వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు/M

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="te">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikibooks</sitename>
    <dbname>tewikibooks</dbname>
    <base>https://te.wikibooks.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.22</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">మీడియా</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ప్రత్యేక</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">చర్చ</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">వాడుకరి</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">వాడుకరి చర్చ</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikibooks</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikibooks చర్చ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">దస్త్రం</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">దస్త్రంపై చర్చ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">మీడియావికీ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">మీడియావికీ చర్చ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">మూస</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">మూస చర్చ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">సహాయం</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">సహాయం చర్చ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">వర్గం</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">వర్గం చర్చ</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">మాడ్యూల్</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">మాడ్యూల్ చర్చ</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు/M</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3004</id>
    <revision>
      <id>33344</id>
      <parentid>33339</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T15:10:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 1: Ma-Me */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="135798" xml:space="preserve">
పరువు

&lt;br /&gt;

=నిఘంటువు=

*This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* This dictionary uses American spelling for the primary entry. Equivalent British spellings are also shown as n added feature.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made. 
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks

19 Aug 2015.

==Part 1: Ma-Me ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;

'''
[[File:Blue-and-Yellow-Macaw.jpg|right|thumb|/Blue-and-Yellow-Macaw]]
* macaw, n. మాకా; రామ చిలుకని పోలిన పెద్ద చిలుక; దీని తొట్టతొలి జన్మస్థలం దక్షిణ అమెరికా ఖండం; [bio.] ''Ara ararauna'' of the Psittacidae family; 
* mace, n. (1) గద; (2) జాపత్రి; జాజికాయ లోపల ఉన్న గింజ చుట్టూ వలలా ఉన్న కవచమే జాపత్రి; జాజికాయ ని nutmeg అనిన్నీ, జాపత్రిని  mace అనిన్నీ అంటారు;  
* machination, n. పథకం; కుట్ర;
* machine, n. యంత్రం; మర; జంత్రం; మిషను;
** 	sewing machine, ph. కుట్టు మిషను;
**  machine learning, ph. యాంత్రికాభ్యాసం; యాంత్రిక అభ్యాసం; యంత్రాలకి స్వయం ప్రతిభతో పనులు చెయ్యడం ఎలాగో నేర్పే శాస్త్రం; 
* 
{|style=&quot;border-style: solid; border-width: 5 px&quot;
|
'''---Usage Note: machine, appliance, device, gadget, tool.
* ---''Machine'' is a generic word for a piece of equipment that needs electricity or another type of power. An ''appliance'' is a large machine that is used in the home.'''
|}
* 
* machinery, n. యంత్రాంగం; యంత్రసముదాయం;
* Machiavellian, n. మేకీవిల్లియం; కౌటిల్యం; కుటిల రాజనీతి;
* macro, adj. స్థూలమైన; పేద్ద; మహా;
* macrocosm, n. స్థూలప్రపంచం; విశ్వం; ప్రపంచం;
* macrophage, n. మహాబక్షణి; కణబక్షక కణాలలో కల్లా పెద్దగా తినమరిగిన కణం; ఈ కణాలు పైనుండి చొరబడ్డ సూక్ష్మజీవుల వంటి లాతి జీవులని, చచ్చిపోయిన స్వంత కణజాలన్నీ కబళించెస్తాయి;   
* mad, n. పిచ్చి; వెర్రి; ఉన్మత్తత; 
* madam, n. స్త్రీ; 
* mademoiselle, n. (మేమ్యుజెల్) కుమారి; అవివాహిత;
* made, pt. &amp; pp. make;
* madness, n. పిచ్చితనం; వెర్రితనం; ఉన్మత్తత;
* maelstrom, n. (1) సుడిగుండం; (2) గందరగోళమైన పరిస్థితి; 
* mafia, n. ముష్కరమూక; చట్టవ్యతిరేకమైన పనులు చేసే రహస్య ముఠా;  
* magazine, n. (1) పత్రిక; సంచికల వారీగా ప్రచురితమయే పత్రిక; (2) తుపాకీలో గుళ్ళు అమర్చే సొరుగులాంటి సదుపాయం; గుళ్ళగిడ్డంగి;
* maggot, n. ఈగ గుడ్డు; మక్షిక డింభం;
* magic, n. ఇంద్రజాలం; కనికట్టు; మాయ; మంత్రం;
** magic wand, ph. మంత్ర దండం;
* magician, n. ఇంద్రజాలికుడు; మాంత్రికుడు; మాయలాడి;
* magma, n.  భూగర్భంలో ద్రవరూపంలో ఉండే రాయి;  see also lava;
* magnate, n. ఘనుడు; అగ్రగణ్యుడు; పెద్ద;
** business magnate,  ph. పెద్ద వ్యాపారస్తుడు; 
* Magnesium, n. మగ్నం; [[మెగ్నీషియం|మెగ్నీసియం]]; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 12, సంక్షిప్త నామం, Mg);
** Magnesium sulfate, ph. మగ్నగంధకితం; మహాగ్నీషగంధకితము; MgSO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;;
* magnet, n. సూదంటురాయి; అయస్కాంతం; స్కాంతం; లోహకాంతం; చుంబకం;
** 	bar magnet, ph. అయస్కాంతపు కడ్డీ; అయస్కాంత దండం; దండాయస్కాంతం;
** 	iron magnet, ph. అయస్కాంతం;
* magnetic, adj. అయస్కాంత తత్వం; చుంబక; చుంబకీయ;
** magnetic field, ph. అయస్కాంత  క్షేత్రం;
** magnetic pole, ph. అయస్కాంత ధ్రువం;
* magnetism, n. (1) అయస్కాంత తత్వం; లోహచుంబకత్వం; (2) ఆకర్షణ;
* magnetite, n. కాకిరాయి; ఇనుము యొక్క ముడి పదార్థం; Fe&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;;
* magnetization, n. అయస్కాంతీకరణం; స్కాంతీకరణం; ఒక వస్తువుకి అయస్కాంతపు లక్షణాలు వచ్చేలా చెయ్యడం;
* magnetized, adj.  అయస్కాంతీకృత;
* magnetosphere, n. అయస్కాంతావరణం; భూమి చుట్టూ ఉండే అయస్కాంత క్షేత్రం;
* magnification, n.  ఆవర్ధనం;   పెద్దగా చెయ్యడం; 
* magnitude, n. పరిమాణం; పరిమేయత; స్థూలత్వం; కాయస్తం; మహత్వం; ప్రాముఖ్యం; తరగతి;
*
{|style=&quot;border-style: solid; border-width: 5 px&quot;
|
'''---Usage Note: magnitude, brightness, absolute and apparent of stars
* ---నక్షత్రం నిజంగా ఎంత వెలుగుని వెలిగక్కుతున్నాదో చెప్పడం కష్టం; ఒక నక్షత్రం తన ఉపరితలం నుండి ఎంత కాంతిని వెదజల్లుతున్నాదో (దీనినే తేజస్సు లేదా luminosity అంటారు) ఆ నక్షత్రం ఉపరితలం దగ్గరకి వెళ్లి కొలవలేము కదా! కనుక ఆ నక్షత్రాన్ని ఒక ప్రామాణికమైన దూరంలో (అనగా 10 పార్సెక్కుల దూరంలో) నిలిపి చూసినప్పుడు కంటికి కనిపించే దీప్తి ఎంతుంటుందో అంచనా వేస్తాం. ఈ అంచనాని absolute magnitude of a star అని అంటారు; it is the brightness with which a star would appear if placed at a standard distance of 10 parsecs or 32.6 light-years; దీనిని మనం శుద్ధ దీప్తి (absolute brightness) అని కాని శుద్ధ శ్రేణి (absolute magnitude) అని కాని అందాం. ఆ నక్షత్రం తన నిజ స్థానంలో ఉన్నప్పుడు మన కంటికి కనిపించేది దృశ్య దీప్తి (apparent brightness) లేదా దృశ్య శ్రేణి (apparent magnitude).

* ఉదాహరణకి మృగవ్యాధుడు-ఎ భూమికి 8.6 జ్యోతిర్వషాల (light-years) దూరంలోఉన్నాడు. భూమి నుండి చూసినప్పుడు ఈ తార దృశ్య దీప్తి -1.46. ఇదే తారని 10 పార్సెక్కుల (= 32.6 జ్యోతిర్-వర్షాల) ప్రామాణిక దూరంలో నిలిపి చూస్తే కనిపించే శుద్ధ దీప్తి +1.4. మన సూర్యుడు భూమికి 8.0 జ్యోతిర్-నిమిషాల దూరంలో ఉన్నాడు. భూమి నుండి చూసినప్పుడు సూర్యుడి దృశ్య దీప్తి - 26.74. సూర్యుడిని 10 పార్సెక్కుల (= 32.6 జ్యోతిర్-వర్షాల) ప్రామాణిక దూరంలో నిలిపి చూస్తే కనిపించే శుద్ధ దీప్తి +4.83. కనుక సూర్యుడి కంటే మృగవ్యాధుడు స్వతహాగా చాలా ఎక్కువ దీప్తి అయిన నక్షత్రం; ఎంతో దూరంగా ఉండబట్టి మినుక్కు, మినుక్కు మంటూ కనబడుతోంది!'''
|}
*
** 	star of the first magnitude, ph. మొదటి తరగతి తార; మొదటి తరగతి తార ఆరవ తరగతి తార కంటె 100 రెట్లు ఎక్కువ ప్రకాశవంతంగా ఉంటుంది; మొదటి తరగతి తార రెండవ తరగతి తార కంటె 2.5 రెట్లు ఎక్కువ ప్రకాశవంతంగా ఉంటుంది; రెండవ తరగతి తార మూడవ తరగతి తార కంటె 2.5 రెట్లు ఎక్కువ ప్రకాశవంతంగా ఉంటుంది; ఒక తరగతి తేడా ఉంటే వాటి ప్రకాశత్వంలో ఉరమరగా 100 కి పంచ-మూలం (fifth-root of 100) అంత తేడా ఉంటుంది. ఉదాహరణకి సిరియస్ నక్షత్రం ప్రకాశత్వం -1.47. అక్కడ నుండి 40 డిగ్రీలు ఈశాన్యంగా కనిపించే వసాత్ నక్షత్రం ప్రకాశత్వం 3.53. కనుక వసాత్ అయిదవ తరగతి నక్షత్రం అవుతుంది కనుక వసాత్ కంటె సిరియస్ ప్రకాశత్వం 100 రెట్లు ఎక్కువ!
** star of the fourth magnitude, ph. నాల్గవ తరగతి తార;
** magnitude of a star (absolute),  ph.  శుద్ధ శ్రేణి; శుద్ధ దీప్తి; పరమ ప్రకాశత్వం; నక్షత్రాన్ని 10  పార్సెక్‍ లు = 36.6 జోతిర్వషాల దూరంలో ఉంచితే ఎంత ప్రకాశవంతంగా కనిపిస్తుందో అదే ఆ నక్షత్రం యొక్క పరమ ప్రకాశత్వం;
** magnitude of a star (apparent),  ph. దృష్ట ప్రకాశత్వం; మామూలుగా నక్షత్రాన్ని కంటితో చూసినప్పుడు కనిపించే ప్రకాశత్వం; ఇది ఆ నక్షత్రం యొక్క స్వయం ప్రకాశత్వం మీదా, ఆ నక్షత్రానికీ, ప్రేక్షకునికీ మధ్య ఉండే దూరం మీదా ఆధారపడి ఉంటుంది; దీనిని బట్టే నక్షత్రం యొక్క తరగతి నిర్ణయిస్తారు;
* magnify, v. t. పెద్దదిగా చేయు;
** magnifying glass, ph. భూతద్దం;
* maid, n. (1) కన్య; వివాహము కాని బాలిక; (2) ఇంట్లో చిల్లరపనులు చేసే పనిమనిషి;
** maid servant, ph. దాసి; పనిమనిషి; ఇంట్లో చిల్లరపనులు చేసే పనిమనిషి;
* maiden, n. కన్య; పెళ్లి కాని పిల్ల;
* maiden, adj. ప్రప్రథమమైన;
* maim, v. t. గాయపరచు; అంగవైకల్యం చేయు; అవిటిగా చేయు;
* main, adj. ప్రధాన; ముఖ్య;
** main points, ph. ముఖ్యాంశాలు;
* mainstay, n. ఆధారం;
* maintain, v. t. (1) కాపాడు; రక్షించు; పోషించు; (2) నడిపించు;
* maintainer, n. పరిపోషణ కర్త; సంరక్షకుడు; పోషకుడు;
* maintenance, n. (1) పరిపోషణ; సంరక్షణ; పోషణ; కాపు; భృతి; ఆలన; (2) భరణం; మనువర్తి; (3) నిర్వహణ;
* maize, n. మొక్కజొన్న; corn;
* majestic, adj. గంభీరమైన;
* major, n. యుక్తవయస్సు వచ్చిన వ్యక్తి; (ant.) minor;
* major, adj. భారీ; పెద్ద; దీర్ఘ;
* major axis, n. దీర్ఘ అక్షం; బృహదక్షం; దీర్ఘ వృత్తంలో కేంద్రం నుండి దూరబిందువు దిశలో గీసిన రేఖ;
* majority, n. (1) సంఖ్యాధికత్వం; అధికసంఖ్యాకులు; మెజారిటీ; (2) యుక్తవయస్సు; మెజారిటీ;
** 	silent majority, ph. అధికసంఖ్యాక మౌనభూషణులు;
* make, n. చేత; పని;
* make, v. t. చేయు;
** make believe, ph. నమ్మేటట్లు చేయు; నటన; కనుకట్టు;
* makeup, n. (1) [cinema] ముస్తాబు; అలంకరణ; అంగరచన; రూపశిల్పం; కైసేత; (2)  నిర్మాణం; నిర్మాణక్రమం;
* mal, pref. తప్పు; చెడు; దుర్; వక్ర; కు; మల;
* Malabar catmint, n. మాభేరి; [bot.] ''Anisomeles malabarica'';
* Malabar nightshade, n. అల్లుబచ్చలి;
* Malabar nut, n. అడ్డసరం;
* malady, n. వ్యాధి; జబ్బు; రోగం;
* malapropism, n. అర్థం లేని శబ్ద ప్రయోగం;
* malaria, n. మన్నెపు జ్వరం; కొండ జ్వరం; చలిజ్వరం; మలేరియా; (lit.) చెడుగాలి;
* male, adj. మగ; కోడె; పోతు; పుంజు; గండు;
** male bee, ph. పోతుటీగ;
** male buffalo,  ph. ఎనుబోతు;
** male cat, ph. పోతుపిల్లి;
** male cuckoo, ph. గండు కోయిల;
** male elephant, ph. పోతుటేనుగు;
** male fowl, ph. పుంజు;
** male fox, ph. నక్కపోతు;
** male snake, ph. కోడె త్రాచు;
* male, n. మగవాడు; పురుషుడు; మగ జంతువు;
* malevolence, n. అక్షాంతి; [see also] envy;
* malice, n. ద్వేషం; కార్పణ్యం; ఈర్ష్య; జుగుప్స; శత్రుత్వం; పగ; దుష్టభావం;
* malicious, adj. ద్వేషపూరిత; ద్రోహచింతగల;
* malign, v. t. దుర్భాషలాడు; దూషించు;
* mall, n. అంగడిల్లు;  ఒకే చోట అనేక విక్రయ సాలలు ఉన్న భవనం;
* malleable, adj. సుతిమెత్తని; సుత్తితో కొట్టుటవలన సాఁగునట్టి; అవాంతరనీవ్యత; ఒత్తిడి వల్ల రూపం మారే గుణం కల;
* mallet, n. కొయ్యసుత్తి; కొయ్యగూటం; కర్ర సమ్మెట; కాజం;
* malleus, n. కూటకము; మధ్య చెవిలో సుత్తి ఆకారంలో ఉండే ఒక చిన్న ఎముక; 
* malnutrition, n. కుపోషణ; పోషణ చాలకపోవడం; పోషణచాలిమి;
* malodor, n. దుర్వాసన; దుర్గంధం; కంపు; నీచుకంపు; గవులు; పూతిగంధం; వసాగంధం; గబ్బు కంపు;
* malodorous, adj. పూతిగంధిల; వసాగంధిల; దుర్గంధ పూరిత; దుర్గంధమైన; కంపుకొట్టే;
* malt, n. నారు; మొలక; మోక; నిసువు; ఈరిక; ఉప్పిళ్లు; 
** malt liquor, ph. నారునీరా; మొక్క మొలిచే వరకు బార్లీ గింజలని నానబెట్టి, వాటితో చేసిన సారా;
* mammal, n. s. క్షీరదం; స్తన్యదం; పిల్లలకి పాలిచ్చే జంతువు; జరాయుజములు;
* mammilla, n. ౘనుమొన;
* man, n. (1) మానవుడు; మనిషి; జంతువు కాదనే భావం; (2) మగాడు; పురుషుడు; స్త్రీ కాదనే భావం; (3) పెద్దవాడు; పిల్లవాడు కాడనే భావం;
** 	family man, ph. గృహమేధి; గృహస్థు; 
** 	middle man, ph. మధ్యవర్తి;
** 	respectable man, ph. గృహమేధి; 
* man-made, adj. పౌరుషేయము; మనిషి చేసినది;
* manage, v. t. నిర్వహించు; పెత్తనముచేయు; పరిపాలించు; అదుపులోపెట్టు; నడిపించు; నెట్టుకువచ్చు; అజమాయిషీ చేయు; 
* manager, n. నిర్వాహకుడు; అధినేత; పెత్తందారు; అజమాయిషీదారు; వ్యవహర్త; ప్రవర్తకుడు; ఉపదర్శి; మేనేజరు; (rel.) యజమాని;
* management, n. అజమాయిషీ; అధ్వర్యం; నిర్వాకం; పెత్తనం; యాజమాన్యం; యోజన;
** 	financial management, ph. విత్తయోజన;
* mandate, v. t. శాసించు; విధించు; ఆజ్ఞాపించు;
* mandatory, adj. విధాయకమైన; తప్పనిసరి;
* mandible, n. చిబుకాస్తి;
* mane, n. జూలు; గుర్రం, సింహం మొ. జంతువుల మెడమీద వెంట్రుకలు;
* man-eater, n. (1) నరమాంసానికి మరగిన పులి; (2) నరమాంస భక్షకుడు; పొలదిండి;
* maneuver, n. జిత్తు; యుక్తి; ఉపాయం;
* Manganese, n. మంగనం; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 25, సంక్షిప్త నామం, Mn); [Lat. magnes = magnet];
* manger, n. కొల్లం; పశువులకు మేత వేసే తొట్టి;
* mango, n. (1) మామిడి; మావి; రసాలం; మాకంద పండు (2) మామిడిపండు; మామిడికాయ;
** mango jelly, ph. మామిడి తాండ్ర;
** mango juice, ph. మామిడి పండు రసం;
** mango fruit, ph. మామిడి పండు; మామిడి కాయ;
** mango stone, ph. మామిడి టెంక;
** mango pulp, ph. మామిడి పండు ముద్ద; 
* mangoes, types of, ph. పలురకాల మామిడిపళ్ళు; చెరకు రసాలు; పెద్ద రసాలు; చిన్న రసాలు; పంచదార కలశ; ఎండ్రాసు; నూజివీడు రసాలు; సువర్ణరేֻఖ; బంగినపల్లి; కలక్టరు; జహంగీరు; కోలంగోవా; నీలాలు; 
* mangrove, n. మడ; మడచెట్టు; నల్లమడ; సముద్రపు ఉప్పునీటి వాతావరణంలో పెరిగే నీటి చెట్లు; 
**    forest mangrove, ph. మడాడవి; మడారణ్యం;
* mania, n. వెర్రి; వేలంవెర్రి; వ్యామోహం; ఉన్మాదం; మేనియా;
** 	kleptomania, ph. దొంగతనం చెయ్యాలనే వెర్రి కోరిక; చౌర్యోన్మాదం;
** 	nymphomania, ph. విపరీతమైన లైంగిక వాంఛ; 
* maniac, n. వెర్రివాడు; అదుపులో లేని బుద్ధులు కలవాడు; ఉన్మాది;
** 	kleptomaniac, ph.  అసంకల్పచోరుడు; చౌర్యోన్మాది;
** 	nymphomaniac, ph. రిరంసువు; విపరీతమైన లైంగిక వాంఛగల స్త్రీ; see also succubus and incubus;
* manifestation, n. సాక్షాత్కారం; వ్యంజితం; వివర్తం; వ్యాకృతం; ఆవిర్భావం; వ్యక్తి;
* manifested, n. వ్యక్తము; వ్యంజితం;
* manifesto, n. ఆదర్శ తరంగిణి; ఆదర్శాలు రాసిన ప్రచురణ; ప్రణాళిక;
** 	communist manifesto, ph. కమ్యూనిష్టు వారి ఆదర్శాలు రాసిన ప్రచురణ;
** 	election manifesto, ph. ఎన్నికల ప్రణాళిక;
* manifold, n. (1) కారు ఇంజనులో ఒక భాగం; లోపల నుండి బయటకి రెండు, మూడు రంధ్రాలు ఉన్న గది; (2) [math.] a curved surface in a higher-dimensional space; a topologically closed surface or an analog of this in three or more dimensions; a flat surface in a higher-dimensional space is called a hyperplane;
* Manila envelope, ph. టపా చెయ్యడానికి అనుకూలమైన గోధుమ రంగు కాగితపు సంచి;
* mankind, n. మానవజాతి;
* manliness, n. మగతనం; మగటిమి;
* manner, n. తీరు; తరహా; వరస; వాటం; వైఖరి; వ్యవహారం; రీతి; విధం; ఫక్కీ; ప్రకారం; బాపతు; పగిది, pagidi
* manners, n. నడవడి; ప్రవర్తన;
* manor, n. భవనం;
* manpower, n. అంగబలం; బలగం;
* mansion, n. భవనం; సౌధం; హర్మ్యం; పటారం; హవేలీ; 
* manslaughter, n. నరవధ; నరహత్య;
* mantel, n. తీనె; 
* mantis, n. గొల్లభామ; మిడత;
** praying mantis, ph. దండాల మిడత;
* mantissa, n. ఘాతభిన్నాంకం;
* mantle, n. (1) ముసుగు; కప్పు; పైపొర; ప్రావారం; ఉత్తరీయం; వల్కలం; ఆచ్ఛాదనం; (2) ఒక రకం దీపపు వత్తి; (3) భూగర్భంలో ఉండే ఒక పొర; 
** Earth's mantle, ph.  భూ ప్రావారం; 
* manual, adj.(1) కై; చేతి; కాయిక; చేతికి సంబంధించిన; (2) మానవీయ; ఆటోమేటిక్ కాని; 
** manual labor, ph.  కూలి; కాయ కష్టం;
** manual support, ph. కై దండ;
** manual work, ph. కైసేత; చేతితో చేసే పని; 
* manual, n. చేతి పుస్తకం; కైపొత్తం;
* mantle, n. (1) ముసుగు; కప్పు; వల్కలం; ఆచ్ఛాదనం; (2) ఒక రకం దీపపు వత్తి;
* manufacture, n. తయారీ; ఉత్పత్తి;
* manufacturers, n. ఉత్పత్తిదారులు; తయారీదారులు;
* manure, n. ఎరువు; గత్త; గొబ్బరం; పాంశువు;
** 	leaf manure, ph. ఆకెరువు;
** 	cow manure, ph. పేడెరువు; సస్యార్ధసంచిత గోమయం;
* manuscript, n. చేతితో రాసినది; చేతితో రాసిన గ్రంథం; (rel.) typescript;
* many, adj. చాల; ఎన్నో; పెక్కు; పలు; అనేక;
** many people, ph. ఎంతోమంది; పెక్కురు; పలువురు; అనేకులు;
* map, n. దేశపటం; నక్ష; మానచిత్రం; మేరతేనం; మేపు;
* mar, v. t. పాడుచేయు; చెడగొట్టు;
* maraud, v. i. కొల్లగొట్టు;
* marble, n. (1) పాలరాయి; చలువరాయి; సున్నపురాయి; సంగమల; (2) గోలీకాయ; అల్లికాయ;
* march, v. i. నడుచు; పోవు;
* march, v. t. నడిపించు;
* mare, n. (1) ఆడగుర్రం; ఘోటిక; గోడిగ; బడబ; (2) ఆడ గాడిద;
* mare's nest, ph. [idiom] గాడిద గుడ్డు; అసంభవమైనది; కుందేటి కొమ్ము; 
* margarine, n. వనస్పతి; మార్జరీను; a soft hydrogenated oil; 
* margin, n. బద్దె; అంచు; ఉపాంతం; వార; మార్జిన్;
** 	bottom margin, ph. నీచోపాంతం;
** 	left margin, ph. వామోపాంతం; ఎడమ అంచు;
** 	right margin, ph. కుడి బద్దె; కుడి అంచు; దక్షిణోపాంతం;
** 	top margin, ph. మీద బద్దె; మీద అంచు; శీర్షోపాంతం;
* marginal, adj. (1) ఉపాంతర; అంచున వ్రాసిన; (2) బొటాబొటీ; పరిమిత; నామమాత్ర; 
* marginalization, n. ఉపాంతీకరణ; ఒక సమూహంలో కొందరిని తక్కువ ప్రాముఖ్యత లేదా ద్వితీయ స్థానానికి బదిలీ చేసే ప్రక్రియ;
* marginalize, n. ఉపాంతరీకరించు; ఉపాంతీకరించు; 
* margosa, n. వేప; same as neem;
* Mariana trench, n. మరియానా కందకం;
* marigold, n. బంతి; బంతిపువ్వు;
* marinate, v. t. ఊరబెట్టు;
* marine, adj. సాగర;
* mariner, n. నావికుడు;
* marital, adj. వైవాహిక; దాంపత్యపు;
** marital problems, ph. దాంపత్యపు స్పర్ధలు;
* marjoram, n. (1) మరువం;  (2) పాశ్చాత్యదేశాల వంటలలో వాడే ఒక సుగంధ పత్రి; [bot.] Origanum marjorana; ok
* marijuana, n. గంజాయి; మేరువానా; [bot.] ''Cannabis sativa''; గంజాయి మొక్క నుండి వచ్చిన మొగ్గలు, పువ్వులు, ఆకులు, వగైరా ని ఎండబెట్టి. చుట్టల మాదిరి చుట్టి కాల్చుతారు; (rel.) హషీష్ అన్నది గంజాయి మొక్క నుండి స్రవించే పాలని ముద్దలా చేసి అమ్ముతారు; దీనిని కూడా చుట్టల మాదిరి చుట్టి కాల్చుతారు; 
* mark, n. (1) సూచిక; కెతనం; ఆనవాలు; (2) మరక; (3) గుణాంకం; మార్కు;
** 	diacritical mark, ph. శబ్దసూచిక; శబ్దలక్షణ సూచిక;
** 	first mark, ph. ప్రథమ గుణాంకం;
* mark, v. t. గుర్తువేయు;
* Markab, n. పూర్వాభాద్ర; ఒక నక్షత్రం పేరు;
* marker, n. సాభిజ్ఞానం; గుర్తు;
* market, v. t. అమ్ము; విక్రయించు;
* market, n. సంత; అంగడి; బజారు; విపణి; మార్కెట్;
** 	fish market, ph. మైలసంత; చేపల బజారు;
** 	meat market, ph. మైలసంత;
** 	vegetable market, ph. మడిసంత;
** market street, ph. విపణి వీధి; అంగడి వాడ;
* marketable, adj. అమ్ముడు పోగల;
* marketing, n. విక్రయం;
* marking nut, n. నల్ల జీడిపిక్క;
* marks, n. గుణాంకాలు; అంకాలు; పరీక్షలో వచ్చే “మార్కులు”; 
* maroon, n. ముదరెఱుపు రంగు;
* marriage, n. వివాహం; పెండ్లి; పెళ్ళి; దాంపత్యం; (rel.) wedding;
** 	hypergamous marriage, ph. అనులోమ వివాహం;
** 	hypogamous marriage, ph. ప్రతిలోమ వివాహం;
* marrow, n. (1) మజ్జ; మూలుగు; మేద; మేదస్సు; కుల్యిక; అస్థిసారం; ఎముక సొన; ఎముకల లోపల ఉండే ఒక రకమైన కొవ్వు పదార్థం; (2) దవ్వ;
* marry, v. i. వివాహమాడు; చేపట్టు; పెండ్లి చేసుకొను; పెండ్లాడు; చేసుకొను;
* marry, v. t. వివాహం చేయు; పెండ్లి చేయు;
* Mars, n. అంగారకుడు; అంగారక గ్రహం; మంగళ గ్రహం; కుజుడు;
* marsh, n. చిత్తడినేల; పంకభూమి; మురుగునేల; ఉబ్బనేల; పర్ర; కరవాక;
** salt marsh, ph. కరవాక;
** marsh gas, ph. చిత్తడి వాయువు; పంక వాయువు;
[[File:Trainyard.bradleygee.jpg|thumb|right|మారుగుళ్ల దొడ్డి]]
* marshalling yard, n. మారుగుళ్ల దొడ్డి; రైలు పెట్టలని ఒక వరసలో అమర్చడానికి వాడే ప్రదేశం;
* mart, n. వ్యాపారస్థలం; కొట్టు; షాపు;
* martin, n. ఏట్రింత పిట్ట;
* martynia, n. తేలుకొండి కాయ;
* martyr, n. త్యాగాళువు; త్యాగి; తన లక్ష్యసిద్ధికి ప్రాణాన్ని త్యాగం చేసిన వ్యక్తి;
* marvel, n. వింత; విడ్డూరం; విచిత్రం; అద్భుతం; 
* mascara, n. కాటుక; కళ్ళకి పూసుకునే ఒక అలంకారం; అంజనం;
* macerated, adj. భావన; నానబెట్టిన; ఊరబెట్టిన; 
** macerated ginger, ph. భావన అల్లం; పంచదారలో ఊరబెట్టిన అల్లం; 
* masculine, adj. మగ; పుంభావ; పుం;
** masculine gender, ph. పుంలింగం; 
* masculinity, adj. మగతనం; మగటిమి; పుంభావం;
* mashed, adj. ఎనిపిన; ముద్ద చేసిన; 
* mask, n. ముసుగు; ప్రచ్ఛాదకి; బురఖా;
* mask, v. t. ముసుగు వేయు; కప్పు; ప్రచ్చాదించు;
* masochism, n. ఆత్మ హనన కారుణ్యం; మజోకిస్టులా ప్రవర్తించే తత్వం; తన శరీరానికి బాధ కలిగించే పనులు జరిగితేనే కాని రతి క్రీడలో ఆనందం పొందలేని వింత మానసిక తత్వం; తనకు హాని జరిగే విధంగా ప్రవర్తించే తత్వం; see also sadism;
* masochist, n. మజోకిస్టు; శరీరానికి బాధ కలిగించే పనులు జరిగితేనే కాని రతి క్రీడను ఆనందించలేని వ్యక్తి; తనకే హాని జరిగే విధంగా ప్రవర్తించే వ్యక్తి;
* mason, n. తాపీ పనివాడు; కాసీదు; కాసే పనివాడు; రాతి పనివాడు; ఇటిక పనివాడు; కుడ్యకారుడు;
* mason's level, n. మూలమట్టం;
* masonry, n. కట్టడం; రాతి కట్టడం; ఇటిక కట్టడం;
** 	brick masonry, ph. ఇటిక కట్టడం;
** 	stone masonry, ph. రాతి కట్టడం;
* mass, adj. తండ; సామూహిక; మూకుమ్మడి; 
** mass action, ph. తండ చర్య;
** mass arrests, ph. మూకుమ్మడి నిర్భంధాలు; మూకుమ్మడి ఆపుదలలు; 
** mass burial, ph. సామూహిక ఖననం; తండ ఖననం;
** mass number, ph.  గరిమ సంఖ్య; ఒక మూలకపు అణుగర్భంలో ఉండే ప్రోటానులు, నూట్రానుల మొత్తపు సంఖ్య;  ఉదాహరణకి సాధారణ కర్బనంలో 8 ప్రోటానులు, 4 నూట్రానులు ఉంటాయి కనుక కర్బనం గరిమ సంఖ్య 12; ఒక మూలకానికి సమభాగులు ఉన్నయెడల ప్రోటానులని, నూట్రానుల సగటు విలువని కలపగా వచ్చిన సంఖ్య; 
* mass, n. రాసి; ద్రవ్యరాసి; ధుర; తండం; పుద్గాలం; గరిమ; ముద్ద; భారం; కాయస్థం;
** 	center of mass, ph. గరిమనాభి;
** 	inertial mass, ph. గరిమ గురుత్వం; జడత్వ గురుత్వం;
* massacre, n. జనసంహారం; నరమేధం;
* massage, n. మర్దనా; మాలీసు; సంవహనం;
* massage, v. t. మర్దనా చేయు; మాలీసు చేయు; ఒత్తు; పిసుకు;
* masseur, n. m. సంవాహకుడు; అంగమర్ధనుడు; మర్దనా చేసే పరిచారకుడు;
* masseuse, n. f. మర్దనా చేసే పరిచారిక; సంవహనకి;
* masses, n. జనాలు; ప్రజ; ప్రజానీకం; మంది; జనసామాన్యం; జనబాహుళ్యం; జనసందోహం;
* massive, adj. గురుతరమైన; స్థూల;
* massiveness, n. గురుత్వం; గరిమత్వం; భారీతనం;
* mast, n. కూపకం; స్తంభం; తెరచాప కొయ్య; కంబం; 
* master, n. (1) యజమాని; ఓజు; ఖామందు; (2) గురువు; ఆచార్య; (3) ప్రవీణుడు; నేర్పరి; (4) సంధాత;
** master of ceremonies, ph. కార్యక్రమపు సంధాత;
** master plan, ph. బృహత్ ప్రణాళిక; పెద్ద ప్రణాళిక;
* masticate, v. t. నములు;
* mastication, n. నములుట; చర్వణం;
* mastitis, n. స్తనసోఫ; స్తనముల వాపు;
* masturbation, n. ముష్టిమైథునం; హస్తప్రయోగం; మర్మస్థానాలని చేతితో తాకి లైంగిక కోర్కెలు తీర్చుకోవడం;
* mat, n. చాప; కిలంజం;
** mat for meditation, ph. చిత్రాసనం;
* match, n. (1) అగ్గిపుల్ల; (2) ఉజ్జీ;  ఉద్ది; జత; సమానమైనది; ఎన; పొంతన; (3) ఆట; పందెం; ఎదురు; పోటీ; (4) సంబంధం; వివాహనిర్ణయం;
* matchbox, n. అగ్గిపెట్టె;
* matchstick, n. అగ్గిపుల్ల;
* matching, adj. నప్పిన; జోడు కుదిరిన;
* matchless, adj. ఎనలేని; సాటిలేని; అతులిత;
* matchmaker, n. పెళ్ళిళ్ళ పేరయ్య;
* mate, n. భార్య; సహధర్మచారిణి; భార్య; సహధర్మచారుడు; సహాధ్యాయి; సహాధ్యాయుడు;
* mate, v. i. జత చేరు; వివాహం చేసికొను; రతిక్రీడ చేయు;
* Materia medica, n. పదార్థ గుణ సంహిత; ఔషధ లక్షణ సంగ్రహం; వస్తుగుణ ప్రకాశిక; వస్తుగుణ దీపిక;
* material, adj. భౌతికమైన; స్థూల; వస్తు; ఉపాదాన; పాదార్థిక; 
** material body, ph.  స్థూల దేహం; 
** material cause, ph.  ఉపాదాన హేతువు; పాదార్థిక హేతువు;
** material reason, ph. పాదార్థిక కారణం;
** material resources, ph. భౌతిక వనరులు;
** material world, ph. భౌతిక ప్రపంచం;   స్థూల ప్రపంచం; 
** material universe, ph. భౌతిక ప్రపంచం; వస్తు ప్రపంచం;
* material, n. (1) పదార్థం; సరుకు; సంభారం; (2) విషయం; (3) గుడ్డ;
** 	raw material, ph. ముడిపదార్థం; ముడిసరుకు; ముడి సంభారాలు; 
* materialist, n. కుక్షింభరుడు; కుక్షింభరి; భౌతికవాది; ప్రత్యక్షంగా కనిపించేదే ప్రధానమని వాదించే వ్యక్తి; అనాత్మవాది; లోకాయతికుడు; 
* materialistic, adj. కుక్షింభర; ప్రాపంచిక; భౌతిక; లోకాయత;
* materialism, n. కుక్షింభరత్వం; భౌతికవాదం; లోకాయతం; భోగలాలసం;
* materialize, v. i. (1) జరుగు; సంభవించు; (2) మూర్తీభవించు; కార్యరూపం దాల్చు; అకస్మాత్తుగా కనబడు; 
* maternal, adj. తల్లివైపునుండి; తల్లికి సంబంధించిన;
** maternal uncle, ph. మేనమామ;
** maternal uncle's daughter, ph. మేన వదిన; మేన మరదలు;
** maternal uncle's son, ph. మేనబావ; బావ;
** maternal uncle's wife, ph. మాతులాని; అత్త; అత్తమ్మ;
** maternal grandmother, ph. అమ్మమ్మ;
* maternity, adj. గర్భవతికి సంబంధించిన; ప్రసవానికి సంబంధించిన; పురిటికి సంబంధించిన; ప్రసూతి;
** maternity hospital, ph. ప్రసూతి వైద్యశాల;
** maternity ward, ph. పురుళ్ల వార్డు; ప్రసూతి విభాగం;
* mathematical, adj. గణితాత్మక; గణిత; లెక్కల;
** mathematical brain, ph. లెక్కల బుర్ర;
** mathematical operation, ph. గణితాత్మక సంక్రియ; గణితాత్మక పరికర్మ;
* mathematics, n. గణితం; లెక్కలు; గణిత శాస్త్రం; అంకశాస్త్రం; అంకవిద్య; అంకతంత్రము;
* mathematician, n. గణిత శావేత్త; గణితాచారి;
* matinee, n. పగటాట;
* matriarch, n. f. మూలమగువ; కుటుంబానికి అధిపతిగా ఉన్న స్త్రీ;
* matriarchal, n. మాతృస్వామ్య; మాతృతంత్ర; మాతృయజమాన;
* matriarchy, n. మాతృస్వామ్యం; మాతృతంత్రం; మాతృ అధికారం;
* matricide, n. మాతృ హత్య; మాతృఘాతం;
* matrix, n. (1) అచ్చు; మూస; వరుధారణి; ప్రస్థారం; (2) చిక్కు; అల్లుడు; పడుగు, పేకలతో అల్లబడ్డది; (3) మాతృక; అడ్డు వరుసలు, నిలువు వరుసలు ఉన్న ఒక గణిత విన్యాసం; (ety.) an arrangement of ites with rows and columns; (4) ఖనిజ నిక్షేపాలతోపాటు కనిపించే శిలామయ, మృత్తికామయ నేపథ్య పదార్థం; 
** matrix algebra, ph. మాత్రిక బీజగణితం;
* matter, n. (1) పదార్థం; ద్రవ్యం; (2) విషయం; బాపతు; ఎడాటము; 
** 	anti matter, ph. నిష్‌పదార్థం; ప్రతిపదార్థం; 
** 	dark matter, ph. కృష్ణపదార్థం;
* mattress, n. పరువు; తల్పం; తలిమం;
* matty, adj. చాపీయ; చాపలా ఉన్న; అల్లబడ్డ;
** matty cloth, ph. అల్లినట్టు కనిపించే బట్ట;
* mature, adj. ఎదిగిన; ఈడువచ్చిన; ముదిరిన; పక్వమైన; పండిన; ముగ్గిన; సిద్ధమైన; తయారైన; ప్రౌఢ;
* maturity, n. ఈడు; పరిపక్వత; పరిపాకం; ప్రౌఢిమ; ప్రౌఢత్వం;
* maul, v. t. చీల్చి చెండాడు;
* mausoleum, n. మసోలీ; అద్భుతమైన గోరీ; సమాధి;
* maw worm, n. నులి పురుగు;
* maxilla, n. దవడలు;
* maxi, pref. పెను; పెద్ద;
* maxim, n. సూక్తి; నీతివాక్యం; పన్నా; నిజం అని అందరూ ఒప్పుకున్న సూత్రం; see also paradox;
* maximization, n.  గరిష్టీకరణం; 
* maximum, n. అత్యధికం; గరిష్ఠం; పరమం; మహత్తమం; ఊర్ధ్వతమం;
** maximum limit, ph. గరిష్ఠ పరిమితి;
* maze, n. చిక్కు; వ్యూహం;
* meadow, n. మైదానం; పచ్చిక బయలు; క్షేత్రం; బీడు;
* meager, n. చాలీచాలని; బహుకొద్దిగా;
* meal, n. (1) భోజనం; బోనం; భుక్తి; కూడు; ప్రాశనం; ఒక నిర్ధిష్టమైన వేళకి తినే తిండి; (2) పిండి;
** 	corn meal, ph. మొక్కజొన్న పిండి;
* meals, n. భోజనాలు; బోనాలు; 
* mealtime, n. భోజనాల వేళ;
* 
{|style=&quot;border-style: solid; border-width: 5 px&quot;
|
'''---Usage note: mealtime
* ---The first meal of the day is ''breakfast'', which is eaten after getting up. ''Lunch'' is the meal that is eaten around 12.00 p.m. In most western countries, ''dinner'', which is eaten around 6.00 p.m., is the main meal of the day. ''Supper'' is an informal or light evening meal. ''Brunch,'' a hybrid between breakfast and lunch, is eaten fairly late in the morning.'''
|}
*
* mean, adj. నీచ; అల్పబుద్ధిగల;
** mean fellow, ph. నీచుడు; లుచ్ఛా;
* mean, n. సగటు; సరాసరి;
* meander, v. i. మెలికలు తిరుగు;
* meandering river, n. తిరుగుళ్ల గంగ;
* meaning, n.అర్థం; ఉద్దేశం; భావం;
** 	figurative meaning, ph. గౌణార్థం; ఉద్దిష్టార్థం;
** 	literal meaning, ph. వాచ్యార్థం; శాబ్దికార్థం; 
** 	precise meaning, ph. రూఢ్యర్థం;
** 	special meaning, ph. విశిష్టార్థం;
** 	word by word meaning, ph. ముక్కస్య ముక్కార్థం;
* meaningful, adj. సార్థక; అర్థవంత; అర్థయుక్త;
* meaningfulness, n. సార్థక్యం; అర్థవంతం; అర్థయుక్తం;
* meaningless, adj. అర్ధంలేని; అర్థరహిత; నిరర్థక; భావశూన్య; కదర్థ;
** meaningless task, ph. అర్ధంలేని పని;
* means, n. సాధనం; తెరువు; మార్గం; వెరపు;
* meanwhile, adv. అందాకా; అంతలో; ఈలోగా;
* measles, n. పొంగు; తట్టు; రోమాంతిక; ఒక జాతి వైరస్‍ వల్ల వచ్చే జబ్బు; (rel.) chicken pox;
* measure, n. (1) కొలత; మానం; ప్రమ; ప్రమాణం; ప్రస్థం; తన్మాత్ర; (2) కొలబద్ధ;
* measurement, n. కొలత; మితి; మానం; మాపనం; కొలువడి;
* measuring, adj. కొల; కొలత;
** measuring cup, ph. కొలమానిక; ప్రస్థమానం;
** measuring instrument, ph. కొలమాపకం;
** measuring jar, ph. కొలజాడీ; కొలముంత; ప్రస్థమానం;
** measuring rod, ph.  కొలబద్ధ; మానదండం;
** measuring tape, ph. కొలపట్టీ; మానసూత్రం;
** measuring tool, ph. కొలముట్టు;
** measuring vessel, ph. కొలజాడీ; కొలత గిన్నె; ప్రస్థమానం; 
** measuring wire, ph. కొలత్రాడు; మానరజ్జువు; 
* meat, n. మాంసం; పొలసు; పిసితం; పలం;
**  chicken (meat), ph. కోడిమాంసం;
**  mutton (meat), ph. మేఁకమాంసం;
**  beef (meat), ph. గోమాంసం; గొడ్డుమాంసం; 
**  pork (meat), ph. పందిమాంసం;
**  human (meat), ph. పొల; నరమాంసం;
* 
{|style=&quot;border-style: solid; border-width: 5 px&quot;
|
'''---Usage Note: Meat
* --- The meats of some animals have special names: The meat from a cow (or bull or ox) is ''beef.'' The meat from a calf is ''veal.'' The meat from a pig is ''pork'' or ''ham.'' The meat from a goat is ''mutton.'' The meat from a deer is ''venison.'' Usually the meat from birds is same as the bird’s name: chicken, duck, etc.'''
|}
* 
* meatless, adj. ఆమిష శూన్య;
* mechanic, n. యంత్రసూరి;
* mechanical, adj. యంత్ర; యాంత్రిక; కీలు;
**  mechanical advantage, ph. యంత్రలాభం;
** mechanical behavior, ph. యాంత్రిక ప్రవర్తన;
** mechanical doll, ph. కీలు బొమ్మ; మర బొమ్మ; 
** mechanical energy, ph. యాంత్రిక శక్తి;
** mechanical horse, ph. కీలు గుర్రం;
* mechanic, n. యంత్ర సూరి; యంత్రములని మరమ్మత్తు చేసే వ్యక్తి; 
* mechanics, n. యాంత్రిక శాస్త్రం; యంత్ర శాస్త్రం; యంత్రగతి శాస్త్రం; ప్రయోగించిన బలాన్ని, దానివల్ల కలిగే కదలికనీ అధ్యయనం చేసే శాస్త్రం; (note) mechanics is that area of science concerned with the behaviour of physical bodies when subjected to forces or displacements;  
**     celestial mechanics, ph. ఖగోళ యంత్రగతి శాస్త్రం; ఖగోళ యంత్రశాస్త్రం; నక్షత్రాలు, గ్రహాలు, ఇతర ఖగోళ శాల్తీల కదలికలకి సంబంధించిన శాస్త్రం
**     classical mechanics, ph. సంప్రదాయక యంత్రగతి శాస్త్రం; సంప్రదాయక యంత్రశాస్త్రం;
**.    fluid mechanics, ph. ప్రవాహి యంత్రశాస్త్రం;
**     Hamiltonian mechanics, ph. హేమిల్టనీయ యంత్రశాస్త్రం;
**     Lagrangian mechanics, ph.  లగ్రాంజీయ యంత్రశాస్త్రం;
**     Newtonian mechanics, ph.   నూటనిక యంత్రశాస్త్రం; 
**     orbital mechanics, ph.  కక్ష్యలని నిర్ణయించే యంత్రశాస్త్రం;
**     quantum mechanics, ph. గుళిక యంత్రశాస్త్రం; క్వాంటం యంత్రశాస్త్రం;
**     relativistic mechanics, ph. సాపేక్ష యంత్రగతి శాస్త్రం; సాపేక్ష యంత్రశాస్త్రం; కాంతి వేగం దరిదాపుల్లో ప్రయాణించే రేణువుల కదలికలకి సంబంధించిన శాస్త్రం
**     statistical mechanics, ph. సాంఖ్యక యంత్రశాస్త్రం; పదార్థాల సమూహ ఉష్ణగతి లక్షణాల గురించి  వివరించే శాస్త్రం;
*
{|style=&quot;border-style: solid; border-width: 5 px&quot;
|
'''---Usage Note: Difference between Newtonian and Lagrangian mechanics

* --- Newtonian mechanics starts with the three laws, but mathematically, the important one is  𝐹 = 𝑚𝑥¨.  When Newton discovered the laws of motion, he had no idea about Lagrangian mechanics (in fact, Lagrange came almost 50 years after his death), so at the time, the laws were essentially empirical laws. So when you first learn about them, you’re usually just told, F = ma is just true.

* --- Lagrangian mechanics start from a deeper principle and through which, you can derive Newton’s laws. We start with a scalar function of position and velocity (as a function of position) which basically encodes possible paths in space (so you also need to add in a &quot;start&quot; point and an &quot;end&quot; point). Lagrangian mechanics then asks: “I have all these possible paths in space, how do I select a path that is physically correct?”'''
|}
*
* mechanism, n. యంత్రాంగం;
** 	balance mechanism, ph. సంతులన యంత్రాంగం;
* mechanized, adj. యంత్రసజ్జిత;
* medal, n. పతకం; బిరుదుబిళ్ళ; మెడలు;
* media, n. pl. [phys.] (1) యానకాలు; (2) మాధ్యమాలు; ప్రసార మాధ్యమాలు; (sing.) medium;
** multimedia, ph. బహుళ మాధ్యమాలు; 
** yellow media, ph. పచ్చ మాధ్యమాలు; ప్రజలని ఉద్రేకపరచడానికి నిజంతో నిమిత్తం లేకుండా రంగురంగుల బొమ్మలతోటీ, పతాక శీర్షికలతోటీ వార్తలని ప్రసారం చెయ్యడం; 
* median, n. నడిమి; మధ్య రేఖ;
* median strip, ph. రహదారి యొక్క ఇరువైపుల బాటలకీ మధ్యనున్న జాగా;
* mediation, n. మాధ్యస్థం; మధ్యవర్తిత్వం;
* mediator, n. మధ్యవర్తి; మాధ్యస్థుడు;
* medical, adj. వైద్యసంబంధమైన; ఆరోగ్య సంబంధమైన;
** medical treatment, ph. చికిత్స;
* medicated, adj. ఔషధీకృత;
* medicine, n. (1) (మెడ్సిన్) మందు; ఔషధం; ఆయుర్‌ద్రవ్యం; (2)(మెడిసిన్) వైద్యశాస్త్రం; వైద్య విద్య;
* medicinal, adj. ఔషధీయ; రోగనాశక; మందులకు పనికివచ్చే;
** medicinal herb, ph. ఓషధి;
* meditation, n. మననం; జపం; ధ్యానం; ఉపాసన;
** meditation room, ph. మనన మందిరం; ధ్యాన మందిరం;
* medium, adj. మధ్యస్థమైన;
* medium, n. (1) యానకం; (2) మాధ్యమం; 
**  aqueous medium,  ph. జల మాధ్యమం; నీటి మాధ్యమం; 
** 	communication medium, ph. ప్రసార మాధ్యమం;  ప్రసార యానకం;
**  organic medium, ph.  కర్బన మాధ్యమం; 
**  reaction medium,  ph. చర్యా మాధ్యమం; 
** 	Telugu medium, ph. తెలుగు మాధ్యమం;
* Mediterranean sea, n. మధ్యధరా సముద్రం; నడిపుడమి కడలి;
* Medulla, n. దవ్వ; దూట; ఏ శరీరాంగానికి అయినా అంతర్భాగంలో ఉండే కట్టడం;
** Medulla oblongata, ph. మజ్జా ముఖం; మెదడు వెనక ఉండి మన శ్వాసని నియంత్రించే ఒక కట్టడం;
* medulloblastoma, n. చిన్న పిల్లలకి మెదడులో వచ్చే ఒక రకమైన కేన్‌సరు కంతి; 
* meet, v. t  కలుసుకొను; తగులు;
* meeting, n. సభ; సమావేశం; కలయిక; మీటింగు;
** 	closed-door meeting, ph. జనాంతిక సమావేశం;
** 	orientation meeting, ph. దృగ్విన్యాస సమావేశం;
** 	summit meeting, ph. శిఖరాగ్ర సమావేశం;
* mega, adj. మహత్; బృహత్; స్థూల; మెగా;
* Mega, pref. (1) మిలియను; 1,000,000; (2) కంప్యూటరు రంగంలో మెగా అంటే 1,048,576=220;
* Megabits, n. మిలియను ద్వింకములు; కంప్యూటరు రంగంలో మాత్రం 1,048,576=220 ద్వింకములు; మెగా బిట్లు;
* Megrez, n. అత్రి నక్షత్రం; సప్తర్షి మండలం (Big Dipper) లో కాంటివిహీనమైన తార; 
* melanosis, n.  శరీరపు రంగు  నల్లగా మారటం; మెలనిన్ తయారీ ఓపం వల్ల వచ్చే లక్షణం; 
* melee, n.  (మేలే) తొక్కిసలాట;
* mellifluous, adj. తేనెవలె తియ్యనైన;
* melodrama, n.  మోతాదు మించిన ఉద్వేగంతో, సాధారణంగా సుఖాంతం అయే నాటకం కాని, సినిమా కాని; నాటకీయత ఎక్కువ, పాత్ర పోషణ తక్కువ ఉన్న నాటకం కాని, సినిమా కాని; (note) ఎత్తిపొడవడానికి వాడే మాట; key constitutive factors: pathos, overwrought or heightened emotion, moral polarization (good vs. evil), non-classical narrative structure (e.g., use of extreme coincidences); 
* melodious, adj. శ్రావ్య; శ్రవణపేయ; కర్ణపేయ; సుశ్రావ్య;
* melody, n. శ్రావ్యత; రక్తి; మాధుర్యము; a sweet and agreeable relation between successive notes; [see also] harmony; 
* melon, n. కర్బూజా; పుచ్చపండు; తర్బూజా;
** 	muskmelon, ph. కర్బూజా; పుచ్చపండు;
** 	watermelon, ph. పుచ్చపండు;
* melt, v. i. కరుగు; v. t. కరగించు; చలించు;
* melting point, ph. కరుగు స్థానం; ద్రవీభవన స్థానం; కరిగే ఉష్ణోగ్రత;
* member, n. సభ్యుడు; సభ్యురాలు; కూటరి; మెంబరు;
* membrane, n. పొర; త్వచం; త్వక్కు; పటలం; కుబుసం; జిలి;
** 	cell membrane, ph. కణ త్వచం; కణ పటలం;
* meme, n.  అనుకరణ; హాస్యానుకరణ; అంతర్జాలంలో ఒకరిని చూసి మరొకరు అనుకరించడం; 
* memento, n. జ్ఞాపిక; స్మృతి చిహ్నం;
* memo, n. రాసిన ప్రతిపాదన; short for memorandum;
* memorable, adj. చిరస్మరణీయ;
* memorandum, n. నివేదిక; వినతిపత్రం; విన్నపం; మనవి; విజ్ఞాపన; యాదాస్తు; జ్ఞాపిక; స్మరణలేఖ్యం; గిల్లుపత్రం; దరఖాస్తు; తాఖీదు; మెమో; మెమొరాండం;
* memorial, adj. సంస్మరణ;
* memorial, n. (1) స్మారక సభ; (2) స్మారక చిహ్నం;
* memorize, v. i. కంఠస్థం చేయు; ధారణ చేయు;
* memory, n. (1) జ్ఞాపకం; జ్ఞాపకశక్తి; స్మృతి; ధారణ; (2) [comp.] కొట్టు; కోఠీ; గరిస; కంప్యూటరులో దత్తాంశాలని, ఆదేశాలని దాచే ప్రదేశం;
* memoirs, (మెమ్వార్స్) n. pl.  జీవితానుభవాలు; పూర్వస్మృతులు;
* men, n. పురుషులు; మగవారు; (note) man అన్నది ఉభయ లింగాలకీ వర్తిస్తుంది కాని, men అంటే మాత్రం పురుషులు అనే అర్థమే వస్తుంది;
* menarche, n. సమర్తాడడం; పెద్దమనిషి అవడం; రజస్వల అవడం; పుష్పవతి అవడం;
* mendacity, n.  అబద్ధం; 
* menorrhagia, n. ఎరక్రుసుమ; రక్తప్రద; స్త్రీ రుతు కాలంలో అతిగా జరిగే రక్త స్రావం;
* menses, n.ముట్టు; రుతు స్రావం; రుతు కాలం; బయటుండుట; వాకిటుండుట;
* mend, v. t. మరమ్మత్తు చేయు; బాగు చేయు;
* mendicant, n. m. అవధూతుడు;
* menial, n. గులాము; దాసుడు;
* menopause, n. రజోనివృత్తి; ముట్లుడుగు కాలం;
* menstruation, n. రుతువు; రుతుకాలం; బయటుండడం; వాకిటుండడం; ముట్టవడం;
* menstrual, adj. రుతు;
** menstrual discharge, ph. రుతు స్రావం;
** menstrual period, ph. రుతు కాలం;
* mensuration, n. మాపన శాస్త్రం; మాపనం; కొలతలకి సంబంధించిన లెక్కలు; కొలత; భూమి కొలత; క్షేత్రమితి;
* mental, adj. మానసిక; మానస; మనస్; మనో;
** mental debility, ph.  మానసిక దౌర్బల్యం; కశ్మలం; 
** mental hospital, ph. పిచ్చాసుపత్రి;
* mentality, n. మానసికతత్వం; మనస్తత్వం; మనోగతి; చిత్తవృత్తి;
* menthol, n. పుదీనా కర్పూరం; పుదీనా ఆకులలో నుండి తీసిన ఒక సుగంధ ద్రవ్యం; రసాయన శాపు దృష్ట్యా ఇది ఒక ఒలంతం (alcohol);  see also mint camphor;
* mention, v. i. పేర్కొను; చెప్పు; నుడువు;
* menu, n. (మెన్యూ) (1) వడ్డనకి తయారైన వంటకాల జాబితా; వాటి ధరలు; మెన్యూ; (2) ఎంపిక అంశాల పట్టిక; ఎంపిక జాబితా; 
* mephitic, adj. దుర్గంధభరితమైన; దుర్వాసనతోకూడిన; కంపుకొట్టే;
* mercenary, n. కిరాయి సైనికుడు; కూలికి యుద్ధం చేసే వ్యక్తి;
* merchandise, n. సరుకులు; సామానులు; దినుసులు; వస్తువులు; సామగ్రి; సార్థములు;
* merchant, n. వణిజుడు; వ్యాపారస్తుడు; సార్ధవాహుడు; సెట్టి; సాహుకారు;
** merchant marine, ph. వాణిజ్య నౌకాదళం;
* Mercury, n. (1) బుధుడు; బుధగ్రహం; (2) పాదరసం; రసం; పారదం;  రసపతి; రసరాట్టు; తడివెండి; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 80, సంక్షిప్తనామం = Hg  [Lat. hydrargyrum = liquid silver];
** mercuric chloride, ph. రసహరితం; ఖాండవ కర్పూరం; Mercury (II) chloride; corrosive sublimate;  HgCl&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;;
** mercuric sulfide, ph. ఇంగిలీకం; రససింధూరం; Mercury (II) sulfide;  HgS;
** mercurous chloride, ph. రసకర్పూరం; Mercury (I) chloride; white sublimate of mercury;  Hg&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;Cl&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;;
* mercy, n. దయ; కనికరం; కృప; కరుణ;
* mere, adj. కేవలం; ఉత్త; వడారము; 
* merely, adv. కేవలం; ఫక్తు; వడారము; 
* merger, n. కలిసిపోవుట; ఐక్యమగుట; లయమగుట; లీనీకరణ;
* meridian, n. (1) మధ్యాహ్న రేఖ; యామ్యోత్తర రేఖ; (2) ధ్రువవృత్తం; మయామ్యోత్తర రేఖ; ఖగోళంలో ఉత్తరం నుండి దక్షిణానికి ప్రేక్షకుని శిరస్సు మీదుగా వెళ్లే ఊహా వృత్తం;
* merit, n. యోగ్యత; శ్రేష్టత;
** merit certificate, ph. యోగ్యతా పత్రం; ప్రశంసాపత్రం;
* merits, n. యోగ్యతలు; సలక్షణాలు;
** merits and demerits, ph. గుణగణాలు; లాభనష్టాలు; 
* mermaid, n. మత్స్య కన్య; సగం స్త్రీ, సగం చేప అయిన వింత కల్పిత జీవి; see also echidna;
* merry-go-round, n.  రంగులరాట్నం; మెర్రీగుర్రం; 
* mesa, n. నెత్తం; పీఠభూమి;  సానువు; కొండ మీద చదునైన ప్రదేశం;
* mesh, n. వలయం;  జల్లి; జాలీ; see also grid;
* mesh, v. i. సరితూగు; అమురు; జతపడు;
* mesmerism, n. మెస్మరీయం; [[మెస్మరిజం]]; ఒక వ్యక్తికి ఒక విధమైన మైకం కల్పించి ఆ వ్యక్తిచేత చెప్పిన విధంగా ప్రవర్తింపజేసే పద్ధతి;
* meso, pref. మధ్య;
* mesoblast, n. మధ్యాస్తరం; అంతశ్చర్మానికి, బహిశ్చర్మానికి మధ్యనున్న పొర; mesoderm;
* mesosphere, n. మధ్యావరణం; ఆస్తరావరణము పైన 85కి మీ వరకు విస్తరించి ఉంటుంది. ఇక్కడ ఎత్తు పెరిగే కొద్ది ఉష్ణోగ్రత తగ్గుతుంది. ఇదే భూ వాతావరణంలోో చల్లని పొర. ఇక్కడే వాతావరణంలో ప్రవేశించిన ఉల్కలు కాలి మండిపోయేది;
* mesozoic era, n. మధ్య జీవయుగం;
* mess, n. (1) భోజనశాల; పాకశాల; మెస్సు; (2) చాలా చిందరవందరగా ఉన్న స్థితి;
* message, n. సందేశం; వర్తమానం; వార్త; వేగు; మాట; దూతిక; దూతం; కబురు; సమాచారం;  కచేలం; 
* messenger, n. వార్తాహరుడు; దూత; వార్తికుడు; చారుడు; pl. హర్కారాలు అనగా వార్తాహరులు; 
** messenger RNA, ph. దూతిక రైకామ్లం; the form of RNA in which genetic information transcribed from DNA as a sequence of bases is transferred to a ribosome;
* meta, pref. మధ్య; తో; ఆవలి; లోకోత్తర; బీజాతీత; అధిభౌతిక; ఉన్నత;
* metabolism, n. పాచకం; జీవనప్రక్రియ; చయాపచయం;
* metacarpals, n. కరభాస్థికలు; పాణి శలాకలు; అరచేతిలోని ఎముకలు;
** metacarpal bones, ph. పాణిశలాకలు; కరభాస్థికలు; అరచేతిలోని ఎముకలు;
** metatarsal bones, ph. ప్రపాదాస్థికలు; పాద శలాకలు; పాదము లోని ఎముకలు;
* metastasis, n. శరీరంలో వ్యాధి ఒక చోటు నుండి మరొక చోటుకి ప్రయాణం చేయుట; ముఖ్యంగా కేన్సరు వ్యాధి యెడల ఈ పదం ఉపయోగిస్తారు
* metal, n. (1) లోహం; ధాతువు; (2) కంకర;
** 	base metal, ph. హీన ధాతువు; పరుష లోహం; ఇనుము, రాగి, సీసము, మొ.;
** 	noble metal, ph. రాచ ధాతువు; వెండి, బంగారము, మొ.;
** metal collar,  ph. పొన్ను;
* metallic, adj. లోహ; ధాతు;
** metallic luster, ph. లోహ ద్యుతి; ధాతు ద్యుతి;
* metallurgy, n. లోహ సంగ్రహణ శాస్త్రం;
* metamorphosis, n. మార్పు; పరిపూర్ణమైన మార్పు; రూపవిక్రియ; రూపపరిణామం;
* metaphor, n. రూపకాలంకారం; అధ్యారోపం;
* metaphysics, n. అధిభౌతిక శాస్త్రం; పారలౌకిక శాస్త్రం; ఆధ్యాత్మిక విద్య; Metaphysics is the branch of philosophy that examines the fundamental nature of reality, including the relationship between mind and matter, between substance and attribute, and between potentiality and actuality; 
* metathesis, n. [ling.]  వర్ణవ్యత్యయం; శబ్ద ఉచ్చారణలో  అక్షరాల వరస మారుగుళ్లు అవడం;
* metempsychosis, n. పరకాయప్రవేశం;
* meteor, n. ఉల్క; వాతావరణం లోనికి ప్రవేశించిన తల తెగిన తోకచుక్క; అంతరిక్షం నుండి వాతావరణం గుండా కిందకి పడే ఒక ఘన పదార్థం;
** meteor shower, ph. ఉల్కాపాతం;
* meteorite, n. ఉల్కాశిల; భూపతనమైన ఉల్క; కింద పడ్డ ఉల్క;
* meteoroid, n. తల తెగిన తోకచుక్క; శిధిలమైన తోకచుక్క; సూర్యుడి చుట్టూ పరిభ్రమిస్తూన్న రాయి వంటి ఘనపదార్థం; సౌర కుటుంబంలో ఇటువంటివి చాలా ఉన్నాయి; ఇవి భూమి వాతావరణంలో ప్రవేశించి భూపతనమైతే అప్పుడు వాటిని ఉల్కలు అంటారు;
* meteorology, n. వాతావరణ శాస్త్రం; [Gr. meteoron = గాలిలో ఉండేది];
* meter, metre [Br.] n. (1) మీటరు; మాపకం; కొలమానం; మితి; (2) పద్యపాదంలో ఉన్న గణాల సమాఖ్య;
** 	barometer, n. భారమితి; వాతావరణంలోని గాలి బరువుని కొలిచేది;
** 	thermometer, n. ఉష్ణమితి; ఉష్ణంపుల్ల; వేడిని కొలిచేది; థర్మామీటరు;
* methanal, n. పాడాల్; కాష్టాల్; మెతనాలు; ఫార్మాల్డిహైడు; CH&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O;
* methane, n. ఏకేను; పాడేను; మెతేను; చిత్తడి వాయువు; పంక వాయువు; CH&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;;
* methanoic acid, n. పాడోయిక్ ఆమ్లం; పిపీలికామ్లం; ఫార్మిక్ ఆమ్లం; HCOOH;
* methanol, n. పాడోల్; కాష్టోల్; మెతనోలు; మెతల్ ఆల్కహాలు; CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;OH; 
* method, n. పద్ధతి; మార్గం; విధి; విధానం;
** 	common sense method, ph. లౌకిక పద్ధతి;
** 	historical method, ph. చారిత్రక పద్ధతి;
** 	systematic method, ph. క్రమ పద్ధతి;
* methyl alcohol, n. కాష్టోల్; పాడోల్; కర్రసారా; మెతనోలు; మెతల్ ఆల్కహాలు;
* methyl group, n. మెతల్ గుంపు;
* methyl radical, n. మెతల్ రాసి;
* meticulously, adv. అతి జాగ్రత్తగా;
* metonymy, n. ఇంగ్లీషు భాషలో ఒక అలంకారం; ఒక మాటకి బదులు దానికి దగ్గర సంబంధం ఉన్న మరొక మాటని వాడడం; ఉ. సనాతన ధర్మం నశించి పోతోందని శృంగేరీ మఠం ఆక్రోశించింది అన్నప్పుడు శృంగేరీ మఠాధిపతి సంతాపం వెలిబుచ్చేరని అర్థం చెప్పుకోవాలి;
* metre, n. మీటరు; (note) మెట్రిక్ పద్ధతిలో ఈ వర్ణక్రమాన్నే వాడాలి;
* metric system, n. మెట్రిక్ పద్ధతి; శతాంశ పద్ధతులని ఉపయోగించి, బరువులని, దూరాలని కొలవడం; 
* metropolis, n. మహానగరం; ప్రధాన నగరం; కస్బా; ముఖ్య పట్టణం;
* Mexican poppy, n. బ్రహ్మదండి; బలురక్కెస;

|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==Part 2: Mf-Mz ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;

