Wikibooks tewikibooks https://te.wikibooks.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80 MediaWiki 1.39.0-wmf.26 first-letter మీడియా ప్రత్యేక చర్చ వాడుకరి వాడుకరి చర్చ Wikibooks Wikibooks చర్చ దస్త్రం దస్త్రంపై చర్చ మీడియావికీ మీడియావికీ చర్చ మూస మూస చర్చ సహాయం సహాయం చర్చ వర్గం వర్గం చర్చ TimedText TimedText talk మాడ్యూల్ మాడ్యూల్ చర్చ Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు/G 0 2999 33385 33372 2022-08-24T23:39:55Z Vemurione 1689 /* Part 2: Gm-Gz */ wikitext text/x-wiki =నిఘంటువు= *This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. * You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made. * PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks 19 Aug 2015. ==Part 1: Ga-Gl == {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---> *'''gad, n. చీల; * gadfly, n. (1) జోరీగ; పశువులని చికాకు పెట్టే ఈగ; (2) అప్రస్తుత ప్రసంగి; చొప్పదంటు ప్రశ్నలతో చిరాకు పెట్టే వ్యక్తి; * gadget, n. సదుపాయమైన పనిముట్టు; * gadwall, n. కేకబాతు; అరుపుల బాతు; ఒక రకమైన బాతు; * gaffe, n. (గ్యాఫ్) పొరపాటు; అనాలోచిత చర్య; * gag, n. వాకట్టు; మాట్లాడడానికి వీలు లేకుండా నోటికి వేసే గుడ్డ కట్టు; * gag order, ph. న్యాయస్థానంలో జరిగిన విషయాలు బయట మాట్లాడ కూడదని న్యాయమూర్తి వేసే ఆంక్ష; * gage, n. కొలత; see also gauge; * gaiety, n. ఉల్లాసము; ఉషారు; * gaily, adv. ఉషారుగా; * gain, n. లాభం; లబ్ధి; ఫలం; ప్రయోజనం; పెరుగుదల; వృద్ధి; గెలుపు; నఫా; * gain, v. i. (1) సాధించు; పొందు; (2) పుంజుకొను; * gainsay, v. t. కాదను; తిరస్కరించు; ఖండించు; * gainsayer, n. కాదనేవాడు; అడ్డుపెట్టేవాడు; అడ్డుపుల్ల వేసే వ్యక్తి; ఆక్షేపించే ఆసామీ; * gait, n. నడక; నడిచే తీరు; * gala, n. ఉత్సవం; * galaxy, n. గేలక్సీ; క్షీరసాగరం; ఆకాశగంగ; నక్షత్రవీధి; నక్షత్రసముదాయం; * gale, n. పెనుగాలి; వడగాలి; ** fresh gale, ph. గాలిదుమారం; ** moderate gale, ph. పెనుగాలి; ** strong gale, ph. ప్రభంజనం; ప్రచండ వాయువు; ప్రచండ పవనం; ఝంఝూమారుతం; * galena, n. సౌవ్వీరాంజనం; సీసం యొక్క మూల ఖనిజం; PbS; [[File:Alpinia officinarum - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-156.jpg|thumb|right|Alpinia_officinarum=దుంపరాష్ట్రం]] * galanga, galingale, n. దుంపరాష్ట్రం; అల్లంలా ఉండే ఒక దుంప; [bot.] ''Alpinia officinarum''; * gall, n. (1) పిత్తము; పైత్యరసం; (2) కసి; కక్ష; (3) తెగువు; * gallantry, n. ప్రతాపం; * gallbladder, ph. పిత్తాశయం; చేదుకట్టు; పసరు తిత్తి; * gall duct, n. పైత్య వాహిక; [[File:Human_gallstones_2015_G1.jpg|thumb|right|Human_gallstones]] * gallstones, n. పిత్తపు బెడ్డలు; పైత్యపు బెడ్డలు; పిత్తాశ్మరి; గోరోజనం; ఇవి రాళ్లుగా మారిన [[కొలెస్టరాల్]] బెడ్డలు; * gallery, n.(1) సరంబీ; తాళ్వారం; వారపాక; వసారా; (2) చిత్రశ్రేణి; కక్ష; చిత్రాలయం; * gall-nut, n. [[కరక్కాయ]]; * gallon, n. గేలను; ద్రవ పదార్థాలని కొలిచే కొలత; * gallop, n. దౌడు; గుర్రపు పరుగు; * gallows, n. s. ఉరికంబం; ఉరిమాను; వధస్తంభం; * galvanize, v. t. (1) కళాయివేయు; పూతపూయు; (2) విద్యుచ్ఛక్తి ప్రవహింప చేయు; * gambit, n. ఎత్తు; ఎత్తుగడ; చదరంగంలో వేసే ఎత్తు; * gambler, n. జూదరి; జూడదగాడు; కితవుడు; అక్షదేవి; అక్షధూర్తుడు; * gambling, n. జూదం; ద్యూతం; నెత్తం; దురోదరం; ** gambling dispute, ph. అక్షద్యూతికం; ** gambling hall, ph. ద్యూత మందిరం; * gambols, n. చెంగనాలు; గంతులు; పిల్ల పశువులు వేసే గంతులు; * game, n. (1) ఆట; కేళి; క్రీడ; (2) లేడి; దుప్పి, అడవిపంది; మొదలయిన వేట జంతువులు; * gamut, n. (1) సప్తస్వరస్థాయిలు; స్వరసప్తకం; సరిగమలు; అన్ని స్వరాలు; (2) సర్వం; అంతా; ఈ కొస నుండి ఆ కొస వరకు; * gamete, n. సంయుక్త బీజం; మరొక లింగ బీజంతో సంయోగం చెందడానికి వీలయిన లింగ బీజం; ** games and sports, ph. (1) ఆటలు, సయ్యాటలు; (2) ఆటలు, క్రీడలు; * gander, n. m. మగ బాతు; మగ చక్రవాకం; (rel.) goose; * gang, n. గుంపు; ముఠా; పనివారి ముఠా; * ganglion, n. గుచ్ఛిక; నాడీసంధి; నాడిముడి; * gangrene, n. శరీరం లోని మెత్తని ధాతువులు మృతి పొందుట; * gap, n. ఎడం; ఖాళీ; వెలితి; వారడి; సందు; మొర్రి; గండీ; అంతరం; అభ్యంతరం; అవకాశం; ** bounded gap , ph. పారాంతరం; అవధ్యాంతరం; ** bounded gap between primes, ph. ప్రధాన సంఖ్యల మధ్య ఉండే దూరం పారాంతరం అని ఋజువు అయింది; It is proved that:<math>\lim_{n\to\infty} {inf (p_{n+1} - p_{n}} = 7 \times 10^7</math> ** generation gap , ph. తరాంతరం; * gape, v. i. నోరెళ్లబెట్టుకుని చూచు; * gaping, adj. వివృత; * garage, n. వాహనశాల; * garb, n. ఉడుపు; దుస్తులు; వేషం; * garbage, n. చెత్త; చెత్త, చెదారం; పెంట; తుక్కు; ** garbage pile, ph. చెత్త పోగు; పెంట పోగు; ** garbage can, ph. చెత్త డబ్బా; ** garbage receptacle, ph. చెత్త కుండీ; చెత్త బుట్ట; * garbled, adj. కలగాపులగం అయిన; [[File:Sa-whitegreen-chickpea.jpg|thumb|right|Sa-whitegreen-chickpea]] * garbanzo beans, n. pl. శనగలు; పెద్ద శనగలు; same as chickpeas; Bengal gram; [bot.] ''Cicer arietinum''; * garden, n. తోట; వనం; ఆరామం; వృక్షవాటిక; ఉద్యానవనం; * garden rue, n. [[సదాపాకు]]; వంటలలోను, వైద్యం లోను వాడే ఒక మొక్క; [bot.] ''Ruta graveolens''; * gardener, n. తోటమాలి; వనమాలి; * gargantuan, adj. చాలా పెద్ద; * gargle, v. i. పుక్కిలించు; గండూషించు; * garland, n. మాల; దండ; పూలచెండు; సుమమాలిక; సరం; తోమాల (తోట + మాల); దామం; * garlic, n. (1) ఉల్లి; ఉల్లిపాయ; ఉల్లిగడ్డ; అల్లియం; (2) [[వెల్లుల్లి]]; చిన్న ఉల్లి; రసోనకం; లశునం; పలాండు; గృంజనం; అరిష్టం; మహాకంద; ఉగ్రగంధం; * garments, n. దుస్తులు; ఉడుపులు; వలువలు; * garnish, n. తినుభండారాలని అలంకరించడానికి వాడే మరొక తినదగ్గ పదార్థం; ఉదా. కొత్తిమిర, పుదీనా, * garrulous, adj. వాగుడు; అతిగా మాట్లాడు; * garter belt, n. కచ్చడం; * gas, n.(1) వాయువు; (2) అపానవాయువు; (3) పెట్రోలు; ** cooking gas, ph. వంటవాయువు; ఇంధనపు వాయువు; ** ideal gas, ph. ఆదర్శ వాయువు; ** inert gas, ph. జడ వాయువు; విరళ వాయువు; ఆవర్తన పట్టికలో 0 గుంపు మూలకాలయిన He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn జడ వాయువులు; ** perfect gas, ph. ఆదర్శ వాయువు; PV = RT అనే సూత్రాన్ని అతిక్రమించకుండా ప్రవ్ర్తించే వాయువు; ** poisonous gas, ph. విషవాయువు; ** rare gas, ph. విరళ వాయువు; జడ వాయువు; ఆవర్తన పట్టికలో 0 గుంపు మూలకాలయిన He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn వాయువులు; * gash, n. గాటు; లోతైన గాయం; * gasoline, n. పెట్రోలు; * gasp, n. రొప్పు; ఒగర్పు; ఎగశ్వాస; * gasp, v. i. రొప్పు; ఒగర్చు; * gastric, adj. జఠర; ఉదర; ** gastric juice, ph. జఠర రసం; జఠరాగ్ని; * gastritis, n. పరిణామ శూల; కడుపు లోపలి పొర వాపు; ఈ వాపు రకరకాల కారణాల వల్ల రావచ్చు; * gate, n. ద్వారం; గవను; గవని; గేటు; దిడ్డి; తలవాకిలి; ** main gate, ph. గవను; గవని; ** wicket gate, ph. దిడ్డి; ** gatekeeper, ph. ద్వారపాలకుడు; ప్రతీహారి; తలవాకిలి వాడు; సన్నిధానవర్తి; పూజారి; గేటు కాపరి; * gateway, n. (1) సింహద్వారం; ముఖద్వారం; (2) రెండు విభిన్నమైన కంప్యూటరు వలయాల మధ్య సంభాషణకి అనుకూలంగా అమర్చబడ్డ మరొక కంప్యూటరు; * gather, v. i. (1) గుమికూడు; (2) పుంజుకొను; * gather, v. t. (1) పోగుచేయు; సంతరించు; సేకరించు; కూడగట్టుకొను; సంగ్రహించు; (2) దండు; * gathering, n. సమావేశం; సమ్మేళనం; ** gathering of poets, ph. కవి సమ్మేళనం; * gauge, n. (గేజ్) కొలమాపకం; కొలమానం; మాపకం; ** rain gauge, ph. వర్షమాపకం; వాన ఎంత పడ్డదో కొలిచే సాధనం; * gauze, n. (గాజ్) గాజు గుడ్డ; దోమతెర గుడ్డ వంటి గుడ్డ; గాయాల మీద కట్టు కట్టడానికి వాడే ప్రత్యేకమైన గుడ్డ; * gay, n. m. మరొక పురుషుని యెడల లైంగికమైన ఆకర్షణ పొందే పురుషుడు; see homosexual; * gazebo, n. మండపం; చదరం లేక అష్టభుజి ఆకారంలో ఉంది, పైన కప్పు ఉన్న కట్టడం; [[File:Slender-horned_gazelle_%28Cincinnati_Zoo%29.jpg|thumb|right|Slender-horned_gazelle_Cincinnati_Zoo]] * gazelle, n. హరిణం; దుప్పి; కణుచు; ఏణ; పెద్ద పెద్ద కళ్లు, ఒంకీలు తిరిగిన నిటారైన కొమ్ములు ఉండే ఒక జాతి లేడి; * gazette, n. ప్రభుత్వ వార్తాపత్రిక; ప్రభుత్వం వారు వారి సమాచారాలని ప్రకటించే పత్రిక; ** gazetted officer, ph. భారత ప్రభుత్వ ఉద్యోగులలో ఉన్నత శ్రేణి ఉద్యోగులు; * gear, adj. దంతదారు; పళ్ళ చక్రం; ఉదా. కారులో ఇంజను నుండి బండికి శక్తిని అందించే యంత్రాంగంలో ఉండే పళ్ళ చక్రం; ** gear wheel, ph. దంతదారు చక్రం; * gedanken, n. [Ger.] స్పురణ ప్రయోగం; thought experiment; * gel, adj. అర్ధఘన; జల్లి; * gel, v. i. గడ్డకట్టు; పేరుకొను; కరడు కట్టు; ముద్దకట్టు; ఘనీభవించు; తుట్టెకట్టు; * gel, n. అర్ధఘనం; జల్లి; a colloid in which the suspended particles assume a systematic pattern; see also sol; * gelatin, n. జాంతవం; రంగు, రుచి లేని జంతు సంబంధమైన జిగార్థం; తిక్తరసం; ** gelling agent, ph. జల్లీకరణ కారకం; * gem, n. (1) రత్నం; మణి; మాణిక్యం; (2) విలువైనది; [[File:Gemini_constellation_map.svg|thumb|right|Gemini_constellation_map]] * Geminorum, n. పునర్వసు నక్షత్రం; పునర్వసు నక్షత్రాల గుంపు; ఇందులో ఆల్ఫా జెమినోరం ని Castor అంటారు; * geminate, n. ద్విత్వాక్షరం; ద్విత్వం; * geminated, adj. ద్విరుక్త; * gemination, n. ద్విరుక్తం; ఒక హల్లుని రెండు మాత్రల కాలం పలకడం; ఉదాహరణకి baggage బేగ్‍ గేజ్‍ అని పలకం, బేగేజ్‍ అంటాం. కాని cattail ని కేట్‍ టైల్ అని ట శబ్దాన్ని రెండు సార్లు పలుకుతాం; * Gemini, n. మిథునరాశి; ౙంట; * gender, n. వాచకం; లింగం; ** feminine gender, ph. మహతీ వాచకం; స్త్రీలింగం; ** grammatical gender, ph. వ్యాకరణ లింగం; ** masculine gender, ph. మహద్వాచకం; పుంలింగం; ** neuter gender, ph. అమహద్వాచకం; నపుంసక లింగం; ** non human gender, ph. అమనుష్య వాచకం; ** semantic gender, ph. ఆర్థిక లింగం; {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''---USAGE NOTE: masculine and non-masculine genders *---తెలుగులో వ్యాకరణపరంగా మహత్, అమహత్ (masculine person, non-masculine) వాచకాలు మాత్రమే ఉన్నాయి. కనుక తెలుగు క్రియలు రెండు రకాలుగా మాత్రమే మారుతాయి. ఉదా: అతడు వచ్చాడు, ఆమె వచ్చింది, అది వచ్చింది; రాముడు వచ్చాడు, సీత వచ్చింది, ఎద్దు వచ్చింది, ఆవు వచ్చింది. లింగాలు రెండు రకాలు: వ్యాకరణ లింగాలు, ఆర్థిక లింగాలు అని (grammatical genders, semantic genders). తెలుగు భాషలో ఇవి రెండూ వేరు వేరు. పదం యొక్క అర్థాన్ని బట్టి అది పుల్లింగమా, స్త్రీ లింగమా లేక నపుంసక లింగమా అన్నది మనం నిర్ణయించుకొంటాము. కానీ వ్యాకరణ పరంగా క్రియా పదాలను వాడేటప్పుడు మహత్, అమహత్ అనే రెండు లింగాలనే ప్రయోగిస్తాము. బహువచన ప్రయోగంలో మళ్లీ మహద్మహతీ వాచకాలు ఒకలాగా వాడతాం. 'ఆ స్త్రీలు వచ్చారు' అంటాము గానీ 'ఆ ఎద్దులు వచ్చారు' అనం కదా. |} * * gene, n. జన్యువు; జీను; వారసవాహికలలో ఒక భాగం; వంశపారంపర్యంగా సంక్రమించే లక్షణాలని నిర్ణయించే అంశం; ** dominant gene, ph. బహిర్గత జన్యువు; ** recessive gene, ph. అంతర్గత జన్యువు; * genealogist, n. అన్వయజ్ఞుడు; * genealogy, n. ప్రవర; అన్వయం; వంశచరిత్ర; వంశవృక్షం; వంశ పరంపర; వంశావళి; * general, adj. (1) సాధారణమైన; ప్రాయికమైన; సార్వత్రిక; ఏకోను; అందరికీ సంబంధించిన; సర్వ; (2) శారీరిక; ** general body meeting, ph. సర్వ సభ్య సమావేశం; ** general election, ph. సార్వత్రిక ఎన్నికలు; ** general knowledge, ph. ప్రాయికమైన జ్ఞానం; ** general public, ph. జనబాహుళ్యం; ** general theory of relativity, ph. సాధారణ సాపేక్ష వాదం; సాధారణ సాపేక్ష సిద్ధాంతం; * generalization, n. సర్వసమన్వయం; సాధారణీకరణం; అజహరణ; * generalize, v. t. అజహరించు; అజహర్లక్షణాన్నివాడు; అర్ధాంతరన్యాసాన్ని వాడు; * generally, adv. సర్వసాధారణంగా; సర్వసామాన్యంగా; ప్రాయికంగా; * generate, v. i. ఉత్పత్తి చేయు; ఉత్పన్నించు; పుట్టించు; * generating, adj. జనక; ఉత్పాదక; * generation, n. (1) తరం; పురుషాంతరం; అంకెసం; (2) ఉత్పత్తి; పుట్టుక; తయారీ; ** new generation, ph. కొత్త తరం; ** generation gap, ph. తరాంతరం; * generations, n. pl. తరాలు; పురుషాంతరాలు; ** for generations, ph. తరతరాలుగా; అనుశృతంగా; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''---USAGE NOTE: Generation X, Y, Millennials *---Children born between 1944-1964 (Post WW II) are often referred to as "baby boomers." Then, children born between 1965-1979 did not have any cultural identifier; so they are called Generation-X. Then Generation-Y for children born between 1980-1994, Generation-Z for children born between mid-2000 - present day. Generation Y are also referred to as "millennials." This division is used extensively to market products to specific age groups.''' |} * * generation X, n. జనాభాలో సా. శ. 1965 - 1980 మధ్య పుట్టిన తరం; * generation Z, n. జనాభాలో సా. శ. 1995 - 2015 మధ్య పుట్టిన తరం; * generative, adj. వికాసక; ఉత్పాదక; ** generative model, ph. ఉత్పాదక నమూనా; A Generative Model is a powerful way of learning any kind of data distribution using unsupervised learning. Generative models aim at learning the true data distribution of the training set so as to generate new data points with some variations; * generator, n. జాతకరి; (exp.) జాత అంటే పుట్టిన అని అర్థం కనుక పుట్టించేది జాతకరి; జనకి; ఉత్పాదిని; ఉత్పాదకి; (exp.) ఉత్పాదకి అంటే ఉత్పత్తి చేసేది అని అర్థం వస్తుంది; * generic, adj. సాధారణమైన; సముదాయమైన; ** generic drug, ph. సముదాయ ఔషధము; పేటెంటు లేని ఔషధము; * generosity, n. (1) ఉదారత; ఉదాత్తత; ఉదార స్వభావం; దాతృత్వము; దానగుణం; ఇందరికం; వదాన్యత; ఈగి; ఈవి; ఈవరికం; దిత్స; (2) సౌజన్యం; * generous, adj. ఉదాత్త; ఈవి ** generous person, ph. ఉదాత్తుడు; ఈవికాడు; ఈగికాడు; ఈవరి; * generously, adv. ఉదాత్తంగా; ధారాళంగా; ఈవిగా; * genitalia, n. pl. జననేంద్రియాలు; * genesis, n. జన్మ; పుట్టుక; ఆది; మొదలు; ఆవిర్భావం; ప్రాదుర్భావం; ప్రభవం; ప్రజననం; ** parthenogenesis, n. అనుషిక్త జననం; ఫలదీకరణం అవసరం లేకుండా పిండొత్పత్తి, వృద్ధి జరుగుట; * genetic, adj. జన్యు; అనువంశిక; అభిజన; ** genetic defect, ph. జన్యు లోపం; జన్యు దోషం; అనువంశిక దోషం; ** genetic engineering, ph. జన్యు స్థాపత్యం; ప్రాణుల వారసవాహికలలోని జన్యుపదార్థాన్ని మార్పుచేసి వాటిని ఆరోగ్యవంతంగానూ, బలవర్ధకంగానూ తయారుచేసే సాంకేతిక శాస్త్రం; * genetics, n. జన్యుశాస్త్రం; * genitals, n. జననేంద్రియాలు; జననాంగాలు; ఉపస్థ; * genitive, adj. [gram] a grammatical case indicating possession or close association; ** genitive case, ph. షష్ఠీ విభక్తి; ఉ. సీత పొడుగు = సీత యొక్క పొడుగు; సీత ఆభరణం = సీత యొక్క ఆభరణం; also called possessive case; one noun possessing another noun; * genius, n. మేధావి; మహా మేధావి; ప్రతిభాశాలి; * genocide, n. జన్యుమేధం; జాతిమేధం; జాతిసంహారం; * genome, n. జన్యు సంగ్రహం; జన్యు సముదాయం; జన్యుపదార్థం; * genre, n. (జాన్‌రా) ఫణితి; వన్నువ; ఉదా. సాహిత్యంలో శతకాలు ఒక వన్నువ, దండకాలు మరొక వన్నువ; a category of artistic, musical, or literary composition characterized by a particular style, form, or content; * genteel, adj. మెత్తని; కోమలమైన; పెద్దమనిషి తరహా; మృదుస్వభావము గల; * gentle, adj. (1) కోమల; కోమలమైన; సాత్విక; సాత్వికమైన; (2) మంద; మందమైన; (3) పెద్ద; * gentleman, n. (1) పెద్దమనిషి; యోగ్యుడు; భద్రలోక్; (2) మగవాడు; * gently, adv. సుతారంగా; * gentry, n. pl. పెద్దమనుష్యులు; పెద్దలు; మర్యాదస్తులు; * genuflection, n. మోకరిల్లడం; మోకాలు వంచి దండం పెట్టడం; * genuine, adj. సిసలైన; అసలైన; నికార్సు అయిన; * genuine, n. సిసలైనది; అచ్చమైన; వాస్తవమైన; * genus, n. (1) ప్రజాతి; జాతి; (2) వంశం; శాస్త్రవేత్తలు జీవకోటిని ఏడు వర్గాలుగా విడగొట్టినప్పుడు ఆరవ వర్గానికి పెట్టిన పేరు; [see also] genus, family, order, class, phylum and kingdom; * geocentric, adj. భూకేంద్రక; * geographical, adj. భూగోళ; భౌగోళిక; * geography, n. భూగోళ శాస్త్రం; * geological, adj. భూగర్భశాస్త్రానికి సంబంధించిన; ** geological calendar, ph. జీవ పరిణామ కాల విభజన; ఈ కాలెండర్ కాలాన్ని "దశ" (ERA) లుగా, దశలను "ఘట్టాలు" (PERIODS) గా, ఘట్టాలను "మహాయుగాలు" (EPOCHS) గా, మహాయుగాలను తిరిగి "యుగాలు" (AGES) లుగా విభజించారు; ** (1) Ezoic era = నిర్జీవ దశ; భూ ఆవిర్భావం నుంచి 260 కోట్ల సంవత్సరాలకు వరకు గల కాలాన్ని నిర్జీవ దశ అంటారు; ఈ దశలో జీవం గానీ జీవ పదార్ధం కానీ ఆవిర్భవించలేదు. ** (2) Archeozoic Era = ప్రథమ జీవ దశ; ఈ దశ 260-200 కోట్ల సంవత్సరాల వరకు కొనసాగింది. ఈ దశలోనే జీవ పదార్ధం ఆవిర్భవించి ఉంటుదని శిలాజాల ద్వారా చెప్పగలిగారు; ** (3) Proterozoic Era = పూర్వ జీవ దశ; సుమారు 200-50 కోట్ల సంవత్సరాల మద్య సుదీర్ఘకాలం పాటు కొనసాగింది. ఏక కణ జీవులు ప్రారంభ దశలో వెన్నుముక లేని సముద్రజీవులు అంతిమ దశలో ఏర్పడ్డాయి; ** (4) Paleolithic Era = పురా జీవదశ; ఈ దశ 50-20.5 కోట్ల సంవత్సరాల వరకు కొనసాగింది. దీనిని ఏడు ఘట్టాలుగా విభజించారు; *** (i) కేంబ్రియన్ పీరియడ్ (ఘట్టం): 50-42.5 కోట్ల సంవత్సరాల వరకు కొనసాగింది; వెన్నుముక లేని జీవులు వృక్షజాతులలో జంతుజాతిలలో ఆర్ద్రోపోడ వర్గ జీవులు ఆవిర్భవించాయి; *** (ii) ఆర్దోవిసియన్ పీరియడ్ (ఘట్టం): 42.5-36 కోట్ల సంవత్సరాల వరకు కొనసాగింది; వెన్నుముక గల జీవులు జీవులు చేపలు భూమి పై వృక్షజాతులు అవతరించాయి; *** (iii) సైలూరియన్ పీరియడ్ (ఘట్టం): 36-32.5 కోట్ల సంవత్సరాల వరకు కొనసాగింది; మంచి నీటి చేపలు రెక్కలు లేని కీటకాలు ఆవిర్బవించాయి; *** (iv) డివోనియన్ పిరియడ్ (ఘట్టం): 32.5-28 కోట్ల సంవత్సరాల మధ్య కొనసాగింది; భూమిపై అరణ్యాలు ఏర్పడ్డాయి ఉభయచరాలు సముద్రాలలో షార్క్ జాతులు ఏర్పడ్డాయి; ***( v) మిసిసిపియన్ (కార్బోనిఫెరస్) పీరియడ్ (ఘట్టం): 28-26.5 కోట్ల సంవత్సరాల మధ్య కొనసాగింది. ఉభయచరాలు బాగా అబివృద్ది చెందాయి; *** (vi) పెన్సిల్వేనియన్ (కార్బోనిఫెరస్) పీరియడ్ (ఘట్టం): 26.5-23 కోట్ల సంవత్సరాల మధ్య కొనసాగింది; సరీసృపాలు అభివృద్ది చెందాయి; *** (vii) పెర్మీయన్ పీరియడ్ (ఘట్టం): 23-20.5 కోట్ల సంవత్సరాల మధ్య కొనసాగింది. ఈ యుగంలో ఖండాల ఆవిర్బావం ప్రారంభమయింది; వాతవరణ పరిస్తితులు తట్టుకోలేక కొన్ని ప్రాచీన జీవులు అంతరించాయి; సరీసృపాలు స్తన్య జీవులు అభివృద్ది చెందాయి; ** (5) Mesozoic Era = మధ్య జీవ దశ: 20.5 -7.5 కోట్ల సంవత్సరాల మధ్య కొనసాగింది; దీనిని తిరిగి మూడు పీరియడ్ లుగా విభజించారు; *** (i) ట్రయాసిక్ పీరియడ్ (ఘట్టం): ఈ యుగం 20.5 16.5 కోట్ల సంవత్సరాల మధ్య కొనసాగింది; ఈ యుగంలో ఎడారులు వ్యాపించాయి; డైనోసార్లు, గుడ్లు పెట్టే క్షీరదాలు అవతరించాయి; *** (ii) జురాసిక్ పిరియడ్ (ఘట్టం): 16.5 - 13.5 కోట్ల సంవత్సరాల మధ్య ఈ యుగం కొనసాగింది; ఈ యుగంలో డైనోసార్లు బాగా అభివృద్ది చెందాయి; పక్షులు, మార్సూపియల్స్ (కంగారు లాంటి జీవులు) అవతరించాయి; ఖండాల ఎత్తు బాగా పెరిగాయి; ***( iii) క్రిటేసియన్ పీరియడ్ (ఘట్టం): 13.5 - 7.5 కోట్ల సంవత్సరాల క్రితం కొనసాగిన ఈ యుగంలో డైనోసార్లు అంతరించిపోయాయి; వివిధ ఖండాలలో ముడుత పర్వతాలు ఏర్పడ్డాయి; క్షీరదాలు బాగా అభివృద్ది చెందాయి; **( 6) Cenozoic Era: నవ్య జీవదశ: ఈ దశ 7.5 కోట్ల సంవత్సరాల నుంచి 10 లక్షల సంవత్సరాల మధ్య కొనసాగింది; ఈ యుగాన్ని స్తన్య జీవుల యుగంగా చెప్పోచ్చు; ఈ దశను తిరిగి రెండు పీరియడ్ లుగా విభజించవచ్చు; ***( i) టెర్షీయరీ పీరియడ్ (ఘట్టం): 7.5 కోట్ల సంవత్సరాల నుంచి కోటి పది లక్షల సంవత్సరాల మధ్య యుగంగా చెప్పుకోవచ్చు; దీనిని మళ్లి 5 మహాయుగాలు (ఎపాక్) లుగా విభజ్ంచవచ్చు; **** (a) పేలియోసీన్ ఎపాక్ (మహాయుగం) **** (b) ఇనోసీన్ ఎపాక్ (మహాయుగం) **** (c) అలిగో సీన్ ఎపాక్ (మహాయుగం) **** (d) మయోసీన్ ఎపాక్ (మహాయుగం) **** (e) ప్లియోసీన్ ఎపాక్ (మహాయుగం) ఈ టెర్షీయరీ కాలంలోనే ఆధునిక మానవుడిని పోలిన ఆంత్రోపాయిడ్ వానరాలు పరిణామం చెందాయి; ఈ కాలం చివరికొచ్చేసరికి పచ్చిక మైదనాలు అడవులు అవతరించి ఆధునిక జంతువులైన ఏనుగులు, గుర్రాలు, ఒంటెలు, ఇతర జీవులు ఈనాటి రూపాన్ని సంతరించుకున్నాయి; *** (ii) క్వేటర్నరీ పీరియడ్ (ఘట్టం): నవ్య జీవదశలో రెండవ ఘట్టాన్ని క్వేటర్నరీ పీరియడ్ అంటారు; ఈ కాలం 10 లక్షల సంవత్సరాల క్రితం ప్రారంభమయి ఇంకా నడుస్తున్నది; దీనిని రెండు ఎపాక్ లుగా విభజించవచ్చు . **** (a) స్లీస్టోసీన్ ఎపాక్: ఇది 10 లక్షల సంవత్సరాల నుంచి 25 వేల సంవత్సరాల వరకు కొనసాగింది; ఈ కాలంలోనే మానవ సాంఘిక జీవనచ్ఛాయలు కనిపించాయి; హిమయుగాలు అవతరించి అంతరించిపోవటం జరిగింది; **** (b) రీసెంట్ ఎపాక్: దీనినే ఆధునిక మహా యుగంగా చెప్పుకోవచ్చు; సుమారు 25 వేల సంవత్సరాల క్రితం ప్రారంభమయి ఇంకా నడుస్తుంది; హిమయుగాలు అంతరించి వెచ్చని శీతోష్ణ వాతావరణం ఏర్పడి మానవ మహా యుగం ప్రారంభమైంది; ఇలా 450 కోట్ల సంత్సరాల క్రితం ఏర్పడిన భూ గ్రహం మీద వానరుడు నరునిగా పరిణామం చెందటం అనే ప్రకృియ 3 కోట్ల 90 లక్షల సంవత్సరాల క్రితం ప్రారంభమై సుమారు 25 వేల సంవత్సరాల క్రితమే, ఆధునిక మానవుడిగా మార్పు చెందాడని చెప్పవచ్చు; * geology, n. భూగర్భశాస్త్రం; గ్రహగర్భశాస్త్రం; భూవిజ్ఞానం; మృత్‍పాషాణ శాస్త్రం; ** applied geology, ph. అనువర్తిత భూవిజ్ఞానం; ** hydro geology, ph. జల భూవిజ్ఞానం; ** marine geology, ph. సముద్ర భూవిజ్ఞానం; * geometric, adj. గుణ; గుణోత్తర; జ్యామితీయ; ఉత్కలిత; ** geometric growth, ph. గుణ వృద్ధి; గుణాత్మక వృద్ధి; ఉత్కలిత వృద్ధి; ** geometric progression, ph. గుణ శ్రేఢి; గుణాత్మక శ్రేఢి; ఉత్కలిత శ్రేఢి; ఉత్కలితం; * geometry, n. క్షేత్రగణితం; రేఖాగణితం; జ్యామితి; (lit.) భూమిని కొలిచే శాస్త్రం; ** analytical geometry, ph. వైశ్లేషిక జ్యామితి; ** projective geometry, ph. ప్రలంబీయ జ్యామితి; * germ, n. (1) క్రిమి; సూక్ష్మజీవి; (2) బీజం; అంకురం; * germanium, n. శార్మణ్యం; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 32, సంక్షిప్త నామం, Ge); * germicide, n. క్రిమిసంహారి; క్రిమినాశకి; * germinate, v. t. అంకురించు; మొలకెత్తు; * geriatrics, n. వయోవృద్ధుల ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన వైద్యశాస్త్రం; * German, n. (1) జెర్మనీ దేశపు భాష; (2) జెర్మనీ దేశపు నివాసి; * germination, n. అంకురోత్పత్తి; * gerontocracy, n. వృద్ధులచే పరిపాలన; * gerontology, n. వయోశాస్త్రం; వృద్ధాప్య వైద్యశాస్త్రం; * gerund, n. భావార్థకం; నామవాచకంగా మారిన క్రియావాచకం; ఉదా. వెళ్ళడం; చెప్పడం, చెయ్యడం, మొ.; * gestation, n. గర్భావధి; ** gestation period, ph. గర్భావధి; గర్భావధి కాలం; * gesticulate, v. i. చేతులతో అభినయిస్తూ మాట్లాడు; * gesture, n. ముద్ర; సైగ; సన్న; అభినయం; ఆంగికం; ముఖ కళవళిక; విచేష్టితం; చేష్ట; అంగవిక్షేపం; తల పంకించడం, చేతులతో చూపడం వంటి అభినయాలు; భావమును తెలుపుటకు శరీరాంగాలని కదలించడం; ** eye gesture, ph. కనుసన్న; ** fear-not gesture, ph. అభయ ముద్ర; ** hand gesture, ph. హస్త ముద్ర; కైసన్న; హస్త ఆంగికం; హస్త చలనం వల్ల భావ వ్యక్తీకరణ; * get, v. t. పొందు; తెచ్చు; సంపాదించు; * ghat, ghaut, n. (1) కొండలోయ; పర్వతసరణి; కనుమ; (2) ఘట్టము; నదిలోకి దిగి స్నానము చెయ్యడానికి వీలుగా కట్టిన మెట్లు; ** ghat road, n. లోయలోంచి వెళ్ళే రోడ్డు; * ghee, n. నెయ్యి; ఘృతం; ఆజ్యం; హవిస్; (Sans.) ఘ్హృ = to melt; * gherao, n. [Ind. Engl.] (ఘెరావ్) a lock-in where the workers lock the management in; * ghetto, n. మురికివాడ; * ghost, n. దయ్యం; పిశాచం; (rel.) poltergeist; * ghoul, n. (ఘూల్) పిశాచం; స్మశానాలలో తిరుగుతూ పాతిపెట్టిన శవాలని తినేది; * ghoulish, n. పైశాచికం; * giant, n. (1) దైత్యుడు; చాలా భారీగా, పొడుగ్గా ఉండే వ్యక్తి; (2) ఒక రంగంలో చాల పేరు ప్రతిష్టలు ఉన్న వ్యక్తి; * giant, adj. రాక్షసి; భీమ; బండ; పొడుగైన; పెద్ద; ** giant molecules, ph. బండ బణువులు; బృహత్ బణువులు; * gibberish, n. (జిబ్బరిష్), కొక్కిరిబిక్కిరి రాత; కొక్కిరింపు; గాసట బీసట; అర్ధం పర్ధం లేని మాటలు, రాతలు, కూతలు; * gibbon, n. తోకలేని కోతి; హైలోబాటిడే (Hylobatidae) కుటుంబానికి చెందిన ఈ గిబ్బన్ లలో 4 ప్రజాతులు, 18 జాతులు ఉన్నాయి. కొమ్మలనుంచి చేతులతో ఊగుతూ వేళ్ళాడటం (Brachiation) గిబ్బన్ ల ప్రత్యేక లక్షణం; జీవ పరిణామ క్రమంలో కోతులనుంచి తోకలేని కోతులు ( Apes) విడివడినప్పుడు ముందుగా గిబ్బన్లు రూపొందాయి. అందుకే వీటిని సాంకేతికంగా Lesser Apes లేక Small Apes అంటారు. తోకలేని కోతుల సముదాయానికి చెందిన చింపాంజీలు, ఒరాంగుటాన్ లు, గొరిల్లాలు, మానవులలో పరిమాణంలో ఇవే అత్యంత చిన్నవి; * gibbous, adj. గుబ్బగా ఉండే; బోర్లించిన గిన్నెలా ఉండే; కుంభాకార; * gibbous moon, ph. వృద్ధ చంద్రుడు; అష్టమికి, పూర్ణిమ కి మధ్య ఉండే చందుడి ఆకారం; * gibe, v. t. దెప్పు; * giddiness, n. తలతిప్పు; (rel.) తలతిరుగుడు; * gift, n. (1) కానుక; బహుమతి; బహుమానం; పారితోషికం; పసదనం; సూడిద; అరణము; నజరు; (2) దాఖలు; దానం; ** wedding gift, ph. అరణం; యౌతకం; పెళ్ళి కానుక; ** gift deed, ph. దాన పత్రం; * gifted, adj. అంశీభూతమైన; భగవద్దత్తమైన; ** gifted person, ph. అంశీభూతుడు; భగవద్దత్తుడు; * giggle, n. గలగలమనే నవ్వు; * gills, n. pl. (గిల్స్) మొప్పలు; పువ్వారాలు; చేపల శ్వాసావయాలు; * gilt, n. మెరుగు; పైపూత; పూతమెరుగు; * gimlet, n. బరమ; * gimmick, (గిమ్మిక్) n. ఎత్తు; జిత్తు; * gin, v. t. ఏకు; * gingelly seed, n. నువ్వులు; తిలలు; same as sesame seed; * ginger, n. అల్లం; ఆర్ర్దకం; ** dried ginger, ph. శొంఠి; చంద్రకం; ** fresh ginger, ph. అల్లం; ** ginger group, ph. స్వపక్ష విమర్శకులు; శొంఠికొమ్ము జట్టు; * gingivitis, n. ఇగుళ్ల వాపు; * ginned cotton, n. దూది; ఏకిన దూది; * girder, n. దూలం; తనాబీ; బారుదూలం; ** steel girder, ph. ఉక్కు తనాబీ; * girdle, n. వేష్టం; మేఖలం; కచ్చడం; కాసెకోక; ఆడువారు లోపల వేసికొనే ఇరుకైన లాగు; ** iron girdle, ph. ఇనప కచ్చడం; ** hip girdle, ph. వస్తిక వేష్టం; వస్తిక మేఖలం; నితంబ మేఖలం; * girl, n. అమ్మాయి; ఆడపిల్ల; పిల్ల; బుల్లి; బాలిక; చిన్నది; గుంట; పొట్టి; ** girl friend, ph. చెలి; * girth, n. చుట్టుకొలత; టంగువారు; * gist, n. (జిస్ట్) సారాంశం; పిండితార్థం; అసలు విషయం; * give, v. t. ఇచ్చు; ఒసగు; * given, adj. ఇచ్చిన; ఉద్దేశించిన; ఉద్దిష్టమైన; * giver, n. ఇచ్చేవాడు; దాత; * giving, n. ఇవ్వడం; ప్రదానం; * gizzard, n. అంతర్జఠరం; పక్షి కడుపులో ఉండే ఒక సంచి; * glacier, n. హిమనీనదం; హిమాని; హిమప్రవాహం; మంచునది; నీటికి బదులు నదిలో మంచు నెమ్మదిగా ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది; * glade, n. అడవిలో ఉండే బయలు; డొంక; * glamour, n. ఆకర్షణ; మోజు; * glance, n. చూపు; వీక్షణం; ఈక్షణం; * gland, n. గ్రంథి; ** adrenal gland, ph. ఉపవృక్క గ్రంథి; ** ductless gland, ph. వినాళ గ్రంథి; నాళరహిత గ్రంథి; ** endocrine gland, ph. అంతర్‌స్రవణ గ్రంథి; అంతస్స్రావ గ్రంథి; వినాళ గ్రంథి; ** pituitary gland, ph. పీనస గ్రంథి; ** salivary gland, ph. లాలాజల గ్రంథి; ** sebaceous gland, ph. తైల గ్రంథి; చమురు గ్రంథి; * glare, n. జిగులు; వెదజల్లబడ్డ వెలుగు; సెగ; సెగవెలుగు; * glass, adj. గాజు; * glass rod, ph. గాజు కడ్డీ; * glass, n. (1) గాజు; కాచము; (2) గ్లాసు; గళాసు; * glasses, n. pl. అద్దాలు; కళ్లద్దాలు; కళ్లజోడు; కండ్లజోడు; సులోచనాలు; ముక్కద్దాలు; * glassonyms, n. pl. భాషపేరుమీద ఏర్పడే స్థలనామాలు; see also demonyms, toponyms; * glaucoma, n. నీరుకాసులు; నీటికాసులు; ఒక కంటిజబ్బు; పైకి కనబడని లక్షణాలతో, చాప కింది నీరులా వచ్చి, ముదిరితే దృష్టిని పూర్తిగా పోగొట్టి, అంధత్వం వచ్చేలా చేసే జబ్బు; జబ్బు లేతగా ఉన్న సమయంలో పసికట్టి వైద్యం చేసి దీనిని అదుపులో పెట్టవచ్చు; Glaucoma is a complex disease in which damage to the optic nerve leads to progressive, irreversible vision loss. Glaucoma is the second leading cause of blindness. * gleaming, adj. విలసితం; ** gleaming with ignorance, ph. అజ్ఞాన విలసితం; * glee, n. ఆనందం; ఆహ్లాదం; సంతోషం; * glen, n. కోన; ఇరుకైన లోయ; * glide, v. i. జారు; జరుగు; * glitch, n. రూపకల్పనలో దొర్లిన పొరపాటు; అనుకున్నట్లు పని చెయ్యకపోవడం; * glitter, n. జిగి; మెరుపు; తళుకు; * glitter, v. i. అలరు; అలరారు; మెరియు; తళుక్‍మను; జిగేల్‍మను; * glittering, adj. విలసితం; ** glittering with ignorance, ph. అజ్ఞాన విలసితం; * global, adj. ప్రపంచ; వసుధైక; సార్వత్రిక; ** global viewpoint, ph. వసుధైక దృక్పథం; * globe, n. (1) గోళం; (2) భూగోళం; అవనీమండలం; * globular, adj. ఆణి; గోళాకార; వట్రువ; ** globular clusters, ph. [astro.] ఆణి గుచ్ఛములు; * gloom, n. చీకటి; దైన్యం; నిరుత్సాహం; * glorious, adj. దేదీప్యమాన; ఉజ్వల; దివ్యమైన; * glory, n. వైభవం; ప్రభ; ప్రకాశం; కీర్తి; * gloss, n. పైమెరుపు; వ్యాఖ్య; టీక; టిప్పణి; భాష్యం; * gloss, v.t. మెరుగులు దిద్దు; వ్యాఖ్యానించు; భాష్యం చెప్పు; * glossary, n. అపూర్వ పదార్థకోశం; అపూర్వ శబ్దసంగ్రహం; పదపట్టిక; పదకోశం; టిప్పణం; * glossitis, n. నోటిపూత; * glossary, n. పదకోశం; ఒక పుస్తకంలోని కీలకమైన మాటల అర్థాలు; * glossy, n. మసృణం; * glottals, n. pl. [ling.] కంఠమూలీయములు; స్వరతంతువుల మధ్యనున్న జాగా ద్వారా గాలిని వదలడం వల్ల వచ్చే శబ్దాలని సూచించే అక్షరాలు; ఉదా, హ; ** glottal stop, ph. [ling.] కంఠమూల స్పర్శం; * glottis, n. శ్వాసనాళ ద్వారం; కంఠమూలం; కంఠబిలం; స్వరతంతువుల మధ్యనున్న జాగా; (rel.) epiglottis; * glotto-labials, n. కంఠోష్ట్యములు; * glove, n. చేతిత్తి; * glow, n. వెలుగు; వర్చస్సు; డాలు; * glow, v. i. ప్రకాశించు; * glowworm, n. మిణుగురు పురుగు; ధ్వాంతమణి; ఖద్యోతం; జ్యోతిరింగణం; * glucose, n. మధోజు; గ్లూకోజు; రక్తంలో ఉండే చక్కెర; * glue, n. జిగురు; బంక; సర్వీసు; * glum, adj. విచారవదనంతో ఉండు; ముసురుమూతితో ఉండు; * glut, n. అపరిమితం; కూరుడు; కావలసిన దానికంటె అత్యధికం; * gluttons, n. pl. తిండిపోతులు; బోరెంపోతులు; కుక్షింబరులు; ఉదరంభరులు; అద్మరులు; ఆబూతికాళ్లు; * glycemic index, ph. ఒక పదార్ధాన్ని మనం తిన్న తరువాత ఎంత త్వరగా మన రక్తంలో గ్లూకోజు స్థాయిని పెంచుతుందో ఆ సూచీని glycemic index అంటారు. అయితే ఆ సూచీ మనం ఆ పదార్ధాన్ని ఎంత తింటున్నామన్నది పరిగణనలోకి తీసుకోదు; * glycemic load, ph. ఆహారపదార్ధం ఎంత తింటే ఎంత గ్లూకోస్ పెరుగుతుంది అని తెలుసుకోవడానికి glycemic load (GL) అనే మరొక సూచీ వాడతారు; GL విలువ 10 లోపు ఉంటే తక్కువ, 11 - 19 ఉంటే మధ్యస్థం, 20 పైన ఉంటే అధిక glycemic load; * glycerin, glycerine (Br.), n. మధురిక; గ్లిసరిన్; * glycogen, n. మధుజని; జంతువుల కండలలో ఉండే చక్కెర వంటి పిండిపదార్థం; * glyphs, n. pl. మూలరూపాలు; మూలాకారాలు; ఒక వర్ణమాలలోని అక్షరాలని రాసే బాణీలో ఉన్న మౌలికమైన ఆకారాలు; * glyptography, n. నగిషీపని; |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==Part 2: Gm-Gz== {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---> * gnat, n. (నేట్) జోరీగ; మశకం; * gnaw, v.t. (నా) కొరుకు; నములు; [[File:Sundial Taganrog.jpg|thumb|right|gnomon=సూర్య యంత్రంలో నీడని ప్రసరించే శంకు]] * gnomon, n. నిట్రాట; విష్కంభం; గుంజ; శంకు; ఈ నిట్రాట నీడ పొడుగుని కొలిచి వేళ ఎంత అయిందో చెప్పవచ్చు. మిట్ట మధ్యాహ్నం ఈ నిట్రాట కింద పడే నీడ (విషువచ్ఛాయ) పొడుగుని కొలిచి ఆ ప్రదేశం యొక్క అక్షాంశం కనుక్కోవచ్చు. (ety.) ఈ మాటకీ జ్ఞానంకీ సంబంధం ఉంది. కాలజ్ఞానం ఇచ్చే రాట; ** shadow cast by a gnomon, ph. విషువచ్ఛాయ; * gnu, n. ఆఫ్రికా దేశపు దుప్పి; * go, inter. వెళ్లు; వెళ్లండి; పో, పొండి; * go, v. i. వెళ్లు; చనుదెంచు; పోవు; పయనించు; ఏగు; ఏగుదెంచు; ఏతెంచు; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''---Usage Note: go, gone, been * ---Use ''gone'' as the usual past participle of ''go'': Kamala has gone to Delhi (= she is there now); Raghu has ''been'' to Mumbai (= He has visited Mumbai before, but is not there now).''' |} * * goad, n. ములుకోల; ముల్లుకర్ర; * goad, v. t. (1) రెచ్చగొట్టు; కిర్రు ఎక్కించు; ఉసి కొలుపు; పురి ఎక్కించు; (2) పొడుచు; * goal, n. గమ్యం; గంతవ్యం; ఆశయం; ధ్యేయం; లక్ష్యం; ** lofty goal, ph. ఉన్నతాశయం; * goat, n. మేక; మేషం; ** billy goat, ph. చీంబోతు; మగ మేక; ** she-goat, ph. మేక; * goatee, n. గడ్డం; పిల్లి గడ్డం; * gobble, v. t. బుక్కు; * goblet, n. పానభాజనం; పానీయాలు తాగే గుండ్రని చిన్న గిన్నె; * goblin, n. అల్లరి దయ్యం; పిల్ల దయ్యం; * god, n. m. దేవుడు; వేలుపు; దైవం; భగవంతుడు; ఈశ్వరుడు; పరమేశ్వరుడు; దేవర, కడవలి; అప్పడు; * goddess, n. f. దేవత; అమ్మవారు; దేవేరి; * godfather, n. m. జ్ఞానపిత; * God-given, n. దైవదత్తం; దేవిడిచ్చినది; * god-sent, adj. ఆధిదైవిక; దైవానుగ్రహం వల్ల కలిగిన; * godhead, n. దైవత్వం; * godown, n. గిడ్డంగి; కొటారు; కోష్ఠం; కొట్టడి; గోదాం; గోడౌను; మండీ; * godspeed, n. శుభం!; క్షేమంగా వెళ్లి లాభంగా రా!; ప్రయాణం అయే ముందు ఇచ్చే శుభాకాంక్షలు; * goiter, n. గళగండం; గండమాల; * gold, n. బంగారం; సువర్ణం; స్వర్ణం; కాంచనం; కనకం; పసిడి; పైడి; పుత్తడి; కుందనం; అపరంజి; హాటకం; భృంగారం; పారణ్యం; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 79, సంక్షిప్త నామం, Au); [Sans.] jval, shining like a flame, [Lat.] aurum, shining dawn; ** gold coating ph. జలపోసనం; ** gold fiber, ph. జలతారు; బంగారుతీగ; ** gold lace, ph. జలతారు; సరిగ; ** gold standard, ph. సువర్ణ ప్రమాణం; బంగారం ధరని బట్టి, చలామణీలో ఉన్న డబ్బు విలువని నిర్ణయించే పద్ధతి; ** 24 carat gold, ph. మేలిమి బంగారం; కుందనం; అపరంజి; తప్తకాంచనం; * golden, adj. బంగారు; పొన్నారి; సువర్ణ; కనక; హాటక; ** golden jubilee, ph. స్వర్ణోత్సవం; ఏభయి ఏళ్ల వార్షికోత్సవం; ** golden little children, ph. [idiom] చిన్నారి, పొన్నారి బాలలు; ** golden ratio, ph. [math.] స్వర్ణనిష్పత్తి; సమబాహు పంచభుజములో స్వర్ణ నిష్పత్తి, దాని ద్వారా హేమచంద్ర-ఫిబొనాచ్చి (Hemachandra-Fibonacci numbers) సంఖ్యలు అంతర్గతమై ఉన్నాయి; ఈ స్వర్ణ నిష్పత్తి, హేమచంద్ర-ఫిబనాచ్చి సంఖ్యలు ఎన్నో రంగాలలో పదే పదే దర్శనమును ఇస్తాయి; శిల్పములలో, పూలలో, పండ్లలో, సంగీతములో, అలలలో, సర్పిలములో (spiral), ఛందస్సులో, ఇలా ఎన్నో రంగాలలో ఇవి గోచరిస్తాయి; ** goldfinch, n. బంగారు పిచ్చుక; పయిడికంటి పిట్ట; * goldsmith, n. కంసాలి; నగసాలి; అగసాలి; స్వర్ణకారుడు; కమ్మటీడు; * gonad, n. [bio.] బీజాండం; సంతానాంగం; * Gondwanaland, n. గొంద్వానా ఖండం; కొన్ని మిలియన్ల సంవత్సరాల కిందట భారతదేశం, ఆస్ట్రేలియా, మొదలైన భూభాగాలన్నీ కలిసి ఉండిన రోజులలో ఒక భాగం పేరు; * gonorrhea, n. సెగ; సవాయి; పూయ మేహం; సుఖరోగం; గనేరియా; * good, adj. మంచిదైన; మంచి; చక్కని; శుభమైన; బాగుగా; బాగైన; ** good and bad luck, ph. లగ్గు ఎగ్గులు; ** good faith, ph. మంచి నమ్మకం, సదుద్దేశం; ** good luck, ph. అదృష్టం; లగ్గు; లక్కు; ** good morning, ph. శుభోదయం; సుప్రభాతం; మేలుపొద్దులు; ** good order, ph. బరాబరు; ** is it good? ph. బాగుందా? ** it is not good, ph. బాగు లేదు; బాగా లేదు; ** they are not good, ph. బాగు లేవు; బాగా లేవు; * good-bye, n. స్వస్తి; God be with you అన్న మాటలని క్లుప్తపరచగా వచ్చినది; * goodness, n. మంచితనం; * goods, n. దినుసులు; వస్తువులు; సామాను; సరకులు; సరంజామా; * goods train, n. మాల్‍గాడీ; * goodwill, n. సౌజన్యం; సౌహార్దం; ఆదరాభిమానాలు; * goondas, n. pl. [Ind. Engl.] గూండాలు; ruffians and toughs; enforcers typically used by political parties; * goose, n. (1) చక్రవాకం; బాతు రూపంలో, బాతుకంటె పెద్దది, ఈ పక్షులు వలస వెళుతూ వందల కిలోమీటర్లు ఎగర గలవు; (ety.) cognate of హంస; In Indo-European languages "ga" ==> "ha" (2) దేబె; దేభ్యం; వెర్రి ముఖం; * goosebumps, ph. గగురుపాటు; రోమాంచం; రోమోద్గమం; * gore, n. నెత్తురు; కారి, గడ్డకట్టిన రక్తం; * gore, v. t. కుమ్ము; పొడుచు; * gorge, n. లోయ; గండి; కంధరం; రెండు ఎత్తయిన కొండల మధ్య ఉన్న ఇరుకైన ప్రదేశం; * gorge, v. t. బొక్కు; మింగు; కబళించు; * gorilla, n. (1) గొరిల్లా; మహావానరం; మనిషిని పోలిన, కోతి వంటి, తోక లేని, ఆఫ్రికా ఆదవులలో నివసించే పెద్ద జంతువు; [bio.] ''Gorilla gorilla'' of the Pongidae family; (2) ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం చేసే సైనికుడు; * gory, adj. రక్తసిక్తమయిన; * gosling, n. పిల్ల చక్రవాకం; బాతు పిల్ల; * gospel, n. దైవ వాక్యం; సువార్త; బైబిల్ లోని కొత్త నిబంధనలలో నాలుగు సువార్తలు ఉన్నాయి: మత్తయ్ (Matthew), మార్క్ (Mark), లూకా (Luke), జాన్ (John); ఈ నాలుగు సువార్తలూ చెప్పేది ఒకే కథ, నాలుగు భిన్న కోణాల నుండి; * gossamer, n. సన్నటి తంతువు; సాలెపట్టు లోని దారము వంటి దారం; * gossip, n. పిచ్చాపాటి; గుసగుసలు; పనికిరాని సుద్దులు; * gourd, n. గుమ్మడికాయ; ** bitter gourd, ph. చేదు పుచ్చకాయ; ** bottle gourd, ph. ఆనపకాయ; సొరకాయ; ** snake gourd, ph. పొట్లకాయ; * gourmand, n. m. భోజనప్రియుడు; * gout, n. ఆమవాతం; * govern, v. t. పరిపాలించు; పాలించు; ఏలు; చెలాయించు; * governance, n. పరిపాలన; పాలన; ఏలిక; ఏలుబడి; * governor, n. పరిపాలకుడు; పాలకుడు; ఏలిక; గవర్నర్; * government, adj. ప్రభుత్వ; దొరతనపు; * government servant, ph. ప్రభుత్వోద్యోగి; * government, n. (1) ప్రభుత్వం; దొరతనం; ప్రాభవం; సర్కారువారు; గవర్నమెంటు; (2) పరిపాలన; దౌలతు; * gown, n. గౌను; * grace, n. (1) ఒయ్యారం; సొంపు; సోయగం; హొయలు; నయగారం; (2) కటాక్షం; అనుగ్రహం; (3) భోజనం చేసే ముందు చేసే ప్రార్థన; * graceful, adj. కమనీయ; * grackle, n. కొండ గోరింక; మాట్లాడే మైనా; talking mynah; hill mynah; this is different from the Common mynah; [bio.] ''Gracula religiosa'' of the Sturnidae family; * gradation, n. స్తరీకరణ; ఒక వరుస క్రమంలో అమరేలా చెయ్యడం; * grade, n. (1) తరగతి; (2) స్థాయి; (3) వాలు; * graded, adj. స్తరీకృత; ** graded vocabulary list, ph. స్తరీకృత పదపట్టిక; * gradient, n. గండీ; వాలు; ప్రవణత; నతిక్రమం; [see also] slope; ramp; ** density gradient, ph. సాంద్రతా ప్రవణత; సాంద్రతా నతిక్రమం; * gradually, adv. క్రమేపీ; క్రమేణా; క్రమంగా; క్రమస్యా; రానురాను; అంతకంతకు; కాలావధికంగా; * graduate, n. పట్టభద్రుడు; * graduated, adj. కొల; అంశాంకన; గీతలు గీయబడ్డ; క్రమాంకిత; క్రమముగా విభాగించబడ్డ; ** graduated jar, ph. కొల జాడీ; ప్రస్థమానం; * graft, n. (1) అంటు; (2) లంచం; అక్రమమైన ఆర్జన; * branch graft, ph. కొమ్మంటు; * graft, v. t. అంటు కట్టు; అంటుతొక్కు; * grain, n. (1) దినుసు; ధాన్యం; గింజ; (2) రేణువు; (3) పలుకు; ** grain of boiled rice, ph. మెతుకు; ** grain of paradise, ph. ఏలకులు; ** grain of salt, ph. ఉప్పు కల్లు; ఉప్పు బెడ్డ; * graininess, n. పూసరికం; పలుకుదనం; * grains, n. pl. దినుసులు; ధాన్యాలు; గింజలు; ** cooked grains, ph. మెతుకులు; పులాకములు; ** food grains, ph. తిండి గింజలు; ఆహార ధాన్యాలు; * gram, n. (1) బరువుని తూచడానికి వాడే కొలమానం; (2) కాయధాన్యం; ** Bengal gram, ph. శనగలు; ** cow gram, ph. అనుములు; ** black gram, ph. మినుగులు; ** green gram, ph. పెసలు; ** horse gram, ph. ఉలవలు; ** red gram, ph. కందులు; * grammar, n. వ్యాకరణం; భాష యొక్క అంతర్గత కట్టడిని అధ్యయనం చేసే శాస్త్రం; * grammarian, n. వైయ్యాకరణి; వ్యాకరణకర్త; వైయ్యాకరణుడు; లాక్షణికుడు; * grammatical, adj. వ్యాకరణయుక్తంగా; వ్యాకరణ; ** grammatical error, ph. వ్యాకరణ దోషం; * grammatology, n. లేఖన శాస్త్రం; * granary, n. ధాన్యాగారం; గాదె; * grand, adj. వైభవంగా; గొప్పగా; ఘనంగా; అద్భుతంగా; * grand, n. వైభవం; గొప్ప; ఘనం; అద్భుతం; * grandeur, n. వైభవం; * granddaughter, n. (1) మనుమరాలు; (2) పౌత్రి; కొడుకు కూతురు; (3) దౌహిత్రి; కూతురు కూతురు; ** great granddaughter, ph. ప్రపౌత్రి; * grandfather, n. (1) తాత; జేజె; అబ్బ; ఆర్యకుడు; (2) పితామహుడు; తండ్రి యొక్క తండ్రి; (3) మాతామహుడు; తల్లి యొక్క తండ్రి; ** great grandfather, ph. ముత్తాత; ప్రపితామహుడు; ప్రమాతామహుడు; * grandmother, n. (1) మామ్మ; నాయనమ్మ; బామ్మ; అవ్వ; జేజెమ్మ; పితామహి; తండ్రి యొక్క తల్లి; (2) అమ్మమ్మ; అవ్వ; బాప్ప; నానక్క; మాతామహి; తల్లి యొక్క తల్లి; ** great grandmother, ph. తాతమ్మ; ప్రపితామహి; ప్రమాతామహి; * grandson, n. (1) మనుమడు; (2) పౌత్రుడు; కొడుకు కొడుకు; (3) దౌహిత్రుడు; కూతురు కొడుకు; ** great grandson, ph. ప్రపౌత్రుడు; * granite, n. నల్లసేనపు రాయి; నల్లసేనం; నల్లరాయి; * grant, n. ఈనాం; దానం; ప్రదానం; ** land grant, ph. మాన్యం; * grant, v. t. మంజూరు చేయు; అనుగ్రహించు; * granular, adj. పూసకట్టినట్లు; కరకట్టినట్లు; * granule, n. నూక; రేణువు; * granulocite, n. రేణు కణం; * granulose, n. కణికసంహితం; * grape, n. ద్రాక్ష; మృద్విక; * grape juice, n. ద్రాక్ష రసం; * grape vine, n. ద్రాక్ష తీగ; * grape wine, n. ద్రాక్ష సారా; ద్రాక్షారిష్టం; ** by the grape wine, ph. కర్ణాకర్ణిగ; * grapefruit, n. పంపరపనస; చకోర్త పండు; తియ్య నారింజని, పంపరపనసని జోడించగా వచ్చిన కంచర జాతి పండు; * graph, n. రేఖాపటం; * graphic, adj. (1) రేఖాత్మక; (2) వివరణాత్మక; విపులంగా; కళ్ళకి కట్టినట్లు; * graphical, adj. రేఖాచిత్రీయ; ** graphical user interface, ph. చిత్రాంతరాననం; (rel.) అక్షరాంతాననం = command line interface; * graphite, n. ఒక రకపు కర్బనం; * graphology, n. దస్తుశాస్త్రం; దస్తూరీని పరిశీలించే శాస్త్రం; * graphy, suff. లేఖనం; ** spectrography, n. వర్ణలేఖనం; * grapnel, n. గాలం: చాలా కొక్కెములు కల లంగరు; * grasp, n. గ్రహణశక్తి; అవగాహన; పట్టు; * grass, n. గడ్డి; పచ్చగడ్డి; పచ్చిక; కసవు; పూరి; కుశ; తృణం; గ్రాసం; (rel.) hay; ** lemon grass, ph. కామంచి గడ్డి; * grasshopper, n. గొల్లభామ; మిడత; when ordinary grasshoppers band together into a flock we call them locusts; When food supplies are scarce, they interact with other solitary grasshoppers and turn into a locust – changing color from green to yellow and black. The locusts which are called 'gregarious' locusts form a swarm and attack crops; * grate, n. గ్రాది; ఇనుప చువ్వల వరుస; * grate, v. t. కోరు; తురుము; * grater, n. కోరాం; తురుమిక; తురుముడు పీట; * grating, n. (1) కటకటాలు; (2) రూళ్లపలక; జాలకం; కటకటాల ఆకారంలో సన్నటి గీతలుతో ఉన్న గాజు పలక; ** diffraction grating, ph. వివర్తన జాలకం; వివర్తన రూళ్లపలక; [[డైఫ్రాక్షన్ గ్రేటింగ్]] * gratings, n. (1) కోరు; తురుము; (2) కటకటాలు; (3) జాలకం; కటకటాల ఆకారంలో సన్నటి గీతలు గీసిన గాజు పలక; * gratuity, n. బక్షీసు; ఈనాము; డబ్బురూపంలో ఇచ్చే పారితోషికం; బహుమానం; టిప్పు; * grave, adj. ముఖ్యమైన; గంభీరమైన; ఉపేక్షించడానికి వీలుకాని; * grave, n. సమాధి; * gravel, n. గులకరాళ్లు; మొరపరాళ్లు; కంకర; * gravelly, adj. గరువు; మొరప; ** gravelly soil, n. మొరపనేల; * gravimetric, adj. భారమాన; గరిమాన; * gravitation, n. గురుత్వం; ** Law of gravitation, ph. గురుత్వ నియమం; గురుత్వ సూత్రం; ** universal Law of gravitation, ph. విశ్వవ్యాప్తమయిన గురుత్వ నియమం; విశ్వవ్యాప్తమయిన గురుత్వ సూత్రం; * gravitational, adj. గురుత్వ; ** gravitational attraction, ph. గురుత్వ ఆకర్షణ; ** gravitational field, ph. గురుత్వ క్షేత్రం; ** gravitational force, ph. గురుత్వ బలం; ** gravitational mass, ph. గురుత్వ గరిమ; గురుత్వ భారం; ** gravitational radius, ph. గురుత్వ వ్యాసార్థం; * gravity, n. గురుత్వం; గురుత్వ ఆకర్షణ; గరిమ; ** anti gravity, ph. నిష్ గురుత్వం; ప్రతి గురుత్వం; ** center of gravity, ph. గురుత్వ కేంద్రం; (note) center of mass = గరిమనాభి; ** micro gravity, ph. సూక్ష్మ గురుత్వం; నభోనౌకలలో అనుభవానికి వచ్చే అతి తక్కువ గురుత్వ బలం; ** specific gravity, ph. విశిష్ట గురుత్వం; ** zero gravity, నాస్తి గురుత్వం; * gray, grey (Br.), adj. ధూసర; ** gray matter, ph. ధూసరాంశం; దూసరద్రవ్యం; మెదడులోని బూడిదవన్నె పదార్థం; * gray, n. బూడిద రంగు; ధూసర వర్ణం; * graze, v. t. కసవు మేయు; ** grazing land, ph. గోష్పాదము; * grease, n. జిడ్డు; కందెన; కందెన చమురు; * great, adj. మహా; గొప్ప; పెద్ద; ఉద్దండ; ** great grandfather, ph. ముత్తాత; ** great grandmother, ph. ముత్తవ్వ; ** great-grandson, ph. ముని మనవడు; ** great scholar, ph. ఉద్దండ పండితుడు; * Great Circle, n. [astron.] మహావృత్తం; * greatness, n. గొప్పతనం; ఘనత; * greater, adj. బృహత్తర; ** greater Delhi, ph. బృహత్తర ఢిల్లీ; ఢిల్లీ; శివార్లు కలుపుకొని అని అర్థం; * greatest, adj. గరిష్ఠ; * Grebe, n. వజ్జులి పక్షి; బాతు కుటుంబానికి చెందిన ఒక రకమైన నీటిపక్షి; * Greek, adj. యవన; యూనానీ; గ్రీసు దేశానికి సంబంధించిన; see also Hellenic; * greed, n. పేరాశ; అత్యాశ; దురాశ; ఆబ; * green, adj. (1) పచ్చ; పచ్చని; ఆకుపచ్చ; హరిత; ఆకు; పసిరిక; (2) పచ్చి; కసరు; ** green cricket, ph. ఆకు మిడత; ** green grass, ph. పచ్చి గడ్డి; పచ్చిక; ** green leaf extract, ph. పసరు; ** green mangoes, ph. పచ్చి మామిడి కాయలు; ** green meadow, ph. పచ్చిక; పచ్చిక బయలు; ** green onion, ph. ఉల్లికాడలు; ** green revolution, ph. హరిత విప్లవం; ** green vitriol, ph. అన్నభేది; ** dark green, ph. ముదర ఆకుపచ్చ; * greenery, ph. పచ్చిక; వృక్ష సముదాయం; * greenhouse, n. హరితగృహం; పచ్చటి ఉష్ణమండలపు మొక్కలని పెంచడానికి ప్రత్యేకంగా తయారు చేసిన గాజద్దాల గది; ** greenhouse gases, ph. హరితగృహ వాయువులు; ఈ వాయువులు మన వాతావరణంలో పెరిగిపోతే మన భూగ్రహం హరితగృహంలా వేడిగా తయారవుతుందని సిద్ధాంతం; * greens, n. ఆకుకూరలు; కలంబి; కలంబం; ** green scorpion, ph. ఆకు తేలు; * greet, v. t. పలకరించు; ఆహ్వానించు; వందనము చేయు; * greeting, n. (1) పలకరింపు; పిలుపు; (2) శుభాకాంక్ష; ** greeting card, ph. ప్రత్యుత్థాన పత్రం; ఆహ్వాన పత్రం; * grey, adj. పలిత; నెరిసిన; పండిన; ** grey hair, ph. పండిన జుత్తు; నెరిసిన జుత్తు; * greyness, n. పాలిత్యం; * grid, n. జాలకం; గ్రాది; కటకటాలు; కటాంజనం; జల్లెడ ఆకారంలో నిలువు, అడ్డుగీతలు కాని, బద్దీలు కాని ఉన్న అమరిక; ** iron grid, ph. ఇనప కటకటాలు; ఇనప గ్రాది; ఇనప కటాంజనం; * gridlock, n. దిగ్బంధం; నాలుగు వీధుల మొగలో వాహనాలు ఎటూ కదలలేని పరిస్థితిలో ఇరుక్కుపోయిన పరిస్థితి; * grief, n. విచారం; సంతాపం; దుఃఖం; శోకం; ఖేదం; చింత; వగ; అలమట; విషాదం; మనస్తాపం; విషణ్ణము; అంగలార్పు; వ్యాకులం; మనికితం; * grieve, v. i. విచారించు; వగచు; శోకించు; ఖేదించు; అలమటించు; అలమరించు; అంగలార్చు; దుఃఖించు; ఉమ్మలించు; దురపిల్లు; * grill, n. (1) అంగారిణి; కుంపటి; (2) కటాంజనం; కటకటాలు; ఇనప తడక; * grill, v. t. (1) పుంఖానుపుంఖాలుగా ప్రశ్నలవర్షం కురిపించు; సతాయించు; ఎడతెగని విచారణ చేయు; (2) కుంపటి మీద కాని ఇనప చట్రం మీద కాని వంట వండు; * grimace, n. ఇకిలింపు; * grime, n. మురికి; మకిలి; * grind, v. t. (1) రుబ్బు; నూరు; విసరు; (2) సానపట్టు; (3) అరగదీయు; చాదు; ** dry grind, ph. విసరు; ** wet grind, ph. రుబ్బు; నూరు; * grindstone, n. (1) సాన; రుబ్బురోలు; సన్నికల్లు; (2) తిరగలి; (3) ఆకురాయి; * grinder, n. (1) తిరగలి; ఘరట్టం; విసర్రాయి; రాగిన కల్లు; (2) రుబ్బురోలు; సన్నికల్లు; పేషణి; ** dry grinder, ph. తిరగలి; ఘరట్టం; ** wet grinder, ph. రుబ్బురోలు; సన్నికల్లు; * grinding, adj. పేషక; ** grinding wheel, పేషక చక్రం; * grip, n. పట్టు; పటిమ; పటుత్వం; * grip, v. t. పట్టుకొను; * gripe, n. కడుపునొప్పి; నొప్పి; బాధ; * grisly, adj. భయంకరమైన; * grist-mill, n. తిరుగలి; * groan, n. మూలుగు; * groceries, n. దినుసులు; అంగడి దినుసులు; పచారీలు; * groin, n. గజ్జ; కచ్చ; * groom n. పెండ్లి కొడుకు; పెండ్లి కుమారుడు; * groom, v. t. దువ్వు; మాలీసు చేయు; తయారు చేయు; తరిఫీదు చేయు; * groove, n. చాలు; గాడి; ** plow's groove, ph. నాగేటి చాలు; * grooves, n. pl. చాళ్లు; గాడీలు; * grope, v. i. తడుముకొను; ** grope in the dark, ph. చీకట్లో తడుముకొను; చీకట్లో చిందులాడు; * grope, v. t. తడుము; మరొకరి మర్మస్థానాలని చేతితో తడుము; * gross, adj. స్థూల; సాముదాయ; ** gross body, ph. స్థూల శరీరం; ** gross domestic product, ph. సాముదాయక దేశీ ఉత్పత్తి; * ground, adj. నూరిన; నూరబడ్డ; గుండ కొట్టబడ్డ; * ground, n. (1) నేల; భూమి; (2) ఆధారం; ** groundbreaking ceremony, ph. శంకుస్థాపన; * groundwater, n. భూజలం; అంతర్వాహిని; * groundless, adj. నిరాధారమైన; * groundlings, n. pl. అలగా జనం; సాధారణ ప్రజ; సాదా మనుష్యులు; * groundnut, n. వేరుశనగ; పల్లికాయ; * grounds, n. (1) ఆధారం; కారణం; (2) ప్రాంగణం; (3) నూక; మొరం; పొడి; * group, adj. సమూహిక; * group, n. (1) గుంపు; గణం; కులం; రాసి; తతి; దండు; మేళం; బృందం; సమూహం; సందోహం; కురుంబం; పటలి; నికాయం; నిచయం; నివహం; కూటువ; [2] [Math.] ఒక సమితిలో ఏ రెండు సభ్యులని తీసుకుని ఒక ప్రక్రియ ద్వారా పుట్టించిన మూడవ సభ్యుడు కూడ ఆ సమితికే చెందితే ఆ ప్రక్రియతో కలసిన సమితిని గుంపు అంటారు. ఉదాహరణకి పూర్ణాంకములు, సంకలన ప్రక్రియ ఒక గుంపు అవుతుంది; * grout, n. బిళ్లసున్నం; * grove, n. తోట; తోపు; వనం; ఆరామం; వాటిక; వృక్షవాటిక; ** sacred grove, ph. దేవాలయాలకి సంబంధించిన వనాలు; * grow, v. i. పెరుగు; ఎదుగు; పెంపుచెందు; ప్రబలు; బలియు; తామర తంపరగు; కొనసాగు; * grow, v. t. పెంచు; * growth, n. పెరుగుదల; పెరుగుడు; ఎదుగుదల; వృద్ధి; అభ్యుదయం; ** arithmetic growth, ph. అంక వృద్ధి; ** exponential growth, ph. ఘాతీయ వృద్ధి; ** geometric growth, ph. గుణ వృద్ధి; * grudge, n. పగ; దీర్ఘకోపం; ** hold a grudge, ph. పగపట్టు; * gruel, n. అంబలి; గంజి; జావ; * grunt, n. పంది చేసే గుర్రు శబ్దం; * grunter, n. పంది; * guarantee, n. జామీను; జామీను పత్రం; హామీ; పూచీ; జవాబుదారీ; భరోసా; పూటవాటు; * guana, n. ఉడుం; see also iguana; * guard, n. కాపలాదారు; కాపలా వాడు; కాపరి; కావలి వాడు; * guard, v. t. కాపలా కాయు; సంరక్షించు; కాపాడు; * guardian, n. పెద్దదిక్కు; సంరక్షకుడు; * guava, n. (గ్వువా, గ్వావా) జామ; ** guava fruit, ph. జామపండు; * guess, n. అంచనా; ఊహ; బద్దింపు; ఉజ్జాయింపు; * guess, v. i. అంచనావేయు; ఊహించు; * guest, n. అతిధి; భోజనానికి వచ్చిన వ్యక్తి; ** unannounced guest, ph. అభ్యాగతి; చెప్పకుండా భోజనానికి వచ్చిన వ్యక్తి; * guide, n. (1) చింతామణి; దారి చూపేది; దారి చూపే పుస్తకం; (2) దారి చూపే వ్యక్తి; ** guide to medicine, ph. వైద్య చింతామణి; * guided, adj. మార్గణ: వెతుక్కుంటూ వెళ్లే; ** guided missile, ph. మార్గణ క్షిపణి; * guidelines, n. మార్గదర్శకాలు; సూచనలు; * guile, n. మాయోపాయం; * guilt, n. అపరాధ భావన; దోషం; తప్పు; * guild, n. సంఘం; వణిజుల సమాజం; * guilty, n. దోషి; దోషులు; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''---Usage Note: guilty, ashamed, embarrassed * ---Use ''guilty'' to say that someone is unhappy because s/he has done something that has harmed someone else: He felt guilty for always coming late to work. Use ''ashamed'' to say that someone feels disappointed with himself /herself for doing things that are wrong or unacceptable. Use ''embarrassed'' when someone is upset because s/he has done something that makes her/him feel silly.''' |} * [[File:Numida_meleagris_-Kruger_National_Park%2C_South_Africa-8a.jpg|right|thumb|గినీ కోడి_-Kruger_National_Park%2C_South_Africa-8a.jpg]] [[File:Two_Adult_Guinea_Pigs_%28cropped%29.jpg|right|thumb|రెండు గినీ పందులు]] * Guineafowl, n. గిన్ని కోడి; గినీ కోడి; * Guinea pig, n. గినీ పంది; బొచ్చు, చిన్న చెవులు ఉండి, తోక లేని, ఎలకని పోలిన చిన్న జంతువు; కొత్త మందులని ముందస్తుగా ఈ జంతువుల మీద ప్రయోగించి చూస్తూ ఉంటారు; * gulf, n. (1) సింధుశాఖ; సముద్రపు పాయ; దూసేరు; (2) ఖేదం; వ్యత్యాసం; * gull, n. గౌరు కాకి; * gullet, n. కుత్తుక; * gullibility, n. అమాయకత్వం; సత్తికాలపుతనం; * gulp, n. గుక్కెడు; * gulp, v. t. మింగు; దిగమింగు; * gum, n.