rUDhigA
-adv.
--definitely; certainly; positively; 


రూఢ్యార్థం, rUDhyArthaM
-n.
--usually understood meaning; common meaning;


రూపం, rUpaM
-n.
--shape; appearance;


రూపకం, rUpakaM
-n.
--(1) metaphor; 
--(2) drama; play; 
--(3) name of a musical తాళం;


రూపకల్పన, rUpakalpana
-n.
--(1) design; giving shape; formulation; 
--(2) edit;


రూపవంతుడు, rUpavaMtuDu
-n. m.
--a handsome person;


రూపసి, rUpasi
--handsome man; beautiful woman;


రూప్యం, rUpyaM
-n. 
--a minted coin; 


రూపాంతరం, rUpAMtaraM
-n. 
--allotrope;


రూపాయి, rUpAyi
-n. 
--rupee; the unit of Indian currency


రూపు, rUpu
-n.
--shape; looks;
---రూపు, రేఖ = grooming; demeanor; condition.


రూపుమాపు, rupumApu
-v. t.
--destroy; obliterate; (lit.) erase the shape;


రూళ్లు, rULlu
-n. pl.
--rules; parallel horizontal lines drawn on a page to facilitate writing along well-spaced straight lines;


రూళ్లకర్ర, rULlakarra
-n.
--ruler; a cylindrical piece of wood or plastic once used to produce evcenly spaced lines on a white paper; 


రూక్ష, rUksha
- n.
-- (1) fever; (2) loveless;


'''%రె - re, రే - rE, రై - rai'''


రెంటికి చెడ్డ రేవడి,  reMTiki ceDDa rEvaDi
- ph.
-- one who lost on both ends; one who couldn't decide between two alternatives and lost both opportunities;


రెండవ, reMDava
-adj.
--the second;


రెక్క, rekka
-n.
--(1) wing; 
--(2) arm; 
--(3) railway signal; semaphore; 
--(4) door panel; window panel;


రెచ్చగొట్టు, reccagoTTu
-v. t.
--provoke; incite;


రెట్ట, reTTa
-n. 
--bird droppings; 


రెట్టించు, reTTiMcu
-v. t.
--(1) double; repeat; 
--(2) oppose by asking a counter question; 


రెడ్డి,  reDDi
- n.
-- a suffix used with a given name to indicate &quot;caste&quot;;
-- రెడ్డి అనే పదం రడ్డి, రట్టడి, రట్టగొడ్డు, రట్టకుడు, రాష్ట్రకూటుడు అనే పదాలనుంచి క్రమంగా తయారైనట్లు మన ప్రాచీన శాసనాల ద్వారా తెలుస్తోంది. అంతేకాదు, రాఠోడ్, రాఠోర్ మొ. గుజరాత్, రాజస్థాన్లో ఇంటిపేర్లు. ఇవి రాష్ట్రకూటుల సామ్రాజ్యంలో అధికారిక బిరుదు.


రెడ్డివారి నానబాలు, reDDivAri nAnabAlu
-n.
--[bot.] ''Euphorbia thymifolia; Euphorbia hirta'' Linn. of the Euphorbiaceae family; 


రెపరెప, reparepa
-adv.
--onomatopoeia for flutter; flicker; [idiom] a thin hope of survival;


రెపరెపలాడుతున్న, reparepalADutunna
adj.
-- fluttering; flagging;


రెప్ప, reppa
-n.
--eyelid;


రెప్పపాటు, reppapATu
-n.
--wink; duration of a wink; second;


రెబ్బ, rebba
-n.
--twig; sprig; small branch of a main branch of a tree;


రెమ్మ, remma
-n.
--twig; sprig; small branch of a main branch of a tree;


రెల్లు, rellu
-n.
--a type of grass; [bot.] ''Saccharum spontaneum''; [Sans.] అశ్వవాలం;


రేకు, rEku
-n.
--(1) a sheet of metal; foil; 
--(2) petal of a flower;


రేఖ, rEkha
-n.
--line; streak;


రేఖాంశం, rEkhAMsaM
-n.
--longitude; meridian; 
---ప్రధాన రేఖాంశం = prime meridian.


రేఖాకృతి, rEkhAkRti
-n.
--sketch; a line diagram;


రేఖాగణితం, rEkhagaNitaM
-n.
--geometry; plane geometry; 


రేఖాపటం, rEkhApaTam
-n.
--line diagram; sketch;


రేగడ, rEgaDa
-n.
--clay; 


రేగు, rEgu
-n.
--buckthorn; [bot.] ''Zizyphus jujuba; Zizyphus mauritiana''; [Sans.] బదరీ వృక్షం;


రేగుత్తి, rEgutti
-n.
--Tree capper; [bot.] ''Capparis grandis'';
-- found in Eastern and Western Ghats, flowering: All year.
-- Fresh leaves are cooked and eaten as vegetable soup to treat skin eruptions. Fresh leaves are crushed and the pulp is applied to insect bites;


రేచకం, rEcakaM
-n.
--(1) expiring breath as a part of yogic exercise; 
--(2) exhaust; exhaust smoke;


రేచక, rEcaka
-adj.
--exhaust; one that leaves a system;


రేచకధూమం, rEcakadhUmaM
-n.
--exhaust smoke;


[[రేచీకటి]], rEcIkaTi
-n.
--night blindness; nyctalopia; caused sometimes by vitamin deficiency and inherited at other times; 
--[Gr.] Nyct (నిక్ట్) = రాత్రి; Alaos (ఎలావోస్) = అంధత్వం; [Sans.] నక్తాంధము;  నక్తం = రాత్రి = nyct.


రేచుకుక్క, rEcukukka
-n. 
--a species of wild dog, capable of attacking even Big Cats; 


రేటు, rETu 
-n. 
--rate;
--సగటు రేటు = average rate


రేడియం; rEDiyaM
-n.
--the chemical element radium whose symbol is Ra;


రేడియో, rEDiyO
-adj.
--(1) related to radio activity; 
--(2) related to wireless;
-n.
--radio receiver; wireless receiver;


రేడియో ప్రసారం, rEDiyO prasAraM
-n.
--radio transmission;


రేడియో ప్రసార కేంద్రం, rEDiyO prasAra kEMdraM
-n.
--radio transmission center; radio station;


రేడియో ప్రసారిణి, rEDiyO prasAriNi
-n.
--radio transmitter;


రేడియో ధార్మికత, rEDiyO dhArmikata
-n.
--radioactivity; having the properties of the element radium;


రేణము, rENamu
-n.
--dung; dung of young cattle;


రేణు త్వరణి, rENu tvaraNi
-n.
--particle accelerator


రేణువు, rENuvu
-n.
--grain, particle;


రేతస్సు, rEtassu
-n.
--seed; sperm; semen; see also శుక్రం; 


రేపు, rEpu
-n.
--tomorrow;
-v. t.
--disturb; especially, disturbing a healing wound; 


రేల చెట్టు, rEla ceTTu
-n.
--golden shower tree; Pudding pipe tree; Purging cassia; Indian laburnum tree; Amaltas; Bandar Laathi; [bot.] ''Cassia fistula'' of the Fabaceae family and Caesalpiniaceae sub-family; 
--leaves of this tree can be used as a laxative; దీని ఆకులు, పూలు, కాయల గుజ్జు విరేచనకారిగా పనిచేస్తాయి. అందుకే దీనిని Purging Cassia అనీ అంటారు.
-- దీని కలప దృఢంగా, మన్నికగా ఉండే కారణంగా గృహనిర్మాణంలో గుంజలుగానూ, బీరువాలకీ ఈ కలపను వినియోగిస్తారు. ఈ వృక్షం కాండం బెరడులో ఉండే టానిన్లు (Tannins) కారణంగా దీనిని తోళ్ళు ఊనడానికి (Tanning of raw hides and skins) వినియోగిస్తారు. కాండం పై బెరడులో ఎన్నో ఔషధ విలువలున్నాయి. అది బలవర్ధకమైనది. చర్మరోగాలను నివారిస్తుంది. అతిసారము, గ్రహణిని పోగొడుతుంది. కాండం కషాయం కామెర్లు, కుష్ఠు, సిఫిలిస్, గుండెజబ్బులకు దివ్యౌషధంగా పనిచేస్తుంది. కడుపునొప్పి నివారణకు దీని కాండం పై బెరడును పచ్చిదే తింటారు. పశువులకు కూడా ఈ కాండం కషాయం విరేచనకారిగా వాడతారు. సుఖ విరేచనం కోసం రేల ఆకు, పళ్ల గుజ్జుతో పచ్చడి చేసుకుతింటారు. దీని గింజలు, ఆకులను దంచి దానితో షర్బత్ తయారు చేస్తారు. ఆ షర్బత్ జ్వరహారిణిగా, విరేచనకారిగా పేరొందింది. మలబద్ధకం పోగొడుతుంది.
--{Sans.] అరేవతం; ఆరగ్వధం;


రేరాజు, rErAju
-n.
--moon; (lit.) king of the night;


రేరాణి, rErANi
-n.
--(lit.) queen of the night;


రేవడి, rEvaDi
-n.
--washerman;


రేవతి, rEvati                      %updated
-n.
--(1) Eta Piscium; Yoga tara of the 27th  lunar mansion; located in the constellation Pisces; 
--(2) The 27th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 


రేవల చిన్ని, rEvala cinni
-n.
--rhubarb; Himalayan rhubarb; [bot.] ''Rheum emodi;''                                      % to e2t


రేవు, rEvu
-n.
--pier; quay; harbor; wharf; port; jetty;


రేవుపట్టణం, rEvupaTTaNaM
-n.
--port city; port; (note) In India, almost all cities ending with the word పట్టణం  are located on the sea side;


రైకామ్లం, raikAmlaM
-n.
--RNA; ribonucleic acid;


రైతాంగం, raitAMgaM
-n.
--peasantry; cultivators;


రైతు, raitu
-n.
--farmer; ryot;


రైబోజు చక్కెర, raibOju cakkera
-n.
--ribose sugar;


రైలింజను, railiMjanu
-n.
--locomotive;


రైలు, railu
-n.
--railway train;
---రైలుకట్ట = railroad; railway bed.
---రైలుపట్టాలు = railway tracks.
---రైలుబండి = a railway train of carriages.
---రైలుమార్గం = railway line.
---రైలుస్టేషను = railway station.


రొంప, roMpa
-n.
--cold; sinus condition;


రొంపి, roMpi
-n.
--mire; mud; morass; quagmire;.


రొక్కం, rokkaM
-n.
--cash; ready money;


రొద, roda
-n.
--noise;


రొచ్చు, roccu
-n.
--foul smelling mud contaminated with cattle urine;


రొట్టె, roTTe
-n.
--bread;


రొప్పు, roppu
-v. i.
--pant; gasp; breathe hard; 


రొమ్ము, rommu
-n.
--chest;


రొయ్య, royya
-n.
--(1) prawn; 
--(2) shrimp;
---పాపు రొయ్య = tiger prawn; [bio.] ''Penaeus monodon'' Fabr.
---గాజు రొయ్య = jumbo prawn; [bio.] ''Penaeus monodon'' Fabr.
---తెల్ల రొయ్య = Indian prawn; [bio.] ''Penaeus indicus''.
---యల్లి రొయ్య = white prawn; [bio.] ''Penaeus indicus''.
---బుంగ రొయ్య = brown prawn; [bio.] ''Metapenaeus affinis''; M. monoceros.
---చింకి రొయ్య = brown prawn; [bio.] ''Metapenaeus dobsoni''.
---పసుపు రొయ్య = yellow prawn; [bio.] ''Metapenaeus brevicornis''.
---ఎర్ర రొయ్య = red prawn; [bio.] ''Solenocera indica'' Natraj.
---రొయ్య పొట్టు = shrimp; [bio.] ''Acetes indicus; Acetes erythraeus'' Nobili.
---మంచినీటి రొయ్య = fresh water prawn; [bio.] ''Macrobrachium spp''.
---చింగుడు రొయ్య = leander; [bio.] ''Leander tenuipes'' Henderson; ''L. styliferus''.
---మీసాల రొయ్య = spiny lobster; [bio.] ''Panulirus spp''.
---పెద్ద రొయ్య = spiny lobster; [bio.] ''Panulirus spp''.
---రాతి రొయ్య = spiny lobster; [bio.] ''Panulirus spp''.


రొయ్యి, royyi
-n.
--ash cover on live charcoal;


రొష్టు, roshTu
-n.
--worry; annoyance;


రోకలి, rOkali
-n.
--a pestle; rice pounder;


రోకలిబండ, rOkalibaMDa
-n.
--(1) a pestle; 
--(2) a centepede, with a brick red color, found in Andhra Pradesh;


రోగం, rOgaM
-n.
--disease; illness; ailment; malady; 


రోగనిదాన శాస్త్రం, rOganidAna SAstraM
-n.
--pathology; the science of establishing the cause of a disease;


రోగి, rOgi
-n.
--patient;


రోచన,  rOcana
- adj.
-- shining; bright; 


రోజ్ ఏపిల్,  rOj^ Epil^
- n.
-- Rose apple; [bot.] ''Syzygium jambos'' of the Myrtaceae family; This tree has white flowers and white fruits;
-- మలయా యాపిల్ నీ రోజ్ ఏపిల్ నీ కూడా గులాబ్ జామూన్ పళ్లు అనే పిలుస్తారు. సాధారణ నేరేడు వృక్షం శాస్త్రీయ నామం Syzygium cumini కాగా ఇదే కుటుంబానికి చెందిన లవంగ వృక్షం శాస్త్రీయనామం Syzygium aromaticum.


రోజు, rOju
-n.
--a day; period of time from midnight to midnight;


రోజువారీ, rOjuvArI
-adj.
--on a daily basis; day-by-day;
-n. 
--(1) dairy; journal; 
--(2) a book of daily accounts;


రోత, rOta
-n.
--disgust; 


రోదసి, rOdasi
-n.
--the sky; the heavens; the space;


రోదన, rOdana
-n.
--wail; lamentation; crying;


రోమం, rOmaM
-n. s.
--body hair;


రోలు, rOlu
-n.
--mortar; a stone or wooden device with a little depression in the middle, used for chaffing; ఉలూఖం;


రోషం, rOshaM
-n.
--indignation; anger; wrath;


రోహిణి, rOhiNi              
-n.
--(1) Alpha Tauri; Aldebaran; brightest star in the constellation Taurus; Yoga tara of the fourth lunar mansion;
--(2) the fourth of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) the period of indic history around 3247 BCE when the vernal equinox occured in this asterism;
--(4) the healer;
--(5) Indian redwood tree; [bot.] ''Soymida febrifuga'';


రోహితం, rOhitaM    %e2t
-n. 
--(1) blood; 
--(2) blood red color;


రౌతు, rautu
-n.
--rider; horseman; 
&lt;/poem&gt;

==Part 3: లం - laM, ల - la==

&lt;poem&gt;
లంక, laMka
-n.
--(1) island; any island; 
--(2) Sri Lanka;


లంకణం, laMkaNaM
-n.
--fasting; (lit.) a day skipped; (exp.) this word is used when the fasting is done in conjunction with a fever or some disease; (rel.) ఉపవాసం is a voluntary fast in conjunction with a religious observance;


లంకించు, laMkiMcu
-v. t.
--link together; hook up; hook on to; 


లంకించుకొను, laMkiMcukonu
-v. i.
--seize; catch on to; 


లంకె, laMke
-n.
--connection; tie; link;


లంకె ఊస, laMke Usa
-n.
--connecting rod;


లంకె బిందెలు, laMke biMdelu
-n. pl. 
--[idiom] buried treasure; (lit.) a pair of linked pots; 


లంగరు, laMgaru
-n.
--anchor;


లంగరమ్మ,  laMgaramma
- n. f.
-- anchor woman in a Television or media program;


లంగరయ్య,  laMgarayya
- n. m.
-- anchor man in a Television or media program;


లంగా, laMgA
-n.
--petticoat; loose-fitting under garment for women; a skirt-like garment for girls;


లంగోటీ, laMgOTI
-n.
--tight-fitting under garment for men; loincloth tied in a truss;


లంచం, laMcaM
-n.
--bribe;


లంచగొండి, laMcagoMDi
-n.
--habitual bribe-taker;


లంచగొండితనం, laMcagoMditanaM
-n.
--bribery; graft; the quality (in a person or a society) of taking bribes habitually;


లంజ, laMja
-n.
--slut; prostitute; harlot; whore;


లంజకొడుకు, laMjakoDuku
-n.
--bastard; (lit.) son-of-a-whore;


లంజముండాకు, laMjamuMDAku
-n.
-- [bot.] ''Pisonia grandis'' Linn.;


లంపటం, laMpaTaM
-n.
--attachment to worldly pleasures; greediness; addiction;


లంబం, laMbaM
-n.
--perpendicular line; plumbline; 


లంబకోణం, laMbakONaM
-n.
--perpendicular angle; right angle; 


లంబజీవితం, laMbajIvitaM
-n.
--longevity; long life;


లంబనం, laMbanaM
-n.
--pendant;                                    % to e2t


లంబిత, laMbita
-adj.
--suspended;


లక్క, lakka
-n.
--lacquer; lac; shellac; a sticky resinous secretion of the tiny lac insect Laccifer lacca; deposited on the twigs and young branches of several varieties of trees in India, Burma, Thailand and other Southeast Asian countries; when still attached to the twigs it is stick-lac; when strained and dried it is shell-lac; Lac is the only commercially useful resin of animal origin;


లక్క పిడతలు, lakka piDatalu
-n.
--lacquered wooden pots and pans used as toys;


లక్క పురుగు,  lakka purugu
- n.
-- [bio.] ''Kerria lacca'';


లక్క బొమ్మలు, lakka bommalu
-n.
--lacquered wooden toys;


లక్క సామాను, lakka sAmAnu
-n.
--lacquered goods; 


లక్ష, laksha
-n.
--hundred thousand; one followed by five a zeros;


లక్షణం, lakshaNaM
-n.
--property; symptom; indication;
---రోగ లక్షణం = disease symptom.


లక్షణంగా, lakshaNaMgA
-adv.
--properly; fittingly; 


లక్ష్మణఫలం, lakshmaNaphalaM
- n.
-- [bot.] ''Annona muricata''; 
-- see also  రామాఫలం (Annona Reticularis); సీతాఫలం (Annona Squamosa); హనుమాఫలం (star fruit?);


లక్ష్యం, lakshyaM
-n.
--aim; objective; target; goal;


లక్షాధికారి, lakshAdhikAri
-n.
--a person whose net worth is more than hundred thousand rupees;


లక్షిత, lakshita
-adj.
--designated; aimed; 


లకుమికిపిట్ట, lakumiki piTTa
-n.
--white-breasted kingfisher; [bio.] ''Halcyon smyrensis''; బుచ్చిగాడు; 


లకోటా, lakOTA
-n.
--envelope;


లగం, lagaM
-n.
--[prosody] iambus; a sequence of a short and long syllables in that order;


లగ్నం, lagnaM
-n.
--(1) [atsrol.] the time at which a zodiacal sign rises in the East; The ascendant is the exact degree in the zodiac which was on the eastern horizon, or rising on the horizon, at the birth of an individual;
-- తూర్పున ఉదయించే బిందువు ఉన్న భాగాన్ని లగ్నము అంటారు. అక్కడినుండి పడమటివైపుకి వరసగా వెనక్కి లెక్క పెట్టుకుంటూ పోతే, లగ్నం పైన పన్నెండో ఇల్లు (లేక భావము), ఆపైన పదకొండు, ఆపైన నడినెత్తి మీదకి వచ్చేస్తాము. నడినెత్తిమీద ఉన్న భావాన్ని దశమము (లేక పదో ఇల్లు) అంటారు. అక్కడినుంచి పడమటికి దిగుతుంటే తొమ్మిది, ఎనిమిది ఇళ్ళు వస్తాయి. సరిగ్గా పడమటన అస్తమిస్తున్న బిందువు కలిగిన ఇల్లు ఏడవ ఇల్లు (లేక సప్తమ భావం). ఇంకా కిందకి దిగిపోతే ఆరో ఇల్లు, ఐదో ఇల్లు, నాలుగో ఇల్లు వస్తాయి. నాలుగో ఇల్లు అట్టడుగు స్థానం. దాని తరవాత మూడు, రెండు వచ్చి మళ్ళా తూర్పున లగ్నం (లేక ఒకటోఇల్లు) లోకి వచ్చేస్తాము;
--(2) auspicious time selected to perform a function, especially a wedding; లగ్గం; 
---(3) one that is connected; 
--(4) fixed; concentrated;


లగ్నంచేయు, lagnaMcEyu
-v. i.
--concentrate one's mind; 


లగ్న సంధి, lagna saMdhi
-n.
--time taken by the Sun to cross a zodiacal sign;


లఘిమ, laghima
-n.
--(1) volatility; buoyancy; absence of weight; 
--(2) the ability of a yogi to float, defying gravity; levitation;


లఘు, laghu
-pref.
--small; acute; weak;
---లఘుకోణం = acute angle.
---లఘుసంకర్షణ = weak interaction.


లఘువు, laghuvu
-n.
--[prosody] a short syllable; a syllable that takes a duration of one snap of fingers to pronounce it;


లజ్జ, lajja
-n.
--modesty; shyness; 


లడాయి, laDAyi
-n.
--fight; quarrel; 


లత, lata
-n.
--climbing plant; 


లభ్యత, labhyata
-n.
--availability;


లద్ది, laddi
-n.
--dung of elephants, camels, horses, donkeys, etc.;


లద్దిపురుగు, laddipurugu
-n.
--dung beetle;


లబ్దం, labdaM
-n.
--(1) gain; 
--(2) [math.] quotient;


లయ, laya
-n.
--(1) destruction; annihilation; 
--(2) cadence; beat in music; rhythic sound;


లలన, lalana
-n.
--woman; (lit.) attracts man even in domestic quarrels;


లలాటం, lalATaM
-n.
--forehead;


లలిత కళలు,  lalitha kaLalu
- n. pl.
-- fine arts; the five fine arts are: (1) painting, (2) sculpture; (3) architecture, (4) music and (5) literature; the &quot;performing  arts like theater and dance are also often included;


లవం, lavaM
-n.
--numerator; top half of a fraction; (ant.) హారం;


లవంగం, lavaMgaM
-n.
--clove; [bot.] buds of ''Eugenia caryophyllus''; ''Syzygium aromaticum'' of Myrtaceae family
--[[Sans.] వరాళ; లవంగ; దేవకుసుమ; పారిజాత; ఇంద్రపుష్ప; కరంబువు;


లవండరు, lavaMDaru
-n.
--lavender; [bot.] ''Lavender Sp.'' of Labiatae family;


లవజని, lavajani
-n.
--halogen; (exp.) one that produces salts; Florine, Chlorine, Bromine and Iodine are called the halogens;


లవణం, lavaNaM
-n.
--salt; table salt; any salt;
---ఖనిజ లవణం = mineral salt.


లవణవల్లి, lavaNavalli
- n.
-- [bot.] ''Asystasia hortensis'' Linn.


లవలేశం, lavalESaM
-n.
--the least bit; in the least;
---లవలేశమైనా సందేహించకుండా = not hesitating the least.