* miasma, n. దోషం; మౌలిక దోషం; రోగకారణం; హోమియోపతీ శాస్త్రం ప్రకారం, శరీరంలో ఒక మౌలికమైన దోషం ఉన్నప్పుడు శరీరం రోగగ్రస్త మవుతుంది;
* mica, n. అభ్రకం; గిరిజం; కాకిబంగారం; గనులలో దొరికే ఒక రకం అల్లూమినో సిలికేటు అనే ఖనిజం;
* micro, adj. సూక్ష్మ;
* microbe, n.  సూక్ష్మజీవి; రోగకారకమైన సూక్ష్మజీవి; same as microorganism;
* microgravity, n. సూక్ష్మ గురుత్వం; ఒక కక్ష్యలో తిరుగుతున్న నభోనౌకలో అనుభవానికి వచ్చేఅతి కొద్ది గురుత్వ బలం; 
* micrometer, n. మీటరులో మిలియనో వంతు పొడుగు; మైక్రాను; 
* micron, n. మీటరులో మిలియనో వంతు పొడుగు; మైక్రోమీటరు; 
* microorganism, n. సూక్ష్మజీవి; మైక్రోబు; బేక్టీరియాలు, వైరసులు, రికెట్సియాలు, స్పైరోకీట్లు, ప్రోటోజోవాలు సూక్ష్మజీవులకి ఉదాహరణలు;
* microprocessor, n. సూక్ష్మసంకలిని; మైక్రోప్రాసెసర్; వేలి గోరు ప్రమాణంలో ఉన్న అర్ధవాహిని చితుకు మీద నిర్మించిన కలన యంత్రం; 
* microscope, n. సూక్ష్మదర్శిని; కంటికి కనబడనంత చిన్నగా ఉన్న వస్తువులని చూడడానికి వాడే పరికరం; 
* microsome, n. సూక్ష్మకాయం; (lit.) small body;
* mid, adj. మధ్య; నడు; అర్ధ;
* middle, adj. మధ్య; నడుమ; అంతరాళం;
** middle man, ph. మధ్యవర్తి; దలారి;
* midnight, n. అర్ధరాత్రి; నడురేయి; నడిరేయి;
* midrib, మధ్యశిర; ఈనె;
* midwife, n. మంత్రసాని;
* migrain, n. అనంతావర్తం; ఒక రకమైన విపరీతమైన తలనొప్పి;
* migrant, n. ప్రవాసి; వలస పోయిన వ్యక్తి;
* migration, n. వలస;
** migration routes, ph. వలస వీధులు;
* mil, n. సహస్రాంశము; వెయ్యవ భాగం;
* mild, adj. సన్న; మంద; మేదక;
** mild breeze, ph. మందమారుతం;
* mildew, n. బూడిద తెగులు; మజ్జిగ తెగులు;
* mile, n. మైలు; (note) 8 కిలోమీటర్లు 5 మైళ్లకి సమానం; దూరాన్ని కొలిచే ఒక కొలమానం; 
** nautical mile, ph. Nautical miles are used to measure the distance traveled through the water. A nautical mile is slightly longer than a mile on land, equaling 1.1508 land-measured (or statute) miles. The nautical mile is based on the Earth’s longitude and latitude coordinates, with one nautical mile equaling one minute of latitude;
* milestone, n. మైలురాయి;
* milieu, n. సంగతి, సందర్భం; సామాజిక వాతావరణం; 
* military, n. సైన్యం; మిలిటరీ;
* militia, n. పౌరసేన;
* milk, adj. పాల; క్షీరం; గొల్ల;
* milk, n. పాలు; క్షీరం; దుగ్ధం; పయస్సు;
** 	breast milk, ph. చనుబాలు; స్తన్యం;
** 	condensed milk, ph. చిలువాలు;
**  homogenized milk, ph. పాలని అతి సన్నటి బెజ్జాలు ఉన్న జల్లెడ గుండా ఎక్కువ పీడనంతో పోనిచ్చి, వెన్నని అతి సూక్ష్మ కణాలుగా విభజించి, పాలు, వెన్న విడిపోకుండా చేసే పధ్ధతి; 
**  Pastuerized milk, ph. పాలని వేడి చేసి పాలల్లోని సూక్ష్మజీవులని చంపగా మిగిలిన ఆరోగ్యకరమైన పాలు; 
** 	powder milk, ph. పాలపొడి;
** 	skimmed milk, ph. వెన్న తీసేసిన పాలు;
** milk products, ph. పయస్యములు; పాలనుండి వచ్చే పదార్థాలు; పెరుగు, వెన్న, నెయ్యి, చీజు, వగైరాలు;
* milk, v. t. పితుకు; పిండు;
* milkmaid, n. గొల్లభామ;
* milkshake,  పాలసుగంధి; పాలల్లో ఐస్‌క్రీమ్ కలిపి రంగరించగా వచ్చినది;
* milk teeth, n. పాలపండ్లు;
* Milky Way, n. పాలపుంత; పాలవెల్లి; పాలకడలి; ఆకాశ గంగ; సోమధార; దివిజ గంగ; మన  క్షీరసాగరం (గేలక్సీ) పేరు;
** 	thicker Milky Way, ph. పాలకడలి; 
** 	thinner Milky Way, ph. ఆకాశ గంగ; దివిజ గంగ;
* mill, n. మర; గానుగ; తిరుగలి; మిల్లు;
* mill, v. t.  మరపట్టు; ఆడించు; మరపట్టించు; ఆడు; ఆడించు;
* milled, adj. మరపట్టిన; మరాడించిన;
* millennials, n. pl. జనాభాలో సా. శ. 1980 - 2000 మధ్యలో పుట్టినవారు;
* millennium, n. సహస్రాబ్దం; వెయ్యి సంవత్సరముల కాలం;
* millets, n. (1) చిరు ధాన్యాలు; సిరి ధాన్యాలు; జొన్నలు, సజ్జ, రాగి, మొదలగునవి; (ety.) చిరు ధాన్యాలు because of smaller seeds compared to rice, wheat, corn, and other larger ones; సిరి ధాన్యాలు is a more recent coinage to promote their use; 
** barnyard millets, ph. ఊదలు; ఊదర్లు;
** brown-top millets, ph. అండు కొర్రలు;
** finger millets, ph. రాగి; రాగులు; 
** foxtail millets, ph. కొర్ర; కొర్రలు;
** great millets, ph.  జొన్న; జొన్నలు; 
** Italian millets, ph. కొర్ర; కొర్రలు;
** Kodo millets, ph. ఊద; ఊదలు; అరికె; అరికెలు; 
** little millets, ph. సామ; సామలు; 
** spiked millets, ph. సజ్జ; సజ్జలు; 
* million, n. పది లక్షలు; మిలియను;
* millipede, n. రోకలిబండ; గాజుపురుగు; సహస్ర పాది; ఎన్నో కాళ్లుగల ఒక క్రిమి; (lit.) వెయ్యి పాదములు కలది; నిజానికి సహస్రపాదికి 200-400 కాళ్లే ఉంటాయి; ప్రతి శరీర ఖండానికి (body segment) రెండు జతల కాళ్ళు ఉండటం వీటి లక్షణం; 
* millstone, n. తిరగలి; తిరుగలి; తిరుగలి రాయి;
* mime, n. మూకాభినయం;
* mimesis, n. అనుకరణ;
* mimic, v. t. అనుకరించు;
* mimicry, n. పరిహాసానుకరణ;
* mince, v. t. పొట్టుచేయు; చిన్న ముక్కలుగా తరుగు;
* minced jackfruit, ph. పనస పొట్టు;
* mind, n. మనస్సు; మది; అంతఃకరణం; అంతరంగం; ఉల్లము; డెందము; ఎద; ఎడద; చేతనం; చేతస్సు; చిత్తము; భౌతికమైన మెదడులో, కంటికి కనపడని విధంగా,  భౌతికమైన ఉనికి లేని మనస్సు ఉంటుందనే భావం ఒకటి ఉంది; ఈ మెదడుకి, మనస్సుకీ మధ్య ఉండే లంకెనే ఆత్మ అంటారని తాత్వికుడు రెనే డెకార్ట్ అంటారు; ఇంగ్లీషులో mind అనే మాటలో వేదాంతం నాలుగు స్థాయిలను గుర్తిస్తుంది: (1) మనస్సు - ఆలోచనలకు మూలం. (2) బుద్ధి అంటే వివేకము. అనగా, ఈ ఆలోచన మంచిది, ఆ వాక్యము సత్యము అనుకునే తెలివితేటలు. (3) చిత్తము. ఇంగ్లీషు అనువాదం consciousness. Krishna consciousness అంటే చిత్తములో కృష్ణునికి తప్ప ఎవరికీ స్థానం ఉండకపోవడం. అందుకే ఆయన చిత్తచోరుడు. (4) అహంకారము. అహం అంటే నేను. మమ అంటే నాది. నేను చాలాగొప్పవాణ్ణి అనుకోవడం అహంకారం. అన్నీ నావి అనుకోవడం మమకారము. 
** 	frame of mind, ph. చిత్తవృత్తి;
** 	peace of mind, ph. మనశ్శాంతి;
** 	state of mind, ph. చిత్తవృత్తి;
** 	subconscious mind, ph. ఉపచేతనం;
* mine, n. (1) గని; ఖని;  (2) ఆకరం; (3) మందుపాతర;
* mine, poss. pron. నాది; నావి; అస్మదీయం;
* miner, n. m. ఖనకుడు;
* mineral, n. ఖనిజం;
** mineral salt, ph. ఖనిజ లవణం;
** mineral oil, ph. ఖనిజ తైలము; ఖనిజపు చమురు;
** mineral pitch, ph. గంజిత్తు; గని+జిత్తు;
** mineral spring, ph. గనిజబ్బుగ్గ;
* mineralogy, n. ఖనిజ శాస్త్రం;
* mini, pref. పిట్ట; పిల్ల; చిన్న;
* miniature, adj. చిట్టి; బుల్లి; లఘు;
* minimal, adj. అల్పిష్ఠ; కనిష్ఠ; కనీస;
* minimization, n. కనిష్ఠీకరణం; 
* minimize, v. t. అత్యల్పించు; కనిష్ఠీకరించు;
* minimum, n. అత్యల్పం; కనిష్ఠం; కనీసం; అధమం;
** 	at the minimum, ph. హీనపక్షం;
* minister, n. (1) మంత్రి; అమాత్యుడు; సచివుడు; (2) క్రైస్తవ మత గురువు; చర్చిలో ఒక మతాధికారి;
* ministry, n. (1) మంత్రివర్గం; అమాత్య కూటమి; (2) మంత్రిత్వం;
* minor, adj. చిరుత; చిన్న; లఘు; మంద;
** minor axis, ph. లఘు అక్షం;
** minor crime, ph. ఉపపాపం; చిన్నతప్పు;
** minor offense, ph. స్వల్పనేరం; మందాపరాధం;
* minor, n. చిరుత; అయుక్తుడు; బాలుడు; బాలిక; 18 సంవత్సరముల వయస్సు నిండని వ్యక్తి; మైనరు;
* minorities, n. బడుగు వర్గాలు; అల్పసంఖ్యాక వర్గాలు;
* minority, n. (1) చిరుత ప్రాయం; బాల్యదశ; లేబ్రాయము; అయుక్తవయస్సు; కౌమారత్వం; (2) అల్పసంఖ్యాక వర్గం;
* mint, n. (1) టంకశాల; (2) పొదీనా; [bot.] ''Mentha viridis'';
* minuend, n. వియోజ్యం; శోధనీయము;  4 నుండి 3 ని తీసివేసినప్పుడు, 4 వియోజ్యం; 3 వ్యవకలితం; see also subtrahend; 
* minute, adj. (మైన్యూట్) స్వల్పమైన; అతిచిన్నదైన; సూక్ష్మమైన; అణు;
* minute, n. (మైన్యూట్) స్వల్పం; అల్పం; అల్పిష్ఠం; ఆణకం; అణుప్రమాణం; (rel.) tiny; subtle;
* minute, n. (మినిట్); (1) నిమిషము; గంటలో అరవైయ్యవ వంతు; లిప్త; కల; (2) డిగ్రీలో అరవైయ్యవ వంతు;
* minutes, n. pl. (మినిట్స్) సభలలో జరిగే వ్యవహార సంగ్రహం;
* miracle, n. మహాత్మ్యం; మహాద్భుతం;
* mirage, n. ఎండమావి; మృగతృష్ణ; మరీచిక; మంచి ఎండలో కళ్ళకు దూరంలో నీళ్ళు ఉన్నట్టు గోచరించడాన్ని ఎండమావులు అంటారు. ఎడారుల్లో ఈ స్థితి ఏర్పడుతుంది. తృష్ణ అంటే దప్పిక. మృగతృష్ణ అంటే జంతువులకు దప్పిక కలిగించేది;
* mire, n. రొంపి; ఊబి; బురదనేల; రొచ్చు; అడుసు; పంకం; పంకిలం; జంబాలం; ఉబ్బలి;
* mirror, n. అద్దం; దర్పణం; కర్కరం; ఆదర్శనం; ముకురం; 
** mirror image, ph.  బింబం; ప్రతిబింబం; దర్పణ బింబం; 
** mirror symmetry, ph. దర్పణ సౌష్ఠవం;
* misanthrope, n. మానవద్వేషి; నరద్రోహి;
* miscarriage, n. (1) గర్భస్రావం; గర్భపాతం; అకాల ప్రసవం; కట్టుక; (2) అక్రమరీతి; అక్రమ వైఖరి; అన్యాయం; భంగపాటు; వ్యాఘాతం; విఘాతం;
** miscarriage of justice, ph. న్యాయానికి అన్యాయం జరిగిపోవడం;
* miscellaneous, adj. వివిధ; చిల్లర మల్లర; చిల్లర; నానా; నానావిధ;
* miscellaneous, n. అమాంబాపతులు; చిల్లర మల్లర; చిల్లర; మ్రుక్కడి;
* miscellany, n. కలగూరగంప; కదంబం;
* mischief, n. పెంకితనం; అల్లరి; దుండగం; ఆగడం; రాలుగాయితనం; ఆకతాయితనం; తుంటరితనం;
** mischief maker, ph. పెంకి పిల్ల; అల్లరి పిల్ల; పెంకివాడు; అల్లరివాడు; దుండగీడు;
* mischievous fellow, ph. పెంకి పిల్లాడు; రాలుగాయి; ఆకతాయి;
* mischievousness, n. పెంకితనం; రాలుగాయితనం; ఆకతాయితనం; తుంటరితనం; దుడుకుతనం;
* misconception, n. అపోహ; భ్రమ, తప్పుభావము; అపార్థము; దురూహ; 
* misconduct, n. దుష్‌ప్రవర్తన; దుర్నడత;
* misdeed, n. పొరపాటు; చెడ్డపని; దుష్కృత్యం; కాకృత్యం; 
* misdemeanor, n. కపటచేష్ట; చెడ్డపని; కీలు; అకృత్యం; దుష్‌కృతం; దుష్‌ప్రవర్తన; దురాకృతం; దుశ్చేష్ట; వికర్మ; ఉన్మార్గం; చెడు దారి; చట్టవిరుద్ధమైన పని;
* miser, n. లోభి; పిసినిగొట్టు; పిసినారి; పీనాసి; కింపచానుఁడు; అడియరి; టక్కుఁడు;
** 	extreme miser, ph. పరమ లోభి;
* miserliness, n. లోభం; లోభత్వం; కాపీనం; పిసినారితనం; పిసినిగొట్టుతనం;
* misfortune, n. దురదృష్టం; ఓగు; 
* misgiving, n. సందేహం; సంశయం;
* mishap, n. దుర్ఘటన; విపత్తు; అశ్రి;
* misinformation, n. అపసమాచారం; 
* misinterpretation, n. వక్రీకరణం; తప్పు అర్థం చెప్పడం; దురర్థం చెప్పడం; 
* mislead, v. t. తప్పుదారిలో పెట్టు; మభ్యపరచు;
** misleading statement, ph. విప్రలంభం;
* mismatch, n. విజ్జోడు; జత కలవకపోవడం;
* mismatched pair, ph.  విజ్జోడు; 
* misnomer, n. దుర్నామం; లక్షణాలకి సరిపడని పేరు;
* misogynist, n. ఆడవారంటే చులకన భావం కల వ్యక్తి; పురుషాహంకారి; ఆడ జాతి యెడల వివక్ష చూపే వ్యక్తి; 
* misprint, n. అచ్చుతప్పు; ముద్రారాక్షసం;
* misrepresentation, n. మభ్యపరచుట; అసత్యకథనం; తప్పుగా వర్ణించడం;
* missile, n. కంపణము; అవాయి; క్షిపణి;
** guided missile, ph. మార్గణ క్షిపణి; మార్గణం;
** heat-seeking missile, ph, ఉష్ణ మార్గణం; 
* missing, adj. తొస్సి;
** missing tooth, ph. తొస్సి పన్ను;
** missing syllable, ph. తొస్సి మాట;
* mission, n. (1) మఠం; (2) ప్రచారక వర్గం; (3) బృహత్కార్యం;
* missionaries, n. మతబోధకులు; మతప్రచారకులు; మిషనరీలు;
* mist, n. కుహేళి; తుషారం; సూక్ష్మమైన బిందువులు గాలిలో తేలియాడిన పరిస్థితి;
* mistake, n. పొరపాటు; తప్పు; కైతప్పు;
** 	printing mistake, ph. అచ్చుతప్పు; ముద్రారాక్షసం;
* mistrust, n. అపనమ్మకం;
* mistletoe, n. బదనిక; పరభుక్కి అయిన ఒక జాతి మొక్క; 
* mistress, n. ఉపపత్ని; ఉంపుడుకత్తె; దయిత; ధర్మకార్యాలకు పీటల మీద భర్త ప్రక్కన కూర్చునే అర్హత గల వాళ్లనే ధర్మపత్నులంటారు.
మిగిలిన వాళ్లందరూ వల్లభలు, దయితలు;
* misunderstanding, n. అపార్థం; అపావబోధము; 
* misuse, n. దుర్వినియోగం;
* mite, n. తవుటి పురుగు;
* mitigation, n.  ఉపశాంతి;
* mix, v. t. కలుపు; రంగరించు; కలబోయు; మిళాయించు; మేళవించు;
* mix, n. మాదక ద్రవ్యాలలో కలిపే పళ్లరసం వంటి పానీయం;
* mixed, adj. కలగలసిన; కలగలుపు; కదంబ; మిళిత; చంపూ;
* mixture, n. మిశ్రమం; కలగలుపు; కరంబం; కదంబకం; మిళితం;
* mix-up, n. తారుమారు; గందరగోళం; తికమక;
* Mizar, n. వసిష్ట నక్షత్రం; Mizar and Alcor are two stars forming a naked eye double in the handle of the Big Dipper (or Plough) asterism in the constellation of Ursa Major. Mizar is the second star from the end of the Big Dipper's handle, and Alcor, its fainter companion. Mizar is really four stars, and Alcor is really two stars. So what we see as two stars are really six in one!
* mnemonics, n. pl. స్పోరకములు; జ్ఞాపకార్థం ఉంచుకొనే గుర్తులు;
* moan, n. మూలుగు; నిట్టూర్పు;
* moat, n. కందకం; ఆగడ్త; పరిఖ; దవంత్రి;
* mob, n. మూక; దండు; తొంబ; మూకప్రజ; గుంపు, అల్లరిమూక; క్రమశిక్షణ పాటించని జన సమూహం;
** mob battle, ph.  సంకుల సమరం; 
** mob disorder, ph. దొమ్మీ;
* mobile, adj. చర; చలన; చంచత్; జంగమ; జంగమాత్మక; చరిష్ణు; గమనశీల; కదలాడునట్టి;
** mobile computing, ph. చలన కలనం; జంగమ కలనం; 
** mobile phone, ph. చరవాణి; జంగవాణి; 
* mobility, n. చలనశీలత; చంచలత; జంగమత్వం; కదలే గుణం; గమనశీలత;
* mock, v. t. (1) పరిహసించు; ఎకసక్కేలాడు; ఎగతాళి చెయ్యు; ఎద్దేవాచేయు; (2) అనుకరించు
** mock parliament, ph. శాసన సభని అనుకరిస్తూ విద్యార్థులు తరగతిలో చేసే ప్రయోగం;
** mock trial, ph. న్యాయస్థానంలోని విచారణని అనుకరిస్తూ విద్యార్థులు తరగతిలో చేసే ప్రయోగం;
** mock theta function, ph. [[శ్రీనివాస రామానుజన్]] కనిపెట్టిన కొత్త రకం [[ప్రమేయం]];
* mockery, n. అపహాస్యం; గేలి; అవహేళన; 
* mode, n. వెరవు;
* model, n. (1) నమూనా; మాదిరి; మచ్చు; మూదల; ప్రతిరూపం; మోస్తరు; (2) మేలుబంతి; ఒరవడి;
* moderately, adv. మితంగా; పరిమితంగా;
* moderates, n. మితవాదులు;
* moderation, n. మోతాదు; మితి;
* modern, adj. అధునాతన; ఆధునిక; నూతన; నవీన; నవయుగ; అభినవ; నాజూకైన; కొత్త; ఇందీవలి; 
* modernity, n.  ఆధునికత; ఇందీవలికం; 
* modernization, n. నవీకరణ;  అధునీకరణం; ఆధునికీకరణ; ఇందీవలింపు; 
* modest, adj. వినీత;
** modest person, ph. వినీతుడు; సొంత డబ్బా కొట్టుకోని మనిషి;
* modesty, n. వినయం; నమ్రత; అణకువ; 
* modicum, n. మోతాదు;
* modification, n. మార్పు; సవరింపు;
* modular, adj. గుళిక; ఘడీ; 
** modular arithmetic, ph. గుళిక గణితం; ఘడీ గణితం; 
** modular form, ph. ఘడీ స్వరూపం;
* module, n. గుళిక;
* mofussil, adj. [Ind. Engl.] గ్రామీణ; నగరేతర; పరిసర;
* mogul, n. వ్యాపార రంగాన్ని ఎక్కువగా ప్రభావితం చెయ్యగల వ్యాపారస్తుడు;  see also tycoon; 
* moist, adj. తేమగల; చెమ్మగిల్లిన; తడిసిన; క్లిన్న;
* moisten, v. t. తడుపు; తడిపి పెట్టు; పదును పెట్టు;
* moisture, n. తేమ; చెమ్మ; తడి; నెమ్ము;
* molar, adj. (1) బుగ్గకి సంబంధించిన; (2) రసాయనశాస్త్రంలో మోల్ అనే కొలమానానికి సంబంధించిన;
* molars, n. దంతములు; చర్వణకములు; బుగ్గవైపు పళ్లు;
* molasses, n. ఇక్షుసారం; మొలాసిస్;
* mold, v. t. మలుచు;
[[File:Fuligo_septica_bl1.JPG|thumb|right|slime mold=ఒక రకం బూజు]]
* mold, [Br.] mould, n. (1) బూజు; బూడిద తెగులు; చెమ్మగానున్న ఆహారపదార్థాలపై మొలిచే బూజు; ఒక రకం శిలీంధ్రం; (2) అచ్చు; మూస;
** 	slime mold, ph. జిగురు బూజు;
* mold, [Br.] mould, v. t.  తీర్చిదిద్దు;  
* mole, n. (1) పుట్టుమచ్చ; (2) భూమిలో బొరియ చేసికొని బతికే ఒక ఎలుక జాతి చిన్న జంతువు; (3) మన మధ్యలో చేరిన శత్రుపక్షం వారి గూఢచారి; (4) ఒక బణువులో పదార్థం ఎంతుందో చెప్పే ఒక కొలమానం; 
* molecule, n. బణువు; (ety.) బహుళంగా, అంటే మెండుగా, ఉన్న అణు సముదాయం;
** molecular formula, ph. బణు సాంఖ్యక్రమం; ఒకొక్క బణువులో ఎన్నెన్ని అణువులు ఉన్నాయో సూచించే పద్ధతి;   ఉదా. నీరు = H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O, పంచదార = C&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;12&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;;
** molecular weight, ph. బణుభారం;
* molt, n. పాము కుబుసం; పాము పొర; నిర్మోకం;
* molten, adj. కరిగించిన; కరగబెట్టిన;
* molting, v. i. కుబుసం విడవడం; పొర విడవడం; ecdysis;
* Molybdenum, n. మోలిబ్డినం; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 42, సంక్షిప్త నామం; Mo) [Gr. molybdos = lead];
* mom, n. అమ్మ;
* moment, n. (1) క్షణం; సమయం; (2) ఘాతిక; భ్రామకం;
** 	dipole moment, ph. ద్విధ్రువ భ్రామకం;
** 	every moment, ph. క్షణక్షణం; అనుక్షణం;
** moment of inertia, ph. జడత్వ భ్రామకం;
* momentum, n.  (1) [Phy.]  భారగతి; (exp.)  భారం అంటే weight,  గతి అంటే motion అనీ అనుకోవాలి;  రయజాతం; (exp.) రయం అంటే velocity కనుక రయం నుండి పుట్టినది రయజాతం; ద్రవ్యవేగం; (exp.) ద్రవ్యం అంటే mass, వేగం అంటే velocity అనీ అనుకుంటే దీని అర్థం అవగతం అవుతుంది; momentum = mv = mass x velocity; (2) ఊపు; ఉద్వేగం; ఆవేగం; 
** 	angular momentum, ph. కోణీయ ఉద్వేగం; కోణీయ రయజాతం;  angular momentum = mvr = momentum x radius;
**  orbital angular momentum, ph. గతి కోణీయ ఉద్వేగం; ప్రదక్షణం చెయ్యడం వల్ల కలిగే కోణీయ ఉద్వేగం;
**  spin angular momentum, ph. భ్రమణ కోణీయ ఉద్వేగం; ఆత్మభ్రమణం వల్ల కలిగే కోణీయ ఉద్వేగం; 
* monad, n.  సూక్ష్మాత్మ;
** 	finite monad, ph. ప్రత్యగాత్మ;
* monarch, n. m. ఏకరాజు; సార్వభౌముడు; చక్రవర్తి;
* monarchy, n. సార్వభౌమత్వం; రాచరికం; ఏకరాజాధిపత్యము; government by a monarch or single sovereign ruler;
* monastery, n. విహారం; సాధువులు, భిక్కులు, మొదలైన మత నిష్ఠాపరులు నివసించే చోటు; 
* Monday, n. సోమవారం; ఇందువారం;
* mondegreen, n. ఒక పాటలో కానీ, పద్యంలో కానీ అసలు మాటలకి బదులు మరేవో మాటలు వాడడం; (1) A word or phrase inspired by misheard language; (2) A made-up lyric or line that replaces a song's real words;
* monetary, adj. ద్రవ్యసంబంధ; డబ్బు సరఫరా, ప్రసరణలకి సంబంధించిన; (rel.) fiscal;
* money, n. డబ్బు; ధనం; ద్రవ్యం; సొమ్ము; అర్థం; పైకం; రొక్కం; విత్తం; దుడ్డు;
** 	coin money, ph. నగదు; నాణేల రూపంలో ఉన్న డబ్బు;
** 	earnest money, ph. ధరావత్తు; బయానా;
** 	hush money, ph. నోరు మూసుకుని ఉన్నందుకు ఇచ్చే లంచం;
** 	ready money, ph. రొక్కం;
* monger,n. వ్యాపారి; వర్తకుడు;
** fishmonger,  ph. చేపల వ్యాపారి; 
* mongoose, n. ముంగిస; నకులం; [bio.] ''Viverra ichneumon'';
* mongrel, n. కంచరం; వేరు వేరు జంతువులకి పుట్టినది;
* monitor, n. పరివీక్షకి; పరివీక్షకుడు;
* monitor, v. t. పరివీక్షించు;
* monk, n. సన్యాసి; క్రైస్తవ సన్యాసి; ముని; [Gr. monakos = one who is alone];
* monkey, n. కోతి; మర్కటం; వానరం; తిమ్మడు; తిమ్మి; మల్లు;
* mono, pref. ఏక;
* monoaction, n. ఏకపాత్రాభినయం;
* monochloromethane, n. ఏకహరితఏకేను; క్లోరోమెతేను; మెతల్‍ క్లోరైడ్‍; ఒక కర్బన రసాయనం పేరు; CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;Cl;
* monochromatic, adj. ఏకవర్ణపు;
* monogram, n. ఏకరాత; గొలుసుకట్టు రాత; కలం పైకి ఎత్తకుండా పేరు రాయడం; పేరులోని పొడి అక్షరాలని ఈవిధంగా రాయడం;
* monograph, n. ఒకే విషయాన్ని క్షుణ్ణంగా పరిశీలిస్తూ రాసిన గ్రంథం;
* monolith, n. ఏకశిల;
* monologue, n. ఏకభాష్యం; ఏకభాషణ; ఏకాంతభాషణ;
* monopolist, n. గుత్తదారు; గుత్తాధిపతి; ఏకాధికారి; మస్తాౙరు; ఒక సరకును తాను మాత్రమే అమ్ముటకు అవకాశము పొందినవాఁడు;
* monopoly, n. గుత్తవ్యాపారం; గుత్తాధిపత్యం; ఇజారా; ముస్తాజరీ; మక్తా; [Gr. mono = one, poly= trade];
* monosaccharide, n. ఏకచక్కెర; గ్లూకోజు ఒక ఉదాహరణ; 
* monosodium glutamate, n. చైనా ఉప్పు; గ్లూటామిక్ ఆమ్లంతో సోడియం కలవగా వచ్చే లవణం; చైనా, జపాను వంటలలో ఈ ఉప్పుని విరివిగా వాడతారు; MSG; C&lt;sub&gt;5&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;8&lt;/sub&gt;NNaO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;; 
* monotheism, n. ఏకేశ్వరోపాసన;
* monotone, n.ఏకదిష్టం; ఏకశృతం;
* monotonic, adj. ఏకదిష్ట; ఏకశృత;
** monotonic function, ph. ఏకదిష్ట ప్రమేయం;
* monotonous, adj. ఏకస్వన; ఏకరూప; ఒకే విధంగా ఉండడం వల్ల విసుగు పుట్టించెడు;
* monotony, n. ఏకరూపత; ఏకస్వరత; విసుగు;
* monotype, n. అక్షరాల కూర్పు; పాత రోజులలో అచ్చు వేసే పద్ధతి; (rel.) linotype;
* monsoon, n.  (1) వర్షాకాలం; వర్షరుతువు;  (2)   రుతుపవనాలు;
** monsoon winds, ph. రుతుపవనాలు;
* month, n. నెల; మాసం;
** 	anomalistic month, ph. 27.55455 రోజులు; చంద్రుడు భూమి చుట్టూ ప్రదక్షిణం చేస్తూన్నపుడు ఒక సమీప బిందువు నుండి, అదే సమీప బిందువుకి చేరుకోవడానికి పట్టే కాలం;
** 	draconic month, ph. 27.21200 రోజులు;
** 	excalary month, ph. లుప్తమాసం; క్షయమాసం;
** 	intercalary month, ph. అధికమాసం;
** 	last month, ph. పోయిన నెల; గత మాసం;
** 	nodical month, ph. 27.21200 రోజులు;
** 	per month, ph. నెలకి; నెలసరి; నెల ఒక్కంటికి; మాసానికి;
** 	sidereal month, 27.32166 రోజులు; దూరంగా ఉన్న నక్షత్రాల నేపథ్యంలో చంద్రుడు భూమి చుట్టూ ప్రదక్షిణం చెయ్యడానికి పట్టే కాలం;
** 	supernumerary month, ph. అధిక మాసం,
** 	synodic month, ph. 29.530588 రోజులు; అమావాస్యనుండి అమావాస్య వరకు ఉన్న కాలం;
** month by month, ph. నెల నెలా;
* monthly, adj. నెలవారీ; నెలసరి; నెల ఒక్కంటికి;
* monthly, n. మాసపత్రిక;
* monument, n. స్మారకం; స్మారక భవంతి; స్మారక కట్టడం;
* mood, n. మనస్సు; మనస్థితి; మనోభావం; మనోదశ; మానసికావస్థ; భావావేశం;
** 	imperative mood, ph. [gram.] విధ్యర్థం; ఆజ్ఞార్థకం; 
** 	indicative mood, ph.  నిశ్చితార్దకం;
** 	infinitive mood,  ph. తుమున్నర్ధకం; 
** 	subjunctive mood, ph.  సంశయార్ధకం;
* moody, adj. ముసురు మూతితో ఉండు; మూతి ముడుచుకుని ఉండు; 
* moon, n. చంద్రుడు; నెల; నెలరాజు; రేరాజు; జాబిల్లి; శశి; ఇందు; ఉడుపతి; కడలి మీగడముద్ద; కడలి వెన్న; 
** 	crescent moon, చంద్రవంక; నెలవంక; శశిరేఖ; బాలచంద్రుడు;
** 	full moon, ph. పూర్ణచంద్రుడు; రాకాచంద్రుడు; నిండు చంద్రుడు;
** 	half moon, ph. అర్థచంద్రుడు;
** 	once in a blue moon, ph. ఏటికో, కోటికో, యుగానికో ఒకసారి;
** 	waning moon, ph. క్షీణచంద్రుడు;
** 	waxing moon, ph. వర్ధమాన చంద్రుడు;
* moonlight, n. వెన్నెల; చంద్రరశ్మి; చంద్రకాంతి; చంద్రిక; సుధాకర భాతి; కౌముది;
* moonquake, n. చంద్రకంపం;
* moonshine, n. పరిపక్వం చెందని విష్కీ జాతి మాదక ద్రవ్యాలు
* moonstone, n. ఏణాంక మణి;
* moor, n.  బీడు; బీడు భూమి; మెరక; వ్యవసాయానికి పనికిరాని మెరక భూమి; 
* mooring, n. ఠావు; తావు;
** moot point, ph. చర్చనీయాంశం; a fact that doesn't matter because it's not relevant to the current situation;
* mop, n. అలుగ్గుడ్డ; అలుకుజుట్ట;
* moral, adj. నైతిక;
** moral governor, ph.  నైతిక పాలకుడు; 
** moral normativity, ph.   నైతిక ధార్మికత; నైతికత; 
** moral values, ph. నైతిక విలువలు;
* moral, n. నీతి; కథయొక్క ముఖ్య ఉద్దేశం;
* morality, n. నీతి; నీతి, నియమం;
* morass, n. బాడవ నేల;
* morbid, adj. (1)  అనారోగ్యాన్ని సూచించే; రోగాన్ని సూచించే; రోగసూచక; (2) మరణసూచక; 
** morbid dilation, ph. రోగాన్ని సూచించే ఉబ్బు; 
* morbidity, n. అనారోగ్యం; రోగగ్రస్తం; అనారోగ్యానికి కారణం; 
* mordant, n. వర్ణబంధకి; వర్ణలగ్ని; వర్ణస్థాపకి; color binder;
* moreover, adv. పైపెచ్చు; పైగా; అంతే కాకుండా;
* morning, n. ఉదయం; ప్రొద్దు; ప్రభాతం; వరువాత; వేఁకువ; ప్రాతఃకాలం; దివాది; 
** 	early morning, ph.  వేఁకువ; ప్రభాతం; తెల్లవారుజాము;
** 	good morning, ph. శుభోదయం; సుప్రభాతం;
** morning sickness, ph. వేవిళ్లు;
* moron, n. మొద్దు; మొద్దావతారం; పశుప్రాయుడు;
* morph, n. రూపం; పదాంశం;
* morphemes, n. pl. [ling.] పదాంశాలు; ఒక్క మాటలో అర్థవంతమైన కనిష్ఠాంశాలు; ఉ. చురుకుతనం అనే మాటలో &quot;చురుకు&quot; &quot;తనం&quot; అనే రెండు పదాంశాలు ఉన్నాయి;
** bound morpheme, ph. నిబద్ధ రూపం; విసంధి లేని మాటలు; ఉదా. ఇంగ్లీషులో  inept  ని in, ept అని విడదీసి అర్థాలు చెప్పలేము; తెలుగులో చెలులు అన్న మాటని చెలు, లు అని విడదీయలేము;
* morphine, n. అభిని; నొప్పిని తగ్గించే ఒక బలమైన మందు;
* morphology, n. రూపనిర్మాణ శాస్త్రం; రూపనిర్మాణం; స్వరూప శాస్త్రం;
* mortal, adj. మరణించేది; మరణం కలిగించేది;
* mortality, adj. మరణించేది; చావు; మృత్యువు; మర్త్యత్వం;
* mortar, n. (1) పొత్రం; ఱోలు; గార; కల్వం; (2) బెందడి; సున్నం; చెక్కసున్నం; సిమెంటు; ఱాతి సున్నం; గార; 
* mortgage, n. గిరవు; తనఖా; కుదువ; అడమానం; ఆయకం; 
** mortgage loan, ph. ఆయకం; గృహార్ణ; ఇల్లు కొనడానికి చేసే అప్పు;
* mortician, n. శవసంరక్షకుడు; కాటికాపరి;
* mortise, n.  కుసి బెజ్జం; వడ్రంగంలో రెండు కర్రలని అతకడానికి ఒక కర్రలో పెట్టే బెజ్జం; రెండవ కర్రకి ఉండే ముక్కుని కుసి అంటారు;
* morsel, n. ముద్ద; కబళం; కరుడు; పిడచ;
* mosque, n. మసీదు;
* mosquito, n. దోమ; చీకటీగ; దంశము; మశకము;
** mosquito net, ph. దోమతెర;
* most, adj. గరిష్థ;
* moss, n. నాచు; పాకుడు; పాచి; శైవాలం; green slime floating in dirty water;
* mote, n. నలుసు; త్రసరేణువు; చూరు చోంచి వచ్చే కిరణవారంలో తేలియాడుతూ కనిపించే దుమ్ము రేణువు; 
* motel, n. (మొటేల్) కార్లలో ప్రయాణం చేసే ప్రయాణీకుల సౌకర్యం కొరకు కట్టిన హొటేల్; motor + hotel;
* moth, n. చిమ్మెట; చిల్లక; శలభం; వడ్లచిలుక; బట్టలను తినే పురుగు; ఇవి రాత్రించరులు; Lepidoptera జాతికి చెందిన పరుపు రెక్కల పురుగు; see also butterfly;
** hawk moths, ph. ఆరు అంగుళాల వరకు పరిమాణం కలిగి గంటకు 50 కిలోమీటర్ల వేగంతో ఎగురగలవు. పూదేనియ కోసం మూగే హమ్మింగ్ బర్డ్స్ (Hummingbirds) లాగే ఈ హాక్ మాత్స్ కూడా తరచుగా పూలచెట్ల వద్దనే కనిపిస్తాయి; 
** vampire moth, ph. మరో రకం వడ్లచిలుకలు తమ ముల్లువంటి పదునైన తొండాన్ని మనుషులు, పశువుల చర్మం మీద గుచ్చి రక్తం తాగుతాయి. ఈ రక్తపిపాసి మాత్స్ తో చాలా జాగ్రత్తగా ఉండాలి; 
* mother, adj. తల్లి; మాతృ;
** mother board, ph. మాతృ ఫలకం; కంప్యూటర్ లోపల ఉండే ప్రాథమిక ప్రింటెడ్ సర్క్యూట్ బోర్డ్;  మదర్‌బోర్డులు చిప్స్, మెమరీ స్లాట్‌లు, ఫర్మ్‌వేర్ చిప్స్ మరియు పవర్ కనెక్టర్ కోసం సాకెట్‌లను కలిగి ఉంటాయి.
** mother cell, ph. తల్లి మాతృ;
** mother planet, ph.  మాతృగోళం; మాతృగ్రహం; 
** mother tongue, ph. మాతృభాష; తల్లిబాస;
* mother, n. అమ్మ; అంబ; తల్లి; మాత; జనని; జనయిత్రి; ధాత్రి; తాయి;
** 	adoptive mother, ph. పెంపుడు తల్లి; పెంచుకున్న తల్లి;
** 	birth mother, ph. జనక తల్లి; కన్న తల్లి; 
** 	step mother, ph. సవతి తల్లి; మారటి తల్లి;
* mother-in-law, n. అత్తగారు; భార్య తల్లి; భర్త తల్లి;
* mother-of-pearl, n. ముత్యపు చిప్ప; ఆలిచిప్ప; ముత్యపు చిప్పలో ఉండే పొర;
* mothers-in-law, n. pl. అత్తలు;
* motherhood, n. మాతృత్వం;
* motherland,  n. మాతృభూమి;
* motif, n. పదే పదే ప్రత్యక్షమయే ప్రసక్తి; కళాత్మక రచనలో ప్రధాన ఆంశం; 
* motility, n. చలనశక్తి; చలనత్వం;
* motion, n. (1) గతి; చలనం; గమనం; కదలిక; చారణం; చోపనం; (2) విరేచనం; (3) అర్జీ దాఖలు చేయుట; ప్రతిపాదన;
** 	forward motion, ph. ఋజుర్గతి; ఋజుగతి;
** 	proper motion, ph. నిజ గమనం; నక్షత్ర నిజగతి;
** 	retrograde motion, ph. వక్రగతి; పశ్చగమనం; గ్రహచేష్ట; గ్రహం వెనక్కి నడచినట్లు కనబడడం;
** motion picture, ph. చలన చిత్రం; సినిమా;
* motionless, adj. నిశ్చల;
* motivate, v. i.  అభిముఖీకరించు; అంగీకరించునట్లు చేయు; ప్రేరేపించు; 
* motivation, n. ప్రచోదనం; ప్రేరణ; ప్రేరణకారణం;
* motive, n. ప్రేరణ; ప్రేరణకారణం; ఉద్దేశము; నిమిత్తము;
* motor, adj. చలన; చాలక; గతివాహక; జంగమ;
** motor nerves, ph. చలన నాడులు; చాలక నాడులు;
** motor strip, ph. చలనచార; మెదడులో ఈ చెవి వద్దనుండి ఆ చెవి వరకు ఉన్న మేర;
* motor, n. చాలకం;
** 	electrical motor, ph. విద్యుచ్చాలకం;  విద్యుత్ చాలకం;
**  mechanical or manual motor, ph. చేచాలకం; కైచాలకం; మానవచాలకం;
**  hydro motor, ph. జలచాలకం; వాశ్చాలకం;
* mottle, n. డాగు; మచ్చ; మరక;
* mount, n. (1) శిఖరం; (2) వాహనం;
* mound, n. తిప్ప; దిబ్బ; గుట్ట;
* mount, n. వాహనం; తత్తడి; సవారీ చెయ్యడానికి అనువైన సాధనం;
* mount, v. t. (1) ఎక్కు; సవారీ చేయు; (2) తొక్కు; పొర్లు;
* mountain, n. పర్వతం; నగం; గిరి; అద్రి; కొండ; చట్టు;
** mountain peak, ph. పర్వత శిఖరం; నగ శృంగం;
* mourn, v. i. దురపిల్లు; 
* mouse, n. చుంచు; చుంచెలుక; చిట్టెలుక; అంజలిక; గిరిక; ఆఖువు; 
** 	field mouse, ph. కల్లెలుక;
* mouth, n. నోరు; మూతి; వాయి;
* movable, adj. చర; జంగమాత్మక;
** movable property, ph. చరాస్తి;
* move, n. (1) ఎత్తు; ఆటలో ఒక ఎత్తు; (2) బదిలీ;
* move, v. i. (1) జరుగు; (2) కదులు; మెదులు; అదురు; చలించు; (3) తిరుగు; మసలు; చెరలాడు; త్రిమ్మరు; క్రుమ్మరు; 
** do not move, ph. జరగకు; కదలకు; మెదలకు;
** move with gusto, ph. అదురు; 
* move, v. t. జరపు; కదపు; మెదపు; తరలించు; నప్పు; 
** 	do not move, ph. జరపకు; కదపకు; మెదపకు;
* moved, v. i. జరిగిన; కదలిన; మెదలిన;
* movement, n. (1) చలనం; కదలిక;  ఇసిరింత; ధూపనం; గతి; గమనం; (2) ఉద్యమం; (3) ఆందోళన;
** 	fast movement, ph. ద్రుత గమనం;
** 	national movement, ph. జాతీయోద్యమం;
** 	slow movement, ph. మెదలిక;
** 	women's liberation movement, ph. స్త్రీ విమోచన ఉద్యమం;
* moving, adj. కదులుచున్న; ఉచ్చల;
* mrigal, n. ఎర్రమీసు; ఎరమీను; ఒక రకం చేప;
* mowing, n. లవనము; గడ్డిని కోయడం;
* mucilage, n. తెమడ; క్లేదము; జిగురు;
* mucus, n. అమత్వక్కు నుండి స్రవించే ద్రవం; ఇది శ్లేష్మం, కఫం, కళ్లె, చీమిడి, ఏదయినా కావచ్చు; see also phlegm;
* mucus membrane, n. అమత్వక్కు;
* mud, n. బురద; బెందడి; పంకము; అడుసు; ఉబ్బలి; 
* muddy, adj. బురద; పంకిలము;
* muddy-up, adj. కెలుకు; బురద చేయు; పంకిల పరచు;
* mud minnow, n. మట్టగిడస; ఒక జాతి చేప; 
* muffle, v. t. నొక్కు; అణచివేయు;
* mug, v. t. మీదపడి కొట్టు;
* mug, n. పాన పాత్ర; చేతితో పట్టుకోడానికి చెవి ఉన్న పాత్ర; ఒక రకం కప్పు; 
* muggy, adj. ఉక్కగా ఉన్న; ఉమ్మదముగా ఉన్న; వాతావరణంలో వేడి, చెమ్మదనం ఉన్నప్పుడు అసౌకర్యంగా ఉండే అనుభూతి; 
* mujahideen, n. (ముజహిదీన్) విశ్వాసులు అవిశ్వాసులపై జరిపే మత యుద్ధాన్ని అరబ్బీ భాషలో 'జిహాద్ ' అంటారు. ఈ యుద్ధంలో పాల్గొనే యోధుడిని 'ముజాహిద్' అంటారు; బహువచనంలో ముజహిదీన్; 
* mule, n. కంచర గాడిద; వేసడం; వేష్ట్రం;
* Mulligatawny, n.  మిరియాల చారు; మిలగు రసం; (ety.) మిళగు = మిరియాలు, తన్నీ = నీరు; This is the name given by the British;
* multi, pref. బహు;
* multidimensional, adj. బహుప్రమాణ;
* multifaceted, adj. విశ్వతోముఖ; బహుముఖ; బహుముఖీన; 
* multilingual, adj. బహుభాషా;
** multilingual center, ph. బహుభాషా కేంద్రం; 
* multilingualism, n. బహుభాషితం;
** multimedia, n. pl.  బహుళ మాధ్యమాలు; 
* multinationals, n. pl. బహుళజాతి కంపెనీలు;
** multiple choice, adj. ph. బహూత్తర; బహుళైచ్చిక; 
* multiplex, adj. బహుముఖ;
* multiplexer, n. బహుముఖి; ఒక వాకేతాన్ని అనేక దిశలలో పంపిణీ చేసే యంత్ర సాధనం;
* multiplicand, n. గుణ్యం;
* multiplication, n. గుణకారం; హెచ్చవేత; నిహతం;
** 	cross multiplication,  ph. వజ్రగుణకారం; అడ్డగుణకారం;
** multiplication table, ph. ఎక్కం; గుణకార సారణం; గుణసారణి;
* multiplier, n. గుణకం;
* multiply, v. i. వృద్ధిపొందు;
* multiply, v. t. గుణించు; హెచ్చవేయు;
* multipurpose, adj.  బహుళార్థక; బహుళార్థసాధక; 
* multitude, n. సందోహం; 
* mumble, v. i., v. t., సణుగు; గొణుగు;
* mummy, n. చిరకాలం శిధిలమైపోకుండా ఉన్న శవం;
* mumps, n. గవదలు; గాలిబిళ్లలు; పాషాణగర్ధభం; చెవుల వెనక ఉన్న గ్రంథులు వాచడం; ఒక వైరస్‍ వల్ల వచ్చే జబ్బు; 
* mundane, adj. (1) ప్రాపంచిక; లౌకిక; ఇహలోక సంబంధమైన; (2) నిరుత్తేజమైన; ఉత్సాహం లేని; బోరు కొట్టే; 
* municipal, adj. పురపాలక;
** municipal high school, ph. పురపాలక ఉన్నత పాఠశాల;
* municipality, n. పురపాలక సంఘం;
* munificence, n. ధాతృత్వం;
* murals, n. భిత్తి చిత్రాలు; గోడ మీద చిత్రించబడే చిత్రాలు;
* murder, n. హత్య; ఖూనీ; హననం; 
* murderer, n. హంత; m. హంతకుడు; f. హంతకి; హంతకురాలు;
* murmur, n. మురముర; గుసగుస; ముర్మర ధ్వని; గొణుగుడు;
* muscle, n. కండరం; స్నాయువు; పేశి;
** 	biceps muscle, ph. ద్విసిర కండరం; దండ;
** 	triceps muscle, ph. త్రిసిర కండరం;
* museum, n. సంగ్రహాలయం; చిత్రవస్తు ప్రదర్శనశాల;
* mushroom, n. పుట్టగొడుగు; పుట్టకొక్కు; అహిచ్ఛత్రం; కవకం; క్యాకువు; ఒక రకమైన శిలీంధ్రం; -- see also toadstool
* music, n. (1) సంగీతం; గీత వాద్య సమ్మేళనం; (2) స్వరకల్పన;
**  classical music, ph. శాస్త్రీయ సంగీతం; 
** 	extempore music, ph. మనోధర్మ సంగీతం; మనోధర్మం;
**  folk music,  ph. జానపద సంగీతం; 
** 	instrumental music, ph. వాద్య సంగీతం; వాదనం;
** 	orchestra music, ph. బహువాద్య సమ్మేళన సంగీతం; బహువాద్య సమ్మేళనం; 
** 	vocal music, ph. గాత్ర సంగీతం; గాత్రం; 
* musical, adj. సంగీత; స్వర;
** musical composition, ph. సంగీత రచన; స్వరకల్పన;
** musical notes, ph. స్వరములు; భారతీయ సంగీతంలో స, రి, గ, మ, ప, ద, ని అనే 7 స్వరములు వాడతారు. పాశ్చాత్య సంగీతంలో అదే వ్యవధిలో 12 స్వరములు వాడతారు; స, రి, రి, గ, గ, మ, ప, ప, ద, ద, ని, ని అని వాడతారు; 
** musical instruments, ph. వాద్యములు;
** musical score, ph. స్వరకల్పన;
* musical, n. సంగీత నాటకం; యక్షగానం;
* musician, n. పాటకుడు; గాయకుడు, గాయని, సంగీత వేత్త/శాస్త్రజ్ఞుడు; భాగవతార్;
* musings, n. ఊహాగానాలు; 
* musk, n. కస్తూరి; మృగనాభి; కురంగనాభం; ఇఱ్ఱి గోరజం; హరిణమదం; ఒక జాతి లేడి పొట్ట దగ్గర ఉండే తిత్తులలో దొరికే ఎరుపు రంగు బంక లాంటి పదార్థం; దీన్ని సుగంధ అత్తరుల తయారీలో వాడతారు;
* musk deer, n. కస్తూరి మృగం; కుచ్చుల మెకం; కస్తూరి కురంగం; ఇఱ్ఱి; 
* muskrat, n. కంపెలుక; చుచ్చుందరం;
* muslin, adj.  ఉలిపిరి;
* muslin cloth, ph.  ఉలిపిరి బట్ట; పలుచని బట్ట; 
* mustache, n. మీసం; శ్మశ్రువు;
** 	wearing a mustache, ph. మీస ధారణ;
* mustard, n. ఆవాలు;
**  black mustard, ph. నల్ల ఆవాలు; [bot.] ''Brassica nigra'';
**  Indian mustard, ph.  ఎర్ర ఆవాలు; [bot.] ''Brassica juncea'';
** 	white mustard, ph. తెల్ల ఆవాలు; కదంబకం; [bot.] ''Brassica alba'';
* muster, n. పనివాళ్ల పేర్ల జాబితా;
* musty, adj. గవులు కంపు; ముక్క వాసన; గుహల వాసన;
* mutability, n. మార్పు; మారే తత్త్వం;
* mutatis mutandis, ph. వివరములలో తగిన మార్పులతో; ఉదా: &quot;what is true of undergraduate teaching in England is equally true, mutatis mutandis, of American graduate schools&quot;
* mutagen, n. ఉత్పరివర్తకం;
* mutation, n. ఉత్పరివర్తన; యాధృచ్ఛిక పరివర్తన; మార్పు;
** 	dominant mutation, ph. ప్రబల ఉత్పరివర్తన; 
** 	recessive mutation, ph.  మసక ఉత్పరివర్తన; 
* mutilation, n.  వైకల్యం; వికలత్వం; వికలత; 
* mutiny, n. తిరుగుబాటు;
* muttering, n. గొణుగుడు; సణుగుడు;
* mutton, n. మేకమాంసం; గొర్రె మాంసం;
* mutual, adj. పరస్పర; పారస్పర్య; అన్యోన్య; ఉభయ;
** mutual agreement, ph. పరస్పర అంగీకారం; ఒకరితో మరొకరు అంగీకరించడం;
** mutual dislike, ph. ఒకరినొకరు నచ్చుకోకపోవడం;
* mutually, adv. ఉభయతారక; పరస్పర; 
** mutually beneficial, ph. ఉభయతారకం; పరస్పరం లాభకరం;
** mutually complementary concepts, ph. పరస్పర పూరక భావాలు;
** mutually dependent, adj. పరస్పరాశ్రయ; 
** mutually dependent, n. పరస్పర ఆశ్రయాలు;
** mutually exclusive, adj.  పరస్పర వ్యావర్తక; 
** mutually exclusive  environments, ph.  పరస్పర వ్యావర్తక పరిసరాలు; 
** mutually opposed, ph. విప్రతిపన్నం;
* muzzle, n. (1) ముట్టె; పశువుల మూతి భాగం; (2) తుపాకి; ఫిరంగి మొదలైన ఆయుధాల మూతి;
* my, pos. pron. నా; నాది; మదీయ; నా యొక్క;
* mycelium, n. బూజు; శిలీంధ్రజాలం;
* mycology, n. శిలీంధ్రశాస్త్రం;
* myna, n. మైనా పిట్ట; గోరువంక; గోరింక;
* myopia, n. హ్రస్వదృష్టి; దగ్గర వస్తువులు మాత్రమే కనబడే దృష్టి దోషం; (ant.) presbyopia;
* myriad, n. అయుతం; చెప్పలేనన్ని; బోలెడు; లెక్కకు మీరిన;
* myrrh, n.  సాంబ్రాణి; బోళము; గోపరసము; పరిమళము గల ఒక రకం బంక; 
* mystery, n. (1) హేత్వాతీతం; హేతువుకి అందనిది; గుహ్యము; (2) అపరాధ పరిశోధక కథ;
* mystic, n. m. తాంత్రికుడు; ఆధ్యాత్మికుడు; మార్మికుడు; 
* mystique, n. (మిస్టీక్)(1) కొందరి వ్యక్తుల చుట్టూ ఉండే భయ-భక్త వాతావరణం; (2) కొన్ని కార్యక్రమాలచుట్టూ ఉండే రహశ్య వాతావరణం; 
* mystical, adj. ఆధ్యాత్మిక; తాంత్రిక; దురవగాహమైన; సులభంగా ఆకళింకు లొంగని; 
* myth, n. (1) సత్యదూరం; బూటకం; కల్పిత గాథ; పుక్కిటి పురాణం; (2) పురాణము; పురాణ కథ; నిజంగా జరిగేయా, లేదా అనే వివేచన లేకుండా తరతరాలుగా చెల్లుబాటు అవుతూ వస్తూన్న వీర గాథలు; ఇటువంటి కథలలో మానవులు, దేవుళ్ళు, వింత జంతువులు కూడ కనబడుతూ ఉంటాయి; 
* mythological, adj. పౌరాణిక;
* mythology, n. పౌరాణిక కథ; పురాణ గాథా సర్వస్వం; పురాణం;'''

|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>aqinrubg2lvbe5m689zvj15msnzfin5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/ద-ధ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3018</id>
    <revision>
      <id>33345</id>
      <parentid>33290</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T16:46:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 2: ద - da */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="78909" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;


==Part 1: దం- daM==
&lt;poem&gt;

దంచు, daMcu
-v. t.
--hull; pound; pestel;


దంట, daMTa
-n.
--rival; competitor; 


దంటతనం, daMTatanaM
-n.
--rivalry; 


దంటు, daMTu
-n.
--stalk of a non-woody plant;


దండం, daMDaM
-n.
--(1) stick; staff; beam; 
--(2) punishment; 
--(3) salutation; the act of joining two hands while praying, greeting, or offering respect; 


దండ, daMDa
-n.
--(1) garland; lei; 
--(2) wreath; 
--(3) chain; necklace; 
--(4) arm muscle; 
--(5) prop; support;


దండకవిలె, daMDakavile      %e2t
-n.
--archive, record book; register;


దండయాత్ర, daMDayAtra
-n.
--(1) campaign; expedition; 
--(2) invasion; raid; (lit.) pilgrimage with sticks; this suggests that fighting a war was considered a sacred duty, a pilgrimage;


దండించు, daMDiM
-v. t.
--(1) punish; (esp.) with a stick; 
--(2) [chem.] polymerize; the act of stringing together many monomers as a chain to create a polymer; (ety.) దండ conveys the concept of joining together; be they hands, flowers or monomers;


దండిగా, daMDigA
-adv.
--plentifully; abundantly;


దండీలు, daMDIlu
-n. pl.
--pushups; a type of physical exercise;


దండు, daMDu
-n.
--swarm; group; gang; army;
---మిడతల దండు = swarm of locusts.
---కోతుల దండు = group of monkeys.
-v. t.
--collect; beg;


దండుగ, daMDuga
-n.
--waste;


దండెం, daMDeM
-n.
--clothesline; rope or long rod usied as a clothesline; 


దండెత్తు, daMDettu
-v. t.
--invade; raid; attack;


దండోరా, daMDOrA
-n.
--a public announcement; an announcement made by a person as he goes around the town beating a drum;


దంతం, daMtaM
-n.
--(1) tooth; molar; 
--(2) tusk; 
--(3) ivory;


దంతకాష్టం, daMtakAshTaM
-n.
--twig for cleaning teeth; toothbrush;


దంతధావనం, daMtadhAvanaM
-n.
--cleaning ones teeth; brushing of the teeth;


దంతమార్జని, daMtamArjani
-n.
--toothbrush;


దంతమూలీయ, daMtamUlIya
-adj.
--[phonetics] alveolar; Alveolar consonants are articulated with the tongue against or close to the superior alveolar ridge, which is called that because it contains the alveoli of the upper teeth;


దంతవిశారద, daMtaviSArada
-n.
--dentist;


దంతవైద్యుడు, daMtavaidyuDu
-n. m.
--dentist; దంతవిశారద is independent of the gender of the dentist;


దంత ధావన చూర్ణం, daMta dhAvana cUrnaM
-n.
--toothpowder;


దంత ధావన ఖమీరం, daMta dhAvana khamIraM
-n.
--toothpaste;


దంత్య, daMtya
-adj.
--[phonetics] dental;


దంత్యములు, daMtyamulu
-n. pl.
--[phonetics] dentals; sounds formed by placing the tip of the tongue against or near the upper front teeth;


దంతాకార, daMtAkAra
-adj.
--[bot.] dentate;


దంతి,  daMti
- n.
--(1) elephant; 
--(2) a hill shrub; [bot.] ''Maytenus emarginata''; 


దంతెన, daMtena     
-n.
--rake; a toothed implement to turn sod, grass, dirt, etc.;


దంతోష్ఠ్యములు, daMtOshTyamulu
-n. pl.
--[phonetics] labio-dentals; the letter వ is an example;


దంపసాగు, daMpasAgu
-n.
--wet cultivation;


దంపు, daMpu
-v. t.
--pound; hull; pestel;


దంపుడు, daMpuDu
-adj.
--pounded (as opposed to milled); hulled;
---దంపుడు బియ్యం = pounded (as opposed to milled) rice; hulled paddy.