(1) బంక; చెట్ల నుండి కారే జిగురైన పదార్థం; (2) ఇగురు; చిగురు; పంటి చిగురు; * gum arabic, ph. తుమ్మబంక; [bot.] ''Acacia senegal'' of the Mimosaceae family; తుమ్మ జాతికి చెందిన చెట్ల నుండి స్రవించే జిగురుని గమ్ అరబిక్ అంటారు. సుడాన్ లో ఈ చెట్లు విస్తారంగా పెరుగుతాయి; భారతదేశంలోని రాజస్థాన్ లోని ఎడారి ప్రాంతాలలోను, పంజాబ్, హర్యానాలలో కూడా పెరుగుతాయి; వీటిని స్థానికంగా ఖేర్ అని పిలుస్తారు; ఈ చెట్ల కాయలు పక్వానికి వచ్చే దశలో వాటి కాండానికి గాట్లు పెట్టి వాటినుండి స్రవించే జిగురుని సేకరిస్తారు క్రీ. పూ. 2000 సంవత్సరం ప్రాంతాలనుండి ఈజిప్టులో గమ్ అరబిక్ ను ఉపయోగించినట్లు, సూడాన్ తదితర ఆఫ్రికన్ దేశాల నుంచి ఈ జిగురు అరేబియాకు, అక్కడి నుంచి అరబ్ వర్తకుల ఓడలలో యూరప్ కు రవాణా అయ్యేదనీ తెలుస్తున్నది. వాణిజ్యపరంగా మూడు ముఖ్యమైన జిగుర్లు మనం ఉపయోగిస్తాం. అవి తుమ్మ జిగురు (Arabic Gum or Gum Arabic), Gum Tragacanth, కరాయా గమ్ (Karaya Gum). ఈ జిగుర్లు రకరకాల పరిశ్రమలలో (అద్దకాలు, కాగితాలు, గోడలకి వేసే రంగులు, చాకోలెట్లు, వగైరా) వాడతారు; ఆహార పరిశ్రమలలో (సాస్ లు, సిరప్ లు, చల్లని పానీయాలు, వగైరా), ఔషధ పరిశ్రమలలో గుండలని బిళ్ళలుగా రూపొందించడంలో కూడా జిగుర్లు ఉపయోగిస్తారు. * gumbo, n. బెండ; * gumption, n. చొరవ; ప్రపంచ జ్ఞానం; లోక జ్ఞానం; ధైర్యం; దమ్ములు; * gun, n. తుపాకి; తోపు; ** fire a gun, ph. తుపాకి కాల్చు; ** load a gun, ph. తుపాకి దట్టించు; * gunner, n. తోపుదారు; ఫిరంగి పేల్చే వ్యక్తి; * gunpowder, n. అగ్నిచూర్ణం; తుపాకిమందు; * guru, n. (1) గురువు; (2) ప్రవీణుడు; సర్వజ్ఞుడు; * gush, v. i. చిప్పిలు; * gust, n. గాలితెర; తటాలున వీచే గాలి; * gut, n. పేగు; అంత్రం; * gutter, n. (1) కాలువ; జలదారి; ఒప్పరం; తూము; (2) ఇంటి కప్పుపై పడ్డ నీటిని కిందకి పారించే గొట్టం; (3) మురికి వాడ; * guts, n. [idiom] దమ్ములు; ధైర్యం; చొరవ; ప్రపంచ జ్ఞానం; లోక జ్ఞానం; * gutturals, n. కంఠ్యములు; కంఠం లోంచి పుట్టిన హల్లులు; * guzzle, v. t. గటగట తాగు; * guzzler, n. పెట్రోలుని గటగట తాగే కారు; పెట్రోలు పొదుపు లేని కారు; * gymkhana, n. [Indian English], జింఖానా; a British-Indian equivalent of an American country club; [ety.] derived from Urdu "gend-khana" meaning "ball-house"; probably the English word gymnasium was derived from this; * Gymnema sylvestre, n. [bot.] పొడ పత్రి; %t2e * gymnasium, n. మల్లశాల; వ్యాయామం చెయ్యడానికీ, ఆటలు ఆడుకోడానికి సదుపాయాలు ఉన్న స్థలం; జింఖానా; * gynecology, n. స్త్రీరోగశాస్త్రం; * gynecomastia, n. మగవారికి వక్షోజాలు రావడం; * gypsum, n. గోదంతి; హరశోఠం; ఒక రకం సున్నపురాయి; CaSO<sub>4</sub>·2H<sub>2</sub>O; * gyration, n. విఘూర్ణనం; బొంగరంలా తిరగడం; వర్తుల భ్రమణం; * gyrator, n. బొంగరం; విఘూర్ణి; * gyroscope, n. విఘార్ణిక; ఒక చట్రంలో గిరగిర తిరిగే బరువైన చక్రం; చక్రం ఉన్నా లేక పోయినా ఒక వేదికని నిలకడగా నిలపడానికి వాడే పనిముట్టు;''' |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==మూలం== * V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2 [[వర్గం:వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు]] p8f88iepxts48c6wo6nkr5wnuldkb09 వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/క-ఖ 0 3014 33383 33333 2022-08-24T19:47:46Z Vemurione 1689 /* Part 2: క - ka */ wikitext text/x-wiki =నిఘంటువు= * This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. * You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected. * PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks * American spelling is used throughout. * There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here. 16 March 2016. {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---> ==Part 1: కం - kaM== <poem> కంకణం, kaMkaNaM -n. --(1) bracelet; --(2) bangle; --(3) a bracelet worn on the wrist or ankle as a mark of taking a vow; కంకణం కట్టుకొను, kaMkaNaM kaTTukonu -ph. -- take a vow; commit oneself to a task; కంకర, kaMkara -n. --gravel; road metal; (esp.) the stones used in road building; Gravel often has the meaning a mixture of different size pieces of stone mixed with sand and possibly some clay; కంకాళం, kaMkALaM -n. --skeleton; కంకి, kaMki -n. --ear of grain; seedhead; కంఖాణి, kaMkhANi -n. --a horse of good pedigree; an Arabian horse; కంగారు, kaMgAru -n. --(1) agitation; anxiety; confusion; --(2) kangaroo; a marsupial native to Australia; కంగుతిను, kaMgutinu -v. i. --lose; take a loss; get defeated; get humiliated; get embarrased; కంగుమను, kaMgumanu -v. i. --produce a clangy metallic sound; కంచం, kaMcaM -n. --dinner plate; (lit.) plate made out of bronze; కంచుతో చేసినది కనుక కంచం; కంచరం, kaMcaraM -n. --carriage; cart; కంచర, kaMcara -adj. --hybrid; కంచర గాడిద, kaMcara gADida -n. --mule; (lit.) hybrid donkey; the offspring of a mare and a jackass; (ety.) this word probably came about because mules are mostly used to carry goods or pull carts; కంచరి, kaMcari -n. --bronzesmith; coppersmith; brazier; కంచు, kaMcu -n. --bronze; bell metal; an alloy of copper and tin; కంచుకం, kanchukaM - n. -- (1) jacket; (2) slough; the outer skin left by a snake; కంచు కాగడా, kaMcu kAgaDA -n. --bronze torch; bright torch; కంచు యుగం, kaMcu yugaM -n. --bronze age; the period of time between stone age and iron age; circa 4000 B. C. E; కంచి, kaMci -n. --short for కాంచీపురం, a holy place in South India; కంచి గరుడ సేవ, kaMci garuDa sEva -ph. --[idiom] futile effort; unrecognized effort; -- పెద్దగా ఉపయోగం లేని పని, బండ చాకిరి లాంటిది చేసి దాని నుండి ఏమాత్రం లాభం, ఫలితం లేకపోతే అలాంటిదాన్ని "కంచి గరుడ సేవ" అని అనడం జనవ్యవహారం లోకి వచ్చింది. కంచె, kaMce -n. --fence; hedge; a fence made out of thorny material; a living fence; కంటకం, kaMTakaM -n. --(1) thorn; barb; --(2) crow; --(3) plague; evil; కంటకుడు, kaMTakuDu -n. --tormentor; కంటి, kaMTi -adj. --related to the eye; possessive form of కన్ను; కంటికంత, kaMTikaMta -n. --eye-hole; eyelet; a small hole in a front door that permits people inside to see who is outside; కంటికటకం, kaMTikaTakaM -n. --lens in the eye; కంటిపాప, kaMTipApa -n. --pupil in the eye; కంటిరెప్ప, kaMTireppa -n. --eyelid; కంటె, కన్న, kaMTe, kanna -p.p. --than; rather than; other than; -n. --(1) collar; --(2) an ornament in the shape of a ring worn by women around their neck; కంటె ఎముక, kaMTe emuka -n. --collar bone; clavicle; కంఠం, kaMThaM -n. --(1) throat; --(2) voice; --(3) neck; --(4) [phonet.] glottis; కంఠమాల, kaMThamAla - n. -- necklace; కంఠబిలం, kaMThabilaM -n. --glottis; కంఠతాపట్టు, kaMThatApaTTu -v. t. --to learn by heart; to commit to memory; కంఠమణి, kaMThamaNi -n. --Adam's apple; కంఠశోష, kaMTha SOsha -n. --strain to the throat; used to refer to strain caused by talking with no useful result; unproductive talk; కంఠసర్పి, kaMThasarpi -n. --diphtheria; Diphtheria is a serious infection caused by strains of bacteria called Corynebacterium diphtheriae that make toxin (poison). It can lead to difficulty breathing, heart failure, paralysis, and even death; కంఠ్య, kaMThya -adj. --back; glottal; కంఠ్యములు, kaMThyamulu -n. --velars; gutturals; క, ఖ, గ, ఘ, ఙ; కంఠాణి, kaMThANi -n. --awl; a sharp stout needle useful to make holes through leather or stacks of paper; కంఠ్యాచ్చులు, kaMThyAcculu -n. --[phonet.] back vowels; vowels uttered from the back of the throat; కంఠోష్ట్యములు, kaMThOshTyamulu -n. --[phonet.] glotto-labials; a type of vowel sound used in some spoken languages; కండ, kaMDa -n. --(1) muscle; biceps; --(2) meat of a fruit; --(3) hardened sugar; కండకావరం, kaMDakAvaraM -n. --arrogance; కండపుష్టి, kaMDapushTi -n. --muscle strength; కండబలం, kaMDabalaM -n. --strength of the biceps; ability to fight; కండరం, kaMDaraM -n. --muscle; కండ్లకలక, kaMDlakalaka -n. --conjunctivitis; a contagious infection of the eye; కండువా, kaMDuvA -n. --shoulder cloth; a towel-like upper garment typically worn by men on their shoulder; కండ్లు, kaMDlu -n. pl. --eyes; కంత, kaMta -n. --slit; small hole; eyelet; aperture; కంతి, kaMti -n. --(1) bump; swelling caused by a bruise; --(2) tumor; కందం, kaMdaM -n. --a type of poetic meter; కంద, kaMda - n. -- corm; elephant-foot yam; [bot.] ''Amorphophallus campanulatus'' of the Araceae family; ''Typhonium orixenese''; -- గ్రీకు భాషలో ‘ఎమార్ఫోస్' అంటే ‘ ఒక నియమిత ఆకారం లేని' అని అర్థం. ‘గంట ఆకారంలో ఉన్న’ దీని పుష్ప గుచ్ఛాన్ని బట్టి దీనికి ‘కాంపాన్యులేటస్’ అనే పేరు వచ్చింది; -- కందలో తీట కంద, తియ్య కంద అని రెండు రకాలున్నాయి. తీట కంద గడ్డ (Corm) అర్ధ గోళాకారంలో, ముదురు గోధుమ వన్నెలో నున్నగా ఉంటుంది. దాన్ని చిన్నచిన్న ముక్కలుగా కోసి నేలలో పాతిపెడితే ప్రతి ముక్క నుంచి మొక్క మొలుస్తుంది. తీట కందలోని దురద దాన్ని ముక్కలు కోసి నీళ్ళతో వండి పారవంచితే పోతుంది. అప్పుడే తవ్వి తీసిన తీట కంద గడ్డలు మరింత దురదగా ఉంటాయి. వాటిని కొంతకాలం నిల్వ ఉంచితే వాటిలోని దురద కొంతమేరకు తగ్గుతుంది.ఇక తియ్య కంద గడ్డకు మొత్తం ఒళ్లంతా కాయల్లా చిన్న గడ్డలుంటాయి. ఈ చిన్న గడ్డల్ని పిల్ల గడ్డలు (Cormels ) అంటారు. పాతిపెట్టిన ఇలాంటి ప్రతి చిన్న గడ్డ నుంచీ ఒక తియ్య కంద మొక్క మొలుస్తుంది. -- కంద దుంపలో ఉండే కాల్షియం ఆగ్జలేట్ (Calcium Oxalate) అనే రసాయనిక పదార్ధం కారణంగా పచ్చి కంద తింటే, నోటిలోనూ గొంతులోనూ విపరీతమైన వికారంతో కూడిన దురద వస్తుంది. తియ్య కందలో ఈ దురద కలిగించే స్వభావం తక్కువగా ఉంటుంది. తీట కందలో దురద ఎక్కువ. ఇక అడవి కందలోనైతే దురద విపరీతం; -- వజ్ర కంద = వన కంద = అడవి కంద = [bot.] ''Amorphophallus sylvaticus'' is poisonous but has medicinal uses; -- [Sans.] సూరణ; అర్శోఘ్న; -- తీటకంద; తియ్యకంద; వజ్రకంద; వనకంద; --[Sans.] సూరణ; అర్శోఘ్న; కన్‌ద; కందకం, kaMdakaM -n. --moat; a wide; water-filled trench around fortifications; కందమూలములు, kaMdamUlamulu -n. pl. --roots and tubers; typically, edible stuff found under the soil; కందరం, kaMdaraM -n. --cave; కందలి, kaMdali - n. -- [bot.] ''Musa superba''; the tree bears red flowers only after the ground has been moistened by monsoon rains; కందాయం, kaMdAyaM -n. --trimester; a duration of four months, a term widely used in astrology; కంది, kaMdi -adj. --red gram; pigeon pea; Congo pea; toor dal; a kind of lentil used in soups; [bot.] Cajanus cajan; Cajanus indicus; -- [Sans.] అఢకీ; తువరీ; కందిగుండ, kaMdiguMDa -n. --a spicy powder made from lightly fried red gram; this powder is mixed with rice and eaten; కందిచేను, kaMdicEnu -n. --field of red gram crop; కందిపప్పు, kaMdipappu -n. --split red gram; toor dal; కందిరీగ, kaMdirIga -n. --hornet; wasp; yellow jacket; [biol.] Vespa crabro; కందు, kaMdu -n. -- (1) child; infant; (2) blemish; black spot; (3) defect; (4) distress: -v. i. --redden; develop a reddish spot; కందుకం, kaMdukaM -n. --ball; కందువ, kaMduva -n. --(1) token; mark; --(2) place; locality; --(3) device; contraption; కందులు, kaMdulu -n. --red gram; pigeon pea; Cadjan pea; dal; [bot.] Cajanus indicus of Leguminosae (pea) family; కందెన, kaMdena -n. --(1) lubricant; grease; --(2) lubrication; కందెనబిళ్ల, kaMdenabiLla -n. --washer; leather or metal washer placed on an axle before a wheel is mounted; కంపం, kaMpaM -n. --quake; trembler; vibration; ---చంద్రకంపం = moonquake. ---భూకంపం = earthquake. ---శుక్రకంపం = venusquake. కంప, kaMpa -n. --thorny plant; కంపగోడ, kaMpagODa -n. --hedge of thorny plants; కంపచెట్టు, kaMpacheTTu -n. -- [bot.] ''Prosopis juliflora'' of the Fabaceae family; a kind of mesquite; -- The seeds were received from Jamaica and sown in South India during 1877. While various species of Prosopis were introduced at the time, P. juliflora has spread over large areas and has naturalised in most of the arid and semi-arid regions of India; This has become an invasive weed in several countries where it was introduced. It is considered a noxious invader in Ethiopia, Hawaii, Sri Lanka, Jamaica, Kenya, the Middle East, India, Nigeria, the Sudan, Somalia, Senegal, South Africa, Namibia and Botswana. It is also a major weed in the southwestern United States. It is hard and expensive to remove as the plant can regenerate from the roots; -- ఫారం చెట్టు; కంపనం, kaMpanaM -n. --[phy.] vibration; (rel.) డోలనం = oscillation; కంపన తలం, kaMpana talaM -n. --[phy.] plane of vibration; కంపరం, kaMparaM -n. --shiver; as in shivering with fever shivering with anger; కంపు, kaMpu -n. --(1) malodor; foul smell; --(2) scent; smell; odor; కంపుకొట్టే, kaMpukoTTE - adj. -- malodorous; mephitic; కంబం, kaMbaM -n. --pillar; post; mast; ---ఉరి కంబం = gallows. కంబళి, kaMbaLi -n. --(1) rug; carpet; --(2) a thick blanket; ---నేల కంబళి = rug; carpet, floor rug. ---కంబళి పురుగు = hairy caterpillar. కంసాలి, kaMsAli -n. --goldsmith; (lit.) bronzesmith; కంసాలి పిట్ట, kaMsAli piTTa -n. coppersmith; --[biol.] Megalaima haemacephala; </poem> ==Part 2: క - ka== <poem> కకపిక, kakapika -n. --tumult; confusion; కక్క, kakka -n. --uncle; father’s younger brother; కక్కసము, kakkasamu -n. --hardship; rigidity; కక్కసు, kakkasu -n. --latrine; [Dutch] kak = stool, huis = house; కక్కి, kakki -n. --aunt; mother’s younger sister; -- (note) పిన్ని is wife of father's younger brother; కకుభ, kakubha - n. -- [bot.] ''Termilania arjuna''of the Combretaceae family; --this tree produces clusters of flowers at the end of hot season; The arjuna is one of the species whose leaves are fed on by the Antheraea paphia moth which produces the tassar silk, a wild silk of commercial importance; -- తెల్ల మద్ది; కకుర్తి, kakkUrti -n. --miserliness; cheap taste; want; కక్కు, kakku -n. --(1) vomit; --(2) sawtooth; -v. i. --vomit; spew; కక్ష, kaksha -n. --grudge; revenge; vengeance; కక్ష్య, kakshya -n. --(1) thread worn around the waist; --(2) orbit; trajectory; కచ్చ, kacca -n. --(1) crotch, the junction whence the legs separate from the torso; --(2) the end of the traditional lower garment of Indian men or women that goes between the legs; కచ్చడం, kaccaDaM -n. --(1) garter belt; a belt with elastic suspenders used by women as underwear; --(2) loin-cloth; -- (ety.) కచ్చ + అడ్డం = కచ్చకి అడ్డంగా ఉన్నది; ---ఇనప కచ్చడం = chastity belt. కచ్చా, kaccA -adj. --(1) raw; unripe; green; crude; --(2) unfinished; current; not closed; --(3) inferior; కచిక, kacika -n. --ash of burned cow-dung; this ash is often used as a tooth powder; కచికపదం, kacikapadaM -n. --palindrome; any word or phrase that reads the same both forward and backward. "Able was I ere I saw Elba" is a well known palindromic sentence. "Malayalam" is the longest known palindromic word (though a proper noun) in English. There are palindromic poems in Telugu; -- same as భ్రమకం; కచ్చితం, kaccitaM -adj. --exact; strict; కచ్చూరం, kaccUraM -n. --round zedoary; an aromatic root from the turmeric family; [bot.] ''Curucuma zedoaria;'' -- same as కచోరము కచేరీ, kacErI -n. --(1) office; --(2) court; --(3) concert; musical concert; కచోరము, kachOramu - n. -- zedoary; [bot.] ''Curcuma zedoaria'' of the Zingiberaceae family; -- కచ్ఛూరకము, గందకచోరము, తెల్ల పసుపు; [[File:Curcuma_zedoaria_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-048.jpg|thumb|right|కచోరము]] కజ్జా, kajjA -n. --minor quarrel; other progressively violent quarrels are తగవులాట, దెబ్బలాట; కొట్లాట; పోట్లాట; కజ్జూరం, kajjUraM -n. --date fruit; [bot.] ''Phoenix dactylifera''; -- same as కర్జూరం; కటకం, kaTakaM -n. --(1) lens; --(2) name of a town in the state of Orissa; ---కంటి కటకం = eye lens. ---కుంభ కటకం = convex lens. ---కుంభాకార కటకం = convex lens. ---పుట కటకం = concave lens. ---పుటాకార కటకం = concave lens. ---సన్నికర్ష కటకం = contact lens. ---స్పర్శ కటకం = contact lens. కటకటాలు, kaTakaTAlu -n. --(1) banisters; rails; railings; --(2) jail; prison; కట్ట, kaTTa -n. --(1) bundle; stack; roll; pile; wad; --(2) bank; levee; embankment; --(3) dais; elevated platform; కట్టకడలు, kaTTakaDalu -n. pl. --the dots and dashes of telegrahic Morse Code; కట్టడం, kaTTaDaM -n. --(1) structure; --(2) building; ---అయిఫిల్ టవరు పేరిస్‌లో ముఖ్యమైన కట్టడం = the Eiffel Tower is an important structure in Paris. కట్టడి, kaTTaDi -n. --(1) structure; construction; --(2) discipline; rule; restriction; ---రక్తచందురపు బణువు యొక్క కట్టడి చాలా క్లిష్టమైనది = the structure of the hemoglobin molecule is very complex. కట్టలాణి, kaTTalANi -n. --Khatlan horse; a black horse with a white mane and tail; కట్నం, kaTnaM -n. --(1) a cash gift; --(2) dowry; often, the dowry paid by a girl’s parents to a boy at the time of wedding; can also mean the fee paid by a boy to get a girl, but this practice is no longer in vogue; --(3) award; typically a cash award given for display of talent or scholarship; కట్లపాము, kaTlapAmu -n. --Russell’s viper; banded krait; a venomous snake with black stripes; కట్లసొర్ర, kaTlasorra -n. --a fish; [biol.] Galeocerdo rayneri; కట్ఫల వృక్షం, kaTphala vRkshaM - n. -- [bot.] ''Myrica nagi''; కటాక్షం, kaTAkshaM -n. --grace; favorable look; కట్రాయి, kaTrAyi -n. --(1) a flagged floor; a floor paved with stones; --(2) any natural geological formation that looks like a flagged floor; కట్టిటిక, kaTTiTika -n. --cobbled floor; cobbled pavement; a floor paved with bricks; కట్టిపెట్టు, kaTTipeTTu -v. t. --(1) bring under control; close; --(2) build; construct something on behalf of someone; కటిక, kaTika -adj. --(1) raw; green; unripe; unaltered; unadorned; --(2) total; complete; ---కటిక కాయ = raw, green fruit. ---కటిక చీకటి = pitch darkness. ---కటిక దరిద్రుడు = downright pauper. ---కటిక పచ్చడి = chutney made from raw, unsoaked pulses. ---కటిక నేల = bare floor; bare ground. కటుక రోహిణి, kaTuka rOhiNi -n. --black hellebore; a botanical herb; [bot.] ''Picrorriza kurroa''; కటువు, kaTuvu -adj. --harsh; pungent; కటుకరోహిణి, kaTukarOhiNi - n. -- black hellebore; [bot.] ''Helleborus niger''; ''Helleborus argutifolius; Helleborus foetidus'' – stinking hellebore or setterwort; -- కటురోహిణి; అశోకరోహిణి; కరికసరు; కట్టు, kaTTu -n. --(1) puree; broth; thin soup; soup made by cooking one part dry cereal with eight parts water and boiled until water is reduced by half; --(2) clannishness; unity; --(3) bandage; -- (4) construction; -- (5) style of wearing clothes; ---పెసరకట్టు = a soupy preparation made out of green gram and offered as a first course of a meal. The difference between plain పప్పు and కట్టు is that the latter is thinner and receives పోపు as a final step in its preparation. ---కందికట్టు = a soupy preparation made out of red gram and offered as a first course of a meal. -v. t. --(1) build; --(2) tie; bind; --(3) wear; --(4) remit; -- (5) compose; ---కట్టు కట్టుట = tying a bandage. ---కట్టు బట్టలు = the clothes one is wearing. ---జీతం కట్టుట = paying the tuition. కట్టుక, kaTTuka -n. --miscarriage; కట్టుగొయ్య, kaTTugoyya -n. --a stake planted in the ground and used for tieing cattle; కట్టుడు, kaTTuDu -adj. --built; artificial; not natural; కట్టుడుపళ్లు, kaTTuDupaLlu -n. --dentures; artificial teeth; కట్టుతీగ, kaTTutIga - n. -- bind weed; కట్టుదిట్టం, kaTTudiTTaM -adj. --well made; tightly woven; well-planned; leak-proof; strict; కట్టుబడి, kaTTubaDi -n. --compliance; కట్టుమాను, kaTTumAnu -n. --catamaran; a kind of boat that originated in Kerala; కట్టుబాటు, kaTTubATu - n. -- regulation; restriction; కట్టె, kaTTe -n. --(1) piece of wood; stick; --(2) the physical body; కట్టెదుట, kaTTeduTa -adv. --right in front;right in front of the physical body; కట్టెపెట్టి, kaTTepeTTi -n. --crate; wooden box; కట్టెబొగ్గులు, kaTTeboggulu -n. pl. --charcoal; wood charcoal; కట్టెలు, kaTTelu -n. pl. --firewood; కఠిన, kaThina -adj. --hard; severe; harsh; ---కఠిన జలం = hard water; water containing certain dissolved salts. ---కఠిన శిక్ష = rigorous imprisonment. కఠినత్వం, kaThinatvaM -n. --hardness; కఠోర, kaThOra -adj. --harsh; dreadful; ---కర్ణకఠోరం = harsh to the ear. ---కఠోర శిక్ష = dreadful punishment. కడ, kaDa -n. --end; కడగండ్లు, kaDagaMDlu -n. pl. --difficulties; calamities; troubles;afflictions; కడగొట్టు, kaDagoTTu -n. --the youngest; the last in line; కడపటి, kaDapaTi -adj. --the later; the later part of a sequence; కడమ, kaDama -adj. --remaining; rest; కడముట్టు, kaDamuTTu -v. i. --reach the end; get to be finished; reach a conclusion; కడలి, kaDali -n. --sea; ocean; కడి, kaDi -n. --bolus; lump; morsel; ---పేడకడి = a bolus of dung. ---అన్నపుకడి = a bolus of cooked rice. కడితేరా, kaDitEra -adv. --completely until done; కడియం, kaDiyaM -n. --anklet; (rel.) మురుగు; కడ్డీ, kaDDI -n. --bar; ingot; కడుగు, kaDugu -n. --wash-water; spent wash; esp. rice-wash; -v. t. --wash; clean; కడుగునీళ్లు, kaDugunILLu -n. --wash-water; కడుపు, kuDupu -n. --(1) stomach; --(2) abdomen; tummy; --(3) pregnancy; ---కడుపు నొప్పి = stomach ache. ---ఆమె కడుపుతో ఉంది = she is pregnant. కడుపు ఉబ్బరం, kaDupu ubbaraM - n. -- flatulence; కడుపే కైలాసం, kaDupE kailAsaM - ph. -- materialistic; solely driven by the desire to make more money; కణం, kaNaM -n. --(1) [biol.] corpuscle, a term used specifically to indicate blood cells; --(2) particle; ---ఎర్ర కణం = red corpuscle; red blood cell. ---ఘర్మ కణం = drop of sweat. ---నిప్పు కణం = spark; particle of fire. కణ కవచం, kaNa kavacaM -n. --[biol.] cell wall; కణ విభజన, kaNavibhajana -n. --[biol.] mitosis; cell division; కణజాలం, kaNajAlaM -n. --[biol.] tissue; a group of cells; కణతలు, kaNatalu -n. --[biol.] temples; temples of the forehead; కణత్వచం, kaNatvacaM -n. --[biol.] cell membrane; కణద్రవం, kaNadravaM -n. --[biol.] cytoplasm; cell sap; కణపత్రం, kaNapatraM -n. --cellophane; కణపటలం, kaNapaTalaM -n. --[bio.] cell membrane; కణపొర, kaNapora -n. --[bio.] cell membrane; [[కణసారం]], kaNasAraM -n. --[bio.] cytoplasm; cell sap; కణసిద్ధాంతం, kaNasiddhAMtaM -n. --[bio.] cell theory; కణ్వస్త్రం, kaNvastraM -n. -- nuclear weapon; Hydrogen bomb; (rel.) అణ్వస్త్రం; కణిక, kaNika -n. --(1) [bio.] nucleus of a cell; --(2) granule; --(3) stick; ---సుద్దకణిక = a whole chalk stick; ---సుద్దముక్క = a piece of chalk stick; కణికరహితాలు, kaNikarahitAlu -n. --కణిక లేని కణాలు; --[biol.] prokaryotic cells; కణికసంహితాలు, kaNikasaMhitAlu -n. --కణిక ఉన్న కణాలు; --[bio.] eucaryotic cells; కణికామ్లం, kaNikAmlaM -n. --[bio.] nucleic acid; the DNA is comprised of these nucleic acids; కణుపు kaNupu -n. --node; the bulges along the length of a stalk of a plant; కణుసు, kaNusu -n. --antler; buck; any animal of the deer family that grows antlers; he deer called sambur; [bio.] ''Cervus hippelaphus''; కణోజు, kaNOju -n. --cellulose; the matter out of which plant cells are built; కత్తలాని, kattalAni - n. -- a horse imported from Khatlan; a black horse with a white tail and hooves; కత్తి, katti -n. --(1) knife; --(2) barber's razor; కత్తిమందు మొక్క, kattimaMdu mokka - n. -- ఒక ముండ్ల మొక్క; [bot.] ''Euphorbia lactea'' of Euphorbiacea family; కత్తిరించు, kattiriMcu -v. t. --cut; sever; snip; trim; కత్తె, katte -suff. --denotes female sex; ---అందకత్తె = pretty woman. ---ఒంటరి కత్తె = lonely woman. కత్తెర, kattera -n. --scissors; shears; (rel.) అడకత్తెర; ---పెద్ద కత్తెర = shears. కత్తెరకార్తె, kattera kArte -n. --the period of time between 10-24 May, traditionally the hottest part of Summer in India; (ety.) this name owes its origin to the fact that the six stars of Pleides, that rise in the East with the Sun during this period, are in the shape of a barber’s razor; another possible explanation is that the Sanskrit name for Pleides is కృత్తిక and perhaps కత్తెర is a Telugu version of that name; -- కత్తెర్లు; కథ, katha -n. --narration; story; tale; fable; parable; apolog; allegory; కథ కమామీషు, katha kamAmIshu -ph. --business affairs; management of affairs; status of affairs; -- (Farsi) కమాయిష్ = వ్యవహారం; కథకుడు, kathakuDu -n. --storyteller; narrator; కథనం, kathanaM -n. --narrative; narration; description; account; కథనాత్మక, kathanAtmaka -adj. --narrative; కథాక్రమం, kathAkramaM -n. --sequence of events in a story; కథానిక, kathAnika -n. --short story; కథావస్తువు, kathAvastuvu -n. --theme; topic of story; (rel.) ఇతివృత్తం; కదంబం, kadaMbaM -n. --potpourri; variety; mixture ---(1) a garland made with a variety of flowers; ---(2) mixture, medley; variety; Salmagundi; smorgasbord; potpourri; ---(3) [bot.] ''Anthocephalus cadamba''; Anthocephalus indicus; ---(4) [astron.] pole of the ecliptic; the imaginary point where the axis of the Sun's orbit intersects with the celestial sphere; కదలించు, kadaliMcu -v. t. --move; flex; కదలిక, kadalika -n. --movement; కదలు, kadalu -v. i. --move; కదాచిత్తుగా, kadAcittugA -adv. --once in a while; occasionally; rarely; కదుము, kadumu -n. --(1) lump; swelling; blood clot; కదుము కట్టు, kadumu kaTTu -v. i. -- (1) clot; harden due to clotting of blood caused by a hard blow; - v. t. -- (1) occupy; (2) oppress; (3) suppress; keep under control; కదురు, kaduru -n. --(1) [engr.] rotor; --(2) spindle; spool; spinner; కద్దు, kaddu -v. i. --it is so; it happens thus; కనకం, kanakaM -n. --gold; కనకాంబరం, kanakAMbaraM -n. --goldenfabric; a flowering shrub with golden yellow flowers; [bot.] ''Crossandra infudibuliformis'' of the Acanthaceae family; -- గొబ్బి పూలు; కనపడు, kanapaDu -v. i. --appear; seem; కనరు, kanaru -n. --bitterness; astringency; a disagreeable bitter taste exhitted by some vegetables కన్నం, kannaM -n. --hole; orifice; (rel.) కంత; కన్నంగి, kannaMgi -n. --Indian tarpon; ox-eye herring of the Megalopidae family; [bio.] ''Megalops cyprinoides''; కన్నతండ్రి, kannataMDri -n. --one's own father; one's birth father; కన్నమ్మ, kannamma - n. -- a village goddess who looks after (కను) the welfare of the village; కన్య, kanya -n. --(1) Virgo; one of the 12 signs of the Zodiac; --(2) maiden; virgin; spinster; unmarried girl; కనాకత్తుగా, kanAkattugA -adv. --approximately; కనాతి, kanAti -n. --curtain; wall made of cloth; screen; కన్యాశుల్కం, kanyAsulkaM -n. --(1) money paid by a boy to get the right to marry a girl, a practice no longer in vogue; --(2) the first social play in Telugu by Gurajada Apparao; కనికరం, kanikaraM -n --compassion; pity; కనిపించు, kanipiMcu -v. i. --seem; appear; కనిపెట్టు, kanipeTTu -v. t. --discover; invent; find out; కనిపెట్టుకొని ఉండు, kanipeTTukoni uNDu -v. t. --look after; keep an eye on; కని విని ఎరగని, kani vini eragani -ph. --unseen, unheard and unknown; outside one's experience; కనిష్ఠ, kanishTha -adj. --(1) the least; minimum; (ant.) గరిష్ఠ; (2) the youngest; (ant.) జ్యేష్ఠ; కనిష్ఠ సామాన్య గుణిజం, kanishTha sAmAnya guNijaM -n. --[math.] least common multiple; LCM; కసాగు; కనీనిక, kanInika -n. --pupil of the eye; కనీసం, kanIsaM -adj. --(1) at the worst; --(2) at the least; ---కనీసపు విలువ = the least value. కన్నీళ్లు, kannILlu -n. --tears; కను, kanu -v. t. --(1) give birth to; sire; --(2) see; observe; ---ఆమె కవలలని కన్నది = she gave birth to twins. ---అతను ముగ్గురు పిల్లలని కన్నాడు = he sired three children. ---కని, విని ఎరగం = we never saw and never heard. కనుక, kanuka -conj. --therefore; thereby; కనుగవ, kanugava -n. --a pair of eyes; కనుగుడ్డు, kanuguDDu -n. --eye-ball; కనుగీటు, kanugITu -n. --wink; కనుగొను, kanugonu -v. t. --find; locate; discover; invent; కనుచూపు, kanucUpu -n. --vision; sight; ---కనుచూపు మేరలో = within sight; as far as one can see; కనుపాప, kanupApa -n. --pupil of the eye; కనుమలు, kanumalu -n. pl. --hilly ranges; ghats; hills along the east and west coast of India; కనురెప్ప, kanureppa -n. --eye-lid; కన్ను, kannu -n. --eye; కన్నులార, kannulAra -adv. --with one's own eyes; an eyeful; కనోలా, kanOlA -n. --Canola, [bot.] ''Brassica napus''; B. campestris; a hybrid variety of rape plant, related to mustard, bred to produce oil low in saturated fatty acids; Canola is the trade name used in Canada for the oil drawn from the "rape" plant; (ety.) "Can" is derived from Canada, "o" from oil, and "la" is for low acid; కపటము, kapaTamu -adj. --insincerity; deceitfulness; hypocrisy; కపటి, kapaTi -n. --insincere person; deceitful fellow; hypocrite; cheater; కప్పం, kappaM -n. --tax; tribute; కప్ప, kappa -n. --(1) lock; (2) frog; ---కప్ప = rough-backed puffer; [biol.] ''Tetrodon'' spp. (note.) The abbreviation sap. tells that the frog belongs to the Tetrodon family. ---బోదురు కప్ప = Indian bull frog; [biol.] ''Rana tigrina Daudin''; ---పచ్చ కప్ప = green frog; [biol.] ''Rana hexadactyla Lesson''; చెరువు కప్ప. ---తాళం కప్ప = padlock; కప్ప, తాళం, kappa, tALaM -ph. --padlock and key; కప్పదాటు వేయు, kappadATu vEyu - ph. -- not doing the work as promised; making false promises;\ కప్పల తక్కెడ, kappala takkeDa - ph. -- unsteady situation; confusing situation; hilarious confusion; కప్పలి, kappali -n. --ship; cargo ship; కపాలం, kapAlaM -n. --(1) skull, cranium; (2) fontanels; the two soft spots at the crown of the skull in infants; -- కపాల మోక్షం = శిరస్సు పై భాగం లో చిన్న బిడ్డపుడు మెత్తగా ఉండి క్రమంగా గట్టిబడి పోయె భాగం కపాలం; దాన్ని భేదించుకొని ప్రాణోత్క్రమణం ఐతే మోక్షం పొందాడు అంటాము; కపాలాస్థిక తమ్మె, kapAlAsthika tamme -n. --[anat.] occipital lobe; కపి, kapi -n. --monkey; ape; కపిలా, kapilA - n. -- [bot.] Mallotus philippensis; కపిలె, kapile -n. --water lift; a large bucket which is raised and lowered by a rope passing over a large pulley and powered by bullocks; కప్పీ, kappI -n. --pulley; కప్పు, kappu -n. --(1) roof; --(2) cover; coat; --(3) cup; -v. t. --cover; hide; కప్పుడు, kappuDu -adj. --a cup full of; a cup of; కపోతాంజనం, kapOtAMjanaM -n. --antimony; a silvery white, brittle metallic element whose chemical symbol is Sb and atomic number 51. కపోలం, kapOlaM -n. --cheek; ---స్వకపోల కల్పితం = something created in one's own cheek; an original. కఫం, kaphaM -n. --(1) phlegm; --(2) foam; froth; --(3) one of the three governing principles of Ayurveda, India’s traditional medical system; కబళించు, kabaLiMcu -v. t. -- devour; eat; swallow; కబ్బలి, kabbali -n. -bartender; కబ్బా, kabbA -n. --vest; a short jacket with no sleevs; కబ్జా, kabjA -n. --(1) possession; encroachment; స్థిరమైన ఆస్తి సంబంధంగానే దీనికి ప్రయోగం; ఈ భూమి పదేళ్లనుండీ నా కబ్జాలో ఉంది. --(2) land possessed by a cultivator; కబురు, kaburu -n. --word; message; news; information; report; కమటం, kamaTam -n. --furnace; furnace of a goldsmith; కమతం, kamataM -n. --land holding; lessee's land holding; -- same as కయ్య; కమలం, kamalaM -n. --a floating herb with large leaves; [bot.] ''Nelumbo nucifera''; కమలాఫలం, kamalAphalaM -n. --Mandarin orange; bergamot; [bot.] ''Citrus nobilis'' of the Rutaceae family; కమ్మ, kamma -adj. --pleasant flavor or taste (esp.) of food; -n. --(1) ornamental stud used in earlobes; --(2) sheet of paper or letter; --(3) palm leaf; --(4) one of the castes in Andhra Pradesh, India; (ety.) this meaning probably came from కమ్మతం, suggesting that Kamma caste people were collective farmers; కమ్మకసింద, kammakasiMda -n. --Sweet Negro Coffee; కమ్మతం, kammataM -n. --collective farming; కమ్మదనం, kammadanaM -n. --pleasing aroma; used especially when referring to food; కమ్మనాడు, kammanADu -n. --the region between the rivers గుండ్లకమ్మ and పేరకమ్మ (కృష్ణ) rivers in Guntur and Prakasam districts of Andhra Pradesh; (ety.) this may be the origin for the Kamma caste name; కమ్మపిల్లి, kammapilli -n. --civet cat; కమ్మరి, kammari -n. --blacksmith; ironsmith; కమ్మరి కొలిమి, kammari kolimi -n. --forge; కమాను, kamAnu -n. --bow; (esp.) bow of a violin or a fiddle; కమిటీ, kamiTI -n. --committee; a group of people assigned to work on a specific task; కమిలా, kamilA - n. -- [bot.] ''Mallotus philippensis''; -- కుంకుమ చెట్టు; కమ్మి, kammi -n. --rod; rod used as a window railing; కమీజు, kamIju -n. --undershirt; sleeveless shirt; కమీషన్, kamIshan -n. --commission; --(1) a committee appointed by a government body to resolve an issue; --(2) fee charged by a middle man in a business transaction; --(3) a percentage charged by business for its services; కమ్చీ, kamcI -n. --whip; కమ్ము, kammu -v. i. --(1) cover up, spread; surround; -- (2) draw into a wire; కయ్యం, kayyaM -n. --dispute; fight; altercaction; quarrel; కయ్య, kayya -n. --(1) branch; spur; section; అ small land holding; కమతం, --(2) branch of a backwaters; a small segment of a crop field; ---ఉప్పుకయ్య = salt creek; backwaters; estuary. కరం, karaM -n. --(1) hand; --(2) ray; --(3) trunk of an elephant; -suff. ---ఉపయోగకరం = useful. ---భయంకరం = dreadful. ---హానికరం = harmful. కరండం, karaMDaM -n. --(1) casket; --(2) cassette; కరంబోలా, karaMbOlA - n. -- star fruit; [bot.] ''Averrhoa carambola'' of the Oxalidaceae family; -- మూత్రపిండాల పనితీరులో లోపాలున్నవారు, కిడ్నీలో రాళ్లు ఉన్నవారు స్టార్ ఫ్రూట్స్ తినకూడదు. తింటే వాటిలోని కరంబాక్సిన్ (Caramboxin), ఆగ్జాలిక్ యాసిడ్ (Oxalic Acid) కారణంగా వారి ఆరోగ్యానికి మరింత చెడు జరుగుతుంది; కరంభం, karaMbhaM -n. -- (1)pudding; a sweet made by mixing various flavors; కరకట్ట, karakaTTa -n. --breakwater; levee; embankment; కరకర, karakara -adj. --onomatopoeia for crunchy sound; used to describe crispy foods; కరక్కాయ, karakkAya -n. --Indian gall nut; ink nut; myrobalan; the fruit of Chebulic myrobalan; [bot.] ''Terminelia chebula'' of the Combretaceae family; ''Terminelia indica; Terminelia arjuna''; --(note) This is used as a cough medicine in traditional Indian system of medicine; --[Sans.] హరీతకీ; పథ్యా; అభయా; అమృతా; కరగు, karagu -v. i. --(1) melt; liquefaction by melting; --(2) dissolve; see also కరుగు; కరగించు, karagiMcu -v. t. --(1) melt; liquefaction by melting; --(2) dissolve; కరచాలనం, karacAlanaM -n. --handshake; కరడు, karaDu -n. --(1) lump; chunk, as in a chunk of cooked rice; --(2) solidified liquid; కరడుగట్టు, karaDugaTTu -v. i. --lumping; formation of a lump, esp. during solidification; కరణం, karaNaM -n. --(1) tool; --(2) keeper of village land records; --(3) one-half of “tithi” in a Hindu calendar; కరణం, karaNaM -suff. ---కుండలీకరణం = parenthesization. ---జాతీకరణం = nationalization. ---నవీకరణం = modernization. ---నగరీకరణం = urbanization. కరణార్థకం, karaNArthakaM -n. --[gram.] instrumental case; కరణి, karaNi -n. --mode; manner; కరతలం, karatalaM -n. --palm of a hand; కరతాళం, karatALaM -n. --clapping; applauding; కరత్వం, karatvaM -n. --handedness; chirality; the property of being right-handed or left-handed; కరతిత్తి, karatitti -n. --hand bag; కరదివ్వె, karadivve -n. --hand-held flaming torch; కరదీపిక, karadIpika -n. --hand-held light; flashlight; torch light; కరపత్రం, karapatraM -n. --pamphlet; handout; కరబూజా, karabUjA -n. --cantaloup-like melon; [bot.] ''Citrullus vulgaris'' of the Cucurbitaceae family; కరభం, karabhaM -n. --(1) metacarpus; part of the hand from the wrist to the base of the metacarpal bones; (lit.) hand bones; -- (2) a young camel; a young elephant; కరవాక, karavAka -n. --salt marsh; కరవాలం, karavAlaM -n. --sword; (lit.) extension of hand; కరవేరు, karavEru -n. --[bot.] root of ''Lavendula carnosa''; కర్కటకం, karkaTakaM - n. -- (1) a crab; -- (2) the sign cancer of the zodiac. -- (note) కర్కాటకం is not the correct usge; కర్కట శృంగి, karkaTa SRMgi - n. -- [bot.] Rhus succedonea; కర్కరి, karkari -n. --colander, strainer; a vessel with holes to facilitate draining of liquids from food; కర్ణం, karNaM -n. --(1) ear; --(2) hypotenuse of a right triangle; --(3) diagonal (of a quadrilateral); --(4) hole; --(5) rudder; కర్ణగోచర, karNagOcara -adj. --audible; (lit.) one that can be sensed by the ears; (rel.) దృగ్గోచరం; స్పర్శగోచరం; కర్ణధారి, karNadhAri -n. --ship's pilot; the person who drives a ship; (rel.) నియామకుడు = navigator. కర్ణభేరి, karNabhEri -n. --eardrum; tympanum; కర్త, karta -n. --(1) doer; actor; --(2) [gram.] subject; the causative agent; కర్తరి, kartari -n. --(1) the specific period of time when the Sun spends in the third and fourth quarters of the asterism భరణి, all four quarters of the asterism కృత్తిక, and the first quarter of the asterism రోహిణి; this period is especially hot in India; a colloquial name for this is కత్తెర; --(2) [gram.] active voice; కర్తవ్యం, kartavyaM -n. --responsibility; duty; thing to do; కర్బనం, karbanaM -n. --carbon; this word can be used for all three allotropic forms of carbon, namely graphite, diamond and carbon-60 (or fullerene, a short form of Buckminsterfullerene); -- కర్బన ఉద్గారం = carbon emission; కర్బన చతుర్ హరితం, karbana catur haritaM -n. --[chem.] carbontetrafluoride; Freon; CF<sub>4</sub>; కర్బన రసాయనం, karbana rasAyanaM -n. --carbon chemistry; organic chemistry; కర్బనపు గొలుసు, karbanapu golusu -n. --carbon chain; కర్బనోదకం, karbanOdakaM -n. --[chem.] carbohydrate; starches (పిండి పదాథాలు) and sugars (చక్కెరలు) are examples of carbohydrates; కర్త, karta - n. -- (1) doer; maker; author; (2) [gram.] the nominative case; -- see also కారయిత, ప్రేరకుడు, అనుమోదకుడు; కర్మ, karma -n. --(1) fate; karma; lot; destiny; --(2) law of causation and action; --(3) deed; work; effect of a deed; --(4) [gram.] object; -- according to Hindu thought, there are three types of "karma:" (1) సంచిత కర్మ = the karma accumulated from the previous birth. This is analogous to inherited wealth; (2) ప్రారబ్ధ కర్మ = the karma "earned" during the current birth; (3) ఆగామి = the "karma" forward to the next birth; కర్మకాండ, karmakAMDa -n. --(1) ritual; ceremony; --(2) funeral rites; obsequies; కర్మణి, karmaNi -n. --[gram.] passive voice; కర్మధారయం, karmadhArayaM -n. --[gram.] name of a compound word where the first half is an adjective and the second half a noun; ex. నల్లపిల్లి; ఉక్కుపాదము; కర్ర, karra -n. --wood; [[కర్రపెండలం]], karrapeMDalaM -n. --cassava root; yucca; [bot.] ''Manihot utilissima''; ''Manihot esculenta''; -- the starch from this root is used to make tapioca or sago కర్రసారా, karrasArA -n. --wood alcohol; methyl alcohol; methanol; CH<sub>4</sub>; కర్షణం, karshaNaM -n. --traction; కరాటం, karATaM -n. --pill box; భరిణె; కరాటీ, karATi -n. --karate; a martial art involving use of hand power; కరారునామా, karArunAmA -n. --written agreement; warranty; కర్కాటకం, karkATakaM -n. --Cancer; one of the 12 signs of the Zodiac; కర్కాటక రేఖ, karkATaka rEkha -n. --Tropic of Cancer; the 23.5 degree north latitude; కర్ణాకర్ణిగా, karnAkarNigA -adv. --from ear to ear; by the grapevine; by word of mouth; orally; కర్ణాటక, karnATaka - adj. -- melodious; pleasant to the ears; (note) కర్ణ = ear; ఆటతి = pleasant; కర్ణాస్థి వ్యూహం, karnAsthi vyUhaM -n. --[anat.] bony labyrinth of the ear; కర్తార్థకం, KartArthakaM -n. --[gram.] active voice; కర్మాగారం, karmAgAraM -n. --workshop; factory; (lit.) place where work is done; కర్మార్థకం, karmArthakaM -n. --[gram.] passive voice; కరి, kari -n. --elephant; కరివేప, karivEpa -n. -- curry leaf; sweet neem; [bot.] ''Murraya koenigii'' of Rutaceae family; విఖ్యాత వృక్షశాస్త్రజ్ఞుడు జొహాన్ యాండ్రియాస్ మర్రే (Johann Andreas Murray 1740- 1791) పేరిట దీనిని మర్రయా (Murraya) అంటున్నారు; --(note) curry powder is not powdered curry leaves; curry powder is a mixture of several spices; -- (ety.) కర్రి = black; వేప = neem; the leaves of are indeed darker than neem leaves; "sweet neem" does not imply that the leaves are sweet, rather they are not as bitter as neeem leaves; --[Sans.] కైడర్య; కృష్ణ నింబ; -- కరివేప ఆకులలో కాల్షియం, ఫాస్ఫరస్, పీచు పదార్ధం, విటమిన్- ఎ, విటమిన్- సి పుష్కలంగా ఉన్నందున అవి ఆహారపరంగా విలువైనవి. కరివేప ఆకులను డిస్టిలేషన్ చేసి కర్రీ లీఫ్ ఆయిల్ అనే నూనె తయారుచేస్తారు. ఈ నూనెను సబ్బుల తయారీలో వినియోగిస్తారు. కరివేప చెట్టు వేళ్ళు, కాండం బెరడు, ఆకులు వైద్యపరంగా విలువైనవి. ఇవి శరీరపు కాకను తగ్గించి చల్లబరుస్తాయి. జ్వరాలనూ, కడుపులోని క్రిములను పోగొట్టి, పొట్టలోని గాస్ ను వెడలించి, ఆకలి పుట్టిస్తాయి. నొప్పులు, వాపులు పోగొడతాయి. కుష్ఠు, ప్రూరిటస్, ల్యూకోడెర్మా వంటి మొండి చర్మవ్యాధులకు కరివేప దివ్యౌషధంగా పనిచేస్తుంది. భోజనంలో ముందుగా కొద్ది అన్నంతో కరివేప కారం నెయ్యి వేసుకు తింటే కడుపు ఉబ్బరం, అగ్నిమాంద్యం, నోటి అరుచి తగ్గిపోయి ఆకలి పెరుగుతుంది. కరివేప పచ్చడి నీళ్ల విరేచనాలు, రక్త విరేచనాలను అరికడుతుంది. కరివేపాకు పచ్చడి వాంతులను, వాపులను పోగొడుతుంది. మూత్రపిండాల వాపులు, నొప్పులను కరివేప వేళ్ళ రసం పోగొడుతుంది. కరివేప మాను చెక్క అరగదీసి రాస్తే ఒంటిమీది పొక్కులు తగ్గుతాయి. కరివేప పళ్ళు నల్లగా, రుచిగా ఉంటాయి. దాహాన్నీ, రక్తపైత్యాన్నీ అవి పోగొడతాయి. కర్ణిక, karNika -n. --(1) auricle; one of the upper chambers of the heart; (rel.) జఠరిక; --(2) middle finger; --(3) ear stud; external ear; --(4) tip of an elephant’s trunk; కర్రి, karri -adj. --black, dark; కర్రికాయ, karrikAya -n. --[phys.] black body, a hypothetical object that absorbs radiation of all frequencies; కరుగు, karugu -n. --mold, mold into which liquid is poured; కరుచు, karucu -v. t. --bite; కరుణ, karuNa -n. --mercy; kindness; the kindness one shows toward a stranger; --see also దయ = the kindness one shows toward a friend/relative; కరువలి, karuvali - n. -- wind; gust; gale; --- కరువలమ్మ = village goddess representing the Wind god; కరువు, karuvu -n. --(1) famine; --(2) inflation; కరువు బత్తెం, karuvu batteM -n. --dearness allowance; money added to base salary as an adjustment for inflation; కర్రు, karru -n. --(1) vegetable juices that stain clothes; --(2) a stain on clothes caused by certain vegetable juices; కర్జూరం, karjUraM -n. --(1) dates; --(2) date palm; [bot.] ''Phoenix dactylifera''; పేరీత చెట్టు; కర్పూరం, karpUraM -n. --(1) camphor; camphor laurel; [bot.] ''Laurus camphor; Cinnamomum camphora;'' C<sub>10</sub>H<sub>160</sub>; -- కర్పూరం చెట్టు 40 మీటర్ల ఎత్తు పెరిగి, వెయ్యేళ్ళు దాకా బతికే, సతత హరిత మొక్క .