లహరి, lahari
-n.
--wave;


లహిరి, lahiri
-n.
--intoxication; inebriation; the elevated feeling resulting from the consumption of alcohol; (Farsi) lah = grape wine;


లాంగూలం, lAMgUlaM
-n.
--tail;


లాంఛనం, lAMchanaM
-n.
--mark; sign; token; emblem; symbol; formality;


లాంఛనంగా, lAMchanaMgA
-adv.
--formally; ceremoniously;


లాంఛనాలు, lAMchanAlu
-n.
--formalities;


లాంతరు, lAMtaru
-n.
--lantern; portable lamp;


లా, lA
-adv.
--suff. like; as; 
-n.
--law; rule; legality;


లాక్షణికుడు, lAkshaNikuDu
-n. m.
--grammarian; literary stylist;


లాగు, lAgu
-n.
--shorts; boxers; lower garment made of a pliable cloth as opposed to a stiff cloth;
-v. i.
--ache; pulling sensation;
-v. t.
--pull; drag;


లాఘవం, lAghavaM
-n.
--quickness; lightness; dexterity;
---హస్తలాఘవం = finger dexterity; quickness of hand; sleight of hand.


లాఠీ, lAThI
-n.
--baton; a short stick used by police to charge at people while controlling crowds;
--- see also లోడీ


లాభం, lAbhaM
-n.
--profit; gain; advantage;
---యంత్రలాభం = mechanical advantage.
---లాభం లేదురా = there is no gain.


లాభదాయకం, lAbhadAyakaM
-n.
--profitable; 


లాడి, lADi
-n.
--pus from a boil; foul-smelling pus coming from an infected ear;


లాతం, lAtaM                                    % to e2t మీట
-n.
--switch;


లాయరు, lAyaru
-n.
--lawyer; attorney; pleader;


లాలాజలం, lAlAjalaM
-n.
--saliva; spittle;


లాలి, lAli
-n.
--cradle; 


లాలిపాట, lAlipATa
-n.
--lullaby;


లావణ్యం, lAvaNyaM
-n.  
--beauty; loveliness;


లావాదేవీలు, lAvAdEvIlu
-n. pl.  
--transactions; giving and tacking; [Hindi.] లానా దేనా; 


లాహిరి, lAhiri
- n.
-- Intoxication; stupor;
--మత్తు; 


లింగం, liMgaM
-n.
--(1) gender; sex; 
--(2) male sex organ; penis; 
--(3) idol of Lord Shiva;
---పుంలింగం = masculine gender in Sanskrit; see also మహత్ వాచకం.
---స్త్రీలింగం = feminine gender in Sanskrit; see also మహతీ వాచకం.
---నపుంసక లింగం = neuter gender in Sanskrit; see also అమహత్ వాచకం.
---లింగభేదం = sexual discrimination.


లింగకణం, liMgakaNaM
-n.
--sex cell;


లింగదొండ, liMgadoMDa
-n.
--[bot.] ''Bryonia liciniosa''; Diplocyclos palmatus (L.) Jeffrey Cucurbitaceae; 
--  పిన్న చెట్టు; 


లింగపొట్ల, liMgapoTla
-n.
--[bot.] ''Trichosanthes anguina'';
-- పిచ్చుక పొట్ల; 


లింగమల్లి, liMgamalli
-n.
-- a climbing shrub; [bot.] ''Jasminum angustifolinum'';


లింగమిరియం, liMgamiriyaM
-n.
--[bot.] ''Crozophora plicata'';


లిఖించు, likhiMcu
-v. t.
--write;


లిఖితపూర్వకంగా, likhita-pUrvakaMgA
-ph.
--written; in writing;


లిచ్చీ, liccI
-n.
--lychee; [bot.] ''Nephelium litchi'' sinensis;


లిప్త, lipta
-n.
--moment;


లిప్యంతరీకరణం, lipyaMtarIkaraNa
-n.
--transcription;


లిపి, lipi
-n.
--script;


లీటరు, lITaru
-n.
--liter; 1,000 cubic centimeters; a measure of volume of liquids in the metric system of units;


లీనం, lInaM
-n.
--absorption;


లీల, lIla
-n.
--play; sport; playful mischief; shenanigans; 


లీలగా, lIlagA
-adv.
--(1) easily; 
--(2) playfully; 
--(3) vaguely;


లుంగ, luMga
-n.
--(1) a bale of clothes or fabric; 
--(2) a fabric with plaid print on it; 


లుంగ చుట్టుకొను, luMga cuTTukonu
-v. i.
--curl oneself up; coil up;


లుంగపండు, luMgapaMDu
-n.
--citron; [bot.] ''Citrus medica''; 


లుంగీ, luMgI
-n.
--(1) a rectangular piece of cloth with plaid print on it; 
--(2) any rectangular piece of cloth about five meters long that is wrapped around the waist as men's lower garment in S. India; (Farsi) లుంగ = crease; fold in a cloth;


లుచ్ఛా, lucChA
-n.
--mean fellow; 
-- నీచుడు; దుష్టుడు; కుత్సితుడు; కూళ; పోకిరి; పలుగాకి; తుంటరి; సిగ్గిడి; తుచ్ఛుడు;


లుప్తము, luptamu
-adj.
-- obsolete; omitted; cut-off; rejected;


లూటీ, lUTI
-n.
--loot;


లెంక, leMka
-n.
--servant; 


లెంప, leMpa
-n.
--cheek; 


లెంపకాయ, leMpakAya
-n.
--slap on the cheek;


లెక్క, lekka
-n.
--(1) account; reckoning; 
--(2) esteem; regard;


లెక్కచేయు, lekkacEyu
-n.
--heed; pay attention to;


లెక్కపెట్టు, lekkapeTTu
-v. t.
--count;


లే, lE
-v. imp.
--get up;


లేకి, lEki
-adj.
--cheap; unbecoming;
---లేకి బుద్ధులు = cheap attitude.


లేఖ, lEkha
-n.
--letter;


లేఖనం, lEkhanaM
-n.
--writing; drawing;
---వర్ణలేఖనం = chromatography; color writing.


లేఖన పరికరం, lEkhana parikaraM  
-n. 
--writing instrument;


లేఖరి, lEkhari
-n.
--scribe; amanuensis; one who takes dictation;


లేఖిని, lEkhini
-n.
--pen;


లేగ, lEga
-adj.
--suckling;
---లేగ దూడ = suckling calf.


లేడి, lEDi
-n.
--deer; antelope; sambar deer; [bio.] ''Rusa unicolor''; chital deer; [bio.] ''Axis axis;'' 
--- ఆడలేడి = doe; hind; roe.
--- కణుజు = sambar deer; [bio.] ''Rusa unicolor''.
--- చుక్కల లేడి = chital deer; [bio.] ''Axis axis.'' 
--- చౌసింగా = four-hroned deer; [bio.] ''Tetracerus quadricornis;''
--- దుప్పి = spotted deer; chital deer; [bio.] ''Axis axis.'' 
--- మగలేడి = buck; hart; stag.
--- లేడిపిల్ల = fawn.
--- లేడిగుంపు = herd of deer.


లేత, lEta
-adj.
--(1) tender; young; 
--(2) light; not dark; (ant.) ముదర;
---లేత పాకం = thin syrup.
---లేత వయస్సు = tender age.
---లేత రంగు = light color; pastel color; pastel.


లేతతనం, lEtatanaM
-n.
--tenderness; youngish; 


లేదా, lEdA
-advbl. particle.
--or; otherwise; or; if not; if that is not the case;


లేనివాళ్లు, lEnivALLu
-n.
--the have nots; the poor;


లేపనం, lEpanaM
-n.
--(1) paste (for external use); ointment; salve; అంజనం; 
--(2) smearing; plastering; anointing;


లేపు, lEpu
-v. t.
--awake; cause to rise;


లేమి, lEmi
-n. 
--poverty;


లేవగొట్టు, lEvagoTTu
-v. t.
--drive out; evacuate; 


లేవనెత్తు, lEvanettu
-v. t.
--lift; hoist; elevate;


లేబరువు, lEbaruvu
-adj.
--early stages of ripening;


లేవు, lEvu
-minor sentence.
--they are not; they are not available; they do not exist; 


లేసరు, lEsaru
-n.
--laser; acronym for light amplification by stimulated emission of radiation; a device that produces coherent light;


లేశం, lESaM
-n.
--minute; small;


లేహ్యం,
-n.
-- electuary; a paste (for eating) in Ayurvedic medicine;


లైంగిక, laiMgika
-adj.
--(1) sex; sexual; 
--(2) gender;


లైంగిక ఉత్తేజితం, laiMgika uttEjitaM
-n.
--sex hormone;

'''లొ - lo, లో - lO, లౌ - lau'''

లొంగు, loMgu
-v. t.
--yield; submit; give up;


లొగ్గడి, loggaDi
-n.
--confusion; disorder; 


లొట్ట, loTTa
-n.
-- (1) a smack with the tongue; (2) dent; 


లొటారం, loTAraM
-n.
--(1) hole; emptiness; 
--(2) mud house; see also పటారం;
---పైన పటారం, లోన లొటారం = showy on the outside, nothing inside.


లొటిపిట, loTipiTa
-n.
--camel; (ety.)  లొట్ట = dent; పిట = fat; the &quot;fatty dent&quot; is a reference to the hump;


లొత్త, lotta
-n.
--dent; impression;


లొద్దుగ,  lodduga
- n.
-- (1)  ఎర్ర లొద్దుగ = [bot.] ''Symplocos racemosa'';  లోధ్ర;
-- (2)  తెల్ల లొద్దుగ = [bot.] ''Symplocos crataegoides''; ''Symplocos cochinchinensis'';  శ్వేత లోధ్ర; గాలవం; 


లొసుగు, losugu
-n.
--fault; defect;


లో, lO
-prep.
--in; into; 
-adj.
--inner;


లోకం, lOkaM
-n.
--world; (lit.) the plane of existence; (exp.) according to the ancient Hindu cosmology, this universe is comprised of fourteen worlds, seven of them are upper worlds and seven are nether worlds; the seven upper worlds are భూలోకం, భువర్లోకం, స్వర్గలోకం, మహర్లోకం, జనలోకం, తపోలోకం, సత్యలోకం; the seven nether worlds are అతలం, వితలం, సుతలం, తలాతలం, మహాతలం, పాతాళం;


లోకజ్ఞత, lOkaj~nata
-n.
--worldly wisdom; 


లోకజ్ఞానం, lOkaj~nAnaM
-n.
--common sense; worldly knowledge;


లోకప్రవాదం, lOkapravAdaM
-n.
--rumor; talk of the town; 


లోకప్రసిద్ధం, lOkaprasiddhaM
-n.
--world-famous;


లోకప్పు, lOkappu
-n.
--ceiling; 


లోకమర్యాద, lOkamaryAda
-n.
--convention; established custom;


లోకాభిరామాయణం, lOkAbhirAmAyanaM
-n.
--chit-chat; leisurely conversation;


లోకానుభవం, lOkAnubhavaM
-n.
--worldly experience;


లోకులు, Okulu
-n. pl.
--people; the community; the public; 


లోకువ, lOkuva
-n.
--subordinate treatment; making light of one's status or importance;


లోకోక్తి, lokOkti
-n.
--proverbial saying;


లోకోత్తరం, lokOttaraM                  %e2t
-adj.
--excellent; outstanding; transcendental;


లోగటి, lOgaTi
-adj.
--former; previous; 


లోగడ, lOgaDa
-adv.
--in the past; formerly;


లోగా, lOgA
-adv.
--within; 


లోగిలి, lOgili
-n.
--big house; manor; estate;


లోటు, lOTu
-n.
--deficiency; defect; drawback; 


లోడీ, lODI
-n.
--baton; కర్రసాము చేసేవాడు తిప్పే కర్ర;


లోతట్టు, lOtaTTu
- n.
-- (1) interior; far from the main road; 
-- (2) low-lying; low-lying as in a flood plain; 


లోతు, lOtu
-n.
--depth; profundity; 


లోధ్ర, lOdhra
-n.
--a tree; the bark of this tree is used in dying; the juice is also used in the treatment of red discharge in females; [bot.] ''Symplocos racemosa''; చిల్ల; లొద్ది చెట్టు;


లోని, lOni
-adj.
--inner; internal; interior; 


లోపం, lOpaM
-n.
--deficiency; defect; wanting; dearth;


లోపల, lOpala
-prep.
--inside; within; amongst; 


లోపాయకారీ, lOpAyakArI
-adj.
--clandestine; underhanded; 


లోపించు, lOpiMcu
-v. i.
--deficient;


లోబడు, lObaDu
-v. i.
--yield; submit; 


లోభం, lObhaM
-n.
--stinginess; miserliness; 


లోభి, lObhi
-n.
--miser; penny-pincher;


లోయ, lOya
-n.
--valley; glen; dell; ravine;


లోరవాణా, lOravANA                         %e2t
-n.
--input; [comp.] data that goes in;


లోలకం, lOlakaM
-n.
--pendulum;


లోలక్కు, lOlakku
-n.
--hanging earring;


లోలుగ, lOluga
-n.
--[bot.] ''Pterospermum heyneanum'' of the Sterculiaceae family; 
-- చివుకము; హరివల్లభము; తడ; 


లోలుడు, lOluDu
-suff.
--a man who is devoted to or enamored by someone or something;
---స్త్రీలోలుడు = womaniser.


లోలోపల, lOlOpala
-adv.
--inwardly; 


లోహం, lOhaM
-n.
--metal; iron;


లోహితం, lOhitaM
-n.
--red color;


లౌక్యం, laukyaM
-n. 
--tact, especially while talking; worldly wisdom;


లౌకిక, laukika
-adj.
--worldly; secular;


లౌకిక జ్ఞానం, laukika j~nAnaM
-n.
--worldly wisdom;


లౌజు, lauju
-n.
--caramelized coconut gratings; లస్కోరా;
&lt;/poem&gt;


|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>a4aupz0wtdd17axmtthj38xlisrogp0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/వ-శ-ష</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3023</id>
    <revision>
      <id>33332</id>
      <parentid>33314</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T22:11:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 1: వం - vaM, వ - va */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="148395" xml:space="preserve">
* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;


==Part 1: వం - vaM, వ - va==
&lt;poem&gt;

'''వం - vaM'''


వంక, vaMka
-n.
--(1) side; direction; 
--(2) excuse; pretext; 
--(3) fault; 
--(4) curve; bend; 
---నెలవంక = crescent moon.


వంకర, vaMkara
-adj.
--curved; crooked;


వంకరతనం, vaMkaratanaM
-n.
--curvature; curvedness; crookedness;
-- వక్రత; 


వంకాయ, vaMkAya
-n.
--brinjal; eggplant; aubergine; a vegetable; [bot.]  ''Solanum melongena'' of the Solanaceae family;
-- ''Solanum serpentinum''; ''Solanum depresum''; ''Solanum incanum'' is reportedly poisionous;
-- [Sans.]  వార్తాకమ్; పీతఫలమ్;


వంకీ, vaMkI
-n.
--(1) curvature; (2) a curvey ornament worn on the upper arm by women;


వంగం, vaMgaM
-n.
--tin; the chemical element tin; 


వంగడం,  vaMgaDaM
- n.
-- family; lineage; strain; a family of seeds; 
--  వంగసం; పశుజాతినుండిగాని వృక్షజాతినుండిగాని యెంచబడిన ప్రత్యేక లక్షణములుగల తరగతి (వంశము);  ప్రత్యేక లక్షణములను కలిసియున్న ఉపజాతిలోని రకము.


వంగదేశం, aMgadESaM
-n. 
--ancient name for the region now called Bengal;


వంగ, vaMga
-adj.
--(1) related to eggplant; see వంకాయ; (2) related to Bengal;


వంగరెడ్డికూర, vaMgareddikUra
-n.
--[bot.] ''Sesuvium repens'';


వంగు, vaMgu
-v. i.
--bend; stoop;


వంచన, vaMcana
-n.
--fraud; deceit; 


వంచు, vaMcu
-v. t.
--bend; deform;


వంజులం, vaMjulaM
-n.
--[bot.] ''Hibiscuc mutabilis''; 


వంట,  vaMTa
-n.
-- the act of cooking;


వంటకం, vaMTakaM
-n.
--food; food dish; an item on the menu; the product of cooking;


వంటకత్తె, vaMTakatte
-n. f. 
--cook; chef; a female professional cook; 


వంటచూర్ణం, vaMTacUrnaM
-n.
--baking powder; a 1:2:1; mixture of sodium bicarbonate; tartaric acid and a leavening like starch;


వంటచెరకు, vaMTaceraku
-n.
--firewood; 


వంటయిల్లు, vaMTayillu
-n.
--kitchen;


వంటరి, vaMTari
-n. 
--cook; chef;


వంటరితనం, vaMTaritanaM
-n. 
--cooking talent; 


వంటవాడు, vaMTavADu
-n. m. 
--cook; chef; a professional cook; 


వంటసాల, vaMTasAla
-n.
--kitchen;


వంటసోడా, vaMTasODA
-n.
--baking soda; sodium bicarbonate; see also చాకలి సోడా and వంటచూర్ణం; 


వండడం, vaMDaDaM
-v. t.
--cooking;


వండలి, vaMDali
-n.
--river silt; alluvium; alluvial soil; 


వండు, vaMDu
-v. t.
--cook;


వంతగాడు, vaMtagADu
-n. 
--sidekick;


వంతు, vaMtu
-n.
--share; part; portion;


వంతెన, vaMtena
-n.
--bridge;
--అట్టెడ; పాలి; వారధి; సేతకము; సేతువు; 


వంద, vaMda
-n.
--hundred; 
-- [Sans.] బృంద &gt; వృంద &gt; వంద


వందనం, vaMdanaM
-n.
--salutation; 


వంద్యము, vaMdyamu
-n.
--praiseworthy; laudable;


వంపు, vaMpu
-n.
--curvature;
-v. t.
--spill; empty; decant;


వంశము, vaMSamu
-n.
--race; family; lineage; dynasty; 


వక్క, vakka
-n.
--betel nut; [bot.] ''Areca catechu''; (note) the phenolics in this nut cause desensitization of the oral issue, especially the tongue, and makes it difficult to pronounce words correctly; excessive use of this nut could cause leukoplakia;
-- వక్కలో arecoline, arecaidine అనే alkaloid పదార్ధాలు ఉన్నాయి.
-- same as పోకచెక్క; చెక్క; (rel.) కాచు;


వక్కాణించు, vakkANiMcu
-v. i. 
--state; utter; say;
---నొక్కి వక్కాణించు = emphasize


వక్కాణము, vakkANamu
-n.
--information; news;                                 


వక్ర, vakra
-adj.
--curved;


వక్రరేఖ, vakrarEkha
-n.
--curve; curved line;


వక్తవ్యం, vaktavyaM, 
- n. 
-- what that is fit or proper to be said, spoken, or uttered;
వకీలు, vakIlu
-n.
--lawyer;


వక్రీభవనం, vakrIbhavanaM
-n.
--refraction (of light;)


వక్రోక్తి,  vakrOkti
- n.
-- irony; a figure of speech; Irony is a mode of speech in which the real meaning is exactly the opposite of that which is literally conveyed; In Julius Ceaser Mark Antony says several times &quot;'Brutus is an honorable man&quot; is an example of irony;  
-- మమ్మటుడు  వక్రోక్తిని ఇలా  నిర్వచించాడు:  'యదుక్తమన్యథా వాక్యమన్యథాన్యేన యోజ్యతే. శ్లేషేణ కాకా వా జ్ఞేయా సా వక్రోక్తిస్తథా ద్విధా' (కావ్య ప్రకాశ -9).
--'అందరూ పెద్దమనుషులే! మరి గల్లా పెట్టెలో చిల్లర ఏమైంది?' వంటి ప్రయోగాలలోని 'వక్రోక్తి' ని  గమనించండి.
 

వగ, vaga
-n.
--grief; sorrow; 


వగచు, vagacu
-v. i.
--grieve; lament; feel sorry; 


వగరు, vagaru
- n.
--astringent taste; (Note:  ఒగరు  is not correct usage) 
  

వగర్చు, vagarcu
-v. i.
--gasp; pant; breathe hard;


వగలాడి,  vagalADi
- n.
-- an attractive woman; a fashionable woman; an enticing woman; 


వగైరా, vagairA
-n.
--et cetera; and other things; 


వచనం, vacanaM
-n.
--(1) word; speech; affirmation; promise; 
--(2) prose;


వచస్సు,  vacassu
- n.
--  (1) speech, word, utterance; (2) advice, counsel; (3) order, command;


వచ్చీరాని, vaccIrAni vbl.
-adj.
--scarcely coming; scarcely understandable;
---వచ్చీరాని తెలుగు = scarcely understandable Telugu.
---వచ్చీరాని నవ్వు = scarcely discernable smile.


వచ్చు, vaccu
-v. i.
--come;


వచ్చుబడి, vaccubaDi
-v. i.
--income;


వజ్రం, vajraM
-n.
--diamond;


వజ్ర, vajra
-adj.
--hard; harsh; fierce; steely;


వజ్రకంద, vajrakaMda
- n.
-- a wild variety of corm tubers; [bot.]  ''Amorphophallus sylvaticus''; [Sans.] వజ్రమూల; వనసూరణ;


వజ్రగుణకారం, vajraguNakAraM
-n.
--[math.] cross-multiplication;


వజ్రదంతి, vajradaMti
-n.
--[bot.] ''Barleria prionitis'';
-- a decorative perennial with many medicinal uses with potential in cancer treatment; the bark has been traditionally used in preparing Ayurvedic tooth powder;


వజ్రమల్లి, vajramalli
-n.
--Adamant creeper; [bot.] ''Cissus quadrangularis;''
-- Cissus quadrangularis is commonly used for bone health and weight loss. It is also used for conditions such as diabetes, high cholesterol, hemorrhoids, and many others, but there is no good scientific evidence to support these uses.