దంభ, daMbha
-adj.
--false; bogus;

&lt;/poem&gt;

==Part 2: ద - da==
&lt;poem&gt;

దక్కను, dakkanu
-n.
--the Deccan plateau; the highland comprising the southern triangular part of India;


దక్కు, dakku
-v. i. 
--be available; (2) accrue; 


దక్షత, dakshata
-n.
--skill; dexterity; ability; competency; acumen; efficiency;


దక్షిణం, dakshiNaM
-n.
--(1) south; 
--(2) right-hand side; (note) The reason for this double meaning is that when you are facing East, the right side is south.


దక్షిణ, dakshiNa
-adj.
--southern; right-hand side; dextro; dextral; right-handed; (ant.) వామ;
---దక్షిణ శిలువ = Southern Cross; a prominent constellation visible from the southern hemisphere.
-n.
--a fee offered to a priest after a religious rite; see also సంభావన;


దక్షిణాయనాంతం, dakshiNAyanAMtam
-n.
--[astron.] winter solstice; the day on which the sun rises in the southernmost part of the sky before beginning the northward journey; December 22. This day has the shortest daylight in the northern hemisphere.


దక్షిణావర్త, dakshiNAvarta
-adj.
--clockwise; (ant.) వామావర్త;


దక్షిణోజు, dakshiNOju
-n.
--[chem.] dextrose; the right-handed sugar; this kind of naming is necessary if one wants to adhere to the Geneva convention in ending chemical names; according to this convention, the names of all sugars should end with the sound -ose; (ant.) వామోజు;


దగ్గర, daggara
-adj.
--near; close;


దగా, dagA
-n.
--deceit; fraud;


దగాకోరు, dagAkOru
-n.
--deceitful person; (rel.) పేుకోరు;


దగుల్భాజీ, dagulbhAjI
- n.
-- cheater; (ety.) [Farsi] దగల్ = cheat; బాజ్ = suffix for మంతుడు;


దగ్గు, daggu
-n.
--cough;
---అనుత్పాదక దగ్గు = non-productive cough; a cough that does not produce phlem.
---పొడి దగ్గు = non-productive cough; a cough that does not produce phlem.


దట్టంగా, daTTaMgA
-adv.
--densely; thickly;


దట్టించు, daTTiMcu
-v. t.
--ram; cram; tamp; to load;


దట్టి, daTTi
-n.
--cummerbund; a long piece of cloth used as a waistband;


దడ, daDa
-n.
--fibrillation; tremor; agitation; shaking;


దడదడ, daDadaDa
-adj.
--onomatopoeia for a fibrillating heart;


దడి, daDi
-n.
--fence or screen made with twigs and leaves;


దడిగోడ, daDigODa
-n.
--a wall constructed with twigs and sticks and then plastered with mud;


దడ్డు, daDDu
-adj.
--naked; 


దత్తం, dattaM
-n.
--datum; given item;


దత్తత, dattata
-n.
--adoption;


దత్తాంశం, dattAMSaM
-n.
--datum; given item; measured item; (ety.) దత్త + అంశం;


దత్తాంశలు, dattAMSalu
-n. pl.
--data; given or measured quantities;


దత్తాంశనిధి, dattaMSanidhi     
-n.
--database;


దత్తాఖానా, dattAkhAnA             
-n.
--data store; computer memory;


దద్దమ్మ, daddamma
-n.
--incompetent person; fool; simpleton; useless fellow; 


దద్దళం, daddaLaM 
-n. 
--a small temple built in the shape of a canopy with four pillars or posts supporting it;


దద్దురు, dadduru
-n.
--welt; spingles, a swelling of the skin as a result of insect bite or injury resulting from a beating;


దనియాలు, daniyAlu
-n.
--coriander seed;


దనుక, danuka
-adv.
--until; 


దన్ను, dannu
-n.
--support; prop; backing;


దన్నుదారు, dannudAru
-n.
--supporter; backer;


దప్పళం, dappaLaM
-n.
--a soup made of vegetables; 


దప్పిక, dappika
-n.
--thirst;


దబదబ, dabadaba
-adj.
--onomatopoeia for the sound of banging on a door;


దబ్బనం, dabbanaM
-n.
--bodkin; fat heavy-duty needle; దబ్బలం;


దబ్బపండు, dabbapaMDu
-n.
--citron; buff; [bot.] ''Citrus medica'' of the Rutaceae family; 
-- మాదీఫలం; వృక్ష ప్రపంచంలో డజన్ల కొద్దీ రకాల దబ్బ జాతి వృక్షాలున్నాయి. పలు సంకర జాతులూ రూపొందించబడ్డాయి. మాదీఫలం కూడా కొద్దిపాటి తేడాలతో ఇవే లక్షణాలు కలిగి ఉంటుంది. నోటి అరుచి (Anorexia), పైత్యం, ఆకలి లేమి, తల తిప్పట వంటి వాటికి అద్భుతంగా పనిచేసే 'మాదీఫల రసాయనం' అనే ఆయుర్వేద ఔషధం మాదీఫలాల రసంతోనే తయారు చేస్తారు.


దబాయించు, dabAyiMcu
-v. t.
--(1) verbally browbeat, bully or domineer over; 
--(2) bluff; 


దఫా, daphA
-n.
--turn; instalment; time; occasion;


దమననీతి,  damananIti
- n.
- repression; divide and rule policy; 


దమ్మిడీ, dammiDI
-n. 
--pie; a small copper coin of the British era with a value of 1/12th of an anna or 1/192nd of a rupee;


దమ్ము, dammu
-n.
--(1) smoke; 
--(2) dare; 
--(3) holding the breath; 
--(4) puddling; wet plowing; plowing while there is water in the fields; 
--(5) mire; mud; slush;
---దమ్ముకొట్టి వస్తా = Iwill come after a smoke.
---దమ్ములుంటే రా = I dare you to come.
---దమ్ము సాగు = wet cultivation.


దయ, daya
-n.
--kindness; mercy; pity; piety; [ant.] నిర్దయ;


దయచెయ్యండి, dayaceyyaMDi
-inter.
--please do; a sarcastic way of asking some one to leave; a subtle change in the tone of the voice makes the distinction between &quot;come in&quot; in and &quot;leave&quot;;
--- please come in = దయచేసి లోపలికి రాండి.
---please leave = దయచేసి వెళ్లండి.


దయచేసి, dayacEsi 
-advbl particle.
--please; if you may;


దయ్యం, dayyaM
-n.
--ghost; poltergeist; fiend;


దయ్యం పట్టింది, dayyaM paTTiMDi
-ph.
--possessed by a spirit;


దయ,  daya
- n.
-- kindness; the kindness one shows toward an acquaintance, a friend, or a relative;
-- see also  కరుణ = the kindness one shows toward a total stranger;


దయాళువు, dayALuvu
-n.
--kind person;


దరఖాస్తు, darakhAstu
-n.
--application; petition; memorandum;


దర్పం, darpaM
-n.
--pride; arrogance;


దర్పణం, darpaNaM
-n.
--mirror;


దర్పణ బింబం, darpaNa biMbaM
-n.
--mirror image;


దర్పణ సౌష్టవం, darpaNa saushTavaM
-n.
--mirror symmetry;


దర్భ, darbha
-n.
--sacred grass; [bot.] ''Poa conysuroides''; [Sans.] శర;


దర్శకత్వం, darSakatvaM
-n.
--direction (of a film, play, etc.);


దర్శకుడు, darSakuDu
-n.
--director (of a film, play, etc.); one who shows the way; 
-- చూపించేవాడు; 


దర్శని, darSani
-n.
--the instrument that is showing; 
-- చూపించేది; చూపించే పనిముట్టు; 
-- telescope = దూర దర్శని;


దర్శిని, darSini
-n.
--the item being seen; 
-- చూసేది; 


దర్జా, darjA
-n.
--status; good living; pompousness; display of status; 


దర్బారు, darbAru
-n.
--audience chamber of kings; 


దర్యాప్తు, daryAptu
-n.
--investigation; examination;


దరి, dari
-n.
--shore; bound; limit; 


దరిద్రం, daridraM
-n.
--poverty; dire poverty; 
-- (rel.) బీదరికం; పేదరికం; [ant.] ఐశ్వర్యం;


దరిదాపు, daridApu
-n.
--nearness; proximity;


దరిమిలా, darimilA
-adv.
--later; afterwards; subsequently;
-- (ety.) పారశీకంలో దర్- అన్నది సప్తమీ విభక్తిని తెలిపే పూర్వప్రత్యయము (preposition). దాని అర్థం -అందు, -లోన. మియాన్- అంటే మధ్య, middle. దర్-మియాన్ అంటే మధ్యలో; ఏ కారణం చేతనో దర్-మియాన్ అన్నపదం తెలుగులో దర్-మిలా(న్) గా మారిపోయింది. అంతే కాక, ఆమధ్య కాలంలో అన్న అర్థం నుండి తదుపరి, పర్యవసానంగా అన్న అర్థవిపరిణామం కూడా జరిగింది. 


దర్వి, darvi              
-n.
--spoon; ladle;


దర్జీ, darjI
-n.
--tailor;


దల, dala
-suff.
--near; direction; in the state of;
---దిగుదల = downward; downstream.
---వాలుదల = slope.
---ఎగుదల = upward; upstream.
---మోపుదల = weight.
---కూడుదల = cooperation; help.


దళం, daLaM
-n.
--(1) petal; leaf; cluster of leaves; 
--(2) army; contingent;


దళవాయి, daLavAyi
-n.
--commander;


దళసరి, daLasari
-n.
--thickness;


దళిత, daLita
-adj.
--downtrodden; depressed;


దళితవర్గం, daLitavargaM
-n.
--downtrodden caste; untouchable caste;


దవనం, davanaM
-n.
--souther wood; fragrant herb; [bot.] ''Artemesia vulgaris; Artemesia silversiana; Artemesia persica''; all of the Compositae (sunflower) family;


దవ్వ, davva
-n.
--pith; medulla; the central soft part of plants such as banana; same as దూట;


దవాఖానా, davAkhAnA
-n.
--drug store; pharmacy; (lit.) a store of medicine;


దశ, daSa
-adj.
--ten;
-n.
--(1) stage; phase; 
--(2) state; condition; 
--(3) reign of a planet in astrology;


దశమంతుడు,  daSamaMtudu
- n.
-- lucky fellow; a person whose 'stars' are in proper places;
--- దశమంతుడికి దిశ దోషాలు ఉండవు = [idiom] A lucky fellow doesn't have to worry about bad omens.


దశమ, daSama
-adj.
--tenth;


దశమగ్రహం, daSamagrahaM
-n.
--[idiom] a derogatory term for a son-in-law, as in జామాతా దశమగ్రహః; (lit.) the tenth planet; (exp.) just as the planets control our fate, so does a son-in-law;


దశమి, daSami
-n.
--the tenth day of the lunar half-month;


దశాంశ, daSAMSa
-adj.
--[math.] decimal; to the base ten;
---దశాంశ అంకగణితం = decimal arithmetic.
---దశాంశ పద్ధతి = the decimal system.
---దశాంశ బిందువు = decimal point.
---దశాంశ పూరకం = decimal complement; If the sum of two decimal digits is ten, then those two digits are the decimal complements of each other. The decimal numbers 3 and 7 are complements of each other.


దశాబ్దం, daSAbdaM
-n.
--decade;


దశేను, daSEnu
-n.
--[chem.] decane; an alkane hydrocarbon with ten carbon atoms; C&lt;sub&gt;10&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;22&lt;/sub&gt; or CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;(CH&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;8&lt;/sub&gt;CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;; this is usually an ingredient in petrol (gasoline);


దష్టం, dashTaM
-adj.
--bitten;


దస్కం, daskaM
-n.
--ten; ten rupees; collective word for ten;


దస్తా, dastA
-n.
--(1) 24 foolscap papers; 
--(2) deck of cards as in పేకదస్తా;


దస్తావేజు, dastAvEju
-n.
--deed; a document containing the details of property transactions;


దస్త్రం, dastraM
-n.
--file; portfolio;


దస్తుశాస్త్రం, dastuSAstraM
-n.
--graphology; the (pseudo) science of analyzing handwriting;


దస్తూరి, dastUri
-n.
--handwriting; (esp.) the quality of handwriting;


దహనం, dahanaM
-n.
--(1) cumbustion; 
--(2) cremation;
---అంతర్‌దహన యంత్రం = internal combustion engine.
---దహన సంస్కారాలు = cremation and other final rites.


ద్రవం, dravaM
-n.
--liquid; fluid;


ద్రవపదార్థం, dravapadArthaM
-n.
--liquid substance;


ద్రవ్యం, dravyaM
-n.
--(1) [phy.] matter; substance; 
--(2) money;


ద్రవ్యరాసి, dravyarAsi
-n.
--[phy.] mass;


ద్రవ్యవేగం, dravyavEgaM
-n.
--[phy.] momentum;


ద్రవ్యోల్బణం, dravyOlbaNaM 
-n.
--[econ.] inflation;


ద్రవీభవన స్థానం dravIbhavana-sthAnaM
-n.
--[phy.] melting point;


ద్రష్ట, drashTa
-n.  
--(1) visionary; a teacher who can give deep insight into a subject;
ఉపాధ్యాయుడు, upAdhyAyuDu
-- ఉపాధ్యాయుడు = a teacher who imparts knowledge with information; 
-- అధ్యాపక = a teacher who gives information
-- ఆచార్య= a teacher who imparts skills
-- పండిత = a teacher who can give deep insight into a subject
--(2) spectator; onlooker;


ద్వంద్వం, dvaMdvaM
-n.
--couple; pair; two; 


ద్వంద్వయుద్ధం, dvaMdvayuddhaM
-n.
--duel; one-on-one combat;


ద్వంద్వసమాసం, dvaMdvasamAsaM
-n.
--[gram.] copulative compound;


'''దాం - dAM, దా - dA, ద్రా - drA, ద్వా - dvA'''


దాంపత్యం, dAMpatyaM
-n.
--wedlock; wedded life; matrimony; 


దా, dA
-inter.
--come!
-pref.
--left side; see also దాపల;
-- దా చెయ్యి, dA ceyyi
-n.
--left hand;


దాక, dAka
- n.
-- a wide-mouthed vessel;
- adv.
-- up to;


దాచెయ్యి, dAceyyi
-inter.
--hide it; store it away!


దాక, dAka
-n.
--wide-mouthed pot; a cooking vessel;
-prep.
--until;
---తెల్లారే దాక = until daybreak.
---వచ్చే దాక = until one comes.
---వెళ్ళే దాక = until one goes.


దాక్షిణ్యం, dAkshiNyaM
-n.
--compassion; mercy; kindness; 


దాఖలా, dAkhalA
-n.
--proof; verification;


దాఖలుచేయు, dAkhalucEyu,
-v. t.
--submit a document; present a document; same as  దఖలు చేయు; దఖలు పరచు;


దాగలి, dAgali
-n.
--anvil; 


దాచు, dAcu
-v.t.
--(1) hide; conceal; 
--(2) safekeep; preserve;


దాటు, dATu
-v. t.
--skip; jump; cross; traverse;


దాడుగ,  dADuga
- n.
--a large forest tree; [bot.] ''Adina cordifolia''; 


దాణా, dANA
-n.
--animal feed; 


దాత, dAta
-n.
--donor; giver;


దాతృత్వం, dAtRutvaM
-n.
--generosity; 


దాదాపు, dAdApu
-adv.
--nearly; approximately; close to; almost; 


దానం, dAnaM
-n.
--donation; gift; something you give; 
-- (ant.)  దాయం; 


దానధర్మాలు, dAnadharmAlu
-n.
--charitable activities;


దానవులు, dAnavulu
-n. pl.
--the children of Danuvu, a wife of Kashyapa; a sect of bad people (like Vaataapi and Ilvala) depicted in Indian legends;  


దానాదీనా, dAnAdInA
-adv. 
--therefore; in conclusion; on the whole; 


దాని, dAni
-pron.
--genitive form of it or she or అది;


దానిని, dAnini
-pron.
--accusative of అది;


దానిమ్మ, dAnimma
-n.
--pomegranate; [bot.] ''Punica granatum'' of the Punicaceae family;


దాపల, dApala
-n.
--the left side; a word used to refer to the left side of a bullock cart; the port side as opposed to the starboard (right) side; near side; inside;


దాపలించు, dApaliMcu
-v. t.
--be in the proximity; pester;


దాపరికం, dAparikaM
-n.
--concealment; secretiveness; covertness;


దాపు, dApu
-n.
--proximity; neighborhood; nearness; vicinity;


దామాషా, dAmAshA
-n.
--proportion; share;


దాయం, dAyaM
-n.
--share; portion; the money that is to be divided; dividend; something you received; 
-- (ant.) దానం
--  సంప్రదాయం  is something good that was inherited such as a good tradition or custom; 


దాయ, dAya
-n.
--paternal cousin;


దాయాదులు, dAyAdulu
-n. pl.
--(1) paternal cousins; heirs; inheritors of a property among whom it is to be divided; (2) used often to convey enmity between paternal cousins for property rights;


దాయి, dAyi
-n.
--workbench; 


దాయిని, dAyini
-suff.
--giver;
---శక్తిదాయిని = giver of energy.


దారం, dAraM
-n.
--string; (rel.) పోగు = fiber, తాడు = rope, మోకు = cable; (def.) పోగుకి పురి ఎక్కిస్తే దారం అవుతుంది; పురి ఎక్కించిన దారాలతో తాడు పేనుతారు; పురి ఎక్కించడానినే పేనడం అని కూడ అంటారు;


దార్శనిక, dArSanika
-adj.
--philisophical;


దార్శనికుడు, dArSanikuDu
-n.
--philisopher;


దారి, dAri
-n.
--way; path; route;


దారికి వచ్చు, dAriki vaccu
-v. i.
--come into line; learn to behave;


దారు, dAru 
-stuff. 
--guard; protector;
---దుమ్‌దారు = rearguard; one who protects the rear end of a caravan.


దారు-నాదారు, dAru-nAdAru
-n.
--rich and poor; prince and pauper;


దారుణం, dAruNaM
-adj.
--horrible; terrible; atrocious;
-n.
--horror; terror;


దారుణంగా, dAruNaMgA
-adv.
--cruelly; horribly; harshly;


దారుతంతువులు, dArutaMtuvulu
-adv.
--wood fibers; 


దారుబక్షక, dArubakshaka
-adv.
--wood-eating;


దారువు, dAruvu
-n.
--wood;


దాలిగుంట, dAliguMTa
-n.
--a fire pit; an oven-like contraption made with cakes of dried dung as fuel; this device gives good heat at first and less and less heat as the dung-cakes are used up; this is ideal for slow cooking after an initial burst of heat;
--పొయ్యి; కుంపటి; అధిశ్రయిణి; అంతిక;


దాలియా,  dhAliyA
- n.
-- పొద్దుతిరుగుడు,చేమంతి వంటి  పూల మొక్క; [bot.] ''Dahlia pinnata'' of the Asteraceae family;


దాల్చినచెక్క, dAlcinacekka
-n.
--cinnamon; cinnamon bark; [bot.] ''Cinnamomum zeylanicum'';


దాళవా పంట, dALavA paMTa
-n.
--the second paddy crop; see also పునాస పంట;


దావ, dAva
-n.
--justice; fairness;


దావా, dAvA
-n.
--(1) lawsuit; 
--(2) lava; molten rock;


దావాగ్ని, dAvAgni
-n.
--forest fire;


దావానలం, dAvAnalaM
-n.
--(1) forest fire; 
--(2) holocaust;


దాస్యం, dAsyaM
-n.
--servitude;


దాష్టీకం,  dAshTIkaM
- n.
--authoritative behavior; 


దాహం, dAhaM
-n.
--(1) thirst; 
--(2) pining; 
--(3) combustion; 


దాహక, dAhaka
-adj.
--caustic;


దాక్షిణ్యం, dAkshiNyaM;
- n.
-- civility courtesy; conciliatory conduct; complaisance; feeling delicate; a reluctance to refuse a request or to wound another's feelings by not complying; 
-- మొగమాటం; మొహమాటం; 


ద్రాక్ష, drAksha
-n.
--grape; [bot.] ''Vitis vinifera'';


ద్రాక్ష ఆకుల బెండ, drAksha Akula beMDa
-n.
--Grape-leaved Mallow; Tropical Fanleaf; Tropical Rosemallow; [bot.] ''Hibiscus vitifolius'', ''Fioria vitifolia, Kosteletzkya vitifolia'' of the Malvaceae family;
-- దీని ఆకులు ద్రాక్ష తీగ (Vitis vinifera) ఆకుల్లా ఉండే కారణంగా దీనికి విటిఫోలియా అనే పేరు వచ్చింది; విశాఖ జిల్లా నక్కపల్లి సమీపంలోని  అడ్డరోడ్డు జంక్షన్ నుంచి ఏటికొప్పాక వెళ్ళే మార్గంలో రోడ్డుకి ఇరువైపులా ఈ మొక్కలే విస్తారంగా కనిపిస్తాయి;
-- ఈ మొక్కల కాండంపైని బెరడులోని నారతో దృఢంగా ఉండే తాళ్ళు పేనతారు. ఆ తాళ్ళు లేత రంగులో మెరుస్తూ ఆకర్షణీయంగా ఉంటాయి. ఈ మొక్క ఆకులను పశువులు ఇష్టంగా తింటాయి.  ఈ ఆకుల పసరును పాలతో కలిపి తాగితే నీళ్ల విరేచనాలు కట్టుకుంటాయి. వేళ్ళ రసాన్ని తలకి రాసుకుంటే తలలోని పేలు నశిస్తాయి. వేళ్ళ కషాయాన్ని తాగితే స్త్రీల రక్త ప్రదర వ్యాధి (Menorrhagia- ఋతురక్తం అధికంగా స్రవించే ఎర్రబట్ట వ్యాధి) నశిస్తుంది. ఈ మొక్క వేళ్లపైని బెరడు రసం లోనికి ఇస్తే పచ్చ కామెర్లు, వాపులు, సుగర్ వ్యాధి వంటివి తగ్గుతాయి. 
                     

ద్రాక్ష తీగ, drAksha tIga
-n.
--grape vine;


ద్రాక్ష తోట, drAksha tOTa
-n.
--vineyard (విన్యర్‌డ్);


ద్రాక్ష రసం, drAksha rasaM
-n.
--grape juice;


ద్రాక్ష సారా, drAksha sArA
-n.
--grape wine;


ద్రాక్షారిష్టం, drAkshArisTaM
-n.
--extract of grapes; grape juice and sugar cooked on low fire until it jells;


ద్రావకం, drAvakaM
-n.
--caustic liquid; any concentrated and caustic substance like an acid or alkali;


ద్రావణం, drAvaNaM
-n.
--solution;


ద్రావణి, drAvaNi
-n.
--solvent;


ద్రావిడులు, drAviDulu
-n. pl.
--(1) Dravidians; (ety.) దు + గతౌ = people who were driven away (by Aryans. According to Mahabharata, it was Parasurama's drive to eliminate Kshatriyas from North India. There are other explanations and theories.); 
--(2) coincidentally, the drAviDAs of Andhra Pradesh are also migrants from Palghat district of Tamil Nadu;


ద్రావితం, drAvitaM
-n.
--solute; when sugar is dissolved in water, sugar is the solvent, water is the solute and the sugared water is the solution;


ద్వాదశాంశ, dvAdaSAMSa
-adj.
--duodecimal; related to the method of counting using twelve as a base, rather than ten; 


ద్వాదశి, dvAdaSi
-n.
--twelfth day of the lunar half-month;


ద్వాదశేను, dvAdaSEnu
-n.
--dodecane; a hydro-carbon with twelve carbon atoms in its molecular structure; C&lt;sub&gt;12&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;26&lt;/sub&gt;; 


ద్వాపరయుగం, dvAparayugaM
-n.
--the Age of Balance or Dvapar Yuga; according to Hindu belief, in Dvapara Yuga, perfection and imperfection are each balanced at 50%. Duration of Dvapara Yuga is 864,000 years; (ety.) Dvapara is related to duo of Latin and dva of Russian;


ద్వారం, dvAraM
-n.
--(1) entrance; 
--(2) gate; an electronic circuit used in computers to perform logical operations; 
--(3) portal; door;


ద్వారపాలకుడు, dvArapAlakuDu
-n.
--gate keeper; (lit.) ruler of the gate; ప్రతీహారి;


ద్వారబంధం, dvArabaMdhaM
-n.
--(1) door frame; lintel post of a door; 
--(2) threshold; గుమ్మం;


ద్వారేద్వారే, dvArEdvArE
-n.
--(1) portal-to-portal; 
--(2) door-to-door;


'''దిం - diM, ది - di, దీ - dI'''


దించు, diMcu
-v. t.
--put down; set down; unload; 


దిండు, diMDu
-n.
--(1) pillow; 
--(2) cushion;
---పిన్నుదిండు = pin cushion. 
 

దింపు, diMpu
-v. t.
-- (1) lower; bring down; help someone to get down from a vehicle; 
-- (2) unload; download;


దిక్‌చక్రం, dikcakraM
-n.
--horizon;


దిక్కు, dikku
-n.
--(1) direction; compass point; 
--(2) support; refuge;


దిక్కుమాలిన, dikkumAlina
-adj.
--wretched; 


దిక్సూచి, diksUci
-n.
--compass; a suspended magnetic needle that shows North;


దిక్సూచి దిశలు, diksUci diSalu
-n.
--compass directions; 
---E = తూర్పు; W = పడమర; S = దక్షిణం; N = ఉత్తరం; NE = ఈశాన్యం; SE = ఆగ్నేయం; SW = నైరుతి; NW = వాయవ్యం;  NNE = N కి NE కి మధ్య; ENE = E కి NE  కి మధ్య;  ESE = midway between east and southeast; SSE = midway between south and southeast; WSW = midway between west and southwest; SSW = midway between south and southwest, etc.   
[[File:Compass Rose English North.svg|thumb|16-point [[compass rose]]]]


దిగంతం, digaMtaM
-n.
--(1) horizon; 
--(2) from here to the horizon; (lit.) the end of the directions;


దిగంశం, digaMSaM
-n.
--[astron.] azimuth; the angle in degrees from the north-south line to the position of a star in the sky;


దిగబెట్టు, digabeTTu
-v. t.
--escort; accompany; accompany someone until they &quot;landed&quot; at the destination;


దిగాలుపడు, digAlupaDu
-v. i.
--downcast; depressed; 


దిగు, digu
-v. i.
--come down; get down; enter;


దిగుబడి, digubaDi
-n.
--yield;


దిగుమతి, digumati
-n.
--import; (ant.) ఎగుమతి = export;


దిగులు, digulu
-n.
--anxiety; fear; worry;


దిగువ, diguva
-adj.
--under; below; downstream; (ant.) ఎగువ = over; above; upstream;


దిగువకెళ్లే బండి, diguvakeLlE baMDi
-n.
--down train; In Indian Railways, trains going in one direction are called &quot;up&quot; trains and in the other direction are called &quot;down&quot; trains; 


దిట్టం, diTTaM
-adj.
--strong; sturdy; well-grounded; knowledgeable;


దిట్ట, diTTa
-n.
--stalwart; expert; దిట్టమైనవాడు;


దిద్దరి, diddari
-n.
--rectifier; reformer; teacher;


దిద్దు, diddu
-v. t.
--(1) rectify; reform; correct; assign marks to the answers in an examination;
--(2) over-write on an exemplar;


దిద్దుబడి, diddubaDi
-n.
--rectification; reformation; దిద్దుబాటు;


దినం, dinaM
-n.
--(1) 24 hours; day and night; 
--(2) day-time;


దినచర్య, dinacarya
-n.
--(1) daily regimen; 
--(2) diary;


దినవెచ్చం, dinaveccaM
-n.
--(1) petty cash; pocket money; 
--(2) daily wage;


దినుసులు, dinusulu
-n.
--grain; groceries;


దిబ్బ, dibba,  
-n. 
--knoll; a small round hillock; a slightly elevated place from its surroundings;


దిబ్బడ, dibbaDa
-n.
--blockage; 


దిమ్మ, dimma
-n.
--block; mound; heap; 


దిమాకు, dimAku
-n.
--pride; arrogance; 


దిమ్మిస, dimmisa
-n.
--compactor; a hand-held construction tool used to compact and level building sites and foundations; a paviours beetle;


దిమ్మిస రోలు, dimmisa rOlu
-n.
--rolling compactor; a motor driven roller used in compacting roadbeds;


దిరిసెన, dirisena
-n.
--a tree with white flowers; [bot.] ''Albizia lebbeck; Acasia speciosa;
''

దివ్య, divya
-adj.
--devine;


దివ్యజ్ఞాన సమాజం, divyaj~nAna samAjaM
-n.
--Theosophical Society; The Theosophical Society was officially formed in New York City, United States, on 17 November 1875 by Helena Petrovna Blavatsky, Colonel Henry Steel Olcott, William Quan Judge, and others. It was self-described as &quot;... an unsectarian body of seekers after Truth, who endeavor to promote Brotherhood and strive to serve humanity.&quot; This philosophy is often dubbed as neo-Advaita. The original organization led by Olcott and Besant remains today based in India and is known as the Theosophical Society - Adayar. The purported purpose of establishing the Society was to prepare humanity for the reception of a World Teacher. In 1909 the society &quot;discovered&quot; Mr. Jiddu Krishnamurti, an adolescent Indian boy, who the society had proclaimed as the most suitable candidate for the &quot;vehicle&quot; of the World Teacher.


దివ్యత్తు, divyattu 
-n. 
--divinity; 


దివ్యదృష్టి, divyadRshTi
-n.
--clairvoyance; sixth sense; extra sensory perception; ESP;


దివాంధమ్,  divAMdhaM
- n.
-- owl; one that is blind at daytime;  


దివాంధత్వం,  divAMdhatvaM
- n.
-- hemeralopia; inability to see in daylight; 


దివాణం, divANaM
-n.
--(1) a royal audience hall; 
--(2) palace; 


దివాచర,  divAcara
- adj.
-- diurnal; happening during the day;


దివాను, divAnu
-n.
--Muslim imperial revenue collector;


దివాలా, divAlA
-n.
--bankruptcy; insolvency; 


దివాలేషం, divAlEshaM
-n.
--devaluation; (lit.) దివాలా + ఏషం,  the desire to go bankrupt. This translation was apparently suggested by the well known Telugu poet, Sri Sri;


దివ్యానుభూతి, divyAnubhUti
-n.
--telepathy; communication between minds using other than normal sensory channels;


దివి, divi
-n.
--heaven; the upper world; 


దివిటీ, diviTI
-n.
--torch; flaming torch; 


దివ్వె, divve
-n.
--torch; lighted stick;


దిశ, diSa
-n.
--direction;


దిశమాణి, NidiSamANi
-n.
--[math.] vector; phasor; a quantity with a magnitude and direction; % e2t


దిష్టిబొమ్మ, dishTibomma
-n.
--scarecrow;


దిస, disa
-adj.
--bare; unadorned; uncovered;


ద్వింకం, dviMkaM
-n.
--bit; binary digit; a shortening of the word ద్వియాంశ అంకం;


ద్వింకీకృత, dviMkIkRuta
-adj.
--digitized; (lit.) converted into binary format;


ద్వికం, dvikaM
-n.
--duo; doublet; couplet; pair; a group of two;


ద్విగుసమాసం, dvigusamAsaM
-n.
--[gram.] numerative compound;


ద్విచక్కెర, dvicakkera
-n.
--[chem.] disaccharide;


ద్వితీయం, dviTIyaM
-n.
--(1) the second; 
--(2) the second marriage; second wife;


ద్వితీయ, dvitIya
-adj.
--second;


ద్విత్వాక్షరం, dvitvAksharaM
-n.
--geminate; the same consonant occurring twice, one below the other;


ద్విదళ, dvidaLa
-adj.
--[bot.] bifoliolate;


ద్విదళ హస్తాకార, dvidaLa hastAkAra
-adj.
--[bot.] bifoliolate;


ద్విధ్రువం, dvidhruvaM
-n.
--[phy.] dipole;


ద్వినామ పద్ధతి, dvinAma paddhati
-adj.
--[bio.] Binomial nomenclature; Also called binary nomenclature, is a formal system of naming species of living things by giving each a name composed of two parts, both of which use Latin grammatical forms, although they can be based on words from other languages. Such a name is called a binomial name, or a scientific name. The first part of the name identifies the genus to which the species belongs; the second part identifies the species within the genus. For example, humans belong to the genus Homo and within this genus to the species sapiens. The formal introduction of this system of naming species is credited to Swedish natural scientist Carl Linnaeus (author abbrv. L.);


ద్విమాత్రకం, dvimAtrakaM
-n.
--two-dimensional;


ద్వియాంశ, dviyAmSa
-adj.
--binary;


ద్వియాంశ అంకం, dviyAmSa aMkaM
-n.
--[comp.] binary digit;


ద్వియాంశ కోడీకరణ, dviyAmSa kODIkaraNa
-n.
--[comp.] binary coding;


ద్వియాంశ అంకగణితం, dviyAmSa aMkagaNitaM
-n.
--[comp.] binary arithmetic;


ద్వియాంశ కలనయంత్రం, dviyAmSa kalanayaMtraM
-n.
--binary computer;


ద్వియాంశ పద్ధతి, dviyAmSa paddhati
-n.
--[comp.] binary number system;


ద్వియాంశ సంకలనం, dviyAmSa saMkalanaM
-n.
--[comp.] binary addition;


ద్వియాంశీకృతం, dviyAMSIkRutaM
-n.
-- digitized; converted into digital format; converted into binary format;


ద్వియేను, dviyEnu
-n.
--[chem.] ethane; a hydrocarbon with two carbon atoms; C&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;


ద్వియోడు, dviyODu
-n.
--[phy] diode; a vacuum tube with two elements, namely an anode and a cathode;


ద్విరుక్తం, dviruktaM
-n.
--gemination; repetition of a consonant;


దీక్ష, dIksha
-n.
--perseverance; single-minded devotion; see also వ్రతం;


దీనారం, dInAraM
-n.
--a gold coin of old times; 


దీపం, dIpaM
-n.
--(1) lamp; 
--(2) oil lamp used at places of worship;


దీపనకారి, dIpanakAri
- n.
--lighting agent; ignition agent; burning agent; an agent that promotes appetite; appetizer; 


దీపస్తంభం, dIpastaMbhaM
-n.
--(1) lighthouse; a tall pillar with a light at the top to aid seafarers; 
--(2) lamp post; any pole with a light attached to it, such as those used for street lighting;


దీపిక,  dIpika
- n.
-- (1) lamp; torch; 
-- (2) [in a title of book] manual;


దీప్తి, dIpti
-n.
--luminosity; brightness;


దీప్తిమయ, dIptimaya
-n.
--luminous; luminescent; bright;


దీర్ఘం, dIrghaM
-n.
--[gram.] 
--(1) long vowel; vowels that require two units of time to pronounce; 
--(2) diphthong; 
--(3) the intra-syllabic symbol used to indicate the presence of a long vowel;


దీర్ఘకాలిక,  dIrghakAlika
- adj.
-- long-term;


దీర్ఘచతురస్రం, dIrghacaturasraM
-n.
--rectangle; (lit.) elongated square;


దీర్ఘచతురస్ర తరంగం, dIrghacaturasra taraMgaM
-n.
--[phy.] rectangular wave;


దీర్ఘత, dIrghata
-n.
--length (ant.) హ్రస్వత;


దీర్ఘతమం, dIrghatamaM
-n.
--longest; 
-- (ant.) హ్రస్వతమం;


దీర్ఘవర్తులం, dIrghavartulaM
-n.
--ellipse; (lit.) elongated circle;


దీర్ఘవృత్తం, dIrghavRttaM
-n.
--ellipse; (lit.) elongated circle;


దీర్ఘవృత్తాకార, dIrghavRttAkAra
-adj.
--elliptical;


దీర్ఘవ్యవధిక, dIrghavyavadhika
-adj.
--long-term;


దీర్ఘదృష్టి, dIrghadRshTi
-n.
--long-sightedness; presbyopia; the ability to see well only objects at a distance;


దీవన, dIvana
-n.
--blessing; 


దీవించు, dIviMcu
-v. t.
--bless;


దీవి, dIvi
-n.
--island;


దీక్ష, dIksha
- n.
--commitment; concentration; concentrated commitment for absolving sins; wisdom; 


ద్వీపం, dvIpaM
-n.
--island;


ద్వీపకల్పం, dvIpakalpaM
-n.
--peninsula;


'''దుం - duM, దు - du, దూ - dU'''


దుంగ, duMga
-n.
--log; block of wood;


దుంగపొత్తం, duMgapottaM     %e2t
-n.
--log book; a book in which regular activities are recorded;


దుండగం, duMDagaM
-n.
--mischief; terrible deed;


దుండగీడు, duMDagIDu
-n. m.
--mischief maker; brat;


దుండిగం, duMDigaM
-n.
--[bot.] ''Jatropha glandulifera'';


దుంత, duMta
-n. m.
--he buffalo; 


దుందిలం, duMdilaM
-n.
--[bot.] ''Calosanthes indica'';


దుందుడుకు,  duMduDuku
- adj.
-- hasty and rash;


దుంప, duMpa
-n.
--bulbous root; tuber;
---చిలగడదుంప = sweet potato.
---చేమదుంప = taro root.
---తియ్యదుంప = yam.
---బంగాళాదుంప = potato.


దుంపబచ్చలి, duMpabaccali
-n.
--spinach; [bot.] ''spinacia tetrandra'';


దుంపరాష్ట్రం, duMparAshTraM
-n.
--(1) galingale; [bot.] ''Alpinia ehinensis''; a root; (2)  a stout tall shrub; [bot.] ''Hedychium coronarium''; 


దుక్క, dukka
-n.
--log; block of wood;


దుక్క ఇనుము, dukka inumu
-n.
--pig iron; crude iron cast in the shape of logs, called pigs; 


దుకాణం, dukANaM
-n.
--shop; 


దుక్కి, dukki
-n.
--(1) plowing; 
--(2) cultivation of land; 
--(3) plowed land; 


దుక్కిటెద్దు, dukkiTeddu
-n.
--plowing bull;


దుకూలం, dukUlaM
-n. 
--cloth; fabric; 


దుక్కు, dukku
-n.
--traditional agronomic unit of measuring rainfall in India; approximately half-inch of rainfall; approximately the depth to which the iron tip of a manual plow would sink unassisted;


దుఃఖం, du@mkhaM
-n.
--sorrow; grief; misery;


దుగ్దం, dugdhaM
-n.
--milk;


దుగ్దరసం, dugdharasaM
-n.
--latex; milky substance exuded from plants;


దుడుకుతనం, duDukutanaM
-n.
--mischievousness; 


దుడ్డు, duDDu
-n.
--(1) cudgel; a heavy stick; 
--(2) money;


దుద్దులు, duddulu
-n. pl.
--ear studs; earrings that stay on the earlobes without hanging;


దున్న, dunna
-n. m.
--male water buffalo;


దున్నపోతు, dunnapOtu
-n. m.
--water buffalo;


దున్ను, dunnu
-v. t.
--plow; till the ground;


దుప్పటి, duppaTi
-n.
--sheet; bed sheet; blanket;


దుప్పి, duppi
-n.
--the spotted deer; stag; [bio.] ''Cerris axis'';


దుబాయి చెట్టు,  dubAyi ceTTu
- n.
-- green buttonwood; button mangrove; [bot.] ''Conocarpus erectus'' of the Combretaceae family;
-- ఇది నాలుగు మీటర్ల నుంచి ఇరవయి మీటర్ల దాకా పెరుగుతుంది. దీని జన్మస్థలం, ఉత్తర, దక్షిణ అమెరికా, ఆఫ్రికా ప్రాంతాలు; ఇటీవల వీటిని రోడ్లకి ఇరుపక్కలా నాటుతున్నారు; ఇది నీటి ఎద్దడికి బాగా తట్టుకోగలదు. పైకి ఎంత పెద్దదిగా పెరుగుతుందో లోపల అంత వేరు బలంగా సాగుతాయి. అవి కూడా భూమికి సమాంతరంగా నీటికొరకు వెతుకుతూ పెరిగేస్తాయి. మధ్యలో ఉండే స్టీలు, ప్లాస్టిక్, సిమెంట్ ఇలాంటి వేవీ దీని వేర్లను ఆపలేవు. అందుకని వీటిని భవనాల దగ్గర, డ్రైనేజి, నీటి గొట్టాలు, ఎలెక్ట్రిక్, ఇతర సరఫరా గొట్టాల పక్కన వేయకూడదు.


దుబారా, dubArA
-adj.
--extravagant; wasteful expenditure; [Hindi] second time; spending money for the same cause again; -- (ant.) పొదుపు;


దుబాసి, dubAsi
-n.
--translator; one who knows two languages; [comp.] a program that translates from one language to another;


దుబ్బు, dubbu
-n.
--a tuft of grass; 


దుమదుమలాడు, dumadumalADu
-v. i. 
--fret with anger; 


దుమారం, dumAraM
-n.
--dust storm; (ety.)  దుమ్ము + ఆరం; ఆరం అంటే అచ్చ తెలుగులో చక్రం; 


దుముకు, dumuku
-v. i.
--jump; leap; plunge; 


దుమ్ము, dummu
-n.
--(1) dust; dust settled on a surface; 
--(2) bone; 
--(3) antler;


దుమ్ములగొండి, dummulagoMDi
-n.
--hyena; a dog-like animal with short hind legs and a powerful jaw capable of crushing bones; [bio.] ''Hyena hyena'';


దుమ్ము,  dummu
- n.
-- dust; 


దుమ్మెత్తిపోతలు, dummettipOtalu
- n.
-- abuses; scoldings; 


దుర్, dur
-adj.
--pref. bad; mal-; mis-;
---దుర్గుణం = bad property; bad character.
---దుర్నామం = misnomer.


దురంతం, duraMtaM
-n. 
--tragedy; (lit.) one that ended badly or inauspiciously; 


దురద, durada
-n.
--itch;


దురదగొండి, duradagoMDi
-n.
--nettle; a type of poison ivy; [bot.] ''Mucuna pruriens''; ''Urtica dioica''; 
-- also దూలగొండి;


దురదగోవెల, duradagOvela
-n.
--[bot.] ''Aristolochia indica''; 
-- also దూలగోవెల,


దురపిల్లు, durapillu
-v. i.
--grieve; mourn; weep; suffer;


దురలవాటు, duralavATu
-n.
--bad habit;


దురవస్థ, duravastha
-n. 
--bad situation; bad state;


దుర్గం, durgaM
-n.
--fort; fortification; a structure that is hard to break into; 
---గిరిదుర్గం = mountain fortification.
---జలదుర్గం = water fortification.
---స్థలదుర్గం = plain fortification.
---వనదుర్గం = forest fortification.


దుర్గంధం, durgandhaM
-n.
--malodor; stench; bad smell, a stink;


దుర్గమం, durgamaM
-n.
--inaccessible;


దుర్భరం, durbharaM
-n. 
--one that cannot be tolerated;


దుర్మరణం, durmaraNaM
-n. 
--accidental death; untimely death; (lit.) bad death;
-- కాకిచావు; 


దుర్లభం, durlabhaM
-n.
--hard to achieve; hard to attain;


దుర్వర్ణం, durvarNaM
-n.
--discoloration; bad color; tarnished color;


దురాక్రమణ, durAkramaNa
-n.
--aggression;


దురాగతం, durAgataM
-n.
--outrage;


దురాచారం, durAcAraM
-n. 
--bad tradition or practice;


దురాశ, durASa
-adj.
-- greed; avarice; covetousness; rapacity; graspingness; cupidity; avidity; materialism; pleonexia; money-grubbing; intemperance; esurience;


దుర్మాంసం, durmAMsaM
-n. 
--granulation tissue; overgrown tissue;


దుర్మార్గం, durmArgaM
-n.
--misconduct;


దిరితం, duritaM
-n. 
--sin; sinful deed;


దుర్భిణి, durbhiNi
-n.
--telescope;


దుర్బిక్షం, durbikshaM
-n.
--(1) famine; (lit.) a condition in which even alms are not available; (not drought)
--(2) drought; (def.) a condition where the amount of moisture in the ground is less than the amount that is being lost by evaporation and transpiration;


దుర్వినియోగించు, durviniyOgiMcu
-v. i.
--abuse; misuse;


దుర్నీతి, durnIti
-n.
--vice; immorality;


దురుసుతనం, durusutanaM
-n.
--impetuousness; rudeness; roughness; 


దుర్ముహూర్తం, durmuhUrtaM
-n.
--inauspicious time; a duration of time that occurs everyday and is prescribed in the Hindu calendar; (ant.) సుముహూర్తం;


దులుపు, dulupu
-v. t.
--shake; shake off; 


దువ, duva
-n.
--deuce; two; twice;


దువ్వు, duvvu
-v. t.
--(1) stroke; finger; 
--(2) comb;


దువ్వెన, duvvena
-n.
--comb; 


దువ్వోడ, duvvODa
-n.
--plane; a carpenter's tool to make a plane surface; చిత్రిక;


దుశ్శాలువ, duSSAluvA
-n.
--ornamental shawl; a two-layered shawl; 
--సన్మానంలో ఒకశాలువ కప్పడం సరే.మహా గౌరవాన్ని ప్రకటించాలనుకుంటే రెండు శాలువలు కప్పే సంప్రదాయం ఉత్తరాది ఆచారం.


దుస్తరం, dustaraM
-adj.
--impassable;


దుశ్శకునం, duSSakunaM
-n. 
--bad omen;


దుశ్చేష్ట, duScEshTa
-n.
--misdemeanor; bad deed;


దుస్సహం, dussahaM
-n.
--unbearable;


దుస్వప్నం, dussvapnaM
-n.
--bad dream; nightmare;


దుష్ర్పచారం, dushpracAraM
-n.
--negative publicity;


దుష్ర్పవర్తన, dushpravartana
-n.
--misdemeanor;


ద్రుతం, drutaM
-n.
--[gram.] the sound of న్; (ety.) the sound that disappears when not needed;


ద్రుతప్రకృతికం, drutaprakRtikaM
-n.
--[gram.] syllable or word ending in న్;
-- తెలుగు పదాలన్నీ (1) న్/ను చివర గలవీ, (2) అలా ఉండనివి అని రెండు రకాలు.  న్/ను చివర గలవి ద్రుత ప్రకృతికములు. మిగిలినవి కళలు: వాడు, వచ్చి, రాడు, సీత, పురాణము, కావ్యాలు — ఇలాంటివి.


దూకు, dUku
-v. i.
--(1) jump across; leap; 
--(2) jump down; plunge; 


దూగర, dUgara
-n.
--cobwebs;


దూట, dUTa
-n.
--pith; medulla; the central part of a banana stem which is edible;


దూడ, dUDa
-n.
--calf; 


దూతం,   dUtaM       
-n.
--message;


దూత, dUta
-n.
--messenger; ambassador;


దూది, dUdi
-n.
--ginned cotton; cleaned cotton;


దూదిపాలతీగ, dUdipAlatIga
- n.
-- Rosy Milkweed Twiner; [bot.] ''Oxystelma esculentum'' of the Asclepiadaceae family; ''Asclepias rosea''; ''Oxystelma secamone'';  
-- గ్రీకు భాషలో ఆక్సీ స్టెల్మా అంటే పుల్లని పాలు కలిగినది అని అర్థం. అంటే దీని పాలు చేదుగా ఉండటంతో పాటు, కొంత పుల్లగా కూడా ఉంటాయని గ్రహించాలి. లాటిన్ భాషలో ఎస్కా అంటే ఆహారం అని అర్థం. ఎస్కులెంటమ్ అంటే తినదగినది. ఈ మొక్క ఆకులు, పూలు, కాయలను కూరగా వండుకుంటారు. ఈ మొక్కను వండుకు తింటే బాలింతలకు పాలు సమృద్ధిగా పడతాయి.
-- నోటి పూత, నోటిలో పుళ్ళు, గొంతువాపు ఉన్నవారు ఈ మొక్క కషాయాన్ని పుక్కిట పడితే తగ్గిపోతాయి. ఈ మొక్క తాజా వేళ్ళ కషాయాన్ని తాగిస్తే పచ్చ కామెర్లు నయమౌతాయి. గాయాలు, పుండ్లను శుభ్రపరచేందుకు (Depurative) ఈ మొక్క కషాయాన్ని వాడతారు. ఈ మొక్క పాలు ఋతు రక్త స్రావాన్ని ఆపుతాయి.
-- [Sans.] దుగ్ధికా (పాలు కలిగినది); తిక్తదుగ్ధా (చేదుపాలు కలిగినది);


దూదేకడం, dUdEkaDaM
-n.
--ginning of cotton;


దూదేకుల పిట్ట, dUdEkula piTTa
-n.
--batcher bird;


దూబరా, dUbarA
-n.
--waste; 


దూయు, dUyu
-v. i.
--penetrate; go through; 


దూరం, dUraM
-adj.
--far; (ant.) దగ్గర;
-n.
--distance; distance in space and time; 


దూరదర్శని, dUradarSani
-n.
--(1) telescope; 
--(2) official name for India's nationwide television broadcasting service; (lit.) vision from a distance;


దూరపు, dUrapu
-adj.
--distant;
---దూరపు బంధువులు = distant relatives.
---దూరపు చూపు = foresight.