ఇది టర్పెనాయిడ్ అనే రసాయనం ని తయారు చేస్తుంది. --- పచ్చ కర్పూరం = raw camphor; edible camphor; --- హారతి కర్పూరం = synthetic camphor used to light-up on auspicious occasions; non-edible probably because it is derived from petroleum; --(2) testicle; కరెంటు, kareMTu -n. --current; electricity; used colloquially to refer to electrical utility; ---కరెంటు పోయింది = there is an electrical blackout. ---మీ ఊళ్లో కరెంటు వుందా? = do you have an electrical power supply in your town? కరోరుపతి, karOrupati -n. --a person whose net worth is in crores (tens of millions) of rupees; కర్కోటకుడు, karkOTakuDu -n. --a cruel person; a strict person; కలం, kalaM -n. --pen; కలంకారి, kalaMkAri -n. --the art of making designs with hand on cloth; కలందాను, kalaMdAnu -n. --pen holder; a box to hold pens; (rel.) పాందాను; కలం పేరు, kalaM pEru -n. --pen name; pseudonym; nom de plume; కల, kala -n. --(1) dream; --(2) duration of time in the traditional Indian method of counting, which is equal to eight seconds; -suff. --participial ending to convey "possessing of"; ---డబ్బుకల = one possessing wealth. --అధికారం కల = one possessing power; కలకండ, kalakaMDa - n. -- sugar candy; ---పటికబెల్లము; కండచక్కెర; కండ; ఖండశర్కర, మధుశర్కర; పులకండము; ఇసుకపులకండము; మత్స్యందిక; --- the English word candy came from the Sanskrit "khaMDa" కలక, kalaka -n. --turbidity; perturbation; see కండ్లకలక; కలకలలాడు, kalakalalADu -v. i. --to gleam; shine; కలగాపులగం, kalagApulagaM -n. --milieu; mixture; కలగూర, kalagUra -n. --miscellaneous; potpourri; కలగూరగంప; kalagUragaMpa -n. --(1) (lit.) basket of green vegetables; Motley Medley; --(2) medley; milieu; a place (in a magazine or on an agenda) where miscellaneous items are found; కలత, kalata -n. --disturbance; agitation; ---కలత నిద్ర = disturbed sleep; unsound sleep. కలనం, kalanaM -n. --(1) calculation; --(2) calculus; కలస, kalasa -n. --[bot.] ''Corchorus sativum'' Linn.; కలనయంత్రం, kalanayaMtraM -n. --calculating machine; computing machine; computer; ---అంక కలనయంత్రం = digital calculating machine. ---సారూప్య కలనయంత్రం = analog computer. కలనేత, kalanEta -n. --a type of weaving with threads of one color in the warp and another color in the woof; కలప, kalapa -n. --lumber; కలబంద, kalabaMda -n. -- aloe; [bot.] ''aloe vera'' of the Liliaceae Family or Lilly family); -- Indian aloe; [bot.] ''Aloe barbadensis''; ''Aloe socotrina''; --- రాకాసి కలబంద; పెద్ద కలబంద; చిన్న కలబంద; ఈనెల కలబంద; కలయిక, kalayika -n. --union; కలయు, kalayu -v. i. --meet; join; unite; కలరా, kalarA -n. --cholera; కలరా ఉండలు, kalarA uMDalu -n. --naphthalene balls; mothballs; --(note) these balls have nothing to do with cholera; కలవరం, kalavaraM -n. --anxiety; confusion; కలహం, kalahaM -n. --quarrel; dispute; కల్కం, kalkaM -n. --sediment; paste; కల్కనం, kalkanaM -n. --sedimentation; కల్పం, kalpaM - n. -- Kalpa; In the Indian cosmic calendar, the time period spanned by 14 Manvamtaras and 15 intervening periods between the Manvantaras; This period is equivalent to the daylight period of a day in the Creator's lifespan; At the beginning of such a day creation begins and at the end of that day it terminates with a dissolution or pralaya. The ensuing night, which is as long as the day, is a latent period necessary for re-manifestation; కల్పన, kalpana -n. --fiction; artistic creation; కల్పనకర్త, kalpanakarta -n. --creator; inventor; కల్మషం, kalmashaM -n. --pollution; dirt; impurity; కల్ల, kalla -n. -- (1) untrue; false; unreal; fiction; fabrication; lie; (2) a fence made from a barbed bush; barbed fencing; ---నా కలలన్నీ కల్లలేనా? = are all my dreams false? None of my dreams came true? కల్లరావి, kallarAvi -n. --[bot.] ''Ficus arnottiana''; -- [Sans.] ప్లక్ష; కల్వం, kalvaM -n. --mortar; usually light-weight for use in preparting medications; --(rel.) పొత్రం; అమాందస్తా; కలాపం, kalApaM -n. --affair; activity; కలాయి, kalAyi -n. --tinplating; కల్యాణం, kalyANaM -n. --wedding; wedding celebration; (rel.) పెళ్లి; ముహూర్తం వేళకి జరిగేది కల్యాణం; పెళ్లంటే నూరేళ్ల పంట = what happens at the auspicious moment is the wedding; marriage is a lifetime of commitment. కలికాలం, kalikAlaM -n. --difficult times; unjust times; an age where injustice and lawlessness dominates, as is the present age; కలికి, kaliki -adj. --charming; ---కలికితురాయి = a charming boquet; [idiom] a feather in the cap.% check spelling of boquet కలిపి, kalipi -p.p. --కలుపు; కలిమి, kalimi -n. --wealth; affluence; [ant.] లేమి; కలియుగం, kaliyugaM -n. --the Age of Strife or Kali Yuga; according to Hindu belief, we are now living in Kali Yuga, the age of Kali; during the age of Kali, law and order will be 25% and disorder and unruliness 75% ; In Krita Yuga, law and order was 100%; in Treta Yuga, it was 75%; in Dwapar Yuga it was 50%. Duration of Kali Yuga is 432,000 years; (ety.) Kali is related to kalaha or strife; కలివికోడి, kalivikODi -n. --a bird; double banded courser; Jerden's courser; a bird first discovered in 1848 by Jerden, and presumed extinct; After a long absence from 1900 this was next seen in 1986; now seen often in the YSR district of Andhra Pradesh; this bird cannot fly well, but runs; [[బొమ్మ:KalivikodiStamp.jpg|thumb|కలివికోడి స్టాంపు|right]] కలిసి, kalisi -p.p. --కలియు; కలిసిపో, kalisipO -inter. --join!; కల్కిక, kalkika -adj. --sedimentary; కల్తీ, kaltI -adj. --tainted; impure; denatured; adulterated; కలుగు, kalugu -n. --hole; cave; pit; burrow; hollow; కలుపు, kalupu -n. --weed; -v. t. --(1) mix; add; combine; --(2) append; కలుపుగోలుతనం, kalupugOlutanaM -n. --amicability; friendly attitude; friendly; sociable; (lit.) talent to mix with others; కలుపుమొక్క, kalupumokka -n. --weed; కలుపుతీత, kaluputIta -v. t. --weeding; to weed out; కలువ, kaluva -n. --waterlily; a floating aquatic herb; [bot.] ''Nymphaea nouchali''; (rel.) తామర; lotus is different from Waterlily, but often mistakenly used as synonyms. Lotus is anchored to ground below and does not float; --blue water-lily = నల్ల కలువ. --red water-lily * ఎర్ర కలువ. --white water-lily * తెల్ల కలువ. --peace lily = శాంతి కలువ; మెట్ట కలువ; [bot.] ''Spathiphyllum wallisii'' of the Araceae family; [[File:Peace_lily_-_1_-_cropped.jpg|thumb|right|మెట్ట కలువ]] కలుషితం, kalushitaM -n. --polluted; doped; laden with impurities; కల్లు, kallu -n. --(1) a potent alcoholic beverage made by cooking the juice secreted from palm trees; (rel.) నీరా; --(2) stone; flake off a stone; fragment; --- ఉప్పు కల్లు = a grain of salt; a flake of salt; కళంకం, kaLaMkaM -n. --spot; stain; blemish; కళింగం, kaLiMgaM -n. --[bot.] Dillinia indica; కళింగ దేశం, kaLiMgadESaM -n. --ancient name for the region now called Orissa; కలెక్టరు, kalekTaru -n. --(1) collector, a revenue officer who collects taxes and administers a district; --(2) any person who is appointed to collect anything such as a ticket collector, bill collector; కళ, kaLa -n. --(1) art; --(2) a feature of beauty; --(3) duration of time equal to 8 seconds or 30 కాష్ఠలు; --(4) mood; phase; --(5) aspect; --(6) lunar phase; --(7) syllables or sounds not ending in a ‘n’, so ending in a vowel; ---ఏ కళనున్నాడో = in what mood he is in? ---చంద్రకళలు = phases of the moon. ---లలితకళలు = fine arts. కళ్ల, kaLla -adj. pertaining to the eyes; -n. --phlegm; thick phlegm; కళ్లజోడు, kaLlajODu -n. --pair of eye glasses; spectacles; కళ్లరక్ష, kaLlaraksha -n. --eye protector; safety goggles; కళాకారిణి, kaLAkAriNi -n. f. --artist; కళాకారుడు, kaLAkAruDu -n. m. --artist; కళాయి, kaLAyi -n. --coating; plating; tinplating (esp.) to the inside of cooking utensils; silver plating; కళాసి, kaLAsi -n. --sailor; lascar; oarsmen on a boat; crew on a ship; కళ్లు, kaLlu -n. --eyes; కళ్లు చీకట్లు కమ్మడం, kaLlu chIkaTlu kammaDaM; -ph. -- lightheadedness; (note) this feeling is different from vertigo; Yet, the word dizziness is often used by lay people to refer to either feeling; కళ్లెం, kaLleM -n. --reins; briddle; కళ్లె, kaLle -n. --phlegm; mucus produced in the upper respiratory tract and often expelled with cough; కళ్లెం వేయు, kaLleM vEyu -v. t. --rein in; control; control a horse; కళేబరం, kaLEbaraM -n. --(1) body; --(2) corpse; carcass; dead body; cadaver; ---చందన చర్చిత నీల కళేబర = the blue body that is anointed with sandalwood paste. కవ, kava - n. -pair; -- కనుగవ = pair of eyes; కవ్వడి = కవ + వడి = fast with the pair (reference to Arjuna who is ambidextrous; కవటాకు, kavaTAku -n. --tender leaf; esp. tender betel leaf; కవచం, kavacaM -n. --armor; cover; కవచకేసి, kavacakEsi -n. --armadillo; an animal with armor-like skin; %cross check e2t part కవనం, kavanaM -n. --poetry; కవలలు, kavalalu -n. pl. --twins; కవ్వం, kavvaM -n. --churning stick; agitator; కవ్వడి, kavvaDi -n. --an ambidextrous person; one who has equal facility with both hands; Arjuna, a legendary character in the epic Mahabharata; కవాటం, kavATaM -n. --(1) valve; an opening that allows passage in one direction; --(2) door; కవాతు, kavAtu -n. --drill; military drill; parade; కవి, kavi -n. --poet; ---సత్కవి = a poet who follows the సుకుమార మార్గ. ---విదగ్దకవి = a poet who follows the విచిత్ర మార్గ. ---a poet who follows both the the సుకుమార మార్గ and విచిత్ర మార్గ. కవిత్వం, kavitvaM -n. --poetry; ---బంధ కవిత్వం = a type of poetic gymnastics where the emphasis is on arranging the text of the poem in different shapes like wheels, snakes and so on. కవిరి, kaviri -n. -- (1) the sediment obtained after betel nuts are boiled; the sediment is made into cubes and sold; -- (2) catchu; తుమ్మ గణమునకు చెందిన నల్లచండ్ర లేక కాచుతుమ్మ (Acacia catechu) అను చెట్టు యొక్క చేవకఱ్ఱ నుండి తీసిన ద్రవ్యము; కవిలి, kavili - n. -- [bot.] ''Sterculia urens'' of the Sterculiaceae family; -- తపసి; గులార్; -- తపసి వృక్షం యొక్క తెల్లని కాండం మీద గాట్లు పెడితే వాటి నుంచి ఈ తెల్లటి జిగురు స్రవిస్తుంది. ఈ జిగురును గమ్ కరాయా అనీ కడాయా అనీ కటీరా అనీ అంటారు. మెత్తటి శుభ్రమైన ఈ జిగురును చాకొలెట్లు, చూయింగ్ గమ్స్ తయారీలో వినియోగిస్తారు. దీనికి ఔషధపరమైన విలువలూ ఉన్నాయి. విజయవాడ ఇందిరాగాంధీ స్టేడియం దగ్గర సుగంధ సోడా అమ్మే బండ్లలో కటీరా గమ్ ను 'కఠోరా' అనే పేరుతో శీతల పానీయాలలో కలుపుతారు. మనం కటీరా కలిపిన పానీయం తాగగానే మనకు కళ్ళు చల్లబడి ఒక చల్లటి అనుభూతి కలుగుతుంది; కవిలె, kavile -n. --(1) palm leaves for writing purposes; --(2) palm leaf manuscripts; కవిసమయం, kavisamayaM -n. --poetic conceit; poetic licence; literary cliche; any literary practice, such as similies metaphors, and ephorisms, traditionally used by poets and writers although the are now known to be false; freedom of spontaneous creative expression a poet enjoys; కవ్వించు, kavviMcu -v. t. --churn; agitate; excite; కవుకి, kavuki -n. --cork tree; [bio.] ''Millingtonia hortensis''; ఆకాశ మల్లి; కార్కు చెట్టు; కవుజు, kavuju -n. --Indian partridge; [biol.] Francolinus ponticeranus; కశాభం, kaSAbhaM -n. --[bio.] flagellum; కషణం, kashaNaM -n. --rubbing; friction; కషణోలంతం, kashaNOlaMtaM -n. --rubbing alcohol; isopropyl alcohol; (note) In English, all alcohol names end with -ol. Correspondingly, in Telugu, all alcohol names end with "-ఒल" కష్టం, kashTaM -n. --trouble; difficulty; కష్టపడు, kashTapaDu -v. t. --toil; work hard; కష్టపాటు, kaShTapATu -n. --hardship; exertion; కషాయం, kashAyaM -n. --decoction; a term used primarily in a medicinal sense; కష్టార్జితం, kashTArjitaM -n. --hard-earned property; కసరత్తు, kasarattu -n. --physical exercise; (rel.) సాధకం; కసరు, kasaru -n. --illhumor; scolding; yelling; -v. t. --rebuke; yell at; scream; కసవు, kasavu - n. -- green grass; కసాయివాడు, kasAyivADu -n. m. --butcher; merciless fellow; cruel person; కసాగు, kasAgu -n. --LCM; Least Common Multiple; (ety.) abbreviation for కనిష్ఠ సామాన్య గుణకం; -- Multiples of 6 are: 6, 12, 18, 24, 30, 36, etc. Multiples of 8 are: 8, 16, 24, 32, 40, etc. The LCM for 6 and 8 = 24 because this is the first multiple they have in common; కస్బా, kasbaa - n. -- district headquarters; the nearest big city; --- కస్బా విజయనగరం means in the postal district of VijayanagaraM; కసింద, kasiMda -n. --acacia; negro coffee; Mogdad coffee; Stephanie Coffee; senna coffee; coffee weed; [bot.] ''Cassia orientalis''; ''Cassia occidentalis''; ''Senna occidentalis'' of the Fabaceae family; -- a bushy plant of about 60-150 cm in height; this is widely used as a medicinal plant; -- కసివింద; [Sans.] కాసమర్ద; కాసారి; సంస్కృతంలో దీని పేర్లు బట్టి ఇది ప్రధానంగా దగ్గు (కాస)ను నయంచేసే స్వభావం కలిగి ఉంటుందని గ్రహించవచ్చు; కసి, kasi -n. --grudge; కస్తూరి, kastUri -n. --(1) musk; a secretion from musk deer or musk ox; మృగనాభి; మృగమదం; --(2) civetone; a secretion from civet cat; -- (3) a shrub; [bot.] Acacia farnesiana; కంపు తుమ్మ; కస్తూరి పక్షి, kastUripakshi -n. --thrush; a type of bird; కస్తూరి బెండ, kastUri beMDa -n. --[bot.] Abelmoschus moschatus; a medicinal plant found throughout India; తక్కోలము; [Sans.] కస్తూరి లతిక; లతా కస్తూరికా; కస్తూరి పిల్లి, kastUri pilli -n. --civet cat; పునుగు పిల్లి; -- [note 1] పునుగు - పునుగు పిల్లి లేక మార్జారిక (Civet Cat) అనే జంతువు నుంచి సేకరించే సుగంధద్రవ్యం. దీనినే జవాది, జవాజి, జవ్వాజి, జవ్వాది, సంకు మదము అనే పలు పేర్లతో పిలుస్తారు. వేంకటేశ్వరునికి నిత్యం చేసే అలంకరణలలో సంకుమదం అలదడం కోసం తిరుమల కొండలమీద పునుగు పిల్లుల్ని ప్రత్యేకంగా పెంచుతారు. -- [note 2] చట్టము అన్నా పునుగు చట్టము అన్నా పునుగు పిల్లి శరీరంలో ఉండే ఒక గ్రంథి లేక సంచి. దీనిని పిండి, పునుగు అనే సుగంధ ద్రవ్యాన్ని సేకరిస్తారు. కస్తూరి మృగం, kastUri mRgaM -n. -- musk deer; [bio.] ''Moschus moschiferus'' of the Ruminantia family; -- [note] హరిణమదము - ఇర్రి లేక కురంగము అని పిలువబడే కస్తూరి మృగం (ఒక జింక) నుంచి నుంచి సేకరించే కస్తూరి అనే సుగంధ ద్రవ్యం; చైనా, రష్యా, మధ్య ఆసియా, భారతదేశం - ప్రత్యేకించి అస్సాం రాష్ట్రాలలోని పైన్ అడవుల (Pine Forests)- లో కస్తూరి మృగాలు కనిపిస్తాయి. హిమాలయాల్లో 8,000 అడుగుల ఎత్తున ఉండే చొరరాని పైన్ అడవులు కస్తూరి మృగాల ఆవాసాలు. ఇవి జతకూడే ఋతువు (Rutting Season)లో ఆడ కస్తూరి మృగాలను ఆకర్షించడం కోసం మగ కస్తూరి మృగం నుంచి వెలువడే ఈ పరిమళ ద్రవ్యం యొక్క సువాసన తోడ్పడుతుంది. మగ కస్తూరి మృగం వృషణాలనుంచి తయారయ్యే ఈ ద్రవ్యాన్ని ఆ మృగం దాదాపు రెండు అంగుళాల వ్యాసం కలిగిన ఒక కోశము (సంచి)లో నిల్వచేసుకుంటుంది. కస్తూరిలో ఉండే అమ్మోనియా, ఓలీన్ (Oleine), కొలెస్టరిన్ (Cholesterine) వంటి గాఢమైన వాసన కలిగిన ద్రవ్యాల కారణంగా కస్తూరికి అంత చక్కని పరిమళం వచ్చింది. కస్తూరి ద్రవ్యానికి పరిమళం కలకాలం నిలిచి ఉండటమే కాదు. అది అలదుకున్నవారిని కూడా ఆ పరిమళం అత తేలిగ్గా వదలిపోదు. అందుకే కస్తూరికి పరిమళద్రవ్యంగా అంతటి ప్రాముఖ్యం ఏర్పడింది. -- కస్తూరిలో మూడు ముఖ్యమైన రకాలున్నాయి. కామరూప దేశం అంటే అస్సాం లో లభించే కస్తూరి ఘాటైన పరిమళం కలిగి నల్లని రంగు కలిగి ఉంటుంది. దీనిని కాల కస్తూరి లేక కృష్ణ కస్తూరి అంటారు. ఇది మిగిలిన రెండు రకాలకంటే ఎంతో ప్రశస్తమైనది, ఖరీదైంది కూడా. నీలవర్ణం - నలుపుల మిశ్రమ వర్ణంలో ఉండే నేపాళ కస్తూరి పరిమళంలో రెండవ తరగతికి చెందినది. ఇక మూడవదైన కాశ్మీర కస్తూరి పరిమళంలో తక్కువ స్థాయికి చెందినట్టిది. రష్యన్ కస్తూరి చాలా బలహీనమైన పరిమళం కలిగి ఉండే కారణంగా దానిని పరిమళ ద్రవ్యంగా గుర్తించరు. కసేరుకం, kasErukaM -n. --back bone; vertebral column; %క్ర - kra, క్ష - ksha క్రకచం, krakacaM -n. --saw; a cutting tool; క్రకచదంతం, krakacadaMtaM -n. --sawtooth; క్రకచదంత కెరటం, krakacadaMta keraTaM -ph. --[elec.] sawtooth wave; క్రతువు, kratuvu -n. --(1) sacrifice; burnt offering to God; sacrificial ritual; --(2) any monumental effort; క్రమం, kramaM -n. --order; sequence; క్రమంగా, kramaMgA -adv. --gradually; క్రమ, krama -pref. --gradual; in steps; క్రమకర్త, kramakarta -n. --[comp.] computer programmer; a person who writes a sequence of instructions to a computer; క్రమక్షయం, kramakshayaM -n. --erosion; క్రమణం, kramaNaM -n. --loop; turning around; క్రమణిక, kramaNika -n. --[comp.] computer program; a list of instructions to a computer; -suff. --list; ---కాలక్రమణిక = list of times; chronology. ---విషయానుక్రమణిక = table of contents. క్రమచరిత్ర, kramacaritra -n. --chronology; క్రమపద్ధతి, kramapaddhati -n. --orderly way; systematic method; క్రమపరిణామం, kramapariNAmaM -n. --gradual change; క్రమబద్ధం చేయు, kramabaddhaM cEyu -v. t. --systematize; regulate; క్రమభంగం, kramabhaMgaM -n. --irregulatity; క్రమభిన్నం, kramabhinnaM -n. --proper fraction; క్రమభుజి, kramabhuji -n. --regular polygon; క్రమము, kramamu -n. --order; series; course; క్రమరహిత, kramarahita -adj. --disorderly; without order; out of sequence; random; క్రమర్చు, kramarcu %e2t -v. t. --sort; arrange in an order; (ety.) క్రమంలో అమర్చడం; క్రమశిక్షణ, kramaSikshaNa -n. --discipline; క్రమాంతరాలమీద, kramAMtarAlamIda -adv. --gradually; in stages; క్రమేపీ, kramEpI -adv. --gradually; క్రయము, krayamu -n. --(1) purchase; --(2) price; ---కాల క్రయము = current pric క్వథనం, kvathanM -n. --boiling; క్వథనాంకం, kvathanAMkaM -n. --boiling point; క్షణం, kshaNaM -n. --(1) four minutes, in an ancient method of counting time; --(2) moment of time; --(౩) a second; modern interpretation; క్షణికం, kshaNikaM -n. --transient; temporary; క్షంతవ్యం, kshaMtavyaM -n. --excusable; pardonable; క్షంతవ్యుడు, kshaMtavyuDu -n. m. --one who deserves to be excused; క్షతం, kshataM -n. --injury; wound; sore; క్షతగాత్రి, kshatagAtri -n. f. --injured person; క్షతగాత్రుడు, kshatagAtruDu -n. m. --injured person; wounded; క్షతి, kshati -n. --injury; wound; క్షమ, kshama -n. --patience; forbearance; క్షమాపణ, kshamApaNa -n. --apology; excuse; pardon; క్షమాబిక్ష, kshamAbiksha -n. --forgiving; (lit.) giving the alms of forgiveness; క్షయం, kshayaM -n. --decay; decrement; emaciation; క్షయ, kshaya -n. --tuberculosis; consumption; a disease caused by Mycobacterium; క్షయమాసం, kshayamAsaM - n. -- ఒకే చాంద్రమాసములో రెండు సూర్య సంక్రమణములు ఉన్నచో దానిని క్షయమాసం అంటారు; -- లుప్తమాసం; అంహస్పతి మాసం; -- see also అధికమాసం; క్షవరం, kshavaraM -n. --(1) haircut; --(2) total loss; '''%కాం - kAM, కా - kA''' కాంక్ష, kAMksha -n. --wish; desire; inclination; కాంక్షితాలు, kAMkshitAlu -n. --needs; requirements; కాంగ్రెస్ గడ్డి, kAMgres^ gaDDi - n. -- Santa Maria; white-top weed; carot grass; Congress grass; American Feverfew; [bot.] ''Parthenium hysterophorus'' of the Compositae or Asteraceae family; -- This invasive plant arrived in India with the wheat shipments of US's PL-480 scheme during Congress government; -- పొదలు పొదలుగా పెరిగే ఈ మొక్కలు ఒక మీటరుకు మించి ఎత్తు పెరగవు. కాండం పొడవునా నిలువుగా గాళ్ళు (Longitudinal Grooves) ఉంటాయి. ఆకులు ఒక క్రమ పద్ధతి లేకుండా చీలి ఉంటాయి. వాటిపై మెత్తటి నూగు (soft down) ఉంటుంది. చివళ్ళలోనూ, కణుపులవద్దనూ పూలు వస్తాయి. అవి 5 మిల్లీమీటర్ల వ్యాసం కలిగి, తెల్లగా ఉంటాయి. కాయలు ముదురు గోధుమరంగులో ఉంటాయి. -- బలవర్ధకమైనది (tonic) గా, జ్వరహారిణి (febrifuge) గా, బహిష్టు స్రావాన్ని కలిగించేది (emmenagogue) గా ఈ మొక్క కి పేరుంది. ఈ మొక్క వేళ్ళ కషాయం నరాల నొప్పులు (neuralgia) నివారిస్తాయి. ఈ మొక్కలో పార్థెనిన్ (Parthenin) అనే ఒక చేదు గ్లైకోసైడ్ (glycoside), కొన్ని ఆల్కలాయిడ్లు (alkaloids) ఉన్నట్లు కనుగొన్నారు. -- ఈ మొక్కను పలు ప్రాంతాల్లో పలు పేర్లతో పిలుస్తున్నారు. దీని పూలు ముక్కుపుడక లేక ముక్కుపోగు లేక నత్తు ను పోలి ఉండే కారణంగా ఈ మొక్కను "ముక్కుపుడకల మొక్క" అనీ, "ముక్కుపుల్లల మొక్క" అనీ కూడా అంటున్నారు. "వయ్యారిభామ" మరొక పేరు; కాంచనం, kAMcanaM -n. --(1) gold; --(2) a medium-sized tree; [bot.] ''Bauhimia purpurea;'' also called దేవకాంచనం; కాంచు, kAMcu -v. i. --see; view; కాండం, kAMDaM -n. --(1) stalk; --(2) segment of sugarcane between the nodes; --(3) stem; --(4) section of a book; కాంతం, kAMtaM -n. --stone; ---అయస్కాంతం = magnet; (lit.) ironstone. ---చంద్రకాంతం = (lit.) moonstone. కాంత, kAmta -n. --a lovely woman; lady; కాంతారం, kAMtAraM -n. --wilderness; forest; కాంతి, kAMti -n. --light; కాంతి కిరణం, kAMti kiraNaM -n. --light ray; కాంతి కిరణ వారం, kAMti kiraNa vAraM -n. --a beam of light (Chinnaya Suri used this phrase); కాంతి సంవత్సరం, kAMti saMvatsaraM -n. --light-year; (def.) distance traveled by light in one year; approximately six trillion miles or ten trillion kilometers; కాంతినిరోధక, kAMtinirOdhaka -adj. --opaque; కాందిశీకుడు, kANdisIkuDu -n. m. --refugee; displaced person; కాంస్య, kAMsya -adj. --bronze; ---కాంస్య పతకం = bronze medal. కాక, kAka -n. --(1) feverishness; warmth, heat; --(2) anger; -neg. particle. --not; ---రేపు కాక ఎల్లుండి = not tomorrow, but the day after. కాకతాళీయం, kAkatALIyaM -n. --serendipity; coincidence; fortuitous; (lit.) just like a crow landing on a palm tree and the fruit falling, although the crow did not cause the fruit to fall; కాకతువ్వ, kAkatuvva -n. --cacatoo; a large parrot-like bird native to S. America; కాకపాదం, kAkapAdaM -n. --[prosody] a very long syllable; a syllable that takes a duration of four snaps to pronounce it; కాకపాల, kAkapAla -n. --(1) [bot.] Zizyphus trinervius; (2) [bot.] Tylophora indica; కాకమ్మకథలు, kAkammakathalu -n. --tales; tall tales; fabrications; lies; కాకమారి, kAkamAri -n. --crow’s bane; [bot.] ''Coculus indicus''; ''Anamirta coculus''; దూసరితీగ; కాకరకాయ, kAkarakAya -n. --bitter melon; bitter gourd; balsam pear; carilla fruit; [bot.] ''Momordica charantia'' Linn.; --(note) ridge gourd is a different vegetable; (rel.) bitter gourd; -- ఆగాకర = memordica diioica; లేటిన్ లో డయోయికా అంటే ఆడ, మగ మొక్కలు వేర్వేరు అని అర్థం; --[Sans.] కరి వృంతం; కారవేల్ల; కాకరపువ్వొత్తి, kAkarapuvvotti -n. --sparkler; a type of fireworks; కాకళగ్రంథి, kAkaLa graMthi -n. --thyroid; the ductless gland near Adam’s Apple in the throat; అవటు గ్రంధి; కాకాక్షిన్యాయం, kAkAkshinyAyaM -n. --an argument that cuts both ways; కాకి, kAki -n. --crow; house crow; [bio.] ''Corvus splendens'' of Family Corvidae; ---అడవికాకి = jungle crow; ''Corvus macrorhynchos''; ---అమెరికా కాకి = American crow; ''Corvus brachyrhynchos''; ---మాలకాకి = raven; బొంతకాకి; ''Corvus corax''. - adj. -- [bot.] of inferior quality; low grade; కాకిచావు, kAkicAvu - n. -- sudden death; death with no apparent cause; కాకిదొండ, kAkidoMDa -n. --a climbing herb; [bot.] ''Coccinia Indica''; (lit.) an inferior specises of "doMDa"; కాకిపెసర, kAkipesara - n. -- an inferior type of "pesara"; పిల్లిపెసర; ముద్గల; కాకిబంగారం, kAkibaMgAraM -n. --tinsel; very thin and long strips of tin or any other glittering substance used for decoration; (lit.) an inferior type of gold; కాకిబీర, kAkibIra -n. --a climbing shrub; [bot.] ''Hugonia mystax''; (lit.) an inferior type of "bIra"; కాకిబొంత, kAkiboMta -n. --kalbasu; a fish of the Cyprinidae family; [biol.] ''Labeo calbasu''; కాకిబొడ్డు, kAkiboDDu - n. -- a type of fungus that grows on moist wooden posts used to support vegetable creepers; When this funus is mixed with "mehendi" (గోరింటాకు), the result will be bighter red hues on the skin; కాకిముఖం, kAkimukhaM - n. -- [idiom] ugly face; కాకిమేడి, kAkimEDi -n. --[bot.] ''Ficus oppositifolia''; కాకిసొమ్మ, kAkisomma -n. --fainting; syncopy; short-term loss of consciousness; (lit.) an inferiro type of epilepsy; కాకులను గొట్టి గద్దలకు వెయ్యడం, kAkulanu goTTi gaddalaku veyyaDaM - ph. -- the act of robbing the poor for the benefit of the rich; robbing Peter to pay Paul; కాకువు, kAkuvu -n. --a change of tone or intonation to convey a speaker's mood or intention; A kind of noise made in grief or fear; -- శోకభయాదులచేత కలుగునట్టి ఒక విధమైన ధ్వని; "భావ ద్యోతకానికి ఉచ్చారణలో చూపే ఒడుపు; ఒక భాషా సామర్ధ్యం ఆ భాషలోని కాకువులు ద్వారా తెలుస్తుంది," అంటారు విశ్వనాథ సత్యనారాయణ; కాకోలం, kAkOlaM - n. -- (1) a large, black forest crow; [biol.] Corvus macrorhynchos; బొంతకాకి; మాలకాకి; -- (2) a dangerous poison; -- (3) a part of hell; కాకౌ, kAkau -n. --cacao; cocoa; this South American tree gives cacao or cocoa seeds; Fat in these seeds is cocoa butter; When combined with sugar, this becomes white chocolate; After the butter is extracted, the seeds are roasted and powdered to get cocoa which is used to make refreshing beverages; When cocoa powder is mixed with sugar and a little bit of cocoa butter, we get the traditional confectionery chocolate; This tree is not related to the coca bush from which the drug cocaine is made; కాగడా, kAgaDA -n. --hand torch; a flaming torch; కాగలిజేరు, kAgalijEru -n. -- [bot.] Trianthema portulacastrum Linn.; కాగా, kAgA -conj. --having had it so; having said that; that being so; కాగితం, kAgitaM -n. --paper; sheet of paper; ---ఉల్లిపొర కాగితం = onionskin paper, tracing paper. ---గ్రాఫు కాగితం = graph paper. కాగు, kAgu -v. i. --boil; warm-up; grow hot; ---నీళ్లు కాగుతున్నాయా? = is the water boiling? ---ఒళ్లు కాగిపోతోంది? = the body is getting hot. -n. --boiler; కాచు, kAcu -n. --catechu; [bot.] ''Acacia catechu''; ''Acacia ferruginea''; ''Acacia suma''; ''Acacia sundra''; the juice of these trees is rich in tannin; powder made from the dehydrated juice is used in making a concoction with betel leaves that is chewed by many in India; కవిరి; juice of చండ్రచెట్టు or ఖదిరం; -v. t. --(1) boil; heat; warm-up; --(2) protect; guard; ---నీళ్లు కాచేవా? = did you boil the water? ---పసువులని కాచేవాడు = the cowherd. కాజా, kAjA -n. --(1) buttonhole; --(2) a sweet made by deep-frying strips of rolled wheat dough and soaking them in warm sugar syrup; కాజేయు, kAjEyu -v. i. --steal; misappropriate; కాటకం, kATakaM -n. --famine; కాటా, kATA -n. --heavy-duty scales; large balance; కాట్లాట, kATlATa -n. --fight; కాటు, kATu -n. --bite; ---పాము కాటు = snake bite. కాటుక, kATuka -n. --mascara; the primary purpose of mascara is cosmetic; (rel.) collyrium refers to an eye lotion or eyewash, whose primary purpose is medicinal; కాటుకపిట్ట, kATuka piTTa -n. --wagtail; కాడ, kADa -n. --stalk; stem; [bot.] pedicel; petiole; ---అట్ల కాడ = a long-stemmed kitchen spatula to turn pankakes and crepes. కాడి, kADi -n. --yoke; the transverse beam that goes on the shoulders of two bulls pulling a cart; see also నొగ; కాడు, kADu - n. (1) forest; (2) cremation ground; burial ground; - suff. indicates a male person as in వలపుకాడు, చెలికాడు. వేటగాడు; కాతా, kAtA -n. --account of transactions; running account; కాతాదారు, kAtAdAru -n. --account holder; regular customer; కాదంబరి, kAdaMbari - n. -- (1) wine; a spirituous liquor; మద్యము; -- (2) A certain timber tree; [bot.] ''Nauclea kadamba;'' -- (3) an epithet of Sarasvathi; -- (4) a famous Sanskrit prose-work; కాదా, kAdA -inter. --is it not? కాదాచిత్కంగా, kAdAcitkaMgA -inter. --occasionally; infrequently; rarely; కాదు, kAdu -inter. --it is not so; కానా, kAnA -n. --sluice; waterway; drainage channel under a street; కానాగట్టు, kAnAgaTTu -n. --culvert; a small support platform erected at both ends of a drainage tube running under a street corner; కానీ, kAnI -n. --the fraction 1/64; a copper coin of the British era with a value of 1/64th of a rupee; (ety.) కాల + అణా = కాలణా; 3 దమ్మిడీలు = 1 కానీ; 2 దమ్మిడీలు = 1 ఏగానీ; -conj. -- (1) yet; but; in spite of; --(2) continue, carry on; కానుక, kAnuka -n. --gift; a material gift, not cash; కానుగ, kAnuga -n. --Indian Beech tree; Avenue tree; pungam tree; [bot.] ''Pongamia glabra; Pongamia pinnata; Millettia pinnata;'' of the Fagaceae family; (2) [bot.] ''Derris indica''; --కానుగ గింజలలో 27 నుంచి 39 శాతం వరకు లభించే కొవ్వు (Pongam oil)కు పారిశ్రామికంగానూ, వైద్యపరంగానూ ఎన్నో ప్రయోజనాలున్నాయి. పచ్చి తోళ్ళను ఊనిన తరువాత ఈ నూనెను డ్రెస్సింగ్ గా వాటిపై రాసేందుకు ఉపయోగిస్తారు. పరిశ్రమలలోనూ, వాహనాలకూ ఈ నూనెను కందెన(lubricant)గానూ ఉపయోగిస్తారు.నూనె దీపాలలోనూ, సబ్బుల తయారీలోనూ కూడా గానుగ నూనె వాడతారు. గ్రామాలలోని గానుగలలో కానుగ గింజల్ని ఆడించి తీసే నూనెను దీపపు నూనెగానూ, కందెనగానూ, డీజిల్ ఇంజన్లలో ఇంధనంగానూ స్థానికంగానే జనం వాడుకుంటారు; కానుగ చెట్టుపై ఉపయుక్తమైన లక్క పురుగులు కూడా పెరుగుతాయి కనుక ఇవి ఆధార వృక్షాలు (Host Trees) గానూ విలువైనవి; -- కాటుక చెట్టు చీకటి చెట్టు; [Sans.] కరంజః; నక్తమాలః; చిరబిల్వక; తమాల వృక్షం; కానుపు, kAnupu -n. --delivery of a child; కాపట్యం, kApaTyaM -n. --hypocricy; కాపడం, kApaDaM -n. --fomentation; కాపరి, kApari -n. --sentry; guard; keeper; watcher; కాపలా, kApalA -n. --sentry duty; guard duty; surveillance; కాపాడు, kApADu -v. t. --guard; watch; preserve; protect; కాపు, kApu -n. --(1) a caste in Andhra Pradesh; నిజానికి కాపు అనేది ఒక కులం కాదు. అది అనేక కులాలకు సాధారణ ప్రాచీన నామం. ఒకప్పుడు జైనం స్వీకరించి కోమట్లుగానూ తర్వాత సంస్కృతీకరణంతో వైశ్య లేక ఆర్యవైశ్యులుగా పేరుపొందేరు; --(2) sentry; guard; --(3) protection; --(4) yield of a fruit tree; కాపురం, kApuraM -n. --home; dwelling; residence; abode; కాఫీ, kAphI -n. --coffee; a plant native to tropical Africa; There are three varieties of coffee: -- (1) Robust coffee, [bot.] ''Coffea robusta'', whose origin is Ethiopia and accounts for about 40 percent of world production; -- (2) Arabic coffee, [bot.] ''Coffea arabica''; whose origin is Yemen; The caffeine content of these beans is about one-half of that of Robust coffee and accounts for about 60 percent of world production; -- (3) Charrier coffee, [bot.] ''Coffea charrieriana'', whose origin is Cameroon in Central Africa; These beans have zero caffeine content; -- In addition, coffee is sometimes blended with Chicory, [bot.] ''Cichorium intybus'' var. ''sativum'' to add certain flavor and to reduce the caffeine content; కాబట్టి, kAbaTTi -adv. --therefore; consequently; కాబోలు, kAbOlu -adv. --perhaps; కామం, kAmaM -n. --lust; desire; కామంచి గడ్డి, kAmaMci gaDDi -n. --Rousa grass; lemon grass; [bot.] ''Andropogaon nardus''; కామంచి చెట్టు, kAmaMci ceTTu -n. --black nightshade; sunberry; wonder cherry; a medicinal plant; [bot.] ''Solanum nigrum'' of the Solanaceae family; కామందు, kAmaMdu -n. --(1) owner; landlord; --(2) proprietor; కామిని, kAmini -n. --(1) woman; one with a strong sexual desire; --(2) succubus; a ghost formed after a woman with a strong unfulfilled sexual desire dies; a female ghost with a strong desire to have sexual intercourse with men; కాయం, kAyaM -n. --(1) body; --(2) homemade medicine given to a woman after delivery; --(3) [comp.] hardware; కాయ, kAya -n. --(1) unripe fruit; --(2) bottle; ---అరకాయ కిరసనాయిలు = half-bottle of kerosene. ---మామిడి కాయ = unripe mango; green mango. ---సోడాకాయ = soda bottle. -suff. --bop; a gentle strike; a blow; ---జెల్లకాయ = bop; a gentle strike on the head. ---లెంపకాయ = slap; a slap on the cheek. కాయకల్ప చికిత్స, kayakalpa cikitsa -n. --Ayurvedic treatment to bring about rejuvenation; కాయకష్టం, kAyakashTaM -n. --physical labor; కాయగూరలు, kAyagUralu -n. --vegetables; కాయధాన్యములు, kAyadhAnyamulu -n. --legumes; lentils; pulses; such as red gram, green gram, etc. కాయస్తం, kAyastaM -n. --magnitude; mass; కాయస్థుడు, kAyasthuDu -n. --accountant; కాయిదా, kAyidA -n. --commission; fee; కాయిదా కొట్టు, kAyidA koTTu -n. --commission business shop; కాయు, kAyu -v. i. --(1) shine; --(2) bear fruit; v. t. --(1) stand as a sentry; watch; --(2) put in a bet; కారం, kAraM -n. --(1) hotness; spiciness; one of the six fundamental tastes; --(2) powdered chillies or peppers; కారకం, kArakaM -n. --the cause; కారడవి, kAraDavi -n. --dark forest; కారణం, kAraNaM -n. --cause; reason; కారణకార్యములు, kAraNakAryamulu -ph. --cause and effect; కారణకార్య సంబంధం, kAraNakArya saMbaMdhaM -ph. --relation between cause and effect; కారణభూతం, kAraNabhUtaM -n. --cause; reason; కారణభూతుడు, kAraNabhUtuDu -n. --originator; కారణాంకం, kAraNaMkaM -n. --[math.] factor; కారణాంశం, kAraNaMSaM -n. --[med.] factor; an agent responsible for an event; కారయిత, kArayita - n. -- the person or agent who causes; -- see also కర్త, ప్రేరకుడు, అనుమోదకుడు; కార్యం, kArayaM m. --(1) effect; --(2) the deed; --(3) nuptials; the first night together for the bride and groom; ---కాగల కార్యం గంధర్వులే తీరుస్తారు = the Gandharvas will do the deed. This popular quotation refers to a small skirmish in the epic Mahabharata; This phrase is used to covey the meaning, "why do we bother, there are others who can render punishment in more appropriate ways." కార్యకలాపాలు, kAryakalApAlu -n. --activities; కార్యకర్త, kAryakarta -n. --office bearer; staff; a member of a political party who takes active responsibility; కార్యక్రమం, kAryakramaM -n. --program; itinerary; agenda; order of doing things; కార్యదర్శి, kAryadarSi -n. --secretary; కార్యదీక్ష, kAryadIksha -n. --dedication; devotion; commitment; కార్యభారం, kAryabhAraM -n. --(1) workload; --(2) responsibility; కార్యవర్గం, kAryavargaM -n. --working committee; కార్యవాది, kAryavAdi -n. --pragmatist; practical person; కార్యశూరుడు, kAryasUruDu -n. --persistent person; a person who gets the job done; కారాకూరం, kArAkUraM -adj. --jumbled; confounded; కార్ఖానా, karkhAnA -n. --workshop; factory; కారింజా, kAriMjA -n. --artificial fountain; కారాగారం, kArAgAraM -n. --jail; prison; penitentiary; కారాలు మిరియాలు నూరడం, kArAlu miriyAlu nUraDaM - ph. -- the act of showing extreme anger; కార్యాలయం, kAryAlayaM -n. --office; కారింగువ, kAriMguva -n. --[bot.] ''Gardenia resinifera'' of the Rubiaceae family; --Gardenia plants are prized for the strong sweet scent of their flowers, which can be very large in size in some species; -- కొండమంగ; కార్డిగన్, kArDigan -n. --cardigan; an open-front sweater; named after the Earl of Cardigan (1797 - 1868), British general; కార్తికేయుడు, kArtikEyuDu -n. --the six-headed son of Lord Shiva; according to one legend, the six mothers are believed to be six women representing the six stars of the Pleides group of stars, a group of stars often referred to in the Vedas; కారు, kAru -adj. --extreme; ---కారు నలుపు = extremely dark. ---కారు చవుక = very cheap. ---కారు మేఘం = thick cloud. -n. --(1) car; wagon; automobile; --(2) short for పటకారు; --(3) strong malodor; offensive odor; కారు కూతలు = వినడానికి కఠినమైన మాటలు; -v. i. --drip; leak; trickle; కారుప్పు, kAruppu -n. --bittern; brine; the thick solution left over after the crystallization of salt from seawater; కారుశిల్పి, kAruSilpi -n. --artisan; కార్డు, kArDu -n. --postcard; card; cardboard; కార్తె, kArte -n. --the heliacal rising of a star; the period of time during which the Sun rises along with one of the 27 star groups of the Hindu calendar; duration of about 13.5 days spent by the Sun in each one of the star groups; కాలం, kAlaM -n. --(1) time; --(2) season; --(3) life-span; --(4) [music] speed; ---ఆయన కాలం చేసేరు = he finished his time; he is dead. ---చలి కాలం = cold season. ---వాడి కాలం తీరింది = he is dead; (lit.) his time was up. ---కాలము, దూరము = time and distance. కాల, kAla -adj. --(1) black; dark; --(2) pertaining to time; కాల రంధ్రం, kAla raMdharaM -n. --[astron.] black hole; collapsed star whose gravitational force is so strong even light cannot escape from it; కాలకృత్యం, kAlakRtyaM -n. --morning routine such as brushing, bathing etc; కాలక్షేపం, kAlakshEpaM -n. --passing time; spending time; ---గ్రంధ కాలక్షేపం = passing time reading books. ---పురాణ కాలక్షేపం = passing time listening to epic readings. కాలగర్భం, kAlagarbhaM -n. --the march of time; (lit.) the womb of time; కాలచక్రం, kAlacakraM -n. --the march of time; (lit.) the wheel of time; కాలజ్ఞానం, kAlaj~nAnaM -n. --ability to prophecy; కాలదన్ను, kAladannu -v. t. --refuse to avail an opportunity; reject; kick away; కాలదోషం, kAladOshaM -n. --(lit.) expiration of time to take action; expiration of the statute of limitations; ---కాలదోషం పట్టేసింది = the statute of limitations has expired; it is too late to take any action. కాలధర్మం, kAladharmaM -n. --death; ---ఆయన కాలధర్మం చెందేరు = a respectful way of saying “he is dead”. కాలమానం, kAlamAnaM -n. --(1) climate; --(2) standard time; ---కాలమాన పరిస్థితులు = climatic conditions. ---భారతీయ కాలమానం = Indian Standard Time. కాలయాపనం, kAlayApanaM -n. --delay; wastage of time; procrastination; కాలరు, kAlaru -n. --collar; కాలవ్యతిక్రమం, kAlavyatikramaM - n. -- anachronism; కాలసర్పం, kAlasarpaM -n. --(1) black snake; --(2) metaphorical snake representing time; ---కాలసర్పం కాటు వేసింది = the "time snake" bit, which means "met with death." కాలహరణం, kAlaharaNaM -n. --delay; loss of time; wastage of time; కాల్బలం, kAlbalaM -n. --infantry; soldiers on foot; కాల్పనిక, kAlpanika -adj. --artificial; invented; fictional; కాలాతీతం, kAlAtItaM -n. --(1) delay; out of time; సమయం ఇప్పటికే చాలా అయింది. ఇక తర్వాత పని మొదలు పెట్టాలి అనే సందర్భం లో వాడతాము. --(2) out of step with the times; కాలంతో సంబంధం లేకండా ఎవర్ గ్రీనుగా ఉండటాన్ని కాలాతీతమయినదిగా చెప్తారు. అది మనిషి యొక్క కీర్తిప్రతిష్ఠలు కావచ్చు,పుస్తకం కావచ్చు, సినిమా కావచ్చు, నవల కావచ్చు, నాయకులు చేపట్టే మంచి పథకాలు కావచ్చు. -- (3) Beyond time; దేవుడు కాలాతీతమయినవాడు. భూత వర్తమాన భవిష్యత్ కాలాలలో ఆయన ప్రభ శాశ్వతంగా ఓకే లాగ ఉంటుంది. కాలిదారి, kAlidAri -n. --foot path; కాలిపిక్క, kAlipikka -n. --calf; calf muscle; కాలిబంటు, kAlibaMTu -n. --foot soldier; కాలిబాట, kAlibATa -n. --footpath; కాలిబోను, kAlibOnu -n. --snare; కాలీఫ్లవర్, kAlIphlavar -n. --cauliflower; కాలు, kAlu -n. --(1) leg; --(2) foot; -- (3) the fraction 1/4; -v. i. --burn; bake; scald; ---ఇల్లు కాలిపోతోంది = the house is burning. కాలువ, kAluva -n. --canal; an artificially created waterway as opposed to a channel which is a natural waterway; (lit.) కాల్ = to flow; కాలుష్యం, kAlushyaM -n. --pollution; కాల్చు, kAlcu -v. t. --burn; roast; ---చెయ్యి కాల్చుకోకు = do not burn your hand; as an idiom this also means “do not cook.” ---జీడిపిక్కలు కాల్చు = roast the cashews. కాలేజి, kAlEji -n. --college; an institution for learning beyond high school; కాలేయం, kAlEyaM -n. --[biol.] liver; the organ that produces bile; కాలోచిత, kAlOcita -adj. --seasonal; appropriate for a time; timely; opportune; కావరం, kAvaraM -n. --fat; కావ్యం, kAvyaM -n. --any literary work (prose, verse, or a mixture) that places emphasis on the quality of the concept being treated; -- "వాక్యం రసాత్మకం కావ్యం" అని పెద్దల మాట. అంటే రసాత్మకంగా ఉండి మనసును స్పందింపజేసే ఒక వాక్యమైనా కావ్య గౌరవాన్ని అందుకొంటుంది. కావ్యం అందమైన ఊహలతో, వర్ణనలతో, అర్థ గాంభీర్యంతో, ఔచిత్యంతో చదవగానే మనసులో రసాలు ఊరేలా ఉండాలి. కవి భావనలతో మన హృదయం కూడా స్పందించేలా చేయగలిగిన ఏ రచనైనా కావ్యమే; కావిడిబద్ద, kAviDibadda -n. -- shoulder pole; a pole carried on the shoulder with two loads suspended from both ends of the pole; కావి రంగు, kAvi raMgu -n. --tan color; కావిరి, kAviri -n. --vapor; black vapor; కావున, kAvuna -adv. --therefore; కాశీగన్నేరు, kASIgannEru -n. --dog's cane; a plant; కాశీరత్నాలు, kASIratnAlu - n. -- red tubular flowering vine called Scarlet Morning Glory; [bot.] Ipomoea hederifolia of the Convolvulaceae family; This is native to the Americas but is now widely seen all over the world, including Andhra Pradesh; A related plant with similar flowers is called Red Cypress Vine, [bot.] Ipomoea quamoclit; కాసం, kAsaM -n. --(1) cough; --(2) (abbr.) light-year; short for కాంతి సంవత్సరం; జ్యోతిర్‌వర్షం; కాసారం, kAsAraM -n. --lake; కాస్తా, kAsiMta -n. --a little, a small amount; a little bit; కాసింత, kAsiMta -adj. --little bit; -n. --a little, a small amount; a little bit; కాస్మిక్ కిరణాలు, kAsmik kiraNAlu -n. --cosmic rays; these high energy rays, coming from outer space, constantly bombard the Earth. The ionosphere protects us all from the damaging influence of these rays. కాసీరత్నం, kAsIratnaM - n. -- a climber or bushy plant with scarlet red flowers; [bot.] ''Ipomoea hederifolia'' Linn.; కాసు, kAsu -n. --(1) sovereign; a gold coin weighing 10 grams; --(2) cash; copper coin; any coin; కాసేపు, kAsEpu -adj. --little while; కాష్ఠం, kAshThaM -n. --wood; wood used on the funeral pyre; కాష్ఠ, kAshTha -n. --(1) quadrant; a fourth of the region created by two rectangular coordinate axes; --(2) duration of time equal to 18 winks; 1 / 450th of a Muhoortham; కాష్ఠోల్, kAshThOl -n. --wood alcohol; methyl alcohol; methanol; కరస్రారా; క్త్వార్థం, ktvArthaM -n. --[gram.] any infinite verb ending in ఇ, such as వచ్చి, తెచ్చి; %క్రా - krA, క్షా - kshA, కిం - kiM, కి - ki, క్రి - kri, క్షి - kshi క్రాంతి, krAMti -n. --(1) turning; --(2) revolution; --(3) [astro.] declination; the angular distance of a celestial object north or south of the celestial equator, analogous to latitude on Earth; this is always measured in degrees, minutes, and seconds; క్రాంతిచక్రం, krAMticakraM -n. --ecliptic; the apparent path of the sun in the sky; క్రాంతివృత్తం, krAMtivRttaM % replacement for old entry -n. --(1) ecliptic; the great circle on the celestial sphere that lies in the plane of the Earth's orbit; the apparent circular path of the Sun as it travels in its annual journey, as seen from Earth; the plane of the ecliptic is tilted at an angle of 23.5 degrees from the plane fo the celestial equator; the two points at which the ecliptic crosses the celestial equator are the equinoxes; the constellations through which the ecliptic passes are the constellations of the Zodiac; --(2) the Zodiac; క్షామం, kshAmaM -n. --famine; క్షారం, kshAraM -n. --alkali; (ety.) భూతిర్బసిత భస్మనీక్షారో రక్షా (అమరకోశము); క్షారార్థం; kshArArthaM -n. --alkaloid; (ety.) an alkali-like substance; క్షారం వంటి పదార్థం కనుక క్షారార్థం; కింక, kiMka -n. --anger; same as కినుక; కించిత్తు, kiMcittu -n. --very little; iota; "teency, weency" bit; కింపురుష, kiMpurusha -n. --centaur; a legendary creature with a horse’s body and a human head; -- see also కిన్నెర; కింశుకం, kiMSukaM -n. --[bot.] Butea frondosa; కిక్కురుమనకుండా, kikkurumanakuMDA -adv. --without making any noise; silently; కిచకిచ, kicakica -adj. --onomatopoeia for the chirping sound of birds or the squealing sound of monkeys; కిచిడీ, kiciDI -n. --rice cooked with a variety of vegetables, spices and dal; కిచ్చిలి, kiccili -n. --orange; కిటికి, kiTiki -n. --window; కిటకిట, kiTakiTa -adj. --onomatopoeia for tightly packed people at a place; కిటుకు, kiTuku -n. --trick; device; కిణ్వప్రక్రియ, kiNvaprakriya -n. --[chem.] fermentation; కిత్తనార, kittanAra -n. --a fiber made from agave; కిత్తలి, kittali -n. --agave; [bot.] ''Agave americana''; bast sagopalm; కితాబు, kitAbu -n. --(1) kudos; praise; appreciation; --(2) book; కిన్నర, kinnara -n. -- see కిన్నెర; కినుక, kinuka -n. --anger; కినోవా, quinoa - n. - the goosefoot plant; [bot.] ''Chenopodium quinoa''; -- the protein-rich, gluten-free seeds of this plant, native to South America, are being used as a cereal grain and as an alternative to rice and wheat; కిన్నెరులు, kinnerulu - n. pl. -- legendary creatures with a human head and a horse’s body; వీరు అశ్వ శరీరం, నరముఖం కలవారు; -- see also కింపురుషులు; కిఫాయతు, kiphAyatu -n. --benefit; advantage; కిమ్మనకుండా, kimmanakuMDA -adv. --without making any protest; quietly; without hesitation; కిరణం, kiraNaM -n. --ray (of light); కిరణజన్య సంయోగక్రియ, kiraNajanya saMyOgakriya -n. --photosynthesis; కిరణవారం, kiraNavAraM -n. --a beam of (light) rays; (Chinnaya Suri uses the phrase తరణి కిరణవారం); కిరసనాయిలు, kirasanAyilu -n. --kerosene; కిరాతకం, kirAtakaM -n. --savage deed; barbarian act; కిరాతుడు, kirAtuDu -n. --savage; barbarian; huntsman; కిరాయి, kirAyi -n. --hire; fare; rent; కిరీటం, kirITaM -n. --crown; tiara; కిరీటిక, kirITika -n. --conona; కిర్రుచెప్పులు, kirruceppulu -n. --creaking slippers; shoes deliberately made to produce a creaking sound to act as a means to ward off creeping creatures like serpents; కిలకిల, kilakila -adj. --onomatopoeia for the sound of a woman or baby laughing; కిలారం, kilAraM - n. -- farce; -- కిలకిల నవ్వించేది; రూపకాలలో ఒక రకం; కిలుం, kiluM -n. --verdigris; a mildly toxic substance formed when bronze or brass vessels react with domestic organic acids; కిలో, kilO -pref. --వెయ్యి; ---కిలోగ్రాము = measure of weight in the metric system; one thousand grams; కిలో. ---కిలోమీటరు = measure of distance in the metric system; one thousand meters; ఉరమరగా 8 కి.మీ. = 5 మైళ్లు. కిళ్లీ, kiLlI -n. --an after-dinner chewable item prepared by wrapping scented betel nut pieces and some sweet or pungent condiments in a betel leaf; ---(e. g.) కారా కిళ్లీ = one made from pungent condiments and tobacco. ---(e. g.) మిఠాయి కిళ్లీ = one made from sweet condiments. కిశోరం, kiSOraM -n. --(1) baby; --(2) any baby animal; --(3) baby horse; --(4) baby deer; కిస్తీ, kistI -n. --installment; installment payment; కిసుమీసు, kisumIsu -n. --raisin; dried seedless grapes; క్రిమి, krimi -n. --(1) worm; --(2) germ; --(3) microorganism; (rel.) కీటకం = insect; క్రిమిక, krimika -n. --appendix; vermiform appendix; a part of the large intestine; క్రిమిసంహారక, krimisaMhAraka -adj. --insecticidal; క్రిమిసంహారిణి, krimisaMhAriNi -n. --(1) germicide; --(2) insecticide; క్రియ, kriya -n. --(1) action; activity; --(2) verb; (ant.) ప్రతిక్రియ; (rel.) ప్రక్రియ = process, as in a chemical process; ---అకర్మక క్రియ = intransitive verb. ---సకర్మక క్రియ = transitive verb. క్రియాజన్యవిశేషణం, kriyAjanya viSEshaNaM -n. --verbal adjective; క్రియాప్రాతిపదిక, kriyAprAtipadika -n. --[gram.] a verbal root; క్రియావిశేషణం, kriyAviSEshaNaM -n. --adverb; క్రియాశీల, kriyASIla -adj. --active; practical; constructive; క్రిస్మస్, krismas -n. --Christmas; the birthday of Jesus Christ; క్రిస్మస్ రోజ్, krismas rose -n. --black hellebore flower; [bot.] ''Helleborus niger''; క్లిష్టత, klishTata -n. --intricacy; complexity; క్షితి, kshiti -n. --(1) the Earth; --(2) an abode; --(3) 1 followed by 20 zeros; క్షితిజం, kshitijaM -n. --horizon; క్షితిజసమాంతరం, kshitijasamAMtaraM -adj. --horizontal; క్షిపణి, kshipaNi -n. --missile; %కీ - kI, క్రీ - krI, క్షీ - kshI కీకటారణ్యం, kIkaTAraNyaM - n. --dark forest; thick jungle; కీకారణ్యం, kIkAraNyaM -n. --dark forest; thick jungle; కీచు, kIcu -adj. --shrill; కీచుగొంతుక, kIcugoMtuka -n. --shrill voice; కీచురాయి, kIcurAyi -n. --cricket; an insect of the cricket family; కీచులాట, kIculATa -n. --squabble; minor quarrel, esp. between a husband and wife; కీటకం, kITakaM -n. --insect; any of the small invertebrate animals with a head, thorax, abdomen, three pairs of legs, and two pairs of membranous wings; కీటకారి, kITakAri -n. --insecticide; (lit.) killer of insects; కీడు, kIDu -n. --harm; bad luck; down-side; disadvantage; evil; misfortune; (ant.) మేలు; కిడెంచి మేలెంచడం, kIDeMci mEleMcaDaM - ph. -- the act of looking at the downside before counting the benefits; కీత, kIta -adj. --(1) inferior; --(2) level; not heaping; ---కీత చెంచాడు = a level tea-spoonful. కీరచేప, kIracEpa -n. --Cotio; a fish of the Cyprinidae family; [biol.] Osteobramma vigorsii; Osteobramma cotio; కీర్తన, kIrtana -n. --(1) a type of song sung in the Carnatic style; these songs typically have a refrain and one or more stanzas of lyrics; --(2) praise; కీర్తి, kIrti -n. --fame; (ant.) అపకీర్తి; కీలం, kIlam -n. --(1) wedge; pivot; --(2) [bot.] style; కీలకం, kIlakaM -adv. --critical; pivotal; -n. --pivot; key; కీలకోపన్యాసం, kIlakOpanyAsaM -n. --keynote speech; కీలు, kIlu -n. --(1) joint; anatomical joint; --(2) screw; --(3) mechanism; --(4) tar; pitch; ---బంతి గిన్నె కీలు = ball and socket joint. ---మడతబందు కీలు = folding joint. కీలుబొమ్మ, kIlubomma -n. --mechanical doll; puppet; కీసా, kIsA -n. --purse; small purse; కీళ్లవాతం, kILlavAtaM -n. --rheumatism; కీళ్లవాపు, kILlavApu -n. --arthritis; inflammation of the joints; కీళ్లు, kILlu -n. pl. --joints; క్రీడ, krIDa -n. --game; sport; play; క్రీస్తు, krIstu -n. --Jesus Christ; క్రీస్తుపూర్వం, krIstupUrvaM -n. --Before Christ; క్రీస్తుశకం, krIstuSakaM -n. --Anno Domini; in the year of our Lord; A.D.; క్షీరం, kshIrAM -n. --milk; క్షీరదం, kshIradaM -n. --mammal; క్షీరవర్ధకం, kshIravardhakaM - n. --galactagogue; క్షీరామ్లం, kshIrAmlaM -n. --lactic acid; క్షీరాన్నం, kshIrAnnaM -n. --rice pudding; rice cooked in milk and sugar; క్షీరోజు, kshIrOju -n. --lactose; a sugar found in milk; %కుం - kuM, కు - ku, క్షు - kshu కుంకం, kuMkaM -n. --see కుంకుమ; కుంక, kuMka -n. --(1) child widow; --(2) urchin; innocent and mischievous lad; కుంకుడు చెట్టు, kuMkuDu ceTTu -n. --soap nut tree; [bot.] ''Sapindus emarginatus''; -- [Sans.] ఫేనిలం; అరిష్టం; కుంకుడు కాయ, kuMkuDu kAya -n. --soap nut; see also సీకాయ; కుంకుమ, kuMkuma -n. --red rouge-like substance used for making the red dot worn on the forehead of Hindu women; this is made out of a mixture of turmeric powder, alum and quicklime; కుంకం; కుంకుమ చెట్టు, kuMkuma చెట్టు -n. --[bot.] ''Mallotus philippensis'' -- చెందిరం; సిందూర వృక్షం; కమల; కపిలి; కుంకుమ పువ్వు, kuMkuma puvvu -n. --saffron; [bot.] ''Crocus sativa'' of the Iridaceae family; -- తృణ కుంకుమం = hay saffron; --[Sans.] అగ్నిశిఖ; కుంకుమం; కాశ్మీరం; బాహ్లీకం; అస్రం; -- ఈ పూల పురుష కేసరాలు పసుపుపచ్చగా ఉంటే, స్త్రీ కేసరాలు ఎర్రగా ఉంటాయి. ఒక్కో పువ్వులో మూడు స్త్రీ కేసరాలుంటాయి.