వజ్రలేపనం, vajralEpanaM
-n. 
--adamantine glue; a material used before cement was invented;


వక్రశుంఠుడు, vakraSuMThuDu
-n.
--steely stupid; big blockhead;


వజ్రసంకల్పం, vajrasaMkalpaM
-n.
--fierce determination;


వట్ట, vaTTa
-n.
--(1) testicle; 
--(2) turnstile; a device typically consisting of 3 or 4 horizontal arms supported by and radially projecting from a vertical post, that is used for controlling passage from one public area to another and perhaps facilitating a count of the number of people passing through;


వట్టి, vaTTi
-adj.
--empty; vacant; 


వట్టివేరు, vaTTivEru
-n.
-- cuss-cuss; [bot.] straw of ''Andropogon muriaticum''; 
-- కురువేరు; అవురుగంట వేరు; ఉసీరం; లఘులయము; అవదాహం; 


వట్టివేళ్ల తడకలు, vaTTivELla taDakalu
-n. pl.
--screens made out of the straw of ''Andropogon muriaticum'';


వట్రుతలం, vaTrutalaM
-n.
--curved surface;


వట్రువ, vaTruva     
-adj.
--globular; 


వణిజుడు, vaNijuDu
-n.
--merchant; trader;


వడ, vaDa
-n.
--a doughnut-shaped fried dish made usually from black gram;


వడగట్టు, vaDagaTTu
-v. t.
--strain; filter through a cloth or paper; same as వడబోయు;


వడగళ్ల వాన, vaDagaLla vAna
-ph.
--hailstorm;


వడగళ్లు, vaDagaLlu
-n.
--hailstones; hail; (lit.) cool stones;


వడగాడ్పు, vaDagADpu
-n.
--a blast of hot summer air; this is an anomalous use of వడ;


వడగాలి, vaDagAli
-n.
--hot summer air; this is an anomalous use of వడ;


వడగిన్నె, vaDaginne
-n.
--filter; a pot used in a filter;
-- వడపోత గిన్నె; 


వడజ, vaDaja
-n.
--[bot.] ''Acorus calamus'';


వడపప్పు, vaDapappu
-n.
--split mung dal (a type of pulses) soaked in water, and lightly salted or sugared; (lit.) cool dal;


వడపోత, vaDapOta
-n.
--filtration;


వడబోయు, vaDabOyu
-v. t.
--filter;


వడదెబ్బ, vaDadebba
-n.
--sunstroke; heatstroke;


వడలు, vaDalu
-n. pl.
--spiced deep-fried cakes made of black gram;
-v. i.
--wilt; dry up; fade;


వడ్డన, vaDDana
-n.
--serving of food; food service;


వడ్రంగి, vaDraMgi
-n.
--carpenter;


వడ్రంగి పిట్ట, vaDraMgi piTTa
-n.
--woodpecker;


వడేలురాలు, vaDElurAlu
-n.
--[bot.] ''Hiptage madablota'';


వడి, vaDi
-n.
--speed; quickness; 


వడియాలు, vaDiyAlu
- n. pl.
-- fryams; a dried vegetable (often mixed with batter before drying) used as a deep-fried dish;

 
వడిశ చెట్టు, vaDiSa ceTTu
-n.
--[bot.] ''Christanthus colinus''; extract from the bark of this tree is used by Chenchu tribes to stun fish in spearfishing;


వడ్డించు, vaDDiMcu
-v. t.
--serve;


వడ్డీ, vaDDI
-n.
--interest; interest collected on a loan or a bank deposit;


వడ్డీ వ్యాపారం, vaDDI vyApAraM
-n.
--money lending business;


వడ్లు, vaDlu 
- n. pl.
-- paddy; whole, unhusked grains of rice;
-- వడ్ల చిలక = [bio.] Sitoroga cereallela; వరి, గోదుమ, ఇతర ధాన్యాలను ఆశ్రయిస్తూ బ్రతికే ఒకరకమైన చిన్న రెక్కల పురుగును 'వడ్లచిలుక' అంటారు. వడ్లు అంటే ధాన్యం కాబట్టి ఈ కీటకాలకు ఆ పేరు వచ్చింది.ఇవి బూడిద రంగులో, మాడు ఎరుపు, లేత నలుపు రంగుల్లో కనబడుతుంటాయి. వీటి లార్వాలు (క్రిమి దశ) కూడా ధాన్యాలలోనే సాగుతుంది. ఇవి ధాన్యాలలో సారాన్ని పూర్తిగా పీల్చేసి నిస్సారం చేస్తాయి;


వడ్డెరవాడు, vaDDeravADu
-n.
--stonesmith;


వత్సము, vatsamu
-n.
-- young child; calf; 
-- గోవత్సము =  calf; 


వత్సలం, vatsalaM
-n.
--vaccine; (ety.) In Sanskrit, &quot;vatsa&quot; is cow; in Latin vacca is cow; the word vaccination is derived from vacca. % to e2t


వత్తాసు, vattAsu
-n. 
--support; backing;


వత్సా, vatsA
-inter.
--you lad!; hello young man!; (lit.) you, young bull! ( a highly respectful way of addressing in classical times);


వత్తి, vatti
-n.
--wick;


వదనం, vadanaM
-n.
--face;


వదలు, vadalu
-n.
--loose; slack; not tight;
-v. t.
--(1) omit; leave; 
--(2) depart; వదలిపెట్టు;


వదలిపెట్టు; వదలుకొను, vadalipeTTu, vadalukonu
-v. t.
--give up; abandon; relinquish;


వదాన్యత,  vadAnyata
- n.
-- generosity; the quality of giving; 


వద్దు, vaddu 
--aux. verb. used as a suffix
--do not; must not; no; 
---వినవద్దు = do not listen.


వధ, vadha
-n.
--slaughter; killing;


వధించు, vadhiMcu
-v. t.
--kill; slay; 


వధువు, vadhuvu
-n.
--bride;


వనచంద్ర, vanacaMdra
-n.
--[bot.] ''Flagellaria indica'';


వనతులసి,  vanatulasi 
- n.
-- sweet basil; [bot.] ''Ocimum basilicum'';
-- రుద్రజెడ; దీని గింజలనే సబ్జా గింజలు అంటారు;


వనపాలి, vanapAli
-n.
--forest ranger;


వనమల్లిక, vanamallika
- n.
-- Chinese box tree; [bot.] ''Murraya exotica''; used in making wooden grips and geometrical instruments like scales; 
-- పూల వెలగ; 


వనమాలి, vanamAli
-n.
--epithet for Krishna;


వనరులు, vanarulu
-n.
--resources;


వనశృంగాటం, vanaSRuMgATaM
-n.
--[bot.] ''Reuellia longifolia'';


వనస్పతి, vanaspati
-n.
--(1) tree; plant; (2) hydrogenated vegetable oil with no admixture of animal-based fats like tallow; (3) margarine;


వనస్పతీకరణం, vanaspatIkaranaM
-n.
--[chem.] hydrogenation;


వనిత, vanita
-n.
--woman, (lit.) one who caters to the taste of men;


వన్నెలాడి,  vannelADi
- n.
-- an attractive woman; a fashionable woman; an enticing woman; 


వయలిన్, vayalin
-n.
--violin; a stringed instrument played with a bow, and characterized by four strings and frets. Although originating in the West, it has become an indispensable part of classical music concerts of south India; violin is different from a fiddle; also వాయులీనం;


వయస్సు, vayassu
-n.
--age;


వయినము, vayinamu
-n.
--details; method; system;


వరం, varaM
-n.
--boon; gift from God;


వరండా, varaMDA
-n.
--verandah; hallway; corridor;


వరకట్నం, varakaTnaM
-n.
--dowry; award; the dowry paid by a girl's parents to a boy at the time of wedding;


వరకు, varaku
-adv.
--till; until; up to; 


వరగ, varaga
-n.
--[bot.] ''Panicum miliaceum'';


వరగోగు, varagOgu
-n.
-- (1) Pride of India; Giant Crape-myrtle; Queen's crepe-myrtle; this is a large tree;  [bot.] ''Lagerstroemia speciosa'' of the Lithraceae family; ''Lagerstroemia reginae''; (2) Common Crepe-myrtle; this is a small bush; [bot.] ''Lagerstroemia indica''; (3) [bot.] ''Salvodora indica'';
-- రోడ్లకిరువైపులా విరగబూసిన వరగోగు వృక్షాలు గువాహాటి నగరానికి ఎంతో శోభను తెచ్చాయి; ఆ వృక్షం గువాహాటిలో సర్వ సాధారణం;
-- ఫిలిప్పీన్స్, వియత్నాం దేశాలలో స్థానికులు ఈ వృక్షం లేత ఆకుల్ని ఆకుకూరగా వండుకుంటారు. ఈ ఆకులు వైద్యపరంగా విరేచనకారిగా, మూత్రకారిగా పేరొందాయి. వీటి ముదురు ఆకులలో చేదుగా ఉండే ఇన్సులిన్ వంటి పదార్ధం ఎక్కువగా ఉంటుందని పరిశోధనలు రుజువుచేశాయి. పండుటాకుల్నీ, ముదురు కాయల్నీ అక్కడి స్థానికులు వైద్య చికిత్సలో ఉపయోగిస్తారు. వీటి ముదురు ఆకులు చక్కెర వ్యాధిగ్రస్థులలో రక్తంలో గ్లూకోజ్ పరిమాణాన్ని తగ్గించడానికి పనిచేస్తాయట. బౌద్ధంలో ఈ వృక్షాలకు పవిత్రమైన స్థానముంది.


వరణం, varaNaM
-n. 
--covering;
---వాతావరణం = atmosphere; (lit.) air-covering.


వరద, varada
-n.
--flood;


వరదగుడి, varadaguDi
- n.
-- an atmospheric phenomenon in which one sees a circular, cloud-like formation around the moon or sun; folk wisdom says that a larger ring indicates a high probability of rainfall in the near future and a smaller ring indicates probable rainfall in the far future; This is not a rainbow; 
-- సింగిడి; 


వరస, varasa
-n.
--(1) row; array; 
--(2) attitude; 
--(3) styling a relationship according to kinship structure;
---నీ వరస ఏమీ బాగులేదు = your attitude is no good at all.
---ఆమె నీకు అత్త వరస అవుతుంది = she will be an aunt for you, according to kinship rules.
---వరస కలుపడం = assuming a non-existent relationship and addressing people with that assumed relationship, such as addressing un-related people as uncles and aunts, a common practice in India.
---వరసా, వావి = order and coordination.


వరహా, varahA
-n.
--gold coin; typically 33.7 grams of 22 karat gold coin; (ety.) a coin possibly with the imprint of a boar or pig; in 17th century 
Andhra, these coins carried the imprint of a temple;


వర్గం, vargaM
-n.
--(1) square; a quantity raised to the power of two; a quantity multiplied by itself; 
--(2) group; class;


వర్గత్రయం,  vargatrayaM
- n. 
-- three ancestors; father, grandfather, and great grandfather; 


వర్గపోరాటం, vargapOrATaM
-n.
--class struggle; class conflict;


వర్గమూలం, vargamUlaM
-n.
--[math.] square root; 


వర్గసమీకరణం, vargasamIkaraNaM
-n.
--[math.] quadratic equation;


వర్చస్సు, varcassu
-n.
--luster; glow;


వర్ణం, varNaM
-n.
--(1) language character that can be uttered in one unit; In Telugu there are 56 of these, namely  అ, ఆ, ఇ, ఈ,  etc.
--(2) color; 
--(3) characteristic; inherent property;  [Note] caste and social class are not వర్ణం; the word also has no religious connotation; this word does not mean  కులం; the words  వర్ణం (characteristic), జాతి  and కులం (group, caste) are not synonyms; 


వర్ణక్రమం,
-n.
--(1) alphabetical order; 
--(2) spelling; 


వర్ణపటం, varNapaTaM
-n.
--spectrum;
---శోషణ వర్ణపటం = absorption spectrum.


వర్ణమాపకం, varNamApakaM
-n.
--[phy.] spectrometer; an instrument to study the properties of the various colors of light 


వర్ణమాల, varNamAla
-n.
--(1) alphabet; (lit.) a string of characters; 
--(2) spectrum; a band of colors;


వర్ణన, varNana
-n.
--description;


వర్ణనాత్మక, varNanAtmaka
-adj.
--descriptive;


వర్ణపాతలేఖనం, varNapAtalEkhanaM
-n.
--chromatography; (lit.) color writing;                                  


వర్ణపాతలేఖిని, varNapAtalEkhini
-n.
--[chem.] chromatograph; an instrument to study the properties of chemical mixtures; 


వర్ణలేఖిని, varNalEkhini
-n.
--(1) spectrograph; 
--(2) chromatograph; (comment.) Perhaps we need distinct words for chromatograph and spectrograph;


వర్ణసంధానం, varNasaMdhAnaM
-n.
--staining; a process used in microscopy to make parts of an object stand out against a background;


వర్తకం, vartakaM
-n.
--trade; business; 


వర్తకుడు, vartakuDu
-n. m.
--trader; businessman; 


వర్తన,
-n.
--behavior; 


వర్తమానం, vartamAnaM
-n.
--(1) news; tidings; message; 
--(2) communication; 
--(3) present tense;


వర్తమానకాలం, vartamAnakAlaM
-n.
--[gram.] present tense; (ant.) భూతకాలం;


వర్ధంతి, vardhaMti 
- n.
-- (1) birth anniversary; (2) death anniversary;
-- (note)  In all other Indian languages, including Sanskrit, the correct meaning is &quot;birth anniversary.&quot; For some unknown reason the meaning morphed into &quot;death anniversary&quot; and this meaning is currently in widespread usage;
-- వర్ధంతి అను శబ్దము వృధు, వృద్ధా అను ధాతువులనుండి నిష్పన్నమైనది. అది వృద్ధి అను అర్థమును చెప్పును.  ఆయుర్వృద్ధికి హోమాదులు ఒనరింతురుగావున వర్ధంతి అను పదము &quot;పుట్టినరోజు&quot; కి వాడుట యోగ్యము; 


వర్ధకం, vardhakaM [suff.] one that promotes; promoter;
---బలవర్ధకం = tonic; promoter of strength.
---క్షీరవర్ధకం = promoter of milk production.
---కాంతివర్ధకం = promoter of a healthy glow.


వర్ధమాన, vardhamAna
-adj.
--one that is growing; one that is progressing; (lit.) one that is capable of growing beyond belief;
---వర్ధమాన దేశం = developing country.


వర్ర, varra
-n.
--(1) pungent taste; 
--(2) chili powder; 


వర్జ్యం, varjyaM
-n.
--eschewed time of a day because it is not auspicious;


వర్షం, varshaM
-n.
--(1) rain; వాన; 
--(2) year;


వర్షపాతం, varshapAtaM
-n.
--rainfall; (rel.) హిమపాతం;


వరాహం, varAhaM
-n.
--pig; wild boar;


వరాహమిహిరుడు, varAhamihuruDu
-n.
--Varahamihira; the great Indian scientist, of the 4th - 5th century A.D., who made lasting contributions to astronomy and atmospheric sciences;


వర్ణాంధత్వం, varNAMdhatvaM
-n.
--color blindness;


వర్ణావరణం, varNAvaraNaM
-n.
--chromosphere; the bright region around the sun; can be applied to any other bright region surrounding an object;


వర్షాకాలం, varshAkAlaM
-n.
--monsoon; rainy season;


వరి, vari
-n.
--rice paddy; [bot.] ''Oryza sativa'';
--ప్రాసంగులు (రాజనాలు), కర్పూర భోగులు, వంక సన్నాలు, కుంకుమ పూలు, గుండ్ర సాంబవలు, మొలకొలుకులు, కుసుమలు, సన్న కొనామణులు, చిన్న పిషాణీలు, పెద కాకిరెక్కలు, పిన్న కుసుమలు, పాలాట్రగడ్డలు, బంగారు తీగలు, సన్న ముత్యాలు, జున్నుబాలు, వంకెలు, పగడాలు, ఢిల్లీ భోగాలు, రామసాగరాలు వంటి పలు ఇతర జాతులు కూడా ఉన్నాయి; ఇవికాక  సాంబవ (సాంబ) మషూరీ, జీలకర్ర సన్నాలు, కృష్ణ కాటుకలు, సన్న కృష్ణ కాటుకలు, అక్కుళ్ళు, నెంబర్లు, ముదుగులు, బుడమలు, కోడి బుడమలు, జిలమలు, ఎరడాములు, కిచిడీలు, ఆట్రగడ్డలు, సన్నాట్రగడ్డలు, జయపూరు సన్నాలు, వంక సన్నాలు, కర్నూలు సోనా మషూరీ, చిట్టిముత్యాలు, కాకి రెక్కలు, ఈత గొల్లలు,గొర్తివడ్లు, స్వర్ణ, హంస, జయ, కేసరి, చెన్నంగి, రాజభోగాలు, బాస్మతి వంటి వరి వంగడాలు ఇంకా ఎన్నో; వరి ధాన్యంలో కొన్ని వేల రకాలు ఉన్నాయి; 


వరిగడ్డి, varigaDDi
-n.
--hay; straw; 


వర్తించు, vartiMcu
-v. i.
--apply; to be in force; be applicable; 


వర్తిల్లు, vartillu
-v. i.
--exist; 


వర్ధిల్లు, vardhillu
-v. i.
--grow; flourish; increase; develop; 


వరుగు, varugu
-n.
--sun-dried food item; sun-dried vegetables; 


వరుగు చేప, varugu cEpa
-n.
--sun-dried fish;


వరుమానం, varumAnaM
-n.
--income; 
--(2) allowance; money given for maintenance; 
--(3) income from an allowance; 


వర్గు, vargu
-n.
--(1) list; categorized list; (2) [math.] squared value;


వర్గు రూపం, vargu rUpaM
-n.
--[math.] quadratic form;


వరేణ్యుడు, varENyuDu
-n.
--great person;


వలంబిరికాయ, valaMbirikAya
-n.
--[bot.] I''sora corylifloia'';


వల, vala
-n.
--net;


వలచు, valacu
-v. t.
--to fall in love;


వలపక్షం, valapakshaM
-n.
--partiality;


వలపలి, valapali
-adj.
--on the right side (of a vehicle, while facing forward); starboard side; (ant.) దాపల; 


వలయం, valayaM
-n.
--ring; circle;


వలయాకార, valayAkAra
-adj.
--circular; round;


వలవల, valavala
-adj.
--onomatopoeia for the sound of
--(1) crying, possibly out of sorrow; 
--(2) landing sound of a flock of birds;


వలస, valasa
-n.
--migration; emigration; going from one part of the world to another;


వలస వీధులు, valasa vIdhulu
-n.
--migratory routes; వలస మార్గాలు;


వల్ల, valla
-n.
--possibility; feasibility; 


వల్లకాడు, vallakADu
-n.
--burial or cremation ground; cemetery;
-- వల్ల + కాడు &gt; ఒలికి + కాడు = సొద (చితి) పేర్చెడి చోటు
-- ఒలికికాడు → ఒలిక్కాడు → వలిక్కాడు → వలక్కాడు → వల్లకాడు.


వల్లమాలిన, vallamAlina
-adj.
--excessive; impossible; 


వల్లరసి, vallarasi
-n.
--[bot.] ''Walsura piscidia'';


వల్లవ, vallava
-n.
--cook; chef; the head of a kitchen;


వలిసె, valise
-n.
--[bot.] ''Verbisina sativa'';


వల్మీకం, valmIkaM
-n.
--ant-hill;


వలువు, valuvu
-n.
--(1) fine garment; 
--(2) skin of a nut or vegetable;


వలె, vale
-prep. adv.
--(1)like; similar to; in imitation of; resembling;
-- (2) as though; as if;
-- కరణి; మాడ్కి; 


వల్లె, valle
-inter.
--yes; affirmation;
---వల్లెయని అతడు బయలుదేరెను = he said, 'yes' and started.
-n.
--rote; repetition;


వల్లెవేయు, vallevEyu
-v. t.
--repeat with the intention of memorizing;


వశం, vaSaM
-n.
--(1) possession; custody; 
--(2) control; supremacy; 


వశిష్ఠ, vaSishTha
--[astron.]  Mizar and Alcor are two stars forming a naked-eye double in the handle of the Big Dipper (or Plough) asterism in the constellation of Ursa Major. Mizar is the second star from the end of the Big Dipper's handle, and Alcor its fainter companion. Mizar is really four stars, and Alcor is really two stars. So what we see as two stars are really six in one!


వసంతం, vasaMtaM
-n.
--spring; 


వసంతదూత, vasaMtadUta
-n.
--messenger of spring; [bot.] ''Gaetnera racemosa'';


వసంత విషువత్, vasaMta vishuvat
-n.
--spring equinox; vernal equinox; approximately March 21; equinox = the day on which nights and days are of equal length at the Equator; the equality doesn't happen everywhere on Earth; some astrological traditions consider this point as the &quot;starting point&quot; of the zodiacal chart; such a chart is called &quot;Sayana zodiacal chart&quot; (Tropical Zodiac); this point slowly moves backwards, (about one degree in every 72 years), due to the precession of the spinning globe, and makes a full circle in approximately 26,000 years; this phenomenon is called the Precession of the Equinoxes&quot;; Indian astrological tradition does not take into account this shifting tropical zodic; instead it uses an absolute reference frame, defined by a fixed point in the sky. A chart made with this fixed reference is called &quot;nirayaNa zodiacal chart.&quot; The difference between these two charts now stands at about 23 degrees and this difference is called &quot;ayanAMSa&quot;; 


వస, vasa
-n.
--calamus; root of calamus; Sweet Flag; a medicinal root; [bot.] ''Acorus calamus'' of the Acoraceae family;
---వస పోసిన పిట్ట వలె మాట్లాడుతున్నాడు = he is talking like a bird overdosed with vasa; the belief is that &quot;vasa&quot; has the ability to assist in the latent powers of speech, both in people and birds like parrots and mynas.
-- [Sans.]  చవచా; ఉగ్రగంధా; 


వసనాభి, vasanAbhi
-n.
--[bot.] ''Aconitum ferox; Aconitum chasmanthum'';


వసపిట్ట, vasapiTTa
-n.
--[idiom.] a talkative person;


వసారా, vasArA
-n.
--verandah; corridor; 
 

వస్తాదు, vastAdu
-n. 
--(1) master; 
--(2) strong person; 
--(3) wrestler; 


వస్తుగుణదీపిక, vastuguNadIpika
-n.
--Materia Medica;                                            % to e2t


వస్తు ప్రపంచం, vastu prapaMcaM
-n.
--material universe;


వస్తువినిమయ పద్ధతి, vastu vinimaya paddhati
-n.
--barter system;


వస్తువు, vastuvu
-n.
--thing; item; substance; topic;


వషత్కారాలు, vashatkArAlu  
-n. 
--fireballs; sparks; చివాట్లు;


వ్యక్తం, vyaktaM
-n.
--revealed; expressed; manifested; 


వ్యక్తి, vyakti
-n.
--person; character; individual;


వ్యక్తిత్వం, vyaktitvaM
-n.
--personality; characteristic; individuality;


వ్యంగ్యం, vyaMgyaM
-n.
--sarcasm;


వ్యంగ్య చిత్రం, vyaMgya citraM
-n.
--cartoon;


వ్యగ్రత, vyagrata
-n.
--bewilderment; 


వ్యత్యాసం, vyatyAsaM
-n.
--difference; gap; discrepancy; 


వ్యతిక్రమం, vyatikramaM
-n.
--transgression; deviation from tradition; 


వ్యతిరేకం, vyatirEkaM
-n.
--contradiction; opposite position;


వ్యథ, vyatha
-n. 
--pain; suffering; agitation;


వ్యభిచారం, vyabhicAraM
-n.
--adultery; transgression; 


వ్యయం, vyayaM
-n.
--(1) destruction; 
--(2) expenditure;
---అనుత్పాదక వ్యయం = non-productive expenditure.


వ్యర్ధ, vyardha
-adj.
--useless; wasted; unproductive; unprofitable; vain; 


వ్యవకలనం, vyavakalanaM
-n.
--subtraction; 


వ్యవధానం, vyavadhAnaM
-n.
--duration; interval; time;


వ్యవధి, vyavadhi
-n.
--duration; interval; time;


వ్యవస్థ, vyavastha
-n.
--system; organization; a set of rules;


వ్యవసాయం, vyavasAyaM
-n. 
--agriculture; cultivation;


వ్యవహర్త, vyavaharta
-n.
--manager; organizer; one who controls a business or transaction;


వ్యవహారం, vyavahAraM
-n.
--(1) business; transaction; 
--(2) dispute; 
--(3) use; usage; custom; practice; 


వ్యసనం, vyasanaM
-n.
--bad habit; addiction; 

 
వ్యస్తాక్షరి, vyastAkshari
- n.
-- one of the eight items in a literary gymnastic event called &quot;ashTAvadhAnaM;&quot; the person conducting the event is required to compose a poem that contains a specified set of words; 


వ్యష్టిగా,  vyashTigA
-adv.
-- separately; in an isolated fashion;


వ్రణం, vraNaM
-n.
--(1) ulcer; carbuncle; boil;


వ్రతం, vrataM
-n.
--a religious ritual worshp with a single-minded devotion, usually officiated by a priest;


వ్రతశీలి, vrataSIli
-n.
--(1) duty bound person; 
--(2) a person devoted to a cause;


'''వా - vA, వ్యా - vyA'''

వాంగ్మయం, vAMgmayaM
-n.
--literature; literary heritage; వాఙ్మయం is the only place I have seen the use of ఙ. For simplification, I have decided to use this spelling although it is frowned upon by purists.