దూరబిందువు, dUrabiMduvu
-n.
--apogee; the point that is farthest from the focus in an ellipse;


దూర్వాలు, dUrvAlu
-n.
--[bot.] ''Parricum dactylon; Cynodon dactylon''; a grass used in religious rites; also has medicinal properties;


దూరు, dUru
-v. i.
--enter; penetrate; creep in; sneak in; 


దూర్చు, dUrcu
-v. t.
--insert; push in;


దూలం, dUlaM
-n.
--beam; girder; 
-- see also వాసం;


దూల, dUla
-n.
--itch; (esp.) sexual itch; hankering;


దూలగొండి, dUlagoMDi
-n.
--itching vine; the juice from its root is believed to control blood pressure; [bot.] Carpopogan pruriens; Mucuna pruriens; also దూలగోవెల; తీటకసివింద; 
-- [Sans.] ప్రావృషాయణి; అవ్యండ;
--- గేదె దూలగొండి = [bot.] ''Mucuna atropurpurea'' DC
---ఏనుగు దూలగొండి = [bot.] ''Mucuna monosperma'' DC
---దురదగొండి = [bot.] ''Mucuna pruriens''


దూలగోవెల, dUlagOvela
-n.
--[bot.] ''Aristolochia indica;''


దూషణ, dUshaNa
-n.
--abuse; (ant.) భూషణ;


దూస, dUsa
-n.
--thirst; 


దూసరం, dUsaraM
-n.
--dust;
---విశ్వ దూసరం = cosmic dust


దూసరతీగ, dUsaratIga
-n.
--[bot.] ''Cocculus villosus; Menispermum glabrum'';


'''దృ - dR, దె -de, దే - dE, దై - dai'''


దృక్కోణం, dRkkONaM
-n.
--perspective; point of view; angle of view;


దృక్ఛాయ, dRkChAya
-n.
-parallax;


దృక్పథం, dRkpathaM
-n.
--viewpoint;


దృగ్విషయం, dRgvishayaM
-n.
--phenomenon;


దృగ్రేఖ, dRgrEkha
-n.
--line of sight;


దృగ్గోచరం, dRggOcaraM
-n.
--visible;


దృఢత్వం, dRDhatvaM
-n.
--firmness; strength; 


దృఢపరచు, dRDhaparacu
-v. t.
--confirm;


దృఢమైన, dRDhamaina
-adj.
--hardy;


దృఢీకరణ, dRDhIkaraNa
-n.
--confirmation;


దృశ్యం, dRSyaM
-n.
--view; scenery;


దృశ్య, dRuSya
- adj.
-- visible;
--- దృశ్య విశ్వం = visible universe;


దృశ్యత, dRSyata
-n.
--visibility; 


దృశ్యమాన, dRsyamAna
-adj.
--apparent; 


దృశ్యశ్రవణ, dRSyaSravaNa
-adj.
--audio-visual; 


దృశా, dRuSA
- adj.
-- optical;


దృష్టాంతం, dRshTAMtaM
-n.
--(1) example; illustration; 
--(2) proof; evidence;


దృష్ట్యా, dRshTyA
-adv.
--from the point of view of;


దృష్టి, dRshTi
-n. 
--vision; sight;
---దివ్యదృష్టి =  clairvoyance; extrasensory perception; sixth sense;
---దూరదృష్టి, = (1) long-sightedness; ability to see objects at a distance; (2) foresight.


దెప్పు, deppu
-v. t.
--taunt; gibe; ridicule; jeer;


దెబ్బ, debba
-n.
--injury; blow; stroke;


దెబ్బలాట, debbalATa
-n.
--fight; possibly causing injury;


దేకు, dEku
-v. i.
--slide on the posterior; slide while squatting; scoot; 


దేబె, dEbe
-n.
--wretched; miserable; 


దేవకాంచనం, dEvakAMcanaM
-n.
--[bot.] ''Bauhinia purpurea''; 
--గండకీ వృక్షం శాస్త్రీయ నామం ''Bauhinia variegata''.


దేవకుసుమం, dEvakusumaM
- n.
-- Carnation; Rosy Pink; Rainbow Pink; [bot.] ''Dianthus chinensis'' of the Caryophyllaceae family;  
-- గ్రీకు భాషలో డైయాంథస్ అంటే 'దేవుని పువ్వు' అని అర్థం. గ్రీకుల దేవదేవుడు జూస్ (Zeus) కి ఇదెంతో ఇష్టమయినదనే నమ్మకం కారణంగా  ఈ మొక్కను అందరూ ఎంతో పవిత్రమైనదిగా భావించేవారు. చినెన్సిస్ అంటే 'చైనాకు చెందినది' అని అర్థం. కారియోఫిల్లస్ అంటే 'లవంగమొక్క ఆకులవంటీ అని. 


దేవగన్నేరు, dEvagannEru
-n.
--a tree, native to tropical America; [bot.] ''Plumeria acuminata''; 


దేవత, dEvata
-n. f.
--goddess; deity; divinity;
-- దేవతలు ' దివ్య' అనే పదం నుండి వచ్చింది.దివ్య' అంటే 'ప్రకాశవంతమయిన' అని అర్ధం; దేవతలు అనగా ప్రకాశవంతమయిన లేదా తెల్లని ఛాయ కలిగిన శరీరం కలవారు; 'నరకం' అంటే 'చీకటి,అంధకారం; 'నలుపు రంగు శరీరవర్ణం' కలవారు నివసించే ప్రాంతాలే 'నరకం';


దేవదారు, dEvadAru
-n.
--deodar; Himalayan cedar; pine; fir; [bot.] ''Pinus longifolia; Cedrus deodara''; (lit.) దేవ = heavenly; దరు = tree; thus named probably because it grows at higher altitudes and therefore closer to heaven; [Sans.] భద్రకం; భద్రదారువు; see also pine; fir;


దేవమాతృకం, dEvamAtRkaM
-n.
--unirrigated land; agricultural land dependent on rainfall; 


దేవర, dEvara
-n. m.
--god; lord; boss; king;


దేవరన్యాయం, dEvaranyAyaM
-n.
--(lit.) the law for the kings; this ancient law, prevalant in Mahabharata time, allowed the wife of a childless king to mate with another person approved by her husband in order to continue the lineage.


దేవరాతం, dEvarAtaM
-n.
--sluice from a tank; drainage hole; 


దేవస్వం, dEvasvaM
-n.
--temple property;


దేవస్థానం, dEvasthAnaM
-n.
--(1) temple; 
--(2) board of trustees appointed to administer a temple and its endowments;


దేవాదాయం, dEvAdAyaM
-n.
--(1) endowment; endowment made to a temple; 
--(2) income from temple endowments;


దేవాలయం, dEvAlayaM
-n.
--temple;


దేవిడీ, dEviDI
-n.
--palace gate; 


దేవు, dEvu
-v. t.
--levigate; rinse; 


దేవుడు, dEvuDu
-n.
--god; deity; 
--(Note) Hyper-correction అంటే దురతిసవరణ. సరిగా పలకాలన్న మిషతో లేని శబ్దపరిణామాన్ని తీసుకురావడం. ఉదా: మామిడి &gt; మావిడి; మామయ్య &gt; మావయ్య; అవుతుంది. కాని చెవుడు &gt; (hyper-correction) చెముడు; దేవుడు &gt; (hyper-correction) దేముడు గా పలకడం తప్పు; ఇక్కడ చెవుడు, దేవుడు అన్నవే సరైన ఉచ్చారణలు. కానీ, 'మావిడి' అన్నదానికి సరైన ఉచ్చారణ 'మామిడి' కాబట్టి, 'దేముడు' కూడా 'దేవుడు' అన్న పదానికి సరైన ఉచ్చారణ అన్న భ్రమతో 'దేముడు' అని పలకడం దురతిసవరణ.


దేవేరి, dEvEri
-n. f.
--goddess; boss; wife of boss; wife;


దేశం, dESaM
-n.
--country; a region in a country;
---స్వదేశం = native country.
---విదేశం = foreign country.


దేశ, dESa
-adj. pref. 
--space;


దేశకాలం, dESakAlaM
-n.
--space-time;


దేశకాలాలు, dESakAlAlu
-n. pl.
--time and place. 


దేశద్రోహం, dESadrOhaM
-n.
--treason; sedition;


దేశద్రోహి, dESadrOhi
-n.
--traitor; (ant.) దేశభక్తుడు;


దేశపటం, dESapaTaM
-n.
--map; 


దేశభక్తి, dESabhakti
-n.
--patriotism;


దేశవాళీ, dESavALI
-adj.
--(1) indigenous; local; native; home-spun; 
--(2) grown wihtout fertilizers or pesticides; organically grown;


దేశీ, dESI
-adj.
--native; local;


దేహం, dEhaM
-n.
--(1) body; 
--(2) hardware;


దేహి, dEhi
-n.
--(1) soul; the one who owns the body; 
--(2) software;


ద్వేషం, dvEshaM
-n.
--hatred;


దైత్యులు, daityulu
-n. pl.
--the children of Diti, a wife of Kashyapa; Hiranyakasipa and Hiranyaksha; a sect of cruel people depicted in Indian legends;  


దైవజ్ఞుడు, daivaj~nuDu
-n. m.
--astrologer; fortune teller; 


దైనిక, dainika
-adj.
--daily;


దైర్ఘ్యం, dairghyaM
-n.
--length;
---తరంగ దైర్ఘ్యం = wavelength.


దైవం, daivaM
-n.
--God; deity; 


దైవజ్ఞుఁడు, daivaj~nuDu
- n.
-- an astrologer; 


దైవికం, daivikaM
-n.
--an act of God;


దైహిక, daihika
-adj.
--bodily; corporeal;


'''దొం - doM, దొ - do, దో - dO, ద్రో - drO, దౌ - dau'''


దొంగ, doMga
-adj.
--(1) false; imitation; 
--(2) stolen;
---దొంగరక్తం = imitation blood; blood-like substance used in plays.
---దొంగసరుకు = stolen goods.
-n.
--thief; robber;


దొంగ అరటి, doMga araTi
- n.
-- False Bird of Paradise; [bot.] ''Heliconia rostrata'' of the Heliconiaceae family; 
-- దక్షిణ అమెరికా లోని పెరు, బోలీవియా, కొలంబియా మొదలైన దేశాలలో ఈ మొక్కలు ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి; దీనిని భారతదేశపు ఉద్యానవనాలలోనూ పెంచుతున్నారు; ఈ మొక్క పూల గెల కిందికి వేలాడే అరటి పువ్వు గెలను తలపింపజేస్తుంది; పూలు మాత్రం కిందికి వేలాడకుండా నిటారుగా పైకి తిరిగి ఉంటాయి; ఆ పూల దొప్పలలో నిలిచే వాన నీటిని పక్షులు, కీటకాలు తాగుతాయి;


దొంగచాటుగా, doMgacATugA
-adv.
--underhandedly; furtively; in a clandestine manner;


దొంగచూపులు, doMgacUpulu
-n. pl. 
--furtive glances; 


దొంగతనం, doMgatanaM
-n.
--thievery; theft; pilferage; robbery; larceny;


దొంగరవాణా, doMgaravAnA
-n.
--smuggling;


దొంగేరు, doMgEru     %e2t
-n.
--ephemeral stream; wadi; a river that flows only when there is a rain and dries up soon after;


దొండ, doMDa
-n.
--ivy gourd; little gourd; baby watermelon; bryonia fruit; [bot.] ''Bryonia grandis;'' ''Coccinia indica; Coccinia grandis; Coccinia cardifolia;'' a vine belonging to the Cucurbitaceae family; కాక్సీనియస్ అంటే రక్తవర్ణపు; గ్రాండిస్ అంటే పెద్ద లేక ఆకర్షణీయమైన అని అర్థం; కార్డిఫోలియా అంటే హృదయాకారపు ఆకులు కలది అని అర్థం; 
--- ఆదొండ = ఆకు + దొండ = [bot.] ''Capparis zeylanicum'' of the Capparidaceae family;
--- కాకిదొండ = అవ్వగూద = [bot.] ''Trichosanthes palmata'' of the Cucurbitaceae family;
---చేదు దొండ = పిచ్చి దొండ = [bot.] ''Bryonia ambelleta'';
-- దేశవాళీ లేదా చిన్న దొండ లేదా నైజాక దొండ; బొబ్బిలి దొండ; ఆర దొండ; పాము దొండ; జయపూరు దొండ; తియ్య దొండ లేదా  కూర దొండ లేదా మంచి దొండ;
-- [Sans.] 


దొంతర, doMtara
-n.
--stack; pile; (rel.) పోగు;


దొగ్గలి, doggali
-n.
--chick weed; broad-leaved thorny dock; [bot.] ''Amaranthus polygamus'' Linn.
-- also దొగ్గలి కూర; ముళ్ళతోటకూర; రక్తబాష్పము;


దొడ్డ, doDDA
-adj.
--big; large; respectful; 


దొడ్డి, doDDi
-n.
--(1) yard; back-yard; 
--(2) cattle shed; pen; 
--(3) stool; feces;


దొడ్డికాళ్లు, doDDikALLu
-n.
--bow legs;


దొడ్డిదోవ, doDDidOva
-n. 
--[idiom] back-door; informal; not through proper channels;  


దొన్నె, donne     %e2t
-n.
--small cup; cup made of leaves by folding up the leaves and stitching them with thin splinters;
---చిళ్లదొన్నె = porcelain crucible.


దొప్ప, doppa
-n.
--small cup; small leaf-cup; crucible; small boat;


దొబ్బ, dobba
-n.
--clot of blood; puddle of blood; 


దొమ్మ, domma
-n.
--anthrax; దొమ్మతెగులు;


దొమ్మడోలు, dommaDOlu
-n.
-- groundcherries; Ashvagandha; Indian ginseng; [bot.] ''Physalis flexuosa'';


దొమ్మీ, dommI
-n.
--riot; pandemonium;


దొరుకు, doruku
-v. i.
--be found; be available;


దొర్లించు, dorliMcu
-v. t.
--roll; to cause to roll; to cause to pass;


దొర్లు, dorlu
-v. i.
--roll; turn up;


దోచు, dOcu
-v. t.
--loot; plunder; rob; exploit;


దోనె, dOne
-n.
--raft; wooden raft;


దోపిడీ, dOpiDi
-n.
--plunder; robbery; exploitation; 


దోపు, dOpu
-v. t.
--insert; push; tuck in; 


దోబూచులాట, dObUculATa
-n. 
--the game of pee-ka-boo; a game played with babies and young children, in which you hide your face and say, again and again, “peek-a-boo”;


దోమ, dOma
-n.
--mosquito;
-- దాదాపు 3000 species దోమలు గుర్తింప బడ్డాయి. ఇందులో 3 రకాల దోమలు, ఏడిస్ (Aedis), కులెక్స్ (Culex) మరియు అనోఫిలుస్ (Anpohelus) తెగలు మాత్రము రోగ కారకులు. ఇన్ని రకాల దోమలలో కొన్ని నిశాచరులు (nocturnal). వీటికి దీపం పడదు. కానీ కొన్ని అన్ని వేళలా తిరుగుతాయి.
---సాదా దోమ = ordinary house mosquito; [biol.] ''Culex albopictus.''
---మలేరియా దోమ = [bio.] ''Anopheles albopictus''.
---గండు దోమ = tiger mosquito; [bio.] ''Aedes albopictus.''


దోమకాటు, dOmakATu
-n.
--mosquito bite;


దోమతెర, dOmatera
-n.
--mosquito netting; a fabric made out of stiff cotton guage with about 6 meshes per centimeter;


దోమలమందు, dOmalamaMdu
-n.
--mosquitocide; insecticide that kills mosquitoes;


దోరంగి, dOraMgi
-n.
--two-colored;


దోరగా, dOragA
-adv.
--moderately;
---దోరగా పండిన = moderately ripe.
---దోరగా వేగిన = moderately roasted.


దోవ, dOva
-n.
--path; way; road; 


దోవతి, dOvati
-n.
--piece of cloth worn by men as the lower garment;


దోషం, dOshaM
-n.
--error; fault; flaw; defect; deficiency;


దోషి, dOshi
-n.
--person at fault; guilty person;


దోసకాయ, dosakAya
-n.
--cucumber; [bot.] ''Cucumis sativus;''
-- దేశవాళీ దోస; నక్క దోస (చిన్న కాయలు); ములు దోస; పందిరి దోస; బుడెం దోస లేదా కీర దోసకాయ;


దోశె, dOSe
-n.
--Indian pancake; a thin crepe; 


దోహదం, dOhadaM
-n.
--(1) contribution; causative factor; 
--(2) physical support; 
--(3) moral support;


ద్యోతకం, dyOtakaM
-adj.
--illuminating; showing; conveying;


ద్రోహం, drOhaM
-n.
--betrayal; treachery;


ద్రోహి, drOhi
-n.
--cheater; traitor;
---దేశద్రోహి = traitor.


దౌత్యం, dautyaM
-n.
--diplomacy; 


దౌత్యవర్గం, dautyavargaM
-n.
--diplomatic corps; 


దౌత్యాలయం, dautyAlayaM
-n.
--embassy;


దౌర్భాగ్యం, daurbhAgyaM
-n.
--misfortune; bad luck;


దౌహిత్రి, dauhitri
-n. f.
--grand daughter; daughter’s daughter;


దౌహిత్రుడు, dauhitruDu
-n. m.
--grand son; daughter’s son;
&lt;/poem&gt;

==Part 3: ధ - dha==
&lt;poem&gt;

ధగధగ, dhagadhaga
-adj.
--onomatopoeia for iridescence or glitter;


ధనం, dhanaM
-n.
--money; wealth; 


ధన, dhana
-adj.
--positive; plus;
---ధన విద్యుత్తు = positive electricity.
---ధనావేశం = positive charge.


ధనధన, dhanadhana
-adj.
--onomatopoeia for banging with feet;


ధనధ్రువం dhanadhruvaM
-n.
--positive pole; anode;


ధనవంతుడు, dhanavaMtuDu
-n. m.
--rich person; 
-- (ant.) దరిద్రుడు;


ధనవంతురాలు, dhanavaMturAlu
-n. f.
--rich person; 
-- (ant.) దరిద్రురాలు;


ధనసంఖ్య, dhanasaMkhya
-n.
--positive number;


ధనసంబంధ, dhanasaMbaMdha
-adj.
--pecuniary; related to money;


ధనస్వామ్యం, dhanasvAmyaM
-n.
--plutocracy; government by the wealthy; 


ధనాభావం, dhanAbhAvaM
-adj. 
--resource-short; impecuniary;


ధన్యత, dhanyata
-n.
--good fortune; blessedness; 


ధన్యవాదం, dhanyavAdaM
-n.
--thanks; a word expressing thanks or gratitude;


ధనికుడు, dhanikuDu
-n. m.
--rich person; 
-- (ant.) దరిద్రుడు;


ధనియాలు, dhaniyAlu
-n.
--coriander seeds; [bot.] Coriandrum sativum;
--కొత్తిమీర = coriander plant; 
-- [Sans.] ధాన్యకం; దానకం; ధాన్యం; ధానీ; ధానేయకం; కుస్తుంభరీ; 


ధనిష్ఠ, dhaniShTha                
-n.
--(1) Delta Capricorni; Deneb Algeidi; Yoga tara of the 23rd  lunar mansion; located in the constellation Capricorn; 
--(2) The 23rd of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 


ధనుర్వాతం, dhanurvAtaM
-n.
--tetanus;


ధనుస్సు, dhanussu
-n.
--(1) bow; 
--(2) Sagittarius;


ధనూరాసి, dhanUrAsi
-n.
--Sagittarius; a sign of the Zodiac;


ధమని, dhamani
-n.
--artery; any vessel that carries blood away from the heart;


ధమనిక, dhamanika
-n. 
--arteriole; an artery with a small diameter;


ధర, dhara
-n.
--(1) price; cost; (rel.) విలువ; 
--(2) short for ధరణి;


ధరణి, dharaNi
-n.
--Earth;


ధరణిపతి, dharaNipati
-n.
--king; (lit.) lord of the land;


ధర్మం, dharmaM
-n.
--(1) property; 
--(2) justice; law; 
--(3) tradition; 
--(4) duty;
-- (5) one's personal path in life, the fulfilment of which leads to a higher state of consciousness;  
---వృత్తిధర్మం = professional duty.
---సామాన్యధర్మం = common law.


ధర్మకర్త, dharmakarta
-n.
--trustee; 


ధర్మదానం, dharmadAnaM
-n.
--charity;


ధర్మాదాయం, dharmAdAyaM
-n.
--income accruing to a charitable trust; endowment;


ధర్మధార, dharmadhAra
-n.
--cease-fire;


ధర్మనిధి, dharmanidhi
-n.
--charitable trust;


ధర్మపత్ని, dharmapatni
-n.
--legally married wife;


ధర్మపన్నాలు, dharmapannAlu
-n. pl.
--maxims of duty and morality;


ధర్మసంస్థ, dharmasaMstha
-n.
--charitable organization;


ధర్మసందేహం, dharmasaMdEhaM
-n.
--[idiom] a minor doubt;


ధరావతు, dharAvatu
-n.
--deposit; earnest money; ante;


ధరించు, dhariMcu
-v. t.
--wear; put on; 


ధర్మి, dharmi
-n.
--type of acting;
---లోకధర్మి = realistic acting; natural acting.
---నాట్యధర్మి = conventional acting, that is, acting following prevailing stage conventions.


ధర్మోపదేశం, dharmOpadESaM
-n.
--sermon;


ధవళం, dhavaLaM
-n.
--white;


ధ్వజం, dhvajaM
- n. 
-- pole; flagpole;


ధ్వజభంగం, dhvajabhaMgaM
- n.
-- impotence; inability of the penis to stay erect;


ధ్వన్యనుకరణ, dhvanyanukaraNa
-n.
--[ling.] onomatopoeia; 


ధ్వనించు, dhvaniMcu
-v. i.
--imply; sound like; 


ధ్వని, dhvani
-n.
--sound;
---అతిధ్వని = ultrasound.
---ప్రతిధ్వని = resound; echo.


ధాతుమలం, dhAtumalaM
-n.
--slag; the scum that floats on molten metal;


ధాతువు, dhAtuvu
-n.
--(1) element; chemical element; మూలకం ; 
--(2) [gram.] etymon; root; source; verb stem;


ధాతుసాధన, dhAtusAdhana
-n.
--metallurgy; 


ధాన్యం, dhAnyaM
-n.
--(1) grain; 
--(2) rice paddy; unhusked rice;
-- నవధాన్యాలు = వడ్లు, యవలు, మినుములు, పెసలు, గోధుమలు, నువ్వులు, అనుములు, శనగలు, ఉలవలు; 
-- దశ గ్రామ్య ధాన్యాలు = వడ్లు, యవలు, మినుములు, మసూర్ పప్పు, గోధుమలు, నువ్వులు, సన్న ఆవాలు, ప్రియంవద, కందులు, ఉలవలు; 


ధార, dhAra
-n.
--stream; continuous flow of a liquid, as the flow from a faucet;


ధారణ, dhAraNa
-n.
--concentration; memory; memorization; ability to recall; concentration of the mind on an item continuously for a period of 12 seconds (according to Yoga Sutra); 


ధారాదత్తం చేయు, dhArAdattaM cEyu
-v. i.
--give away with all rights and privileges;


ధారావాహిక, dhArAvAhika
-n.
--a serial in media, primarily in print media; 


ధారాళం, dhArALaM
-n.
--unimpeded; free flowing; fluent; 


ధారి, dhAri
-suff.
--wearer; one who wears the object indicated by the root word;
---ఖడ్గధారి = sword-wearer.
---కిరీటధారి = crown-wearer.


ధార్మిక, dhArmika
-adj.
--moral; righteous;
-suff.
--having the property of;


ధార్మికుడు, dhArmikuDu
-n. m.
--good man; virtuous man; 


ధావనం, dhAvanaM
-n.
--washing; brushing; scrubbing; cleansing; 


ధావన చూర్ణం, dhAvana cUrnaM
-n.
--cleaning powder;


ధావన ఖమీరం, dhAvana khamIraM
-n.
--cleaning paste;


ధావని, dhAvani
-n.
--(1) brush; 
--(2) washer; scrubber; washing machine;


ధాష్టీకం, dhAshTIkaM
-n.
--domineering attitude; browbeating;


ధ్యానం, dhAnaM
-n.
--concentration of the mind on an item continuously for a period of 12 x 12 seconds = 2 minutes 24 seconds (according to Yoga Sutra); the focusing of attention on one particular spiritual idea in continuous meditation; 


ధిక్కరించు, dhikkariMcu
-v. i.
--flout; disregard; defy;


ధిషణ, dhishaNa
-n.
--wisdom; confidence;


ధిషణాహంకారం, dhishaNAhaMkAraM
-n.
--ego coming from confidence in one's own intellect or wisdom;


ధీ, dhI
-n.
--intellect;


ధీమతి, dhImati
-n.
--scholar; wise person;


ధీమా, dhImA
-n.
--self-assurance; self-confidence;


ధీర, dhIra
-n. f.
--heroine; brave woman;


ధీరుడు, dhIruDu
-n. m.
--brave man; hero;


ధీశాలి, dhISAli
-n.
--intellectual;


ధుని, dhuni
-n.
--stream; river;


ధుమధుమ, dhumadhuma
-adj.
--onomatopoeia for fuming with anger;


ధురంధరుడు, dhuraMdharuDu
-n. m.
--one who bears a burden; responsible man; 


ధుర, dhura
-n.
--burden; 


ధృతి, dhRuti
- n.
-- essential oil;


ధ్రువం, dhruvaM
-n.
--pole;
---దక్షిణ ధ్రువం = south pole.
---అయస్కాంత ధ్రువం = magnetic pole.


ధ్రువ, dhruva
-adj.
--fixed; steady; immobile;


ధ్రువతార, dhruvatAra
-n.
--Polestar; Polaris; Steering Star; Ship Star; Stella Maris; this is the Pole Star for the northern hemisphere only; There is no such star for the southern hemisphere;


ధ్రువపరచు, dhruvaparacu
-v. t.
--assert; confirm; ratify;


ధ్రువయష్టి, dhruvayashti
-n.
--polar axis; the axis pointing toward the Polestar;


ధ్రువీకరణ, dhruvIkaraNa
- n.
- ratification; confirmation;


ధూపం, dhUpaM
- n.
-- smoke from burning ''SaambraNi'' (a resin); smoke produced by incense stick; smoke for fumigation;


ధూమం, dhUmaM
-n.
--smoke; fume;


ధూమకేతువు, dhUmakEtuvu
-n.
--comet; (lit.) one with a smoky tail;


ధూమపానం, dhUmapAnaM
-n.
--smoking;


ధూమశకటం, dhUmaSakaTaM
-n.
--locomotive; train;


ధూర్తదేశం, dhUrtadESaM
- n.
-- rogue nation;


ధూర్తుడు, dhUrtuDu
- n.
-- rogue;


ధూళి, dhULi
-n.
--dust; dust raised into the air;


ధూళి, దూగర, dhULi, dUgara
-n.
--dust and cobwebs; 


ధూసరం, dhUsaraM
-n.
--(1) dust; 
--(2) gray; grey; dust color;


ధృతి, dhRti
-n.
--(1) speed; 
--(2) courage; 
--(3) happiness;


ధృతిగతి, dhRtigati
-n.
--velocity; velocity indicates speed and the direction of travel;


ధైర్యం, dhairyaM
- n.
-- courage; bravery;
--- మొండి ధైర్యం = chutzpa; supreme self-confidence; gall
--- మనో స్థైర్యం = firmness = steadiness; steadfastness; 


ధోతీ, dhOtI
-n.
-- a piece of cloth worn by men as the lower garment;


ధోరణి, dhOraNi
-n.
--manner; attitude; style;


ధ్యేయం, dhyEyaM
-n.
--goal; aim;


&lt;/poem&gt;


|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>a22eim6yc7anjs07uhwm9hdrivx1zg5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/స-హ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3024</id>
    <revision>
      <id>33342</id>
      <parentid>33338</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T14:31:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 1: సం - saM, స - sa */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="131940" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;


==Part 1: సం - saM, స - sa==
&lt;poem&gt;
'''సం - saM'''

సంకటం, saMkaTaM
-n.
--(1) disease; illness; 
--(2) trouble; difficulty; emergency; 


సంకటకాలం, saMkaTakAlaM
- n.
-- emergency; 


సంకటి, saMkaTi
-n.
--lunch; meal at noon time; typically cooked cereal; porridge;


సంకర, saMkara
-adj.
--hybrid; not pure bred; cross bred;


సంకరణం, saMkaraNaM
-n.
--cross breeding; hydridization;


సంకర్షణ, saMkarshaNa
-n.
--interaction;


సంకలనం, saMkalanaM
-n.
--addition; compilation;


సంకల్పం, saMkalpaM
-n.
--resolve; resolution; a mental decision or commitment to do something.


సంకలిత, saMkalita
-adj.
--aggregated; added; accumulated;


సంక్రమణం, saMkramaNaM
- n. The passage of the sun (or a planetary body) from one sign of the zodiac into another. 
-- సూర్యాది గ్రహములు ఒక రాశిని విడిచి మరియొక రాశికి పోవడము.
-- see also  సంక్రాంతి;


సంక్రమణ, SaMkramaNa
-n.
--transition.


సంక్రామిక, saMkrAmika
-adj.
--contagious;                                     %to e2t


సంక్షిప్త, samkshipta
-adj.
--abbreviated;


సంక్షిప్తం, samkshiptaM
-n.
--brief; summary; abbreviation;


సంక్షోభం, samkshObhaM
-n.
--upheaval; crisis; disturbance;


సంకీర్ణ, saMkIrNa
-adj.
--mixed; related to a coalition; complex;


సంకుచిత, saMkucita
-adj.
--restricted; narrow;


సంకు పాషాణం, SaMku pAshANaM
-n.
--white arsenic; Arsenicum album;


సంకుల సమరం, SaMkula samaraM
-n.
--bitter struggle; mob fight; fierce battle;


సంకేతం, SaMkEtaM
-n.
--sign; symbol; code; secret signal;


సంక్షేమం, SaMkshEmaM
-n.
--welfare;


సంక్షోభం, SaMkshobhaM
-n.
--unrest; disturbance; distress; crisis due to shortage of resources; 


సంఖ్య, SaMkhya
-n.
--[math.] number; a sequence of one or more digits;
---అనిష్ప సంఖ్య = irrational number; not a number that can be expressed as a ratio of two integers;
---కరణీయ సంఖ్య = irrational number.
---బేసి సంఖ్య = odd number.
---నిష్ప సంఖ్య = fractional number; rational number.
---సరి సంఖ్య = even number.
---సమ్మిశ్ర సంఖ్య = complex number.
---సంకీర్ణ సంఖ్య = complex number.


సంఖ్యాత్మక, saMkhyAtmaka
-adj.
--numerical;


సంఖ్యాధికత్వం, saMkhyAdhi-katvaM
-n.
--majority; numerical majority;                           % to e2t


సంఖ్యావాచకం, saMkhyAvAcakaM
-n.
--numeral; number;


సంఖ్యాశాస్త్రం, saMkhyASAstraM
-n.
--[math.] 
--(1) statistics; 
--(2) theory of numbers;


సంగం, saMgaM
-n.
--junction; meeting place;


సంగణకం, saMgaNakaM
-n.
--computer;


సంగణీకరించు, saMgaNIkariMcu
-v. t.
--compute; calculate;


సంగడి, saMgaDi
-n.
--(1) couple; pair; 
--(2) dumb-bell; a pair of weights used in weight lifting;


సంగడికత్తె, saMgaDikAtte
-n. f.
--friend; girl friend;


సంగడికాడు, saMgaDikADu
-n. m.
--friend; boy friend;


సంగత, saMgata
-adj.
--consistent;


సంగతంగా, saMgataMgA
-adv.
--consistently;


సంగతత్వం, saMgatatvaM
-n.
--consistency;


సంగత్వం,  saMgatvaM
- n.
-- attachment; (ant.)  నిస్సంగత్వం;


సంగతి, saMgati
-n.
--(1) point; issue; news; event; subject matter; topic; circumstance; message; story; occurrence; knowledge; 
--(2) [music] variation in the way different stanzas in a lyric are rendered with varying melodies;


సంగతులు, saMgatulu
-n. pl.
--issues; news items;


సంగమం, saMgamaM
-n.
--union; junction;
---సాగర సంగమం = the place where a river joins the sea.


సంగ్రహం, saMgrahaM
-n.
--(1) summary; 
--(2) collection;


సంగ్రహాలయం, saMgrahAlayaM
-n.
--museum; a place where collections are kept;


సంగ్రహించు, saMgrahiMcu
-v. t.
--collect; obtain; acquire;. summarize;


సంగ్రామం, saMgrAmaM
-n.
--conflict; battle; war;


సంగీతం, saMgItaM
-n.
--music;


సంగోరు, saMgOru
-n.
--half portion;


సంఘం, saMghaM
-n.
--(1) group; 
--(2) society;


సంఘ సేవకుడు, saMgha sEvakuDu
-n. m.
--social worker;


సంఘ సేవిక, saMgha sEvika
-n. f.
--social worker;


సంఘటన, saMghaTana
-n.
--event; incident;


సంఘటిత, saMghaTita
-adj.
--integrated; consolidated; compact; organized; cooperating; 
-- సంఘటిత ఉద్యోగులు = Organised employees.
--అసంఘటిత ఉద్యోగులు = Unorganised employees.


సంఘర్షణ, saMgharshaNa
-n.
--conflict; friction;


సంఘాతం, saMghAtaM
-n.
--collision, union of objects caused by a collision;


సంఘీభవించు, saMghIbhaviMcu
-v. i.
--unite;


సంఘీభావం, saMghIbhAvaM
-n.
--unity; the feeling of being a part of a society;


సంజ్ఞ, saMj~na
-n.
--sign; symbol; gesture; code;


సంచయని, saMcayani
-n.
--[comp.] accumulator; a register used in the arithmetic unit of a digital computer;


సంచరించు, saMcariMcu
-v. i.
--wander about; roam; rove;


సంచలనం, saMcalanaM
-n.
--commotion; disturbance; stir; activity; movement;


సంచారం, saMcAraM
-n.
--(1) meandering; touring; traveling; traversing; wandering; roaming;
--(2) [music] meandering into higher notes during the initial phase of a rendition; range; 


సంచార, saMcAra
-adj.
--mobile; touring; travelling;


సంచాలకుడు, saMcAlakuDu
-n. m.
--organizer; convener;


సంచి, saMci
-n.
--(1) bag; sac; 
--(2) purse;


సంచిక, saMcika
-n.
--(1) an issue of a periodical; (rel.) సంపుటి = a volume of a periodical. For a monthly periodical, the issue published each month is a సంచిక, and the collection of issues during a year is సంపుటి; 
--(2) [comp.] accumulator;


సంచిత, saMcita
-adj.
--accumulated; cumulative;
---సంచిత కర్మ = accumulated karma.
---సంచిత నిధి = consolidated fund.


సంచీపేరు, saMcIpEru
-n.
--[comp.] accumulator register;


సంజనిత, saMjanita
-adj.
--created; produced;


సంజాయిషీ, saMjAyishI
-n.
--explanation; in response to an allegation;


సంజీవని,  saMjIvani
- n.
--[bot.] ''Selaginella bryopteris''; A restorative, a cordial, a reviving medicine, a medicine tending to prolong life, or of sufficient efficacy to raise the dead; This is believed to be the herb that revived Lakshmana in the Indian epic Ramayana; [same as] సంజీవకరణి; see also సంధానకరణి, సౌవర్ణకరణి, విశల్యకరణి; 


సంత, saMta
-n.
--(1) farmers market; rows of stalls in a market place on a periodic basis, typically once a week; 
--(2) a Vedic lesson;
--(3) unwelcome and nagging disturbance as in వెధవ సంత లాగుంది; 
---మైలసంత = fish or meat market.
---మడిసంత = fruit or vegetable market.


సంతర్పణ, saMtarpaNa
-n. 
--a type of feast served on special occassions tolarge number of people;


సంతకం, saMtakaM
-n.
--signature;


సంతతి, saMtati
-n.
--offspring; progeny; one's children;


సంతరించు, saMtariMcu
-v. t.
--acquire; accumulate; develop; get;


సంతానం, saMtAnaM
-n.
--offspring; one's children;


సంతానవంతుడు, saMtAnavaMtuDu
-n. m.
--one who has children;


సంతానవతి, saMtAnavati
-n. f.
--one who has children;


సంతాపం, saMtApaM
-n.
--sadness; grief;


సంతు, saMtu
-n.
--offspring; progeny;


సంతృప్త, saMtRpta
-adj.
--[chem.] saturated;


సంతృప్తి, saMtRpti
-n.
--satisfaction;


సంతోషం, saMtOshaM
-n.
--happiness; pleasure;


సందడి, saMdaDi
-n.
--bustle; excitement;


సందర్భం, saMdarbhaM
-n.
--context; circumstance;


సందర్భ శుద్ధి, saMdarbha suddhi
-n.
--appropriateness of context;


సందర్శకులు, saMdarsakulu
-n. pl.
--visitors; tourists;


సందిగ్ధ, saMdigdha
-adj.
--doubtful; uncertain; ambiguous;


సందిలి, saMdili
-n.
--upper arm;


సందు, saMdu
-n.
--alley; a narrow street; [coll.] excuse; narrow opening;


సందుపిల్లి, saMdupilli
-n.
--alley cat;


సందువా, saMduvA
-n.
--pomfret (fish);
---తెల్ల సందువా = silver pomfret; white pomfret; Pampus argentius.
---సూది సందువా = grey pomfret; Pampus argentius.
---నల్ల సందువా = brown pomfret; black pomfret; Parastromateus niger.


సందేశం, saMdESaM
-n.
--message; news; tidings;


సందేహం, saMdEhaM
-n.
--doubt; suspicion; hesitation; uncertainty;


సందేహాస్పద, saMdEhAspada
-adj.
--doubtful; uncertain;


సందోహం, saMdOhaM
-n.
--multitude; crowd;


సందేహశీలుడు, saMdEhaSIluDu
- n.
-- skeptic, one who doubts everything; 
--  సంశయవాది; 


సంధ్య, saMdhya
-n.
--(1) dusk; dawn; the times of day joining sunlight and darkness; (lit.) the junction time; 
--(2) religious rites performed at dusk; సంధ్యావందనం;
---ఉషసంధ్య = dawn; ప్రాతఃకాలం;
---సాయంసంధ్య = dusk; సాయంకాలం;


సంధాత, saMdhAta     %e2t
-n.
--organizer; one who unites;


సంధానం, saMdhAnaM
-n.
--synthesis; concatenation; joining together; సంశ్లేషణ;


సంధానకరణి, saMdhAnakaraNi
--n.
-- a medicinal herb said to have the miraculous property of making torn flesh or broken bones whole; the identity of this is not known at present; [see also] విశల్యకరణి, సంజీవకరణి, సౌవర్ణకరణి; 


సంధాన భాష, saMdhAna bhAsha
-n.
--link language;


సంధాయక, saMdhAyaka
-adj.
--connective; connecting;


సంధాన రసాయనం, saMdhAna rasAyanaM
-n.
--synthetic chemistry; సంశ్లేష రసాయనం;


సంధ్యావందనం, saMdhyAvaMdanaM
-n.
--the prayer offered to the Sun and other elements of nature at dawn and dusk;


సంధ్యారాగం, saMdhyArAgaM
-n.
--redness of the sky at dawn or dusk;


సంధి, saMdhi
-n.
--(1) junction; union; 
--(2) a grammatical construct joining two words; euphonic combination; 
--(3) truce; pact; 
--(4) delirium;
---యుగసంధి = period of transition between two eras.
---త్రికసంధి = a grammatical construct in Telugu and Sanskrit.


సంధించు, saMdhiMcu
-v. t.
--bring together;


సంధికాలం, saMdhikAlaM
-n.
--transition priod; juncture;


సంన్యాసి, saMnyAsi
- n.
-- one who gave up all worldly things; one who gave up attachments to this physical material world;
-- సర్వసంగపరిత్యాగి;  see also సన్నాసి;


సంపంగి, saMpaMgi
- n.
-- a fragrant flower;
--- తీగ సంపంగి = a flowering shrub with greenish-yellow flowers; [bot.] ''Artabotrys hexapetalus;''
--- చెట్టు సంపంగి =  a flowering tree with greenish yellow scented  flowers; [bot.] ''Canaga odorota;''


సంపద, saMpada
-n.
--wealth; resource;
---ఖనిజ సంపద = mineral wealth.
---జల సంపదలు = water resources; నీటి వనరులు;
---సహజ సంపదలు = natural resources.


సంపన్న, saMpanna
-adj.
--wealthy; rich;


సంపర్కం, saMparkaM
-n.
--contact;


సంప్రదాయం, saMpradAyaM
-n.
--tradition; custom; practice;


సంప్రదాయ సిద్ధ, saMpradAya siddha
-adj.
--traditional; conventional;


సంప్రదింపులు, saMpradiMpulu
-n. pl.
--discussions; negotiations; consultations;


సంపాతం,  saMpAtaM
- n.
-- (1) fall; quick downward fall; quick downward swoop; (2)[math.] superposition; occupying a slot (space or time) simultaneously; 


సంపాదకత్వం, saMpAdakatvaM
-n.
--editorship;


సంపాదక వర్గం, saMpAdaka vargaM
-n.
--editorial board;


సంపాదకుడు, saMpAdakuDu
-n.
--editor (of a magazine or newspaper); the editing of a movie is called కూర్పు;
---ఉప సంపాదకుడు = assistant editor.
---సహాయ సంపాదకుడు = associate editor.


సంపాదకీయం, saMpAdakIyaM
-n.
--editorial;


సంపాదన, saMpAdana
-n.
--earnings;


సంపాదించు, saMpAdiMcu
-v. i.
--earn; obtain; procure; get;


సంపుటి, saMpuTi
-n.
--volume of a periodical; same as సంపుటం;


సంపెంగ, saMpeMga
-n.
--champaka; [bot.] Michelia champaka; also సంపంగి, [Sans.] చంపక;


సంబంధం, saMbaMdhaM
-n.
--(1) relationship; kinship; alliance; 
--(2) contextual relevance; 
--(3) a match for a prospective wedding;


సంబంధి పదకోశం, saMbaMdhi padakOSaM
-n.
--thesaurus;


సంబరం, saMbaraM
-n.
--(1) festival; 
--(2) happiness;


[[నీటిబ్రాహ్మీ|సంబరేణి]], saMbarENi
-n.
--[bot.] ''Bacopa monnieri;''


సంబారాలు, saMbArAlu
-n. pl.
--(1) cooking ingredients; 
--(2) spices used in cooking;


సంబోధన, saMbodhana
-n.
--addressing;


సంభవించు, saMbhaviMcu
-v. i.
--happen; occur;


సంభ్రమం, saMbhramaM
-n.
--(1) thrill; excitement; 
--(2) surprise; bewilderment;


సంభారం, saMbhAraM
-n. s.
--supplies; equipment;


సంభావన, saMbhAvana
-n.
--(1) respect; honor; esteem; 
--(2) token of respect; a gift given in recognition of the display of a scholarly talent; see also దక్షిణ;


సంభావ్యం, saMbhAvyaM
-n.
--probable;


సంభావ్యత, saMbhAvyata
-n.
--[math.] probability; 
---It is possible that it will rain tomorrow, and I would estimate the probability of rain tomorrow is 46% = 	రేపు వాన పడే సావకాశం వుంది. రేపు వాన పడే సంభావ్యత 46% వుందని అంచనా వేస్తున్నాను.


సంభాషణ, saMbhAshaNa
-n.
--dialog; conversation;


సంయమనం, saMyamanaM
-n.
--restraint; forbearance; self-denial; control; moderation; balance;


సంయుక్త, saMyukta
-adj.
--joint; mutual;	


సంయుక్తాక్షరం, saMyuktAksharaM
-n.
--a combination of more than two consonants;


సంయోగం, saMyOgaM
-n.
--conjugation; unification; joining together; synthesis; chemical reaction;


సంయోగ జంటబంధం, saMyOga jaMTabaMdhaM
-n.
--[chem.] conjugate double bond;


సంయోజిత, saMyOjita
-adj.
--conjoined; attached;


సంరంభం,saMraMbhaM
-n.
--excitement;


సంరక్షణ, saMrakshaNa
-n.
--protection; conservation; preservation; patronage;


సంవర్గ, saMvarga
-adj.
--categorical;


సంవర్గమానం, saMvargamAnaM
-n.
--[math.] logarithm;


సంవత్సరం, saMvatsaraM
-n.
--year;


సంవాదం, saMvAdaM
-n.
--debate; argument; 
---సంవాద చాతుర్యం = debating talent.


సంవిధానం, saMvidhAnaM
-n.
-- (1) technique; (2) constitution; a body of fundamental principles or established precedents according to which a state or other organization is acknowledged to be governed;


సంవిధాన శాస్త్రం, saMvidhAna SastraM
-n.
--technology;


సంవేగం, saMvEgaM
-n.
--acceleration; haste; hurry;


సంవేదక, saMvEdaka
-adj.
--[bio.] sensory;
---సంవేదక నాడులు = sensory nerves.


సంశయం, saMSayaM
-n.
--doubt;


సంశయాస్పద, saMSayAspada
-adj.
--doubtful; questionable;


సంశ్లేషణ, saMSlEshaNa
-n.
--synthesis; fusion; (ant.)విశ్లేషణ;


సంస్కరణ, saMskaraNa
-n.
--reform;


సంస్కర్త, saMskarta
-n.
--reformer;


సంస్కరించు, saMskariMcu
-v. t.
--(1) reform; 
--(2) cremate a dead body;


సంస్కారం, saMskAraM 
- n.
-- doing  things well; cultured behavior 

 
సంస్కారాలు, saMskArAlu  
- n.
-- the set of things that ought to be done well, according to scriptures; 
-- పుట్టినది మొదలు ఆయా వయసులలో మంత్రపూర్వకంగా చేసే క్రియలు సంస్కారాలు. జాతకర్మ మొదలు అంత్యేష్టి వరకూ 16 సంస్కారాలు చేస్తారు. అన్నప్రాశనం, చెవులు కుట్టడం, అక్షరాభ్యాసం, ఉపనయనం, వివాహం, మొదలైనవి సంస్కారాలు;


సంస్మరణ, saMsmaraNa
-adj.
--memorial;


సంస్కృతం, saMskRtaM
-n.
--Sanskrit;


సంస్కృత, saMskRta
-adj.
--polished; cultured;


సంస్కృతి, saMskRti
-n.
--culture; culture of a society;


సంస్థ, saMstha
-n.
--organization; institution; establishment;


సంసారం, saMsAraM
-n.
--the household; family; see also కుటుంబం;


సంసారి, saMsAri
-n.
--family person; householder;


సంస్కారం, saMskAraM
-n.
--cultured behavior; polished behavior;


సంస్థాపకుడు, saMsthApakuDu
-n. m.
--founder;


సంస్థానం, saMsthAnaM
-n.
--feudal state within British India;


సంసిద్ధం, saMsiddhaM
-n.
--ready;


సంహితం,saMhitaM
-n.
--collection; compilation; compendium; book;


సంస్థిత, saMsthita
-adj.
--established;


సంహారం,  saMhAraM
- n.
--(1) killing; destruction;
--(2) folding
--- వేణీ సంహారం =  folding the hair;


సంక్షోభం, saMkshObhaM
-n.
--shortage;

'''స - Sa'''


స, sa
-n.
--first of the seven notes of Indian music; the seven notes are : స, రి, గ, మ, ప, ద,ని;


స, sa
-pref.
--with; along;
---సచేల = clothed; with clothes.
---సాలంకృత = decorated; with ornaments.
---సాధికార = authoritative; with authority.


సకల, sakala
-adj.
--all; entire; omni; see also సర్వ;


సకృత్తుగా, sakRuttugA
-adv.
--rarely; seldom;


సకిలింత, sakiliMta
-n.
--neighing of a horse;


సకృత్తుగా, sakRttugA
--adv.
-- seldom; rarely; scarcely;


సఖ్యము, sakhyamu
-n.
--friendship;


సఖుడు, sakhuDu
-n. m.
--friend;


సఖి, sakhi
-n. f.
--friend; companion;


సగం, sagaM
-n.
--half;
---చెరిసగం = half each, the assumption being that there are two people to share.


సగటు, sagaTu
-n.
--average; mean;


సగటు సముద్ర మట్టం, sagaTu samudra maTTaM
-ph.
--mean sea level;


సగుణ బ్రహ్మ, saguNa brahma
- n. 
- The Supreme Universal Power that is within the capability of description and understanding, Vishnu, Shiva, Shakti, Rama, Krishna, etc.; see also నిర్గుణ బ్రహ్మ;


సగ్గుబియ్యం, saggubiyyaM
-n.
--sago; tapioca;  a grain-like preparation made from the starchy substances found in a variety of palm-like trees such as ''Metroxylon sagu'', ''M. rumphi'', ''M. leave'', (Jatropha family); In India, this is often made from Casava root or ''Manihot utilissima''; ([[కర్ర పెండలం]]);
-- [Hindi] sabudana;


సగ్గుతాడి, saggu tADi
-n. 
--sago palm; [bot.] Cycas revoluta;


సగుణ, saguNa
-adj.
--with qualities; with attributes; with properties;


సగోత్రీయత, sagOtrIyata
-n.
--consanguinity; relationship by descent from the same ancestor; a genetic relationship stretched over many generations; see also రక్తసంబంధం;


సగోత్రుడు, sagOtruDu
-n.
--consanguine; kinsman; (rel.) జ్ఞాతి; దాయ; దాయాది;


సచిత్ర, sacitra
-adj.
--illustrated; with figures;


సచివాలయం, sacivAlayaM
-n.
--secretariat; an office where the offices of ministry are located;


సచివుడు, sacivuDu
-n. m.
--minister; adviser; councilor; secretary;


సచ్ఛిద్ర, sacchidra
-adj.
--perforated; porous;


సజల, sajala
-adj.
--diluted; hydrated; combined with water;


సజ్జ, sajja
-n.
--(1) basket; a basket made of beads or dried seeds; wicker basket;
--(2) ornamental armor;


సజ్జలు, sajjalu
-n.
--spiked millet; [bot.] ''Penicillata spicata; Holcus spicatus'';
-- సజ్జలు బలవర్ధకమైన ఆహారం. సజ్జలతో చేసిన ఆహారపదార్థాలు రుచితో పాటు ఆరోగ్యానికీ మేలు చేస్తాయి; సజ్జలు ప్రాణ్యములని సరఫరా చేసే చక్కటి ఆహారం;  వంద గ్రాముల సజ్జలు 378 కేలరీల శక్తిని ఇస్తాయి. వీటిలో ఖటికం, ఇనుము అధికంగా ఉంటాయి. భాస్వరం శాతం అధికంగా ఉన్న సజ్జలు కణాభివృద్ధిలో కీలకపాత్ర పోషిస్తాయి; సజ్జలతో రొట్టె, చపాతీ, దోశ .. ఇలా రకరకాల వంటకాలు చేసుకోవచ్చు. 
-- గంటెలు; 


సజాతీయత, sajAtIya
-adj.
--kindred; belonging to the same clan;


సజావుగా, sajAvugA
-adv.
--on an even keel;


సజ్జితం, sajjitaM
-n.
--armored;


సజ్జిత రథం, sajjita rathaM
-n.
--armored vehicle; tank;


సజీవ, sajIva
-adj.
--alive; living; live; (ant.) నిర్జీవ;
---సజీవ శిలాస్తులు = living fossils.


సడలించు, SaDaliMcu
-v. t.
--loosen; make less tight; unscrew;


సడ్డకుడు,  saDDakuDu
- n.
--co-son-in-law; the husband of a man's wife's sister;
-- షడ్డకుడు; షడ్డకురాలు = codaughter-in-law; the wife of a woman's husband's brother;


సడి, saDi
-n.
--noise;


సణుగుడు, SaNuguDu
-n.
--(1) murmuring; murmur; 
--(2) grumbling;


సతతము, satatamu
-adj.
--always;


సత్కరించు, satkariMcu
-v. t.
--honor;


సత్యం, SatyaM
-n.
--truth;


సత్యసారణి, SatyasAraNi
-n.
--[logic] truth table;


సత్రకాయ, satrakAya
-n.
--sidekick;


సత్రం, satraM
-n.
--choultry; rest house for travellers; inn; hostel; lodging; tavern;


సత్వం, satvaM
-n.
--power;
---విద్యుత్ సత్వం = electrical power.    % e2t


సత్వరంగా, satvaraMgA
-adv.
--expeditiously; quickly; on the double;


సత్యం, satyaM
-n.
--truth;


సత్యసంధత, satyasaMdhata
-n.
--truthfulness;


సతాయించు, satAyiMcu
-v. t.
--bother; torment; irritate; tease;


సత్తా, sattA
-n.
--strength; power; energy;


సత్యాగ్రహం, SatyAgrahaM
-n.
--civil disobedience;


సతీర్థ్యుడు, satIrthyuDu
- n.
-- another student from the same mentor; a fellow disciple who studied at the same teacher at a different time; 
-- see also సహాధ్యాయుడు;


సత్తు, sattu
-n.
--pewter; an alloy traditionally composed of 85–99% [[tin]], mixed with [[copper]], [[antimony]], [[bismuth]], and sometimes [[silver]]. Copper and antimony act as hardeners while lead is more common in the lower grades of pewter, that gives a bluish tint; Pewter has a low [[melting point]], around {{convert|170|-|230|C|F}}, depending on the exact mixture of metals; it was widely used for special purpose cooking vessels in India in the pre-independence era; It probably is not a good idea to use this material for cooking;
---సత్తు రూపాయి = a counterfeit rupee coin.


సదనం, sadanaM
-n. 
--house; dwelling; residence; hostel; dormitory;


సదరు, sadaru
-adj.
--the said; the above referenced;
---సదురు శ్రీవారు = the said husband.


సదస్సు, sadassu
-n.
--assembly of learned people; meeting; conference; congregation; సభ;


సదస్యులు, sadasyulu
-n. pl.
--attendees; participants in a conference;


సదా, sadA
-adj.
--always;


సదాపనస, sadApanasa
-n.
--breadfruit tree; a starchy fruit tree found in the Pacific islands; [bot.] Artocarpus altilis;


సదాపాకు, sadApAku
-n.
--garden rue; a strong-scented herb with medicinal properties; [bot.] Ruta chalepensis;


సదిశరాసి, sadiSarAsi
-n.
--[math.] vector; a mathematical quantity with a magnitude and direction;    % to e2t


సదుపాయం, sadupAyaM
-n.
--convenience; comfort; see also సౌకర్యం;


సద్దు, saddu
-n.
--noise; sound; same as శబ్దం;


సద్యోగం, sadyOgaM
--echo word with ఉద్యోగం;


సద్యోజాత, sadyOjAta
-adj.
--nascent; (ety.) సద్యః + జాతః = అప్పుడే పుట్టిన;


సన్నగిల్లు, sannagillu
-v. i.
--become lean; decrease in size; diminish;


సన్నని, sannani
-adj.
--slender; thin; fine; lambent;
--- lambent light = సన్నని వెలుగు; చల్లని వెలుగు; 
--- lambent candle light = రెపరెపలాడే కొవ్వొత్తి వెదజల్లే సన్నని వెలుగులో;  


సన్నకారు, sannakAru
-adj.
--small scale; small;


సన్నపావాలి, sannapAvAli
-n.
--[bot.] Portulacea meridiana;


సన్నజాజి, sannajAji
-n.
--jasmine; [bot.] ''Jasmimu ariculatum;''


సన్నయేలకి, sannayElaki
-n.
--[bot.] ''Elettaria cardamomum;'' ఏలకులు;


సన్నరాష్ట్రం, sannarAshTraM
-n.
--[bot.] ''Alpinia chinencis;''


సనాతనం, sanAtanaM
-n.
--traditional; classical; (ant.) అధునాతనం;


సన్నాయి, sannAyi
-n.
--Indian clarinet;


సన్నాహం, sannAhaM
-n.
--effort; preparation;


సన్నాసి, sannAsi
-n.
--a useless fellow; see also సంన్యాసి; 


సన్నికల్లు,  sannikallu
- n.
-- a stone slab on which condiments are ground; a grinding slab; 
-- కల్లు అనగా తమిళం, కన్నడ భాషలలో రాయి అని అర్థం.


సన్నికృష్ట, sannikRshTa
-adj.
--proximate; very near;
-- (ant.) విప్రకృష్ట; 


సన్నిధానం, sannidhAnaM
-n.
--proximity; presence;


సన్నిధానవర్తి, sannidhAnavarti
-n.
--gatekeeper; lookout; a sentry; a person who controls access to an important person; 


సన్నిపాతజ్వరం, sannipAtajvaraM
-n.
--typhoid; (lit.) the coincidence of fever and delirium;


సన్నివేశం, sannivESaM
-n.
--(1) contact; proximity; 
--(2) scene;
--(3) event; 


సన్నిహిత, sannihita
-adj.
--close; adjacent; proximate;


సన్నిహితుడు, sannihituDu
-n.
--close friend; a person close by;


సపదాంశం, sapadAMSaM
-n.
--[ling.] allomorph; any of the variant forms of a morpheme;


సపర్య, saparya
-n.
--service;                                %to e2t


సప్త, sapta
-pref.
--seven; the seventh;


సప్తకం,  saptakaM
- n.
-- a group of seven; 


సప్తమి, saptami
-n.
--the seventh day of the lunar half-month;


సప్తర్షి మండలం, saptarshi maMDalaM

-n.
--The Big Dipper; The Plow; a group of stars in Ursa Major, the Great Bear; (lit.) the region of the seven sages; this is the constellation best known for locating the Polaris in the northern skies; the middle star in the tail of the Bear is a double star, Mizar (Vashista) and Alcor (Arundhati);


సప్త రుషులు, sapta ruShulu
-n.
--(1) The seven stars of the big Dipper; Starting from the tip of the Dipper, the stars are: Alpha Dubhe = Viswamitra or Kratu; Beta Merak = Jamadagni or Pulaha;  Gamma Phegda = Bharadwaja or Pulastya; Delta Magrez = Gautama or Angirasa; Epsilon Alioth = Atri; Zeta Mizar = Vasishta; Eta Alkaid = Kashyapa or Marichi; Mizar's companion star is Alcor = Arundhati


సపోటా, sapOTA
-n.
--sapota; sapodilla plum; [bot.] Manilkara achras; Achras sapta; Manilkara zapota; (note) పాల సపోటా, గేదె సపోటా అని రెండు రకాలు ఉన్నాయి;


సబ్జాగింజలు, sabjAgiMjalu
-n.
--seeds of sweet basil; [bot.] ''Ocimum basilicum'';
-- వనతులసి విత్తనాలు; రుద్రజడ విత్తనాలు;
-- సబ్జాగింజలు నీటిలో నానే సరికి వాటి మీద తెల్లటి గుజ్జు వంటి మ్యూకస్ పొర ఏర్పడుతుంది. నానిన సబ్జా విత్తులు మూత్రకారి (diuretic)గానూ, శృంగారోద్దీపకాలు (aphrodisiac)గానూ, చెమట పట్టించేవి (diaphoretic) గానూ, కడుపులోనుంచి గ్యాస్ ను వెడలించేవి (carminative) గానూ పేరొందాయి. ఈ (తులసి) మొక్క ఆకుల రసం కడుపులో క్రిమిదోషాన్ని నివారిస్తుంది. దీని వేళ్ళు జ్వర హారిణి (febrifuge) గా పనిచేస్తాయి. ఈ వేళ్ళ రసాన్ని పాము విషానికి విరుగుడు (antidote to snake-poison) గానూ ఉపయోగిస్తారు; సబ్జా విత్తులు తీసుకుంటే అవి శరీరంలో అతికాకను తగ్గిస్తాయి. సబ్జా నీళ్ళు తాగిన వెంటనే కళ్ళు చల్లబడతాయి. ఈ విత్తులు గనేరియా (Gonorrhoea) నివారణకు అద్భుతంగా పనిచేస్తాయి. ఒకప్పుడు పశ్చిమ ఆశియా దేశాలలో గనేరియా విపరీతంగా వ్యాపించి అపారమైన జన నష్టం జరిగిందట. అప్పటి నుంచీ ముస్లిం కుటుంబాలలో సబ్జా విత్తుల వాడకం, వారి ఇళ్ళలో సబ్జా తులసి మొక్కల పెంపకం ఒక తప్పనిసరి విషయంగా అలవాటయిందని అంటారు; 


సబ్బు, sabbu
-n.
--soap; the material obtained from a reaction between an alkali such as caustic potash or caustic soda and a fatty substance like oil; a soap is different from a detergent;


సబ్బుబిళ్ల, sabbubiLLa
-n.
--a cake of soap;


సబ్బుబుడగ, sabbubuDaga
-n.
--soap bubble;


సబ్బునురుగ, sabbunuruga
-n.
--lather from soap;


సభ, sabha
-n.
--meeting; conference; gathering;


సభ్యత, sabhyata
-n.
--social courtesy; etiquette; norm of behavior in a group;


సభ్యత్వం, sabhyatvaM
-n.
--membership;


సభాపతి, sabhApati
-n. m.
--chairman of a meeting;


సభాసదులు, sabhasadulu
-n. pl.
--attendees; participants in a meeting;


సభాస్థలి, sabhAsthali
-n.
--venue; meeting place; assembly hall;


సభికుడు,  sabhikuDu
- n.
-- (1) gambler; a participant in a gambling game; (2)  a member in an assembly; 


సభ్యులు, sabhyulu
-n. pl.
--(1) members; (2) attendees; participants in a meeting;


సభ్యోక్తి, sabhyOkti
-n.
--euphemism;a gentle way of saying something unpleasant;


సమంజస, samaMjasa
-adj.
--just; reasonable;


సమంగా, samaMgA
-adv.
--evenly; properly;


సమ, sama
-pref.
--iso; equal;


సమకట్టు, samakaTTu
-v. i.
--(1) prepare; make ready; 
--(2) attempt;


సమక్షం, samakshaM
-n.
--presence;


సమకాలీకులు, samakAlIkulu
-n.
--contemporaries; people who lived at the same time;


సమకూర్చు, samakUrcu
-v. i.
--arrange; bring out; provide;


సమగ్ర, samagra,
-adj.
--entire; whole; complete; comprehensive;


సమతలం, samatalaM
-n.
--plane; flat plane; తలం is a surface;


సమతులిత, samatulita
-adj.
--balanced;


సమద్విబాహు త్రిభుజం, samadvibAhu tribhujaM
-n.
--[math.] isosceles triangle;


సమన్వయం, samanvayaM
-n.
--coordination; reconciliation;


సమన్వయ కర్త, samanvaya karta
-ph.
--coordinator


సమపీడనరేఖ, samapIDanarEkha
-n.
--isobar;                                    % e2t


సమబాహు త్రిభుజం, samabAhu tribhujaM
-n.
--[math.] equilateral triangle;


సమభాగి, samabhAgi
-n.
--[chem.] isomer; each of two or more compounds with the same formula but a different arrangement of atoms in the molecule and different properties; 
-- [phys.] isomer; each of two or more atomic nuclei that have the same atomic number and the same mass number but different energy states.