కీలాగ్రాలు (Stigmas), వాటి పొడవాటి కాడలు ( కీలములు -Styles) కూడా ఎర్రగా రక్తవర్ణంలో ఉంటాయి.వీటిని వేరుచేసి ఎండబెట్టి దాన్నే కుంకుమపువ్వు పేరుతో మార్కెట్లో విక్రయిస్తారు. కుంకుమ పువ్వు అని మనం వాడుకునేది ఆ మొక్క పువ్వును కాదు; పూల కీలములు,కీలాగ్రాలను మాత్రమే అని గ్రహించాలి. కుంకుమ బొట్టు, kuMkama boTTu -n. --the red dot on the forehead worn esp. by Hindu married women, traditionally made from turmeric powder and a dash of lime (calcium carbonate); కుంగు, kuMgu -v. i. --sag; sink; bend; (rel.) ఒంగు; కుంచం, kuMcaM -n. --a volumetric measure for measuring grain until the metric system was introduced; approximately two liters; 1 కుంచం = 2 అడ్డలు = 4 మానికలు = 8 తవ్వలు = 16 సోలలు = 64 గిద్దలు; Similarly, 4 కుంచాలు = 1 తూము; 5 తూములు = 1 ఏదుము (ఐదు + తూము); 10 తూములు = 1 పందుము (పది + తూము); 4 ఏదుములు = 1 పుట్టి; -- గరిసె అంటే పెద్ద ధాన్యపు గంప అనీ ధాన్యపు కొట్టు అనీ అర్థం. ఈ గంపలు, ధాన్యపు కొట్లు వివిధ ప్రాంతాలలో వివిధ పరిమాణాలలో ఉండే కారణంగా గరిసె ఒక్కో ప్రాంతంలో ఒక్కో రకంగా ఉంది. కుంచె, kuMce -n. --brush; కుంజరం, kuMjAraM -n. --elephant; (ety.) one that has కుంజలు; కుంజలు, kuMjAlu -n. pl. --little depressions found on both sides of an elephants head, just below the కుంభస్థలం; కుంట, kumTa, -n. --pond; pit; కుంటు, kuMTu -v. i. --limp; కుంఠితము, kuMThitamu -n. --dented; bent; wavered; (ant.) అకుంఠితం; కుండ, kuMDa -n. --earthen pot; (rel.) బిందె; కుండపోత, kuMDapOta -n. --torrential rain; heavy rain; rain coming down as if someone is pouring water from a pot; కుండమల్లి, kuMDamalli -n. --star jasmine; a plant of the Oleaceae family; [bot.] Jasminium multiforum; This plant has medicinal uses in treating ulcers; known to have an antidote for cobra venom; This plant was mentioned in Potana's Bhagavatam; కుండలము, kuMDalamu -n. --ear ring; కుండలీకరణం, kuMDalIkaraNaM -v. t. --parenthesize; bracket; కుండలీకరణములు, kuMDalIkara-Namulu -n. pl. --parentheses; brackets; కుండీ, kuMDI -n. --bin; jar; urn; (rel.) చెత్త కుండీ; పూల కుండీ; కుందము, kuMdamu - n. -- star jasmine; Downy jasmine;[bot.] Jasminum multiflorum -- [Sans.] సదాపుష్ప; కుందేలు, kuMDElu -n. --(1) Indian hare; rabbit; [biol.] Lepus nigricollis; --(2) total loss in a card game; (ety.) In certain card games, Indians use the terms ఆట (game), బేస్తు (marginal win), and కుందేలు (total loss); కుందేలు, probably a distortion of కుదేలు, means total loss; కుంపటి, kuMpaTi -n. --portable charcoal grill; portable charcoal furnace; కుంభం, kuMbhaM -n. --(1) Aquarius; one of the 12 signs of the Zodiac; --(2) pot, water pot; కుంభ, kuMbha -adj. --convex; కుంభకం, kuMbhakaM -n. --holding the breath in yoga practice; ---అంతః కుంభకం = inhaling and holding the breath. ---బహిః కుంభకం = exhaling and holding the breath. కుంభకటకం, kuMbhakaTakaM -n. --convex lens; కుంభకామెర్లు, kuMbhakAmerlu -n. --yellow fever; కుంభకోణం, kuMbhakONaM -n. --(1) a town in Southern India; --(2) scam; allegorically used while referring to big-time deceit; a toponym; కుంభవృష్టి, kuMbhavRsTi -n. --torrential rain; heavy rain; downpour; -- [see also] ముసురు; జడివాన; కుంభస్థలం, kuMbhasthalaM -n. --an area at the top part of the head and between the shoulders of an elephant, where the mahout uses his iron stylus to control the elephant; కుంభాకార, kuMbhAkAra -n. --adj. convex; (lit.) pot shaped; కు, ku -n. --pref. false; pseudo; artificial; కుక్క, kukka -n. --dog; terrier; ---ఆడకుక్క = bitch. ---ఉడుప కుక్క = terrier. ---కుక్కపిల్ల = puppy. ---మగకుక్క = dog. ---కుక్కలగుంపు = kennel. ---కుక్కలదొడ్డి = kennel. కుక్క కాటుకి చెప్పు దెబ్బ, kukka kATuki ceppu debba -ph. --[idiom] tit for tat; కుక్కగొడుగు, kukkagoDugu -n. --agaricus; toadstool; [bot.] Mushroom agaricus; (note) the edible variety is called mushroom or పుట్టగొడుగు; కుక్కతులసి, kukkatulasi -n. --white basil; [bot.] ''Ocimum album; Ocimum americanum;'' [Sans.] ఫణిర్జకం; కుక్కబంతి, kukkabaMti -n. --tridax; కుక్కవాయింట, kukkavAyiMTa -n. --dog mustard; an edible green; [bot.] Polanisia viscosa; Cleome viscosa Linn. ; శ్వానబర్చర; కుక్కవావింట; కుక్కవెర్రి, kukkaverri -n. --hydrophobia; a disease, characterized by a fear of water, caused by a dog bite; కుక్కలదొడ్డి, kukkaladoDDi -n. --dog-kennel; కుక్కుటం, kukkuTaM -n. m. --cock; rooster; chicken; fowl; కుక్కుటి, kukkuTi -n. f. --hen; కుక్షి, kukshi -n. --stomach; ---నిరక్షర కుక్షి = illiterate person; (lit.) without a syllable in the stomach. [[File:Starr_060305-6527_Myoporum_sandwicense.jpg|thumb|Right|కుచందనం,Myoporum_sandwicense]] కుచందనం, kucaMdanaM - n. -- bastard sandalwood; [bot.] ''Myoporum sandwicense''; native to Hawaii, grows as either a small tree, large tree, or dwarf shrub, depending on the elevation and conditions; కుచము, kucamu -n. --breast; woman's breast; కుచాగ్రము, kucAgramu -n. --nipple; the tip of the breast; కుచ్చు, kuccu -adj. --pleated; bushy; (alt.) కుచ్చుల; ---కుచ్చు టోపీ = cap with a tassel. ---కుచ్చు తోక = bushy tail. కుచ్చులు, kucculu -n. pl. --(1) pleats; --(2) tassels; కుచ్చెళ్లు, kucceLLu -n. pl. --pleats; frills; folds used in clothing to lend body and beauty; ---కుచ్చెళ్ల అంచు = the side of a sari suitable for pleating. కుజుడు, kujuDu -n. m. --Mars; (alt.) కుజగ్రహం; this is a misnomer because (lit.) కు = Earth, జ = born, కుజ = born of Earth; the translation అంగారకుడు is better because అంగారము connotes fire and fire is red and Mars is the red planet; కుటకి, kuTaki - n. -- [bot.] ''Picrorhiza kurroa'' of the Plantaginaceae family; -- one of the major income generating non-timber forest products found in the Nepalese Himalayas. It is one of the oldest medicinal plants; It is a perennial herb and is used as a substitute for Indian gentian (Gentiana kurroo); Taking picrorhiza by mouth for up to one year, in combination with a drug called methoxsalen that is taken by mouth and applied to the skin, seems to help treat vitiligo in adults and children; కుట్ర, kuTra -n. --conspiracy; plot; machination; కుట్ర పన్ను, kuTra pannu -v. t. --conspire; plot; కుటి, kuTi -n. --cottage; (rel.) గుడి; కుటీరం, kuTIraM -n. --cottage; (rel.) గుడారం; కుటీర పరిశ్రమ, kuTIra pariSrama -n. --cottage industry; కుటుంబం, kuTuMbaM -n. --(1) family; --(2) household; ---విభాజిత కు. = divided family. ---అవిభక్త కు. = undivided family. ---సమష్టి కు. = joint family. ---ఉమ్మడి కు. = joint family. కుటుంబ నియంత్రణ, kuTuMba niyaMtraNa -n. --family planning; (lit.) controlling the family; కుట్టు, kuTTu -n. -- stitch; -v. t. --(1) sting; bite; --(2) sew; stitch; కుట్టుపని, kuTTupani -n. --sewing; tailoring; needlework; కుట్టుమిషను, kuTTumishanu -n. --sewing machine; కుడ్య చిత్రాలు, kuDya chitrAlu - n. pl. -- murals; pictures painted on walls and ceilings; -- మన దేశంలో గుహల్లో వేసినవి, బాగా ప్రాముఖ్య మైనవి -భింభేత్క, అజంతా,ఎల్లోరా, సిత్తనవాసల్ వంటి చోట్ల ఇలాంటి చిత్రాలు కనిపిస్తాయి. ప్రపంచంలో గోడ చిత్రాలను ఫ్రెస్కో అంటారు. ఇది ఇటాలియన్ పదం. తాజా అయిన అని అర్ధం; -- మొదటి రకమైన ఫ్రెస్కో - బ్యునో (fresco-buno) అనేది తడి/తేమ పద్ధతి .ఇందులో సున్నపు పొర తడిగా ఉన్నప్ప్పుడే, రంగు పొడులను నీటితో కలిపి దాని మీద వివిధ ఆకారాల్లో సిద్ధంగా ఉంచుకున్న ఆకార రేఖల పై పూస్తారు. అప్పుడు రంగులు లోపలికి చొచ్చుకుని పోయి చిత్రానికి ధృడత్వాన్ని,మన్నికని ఇస్తాయి. వాటికన్ సిస్టిన్ చాపెల్ లో మైకలాంజేలో వేసింది ఇలానే. -- రెండోది ఫ్రెస్కో - సెక్కో (fresco-secco) రకం. ఇది పొడి/ఎండు పద్ధతి. తెల్లటి సున్నపు పొర(గార లేక గచ్చు) ఆరిన తర్వాత రంగు పొడులను,ఇతర పట్టీ ఉంచే పదార్ధాలతో(నూనెలో,బంకగా ఉండే మరేదో )** కలిపి చిత్రిస్తారు. ఇది మన అజంతా రకపు చిత్రాలలో వేసినది. వీటిలో చివరగా, నునుపు రాయితో మెరుపు వచ్చే వరకు, రుద్దుతారు. కుడితి, kuDiti -n. --a drink for cattle made from the rice wash water, bran, etc.; కుతకుత, kutakuta -n. --onomatopoeia for the sound of cooking; కుతర్కం, kutarkaM -n. --false logic; కుత్సిత, kutsita -adj. --unscrupulous; కుతూహలం, kutUhalaM -n. --the desire to know; anxiety to find the unknown; inquisitiveness; కుత్తుక, kuttuka -n. --neck; throat; కుత్తుకబంటి, kuttukabaMTi -n. --upto the neck; neck-deep; కుదప, kudapa -n. --clot; curds of blood; కుదవ, kudava -n. --pledge; pawn; mortgage; కుదుపు, kudupu -n. --vibration; rough ride; కుదించు, kudimcu -v. t. --compress; shorten; abbreviate; abridge; కుదురు, kuduru -n. --(1) shapeliness; --(2) stability; steadiness; --(3) support; basin to support a round-bottomed pot; basin to support free-flowing liquids; --(4) cure; recovery from illness; --(5) root; పెనుకుదురు = big root; కొండుకుదురు = baby root; చనుకుదురు = nipple; కుదురుగా, kudurugA -adv. --properly; comfortably; కుదుర్చు, kudurcu -v. t. --(1) arrange; fix; settle; --(2) treat; cure; కుదేలు, kudElu -n. --(1) total loss of investment; bankruptcy; --(2) (note) in card games, Indians use the terms కుదేలు, and sometimes కుందేలు, to refer to a total loss and బేస్తు to indicate a marginal win. కునుకు, kunuku -n. --catnap; dozing; కునుకుపాట్లు, kunukupATlu -n. --little catnaps; కుపోషణ, kupOshaNa -n. --malnutrition; కుప్ప, kuppa -n. --heap; pile; కుప్పింటి ఆకు, kuppiMTi Aku - n. -- leaf of Indian Acalypha; [bot.] ''Acalypha indica''of the Euphorbiaceae family; -- మురిపింటి; పిప్పింటి; మూర్కొండ; ఈ మొక్కను ఎన్నో వైద్య యోగాలలో వినియోగిస్తారు. ఇది నిటారుగా పైకి పెరిగే వార్షిక మొక్క- అంటే ఏటా పడి మొలుస్తుంది. 30 నుంచి 100 సెంటీమీటర్ల ఎత్తు వరకూ పెరుగుతుంది. తోటలలో కలుపు మొక్కగా, ఖాళీ స్థలాలలో, రోడ్లవెంట పిచ్చి మొక్కగా భారతదేశం అంతటా కనిపిస్తుంది; -- [Sans.] హరిత మంజరీ; . కుప్పె, kuppe -n. --flask; bottle; a long necked bottle used in chemistry labs; కుబుసం, kubusaM -n. --molt; slough; the skin that is shed periodically by certain animals like snakes and silkworms; ---కుబుసం విడచుట = molting; ecdysis. కుమ్మక్కు, kummakku -n. --aid and abetment in the commission of a crime; support in a conspiracy; collusion; plotting together; కుమ్మట్టి, kummaTTi -n. --plastic; (ety.) కుమ్మరి + మట్టి; కుమ్మరావం, kummarAvaM -n. --kiln; potter's kiln; కుమ్మరించు, kummariMcu, -v. t. --pour out; empty; కుమ్మరి, kummari -n. --potter; కుమ్మరిమట్టి, kummarimaTTi -n. --kaolin; clay; (note) a mixture of sterilized kaolin and pectin is sold as Kaopectate, an over-the-counter medicine for the treatment of diarrhea; % spell check కుమ్ము, kummu - n. -- smouldering ashes; -v. t. --butt; gore; pierce; కుమ్ములాట, kummulATa -n. --playful butting in bed; కుమ్ముసుద్ది, kummusuddi -n. --enigma; a talk or communication through symbols; కురంతకం, kuraMtakaM -n. --Yellow Amaranth; a plant of the Acanthaceae family; [bot.] Barleria prionitis; Chewing the leaves of this plant is known to relieve tooth ache; This potasium-rich plant has other medicinal uses in treating boils and fevers; This plant was mentioned in Potana’s Bhagavatam; (Syn.) పచ్చ పెద్ద గోరంట; ములు గోరంట; కుర్ర, kurra -adj. --young; junior; small; little; ---కుర్రకుంక = lad; an innocent boy. ---కుర్రకారు = teenagers; youths. ---కుర్రతనం = childishness. కుర్రది, kurradi -n. f. --young girl; కుర్రాడు, kurraDu -n. m. --young boy; కురిడీ, kuriDI -n. --the meat part of a very mature coconut after all the water had been absorbed; కురు, kuru -adj. --short; కురుచ, kuruca -adj. --short; diminutive in size; కుర్చీ, kurcI -n. --chair; seat; కురుపు, kurupu -n. --boil; (rel.) పొక్కు; కురువిందం, kuruviMdaM -n. --corundum; a crystallized mineral of aluminum oxide varying in color from light blue to smoky gray, brown, and black; the finest varieties of corundum are sapphire and ruby; ruby is called "kuruvinda" in Sanskrit. కురులు, kurulu -n. --curls; curly hair; కులం, kulaM -n. --(1) group; collection; family; --(2) caste; ---కాకులం = group of crows. ---గోకులం = group of cows. ---ముక్కులం = group of clouds. కులగోత్రాలు, kulagOtrAlu -n. --lineage; ancestry; కుల్లా, kullA - n. -- cap; hat; Muslim hat; -- శీర్షాచ్చాదనం; ఆలవట్టం; ఉల్లడ; టోపీ; కులాసా, kulAsA -n. --happiness; కుళాయి, kuLAyi -n. --tap; faucet; spigot; కుశలము, kuSalamu -n. --wellbeing; happiness; కుశి, kusi -n. --a joint in woodwork; carpenter's joint; కుశిని, kusini -n. --(1) cuisine; cooking; --(2) kitchen; కుసుంబా పువ్వు, kusumbA puvvu -n. --safflower; [bot.] Carthemus tinctorius; ---కుసుంబా నూనె = safflower oil. --కుసుమ కుసుమించు, kusumiMcu - v. i. -- flower; bloom; కుస్తీ, kustI -n. --wrestling; కుష్టు, kushTu -n. --leprosy; కుహనా, kuhanA -adj. --pseudo; quasi; quack; false; deceptive; bogus; కుహరం, kuharaM -n. --hole; chamber; cavity; ---హృదయ కుహరం = thoracic cavity; thoracic chamber. క్రుంకు, kruMku -n. --(1) set; die; --(2) take a dip; క్లుప్తపరచు, kluptaparacu -v. t. --abridge; summarize; క్లుప్తసరిగా, kluptasarigA -adv. --briefly; క్షుణ్ణం, kshuNNaM -adj. --(1) powdered; pounded; --(2) thorough; complete; క్షుద్రగ్రహాలు, kshudragrahAlu -n. --asteroids; the planetary fragments found in a belt between Mars and Jupiter; క్షురి, kshuri -n. --barber; క్షురిక, kshurika -n. --razor; razor blade; కృదంతం, kRdaMtaM - n. -- [gram.] a noun form created from a verb by appending a suffix (ప్రత్యయం); also called కృదంత నామవాచకం; ఉదా: అలుగు > అలక; ఆడు > ఆట; %కూ - kU, క్రూ - krU, క్షూ - kshU కూకటి, kUkaTi -adj. --main; principal; ---కూకటి వేరు = main root; tap root; ---కూకటి కొట్టు = [comp.] main store. కూగర్, kUgar - n. -- cougar; [bio.] ''Puma concolor''of the Felidae family; కూజుపిట్ట, kUjupiTTa -n. --warbler; a type of bird; కూటం, kUTaM -n. --(1) association; clique; tight-knit group; --(2) pinnacle; summit; tip of a mountain; కూట, kUTa -adj. --artificial; pseudo; not real; ---కూట సృష్టి = artificial creation; hoax. కూటజ పుష్పం, kUTajapuShpaM - n. -- [bot.] Holarrhena antidysentrica; these white flowers bloom in the rainy season; కూటపక్షి, kUTapakShi - n. - magpi; a crow-like bird found in colder climates; కృశకూట, కాలకూట, పూర్ణకూట పక్షులు ఉపజాతులు; కూటపాదం, kUTapAdaM -n. --pseudopod; temporary cytoplasmic extensions produced by cells for purposes of locomotion and for engulfing material; కూడలి, kUDali -n. --junction; meeting place; కూడా, kUDA -prep. --also; కూడిక, kUDika -n. --(1) addition; --(2) thrift; కూడిక పట్టీ, kUDika paTTI -n. --[comp.] addition table; కూడు, kUDu -n. --meal; food; cooked rice; -v. t. --add; కూత, kUta -n. --(1) bird call; toot; cry; --(2) whistle; siren; --(3) shout; ---పిట్టకొంచెం, కూత ఘనం = the bird is small but the call is loud. ---కూతవేటు దూరం = shouting distance; distance at which a shout can be heard. కూతురు, kUturu -n. --daughter; కూతురుబుడమ, kUturubuDama -n. --wild cucumber; [bot.] bryonia scabrella; కూన, kUna -n. --little one; young one; ---పిల్లి కూన = kitten. ---పసి కూన = human baby. కూనిరాగం, kUnIrAgaM -n. --humming; కూనీ, kUnI -n. --murder; కూపం, kUpaM -n. --pit; hole; కూపకం, kUpakaM -n. --(1) ship’s mast; the pole to which the sails are attached; --(2) pelvis; the bone structure around the waist; కూపస్థ మండూకం, kUpastha maNDUkaM -n. --[idiom] a person with limited worldly knowledge, but thinks he knows everything; (lit.) like frog in a well; కూపీలు, kUpIlu -n. pl. --whereabouts; clues; secrets; కూయు, kUyu -v. i. --cry; toot; scream; call; mew; కూర, kUra -n. --(1) vegetable; --(2) herbs or leafy vegetables; --(3) curried vegetable or meat dish meant to be eaten with rice or bread; ---కోడికూర = curried chicken. కూరగాయలు, kUragAyalu -n. --vegetables; కూర్పరాస్తి, kUrparAsti -n. --[anat.] ulna; a bone in the forearm; the other bone in the forearm is radius; కూర్పరి, kUrpari -n. --[comp.] compiler; a program that translates a high level language into a low level language; --(2) [cinema] compiler; editor; కూరా నారా, kUrA nArA -n. --vegetables and stuff; కూరిమి, kUrimi -n. --love; friendship; కూరు, kUru -n. --stuffing; -v. t. --stuff; pack; cram; కూర్చుండు, kUrchuMDu -v. i. --sit; be seated; కూర్చు, kUrchu -v. t. --assemble; compile; gather; కూర్పు, kUrpu -n. --compilation; editing; కూలంకషం, kUlaMkashaM -adj. --exhaustive; కూలపడు, kUlapaDu -v. i. --collapse; slump; కూలి, kUli -n. --hire; hired labor; కూలిన, kUlina -adj. --fallen; collapsed; razed; కూలిన తార, kUlina tAra -n. --[astron.] collapsed star; black hole; కూలు, kUlu -v. i. --fall; collapse; buckle; కూల్చు, kUlcu -v. t. --raze; tear down; collapse; కూళ, kULa -n. --cruel person; wicked person; villain; కూవ, kUva -n. --heap; pile; క్యూ, kyU -n. --queue; waiting line; క్రూరం, krUraM -n. --(1) cruel; wicked; --(2) wild; untamed; క్రూర, krUra -adj. --(1) wild; ferocious; --(2) cruel; wicked; brutal; --(2) harsh; stern; క్రూరజంతువు, krUrajaMtuvu -n. --wild beast; క్రూరమృగం, krUramRgaM -n. --wild beast; wild animal; %కృ - kR, కెం - keM, కె - ke, కేం - kEM, కే - kE, క్షే - kshE, కై - kai కృకం, kRkaM -n. --[anat.] esophagus; the food tube in the neck; కృతం, kRtaM -suff. --one that is prepared by; one that is authored by; ---వాల్మీకి కృతం = authored by Valmiki. కృతఘ్నత, kRtghnata -n. --ingratitude; ungratefulness; (ant.) కృతజ్ఞత; కృతజ్ఞత, kRtaj~nta -n. --gratitude; gratefulness; -- కృతం అంటే చేసినది. జ్ఞ అంటే తెలిసిన. కృతజ్ఞత అంటే చేసిన సహాయం మరచిపోకుండ ఉండడం. -- (ant.) కృతఘ్నత; కృతయుగం, kRtayugaM -n. --the Age of perfection or Krita Yuga; according to Hindu belief, in Krita Yuga, law and order was 100%; in Treta Yuga, it was 75%; in Dvapara Yuga, 50%; in Kali Yuga, 25%. The duration of Krita Yuga is 1,728,000 years; కృత్యం, kRtyaM -n. --deed; act; activity; ---నిత్యకృత్యం = daily activity; routine. ---కృతకృత్యం = successful activity; కృతి, kRti -n. --(1) a type of musical composition sung in the Carnatic style; these songs typically have a Pallavi, Anupallavi, and one or more Charanams; a కృతి is distinct from వర్ణం; పదం; జావళి, తిల్లానా: --(2) composition; a literary composition; --(3) dedication; --(4) a finished item or thing; కృత్తిక, kRttika %updated -n. --(1) Eta Tauri; Alcyone; Yoga tara of the third lunar mansion; --(2) the Pleiades; The Seven Sisters; It is believed that there were seven stars in this group, but now there are only six; The third of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; --(3) the period of Indic history around 2220 BCE when the vernal equinox occurred in this asterism; కృత్తికా నక్షత్ర సముదాయం, kRttikA nakshatra samudAyaM -n. --Pleiades; A group of six or seven stars found in the constellation Taurus; one of the 27 star groups of the Hindu calendar; కృత్రిమ, kRtrima -adj. --artificial; unnatural; కృదంతం, kRdaMtaM -n. --verbal noun; noun obtained by adding a suffix to a verb; కృప, kRpa -n. --grace; mercy; కృశించు, kRsiMcu -v. i. --waste away; become thin due to malnutrition or disease; languish; కృష్ణ, kRshNa -pref. --dark; కృష్ణతులసి, kRshNatulasi -n. --[bot.] dOcimum americanum; నల్ల తులసి; కృష్ణపదార్థం, kRshNapadArdhaM -n. --[astron.] dark matter; కృష్ణపక్షం, kRshNapakshaM -n. --waning half of a lunar cycle; కృష్ణశక్తి, kRshNaSakti -n. --[astron.] dark energy; కృష్ణసారం, kRshNasAraM -n. --black buck [biol.] Antelope cervicapra; కృషి, kRshi -n. --effort; ---కృషితో నాస్తి దుర్భిక్షం = with effort, there is no famine. కృషీవలుడు, kRshIvaluDu -n. --farmer, cultivator; కెంపు, keMpu -n. --ruby; one of the nine gems or semi-precious stones; -- మాణిక్యం అన్నది సంస్కృత పదం. అది కెంపుకు పర్యాయ పదమే. "మాణిక్య వీణాముపలాలయంతీం. మదాలసాం మంజుల వాగ్విలాసాం" అన్న కాలిదాస కృత దేవీ స్తోత్రం వినే ఉంటారు. కన్నడ భాషలో కెంపు అన్న మాట మాణిక్యానికే కాక 'ఎరుపు రంగు' అన్న అర్థంలో కూడా వాడుతారు. కెంపు యొక్క నాణ్యతను, రంగులోని స్వచ్ఛతను బట్టి 'పద్మ రాగం', 'కురువిందం', 'సౌగంధికం', 'నీలగంధి' అన్న పేర్లతో కూడా పిలుస్తారు; కెఫీన్, kephIn -n. --caffeine; a chemical in coffee or tea that is responsible for the “lift” experienced after ingesting these drinks; కెమేరా, kemErA -n. --camera; a device to take photographs; కెరటం, keraTaM -n. --wave; కెరటిన్, keraTin -n. --keratin; the protein out of which skin, nails, bones and the like are made; కెరడు, keraDu -n. --bolus; lump; esp. a lump of cooked rice; కెలుకు, keluku -v. t. --stir up; కెవ్వున, kevvuna -adj. --aloud; in a shrill manner; కేంద్రం, kEMdraM -n. --center; కేంద్ర, kEMdra -adj. --central; ---కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థ = central nervous system. కేంద్రకం, kEMdrakaM -n. --nucleus; see also కణిక; కేంద్రకామ్లం, kEMdrakAmlaM -n. --[biol.] nucleic acid;see also కణికామ్లం; కేంద్రాభిముఖ, kEMdrabhimukha -adj. --convergent; కేక, kEka -n. --yell; shout; loud cry; కేకపెట్టు, kEkapeTTu -v. i. --yell; shout; కేకసం, kEkasaM -n. --cartilage; కేకి, kEki -n. --peacock; peahen; కేకు, kEku -n. --cake; కేటాయించు, kETAyiMcu -v. t. --allocate; assign; allot; consign; కేటాయింపు, kETAyiMpu -n. --allocation; consignment; assignment; allotment; కేతక, kEtaka - n. -- [bot.] Pandanus doratissimus; this is a shrub with fragrant flowers in the shape of long ponted leaves; కేపు, kEpu -n. --offspring; child; కేబేజీ, kEbEjI -n. --cabbage; [bot.] Brassica oleracea of Creciferae family; కేరం, kEraM -n. --cocoanut palm; కేరట్, kEraT -n. --carrot [bot.] Dacus carota; కేరళం, kEraLaM -n. --Kerala; the land of cocoanut palms; కేరళ వక్క, kEraLa vakka -n. --betel nut; కేరు, kEru -v. i. --warble; crow; giggle; chuckle;a screetching sound made by children playfully; కేరింతలు కొట్టు, kEriMtalu koTTu -v. i. --behave hilariously; scream with joy; have fun; కేలండరు, kElaMDaru -n. --calendar; కేలరీ, kElarI -n. --(1) calorie; small calorie; the amount of heat needed to raise the temperature of one gram of water by one degree centigrade; This is the calorie one encounters often in physical sciences; abbreviated cal.; --(2) Calorie; large calorie; great calorie; the amount of heat needed to raise the temperature of one kilogram of water by one degree centigrade; This is the unit used, in biological sciences, for measuring the energy produced by food as it is metabolized; abbreviated Cal., with a capital C; కేళి, kEli -n. --sport; కేవలం, kEvalaM -adv. --merely; simply; absolutely; only; కేవల, kEvala -adj. --absolute; mere; simple; pure; unmixed; ---కేవల చలనం = absolute motion. ---కేవల స్థలం = absolute space. కేవు, kEvu -n. --freight; the charge for carrying goods on a vehicle; కేశం, kESaM -n. --hair; కేశనాళిక, kESanALika -n. --(1) capillary; the finest of the blood vessels; --(2) any fine tube; కేశిక, kESika -n. --[biol.] flagellum; కేసర, kEsara - n. -- [bot.] Mimyusops elengi; a large tree with small round flowers whose sweet and pungent smell lasts when the flowers are picked and dried in the sun; కేసరములు, kEsaramulu -n. pl. --(1) [bot.] stamens; --(2) lion's mane; కేసరావళి, kEsarAvaLi -n. --(1) [bot.] androecium; --(2) a group of lions; కేసరి, kEsari -n. -- lion; -- filament in a flower; పుష్పంలోని కింజల్కము; -- saffron; కుంకుమ పువ్వు; కష్మీర్ లో సాగుచేసే Crocus sativus అనే శాస్త్రీయ నామం కల ఒక మొక్క నీలిరంగు పుష్పాలలోని ఎర్రటి కీలములు, కీలాగ్రములను సేకరించి, సుగంధ ద్రవ్యంగా ఉపయోగిస్తారు. దానినే కుంకుమ పువ్వు అంటారు; కేసరి పువ్వు, kEsari puvvu -n. --[bot.] ''Lathyrus sativum''; కేసి, kEsi -suff. --toward; కేసు, kEsu -n. --case; civil or criminal case; కేసు పెట్టు, kEsu peTTu -v. t. --sue; క్రేత, krEta -n. --buyer; (ant.) విక్రేత; క్లేశం, klESaM -n. --(1) grudge; sorrow; --(2) anger; --(3) effort; --(4) obstacle; impediment; క్లేశకం, klESakaM -n. --[engr.] impedance; % e2t క్షేత్రం, kshEtraM -n. --(1) field; --(2) body; --(3) wife; క్షేత్రగణితం, kshEtragaNitaM -n. --geometry; క్షేత్రశాస్త్రం, kshEtraSAstraM -n. --agronomy; క్షేపణి, kshEpaNi -n. --paddle; oar; క్షేమం, kshEmaM -n. --welfare; maintaining what one has; కైంకర్యం, kaiMkaryaM -n. --service; కైకట్టు, kaikaTTu -n. --connection; % use this for electrical connection in E-T part కైకిలి, kaikili -n. --daily wages; కైకొను, kaikonu -v. i. --undertake; takeup; receive; take with one's hand; కైజారు, kaijAru, -v. i. --slide; slip; కైతవం, kaitavaM -n. --hypocrisy; కైపు, kaipu -n. --intoxication; కైవడి, kvaivaDi -n. --manner; likeness; కైవసము, kaivaSamu - v. t. -- grab; take by force; కైవారం, kaivAraM -n. --(1) size; circumference; --(2) praise; flattery; కయి = hand, వారం = collection; %కొం - koM, కొ - ko కొంకి, koMki -n. --hook; bend; కొంకి పురుగు, koMki purugu -n. --[med.] hookworm; a small parasitic nematode worm bearing hooked mouth parts with which it fastens itself to intestinal walls of various hosts, including humans, and causing anemic conditions; కొంగ, koMga -n. --crane; heron; stork; కొంగు, koMgu -n. -- edge, border, or hem of a cloth worn as a dress; --one of the two ends of a rectagular piece of cloth a woman wears as a sari; ---కట్టుకొంగు = the inner end of the sari that is wrapped around the waist. ---పైటకొంగు = the flying end of the sari that is thrown over the breasts and hangs down freely from the shoulder. కొంగు బంగారం, koMgu baMgAraM - ph. -- easily accessible (like the gold coin tied to the flying end of a sari); low-hanging fruit; easily achievable goal; కొంచెం, koMceM -adj. --little; small amount; a bit; కొంటె, koMTe -adj. --naughty; కొండ, koMDa -n. --hill; (rel.) మెట్ట = hillock; crest; కొండకసింద, koMDakasiMda -n. --a medicinal plant; [bot.] ''Toddalia aculeata''; ''Toddalia asiatica''; కొండగుర్తు, koMDagurtu -n. --landmark; కొండగోగు, koMDagOgu -n. --yellow tree cotton; [bot.] ''Cochlospermum gossypium''; ''Cochlospermum religiosum''; ''Hibiscus populncoides''; --[Sans.] కర్ణికారం; కొండగోరింక, koMDagOriMka -n. --myna bird; -- మాట్లాడే గోరింక = talking myna; Grackle; hill myna; [bio.] ''Gracula religiosa'' of the Sturnidae family; -- సాధారణ గోరింక = common myna bird; [bio.] ''Acridotheres tristis'' of the Sturnidae family; -- మాట్లాడే గోరింకకి ముఖాన ఉండే బొబ్బలనుబట్టి ఋగ్వేద కాలంలోనే సంస్కృతంలో దానిని ‘రోపణాకా’ అన్నారు. ఆ తరువాత కాలంలో ఆ కారణంగానే దానిని వరణ్డ (వరండ అంటే ముఖం మీద వచ్చే మొటిమ లేక బొబ్బ) అనే పేరుతో పిలిచారు. మాట్లాడే మైనాను సంస్కృతంలో ‘మదన శలాక’ (మన్మథ బాణం) అని కూడా అంటారు. రోపణ అనే సంస్కృత శబ్దానికి బాణము అని అర్థం ఉంది కనుక మన్మథుడి బాణం అనే అర్థంలోనే దీనిని రోపణాకా అనివుంటారు. మాట్లాడే మైనాను మదన శారికా, మదన సారికా అని కూడా అంటారు. దీని మెరిసే నల్లని ఈకలనుబట్టి దీనిని సంస్కృతంలో ‘ కాదంబరీ’ అంటారు. (కద్ + అంబర = Black-plumaged = నల్లని ఈకలు కలిగినది). ప్రేయసీ ప్రియులకు దౌత్యం నెరపుతుంది కనుక దీనికి ‘దూతీ’ అనే పేరూ ఉంది. ప్రయాసపడి ప్రేమికులను కలుపుతుంది కనుక దీనిని ‘యాసా’ అనికూడా అంటారు. తమను పెంచుకునే యజమానులకు ఆనందాన్ని ఇస్తుంది కనుక దీనికి కంజక, కంజన అనే పేర్లూ ఏర్పడ్డాయి. ఈ మైనా ‘మాటల పోగు’ లేక ‘కబుర్ల పోగు’ కనుక దీనికి ‘వచా’ అనే పేరు సార్థకం. మన ప్రాచీనులు గుర్తించిన చతుష్షష్ఠి (అరవై నాలుగు) కళలలో శుకశారికములకు (చిలుకలు, గోరింకలకు) మాటలు నేర్పటం కూడా ఒకటి. -- గోరువంక; కొండచింత, koMDachiMta - n. -- Copper Pod Tree; [bot.] ''Peltophorum pterocarpum''; -- The trees have been planted in India as avenue trees alternately with ''Delonix regia'' (Poinciana) to give a striking yellow and red effect in summer, as has been done on Hughes road in Mumbai; కొండచిలువ, koMDaciluva -n. --python; rock snake; mountain snake; [Sans.] అజగరం; కొండచీపురు, koMDacIpuru -n. --an elegant large grass; its panicles are used to make brooms; [bot.] ''Thysonolaena maxima''; కొండజాతి, koMDajAti -n. --hill tribe; కొండజొన్న, koMDajonna -n. --[bot.] ''Sorghum vulgare''; కొండతంగేడు, koMDataMgEDu -n. --[bot.] ''Inga xylocarpa''; ''Delonix regia''; -- కొండ తంగేడు వృక్షం ఎర్రటి పూల రసాన్ని, కోడిగుడ్డు తెల్ల సొనతో కలిపి విరిగిన ఎముకలకు కట్టు వేస్తారు. -- see also నేల తంగేడు (''Cassia auriculata''); కొండదంతెన, koMDadaMtena -n. --[bot.] ''Smilax ovalifolia''; కొండనాలుక, koMDanAluka -n. --[anat.] uvula; కొండని తవ్వి ఎలకని పట్టడం, koMDani tavvi elakani paTTaDaDaM - ph. -- making a major effort and getting a miniscule reward; (lit.) digging a mountain and catching a mouse; [[ఏర్వా లానాటా|కొండపిండి]], koMDapiMDi -n. --a medicinal plant; [bot.] ''Aerva lanata''; ---పిండికూర; [Sans.] పాషాణభేది; కొండబచ్చలి, koMDabaccali -n. --[bot.] Ariplex hortensis Linn.; కొండబూరుగు, koMDabUrugu -n. --[bot.] ''Salmalia malabarica''; ''Ceiba malabarica''; [Sans.] కూటశాల్మలి; కొండనక్కెర, koMDanakkera - n. -- [bot.] ''Ximenia americana'' కొండమల్లె, koMDamalle -n. --[bot.] ''Polygonum barbatum''; [Sans.] గిరిమల్లిక; కొండముచ్చు, koMDamuccu -n. --black-mouthed monkey; lion-tailed monkey; (lit.) thief of the hills; [bio.] ''Macacus silenus''; కొండెంగ; కోణంగి; గండంగి; --బంగారు వన్నె కొండముచ్చు = golden Langur; Gray Langur; Hanuman Langur; [bio.] Semnopithecus entellus; [[File:Gray_langur_%28Semnopithecus%29_by_Shantanu_Kuveskar.jpg|right|thumb|330px-Gray_langurRaigad, Maharashtra_by_Shantanu_Kuveskar]] కొండమేక, koMDamEka -n. --barking deer; muntjacs; [biol.] ''Muntiacus muntjak'' of the Cervidae family; [[File:Muntiacus_sp_-_Hai_Hong_Karni.jpg|thumb|right|కొండమేక]] కొండవీటి చేంతాడు, koMDavITi cEMtADu -n. --[idiom] anything that is uncomfortably long, say a narrative; కొండరోజా, koMDarOjA -n. --[bot.] ''Brownea coccinea''; కొండాడు, koMDADu -v. t. --praise; కొండెం, koMDeM -n. --complaint; కొంత, koMta -n. --something; కొంతమట్టుకు, koMtamaTTuku -adv. --to some extent; కొంతవరకు, koMtavaraku -adv. --for some distance; for some time; కొందరు, koMdaru -n. pl. --some people; కొంప, koMpa -n. --(1) dwelling; house; home; (used in a depricatory way); --(2) thatch house; కొక్కెం, kokkeM -n. --hook; buckle; కొజ్జా, kojjA -n. -- eunuch; a person whose testicles have been removed; కొటకారం, koTakAraM, - n. -- gurgling sound made by a hen while hatching its eggs; కొట్టం, koTTaM -n. --a house with a slanting roof; కొట్టడి, koTTaDi -n. --store room; కొటారు, koTAru -n. --storage house; godown; ---ఉప్పుకొటార్లు = salt works. కొట్లాట. koTlATa -n. --fight; quarrel; కొట్టిక, koTTika - n. -- a group of tenements that cannot be called a village in its own right because it lacked a temple; కొట్టివేయు, koTTivEyu -v. t. --(1) strike out; delete; --(2) reject; dismiss; --(3) subtract; కొట్టు, koTTu -n. --(1) store; shop; grocery store; --(2) storage room in a house; --(3) jail; ---కిరాణా కొట్టు = general store. ---కిళ్లీకొట్టు = pan shop; a store where pan or betel leaves and nuts are packaged into a fragrant after-dinner chew. -v. t. --hit; knock; rap; strike; slap; ---do not hit the child = బిడ్డని కొట్టకు. ---someone is knocking (rapping) on the door = ఎవరో తలుపు కొడుతున్నారు , ---the clock struck four = గడియారం నాలుగు కొట్టింది, ---it smelled bad = అది కంపు కొట్టింది. కొట్టుకొను, koTTukonu -v. i. --(1) thrash; flail; --(2) beat; pulsate; throb; ---the heart pulsated = గుండె కొట్టుకున్నది. ---the dog thrashed his legs and died = కుక్క గిలగిల కొట్టుకుని చచ్చిపోయింది. ---కొట్టుకొని వచ్చు = arrive by drifting in a current of water; కొటేరు, koTEru -n. --an downside-up plow with the blade pointing upwards; ---కొటేరు లాంటి ముక్కు = a sharp nose. కొడవలి, koDavali -n. --sickle; scythe; కొడుకు, koDuku -n. --son; In classical Indian tradition, there are 12 types of sons; Some are listed below; --- ఔరసుడు = son born to a man and his legally married wife, both belonging to the same "varnam;" --- క్షేత్రజ్ఞుడు = if a man couldn't sire a child, then son born to his legally married wife with the help of an appointed man for this purpose; --- దత్తుడు = son adopted through traditional religious rites; --- కృత్రిముడు = an orphan boy raised by a couple; --- అపవిద్ధుడు = a boy abandoned by birth parents and raised by a different couple; --- జ్ఞాతుడు = son of a brother; కొడిశపాల, koDiSapAla -n. --a medicinal plant [bot.] Echites Antidysenterica; కొత్త, kotta -adj. --new; novel; ---సరికొత్త = brand new. కొత్తది, kottadi -n. --new thing; novelty; కొత్తముట్టు, kottamuTTu -n. --filament; fiber; కొత్తళం, kottaLaM - n. -- bastion; bulwark; stronghold; కొత్తిమిర, kottimira -n. --coriander leaves; cilantro; [bot.] Coriandrum sativum; (note) Coriander seeds are called ధనియాలు; కొత్తెం, kotteM -n. --(1) tuft of hair on the head; --(2) gentle slap on the head with three or four fingers, usually done affectionately; కొదవ, kodava -n. -- shortage; inferior; doubt; error; కొదుకు, koduku -n. --hesitation; కొన, kona -n. --tip; end point; (rel.) మొన; కొన్ని, konni -adj. --some; కొను, konu -v. t. --buy; కొప్పు, koppu -n. --(1) roof; --(2) coiffure; కొప్పెర, koppera -n. --cauldron; big wide-mouthed vessel;basin; కొబ్బరి, kobbari -n. --coconut meat; copra; the kernel of a cocunut; కొబ్బరి ఆకు, kobbari Aku -n. --coconut leaf; కొబ్బరి ఈనె, kobbari Ine -n. --vein of coconut leaf; కొబ్బరి కాయ, kobbari kAya -n. --coconut; కొబ్బరి కురిడీ, kobbari kuriDI -n. --copra; dried coconut meat; కొబ్బరి చెట్టు, kobbari ceTTu -n. --coconut palm; [bot.] ''Cocos nucifera'' of the Arecaceae family; కొబ్బరితురుం పూలు, kobbariturum pUlu - n. -- Indian Crepe Myrtle; [bot.] ''Lagerstroemia indica'' of the Lythraceae family; -- Bred by the National Arboretum, these outstanding Crape Myrtle varieties were named after North American native Indian tribes; This is a widely commercialised ornamental shrub or small tree that has become naturalized and invasive in many tropical and subtropical regions of the world; [[File:Lagerstroemia_indica_4.jpg|thumb|right|కొబ్బరితురుం పూలు]] కొబ్బరి పాలు, kobbari pAlu -n. --coconut milk; milky liquid obtained by grinding and squeezing fresh coconut meat; కొబ్బరి పీచు, kobbari pIcu -n. --coconut fiber; coir; కొబ్బరి పువ్వు, kobbari puvvu - n. -- (1) coconut flower; (2) coconut sprout that grows inside a mature coconut; బాగా పండిన కొబ్బరికాయకు తేమ తగిలినప్పుడు కొబ్బరికాయ నుండి మొలక వస్తుంది, కొబ్బరికాయ కన్నుల నుంచి అన్ని విత్తనాల లాగానే. ఆలా కొబ్బరికాయలో మొలక వచ్చినపుడు కొబ్బరికాయ లోపల పువ్వులాంటి తెల్లని పదార్థం లోపల పెరుగు తుంది. దీన్నే కొబ్బరి పువ్వు అంటారు. దేవుడికి కొబ్బరికాయ కొట్టినప్పుడు పువ్వు వస్తే అదృష్టం అని చెబుతారు. కొబ్బరి బొండాం, kobbari boMDAM -n. --whole coconut; coconut fruit; కొబ్బరి మట్ట, kobbari maTTa -n. --stem of a coconut leaf; కొబ్బరి నల్లి, kobbari nalli -n. -- Eriophyid mites; a pest that attacks coconuts; -- నల్లి మరింతగా విస్తరించకుండా ముందుగా నల్లి సోకి రాలిన పిందెల్ని ఏరి ఒకచోటపోసి తగలబెట్టాలి. వేపమందు (అజాడిరాక్టిన్) ఒక లీటర్ నీటిలో 5 మిల్లీలీటర్లు చొప్పున కలిపి గెలలపై పిచికారీ చెయ్యాలి. నాలుగు నెలలకు ఒకసారి ఇదే మందును నీటిలో కలిపి వేరు ద్వారా కూడా ఎక్కించాలి. నత్రజని, భాస్వరం, పొటాష్ (NPK) ఎరువులు, సేంద్రియ ఎరువులు నిర్దేశిత మోతాదులలో వాడుకుంటే నల్లి ఉద్ధృతిని తగ్గించవచ్చు. కొబ్బరి నీళ్లు, kobbari nILLu -n. --coconut water; there is some confusion on the proper translation of this phrase; Indians prefer to use the literal translation "coconut water" and use "coconut milk" to refer to the milky liquid obtained by grinding and crushing fresh coconut meat; English-speaking countries translate these words respectively as "coconut milk" and "coconut juice"; -- also called ఎడ నీళ్లు; --[Sans.] నారికేళః కొబ్బరి నూనె, kobbari nUne -n. --coconut oil; oil obtained by squeezing dried coconut meat; కొన, kona -n. --end; extremity; కొనసాగు, konasAgu -v. i. --continue; కొనియాడు, koniyADu -v. t. --praise; కొన్ని, konni -adj. --some; కొను, konu -v. t. --buy; purchase; కొప్పు, koppu -n. --a tuft into which the long tresses of a female are folded; కొమ్మ, komma -n. --(1) branch; --(2) a female; కొమ్మదాసరి, kommadAsari -n. --an alms-seeker who climbs up a tree branch, threatening not to come down until he is given alms; కొమ్మరటి, kommaraTi -n. --branchy banana; bananas with green skinned fruit; బంగాళీ రంభ; the word plantain is reserved for the green cooking variety and banana is used to indicate the fruit variety; కొమ్మసొర్ర, kommasorra -n. --a fish; [bio.] ''Zygaena tudes''; కొమ్ము, kommu -n. --(1) horn; --(2) antler; scientifically, horn is solidified hair whereas antler is skin with a blood supply; --(3) dried stick of a tuber like turmeric as in పసుపు కొమ్ము; --(4) the symbol attached to a consonant to impart the vowel sound "U"; --(5) a sweet snack called మిఠాయికొమ్ము; --(6) the handle on a side of a palanquin; --(7) musical instrument; perhaps made out of horn; కొమ్ముకాకర, kommukAkara -n. --[bot.] ''Momordica charantia''; కొయ్య, koyya -n. --(1) wood; --(2) wooden hanger of clothes; కొయ్య సుత్తి, koyya sutti -n. --mallet; కొరకంచు, korakaMcu -n. --a burning log that can be held at one end; a fire brand; కొరకు, koraku -suff. --for; for want of; for the sake of; for the purpose of; కొరడా, koraDA -n. --whip; కొరడాతో కొట్టు, koraDAtO koTTu -v. t. --whip; lash; కొరడాదెబ్బ, koraDAdebba -n. --whiplash; కొరత, korata -n. --(1) shortage; deficit; want; --(2) crucifixion; కొర్రలు, korralu - n. -- a grain similar to millet; foxtail millet; Italian millet; German millet; Chinese millet; and Hungarian millet; [bot.] ''Panicum Italicum; Setaria Italica'' of the Poaceae family; --an annual grass grown for human food. It is the second-most widely planted species of millet and the most important in Asia. It has the longest history of cultivation among the millets, having been grown in India since antiquity. --రోజూ కొర్ర జావ కాచుకుని దానిలో పాలు కలుపుకుని తాగుతుంటే కొద్ది రోజులలోనే విరిగిన ఎముకలు అతుక్కుంటాయి. [[File:Japanese_Foxtail_millet_02.jpg|thumb|right|కొర్రలు]] కొరవ, korava -n. --(1) anchovy; a fish; [biol.] Coilia korua; --(2) long finned anchovy; a fish; [biol.] Setipinna godavari; కొరివి, korivi -n. --a burning log that can be held at one end; కొరివికారం, korivikAraM -n. --a spicy pickle made from fresh (as opposed to dry) fruits of red peppers, salt and tamarind; కొరివిదయ్యం, korividayyaM -n. --fiery fiend; a ghost or apparition that purportedly appears in the shape of a moving flame or with a torch in its hand; spontaneous combustion of marsh gases probably led to this belief; willow-o'-the-wisp; [Latin] Ignis fatuus; (ఇగ్నిస్ ఫేచ్యూఅస్) fool's fire; కొరుకు, koruku -v. t. --bite; bite to the extent of taking a piece off; కొర్రు, korru -n. --(1) a peg; --(2) a spike used to impale criminals in ancient times; కొలకర్ర, kolakarra -n. --measuring rod; కొలత, kolata -n. --measurement; కొలపట్టీ, kolapaTTI -n. --measuring tape; కొలపాత్ర, kolapAtra - n. -- measuring vessel; కొలబద్ద, kolabadda -n. --measuring strip; scale; కొలమానం, kolamAnaM - n. -- system of measurement; కొలమానిక, kolamAnika -n. --measuring cup; కొలను, kolanu -n. --pool; pond; కొల్లం, kollaM -n. --bin; bin for animal fodder; కొల్ల, kolla -n. --plunder; pillage; కొల్లగొట్టు, kollagoTTu -v. t. --plunder; rob; pilfer; loot; కొల్లలు, kollalu -n. --plenty; కొలిమి, kolimi -n. --furnace; forge; ---ముద్దకొలిమి = smelting forge. % e2t కొలిమి తిత్తి, kolimi titti -n. --bellows; కొలుచు, kolucu -v. t. --(1) measure; --(2) attend; worship; serve; కొలువడి, koluvaDi -n. --measurement; కొలువు, koluvu -n. --court; assembly of dignitaries in attendance with a king; కొవిదార, kovidAra -n. --[bot.] Bauhinia variegata; కొవ్వు, kavvu -adj. --fat; adipose; -n. --fat; solid fat; adipose; కొవ్వు కణం, kovvu kaNaM -n. --fat cell; కొవ్వు కణజాలం, kovvu kaNajAlaM -n. --adipose tissue; fatty tissue; కొస, kosa -n. --end; tip; last; posterior; (ant.) మొదలు; కొస, kosa -adj. --end; last; posterior; కొస ముట్టించు, kosa muTTiMcu -v. t. --finish; conclude; bring an end to; (lit.) lit up the end (of a fuse); కొసరు, kosaru -n. --a little extra given by a merchant as a goodwill gesture over and above a measured quantity; %కో - kO, కౌ - kau కోక, kOka -n. -- sari; a woman's garment; కోకా, kOkA -n. -- coca; [bot.] Erythroxylon coca; The leaves of this bush, found in South America, have 14 different drugs, most important of which is cocaine. South American Indians chew these leaves, sometimes after applying quicklime paste. Chewing this combination gives a little high. See also కాకౌ (cacao); కోకిల, kOkila -n. --the Indian black cuckoo; కోకోచెట్టు, kOkO -n. --cocoa tree; cacao tree; [bot.] Theobroma cacao, which means "food of the Gods"; కోకెయిన్, kokeyin -n. --cocaine; కోట, kOTa -n. --(1) fort; --(2) tower; ---తులసి కోట = a miniature brick structure to house the holy basil plant, something that is invariably found in any traditional Hindu family's front or back yard. కోటా, kOTA -n. --(1) coat; covering; especially a heavy application of talcum powder to the face; --(2) quota; a designated quantity; ---కోటా కొట్టేడు = he applied a heavy coat of powder. ---కోటా కొట్టు = a government depot where food rations are sold. కోటాకు, kOTAku -n. --the last leaf (usually much shorter in length) produced by a banana plant before it blooms the only time in its life cycle; ---వాడు కోటాకు వేసేడు = [idiom] he finished all his responsibilities toward gaining skills to earn a livelihood and ready to bear fruit. కోటానుకోట్లు, -n. --innumerable; very many; billions and billions; కోటి, kOTi -n. --(1) ten million; hundred lakhs; crore; one followed by 7 zeros in the traditional Indian method of counting; కరోరు; కోటీశ్వరుడు, kOTISvaruDu -n. --(1) ten-time millionaire; a person having tens of millions of rupees; same as కరోర్‌పతి; కోటు, kOTu -n. --(1) coat; jacket; an outer garment worn by men; --(2) a type of bidding in a card game where the player challenges that he will take all the tricks. Similar to slam bidding in Bridge. కోడలు, kODalu -n. s. --daughter-in-law; కోడళ్లు, kODaLlu -n. pl. --daughters-in-law; కోడి, kODi -n. --chicken; hen; rooster; ---కోడిపిల్ల = chick. ---కోడిపెట్ట = hen. ---కోడిపుంజు = rooster; cock. ---కోళ్లగుంపు = flock of chicken. కోడికన్ను, kODikannu - n. -- [bot.] Barleria cristata; గొబ్బి; పెద్ద గోరింట; కోడిగము, kODigamu -n. --ridicule; కోడిపుంజు చెట్టు, kODipuMju ceTTu -n. --flame of the forest; [bot.] Delanix regia; % put this in e-2-t part కోడు, kODu -n. --leg; leg of furniture; కోడె, kODe -adj. --male; ---కోడెనాగు = male cobra. ---కోడెదూడ = male calf. కోణం, kONaM -n. --angle; a measure of an angle; ---గురుకోణం = obtuse angle. ---లఘుకోణం = acute angle. ---లంబకోణం = right angle. కోణంగి. kONaMgi -n. --clown; buffon; fool in a farce; % put this in e-2-t for clown కోణమితి, kONamiti -n. --protractor; an angle measuring instrument; కోత, kOta -n. --(1) harvest; --(2) cut; incision; --(3) tall tale; exaggeration; falsehood; lie; fib; fabrication; prevarication; కోతల రాయుడు, kOtala rAyuDu -n. --raconteur, prevaricator; a person who habitually tells tall tales; falsehoods, lies; or fabrications; కోతి, kOti -n. --monkey; monkey with a red mouth; (rel.) కొండముచ్చు; ఏపుకోతి; కోతి కొమ్మచ్చి, kOti kommacci -n. --a game where children climb a tree, come down and chase each other; కోన్‌కిస్కా, kOnkiskA -n. --non entity; unknown person; కోన, kOna -n. --(1) valley; dell; trough; --(2) forest; కోనేరు, kOnEru -n. --tank; a stone-faced tank, usually located inside a temple compound, square in shape, and with steps on all four sides; కోపం, kOpaM -n. --anger; fury; ire; కోప్పడు, kOppaDu -v. t. --get angry and express it verbally; yell with anger; rebuke; కోపిష్టి, kOpishTi -n. --a short-tempered person; కోమలం, kOmalaM -adj. --delicate; soft; gentle; కోయలకూర, kOyalakUra -n. -- [bot.] Salicornia brachiata Roxb; కోర, kOra -n. --(1) fang; tooth; tusk; --(2) drinking bowl; goblet; కోరపళ్లు, kOrapaLlu -n. --incisors; canine teeth; కోరాం, kOrAM -n. --grater; a kitchen implement to grate vegetables; ---కొబ్బరి కోరాము = coconut grater. కోరా, kOrA -adj. --unbleached; కోరింతదగ్గు, kOriMtadaggu -n. --whooping cough; pertussis; కోరిక, kOrika -n. --wish (rel.) వరము; ఆశ; కోరు, kOru -n. --gratings; ---కొబ్బరి కోరు = grated coconut. -v. t. --(1) wish; ask; propose; pray; --(2) erode; ---ఒక వరం కోరుకో = make one wish. ---నది ఒడ్డుని కోరేస్తున్నాది = the river is eroding the banks. కోర్టు, kOrTu -n. --(1) court; a hall of justice; --(2) playground organized for a specific game, typically involving a net to separate two sides; ---కోర్టులో దావా వేస్తాను = I will file a suit in the court. ---టెన్నిస్‌కోర్టు బాగా తడిసిపోయింది = the tennis court has become very wet. కోలంగోవా, kOlaMgOvA -n. --a variety of mangoes suitable for pickling; కోరడి, kOraDi -n. --fence; hedge; an earthen ridge with thorny bushes to act as a fence; కోల, kOla -adj. --oblong; long; oval; -n. --baton; stick; కోలపరగ, kOlaparaga -n. --golden anchovy; a fish; [biol.] Coilia dussumieri; కోలాటం, kOlATaM -n. --a folk dance in which people, with batons in hands, go around a circle and strike the batons in harmony; కోలాహలం, kOlAhalaM -n. --commotion; noise from a crowd; hubbub; కోలు, kOlu -adj. --big; large; ---కోలుపడిగె = large banner. కోలుకర్ర, kOlukarra - n. -- measuring stick; scale; కోలుకాడు, kOlukADu -n. --bailiff; (lit.) the big man; కోలుకొను, kOlukonu -v. i. --recover; get cured; కోలుపోవు, kOlupovu -v. t. --lose; కోవి, kOvi -n. --tube; కోవిదత్వం, kOvidatvaM - n. -- scholarship; learnedness; erudition; కోవిదుడు, kOviduDu -n. m. --skilled man; learned man; scholar; కోవెల, kOvela -n. --temple; కోశం, kOSaM -n. --(1) receptacle; repository; sheath; (2) treasury; (3) dictionary; lexicon; glossary; కోశసంబంధ, kOSasaMbaMdha - adj. -- fiscal; కోశస్తం, kOSasthaM -n. --(1) pupa; chrysalis; one of the life stages of silkworms, butterflies and the like; కోశాగారం, kOSAgAraM - n. -- treasury; కోశాధికారి, kOSAdhikAri - n. -- treasurer; కోష్ఠిక, kOShThika - n. -- [sci.] chamber; [[File:Saussurea_alpina_esthonica_-_Eesti_soojumikas_-_Niitv%C3%A4lja_soo2.jpg|thumb|right|Saussurea_alpina_esthonica]] కోష్టు, kOshTu - n. -- Snow lotus; [bot.] ''Saussurea lappa''; a perennial herbaceous plant, ranging in height from dwarf alpine species 5–10 cm tall, to tall thistle-like plants up to 3 m tall --Costi amari radix or costus root was an important item of Roman trade with India, and is believed to have been the dried root of Saussurea lappa --this is an ingredient in the Ayurvedic mixture called "vacaadi coornam'; కోసు, kOsu -n. --a measure of distance used in India until recently (believed to be about 5.5 kilometers or 2.5 miles); కోసుకూర, kOsukUra -n. --cauliflower; కోస్తా, kOstA - adj. -- coastal; -n. --coastal region; coast; (Sp.) costa = coast; కోహళి, kOhaLi - n. -- cap; hat; Muslim hat; -- శీర్షాచ్చాదనం; ఆలవట్టం; ఉల్లడ; టోపీ; కుల్లా; క్లోమం, klOmaM -n. --pancreas; క్రోటను, krOTanu -n. --croton; [bot.] Codiaeum spp,; క్రోడిక, krODika -n. --(1) summary; abstract; --(2) code; క్రోడీకరించు, krODIkariMcu -v. t. --(1) codify; --(2) collect; compile; --(3) consolidate; క్రోడీకరణ, krODIkaraNa -n. --(1) codification; --(2) compilation; క్రోమిక్ ఆమ్లము, krOmik Amlamu -n. --chromic acid; క్రోమియం, krOmiyaM -n. --Chromium; one of the chemical elements whose symbol is Cr and atomic number 20; క్షోణి, kshONi -n. --(1) the earth; --(2) the number 1017; one followed by seventeen zeros; క్షోభ, kshObha -n. --agitation; suffering; కౌగలింత, kaugaliMta -n. --embrace; hug; కౌటిల్యం, kauTilyaM -n. --Machevillianism; craftiness; political craftiness; కౌపీనం, kaupInaM -n. --modesty piece used by men; కౌమారం, kaumAraM -n. --youth; bloom; కౌముది, kaumudi -n. --moonlight; కౌలు, kaulu -n. --land-lease; the process by which a tiller leases land for agricultural purposes and pays the landlord an agreed upon rent; కౌలుదారు, kauludAru -n. --lessee; కౌలుకి పుచ్చుకున్న వ్యక్తి; కౌలుదిమ్మ, kauludimma -n. --die; punch; goldsmith's die; కౌశలం, kauSalaM -n. --skill; dexterity; క్రౌంచపక్షి, krauMchapakshi - n. -- curlew; -- ఒక తరహా సముద్రపు పక్షి; ఉల్లంకాయ; నల్లకంకణము; వడ్లకంకణము; బలాకము; --a large wading bird of the sandpiper family, with a long down-curved bill, brown streaked plumage, and frequently a distinctive ascending two-note call. </poem> ==Part 3: ఖం - khaM== <poem> ఖంగుతిను,khaMgutinu -v.i. --get hurt or get defeated; astonished at the unexpected turn of events; -- same as కంగుతిను; ఖంగుమను,khaMgumanu -v.i. --sound like a metal striking metal; ఖండం, kjaMDaM -n. --(1) continent; --(2) segment; a piece (of space); ఖండనం, khaMDanaM -n. --cutting; trimming; dividing into pieces; ---కేశఖండనం = cutting of hair; ---సమద్విఖండనం = bisection; ఖండన తీర్మానం, khaMDana tIrmAnaM -n. --censure; a motion to censure; % put in e-2-t part for censure; ఖండనమండనాలు, khaMDana maMDanalu -n. pl. --in-depth debate on the pros and cons of an issue; ఖండాంతర, khaMDAMtara -adj. --pref. intercontinental; ఖండించు, khaMDiMcu -v. t. --(1) refute an argument; --(2) cut to pieces; ఖండిక, khaMDika -n. --excerpt; cutting; </poem> ==Part 4: ఖ - kha== <poem> ఖ, kha -pref. --space; sky; outer space; ఖగం, khagaM -n. --(1) bird; --(2) kite; --(3) arrow; --(4) planet; (lit.) one that moves in space; ఖగోళం, khagOLaM -n. --celestial sphere; the imaginary sphere on which surface all celestial bodies appear to be attached; (lit.) the sphere of space; ఖగోళశాస్త్రం, khagOLaSAstraM -n. --astronomy; science of celestial bodies; ఖగోళశాస్త్ర వేత్త, khagOLaSAstra vEtta -n. --astronomer; ఖగోళమధ్య రేఖ, khagOLamadhya rEkha -n. --celestial equator; ఖగోళీయ క్షితిజం, khagOLIya kshitijaM -n. --celestial horizon; the imaginary circle created by extending the plane of observation; ఖచరం, khacaraM -n. --(1) bird; --(2) wind; --(3) cloud; (lit.) one that wanders in space; ఖేచరం; ఖచ్చితం, khaccitaM -n. --(1) strict; by the book; --(2) accurate; on the button; ఖజానా, khajAnA -n. --treasury; ఖటికము, khaTikamu -n. --[chem.] calcium; ఖటికధరోల్, khaTikadharol -n. --[chem.] calciferol; one of the D vitamins; an alcohol C<sub>28</sub>H<sub>43</sub>OH usually prepared by irradiation of ergosterol and used as a dietary supplement in nutrition and medicinally in the control of rickets and related disorders; ఖటికపుటెరువు, khaTikapuTeruvu -n. --fertilizer with a major portion of calcium carbonate; ఖటికశిల, khaTikaSila -n. --[chem.] limestone; calcium carbonate; ఖడ్గం, khaDgaM -n. --sword; ఖడ్గమృగం, khaDgamRgaM -n. --rhinoceros; rhino; ఖద్దరు, khaddaru -adj. --(1) handmade; --(2) handspun; ఖదిరం, khadiraM -n. --a tree of the acacia family from which catechu is made; [bot.] ''Acacia catechu''; ఖనకుడు, khanakuDu -n. --(1) ditch digger; --(2) miner; ఖననం, khananaM -n. --(1) digging; --(2) burial; ఖని, khani -n. --(1) mine; --(2) quarry; ఖనిజం, khanijaM -n. --mineral; ore; (lit.) one that is found in a mine; (rel.) లోహం; ఖనిజ లవణం, khanija lavaNaM -n. --mineral salt; ఖనిజపు చమురు, khanijapu camuru -n. --mineral oil; The name mineral oil by itself is imprecise, having been used for many specific oils over the past few centuries; Mineral oil is any of various colorless, odorless, light mixtures of higher alkanes from a mineral source, particularly a distillate of petroleum, as distinct from usually edible vegetable oils; Other names, similarly imprecise, include white oil, paraffin oil, liquid paraffin (a highly refined medical grade), paraffinum liquidum (Latin), and liquid petroleum. Baby oil is a perfumed mineral oil; ఖబడ్దార్, khabaddaar -inter. --be so informed!; be so warned!; ఖమీరం, khamIraM -n. --paste; jelly; ---శిలతైల ఖమీరం = petroleum jelly. ఖరం, kharaM -n. --donkey; ass; ఖర్వం, kharvaM -n. --(1) trillion; one followed by 12 zeros in the traditional Indian method of counting; --(2) small one; short one; ఖరాఖండీగా, kharAkhaMDIgA -adv. --firmly; definitely; ఖరాబు, kharAbu -adj. --dirty; filthy; spoiled; ఖరారునామా, kharArunAmA -adv. --(1) agreement; --(2) warranty; a document giving a guarantee; ఖరీదు, kharIdu -n. --cost; price; ఖరీఫ్, kharIph, -n. --khariff is a Urdu/Farsi word; south-west monsoon agricultural season starting in May-June; వానాకాలపు పంట; -- see also రబీ; ఖర్చు, kharcu -n. --expenditure; ఖర్జూరం, kharjUraM -n. --date; fruit of date palm; ఖాతరు, khAtaru -v. i. -- heed; pay attention; ---ఖాతరు చెయ్యడం లేదు = he is not paying attention ఖాతా, khAtA -n. --account; ledger; a table showing credits and expenditures; ఖాదిర, khAdira -adj. --acrid; ఖాదీ, khAdI -adj. --(1) edible; --(2) handmade; ఖామందు, khAmaMdu -n. --owner; proprietor; master; lord; ఖాయపరచు, khAyaparacu -v. t. --(1) fix; confirm; settle; --(2) make permanent; give tenure; ఖాయిదా, khAyidA - n. -- care; protection; ఖాళీ, khALI -n. --empty; void; vacant; unoccupied; ఖ్యాతి, khyAti -n. --reputation; fame; renown; ఖిన్న, khinna - adj. -- dejected; distressed; ఖిల్లా, khillA -n. --fort; hill fort; ఖిలీభూత, khilIbhUta -adj. --dilapidated; ఖురసాని వాము, khurasAni vAmu -n. --seeds of Bishop's weed; (Bishop's weed is also known as అజమోద or అజామోద;) --Henbane; black henbane; stinking nightshade; [bot.] ''Hyoscyamus niger'' of the Solanaceae family; ఖుషీ, khuShI - n. -- happiness; delight; ఖూనీ, khUnI - n. -- murder; ఖేచరం, khEcaraM -n. --(1) bird; --(2) wind; --(3) cloud; (lit.) one that wanders in space; ఖేచరుడు, khEcaruDu -n. --demigod; ఖైదు, khaidu -n. --jail; prison; imprisonment; ఖైదీ, khaidI -n. --prisoner; inmate; </poem> |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==మూలం== * V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2 [[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]] dlpktkg52e18vh6wh6f1i6g09h0rls8 వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/స-హ 0 3024 33384 33343 2022-08-24T19:49:20Z Vemurione 1689 /* Part 1: సం - saM, స - sa */ wikitext text/x-wiki =నిఘంటువు= * This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. * You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected. * PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks * American spelling is used throughout. * There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here. 16 March 2016. {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---> ==Part 1: సం - saM, స - sa== <poem> '''సం - saM''' సంకటం, saMkaTaM -n. --(1) disease; illness; --(2) trouble; difficulty; emergency; సంకటకాలం, saMkaTakAlaM - n. -- emergency; సంకటి, saMkaTi -n. --lunch; meal at noon time; typically cooked cereal; porridge; సంకర, saMkara -adj. --hybrid; not pure bred; cross bred; సంకరణం, saMkaraNaM -n. --cross breeding; hydridization; సంకర్షణ, saMkarshaNa -n. --interaction; సంకలనం, saMkalanaM -n. --addition; compilation; సంకల్పం, saMkalpaM -n. --resolve; resolution; a mental decision or commitment to do something. సంకలిత, saMkalita -adj. --aggregated; added; accumulated; సంక్రమణం, saMkramaNaM - n. The passage of the sun (or a planetary body) from one sign of the zodiac into another. -- సూర్యాది గ్రహములు ఒక రాశిని విడిచి మరియొక రాశికి పోవడము. -- see also సంక్రాంతి; సంక్రమణ, SaMkramaNa -n. --transition. సంక్రామిక, saMkrAmika -adj. --contagious; %to e2t సంక్షిప్త, samkshipta -adj. --abbreviated; సంక్షిప్తం, samkshiptaM -n. --brief; summary; abbreviation; సంక్షోభం, samkshObhaM -n. --upheaval; crisis; disturbance; సంకీర్ణ, saMkIrNa -adj. --mixed; related to a coalition; complex; సంకుచిత, saMkucita -adj. --restricted; narrow; సంకు పాషాణం, SaMku pAshANaM -n. --white arsenic; Arsenicum album; సంకుల సమరం, SaMkula samaraM -n. --bitter struggle; mob fight; fierce battle; సంకేతం, SaMkEtaM -n. --sign; symbol; code; secret signal; సంక్షేమం, SaMkshEmaM -n. --welfare; సంక్షోభం, SaMkshobhaM -n. --unrest; disturbance; distress; crisis due to shortage of resources; సంఖ్య, SaMkhya -n. --[math.] number; a sequence of one or more digits; ---అనిష్ప సంఖ్య = irrational number; not a number that can be expressed as a ratio of two integers; ---కరణీయ సంఖ్య = irrational number. ---బేసి సంఖ్య = odd number. ---నిష్ప సంఖ్య = fractional number; rational number. ---సరి సంఖ్య = even number. ---సమ్మిశ్ర సంఖ్య = complex number. ---సంకీర్ణ సంఖ్య = complex number. సంఖ్యాత్మక, saMkhyAtmaka -adj. --numerical; సంఖ్యాధికత్వం, saMkhyAdhi-katvaM -n. --majority; numerical majority; % to e2t సంఖ్యావాచకం, saMkhyAvAcakaM -n. --numeral; number; సంఖ్యాశాస్త్రం, saMkhyASAstraM -n. --[math.] --(1) statistics; --(2) theory of numbers; సంగం, saMgaM -n. --junction; meeting place; సంగణకం, saMgaNakaM -n. --computer; సంగణీకరించు, saMgaNIkariMcu -v. t. --compute; calculate; సంగడి, saMgaDi -n. --(1) couple; pair; --(2) dumb-bell; a pair of weights used in weight lifting; సంగడికత్తె, saMgaDikAtte -n. f. --friend; girl friend; సంగడికాడు, saMgaDikADu -n. m. --friend; boy friend; సంగత, saMgata -adj. --consistent; సంగతంగా, saMgataMgA -adv. --consistently; సంగతత్వం, saMgatatvaM -n. --consistency; సంగత్వం, saMgatvaM - n. -- attachment; (ant.) నిస్సంగత్వం; సంగతి, saMgati -n. --(1) point; issue; news; event; subject matter; topic; circumstance; message; story; occurrence; knowledge; --(2) [music] variation in the way different stanzas in a lyric are rendered with varying melodies; సంగతులు, saMgatulu -n. pl. --issues; news items; సంగమం, saMgamaM -n. --union; junction; ---సాగర సంగమం = the place where a river joins the sea. సంగ్రహం, saMgrahaM -n. --(1) summary; --(2) collection; సంగ్రహాలయం, saMgrahAlayaM -n. --museum; a place where collections are kept; సంగ్రహించు, saMgrahiMcu -v. t. --collect; obtain; acquire;. summarize; సంగ్రామం, saMgrAmaM -n. --conflict; battle; war; సంగీతం, saMgItaM -n. --music; సంగోరు, saMgOru -n. --half portion; సంఘం, saMghaM -n. --(1) group; --(2) society; సంఘ సేవకుడు, saMgha sEvakuDu -n. m. --social worker; సంఘ సేవిక, saMgha sEvika -n. f. --social worker; సంఘటన, saMghaTana -n. --event; incident; సంఘటిత, saMghaTita -adj. --integrated; consolidated; compact; organized; cooperating; -- సంఘటిత ఉద్యోగులు = Organised employees. --అసంఘటిత ఉద్యోగులు = Unorganised employees. సంఘర్షణ, saMgharshaNa -n. --conflict; friction; సంఘాతం, saMghAtaM -n. --collision, union of objects caused by a collision; సంఘీభవించు, saMghIbhaviMcu -v. i. --unite; సంఘీభావం, saMghIbhAvaM -n. --unity; the feeling of being a part of a society; సంజ్ఞ, saMj~na -n. --sign; symbol; gesture; code; సంచయని, saMcayani -n. --[comp.] accumulator; a register used in the arithmetic unit of a digital computer; సంచరించు, saMcariMcu -v. i. --wander about; roam; rove; సంచలనం, saMcalanaM -n. --commotion; disturbance; stir; activity; movement; సంచారం, saMcAraM -n. --(1) meandering; touring; traveling; traversing; wandering; roaming; --(2) [music] meandering into higher notes during the initial phase of a rendition; range; సంచార, saMcAra -adj. --mobile; touring; travelling; సంచాలకుడు, saMcAlakuDu -n. m. --organizer; convener; సంచి, saMci -n. --(1) bag; sac; --(2) purse; సంచిక, saMcika -n. --(1) an issue of a periodical; (rel.) సంపుటి = a volume of a periodical. For a monthly periodical, the issue published each month is a సంచిక, and the collection of issues during a year is సంపుటి; --(2) [comp.] accumulator; సంచిత, saMcita -adj. --accumulated; cumulative; ---సంచిత కర్మ = accumulated karma. ---సంచిత నిధి = consolidated fund. సంచీపేరు, saMcIpEru -n. --[comp.] accumulator register; సంజనిత, saMjanita -adj. --created; produced; సంజాయిషీ, saMjAyishI -n. --explanation; in response to an allegation; సంజీవని, saMjIvani - n. --[bot.] ''Selaginella bryopteris''; A restorative, a cordial, a reviving medicine, a medicine tending to prolong life, or of sufficient efficacy to raise the dead; This is believed to be the herb that revived Lakshmana in the Indian epic Ramayana; [same as] సంజీవకరణి; see also సంధానకరణి, సౌవర్ణకరణి, విశల్యకరణి; సంత, saMta -n. --(1) farmer’s market; rows of stalls in a market place on a periodic basis, typically once a week; --(2) a Vedic lesson; --(3) unwelcome and nagging disturbance as in వెధవ సంత లాగుంది; ---మైలసంత = fish or meat market. ---మడిసంత = fruit or vegetable market. సంతర్పణ, saMtarpaNa -n. --a type of feast served on special occassions tolarge number of people; సంతకం, saMtakaM -n. --signature; సంతతి, saMtati -n. --offspring; progeny; one'’s children; సంతరించు, saMtariMcu -v. t. --acquire; accumulate; develop; get; సంతానం, saMtAnaM -n. --offspring; one’'s children; సంతానవంతుడు, saMtAnavaMtuDu -n. m. --one who has children; సంతానవతి, saMtAnavati -n. f. --one who has children; సంతాపం, saMtApaM -n. --sadness; grief; సంతు, saMtu -n. --offspring; progeny; సంతృప్త, saMtRpta -adj. --[chem.] saturated; సంతృప్తి, saMtRpti -n. --satisfaction; సంతోషం, saMtOshaM -n. --happiness; pleasure; సందడి, saMdaDi -n. --bustle; excitement; సందర్భం, saMdarbhaM -n. --context; circumstance; సందర్భ శుద్ధి, saMdarbha suddhi -n. --appropriateness of context; సందర్శకులు, saMdarsakulu -n. pl. --visitors; tourists; సందిగ్ధ, saMdigdha -adj. --doubtful; uncertain; ambiguous; సందిలి, saMdili -n. --upper arm; సందు, saMdu -n. --alley; a narrow street; [coll.] excuse; narrow opening; సందుపిల్లి, saMdupilli -n. --alley cat; సందువా, saMduvA -n. --pomfret (fish); ---తెల్ల సందువా = silver pomfret; white pomfret; Pampus argentius. ---సూది సందువా = grey pomfret; Pampus argentius. ---నల్ల సందువా = brown pomfret; black pomfret; Parastromateus niger. సందేశం, saMdESaM -n. --message; news; tidings; సందేహం, saMdEhaM -n. --doubt; suspicion; hesitation; uncertainty; సందేహాస్పద, saMdEhAspada -adj. --doubtful; uncertain; సందోహం, saMdOhaM -n. --multitude; crowd; సందేహశీలుడు, saMdEhaSIluDu - n. -- skeptic, one who doubts everything; -- సంశయవాది; సంధ్య, saMdhya -n. --(1) dusk; dawn; the times of day joining sunlight and darkness; (lit.) the junction time; --(2) religious rites performed at dusk; సంధ్యావందనం; ---ఉషసంధ్య = dawn; ప్రాతఃకాలం; ---సాయంసంధ్య = dusk; సాయంకాలం; సంధాత, saMdhAta %e2t -n. --organizer; one who unites; సంధానం, saMdhAnaM -n. --synthesis; concatenation; joining together; సంశ్లేషణ; సంధానకరణి, saMdhAnakaraNi --n. -- a medicinal herb said to have the miraculous property of making torn flesh or broken bones whole; the identity of this is not known at present; [see also] విశల్యకరణి, సంజీవకరణి, సౌవర్ణకరణి; సంధాన భాష, saMdhAna bhAsha -n. --link language; సంధాయక, saMdhAyaka -adj. --connective; connecting; సంధాన రసాయనం, saMdhAna rasAyanaM -n. --synthetic chemistry; సంశ్లేష రసాయనం; సంధ్యావందనం, saMdhyAvaMdanaM -n. --the prayer offered to the Sun and other elements of nature at dawn and dusk; సంధ్యారాగం, saMdhyArAgaM -n. --redness of the sky at dawn or dusk; సంధి, saMdhi -n. --(1) junction; union; --(2) a grammatical construct joining two words; euphonic combination; --(3) truce; pact; --(4) delirium; ---యుగసంధి = period of transition between two eras. ---త్రికసంధి = a grammatical construct in Telugu and Sanskrit. సంధించు, saMdhiMcu -v. t. --bring together; సంధికాలం, saMdhikAlaM -n. --transition priod; juncture; సంన్యాసి, saMnyAsi - n. -- one who gave up all worldly things; one who gave up attachments to this physical material world; -- సర్వసంగపరిత్యాగి; see also సన్నాసి; సంపంగి, saMpaMgi - n. -- a fragrant flower; --- తీగ సంపంగి = a flowering shrub with greenish-yellow flowers; [bot.] ''Artabotrys hexapetalus;'' --- చెట్టు సంపంగి = a flowering tree with greenish yellow scented flowers; [bot.] ''Canaga odorota;'' సంపద, saMpada -n. --wealth; resource; ---ఖనిజ సంపద = mineral wealth. ---జల సంపదలు = water resources; నీటి వనరులు; ---సహజ సంపదలు = natural resources. సంపన్న, saMpanna -adj. --wealthy; rich; సంపర్కం, saMparkaM -n. --contact; సంప్రదాయం, saMpradAyaM -n. --tradition; custom; practice; సంప్రదాయ సిద్ధ, saMpradAya siddha -adj. --traditional; conventional; సంప్రదింపులు, saMpradiMpulu -n. pl. --discussions; negotiations; consultations; సంపాతం, saMpAtaM - n. -- (1) fall; quick downward fall; quick downward swoop; (2)[math.] superposition; occupying a slot (space or time) simultaneously; సంపాదకత్వం, saMpAdakatvaM -n. --editorship; సంపాదక వర్గం, saMpAdaka vargaM -n. --editorial board; సంపాదకుడు, saMpAdakuDu -n. --editor (of a magazine or newspaper); the editing of a movie is called కూర్పు; ---ఉప సంపాదకుడు = assistant editor. ---సహాయ సంపాదకుడు = associate editor. సంపాదకీయం, saMpAdakIyaM -n. --editorial; సంపాదన, saMpAdana -n. --earnings; సంపాదించు, saMpAdiMcu -v. i. --earn; obtain; procure; get; సంపుటి, saMpuTi -n. --volume of a periodical; same as సంపుటం; సంపెంగ, saMpeMga -n. --champaka; [bot.] Michelia champaka; also సంపంగి, [Sans.] చంపక; సంబంధం, saMbaMdhaM -n. --(1) relationship; kinship; alliance; --(2) contextual relevance; --(3) a match for a prospective wedding; సంబంధి పదకోశం, saMbaMdhi padakOSaM -n. --thesaurus; సంబరం, saMbaraM -n. --(1) festival; --(2) happiness; [[నీటిబ్రాహ్మీ|సంబరేణి]], saMbarENi -n. --[bot.] ''Bacopa monnieri;'' సంబారాలు, saMbArAlu -n. pl. --(1) cooking ingredients; --(2) spices used in cooking; సంబోధన, saMbodhana -n. --addressing; సంభవించు, saMbhaviMcu -v. i. --happen; occur; సంభ్రమం, saMbhramaM -n. --(1) thrill; excitement; --(2) surprise; bewilderment; సంభారం, saMbhAraM -n. s. --supplies; equipment; సంభావన, saMbhAvana -n. --(1) respect; honor; esteem; --(2) token of respect; a gift given in recognition of the display of a scholarly talent; see also దక్షిణ; సంభావ్యం, saMbhAvyaM -n. --probable; సంభావ్యత, saMbhAvyata -n. --[math.] probability; ---It is possible that it will rain tomorrow, and I would estimate the probability of rain tomorrow is 46% = రేపు వాన పడే సావకాశం వుంది. రేపు వాన పడే సంభావ్యత 46% వుందని అంచనా వేస్తున్నాను. సంభాషణ, saMbhAshaNa -n. --dialog; conversation; సంయమనం, saMyamanaM -n. --restraint; forbearance; self-denial; control; moderation; balance; సంయుక్త, saMyukta -adj. --joint; mutual; సంయుక్తాక్షరం, saMyuktAksharaM -n. --a combination of more than two consonants; సంయోగం, saMyOgaM -n. --conjugation; unification; joining together; synthesis; chemical reaction; సంయోగ జంటబంధం, saMyOga jaMTabaMdhaM -n. --[chem.] conjugate double bond; సంయోజిత, saMyOjita -adj. --conjoined; attached; సంరంభం,saMraMbhaM -n. --excitement; సంరక్షణ, saMrakshaNa -n. --protection; conservation; preservation; patronage; సంవర్గ, saMvarga -adj. --categorical; సంవర్గమానం, saMvargamAnaM -n. --[math.] logarithm; సంవత్సరం, saMvatsaraM -n. --year; సంవాదం, saMvAdaM -n. --debate; argument; ---సంవాద చాతుర్యం = debating talent. సంవిధానం, saMvidhAnaM -n. -- (1) technique; (2) constitution; a body of fundamental principles or established precedents according to which a state or other organization is acknowledged to be governed; సంవిధాన శాస్త్రం, saMvidhAna SastraM -n. --technology; సంవేగం, saMvEgaM -n. --acceleration; haste; hurry; సంవేదక, saMvEdaka -adj. --[bio.] sensory; ---సంవేదక నాడులు = sensory nerves. సంశయం, saMSayaM -n. --doubt; సంశయాస్పద, saMSayAspada -adj. --doubtful; questionable; సంశ్లేషణ, saMSlEshaNa -n. --synthesis; fusion; (ant.)విశ్లేషణ; సంస్కరణ, saMskaraNa -n. --reform; సంస్కర్త, saMskarta -n. --reformer; సంస్కరించు, saMskariMcu -v. t. --(1) reform; --(2) cremate a dead body; సంస్కారం, saMskAraM - n. -- doing things well; cultured behavior సంస్కారాలు, saMskArAlu - n. -- the set of things that ought to be done well, according to scriptures; -- పుట్టినది మొదలు ఆయా వయసులలో మంత్రపూర్వకంగా చేసే క్రియలు సంస్కారాలు. జాతకర్మ మొదలు అంత్యేష్టి వరకూ 16 సంస్కారాలు చేస్తారు. అన్నప్రాశనం, చెవులు కుట్టడం, అక్షరాభ్యాసం, ఉపనయనం, వివాహం, మొదలైనవి సంస్కారాలు; సంస్మరణ, saMsmaraNa -adj. --memorial; సంస్కృతం, saMskRtaM -n. --Sanskrit; సంస్కృత, saMskRta -adj. --polished; cultured; సంస్కృతి, saMskRti -n. --culture; culture of a society; సంస్థ, saMstha -n. --organization; institution; establishment; సంసారం, saMsAraM -n. --the household; family; see also కుటుంబం; సంసారి, saMsAri -n. --family person; householder; సంస్కారం, saMskAraM -n. --cultured behavior; polished behavior; సంస్థాపకుడు, saMsthApakuDu -n. m. --founder; సంస్థానం, saMsthAnaM -n. --feudal state within British India; సంసిద్ధం, saMsiddhaM -n. --ready; సంహితం,saMhitaM -n. --collection; compilation; compendium; book; సంస్థిత, saMsthita -adj. --established; సంహారం, saMhAraM - n. --(1) killing; destruction; --(2) folding --- వేణీ సంహారం = folding the hair; సంక్షోభం, saMkshObhaM -n. --shortage; '''స - Sa''' స, sa -n. --first of the seven notes of Indian music; the seven notes are : స, రి, గ, మ, ప, ద,ని; స, sa -pref. --with; along; ---సచేల = clothed; with clothes. ---సాలంకృత = decorated; with ornaments. ---సాధికార = authoritative; with authority. సకల, sakala -adj. --all; entire; omni; see also సర్వ; సకృత్తుగా, sakRuttugA -adv. --rarely; seldom; సకిలింత, sakiliMta -n. --neighing of a horse; సకృత్తుగా, sakRttugA --adv. -- seldom; rarely; scarcely; సఖ్యము, sakhyamu -n. --friendship; సఖుడు, sakhuDu -n. m. --friend; సఖి, sakhi -n. f. --friend; companion; సగం, sagaM -n. --half; ---చెరిసగం = half each, the assumption being that there are two people to share. సగటు, sagaTu -n. --average; mean; సగటు సముద్ర మట్టం, sagaTu samudra maTTaM -ph. --mean sea level; సగుణ బ్రహ్మ, saguNa brahma - n. - The Supreme Universal Power that is within the capability of description and understanding, Vishnu, Shiva, Shakti, Rama, Krishna, etc.; see also నిర్గుణ బ్రహ్మ; సగ్గుబియ్యం, saggubiyyaM -n. --sago; tapioca; a grain-like preparation made from the starchy substances found in a variety of palm-like trees such as ''Metroxylon sagu'', ''M. rumphi'', ''M. leave'', (Jatropha family); In India, this is often made from Casava root or ''Manihot utilissima''; ([[కర్ర పెండలం]]); -- [Hindi] sabudana; సగ్గుతాడి, saggu tADi -n. --sago palm; [bot.] Cycas revoluta; సగుణ, saguNa -adj. --with qualities; with attributes; with properties; సగోత్రీయత, sagOtrIyata -n. --consanguinity; relationship by descent from the same ancestor; a genetic relationship stretched over many generations; see also రక్తసంబంధం; సగోత్రుడు, sagOtruDu -n. --consanguine; kinsman; (rel.) జ్ఞాతి; దాయ; దాయాది; సచిత్ర, sacitra -adj. --illustrated; with figures; సచివాలయం, sacivAlayaM -n. --secretariat; an office where the offices of ministry are located; సచివుడు, sacivuDu -n. m. --minister; adviser; councilor; secretary; సచ్ఛిద్ర, sacchidra -adj. --perforated; porous; సజల, sajala -adj. --diluted; hydrated; combined with water; సజ్జ, sajja -n. --(1) basket; a basket made of beads or dried seeds; wicker basket; --(2) ornamental armor; సజ్జలు, sajjalu -n. --spiked millet; [bot.] ''Penicillata spicata; Holcus spicatus''; -- సజ్జలు బలవర్ధకమైన ఆహారం. సజ్జలతో చేసిన ఆహారపదార్థాలు రుచితో పాటు ఆరోగ్యానికీ మేలు చేస్తాయి; సజ్జలు ప్రాణ్యములని సరఫరా చేసే చక్కటి ఆహారం; వంద గ్రాముల సజ్జలు 378 కేలరీల శక్తిని ఇస్తాయి. వీటిలో ఖటికం, ఇనుము అధికంగా ఉంటాయి. భాస్వరం శాతం అధికంగా ఉన్న సజ్జలు కణాభివృద్ధిలో కీలకపాత్ర పోషిస్తాయి; సజ్జలతో రొట్టె, చపాతీ, దోశ .. ఇలా రకరకాల వంటకాలు చేసుకోవచ్చు. -- గంటెలు; సజాతీయత, sajAtIya -adj. --kindred; belonging to the same clan; సజావుగా, sajAvugA -adv. --on an even keel; సజ్జితం, sajjitaM -n. --armored; సజ్జిత రథం, sajjita rathaM -n. --armored vehicle; tank; సజీవ, sajIva -adj. --alive; living; live; (ant.) నిర్జీవ; ---సజీవ శిలాస్తులు = living fossils. సడలించు, SaDaliMcu -v. t. --loosen; make less tight; unscrew; సడ్డకుడు, saDDakuDu - n. --co-son-in-law; the husband of a man's wife's sister; -- షడ్డకుడు; షడ్డకురాలు = codaughter-in-law; the wife of a woman's husband's brother; సడి, saDi -n. --noise; సణుగుడు, SaNuguDu -n. --(1) murmuring; murmur; --(2) grumbling; సతతము, satatamu -adj. --always; సత్కరించు, satkariMcu -v. t. --honor; సత్యం, SatyaM -n. --truth; సత్యసారణి, SatyasAraNi -n. --[logic] truth table; సత్రకాయ, satrakAya -n. --sidekick; సత్రం, satraM -n. --choultry; rest house for travellers; inn; hostel; lodging; tavern; సత్వం, satvaM -n. --power; ---విద్యుత్ సత్వం = electrical power. % e2t సత్వరంగా, satvaraMgA -adv. --expeditiously; quickly; on the double; సత్యం, satyaM -n. --truth; సత్యసంధత, satyasaMdhata -n. --truthfulness; సతాయించు, satAyiMcu -v. t. --bother; torment; irritate; tease; సత్తా, sattA -n. --strength; power; energy; సత్యాగ్రహం, SatyAgrahaM -n. --civil disobedience; సతీర్థ్యుడు, satIrthyuDu - n. -- another student from the same mentor; a fellow disciple who studied at the same teacher at a different time; -- see also సహాధ్యాయుడు; సత్తు, sattu -n. --pewter; an alloy traditionally composed of 85–99% [[tin]], mixed with [[copper]], [[antimony]], [[bismuth]], and sometimes [[silver]]. Copper and antimony act as hardeners while lead is more common in the lower grades of pewter, that gives a bluish tint; Pewter has a low [[melting point]], around {{convert|170|-|230|C|F}}, depending on the exact mixture of metals; it was widely used for special purpose cooking vessels in India in the pre-independence era; It probably is not a good idea to use this material for cooking; ---సత్తు రూపాయి = a counterfeit rupee coin. సదనం, sadanaM -n. --house; dwelling; residence; hostel; dormitory; సదరు, sadaru -adj. --the said; the above referenced; ---సదురు శ్రీవారు = the said husband. సదస్సు, sadassu -n. --assembly of learned people; meeting; conference; congregation; సభ; సదస్యులు, sadasyulu -n. pl. --attendees; participants in a conference; సదా, sadA -adj. --always; సదాపనస, sadApanasa -n. --breadfruit tree; a starchy fruit tree found in the Pacific islands; [bot.] Artocarpus altilis; సదాపాకు, sadApAku -n. --garden rue; a strong-scented herb with medicinal properties; [bot.] Ruta chalepensis; సదిశరాసి, sadiSarAsi -n. --[math.] vector; a mathematical quantity with a magnitude and direction; % to e2t సదుపాయం, sadupAyaM -n. --convenience; comfort; see also సౌకర్యం; సద్దు, saddu -n. --noise; sound; same as శబ్దం; సద్యోగం, sadyOgaM --echo word with ఉద్యోగం; సద్యోజాత, sadyOjAta -adj. --nascent; (ety.) సద్యః + జాతః = అప్పుడే పుట్టిన; సన్నగిల్లు, sannagillu -v. i. --become lean; decrease in size; diminish; సన్నని, sannani -adj. --slender; thin; fine; lambent; --- lambent light = సన్నని వెలుగు; చల్లని వెలుగు; --- lambent candle light = రెపరెపలాడే కొవ్వొత్తి వెదజల్లే సన్నని వెలుగులో; సన్నకారు, sannakAru -adj. --small scale; small; సన్నపావాలి, sannapAvAli -n. --[bot.] Portulacea meridiana; సన్నజాజి, sannajAji -n. --jasmine; [bot.] ''Jasmimu ariculatum;'' సన్నయేలకి, sannayElaki -n. --[bot.] ''Elettaria cardamomum;'' ఏలకులు; సన్నరాష్ట్రం, sannarAshTraM -n. --[bot.] ''Alpinia chinencis;'' సనాతనం, sanAtanaM -n. --traditional; classical; (ant.) అధునాతనం; సన్నాయి, sannAyi -n. --Indian clarinet; సన్నాహం, sannAhaM -n. --effort; preparation; సన్నాసి, sannAsi -n. --a useless fellow; see also సంన్యాసి; సన్నికల్లు, sannikallu - n. -- a stone slab on which condiments are ground; a grinding slab; -- కల్లు అనగా తమిళం, కన్నడ భాషలలో రాయి అని అర్థం. సన్నికృష్ట, sannikRshTa -adj. --proximate; very near; -- (ant.) విప్రకృష్ట; సన్నిధానం, sannidhAnaM -n. --proximity; presence; సన్నిధానవర్తి, sannidhAnavarti -n. --gatekeeper; lookout; a sentry; a person who controls access to an important person; సన్నిపాతజ్వరం, sannipAtajvaraM -n. --typhoid; (lit.) the coincidence of fever and delirium; సన్నివేశం, sannivESaM -n. --(1) contact; proximity; --(2) scene; --(3) event; సన్నిహిత, sannihita -adj. --close; adjacent; proximate; సన్నిహితుడు, sannihituDu -n. --close friend; a person close by; సపదాంశం, sapadAMSaM -n. --[ling.] allomorph; any of the variant forms of a morpheme; సపర్య, saparya -n. --service; %to e2t సప్త, sapta -pref. --seven; the seventh; సప్తకం, saptakaM - n. -- a group of seven; సప్తమి, saptami -n. --the seventh day of the lunar half-month; సప్తర్షి మండలం, saptarshi maMDalaM -n. --The Big Dipper; The Plow; a group of stars in Ursa Major, the Great Bear; (lit.) the region of the seven sages; this is the constellation best known for locating the Polaris in the northern skies; the middle star in the tail of the Bear is a double star, Mizar (Vashista) and Alcor (Arundhati); సప్త రుషులు, sapta ruShulu -n. --(1) The seven stars of the big Dipper; Starting from the tip of the Dipper, the stars are: Alpha Dubhe = Viswamitra or Kratu; Beta Merak = Jamadagni or Pulaha; Gamma Phegda = Bharadwaja or Pulastya; Delta Magrez = Gautama or Angirasa; Epsilon Alioth = Atri; Zeta Mizar = Vasishta; Eta Alkaid = Kashyapa or Marichi; Mizar's companion star is Alcor = Arundhati సపోటా, sapOTA -n. --sapota; sapodilla plum; [bot.] Manilkara achras; Achras sapta; Manilkara zapota; (note) పాల సపోటా, గేదె సపోటా అని రెండు రకాలు ఉన్నాయి; సబ్జాగింజలు, sabjAgiMjalu -n. --seeds of sweet basil; [bot.] ''Ocimum basilicum''; -- వనతులసి విత్తనాలు; రుద్రజడ విత్తనాలు; -- సబ్జాగింజలు నీటిలో నానే సరికి వాటి మీద తెల్లటి గుజ్జు వంటి మ్యూకస్ పొర ఏర్పడుతుంది. నానిన సబ్జా విత్తులు మూత్రకారి (diuretic)గానూ, శృంగారోద్దీపకాలు (aphrodisiac)గానూ, చెమట పట్టించేవి (diaphoretic) గానూ, కడుపులోనుంచి గ్యాస్ ను వెడలించేవి (carminative) గానూ పేరొందాయి. ఈ (తులసి) మొక్క ఆకుల రసం కడుపులో క్రిమిదోషాన్ని నివారిస్తుంది. దీని వేళ్ళు జ్వర హారిణి (febrifuge) గా పనిచేస్తాయి. ఈ వేళ్ళ రసాన్ని పాము విషానికి విరుగుడు (antidote to snake-poison) గానూ ఉపయోగిస్తారు; సబ్జా విత్తులు తీసుకుంటే అవి శరీరంలో అతికాకను తగ్గిస్తాయి. సబ్జా నీళ్ళు తాగిన వెంటనే కళ్ళు చల్లబడతాయి. ఈ విత్తులు గనేరియా (Gonorrhoea) నివారణకు అద్భుతంగా పనిచేస్తాయి. ఒకప్పుడు పశ్చిమ ఆశియా దేశాలలో గనేరియా విపరీతంగా వ్యాపించి అపారమైన జన నష్టం జరిగిందట. అప్పటి నుంచీ ముస్లిం కుటుంబాలలో సబ్జా విత్తుల వాడకం, వారి ఇళ్ళలో సబ్జా తులసి మొక్కల పెంపకం ఒక తప్పనిసరి విషయంగా అలవాటయిందని అంటారు; సబ్బు, sabbu -n. --soap; the material obtained from a reaction between an alkali such as caustic potash or caustic soda and a fatty substance like oil; a soap is different from a detergent; సబ్బుబిళ్ల, sabbubiLLa -n. --a cake of soap; సబ్బుబుడగ, sabbubuDaga -n. --soap bubble; సబ్బునురుగ, sabbunuruga -n. --lather from soap; సభ, sabha -n. --meeting; conference; gathering; సభ్యత, sabhyata -n. --social courtesy; etiquette; norm of behavior in a group; సభ్యత్వం, sabhyatvaM -n. --membership; సభాపతి, sabhApati -n. m. --chairman of a meeting; సభాసదులు, sabhasadulu -n. pl. --attendees; participants in a meeting; సభాస్థలి, sabhAsthali -n. --venue; meeting place; assembly hall; సభికుడు, sabhikuDu - n. -- (1) gambler; a participant in a gambling game; (2) a member in an assembly; సభ్యులు, sabhyulu -n. pl. --(1) members; (2) attendees; participants in a meeting; సభ్యోక్తి, sabhyOkti -n. --euphemism;a gentle way of saying something unpleasant; సమంజస, samaMjasa -adj. --just; reasonable; సమంగా, samaMgA -adv. --evenly; properly; సమ, sama -pref. --iso; equal; సమకట్టు, samakaTTu -v. i. --(1) prepare; make ready; --(2) attempt; సమక్షం, samakshaM -n. --presence; సమకాలీకులు, samakAlIkulu -n. --contemporaries; people who lived at the same time; సమకూర్చు, samakUrcu -v. i. --arrange; bring out; provide; సమగ్ర, samagra, -adj. --entire; whole; complete; comprehensive; సమతలం, samatalaM -n. --plane; flat plane; తలం is a surface; సమతులిత, samatulita -adj. --balanced; సమద్విబాహు త్రిభుజం, samadvibAhu tribhujaM -n. --[math.] isosceles triangle; సమన్వయం, samanvayaM -n. --coordination; reconciliation; సమన్వయ కర్త, samanvaya karta -ph. --coordinator సమపీడనరేఖ, samapIDanarEkha -n. --isobar; % e2t సమబాహు త్రిభుజం, samabAhu tribhujaM -n. --[math.] equilateral triangle; సమభాగి, samabhAgi -n. --[chem.] isomer; each of two or more compounds with the same formula but a different arrangement of atoms in the molecule and different properties; -- [phys.] isomer; each of two or more atomic nuclei that have the same atomic number and the same mass number but different energy states. సమభావం, samabhAvaM -n. --equanimity; సమయం, samayaM -n. --(1) time; --(2) opportune moment; chance; సమయసారణి, samayasAraNi -n. --timetable; సమయస్పూర్తి, samayaspUrti -n. --the presence of mind; spontaneity; సమయోచిత, samayOcita -adj. --timely; topical; సమర్ధత, samardhata -n. --capability; competence; సమరూపత, samarUpata -n. --isomorphism; సమవాయం, samavAyaM -n. --(1) continuum; --(2) group; gathering; ---స్థలకాల సమవాయం = space-time continuum. సమస్త, samasta -adj. --all; whole; entire; complete; సమస్తం, samastaM -n. --everything; సమస్య, samasya -n. --problem; challenge; task; enigma; సమశీతలం, samaSItalaM -adj. --temperate; సమ్మతి, sammati -n. --consent; agreement; assent; సమ్మర్దం, sammardaM -n. --crowd; throng; the rush of people; సమాంతర, samAMtara -adj. --parallel; సమానాంతర; ---సమాంతర రేఖలు = parallel lines. ---సమాంతర క్రియ = parallel operation. సమాకరణం, samAkaranaM -n. --[math.] processing; సమాకలనం, samAkalanaM -n. --[math.] integration; సమాఖ్య, samAkhya -n. --federation; సమాచారం, samAcAraM -n. --information; news; సమాజం, samAjaM -n. --community; association; congregation; club; society; group of like-minded people; సమాజశాస్త్రం, samAjaSAstraM -n. --sociology; సమాధానం, samAdhAnaM -n. --reply; response; answer; సమాధానపడు, samAdhAnapaDu -v. i. --acquiesce; come to terms; సమాధి, samAdhi -n. --(1) grave; tomb; --(2) a state of deep meditation; concentration of mind continuously for a period of 12 x 12 x 12 seconds = 28 minutes 48 seconds (according to Yoga Sutra); --(3) a state of enlightenment of super-consciousness; the union f individual consciousness with cosmic consciousness; సమానం, samAnaM -n. --equal; సమానత్వం, samAnatvaM -n. --equality; సమానార్థక, samAnArthaka -adj. --synonymous; సమాపక, samApaka -adj. --finite; ---సమాపకక్రియ = finite verb. సమాయత్త, samAyatta -adj. --prepared; ready; సమాలోచన, samAlOcana -n. --consultation; సమావృతం, samAvRtaM -adj. --surrounded; సమావేశం, samAvESaM -n. --conference; assembly; congregation; meeting; ---జనాంతిక సమావేశం = closed-door meeting. ---శిఖరాగ్ర సమావేశం = summit meeting. సమాశ్రయం, samASrayaM -n. --alliance; సమాసం, samAsaM -n. --compound phrase; a compound word formed by the combination of two or more nouns or a noun and a verb and whose meaning can be deduced from the meanings of the component words; సమితి, samiti -n. --collection, assembly, set; [math.] a set is a collection of things that share a common property; ---అపరిమిత సమితి = [math.] infinite set. ---ఐక్యరాజ్య సమితి = The United Nations; an assembly of nations. ---తెలుగు కళా సమితి = Telugu Arts Association. ---పరిమిత సమితి = [math.] finite set. సమిధ, samidha -n. --firewood; esp. the twigs used in religious fire rituals; సమ్మిళిత, sammiLita -adj. --mixed; mingled; సమీకరించు, samIkariMcu -v. t. --equate; సమీకరణం, samIkaraNam -n. --equation; ---బీజ సమీకరణం = algebraic equation. ---బౌల్య సమీకరణం = Boolean equation. ---వర్గ సమీకరణం = quadratic equation. సమీకృత, samIkRta -adj. --unified; integrated; సమీక్ష, samIksha -n. --review; సమీప, samIpa -adj. --close; proximate; adjacent; సమీప బిందువు, samIpa biMduvu -n. --perigee; the point that is closest to the focus in an ellipse; సముచ్చయం, samucchayaM -n. --[gram.] the conjunction suffixes that join words, as in ను and యు; ఉ. అతడునూ, నేనునూ; --సముచ్చయార్థకం; సముద్రం, samudraM -n. --sea; (rel.) మహాసముద్రం; అఖాతం; సముద్రజలం, samudrajalaM -n. --seawater; సముద్రగర్భం, samudragarbhaM -n. --(1) seafloor; --(2) the depths of sea; సముద్రతీరం, samudratIraM -n. --seashore; beach; సముద్ర మట్టం, samudra maTTaM -n. --sealevel; సముద్ర శైవాలం, samudra SaivAlaM -n. --sea weed; % to e2t సముద్రపు నాచు, samudrapu nAcu -n. --kelp; % to e2t సముద్రపు పాటు, samudrapu pATu -n. --ebb; సముద్రపు పోటు, samudrapu pOtu -n. --tide; flow; సముదాయం, samudAyaM -n. --aggregate; collection; సమూహం, samUhaM -n. --group; collection; crowd; సమృద్ధి, samRddhi -n. --abundance; plentiful; సమ్మె, samme -n. --strike; work stoppage; సమ్మెట, sammeTa -n. --sledgehammer; సమేతంగా, samEtaMgA -adv. --accompanied by; with; సమైక్య, samaikaya -adj. --united; concerted; సయ్యాట, sayyATa -n. --sport; amorous play; సయోధ్య, sayOdhya -n. --amity; friendly relationship; సరం, saraM -n. --garland; necklace; ---ముత్యాల సరం = pearl necklace. సరంజామా, saraMjAmA -n. --paraphernalia; సరంబి, saraMbI -n. --(1) ceiling; --(2) ceiling made out of planks; scafolding; సరణి, saraNi -n. --array; table; tabulation; %to e2t సరఫరా, sarapharA -n. --supply; supplies; సరఫరా చేయు, sarapharA cEyu -v. t. --supply; సరస, sarasa -n. --proximity; సరస్సు, sarassu -n. --lake; (rel.) సరోవరం = big lake; సరళ, saraLa -adj. --straight; linear; (ant.) విరళ = nonlinear; (rel.) ఘాతీయ = exponential; సరళములు, saraLamulu -n. pl. --[gram.] soft consonants; voiceless unaspirated plosives; ‘గ, జ, డ, ద, బ’ లు; సరళ రేఖ, saraLa rEkha -n. --straight line; సరళి, saraLi -n. --trend; course; style; సరళీకరణ, saraLIkaraNa -n. --simplification; streamlining; సరసం, sarasaM - adj. -- (1) Juicy, tasty.రసయుక్తమైన, సుస్వాదువైన; (2.) Sapid, soft.లలితమైన;(3.) Good, virtuous; (4.) Charming, agreeable, pleasant, elegant, sweet.అందమైన, మనోహరమైన; (5.) funny, merry.పరిహాసమైన; (6.) Easy, cheap.