వాంఛ, vAMcha
-n.
--desire; 


వాంఛనీయం, vAMchanIyaM
-n. 
--desirable;


వాంతి, vAMti
-n.
--vomit;


వాక్, vAk
-adj.
--vocal; speech;


వాక, vAka
-n.
--a tropical thorny bush; Karaunda;  Jasmine-flowered carissa; Bengal currants; [bot.] ''Carissa carandas'' of Apocynaceae family; 
--[Sans.] సుషేణ; కరమర్దకః; అవిగ్నః; కృష్ణపాక ఫలమ్‍; 


వాకట్టు, vAkaTTu
-n.
--gag; a long piece of cloth stuffed in the mouth and tied around the head to prevent a person from talking; 


వాక్యం, vAkyaM
-n.
--sentence; 


వాక్కాయ, వాకల్వి కాయ, vAkkAya, vAkalvikAya
- n. 
-- [bot.] ''Caris carandas; Carissa spinarum;(Apocynaceae or Milkwort Family.)


వాకిలి, vAkili
-n.
--front yard; (ant.) పెరడు;
---నాలుగిళ్ల వాకిలి = courtyard.


వాకుడు, vAkuDu
-n.
--a type of prickly nightshade; [biol.] ''Solanum jacquinii'' of the Solanaece family; the root of this medicinal plant is used in Ayurveda;


వాక్కు, vAkku
-n.
--word; utterance; speech; voice;


వాకేతం, vAkEtaM
-n.
--signal; a coded signal; (def.) వార్తలని మోసే సంకేతం;


వాగ్వ్యవహారం,  vAgvyavahAraM
- n. 
-- conversational transaction; oral transaction;


వాగ్దానం, vAgdAnaM
-n.
--promise; (lit.) giving a word;


వాగ్వాదం, vAgvAdaM
-n.
--argument; oral dispute;


వాగ్మి, vAgmi
-n.
--orator; eloquent speaker; 


వాగ్విలాసం, vAgvilAsaM
-n.
--gracefulness of speech;


వాగ్వివాదం, vAgvivAdaM
-n.
--debate; argument;


వాగు, vAgu
-n. 
--mountain stream;
-v. i.
--(1) babble; prattle; talk without much forethought; talk with no regard to the rank and status of the other person;
--(2) make sounds;


వాగుడు, vAgUDu
-n.
--garrulousness; talkativeness;


వాగ్రూపం, vAgrUpaM
-adj.
--oral; (ety.) వాక్ + రూపం = in the form of words uttered; (rel.) లిఖితపూర్వకం;


వాగ్గేయం, vAggEyaM
-n.
--lyric and its composition; (ety.) వాక్ + గేయం;


వాగ్గేయకారుడు, vAggEyakAruDu
-n. m.
--one who writes the lyric as well as composes the music;


వాచకం, vAcakaM
-n.
--reader; a collection of important works for reading; 


వాచవి, vAcavi       
-n.
--flavor;


వాచాలత, vAcAlata
-n.
--talketiveness; 


వాచ్యార్థం, vAcyArthaM
-n.
--literal meaning;


వాచు, vAcu
-v. i.
--(1) swell; 
--(2) crave; (ety.) by associating pregnant women's craving for foods and the swelling of their face and feet;


వాజపేయం, vAjapEyaM
-n.
--a ceremony during the inauguration of an emperor; see also రాజసూయం;


వాజమ్మ, vAjamma
- n. 
--incompetent person; fool; simpleton; useless fellow; 


వాజిగంధ, vAjigaMdha
-n.
--[bot.] ''Physalis flexuosa'';


వాజీకరి, vAjIkari
-n.
--aphrodesiac;


వాటం, vATaM
-adj.
--attitude; direction; tenor; trend;
---వాడి వాటం బాగా లేదు = his attitude is no good.
---గాలి వాటం = direction of wind; the trend in the air.


వాడ, vADa
-n.
--a row of houses; a street; 


వాడకట్టు, vADakaTTu
-n.
--neighborhood; a street;  a row of houses; an apartment complex;                               % to e2t


వాడగన్నేరు, vADagannEru
-n.
--[bot.] ''Plumiera acuminta'';


వాడాంబ్రం, vADAMbraM
-n.
--[bot.] ''Eranthemum nervosum'';


వాడు, vADu
-pron.
--he;
-v. t.
--use; avail; 
- v. i.
--fade; wither; whittle;


వాడుక, vADuka
-n.
--usage; custom; habit; a  habitual practice;


వాడుకరి, vADukari
-n.
--user; 


వాడి, vADi
-adj.
--sharp; keen; pointed;


వాపు, vApu
-n.
--swelling; inflammation; edema;


వాణిజ్యం, vANijyaM
-n.
--trade;


వాతం, vAtaM
-n.
--(1) air; 
--(2) strabilis; one of the three balancing body conditions in Ayurveda, the ancient Indian medical science;


వాత, vAta
-n.
--brand; cautery; a mark left by a burning iron rod;


వాతపోధం, vAtapOdhaM
-n.
--[bot.] ''Butea frondosa'';


వాతహరి, vAtahari
-n.
--carminative; a medicine that subdues any gas in the stomach; 


వాత్సల్యం, vAtsalyaM
-n.
--affection; love; the affection shown by an adult toward a youngster; 


వాతావరణం, vAtAvaraNaM
-n.
--(1) atmosphere, a region of space surrounding the Earth, నభోవరణం; 
--(2) weather; short- term behavior of the atmosphere in terms of temperature, wind, cloudiness, rainfall, etc. A better Telugu word needs to be coined for this. (see వాలిమండ); 
--(3) climate; long-term behavior of the atmosphere in terms of general trends in heating, cooling, greenhouse effects, glaciation, etc. A better Telugu word needs to be coined for this;


వాదం, vAdaM
-n.
--theory; supposition;


వాదన, vAdana
-n.
--argument; pleading;


వాద్యం, vAdyaM
-n.
--musical instrument; (rel.) జంత్రవాద్యం;


వాద్యబృందం, vAdyabRMdaM
-n.
--orchestra;


వాది, vAdi
-n.
--plaintiff; the person who filed a suit in court; (ant.) ప్రతివాది;


వాదించు, vAdiMcu
-v. t.
--argue; plead;


వాదోడు, vAdODu
-n.
--verbal assistance; support using words; see also చేదోడు;


వాదోస్పదం, vAdOspadaM
-n.
--arguable;


వాన, vAna
-n.
--rain; shower;


వానకోయిల, vAnakOyila
-n. 
--swallow; a type of bird;


వానపాము, vAnapAmu
-n.
--earthworm; dew-worm; segmented worm; [bio.] ''Megascolex mauritii'' of the Megascolecidae family;
--130 కుటుంబాలకు పైగా ఉన్న వానపాములలో 12 వేలకు పైగా జాతులున్నాయి. మెగాస్కోలెసిడే కుటుంబానికి చెందిన మెగాస్కోలెక్స్ మారిటీ అనే శాస్త్రీయ నామం కలిగిన వానపాములు మన ప్రాంతంలో సర్వసాధారణంగా కనిపిస్తాయి.  నేలలో వానపాములు ఎంత ఎక్కువగా ఉంటే రైతుకు అంత మేలు జరుగుతుంది.   
-- ఎర్ర;


వానరం, vAnaraM
-n.
--monkey; ape; any animal of the simian family;
-- [వా + నర, వా వికల్పితః నరః] నరునివలె తోచునది, కనబడునది = వానరము; a creature that looks like a human; 


వానర, vAnara
-adj.
--simian;


వాపు, vApu
-n. 
--swelling;


వాపోవు, vApOvu
-v. i.
--lament; deplore; bewail;


వామ, vAma
-pref.
--levo; sinistral; left-handed;
---వామ నవామ్లం = L-amino acid.
---వామోజు = levulose; levose.


వామపక్షం, vAmapakshaM
-n.
--left wing;


వామింట,  vAmiMTa
- n.
-- [bot.] ''Cleome gynandra'' Linn.; see also వాయింట;  కుక్క వాయింట; 


వాము, vAmu
-n.
--(1) seed of Bishop's weed; Ajwa seeds; [bot.] ''Carum copticum''; Trachispermumm ammi; 
-- అజామోద వాము = [bot.] Trachispermumm roxburghianum; 
--కురాసాని వాము = henbane; [bot.] Hyoscyamus niger of the Solanaeceae family; 
-- [Sans.]  యువానీ;  దీపక; దీప్య; ఓమము; శూల హంత్రీ; 
--(2) stack;
---గడ్డివాము,  = haystack.


వాము ఆకుల మొక్క,  vAmu Akula mokka
- n.
-- [bot.] Coleus aromanticus; 


వాముపువ్వు, vAmupuvvu
-n.
--thymol; an aromatic colorless crystalline, camphor-like, compound extracted from the volatile oils of thyme; [bot.] ''Thymus vulgaris'' or ''Carum copticum''; probably a misonomer; C&lt;sub&gt;10&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;14&lt;/sub&gt;O; crystals of thymol resemble camphor tablets;


వాయ, vAya
-n.
--batch;


వాయింట, vAyiMTa
-n.
--a shrub whose leaves have medicinal value; [bot.] ''Cleome pentaphylla''; see also వామింట; 


వాయిదా, vAyidA
-n.
--(1) installment; 
--(2) postponement;
---వాయిదాల పద్ధతి = installment plan.
---కోర్టువారు కేసు వాయిదా వేసేరు = the case is postponed by the court.


వాయుదండం, vAyudaMDaM
-n.
--loom; నేతకు వాడే తాకుపలక;


వాయులీనం, vAyulInaM
-n.
--violin; 


వాయవ్యం, vAyavyaM
-n.
--North-West;


వాయువిడంగం, vAyuviDaMgaM
-n.
--a medicinal root; a paste made from this root is believed to assist the development of speech in children; [bot.] ''Embetia ribes;''


వాయువు, vAyuvu
-n.
--(1) gas; 
--(2) wind;


వాయిదా, vAyidA
- n.
-- (1) postponement; (2) installment;
-- (ety.) in Arabic, వా-ఇదా = agreement; contract;


వారం, vAraM
-n.
--(1) week; 
--(2) day of the week; వాసరం; 
--(3) collection; set;
---వారం వారం రా = come every week.
---ఈవేళ ఏమి వారం = what day of the week is today?
---కిరణవారం = beam of light.


వార, vAra
-n.
--side; corner;


వారవనిత, vAravanita
-n.
--prostitute; courtesan; వారకాంత;


వారడి, vAraDi
-n.
--(1) interval; difference;                               
--(2) lacuna; defect; difficiency; 


వారధి, vAradhi
-n.
--bridge;


వారసత్వం, vArasatvaM
-n.
--heredity;


వారసవాహిక, vArasavAhika
-n.
--[bio.] chromosome; (lit.) chromo=color; soma = body; the word chromosome is a misnomer because chromosomes have no inherent color; వారసవాహిక means carrier of hereditary information; these are string-like substances found in the nuclei of cells;


వార్త, vArta
-n.
--news; tidings; intelligence; 


వార్ధక్యం, vArdhakyaM
-n.
--old age;


వార్తాపత్రిక, vArtApatrika
-n.
--newspaper; 


వారించు, vAriMcu
-v. t.
--stop; prevent; hinder; obstruct; 


వార్షికం,  vAtshikaM
- n.
-- (1) a yearly payment; an annuity; (2) annual; yearly; (3) belonging to or produced in the rainy season;


వార్చు, vArcu
-v. t.
--decant; drain; to pour off liquid from the top of a vessel without disturbing the contents at the bottom;


వార్డు, vArDu
-n.
--ward; especially a wing of a hospital or prison;


వాలం, vAlaM
-n.
--tail; suffix; extension;
---కరవాలం = sword. (lit.) an extension of the hand.
---సౌధవాలం = annex. (lit.) an extension of a building. 


వాలకం, vAlakaM
-n.
--attitude; demeanor; sly behavior; 


వాలా, vAlA
-suff.
--a suffix added to the end of a name to indicate the place of origin, profession or activity;
---జట్కావాలా = the driver of a horse-drawn cart.
---ఢిల్లీవాలా = the person from Delhi.
-- సైకిలు వాలా =  the person on the bicycle.


వాలిమండ, vAlimaMDa
-n.
--weather; (ety.) వాన, గాలి, మబ్బు, ఎండల సముదాయం;


వాలు, vAlu
-adj.
--slanting; inclined;


వాలు, vAlu
-n.
--slope; incline;


వాలు, vAlu
-v. i.
--(1) tilt; lean; 
--(2) land; perch;


వాలు చూపులు, vAlu cUpulu
-n.
--slanting glances;


వాలుక, vAluka
-n.
--sand;


వాలుకాయంత్రం,  vAlukAyaMtraM
- n.
-- (1) any contraption that uses sand in its operation
-- (2) sand-clock


వాలుకుర్చీ, vAlukurcI
-n.
--easy chair; relaxing chair; lounging chair;


వాలుగ, vAluga
-n.
--catfish;


వాలుబల్ల, vAluballa
-n.
--inclined plane; inclined plank;


వాల్చు, vAlchu
-v. t.
--turn an object from an upright to a flat position as in మంచం వాల్చు; see also చేరబెట్టు;


వావి, vAvi
-n.
--blood relationship; consanguinity;


వావిడికం, vAviDikaM
-n.
--incest; relationship prohibited for a wedded life;


వావివరుస, vAvivarusa
-n.
--relationship suitable for a wedded life; consanguinity;


వావిలి చెట్టు, vAvili ceTTu
-n.
--[bot.] ''Vitex negundo'' of the teak (Verbenaceae) family; నల్ల వావిలి; సింధువారం; నిర్గుండీ;


వాసం, vAsaM
-n.
--beam; longitudinal (main) beam of a house; see also పెండె;


వాసంతి, vAsaMti
-n.
--[bot.] ''Jasmimum auriculatum'';


వాసన, vAsana
-n.
--(1) odor; smell; fragrance; aroma; 
--(2) memory; subconscious memory from a previous birth (aacording to Abhinava Gupta's philosophy); పూర్వజన్మలోని కర్మలు మరుజన్మలో వాసనా రూపంలో ఉంటాయని, ఎవరి కర్మకి వారే కర్తలు అనీ సిద్ధాంతం; 


వాస్తవం, vAstavaM
-n.
--fact; reality; truth;


వాస్తవ్యం, vAstavyaM
-n.
--habitat; house; 


వాస్తవవాది, vAstavavAdi
-n.
--realist;


వాస్తవ్యుడు, vAstavyuDu
-n.
--inhabitant; resident; dweller; 


వాసి, vAsi
-n.
--(1) quality; (rel.) రాసి = quantity; 
--(2) extent;
---రాసి కంటే వాసి ఎక్కువ = quality surpassed quantity.
---వెంట్రుక వాసిలో తప్పిపోయింది = missed by a hair's breadth.


వాసుకి, vAsuki
-n.
--(1) Hydra, the Water Snake; a cluster of stars; 
--(2) name of a legendary snake in Hindu lore;


వాస్తు, vAstu
-n.
--architecture; science of building construction;


వాస్తుకం, vAstukaM
-n.
--[bot.] ''Chenopodium album;''


వాస్తుశిల్పి, vAstuSilpi
-n.
--architect;


వాహనం, vAhanaM
-n.
--vehicle; mount; a device to ride on;


వాహిని, vAhini
-n.
--(1) river; 
--(2) army; 
--(3) conductor of heat, electricity, etc.;


వ్యాకరణం, vyAkaraNaM
-n.
--grammar; analysis;


వ్యాకర్త, vyAkarta
-n.
--(1) grammarian;
--(2) parser;


వ్యాకరించు, vyAkariMcu
-v. t.
--analyze; parse; decompose;


వ్యాకీర్ణం, vyAkIRNaM
-n.
--scatter; disorder;
---వ్యాకీర్ణ పటం = [stat.] scatter diagram.


వ్యాకులత, vyAkulata
-n.
--anxiety;


వ్యాకోచం, vyAkOcaM
-n.
--expansion; (ant.) సంకోచం,;


వ్యాఖ్య, vyAkhya
-n.
--comment; (ant.) నిర్వాఖ్య = no comment;


వ్యాఖ్యానం, vyAkhyAnaM
-n.
--commentary;
-- ప్రామాణిక వ్యాఖ్యానం =  standard (regular) commentary; ప్రామాణిక వ్యాఖ్యానంలో గ్రంథంలో కవి ఉపయోగించిన కష్టమైన ప్రయోగాలను, సూత్రాలను (అనగా కుదించి వ్రాసిన విషయాలను) విడమరచి విపులంగా వివరించడం జరుగుతుంది
-- సర్వంకష వ్యాఖ్యానం =  interpretation with word-for-word translation and purport; శిశుపాలవధ అనే  మాఘకావ్యానికి (మాఘుడు వ్రాసినది) మల్లినాథుడు వ్రాసిన వ్యాఖ్యానమును సర్వంకషము అంటారు. అనగా పదచ్ఛేము, పదార్థోక్తి (అందులో వాడిన పదాల యొక్క వివిధ అర్థాలు, విగ్రహం (విడి విడి పదాలను కలిపినపుడు వచ్చే సమాస పదానికి ఏర్పడే ప్రత్యెక అర్థపు వివరణ), వాక్యయోజన (వాక్యాలు విడి విడిగా ఉన్నపుడు వేర్వేరు అర్థాలను సూచించినప్పటికీ వాటిని ప్రక్క ప్రక్కన వ్రాయడం వలన వాటి సమూహానికి కొత్త అర్థం ఏర్పడవచ్చు), ఆపేక్ష - సమాధానం (వ్యాఖ్యాకారుడే స్వయంగా ప్రశ్నలు వేసి, వాటికి తనే సమాధానం ఇవ్వడం ద్వారా వివరణను ఇవ్వడం), ఇలా వివిధ రకాలుగా గ్రంథం యొక్క విషయాన్ని కూలంకషంగా చర్చించి వివరించేదే 'సర్వంకష' వ్యాఖ్యానము.
-- సంజీవినీ వ్యాఖ్యానం = continuous commentary; టీకా అనగా నిరంతర వ్యాఖ్యానం. గ్రంథంలోని ఏ ఒక్క పదాన్ని విడిచిపెట్టకుండా కఠినమైన పదాలకూ, తేలికైన పదాలకూ కూడా అర్థాన్ని వివరించేదానిని టీకా అంటారు. మల్లినాథుడు కాళిదాసు యొక్క వివిధ కావ్యాలకు వ్రాసిన టీకాలకు 'సంజీవనీ' టీకా అని పేరుపెట్టాడు.


వ్యాఘాతం, vyAghAtaM
-n.
--contradiction; 
---పరస్పర వ్యాఘాతాలు = mutual contradictions;               


వ్యాధి, vyAdhi
-n.
--disease; illness; sickness; malady; ailment;


వ్యాధుడు, vyAdhuDu
-n.
--hunter;
---మృగవ్యాధుడు = Orion, the constellation.


వ్యాపకం, vyApakaM
-n.
--avocation;


వ్యాపారం, vyApAraM
-n.
--(1) trade; business; occupation; vocation; 
--(2) activity;
---సృజన వ్యాపారం = creative activity.


వ్యాపార దక్షత, vyApAra dakshata
-n.
--business skill;


వ్యాపార పవనాలు, vyApAra pavanAlu
-n.
--trade winds;


వ్యాపారస్తుడు, vyApArastuDu
-n. m.
--trader; business person;


వ్యాపారి, vyApAri
-n.
--trader; business person; 


వ్యాపారులు, vyApArulu
-n.
--people belonging to a subsect of Telugu Brahmins;


వ్యాపించు, vyApiMcu
-v. t.
--extend; expand; pervade;


వ్యాప్తి, vyApti
-n.
--range; extent; spread; widespread distribution; universality; omnipresence;


వ్యామోహం, vyAmOhaM
-n.
--(1) lust; carnal desire; 
--(2) excessive desire;


వ్యాయామం, vyAyAmaM
-n.
--physical exercise; calisthenics;


వ్యాళములు, vyALamulu
- n. pl.
--ovoviviparous; born of an egg inside the body; some reptiles lay their eggs but the eggs are hatched inside their bodies and baby reptiles come out;
-- also called అండయోనిజములు; Boa constrictor and Green Anaconda are examples;


వ్యావహారికం, vyAvahArikaM
-n.
--colloquial; in common use;


వ్యావృత్తి, vyAvRutti
-n.
--hobby;


వ్యాసం, vyasaM
-n.
--(1) diameter; divider; 
--(2) essay; analysis; 
--(3) compilation;


వ్యాసంగం, vyasaMgaM
-n.
--pursuit; pursuit of of literature, art, science, etc.
-- రచనా వ్యాసంగం; పరిశోధనా వ్యాసంగం;


వ్యాసఘట్టం, vyAsaghaTTaM
-n.
--a tough to untangle passage; a difficult to understand passage in a long narrative; It is believed that Vyasa, while composing the epic Bharatha, used difficult passages now and then to slow down Vinayaka, his amanuensis; 
-- గ్రంథగ్రంథి; 


వ్యాసపీఠం, vyasapIThaM
-n.
--lectern; a short stand that helps support a book with opened pages - often used by speakers giving a lecture while sitting;


వ్యాసుడు, vyasuDu
-n.
--sage Vyasa; the divider of the Vedas; the editor of Vedas;


వ్యాసార్ధం, vyAsArdhaM
-n.
--radius;


వ్రాయసకాడు, vrAyasakADu
-n.
--scribe; amanuensis; one who takes dictation;


వ్రాయి, vrAyi 
- n.
-- a syllable;  ఒక అక్షరం; 


వ్రాలు, vrAlu 
- n. pl.
-- a chain of syllables; అక్షర సముదాయం; 
-- చేవ్రాలు = hand-written letters; signature;


'''వి - vi, వీ - vI, వు - vu, వూ - vU'''


వింశాంశ, viMSAMSa     %e2t
-adj.
--vegesimal; related to method of counting using base twenty; 


వింగడించు, viMgaDiMcu
-v. t.
--separate; divide; 


వింత, viMta
-adj. 
--curios; odd; strange; unusual;
-n. 
--curiosity; oddity; marvel; something unusual;


విందు, viMdu
-n.
--feast; 


వింశతి, viMSati
-n.
--twenty;


వి, vi
-adj.
--pref. one that tends to expand into everything; సర్వత్ర వ్యాపించునది; (def.) వ్యాపక స్వభావం కలవాడు విష్ణువు;


వికర్బన రసాయనం, vikarbana rsAyanaM
-n.
--inorganic chemistry;


వికర్మ, vikarma
-n.
--illegal act; unacceptable act; 


వికలాంగుడు, vikalAMguDu
-n.
--cripple; a man with maimed limbs;


వికసించు, vikasiMcu
-v. t.
--bloom; open up;


విక్రమం, vikramaM
-n.
--valor; courage; 


విక్రమ, vikrama
-adj.
--high-speed; one that moves fast; can be used for the prefix turbo in computer software;


విక్రయం, vikrayaM
-n.
--sale;


విక్రయ పత్రం, vikraya patraM
-n.
--sale deed;


వికారం, vikAraM
-n.
--(1) nausea; 
--(2) changed form; secondary form derived from a primary form;
---వికారపు చేష్టలు = nauseating deeds.
---నిర్వికారం = unchnageable


వికాసం, vikAsaM
-n.
--(1) blooming; blossoming; brightness; 
--(2) exposition; 
--(3) development; 
-- (4) evolution;


వికృతి, vikRti
-n.
--alteration; deformed shape; [gram.] corrupted form; 


విక్రేత, vikrEta
-n.
--vendor; the person who sells; (ant.) క్రాయిక = buyer; 


విఖ్యాతి, vikhyati
-n.
--fame; 


విఖ్యాపన, vikhyApana
-n.
--ekphrasis; in poetry, the use of detailed description of a work of visual art as a literary device; 


విగ్రహం, vigrahaM
-n.
--(1) statue; idol; icon; 
--(2) physical stature; personality;
---విగ్రహ పుష్టి, నైవేద్య నష్టి = physical stature is impressive, but it is only good for making the plate empty.