సమభావం, samabhAvaM
-n.
--equanimity;


సమయం, samayaM
-n.
--(1) time; 
--(2) opportune moment; chance;


సమయసారణి, samayasAraNi
-n.
--timetable;


సమయస్పూర్తి, samayaspUrti
-n.
--the presence of mind; spontaneity;


సమయోచిత, samayOcita
-adj.
--timely; topical;


సమర్ధత, samardhata
-n.
--capability; competence;


సమరూపత, samarUpata
-n.
--isomorphism;


సమవాయం, samavAyaM
-n.
--(1) continuum; 
--(2) group; gathering;
---స్థలకాల సమవాయం = space-time continuum.


సమస్త, samasta
-adj.
--all; whole; entire; complete;


సమస్తం, samastaM
-n.
--everything;


సమస్య, samasya
-n.
--problem; challenge; task; enigma;


సమశీతలం, samaSItalaM
-adj.
--temperate;


సమ్మతి, sammati
-n.
--consent; agreement; assent;


సమ్మర్దం, sammardaM
-n.
--crowd; throng; the rush of people;


సమాంతర, samAMtara
-adj.
--parallel; సమానాంతర; 
---సమాంతర రేఖలు = parallel lines.
---సమాంతర క్రియ = parallel operation.


సమాకరణం, samAkaranaM
-n.
--[math.] processing;


సమాకలనం, samAkalanaM
-n.
--[math.] integration;


సమాఖ్య, samAkhya
-n.
--federation;


సమాచారం, samAcAraM
-n.
--information; news;


సమాజం, samAjaM
-n.
--community; association; congregation; club; society; group of like-minded people;


సమాజశాస్త్రం, samAjaSAstraM
-n.
--sociology;


సమాధానం, samAdhAnaM
-n.
--reply; response; answer;


సమాధానపడు, samAdhAnapaDu
-v. i.
--acquiesce; come to terms;


సమాధి, samAdhi
-n.
--(1) grave; tomb; 
--(2) a state of deep meditation; concentration of mind continuously for a period of 12 x 12 x 12 seconds = 28 minutes 48 seconds (according to Yoga Sutra);
--(3) a state of enlightenment of super-consciousness; the union f individual consciousness with cosmic consciousness;


సమానం, samAnaM
-n.
--equal;


సమానత్వం, samAnatvaM
-n.
--equality;


సమానార్థక, samAnArthaka
-adj.
--synonymous;


సమాపక, samApaka
-adj.
--finite; 
---సమాపకక్రియ = finite verb.


సమాయత్త, samAyatta
-adj.
--prepared; ready;


సమాలోచన, samAlOcana
-n.
--consultation;


సమావృతం, samAvRtaM
-adj.
--surrounded;


సమావేశం, samAvESaM
-n.
--conference; assembly; congregation; meeting;
---జనాంతిక సమావేశం = closed-door meeting.
---శిఖరాగ్ర సమావేశం = summit meeting.


సమాశ్రయం, samASrayaM
-n. 
--alliance;


సమాసం, samAsaM
-n.
--compound phrase; a compound word formed by the combination of two or more nouns or a noun and a verb and whose meaning can be deduced from the meanings of the component words;


సమితి, samiti
-n.
--collection, assembly, set; [math.] a set is a collection of things that share a common property;
---అపరిమిత సమితి = [math.] infinite set.
---ఐక్యరాజ్య సమితి = The United Nations; an assembly of nations.
---తెలుగు కళా సమితి = Telugu Arts Association.
---పరిమిత సమితి = [math.] finite set.


సమిధ, samidha
-n.
--firewood; esp. the twigs used in religious fire rituals;


సమ్మిళిత, sammiLita
-adj.
--mixed; mingled;


సమీకరించు, samIkariMcu
-v. t.
--equate;


సమీకరణం, samIkaraNam
-n.
--equation;
---బీజ సమీకరణం = algebraic equation.
---బౌల్య సమీకరణం = Boolean equation.
---వర్గ సమీకరణం = quadratic equation.


సమీకృత, samIkRta
-adj.
--unified; integrated;


సమీక్ష, samIksha
-n.
--review;


సమీప, samIpa
-adj.
--close; proximate; adjacent;


సమీప బిందువు, samIpa biMduvu
-n.
--perigee; the point that is closest to the focus in an ellipse;


సముచ్చయం, samucchayaM
-n.
--[gram.] the conjunction suffixes that join words, as in ను and యు; ఉ. అతడునూ, నేనునూ;
--సముచ్చయార్థకం; 


సముద్రం, samudraM
-n.
--sea; (rel.) మహాసముద్రం; అఖాతం;


సముద్రజలం, samudrajalaM
-n.
--seawater;


సముద్రగర్భం, samudragarbhaM
-n.
--(1) seafloor; 
--(2) the depths of sea;


సముద్రతీరం, samudratIraM
-n.
--seashore; beach;


సముద్ర మట్టం, samudra maTTaM
-n.
--sealevel;


సముద్ర శైవాలం, samudra SaivAlaM
-n.
--sea weed;                                                     % to e2t


సముద్రపు నాచు, samudrapu nAcu
-n.
--kelp;                                                            % to e2t


సముద్రపు పాటు, samudrapu pATu
-n.
--ebb;


సముద్రపు పోటు, samudrapu pOtu
-n.
--tide; flow;


సముదాయం, samudAyaM
-n.
--aggregate; collection;


సమూహం, samUhaM
-n.
--group; collection; crowd;


సమృద్ధి, samRddhi
-n.
--abundance; plentiful;


సమ్మె, samme
-n.
--strike; work stoppage;


సమ్మెట, sammeTa
-n.
--sledgehammer;


సమేతంగా, samEtaMgA
-adv.
--accompanied by; with;


సమైక్య, samaikaya
-adj.
--united; concerted;


సయ్యాట, sayyATa
-n.
--sport; amorous play;


సయోధ్య, sayOdhya
-n. 
--amity; friendly relationship;


సరం, saraM
-n.
--garland; necklace; 
---ముత్యాల సరం = pearl necklace.


సరంజామా, saraMjAmA
-n.
--paraphernalia;


సరంబి, saraMbI
-n.
--(1) ceiling; 
--(2) ceiling made out of planks; scafolding;


సరణి, saraNi
-n.
--array; table; tabulation;                                        %to e2t


సరఫరా, sarapharA
-n. 
--supply; supplies;


సరఫరా చేయు, sarapharA cEyu
-v. t. 
--supply;


సరస, sarasa
-n. 
--proximity;


సరస్సు, sarassu
-n.
--lake; (rel.) సరోవరం = big lake;


సరళ, saraLa
-adj.
--straight; linear; (ant.) విరళ = nonlinear; (rel.) ఘాతీయ = exponential;


సరళములు, saraLamulu
-n. pl.
--[gram.] soft consonants; voiceless unaspirated plosives; ‘గ, జ, డ, ద, బ’ లు;


సరళ రేఖ, saraLa rEkha
-n.
--straight line;


సరళి, saraLi
-n.
--trend; course; style;


సరళీకరణ, saraLIkaraNa
-n.
--simplification; streamlining;


సరసం,  sarasaM
- adj.
-- (1) Juicy, tasty.రసయుక్తమైన, సుస్వాదువైన; (2.) Sapid, soft.లలితమైన;(3.) Good, virtuous;
(4.) Charming, agreeable, pleasant, elegant, sweet.అందమైన, మనోహరమైన; (5.) funny, merry.పరిహాసమైన; (6.) Easy, cheap.చవుకైన


సరస్వతి ఆకు, sarasvati Aku
-n.
--Indian pennywort; [bot.] ''Centella asiatica;'' బ్రహ్మమండూకి;


సరస్సు, sarassu
-n.
--lake; a large, naturally formed body of water; 
-- pond and lagoon are smaller in size;
-- (rel.) చెరువు is an artificial lake created by digging; 
--- కాసారం; 


సర్గం, sargaM
-n.
--chapter; section; canto (of a book);


సర్జం, sarjaM
-n.
--resin;


సర్జరసం, sarjarasaM
-n.
--resin; the exudation of Sal tree; also సజ్జరసం, (note) this is not the juice of spiked millet as the alternate spelling suggests;


సర్పం, sarpaM
-n.
--serpent; snake; asp;


సర్పంచ్, sarpaMc
-n.
--chairman of a village council or Panchayat;


సర్పగంధి, sarpagaMdhi
-n.
--Indian snakeroot; [bot.] ''Rauvolfia serpentina;''


సర్వం, sarvaM
-adj.
--all;
---సర్వహక్కులు = all rights.


సర్వ, sarva
-n.
--everything; all;


సర్వజనీన, sarvajanIna
-adj.
--universal; all including; &quot;all-hands&quot;; 
---సర్వజనీన సమావేశం = all-hands meeting.


సర్వత్రా, sarvatra
-adv.
--everywhere;


సర్వతోముఖ, sarvatOmukha
-adj.
--all-round;


సర్వదా, sarvadA
-adv.
--always;


సర్వనామం, sarvanAmaM
-n.
--[gram.] pronoun; (ety.) name that applies to all;


సర్వపక్ష సమావేశం, sarvapaksha samAvESaM
-ph.
--all-party conference;


సర్వప్రకారేణి.  sarvaprakArENi
- adv.
-- by all means; at any rate; 


సర్వభక్షకి, sarvabhakshaki
-n.
--omnivore; an animal that eats any food;


సర్వసత్తాక, sarvasattAka
- adj.
-- sovereign; 
--- సర్వసత్తాక గణతంత్ర రాజ్యం =  sovereign republic 


సర్వ సభ్య సమావేశం, sarva sabhya samAvESaM
-ph.
--general body meeting;


సర్వసమానం, sarvasamAnaM
-n.
--identical; (lit.) equal in all respects;


సర్వసామాన్యంగా, sarvasAmAnyaMgA
-adv.
--generally; in general;


సరాగం, sa-rA-gaM
-n. 
--friendly talk; banter;


సరాసరి, sarAsari
-adv.
--straight; directly;


సరాసరి, sarAsari
-n.
--average; mean;


సర్కారు, sarkAru
-n.
--government;


సర్కార్లు, sarkArlu
-n. pl.
--short for సర్కారు జిల్లాలు; the central and northern coastal districts of the Telugu-speaking parts of India;


సర్వాత్మనా.  sarvAtmanA
- adv.
-- by all means; at any rate; 


సరి, sari
-adj.
--(1) even; 
--(2) reasonable;
-n.
--(1) equal; 
--(2) OK; 
--(3) enough; complete; over;


సరికొత్త, sarikotta
-adj.
--brand new;


సరిగమలు, sarigamalu
-n. pl.
--the musical notes of Indian music; the same notes are called do, re, mi; fa, sa, la, ti in western music; It does not matter what you call these notes in your language but their frequencies should be approximately the same; In the Western notation these notes correspond to the white keys C, D, E, F, G, A, B on a piano keyboard; In Western music C corresponds to an exact frequency of a soundwave whereas in Indian music the corresponding musical note  స  covers a small band of frequencies


సరిగ్గా, sariggA
-adv.
--properly; completely;


సరిచూచు, saricUcu
-v. t.
--verify; check;


సరిచేయు, saricEyu
-v. t.
--adjust; set right; correct;


సరిపడా, saripaDA
-adj.
--enough; in sufficient quantity;


సరిసంఖ్య, sarisaMkhya
-n.
--even number; (ant.) బేసిసంఖ్య,


సరిసమంగా, sarisamaMgA
-adv.
--in exactly equal portions; on a par;


సరిపెట్టు, saripeTTu
-v. t.
--equalize; adjust;


సరిపోల్చు, saripOlcu
-v. t.
--compare;


సరిహద్దు, sarihaddu
-n.
--boundary; border; edge;


సర్పి, sarpi
-n.
--Herpes; Herpes Zoster; 
-- బాల్యంలో ఒకప్పుడు ఆటలమ్మ (Chickenpox) వచ్చి తగ్గిన వారిలో కొందరికి, రక్త నాళాలలో దాగి ఉన్న వ్యాధికారక సూక్ష్మక్రిములు, సాధారణంగా ఆ వ్యక్తి వయస్సు అరవై ఏళ్ళు దాటాక రక్తనాళం పొడవునా సర్పి బొబ్బల రూపంలో బయటపడి తీవ్రమైన బాధకలిగిస్తాయి;  


సర్పిలం, sarpilaM
-n.
--spiral;


సర్పిలాకృతి, sarpilAkRti
-n.
--spiral-shaped;


సరీసృపం, sarIsRpaM
-n.
--reptile; snake;


సర్వీసు, sarvIsu
-n.
--lubricating jelly;


సరుకు, saruku
-n.
--merchandise; stock; material;
---చెత్త సరుకు = shoddy merchandise.


సరుగుడు చెట్టు, saruguDu ceTTu
-n.
--beefwood tree; casuarina tree; [bot.] ''Casuarina equisetifolia''; also చవుకు చెట్టు, ఈల;


సర్దుబాటు, sardubATu
-n.
--adjustment;


సరే, sarE
-minor sentence.
--O. K. ; alright;


సరేసరి, sarEsari
-particle.
--not to mention; let alone; apart from;


సరోవరం, sarOvaraM
-n.
--big lake;


సర్వోత్తమం, sarvOttamaM
-n.
--the very best; optimum;


సలసల, salasala
-adj.
--onomatopoeia the sound of boiling water;


సలక్షణంగా, salakshaNaMgA
-adv.
--correctly; in a proper manner;


సలహా, salahA
-n.
--advice; counsel;


సల్లాపం, sallApaM
-n.
--conversation;


సలిలం, salilaM
-n. 
--water;


సలుగు, salugu
-n.
--(1) pig; piglet; baby pig; 
--(2) porcupine;


సవతి, savati
-n.
--co-wife;


సవతి తల్లి, savati talli
-n.
--step-mother;


సవతు, savatu                  %e2t
-n.
--equivalent;


సవరణ, savaraNa
-n.
--adjustment; revision; modification; alteration;


సవరం, savaraM
-n.
--natural or artificial hairpiece used in conjunction with real hair to make it longer or bulkier; a wig; a hairpiece;


సవర్ణం, savarNaM
-n.
--[ling.] allophone; variant form of a phoneme;
---అ, ఆ లు, ఇ, ఈ లు, ఉ, ఊ లు సవర్ణములు;


సవరించు, savriMcu
-v. t.
--adjust; arrange;


సవరింత, savariMta
-n. 
--adjustment; arrangement; 


సవ్యం, savyaM
-adj.
--proper; correct; the right way; clockwise direction;
---సవ్యంగా మొదలయిన పని సగం అయినట్లే = a job well begun is half done.


సవా, savA
-adj.
-- an additional quarter; an additional one-fourth; 
-- సవాలక్ష = 1.25 లక్షలు;  చాలా; 
-- సవాలక్ష కారణాలు =  many reasons;
-- సవా తీన్ = three and a quarter; 3.25 (numerically); 3.15 (temporally);


సవానా, savAnA
-n.
--savanna; treeless plain in tropical and subtropical regions;


సవాయి, savAyi
-n.
--syphilis; a venereal disease;


సవాలక్ష, savAlaksha
-n.
--[idiom.] many; innumerable; umpteen; (lit.) one-and-a-quarter lakhs;


సవాలు, savAlu
-n.
--challenge;


సవాలుచేయు, savAlucEyu
-v. t.
--challenge;


సవాళ్లు, savALlu
-n. pl.
--challenges;


సవాసేరు, savAsEru
-n. 
--a weight measure equal to 5 పలములు, used until metric system was introduced; 4 సవాసేర్లు = 4 ఏబులంలు = 1 వీశ; (ety.) one and a quarter 
sers = 10 పలములు;


సవినయంగా, savinayaMgA
-adv.
--with humility; obediently; humbly; modestly;


సస్యశ్యామలం, sasyasyAmalaM
-n.
--evergreen;


ససేమిరా, sasEmirA
-adv.
--by no means; on no account;


సహకరించు, sahakariMcu
-v. t. 
--cooperate;


సహకారం, sahakAraM
-n.
--cooperation; assistance;


సహకార, sahakAra
-adj.
--cooperative;
---సహకార పరపతి సంఘం = cooperative credit society.
---సహకార సంఘం = cooperative society.
---సహకార సేద్యం = cooperative farming.


సహగమనం, sahagamanaM
-n. 
--the practice of a wife joining her dead husband's funeral pyre;
-- భర్త తోపాటు చితి ఎక్కడం సహగమనం;  భర్త వేరే చోట మరణించాక వార్త తెలిసి అగ్ని ప్రవేశం చేస్తే అనుగమనం; 


సహచర్యం, sahacaryaM
-n.
--companionship;


సహచరుడు, sahacaruDu
-n. m.
--(1) friend; colleague; 
--(2) husband; (lit.) one who moves along with you; (rel.) అనుచరుడు is a follower;


సహచారిణి, sahacariNi
-n. f.
--(1) female friend; colleague; 
--(2) wife;


సహజంగా, sahajaMgA
-adv.
--naturally; normally;


సహజ, sahaja
-adj.
--natural; innate;


సహజ భాషా ప్రకర్మ, sahaja bhAShA prakarma
-ph.
--[comp.] natural language processing;


సహజ వనరులు, sahaja vanarulu
-n. pl.
--natural resources;


సహజ సంఖ్య, sahaja saMkhya
-n.
--natural number; (note.) Integers, such as 1, 2, 3, 4, , are called natural numbers. These are also called positive whole numbers or ధన పూర్ణాంకాలు;


సహజ సామర్థ్యం, sahaja sAmarthyaM
-n.
--aptitude;


సహజాత,  sahajAta
-adj.
--[ling.] cognate;


సహనం, sahanaM
-n. 
--patience;


సహస్రం,  sahasraM
- n.
-- (1) one thousand; (2)infinitely many;


సహాధ్యాయుడు, sahAdhyAyuDu
- n.
-- fellow student; a fellow disciple who studied at the same teacher at the same time; 
-- see also సతీర్థ్యుడు


సహానుభూతి, sahAnubhUti
- n. 
-- empathy; the ability to understand and share the feelings of another; 


'''స్క, స్త, స్మ, స్య, ....'''


స్తంభం, staMbhaM
-n.
--pillar; post; (rel.) రాట;


స్తంభించు, staMbhiMcu
-v. i.
--to be brought to a halt; to be stopped; to be paralyzed; to be brought to a state of inaction;


స్తంభ, staMbha
-adj.
--stationary; unmoving; steady;


స్తనం, stanaM
-n.
--breast;


స్తన్యం, stanyaM
-n.
--breast milk;


స్తన్యదం, stanyadaM
-n.
--mammal;


స్తపతి, stapati
-n.
--(1) architect; 
--(2) a temple architect;


స్తబ్దత, stabdata
-n.
--inactivity; immobility; inertia;


స్తరం, staraM
-n.
--layer; stratum;


స్తరిత, starita
-adj.
--stratified;


స్తవం, stavaM
-n. 
--praise; 
---స్తవంగా కాదు, వాస్తవంగా = not in praise, but in reality;
---స్తవనీయం = praiseworthy;


స్థలం, stalaM
-n.
--place; site;


స్థలాకృతి, sthalAkRti
-n.
--topography;


స్థలాభావం, sthalAbhAvaM
-n.
--lack of space;


స్పందన, spaMdana
-n.
--(1) vibration; throbbing;
--(2) excitation; 
--(3) quivering; fluttering;
--(4) reaction; (ant.) ప్రతిస్పందన;


స్పర్ధ, spardha
-n.
--(1) competition; rivalry; 
--(2) tension;
---మనస్పర్ధలు = mental tensions caused by differences of opinion.


స్పర్ధి, spardhi
-n.
--competitor; rival;


స్పర్శ, sparSa
-n.
--touch;


స్పర్శజ్ఞానం, sparSaj~nAnaM
-n.
--sense of touch;


స్పర్శరేఖ, sparSarEkha
-n.
--tangent;


స్పర్శవేది, sparSavEdi
-n.
--philosophers stone; a stone believed to have the power to convert base metals to gold upon touching; touch-stone;

 
స్పర్శశృంగం, sparSaSRuMgaM
 -n.
 -- [zool.] antenna;
 
 
స్పష్టం, spashTaM
-n. 
--clear; clarified; obvious;


స్పష్టత, spashTata
-n.
--clarity;


స్పృహ, spRuha
-n.
--awareness, consciousness;


స్ఫటికం, sphaTikaM
-n.
--crystal;


స్ఫటికార్థం, sphaTikArthaM
-n.
--[chem.] crystalloid; a crystal-like substance;


స్ఫటికీకరణం, sphaTikikaraNaM
-n.
--crystallization;


స్మృతి, smRti
-n.
--memory; recall;


స్మరణశుభగత్వ , smaraNaSubhagatva  
-adj. 
--suitability for memorization;


స్మరణశుభగత్వం, smaraNaSubhagatvaM
-n. 
--one that is suitable for memorization;


స్వంత, svaMta
-adj.
--private; personal;


స్వ, sva
-pref.
--self;


స్వకపోలకల్పిత, svakapOlakalpita
-adj.
--one’s own creation; original idea; not borrowed; (lit.) created in ones own cheek;


స్వగతం, svagataM
-n.
--(drama) soliloquy; monologue; aside; (lit.) reminiscing ones own past;


స్వచాలిత, svacAlita                %e2t
-adj.
--automatic;


స్వచ్ఛంద, svacchaMda
-adj.
--(1) free; independent; 
--(2) voluntary;


స్వచ్ఛ, svaccha
-adj.
--pure;


స్వజాతి సంపర్కం, svajAti saMparkaM
-n.
--in-breeding; self-pollination;


స్వతంత్రం, svataMtraM
-adj.
--independent; free; not subject to any other's will; ability to make ones own decisions;
--  see also స్వాతంత్ర్యము;
- n.
independence; freedom;


స్వతంత్ర, svataMtra
-adj.
--under ones own control; self-restrained; independent; (ant.) పరతంత్ర;


స్వతస్సిద్ధంగా, svatassidhaMgA
-adv.
--naturally; inherently;


స్వతహాగా, svatahAgA
-adv.
--by nature;


స్వపరాగ సంపర్కం, svaparAga saMparkaM
-n.
--self-pollination;


స్వభావం, svabhAvaM
-n.
--nature; inherent property; characteristic; character;


స్వయం, svayaM
-pref.
--self;


స్వయంకృత, svayaMkRta
-adj.
--self-caused; self-inflicted;


స్వయంకృత అపరాధం, svayaMkRta aparAdhaM
-ph.
--one’s own mistake; self-inflicted crime;


స్వయంసంపూర్ణత, svayaMsaMpUrNata
-n.
--self-sufficiency;


స్వరం, svaraM
-n.
--(1) musical note;  
--(2) a specific frequency at which a sound wave vibrates; 
--(3) the symbols representing notes in Indian classical music; sa, ri, ga, ma, pa, da, ni, sa
--(4) vowel;
--(5) [rel] రాగం = a group of notes; Typically, the group may contain 5, 6, or 7 notes; only those combinations that are pleasing to the ear constitute a రాగం; for example, the note 'sa' must appear in all ragas; the notes 'ma', and 'pa' both cannot be omitted at the same time;


స్వరకల్పన, svarakalpana
-v. t.
--creating a musical score; composing a musical score;


స్వరభక్తి, svarabhakti
-n. 
--anaptyxis; insertion of a short vowel between consonants for ease of pronunciation;


స్వర్ణయుగం, svarNa yugaM
-n. 
--golden age; halcyon age;


స్వరాజ్యం, svarAjyaM
-n.
--self rule; independent government as opposed to colonial rule;


స్వరూపం, 
-n. 
--shape; natural shape;


స్వరూపుడు, svarUpuDu
-suff. 
--a male with a certain shape indicated by the preceding root;


స్వరూపిణి, svarUpiNi
-suff. 
--a female with a certain shape indicated by the preceding root;


స్వస్తి, svasti
- n.
-- be well;  
--సు+అస్తి = బాగు + ఉండుట;


స్వస్థత, svasthata
-n.
--recovery; cure; good health;


స్వస్థలం, svasthalaM
-n.
--home town; native place;


'''సాం - sAM; సా, sA; సిం - siM, సి - si; .....'''


సాంకర్యం, sAMkaryaM
-n.
--hybridization;


సాంకేతిక, sAMkEtika
-adj.
--technical;


సాంకేతిక విద్య, sAMkEtika vidya
-ph.
--technical education;


సాంకేతిక నిపుణుడు, sAMkEtika nipuNuDu
-ph. m.
--technical expert;


సాంకేతిక నైపుణ్యత, sAMkEtika naipuNyata
-ph.
--technical expertise;


సాంఖ్య,
-adj.
--statistical; related to numbers;


సాంఖ్యక్రమం, sAMkhyakramaM
-n.
--[chem.] empirical formula;


సాంఖ్యీకృత, sAMkyIkRuta      %e2t
-adj.
--digitized;


సాంగత్యం, sAMgatyaM
-n.
--(1) association; company; 
--(2) intercourse;


సాంగోపాంగంగా, sAMgOpAMgaMgA
-adj.
--thoroughly; from the beginning to end;


సాంఘిక, sAMghika
-adj.
--social; societal;


సాంతం, sAMtaM
- adv.
-- till the end; completely;


సాంత్వనము,  sAMtvanamu
- n.
-- appeasement; pacification; soothing; 
-- ఓదార్చుట; అనునయము;


సాంద్రత, sAMdrata
-n.
--density;


సాంద్రము, sAMdramu
-adj.
--dense; thick;


సాంద్రీకృత, sAMdrIkRta
-adj.
--concentrated; condensed;


సాంబారు, sAMbAru
-n.
--a spiced lentil soup with vegetables; 
-- [Sans.] సంభారములు = ingredients such as salt, tamarind, etc. So సాంబారు  is a soup made from such ingrdients; 


సాంబ్రాణి, sAMbrANi
-n.
--myrrh; benzoin; resin benzoin; Gum Benjamin; Indian frankincense; the fragrant gum from a variety of trees; [bot.] ''Boswellia serrata; Boswellia glabra;'' పరంగి సాంబ్రాణి; (rel.) Styrax benzoin; Shorea robusta; (rel.) గుగ్గిలం;


సాంబ్రాణి ఆకు, sAMbrAni Aku
-n.
--Thyme-leafed gratiola; a medicinal herb that is different from సాంబ్రాణి, [bot.] ''Bacopa monnieri'' of the Scorophulariaceae family;


సాంబ్రాణి చెట్టు, sAMbrANi ceTTu
-n. 
--sal tree;  [bot.] Shorea robusta, (of Dipterocarpaceae family); same as  సాలవృక్షం, సర్జకం,  the resin obtained from the sap of this tree is called సాంబ్రాణి;


సాకల్యంగా, sAkalyaMgA
-adv.
--completely; comprehensively; fully;


సాకార, sAkAra
-adj.
--shaped; with a shape; with a form; formed.


సాక్షాత్కారం, sAkhAtkAraM
-n.
--manifestation right in front of the eyes;


సాక్షి, sAkshi
-n.
--witness; (ety.) స + అక్షి = ప్రత్యక్షంగా చూచిన వ్యక్తి;


సాకీను, sAkInu
-n.
--inhabitant; resident;


సాకు, sAku
-n.
--excuse; pretext;
-v. t.
--bring up; raise; foster; nourish;


సాగదీయు, sAgadIyu
-v. t.
--stretch; elongate; draw;


సాగనంపు, sAganaMpu
-v. i.
--give sendoff;


సాగరం, sAgaraM
-n.
--(1) ocean; sea; 
--(2) one followed by 29 zeros in the traditional Indian system of counting;


సాగర శాస్త్రం, sAgara SAstraM
-n.
--oceanography;


సాగర సంగమం, sAgara saMgamaM
-n.
--mouth of a river; place where a river joins the sea;


సాగు, sAgu
-n.
--cultivation; tillage;
---చుక్కల సాగు = drip irrigation.
-v. i.
--(1) stretch; elongate; 
--(2) continue;


సాటా, sATA     %e2t
-n. 
--barter; traders exchanging goods with no money as a medium of transaction;


సాటి, sATi
-adj.
--equal; similar; parallel;
-n.
--equal; peer; match;


సాటిది, sAtidi
-n. f.
--equal; peer;


సాటిలేని, sAtilEni
-n.
--matchless; peerless;


సాటివాడు, sAtivADu
-n. m.
--equal; peer;


సాదరంగా, sAdaraMgA
-adv.
--respectfully;


సాదర, sAdara
-adj.
--(1) respectful; (2) miscellaneous;
--- సాదర ఖర్చులు =  miscellaneous expenses; 


సాదా, sAdA
-adj.
--plain; blank; unadorned; unspiced; ordinary; clear; uncorbonated;


సాదృశం, sAdRusaM
-n.
--analogy;


సాధకం, sAdhakaM
-n.
--practice; esp. the practice of music lessons;


సాధకబాధకాలు, sAdhakabAdhakAlu
-n. pl.
--problems and pitfalls inherent in any activity; trials and tribulations; practical problems; implementation problems;


సాధనం, sAdhanaM
-n.
--device; appliance;


సాధన, sAdhana
-n.
--practice;


సాధనసంపత్తి, sAdhanasaMpatti
-n.
--facilities and resources;


సాధనసామగ్రి, sAdhanasAmagri
-n.
--equipment required to do something;


సాధ్య, sAdhya
-adj.
--derived;
---సాధ్య బిందువు = [gram] derived pause during a grammatical operation.


సాధారణ, sAdhAraNa
-adj.
--general; ordinary; nothing special;


సాధించు, sAdhiMcu
-v. t.
--(1) solve; accomplish; 
--(2) nag;


సాధికార, sAdhikAra
-adj.
--authoritative; with authority;


సాధు, sAdhu
-adj.
--tame; domestic;
---సాధు జంతువు = tame animal; gentle animal.


సాధువు, sAdhuvu
-n.
--(1) holy person; 
--(2) gentle person;


సాధ్వి, sAdhvi
-n. f.
--gentle woman;


సాన, sAna
-n.
--whetstone;


సానపట్టు, sAnapaTTu
-v. t.
--polish; sharpen; grind;


సాని, sAni
-n. f.
--(1) lady; wife of the master, 
--(2) mistress; prostitute; 
--(3) head woman;
---దొరసాని = wife of the boss.
---మంత్రసాని = midwife.
---సానా? సంసారా? = is she a prostitute or a family person?


సాన్నిధ్యం, sAnnidhyaM
-n.
--proximity; vicinity; proximity;


సానుకూలం, sAnukUlaM
-n.
--favorable circumstance; favorable result;


సానుభూతి, sAnubhUti
-n.
--sympathy; condolence; pity;


సాపత్యం, sApatyaM    %e2t
-n.
--similarity; likeness;
-- సామ్యం; పోలిక;


సాపు, sApu
-adj. 
--fair; not rough; not in a draft form; (ant.) చిత్తు; 
---సాపు ప్రతి = fair copy;


సాపేక్షం, sApEksha
-n.
--relativity;


సాపేక్ష, sApEksha
-adj.
--relative; relativistic;


సాపేక్ష విలాసం, sApEksha vilAsaM
-n.
--[comp.] relative address;


సాపేక్ష సిద్ధాంతం, sApEksha siddhAMtaM
-n.
--theory of relativity;
---సార్వత్రిక సాపేక్ష సిద్ధాంతం = general theory of relativity.
---విశిష్ట సాపేక్ష సిద్ధాంతం = special theory of relativity.


సాపేక్ష సమాధి, sApEksha samAdhi
-n.
--[astron.] relativistic collapse;


సాఫీగా, sAphIgA
-adv. 
--smoothly;


సామంతుడు, sAmaMtuDu
-n. m.
--(1) feudatory prince; 
--(2) wealthy person;


సామ్యం, sAmyaM
-n.
--equality; analogy;


సామగ్రి, sAmagri
-n.
--supplies; material; merchandise;


సామరస్యం, sAmarasyaM
-n.
--amicability; friendship;


సమాశ్రయం, samASrayaM
-n. 
--alliance;


సామర్థ్యం, sAmarthyaM
-n.
--capability; ability; strength;


సామాజికం, sAmAjikaM
-n.
--social; societal;


సామాజిక, sAmAjika
-adj.
--social; societal; collective;


సామాన్యం, sAmAnya
-adj.
--common; usual; routine; normal; general; simple;


సామాన్య, sAmAnyaM
-n.
--common; usual; routine;


సామాను, sAmAnu
-n.
--(1) baggage; luggage; 
--(2) merchandise;


సామాన్యుడు, sAmAnyuDu
-n. m.
--common man; ordinary person; average person;


సామ్రాణి, sAmrANi
-n.
--a breed of horse imported from Samarkand;


సామీప్యం, sAmIpyaM
-n.
--proximity;


సాముదాయక, sAmudAyaka
-adj.
--communal.


సాముద్రికం, sAmudrikaM             %e2t
-n. 
--symbology; the interpretations of the “impressions” or imprints and body marks (birthmarks, body and facial features such as shapes of fingers, twirls and whorls on finger tips, etc.);
---హస్తసాముద్రికం = palmistry; the art of reading palm prints as a method of fortune-telling.


సాముద్రిక, sAmudrika
-adj.
--related to sea or ocean; సముద్రపు;


సామూహిక, sAmUhika
-adj.
--collective;


సామెత, sAmeta
-n.
--proverb; adage; saying;


సాయంత్రం, sAyaMtraM
-n.
--evening; strictly, from 4.00 P.M. to 7.00 P.M.


సాయకం, sAyakaM
-n.
--arrow;                             % to e2t


సాయన సంవత్సరం, sAyana saMvatsaraM
-n.
--tropical year; (def.) time taken by the Sun to travel from one equinox to the same equinox. This is approximately 365.242 days;


సాయుధులు, sAyudhulu
-n.
--armed people;


సారం, sAraM
-n.
--essence; gist;


సారంగం,  sAraMgaM
- n.
-- జింక, ఏనుగు, తుమ్మెద, వాన కోయిల; సారమైన అంగములు కలది సారంగం; 


సారంగపాణిఉ,  sAraMgapANi
- n.
-- Lord Siva; 
--  దేవతలు ఒకసారి యజ్ఞం చేస్తూ రుద్రుని మహిమ తెలియక ఆయనకు యజ్ఞ భాగం ఇవ్వలేదు. అశివమైన ఆ యజ్ఞాన్ని శివుడు రౌద్రాస్త్రంతో భేదించగా యజ్ఞం &quot; జింక &quot;రూపం ధరించి పరుగుదీసింది. అపుడు దాన్ని తన చేత్తో పట్టుకొన్నాడు .అందుచేత శివుడు సారంగపాణి అయ్యాడు.


సారటు, sAraTu
-n. 
--a buggy drawn by two horses; గుర్రబ్బగ్గీ;


సారణి, sAraNi
-n.
--(1) channel; 
--(2) table; tabulation; tableau; arrangement as an array;


సారథ్యం, sArathyaM
-n.
--guidance; leadership;


సారథి, sArathi
-n.
--driver; commander;


సారవంత, sAravaMta
-adj.
--fertile; fruitful;


సారస్వతం, sArasvataM
-n.
--literature;


సారస్వత, sArasvata
-adj.
--literary;


సార్ధం, sArdhaM
-n. 
--caravan;


సార్ధకం, sArdhakaM
-n. 
--allomorph; with the same meaning;


సార్థక, sArthaka
-adj.
--fruitful; appropriate; significant;
---సార్థక నామం = appropriate name.


సార్థకత, సార్థక్యం, sArthakata, sArthakyaM
-n.
--fruitfulness; worth; significance; utility;


సార్వకాలిక నియమం, sArvakAlika niyamaM   %e2t
-n.
--universal law;


సార్వజనిక, sArvajanika     %e2t
-adj.
--universal; cosmopolitan;


సార్వభౌమత్వం, sArvabhaumatvaM
-n.
--sovereignty;


సార్వభౌముడు, sArvabhaumuDu
-n. m.
--sovereign;


సారాంశం, sArAMSaM
-n.
--essence; purport; summary; brief;


సారా, sArA
-n.
--wine;
---ద్రాక్ష సారా = grape wine.


సారించు, sAriMcu
-v. t. 
--extend; stretch; spread;
---దృష్టి సారించు = cast a glance.
---ఊహని సారించు = extend the imagination.
---విల్లుని సారించు = string a bow.


సారువా, sAruvA
-n.
-- the main paddy crop, grown in the southwest monsoon season;  (rel.) దాళవా;


సారూప్యం, sArUpyaM
-n.
--resemblance; analogy;


సారూప్య, sArUpya
-adj.
--similar; analogous; (rel.) సర్వసమాన;


సాలంకృత, sAlaMkRta
-adj.
--decorated; decked; with decorations; with ornaments;
---సాలంకృత కన్యాదానం = giving away the bride fully decked with jewelry.


సాల, sAla
-n.
--(1) sal; a timber tree;


సాలగ్రామం, sAlagrAmaM
-n.
--ammonite; a fossilized shellfish; one of the symbols of Vishnu;


సాలచెట్టు, sAlavRkshaM
-n.
--[bot.] Shorea robusta&quot;, (belonging to the Dipterocarpaceae family;
--- సర్జకము; ఈ చెట్టు నుండి కారే రసం గడ్డకట్టినప్పుడు సాంబ్రాణి అవుతుంది; కాని అదేమిటో దీనిని గుగ్గిలం చెట్టు అని అంటారు; గుగ్గుల్‍ చెట్టు (Caommiphora mukul&quot; of Burseraceae family)నుండు స్రవించే జిగురు వంటి పదార్థం గుగ్గిలం;


సాలభంజిక, sAlabhaMjika
-n.
--doll; puppet; a statue carved on a pillar or wall;


సాలమేండరు, sAlamEMDaru
-n.
--salamander; a small lizard-like amphibian;


సాలామిశ్రి, sAlAmiSri
- n,
-- Salep; an orchid; [bot.] Orchis mascula;


సాలీడు, sAlIDu
-n.
--spider;


సాలీనా, sAlInA
-adv.
--per year; yearly;


సాలు, sAlu
-n.
--year;
-v. i.
--match; match wits with; pair up;
---సాల గలగడం = to be able to match up.


సాలు ఒక్కంటికి, sAlu okkaMtiki
-ph.
--per year;


సాలుసరి, sAlusari
-adv.
--yearly; per year;


సాలెపురుగు, sAlepurugu
-n.
--spider;


సాలోచనగా, sAlOcanagA
-adv.
--thoughtfully; giving due thought to;


సావకాశం, sAvakAsaM
-n.
--leisure; at ease;


సావధానంగా, sAvadhaAnaMgA
-adv.
--attentively; carefully; patiently;


సాహసం, sAhaSaM
-n.
--(1) boldness; courage; daring; 
--(2) temerity; rashness;


సాహసోపేతంగా, sAhasOpEtaMgA
-adv.
--boldly; daringly;


సాహిత్యం, sAhityaM
-n.
--(1) literature; 
--(2) lyric in a musical composition;


స్ఖాలిత్యం, skhAlityaM
-n. 
--error; mistake; a slip; (lit.) something that spilled over unintentionally; a bug in a computer program;


'''%స్థా - sthA, - స్నా - snA, స్వా - svA'''


స్థాణువు, sthANuvu
-n.
--immobile object; tree trunk with no branches; used to describe a person who was stunned or found speechless;


స్థానం, sthAnaM
-n.
--position; location;


స్థానబలం, sthAnabalaM
-n.
--(1) strength derived from the position 
--(2) [math.] in a positional number system, the value of a position as opposed to the inherent value of a digit;


స్థానభ్రంశం, sthAnabhraMSaM
-n.
--dislocation; displacement;


స్థానాంతరీకరణం, sthAnAmtarIkaraNaM    %e2t
-n.
--translocation;


స్థానికం, sthAnikaM
-n.
--local;


స్థానిక, sthAnika
-adj.
--local;


స్థాపత్యం, sthApatyaM
-n.
--architecture;


స్థాపకుడు, sthApakuDu
-n.
--founder;


స్థాలి, sthAli
-n.
--cooking vessel; pot;


స్థావరం, sthAvaraM
-n.
--(1) settlement; station; 
--(2) military base;


స్థాయి, sthAyi
-n.
--stage; status;


స్నాతకం, snAtakaM      %e2t
-n.
--(1) inauguration; 
--(2) commencement; graduation from school and commencement of wordly life; 
--(3) (lit.) ceremonial bath taken by a bachelor after the completion of his education; an event in a wedding celebration commemorating the end of bachelorhood;


స్నాతకోత్తర, snAtakOttara
-adj.
--post-graduate;


స్నాతకోత్సవం, snAtakOtsavaM
-n.
--commencement exercises; graduation ceremonies; convocation;


స్నానం, snAnaM
-n.
--bath; shower;


స్నానపు తొట్టి, snAnapu toTTi
-n.
--bath tub; bath;


స్నాయువు, snAyuvu
-n.
--sinew; tendon;


స్మారకం, smArakaM
-n.
--consciousness;
---స్మారకం తప్పు = become unconscious.


స్మార్తం, smArtaM
- n.
--Hindu canonical ritual procedures prescribed in the scriptures;
-- see also ఔద్గాత్రం; 


స్మార్తులు,
- n.
-- శివకేశవులనిద్దరినీ బేధం లేకుండా ఆరాధన చేసేవారు;


స్వాంతన, svAMtana
-n. 
--peace; quiet;


స్వాగతం, svAgataM
-n.
--welcome;


స్వాతంత్ర్యము, svAtaMtryamu
n. 
independence; freedom; free-will; liberty; 
-- (ant.) (వ్యతి.) పారతంత్ర్యము;
-- see also స్వతంత్రము
-- (note) there is a dispute about the difference in meaning between స్వాతంత్ర్యము and స్వతంత్రము;


స్వాతి, svAti
-n.
--(1) Pi Hydrae; Arcturus; Yoga tara of the 15th  lunar mansion; located in the constellation Scorpio (or Libra);
--(2) The 15th of the 27-star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) the brightest star in the constellation Bootes; the Herdsman (Bhutap); this is about 37 light-years from us;


స్వాధికార, svAdhikAra
-adj.
--autonomous;


స్వాధీనం చేసుకొను, svAdhInaM cEsukonu
-v. i.
--appropriate; to take one under ones control;


స్వాధీన పరచు, svAdhIna paracu
-v. t.
--handover;


స్వామి, svAmi
-n. m.
--(1) swami; a religious holy man; 
--(2) master; head of a household;


స్వామికార్యంతో పాటు స్వకార్యం కొంత,  svAmi kAryaMtO pATu svakAryaM koMta;
- ph.
-- getting some personal work done while on official business; dual-purpose activity;


స్వామిని, svAmini
-n. f.
--lady of the house; wife of the master;


స్వావలంబన, svAvalaMbana
- n.
-- self-reliance;


%సిం - siM, సి - si, సీ - sI


సింగారించు, siMgAriMcu  
-v. t. 
--decorate; do makeup;


సింగినాదం, siMginAdaM
-n.
--(1) (lit.) sound of an instrument made from the horn of a deer; 
--(2) useless stuff; trivial stuff;


సిందూరం, siMdUraM
-n.
--red lead; vermillion; minium; triplumbic oxide; Pb&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;;


సిందూరీ కాయ, siMdUrI kAya
- n.
-- Jafras; Jafra seeds;
-- ఎరుపురంగు గింజలు కలిగిన చిన్న ఎరుపురంగు కాయలను ఇంగ్లీషులో జాఫ్రాకాయలు (JAFRAS) అని, ఉత్తర భారతదేశంలో సిందూరీలని అంటారు. ఈ కాయలు పరిమాణంలో, ఆకారంలో ఆగాకరకాయను పోలివుంటాయి. వీటి గింజలు కూడా ఆగాకరకాయ గింజల్లానే వుంటాయి. లిప్ స్టిక్ తయారీ కోసం ప్రత్యేకంగా వీటిని రంగుకోసం వాడతారు కాబట్టి వీటిని &quot;లిప్ స్టిక్&quot; గింజలు (Lip Stick Seeds) అని కూడా అంటారు. వీటితో వంటకాల కోసం వాడే రంగులు, వస్త్రాలపై వాడే రంగులు కూడా తయారు చేస్తారు. ఈ చెట్టు తాలుకు ప్రతి భాగం ఆయుర్వేద వైద్యానికి పనికి వస్తుంది.


సింధుశాఖ, siMdhuSAkha
-n.
--gulf; (lit.) branch of the sea;


సింహం, siMham
-n.
--(1) lion; 
--(2) [astron.] Leo, the constellation; one of the twelve signs of the Zodiac, సింహరాసి;


సింహదంష్ట్రిక, siMhadaMstrika
-n.
--dandelion; [bot.] ''Taraxacum officinalis;'' Commonly viewed in the United States as a weed with small yellow flowers; The Telugu word was coined by Prof. Kota. S.R. Sarma; Dandelions are traditional herbal medicine, used to stimulate the liver, promote the body’s natural detoxification processes and support healthy digestion.
The botanical wellness company Traditional Medicinals turns the wild-collected roots into a variety of medicinal-grade formulations. Its Roasted Dandelion Root tea is robust and coffee-like, while Detox Dandelion, Dandelion Chai Probiotic, and Dandelion Leaf &amp; Root are more mild and herbaceous.


సింహద్వారం, siMhadvAraM
-n. 
--main entrance; front entrance; (ant.) పాణిద్వారం;


సింహభాగం, siMhabhAgaM
-n. 
--lion’s share; a major share; first cut;


సింహావలోకనం, siMhAvalOkanaM
-n.
--retrospection; (lit.) a lion’s view;


సింహాసనం, siMhAsanaM
-n.
--throne; (lit.) a lion’s seat;


సిక్తము, siktamu
-adj.
--splashed; sprinkles; splattered; wetted; soaked;


సికా, sikA                     %e2t
-n. 
--official seal; an imprint made to make a document official;


సిగ, siga
-n.
--hair in a bun; hairdo; coif; coiffure;


సిగరెట్, sigareT
-n.
--cigarette; (rel.) చుట్ట; బీడీ;


సిగ్గరి, siggari
-n. 
--a shy person;


సిగ్గు, siggu
-adj.
--coy; shy; bashful;


సిగ్గు, siggu
-n.
--(1) coyness; shyness; bashfulness; 
--(2) embarrassment; disgrace;


సిగ్గుమాలిన, siggumAlina
-adj.
--shameless;


సితపక్షం, sitapakskaM
-n.
--waxing half of a fortnight;


సిత్నాట కూర,  sitnATa kUra
- n.
-- [bot.] ''Melochia corchorifolia;''


సిద్ధం, siddhaM
-adj.
--ready; prepared;


సిద్ధబీజం, siddhabIjaM
-n.
--spore;


సిద్ధాంతం, siddhAMtaM
-n.
--(1) theorem; an established truth; 
--(2) theory; a hypothesis;
--(3) doctrine; an edict; (rel.) ఉపసిద్ధాంతం;  అభిమతం
---అభిమతం అంటే థియరీ అని, సిద్ధాంతం అంటే థీరం అనీ ఒక వివరణ ఉంది.


సిద్ధాంతి, siddhAMti
-n.
--learned person;


సిద్ధాంతీకరించు, siddhAMtIkariMcu
-v. i. 
--theorize; to develop a theory;


సిద్ధి, siddhi
-n.
--accomplishment; attainment;


సినిమా, sinimA
-n.
--cinema; movie; motion picture; film; flick;


సినీవాలి, sinIvAli,
-n.
--the first day after a new moon day on which the crescent moon can be seen;


సిపాయి, sipAyi
-n.
--soldier; sentinel;


సిఫార్సు, siphArsu
-n. 
--recommendation;


సిబ్బంది, sibbaMdi
-n.
--crew, staff;


సిబ్బి, sibbi
-n.
--(1) pot cover; 
--(2) scale of a balance; (ety.) the pan of a balance into which Emperor Sibi of mythology entered to weigh his body;


సిర, sira
-n.
--(1) vein; a blood vessel that carries blood toward the heart; 
--(2) vein of a leaf; ఈనె;


సిరకా, sirakA
-n.
--vinegar; CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;COOH; పులిసిన సారా;


సిరా, sirA
-n.
--ink;


సిరామరక, sirAmaraka
-n.
--inkblot;


సిరిమాను, sirimAnu
- n.
-- [bot.] ''Anogeissus latifolia'' of the Combretaceae family;
-- ఘట్టి; చిరుమాను;
-- ఈ పెద్ద వృక్షం కాండం నుంచి స్రవించే  జిగురును గమ్ ఘట్టి (Gum Ghatti) అంటారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి 
కీ. శే. డా. వై. యస్. రాజశేఖరరెడ్డి ప్రయాణించిన హెలికాఫ్టర్ కర్నూలు జిల్లా పావురాల గుట్ట దగ్గర ఒక పెద్ద సిరిమాను వృక్షాన్ని గుద్దుకునే  పేలిపోయిందని అంటారు;  


సిల్లకాయ, sillakAya
-n.
--[bot.] ''Strychonos potatorum;'' extract from fruits of this tree is used by Chenchu tribes to stun fish in spearfishing.


సిలాజిత్తు, silAjittu
-n.
--(1) bitumen; red chalk; 
--(2) [bot.] ''Ophelia eleganis; Ophelia multiflora;'' 
--(3) an ingredient in Ayurvedic medicines, the exact identity of which is not certain;


సిలువ, siluva
-n.
--Cross; a Christian symbol;


సిల్కు, silku
-n.
--silk; పట్టు;


సిలోన్‍ బచ్చలి,  silOn^ baccali
-n.
-- [bot.] ''Talinum triangulare'' Willd.


సివం, si-vaM
-n. 
--a condition when a body is posessed by a devine force;


సివంగి, sivaMgi
-n. f.
--lioness;


సివారు, sivAru
-n. 
--suburb; a satellite town at the outskirts of a town;


సివిటి పిల్లి, siviTi pilli
-n.
--civet cat; a wild animal of the cat family; the Small Indian Civet; [biol.] ''Viverricula indica'';


సివీరి, sivIri
-n.
--civetone; a substance secreted by the Civet cats; used in the manufacture of perfumes;


సిసలు, sisalu
-n.
--(1) exact; 
--(2) original; genuine;


సిసలు, నకలు, sisalu, nakalu
-ph.
--(1) original and copy; 
--(2) genuine and imitation;


స్తిమితం, stimitaM
-n.
--steadyness; calmness;


స్తిమితపడు, stimitapaDu
-v. i.
--(1) settle down; calm down; 
--(2) get well;


స్థితి, sthiti
-n.
--state; status;


స్థితిగతులు, sthitigatulu
-n. pl.
--circumstances; state and tarjectory; 


స్థితిజశక్తి, sthitijaSakti
-n.
--potential energy;


స్థితిమంతుడు, sthitimaMtuDu
-n. m.
--a well-to-do person;


స్థితిపరుడు, sthitiparuDu
-n. m. 
--a well-to-do person;


స్థితిస్థాపకత, sthitistApakata
-n.
--elasticity;


స్థిరత్వం, sthiratvaM
-n.
--constancy; stability;


స్థిరపరచు, sthiraparacu
-v. t.
--confirm; ratify;


స్థిరరాసి, sthirarAsi
-n.
--constant; a mathematical constant;


స్థిరాంకం, sthirAMkaM
-n.
--constant; a mathematical constant;


స్థిరాస్తి, sthirAsti
-n.
--immobile property; real estate;


స్నిగ్ధత, snigdhata
-n.
--(1) viscosity, a measure of fluid thickness; 
--(2) brightness; 
--(3) tenderness; softness;


స్విన్న జలం, svinna jalaM
-n.
--distilled water;


సీకాయ, sIkAya
-n.
--soap acacia; soap nut; [bot.] Acacia concinna of the Leguminosae family; (alt.) షీకాయ;


సీజరీయం, sIjarIyaM
-n.
--Cesarean; a surgical procedure to deliver a baby; so named from a folklore surrounding the birth of Julius Caesar;


సీటు, sITu
-n.
--seat; a place in college admissions; a place to sit in a public vehicle; చోటు;


సీతమ్మవారి జడబంతి, sItammavAri jaDabaMti
- n.
-- Cockscomb; Brain Flowers; Wool Flowers; [bot.] ''Celosia cristata'' of the Amaranthaceae family;   
-- తోటకూర జాతికి చెందిన ఈ మొక్క ఆకుల్ని కొందరు కూరగా వండుకుంటారు. దీనికి వైద్యపరమైన ప్రయోజనాలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ మొక్కలలో లేత ఎరుపు, పసుపు, రక్తవర్ణం వంటి పలు రంగుల పూలు పూసే రకాలున్నాయి; 


సీతాఅక్షంతలు, sitAakshaMtalu
- n. 
-- a flowering bush with colorful red and yellow flowers; [bot.] ''Lantana camera; L. montevidensis'';


సీతాకోకచిలుక, sItAkOkaciluka
-n.
--butterfly;


సీతాదం, sItAdaM
-n.
--scurvy; a disease caused by a shortage of vitamin C;


సీతాఫలం, sItAphalaM
-n.
--custard apple; sugar apple;  sweet sop; Graviola; [bot.] ''Annona squamosa'' of the Annonaceae family;
-- [Sansk.] గంధగాత్రమ్; see also రామాఫలం (''Annona Reticularis''); లక్ష్మణఫలం (''Annona muricata''); హనుమాఫలం; చింతవొలకాయలు; 
[[File:Sitaphals_in_a_plate.jpg|right|thumb|సీతాఫలం]]


సీదా, sIdA
-adj.
--(1) straight; 
--(2) honest;


సీమంతం, sImaMtaM
-n.
--(1) baby shower; a ceremony to celebrate the first pregnancy; 
--(2) boundary; boundary line; 
--(3) part in the hair;


సీమంతిక, sImaMtika      %e2t
-n.
--suture; stitch;


సీమ, sIma
-adj.
--foreign; imported;
-n.
--foreign country;


సీమకుక్క, sImakukka
-n.
--a dog of foreign origin; a dog with a pedigree; (rel.) ఊరకుక్క;


సీమచింత, sImaciMta
-n.
--Manila tamarind; [bot.] ''Pithecellobium dulce'';


సీమచేమంతి, sImacEmaMti
-n.
--the common chamomile; [bot.] Anthemis nobilis;


సీమజమ్మి, sImajammi
-n.
--a thorny hedge plant; [bot.] Prosopis juliflora;


[[కరం కర్వె|సీమజీలకర్ర]], sImajIlakarra
-n.
--Caraway seed; [bot.] Carum carvi; షాజీరా;


సీమతులసి, sImatulasi
-n.
--basil; [bot.] Olimum basilicum;


సీమబాదం, sImabAdaM
-n.
--almond; [bot.] ''Prunus amygadalus'';


సీమబూరుగ, sImabUruga
-n.
--[bot.] ''Ceiba pentandra'';


సీమమిరప, sImamirapa
-n.
--a type extra spicy, yet small-sized capsicum;


సీమ మెట్టతామర, sIma meTTatAmara
-n.
-- Christmas Candles, Emperor’s Candlesticks, Candle Bush; Ringworm Shrub; senna alata; [bot.] ''Cassia alata'' of the Fabease  family and Caesalpinioideae sub-family;
-- ఈ మొక్క ఆకుల రసం మొండి చర్మ వ్యాధి తామరకు దివ్యౌషధం అయిన కారణంగా దీనిని ‘సీమ మెట్టతామర’ అని పిలుస్తున్నారంతే కాని దీనికి మెట్ట తామరకీ ఏ సంబంధమూ లేదు; ఈ మొక్క ఆకులలో ఉన్న పసుపుపచ్చటి క్రిసోఫానిక్ యాసిడ్ (Chrysophanic Acid) చక్కటి ఫంగిసైడ్ (Fungicide) గా పనిచేసి ఎంతటి మొండి చర్మవ్యాధులనైనా మాడ్చేస్తుంది;
-- see also  మెట్టతామర = [bot.] ''Canna indica'' of the Cannaceae family;


సీమసోపు విత్తులు, sImasOpu vittulu
-n.
--caraway seed; [bot.] ''Carum carvi'';


సీరం, sIraM
-n.
--serum; (pl. sera); antitoxin;


సీల, sIla
-n.
--peg; screw; nail;


సీలమండ, sIlamaMDa
-n.
--ankle; చీలమండ;


సీసం, sIsaM
-n.
--(1) lead; the chemical element whose symbol is Pb; 
--(2) a type of Telugu poem;


సీసా, sIsA
-n.
--bottle; glass bottle; vial;


స్త్రీ, strI
-n.
--woman; lady;


స్త్రీబీజం, strIbIjaM
-n.
--ovum;


స్త్రీలింగం, strIliMgaM
-n.
--feminine gender;


స్వీకృతం, svIkRtaM
-n.
--postulate; స్వీకృత సిద్ధాంతం;


స్వీయచరిత్ర, svIyacaritra
-n.
--autobiography;


%సు - su, సూ - sU


సుంకం, suMkaM
-n.
--duty; tax; levy;


సుందర, suMdara
-adj.
--beautiful;


సుందరి, suMdari
-n. f.
--beautiful woman;


సుకరం, sukaraM
-n.
--practicable; convenient; manageable;


సుకుమారం, sukumAraM
-adj.
--tender; fragile; dainty; not capable of handling harsh treatment;


సుకుమారి, sukumAri
-n. pl.
--a woman who has been delicately reared;


సుఖం, sukhaM
-adj.
--comfort; pleasant;


సుఖరోగం, sukharOgaM
-n.
--venereal disease;


సుఖీభవ, sukhIbhava
-inter.
--may you be happy!;
---అన్నదాతా సుఖీభవ = may the donor of food be happy; (idiom) I bless you for giving me food.