చవుకైన సరస్వతి ఆకు, sarasvati Aku -n. --Indian pennywort; [bot.] ''Centella asiatica;'' బ్రహ్మమండూకి; సరస్సు, sarassu -n. --lake; a large, naturally formed body of water; -- pond and lagoon are smaller in size; -- (rel.) చెరువు is an artificial lake created by digging; --- కాసారం; సర్గం, sargaM -n. --chapter; section; canto (of a book); సర్జం, sarjaM -n. --resin; సర్జరసం, sarjarasaM -n. --resin; the exudation of Sal tree; also సజ్జరసం, (note) this is not the juice of spiked millet as the alternate spelling suggests; సర్పం, sarpaM -n. --serpent; snake; asp; సర్పంచ్, sarpaMc -n. --chairman of a village council or Panchayat; సర్పగంధి, sarpagaMdhi -n. --Indian snakeroot; [bot.] ''Rauvolfia serpentina;'' సర్వం, sarvaM -adj. --all; ---సర్వహక్కులు = all rights. సర్వ, sarva -n. --everything; all; సర్వజనీన, sarvajanIna -adj. --universal; all including; "all-hands"; ---సర్వజనీన సమావేశం = all-hands meeting. సర్వత్రా, sarvatra -adv. --everywhere; సర్వతోముఖ, sarvatOmukha -adj. --all-round; సర్వదా, sarvadA -adv. --always; సర్వనామం, sarvanAmaM -n. --[gram.] pronoun; (ety.) name that applies to all; సర్వపక్ష సమావేశం, sarvapaksha samAvESaM -ph. --all-party conference; సర్వప్రకారేణి. sarvaprakArENi - adv. -- by all means; at any rate; సర్వభక్షకి, sarvabhakshaki -n. --omnivore; an animal that eats any food; సర్వసత్తాక, sarvasattAka - adj. -- sovereign; --- సర్వసత్తాక గణతంత్ర రాజ్యం = sovereign republic సర్వ సభ్య సమావేశం, sarva sabhya samAvESaM -ph. --general body meeting; సర్వసమానం, sarvasamAnaM -n. --identical; (lit.) equal in all respects; సర్వసామాన్యంగా, sarvasAmAnyaMgA -adv. --generally; in general; సరాగం, sa-rA-gaM -n. --friendly talk; banter; సరాసరి, sarAsari -adv. --straight; directly; సరాసరి, sarAsari -n. --average; mean; సర్కారు, sarkAru -n. --government; సర్కార్లు, sarkArlu -n. pl. --short for సర్కారు జిల్లాలు; the central and northern coastal districts of the Telugu-speaking parts of India; సర్వాత్మనా. sarvAtmanA - adv. -- by all means; at any rate; సరి, sari -adj. --(1) even; --(2) reasonable; -n. --(1) equal; --(2) OK; --(3) enough; complete; over; సరికొత్త, sarikotta -adj. --brand new; సరిగమలు, sarigamalu -n. pl. --the musical notes of Indian music; the same notes are called do, re, mi; fa, sa, la, ti in western music; It does not matter what you call these notes in your language but their frequencies should be approximately the same; In the Western notation these notes correspond to the white keys C, D, E, F, G, A, B on a piano keyboard; In Western music C corresponds to an exact frequency of a soundwave whereas in Indian music the corresponding musical note స covers a small band of frequencies సరిగ్గా, sariggA -adv. --properly; completely; సరిచూచు, saricUcu -v. t. --verify; check; సరిచేయు, saricEyu -v. t. --adjust; set right; correct; సరిపడా, saripaDA -adj. --enough; in sufficient quantity; సరిసంఖ్య, sarisaMkhya -n. --even number; (ant.) బేసిసంఖ్య, సరిసమంగా, sarisamaMgA -adv. --in exactly equal portions; on a par; సరిపెట్టు, saripeTTu -v. t. --equalize; adjust; సరిపోల్చు, saripOlcu -v. t. --compare; సరిహద్దు, sarihaddu -n. --boundary; border; edge; సర్పి, sarpi -n. --Herpes; Herpes Zoster; -- బాల్యంలో ఒకప్పుడు ఆటలమ్మ (Chickenpox) వచ్చి తగ్గిన వారిలో కొందరికి, రక్త నాళాలలో దాగి ఉన్న వ్యాధికారక సూక్ష్మక్రిములు, సాధారణంగా ఆ వ్యక్తి వయస్సు అరవై ఏళ్ళు దాటాక రక్తనాళం పొడవునా సర్పి బొబ్బల రూపంలో బయటపడి తీవ్రమైన బాధకలిగిస్తాయి; సర్పిలం, sarpilaM -n. --spiral; సర్పిలాకృతి, sarpilAkRti -n. --spiral-shaped; సరీసృపం, sarIsRpaM -n. --reptile; snake; సర్వీసు, sarvIsu -n. --lubricating jelly; సరుకు, saruku -n. --merchandise; stock; material; ---చెత్త సరుకు = shoddy merchandise. సరుగుడు చెట్టు, saruguDu ceTTu -n. --beefwood tree; casuarina tree; [bot.] ''Casuarina equisetifolia''; also చవుకు చెట్టు, ఈల; సర్దుబాటు, sardubATu -n. --adjustment; సరే, sarE -minor sentence. --O. K. ; alright; సరేసరి, sarEsari -particle. --not to mention; let alone; apart from; సరోవరం, sarOvaraM -n. --big lake; సర్వోత్తమం, sarvOttamaM -n. --the very best; optimum; సలసల, salasala -adj. --onomatopoeia the sound of boiling water; సలక్షణంగా, salakshaNaMgA -adv. --correctly; in a proper manner; సలహా, salahA -n. --advice; counsel; సల్లాపం, sallApaM -n. --conversation; సలిలం, salilaM -n. --water; సలుగు, salugu -n. --(1) pig; piglet; baby pig; --(2) porcupine; సవతి, savati -n. --co-wife; సవతి తల్లి, savati talli -n. --step-mother; సవతు, savatu %e2t -n. --equivalent; సవరణ, savaraNa -n. --adjustment; revision; modification; alteration; సవరం, savaraM -n. --natural or artificial hairpiece used in conjunction with real hair to make it longer or bulkier; a wig; a hairpiece; సవర్ణం, savarNaM -n. --[ling.] allophone; variant form of a phoneme; ---అ, ఆ లు, ఇ, ఈ లు, ఉ, ఊ లు సవర్ణములు; సవరించు, savriMcu -v. t. --adjust; arrange; సవరింత, savariMta -n. --adjustment; arrangement; సవరు, savaru -n. -- sovereign; a gold coin weighing 10 grams; సవ్యం, savyaM -adj. --proper; correct; the right way; clockwise direction; ---సవ్యంగా మొదలయిన పని సగం అయినట్లే = a job well begun is half done. సవా, savA -adj. -- an additional quarter; an additional one-fourth; -- సవాలక్ష = 1.25 లక్షలు; చాలా; -- సవాలక్ష కారణాలు = many reasons; -- సవా తీన్ = three and a quarter; 3.25 (numerically); 3.15 (temporally); సవానా, savAnA -n. --savanna; treeless plain in tropical and subtropical regions; సవాయి, savAyi -n. --syphilis; a venereal disease; సవాలక్ష, savAlaksha -n. --[idiom.] many; innumerable; umpteen; (lit.) one-and-a-quarter lakhs; సవాలు, savAlu -n. --challenge; సవాలుచేయు, savAlucEyu -v. t. --challenge; సవాళ్లు, savALlu -n. pl. --challenges; సవాసేరు, savAsEru -n. --a weight measure equal to 5 పలములు, used until metric system was introduced; 4 సవాసేర్లు = 4 ఏబులంలు = 1 వీశ; (ety.) one and a quarter sers = 10 పలములు; సవినయంగా, savinayaMgA -adv. --with humility; obediently; humbly; modestly; సస్యశ్యామలం, sasyasyAmalaM -n. --evergreen; ససేమిరా, sasEmirA -adv. --by no means; on no account; సహకరించు, sahakariMcu -v. t. --cooperate; సహకారం, sahakAraM -n. --cooperation; assistance; సహకార, sahakAra -adj. --cooperative; ---సహకార పరపతి సంఘం = cooperative credit society. ---సహకార సంఘం = cooperative society. ---సహకార సేద్యం = cooperative farming. సహగమనం, sahagamanaM -n. --the practice of a wife joining her dead husband's funeral pyre; -- భర్త తోపాటు చితి ఎక్కడం సహగమనం; భర్త వేరే చోట మరణించాక వార్త తెలిసి అగ్ని ప్రవేశం చేస్తే అనుగమనం; సహచర్యం, sahacaryaM -n. --companionship; సహచరుడు, sahacaruDu -n. m. --(1) friend; colleague; --(2) husband; (lit.) one who moves along with you; (rel.) అనుచరుడు is a follower; సహచారిణి, sahacariNi -n. f. --(1) female friend; colleague; --(2) wife; సహజంగా, sahajaMgA -adv. --naturally; normally; సహజ, sahaja -adj. --natural; innate; సహజ భాషా ప్రకర్మ, sahaja bhAShA prakarma -ph. --[comp.] natural language processing; సహజ వనరులు, sahaja vanarulu -n. pl. --natural resources; సహజ సంఖ్య, sahaja saMkhya -n. --natural number; (note.) Integers, such as 1, 2, 3, 4, …, are called natural numbers. These are also called positive whole numbers or ధన పూర్ణాంకాలు; సహజ సామర్థ్యం, sahaja sAmarthyaM -n. --aptitude; సహజాత, sahajAta -adj. --[ling.] cognate; సహనం, sahanaM -n. --patience; సహస్రం, sahasraM - n. -- (1) one thousand; (2)infinitely many; సహాధ్యాయుడు, sahAdhyAyuDu - n. -- fellow student; a fellow disciple who studied at the same teacher at the same time; -- see also సతీర్థ్యుడు సహానుభూతి, sahAnubhUti - n. -- empathy; the ability to understand and share the feelings of another; '''స్క, స్త, స్మ, స్య, ....''' స్తంభం, staMbhaM -n. --pillar; post; (rel.) రాట; స్తంభించు, staMbhiMcu -v. i. --to be brought to a halt; to be stopped; to be paralyzed; to be brought to a state of inaction; స్తంభ, staMbha -adj. --stationary; unmoving; steady; స్తనం, stanaM -n. --breast; స్తన్యం, stanyaM -n. --breast milk; స్తన్యదం, stanyadaM -n. --mammal; స్తపతి, stapati -n. --(1) architect; --(2) a temple architect; స్తబ్దత, stabdata -n. --inactivity; immobility; inertia; స్తరం, staraM -n. --layer; stratum; స్తరిత, starita -adj. --stratified; స్తవం, stavaM -n. --praise; ---స్తవంగా కాదు, వాస్తవంగా = not in praise, but in reality; ---స్తవనీయం = praiseworthy; స్థలం, stalaM -n. --place; site; స్థలాకృతి, sthalAkRti -n. --topography; స్థలాభావం, sthalAbhAvaM -n. --lack of space; స్పందన, spaMdana -n. --(1) vibration; throbbing; --(2) excitation; --(3) quivering; fluttering; --(4) reaction; (ant.) ప్రతిస్పందన; స్పర్ధ, spardha -n. --(1) competition; rivalry; --(2) tension; ---మనస్పర్ధలు = mental tensions caused by differences of opinion. స్పర్ధి, spardhi -n. --competitor; rival; స్పర్శ, sparSa -n. --touch; స్పర్శజ్ఞానం, sparSaj~nAnaM -n. --sense of touch; స్పర్శరేఖ, sparSarEkha -n. --tangent; స్పర్శవేది, sparSavEdi -n. --philosopher’s stone; a stone believed to have the power to convert base metals to gold upon touching; touch-stone; స్పర్శశృంగం, sparSaSRuMgaM -n. -- [zool.] antenna; స్పష్టం, spashTaM -n. --clear; clarified; obvious; స్పష్టత, spashTata -n. --clarity; స్పృహ, spRuha -n. --awareness, consciousness; స్ఫటికం, sphaTikaM -n. --crystal; స్ఫటికార్థం, sphaTikArthaM -n. --[chem.] crystalloid; a crystal-like substance; స్ఫటికీకరణం, sphaTikikaraNaM -n. --crystallization; స్మృతి, smRti -n. --memory; recall; స్మరణశుభగత్వ , smaraNaSubhagatva -adj. --suitability for memorization; స్మరణశుభగత్వం, smaraNaSubhagatvaM -n. --one that is suitable for memorization; స్వంత, svaMta -adj. --private; personal; స్వ, sva -pref. --self; స్వకపోలకల్పిత, svakapOlakalpita -adj. --one’s own creation; original idea; not borrowed; (lit.) created in one’s own cheek; స్వగతం, svagataM -n. --(drama) soliloquy; monologue; aside; (lit.) reminiscing one’s own past; స్వచాలిత, svacAlita %e2t -adj. --automatic; స్వచ్ఛంద, svacchaMda -adj. --(1) free; independent; --(2) voluntary; స్వచ్ఛ, svaccha -adj. --pure; స్వజాతి సంపర్కం, svajAti saMparkaM -n. --in-breeding; self-pollination; స్వతంత్రం, svataMtraM -adj. --independent; free; not subject to any other's will; ability to make one’s own decisions; -- see also స్వాతంత్ర్యము; - n. independence; freedom; స్వతంత్ర, svataMtra -adj. --under one’s own control; self-restrained; independent; (ant.) పరతంత్ర; స్వతస్సిద్ధంగా, svatassidhaMgA -adv. --naturally; inherently; స్వతహాగా, svatahAgA -adv. --by nature; స్వపరాగ సంపర్కం, svaparAga saMparkaM -n. --self-pollination; స్వభావం, svabhAvaM -n. --nature; inherent property; characteristic; character; స్వయం, svayaM -pref. --self; స్వయంకృత, svayaMkRta -adj. --self-caused; self-inflicted; స్వయంకృత అపరాధం, svayaMkRta aparAdhaM -ph. --one’s own mistake; self-inflicted crime; స్వయంసంపూర్ణత, svayaMsaMpUrNata -n. --self-sufficiency; స్వరం, svaraM -n. --(1) musical note; --(2) a specific frequency at which a sound wave vibrates; --(3) the symbols representing notes in Indian classical music; sa, ri, ga, ma, pa, da, ni, sa --(4) vowel; --(5) [rel] రాగం = a group of notes; Typically, the group may contain 5, 6, or 7 notes; only those combinations that are pleasing to the ear constitute a రాగం; for example, the note 'sa' must appear in all ragas; the notes 'ma', and 'pa' both cannot be omitted at the same time; స్వరకల్పన, svarakalpana -v. t. --creating a musical score; composing a musical score; స్వరభక్తి, svarabhakti -n. --anaptyxis; insertion of a short vowel between consonants for ease of pronunciation; స్వర్ణయుగం, svarNa yugaM -n. --golden age; halcyon age; స్వరాజ్యం, svarAjyaM -n. --self rule; independent government as opposed to colonial rule; స్వరూపం, -n. --shape; natural shape; స్వరూపుడు, svarUpuDu -suff. --a male with a certain shape indicated by the preceding root; స్వరూపిణి, svarUpiNi -suff. --a female with a certain shape indicated by the preceding root; స్వస్తి, svasti - n. -- be well; --సు+అస్తి = బాగు + ఉండుట; స్వస్థత, svasthata -n. --recovery; cure; good health; స్వస్థలం, svasthalaM -n. --home town; native place; '''సాం - sAM; సా, sA; సిం - siM, సి - si; .....''' సాంకర్యం, sAMkaryaM -n. --hybridization; సాంకేతిక, sAMkEtika -adj. --technical; సాంకేతిక విద్య, sAMkEtika vidya -ph. --technical education; సాంకేతిక నిపుణుడు, sAMkEtika nipuNuDu -ph. m. --technical expert; సాంకేతిక నైపుణ్యత, sAMkEtika naipuNyata -ph. --technical expertise; సాంఖ్య, -adj. --statistical; related to numbers; సాంఖ్యక్రమం, sAMkhyakramaM -n. --[chem.] empirical formula; సాంఖ్యీకృత, sAMkyIkRuta %e2t -adj. --digitized; సాంగత్యం, sAMgatyaM -n. --(1) association; company; --(2) intercourse; సాంగోపాంగంగా, sAMgOpAMgaMgA -adj. --thoroughly; from the beginning to end; సాంఘిక, sAMghika -adj. --social; societal; సాంతం, sAMtaM - adv. -- till the end; completely; సాంత్వనము, sAMtvanamu - n. -- appeasement; pacification; soothing; -- ఓదార్చుట; అనునయము; సాంద్రత, sAMdrata -n. --density; సాంద్రము, sAMdramu -adj. --dense; thick; సాంద్రీకృత, sAMdrIkRta -adj. --concentrated; condensed; సాంబారు, sAMbAru -n. --a spiced lentil soup with vegetables; -- [Sans.] సంభారములు = ingredients such as salt, tamarind, etc. So సాంబారు is a soup made from such ingrdients; సాంబ్రాణి, sAMbrANi -n. --myrrh; benzoin; resin benzoin; Gum Benjamin; Indian frankincense; the fragrant gum from a variety of trees; [bot.] ''Boswellia serrata; Boswellia glabra;'' పరంగి సాంబ్రాణి; (rel.) Styrax benzoin; Shorea robusta; (rel.) గుగ్గిలం; సాంబ్రాణి ఆకు, sAMbrAni Aku -n. --Thyme-leafed gratiola; a medicinal herb that is different from సాంబ్రాణి, [bot.] ''Bacopa monnieri'' of the Scorophulariaceae family; సాంబ్రాణి చెట్టు, sAMbrANi ceTTu -n. --sal tree; [bot.] Shorea robusta, (of Dipterocarpaceae family); same as సాలవృక్షం, సర్జకం, the resin obtained from the sap of this tree is called సాంబ్రాణి; సాకల్యంగా, sAkalyaMgA -adv. --completely; comprehensively; fully; సాకార, sAkAra -adj. --shaped; with a shape; with a form; formed. సాక్షాత్కారం, sAkhAtkAraM -n. --manifestation right in front of the eyes; సాక్షి, sAkshi -n. --witness; (ety.) స + అక్షి = ప్రత్యక్షంగా చూచిన వ్యక్తి; సాకీను, sAkInu -n. --inhabitant; resident; సాకు, sAku -n. --excuse; pretext; -v. t. --bring up; raise; foster; nourish; సాగదీయు, sAgadIyu -v. t. --stretch; elongate; draw; సాగనంపు, sAganaMpu -v. i. --give sendoff; సాగరం, sAgaraM -n. --(1) ocean; sea; --(2) one followed by 29 zeros in the traditional Indian system of counting; సాగర శాస్త్రం, sAgara SAstraM -n. --oceanography; సాగర సంగమం, sAgara saMgamaM -n. --mouth of a river; place where a river joins the sea; సాగు, sAgu -n. --cultivation; tillage; ---చుక్కల సాగు = drip irrigation. -v. i. --(1) stretch; elongate; --(2) continue; సాటా, sATA %e2t -n. --barter; traders exchanging goods with no money as a medium of transaction; సాటి, sATi -adj. --equal; similar; parallel; -n. --equal; peer; match; సాటిది, sAtidi -n. f. --equal; peer; సాటిలేని, sAtilEni -n. --matchless; peerless; సాటివాడు, sAtivADu -n. m. --equal; peer; సాదరంగా, sAdaraMgA -adv. --respectfully; సాదర, sAdara -adj. --(1) respectful; (2) miscellaneous; --- సాదర ఖర్చులు = miscellaneous expenses; సాదా, sAdA -adj. --plain; blank; unadorned; unspiced; ordinary; clear; uncorbonated; సాదృశం, sAdRusaM -n. --analogy; సాధకం, sAdhakaM -n. --practice; esp. the practice of music lessons; సాధకబాధకాలు, sAdhakabAdhakAlu -n. pl. --problems and pitfalls inherent in any activity; trials and tribulations; practical problems; implementation problems; సాధనం, sAdhanaM -n. --device; appliance; సాధన, sAdhana -n. --practice; సాధనసంపత్తి, sAdhanasaMpatti -n. --facilities and resources; సాధనసామగ్రి, sAdhanasAmagri -n. --equipment required to do something; సాధ్య, sAdhya -adj. --derived; ---సాధ్య బిందువు = [gram] derived pause during a grammatical operation. సాధారణ, sAdhAraNa -adj. --general; ordinary; nothing special; సాధించు, sAdhiMcu -v. t. --(1) solve; accomplish; --(2) nag; సాధికార, sAdhikAra -adj. --authoritative; with authority; సాధు, sAdhu -adj. --tame; domestic; ---సాధు జంతువు = tame animal; gentle animal. సాధువు, sAdhuvu -n. --(1) holy person; --(2) gentle person; సాధ్వి, sAdhvi -n. f. --gentle woman; సాన, sAna -n. --whetstone; సానపట్టు, sAnapaTTu -v. t. --polish; sharpen; grind; సాని, sAni -n. f. --(1) lady; wife of the master, --(2) mistress; prostitute; --(3) head woman; ---దొరసాని = wife of the boss. ---మంత్రసాని = midwife. ---సానా? సంసారా? = is she a prostitute or a family person? సాన్నిధ్యం, sAnnidhyaM -n. --proximity; vicinity; proximity; సానుకూలం, sAnukUlaM -n. --favorable circumstance; favorable result; సానుభూతి, sAnubhUti -n. --sympathy; condolence; pity; సాపత్యం, sApatyaM %e2t -n. --similarity; likeness; -- సామ్యం; పోలిక; సాపు, sApu -adj. --fair; not rough; not in a draft form; (ant.) చిత్తు; ---సాపు ప్రతి = fair copy; సాపేక్షం, sApEksha -n. --relativity; సాపేక్ష, sApEksha -adj. --relative; relativistic; సాపేక్ష విలాసం, sApEksha vilAsaM -n. --[comp.] relative address; సాపేక్ష సిద్ధాంతం, sApEksha siddhAMtaM -n. --theory of relativity; ---సార్వత్రిక సాపేక్ష సిద్ధాంతం = general theory of relativity. ---విశిష్ట సాపేక్ష సిద్ధాంతం = special theory of relativity. సాపేక్ష సమాధి, sApEksha samAdhi -n. --[astron.] relativistic collapse; సాఫీగా, sAphIgA -adv. --smoothly; సామంతుడు, sAmaMtuDu -n. m. --(1) feudatory prince; --(2) wealthy person; సామ్యం, sAmyaM -n. --equality; analogy; సామగ్రి, sAmagri -n. --supplies; material; merchandise; సామరస్యం, sAmarasyaM -n. --amicability; friendship; సమాశ్రయం, samASrayaM -n. --alliance; సామర్థ్యం, sAmarthyaM -n. --capability; ability; strength; సామాజికం, sAmAjikaM -n. --social; societal; సామాజిక, sAmAjika -adj. --social; societal; collective; సామాన్యం, sAmAnya -adj. --common; usual; routine; normal; general; simple; సామాన్య, sAmAnyaM -n. --common; usual; routine; సామాను, sAmAnu -n. --(1) baggage; luggage; --(2) merchandise; సామాన్యుడు, sAmAnyuDu -n. m. --common man; ordinary person; average person; సామ్రాణి, sAmrANi -n. --a breed of horse imported from Samarkand; సామీప్యం, sAmIpyaM -n. --proximity; సాముదాయక, sAmudAyaka -adj. --communal. సాముద్రికం, sAmudrikaM %e2t -n. --symbology; the interpretations of the “impressions” or imprints and body marks (birthmarks, body and facial features such as shapes of fingers, twirls and whorls on finger tips, etc.); ---హస్తసాముద్రికం = palmistry; the art of reading palm prints as a method of fortune-telling. సాముద్రిక, sAmudrika -adj. --related to sea or ocean; సముద్రపు; సామూహిక, sAmUhika -adj. --collective; సామెత, sAmeta -n. --proverb; adage; saying; సాయంత్రం, sAyaMtraM -n. --evening; strictly, from 4.00 P.M. to 7.00 P.M. సాయకం, sAyakaM -n. --arrow; % to e2t సాయన సంవత్సరం, sAyana saMvatsaraM -n. --tropical year; (def.) time taken by the Sun to travel from one equinox to the same equinox. This is approximately 365.242 days; సాయుధులు, sAyudhulu -n. --armed people; సారం, sAraM -n. --essence; gist; సారంగం, sAraMgaM - n. -- జింక, ఏనుగు, తుమ్మెద, వాన కోయిల; సారమైన అంగములు కలది సారంగం; సారంగపాణిఉ, sAraMgapANi - n. -- Lord Siva; -- దేవతలు ఒకసారి యజ్ఞం చేస్తూ రుద్రుని మహిమ తెలియక ఆయనకు యజ్ఞ భాగం ఇవ్వలేదు. అశివమైన ఆ యజ్ఞాన్ని శివుడు రౌద్రాస్త్రంతో భేదించగా యజ్ఞం " జింక "రూపం ధరించి పరుగుదీసింది. అపుడు దాన్ని తన చేత్తో పట్టుకొన్నాడు .అందుచేత శివుడు సారంగపాణి అయ్యాడు. సారటు, sAraTu -n. --a buggy drawn by two horses; గుర్రబ్బగ్గీ; సారణి, sAraNi -n. --(1) channel; --(2) table; tabulation; tableau; arrangement as an array; సారథ్యం, sArathyaM -n. --guidance; leadership; సారథి, sArathi -n. --driver; commander; సారవంత, sAravaMta -adj. --fertile; fruitful; సారస్వతం, sArasvataM -n. --literature; సారస్వత, sArasvata -adj. --literary; సార్ధం, sArdhaM -n. --caravan; సార్ధకం, sArdhakaM -n. --allomorph; with the same meaning; సార్థక, sArthaka -adj. --fruitful; appropriate; significant; ---సార్థక నామం = appropriate name. సార్థకత, సార్థక్యం, sArthakata, sArthakyaM -n. --fruitfulness; worth; significance; utility; సార్వకాలిక నియమం, sArvakAlika niyamaM %e2t -n. --universal law; సార్వజనిక, sArvajanika %e2t -adj. --universal; cosmopolitan; సార్వభౌమత్వం, sArvabhaumatvaM -n. --sovereignty; సార్వభౌముడు, sArvabhaumuDu -n. m. --sovereign; సారాంశం, sArAMSaM -n. --essence; purport; summary; brief; సారా, sArA -n. --wine; ---ద్రాక్ష సారా = grape wine. సారించు, sAriMcu -v. t. --extend; stretch; spread; ---దృష్టి సారించు = cast a glance. ---ఊహని సారించు = extend the imagination. ---విల్లుని సారించు = string a bow. సారువా, sAruvA -n. -- the main paddy crop, grown in the southwest monsoon season; (rel.) దాళవా; సారూప్యం, sArUpyaM -n. --resemblance; analogy; సారూప్య, sArUpya -adj. --similar; analogous; (rel.) సర్వసమాన; సాలంకృత, sAlaMkRta -adj. --decorated; decked; with decorations; with ornaments; ---సాలంకృత కన్యాదానం = giving away the bride fully decked with jewelry. సాల, sAla -n. --(1) sal; a timber tree; సాలగ్రామం, sAlagrAmaM -n. --ammonite; a fossilized shellfish; one of the symbols of Vishnu; సాలచెట్టు, sAlavRkshaM -n. --[bot.] Shorea robusta", (belonging to the Dipterocarpaceae family; --- సర్జకము; ఈ చెట్టు నుండి కారే రసం గడ్డకట్టినప్పుడు సాంబ్రాణి అవుతుంది; కాని అదేమిటో దీనిని గుగ్గిలం చెట్టు అని అంటారు; గుగ్గుల్‍ చెట్టు (Caommiphora mukul" of Burseraceae family)నుండు స్రవించే జిగురు వంటి పదార్థం గుగ్గిలం; సాలభంజిక, sAlabhaMjika -n. --doll; puppet; a statue carved on a pillar or wall; సాలమేండరు, sAlamEMDaru -n. --salamander; a small lizard-like amphibian; సాలామిశ్రి, sAlAmiSri - n, -- Salep; an orchid; [bot.] Orchis mascula; సాలీడు, sAlIDu -n. --spider; సాలీనా, sAlInA -adv. --per year; yearly; సాలు, sAlu -n. --year; -v. i. --match; match wits with; pair up; ---సాల గలగడం = to be able to match up. సాలు ఒక్కంటికి, sAlu okkaMtiki -ph. --per year; సాలుసరి, sAlusari -adv. --yearly; per year; సాలెపురుగు, sAlepurugu -n. --spider; సాలోచనగా, sAlOcanagA -adv. --thoughtfully; giving due thought to; సావకాశం, sAvakAsaM -n. --leisure; at ease; సావధానంగా, sAvadhaAnaMgA -adv. --attentively; carefully; patiently; సాహసం, sAhaSaM -n. --(1) boldness; courage; daring; --(2) temerity; rashness; సాహసోపేతంగా, sAhasOpEtaMgA -adv. --boldly; daringly; సాహిత్యం, sAhityaM -n. --(1) literature; --(2) lyric in a musical composition; స్ఖాలిత్యం, skhAlityaM -n. --error; mistake; a slip; (lit.) something that spilled over unintentionally; a bug in a computer program; '''%స్థా - sthA, - స్నా - snA, స్వా - svA''' స్థాణువు, sthANuvu -n. --immobile object; tree trunk with no branches; used to describe a person who was stunned or found speechless; స్థానం, sthAnaM -n. --position; location; స్థానబలం, sthAnabalaM -n. --(1) strength derived from the position --(2) [math.] in a positional number system, the value of a position as opposed to the inherent value of a digit; స్థానభ్రంశం, sthAnabhraMSaM -n. --dislocation; displacement; స్థానాంతరీకరణం, sthAnAmtarIkaraNaM %e2t -n. --translocation; స్థానికం, sthAnikaM -n. --local; స్థానిక, sthAnika -adj. --local; స్థాపత్యం, sthApatyaM -n. --architecture; స్థాపకుడు, sthApakuDu -n. --founder; స్థాలి, sthAli -n. --cooking vessel; pot; స్థావరం, sthAvaraM -n. --(1) settlement; station; --(2) military base; స్థాయి, sthAyi -n. --stage; status; స్నాతకం, snAtakaM %e2t -n. --(1) inauguration; --(2) commencement; graduation from school and commencement of wordly life; --(3) (lit.) ceremonial bath taken by a bachelor after the completion of his education; an event in a wedding celebration commemorating the end of bachelorhood; స్నాతకోత్తర, snAtakOttara -adj. --post-graduate; స్నాతకోత్సవం, snAtakOtsavaM -n. --commencement exercises; graduation ceremonies; convocation; స్నానం, snAnaM -n. --bath; shower; స్నానపు తొట్టి, snAnapu toTTi -n. --bath tub; bath; స్నాయువు, snAyuvu -n. --sinew; tendon; స్మారకం, smArakaM -n. --consciousness; ---స్మారకం తప్పు = become unconscious. స్మార్తం, smArtaM - n. --Hindu canonical ritual procedures prescribed in the scriptures; -- see also ఔద్గాత్రం; స్మార్తులు, - n. -- శివకేశవులనిద్దరినీ బేధం లేకుండా ఆరాధన చేసేవారు; స్వాంతన, svAMtana -n. --peace; quiet; స్వాగతం, svAgataM -n. --welcome; స్వాతంత్ర్యము, svAtaMtryamu n. independence; freedom; free-will; liberty; -- (ant.) (వ్యతి.) పారతంత్ర్యము; -- see also స్వతంత్రము -- (note) there is a dispute about the difference in meaning between స్వాతంత్ర్యము and స్వతంత్రము; స్వాతి, svAti -n. --(1) Pi Hydrae; Arcturus; Yoga tara of the 15th lunar mansion; located in the constellation Scorpio (or Libra); --(2) The 15th of the 27-star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; --(3) the brightest star in the constellation Bootes; the Herdsman (Bhutap); this is about 37 light-years from us; స్వాధికార, svAdhikAra -adj. --autonomous; స్వాధీనం చేసుకొను, svAdhInaM cEsukonu -v. i. --appropriate; to take one under one’s control; స్వాధీన పరచు, svAdhIna paracu -v. t. --handover; స్వామి, svAmi -n. m. --(1) swami; a religious holy man; --(2) master; head of a household; స్వామికార్యంతో పాటు స్వకార్యం కొంత, svAmi kAryaMtO pATu svakAryaM koMta; - ph. -- getting some personal work done while on official business; dual-purpose activity; స్వామిని, svAmini -n. f. --lady of the house; wife of the master; స్వావలంబన, svAvalaMbana - n. -- self-reliance; %సిం - siM, సి - si, సీ - sI సింగారించు, siMgAriMcu -v. t. --decorate; do makeup; సింగినాదం, siMginAdaM -n. --(1) (lit.) sound of an instrument made from the horn of a deer; --(2) useless stuff; trivial stuff; సిందూరం, siMdUraM -n. --red lead; vermillion; minium; triplumbic oxide; Pb<sub>3</sub>O<sub>4</sub>; సిందూరీ కాయ, siMdUrI kAya - n. -- Jafras; Jafra seeds; -- ఎరుపురంగు గింజలు కలిగిన చిన్న ఎరుపురంగు కాయలను ఇంగ్లీషులో జాఫ్రాకాయలు (JAFRAS) అని, ఉత్తర భారతదేశంలో సిందూరీలని అంటారు. ఈ కాయలు పరిమాణంలో, ఆకారంలో ఆగాకరకాయను పోలివుంటాయి. వీటి గింజలు కూడా ఆగాకరకాయ గింజల్లానే వుంటాయి. లిప్ స్టిక్ తయారీ కోసం ప్రత్యేకంగా వీటిని రంగుకోసం వాడతారు కాబట్టి వీటిని "లిప్ స్టిక్" గింజలు (Lip Stick Seeds) అని కూడా అంటారు. వీటితో వంటకాల కోసం వాడే రంగులు, వస్త్రాలపై వాడే రంగులు కూడా తయారు చేస్తారు. ఈ చెట్టు తాలుకు ప్రతి భాగం ఆయుర్వేద వైద్యానికి పనికి వస్తుంది. సింధుశాఖ, siMdhuSAkha -n. --gulf; (lit.) branch of the sea; సింహం, siMham -n. --(1) lion; --(2) [astron.] Leo, the constellation; one of the twelve signs of the Zodiac, సింహరాసి; సింహదంష్ట్రిక, siMhadaMstrika -n. --dandelion; [bot.] ''Taraxacum officinalis;'' Commonly viewed in the United States as a weed with small yellow flowers; The Telugu word was coined by Prof. Kota. S.R. Sarma; Dandelions are traditional herbal medicine, used to stimulate the liver, promote the body’s natural detoxification processes and support healthy digestion. The botanical wellness company Traditional Medicinals turns the wild-collected roots into a variety of medicinal-grade formulations. Its Roasted Dandelion Root tea is robust and coffee-like, while Detox Dandelion, Dandelion Chai Probiotic, and Dandelion Leaf & Root are more mild and herbaceous. సింహద్వారం, siMhadvAraM -n. --main entrance; front entrance; (ant.) పాణిద్వారం; సింహభాగం, siMhabhAgaM -n. --lion’s share; a major share; first cut; సింహావలోకనం, siMhAvalOkanaM -n. --retrospection; (lit.) a lion’s view; సింహాసనం, siMhAsanaM -n. --throne; (lit.) a lion’s seat; సిక్తము, siktamu -adj. --splashed; sprinkles; splattered; wetted; soaked; సికా, sikA %e2t -n. --official seal; an imprint made to make a document official; సిగ, siga -n. --hair in a bun; hairdo; coif; coiffure; సిగరెట్, sigareT -n. --cigarette; (rel.) చుట్ట; బీడీ; సిగ్గరి, siggari -n. --a shy person; సిగ్గు, siggu -adj. --coy; shy; bashful; సిగ్గు, siggu -n. --(1) coyness; shyness; bashfulness; --(2) embarrassment; disgrace; సిగ్గుమాలిన, siggumAlina -adj. --shameless; సితపక్షం, sitapakskaM -n. --waxing half of a fortnight; సిత్నాట కూర, sitnATa kUra - n. -- [bot.] ''Melochia corchorifolia;'' సిద్ధం, siddhaM -adj. --ready; prepared; సిద్ధబీజం, siddhabIjaM -n. --spore; సిద్ధాంతం, siddhAMtaM -n. --(1) theorem; an established truth; --(2) theory; a hypothesis; --(3) doctrine; an edict; (rel.) ఉపసిద్ధాంతం; అభిమతం ---అభిమతం అంటే థియరీ అని, సిద్ధాంతం అంటే థీరం అనీ ఒక వివరణ ఉంది. సిద్ధాంతి, siddhAMti -n. --learned person; సిద్ధాంతీకరించు, siddhAMtIkariMcu -v. i. --theorize; to develop a theory; సిద్ధి, siddhi -n. --accomplishment; attainment; సినిమా, sinimA -n. --cinema; movie; motion picture; film; flick; సినీవాలి, sinIvAli, -n. --the first day after a new moon day on which the crescent moon can be seen; సిపాయి, sipAyi -n. --soldier; sentinel; సిఫార్సు, siphArsu -n. --recommendation; సిబ్బంది, sibbaMdi -n. --crew, staff; సిబ్బి, sibbi -n. --(1) pot cover; --(2) scale of a balance; (ety.) the pan of a balance into which Emperor Sibi of mythology entered to weigh his body; సిర, sira -n. --(1) vein; a blood vessel that carries blood toward the heart; --(2) vein of a leaf; ఈనె; సిరకా, sirakA -n. --vinegar; CH<sub>3</sub>COOH; పులిసిన సారా; సిరా, sirA -n. --ink; సిరామరక, sirAmaraka -n. --inkblot; సిరిమాను, sirimAnu - n. -- [bot.] ''Anogeissus latifolia'' of the Combretaceae family; -- ఘట్టి; చిరుమాను; -- ఈ పెద్ద వృక్షం కాండం నుంచి స్రవించే జిగురును గమ్ ఘట్టి (Gum Ghatti) అంటారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి కీ. శే. డా. వై. యస్. రాజశేఖరరెడ్డి ప్రయాణించిన హెలికాఫ్టర్ కర్నూలు జిల్లా పావురాల గుట్ట దగ్గర ఒక పెద్ద సిరిమాను వృక్షాన్ని గుద్దుకునే పేలిపోయిందని అంటారు; సిల్లకాయ, sillakAya -n. --[bot.] ''Strychonos potatorum;'' extract from fruits of this tree is used by Chenchu tribes to stun fish in spearfishing. సిలాజిత్తు, silAjittu -n. --(1) bitumen; red chalk; --(2) [bot.] ''Ophelia eleganis; Ophelia multiflora;'' --(3) an ingredient in Ayurvedic medicines, the exact identity of which is not certain; సిలువ, siluva -n. --Cross; a Christian symbol; సిల్కు, silku -n. --silk; పట్టు; సిలోన్‍ బచ్చలి, silOn^ baccali -n. -- [bot.] ''Talinum triangulare'' Willd. సివం, si-vaM -n. --a condition when a body is posessed by a devine force; సివంగి, sivaMgi -n. f. --lioness; సివారు, sivAru -n. --suburb; a satellite town at the outskirts of a town; సివిటి పిల్లి, siviTi pilli -n. --civet cat; a wild animal of the cat family; the Small Indian Civet; [biol.] ''Viverricula indica''; సివీరి, sivIri -n. --civetone; a substance secreted by the Civet cats; used in the manufacture of perfumes; సిసలు, sisalu -n. --(1) exact; --(2) original; genuine; సిసలు, నకలు, sisalu, nakalu -ph. --(1) original and copy; --(2) genuine and imitation; స్తిమితం, stimitaM -n. --steadyness; calmness; స్తిమితపడు, stimitapaDu -v. i. --(1) settle down; calm down; --(2) get well; స్థితి, sthiti -n. --state; status; స్థితిగతులు, sthitigatulu -n. pl. --circumstances; state and tarjectory; స్థితిజశక్తి, sthitijaSakti -n. --potential energy; స్థితిమంతుడు, sthitimaMtuDu -n. m. --a well-to-do person; స్థితిపరుడు, sthitiparuDu -n. m. --a well-to-do person; స్థితిస్థాపకత, sthitistApakata -n. --elasticity; స్థిరత్వం, sthiratvaM -n. --constancy; stability; స్థిరపరచు, sthiraparacu -v. t. --confirm; ratify; స్థిరరాసి, sthirarAsi -n. --constant; a mathematical constant; స్థిరాంకం, sthirAMkaM -n. --constant; a mathematical constant; స్థిరాస్తి, sthirAsti -n. --immobile property; real estate; స్నిగ్ధత, snigdhata -n. --(1) viscosity, a measure of fluid thickness; --(2) brightness; --(3) tenderness; softness; స్విన్న జలం, svinna jalaM -n. --distilled water; సీకాయ, sIkAya -n. --soap acacia; soap nut; [bot.] Acacia concinna of the Leguminosae family; (alt.) షీకాయ; సీజరీయం, sIjarIyaM -n. --Cesarean; a surgical procedure to deliver a baby; so named from a folklore surrounding the birth of Julius Caesar; సీటు, sITu -n. --seat; a place in college admissions; a place to sit in a public vehicle; చోటు; సీతమ్మవారి జడబంతి, sItammavAri jaDabaMti - n. -- Cockscomb; Brain Flowers; Wool Flowers; [bot.] ''Celosia cristata'' of the Amaranthaceae family; -- తోటకూర జాతికి చెందిన ఈ మొక్క ఆకుల్ని కొందరు కూరగా వండుకుంటారు. దీనికి వైద్యపరమైన ప్రయోజనాలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ మొక్కలలో లేత ఎరుపు, పసుపు, రక్తవర్ణం వంటి పలు రంగుల పూలు పూసే రకాలున్నాయి; సీతాఅక్షంతలు, sitAakshaMtalu - n. -- a flowering bush with colorful red and yellow flowers; [bot.] ''Lantana camera; L. montevidensis''; సీతాకోకచిలుక, sItAkOkaciluka -n. --butterfly; సీతాదం, sItAdaM -n. --scurvy; a disease caused by a shortage of vitamin C; సీతాఫలం, sItAphalaM -n. --custard apple; sugar apple; sweet sop; Graviola; [bot.] ''Annona squamosa'' of the Annonaceae family; -- [Sansk.] గంధగాత్రమ్; see also రామాఫలం (''Annona Reticularis''); లక్ష్మణఫలం (''Annona muricata''); హనుమాఫలం; చింతవొలకాయలు; [[File:Sitaphals_in_a_plate.jpg|right|thumb|సీతాఫలం]] సీదా, sIdA -adj. --(1) straight; --(2) honest; సీమంతం, sImaMtaM -n. --(1) baby shower; a ceremony to celebrate the first pregnancy; --(2) boundary; boundary line; --(3) part in the hair; సీమంతిక, sImaMtika %e2t -n. --suture; stitch; సీమ, sIma -adj. --foreign; imported; -n. --foreign country; సీమకుక్క, sImakukka -n. --a dog of foreign origin; a dog with a pedigree; (rel.) ఊరకుక్క; సీమచింత, sImaciMta -n. --Manila tamarind; [bot.] ''Pithecellobium dulce''; సీమచేమంతి, sImacEmaMti -n. --the common chamomile; [bot.] Anthemis nobilis; సీమజమ్మి, sImajammi -n. --a thorny hedge plant; [bot.] Prosopis juliflora; [[కరం కర్వె|సీమజీలకర్ర]], sImajIlakarra -n. --Caraway seed; [bot.] Carum carvi; షాజీరా; సీమతులసి, sImatulasi -n. --basil; [bot.] Olimum basilicum; సీమబాదం, sImabAdaM -n. --almond; [bot.] ''Prunus amygadalus''; సీమబూరుగ, sImabUruga -n. --[bot.] ''Ceiba pentandra''; సీమమిరప, sImamirapa -n. --a type extra spicy, yet small-sized capsicum; సీమ మెట్టతామర, sIma meTTatAmara -n. -- Christmas Candles, Emperor’s Candlesticks, Candle Bush; Ringworm Shrub; senna alata; [bot.] ''Cassia alata'' of the Fabease family and Caesalpinioideae sub-family; -- ఈ మొక్క ఆకుల రసం మొండి చర్మ వ్యాధి తామరకు దివ్యౌషధం అయిన కారణంగా దీనిని ‘సీమ మెట్టతామర’ అని పిలుస్తున్నారంతే కాని దీనికి మెట్ట తామరకీ ఏ సంబంధమూ లేదు; ఈ మొక్క ఆకులలో ఉన్న పసుపుపచ్చటి క్రిసోఫానిక్ యాసిడ్ (Chrysophanic Acid) చక్కటి ఫంగిసైడ్ (Fungicide) గా పనిచేసి ఎంతటి మొండి చర్మవ్యాధులనైనా మాడ్చేస్తుంది; -- see also మెట్టతామర = [bot.] ''Canna indica'' of the Cannaceae family; సీమసోపు విత్తులు, sImasOpu vittulu -n. --caraway seed; [bot.] ''Carum carvi''; సీరం, sIraM -n. --serum; (pl. sera); antitoxin; సీల, sIla -n. --peg; screw; nail; సీలమండ, sIlamaMDa -n. --ankle; చీలమండ; సీసం, sIsaM -n. --(1) lead; the chemical element whose symbol is Pb; --(2) a type of Telugu poem; సీసా, sIsA -n. --bottle; glass bottle; vial; స్త్రీ, strI -n. --woman; lady; స్త్రీబీజం, strIbIjaM -n. --ovum; స్త్రీలింగం, strIliMgaM -n. --feminine gender; స్వీకృతం, svIkRtaM -n. --postulate; స్వీకృత సిద్ధాంతం; స్వీయచరిత్ర, svIyacaritra -n. --autobiography; %సు - su, సూ - sU సుంకం, suMkaM -n. --duty; tax; levy; సుందర, suMdara -adj. --beautiful; సుందరి, suMdari -n. f. --beautiful woman; సుకరం, sukaraM -n. --practicable; convenient; manageable; సుకుమారం, sukumAraM -adj. --tender; fragile; dainty; not capable of handling harsh treatment; సుకుమారి, sukumAri -n. pl. --a woman who has been delicately reared; సుఖం, sukhaM -adj. --comfort; pleasant; సుఖరోగం, sukharOgaM -n. --venereal disease; సుఖీభవ, sukhIbhava -inter. --may you be happy!; ---అన్నదాతా సుఖీభవ = may the donor of food be happy; (idiom) I bless you for giving me food. సుగంధ, sugaMdha -adj. --aromatic; (lit.) having a pleasing smell; సుగంధ యోగికాలు, sugaMdha yOgikAlu -n. pl. --aromatic compounds; (lit.) compounds with a smell; in general many of the aromatic compounds are characterized by the presence of a ring structure in their structural formulas; సుగంధిపాల, sugaMdhipAla -n. --(1) Sarsaparilla; [bot.] ''Similax officinalis; Hemidesmus indica''; --(2) flavored milk drink; సుడి, suDi -n. --(1) eddy; vortex; whorl; spiral-shaped markings; --(2) luck; fate; (ety.) according to palmistry, the predestined fate of a person can be read from the locations of whorls on the palms, fingers, and soles of feet; ---వాడి సుడి బావుందిరా = that fellow's luck is good. సుడిగాలి, suDigAli -n. --tornado; whirlwind; వాయుగుండం; సుడిగుండం, suDiguMDaM -n. --whirlpool; vortex; సుతరామూ, sutarAmU - adv. -- utterly; totally; completely; in full; సుతారంగా, sutAraMgA -adv. --gently; సుతి, suti - n. -- musical drone sound; musical drone box; It is similar to a harmonium and is used to provide a drone in a practice session or concert of Indian classical music. --శృతి; సుత్తి, sutti -n. --(1) hammer; gavel; --(2) (slang) uninvited, unwelcome and unending talk; --(3) (slang) drip; a person who bores with uninvited and unwelcome talk; ---కమ్మరి సుత్తి = blacksmith's hammer. ---పటకా సుత్తి = claw hammer. సుద్ద, sudda -n. --chalk; calcium carbonate; CaCO<sub>3</sub>; సున్నం, sunnaM -n. --lime; quicklime; calcium hydroxide; Ca(OH)<sub>2</sub>; ---గుల్ల సున్నం = lime. ---చెక్క సున్నం = native cement prepared by grinding together quicklime and sand; ---బిళ్ల సున్నం = grout; grout used to fix tiles. ---బొమ్మ సున్నం = plaster of Paris; calcium sulfate; ---తడి సున్నం = slacked lime; calcium hydroxide. Ca(OH)<sub>2</sub> ---పొడి సున్నం = lime; calcium oxide; CaO; ---సీమ సున్నం = chalk; Portland cement. సున్న, sunna -n. --(1) zero; cipher; nil; nothing; a written symbol to indicate nothing; --(2) symbol used in the Telugu alphabet to create the sound of "um;" ---అర సున్న = half circle. ---నిండు సున్న = full circle; complete circle; సున్నపు రాయి, sunnapu rAyi -n. --limestone; calcium carbonate; CaCO<sub>3</sub>; సునాముఖి, sunAmukhi -n. --[bot.] ''Cassia augustifolia''; సునాయాసం, sunAyAsaM -adj. --easy; facile; సున్ని, sunni -n. --(1) a flour of gram or other pulses of India (esp.) a flour mixture of green gram and rice used for cleansing the skin in a traditional bath in India; సున్నిపిండి; సున్నితపు, sunnitapu -adj. --(1) delicate; --(2) precision; ---సున్నితపు త్రాసు = precision balance. సుబాబుల్, subAbul -n. --[bot.] Leucaena leucocephala; సుమండీ, sumaMDI vocative pl. -inter. suff. --surely (respectful); సుమారు, sumAru -adv. --approximately; about; రమారమి; సుమీ, sumI vocative s. -inter. suff. --surely; సుముఖ, su-mu-kha -adj. --favorable; సుముఖత, sumukhata -n. --favorable disposition; సురపొన్న, suraponna -n. --[bot.] ''Calophyllum longifolium''; సురభి, surabhi -n. --fragrance; fragrant substance; సురుమా, surumA %e2t -n. --collyrium; a medicinal ointment to the eyes; సురేకారం, surEkAraM -n. --saltpeter; niter; potassium nitrate; same as పెట్లుప్పు; KNO<sub>3</sub>; సులభం, sulabhaM -n. --easy; సులోచనాలు, sulOcanAlu -n. --eyeglasses; spectacles; prescription lenses; (lit.) good eyes; సుళువు, suLuvu -adj. --convenience; ---సుళువు తెలుసుకొని చెయ్యి = do it the easy way. సువర్ణం, suvarnaM -n. --gold; (lit) one of good color; సువర్ణ యోగం, suvarNa yOgaM -n. --alchemy; the pseudo-science of converting base metals into gold; సువాసన, suvAsana -n. --nice smell; scent; fragrance; సుష్ఠు, sushThu - adj. -- good; సుసంగత, susaMgata %e2t -adj. --relevant; సుసాధ్య, susAdhya %e2t -adj. --attainable; సుస్తీ, sustI -n. --sickness; సుషుప్తి, sushupti -n. --deep sleep; స్రుతం, - n. -- one that has dripped; one that has percolated; స్తుతి, stuti -n. --praise; స్పుఠం, spuThaM - n. -- planetary longitude; The heliocentric longitude of a planet is the angle between the vernal equinox and the planet, as seen from the Sun. It is measured in the ecliptic plane, in the direction of the orbital motion of the planet (counterclockwise as viewed from the north side of the ecliptic plane). స్ఫుటం, sphuTaM -n. --(1) clear; distinct; --(2) prominent; conspicuous; స్ఫురణ, sphuraNa -n. --a sudden thought; a brain wave; a movement; స్పురణ ప్రయోగం, spuraNa prayOgaM - n. -- thought experiment; gedanken experiment; స్ఫురద్రూపి, sphuradrUpi -n. --handsome person; సూక్తం, sUktaM - n. -- payer performed according to the rules of as ritual; సూక్తి, sUkti -n. --(1) axiom; --(2) moral saying; సూక్ష్మ, sUkshma -adj. --little; small; fine; micro; subtle; (ant.) స్థూల; ---సూక్ష్మదర్శిని = microscope. ---సూక్ష్మజీవి = microorganism; microbe. ---సూక్ష్మదండిక = bacillus. ---సూక్ష్మసంకలిని = microprocessor; small computer. సూక్ష్మకాయం, sUkshmakAyaM -n. --subtle body; సూక్ష్మపోషకాలు, sUkshmapOshakAlu -n. --micronutrients; సూక్ష్మీకరణ, sUkshmIkaraNa -n. --simplification; సూక్ష్మీకరించు, sUkshmIkariMcu -v. t. --simplify; సూచన, sUcana -n. --hint; suggestion; indication; సూచించు, sUciMcu -v. t. --point; indicate; show; suggest; సూచి, sUci -n. --pointer; indicator; index; సూచిక; ---దిక్‌సూచి = compass; a pointer of direction. ---వాయుసూచి = wind wane; a pointer of wind direction. సూజీ, sUjI -n. -- [Hind.] finely ground wheat grain = cream of wheat; semolina = గోధుమ రవ్వ; ---Sooji or "suji" (pronounced soo-jee), semolina or "rava" (pronounced ruh-waa) are Hindi words for granulated wheat — and all are from the same wheat flour. The word semolina is Italian in origin while sooji is the word used for it in North India and Pakistan. Rava is the name for semolina in South India. This is not only used as a battering ingredient in many Indian dishes but it is also used as the main ingredient in numerous foods, both sweet and savory, like Upma and Rawa Laddoo. సూడిద, sUDida -n. --gift; సూతకం, sUtakaM - n. -- (1) ceremonial impurity or pollution supposed to arise from birth or death occurring in a family; -- మైల; జాతాశాచము; మృతాశాచము; -- (2) mercury; సూత్రం, sUtraM -n. --(1) string; thread; --(2) principle; rule; a short rule; an easy-to-remember rule; aphorism; tenet; --(3) law; theorem; --(4) formula; --(5) contrivance; ---గోత్ర సూత్రాలు = family name and creed. ---జల సూత్రాలు = waterworks. ---మంగళ సూత్రం = the auspicious thread; the thread tied in the neck of a bride by the groom at the wedding ceremony. ---యోగ సూత్రాలు = aphorisms of Yoga. ---సూత్రధారి = stage manager. --- క్షీణోపాంత ప్రయోజన సూత్రం = the Law of Diminishing Returns; సూత్రప్రాయంగా, sUtraprAyaMgA -adv. --in principle; సూదంటురాయి, sUdaMturAyi -n. --lodestone; a natural magnet; (lit.) one that attaches itself to a needle; సూది, sUdi -n. --(1) needle; a needle with an eye; --(2) female chef; female cook; ---అల్లిక సూది = knitting needle. ---గుండుసూది = pin with a head. ---సూది మందు = injection; shot. సూన్యం, sUnyaM -n. --void; సూన్యత, sUnyata -n. --emptiness; సూదుడు, sUduDu -n. m. --chef; cook; సూపం, sUpaM -n. --soup, boiled pulses; సూర్య, sUrya -adj. --sun; solar; helio; సూర్యకాంతం, sUryakAMtaM -n. --sunflower; సూర్యగ్రహణం, sUryagrahaNaM -n. --solar eclipse; సూర్యజ్వాల, sUryajvAla -n. --solar flare; సూర్య దినం, sUrya dinaM -n. --solar day; the duration of time between one local noon to the next local noon; 24 hours; సూర్యరశ్మి, sUryarasmi -n. --sunshine; ఎండ; సూర్యావర్తం, sUryAvartaM -n. --a migraine-like headache that increases as the Sun rises and subsides as the Sun goes down; సూరి, sUri -n. --scholar; a title given to scholars, usually appended to a name; సూర్మి, sUrmi -n. --anvil; సూర్యుడు, sUryuDu -n. m. --Sun; స్పూనరీయం, spUnarIyaM -n. --spoonerism; a slip of the tongue, such as "well-boiled icicle" when what was intended is a "well-oiled bicycle"; named after William A. Spooner (1844-1930); some Telugu examples are చొక్కరు-నిక్కా, సిరం-కలాబుడ్డి, పుహం-సింలి; స్ఫూర్తి, sphUrti -n. --(1) idea; flash of an idea; thought; mental vibration; manifestation; --(2) fullness; shine; ---సమయస్ఫూర్తి = presence of mind; a thought on the spur of the moment. ---ప్రజాస్వామ్య స్ఫూర్తి, = spirit of democracy. స్తూపం, stUpaM -n. --(1) [geomet.] cylinder; heap; --(2) cylindrically shaped Buddhist relics; స్తూపాకార, stUpakAra -adj. --cylindrical; స్థూల, sthUla -adj. --(1) rough; coarse; macro; --(2) thick; stout; large; bulky; (ant.) సూక్ష్మ; స్థూల జగత్తు, sthUla jagattu -n. --macrocosm; the universe; స్థూల దృష్టి, sthUla dRshTi -n. --cursory glance; superficial view; స్యూతం, syUtaM -n. --stitched; sewn; స్యూతులు, syUtulu -n. pl. --sutures; కుట్లు; % to e2t స్యూతి, syUti -n. --a row of stitches; sutures; %సృ - sR, సెం - seM, సే - sE, సై - sai సృజన, sRujana -n. --creation; artistic creation; creation of the Universe; సృజనాత్మకం, sRjanAtmakaM -n. --creativity; సృష్టి, sRshTi -n. --creation; creation of the Universe; సెంటీమీటరు, seMTImITaru -n. --centimeter; one-hundredth of a meter; a little less than half-an-inch; a measure of length in the metric system of measurement; సెంటు, seMTu -n. --(1) scent; perfume; --(2) cent; hundredth of an acre of land; 453.6 square feet; 48.4 square yards; a plot of land 66 feet x 33 feet is equal to 5 cents; సెకండు, sekaMDu -n. --(1) second; 3600th of an hour; --(2) second; 3600th of a degree; సెక్స్‌టెంటు, seksTeMTu -n. --sextant; an instrument to measure angles above the horizon of stars and other celestial bodies; సెగ, sega -n. --warmth; heat; draft from a fireplace; సెగ్గడ్డ, seggaDDa -n. --boil; carbuncle; సెజ్జ, sejja - n. -- bed; something to sleep on; సెట్టి, seTTi - n. a term traditionally used to indicate people belonging to the Vaisya caste; -- అతి ప్రాచీన కాలంలో బలిజలు మొదలైనవారు సంస్కృతీకరణంతో శ్రేష్ఠి బిరుదు పొందారు. అదే శెట్టి, సెట్టి గా మార్పు చెందంది. ఉత్తరాదిన సేఠ్ గూడా ఈ కోవకు చెందినదే. ఈ బలిజ శబ్దం వణిజ, వాణిజ్య, వణిక్ లాంటి సంస్కృత పదాలకు చుట్టం కావచ్చు. సెమ్మె, semme -n. --brass lamp-stand; సెలయేరు, selayEru -n. --brook; mountain stream; cascade; సెలరీ, selarI -n. --celery; a green leafy vegetable; [bot.] ''Apium raveolens;'' సెలవు, selavu -n. --(1) leave; permission to be absent from work or school; --(2) holidays; (note.) the word vacation refers to the time taken off from daily chores for recreational purposes; holidays are days declared as non-working days by your employer; సెలవులు, selavulu -n. pl. --(1) holidays; --(2) vacation days; స్టెప్పి, sTeppi -n. --Russian meadow; స్పెక్ట్రమ్, spekTram -n. --spectrum; also వర్ణపటం; సేంద్రియ, sEMdriya -adj. --organic; also అనాంగిక; సేంద్రియ లోపం, sENdriya IopaM -n. --organic defect; సేకరణ, sEkaraNa -n. --collection; procurement; accumulation; సేకరణి, sEkaraNi -n. --accumulator; a register used in the arithmetic units of computers; సేకరించు, sEkariMcu -v. t. --gather; collect; glean; సేతువు, sEtuvu -n. --bridge; dike; dam; సేద్యం, sEdyaM -n. --cultivation; సేన, sEna -n. --armed forces; military; సేపు, sEpu -suff. --indicative of a duration of time; ---గంటసేపు = for a duration of an hour. ---చాలాసేపు = for a long time; this expression still indicates a duration of time less than a day; it is never correct to say, రోజుసేపు; వారం సేపు; or ఏడాది సేపు. సేరు, sEru -n. --(1) a measure of weight in pre-independence India; 1 సేరు = 8 పలములు = 24 తులములు; --(2) a measure of volume in pre-independence India; 1 సేరు = 1.76 పైంట్లు, that is, a little less than one quart; ---సవాసేరు = a weight of one-and-quarter "seers" or 30 తులములు సేవ, sEva -n. --service; సేవానిరతి, sEvAnirati - n. -- devotion to service; సేవించు, sEviMcu -v. t. --(1) serve; --(2) eat; drink; consume; స్టేషను, sTEshanu -n. --station; railway station; bus depot; train depot; స్నేహం, snEhaM -n. --(1) friendship; affection, love, kindness, tenderness; --(2) oiliness; viscidity, unctuousness, lubricity (one of the 24 Guṇas according to the Vaiśeṣikas). — (3) Moisture. — (4) Grease, fat, any unctuous substance. — (5) Any fluid of the body, such as semen. sweat స్నేహకం, snEhakaM %e2t -n. --lubricant; స్నేహనం, snEhanaM %e2t -n. -- lubrication; స్నేహితుడు, snEhituDu -n. m. --friend; boy friend; pal; స్నేహితురాలు, snEhiturAlu -n. f. --friend; girlfriend; pal; స్వేదం, svEdaM -n. --sweat; perspiration; స్వేదకారిణి, svEdakAriNi -n. --diaphoretic; one that prompts sweating; స్వేదజలం, svEdajalaM -n. --(1) sweat; perspiration; --(2) distilled water; స్వేదనం, svEdanaM -n. --distillation; సైంధవం, saiMdhavaM -adj. --(1) oceanic; related to the sea; --(2) related to the river Indus; సైంధవ లవణం, saiMdhava lavaNaM -n. --rock-salt; rock-salt is mined and is comprised of coarse crystals; its sodium content is less than that of sea salt; rock-salt is often used to accent some food dishes; this appears to be a misnomer because, literally, it means sea salt; సైకతం, saikataM -n. --sand dune; సైకిలు, saikilu -n. --bicycle; సైగ, saiga -n. --gesture; signal; sign; సైతాను, saitAnu -n. --Satan, devil; Lucifer; In Christian theology, the great enemy of man and goodness; సైదాపిట్ట, saidApiTTa -n. --babbler; a type of bird; సైన్యం, sainyaM -n. --military; army; సైనికుడు, sainikuDu -n. --soldier; %సొ- so, సో - sO, సౌ - sau సొంత, soMta -adj. --own; private; personal; సొంపు, soMpu -n. --elegance; grace; beauty; సొట్ట, soTTa -n. --(1) lame, --(2) dent; సొత్తు, sottu -n. --property; సొద, soda -n. -- (1) grief; sorrow; botheration; a tale of woe; ఒకరి కష్టములను ఇంకొకరితో విసుగు బుట్టునట్లు చెప్పుకొనునది; -- (2) a funeral pile; సొన, sona -n. --(1) yolk; the inside of an egg; --(2) albumin; ---తెల్లసొన = white of an egg. ---పచ్చసొన = yellow of an egg. సొమ్ము, sommu -n. --cash; money; సొమ్మొకడిది, సోకొకడిది, sommokaDidi, sOkokaDidi -ph. --[idiom] one toils, another enjoys; సొరంగం, soraMgaM -n. --tunnel; సొరకాయ, sorakAya -n. --bottle gourd; [bot.] Cucurbita langenaria; Langenarius vulgaris; Lagineria siceraria; [note.] in Greek lagenos means bottle]; -- same as ఆనపకాయ; అలాబువు; ఆనుగం; -- చేదు సొర = bitter bottle gourd; కటు తుంబీ; తిక్తాలబు; --[Sans.] అలాబు; కోశాలబు; తుంబీ; ఆనుగం; సొరపియ్యి, sorapiyyi -n. --cuttlebone; the shell of a cuttlefish; సొర్ర, sorra -n. --shark; a generic name for a large variety of fish; Many fish belonging to different families are called by names that end with the word సొర్ర. Also, the same fish is called by different names, both in English and Telugu. This uncertainty is unfortunate. For convenience, all the fish names that end with సొర్ర are listed below, grouped by the family to which they belong. --(1) The Orectolobidae family. ---బొకీ సొర్ర = ridgeback; [bio.]''Chiloscyllium indicus.'' ---రా సొర్ర = cat shark; [bio.] ''Chiloscyllium indicus.'' ---తిమింగిల సొర్ర = whale shark; ''Rhincodon typus.'' ---పొల్లిమాకం = zebra shark. [bio.] ''Stegostoma varius;'' this could be పులి మొకం in which case this is probably tiger shark. ---కొమ్మురాసి = tiger shark; [bio.] ''Stegostoma varius;'' of the Carcharhnidae family. ---సొర్ర = Gangetic shark; ground shark; [bio.] ''Carcharhinus gangetica''. ---సొర్ర = grey shark; [bio.] ''Carcharhinus limbatus.'' ---పాల సొర్ర = Elliot’s grey shark; [bio.] ''Carcharhinus ellioti.'' ---కరముత్తు సొర్ర = white cheeked shark. [bio.] Carcharhinus dussumieri. ---కోవల్ సొర్ర = black finned shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.'' ---నల్ల సొర్ర = black shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.'' ---సిగ సొర్ర = grey shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.'' (ety.) సిగ means knotted hair, which could be black or grey. ---కర్రిమూతి సొర్ర = grey shark; [bio.] ''Carcharhinus melanopterus.'' (ety.) కర్రిమూతి = black mouth. ---రణ సొర్ర = black-tipped shark; [bio.] ''Carcharhinus spallanzani.'' ---బొక్క సొర్ర = black-tipped shark; [bio.] ''Carcharhinus spallanzani.'' ---నేతి సొర్ర = long snout shark; [bio.] ''Carcharhinus temminckii.'' ---కిట్టలం సొర్ర = tiger shark; [bio.] ''Galeocerdo cuvier.'' ---పాల సొర్ర = gummy shark; [bio.] ''Mustellus manaxo.'' ---పాల సొర్ర = grey dog shark. [bio.] ''Scoliodon palasorra.'' ---సీమ సొర్ర = grey dog shark; [bio.] ''Scoliodon palasorra.'' ---పచ్చ సొర్ర = yellow dog shark; [bio.] ''Scoliodon sorrakowah.'' ---కొమ్ము సొర్ర = arrow head shark; [bio.] ''Sphyrna blochii.'' (ety.) కొమ్ము means horn or antler. ---సప్ప సొర్ర = hammerhead shark; [bio.] ''Sphyrna blochii.'' of the Rhinobatidate family. (ety.) సప్ప means bland or tasteless. ---పొత్తిల సొర్ర = angelfish; [bio.] ''Rhina ancylostomus'' Schn. సొరుగు, sorugu -n. --drawer in a table or box; సోంపు, saunf - n. --Deshi Saunf; fennel seed; [bot.] ''Foeniculum vulgare''; Fennel is a flowering plant species in the carrot family. It is a hardy, perennial herb with yellow flowers and feathery leaves. It is indigenous to the shores of the Mediterranean but has become widely naturalized in many parts of the world, especially on dry soils near the sea coast and on riverbanks; -- జీలకఱ్ఱ వంటి దినుసు. సోకు, sOku -n. --fashion; style; సోకు, sOku -v. i. --touch; graze; సోకుడు, sOkuDu -n. --infection; సోకుడుముడుగు, sOkuDumuDugu -n. --touch-me-not; impatiens; an annual herb with showy irregular flowers ; సోడా, sODA -n. --(1) sodium; the chemical element Na; --(2) carbonated water; ---చాకలి సోడా = washing soda; sodium carbonate. ---తినే సోడా = baking soda; sodium bicarbonate. ---దాహకసోడా = caustic soda; sodium hydroxide. సోథిక్ చక్రం, sOthik cakraM -n. --sothic cycle; [astron.] a period of time equal to 1461 years. In reality, a year is about 365.25 days. When Egyptians used 365 as the length of the year, their calculations went out of synchronization by 0.25 days every year. If not corrected, this error will accumulate until the total error is equal to one year. Egyptians called this period the Sothic cycle; సోదా, sOdA -n. --search; % to e2t సోది, sOdi -n. --(1) soothsaying; an astrological forecast; --(2) empty talk; సోపపత్తికంగా, sOpapattikaMgA - adv. -- with proof; సోపానం, sOpAnaM -n. --step; step in a flight of stairs; సోపు, sOpu -n. --anise; an ingredient in Indian cooking and as a mint after a meal; [bot.] ''Pimpenella anisum''; --fennel; an ingredient, similar to anise, in Indian cooking and as a mint after a meal; [bot.] ''Foeniculum vulgare''; సోమధార, sOmadhAra %e2t -n. --Milky Way; సోమరి, sOmari -adj. --idle; -n. --idler; lazy person; సోమరితనం, sOmaritanaM -n. --laziness; idleness; idle; సోమలత, sOmalata -n. --(1) ephedra; believed to be the vine from which the soma juice of the Vedic era was produced; [bot.] ''Ephedra gerardiana'' wall; --(2) moon plant; [bot.] ''Asclepias acida''; సోమసూత్రం, sOmasUtraM -- 1. A vessel with a spout; సోమసూత్రము వంటి ముఖ భాగము గలిగిన లోహపాత్ర; -- 2. A basin with a spout and handle. ముక్కు, చెయ్యి, పిడి గల చిన్న పాత్ర; -- 3. The receptacle or pit on the outside of a temple to receive the water with which the idol has been bathed. పానవట్టము నుండి నీళ్లు పోవు దారి, లింగాభిషేక జలముపోయి పడుతొట్టి; -- (Note) శివలింగానికి కింద ఉండే పళ్ళెం పేరు పానపట్టం; అభిషేకం చేసిన ద్రవ్యాలు బయటకి వచ్చే మార్గం సోమసూత్రం; శివాలయాలు తూర్పు ముఖం గానూ, పశ్చిమ ముఖం గానూ ఉంటాయి; అవి ఏ ముఖంగా ఉన్నా సోమసూతం మాత్రం ఎల్లప్పుడూ ఉత్తరం వైపునే ఉంటుంది; see also పానవట్టము; సోయగం, sOyagaM -n. --elegance; charm; beauty; సోయా, sOyA -n. --soy; soy bean; సోల, sOla -n. --a volumetric measure used in pre-independence India; approximately equal in volume to one and a half cups; see also తవ్వ; సోషలిజం, sOshalijaM -n. --socialism; the economic philosophy that espouses state ownership of industrial and financial institutions for the common good; సమాజవాదం; (rel.) కేపిటలిజం; కమ్యూనిజం; స్కోరు, skOru -n. --score; the points won in a game; స్తోమత, stOmata -n. --capacity; capability; wealth; స్ఫోరకంగా, sphOrakaMgA -adv. --as a sign of; as an indication of; సౌందర్యం, sauMdaryaM -n. --beauty; ---సహజ సౌందర్యం = natural beauty. సౌకర్యం, saukaryaM -n. --comfort; సౌధం, saudhaM -n. --palace; manor; luxurious building; (lit.) one that was built with lime-cement; సౌధ సోపాన న్యాయం, saudha sOpAna nyAyaM -ph. --the logic which says that in order to reach the top of a building, you must scale it one step at a time; this is used to convey the meaning that a difficult problem can be solved by tackling it one step at a time; సౌభాగ్యం, saubhAgyaM -n. --good fortune; wealth; సౌభాగ్యవతి, saubhAgyavati -n. --a woman whose husband is alive; సౌర, saura -adj. --solar; సౌర కుటుంబం, saura kuTuMbaM -ph. --solar system; సౌరదినం, sauradinaM -n. --solar day; ---సగటు సౌరదినం = mean solar day; 24 hours. సౌరభం, saurabhaM -n. --fragrance; సౌరపంచాంగం, saurapaMcAMgaM -n. --solar calendar; the calendar that uses the Sun's apparent motion as the basis for calculating times of events. According to the solar calendar, the year is 365.25 days; సౌలభ్యం, saulabhyaM -n. --ease; సౌవర్ణకరణి, sauvarNakaraNi -n. -- name of a legendary herb which is supposed to bring fullblooded health & strength to the body; [see also] విశల్యకరణి, సంధానకరణి, సంజీవకరణి; సౌవీరం, sauvIraM -n. --[chem.] mercuric chloride; సౌష్ఠత, saushTata -n. --symmetry; సౌష్ఠవం, saushTavaM -n. --(1) beauty; good proportions; --(2) symmetry; this suggests that a measure of beauty is symmetry; --(3) well-being; ---ఆర్థిక సౌష్ఠవం = economic wellbeing. </poem> ==Part 2: హం haM, హ - ha== <poem> హంగామా, hAMgAmA -n. --(1) pomp; --(2) furor; fuss; hubbub; commotion; హంగు, hAMgu -n. --support; backing; paraphernalia; హంతకి, haMtaki -n. f. --murderer; హంతకుడు, haMtakuDu -n. m. --murderer; హంస, haMsa -n. --(1) swan; --(2) figuratively, life force; ---హంస లేచిపోయింది = the person is dead. హంస తూలిక, hAMsa tUlika -n. --swan's down; tender feathers of a swan; హంసపాదు, hAMsapAdu -n. --a caret mark showing an insertion in text; (lit.) swan's foot; ---ఆదిలోనే హంసపాదు = a mis-step and correction at the very beginning. హక్కు, hakku -n. --right; claim; ---స్వరాజ్యం నా జన్మ హక్కు = independence is my birthright. హజారం, hajAraM -n. --courtyard; హఠం, haThaM -n. --obstinate behavior; హఠాత్తుగా, haThAttugA -adv. --suddenly; abruptly; హడలగొట్టు, haDalagoTTu -v. t. --frighten; scare; terrorize; హడావిడి, haDAviDi -n. --ado; bustle; హతమార్చు, hatamArcu -v. t. --kill; slay; హతవిధీ, hatavidhI -inter. --O! Fate! హత్య, hatya -n. --murder; హత్యాకాండ, hatyAkAMDa -n. --slaughter; massacre; carnage; హత్తుకొను, hattukonu -v. i. --get attached; take root; become favorable; హత్తుకొను, hattukonu -v. t. --hug; హతోస్మి, hatOsmi -inter. idiom. - too bad!; (lit. Sans.) I am dead; హద్దు, haddu -n. --boundary; limit; threshold; border; హనుమాఫలం, hanumAphalaM -n. --(1) passion fruit?; [bot.] ''Passiflora edulis'' of the Passifloraceae family; a native of Brazil; (2) seedless Sitaphal? (as advertised at Sreehari Horticultural Nursery in Baroda, Gujarat, India); (3) star fruit ?; [bot.] ''Averrhoa carambola''; హయాం, hayAM -n. --(1) jurisdiction; regime; --(2) period of authority; హరశోఠం, harasOThaM -n. --gypsum; హర్షం, harshaM -n. --pleasure; హర్షధ్వని, harshadhvani -n. --applause, హర్షధ్వానం; హరాంకోరు, harAMkOru - n. -- ?? -- కృతఘ్నుడు; నీచుడు; దుర్జనుడు; దగుల్భాజీ; హర్తాళ్, hartAL -n. --strike; work stoppage; act of closing shops and suspending all business; హరించు, hariMcu -v. i. --evaporate; disappear by evaporation; waste away; sublimate; హరిణం, hariNaM -n. --(1) deer; doe; --(2) off-white color; హరితం, haritaM -n. --(1) green; --(2) chlorine; one of the chemical elements; Cl; హరితకి, haritaki -n. --[bot.] Terminalia chebula; హరితగృహం, haritagRhaM -n. --greenhouse; (lit.) an enclosed; glass-covered space where tropical plants can be grown in cold climates. హరితగృహ వాయువులు, haritagRha vAyuvulu -n. --greenhouse gases; these gases, such as carbon dioxide, are believed to be the agents causing the greenhouse effect; హరితపిపీలికం, haritapipIlikaM -n. --[chem.] chloraldehyde; హరిత విప్లవం, haritaviplavam -n. --green revolution; హరిద్ర, haridra -n. --(1) yellow; --(2) [bot.] Curcuma longa; హరివాణాలు, harivANAlu - n. -- lava beds; doons; హర్షించు, harshiMcu -v. i. --be pleased; హరియాలీ గడ్డి, hariyAlI gaDDi - n. --a type of grass used in Ayurvedic medicines; [bot.] Cynondon dactylon; హలంతం, halaMtaM -adj. --ending in a consonant; హల్లు, hallu -n. --consonant; typically a pure consonant combined with a vowel; హవేలి, havElI -n. --mansion; palace; హస్తం, hastaM -n. --(1) hand; --(2) five; హస్త, hasta %updated -n. --(1) Gamma Virginis; Porrima; Yoga tara of the 13th lunar mansion; located in the constellation Virgo; --(2) Corvus, the crow; The 13th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; హస్తకం, hastakaM -n. --handle; హస్తకళలు, hastakaLalu -n. --handicrafts; హస్తప్రయోగం, hastaprayOgaM -n. --masturbation; autoeroticism; the process of achieving sexual pleasure by handling the genital organs with hand; హస్తలాఘవం, hastalAghavaM -n. --sleight of hand; హస్తవాసి, hastavAsi -n. --skill; competence; [idiom] the magical healing touch by the hand of, especially, a doctor; హస్తాక్షరం, hastAksharaM -n. --signature; హస్తిమశకాంతరం, hastimaSakAMtaraM -n. --huge difference; (lit.) difference between an elephant and a gnat; హస్తి మేఢ్రపు చెట్టు, hastimEMDhrapu ceTTu -n. --sausage tree; [bot.] ''Kigelia pinnata'' or ''Kigelia africana'' of the Bignoniaceae family; ఈ చెట్టు కాయలు ఏనుగు పురుషావయవాన్ని పోలి ఉండే కారణంగా దీనికాపేరు వచ్చింది; ఏనుగు చెట్టు; [[File:Kigelia-Africana-Serengeti.JPG|right|thumb|''K. africana'' habit, in [[Serengeti National Park]]]] హస్కు కొట్టు, hasku koTTu -v. i. --(coll.) to spend time talking trivia; (lit.) to pound husk; హృదయంగమం, hRdayaMgamaM - adj. --pleasant; heart-warming; agreeable; touching; moving; హ్రస్వం, hrasvaM -n. --[gram.] short vowel; vowels that require one unit of time to pronounce; హ్రస్వనామం, hrasvanAmaM -n. --short name; chemical symbol; %హా - hA, హిం - hiM, హీ - hI హాజరు, hAjaru -n. --attendance; present; హాజరు జామీను, hAjaru jAmInu -n. --bail; security deposit guaranteeing to produce an accused person on demand; హాజరుపట్టీ, hAjarupaTTI -n. --attendance roll; muster roll; హాని, hANi -n. --harm; damage; injury; హామీ, hAmI -n. --assurance; promise; హాయి, hAyi -n. --happiness; contentment; హారం, hAraM -n. --(1) denominator; --(2) necklace; garland; --(3) food; ---ముత్యాల హారం = pearl necklace. ---ఫలహారం = snack food; (lit.) food comprised of fruits. హారతి, hArati -n. --offering of lighted camphor on auspicious occasions; హార్ధిక, hArdhika -adj. --hearty; heart-felt; cordial; హాలు, hAlu -n. --(1) hall; --(2) living room; --(3) theater; --(4) a big gathering room; ---సినిమా హాలు = cinema hall; movie theater. హావభావాలు, hAvabhAvAlu -n. pl. --gestures and expressions; body language; హాస్యం, hAsyaM -n. --humor; fun; హాస్యాస్పదం, hAsyAspadaM -n. --ridiculous; laughable; హాస్యాస్పదంగా, hAsyaspAspadaMga -adv. --laughably; ridiculously; హాస్యస్పోరకంగా, hAsyaspOrakaMgA -adv. --humorously; హాహాకారం, hAhAkAraM -n. --cry for help; హింగుళం, hiMguLaM -n. --cinnabar; a compound of mercury and sulfur; హింతాళం, hiMtALaM -n. --marshy date tree; హింస, hiMsa -n. --violence; torture; హింసాకాంద, hiMsAkAMDa -n. --violent activity; హితం, hitaM -n. --good; one that is good for you; హితుడు, hituDu -n. --well-wisher; హితైషి, hitaishi -n. --well-wisher; హితోపదేశం, hitOpadESaM -n. --good advice; an advise that is good for you; (note) ప్రియోపదేశం is what you’d love to hear. హిమం, himaM -n. --snow; హిమకిరుబా, himakirubA -n. --snow leopard; [biol.] Panthera uncia; హిమనీనదం, himanInadaM -n. --glacier; (lit.) a river of snow; హిమనీపాతం, himanIpAtaM -n. --icefall; avalanche; హిమరేఖ, himarEkha -n. --snow line; a level above which snowfall does not melt; హిమాంబువు, himAMbuvu - n. -- scented water; rose water; ---పన్నీరు; హిమాచలం, himAchalaM - n. -- the Lesser Himalayas; also called Inner Himalayas, Lower Himalayas, or Middle Himalayas, middle section of the vast Himalayas mountain system in south-central Asia. హిమాద్రి, himAdri - n. -- the Greater Himalayas; Great Himalayas, also called Higher Himalayas or Great Himalaya Range, highest and northernmost section of the Himalayan mountain ranges. ... The Great Himalayas contain many of the world's tallest peaks, including (from west to east) Nanga Parbat, Annapurna, Mount Everest, and Kanchenjunga. హిమాలయ తాడి, himAlayA tADi -n. --Himalayan palm; [bot.] Trachycarpus matianus; హిమోగ్లోబిన్, himOglObin -n. --hemoglobin; Hemoglobin is the protein molecule in red blood cells that carries oxygen from the lungs to the body's tissues and returns carbon dioxide from the tissues back to the lungs. Hemoglobin is made up of four protein molecules (globulin chains) that are connected together; -- same as రక్తచందురం; హీన, hIna -adj. --inferior; low; vile; poor; abject; wretched; హీనత, hInata -n. --inferiority; lowness; weakness; ---బుద్ధిహీనత = foolishness; without wisdom. ---బలహీనత = weakness; without strength. హీనధాతువు, hInadhAtuvu -n. --[chem.] base element; base metal; హీనపక్షం, hInapakshaM -adv. --at the minimum; at least; హీనుడు, hInuDu -n. m. --(1) base person; vile person; wretch; --(2) as a suffix, it means a person who lacks the quality described in the prefix; ---బుద్ధిహీనుడు = fool; senseless person. ---బలహీనుడు = weakling; a person without strength. హీనయానం, hInayAnaM -n. --a sect in Buddhism; (lit.) inferior boat trip; the little boat; హీవియా, hIviyA -n. --hevia; a rubber tree native to South America; హుండీ, huMDI -n. --(1) collection box at a temple; --(2) bank check; bank draft; bank note; bill of exchange; హుందా, huMdA -n. --dignity; solemnity; stature; హుటాహుటీగా, huTAhuTIgA -adv. --immediately; with no delay; on the double; హుళక్కి, huLakki -n. --(1) untrue; one that is not there; false; --(2) zero; nothing; హుషారుగా, hushArugA -adv. --merrily; joyously; '''హృ - hR, హె - he, హే - hE, హై - hai, హొ - ho, హో - hO''' హృదయం, hRdayaM -n. --heart; హృద్యంగమం, hRdyaMgamaM -n. --appealing; touching; heart-stirring; హృదయపూర్వకం, hRdayapUrvakaM -adj. --hearty; heart-felt; whole-hearted; హృదయ స్పందనం, hRdaya spaMdanaM -n. --heart beat; హృద్యం, hRdyaM -n. --one that is pleasant; one that is pleasing; హెక్టరు, hekTaru -n. --hectare; an area equal to the size of a square of 100 meters on its side; a metric unit of area that is roughly equal to 2.471 acres; హెగ్గాడి, heggADi %e2t -n. --sentry; హెచ్చరించు, heccariMcu -v. t. --warn; caution; enjoin; హెచ్చరిక, heccarika -v. t. --warning; హేతువు, hEtuvu -n. --cause; reason; rationale; హేతువాదం, hEtuvAdaM -n. --rationalism; -- మూఢ నమ్మకాలకు సరియైన నిరూపణ కోరే వారిని హేతువాదులు (rationalist) అంటారు. హేమం, hEmaM -n. --gold; హేమాహేమీలు, hEmAhEmIu -n. pl. --big shots; big wheels; (ety.) believed to be an acronym for the words head master and head mistress when written in Telugu; another theory says that this is a Kannada word; అతిరధ-మహారధులు; సమర్ధులు; మొనగాళ్లు; హేయమైన, hEyamaina -adj. --obnoxious; odious; హేల, hEla -n. --sport; play; హేళన, hELana -n. --ridicule; derision; sneering; హైమావతి, haimAvati -n. --[bot.] Acorus calamus; see also వడజ; హైరాణ, hairAna -n. --stress; toil; fatigue; హొయలు, hoyalu -n. --gracefulness; grace; హోదా, hOdA -n. --status; rank; office; హోమం, hOmaM -n. --oblation to Gods via a sacrificial fire; same as హవనం; హోమగుండం, hOmaguMDaM -n. --the pit where the sacrificial fire is held; హోర, hOra -n. --hour; one half of the period defined by a Zodiacal sign; హోరాహోరీ, horAhOrI -adj. --uninterrupted; ceaselessly; continuous; (lit.) every hour; హోరు, hOru -n. --roar; the sound of an ocean; tempestuous; ---చెవిలో హోరు = roaring sound in the ear; ringing in the ear. ---సముద్రపు హోరు = the roar of the ocean. ---హోరుమని వర్షం పడుతోంది = it is raining heavily. </poem> |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==మూలం== * V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2 [[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]] mtqf0d4tg1pkj1zfutfd2klfniuwqho వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు/Q-R 0 3028 33386 33379 2022-08-25T03:22:18Z Vemurione 1689 /* Part 2: R */ wikitext text/x-wiki =నిఘంటువు= *This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002. * This dictionary uses American spelling for the primary entry. Equivalent British spellings are also shown as an added feature. * You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made. * PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks 19 Aug 2015. ==Part 1: Q== {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> * '''quack, n. కపటవైద్యుడు; తరిఫీదు లేకుండా వైద్యం చేసే వ్యక్తి; * quackery, n. విద్య నేర్వని వ్యక్తి చేసే వైద్యం; * quad, n. చతుశ్శాల; నాలుగిళ్ళ వాకలి; చౌకి; ముంగిలి; చత్వరం; పాఠశాలలో నాలుగు భవనాల మధ్య ఉండే ప్రదేశం; * quadrangle, n. చతుర్కోణి; చతుర్భుజం; నాలుగు కోణాలు గల రేఖాగణిత చిత్రం; * quadrant, n. (1) పాదం; పాదుక; చరణం; వృత్త చరణం; వృత్తంలో నాల్గవ భాగం; (2) కాష్ఠ; ఒక చదునైన ప్రదేశంలో రెండు పరస్పర లంబ రేఖలు గీయగా ఏర్పడే నాల్గవ భాగం; (3) తురీయం; నభోమూర్తుల కోణాలు కొలవటానికి వాడే పరికరం; * quadratic, adj. వర్గ; ద్విఘాత; ** quadratic equation, ph. వర్గ సమీకరణం; ద్విఘాత సమీకరణం; ** quadratic surd, ph. వర్గ కరణి; ఒక పూర్ణాంకపు వర్గ, ఘన మూలాదులని నిష్ప సంఖ్యల వలె రాయలేనప్పుడు వాటిని కరణీయ సంఖ్యలు అనేవారు కాని ఇటీవల ఈ మాట వాడుకలో లేదు; * quadrature, n. వర్గీకరణం; వైశాల్యం కట్టడం; * quadrifoliate, quadrifoliolate, adj. చతుర్ధళ; నాలుగు ఆకుల గుత్తులు కల; * quadrilateral, n. చతుర్భుజం; చతుర్కోణి; నాలుగు భుజాలు గల రేఖాగణిత చిత్రం; (rel.) square; * quadrillion, n. (అమెరికాలో) మహాపద్మం; ఒకటి తర్వాత పదిహేను సున్నలు వెయ్యగా వచ్చే సంఖ్య; 10<sup>15</sup> * quadruped, n. చతుష్పాది; నాలుగు కాళ్లు కలది; * quadruple, adj. నాలుగింతలు; * quadriplegic, n. రెండు కాళ్లు, రెండు చేతులు పనికిరాకుండా పోయిన వ్యక్తి; * quadruplets, n. pl. జంట కవలలు; ఒకే కాన్పులో పుట్టిన నలుగురు పిల్లలు; * quadruplex, adj. నాలుగు పేటల; నాలుగు వాకేతాలని ఒకే తీగ మీద కాని, ఒకే రేడియో చానల్ మీద కాని పంపేటప్పుడు వాడే ఒక నియమం; * quadruplex, n. ఒకే చూరు కింద నాలుగు వాటాలు కలసి ఉన్న ఇల్లు; * quadruplication, n. నాలుగింతలు చెయ్యడం; * quagmire, n. ఊబి; చిత్తడి నేల; * quail, n. గిన్నెకోడి; పూరీడు పిట్ట; * quaint, adj. వింతైన; అపురూపమైన; ముచ్చటైన; కొంచెం వింతగా, కొంచెం ఆకర్షణీయంగా పాత కాలపు పద్ధతిలో ఉన్న; * quaint, adj. వింతయైన; అపురూపమైన; * quake, n. కంపం; వణకు; ** earthquake, n. భూకంపం; ** moonquake, n. చంద్రకంపం; * qualification, n. అర్హత; తాహతు; యోగ్యత; * qualified, adj. (1) అర్హతలు కల; (2) పరిమితం చేసే; (note) విరుద్ధార్థములు కల మాట; * qualifier, n. ఒక మాట యొక్క అర్థాన్ని పరిమితం చేసే విశేషణం; * qualitative, adj. గుణాత్మక; గుణప్రధాన; ** qualitative analysis, ph. గుణాత్మక విశ్లేషణ; ** qualitative laws, ph. గుణాత్మక నియమాలు; * quality, n. (1) గుణం; లక్షణం; స్వభావం; (2) నాణ్యత; శ్రేష్టత; వాసి; ** quality control, ph. నాణ్యతా నియంత్రణ; * qualm, n. మనోవ్యధ; తప్పుచేసేమేమో నన్న బెంగ; * quantitative, adj. పరిమాణాత్మక; రాశికి సంబంధించిన; * quandary, n. ఇరకాటం; ఇబ్బంది; చిక్కు; సందిగ్ధం; ఎటూ తోచని అయోమయ స్థితి; * quarantine, n. పరదేశం నుండి వచ్చే యాత్రికులని కాని, జంతువులని కాని నలభయి రోజుల పాటు విడిగా ఉంచే పద్ధతి; * quantity, n. పరిమాణం; రాసి; రాశి; ** an arbitrary measure of quantity , ph. పాటి; మాత్రం; ** do you want quality or quantity?, ph. రాసి కావాలా? వాసి కావాలా? ** unknown quantity, ph. అవ్యక్త రాసి; * quantum, adj. (1) ఒక్కుదుటున జరిగిన పని; (2) గణనీయమైన; చెప్పుకోదగ్గ; గుళిక మాత్రపు; గుళిక; పరిమాణిక; * quantum leap, ph. గణనీయమైన గంతు; * quantum, n. చిటికెడు; గుళిక; మాత్ర; క్వాంటం; పరిమాణం; ** quantum theory, ph. గుళిక వాదం; గుళిక సిద్ధాంతం; పరిమాణిక వాదం; * quarrel, n. కయ్యం; దెబ్బలాట; తగవు; జగడం; పెనకువ; కలహం; కుమ్ములాట; కజ్జా; రగడ, ragaDa ** quarrelsome person, ph. పేచీకోరు; కజ్జాకోరు; * quarry, n. (1) రాతిగని; అశ్మాగారం; అశ్మాశయం; (2) వేటాడబడే జంతువు; * quart, n. గేలనులో నాల్గవ వంతు; రెండు పైంట్లు; * quarter, n. నాల్గవ భాగం; పావలా; * quartet, n. (1) చతుష్టయం; చతుష్కం; నాలుగింటి సమాహం; నలుగురు; (2) నలుగురు కలసి పాడే పాట; * quarters, n. ఇల్లు; బసచేసే స్థలం; ఆగారం; ఉద్యోగం ఇచ్చినవాడు ఉండడానికి ఇచ్చే ఇల్లు; ** inner quarters, ph. గర్భాగారం; * quarterly, adj. త్రైమాసిక; ఏడాదికి నాలుగు సార్లు వచ్చే; * quartic, adj. ద్వివర్గ; చతుర్‌ఘాత; ** quartic equation, ph. ద్వివర్గ సమీకరణం; చతుర్‌ఘాత సమీకరణం; * quartz, n. శిలాస్ఫటికం; * quasar, n. (క్వేజార్) నభోమండలంలో, చాల దూరంలో, చాల కాంతితో ప్రకాశించే సూర్యుడు వంటి తేజోగోళం; * quash, v. t. అణగదొక్కు; నొక్కు; నొక్కిపెట్టు; * quasi, adj. pref. కాల్పనిక; కృతక; సదృశ; ప్రాయ; వంటి; * quasi stellar object, ph. నక్షత్రాన్ని పోలిన శాల్తీ; నక్షత్రాన్ని పోలిన నభోమూర్తి; a massive and extremely remote celestial object, emitting exceptionally large amounts of energy, and typically having a starlike image in a telescope. It has been suggested that quasars contain massive black holes and may represent a stage in the evolution of some galaxies; * quay, n. (కీ), నావికా ఘట్టం; రేవు; * queen, n. (1) రాణి; పట్టపుదేవి; (2) [in chess] మంత్రి; * queen bee, n. రాణి ఈగ; * queer, adj. విచిత్రమైన; వింతయైన; విపరీతమైన, వికారమైన, అద్భుతమైన; * quell, v. t. అదుపులో పెట్టు; శాంతింపజేయు; * quench, v. t. ఆర్పు; చల్లార్చు; తీర్చు; * query, n. ప్రశ్న; పృచ్ఛకం; * query, v. t. ప్రశ్నించు; * quesadilla, n. (కేసదీయా) పరోటా వంటి మెక్సికో దేశపు వంటకం; పరోటాలో కూరకి బదులు చీజు పూర్ణంగా పెట్టి చేసిన వంటకం; * querulous, adj. అభియోగించే; ఫిర్యాదులు చేసే; తప్పులు పట్టే; * quest, n. తపన; * question, n. ప్రశ్న; పన్నం; అడుక్కోలు; ** question mark, ph. ప్రశ్నార్థకం; ** question paper, ph. ప్రశ్న పత్రం; * question, v. t. ప్రశ్నించు; * questionable, adj. ప్రశ్నార్థకమైన; అనుమానాస్పదమైన; * questionable, n. ప్రశ్నార్థకం; అనుమానాస్పదం; * quiddity, n. సూక్ష్మం; ధర్మ సూక్ష్మం; * quizzical, adj. ప్రశ్నగర్భితమైన; * questionnaire, n. ప్రశ్నావళి; * questioner, n. ప్రష్ట; అడిగే వ్యక్తి; అడగరి; * queue, n. వరుస; బారు; పాళిక; పౌజు; ఆళి; ఓలి; * quibble, n. చిన్న విషయం మీద వాగ్వాదం; * quick, adv. త్వరగా; తొందరగా; వేగిరి; చప్పున; గభాల్న; చురుగ్గా; * quicklime, n. పొడి సున్నం; సున్నం; చురుకుసున్నం; దాహక చూర్ణం; నీటి తాకిడి వలన త్వరగా శిథిలమయే సున్నం; see also slaked lime; * quickly, adv. త్వరగా; తొందరగా; వేగిరం; వడిగా; చప్పున; దబ్బున; గభాల్న; గ్రక్కున; చయ్యన; రివ్వున; దిగ్గున; శీఘ్రంగా; చరచర; గబగబ; బిరబిర; ** very quickly, ph. అతి త్వరగా; ఆఘమేఘాలమీద; * quickness, n. లాఘవం; నెవ్వడి; * quicksand, n. ఊబి;, త్వరగా లోనికి లాగే ఇసక; * quicksilver, n. పాదరసం; * quid-pro-quo, ph. పరస్పర వీపుగోకుడు; నువ్వు నా వీపు గోకు, నేను నీ వీపు గోకుతాను అనే బేరం; ఇచ్చినమ్మ వాయినం, పుచ్చుకున్నమ్మ వాయినం; * quiescent, adj. నిశ్చల; నిలకడ; * quiet, n. స్థిమితం; ప్రశాంతం; * quietly, adj. చడీచప్పుడు కాకుండా; పెద్ద హడావిడి చెయ్యకుండా; * quill, n. ఈక; * quilt, n. బొంత; జమిలి దుప్పటి; * quilting, n. బొంతకుట్టు; * quince, n. సీమదానిమ్మ; * quinine, n. క్వినైను; క్వైనా; * quinoa, n. కినోవా; దక్షిణ అమెరికాలో పెరిగే, జొన్న గింజల వంటి, మెట్ట పంట; బలవర్ధకమైన పోషక పదార్ధాలు కల ఈ గింజలని భృహదాహార పదార్థమని కొనియాడుతూ బియ్యము, గోధుమ వలె వాడుతున్నారు; * quintessence, n. సారాంశం; (lit.) the fifth essence; the fifth element; [[File:Quintic polynomial.svg|thumb|right|233px|polynomial of degree 5, with 4 [[critical point (mathematics)|critical points]]]] * quintic, adj. పంచఘాత; ** quintic equation, ph. పంచఘాత సమీకరణం; ఉ: :<math>g(x)=ax^5+bx^4+cx^3+dx^2+ex+f = 0,\,</math> ** quintic function, ph. పంచఘాత ప్రమేయం; ఉ: :<math>g(x)=ax^5+bx^4+cx^3+dx^2+ex+f,\,</math> * quintillion, n. శంఖం; అమెరికాలో ఒకటి తర్వాత18 సున్నలు వెయ్యగా వచ్చే సంఖ్య; 10<sup>18</sup>; బ్రిటన్ లో ఒకటి తర్వాత 30 సున్నలు వెయ్యగా వచ్చే సంఖ్య; 10<sup>30</sup>; * quip, n. ఛెణుకు; ఛలోక్తి; ద్వర్థి; వాక్బలం; చమత్కారపు మాట; * quire, n. దస్తా; ఇరవై నాలుగు ఠావు కాగితాల లెక్క; * quisling, n. దేశద్రోహి; పంచమాంగదళ సభ్యుడు; * quit, v. i. విరమించు; * quit, v. t. వదలిపెట్టు; * quiver, n. అమ్ముల పొది; పొది; * quiver, v. i. కంపించు; వణుకు; * quixotic, adj. (క్విహాటిక్) వెర్రి ప్రయత్నం చేసెడు; * quiz, n. చిన్న పరీక్ష; * quorum, n. కోరం; కనీస సభ్యుల సంఖ్య; * quota, n. వాటా; భాగం; వంతు; హిస్సా; కోటా; * quotation, n. (1) అమ్మదలుచుకున్న ధర; ఇచ్చే ధర; (2) ఉల్లేఖనం; సంవాదాంశం; ** quotation marks, n. ఉల్లేఖన చిహ్నాలు; * quote, n. ఉల్లేఖన; * quote, v. t. (1) ధరలు తెలియబరచు; (2) మరొకరి మాటలని దృష్టాంతంగా ఎత్తి చూపు; ఉల్లేఖించు; * quotidian, adj. రోజూ; ప్రతిరోజూ; రోజువారీ; అనుదినము; దైనందినం; దైనిక; ** quotidian fever, ph. ప్రతిరోజూ వచ్చే జ్వరం; * quotient, n. విభక్తం; భాగలబ్దం; భాగహార లబ్దం; భాగించగా లభించిన సంఖ్య; ** intelligence quotient, ph. వివేక విభక్తం; వివేక లబ్ధం; మానసిక వయస్సుని భౌతిక వయస్సుతో భాగించగా వచ్చిన లబ్దం;''' |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==Part 2: R== {| class="wikitable" |- ! నిర్వచనములు<!--- Do Not Change This Line ---> ! ఆసక్తికర చిత్రములు<!--- Do Not Change This Line ---> |- |width="895"|<!--- Do Not Change This Line ---> * '''rabbit, n. సీమచెవులపిల్లి; సీమకుందేలు; [see also] hare; Generally speaking, hares are bigger than rabbits; Rabbits and hares also have different diets, with rabbits preferring grasses and vegetables with leafy tops, such as carrots, and hares enjoying harder substances like plant shoots, twigs and bark; Baby rabbits are called kits and baby hares are called leverets; * rabid, adj. వెర్రి; పిచ్చిపట్టిన; హింసాత్మకమైన; * rabid dog, ph. పిచ్చి కుక్క; * rabies, n. కుక్కవెర్రి; మాంసం తినే జంతువులకి వచ్చే ఒక రకమైన వైరస్ వ్యాధి; ఈ విధంగా వ్యాధిగ్రస్తులైన జంతువులు కరిచినప్పుడు ఈ వ్యాధి మనుష్యులకి సోకుతుంది; వెనువెంటనే చికిత్స చేయించకపోతే ప్రాణహాని కలుగుతుంది; see also hydrophobia; * race, n. (1) పందెం; పరుగు పందెం; (2) ప్రజాతి; జాతి; తెగ; వంశం; ** horse race, ph. గుర్రపు పందెం; ** human race, ph. మానవజాతి; ** race horse, ph. పందెపు గుర్రం; ** racial discrimination, ph. జాతి విచక్షణ; జాతి వివక్ష; * raceme, n. గెల; పెడ; గుత్తి; * rachis, n. తొడిమ; * racist, n. జాత్యహంకారి; పరజాతి ద్వేషి; * rack, n. చట్రం; మంచె; మలారం; * racket, n. (1) కోలాహలం; అల్లరి; (2) చెండు చట్రం; కొన్ని రకాల ఆటలలో బంతిని కొట్టు సాధనం; (3) కుంభకోణం; కూటవ్యవహారం; * raconteur, n. కథకుడు; కథలు బాగా చెప్పే వ్యక్తి; * radar, n. రేడార్; acronym for Radio Detection and Ranging; * radial, adj. (1) త్రైజ్య; త్రిజ్య; (2) ప్రకోష్టీయ; * radian, n. మెట్రిక్ పద్ధతిలో కోణాలని కొలిచే కొలమానం; ఒక రేడియన్ ఉరమరగా 57.3 డిగ్రీలకి సమానం; * radiance, n. తేజం; కళ; దృశానం; జ్యోతిర్మయం; భాతి; భర్గం; * radiant, adj. ఉజ్వలమానమైన; భాసమానమైన; తేజోవిరాజితమైన; సముజ్వల; వికీర్ణ; కళకళలాడే; జ్యోతిర్మయమైన; * radiate, v. i. ప్రసరించు; విరజల్లు; వ్యాపించు; * radiation, n. వికిరణం; వికీర్ణం; జ్యోతం; ప్రభ; ప్రణితద్యుతి; భాసం; దృశానం; తేజస్సు; జ్యోతిస్సు; అర్చి; అర్చస్సు; ప్రసరణ; కిరణవ్యాప్తి; డాలు; త్విట్టు; రస్ముద్గారత; ** background radiation, ph. నేపధ్య వికిరణం; నేపధ్య వికీర్ణం; ** cosmic residual background radiation, ph. విశ్వావశిష్ట నేపధ్య వికిరణం; ** electromagnetic radiation, ph. విద్యుదయస్కాంత వికీర్ణం; విద్యుదయస్కాంత వికిరణం; ** heat radiation, ph. ఉష్ణ వికిరణం; ఉష్ణ వికీర్ణం; ** light radiation, ph. కాంతి వికిరణం; కాంతి వికీర్ణం; * radiative transfer, n. [phy.] భాసబ్బదిలీ; భాసిత బదిలీ; * radiator, n. ప్రభాకరి; ప్రసారిణి; తాపప్రసారిణి; ** heat radiator, ph. తాప ప్రసారిణి; * radical, adj. (1) మౌలిక; మౌలికమైన; ప్రాథమిక; ప్రాథమికమైన; సమూల; సామూల్య; ముఖ్యమైన; సంపూర్ణమైన; (2) అసాధారణమైన; విపరీతమైన; (3) విప్లవాత్మకమైన; ** radical changes, ph. మౌలికమైన మార్పులు; ** radical leaf, ph. వేరు నుండి మొలిచే ఆకు; సామూల్య పత్రం; ** radical surgery, ph. సామూల్య శస్త్రచికిత్స; * radical, n. (1) [chem.] రాశి; అణు సమూహం; ముఖ్యంగా ఒక ఎలక్‍ట్రాను తక్కువైన అణుసమూహం; (2) మౌలికం; మూలానికి సంబంధించినది; (3) [math.] మూలానికి ( root కి) సంబంధించినది; వర్గమూలానికి గుర్తు; (4) సంప్రదాయానికి విరుద్ధమైనది; (4) ప్రజాదతరణ లేని విపరీత రాజకీయ భావం కల వ్యక్తి; ** free radical, ph. విడి రాశి; స్వేచ్ఛా రాశి; విశృంఖల రాశి; * radio, adj. (1) రేడియోకి సంబంధించిన; (2) రేడియం అనే మూలకానికి సంబంధించిన; కిరణ ప్రసార శక్తి గల; ఉత్తేజిత; ** radio carbon, ph. ఉత్తేజిత జకర్బనం; (short for radioactive carbon) * radio, n. (1) రేడియో; గగనవాణి; ఆకాశవాణి; (2) నిస్తంతి; ** radio receiver, ph. రేడియో; రేడియో తరంగ గ్రాహకి; కిరణగ్రాహకి; * radioactive, adj. రేడియోధార్మిక; వికిరణ ఉత్తేజిత; వికీర్ణ ఉత్తేజిత; అకస్మాత్తుగా, బాహ్య శక్తుల ప్రేరేపణ లేకుండా అణుగర్భం విచ్ఛిన్నమయే లక్షణ గల; ** radioactive carbon, ph. ఉత్తేజిత కర్బనం; వికీర్ణ ఉత్తేజిత కర్బనం; * radioactivity, n. రేడియోధార్మికత్వం; వికిరణ ఉత్తేజం; వికీర్ణ ఉత్తేజితం; కిరణ విసర్జనం; అకస్మాత్తుగా అణుగర్భం విచ్ఛిన్నమయే లక్షణం; ఈ లక్షణం రేడియం అనే మూలకంలో చూడడం తటస్థించింది కనుక దీనికి పేరు వచ్చింది. కానీ, వార్తలు వచ్చే రేడియోకీ, ఈ మాటలోని రేడియోకీ ఏమీ సంబంధం లేదు. * radish, n. ముల్లంగి; * Radium, n. రేడియం; రదం; కిరణం; ఒక రసాయన మూలకం; (అణు సంఖ్య 88, సంక్షిప్త నామం, Ra); [Lat. radius = ray]; * radius, n. (1) వ్యాసార్థం; కర్కటం; (2) రత్ని; బాహ్య ప్రకోష్టిక; త్రిజ్య; ముంజేతిలో ఒక ఎముక; ** radius vector, ph. సృతి; కేంద్రం నుండి పరిధి వైపు గీసిన గీత; కిరణరేఖ; * radix, n. [math.] అంశ; మూలం; base; ** radix point, ph. అంశ బిందువు; మూల బిందువు; ** radix eight, ph. అష్టాంశ; ** radix sixteen, ph. షోడశాంశ; ** radix ten, ph. దశాంశ; ** radix two, ph. ద్వియాంశ; * Radon, n. రాడాన్; ఒక రసాయన మూలకం; (అణుసంఖ్య 86, సంక్షిప్త నామం, Rn); * raft, n. బల్లకట్టు; కట్టుమాను; తెప్ప; దోనె; తారకం; ** raft made of skin, ph. అరిగోలు; హరిగోలు; పుట్టి; * rafter, n. (1) వాసం; సరంబి; త్రావి; కప్పుకి వేసే దూలం; (2) దంతె; అడ్డుగా వేసే పట్టె; * rag, n. చింకి గుడ్డ; గుడ్డ పేలిక; * raga, n. రాగం; సప్త స్వరముల సమ్మేళనం; స్వరములు ఏడే అయినా వాటి నుండి పుట్టే రాగాలు ఎన్నో ఉన్నాయి; స, రి, గ, మ, ప, ద, ని, స అనే స్వరములని ఎన్నో విధాలుగా సమ్మిశ్రమం చేసి రాగాలు పుట్టించవచ్చు; 5 స్వరాలు, 6 స్వరాలు, 7 స్వరాలు మాత్రమే వాడి రాగాలు పుట్టించవచ్చు; ఆరోహణంలో కొన్ని స్వరాలని, అవరోహణంలో మరికొన్ని స్వరాలని కూడ వాడవచ్చు; సర్వసాధారణంగా ఒక రాగంలో కనీసం 5 స్వరాలైనా ఉంటాయి; ప్రతి రాగంలోను స ఉండి తీరుతుంది. ప్రతి రాగంలో కనీసం మ కాని ప కాని ఉండాలి; రెండూ ఉండవచ్చు; * rage, n. కోపోద్రేకం; ఆగ్రహం; ఉగ్రత; * ragi, n. pl. రాగులు; చోళ్లు, [bot.] Eleusine coracana; * rags, n. చిరిగిన బట్టలు; చింపిరి బట్టలు; జీర్ణవములు; గుడ్డ పేలికలు; * raid, n. దాడి; * raid, v. t. దాడిచేయు; దండెత్తు; మోహరించు; * rail, n. (1) పట్టా; కమ్మి; గ్రాది; (2) రైలు; రైలు బండి; కమ్మిబండి; * railings, n. కటకటాలు; * railroad, n. రైలుకట్ట; రైలుమార్గం; ఇనుపదారి; * railway, n. రైలుమార్గం; అమోమార్గం; ** railway line, ph. ఇనుపదారి; రైలుమార్గం; అయోమార్గం; ** railway tracks, ph. రైలు పట్టాలు; ** railway train, ph. రైలు బండి; ** railway station, ph. రైలు స్థావరం; * rain, v. i. కురిపించు; * rain, n. వాన; వర్షం; వృష్టి; ** continuous rain, ph. జిలుగు వాన; ** torrential rain, ph. జడి వాన; కుంభవృష్టి; ** rain drops, ph. చినుకులు; ** rain gauge, ph. వర్షమితి; వర్షమాపకం; వానమితి; * rainbow, n. ఇంద్రధనుస్సు; అరివిల్లు; వానవిల్లు; సురచాపం; హరిచాపం; (ety.) అరి అంటే చివర అని అర్థం. అరివిల్లు అంటే ఆకాశం చివర కనిపించేది అని కాని వాన చివర కనిపించేదని కాని అర్థం; * rainfall, n. వర్షపాతం; వానౙల్లు; * rainstorm, n. గాలివాన; ఝంఝం; * raise, n. పెరుగుదల; పెంపు; జీతంలో పెరుగుదల; * raise, v. t. (1) ఎత్తు; లేపు; లేవనెత్తు; పైకి ఎత్తు; (2) పెంచు; వర్థిల్లజేయు; * raisins, n. కిస్‌మిస్ పళ్లు; గింజలులేని ఎండిన ద్రాక్షపళ్లు; సా. శ. పూ 2000 నుండీ ఈ పండ్ల గురించి మానవులకి తెలుసు; * raising, n. పెంపకం; * rake, n. (1) దంతెన; పళ్ళకర్ర; పండ్లకోల; గడ్డిని కాని మట్టిని కాని తిరగెయ్యడానికి వాడే పళ్ళకర్ర; (2) మలారం; వీధులని తుడవడానికి, ఆకులని కుప్పలా వెయ్యడానికి వాడే పళ్ళ చీపురు; * rally, n. (1) బహిరంగ సమావేశం; (2) కారులతో వీథుల మీద వేసే పరుగు పందెం; * rally, v. i. పుంజుకొను; * rally, v. t. సమావేసపరచు; * ram, n. పొట్టేలు; గొర్రెపోతు; తగరు; హుడు; ఉరణం; * ram, v. t. గుద్దు; బలంగా పొడుచు; * rambunctious, adj. పెంకి; అల్లరి; * ramp, n. తొంగలి; నతిగతి; తటం; వాలుబల్ల; వాలువీధి; * rampart, n. ప్రాకారం; కోట బురుజు; కొత్తళం; అలంగము; * rancid, adj. కుళ్లిన; కంపుకొట్టే; కొవ్వు పదార్థాలు నిలవ ఉంచడం వలన వచ్చే చెడ్డ వాసనతో కూడిన; * random, adj. క్రమరహిత; అనిర్ధిష్ట; తకపిక; యాధృచ్ఛిక; ** random access, ph. [comput.] అనిర్ధిష్ట ప్రవేశం; * range, n. (1) మేర; వ్యాప్తి; (2) పంక్తి; వరుస; శ్రేణి; (3) పొయ్యి; గాడి పొయ్యి; ** mountain range, ph. పర్వత పంక్తి; ** range finder, ph. ఒక స్థలం నుండి గమ్యానికీ ఉండే దూరాన్ని కొలిచి చెప్పే సాధనం; * ranger, n. అడవుల మీద ప్రభుత్వం వారి అధికారి; అరణ్య పాలకుడు; * Rangoon creeper, n. గౌరీమనోహరి పూవు; రాధామనోహరి పూవు; [bot.] ''Combretum indicum''; * rank, n. (1) తరగతి; అంతస్తు; పదవి; హోదా; శ్రేణి; కోటి; (2) చతురంగంలో అడ్డు వరుస; ** first rank, ph. ప్రథమ శ్రేణి; * rank and file, ph. పిన్న, పెద్ద; అధికారులుకాని సిబ్బంది; పనివారు; * rank, v. t. శ్రేణీకరించు; వరుసక్రమంలో పెట్టు; * ranking, n. శ్రేణీకరణ; * ransack, v. t. గాలించి వెదకు; మూలమూలలా వెదకు; చిందరవందర చేయు; * ransom, n. బంధవిమోచన ధనం; విడుదల కొరకు చెల్లించే డబ్బు; * rant, v. t. తిట్టు; నిందించు; కూతలు కూయు; ** rants and raves, ph. నిందలు, అభినందనలు; * rap, v. t. దబదబా కొట్టు; తలుపు దబదబా కొట్టు; తలుపుని టకటకా కొట్టు; * rape, n. మానభంగం; * rape, v. t. మానభంగం చేయు; చెరుచు; * rapeseed, n. సరసు; కనోలా; [bot.] Brassica napus; * rapid, adj. తొందరగా; త్వరగా; వేగం; అవిలంబన; ఆశు; ** rapid poetry, ph. ఆశు కవిత్వం; * rapid, n. ఝరి; ఉరకలు వేసే కొండ కాలువ; * raptor, n. వేటాడే పక్షి; ఉదాహరణకి [[గద్ద]], డేగ, సాళువ, గూళి, మొదలైనవి. * rapture, n. (1) మహదానందం; ఆనందం; తన్మయత్వం; (2) నిర్వాణం; * rapport, n. (రపోర్) సన్నిహితత్వం; సామరస్యం; సౌహార్దత; a relationship characterized by agreement, mutual understanding, or empathy that makes communication possible or easy; * rare, adj. (1) అపురూపమైన; విలువైన; (2) అరుదైన; సామాన్యంగా దొరకని; విరళ; దుర్లభం; సకృత్తు; (3) పూర్తిగా పచనం కాని; బాగా కాలని; పచ్చి పచ్చి; ** rare gases, ph. విరళ వాయువులు; helium (He); neon (Ne); argon (Ar); krypton (Kr); xenon (Xe); radon (Rn); ** rare thing, ph. తాయం; తాయిలం; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''USAGE NOTE: rare, scarce * Use ''rare'' to talk about something that is valuable but is not in abundance: Stamps and coins of the British era are rare. Use ''scarce'' to talk about something that is not available in abundance at a particular time: During 2002 water became very scarce throughout Southern India.''' |} * * rare-earth elements, ph. విరళ మృత్తిక మూలకాలు; అణు సంఖ్య 57 లగాయతు 71 వరకు గల రసాయన మూలకాలు; ఇవి అరుదైన (విరళ) మూలకాలు కాదు కాని ఆ పేరు అలా స్థిరపడిపోయింది; * rarefaction, n. విరళీకరణం; * rarely, adv. అరుదుగా; కదాచిత్తుగా; సకృత్తుగా; అప్పుడప్పుడు; ఎప్పుడో ఒకప్పుడు; * rascal, n. తుంటరి; * rash, adj. తొందరపాటుతనం; దుడుకైన; * rash, n. చర్మం కందినట్లవడం; పేత పొక్కుల వంటి పొక్కులు; పేత; * rasp, n. ఆకురాయి; * raspberry, n. కోరింద పండు; రసనక్కెరల; * raspy, adj. గరుగ్గా ఉండు; గరగరలాడు; * rat, n. ఎలుక; మూషికం; 20-40 సెంటీమీటర్లు పొడుగు, చిన్న చెవులు ఉంటాయి; * rate, n. (1) దల; చొప్పు; తరబడి; ఏసి; రేటు; (2) ధర; (3) ప్రమాణము; నిష్పత్తి; ** rate of change, ph. మార్పుదల; మార్పేసి; * ratification, n. అంగీకారం; సమ్మతి; ధ్రువపరచడం; ధ్రువీకరణ; ఆమోదం; * ratify, v. t. ఆమోదించు; స్థిరపరచు; ధ్రువపరచు; నిశ్చయించు; * rating, v. t. విలువని నిర్ణయించు; * ratio, n. నిష్పత్తి; రెండు సంఖ్యల మధ్యనున్న ఒక రకమైన గణిత సంబంధం; ** direct ratio, ph. అనులోమ నిష్పత్తి; ** inverse ratio, ph. విలోమ నిష్పత్తి; * rational, adj. (రేషనల్) (1) హేతుబద్ధమైన; వివేచనాత్మక; తర్కబద్ధ; యుక్తియుక్తమైన; (2) నిష్పత్తిలా రాయగల; కరణీయ; ** rational number, ph. నిష్పసంఖ్య; మూలక సంఖ్య; అకరణీయ సంఖ్య; * rationale, n. (రేషనేల్) సోపపత్తిక వివరణం; కారణ వివరణం; సమర్ధించదగ్గ కారణం; * rationalism, n. హేతువాదం; రెనే డెకా, స్పినోజా, గలెలియా మొదలైన వారి సిద్ధాంతాలకి పునాదిగా అలరారిన వాదం; * rattan, n. పేపబెత్తం; పేము; * rattle, n. (1) గిలక; పసిపిల్లలు ఆడుకొనే ఒక ఆటవస్తువు; (2) ఆఘాటం; * rattle, v. ఆఘాటించు; * rattlesnake, n. గిలకపాము; ఆఘాట సర్పం; ఉత్తర అమెరికా నైరుతి ఎడారులలో విరివిగా కనిపించే ఒక విషసర్పం; ఈ పాము తోక గిలకలా చప్పుడు చేస్తుంది; * Rauwolfia serpentina, n. సర్పగంధి; * rave, v. t. పొగుడు; అభినందించు; * raven, n. కృష్ణశకుని; ద్రోణకాకం; అసురకాకోలం; (rel.) మాలకాకి; బొంతకాకి; * ravine, n. (రెవీన్) లోతైన లోయ; కోన; కనుమ; * raw, adj. (1) పచ్చి; పండని; కసరు; (2) అపక్వపు; ఉడకని; (3) ముడి; ముతక; కోరా; చలువ చేయని; ** raw fruits, ph. పచ్చి కాయలు; కసరు కాయలు; ** raw materials, ph. ముడి పదార్థములు; ముడి సరుకులు; ** raw silk, ph. ముడి పట్టు; ** raw sugar, ph. ముడి చక్కెర; ముతక పంచదార; * ray, n. (1) కిరణం; అంశువు; మయూఖం; (2) ఒక జాతి చేప; టెంకి చేప; టెంకి; ** ray of light, ph. కాంతి కిరణం; మరీచి; అంశువు; త్విట్టు; ** ray of sunlight, ph. తరణి కిరణ వారం; * rays, n. కిరణాలు; ** collection of rays, ph. కిరణజాలం; అంశుజాలం; ** pencil of rays, ph. కిరణపుంజం; కిరణశలాకం; * raze, v. t. నేలమట్టం చేయు; * razor, n. అసి; మంగలి కత్తి; క్షురిక; * razor blade, n. క్షురిక; * razor's edge, n. అసిధార; * reach, v. i. చేరు; పొందు; అందుకొను; * react, v. t. ప్రతిస్పందించు; * reaction, n. (1) ప్రతిస్పందన; ప్రతిచర్య; చర్య; ప్రతీకార శక్తి; ఇది ప్రతీకారాన్ని పోలి ఉంటుంది. ఒకరు మనకు నచ్చని మాటంటే వెంటనే మాటకు మాట సమాధానం ఇవ్వడం రియాక్ట్ అవటం.(2) ప్రక్రియ; అభిక్రియ; ** chain reaction, ph. శృంఖల ప్రక్రియ; శృంఖలా క్రియ; శృంఖలిత చర్య; ** chemical reaction, ph. రసాయన ప్రక్రియ; రసాయన అభిక్రియ; ** immune reaction, ph. రక్షక ప్రతిస్పందన; ** vital reaction, ph. జీవన ప్రతీకార శక్తి; * reactionary, n. మార్క్స్ సిద్ధాంతంలో ప్రగతి నిరోధక వాది; * reactionary, adj. అభివృద్ధి నిరోధక; సామాజిక; రాజకీయ మార్పులకి విముఖత చూపే; * reactivity, n. ప్రతిచర్యాశీలత; చర్యాశీలత; * reactor, n. క్రియాకలశం; ప్రక్రియ కలశం; ** atomic reactor, ph. అణు క్రియాకలశం; * read, v. i. (రీడ్) చదువు; * read, v. t. (రీడ్) చదువు; పఠించు; నేర్చుకొను; * readers, n. pl. (1) చదువరులు; పాఠకులు; వాచకులు; (2) చదివే పుస్తకాలు; * reading, n. విలోకనాంకం; కొలత కొలవగా వచ్చిన సంఖ్య; ఉపలక్షణం; * readiness, n. సంసిద్ధత; సన్నద్ధత; * ready, n. తయారు; సిద్ధం; సంసిద్ధం; ** ready to use, ph. సిద్ధాన్నం; * readymade, adv. సైకట్టుగా; * reagent, n. కారకి; కారకం; ఒక రసాయనిక ద్రవ్యమందు మార్పుతేగల ఇంకొక రాసాయనిక ద్రవ్యము; * real, adj. నిజమైన; వాస్తవమైన; సత్యమైన; సహజమైన; యదార్థమైన; (ant.) false; imaginary; ** real variable, ph. [math.] నిజ చలనరాసి; వాస్తవ చలరాసి; * realism, n. స్వభావోక్తి; వాస్తవికత; వాస్తవికతావాదం; వాస్తవవాదం; ఇంద్రియములకు గోచరమైనదే వాస్తవమైనది అను మతము; the doctrine that the objects perceived are real; see also idealism; ** literary realism, ph. సాహిత్య వాస్తవవాదం; ** philosophical realism, ph. తాత్త్విక వాస్తవవాదం; ** theoretical realism, ph. సైద్ధాంతిక వాస్తవవాదం; * realist, n. వాస్తవవాది; వాస్తవికవాది; * reality, n. నైజం; వాస్తవికత; సత్యం; * realize, v. i. గ్రహించు; గుర్తించు; * realize, v. t. పొందు; రాబట్టు; సాధించు; * really!, inter. నిజంగా; * realm, n. రంగం; రాజ్యం; ప్రపంచం; హయాం; * ream, n. కాగితాల పరిమాణం; ఇరవై దస్తాలు; * reap, v. t. (1) కోయు; పంటని కోయు; (2) అనుభవించు; * rear, v. t. పెంచు; పోషించు; * rear, n. వెనుక భాగం; * rearguard, n. దుమ్‌దారు; * rearrangement, n. పునరమరిక; * reason, n. కారణం; హేతువు; * reason, v. t. నచ్చజెప్పు; తర్కించు; వాదించు; * reasonable, adj. సబబైన; తగిన; సమంజస; హేతుపూర్వక; న్యాయమైన; ** reasonable doubt, ph. సబబైన అనుమానం; రాదగిన అనుమానం; ** reasonable opportunity, ph. తగిన అవకాశం; ** reasonable to believe, ph. నమ్మదగిన కారణం; * reasoning, n. వాదం; వాదసరళి; హేతువాదం; అనుమానం; అవమర్షం; తర్కించడం; * rebate, n. ముజారా; ముదరా; ధరలో తగ్గింపు; వస్తువు కొన్న తర్వాత వ్యాపారి తిరిగి ఇచ్చే పైకం; * rebel, n. తిరుగుబాటుదారు; * rebellion, n. తిరుగుబాటు; పితూరీ; * rebuke, n. తిట్టు; నిందావాచకం; * rebuke, v. t. తిట్టు; చివాట్లుపెట్టు; కోప్పడు; * rebut, v. t. పూర్వపక్షం చేయు; * recalcitrant, adj. మొండి; * recall, v. t. (1) వెనుకకు పిలచు; అమ్మకానికి పెట్టిన సరకులని వెనుకకు పిలచు; రద్దు చేయు; (2) జ్ఞాపకం తెచ్చుకొను; * recapitulate, v. t. పునశ్చరణ చేయు; జ్ఞప్తికి తెచ్చు; క్రోడీకరించు; * receipt, n. రసీదు; చెల్లుపత్రం; చలానా; ** receipt of payment to treasury, ph. చలానా; * receivables, n. రావలసినవి; రాబడులు; * receive, v. t. అందుకొను; గ్రహించు; పుచ్చుకొను; ** receive into custody, ph. అందుకొను; కైవశం చేసుకొను; * receiver, n. గ్రాహకం; గ్రాహకి; గ్రహీత; గ్రాహకుడు; గ్రాహి; * recension, n. శాఖ; పరిష్కృత గ్రంథం; పాఠాంతరం; * recent, adj.