విగ్రహారాధన,  vigrahArAdhana
- n.
-- idolatory; idol worship;


విఘాతం, vighAtaM
-n. 
--heavy blow; hindrance; setback; impediment; 


విచక్షణ, vicakshaNa
-n.
--discrimination; ability to tell right from wrong;


విచక్షణ జ్ఞానం, vicakshaNa j~nAnaM
-n.
--power of discrimination; ability to tell the difference between good and bad;


విచ్చలవిడి, viccalaviDi
-n.
--freedom; unconstrained movement; liberty;


విచారం, vicAraM
-n.
--sadness;


విచారణ, vicAraNa
-n.
--investigation; inquiry;


విచారణ చేయు, vicAraNa cEyu
-v. t.
--inquire; investigate;


విచారించు, vicAriMcu
-v. i.
--feel sad; lament; bemoan;


విచారించు, vicAriMcu
-v. t.
--investigate; inquire; find out; 


విచికిత్స, vicikitsa
-n.
--doubt; uncertainity;


విచిత్రం, vicitraM
-n.
--strange event; strange happening;


విచిలకం, vicilakaM
-n.
--[bot.] Vangueria spinosa;


విచ్ఛిత్తి, vicchitti
-n.
--disintegration; breaking up; splitting;


విచ్ఛిన్నం, vicchinnaM
-n.
--disintegration; breaking up; splitting;


విజయం, vijayaM
-n.
--victory; success;


విజయసారం, vijayasAraM
-n. 
--an Ayurvedic medicinal plant advocated for diabetes mellitus; in the form of water decoction has been reported to have a protective and a restorative effect in alloxan-induced diabetic rats; [bot.] Pterocarpus marsupiu; 


విజాత, vijAta
-adj.
--heterogeneous;                   


విజ్ఞానం, vij~nAnaM
-n.
--knowledge; scientific knowledge;


విజ్ఞాపన, vij~nApana
-n.
--petition; request; memorandum;


విజేత, vijEta
-n.
--victor;


విజ్జోడు, vijjODu
-n.
--discordanrt pair; unmatched pair; 


విజిగీష, vijigeesha
-n.
-- desire to win; extreme desire win;
--- గెలుపు సాధించాలనే బలమైన కోర్కె; 


విటమిను, viTaminu
-n.
--vitamin; nutrients, only necessary in minute quantities, for the maintenance of good health; About 13 vitamins have been recognized. The body can manufacture some of these, but the others must be supplied through the diet; (ety.) vital + amine = vitamine, from which the last letter 'e' is dropped; this is a misnomer because amines are not a part of all vitamins;


విటమిన్లకూర,  viTaminlakUra
-n.
-- [bot.] ''Sauropus androgynus'' Merrill;


విడత, viData
-n.
--release; installment;


విడదీయు, viDadIyu
-v. t.
--separate;


విడాకులు, viDAkulu
-n.
--divorce;


విడిగా, viDigA
-adv.
--separately;


విడిది, viDidi
-n.
--camp. halt; lodge;


విడుదల, viDudala
-n.
--release; liberation;


విడ్డూరం, viDDUraM
-n. 
--curiosity; oddity; marvel; strange event; unusual event;


వితండ వాదం, vitaMDa vAdaM
-n.
--illogical argument; circular argument;


వితంతువు, vitaMtuvu
-n.
--widow; 


వితంతువు, vitaMtuvu  
-n. 
--widow; (lit.) one without the (sacred) thread; 


వితథుడు, vitathuDu
- n.
-- liar; useless fellow;
-- &quot;వితథం తు అనృతం వచః&quot; అని అమరం;


వితరణ, vitaraNa
-n.
--(1) distribution; 
--(2) charity;


వితరణి, vitaraNi
-n.
--distributor;


విత్తం, vittaM
-n.
--money;


విత్తనం, vittanaM
-n.
--seed;


వితాకు, vitAku
-n.
--absentmindedness; 


విత్తు, vittu
-n. 
--seed;
-v. t. 
--seed; sow the seed;


విద్య, vidya
-n.
--education; learning; 


విదారక, vidAraka
-adj.
--splitting; rending;
---హృదయ విదారక = heart-rending.


విదారి,  vidAri
- n.
-- an Ayurvedic herb; [bot.] ''Ipomoea digitata''; విదారి తో కలిసిన అశ్వగంధాది చూర్ణం శరీరానికి రోగ నిరోధక శక్తి తో పాటు ధాతుపుష్టినీ, సత్తువనూ ఇస్తుంది. సుఖనిద్రను కలిగిస్తుంది; 


విదాహం,  vidAhaM
- n.
--మంట; భగభగ మండుతూన్నట్లు అనుభూతి;  burning sensation;


విద్యార్థి, vidyArthi
-n.
--student; pupil; (lit.) a person begging for an education;


విద్యార్థి వేతనం, vidyArthi vEtanaM
-n.
--student stipend; scholarship;


విద్యాలయం, vidyAlayaM
-n.
--school; college; 


విద్వాంసుడు, vidvAMsuDu
-n.
--scholar;
---నిలయ విద్వాంసుడు = resident scholar.


విద్వాన్, vidvAn
-n. 
--a degree conferred on a Sanskrit scholar after achieving a certain level of education;


విదియ, vidiya
-n.
--second day of the lunar half-month;


విదీను, vidInu
-n.
--[chem.] ethene; a hydrocarbon with two carbon atoms and one double bond; C&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;;


విద్యుత్, vidyut
-n.
--electricity; విద్యుత్తు;


విద్యుత్ ఘాతం, vidyut ghAtaM
-n.
--electrical shock;


విద్యుత్ పీడనం, vidyut pIdanaM
-n.
--electrical potential;


విద్యుత్ పీడన తారతమ్యం, vidyut pIdana tAratamyaM
-n.
--electrical potential difference;


విద్యుదయస్కాంతం, vidyudayaskAMtaM
-n.
--electromagnet;


విద్యుదావేశం, vidyudAvESaM
-n.
--electrical charge;


విద్యుల్లత, vidyullata
-n.
--lightning; మెరుపు;


విదేను, vidEnu
-n.
--[chem.] ethane; a hydrocarbon with two carbon atoms and all single bonds; C&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;;


విదేశం, vidESaM
-n.
--foreign country; foreign land;


విదేశ, vidESa
-adj.
--foreign; alien;


విదేశీ మారకం, vidESI mArakaM
-n.
--foreign exchange;


విదైను, vidainu
-n.
--ethyne; a hydrocarbon with two carbon atoms and one triple bond; C&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;;


విధం, vidhaM
-n.
--(1) way; manner; method; 
--(2) kind; sort; category;


విధ్వంసక, vidhvaMsaka
-adj.
--destructive;


విధ్వంసకాండ, vidhvaMsakAMDa
-n.
--(1) carnage; 
--(2) wholesale destruction;


విధవ, vidhava
-n. f.
--widow; see also వెధవ; (ety.) విగత + ధవ = one who does not have a husband;


విధాత, vidhAta
-n.
--Lord Brahma of the Hindu Trinity; (lit.) fate giver;


విధానం, vidhanaM
-n.
--procedure;


విధాన సభ, vidhAna sabha
-n.
--Legislative Assembly; (lit) an ssembly where procedures are followed; 


విధాయకం, vidhAyakaM
-n.
--obligatory; duty; obligatory duty;


విధి, vidhi
-n.
--(1) fate; 
--(2) duty; 
--(3) rule; 
--(4) order; command;


విధిగా, vidhigA
-adv.
--without fail; perforce; in a duty-bound manner; 


విధిలేక, vidhilEka
-adv.
--having no alternative;


విధివాచకం, vidhivAcakaM      
-n.
--[gram.] imperative; imperative mood;


విధురుడు, vidhuruDu
-n.
--widower; a man whose wife died; 


విధ్యుక్తం, vidhyuktaM
-adj.
--obligatory; duty-bound; with a civic sense;


విధేయత, vidhEyata
-n.
--obedience; obedience out of respect;


విధేయుడు, vidhEyuDu
-n.
--obedient person;


వినడం, vinaDaM
-v. i.
--listening; also వినటం;


వినబడు, vinabaDu
-v. i.
--audible;


వినతి, vinati
-n.
--salutation;


వినతిపత్రం, vinatipatraM
-n.
--memorandum; application; petition; 


వినయం, vinayaM
-n.
--modesty; humility; obedience; 


విన్నపం, vinnapaM
-n.
--plea; petition;


వినాళగ్రంధి, vinALagraMdhi
-n.
--endocrine gland; ductless gland;


వినా, vinA
-adv.
--without taking into account; except; sans;


విన్యాసం, vinyAsaM
-n.
--display (of a talent); configuration; arrangement;


వినికిడి, vinikiDi
-n.
--rumor; hearsay; one that was heard;


వినిపించు, vinipiMcu
-v. i.
--audible; 
-v. t.
--make one hear; read out; narrate aloud;


వినిమయం,  vinimayaM
- n. 
--(1) consumption; use; 
--(2) exchange; interchange; barter; 
--- భావ వినిమయం =  exchange of ideas
--- రేణు వినిమయం =  exchange of particles


వినిమయదారుడు,  vinimayadAruDu
- n.
-- consumer; user;


వినియుక్త,  viniyukta
- adj.
-- used; utilized; employed;


వినియోగం, viniyOgaM
-n.
--use; utility; 


వినియోగదారుడు, viniyOgadAruDu
-n. 
--user; consumer; 


వినియోగించు,  viniyOgiMcu
- v. t.
-- make use; utilize; 


విను, vinu
-v. t.
--(1) listen; obey; follow an advice; 
--(2) hear; recognize a sound being made;


వినూతన, vinUtana
-adj. 
--modern; ultra modern; 


వినిమయం,  vinimayaM
- n.
-- transaction;  exchange; give-and-take; 


వినోదం, vinOdaM
-n.
--pleasing pastime; amusement; 


విపక్షం, vipakshaM
- n.
-- opposition party;


విపణి వీధి, vipaNi vIdhi
-n.
--market street; bazaar;


విపర్యం, viparyaM
-n.
--contradictory theorem; converse;


విపర్యోక్తి, viparyOkti
-n.
--paradox; contradiction; an epigram that presents seemingly contradictory ideas;


విపక్షం, vipakShaM
- n.
-- opposition party; opposing political group;


విప్ప చెట్టు, vippa cheTTu
- n.
-- honey tree, butter tree; [bot.] ''Madhuca longifolia'' of the Sapotaceae family; 


విప్రకృష్ట,  viprakRshTa
- adj.
-- not near; late; recent; bygone; erstwhile; foregone; former; old; onetime; other; past;  sometimes;
-- (ant.) సన్నికృష్ట;


విప్రలంభం, vipralaMbhaM
-n.
-- (1) deceit; misleading statement; 
-- (2) separation of lovers; 
-- (3) the sentiment of love in separation; 


విప్రుడు, vipruDu
- n.
-- a person who studied the Vedas;
--శ్లో. జన్మనా జాయతే శూద్రః |కర్మణా జాయతే ద్విజః |వేదపాఠం తు విప్రాణాం |బ్రహ్మజ్ఞానం తు బ్రాహ్మణః


విప్లవం, viplavaM
-n.
--revolution;
---పారిశ్రామిక విప్లవం = industrial revolution.


విపీతం, vipItaM
-n.
--voltage; potential difference; (ety.) విద్యుత్‍ పీడనతారతమ్యం;             


విపులంగా, vipulaMgA
-adj.
--thoroughly; in detail;


విపులీకరణ, vipulIkaraNa
-n.
--explanation;


విప్పు, vippu
-v. t.
--open; untie; loosen; undo; unroll; unwind;


విభక్తం, vibhaktaM
-n.
--divided; partitioned; separated;


విభక్తి, vibhakti
-n.
--[gram.] 
--(1) case; 
--(2) preposition; 
--(3) declension;


విభక్తి ప్రత్యయం, vibhakti pratyayaM
-n.
--[gram.] preposition;


విభజన, vibhajana
-n.
--(1) separation; discrimination; 
--(2) [math.] division; (ant.) గుణకారం;


విభ్రమం, vibhramaM
-n.
--confusion; wandering mind;


విభాగం, vibhAgaM
-n.
--division; sub-division; portion;


విభావరి, vibhAvari
-n.  
--night; 


విభాష, vibhAsha
-n.
--option; alternative; 


విభీతికం, vibhItikaM
-n.
--[bot.] Terminalia belerica;


విభూతి, vibhUti
-n.
--sacred ashes; 


విభూతిపత్రి, vibhUtipatri
-n.
--[bot.] ''Ocimum basilicum'';


విభేదాలు, vibhEdAlu
-n. pl.
--differences; disagreements; 


విమర్శ, vimarSa
-n.
--(1) critique; review; 
--(2) criticism; 


విమానం, vimAnaM
-n.
--(1) plane; aircraft; 
--(2) the tower of the innermost part of a temple; the dome of any tall structure;
--(3) celestial flying car described in ancient Hindu lore;
--(4) disrespect; insulting one's self-respect;
--(5) size; 
--(6) horse;


విముక్తి, vimukti
-n.
--(1) release; 
--(2) release from sins;
---దాస్య విముక్తి = emancipation.


విమోచనం, vimOcanaM
-n.
--redemption; liberation; 


వియ్యం, viyyaM
-n.
--marriage alliance; 


వియ్యంకుడు, viyyaMkuDu
-n. m.
--father of a son-in-law or daughter-in-law; (ety.) వియ్యము (వివాహ శబ్దం భవము) ద్వారా ఏర్పడిన సంబంధీకుడు;


వియ్యపరాలు, viyyaparAlu
-n. f.
--mother of a son-in-law or daughter-in-law; 


వియోగం, viyOgaM
-n.
--separation; (ant.) సంయోగం;


విరంజన చూర్ణం, viraMjana cUrnaM
-n.
--bleaching powder;


విరక్తి, virakti
-n.
--absence of love or attachment; disinterest; disgust toward worldly pleasures; 


విరగ్గొట్టు, viraggoTTu
-v. t.
--break;


విరజిమ్ము, virajimmu
-v. t.
--scatter; also చెదరగొట్టు;


విరమించు, viramiMcu
-v. i.
--(1) cease; stop; desist; 
--(2) withdraw; retire; give up; put an end to;
--(3) discontinue; abandon; 


విరసం, virasaM
-n.
--discordance; ill-will;


విరహం, virahaM
-n.
--(1) separation; separation of lovers; 
-- (2) the sentiment of love in separation; 


విరహవేదన, virahavEdana
-n.
--pangs of separation between lovers; 


విరామం, virAmaM
-n.
--rest; intermission;


విరామ బిందువు, virAma biMduvu
-n.
--resting point;


విరాళం, virALaM
-n.
--donation; 


విరిగి, virigi                
-n. 
--aloeswood; [bot.] ''Cordia sebestena'';


విరివి, virivi
-adj.
--widespread; plenty;


విరుగడ, virugaDa
-n.
--riddance;
---పీడ విరుగడ అయింది = got rid of the pest.


విరుగు, virugu
-v. i.
--break;
--curdle (as milk);


విరుగుడు, viruguDu
-n.
--(1) antidote; 
--(2) black wood; [bot.] Dalbergia sissoo;


విరుచు, virucu
-v. t.
--break;


విరుద్ధ, viruddha
-adj.
--contradictory; contrary; at variance; 


విరేచనం, virEcanaM
-n.
--motion; bowel movement; stool; often misspelled as విరోచనం;


విరోచనం, virOcanaM
-n.
--one that shines brightly;


విరోచనుడు, virOcanuDu
-n.
--the father of Emperor Bali of Indian legends;


విరోధం, virOdhaM
-n.
--enmity; hostility;


విరోధవికాసం, virOdhavikAsaM
-n.
--dialecticism; a type of philosophy propounded by Hegel; Believed to be the basis for communism;


విరోధాభాసం, virOdhAbhAsaM
-n.
--paradox; a figure of speech containing opposing views in verbal expression but not in substance;    % to e2t


విరోధి, virOdhi
-n.
--enemy;


విలక్షణం, vilakshaNaM
-adj.
--different; not in the main stream; 


విలపించు, vilapiMcu
-v. i.
--lament; speak with sorrow;


విల్లంగం, villaMgaM
-n.
--claim; reservation; dispute;


విల్లంగశుద్ధిగా, villaMgaSuddhigA
-adv.
--without any claim; without any reservation; without any dispute;


విలాపం, vilApaM
-n.
--lamentation;


విలాసం, vilAsaM
-n.
--(1) address; 
--(2) luxury; 
--(3) grace;
---విలాస పురుషుడు = luxury loving man.
---విలాసవతి = luxury loving woman.


విలాసభరిత, vilAsabharita
-adj.
-- epicurean;  


విలీనం, vilInaM
-n. 
--merge; merger; amalgamation; absorption; 


విలీన, vilIna
-adj. 
--merged; amalgamated; absorbed; 


విలుప్తం, viluptaM
-n.
--obsolete; 


విలువ, viluva
-n.
--value;


విలువిద్య, viluvidya
-n.
--archery;


విలువైనది, viluvainadi
-n.
--valuable; dear; precious;
---ఇది చాలా విలువైనది = this is much too dear.


విల్లు, villu
-n.
--(1) bow; 
--(2) will; the document that spells out the inheritance rights; వీలునామా; 


విలేకరి, vilEkari
-n. 
--journalist; news reporter; correspondent; 


విలేపనం, vilEpanaM
-n.
--ointment; balm; a paste suitable for rubbing on the skin, used esp. to relieve pain;


విలోమ, vilOma
-adj.
--pref. inverse; against the grain;
---విలోమ అనుపాతం = inversely proportional.


విలోమ వర్గం, vilOma vargaM
-n.
--inverse square;


వివక్షత, vivakshata
-n.
--discrimination; ability to distinguish good from bad;


వివరం, vivaraM
-n.
--(1) hole; window; 
--(2) detail;


వివరణ, vivaraNa
-n.
--explanation; description; detailed account; 


వివర్ణం, vivarNaM
-n.
--pale; pallid; colorless; 


వివాదం, vivAdaM
-n.
--dispute;


వివాహం, vivAhaM
-n.
--marriage;
---అనులోమ వివాహం = hypergamus marriage.
---ప్రతిలోమ వివాహం = hypogamus marriage.
---వివాహ ఉత్సవం = wedding ceremony.


వివాహిత, vivAhita  
-n. 
--married woman; 


వివిక్త, vivikta
-adj.
--(1) solitary, lonely; 
--(2) retired; 


వివిధ,  vividha
-adj.
-- varied; diverse;


వివేకం, vivEkaM
-n.
--intelligence; power of discrimination; wisdom;


విశ్, viS
-pref.
--(1) enter; 
--(2) create;
---విశ్వకర్త = (lit) creator of the universe; సృష్టించువాడు;


విశల్యకరణి, viSalyakaraNi
- n.
-- a herb used in treating broken bones; [bot.] ''Echites dichotoma''; [see also] సంధానకరణి, సౌవర్ణకరణి, సంజీవకరణి; 


విశ్రమస్థానం, viSrama sthAnaM
-n. 
--resting place; point of equilibrium;


విశాంక, viSaMka
-n.
--suspicion; doubt; 


విశదీకరించు, viSadIkariMcu
-v. t.
--explain; elucidate; expound; 


విశ్వ, viSva
-adj.
--universal; 


విశ్వ కిరణాలు, viSva kiraNAlu
-n.
--cosmic rays; the radiation that bombards the Earth from outer space;


విశ్వతోముఖ, viSvatOmukha
-adj.
--omnidirectional; in all directions; spreading everywhere;


విశ్వశాస్త్రం, viSva SAstraM
-n.
--cosmology; Cosmology (from the Greek κόσμος, kosmos &quot;world&quot; and -λογία, -logia &quot;study of&quot;), is the study of the origin, evolution, and eventual fate of the universe;


విశ్వసనీయ, viSvasanIya
-adj.
--trustworthy; believable;


విశ్రమించు, viSramiMcu
-v.i.
--rest; relax;


విశాఖ, viSAkha
-n.
--(1) Beta Libre; Yoga tara of the 16th  lunar mansion; located in the constellation Libra;
--(2) The 16th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) చేటిరిక్క; 


విశాల, viSAla
-adj.
--spacious; roomy; broad; 


విశాల హృదయుడు, viSAla hRdayuDu
-n.
--broad-minded person; liberal person;


విశ్వాసం, viSvAsaM
-n.
--(1) trust; faith; belief; 
--(2) gratitude;


విశ్రాంతి, viSrAMti
-n.
--(1) rest; 
--(2) intermission; break;


విశేష, viSEsha
-adj.
--special; not general; not normal;


విశేష్యం, viSEshyaM
-n. 
--noun;


విశిష్ట, viSishTa
-adj. 
--special; specific; qualified                 
---విశిష్ట అద్వైతం = qualified dualism; 


విశిష్ట గురుత్వం, viSishTa gurutvaM
-n.
--specific gravity;


విశిష్ట సాపేక్ష సిద్ధాంతం, viSishTa sApEksha siddhAMtaM
-n.
--special theory of relativity;


విశృంఖలం, viSRMkhalaM
-adj.
--unrestrained; unfettered;


విశేషం, viSEshaM
-n.
--(1) feature; featured item; 
--(2) news of special interest; particulars; details;


విశేష, viSEsha
-adj.
--special; not general; not normal;


విశేషణం, viSEshaNaM
-n.
--[gram.] adjective;
---సంబంధ విశేషణం = possessive adjective; attribute; quality;


విశ్లేషక, viSlEshaka
-adj. 
--analytical;


విశ్లేషణ, viSIEshaNa
-n.
--analysis; breaking down; (ant.) సంశ్లేషణ;


విశ్లేషణాత్మక, viSIEshaNAtmaka
-adj.
--analytical;


విషం, vishaM
-n.
--poison; toxin; venom;


విషకన్య,  vishakanya
- n.
-- (1) poisonous woman; young women reportedly used as assassins, often against powerful enemies, in Ancient India.Their blood and bodily fluids were purportedly poisonous to other humans, as was mentioned in the ancient Indian treatise on statecraft, Arthashastra, written by Chanakya, an adviser and a prime minister to the first Maurya Emperor Chandragupta (c. 340–293 BCE); (2) a decorative foliage plant; [bot.] ''Dieffenbachia seguine'' of the Araceae family;


విషపూరిత, vishapUrita
-adj.
--poisonous; venomous;


విషమ, vishama
-adj.
--(1) uneven; irregular; 
--(2) critical;


విషమించు, vishamiMcu
-v. i.
--become critical; dangerous; get worse;


విషముష్టి, vishamushTi
-n.
--[bot.] ''Strychnos nux vomica''; ముషిణి; 


విషయం vishayaM
-n.
--(1) subject; issue; topic; matter; 
--(2) sensual object; 


విషయాసక్తి, vishayAsakti
-n.
--interest in sensual objects and activities;


విషణ్ణము, vishaNNamu
-adj.
--dejected; grieved; sorrowful; 


విషాణం, vishANaM
-n.
--horn; tusk;


విషాదం, vishAdaM
-n.
--grief; sorrow; sadness;


విషాద, vishAda
-adj.
--sad; piteous; deplorable;


విషువత్, vishuvat
-n.
--equinox; విషువం; These are the times of the year when the Sun arrives at the intersection of its path (the Ecliptic) with the Great Circle formed by extending the Equator. On these days, the lengths of day and night are approximately equal; (ety.) equi = equal, nox = nights;
---వసంత విషువత్ = spring equinox; March 21.
---శరద్ విషువత్ = autumnal equinox; September 23.