సుగంధ, sugaMdha
-adj.
--aromatic; (lit.) having a pleasing smell;


సుగంధ యోగికాలు, sugaMdha yOgikAlu
-n. pl.
--aromatic compounds; (lit.) compounds with a smell; in general many of the aromatic compounds are characterized by the presence of a ring structure in their structural formulas;


సుగంధిపాల, sugaMdhipAla
-n.
--(1) Sarsaparilla; [bot.] ''Similax officinalis; Hemidesmus indica''; 
--(2) flavored milk drink;


సుడి, suDi
-n.
--(1) eddy; vortex; whorl; spiral-shaped markings; 
--(2) luck; fate; (ety.) according to palmistry, the predestined fate of a person can be read from the locations of whorls on the palms, fingers, and soles of feet;
---వాడి సుడి బావుందిరా = that fellow's luck is good.


సుడిగాలి, suDigAli
-n.
--tornado; whirlwind; వాయుగుండం;


సుడిగుండం, suDiguMDaM
-n.
--whirlpool; vortex;


సుతరామూ, sutarAmU
- adv.
-- utterly; totally; completely; in full;


సుతారంగా, sutAraMgA
-adv.
--gently;


సుతి,  suti
- n. 
-- musical drone sound;  musical drone box; It is similar to a harmonium and is used to provide a drone in a practice session or concert of Indian classical music.
--శృతి; 

  
సుత్తి, sutti
-n.
--(1) hammer; gavel; 
--(2) (slang) uninvited, unwelcome and unending talk;
--(3) (slang) drip; a person who bores with uninvited and unwelcome talk;
---కమ్మరి సుత్తి = blacksmith's hammer.
---పటకా సుత్తి = claw hammer.


సుద్ద, sudda
-n.
--chalk; calcium carbonate; CaCO&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;;


సున్నం, sunnaM
-n.
--lime; quicklime; calcium hydroxide; Ca(OH)&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;;
---గుల్ల సున్నం = lime.
---చెక్క సున్నం = native cement prepared by grinding together quicklime and sand;
---బిళ్ల సున్నం = grout; grout used to fix tiles.
---బొమ్మ సున్నం = plaster of Paris; calcium sulfate;
---తడి సున్నం = slacked lime; calcium hydroxide. Ca(OH)&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;
---పొడి సున్నం = lime; calcium oxide; CaO;
---సీమ సున్నం = chalk; Portland cement.


సున్న, sunna
-n.
--(1) zero; cipher; nil; nothing; a written symbol to indicate nothing; 
--(2) symbol used in the Telugu alphabet to create the sound of &quot;um;&quot;
---అర సున్న = half circle.
---నిండు సున్న = full circle; complete circle;


సున్నపు రాయి, sunnapu rAyi
-n.
--limestone; calcium carbonate; CaCO&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;;


సునాముఖి, sunAmukhi
-n.
--[bot.] ''Cassia augustifolia'';


సునాయాసం, sunAyAsaM
-adj.
--easy; facile;


సున్ని, sunni
-n.
--(1) a flour of gram or other pulses of India (esp.) a flour mixture of green gram and rice used for cleansing the skin in a traditional bath in India; సున్నిపిండి;


సున్నితపు, sunnitapu
-adj.
--(1) delicate; 
--(2) precision;
---సున్నితపు త్రాసు = precision balance.


సుబాబుల్, subAbul
-n.
--[bot.] Leucaena leucocephala;


సుమండీ, sumaMDI vocative pl.
-inter. suff.
--surely (respectful);


సుమారు, sumAru
-adv.
--approximately; about; రమారమి;


సుమీ, sumI vocative s.
-inter. suff.
--surely;


సుముఖ, su-mu-kha
-adj. 
--favorable;


సుముఖత, sumukhata
-n. 
--favorable disposition;


సురపొన్న, suraponna
-n.
--[bot.] ''Calophyllum longifolium'';


సురభి, surabhi
-n.
--fragrance; fragrant substance;


సురుమా, surumA      %e2t
-n.
--collyrium; a medicinal ointment to the eyes;


సురేకారం, surEkAraM
-n.
--saltpeter; niter; potassium nitrate; same as పెట్లుప్పు; KNO&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;; 


సులభం, sulabhaM
-n.
--easy;


సులోచనాలు, sulOcanAlu
-n.
--eyeglasses; spectacles; prescription lenses; (lit.) good eyes;


సుళువు, suLuvu
-adj.
--convenience;
---సుళువు తెలుసుకొని చెయ్యి = do it the easy way.


సువర్ణం, suvarnaM
-n.
--gold; (lit) one of good color;


సువర్ణ యోగం, suvarNa yOgaM
-n.
--alchemy; the pseudo-science of converting base metals into gold;


సువాసన, suvAsana
-n.
--nice smell; scent; fragrance;


సుష్ఠు, sushThu
- adj.
-- good;


సుసంగత, susaMgata      %e2t
-adj.
--relevant;


సుసాధ్య, susAdhya     %e2t
-adj.
--attainable;


సుస్తీ, sustI
-n.
--sickness;


సుషుప్తి, sushupti
-n.
--deep sleep;


స్రుతం, 
- n. 
-- one that has dripped; one that has percolated;


స్తుతి, stuti
-n.
--praise;


స్పుఠం,  spuThaM
- n.
-- planetary longitude; The heliocentric longitude of a planet is the angle between the vernal equinox and the planet, as seen from the Sun. It is measured in the ecliptic plane, in the direction of the orbital motion of the planet (counterclockwise as viewed from the north side of the ecliptic plane).


స్ఫుటం, sphuTaM
-n.
--(1) clear; distinct;
--(2) prominent; conspicuous;


స్ఫురణ, sphuraNa
-n.
--a sudden thought; a brain wave; a movement;


స్పురణ ప్రయోగం, spuraNa prayOgaM
- n. 
-- thought experiment;  gedanken experiment; 


స్ఫురద్రూపి, sphuradrUpi
-n.
--handsome person;

సూక్తం,  sUktaM
- n.
-- payer performed according to the rules of as ritual;


సూక్తి, sUkti
-n.
--(1) axiom; 
--(2) moral saying;


సూక్ష్మ, sUkshma
-adj.
--little; small; fine; micro; subtle; (ant.) స్థూల;
---సూక్ష్మదర్శిని = microscope.
---సూక్ష్మజీవి = microorganism; microbe.
---సూక్ష్మదండిక = bacillus.
---సూక్ష్మసంకలిని = microprocessor; small computer.


సూక్ష్మకాయం, sUkshmakAyaM
-n. 
--subtle body;


సూక్ష్మపోషకాలు, sUkshmapOshakAlu
-n. 
--micronutrients;


సూక్ష్మీకరణ, sUkshmIkaraNa
-n.
--simplification;


సూక్ష్మీకరించు, sUkshmIkariMcu
-v. t.
--simplify;


సూచన, sUcana
-n.
--hint; suggestion; indication;


సూచించు, sUciMcu
-v. t.
--point; indicate; show; suggest;


సూచి, sUci
-n.
--pointer; indicator; index; సూచిక;
---దిక్‌సూచి = compass; a pointer of direction.
---వాయుసూచి = wind wane; a pointer of wind direction.


సూజీ, sUjI
-n.
-- [Hind.] finely ground wheat grain = cream of wheat; semolina = గోధుమ రవ్వ;
---Sooji or &quot;suji&quot; (pronounced soo-jee), semolina or &quot;rava&quot; (pronounced ruh-waa) are Hindi words for granulated wheat — and all are from the same wheat flour. The word semolina is Italian in origin while sooji is the word used for it in North India and Pakistan. Rava is the name for semolina in South India. This is not only used as a battering ingredient in many Indian dishes but it is also used as the main ingredient in numerous foods, both sweet and savory, like Upma and Rawa Laddoo.


సూడిద, sUDida
-n.
--gift;


సూతకం, sUtakaM 
- n.
-- Ceremonial impurity arising from childbirth or death; 
-- మైల; జాతాశాచము; మృతాశాచము;

 
సూత్రం, sUtraM
-n.
--(1) string; thread; 
--(2) principle; rule; a short rule; an easy-to-remember rule; aphorism; tenet; 
--(3) law; theorem; 
--(4) formula; 
--(5) contrivance;
---గోత్ర సూత్రాలు = family name and creed.
---జల సూత్రాలు = waterworks.
---మంగళ సూత్రం = the auspicious thread; the thread tied in the neck of a bride by the groom at the wedding ceremony.
---యోగ సూత్రాలు = aphorisms of Yoga.
---సూత్రధారి = stage manager.
--- క్షీణోపాంత ప్రయోజన సూత్రం = the Law of Diminishing Returns;


సూత్రప్రాయంగా, sUtraprAyaMgA
-adv.
--in principle;


సూదంటురాయి, sUdaMturAyi
-n.
--lodestone; a natural magnet; (lit.) one that attaches itself to a needle;


సూది, sUdi
-n.
--(1) needle; a needle with an eye; 
--(2) female chef; female cook;
---అల్లిక సూది = knitting needle.
---గుండుసూది = pin with a head.
---సూది మందు = injection; shot.


సూన్యం, sUnyaM
-n.
--void;


సూన్యత, sUnyata
-n.
--emptiness;


సూదుడు, sUduDu
-n. m.
--chef; cook;


సూపం, sUpaM
-n.
--soup, boiled pulses;


సూర్య, sUrya
-adj.
--sun; solar; helio;


సూర్యకాంతం, sUryakAMtaM
-n.
--sunflower;


సూర్యగ్రహణం, sUryagrahaNaM
-n.
--solar eclipse;


సూర్యజ్వాల, sUryajvAla
-n.
--solar flare;


సూర్య దినం, sUrya dinaM
-n.
--solar day; the duration of time between one local noon to the next local noon; 24 hours;


సూర్యరశ్మి, sUryarasmi
-n.
--sunshine; ఎండ;


సూర్యావర్తం, sUryAvartaM
-n.
--a migraine-like headache that increases as the Sun rises and subsides as the Sun goes down;


సూరి, sUri
-n.
--scholar; a title given to scholars, usually appended to a name;


సూర్మి, sUrmi
-n.
--anvil;


సూర్యుడు, sUryuDu
-n. m.
--Sun;


స్పూనరీయం, spUnarIyaM
-n.
--spoonerism; a slip of the tongue, such as &quot;well-boiled icicle&quot; when what was intended is a &quot;well-oiled bicycle&quot;; named after William A. Spooner (1844-1930); some Telugu examples are చొక్కరు-నిక్కా, సిరం-కలాబుడ్డి, పుహం-సింలి;


స్ఫూర్తి, sphUrti
-n.
--(1) idea; flash of an idea; thought; mental vibration; manifestation; 
--(2) fullness; shine;
---సమయస్ఫూర్తి = presence of mind; a thought on the spur of the moment.
---ప్రజాస్వామ్య స్ఫూర్తి, = spirit of democracy.


స్తూపం, stUpaM
-n.
--(1) [geomet.] cylinder; heap; 
--(2) cylindrically shaped Buddhist relics;


స్తూపాకార, stUpakAra
-adj.
--cylindrical;


స్థూల, sthUla
-adj.
--(1) rough; coarse; macro; 
--(2) thick; stout; large; bulky; (ant.) సూక్ష్మ;


స్థూల జగత్తు, sthUla jagattu
-n.
--macrocosm; the universe;


స్థూల దృష్టి, sthUla dRshTi
-n.
--cursory glance; superficial view;


స్యూతం, syUtaM
-n.
--stitched; sewn;


స్యూతులు, syUtulu
-n. pl.
--sutures; కుట్లు;                           % to e2t


స్యూతి, syUti
-n.
--a row of stitches; sutures;


%సృ - sR, సెం - seM, సే - sE, సై - sai

సృజన, sRujana
-n.
--creation; artistic creation; creation of the Universe;


సృజనాత్మకం, sRjanAtmakaM
-n.
--creativity;


సృష్టి, sRshTi
-n.
--creation; creation of the Universe;


సెంటీమీటరు, seMTImITaru
-n.
--centimeter; one-hundredth of a meter; a little less than half-an-inch; a measure of length in the metric system of measurement;


సెంటు, seMTu
-n.
--(1) scent; perfume; 
--(2) cent; hundredth of an acre of land; 453.6 square feet; 48.4 square yards; a plot of land 66 feet x 33 feet is equal to 5 cents;


సెకండు, sekaMDu
-n.
--(1) second; 3600th of an hour; 
--(2) second; 3600th of a degree;


సెక్స్‌టెంటు, seksTeMTu
-n.
--sextant; an instrument to measure angles above the horizon of stars and other celestial bodies;


సెగ, sega
-n.
--warmth; heat; draft from a fireplace;


సెగ్గడ్డ, seggaDDa
-n.
--boil; carbuncle;


సెజ్జ, sejja
- n.
-- bed; something to sleep on;


సెట్టి,  seTTi
- n. a term traditionally used to indicate people belonging to the Vaisya caste;
-- అతి ప్రాచీన కాలంలో బలిజలు మొదలైనవారు సంస్కృతీకరణంతో శ్రేష్ఠి బిరుదు పొందారు. అదే శెట్టి, సెట్టి గా మార్పు చెందంది. ఉత్తరాదిన సేఠ్ గూడా ఈ కోవకు చెందినదే. ఈ బలిజ శబ్దం వణిజ, వాణిజ్య, వణిక్ లాంటి సంస్కృత పదాలకు చుట్టం కావచ్చు. 


సెమ్మె, semme
-n.
--brass lamp-stand;


సెలయేరు, selayEru
-n.
--brook; mountain stream; cascade;


సెలరీ, selarI
-n. 
--celery; a green leafy vegetable; [bot.] ''Apium raveolens;''


సెలవు, selavu
-n. 
--(1) leave; permission to be absent from work or school; 
--(2) holidays; (note.) the word vacation refers to the time taken off from daily chores for recreational purposes; holidays are days declared as non-working days by your employer;


సెలవులు, selavulu
-n. pl.
--(1) holidays; 
--(2) vacation days;


స్టెప్పి, sTeppi
-n.
--Russian meadow;


స్పెక్ట్రమ్, spekTram
-n.
--spectrum; also వర్ణపటం;


సేంద్రియ, sEMdriya
-adj.
--organic; also అనాంగిక;


సేంద్రియ లోపం, sENdriya IopaM
-n.
--organic defect;


సేకరణ, sEkaraNa
-n.
--collection; procurement; accumulation;


సేకరణి, sEkaraNi
-n.
--accumulator; a register used in the arithmetic units of computers;


సేకరించు, sEkariMcu
-v. t.
--gather; collect; glean;


సేతువు, sEtuvu
-n.
--bridge; dike; dam;


సేద్యం, sEdyaM
-n.
--cultivation;


సేన, sEna
-n. 
--armed forces; military;


సేపు, sEpu
-suff.
--indicative of a duration of time;
---గంటసేపు = for a duration of an hour.
---చాలాసేపు = for a long time; this expression still indicates a duration of time less than a day; it is never correct to say, రోజుసేపు; వారం సేపు; or ఏడాది సేపు.


సేరు, sEru
-n. 
--(1) a measure of weight in pre-independence India; 1 సేరు = 8 పలములు = 24 తులములు; 
--(2) a measure of volume in pre-independence India; 1 సేరు = 1.76 పైంట్లు, that is, a little less than one quart;
---సవాసేరు = a weight of one-and-quarter &quot;seers&quot; or 30 తులములు


సేవ, sEva
-n.
--service;


సేవానిరతి,  sEvAnirati
- n.
-- devotion to service;


సేవించు, sEviMcu
-v. t.
--(1) serve; 
--(2) eat; drink; consume;


స్టేషను, sTEshanu
-n.
--station; railway station; bus depot; train depot;


స్నేహం, snEhaM
-n.
--(1) friendship; affection, love, kindness, tenderness; 
--(2) oiliness; viscidity, unctuousness, lubricity (one of the 24 Guṇas according to the Vaiśeṣikas).
— (3) Moisture.
— (4) Grease, fat, any unctuous substance.
— (5) Any fluid of the body, such as semen. sweat


స్నేహకం, snEhakaM     %e2t
-n.
--lubricant;


స్నేహనం, snEhanaM    %e2t
-n.
-- lubrication;


స్నేహితుడు, snEhituDu
-n. m.
--friend; boy friend; pal;


స్నేహితురాలు, snEhiturAlu
-n. f.
--friend; girlfriend; pal;


స్వేదం, svEdaM
-n.
--sweat; perspiration;


స్వేదకారిణి, svEdakAriNi
-n.
--diaphoretic; one that prompts sweating;


స్వేదజలం, svEdajalaM
-n.
--(1) sweat; perspiration; 
--(2) distilled water;


స్వేదనం, svEdanaM
-n.
--distillation;


సైంధవం, saiMdhavaM
-adj.
--(1) oceanic; related to the sea; 
--(2) related to the river Indus;


సైంధవ లవణం, saiMdhava lavaNaM
-n.
--rock-salt; rock-salt is mined and is comprised of coarse crystals; its sodium content is less than that of sea salt; rock-salt is often used to accent some food dishes; this appears to be a misnomer because, literally, it means sea salt;


సైకతం, saikataM
-n.
--sand dune;


సైకిలు, saikilu
-n.
--bicycle;


సైగ, saiga
-n.
--gesture; signal; sign;


సైతాను, saitAnu
-n.
--Satan, devil; Lucifer; In Christian theology, the great enemy of man and goodness;


సైదాపిట్ట, saidApiTTa
-n. 
--babbler; a type of bird;


సైన్యం, sainyaM
-n.
--military; army;


సైనికుడు, sainikuDu
-n.
--soldier;


%సొ- so, సో - sO, సౌ - sau

సొంత, soMta
-adj.
--own; private; personal;


సొంపు, soMpu
-n.
--elegance; grace; beauty;


సొట్ట, soTTa
-n.
--(1) lame, 
--(2) dent;


సొత్తు, sottu
-n.
--property;


సొద, soda
-n.
-- (1) grief; sorrow; botheration; a tale of woe; ఒకరి కష్టములను ఇంకొకరితో విసుగు బుట్టునట్లు చెప్పుకొనునది; 
-- (2) a funeral pile; 


సొన, sona
-n.
--(1) yolk; the inside of an egg; 
--(2) albumin;
---తెల్లసొన = white of an egg.
---పచ్చసొన = yellow of an egg.


సొమ్ము, sommu
-n.
--cash; money;


సొమ్మొకడిది, సోకొకడిది, sommokaDidi, sOkokaDidi
-ph.
--[idiom] one toils, another enjoys;


సొరంగం, soraMgaM
-n.
--tunnel;


సొరకాయ, sorakAya
-n.
--bottle gourd; [bot.] Cucurbita langenaria; Langenarius vulgaris;  Lagineria siceraria; [note.] in Greek lagenos means bottle]; 
-- same as ఆనపకాయ; అలాబువు; ఆనుగం; 
-- చేదు సొర =  bitter bottle gourd;  కటు తుంబీ; తిక్తాలబు; 
--[Sans.] అలాబు; కోశాలబు; తుంబీ; ఆనుగం;


సొరపియ్యి, sorapiyyi
-n.
--cuttlebone; the shell of a cuttlefish;


సొర్ర, sorra
-n.
--shark; a generic name for a large variety of fish; Many fish belonging to different families are called by names that end with the word సొర్ర. Also, the same fish is called by different names, both in English and Telugu. This uncertainty is unfortunate. For convenience, all the fish names that end with సొర్ర are listed below, grouped by the family to which they belong. 
--(1) The Orectolobidae family.
---బొకీ సొర్ర = ridgeback; [bio.]''Chiloscyllium indicus.''
---రా సొర్ర = cat shark; [bio.] ''Chiloscyllium indicus.''
---తిమింగిల సొర్ర = whale shark; ''Rhincodon typus.''
---పొల్లిమాకం = zebra shark. [bio.] ''Stegostoma varius;'' this could be పులి మొకం in which case this is probably tiger shark.
---కొమ్మురాసి = tiger shark; [bio.] ''Stegostoma varius;'' of the Carcharhnidae family.
---సొర్ర = Gangetic shark; ground shark; [bio.] ''Carcharhinus gangetica''.
---సొర్ర = grey shark; [bio.] ''Carcharhinus limbatus.''
---పాల సొర్ర = Elliots grey shark; [bio.] ''Carcharhinus ellioti.''
---కరముత్తు సొర్ర = white cheeked shark. [bio.] Carcharhinus dussumieri.
---కోవల్ సొర్ర = black finned shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.''
---నల్ల సొర్ర = black shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.'' 
---సిగ సొర్ర = grey shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.'' (ety.) సిగ means knotted hair, which could be black or grey.
---కర్రిమూతి సొర్ర = grey shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.''  (ety.) కర్రిమూతి = black mouth.
---రణ సొర్ర = black-tipped shark; [bio.] ''Carcharhinus spallanzani.''
---బొక్క సొర్ర = black-tipped shark; [bio.] ''Carcharhinus spallanzani.''
---నేతి సొర్ర = long snout shark; [bio.] ''Carcharhinus temminckii.''
---కిట్టలం సొర్ర = tiger shark; [bio.] ''Galeocerdo cuvier.''
---పాల సొర్ర = gummy shark; [bio.] ''Mustellus manaxo.''
---పాల సొర్ర = grey dog shark. [bio.] ''Scoliodon palasorra.''
---సీమ సొర్ర = grey dog shark; [bio.] ''Scoliodon palasorra.''
---పచ్చ సొర్ర = yellow dog shark; [bio.] ''Scoliodon sorrakowah.''
---కొమ్ము సొర్ర = arrow head shark; [bio.] ''Sphyrna blochii.'' (ety.) కొమ్ము means horn or antler.
---సప్ప సొర్ర = hammerhead shark; [bio.] ''Sphyrna blochii.'' of the Rhinobatidate family. (ety.) సప్ప means bland or tasteless.
---పొత్తిల సొర్ర = angelfish; [bio.] ''Rhina ancylostomus'' Schn.


సొరుగు, sorugu
-n.
--drawer in a table or box;


సోంపు, saunf
- n.
--Deshi Saunf; fennel seed; [bot.] ''Foeniculum vulgare''; Fennel is a flowering plant species in the carrot family. It is a hardy, perennial herb with yellow flowers and feathery leaves. It is indigenous to the shores of the Mediterranean but has become widely naturalized in many parts of the world, especially on dry soils near the sea coast and on riverbanks; 
-- జీలకఱ్ఱ వంటి దినుసు.


సోకు, sOku
-n.
--fashion; style;


సోకు, sOku
-v. i.
--touch; graze;


సోకుడు, sOkuDu
-n.
--infection;


సోకుడుముడుగు, sOkuDumuDugu
-n. 
--touch-me-not; impatiens; an annual herb with showy irregular flowers ;


సోడా, sODA
-n.
--(1) sodium; the chemical element Na; 
--(2) carbonated water;
---చాకలి సోడా = washing soda; sodium carbonate.
---తినే సోడా = baking soda; sodium bicarbonate.
---దాహకసోడా = caustic soda; sodium hydroxide.


సోథిక్ చక్రం, sOthik cakraM
-n.
--sothic cycle; [astron.] a period of time equal to 1461 years. In reality, a year is about 365.25 days. When Egyptians used 365 as the length of the year, their calculations went out of synchronization by 0.25 days every year. If not corrected, this error will accumulate until the total error is equal to one year. Egyptians called this period the Sothic cycle;


సోదా, sOdA
-n.
--search;                                          % to e2t


సోది, sOdi
-n.
--(1) soothsaying; an astrological forecast; 
--(2) empty talk;


సోపపత్తికంగా, sOpapattikaMgA
- adv.
-- with proof; 


సోపానం, sOpAnaM
-n.
--step; step in a flight of stairs;


సోపు, sOpu
-n.
--anise; an ingredient in Indian cooking and as a mint after a meal; [bot.] ''Pimpenella anisum'';
--fennel; an ingredient, similar to anise, in Indian cooking and as a mint after a meal; [bot.] ''Foeniculum vulgare'';


సోమధార, sOmadhAra     %e2t
-n.
--Milky Way;


సోమరి, sOmari
-adj.
--idle;
-n.
--idler; lazy person;


సోమరితనం, sOmaritanaM
-n.
--laziness; idleness; idle;


సోమలత, sOmalata
-n.
--(1) ephedra; believed to be the vine from which the soma juice of the Vedic era was produced; [bot.] ''Ephedra gerardiana'' wall; 
--(2) moon plant; [bot.] ''Asclepias acida'';


సోమసూత్రం,  sOmasUtraM
-- 1. A vessel with a spout; సోమసూత్రము వంటి ముఖ భాగము గలిగిన లోహపాత్ర; 
-- 2. A basin with a spout and handle. ముక్కు, చెయ్యి, పిడి గల చిన్న పాత్ర; 
-- 3. The receptacle or pit on the outside of a temple to receive the water with which the idol has been bathed. పానవట్టము నుండి నీళ్లు పోవు దారి, లింగాభిషేక జలముపోయి పడుతొట్టి; 
-- (Note) శివలింగానికి కింద ఉండే పళ్ళెం పేరు పానపట్టం; అభిషేకం చేసిన ద్రవ్యాలు బయటకి వచ్చే మార్గం సోమసూత్రం; శివాలయాలు తూర్పు ముఖం గానూ, పశ్చిమ ముఖం గానూ ఉంటాయి; అవి ఏ ముఖంగా ఉన్నా సోమసూతం మాత్రం ఎల్లప్పుడూ ఉత్తరం వైపునే ఉంటుంది; see also  పానవట్టము;  


సోయగం, sOyagaM
-n.
--elegance; charm; beauty; 


సోయా, sOyA
-n.
--soy; soy bean;


సోల, sOla
-n. 
--a volumetric measure used in pre-independence India; approximately equal in volume to one and a half cups; see also తవ్వ;


సోషలిజం, sOshalijaM
-n.
--socialism; the economic philosophy that espouses state ownership of industrial and financial institutions for the common good; సమాజవాదం; (rel.) కేపిటలిజం; కమ్యూనిజం;


స్కోరు, skOru
-n.
--score; the points won in a game;


స్తోమత, stOmata
-n.
--capacity; capability; wealth;


స్ఫోరకంగా, sphOrakaMgA
-adv.
--as a sign of; as an indication of;


సౌందర్యం, sauMdaryaM
-n.
--beauty;
---సహజ సౌందర్యం = natural beauty.


సౌకర్యం, saukaryaM
-n.
--comfort;


సౌధం, saudhaM
-n.
--palace; manor; luxurious building; (lit.) one that was built with lime-cement;


సౌధ సోపాన న్యాయం, saudha sOpAna nyAyaM
-ph.
--the logic which says that in order to reach the top of a building, you must scale it one step at a time; this is used to convey the meaning that a difficult problem can be solved by tackling it one step at a time;


సౌభాగ్యం, saubhAgyaM
-n.
--good fortune; wealth;


సౌభాగ్యవతి, saubhAgyavati
-n.
--a woman whose husband is alive;


సౌర, saura
-adj.
--solar;


సౌర కుటుంబం, saura kuTuMbaM
-ph.
--solar system;


సౌరదినం, sauradinaM
-n.
--solar day;
---సగటు సౌరదినం = mean solar day; 24 hours.


సౌరభం, saurabhaM
-n.
--fragrance;


సౌరపంచాంగం, saurapaMcAMgaM
-n.
--solar calendar; the calendar that uses the Sun's apparent motion as the basis for calculating times of events. According to the solar calendar, the year is 365.25 days;


సౌలభ్యం, saulabhyaM
-n.
--ease;

సౌవర్ణకరణి, sauvarNakaraNi
-n.
-- name of a legendary herb which is supposed to bring fullblooded health &amp; strength to the body; [see also] విశల్యకరణి, సంధానకరణి, సంజీవకరణి;


సౌవీరం, sauvIraM
-n.
--[chem.] mercuric chloride;


సౌష్ఠత, saushTata
-n.
--symmetry;


సౌష్ఠవం, saushTavaM
-n.
--(1) beauty; good proportions; 
--(2) symmetry; this suggests that a measure of beauty is symmetry; 
--(3) well-being;
---ఆర్థిక సౌష్ఠవం = economic wellbeing.
&lt;/poem&gt;

==Part 2: హం  haM, హ - ha==
&lt;poem&gt;

హంగామా, hAMgAmA
-n.
--(1) pomp; 
--(2) furor; fuss; hubbub; commotion; 


హంగు, hAMgu
-n.
--support; backing; paraphernalia;


హంతకి, haMtaki
-n. f.
--murderer;


హంతకుడు, haMtakuDu
-n. m.
--murderer;


హంస, haMsa 
-n.
--(1) swan; 
--(2) figuratively, life force;
---హంస లేచిపోయింది = the person is dead.


హంస తూలిక, hAMsa tUlika
-n.
--swan's down; tender feathers of a swan;


హంసపాదు, hAMsapAdu
-n.
--a caret mark showing an insertion in text; (lit.) swan's foot;
---ఆదిలోనే హంసపాదు = a mis-step and correction at the very beginning.


హక్కు, hakku
-n.
--right; claim;
---స్వరాజ్యం నా జన్మ హక్కు = independence is my birthright.


హజారం, hajAraM
-n.
--courtyard;


హఠం, haThaM
-n.
--obstinate behavior;


హఠాత్తుగా, haThAttugA
-adv.
--suddenly; abruptly;


హడలగొట్టు, haDalagoTTu
-v. t.
--frighten; scare; terrorize;


హడావిడి, haDAviDi
-n.
--ado; bustle;


హతమార్చు, hatamArcu
-v. t.
--kill; slay;


హతవిధీ, hatavidhI
-inter.
--O! Fate!


హత్య, hatya
-n.
--murder;


హత్యాకాండ, hatyAkAMDa
-n.
--slaughter; massacre; carnage;


హత్తుకొను, hattukonu
-v. i.
--get attached; take root; become favorable;


హత్తుకొను, hattukonu
-v. t.
--hug;


హతోస్మి,  hatOsmi
-inter. idiom.
- too bad!; (lit. Sans.) I am dead;


హద్దు, haddu
-n.
--boundary; limit; threshold; border;


హనుమాఫలం, hanumAphalaM   
-n. 
--(1) passion fruit?; [bot.] ''Passiflora edulis'' of the Passifloraceae family; a native of Brazil; (2) seedless Sitaphal? (as advertised at Sreehari Horticultural Nursery in Baroda, Gujarat, India); (3) star fruit ?; [bot.] ''Averrhoa carambola'';


హయాం, hayAM
-n.
--(1) jurisdiction; regime; 
--(2) period of authority;


హరశోఠం, harasOThaM    
-n.
--gypsum;


హర్షం, harshaM
-n.
--pleasure;


హర్షధ్వని, harshadhvani
-n.
--applause, హర్షధ్వానం;


హరాంకోరు,  harAMkOru
- n.
-- ?? 
-- కృతఘ్నుడు; నీచుడు; దుర్జనుడు; దగుల్భాజీ; 


హర్తాళ్, hartAL
-n.
--strike; work stoppage; act of closing shops and suspending all business;


హరించు, hariMcu
-v. i.
--evaporate; disappear by evaporation; waste away; sublimate;


హరిణం, hariNaM
-n.
--(1) deer; doe;
--(2) off-white color;


హరితం, haritaM
-n.
--(1) green; 
--(2) chlorine; one of the chemical elements; Cl;


హరితకి, haritaki
-n.
--[bot.] Terminalia chebula;


హరితగృహం, haritagRhaM
-n.
--greenhouse; (lit.) an enclosed; glass-covered space where tropical plants can be grown in cold climates.


హరితగృహ వాయువులు, haritagRha vAyuvulu
-n.
--greenhouse gases; these gases, such as carbon dioxide, are believed to be the agents causing the greenhouse effect;


హరితపిపీలికం, haritapipIlikaM
-n.
--[chem.] chloraldehyde;


హరిత విప్లవం, haritaviplavam
-n.
--green revolution;


హరిద్ర, haridra
-n.
--(1) yellow; 
--(2) [bot.] Curcuma longa;


హరివాణాలు,   harivANAlu
- n.
-- lava beds; doons;


హర్షించు, harshiMcu
-v. i.
--be pleased;


హరియాలీ గడ్డి,  hariyAlI gaDDi
- n.
--a type of grass used in Ayurvedic medicines; [bot.] Cynondon dactylon;


హలంతం, halaMtaM
-adj.
--ending in a consonant;


హల్లు, hallu
-n.
--consonant; typically a pure consonant combined with a vowel;


హవేలి, havElI
-n.
--mansion; palace;


హస్తం, hastaM
-n.
--(1) hand; 
--(2) five;


హస్త, hasta             %updated
-n.
--(1) Gamma Virginis; Porrima; Yoga tara of the 13th  lunar mansion; located in the constellation Virgo;
--(2) Corvus, the crow; The 13th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar;


హస్తకం, hastakaM
-n.
--handle;


హస్తకళలు, hastakaLalu
-n.
--handicrafts;


హస్తప్రయోగం, hastaprayOgaM
-n.
--masturbation; autoeroticism; the process of achieving sexual pleasure by handling the genital organs with hand;


హస్తలాఘవం, hastalAghavaM
-n.
--sleight of hand;


హస్తవాసి, hastavAsi
-n. 
--skill; competence; [idiom] the magical healing touch by the hand of, especially, a doctor;


హస్తాక్షరం, hastAksharaM
-n.
--signature;


హస్తిమశకాంతరం, hastimaSakAMtaraM
-n.
--huge difference; (lit.) difference between an elephant and a gnat;


హస్తి మేఢ్రపు చెట్టు, hastimEMDhrapu ceTTu
-n.
--sausage tree; [bot.] ''Kigelia pinnata'' or ''Kigelia africana'' of the Bignoniaceae family; ఈ చెట్టు కాయలు ఏనుగు పురుషావయవాన్ని పోలి ఉండే కారణంగా దీనికాపేరు వచ్చింది; ఏనుగు చెట్టు; 
[[File:Kigelia-Africana-Serengeti.JPG|right|thumb|''K. africana'' habit, in [[Serengeti National Park]]]]


హస్కు కొట్టు, hasku koTTu
-v. i.
--(coll.) to spend time talking trivia; (lit.) to pound husk; 


హృదయంగమం, hRdayaMgamaM
- adj.
--pleasant; heart-warming; agreeable; touching; moving; 


హ్రస్వం, hrasvaM
-n.
--[gram.] short vowel; vowels that require one unit of time to pronounce;


హ్రస్వనామం, hrasvanAmaM
-n.
--short name; chemical symbol;


%హా - hA, హిం - hiM, హీ - hI


హాజరు, hAjaru
-n.
--attendance; present;


హాజరు జామీను, hAjaru jAmInu
-n.
--bail; security deposit guaranteeing to produce an accused person on demand;


హాజరుపట్టీ, hAjarupaTTI
-n.
--attendance roll; muster roll;


హాని, hANi
-n.
--harm; damage; injury;


హామీ, hAmI
-n.
--assurance; promise;


హాయి, hAyi
-n.
--happiness; contentment;


హారం, hAraM
-n.
--(1) denominator; 
--(2) necklace; garland; 
--(3) food;
---ముత్యాల హారం = pearl necklace.
---ఫలహారం = snack food; (lit.) food comprised of fruits.


హారతి, hArati
-n.
--offering of lighted camphor on auspicious occasions;


హార్ధిక, hArdhika
-adj.
--hearty; heart-felt; cordial;


హాలు, hAlu
-n.
--(1) hall; 
--(2) living room; 
--(3) theater; 
--(4) a big gathering room;
---సినిమా హాలు = cinema hall; movie theater.


హావభావాలు, hAvabhAvAlu
-n. pl.
--gestures and expressions; body language;


హాస్యం, hAsyaM
-n.
--humor; fun;


హాస్యాస్పదం, hAsyAspadaM
-n.
--ridiculous; laughable;


హాస్యాస్పదంగా, hAsyaspAspadaMga
-adv.
--laughably; ridiculously;


హాస్యస్పోరకంగా, hAsyaspOrakaMgA
-adv.
--humorously;


హాహాకారం, hAhAkAraM
-n. 
--cry for help;


హింగుళం, hiMguLaM
-n.
--cinnabar; a compound of mercury and sulfur;


హింతాళం, hiMtALaM
-n.
--marshy date tree;


హింస, hiMsa
-n.
--violence; torture;


హింసాకాంద, hiMsAkAMDa
-n. 
--violent activity;


హితం, hitaM
-n.
--good; one that is good for you;


హితుడు, hituDu
-n.
--well-wisher;


హితైషి, hitaishi
-n. 
--well-wisher;


హితోపదేశం, hitOpadESaM
-n.
--good advice; an advise that is good for you; (note) ప్రియోపదేశం is what you’d love to hear.


హిమం, himaM
-n.
--snow;


హిమకిరుబా, himakirubA
-n. 
--snow leopard;  [biol.] Panthera uncia;


హిమనీనదం, himanInadaM
-n.
--glacier; (lit.) a river of snow;


హిమనీపాతం, himanIpAtaM
-n.
--icefall; avalanche;


హిమరేఖ, himarEkha
-n.
--snow line; a level above which snowfall does not melt;


హిమాంబువు,  himAMbuvu
- n.
-- scented water; rose water; 
---పన్నీరు;


హిమాచలం,  himAchalaM
- n.
-- the Lesser Himalayas; also called Inner Himalayas, Lower Himalayas, or Middle Himalayas, middle section of the vast Himalayas mountain system in south-central Asia.


హిమాద్రి, himAdri
- n.
-- the Greater Himalayas; Great Himalayas, also called Higher Himalayas or Great Himalaya Range, highest and northernmost section of the Himalayan mountain ranges. ... The Great Himalayas contain many of the world's tallest peaks, including (from west to east) Nanga Parbat, Annapurna, Mount Everest, and Kanchenjunga.


హిమాలయ తాడి, himAlayA tADi
-n. 
--Himalayan palm; [bot.] Trachycarpus matianus;


హిమోగ్లోబిన్, himOglObin
-n.
--hemoglobin; Hemoglobin is the protein molecule in red blood cells that carries oxygen from the lungs to the body's tissues and returns carbon dioxide from the tissues back to the lungs. Hemoglobin is made up of four protein molecules (globulin chains) that are connected together;
-- same as రక్తచందురం;


హీన, hIna
-adj.
--inferior; low; vile; poor; abject; wretched;


హీనత, hInata
-n.
--inferiority; lowness; weakness;
---బుద్ధిహీనత = foolishness; without wisdom.
---బలహీనత = weakness; without strength.


హీనధాతువు, hInadhAtuvu
-n.
--[chem.] base element; base metal;


హీనపక్షం, hInapakshaM
-adv.
--at the minimum; at least;


హీనుడు, hInuDu
-n. m.
--(1) base person; vile person; wretch; 
--(2) as a suffix, it means a person who lacks the quality described in the prefix;
---బుద్ధిహీనుడు = fool; senseless person.
---బలహీనుడు = weakling; a person without strength.


హీనయానం, hInayAnaM
-n.
--a sect in Buddhism; (lit.) inferior boat trip; the little boat;


హీవియా, hIviyA
-n.
--hevia; a rubber tree native to South America;


హుండీ, huMDI
-n.
--(1) collection box at a temple; 
--(2) bank check; bank draft; bank note; bill of exchange;


హుందా, huMdA
-n.
--dignity; solemnity; stature;


హుటాహుటీగా, huTAhuTIgA
-adv.
--immediately; with no delay; on the double;


హుళక్కి, huLakki
-n.
--(1) untrue; one that is not there; false; 
--(2) zero; nothing;


హుషారుగా, hushArugA
-adv.
--merrily; joyously;


'''హృ - hR, హె - he, హే - hE, హై - hai, హొ - ho, హో - hO'''

హృదయం, hRdayaM
-n.
--heart;


హృద్యంగమం, hRdyaMgamaM
-n. 
--appealing; touching; heart-stirring;


హృదయపూర్వకం, hRdayapUrvakaM
-adj.
--hearty; heart-felt; whole-hearted;


హృదయ స్పందనం, hRdaya spaMdanaM
-n.
--heart beat;


హృద్యం, hRdyaM
-n.
--one that is pleasant; one that is pleasing;


హెక్టరు, hekTaru
-n.
--hectare; an area equal to the size of a square of 100 meters on its side; a metric unit of area that is roughly equal to 2.471 acres;


హెగ్గాడి, heggADi     %e2t
-n.
--sentry;


హెచ్చరించు, heccariMcu
-v. t.
--warn; caution; enjoin;


హెచ్చరిక, heccarika
-v. t.
--warning;


హేతువు, hEtuvu
-n.
--cause; reason; rationale;


హేతువాదం, hEtuvAdaM
-n.
--rationalism; 
-- మూఢ నమ్మకాలకు సరియైన నిరూపణ కోరే వారిని హేతువాదులు (rationalist) అంటారు.


హేమం, hEmaM
-n.
--gold;


హేమాహేమీలు, hEmAhEmIu
-n. pl.
--big shots; big wheels; (ety.) believed to be an acronym for the words head master and head mistress when written in Telugu; another theory says that this is a Kannada word; అతిరధ-మహారధులు; సమర్ధులు; మొనగాళ్లు;


హేయమైన, hEyamaina
-adj.
--obnoxious; odious;


హేల, hEla
-n.
--sport; play;


హేళన, hELana
-n.
--ridicule; derision; sneering;


హైమావతి, haimAvati
-n.
--[bot.] Acorus calamus; see also వడజ;


హైరాణ, hairAna
-n.
--stress; toil; fatigue;


హొయలు, hoyalu
-n.
--gracefulness; grace;


హోదా, hOdA
-n.
--status; rank; office;


హోమం, hOmaM
-n.
--oblation to Gods via a sacrificial fire; same as హవనం;


హోమగుండం, hOmaguMDaM
-n.
--the pit where the sacrificial fire is held;


హోర, hOra
-n.
--hour; one half of the period defined by a Zodiacal sign;


హోరాహోరీ, horAhOrI
-adj.
--uninterrupted; ceaselessly; continuous; (lit.) every hour;


హోరు, hOru
-n.
--roar; the sound of an ocean; tempestuous;
---చెవిలో హోరు = roaring sound in the ear; ringing in the ear.
---సముద్రపు హోరు = the roar of the ocean.
---హోరుమని వర్షం పడుతోంది = it is raining heavily.
&lt;/poem&gt;

|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>900265mi8fi84aab29gv6mrbhps1pnw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33343</id>
      <parentid>33342</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T14:34:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 1: సం - saM, స - sa */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="132000" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;


==Part 1: సం - saM, స - sa==
&lt;poem&gt;
'''సం - saM'''

సంకటం, saMkaTaM
-n.
--(1) disease; illness; 
--(2) trouble; difficulty; emergency; 


సంకటకాలం, saMkaTakAlaM
- n.
-- emergency; 


సంకటి, saMkaTi
-n.
--lunch; meal at noon time; typically cooked cereal; porridge;


సంకర, saMkara
-adj.
--hybrid; not pure bred; cross bred;


సంకరణం, saMkaraNaM
-n.
--cross breeding; hydridization;


సంకర్షణ, saMkarshaNa
-n.
--interaction;


సంకలనం, saMkalanaM
-n.
--addition; compilation;


సంకల్పం, saMkalpaM
-n.
--resolve; resolution; a mental decision or commitment to do something.


సంకలిత, saMkalita
-adj.
--aggregated; added; accumulated;


సంక్రమణం, saMkramaNaM
- n. The passage of the sun (or a planetary body) from one sign of the zodiac into another. 
-- సూర్యాది గ్రహములు ఒక రాశిని విడిచి మరియొక రాశికి పోవడము.
-- see also  సంక్రాంతి;


సంక్రమణ, SaMkramaNa
-n.
--transition.


సంక్రామిక, saMkrAmika
-adj.
--contagious;                                     %to e2t


సంక్షిప్త, samkshipta
-adj.
--abbreviated;


సంక్షిప్తం, samkshiptaM
-n.
--brief; summary; abbreviation;


సంక్షోభం, samkshObhaM
-n.
--upheaval; crisis; disturbance;


సంకీర్ణ, saMkIrNa
-adj.
--mixed; related to a coalition; complex;


సంకుచిత, saMkucita
-adj.
--restricted; narrow;


సంకు పాషాణం, SaMku pAshANaM
-n.
--white arsenic; Arsenicum album;


సంకుల సమరం, SaMkula samaraM
-n.
--bitter struggle; mob fight; fierce battle;


సంకేతం, SaMkEtaM
-n.
--sign; symbol; code; secret signal;


సంక్షేమం, SaMkshEmaM
-n.
--welfare;


సంక్షోభం, SaMkshobhaM
-n.
--unrest; disturbance; distress; crisis due to shortage of resources; 


సంఖ్య, SaMkhya
-n.
--[math.] number; a sequence of one or more digits;
---అనిష్ప సంఖ్య = irrational number; not a number that can be expressed as a ratio of two integers;
---కరణీయ సంఖ్య = irrational number.
---బేసి సంఖ్య = odd number.
---నిష్ప సంఖ్య = fractional number; rational number.
---సరి సంఖ్య = even number.
---సమ్మిశ్ర సంఖ్య = complex number.
---సంకీర్ణ సంఖ్య = complex number.


సంఖ్యాత్మక, saMkhyAtmaka
-adj.
--numerical;


సంఖ్యాధికత్వం, saMkhyAdhi-katvaM
-n.
--majority; numerical majority;                           % to e2t


సంఖ్యావాచకం, saMkhyAvAcakaM
-n.
--numeral; number;


సంఖ్యాశాస్త్రం, saMkhyASAstraM
-n.
--[math.] 
--(1) statistics; 
--(2) theory of numbers;


సంగం, saMgaM
-n.
--junction; meeting place;


సంగణకం, saMgaNakaM
-n.
--computer;


సంగణీకరించు, saMgaNIkariMcu
-v. t.
--compute; calculate;


సంగడి, saMgaDi
-n.
--(1) couple; pair; 
--(2) dumb-bell; a pair of weights used in weight lifting;


సంగడికత్తె, saMgaDikAtte
-n. f.
--friend; girl friend;


సంగడికాడు, saMgaDikADu
-n. m.
--friend; boy friend;


సంగత, saMgata
-adj.
--consistent;


సంగతంగా, saMgataMgA
-adv.
--consistently;


సంగతత్వం, saMgatatvaM
-n.
--consistency;


సంగత్వం,  saMgatvaM
- n.
-- attachment; (ant.)  నిస్సంగత్వం;


సంగతి, saMgati
-n.
--(1) point; issue; news; event; subject matter; topic; circumstance; message; story; occurrence; knowledge; 
--(2) [music] variation in the way different stanzas in a lyric are rendered with varying melodies;


సంగతులు, saMgatulu
-n. pl.
--issues; news items;


సంగమం, saMgamaM
-n.
--union; junction;
---సాగర సంగమం = the place where a river joins the sea.


సంగ్రహం, saMgrahaM
-n.
--(1) summary; 
--(2) collection;


సంగ్రహాలయం, saMgrahAlayaM
-n.
--museum; a place where collections are kept;


సంగ్రహించు, saMgrahiMcu
-v. t.
--collect; obtain; acquire;. summarize;


సంగ్రామం, saMgrAmaM
-n.
--conflict; battle; war;


సంగీతం, saMgItaM
-n.
--music;


సంగోరు, saMgOru
-n.
--half portion;


సంఘం, saMghaM
-n.
--(1) group; 
--(2) society;


సంఘ సేవకుడు, saMgha sEvakuDu
-n. m.
--social worker;


సంఘ సేవిక, saMgha sEvika
-n. f.
--social worker;


సంఘటన, saMghaTana
-n.
--event; incident;


సంఘటిత, saMghaTita
-adj.
--integrated; consolidated; compact; organized; cooperating; 
-- సంఘటిత ఉద్యోగులు = Organised employees.
--అసంఘటిత ఉద్యోగులు = Unorganised employees.


సంఘర్షణ, saMgharshaNa
-n.
--conflict; friction;


సంఘాతం, saMghAtaM
-n.
--collision, union of objects caused by a collision;


సంఘీభవించు, saMghIbhaviMcu
-v. i.
--unite;


సంఘీభావం, saMghIbhAvaM
-n.
--unity; the feeling of being a part of a society;


సంజ్ఞ, saMj~na
-n.
--sign; symbol; gesture; code;


సంచయని, saMcayani
-n.
--[comp.] accumulator; a register used in the arithmetic unit of a digital computer;


సంచరించు, saMcariMcu
-v. i.
--wander about; roam; rove;


సంచలనం, saMcalanaM
-n.
--commotion; disturbance; stir; activity; movement;


సంచారం, saMcAraM
-n.
--(1) meandering; touring; traveling; traversing; wandering; roaming;
--(2) [music] meandering into higher notes during the initial phase of a rendition; range; 


సంచార, saMcAra
-adj.
--mobile; touring; travelling;


సంచాలకుడు, saMcAlakuDu
-n. m.
--organizer; convener;


సంచి, saMci
-n.
--(1) bag; sac; 
--(2) purse;


సంచిక, saMcika
-n.
--(1) an issue of a periodical; (rel.) సంపుటి = a volume of a periodical. For a monthly periodical, the issue published each month is a సంచిక, and the collection of issues during a year is సంపుటి; 
--(2) [comp.] accumulator;


సంచిత, saMcita
-adj.
--accumulated; cumulative;
---సంచిత కర్మ = accumulated karma.
---సంచిత నిధి = consolidated fund.


సంచీపేరు, saMcIpEru
-n.
--[comp.] accumulator register;


సంజనిత, saMjanita
-adj.
--created; produced;


సంజాయిషీ, saMjAyishI
-n.
--explanation; in response to an allegation;


సంజీవని,  saMjIvani
- n.
--[bot.] ''Selaginella bryopteris''; A restorative, a cordial, a reviving medicine, a medicine tending to prolong life, or of sufficient efficacy to raise the dead; This is believed to be the herb that revived Lakshmana in the Indian epic Ramayana; [same as] సంజీవకరణి; see also సంధానకరణి, సౌవర్ణకరణి, విశల్యకరణి; 


సంత, saMta
-n.
--(1) farmers market; rows of stalls in a market place on a periodic basis, typically once a week; 
--(2) a Vedic lesson;
--(3) unwelcome and nagging disturbance as in వెధవ సంత లాగుంది; 
---మైలసంత = fish or meat market.
---మడిసంత = fruit or vegetable market.


సంతర్పణ, saMtarpaNa
-n. 
--a type of feast served on special occassions tolarge number of people;


సంతకం, saMtakaM
-n.
--signature;


సంతతి, saMtati
-n.
--offspring; progeny; one's children;


సంతరించు, saMtariMcu
-v. t.
--acquire; accumulate; develop; get;


సంతానం, saMtAnaM
-n.
--offspring; one's children;


సంతానవంతుడు, saMtAnavaMtuDu
-n. m.
--one who has children;


సంతానవతి, saMtAnavati
-n. f.
--one who has children;


సంతాపం, saMtApaM
-n.
--sadness; grief;


సంతు, saMtu
-n.
--offspring; progeny;


సంతృప్త, saMtRpta
-adj.
--[chem.] saturated;


సంతృప్తి, saMtRpti
-n.
--satisfaction;


సంతోషం, saMtOshaM
-n.
--happiness; pleasure;


సందడి, saMdaDi
-n.
--bustle; excitement;


సందర్భం, saMdarbhaM
-n.
--context; circumstance;


సందర్భ శుద్ధి, saMdarbha suddhi
-n.
--appropriateness of context;


సందర్శకులు, saMdarsakulu
-n. pl.
--visitors; tourists;


సందిగ్ధ, saMdigdha
-adj.
--doubtful; uncertain; ambiguous;


సందిలి, saMdili
-n.
--upper arm;


సందు, saMdu
-n.
--alley; a narrow street; [coll.] excuse; narrow opening;


సందుపిల్లి, saMdupilli
-n.
--alley cat;


సందువా, saMduvA
-n.
--pomfret (fish);
---తెల్ల సందువా = silver pomfret; white pomfret; Pampus argentius.
---సూది సందువా = grey pomfret; Pampus argentius.
---నల్ల సందువా = brown pomfret; black pomfret; Parastromateus niger.


సందేశం, saMdESaM
-n.
--message; news; tidings;


సందేహం, saMdEhaM
-n.
--doubt; suspicion; hesitation; uncertainty;


సందేహాస్పద, saMdEhAspada
-adj.
--doubtful; uncertain;


సందోహం, saMdOhaM
-n.
--multitude; crowd;


సందేహశీలుడు, saMdEhaSIluDu
- n.
-- skeptic, one who doubts everything; 
--  సంశయవాది; 


సంధ్య, saMdhya
-n.
--(1) dusk; dawn; the times of day joining sunlight and darkness; (lit.) the junction time; 
--(2) religious rites performed at dusk; సంధ్యావందనం;
---ఉషసంధ్య = dawn; ప్రాతఃకాలం;
---సాయంసంధ్య = dusk; సాయంకాలం;


సంధాత, saMdhAta     %e2t
-n.
--organizer; one who unites;


సంధానం, saMdhAnaM
-n.
--synthesis; concatenation; joining together; సంశ్లేషణ;


సంధానకరణి, saMdhAnakaraNi
--n.
-- a medicinal herb said to have the miraculous property of making torn flesh or broken bones whole; the identity of this is not known at present; [see also] విశల్యకరణి, సంజీవకరణి, సౌవర్ణకరణి; 


సంధాన భాష, saMdhAna bhAsha
-n.
--link language;


సంధాయక, saMdhAyaka
-adj.
--connective; connecting;


సంధాన రసాయనం, saMdhAna rasAyanaM
-n.
--synthetic chemistry; సంశ్లేష రసాయనం;


సంధ్యావందనం, saMdhyAvaMdanaM
-n.
--the prayer offered to the Sun and other elements of nature at dawn and dusk;


సంధ్యారాగం, saMdhyArAgaM
-n.
--redness of the sky at dawn or dusk;


సంధి, saMdhi
-n.
--(1) junction; union; 
--(2) a grammatical construct joining two words; euphonic combination; 
--(3) truce; pact; 
--(4) delirium;
---యుగసంధి = period of transition between two eras.
---త్రికసంధి = a grammatical construct in Telugu and Sanskrit.


సంధించు, saMdhiMcu
-v. t.
--bring together;


సంధికాలం, saMdhikAlaM
-n.
--transition priod; juncture;


సంన్యాసి, saMnyAsi
- n.
-- one who gave up all worldly things; one who gave up attachments to this physical material world;
-- సర్వసంగపరిత్యాగి;  see also సన్నాసి;


సంపంగి, saMpaMgi
- n.
-- a fragrant flower;
--- తీగ సంపంగి = a flowering shrub with greenish-yellow flowers; [bot.] ''Artabotrys hexapetalus;''
--- చెట్టు సంపంగి =  a flowering tree with greenish yellow scented  flowers; [bot.] ''Canaga odorota;''


సంపద, saMpada
-n.
--wealth; resource;
---ఖనిజ సంపద = mineral wealth.
---జల సంపదలు = water resources; నీటి వనరులు;
---సహజ సంపదలు = natural resources.


సంపన్న, saMpanna
-adj.
--wealthy; rich;


సంపర్కం, saMparkaM
-n.
--contact;


సంప్రదాయం, saMpradAyaM
-n.
--tradition; custom; practice;


సంప్రదాయ సిద్ధ, saMpradAya siddha
-adj.
--traditional; conventional;


సంప్రదింపులు, saMpradiMpulu
-n. pl.
--discussions; negotiations; consultations;


సంపాతం,  saMpAtaM
- n.
-- (1) fall; quick downward fall; quick downward swoop; (2)[math.] superposition; occupying a slot (space or time) simultaneously; 


సంపాదకత్వం, saMpAdakatvaM
-n.
--editorship;


సంపాదక వర్గం, saMpAdaka vargaM
-n.
--editorial board;


సంపాదకుడు, saMpAdakuDu
-n.
--editor (of a magazine or newspaper); the editing of a movie is called కూర్పు;
---ఉప సంపాదకుడు = assistant editor.
---సహాయ సంపాదకుడు = associate editor.


సంపాదకీయం, saMpAdakIyaM
-n.
--editorial;


సంపాదన, saMpAdana
-n.
--earnings;


సంపాదించు, saMpAdiMcu
-v. i.
--earn; obtain; procure; get;


సంపుటి, saMpuTi
-n.
--volume of a periodical; same as సంపుటం;


సంపెంగ, saMpeMga
-n.
--champaka; [bot.] Michelia champaka; also సంపంగి, [Sans.] చంపక;


సంబంధం, saMbaMdhaM
-n.
--(1) relationship; kinship; alliance; 
--(2) contextual relevance; 
--(3) a match for a prospective wedding;


సంబంధి పదకోశం, saMbaMdhi padakOSaM
-n.
--thesaurus;


సంబరం, saMbaraM
-n.
--(1) festival; 
--(2) happiness;


[[నీటిబ్రాహ్మీ|సంబరేణి]], saMbarENi
-n.
--[bot.] ''Bacopa monnieri;''


సంబారాలు, saMbArAlu
-n. pl.
--(1) cooking ingredients; 
--(2) spices used in cooking;


సంబోధన, saMbodhana
-n.
--addressing;


సంభవించు, saMbhaviMcu
-v. i.
--happen; occur;


సంభ్రమం, saMbhramaM
-n.
--(1) thrill; excitement; 
--(2) surprise; bewilderment;


సంభారం, saMbhAraM
-n. s.
--supplies; equipment;


సంభావన, saMbhAvana
-n.
--(1) respect; honor; esteem; 
--(2) token of respect; a gift given in recognition of the display of a scholarly talent; see also దక్షిణ;


సంభావ్యం, saMbhAvyaM
-n.
--probable;


సంభావ్యత, saMbhAvyata
-n.
--[math.] probability; 
---It is possible that it will rain tomorrow, and I would estimate the probability of rain tomorrow is 46% = 	రేపు వాన పడే సావకాశం వుంది. రేపు వాన పడే సంభావ్యత 46% వుందని అంచనా వేస్తున్నాను.


సంభాషణ, saMbhAshaNa
-n.
--dialog; conversation;


సంయమనం, saMyamanaM
-n.
--restraint; forbearance; self-denial; control; moderation; balance;


సంయుక్త, saMyukta
-adj.
--joint; mutual;	


సంయుక్తాక్షరం, saMyuktAksharaM
-n.
--a combination of more than two consonants;


సంయోగం, saMyOgaM
-n.
--conjugation; unification; joining together; synthesis; chemical reaction;


సంయోగ జంటబంధం, saMyOga jaMTabaMdhaM
-n.
--[chem.] conjugate double bond;


సంయోజిత, saMyOjita
-adj.
--conjoined; attached;


సంరంభం,saMraMbhaM
-n.
--excitement;


సంరక్షణ, saMrakshaNa
-n.
--protection; conservation; preservation; patronage;


సంవర్గ, saMvarga
-adj.
--categorical;


సంవర్గమానం, saMvargamAnaM
-n.
--[math.] logarithm;


సంవత్సరం, saMvatsaraM
-n.
--year;


సంవాదం, saMvAdaM
-n.
--debate; argument; 
---సంవాద చాతుర్యం = debating talent.