ఇటీవలి; అర్వాచీన; ఆధునిక; తాజా; * recently, adv. ఈమధ్య; మొన్నమొన్న; ** very recently, ph. మొన్ననీమధ్య; మొన్నమొన్న; ఇటీవల; * receptacle, n. గ్రాహకి; మరొక వస్తువుని తనలోకి తీసుకొనేది; * reception, n. ఎదురు సన్నాహం; స్వాగతం; సన్మానం; ఉద్గ్రాహం * receptor, n. గ్రాహకి; * recess, n. (1) మారుమూల; వెనకకి జరిగి ఉన్న; గూడు; (2) పాఠశాలకి వచ్చు శలవు కాలం; * recessive, adj. తిరోగమన; అంతర్గత; * recession, n. వాణిజ్యమాంద్యం; ఆర్ధికమాంద్యం; తగ్గుదల; a recession is a general decline in a country’s production of goods and services, measured usually as two consecutive quarters of shrinking growth; see also depression, bear market; * recharge basins, ph. pl. ఇంకుడు గుంటలు; భూజల మట్టం అడుగుకి దిగిపోకుండా ఉపరితలపు జలాన్ని భూమిలోకి ఇంకడానికి తవ్విన గుంటలు; * recidivism, n. నిత్యాపరాధం; పాత అలవాటు ప్రకారం అపరాధం చెయ్యడం; * recipe, n. (రిసపీ) ఉపాయం; వంటకాలని చేసే పద్ధతి; పచన యోగం; ఔషధ యోగం; * recipient, n. గ్రహీత; * reciprocal, adj. (1) అన్యోన్యమైన; పరస్పర; ఇచ్చి పుచ్చుకొనే; అనుగుణ; (2) తిరగబెట్టిన; తిరగబడ్డ; (3) విలోమ; ** reciprocal arrangements, ph. పరస్పరమైన ఏర్పాట్లు; ** reciprocal causes, ph. అన్యోన్యమైన కారణాలు; పరస్పరమైన కారణాలు; ** reciprocal fraction, ph. తిరగబడ్డ భిన్నం; విలోమ భిన్నం; ** reciprocal promises, ph. పరస్పరమైన వాగ్దానాలు; * reciprocal, n. విలోమాంకం; * reciprocate, v. t. ఇచ్చిపుచ్చుకొను; * reciprocity, n. ఆదాన ప్రదానం; అదలు బదులు; అన్యోన్యత; * recitation, n. పఠన; పారాయణ; * recital, n. (1) అప్పగింత; (2) సంగీత కచేరీ; * recite, v. t. అప్పచెప్పు; వల్లించు; * reckon, v. t. పరిగణించు; లెక్కించు; అభిప్రాయపడు; * reclamation, n. పునరుద్ధరణ; * recline, v. i. వాలు; ఒరుగు; ఆనుకొను; * recluse, n. ఏకాంగి; ఏకాకి; ఒంటరి; కోరి ఒంటరిగా జీవించే వ్యక్తి; * recollection, n. యాది; జ్ఞాపకం; * recognition, n. (1) గుర్తింపు; ప్రతిపత్తి; అభిజ్ఞానం; (2) పోలిక; * recognize, v. i. గుర్తించు; పోల్చు; పోలిక పట్టు; * recollect, v. i. జ్ఞాపకం తెచ్చుకొను; స్మరణకి తెచ్చుకొను; * recollection, n. జ్ఞాపకం; స్మరణం; * recommendation, n. సిఫార్సు; ప్రశంశ; * recompense, n. పాపపరిహారం; చెల్లుకి చెల్లు; * reconcile, v. i. రాజీపడు; సమాధానపడు; సమన్వయపడు; * reconcile, v. t. సఖ్యపరచు; పునర్ ఘటించు; సమన్వయం చేయు; * reconciliation, n.రాజీ; సయోధ్య; * reconstruction, n. పునర్మిర్మాణం; పునరుద్ధరణ; * record, n. (రెకర్డ్) కవిలె; కవిలెకట్ట; దస్తావేజు; పుస్తకం; * record, v. t. (రికార్డ్) నమోదు చేయు; రికార్డ్ చేయు; * recorder, n. లేఖరి; కాయస్థుడు; ముద్రాపకం; రికార్డరు; ** sound recorder, ph. శబ్ద ముద్రాపకం; ధ్వని ముద్రాపకం; * recording, n. గ్రహణం; ** photo recording, ph. ఛాయాగ్రహణం; ** sound recording, ph. శబ్దగ్రహణం; ధ్వని ముద్ర్రణ; * recover, v. i. (1) కోలుకొను; తేరుకొను; తెప్పరిల్లు; (2) సంగ్రహించు; రాబట్టు; * re-creation, n. ప్రతిసృష్టి; * recreation, n. కాలక్షేపం; వ్యాపకం; * recruiter, n. నియోక్త; * recruitment, n. లావణం; నియామకం; కొల్గారం; ** recruitment officer, ph. కోల్కాడు; నియామకుడు; * rectal, adj. పురీష; * rectangle, n. దీర్ఘచతురస్రం; రెండు జతల ఎదురెదురు భుజాలు సమాంతరంగా ఉండి, నాలుగు సమ కోణాలు ఉన్న చతుర్భుజం; * rectangular, adj. దీర్ఘచతురస్రాకార; * rectification, n. దిద్దుబాటు; సరిచేయుట; సవరించుట; చక్కబెట్టుట; * rectified, adj. చక్కబడ్డ; దిద్దబడ్డ; * rectifier, n. దిద్దరి; పరిష్కర్త; సరిచేరి; సరిచేయునది; * rectify, v. t. దిద్దు; సరిచేయు; సరిదిద్దు; సవరించు; చక్కబెట్టు; * rectum, n. పురీషనాళం; మలాశయం; * recurring, adj. పునరావృత; ఆవర్తక; తిరిగివచ్చు; ** recurring decimal point, ph. పునరావృత దశాంశ బిందువు; * recycle, n. పునరావృత్తం; పునర్వినిమయం; పునరోపయోగం; ఒకసారి వాడి పారెయ్యకుండా మళ్లా వాడడం; * red, adj. ఎర్రనైన; అరుణ; పింగళ; జేగురు; ** red corpuscles, ph. ఎర్ర కణములు; ** red frangipani, ph. దేవగన్నేరు పూవు; [bot.] ''Plumeria rubra''; ** red giant, ph. అరుణ మహాతార; ** red oxide of lead, ph. గంగ సింధూరం; ** red oxide of mercury, ph. రస సింధూరం; ** Red sorella, ph. పుల్ల గోంగూర; * redhead, n. m. రాగితలవాడు; f. రాగితలది; రాగిరంగు జుత్తు గల మనిషి; (rel.) blond; brunette; * red, n. ఎరుపు; కెంపు; తొగరు; కెంజాయ; ** saffron red, ph. చెంగావి; * redact, v. t. పరిష్కరించు; * redden, v. i. ఎర్రబడు; కందు; కమలు; తొగరించు; రంజిల్లు; జేవురించు; * red-eye, n. (1) జేవురుగన్ను; (2) [idiom] రాత్రల్లా చేసే ప్రయాణం; * redeem, v. t. విమోచన చేయు; విలువని రాబట్టు; * redemption, n. విమోచన; విడుదల; విలువను రాబట్టడం; * redness, n. ఎరుపు; రక్తిమ; జేగురు; * redolent, adj. ఘుమఘుమలాడే; మంచి లేక ఘాటైన వాసనతో కూడిన; * redoubled, adj. ద్విగుణీకృతమైన; * redress, v. t. దిద్దు; సరిదిద్దు; నష్టం భర్తీ చేయు; * reduce, v. t. తగ్గించు; కోయు; హరించు; సంగ్రహించు; * reduced, adj. తగ్గింపు; క్షయీకృత; * reduced prices, ph. తగ్గింపు ధరలు; * reducing, adj. క్షయకరణ; ** reducing agent, ph. ఆమ్లక్షయకరణి; ఆమ్లజని హారిణి; ఆమ్లజనిని హరించునది; * reductio ad absurdum, ph. అనిష్టాపత్తి; అభిషవ శశవిషాణం; అభిషవం అంటే మరగ బెట్టడం. శశవిషాణం అంటే కుందేటి కొమ్ము. కనుక దిగమరిగించి కుందేటి కొమ్ముని సాధించడం అన్నమాట. తర్కశాస్త్రంలో ఒక ప్రవచనాన్ని రుజువు చెయ్యవలసి వచ్చినప్పుడు, సదరు ప్రవచనానికి విరుద్ధమైన ప్రవచనంతో మొదలుపెట్టి, దానిని మర్ధించి, మర్ధించి చివరికి ఆ విరుద్ధ ప్రవచనం అసాధ్యం అని రుజువు చెయ్యడం; తార్కిక గణితంలో ఈ రుజువు పద్ధతి ఎక్కువ ప్రచారంలో ఉన్న పద్ధతులలో ఒకటి; అర్ధప్రసంగం; * reduction, n. (1) తగ్గింపు; కోత; (2) [chem.] క్షయీకరణం; ఆమ్లజని వాటాని తగ్గించడం; ఆమ్లజనిని తొలగించడం; (ant.) oxidation; * redundant, n. రెండోసారి; చర్విత చర్వణం; దుబారా; అధికం; అనావశ్యకం; * reed, n. రెల్లు; * reef, n. సముద్రంలో మెరక ప్రదేశాలు; ** coral reef, ph. పగడపుదిబ్బ; * reel, n. చుట్ట; రీలు; * reel, v. i. తిరుగు; * reel, v. t. తిప్పు; * re-establish, v. t. పునర్ ప్రతిష్ట చేయు; * reference, n. (1) ప్రసక్తి; అనూకాశం; (2) ఉపప్రమాణం; ** bibliographic reference, ph. ఆకరం; ఉపప్రమాణం; * refine, v. t. శుద్ధిచేయు; శుభ్రపరచు; * refined, adj. శుద్ధిచేయబడ్డ; చక్కీ; ** refined oil, ph. చక్కీ నూనె; చక్కీ తైలం; ** refined sugar, ph. చక్కీ చక్కెర; చక్కీ పంచదార; * refinery, n. శుద్ధిచేసే కర్మాగారం; * oil refinery, ph. నూనె శుద్ధికర్మాగారం; * sugar refinery, చక్కెర శుద్ధికర్మాగారం; * reflect, v. t. (1) ప్రతిబింబించు; (2) వితర్కించు; * reflection, n. (1) పరావర్తనం; వెనకకి మళ్ళడం; (2) ప్రతిబింబం; (3) మీమాంస; తార్కికంగా ఆలోచించడం; ** angle of reflection, ph. పరావర్తన కోణం; * reflector, n. పరావర్తకం; దర్పణం; అద్దం; * reflex, adj. ప్రతివర్తిత; ప్రతీకార; ** reflex action, ph. ప్రతీకార చర్య; అనిచ్ఛా ప్రవర్తన; * reflex, n. ప్రతివర్తిత; ప్రతీకార చర్య; ** conditioned reflex, ph. నియమబద్ధ ప్రతీకార చర్య; ** involuntary reflex, ph. అసంకల్ప ప్రతీకార చర్య; * reflexes, n. ప్రతివర్తితలు; ప్రతీకార చర్యలు; * reflexive, n. ఆత్మార్థకం; * reform, n. సంస్కరణ; దిద్దుబాటు; * reform, v. t. సంస్కరించు; దిద్దు; చక్కబెట్టు; * reformer, n. సంస్కర్త; దిద్దరి; * refracted, adj. వక్రీభవన; వక్రీభూతమైన; వక్రీభవనమైన; * refraction, n. వక్రీభవనం; వంకర కావడం; ** angle of refraction, ph. వక్రీభవన కోణం; ** coefficient of refraction, ph. వక్రీభవన గుణకం; ** index of refraction, ph. వక్రీభవన గుణకం; వక్రీభవన సూచకి; వక్రీభవన తర్జని; * refractoriness, n. మొండితనం; దుర్గలనీయత; రాపిడిలో పుట్టిన వేడిని తట్టుకో గలిగే స్థోమత; * refractory, adj. మొండి; ** refractory child, ph. మొండి పిల్లాడు; మొండి పిల్ల; మొండి ఘటం; ** refractory substance, ph. ఎంతో వేడికి కాని కరగని పదార్థం; * refrain, n. పల్లవి; పాటలో మొదటి చరణం; వంతపాట; పునరావర్తన; * refreshment, n. ఉపాహారం; శ్రాంతి; శ్రాంతి పానీయం; * refrigerant, n. శిశిరోపద్రవ్యం; శిశిరోపద్రవం; * refrigeration, n. శిశిరోపచారం; శీతలీకరణ; * refrigerator, n. శిశిరోపచారి; శీతలీకరణి; హిమకరి; మంచుబీరువా; చలిమర; * refuge, n. శరణం; శరణాలయం; ఆశ్రయం; ఏడుగడ; ** wildlife refuge, ph. వన్యజీవ శరణాలయం; వన్యమృగ శరణాలయం; * refugees, n. కాందిశీకులు; శరణాగతులు; * refund, n. వాపసు; ముజరా; * refusal, n. అసమ్మతి; నిరాకరణం; తిరస్కారం; నిరసన; ఉపాలంభం; * refuse, n. (1) చెత్త; పెంట; (2) పిప్పి; పిప్పిరి; * refuse, v. t. నిరాకరించు; తిరస్కరించు; * refute, v. t. పూర్వపక్షం చేయు; * regard, v. t. పరిగణించు; * regard, n. గౌరవం; అనూకాశం; * regeneration, n. పునర్జాతం; see also reproduction; * regent, n. ప్రభుత్వ ప్రతినిధి; వకీలు; * regime, n. పరిపాలన; పాలన; హయాం; ఏలుబడి; * regiment, n. దళం; సైనిక దళం; * region, n. ప్రాంతం; ప్రదేశం; * regional, adj. ప్రాంతీయ; * register, n. (1) [comp.] పల్టీపేరు; (2) పద్దుపుస్తకం; పట్టిక; కవిలె; దండకవిలె; ** mask register, ph. ప్రచ్ఛాదక పల్టీపేరు; * register, v. t. నమోదు చేయు; * registration, n. నమోదు చెయ్యడం; గ్రంథస్థం చెయ్యడం; * regression, n. విగతి; విగతిపథం; అపకర్షకం; ** infinite regression, ph. అనంత అపకర్షకం; కౌపీన సంరక్షణార్థ న్యాయం; ** linear regression, ph. సరళ విగతిపథం; * regressive, adj. తిరోగమన; అధోగమన; అపకర్షక; * regret, n. విచారము; ఖేదం; * regret, v. i. చింతించు; విచారించు; ఖేదపడు; పస్తాయించు; * regular, adj. క్రమ; సమ; సాధారణ; నియతమైన; నియమానుసార; అనుస్యూత; ** regular hexagon, ph. క్రమ షడ్భుజి; ఆరు భుజాల పొడుగు సమానంగా ఉన్న షడ్భుజి; ** regular solids, ph. [math.] సక్రమ ఘన రూపాలు; ** at regular intervals, ph. నియతికాలికంగా; * regularity, n. సక్రమత; అలవాటు; * regularization, n. క్రమబద్ధీకరణ; * regularly, adv. వతనుగా; క్రమవశాత్తూ; అలవాటు ప్రకారం; నియమానుసారంగా; నియతంగా; సాధారణంగా; నియతికాలికంగా; యథావిధిగా; * regulation, n. కట్టుబాటు; నిబంధన; నియంత్రణ; నియతి; * regulations, n. కట్టుబాట్లు; నిబంధనలు; నియమావళి; ప్రభుత్వ పద్ధతులు; చట్టములు; శాసనములు; వ్యవస్థాపనలు; * regulator, n. వ్యవస్థాపకి; నియంత్రకం; * Regulus, n. మఘ; మఖ; సింహ రాసిలో మొదటి నక్షత్రం; * rehabilitation, n. పునరావాసం; * rehearsal, n. ఒద్దిక; పూర్వప్రయోగం; పూర్వనటనం; * reign, n. (రెయిన్) ఏలుబడి; ఏలిక; రాజ్యం; * reign, (రెయిన్) v. i. ఏలు; * regression, n. తిరోగమనం; ** linear regression, ph. సరళ తిరోగమనం; దత్తాంశ బిందువుల స్థానంలో, వాటికి సమదూరంలో, ఉజ్జాయింపుగా ఒక సరళ రేఖని గీసే పద్ధతి; * rein, n. పగ్గం; కళ్లెం; (rel.) bridle; * reinstate, v. t. తిరిగి స్థాపించు; * reiterate, n. పునరుద్ఘాటించు; ద్విరుక్తించు; ఆమ్రేడించు; మళ్లా మళ్లా చెప్పు; * reiteration, n. పునరుద్ఘాటన; వీసనం; ముహుర్భాష; పౌనఃపున్యం; పౌనరుక్త్యం; ద్విరుక్తం; * reject, v. t. తిరస్కరించు; వదలిపెట్టు; నిరాకరించు; నిరసించు; త్రోసివేయు; ఆక్షేపించు; * rejection, n. తిరస్కారం; నిరసన; నిరాకరణ; ** rejection of food, ph. నిరసన వ్రతం; * rejoice, v. i. రమించు; * rejoinder, n. ప్రత్యుత్తరం; సమాధానం; ఎదురు జవాబు; బదులు; * rejuvenate, v. i. కొత్తగా బలం పుంజుకొను; * rejuvenation, n. కాయకల్పం; * relapse, n. తిరగబెట్టు; పునర్ ప్రకోపించు; * relation, n. బంధువు; చుట్టం; * relationship, n. (1) సంబంధం; సంపర్కం; ఇలాకా; (2) బంధుత్వం; చుట్టరికం; ** far-fetched relationship, ph. బాదరాయణ సంబంధం; * relative, adj. సాపేక్ష; పరస్పర; బాంధవ్య; ** relative address, ph. [comp.] సాపేక్ష విలాసం; * relative, n. బంధువు; చుట్టం; ** distant relative, ph. దూరపు బంధువు; అత్తప్పగారి పిత్తప్ప; అంతల పొంతల వాడు; * relativism, n. దృక్పథవాదం; ఒక రకం సాహిత్య విమర్శ; * relativistic, adj. సాపేక్ష; ** relativistic collapse, ph. సాపేక్ష సమాధి; * relativity, n. సాపేక్షత్వం; పరస్పరత్వం; పరస్పర సంబంధం; ** theory of relativity, ph. సాపేక్ష వాదం; సాపేక్షత్వ సిద్ధాంతం; * relax, v. t. సడలించు; * relaxation, n. సడలింపు; * release, n. విడుదల; విడత; విమోచన; ** release from sin, ph. పాప విమోచన; * released, adj. విడుదల చేయబడ్డ; ప్రోత్సారిత; * relevance, n. సుసంగతం; ప్రాసంగికత; * relevant, adj. సుసంగత; * release, v. t. విడుదల చేయు; విడుచు; విమోచన చేయు; * reliability, n. విశ్వసనీయత; * reliable, adj. విశ్వసనీయ; ** relied upon, ph. ఉపాశ్రిత; * relief, n. తెరిపి; ఉపశమనం; * relic, n. అవశిష్టం; * religion, n. మతం; (lit.) linking back the phenomenal to its source; * religious, adj. మత సంబంధమైన; ** religious endowment, ph. దేవాదాయం; * relinquish, v. i. వర్జించు; త్యజించు; * relish, n. ఉపదంశం; నంచుకోడానికి వీలయిన పచ్చడి వంటి పదార్థం; * remainder, n. శేషం; శిష్టపదం; బాకీ; మిగిలినది; * Remainder Theorem, n. శేష సిద్ధాంతం; The remainder theorem states that when a polynomial, f(x), is divided by a linear polynomial, x - a, the remainder of that division will be equivalent to f(a). ... It should be noted that the remainder theorem only works when a function is divided by a linear polynomial, which is of the form x + number or x - number; * remaining, adj. తక్కిన; తరువాయి; మిగిలిన; మిగత; తతిమ్మా; * remains, n. అవశేషములు; అస్థికలు; * remand, v. t. ఆజ్ఞాపించు; * remarriage, n. పునర్వివాహం; * remedy, n. మందు; చిట్కా; పరిహారం; ** home remedy, ph. గోసాయి చిట్కా; గృహ వైద్యం; * remind, v. i. స్మరించు; * remind, v. t. స్మరణకు తెచ్చు; జ్ఞాపకం చేయు; * reminiscence, n. స్మరణ; సంస్మరణ; స్మృతి; * remission, n. తగ్గుదల; తగ్గించుట; తగ్గింపు; తగ్గుముఖం; * remit, v. t. కట్టు; ఇరసాలు; * remittance, n. ఇరసాలు; * remission, n. సడలింపు; తగ్గుదల; ఉపశమనం; * remonstrate, v. t. మందలించు; * remorse, n. పశ్చాత్తాపం; శోకం; అనుతాపం; ఖేదం; * remote, adj. విదూర; సుదూర; దవిష్ఠ; ** remote control, ph. విదూర నియంత్రణ; * removal, n. తొలగింపు; నివారణ; హరణ; * remove, v. t. తొలగించు; వదలించు; ఊడ్చు; విఘటన చేయు; హరించు; * remuneration, n. ప్రతిఫలం; ప్రత్యుపకారం; చెల్లింపు; ముట్టింపు; * renaissance, n. (రినసాన్స్) పునరుద్ధరణ; పునరుజ్జీవనం; కొత్త జన్మ; కొత్త జీవితం; నవజాగృతి; * rendering, n. వర్ణన; వ్యాఖ్య; పాటని పాడడం; బొమ్మని గియ్యడం; భాషాంతరీకరణం చెయ్యడం; * rendezvous, n. (రాండెవూ) ముఖాముఖీ; కలిసే స్థానం; సంకేత ప్రదేశంలో కలుసుకోవడం; * renegade, n. మతభ్రష్టుడు; * rent, n. అద్దె; అద్దియ; బాడుగ; బేడిగ; భాటకము; కిరాయి; మక్తా; శిస్తు; * renter, n. అద్దెకున్నవాడు; మక్తేదారు; ముస్తాజరు; భాటకుడు; * renounce, v. t. త్యజించు; పరిత్యజించు; ఒదలిపెట్టు; * renovation, n. జీర్ణోద్ధరణ; మేల్కటం; * renown, n. పేరు; కీర్తి; ఖ్యాతి; * reorganization, n. పునర్వ్యవస్థీకరణ; * repairs, n. pl. మరమ్మత్తులు; * reparation, n. పరిహారం; * repartee, n. ఎదురుదెబ్బ; చతురోక్తి; బ్రహాణకం; * repeal, v. t. రద్దుచేయు; నిషేధించు; * repeat, v. t. ఆమ్‌రేడించు; మామరించు; * repeated, adj. పునరుక్త; జప; * repeatedly, adv. మళ్ళీ మళ్ళీ; మాటిమాటికీ; పునరుక్తంగా; * repentance, n. పశ్చాత్తాపం; నొచ్చుకోలు; * repertoire, n. సంగీత కచేరీలు; నాటకాలు, మొదలైన కళాఖండాలకి కాణాచి అయిన వ్యాపార బృందం; (see also) repertory * repertory, n. సముదాయ మంజరి; నిధి; ప్రాప్తిస్థానం; (see also) repository; repertoire; * repetition, n. పునరుక్తి; వల్లె; జపం; చర్వితచర్వణం; ద్విరుక్తం; పర్యాయోక్తి; అనుప్రాస; ** futility of repetition, ph. పునరుక్తి దోషం; * replacement, n. స్థానచ్యుతి; * reply, n. సమాధానం; జవాబు; బదులు; ప్రత్యుత్తరం; ప్రతివచనం; ప్రతివాదం; మాటకి తిరుగు మాట చెప్పడం; * report, n. (1) నివేదిక; నివేదన; (2) శబ్దం; ** preliminary report, ph. ప్రథమ నివేదిక; ** press report, ph. పత్రికా నివేదిక; ** progress report, ph. పురోగమన నివేదిక; * reporter, n. విలేకరి; అనుకర్త, anukarta, అనువక్త, anuvakta ** press reporter, ph. పత్రికా విలేకరి; * repose, n. విశ్రమం; ** angle of repose, ph. విశ్రమ కోణం; The angle at which a pile of rocks, sand, or dirt settles after a while; ** position of repose, ph. విశ్రమ స్థానం; * repose, v. i. నడ్డి వాల్చు; విశ్రాంతికై జేరగిలబడు; * repository, n. అగారం; భాండాగారం; కాణాచి; * reprehend, v. t. కోపించు; నిందించు; అభిశంసించు; * represent, v. t. (1) ప్రాతినిధ్యం వహించు; (2) వర్ణించు; నివేదించు; సంకేతించు; * representative, adj. ప్రాతినిధ్యపు; ** representative government, ph. ప్రాతినిధ్యపు ప్రభుత్వం; * representative, n. ప్రతినిధి; హేజీబు; * repress, v. t. అణగదొక్కు; * repression, n. అణగదొక్కడం; దమనం; దమననీతి; * reprimand, v. t. తిట్టు; చివాట్లుపెట్టు; కోప్పడు; కసురు; మందలించు; నిందించు; * reprint, n. (1) పునర్ముద్రణ; (2) పునర్ముద్రణ పత్రం; * reprisal, n. ప్రతీకారం; ఎదురుదెబ్బ; * reproach, v. t. నిందించు; దూషించు; * reproach, n. గర్హనం; నింద; దూషణ; ఆడిక; * reproachable, n. గర్హనీయం; * reproduction, n. పునరోత్పత్తి; సంతానోత్పత్తి; ప్రత్యుత్పత్తి; పిల్లలు పుట్టుట; see also regeneration; * reproductive, adj. పునరోత్పాదక; ప్రత్యుత్పత్తి; ** reproductive hormones, ph. ప్రత్యుత్పత్తి హార్మోనులు; ప్రత్యుత్పాదక హార్మోనులు; * reprove, v. t. కోప్పడు; కూకలేయు; చివాట్లు పెట్టు; గద్దించు; * reptile, n. సరీసృపం; ఉరోగామి; * republic, n. గణరాజ్యం; గణతంత్ర రాజ్యం; ** Republic Day, ph. గణరాజ్య దినోత్సవం; * repudiate, v. t. నిరాకరించు; సమర్థించకుండా ఉండు; తోసిపుచ్చు; విడనాడు; * repudiation, n. నిరాకరణ; * repulse, v. t. ఓడించు; తోసివేయు; వికర్షించు; * repulsion, n. (1) వికర్షణ; (2) ప్రతిహతం; అసహ్యం; ఏవగింపు; * repulsive, n. వికర్షక; అసహ్యకరమైన; * reputation, n. పరపతి; పరువు; ప్రతిష్ట; కీర్తి; ఖ్యాతి; * reputed, adj. కీర్తికెక్కిన; కీర్తివంతమైన; వాసికెక్కిన; * request, v. t. కోరు; అడుగు; మనవి చేయు; విన్నపించు; అభ్యర్ధించు; * requiem, n. సంతాప గీతం; శోక గీతం; చనిపోయిన వారి యెడల సంతాపం ప్రకటిస్తూ చదివేది; * request, n. మనవి; విన్నపం; నివేదన; ప్రార్థన; కోరిక; అభ్యర్థన; * required, adj. కావలసిన; ఆపేక్షిత; * requirements, n. కావలసినవి; ఆపేక్షితాలు; కాంక్షితాలు; * rescue, n. పరిత్రాణం; రక్షించడం; * research, n. పరిశోధన; శోధన; పునస్సంశోధన; కృషి; అన్వేషణ; అన్వీక్షణ: అరయిక; ** research paper, ph. పరిశోధనా పత్రం; ** research methodology, ph. పరిశోధనా పద్ధతి; * researcher, n. జిజ్ఞాసువు; m. పరిశోధకుడు; పునస్సంసోధకుడు; f. పరిశోధకురాలు; ఆదిత్సువు; * resemblance, n. పోలిక; సారూప్యం; తౌల్యం; * reservation, n. ప్రత్యేకింపు; కేటాయింపు; రిజర్వేజన్; * reserved, adj. (1) ప్రత్యేకింపబడ్డ; రిజర్వు చెయ్యబడ్డ; (2) ముభావంగా ఉన్న; * reserves, n. pl. నిల్వలు; * reservoir, n. (1) నిధి; టెంకి; తొట్టి; ఆశయం; (2) తటాకం; చెరువు; కొలను; సరస్సు; సముద్రం; జలాశయం; సాగరం; తొట్టి; ** reservoir of mercy, ph. కరుణానిధి; కరుణాసముద్రుడు; ** reservoir of urine, ph. మూత్రాశయం; ** reservoir of virus, ph. విషాణుటెంకి; విషాణాశయం; ** reservoir of water, ph. జలాశయం; నీరుటెంకి; * reside, v. i. నివసించు; ఉండు; * residence, n. నివాసం; నివేశనం; ఉండేచోటు; ఉనికిపట్టు; ఇల్లు; ఇరవు; అవస్థానము; * resident, n. నివాసి; స్థాత; వాస్తవ్యుడు; ఉండువాడు; సాకీను; * residential, adj. నివాస; నివసించే; * residents, n. pl. నివాసులు; వాస్తవ్యులు; మనికులు; ఉండువారు; * residual, adj. అవశేష; అవశిష్ట; మిగిలిన; * residue, n. మిగిలినది; లోతక్కువ; అవశేషం; అవశిష్టం; అవక్షేపం; శేషం; ఉచ్ఛేషం; గసి; పిప్పి; ** residue class, ph. [math.] శేషవర్గం; * resign, v. i. రాజీనామాచేయు; విసర్జించు; వదలుకొను; ** resign oneself to, ph. ఆశ వదలుకొను; రాజీపడు; * resignation, n. రాజీనామా; * resin, n. సర్జరసం; సర్జం; సజ్జం; రాల; రాళ; అరపూస; లాక్ష; గుగ్గిలం; Material science and polymer chemistry define resin as a highly viscous and solid substances obtained from plants or synthetically produced; It itself is the mixture of several organic compounds namely terpenes. It is produced by most of the woody plants when these plants get an injury in the form of cut. * resist, v. i. ఎదిరించు; ప్రతిఘటించు; నిరోధించు; మొరాయించు; * resistance, n. (1) అవరోధం; ప్రతిఘటన; నిరోధం; అడ్డగింత; (2) భౌతిక చలనంలో ఎలా ఐతే ఘర్షణ చలనాన్ని నిరోధిస్తుందో, అలాగే పదార్థములందు ఎలక్ట్రాన్ల చలనాన్ని కూడా నిరోధించే గుణాన్ని రెసిస్టెన్స్ అంటారు; * resistivity, n. అవరోధకత్వం; నిరోధకత్వం; ఒక ధాతువు ఎంత మేరకు కరెంటు పంపగలదు (పంపలేదు) అన్నదానికి కొలమానం ఈ రెసిస్టివిటీ; ** electrical resistivity, ph. విద్యున్నిరోధకత్వం; విద్యున్నిరోధక గుణం; * resistor, n. అవరోధకి; నిరోధకి; నిరోధకం; * resolution, n. (1) నిశ్చయం; నిశ్చితార్థం; నిర్ణయం; పరిష్కారం; తీర్పు; తీర్మానం; సంకల్పన; (2) వియోజనం; ** resolution of forces, ph. బలాల వియోజనం; శక్తులని విడగొట్టడం; * resolve, n. సంకల్పం; కృతనిశ్చయం; ** political resolve, ph. రాజకీయ సంకల్పం; * resolve, v. i. (1) సంకల్పించు; (2) పరిష్కరించు; పొక్తుపరచు; (3) విడదీయు; * resolved, n. నిశ్చితం; నిర్ణయించబడినది; * resolver, n. పరిష్కర్త; * resonance, n. అనుకంపం; అనునాదం; ముఖరితం; ** resonant circuit, ph. ముఖరిత వలయం; అనుకంప వలయం; * resort, n. ఠికానా; * resound, n. ప్రతిధ్వని; మారుమోత; ** resourceful idea, ph. ఉపాయం; * resourcefulness, n. సమయస్పూర్తి; * resources, n. వనరులు; ** energy resources, ph. శక్తి వనరులు; ** water resources, ph. నీటి వనరులు; * respect, n. గౌరవం; అభిమానం; ప్రతిపత్తి; పరువు; పేరిమి; ** self respect, ph. ఆత్మగౌరవం; ఆత్మాభిమానం; * respectable, adj. గౌరవించదగిన; గౌరవనీయమైన; మాననీయమైన; మర్యాద చూపదగిన; ** respectable man, ph. గృహమేధి; గృహస్థు; * respectful, adj. గౌరవం తెలిపే; మర్యాద గల; సాదర; * respectfully, adv. సాదరంగా; * respectively, adv. ఆదిమధ్యాంత్య మంత్యంగా; యథాసంఖ్యానుసారంగా; క్రమానుసారంగా; వరుసగా; * respiration, n. శ్వాసప్రక్రియ; * respiratory, adj. శ్వాసకి సంబంధించిన; ** respiratory center, ph. శ్వాస కేంద్రం; ** respiratory process, ph. శ్వాసక్రియ; ** respiratory system, ph. శ్వాసమండలం; * respite, n. తెరిపి; * resplendent, adj. ఉజ్జ్వల; జిగేలుమనే; మిరుమిట్లుగొలిపే; * respondent, n. ఉత్తరవాది; * response, n. ప్రతిస్పందన; జవాబు; ప్రత్యుత్తరం; ప్రతికార్యం; ప్రతికరం; ప్రతికర్మం; ప్రతిక్రియ; ఆలోచన, వివేచనతో కూడిన ప్రతిస్పందన; * responsible, adj. పూచీగల; బాధ్యతగల; ** responsible person, ph. ధురంధరుడు; జవాబుదారుడు; * responsibility, n. (1) కర్తవ్యం; (2) బాధ్యత; పూచీ; జవాబుదారీ; ధుర్యత; ధుర; మోపుదల; ఉత్తరవాదం; ** without responsibility, ph. నిష్‌పూచీ; పూచీ లేకుండా; బాధ్యత లేకుండా; * rest, adv. మిగతా; మిగిలిన; తతిమ్మా; * rest, n. (1) విరామం; విశ్రాంతి; విశ్రమం; విరతి; ఊరట; ఉడుకువ; (2) నిశ్చలత్వం; (3) తరవాయి; మిగిలినది; * rest, v. i. విశ్రమించు; విరమించు; * restlessness, n. సమరతి; ** resting point, ph. విరామస్థానం; * restaurant, n. ఫలహారశాల; భోజనశాల; భోజనాలయం; (rel.) hotel; * restoration, n. పునస్థాపనం; పునఃస్థాపనం; * restraint, n. నిగ్రహం; అదుపు; సంయమనం; * restricted, adj. పరిచ్ఛిన్న; సంకుచితమైన; * restriction, n. ఆంక్ష; * result, n. (1) ఫలం; ఫలితం; పర్యవసానం; (2) సమాధానం; * resultant, n. తత్ఫలితం; ఫలితాంశం; * resume, n. (రెసుమే) సంక్షిపంగా సొంత అర్హతలని వివరించే పత్రం; (note) C.V. విస్తారంగా అర్హతలని వివరించే పత్రం; * resume, v. i. (రెసూం) తిరిగి ప్రారంభించు; మధ్యలో ఆపిన పనిని తిరిగి చేయడం మొదలు పెట్టు; * resurrection, n. పునరుత్థానం; * retail, adj. చిల్లర; టోకు కానిది; * retain, v. t. (1) ఉంచు; (2) మిగుల్చు; అట్టేపెట్టు; * retaliation, n. ప్రతీకారం; ప్రతిఘటన; కసితీర్చుకొనడం; ప్రతిహింస; దెబ్బకు దెబ్బ తియ్యడం; * retard, v. i. మందించు; మందగింపజేయు; * retardation, n. మాంద్యత; ** mental retardation, ph. బుద్ధి మాంద్యత; * retarded, adj. మందించిన; ** retarded brain, ph. మందగించిన మెదడు; * retentivity, n. ధారణ; ధారణశక్తి; * reticence, n. మాట్లాడకుండా తటస్థంగా ఊరుకోవడం; మౌనం వహించడం; గుట్టుగా ఉండడం; * reticent, adj. గుట్టు; ముభావం; తటస్థం; బయటకి తేలకుండా ఉండే స్వభావం వ్యక్తం చెయ్యడం; * retina, n. అక్షపటలం; మూర్తీపటలం; * retinitis, n. అక్షపటలదాహం; అక్షపటలం వాపు; * retinue, n. భృత్యబృందం; భృత్యవర్గం; పరిజనం; మంది; బలగం; మందిమార్బలం; పరివారం; వందిమాగదులు; * retire, n. విరమించు; నిష్ర్కమించు; పదవీవిరమణ చేయు; * retort, n. (1) బట్టీ; (2) తోకబుడ్డి; ఝారీ; (3) ప్రత్యాక్షేపం; తిరుగు జవాబు; * retreat, v. i. తగ్గు; సన్నగిల్లు; వెనుకంజ వేయు; * retribution, n. పాపఫలం; ప్రతిఫలం; * retroflex, adj. [ling.] ప్రతివేష్టిత; మూర్థన్య; ఒంచిన; ఒంపు తిరిగిన; వెనక్కి తిరిగిన; ఉచ్చరించేటప్పుడు నాలుకని వెనక్కి తిప్పి పై పంటి ఎగువని ఆనించడం; ఉ: ట ఉచ్చారణ; ** retroflex flap, ph. ప్రతివేష్టిత తాడితం; మూర్థన్య తాడితం; ** retroflex fricative, ph. మూర్థన్య ఈషత్ స్పృష్టం; ** retroflex stop, ph. ప్రతివేష్టిత స్పర్శం; మూర్థన్య స్పర్శం; * retroflex, n. మూర్థన్యం; * retroflexes, n. మూర్థన్యములు; ప్రతివేష్టితములు; నాలుకని మడత పెట్టి నోటి కప్పుకి తగిలించి పలికేవి; ట, ఠ, డ, ఢ, ణ; ** retrograde motion, ph. తిరోగమనం; పశ్చగమనం; వక్రగతి; వక్రించిన గమనం; వెనక్కి నడవడం; * retrogressive, adj. అధోగమన; తిరోగమన; * retrogressive, adj. అధోగమన; తిరోగమన; * retrospection, n. సింహావలోకనం; పునర్విమర్శ; పునఃపరిశీలన; వెనక్కి చూడడం; * rev. v. t. తిరిగే చక్రం యొక్క జోరు పెంచడం; యంత్రం యొక్క జోరు పెంచడం; * reveal, v. i. వెలరించు; వెలార్చు; బయటపెట్టు; * revelation, n. వెలరింపు; వెలవరింపు; ద్యోతకం; శృతి; * revel, v. i. కులుకు; * revenge, n. ప్రతీకారం; ప్రతిహింస; కసితీర్చుకొనడం; పగ సాధించడం; * revenue, n. కోశాదాయం; ఆయం; రాజస్వం; పరుపతం; ప్రభుత్వ కోశానికి వచ్చే ఆదాయం; ** land revenue, ph. శిస్తు; ** revenue inspector, ph. పరుపతం సంధాత; * reverberate, v. i. ప్రతిధ్వనించు; పిక్కటిల్లు; * reverberation, n. ప్రతికంపం; ప్రకంపన; ప్రతిశృతి; * reverse, adj. ప్రత్యవాయ; వ్యతిరేక; ** reverse order, ph. వ్యతిరేక క్రమం; * reverse, n. ఉల్టా; వెనక్కి; తిరగేసి; (ant.) obverse; * reverse, v. t. తిరగవేయు; * reversible, adj. ఉత్క్రమణీయ; తిరగెయ్యడానికి వీలైన; * revetment, n. రాతిచపటా; రాతిమలామా; నెలకట్టు; బందోబస్తు చెయ్యడానికి కట్టే రాతికట్టడం; * review, n. (1) సమీక్ష; పరిశీలన; గ్రంథ పరిచయం; (2) పునర్విచారణ; పునర్విమర్శ; పునశ్చరణ; పునరావలోకనం; ప్రత్యాలోచన; * review, v. t. (1) సమీక్షించు; (2) పునర్విచారణ చేయు; చింతన చేయు; * revise, v. t. సవరించు; సంస్కరించు; * revision, n. సవరింపు; సవరణ; సంస్కరింపు; సంస్కరణ; * revive, v. i. పుంజుకొను; తేరుకొను; * revival, n. పునరుజ్జీవనం; * revolt, n. విప్లవం; తిరుగుబాటు; పితూరి; * revolt, v. i. తిరుగబడు; * revolution, n. (1) విప్లవము; తిరుగుబాటు; (2) పరిభ్రమణం; చుట్టుతిరగడం; ** clockwise revolution, ph. ప్రదక్షిణం; గడియారపు ముల్లు తిరిగే దిశలో చుట్టి రావడం; గుడుల చుట్టూ గానీ, అగ్ని హోత్రుని చుట్టూగానీ, మహనీయుల చుట్టూగానీ కుడివైపుగా తిరగడం; ** counter clockwise revolution, ph. అప్రదక్షిణం; గడియారపు ముల్లు తిరిగే దిశకి ఎదురు దిశలో చుట్టి రావడం; ** green revolution, ph. హరిత విప్లవం; ** industrial revolution, ph. పారిశ్రామిక విప్లవం; * revolve, v. t. చుట్టుతిరుగు; ప్రదక్షిణచేయు; * revolver, n. తిరుగుడు పిస్తోలు; ప్రయత్నం లేకుండా తూటాలను ప్రక్షేపణ స్థానానికి సరఫరా చేసే పిస్తోలు; * revulsion, n. ఏహ్యభావం; అసహ్యం; ఏవగింపు; * reward, v. t. అనుగ్రహించు; బహూకరించు; * reward, n. (1) ప్రతిఫలం; ఫలం; (2) పారితోషికం; పసదనం; * Rh-factor, n. రీసస్ కారణాంశం; రక్తంలోని ఎర్ర కణాల మీద కనిపించే ఒక రకం ప్రాణ్యపు బణువు (protein molecule); ఈ రకం ప్రాణ్యపు బణువు రీసస్ జాతి కోతులలో కనిపించింది కనుక ఈ పేరు పెట్టేరు; * rhapsody, n. అసంగతకావ్యం; తల తోకలేని కావ్యం; * rheumatism, n. కీళ్లవాతం; * rhetoric, n. భాషాలంకార శాస్త్రం; * rhetorical, adv. అలంకారయుక్తంగా; భాషాభేషజం తప్ప భావశూన్యంగా ఉండడం; కేవలం తన వాదనని బలపరచడానికి మాత్రమే వాడబడిన భాషావిశేషాలతో కూడి ఉండిన; * rhino, adj. ముక్కుకి సంబంధించిన; * rhinoceros, n. ఖడ్గమృగం; గండ మృగం; ముక్కొమ్మమెకము; ఏకశృంగం; శ్వేతవరాహం; * rhizoid, n. దుంప; నులివేరు; మూల తంతువు; * rhizome, n. భూగర్భకాండం; కొమ్ము; * rhombus, n. రాంబస్; సమాంతర చతుర్భుజం; ఎదురెదురు భుజాలు సమాంతరంగాను, సమంగానూ ఉన్న చతుర్భుజం; [[File:Rhombohedron.svg|thumb|right|Rhombohedron]] * rhombohedral, adj. సమాంతరచతుర్ముఖ; ఎదురెదురు ముఖాలు సమాంతరంగాను, సమంగానూ ఉన్న చతుర్భుఖం; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''--USAGE NOTE: rhombohedron * In solid geometry, a rhombohedron is a three-dimensional figure like a cube, except that its faces are not squares but rhombi. It is a special case of a parallelepiped where all edges are the same length. Trigonal trapezohedron, Right rhombic prism, and oblique rhombic prism are special shapes that lie between a cube and a rhombohedron.''' |} * * rhubarb, n. రేవలచిన్ని; రేవల్చిన్ని; తోటకూర వంటి ఈ ఆకుకూర కాడలు వండుకు తినవచ్చు కానీ, ఆకులు తినకూడదు; ఆకులలో ఆగ్జాలిక్ ఆమ్లం అత్యధికంగా ఉండడం వల్ల అవి విష తుల్యం; * rhyme, n.అంత్యప్రాస; అంత్యానుప్రాస; * rhythm, n. లయ; తాళగతి; * rhythmic cycle, ph. తాళం; * rib, n. పక్క ఎముక; పర్శుక; పార్శ్వాస్తి; డొక్క; ** rib cage, ph. పర్శుక పంజరం; * ribbon, n. కంగోరు; నాడా; రిబ్బను; * ribosome, n. రైబోకాయం; (ety.) composite of ribonucleic acid (RNA) and microsome; * rice, n. (1) బియ్యం; తండులం; దంచిన ధాన్యం; (2) అన్నం; ఉడకబెట్టిన అన్నం; ** broken rice, ph. నూకలు; ** cooked rice, ph. వరి అన్నం; అన్నం; శాల్యోదనం; ఓగిరం; బోనాలు; అత్తు; ** flattened rice, ph. అటుకులు; ** parboiled rice, ph. ఉప్పుడు బియ్యం; partially boiled rice; ** popped rice, ph. పేలాలు; ** pounded rice, ph. దంపుడు బియ్యం; ** puffed rice, ph. మురమరాలు; బొరుగులు; ** wild rice, ph. నీవారం; నీవారాలు; ** rice cooked in milk, ph. పొంగలి; * rich, adj. గొప్ప; మోతుబరు; సంపన్నమైన; * ricinus, n. ఆముదపుచెట్టు; * rickettsiae, n. pl. రికెట్సియే; బేక్టీరియాకీ, వైరసులకీ మధ్యగా ఉండే సూక్ష్మ జీవులు; వీటివల్లనే టైఫస్ జ్వరం వస్తుంది; * rickets, n.అస్థిమార్దవం; (lit.) softening of the bones; * riddles, n. పొడుపు కథలు; తలబీకరకాయలు; కైపదాలు; ప్రహేళికలు; చిక్కు సమస్యలు; కుమ్ముసుద్దులు; బురక్రి బుద్ధిచెప్పే సమస్యలు; మెదడుకి మేతవేసే మొండి సమస్యలు; * ride, n. సవారీ; * ride, v. t. సవారీ చేయు; * rider, n. (1) రౌతు; సవారీ చేసేవాడు; (2) తాజాకలం; అనుబంధ సిద్ధాంతం; * ridge, n. మిట్ట; * ridicule, n. కోడిగం; పరిహాసం; ఎగతాళి; * ridicule, v. t. పరిహసించు; అపహసించు; ఎకసక్కేలాడు; ఎద్దేవాచేయు; * ridiculous, adj. హాస్యాస్పదమైన; నవ్వు పుట్టించే; * rigmarole, n. తతంగం; * Rigel, n. (రైజెల్) వృత్రపాద నక్షత్రం; * right, n. (1) ఒప్పు; తప్పుకానిది; (2) హక్కు; స్వామ్యం; (3) సమమైన; సరి అయిన; (4) కుడి; వల; వలవల; దక్షిణ; ** birthright, n. జన్మ హక్కు; ** fundamental right, ph. ప్రాథమిక హక్కు; ** right angle, ph. సమకోణం; లంబ కోణం; రుజు కోణం; ** right-angled triangle, ph. సమకోణ త్రిభుజం; లంబకోణ త్రిభుజం; సమ త్రిభుజం; ** right ascension, ph. [astronomy] విష్ణువాంశ; ఆకాశగోళం మీద రేఖాంశం వంటిది; the longitude on the celestial sphere; the east-west coordinate by which the position of a celestial body is ordinarily measured; more precisely, the angular distance of a particular point measured eastward along the celestial equator from the Sun at the March equinox to the point in the question above the earth; [see also] declination; ** right hand, ph. కుడిచేయి; వల కేలు; దక్షిణ హస్తం; ** right-handed, ph. కుడిచేతి వాటం; దక్షిణ కర; ** right side, ph. వలపల; ** right triangle, ph. లంబకోణ త్రిభుజం; ** right-wing, ph. దాక్షిణ్య భావాలున్న పక్షం; * righteous, adj. ధార్మిక; * rights, n.హక్కులు; స్వామ్యములు; * rigid, adj. కక్కస; * rigmarole, n. సోది; గొడవ; తల, తోక లేని వాక్ ప్రవాహం; * rigor mortis, n. మరణావష్టంబనం; శవం కొయ్యబారడం; * rim, n. (1) అంచు; (2) నేమి; టైరు అతికించడానికి వాడే చట్రం; (3) కప్పీ; * rind, n. పండ్లయొక్క తొక్క; * rinderpest, n. కింక; * ring, n. (1) వలయం; వర్తులం; (2) ఉంగరం; అంగుళి; అంగుళీయకం; (3) శబ్దం; (4) [Math.] చక్రం; గణితంలో వచ్చే ఒక ఊహనం; ఉదాహరణకి పూర్ణాంకముల సమితి (అనగా, ... -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3,...) ని చక్రం అంటారు. మరొక విధంగా చెప్పాలంటే ఒక సమితిలోని సభ్యులతో కూడికలు, గుణకారాలు చెయ్యగా వచ్చే సమాధానం కూడ ఆ సమితిలోనే ఉంటే ఆ సమితిని "చక్రం" అంటారు; ఉదాహరణకి పైన చూపిన సమితిలో ఏ రెండు సభ్యులని తీసుకుని కలిపినా, గుణించినా వచ్చే సమాధానం ఆ సమితిలోనే దొరుకుతుంది; * ring, v. i. మోగు; * ring, v. t. మోగించు; కొట్టు; * ringer, n. నాగవాసం; ఘంటా ప్రతీకం; గంటలో మధ్య వేలాడే కాడవంటి లోహ విశేషం; (2) ముమ్మూర్తులా మరొక వ్యక్తి రూపంలో ఉన్న మనిషి; * ringing, n. హోరు; గింగురుమను శబ్దం; మారుమోత; * ringworm, n. తామర; ఒక చర్మరోగం; * rinse, v. t. జాడించు; తొలుచు; ప్రక్షాళించు; పుక్కిలించు; గండూషించు; * rinsing, n. ప్రక్షాళనం; తొలచడం; * riot, n. దొమ్మీ; * rip, v. t. చింపు; చించు; చీల్చు; విదారించు; * riparian, adj. నదీతీరానికి సంబంధించిన; ** riparian rights, ph. నదీజలాలపై నదీతీరవాసుల హక్కులు; * ripe, adj. పండిన; ముగ్గిన; మాగిన; పక్వమైన; పరిపక్వం చెందిన; ** half ripe, ph. దోరగా పండిన; దోరగా ముగ్గిన; * ripen, v. i. పండబారు; ముగ్గు; మాగు; * ripen, v. t. పండబెట్టు; ముగ్గించు; ముగ్గబెట్టు; మాగబెట్టు; * ripple, n. అల; చిరు అల; * rise, v. i. లేచు; ఉదయించు; ** rise and fall, ph. లేవడం; పడడం; ఉదయాస్తమయాలు; ఎగుడు, దిగుళ్లు; హెచ్చుతగ్గులు; నిమ్నోన్నతలు; ఉత్థానపతనాలు; * risk, n. నష్టభారం; నష్టాన్ని భరించగలిగే స్థోమత; తెగింపు; తెగించగలిగే స్థోమత; * rite, n. కర్మకాండ; విధి; కర్మ; ** funeral rite, ph. ఉత్తరక్రియ; కర్మకాండ; * ritual, n. కర్మకాండ; తంతు; సంస్కారవిధి; ఆచారం; * rival, n. ప్రతిద్వంది; ప్రత్యర్థి; ప్రతిస్పర్ధి; స్పర్ధాళువు; పోటీదారుడు; దంట; * rivalry, n. పోటీ; విజిగీష; ప్రతిస్పర్ధ; దంటతనం; * river, n. నది; నదము; వాక; ఏఱు; సావిని; స్రవంతి; తరంగిణి; ధుని; వాహిని; see also tributary; ** perennial river, ph. నిత్య తరంగిణి; నిత్య ప్రవాసిని; జీవనది; ఎల్లసావిని; ఎల్లేఱు; ** river basin, ph. నదీక్షేత్రం; * rivet, n. ఉట్టచీల; [[File:Rock_armour_revetment_Hampton-on-Sea.JPG|right|thumb|330px-Rock_armour_revetment_Hampton-on-Sea.JPG]] * rivettment, n. కరకట్ట; జల ప్రవాహానికి ఒడ్డు కోసుకుపోకుండా ఉండడానికి వేసే తాపడం; * rivulet, n. వాఁగు; * roach, n. బొద్దింక; * road, n. వీధి; మార్గం; దారి; తోవ; తెరువు; రహదారి; బాట; రస్తా; రోడ్డు; ** main road, ph. పెద్దవీధి; ప్రతోళి; రహదారి; * roam, v. i. వలితిరుగు; తిరుగు; చరించు; అభిచరించు; * roamer, n. అభిసంచారి; * roar, n. (1) గర్జన; బిగ్గరైన నవ్వు; (2) హోరు; ** roar of a lion, ph. సింహ గర్జన; ** roar of a sea, ph. సముద్రపు హోరు; * roar, v. i. (1) గర్జించు; గాండ్రించు; బిగ్గరగా నవ్వు; (2) హోరు పెట్టు; * roaring, n. గర్జించడం; హోరు పెట్టడం; బిగ్గరగా నవ్వడం; ** roaring in the ear, ph. చెవిలో హోరు పెట్టడం; * rob, v. t. దోచు; కాజేయు; దొంగిలించు; * robber, n. దోపరి; బందిపోటు; తెరువాటుకాడు; కొల్లరి; (rel.) burglar; thief; * robbery, n. దోపిడీ; * robot, n. కూకరు; చాకరు; గణకరు; రోబాట్; కూలి పనిచేసే కంప్యూటరు; చాకిరీ చేసే కంప్యూటరు; see also automaton, android, bot * rock, n. రాయి; ** rock salt, ph. రాతి ఉప్పు; గనులలో దొరికే ఉప్పు; NaCl; ** crushed rock, ph. కంకర రాయి; * rock, v. i. ఊగు; * rock, v. t. ఊపు; * rocky, adj. శిలామయం; రాతిపారు; * rocket, n. అవాయి; రాకెట్టు; * rod, n. దండం; చువ్వ; ఊస; కమ్మి; కోపు; పాళా; శలాకం; * rodent, n. పళ్లతో కొరికే సామర్ధ్యం ఉన్న ఎలుక, ఉడుత జాతి చిన్న జంతువు; * rods and cones, n. శలాకాలు; శంకువులు; * rogue, adj. శరండు; దగుల్బాజీ; మదించిన; ** rogue elephant, ph. మదించి, పిచ్చెక్కిన ఏనుగు; మంద కట్టడికి దూరంగా ఉండి విచ్చలవిడిగా తిరిగే ఏనుగు; ** rogue nation, ph. శరండ దేశం; కట్టుబాట్లలో ప్రవర్తించని దేశం; * rogue, n. త్రాష్టుడు; వెధవ; శరండుడు; దగుల్బాజీ; కట్టుబాటుని తోసిపుచ్చి ప్రవర్తించు వ్యక్తి; * role, n. పాత్ర; భూమిక; * roll, n. చుట్ట; * roll, v. t. చుట్టు; దొర్లించు; పొర్లించు; ఉరలించు; * roll, v. i. చుట్టు; దొర్లు; పొర్లు; ఉరలు; * roller, n. లోఠీ; రోలరు; * rolling, adj. ఘూర్ణితం; ** rolling waters, ph. తరంగ ఘూర్ణితం; * rolling pin, n. అప్పడాల కర్ర; * Roman candle, n. మతాబా; పువ్వోత్తి; * romance, n. (1) ప్రేమగాథ; (2) భావుకత; రసాస్వాదన; * romantic, adj. (1) ప్రేమ; (2) కాల్పనిక; భావనాత్మక; రసాస్వాదక; * romanticism, n. కాల్పనికవాదం; కాల్పనికోద్యమం; భావుకత ఉద్యమం; ప్రకృతి సౌందర్యాన్ని ఆస్వాదించి, ఆనందించే ఉద్యమం; * rome, n. రోమా నగరి; ఇటలీదేశ రాజధాని నగరం; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''--USAGE NOTE: roman, romance ..."The group of words with the root "roman" in the various European languages, such as "romance" and "Romanesque", has a complicated history, but by the middle of the 18th century "romantic" in English and romantique in French were both in common use as adjectives of praise for natural phenomena such as views and sunsets, in a sense close to modern English usage but without the amorous connotation. The application of the term to literature first became common in Germany, where the circle around the Schlegel brothers, critics August and Friedrich, began to speak of romantische Poesie ("romantic poetry") in the 1790s, contrasting it with "classic" but in terms of spirit rather than merely dating. In Telugu, someone with better sense, instead of a literal translation, came up with a nice term (భావ, భావుకత) that reflects the spirit of this movement!" (Dr. Suresh Kolichala) ... "Romantic poetry in English is essentially a rebellion against the classical or neoclassical norms of literature. ‘Romantic’ has the connotation of giving prime importance to imagination/emotions of the poet/writer. W. Wordsworth, ST Coleridge and William Blake are the first generation poets. Byron, Shelley and Keats are second generation poets. Each of these poets, of course, have their own uniqueness, they didn’t follow a manifesto. The rebellion is a two pronged attack on classicism: both in content and form. In essence subjectivity gained currency over objectivity. One consequence: English drama almost disappeared. Common people and their language got accepted as worthy of literature. The background is the French Revolution." - Mani Sarma''' |} * * roof, n. (1) కొప్పు; కప్పు; ఇంటి కప్పు; నీధ్రం; (2) మిద్దె; ** roof garden, ph. మిద్దె తోట; ** roof overhang, ph. చూరు; * rook, n. (1) చదరంగంలో ఒక పిక్క (ఏనుగు); (2) సితనీల చంచు కాకం; తెలుపు, నలుపు కలిసిన చంచువు (ముక్కు) కల ఒక రకం కాకి; [biol] Corvus frugilegus; * room, n. గది; చోటు; ఖాళీ; శాల; ఇల్లు; ** bed room, ph. పడక గది; ** drawing room, ph. ముందు గది; ఆవిందకం; నట్టిల్లు; ** guest room, ph. చుట్టిల్లు; ** living room, ph. మసిలే గది; నట్టిల్లు; ** reading room, ph. పఠనశాల; * root, n. (1) మూలం; మొదలు; మాతృక; ధాతువు; కుదురు; (2) వేరు; (3) అంశ; ** adventitious root, ph. ఊడ; ** aerial root, ph. అబ్బురపు వేరు; ** bulbous root, ph. దుంప; గడ్డ; ** complex root, ph. సంక్లిష్ట మూలం; ** cube root, ph. ఘన మూలం; ** imaginary root, ph. కల్పిత మూలం; ** real root, ph. నిజ మూలం; వాస్తవ మూలం; ** square root, ph. వర్గ మూలం; ** strike root, ph. నాటుకొను; వేరూను; ** root cap, ph. వేరు ఒర; * root, v. i. వేరూను; * roots, n. pl. వేళ్లు; * rope, n. మోకు; తాడు; రజ్జువు; పాశం; see also cord, string; * rosary, n. జపమాల; అక్షమాల; అక్షసరం; అక్షసూత్రం; * rose, n. గులాబీ; * roselle, n. గోగు; తమరత చెట్టు; * roseola, n. వేపపువ్వు; పసితనంలో వచ్చే ఒక జబ్బు; గులాబీ రంగులో ఉన్న పేత వంటి రోగ విశేషం; see also rubbeola and rubella; * rosewater, n. హిమాంబువు; * rosewood, n. నూకమాను; జిట్రేగు; * rosemary, n. రస్మేరీ; [bot.] Rosemrinus officinalis; పాశ్చాత్యదేశాలలోని వంటలలో వాడే ఒక ఆకు సుగంధ ద్రవ్యం; * roster, n. ఆసామీవారీ; సిబ్బంది జాబితా; * rostrum, n. వేదిక; * rot, n. కుళ్లు; * rot, v. i. కుళ్లు; * rotary, adj. తిరిగెడు; భ్రమణ; ఘూర్ణ; ** rotary furnace, ph. ఘూర్ణ కొలిమి; తిరుగుడు కొలిమి; * rotation, n. భ్రమణం; ఆత్మభ్రమణం; ఆత్మప్రదక్షిణం; తిరుగుడు; చక్రగతి; (rel.) revolution; ** rotation of earth, ph. భూభ్రమణం; భూమి యొక్క ఆత్మప్రదక్షిణం; * rotor, n. కదురు; * rotor, n. కదురు; యంత్రంలో గిరగిర తిరిగే భాగం; * rouge, n. (రూజ్) బుక్కా; బుగ్గలకి రాసుకొనే ఎరన్రి గుండ; * rough, adj. (రఫ్) రూక్ష; స్థూల; చిత్తు; గరుకు; కచ్చా; ముతక; మొరటు; బరక; ** rough account, ph. కచ్చా కిర్దీ; చిత్తు లెక్క; ** rough surface, ph. గరుకు తలం; గరుకైన ప్రదేశం; * roughly, adv. (రఫ్‌లీ) స్థూలంగా; * round, adj. గుండ్రం; గుండ్రని; ఉండ్రం; అల్లి; హల్లి; గుబ్బ; బొండు; బటువు; ** round trip, ph. రానూ, పోనూ ప్రయాణం; * round, n. దఫా; సారి; తూరి; చుట్టు; ఆవృత్తి; ఆవర్తనం; ** second round, ph. రెండవ దఫా; రెండవ సారి; రెండవ తూరి; రెండవ ఆవృత్తి; రెండవ ఆవర్తనం; * roundabout, adj. చుట్టుతిరుగుడు; డొంకతిరుగుడు; * roundabout, n. నాలుగైదు రోడ్ల కూడలిలో వాహనాలు సజావుగా మలుపు తిరగడానికి ఏర్పాటు చెయ్యబడ్డ వలయాకారపు రోడ్డు; * round-headed, adj. గుండ్రని; గుబ్బ; ** round-headed nails, ph. గుబ్బ మేకులు; ** round-off error, ph. అర్ధాధికేన దోషం; * rounds, n. చుట్లు; ఆవృతులు; ప్రహార్లు; వైద్యులు రోగులను చూడడానికి తిరిగే తిరుగుళ్లు; ** three rounds, ph. మూడు చుట్లు; మూడు ఆవృతులు; * route, n. దారి; మార్గం; అయనం; ** northern route, ph. ఉత్తరాయనం; * routine, n. (1) రివాజు; పరిపాటి; నిత్యవిధి; నిత్యకృత్యం; (2) క్రమణిక; చర్యాక్రమం; పరిపాటి; కంప్యూటరు ప్రోగ్రాం; * routing, n. వెళ్ళగొట్టడం; మళ్ళించడం; ** flood routing, ph. వరదలని మళ్ళించడం; ప్రవాహాన్ని మళ్లించడం; * rovibronic, adj. [phys.] భ్రమణకంపన; ఎలక్ట్రానిక్ స్థితి లోని కంపన మట్టంలో భ్రమణ ఉపమట్టం; రెండు బంతులని ఒక రబ్బరు తాడుతో కట్టి వాటిని గిరగిర తిప్పితే ఆ రెండు బంతుల మధ్య భ్రమణం (తిప్పడం వల్ల), కంపనం (రబ్బరు తాడు వల్ల) కలిసిన భ్రమణకంపనం ఉంటుంది; a rotational sublevel of a vibrational level of an electronic state; * row, n. (1) పంక్తి; బంతి; బారు; బరి; వరుస; శ్రేణి; క్రమం; ఒగి; ఓలి; ఓజ; ఆవలి; ఆళి; రాజి; ధారణి; తతి; ఛటం;(2) జట్టీ; తగువులాట; ** rows and columns, ph. ఛటాపటాలు; * rowdy, n. పోకిరి; * royal poinciana, n. తురాయి పూవు [bot.] ''Delonix regia''; * rub, v. t. పాము; తోము; పిసుకు; రాయు; రుద్దు; మాలీసు చేయు; మర్దనా చేయు; ఉద్వర్తించు; * rubber, n. రబ్బరు; రుద్దు; ** rubber cork, ph. కార్క్ తో చేసిన బిరడా; ** rubber stopper, ph. రబ్బరు బిరడా; * rubbing, n. ఉద్వర్తనం; ** rubbing alcohol, ph. మర్దనోలు; ఉద్వర్తన ఒలంతం; కషణాలంతం; కషణోల్; ఐసో ప్రొపైల్ ఆల్కహాలు; * rubeola, n. మీజిల్స్; జ్వరం, దగ్గు, రొంప మొదలైన రోగ లక్షణాలు కనిపించేసరికి పదిరోజులు పడుతుంది. తర్వాత కళ్లు పుసి కట్టడం, తర్వాత కళ్లలోనూ, బుగ్గలమీద, చిన్న చిన్న తెల్లని మచ్చలు వస్తాయి. తర్వాత ఒళ్లంతా పేత పేసినట్టు; చిన్న చిన్న పొక్కులు వస్తాయి; see also rubella and roseola; * rubella, n. జర్మన్ మీజిల్స్; గర్భవతులకి ఈ జబ్బు వస్తే పుట్టబోయే పిల్లకి చాలా ప్రమాదం. కనుక రజస్వల అయేలోగానే ఆడపిల్లలు వేక్సినేషన్ చేయించుకోవాలి. see also rubbeola and roseola; * rubbish, n. చెత్తా చెదారం; తుక్కూ దూగరా; చెత్త; * ruby, n. కెంపు; మాణిక్యం; పద్మరాగం; నవరత్నములలో ఒకటి; * rudder, n. చుక్కాని; పీలి; కర్ణం; అరిత్రం; * rudimentary, adj. ప్రాయికమైన; ప్రాథమిక; మూల; ముఖ్య; ** rudimentary property, ph. తన్మాత్ర; హిందూ శాస్త్రాల ప్రకారం శబ్ధం ఆకాశం యొక్క, స్పర్శ వాయువు యొక్క, రూపం అగ్ని యొక్క, గంధం పృధ్వి యొక్క, రసం జలం యొక్క తన్మాత్రలు; * rudiments, n. ప్రాథమిక సూత్రాలు; మూల సూత్రాలు; తన్మాత్రలు; బీజాలు; * ruff, v. t. కోయు; కోసు; తురుపు ముక్కతో కోయు; * rug, n. (1) కంబళి; (2) తివాసీ; * ruin, v. t. రూపుమాపు; నాశనం చేయు; * ruins, n. ఉత్సన్నముల; శిధిలములు; * rule, v. t. ఏలు; పాలించు; పరిపాలించు; * rule, n. (1) సూత్రం; నియమం; నియతి; నిబంధన; అనుశాసనం; విధి; విధాయకం; ఖాయిదా; చౌకట్టు; రూలు; (2) తిన్నని గీత; కాగితం మీద రాత సౌలభ్యానికి గీసిన గీత; పంక్తి; ** according to rule, ph. నియమానుసారం; చౌకట్టు ప్రకారం; చౌకట్టును బట్టి; ** ruled paper, ph. రూళ్ళ కాగితం; తిన్నని గీతలుతో ఉన్న కాగితం; * ruler, n. (1) ఏలిక; పాలకుడు; పరిపాలకుడు; (2) రూళ్ళకర్ర; (3) కొలబద్ద; * rules, n. విధులు; నియమాలు; నిబంధనలు; * ruling, adj. పాలక; ** ruling class, ph. పాలక వర్గం; ** ruling party, ph. పాలక పక్షం; * rum, n. శీధు; మైరేయం; చెరకు రసాన్ని పులియబెట్టి చేసే సారా; * ruminant, n. రోమంధము; నెమరువేయు జంతువు; * ruminate, v. t. నెమరువేయు; రోమంధించు; ఒక విషయాన్ని గురించి నిదానంగా ఆలోచించు; * rumination, n. నెమరు; రోమంధము; * rumor, n. పుకారు; వినికిడి; వదంతి; లోకవార్త; ప్రవాదం; లోకప్రవాదం; గాలికబురు; నీలివార్త; పోవిడి; * rump, n. పిర్ర; పిరుదు; నితంబం; * rumpus, n. అల్లరి; * rumpus room, n. ఆట గది; * run, n. పరుగు; * run, v. i. పరుగెత్తు; పారు; ఉడాయించు; * run, v. t. నడుపు; ** run a department, ph. డిపార్టుమెంటుని నడుపు; * rung, n. మెట్టు; సోపానం; నిచ్చెన మెట్టు; * runway, n. పరుగుబాట; విమానాలు ఎగిరే ముందు; వాలిన తర్వాత వాడుకునే పరుగు బాట; * rupee, n. రూపాయి; * {|style="border-style: solid; border-width: 5 px" | '''---Usage Note: rupee * ---Say "a two lakh rupee debt" or "ten rupee loan", but write "a Rs. 2 lakh debt" or "a Rs.10 loan"; ''' |} * * rupture, v.i. పగులు; చితుకు; బద్దలవు; పేలు; * rural, adj. గ్రామీణ; జానపద; పల్లెటూరి; * ruse, n. కుయుక్తి; * rush, n. (1) రద్దీ; ఉరవడి; సంరంభం; వేగం, ఆధిక్యం; (2) రెల్లు, తుంగ, a kind of grass; * rushes, n. సంరంభ ప్రదర్శనం; సినిమాలో భాగాలు తియ్యగానే ఎలా వచ్చిందో చూడడానికి వేసే ప్రదర్శన; * Russell's viper, n. రక్తపొడ; ఒక జాతి పాము; * rust, n. (1) తుప్పు; ఆశ్మరాగం; (2) చార తెగులు; ** black rust, ph. నల్లచార తెగులు; ** red rust, ph. ఎర్రచార తెగులు; * rustic, adj. పామర; గ్రామీణ; అసభ్య; సంస్కృతి లేని; పల్లెటూరి తరహా; * rustic, n. పామరుడు; పల్లెటూరు ఆసామీ; బైతు; * rusticles, n. తుప్పొడి; (ety.) తుప్పు + పొడి; * rut, n. (1) రుతుకాలం; జంతువులలో లైంగిక ప్రకోపన జరిగే రుతువు; see also estrus; (2) విసుగు పుట్టించే దైనందిన కార్యక్రమం; * ruthlessly, adv. జాలి లేకుండా, నిర్దయగా; * rye, n. రై; ఒక రకం ధాన్యం; [bot.] Secale cereale; ** rye grass, ph. ఒక రకం గడ్డి మొక్క; ఈ గడ్డికి, రై ధాన్యానికి ఏ విధమైన సంబంధము లేదు; [bot.] Lalium temulentum;''' |width="65"| <!--- Do Not Change This Line ---> <!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---> |- |- <!--- Nothing Below This Line! ---> |} ==మూలం== * V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2 [[వర్గం:వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు]] 5aj3c1b8muxh0724x26b14l02fzkhwx