విషువత్ చలనం, vishuvat calanaM
-n.
--precession of the equinoxes. The axis on which the Earth spins does not always point in the same direction relative to the stars; once every 25,800 years it completes a small circular motion; As a result of this, the Earth does not always point toward the Pole Star. Several hundred years from now, the axis would be pointing toward the star Vega; This motion is called the precession of the equinoxes. Because of this, the equinoxes appear to move backward among the constellations at the rate of one constellation in every 2150 years.


విషువచ్ఛాయ, vishuvacchAya
-n.
--the shadow cast by a gnomon when the sun is at one of the two equinoxes;


విషూచి, vishoochi
- n.
-- amebiasis; infection with amoebas, especially as causing dysentery; 
--వాంతిభేది; విషూచిక; మరిడి వ్యాధి; 


విష్ణుకాంతం,  viShNukAMtaM
- n. 
-- [bot.] ''Evolvulus alsinoides, Evolvulus hirsutus'';

 
విష్ణువు, vishNuvu
-n.
--Lord Vishnu of the Hindu trinity; (ety.) the one who expands and fills the universe;


విషూచి, vishUci
-n.
--cholera; 


విసనకర్ర, visanakarra
-n.
--hand-held fan typically made of a palm leaf; see also చామరం;


విసరణ, visaraNa
-n.
--diffusion; the inherent property of spreading;                     


విసర్గ, visarga
-n.
--the two small circles found in words such as, అః; అంతఃపురం; ప్రాతఃకాలం;


విసర్జించు, visarjiMcu
-v. t.
--give up; abandon; shun; 


విస్తరణ, vistaraNa
-n.
--expansion;


విస్తరించు, vistariMcu
-v. i.
--spread out; extend;


విస్తరి, vistari
-n.
--leaf-plate;


విస్పష్టం, vispashTaM
-n. 
--very clear; quite obvious; 


విస్పష్ట సత్యం, vispashTa satyaM
-n.
--axiom; obvious fact;


విస్మయం, vismayaM
-n.
--surprise; amazement; 


విస్తారం, vistAramu
-n.
--abundance; 


విస్తీర్ణం, vistIrNamu
-n.
--area;


విసుగు, visugu
-n.
--(1) boredom; 
--(2) impatience; annoyance; 
--(3) weariness; tiredness;


విసురు, visuru
-n.
--(1) rashness in behavior; lack of respect; 
--(2) repartee;
-v. t.
--(1) grind; dry grind; 
--(2) fling; toss; throw; 
--(3) fan; flip a fan to blow air; 


విసురురాయి, visururAyi
-n.
--grindstone; తిరుగలి;


విస్తు, vistu
-n.
--surprise;


విస్ఫులింగం, visphuliMgaM
-n.
--spark;


విహంగం, vihaMgaM
-n.
--bird; (lit.) one that moves on air;


విహంగావలోకనం, vihaMgAvalOkanaM
-n.
--bird’s eye view; overview;


విహారం, vihAraM
-n.
--(1) stroll; a walk in fresh air; 
--(2) a Buddhist monastery;


విహిత, vihita
-adj.
--directed; showing a direction; prescribed; stipulated; 


విహితరేఖ, vihitarEkha
-n.
--directed line; phasor, vector;                          


విహీన, vihIna
-suff.
--devoid of;
---కళా విహీన = devoid of brightness.


వీడు, vIDu
-pron.
--sing. he; this person; 


వీడ్కోలు, vIDkOlu
-n.
--send-off;


వీథి, vIthi
-n.
--street; way;


వీను, vInu
-n.
--ear; 
-- వీనుల విందు =  a feast to the ears; a festival of sounds;


వీపు, vIpu
-n.
--back; upper back; (rel.) నడుము = lower back;


వీరంగం, vIraMgaM
- n.
-- naughty and mischievous behavior by chidren; 


వీరపూజ, vIrapUja
-n. 
--hero worship; 


వీర్యం, vIryaM
-n.
--(1) sperm; semen; శుక్ర కణం; 
--(2) prowess; heroism; valor; (ant.) నిర్వీర్యం;


వీర్యపటుత్వం, vIryapaTutvaM
-n.
--virility;


వీర్యకణం, vIryakaNaM
-n.
--sperm cell; spermatozoa;


వీరు, vIru 
-pron. pl. 
--(1) this person; this plural version is used to show respect; 
--(2) these people;


వీలు, vIlu
-n.
--convenience;
---వీలు చూసుకొని రాండి = come at your convenience.


వీలునామా, vIlunAmA
-n.
--will; the document that spells out the final wishes of a person that must be fulfilled; విల్లు;


వీసం, vIsaM
-n.
--one-in-sixteenth; the fraction 1/16;


వీశ, vI-Sa
-n. 
--a measure of weight in pre-independence India; 1 వీశ = 5 శేర్లు = 40 పలములు = 120 తులములు;


వూడూ లిలీ,  vooDU lilI
- n.
-- Voodoo lily; snake plant; [bot.] ''Amorphophallus bulbifer'' of the Araceae family;
-- కంద, చేమ కుటుంబానికి చెందిన ఈ ఆకర్షణీయమైన మొక్కలు మీటర్ ఎత్తు వరకూ పెరుగుతాయి. కొన్నేళ్ళు పెరిగిన తరువాత ఈ మొక్కలు పుష్పిస్తాయి. అస్సాం, ఇండోనేషియాలలోని చిత్తడి అడవులలో ఇవి కనిపిస్తాయి;


వ్యుత్పత్తి, vyutpatti
-n.
--production; derivation; 


వ్యుత్పన్న, vyutpanna
-adj.
--derived; produced;             


వ్యుత్పన్నం, vyutpannaM
-n.
--derivative;                                                      


వ్యూహము, vyUhamu
-n.
--(1) plan; strategy; 
--(2) array; arrangement;  structure, the formation of soldiers in a battlefield into defensive and offensive postures; 

'''వృ - vR, వె - ve, వే - vE, వై - vai'''


వృంతం, vRMtaM
-n. 
--pedicel; the structure at the base of a leaf or flower; తొడిమ; 


వృకం, vRkaM
-n. 
--wolf;


వృక్వకం, vRkvakaM
-n.
--pancreas;


వృక్షం, vRkshaM
-n.
--tree;


వృక్షవాటిక, vRkshavATika
-n.
--grove; arboretum;


వృత్తం, vRttaM
-n.
--(1) circle; 
--(2) a style of writing a poem in Sanskrit and Telugu; If there are n alphabetical characters, then one can create 2^n వృత్తములు; 
-- తెలుగులో కొన్ని వృత్తాల పేర్లు: చంపకమాల, ఉత్పలమాల, శార్దూల విక్రీడితము, మత్తేభ విక్రీడితము, తరళం, తరలము, తరలి, మాలిని, మత్తకోకిల, ఇంద్రవజ్రము, ఉపేంద్రవజ్రము, కవిరాజవిరాజితము, తోటకము, పంచచామరము, భుజంగప్రయాతము, మంగళమహశ్రీ, మానిని, మహాస్రగ్ధర, లయగ్రాహి, లయవిభాతి, వనమయూరము, స్రగ్ధర;
 

వృత్తలేఖిని, vRttalEkhini
-n.
--compass; a V-shaped drafting instrument to draw circles;


వృత్తాంతం, vRttAMtaM
-n.
--episode; story; news; (lit.) end of a circle;


వృత్తి, vRtti
-n.
--(1) nature; స్వభావం; 
--(2) profession; line of work; occupation; 
--(3) figure of speech; 
--(4) modification; mode of expression; In Indian theory of dance, there are several types of expression such as the examples shown next.
---భారతి వృత్తి = expression where speech predominates.
---సాత్వతి వృత్తి = expression where mental response and delicate action predominates;
---ఆరభి వృత్తి = expression where violent action predominates.


వృథా, vRthA
-n.
--waste; vain effort;


వృద్ధులు, vRddhulu
-n. pl.
--(1) seniors; old people; 
--(2) [gram.] the vowels ఐ and ఔ;


వృద్ధి, vRddhi
-n.
--growth;


వృద్ధి సంధి, vRddhi saMdhi
-n.
--[gram.] the union of two words at which the original vowels are replaced by vowels ఐ and ఔ;


వృశ్చికం, vRscikaM
-n.
--(1) scorpion; 
--(2) Scorpio; one of the twelve signs of the Zodiac; 


వృషభం, vrshabhaM
-n.
--(1) Taurus; one of the twelve signs of the Zodiac; వృషభరాసి; 
--(2) bull; 


వృషణం, vrshaNaM
-n.
--testicle; scrotum;


వృషణాయాసం, vRshaNAyAsaM
-n.
--wasted effort;


వృష్టి, vRshTi
-n.
--rain; 
---అతివృష్టి = excessive rain.
---అనావృష్టి = drought.


వెంట, veMTa 
- adj.
-- behind; 


వెంటనే, veMTanE
-adv.
--immediately; at once; soon after; 


వెంటాడు, veMTADu
-v. t.
--follow; tail; stalk; chase; pursue; hunt;


వెంటి, veMTi
-n.
--rope made by twisting hay;


వెంట్రుక,  veMTruka
- n.
--  hair; a single strand of hair;


వెంట్రుక వాసి,  veMTruka vAsi
- ph.
-- hair's breadth;


వెండి, veMDi
-n.
--silver;


వెండితెర,  veMDitera
- n.
-- silver screen;
-- వెండితెర అనే ప్రయోగం ఆంగ్లం లోని Silver Screen నుండి వచ్చించి. 1910 లో బొమ్మను సిల్క్ గుడ్డపై ప్రదర్శించేవారు. బొమ్మ స్ఫుటంగా కనిపించడానికి తెరపై సిల్వర్ మెటాలిక్ పెయింట్ వేసేవారు. ఈ పద్ధతిలో తెరపై పడిన బొమ్మ తెరకు దగ్గరగా, ఎదురుగా కూరుచున్న వారికి మాత్రమే కాకుండా రెండు ప్రక్కల ఉన్నవారికి, దూరంగా బాల్కనీలో ఉన్నవారికీ కూడ ఒకేలా కనిపిస్తుంది.


వెంపలి, veMpali
-n.
-- Purple Galega; Wild indigo; [bot.] ''Tephrosia purpurea'' of the Papilionaceae family;
--  గ్రీకు భాషలో టెఫ్రోస్ ( Tephros) అంటే 'బూడిద వర్ణపు' అని అర్థం. ఈ ప్రజాతిలోని కొన్ని మొక్కలలో ఆకుపచ్చని ఆకులపై ఉండే బూడిదవర్ణపు పూత కారణంగా ఆ పేరు. పూల Purple colour ని బట్టి purpurea అనే పేరు ఏర్పడింది.
-- ఇది ఖాళీ స్థలాలలో, బాటల వెంబడి పిచ్చి మొక్కగా పెరిగే ఒక బహువార్షిక మొక్క; వెంపలి మొక్కలలో నూగు వెంపలి, ములు వెంపలి, జిడ్డు వెంపలి, వెలి వెంపలి, పెద్ద వెంపలి వంటి పలు రకాలున్నాయి; వెంపలికి వైద్యపరమైన ప్రయోజనాలు చాలా ఉన్నాయి; 
-- కుందేటి కొమ్ము (శశవిషాణం), గాడిద గుడ్డు సాధించటంలాగే &quot;వెంపలి చెట్టుకు నిచ్చెనలు వేయటం&quot; కూడా అసాధ్యం; 
-- [Sans.] శరపుంఖా; బాణపుంఖా; మణికాచము;
 

వెంబడించు, veMbaDiMcu
-v. t.
--follow; track; shadow;


వెంబడి, veMbaDi
-prep.
--with; along with; behind; after; 

వెంబడించు, veMbaDiMchu 
- v. t.
-- follow; chase; 


వెకిలినవ్వు, vekilinavvu
- n.
-- smirk;


వెక్కిరించు, vekkiriMcu
-v. t.
--mock; ridicule; 


వెక్కుడుతీగ, vekkuDutIga
-n.
--[bot.] ''Cardiospermum halicacabum'';


వెచ్చం, veccaM
-n.
--expense; expenditure; allowance;
---దిన వెచ్చం = daily expense allowance.


వెచ్చదనం, veccadanaM
-n.
--warmth; 


వెచ్చబెట్టు, veccabeTTu
-v. t.
--warm up; heat; 


వెచ్చించు, vecciMcu
-v. t.
--expend; 


వెజ్జు,  vejju
- n.
-- physician; doctor; 


వెట్టిపని, veTTipani
-n.
--unpaid work; drudgery; thankless job;


వెడల్పు, veDalpu
-n.
--width; breadth;


వెణుతురు, veNuturu
-n.
--[bot.] Dichrostachys cinerea;


వెతుకు, vetuku
-v. t.
--search;


వెదురు, veduru
-n.
--bamboo; [bot.] ''Bambusa bambos; Bambusa vulgaris; Bambua spinosa; Gigantochola albociliata'';
--కోల్ కాతా వెదురు = [bot.] ''Bambusa tulda'';
--మగ వెదురు = male bamboo; solid bamboo; [bot.] ''Dendrocalamus strictus''; సాధనపు వెదురు; 
--బొంగు వెదురు = Hollow bamboo; [bot.] ''Bambusa arundinacea'';  ముళ్ల వెదురు; పెంటి వెదురు;
-- పులి వెదురు = tiger bamboo; [bot.] ''Bambusa vulgaris'';
--  లక్కీ వెదురు =  lucky bamboo; Chinese water bamboo;  [bot.] Dracaena braunii of the Asperagacae family; 
--  (Note) లేత వెదురు చిగుళ్ళు ఆకుకూరగా వాడతారు. ఈ చిగుళ్ళు అజీర్తిని తొలగించి, ఆకలిని పెంచుతాయి. కొందరు ఈ చిగుళ్ళతో ఊరగాయ పచ్చళ్ళు కూడా పడతారు. ఏనుగులు, అడవి దున్నలు ఈ వెదురు చిగుళ్ళను ఆసక్తిగా తింటాయి. 
--  (Note) వైద్యంలో ఈ చిగుళ్ళను స్త్రీలకు ఋతురక్త స్రావం సక్రమంగా అయ్యేందుకు, క్రిమిదోష నివారణకు, జ్వర నివారణకు ఉపయోగిస్తారు. అతిసార వ్యాధిని నయం చేసేందుకు ఈ వెదురు చిగుళ్ళను మిరియాలు, ఉప్పుతో కలిపి నూరి పశువులచే తినిపిస్తారు. ఈ వెదురు చిగుళ్ళను ఆయుర్వేద వైద్యంలో రక్తశుద్ధికి, శ్వేత కుష్ఠు (ల్యూకో డెర్మా) నివారణకూ వినియోగిస్తారు. ఈ ఆకుల పసరును బ్రాంకైటిస్, గనేరియా, జ్వరం నివారణకు ఉపయోగిస్తారు. ఈ వేళ్ళను కాల్చి, తామరకు పైపూత మందుగా ఉపయోగిస్తారు.


వెధవ, vedhava
-n. m.
--rascal; a somewhat amicable rebuke; see also విధవ;


వెనక, venaka
-n.
--back side;


వెనకపడు, venakapaDu
-v. i.
--fall behind; lag;


వెనకాడు, venakADu
-v. i.
--hesitate;


వెనువెంటనే, venuveMTanE
-adv.
--immediately;


వెన్న, venna
-n.
--butter;


వెన్నదేవికూర, vennadEvikUra
-n.
--[bot.] ''Commelina communis; Commelina benghalensis'' Linn.;


వెన్నాడు, vennADu
-v. t.
--follow; shadow; 


వెనుక, వెనుక 
- adj.
-- back;


వెన్ను, vennu
-n.
--(1) spine; backbone; back; 
--(2) seedhead; ear of corn; the cob on which corn-like grains grow; 
--(3) Lord Vishnu; one of the trinity of Hindu gods;


వెన్నుపాము, vennupAmu
-n.
--(1) spine; spinal cord; 
--(2) the serpent Sesha on which Lord Vishnu lies;


వెన్నుపూస, vennupUsa
-n.
--vertebra;


వెన్నుపూసలు, vennupUsalu
-n. pl.
--vertebrae;


వెన్నెముక, vennemuka
-n.
--backbone; spine; 


వెన్నెల, vennela
-n.
--moonlight; (def.) నెల (చంద్రుడు) యొక్క వెలుగే వెన్నెల;


వెయ్యి, veyyi
-n.
--thousand;


వెయ్యి వరహాలు, veyyi varahAlu
-n.
--[bot.] ''Plumeria acuminata'';
-- (see also) నూరు వరహాలు;


వెరగుపాటు, veragupATu
-n.
--astonishment; surprise; 


వెరవు, veravu
-n.
--method; way; means; technique;


వెరసి, verasi
-n.
--total amount; grand total; sum;


వెర్రి, verri
-n.
--(1) insanity; madness; 
--(2) naiveté, see also పిచ్చి;
---ఓరి వెర్రి వెధవా! = you naïve fellow!


వెర్రిచెరకు, verriceraku
-n.
--[bot.] Sacharum spontaneum;


వెర్రితుమ్మ, verritumma
-n.
--[bot.] Phlomis zeylanica;


వెర్రిపుచ్చ, verripucca
-n.
--[bot.] Citrullus colosynthis;


వెర్రిమేడి, verrimEDi
-n.
--[bot.] Ficus appositifolia;


వెర్రి వెధవ, verri vedhava
-n.
--naïve person; (not a mad person);


వెల, vela
-n.
--price; cost; value; 


వెలకిల, velakila
-adj.
--on the back;


వెలగ, velaga
-n.
--wood apple; elephant apple; bael fruit; Bengal quince; [bot.] ''Aegle marmelos; Feronia elephantum''; ''Limonia acidissima''; 
-- కపిత్థ; 


వెలనాడు, velanADu
- n.
--  a geographical region in the Telugu speaking parts of coastal Andhra Pradesh;
-- కృష్ణకు దక్షిణంగా, పెన్నకు ఉత్తరంగా ఉన్న ప్రాంతానికి వెలనాడు అని పేరు. నేటి రేపల్లె తెనాలి చుట్టూ ఉన్న ప్రాంతం. కాకతీయ సామ్రాజ్యం పడిపోయిన తర్వాత తిరిగి తెలుగు వారి రాజ్యం ఏర్పరచే ప్రయత్నం చేసిన ప్రోలయ నాయకుడు, కాపయ నాయకుడు ఈ ప్రాంతం వారే.


వెలపల, velapala
-n.
--the right side; a word used to refer to the right side of a bullock cart; the starboard side as opposed to the port (left) side; far side; outside; see also వలపటి;


వెలపల తోక, velapala tOka
-n.
--suffix;


వెలలేని, velalEni
-adj.
--priceless; invaluable; 


వెలసిన, ve-la-si-na
-adj. 
--one that came into being;


వెలయు, velayu
-v. i. 
--come into existence; come into being;


వెల్ల, vella
-n.
--whitewash;


వెల్లడియగు, vellaDiyagu
- v. i. 
--reveal;


వెల్లడి చేయు, vellaDi cEyu
-v. t. 
--reveal; expose;


వెల్వరించు, velvariMcu
-v.i.
--emit; force out; send out; publish;


వెలార్చు, velArcu
-v. t.
--make public; expose; 


వెల్లాటకం, vellATakaM
-n.
--(1) publicity; 
--(2) publication                                    % to e2t


వెలికి, veliki
-n.
--[bot.] Vangueria spinosa;


వెలిగారం, veligAraM
-n.
--borax; sodium borate;                               % to e2t


వెలిగించు, veligiMcu
-v. t.
--light up a lamp; kindle;


వెలితి, veliti
-n.
--deficiency; insufficiency; lacuna; (ant.) నిండు;


వెలిబుచ్చు, velibuccu
-v. i. 
--reveal; make known; 


వెలిబూడిద, velibUDida
-n.
--ashes of dried cow-dung cakes;  కచిక;


వెలివేయు, velivEyu
-v. t.
--ostracize; socially excommunicate;


వెలిసిన, velisina
-adj. 
--faded;


వెలిసిపోవు, velisipOvu
-v. i.
--fade; fadeout; washout;


వెల్లివిరియు, velliviriyu
-v. i.
--flourish; spread; become known;


వెలుగు, velugu
-n.
--glow; illumination; light;


వెలుతురు, veluturu
-n.
--illumination; light;


వెలుపల, velupala
-adv.
--outside; 


వెలుపలి, velupali
-adj.
--outer; 


వెలువడు, veluvaDu
-v. i.
--come out; exit; release; publish;


వెలువరించు, veluvariMcu
-v. t.
--bring out; publish;


వెల్లువ, velluva
-n. 
--flood; inundation; 


వెల్లుల్లి, vellulli
-n.
--garlic; [bot.] ''Allium sativum'' of Liliaceae family; (rel.) అడవి వెల్లుల్లి;
-- తెల్ల గడ్డ; వెల్లిపాయ; చిన్న ఉల్లి; 
--[Sans.]  రసోన; లశున; మత్స్యగంధా; మహౌషధ; 


వెళ్లగొట్టు, veLlagoTTu
-v. t.
--drive out; chase away; 


వెళ్లు, veLlu
-v. i.
--go; proceed;


వేంచేయు, vEMcEyu
-v. i.
--come; visit; 


వేకువ, vEkuva
-n.
--dawn; 


వేకువజాము, vEkuvajAmu
-n.
--the early hours of the morning;


వేగం, vEgaM
-n.
--speed; velocity;


వేగపడు, vEgapaDu
-v. i.
--hurry; hasten; 


వేగాలు, vEgAlu
-n. pl. 
--uncontrollable bodily reflexes like sneezes, coughs and yawns;


వేగిస, vEgisa
-n.
--Indian Kino; [bot.] Pterocarpus marsupium;


వేగిరం, vEgiraM
-n.
--speed; quickness; velocity;


వేగు, vEgu
-v. i.
--(1) fry; (2) grieve; (3) endure;


వేగుచుక్క, vEgucukka
-n.
--morning star; the planet Venus when seen in the morning sky;


వేగులవాడు, vEgulavADu
-n.
--spy; scout;


వేచు, vEcu
-v. t.
--(1) fry; 
--(2) roast;


వేట, vETa
-n.
--hunt;


వేటకత్తె, vETakatte
-n. f.
--huntress;


వేటగాడు, vETagAdu
-n. m.
--hunter;


వేటాడు, vETADu
-v. t.
--hunt; fish;


వేడి, vEDi
-n.
--heat; warmth;


వేడుక, vEDuka
-n.
-- (1) curiosity; 
--(2) a festivity celebrating a specific occasion; 
--(3) fun; celebration; 
--(4) desire; 


వేడుకొను, vEDukonu
-v. i.
--pray; request; entreat; beseech; 


వేతనం, vETanaM
-n.
--wage; stipend;
---కనీస వేతనం = minimum wage.
---విద్యార్థి వేతనం = scholarship; stipend to a student.


వేత్త, vEtta
-n.
--scholar; 
---శాస్త్రవేత్త = scientist; scientific scholar.