సంవిధానం, saMvidhAnaM
-n.
-- (1) technique; (2) constitution; a body of fundamental principles or established precedents according to which a state or other organization is acknowledged to be governed;


సంవిధాన శాస్త్రం, saMvidhAna SastraM
-n.
--technology;


సంవేగం, saMvEgaM
-n.
--acceleration; haste; hurry;


సంవేదక, saMvEdaka
-adj.
--[bio.] sensory;
---సంవేదక నాడులు = sensory nerves.


సంశయం, saMSayaM
-n.
--doubt;


సంశయాస్పద, saMSayAspada
-adj.
--doubtful; questionable;


సంశ్లేషణ, saMSlEshaNa
-n.
--synthesis; fusion; (ant.)విశ్లేషణ;


సంస్కరణ, saMskaraNa
-n.
--reform;


సంస్కర్త, saMskarta
-n.
--reformer;


సంస్కరించు, saMskariMcu
-v. t.
--(1) reform; 
--(2) cremate a dead body;


సంస్కారం, saMskAraM 
- n.
-- doing  things well; cultured behavior 

 
సంస్కారాలు, saMskArAlu  
- n.
-- the set of things that ought to be done well, according to scriptures; 
-- పుట్టినది మొదలు ఆయా వయసులలో మంత్రపూర్వకంగా చేసే క్రియలు సంస్కారాలు. జాతకర్మ మొదలు అంత్యేష్టి వరకూ 16 సంస్కారాలు చేస్తారు. అన్నప్రాశనం, చెవులు కుట్టడం, అక్షరాభ్యాసం, ఉపనయనం, వివాహం, మొదలైనవి సంస్కారాలు;


సంస్మరణ, saMsmaraNa
-adj.
--memorial;


సంస్కృతం, saMskRtaM
-n.
--Sanskrit;


సంస్కృత, saMskRta
-adj.
--polished; cultured;


సంస్కృతి, saMskRti
-n.
--culture; culture of a society;


సంస్థ, saMstha
-n.
--organization; institution; establishment;


సంసారం, saMsAraM
-n.
--the household; family; see also కుటుంబం;


సంసారి, saMsAri
-n.
--family person; householder;


సంస్కారం, saMskAraM
-n.
--cultured behavior; polished behavior;


సంస్థాపకుడు, saMsthApakuDu
-n. m.
--founder;


సంస్థానం, saMsthAnaM
-n.
--feudal state within British India;


సంసిద్ధం, saMsiddhaM
-n.
--ready;


సంహితం,saMhitaM
-n.
--collection; compilation; compendium; book;


సంస్థిత, saMsthita
-adj.
--established;


సంహారం,  saMhAraM
- n.
--(1) killing; destruction;
--(2) folding
--- వేణీ సంహారం =  folding the hair;


సంక్షోభం, saMkshObhaM
-n.
--shortage;

'''స - Sa'''


స, sa
-n.
--first of the seven notes of Indian music; the seven notes are : స, రి, గ, మ, ప, ద,ని;


స, sa
-pref.
--with; along;
---సచేల = clothed; with clothes.
---సాలంకృత = decorated; with ornaments.
---సాధికార = authoritative; with authority.


సకల, sakala
-adj.
--all; entire; omni; see also సర్వ;


సకృత్తుగా, sakRuttugA
-adv.
--rarely; seldom;


సకిలింత, sakiliMta
-n.
--neighing of a horse;


సకృత్తుగా, sakRttugA
--adv.
-- seldom; rarely; scarcely;


సఖ్యము, sakhyamu
-n.
--friendship;


సఖుడు, sakhuDu
-n. m.
--friend;


సఖి, sakhi
-n. f.
--friend; companion;


సగం, sagaM
-n.
--half;
---చెరిసగం = half each, the assumption being that there are two people to share.


సగటు, sagaTu
-n.
--average; mean;


సగటు సముద్ర మట్టం, sagaTu samudra maTTaM
-ph.
--mean sea level;


సగుణ బ్రహ్మ, saguNa brahma
- n. 
- The Supreme Universal Power that is within the capability of description and understanding, Vishnu, Shiva, Shakti, Rama, Krishna, etc.; see also నిర్గుణ బ్రహ్మ;


సగ్గుబియ్యం, saggubiyyaM
-n.
--sago; tapioca;  a grain-like preparation made from the starchy substances found in a variety of palm-like trees such as ''Metroxylon sagu'', ''M. rumphi'', ''M. leave'', (Jatropha family); In India, this is often made from Casava root or ''Manihot utilissima''; ([[కర్ర పెండలం]]);
-- [Hindi] sabudana;


సగ్గుతాడి, saggu tADi
-n. 
--sago palm; [bot.] Cycas revoluta;


సగుణ, saguNa
-adj.
--with qualities; with attributes; with properties;


సగోత్రీయత, sagOtrIyata
-n.
--consanguinity; relationship by descent from the same ancestor; a genetic relationship stretched over many generations; see also రక్తసంబంధం;


సగోత్రుడు, sagOtruDu
-n.
--consanguine; kinsman; (rel.) జ్ఞాతి; దాయ; దాయాది;


సచిత్ర, sacitra
-adj.
--illustrated; with figures;


సచివాలయం, sacivAlayaM
-n.
--secretariat; an office where the offices of ministry are located;


సచివుడు, sacivuDu
-n. m.
--minister; adviser; councilor; secretary;


సచ్ఛిద్ర, sacchidra
-adj.
--perforated; porous;


సజల, sajala
-adj.
--diluted; hydrated; combined with water;


సజ్జ, sajja
-n.
--(1) basket; a basket made of beads or dried seeds; wicker basket;
--(2) ornamental armor;


సజ్జలు, sajjalu
-n.
--spiked millet; [bot.] ''Penicillata spicata; Holcus spicatus'';
-- సజ్జలు బలవర్ధకమైన ఆహారం. సజ్జలతో చేసిన ఆహారపదార్థాలు రుచితో పాటు ఆరోగ్యానికీ మేలు చేస్తాయి; సజ్జలు ప్రాణ్యములని సరఫరా చేసే చక్కటి ఆహారం;  వంద గ్రాముల సజ్జలు 378 కేలరీల శక్తిని ఇస్తాయి. వీటిలో ఖటికం, ఇనుము అధికంగా ఉంటాయి. భాస్వరం శాతం అధికంగా ఉన్న సజ్జలు కణాభివృద్ధిలో కీలకపాత్ర పోషిస్తాయి; సజ్జలతో రొట్టె, చపాతీ, దోశ .. ఇలా రకరకాల వంటకాలు చేసుకోవచ్చు. 
-- గంటెలు; 


సజాతీయత, sajAtIya
-adj.
--kindred; belonging to the same clan;


సజావుగా, sajAvugA
-adv.
--on an even keel;


సజ్జితం, sajjitaM
-n.
--armored;


సజ్జిత రథం, sajjita rathaM
-n.
--armored vehicle; tank;


సజీవ, sajIva
-adj.
--alive; living; live; (ant.) నిర్జీవ;
---సజీవ శిలాస్తులు = living fossils.


సడలించు, SaDaliMcu
-v. t.
--loosen; make less tight; unscrew;


సడ్డకుడు,  saDDakuDu
- n.
--co-son-in-law; the husband of a man's wife's sister;
-- షడ్డకుడు; షడ్డకురాలు = codaughter-in-law; the wife of a woman's husband's brother;


సడి, saDi
-n.
--noise;


సణుగుడు, SaNuguDu
-n.
--(1) murmuring; murmur; 
--(2) grumbling;


సతతము, satatamu
-adj.
--always;


సత్కరించు, satkariMcu
-v. t.
--honor;


సత్యం, SatyaM
-n.
--truth;


సత్యసారణి, SatyasAraNi
-n.
--[logic] truth table;


సత్రకాయ, satrakAya
-n.
--sidekick;


సత్రం, satraM
-n.
--choultry; rest house for travellers; inn; hostel; lodging; tavern;


సత్వం, satvaM
-n.
--power;
---విద్యుత్ సత్వం = electrical power.    % e2t


సత్వరంగా, satvaraMgA
-adv.
--expeditiously; quickly; on the double;


సత్యం, satyaM
-n.
--truth;


సత్యసంధత, satyasaMdhata
-n.
--truthfulness;


సతాయించు, satAyiMcu
-v. t.
--bother; torment; irritate; tease;


సత్తా, sattA
-n.
--strength; power; energy;


సత్యాగ్రహం, SatyAgrahaM
-n.
--civil disobedience;


సతీర్థ్యుడు, satIrthyuDu
- n.
-- another student from the same mentor; a fellow disciple who studied at the same teacher at a different time; 
-- see also సహాధ్యాయుడు;


సత్తు, sattu
-n.
--pewter; an alloy traditionally composed of 85–99% [[tin]], mixed with [[copper]], [[antimony]], [[bismuth]], and sometimes [[silver]]. Copper and antimony act as hardeners while lead is more common in the lower grades of pewter, that gives a bluish tint; Pewter has a low [[melting point]], around {{convert|170|-|230|C|F}}, depending on the exact mixture of metals; it was widely used for special purpose cooking vessels in India in the pre-independence era; It probably is not a good idea to use this material for cooking;
---సత్తు రూపాయి = a counterfeit rupee coin.


సదనం, sadanaM
-n. 
--house; dwelling; residence; hostel; dormitory;


సదరు, sadaru
-adj.
--the said; the above referenced;
---సదురు శ్రీవారు = the said husband.


సదస్సు, sadassu
-n.
--assembly of learned people; meeting; conference; congregation; సభ;


సదస్యులు, sadasyulu
-n. pl.
--attendees; participants in a conference;


సదా, sadA
-adj.
--always;


సదాపనస, sadApanasa
-n.
--breadfruit tree; a starchy fruit tree found in the Pacific islands; [bot.] Artocarpus altilis;


సదాపాకు, sadApAku
-n.
--garden rue; a strong-scented herb with medicinal properties; [bot.] Ruta chalepensis;


సదిశరాసి, sadiSarAsi
-n.
--[math.] vector; a mathematical quantity with a magnitude and direction;    % to e2t


సదుపాయం, sadupAyaM
-n.
--convenience; comfort; see also సౌకర్యం;


సద్దు, saddu
-n.
--noise; sound; same as శబ్దం;


సద్యోగం, sadyOgaM
--echo word with ఉద్యోగం;


సద్యోజాత, sadyOjAta
-adj.
--nascent; (ety.) సద్యః + జాతః = అప్పుడే పుట్టిన;


సన్నగిల్లు, sannagillu
-v. i.
--become lean; decrease in size; diminish;


సన్నని, sannani
-adj.
--slender; thin; fine; lambent;
--- lambent light = సన్నని వెలుగు; చల్లని వెలుగు; 
--- lambent candle light = రెపరెపలాడే కొవ్వొత్తి వెదజల్లే సన్నని వెలుగులో;  


సన్నకారు, sannakAru
-adj.
--small scale; small;


సన్నపావాలి, sannapAvAli
-n.
--[bot.] Portulacea meridiana;


సన్నజాజి, sannajAji
-n.
--jasmine; [bot.] ''Jasmimu ariculatum;''


సన్నయేలకి, sannayElaki
-n.
--[bot.] ''Elettaria cardamomum;'' ఏలకులు;


సన్నరాష్ట్రం, sannarAshTraM
-n.
--[bot.] ''Alpinia chinencis;''


సనాతనం, sanAtanaM
-n.
--traditional; classical; (ant.) అధునాతనం;


సన్నాయి, sannAyi
-n.
--Indian clarinet;


సన్నాహం, sannAhaM
-n.
--effort; preparation;


సన్నాసి, sannAsi
-n.
--a useless fellow; see also సంన్యాసి; 


సన్నికల్లు,  sannikallu
- n.
-- a stone slab on which condiments are ground; a grinding slab; 
-- కల్లు అనగా తమిళం, కన్నడ భాషలలో రాయి అని అర్థం.


సన్నికృష్ట, sannikRshTa
-adj.
--proximate; very near;
-- (ant.) విప్రకృష్ట; 


సన్నిధానం, sannidhAnaM
-n.
--proximity; presence;


సన్నిధానవర్తి, sannidhAnavarti
-n.
--gatekeeper; lookout; a sentry; a person who controls access to an important person; 


సన్నిపాతజ్వరం, sannipAtajvaraM
-n.
--typhoid; (lit.) the coincidence of fever and delirium;


సన్నివేశం, sannivESaM
-n.
--(1) contact; proximity; 
--(2) scene;
--(3) event; 


సన్నిహిత, sannihita
-adj.
--close; adjacent; proximate;


సన్నిహితుడు, sannihituDu
-n.
--close friend; a person close by;


సపదాంశం, sapadAMSaM
-n.
--[ling.] allomorph; any of the variant forms of a morpheme;


సపర్య, saparya
-n.
--service;                                %to e2t


సప్త, sapta
-pref.
--seven; the seventh;


సప్తకం,  saptakaM
- n.
-- a group of seven; 


సప్తమి, saptami
-n.
--the seventh day of the lunar half-month;


సప్తర్షి మండలం, saptarshi maMDalaM

-n.
--The Big Dipper; The Plow; a group of stars in Ursa Major, the Great Bear; (lit.) the region of the seven sages; this is the constellation best known for locating the Polaris in the northern skies; the middle star in the tail of the Bear is a double star, Mizar (Vashista) and Alcor (Arundhati);


సప్త రుషులు, sapta ruShulu
-n.
--(1) The seven stars of the big Dipper; Starting from the tip of the Dipper, the stars are: Alpha Dubhe = Viswamitra or Kratu; Beta Merak = Jamadagni or Pulaha;  Gamma Phegda = Bharadwaja or Pulastya; Delta Magrez = Gautama or Angirasa; Epsilon Alioth = Atri; Zeta Mizar = Vasishta; Eta Alkaid = Kashyapa or Marichi; Mizar's companion star is Alcor = Arundhati


సపోటా, sapOTA
-n.
--sapota; sapodilla plum; [bot.] Manilkara achras; Achras sapta; Manilkara zapota; (note) పాల సపోటా, గేదె సపోటా అని రెండు రకాలు ఉన్నాయి;


సబ్జాగింజలు, sabjAgiMjalu
-n.
--seeds of sweet basil; [bot.] ''Ocimum basilicum'';
-- వనతులసి విత్తనాలు; రుద్రజడ విత్తనాలు;
-- సబ్జాగింజలు నీటిలో నానే సరికి వాటి మీద తెల్లటి గుజ్జు వంటి మ్యూకస్ పొర ఏర్పడుతుంది. నానిన సబ్జా విత్తులు మూత్రకారి (diuretic)గానూ, శృంగారోద్దీపకాలు (aphrodisiac)గానూ, చెమట పట్టించేవి (diaphoretic) గానూ, కడుపులోనుంచి గ్యాస్ ను వెడలించేవి (carminative) గానూ పేరొందాయి. ఈ (తులసి) మొక్క ఆకుల రసం కడుపులో క్రిమిదోషాన్ని నివారిస్తుంది. దీని వేళ్ళు జ్వర హారిణి (febrifuge) గా పనిచేస్తాయి. ఈ వేళ్ళ రసాన్ని పాము విషానికి విరుగుడు (antidote to snake-poison) గానూ ఉపయోగిస్తారు; సబ్జా విత్తులు తీసుకుంటే అవి శరీరంలో అతికాకను తగ్గిస్తాయి. సబ్జా నీళ్ళు తాగిన వెంటనే కళ్ళు చల్లబడతాయి. ఈ విత్తులు గనేరియా (Gonorrhoea) నివారణకు అద్భుతంగా పనిచేస్తాయి. ఒకప్పుడు పశ్చిమ ఆశియా దేశాలలో గనేరియా విపరీతంగా వ్యాపించి అపారమైన జన నష్టం జరిగిందట. అప్పటి నుంచీ ముస్లిం కుటుంబాలలో సబ్జా విత్తుల వాడకం, వారి ఇళ్ళలో సబ్జా తులసి మొక్కల పెంపకం ఒక తప్పనిసరి విషయంగా అలవాటయిందని అంటారు; 


సబ్బు, sabbu
-n.
--soap; the material obtained from a reaction between an alkali such as caustic potash or caustic soda and a fatty substance like oil; a soap is different from a detergent;


సబ్బుబిళ్ల, sabbubiLLa
-n.
--a cake of soap;


సబ్బుబుడగ, sabbubuDaga
-n.
--soap bubble;


సబ్బునురుగ, sabbunuruga
-n.
--lather from soap;


సభ, sabha
-n.
--meeting; conference; gathering;


సభ్యత, sabhyata
-n.
--social courtesy; etiquette; norm of behavior in a group;


సభ్యత్వం, sabhyatvaM
-n.
--membership;


సభాపతి, sabhApati
-n. m.
--chairman of a meeting;


సభాసదులు, sabhasadulu
-n. pl.
--attendees; participants in a meeting;


సభాస్థలి, sabhAsthali
-n.
--venue; meeting place; assembly hall;


సభికుడు,  sabhikuDu
- n.
-- (1) gambler; a participant in a gambling game; (2)  a member in an assembly; 


సభ్యులు, sabhyulu
-n. pl.
--(1) members; (2) attendees; participants in a meeting;


సభ్యోక్తి, sabhyOkti
-n.
--euphemism;a gentle way of saying something unpleasant;


సమంజస, samaMjasa
-adj.
--just; reasonable;


సమంగా, samaMgA
-adv.
--evenly; properly;


సమ, sama
-pref.
--iso; equal;


సమకట్టు, samakaTTu
-v. i.
--(1) prepare; make ready; 
--(2) attempt;


సమక్షం, samakshaM
-n.
--presence;


సమకాలీకులు, samakAlIkulu
-n.
--contemporaries; people who lived at the same time;


సమకూర్చు, samakUrcu
-v. i.
--arrange; bring out; provide;


సమగ్ర, samagra,
-adj.
--entire; whole; complete; comprehensive;


సమతలం, samatalaM
-n.
--plane; flat plane; తలం is a surface;


సమతులిత, samatulita
-adj.
--balanced;


సమద్విబాహు త్రిభుజం, samadvibAhu tribhujaM
-n.
--[math.] isosceles triangle;


సమన్వయం, samanvayaM
-n.
--coordination; reconciliation;


సమన్వయ కర్త, samanvaya karta
-ph.
--coordinator


సమపీడనరేఖ, samapIDanarEkha
-n.
--isobar;                                    % e2t


సమబాహు త్రిభుజం, samabAhu tribhujaM
-n.
--[math.] equilateral triangle;


సమభాగి, samabhAgi
-n.
--[chem.] isomer; each of two or more compounds with the same formula but a different arrangement of atoms in the molecule and different properties; 
-- [phys.] isomer; each of two or more atomic nuclei that have the same atomic number and the same mass number but different energy states.


సమభావం, samabhAvaM
-n.
--equanimity;


సమయం, samayaM
-n.
--(1) time; 
--(2) opportune moment; chance;


సమయసారణి, samayasAraNi
-n.
--timetable;


సమయస్పూర్తి, samayaspUrti
-n.
--the presence of mind; spontaneity;


సమయోచిత, samayOcita
-adj.
--timely; topical;


సమర్ధత, samardhata
-n.
--capability; competence;


సమరూపత, samarUpata
-n.
--isomorphism;


సమవాయం, samavAyaM
-n.
--(1) continuum; 
--(2) group; gathering;
---స్థలకాల సమవాయం = space-time continuum.


సమస్త, samasta
-adj.
--all; whole; entire; complete;


సమస్తం, samastaM
-n.
--everything;


సమస్య, samasya
-n.
--problem; challenge; task; enigma;


సమశీతలం, samaSItalaM
-adj.
--temperate;


సమ్మతి, sammati
-n.
--consent; agreement; assent;


సమ్మర్దం, sammardaM
-n.
--crowd; throng; the rush of people;


సమాంతర, samAMtara
-adj.
--parallel; సమానాంతర; 
---సమాంతర రేఖలు = parallel lines.
---సమాంతర క్రియ = parallel operation.


సమాకరణం, samAkaranaM
-n.
--[math.] processing;


సమాకలనం, samAkalanaM
-n.
--[math.] integration;


సమాఖ్య, samAkhya
-n.
--federation;


సమాచారం, samAcAraM
-n.
--information; news;


సమాజం, samAjaM
-n.
--community; association; congregation; club; society; group of like-minded people;


సమాజశాస్త్రం, samAjaSAstraM
-n.
--sociology;


సమాధానం, samAdhAnaM
-n.
--reply; response; answer;


సమాధానపడు, samAdhAnapaDu
-v. i.
--acquiesce; come to terms;


సమాధి, samAdhi
-n.
--(1) grave; tomb; 
--(2) a state of deep meditation; concentration of mind continuously for a period of 12 x 12 x 12 seconds = 28 minutes 48 seconds (according to Yoga Sutra);
--(3) a state of enlightenment of super-consciousness; the union f individual consciousness with cosmic consciousness;


సమానం, samAnaM
-n.
--equal;


సమానత్వం, samAnatvaM
-n.
--equality;


సమానార్థక, samAnArthaka
-adj.
--synonymous;


సమాపక, samApaka
-adj.
--finite; 
---సమాపకక్రియ = finite verb.


సమాయత్త, samAyatta
-adj.
--prepared; ready;


సమాలోచన, samAlOcana
-n.
--consultation;


సమావృతం, samAvRtaM
-adj.
--surrounded;


సమావేశం, samAvESaM
-n.
--conference; assembly; congregation; meeting;
---జనాంతిక సమావేశం = closed-door meeting.
---శిఖరాగ్ర సమావేశం = summit meeting.


సమాశ్రయం, samASrayaM
-n. 
--alliance;


సమాసం, samAsaM
-n.
--compound phrase; a compound word formed by the combination of two or more nouns or a noun and a verb and whose meaning can be deduced from the meanings of the component words;


సమితి, samiti
-n.
--collection, assembly, set; [math.] a set is a collection of things that share a common property;
---అపరిమిత సమితి = [math.] infinite set.
---ఐక్యరాజ్య సమితి = The United Nations; an assembly of nations.
---తెలుగు కళా సమితి = Telugu Arts Association.
---పరిమిత సమితి = [math.] finite set.


సమిధ, samidha
-n.
--firewood; esp. the twigs used in religious fire rituals;


సమ్మిళిత, sammiLita
-adj.
--mixed; mingled;


సమీకరించు, samIkariMcu
-v. t.
--equate;


సమీకరణం, samIkaraNam
-n.
--equation;
---బీజ సమీకరణం = algebraic equation.
---బౌల్య సమీకరణం = Boolean equation.
---వర్గ సమీకరణం = quadratic equation.


సమీకృత, samIkRta
-adj.
--unified; integrated;


సమీక్ష, samIksha
-n.
--review;


సమీప, samIpa
-adj.
--close; proximate; adjacent;


సమీప బిందువు, samIpa biMduvu
-n.
--perigee; the point that is closest to the focus in an ellipse;


సముచ్చయం, samucchayaM
-n.
--[gram.] the conjunction suffixes that join words, as in ను and యు; ఉ. అతడునూ, నేనునూ;
--సముచ్చయార్థకం; 


సముద్రం, samudraM
-n.
--sea; (rel.) మహాసముద్రం; అఖాతం;


సముద్రజలం, samudrajalaM
-n.
--seawater;


సముద్రగర్భం, samudragarbhaM
-n.
--(1) seafloor; 
--(2) the depths of sea;


సముద్రతీరం, samudratIraM
-n.
--seashore; beach;


సముద్ర మట్టం, samudra maTTaM
-n.
--sealevel;


సముద్ర శైవాలం, samudra SaivAlaM
-n.
--sea weed;                                                     % to e2t


సముద్రపు నాచు, samudrapu nAcu
-n.
--kelp;                                                            % to e2t


సముద్రపు పాటు, samudrapu pATu
-n.
--ebb;


సముద్రపు పోటు, samudrapu pOtu
-n.
--tide; flow;


సముదాయం, samudAyaM
-n.
--aggregate; collection;


సమూహం, samUhaM
-n.
--group; collection; crowd;


సమృద్ధి, samRddhi
-n.
--abundance; plentiful;


సమ్మె, samme
-n.
--strike; work stoppage;


సమ్మెట, sammeTa
-n.
--sledgehammer;


సమేతంగా, samEtaMgA
-adv.
--accompanied by; with;


సమైక్య, samaikaya
-adj.
--united; concerted;


సయ్యాట, sayyATa
-n.
--sport; amorous play;


సయోధ్య, sayOdhya
-n. 
--amity; friendly relationship;


సరం, saraM
-n.
--garland; necklace; 
---ముత్యాల సరం = pearl necklace.


సరంజామా, saraMjAmA
-n.
--paraphernalia;


సరంబి, saraMbI
-n.
--(1) ceiling; 
--(2) ceiling made out of planks; scafolding;


సరణి, saraNi
-n.
--array; table; tabulation;                                        %to e2t


సరఫరా, sarapharA
-n. 
--supply; supplies;


సరఫరా చేయు, sarapharA cEyu
-v. t. 
--supply;


సరస, sarasa
-n. 
--proximity;


సరస్సు, sarassu
-n.
--lake; (rel.) సరోవరం = big lake;


సరళ, saraLa
-adj.
--straight; linear; (ant.) విరళ = nonlinear; (rel.) ఘాతీయ = exponential;


సరళములు, saraLamulu
-n. pl.
--[gram.] soft consonants; voiceless unaspirated plosives; ‘గ, జ, డ, ద, బ’ లు;


సరళ రేఖ, saraLa rEkha
-n.
--straight line;


సరళి, saraLi
-n.
--trend; course; style;


సరళీకరణ, saraLIkaraNa
-n.
--simplification; streamlining;


సరసం,  sarasaM
- adj.
-- (1) Juicy, tasty.రసయుక్తమైన, సుస్వాదువైన; (2.) Sapid, soft.లలితమైన;(3.) Good, virtuous;
(4.) Charming, agreeable, pleasant, elegant, sweet.అందమైన, మనోహరమైన; (5.) funny, merry.పరిహాసమైన; (6.) Easy, cheap.చవుకైన


సరస్వతి ఆకు, sarasvati Aku
-n.
--Indian pennywort; [bot.] ''Centella asiatica;'' బ్రహ్మమండూకి;


సరస్సు, sarassu
-n.
--lake; a large, naturally formed body of water; 
-- pond and lagoon are smaller in size;
-- (rel.) చెరువు is an artificial lake created by digging; 
--- కాసారం; 


సర్గం, sargaM
-n.
--chapter; section; canto (of a book);


సర్జం, sarjaM
-n.
--resin;


సర్జరసం, sarjarasaM
-n.
--resin; the exudation of Sal tree; also సజ్జరసం, (note) this is not the juice of spiked millet as the alternate spelling suggests;


సర్పం, sarpaM
-n.
--serpent; snake; asp;


సర్పంచ్, sarpaMc
-n.
--chairman of a village council or Panchayat;


సర్పగంధి, sarpagaMdhi
-n.
--Indian snakeroot; [bot.] ''Rauvolfia serpentina;''


సర్వం, sarvaM
-adj.
--all;
---సర్వహక్కులు = all rights.


సర్వ, sarva
-n.
--everything; all;


సర్వజనీన, sarvajanIna
-adj.
--universal; all including; &quot;all-hands&quot;; 
---సర్వజనీన సమావేశం = all-hands meeting.


సర్వత్రా, sarvatra
-adv.
--everywhere;


సర్వతోముఖ, sarvatOmukha
-adj.
--all-round;


సర్వదా, sarvadA
-adv.
--always;


సర్వనామం, sarvanAmaM
-n.
--[gram.] pronoun; (ety.) name that applies to all;


సర్వపక్ష సమావేశం, sarvapaksha samAvESaM
-ph.
--all-party conference;


సర్వప్రకారేణి.  sarvaprakArENi
- adv.
-- by all means; at any rate; 


సర్వభక్షకి, sarvabhakshaki
-n.
--omnivore; an animal that eats any food;


సర్వసత్తాక, sarvasattAka
- adj.
-- sovereign; 
--- సర్వసత్తాక గణతంత్ర రాజ్యం =  sovereign republic 


సర్వ సభ్య సమావేశం, sarva sabhya samAvESaM
-ph.
--general body meeting;


సర్వసమానం, sarvasamAnaM
-n.
--identical; (lit.) equal in all respects;


సర్వసామాన్యంగా, sarvasAmAnyaMgA
-adv.
--generally; in general;


సరాగం, sa-rA-gaM
-n. 
--friendly talk; banter;


సరాసరి, sarAsari
-adv.
--straight; directly;


సరాసరి, sarAsari
-n.
--average; mean;


సర్కారు, sarkAru
-n.
--government;


సర్కార్లు, sarkArlu
-n. pl.
--short for సర్కారు జిల్లాలు; the central and northern coastal districts of the Telugu-speaking parts of India;


సర్వాత్మనా.  sarvAtmanA
- adv.
-- by all means; at any rate; 


సరి, sari
-adj.
--(1) even; 
--(2) reasonable;
-n.
--(1) equal; 
--(2) OK; 
--(3) enough; complete; over;


సరికొత్త, sarikotta
-adj.
--brand new;


సరిగమలు, sarigamalu
-n. pl.
--the musical notes of Indian music; the same notes are called do, re, mi; fa, sa, la, ti in western music; It does not matter what you call these notes in your language but their frequencies should be approximately the same; In the Western notation these notes correspond to the white keys C, D, E, F, G, A, B on a piano keyboard; In Western music C corresponds to an exact frequency of a soundwave whereas in Indian music the corresponding musical note  స  covers a small band of frequencies


సరిగ్గా, sariggA
-adv.
--properly; completely;


సరిచూచు, saricUcu
-v. t.
--verify; check;


సరిచేయు, saricEyu
-v. t.
--adjust; set right; correct;


సరిపడా, saripaDA
-adj.
--enough; in sufficient quantity;


సరిసంఖ్య, sarisaMkhya
-n.
--even number; (ant.) బేసిసంఖ్య,


సరిసమంగా, sarisamaMgA
-adv.
--in exactly equal portions; on a par;


సరిపెట్టు, saripeTTu
-v. t.
--equalize; adjust;


సరిపోల్చు, saripOlcu
-v. t.
--compare;


సరిహద్దు, sarihaddu
-n.
--boundary; border; edge;


సర్పి, sarpi
-n.
--Herpes; Herpes Zoster; 
-- బాల్యంలో ఒకప్పుడు ఆటలమ్మ (Chickenpox) వచ్చి తగ్గిన వారిలో కొందరికి, రక్త నాళాలలో దాగి ఉన్న వ్యాధికారక సూక్ష్మక్రిములు, సాధారణంగా ఆ వ్యక్తి వయస్సు అరవై ఏళ్ళు దాటాక రక్తనాళం పొడవునా సర్పి బొబ్బల రూపంలో బయటపడి తీవ్రమైన బాధకలిగిస్తాయి;  


సర్పిలం, sarpilaM
-n.
--spiral;


సర్పిలాకృతి, sarpilAkRti
-n.
--spiral-shaped;


సరీసృపం, sarIsRpaM
-n.
--reptile; snake;


సర్వీసు, sarvIsu
-n.
--lubricating jelly;


సరుకు, saruku
-n.
--merchandise; stock; material;
---చెత్త సరుకు = shoddy merchandise.


సరుగుడు చెట్టు, saruguDu ceTTu
-n.
--beefwood tree; casuarina tree; [bot.] ''Casuarina equisetifolia''; also చవుకు చెట్టు, ఈల;


సర్దుబాటు, sardubATu
-n.
--adjustment;


సరే, sarE
-minor sentence.
--O. K. ; alright;


సరేసరి, sarEsari
-particle.
--not to mention; let alone; apart from;


సరోవరం, sarOvaraM
-n.
--big lake;


సర్వోత్తమం, sarvOttamaM
-n.
--the very best; optimum;


సలసల, salasala
-adj.
--onomatopoeia the sound of boiling water;


సలక్షణంగా, salakshaNaMgA
-adv.
--correctly; in a proper manner;


సలహా, salahA
-n.
--advice; counsel;


సల్లాపం, sallApaM
-n.
--conversation;


సలిలం, salilaM
-n. 
--water;


సలుగు, salugu
-n.
--(1) pig; piglet; baby pig; 
--(2) porcupine;


సవతి, savati
-n.
--co-wife;


సవతి తల్లి, savati talli
-n.
--step-mother;


సవతు, savatu                  %e2t
-n.
--equivalent;


సవరణ, savaraNa
-n.
--adjustment; revision; modification; alteration;


సవరం, savaraM
-n.
--natural or artificial hairpiece used in conjunction with real hair to make it longer or bulkier; a wig; a hairpiece;


సవర్ణం, savarNaM
-n.
--[ling.] allophone; variant form of a phoneme;
---అ, ఆ లు, ఇ, ఈ లు, ఉ, ఊ లు సవర్ణములు;


సవరించు, savriMcu
-v. t.
--adjust; arrange;


సవరింత, savariMta
-n. 
--adjustment; arrangement; 


సవ్యం, savyaM
-adj.
--proper; correct; the right way; clockwise direction;
---సవ్యంగా మొదలయిన పని సగం అయినట్లే = a job well begun is half done.


సవా, savA
-adj.
-- an additional quarter; an additional one-fourth; 
-- సవాలక్ష = 1.25 లక్షలు;  చాలా; 
-- సవాలక్ష కారణాలు =  many reasons;
-- సవా తీన్ = three and a quarter; 3.25 (numerically); 3.15 (temporally);


సవానా, savAnA
-n.
--savanna; treeless plain in tropical and subtropical regions;


సవాయి, savAyi
-n.
--syphilis; a venereal disease;


సవాలక్ష, savAlaksha
-n.
--[idiom.] many; innumerable; umpteen; (lit.) one-and-a-quarter lakhs;


సవాలు, savAlu
-n.
--challenge;


సవాలుచేయు, savAlucEyu
-v. t.
--challenge;


సవాళ్లు, savALlu
-n. pl.
--challenges;


సవాసేరు, savAsEru
-n. 
--a weight measure equal to 5 పలములు, used until metric system was introduced; 4 సవాసేర్లు = 4 ఏబులంలు = 1 వీశ; (ety.) one and a quarter 
sers = 10 పలములు;


సవినయంగా, savinayaMgA
-adv.
--with humility; obediently; humbly; modestly;


సస్యశ్యామలం, sasyasyAmalaM
-n.
--evergreen;


ససేమిరా, sasEmirA
-adv.
--by no means; on no account;


సహకరించు, sahakariMcu
-v. t. 
--cooperate;


సహకారం, sahakAraM
-n.
--cooperation; assistance;


సహకార, sahakAra
-adj.
--cooperative;
---సహకార పరపతి సంఘం = cooperative credit society.
---సహకార సంఘం = cooperative society.
---సహకార సేద్యం = cooperative farming.


సహగమనం, sahagamanaM
-n. 
--the practice of a wife joining her dead husband's funeral pyre;
-- భర్త తోపాటు చితి ఎక్కడం సహగమనం;  భర్త వేరే చోట మరణించాక వార్త తెలిసి అగ్ని ప్రవేశం చేస్తే అనుగమనం; 


సహచర్యం, sahacaryaM
-n.
--companionship;


సహచరుడు, sahacaruDu
-n. m.
--(1) friend; colleague; 
--(2) husband; (lit.) one who moves along with you; (rel.) అనుచరుడు is a follower;


సహచారిణి, sahacariNi
-n. f.
--(1) female friend; colleague; 
--(2) wife;


సహజంగా, sahajaMgA
-adv.
--naturally; normally;


సహజ, sahaja
-adj.
--natural; innate;


సహజ భాషా ప్రకర్మ, sahaja bhAShA prakarma
-ph.
--[comp.] natural language processing;


సహజ వనరులు, sahaja vanarulu
-n. pl.
--natural resources;


సహజ సంఖ్య, sahaja saMkhya
-n.
--natural number; (note.) Integers, such as 1, 2, 3, 4, , are called natural numbers. These are also called positive whole numbers or ధన పూర్ణాంకాలు;


సహజ సామర్థ్యం, sahaja sAmarthyaM
-n.
--aptitude;


సహజాత,  sahajAta
-adj.
--[ling.] cognate;


సహనం, sahanaM
-n. 
--patience;


సహస్రం,  sahasraM
- n.
-- (1) one thousand; (2)infinitely many;


సహాధ్యాయుడు, sahAdhyAyuDu
- n.
-- fellow student; a fellow disciple who studied at the same teacher at the same time; 
-- see also సతీర్థ్యుడు


సహానుభూతి, sahAnubhUti
- n. 
-- empathy; the ability to understand and share the feelings of another; 


'''స్క, స్త, స్మ, స్య, ....'''


స్తంభం, staMbhaM
-n.
--pillar; post; (rel.) రాట;


స్తంభించు, staMbhiMcu
-v. i.
--to be brought to a halt; to be stopped; to be paralyzed; to be brought to a state of inaction;


స్తంభ, staMbha
-adj.
--stationary; unmoving; steady;


స్తనం, stanaM
-n.
--breast;


స్తన్యం, stanyaM
-n.
--breast milk;


స్తన్యదం, stanyadaM
-n.
--mammal;


స్తపతి, stapati
-n.
--(1) architect; 
--(2) a temple architect;


స్తబ్దత, stabdata
-n.
--inactivity; immobility; inertia;


స్తరం, staraM
-n.
--layer; stratum;


స్తరిత, starita
-adj.
--stratified;


స్తవం, stavaM
-n. 
--praise; 
---స్తవంగా కాదు, వాస్తవంగా = not in praise, but in reality;
---స్తవనీయం = praiseworthy;


స్థలం, stalaM
-n.
--place; site;


స్థలాకృతి, sthalAkRti
-n.
--topography;


స్థలాభావం, sthalAbhAvaM
-n.
--lack of space;


స్పందన, spaMdana
-n.
--(1) vibration; throbbing;
--(2) excitation; 
--(3) quivering; fluttering;
--(4) reaction; (ant.) ప్రతిస్పందన;


స్పర్ధ, spardha
-n.
--(1) competition; rivalry; 
--(2) tension;
---మనస్పర్ధలు = mental tensions caused by differences of opinion.


స్పర్ధి, spardhi
-n.
--competitor; rival;


స్పర్శ, sparSa
-n.
--touch;


స్పర్శజ్ఞానం, sparSaj~nAnaM
-n.
--sense of touch;


స్పర్శరేఖ, sparSarEkha
-n.
--tangent;


స్పర్శవేది, sparSavEdi
-n.
--philosophers stone; a stone believed to have the power to convert base metals to gold upon touching; touch-stone;

 
స్పర్శశృంగం, sparSaSRuMgaM
 -n.
 -- [zool.] antenna;
 
 
స్పష్టం, spashTaM
-n. 
--clear; clarified; obvious;


స్పష్టత, spashTata
-n.
--clarity;


స్పృహ, spRuha
-n.
--awareness, consciousness;


స్ఫటికం, sphaTikaM
-n.
--crystal;


స్ఫటికార్థం, sphaTikArthaM
-n.
--[chem.] crystalloid; a crystal-like substance;


స్ఫటికీకరణం, sphaTikikaraNaM
-n.
--crystallization;


స్మృతి, smRti
-n.
--memory; recall;


స్మరణశుభగత్వ , smaraNaSubhagatva  
-adj. 
--suitability for memorization;


స్మరణశుభగత్వం, smaraNaSubhagatvaM
-n. 
--one that is suitable for memorization;


స్వంత, svaMta
-adj.
--private; personal;


స్వ, sva
-pref.
--self;


స్వకపోలకల్పిత, svakapOlakalpita
-adj.
--one’s own creation; original idea; not borrowed; (lit.) created in ones own cheek;


స్వగతం, svagataM
-n.
--(drama) soliloquy; monologue; aside; (lit.) reminiscing ones own past;


స్వచాలిత, svacAlita                %e2t
-adj.
--automatic;


స్వచ్ఛంద, svacchaMda
-adj.
--(1) free; independent; 
--(2) voluntary;


స్వచ్ఛ, svaccha
-adj.
--pure;


స్వజాతి సంపర్కం, svajAti saMparkaM
-n.
--in-breeding; self-pollination;


స్వతంత్రం, svataMtraM
-adj.
--independent; free; not subject to any other's will; ability to make ones own decisions;
--  see also స్వాతంత్ర్యము;
- n.
independence; freedom;


స్వతంత్ర, svataMtra
-adj.
--under ones own control; self-restrained; independent; (ant.) పరతంత్ర;


స్వతస్సిద్ధంగా, svatassidhaMgA
-adv.
--naturally; inherently;


స్వతహాగా, svatahAgA
-adv.
--by nature;


స్వపరాగ సంపర్కం, svaparAga saMparkaM
-n.
--self-pollination;


స్వభావం, svabhAvaM
-n.
--nature; inherent property; characteristic; character;


స్వయం, svayaM
-pref.
--self;


స్వయంకృత, svayaMkRta
-adj.
--self-caused; self-inflicted;


స్వయంకృత అపరాధం, svayaMkRta aparAdhaM
-ph.
--one’s own mistake; self-inflicted crime;


స్వయంసంపూర్ణత, svayaMsaMpUrNata
-n.
--self-sufficiency;


స్వరం, svaraM
-n.
--(1) musical note;  
--(2) a specific frequency at which a sound wave vibrates; 
--(3) the symbols representing notes in Indian classical music; sa, ri, ga, ma, pa, da, ni, sa
--(4) vowel;
--(5) [rel] రాగం = a group of notes; Typically, the group may contain 5, 6, or 7 notes; only those combinations that are pleasing to the ear constitute a రాగం; for example, the note 'sa' must appear in all ragas; the notes 'ma', and 'pa' both cannot be omitted at the same time;


స్వరకల్పన, svarakalpana
-v. t.
--creating a musical score; composing a musical score;


స్వరభక్తి, svarabhakti
-n. 
--anaptyxis; insertion of a short vowel between consonants for ease of pronunciation;


స్వర్ణయుగం, svarNa yugaM
-n. 
--golden age; halcyon age;


స్వరాజ్యం, svarAjyaM
-n.
--self rule; independent government as opposed to colonial rule;


స్వరూపం, 
-n. 
--shape; natural shape;


స్వరూపుడు, svarUpuDu
-suff. 
--a male with a certain shape indicated by the preceding root;


స్వరూపిణి, svarUpiNi
-suff. 
--a female with a certain shape indicated by the preceding root;


స్వస్తి, svasti
- n.
-- be well;  
--సు+అస్తి = బాగు + ఉండుట;


స్వస్థత, svasthata
-n.
--recovery; cure; good health;


స్వస్థలం, svasthalaM
-n.
--home town; native place;


'''సాం - sAM; సా, sA; సిం - siM, సి - si; .....'''


సాంకర్యం, sAMkaryaM
-n.
--hybridization;


సాంకేతిక, sAMkEtika
-adj.
--technical;


సాంకేతిక విద్య, sAMkEtika vidya
-ph.
--technical education;


సాంకేతిక నిపుణుడు, sAMkEtika nipuNuDu
-ph. m.
--technical expert;


సాంకేతిక నైపుణ్యత, sAMkEtika naipuNyata
-ph.
--technical expertise;


సాంఖ్య,
-adj.
--statistical; related to numbers;


సాంఖ్యక్రమం, sAMkhyakramaM
-n.
--[chem.] empirical formula;


సాంఖ్యీకృత, sAMkyIkRuta      %e2t
-adj.
--digitized;


సాంగత్యం, sAMgatyaM
-n.
--(1) association; company; 
--(2) intercourse;


సాంగోపాంగంగా, sAMgOpAMgaMgA
-adj.
--thoroughly; from the beginning to end;


సాంఘిక, sAMghika
-adj.
--social; societal;


సాంతం, sAMtaM
- adv.
-- till the end; completely;


సాంత్వనము,  sAMtvanamu
- n.
-- appeasement; pacification; soothing; 
-- ఓదార్చుట; అనునయము;


సాంద్రత, sAMdrata
-n.
--density;


సాంద్రము, sAMdramu
-adj.
--dense; thick;


సాంద్రీకృత, sAMdrIkRta
-adj.
--concentrated; condensed;


సాంబారు, sAMbAru
-n.
--a spiced lentil soup with vegetables; 
-- [Sans.] సంభారములు = ingredients such as salt, tamarind, etc. So సాంబారు  is a soup made from such ingrdients; 


సాంబ్రాణి, sAMbrANi
-n.
--myrrh; benzoin; resin benzoin; Gum Benjamin; Indian frankincense; the fragrant gum from a variety of trees; [bot.] ''Boswellia serrata; Boswellia glabra;'' పరంగి సాంబ్రాణి; (rel.) Styrax benzoin; Shorea robusta; (rel.) గుగ్గిలం;


సాంబ్రాణి ఆకు, sAMbrAni Aku
-n.
--Thyme-leafed gratiola; a medicinal herb that is different from సాంబ్రాణి, [bot.] ''Bacopa monnieri'' of the Scorophulariaceae family;


సాంబ్రాణి చెట్టు, sAMbrANi ceTTu
-n. 
--sal tree;  [bot.] Shorea robusta, (of Dipterocarpaceae family); same as  సాలవృక్షం, సర్జకం,  the resin obtained from the sap of this tree is called సాంబ్రాణి;


సాకల్యంగా, sAkalyaMgA
-adv.
--completely; comprehensively; fully;


సాకార, sAkAra
-adj.
--shaped; with a shape; with a form; formed.


సాక్షాత్కారం, sAkhAtkAraM
-n.
--manifestation right in front of the eyes;


సాక్షి, sAkshi
-n.
--witness; (ety.) స + అక్షి = ప్రత్యక్షంగా చూచిన వ్యక్తి;


సాకీను, sAkInu
-n.
--inhabitant; resident;


సాకు, sAku
-n.
--excuse; pretext;
-v. t.
--bring up; raise; foster; nourish;


సాగదీయు, sAgadIyu
-v. t.
--stretch; elongate; draw;


సాగనంపు, sAganaMpu
-v. i.
--give sendoff;


సాగరం, sAgaraM
-n.
--(1) ocean; sea; 
--(2) one followed by 29 zeros in the traditional Indian system of counting;


సాగర శాస్త్రం, sAgara SAstraM
-n.
--oceanography;


సాగర సంగమం, sAgara saMgamaM
-n.
--mouth of a river; place where a river joins the sea;


సాగు, sAgu
-n.
--cultivation; tillage;
---చుక్కల సాగు = drip irrigation.
-v. i.
--(1) stretch; elongate; 
--(2) continue;


సాటా, sATA     %e2t
-n. 
--barter; traders exchanging goods with no money as a medium of transaction;


సాటి, sATi
-adj.
--equal; similar; parallel;
-n.
--equal; peer; match;


సాటిది, sAtidi
-n. f.
--equal; peer;


సాటిలేని, sAtilEni
-n.
--matchless; peerless;


సాటివాడు, sAtivADu
-n. m.
--equal; peer;


సాదరంగా, sAdaraMgA
-adv.
--respectfully;


సాదర, sAdara
-adj.
--(1) respectful; (2) miscellaneous;
--- సాదర ఖర్చులు =  miscellaneous expenses; 


సాదా, sAdA
-adj.
--plain; blank; unadorned; unspiced; ordinary; clear; uncorbonated;


సాదృశం, sAdRusaM
-n.
--analogy;


సాధకం, sAdhakaM
-n.
--practice; esp. the practice of music lessons;


సాధకబాధకాలు, sAdhakabAdhakAlu
-n. pl.
--problems and pitfalls inherent in any activity; trials and tribulations; practical problems; implementation problems;


సాధనం, sAdhanaM
-n.
--device; appliance;


సాధన, sAdhana
-n.
--practice;


సాధనసంపత్తి, sAdhanasaMpatti
-n.
--facilities and resources;


సాధనసామగ్రి, sAdhanasAmagri
-n.
--equipment required to do something;


సాధ్య, sAdhya
-adj.
--derived;
---సాధ్య బిందువు = [gram] derived pause during a grammatical operation.


సాధారణ, sAdhAraNa
-adj.
--general; ordinary; nothing special;


సాధించు, sAdhiMcu
-v. t.
--(1) solve; accomplish; 
--(2) nag;


సాధికార, sAdhikAra
-adj.
--authoritative; with authority;


సాధు, sAdhu
-adj.
--tame; domestic;
---సాధు జంతువు = tame animal; gentle animal.


సాధువు, sAdhuvu
-n.
--(1) holy person; 
--(2) gentle person;


సాధ్వి, sAdhvi
-n. f.
--gentle woman;


సాన, sAna
-n.
--whetstone;


సానపట్టు, sAnapaTTu
-v. t.
--polish; sharpen; grind;


సాని, sAni
-n. f.
--(1) lady; wife of the master, 
--(2) mistress; prostitute; 
--(3) head woman;
---దొరసాని = wife of the boss.
---మంత్రసాని = midwife.
---సానా? సంసారా? = is she a prostitute or a family person?


సాన్నిధ్యం, sAnnidhyaM
-n.
--proximity; vicinity; proximity;


సానుకూలం, sAnukUlaM
-n.
--favorable circumstance; favorable result;


సానుభూతి, sAnubhUti
-n.
--sympathy; condolence; pity;


సాపత్యం, sApatyaM    %e2t
-n.
--similarity; likeness;
-- సామ్యం; పోలిక;


సాపు, sApu
-adj. 
--fair; not rough; not in a draft form; (ant.) చిత్తు; 
---సాపు ప్రతి = fair copy;


సాపేక్షం, sApEksha
-n.
--relativity;


సాపేక్ష, sApEksha
-adj.
--relative; relativistic;


సాపేక్ష విలాసం, sApEksha vilAsaM
-n.
--[comp.] relative address;


సాపేక్ష సిద్ధాంతం, sApEksha siddhAMtaM
-n.
--theory of relativity;
---సార్వత్రిక సాపేక్ష సిద్ధాంతం = general theory of relativity.
---విశిష్ట సాపేక్ష సిద్ధాంతం = special theory of relativity.


సాపేక్ష సమాధి, sApEksha samAdhi
-n.
--[astron.] relativistic collapse;


సాఫీగా, sAphIgA
-adv. 
--smoothly;


సామంతుడు, sAmaMtuDu
-n. m.
--(1) feudatory prince; 
--(2) wealthy person;


సామ్యం, sAmyaM
-n.
--equality; analogy;


సామగ్రి, sAmagri
-n.
--supplies; material; merchandise;


సామరస్యం, sAmarasyaM
-n.
--amicability; friendship;


సమాశ్రయం, samASrayaM
-n. 
--alliance;


సామర్థ్యం, sAmarthyaM
-n.
--capability; ability; strength;


సామాజికం, sAmAjikaM
-n.
--social; societal;


సామాజిక, sAmAjika
-adj.
--social; societal; collective;


సామాన్యం, sAmAnya
-adj.
--common; usual; routine; normal; general; simple;


సామాన్య, sAmAnyaM
-n.
--common; usual; routine;


సామాను, sAmAnu
-n.
--(1) baggage; luggage; 
--(2) merchandise;


సామాన్యుడు, sAmAnyuDu
-n. m.
--common man; ordinary person; average person;


సామ్రాణి, sAmrANi
-n.
--a breed of horse imported from Samarkand;


సామీప్యం, sAmIpyaM
-n.
--proximity;


సాముదాయక, sAmudAyaka
-adj.
--communal.


సాముద్రికం, sAmudrikaM             %e2t
-n. 
--symbology; the interpretations of the “impressions” or imprints and body marks (birthmarks, body and facial features such as shapes of fingers, twirls and whorls on finger tips, etc.);
---హస్తసాముద్రికం = palmistry; the art of reading palm prints as a method of fortune-telling.


సాముద్రిక, sAmudrika
-adj.
--related to sea or ocean; సముద్రపు;


సామూహిక, sAmUhika
-adj.
--collective;


సామెత, sAmeta
-n.
--proverb; adage; saying;


సాయంత్రం, sAyaMtraM
-n.
--evening; strictly, from 4.00 P.M. to 7.00 P.M.


సాయకం, sAyakaM
-n.
--arrow;                             % to e2t


సాయన సంవత్సరం, sAyana saMvatsaraM
-n.
--tropical year; (def.) time taken by the Sun to travel from one equinox to the same equinox. This is approximately 365.242 days;


సాయుధులు, sAyudhulu
-n.
--armed people;


సారం, sAraM
-n.
--essence; gist;


సారంగం,  sAraMgaM
- n.
-- జింక, ఏనుగు, తుమ్మెద, వాన కోయిల; సారమైన అంగములు కలది సారంగం; 


సారంగపాణిఉ,  sAraMgapANi
- n.
-- Lord Siva; 
--  దేవతలు ఒకసారి యజ్ఞం చేస్తూ రుద్రుని మహిమ తెలియక ఆయనకు యజ్ఞ భాగం ఇవ్వలేదు. అశివమైన ఆ యజ్ఞాన్ని శివుడు రౌద్రాస్త్రంతో భేదించగా యజ్ఞం &quot; జింక &quot;రూపం ధరించి పరుగుదీసింది. అపుడు దాన్ని తన చేత్తో పట్టుకొన్నాడు .అందుచేత శివుడు సారంగపాణి అయ్యాడు.


సారటు, sAraTu
-n. 
--a buggy drawn by two horses; గుర్రబ్బగ్గీ;


సారణి, sAraNi
-n.
--(1) channel; 
--(2) table; tabulation; tableau; arrangement as an array;


సారథ్యం, sArathyaM
-n.
--guidance; leadership;


సారథి, sArathi
-n.
--driver; commander;


సారవంత, sAravaMta
-adj.
--fertile; fruitful;


సారస్వతం, sArasvataM
-n.
--literature;


సారస్వత, sArasvata
-adj.
--literary;


సార్ధం, sArdhaM
-n. 
--caravan;


సార్ధకం, sArdhakaM
-n. 
--allomorph; with the same meaning;


సార్థక, sArthaka
-adj.
--fruitful; appropriate; significant;
---సార్థక నామం = appropriate name.


సార్థకత, సార్థక్యం, sArthakata, sArthakyaM
-n.
--fruitfulness; worth; significance; utility;


సార్వకాలిక నియమం, sArvakAlika niyamaM   %e2t
-n.
--universal law;


సార్వజనిక, sArvajanika     %e2t
-adj.
--universal; cosmopolitan;


సార్వభౌమత్వం, sArvabhaumatvaM
-n.
--sovereignty;


సార్వభౌముడు, sArvabhaumuDu
-n. m.
--sovereign;


సారాంశం, sArAMSaM
-n.
--essence; purport; summary; brief;


సారా, sArA
-n.
--wine;
---ద్రాక్ష సారా = grape wine.


సారించు, sAriMcu
-v. t. 
--extend; stretch; spread;
---దృష్టి సారించు = cast a glance.
---ఊహని సారించు = extend the imagination.
---విల్లుని సారించు = string a bow.


సారువా, sAruvA
-n.
-- the main paddy crop, grown in the southwest monsoon season;  (rel.) దాళవా;


సారూప్యం, sArUpyaM
-n.
--resemblance; analogy;


సారూప్య, sArUpya
-adj.
--similar; analogous; (rel.) సర్వసమాన;


సాలంకృత, sAlaMkRta
-adj.
--decorated; decked; with decorations; with ornaments;
---సాలంకృత కన్యాదానం = giving away the bride fully decked with jewelry.


సాల, sAla
-n.
--(1) sal; a timber tree;


సాలగ్రామం, sAlagrAmaM
-n.
--ammonite; a fossilized shellfish; one of the symbols of Vishnu;


సాలచెట్టు, sAlavRkshaM
-n.
--[bot.] Shorea robusta&quot;, (belonging to the Dipterocarpaceae family;
--- సర్జకము; ఈ చెట్టు నుండి కారే రసం గడ్డకట్టినప్పుడు సాంబ్రాణి అవుతుంది; కాని అదేమిటో దీనిని గుగ్గిలం చెట్టు అని అంటారు; గుగ్గుల్‍ చెట్టు (Caommiphora mukul&quot; of Burseraceae family)నుండు స్రవించే జిగురు వంటి పదార్థం గుగ్గిలం;


సాలభంజిక, sAlabhaMjika
-n.
--doll; puppet; a statue carved on a pillar or wall;


సాలమేండరు, sAlamEMDaru
-n.
--salamander; a small lizard-like amphibian;


సాలామిశ్రి, sAlAmiSri
- n,
-- Salep; an orchid; [bot.] Orchis mascula;


సాలీడు, sAlIDu
-n.
--spider;


సాలీనా, sAlInA
-adv.
--per year; yearly;


సాలు, sAlu
-n.
--year;
-v. i.
--match; match wits with; pair up;
---సాల గలగడం = to be able to match up.


సాలు ఒక్కంటికి, sAlu okkaMtiki
-ph.
--per year;


సాలుసరి, sAlusari
-adv.
--yearly; per year;


సాలెపురుగు, sAlepurugu
-n.
--spider;


సాలోచనగా, sAlOcanagA
-adv.
--thoughtfully; giving due thought to;


సావకాశం, sAvakAsaM
-n.
--leisure; at ease;


సావధానంగా, sAvadhaAnaMgA
-adv.
--attentively; carefully; patiently;


సాహసం, sAhaSaM
-n.
--(1) boldness; courage; daring; 
--(2) temerity; rashness;


సాహసోపేతంగా, sAhasOpEtaMgA
-adv.
--boldly; daringly;


సాహిత్యం, sAhityaM
-n.
--(1) literature; 
--(2) lyric in a musical composition;


స్ఖాలిత్యం, skhAlityaM
-n. 
--error; mistake; a slip; (lit.) something that spilled over unintentionally; a bug in a computer program;


'''%స్థా - sthA, - స్నా - snA, స్వా - svA'''


స్థాణువు, sthANuvu
-n.
--immobile object; tree trunk with no branches; used to describe a person who was stunned or found speechless;


స్థానం, sthAnaM
-n.
--position; location;


స్థానబలం, sthAnabalaM
-n.
--(1) strength derived from the position 
--(2) [math.] in a positional number system, the value of a position as opposed to the inherent value of a digit;


స్థానభ్రంశం, sthAnabhraMSaM
-n.
--dislocation; displacement;


స్థానాంతరీకరణం, sthAnAmtarIkaraNaM    %e2t
-n.
--translocation;


స్థానికం, sthAnikaM
-n.
--local;


స్థానిక, sthAnika
-adj.
--local;


స్థాపత్యం, sthApatyaM
-n.
--architecture;


స్థాపకుడు, sthApakuDu
-n.
--founder;


స్థాలి, sthAli
-n.
--cooking vessel; pot;


స్థావరం, sthAvaraM
-n.
--(1) settlement; station; 
--(2) military base;


స్థాయి, sthAyi
-n.
--stage; status;


స్నాతకం, snAtakaM      %e2t
-n.
--(1) inauguration; 
--(2) commencement; graduation from school and commencement of wordly life; 
--(3) (lit.) ceremonial bath taken by a bachelor after the completion of his education; an event in a wedding celebration commemorating the end of bachelorhood;


స్నాతకోత్తర, snAtakOttara
-adj.
--post-graduate;


స్నాతకోత్సవం, snAtakOtsavaM
-n.
--commencement exercises; graduation ceremonies; convocation;


స్నానం, snAnaM
-n.
--bath; shower;


స్నానపు తొట్టి, snAnapu toTTi
-n.
--bath tub; bath;


స్నాయువు, snAyuvu
-n.
--sinew; tendon;


స్మారకం, smArakaM
-n.
--consciousness;
---స్మారకం తప్పు = become unconscious.