వేదం, vEdaM
-n.
--(1) knowledge; 
--(2) one of the four Vedas; 
--(3) truth;


వేదాంతం,  vEdAMtraM
- n.
-- (lit.) the last part of the Vedas; Upanishads; the books expounding the essence of Hindu philosophy and thought;


వేదన, vEdana
-n.
--agitation; anxiety; agony; suffering; distress; 


వేదవాసరం, vEdavAsaraM
-n.
--a powdery concoction made from a mixture of equal parts by weight of the following substances; turmeric, salt; dried ginger; black peppers, long peppers, coriander, cumin seed, pomegranate seed, and asafetida; a teaspoon of this powder with hot rice and a spoon of clarified butter is considered a good way to start a meal;


వేదాంతం, vEdAMtaM
-n.
--that part of Hindu philosophy that is based on the Upanishads; (lit.) the end of the Vedas;


వేదిక, vEdika
-n.
--platform; podium; dais; stage;


వేధించు, vEdhiMcu
-v. t.
--penetrate; tease; torment; 


వేప, vEpa
-n.
--neem; margosa; mwarubaine; Indian lilac; [bot.] Azadirachta indica A. Juss. Meliaceae; [Persian] Fever bark of India; a tree widely found in all parts of India; it has bitter leaves and small bitter fruits and all parts of this tree are known to have many medicinal properties; 
--[Sans.] there are 32 names in Sanskrit; some of them are, నింబ; వేము; శుకప్రియ; జ్వరత్వచ; సూతిక; పిచుమర్దని; హింగునిర్యాన;


వేపపవ్వు, vEpapuvvu
-n.
--(1) flower of neem tree; 
--(2) chicken pox;


వేపి, vEpi
-n.
--dog; hunting dog;                     % to e2t


వేపుడు, vEpuDu
-n.
--stir-fried food item as opposed to deep-fried; (rel.) sauteed means lightly fried or దోర వేపుడు;


వేమదొండ, vEmadoMDa
-n.
--[bot.] Echinops echinatus;


వేయించు, vEyiMcu
-v. t.
--(1) fry; 
--(2) roast;


వేర్పడు, vErpaDu
-v. i.
--separate;


వేర్పాటు, vErpATu
-n.
--separation; dissociation; 


వేరు, vEru
-n.
--(1) root; 
--(2) separate; another;


వేరుపనస, vErupanasa
-n.
--[bot.] Artocarpus intigrifolia;


వేరుమల్లె, vErumalle
-n.
--[bot.] ''Ipomoca cymosa;''


వేరుసంపెంగ, vErusaMpeMga
-n.
--[bot.] ''Polyanthes tuberosa;''


వేరుశనగ, vEruSanaga
-n.
--peanut; groundnut; monkey nut; earthnut; pignut; Manila gram; [bot.] ''Arachis hypogea'' of the Leguminosae family; (note.) peanut is originally from S. America; it is not a pea, it is not a nut; so, the word &quot;peanut&quot; is a misnomer; it is really related to the fava bean; [alt.] శనగ పిక్కలు;


వేలంపాట, vElaMpATa
-n.
--auction;


వేలాడడం, vElADaDaM
-v. i.
--hanging;


వేలాడతీయడం, vElADatIyaDaM
-n.
--suspending;


వేలాడు, vElADu
-v. t.
--hang; suspend;


వేలు, vElu
-n.
--(1) finger; 
--(2) toe; 
--(3) plural form of వెయ్యి;


వేలుపు, vElupu
-n.
--god; goddess; oracle; celestial being; 


వేలువిడచిన,  
-adj. 
--once-removed; a kinship term describing distance in a relationship;


వేలువిడచిన  మేనమామ
-n. 
--consanguineous uncle, once-removed; your mother's cousin brother; 


వేళ, vELa
-n.
--time; time of the day;


వేళాకోళం, vELAkOLaM
-n.
--teasing behavior; practical joke; jest; derision;


వేళావిశేషం, vELAviSEshaM
-n.
--significance of a specific time;


వేళ్లు, vELlu
-n. pl.
--(1) roots; 
--(2) fingers;


వేవిళ్లు, vEviLlu
-n.
--morning sickness; nausea that a woman feels in the early stages of pregnancy; 


వేశ్య, vESya
-n.
--prostitute; 


వేషం, vEshaM
-n.
--(1) costume; disguise; pretence; 
--(2) role in a play or cinema;


వేషధారి, vEshadhAri
-n.
--imposter; 


వేసంగి, vEsaMgi
-n.
--summer;


వేసడం, vEsaDaM
-n.
--mule;                                     % to e2t


వేసవి, vEsavi
-n.
--summer; వేసవికాలం;


వేసారు, vEsAru
-v. i.
--get tired; get frustrated; 
---విసిగి వేశారు = get tired due to frustration.


వైకల్యం, vaikalyaM
- n.
-- mutilation; defect; impairment; state of incompleteness; 
-- వికలత్వం; వికలత; 


వైకల్పికం, vaikalpikaM
-adj.
--optional; having one or more alternatives; 


వైఖరి, vaikhari
-n.
--attitude;


వైచిత్రి, vaicitri
-n.
-- manifoldness; strangeness; wonder; peculiarity;


వైజయంతం, vaijayaMtaM
-n.
--banner; flag;


వైడూర్యం, vaiDUryaM
-n.
--lapis-lazuli; cat's-eye; (lit.) lapis = stone; lazuli = blue; beryl; a semi-precious stone;
-- రాజావర్తం; పిల్లికన్నుల రాయి; 


వైతాళికుడు, vaitALikuDu
-n. m.
--heralder; harbinger; trend setter; trail blazer; avantgarde;
-- వివిధ తాళాలతో, మంగళ వాయిద్యాలతో మేలుకొలుపు వాడు; ఒక జాతి మొత్తం నిద్రావస్థలో ఉన్నప్పుడు వారిని మేల్కొలిపి కొత్త దా


వైదగ్ధ్యం, vaidagdhyaM
- n.
-- skill; expertise; subtlety; 


వైద్యం, vaidyaM
-n.
--treatment; medical treatment;


వైద్య, vaidya
-adj.
--medical;


వైద్యశాల, vaidyaSAla
-n.
--clinic; hospital; dispensary;


వైద్య సౌకర్యాలు, vaidya saukaryAlu
-n.
--medical services, medical facilities;


వైదికులు, vaidikulu
- n. pl.
-- a sub-sect among Brahmins; 


వైదుష్యం, vaidushyaM
-n.
--scholarship;


వైద్యుడు, vaidyuDu
-n.
--doctor; physician; surgeon;


వైద్యుత, vaidyuta
-adj.
--electronic;                                 % to e2t


వైపరీత్యం, vaiparItyaM
-n. 
--(1) abnormality 
--(2) calamity; 


వైఫల్యం, vaiphalyaM
-n.
--failure;


వైభవం, vaibhavaM
-n.
--glory; grandeur; wealth; 


వైభాషికం, vaibhAshikaM
-adj.
--optional;


వైమనస్యం, vaimanasyaM
-n.
--strife; discord; estrangement; dislike; ill-will; discord; aversion;


వైమానికుడు, vaimAnikuDu
-n.
--pilot; a person who flies a plane; 


వైముఖ్యం, vaimukhyaM
-n.
--reluctance; 


వైయక్తిక, vaiyaktika
-adj.
--individual; 


వైరం, vairaM
-n.
--enmity;


వైరాగ్యం, vairAgyaM
-n.
--asceticism; (note) ప్రాపంచిక సుఖాలపై విరక్తి; పురాణ వైరాగ్యం, ప్రసూతి వైరాగ్యం, స్మశాన వైరాగ్యం అని మూడు రకాల వైరాగ్యాలు ఉన్నాయి;


వైరి, vairi
-n.
--enemy;


వైవస్వత నౌక, vaivasvata nauka
-n.
--Argo Navis; a constellation of stars visible in the southern skies;                    % to e2t


వైవాహికం, vaivAhikaM
-adj.
--related to marriage; matrimonial; nuptial; 


వైవాహిక, vaivAhika
-adj. 
--married; marital; conjugal;


వైవిధ్యత, vaividhyata
-n.
--variety; diversity;


వైశేషికం, vaisEshikaM
-n.
--one of the six systems of Hindu philosophical thought, founded by కాణాద;


వైశాల్యం, vaiSAlyaM
-n.
--area;


వైషమ్యత, vaishamyata          %e2t
-n. 
--(1) inequality; 
--(2) dissimilarity;
&lt;/poem&gt;

==Part 2: శం - SaM, శ - Sa==
&lt;poem&gt;

శంక, SaMka
-n.
--doubt; hesitation; scruple; 


శంకుమల్లె,  SaMkumalle
- n.
-- Butterfly Pea; Asian Pigeon Wings; [bot.] ''Clitoria ternatea'' of the Fabaceae family; 


శంకువు, SaMkuvu
-n.
--peg; stake; stump; pole;


శంకుస్థాపన, SaMkusthApana
-n.
--ground breaking ceremony; (lit.) driving a peg into the ground to commemorate the commencement of construction work;


శంఖం, SaMkhaM
-n.
--conch shell; conch; seashell with a spiral three-dimensional structure to it; see also ఆలిచిప్ప; 


శంఖపుష్పి చెట్టు, SaMkhapushpi ceTTu
-n.
--[bot.] ''Chrysopogon acicularis'';


శంఖాకార, SaMkhAkAra
-adj.
--conical;


శంఖావర్తం, SaMkhAvartaM
-n.
--spiral;


శంఖావర్తుల, SaMkhAvartula
-adj.
--spiral;


శంపాకం, SaMpAkaM
-n.
--[bot.] ''Cassia fistula'';


శంబరవల్లి, SaMbaravalli
-n.
--[bot.] ''Vitis indica'';


శకం, SakaM
-n.
--era; age; epoch; eon;


శకటం, SakaTaM
-n.
--cart; carriage;


శకటు, SakaTu
-n.
--bishop in chess;


శకలం, SakalaM
-n.
--fragment;
---గ్రహ శకలం = asteroid.
---అణు శకలం = ion; particle.
---విద్యుదావేశ శకలం = electrically charged particle.
---కాంతి శకలం = light particle.
---ధనావేశ శకలం = positively charged particle.


శకలార్భకం, SakalArbhakaM
-n.
--yearling; baby fish; young fish;


శకునం, SakunaM
-n.
--omen; augury;


శకులి, Sakuli
-n.
--fish;


శక్తి, Sakti
-n.
--(1) energy; effort; power; ability; faculty; capacity; strength; prowess; 
--(2) the active power of a deity;
---స్థితిజశక్తి = potential energy.
---గతిజశక్తి = kinetic energy.
---ప్రేషశక్తి = pressure energy.
---శక్తి వంచన లేకుండా = [idiom.] without sparing any effort.
---శక్తి నిత్యత్వ నియమం = law of conservation of energy.

శక్తిమంత, SaktimaMta
-adj.
--strong; energetic; 


శత, Sata
-pref.
--hundred;


శతకం, SatakaM
-n.
--a collection of hundred verses on the same theme; almost all these collections have 108 verses;


శతకోటి, SatakOTi
-n.
--hundred crores; billion; one followed by nine zeros; This is the American billion; The English billion is one followed by twelve zeros;


శతఘ్ని, Sataghni
-n.
--cannon; (lit.) a weapon that can kill hundreds at once;


శతపాది, SatapAdi
-n.
--centipede; one with hundred feet;


శతపుష్పం, SatapushpaM   
-n.
--dill; a herb used widely in European cusine and in pickling; [bot.] ''Aniethum graveolens'' of the Apiaceae family;
-- సోయికూర;


శతభిషం, SatabhiShaM                    %updated
-n.
--(1) Lambda Aquarii; Hydor; Yoga tara of the 24th  lunar mansion; located in the constellation Aquarius; 
--(2) The 24th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) నీటిరేని రిక్క;


శత్రర్థకం, SatrarthakaM
-n.
--[gram.] verbs in present continuous tense, such as వచ్చుచు, తాగుచు;


శతాంశం, SatAmSaM
-n.
--a hundredth part; one percent; percentage;


శతావరి, SatAvari  %e2t
-n.
--asparagus; [bot.] Asparagus racemosus; పిల్లిపీచర; పిల్లితేగ; పిల్లిపీచరగడ్డ;


శత్రుత్వం, SatrutvaM
-n.
--enmity; antagonism; 


శత్రువు, Satruvu
-n.
--enemy; foe; adversary;


శనగపప్పు, Sanagapappu
-n.
--Bengal gram dal; split chickpeas; chana dal;


శనగపిండి, SanagapiMDi
-n.
--Bengal gram flour; chickpea flour; besan;


శనగలు, Sanagalu
-n.
--Bengal gram; chick pea; [bot.] Cicer arietinum of Leguminosae (pea) family; హరిమంధజం; శనగ; 


శనిగ్రహం, SanigrahaM
-n.
--Saturn;


శని మహాదశ, SanimahAdaSa
-n.
--the long period of Saturns influence on a horoscope;


శపించు, SapiMcu
-v. t.
--imprecate; curse;


శపథం, SapathaM
-n.
--vow; oath; solemn pledge; 


శబ్దం, SabdaM
-n.
--sound; (ant.) నిశ్శబ్దం;


శబ్దశాస్త్రం, SabdaSAstraM
-n.
--philology;


శమనం, SamanaM
-n.
--relief; tranquility;


శయ్య, Sayya
-n.
--couch; bed;


శయ్యాళువు, SayyALuvu
-n.
--[idiom] couch potato; slothful, sluggish person; a person who spends a lot of time in front a TV set, rather than being active;


శరత్, Sarat
-adj.
--autumnal; Fall; related to autumn;


శరత్కాలం, SaratkAlaM
-n.
--Autumn; Fall; the season in which the moon shines the brightest, the days are cool and in the northern lattitudes, the trees shed their leaves;


శరద్ విషువత్, SaraD vishuvat
-n.
--autumnal equinox;


శరం, SaraM
-n.
--arrow;


శరణం, SaraNaM
-n.
--protection; shelter; 


శరవేగం, SaravEgaM
-adj.
--very fast; as fast as an arrow;


శరీరం, SarIraM
-n.
--body; 


శరీరి, SarIri
-n.
--the soul dwelling inside the physical body;


శలభం, SalabhaM
-n.
--cricket; locust; moth; మిడుత;


శలవు, Salavu
-n.
--leave;
---శలవు తీసికొంటాను = Ill take leave.
---శలవు పెడతాను = Ill apply for leave.


శల్యం, SalyaM
-n.
--bone;


శల్యపరీక్ష, SalyaparIksha
-n. idiom
--thorough examination; thorough inspection; this idiom used to refer to thorough investigation to locate a fault, knowing such fault doesn't exist;
-- శల్యపరీక్ష అనే జాతీయం పూర్తిరూపం స్తనశల్యపరీక్ష. స్తనంలో శల్యం (ఎముక) ఉండదు. లేదు అని తెలిసి కూడా అతిజాగ్రత్తపరులు కొందరు సోదా చేస్తూ ఉంటారు. ఫలితం తెలిసి కూడా చేసే వృథా పరీక్ష అనే అర్థంలో పై జాతీయాన్ని ఉపయోగిస్తారు.


శల్యసారధ్యం, SalyasAradhyaM
-n.
--[idiom] discouragement by planting a doubt;


శలాకం, SalAkaM
-n.
--thin rod; ramrod; rib of an umbrella; probe; used to refer to an investigation for deeper understanding;


శలాక పరీక్ష, SalAka parIksha     %e2t
-n.
--deep probing; in-depth examination;


శవం, SavaM
-n.
--corpse; the dead body of a human;


శవపరీక్ష, SavaparIksha
-n.
--autopsy;


శవసంరక్షకుడు, SavasaMrakshakuDu
-n.
--mortician; the person who prepares a body for rites such as viewing by friends and relatives and for eventual burial or cremation;


శశము, SaSamu
-n.
--rabbit; 


శషబిషలు, Sashabishalu
- n.
-- acts; put-ons; 
-- వేషాలు;


శశవిషాణము, SaSavishANamu
-n.
--absurdity; (lit.) the horn of a rabbit, which is an impossibility;


శశాంకం, SaSAMkaM
-n.
--crude camphor; పచ్చకర్పూరం; 


శశాంకుడు, SaSAMkuDu
-n. m.
--moon;


శశి, SaSi
-n.
--moon; camphor;


శషబిషలు,  Sashabishalu
-n. pl.
-- purposeless and impeding discussions;
-- ప్రయోజనం లేని తిరకాసులతో కూడిన చర్చలు;


శస్త్రం, SaStraM
-n.
--weapon; an ordinary weapon like a bow and arrow or a gun;
-- [rel] అస్త్రం =  a weapon that only works with the assistance of a &quot;mamtram&quot; - sacred phrase;


శస్త్రచికిత్స, SaStracikitsa
-n.
--surgical treatment; surgery;


శస్త్రజీవి, SastrajIvi
-n. 
--surgeon; (ety.) a person whose implements are surgical tools;


శ్రద్ధ, Sraddha
-n.
--faith; attention;


శ్రద్ధాంజలి, SraddhAMjali
-n.
--tribute;


శ్రద్ధాళువు, SraddhALuvu
-n.
--diligent person;


శ్రమ, Srama
-n.
--(1) labor; toil; 
--(2) trouble; 
--(3) fatigue; 


శ్రమజీవి, SramajIvi
-n.
--a person who works hard for a living; 


శ్రవణం, SravaNaM                  %updated
-n.
--(1) Altair; Aquila; these stars are about 16.5 light years from us;
--(2) Beta Capricorni; Dabih; Yoga tara of the 22nd  lunar mansion; located in the constellation Capricorn; 
--(3) The 22nd of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(4) కరివేలుపు రిక్క;


శ్రవణనాడి, SravaNanAdi
-n.
--auditory nerve;


శ్రవణపేయ, SravaNapEya
-adj.
--pleasing to the ear; melodious; charming to hear;


శ్రవ్య, Sravya
-adj.
--audible; 


%శా - SA, శ్రా - SrA

శాంతి, SAMti
-n.
--(1) peace; tranquility; 
--(2) propitiation; a rite to pacify unfriendly planets in a horoscope;


శాంతించు, SAMtiMcu
-v.i.
--quiet down; settle down;


శాంతింపచేయు, SAMtiMpacEyu
-v. t.
--quiet one down;


శాంతియుతంగా, SAMtiyutaMgA
-adj.
--peacefully;


శాకం, SAkaM
-n.
--vegetable;


శాకాహారం, SAkAhAraM
-n.
--vegetarian food;


శాకాహారి, SAkAhAri
-n.
--(1) vegetarian; 
--(2) herbivore;


శాకిని,  SAkini                    %e2t
-n. f.
--fiend; 


శాకినీ డాకినీలు, SakinI DakinIlu
-n. pl.
--fairies and elves; spirits and goblins;


శాఖ, SAkha
-n.
--(1) branch; bow; 
--(2) arm; sub-division; sect;


శాఖానగరం, SAkhAnagaraM
-n.
--suburb;                                  % to e2t


శాఖాచంక్రమణం, SakhAcaMkramaNaM
-n.
--shifting from place to place without settling down; (lit.) moving from branch to branch;


శాఖోపశాఖలుగా, SAkhOpaSAkhalugA
-adv.
--dendritic; abundantly;


శాతం, SAtaM
-n.
--percentage; percent;


శాపం, SApaM
-n.
--imprecation; curse;


శాబకం, SAbakaM
-n.
--yearling; fledgeling; the young one of an animal; 


శాబరం, SAbaRaM
-n.
--[bot.] Symplocos racemosus;


శారది, Saradi
-n.
--[bot.] Jussiena repens;


శాల, SAla
-n.
--house; place; hall; shed;
---అశ్వశాల = stable.
---చెర శాల = jail house.
---టంకశాల = mint.
---పశువుల శాల = cattle shed.
---పాకశాల = kitchen.
---పాఠశాల = school; school house.
---పానశాల = bar; a place where people gather to drink.
---పురిటి శాల = delivery room; delivery ward.
---ముద్రాక్షర శాల = printing house.
---వైద్త్యశాల = hospital; clinic.


శాలి, SAli 
-suff. 
--a person possessing the trait of the preceding adjective;
---బలశాలి = strong person.
 ---బుద్ధిశాలి = wise person


శాలిహోత్రశాస్త్రం, SAlihOtra SAstraM
-n.
--science dealing with the diseases of horses and elephants;


శాలిహోత్రుడు, SalihOtruDu
-n.
--Salihotra; a great Indian veterinary physician of ancient India;


శాల్తీ, SAItI
-n.
--character; item;
---అక్షర శాల్తీ = alphabetical character.
---అక్షర మూర్తి = alphabetical character.
---అక్షరాంకిక శాల్తీ = alphanumeric character.
---దశాంశ శాల్తీ = decimal character.
---మూడు శాల్తీలు = three items.


శాలువా, SaluvA
-n.
--shawl; a piece of cloth, usually of wool, of oblong shape and used as a covering for the head or shoulders;


శాలేయం, SAlEyaM
-n.
--[bot.] Anethum panmorium;


శాశ్వతం, SASvataM
-n.
--permanent;


శాసనం, SASanaM
-n.
--(1) inscription; 
--(2) edict; legislation;
---తామ్ర శాసనం = inscription in copper.


శాసన మండలి, SASana maMDali
-n.
--Legislative Council; the upper house of parliament in Indian states;
--ఎగువసభ, శాసననిర్మాణమునకు అనుభవజ్ఞులతో కూడిన సభ; (రాష్ట్రానికి పరిమితమైన) విధానసభ;


శాసనసభ, SASanasabha
-n.
--Legislative Assembly; the lower house of parliament in Indian states; 
--ఎన్నికైన ప్రజాప్రతినిధులు చట్టాలు చేసి, ప్రభుత్వ విధానాలను రూపొందించి నిర్ణయించే (రాష్ట్రానికి పరిమితమైన) విధానసభ; 


శాస్త్రం, SAStraM
-n.
--science; theory; rule;


శాస్త్రోక్తంగా, SAStrOktaMgA
-adv.
--(1) lawfully; 
--(2) by the rule book;


శాస్తి, Sasti
-n.
--lesson of punishment; lesson in chastisement; గుణపాఠం, 


శాస్త్రీయ దృక్పథం, SastrIya dRkpathaM
-n.
--scientific perspective;


శాస్త్రీయ విధానం, SastrIya vidhAnaM
-n.
--scientific method;


శాస్త్రీయ వైఖరి, SastrIya vaikhari
-n.
--scientific attitude;


శ్యామసీమలు, SyAmaSImalu
-n.
--[astron.] Coal Sacks; dark regions of our Milky Way galaxy;


శ్రామిక, SrAmika
-adj.
--laboring; working; toiling; 
---శ్రామిక వర్గం = working people; labor force; blue collar workers.


శ్రామికుడు, SrAmikuDu
-n.
--laborer; worker;


శ్రావ్య, SrAvya
-adj.
--melodious;


శ్లాఘనీయ, SIAghanIya
-adj.
--praiseworthy; (ant.) గర్హనీయ;


శ్వాస, SvAsa
-n.
--breath; respiration;


శ్వాసక్రియ, SvAsakriya
-n.
--respiration;


శ్వాసనాళం, SvAsanALaM
-n.
--trachea; windpipe;


శ్వాసమండలం, SvAsamaMDalaM
-n.
--respiratory system;


శ్వాస వ్యవస్థ, SvAsa vyavastha
-n.
--respiratory system;


%శిం  SiM, శి - Si, శీ - SI, శ్రీ - SrI

శింశుమారం, SiMsumAraM
-n.
--porpoise, dolphin;


శిక్ష, Siksha
-n.
--punishment;


శిక్షణ, SikshaNa
-n.
--training;


శిక్షించు, SikshiMcu
-v. t.
--punish;


శిఖరం, SikharaM
-n.
--peak; pinnacle; crest; summit;


శిఖరాగ్రం, SikharAgraM
-n.
--summit; peak; pinnacle; crest;
---శిఖరాగ్ర సమావేశం = summit conference.


శిగ్రువు, Sigruvu
-n.
--[bot.] Hyyperanthera morunga;


శిథిలం, SithilaM
-n.
--ruined object; ruined structure; dilapidated building; 


శిరస్త్రాణం, SirastrANaM
-n.
--helmet;


శిరస్సు, Sirassu
-n.
--head; 


శిరీషం, SirIshaM
-n.
--[bot.] ''Albezia lebbeck''; ''Mimosa lebbeck''; ''Acacia sirisa''; 
-- దిరిసెన; దిరిసెన పువ్వు; శృ + ఈషన్ అని వ్యుత్పత్తి. తొందరగా వాడిపోయేది అని దాని అర్థం; ఈ చెట్టుకు, దాని ఆకులు, కాయలు, పూవులకు ఆయుర్వేదంలో విశేషమైన ప్రాధాన్యం ఉంది. ఎన్నో రోగాలకు దివ్యౌషధంగా ఈ చెట్టు తాలూకు భాగాలు పనిచేస్తాయి.


శిరోబిందువు, SirObiMduvu
-n.
--[astron.] zenith; the point on the celestial sphere that is directly above the observer; ఊర్ధ్వబిందువు;


శిరోబిందు కోణం, SirObiMdu kONam
-n.
--[astron.] the angle subtended at the observers eye by the lines drawn between the observer and the zenith and the line between the observer and a celestial object.


శిరోమణి, SirOmaNi
-n. 
--a degree conferred on a Sanskrit scholar after achieving a certain level of educatin;


శిరోవారం, SirOvAraM
-n.
--[math.] overbar; viniculum; a small line drawn over a letter to indicate the nature of the variable it represents;


శిల, Sila
-n.
--stone; lithos;


శిలతైలం, SilatailaM
-n.
--petroleum; crude oil;


శిలతైల ఖమీరం, Silataila khamIraM
-n.
--petroleum jelly;


శిల్పం, SilpaM
-n.
--(1) sculpture; statue; artistic work; 
--(2) technique;


శిలాజం, SilAjaM
-n.
--fossil;


శిలాజ, SilAja
-adj.
--petrified; fossilized;


శిలాజిత్, SilAjit
-n.
--(1) red chalk; bitumen; It is the gummy substance that exudes from the mountain rocks; 
-- ఇది నల్లగా, మెరుస్తూ, మైనంలా ఉంటుంది. శిలాజిత్ నీటిలో వేయగానే ఆ నీళ్ళు ఎర్రగా మారతాయి. శిలాజిత్ గాయాలు మాన్పుతుంది. విరిగిన ఎముకలను బాగుచేస్తుంది. ఎముకలు విరిగిన వారికి త్వరగా కట్టుకొనడానికి, నొప్పులు తగ్గడానికి గురిగింజ ఎత్తు శిలాజిత్ ని నేతిలో కలిపి కొన్ని రోజులపాటు తీసుకోవాలి. దానినే కాస్త విరిగిన ఎముకలమీద రాస్తే మరింత ప్రయోజనం.
-- సిలాజిత్తు; రాతిమదము; మొమ్మాయి; మోమియా; 
--(2) a medicinal herb; [bot.] ''Oppdlia elegans; Opquelia multiflora'';


శిలాద్రవం, SilAdravaM
-adj.
--lava;                       


శిలాపుష్పం, SilApushpaM
-n.
--storax; the balsam of liquid amber tree used in medicines and perfumes;      % to e2t


శిలావరణం, SilAvaraNaM
-n.
--[geol.] lithosphere;


శిలాస్థి, SilAsthi
-n.
--[geol.] fossil;                                   % e2t


శిల్పి, Silpi
-n.
--sculptor; the artisan who creates sculptures; designer; architect;


శిలీంధ్రం, SilIMdhraM
-n. s.
--fungus; mushroom;


శిలీంధ్ర శాస్త్రం, SilIMdhra SastraM
-n.
--micology;                           % to e2t


శిలువ, Siluva
-n.
--Cross; a sacred symbol of Christianity;


శివవేము, SivavEmu
-n.
--[bot.] Indigofera aspalathoides of the Fabacaeae family;


శివార్లు, SivArlu
-n. pl.
--outskirts; suburbs;


శిశ్నము, SiSnamu
-n.
--penis; the external male genital organ; 


శిశువు, SiSuvu
-n.
--infant; baby; child;


శిశుత్వం, SiSutvaM
-n.
--infancy; childhood;


శిశుసంకల్పన,  SiSusaMkalpana
- n.
-- conception; fertilization of egg with sperm; 


శిష్టం, SishTaM
-n.
--remainder; remnant; left over item;


శిష్ట, SishTa
-adj.
--trained; disciplined; learned; wise;


శిష్ట వ్యావహారికం, SishTa vyAvahArikaM
-n.
--the vernacular of the learned;


శిష్యుడు, SishyuDu
-n. m.
--disciple; student; pupil; 


శిష్యురాలు, SishyurAlu
-n. f.
--disciple; student; pupil; 


శిష్టోక్తి, SishTOkti
-n.
--euphemism;                        % to e2t


శిశువు,  SiSuvu
- n. 
--infant; a child from the time of delivery until the child speaks;
-- (note).మానవులలో యుగాండం (zygote) అన్న పేరు శిశుసంకల్పన (conception) సమయం నుండి ఐదో వారం వరకు వర్తిస్తుంది. ఐదవ వారం నుండి పదవ వారం వరకు దీనిని పిండం (embryo) అని పిలుస్తారు. పదకొండవ వారం నుండి ప్రసవం అయి బిడ్డ భూపతనం అయేవరకు భ్రూణం (ఇంగ్లీషులో ఫీటస్, fetus) అంటారు.  ప్రసవం అయినప్పటినుండి మాటలు వచ్చేవరకు శిశువు (infant) అంటారు - ఇంగ్లీషులో ఇన్^ఫెంట్ అంటే మాటలు రాని పసిబిడ్డ అని అర్థం. మాటలు మాట్లాడడం మొదలు పెట్టిన తరువాత బిడ్డ (child) అంటారు. బిడ్డ అనే మాట ఆడ, మగ కి వర్తిస్తుంది. 


శిశుమేధం, SiSumEdhaM
-n.
--infanticide; mass killing of infants;


శిస్తు, Sistu
-n.
--rent on land given to farming;


శీఘ్రం, SigraM
-adj.
--quick; swift; rapid; fast;


శీతలం, SitalaM
-n.
--cold;


శీతకన్ను, SItakannu
-n.
--cold-eye; act of ignoring; benign neglect;
---మామీద శీతకన్ను వేశావేమిరా? = why did you ignore us?


శీతశ్వాసం, SItaSvAsaM
-n.
--hibernation;                             % to e2t


శీతాకాలం, SItAkAlaM
-n.
--winter;


శీతువు, SIthuvu
-n.
--a potent potable made from sugarcane juice; rum;


శీర్షం, SIrshaM
-n.
--head; end; terminal; vertex;
---ఆమ్ల శీర్షం = acid end; acid terminal.
---నవ శీర్షం = amine end.


శీర్ష, Sirsha
-pref.
--head; prefix;


శీర్షబిందువు, SIrshabiMduvu
-n.
--[math.] dot placed over a variable;


శీర్షరేఖ, SIrsharEkha
-n.
--[math.] line placed over a variable;


శీర్షిక, SIrshika
-n.
--title; heading; headline;


శీర్షోన్నతి, SIrshOnnati
-n.
--altitude;


శీలం, SIlaM
-n.
--(1) nature; character; inherent quality; 
--(2) chastity; 


శీలవంతుడు, SilavaMtuDu
-n. m.
--a man of good character;


శీలవతి, SIlavati
-n. f.
--a chaste woman;


శీలి, SIli
-suff. 
--a person possessing the character described by the preceding adjective;
---వ్రతశీలి =  a person with impeccable character.
---వితరణశీలి = charitable person.
---పఠనశీలి = voracious reader.
---రచనాశీలి = prolific writer.


శీధు, SIdhu
-n.
--rum; a fermented liquor made from sugarcane juice;


శ్రీరంగనీతులు, SrIraMganItulu
-  ph.
-- (lit.) the moral precepts taught by the temple at Srirangam; a proverbial expression for precpts the precher himself does not follow; hypocricy; 


శ్రీవేష్టం, SrIvEshTaM
-n.
--turpentine; దేవదారు మొక్కలనుండి కారే రసం;


%శుం - SuM, శు - Su, శూ - SU

శుంఠ, SuMTha
-n.
--dullwit; stupid; blockhead; (rel.) వజ్రశుంఠుడు; 


శుకం, SukaM
-n.
--parrot;


శుకనాశం, SukanASaM
-n.
--[bot.] Biguonia indica;


శుక్రం, SukraM
-n.
--sperm; see also శుక్లం;


శుక్రలోపం, SukralOpaM
-ph.
--defective sperm.


శుక్రవాహకి, SukravAhaki
-n.
--[anat.] vas deferens; 


శుక్రుడు, SukruDu
-n.
--the planet Venus; the second planet from the Sun in the solar system.


శుక్ల, Sukla
-adj. pref.
--white; (ant.) కృష్ణ; 
---శుక్లపదార్ధం = [astron.] white matter.
---శుక్లపక్షం = the waxing half of a lunar month.


శుక్లాలు, SuklAlu
-n.
--cataract; an eye disease;


శుచి, Suci
-n.
--tidiness; cleanliness;


శుచి, శుభ్రం, Suci, SubhraM
-ph.
--[idiom] tidy and clean;


శుద్ధ, Suddha
-adj.
--white; pure; clean; stainless; spotless; 


శుద్ధిచేయు, SuddhicEyu
-v. t.
--clean and purify; 


శునకం, SunakaM
-n.
--dog; 


శుని, Suni
-n. f.
--bitch; female dog;


శుభం, SubhaM
-n.
--auspicious thing; good thing; (rel.) అభం, శుభం = good or bad;


శుభముహూర్తం, SubhamuhUrtaM
-n.
--auspicious moment;


శుభశ్య శీఘ్రం, SubhaSya SIghraM
- ph.
-- a Sanskrit phrase meaning, &quot;the sooner the better&quot;;


శుభసూచకం, SubhasUcakaM
-n.
--good omen;


శుభ్రం, SubhraM
-adj.
--clean; tidy; bright; white; neat;


శుభ్రం చేయు, SubhraM cEyu
-v. t.
--make something white, bright and shiny; by implication, to clean;


శుభ్రత, Subhrata
-n. 
--cleanliness;


శుభాకాంక్షలు, SubhAkAMkshalu
-n.
--greetings;
---నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు = new year greetings.


శురూ, shuroo (pronounced as షురూ from Urdu)
- n.
- beginning; the start; 


శుల్కం, SulkaM
-n.
--(1) tax; duty; toll; fee; 
--(2) dowry;


శుల్భం, SulbhaM
-n.
--a string without any twist; a wire; copper wire;


శుశ్రుతుడు, SuSrutuDu
-n.
--Susruta; the great Indian surgeon of the 6th century B.C. whose book, SuSruta SalyataMtra, was an authoritative treatise on surgery;


శుష్కించు, SushkiMcu
-v. i.
--emaciate; become dry;


శుష్క వచనం, Sushka vacanaM
-n.
--empty words; useless promise;


శ్రుతం, SrutaM
-n.
--(1) the Vedas; (lit.) one that was heard; 
--(2) hearsay;


శ్రుత, Sruta
-adj.
--heard; 


శ్రుతపాండిత్యం, SrutapAMDityaM
-n.
--superficial knowledge; knowledge acquired through the grapevine; knowledge acquired by listening to others;


శ్రుతి, Sruti                          %replacement for old entry
-n.
--(1) one that was heard;
--(2) [music] a singer's signature pitch; starting frequency of a singer's octave;
--(3) frequency; pitch; tone;


శ్రుతిదండం, SrutidaMDaM
-n.
--[phys.] tuning fork;


శూన్యం, SUnyaM
-n.
--(1) vacuum; 
--(2) zero; nothing; నివర్తం; (rel.) ఖాళీ;


శూన్యనాళిక, SUnyanALika
-n.
--vacuum tube;


శూన్యవాదం, SUnyavAdaM
-n.
--nihilism; relativity; (exp.) this word is especially used while referring to Nagarjuna's మాధ్యమిక వాదం. The central premise of this theory is that everything is interdependent. There is nothing absolute. Here శూన్య should be translated as relative;


శూరత్వం, SUratvaM
-n.
--heroism; bravery; valor;


శూరుడు, SUruDu
-n. m.
--hero; champion; warrior;


శూలం, SUlaM
-n.
--(1) a weapon comprised of a long stick with a sharp tip; ఈటె; బల్లెం;
---త్రిశూలం = trident; Shivas weapon.


శూల, SUla
-n.
--(1) a stabbing type of pain; 
--(2) sharp peg; కొర్రు; 
--(3) evil eye of a planet on a horoscope; గ్రహశూల;

%శృ - SR, శె - Se, శే - SE, శై - Sai, శొ - So, శో - SO, శౌ - Sau


శృంఖలం, SRMkhalaM
-n.
--chain; fetter; cuff;


శృంగం, SRMgaM
-n.
--(1) peak; tip; apex; 
--(2) horn; 
---ఏకశృంగం = one-horned one; rhinoceros.


శృంగభంగం, SRMgabhaMgaM
-n.
--humiliation; to cut one down to size; (lit) de-horning;


శృంగాటకం, SRMgATakaM
-n.
--crossroads; a meeting place of four roads;


శృంగారం, SRMgAraM
-n.
--(1) eroticism; 
--(2) romance; 
--(3) grace; elegance; beauty;


శృంగారోద్దీపకం, SRMgArOddIpakM
- n.
-- aphrodisiac; 


శృంగారోద్దీపకి, SRMgArOddIpaki
- n.
-- aphrodisiac; 


శృంగి, SRMgi
-n.
--horned animal; 


శృతి, sRti
- n. 
-- musical drone sound; a drone is essential in a practice session or concert of Indian classical music;
--సుతి; 


శృతి పెట్టి, sRti  peTTi
- n. 
-- musical drone box; It is similar to a harmonium and is used to provide a drone in a practice session or concert of Indian classical music.

శేఫాలిక, SephAlika
-n.
--[bot.] Nyctanthes arbortristis;


శేముషి, SEmushi
-n.
--intellect; intellectual eminence; 


శేషం, SEshaM
-n.
--[math.] remainder; what is left after a division;
---సశేషం = with a remainder; something left over after division.
---నిశ్శేషం = without a remainder; nothing left over after division.


శేషతోలన పట్టి, SEshatOlana paTTI
-n.
--(econ.) trial balance sheet;


శ్వేత, SvEta
-adj.
--white;


శ్వేతకం, SvEtakaM
-n.
--[biol.] albumin; a white protein found in blood, milk, eggs, and so on.


శ్వేతకుబ్జ తార, SvEtakubja tAra
-n.
--[astron.] white dwarf; a type of star;


శ్వేతకుష్టు, SvEtakushTu
-n.
--leucodermia; vitiligo; this is a misnomer as there is no connection between leucodermia and leprosy;


శ్వేతపత్రం, SvEtapatraM
-n.
--white paper containing proposals for action;


శ్రేఢి, SrEDhi
-n.
--[math.] progression; sequence; 


శ్రేణి, SrENi
-n.
--(1) [math.] series; 
--(2) line; row; range;
---పర్వతశ్రేణి = mountain range.


శ్రేణీకరణం, SrENIkaraNaM
-n.
--ranking; putting in a specified order;


శ్రేయస్సు, SrEyassu
-n.
--welfare;


శ్రేయోరాజ్యం, SrEyOrAjyaM
-n.
--welfare state; 


శ్రేయోభిలాషి, SrEyObhilAshi
-n.
--wellwisher; 


శ్రేష్టం, SrEshThaM
-n.
--excellent; best of all;


శ్లేష, SlEsha
-n.
--language with double meaning; (rel.) double entendre is where the second meaning has sexual or obscene overtones;


శైలి, Saili
-n.
--style; manner of expression;


శైలూషం, SailUshaM
-n.
--[bot.] Argle mormelos; బిల్వవృక్షం; మారేడు;


శైవలం, saivalaM
-n.
--an aquatic plant; 


శొంఠి, SoMThi
-n.
--dried ginger;
-- [Sans.] విశ్వభేషజం; మహౌషధం; కటుభద్ర; ఆర్ద్రక; శృంగిబేర; 
-- [ety.]  శృంగిబేర &gt; {Gr.] జింజిబెరి &gt; [ Lat. ] జింజిబర్ &gt; [Eng. ] జింజిర్


శోచనీయం, SOcanIyaM
-n.
--lamentable; sorrowful; 


శోణం, SONaM
-n.
--(1) crimson; a shade of red; 
--(2) blood;


శోణితం, SONitaM
-n.
--covered with blood; 


శోధకుడు, SOdhakuDu
-n.
--investigator; detective;


శోధన, SOdhana
-n.
--(1) search; investigation; 
--(2) resolution; see also పరిశోధన;
---శోధన నాళిక = test tube; పరీక్ష నాళిక.


శోఫ, Sopha
-n.
--inflammation; swelling;
-suff.
---itis;
---ఆంత్రశోఫ = inflammation of the intestines; enteritis.
---క్రిమికశోఫ = inflammation of the appendix; appendicitis.


శోభ, SObha
-n.
--glory; luster; radiance;


శోభించు, SObhiMcu
-v. i. 
--shine; 


శోష, SOsha
-n.
--fainting spell; tiredness;


శోషణం, SOshaNaM
-n.
--absorption; drying; the act of making something dry either by absorption or evaporation;


శ్రోత, SrOta
-n.
--listener; hearer;


శ్రోతలు, SrOtalu
-n. pl.
--listeners; audience;


శ్లోకం, SlOkaM
- n.
-- a Sanskrit poem with a specified prosody rule;
-- శ్లోకం అనుష్టుప్ అనే 8 మాత్రల ఛందోవర్గానికి చెందిన ఒక రూపం. ఉత్పలమాల, శార్దూల విక్రీడితం లాగా అది కూడా ఒక కావ్య రచనకు ఉపయోగపడే పద్యం. శ్లోకంలో నాలుగు పాదాలు. ప్రతీ పాదంలోనూ ఐదవ అక్షరం లఘువు అయి ఉండాలి. రెండు, నాల్గవ పాదాలలో ఏడవ అక్షరం లఘువు అయి ఉండాలి. ప్రతీ పాదంలోనూ ఆరవ అక్షరం గురువు అయి ఉండాలి. మిగిలిన చోటులలో నియమమేమీ లేదు. అంటే, నియమం 5,6,7 అక్షరాలలోనే కనపడుతుంది. దీనిని ఈ విధంగా గుర్తు పెట్టుకోవచ్చు - బేసిపాదాలలో 5,6,7 అక్షరాలు యగణం (లఘువు-గురువు-గురువు) కావాలి. సరిపాదాలలో జగణం(లఘువు-గురువు-లఘువు) కావాలి. పాదం చివరి అక్షరం (ఎనిమిదవది) కూడా గురువే కావాలి. ఇలాంటి లక్షణాలున్న పద్యాన్ని 'శ్లోకం' అంటారు. రామాయణం శ్లోకాలతోనే వ్రాయబడింది. కాలిదాసు రఘువంశం ఎక్కువ భాగం శ్లోకాలలోనే వ్రాయబడింది.
-- మంత్రం శ్లోకం రూపంలో కూడా ఒక్కోసారి ఉండవచ్చు. ఐతే అన్ని మంత్రాలూ శ్లోక ఛందస్సులోనే ఉండనవసరం లేదు. అలాగే శ్లోకాలన్నీ మంత్రాలు కావు. మంత్రానికి గురూపదేశం అవసరం;


శౌరి, Sauri
-n.
--[astron.] Hercules; a star constellation; M13, a magnificent globular cluster, can be seen in this constellation;


శ్రౌత, Srauta
-adj. 
--audible; 
&lt;/poem&gt;

==Part 3: ష - sha, షా - shA, షి - shi, షో - shO==
&lt;poem&gt;
షట్, shaT
-adj.
--six;


షట్కం, ShatkaM
- n.
-- a set of six; sextet; six; 


షట్కర్మలు, shaTkarmalu
- n.
-- the six functions suitable for a Brahmin;
-- అధ్యయనము, అధ్యాపనము, యజనము, యాజనము. దానము, ప్రతిగ్రహము అనేవి ఆరూ బ్రాహ్మణ విధులు.
-- 1. వేద శాస్త్రాలను గురుముఖంగా నేర్చుకోవడం, 2. నేర్చుకొన్న విద్యలను విద్య నేర్పమని ఆశ్రయించిన విద్యార్థులకు వాళ్ల యోగ్యతననుసరించి బోధించడం, 3. యజ్ఞాలు చేయడం, వైశ్వదేవము, అగ్ని ష్టోమము, సోమయాగము వంటివి. 4. తనను యజ్ఞం చేయించమని అడిగినపుడు యాజకత్వం వహించడం. యజ్ఞ దక్షిణలు ప్రతిఫలంగా గ్రహించడం. 5. దానములు చేయడం, గో భూ హిరణ్యాది దానాలు కాలోచితంగా చేయడం. 6. ఇతరులు ఇచ్చే దానాలు స్వీకరించి, వాళ్లను దోష విముక్తులను చేసి, జప తపాదులతో తనలో ఆ దోషం లేకుండా చేసుకోవడం — ఇవన్నీ బ్రాహ్మణుడు తప్పక చేయవలసినవి;


షట్‌కోణి, shaT^kONi
-n.
--[math.] hexagon; (lit.) the six-angled one;


షడ్‌చక్కెర, shaD^cakkera
-n.
--[chem.] hexose sugar;


షడ్దర్శనాలు, shaD^darSanAlu
- n. pl.
-- the six schools of orthodox Indian philosophy;


షడ్‌భుజి, shaD^bhuji
-n.
--[math.] hexagon; (lit.) the six-sided one;


షడోజు, shaDOju
-n.
--[chem.] hexose; a type of chemical substance that goes under the generic name of sugar, but not related to table sugar or sucrose;


షర్బత్, sharbath
-n.
--syrup;


షరా, sharA
-n.
--(1) note below; post script; 
--(2) status; situation; 


షరాబు, sharAbu
-n.
--merchant; 


షరాయి, shrAyi
-n. s.
--trousers; 


షవన దినం, Shavana dinaM    %e2t
-n.
-- civil day;


షష్టి, shashTi
-n.
--sixty; 


షష్టిపూర్తి, shashTipUrti
-n.
--completion of sixty years of life;


షష్ఠి, shashThi
-n.
--six; the sixth day of the lunar half-month;


షష్ఠేంద్రియం, shashThEMdriyaM
-n.
--the sixth sense organ;


షష్ఠేంద్రియజ్ఞానం, shashThEMdriya j~nAnaM
-n.
--sixth sense; extra sensory perception;


షామియానా, shAmiyAnA
-n.
--awning; tent; a temporary structure made of canvas;


షావుకారు, shAvukAru
-n.
--merchant; money lender;


షికారు, shikAru
-n.
--stroll; pleasure walk; pleasure boat ride; pleasure trip;


షోకు, shOku
-n.
--fashion;


షోకులాడి, shOkulADi
-n. f.
--fashionable woman;


షోడశం, shODaSaM
-adj.
--sixteen; sixteenth;


&lt;/poem&gt;

|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>pcaw5i7gr9lqyb2uvkzrus4z8em3p26</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>