స్మార్తం, smArtaM
- n.
--Hindu canonical ritual procedures prescribed in the scriptures;
-- see also ఔద్గాత్రం; 


స్మార్తులు,
- n.
-- శివకేశవులనిద్దరినీ బేధం లేకుండా ఆరాధన చేసేవారు;


స్వాంతన, svAMtana
-n. 
--peace; quiet;


స్వాగతం, svAgataM
-n.
--welcome;


స్వాతంత్ర్యము, svAtaMtryamu
n. 
independence; freedom; free-will; liberty; 
-- (ant.) (వ్యతి.) పారతంత్ర్యము;
-- see also స్వతంత్రము
-- (note) there is a dispute about the difference in meaning between స్వాతంత్ర్యము and స్వతంత్రము;


స్వాతి, svAti
-n.
--(1) Pi Hydrae; Arcturus; Yoga tara of the 15th  lunar mansion; located in the constellation Scorpio (or Libra);
--(2) The 15th of the 27-star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) the brightest star in the constellation Bootes; the Herdsman (Bhutap); this is about 37 light-years from us;


స్వాధికార, svAdhikAra
-adj.
--autonomous;


స్వాధీనం చేసుకొను, svAdhInaM cEsukonu
-v. i.
--appropriate; to take one under ones control;


స్వాధీన పరచు, svAdhIna paracu
-v. t.
--handover;


స్వామి, svAmi
-n. m.
--(1) swami; a religious holy man; 
--(2) master; head of a household;


స్వామికార్యంతో పాటు స్వకార్యం కొంత,  svAmi kAryaMtO pATu svakAryaM koMta;
- ph.
-- getting some personal work done while on official business; dual-purpose activity;


స్వామిని, svAmini
-n. f.
--lady of the house; wife of the master;


స్వావలంబన, svAvalaMbana
- n.
-- self-reliance;


%సిం - siM, సి - si, సీ - sI


సింగారించు, siMgAriMcu  
-v. t. 
--decorate; do makeup;


సింగినాదం, siMginAdaM
-n.
--(1) (lit.) sound of an instrument made from the horn of a deer; 
--(2) useless stuff; trivial stuff;


సిందూరం, siMdUraM
-n.
--red lead; vermillion; minium; triplumbic oxide; Pb&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;;


సిందూరీ కాయ, siMdUrI kAya
- n.
-- Jafras; Jafra seeds;
-- ఎరుపురంగు గింజలు కలిగిన చిన్న ఎరుపురంగు కాయలను ఇంగ్లీషులో జాఫ్రాకాయలు (JAFRAS) అని, ఉత్తర భారతదేశంలో సిందూరీలని అంటారు. ఈ కాయలు పరిమాణంలో, ఆకారంలో ఆగాకరకాయను పోలివుంటాయి. వీటి గింజలు కూడా ఆగాకరకాయ గింజల్లానే వుంటాయి. లిప్ స్టిక్ తయారీ కోసం ప్రత్యేకంగా వీటిని రంగుకోసం వాడతారు కాబట్టి వీటిని &quot;లిప్ స్టిక్&quot; గింజలు (Lip Stick Seeds) అని కూడా అంటారు. వీటితో వంటకాల కోసం వాడే రంగులు, వస్త్రాలపై వాడే రంగులు కూడా తయారు చేస్తారు. ఈ చెట్టు తాలుకు ప్రతి భాగం ఆయుర్వేద వైద్యానికి పనికి వస్తుంది.


సింధుశాఖ, siMdhuSAkha
-n.
--gulf; (lit.) branch of the sea;


సింహం, siMham
-n.
--(1) lion; 
--(2) [astron.] Leo, the constellation; one of the twelve signs of the Zodiac, సింహరాసి;


సింహదంష్ట్రిక, siMhadaMstrika
-n.
--dandelion; [bot.] ''Taraxacum officinalis;'' Commonly viewed in the United States as a weed with small yellow flowers; The Telugu word was coined by Prof. Kota. S.R. Sarma; Dandelions are traditional herbal medicine, used to stimulate the liver, promote the body’s natural detoxification processes and support healthy digestion.
The botanical wellness company Traditional Medicinals turns the wild-collected roots into a variety of medicinal-grade formulations. Its Roasted Dandelion Root tea is robust and coffee-like, while Detox Dandelion, Dandelion Chai Probiotic, and Dandelion Leaf &amp; Root are more mild and herbaceous.


సింహద్వారం, siMhadvAraM
-n. 
--main entrance; front entrance; (ant.) పాణిద్వారం;


సింహభాగం, siMhabhAgaM
-n. 
--lion’s share; a major share; first cut;


సింహావలోకనం, siMhAvalOkanaM
-n.
--retrospection; (lit.) a lion’s view;


సింహాసనం, siMhAsanaM
-n.
--throne; (lit.) a lion’s seat;


సిక్తము, siktamu
-adj.
--splashed; sprinkles; splattered; wetted; soaked;


సికా, sikA                     %e2t
-n. 
--official seal; an imprint made to make a document official;


సిగ, siga
-n.
--hair in a bun; hairdo; coif; coiffure;


సిగరెట్, sigareT
-n.
--cigarette; (rel.) చుట్ట; బీడీ;


సిగ్గరి, siggari
-n. 
--a shy person;


సిగ్గు, siggu
-adj.
--coy; shy; bashful;


సిగ్గు, siggu
-n.
--(1) coyness; shyness; bashfulness; 
--(2) embarrassment; disgrace;


సిగ్గుమాలిన, siggumAlina
-adj.
--shameless;


సితపక్షం, sitapakskaM
-n.
--waxing half of a fortnight;


సిత్నాట కూర,  sitnATa kUra
- n.
-- [bot.] ''Melochia corchorifolia;''


సిద్ధం, siddhaM
-adj.
--ready; prepared;


సిద్ధబీజం, siddhabIjaM
-n.
--spore;


సిద్ధాంతం, siddhAMtaM
-n.
--(1) theorem; an established truth; 
--(2) theory; a hypothesis;
--(3) doctrine; an edict; (rel.) ఉపసిద్ధాంతం;  అభిమతం
---అభిమతం అంటే థియరీ అని, సిద్ధాంతం అంటే థీరం అనీ ఒక వివరణ ఉంది.


సిద్ధాంతి, siddhAMti
-n.
--learned person;


సిద్ధాంతీకరించు, siddhAMtIkariMcu
-v. i. 
--theorize; to develop a theory;


సిద్ధి, siddhi
-n.
--accomplishment; attainment;


సినిమా, sinimA
-n.
--cinema; movie; motion picture; film; flick;


సినీవాలి, sinIvAli,
-n.
--the first day after a new moon day on which the crescent moon can be seen;


సిపాయి, sipAyi
-n.
--soldier; sentinel;


సిఫార్సు, siphArsu
-n. 
--recommendation;


సిబ్బంది, sibbaMdi
-n.
--crew, staff;


సిబ్బి, sibbi
-n.
--(1) pot cover; 
--(2) scale of a balance; (ety.) the pan of a balance into which Emperor Sibi of mythology entered to weigh his body;


సిర, sira
-n.
--(1) vein; a blood vessel that carries blood toward the heart; 
--(2) vein of a leaf; ఈనె;


సిరకా, sirakA
-n.
--vinegar; CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;COOH; పులిసిన సారా;


సిరా, sirA
-n.
--ink;


సిరామరక, sirAmaraka
-n.
--inkblot;


సిరిమాను, sirimAnu
- n.
-- [bot.] ''Anogeissus latifolia'' of the Combretaceae family;
-- ఘట్టి; చిరుమాను;
-- ఈ పెద్ద వృక్షం కాండం నుంచి స్రవించే  జిగురును గమ్ ఘట్టి (Gum Ghatti) అంటారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి 
కీ. శే. డా. వై. యస్. రాజశేఖరరెడ్డి ప్రయాణించిన హెలికాఫ్టర్ కర్నూలు జిల్లా పావురాల గుట్ట దగ్గర ఒక పెద్ద సిరిమాను వృక్షాన్ని గుద్దుకునే  పేలిపోయిందని అంటారు;  


సిల్లకాయ, sillakAya
-n.
--[bot.] ''Strychonos potatorum;'' extract from fruits of this tree is used by Chenchu tribes to stun fish in spearfishing.


సిలాజిత్తు, silAjittu
-n.
--(1) bitumen; red chalk; 
--(2) [bot.] ''Ophelia eleganis; Ophelia multiflora;'' 
--(3) an ingredient in Ayurvedic medicines, the exact identity of which is not certain;


సిలువ, siluva
-n.
--Cross; a Christian symbol;


సిల్కు, silku
-n.
--silk; పట్టు;


సిలోన్‍ బచ్చలి,  silOn^ baccali
-n.
-- [bot.] ''Talinum triangulare'' Willd.


సివం, si-vaM
-n. 
--a condition when a body is posessed by a devine force;


సివంగి, sivaMgi
-n. f.
--lioness;


సివారు, sivAru
-n. 
--suburb; a satellite town at the outskirts of a town;


సివిటి పిల్లి, siviTi pilli
-n.
--civet cat; a wild animal of the cat family; the Small Indian Civet; [biol.] ''Viverricula indica'';


సివీరి, sivIri
-n.
--civetone; a substance secreted by the Civet cats; used in the manufacture of perfumes;


సిసలు, sisalu
-n.
--(1) exact; 
--(2) original; genuine;


సిసలు, నకలు, sisalu, nakalu
-ph.
--(1) original and copy; 
--(2) genuine and imitation;


స్తిమితం, stimitaM
-n.
--steadyness; calmness;


స్తిమితపడు, stimitapaDu
-v. i.
--(1) settle down; calm down; 
--(2) get well;


స్థితి, sthiti
-n.
--state; status;


స్థితిగతులు, sthitigatulu
-n. pl.
--circumstances; state and tarjectory; 


స్థితిజశక్తి, sthitijaSakti
-n.
--potential energy;


స్థితిమంతుడు, sthitimaMtuDu
-n. m.
--a well-to-do person;


స్థితిపరుడు, sthitiparuDu
-n. m. 
--a well-to-do person;


స్థితిస్థాపకత, sthitistApakata
-n.
--elasticity;


స్థిరత్వం, sthiratvaM
-n.
--constancy; stability;


స్థిరపరచు, sthiraparacu
-v. t.
--confirm; ratify;


స్థిరరాసి, sthirarAsi
-n.
--constant; a mathematical constant;


స్థిరాంకం, sthirAMkaM
-n.
--constant; a mathematical constant;


స్థిరాస్తి, sthirAsti
-n.
--immobile property; real estate;


స్నిగ్ధత, snigdhata
-n.
--(1) viscosity, a measure of fluid thickness; 
--(2) brightness; 
--(3) tenderness; softness;


స్విన్న జలం, svinna jalaM
-n.
--distilled water;


సీకాయ, sIkAya
-n.
--soap acacia; soap nut; [bot.] Acacia concinna of the Leguminosae family; (alt.) షీకాయ;


సీజరీయం, sIjarIyaM
-n.
--Cesarean; a surgical procedure to deliver a baby; so named from a folklore surrounding the birth of Julius Caesar;


సీటు, sITu
-n.
--seat; a place in college admissions; a place to sit in a public vehicle; చోటు;


సీతమ్మవారి జడబంతి, sItammavAri jaDabaMti
- n.
-- Cockscomb; Brain Flowers; Wool Flowers; [bot.] ''Celosia cristata'' of the Amaranthaceae family;   
-- తోటకూర జాతికి చెందిన ఈ మొక్క ఆకుల్ని కొందరు కూరగా వండుకుంటారు. దీనికి వైద్యపరమైన ప్రయోజనాలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ మొక్కలలో లేత ఎరుపు, పసుపు, రక్తవర్ణం వంటి పలు రంగుల పూలు పూసే రకాలున్నాయి; 


సీతాఅక్షంతలు, sitAakshaMtalu
- n. 
-- a flowering bush with colorful red and yellow flowers; [bot.] ''Lantana camera; L. montevidensis'';


సీతాకోకచిలుక, sItAkOkaciluka
-n.
--butterfly;


సీతాదం, sItAdaM
-n.
--scurvy; a disease caused by a shortage of vitamin C;


సీతాఫలం, sItAphalaM
-n.
--custard apple; sugar apple;  sweet sop; Graviola; [bot.] ''Annona squamosa'' of the Annonaceae family;
-- [Sansk.] గంధగాత్రమ్; see also రామాఫలం (''Annona Reticularis''); లక్ష్మణఫలం (''Annona muricata''); హనుమాఫలం; చింతవొలకాయలు; 
[[File:Sitaphals_in_a_plate.jpg|right|thumb|సీతాఫలం]]


సీదా, sIdA
-adj.
--(1) straight; 
--(2) honest;


సీమంతం, sImaMtaM
-n.
--(1) baby shower; a ceremony to celebrate the first pregnancy; 
--(2) boundary; boundary line; 
--(3) part in the hair;


సీమంతిక, sImaMtika      %e2t
-n.
--suture; stitch;


సీమ, sIma
-adj.
--foreign; imported;
-n.
--foreign country;


సీమకుక్క, sImakukka
-n.
--a dog of foreign origin; a dog with a pedigree; (rel.) ఊరకుక్క;


సీమచింత, sImaciMta
-n.
--Manila tamarind; [bot.] ''Pithecellobium dulce'';


సీమచేమంతి, sImacEmaMti
-n.
--the common chamomile; [bot.] Anthemis nobilis;


సీమజమ్మి, sImajammi
-n.
--a thorny hedge plant; [bot.] Prosopis juliflora;


[[కరం కర్వె|సీమజీలకర్ర]], sImajIlakarra
-n.
--Caraway seed; [bot.] Carum carvi; షాజీరా;


సీమతులసి, sImatulasi
-n.
--basil; [bot.] Olimum basilicum;


సీమబాదం, sImabAdaM
-n.
--almond; [bot.] ''Prunus amygadalus'';


సీమబూరుగ, sImabUruga
-n.
--[bot.] ''Ceiba pentandra'';


సీమమిరప, sImamirapa
-n.
--a type extra spicy, yet small-sized capsicum;


సీమ మెట్టతామర, sIma meTTatAmara
-n.
-- Christmas Candles, Emperor’s Candlesticks, Candle Bush; Ringworm Shrub; senna alata; [bot.] ''Cassia alata'' of the Fabease  family and Caesalpinioideae sub-family;
-- ఈ మొక్క ఆకుల రసం మొండి చర్మ వ్యాధి తామరకు దివ్యౌషధం అయిన కారణంగా దీనిని ‘సీమ మెట్టతామర’ అని పిలుస్తున్నారంతే కాని దీనికి మెట్ట తామరకీ ఏ సంబంధమూ లేదు; ఈ మొక్క ఆకులలో ఉన్న పసుపుపచ్చటి క్రిసోఫానిక్ యాసిడ్ (Chrysophanic Acid) చక్కటి ఫంగిసైడ్ (Fungicide) గా పనిచేసి ఎంతటి మొండి చర్మవ్యాధులనైనా మాడ్చేస్తుంది;
-- see also  మెట్టతామర = [bot.] ''Canna indica'' of the Cannaceae family;


సీమసోపు విత్తులు, sImasOpu vittulu
-n.
--caraway seed; [bot.] ''Carum carvi'';


సీరం, sIraM
-n.
--serum; (pl. sera); antitoxin;


సీల, sIla
-n.
--peg; screw; nail;


సీలమండ, sIlamaMDa
-n.
--ankle; చీలమండ;


సీసం, sIsaM
-n.
--(1) lead; the chemical element whose symbol is Pb; 
--(2) a type of Telugu poem;


సీసా, sIsA
-n.
--bottle; glass bottle; vial;


స్త్రీ, strI
-n.
--woman; lady;


స్త్రీబీజం, strIbIjaM
-n.
--ovum;


స్త్రీలింగం, strIliMgaM
-n.
--feminine gender;


స్వీకృతం, svIkRtaM
-n.
--postulate; స్వీకృత సిద్ధాంతం;


స్వీయచరిత్ర, svIyacaritra
-n.
--autobiography;


%సు - su, సూ - sU


సుంకం, suMkaM
-n.
--duty; tax; levy;


సుందర, suMdara
-adj.
--beautiful;


సుందరి, suMdari
-n. f.
--beautiful woman;


సుకరం, sukaraM
-n.
--practicable; convenient; manageable;


సుకుమారం, sukumAraM
-adj.
--tender; fragile; dainty; not capable of handling harsh treatment;


సుకుమారి, sukumAri
-n. pl.
--a woman who has been delicately reared;


సుఖం, sukhaM
-adj.
--comfort; pleasant;


సుఖరోగం, sukharOgaM
-n.
--venereal disease;


సుఖీభవ, sukhIbhava
-inter.
--may you be happy!;
---అన్నదాతా సుఖీభవ = may the donor of food be happy; (idiom) I bless you for giving me food.


సుగంధ, sugaMdha
-adj.
--aromatic; (lit.) having a pleasing smell;


సుగంధ యోగికాలు, sugaMdha yOgikAlu
-n. pl.
--aromatic compounds; (lit.) compounds with a smell; in general many of the aromatic compounds are characterized by the presence of a ring structure in their structural formulas;


సుగంధిపాల, sugaMdhipAla
-n.
--(1) Sarsaparilla; [bot.] ''Similax officinalis; Hemidesmus indica''; 
--(2) flavored milk drink;


సుడి, suDi
-n.
--(1) eddy; vortex; whorl; spiral-shaped markings; 
--(2) luck; fate; (ety.) according to palmistry, the predestined fate of a person can be read from the locations of whorls on the palms, fingers, and soles of feet;
---వాడి సుడి బావుందిరా = that fellow's luck is good.


సుడిగాలి, suDigAli
-n.
--tornado; whirlwind; వాయుగుండం;


సుడిగుండం, suDiguMDaM
-n.
--whirlpool; vortex;


సుతరామూ, sutarAmU
- adv.
-- utterly; totally; completely; in full;


సుతారంగా, sutAraMgA
-adv.
--gently;


సుతి,  suti
- n. 
-- musical drone sound;  musical drone box; It is similar to a harmonium and is used to provide a drone in a practice session or concert of Indian classical music.
--శృతి; 

  
సుత్తి, sutti
-n.
--(1) hammer; gavel; 
--(2) (slang) uninvited, unwelcome and unending talk;
--(3) (slang) drip; a person who bores with uninvited and unwelcome talk;
---కమ్మరి సుత్తి = blacksmith's hammer.
---పటకా సుత్తి = claw hammer.


సుద్ద, sudda
-n.
--chalk; calcium carbonate; CaCO&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;;


సున్నం, sunnaM
-n.
--lime; quicklime; calcium hydroxide; Ca(OH)&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;;
---గుల్ల సున్నం = lime.
---చెక్క సున్నం = native cement prepared by grinding together quicklime and sand;
---బిళ్ల సున్నం = grout; grout used to fix tiles.
---బొమ్మ సున్నం = plaster of Paris; calcium sulfate;
---తడి సున్నం = slacked lime; calcium hydroxide. Ca(OH)&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;
---పొడి సున్నం = lime; calcium oxide; CaO;
---సీమ సున్నం = chalk; Portland cement.


సున్న, sunna
-n.
--(1) zero; cipher; nil; nothing; a written symbol to indicate nothing; 
--(2) symbol used in the Telugu alphabet to create the sound of &quot;um;&quot;
---అర సున్న = half circle.
---నిండు సున్న = full circle; complete circle;


సున్నపు రాయి, sunnapu rAyi
-n.
--limestone; calcium carbonate; CaCO&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;;


సునాముఖి, sunAmukhi
-n.
--[bot.] ''Cassia augustifolia'';


సునాయాసం, sunAyAsaM
-adj.
--easy; facile;


సున్ని, sunni
-n.
--(1) a flour of gram or other pulses of India (esp.) a flour mixture of green gram and rice used for cleansing the skin in a traditional bath in India; సున్నిపిండి;


సున్నితపు, sunnitapu
-adj.
--(1) delicate; 
--(2) precision;
---సున్నితపు త్రాసు = precision balance.


సుబాబుల్, subAbul
-n.
--[bot.] Leucaena leucocephala;


సుమండీ, sumaMDI vocative pl.
-inter. suff.
--surely (respectful);


సుమారు, sumAru
-adv.
--approximately; about; రమారమి;


సుమీ, sumI vocative s.
-inter. suff.
--surely;


సుముఖ, su-mu-kha
-adj. 
--favorable;


సుముఖత, sumukhata
-n. 
--favorable disposition;


సురపొన్న, suraponna
-n.
--[bot.] ''Calophyllum longifolium'';


సురభి, surabhi
-n.
--fragrance; fragrant substance;


సురుమా, surumA      %e2t
-n.
--collyrium; a medicinal ointment to the eyes;


సురేకారం, surEkAraM
-n.
--saltpeter; niter; potassium nitrate; same as పెట్లుప్పు; KNO&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;; 


సులభం, sulabhaM
-n.
--easy;


సులోచనాలు, sulOcanAlu
-n.
--eyeglasses; spectacles; prescription lenses; (lit.) good eyes;


సుళువు, suLuvu
-adj.
--convenience;
---సుళువు తెలుసుకొని చెయ్యి = do it the easy way.


సువర్ణం, suvarnaM
-n.
--gold; (lit) one of good color;


సువర్ణ యోగం, suvarNa yOgaM
-n.
--alchemy; the pseudo-science of converting base metals into gold;


సువాసన, suvAsana
-n.
--nice smell; scent; fragrance;


సుష్ఠు, sushThu
- adj.
-- good;


సుసంగత, susaMgata      %e2t
-adj.
--relevant;


సుసాధ్య, susAdhya     %e2t
-adj.
--attainable;


సుస్తీ, sustI
-n.
--sickness;


సుషుప్తి, sushupti
-n.
--deep sleep;


స్రుతం, 
- n. 
-- one that has dripped; one that has percolated;


స్తుతి, stuti
-n.
--praise;


స్పుఠం,  spuThaM
- n.
-- planetary longitude; The heliocentric longitude of a planet is the angle between the vernal equinox and the planet, as seen from the Sun. It is measured in the ecliptic plane, in the direction of the orbital motion of the planet (counterclockwise as viewed from the north side of the ecliptic plane).


స్ఫుటం, sphuTaM
-n.
--(1) clear; distinct;
--(2) prominent; conspicuous;


స్ఫురణ, sphuraNa
-n.
--a sudden thought; a brain wave; a movement;


స్పురణ ప్రయోగం, spuraNa prayOgaM
- n. 
-- thought experiment;  gedanken experiment; 


స్ఫురద్రూపి, sphuradrUpi
-n.
--handsome person;

సూక్తం,  sUktaM
- n.
-- payer performed according to the rules of as ritual;


సూక్తి, sUkti
-n.
--(1) axiom; 
--(2) moral saying;


సూక్ష్మ, sUkshma
-adj.
--little; small; fine; micro; subtle; (ant.) స్థూల;
---సూక్ష్మదర్శిని = microscope.
---సూక్ష్మజీవి = microorganism; microbe.
---సూక్ష్మదండిక = bacillus.
---సూక్ష్మసంకలిని = microprocessor; small computer.


సూక్ష్మకాయం, sUkshmakAyaM
-n. 
--subtle body;


సూక్ష్మపోషకాలు, sUkshmapOshakAlu
-n. 
--micronutrients;


సూక్ష్మీకరణ, sUkshmIkaraNa
-n.
--simplification;


సూక్ష్మీకరించు, sUkshmIkariMcu
-v. t.
--simplify;


సూచన, sUcana
-n.
--hint; suggestion; indication;


సూచించు, sUciMcu
-v. t.
--point; indicate; show; suggest;


సూచి, sUci
-n.
--pointer; indicator; index; సూచిక;
---దిక్‌సూచి = compass; a pointer of direction.
---వాయుసూచి = wind wane; a pointer of wind direction.


సూజీ, sUjI
-n.
-- [Hind.] finely ground wheat grain = cream of wheat; semolina = గోధుమ రవ్వ;
---Sooji or &quot;suji&quot; (pronounced soo-jee), semolina or &quot;rava&quot; (pronounced ruh-waa) are Hindi words for granulated wheat — and all are from the same wheat flour. The word semolina is Italian in origin while sooji is the word used for it in North India and Pakistan. Rava is the name for semolina in South India. This is not only used as a battering ingredient in many Indian dishes but it is also used as the main ingredient in numerous foods, both sweet and savory, like Upma and Rawa Laddoo.


సూడిద, sUDida
-n.
--gift;


సూతకం, sUtakaM 
- n.
-- (1) ceremonial impurity or pollution supposed to arise from birth or death occurring in a family;
-- మైల; జాతాశాచము; మృతాశాచము;
-- (2) mercury; 

 
సూత్రం, sUtraM
-n.
--(1) string; thread; 
--(2) principle; rule; a short rule; an easy-to-remember rule; aphorism; tenet; 
--(3) law; theorem; 
--(4) formula; 
--(5) contrivance;
---గోత్ర సూత్రాలు = family name and creed.
---జల సూత్రాలు = waterworks.
---మంగళ సూత్రం = the auspicious thread; the thread tied in the neck of a bride by the groom at the wedding ceremony.
---యోగ సూత్రాలు = aphorisms of Yoga.
---సూత్రధారి = stage manager.
--- క్షీణోపాంత ప్రయోజన సూత్రం = the Law of Diminishing Returns;


సూత్రప్రాయంగా, sUtraprAyaMgA
-adv.
--in principle;


సూదంటురాయి, sUdaMturAyi
-n.
--lodestone; a natural magnet; (lit.) one that attaches itself to a needle;


సూది, sUdi
-n.
--(1) needle; a needle with an eye; 
--(2) female chef; female cook;
---అల్లిక సూది = knitting needle.
---గుండుసూది = pin with a head.
---సూది మందు = injection; shot.


సూన్యం, sUnyaM
-n.
--void;


సూన్యత, sUnyata
-n.
--emptiness;


సూదుడు, sUduDu
-n. m.
--chef; cook;


సూపం, sUpaM
-n.
--soup, boiled pulses;


సూర్య, sUrya
-adj.
--sun; solar; helio;


సూర్యకాంతం, sUryakAMtaM
-n.
--sunflower;


సూర్యగ్రహణం, sUryagrahaNaM
-n.
--solar eclipse;


సూర్యజ్వాల, sUryajvAla
-n.
--solar flare;


సూర్య దినం, sUrya dinaM
-n.
--solar day; the duration of time between one local noon to the next local noon; 24 hours;


సూర్యరశ్మి, sUryarasmi
-n.
--sunshine; ఎండ;


సూర్యావర్తం, sUryAvartaM
-n.
--a migraine-like headache that increases as the Sun rises and subsides as the Sun goes down;


సూరి, sUri
-n.
--scholar; a title given to scholars, usually appended to a name;


సూర్మి, sUrmi
-n.
--anvil;


సూర్యుడు, sUryuDu
-n. m.
--Sun;


స్పూనరీయం, spUnarIyaM
-n.
--spoonerism; a slip of the tongue, such as &quot;well-boiled icicle&quot; when what was intended is a &quot;well-oiled bicycle&quot;; named after William A. Spooner (1844-1930); some Telugu examples are చొక్కరు-నిక్కా, సిరం-కలాబుడ్డి, పుహం-సింలి;


స్ఫూర్తి, sphUrti
-n.
--(1) idea; flash of an idea; thought; mental vibration; manifestation; 
--(2) fullness; shine;
---సమయస్ఫూర్తి = presence of mind; a thought on the spur of the moment.
---ప్రజాస్వామ్య స్ఫూర్తి, = spirit of democracy.


స్తూపం, stUpaM
-n.
--(1) [geomet.] cylinder; heap; 
--(2) cylindrically shaped Buddhist relics;


స్తూపాకార, stUpakAra
-adj.
--cylindrical;


స్థూల, sthUla
-adj.
--(1) rough; coarse; macro; 
--(2) thick; stout; large; bulky; (ant.) సూక్ష్మ;


స్థూల జగత్తు, sthUla jagattu
-n.
--macrocosm; the universe;


స్థూల దృష్టి, sthUla dRshTi
-n.
--cursory glance; superficial view;


స్యూతం, syUtaM
-n.
--stitched; sewn;


స్యూతులు, syUtulu
-n. pl.
--sutures; కుట్లు;                           % to e2t


స్యూతి, syUti
-n.
--a row of stitches; sutures;


%సృ - sR, సెం - seM, సే - sE, సై - sai

సృజన, sRujana
-n.
--creation; artistic creation; creation of the Universe;


సృజనాత్మకం, sRjanAtmakaM
-n.
--creativity;


సృష్టి, sRshTi
-n.
--creation; creation of the Universe;


సెంటీమీటరు, seMTImITaru
-n.
--centimeter; one-hundredth of a meter; a little less than half-an-inch; a measure of length in the metric system of measurement;


సెంటు, seMTu
-n.
--(1) scent; perfume; 
--(2) cent; hundredth of an acre of land; 453.6 square feet; 48.4 square yards; a plot of land 66 feet x 33 feet is equal to 5 cents;


సెకండు, sekaMDu
-n.
--(1) second; 3600th of an hour; 
--(2) second; 3600th of a degree;


సెక్స్‌టెంటు, seksTeMTu
-n.
--sextant; an instrument to measure angles above the horizon of stars and other celestial bodies;


సెగ, sega
-n.
--warmth; heat; draft from a fireplace;


సెగ్గడ్డ, seggaDDa
-n.
--boil; carbuncle;


సెజ్జ, sejja
- n.
-- bed; something to sleep on;


సెట్టి,  seTTi
- n. a term traditionally used to indicate people belonging to the Vaisya caste;
-- అతి ప్రాచీన కాలంలో బలిజలు మొదలైనవారు సంస్కృతీకరణంతో శ్రేష్ఠి బిరుదు పొందారు. అదే శెట్టి, సెట్టి గా మార్పు చెందంది. ఉత్తరాదిన సేఠ్ గూడా ఈ కోవకు చెందినదే. ఈ బలిజ శబ్దం వణిజ, వాణిజ్య, వణిక్ లాంటి సంస్కృత పదాలకు చుట్టం కావచ్చు. 


సెమ్మె, semme
-n.
--brass lamp-stand;


సెలయేరు, selayEru
-n.
--brook; mountain stream; cascade;


సెలరీ, selarI
-n. 
--celery; a green leafy vegetable; [bot.] ''Apium raveolens;''


సెలవు, selavu
-n. 
--(1) leave; permission to be absent from work or school; 
--(2) holidays; (note.) the word vacation refers to the time taken off from daily chores for recreational purposes; holidays are days declared as non-working days by your employer;


సెలవులు, selavulu
-n. pl.
--(1) holidays; 
--(2) vacation days;


స్టెప్పి, sTeppi
-n.
--Russian meadow;


స్పెక్ట్రమ్, spekTram
-n.
--spectrum; also వర్ణపటం;


సేంద్రియ, sEMdriya
-adj.
--organic; also అనాంగిక;


సేంద్రియ లోపం, sENdriya IopaM
-n.
--organic defect;


సేకరణ, sEkaraNa
-n.
--collection; procurement; accumulation;


సేకరణి, sEkaraNi
-n.
--accumulator; a register used in the arithmetic units of computers;


సేకరించు, sEkariMcu
-v. t.
--gather; collect; glean;


సేతువు, sEtuvu
-n.
--bridge; dike; dam;


సేద్యం, sEdyaM
-n.
--cultivation;


సేన, sEna
-n. 
--armed forces; military;


సేపు, sEpu
-suff.
--indicative of a duration of time;
---గంటసేపు = for a duration of an hour.
---చాలాసేపు = for a long time; this expression still indicates a duration of time less than a day; it is never correct to say, రోజుసేపు; వారం సేపు; or ఏడాది సేపు.


సేరు, sEru
-n. 
--(1) a measure of weight in pre-independence India; 1 సేరు = 8 పలములు = 24 తులములు; 
--(2) a measure of volume in pre-independence India; 1 సేరు = 1.76 పైంట్లు, that is, a little less than one quart;
---సవాసేరు = a weight of one-and-quarter &quot;seers&quot; or 30 తులములు


సేవ, sEva
-n.
--service;


సేవానిరతి,  sEvAnirati
- n.
-- devotion to service;


సేవించు, sEviMcu
-v. t.
--(1) serve; 
--(2) eat; drink; consume;


స్టేషను, sTEshanu
-n.
--station; railway station; bus depot; train depot;


స్నేహం, snEhaM
-n.
--(1) friendship; affection, love, kindness, tenderness; 
--(2) oiliness; viscidity, unctuousness, lubricity (one of the 24 Guṇas according to the Vaiśeṣikas).
— (3) Moisture.
— (4) Grease, fat, any unctuous substance.
— (5) Any fluid of the body, such as semen. sweat


స్నేహకం, snEhakaM     %e2t
-n.
--lubricant;


స్నేహనం, snEhanaM    %e2t
-n.
-- lubrication;


స్నేహితుడు, snEhituDu
-n. m.
--friend; boy friend; pal;


స్నేహితురాలు, snEhiturAlu
-n. f.
--friend; girlfriend; pal;


స్వేదం, svEdaM
-n.
--sweat; perspiration;


స్వేదకారిణి, svEdakAriNi
-n.
--diaphoretic; one that prompts sweating;


స్వేదజలం, svEdajalaM
-n.
--(1) sweat; perspiration; 
--(2) distilled water;


స్వేదనం, svEdanaM
-n.
--distillation;


సైంధవం, saiMdhavaM
-adj.
--(1) oceanic; related to the sea; 
--(2) related to the river Indus;


సైంధవ లవణం, saiMdhava lavaNaM
-n.
--rock-salt; rock-salt is mined and is comprised of coarse crystals; its sodium content is less than that of sea salt; rock-salt is often used to accent some food dishes; this appears to be a misnomer because, literally, it means sea salt;


సైకతం, saikataM
-n.
--sand dune;


సైకిలు, saikilu
-n.
--bicycle;


సైగ, saiga
-n.
--gesture; signal; sign;


సైతాను, saitAnu
-n.
--Satan, devil; Lucifer; In Christian theology, the great enemy of man and goodness;


సైదాపిట్ట, saidApiTTa
-n. 
--babbler; a type of bird;


సైన్యం, sainyaM
-n.
--military; army;


సైనికుడు, sainikuDu
-n.
--soldier;


%సొ- so, సో - sO, సౌ - sau

సొంత, soMta
-adj.
--own; private; personal;


సొంపు, soMpu
-n.
--elegance; grace; beauty;


సొట్ట, soTTa
-n.
--(1) lame, 
--(2) dent;


సొత్తు, sottu
-n.
--property;


సొద, soda
-n.
-- (1) grief; sorrow; botheration; a tale of woe; ఒకరి కష్టములను ఇంకొకరితో విసుగు బుట్టునట్లు చెప్పుకొనునది; 
-- (2) a funeral pile; 


సొన, sona
-n.
--(1) yolk; the inside of an egg; 
--(2) albumin;
---తెల్లసొన = white of an egg.
---పచ్చసొన = yellow of an egg.


సొమ్ము, sommu
-n.
--cash; money;


సొమ్మొకడిది, సోకొకడిది, sommokaDidi, sOkokaDidi
-ph.
--[idiom] one toils, another enjoys;


సొరంగం, soraMgaM
-n.
--tunnel;


సొరకాయ, sorakAya
-n.
--bottle gourd; [bot.] Cucurbita langenaria; Langenarius vulgaris;  Lagineria siceraria; [note.] in Greek lagenos means bottle]; 
-- same as ఆనపకాయ; అలాబువు; ఆనుగం; 
-- చేదు సొర =  bitter bottle gourd;  కటు తుంబీ; తిక్తాలబు; 
--[Sans.] అలాబు; కోశాలబు; తుంబీ; ఆనుగం;


సొరపియ్యి, sorapiyyi
-n.
--cuttlebone; the shell of a cuttlefish;


సొర్ర, sorra
-n.
--shark; a generic name for a large variety of fish; Many fish belonging to different families are called by names that end with the word సొర్ర. Also, the same fish is called by different names, both in English and Telugu. This uncertainty is unfortunate. For convenience, all the fish names that end with సొర్ర are listed below, grouped by the family to which they belong. 
--(1) The Orectolobidae family.
---బొకీ సొర్ర = ridgeback; [bio.]''Chiloscyllium indicus.''
---రా సొర్ర = cat shark; [bio.] ''Chiloscyllium indicus.''
---తిమింగిల సొర్ర = whale shark; ''Rhincodon typus.''
---పొల్లిమాకం = zebra shark. [bio.] ''Stegostoma varius;'' this could be పులి మొకం in which case this is probably tiger shark.
---కొమ్మురాసి = tiger shark; [bio.] ''Stegostoma varius;'' of the Carcharhnidae family.
---సొర్ర = Gangetic shark; ground shark; [bio.] ''Carcharhinus gangetica''.
---సొర్ర = grey shark; [bio.] ''Carcharhinus limbatus.''
---పాల సొర్ర = Elliots grey shark; [bio.] ''Carcharhinus ellioti.''
---కరముత్తు సొర్ర = white cheeked shark. [bio.] Carcharhinus dussumieri.
---కోవల్ సొర్ర = black finned shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.''
---నల్ల సొర్ర = black shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.'' 
---సిగ సొర్ర = grey shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.'' (ety.) సిగ means knotted hair, which could be black or grey.
---కర్రిమూతి సొర్ర = grey shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.''  (ety.) కర్రిమూతి = black mouth.
---రణ సొర్ర = black-tipped shark; [bio.] ''Carcharhinus spallanzani.''
---బొక్క సొర్ర = black-tipped shark; [bio.] ''Carcharhinus spallanzani.''
---నేతి సొర్ర = long snout shark; [bio.] ''Carcharhinus temminckii.''
---కిట్టలం సొర్ర = tiger shark; [bio.] ''Galeocerdo cuvier.''
---పాల సొర్ర = gummy shark; [bio.] ''Mustellus manaxo.''
---పాల సొర్ర = grey dog shark. [bio.] ''Scoliodon palasorra.''
---సీమ సొర్ర = grey dog shark; [bio.] ''Scoliodon palasorra.''
---పచ్చ సొర్ర = yellow dog shark; [bio.] ''Scoliodon sorrakowah.''
---కొమ్ము సొర్ర = arrow head shark; [bio.] ''Sphyrna blochii.'' (ety.) కొమ్ము means horn or antler.
---సప్ప సొర్ర = hammerhead shark; [bio.] ''Sphyrna blochii.'' of the Rhinobatidate family. (ety.) సప్ప means bland or tasteless.
---పొత్తిల సొర్ర = angelfish; [bio.] ''Rhina ancylostomus'' Schn.


సొరుగు, sorugu
-n.
--drawer in a table or box;


సోంపు, saunf
- n.
--Deshi Saunf; fennel seed; [bot.] ''Foeniculum vulgare''; Fennel is a flowering plant species in the carrot family. It is a hardy, perennial herb with yellow flowers and feathery leaves. It is indigenous to the shores of the Mediterranean but has become widely naturalized in many parts of the world, especially on dry soils near the sea coast and on riverbanks; 
-- జీలకఱ్ఱ వంటి దినుసు.


సోకు, sOku
-n.
--fashion; style;


సోకు, sOku
-v. i.
--touch; graze;


సోకుడు, sOkuDu
-n.
--infection;


సోకుడుముడుగు, sOkuDumuDugu
-n. 
--touch-me-not; impatiens; an annual herb with showy irregular flowers ;


సోడా, sODA
-n.
--(1) sodium; the chemical element Na; 
--(2) carbonated water;
---చాకలి సోడా = washing soda; sodium carbonate.
---తినే సోడా = baking soda; sodium bicarbonate.
---దాహకసోడా = caustic soda; sodium hydroxide.


సోథిక్ చక్రం, sOthik cakraM
-n.
--sothic cycle; [astron.] a period of time equal to 1461 years. In reality, a year is about 365.25 days. When Egyptians used 365 as the length of the year, their calculations went out of synchronization by 0.25 days every year. If not corrected, this error will accumulate until the total error is equal to one year. Egyptians called this period the Sothic cycle;


సోదా, sOdA
-n.
--search;                                          % to e2t


సోది, sOdi
-n.
--(1) soothsaying; an astrological forecast; 
--(2) empty talk;


సోపపత్తికంగా, sOpapattikaMgA
- adv.
-- with proof; 


సోపానం, sOpAnaM
-n.
--step; step in a flight of stairs;


సోపు, sOpu
-n.
--anise; an ingredient in Indian cooking and as a mint after a meal; [bot.] ''Pimpenella anisum'';
--fennel; an ingredient, similar to anise, in Indian cooking and as a mint after a meal; [bot.] ''Foeniculum vulgare'';


సోమధార, sOmadhAra     %e2t
-n.
--Milky Way;


సోమరి, sOmari
-adj.
--idle;
-n.
--idler; lazy person;


సోమరితనం, sOmaritanaM
-n.
--laziness; idleness; idle;


సోమలత, sOmalata
-n.
--(1) ephedra; believed to be the vine from which the soma juice of the Vedic era was produced; [bot.] ''Ephedra gerardiana'' wall; 
--(2) moon plant; [bot.] ''Asclepias acida'';


సోమసూత్రం,  sOmasUtraM
-- 1. A vessel with a spout; సోమసూత్రము వంటి ముఖ భాగము గలిగిన లోహపాత్ర; 
-- 2. A basin with a spout and handle. ముక్కు, చెయ్యి, పిడి గల చిన్న పాత్ర; 
-- 3. The receptacle or pit on the outside of a temple to receive the water with which the idol has been bathed. పానవట్టము నుండి నీళ్లు పోవు దారి, లింగాభిషేక జలముపోయి పడుతొట్టి; 
-- (Note) శివలింగానికి కింద ఉండే పళ్ళెం పేరు పానపట్టం; అభిషేకం చేసిన ద్రవ్యాలు బయటకి వచ్చే మార్గం సోమసూత్రం; శివాలయాలు తూర్పు ముఖం గానూ, పశ్చిమ ముఖం గానూ ఉంటాయి; అవి ఏ ముఖంగా ఉన్నా సోమసూతం మాత్రం ఎల్లప్పుడూ ఉత్తరం వైపునే ఉంటుంది; see also  పానవట్టము;  


సోయగం, sOyagaM
-n.
--elegance; charm; beauty; 


సోయా, sOyA
-n.
--soy; soy bean;


సోల, sOla
-n. 
--a volumetric measure used in pre-independence India; approximately equal in volume to one and a half cups; see also తవ్వ;


సోషలిజం, sOshalijaM
-n.
--socialism; the economic philosophy that espouses state ownership of industrial and financial institutions for the common good; సమాజవాదం; (rel.) కేపిటలిజం; కమ్యూనిజం;


స్కోరు, skOru
-n.
--score; the points won in a game;


స్తోమత, stOmata
-n.
--capacity; capability; wealth;


స్ఫోరకంగా, sphOrakaMgA
-adv.
--as a sign of; as an indication of;


సౌందర్యం, sauMdaryaM
-n.
--beauty;
---సహజ సౌందర్యం = natural beauty.


సౌకర్యం, saukaryaM
-n.
--comfort;


సౌధం, saudhaM
-n.
--palace; manor; luxurious building; (lit.) one that was built with lime-cement;


సౌధ సోపాన న్యాయం, saudha sOpAna nyAyaM
-ph.
--the logic which says that in order to reach the top of a building, you must scale it one step at a time; this is used to convey the meaning that a difficult problem can be solved by tackling it one step at a time;


సౌభాగ్యం, saubhAgyaM
-n.
--good fortune; wealth;


సౌభాగ్యవతి, saubhAgyavati
-n.
--a woman whose husband is alive;


సౌర, saura
-adj.
--solar;


సౌర కుటుంబం, saura kuTuMbaM
-ph.
--solar system;


సౌరదినం, sauradinaM
-n.
--solar day;
---సగటు సౌరదినం = mean solar day; 24 hours.


సౌరభం, saurabhaM
-n.
--fragrance;


సౌరపంచాంగం, saurapaMcAMgaM
-n.
--solar calendar; the calendar that uses the Sun's apparent motion as the basis for calculating times of events. According to the solar calendar, the year is 365.25 days;


సౌలభ్యం, saulabhyaM
-n.
--ease;

సౌవర్ణకరణి, sauvarNakaraNi
-n.
-- name of a legendary herb which is supposed to bring fullblooded health &amp; strength to the body; [see also] విశల్యకరణి, సంధానకరణి, సంజీవకరణి;


సౌవీరం, sauvIraM
-n.
--[chem.] mercuric chloride;


సౌష్ఠత, saushTata
-n.
--symmetry;


సౌష్ఠవం, saushTavaM
-n.
--(1) beauty; good proportions; 
--(2) symmetry; this suggests that a measure of beauty is symmetry; 
--(3) well-being;
---ఆర్థిక సౌష్ఠవం = economic wellbeing.
&lt;/poem&gt;

==Part 2: హం  haM, హ - ha==
&lt;poem&gt;

హంగామా, hAMgAmA
-n.
--(1) pomp; 
--(2) furor; fuss; hubbub; commotion; 


హంగు, hAMgu
-n.
--support; backing; paraphernalia;


హంతకి, haMtaki
-n. f.
--murderer;


హంతకుడు, haMtakuDu
-n. m.
--murderer;


హంస, haMsa 
-n.
--(1) swan; 
--(2) figuratively, life force;
---హంస లేచిపోయింది = the person is dead.


హంస తూలిక, hAMsa tUlika
-n.
--swan's down; tender feathers of a swan;


హంసపాదు, hAMsapAdu
-n.
--a caret mark showing an insertion in text; (lit.) swan's foot;
---ఆదిలోనే హంసపాదు = a mis-step and correction at the very beginning.


హక్కు, hakku
-n.
--right; claim;
---స్వరాజ్యం నా జన్మ హక్కు = independence is my birthright.


హజారం, hajAraM
-n.
--courtyard;


హఠం, haThaM
-n.
--obstinate behavior;


హఠాత్తుగా, haThAttugA
-adv.
--suddenly; abruptly;


హడలగొట్టు, haDalagoTTu
-v. t.
--frighten; scare; terrorize;


హడావిడి, haDAviDi
-n.
--ado; bustle;


హతమార్చు, hatamArcu
-v. t.
--kill; slay;


హతవిధీ, hatavidhI
-inter.
--O! Fate!


హత్య, hatya
-n.
--murder;


హత్యాకాండ, hatyAkAMDa
-n.
--slaughter; massacre; carnage;


హత్తుకొను, hattukonu
-v. i.
--get attached; take root; become favorable;


హత్తుకొను, hattukonu
-v. t.
--hug;


హతోస్మి,  hatOsmi
-inter. idiom.
- too bad!; (lit. Sans.) I am dead;


హద్దు, haddu
-n.
--boundary; limit; threshold; border;


హనుమాఫలం, hanumAphalaM   
-n. 
--(1) passion fruit?; [bot.] ''Passiflora edulis'' of the Passifloraceae family; a native of Brazil; (2) seedless Sitaphal? (as advertised at Sreehari Horticultural Nursery in Baroda, Gujarat, India); (3) star fruit ?; [bot.] ''Averrhoa carambola'';


హయాం, hayAM
-n.
--(1) jurisdiction; regime; 
--(2) period of authority;


హరశోఠం, harasOThaM    
-n.
--gypsum;


హర్షం, harshaM
-n.
--pleasure;


హర్షధ్వని, harshadhvani
-n.
--applause, హర్షధ్వానం;


హరాంకోరు,  harAMkOru
- n.
-- ?? 
-- కృతఘ్నుడు; నీచుడు; దుర్జనుడు; దగుల్భాజీ; 


హర్తాళ్, hartAL
-n.
--strike; work stoppage; act of closing shops and suspending all business;


హరించు, hariMcu
-v. i.
--evaporate; disappear by evaporation; waste away; sublimate;


హరిణం, hariNaM
-n.
--(1) deer; doe;
--(2) off-white color;


హరితం, haritaM
-n.
--(1) green; 
--(2) chlorine; one of the chemical elements; Cl;


హరితకి, haritaki
-n.
--[bot.] Terminalia chebula;


హరితగృహం, haritagRhaM
-n.
--greenhouse; (lit.) an enclosed; glass-covered space where tropical plants can be grown in cold climates.


హరితగృహ వాయువులు, haritagRha vAyuvulu
-n.
--greenhouse gases; these gases, such as carbon dioxide, are believed to be the agents causing the greenhouse effect;


హరితపిపీలికం, haritapipIlikaM
-n.
--[chem.] chloraldehyde;


హరిత విప్లవం, haritaviplavam
-n.
--green revolution;


హరిద్ర, haridra
-n.
--(1) yellow; 
--(2) [bot.] Curcuma longa;


హరివాణాలు,   harivANAlu
- n.
-- lava beds; doons;


హర్షించు, harshiMcu
-v. i.
--be pleased;


హరియాలీ గడ్డి,  hariyAlI gaDDi
- n.
--a type of grass used in Ayurvedic medicines; [bot.] Cynondon dactylon;


హలంతం, halaMtaM
-adj.
--ending in a consonant;


హల్లు, hallu
-n.
--consonant; typically a pure consonant combined with a vowel;


హవేలి, havElI
-n.
--mansion; palace;


హస్తం, hastaM
-n.
--(1) hand; 
--(2) five;


హస్త, hasta             %updated
-n.
--(1) Gamma Virginis; Porrima; Yoga tara of the 13th  lunar mansion; located in the constellation Virgo;
--(2) Corvus, the crow; The 13th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar;


హస్తకం, hastakaM
-n.
--handle;


హస్తకళలు, hastakaLalu
-n.
--handicrafts;


హస్తప్రయోగం, hastaprayOgaM
-n.
--masturbation; autoeroticism; the process of achieving sexual pleasure by handling the genital organs with hand;


హస్తలాఘవం, hastalAghavaM
-n.
--sleight of hand;


హస్తవాసి, hastavAsi
-n. 
--skill; competence; [idiom] the magical healing touch by the hand of, especially, a doctor;


హస్తాక్షరం, hastAksharaM
-n.
--signature;


హస్తిమశకాంతరం, hastimaSakAMtaraM
-n.
--huge difference; (lit.) difference between an elephant and a gnat;


హస్తి మేఢ్రపు చెట్టు, hastimEMDhrapu ceTTu
-n.
--sausage tree; [bot.] ''Kigelia pinnata'' or ''Kigelia africana'' of the Bignoniaceae family; ఈ చెట్టు కాయలు ఏనుగు పురుషావయవాన్ని పోలి ఉండే కారణంగా దీనికాపేరు వచ్చింది; ఏనుగు చెట్టు; 
[[File:Kigelia-Africana-Serengeti.JPG|right|thumb|''K. africana'' habit, in [[Serengeti National Park]]]]


హస్కు కొట్టు, hasku koTTu
-v. i.
--(coll.) to spend time talking trivia; (lit.) to pound husk; 


హృదయంగమం, hRdayaMgamaM
- adj.
--pleasant; heart-warming; agreeable; touching; moving; 


హ్రస్వం, hrasvaM
-n.
--[gram.] short vowel; vowels that require one unit of time to pronounce;


హ్రస్వనామం, hrasvanAmaM
-n.
--short name; chemical symbol;


%హా - hA, హిం - hiM, హీ - hI


హాజరు, hAjaru
-n.
--attendance; present;


హాజరు జామీను, hAjaru jAmInu
-n.
--bail; security deposit guaranteeing to produce an accused person on demand;


హాజరుపట్టీ, hAjarupaTTI
-n.
--attendance roll; muster roll;


హాని, hANi
-n.
--harm; damage; injury;


హామీ, hAmI
-n.
--assurance; promise;


హాయి, hAyi
-n.
--happiness; contentment;


హారం, hAraM
-n.
--(1) denominator; 
--(2) necklace; garland; 
--(3) food;
---ముత్యాల హారం = pearl necklace.
---ఫలహారం = snack food; (lit.) food comprised of fruits.


హారతి, hArati
-n.
--offering of lighted camphor on auspicious occasions;


హార్ధిక, hArdhika
-adj.
--hearty; heart-felt; cordial;


హాలు, hAlu
-n.
--(1) hall; 
--(2) living room; 
--(3) theater; 
--(4) a big gathering room;
---సినిమా హాలు = cinema hall; movie theater.


హావభావాలు, hAvabhAvAlu
-n. pl.
--gestures and expressions; body language;


హాస్యం, hAsyaM
-n.
--humor; fun;


హాస్యాస్పదం, hAsyAspadaM
-n.
--ridiculous; laughable;


హాస్యాస్పదంగా, hAsyaspAspadaMga
-adv.
--laughably; ridiculously;


హాస్యస్పోరకంగా, hAsyaspOrakaMgA
-adv.
--humorously;


హాహాకారం, hAhAkAraM
-n. 
--cry for help;


హింగుళం, hiMguLaM
-n.
--cinnabar; a compound of mercury and sulfur;


హింతాళం, hiMtALaM
-n.
--marshy date tree;


హింస, hiMsa
-n.
--violence; torture;


హింసాకాంద, hiMsAkAMDa
-n. 
--violent activity;


హితం, hitaM
-n.
--good; one that is good for you;


హితుడు, hituDu
-n.
--well-wisher;


హితైషి, hitaishi
-n. 
--well-wisher;


హితోపదేశం, hitOpadESaM
-n.
--good advice; an advise that is good for you; (note) ప్రియోపదేశం is what you’d love to hear.


హిమం, himaM
-n.
--snow;


హిమకిరుబా, himakirubA
-n. 
--snow leopard;  [biol.] Panthera uncia;


హిమనీనదం, himanInadaM
-n.
--glacier; (lit.) a river of snow;


హిమనీపాతం, himanIpAtaM
-n.
--icefall; avalanche;


హిమరేఖ, himarEkha
-n.
--snow line; a level above which snowfall does not melt;


హిమాంబువు,  himAMbuvu
- n.
-- scented water; rose water; 
---పన్నీరు;


హిమాచలం,  himAchalaM
- n.
-- the Lesser Himalayas; also called Inner Himalayas, Lower Himalayas, or Middle Himalayas, middle section of the vast Himalayas mountain system in south-central Asia.


హిమాద్రి, himAdri
- n.
-- the Greater Himalayas; Great Himalayas, also called Higher Himalayas or Great Himalaya Range, highest and northernmost section of the Himalayan mountain ranges. ... The Great Himalayas contain many of the world's tallest peaks, including (from west to east) Nanga Parbat, Annapurna, Mount Everest, and Kanchenjunga.


హిమాలయ తాడి, himAlayA tADi
-n. 
--Himalayan palm; [bot.] Trachycarpus matianus;


హిమోగ్లోబిన్, himOglObin
-n.
--hemoglobin; Hemoglobin is the protein molecule in red blood cells that carries oxygen from the lungs to the body's tissues and returns carbon dioxide from the tissues back to the lungs. Hemoglobin is made up of four protein molecules (globulin chains) that are connected together;
-- same as రక్తచందురం;


హీన, hIna
-adj.
--inferior; low; vile; poor; abject; wretched;


హీనత, hInata
-n.
--inferiority; lowness; weakness;
---బుద్ధిహీనత = foolishness; without wisdom.
---బలహీనత = weakness; without strength.


హీనధాతువు, hInadhAtuvu
-n.
--[chem.] base element; base metal;


హీనపక్షం, hInapakshaM
-adv.
--at the minimum; at least;


హీనుడు, hInuDu
-n. m.
--(1) base person; vile person; wretch; 
--(2) as a suffix, it means a person who lacks the quality described in the prefix;
---బుద్ధిహీనుడు = fool; senseless person.
---బలహీనుడు = weakling; a person without strength.


హీనయానం, hInayAnaM
-n.
--a sect in Buddhism; (lit.) inferior boat trip; the little boat;


హీవియా, hIviyA
-n.
--hevia; a rubber tree native to South America;


హుండీ, huMDI
-n.
--(1) collection box at a temple; 
--(2) bank check; bank draft; bank note; bill of exchange;


హుందా, huMdA
-n.
--dignity; solemnity; stature;


హుటాహుటీగా, huTAhuTIgA
-adv.
--immediately; with no delay; on the double;


హుళక్కి, huLakki
-n.
--(1) untrue; one that is not there; false; 
--(2) zero; nothing;


హుషారుగా, hushArugA
-adv.
--merrily; joyously;


'''హృ - hR, హె - he, హే - hE, హై - hai, హొ - ho, హో - hO'''

హృదయం, hRdayaM
-n.
--heart;


హృద్యంగమం, hRdyaMgamaM
-n. 
--appealing; touching; heart-stirring;


హృదయపూర్వకం, hRdayapUrvakaM
-adj.
--hearty; heart-felt; whole-hearted;


హృదయ స్పందనం, hRdaya spaMdanaM
-n.
--heart beat;


హృద్యం, hRdyaM
-n.
--one that is pleasant; one that is pleasing;


హెక్టరు, hekTaru
-n.
--hectare; an area equal to the size of a square of 100 meters on its side; a metric unit of area that is roughly equal to 2.471 acres;


హెగ్గాడి, heggADi     %e2t
-n.
--sentry;


హెచ్చరించు, heccariMcu
-v. t.
--warn; caution; enjoin;


హెచ్చరిక, heccarika
-v. t.
--warning;


హేతువు, hEtuvu
-n.
--cause; reason; rationale;


హేతువాదం, hEtuvAdaM
-n.
--rationalism; 
-- మూఢ నమ్మకాలకు సరియైన నిరూపణ కోరే వారిని హేతువాదులు (rationalist) అంటారు.


హేమం, hEmaM
-n.
--gold;


హేమాహేమీలు, hEmAhEmIu
-n. pl.
--big shots; big wheels; (ety.) believed to be an acronym for the words head master and head mistress when written in Telugu; another theory says that this is a Kannada word; అతిరధ-మహారధులు; సమర్ధులు; మొనగాళ్లు;


హేయమైన, hEyamaina
-adj.
--obnoxious; odious;


హేల, hEla
-n.
--sport; play;


హేళన, hELana
-n.
--ridicule; derision; sneering;


హైమావతి, haimAvati
-n.
--[bot.] Acorus calamus; see also వడజ;


హైరాణ, hairAna
-n.
--stress; toil; fatigue;


హొయలు, hoyalu
-n.
--gracefulness; grace;


హోదా, hOdA
-n.
--status; rank; office;


హోమం, hOmaM
-n.
--oblation to Gods via a sacrificial fire; same as హవనం;


హోమగుండం, hOmaguMDaM
-n.
--the pit where the sacrificial fire is held;


హోర, hOra
-n.
--hour; one half of the period defined by a Zodiacal sign;


హోరాహోరీ, horAhOrI
-adj.
--uninterrupted; ceaselessly; continuous; (lit.) every hour;


హోరు, hOru
-n.
--roar; the sound of an ocean; tempestuous;
---చెవిలో హోరు = roaring sound in the ear; ringing in the ear.
---సముద్రపు హోరు = the roar of the ocean.
---హోరుమని వర్షం పడుతోంది = it is raining heavily.
&lt;/poem&gt;

|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>f6ym2o84m0y3a6y3xsheimeiflb3oet</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>